Kumbhaghonam Edition in Odia/Oriya Script
3. ଅରଣ୍ଯପର୍ବ
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 001
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.1. ଅଧ୍ଯାଯଃ 001
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ଯୂତଜିତାନାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାସହ ବନଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଦନୁ ପୌରୈର୍ଦୁର୍ଯୋଧନନଗର୍ହଣପୂର୍ବକଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହାରଣ୍ଯବାସେଚ୍ଛଯା ତଦନୁଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ପ୍ରାର୍ଥନଯା ତେଷାଂ ପୁରଂପ୍ରତି ନିବର୍ତନପୂର୍ବକଂ ସାଯଂ ଗଙ୍ଗାତୀରଗବଟମେତ୍ଯ ତତ୍ରାନୁଗତବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହ ସୁଖେନ ରାତ୍ରିଯାପନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-1-0 (15624)
ଶ୍ରୀବେଦବ୍ଯାସାଯ ନମଃ। 3-1-0x (1748)
ନାରାଯଣଂ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ନରଂ ଚୈବ ନରୋତ୍ତମମ୍।
ଦେବୀଂ ସରସ୍ବତୀଂ ବ୍ଯାସଂ ତତୋ ଜଯମୁଦୀରଯେତ୍ ॥ 3-1-1 (15625)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ
ଏବଂ ଦ୍ଯୂତଜିତାଃ ପାର୍ଥାଃ କୋପିତାଶ୍ଚ ଦୁରାତ୍ମଭିଃ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈଃ ସହାମାତ୍ଯୈର୍ନିକୃତ୍ଯା ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-1-1x (1749)
ଶ୍ରାବିତାଃ ପରୁଷା ବାଚଃ ସୃଜନ୍ତୀର୍ବୈରମୁତ୍ତମମ୍।
କିମକୁର୍ବତ କୌରବ୍ଯା ମମ ପୂର୍ବପିତାମହାଃ ॥ 3-1-2 (15626)
କଥଂ ଚୈଶ୍ବର୍ଯଭୂଯିଷ୍ଠାଃ ସହସା ଦୁଃଖମେଯୁଷଃ।
ବନେ ବିଜହ୍ରିରେ ପାର୍ଥାଃ ଶକ୍ରପ୍ରତିମତେଜସଃ ॥ 3-1-3 (15627)
କେ ଚୈତାନନ୍ବବର୍ତନ୍ତ ପ୍ରାପ୍ତାନ୍ବ୍ଯସନମୁତ୍ତମମ୍।
କିମାଚାରାଃ କିମାହାରାଃ କ୍ବଚ ବାସୋ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-1-4 (15628)
କଥଂ ଦ୍ବାଦଶ ବର୍ଷାଣି ବନେ ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ବ୍ଯତୀଯୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶୂରାଣାମନିବର୍ତିନାମ୍ ॥ 3-1-5 (15629)
କଥଂ ଚ ରାଜପୁତ୍ରୀ ସା ପ୍ରବରା ସର୍ବଯୋଷିତାମ୍।
ପତିବ୍ରତା ମହାଭାଗା ସତତଂ ପ୍ରିଯବାଦିନୀ ॥ 3-1-6 (15630)
ବନବାସମଦୁଃଖାର୍ହା ଦାରୁଣଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ଏତଦାଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ସର୍ବଂ ବିସ୍ତରେଣ ତପୋଧନ ॥ 3-1-7 (15631)
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ସର୍ବଂ ଭୂରିଦ୍ରବିଣତେଜସାମ୍।
କଥ୍ଯମାନଂ ତ୍ବଯା ବିପ୍ର ପରଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ ॥ 3-1-8 (15632)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-1-9x (1750)
ଏବଂ ଦ୍ଯୂତଜିତାଃ ପାର୍ଥାଃ କୋଯିତାଶ୍ଚ ଦୁରାତ୍ମଭିଃ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈଃ ସହାମାତ୍ଯୈର୍ନିର୍ଯଯୁର୍ଗଜସାହ୍ବଯାତ୍ ॥ 3-1-9 (15633)
ବର୍ଧମାନପୁରଦ୍ବାରାଦଭିନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯ ତେ ତଦା।
ଉଦଙ୍ମୁଖାଃ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତଃ ପ୍ରଯଯୁଃ ସହ କୃଷ୍ଣଯା ॥ 3-1-10 (15634)
ଇନ୍ଦ୍ରସେନାଦଯଶ୍ଚୈତାନ୍ଭୃତ୍ଯାଃ ପରିଚତୁର୍ଦଶ।
ରଥୈରନୁଯଯୁଃ ଶୀଘ୍ରୈଃ ସ୍ତ୍ରିଯ ଆଦାଯ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-1-11 (15635)
`ତତସ୍ତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରା ରଥାନାସ୍ଥାଯ ଭାରତ।
ଦଦୃଶୁର୍ଜାହ୍ନବୀତୀରେ ପ୍ରମାଣାଖ୍ଯଂ ମହାବଟମ୍ ॥' 3-1-12 (15636)
ବ୍ରଜତସ୍ତାନ୍ବିଦିତ୍ବା ତୁ ପୌରାଃ ଶୋକାଭିପୀଡିତାଃ।
ଗର୍ହଯନ୍ତୋଽସକୃଦ୍ଭୀଷ୍ମବିଦୁରଦ୍ରୋଣଗୌତମାନ୍।
ଊଚୁର୍ବୈ ସମଯଂ କୃତ୍ବା ସମାଗମ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-1-13 (15637)
ପୌରା ଊଚୁଃ। 3-1-14x (1751)
ନେଦମସ୍ତି କୁଲଂ ସର୍ବଂ ନ ବଯଂ ନଚ ନୋ ଗୃହାଃ।
ଯତ୍ରଦୁର୍ଯୋଧନଃ ପାପଃ ସୌବଲେଯେନ ପାଲିତଃ।
କର୍ଣଦୁଃଶାସନାଦ୍ଯୈଶ୍ଚ ରାଜ୍ଯମେତଚ୍ଚିକୀର୍ଷତି ॥ 3-1-14 (15638)
ନ ତତ୍କୁଲଂ ନ ଚାଚାରୋ ନ ଧର୍ମୋଽର୍ଥଃ କୁତଃ ସୁଖମ୍।
ଯତ୍ର ପାପସହାଯୋଽଯଂ ପାପୋ ରାଜ୍ଯଂ ଚିକୀର୍ଷତି ॥ 3-1-15 (15639)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ଗୁରୁଦ୍ବେଷୀ ତ୍ଯକ୍ତଧର୍ମଃ ପ୍ରିଯାନୃତଃ।
ଅର୍ତଲୁବ୍ଧୋଽଭିମାନୀ ଚ ନୀଚଃ ପ୍ରକୃତିନିର୍ଘୃଣଃ ॥ 3-1-16 (15640)
ନେଯମସ୍ତି ମହୀ କୃତ୍ସ୍ନା ଯତ୍ର ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ନୃପଃ।
ସାଧୁ ଗଚ୍ଛାମହେ ସର୍ବେ ଯତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-1-17 (15641)
ସାନୁକ୍ରୋଶା ମହାତ୍ମାନୋ ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଶତ୍ରବଃ।
ହୀମନ୍ତଃ କୀର୍ତିମନ୍ତଶ୍ଚ ଧର୍ମାଚାରପରାଯଣାଃ ॥ 3-1-18 (15642)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-1-19x (1752)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବାଽନୁଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ପାଣ୍ଡବାଂସ୍ତାନ୍ସମେତ୍ଯ ଚ।
ଊଚୁଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସର୍ବେ ତାନ୍କୁନ୍ତୀମାଦ୍ରିନନ୍ଦନାନ୍ ॥ 3-1-19 (15643)
କ୍ବଗମିଷ୍ଯଥ ଭଦ୍ରଂବସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାଽସ୍ମାନ୍ଦୁଃଖଭାଗିନଃ।
ବଯମପ୍ଯନୁଯାସ୍ଯାମୋ ଯତ୍ର ଯୂଯଂ ଗମିଷ୍ଯଥ ॥ 3-1-20 (15644)
ଅଧର୍ମେଣ ଜିତାଞ୍ଶ୍ରୁତ୍ବା ଯୁଷ୍ମାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତଘୃଣୈଃ ପରୈଃ।
ଉଦ୍ବିଗ୍ନାଃ ସ୍ମୋ ଭୃଶଂ ସର୍ବେ ନାସ୍ମାନ୍ହାତୁମିହାର୍ହଥ ॥ 3-1-21 (15645)
ଭକ୍ତାନୁରକ୍ତାନ୍ସୁହୃଦଃ ସଦା ପ୍ରିଯହିତେ ରତାନ୍।
କୁରାଜାଘିଷ୍ଠିତେ ରାଜ୍ଯେ ନ ବିନଶ୍ଯେମ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-1-22 (15646)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଚାଭିଧାସ୍ଯାମୋ ଗୁଣଦୋଷାନ୍ନରର୍ଷଭାଃ।
ଶୁଭାଶୁଭାଧିବାସେନ ସଂସର୍ଗଃ କୁରୁତେ ଯଥା ॥ 3-1-23 (15647)
ବସ୍ତ୍ରମାପସ୍ତିଲାନ୍ଭୂମିଂ ଗନ୍ଧୋ ବାସଯତେ ଯଥା।
ପୁଷ୍ପାଣାମଧିବାସେନ ତଥା ସଂସର୍ଗଜା ଗୁଣାଃ ॥ 3-1-24 (15648)
ମୋହଜାଲସ୍ଯ ଯୋନିର୍ହି ମୂଢୈରେବ ସମାଗମଃ।
ଅହନ୍ଯହନି ଧର୍ମସ୍ଯ ଯୋନିଃ ସାଧୁସମାଗମଃ ॥ 3-1-25 (15649)
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଜ୍ଞୈଶ୍ଚ ବୃଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ସୁସ୍ବଭାବୈସ୍ତପସ୍ବିଭିଃ।
ସଦ୍ଭିଶ୍ଚ ସହ ସଂସର୍ଗଃ କାର୍ଯଃ ଶମପରାଯଣୈଃ ॥ 3-1-26 (15650)
ଯେଷାଂ ତ୍ରୀଣ୍ଯବଦାତାନି ବିଦ୍ଯା ଯୋନିଶ୍ଚ କର୍ମ ଚ।
ତେ ସେବ୍ଯାସ୍ତୈଃ ସମାସ୍ଯାହି ଶାସ୍ତ୍ରେଭ୍ଯୋପି ଗରୀଯସୀ ॥ 3-1-27 (15651)
ନିରାରମ୍ଭା ହ୍ଯପି ବଯଂ ପୁଣ୍ଯଶୀଲେଷୁ ସାଧୁଷୁ।
ପୁଣ୍ଯମେବାପ୍ନୁଯାମେହ ପାପଂ ପାପୋପସେବନାତ୍ ॥ 3-1-28 (15652)
ଅସତାଂ ଦର୍ଶନାତ୍ସ୍ପର୍ଶାତ୍ସଂଜଲ୍ପାଚ୍ଚ ସହାସବାତ୍।
ଧର୍ମାଚାରାଃ ପ୍ରହୀଯନ୍ତେ ସିଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତି ଚ ନ ମାନବାଃ ॥ 3-1-29 (15653)
ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ହୀଯତେ ପୁଂସାଂ ନୀଚୈଃ ସହ ସମାଗମାତ୍।
ମଧ୍ଯମୈର୍ମଧ୍ଯତାଂ ଯାତି ଶ୍ରେଷ୍ଠୈଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠତ୍ବମାପ୍ନୁଯୁଃ ॥ 3-1-30 (15654)
ଅନୀଚୈର୍ନାପ୍ଯବିଷଯୈର୍ନାଧର୍ମିଷ୍ଠୈର୍ବିଶେଷତଃ।
ଯେ ଗୁଣାଃ କୀର୍ତିତା ଲୋକେ ଧର୍ମକାମାର୍ଥସଂଭବାଃ।
ଲୋକାଚାରେଷୁ ସଂଭୂତା ବେଦୋକ୍ତାଃ ଶିଷ୍ଟସଂମତାଃ ॥ 3-1-31 (15655)
ତେ ଯୁଷ୍ମାସୁ ସମସ୍ତାଶ୍ଚ ବ୍ଯସ୍ତାଶ୍ଚୈବେହ ସଦ୍ଗୁଣାଃ।
ଇଚ୍ଛାମୋ ଗୁଣବନ୍ମଧ୍ଯେ ବସ୍ତୁଂ ଶ୍ରେଯୋଭିକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ ॥ 3-1-32 (15656)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-1-33x (1753)
ଧନ୍ଯା ବଯଂ ଯଦସ୍ମାକଂ ସ୍ନେହକାରୁଣ୍ଯଯନ୍ତ୍ରିତାଃ।
ଅସତୋଽପି ଗୁଣାନାହୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରମୁଖାଃ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-1-33 (15657)
ତଦହଂ ଭ୍ରାତୃସହିତଃ ସର୍ବାନ୍ବିଜ୍ଞାପଯାମି ବଃ।
ନାନ୍ଯଥା ତଦ୍ଧି କର୍ତବ୍ଯମସ୍ମତ୍ସ୍ନେହାନୁକମ୍ପଯା ॥ 3-1-34 (15658)
ଭୀଷ୍ମଃ ପିତାମହୋ ରାଜା ବିଦୁରୋ ଜନନୀ ଚ ମେ।
ସୁହୃଜ୍ଜନଶ୍ଚ ପ୍ରାଯୋ ମେ ନଗରେ ନାଗସାହ୍ବଯେ ॥ 3-1-35 (15659)
ତେ ତ୍ବସ୍ମଦ୍ଧିତକାମାର୍ଥଂ ପାଲନୀଯାଃ ପ୍ରଯତ୍ନତଃ।
ଯୁଷ୍ମାଭିଃ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ଶୋକସଂତାପବିହ୍ବଲାଃ ॥ 3-1-36 (15660)
ନିବର୍ତତାଗତା ଦୂରଂ ମମାଗମନକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ।
ସ୍ବଜନେ ନ୍ଯାସଭୂତେ ମେ କାର୍ଯା ସ୍ନେହାନ୍ବିତା ମତିଃ ॥ 3-1-37 (15661)
ଏତଦ୍ଧି ମମ କାର୍ଯାଣାଂ ପରମଂ ହୃଦି ସଂସ୍ଥିତମ୍।
କୃତା ତେନ ତୁ ତୁଷ୍ଟିର୍ମେ ସତ୍କାରଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-1-38 (15662)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-1-39x (1754)
ତଥାନୁମନ୍ତ୍ରିତାସ୍ତେନ ଧର୍ମରାଜେନ ତାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଚକ୍ରୁରାର୍ତସ୍ବରଂ ଘୋରଂ ହା ରାଜନ୍ନିତି ଦୁଃଖିତାଃ ॥ 3-1-39 (15663)
ଗୁଣାନ୍ପାର୍ଥସ୍ଯ ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ଦୁଃଖାର୍ତାଃ ପରମାତୁରାଃ।
ଅକାମାଃ ସଂନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସମାଗମ୍ଯାଥ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 3-1-40 (15664)
ନିବୃତ୍ତେଷୁ ତୁଂ ପୌରେଷୁ ରଥାନାସ୍ଥାଯ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ଆଜଗ୍ମୁର୍ଜାହ୍ନବୀତୀରେ ପ୍ରମାଣାଖ୍ଯଂ ମହାବଟମ୍ ॥ 3-1-41 (15665)
ତେ ତଂ ଦିଷସଶେଷେଣ ବଟଂ ଗତ୍ବା ତୁ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ଊଷୁସ୍ତାଂ ରଜନୀଂ ବୀରାଃ ସଂସ୍ପୃଶ୍ଯ ସଲିଲଂ ଶୁଚି ॥ 3-1-42 (15666)
ଉଦକେନୈବ ତାଂ ରାତ୍ରିମୃଷୁସ୍ତେ ଦୁଃଖକର୍ଶିତାଃ।
ଅନୁଜଗ୍ମୁଶ୍ଚ ତତ୍ରୈତାନ୍ସ୍ନେହାତ୍କେଚିଦ୍ଦ୍ବିଜାତଯଃ ॥ 3-1-43 (15667)
ସାଗ୍ରଯୋଽନଗ୍ନଯଶ୍ଚୈବ ସଶିଷ୍ଯଗଣବାନ୍ଧବାଃ।
ସ ତୈଃ ପରିବୃତୋ ରାଜା ଶୁଶୁଭେ ବ୍ରହ୍ମବାଦିଭିଃ ॥ 3-1-44 (15668)
ତେଷାଂ ପ୍ରାଦୁଷ୍କୃତାଗ୍ନୀନାଂ ମୁହୂର୍ତେ ରମ୍ଯଦାରୁଣେ।
ବ୍ରହ୍ମଘୋଷପୁରସ୍କାରଃ ସଂଜଲ୍ପଃ ସମଜାଯତ ॥ 3-1-45 (15669)
ରାଜାନଂ ତୁ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ତେ ହଂସମଧୁରସ୍ବରାଃ।
ଆଶ୍ବାସଯନ୍ତୋ ବିପ୍ରାଗ୍ର୍ଯାଃ କ୍ଷଯାଂ ସର୍ବାଂ ବ୍ଯନୋଦଯତ୍ ॥ 3-1-46 (15670)
`ରାଜା ତୁ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସାର୍ଧଂ ତଥା ସର୍ବୈଃ ସୁହୃଦ୍ଗଣୈଃ।
ଅଶେତ ତାଂ ନିଶାଂରାଜନ୍ଦୁଃଖଶୋକସମାହିତଃ ॥' 3-1-47 (15671)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-1-1 ପାର୍ଥା ଇତି ଚ୍ଛତ୍ରିନ୍ଯାଯେନ ମାଦ୍ରୀସୁତଯୋରପ୍ଯୁପଲକ୍ଷଣମ୍। ଦୁରାତ୍ମଭିର୍ଦୁଷ୍ଟଚିତ୍ତୈଃ। ସହାମାତ୍ଯୈଃ କର୍ଣାଦିଭିଃ। ନିକୃତ୍ଯା ଛଲେନ ॥ 3-1-2 ସୃଜଦ୍ଭିର୍ବୈରମୁତ୍ତମମିତି ଖ. ଙ. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-1-3 ଏଯୁଷଃ ପ୍ରାପ୍ତବନ୍ତଃ। କଥଂ ଚୈଶ୍ବର୍ଯବିଭ୍ରଷ୍ଟା ଇତି ଖ. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-1-4 ଉତ୍ତମଂ ତୀବ୍ରମ୍ ॥ 3-1-8 ଦ୍ରବିଣଂ ପରାକ୍ରମସ୍ତେଜୋ ଦେହକାନ୍ତିଶ୍ଚ ତେ ଉଭେ ପୁଷ୍କଲେ ଯେଷାଂ ତେ ଭୂରିଦ୍ରବିଣତେଜସଃ ॥ 3-1-9 ଗଜସାହ୍ବଯାତ୍ ହାସ୍ତିନପୁରାତ୍ ॥ 3-1-10 ବର୍ଧମାନପୁରଂନାମ ଗ୍ରାମବିଶେଷସ୍ତଦଭିମୁଖଂ ଦ୍ବାରଂ ତସ୍ମାତ୍ ॥ 3-1-11 ପରିଚତୁର୍ଦଶ ଅଧିକଚତୁର୍ଦଶାଃ। ପଞ୍ଚଦଶେତ୍ଯର୍ଥଃ। ସଂଖ୍ଯାଯାବ୍ଯଯାସନ୍ନେତି ସମାସଃ। ସମାସାନ୍ତବିଧେରନିତ୍ଯତ୍ବାତ୍ ଡଚୂପ୍ରତ୍ଯଯସ୍ଯାଭାବଃ ॥ 3-1-13 ଊଚୁର୍ବିଗତସଂତ୍ରାସା ଇତି ଖ. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-1-16 ପ୍ରକୃତିନିର୍ଘୃଣଃ ସ୍ବଭାବନିର୍ଦଯଃ। ତ୍ଯକ୍ତାଚାରସୁହୃଜ୍ଜନ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-1-18 ସାନୁକ୍ରୋଶାଃ ସଦଯାଃ ॥ 3-1-22 ଭକ୍ତାନ୍ ଆରାଧନାପରାନ୍। ଅନୁରକ୍ତାନ୍ ପ୍ରୀତିମତଃ। ସୁହୃଦଃ ବେତନାଦ୍ଯୁପକାରମନପେକ୍ଷ୍ଯ ଉପକାରକାନ୍। ନ ବିନଶ୍ଯେମ ବିନାଶଂ ନ ପ୍ରାର୍ଥଯାସହେ। ପ୍ରାର୍ଥନାଯାଂ ଲିଙ୍ ॥ 3-1-24 ଆପଃ ଅପଃ ॥ 3-1-27 ଅବଦାତାନି ଶୁଦ୍ଧାନି। ସମାସ୍ଯା ସଂଗତିଃ ॥ 3-1-28 ନିରାରମ୍ଭାଃ ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରାଦ୍ଯକୁର୍ବାଣା ଅପି ॥ 3-1-29 ନ ସିଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତି ସିଦ୍ଧିଶ୍ଚିତ୍ତଶୁଦ୍ଧିସ୍ତାଂ ନ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ଧର୍ମାଚାରହୀନତ୍ବାତ୍ ॥ 3-1-31 ଅବିଷଯୈଃ ଅଗୋଚରୈରପରିଚିତୈରିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଧର୍ମକାମାର୍ଥସଂଭବାଃ ଧର୍ମାଦୀନାଂ ସଂଭବ ଉତ୍ପତ୍ତିର୍ଯେଭ୍ଯସ୍ତେ ॥ 3-1-32 ସମସ୍ତାଃ ଏକୀଭୂତାଃ। ବ୍ଯସ୍ତାଃ ପୃଥକ୍ପୃଥଗ୍ଭୂତାଃ ॥ 3-1-34 ସ୍ନେହୋ ବାତ୍ସଲ୍ଯଂ ତତ୍ସହିତା ଅନୁକମ୍ପା ଦଯା ॥ 3-1-40 ସମାଗମ୍ଯ ସଂପୃଚ୍ଛ୍ଯ 3-1-43 ଊଷୁଃ ବାସଂ ଚକ୍ରୁଃ ॥ 3-1-44 ଊଷୁର୍ନିନ୍ଯୁଃ ॥ 3-1-45 ସାଗ୍ନଯଃ ଦାରୈଃ ସହିତାଃ ଅଗ୍ନଯୋ ଯୈସ୍ତେ। ରମ୍ଯତ୍ବଂ ତାପବିରହାତ୍ସଂଧ୍ଯାରାଗାଦିଶୋଭାତଶ୍ଚ। ଦାରୁଣୋ ରକ୍ଷଃପିଶାଚାଦିସଂଚାରକାଲତ୍ବାତ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 002
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.2. ଅଧ୍ଯାଯଃ 002
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ବନେ ସ୍ବାନୁଯାଯିନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯ ହୃତସର୍ବସ୍ବତଯା ତଦ୍ଭରଣସ୍ଯ ଦୁଷ୍କରତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ ପ୍ରତିନିବର୍ତନପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସ୍ବଯମେବତ୍ମଭରଣପୂର୍ବକଂ ସ୍ବସହବାସମାତ୍ରେଽର୍ଥିତେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ସ୍ବସ୍ଯ ତଦ୍ଭରଣାଶକ୍ତିଚିନ୍ତନେନ ବିଷାଦାଧିଗମଃ ॥ ଶୌନକେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣଭରଣାଯ ତପସା ସିଦ୍ଧିସଂପାଦନଚୋଦନା ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-2-0 (15672)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-2-0x (1755)
ପ୍ରଭାତାଯାଂ ତୁ ଶର୍ବର୍ଯାଂ ତେଷାମକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣାମ୍।
ବନଂ ଯିଯାସତାଂ ବିପ୍ରାସ୍ତସ୍ଥୁର୍ଭିକ୍ଷାଭୁଜୋଽଗ୍ରତଃ।
ତାନୁବାଚ ତତୋ ରାଜା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-2-1 (15673)
ବଯଂ ହି ହୃତସର୍ବସ୍ବା ହୃତରାଜ୍ଯା ହୃତଶ୍ରିଯଃ।
ଫଲମୂଲାମିଷାହାରା ବନଂ ଯାସ୍ଯାମ ଦୁଃଖିତାଃ ॥ 3-2-2 (15674)
ବନଂ ଚ ଦୋଷବହୁଲଂ ବହୁବ୍ଯାଲସରୀସୃପମ୍।
ପରିକ୍ଲେଶଶ୍ଚବୋ ମନ୍ଯେ ଧ୍ରୁବଂ ତତ୍ର ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-2-3 (15675)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପରିକ୍ଲେଶୋ ଦୈବତାନ୍ଯପି ସାଦଯେତ୍।
କିଂପୁନର୍ମାମିତୋ ବିପ୍ରା ନିବର୍ତଧ୍ବଂ ଯଥେଷ୍ଟତଃ ॥ 3-2-4 (15676)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଊଚୁଃ। 3-2-5x (1756)
ଗତିର୍ଯା ଭବତାଂ ରାଜଂସ୍ତାଂ ବଯଂ ଗନ୍ତୁମୁଦ୍ଯତାଃ।
ନାର୍ହଥାସ୍ମାନ୍ପରିତ୍ଯକ୍ତୁଂ ଭକ୍ତାନ୍ସଦ୍ଧର୍ମଦର୍ଶିନ ॥ 3-2-5 (15677)
ସ୍ନେହକର୍ମାଣି ଭକ୍ତେଷୁ ଦୈବତାନ୍ଯପି କୁର୍ବତେ।
ବିଶେଷତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ସଦାଚାରାବଲମ୍ବିଷୁ ॥ 3-2-6 (15678)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-2-7x (1757)
ମମାପି ପରମା ଭକ୍ତିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ସଦା ଦ୍ବିଜାଃ।
ସହାଯବିପରିଭ୍ରଂଶସ୍ତ୍ବଯଂ ସାଦଯତୀବ ମାମ୍ ॥ 3-2-7 (15679)
ଆହରେଯୁର୍ହି ଯେ ସର୍ବେ ଫଲମୂଲମୃଗାଂସ୍ତଥା।
ତ ଇମେ ଶୋକଜୈର୍ଦୁଃଖୈର୍ଭ୍ରାତରୋ ମେ ବିମୋହିତାଃ ॥ 3-2-8 (15680)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ବିପ୍ରକର୍ଷେଣ ରାଜ୍ଯାପହରଣେନ ଚ।
ଦୁଃଖାର୍ଦିତାନିମାନ୍କ୍ଲେଶୈର୍ନାହଂ ଯୋକ୍ତୁମିହୋତ୍ସହେ ॥ 3-2-9 (15681)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଊଚୁଃ। 3-2-10x (1758)
ଅସ୍ମତ୍ପୋଷଣଜା ଚିନ୍ତା ମା ଭୂତ୍ତେ ହୃଦି ପାର୍ଥିବ।
ସ୍ବଯମାହୃତ୍ଯ ବନ୍ଯାନି ତ୍ବାନୁଯାସ୍ଯାମହେ ବଯମ୍ ॥ 3-2-10 (15682)
ଅନୁଧ୍ଯାନେନ ଜପ୍ଯେନ ବିଧାସ୍ଯାମଃ ଶିବ ତବ।
କଥାଭିଶ୍ଚାନୁକୂଲାଭିଃ ସହ ରଂସ୍ଯାମହେ ବନେ ॥ 3-2-11 (15683)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-2-12x (1759)
ଏବମେତନ୍ନ ସଂଦେହୋ ରମେଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହ।
ନ୍ଯୂନଭାବାତ୍ତୁ ପଶ୍ଯାମି ପ୍ରତ୍ଯାଦେଶମିବାତ୍ମନଃ ॥ 3-2-12 (15684)
କଥଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ବଃ ସର୍ବାନ୍ସ୍ବଯମାହୃତ୍ଯ ଭୋଜିନଃ।
ମଦ୍ଭକ୍ତ୍ଯା କ୍ଲିଶ୍ଯତୋଽନର୍ହାନ୍ଧିକ୍ପାପାନ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଜାନ୍ ॥ 3-2-13 (15685)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-2-14x (1760)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ନୃପତିଃ ଶୋଚନ୍ନିଷସାଦ ମହୀତଲେ ॥ 3-2-14 (15686)
ତମଧ୍ଯାତ୍ମରତୋ ବିଦ୍ବାଞ୍ଶୌନକୋ ନାମ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ।
ଯୋଗେ ସାଙ୍ଖ୍ଯେ ଚ କୁଶଲୋ ରାଜାନମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-2-15 (15687)
ଶୋକସ୍ଥାନସହସ୍ରାଣି ହର୍ଷସ୍ଥାନଶତାନି ଚ।
ଦିବସେଦିବସେ ମୂଢମାବିଶନ୍ତି ନ ପଣ୍ଡିତମ୍ ॥ 3-2-16 (15688)
ନ ହି ଜ୍ଞାନବିରୁଦ୍ଧେଷୁ ବହୁଦୋଷେଷୁ କର୍ମସୁ।
ଶ୍ରେଯୋଘାତିଷୁ ସଜ୍ଜନ୍ତେ ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତୋ ଭବଦ୍ବିଧାଃ ॥ 3-2-17 (15689)
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗାଂ ବୁଦ୍ଧିମାହୁର୍ଯାଂ ସର୍ବାଶ୍ରେଯୋଭିଘାତିନୀମ୍।
ଶ୍ରୁତିସ୍ମୃତିସମାଯୁକ୍ତାଂ ରାଜନ୍ସା ତ୍ବଯ୍ଯବସ୍ଥିତା ॥ 3-2-18 (15690)
`ଶୁଶ୍ରୂଷା ଶ୍ରବଣଂ ଚୈବ ଗ୍ରହଣଂ ଧାରଣଂ ତଥା।
ଊହାପୋହୋଽର୍ଥବିଜ୍ଞାନଂ ତତ୍ବଜ୍ଞାନଂ ଚ ଧୀଗୁଣାଃ ॥' 3-2-19 (15691)
ଅର୍ଥକୃଚ୍ଛ୍ରେଷୁ ଦୁର୍ଗେଷୁ ବ୍ଯାପତ୍ସୁ ସ୍ବଜନେଷ୍ବପି।
ଶାରୀରମାନସୈର୍ଦୁଃଖୈର୍ନ ସୀଦନ୍ତି ଭବଦ୍ବିଧାଃ ॥ 3-2-20 (15692)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଚାଭିଧାସ୍ଯାମି ଜନକେନ ଯଥା ପୁରା।
ଆତ୍ମବ୍ଯବସ୍ଥାନକରାଗୀତାଃ ଶ୍ଲୋକା ମହାତ୍ମନା ॥ 3-2-21 (15693)
ମନୋଦେହସମୁତ୍ଥାଭ୍ଯାଂ ଦୁଃଖାଭ୍ଯାମର୍ଦିତଂ ଜଗତ୍।
ତଯୋର୍ବ୍ଯାସସମାସାଭ୍ଯାଂଶମୋପାଯମିମଂ ଶୃଣୁ ॥ 3-2-22 (15694)
ବ୍ଯାଧେରନିଷ୍ଟସଂସ୍ପର୍ଶାଚ୍ଛ୍ରମାଦିଷ୍ଟବିବର୍ଜନାତ୍।
ଦୁଃଖଂ ଚତୁର୍ଭିଃ ଶାରୀରଂ କାରଣୈଃ ସଂପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 3-2-23 (15695)
ତଦା ତତ୍ପ୍ରତିକାରାଚ୍ଚ ସତତଂ ଚାବିଚିନ୍ତନାତ୍।
ଆଧିବ୍ଯାଧିପ୍ରଶମନଂ କ୍ରିଯାଯୋଗବଲେନ ତୁ ॥ 3-2-24 (15696)
ମତିମନ୍ତୋ ବ୍ଯଥୋପେତାଃ ଶମଂ ପ୍ରାଗେବ କୁର୍ବତେ।
ମାନସସ୍ଯ ପ୍ରିଯାଖ୍ଯାନୈଃ ସଂଭୋଗୋପନଯୈର୍ନୃଣାମ୍ ॥ 3-2-25 (15697)
ମାନସେନ ହି ଦୁଃଖେନ ଶରୀରମୁପତପ୍ଯତେ।
ଅଯଃପିଣ୍ଡେନ ତପ୍ତେନ କୁମ୍ଭସଂସ୍ଥମିବୋଦକମ୍ ॥ 3-2-26 (15698)
ମାନସଂ ଶମଯେତ୍ତସ୍ମାଜ୍ଜ୍ଞାନେନାଗ୍ନିମିବାମ୍ବୁନା।
ପ୍ରଶନ୍ତେ ମାନସେ ଦୁଃଖେ ଶାରୀରମୁପଶାମ୍ଯତି ॥ 3-2-27 (15699)
ମନସୋ ଦୁଃଖମୂଲଂ ତୁ ସ୍ନେହ ଇତ୍ଯୁପଲଭ୍ଯତେ।
ସ୍ନେହାତ୍ତୁ ସଜ୍ଜତେ ଜନ୍ତୁର୍ଦୁଃଖଯୋଗମୁପୈତି ଚ ॥ 3-2-28 (15700)
ସ୍ନେହମୂଲାନି ଦୁଃଖାନି ସ୍ନେହଜାନି ଭଯାନି ଚ।
ଶୋକହର୍ଷୌ ତଥାଯାସଃ ସର୍ବଂ ସ୍ନେହାତ୍ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 3-2-29 (15701)
ସ୍ନେହାତ୍କାରୁଣ୍ଯରାଗୌ ଚ ପ୍ରଜାସ୍ବୀର୍ଷ୍ଯାଦଯସ୍ତଥା।
ଅଶ୍ରେଯସ୍କାବୁଭାବେତୌ ପୂର୍ବସ୍ତତ୍ର ଗୁରୁଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-2-30 (15702)
କୋଟରାଗ୍ନିର୍ଯଥାଽଶେଷଂ ସମୂଲଂ ପାଦପଂ ଦହେତ୍।
ଧର୍ମାର୍ଥିନଂ ତଥାଽଲ୍ପୋପି ରାଗଦୋଷୋ ବିନାଶଯେତ୍ ॥ 3-2-31 (15703)
ବିପ୍ରଯୋଗେ ନ ତୁ ତ୍ଯାଗୀ ଦୋଷଦର୍ଶୀ ସମାଗମେ।
ବିରାଗଂ ଭଜତେ ଜନ୍ତୁର୍ନିର୍ବୈରୋ ନିଷ୍ପରିଗ୍ରହଃ ॥ 3-2-32 (15704)
ତସ୍ମାତ୍ସ୍ନେହଂ ସ୍ବପକ୍ଷେଭ୍ଯୋ ମିତ୍ରେଭ୍ଯୋ ଧନସଂଚଯାତ୍।
ସ୍ବଶରୀରସମୁତ୍ଥଂ ଚ ଜ୍ଞାନେନ ବିନିବର୍ତଯେତ୍ ॥ 3-2-33 (15705)
ଜ୍ଞାନାନ୍ବିତେଷୁ ଯୁକ୍ତେଷୁ ଶାସ୍ତ୍ରଜ୍ଞେଷୁ କୃତାତ୍ମସୁ।
ନ ତେଷୁ ସଜ୍ଜତେ ସ୍ନେହଃ ପଦ୍ମପତ୍ରେଷ୍ବିବୋଦକମ୍ ॥ 3-2-34 (15706)
ରାଗାଭିଭୂତଃ ପୁରୁଷଃ କାମେନ ପରିକୃଷ୍ଯତେ।
ଇଚ୍ଛା ସଂଜାଯତେ ତସ୍ଯ ତତସ୍ତୃଷ୍ଣା ବିବର୍ଧତେ ॥ 3-2-35 (15707)
ତୃଷ୍ଣା ହି ସର୍ବପାପିଷ୍ଠା ନିତ୍ଯୋଦ୍ଦେଗକରୀ ନୃଣାମ୍।
ଅଧର୍ମବହୁଲା ଚୈବ ଘୋରା ପାପାନୁବନ୍ଧିନୀ ॥ 3-2-36 (15708)
ଯା ଦୁସ୍ତ୍ଯଜା ଦୁର୍ମତିଭିର୍ଯା ନ ଜୀର୍ଯତି ଜୀର୍ଯତଃ।
ଯୋସୌ ପ୍ରାଣାନ୍ତିକୋ ରୋଗସ୍ତାଂ ତୃଷ୍ଣାଂତ୍ଯଜତଃ ସୁଖମ୍ ॥ 3-2-37 (15709)
ଅନାଦ୍ଯନ୍ତା ତୁ ସା ତୃଷ୍ଣା ଅନ୍ତର୍ଦେହଗତା ନୃଣାମ୍।
ବିନାଶଯତି ଭୂତାନି ଅଯୋନିଜ ଇବାନଲଃ ॥ 3-2-38 (15710)
ଯଥୈଧଃ ସ୍ବସମୁତ୍ଥେନ ବହ୍ନିନା ନାଶମୃଚ୍ଛତି।
ତଥାଽକୃତାତ୍ମା ଲୋଭେନ ସହଜେନ ବିନଶ୍ଯତି ॥ 3-2-39 (15711)
ରାଜତଃ ସଲିଲାଦଗ୍ନେଶ୍ଚୋରତଃ ସ୍ବଜନାଦପି।
`ଅର୍ଥିଭ୍ଯଃ କାଲତସ୍ତସ୍ମାନ୍ନିତ୍ଯମର୍ଥବତାଂ ଭଯମ୍'।
ଭଯମର୍ଥବତାଂ ନିତ୍ଯଂ ମୃତ୍ଯୋଃ ପ୍ରାଣଭୃତାମିବ ॥ 3-2-40 (15712)
ଯଥା ହ୍ଯାଭିଷମାକାଶେ ପକ୍ଷିଭିଃ ଶ୍ବାପଦୈର୍ଭୁବି।
ଭକ୍ଷ୍ଯତେ ସଲିଲେ ମତ୍ସ୍ଯୈସ୍ତଥା ସର୍ବେଣ ବିତ୍ତବାନ୍ ॥ 3-2-41 (15713)
ଅର୍ଥ ଏବ ହି କେଷାଂଚିଦନର୍ଥଂ ଭଜତେ ନୃଣାମ୍।
ଅର୍ଥଶ୍ରେଯସି ଚାସକ୍ତୋ ନ ଶ୍ରେଯୋ ବିନ୍ଦତେ ନରଃ।
ତସ୍ମାଦର୍ଥାଗମାଃ ସର୍ବେ ମନୋମୋହବିବର୍ଧନାଃ ॥ 3-2-42 (15714)
କାର୍ପଣ୍ଯଂ ଦର୍ପମାନୌ ଚ ଭଯମୁଦ୍ବେଗ ଏବ ଚ।
ଅର୍ଥଜାନି ବିଦୁଃ ପ୍ରାଜ୍ଞା ଦୁଃଖାନ୍ଯେତାନି ଦେହିନାମ୍ ॥ 3-2-43 (15715)
ଅର୍ଥସ୍ଯୋପାର୍ଜନେ ଦୁଃଖମାର୍ଜିତାନାଂ ଚ ରକ୍ଷଣେ।
ନାଶେ ଦୁଃଖଂ ବ୍ଯଯେ ଦୁଃଖଂ ଘ୍ନନ୍ତି ଚୈବାର୍ଥକାରଣାତ୍ 3-2-44 (15716)
ଅର୍ଥା ଦୁଃଖଂ ପରିତ୍ଯକ୍ତୁଂ ପାଲିତାଶ୍ଚୈବ ଶତ୍ରବଃ।
ଦୁଃଖେନ ଚାଧିଗମ୍ଯନ୍ତେ ତେଷାଂ ନାଶଂ ନ ଚିନ୍ତଯେତ୍ ॥ 3-2-45 (15717)
ଅସନ୍ତୋଷପରା ମୂଢାଃ ସଂତୋଷଂ ଯାନ୍ତି ପଣ୍ଡିତାଃ।
ଅନ୍ତୋ ନାସ୍ତି ପିପାସାଯାଃ ସଂତୋଷଃ ପରମଂ ସୁଖମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସଂତୋଷମେବେହ ପରଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ପଣ୍ଡିତଃ ॥ 3-2-46 (15718)
ଅନିତ୍ଯଂ ଯୌବନଂ ରୂପଂ ଜୀବିତଂ ରତ୍ନସଂଚଯଃ।
ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ପ୍ରିଯସଂବାସୋ ଗୃଦ୍ଧ୍ଯେତ୍ତତ୍ର ନ ପଣ୍ଡିତଃ ॥ 3-2-47 (15719)
ତ୍ଯଜେତ ସ ଚ ଯାଂସ୍ତସ୍ମାତ୍ତଜ୍ଜାନ୍କ୍ଲେଶାନ୍ସହେତ ଚ।
ନ ହି ସଂଚଯବାନ୍କଶ୍ଚିଦ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ନିରୁପଦ୍ରବଃ।
ଅତଶ୍ଚ ଧାର୍ମିକୈଃ ପୁମ୍ଭିରନୀହାର୍ଥଃ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ ॥ 3-2-48 (15720)
ଧର୍ମାର୍ଥଂ ଯସ୍ଯ ବିତ୍ତେହା ବରଂ ତସ୍ଯ ନରୀହତା।
ପ୍ରକ୍ଷାଲନାଦ୍ଧି ପଙ୍କସ୍ଯ ଶ୍ରେଯୋ ହ୍ଯସ୍ପର୍ଶନଂ ନୃଣାମ୍ ॥ 3-2-49 (15721)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୈବମର୍ଥେଷୁ ନ ସ୍ପୃହାଂ କର୍ତୁମର୍ହସି।
ଧର୍ମେଣ ଯଦି ତେ କାର୍ଯଂ ବିମୁକ୍ତେଚ୍ଛୋ ଭବାର୍ଥତଃ ॥ 3-2-51xଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-2-50 (15722)
ନାର୍ଥୋପଭୋଗଲିପ୍ସାର୍ଥମିଯମର୍ଥେପ୍ସୁତା ମମ।
ଭରଣାର୍ଥଂ ତୁ ବିପ୍ରାଣାଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍କାଙ୍କ୍ଷେ ନ ଲୋଭତଃ ॥ 3-2-51 (15723)
କଥଂ ହ୍ଯସ୍ମଦ୍ବିଧୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ବର୍ତମାନୋ ଗୃହାଶ୍ରମେ।
ଭରଣଂ ପାଲନଂ ଚାପି ନ କୁର୍ଯାଦନୁଯାଯିନାମ୍ ॥ 3-2-52 (15724)
ସଂବିଭାଗୋ ହି ଭୂତାନାଂ ସର୍ବେଷାମେବ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ତଥୈବାପଚମାନେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦେଯଂ ଗୃହମେଧିନା ॥ 3-2-53 (15725)
ତୃଣାନି ଭୂମିରୁଦକଂ ବାକ୍ଚତୁର୍ଥୀ ଚ ସୂନୃତା।
ସତାମେତାନି ଗେହେଷୁ ନୋଚ୍ଛିଦ୍ଯନ୍ତେ କଦାଚନ ॥ 3-2-54 (15726)
ଦେଯମାର୍ତସ୍ଯ ଶଯନଂ ସ୍ଥିତଶ୍ରାନ୍ତସ୍ଯ ଚାସନମ୍।
ତୃଷିତସ୍ଯ ଚ ପାନୀଯଂ କ୍ଷୁଧିତସ୍ଯ ଚ ଭୋଜନମ୍ ॥ 3-2-55 (15727)
ଚକ୍ଷୁର୍ଦଦ୍ଯାନ୍ମନୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବାଚଂ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ସୂନୃତାମ୍।
ଉତ୍ଥାଯ ଚାସନଂ ଦଦ୍ଯାଦେଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ଥାଯାଭିଗମନଂ କୁର୍ଯାନ୍ନ୍ଯାଯେନ ଚାର୍ଚନାମ୍ ॥ 3-2-56 (15728)
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରମନଡ୍ବାଂଶ୍ଚ ଜ୍ଞାତଯୋଽତିଥିବାନ୍ଧବାଃ।
ପୁତ୍ରା ଦାରାଶ୍ଚ ଭୃତ୍ଯାଶ୍ଚ ନିର୍ଦହେଯୁରପୂଜିତାଃ ॥ 3-2-57 (15729)
ଆତ୍ମାର୍ଥଂ ପାଚଯେନ୍ନାନ୍ନଂ ନ ବୃଥା ଘାତଯେତ୍ପଶୂନ୍।
ନ ଚୈକଃ ସ୍ବଯମଶ୍ନୀଯାଦ୍ବିଧିବର୍ଜଂ ନ ନିର୍ବପେତ୍ ॥ 3-2-58 (15730)
ଶ୍ବଭ୍ଯଶ୍ଚ ଶ୍ବପଚେଭ୍ଯଶ୍ଚ ବଯୋଭ୍ଯଶ୍ଚାବପେଦ୍ଭୁବି।
ବୈଶ୍ବଦେବଂ ହି ନାମୈତତ୍ସାଯଂ ପ୍ରାତଶ୍ଚ ଦୀଯତେ ॥ 3-2-59 (15731)
ବିଘସାଶୀ ଭବେତ୍ତସ୍ମାନ୍ନିତ୍ଯଂ ଚାମୃତଭୋଜନଃ।
ବିଘସୋ ଭୁକ୍ତଶେଷଂ ତୁ ଯଜ୍ଞଶେଷଂ ତଥାଽମୃତମ୍ ॥ 3-2-60 (15732)
ଚକ୍ଷୁର୍ଦଦ୍ଯାନ୍ମନୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବାଚଂ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ସୂନୃତାମ୍।
ଅନୁବ୍ରଜେଦୁପାସୀତ ସ ଯଜ୍ଞଃ ପଞ୍ଚଦକ୍ଷିଣଃ ॥ 3-2-61 (15733)
ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦପରିକ୍ଲିଷ୍ଟମନ୍ନମଦ୍ବନି ବର୍ତତେ।
ଶ୍ରାନ୍ତାଯାଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବାଯ ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ମହତ୍ ॥ 3-2-62 (15734)
ଏବଂ ଯୋ ବର୍ତତେ ବୃତ୍ତିଂ ବର୍ତମାନୋ ଗୃହାଶ୍ରମେ।
ତସ୍ଯ ଧର୍ମଂ ପରଂପ୍ରାହୁଃ କଥଂ ବା ବିପ୍ର ମନ୍ଯସେ ॥ 3-2-63 (15735)
ଶୌନକ ଉବାଚ। 3-2-64x (1761)
ଅହୋ ବତ ମହତ୍କଷ୍ଟଂ ବିପରୀତମିଦଂ ଜଗତ୍।
ଯେନାପତ୍ରପତେ ସାଧୁରସାଧୁସ୍ତେନ ତୁଷ୍ଯତି ॥ 3-2-64 (15736)
ଶିଶ୍ନୋଦରକୃତେଽପ୍ରାଜ୍ଞଃ କରୋତି ବିଷସଂ ବହୁ।
ମୋହରାଗବଶାକ୍ରାନ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥବଶାନୁଗଃ ॥ 3-2-65 (15737)
ହ୍ରିଯତେ ବୁଧ୍ଯମାନୋପି ନରୋ ହାରିଭିରିନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ।
ବିମୂଢସଂଜ୍ଞୋ ଦୁଷ୍ଟାଶ୍ବୈରୁଦ୍ଧାନ୍ତୈରିବ ସାରଥିଃ ॥ 3-2-66 (15738)
ଷଡିନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ବିଷଯଂ ସମାଗଚ୍ଛନ୍ତି ବୈ ଯଦା।
ତଦ୍ରା ପ୍ରାଦୁର୍ଭବତ୍ଯଷାଂ ପୂର୍ବସଂକଲ୍ପଜଂ ମନଃ ॥ 3-2-67 (15739)
ମନୋ ଯସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଯେହ ବିଷଯାନ୍ଯାତି ସେବିତୁମ୍।
ବସ୍ଯୌତ୍ସୁକ୍ଯଂ ସଂଭବତି ପ୍ରବୃତ୍ତିଶ୍ଚୋପଜାଯତେ ॥ 3-2-68 (15740)
ତତଃ ସଂକଲ୍ପବୀର୍ଯେଣ କାମେନ ବିଷଯେଷୁଭିଃ।
ବିଦ୍ଧଃ ପତତି ଲୋଭାଗ୍ନୌଜ୍ଯୋତିର୍ଲୋଭାତ୍ପତଙ୍ଗବତ୍ ॥ 3-2-69 (15741)
ତତୋ ଦାରୈର୍ବିହାରୈଶ୍ଚ ମୋହିତଶ୍ଚ ଯଥେପ୍ସଯା।
ମହାମୋହମୁଖେ ମଗ୍ନୋ ନାତ୍ମାନମବବୁଧ୍ଯତେ ॥ 3-2-70 (15742)
ଏବଂ ପତତି ସଂସାରେ ତାସୁତାସ୍ବିହ ଯୋନିଷୁ।
ଅବିଦ୍ଯାକର୍ମତୃଷ୍ଣାଭିର୍ଭ୍ରାମ୍ଯମାଣୋଽଥ ଚକ୍ରବତ୍ ॥ 3-2-71 (15743)
ବ୍ରହ୍ମାଦିଷୁ ତୃଣାନ୍ତେଷୁ ଭୂତେଷୁ ପରିବର୍ତତେ।
ଜଲେ ଭୁବି ତଥାଽଽକାଶେ ଜାଯମାନଃ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-2-72 (15744)
ଅବୁଧାନାଂ ଗତିସ୍ତ୍ବେଷା ବୁଧାନାମପି ମେ ଶୃଣୁ।
ଯେ ଧର୍ମେ ଶ୍ରେଯସି ରତା ବିମୋକ୍ଷରତଯୋ ଜନାଃ ॥ 3-2-73 (15745)
ତଦିଦଂ ବେଦବଚନଂ କୁରୁ କର୍ମ ତ୍ଯଜେତି ଚ।
ତସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମାନିମାନ୍ସର୍ବାନ୍ନାଭିମାନାତ୍ସମାଚରେତ୍ ॥ 3-2-74 (15746)
ଇଜ୍ଯାଧ୍ଯଯନଦାନାନି ତପଃ ସତ୍ଯଂ କ୍ଷମା ଦମଃ।
ଅଲୋଭ ଇତିମାର୍ଗୋଽଯଂ ଧର୍ମମସ୍ଯାଷ୍ଟବିଧଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-2-75 (15747)
ଅତ୍ର ପୂର୍ବଶ୍ଚତୁର୍ବର୍ଗଃ ପିତୃଯାଣପଥେ ସ୍ଥିତଃ।
କର୍ତବ୍ଯମିତି ଯତ୍କାର୍ଯଂ ନାଭିମାନାତ୍ସମାଚରେତ୍ ॥ 3-2-76 (15748)
ଉତ୍ତରୋ ଦେବଯାନସ୍ତୁ ସଦ୍ଭିରାଚରିତଃ ସଦା।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗେନୈବ ମାର୍ଗେଣ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ସମାଚରେତ୍ ॥ 3-2-77 (15749)
ସମ୍ଯକ୍ସଂକଲ୍ପସଂବନ୍ଧାତ୍ସମ୍ଯକ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯନିଗ୍ରହାତ୍।
ସମ୍ଯଗ୍ଦ୍ବ୍ରତବିଶେଷାଚ୍ଚ ସମ୍ଯକ୍ଚ ଗୁରୁସେବନାତ୍ ॥ 3-2-78 (15750)
ସମ୍ଯଗାହାରଯୋଗାଚ୍ଚ ସମ୍ଯକ୍ଚାଧ୍ଯଯନାଗମାତ୍।
ସମ୍ଯକ୍କର୍ମୋପସଂନ୍ଯାସାତ୍ସମ୍ଯକ୍ଚିତ୍ତନିରୋଧନାତ୍ ॥ 3-2-79 (15751)
ଏବଂ କର୍ମାଣି କୁର୍ବନ୍ତି ସଂସାରବିଜିଗୀଷବଃ।
ରାଗଦ୍ବେଷବିନିର୍ମୁକ୍ତା ଐଶ୍ବର୍ଯବଶମାଗତାଃ ॥ 3-2-80 (15752)
ରୁଦ୍ରାଃ ସାଧ୍ଯାସ୍ତଥାଽଽଦିତ୍ଯା ବସବୋଽଥ ତଥାଶ୍ବିନୌ।
ଯୋଗୈଶ୍ବର୍ଯେଣ ସଂଯୁକ୍ତା ଧାରଯନ୍ତି ପ୍ରଜା ଇମାଃ ॥ 3-2-81 (15753)
ତଥା ତ୍ବମପି କୌନ୍ତେଯ ଶମମାସ୍ଥାଯ ପୁଷ୍କଲମ୍।
ତପସା ସିଦ୍ଧିମନ୍ବିଚ୍ଛ ଯୋଗସିଦ୍ଧିଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-2-82 (15754)
ପିତୃମାତୃମଯୀ ସିଦ୍ଧିଃ ପ୍ରାପ୍ତା କର୍ମମଯୀ ଚ ତେ।
ତପସା ସିଦ୍ଧିମନ୍ବିଚ୍ଛ ଦ୍ବିଜାନାଂ ଭରଣାଯ ବୈ ॥ 3-2-83 (15755)
ସିଦ୍ଧା ହି ଯଦ୍ଯଦିଚ୍ଛନ୍ତି କୁର୍ବତେ ତଦନୁଗ୍ରହମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ତପଃ ସମାସ୍ଥାଯ କୁରୁଷ୍ବାତ୍ମମନୋରଥମ୍ ॥ 3-2-84 (15756)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 2 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-2-1 ପ୍ରଭାତାଯାମରୁଣୋଦଯେନ ଉଦ୍ଦୀପିତାଯାମ୍ ॥ 3-2-11 ଅନୁଧ୍ଯାନେନ ଇଷ୍ଟଚିନ୍ତନେନ। ଜପ୍ଯେନ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନେନ ତଥା ବିଶ୍ବାସକରଣୈଃ ସହ ରଂସ୍ଯାମହେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-2-12 ପ୍ରତ୍ଯାଦେଶଂ ଧିକ୍କାରମ୍ ॥ 3-2-15 ଅଧ୍ଯାତ୍ମଂ ଆତ୍ମାନମଧିକୃତ୍ଯ ପ୍ରବୃତ୍ତଂ ଶାସ୍ତ୍ରମଧ୍ଯାତ୍ମଂ ବେଦାନ୍ତସ୍ତତ୍ର ରତଃ। ଯୋଗଶ୍ଚିତ୍ତବୃତ୍ତିନିରୋଧଃ ॥ 3-2-16 ଶୋକଃସ୍ଥୀଯତେଽନେନେତି ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତ୍ଯା ସ୍ଥାନଶବ୍ଦୋ ହେତୁବଚନଃ। ଭଯସ୍ଥାନଶତାନି ଚେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-2-20 ଗୁର୍ଦେଷୁ ଦୁସ୍ତରେଷୁ ଶାରୀରଦୁଃଖେଷୁ। ଆପତ୍ସୁ ସ୍ତ୍ରୀକର୍ଷଣାଦିଷୁ ॥ 3-2-21 ଆତ୍ମବ୍ଯବସ୍ଥାନକରାଃ ମନଃସ୍ଥୈର୍ଯହେତବଃ ॥ 3-2-22 ବ୍ଯାସସମାସାଭ୍ଯାଂ ବିସ୍ତରସଂକ୍ଷେପାଭ୍ଯାମ୍ ॥ 3-2-23 ଅନିଷ୍ଟଂ କଣଅଟକାଦିଃ। ଶ୍ରମୋ ବ୍ଯାଯାମଃ ॥ 3-2-24 ପ୍ରତିକାରାଦୌଷଧାଦିଭିରୁପଶମନାତ୍ ଆଧିପ୍ରଶମନମବିଚିନତନାତ୍। ଇଦମେବ କ୍ରିଯାଯୋଗବଲମ୍ ॥ 3-2-25 ପ୍ରାଗେବ ମାନସସ୍ଯ ଶମଂ କୁର୍ବତେ। ପ୍ରିଯାକ୍ଯାନୈରନୁକୂଲବଚନୈଃ। ସଂଭୋଗୋପନଯୈଃ ସ୍ତ୍ର୍ଯାଦିସମର୍ପଣୈଃ। ମତିମନ୍ତୋ ହ୍ଯତୋ ବୈଦ୍ଯା ଇତି ଖ. ଚ. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-2-28 ସ୍ନେହୋ ରାଗଃ ସଜ୍ଜତେ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 3-2-29 ଆଯାସଃ କ୍ଲେଶଃ ॥ 3-2-32 ବିପ୍ରଯୋଗେ ବିଷଯେଣ ସହ ବିଯୋଗେ ତ୍ଯାଗୀ ନ କିଂତୁ ସତ୍ଯପି ସମାଗମେ ଯୋ ବିଷଯଦୋଷଦର୍ଶୀ ସ ଏବ ତ୍ଯାଗୀ। ସ ଏବ ଚ ବିରାଗଂ ଭଜତେ ॥ 3-2-34 ଯୁକ୍ତେଷୁ ନିତ୍ଯବସ୍ତୁପ୍ରାପ୍ତଯେ ଉଦ୍ଯୁକ୍ତେଷୁ। କୃତାତ୍ମସୁ ଧ୍ଯାନେନ ସଂସ୍କୃତଚିତ୍ତେଷୁ। ତେଷୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧେଷୁ ସ୍ନେହୋ ରାଗୋ ନ ସଜ୍ଜତେ ନ ସଙ୍ଗଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ॥ 3-2-35 ରାଗଃ ରମ୍ଯବସ୍ତୁଦର୍ଶନେ ଚିତ୍ତସ୍ଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲତା। କାମସ୍ତଲ୍ଲିପ୍ସା। ଇଚ୍ଛା ଲବ୍ଧେ ତସ୍ମିନ୍ ରୁଚ୍ଯତିଶଯାତ୍ପୁନସ୍ତଦଭିଲାଷଃ। ପୁନଃପୁନସ୍ତଲ୍ଲାଭେପ୍ଯତୃପ୍ତିସ୍ତୃଷ୍ଣା ॥ 3-2-37 ଜୀର୍ଯତଃ ଜରାମୃତ୍ଯୁଗ୍ରସ୍ତସ୍ଯ ॥ 3-2-38 ଅଯଃ ତପ୍ତାଯଃପିଣ୍ଡଂ ଅନଲୋ ବହ୍ନିଃ ॥ 3-2-39 ଅକୃତାତ୍ମା ଅନିର୍ଜିତଚେତାଃ ॥ 3-2-42 ଅର୍ଥଶ୍ରେଯସି ଅର୍ଥସାଧ୍ଯେ ଶ୍ରେଯସି ଜ୍ଯୋତିଷ୍ଟୋମାଦୌ ॥ 3-2-46 ପିପାସାଯାଃ ତୃଷ୍ଣାଯାଃ ॥ 3-2-48 ସଂଚଯାନ୍ ଅର୍ଥାନ୍। ତଜ୍ଜାନ୍ ଅର୍ଥତ୍ଯାଗଜାନ୍। ଅନୀହାର୍ଥଃ ଯଦୃଚ୍ଛାଲବ୍ଧୋଽର୍ଥଃ ॥ 3-2-50 ଅର୍ଥତଃ ଧନାତ୍ ॥ 3-2-51 ଅର୍ଥୋପଭୋଗଃ ବିଷଯୋପଭୋଗଃ। ଅର୍ଥେପ୍ସୁତା ଘନେପ୍ସୁତା ॥ 3-2-53 ଦୃଶ୍ଯତେ ପଞ୍ଚମହାଯଜ୍ଞେଷୁ। ଅପଚମାନେଭ୍ଯଃ ଯତ୍ଯାଦିଭ୍ଯଃ ॥ 3-2-54 ତୃଣାନି ଆସନାର୍ଥାନି ॥ 3-2-58 ବୃଥା ଶ୍ରାଦ୍ଯଜ୍ଞାଦିନିମିତ୍ତଂବିନା ॥ 3-2-59 ବିଶ୍ବଂ ସର୍ବଜାତୀଯଂ ପ୍ରାଣିଜାତଂ ଦେବୋ ଦେବତା ଯସ୍ମିଂସ୍ତଦ୍ବିଶ୍ବଦେବମ୍। ସ୍ବାର୍ଥେ ତଦ୍ଧିତଃ। ବୈଶ୍ବଦେବଂ ନାମ କର୍ମ ॥ 3-2-62 ଅପରିକ୍ଲିଷ୍ଟଂ କାର୍ପଣ୍ଯଂ ବିନା। ଅଧ୍ବନି ବର୍ତତେ ମାର୍ଗସ୍ଥାଯ ॥ 3-2-65 ବିଘସଂ ଦେବତାଦ୍ଯୁପଯୁକ୍ତଶେଷଂ କାମୁକୋ ବହୁକରୋତି। ଇନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥାଃ ଶବ୍ଦାଦଯଃ ॥ 3-2-66 ହାରିଭିଃ ହରଣଶୀଲୈଃ ॥ 3-2-68 ଇନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ବିଷଯାନ୍ ଶବ୍ଦାଦୀନ୍ ॥ 3-2-74 ଇତି ଚ ବେଦବଚନମିତ୍ଯନ୍ବଯଃ। ଫଲେଚ୍ଛାଂ ବିନୈଃ ସମାଚରେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-2-76 କର୍ତବ୍ଯମବଶ୍ଯାନୁଷ୍ଠେଯଂ ନିତ୍ଯାଗ୍ନିହୋତ୍ରସଂଧ୍ଯୋପାସନାଦି। ଅଭିମାନାତ୍ସଙ୍ଗାତ୍ ॥ 3-2-77 ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗେନ ବକ୍ଷ୍ଯମାଣସଂକଲ୍ପସଂବନ୍ଧାଦ୍ଯଙ୍ଗାଷ୍ଟକବତା ତଦାଚରେଦିତି ପୂର୍ବେଣ ସଂବନ୍ଧଃ। ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଶୁଦ୍ଧଚିତ୍ତଃ ॥ 3-2-78 ସଂକଲ୍ପୋ ମାନସଂ କର୍ମ ତସ୍ଯ ସଂବନ୍ଧୋ ନିରୋଧଃ ॥ 3-2-83 କର୍ମମଯୀ ଯଜ୍ଞଯୁଦ୍ଧାଦିକର୍ମରୂପସାଧନପ୍ରଧାନା ସିଦ୍ଧିଃ। ପିତୃମାତୃମଯୀ ପରଲୋକେହଲୋକଫଲପ୍ରଧାନା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 003
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.3. ଅଧ୍ଯାଯଃ 003
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ବ୍ରାହ୍ମଣଭରଣାଯ ଧୌମ୍ଯଚୋଦନଯା ସୂର୍ଯସ୍ତୁତିଃ ॥ 1 ॥ ସ୍ତୋତ୍ରୈଃ ପ୍ରସନ୍ନେନ ସୂର୍ଯେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯାକ୍ଷଯପାତ୍ରଦାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-3-0 (15757)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-3-0x (1762)
ଶୌନକେନୈବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିଃ।
`ପ୍ରଣମ୍ଯ ଦ୍ବିଜଶାର୍ଦୂଲଂ ପୂଜ୍ଯବାକ୍ଯଂ ସୁଭାଷିତମ୍।'
ପୁରୋହିତମୁପାଗମ୍ଯ ଭ୍ରାତୃମଧ୍ଯେଽବ୍ରବୀଷିଦମ୍ ॥ 3-3-1 (15758)
ପ୍ରସ୍ଥିତାନନୁଯାତାରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦପାରନାଃ।
ନ ଚାସ୍ମି ପୋଷଣେ ଶକ୍ତୋ ବହୁଦୁଃଖସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-3-2 (15759)
ପରିତ୍ଯକ୍ତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋମି ଦାନଶକ୍ତିଶ୍ଚ ନାସ୍ତି ମେ।
କଥମତ୍ର ମଯା କାର୍ଯଂ ତଦ୍ବୂହି ଭଗବନ୍ମମ ॥ 3-3-3 (15760)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-3-4x (1763)
ମୁହୂର୍ତମିବ ସ ଧ୍ଯାତ୍ବା ଧର୍ମେଣାନ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ତାଂ ଗତିମ୍।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମୁବାଚୈଦଂ ଧୌମ୍ଯୋ ଧର୍ମଭୃତାଂ ବରଃ ॥ 3-3-4 (15761)
ପୁରା ସୃଷ୍ଟାନି ଭୂତାନି ପୀଡ୍ଯନ୍ତେ କ୍ଷୁଧଯା ଭୃଶମ୍।
ତତୋଽନୁକମ୍ପଂଯାଂ ତେଷାଂ ସବିତା ସ୍ବପିତା ଯଥା ॥ 3-3-5 (15762)
ଗତ୍ବୋତ୍ତସଯଣଂ ତେଜୋ ରସାନୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ରଶ୍ମିଭିଃ।
ଦକ୍ଷିଣାଯନମାବୃତ୍ତୋ ମହୀଂ ବର୍ଷତି ବାରିଣା ॥ 3-3-6 (15763)
କ୍ଷେତ୍ରଭୂତେ ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ନୋଷଧୀରୋଷଧୀଯତିଃ।
ରବେସ୍ତେଜଃ ସମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ଜନଯାମାସ ବାରିଣା ॥ 3-3-7 (15764)
ନିଷିକ୍ତଶ୍ଚନ୍ଦ୍ତେଜୋଭିଃ ସୂଯତେ ଜଗତୋ ରବିଃ।
ଓଷଧ୍ଯଃ ଷଡ୍ରସା ମେଧ୍ଯାସ୍ତଦନ୍ନଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ଭୁବି ॥ 3-3-8 (15765)
ଏବଂ ଭାନୁମଯଂ ହ୍ଯନ୍ନଂ ଭୂତାନାଂ ପ୍ରାଣଧାରଣମ୍।
ନାଥୋଽଯଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ତସ୍ମାତ୍ତଂ ଶରଣଂ ବ୍ରଜ ॥ 3-3-9 (15766)
ରାଜାନୋ ହି ମହାତ୍ମାନୋ ଯୋନିକର୍ମବିଶୋଧିତାଃ।
ଉଦ୍ଧରନ୍ତି ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାସ୍ତପ ଆସ୍ଥାଯ ପୁଷ୍କଲମ୍ ॥ 3-3-10 (15767)
ଭୌମେନ କାର୍ତବୀର୍ଯେଣ ବୈନ୍ଯେନ ନହୁଷେଣ ଚ।
ତପୋଯୋଗସମାଧିସ୍ଥୈରୁଦ୍ଧୃତା ହ୍ଯାପଦଃ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-3-11 (15768)
ତଥା ତ୍ବମପି ଧର୍ମାତ୍ମନ୍କର୍ମଣା ଚ ବିଶୋଧିତଃ।
ତପ ଆସ୍ଥାଯ ଧର୍ମେଣ ଦ୍ବିଜାତୀନ୍ଭର ଭାରତ ॥ 3-3-12 (15769)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-3-13x (1764)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଧୌମ୍ଯେନ ତତ୍କାଲସଦୃଶଂ ବଚଃ।
ତତସ୍ତ୍ବଧ୍ଯାପଯାମାସ ମନ୍ତ୍ରଂ ସର୍ବାର୍ଥସାଧକମ୍।
ଅଷ୍ଟାକ୍ଷରଂ ପରଂ ମନ୍ତ୍ରମାର୍ତସ୍ଯ ସତତଂ ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-3-13 (15770)
[ବିପ୍ରତ୍ଯାଗସମାଧିସ୍ଥଃ ସଂଯତାତ୍ମା ଦୃଢବ୍ରତଃ।
ଧର୍ମରାଜୋ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ତପ ଆତିଷ୍ଠଦୁତ୍ତମମ୍ ॥] 3-3-14 (15771)
ପୁଷ୍ପୋପହାରୈର୍ବଲିଭିରର୍ଚଯିତ୍ବା ଦିବାକରମ୍।
ସୋଽବଗାହ୍ଯ ଜଲଂ ରାଜା ଦେବସ୍ଯାଭିମୁଖୋଽଭବତ୍ ॥ 3-3-15 (15772)
ଗାଙ୍ଗେଯଂ ବାର୍ଯୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ପ୍ରାଣାଯାମେନ ତସ୍ଥିବାନ୍।
[ଶୁଚିଃ ପ୍ରଯତବାଗ୍ଭୂତ୍ବା ସ୍ତୋତ୍ରମାରବ୍ଧବାଂସ୍ତତଃ 3-3-16 (15773)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-3-17x (1765)
ତ୍ବଂ ଭାନୋ ଜଗତଶ୍ଚକ୍ଷୁସ୍ତ୍ବମାତ୍ମା ସର୍ବଦେହିନାମ୍।
ତ୍ବଂ ଯୋନିଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ତ୍ବମାଚାରଃ କ୍ରିଯାବତାଂ ॥ 3-3-17 (15774)
ତ୍ବଂ ଗତିଃ ସର୍ବସାଙ୍ଖ୍ଯାନାଂ ଯୋଗିନାଂ ତ୍ବଂ ପରାଯଣମ୍।
ଅନାବୃତାର୍ଗଲଦ୍ବାରଂ ତ୍ବଂ ଗତିସ୍ତ୍ବଂ ମୁମୁକ୍ଷତାମ୍ ॥ 3-3-18 (15775)
ତ୍ବଯା ସଂଧାର୍ଯତେ ଲୋକସ୍ତ୍ବଯା ଲୋକଃ ପ୍ରକାଶ୍ଯତେ।
ତ୍ବଯାପବିତ୍ରୀକ୍ରିଯତେ ନିର୍ବ୍ଯାଜଂ ପାଲ୍ଯତେ ତ୍ବଯା ॥ 3-3-19 (15776)
ତ୍ବାମୁପସ୍ଥାଯ କାଲେ ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦପାରଗାଃ।
ସ୍ବଶାଖାବିହିତୈର୍ମନ୍ତ୍ରୈରର୍ଚନ୍ତ୍ଯୃଷିଗଣାର୍ଚିତ ॥ 3-3-20 (15777)
ତବ ଦିବ୍ଯଂ ରଥଂ ଯାନ୍ତମନୁଯାନ୍ତି ବରାର୍ଥିନଃ।
ସିଦ୍ଧଚାରଣଗନ୍ଧର୍ବା ଯକ୍ଷଗୁହ୍ଯକପନ୍ନଗାଃ ॥ 3-3-21 (15778)
ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଚ୍ଚ ବୈ ଦେବାସ୍ତଥା ବୈମାନିକା ଗଣାଃ।
ସୋପେନ୍ଦ୍ରାଃ ସମହେନ୍ଦ୍ରାଶ୍ଚ ତ୍ବାମିଷ୍ଟ୍ବାସିଦ୍ଧିମାଗତାଃ ॥ 3-3-22 (15779)
ଉପଯାନ୍ତ୍ଯର୍ଚଯିତ୍ବା ତୁ ତ୍ବାଂ ବୈ ପ୍ରାପ୍ତମନୋରଥାଃ।
ଦିବ୍ଯମନ୍ଦାରମାଲାଭିସ୍ତୂର୍ଣଂ ବିଦ୍ଯାଧରୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-3-23 (15780)
ଗୁହ୍ଯାଃ ପିତୃଗଣାଃ ସପ୍ତ ଯେ ଦିବ୍ଯା ଯେ ଚ ମାନୁଷାଃ।
ତେ ପୂଜଯିତ୍ବା ତ୍ବାମେବ ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯାଶୁ ପ୍ରଧାନତାମ୍ ॥ 3-3-24 (15781)
ବସବୋ ମରୁତୋ ରୁଦ୍ରା ଯେ ଚ ସାଧ୍ଯା ମରୀଚିପାଃ।
ବାଲଖିଲ୍ଯାଦଯଃ ସିଦ୍ଧାଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠତ୍ବଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ଗତାଃ ॥ 3-3-25 (15782)
ସବ୍ରହ୍ମକେଷୁ ଲୋକେଷୁ ସପ୍ତସ୍ବପ୍ଯଖିଲେଷୁ ଚ।
ନ ତଦ୍ଭୂତମହଂ ମନ୍ଯେ ଯଦର୍କାଦତିରିଚ୍ଯତେ ॥ 3-3-26 (15783)
ସନ୍ତି ଚାନ୍ଯାନି ସତ୍ବାନିବୀର୍ଯବନ୍ତି ମହାନ୍ତି ଚ।
ନ ତୁ ତେଷାଂ ତଥା ଦୀପ୍ତିଃ ପ୍ରଭାବୋ ବାଯଥା ତବ ॥ 3-3-27 (15784)
ଜ୍ଯୋତୀଷିତ୍ବଯି ସର୍ବାଣି ତ୍ବଂ ସର୍ବଜ୍ଯୋତିଷାଂ ପତିଃ।
ତ୍ବଯିସତ୍ତ୍ବଂ ଚ ସତ୍ତ୍ବଂ ଚ ସର୍ବେଭାବାଶ୍ଚ ସାତ୍ତ୍ବିକାଃ ॥ 3-3-28 (15785)
ତ୍ବତ୍ତେଜସା କୃତଂଚକ୍ରଂ ସୁନାଭଂ ବିଶ୍ବକର୍ମଣା।
ଦେବାରୀଣାଂ ମଦୋ ଯେନ ନାଶିତଃ ଶାର୍ଙ୍ଗଧନ୍ବନା ॥ 3-3-29 (15786)
ତ୍ବମାଦାଯାଂଶୁଭିସ୍ତେଜୋ ନିଦାଘେ ସର୍ବଦେହିନାମ୍।
ସର୍ବୌଷଧିରସାନାଂ ଚ ପୁନର୍ବର୍ଷାସୁ ମୁଞ୍ଚସି ॥ 3-3-30 (15787)
ତପନ୍ତ୍ଯନ୍ତେ ଦହନ୍ତ୍ଯନ୍ଯେ ଗର୍ଜନ୍ତ୍ଯନ୍ଯେ ତଥା ଘନାଃ।
ବିଦ୍ଯୋତନ୍ତେ ପ୍ରବର୍ଷନ୍ତି ତବ ପ୍ରାବୃଷି ରଶ୍ମଯଃ ॥ 3-3-31 (15788)
ନ ତଥା ସୁଖଯତ୍ଯଗ୍ନିର୍ନ ପ୍ରାବାରା ନ କମ୍ବଲାଃ।
ଶୀତବାତାର୍ଦିତଂ ଲୋକଂ ଯଥା ତବ ମରୀଚଯଃ ॥ 3-3-32 (15789)
ତ୍ରଯୋଦଶଦ୍ବୀପବତୀଂ ଗୋଭିର୍ଭାସଯସେ ମହୀମ୍।
ତ୍ରଯାଣାମପି ଲୋକାନାଂ ହିତାଯୈକଃ ପ୍ରବର୍ତସେ ॥ 3-3-33 (15790)
ତବ ଯଦ୍ଯୁଦଯୋ ନ ସ୍ଯାଦନ୍ଧଂ ଜଗଦିଦଂ ଭବେତ୍।
ନ ଚ ଧର୍ମାର୍ଥକାମେଷୁ ପ୍ରବର୍ତେରନ୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-3-34 (15791)
ଆଧାନପଶୁବନ୍ଧେଷ୍ଟିମନ୍ତ୍ରଯଜ୍ଞତପଃକ୍ରିଯାଃ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦବାପ୍ଯନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରବିଶାଂ ଗଣୈଃ ॥ 3-3-35 (15792)
ଯଦହର୍ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସହସ୍ରଯୁଗସଂମିତମ୍।
ତସ୍ଯ ତ୍ବମାଦିରନ୍ତଶ୍ଚ କାଲଜ୍ଞୈଃ ପରିକୀର୍ତିତଃ ॥ 3-3-36 (15793)
ମନୂନାଂ ମନୁପୁତ୍ରାଣାଂ ଜଗତୋଽମାନବସ୍ଯ ଚ।
ମନ୍ବନ୍ତରାଣାଂ ସର୍ବେଷାମୀଶ୍ବରାଣାଂ ତ୍ବମୀଶ୍ବରଃ ॥ 3-3-37 (15794)
ସଂହାରକାଲେ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ତବ କ୍ରୋଧବିନିଃସୃତଃ।
ସଂବର୍ତକାଗ୍ନିସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ଭସ୍ମୀକୃତ୍ଯାବତିଷ୍ଠତେ ॥ 3-3-38 (15795)
ତ୍ବଦ୍ଦୀଧିତିସମୁତ୍ପନ୍ନା ନାନାବର୍ଣ ମହାଘନାଃ।
ସୈରାବତାଃ ସାଶନଯଃ କୁର୍ବନ୍ତ୍ଯାଭୂତସଂପ୍ଲବମ୍ ॥ 3-3-39 (15796)
କୃତ୍ବା ଦ୍ବାଦଶଧାଽଽତ୍ମାନଂ ଦ୍ବାଦଶାଦିତ୍ଯତାଂ ଗତଃ।
ସଂହୃତ୍ଯୈକାର୍ଣବଂ ସର୍ବଂ ତ୍ବଂ ଶୋଷଯସି ରଶ୍ମିଭିଃ ॥ 3-3-40 (15797)
ତ୍ବାମିନ୍ଦ୍ରମାହୁସ୍ତ୍ବଂ ରୁଦ୍ରସ୍ତ୍ବଂ ବିଷ୍ଣୁସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ତ୍ବମଗ୍ନିସ୍ତ୍ବଂ ମନଃ ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ପ୍ରଭୁସ୍ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଶାଶ୍ବତଂ ॥ 3-3-41 (15798)
ତ୍ବଂ ହଂସଃ ସବିତା ଭାନୁରଂଶୁମାଲୀ ବୃଷାକପିଃ।
ବିବସ୍ବାନ୍ମିହିରଃ ପୂଷା ମିତ୍ରୋ ଧର୍ମସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 3-3-42 (15799)
ସହସ୍ରରଶ୍ମିରାଦିତ୍ଯସ୍ତପନସ୍ତ୍ବଂ ଗବାଂ ପତିଃ।
ମାର୍ତଣ୍ଡୋଽର୍କୋ ରବିଃ ସୂର୍ଯଃ ଶରଣ୍ଯୋ ଦିନକୃତ୍ତଥା ॥ 3-3-43 (15800)
ଦିବାକରଃ ସପ୍ତସପ୍ତିର୍ଧାମକେଶୀ ବିରୋଚନଃ।
ଆଶୁଗାମୀ ତମୋଘ୍ନଶ୍ଚ ହରିତାଶ୍ବଶ୍ଚ କୀର୍ତ୍ଯସେ ॥ 3-3-44 (15801)
ସପ୍ତମ୍ଯାଗଥବା ଷଷ୍ଠ୍ଯାଂ ଭକ୍ତ୍ଯା ପୂଜାଂ କରୋତି ଯଃ।
ଅନିର୍ବିଣ୍ଣୋଽନହଂକାରୀ ତଂ ଲକ୍ଷ୍ମୀର୍ଭଜତେ ନରମ୍ ॥ 3-3-45 (15802)
ନ ତେଷାମାପଦଃ ସନ୍ତି ନାଧଯୋ ବ୍ଯାଧଯସ୍ତଥା।
ଯେ ତବାନନ୍ଯମନସା କୁର୍ବନ୍ତ୍ଯର୍ଚନବନ୍ଦନମ୍ ॥ 3-3-46 (15803)
ସର୍ବରୋଗୈର୍ବିରହିତାଃ ସର୍ବପାପାବିବର୍ଜିତାଃ।
ତ୍ବଦ୍ଭାବଭକ୍ତାଃ ସୁଖିନୋ ଭବନ୍ତି ଚିରଜୀବିନଃ ॥ 3-3-47 (15804)
ତ୍ବଂ ମମାପନ୍ନକାମସ୍ଯ ସର୍ବାତିଥ୍ଯଂ ଚିକୀର୍ଷତଃ।
ଅନ୍ନମନ୍ନପତେ ଦାତୁମଭିତଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଯାଽର୍ହସି ॥ 3-3-48 (15805)
ଯେଚ ତେଽନୁଚରାଃ ସର୍ବେ ପାଦୋପାନ୍ତଂ ସମାଶ୍ରିତାଃ।
ମାଠରାରୁଣଦଣ୍ଡାଦ୍ଯାସ୍ତାଂସ୍ତାନ୍ବନ୍ଦେଽଶନିକ୍ଷୁଭାନ୍ ॥ 3-3-49 (15806)
କ୍ଷୁଭଯା ସହିତା ମୈତ୍ରୀ ଯାଶ୍ଚାନ୍ଯା ଭୂତମାତରଃ।
ତାଶ୍ଚ ସର୍ବା ନମସ୍ଯାମି ପାନ୍ତୁ ମାଂ ଶରଣାଗତମ୍ ॥] 3-3-50 (15807)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-3-51x (1766)
କଣ୍ଠଦଘ୍ନେ ଜଲେ ସ୍ଥିତ୍ବା ମନ୍ତ୍ରୈଃ ସ୍ତୋତ୍ରୈଶ୍ଚ ତୋଷିତଃ।
ତତୋ ଦିବାକରଃ ପ୍ରୀତୋ ଦର୍ଶଯାମାସ ପାଣ୍ଡବମ୍।
ଦୀପ୍ଯମାନଃ ସ୍ବବପୁଷା ଜ୍ବଲନ୍ନିବ ହୁତାଶନଃ ॥ 3-3-51 (15808)
ବିବସ୍ବାନୁବାଚ। 3-3-52x (1767)
ଯତ୍ତେଽଭିଲଷିତଂ କିଂଚିତ୍ତତ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବମବାପ୍ସ୍ଯସି।
ଅହମନ୍ନଂ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ସପ୍ତ ପଞ୍ଚ ଚ ତେ ସମାଃ ॥ 3-3-52 (15809)
ଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ ପିଠରଂ ତାମ୍ରଂ ମଯା ଦତ୍ତଂ ନରାଧିପ।
ଯାବଦ୍ବର୍ତ୍ସ୍ଯତି ପାଞ୍ଚାଲୀ ପାତ୍ରେଣାନେନ ସୁବ୍ରତ ॥ 3-3-53 (15810)
ଫଲମୂଲାମିଷଂ ଶାକଂ ସଂସ୍କୃତଂ ଯନ୍ମହାନସେ।
ଚତୁର୍ବିଧଂ ତଦନ୍ନାଦ୍ଯମକ୍ଷଯ୍ଯଂ ତେ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଇତଶ୍ଚତୁର୍ଦଶେ ବର୍ଷେ ଭୂଯୋ ରାଜ୍ଯମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-3-54 (15811)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-3-55x (1768)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-3-55 (15812)
ଲବ୍ଧ୍ବା ବରଂ ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ଜଲାଦୁତ୍ତୀର୍ଯ ଧର୍ମବିତ୍।
ଜଗ୍ରାହ ପାଦୌ ଧୌମ୍ଯସ୍ଯ ଭ୍ରାତୄଂଶ୍ଚ ପରିଷସ୍ବଜେ ॥ 3-3-56 (15813)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହ-ସଂଗମ୍ଯ ପଶ୍ଯମାନୋଽପଯାତ୍ପ୍ରାଭୁଃ।
ମହାନସେ ତଦାନ୍ନଂ ତୁ ସାଧଯାମାସ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-3-57 (15814)
ସଂସ୍କୃତଂ ପ୍ରସବଂ ଯାତି ସ୍ବଲ୍ପମନ୍ନଂ ଚତୁର୍ବିଧମ୍।
ଅକ୍ଷଯ୍ଯଂ ବର୍ଧତେ ଚାନ୍ନଂ ତେନାଭୋଜଯତ ଦ୍ବିଜାନ୍ ॥ 3-3-58 (15815)
ଭୁକ୍ତବତ୍ସୁ ଚ ବିପ୍ରେଷୁ ଭୋଜଯିତ୍ବାଽନୁଜାନପି।
ଶେଷଂ ବିଘସସଂଜ୍ଞଂ ତୁପଶ୍ଚାଦ୍ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-3-59 (15816)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଭୋଜଯିତ୍ବା ଶେଷମଶ୍ନାତି ପାର୍ଷତୀ।
[ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଂ ଭୁଜ୍ଯମାନାଯାଂ ତଦନ୍ନଂ କ୍ଷଯମେତି ଚ ॥] 3-3-60 (15817)
ଏବଂ ଦିବାକରାତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଦିବାକରସମପ୍ରଭଃ।
କାମାନ୍ମନୋଭିଲଷିତାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋଽଦଦାତ୍ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-3-61 (15818)
ପୁରୋହିତପୁରୋଗାଶ୍ଚ ତିଥିନକ୍ଷତ୍ରପର୍ବସୁ।
ଇଜ୍ଯାର୍ଥେ ସଂପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ବିଧିମନ୍ତ୍ରପ୍ରମାଣତଃ ॥ 3-3-62 (15819)
ତତଃ କୃତସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନା ଧୌମ୍ଯେନ ସହ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ଦ୍ବିଜସଙ୍ଘୈଃ ପରିବୃତାଃ ପ୍ରଯଯୁଃ କାମ୍ଯକଂ ବନମ୍ ॥ 3-3-63 (15820)
`ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-3-64x (1769)
ପୁଷ୍ପୋପହାରବଲିଭିର୍ବହୁଶଶ୍ଚ ଯଥାବିଧି।
ସର୍ବାତ୍ମଭୂତଂ ସଂପୂଜ୍ଯ ଯତପ୍ରାଣୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-3-64 (15821)
ସ୍ତବେନ କେନ ବିପ୍ରର୍ଷେ ସ ତୁ ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ବିପ୍ରାର୍ଥମାରାଧିତବାନ୍ସୂର୍ଯମଦ୍ଭୁତବିକ୍ରମମ୍ ॥ 3-3-65 (15822)
ମଯି ସ୍ନେହୋଽସ୍ତି ଚେଦ୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ଯଦ୍ଯନୁଗ୍ରହଭାଗହମ୍।
ଭଗବନ୍ନାସ୍ତି ଚେଦ୍ଗୁଦ୍ଯଂ ତଚ୍ଚ ମେ ବ୍ରୂହି ସାଂପ୍ରତମ୍ ॥' 3-3-66 (15823)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-3-67x (1770)
ଶୃଣୁଷ୍ବାଂବହିତୋ ରାଜଞ୍ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ସମାହିତଃ।
କ୍ଷଣଂ ଚ କୁରୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଗୁହ୍ଯଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ହିତମ୍ ॥ 3-3-67 (15824)
ଧୌମ୍ଯେନ ତୁ ଯଥାପ୍ରୋକ୍ତଂ ପାର୍ଥାଯ ସୁମହାତ୍ମନେ।
ନାମ୍ନାମଷ୍ଟୋତ୍ତରଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଶତଂ ତଚ୍ଛୃଣୁ ଭୂପତେ ॥ 3-3-68 (15825)
ସୂର୍ଯୋଽର୍ଯଭା ଭଗସ୍ତ୍ବଷ୍ଟା ପୂଷାଽର୍କଃ ସବିତା ରବିଃ।
ଗଭସ୍ତିମାନଜଃ କାଲୋ ମୃତ୍ଯୁର୍ଧାତା ପ୍ରଭାକରଃ ॥ 3-3-69 (15826)
ପୃଥିବ୍ଯାପଶ୍ଚ ତେଜଶ୍ଚ ଖଂ ବାଯୁଶ୍ଚ ପରାଯଣମ୍।
ସୋମୋ ବୃହସ୍ପତିଃ ଶୁକ୍ରୋ ବୁଧୋଽଙ୍ଗାରକ ଏବ ଚ ॥ 3-3-70 (15827)
ଇନ୍ଦ୍ରୋ ବିବସ୍ବାନ୍ଦୀପ୍ତାଂଶୁଃ ଶୁଚିଃ ଶୌରିଃ ଶନୈଶ୍ଚରଃ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ରୁଦ୍ରଶ୍ଚ ସ୍କନ୍ଦୋ ବୈଶ୍ରବଣୋ ଯମଃ ॥ 3-3-71 (15828)
ବୈଦ୍ଯୁତୋ ଜାଠରଶ୍ଚାଗ୍ନିରୈନ୍ଧନସ୍ତେଜସାଂ ପତିଃ।
ଧର୍ମଧ୍ବଜୋ ବେଦକର୍ତା ବେଗାଙ୍ଗୋ ବେଦବାହନଃ ॥ 3-3-72 (15829)
କୃତଂ ତ୍ରେତା ଦ୍ବାପରଶ୍ଚ କଲିଃ ସର୍ବାମରାଶ୍ରଯଃ।
କଲା କାଷ୍ଠା ମୁହୂର୍ତାଶ୍ଚ ପକ୍ଷା ମାସା ଋତୁସ୍ତଥା ॥ 3-3-73 (15830)
ସଂବତ୍ସରକରୋଽଶ୍ବତ୍ଥଃ କାଲଚକ୍ରୋ ବିଭାବସୁଃ।
ପୁରୁଷଃ ଶାଶ୍ବତୋ ଯୋଗୀ ବ୍ଯକ୍ତାବ୍ଯକ୍ତଃ ସନାତନଃ ॥ 3-3-74 (15831)
ଲୋକାଧ୍ଯକ୍ଷଃ ସୁରାଧ୍ଯକ୍ଷୋ ବିଶ୍ବକର୍ମା ତମୋନୁଦଃ।
ବରୁଣଃ ସାଗରୋଂଶଶ୍ଚ ଜୀମୂତୋ ଜୀବନୋଽରିହା ॥ 3-3-75 (15832)
ଭୂତାଶ୍ରଯୋ ଭୂତପତି- ସର୍ବଭୂତନିଷେବିତଃ।
`ମଣିଃ ସୁବର୍ଣୋ ଭୂତାତ୍ମା କାମଦଃ ସର୍ବତୋମୁଖଃ।'
[ସ୍ରଷ୍ଟା ସଂବର୍ତକୋ ବହ୍ନିଃ ସର୍ବସ୍ଯାଦିରଲୋଲୁପଃ 3-3-76 (15833)
ଅନନ୍ତଃ କପିଲୋ ଭାନୁଃ କାମଦଃ ସର୍ବତୋମୁଖଃ।]
ଜଯୋ ବିଶାଲୋ ବରଦଃ ସର୍ବଧାତୁନିଷେଚିତା ॥ 3-3-77 (15834)
ମନଃ ସୁପର୍ଣୋ ଭୂତାଦିଃ ଶୀଘ୍ରଗଃ ପ୍ରାଣଧାରକଃ।
ଧନ୍ବନ୍ତରିର୍ଧୂମକେତୁରାଦିଦେବୋଽଦିତେଃ ସୁତଃ ॥ 3-3-78 (15835)
ଦ୍ବାଦଶାତ୍ମାଽରବିନ୍ଦାକ୍ଷଃ ପିତା ମାତା ପିତାମହଃ।
ସ୍ବର୍ଗଦ୍ବାରଂ ପ୍ରଜାଦ୍ବାରଂ ମୋକ୍ଷଦ୍ବାରଂ ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍ ॥ 3-3-79 (15836)
ଦେବକର୍ତା ପ୍ରଶାନ୍ତାତ୍ମା ବିଶ୍ବାତ୍ମା ବିଶ୍ବତୋମୁଖଃ।
ଚରାଚରାତ୍ମା ସୂକ୍ଷ୍ମାତ୍ମା ମୈତ୍ରେଣ ବପୁଷାଽନ୍ବିତଃ ॥ 3-3-80 (15837)
ଏତଦ୍ବୈ କୀର୍ତନୀଯସ୍ଯ ସୂର୍ଯସ୍ଯାମିତତେଜସଃ।
ନାମ୍ନାମଷ୍ଟଶତଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଶକ୍ରେଣୋକ୍ତଂ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-3-81 (15838)
ଶକ୍ରାଚ୍ଚ ନାରଦଃ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଧୌମ୍ଯଶ୍ଚ ତଦନ୍ତରମ୍।
ଧୌମ୍ଯାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠରଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ସର୍ବାନ୍କମାନବାପ୍ତବାନ୍ ॥ 3-3-82 (15839)
ସୁରଗଣପିତୃଯକ୍ଷସେବିତଂ
ହ୍ଯସୁରନିଶାଚରସିଦ୍ଧବନ୍ଦିତମ୍।
ବରକନକହୁତାଶନପ୍ରଭଂ
ତ୍ବମପି ମନସ୍ଯଭିଧେହି ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 3-3-83 (15840)
ସୂର୍ଯୋଦଯେ ଯଃ ସୁସମାହିତଃ ପଠେ-
ତ୍ତ ପୁତ୍ରଦାରାନ୍ଧନରତ୍ନସଂଚଯାନ୍।
ଲଭେତ ଜାତିସ୍ମରତାଂ ନରଃ ସଦା
ଧୃତିଂ ଚ ମେଧାଂ ଚ ସ ବିନ୍ଦତେ ପୁମାନ୍ ॥ 3-3-84 (15841)
[ଇମଂ ସ୍ତବଂ ଦେବବରସ୍ଯ ଯୋ ନରଃ
ପ୍ରକୀର୍ତଯେଚ୍ଛୁଚିସୁମନାଃ ସମାହିତଃ।
ସ ମୁଚ୍ଯତେ ଶୋକଦବାଗ୍ନିସାଗରା-
ଲ୍ଲଭେତ କାମାନ୍ମନସା ଯଥେପ୍ସିତାନ୍ ॥ 3-3-85 (15842)
[ଇମଂ ସ୍ତବଂ ପ୍ରଯତମନାଃ ସମାଧିନା
ପଛେଦିହାନ୍ଯୋଽପି ବରଂ ସମର୍ଥଯନ୍।
ତତ୍ତ୍ସ୍ଯ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ରବିର୍ମନୀଷିତଂ
ତଦାଽଽପ୍ନୁଯାଦ୍ଯଦ୍ଯପି ତତ୍ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍ ॥ 3-3-86 (15843)
ଯଶ୍ଚେଦଂ ଧାରଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ଶୃଣୁଯାଦ୍ବାପ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣଶଃ।
ପୁତ୍ରାର୍ଥୀ ଲଭତେ ପୁତ୍ରଂ ଧନାର୍ଥୀ ଲଭତେ ଧନମ୍।
ବିଦ୍ଯାର୍ଥୀ ଲଭତେ ବିଦ୍ଯାଂ ପୁରୁଷୋପ୍ଯଥବା ସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-3-87 (15844)
ଉଭେ ସଂଧ୍ଯେ ପଠେନ୍ନିତ୍ଯଂ ନାରୀ ବା ପୁରୁଷୋ ଯଦି।
ଆପଦଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ମୁଚ୍ଯେତ ବଦ୍ଧୋ ମୁଚ୍ଯେତ ବନ୍ଧନାତ୍ ॥ 3-3-88 (15845)
ସଂଗ୍ରାମେ ଚ ଜଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ବିପୁଲଂ ଚାପ୍ନୁଯାଦ୍ବସୁ।
ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯଃ ସୂର୍ଯଲୋକଂ ସ ଗଚ୍ଛତି ॥] 3-3-89 (15846)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ତୃତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 3 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-3-4 ଧର୍ମେଣ ଯୋଗମଯେନ ॥ 3-3-6 ତେଜୋ ରସାନ୍ ଜଲାନି। ଉଦ୍ଧୃତ୍ଯ ଆଦାଯ ॥ 3-3-7 ଓଷଧୀପତିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଃ ॥ 3-3-11 ତପୋଯୋଗଃ ବ୍ରତସ୍ବୀକାରଃ ତତ୍ପୂର୍ବକଃ ସମାଧିର୍ଧ୍ଯାନଂ ତତ୍ସ୍ଥୈଃ ॥ 3-3-14 ବିପ୍ରତ୍ଯାଗସମାଧିସ୍ଥଃ ବିପ୍ରେଭ୍ଯସ୍ତ୍ଯାଗଃ ତ୍ଯଜ୍ଯମାନମନ୍ନଂ ତଦର୍ଥଂ ସମାଧିସ୍ଥଃ ନିଯମସ୍ଥଃ ॥ 3-3-18 ସାଂଖ୍ଯାନାଂ ଜ୍ଞାନନିଷ୍ଠାନାମ୍। ଯୋଗିନାଂ ଚିତ୍ତନିରୋଧକାନାମ୍। ଆବୃଣୋତୀତ୍ଯାବୃତଂ କପାଟମ୍। କର୍ତରିକ୍ତଃ। ଅର୍ଗଲା କପାଟବିଷ୍ଟମ୍ଭକଂ ତିର୍ଯକ୍କାଷ୍ଠଂ ତଦୁଭଯରହିତଂ ମୁକ୍ତିଦ୍ବାରଂ ତ୍ବଂ ମୁମୁକ୍ଷତାଂ ଗତିଃ ପ୍ରାପ୍ଯଂ ପଦମ୍ ॥ 3-3-28 ସତ୍ତ୍ଯଂ ସତ୍ ପୃଥିବ୍ଯପ୍ତେଜାଂସି। ତ୍ଯତ୍ ବାଯ୍ବାକାଶୌ ତଦାତ୍ମକଂ ସତ୍ତ୍ଯମ୍। ସତ୍ତ୍ବଂ ବୁଦ୍ଧିସତ୍ତ୍ବମ୍। ସାତ୍ବିକା ଭାବାଃ ଧର୍ମୋ ଜ୍ଞାନଂ ବିରାଗ ଐଶ୍ବର୍ଯମିତ୍ଯାଦ୍ଯାଃ ॥ 3-3-29 ସୁନାଭଂ ସୁଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-3-32 ପ୍ରାବାରାଃ ବସ୍ତ୍ରବିଶେଷାଃ ॥ 3-3-33 ଗୋଭିଃ ରଶ୍ମିଭିଃ ॥ 3-3-39 ସୈରାବତାଃ ମେଘସ୍ଯୋପରି ଯୋ ମେଘଃ ସ ଐରାବତସ୍ତତ୍ସହିତାଃ। ଆଭୂତଂ ଯାବଚ୍ଚତୁର୍ବିଧଭୂତଗ୍ରାମଂ ତସ୍ଯ ସଂପ୍ଲବଃ ଜଲେନାଭିପ୍ଲାବନମ୍ ॥ 3-3-42 ହନ୍ତି ଗଚ୍ଛତି ବିଶ୍ବଂ ସଂହରତୀତି ବା ହଂସଃ ବୃଷାକପିଃ ହରୋ ହରିର୍ବା ॥ 3-3-43 ଗବାଂ ରଶ୍ମୀନାମ୍ ॥ 3-3-44 ସପ୍ତସପ୍ତିଃ ସପ୍ତାଶ୍ବଃ। ଧାମକେଶୀ ଜ୍ଯୋତିର୍ମଯକିରଣବାନ୍ ॥ 3-3-45 ଅନିର୍ବିଣ୍ଣଃ ପୂଜନେ ଆସକ୍ତଃ ॥ 3-3-47 ତ୍ବଦ୍ଭାବଭକ୍ତାଃ ସୂର୍ଯଏବ ସର୍ବତ୍ରାସ୍ତୀତି ଭାବୋ ଭାବନା ତତ୍ର ଭକ୍ତା ଆଦୃତାଃ ॥ 3-3-48 ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଆତିଥ୍ଯଂ ଚିକୀର୍ଷତ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-3-49 ଅଶନିକ୍ଷୁଭାନ୍ ବିଦ୍ଯୁଦଶନ୍ଯାଦିପ୍ରବର୍ତକାନ୍ ॥ 3-3-50 କ୍ଷୁଭାମୈତ୍ର୍ଯୌ ନିଗ୍ରହାନୁଗ୍ରହକର୍ତ୍ର୍ଯୌ ଦେବତେ ॥ 3-3-53 ପିଠରଂ ପରିବେଷଣପାତ୍ରମ୍। ତାମ୍ରଂ ତାମ୍ରମଯମ୍। ବର୍ତ୍ସ୍ଯତି ବୃତ୍ତିଂ ଜନଜୀବିକାଂରୂପାଂ କରିଷ୍ଯତି। ପାତ୍ରେଣ ପାତ୍ରପ୍ରସୂତେନାନ୍ନେନ ॥ 3-3-57 ମହାନସେ ପାକଶାଲାଯାମ୍। ସାଘଯାମାସ କାରଯାମାସ ଅନ୍ନମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-3-58 ସଂସ୍କୃତଂ ପକ୍ବମ୍। ବନ୍ଯମନ୍ନଂ ଚତୁର୍ବିଧମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-3-60 ପାର୍ଷତୀ ପୃଷତଃ ଦ୍ରୁପଦପିତୁଃ ଗୋତ୍ରାପତ୍ଯମ୍ ॥ 3-3-62 ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ନିଃସରନ୍ତି। ବିଧିମନ୍ତ୍ରପ୍ରମାଣତଃ। ବିଧିର୍ବସନ୍ତେ ବସନ୍ତେ ଜ୍ଯୋତିଷା ଯଜେତେତ୍ଯାଦିରଜ୍ଞାପନରୂପଃ। ମନ୍ତ୍ରଃ ଅନୁଷ୍ଠେଯାର୍ଥସ୍ମାରକ ଇଷେତ୍ବେତ୍ଯାଦିଃ। ତାବେବ ପ୍ରମାଣେ ତାଭ୍ଯାମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-3-76 ସର୍ବଲୋକନମସ୍କୃତ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-3-80 ମୈତ୍ରେଯଃ କରୁଣାନ୍ବିତ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 80ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 004
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.4. ଅଧ୍ଯାଯଃ 004
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପାଣ୍ଡବେଷୁ ବନଂ ଗତେଷୁ ସତ୍ସୁ ହିତଂ ପୃଷ୍ଟେନ ବିଦୁରେଣ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରପ୍ରତି ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପୁନା ରାଜ୍ଯେ ସ୍ଥାପନବିଧାନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଧିକ୍କୃତେନ ବିଦୁରେଣ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-4-0 (15847)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-4-0x (1771)
ବନଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟେଷ୍ବଥ ପାଣ୍ଡବେଷୁ
ପ୍ରଜ୍ଞାଚକ୍ଷୁସ୍ତପ୍ଯମାନୋଽମ୍ବିକେଯଃ।
ଧର୍ମାତ୍ମାନଂ ବିଦୁରମଗାଧବୁଦ୍ଧିଂ 3-4-1da ସୁଖାସୀନୋ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ରାଜା ॥ 3-4-1 (15848)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 3-4-2x (1772)
ପ୍ରଜ୍ଞା ଚ ତେ ଭାର୍ଗବସ୍ଯେବ ଶୁଦ୍ଧା
ଧର୍ମଂ ଚ ତ୍ବଂ ପରମଂ ବେତ୍ଥ ସୂକ୍ଷ୍ମମ୍।
ସମଶ୍ଚ ତ୍ବଂ ସଂମତଃ କୌରବାଣାଂ
ପଥ୍ଯଂ ଚୈଷାଂ ମମ ଚୈବ ବ୍ରବୀହି ॥ 3-4-2 (15849)
ଏବଂ ଗତେ ବିଦୁରଯଦଦ୍ଯ କାର୍ଯଂ
ପୌରାଶ୍ଚେମେ କଥମସ୍ମାନ୍ଭଜେରନ୍।
ତେ ଚାପ୍ଯସ୍ମାନ୍ନୋଦ୍ଧରେଯୁଃ ସମୂଲା-
ନ୍ନ କାମଯେ ତାଂଶ୍ଚ ବିନଶ୍ଯମାନାନ୍ ॥ 3-4-3 (15850)
`ସୌବଲେନୈବ ପାପେନ ଦୁର୍ଯୋଧନହିତୈଷିଣା।
କ୍ରୂରମାଚରିତଂ କ୍ଷତ୍ତର୍ନ ମେ ପ୍ରିଯମନୁଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-4-4 (15851)
ତଥୈବାଙ୍ଗୀକୃତେ ତତ୍ର ତଦ୍ଭବାନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହତି।
ଉତ୍ତରଂ ପ୍ରାପ୍ତକାଲଂ ଚ କିମନ୍ଯନ୍ମନ୍ଯତେ କ୍ଷମମ୍ ॥ 3-4-5 (15852)
ନାସ୍ତି ଧର୍ମେ ସହାଯତ୍ବମିତି ମେ ଦୀର୍ଯତେ ମନଃ।
ଯତ୍ର ପାଣ୍ଡୁସୁତାଃ ସର୍ବେ କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତି ବାନମାଗତାଃ' ॥ 3-4-6 (15853)
ବିଦୁର ଉବାଚ। 3-4-7x (1773)
ତ୍ରିବର୍ଗୋଽଯଂ ଧର୍ମମୂଲୋ ନରେନ୍ଦ୍ର
ରାଜ୍ଯଂ ଚେଦଂ ଧର୍ମମୂଲଂ ବଦନ୍ତି।
ଧର୍ମେ ରାଜନ୍ବର୍ତମାନଃ ସ୍ବଶକ୍ତ୍ଯା
ପୁତ୍ରାନ୍ସର୍ବାନ୍ପାହି କୁନ୍ତୀସୁତାଂଶ୍ଚ ॥ 3-4-7 (15854)
ସ ବୈ ଧ୍ରମୋ ବିପ୍ରଲବ୍ଧଃ ସଭାଯାଂ
ପାପାତ୍ମଭିଃ ସୌବଲେଯପ୍ରଧାନୈଃ।
ଆହୂଯ କୁନ୍ତୀସୁତମକ୍ଷବତ୍ଯାଂ
ପରାଜୈଷୀତ୍ସତ୍ଯସନ୍ଧଂ ସୁତସ୍ତେ ॥ 3-4-8 (15855)
ଏତସ୍ଯ ତେ ଦୁଷ୍ପ୍ରଣୀତସ୍ଯ ରାଜ-
ନ୍ଦ୍ବେଷସ୍ଯାହଂ ପରିପଶ୍ଯାମ୍ଯୁପାଯମ୍।
ଯଥା ପୁତ୍ରସ୍ତବ କୌରବ୍ଯ ପାପା-
ନ୍ମୁକ୍ତୋ ଲୋକେ ପ୍ରତିତିଷ୍ଠେତ ସାଧୁ ॥ 3-4-9 (15856)
ତଦ୍ବୈ ସର୍ବଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରା ଲଭନ୍ତାଂ
ଯତ୍ତଦ୍ରାଜନ୍ନତିସୃଷ୍ଟଂ ତ୍ବଯାଽଽସୀତ୍।
ଏଷ ଧର୍ମଃ ପରମୋ ଯତ୍ସ୍ବକେନ
ରାଜା ତୁଷ୍ଯେନ୍ନ ପରସ୍ବେଷୁ ଗୃଦ୍ଧ୍ଯେତ୍ ॥ 3-4-10 (15857)
[ଯଶୋ ନେ ନଶ୍ଯେଜ୍ଜ୍ଞାତିଭେଦଶ୍ଚ ନ ସ୍ଯା-
ଦ୍ଧର୍ମୋ ନ ସ୍ଯାନ୍ନୈବ ଚୈବଂ କୃତେ ତ୍ବାମ୍।]
ଏତତ୍କାର୍ଯେ ତବ ସର୍ବପ୍ରଧାନଂ
ତେଷାଂ ତୁଷ୍ଟିଃ ଶକୁନେଶ୍ଚାବମାନଃ ॥ 3-4-11 (15858)
ଏବଂ ଶେଷଂ ଯଦି ପୁତ୍ରେଷୁ ତେ ସ୍ଯା-
ଦେତଦ୍ରାଜଂସ୍ତ୍ବରମାଣଃ କୁରୁଷ୍ବ।
ଅଥୈତଦେବଂ ନ କରୋଷି ରାଜନ୍
ଧ୍ରୁବଂ କୁରୂଣାଂ ଭବିତା ବିନାଶଃ ॥ 3-4-12 (15859)
ନହି କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀମସେନୋଽର୍ଜୁନୋ ବା
ଶେଷଂ କୁର୍ଯାଚ୍ଛାତ୍ରବାଣାମନୀକେ।
ଯେଷାଂ ଯୋଦ୍ଧା ସବ୍ଯସାଚୀ କୃତାସ୍ତ୍ରୋ
ଧନୁର୍ଯେଷାଂ ଗାଣ୍ଡିବଂ ଲୋକସାରମ୍ ॥ 3-4-13 (15860)
ଯେଷାଂ ଭୀମୋ ବାହୁଶାଲୀ ଚ ଯୋଦ୍ଧା
ତେଷାଂ ଲୋକେ କିଂନୁ ନ ପ୍ରାପ୍ଯମସ୍ତି।
ଉକ୍ତଂ ପୂର୍ବଂ ଜାତମାତ୍ରେ ସୁତେ ତେ
ମଯା ଯତ୍ତେ ହିତମାସୀତ୍ତଦାନୀମ୍ ॥ 3-4-14 (15861)
ପୁତ୍ରଂ ତ୍ଯଜେମମହିତଂ କୁଲସ୍ଯ
ହିତଂ ପରଂ ନ ଚ ତତ୍ତ୍ବଂ ଚକର୍ଥ।
ଇଦାନୀଂ ତେ ହିତମୁକ୍ତଂ ନ ଚେତ୍ତ୍ବ-
ମେବଂ କର୍ତା ପରିତପ୍ତାଽସି ପଶ୍ଚାତ୍ ॥ 3-4-15 (15862)
ଯଦ୍ଯେତଦେବମନୁମନ୍ତା ସୁତସ୍ତେ
ସଂପ୍ରୀଯମାଣଃ ପାଣ୍ଡବୈରେକରାଜ୍ଯମ୍।
ତାପୋ ନ ତେ ଭବିତା ପ୍ରୀତିଯୋଗା-
ତ୍ତ୍ବଂ ଚେନ୍ନ ଗୃହ୍ଣାସି ସୁତଂ ସହାଯୈଃ ॥ 3-4-16 (15863)
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ତ୍ବହିତଂ ବୈ ନିଗୃହ୍ଯ
ପାଣ୍ଡୋଃ ପୁତ୍ରଂ ପ୍ରକୁରୁଷ୍ବାଧିପତ୍ଯେ।
`ଧ୍ରୁବଂ ବିନାଶସ୍ତବ ପୁତ୍ରେଣ ଧୀମନ୍
ସବନ୍ଧୁବର୍ଗେଣ ସହୈବ ରାଜଭିଃ ॥ 3-4-17 (15864)
ଚତୁର୍ଦଶେ ଚୈବ ବର୍ଷେ ନରେନ୍ଦ୍ର
କୁଲକ୍ଷଯଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ରାଜସିଂହ।
ତସ୍ମାତ୍କୁରୁଷ୍ବାଧିପତ୍ଯେ ନରେନ୍ଦ୍ର
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଧର୍ମଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠମ୍ ॥' 3-4-18 (15865)
ଅଜାତଶତ୍ରୁର୍ହି ବିମୁକ୍ତରାଗୋ
ଧର୍ମୋଣେମାଂ ପୃଥିବୀଂ ଶାସ୍ତୁ ରାଜନ୍।
ତତୋ ରାଜନ୍ପାର୍ଥିବାଃ ସର୍ବ ଏବ
ବୈଶ୍ଯା ଇବାସ୍ମାନୁପତିଷ୍ଠନ୍ତୁ ସଦ୍ଯଃ ॥ 3-4-19 (15866)
ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ଶକୁନିଃ ସୂତପୁତ୍ରଃ
ପ୍ରୀତ୍ଯା ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାନ୍ଭଜନ୍ତୁ।
ଦୁଃଶାସନୋ ଯାଚତୁ ଭୀମସେନଂ
ସଭାମଧ୍ଯେ ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯାତ୍ମଜାଂ ଚ ॥ 3-4-20 (15867)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ତ୍ବଂ ପରିସାନ୍ତ୍ବଯସ୍ବ
ରାଜ୍ଯେ ଚୈନଂ ସ୍ଥାପଯସ୍ବାଭିପୂଜ୍ଯ।
ତ୍ବଯା ପୃଷ୍ଟଃ କିମହମନ୍ଯଦ୍ବଦେଯ-
ମେତତ୍କୃତ୍ବା କୃତକୃତ୍ଯୋସି ରାଜନ୍ ॥ 3-4-21 (15868)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 3-4-22x (1774)
ଏତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ବିଦୁର ଯତ୍ତେ ସଭାଯା-
ମିହ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମାଂ ଚ।
ହିତଂ ତେଷାମହିତଂ ମାମକାନା-
ମେତତ୍ସର୍ବଂ ମମ ନାବୈଦି ଚେତଃ ॥ 3-4-22 (15869)
ଇଦଂ ତ୍ବିଦାନୀଂ ଗତ ଏବ ନିଶ୍ଚିତଂ
ତେଷାମର୍ଥେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଯଦାତ୍ଥ।
ତେନାଦ୍ଯ ମନ୍ଯେ ନାସି ହିତୋ ମମେତି
କଥଂ ହି ପୁତ୍ରଂ ପାଣ୍ଡବାର୍ଥେ ତ୍ଯଜେଯମ୍ ॥ 3-4-23 (15870)
ଅସଂଶଯଂ ତେଽପି ମମୈବ ପୁତ୍ରା
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତୁ ମମ ଦେହାତ୍ପ୍ରମୂତଃ।
ସ୍ବଂ ବୈ ଦେହଂ ପରହେତୋସ୍ତ୍ଯଜେତି
କୋନୁ ବ୍ରୂଯାତ୍ସମତାମନ୍ବବେକ୍ଷନ୍ ॥ 3-4-24 (15871)
ସ ମାଂ ଜିହ୍ମଂ ବିଦୁର ସର୍ବଂ ବ୍ରବୀପି
ମନ୍ଯୁଂ ତେଽହମଧିକଂ ଧାରଯାମି।
ଯଥେଚ୍ଛକଂ ଗଚ୍ଛ ବା ତିଷ୍ଠ ବା ତ୍ବଂ
ସୁସାନ୍ତ୍ବ୍ଯମାନାଽପ୍ଯସତୀ ସ୍ତ୍ରୀ ଜହାତି ॥ 3-4-25 (15872)
ବୈଶେପାଯନ ଉବାଚ। 3-4-26x (1775)
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽନ୍ବପଦ୍ଯ-
ଦନ୍ତର୍ବେଶ୍ମ ସହସୋତ୍ଥାଯ ରାଜନ୍।
ନେଦମସ୍ତୀତ୍ଯଥ ବିଦୁରୋ ଭାପମାପ୍ପଃ
ସଂପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଯତ୍ର ପାର୍ଥା ବଭୂବୁଃ ॥ 3-4-26 (15873)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଥୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 4 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-4-2 କୌରବାଣାଂ ପାଣ୍ଡବଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ସମଃ ପକ୍ଷପାତଶୂନ୍ଯଃ ॥ 3-4-3 ଉଦ୍ଧରେଯୁଃ ଉନ୍ମୂଲଯେଯଃ ॥ 3-4-8 ଅକ୍ଷବତ୍ଯାଂ ଦ୍ଯୂତକୀଡାଯାମ୍ ॥ 3-4-9 ଉପାଯଂ ପ୍ରଶାନ୍ତିପ୍ରକାରମ୍। ଶେଷସ୍ଯାହଂ ପରିପଶ୍ଯାମୀତି ଝ. ଟ. ପାଠଃ ॥ 3-4-10 ଅତିସୃଷ୍ଟଂ ଦତ୍ତମ୍। ସ୍ବକେନ ଧନେନେତି ଶେଷଃ ॥ 3-4-11 ଏବଂ କୃତେସତି ତ୍ବାଂପ୍ରତି ଧର୍ମୋ ନ ସ୍ଯାଦିତି ନୈବ କିଂତୁ ସ୍ଯାଦେବ ॥ 3-4-15 ଚକର୍ଥ କୃତବାନ୍। କର୍ତା କରିଷ୍ଯସି ॥ 3-4-16 ଏକରାଜ୍ଯଂ ଯଦି ଅନୁମନ୍ତା ତର୍ହି ତାପୋ ନ ଭବିତା। ନଚେତ୍ ଯଦି ନାନୁମନ୍ତା ତର୍ହି ସୁତଂ ନିଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-4-17 ନଚେନ୍ନିଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ ସୁତଂ ସୁଖାଯେତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ପକ୍ଷାନ୍ତରମାହ ଦୁର୍ଯୋଧନମିତି ॥ 3-4-22 ନାବୈତି ନାଙ୍ଗୀରରୋତି ॥ 3-4-25 ଜିହ୍ମଂ କୁଟିଲମ୍ ॥ 3-4-26 ଇଦଂ କୁଲମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 005
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.5. ଅଧ୍ଯାଯଃ 005
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବିଦୁରସ୍ଯ କାମ୍ଯକବନେ ପାଣ୍ଡବସମାଗମଃ ॥ 1 ॥ ତେନ ତେଷୁ ତତ୍ରସ୍ବାଗମନକାରଣନିବେଦନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-5-0 (15874)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-5-0x (1776)
ପାଣ୍ଡବାସ୍ତୁ ବନେ ବାସମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଭରତର୍ପଭାଃ।
ପ୍ରଯଯୁର୍ଜାହ୍ନବୀକୂଲାତ୍କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ସହାନୁଗାଃ ॥ 3-5-1 (15875)
ସରସ୍ବତୀଦୃପଦ୍ବତ୍ଯୌ ଯମୁନାଂ ଚ ନିଷେବ୍ଯ ତେ।
ଯଯୁର୍ବନନୈବ ବନଂ ସତତଂ ପଶ୍ଚିମାଂ ଦିଶମ୍ ॥ 3-5-2 (15876)
ତତଃ ସରସ୍ବତୀକୂଲେ ସମେଷୁ ମରୁଧନ୍ବସୁ।
କାମ୍ଯକଂ ନାମ ଦଦୃଶୁର୍ବନଂ ମୁନିଜନପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-5-3 (15877)
ତତ୍ର ତେ ନ୍ଯବସନ୍ବୀରା ବନେ ବହୁମୃଗଦ୍ବିଜେ।
ଅନ୍ବାସ୍ଯମାନା ମୁନିଭିଃ ସାନ୍ତ୍ବ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 3-5-4 (15878)
ବିଦୁରସ୍ତ୍ବଥ ପାଣ୍ଡୂନାଂ ସଦା ଦର୍ଶନଲାଲସଃ।
ଜଗାମୈକରଥେନୈବ କାମ୍ଯକଂ ବନମୃଦ୍ଧିମତ୍ ॥ 3-5-5 (15879)
ତତୋ ଗତ୍ବା ବିଦୁରଃ କାମ୍ଯକଂ ତ-
ଚ୍ଛୀଘ୍ରୈରଶ୍ବୈର୍ବାହିତଃ ସ୍ଯନ୍ଦନେନ।
ଦଦର୍ଶାସୀନଂ ଧର୍ମାତ୍ମାନଂ ବିବିକ୍ତେ
ସାର୍ଧଂ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଭ୍ରାତୃଭିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈଶ୍ଚ ॥ 3-5-6 (15880)
ତତୋଽପଶ୍ଯଦ୍ବିଦୁରଂ ତୂର୍ଣମାରା-
ଦଭ୍ଯାଯାନ୍ତଂ ସତ୍ଯସନ୍ଧଃ ସ ରାଜା।
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ଧାତରଂ ଭୀମସେନଂ
କିଂନୁ କ୍ଷତ୍ତା ବକ୍ଷ୍ଯତିନଃ ସମେତ୍ଯ ॥ 3-5-7 (15881)
କଚ୍ଚିନ୍ନାଯଂ ବଚନାତ୍ସୌବଲସ୍ଯ
ସମାହ୍ବାତୁଂ ଦେବନାଯୋପଯାତି।
କଚ୍ଚିତ୍କ୍ଷୁଦ୍ରଃ କୁଶଲୀ ଚାଽଯୁଧାନି
ଜେଷ୍ଯତ୍ଯସ୍ମାକଂ ପୁନରେବାକ୍ଷବତ୍ଯାମ୍ ॥ 3-5-8 (15882)
ସମାହୂତଃ କେନଚିଦାହବାଯ
ନାହଂ ଶକ୍ତୋ ଭୀମସେନାପଯାତୁମ୍।
ଗାଣ୍ଡୀବେ ଚ ସଂଶଯିତେ କଥଂ ନୁ
ରାଜ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିଃ ସଂଶଯିତା ଭବେନ୍ନଃ ॥ 3-5-9 (15883)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-5-10x (1777)
ତତ ଉତ୍ଥାଯ ବିଦୁରଂ ପାଣ୍ଡବେଯାଃ
ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣନ୍ନୃପତେ ସର୍ବ ଏବ।
ତୈଃ ସତ୍କୃତଃ ସ ଚ ତାନାଜମୀଢୋ
ଯଥୋଚିତଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାନ୍ସମେଯାତ୍ ॥ 3-5-10 (15884)
ସମାଶ୍ବସ୍ତଂ ବିଦୁରଂ ତେ ନରର୍ଷଭା-
ସ୍ତତୋଽପୃଚ୍ଛନ୍ନାଗମନାଯ ହେତୁମ୍।
ସ ଚାପି ତେଭ୍ଯୋ ବିସ୍ତରତଃ ଶଶଂସ
ଯଥାବୃତ୍ତଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଽମ୍ବିକେଯେ ॥ 3-5-11 (15885)
ବିଦୁର ଉବାଚ। 3-5-12x (1778)
ଅବୋଚନ୍ମାଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽଭିଗୁପ୍ତ-
ମଜାତଶତ୍ରୋ ପରିଗୃହ୍ଯାଭିପୂଜ୍ଯ।
ଏବଂ ଗତେ ସମତାମଭ୍ଯୁପେତ୍ଯ
ପଥ୍ଯଂ ତେଷାଂ ମମ ଚୈବ ବ୍ରବୀହି ॥ 3-5-12 (15886)
ମଯାପ୍ଯୁକ୍ତଂ ଯତ୍କ୍ଷମଂ କୌରବାଣାଂ
ହିତଂ ପଥ୍ଯଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଚୈବ।
ତଦ୍ବୈ ପଥ୍ଯଂ ତନ୍ମନୋ ନାଭ୍ଯୁପୈତି
ତତଶ୍ଚାହଂ କ୍ଷମମନ୍ଯନ୍ନ ମନ୍ଯେ ॥ 3-5-13 (15887)
ପରଂ ଶ୍ରେଯଃ ପାଣ୍ଡବେଯା ମଯୋକ୍ତଂ
ନ ମେ ତଚ୍ଚ ଶୁତବାନାମ୍ବିକେଯଃ।
ଯଥାଽଽତୁରସ୍ଯେବ ହି ପଥ୍ଯମୌପଧଂ
ନ ରୋଚନତେ ସ୍ମାସ୍ଯ ତଦୁଚ୍ଯମାନମ୍ ॥ 3-5-14 (15888)
ନ ଶ୍ରେଯସେ ଯତତେଽଜାତଶତ୍ରୋ
ସ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯସ୍ଯେବ ଗୃହେ ପ୍ରଦୁଷ୍ଟା।
ଧ୍ରୁବଂ ନ ରୋଚେଦ୍ଭରତର୍ଷଭସ୍ଯ
ପତିଃ କୁମାର୍ଯା ଇବ ଷଷ୍ଟିବର୍ଷଃ ॥ 3-5-15 (15889)
ଧ୍ରୁବଂ ବିନାଶୋ ନୃପ କୌରବାଣାଂ
ନ ବୈ ଶ୍ରେଯୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଃ ପରୈତି।
ଯଥା ଚ ପର୍ଣେ ପୁଷ୍କରସ୍ଯାବସିକ୍ତଂ
ଜଲଂ ନ ତିଷ୍ଠେତ୍ପଥ୍ଯମୁକ୍ତଂ ତଥାଽସ୍ମିନ୍ ॥ 3-5-16 (15890)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽବ୍ରବୀନ୍ମାଂ
ଯସ୍ମିଞ୍ଶ୍ରଦ୍ଧା ତବ ତତ୍ର ପ୍ରଯାହି।
ନାହଂ ଭୂଯଃ କାମଯେ ତ୍ବାଂ ସହାଯଂ
ମହୀମିମାଂ ପାଲଯିତୁଂ ପୁରଂ ବା ॥ 3-5-17 (15891)
ସୋହଂ ତ୍ଯକ୍ତୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ରାଜ୍ଞା
ପ୍ରଶାସିତୁଂ ତ୍ବାମୁପଯାତୋ ନରେନ୍ଦ୍ର।
ତଦ୍ବୈ ସର୍ବଂ ଯନ୍ମଯୋକ୍ତଂ ସଭାଯାଂ
ତଦ୍ଧାର୍ଯତାଂ ଯତ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭୂଯଃ ॥ 3-5-18 (15892)
କ୍ଲେଶୈସ୍ତୀର୍ବ୍ରର୍ଯୁଜ୍ଯମାନଃ ସପତ୍ନୈଃ
କ୍ଷମାଂ କୁର୍ବନ୍କାଲମୁପାସତେ ଯଃ।
ସଂବର୍ଧଯନ୍ସ୍ତୋକମିବାଗ୍ରିମାତ୍ମବାନ୍
ସ ବୈ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ପୃଥିବୀମେକ ଏବ ॥ 3-5-19 (15893)
ଯସ୍ଯାବିଭକ୍ତଂ ବସୁ ରାଜନ୍ସହାଯୈ-
ସ୍ତସ୍ଯ ଦୁଃଖସ୍ଯାଂଶଭାଜଃ ସହାଯାଃ।
ସହାଯାନାମେଷ ସଂଗ୍ରଗଣେଽଭ୍ଯୁପାଯଃ
ସହାଯାପ୍ତୌ ପୃଥିବୀପ୍ରାପ୍ତିମାହୁଃ ॥ 3-5-20 (15894)
ସତ୍ଯଂ ଶ୍ରେଷ୍ଟଂ ପାଣ୍ଡବା ନିଷ୍ପ୍ରଲାପଂ
ତୁଲ୍ଯଂ ଚାନ୍ନଂ ସହ ଭୋଜ୍ଯଂ ସହାଯୈଃ।
ଆତ୍ମା ଚୈଷାମଗ୍ରତୋ ନାତିବର୍ତେ
ଦେବଂ ବୃତ୍ତିର୍ବର୍ଧତେ ଭୂମିପାଲ ॥ 3-5-21 (15895)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-5-22x (1779)
ଏବଂ କରିଷ୍ଯାମି ଯଥା ବ୍ରବୀପି
ପରାଂ ବୁଦ୍ଧିମୁପଗମ୍ଯାପ୍ରମତ୍ତଃ।
ଯଚ୍ଚାପ୍ଯନ୍ଯଦ୍ଦେଶକାଲୋପପନ୍ନଂ
ତଦ୍ବୈ ବାଚ୍ଯଂ ତତ୍କରିଷ୍ଯାମି କୃତ୍ସ୍ନମ୍ ॥ 3-5-22 (15896)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 5 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-5-3 ମରୁଧନ୍ବସୁ ମରୁଷୁ ନିର୍ଜଲଦେଶେଷୁ। ଧନ୍ବସୁ ଜାଙ୍ଗଲଦେଶେଷୁ ॥ 3-5-9 ଅପଯାତୁଂ ନିବର୍ତିତୁମ୍। ସଂଶଯିତେ ପଣୀକୃତେସତି। କଥଂ ନଃ ରାଜ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିର୍ଯତଃ ସଂଶଯିତା। ଗାଣ୍ଡୀବନାଶାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-5-12 ଅଭିଗୁପ୍ତଂ ଅଭିରକ୍ଷିତାରମ୍। ହିତୋପଦେଶେନେତି ଶେଷଃ। କର୍ତରିକ୍ତଃ। ବ୍ରହୀହୀତ୍ଯବୋଚଦିତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-5-13 ଅନ୍ଯତ୍ ସାମ୍ନୋଽନ୍ଯତ୍ ବୈରମ୍ ॥ 3-5-16 ପରୈତି ପରାମୃଶତି। ପୁଷ୍କରସ୍ କମଲସ୍ଯ ॥ 3-5-17 ଶ୍ରଦ୍ଧା ଇଷ୍ଟୋଯମିତି ଧୀଃ ॥ 3-5-18 ଧାର୍ଯତାଂ ନ ବିସ୍ମର୍ତବ୍ଯମ୍ ॥ 3-5-20 ଉପାସତେ ଉପାସ୍ତେ ପ୍ରତୀକ୍ଷତେ। ତୃଣୈଃ ସ୍ତୋକଂ ଅଗ୍ନିମିବ ଆତ୍ମାନଂ ସହାଯସଂପତ୍ତ୍ଯା ସଂବର୍ଧଯନ୍। ସହାଯାର୍ଜନୋପାଯମାହ ଯସ୍ଯେତି। ଅବିଭକ୍ତଂ ସାଧାରଣମ୍। ବସୁ ବିତ୍ତମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 006
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.6. ଅଧ୍ଯାଯଃ 006
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବିଦୁରବିପ୍ରଯୋଗଖିନ୍ନେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ତଦାହ୍ବାନାଯ ସଂଜଯପ୍ରେଷଣମ୍ ॥ 1 ॥ ସଂଜଯାହୂତେନ ବିଦୁରେଣ ପୁନର୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-6-0 (15897)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-6-0x (1780)
ଗତେ ତୁ ବିଦୁରେ ରାଜନ୍ନାଶ୍ରମଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ ପର୍ଯତପ୍ଯତ ଦୁର୍ମନାଃ ॥ 3-6-1 (15898)
[ବିଦୁରସ୍ଯ ପ୍ରଭାବଂ ଚ ସନ୍ଧିବିଗ୍ରହକାରିତମ୍।
ବିବୃଦ୍ଧିଂ ଚ ପରାଂ ମତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥] 3-6-2 (15899)
ସ ସଭାଦ୍ବାରମାଗମ୍ଯ ବିଦୁରସ୍ମାରମୋହିତଃ।
ସମକ୍ଷଂ ପାର୍ଥିବେନଦ୍ରାଣାଂ ବିସଂଜ୍ଞଃ ପ୍ରାପତଦ୍ଭୁବି ॥ 3-6-3 (15900)
ସ ତୁ ଲବ୍ଧ୍ବା ଚିରାତ୍ସଂଜ୍ଞାଂ ସମୁତ୍ଥାଯ ମହୀତଲାତ୍।
ସମୀପୋପସ୍ଥିତଂ ରାଜା ସଂଜଯଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-6-4 (15901)
ଭ୍ରାତା ମମ ସୁହୃଚ୍ଚୈବ ସାକ୍ଷାଦ୍ଧର୍ମ ଇବାପରଃ।
ତସ୍ଯ ସ୍ମୃତ୍ଯାଽଦ୍ଯ ସୁଭୃଶଂ ହୃଦଯଂ ଦୀର୍ଯତୀବମେ ॥ 3-6-5 (15902)
ତମାନଯ ସ୍ବଧର୍ମଜ୍ଞଂ ମମ ଭ୍ରାତରମାଶୁ ବୈ।
ଇତି ବ୍ରୁବନ୍ସ ନୃପତିଃ କୃପଣଂ ପର୍ଯଦେବଯତ୍ ॥ 3-6-6 (15903)
ପଶ୍ଚାତ୍ତାପାଭିସଂତପ୍ତୋ ବିଦୁରସ୍ମାରମୋହିତଃ।
ଭ୍ରାତୃଶ୍ନେହାଦିଦଂ ରାଜା ସଂଜଯଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-6-7 (15904)
ଗଚ୍ଛ ସଂଜଯ ଜାନୀହି ଭ୍ରାତରଂ ବିଦୁରଂ ମମ।
ଯଦି ଜୀବତି ରୋଷେଣ ମଯା ପାପେନ ନିର୍ଧୁତଃ ॥ 3-6-8 (15905)
ନ ହି ତେନ ମମ ଭ୍ରାତ୍ରା ସୁସୂକ୍ଷ୍ମମପି କିଂଚନ।
ବ୍ଯଲୀକଂ କୃତପୂର୍ବଂ ବୈ ପ୍ରାଜ୍ଞେନାମିତବୁଦ୍ଧିନା ॥ 3-6-9 (15906)
ସ ବ୍ଯଲୀକଂ କଥଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ମତ୍ତଃ ପରମବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ନ ଜହ୍ମାଜ୍ଜୀବିତଂ ପ୍ରାଜ୍ଞ ତଂ ଗଚ୍ଛାନଯ ସଂଜଯ ॥ 3-6-10 (15907)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାଜ୍ଞସ୍ତମନୁମାନ୍ଯ ଚ।
ସଂଜଯୋ ବାଢମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରାଦ୍ରବତ୍କାମ୍ଯକଂ ପ୍ରତି 3-6-11 (15908)
ସୋଽଚିରେଣ ସମାସାଦ୍ଯ ତଦ୍ବନଂ ଯତ୍ର ପାଣ୍ଡବାଃ।
ରୌରବାଜିନସଂବୀତଂ ଦଦର୍ଶାଥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-6-12 (15909)
ବିଦୁରେଣ ସହାସୀନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚାଭିସଂଗୁପ୍ତଂ ଦେବୈରିବ ପୁରଂଦରମ୍ ॥ 3-6-13 (15910)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମୁପାଗମ୍ଯ ପୂଜଯାମାସ ସଂଜଯଃ।
ଭୀମାର୍ଜୁନଯମାଶ୍ଚାପି ତଦ୍ଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରତିପେଦିରେ ॥ 3-6-14 (15911)
ରାଜ୍ଞା ପୃଷ୍ଟଃ ସ କୁଶଲଂ ସୁଖାସୀନଶ୍ଚ ସଂଜଯଃ।
ଶଶଂସାଗମନେ ହେତୁମିଦଂ ଚୈବାବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ॥ 3-6-15 (15912)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 3-6-16x (1781)
ରାଜା ସ୍ମରତି ତେ କ୍ଷତ୍ତର୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽମ୍ବିକାସୁତଃ।
ତଂ ପଶ୍ଯ ଗତ୍ବା ତ୍ବଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସଂଜୀବଯ ଚ ପାର୍ଥିବମ୍ ॥ 3-6-16 (15913)
ସୋଽନୁମାନ୍ଯ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍କୁରୁନନ୍ଦନାନ୍।
ନିଯୋଗାଦ୍ରାଜସିଂହସ୍ଯ ଗନ୍ତୁମର୍ହସି ସତ୍ତମ୍ ॥ 3-6-17 (15914)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ବିଦୁରୋ ଧୀମାନ୍ସ୍ବଜନବତ୍ସଲଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯାନୁମତେ ପୁନରାଯାଦ୍ଗଜାହ୍ବଯମ୍ ॥ 3-6-18 (15915)
ତମବ୍ରବୀନ୍ମହାତେଜା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽମ୍ବିକାସୁତଃ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ପ୍ରାପ୍ତୋସି ଧର୍ମଜ୍ଞ ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ସ୍ମରସି ମେଽନଘ ॥ 3-6-19 (15916)
ଅଦ୍ଯ ଚାହଂ ଦିବାରାତ୍ରୌ ତ୍ବତ୍କୃତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ପ୍ରଜାଗରେ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ବିଚିତ୍ରଂ ଦେହମାତ୍ମନଃ ॥ 3-6-20 (15917)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-6-21x (1782)
ସୋଙ୍କମାନୀଯ ବିଦୁରଂ ମୂର୍ଧନ୍ଯାଘ୍ରାଯ ଚୈବ ହ।
କ୍ଷମ୍ଯତାମିତି ଚୋବାଚଯଦୁକ୍ତୋସି ମଯାଽନଘ ॥ 3-6-21 (15918)
ବିଦୁର ଉବାଚ। 3-6-22x (1783)
କ୍ଷାନ୍ତମେବ ମଯା ରାଜନ୍ଗୁରୁର୍ମେ ପରମୋ ଭବାନ୍।
ତଥାଽହମାଗତଃ ଶୀଘ୍ରଂ ତ୍ବଦ୍ଦର୍ଶନପରାଯଣଃ ॥ 3-6-22 (15919)
ଭବନ୍ତି ହି ନରବ୍ଯାଘ୍ର ପୁରୁଷା ଧର୍ମଚେତନାଃ।
ଦୀନାନୁକମ୍ପିନୋ ରାଜନ୍ନାତ୍ର କାର୍ଯା ବିଚାରଣା ॥ 3-6-23 (15920)
ପାଣ୍ଡୋଃ ପୁତ୍ରା ଯାଦୃଶାସ୍ତେ ତାଦୃଶା ମେ ସୁତାସ୍ତବ।
ଦୀନା ଇତୀବ ମେ ବୁଦ୍ଧିରଭିପନ୍ନାଽଦ୍ଯ ତାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-6-24 (15921)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-6-25x (1784)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମନୁନୀଯୈବଂ ଭ୍ରାତରୌ ଦ୍ବୌ ମହାଦ୍ଯୁତୀ।
ବିଦୁରୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଶ୍ଚ ଲେଭାତେ ପରମାଂ ମୁଦମ୍ ॥ 3-6-25 (15922)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ଷଷ୍ଠୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 6 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-6-1 ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ ବିଦୁରେପଦେଶେ ସ୍ଥିତାନାଂ ଜଯୋ ଭବିଷ୍ଯତୀତି ଜାନନ୍ ॥ 3-6-2 ସଂଧିବିଗ୍ରହକାରିତଂ ସଂଧିବିଗ୍ରହାଦିନୀତିଜ୍ଞତ୍ବକୃତମ୍। ଭବିଷ୍ଯତି ଆଗାମିନି କାଲେ ॥ 3-6-8 ନିର୍ଧୁତଃ ନିଃସାରିତଃ ॥ 3-6-9 ବ୍ଯଲୀକଂ ଅପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-6-10 ତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯାମି ଜୀବିତମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 007
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.7. ଅଧ୍ଯାଯଃ 007
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବିଦୁରସ୍ଯ ପୁନରାଗମନେନ ଖିଦ୍ଯତା ଦୁର୍ଯୋଧନେନ କର୍ଣାଦିଭିରାଲୋଚନମ୍ ॥ 1 ॥ କର୍ଣାଦିଷୁ ସମାଲୋଚ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଜିଘାଂସଯା ପ୍ରସ୍ଥିତେଷୁ ତଦା ସମାଗତେନ ଶ୍ରୀବ୍ଯାସେନ ତେଷାଂ ପ୍ରତିଷେଧନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-7-0 (15923)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-7-0x (1785)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ ବିଦୁରଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ରାଜ୍ଞା ଚ ପରିସାନ୍ତ୍ବିତମ୍।
ଧୃତାରାଷ୍ଟ୍ରାତ୍ମଜୋ ରାଜା ପର୍ଯତପ୍ଯତ ଦୁର୍ମତିଃ ॥ 3-7-1 (15924)
ସ ସୌବଲେଯମାନାଯ୍ଯ କର୍ଣଦୁଃଶାସନୌ ତଥା।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ବଚନଂ ରାଜା ପ୍ରବିଶ୍ଯାବୁଦ୍ଧିଜଂ ତମଃ ॥ 3-7-2 (15925)
ଏଷ ପ୍ରତ୍ଯାଗତୋ ମନ୍ତ୍ରୀ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସଂମତଃ।
ବିଦୁରଃ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ସୁହୃଦ୍ବିଦ୍ବାନ୍ହିତେ ରତଃ ॥ 3-7-3 (15926)
ଯାବଦସ୍ଯ ପୁନର୍ବୁଦ୍ଧିଂ ବିଦୁରୋ ନାପକର୍ଷତି।
ପାଣ୍ଡବାନଯନେ ତାବନ୍ମନ୍ତ୍ରଯଧ୍ବଂ ହିତଂ ମମ ॥ 3-7-4 (15927)
ଅଥ ପଶ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପାର୍ଥାନ୍ପ୍ରାପ୍ତାନିହ କଥଂଚନ।
ପୁନଃ ଶୋଷଂ ଗମିଷ୍ଯାମି ନିରସୁର୍ନିଷ୍ପରିଗ୍ରହଃ ॥ 3-7-5 (15928)
ବିଷମୁଦ୍ବନ୍ଧନଂ ଚୈବ ଶସ୍ତ୍ରମଗ୍ନିପ୍ରବେଶନମ୍।
କରିଷ୍ଯେ ନ ହି ତାନୃଦ୍ଧାନ୍ପୁନର୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିହୋତ୍ସହେ ॥ 3-7-6 (15929)
ସୁକୁନିରୁବାଚ। 3-7-7x (1786)
କିଂ ବାଲିଶମତିଂ ରାଜନ୍ନାସ୍ଥିତୋସି ବିଶାଂପତେ।
ଗତାସ୍ତେ ସମଯଂ କୃତ୍ବା ନୈତଦେବଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-7-7 (15930)
ସତ୍ଯବାକ୍ଯେଃ ସ୍ବିତାଃ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବା ଭରତଷଭ।
ପିତୁସ୍ତେ ବଚନଂ ତାତ ନ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯନ୍ତି କର୍ହିଚିତି ॥ 3-7-8 (15931)
ଅଥବା ତେ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯନ୍ତି ପୁନରେଷ୍ଯନ୍ତି ବା ପୁରମ୍।
ନିରସ୍ଯ ସମଯଂ ସର୍ବେ ପଣୋଽସ୍ମାକଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-7-9 (15932)
ସର୍ବେ ଭବାମୋ ମଧ୍ଯସ୍ଥା ରାଜ୍ଞଶ୍ଛନ୍ଦାନୁବର୍ତିନଃ।
ଛିଦ୍ରଂ ବହୁ ପ୍ରପଶ୍ଯନ୍ତଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ସୁସଂବୃତାଃ । 3-7-10 (15933)
ଦୁଃଶାସନ ଉବାଚ। 3-7-11x (1787)
ଏବମେତନ୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଯଥା ବଦସି ମାତୁଲ।
ନିତ୍ଯଂ ହି ମେ କଥଯତସ୍ତବ ବୁଦ୍ଧିର୍ବିରୋଚତେ ॥ 3-7-11 (15934)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-7-12x (1788)
କାମମୀକ୍ଷାମହେ ସର୍ବେ ଦୁର୍ଯୋଧନ ତବେପ୍ସିତମ୍।
ଐକମତ୍ଯଂ ହି ନୋ ରାଜନ୍ସର୍ବେଷାମେବ ଲକ୍ଷଯେ ॥ 3-7-12 (15935)
[ନାଗମିଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ଧୀରା ଅକୃତ୍ବା କାଲସଂବିଦମ୍।
ଆଗମିଷ୍ଯନ୍ତି ଚେନ୍ମୋହାତ୍ପୁନର୍ଦ୍ଯୂତେନ ତାଞ୍ଜଯ ॥] 3-7-13 (15936)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-7-14x (1789)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କର୍ଣେନ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ନାତିହୃଷ୍ଟମନାଃ କ୍ଷିପ୍ରମଭବତ୍ସ ପରାଙ୍ମୁଖଃ ॥ 3-7-14 (15937)
ଉପଲଭ୍ଯ ତତଃ କର୍ଣୋ ବିବୃତ୍ଯ ନଯନେ ଶୁଭେ।
ରୋଷାଦ୍ଦୁଃଶାସନଂ ଚୈବ ସୌବଲଂ ଚ ତମେବ ଚ ॥ 3-7-15 (15938)
ଉବାଚ ପରମକ୍ରୁଦ୍ଧ ଉଦ୍ଯମ୍ଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନା।
ଅଥୋ ମମ ମତଂ ଯତ୍ତୁ ତନ୍ନିବୋଧତ ଭୂମିପାଃ ॥ 3-7-16 (15939)
ପ୍ରିଯଂ ସର୍ବେ କରିଷ୍ଯାମୋ ରାଜ୍ଞଃ କିଂ କରବାମହେ।
ନ ଚାସ୍ଯ ଶକ୍ନୁମଃ ସ୍ଥାତୁଂ ପ୍ରିଯେ ସର୍ବେ ହ୍ଯତନ୍ଦ୍ରିତାଃ ॥ 3-7-17 (15940)
ବଯଂ ତୁ ଶସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯାଦାଯ ରଥାନାସ୍ଥାଯ ଦଂଶିତାଃ।
ଗଚ୍ଛାମଃ ସହିତା ହନ୍ତୁଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ବନଗୋଚରାନ୍ ॥ 3-7-18 (15941)
ତେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଶାନ୍ତେଷୁ ଗତେଷ୍ବବିଦିତାଂ ଗତିମ୍।
ନିର୍ବିବାଦା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାସ୍ତଥା ବଯମ୍ ॥ 3-7-19 (15942)
ଯାବଦେବ ପରିଦ୍ଯୂନା ଯାବଚ୍ଛୋକପରାଯଣାଃ।
ଯାବନ୍ମିତ୍ରବିହୀନାଶ୍ଚ ତାବଦ୍ଗଚ୍ଛାମ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-7-20 (15943)
ତସ୍ଯତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପୂଜଯନ୍ତଃ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସଃ ସର୍ବେ ପ୍ରତ୍ଯୂଚୁଃ ସୂତଜଂ ତଦା ॥ 3-7-21 (15944)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସୁସଂରବ୍ଧା ରଥୈଃ ସର୍ବେ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍।
ନିର୍ଯଯୁଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ହନ୍ତୁଂ ସହିତାଃ କୃତନିଶ୍ଚଯାଃ ॥ 3-7-22 (15945)
ତାନ୍ପ୍ରସ୍ଥିତାନ୍ପରିଜ୍ଞାଯ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଆଜଗାମ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦିବ୍ଯେନ ଚକ୍ଷୁଷା ॥ 3-7-23 (15946)
ପ୍ରତିଷିଧ୍ଯାଥ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଭଗବାଁଲ୍ଲୋକପୂଜିତଃ।
ପ୍ରଜ୍ଞାଚକ୍ଷୁଷମାସୀନମୁବାଚାଭ୍ଯେତ୍ଯ ସତ୍ବରମ୍ ॥ 3-7-24 (15947)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 7 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-7-2 ତମୋ ରାଗଦ୍ବେଷାତ୍ମକଂ ମୋହମ୍ ॥ 3-7-6 କରିଷ୍ଯେ ସ୍ବୀକରିଷ୍ଯେ। ଋଦ୍ଧାନ୍ ଋଦ୍ଧିମତଃ ॥ 3-7-9 ପଣଃ କାର୍ଯାକାର୍ଯବିବେକଲକ୍ଷଣୋ ବ୍ଯବହାରଃ ॥ 3-7-10 ଛିଦ୍ରଂ ସମଯାତିକ୍ରମଦୋଷମ୍ ॥ 3-7-15 ଉପଲଭ୍ଯ ଦୁର୍ଯୋଧନାଶଯମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-7-16 ଉଦ୍ଯମ୍ଯୋତ୍କ୍ଷିଷ୍ଯ। ଆତ୍ମାନଂ ଦେହମ୍ ॥ 3-7-17 ପ୍ରିଯଂ ଚିଦୀର୍ଷାମୋ ନତୁ ଶକ୍ନୁମଃ ପ୍ରିଯେ ସ୍ଥାତୁମିତି ସଂବନ୍ଧଃ। ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ନିରୁଦ୍ଧତ୍ବାତ୍ ॥ 3-7-20 ପରିଦ୍ଯୂନାଃ ଖିନ୍ନା ବର୍ଜିତବିଜିଗୀଷା ବା ॥ 3-7-21 ବାଢମିତ୍ଯେବ ତେ ସର୍ବେ ଇତି ଝ. ଫାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 008
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.8. ଅଧ୍ଯାଯଃ 008
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ତଦା ସମାଗତେନ ବ୍ଯାସେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ବିରୋଧସ୍ଯାନର୍ଥହେତୁତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ ତୈଃ ସହ ଶମବିଧାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-7-0 (15948)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 3-7-0x (1790)
ଧତରାଷ୍ଟ୍ର ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ନିବୋଧ ବଚନଂ ମମ।
ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତ୍ବାଂ କୌରବାଣାଂ ସର୍ବେଷାଂ ହିତମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-7-1 (15949)
ନ ମେ ପ୍ରିଯଂ ମହାବାହୋ ଯଦ୍ଗତାଃ ପାଣ୍ଡବା ବନମ୍।
ନିକୃତ୍ତ୍ଯା ନିକୃତାଶ୍ଚୈବ ଦୁର୍ଯୋଧନପୁରୋଗମୈଃ ॥ 3-7-2 (15950)
ତେ ସ୍ମରନ୍ତଃ ପରିକ୍ଲେଶାନ୍ବର୍ଷେ ପୂର୍ଣେ ତ୍ରଯୋଦଶେ।
ବିମୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ବିଷଂ କ୍ରୁଦ୍ଧାଃ କୌରବେଯେଷୁ ଭାରତ ॥ 3-7-3 (15951)
ତଦଯଂ କିଂନୁ ପାପାତ୍ମା ତବ ପୁତ୍ରଃ ସୁମନ୍ଦଧୀଃ।
ପାଣ୍ଡବାନ୍ନିତ୍ଯସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାଜ୍ଯହେତୋର୍ଜିଘାଂସତି ॥ 3-7-4 (15952)
ବାର୍ଯତାଂ ସାଧ୍ବଯଂ ମୂଢଃ ଶମଂ ଗଚ୍ଛତୁ ତେ ସୁତଃ।
ବନସ୍ଥାଂସ୍ତାନଯଂ ହନ୍ତୁମିଚ୍ଛନ୍ପ୍ରାଣାନ୍ବିମୋକ୍ଷ୍ଯତି ॥ 3-7-5 (15953)
ଯଥାଽଽହ ବିଦୁରଃ ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଯଥା ଭୀଷ୍ମୋ ଯଥା ବଯମ୍।
ଯଥା କୃପଶ୍ଚ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ତଥା ସାଧୁ ବିଧୀଯତାମ୍ ॥ 3-7-6 (15954)
ବିଗ୍ରହୋ ହି ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସ୍ବଜନେନ ବିଗର୍ହିତଃ।
ଅଧର୍ମ୍ଯମଯଶସ୍ଯଂ ଚ ମା ରାଜନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯଥାଃ ॥ 3-7-7 (15955)
ସମୀକ୍ଷା ଯାଦୃଶୀ ହ୍ମସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ଭାରତ।
ଉପେକ୍ଷ୍ଯମାଣା ସା ରାଜନ୍ମହାନ୍ତମନଯଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-7-8 (15956)
ଅଥବାଽଯଂ ସୁମନ୍ଦାତ୍ମା ବନଂ ଗଚ୍ଛତୁ ତେ ସୁତଃ।
ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହିତୋ ରାଜନ୍ନେକ ଏବାସହାଯବାନ୍ ॥ 3-7-9 (15957)
ତତଃ ସଂସର୍ଗଜଃ ସ୍ନେହଃ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତବ ପାଣ୍ଡବୈଃ।
ଯଦି ସ୍ଯାତ୍କୃତକୃତ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ଭବେଥାଃ ପୁରଷର୍ଷଭ ॥ 3-7-10 (15958)
ଅଥବା ଜାଯମାନସ୍ଯ ଯଚ୍ଛୀଲମନୁଜାଯତେ।
ଶ୍ରୂଯତେ ତନ୍ମହାରାଜ ନାମୃତସ୍ଯାପସର୍ପତି ॥ 3-7-11 (15959)
କଥଂ ବା ମନ୍ଯତେ ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣୋଽଥ ବିଦୁରୋପିବା।
ଭବାନ୍ବାଽତ୍ର ପରଂ କାର୍ଯଂ ପୁରା ଚାର୍ଥୋ ନିବର୍ତତେ ॥ 3-7-12 (15960)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 8 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-7-2 ନିକୃତାଃ ନିର୍ଜିତାଃ ॥ 3-7-3 ବିଷମିବ ବିଷଂ ଶସ୍ତ୍ରମ୍ ॥ 3-7-8 ସମୀକ୍ଷା ବିଚାରପୂର୍ବିକା ବୁଦ୍ଧିଃ ॥ 3-7-11 ଏତଦପି ଦୁର୍ଘଟମିତ୍ଯାହ ଅଥବେତି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 009
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.9. ଅଧ୍ଯାଯଃ 009
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବ୍ଯାସେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ପୁତ୍ରସ୍ନେହସ୍ଯ ଦୁସ୍ତ୍ଯଜତ୍ବେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତ୍ବେନ ସୁରଭ୍ଯୁପାଖ୍ଯାନାଖ୍ଯାନପୂର୍ବକଂ କୌରବାଣାଂ ଜୀବିତସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ଶମାଧୀନତ୍ବାଭିଧାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-9-0 (15961)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 3-9-0x (1791)
ଭଗବନ୍ନାହମପ୍ଯେତଦ୍ରୋଚଯେ ଦ୍ଯୂତସଂଭବମ୍।
ମନ୍ଯେ ତଦ୍ବିଧିନାଽଽକୃଷ୍ଯ କାରିତୋସ୍ମୀତି ବୈ ମୁନେ ॥ 3-9-1 (15962)
ନୈତଦ୍ରୋଚଯତେ ଭୀଷ୍ମୋ ନ ଦ୍ରୋଣୋ ବିଦୁରୋ ନ ଚ।
ଗାନ୍ଧାର୍ଯା ନେଷ୍ଯତେ ଦ୍ଯୂତଂ ତତ୍ର ମୋହାତ୍ପ୍ରବର୍ତିତମ୍ ॥ 3-9-2 (15963)
ପରିତ୍ଯକ୍ତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋମି ଦୁର୍ଯୋଧନମଚେତନମ୍।
ପୁତ୍ରସ୍ନେହେନ ଭଗବଞ୍ଜାନନ୍ନପି ଯତବ୍ରତ ॥ 3-9-3 (15964)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 3-9-4x (1792)
ବୈଚିତ୍ରବୀର୍ଯ ନୃପତେ ସତ୍ଯମାହ ଯଥା ଭବାନ୍।
ଦୃଢଂ ବିଝଃ ପରଂ ପୁତ୍ରଂ ପରଂ ପୁତ୍ରାନ୍ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-9-4 (15965)
ଇନ୍ଦ୍ରୋପ୍ଯଶ୍ରୁନିପାତେନ ସୁରଭ୍ଯା ପ୍ରତିବୋଧିତଃ।
ଅନ୍ଯୈଃ ସମୃଦ୍ଧୈରପ୍ଯର୍ଥୈର୍ନ ସୁତାନମନ୍ଯତେ ପରମ୍। 3-9-5 (15966)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଗହଦାଖ୍ଯାନମୁତ୍ତମମ୍।
ସୁରଭ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ସଂବାଦମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-9-6 (15967)
ତ୍ରିବିଷ୍ଟପଗତା ରାଜନ୍ସୁରଭୀ ପ୍ରାରୁଦତ୍କିଲ।
ଗବାଂ ମାତା ପୁରା ତାତ ତାମିନ୍ଦ୍ରୋଽନ୍ବକୃପାଯତ ॥ 3-9-7 (15968)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-9-8x (1793)
କିମିଦଂ ରୋଦିଷି ଶୁଭେ କଚ୍ଚିତ୍କ୍ଷେମଂ ଦିବୌକସାମ୍।
ମନୁଷ୍ଯେଷ୍ବଥବା ଗୋଷୁ ନୈତଦଲ୍ପଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-9-8 (15969)
ସୁରଭିରୁବାଚ। 3-9-9x (1794)
ବିନିପାତୋ ନ ବଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ତ୍ରିଦଶାଧିପ।
ଅହଂ ତୁ ପୁତ୍ରଂ ଶୋଚାମି ତେନ ରୋଦିମି କୌଶିକ ॥ 3-9-9 (15970)
ପଶ୍ଯୈନଂ କର୍ଷକଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ଦୁର୍ବଲଂ ମମ ପୁତ୍ରକମ୍।
ପ୍ରତୋଦେନାଭିନିଘ୍ନନ୍ତଂ ଲାଙ୍ଗଲେନ ଚ ପୀଡିତମ୍।
ନିଷୀଦମାନଂ ସୋତ୍କଣ୍ଠଂ ବଧ୍ଯମାନଂ ସୁରାଧିପ ॥ 3-9-10 (15971)
`ଏନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୃଶଂ ଶ୍ରାନ୍ତଂ ବଧ୍ଯମାନଂ ସୁରାଧିପ।'
କୃପାବିଷ୍ଟାଽସ୍ମି ଦେବେନ୍ଦ୍ର ମନଶ୍ଚୋଦ୍ବେପତେ ମମ ॥ 3-9-11 (15972)
ଏକସ୍ତତ୍ରବଲୋପେତୋ ଧୁରମୁଦ୍ବହତେଽଧିକାମ୍।
ଅପରୋପ୍ଯବଲପ୍ରାଣଃ କୃଶୋ ଧମନିସଂତତଃ।
କୃଚ୍ଛ୍ରାଦୁଦ୍ବହତେ ଭାରଂ ତଂ ବୈ ଶୋଚାମି ବାସବ ॥ 3-9-12 (15973)
ବଧ୍ଯମାନଃ ପ୍ରତୋଦେନ ତୁଦ୍ଯମାନଃ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ନୈବ ଶକ୍ନୋତି ତଂ ଭାରମୁଦ୍ବୋଢୁଂ ପଶ୍ଯ ବାସବ ॥ 3-9-13 (15974)
ତତୋଽହଂ ତସ୍ଯ ଶୋକାର୍ତା ବିରୌମି ଭୃଶଦୁଃଖିତା।
ଅଶ୍ରୂଣ୍ଯାବର୍ତଯନ୍ତୀ ଚ ନେତ୍ରାଭ୍ଯାଂ କରୁଣାଯତୀ ॥ 3-9-14 (15975)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 3-9-15x (1795)
ତବ ପୁତ୍ରସହସ୍ରେଷୁ ପୀଡ୍ଯମାନେଷୁ ଶୋଭନେ।
କିଂ କୃପାଯିତବତ୍ଯତ୍ର ପୁତ୍ର ଏକୋ ନିପୀଡ୍ଯତେ ॥ 3-9-15 (15976)
ସୁରଭିରୁବାଚ। 3-9-16x (1796)
ଯଦି ପୁତ୍ରସହସ୍ରାଣି ସର୍ବତ୍ରସମତୈବ ମେ।
ଦୀନସ୍ଯ ତୁ ସତଃ ଶକ୍ର ପୁତ୍ରସ୍ଯାଭ୍ଯଧିକାକୃପା ॥ 3-9-16 (15977)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 3-9-17x (1797)
ତଦିନ୍ଦ୍ରଃ ସୁରଭେର୍ବାକ୍ଯଂ ନିଶମ୍ଯ ଭୃଶବିସ୍ମିତଃ।
ଜୀବିତେନାପି କୌରବ୍ଯ ମେନେଽଭ୍ଯଧିକମାତ୍ମଜମ୍ ॥ 3-9-17 (15978)
ପ୍ରବବର୍ଷ ଚ ତତ୍ରୈବ ସହସା ତୋଯମୁଲ୍ବଣମ୍।
କର୍ଷକସ୍ଯାଚରନ୍ବିଘ୍ନଂ ଭଗବାନ୍ପାକଶାସନଃ ॥ 3-9-18 (15979)
ତଦ୍ଯଥା ସୁରଭିଃ ପ୍ରାହ ସମମେବାସ୍ତୁ ତେ ତଥା।
ସୁତେଷୁ ରାଜନ୍ସର୍ବେଷୁ ହୀନେଷ୍ବଭ୍ଯଧିକା କୃପା ॥ 3-9-19 (15980)
ଯାଦୃଶୋ ମେ ସୁତଃ ପାଣ୍ଡୁସ୍ତାଦୃଶୋ ମେଽସି ପୁତ୍ରକ।
ବିଦୁରଶ୍ଚ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ ସ୍ନେହାଦେତଦ୍ବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-9-20 (15981)
ଚିରାଯ ତବ ପୁତ୍ରାଣାଂ ଶତମେକଶ୍ଚ ଭାରତ।
ପାଣ୍ଡୌଃ ପଞ୍ଚୈବ ଲକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ତେଽପି ମନ୍ଦାଃସୁଦୁଃଖିତାଃ ॥ 3-9-21 (15982)
କଥଂ ଜୀବେଯୁରତ୍ଯନ୍ତଂ କଥଂ ବର୍ଧେଯୁରିତ୍ଯପି।
ଇତି ଦୀନେଷୁ ପାର୍ଥେଷୁ ମନୋ ମେ ପରିତପ୍ଯତେ ॥ 3-9-22 (15983)
ଯଦି ପାର୍ଥିବ କୌଖ୍ଯାଞ୍ଜୀବମାନାନିହେଚ୍ଛସି।
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ ସୁତଃ ଶମଂ ଗଚ୍ଛତୁ ପାଣ୍ଡବୈଃ ॥ 3-9-23 (15984)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ନବମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 9 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-9-5 ସୁରଭ୍ଯା ଦେବଧେନ୍ବା ॥ 3-9-7 ଅନ୍ବକୃପାଯତ ଅନୁକମ୍ପିତବାନ୍ ॥ 3-9-9 କୌଶିକ ହେ ଇନ୍ଦ୍ର ॥ 3-9-10 ପ୍ରତୋଦେନ ତୀକ୍ଷ୍ଣାଗ୍ରଲୋହବତା ଦଣ୍ଡେନ ॥ 3-9-12 ଧୁରଂ ଭାରମ୍। ଧମନିସଂତତଃ ଶିରାଭିର୍ବ୍ଯାପ୍ତଃ। ନିର୍ମାଂସ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-9-13 ବଧୋ ଦଣ୍ଡାଘାତେନ। ତୋଦଃ ପ୍ରତୋଦେନ ॥ 3-9-15 କୃପାଯିତବତୀ କୃପାଂକୃତବତୀ। ପୁତ୍ର ଏକୋ ନିପୀଡ୍ଯତେ ବହୁଷୁ ପୁତ୍ରେଷୁ ଏକଃ କଶ୍ଚିତ୍ ନିପୀଡ୍ଯତ ଏବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-9-18 ଉଲ୍ବଣଂ ଉତ୍କଟମ୍ ॥ 3-9-21 ମନ୍ଦା- ତ୍ବତ୍ପୁତ୍ରବତ୍କପଟାନଭିଜ୍ଞାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 010
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.10. ଅଧ୍ଯାଯଃ 010
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ଦୁର୍ଯୋଧନାନୁଶାସନଂ ପ୍ରାର୍ଥିତେନ ବ୍ଯାସେନ ତତ୍ରାଗମିଷ୍ଯନ୍ତଂ ମୈତ୍ରେଯପ୍ରତି ତତ୍ପ୍ରାର୍ଥନାବିଧାନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବାବାସଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତ୍ରାଗତେନ ମୈତ୍ରେଯେଣ ଊର୍ବାସ୍ଫାଲନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବବଚନମନାଦୃତବତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ଭୀମସେନଗଦଯା ତବୋରୁଭେଦୋ ଭୂଯାଦିତି ଶାପଦାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-10-0 (15985)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 3-10-0x (1798)
ଏବମେତନ୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଯଥା ବଦସି ମାଂ ମୁନେ।
ଅହଂ ଚୈବ ବିଜାନାମି ସର୍ବେ ଚେମେ ନରାଧିପାଃ ॥ 3-10-1 (15986)
ଭବାଂଶ୍ଚ ମନ୍ଯତେ ସାଧୁ ଯତ୍କୁରୂଣାଂ ସୁଖୋଦଯମ୍।
ତଦେବ ବିଦୁରୋଽପ୍ଯାହ ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ମାଂ ମୁନେ ॥ 3-10-2 (15987)
ଯଦିତ୍ବହମନୁଗ୍ରାହ୍ଯଃ କୌରବ୍ଯେଷୁ ଦଯା ଯଦି।
ଅନ୍ବଶାଧି ଦୁରାତ୍ମାନଂ ପୁତ୍ରଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ମମ ॥ 3-10-3 (15988)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ. 3-10-4x (1799)
ଅଯମାଯାତି ବୈ ରାଜନ୍ମୈତ୍ରେଯୋ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ଅନ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ଭ୍ରାତୃନିହୈବାଽସ୍ମଦ୍ଦିଦୃକ୍ଷଯା ॥ 3-10-4 (15989)
ଏଷ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ପୁତ୍ରଂ ତବ ରାଜନ୍ମହାନୃଷିଃ।
ଅନୁଶାସ୍ତା ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଶମାଯାସ୍ଯ କୁଲସ୍ଯ ଚ ॥ 3-10-5 (15990)
ବ୍ରୂଯାଦ୍ଯଦେଷ କୌରବ୍ଯ ତତ୍କାର୍ଯମବିଶଙ୍କଯା।
ଅକ୍ରିଯାଯାଂ ତୁ କାର୍ଯସ୍ଯ ପୁତ୍ରଂ ତେ ଶପ୍ସ୍ଯତେ ରୁଷା ॥ 3-10-6 (15991)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-10-7x (1800)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଯଯୌ ବ୍ଯାସୋ ମୈତ୍ରେଯଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ।
ପୂଜଯା ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ସପୁତ୍ରସ୍ତଂ ନରାଧିପଃ ॥ 3-10-7 (15992)
କୃତ୍ବାଽର୍ଧ୍ଯାଦ୍ଯାଃ କ୍ରିଯାଃ ସର୍ବା ବିଶ୍ରାନ୍ତଂ ମୁନିସତ୍ତମମ୍
ପ୍ରଶ୍ରଯେଣାବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽମ୍ବିକାସୁତଃ ॥ 3-10-8 (15993)
ସୁଖେନାଗମନଂ କଚ୍ଚିଦ୍ଭଗବନ୍କୁରୁଜାଙ୍ଗଲେ।
କଚ୍ଚିତ୍କୁଶଲିନୋ ବୀରା ଭ୍ରାତରଃ ପଞ୍ଚ ପାଣ୍ଡବାଃ । 3-10-9 (15994)
ସମଯେ ସ୍ଥାତୁମିଚ୍ଛନ୍ତି କଚ୍ଚିଚ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭାଃ।
କଚ୍ଚିତ୍କୁରୂଣାଂ ସୌଭ୍ରାତ୍ରମବ୍ଯୁଚ୍ଛିନ୍ନଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-10-10 (15995)
ମୈତ୍ରେଯ ଉବାଚ। 3-10-11x (1801)
ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାମନୁକ୍ରାମନ୍ପ୍ରାପ୍ତୋଽସ୍ମି କୁରୁଜାଙ୍ଗଲାନ୍।
ଯଦୃଚ୍ଛଯା ଧର୍ମରାଜଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବବାନ୍କାମ୍ଯକେ ବନେ ॥ 3-10-11 (15996)
ତଂ ଜଟାଜିନସଂବୀତଂ ତପୋବନନିବାସିନମ୍।
ସମାଜଗ୍ମୁର୍ମହାତ୍ମାନଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ମୁନିଗଣାଃ ପ୍ରଭୋ ॥ 3-10-12 (15997)
ତତ୍ରାଶ୍ରୌଷଂ ମହାରାଜ ପୁତ୍ରାଣାଂ ତବ ବିଗ୍ରହମ୍।
ଅନଯଂ ଦ୍ଯୂତରୂପେଣ ମହାଭଯମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-10-13 (15998)
ତତୋଽହଂ ତ୍ବାମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ କୌରବାଣାମବେକ୍ଷଯା ॥
ସଦା ହ୍ଯଭ୍ଯଧିକଃ ସ୍ନେହଃ ପ୍ରୀତିଶ୍ଚ ତ୍ବଯି ମେ ପ୍ରଭୋ ॥ 3-10-14 (15999)
ନୈତଦୌପଯିକଂ ରାଜଂସ୍ତ୍ବଯି ଭୀଷ୍ମେ ଚ ଜୀବତି।
ଯଦନ୍ଯୋନ୍ଯେନ ତେ ପୁତ୍ରା ବିରୁଧ୍ଯନ୍ତେ କଥଂଚନ ॥ 3-10-15 (16000)
ମେଢୀଭୂତଃ ସ୍ବଯଂ ରାଜନ୍ନିଗ୍ରହେ ପ୍ରଗ୍ରହେ ଭବାନ୍।
କିମର୍ଥମନଯଂ ଘୋରମୁତ୍ପତନ୍ତମୁପେକ୍ଷସେ ॥ 3-10-16 (16001)
ଦସ୍ଯୂନାମିବ ଯଦ୍ବୃତ୍ତଂ ସଭାଯାଂ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତେନ ନ ଭ୍ରାଜସେ ରାଜଂସ୍ତାପସାନାଂ ସମାଗମେ ॥ 3-10-17 (16002)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-10-18x (1802)
ତତୋ ବ୍ଯାବୃତ୍ଯ ରାଜାନଂ ଦୁର୍ଯୋଧନମମର୍ଷଣମ୍।
ଉବାଚ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ମୈତ୍ରେଯୋ ଭଗବାନୃପିଃ ॥ 3-10-18 (16003)
ମୈତ୍ରେଯ ଉବାଚ। 3-10-19x (1803)
ଦୁର୍ଯୋଧନ ମହାବାହୋ ନିବୋଧ ବଦତାଂ ବର।
ବଚନଂ ମେ ମହାଭାଗ ବ୍ରୁବତୋ ଯଦ୍ଧିତଂ ତବ ॥ 3-10-19 (16004)
ମା ଦ୍ରୁହଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ରାଜନ୍କୁରୁଷ୍ବ ହିତମାତ୍ମନଃ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ କୁରୂଣାଂ ଚ ଲୋକସ୍ଯ ଚ ନରର୍ଷଭ ॥ 3-10-20 (16005)
ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ତାନ୍ରାତ୍ରୌ କିର୍ମୀରୋ ନାମ ରାକ୍ଷସଃ।
ଅବୃତ୍ଯ ମାର୍ଗଂ ରୌଦ୍ରାତ୍ମା ତସ୍ଥୌ ଗିରିବାଚଲଃ ॥ 3-10-21 (16006)
ତଂ ଭୀମଃ ସମରସ୍ଲାଘୀ ବଲେନ ବଲିନାଂ ବରଃ।
ଜଘାନ ପଶୁମାରେଣ ବ୍ଯାଘ୍ରଃ କ୍ଷୁଦ୍ରମୃଗଂ ଯଥା ॥ 3-10-22 (16007)
ପଶ୍ଯ ଦିଗ୍ବିଜଯେ ରାଜନ୍ଯଥା ଭୀମେନ ପାତିତଃ।
ଜରାସନ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ନାଗାଯୁତବଲୋ ଯୁଧି ॥ 3-10-23 (16008)
ସଂବନ୍ଧୀ ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ଶ୍ଯାଲାଃ ସର୍ବେ ଚ ପାର୍ଷତାଃ।
ତେ ହି ସର୍ବେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ଶୂରା ବିକ୍ରାନ୍ତଯୋଧିନଃ ॥ 3-10-24 (16009)
ସର୍ବେ ନାଗାଯୁତପ୍ରାଣା ବଜ୍ରସଂହନନା ଦୃଢଃ।
ସତ୍ଯବ୍ରତଧରାଃ ସର୍ବେସର୍ବେ ପୁରୁଷମାନିନଃ ॥ 3-10-25 (16010)
ହନ୍ତାରୋ ଦେବଶତ୍ରୂଣାଂ ରକ୍ଷସାଂ କାମରୂପିଣାମ୍।
ହିଡିମ୍ବବକମୁଖ୍ଯାନାଂ କିର୍ମୀରସ୍ ଚ ରକ୍ଷସଃ।
କସ୍ତାନ୍ଯୁଧି ସମାସୀତ ଜରାମରଣବାନ୍ନରଃ ॥ 3-10-26 (16011)
ତସ୍ଯ ତେ ଶମ ଏବାସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡବୈର୍ଭରତର୍ଷଭ।
କୁରୁ ମେ ବଚନଂ ରାଜନ୍ମା ମୃତ୍ଯୁବଶମନ୍ବଗାଃ ॥ 3-10-27 (16012)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-10-28x (1804)
ଏବଂ ତୁ ବ୍ରୁବତସ୍ତସ୍ଯ ମୈତ୍ରେଯସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ।
ଊରୁଂ କରିକରାକାରଂ କରେଣାଭିଜଘାନ ତଃ ॥ 3-10-28 (16013)
ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ସ୍ମିତଂ କୃତ୍ବା ଚରଣେନୋଲ୍ଲିଖନ୍ମହୀମ୍।
ନକିଂଚିଦୁକ୍ତ୍ବା ଦୁର୍ମେଧାସ୍ତସ୍ଥୌ କିଂଚିଦବାଙ୍ମୁଖଃ ॥ 3-10-29 (16014)
ତମଶୁଶ୍ରୂଷମାଣଂ ତୁ ବିଲିଖନ୍ତଂ ବସୁଂଧରାମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ରାଜନ୍ମୈତ୍ରେଯଂ କୋପ ଆବିଶତ୍ ॥ 3-10-30 (16015)
ସ କୋପବଶମାପନ୍ନୋ ମୈତ୍ରେଯୋ ମୁନିସତ୍ତମଃ।
ବିଧିନା ସଂପ୍ରଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ଶାପାଯାସ୍ଯ ମନୋ ଦଧେ ॥ 3-10-31 (16016)
ତତଃ ସ ବାର୍ଯୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ କୋପସଂରକ୍ତଲୋଚନଃ।
ମୈତ୍ରେଯୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ତମଶପଦ୍ଦୁଷ୍ଟଚେତସମ୍ ॥ 3-10-32 (16017)
ଯସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ମାମନାଦୃତ୍ଯ ନେମାଂ ବାଚଂ ଚିକୀର୍ଷସି।
ତସ୍ମାଦସ୍ଯାତିମାନସ୍ଯ ସଦ୍ଯଃ ଫଲମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-10-33 (16018)
ତ୍ବଦଭିଦ୍ରୋହସଂଯୁକ୍ତଂ ଯୁଦ୍ଧମୁତ୍ପତ୍ସ୍ଯତେ ମହତ୍।
ଯତ୍ର ଭୀମୋ ଗଦାଘାତୈସ୍ତବୋରୁଂ ଭେତ୍ସ୍ଯତେ ବଲୀ ॥ 3-10-34 (16019)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତେ ବଚନେ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହୀପତିଃ।
ପ୍ରସାଦଯାମାସ ମୁନିଂ ନୈତଦେବଂ ଭବେଦିତି ॥ 3-10-35 (16020)
ମୈତ୍ରେଯ ଉବାଚ। 3-10-36x (1805)
ଶମଂ ଯାସ୍ଯତି ଚେତ୍ପୁତ୍ରସ୍ତବ ରାଜନ୍ଯଦା ତଦା।
ଶାଯୋ ନ ଭବିତା ତାତ ବିପରୀତେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-10-36 (16021)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-10-37x (1806)
ସବିଲକ୍ଷସ୍ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନପିତା ତଦା।
ମୈତ୍ରେଯଂ ପ୍ରାହ କିର୍ମୀରଃ କଥଂ ଭୀମେନ ପାତିତଃ ॥ 3-10-37 (16022)
ମୈତ୍ରେଯ ଉବାଚ। 3-10-38x (1807)
ନାହଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯସୂଯା ତେ ନ ତେ ଶୁଶ୍ରୂଷତେ ସୁତଃ।
ଏଷ ତେ ବିଦୁରଃ ସର୍ବମାଖ୍ଯାସ୍ଯତି ଗତେ ମଯି ॥ 3-10-38 (16023)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-10-39x (1808)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ମୈତ୍ରେଯଃ ପ୍ରାତିଷ୍ଠତ ଯଥାଗତମ୍।
କିର୍ମୀରବଧସଂବିଗ୍ନୋ ଭଯଂ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ଯଯୌ ॥ 3-10-39 (16024)
॥ ଇତିଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କିର୍ମୀରବଧପର୍ବଣି ଦଶମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 10 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-10-5 ଅନୁଶାସ୍ତା ଅନୁଶାସିଷ୍ଯତି ॥ 3-10-6 ଅକ୍ରିଯାଯାଂ ଅକରଣେ। କାର୍ଯସ୍ଯ ଅବଶ୍ଯକର୍ତବ୍ଯସ୍ଯ ॥ 3-10-11 ଯଦୃଚ୍ଛଯା ଦୈବାତ୍ ॥ 3-10-15 ଔପଯିକଂ ଯୋଗ୍ଯମ୍ ॥ 3-10-16 ମେଢୀଭୂତଃ ଖଲଦାମସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତଃ। ପ୍ରଗ୍ରହେ ଅନୁଗ୍ରହେ ॥ 3-10-18 ବ୍ଯାବୃତ୍ ଅଭିମୁଖୀଭୂଯେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-10-22 ପଶୁମାରେଣ ପଶୁମାରଣପ୍ରକାରେଣ ॥ 3-10-24 ବିକ୍ରାନ୍ତଯୋଧିନଃ ବିକ୍ରାନ୍ତାଶ୍ଚ ଯୁଦ୍ଧଶୀଲାଶ୍ଚ ॥ 3-10-25 ବଜ୍ରସଂହନନାଃ ବଜ୍ରକାଯାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 011
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.11. ଅଧ୍ଯାଯଃ 011
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମୈତ୍ରେଯଚୋଦିତେନ ବିଦୁରେଣ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରାଯ ଭୀମକୃତକିର୍ମୀରବଧପ୍ରକାରକଥନମ୍ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-11-0 (16025)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 3-11-0x (1809)
କିର୍ମୀରସ୍ଯ ବଧଂ କ୍ଷତ୍ତଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି କଥ୍ଯତାମ୍।
ରକ୍ଷସା ଭୀମସେନସ୍ଯ କଥମାସୀତ୍ସମାଗମଃ ॥ 3-11-1 (16026)
ବିଦୁର ଉବାଚ। 3-11-2x (1810)
ଶୃଣୁ ଭୀମସ୍ଯ କର୍ମେଦମତିମାନଷକର୍ମଣଃ।
ଶ୍ରୁତପୂର୍ବଂ ମଯା ତେଷାଂ କଥାନ୍ତେଷୁ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-11-2 (16027)
ଇତଃ ପ୍ରଯାତା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପାଣ୍ଡବା ଦ୍ଯୂତନିର୍ଜିତାଃ।
ଜଗ୍ମୁସ୍ତ୍ରିଭିରହୋରାତ୍ରୈଃ କାମ୍ଯକଂ ନାମ ତଦ୍ବନମ୍ ॥ 3-11-3 (16028)
ରାତ୍ରୌ ନିଶୀଥେ ତ୍ବାଭୀଲେ ଗତେଽର୍ଧସମଯେ ନୃପ।
ପ୍ରଚାରେ ପୁରୁଷାଦାନାଂ ରକ୍ଷସାଂ ଘୋରକର୍ମଣାମ୍ ॥ 3-11-4 (16029)
ତଦ୍ବନଂ ତାପସା ନିତ୍ଯମଶେଷା ବନଚାରିଣଃ।
ଦୂରାତ୍ପରିହରନ୍ତି ସ୍ମ ପୁରୁଷାଦଭଯାତ୍କିଲ ॥ 3-11-5 (16030)
ତେଷାଂ ପ୍ରବିଶତାଂ ତତ୍ର ମାର୍ଗମାବୃତ୍ଯ ଭାରତ।
ଦୀପ୍ତାକ୍ଷଂ ଭୀଷଣଂ ରକ୍ଷଃ ମୋଲ୍ମୁକଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ ॥ 3-11-6 (16031)
ବାହୂ ମହାନ୍ତୌ କୃତ୍ବା ଚ ତଥାସ୍ଯଂ ଚ ଭଯାନକମ୍।
ସ୍ଥିତମାବୃତ୍ଯପନ୍ଥାନଂ ଯେନ ଯାନ୍ତି କୁରୂଦ୍ବହାଃ ॥ 3-11-7 (16032)
ଦଷ୍ଟୋଷ୍ଠଦଂଷ୍ଟ୍ରଂ ତାମ୍ରାକ୍ଷଂ ପ୍ରଦୀପ୍ତୋର୍ଧ୍ବଶିରୋରୁହମ୍।
ସାର୍କରଶ୍ମିତଡିଚ୍ଚକ୍ରଂ ସବଲାକମିବାମ୍ବୁଦମ୍ ॥ 3-11-8 (16033)
ସୃଜନ୍ତଂ ରାକ୍ଷସୀଂ ମାଯାଂ ମହାନାଦନିନାଦିତମ୍।
ମୁଞ୍ଚନ୍ତଂ ବିପୁଲାନ୍ନାଦାନ୍ସତୋଯମିବ ତୋଯଦମ୍ ॥ 3-11-9 (16034)
ତସ୍ଯ ନାଦେନ ସଂତ୍ରସ୍ତାଃ ପକ୍ଷିଣଃ ସର୍ବତୋଦିଶମ୍।
ବିମୁକ୍ତନାଦାଃ ସଂପେତୁଃ ସ୍ଥଲଜା ଜଲଜୈଃ ସହ ॥ 3-11-10 (16035)
ସଂପ୍ରଦ୍ରୁତମୃଗଦ୍ବୀପିମହିଷର୍କ୍ଷସମାକୁଲମ୍।
ତଦ୍ବନଂ ତସ୍ଯ ନାଦେନ ସଂପ୍ରସ୍ଥିତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-11-11 (16036)
ତସ୍ଯୋରୁବାତାଭିହତାସ୍ତାମ୍ରପଲ୍ଲବବାହବଃ।
ବିଦୂରଜାତାଶ୍ଚ ଲତାଃ ସମାଶ୍ଲିଷ୍ଯନ୍ତି ପାଦପାନ୍ ॥ 3-11-12 (16037)
ତସ୍ମିନ୍କ୍ଷଣେଽଥ ପ୍ରବବୌ ମାରୁତୋ ଭୃଶଦାରୁଣଃ।
ରଜସା ସଂବୃତଂ ତେନ ନଷ୍ଟର୍କ୍ଷମଭବନ୍ନଭଃ ॥ 3-11-13 (16038)
ପଞ୍ଚାନାଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାମବିଜ୍ଞାତୋ ମହାରିପୁଃ।
ପଞ୍ଚାନାମିନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ତୁ ଶୋକାବେଶ ଇବାତୁଲଃ ॥ 3-11-14 (16039)
ସ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନ୍ଦୂରାତ୍କୃଷ୍ଣାଜିନସମାବୃତାନ୍।
ଆବୃଣୋତ୍ତଦ୍ବନଦ୍ବାରଂ ମୈନାକ ଇବ ପର୍ବତଃ ॥ 3-11-15 (16040)
ତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବିତ୍ରସ୍ତା କୃଷ୍ଣା କମଲଲୋଚନା।
ଅଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବଂ ସଂତ୍ରାସାନ୍ନ୍ଯମୀଲଯତ ଲୋଚନେ ॥ 3-11-16 (16041)
ଦୁଃଶାସନକରୋତ୍ସୃଷ୍ଟବିପ୍ରକୀର୍ଣଶିରୋରୁହା।
ପଞ୍ଚପର୍ବତମଧ୍ଯସ୍ଥା ନଦୀବାକୁଲତାଂ ଗତା ॥ 3-11-17 (16042)
ବିମୁହ୍ଯମାନାଂ ତାଂ ତତ୍ର ଜଗୃହୁଃ ପଞ୍ଚ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ପ୍ରସକ୍ତାନି ବିଷଯେଷୁ ଯଥାରତିମ୍ ॥ 3-11-18 (16043)
ଅଥ ତାଂ ରାକ୍ଷସୀଂ ମାଯାମୁତ୍ଥିତାଂ ଘୋରଦର୍ଶନାମ୍।
ରକ୍ଷୋଘ୍ନୈର୍ବିବିଧୈର୍ମନ୍ତ୍ରୈର୍ଧୌମ୍ଯଃ ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରଯୋଜିତୈଃ ॥ 3-11-19 (16044)
ପଶ୍ଯତାଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ନାଶଯାମାସ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ସ ନଷ୍ଟମାଯୋଽତିବଲଃ କ୍ରୋଧବିସ୍ଫାରିତେକ୍ଷଣଃ ॥ 3-11-20 (16045)
କାମମୂର୍ତିଧରଃ କ୍ରୂରଃ କାଲକଲ୍ପୋ ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ।
ତମୁବାଚ ତତୋ ରାଜା ଦୀର୍ଘପ୍ରଜ୍ଞୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-11-21 (16046)
କୋ ଭବାନ୍କସ୍ଯ ବା କିଂ ତେ କ୍ରିଯତାଂ କାର୍ଯମୁଚ୍ଯତାମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାଥ ତଦ୍ରକ୍ଷୋ ଧର୍ମରାଜଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-11-22 (16047)
ଅହଂ ବକସ୍ଯ ବୈ ଭ୍ରାତା କିର୍ମୀର ଇତି ବିଶ୍ରୁତଃ।
ବନେଽସ୍ମିନ୍କାମ୍ଯକେ ଶୂନ୍ଯେ ନିବସାମି ଗତଜ୍ବରଃ ॥ 3-11-23 (16048)
ଯୁଧି ନିର୍ଜିତ୍ଯ ପୁରୁଷାନାହାରଂ ନିତ୍ଯମାଚରନ୍।
କେ ଯୂଯମଭିସଂପ୍ରାପ୍ତା ଭକ୍ଷ୍ଯଭୂତା ମମାନ୍ତିକମ୍।
ଯୁଧି ନିର୍ଜିତ୍ଯବଃ ସର୍ବାନ୍ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯେ ଗତଜ୍ବରଃ ॥ 3-11-24 (16049)
ବିଦୁର ଉବାଚ। 3-11-25x (1811)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତସ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମନଃ।
ଆଚଚକ୍ଷେ ତତଃ ସର୍ବଂ ଗୋତ୍ରନାମାଦି ଭାରତ ॥ 3-11-25 (16050)
ପାଣ୍ଡବୋ ଧର୍ମରାଜୋଽହଂ ଯଦି ତେ ଶ୍ରୋତ୍ରମାଗତଃ।
ସହିତୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସର୍ବୈର୍ଭୀମସେନାର୍ଜୁନାଦିଭିଃ ॥ 3-11-26 (16051)
ହୃତରାଜ୍ଯୋ ବନେ ବାସଂ ବସ୍ତୁଂ କୃତମତିସ୍ତତଃ।
ବନମଭ୍ଯାଗତୋ ଘୋରମିଦଂ ତବ ପରିଗ୍ରହମ୍ ॥ 3-11-27 (16052)
`ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଗତ୍ବା ରାକ୍ଷସୋ ଘୋରଦର୍ଶନଃ।'
କିର୍ମୀରସ୍ତ୍ବବ୍ରବୀଦେନଂ ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଦେବୈରିଦଂ ମମ।
ଉପପାଦିତମଦ୍ଯେହ ଚିରକାଲାନ୍ମନୋରଥମ୍ ॥ 3-11-28 (16053)
ଭୀମସେନବଧାର୍ଥଂ ହି ନିତ୍ଯମଭ୍ଯୁଦ୍ଯତାଯୁଧଃ।
ଚରାମି ପୃଥିବୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ନୈନଂ ଚାସାଦଯାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-11-29 (16054)
ସୋଯମାସାଦିତୋ ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଭ୍ରାତୃହା କାଙ୍କ୍ଷିତଶ୍ଚିରମ୍।
ଅନେନ ହି ମମ ଭ୍ରାତା ବକୋ ବିନିହତଃ ପ୍ରିଯଃ ॥ 3-11-30 (16055)
ବୈତ୍ରକୀଯବନେ ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଚ୍ଛଦ୍ମରୂପିଣା।
ବିଦ୍ଯାବଲମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯ ନ ହ୍ମସ୍ତ୍ଯସ୍ଯୌରସଂ ବଲମ୍ ॥ 3-11-31 (16056)
ହିଡିମ୍ବଶ୍ଚ ସଖା ମହ୍ମଂ ଦଯିତୋ ବନଗୋଚରଃ।
ହତୋ ଦୁରାତ୍ମନାଽନେନ ସ୍ବସା ଚାସ୍ଯ ହୃତା ପୁରା ॥ 3-11-32 (16057)
ସୋଯମଭ୍ଯାଗତୋ ମୂଢୋ ମମେଦଂ ଗହନଂ ବନମ୍।
ପ୍ରଚାରସମଯେଽସ୍ମାକମର୍ଦ୍ଧରାତ୍ରେ ସ୍ଥିତେ ସମେ ॥ 3-11-33 (16058)
ଅଦ୍ଯାସ୍ଯ ଯାତଯିଷ୍ଯାମି ତଦ୍ବୈରଂ ଚିରସଂଭୃତମ୍।
ତର୍ପଯିଷ୍ଯାମି ଚ ବକଂ ରୁଧିରେଣାସ୍ଯ ଭୂରିଣା ॥ 3-11-34 (16059)
ଅଦ୍ଯାହମନୃଣୋ ଭୂତ୍ବା ଭ୍ରାତୁଃ ସଖ୍ଯୁସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଶାନ୍ତିଂ ଲବ୍ଧାସ୍ମି ପରମାଂ ହତ୍ବା ରାକ୍ଷସକଣ୍ଟକମ୍ ॥ 3-11-35 (16060)
ଯଦି ତେନ ପୁରା ମୁକ୍ତୋ ଭୀମସେନୋ ବକେନ ବୈ।
ଅଦ୍ଯୈନଂ ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯାମି ପଶ୍ଯତସ୍ତେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-11-36 (16061)
ଏନଂ ହି ବିପୁଲପ୍ରାଣମଦ୍ଯ ହତ୍ବା ବୃକୋଦରମ୍।
ସଂଭକ୍ଷ୍ଯ ଜରଯିଷ୍ଯାମି ଯଥାଽଗସ୍ତ୍ଯୋ ମହାସୁରମ୍ ॥ 3-11-37 (16062)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଧର୍ମାତ୍ମା ସତ୍ଯସନ୍ଧୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ନୈତଦସ୍ତୀତି ସକ୍ରୋଧୋ ଭର୍ତ୍ସଯାମାସ ରାକ୍ଷସମ୍ ॥ 3-11-38 (16063)
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବାହୁରାରୁଜ୍ଯତରସା ଦ୍ରୁମମ୍।
ଦଶବ୍ଯାମମଥୋଦ୍ବିଦ୍ଧଂ ନିଷ୍ପତ୍ରମକରୋତ୍ତଦା ॥ 3-11-39 (16064)
ଚକାର ସଜ୍ଯଂ ଗାଣ୍ଡୀବଂ ବଜ୍ରନିଷ୍ପେଷଗୌରବମ୍।
ନିମେଷାନ୍ତରମାତ୍ରେଣ ତଥୈବ ବିଜଯୋଽର୍ଜୁନଃ ॥ 3-11-40 (16065)
ନିବାର୍ଯ ଭୀମୋ ଜିଷ୍ଣୁଂ ତଂ ତଦ୍ରକ୍ଷୋ ମେଘନିଃସ୍ବନମ୍।
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯାବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଭାରତ ॥ 3-11-41 (16066)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବୈନମତିକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କକ୍ଷ୍ଯାମୁତ୍ପୀଡ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ।
ନିଷ୍ପିଷ୍ଯ ପାଣିନା ପାଣିଂ ସଂଦଷ୍ଟୌଷ୍ଠପୁଟୋ ବଲୀ।
ତମଭ୍ଯଧାବଦ୍ବେଗେନ ଭୀମୋ ବୃକ୍ଷାଯୁଧସ୍ତଦା ॥ 3-11-42 (16067)
ଯମଦଣ୍ଡପ୍ରତୀକାଶଂ ତତସ୍ତଂ ତସ୍ଯ ମୂର୍ଧନି।
ପାତଯାମାସ ବେଗେନ କୁଲିଶଂ ମଘବାନିବ ॥ 3-11-43 (16068)
ଅସଂଭ୍ରାନ୍ତଂ ତୁ ତଦ୍ରକ୍ଷଃ ସମରେ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ।
ଚିକ୍ଷେପ ଚୋଲ୍ମୁକଂ ଦୀପ୍ତମଶନିଂ ଜ୍ବଲିତାମିବ ॥ 3-11-44 (16069)
ତଦୁଦସ୍ତମଲାତଂ ତୁ ଭୀମଃ ପ୍ରହରତାଂ ବରଃ।
ପଦା ସବ୍ଯେନ ଚିକ୍ଷେପ ତଦ୍ରକ୍ଷଃ ପୁନରାବ୍ରଜତ୍ ॥ 3-11-45 (16070)
କିର୍ମୀରଶ୍ଚାପି ସହସା ବୃକ୍ଷମୁତ୍ପାଟ୍ଯ ପାଣ୍ଡବମ୍।
ଦଣ୍ଡପାଣିରିବ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସମରେ ପ୍ରତ୍ଯଧାବତ ॥ 3-11-46 (16071)
ତଦ୍ବୃକ୍ଷଯୁଦ୍ଧମଭବନ୍ମହୀରୁହବିନାଶନମ୍।
ବାଲିସୁଗ୍ରୀବଯୋର୍ଭ୍ରାତ୍ରୋର୍ଯଥା ସ୍ତ୍ରୀକାଙ୍କ୍ଷିଣୋଃ ପୁରା ॥ 3-11-47 (16072)
ଶୀର୍ଷଯୋଃ ପତିତା ବୃକ୍ଷା ବିଭିଦୁର୍ନୈକଧା ତଯୋଃ।
ଯଥୈବୋତ୍ପଲପତ୍ରାଣି ମତ୍ତଯୋର୍ଦ୍ବିପଯୋସ୍ତଥା ॥ 3-11-48 (16073)
ମୂର୍ଧ୍ନିଜର୍ଝରଭୂତାସ୍ତୁ ବହବସ୍ତତ୍ର ପାଦପାଃ।
ଚୀରାଣୀବ ବ୍ଯୁଦସ୍ତାନି ରେଜୁସ୍ତତ୍ର ମହାବନେ ॥ 3-11-49 (16074)
ତଦ୍ବୃକ୍ଷଯୁଦ୍ଧମଭବନ୍ମହୂର୍ତଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ରାକ୍ଷସାନାଂ ଚ ମୁଖ୍ଯସ୍ଯ ନରାଣାମୁତ୍ତମସ୍ଯ ଚ ॥ 3-11-50 (16075)
ତତଃ ଶିଲାଂ ସମୁତ୍କ୍ଷିପ୍ଯ ଭୀମସ୍ଯ ଯୁଧି ତିଷ୍ଠତଃ।
ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ରାସଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀମସେନଶ୍ଚଚାଲ ହ ॥ 3-11-51 (16076)
ତଂ ଶିଲାତାଡନଜଡଂ ପର୍ଯଧାବତ ରାକ୍ଷସଃ।
ବାହୁବିକ୍ଷିପ୍ତକିରଣଃ ସ୍ବର୍ଭାନୁରିବ ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 3-11-52 (16077)
ତାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମାଶ୍ଲିଶ୍ଯ ପ୍ରକର୍ଷନ୍ତୌ ପରସ୍ପରମ୍।
ଉଭାବପି ଚକାଶେତେ ପ୍ରବୃଦ୍ଧୌ ବୃଷଭାବିବ ॥ 3-11-53 (16078)
ତଯୋରାସୀତ୍ସୁତୁମୁଲଃ ସଂପ୍ରହାରଃ ସୁଦାରୁଣଃ।
ନଖଦଂଷ୍ଟ୍ରାଯୁଧବତୋର୍ବ୍ଯାଘ୍ରଯୋରିବ ଦୃପ୍ତଯୋଃ ॥ 3-11-54 (16079)
ଦୁର୍ଯୋଧନନିକାରାଚ୍ଚ ବାହୁବୀର୍ଯାଚ୍ଚ ଦର୍ପିତଃ।
କୃଷ୍ଣାନଯନଦୃଷ୍ଟଶ୍ଚ ବ୍ଯବର୍ଧତ ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-11-55 (16080)
ଅଭିହତ୍ଯାଥ ବାହୁଭ୍ଯାଂ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଦମର୍ଷିତଃ।
ମାତଙ୍ଗମିବ ମାତଙ୍ଗଃ ପ୍ରଭିନନକରଟାମୁଖମ୍ ॥ 3-11-56 (16081)
ସ ଚାପ୍ଯେନଂ ତତୋ ରକ୍ଷଃ ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ତମାକ୍ଷିପଦ୍ଭୀମସେନୋ ବଲେନ ବଲିନାଂ ବରଃ ॥ 3-11-57 (16082)
ତଯୋର୍ଭୁଜବିନିଷ୍ପେଷାଦୁଭଯୋର୍ବଲିନୋସ୍ତଦା।
ଶବ୍ଦଃ ସମଭବଦ୍ଘୋରୋ ବେଣୁସ୍ଫୋଟସମୋ ଯୁଧି ॥ 3-11-58 (16083)
ଅଥୈନମାକ୍ଷିପ୍ଯ ବଲାଦ୍ଗୃଦ୍ଯ ମଧ୍ଯେ ବୃକୋଦରଃ।
ଧୂନଯାମାସ ବେଗେନ ବାଯୁଶ୍ଚଣ୍ଡ ଇବ ଦ୍ରୁମମ୍ ॥ 3-11-59 (16084)
ସ ଭୀମେନ ପରାମୃଷ୍ଟୋ ଦୁର୍ବଲୋ ବଲିନାଂ ରଣେ।
ବ୍ଯସ୍ପନ୍ଦତ ଯଥାପ୍ରାଣଂ ବିଚକର୍ଷ ଚ ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 3-11-60 (16085)
ତତ ଏନଂ ପରିଶ୍ରାନ୍ତମୁପଲକ୍ଷ୍ଯ ବୃକୋଦରଃ।
ଯୋକ୍ରଯାମାସ ବାହୁଭ୍ଯାଂ ପଶୁଂ ରଶନଯା ଯଥା ॥ 3-11-61 (16086)
ବିନଦନ୍ତଂ ମହାନାଦଂ ଭିନ୍ନଭିରୀସ୍ବନଂ ବଲୀ।
ଭ୍ରାମଯାମାସ ସୁଚିରଂ ବିସ୍ଫୁରନ୍ତମଚେତସମ୍ ॥ 3-11-62 (16087)
ତଂ ବିଷୀଦନ୍ତମାଜ୍ଞାଯ ରାକ୍ଷସଂ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନଃ।
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ତରସା ଦୋର୍ଭ୍ଯାଂ ପଶୁମାରମମାରଯତ୍ । 3-11-63 (16088)
ଆକ୍ରମ୍ଯ ଚ କଟୀଦେଶେ ଜାନୁନା ରାକ୍ଷସାଧମମ୍।
ପୀଡଯାମାସ ପାଣିଭ୍ଯାଂ ତସ୍ଯ କଣ୍ଠଂବୃକୋଦରଃ ॥ 3-11-64 (16089)
ଅଥ ଜର୍ଜରସର୍ବାଙ୍ଗଂ ବ୍ଯାବୃତ୍ତନଯନୋଲ୍ବଣମ୍।
ଭୂତଲେ ଭ୍ରାମଯାମାସ ବାକ୍ଯଂ ଚେଦମୁବାଚ ହ ॥ 3-11-65 (16090)
ହିଡିମ୍ବବକଯୋଃ ପାପ ନ ତ୍ବମଶ୍ରୁପ୍ରମାର୍ଜନମ୍।
କରିଷ୍ଯସି ଗତଶ୍ଚାପି ଯମସ୍ଯ ସଦନଂ ପ୍ରତି ॥ 3-11-66 (16091)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ପୁରୁଷପ୍ରବୀର-
ସ୍ତଂ ରାକ୍ଷସଂ କ୍ରୋଧପରୀତଚେତାଃ।
ବିସ୍ରସ୍ତବସ୍ତ୍ରାଭରଣଂ ସ୍ଫୁରନ୍ତ-
ମୁଦ୍ଧାନ୍ତଚିତ୍ତଂ ବ୍ଯସୁମୁତ୍ସସର୍ଜ ॥ 3-11-67 (16092)
ତସ୍ମିନ୍ହତେ ତୋଯଦତୁଲ୍ଯରୂପେ
କୃଷ୍ଣାଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ନରେନ୍ଦ୍ରପୁତ୍ରାଃ।
ଭୀମଂ ପ୍ରଶସ୍ଯାଥ ଗୁଣୈରନେକୈ-
ର୍ହୃଷ୍ଟାସ୍ତତୋ ଦ୍ବୈତବନାଯ ଜଗ୍ମୁଃ ॥ 3-11-68 (16093)
ବିଦୁର ଉବାଚ। 3-11-69x (1812)
ଏବଂ ବିନିହତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ କିର୍ମୋରୋ ମନୁଜାଧିପ।
ଭୀମେନ ବଚନାତ୍ତସ୍ ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ କୌରବ ॥ 3-11-69 (16094)
ତତୋ ନିଷ୍କଷ୍ଟକଂ କୃତ୍ବା ବନଂ ତଦଯରାଜିତଃ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହ ଧର୍ମଜ୍ଞୋ ବସତିଂ ତାମୁବାସ ହ ॥ 3-11-70 (16095)
ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ ଚ ତେ ସର୍ବେ ଦ୍ରୌପଦୀଂ ଭରତର୍ଷଭାଃ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସଃ ପ୍ରୀତ୍ଯା ପ୍ରସଶଂସୁର୍ବୃକୋଦରମ୍ ॥ 3-11-71 (16096)
ଭୀମବାହୁବଲୋତ୍ପିଷ୍ଟେ ବିନଷ୍ଟେ ରାକ୍ଷସେ ତତଃ।
ବିବିଶୁସ୍ତେ ବନଂ ବୀରାଃ କ୍ଷେମଂ ନିହତକଣ୍ଟକମ୍ ॥ 3-11-72 (16097)
ସ ମଯା ଗଚ୍ଛତା ମାର୍ଗେ ବିନିକୀର୍ଣୋ ଭଯାବହଃ।
ବନେ ମହତି ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ଦୃଷ୍ଟୋ ଭୀମବଲାଦ୍ଧତଃ ॥ 3-11-73 (16098)
ତତ୍ରାଶ୍ରୌଷମହଂ ଚୈତତ୍କର୍ମ ଭୀମସ୍ ଭାରତ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ କଥଯତାଂ ଯେ ତତ୍ରାସନ୍ସମାଗତାଃ ॥ 3-11-74 (16099)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-11-75x (1813)
3-11-75 (16100)
ଏବଂ ବିନିହତଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ କିର୍ମୀରଂ ରକ୍ଷସାଂ ବରମ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଧ୍ଯାନପରୋ ରାଜା ନିଶଶ୍ବାସାର୍ତବତ୍ତଦା ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-11-4 ଆଭିଲେ ଭଯଂକରେ। ଅର୍ଦ୍ଧସମଯେଽର୍ଦ୍ଧଜ୍ଞାନେ ଗତେସତି। ଲୋକେ ତନ୍ଦ୍ରାବତି ସତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-11-9 ଭଯାନକେ ଇତିବିଶ୍ବଃ ॥ 3-11-31 ଦୈତ୍ରକୀଯବନେ ଏକଚକ୍ରାଯାମ୍ ॥ 3-11-32 ମହାଂ ମମ ॥ 3-11-35 ଲବ୍ଧାସ୍ମି ଲପ୍ସ୍ଯାମି ॥ 3-11-37 ମହାସୁରଂ ବାତାପିମ୍ ॥ 3-11-39 ଆରୁଜ୍ଯଭଙ୍ତ୍ବା। ଦଶବ୍ଯାମଂ ବିସ୍ତାରିତଯୋଃ କରଯୋସ୍ତିର୍ଯଗନ୍ତରମ୍। ଉଦ୍ବିଦ୍ଧଂ ଉତ୍ପାଟିତମ୍ ॥ 3-11-40 ବଜ୍ରେଣ ନିଷ୍ପେଷଶ୍ଚୂର୍ଣୀଭାବୋ ଯସ୍ଯ ପର୍ବତସ୍ଯ ତଦ୍ବତ୍ ଗୌରବଂ ଗୁରୁତ୍ବଂ ଯସ୍ଯ ତତ୍ତଥା । 3-11-42 କକ୍ଷ୍ଯାମୁତ୍ପୀଡ୍ଯ ପରିଧାନବସ୍ତ୍ରଂ ଦୃଢୀକୃତ୍ଯ ॥ 3-11-45 ଉଦସ୍ତଂ ଉତ୍କ୍ଷିପ୍ତମ୍। ଅଲାତଂ ଉଲ୍ମୁକମ୍। ରକ୍ଷଃ ରାକ୍ଷସମ୍ ॥ 3-11-49 ଚୀରାଣି ବୃକ୍ଷଦ ଲ୍କଲାନି ॥ 3-11-55 ନିକାରାତ୍ ପରିଭବାତ୍। କୃଷ୍ଣାଯା ଆନଯ ଦୃଷ୍ଟଂ ଯେନ ସ ତଥା। ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାକର୍ଷଣେନ କୁପିତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-11-56 ପ୍ରଭିନ୍ନକଟାମୁଖଂ ପ୍ରଭିନ୍ନେ ବ୍ଯକ୍ତୀଭୂତେ କରଟଯୋର୍ଗଣ୍ଡଯୋର୍ମୁଖେ ମଦନିର୍ଗମମାର୍ଗୌ ଯସ୍ଯ ତମ୍ ॥ 3-11-60 ବ୍ଯସ୍ପନଦତ କିଂଚିଚ୍ଚଲନଂ କୃତବାନ୍ ॥ 3-11-61 ଯୋକ୍ରଯାମାସ ବବନ୍ଧ। ରଶନଯା ପଶୁମିବ ॥ 3-11-63 ପଶୁମାରଂ ପଶୁମିବ ମାରଯିତ୍ବା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 012
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.12. ଅଧ୍ଯାଯଃ 012
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣେନ ସ୍ବୀଯୈଃ ସହ ବନେ ପାଣ୍ଡବସମୀପଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଅର୍ଜୁନେନ କୃଷ୍ଣସ୍ତବନମ୍ ॥ 2 ॥ ସ୍ବଦୁଖନିବେଦନପୂର୍ବକଂ ରୁଦନ୍ତ୍ଯା ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ କୃଷ୍ଣେନ ସମାଶ୍ବାସନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-12-0 (16101)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-12-0x (1814)
ଭୋଜାଃ ପ୍ରବ୍ରଜିତାଞ୍ଶ୍ରୁତ୍ବା ବୃଷ୍ଣଯଶ୍ଚାନ୍ଧକୈଃ ସହ।
ପାଣ୍ଡବାନ୍ଦୁଃଖସଂତପ୍ତାନ୍ସମାଜଗ୍ମୁର୍ମହାବନେ ॥ 3-12-1 (16102)
ପାଞ୍ଚାଲସ୍ଯ ଚ ଦାଯାଦୋ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ଚେଦିପଃ।
କେକଯାଶ୍ଚ ମହାବୀର୍ଯା ଭ୍ରାତରୋ ଲୋକବିଶ୍ରୁତାଃ ॥ 3-12-2 (16103)
ବନେ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଯଯୁଃ ପାର୍ଥାନ୍କ୍ରୋଧାମର୍ଷସମନ୍ବିତାଃ।
ଗର୍ହଯନ୍ତୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍କିଂ କୁର୍ମ ଇତି ଚାବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-12-3 (16104)
ବାସୁଦେବଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ସର୍ବେ ତେ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭାଃ।
ପରିବାର୍ଯୋପବିବିଶୁର୍ଧର୍ମରାଜଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଅଭିବାଦ୍ଯ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବିଷଣ୍ଣଃ କେଶବୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-4 (16105)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-12-5x (1815)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ କର୍ଣସ୍ ଶକୁନେଶ୍ଚ ଦୁରାତ୍ମନଃ।
ଦୁଃଶାସନଚତୁର୍ଥାନାଂ ଭୂମିଃ ପାସ୍ଯତି ଶୋଣିତମ୍ ॥ 3-12-5 (16106)
ଏତାନ୍ନିହତ୍ଯ ସମରେ ଯେ ଚ ତେଷାଂ ପଦାନୁଗାଃ।
ତାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍ବିନିର୍ଜିତ୍ଯ ସହିତାନ୍ସ ନରାଧିପାନ୍ ॥ 3-12-6 (16107)
ତତଃ ସର୍ବେଽଭିଷିଞ୍ଚାମୋ ଧର୍ମରାଜଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ନିକୃତ୍ଯାଽଭିଚରନ୍ବଧ୍ଯ ଏଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ ॥ 3-12-7 (16108)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-12-8x (1816)
ପାର୍ତାନାମଭିଷଙ୍ଗେଣ ତଥା କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଜନାର୍ଦନମ୍।
ଅର୍ଜୁନଃ ଶମଯାମାସ ଦିଧକ୍ଷନ୍ତମିବ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-12-8 (16109)
ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ କେଶବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୂର୍ବଦେବେଷୁ ଫଲ୍ଗୁନଃ।
କୀର୍ତଯାମାସ କର୍ମାଣି ସତ୍ଯକୀର୍ତେର୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-12-9 (16110)
ପୁରୁଷସ୍ଯାପ୍ରମେଯସ୍ଯ ସତ୍ଯସ୍ଯାମିତତେଜସଃ।
ପ୍ରଜାପତିପତେର୍ବିଷ୍ଣୋର୍ଲୋକନାଥସ୍ଯ ଧୀମତଃ ॥ 3-12-10 (16111)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-12-11x (1817)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଯତ୍ରସାଯଂଗୃହୋ ମୁନିଃ।
ବ୍ଯଚରସ୍ତ୍ବଂ ପୁରା କୃଷ୍ଣ ପର୍ବତେ ଗନ୍ଧମାଦନେ ॥ 3-12-11 (16112)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଦଶବର୍ଷଶତାନି ଚ।
ପୁଷ୍କରେଷ୍ବବସଃ କୃଷ୍ଣଂ ତ୍ବମପୋ ଭକ୍ଷଯନ୍ପୁରା ॥ 3-12-12 (16113)
ଊର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ବିଶାଲାଯାଂ ବଦର୍ଯାଂ ମଧୁସୂଦନ।
ଅତିଷ୍ଠ ଏକପାଦେନ ବାଯୁଭକ୍ଷଃ ଶତଂ ସମାଃ ॥ 3-12-13 (16114)
କୃଷ୍ଣାଜିନୋତ୍ତରାସଙ୍ଗଃ କୃଶୋ ଧମନିସଂତତଃ।
ଆସୀଃ କୃଷ୍ଣ ସରସ୍ବତ୍ଯାଂ ସତ୍ରେଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକେ ॥ 3-12-14 (16115)
ପ୍ରଭାସଭପ୍ଯଥାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥଂ ପୁଣ୍ଯଜନାର୍ଚିତମ୍।
ତତ୍ର କୃଷ୍ଣ ମହାତେଜା ଦିବ୍ଯଂ ବର୍ଷସହସ୍ରକମ୍ ॥ 3-12-15 (16116)
ଆତିଷ୍ଠସ୍ତ୍ବମଥୈକେନ ପାଦେନ ନିଯମସ୍ଥିତଃ।
ଲୋକପ୍ରବୃତ୍ତିହେତୋସ୍ତ୍ବମିତି ବ୍ଯାସୋ ମମାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-16 (16117)
କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଃ ସର୍ବଭୂତାନାମାଦିରନ୍ତଶ୍ଚ କେଶବଂ।
ନିଧାନଂ ତପସାଂ କୃଷ୍ଣ ଯଜ୍ଞସ୍ତ୍ବଂ ଚ ସନାତନଃ ॥ 3-12-17 (16118)
`ଯୋଗକର୍ତା ହୃଷୀକେଶଃ ସାଂଖ୍ଯକର୍ତା ସନାତନଃ।
ଶୀଲସ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବଯୋଗାନାଂ କରଣଂ ନିଯମସ୍ଯ ଚ' ॥ 3-12-18 (16119)
ନିହତ୍ଯ ନରକଂ ଭୌମମାହୃତ୍ଯ ମଣିକୁଣ୍ଡଲେ।
ପ୍ରଥମୋତ୍ପାଦିତଂ କୃଷ୍ଣ ମେଧ୍ଯମଶ୍ବମବାସୃଜଃ ॥ 3-12-19 (16120)
କୃତ୍ବାତତ୍କର୍ମ ଲୋକାନାମୃଷଭଃ ସର୍ବଲୋକଜିତ୍।
ଅବଧୀସ୍ତ୍ବଂ ରଣେ ସର୍ବାନ୍ସମେତାନ୍ଦୈତ୍ଯଦାନବାନ୍ ॥ 3-12-20 (16121)
ତତଃ ସର୍ବେଶ୍ବରତ୍ବଂ ଚ ସଂପ୍ରଦାଯ ଶଚୀପତେଃ।
ମାନୁଷେଷୁ ମହାବାହୋ ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂତୋଽସି କେଶବ ॥ 3-12-21 (16122)
ସ ତ୍ବଂ ନାରାଯଣୋ ଭୂତ୍ବା ହରିରାସୀଃ ପରଂତପ।
ବ୍ରହ୍ମା ସୋମଶ୍ଚ ସୂର୍ଯଶ୍ଚ ଧର୍ମୋ ଧାତା ଯମୋଽନଲଃ ॥ 3-12-22 (16123)
ବାଯୁର୍ବୈଶ୍ରବଣୋ ରୁଦ୍ରଃ କାଲଃ ଖଂ ପୃଥିବୀ ଦିଶଃ।
ଅଜଶ୍ଚରାଚରଗୁରୁଃ ସ୍ରଷ୍ଟା ତ୍ବଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ॥ 3-12-23 (16124)
ତୁରାଯଣାଦିଭିର୍ଦେବ କ୍ରତୁଭିର୍ଭୂରଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଅଯଜୋ ଭୂରିତେଜା ବୈ କୃଷ୍ଣ ଚୈତ୍ରରଥେ ବନେ ॥ 3-12-24 (16125)
ଶତଂ ଶତସହସ୍ରାଣି ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଜନାର୍ଦନ।
ଏକୈକସ୍ମିଂସ୍ତଦା ଯଜ୍ଞେ ପରିପୂର୍ଣାନି ଦତ୍ତବାନ୍ ॥ 3-12-25 (16126)
ଅଦିତେରପି ପୁତ୍ରତ୍ବମେତ୍ଯ ଯାଦବନନ୍ଦନ।
ତ୍ବଂ ବିଷ୍ଣୁରିତି ବିଖ୍ଯାତ ଇନ୍ଦ୍ରାଦବରଜୋ ବିଭୁଃ ॥ 3-12-26 (16127)
ଶିଶୁର୍ଭୂତ୍ବା ଦିବଂ ଖଂ ଚ ପୃଥିବୀଂ ଚ ପରଂତପ।
ତ୍ରିଭିର୍ବିକ୍ରମଣୈଃ କୃଷ୍ଣ କ୍ରାନ୍ତବାନସି ତେଜସା । 3-12-27 (16128)
ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ଦିବମାକାଶମାଦିତ୍ଯସ୍ଯନ୍ଦନେ ସ୍ଥିତଃ।
ଅତ୍ଯରୋଚଶ୍ଚ ଭୂତାତ୍ମନ୍ଭାସ୍କରଂ ସ୍ବେନ ତେଜସା ॥ 3-12-28 (16129)
ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବସହସ୍ରେଷୁ ତେଷୁତେଷୁ ତ୍ବଯା ବିଭୋ।
ଅଧର୍ମରୁଚଯଃ କୃଷ୍ଣ ନିହତାଃ ଶତଶୋଽସୁରାଃ ॥ 3-12-29 (16130)
ସାଦିତା ମୌଖାଃ ପାଶା ନିଶୁମ୍ଭନରକୌ ହତୌ।
କୃତଃ କ୍ଷେମଃ ପୁନଃ ପନ୍ଥାଃ ପୁରଂ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଂ ପ୍ରତି ॥ 3-12-30 (16131)
ଜାରୂଥ୍ଯାମାହୁତିଃ କ୍ରାଥଃ ଶିଶୁପାଲୋ ନୃପୈଃ ସହ।
ଜରାସନ୍ଧଶ୍ଚ ଶୈବ୍ଯଶ୍ଚ ଶତଧନ୍ବା ଚ ନିର୍ଜିତଃ ॥ 3-12-31 (16132)
ତଥା ପର୍ଜନ୍ଯଘୋଷେଣ ରଥେନାଦିତ୍ଯବର୍ଚସା।
ଅହାର୍ଷୀ ରୁକ୍ମିଣୀଂ ଭୈଷ୍ମୀଂ ରଣେ ନିର୍ଜିତ୍ଯ ରୁକ୍ମିଣେ ॥ 3-12-32 (16133)
ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ହତଃ କୋପାଦ୍ଯବନଶ୍ଚ କଶେରୁମାନ୍।
ହତଃ ସୌଭପତିଃ ସାଲ୍ବସ୍ତ୍ବଯା ସୌଭଂ ଚ ପାତିତମ୍ 3-12-33 (16134)
ଏବମେତେ ଯୁଧି ହତା ଭୂଯଶ୍ଚାନ୍ଯାଞ୍ଶୃମୁଷ୍ବ ହ।
ଇରାବତ୍ଯାଂ ହତୋ ଭୋଜଃ କାର୍ତବୀର୍ଯସମୋ ଯୁଧି।
ଗୋପତିସ୍ତାଲକେତୁଶ୍ଚ ତ୍ବଯା ବିନିହତାବୁଭୌ ॥ 3-12-34 (16135)
ତାଂ ଚ ଭୋଗବତୀଂ ପୁଣ୍ଯାମୃଷିକାନ୍ତାଂ ଜନାର୍ଦନ।
ଦ୍ବାରକାମାତ୍ମସାତ୍କୃତ୍ବା ସମୁଦ୍ରଂ ଗମଯିଷ୍ଯସି ॥ 3-12-35 (16136)
ନ କ୍ରୋଧୋ ନ ଚ ମାତ୍ସର୍ଯଂ ନାନୃତଂ ମଧୁସୂଦନ।
ତ୍ବଯି ତିଷ୍ଠତି ଦାଶାର୍ହ ନ ନୃଶଂସ୍ଯଂ କୁତୋଽନୃଜୁ ॥ 3-12-36 (16137)
ଆସୀନଂ ଚୈତ୍ଯମଧ୍ଯେ ତ୍ବାଂ ଦୀପ୍ଯମାନଂ ସ୍ବତେଜସା।
ଆଗମ୍ଯ ଋଷଯଃ ସର୍ବେଽଯାଚନ୍ତାଭଯମଚ୍ଯୁତ ॥ 3-12-37 (16138)
ଯୁଗାନ୍ତେ ସର୍ବଭୂତାନି ସଂକ୍ଷିପ୍ଯ ମଧୁସୂଦନ।
ଆତ୍ମନୈବାତ୍ମସାତ୍କୃତ୍ବା ଜଗଦାସୀଃ ପରଂତପ ॥ 3-12-38 (16139)
ଯୁଗାଦୌ ତବ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ନାଭିପଦ୍ମାଦଜାଯତ।
ବ୍ରହ୍ମା ଚରାଚରଗୁରୁର୍ଯସ୍ଯେଦଂ ସକଲଂ ଜଗତ୍।
ତଂ ହନ୍ତୁମୁଦ୍ଯତୌ ଘୋରୌ ଦାନବୌ ମଧୁକୈଟଭୌ ॥ 3-12-39 (16140)
ତଯୋର୍ବ୍ଯତିକ୍ରମଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯ ଭବତୋ ହରେଃ।
ଲଲାଟାଜ୍ଜାତବାଞ୍ଶଂଭୁଃ ଶୂଲପାଣିସ୍ତ୍ରିଲୋଚନଃ ॥ 3-12-40 (16141)
ଇତ୍ଥଂ ତାବପି ଦେବେଶୌ ତ୍ବଚ୍ଛରୀରସମୁଦ୍ଭବୌ।
ତ୍ବନ୍ନିଯୋଗକରାବେତାବିତି ମେ ନାରଦୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-41 (16142)
ତଥା ନାରାଯଣ ପୁରା କ୍ରତୁଭିର୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଇଷ୍ଟବାଂସ୍ତ୍ବଂ ମହାସତ୍ରଂ କୃଷ୍ଣ ଚୈତ୍ରରଥେ ବନେ ॥ 3-12-42 (16143)
ନୈବଂ ପରେ ନାପରେ ବା କରିଷ୍ଯନ୍ତି କୃତାନି ବା।
ଯାନି କର୍ମାଣି ଦେବ ତ୍ବଂ ବାଲ ଏବ ମହାବଲଃ ॥ 3-12-43 (16144)
କୃତବାନ୍ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷ ବଲଦେବସହାଯବାନ୍।
ବୈରାଜଭବନେ ଚାପି ବ୍ରହ୍ମଣା ନ୍ଯବସଃ ସହ ॥ 3-12-44 (16145)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-12-45x (1818)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାତ୍ମାନମାତ୍ମା କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ।
ତୂଷ୍ଣୀମାସୀତ୍ତତଃ ପାର୍ଥମିତ୍ଯୁବାଚ ଜନାର୍ଦନଃ ॥ 3-12-45 (16146)
ମମୈବ ତ୍ବଂ ତବୈବାହଂ ଯେ ମଦୀଯାସ୍ତବୈବ ତେ।
ଯସ୍ତ୍ବାଂ ଦ୍ବେଷ୍ଟି ସ ମାଂ ଦ୍ବେଷ୍ଟି ଯସ୍ତ୍ବାମନୁ ସ ମାମନୁ ॥ 3-12-46 (16147)
ନରସ୍ତ୍ବମସି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ହରିର୍ନାରାଯଣୋ ହ୍ଯହମ୍।
କାଲେ ଲୋକମିମଂ ପ୍ରାପ୍ତୌ ନରନାରାଯଣାବୃଷୀ ॥ 3-12-47 (16148)
ଅନନ୍ଯଃ ପାର୍ଥ ମତ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ତ୍ବତ୍ତଶ୍ଚାହଂ ତଥୈବ ଚ।
ନାବଯୋରନ୍ତରଂ ଶକ୍ଯଂ ବେଦିତୁଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-12-48 (16149)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-12-49x (1819)
`ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଃ ପାଣ୍ଡବଂ ସୁପ୍ରିଯଂ ବଚଃ।
ପ୍ରୀଯମାଣୋ ହୃଷୀକେଶସ୍ତୂଷ୍ଣୀଂ ତତ୍ର ବଭୂବ ସଃ ॥' 3-12-49 (16150)
ଏବମୁକ୍ତେ ତୁ ବଚନେ କେଶେବେନ ମହାତ୍ମନା।
ତସ୍ମିନ୍ବୀରସମାବାଯେ ସଂରବ୍ଧେଷ୍ବଥ ରାଜସୁ ॥ 3-12-50 (16151)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମୁଖୈର୍ବୀରୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତା।
ପାଞ୍ଚାଲୀ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷମାସୀନଂ ଯାଦବୈଃ ସହ।
ଅଭିଗମ୍ଯାବ୍ରବୀତ୍କୃଷ୍ଣା ଶରଣ୍ଯଂ ଶରଣୈଷିଣୀ ॥ 3-12-51 (16152)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-12-52x (1820)
`ବାସୁଦେବ ହୃଷୀକେଶ ବାସବାବରଜାଚ୍ଯୁତ।
ଦେବଦେବୋସି ଦେବାନାମିତି ଦ୍ବୈପାଯନୋଽବ୍ରବୀତ୍' ॥ 3-12-52 (16153)
ପୂର୍ବେ ପ୍ରଜାଭିସର୍ଗେ ତ୍ବାମାହୁରେକଂ ପ୍ରଜାପତିମ୍।
ସ୍ରଷ୍ଟାରଂ ସର୍ବଲୋକାନାମସିତୋ ଦେବଲୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-53 (16154)
ବିଷ୍ଣୁସ୍ତ୍ବମସି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ତ୍ବଂ ଯଜ୍ଞୋ ମଧୁସୂଦନ।
ଯଷ୍ଟାତ୍ବମସି ତ୍ବମସି ଯଷ୍ଟବ୍ଯୋ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯୋ ଯଥାଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-54 (16155)
ଋଷଯସ୍ତ୍ବାଂ କ୍ଷମାମାହୁଃ ସତ୍ଯଂ ଚ ପରୁଷୋତ୍ତମ।
ସତ୍ଯାଦ୍ଯଜ୍ଞୋସି ସଂଭୂତଃ କଶ୍ଯପସ୍ତ୍ବାଂ ଯଥାଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-55 (16156)
ସାଧ୍ଯାନାମପି ଦେବାନାଂ ଶିବାନାମୀଶ୍ବରେଶ୍ବର।
ଲୋକଭାବନ ଲୋକେଶ ଯଥା ତ୍ବାଂ ନାରଦୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-56 (16157)
ବ୍ରହ୍ମଶଂକରଶକ୍ରାଦ୍ଯୈର୍ଦେବବୃନ୍ଦୈଃ ପୁନଃ ପୁନଃ।
କ୍ରୀଡସେ ତ୍ବଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବାଲଃ କ୍ରୀଡନକୈରିବ ॥ 3-12-57 (16158)
ଦ୍ଯୌଶ୍ଚ ତେ ଶିରସା ବ୍ଯାପ୍ତା ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ଚ ପୃଥିବୀପ୍ରଭୋ।
ଜଠରେ ଖମିମେ ଲୋକାଃ ପୁରୁଷୋସି ସନାତନଃ ॥ 3-12-58 (16159)
ବିଦ୍ଯାତପୋଭିତପ୍ତାନାଂ ତପସା ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍।
ଆତ୍ମଦର୍ଶନତୃପ୍ତାନାମୃଷୀଣାମସି ସତ୍ତମଃ ॥ 3-12-59 (16160)
ରାଜର୍ଷୀଣାଂ ପୁଣ୍ଯକୃତାମାହବେଷ୍ବନିବର୍ତିନାମ୍।
ସର୍ବଧର୍ମୋପପନ୍ନାନାଂ ତ୍ବଂ ଗତିଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ତ୍ବଂ ପ୍ରଭୁସ୍ତ୍ବଂ ବିଭୁଶ୍ଚ ତ୍ବଂ ଭୂତାତ୍ମା ତ୍ବଂ ବିଚେଷ୍ଟସେ ॥ 3-12-60 (16161)
ଲୋକପାଲାଶ୍ଚ ଲୋକାଶ୍ଚ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଦିଶେ ଦଶ।
ନଭଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଶ୍ଚ ସୂର୍ଯଶ୍ଚ ତ୍ବଯି ସର୍ବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-12-61 (16162)
ମଂର୍ତ୍ଯତା ଚୈବ ଭୂତାନାମମରତ୍ବଂ ଦିବୌକସାମ୍।
ତ୍ବଯି ସର୍ବଂ ମହାବାହୋ ଲୋକକାର୍ଯଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-12-62 (16163)
ସା ତେଽହଂ ଦୁଃଖମାଖ୍ଯାସ୍ଯେ ପ୍ରଣଯାନ୍ମଧୁସୂଦନ।
ଈଶସ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଯେ ଦିବ୍ଯା ଯେ ଚ ମାନୁଷାଃ ॥ 3-12-63 (16164)
କଥଂ ନୁ ଭାର୍ଯା ପାର୍ଥାନାଂ ତବ କୃଷ୍ଣ ସଖୀ ବିଭୋ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ଭଗିନୀ ସଭାଂ କୃଷ୍ଯେତ ମାଦୃଶୀ ॥ 3-12-64 (16165)
ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମିଣୀ ବେପମାନା ଶୋଣିତେନ ସମୁକ୍ଷିତା।
ଏକବସ୍ତ୍ରା ବିକୃଷ୍ଟାଽସ୍ମି ଦୁଃଖିତା କୁରୁସଂସଦି ॥ 3-12-65 (16166)
ରାଜ୍ଞାଂ ମଧ୍ଯେ ସଭାଯାଂ ତୁ ରଜସାଽତିପରିପ୍ଲୁତା।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ମାଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ପ୍ରାହସନ୍ପାପଚେତସଃ ॥ 3-12-66 (16167)
ଦାସୀଭାବେନ ମାଂ ଭୋକ୍ତୁମୀଷ୍ସୁତେ ମଧୁସୂଦନ।
ଜୀବତ୍ସୁ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରେଷୁ ପାଞ୍ଚାଲେଷୁ ଚ ବୃଷ୍ଣିଷୁ ॥ 3-12-67 (16168)
ନନ୍ବହଂ କୃଷ୍ଣ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ।
ସ୍ନୁଷା ଭବାମି ଧର୍ମେଣ ସାଽହଂ ଦାସୀକୃତା ବଲାତ୍ ॥ 3-12-68 (16169)
ଗର୍ହଯେପାଣ୍ଡବାଂସ୍ତ୍ବେବ ଯୁଧି ଶ୍ରେଷ୍ଠାନ୍ମହାବଲାନ୍।
ଯତ୍କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାଂ ପ୍ରେକ୍ଷନ୍ତେ ଧର୍ମପତ୍ନୀଂ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍ ॥ 3-12-69 (16170)
ଧିଗ୍ବଲଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ଧିକ୍ପାର୍ଥସ୍ ଚ ଗାଣ୍ଡିବମ୍।
ଯୌ ମାଂ ବିପ୍ରକୃତାଂ କ୍ଷୁଦ୍ରୈର୍ମର୍ଷଯେତାଂ ଜନାର୍ଦନ ॥ 3-12-70 (16171)
ଶାଶ୍ବତୋଽଯଂ ଧର୍ମପଥଃ ସଦ୍ଭିରାଚରିତଃ ସଦା।
ଯଦ୍ଭାର୍ଯାଂ ପରିରକ୍ଷନ୍ତି ଭର୍ତାରୋଽଲ୍ପବଲା ଅପି ॥ 3-12-71 (16172)
ଭାର୍ଯାଯାଂ ରକ୍ଷ୍ଯମାଣାଯାଂ ପ୍ରଜା ଭବତି ରକ୍ଷିତା।
ପ୍ରଜାଯାଂ ରକ୍ଷ୍ଯମାଣାଯାମାତ୍ମା ଭବତି ରକ୍ଷିତଃ ॥ 3-12-72 (16173)
ଆତ୍ମା ହି ଜାଯେତ ତସ୍ଯାଂ ତସ୍ମଜ୍ଜାଯା ଭବତ୍ଯୁତ।
ଭର୍ତା ଚ ଭାର୍ଯଯା ରକ୍ଷ୍ଯଃ କଥଂ ଜାଯାନ୍ମମୋଦରେ ॥ 3-12-73 (16174)
ନନ୍ବିମେ ଶରଣଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ନ ତ୍ଯଜନ୍ତି କଦାଚନ।
ତେ ମାଂ ଶରଣମାପନ୍ନାଂ ନାନ୍ବପଦ୍ଯନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-12-74 (16175)
ପଞ୍ଚଭିଃ ପତିଭିର୍ଜାତାଃ କୁମାସରା ମେ ମହୌଜସଃ।
ଏତେଷାମପ୍ଯବେକ୍ଷାର୍ଥଂ ତ୍ରାତବ୍ଯାଽସ୍ମି ଜନାର୍ଦନ ॥ 3-12-75 (16176)
ପ୍ରତିବିନ୍ଧ୍ଯୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାତ୍ସୁତସୋମୋ ବୃକୋଦରାତ୍।
ଅର୍ଜୁନାଚ୍ଛ୍ରୁତକୀର୍ତିଶ୍ଚ ଶତାନୀକସ୍ତୁ ନାକୁଲିଃ ॥ 3-12-76 (16177)
କନିଷ୍ଠାଚ୍ଛ୍ରୁତକର୍ମା ଚ ସର୍ବେ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମା।
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ଯାଦୃଶଃ କୃଷ୍ଣ ତାଦୃଶାସ୍ତେ ମହାରଥାଃ ॥ 3-12-77 (16178)
ନନ୍ବିମେ ଧନୁଷି ଶ୍ରେଷ୍ଠା ଅଜେଯା ଯୁଧି ଶାତ୍ରବୈଃ।
କିମର୍ଥଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ସହନ୍ତେ ଦୁର୍ବଲୀଯସାମ୍ ॥ 3-12-78 (16179)
ଅଧର୍ମେଣ ହୃତଂ ରାଜ୍ଯଂ ସର୍ବେ ଦାସାଃ କୃତାସ୍ତଥା।
ସଭାଯାଂ ପରିକୃଷ୍ଟାଽହମେକବସ୍ତ୍ରା ରଜସ୍ବଲା ॥ 3-12-79 (16180)
ନାଧିଜ୍ଯମପି ଯଚ୍ଛକ୍ଯଂ କର୍ତୁମନ୍ଯେନ ଗାଣ୍ଡିବମ୍।
ଅନ୍ଯତ୍ରାର୍ଜୁନଭୀମାଭ୍ଯାଂ ତ୍ବଯା ବା ମଧୁସୂଦନ ॥ 3-12-80 (16181)
ଧିଗ୍ବଲଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ଧିକ୍ପାର୍ଥସ୍ଯ ଚ ପୌରୁଷମ୍।
ଯତ୍ର ଦୁର୍ଯୋଧନଃ କୃଷ୍ଣ ମୁହୂର୍ତମପି ଜୀବତି ॥ 3-12-81 (16182)
ଯ ଏତାନାକ୍ଷିପଦ୍ରାଷ୍ଟାତ୍ସହ ମାତ୍ରାଽବିହିଂସକାନ୍।
ଅଧୀଯାନାନ୍ପୁରା ବାଲାନ୍ବ୍ରତସ୍ଥାନ୍ମଧୁସୂଦନ ॥ 3-12-82 (16183)
ଭୋଜନେ ଭୀମସେନସ୍ଯ ପାପଃ ପ୍ରାକ୍ଷିପଯଦ୍ବିଷମ୍।
କାଲକୂଟଂ ନବଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ସଂଭୃତଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ॥ 3-12-83 (16184)
ତଜ୍ଜୀର୍ଣମବିକାରେଣ ସହାନ୍ନେନ ଜନାର୍ଦନ।
ସଶେଷତ୍ବାନ୍ମହାବାହୋ ଭୀମସ୍ଯ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ॥ 3-12-84 (16185)
ପ୍ରମାଣକୋଟ୍ଯାଂ ବିଶ୍ବସ୍ତଂ ତଥା ସୁପ୍ତଂ ବୃକୋଦରମ୍।
ବଦ୍ଧ୍ବୈନଂ କୃଷ୍ଣ ଗଙ୍ଗାଯାଂ ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ଯ ପୁରମାବ୍ରଜତ୍ ॥ 3-12-85 (16186)
ଯଦା ବିବୁଦ୍ଧଃ କୌନ୍ତେଯସ୍ତଦା ସଂଛିଦ୍ଯ ବନ୍ଧନମ୍।
ଉଦତିଷ୍ଠନ୍ମହାବାହୁର୍ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-12-86 (16187)
ଆଶୀବିଷୈଃ କୃଷ୍ଣସର୍ପୈଃ ସୁପ୍ତଂଚୈନମଦଂଶଯତ୍।
ସର୍ବେଷ୍ବେବାଙ୍ଗଦେଶେଷୁ ନ ମମାର ଚ ଶତ୍ରୁହା ॥ 3-12-87 (16188)
ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯଃ ସର୍ବାନ୍ସର୍ପାନପୋଥଯତ୍।
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ଦଯିତମପହସ୍ତେନ ଜଘ୍ନିବାନ୍ ॥ 3-12-88 (16189)
ପୁନଃ ସୁପ୍ତାନୁପାଧାକ୍ଷୀଦ୍ବାଲକାନ୍ବାରଣାବତେ।
ଶଯାନାନାର୍ଯଯା ସାର୍ଧଂ କୋ ନୁ ତତ୍କର୍ତୁମର୍ହତି ॥ 3-12-89 (16190)
ଯତ୍ରାର୍ଯା ରୁଦତୀ ଭୀତା ପାଣ୍ଡବାନିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ମହଦ୍ବ୍ଯସନମାପନ୍ନା ଶିଖିନା ପରିବାରିତା ॥ 3-12-90 (16191)
ହା ହତାସ୍ମି କୁଂତୋନ୍ବଦ୍ଯ ଭବେଚ୍ଛାନ୍ତିରିହାନଲାତ୍।
ଅନାଥା ବିନଶିଷ୍ଯାମି ବାଲକୈଃ ପୁତ୍ରକୈଃ ସହ ॥ 3-12-91 (16192)
ତତ୍ର ଭୀମୋ ମହାବାହୁର୍ବାଯୁବେଗପରାକ୍ରମଃ।
ଆର୍ଯାମାଶ୍ବାସଯାମାସ ଭ୍ରାତୄଂଶ୍ଚାପି ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-12-92 (16193)
ବୈନତେଯୋ ଯଥା ପକ୍ଷୀ ଗରୁତ୍ମାନ୍ପତତାଂବରଃ।
ତଥୈବାଭିପତିଷ୍ଯାମି ଭଯଂବୋ ନେହ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-12-93 (16194)
ଆର୍ଯାମଙ୍କେନ ବାମେନ ରାଜାନଂ ଦକ୍ଷିଣେନ ଚ।
ଅଂସଯୋଶ୍ଚ ଯମୌ କୃତ୍ବା ପୃଷ୍ଠେ ବୀଭତ୍ସୁମେବ ଚ ॥ 3-12-94 (16195)
ସହସୋତ୍ପତ୍ଯ ବେଗେନ ସର୍ବାନାଦାଯ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଭ୍ରାତୄନାର୍ଯାଂ ଚ ବଲବାନ୍ମୋକ୍ଷଯାମାସ ପାବକାତ୍ ॥ 3-12-95 (16196)
ତେ ରାତ୍ରୌ ପ୍ରସ୍ଥିତାଂ ସର୍ବେ ସହ ମାତ୍ରା ଯଶସ୍ବିନଃ।
ଅଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ମହାରଣ୍ଯେ ହିଡିମ୍ବବନମନ୍ତିକାତ୍ ॥ 3-12-96 (16197)
ଶ୍ରାନ୍ତାଃ ପ୍ରସୁପ୍ତାସ୍ତତ୍ରେମେ ମାତ୍ରା ସହ ସୁଦୁଃଖିତାଃ।
ସୁପ୍ତାଂଶ୍ଚୈନାନଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ଧିଡିମ୍ବା ନାମ ରାକ୍ଷସୀ ॥ 3-12-97 (16198)
ସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡବାଂସ୍ତତ୍ର ସୁପ୍ତାନ୍ମାତ୍ରା ସହ କ୍ଷିତୌ।
ହୃଚ୍ଛଯେନାଭିଭୂତାତ୍ମା ଭୀମସେନମକାମଯତ୍ ॥ 3-12-98 (16199)
ଭୀମସ୍ଯ ପାଦୌ କୃତ୍ବା ତୁ ସ୍ବଉତ୍ସଙ୍ଗେ ତତୋଽବଲା।
ପର୍ଯମର୍ଦତ ସଂହୃଷ୍ଟା କଲ୍ଯାଣୀ ମୃଦୁପାଣିନା ॥ 3-12-99 (16200)
ତାମବୁଦ୍ଧ୍ଯଦମେଯାତ୍ମା ବଲବାନ୍ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ।
ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ ତାଂ ଭୀମଃ କିମିହେଚ୍ଛସ୍ଯନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-12-100 (16201)
ଏବମୁକ୍ତା ତୁ ଭୀମେନ ରାକ୍ଷସୀ କାମରୂପିଣୀ।
ଭୀମସେନଂ ମହାତ୍ମାନମାହ ଚୈବମନିନ୍ଦିତା ॥ 3-12-101 (16202)
ପଲାଯଧ୍ବମିତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ମମ ଭ୍ରାତୈଷ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଆଗମିଷ୍ଯତି ବୋ ହନ୍ତୁଂ ତସ୍ମାଦ୍ଗଚ୍ଛତ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-12-102 (16203)
ଅଥ ଭୀମୋଽଭ୍ଯୁବାଚୈନାଂ ସାଭିମାନମିଦଂ ବଚଃ।
ନୋଦ୍ବିଜେଯମହଂ ତସ୍ମାନ୍ନିହନିଷ୍ଯେଽହମାଗତମ୍ ॥ 3-12-103 (16204)
ତଯୋଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ସଂଜଲ୍ପମାଗଚ୍ଛଦ୍ରାକ୍ଷସାଧମଃ।
ଭୀମରୂପୋ ମହାନାଦାନ୍ବିସୃଜନ୍ଭୀମଦର୍ଶନଃ ॥ 3-12-104 (16205)
ରାକ୍ଷସ ଉବାଚ। 3-12-105x (1821)
କେନ ସାର୍ଧଂ କଥଯସି ଆନଯୈନଂ ମମାନ୍ତିକମ୍।
ହିଡିମ୍ବେ ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯାମୋ ନ ଚିରଂ କର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-12-105 (16206)
ସା କୃପାସଂଗୃହୀତେନ ହୃଦଯେନ ମନସ୍ବିନୀ।
ନୈନମୈଚ୍ଛତ୍ତଦାକର୍ତୁମନୁକ୍ରୋଶାଦନିନ୍ଦିତା ॥ 3-12-106 (16207)
ସ ନାଦାନ୍ବିନଦନ୍ଘୋରାନ୍ରାକ୍ଷସଃ ପୁରୁଷାଦକଃ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ବେଗେନ ଭୀମସେନଂ ତଦା କିଲ ॥ 3-12-107 (16208)
ତମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବେଗେନ ମହତା ବଲୀ।
ଅଗୃହ୍ଣାତ୍ପାଣିନା ପାଣିଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ରାକ୍ଷସଃ ॥ 3-12-108 (16209)
ଇନ୍ଦ୍ରାଶନିସମସ୍ପର୍ଶଂ ବଜ୍ରସଂହନନଂ ଦୃଢମ୍।
ସଂହତ୍ଯ ଭୀମସେନାଯ ବ୍ଯାକ୍ଷିପତ୍ସହସା କରମ୍ ॥ 3-12-109 (16210)
ଗୃହୀତଂ ପାଣିନା ପାଣିଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ରକ୍ଷସା।
ନାମୃଷ୍ଯତ ମହାବାହୁସ୍ତତ୍ରାକ୍ରୁଦ୍ଧ୍ଯଦ୍ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-12-110 (16211)
ତଦାସୀତ୍ତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ଭୀମସେନହିଡିମ୍ବଯୋଃ।
ସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିଦୁଷୋର୍ଘୋରଂ ବୃତ୍ରବାସବଯୋରିବ ॥ 3-12-111 (16212)
ବିକ୍ରୀଡ୍ଯ ସୁଚିରଂ ଭୀମୋ ରାକ୍ଷସେନ ସହାନଘ।
ନିଜଘାନ ମହାବୀର୍ଯସ୍ତଂ ତଦା ନିର୍ବଲଂ ବଲୀ ॥ 3-12-112 (16213)
ହତ୍ବା ହିଡିମ୍ବଂ ଭୀମୋଽଥ ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ହିଡିମ୍ବାମଗ୍ରତଃ କୃତ୍ବା ଯସ୍ଯାଂ ଜାତୋ ଘଟୋତ୍କଟଃ ॥ 3-12-113 (16214)
ତତଃ ସଂପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ସର୍ବେ ସହ ମାତ୍ରା ପରଂତପାଃ।
ଏକଚକ୍ରାମଭିମୁଖାଃ ସଂବୃତା ବ୍ରାହ୍ମଣବ୍ରଜୈଃ ॥ 3-12-114 (16215)
ପ୍ରସ୍ଥାନେ ବ୍ଯାସ ଏଷାଂ ଚ ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରିଯହିତେ ରତଃ।
ତତୋଽଗଚ୍ଛନ୍ନେକଚକ୍ରାଂ ପାଣଅଡବାଃ ସଂଶିତବ୍ରତାଃ ॥ 3-12-115 (16216)
ତତ୍ରାପ୍ଯାସାଦଯାମାସୁର୍ବକଂ ନାମ ମହାବଲମ୍।
ପୁରୁଷାଦଂ ପ୍ରତିଭଯଂ ହିଡିମ୍ବେନୈବ ସଂମିତମ୍ ॥ 3-12-116 (16217)
ତଂ ଚାପି ବିନିହତ୍ଯୋଗ୍ରଂ ଭୀମଃ ପ୍ରହରତାଂ ବରଃ।
ସହିତୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସର୍ବୈର୍ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ପୁରଂ ଯଯୌ ॥ 3-12-117 (16218)
ଲବ୍ଧାଽହମପି ତତ୍ରୈବ ବସତା ସବ୍ଯସାଚିନା।
ଯଥା ତ୍ବଯା ଜିତା କୃଷ୍ଣରୁକ୍ମିଣୀ ଭୀଷ୍ମକାତ୍ମଜା ॥ 3-12-118 (16219)
ଏବଂ ସୁଯୁଦ୍ଧେ ପାର୍ଥେନ ଜିତାଽହଂ ମଧୁସୂଦନ।
ସ୍ବଯଂବରେ ମହତ୍କର୍ମ କୃତ୍ବା ନ ସୁକରଂ ପରୈଃ ॥ 3-12-119 (16220)
ଏବଂ କ୍ଲେଶୈଃ ସୁବହୁଭିଃ କ୍ଲିଶ୍ଯମାନା ସୁଦୁଃଖିତା।
ନିବସାମ୍ଯାର୍ଯଯା ହୀନା କୃଷ୍ଣ ଧୌମ୍ଯପୁରଃସୁରା ॥ 3-12-120 (16221)
ତ ଇମେ ସିଂହବିକ୍ରାନ୍ତା ବୀର୍ଯେଣାଭ୍ଯଧିକାଃ ପରୈଃ।
ନିହୀନୈଃ ପରିକ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତି ସମୁପେକ୍ଷନ୍ତି ମାଂ କଥଂ। 3-12-121 (16222)
ଏତାଦୃଶାନି ଦୁଃଖାନି ମହନ୍ତୀ ଦୁର୍ବଲୀଯସାମ୍।
ଦୀର୍ଘକାଲଂ ପ୍ରଦୀପ୍ତାଽସ୍ମି ପାପାନାଂ ପାପକର୍ମଣାମ୍ ॥ 3-12-122 (16223)
କୁଲେ ମହତିଜାତାଽସ୍ମି ଦିବ୍ଯେନ ବିଧିନା କିଲ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପ୍ରିଯା ଭାର୍ଯା ସ୍ନୁଷା ପାଣ୍ଡୋର୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-12-123 (16224)
କେଶଗ୍ରହମନୁପ୍ରାପ୍ତା କା ନୁ ଜୀବେତ ମାଦୃଶୀ।
ପଞ୍ଚାନାମିନ୍ଦ୍ରକଲ୍ପାନାଂ ପ୍ରେକ୍ଷତାଂ ମଧୁସୂଦନ ॥ 3-12-124 (16225)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରାରୁଦତ୍କୃଷ୍ଣା ମୁଖଂ ପ୍ରଚ୍ଛାଦ୍ଯ ପାଣିନା।
ପଦ୍ମକୋଶପ୍ରକାଶେନ ମୃଦୁନା ମୃଦୁଭାଷିଣୀ ॥ 3-12-125 (16226)
ସ୍ତନାବପତିତୌ ପୀନୌ ସୁଜାତୌ ଶୁଭଲକ୍ଷଣୌ।
ଅଭ୍ଯବର୍ଷତ ପାଞ୍ଚାଲୀ ଦୁଃଖଜୈରଶ୍ରୁବିନ୍ଦୁଭିଃ ॥ 3-12-126 (16227)
ଚକ୍ଷୁଷୀ ପରିମାର୍ଜନ୍ତୀ ନିଃଶ୍ବସନ୍ତୀ ପୁନଃପୁନଃ।
ବାଷ୍ପପୂର୍ଣେନ କଣଅଠେନ କ୍ରୁଦ୍ଧା ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-127 (16228)
ନୈବ ମେ ପତଯଃ ସନ୍ତି ନ ପୁତ୍ରା ନ ଚ ବାନ୍ଧବାଃ।
ନ ଭ୍ରାତରୋ ନ ଚ ପିତା ନୈବ ତ୍ବଂ ମଧୁସୂଦନ ॥ 3-12-128 (16229)
ଯେ ମାଂ ବିପ୍ରକୃତାଂ କ୍ଷୁଦ୍ରୈରୁପେକ୍ଷଧ୍ବଂ ବିଶୋକବତ୍।
ନ ଚ ମେ ଶାମ୍ଯତେ ଦୁଃଖଂ କର୍ଣୋ ଯତ୍ପ୍ରାହସତ୍ତଦା ॥ 3-12-129 (16230)
ଚତୁର୍ଭିଃ କାରଣୈଃ କୃଷ୍ଣ ତ୍ବଯା ରକ୍ଷ୍ଯାଽସ୍ମି ନିତ୍ଯଶଃ।
ସଂବନ୍ଧାଦ୍ଗୌରବାତ୍ସଖ୍ଯାତ୍ପ୍ରଭୁତ୍ବେନୈବ କେଶବ ॥ 3-12-130 (16231)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-12-131x (1822)
ଅଥ ତାମବ୍ରବୀତ୍କୃଷ୍ଣସ୍ତସ୍ମିନ୍ବୀରସମାଗମେ।
ରୋଦିଷ୍ଯନ୍ତି ସ୍ତ୍ରିଯୋ ହ୍ଯେବଂ ଯେଷାଂ କ୍ରୁଦ୍ଧାସି ନାମିନି ॥ 3-12-131 (16232)
ବୀଭତ୍ସୁଶରସଂଛନ୍ନାଞ୍ଶୋଣିତୌଘପରିପ୍ଲୁତାନ୍।
ନିହତାନ୍ବଲ୍ଲଭାନ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଶଯାନାନ୍ବସୁଧାତଲେ ॥ 3-12-132 (16233)
ଯତ୍ସମର୍ଥଂ ପାଣ୍ଡବନାଂ ତତ୍କରିଷ୍ଯାମି ମା ଶୁଚଃ।
ସତ୍ଯଂ ତେ ପ୍ରତିଜାନାମି ରାଜ୍ଞାଂ ରାଜ୍ଞୀ ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-12-133 (16234)
ପତେଦ୍ଦ୍ଯୌର୍ହିମବାଞ୍ଶୀର୍ଯେତ୍ପୃଥିବୀ ଶକଲୀ ଭବେତ୍।
ଶୁଷ୍ଯେତ୍ତୋଯନିଧିଃ କୃଷ୍ଣେ ନ ମେ ମୋଘଂ ବଚୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-12-134 (16235)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଦ୍ରୌପଦୀ ବାକ୍ଯଂ ପ୍ରତିବାକ୍ଯମଥାଚ୍ଯୁତାତ୍।
ସାଚୀକୃତମବୈକ୍ଷତ୍ସା ପାଞ୍ଚାଲୀ ମଧ୍ଯମଂ ପତିମ୍ ॥ 3-12-135 (16236)
ଆବଭାଷେ ମହାରାଜ ଦ୍ରୌପଦୀମର୍ଜୁନସ୍ତଦା।
ମା ରୋଦୀଃ ଶୁଭତାମ୍ରାକ୍ଷି ଯଦାହ ମଧୁସୂଦନଃ।
ତଥା ତଦ୍ଭବିତା ଦେବି ନାନ୍ଯଥା ବରବର୍ଣିନି ॥ 3-12-136 (16237)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନ ଉବାଚ। 3-12-137x (1823)
ଅହଂ ଦ୍ରୋଣଂ ହନିଷ୍ଯାମି ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ପିତାମହମ୍।
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଭୀମସେନଃ କର୍ଣଂ ହନ୍ତା ଧନିଜଯଃ ॥ 3-12-137 (16238)
ରାମକୃଷ୍ଣୌ ବ୍ଯପାଶ୍ରିତ୍ଯ ଅଜେଯାଃ ସ୍ମ ରଣଏ ସ୍ବସଃ।
ଅପି ବୃତ୍ରହଣା ଯୁଦ୍ଧେ କିଂ ପୁନର୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଜୈଃ ॥ 3-12-138 (16239)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-12-139x (1824)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତେଽଭିମୁଖା ବୀରା ବାସୁଦେବମୁପାସ୍ଥିତଃ।
ତେଷାଂ ମଧ୍ଯେ ମହାବାହୁଃ କେଶବୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-12-139 (16240)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଦ୍ବାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 12 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-12-7 ନିକୃତ୍ଯା ଛଲେନ ॥ 3-12-8 ଅଭିଷଙ୍ଗେଣ ଦୁଃଖେନ ପରାଭବେନ ବା ॥ 3-12-11 ଯତ୍ର ସାଯଂକାଲସ୍ତତ୍ରୈବ ଗୃହଂ ଯସ୍ଯ ସ ଯତ୍ରସାଯଂଗୃହଃ ॥ 3-12-14 ଉତ୍ତରାସଙ୍ଗ ଉତ୍ତରୀଯବସ୍ତ୍ରମ୍ ॥ 3-12-17 କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଃ ଅନ୍ତରାତ୍ମେତ୍ଯ୍ରଥଃ ॥ 3-12-19 ଭୌମଂ ଭୂମିପୁତ୍ରମ୍। ମେଧ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞିଯମ୍ ॥ 3-12-20 ତତ୍କର୍ମ ଅଶ୍ବୋତ୍ସର୍ଗାଖ୍ଯମ୍ ॥ 3-12-28 ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ସମ୍ଯକ୍ବ୍ଯାପ୍ଯ। ଆଦିତ୍ଯସ୍ଯନ୍ଦନେ ସୂର୍ଯଦେହେ ଭାସ୍କରମଣ୍ଡଲାଭିମାନିନଂ ଜୀବମ୍ ॥ 3-12-30 ସାଦିତାଃ ଛିନ୍ନାଃ ମୌରବାଃ ଆନ୍ତ୍ରତନ୍ତିମଯାଃ। ମୁର ବେଷ୍ଟନେ ଅସ୍ମାଦୌଣାଦିକେ ଉକ୍ରପ୍ରତ୍ଯଯେ ତଦ୍ଧିତଃ ॥ 3-12-31 ଜାରୂଥ୍ଯାଂ ନଗର୍ଯାମ୍ ॥ 3-12-32 ସୌଭଂ ଖେଚରଂ ପୁରମ୍ ॥ 3-12-36 ନୃଶଂସ୍ଯଂ ନିର୍ଦଯତ୍ବମ୍ ॥ 3-12-37 ଚୈତ୍ଯଂ ଆଯତନଂ ଆଧ୍ଯାତ୍ମିକଂ ହୃଦଯପୁଣ୍ଡରୀକଂ। ବାହ୍ଯଂ ଦେବାଲଯାଦି ॥ 3-12-38 ଆତ୍ମନୈବ ନିମିତ୍ତାନ୍ତରଂ ବିନା ॥ 3-12-50 ସମାବାଯେ ସମୂହେ। ସଂରବ୍ଧେଷୁ କୁପିତେଷୁ ॥ 3-12-65 ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମିଣୀ ରଜସ୍ବଲା ॥ 3-12-67 ଈଷୁଃ ଐଚ୍ଛନ୍ ॥ 3-12-68 ସ୍ନୁଷା ବଧୂଃ ॥ 3-12-69 ଧର୍ମପତ୍ନୀଂ ଯଜ୍ଞସଂଯୋଗିନୀମ୍ ॥ 3-12-70 ବିପ୍ରକୃତାଂ ଦୁଃଖଂପ୍ରାପିତାମ୍। ମର୍ଷଯେତାଂ କ୍ଷମେତାମ୍ ॥ 3-12-74 ନାନ୍ବପଦ୍ଯନ୍ତ ନାନୁଗୃହୀତବନ୍ତଃ ॥ 3-12-78 ରାଷ୍ଟ୍ରାଣମପରାଧମ୍। ଦୁର୍ବଲୀଯସାଂ ଦୁର୍ବଲତରାଣାମ୍ ॥ 3-12-80 ଅଧିଜ୍ଯମାରୋପିତଗୁଣମ୍ ॥ 3-12-84 ସଶେଷତ୍ବାତ୍। ଆଯୁଷ ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-12-85 ପ୍ରମାଣକୋଟ୍ଯାଂ ପ୍ରମାଣାଖ୍ଯୋ ଗଙ୍ଗାତୀରସ୍ଥୋ ବଟବିଶେଷସ୍ତତ୍ପ୍ରଦେଶେ ॥ 3-12-88 ଅପୋଥଯତ୍ ପ୍ରହୃତବାନ୍। ଅପହସ୍ତେନ ହସ୍ତପୃଷ୍ଠେନ ॥ 3-12-89 ଉପାଧାକ୍ଷୀତ୍ ଦାହାର୍ଥଂ ଉପହୃତବାନ୍। ଆର୍ଯା ଶ୍ବଶ୍ରୂଃ ॥ 3-12-93 ବୈନତେଯଃ ବିନତାପୁତ୍ରଃ ॥ 3-12-106 କୃପାସଂଗୃହୀତେନ ଶ୍ନେହବଶେନ ॥ 3-12-109 ସଂହୃତ୍ଯ ମୁଷ୍ଟୀକୃତ୍ଯ ॥ 3-12-119 ଏବଂ କ୍ଲେଶୈଃ ସୁବହୁଭିଃ କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାଃ ସୁଦୁଃଖିତାଃ। ନିବସାମାର୍ଯଯା ହୀନାଃ କୃଷ୍ଣ ଧୌମ୍ଯପୁରସ୍ସରା ଇତି କ. ଟ. ଦ. ପାଠଃ ॥ 3-12-129 ବିଶୋକବଦ୍ବିଶୋକା ଇବ ॥ 3-12-130 ସଂବନ୍ଧାତ୍ ପିତୃଷ୍ବସ୍ରୀଯଭାର୍ଯାତ୍ବାତ୍। ଗୌରବାଦଗ୍ନିକୁଣ୍ଡୋଦ୍ଭବତ୍ବାତ୍। ସଖ୍ଯାତ୍ ଭକ୍ତିମତ୍ତ୍ବାତ୍। ପ୍ରଭୁତ୍ବେନ ସାମର୍ଥ୍ଯବତ୍ତ୍ବେନ ତ୍ବଦୀଯେନ ॥ 3-12-138 ସ୍ବସଃ ହେ ଭଗିନି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 013
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.13. ଅଧ୍ଯାଯଃ 013
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ତଦ୍ବ୍ଯସନସ୍ଯ ଦ୍ବାରକାଯାଂ ସ୍ବସ୍ଯାସାଂନିଧ୍ଯହେତୁକତ୍ବକଥନେନ ସମାଶ୍ବାସନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-13-0 (16241)
ବାସଦେବ ଉବାଚ। 3-13-0x (1825)
ନୈତତ୍କୃଚ୍ଛ୍ରମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ଭବାନ୍ସ୍ଯାଦ୍ବସୁଧାଧିପ।
ଯଦ୍ଯହଂ ଦ୍ବାରକାଯାଂ ସ୍ଯାଂ ରାଜନ୍ସନ୍ନିହିତଃ ପୁରା ॥ 3-13-1 (16242)
ଆଗଚ୍ଛେଯମହଂ ଦ୍ଯୂତମନାହୂତୋଽପି କୌରବୈଃ।
ଆମ୍ବିକେଯେନ ଦୁର୍ଧର୍ଷ ରାଜ୍ଞା ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ଚ।
ବାରଯେଯମହଂ ଦ୍ଯୂତଂ ବହୂନ୍ଦୋପାନ୍ପ୍ରଦର୍ଶଯନ୍ ॥ 3-13-2 (16243)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣୌ ସମାନାଯ୍ଯ କୃପଂ ବାହ୍ଲୀକମେବ ଚ।
ବୈଚିତ୍ରବୀର୍ଯଂ ରାଜାନମଲଂ ଦ୍ଯୂତେନ କୌରବ ॥ 3-13-3 (16244)
ପୁତ୍ରାଣାଂ ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତ୍ବନ୍ନିମିତ୍ତମିତି ପ୍ରଭୋ।
ତତ୍ରାଚକ୍ଷମହଂ ଦୋଷାନ୍ଯୈର୍ଭବାନ୍ବ୍ଯତିରୋପିତଃ ॥ 3-13-4 (16245)
ବୀରସେନସୁତୋ ଯୈସ୍ତୁ ରାଜ୍ଯାତ୍ପ୍ରଭ୍ରଂଶିତଃ ପୁରା।
ଅତର୍କିତବିନାଶଶ୍ଚ ଦେବନେନ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-13-5 (16246)
ସାତତ୍ଯଂ ଚ ପ୍ରସଙ୍ଗସ୍ଯ ବର୍ଣଯେଯଂ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-13-6 (16247)
ସ୍ତ୍ରିଯୋଽକ୍ଷା ମୃଗଯା ପାନମେତତ୍କାମସମୁତ୍ଥିତମ୍।
ଦୁଃଖଂ ଚତୁଷ୍ଟଯ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ଯୈର୍ନରୋ ଭ୍ରଶ୍ଯତେ ଶ୍ରିଯଃ ॥ 3-13-7 (16248)
ତତ୍ରସର୍ବତ୍ରବକ୍ତବ୍ଯଂ ମନ୍ଯନ୍ତେ ଶାସ୍ତ୍ରକୋବିଦାଃ।
ବିଶେଷତଶ୍ଚ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ଦ୍ଯୂତେ ପଶ୍ଯନ୍ତି ତଦ୍ବିଦଃ ॥ 3-13-8 (16249)
ଏକାହାଦ୍ଦ୍ରବ୍ଯନାଶୋଽତ୍ର ଧ୍ରୁବଂ ବ୍ଯସନମେବ ଚ।
ଅଭୁକ୍ତନାଶଶ୍ଚାର୍ଥାନାଂ ବାକ୍ପାରୁଷ୍ଯଂ ଚ କେବଲମ୍ ॥ 3-13-9 (16250)
ଏତଚ୍ଚାନ୍ଯଚ୍ଚ କୌରବ୍ଯ ପ୍ରସଙ୍ଗିକଟୁକୋଦଯମ୍।
ଦ୍ଯୂତେ ବ୍ରୂଯାଂ ମହାବାହୋ ସମାସାଦ୍ଯାମ୍ବିକାସୁତମ୍ ॥ 3-13-10 (16251)
ଏବମୁକ୍ତୋ ଯଦି ମଯା ଗୃହ୍ଣୀଯାଦ୍ବଚନଂ ମମ।
ଅନାମଯଂ ସ୍ଯାଦ୍ଧର୍ମଶ୍ଚ କୁରୂଣାଂ କୁରୁବର୍ଦନ ॥ 3-13-11 (16252)
ନ ଚେତ୍ସ ମମ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଗୃହ୍ଣୀଯାନ୍ମଧୁରଂ ବଚଃ।
ପଥ୍ଯଂ ଚ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଗୃହ୍ଣୀଯାଂ ବଲେନ ତମ୍ ॥ 3-13-12 (16253)
ଅଥୈନମବିନୀତେନ ସୁହୃଦୋ ନାମ ଦୁର୍ହୃଦଃ।
ସଭାସଦୋଽନୁବର୍ତେରଂସ୍ତାଂଶ୍ଚ ଇନ୍ଯାଂ ଦୁରୋଦରାନ୍ ॥ 3-13-13 (16254)
ଅସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ ତୁ କୌରବ୍ଯ ମମାନର୍ତେଷ୍ବଭୂତ୍ତଦା।
ଯେନେଦଂ ବ୍ଯସନଂ ପ୍ରାଜ୍ଞା ଭବନ୍ତୋ ଦ୍ଯୂତକାରିତମ୍ ॥ 3-13-14 (16255)
ସୋହମେତ୍ଯ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦ୍ବାରକାଂ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ।
ଅଶ୍ରୌଷଂ ତ୍ବାଂ ବ୍ଯସନିନଂ ଯୁଯୁଧାନାଦ୍ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-13-15 (16256)
ଶ୍ରୁତ୍ବୈବ ଚାହଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପରମୋଦ୍ବିଗ୍ରମାନସଃ।
ତୂର୍ଣମଭ୍ଯାଗତୋସ୍ମିତ୍ବାଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁକାମୋ ବିଶଂପତେ ॥ 3-13-16 (16257)
ଅହୋ କୃଚ୍ଛ୍ରମନୁପ୍ରାପ୍ତାଃ ସର୍ବେ ସ୍ମ ଭରତର୍ଷଭ।
ସୋଽହଂ ତ୍ବାଂ ବ୍ଯସନେ ମଗ୍ନଂ ପଶ୍ଯାମି ସହ ସୋଦରୈଃ ॥ 3-13-17 (16258)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣଇ ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 13 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-13-4 ଅହଂ ତତ୍ର ଦ୍ଯୂତେ ଦୋଷାନ୍ ଅଚକ୍ଷଂ ବ୍ଯକ୍ତଂ କଥିତବାନ୍ ସ୍ଯାମିତ୍ଯର୍ତଃ ॥ 3-13-5 ବୀରସେନସୁତଃ ନଲଃ। ଯୈଃ ଅକ୍ଷୈରିତି ଶେଷଃ ॥ 3-13-6 ସାତତ୍ଯମବିଚ୍ଛେଦମ୍। ପ୍ରସଙ୍ଗସ୍ଯ ଦ୍ଯୂତକ୍ରୀଡାଯାଃ ହୀଯମାନୋଽପି ଜଯାଶଯା ପୁନଃପୁନର୍ଦୀବ୍ଯତ୍ଯେବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-13-13 ଅପନୀତେନେତିପାଠେ ଅନ୍ଯାଯେନ। ଦୁରୋଦରାନ୍ ଦ୍ଯୂତକାରାନ୍ ॥ 3-13-15 ଏତ୍ଯାଗତ୍ଯ। ଯୁଯୁଧାନାତ୍ସାତ୍ଯକେଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 014
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.14. ଅଧ୍ଯାଯଃ 014
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସାଲ୍ବେନ ଯୁଦ୍ଧସ୍ ସ୍ବସ୍ଯାନାଗମନହେତୁତ୍ବକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-14-0 (16259)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-14-0x (1826)
ଅସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ କଥଂ କୃଷ୍ଣ ତବାସୀଦ୍ବୃଷ୍ଣିନନ୍ଦନ।
କ୍ବ ଚାସୀଦ୍ବିପ୍ରବାସସ୍ତେ କିଂଚାକାର୍ଷୀଃ ପ୍ରବାସତଃ ॥ 3-14-1 (16260)
କୃଷ୍ଣ ଉବାଚ। 3-14-2x (1827)
ସାଲ୍ବସ୍ଯ ନଗରଂ ସୌଭଂ ଗତୋଽହଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ନିହନ୍ତୁଂ କୌରବଶ୍ରେଷ୍ଠ ତତ୍ର ମେ ଶୃଣୁ କାରଣମ୍ ॥ 3-14-2 (16261)
ମହାତେଜା ମହାଂବାହୁର୍ଯଃ ସ ରାଜା ମହାଯଶାଃ।
ଦମଘୋଷାତ୍ମଜୋ ବୀରଃ ଶିଶୁପାଲୋ ମଯା ହତଃ ॥ 3-14-3 (16262)
ଯଜ୍ଞେ ତେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ରାଜସୂଯେଽର୍ହଣାଂ ପ୍ରତି।
ସ ରୋଷବଶମାପନ୍ନୋ ନାମୃଷ୍ଯତ ଦୁରାତ୍ମବାନ୍ ॥ 3-14-4 (16263)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଂ ନିହତଂ ସାଲ୍ବସ୍ତୀବ୍ରରୋଷସମନ୍ବିତଃ।
ଉପାଯାଦ୍ଦ୍ବାରକାଂ ଶୂନ୍ଯାମିହସ୍ଥେ ମଯି ଭାରତ ॥ 3-14-5 (16264)
ସ ତତ୍ର ଯୁଦ୍ଧମକରୋଦ୍ବାଲକୈର୍ବୃଷ୍ଣିପୁଙ୍ଗବୈଃ।
ନିବୃତ୍ତଃ କାମଗଂ ସୌଭମାରୁହ୍ଯୈବ ନୃଶଂସବତ୍ ॥ 3-14-6 (16265)
`ଚିରଜୀବୀ ନୃପଃ ସୋଽପି ପ୍ରସାଦାତ୍ପଦ୍ମଜନ୍ମନଃ।'
ତତୋ ବୃଷ୍ଣିପ୍ରବୀରାଂସ୍ତାନ୍ବାଲାନ୍ହତ୍ବା ବହୂଂସ୍ତଦା।
ପୁରୋଦ୍ଯାନାନି ସର୍ବାଣି ଭେଦଯାମାସ ଦୁର୍ଭତିଃ ॥ 3-14-7 (16266)
ଉକ୍ତବାଂଶ୍ଚ ମହାବାହୋ କ୍ବାସୌ ବୃଷ୍ଣିକୁଲାଧମଃ।
ବାସୁଦେବଃ ସ ମନ୍ଦାତ୍ମା ବସୁଦେବସୁତୋ ଗତଃ ॥ 3-14-8 (16267)
ତସ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧାର୍ଥିନୋ ଦର୍ପଂ ଯୁଦ୍ଧେନାଶଯିତାଽସ୍ମ୍ଯହମ୍।
ଆନର୍ତାଃ ସତ୍ଯମାଖ୍ଯାତ ତତ୍ର ଗନ୍ତାଽସ୍ମି ଯତ୍ର ସଃ ॥ 3-14-9 (16268)
ତଂ ହତ୍ବା ବିନିବର୍ତିଷ୍ଯେ କଂସକେଶିନିଷୂଦନମ୍।
ଅହତ୍ବା ନ ନିବର୍ତିଷ୍ଯେ ସତ୍ଯେନାଯୁଧମାଲଭେ । 3-14-10 (16269)
କ୍ବାସୌ କ୍ବାସାବିତି ପୁନସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ପ୍ରଧାବତି।
ମଯା ସହ ରଣେ ଯୋଦ୍ଧୁଂ କାଙ୍କ୍ଷମାଣଃ ସ ସୌଭରାଟ୍ ॥ 3-14-11 (16270)
ଅଦ୍ଯତଂ ପାପକର୍ମାଣଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ବିଶ୍ବାସଘାତିନମ୍।
ଶିଶୁପାଲବଧାମର୍ଷାଦ୍ଗମଯିଷ୍ଯେ ଯମକ୍ଷଯମ୍ ॥ 3-14-12 (16271)
ମମ ପାପସ୍ବଭାବେନ ଭ୍ରାତା ଯେନ ନିପାତିତଃ।
ଶିଶୁପାଲୋ ମହୀପାଲସ୍ତଂ ବଧିଷ୍ଯେ ମହୀତଲେ ॥ 3-14-13 (16272)
ଭ୍ରାତା ବାଲଶ୍ଚ ରାଜା ଚ ନ ଚ ସଂଗ୍ରାମକୋବିଦଃ।
ପ୍ରମତ୍ତଶ୍ଚ ହତୋ ବୀରସ୍ତଂ ହନିଷ୍ଯେ ଜନାର୍ଦନମ୍। 3-14-14 (16273)
ଏକମାଦି ମହାରାଜ ବିଲପ୍ଯଦିବମାସ୍ଥିତଃ।
କାମଗେନ ସ ସୌଭେନ କ୍ଷିପ୍ତ୍ବା ମାଂ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-14-15 (16274)
ତମଶ୍ରୌଷମହଂ ଗତ୍ବା ଯଥା ବୃତ୍ତଃ ସ ଦୁର୍ମତିଃ।
ମଯି କୌରବ୍ଯ ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ମାର୍ତିକାବତକୋ ନୃପଃ ॥ 3-14-16 (16275)
ତତୋଽହମପି କୌରବ୍ଯ ରୋଷବ୍ଯାକୁଲଲୋଚନଃ।
ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ମନସା ରାଜନ୍ବଧାଯାସ୍ଯ ମନୋ ଦଧେ ॥ 3-14-17 (16276)
ଆନର୍ତେଷୁ ବିମର୍ଦଂ ଚ କ୍ଷେପଂ ଚାତ୍ମନି କୌରବ।
ପ୍ରବୃଦ୍ଧମବଲେପଂ ଚ ତସ୍ଯ ଦୁଷ୍କୃତକର୍ମଣଃ ॥ 3-14-18 (16277)
ତତଃ ସୌଭବଧାଯାହଂ ପ୍ରତସ୍ଥେ ପୃଥିବୀପତେ।
ସ ମଯା ସାଗରାବର୍ତେ ଦୃଷ୍ଟ ଆସୀତ୍ପରୀପ୍ସତା ॥ 3-14-19 (16278)
ତତଃ ପ୍ରଧ୍ମାପ୍ଯ ଜଲଜଂ ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯମହେ ନୃପ।
ଆହୂଯ ସାଲ୍ବଂ ସମରେ ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମବସ୍ଥିତଃ ॥ 3-14-20 (16279)
ତନ୍ମୁହୂର୍ତମଭୂଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତତ୍ର ମେ ଦାନବୈଃ ସହ।
ଶବୀଭୂତାଶ୍ଚ ମେ ସର୍ବେ ଭୂତଲେ ଚ ନିପାତିତାଃ ॥ 3-14-21 (16280)
ଏତତ୍କାର୍ଯଂ ମହାବାହୋ ଯେନାହଂ ନାଗମଂ ତଦା।
ଶ୍ରୁତ୍ବୈବ ହାସ୍ତିନପୁରେ ଦ୍ଯୂତଂ ଚାବିନଯୋତ୍ଥିତମ୍।
ଦ୍ରୁତମାଗତବାନ୍ଯୁଷ୍ମାନ୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁକାମଃ ସୁଦୁଃଖିତାନ୍ ॥ 3-14-22 (16281)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଦଶୋଽଷ୍ଯାଯଃ ॥ 14 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-14-6 ସୌଭଂ ସୁଷ୍ଠୁ ଭାନ୍ତି ତେ ସୁଭାଃ କାଞ୍ଚନାଦଯୋ ଧାତବସ୍ତଜ୍ଜମ ॥ 3-14-9 ଆଖ୍ଯାତ କଥଯତ ॥ 3-14-16 ମାର୍ତିକାବତକଃ ଏତନ୍ନାମକଦେଶବାସୀ ॥ 3-14-18 ଅବଲେପଂ ଗର୍ବଂ ଜ୍ଞାତ୍ବେତି ଶେଷଃ ॥ 3-14-19 ସାଗରସ୍ଯ ଆସମନ୍ତାଦ୍ବର୍ତୋ ବର୍ତନଂ ଯସ୍ମିନ୍ସାଗରଦ୍ବୀପେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-14-20 ଜଲଜଂ ଶଙ୍ଖମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 015
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.15. ଅଧ୍ଯାଯଃ 015
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସାଲ୍ବସମାଗମସମଯେ ଉଗ୍ରସେନକୃତଦ୍ବାରକାରକ୍ଷଣପ୍ରକାରକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-15-0 (16282)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-15-0x (1828)
ବାସୁଦେବ ମହାବାହୋ ବିସ୍ତରେଣ ମହାମତେ।
ସୌଭସ୍ଯ ବଧମାଚକ୍ଷ୍ବ ନ ହି ତୃଷ୍ଯାମି କଥ୍ଯତଃ ॥ 3-15-1 (16283)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-15-2x (1829)
ହତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମହାବାହୌ ମଯା ଶ୍ରୌତଶ୍ରବଂ ନୃପ।
ଉପାଯାଦ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସାଲ୍ବୋ ଦ୍ବାରବତୀଂ ପୁରୀମ୍ ॥ 3-15-2 (16284)
ଅରୁଣତ୍ତାଂ ସୁଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ସର୍ବତଃ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ।
ସାଲ୍ବୋ ବୈହାଯସଂ ଚାପି ତତ୍ପୁରଂ ବ୍ଯୂହ୍ଯ ଧିଷ୍ଠିତଃ ॥ 3-15-3 (16285)
ତତ୍ରସ୍ଥୋଽଥ ମହୀପାଲୋ ଯୋଧଯାମାସ ତାଂ ପୁରୀମ୍।
ଅଭିସାରେଣ ସର୍ବେଣ ତତ୍ର ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 3-15-4 (16286)
ପୁରୀ ସମନ୍ତାଦ୍ବିହିତା ସପତାକା ସତୋରଣା।
ସଚକ୍ରା ସହୁଡା ଚୈବ ସଯନ୍ତ୍ରଖନକା ତଥା ॥ 3-15-5 (16287)
ସୋପଶଲ୍ଯପ୍ରତୋଲୀକା ସାଟ୍ଟାଟ୍ଟାଲକଗୋପୁରା।
ସଚକ୍ରଗ୍ରହିଣୀ ଚୈବ ସୋଲ୍କାଲାତାବପୋଥିକା ॥ 3-15-6 (16288)
ସୋଷ୍ଟିକା ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଭେରୀପଣବାନକା।
ସତୋମରାଙ୍କୁଶା ରାଜନ୍ସଶତଘ୍ନୀକଲାଙ୍ଗଲା ॥ 3-15-7 (16289)
ସଭୁଶୁଣ୍ଡ୍ଯଶ୍ମଗୁଡକା ସାଯୁଧା ସପରଶ୍ବଧା।
ଲୋହଚର୍ମବତୀ ଚାପି ସାଗ୍ନିଃ ସଗୁଡଶୃଙ୍ଗିକା।
ଶାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟେନ ବିଧିନା ସୁଯୁକ୍ତା ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-15-8 (16290)
ରଥୈରନେକୈର୍ବିବିଧୈର୍ଗଦସାମ୍ବୋଦ୍ଧବାଦିଭିଃ।
ପୁରୁଷୈଃ କୁରୁଶାର୍ଦୂଲ ସମର୍ଥୈଃ ପ୍ରତିବାରଣେ ॥ 3-15-9 (16291)
ଅତିଖ୍ଯାତକୁଲୈର୍ବୀରୈର୍ଦୃଷ୍ଟବୀର୍ଯୈଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ।
ମଧ୍ଯମେନ ଚ ଗୁଲ୍ମେନ ରକ୍ଷିଭିଃ ସା ସୁରକ୍ଷିତା।
ଉତ୍କ୍ଷିପ୍ତଗୁଲ୍ମୈଶ୍ଚ ତଥା ହଯୈଶ୍ଚ ସପତାକିଭିଃ ॥ 3-15-10 (16292)
ଆଘୋଷିତଂ ଚ ନଗରେ ନ ପାତବ୍ଯା ସୁରେତି ବୈ।
ପ୍ରମାଦଂ ପରିରକ୍ଷଦ୍ଭିରୁଗ୍ରସେନୋଦ୍ଧବାଦିଭିଃ ॥ 3-15-11 (16293)
ପ୍ରମତ୍ତେଷ୍ବଭିଘାତଂ ହି କୁର୍ଯାତ୍ସାଲ୍ବୋ ନରାଧିପଃ।
ଇତି କୃତ୍ବାଽପ୍ରମତ୍ତାସ୍ତେ ସର୍ବେବୃଷ୍ଣ୍ଯନ୍ଧକାଃ ସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-15-12 (16294)
ଆନର୍ତାଶ୍ଚ ତଥା ସର୍ବେ ନଟନର୍ତକଗାଯକାଃ।
ବହିର୍ନିର୍ବାସିତାଃ ସର୍ବେ ରକ୍ଷଦ୍ଭିର୍ବିତ୍ତସଂଚଯମ୍ ॥ 3-15-13 (16295)
ସଂକ୍ରମା ଭେଦିତାଃ ସର୍ବେ ନାବଶ୍ଚ ପ୍ରତିଷେଧିତାଃ।
ପରିଖାଶ୍ଚାପି କୌରବ୍ଯ କୀଲୈଃ ସୁନିଚିତାଃ କୃତାଃ ॥ 3-15-14 (16296)
ଉଦପାନାଃ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ତଥୈବାପ୍ଯମ୍ବରୀଷକାଃ।
ସମନ୍ତାତ୍କ୍ରୋଶମାତ୍ରଂ ଚ କାରିତା ବିଷମା ଚ ଭୂଃ।
`ସଂକ୍ରମା ଭେଦିତାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରାକାରାଶ୍ଚ ନବୀକୃତାଃ ॥' 3-15-15 (16297)
ପ୍ରକୃତ୍ଯା ବିଷମଂ ଦୁର୍ଗଂ ପ୍ରକୃତ୍ଯା ଚ ସୁରକ୍ଷିତମ୍।
ପ୍ରକୃତ୍ଯା ଚାଯୁଧୋପେତଂ ବିଶେଷେଣ ତଦାଽନଘ ॥ 3-15-16 (16298)
ସୁରକ୍ଷିତଂ ସୁଗୁପ୍ତଂ ଚ ସର୍ବାଯୁଧସମନ୍ବିତମ୍।
ତତ୍ପୁରଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯଥେନ୍ଦ୍ରଭବନଂ ତଥା ॥ 3-15-17 (16299)
ନ ଚାମୁଦ୍ରୋଽଭିନିର୍ଯାତି ନ ଚାମୁଦ୍ରଃ ପ୍ରବେଶ୍ଯତେ।
ବୃଷ୍ଣ୍ଯନ୍ଧକପୁରେ ରାଜଂସ୍ତଦା ସୌଭସମାଗମେ ॥ 3-15-18 (16300)
ଅନୁରଧ୍ଯାସୁ ସର୍ବାସୁ ଚତ୍ବରେଷୁ ଚ କୌରବ।
ବଲଂ ବଭୂବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଭୂତଗଜବାଜିମତ୍ ॥ 3-15-19 (16301)
ଦତ୍ତବେତନଭକ୍ତଂ ଚ ଦତ୍ତାଯୁଧପରିଚ୍ଛଦମ୍।
କୃତୋପଧାନଂ ଚ ତଦା ବଲମାସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ ॥ 3-15-20 (16302)
ନ କୃପ୍ଯବେତନୀ କଶ୍ଚିନ୍ନ ଚାତିକ୍ରାନ୍ତବେତନୀ।
ନାନୁଗ୍ରହଭୃତଃ କଶ୍ଚିନ୍ନ ଚାଦୃଷ୍ଟପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-15-21 (16303)
ଏବଂ ସୁବିହିତା ରାଜନ୍ଦ୍ବାରକା ଭୂରିଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଆହୁକେନ ସୁଗୁପ୍ତା ଚ ରାଜ୍ଞା ରାଜୀବଲୋଚନ ॥ 3-15-22 (16304)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 15 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-15-1 କଥ୍ଯତଃ କଥଯତଃ ॥ 3-15-2 ଶ୍ରୁତଶ୍ରବା ଶିଶୁପାଲମାତା ॥ 3-15-5 ପତାକା ଧ୍ବଜାଞ୍ଚଲଃ। ତୋରଣାନି ବହୁର୍ଦ୍ବାରାଣି। ଚକ୍ରାଣି ଯୋଧଗଣାଃ। ହୁଡାସ୍ତଦାଶ୍ରଯସ୍ଥାନାନି। ଯନ୍ତ୍ରାଣି ଆଗ୍ନେଯୌଷଧବଲେନ ଦୃଷତ୍ପିଣ୍ଡୋତ୍କ୍ଷେପଣାନି। ଖନକାଃ ସୁରଂଗଦ୍ବାରା ଗୁପ୍ତମାର୍ଗକର୍ତାରଃ ॥ 3-15-6 ଉପଶଲ୍ଯା ଲୋହମୁଖାଃ କୀଲାସ୍ତଦ୍ଯୁକ୍ତାଃ। ପ୍ରତୋଲ୍ଯୋ ରଥ୍ଯାମାର୍ଗା ଯସ୍ଯାଂ ସା। ଅଟ୍ଟାଲକାଃ ଉପରିଗୃହାଃ। ଗୋପୁରାଣି ପୁରଦ୍ବାରାଣି। ସାଟ୍ଟାନି ଅଟ୍ଟେନ ଅନେନ ସହିତାନି ଅଟ୍ଟାଲକାଦୀନି ଯସ୍ଯାଂ ସା ଚକ୍ର ଗ୍ରହଣୀ ସୈନ୍ଯନିଗ୍ରାହିକା। ସୋଲ୍କାଲାତାବପୋଥିକା ସୋଲ୍କମଲାତଂ ଜ୍ବାଲାସହିତମୁଲ୍ମୁକଂ ଯସ୍ଯାଂ ସୋଲ୍କାଲାତା। ଅବବଦ୍ଧାଃ ପୋଥିକାଃ ଯନ୍ତ୍ରବଦ୍ଧାଃ କାଷ୍ଠପାଷାଣାଦଯୋ ରିପୂଣାମୁପରି ପାତନାଯ ଯସ୍ଯାମିତି ପ୍ରାଞ୍ଚଃ। ସକଚଗ୍ରହିଣୀ ଚୈବ ଇତି କ. ଟ. ପାଠଃ ॥ 3-15-7 ଉଷ୍ଟ୍ରିକା ମୃଚ୍ଚର୍ମମଯାନି ଭାଣ୍ଡାନି। ସର୍ଷ୍ଟିକା ସାଙ୍କୁଶେତି କ. ଟ. ପାଠଃ। ଋଷ୍ଟଯ ଆଯୁଧବିଶେଷାଃ ॥ 3-15-8 ଅଶ୍ମଗୁଡକାଃ ବର୍ତୁଲୀକୃତାଃ ପାଣାଣାଃ। ଲୋହମଯାନି ଚର୍ମାଣି କମଠପୃଷ୍ଠାକାରାଣି ପ୍ରହାରବାରକାଣି। ସାଗ୍ନିଃ ଆଗ୍ନେଯୌଷଧସହିତା। ଗୁଡା ଗୋଲକାଃ। ଶୃଙ୍ଗିକାସ୍ତଦୁତ୍କ୍ଷେପକଯନ୍ତ୍ରାଣି ॥ 3-15-9 ସମନ୍ତାତ୍ପରିପାଲିତେ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-15-13 ନିବାସିତାଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-15-14 ସଂକ୍ରମା ନଦୀସେତବଃ। କୀଲୈଃ ଶୂଲୈଃ। ସୁନିଚିତା ବ୍ଯାପ୍ତାଃ ॥ 3-15-15 ଉଦପାନାଃ କୂପାଃ। ଅମ୍ବରୀଷୋ ଗୁପ୍ତାଗ୍ନିଃ। ବିଷମା ଲୋହକଣ୍ଟକାଦ୍ଯାକୀର୍ଣା ॥ 3-15-19 ଅନୁରଥ୍ଯାସୁ ପ୍ରତିରଧ୍ଯମ୍ ॥ 3-15-20 ବେତନଂ ଧନମ୍। ଭକ୍ତଂ ନିତ୍ଯଭୋଜନମ୍। କୃତୋପଧାନଂ କୃତବିଶେଷମ୍ ॥ 3-15-21 କୁପ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଣରୂପ୍ଯେତରଦ୍ଧନଂ ତାମ୍ରାଦି। ଗ୍ରହୋ ରଣୋଦ୍ଯମସ୍ତମନୁଲକ୍ଷୀକୃତ୍ଯ ଭୃତୋଽନୁଗ୍ରହଭୃତସ୍ତତ୍କାଲସ୍ବୀକୃତୋ ନ କଶ୍ଚିତ୍ କିଂତୁ ଚିରସଂଭୃତା ଏବ। ନାଦତ୍ତବେତନଃ କଶ୍ଚିତ୍ ଇତି କ. ଠ. ପାଠଃ ॥ 3-15-22 ଆହୁକେନ ଉଗ୍ରସେନେନ। ଭୂରିଦକ୍ଷିଣେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 016
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.16. ଅଧ୍ଯାଯଃ 016
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସାଲ୍ବଯାଦବଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-16-0 (16305)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-16-0x (1830)
ତାଂ ତୂପଯାତୋ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସାଲ୍ବଃ ସୌଭପତିସ୍ତଦା।
ପ୍ରଭୂତନରନାଗେନ ବଲେନୋପବିବେଶ ହ ॥ 3-16-1 (16306)
ସମେ ନିବିଷ୍ଟାଂ ସା ସେନା ପ୍ରଭୂତସଲିଲାଶଯେ।
ଚତୁରଙ୍ଗବଲୋପେତା ସାଲ୍ବରାଜାଭିପାଲିତା ॥ 3-16-2 (16307)
ବର୍ଜଯିତ୍ବା ଶ୍ମଶାନାନି ଦେବତାଯତନାନି ଚ।
ବଲ୍ମୀକାଂଶ୍ଚୈବ ଚୈତ୍ଯାଂଶ୍ଚ ସଂନିବିଷ୍ଟମଭୂଦ୍ବଲମ୍ ॥ 3-16-3 (16308)
ଅନୀକାନାଂ ବିଭାଗେନ ପନ୍ଥାନଃ ସୁକୃତାସ୍ତଥା।
ପ୍ରଥମା ନବମାଶ୍ଚୈବ ସାଲ୍ବସ୍ଯ ଶିବିରେ ନୃପ ॥ 3-16-4 (16309)
ସର୍ବାଯୁଧସମୋପେତଂ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରବିଶାରଦମ୍।
ରଥନାଗାଶ୍ବକଲିଲଂ ପଦାତିଜନସଂକୁଲମ୍ ॥ 3-16-5 (16310)
ତୁଷ୍ଟପୁଷ୍ଟବଲୋପେତଂ ବୀରଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷିତମ୍।
ବିଚିତ୍ରଧ୍ବଜସନ୍ନାହଂ ବିଚିତ୍ରରଥକାର୍ମୁକମ୍ ॥ 3-16-6 (16311)
ସଂନିବେଶ୍ଯ ଚ କୌରବ୍ଯ ଦ୍ବାରକାଯାଂ ନରର୍ଷଭ।
ଅଭିସାରଯାମାସ ତଦା ବେଗୈନ ପତଗେନ୍ଦ୍ରବତ୍ ॥ 3-16-7 (16312)
ତଦାପତନ୍ତଂ ସଂଦୃଶ୍ଯ ବଲଂ ସାଲ୍ବପତେସ୍ତଦା।
ନିର୍ଯାଯ ଯୋଧଯାମାସୁଃ କୁମାରା ବୃଷ୍ଣିନନ୍ଦନାଃ ॥ 3-16-8 (16313)
ଅସହନ୍ତୋଽଭିଯାନଂ ତତ୍ସାଲ୍ବରାଜସ୍ଯ କୌରବ।
ଚାରୁଦେଷ୍ଣଶ୍ଚ ସାମ୍ବଶ୍ଚ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ରମହାରଥଃ ॥ 3-16-9 (16314)
ତେ ରଥୈର୍ଦଂଶିତାଃ ସର୍ବେବିଚିତ୍ରାଭରଣଧ୍ବଜାଃ।
ସଂସକ୍ତାଃ ସାଲ୍ବରାଜସ୍ଯ ବହୁଭିର୍ଯୋଧପୁଙ୍ଗବୈଃ ॥ 3-16-10 (16315)
ଗୃହୀତ୍ବା କାର୍ମୁକଂ ସାମ୍ବଃ ସାଲ୍ବସ୍ଯ ସଚିବଂ ରଣେ।
ଯୀଧଯାମାସ ସଂହୃଷ୍ଟଃ କ୍ଷେମଧୂର୍ତିଂ ଚମୂପତିମ୍ ॥ 3-16-11 (16316)
ତସ୍ଯ ବାଣମଯଂ ବର୍ଷଂ ଜାମ୍ବବତ୍ଯାଃ ସୁତୋ ମହତ୍।
ମୁମୋଚ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯଥାବର୍ଷଂ ସହସ୍ରଦୃକ୍ ॥ 3-16-12 (16317)
ତଦ୍ବାଣବର୍ଷଂ ତୁମୁଲଂ ବିଷେହେ ସ ଚମୂପତିଃ।
କ୍ଷେମଧୂର୍ତିର୍ମହାରାଜ ହିମବାନିବ ନିଶ୍ଚଲଃ ॥ 3-16-13 (16318)
ତତଃ ସାମ୍ବାଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କ୍ଷେମଧୂର୍ତିରପି ସ୍ବଯମ୍।
ମୁମୋଚ ମାଯାବିହିତଂ ଶରଜାଲଂ ମହତ୍ତରମ୍ ॥ 3-16-14 (16319)
ତତୋ ମାଯାମଯଂ ଜାଲଂ ମାଯଯୈବ ବିଦାର୍ଯସଃ।
ସାମ୍ବଃ ଶରସହସ୍ରେଣ ରଥମସ୍ଯାଭ୍ଯବର୍ଷତ ॥ 3-16-15 (16320)
ତତଃ ସ ବିଦ୍ଧଃ ସାମ୍ବେନ କ୍ଷେମଧୂର୍ତିଶ୍ଚମୂପତିଃ।
ଅପାଯାଜ୍ଜବନୈରଶ୍ବୈଃ ସାମ୍ବବାଣପ୍ରପୀଡିତଃ ॥ 3-16-16 (16321)
ତସ୍ମିନ୍ବିପ୍ରଦ୍ରୁତେ ଶରେ ସାଲ୍ବସ୍ଯାଥ ଚମୂପତୌ।
ବେଗବାନ୍ନାମ ଦୈତେଯଃ ସୁତଂ ମେଽଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ବଲୀ ॥ 3-16-17 (16322)
ଅଭିପନ୍ନସ୍ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସାମ୍ବୋ ବୃଷ୍ଣିକୁଲୋଦ୍ବହଃ।
ବେଗଂ ବେଗବତୋ ରାଜଂସ୍ତସ୍ଥୌ ବୀରୋ ବିଧାରଯନ୍ ॥ 3-16-18 (16323)
ସ ବେଗବତି କୌନ୍ତେଯ ସାମ୍ବୋ ବେଗବତୀଂ ଗଦାମ୍।
ଚିକ୍ଷେପ ତରସା ବୀରୋ ବ୍ଯାବିଦ୍ଧ୍ଯନ୍ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ॥ 3-16-19 (16324)
ତଯା ତ୍ବଭିହତୋ ରାଜନ୍ବେଗବାନ୍ନ୍ଯପତଦ୍ଭୁବି।
ବାତରୁଗ୍ଣଂ ଇବ କ୍ଷୁଣ୍ଣୋ ଜୀର୍ଣମୂଲୋବନସ୍ପତିଃ ॥ 3-16-20 (16325)
ତସ୍ମିନ୍ନିପତିତେ ବୀରେ ଗଦାରୁଗ୍ଣେ ମହାସୁରେ।
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ମହତୀଂ ସେନାଂ ଯୋଧଯାମାସ ମେ ସୁତଃ ॥ 3-16-21 (16326)
ଚାରୁଦେଷ୍ଣେନ ସଂସକ୍ତୋ ବିବିନ୍ଧ୍ଯୋ ନାମ ଦାନବଃ।
ମହାରଥଃ ସମାଜ୍ଞାତୋ ମହାରାଜ ମହାଧନୁଃ ॥ 3-16-22 (16327)
ତତଃ ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ଚାରୁଦେଷ୍ଣବିବିନ୍ଧ୍ଯଯୋଃ।
ବୃତ୍ରବାସବଯୋ ରାଜନ୍ଯଥାପୂର୍ବଂ ତଥାଽଭବତ୍ ॥ 3-16-23 (16328)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯାଭିସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଜଘ୍ନତୁଃ ଶରୈଃ।
ବିନଦନ୍ତୌ ମହାରାଜ ସିଂହାବିବ ମହାବଲୌ ॥ 3-16-24 (16329)
ରୌକ୍ମିଣେଯସ୍ତତୋ ବାଣମଗ୍ନ୍ଯର୍କୋପମବର୍ଚସମ୍।
ଅଭିମନ୍ତ୍ର୍ଯ ମହାସ୍ତ୍ରେଣ ସଂଦଧେ ଶତ୍ରୁନାଶନମ୍ ॥ 3-16-25 (16330)
ସ ବିବିନ୍ଧ୍ଯାଯ ସକ୍ରୋଧଃ ସମାହୂଯ ମହାରଥଃ।
ଚିକ୍ଷେପ ମେ ସୁତୋ ରାଜନ୍ସ ଗତାସୁରଥାପତତ୍ ॥ 3-16-26 (16331)
ବିବିନ୍ଧ୍ଯଂ ନିହୃତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାଂ ଚ ବିକ୍ଷୋଭିତାଂ ଚମୂମ୍।
କାମଗେନ ସ ସୌଭେନ ସାଲ୍ବଃ ପୁନରୁପାଗମତ୍ ॥ 3-16-27 (16332)
ତତୋ ବ୍ଯାକୁଲିତଂ ସର୍ବଂ ଦ୍ବାରକାବାସି ତଦ୍ବଲମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସାଲ୍ବଂ ମହାବାହୋ ସୌଭସ୍ଥଂ ପୃଥିବୀଗତମ୍ ॥ 3-16-28 (16333)
ତତୋ ନିର୍ଯାଯ କୌରବ୍ଯ ଅବସ୍ଥାପ୍ଯ ଚ ତଦ୍ବଲମ୍।
ଆନର୍ତାନାଂ ମହାରାଜ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-16-29 (16334)
ସର୍ବେ ଭବନ୍ତସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତୁ ସର୍ବେ ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ମାଂ ଯୁଧି।
ନିବାରଯନ୍ତଂ ସଂଗ୍ରାମେ ବଲାତ୍ସୌଭଂ ସରାଜକମ୍ ॥ 3-16-30 (16335)
ଅଯଂ ସୌଭପତେଃ ସେନାମାଯସୈର୍ଭୁଜଗୈରିବ।
ଧନୁର୍ଭୁଜବିନିର୍ମୁକ୍ତୈର୍ନାଶଯମ୍ଯଦ୍ଯ ଯାଦବାଃ ॥ 3-16-31 (16336)
ଆଶ୍ବସଧ୍ବଂ ନ ଭୀଃ କାର୍ଯା ସୌଭରାଡଦ୍ଯ ନଶ୍ଯତି।
ମଯାଽଭିପନ୍ନୋ ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ସସୌଭୋ ବିନଶିଷ୍ଯତି ॥ 3-16-32 (16337)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତି ସଂହୃଷ୍ଟେ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ।
ଧିଷ୍ଟିତଂ ତଦ୍ବଲଂ ଦ୍ବାରି ଯୁଯୁଧେ ଚ ଯଥାସୁଖମ୍ ॥ 3-16-33 (16338)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଷୋଡଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 16 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-16-2 ସମେ ଦେଶେ ॥ 3-16-4 ପ୍ରବଣାଯ ଚ ନୈବାସନ୍ନିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-16-5 କଲିଲଂ ସଂକଟମ୍। ପଦାତିଧ୍ବଜସଂକୁଲମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-16-7 ଅଭିସାରଯାମାସ ନଗରସମୀପଂ ଗମଯାମାସ। ସୈନ୍ଯଂ ପତଗେନ୍ଦ୍ରବତ୍ସୌଭଂ ଚୋପରିତଃ ଅଭିସାରଯାମାସ ॥ 3-16-8 ଆପତନ୍ସମାପତତ୍ ॥ 3-16-16 କ୍ଷେମଧୂର୍ତିଃ ସ୍ମଯନ୍ନିବେତି କ. ଟ. ପାଠଃ। ଅପାଯାତ୍ପଲାଯିତଃ ॥ 3-16-18 ଅଭିପନ୍ନଃ ଆଭିମୁଖ୍ଯେନାସାଦିତଃ ॥ 3-16-19 ବ୍ଯାବିଧ୍ଯ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ବ୍ଯାବିଧ୍ଯ ଭ୍ରାମଯିତ୍ବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-16-20 ରୁଗ୍ଣଃ କ୍ଷୁଣ୍ଣଶ୍ଚ ଗଜାଦିପଦାଘାତୈଃ ॥ 3-16-27 ସୌଭେନ ଖେଚରେଣ ପୁରେଣ ॥ 3-16-29 ନିର୍ଯାଯ ନିର୍ଗତ୍ଯ। ଅବସ୍ଥାପ୍ଯ ଆଶ୍ବାସ୍ଯ। ଆନର୍ତାନାଂ ଦ୍ବାରକାବାସିନାମ୍ ॥ 3-16-31 ଧନୁର୍ଭୁଜବିନିର୍ମୁକ୍ତୈଃ ଧନୁଷଃ ଭୁଜେନ କୌଟିଲ୍ଯେନ ଅତ୍ଯାକର୍ଷଣଜେନ ନିର୍ମୁକ୍ତୈଃ. ଭୁଜ କୌଟିଲ୍ଯେ ତୁଦାଦିଃ ॥ 3-16-33 ଧିଷ୍ଠିତଂ ଅଧିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 017
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.17. ଅଧ୍ଯାଯଃ 017
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ୍ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସାଲ୍ବପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-17-0 (16339)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-17-0x (1831)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ରୌକ୍ମିଣେଯୋ ଯାଦବାନ୍ଯାଦବର୍ଷଭ।
ଦଂଶିତୈର୍ହରିଭିର୍ଯୁକ୍ତଂ ରଥମାସ୍ଥାଯ କାଞ୍ଚନମ୍ ॥ 3-17-1 (16340)
ଉଚ୍ଛ୍ରିତ୍ଯ ମକରଂ କେତୁଂ ବ୍ଯାତ୍ତାନନମଲଙ୍କୃତମ୍।
ଉତ୍ପତଦ୍ଭିରିବାକାଶଂ ତୈର୍ହଯୈରନ୍ବଯାତ୍ପରାନ୍ ॥ 3-17-2 (16341)
ବିକ୍ଷିପନ୍ନାଦଯଂଶ୍ଚାପି ଧନୁଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ମହାବଲୈଃ।
ତୂଣଖଙ୍ଗଧରଃ ଶୂରୋ ବଦ୍ଧଗୋଧାଙ୍ଗୁଲିତ୍ରବାନ୍ ॥ 3-17-3 (16342)
ସବିଦ୍ଯୁଚ୍ଛୁରିତଂ ଚାପଂ ବିହରନ୍ବୈ ତଲାତ୍ତଲମ୍।
ମୋହଯାମାସ ଦୈତେଯାନ୍ସର୍ବାନ୍ସୌଭନିବାସିନଃ ॥ 3-17-4 (16343)
ତସ୍ଯ ବିକ୍ଷିପତଶ୍ଚାପଂ ସଂଦଧାନସ୍ଯ ଚାସକୃତ୍।
ନାନ୍ତରଂ ଦଦୃଶେ କଶ୍ଚିନ୍ନଘ୍ନିତଃ ଶାତ୍ରବାନ୍ରଣେ ॥ 3-17-5 (16344)
ମୁଖସ୍ଯ ବର୍ଣୋ ନ ବିକଲ୍ପତେଽସ୍ଯ
ଚେଲୁଶ୍ଚ ଗାତ୍ରାଣି ନ ଚାପି ତସ୍ଯ।
ସିଂହୋନ୍ନତଂ ଚାପ୍ଯଭିଗର୍ଜତୋଽସ୍ଯ
ଶୁଶ୍ରାବ ଲୋକୋଽଦ୍ଭୁତବୀର୍ଯମଗ୍ର୍ଯମ୍ ॥ 3-17-6 (16345)
ଜଲେଚରଃ କାଞ୍ଚନଯଷ୍ଟିସଂସ୍ଥୋ
ବ୍ଯାତ୍ତାନନଃ ଶତ୍ରୁବଲପ୍ରମାଥୀ।
ବିତ୍ରାସଯନ୍ରାଜତି ବାହମୁଖ୍ଯେ
ସାଲ୍ବସ୍ଯ ସେନାପ୍ରମୁଖେ ଧ୍ବଜାଗ୍ର୍ଯଃ ॥ 3-17-7 (16346)
ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ବିନିଷ୍ପତ୍ଯ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ଶତ୍ରୁକର୍ଶନଃ।
ସାଲ୍ବମେବାଭିଦୁଦ୍ରାବ ବିଧିତ୍ସୁଃ କଲହଂ ନୃପ ॥ 3-17-8 (16347)
ଅଭିଯାନଂ ତୁ ବୀରେଣ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ମହାରଣେ।
ନାମର୍ଷଯତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ବଃ ସାଲ୍ବଃ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ ॥ 3-17-9 (16348)
ସରୋଷମହମତ୍ତୋ ବୈ କାମଗାଦବରୁହ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ଯୋଧଯାମାସ ସାଲ୍ବଃ ପରପୁରଂଜଯଃ ॥ 3-17-10 (16349)
ତଯୋଃ ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ସାଲ୍ବବୃଷ୍ଣିପ୍ରବୀରଯୋଃ।
ସମେତା ଦଦୃଶୁର୍ଲୋକା ବଲିବାସବଯୋରିବ ॥ 3-17-11 (16350)
ତସ୍ଯ ମାଯାମଯୋ ବୀର ରଥୋ ହେମପରିଷ୍କୃତଃ।
ସପତାକଃ ସଧ୍ବଜଶ୍ଚ ସାନୁକର୍ଷଃ ସ ତୂଣବାନ୍ ॥ 3-17-12 (16351)
ସ ତଂ ରଥବରଂ ଶ୍ରୀମାନ୍ସମାରୁହ୍ଯ କିଲ ପ୍ରଭୋ।
ମୁମୋଚ ବାଣାନ୍କୌଖ୍ଯ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନାଯ ମହାବଲଃ ॥ 3-17-13 (16352)
ତତୋ ବାଣମଯଂ ବର୍ଷଂ ବ୍ଯସୃଜତ୍ତରସା ରଣେ।
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ଭୁଜବେଗେନ ସାଲ୍ବଂ ସଂମୋହଯନ୍ନିବ ॥ 3-17-14 (16353)
ସ ତୈରଭିହତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ନାମର୍ଯତ ସୌଭରାଟ୍।
ଶରାନ୍ଦୀପ୍ତାଗ୍ନିସଂକାଶାନ୍ମୁମୋଚ ତନଯେ ମମ ॥ 3-17-15 (16354)
ତମାପତନ୍ତଂ ବାଣୌଧଂ ସ ଚିଚ୍ଛେଦ ମହାବଲଃ।
ତତଶ୍ଚାନ୍ଯାଞ୍ଶରାନ୍ଦୀପ୍ତାନ୍ପ୍ରଚିକ୍ଷେପ ସୁତେ ମମ ॥ 3-17-16 (16355)
ସ ସାଲ୍ବବାଣୈ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ଧୋ ରୁକ୍ମିଣିନନ୍ଦନଃ।
ମୁମୋଚ ବାଣଂ ତ୍ବରିତୋ ମର୍ମଭେଦିନମାହବେ ॥ 3-17-17 (16356)
ତସ୍ଯ ବର୍ମ ବିଭିଦ୍ଯାଶୁ ସ ବାଣୋ ମତ୍ସୁତେରିତଃ।
ବିବେଶ ହୃଦଯଂ ପତ୍ରୀ ସ ପପାତ ଭୃଶହତଃ ॥ 3-17-18 (16357)
ତସ୍ମିନ୍ନିପତିତେ ବୀରେ ସାଲ୍ବରାଜେ ବିଚେତସି।
ସଂପ୍ରଦ୍ରବନ୍ଦାନବେନ୍ଦ୍ରା ଦାରଯନ୍ତୋ ବସୁଂଧରାମ୍ ॥ 3-17-19 (16358)
ହାହାକୃତମଭୂତ୍ସୈନ୍ଯଂ ସାଲ୍ବସ୍ଯ ପୃଥିବୀପତେ।
ନଷ୍ଟସଂଜ୍ଞେ ନିପତିତେ ତଦା ସୌଭପତୌ ନୃପେ ॥ 3-17-20 (16359)
ତତ ଉତ୍ଥାଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ଚ ଚେତନାମ୍।
ମୁମୋଚ ବାଣାନ୍ସହସା ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନାଯ ମହାବଲଃ ॥ 3-17-21 (16360)
ତେନ ବାଣେନ ମହତା ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ସମରେ ସ୍ଥିତଃ।
ଜତ୍ରୁଦେଶେ ଭୃଶଂ ବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତୋ ଦଦୃଶେ ତଦା ॥ 3-17-22 (16361)
ତଂ ସ ବିଦ୍ଧ୍ବା ମହାରାଜ ସାଲ୍ବୋ ରୁକ୍ମିଣିନନ୍ଦନମ୍।
ନନାଦ ସିଂହନାଦଂ ବୈ ନାଦେନାପୂରଯନ୍ମହୀମ୍ ॥ 3-17-23 (16362)
ତତୋ ମୋହଂ ସମାପନ୍ନେ ତନଯେ ମମ ଭାରତ।
ମୁମୋଚ ବାଣାଂସ୍ତ୍ବରିତଃ ପୁନରନ୍ଯାନ୍ଦୁରାତ୍ମବାନ୍ ॥ 3-17-24 (16363)
ସ ତୈରଭିହତୋ ବାଣୈର୍ବହୁଭିସ୍ତେନ ମୋହିତଃ।
ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟଃ କୌରବଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽଭୂଦ୍ରଣାଜିରେ ॥ 3-17-25 (16364)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ସପ୍ତଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 17 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-17-1 ହରିଭିଃ ଅଶ୍ବୈଃ ॥ 3-17-2 ବ୍ଯାତ୍ତାନନମିବାନ୍ତକଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଅନ୍ବଯାତ୍ ଉପଗତଃ ॥ 3-17-3 ବିକ୍ଷିପନ୍ ପରାନ୍ଧିକ୍ବୁର୍ବନ୍। ମହାହଲୈଃ ହଯୈଃ ॥ 3-17-4 ସମାନଂ ବିଦ୍ଯୁଚ୍ଛୁରିତେନ ବିଦ୍ଯୁତ୍କମ୍ପନେନେତି। ବିଦ୍ଯୁଚ୍ଛୁରିତମ୍। ତଲାତ୍ତଲଂ ସବ୍ଯାପସବ୍ଯହସ୍ତତଲପରିବର୍ତେନ ॥ 3-17-5 ବିକ୍ଷିପ୍ତଃ କର୍ଷତଃ ॥ 3-17-6 ବିକଲ୍ପତେ ଭିଦ୍ଯତେ ॥ 3-17-7 ଜଲେଚରଃ ମୀନଃ। ସର୍ବତିମିପ୍ରମାଥୀ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ବାହମୁଖ୍ଯେ ରଥଷେଷ୍ଠେ ॥ 3-17-12 ସାନୁକର୍ଷଃ ରଥାଧସ୍ଥକାଷ୍ଠଂ ଅନୁକର୍ଷଃ ସଃ। ରଥଃ ତୂଣବାନ୍ ॥ 3-17-16 ଆପତତେତି ବିସର୍ଗଲୋପ ଆର୍ଷଃ ॥ 3-17-22 ଜତ୍ରୁଦେଶେ କଣ୍ଠମୂଲେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 018
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.18. ଅଧ୍ଯାଯଃ 018
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେ ସାଲ୍ବବାଣାଭିହତ୍ଯା ମୂର୍ଚ୍ଛିତେ ସାରଥିନା ରଣାଙ୍ଗଣାଦନ୍ଯତୋ ରଥଯାପନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତଃ ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧେନ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ସାରଧିଂ ପ୍ରତି ସବିଷାଦୋକ୍ତିଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-18-0 (16365)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-18-0x (1832)
ସାଲ୍ବବାଣାର୍ଦିତେ ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେ ବଲିନାଂବରେ।
ବୃଷ୍ଣଯୋ ଭଗ୍ନସଂକଲ୍ପା ବିବ୍ଯଥୁଃ ପୃତନାମୁଖେ ॥ 3-18-1 (16366)
ହାହାକୃତମଭୂତ୍ସର୍ବଂ ବୃଷ୍ଣ୍ଯନ୍ଧକବଲଂ ତତଃ।
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେ ମୋହିତେ ରାଜନ୍ସାଲ୍ବଃ ପ୍ରମୁଦିତୋଽଭବତ୍ ॥ 3-18-2 (16367)
ତଂ ତଥା ମୋହିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସାରଥିର୍ଜବନୈର୍ହଯୈଃ।
ରଣାଦପାହରତ୍ତୂର୍ଣଂ ଶିକ୍ଷିତୋ ଦାରୁକିସ୍ତଦା ॥ 3-18-3 (16368)
ନାତିଦୂରାପଯାତେ ତୁ ରଥେ ରଥବରପ୍ରଣୁତ୍।
ଧନୁର୍ଗୃହୀତ୍ବା ଯନ୍ତାରଂ ଲବ୍ଧସଜ୍ଞୋଽବ୍ରବୀଦିଦମ୍ ॥ 3-18-4 (16369)
ସୌତେ କିଂ ତେ ବ୍ଯବସିତଂ କସ୍ମାଦ୍ଯାସି ପରାଙ୍ମୁଖଃ।
ନୈଷ ବୃଷ୍ଣିପ୍ରବୀରାଣାମାହବେ ଧର୍ମ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 3-18-5 (16370)
କଚ୍ଚିତ୍ସୌତେ ନ ତେ ମୋହଃ ସାଲ୍ବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାହବେ।
ବିଷାଦୋ ବା ରଣଁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ରୂହି ମେ ତ୍ବଂ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-18-6 (16371)
ସୌତିରୁବାଚ। 3-18-7x (1833)
ଜାନାର୍ଦନେ ନ ମେ ମୋହୋ ନାପି ମାଂ ଭଯମାବିଶତ୍।
ଅତିଭାରଂ ତୁ ତେ ମନ୍ଯେ ସାଲ୍ବଂ କେଶବନନ୍ଦନ ॥ 3-18-7 (16372)
ସୋଭିଯାତି ଶନୈର୍ବୀର ବଲବାନେଷ ପାପକୃତ୍।
ମୋହିତଶ୍ଚ ରଣେ ଶୂରୋ ରକ୍ଷ୍ଯଃ ସାରଥିନା ରଥୀ ॥ 3-18-8 (16373)
ଆଯୁଷ୍ମଂସ୍ତ୍ବଂ ମଯା ନିତ୍ଯଂ ରକ୍ଷିତବ୍ଯସ୍ତ୍ବଯାଽପ୍ଯହମ୍।
ରକ୍ଷିତବ୍ଯୋ ରଣେ ନିତ୍ଯମିତି କୃତ୍ବାଽପଯାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-18-9 (16374)
ଏକଶ୍ଚାସି ମହାବାହୋ ବହବଶ୍ଚାପି ଦାନବାଃ।
ନ ସମଂ ରୌକ୍ମିଣେଯାହଂ ରଣଏ ମତ୍ବାଽପଯାମି ବା ॥ 3-18-10 (16375)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-18-11x (1834)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତି ସୂତେ ତୁ ତଦା ମକରକେତୁମାନ୍।
ଉବାଚ ସୂତଂ କୌରବ୍ଯ ସଂନିବର୍ତ୍ଯ ରଥଂ ପୁନଃ ॥ 3-18-11 (16376)
ଦାରୁକାତ୍ମଜ ମୈବଂ ତ୍ବଂ ପୁନଃ କାର୍ଷୀଃ କଥଂଚନ।
ନ୍ଯପଯାନଂ ରଣାତ୍ସୌତେ ଜୀବତୋ ମମ କର୍ହିଚିତ୍ ॥ 3-18-12 (16377)
ନ ସ ବୃଷ୍ଣିକୁଲେ ଜାତୋ ଯୋ ବୈ ତ୍ଯଜତି ସଂଗରମ୍।
ଯୋ ବା ନିପତିତଂ ହନ୍ତି ତବାସ୍ମୀତି ଚ ବାଦିନମ୍ ॥ 3-18-13 (16378)
ତଥା ସ୍ତ୍ରିଯଂ ଚ ଯୋ ହନ୍ତି ବାଲଂ ବୃଦ୍ଧଂ ତଥୈବ ଚ।
ବିରଥଂ ମୁକ୍ତକେଶଂ ଚ ଭଗ୍ନଶସ୍ତ୍ରାଯୁଧଂ ତଥା ॥ 3-18-14 (16379)
ତ୍ବଂ ଚ ସୂତକୁଲେ ଜାତୋ ବିଦିତଃ ସୂତକର୍ମଣି।
ଧର୍ମଜ୍ଞଶ୍ଚାସି ବୃଷ୍ଣୀନାମାହବେଷ୍ବପି ଦାରୁକେ ॥ 3-18-15 (16380)
ସ ଜାନଂଶ୍ଚରିତଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ବୃଷ୍ଣୀନାଂ ପୃତନାମୁଖେ।
ଅପଯାନଂ ପୁନ ସୌତେ ମୈବଂ କାର୍ଷୀଃ କଥଂଚନ ॥ 3-18-16 (16381)
ଅପଯାତଂ ହତଂ ପୃଷ୍ଠେ ଭ୍ରାନ୍ତଂ ରଣପଲାଯିତମ୍।
ଗଦାଗ୍ରଜୋ ଦୁରାଧର୍ଷଃ କିଂ ମାଂ ବକ୍ଷ୍ଯତି ମାଧବଃ ॥ 3-18-17 (16382)
କେଶବସ୍ଯାଗ୍ରଜୋ ବାଽପି ନୀଲବାସା ମଦୋତ୍କଟଃ।
କିଂ ବକ୍ଷ୍ଯତି ମହାବାହୁର୍ବଲଦେବଃ ସମାଗତଃ ॥ 3-18-18 (16383)
କିଂ ବକ୍ଷ୍ଯତିଶିନେର୍ନପ୍ତା ରଣସିଂହୋ ମହାରଥଃ।
ଅପଯାତଂ ରଣାତ୍ସୂତ ସାମ୍ବଶ୍ଚ ସମିତିଂଜଯଃ ॥ 3-18-19 (16384)
ଚାରୁଦେଷ୍ଣଶ୍ଚ ଦୁର୍ଧର୍ଷସ୍ତଥୈବ ଗଦସାରଣୌ।
ଅକ୍ରୂରଶ୍ଚ ମହାବାହୁଃ କିଂ ମାଂ ବକ୍ଷ୍ଯତି ସାରଥେ ॥ 3-18-20 (16385)
ଶୂରଂ ସଂଭାବିତଂ ଶାନ୍ତଂ ନିତ୍ଯଂ ପୁରୁଷମାନିନମ୍।
ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚ ବୃଷ୍ଣିବୀରାଣାଂ କିଂ ମାଂବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ସଂଗତାଃ ॥ 3-18-21 (16386)
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽଯମୁପାଯାତି ଭୀତସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହାହବମ୍।
ଧିଗେନମିତି ବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ନ ତୁ ବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ସାଧ୍ବିତି ॥ 3-18-22 (16387)
ଧିଗ୍ବାଚା ପରିହାସୋପି ମମ ବା ମଦ୍ବିଧସ୍ଯ ବା।
ମୃତ୍ଯୁନାଽଭ୍ଯଧିକଃ ସୌତେ ସ ତ୍ବଂ ମାବ୍ଯପଯାଃ ପୁନଃ ॥ 3-18-23 (16388)
ଭାରଂ ହି ମଯି ସଂନ୍ଯସ୍ଯ ଯାତୋ ମଧୁନିହା ହରିଃ।
ଯଜ୍ଞଂ ବାରତସିଂହସ୍ଯ ନ ହି ଶକ୍ଯୋଽଦ୍ଯମର୍ଷିତୁମ୍ । 3-18-24 (16389)
କୃତବର୍ମା ମଯା ବୀରୋ ନିର୍ଯାସ୍ଯନ୍ନେବ ବାରିତଃ।
ସାଲ୍ବଂ ନିବାରଯିଷ୍ଯେଽହଂ ତିଷ୍ଠ ତ୍ବମିତି ସୂତଜ ॥ 3-18-25 (16390)
ସ ଚ ସଂଭାବଯନ୍ମାଂ ବୈ ନିବୃତ୍ତୋ ହୃଦିକାତ୍ମଜଃ।
ତଂ ସମେତ୍ଯ ରଣଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା କିଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ମହାରଥଂ ॥ 3-18-26 (16391)
ଉପଯାନ୍ତଂ ଦୁରାଧର୍ଷଂ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧରମ୍।
ପୁରୁଷଂ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଂ କିଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ମହାଭୁଜମ୍ ॥ 3-18-27 (16392)
ସାତ୍ଯକିଂ ବଲଦେବଂ ଚ ଯେ ଚାନ୍ଯେଽନ୍ଧକବୃଷ୍ଣଯଃ।
ମଯା ସ୍ପର୍ଧନ୍ତି ସତତଂ କିଂ ନୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତାନହଂ ॥ 3-18-28 (16393)
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ରଣମିମଂ ସୌତେ ପୃଷ୍ଠତୋଽଭ୍ଯାହତଃ ଶରୈଃ।
ତ୍ବଯାଽପନୀତୀ ବିବଶୋ ନ ଜୀବେଯଂ କଥଂଚନ ॥ 3-18-29 (16394)
ସଂନିବର୍ତ ରଥେନାଶୁ ପୁନର୍ଦାରୁକନନ୍ଦନ।
ନ ଚୈତଦେବଂ କର୍ତବ୍ଯମଥାପତ୍ସୁ କଥଂଚନ ॥ 3-18-30 (16395)
ନ ଜୀବିତମହଂ ସୌତେ ବହୁ ମନ୍ଯେ କଥଂଚନ।
ଅପଯାତୋ ରଣାଦ୍ଭୀତଃ ପୃଷ୍ଠତୋଽଭ୍ଯାହତଃ ଶରୈଃ ॥ 3-18-31 (16396)
କଦାଽପି ସୂତପୁତ୍ର ତ୍ବଂ ଜାନୀଷେ ମାଂ ଭଯାର୍ଦିତମ୍।
ଅପଯାତଂ ରଣଂ ହିତ୍ବା ଯଥା କାପୁରୁଷଂ ତଥା ॥ 3-18-32 (16397)
ଅଯୁକ୍ତଂ ତୁ ମଯା ତ୍ଯକ୍ତୁଂ ସଂଗ୍ରାମଂ ଦାରୁକାତ୍ମଜ।
ମଯି ଯୁଦ୍ଧାର୍ଥିନି ଭୃଶଂ ସ ତ୍ବଂ ଯାହି ଯତୋ ରଣମ୍ ॥ 3-18-33 (16398)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ଣଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 19 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-18-2 ପରେ ଚ ମୁଦିତା ଭୃଶମ୍। ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-18-11 ରଥଂ ପୁନଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-18-19 ଶିନେର୍ନପ୍ତା ସାତ୍ଯକିଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 019
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.19. ଅଧ୍ଯାଯଃ 019
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନପରାଜିତସ୍ଯ ସାଲ୍ବସ୍ଯ ରଣାଦପଯାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-19-0 (16399)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-19-0x (1835)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯ ସୂତପୁତ୍ରସ୍ତତୋ ମୃଧେ।
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନମବ୍ରବୀଚ୍ଛ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଂ ମଧୁରଂ ବାକ୍ଯମଞ୍ଜସା ॥ 3-19-1 (16400)
ନ ମେ ଭଯଂ ରୌକ୍ମିଣେଯ ସଂଗ୍ରାମେ ଯଚ୍ଛତୋ ହଯାନ୍।
ଯୁଦ୍ଧଜ୍ଞୋସ୍ମି ଚ ବୃଷ୍ଣୀନାଂ ନାତ୍ର କିଂଚିଦତୋଽନ୍ଯଥା ॥ 3-19-2 (16401)
ଆଯୁଷ୍ମନ୍ନୁପଦେଶସ୍ତୁ ସାରଥ୍ଯେ ବର୍ତତାଂ ସ୍ମୃତଃ।
ସର୍ବାର୍ଥେଷୁ ରଥୀ ରକ୍ଷ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ଚାପି ଭୃଶପୀଡିତଃ ॥ 3-19-3 (16402)
ତ୍ବଂ ହି ସାଲ୍ବପ୍ରଯୁକ୍ତେନ ଶରେଣାଭିହତୋ ଭୃଶମ୍।
କଶ୍ମଲାଭିହତୋ ବୀର ତତୋଽହମପଯାତବାନ୍ ॥ 3-19-4 (16403)
ସତ୍ବଂ ସାତ୍ବତମୁଖ୍ଯାଦ୍ଯ ଲବ୍ଧସଂଜ୍ଞୋ ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ପଶ୍ଯ ମେ ହଯସଂଯାନେ ଶିକ୍ଷାଂ କେଶବନନ୍ଦନ ॥ 3-19-5 (16404)
ଦାରୁକେଣାହମୁତ୍ପନ୍ନୋ ଯଥାବଚ୍ଚୈବ ଶିକ୍ଷିତଃ।
ବୀତଭୀଃ ପ୍ରବିଶାମ୍ଯେତାଂ ସାଲ୍ବସ୍ଯ ମହତୀଂ ଚମୂମ୍ ॥ 3-19-6 (16405)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-19-7x (1836)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ବୀରୋ ହଯାନ୍ସଂଚୋଦ୍ଯ ସଂଗରେ।
ରଶ୍ମିଭିସ୍ତୁ ସମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ଜବେନାଭ୍ଯପତତ୍ତଦା ॥ 3-19-7 (16406)
ମଣ୍ଡଲାନି ବିଚିତ୍ରାଣି ଯମକାନୀତରାଣି ଚ।
ସବ୍ଯାନି ଚ ବିଚିତ୍ରାଣି ଦକ୍ଷିଣାନି ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-19-8 (16407)
ପ୍ରତୋଦେନାହତା ରାଜନ୍ରଶ୍ମିଭିଶ୍ଚ ସମୁଦ୍ଯତାଃ।
ଉତ୍ପତନ୍ତ ଇବାକାଶଂ ବିବଭୁସ୍ତେ ହଯୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-19-9 (16408)
ତେ ହସ୍ତଲାଘବୋପେତଂ ବିଜ୍ଞାଯ ନୃପ ଦାରୁକିମ୍।
ଉହ୍ଯମାନା ଇବ ତଦା ନାସ୍ପୃଶଂଶ୍ଚରଣୈର୍ମହୀମ୍ ॥ 3-19-10 (16409)
ସୋପସବ୍ଯାଂ ଚମୂଂ ତସ୍ଯ ସାଲ୍ବସ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ।
ଚକାର ନାତିଯତ୍ନେନ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-19-11 (16410)
ଅମୃଷ୍ଯମାଣୋପସବ୍ଯଂ ସାଲ୍ବଃ ସମିତିଦାରୁଣଃ।
ଯନ୍ତାରମସ୍ଯ ସହସା ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈଃ ସମାର୍ଦଯତ୍ ॥ 3-19-12 (16411)
ଦାରୁକସ୍ଯ ସୁତସ୍ତଂ ତୁ ବାଣବେଗମଚିନ୍ତଯନ୍।
ଭୂଯ ଏବ ମହାବାହୋ ପ୍ରଯଯାବପସବ୍ଯତଃ ॥ 3-19-13 (16412)
ତତୋ ବାଣାନ୍ବହୁବିଧାନ୍ପୁନରେବ ସ ସୌଭରାଟ୍।
ମୁମୋଚ ତନଯେ ବୀର ମମ ରୁକ୍ମିଣିନନ୍ଦନେ ॥ 3-19-14 (16413)
ତାନପ୍ରାପ୍ତାଞ୍ଶିତୈର୍ବ୍ରାଣୈଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ପରବୀରହା।
ରୌକ୍ମିଣେଯଃ ସ୍ମିତଂ କୃତ୍ବା ଦର୍ଶଯନ୍ହସ୍ତଲାଘବଂ ॥ 3-19-15 (16414)
ଛିନ୍ନାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ତାନ୍ବାଣାନ୍ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ଚ ସୌଭରାଟ୍।
ଆସୁରୀଂ ଦାରୁଣୀଂ ମାଯାମାସ୍ଥାଯ ବ୍ଯସୃଜଚ୍ଛରାନ୍ ॥ 3-19-16 (16415)
ପ୍ରଯୁଜ୍ଯମାନମାଜ୍ଞାଯ ଦୈତେଯାସ୍ତ୍ରଂ ମହାବଲମ୍।
ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣାନ୍ତରା ଚ୍ଛିତ୍ତ୍ବାମୁମୋଚାନ୍ଯନ୍ପତସ୍ତ୍ରିଣଃ ॥ 3-19-17 (16416)
ତେ ତଦସ୍ତ୍ରଂ ବିଧୂଯାଶୁ ବିବ୍ଯଧୂ ରୁଧିରାଶନାଃ।
ଶିରସ୍ଯୁରସି ବକ୍ରେ ଚ ସ ମୁମୋହ ପପାତ ଚ ॥ 3-19-18 (16417)
ତସ୍ମିନ୍ନିପତିତେ କ୍ଷୁଦ୍ରେ ସାଲ୍ବେ ବାଣପ୍ରପୀଡିତେ।
ରୌକ୍ମିଣେଯୋଽପରଂ ବାଣଂ ସଂଦଧେ ଶତ୍ରତାପନଃ ॥ 3-19-19 (16418)
ତମର୍ଚିତଂ ସର୍ବଦାଶାର୍ହପୂଗୈ-
ରାଶୀର୍ଭିରର୍କଜ୍ବଲନପ୍ରକାଶମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶରଂ ଜ୍ଯାମଭିନୀଯମାନଂ
ବଭୂବ ହାହାକୃତମନ୍ତରିକ୍ଷମ୍ ॥ 3-19-20 (16419)
ତତୋ ଦେବଗଣାଃ ସର୍ବେ ସେନ୍ଦ୍ରାଃ ସହଧନେଶ୍ବରାଃ।
ନାରଦଂ ପ୍ରେଷଯାମାସୁ- ଶ୍ବସନଂ ଚ ମନୋଜବମ୍ ॥ 3-19-21 (16420)
ତୌ ରୌକ୍ମିଣେଯମାଗମ୍ଯ ବଚୋଽବ୍ରୂତାଂ ଦିବୌକସାମ୍।
ନୈବ ବଧ୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ବୀର ସାଲ୍ବରାଜଃ କଥଂଚନ ॥ 3-19-22 (16421)
ସଂହରସ୍ବ ପୁନର୍ବାଣମବଧ୍ଯୋଽଯଂ ତ୍ବଯା ରଣେ।
ଏତସ୍ଯ ଚ ଶରସ୍ଯାଜୌ ନାବଧ୍ଯୋସ୍ତି ପୁମାନ୍କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-19-23 (16422)
ମୃତ୍ଯୁରସ୍ଯ ମହାବାହୋ ରଣେ ଦେବକିନନ୍ଦନଃ।
କୃଷ୍ଣଃ ସଂକଲ୍ପିତୋ ଧାତ୍ରା ତନ୍ମିଥ୍ଯା ନ ଭବେଦିତି ॥ 3-19-24 (16423)
ତତଃ ପରମସଂହୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ଶରମୁତ୍ତମମ୍।
ସଂଜହାର ଧନୁଃଶ୍ରେଷ୍ଠାତ୍ତୂଣେ ଚୈବ ନ୍ଯବେଶଯତ୍ ॥ 3-19-25 (16424)
ତତ ଉତ୍ଥାଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସାଲ୍ବଃ ପରମଦୁର୍ମନାଃ।
ବ୍ଯପାଯାତ୍ସବଲସ୍ତୂର୍ଣଂ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଶରପୀଡିତଃ ॥ 3-19-26 (16425)
ସ ଦ୍ବାରକାଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ସାଲ୍ବୋ ବୃଷ୍ଣିଭିରାର୍ଦିତଃ।
ସୌଭମାସ୍ଥାଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦିବମାଚକ୍ରମେ ତଦା ॥ 3-19-27 (16426)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 20 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-19-8 ଯମକାନି ସଦୃଶାନି। ଇତରାଣି ବିସଦୃଶାନି ॥ 3-19-10 ଦହ୍ଯମାନା ଇବେତି ଖ. ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 020
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.20. ଅଧ୍ଯାଯଃ 020
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସଂବସ୍ଯ ସାଲ୍ବେନ ସହ ଯୁଦ୍ଧପ୍ରକାରକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-20-0 (16427)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-20-0x (1837)
ଆନର୍ତନଗରଂ ମୁକ୍ତଂ ତତୋଽହମଗମଂ ତଦା।
ମହାକ୍ରତୌ ରାଜସୂଯେ ନିବୃତ୍ତେ ନୃପତେ ତବ ॥ 3-20-1 (16428)
ଅପଶ୍ଯଂ ଦ୍ବାରକାଂ ଚାହଂ ମହାରାଜ ହତତ୍ବିଷମ୍।
ନିଃସ୍ବାଧ୍ଯାଯବଷଟ୍କାରାଂ ନିର୍ଭୂଷଣବରସ୍ତ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-20-2 (16429)
ଅନଭିଜ୍ଞେଯରୂପାଣି ଦ୍ବାରକୋପବନାନି ଚ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶଙ୍କୋପପନ୍ନୋଽହମପୃଚ୍ଛଂ ହୃଦିକାତ୍ମଜମ୍ ॥ 3-20-3 (16430)
ଅସ୍ବସ୍ଥନରନାରୀକମିଦଂ ବୃଷ୍ଣିକୁଲଂ ଭୃଶମ୍।
କିମିଦଂ ନରଶାର୍ଦୂଲ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 3-20-4 (16431)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ତୁ ମଯା ବିସ୍ତରେଣେଦମବ୍ରବୀତ୍।
ରୋଧଂ ମୋକ୍ଷଂ ଚ ସାଲ୍ବେନ ହାର୍ଦିକ୍ଯୋ ରାଜସତ୍ତମ ॥ 3-20-5 (16432)
ତତୋଽହଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସର୍ବମଶେଷତଃ।
ବିନାଶେ ସାଲ୍ବରାଜସ୍ଯ ତଦୈବାକରବଂ ମତିମ୍ ॥ 3-20-6 (16433)
ତତୋଽହଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ ପୁରେ ଜନମ୍ ॥
ରାଜାନମାହୁକଂ ଚୈବ ତଥୈବାକନଦୁନ୍ଦୁଭିମ୍ ॥ 3-20-7 (16434)
ସର୍ବାନ୍ବୃଷ୍ଣିପ୍ରବୀରାଂଶ୍ଚ ହର୍ଷଯନ୍ନବ୍ରୁବଂ ତଦା।
ଅପ୍ରମାଦଃ ସଦା କାର୍ଯୋ ନଗରେ ଯାଦବର୍ଷଭାଃ ॥ 3-20-8 (16435)
ସାଲ୍ବରାଜବିନାଶାଯ ପ୍ରଯାତଂ ମାଂ ନିବୋଧତ।
ନାହତ୍ବା ତଂ ନିବର୍ତିଷ୍ଯେ ପୁରୀଂ ଦ୍ବାରବତୀଂ ପ୍ରତି ॥ 3-20-9 (16436)
ସସାଲ୍ବଂ ସୌଭନଗରଂ ହତ୍ବା ଦ୍ରଷ୍ଟାସ୍ମି ବଃ ପୁନଃ।
ତ୍ରିଃସାମା ହନ୍ଯତାମେଷା ଦୁନ୍ଦୁଭିଃ ଶତ୍ରୁଭୀଷଣା ॥ 3-20-10 (16437)
ତେ ମଯାଽଽଶ୍ବାସିତା ବୀରା ଯଥାବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ସର୍ବେ ମାମବ୍ରୁବନ୍ହୃଷ୍ଟାଃ ପ୍ରଯାହି ଜହିଶାତ୍ରବାନ୍ ॥ 3-20-11 (16438)
ତୈଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାତ୍ମଭିର୍ବୀରୈରାଶୀର୍ଭିରଭିନନ୍ଦିତଃ।
ବାଚଯିତ୍ବା ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠାନ୍ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ଭବମ୍ ॥ 3-20-12 (16439)
ଶୈବ୍ଯସୁଗ୍ରୀବଯୁକ୍ତେନ ରଥେନାନାଦଯନ୍ଦିଶଃ।
ପ୍ରଧ୍ମାଯ ଶଙ୍ଖପ୍ରବରଂ ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯମହଂ ନୃପ ॥ 3-20-13 (16440)
ପ୍ରଯାତୋସ୍ମି ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବଲେନ ମହତା ବୃତଃ।
କ୍ଲୃପ୍ତେନ ଚତୁରଙ୍ଗେଣ ଯତ୍ତେନ ଜିତକାଶିନା ॥ 3-20-14 (16441)
ସମତୀତ୍ଯ ବହୂନ୍ଦେଶାନ୍ଗିରୀଂଶ୍ଚ ବହୁପାଦପାନ୍।
ସରାଂସି ସରିତଶ୍ଚୈବ ମାର୍ତିକାବତମାସଦମ୍ ॥ 3-20-15 (16442)
ତତ୍ରାଶ୍ରୌଷଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ସାଲ୍ବଂ ସାଗରମନ୍ତିକାତ୍।
ପ୍ରଯାନ୍ତଂ ସୌଭମାସ୍ଥାଯ ତମହଂ ପୃଷ୍ଠତୋଽନ୍ବଗାମ୍ ॥ 3-20-16 (16443)
`ଦୃଷ୍ଟବାନସ୍ମି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସାଲ୍ବରାଜମଥାନ୍ତିକେ।'
ତତଃ ସାଗରମାସାଦ୍ଯ କୁକ୍ଷୌ ତସ୍ଯ ମହୋର୍ମିଣଃ।
ସମୁଦ୍ରନାଭ୍ଯାଂ ସାଲ୍ବୋଽଭୂତ୍ସୌଭମାସ୍ଥାଯ ଶତ୍ରୁହନ୍ ॥ 3-20-17 (16444)
`ସ ମାମାଲୋକ୍ଯ ସହସା ସେନାଂ ସ୍ବାଂ ପ୍ରାହିଣୋନ୍ମୃଧେ।
ମଦ୍ବାହୁନା ଚ ସେନାଯାଂ ଶିଷ୍ଟାଯାଂ କିଂଚିଦେବ ଚ' 3-20-18 (16445)
ସ ସମାଲୋକ୍ଯ ସହସା ସ୍ମଯନ୍ନିବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଆହ୍ବଯାମାସ ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ଯୁଦ୍ଧାଯୈବ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 3-20-19 (16446)
ତସ୍ଯ ଶାର୍ଙ୍ଗବିନିର୍ମୁକ୍ତୈର୍ବହୁଭିର୍ମର୍ମଭେଦିଭିଃ।
ପୁରଂ ନାସାଦ୍ଯତ ଶରୈସ୍ତତୋ ମାଂ ରୋଷ ଆବିଶତ୍ ॥ 3-20-20 (16447)
ସ ଚାପି ପାପପ୍ରକୃତିର୍ଦୈତେଯାପଶଦୋ ନୃପ।
ମଯ୍ଯବର୍ଷତ ଦୁର୍ଧର୍ଷଃ ଶରଧାରାଃ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-20-21 (16448)
ସୈନିକାନ୍ମମ ସୂତଂ ଚ ହଯାଂଶ୍ଚ ସ ସମାକିରତ୍।
ଅଚିନ୍ତଯନ୍ତସ୍ତୁ ଶରାନ୍ବଯଂ ଯୁଧ୍ଯାମ ଭାରତ ॥ 3-20-22 (16449)
ତତଃ ଶତସହସ୍ରାଣି ଶରାଣାଂ ନତପର୍ବଣାମ୍।
ଚିକ୍ଷିପୁଃ ସମରେ ବୀରା ମଯି ସାଲ୍ବପଦାନୁଗାଃ ॥ 3-20-23 (16450)
ତେ ହଯାଂଶ୍ଚ ରଥଂ ଚୈବ ଧ୍ବଜଂ ଦାରୁକମେବ ଚ।
ଛାଦଯାମାସୁରସୁରାସ୍ତୈର୍ବାଣୈର୍ମର୍ମଭେଦିଭିଃ ॥ 3-20-24 (16451)
ନ ହଯା ନ ରଥୋ ବୀର ନ ଧ୍ବଜୋ ନ ଚ ଦାରୁକଃ।
ଅଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶରୈଶ୍ଛନ୍ନାସ୍ତଥାଽହଂ ସୈନିକାଶ୍ଚ ମେ ॥ 3-20-25 (16452)
ତତୋଽହମପି କୌନ୍ତେଯ ଶରାଣାମଯୁତାନ୍ବହୂନ୍।
ଆମନ୍ତ୍ରିତାନାଂ ଧନୁଷା ଦିବ୍ଯେନ ବିଧିନାଽକ୍ଷିପମ୍ ॥ 3-20-26 (16453)
ନ ତତ୍ରବିଷଯସ୍ତ୍ବାସୀନ୍ମମ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ।
ଖେ ବିଷକ୍ତଂ ହି ତତ୍ସୌଭଂ କ୍ରୋଶମାତ୍ର ଇବାଭବତ୍ ॥ 3-20-27 (16454)
ତତସ୍ତେ ପ୍ରେକ୍ଷକାଃ ସର୍ବେ ଦେବା ବୈ ଦିବମାସ୍ଥିତାଃ।
ହର୍ଷଯାମାସୁରୁଚ୍ଚୈର୍ମାଂ ସିଂହନାଦତଲସ୍ବନୈଃ ॥ 3-20-28 (16455)
ମତ୍କାର୍ମୁକବିନିର୍ମୁକ୍ତା ଦାନବାନାଂ ମହାରଣେ।
ଅଙ୍ଗେଷୁ ରୁଧିରାକ୍ତାସ୍ତେ ବିବିଶୁଃ ଶଲଭା ଇବ ॥ 3-20-29 (16456)
ତତୋ ହଲହଲାଶବ୍ଦଃ ସୌଭମଧ୍ଯେ ବ୍ଯବର୍ଧତ।
ବଧ୍ଯତାଂ ବିଶିଖୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ପତତାଂ ଚ ମହାର୍ଣବେ ॥ 3-20-30 (16457)
ତେ ନିକୃତ୍ତଭୁଜସ୍କନ୍ଧାଃ କବନ୍ଧାକୃତିଦର୍ଶନାଃ।
ନଦନ୍ତୋ ଭୈରବାନ୍ନାଦାନ୍ନିପତନ୍ତି ସ୍ମ ଦାନବାଃ।
ପତିତାସ୍ତେଽପି ଭକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ସମୁଦ୍ରାଂଭୋନିବାସିଭିଃ ॥ 3-20-31 (16458)
ତତୋ ଗୋକ୍ଷୀରକୁନ୍ଦେନ୍ଦୁମୃଣାଲରଜତପ୍ରଭମ୍।
ଜଲଜଂ ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯଂ ବୈ ପ୍ରାଣେନାହମପୂରଯମ୍ ॥ 3-20-32 (16459)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପତିତାଂସ୍ତତ୍ର ସାଲ୍ବଃ ସୌଭପତିସ୍ତତଃ।
ମାଯାଯୁଦ୍ଧେନ ମହତା ଯୋଧଯାମାସ ମାଂ ଯୁଧି ॥ 3-20-33 (16460)
ତତୋ ଗଦା ହଲାଃ ପ୍ରାସାଃ ଶୂଲଶକ୍ତିପରଶ୍ଚଥାଃ।
ଅସଯଃ ଶକ୍ତିକୁଲିଶପାଶର୍ଷ୍ଟିକନପାଃ ଶରାଃ।
ପଟ୍ଟସାଶ୍ଚ ଭୁଶୁଣ୍ଡ୍ଯଶ୍ଚ ପ୍ରପତନ୍ତ୍ଯନିଶଂ ମଯି ॥ 3-20-34 (16461)
ତାମହଂ ମାଯଯୈବାଶୁ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ବ୍ଯନାଶଯମ୍।
ତସ୍ଯାଂ ହତାଯାଂ ମାଯାଯାଂ ଗିରିଶୃଙ୍ଗୈରଯୋଧଯତ୍ ॥ 3-20-35 (16462)
ତତୋଽଭବତ୍ତମ ଇବ ପ୍ରକାଶ ଇବ ଚାଭବତ୍।
ଦୁର୍ଦିନଂ ସୁଦିନଂ ଚୈବ ଶୀତମୁଷ୍ଣଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-20-36 (16463)
ଅଙ୍ଗାରପାଂସୁବର୍ଷଂ ଚ ଶସ୍ତ୍ରବର୍ଷଂ ଚ ଭାରତ।
ଏବଂ ମାଯାଂ ପ୍ରକୁର୍ବାଣୋ ଯୋଧଯାମାସ ମାଂ ରିପୁଃ ॥ 3-20-37 (16464)
ବିଜ୍ଞାଯ ତଦହଂ ସର୍ବଂ ମାଯଯୈବ ବ୍ଯନାଶଯମ୍।
ଯଥାକାଲଂ ତୁ ଯୁଦ୍ଧେନ ବ୍ଯଧମଂ ସର୍ବତଃ ଶରୈଃ ॥ 3-20-38 (16465)
`ତତୋ ହତାଯାଂ ଚ ମଯା ମାଯାଯାଂ ଯୁଧି ଦାନବଃ।
ମାଯାମନ୍ଯାଂ ମହାରାଜ ଚକାର ମତିମୋହିନୀମ୍ ॥' 3-20-39 (16466)
ତତୋ ବ୍ଯୋମ ମହାରାଜ ଶତସୂର୍ଯମିବାଭବତ୍।
ଶତଚନ୍ଦ୍ରଂ ଚ କୌନ୍ତେଯ ସହସ୍ରାଯୁତତାରକମ୍ ॥ 3-20-40 (16467)
ତତୋ ନାଜ୍ଞାଯତ ତଦା ଦିବାରାତ୍ରଂ ତଥା ଦିଶଃ।
ତତୋଽହଂ ମୋହମାପନ୍ନଃ ପ୍ରଜ୍ଞାସ୍ତ୍ରଂ ସମଯୋଜଯମ୍ ॥ 3-20-41 (16468)
ତଦସ୍ତ୍ରମସ୍ତମସ୍ତ୍ରେଣ ବିଧୂତଂ ଶରତୂଲବତ୍।
ତଥା ତଦଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଲବ୍ଧାଲୋକସ୍ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୁନଃ ଶତ୍ରୁମଯୋଧଯମ୍ ॥ 3-20-42 (16469)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 20 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-20-3 ହୃଦିକାତ୍ମଜଂ କୃତକର୍ମାଣମ୍ ॥ 3-20-10 ତ୍ରିଃସାମା ତ୍ରିସ୍ବରା ନୀଚମନ୍ଦ୍ରତାରଭାବେନ ॥ 3-20-12 ବାଚଯିତ୍ବା ସ୍ବସ୍ତିବାଦାନିତି ଶେଷଃ। ଶିରସା ହରମିତି ଟ. ପାଠଃ। ଶିରସାହୁକମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-20-14 ଜିତକାଶିନା ଜଯଶୋଭିନା ॥ 3-20-15 ମାର୍ତିକାବତଂ ଦେଶବିଶେଷମ୍। ଆସଦଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ ॥ 3-20-16 ସାଗରମନ୍ତିକାତ୍ ସାଗରସମୀପେ। ଅନ୍ବଗାଂ ଅନୁଗତବାନସ୍ମି ॥ 3-20-17 ମହୋର୍ମିଣଃ ମହୋର୍ମିମତଃ। ବ୍ରୀହ୍ଯାଦିତ୍ବାଦିନିଃ। ନାଭ୍ଯାଂ ଗର୍ଭେ ଗୁପ୍ତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-20-20 ତସ୍ଯ ପୁରଂ ମଦୀଯୈଃ ଶରୈର୍ନାସାଦ୍ଯତେତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-20-26 ଆମନ୍ତ୍ରିତାନାଂ ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତାନାମ୍। ଦିବ୍ଯେନ ବିଧିନା ଅଲୌକିକଯା ଅସ୍ତ୍ରିବିଦ୍ଯଯା ॥ 3-20-30 ବଧ୍ଯତାଂ ବଧ୍ଯମାନାନାମ୍ ॥ 3-20-32 ପ୍ରାଣଏନ ବଲେନ ॥ 3-20-34 ଶକ୍ତ୍ଯାଦୀନାଂ କନୋ ଦୀପ୍ତିର୍ଗତିଃ ଶୋଭା ବା ତାଂ ପାନ୍ତି ତେ। କାର୍ତିକେଯେନ୍ଦ୍ରବରୁଣଯମାଯୁଧତୁଲ୍ଯା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 021
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.21. ଅଧ୍ଯାଯଃ 021
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣସାଲ୍ବଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥ ସାଲ୍ବେନ ସ୍ବମାଯାସୃଷ୍ଟବସୁଦେବସ୍ଯ ଶିରଶ୍ଛେଦନପ୍ରଦର୍ଶନେନ କୃଷ୍ଣବ୍ଯାମୋହନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତୋ ମୁହୂର୍ତେନ ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧେନ କୃଷ୍ଣେନ ସ୍ବାନୁଭୂତସ୍ଯ ମାଯିକତ୍ବାଧ୍ଯବସାଯଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-21-0 (16470)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-21-0x (1838)
ଏବଂ ସ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଃ ସାଲ୍ବୋ ରାଜ୍ଞଂ ମହାରିପୁଃ।
ଯୁଧ୍ଯମାନୋ ମଯା ସଙ୍ଖ୍ଯେ ବିଯଦଭ୍ଯଗମତ୍ପୁନଃ ॥ 3-21-1 (16471)
ତତଃ ଶତଘ୍ନୀଶ୍ଚ ମହାଗଦାଶ୍ଚ
ଦୀପ୍ତାଶ୍ଚ ଶୂଲାନ୍ମୁସଲାନସୀଂଶ୍ଚ।
ଚିକ୍ଷେପ ରୋଷାନ୍ମଯି ମନ୍ଦବୁଦ୍ଧିଃ
ସାଲ୍ବୋ ମହାରାଜ ଜଯାଭିକାଙ୍କ୍ଷୀ ॥ 3-21-2 (16472)
ତାନାଶୁଗୈରାପତତୋଽହମାଶୁ
ନିବାର୍ଯ ତୂର୍ଣଂ ଖଗମାନ୍ଖ ଏବ।
ଦ୍ବିଧା ତ୍ରିତା ଚାଚ୍ଛିନମାଶୁ ମୁକ୍ତୈ-
ସ୍ତତୋଽନ୍ତରିକ୍ଷେ ନିନଦୋ ବଭୂବ ॥ 3-21-3 (16473)
ତତଃ ଶତସହସ୍ରେଣ ଶରାଣାଂ ନତପର୍ବଣାମ୍।
ଦାରୁକଂ ବାଜିନଶ୍ଚୈବ ରଥଂ ଚ ସମବାକିରତ୍ ॥ 3-21-4 (16474)
ତତୋ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ବୀର ଦାରୁକୋ ବିହ୍ବଲନ୍ନିବ।
ସ୍ଥାତବ୍ଯମିତି ତିଷ୍ଠାମି ସାଲ୍ବବାଣପ୍ରପୀଡିତଃ।
ଅବସ୍ଥାତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋମି ଅଙ୍ଗଂ ମେ ବ୍ଯବସୀଦତି ॥ 3-21-5 (16475)
ଇତି ତସ୍ଯ ନିଶମ୍ଯାହଂ ସାରଥେଃ କରୁଣଂ ବଚଃ।
ଅବେକ୍ଷମାଣୋ ଯନ୍ତାରମପଶ୍ଯଂ ଶରପୀଡିତମ୍ ॥ 3-21-6 (16476)
ନ ତସ୍ଯୋରସି ନୋ ମୂର୍ଧ୍ନି ନ କାଯେ ନ ଭୁଜଦ୍ବଯେ।
ଅନ୍ତରଂ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠ ପଶ୍ଯାମ୍ଯନିଚିତଂ ଶରୈଃ ॥ 3-21-7 (16477)
ସ ତୁ ବାଣବରୋତ୍ପୀଡାଦ୍ବିସ୍ରବତ୍ଯସୃଗୁଲ୍ବଣମ୍।
ଅଭିବୃଷ୍ଟୋ ଯଥା ମେଘୈର୍ଗିରିର୍ଗୈରିକଧାତୁମାନ୍ ॥ 3-21-8 (16478)
ଅଭୀଶୁହସ୍ତଂ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୀଦନ୍ତଂ ସାରଥିଂ ରଣେ।
ଅସ୍ତମ୍ଭଯଂ ମହାବାହୋ ସାଲ୍ବବାଣପ୍ରପୀଡିତମ୍ ॥ 3-21-9 (16479)
ଅଥ ମାଂ ପୁରୁଷଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଦ୍ବାରକାନିଲଯୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ତ୍ବରିତୋ ରଥମାରୋପ୍ଯ ସୌହୃଦାଦିବ ଭାରତ ॥ 3-21-10 (16480)
ଆହୁକସ୍ଯ ବଚୋ ବୀର ତସ୍ଯୈବ ପରିଚାରକଃ।
ବିଷଣ୍ଣଃ ସନ୍ନକଣ୍ଠେନ ତନ୍ନିବୋଧ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-21-11 (16481)
ଦ୍ବାରକାଧିପତିର୍ବୀର ଆହ ତ୍ବାମାହୁକୋ ବଚଃ।
କେଶବୈହି ବିଜାନୀଷ୍ବ ଯତ୍ତ୍ବାଂ ପିତୃସଖୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-21-12 (16482)
ଉପଯାତ୍ବା ତୁ ସାଲ୍ବେନ ଦ୍ବାରକାଂ ବୃଷ୍ଣିନନ୍ଦନ।
ବିଷକ୍ତେ ତ୍ବଯି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଇତଃ ଶୂରସୁତୋ ବଲାତ୍ ॥ 3-21-13 (16483)
ତଦଲଂ ସାଧୁଯୁଦ୍ଧେନ ନିବର୍ତସ୍ବ ଜନାର୍ଦନ।
ଦ୍ବାରକାମେବ ରକ୍ଷସ୍ବ କାର୍ଯମେତନ୍ମହତ୍ତବ ॥ 3-21-14 (16484)
ଇତ୍ଯହଂ ତସ୍ଯ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପରମଦୁର୍ମନାଃ।
ନିଶ୍ଚଯଂ ନାଧିଗଚ୍ଛାମି କର୍ତବ୍ଯସ୍ଯେତରସ୍ଯ ଚ ॥ 3-21-15 (16485)
ସାତ୍ଯକିଂ ବଲଦେବଂ ଚ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ଚ ମହାଂରଥମ୍।
ଜଗର୍ହେ ମନସା ବୀର ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ମହଦପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-21-16 (16486)
ଅହଂ ହି ଦ୍ବାରକାଯାଶ୍ଚ ପିତୁଶ୍ଚ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତେଷୁ ରକ୍ଷାଂ ସମାଧାଯ ପ୍ରଯାତଃ ସୌଭଯାତନେ ॥ 3-21-17 (16487)
ବଲଦେବୋ ମହାବାହୁଃ କଚ୍ଚିଜ୍ଜୀବତି ଶତ୍ରୁହା।
ସାତ୍ଯକୀ ରୌକ୍ମିଣେଯଶ୍ଚ ଚାରୁଦେଷ୍ଣଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ସାମ୍ବପ୍ରଭୃତଯଶ୍ଚୈବେତ୍ଯହମାସଂ ସୁଦୁର୍ମନାଃ ॥ 3-21-18 (16488)
ଏତେଷୁ ହି ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଜୀବତ୍ସୁ ନ କଥଂଚନ।
ଶକ୍ଯଃ ଶୂରସୁତୋ ହନ୍ତୁମପି ବଜ୍ରଭୃତା ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-21-19 (16489)
ହତଃ ଶୂରସୁତୋ ବ୍ଯକ୍ତଂ ବ୍ଯକ୍ତଂ ଚୈତେ ପରାସବଃ।
ବଲଦେବମୁଖାଃ ସର୍ବ ଇତି ମେ ନିଶ୍ଚିତା ମତିଃ ॥ 3-21-20 (16490)
ସୋହଂ ସର୍ବବିନାଶଂ ତଂ ଚିନ୍ତଯାନୋ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ।
ଅବିହ୍ବଲୋ ମହାରାଜ ପୁନଃ ସାଲ୍ବମଯୋଧଯମ୍ ॥ 3-21-21 (16491)
ତଦୋଽପଶ୍ଯଂ ମହାରାଜ ପ୍ରପତନ୍ତମହଂ ତଦା।
ସୌଭାଚ୍ଛୂରସୁତଂ ବୀର ତତୋ ମାଂ ମୋହ ଆବିଶତ୍ ॥ 3-21-22 (16492)
ତସ୍ଯ ରୂପଂ ପ୍ରପତତଃ ପିତୁର୍ମମ ନରାଧିପ।
ଯଯାତେଃ କ୍ଷୀଣପୁଣ୍ଯସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗାଦିବ ଭହୀତଲମ୍ ॥ 3-21-23 (16493)
ବିଶୀର୍ଣମଲିନୋଷ୍ଣୀପପ୍ରକୀର୍ଣାମ୍ବରମୂର୍ଧଜଃ।
ପ୍ରପତନ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ହ ସ୍ମ କ୍ଷୀଣପୁଣ୍ଯ ଇବ ଗ୍ରହଃ ॥ 3-21-24 (16494)
ତତଃ ଶାର୍ଙ୍ଗଂ ଧନୁଃଶ୍ରେଷ୍ଠଂ କରାତ୍ପ୍ରପତିତଂ ମମ।
ମୋହାପନ୍ନଶ୍ଚ କୌନ୍ତେଯ ରଥୋପସ୍ଥ ଉପାବିଶମ୍ ॥ 3-21-25 (16495)
ତତୋ ହାହାକୃତଂ ସର୍ବଂ ସୈନ୍ଯଂ ମେ ଗତଚେତନମ୍।
ମାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରଥନୀଡସ୍ଥଂ ଗତାସୁମିବ ଭାରତ ॥ 3-21-26 (16496)
ପ୍ରସାର୍ଯ ବାହୂ ପତତଃ ପ୍ରସାର୍ଯ ଚରଣାବପି।
ରୂପଂ ପିତୁର୍ମେ ବିବଭୌ ଶକୁନେ- ପତତୋ ଯଥା ॥ 3-21-27 (16497)
ତଂ ପତନ୍ତଂ ମହାବାହୋ ଶୂଲପଟ୍ଟସପାଣଯଃ।
ଅଭିଘ୍ନନ୍ତୋ ଭୃଶଂ ବୀର ମମ ଚୋତୋହ୍ଯକମ୍ପଯନ୍ ॥ 3-21-28 (16498)
ତତୋ ମୁହୂର୍ତାତ୍ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ସଂଜ୍ଞା-
ମହଂ ତଦା ବୀର ମହାବିମର୍ଦେ।
ନ ତତ୍ରସୌମଂ ନ ରିପୁଂ ଚ ସାଲ୍ବଂ
ପଶ୍ଯାମି ବୃଦ୍ଧଂ ପିତରଂ ନ ଚାପି ॥ 3-21-29 (16499)
ତତୋ ମମାସୀନ୍ମନସି ମାଯେଯମିତି ନିଶ୍ଚିତମ୍।
ପ୍ରବୁଦ୍ଧୋସ୍ମି ତତୋ ଭୂଯଃ ଶତଶୋ ବାଽକିରଂ ଶରାନ୍ ॥ 3-21-30 (16500)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଏକବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 21 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-21-8 ବାଣରୋତ୍ପୀଡାତ୍ କ୍ଷତସ୍ଥାନାତ୍। ଉଲ୍ବଣମୁତ୍କଟମ୍ ॥ 3-21-9 ଅସ୍ତମ୍ଭଯମାଶ୍ବାସିତବାନ୍ ॥ 3-21-12 ପିତୃସଖ ଆହୁକଃ ॥ 3-21-13 ବିଷକ୍ତେଽନ୍ଯତ୍ର ବ୍ଯାସକ୍ତେ। ଶୂରସୁତୋ ବସୁଦେବଃ ॥ 3-21-16 ଜଗର୍ହେ ନିନ୍ଦିତବାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 022
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.22. ଅଧ୍ଯାଯଃ 022
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସ୍ବେନ ସାଲ୍ବସଂହାରକଥନପୂର୍ବକଂ ସୁଭଦ୍ରାଭିମନ୍ଯୁମଭ୍ଯାଂ ସହ ଦ୍ବାରକାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଧୃଷ୍ଟକେତୁଭ୍ଯାଂ ଯଥାକ୍ରମଂ ଦ୍ରୌପଦେଯାନ୍ନକୁଲଭାର୍ଯାଂ ସ୍ବସ୍ବନଗରଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-22-0 (16501)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-22-0x (1839)
ତତୋଽହଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଗୃହ୍ଯରୁଚିରଂ ଧନୁଃ।
ଶରୈରପାତଯଂ ସୌଭାଚ୍ଛିରାଂସି ବିବୁଧଦ୍ବିଷାମ୍ ॥ 3-22-1 (16502)
ଶରାଂଶ୍ଚାଶୀବିଷାକାରାନୂର୍ଧ୍ବଗାଂସ୍ତିଗ୍ମତେଜସଃ।
ପ୍ରୈଷଯଂ ସାଲ୍ବରାଜାଯ ଶାର୍ଙ୍ଗମୁକ୍ତାନ୍ସୁବାସସଃ ॥ 3-22-2 (16503)
ତତୋ ନାଦୃଶ୍ଯତ ତଦା ସୌଭଂ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ।
ଅନ୍ତର୍ହିତଂ ମାଯଯାଽଭୂତ୍ତତୋଽହଂ ବିସ୍ମିତୋଽଭବମ୍ ॥ 3-22-3 (16504)
ଅଥ ଦାନବସଙ୍ଘାସ୍ତେ ବିକୃତାନନମୂର୍ଧଜାଃ।
ଉଦକ୍ରୋଶନ୍ମହାରାଜ ଧିଷ୍ଠିତେ ମଯି ଭାରତ ॥ 3-22-4 (16505)
ତତୋଽସ୍ତ୍ରଂ ଶବ୍ଦସାହଂ ବୈ ତ୍ବରମାଣୋ ମହାରଣେ।
ଅଯୋଜଯଂ ତଦ୍ବଧାଯ ତତଃ ଶବ୍ଦ ଉପାରମତ୍ ॥ 3-22-5 (16506)
ହତାସ୍ତେ ଦାନବାଃ ସର୍ବେ ଯୈଃ ସ ଶବ୍ଦ ଉଦୀରିତଃ।
ଶରୈରାଦିତ୍ଯସଂକଶୈର୍ଜ୍ବଲିତୈଃ ଶବ୍ଦସାଧନୈଃ ॥ 3-22-6 (16507)
ତସ୍ମିନ୍ନୁପରତେ ଶବ୍ଦେ ପୁନରେବାନ୍ଯତୋଽଭବତ୍।
ଶବ୍ଦୋଽପରୋ ମହାରାଜ ତତ୍ରାପି ପ୍ରାହରଂ ଶରୈଃ ॥ 3-22-7 (16508)
ଏବଂ ଦଶ ଦିଶଃ ସର୍ବାସ୍ତିର୍ଯଗୂର୍ଧ୍ବଂ ଚ ଭାରତ।
ନାଦଯାମାସୁରସୁରାସ୍ତେ ଚାପି ନିହତା ମଯା ॥ 3-22-8 (16509)
ତତଃ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଂ ଗତ୍ବା ପୁନରେବ ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ।
ସୌଭଂ କାମଗମଂ ବୀର ମୋହଯନ୍ମମ ଚକ୍ଷୁଷୀ ॥ 3-22-9 (16510)
ତତୋ ଲୋକାନ୍ତକରଣୋ ଦାନବୋ ଦାରୁଣାକୃତିଃ।
ଶିଲାବର୍ଷେଣ ମହତା ସହସା ମାଂ ସମାବୃଣୋତ୍ ॥ 3-22-10 (16511)
ସୋହଂ ପର୍ବତବର୍ଷେଣ ବଧ୍ଯମାନଃ ସମନ୍ତତଃ।
ବଲ୍ମୀକ ଇବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପର୍ବତୋପଚିତୋଽଭବମ୍ ॥ 3-22-11 (16512)
ତତୋଽହଂ ପର୍ବତଚିତଃ ସହଯଃ ସହସାରଥିଃ।
ଅପ୍ରଖ୍ଯାତିମିଯାଂ ରାଜନ୍ସଧ୍ବଜଃ ପର୍ବତୈଶ୍ଚିତଃ ॥ 3-22-12 (16513)
ତତୋ ବୃଷ୍ଣିପ୍ରବୀରା ଯେ ମମାସନ୍ସୈନିକାସ୍ତଦା।
ତେ ଭଯର୍ତା ଦିଶଃ ସର୍ବେ ସହସା ବିପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ॥ 3-22-13 (16514)
ତତୋ ହାହାକୃତମଭୂତ୍ସର୍ବଂ କିଲ ବିଶାଂପତେ।
ଦ୍ଯୌଶ୍ଚ ଭୂମିଶ୍ଚ ଖଂ ଚୈବାଦୃଶ୍ଯମାନେ ତଥା ମଯି ॥ 3-22-14 (16515)
ତତୋ ବିଷଣ୍ଣମନସୋ ମମ ରାଜନ୍ସୁହୃଜ୍ଜନାଃ।
ରୁରୁଦୁଶ୍ଚୁକ୍ରୁଶୁଶ୍ଚୈବ ଦୁଃଖଶୋକସମନ୍ବିତାଃ ॥ 3-22-15 (16516)
ଦ୍ବିଷତାଂ ଚ ପ୍ରହର୍ଷୋଽଭୂଦାର୍ତିଶ୍ଚ ସୁହୃଦାମପି।
ଏବଂ ବିଜିତବାନ୍ବୀର ପଶ୍ଚାଦଶ୍ରୌଷମଚ୍ଯୁତ ॥ 3-22-16 (16517)
ତତୋଽହମିନ୍ଦ୍ରଦଯିତଂ ସର୍ବପାଷାଣଭେଦନମ୍।
ବଜ୍ରମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ପର୍ବତାନ୍ସମଶାତଯମ୍ ॥ 3-22-17 (16518)
ତତଃ ପର୍ବତଭାରାର୍ତା ମନ୍ଦପ୍ରାଣବିଚେଷ୍ଟିତାଃ।
ହଯା ମମ ମହାରାଜ ବେପମାନା ଇବାଭବନ୍ ॥ 3-22-18 (16519)
ମେଘଜାଲ ଇବାକାଶେ ବିଦାର୍ଯାଭ୍ଯୁଦିତଂ ରବିମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମାଂ ବାନ୍ଧବାଃ ସର୍ବେ ହର୍ଷମାହାରଯନ୍ପୁନଃ ॥ 3-22-19 (16520)
ତତଃ ପର୍ବତଭାରାର୍ତାନ୍ମନ୍ଦପ୍ରାଣବିଚେଷ୍ଟିତାନ୍।
ହଯାନ୍ସଂଦୃଶ୍ଯ ମାଂ ସୂତଃ ପ୍ରାହ ତାତ୍କାଲିକଂ ବଚଃ ॥ 3-22-20 (16521)
ସାଧୁ ସଂପଶ୍ଯ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ସାଲ୍ବଂ ସୌଭପତିଂ ସ୍ଥିତମ୍।
ଅଲଂ କୃଷ୍ଣାବମନ୍ଯୈନଂ ସାଧୁ ଯତ୍ନଂ ସମାଚର ॥ 3-22-21 (16522)
ମାର୍ଦବଂ ସଖିତାଂ ଚୈବ ସାଲ୍ବାଦଦ୍ଯ ବ୍ଯପାହର।
ଜହି ସାଲ୍ବଂ ମହାବାହୋ ମୈନଂ ଜୀବଯ କେଶବ ॥ 3-22-22 (16523)
ସର୍ବୈଃ ପରାକ୍ରମୈର୍ବୀର ବଧ୍ଯଃ ଶତ୍ରୁରମିତ୍ରହନ୍।
ନ ଶତ୍ରୁରବମନ୍ତବ୍ଯୋ ଦୁର୍ବଲୋଽପି ବଲୀଯସା।
ଯୋପିସ୍ଯାତ୍ପୀଠଗଃ କଶ୍ଚିତ୍କିଂ ପୁନଃ ସମରେ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-22-23 (16524)
ସ ତ୍ବଂ ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲ ସର୍ବଯତ୍ନୈରିମଂ ପ୍ରଭୋ।
ଜହି ବୃଷ୍ଣିକୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ମା ତ୍ବାଂ କାଲୋଽତ୍ଯଗାତ୍ପୁନଃ ॥ 3-22-24 (16525)
ଜିତବାଞ୍ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଂ ଯଃ କୋଟିବର୍ଷଗଣାନ୍ବହୂନ୍।
ସ ଏଷ ନାନ୍ଯୈର୍ବଧ୍ଯୋ ହି ତ୍ବାମୃତେ ନାସ୍ତି କଶ୍ଚନ ॥ 3-22-25 (16526)
ନୈଷ ମାର୍ଦବସାଧ୍ଯୋ ବୈ ମତୋ ନାପି ସଖା ତବ।
ଯେନ ତ୍ବଂ ଯୋଧିତୋ ବୀର ଦ୍ବାରକା ଚାବମର୍ଦିତା ॥ 3-22-26 (16527)
ଏବମାଦି ତୁ କୌନ୍ତେଯ ଶ୍ରୁତ୍ବାଽହଂ ସାରଥେର୍ବଚଃ।
ତତ୍ବମେତଦିତି ଜ୍ଞାତ୍ବା ଯୁଦ୍ଧେ ମତିମଧାରଯମ୍ ॥ 3-22-27 (16528)
ବଧାଯ ସାଲ୍ବରାଜସ୍ଯ ସୌଭସ୍ଯ ଚ ନିପାତନେ।
ଦାରୁକଂ ଚାବ୍ରୁବଂ ବୀର ମୁହୂର୍ତଂ ସ୍ଥୀଯତାମିତି ॥ 3-22-28 (16529)
ତତୋଽପ୍ରତିହତଂ ଦିବ୍ଯମଭୋଦ୍ଯମତିବୀର୍ଯବତ୍।
ଆଗ୍ନେଯମସ୍ତ୍ରଂ ଦଯିତଂ ସର୍ବସାହଂ ମହାପ୍ରଭମ୍।
ଯୋଜଯଂ ତତ୍ରଧନୁଷା ଦାନବାନ୍ତକରଂ ରଣେ ॥ 3-22-29 (16530)
ଯକ୍ଷାଣାଂ ରାକ୍ଷସାନାଂ ଚ ଦାନବାନାଂ ଚ ସଂଯୁଗେ।
ରାଜ୍ଞାଂ ଚ ପ୍ରତିଲୋମାନାଂ ଭସ୍ମାନ୍ତକରଣଂ ମହତ୍ ॥ 3-22-30 (16531)
କ୍ଷୁରାନ୍ତମମଲଂ ଚକ୍ରଂ କାଲାନ୍ତକଯମୋପମମ୍।
ଅନୁମନ୍ତ୍ର୍ଯାହମତୁଲଂ ଦ୍ବିଷତାଂ ବିନିବର୍ହଣମ୍ ॥ 3-22-31 (16532)
ଜହି ସୌଭଂ ସ୍ବବୀର୍ଯେଣ ଯେ ଚାତ୍ର ରିପବୋ ମମ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଭୁଜବୀର୍ଯେଣ ତସ୍ମୈ ପ୍ରାହିଣବଂ ରୁଷା ॥ 3-22-32 (16533)
ରୂପଂ ସୁଦର୍ଶନସ୍ଯାସୀଦାକାଶେ ପତତସ୍ତଦା।
ଦ୍ବିତୀଯସ୍ଯେବ ସୂର୍ଯସ୍ ଯୁଗାନ୍ତେ ପ୍ରତପିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-22-33 (16534)
ତତ୍ସମାସାଦ୍ଯ ନଗରଂ ସୌଭଂ ବ୍ଯପଗତତ୍ବିଷମ୍।
ମଧ୍ଯେନ ପାଟଯାମାସ କ୍ରକଚୋ ଦାର୍ବିବୋଚ୍ଛ୍ରିତମ୍ ॥ 3-22-34 (16535)
ଦ୍ବିଧା କୃତଂ ତତଃ ସୌଭଂ ସୁଦର୍ଶନବଲାଦ୍ଧତମ୍।
ମହେଶ୍ବରଶରୋଦ୍ଧୂତଂ ପପାତ ତ୍ରିପୁରଂ ଯଥା ॥ 3-22-35 (16536)
ତସ୍ମିନ୍ନିପତିତେ ସୌଭେ ଚକ୍ରମାଗାତ୍କରଂ ମମ।
ପୁନଶ୍ଚାଦାଯ ବେଗେନ ସାଲ୍ବାଯେତ୍ଯହମବ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-22-36 (16537)
ତତଃ ସାଲ୍ବଂ ଗଦାଂ ଗୁର୍ବୀମାବିଧ୍ଯନ୍ତେ ମହାହବେ।
ଦ୍ବିଧା ଚକାର ସହସା ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ଚ ତେଜସା ॥ 3-22-37 (16538)
ତସ୍ମିନ୍ବିନିହତେ ବୀରେ ଦାନବାସ୍ତ୍ରସ୍ତଚେତସଃ।
ହାହାଭୂତା ଦିଶୋ ଜଗ୍ମୁରର୍ଦିତା ମମ ସାଯକୈଃ ॥ 3-22-38 (16539)
ତତୋଽହଂସମବସ୍ଥାପ୍ଯରଥଂ ସୌଭସମୀପତଃ।
ଶଙ୍ଖଂ ପ୍ରଧ୍ମାପ୍ଯ ହର୍ଷେଣ ସୁହୃଦଃ ପର୍ଯହର୍ଷଯମ୍ ॥ 3-22-39 (16540)
ତନ୍ମେରୁଶିଖରାକାରଂ ବିଧ୍ବସ୍ତାଟ୍ଟାଲଗୋପୁରମ୍।
ଦହ୍ଯମାନମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତାଃ ସଂପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ॥ 3-22-40 (16541)
ଏବଂ ନିହତ୍ଯ ସମରେ ସୌଭଂ ସାଲ୍ବଂ ନିପାତ୍ଯ ଚ।
ଆନର୍ତାତ୍ପୁନରାଗମ୍ଯ ସୁହୃଦାଂ ପ୍ରୀତିମାବହମ୍ ॥ 3-22-41 (16542)
ତଦେତତ୍କାରଣଂ ରାଜନ୍ନାଗମଂ ନାଗସାହ୍ବଯମ୍।
ଯଦ୍ଯାଗାଂ ପରବୀରଘ୍ନ ନ ହି ଜୀବେତ୍ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-22-42 (16543)
ମଯ୍ଯାଗତେଽଥବା ବୀର ଦ୍ଯୂତଂ ନ ଭବିତା ତଥା।
ଅଦ୍ଯାହଂ କିଂ କରିଷ୍ଯାମି ଭିନ୍ନସେତୁରିବୋଦକମ୍ ॥ 3-22-43 (16544)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-22-44x (1840)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାବାହୁଃ କୌରବଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ।
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପ୍ରଯଯୌ ଶ୍ରୀମାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ମଧୁସୂଦନଃ ॥ 3-22-44 (16545)
ଅଭିବାଦ୍ଯ ମହାବାହୁର୍ଧର୍ମରାଜଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ରାଜ୍ଞା ମୂର୍ଧନ୍ଯୁପାଘ୍ରାତୋ ଭୀମେନ ଚ ମହାଭୁଜଃ ॥ 3-22-45 (16546)
ପରିଷ୍ବକ୍ତଶ୍ଚାର୍ଜୁନେନ ଯମାଭ୍ଯାଂ ଚାଭିବାଦିତଃ।
ସଂମାନିତଶ୍ଚ ଧୌମ୍ଯେନ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଚାର୍ଚିତୋଶ୍ରୁଭିଃ ॥ 3-22-46 (16547)
ସୁଭଦ୍ରାମଭିମନ୍ଯୁଂ ଚ ରଥମାରୋପ୍ଯ କାଞ୍ଚନମ୍।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ କୃଷ୍ଣଃ ପାଣ୍ଡବୈରଭିପୂଜିତଃ ॥ 3-22-47 (16548)
ଶୈବ୍ଯସୁଗ୍ରୀବଯୁକ୍ତେନ ରଥେନାଦିତ୍ଯବର୍ଚସା।
ଦ୍ବାରକାଂ ପ୍ରଯଯୌ କୃଷ୍ଣଃ ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-22-48 (16549)
ତତଃ ପ୍ରଯତେ ଦାଶାର୍ହେ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋପି ପାର୍ଷତଃ।
ଦ୍ରୌପଦେଯାନୁପାଦାଯ ପ୍ରଯଯୌ ସ୍ବପୁରଂ ତଦା ॥ 3-22-49 (16550)
ଧୃଷ୍ଟକେତୁଃ ସ୍ବସାରଂ ଚ ସମାଦାଯାଥ ଚେଦିରାଟ୍।
ଜଗାମ ପାଣ୍ଡବାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରମ୍ଯାଂ ଶୁକ୍ତିମତୀଂ ପୁରୀମ୍ ॥ 3-22-50 (16551)
କେକଯାଶ୍ଚାପ୍ଯନୁଜ୍ଞାତାଃ କୌନ୍ତେଯେନାମିତୌଜସା।
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ସର୍ବାନ୍ପ୍ରଯଯୁସ୍ତେଽପି ଭାରତ ॥ 3-22-51 (16552)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ ବିଶଶ୍ଚୈବ ତଥାବିଷଯବାସିନଃ।
ବିସୃଜ୍ଯମାନାଃ ସୁଭୃଶଂ ନ ତ୍ଯଜନ୍ତି ସ୍ମ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 3-22-52 (16553)
ସମବାଯଃ ସ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୁମହାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନଃ।
ଆସୀନ୍ମହାତ୍ମନାଂ ତେଷାଂ କାମ୍ଯକେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-22-53 (16554)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ ବିପ୍ରାଂସ୍ତାନନୁମାନ୍ଯ ମହାମନାଃ।
ଶଶାସ ପୁରୁଷାନ୍କାଲେ ରଥାନ୍ଯୋଜଯତେତି ବୈ ॥ 3-22-54 (16555)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଦ୍ବାବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 22 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-22-2 ସୁବାସସଃ ସୁପୁଙ୍ଖାନ୍ ॥ 3-22-4 ବିକୃତାନନମୂର୍ଧଜା ଇତି ତେଷାଂ ସ୍ବରୂପକଥନଂ ନତୁ ତଦ୍ଦର୍ଶନମ୍। ଧିଷ୍ଠିତେ ପ୍ରାଗଲ୍ଭ୍ଯେନ ସ୍ଥିତେ। ବିଷ୍ଠିତେ ଇତି ପାଠେପି ସଏବାର୍ତଃ ॥ 3-22-5 ଶବ୍ଦଏବ ସାହୋ ଲକ୍ଷ୍ଯଂ ଯତ୍ରତତ୍ତଥା ଶବ୍ଦବେଧି ଶବ୍ଦେଽସ୍ତ୍ରମୁପାରମନ୍ନ୍ଯପତଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ଶବ୍ଦସାହଂ ଶବ୍ଦବାଧାନିବାରକଂ ବା ॥ 3-22-6 ଶବ୍ଦସାଧନୈଃ ଶବ୍ଦଏବ ସାଧନଂ ଲକ୍ଷ୍ଯସଂବନ୍ଧେ କାରଣଂ ଯେଷାଂ ତୈଃ। ପୁରସ୍ଯାଦୃଶ୍ଯତ୍ବାତ୍ ॥ 3-22-9 ଆଗ୍ଜ୍ଯେତିଷଂ ପୂର୍ବସମୁଦ୍ରତୀରସ୍ଥଂ ନଗରବିଶେଷମ୍। ଯତଃ କାମଗମଂ ଅତଃ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଂ ଗତ୍ବା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 3-22-12 ଅପ୍ରଖ୍ଯାତିଂ ଅଦର୍ଶନମ୍। ଇଯାଂ ପ୍ରାପ୍ତବାନ୍ ॥ 3-22-16 ଏବଂ ମାଂ ସୌଭରାଜୋ ବିଜିତବାନ୍ ଏତଦପ୍ଯହଂ ପଶ୍ଚାଦଶ୍ରୌଷଂ ପୂର୍ବଂ ମୋହମାପନ୍ନଃ ସନ୍ ସଂଜ୍ଞାଲାର୍ଭାନନ୍ତରଂ ଶ୍ରୁତବାନ୍ସାରଥିମୁଖେନେତି ଶେଷଃ। ଏବମଜ୍ଞାତବାନ୍ବୀରେତି ଟ. ପାଠଃ ॥ 3-22-17 ଇନ୍ଦ୍ରଦଯିତଂ ଇନ୍ଦ୍ରଦୈବତ୍ଯମ୍। ବଜ୍ରଂ ବଜ୍ରାସ୍ତ୍ରମ୍ ସମଶାତଯଂ ନାଶିତବାନ୍ ॥ 3-22-19 ଆହାରଯନ୍ପ୍ରାପ୍ତବନ୍ତଃ ॥ 3-22-20 ତାତ୍କାଲିକଂ ତତ୍କାଲଯୋଗ୍ଯମ୍ ॥ 3-22-23 ପୀଠଗଃ ସ୍ବାସନସ୍ଥଃ। ଅଯୁଧ୍ଯମାନୋପୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-22-30 ପ୍ରତିଲୋମାନାଂ ବିପରିତାଚାରାଣାଂ ମ୍ଲେଚ୍ଛାନାମ୍ ॥ 3-22-31 କ୍ଷୁରାନ୍ତଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣପରିଧି ॥ 3-22-32 ତସ୍ମୈ ସୌଭାଯ। ପ୍ରାହିଣବଂ ପ୍ରହିତବାନ୍ ॥ 3-22-33 ଯୁଗାନ୍ତେ ପରିବେଷ୍ଟତ ଇତି ଟ. ପାଠଃ ॥ 3-22-34 କ୍ରକଚଃ ଦନ୍ତୁରଖଙ୍ଗଃ ॥ 3-22-43 ଉଦକଂ ଧାରଯିତୁମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-22-50 ଧୃଷ୍ଟକେତୁଃ ଶିଶୁପାଲସୁତଃ। ସ୍ବସାରଂ କରେଣୁମତୀଂ ନକୁଲଭାର୍ଯାମ୍ ॥ 3-22-51 କେକଯାଃ ସହଦେବଶ୍ଯାଲାଃ ॥ 3-22-54 ଶଶାସ ଆଜ୍ଞାପଯାମାସ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 023
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.23. ଅଧ୍ଯାଯଃ 023
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣାଦୀନାଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବନାତ୍ସ୍ବନଗରଗମନାନନ୍ତରଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ପୌରାଣାମାଶ୍ବାସନପୂର୍ବକଂ ନଗରପ୍ରତି ନିବର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-23-0 (16556)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-23-0x (1841)
ତସ୍ମିନ୍ଦଶାର୍ହାଧିପତୌ ପ୍ରଯାତେ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଭୀମସେନାର୍ଜୁନୌ ଚ।
ଯମୌ ଚ କୃଷ୍ଣ ଚ ପୁରୋହିତଶ୍ଚ
ରଥାନ୍ମହାର୍ହାନ୍ପରମାଶ୍ବଯୁକ୍ତାନ୍ ॥ 3-23-1 (16557)
ଅସ୍ଥାଯ ବୀରାଃ ସହିତା ବନାଯ
ପ୍ରତସ୍ଥିରେ ଭୂତପତିପ୍ରକାଶାଃ।
ହିରଣ୍ଯନିଷ୍କାନ୍ବସନାନି ଗାଶ୍ଚ
ଗଦାଯ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷରମନ୍ତ୍ରବିଦ୍ଭ୍ଯଃ ॥ 3-23-2 (16558)
ପ୍ରେଷ୍ଯାଃ ପୁରୋ ବିଂଶତିରାତ୍ତଶସ୍ତ୍ରା
ଧନୂଂଷି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ଶରାଂଶ୍ଚ ଦୀପ୍ତାନ୍।
ମୌର୍ବୀଶ୍ଚ ଯନ୍ତ୍ରାଣି ଚ ସାଯକାଂଶ୍ଚ
ସର୍ବେ ସମାଦାଯ ଜଘନ୍ଯମୀଯୁଃ ॥ 3-23-3 (16559)
ତତ୍ସତୁ ବାସାଂସି ଚ ରାଜପୁତ୍ର୍ଯା
ଧାତ୍ର୍ଯଶ୍ଚ ଦାସ୍ଯଶ୍ଚ ବିଭୂଷଣଂ ଚ।
ତଦିନ୍ଦ୍ରସେନସ୍ତ୍ବରିତଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ
ଜଘନ୍ଯମେବୋପଯଯୌ ରଥେନ ॥ 3-23-4 (16560)
ତତଃ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠମୁପେତ୍ଯ ପୌରାଃ
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ଚକ୍ରୁରଦୀନସତ୍ବାଃ।
ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚାଭ୍ଯବଦନ୍ପ୍ରସନ୍ନା
ମୁଖ୍ଯାଶ୍ଚ ସର୍ବେ କୁରୁଜାଙ୍ଗଲାନାମ୍ ॥ 3-23-5 (16561)
ସ ଚାପି ତାନଭ୍ଯବଦତ୍ପ୍ରସନ୍ନଃ
ସହୈବ ତୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିର୍ଧର୍ମରାଜଃ।
ତସ୍ଥୌ ଚ ତତ୍ରାଧିପତିର୍ମହାତ୍ମା
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜନୌଘଂ କୁରୁଜାଙ୍ଗଲାନାମ୍ ॥ 3-23-6 (16562)
ପିତେବ ପୁତ୍ରେଷୁ ସ ତେଷୁ ଭାବଂ
ଚକ୍ରେ କୁରୂଣାମୃଷଭୋ ମହାତ୍ମା।
ତେ ଚାପି ତସ୍ମିନ୍ଭରତପ୍ରବର୍ହେ
ତଥା ବଭୂବୁଃ ପିତରୀବ ପୁତ୍ରାଃ ॥ 3-23-7 (16563)
ତତସ୍ତମାସାଦ୍ଯ ମହାଜନୌଘାଃ
କୁରୁପ୍ରବୀରଂ ପରିବାର୍ଯ ତସ୍ଥୁଃ।
ହାନାଥ ହାଧର୍ମ ଇତି ବ୍ରୁବାଣା
ହୀତାଶ୍ଚ ସର୍ବେଽଽଶ୍ରୁମୁଖା ବଭୂବୁଃ ॥ 3-23-8 (16564)
ବରଃ କୁରୂଣାମଧିପଃ ପ୍ରଜାନାଂ
ପିତେବ ପୁତ୍ରାନପହାଯ ଚାସ୍ମାନ୍।
ପୌରାନିମାଞ୍ଜାନପଦାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍
ହିତ୍ବା ପ୍ରଯାତଃ କ୍ବନୁ ଧର୍ମରାଜଃ ॥ 3-23-9 (16565)
ଧିଗ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ସୁନୃଶଂସବୁଦ୍ଧିଂ
ଧିକ୍ସୌବଲଂ ପାପମତିଂ ଚ କର୍ଣମ୍।
ଅନର୍ଥମିଚ୍ଛନ୍ତି ନରେନ୍ଦ୍ର ପାପା
ଯେ ଧର୍ମନିତ୍ଯସ୍ଯ ସତସ୍ତବୋଗ୍ରାଃ ॥ 3-23-10 (16566)
ସ୍ବଯଂ ନିବେଶ୍ଯାପ୍ରତିମଂ ମହାତ୍ମା
ପୁରଂ ମହାଦେବପୁରପ୍ରକାଶମ୍।
ଶତକ୍ରତୁପ୍ରସ୍ଥମମୋଘକର୍ମା
ହିତ୍ବା ପ୍ରଯାତଃ କ୍ବନୁ ଧର୍ମରାଜଃ ॥ 3-23-11 (16567)
ଚକାର ଯାମପ୍ରତିମାଂ ମହାତ୍ମା
ସଭାଂ ମଯୋ ଦେବସଭାପ୍ରକାଶାମ୍।
ତାଂ ଦେବଗୁପ୍ତାମିବ ଦେବମାଯାଂ
ହିତ୍ବାପ୍ରଯାତଃ କ୍ବନୁ ଧର୍ମରାଜଃ ॥ 3-23-12 (16568)
ତାନ୍ଧର୍ମକାମାର୍ଥବିଦୁତ୍ତମୌଜା
ବୀଭତ୍ସୁରୁଚ୍ଚୈଃ ସହିତାନୁବାଚ।
ଆଦାସ୍ଯତେ ବାସମିମଂ ନିରୁଷ୍ଯ
ରବନେଷୁ ରାଜା ଦ୍ବିଷତାଂ ଯଶାଂସି ॥ 3-23-13 (16569)
ଦ୍ବିଜାତିମୁଖ୍ଯାଃ ସହିତାଃ ପୃଥକ୍ବ
ଭବଦ୍ଭିରାସାଦ୍ଯ ତପସ୍ବିନଶ୍ଚ।
ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଧର୍ମାର୍ଥବିଦଶ୍ଚ ବାଚ୍ଯା
ଯଥାର୍ଥସିଦ୍ଧିଃ ପରମା ଭବେନ୍ନଃ ॥ 3-23-14 (16570)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତେ ବଚନେଽଽର୍ଜୁନେନ
ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସର୍ବବର୍ଣାଶ୍ଚ ରାଜନ୍।
ମୁଦାଽଭ୍ଯନନ୍ଦନ୍ସହିତାଶ୍ଚ ଚକ୍ରୁଃ
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବରିଷ୍ଠମ୍ ॥ 3-23-15 (16571)
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପାର୍ଥଂ ଚ ବୃକୋଦରଂ ଚ
ଧନଂଜଯଂ ଯାଜ୍ଞସେନୀଂ ଯମୌ ଚ।
ପ୍ରତସ୍ଥିରେ ରାଷ୍ଟ୍ରମରପେତହାର୍ଷା
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣାନୁମତା ଯଥାସ୍ବମ୍ ॥ 3-23-16 (16572)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 23 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-23-1 ଭୂତପତିଃ ଶିବଃ। ନିଷ୍କଃ ଅଷ୍ଟୋତ୍ତରଶତଂ ସୁବର୍ଣାନି ବକ୍ଷୋଽଲଂକାରୋ ବା। ଶିକ୍ଷେତିବ୍ଯାକରଣାଦ୍ଯଙ୍ଗାନାମୁପଲକ୍ଷଣମ୍। ଅକ୍ଷରାଣି ବେଦଃ। ନିତ୍ଯତ୍ବାତ୍କ୍ଷରଣଶୂନ୍ଯଃ। ମନ୍ତ୍ରଃ ପ୍ରଣବଃ ॥ 3-23-3 ପୁର ପ୍ରାଗେବ। ଜଘନ୍ଯଂ ପାଶ୍ଚାତ୍ଯଂ ଦ୍ବାରକାଦେଶମ୍ ॥ 3-23-4 ରାଜପୁତ୍ର୍ଯା ସୁଭଦ୍ରଯା ସହା ॥ 3-23-7 ତଦା ବଭୂବୁରିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-23-8 ହୀତାଃ କୁରାଜ୍ଯେ ତିଷ୍ଠାମ ଇତି ଲଜ୍ଜିତାଃ ॥ 3-23-10 ଅନର୍ଥଂ ଦ୍ଯୂତଜମ୍ ॥ 3-23-13 ବୀଭତ୍ସୁରର୍ଜୁନଃ ଆଦାସ୍ଯତେ ଆଚ୍ଛିଦ୍ଯ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯତି। ଯଶାଂସି ଯଶସ୍କରାଣି ଦିବ୍ଯସଭାଦୀନି ॥ 3-23-14 ଭବଦ୍ଭିଃ ପୌରୈଃ ବାଚ୍ଯାଃ ପ୍ରାର୍ଥ୍ଯାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 024
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.24. ଅଧ୍ଯାଯଃ 024
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପାଣ୍ଡବୈଶ୍ଚିରାବସ୍ଥାନନିର୍ଧାରଣପୂର୍ବକଂ ଦ୍ବୈତବନପ୍ରବେଶଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-24-0 (16573)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-24-0x (1842)
ତତସ୍ତେଷୁ ପ୍ରଯାତେଷୁ କୌନ୍ତେଯଃ ସତ୍ଯସଂଗରଃ।
ଅଭ୍ଯଭାଷତ ଧର୍ମାତ୍ମା ଭ୍ରାତୄନ୍ସର୍ବାନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-24-1 (16574)
ଦ୍ବାଦଶେମାଃ ସମାଽସ୍ମାଭିର୍ବସ୍ତବ୍ଯଂ ନିର୍ଜନେ ବନେ।
ସମୀକ୍ଷଧ୍ବଂ ମହାରଣ୍ଯେ ଦେଶଂ ବହୁମୃଗଦ୍ବିଜମ୍ ॥ 3-24-2 (16575)
ବହୁପୁଷ୍ପଫଲଂ ରମ୍ଯଂ ଶିବଂ ପୁଣ୍ଯଜନୋଚିତମ୍।
ଯତ୍ରେମା ଦ୍ବାଦଶ ସମାଃ ସୁଖଂ ପ୍ରତିବସେମହି ॥ 3-24-3 (16576)
ଏବମୁକ୍ତେ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଧର୍ମରାଜଂ ଧନଂଜଯଃ।
ଗୁରୁବନ୍ମାନବବରଂ ମାନଯିତ୍ବା ମନସ୍ବିନମ୍ ॥ 3-24-4 (16577)
ଭବାନେବ ମହର୍ଷୀଣାଂ ବୃଦ୍ଧାନାଂ ପର୍ଯୁପାସିତା।
ଅଜ୍ଞାତଂ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ଭବତୋ ନାସ୍ତି କିଂଚନ ॥ 3-24-5 (16578)
ତ୍ବଯା ହ୍ଯୁପାସିତା ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦପାରଗାଃ।
ଦ୍ବୈପାଯନପ୍ରଭୃତଯୋ ନାରଦଶ୍ଚ ମହାତପାଃ ॥ 3-24-6 (16579)
ଯଃ ସର୍ବଲୋକଦ୍ବାରାଣି ନିତ୍ଯଂ ସଂଚରତେ ବଶୀ।
ଦେବଲୋକାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସାମପି ॥ 3-24-7 (16580)
ଅନୁଭାବାଂଶ୍ଚ ଜାନାସି ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ନ ସଂଶଯଃ।
ପ୍ରଭାବାଂଶ୍ଚୈବ ବେତ୍ଥ ତ୍ବଂ ସର୍ବେଷାମେବ ପାର୍ଥିବ ॥ 3-24-8 (16581)
ତ୍ବମେବ ରାଜଞ୍ଜାନାସି ଶ୍ରେଯଃକାରଣମେବ ଚ।
ଯତ୍ରେଚ୍ଛସି ମହାରାଜ ନିବାସଂ ତତ୍ର କୁଂର୍ମହେ ॥ 3-24-9 (16582)
ଇଦଂ ଦ୍ବୈତବନଂ ନାମ ସରଃ ପୁଣ୍ଯଜନୋଷିତମ୍।
ବହୁପୁଷ୍ପଫଲଂ ରମ୍ଯଂ ନାନାଦ୍ବିଜନିଷେବିତମ୍ ॥ 3-24-10 (16583)
ଅତ୍ରେମା ଦ୍ବାଦଶ ସମା ବିହରେମେତି ରୋଚଯେ।
ଯଦି ତେଽନୁମତଂ ରାଜନ୍କିମନ୍ଯନ୍ମନ୍ଯତେ ଭବାନ୍ ॥ 3-24-11 (16584)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-24-12x (1843)
ମମାପ୍ଯେତନ୍ମତଂ ପାର୍ଥ ତ୍ବଯା ଯତ୍ସମୁଦାହୃତମ୍।
ଗଚ୍ଛାମଃ ପୁଣ୍ଯବିଖ୍ଯାତଂ ମହଦ୍ଦ୍ବୈତବନଂ ସରଃ ॥ 3-24-12 (16585)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-24-13x (1844)
ତତସ୍ତେ ପ୍ରଯଯୁଃ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବା ଧର୍ମଚାରିଣଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବହୁଭିଃ ସାର୍ଧଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଦ୍ବୈତବନଂ ସରଃ ॥ 3-24-13 (16586)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସାଗ୍ନିହୋତ୍ରାଶ୍ଚ ତଥୈବ ଚ ନିରଗ୍ନଯଃ।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯିନୋ ଭିକ୍ଷବଶ୍ଚ ତଥୈବ ବନବାସିନଃ ॥ 3-24-14 (16587)
ବହବୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତତ୍ର ପରିବବ୍ରୁର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ତପସ୍ବିନଃ ସତ୍ଯଶୀଲାଃ ଶତଶଃ ସଂଶିତବ୍ରତାଃ ॥ 3-24-15 (16588)
ତେ ଯାତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାସ୍ତତ୍ରବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବହୁଭିଃ ସହ।
ପୁଣ୍ଯଂ ଦ୍ବୈତବନଂ ରମ୍ଯଂ ବିବିଶୁର୍ବରତର୍ଷଭାଃ ॥ 3-24-16 (16589)
ତତ୍ସାଲତାଲାମ୍ରମଧୂକନୀପ-
କଦମ୍ବସର୍ଜାର୍ଜୁନକର୍ଣିକାରୈଃ।
ତପାତ୍ଯଯେ ପୁଷ୍ପଧରୈରୁପେତଂ
ମହାବନଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିର୍ଦଦର୍ଶ ॥ 3-24-17 (16590)
ମହାଦ୍ରୁମାଣାଂ ଶିଖରେଷୁ ତସ୍ଥୁ-
ର୍ମନୋରମାଂ ବାଚମୁଦୀରଯନ୍ତଃ।
ମଯୂରଦାତ୍ଯୂହଚକୋରସଙ୍ଘା-
ସ୍ତସ୍ମିନ୍ବନେ ବର୍ହିଣକୋକିଲାଶ୍ଚ ॥ 3-24-18 (16591)
କରେଣୁଯୂଥୈଃ ସହ ଯୂଥପାନାଂ
ମଦୋତ୍କଟାନାମଚଲପ୍ରଭାଣାମ୍।
ମହାନ୍ତି ଯୂଥାନି ମହାଦ୍ବିପାନାଂ
ତସ୍ମିନ୍ବନେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିର୍ଦଦର୍ଶ ॥ 3-24-19 (16592)
ମନୋରମାଂ ଭୋଗବତୀମୁପେତ୍ଯ
ପୂତାତ୍ମନାଂ ଚୀରଜଟାଧରାଣାମ୍।
ତସ୍ମିନ୍ବନେ ଧର୍ମଭୃତାଂ ନିବାସେ
ଦଦର୍ଶ ସିଦ୍ଧର୍ଷିଗଣାନନେକାନ୍ ॥ 3-24-20 (16593)
ତତଃ ସ ଯାନାଦବରୁହ୍ଯ ରାଜା
ସଭ୍ରାତୃକଃ ସଜନଃ କାନନଂ ତତ୍।
ବିବେଶ ଧର୍ମାତ୍ମବତାଂ ବରିଷ୍ଠ-
ସ୍ତ୍ରିବିଷ୍ଟପଂ ଶକ୍ର ଇବାମିତୌଜାଃ ॥ 3-24-21 (16594)
ତଂ ସତ୍ଯସନ୍ଧଂ ସହିତାଽଭିପେତୁ-
ର୍ଦିଦୃକ୍ଷବଶ୍ଚାରଣସିଦ୍ଧସଙ୍ଘାଃ।
ବନୌକସଶ୍ଚାପି ନେରନ୍ଦ୍ରସିଂହଂ
ମନସ୍ବିନଂ ତଂ ପରିବାର୍ଯ ତସ୍ଥୁଃ ॥ 3-24-22 (16595)
ସ ତତ୍ରବୃଦ୍ଧାନଭିବାଦ୍ଯ ସର୍ବାନ୍
ପ୍ରତ୍ଯର୍ଚିତୋ ରାଜବଦ୍ଦେବବଚ୍ଚ।
ବିବେଶ ସର୍ବୈଃ ସହିତୋ ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯୈଃ
କୃତାଞ୍ଜଲିର୍ଧର୍ମଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠଃ ॥ 3-24-23 (16596)
ସ ପୁଣ୍ଯଶୀଲଃ ପିତୃବନ୍ମହାତ୍ମା
ତପସ୍ବିଭିର୍ମପରୈରୁପେତ୍ଯ।
ପ୍ରତ୍ଯର୍ଚିତଃ ପୁଷ୍ପଧରସ୍ଯ ମୂଲେ
ମହାଦ୍ରୁମସ୍ଯୋପବିବେଶ ରାଜା ॥ 3-24-24 (16597)
ଭୀମଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣା ଚ ଧନଂଜଯଶ୍ଚ
ଯମୌ ଚ ତେ ଚାନୁଚରା ନରେନ୍ଦ୍ରମ୍।
ବିମୁଚ୍ଯବାହାନବଶାଶ୍ଚ ସର୍ବେ
ତତ୍ରୋପତସ୍ଥୁର୍ଭରତପ୍ରବର୍ହାଃ ॥ 3-24-25 (16598)
ଲତାବତାନାବନତଃ ସ ପାଣ୍ଡବୈ-
ର୍ମହାଦ୍ରୁମଃ ପଞ୍ଚଭିରେବ ଧନ୍ବିଭିଃ।
ବଭୌ ନିବାସୋପଗତୈର୍ମହାତ୍ମଭି-
ର୍ମହାଗିରିର୍ବାରଣଯୂଥପୈରିବ ॥ 3-24-26 (16599)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଚତୁର୍ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 24 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-24-1 ସତ୍ଯସଂଗର ସତ୍ଯପ୍ରତିଜ୍ଞଃ ॥ ସମାଃ ବର୍ଷାଣି। ସଂଧିରାର୍ଷଃ ॥ 3-24-8 ଅନୁଭାବାନ୍ କର୍ତବ୍ଯାକର୍ତବ୍ଯବିଷଯାନ୍ନିଶ୍ଚଯାନ୍। ପ୍ରଭାବୋ ନିଗ୍ରହାନୁଗ୍ରହଶକ୍ତିଃ। ସର୍ବା ଗତୀର୍ବିଜାନାସି ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-24-10 ଦ୍ବୈତଂ ଦ୍ବୌ ଶୋକମୋହୌ ଇତୌ ଗତୌ ଯସ୍ମାତ୍ତଦ୍ବୀତଂ ଦ୍ବୀତମେବ ଦ୍ବୈତମ୍। ସ୍ବାର୍ଥେ ତଦ୍ଧିତଃ। ବନଂ ଜଲଂ ଯସ୍ମିନ୍ ଦ୍ବୈତବନମ୍ ॥ 3-24-11 ବିହରେମ ପ୍ରୀତ୍ଯାନଯେମ ॥ 3-24-16 ଯାତ୍ବା ଗତ୍ବା ॥ 3-24-17 ତପାତ୍ଯଯେ ବର୍ଷାସୁ ॥ 3-24-19 କରେଣୁଃ ହସ୍ତିନୀ ॥ 3-24-20 ଭୋଗବତୀଂ ସରସ୍ବତୀଂ ନଦୀମ୍ ॥ 3-24-22 ଚାରଣାଃ ଦେବଗାଯନାଃ ॥ 3-24-24 ମହାଦ୍ରୁମଃ କଦମ୍ବଃ ॥ 3-24-26 ଲତାବତାନାବନତଃ ବଲ୍ଲୀତନ୍ତୁଭିରାବୃତତଯା ନମ୍ରଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 025
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.25. ଅଧ୍ଯାଯଃ 025
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ପାଣ୍ଡବାନୁପେତ୍ଯ ଧର୍ମୋପଦେଶପୂର୍ବକମୁତ୍ତରଦିଗ୍ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-25-0 (16600)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-25-0x (1845)
ତତ୍କାନନଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନରେନ୍ଦ୍ରପୁତ୍ରାଃ
ସୁଖୋଚିତା ବାସମୁପେତ୍ଯ କୃଚ୍ଛ୍ରମ୍।
ବିଜହ୍ରୁରିନଦ୍ରପ୍ରତିମାଃ ଶିବେଷୁ
ସରସ୍ବତୀସାଲବନେଷୁ ତେଷୁ ॥ 3-25-1 (16601)
ଯତୀଂଶ୍ଚ ରାଜା ସ ମୁନୀଂଶ୍ଚ ସର୍ବାଂ
ସ୍ତସ୍ମିନ୍ବନେ ମୂଲଫଲୈରୁଦଗ୍ରୈଃ।
ଦ୍ବିଜାତିମୁଖ୍ଯାନୃଷଭଃ କୁରୂଣାଂ
ସଂତର୍ପଯାମାସ ମହାନୁଭାବଃ ॥ 3-25-2 (16602)
ଇଷ୍ଟୀଶ୍ଚ ପିତ୍ର୍ଯାଣି ତଥା କ୍ରିଯାଶ୍ଚ
ମହାବନେ ବସତାଂ ପାଣ୍ଡବାନାମ୍।
ପୁରୋହିତସ୍ତତ୍ର ସମୃଦ୍ଧତେଜା-
ଶ୍ଚକାର ଧୌମ୍ଯଃ ପିତୃବନ୍ନୃପାଣାମ୍ ॥ 3-25-3 (16603)
ଅପେତ୍ଯ ରାଷ୍ଟ୍ରାଦ୍ବସତାଂ ତୁ ତେଷା-
ମୃଷିଃ ପୁରାଣୋଽତିଥିରାଜଗାମ।
ତମାଶ୍ରମଂ ତୀବ୍ରସମୃଦ୍ଧତେଜା
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଃ ଶ୍ରୀମତାଂ ପାଣ୍ଡବାନାମ୍ ॥ 3-25-4 (16604)
ତମାଗତଂ ଜ୍ବଲିତହୁତାଶନପ୍ରଭଂ
ମହାମନାଃ କୁରୁବୃଷଭୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଅପୂଜଯତ୍ସୁରଋଷିମାନବାର୍ଚିତଂ
ମହାମୁନିଂ ହ୍ଯନୁପମସତ୍ବବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-25-5 (16605)
ସ ସର୍ବବିଦ୍ଦ୍ରୌପଦୀଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଦୀନାଂ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଭୀମସେନାର୍ଜୁନୌ ଚ।
ସଂସ୍ମୃତ୍ଯରାମଂ ମନସା ମହାତ୍ମା
ତପସ୍ବିମଧ୍ଯେଽସ୍ମଯତାମିତୌଜାଃ ॥ 3-25-6 (16606)
ତଂ ଧର୍ମରାଜୋ ବିମନା ଇବାବ୍ରବୀ-
ତ୍ସର୍ବେ ହ୍ରିଯା ସନ୍ତି ତପସ୍ବିନୋଽମୀ।
ଭବାନିଦଂ କିଂ ସ୍ମଯତୀବ ହୃଷ୍ଟ-
ସ୍ତପସ୍ବିନାଂ ପଶ୍ଯତାଂ ମାମୁଦୀକ୍ଷ୍ଯ ॥ 3-25-7 (16607)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-25-8x (1846)
ନ ତାତ ହୃଷ୍ଯାମି ନ ଚ ସ୍ମଯାମି
ପ୍ରହର୍ଷଜୋ ମାଂ ଭଜତେନ ଦର୍ପଃ।
ତବାପଦଂ ତ୍ବଦ୍ଯ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ରାମଂ
ସତ୍ଯବ୍ରତଂ ଦାଶରଥିଂ ସ୍ମରାମି ॥ 3-25-8 (16608)
ସ ଚାପି ରାଜା ସହ ଲକ୍ଷ୍ମଣେନ
ବନେ ନିବାସଂ ପିତୁରେବ ଶାସନାତ୍।
ଧନ୍ବୀ ଚରନ୍ପାର୍ଥ ମଯୈବ ଦୃଷ୍ଟୋ
ଗିରେ ପୁରା ଋଷ୍ଯମୂକସ୍ଯ ସାନୌ ॥ 3-25-9 (16609)
ସହସ୍ରନେତ୍ରପ୍ରତିମୋ ମହାତ୍ମା
ଯମସ୍ଯ ନେତା ନମୁଚେଶ୍ଚ ହନ୍ତା।
ପିତୁର୍ନିଦେଶାଦନଘଃ ସ୍ବଧର୍ମଂ
ଚରନ୍ବନେ ଦାଶରଥିଶ୍ଚକାର ॥ 3-25-10 (16610)
ସ ଚାପି ଶକ୍ରସ୍ ସମପ୍ରଭାବୋ
ମହାନୁଭାବଃ ସମରେଷ୍ବଜେଯଃ।
ବିହାଯ ଭୋଗାନଚରଦ୍ବନେଷୁ
ନେଶେ ବଲସ୍ଯେତି ଚରେଦଧର୍ମମ୍ ॥ 3-25-11 (16611)
ଭାପାଶ୍ଚ ନାଭାଗଭଗୀରଥାଦଯୋ
ମହୀମିମାଂ ସାଗରାନ୍ତାଂ ବିଜିତ୍ଯ।
ସତ୍ଯେନ ତେଽପ୍ଯଜଯସ୍ତାତ ଲୋକା-
ନ୍ନେଶେ ବଲସ୍ଯେତି ଚରେଦଧର୍ମମ୍ ॥ 3-25-12 (16612)
ଅଲର୍କମାହୁର୍ନବର୍ଯ ସନ୍ତଂ
ସତ୍ଯବ୍ରତଂ କାଶିକରୂଶରାଜମ୍।
ବିହାଯ ରାଜ୍ଯାନି ବସୂନି ଚୈବ
ନେଶେ ବଲସ୍ଯେତି ଚରେଦଧର୍ମମ୍ ॥ 3-25-13 (16613)
ଧାତ୍ରା ବିଧିର୍ଯୋ ବିହିତଃ ପୁରାଣୈ-
ସ୍ତଂ ପୂଜଯନ୍ତୋ ନରବର୍ଯ ସନ୍ତଃ।
ସପ୍ତର୍ଷଯଃ ପାର୍ଥ ଦିବି ପ୍ରଭାନ୍ତି
ନେଶେ ବଲସ୍ଯେତି ଚରେଦଧର୍ମମ୍ ॥ 3-25-14 (16614)
ମହାବଲାନ୍ପର୍ବତକୂଟମାତ୍ରା-
ନ୍ବିଷାଣିନଃ ପଶ୍ଯ ଗଜାନ୍ନରେନ୍ଦ୍ର।
ସ୍ଥିତାନ୍ନିଦେଶେ ନରବର୍ଯ ଧାତୁ-
ର୍ନେଶେ ବଲସ୍ଯେତି ଚରେଦଧର୍ମମ୍ ॥ 3-25-15 (16615)
ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ନରେନ୍ଦ୍ର ପଶ୍ଯ
ତଥା ଯଥାବଦ୍ବିହିତଂ ବିଧାତ୍ରା।
ସ୍ବଯୋନିତଃ କର୍ମ ସଦାଚରନ୍ତି
ନେସେ ବଲସ୍ଯେତି ଚରେଦଧର୍ମମ୍ ॥ 3-25-16 (16616)
ସତ୍ଯେନଂ ଧର୍ମେଣ ଯଥାର୍ହବୃତ୍ତ୍ଯା
ହ୍ରିଯା ତଥା ସର୍ବଭୂତାନ୍ଯତୀତ୍ଯ।
ଯଶଶ୍ଚ ତେଜଶ୍ଚ ତବାପି ଦୀପ୍ତଂ
ବିଭାବସୋର୍ଭାସ୍କରସ୍ଯେବ ପାର୍ତ ॥ 3-25-17 (16617)
ଯଥାପ୍ରତିଜ୍ଞଂ ଚ ମହାନୁଭାବ
କୃଚ୍ଛ୍ରଂ ବନେ ବାସମିମଂ ନିରୂଷ୍ଯ।
ତତଃ ଶ୍ରିଯଂ ତେଜସା ତେନ ଦୀପ୍ତା-
ମାଦାସ୍ବସେ ପାର୍ଥିବ କୌରେବଭ୍ଯଃ ॥ 3-25-18 (16618)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-25-19x (1847)
ତମେବମୁକ୍ତ୍ବା ବଚନଂ ମହର୍ଷି-
ସ୍ତପସ୍ବିମଧ୍ଯେ ସହିତଂ ସୁହୃଦ୍ଧିଃ।
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଧୌମ୍ଯଂ ସହିତାଂଶ୍ଚ ପାର୍ଥାଂ-
ସ୍ତତଃ ପ୍ରତସ୍ଥେ ଦିଶମୁତ୍ତରାଂ ସଃ ॥ 3-25-19 (16619)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 25 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-25-1 ମହାବନେଷ୍ବମ୍ବୁଫଲୋଚିତେଷୁ ସରସ୍ବତୀତି ଖ. ପାଠଃ। ଭାଗୀରଥୀସାଲବନେଷ୍ବିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-25-3 ଇଷ୍ଟୀଃ ଦର୍ଶପୌର୍ଣମାସାଦ୍ଯାଃ। ପିତ୍ର୍ଯାଣି ପିଣ୍ଡପିତୃଯଜ୍ଞଦର୍ସଶ୍ରାଦ୍ଧାଦୀନି ॥ 3-25-4 ରାଷ୍ଟ୍ରାତ୍ ଅପେତ୍ଯ ନିର୍ଗତ୍ଯ ବନେ ବସତାମ୍ ॥ 3-25-6 ଅସ୍ମଯତ ବିସ୍ମିତବାନ୍ ॥ 3-25-7 ହ୍ରିଯା ପ୍ରାଗଲ୍ଭ୍ଯସଂକୋଚେନ ॥ 3-25-11 ବଲସ୍ଯ ବହୁସାମର୍ଥ୍ଯସ୍ଯ ଈଶେ ପ୍ରଭବାମୀତି ହେତୋରଧର୍ମଂ ନ ଚରେତ୍। ଶକ୍ତୌ ସତ୍ଯାଂ ଧର୍ମମେବାଚରେନ୍ନତ୍ବଧର୍ମମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ନେଶୋ ବଲସ୍ଯେତୀତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-25-14 ଧାତ୍ରା ଈଶେନ ପୁରାଣୈର୍ବେଦବାକ୍ଯୈର୍ବିହିତୋ ବିଧିରଗ୍ନିହୋତ୍ରାଦିଃ ॥ 3-25-15 ପଶବୋଽପି ବଲବାନସ୍ମୀତି ଦର୍ପେଣାଧର୍ମଂ ନ ଚରନ୍ତୀତ୍ଯାହ ମହାବଲାନିତି। ବିଷାଣଂ ଦନ୍ତଃ ॥ 3-25-17 ବିଭା ପ୍ରଭା ସୈବ ବସୁ ବିତ୍ତଂ ଯସ୍ଯ ॥ 3-25-18 ଆଦାସ୍ଯତେ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯସି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 026
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.26. ଅଧ୍ଯାଯଃ 026
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦାଲ୍ଭ୍ଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ କ୍ଷତ୍ରବୃଦ୍ଧିକାରଣତ୍ବକଧନମ୍ ॥ 1 ॥ ମହର୍ଷୀଣାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଭିଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-11-0 (16620)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-11-0x (1848)
ବସତ୍ସୁ ବୈ ଦ୍ବୈତବନେ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ଅନୁକୀର୍ଣଂ ମହାରଣ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 3-11-1 (16621)
ଈର୍ଯମାଣେନ ସତତଂ ବ୍ରହ୍ମଘୋଷେଣ ସର୍ବଶଃ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକସମଂ ପୁଣ୍ଯମାସୀଦ୍ଦ୍ବୈତବନଂ ସରଃ ॥ 3-11-2 (16622)
ଯଜୁଷାମୃଚାଂ ସାମ୍ନାଂ ଚ ଗଦ୍ଯାନାଂ ଚୈବ ସର୍ବଶଃ।
ଆସୀଦୁଚ୍ଚାର୍ଯମାଣାନାଂ ନିଃସ୍ବନୋ ହୃଦଯଂଗମଃ ॥ 3-11-3 (16623)
ଜ୍ଯାଘୋଷଶ୍ଚୈବ ପାର୍ଥାନାଂ ବ୍ରହ୍ମଘୋଷଶ୍ଚ ଧୀମତାମ୍।
ସଂସୃଷ୍ଟଂ ବ୍ରହ୍ମଣା କ୍ଷତ୍ରଂ ଭୂଯ ଏବ ବ୍ଯରୋଚତ ॥ 3-11-4 (16624)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ବକୋ ଦାଲ୍ଭ୍ଯୋ ଧର୍ମରାଜଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ସନ୍ଧ୍ଯାଂ କୌନ୍ତେଯମାସୀନମୃଷିଭିଃ ପରିବାରିତମ୍ ॥ 3-11-5 (16625)
ପଶ୍ଯ ଦ୍ବୈତବନେ ପାର୍ଥ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ତପସ୍ବିନାମ୍।
ହୋମବେଲାଂ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଂପ୍ରଜ୍ବଲିତପାବକାମ୍ ॥ 3-11-6 (16626)
ଚରନ୍ତି ଧର୍ମଂ ପୁଣ୍ଯେଽସ୍ମିଂସ୍ତ୍ବଯା ଗୁପ୍ତା ଧୃତବ୍ରତାଃ।
ଭୃଗବୋଽଙ୍ଗିରସଶ୍ଚୈବ ବାସିଷ୍ଠାଃ କାଶ୍ଯପୈଃ ସହ ॥ 3-11-7 (16627)
ଆଗସ୍ତ୍ଯାଶ୍ଚ ମହାଭାଗା ଆତ୍ରେଯାଶ୍ଚୋତ୍ତମବ୍ରତାଃ।
ସର୍ବସ୍ଯ ଜଗତଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସଂଗତାସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-11-8 (16628)
ଇଦଂ ତୁ ବଚନଂ ପାର୍ଥ ଶୃଣ୍ବେକାଗ୍ରମନା ମମ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ କୌନ୍ତେଯ ଯତ୍ତ୍ବାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି କୌରବ ॥ 3-11-9 (16629)
ବ୍ରାହ୍ମ କ୍ଷତ୍ରେଣ ସଂସୃଷ୍ଟଂ କ୍ଷତ୍ରଂ ଚ ବ୍ରହ୍ମଣା ସହ।
ଉଦୀର୍ଣେ ଦହତଃ ଶତ୍ରୂନ୍ବନାନୀବାଗ୍ନିମାରୁତୌ ॥ 3-11-10 (16630)
ନାବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତାତ ଚିରଂ ବୁଭୂଷେ-
ଦିଚ୍ଛନ୍ନମଂ ଲୋକମମୁଂ ଚ ଜେତୁମ୍।
ବିନୀତଧର୍ମାର୍ଥମପେତମୋହଂ
ଲବ୍ଧ୍ବା ଦ୍ବିଜଂ ହନ୍ତି ନୃପଃ ସପତ୍ନାନ୍ ॥ 3-11-11 (16631)
ଚରନ୍ନୈଶ୍ରେଯସଂ ଧର୍ମଂ ପ୍ରଜାପାଲନକାରିତମ୍।
ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ବଲିର୍ଲୋକେ ତୀର୍ଥମନ୍ଯତ୍ର ବୈ ଦ୍ବିଜାତ୍ ॥ 3-11-12 (16632)
ଅନୂନମାସୀଦସୁରସ୍ଯ କାମୈ-
ବୈରୋଚନେଃ ଶ୍ରୀରପି ଚାକ୍ଷଯାଽଽସୀତ୍।
ଲବ୍ଧ୍ବା ମହୀଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସଂପ୍ରଯୋଗା-
ତ୍ତେଷ୍ବାଚରନ୍ଦୁଷ୍ଟମଯଥୋ ବ୍ଯନଶ୍ଯତ୍ ॥ 3-11-13 (16633)
ନାବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଭୂମିରିଯଂ ସଭୂତି-
ର୍ବର୍ଣଂ ଦ୍ବିତୀଯଂ ଭଜତେ ଚିରାଯ।
ସମୁଦ୍ରନେମିର୍ନମତେ ତୁ ତସ୍ମୈ
ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ଶାସ୍ତି ନଯୈର୍ବିନୀତମ୍ ॥ 3-11-14 (16634)
କୁଞ୍ଚରସ୍ଯେବ ସଂଗ୍ରାମେ ପରିଗୃହ୍ଯାଙ୍କୁଶଗ୍ରହମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମାଣୈର୍ବିପ୍ରହୀନସ୍ଯ କ୍ଷତ୍ରସ୍ଯ କ୍ଷୀଯତେ ବଲମ୍ ॥ 3-11-15 (16635)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯନୁପମା ଦୃଷ୍ଟିଃ କ୍ଷାତ୍ରମପ୍ରତିମଂ ବଲମ୍।
ତୌ ଯଦା ଚରତଃ ସାର୍ଧଂ ତଦା ଲୋକଃ ପ୍ରସୀଦତୀ ॥ 3-11-16 (16636)
ଯଥା ହି ସୁମହାନଗ୍ନିଃ କକ୍ଷଂ ଦହତି ସାନିଲଃ।
ତଥା ଦହତି ରାଜନ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ସମଂ ରିପୁମ୍ ॥ 3-11-17 (16637)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବେବ ମେଧାବୀ ବୁଦ୍ଧିପର୍ଯେଷଣଂ ଚରେତ୍।
ଅଲବ୍ଧସ୍ଯ ଚ ଲାଭାଯ ଲବ୍ଧସ୍ଯ ପରିବୃଦ୍ଧଯେ ॥ 3-11-18 (16638)
ଅଲବ୍ଧଲାଭାଯ ଚ ଲବ୍ଧବୃଦ୍ଧଯେ।
ଯଥାର୍ହତୀର୍ଥପ୍ରତିପାଦନାଯ।
ଯଶସ୍ବିନଂ ବେଦବିଦଂ ବିପଶ୍ଚିତଂ
ବହୁଶ୍ରୁଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମେବ ବାସଯେତ୍ ॥ 3-11-19 (16639)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୂତ୍ତମା ଭକ୍ତିସ୍ତବ ନିତ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ତେନ ତେ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଦୀପ୍ଯତେ ପ୍ରଥିତଂ ଯଶଃ ॥ 3-11-20 (16640)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-11-21x (1849)
ତତସ୍ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସର୍ବେ ବକଂ ଦାଲ୍ଭ୍ଯମଂପୂଜଯନ୍।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ସ୍ତୂଯମାନେ ଭୂଯଃ ସୁମନସୋଽଭବନ୍ ॥ 3-11-21 (16641)
ଦ୍ବୈପାଯନୋ ନାରଦଶ୍ଚ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଃ ପୃଥୁଶ୍ରବାଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ଭାଲୁକିଶ୍ଚ କୃତଚେତାଃ ସହସ୍ରପାତ୍ ॥ 3-11-22 (16642)
କର୍ଣଶ୍ରବାଶ୍ଚ ମୁଞ୍ଜଶ୍ଚ ଲବଣାଶ୍ବଶ୍ଚ କାଶ୍ଯପଃ।
ହାରୀତଃ ସ୍ଥୂଣକର୍ଣଶ୍ଚ ଅଗ୍ନିବେଶ୍ଯୋଽଥ ଶୌନକଃ ॥ 3-11-23 (16643)
କୃତବାକ୍ଚ ସୁବାଶ୍ଚୈବ ବୃହଦଶ୍ଚୋ ବିଭାବସୁଃ।
ଊର୍ଧ୍ବରେତା ବୃଷାମିତ୍ରଃ ସୁହୋତ୍ରୋ ହୋତ୍ରବାହନଃ ॥ 3-11-24 (16644)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସଂଶିତବ୍ରତାଃ।
ଅଜାତଶତ୍ରୁମାନର୍ଚୁଃ ପୁରଂଦରମିବର୍ଷଯଃ ॥ 3-11-25 (16645)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାବିଗମନପର୍ବଣି ଷଡ୍ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 26 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-11-1 ଅନୁକୀର୍ଣଂ ବ୍ଯାପ୍ତମ୍ ॥ 3-11-3 ଗଦ୍ଯାନାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣବାକ୍ଯାନାଂ ପାଦାକ୍ଷରାଦିନିଯମହୀନାନାମ୍। ସାମ୍ନାଂ ଚ ନିଗମାନାଂ ଚ ଭାରତେତି କ. ପାଟଃ। ଭାଷ୍ଯାଣାଂ ଚୈବ ସର୍ବଶ ଇତି ଖ. ପାଠଃ. ॥ 3-11-5 ସଂଧ୍ଯାମୁପାସ୍ଯେତି ଶେଷଃ ॥ 3-11-11 ନୃପଃ ଅବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବ୍ରାହ୍ମଣହୀନୋ ନ ବୁଭୂଷେତ୍ ନ ଭବିତୁମିଚ୍ଛେତ୍। ତସ୍ଯେଚ୍ଛତୋପି ଜଯୋ ଦୁର୍ଲଭ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ବିନୀତୌ ସମ୍ଯକ୍ ଶିକ୍ଷିତୌ ଧର୍ମାର୍ଥୌ ଯେନ ॥ 3-11-12 ତୀର୍ଥମୁପାଯମ୍ ॥ 3-11-13 ବୈରୋଚନେର୍ବଲେଃ ॥ 3-11-15 ଅଙ୍କୁଶଗ୍ରହମଙ୍କୁଶେନ ନିଗୃହ୍ଣାତି ତମ୍। ପରିଗୃହ୍ଯ ବର୍ଜଯିତ୍ବା। ପରିର୍ବର୍ଜନେ ॥ 3-11-18 ବୁଦ୍ଧିପର୍ଯେଷଣଂ ବୁଦ୍ଧେଃ ସାକଲ୍ଯେନ ସଂଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 3-11-19 ଯଥାର୍ହତୀର୍ଥେ ଯଥାଯୋଗ୍ଯପାତ୍ରେ। ପ୍ରତିପାଦନାଯ ଦାନାଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 027
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.27. ଅଧ୍ଯାଯଃ 027
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମାଦିସନିଧାନେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ସବିଷାଦବଚନମ୍ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-27-0 (16646)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-27-0x (1850)
ତତୋ ବନଗତାଃ ପାର୍ଥାଃ ସାଯାହ୍ନେ ସହ କୃଷ୍ଣଯା।
ଉପବିଷ୍ଟାଃ କଥାଶ୍ଚକ୍ରୁର୍ଦୁଃଖଶୋକପରାଯଣାଃ ॥ 3-27-1 (16647)
ପ୍ରିଯା ଚ ଦର୍ଶନୀଯା ଚ ପଣ୍ଡିତା ଚ ପତିବ୍ରତା।
ଅଥ କୃଷ୍ଣା ଧର୍ମରାଜମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-27-2 (16648)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-27-3x (1851)
ନ ନୂନଂ ତସ୍ଯ ପାପସ୍ଯ ଦୁଃଖମସ୍ମାସୁ କିଂଚନ।
ବିଦ୍ଯତେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ନୃଶଂସସ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମନଃ ॥ 3-27-3 (16649)
ଯସ୍ତ୍ବାଂ ରାଜନ୍ମଯା ସାର୍ଧମଜିନୈଃ ପ୍ରତିବାସିତମ୍।
ବନଂ ପ୍ରସ୍ଥାପ୍ଯ ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ନାନ୍ବତପ୍ଯତ ଦୁର୍ମତିଃ ॥ 3-27-4 (16650)
ଆଯସଂ ହୃଦଯଂ ନୂନଂ ତସ୍ଯ ଦୁଷ୍କୃତକର୍ମଣଃ।
ଯସ୍ତ୍ବାଂ ଧର୍ମପରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ରୂକ୍ଷାଣ୍ଯଶ୍ରାବଯତ୍ତଦା।
`ବଚନାନ୍ଯପରୋକ୍ଷାଣି ଦୁର୍ବାଚ୍ଯାନି ଚ ସଂସଦି ॥' 3-27-5 (16651)
ସୁଖୋଚିତମଦୁଃଖାର୍ହଂ ଦୁରାତ୍ମା ସସୁହୃଦ୍ଗଣଃ।
ଈଦୃଶଂ ଦୁଃଖମାନୀଯ ମୋଦତେ ପାପପୂରୁଷଃ ॥ 3-27-6 (16652)
ଚତୁର୍ଣାମେବ ପାପାନାମସ୍ରଂ ନ ପତିତଂ ତଦା।
ତ୍ବଯି ଭାରତ ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତେ ବନାଯାଜିନବାସସି ॥ 3-27-7 (16653)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ କର୍ଣସ୍ଯ ଶକୁନେଶ୍ଚ ଦୁରାତ୍ମନଃ।
ଦୁର୍ଭ୍ରାତୁସ୍ତସ୍ଯ ଚୋଗ୍ରସ୍ଯ ରାଜନ୍ଦୁଃଖଶାସନସ୍ଯ ଚ ॥ 3-27-8 (16654)
ଇତରେଷାଂ ତୁ ସର୍ବେଷାଂ କୁରୂଣାଂ କୁରୁସତ୍ତମ।
ଦୁଃଖେନାଭିପରୀତାନାଂ ନେତ୍ରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରାପତଜ୍ଜଲମ୍ ॥ 3-27-9 (16655)
ଇଦଂ ଚ ଶଯନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯଚ୍ଚାସୀତ୍ତେ ପୁରାତନମ୍।
ଶୋଚାମିତ୍ବାଂ ମହାରାଜଦୁଃଖାନର୍ହଂସୁଖୋଚିତମ୍ ॥ 3-27-10 (16656)
ଦାନ୍ତଂ ଯଚ୍ଚ ସଭାମଧ୍ଯ ଆସନଂ ରତ୍ନଭୂଷିତମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୁଶବୃଶୀଂ ଚେମାଂ ଶୋକୋ ମାଂ ଦାରଯତ୍ଯଯମ୍ ॥ 3-27-11 (16657)
ଯଦପଶ୍ଯଂ ସଭାଯାଂ ତ୍ବାଂ ରାଜଭିଃ ପରିବାରିତମ୍।
ତଚ୍ଚ ରାଜନ୍ନପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯାଃ କା ସାନ୍ତିର୍ହୃଦଯସ୍ଯମେ ॥ 3-27-12 (16658)
ଯା ତ୍ବାଽହ୍ରଂ ଚନ୍ଦନାଦିଗ୍ଧମପଶ୍ଯଂ ସୂର୍ଯବର୍ଚସମ୍।
ସା ତ୍ବାଂ ପଙ୍କମଲାଦିଗ୍ଧଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମୁହ୍ଯାମି ଭାରତ ॥ 3-27-13 (16659)
ଯା ତ୍ବାଽହଂ କୌଶିକୈର୍ବସ୍ତ୍ରୈଃ ଶୁଭ୍ରୈରାଚ୍ଛାଦିତଂ ପୁରା।
ଦୃଷ୍ଟବତ୍ଯସ୍ମିରାଜେନଦ୍ର ସାଽଦ୍ଯ ପଶ୍ଯାମି ଚୀରିଣମ୍ ॥ 3-27-14 (16660)
ଯଚ୍ଚ ତଦ୍ରୁକ୍ମପାତ୍ରୀଭିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ସହସ୍ରଶଃ।
ହ୍ରିଯତେ ତେ ଗୃହାଦନ୍ନଂ ସଂସ୍କୃତଂସାର୍ବକାମିକମ୍ ॥ 3-27-15 (16661)
ଯତୀନାମଗୃହାଣାଂ ତେ ତଥୈବ ଗୃହମେଧିନାମ୍।
ଦୀଯତେ ଭୋଜନଂ ରାଜନ୍ନତୀବ ଗୁଣବତ୍ପ୍ରଭୋ ॥ 3-27-16 (16662)
ସତ୍କୃତାନି ସହସ୍ରାଣି ସର୍ବକାମୈଃ ପୁରା ଗୃହେ।
ସର୍ବକାମୈଃ ସୁବିହିତୈର୍ଯଦପୂଜଯଥା ଦ୍ବିଜାନ୍।
ତଚ୍ଚ ରାଜନ୍ନପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯାଃ କା ଶାନ୍ତିର୍ହୃଦଯସ୍ଯ ମେ ॥ 3-27-17 (16663)
ଯତ୍ତେ ଭ୍ରାତୄନ୍ମହାରାଜ ଯୁବାନୋ ମୃଷ୍ଟକୁଣ୍ଡଲାଃ।
ଅଭୋଜଯନ୍ତ ମୃଷ୍ଟାନ୍ନୈଃ ସୂଦାଃ ପରମସଂସ୍କୃତୈଃ ॥ 3-27-18 (16664)
ସର୍ବାଂସ୍ତାନଦ୍ଯ ପଶ୍ଯାମି ବନେ ବନ୍ଯେନ ଜୀବିନଃ।
ଅଦୁଃଖାର୍ହାନ୍ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ନୋପଶାମ୍ଯତି ମେ ମନଃ ॥ 3-27-19 (16665)
ଭୀମସେନମିମଂ ଚାପି ଦୁଃଖିତଂ ବନବାସିନମ୍।
ଧ୍ଯାଯତଃ କିଂ ନ ମନ୍ଯୁସ୍ତେ ପ୍ରାପ୍ତେ କାଲେ ବିବର୍ଧତେ ॥ 3-27-20 (16666)
ଭୀମସେନଂ ହି କର୍ମାଣି ସ୍ବଯଂ କୁର୍ବାଣମଚ୍ଯୁତମ୍।
ସୁଖାର୍ହଂ ଦୁଃଖିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କସ୍ମାଦ୍ରାଜନ୍ନୁପେକ୍ଷସେ ॥ 3-27-21 (16667)
ସତ୍କୃତଂ ବିବିଧୈର୍ଯାନୈର୍ବସ୍ତ୍ରୈରୁଚ୍ଚାବଚୈସ୍ତଥା।
ତଂ ତେ ବନଗତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କସ୍ମାନ୍ମନ୍ଯୁର୍ନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-27-22 (16668)
ଅଯଂ କୁରୂନ୍ରଣେ ସର୍ବାନ୍ହନ୍ତୁମୁତ୍ସହତେ ପ୍ରଭୁଃ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷଂସ୍ତୁ ସହତେଽଯଂ ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-27-23 (16669)
ଯୋଽର୍ଜୁନେନାର୍ଜୁନସ୍ତୁଲ୍ଯୋ ଦ୍ବିବାହୁର୍ବହୁବାହୁନା।
ଶରାତିସର୍ଗେ ଶୀଘ୍ରତ୍ବାତ୍କାଲାନ୍ତକଯମୋପମଃ ॥ 3-27-24 (16670)
ଯସ୍ ଶସ୍ତ୍ରପ୍ରତାପେନ ପ୍ରଣତାଃ ସର୍ବପାର୍ଥିବାଃ।
ଯଜ୍ଞେ ତବ ମହାରାଜ ବ୍ରାହ୍ମଣାନୁପତସ୍ଥିରେ ॥ 3-27-25 (16671)
ତମିମଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ପୂଜିତଂ ଦେବଦାନବୈଃ।
ଧ୍ଯାଯନ୍ତମର୍ଜୁନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କସ୍ମାଦ୍ରାଜନ୍ନ କୁପ୍ଯସି ॥ 3-27-26 (16672)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବନଗତଂ ପାର୍ଥମଦୁଃଖାର୍ହଂ ସୁଖୋଚିତମ୍।
ନ ଚ ତେବର୍ଧତେ ମନ୍ଯୁସ୍ତେନ ମୁହ୍ଯାମି ଭାରତ ॥ 3-27-27 (16673)
ଯୋ ଦେବାଂଶ୍ଚ ମନୁଷ୍ଯାଂଶ୍ଚ ସର୍ପାଂଶ୍ଚୈକରଥୋଽଜଯତ୍।
ତଂ ତେ ବନଗତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କସ୍ମାନ୍ମନ୍ଯୁର୍ନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-27-28 (16674)
ଯୋ ଯାନୈରଦ୍ଭୁତାକାରୈର୍ହଯୈର୍ନାଗୈଶ୍ଚ ସଂବୃତଃ।
ପ୍ରସହ୍ଯ ବିତ୍ତାନ୍ଯାଦତ୍ତ ପାର୍ଥିବେଭ୍ଯଃ ପରଂତପ ॥ 3-27-29 (16675)
କ୍ଷିପତ୍ଯେକେନ ବେଗେନ ପଞ୍ଚବାଣଶତାନି ଯଃ।
ତଂ ତେ ବନଗତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କସ୍ମାନ୍ମନ୍ଯୁର୍ନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-27-30 (16676)
ଶ୍ଯାମଂ ବୃହନ୍ତଂ ତରୁଣଂ ଚର୍ମିଣାମୁତ୍ତମଂ ରଣେ।
ନକୁଲଂ ତେ ବନେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କସ୍ମାନ୍ମନ୍ଯୁର୍ନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-27-31 (16677)
ଦର୍ଶନୀଯଂ ଚ ଶୂରଂ ଚ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର। 3-27-32bସହଦେବଂ ବନେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କସ୍ମାତ୍କ୍ଷମସି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-27-32 (16678)
ନକୁଲଂ ସହଦେବଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତେ ଦୁଃଖିତାବୁଭୌ।
ଅଦୁଃଖାର୍ହୌ ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର କସ୍ମାନ୍ମନ୍ଯୁର୍ନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-27-33 (16679)
ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ କୁଲେ ଜାତାଂ ସ୍ନୁଷାଂ ପାଣ୍ଡୋର୍ମହାତ୍ମନଃ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ଭଗିନୀଂ ବୀରପତ୍ନୀମନୁବ୍ରତାମ୍।
ମାଂ ବୈ ବନଗତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କସ୍ମାତ୍କ୍ଷମସି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-27-34 (16680)
ନୂନଂ ଚ ତବ ନୈବାସ୍ତି ମନ୍ଯୁର୍ଭରତସତ୍ତମ।
ଯତ୍ତେ ଭ୍ରାତୄଂଶ୍ଚ ମାଂ ଚୈବ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନବ୍ଯଥତେ ମନଃ ॥ 3-27-35 (16681)
ନ ନିର୍ମନ୍ଯୁଃକ୍ଷତ୍ରିଯୋଽସ୍ତି ଲୋକେ ନିର୍ବଚନଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ତଦଦ୍ଯ ତ୍ବଯି ପଶ୍ଯାମି କ୍ଷତ୍ରିଯେ ବିପରୀତବତ୍ ॥ 3-27-36 (16682)
ଯୋ ନ ଦର୍ଶଯତେ ତେଜଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଃ କାଲ ଆଗତେ।
ସର୍ବଭୂତାନି ତଂ ପାର୍ଥ ସଦା ପରିଭବନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 3-27-37 (16683)
ତତ୍ତ୍ବଯା ନ କ୍ଷମା କାର୍ଯା ଶତ୍ରୂନ୍ପ୍ରତି କଥଂଚନ।
ତେଜସୈବ ହି ତେ ଶକ୍ଯା ନିହନ୍ତୁଂ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-27-38 (16684)
ତଥୈବ ଯଃ କ୍ଷମାକାଲେ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ନୋପଶାମ୍ଯତି।
ଅପ୍ରିଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସୋମୁତ୍ରେହ ଚ ନଶ୍ଯତି ॥ 3-27-39 (16685)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ସପ୍ତବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 27 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-27-3 ଅସ୍ମାସୁ ଦିଃଖିତେଷ୍ବିତି ଶେଷଃ ॥ 3-27-6 ଆନୀଯ ପ୍ରାପଯ୍ଯ ॥ 3-27-7 ଅସ୍ରଂ ନେତ୍ରଜଲମ୍ ॥ 3-27-11 ଦାନ୍ତଂ ଗଜଦନ୍ତମଯମ୍। କୁଶବୃସୀଂ କୁଶାସନମ୍ ॥ 3-27-13 ଆଦିଗ୍ଧଂ ଲିପ୍ତମ୍ ॥ 3-27-14 କୌଶିକୈଃ କୋଶଜୈଃ ॥ 3-27-16 ଅଗୃହାଣାଂ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣାମ୍ ॥ 3-27-17 ସର୍ବକାମୈଃ କାମ୍ଯମାନୈରନ୍ନୈଃ ସର୍ବୈଃ କାଭୈର୍ମନୋରଥୈର୍ଦ୍ବିଜାନ୍ ଅପୂଜଯଥାଃ ॥ 3-27-24 ଅର୍ଜୁନେନ କାର୍ତବୀର୍ଯେଣ ॥ 3-27-29 ଆଦତ୍ତ ଆତ୍ତବାନ୍ ॥ 3-27-31 ଚର୍ଭିଣାଂ ଖଙ୍ଗଚର୍ମଧରାଣାମ୍ ॥ 3-27-36 ନିର୍ବଚନଂ କ୍ଷତ୍ରିଯଶବ୍ଦସ୍ଯ କ୍ଷରତେ ହିନସ୍ତୀତି କ୍ଷତ୍ରମିତି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 028
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.28. ଅଧ୍ଯାଯଃ 028
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି କାଲଭେଦେନ କ୍ଷମାକୋପଯୋରବଶ୍ଯାଶ୍ରଯଣୀଯତ୍ବେ ପ୍ରମାଣତଯା ବଲିପ୍ରହ୍ଲାଦସଂବାଦାନୁବାଦପୂର୍ବକଂପ୍ରକୃତେ କୋପସ୍ଯାବଶ୍ଯାଦରଣୀଯତ୍ବୋକ୍ତିଃ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-28-0 (16686)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-28-0x (1852)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ପ୍ରହ୍ଲାଦସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ବଲେର୍ବୈରୋଚନସ୍ଯ ଚ ॥ 3-28-1 (16687)
ଅସୁରେନ୍ଦ୍ରଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଂ ଧର୍ମାଣାମାଗତାଗମମ୍।
ବଲିଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ଦୈତ୍ଯେନଦ୍ରଂ ପ୍ରହ୍ଲାଦଂ ପିତରଂ ପିତୁଃ ॥ 3-28-2 (16688)
କ୍ଷମା ସ୍ବିଚ୍ଛ୍ରେଯସୀ ତାତ ଉତାହୋ ତେଜ ଇତ୍ଯୁତ।
ଏତନ୍ମେ ସଂଶଯଂ ତାତ ଯଥାବଦ୍ବ୍ରୂହି ପୃଚ୍ଛତେ ॥ 3-28-3 (16689)
ଶ୍ରେଯୋ ଯଦତ୍ର ଧର୍ମଜ୍ଞ ବ୍ରୂହି ମେ ତଦସଂଶଯମ୍।
କରିଷ୍ଯାମି ହି ତତ୍ସର୍ବଂ ଯଥାବଦନୁଶାସନମ୍ ॥ 3-28-4 (16690)
ତସ୍ମୈ ପ୍ରୋବାଚ ତତ୍ସର୍ବମେବଂ ପୃଷ୍ଟଃ ପିତାମହଃ।
ସର୍ବନିଶ୍ଚଯବିତ୍ପ୍ରାଜ୍ଞଃ ସଂଶଯଂ ପରିପୃଚ୍ଛତେ ॥ 3-28-5 (16691)
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଉବାଚ। 3-28-6x (1853)
ନ ଶ୍ରେଯଃ ସତତଂ ତେଜୋ ନ ନିତ୍ଯଂ ଶ୍ରେଯସୀ କ୍ଷମା।
ଇତି ତାତ ବିଜାନୀହି ଦ୍ବଯମେତଦସଂଶଯମ୍ ॥ 3-28-6 (16692)
ଯୋ ନିତ୍ଯଂ କ୍ଷମତେ ତାତ ବହୂନ୍ଦୋଷାନ୍ସ ବିନ୍ଦତି।
ଭୃତ୍ଯାଃ ପରିଭବନ୍ତ୍ଯେନମୁଦାସୀନାସ୍ତଥାଽରଯଃ ॥ 3-28-7 (16693)
ସର୍ବଭୂତାନି ଚାପ୍ଯସ୍ ନ ନମନ୍ତେ କଦାଚନ।
ତସ୍ମାନ୍ନିତ୍ଯଂ କ୍ଷମା ତାତ ପଣ୍ଡିତୈରପି ବର୍ଜିତା ॥ 3-28-8 (16694)
ଅବଜ୍ଞାଯ ହିତଂ ଭୃତ୍ଯା ଭଜନ୍ତେ ବହୁଦୋଷତାମ୍।
ଆଦାତୁଂ ଚାସ୍ଯ ବିତ୍ତାନି ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ତେଽଲ୍ପଚେତସଃ ॥ 3-28-9 (16695)
ଯାନଂ ବସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯଲଂକାରାଞ୍ଶଯନାନ୍ଯାସନାନି ଚ।
ଭୋଜନାନ୍ଯଥ ପାନାନି ସର୍ବୋପକରଣାନି ଚ ॥ 3-28-10 (16696)
ଆଦଦୀରନ୍ନଧିକୃତା ଯଥାକାମମଚେତସଃ।
ପ୍ରଦିଷ୍ଟାନି ଚ ଦେଯାନି ନ ଦଦ୍ଯୁର୍ଭର୍ତୃଶାସନାତ୍ ॥ 3-28-11 (16697)
ନ ଚୈନଂ ଭର୍ତୃପୂଜାଭିଃ ପୂଜଯନ୍ତି କଦାଚନ।
ଅବ୍ରଜ୍ଞାନଂ ହି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ମରଣାଦପି ଗର୍ହିତମ୍ ॥ 3-28-12 (16698)
କ୍ଷମିଣଂ ତାଦୃଶଂ ତାଂତ ବ୍ରୁବନ୍ତି କଟୁକାନ୍ଯପି।
ପ୍ରେଷ୍ଯାଃ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ଭୃତ୍ଯାଶ୍ଚ ତଥୋଦାସୀନବୃତ୍ତଯଃ ॥ 3-28-13 (16699)
ଅପ୍ଯସ୍ଯ ଦାରାନିଚ୍ଛନ୍ତି ପରିଭୂଯ କ୍ଷମାବତଃ।
ଦାରାଶ୍ଚାସ୍ଯ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ଯଥାକାମମଚେତସଃ ॥ 3-28-14 (16700)
ତଥା ଚ ନିତ୍ଯମୁଦିତା ଯଦି ନାଲ୍ପମପୀଶ୍ବରାତ୍।
`ଅକୃତୋପଦ୍ରବଃ କଶ୍ଚିନ୍ମହାନପି ନ ପୂଜ୍ଯତେ। 3-28-15 (16701)
ପୂଜଯନ୍ତି ନରା ନାଗାନ୍ନ ତାର୍କ୍ଷ୍ଯଂ ନାମଘାତିନମ୍ ॥'
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ନିତ୍ଯଂ ଦୋଷାଃ କ୍ଷମାବତାମ୍। 3-28-16 (16702)
ଅଥ ବୈରୋଚନେ ଦୋଷାନିମାନ୍ବିଦ୍ଧ୍ଯକ୍ଷମାଂବତାମ୍ ॥
ଅଥ ବୈରୋଚନେ ଦୋଷାନିମାନ୍ବିଦ୍ଧ୍ଯକ୍ଷମାବତାମ୍ ॥ 3-28-17 (16703)
ଅସ୍ଥାନେ ଯଦି ବା ସ୍ଥାନେ ସତତଂ ରଜସାବୃତଃ।
କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦଣ୍ଡାନ୍ପ୍ରଣଯତି ବିବିଧାନ୍ସ୍ବେନ ତେଜସା ॥ 3-28-18 (16704)
ମିତ୍ରୈଃ ସହ ବିରୋଧଂ ଚ ପ୍ରାପ୍ନୁତେ ତେଜସାଽଽବୃତଃ।
ଆପ୍ନୋତି ଦ୍ବେଷ୍ଯତାଂ ଚୈବ ଲୋକାତ୍ସ୍ବଜନତସ୍ତଥା ॥ 3-28-19 (16705)
ସୋଽବମାନାଦର୍ଥହାନିମୁପାଲମ୍ଭମନାଦରମ୍।
ସଂତାପଦ୍ବେଷମୋହାଂଶ୍ଚ ଶତ୍ରୂଂଶ୍ଚ ଲଭତେ ନରଃ ॥ 3-28-20 (16706)
କ୍ରୋଧାଦ୍ଦଣ୍ଡାନ୍ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ବିବିଧାନ୍ପୁରୁଷୋଽନଯାତ୍।
ଭ୍ରଶ୍ଯତେ ଶୀଘ୍ରମୈଶ୍ବର୍ଯାତ୍ପ୍ରାଣେଭ୍ଯଃ ସ୍ବଜନାଦପି ॥ 3-28-21 (16707)
ଯୋପକର୍ତୄଶ୍ଚ ହର୍ତୄଶ୍ଚ ତେଜସୈବୋପଗଚ୍ଛତି।
ତସ୍ମାଦୁଦ୍ବିଜତେ ଲୋକଃ ସର୍ପାଦ୍ବେଶ୍ମଗତାଦିବ ॥ 3-28-22 (16708)
ଯସ୍ମାଦୁଦ୍ବିଜତେଲୋକଃ କଥଂ ତସ୍ଯ ଭବୋ ଭବେତ୍।
ଅନ୍ତରଂ ତସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ଲୋକୋ ବିକୁରୁତେ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-28-23 (16709)
ତସ୍ମାନ୍ନାତ୍ଯୁତ୍ସୃଜେତ୍ତେଜୋ ନ ଚ ନିତ୍ଯଂ ମୃଦୁର୍ଭବେତ୍।
କାଲେକାଲେ ତୁ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ମୃଦୁସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୋପି ବା ଭବେତ୍ ॥ 3-28-24 (16710)
କାଲେ ମୃଦୁର୍ଯୋ ଭବତି କାଲେ ଭବତି ଦାରୁଣଃ।
ସ ବୈ ସୁଖମବାପ୍ନୋତି ଲୋକେଽମୁଷ୍ମିନ୍ନିହୈବ ଚ ॥ 3-28-25 (16711)
କ୍ଷମାକାଲାଂସ୍ତୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ମେ ବିସ୍ତରେଣ ତାନ୍।
ଯେ ତେ ନିତ୍ଯମସଂତ୍ଯାଜ୍ଯା ଯଥା ପ୍ରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-28-26 (16712)
ପୂର୍ବୋପକାରୀ ଯସ୍ତେ ସ୍ଯାଦପରାଧେ ଗରୀଯସି।
ଉପକାରେଣ ତତ୍ତସ୍ଯ କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯମପରାଧିନଃ ॥ 3-28-27 (16713)
ଅବୁଦ୍ଧିମାଶ୍ରିତାନାଂ ତୁ କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯମପରାଧିନାମ୍।
ନ ହି ସର୍ବତ୍ର ପାଣ୍ଡିତ୍ବଂ ସୁଲଭଂ ପୁରୁଷେଣ ବୈ ॥ 3-28-28 (16714)
ଅଥ ଚେଦ୍ବୁଦ୍ଧିଜଂ କୃତ୍ବା ବ୍ରୂଯୁସ୍ତେ ତଦବୁଦ୍ଧିଜମ୍।
ପାପାନ୍ସ୍ବଲ୍ପେଽପି ତାନ୍ହନ୍ଯାଦପରାଧେ ତଥାଽନୃଜୂନ୍ ॥ 3-28-29 (16715)
ସର୍ବସ୍ଯୈକୋପରାଧସ୍ତେ କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯଃ ପ୍ରାଣିନୋ ଭବେତ୍।
ଦ୍ବିତୀଯେ ସତି ବଧ୍ଯସ୍ତୁ ସ୍ବଲ୍ପେଽପ୍ଯପକୃତେ ଭବେତ୍ ॥ 3-28-30 (16716)
ଅଜାନତା ଭବେତ୍କଶ୍ଚିଦପରାଧଃ କୃତୋ ଯଦି।
କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯମେବ ତସ୍ଯାହୁଃ ସୁପରୀକ୍ଷ୍ଯ ପରୀକ୍ଷଯା ॥ 3-28-31 (16717)
ମୃଦୁନା ଦାରୁଣଂ ହନ୍ତି ମୃଦୁନା ହନ୍ତ୍ଯଦାରୁଣମ୍।
ନାସାଧ୍ଯଂ ମୃଦୁନା କିଂଚିତ୍ତସ୍ମାତ୍ତୀବ୍ରତରଂ ମୃଦୁ ॥ 3-28-32 (16718)
ଦେଶକାଲୌ ତୁ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବଲାବଲମଥାତ୍ମନଃ।
ଅନ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯକାରଣଂ ଚୈବ କାର୍ଯଂ ତେଜଃ କ୍ଷମାପି ବା ॥' 3-28-33 (16719)
ନାଦେଶକାଲେ କିଂଚିତ୍ସ୍ଯାଦ୍ଦେଶକାଲୌ ପ୍ରତୀକ୍ଷତାମ୍।
ତଥା ଲୋକଭଯାଚ୍ଚୈବ କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯମପରାଧିତମ୍ ॥ 3-28-34 (16720)
ଏତ ଏବଂବିଧାଃ କାଲାଃ କ୍ଷମାଯାଃ ପରିକୀର୍ତିତାଃ।
ଅତୋଽନ୍ଯଥାଽନୁବର୍ତତ୍ସୁ ତେଜସଃ କାଲ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 3-28-35 (16721)
ତଦହଂ ତେଜସଃ କାଲଂ ତବ ମନ୍ଯେ ନରାଧିପ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେଷୁ ଲୁବ୍ଧେଷୁ ସତତଂ ଚାପକାରିଷୁ ॥ 3-28-36 (16722)
ନ ହି କଶ୍ଚିତ୍କ୍ଷମାକାଲୋ ବିଦ୍ଯତେଽଦ୍ଯ କୁରୂନ୍ପ୍ରତି।
ତେଜସଶ୍ଚାଗତେ କାଲେ ତେଜ ଉତ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହସି ॥ 3-28-37 (16723)
ମୃଦୁର୍ଭବତ୍ଯବଜ୍ଞାତସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାଦୁଦ୍ବିଜତେ ଜନଃ।
କାଲେ ପ୍ରାପ୍ତେ ଦ୍ବଯଂ ଚୈତଦ୍ଯୋ ବେଦ ସ ମହୀପତିଃ ॥ 3-28-38 (16724)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 28 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-28-2 ଆଗତାଗମଂ ପ୍ରାପ୍ତରହସ୍ଯମ୍ ॥ 3-28-4 ଶ୍ରେଯଃ ପ୍ରଶସ୍ତତରମ୍। ଅତ୍ର କ୍ଷମାତେଜସୋର୍ମଧ୍ଯେ ॥ 3-28-8 ଅସ୍ ଏନମ୍ ॥ 3-28-11 ଅଧିକୃତାଃ ଅନ୍ନପାନାଦିସଂରକ୍ଷଣେ ନିଯୁକ୍ତାଃ। ପ୍ରଦିଷ୍ଟାନି ଇଦମସ୍ମୈ ଦେଯମିତ୍ଯାଜ୍ଞାପିତାନି ॥ 3-28-12 ଏନଂ କ୍ଷମିଣମ୍। ଭର୍ତୃପୂଜାଭିଃ ସ୍ବାମ୍ଯୁଚିତମାନେନ ॥ 3-28-18 ତେଜସା କ୍ରୋଧେନ ॥ 3-28-20 ଉପାଲମ୍ଭଂ ଧିକ୍କରମ୍ ॥ 3-28-22 ଉପକର୍ତୄନିତି ଚ୍ଛେଦଃ। ରସଂଧିରାର୍ଷଃ। ଉପକର୍ତୄକୋଶାଦିବୃଦ୍ଧିକରାନ୍। ହର୍ତୄନ୍ ଚୋରାନ୍ ॥ 3-28-23 ଭବଃ ଐଶ୍ବର୍ଯମ୍ ଅନ୍ତରଂ ଛିଦ୍ରମ୍ ॥ 3-28-28 ଅବୁଦ୍ଧିଂ ମୌଢ୍ଯମ୍ ॥ 3-28-30 ଅପକୃତେ ଅପକାରେ ॥ 3-28-32 ମୃଦୁନା ସାମ୍ରା ॥ 3-28-37 ଉତ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁଂ ପ୍ରଯୋକ୍ତୁମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 029
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.29. ଅଧ୍ଯାଯଃ 029
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଦ୍ରୌପଦୀଂପ୍ରତି କ୍ରୋଧେ ବହୁଦୋଷୋଦ୍ଭାବନପୂର୍ବକଂ କ୍ରୋଧଗର୍ହଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-29-0 (16725)
`ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-29-0x (1854)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣାକ୍ଷରପଦଂ ଶୁଭମ୍।
ଉବାଚ ଦ୍ରୌପଦୀଂ ରାଜା ସ୍ମଯମାନୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-29-1 (16726)
କାରଣେ ଭବତୀ କ୍ରୁଦ୍ଧା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଦୁର୍ମତେଃ।
ଯେନ କ୍ରୋଧଂ ମହାପ୍ରଜ୍ଞେ ବହୁଧା ବହୁମନ୍ଯସେ।
କ୍ରୋଧମୂଲଂ ହରଂ ଶତ୍ରୁଂ କାରଣୈଃ ଶୃଣୁ ତଂ ମମ' ॥ 3-29-2 (16727)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-29-3x (1855)
କ୍ରୋଧୋ ହନ୍ତା ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ କ୍ରୋଧୋ ଭାବଯିତା ପୁନଃ।
ଇତି ବିଦ୍ଧି ମହାପ୍ରାତ୍ରେ କ୍ରୋଧମୂଲୌ ଭବାଭବୌ । 3-29-3 (16728)
ଯୋ ହି ସଂହରତେ କ୍ରୋଧଂ ଭାବସ୍ତସ୍ଯ ସୁଶୋଭନେ।
`ଯୋ ନ ସଂହରତେ କ୍ରୋଧଂ ତସ୍ଯାଭାବୋ ଭବତ୍ଯୁତ।
ଅଭାବକାରଣଂ ତସ୍ମାତ୍କ୍ରୋଧୋ ଭବତି ଶୋଭନେ' ॥ 3-29-4 (16729)
ଯଃ ପୁନଃ ପୁରୁଷଃ କ୍ରୋଧଂ ନିତ୍ଯଂ ବିସୃଜତେ ଶୁଭେ।
ତସ୍ଯାଭାବାଯ ଭବତି କ୍ରୋଧଃ ପରମଦାରୁଣଃ ॥ 3-29-5 (16730)
କ୍ରୋଧମୂଲୋ ବିନାଶୋ ହି ପ୍ରଜାନାମିହ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ତତ୍କଥଂ ମାଦୃଶଃ କ୍ରୋଧମୁତ୍ସୃଜେଲ୍ଲୋକନାଶନମ୍ ॥ 3-29-6 (16731)
କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାପଂ ନରଃ କୁର୍ଯାତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ହନ୍ଯାଦ୍ଗୁରୂନପି।
କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପରୁଷଯା ବାଚା ଶ୍ରେଯସୋଽପ୍ଯବମନ୍ଯତେ ॥ 3-29-7 (16732)
ବାଚ୍ଯାବାଚ୍ଯେ ହି କୁପିତୋ ନ ପ୍ରଜାନାତି କର୍ହିଚିତ୍।
ନାକାର୍ଯମସ୍ତି କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯ ନାବାଚ୍ଯଂ ବିଦ୍ଯତେ ତଥା ॥ 3-29-8 (16733)
ହିଂସ୍ଯାତ୍କ୍ରୋଧାଦବଧ୍ଯାଂସ୍ତୁ ବଧ୍ଯାନ୍ସଂପୂଜଯୀତ ଚ।
ଆତ୍ମାନମପି ଚ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରେଷଯେଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 3-29-9 (16734)
ଏତାନ୍ଦୋଷାନ୍ପ୍ରପଶ୍ଯଦ୍ଭିର୍ଜିତଃ କ୍ରୋଧୋ ମନୀଷିଭିଃ।
ଇଚ୍ଛଦ୍ଭିଃ ପରମଂ ଶ୍ରେଯ ଇହ ଚାମୁତ୍ର ଚୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-29-10 (16735)
ତଂ କ୍ରୋଧଂ ବର୍ଜିତଂ ଧୀରୈଃ କଥମସ୍ମଦ୍ବିଧଶ୍ରରେତ୍।
ଏତଦ୍ଦ୍ରୌପଦି ସଂସ୍ମୃତ୍ଯନ ମେ ମନ୍ଯୁଃ ପ୍ରବର୍ଧତେ ॥ 3-29-11 (16736)
ଆତ୍ମାନଂ ଚ ପରାଂଶ୍ଚୈବ ତ୍ରାଯତେ ମହତୋ ଭଯାତ୍।
କ୍ରୁଧ୍ଯନ୍ତମପ୍ରତିକ୍ରୁଧ୍ଯନ୍ଦୂଯୋରେଷ ଚିକିତ୍ସକଃ ॥ 3-29-12 (16737)
ମୂଢୋ ଯଦି କ୍ଲିଶ୍ଯମାନଃ କ୍ରୁଧ୍ଯତେଽଶକ୍ତିମାନ୍ନରଃ।
ବଲୀଯସାଂ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ତ୍ଯଜତ୍ଯାତ୍ମାନମନ୍ତତଃ ॥ 3-29-13 (16738)
ତସ୍ଯାତ୍ମାନଂ ସଂତ୍ଯଜତୋ ଲୋକା ନଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯନାତ୍ମନଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦ୍ରୌପଦ୍ଯଶକ୍ତସ୍ ମନ୍ଯୋର୍ନିଯମନଂ ସ୍ମୃତମ୍ ॥ 3-29-14 (16739)
ବିଦ୍ବାଂସ୍ତଥୈବ ଯଃ ଶକ୍ତଃ କ୍ଲିଶ୍ଯମାନଃ ପ୍ରକୁପ୍ଯତି।
ସ ନାଶଯିତ୍ବା ଦ୍ବେଷ୍ଟାରଂ ପରଲୋକେ ନ ନନ୍ଦତି ॥ 3-29-15 (16740)
ତସ୍ମାଦ୍ବଲବତା ଚୈବ ଦୁର୍ବଲେନ ଚ ନିତ୍ଯଦା।
କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯଂ ପୁରୁଷେଣାହୁରାପତ୍ସ୍ବପି ବିଜାନତା ॥ 3-29-16 (16741)
ମନ୍ଯୋର୍ହି ବିଜଯଂ କୃଷ୍ଣେ ପ୍ରଶଂସନ୍ତୀହ ସାଧବଃ।
କ୍ଷମାବତୋ ଜଯୋ ନିତ୍ଯଂ ସାଧୋରିହ ସତାଂ ମତମ୍ ॥ 3-29-17 (16742)
ସତ୍ଯଂଚାନୃତତଃ ଶ୍ରେଯୋ ନୃଶଂସାଚ୍ଚାନୃଶଂସତା।
ତମେବଂ ବହୁଦୋଷଂ ତ କ୍ରୋଧଂ ସଦ୍ଭିର୍ବିବର୍ଜିତମ୍।
ମାଦୃଶୋ ବିସୃଜେତ୍ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବଲୋକବିନାଶନମ୍ ॥ 3-29-18 (16743)
ତେଜସ୍ବୀତି ଯମାହୁର୍ବୈ ପଣ୍ଡିତା ଦୀର୍ଗଦର୍ଶିନଃ।
ନ କ୍ରୋଧୋଽଭ୍ଯନ୍ତରସ୍ତସ୍ ଭବତୀତି ବିନିଶ୍ଚେତମ୍ ॥ 3-29-19 (16744)
ବସ୍ତୁ କ୍ରୋଧଂ ସମୁତ୍ପନ୍ନଂ ପ୍ରଜ୍ଞଯା ପରିବାଧତେ।
ତେଜସ୍ବିନଂ ତଂ ବିଦୁଷୋ ମନ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିନଃ ॥ 3-29-20 (16745)
କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ହି କାର୍ଯଂ ସୁଶ୍ରୋଣି ନ ଯଥାବତ୍ପ୍ରପଶ୍ଯତି।
ନାକାର୍ଯଂ ନ ଚ ମର୍ଯାଦାଂ ନରଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋଽନୁପଶ୍ଯତି ॥ 3-29-21 (16746)
ହନ୍ତ୍ଯବଧ୍ଯାନପି କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଗୁରୂନ୍ରୂକ୍ଷୈସ୍ତୁଦତ୍ଯପି।
ତସ୍ମାତ୍ତେଜସି କର୍ତବ୍ଯେ କ୍ରୋଧୋ ଦୂରାତ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ ॥ 3-29-22 (16747)
ଦାକ୍ଷ୍ଯଂ ହ୍ଯମର୍ଷଃ ଶୌର୍ଯଂ ଚ ଶୀଘ୍ରତ୍ବମିତି ତେଜସଃ।
ଗୁଣାଃ କ୍ରୋଧାଭିଭୂତେନ ନ ଶକ୍ଯାଃ ପ୍ରାପ୍ତୁମଞ୍ଜସା ॥ 3-29-23 (16748)
କ୍ରୋଧଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ତୁ ପୁରୁଷଃ ସମ୍ଯକ୍ତେଜୋଽଭିପଦ୍ଯତେ।
କାଲଯୁକ୍ତଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୈଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୈସ୍ତେଜଃ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍ ॥ 3-29-24 (16749)
କ୍ରୋଧସ୍ତ୍ବପଣ୍ଡିତୈଃ ଶଶ୍ବତ୍ତେଜ ଇତ୍ଯଭିନିଶ୍ଚିତମ୍।
ରଜସ୍ତୁ ଲୋକନାଶାଯ ବିହିତଂ ମାନୁଷାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-29-25 (16750)
ତସ୍ମାଚ୍ଛଶ୍ବତ୍ତ୍ଯଜେତ୍କ୍ରୋଧଂ ପୁରୁଷଃ ସମ୍ଯଗାଚରନ୍।
ଶ୍ରେଯାନ୍ସ୍ବଧର୍ମାନପଗୋ ନ କ୍ରୁଦ୍ଧ ଇତି ନିଶ୍ଚିତମ୍ ॥ 3-29-26 (16751)
ଯଦି ସର୍ବମବୁଦ୍ଧୀନାମତିକ୍ରାନ୍ତମଚେତସାମ୍।
ଅତିକ୍ରମୋ ମଦ୍ବିଧସ୍ଯ କଥଂ ସ୍ବିତ୍ସ୍ଯାଦନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-29-27 (16752)
ଯଦି ନ ସ୍ଯୁର୍ମାନୁଷେଷୁ କ୍ଷମିଣଃ ପୃଥିବୀସମାଃ।
ନ ସ୍ଯାତ୍ସନ୍ଧିର୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ କ୍ରୋଧମୂଲୋ ହି ବିଗ୍ରହଃ ॥ 3-29-28 (16753)
ଅଭିଷକ୍ତୋ ହ୍ଯଭିଷଜେଦାହନ୍ଯାଦ୍ଗୁରୁଣା ହତଃ।
ଏବଂ ବିନାଶୋ ଭୂତାନାମମଧର୍ମଃ ପ୍ରଥିତୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-29-29 (16754)
ଆକ୍ରୁଷ୍ଟ ପୁରୁଷଃ ସର୍ବଂ ପ୍ରତ୍ଯାକ୍ରୋଶେଦନନ୍ତରମ୍।
ପ୍ରତିହନ୍ଯାଦ୍ଧତଶ୍ଚୈବ ତଥା ହିଂସ୍ଯାଚ୍ଚ ହିଂସିତଃ ॥ 3-29-30 (16755)
ହନ୍ଯୁର୍ହି ପିତରଃ ପୁତ୍ରାନ୍ପୁତ୍ରାଶ୍ଚାପି ତଥା ପିତୄନ୍।
ହନ୍ଯୁଶ୍ଚ ପତଯୋ ଭାର୍ଯାଃ ପତୀନ୍ଭାର୍ଯାସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 3-29-31 (16756)
ଏବଂ ସଂକୁପିତେ ଲୋକେ ଜନ୍ମ କୃଷ୍ଣୋ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ପ୍ରଜାନାଂ ସନ୍ଧିମୂଲଂ ହି ଜନ୍ମ ବିଦ୍ଧିଶୁଭାନନେ ॥ 3-29-32 (16757)
ତାଃ କ୍ଷୀଯେରନ୍ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଦ୍ରୌପଦି ତାଦୃଶାଃ।
ତସ୍ମାନ୍ମନ୍ଯୁର୍ବିନାଶାଯ ପ୍ରଜାନାମଭବାଯ ଚ ॥ 3-29-33 (16758)
ଯସ୍ମାତ୍ତୁ ଲୋକେ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ କ୍ଷମିଣଃ ପୃଥିବୀସମାଃ।
ତସ୍ମାଜ୍ଜନ୍ମ ଚ ଭୂତାନାଂ ଭବଶ୍ଚ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ ॥ 3-29-34 (16759)
କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯଂ ପୁରୁଷେଣେହ ସର୍ବାପତ୍ସୁ ସୁଶୋଭନେ।
କ୍ଷମାବତୋ ହି ଭୂତାନାଂ ଜନ୍ମ ଚୈବ ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍ ॥ 3-29-35 (16760)
ଆକ୍ରୁଷ୍ଟସ୍ତାଡିତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ କ୍ଷମତେ ଯୋ ବବୀଯସା।
ଯଶ୍ଚ ନିତ୍ଯଂ ଜିତକ୍ରୋଧୋ ବିଦ୍ବାନୁତ୍ତମପୂରୁଷଃ।
ପ୍ରଭାବବାନପି ନରସ୍ତସ୍ଯ ଲୋକାଃ ସନାତନାଃ ॥ 3-29-36 (16761)
କ୍ରୋଧନସ୍ତ୍ବଲ୍ପବିଜ୍ଞାନଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ନଶ୍ଯତି ॥ 3-29-37 (16762)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମା ଗାଥା ନିତ୍ଯଂ କ୍ଷମାବତାମ୍।
ଗୀତାଃ କ୍ଷମାବତାଂ କୃଷ୍ଣେ କାଶ୍ଯପେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-29-38 (16763)
କ୍ଷମା ଧର୍ମଃ କ୍ଷମା ଯଜ୍ଞଃ କ୍ଷମା ବେଦାଃ କ୍ଷମା ଶ୍ରୁତମ୍।
ଯସ୍ତମେବଂ ବିଜାନାତି ସ ସର୍ବଂ କ୍ଷନ୍ତୁର୍ମହତି ॥ 3-29-39 (16764)
କ୍ଷମା ବ୍ରହ୍ମ କ୍ଷମା ସତ୍ଯଂ କ୍ଷମା ଭୂତଂ ଚ ଭାବି ଚ।
କ୍ଷମା ତପଃ କ୍ଷମା ଶୌଚଂ କ୍ଷମଯେଦଂ ଧୃତଂ ଜଗତ୍ ॥ 3-29-40 (16765)
ଅତି ଯଜ୍ଞବିଦାଂ ଲୋକାନ୍କ୍ଷମିଣଃ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ଚ।
ଅତି ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂ ଲୋକାନତି ଚାପି ତପସ୍ବିନାମ୍ ॥ 3-29-41 (16766)
ଅନ୍ଯେ ବୈ ଯଜୁଷାଂ ଲୋକାଃ କର୍ମିଣାମପରେ ତଥା।
କ୍ଷମାବତାଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ଲୋକାଃ ପରମପୂଜିତାଃ ॥ 3-29-42 (16767)
କ୍ଷମା ତେଜସ୍ବିନାଂ ତେଜଃ କ୍ଷମା ବ୍ରହ୍ମ ତପସ୍ବିନାମ୍।
କ୍ଷମା ସତ୍ଯଂ ସତ୍ଯବତାଂ କ୍ଷମା ଯଜ୍ଞଃ କ୍ଷମା ଶଭଃ ॥ 3-29-43 (16768)
ତାଂ କ୍ଷମାଂ ତାଦୃଶୀଂ କୃଷ୍ଣେ କଥମସ୍ମଦ୍ବିଧସ୍ତ୍ଯଜେତ୍।
ଯତ୍ରବ୍ରହ୍ମ ଚ ସତ୍ଯଂ ଚ ଯଜ୍ଞା ଲୋକାଶ୍ଚ ଧିଷ୍ଠିତାଃ ॥ 3-29-44 (16769)
`ଇଜ୍ଯନ୍ତେ ଯଜ୍ବନାଂ ଲୋକାଃ କ୍ଷମିଣାମପରେ ତଥା।'
କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯମେବ ସତତଂ ପୁରୁଷେଣ ବିଜାନତା।
ଯଦା ହି କ୍ଷମତେ ସର୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମ ସଂପଦ୍ଯତେ ତଦା ॥ 3-29-45 (16770)
କ୍ଷମାବତାମଯଂ ଲୋକଃ ପରଶ୍ଚୈବ କ୍ଷମାବତାମ୍।
ଇହ ସନ୍ମାନମୃଚ୍ଛନ୍ତି ପରତ୍ର ଚ ପରା ଗତିମ୍ ॥ 3-29-46 (16771)
ଯେଷାଂ ମନ୍ଯୁର୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ କ୍ଷମଯାଽଭିହତଃ ସଦା।
ତେଷାଂ ପରତରେ ଲୋକାସ୍ତସ୍ମାତ୍କ୍ଷାନ୍ତିଃ ପରା ମତା ॥ 3-29-47 (16772)
ଇତି ଗୀତାଃ କାଶ୍ଯପେନ ଗାଥାନିତ୍ଯଂ କ୍ଷମାବତାମ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗାଥାଃ କ୍ଷମାଯାସ୍ତ୍ବଂ ତୁଷ୍ଯଦ୍ରୌପଦି ମା କ୍ରୁଧଃ ॥ 3-29-48 (16773)
ପିତାମହଃ ଶାନ୍ତନବଃ ରଶମଂ ସଂପୂଜଯିଷ୍ଯତି।
କୃଷ୍ଣଶ୍ଚ ଦେବକୀପୁତ୍ରଃ ଶମଂ ସଂପୂଜଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-29-49 (16774)
ଆଚାର୍ଯୋ ବିଦୁରଃ କ୍ଷତ୍ତା ଶମମେବ ବଦିଷ୍ଯତଃ।
କୃପଶ୍ଚ ସଂଜଯଶ୍ଚୈବ ଶମମେବ ବଦିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-29-50 (16775)
ସୋମଦତ୍ତୋ ଯୁଯୁତ୍ସୁଶ୍ଚ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରସ୍ତଥୈବ ଚ।
ପିତାମହଶ୍ଚ ନୋ ବ୍ଯାସଃ ଶମଂ ବଦତି ନିତ୍ଯଶଃ ॥ 3-29-51 (16776)
ଏତୈର୍ହି ରାଜା ନିଯତଂ ଚୋଦ୍ଯମାନଃ ଶମଂ ପ୍ରତି।
ରାଜ୍ଯଂ ଦାତେତି ମେ ବୁଦ୍ଧିର୍ନ ଚେଲ୍ଲୋଭାନ୍ନଶିଷ୍ଯତି ॥ 3-29-52 (16777)
କାଲୋଽଯଂ ଦାରୁଣଃ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଭରତାନାମଭୂତଯେ।
ନିଶ୍ଚିତଂ ମେ ସଦୈବୈତତ୍ପୁରସ୍ତାଦପି ଭାମିତି ॥ 3-29-53 (16778)
ସୁଯୋଧନୋ ନାର୍ହତୀତି କ୍ଷମା ମାମେବ ବିନ୍ଦତି।
ଅର୍ହସ୍ତତ୍ରାହମିତ୍ଯେବଂ ତସ୍ମାନ୍ମାଂ ବିନ୍ଦତେ କ୍ଷମା ॥ 3-29-54 (16779)
ଏତଦାତ୍ମବତାଂ ବୃତ୍ତମେଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
କ୍ଷମା ଚୈବାନୃଶଂସ୍ଯଂ ଚ ତତ୍କର୍ତାଽସ୍ମ୍ଯହମଞ୍ଜସା ॥ 3-29-55 (16780)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଏକୋନତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 29 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-29-3 ଭାବଯିତା ବର୍ଧଯିତା। ଜିତଃସନ୍ନିତି ଶେଷଃ ॥ 3-29-7 ପାପଂ ନ କଃ କୁର୍ଯାତ୍ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-29-11 ଚରେଦାଚରେତ୍ ॥ 3-29-12 ଦ୍ବଯୋରାତ୍ମପରଯୋ- ଚିକିତ୍ସକଃ ଦୋଷାପହର୍ତା। କ୍ରୁଧ୍ଯନ୍ତମପ୍ରତିକ୍ରୁଧ୍ଯାଞ୍ଜଯେଲ୍ଲୋକାଂଶ୍ଚ ଶାଶ୍ବତାନ୍ ଇତି ଖ. ପାଠଃ ॥ 3-29-13 ବଲୀଯସାମୁପରି ଯଦି ଅଶକ୍ତିମାନ୍ କ୍ରୁଧ୍ଯତେ ତର୍ହି ଆତ୍ମାନଂ ଦେହ ତ୍ଯଜତି। ମନୁଷ୍ଯାଣାମାତ୍ମନୈବ ବିପଦ୍ଯତେ ଇତି ଖ. ପାଟଃ। ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ତ୍ଯଜତ୍ଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନା ଇତି ଝ.ପାଠଃ ॥ 3-29-14 ଅନାତ୍ମନ ଅଜିତଚିତ୍ତସ୍ଯ ॥ 3-29-25 ରଜଃ ରଜୋଗୁଣପରିଣାମଃ ॥ 3-29-26 ସ୍ବଧର୍ମାନ୍ ଅପଗଃ ଅପହାଯ ଗଚ୍ଛତୀତି ତଥା। ଦ୍ବିତୀଯାଯା ଅଲୁଗାର୍ଷଃ ॥ 3-29-27 ସର୍ବଂ କ୍ଷମାର୍ଜବାଦିକମ୍। ଅବୁଦ୍ଧୀନାଂ ମୂଢୈଃ ଅତିକ୍ରାନ୍ତଂ ଲଙ୍ଘିତମ୍। ଅନିନ୍ଦିତେ ପ୍ରଶସ୍ତେ ବିଷଯେ କ୍ଷମାଦୌ ॥ 3-29-29 ଅଭିଷକ୍ତଃ ତାପିତଃ। ଅଭିଷଜେତ୍ତାପଯେତ୍ ॥ 3-29-30 ଆକ୍ରୁଷ୍ଟୋ ବାଚା ତାଡିତଃ। ହତୋଽନ୍ଯେନାଭିଗତଃ। ହିଂସିତସ୍ତାଡିତଃ ॥ 3-29-32 ଜନ୍ମ ଉତ୍ପତ୍ତିଃ। ତତ୍ରହେତୁଃ। ପ୍ରଜାନାଂ ସଂଧିଃ ଦମ୍ପତ୍ଯୋଃ ପ୍ରୀତିଃ। ଏବଂ ସଂକୁଚିତେ ଲୋକେ ଇତି ପ୍ରଜାନାଂ ବୃଦ୍ଧିମୂଲଂ ହି ଇତି ଚ. କ. ପାଠଃ ॥ 3-29-33 ଅଭବାଯ ଅନୈଶ୍ବର୍ଯାଯ ॥ 3-29-34 ଜନ୍ମ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ। ଅନ୍ଯଥା କ୍ରୋଧପ୍ରାବଲ୍ଯେ। ପୂର୍ବବଯସ୍ଯେବ ଦମ୍ପତ୍ଯୋର୍ନାଶାଜ୍ଜନ୍ମାସଂଭବ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-29-36 ବଲୀଯସା ଆକ୍ରୁଷ୍ଟସ୍ତାଡିତୋ ବାଽଶକ୍ତଃ କ୍ଷମତେ ତଥା ଯଃ ପ୍ରଭାବବାନପି କ୍ଷମତେ ତସ୍ଯ ଲୋକା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-29-38 କ୍ଷମାବତାଂ ଗାଥାଃ ପ୍ରଶଂସାଃ। କ୍ଷମାବତାଂ ମଧ୍ଯେ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-29-40 ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରାହ୍ମଣଜାତିଃ। ଭୂତଂ ସଂଚିତଂ ତପଃ ଭାବି ଚ କ୍ଷମୈବ ରକ୍ଷତି ॥ 3-29-41 ଅତି ଅତିକ୍ରମ୍ଯ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି। ତଦୂର୍ଧ୍ବଂ ପଦମିତି ଶେଷଃ। ବ୍ର୍ହମବିଦାଂ ବେଦବିଦାମ୍ ॥ 3-29-42 ଯଜୁଷାଂ ତ୍ରୋତାଗ୍ନିସାଷ୍ଯକର୍ମବତାମ୍। କର୍ମିଣାଂ ବାପୀକୂପାଦିଧର୍ମବତାମ୍ ॥ 3-29-48 ତୁଷ୍ଯ ତୁଷ୍ଟା ଭବ ॥ 3-29-52 ଦାତା ଦାସ୍ଯତି ॥ 3-29-53 ଅଭୂତଯେ ନାଶାଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 030
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.30. ଅଧ୍ଯାଯଃ 030
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭର୍ତୃବ୍ଯସନଦର୍ଶନଦୂନଯା ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଧର୍ମାଦିତୋଽପି ବିଧେରେବ ପ୍ରାବଲ୍ଯୋପପାଦନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-30-0 (16781)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-30-0x (1856)
ନମୋ ଧାତ୍ରେ ବିଧାତ୍ରେ ଚ ଯୌ ମୋହଂ ଚକ୍ରତୁସ୍ତବ।
ପିତୃପୈତାମହେ ରାଜ୍ଯେ ବୋଢବ୍ଯେ ତେଽନ୍ଯଥା ମତିଃ ॥ 3-30-1 (16782)
[କର୍ମଭିଶ୍ଚିନ୍ତିତୋ ଲୋକୋ ଗତ୍ଯାଂଗତ୍ଯାଂ ପୃଥଗ୍ବିଧଃ।
ତସ୍ମାତ୍କର୍ମାଣି ନିତ୍ଯାନି ଲୋଭାନ୍ମୋକ୍ଷଂ ଯିଯାସତି ।] 3-30-2 (16783)
ନେହ ଧର୍ମାନୃଶଂସ୍ଯାଭ୍ଯାଂ ନ କ୍ଷାନ୍ତ୍ଯା ନାର୍ଜବେନ ଚ।
ପୁରୁଷଃ ଶ୍ରିଯମାପ୍ନୋତି ନ ଘୃଣିତ୍ବେନ କର୍ହିଚିତ୍ ॥ 3-30-3 (16784)
ତ୍ବାଂ ଚେଦ୍ବ୍ଯସନମଭ୍ଯାଗାଦିଦଂ ଭାରତ ଦୁଃସହମ୍।
ସ ତ୍ବଂ ନାର୍ହସି ନାପୀମେ ଭ୍ରାତରସ୍ତେ ମହୌଜସଃ ॥ 3-30-4 (16785)
ନ ହି ତେଽଧ୍ଯଗମଞ୍ଜାତୁ ତଦାନୀଂ ନାଦ୍ଯ ଭାରତ।
ଧର୍ମାତ୍ପ୍ରିଯତରଂ କିଂଚିଦପି ଚେଜ୍ଜୀବିତାଦପି ॥ 3-30-5 (16786)
ଧର୍ମାର୍ଥମେବ ତେ ରାଜ୍ଯଂ ଧର୍ମାର୍ଥଂ ଜୀବିତଂ ଚ ତେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଗୁରବଶ୍ଚୈବ ଜାନନ୍ତ୍ଯପି ଚ ଦେବତାଃ ॥ 3-30-6 (16787)
ଭୀମସେନାର୍ଜୁନୌ ଚୋଭୌ ମାଦ୍ରେଯୌ ଚ ମଯା ସହ।
ତ୍ଯଜେସ୍ତ୍ବମିତି ମେ ବୁଦ୍ଧିର୍ନ ତୁ ଧର୍ମଂ ପରିତ୍ଯଜେଃ ॥ 3-30-7 (16788)
ରାଜାନଂ ଧର୍ମଗୋପ୍ତାରଂ ଧର୍ମୋ ରକ୍ଷତି ରକ୍ଷିତଃ।
ଇତି ମେ ଶ୍ରୁତମାର୍ଯାଣାଂ ତ୍ବାଂ ତୁ ମନ୍ଯେ ନ ରକ୍ଷତି ॥ 3-30-8 (16789)
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାଽନ୍ଯାନ୍ହି ନରବ୍ଯାଘ୍ର ନିତ୍ଯଦା ଧର୍ମ ଏବ ତେ।
ବୁଦ୍ଧିଃ ସତତମନ୍ବେତି ଛାଯେବଂ ପୁରୁଷଂ ନିଜା ॥ 3-30-9 (16790)
ନାବମଂସ୍ଥା ହି ସଦୃଶାନ୍ନାବରାଞ୍ଶ୍ରେଯସଃ କୁତଃ।
ଅବାପ୍ଯ ପୃଥିବୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ନ ତେ ଶୃଙ୍ଗମବର୍ଧତ ॥ 3-30-10 (16791)
ସ୍ବାହାକାରୈଃ ସ୍ବଧାଭିଶ୍ଚ ପୂଜାଭିରପି ଚ ଦ୍ବିଜାନ୍।
ଦେବତାଶ୍ଚ ପିତୄଂଶ୍ଚୈବ ସତତଂ ପାର୍ଥ ସେବସେ ॥ 3-30-11 (16792)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସର୍ବକାମୈସ୍ତେ ସତତଂ ପାର୍ଥ ତର୍ପିତାଃ।
ଯତଯୋ ମୋକ୍ଷିଣଶ୍ଚୈବ ଗୃହସ୍ତାଶ୍ଚୈବ ଭାରତ ॥ 3-30-12 (16793)
ଭୁଞ୍ଜତେ ରୁକ୍ମପାତ୍ରୀଭିର୍ଯତ୍ରାହଂ ପରିଚାରିକା।
ଆରଣ୍ଯକେଭ୍ଯୋ ବନ୍ଯାନି ଭୋଜନାନି ପ୍ରଯଚ୍ଛସି।
ନାଦେଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯସ୍ତେ ଗୃହେ କିଂଚନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-30-13 (16794)
ଯଦିଦଂ ବୈଶ୍ବଦେବାନ୍ତେ ସାଯଂ ପ୍ରାତଃ ପ୍ରଦୀଯତେ।
ତଦ୍ଦତ୍ତ୍ବାଽତିଥିଭୃତ୍ଯେଭ୍ଯୋରାଜଞ୍ଶିଷ୍ଟେନଜୀବସି ॥ 3-30-14 (16795)
ଇଷ୍ଟଯଃ ପଶୁବନ୍ଧାଶ୍ଚ କାମ୍ଯନୈମିତ୍ତିକାଶ୍ଚ ଯେ।
ବର୍ତନ୍ତେ ପାକଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ସଦା ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ତେଽନଘ ॥ 3-30-15 (16796)
ଅସ୍ମିନ୍ନପି ମହାରଣ୍ଯେ ବିଜନେ ଦସ୍ଯୁସେବିତେ।
ରାଷ୍ଟ୍ରାଦପେତ୍ଯ ବସତୋ ଧର୍ମସ୍ତେ ନାବସୀଦତି ॥ 3-30-16 (16797)
ଅଶ୍ବମେଧୋ ରାଜସୂଯଃ ପୌଣ୍ଡରୀକୋଽଥ ଗୋସବଃ।
ଇଷ୍ଟାସ୍ତ୍ବଯା ମହାଯଜ୍ଞାବହବୋଽନ୍ଯେ ସଦକ୍ଷିଣାଃ ॥ 3-30-17 (16798)
ରାଜନ୍ପରୀତଯା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବିଷମେଽକ୍ଷପରାଜଯେ।
ପାର୍ଥ ମିତ୍ରାଣି ଚାସ୍ମାଂଶ୍ଚ ବସୂନି ଚ ପରାଜିତଃ ॥ 3-30-18 (16799)
ଋଜୋର୍ମୃଦୋର୍ବଦାନ୍ଯସ୍ଯ ଧୀମତଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ।
କଥମକ୍ଷବ୍ଯସନଜା ବୁଦ୍ଧିରାପତିତା ତବ ॥ 3-30-19 (16800)
ଅତୀବ ମୋହ ଆଯାତି ମନଶ୍ ପରିଦୂଯତେ।
ନିଶାମ୍ଯ ବ୍ଯସନଂ ପାର୍ଥ ତବେଦମତିଦୁଃସହମ୍ ॥ 3-30-20 (16801)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଈଶ୍ବରସ୍ଯ ବଶେ ଲୋକସ୍ତିଷ୍ଠତେ ନାତ୍ମନୋ ଯଥା ॥ 3-30-21 (16802)
ଧାତୈବ ଖଲୁ ଭୂତାନାଂ ସୁଖଦୁଃଖେ ପ୍ରିଯାପ୍ରିଯେ।
ଦଦାତି ସର୍ବମୀଶାନଃ ପୁରସ୍ତାଚ୍ଛୁକ୍ରମୁଚ୍ଚରନ୍ ॥ 3-30-22 (16803)
ଯଥା ଦାରୁମଯୀଂ ଯୋଷାଂ ନରୋ ଧୀରଃ ସମାହିତଃ।
ଇଙ୍ଗ୍ଯତ୍ଯଙ୍ଗମଙ୍ଗାନି ତଥା ରାଜନ୍ନିମାଃ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-30-23 (16804)
ଆକାଶ ଇବ ଭୂତାନି ବ୍ଯାପ୍ଯ ସର୍ବାଣି ଭାରତ।
ଈଶ୍ବରୋ ବିଦଧାତୀହ କଲ୍ଯାଣଂ ଯଚ୍ଚ ପାପକମ୍ ॥ 3-30-24 (16805)
ଶକୁନିସ୍ତନ୍ତୁବଦ୍ଧୋ ବା ନୀଯତେଽଯମନୀଶ୍ବରଃ।
ଈଶ୍ବରସ୍ଯ ବଶେ ତିଷ୍ଠନ୍ନାନ୍ଯେଷାମାତ୍ମନଃ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-30-25 (16806)
ମଣିଃ ସୂତ୍ର ଇବ ପ୍ରୋତୋ ନସ୍ଯୋତ ଇବ ଗୋବୃଷଃ।
ଧାତୁରାଦେଶମନ୍ବେତି ତନ୍ମଯୋ ହି ତଦର୍ପଣଃ ॥ 3-30-26 (16807)
ନାତ୍ମାଥୀନୋ ମନୁଷ୍ଯୋଽଯଂ କାଲଂ ଭଜତିଂ କଂଚନ।
ସ୍ରୋତସୋ ମଧ୍ଯମାପନ୍ନଃ କୂଲବୃକ୍ଷ ଇବ ଚ୍ଯୁତଃ ॥ 3-30-27 (16808)
ଅଜ୍ଞୋ ଜନ୍ତୁରନୀଶୋଽଯମାତ୍ମନଃ ସୁଖଦୁଃଖଯୋଃ।
ଈଶ୍ବରପ୍ରେରିତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ନରକମେବ ଚ ॥ 3-30-28 (16809)
ଯଥା ବାଯୋସ୍ତୃଣାଗ୍ରାଣି ବଶଂ ଯାନ୍ତି ବଲୀଯସଃ।
ଧାତୁରେବଂ ବଶଂ ଯାନ୍ତି ସର୍ବଭୂତାନି ଭାରତ ॥ 3-30-29 (16810)
ଆର୍ଯେ କର୍ମଣି ଯୁଞ୍ଜାନଃ ପାପେ ବା ପୁନରୀଶ୍ବଃ।
ବ୍ଯାପ୍ଯ ଭୂତାନି ଚରତେ ନ ଚାଯମିତି ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-30-30 (16811)
ହେତୁମାତ୍ରମିଦଂ ଧାତୁଃ ଶରୀରଂ କ୍ଷେତ୍ରସଂଜ୍ଞିତମ୍।
ଯେନ କାରଯତେ କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭଫଲଂ ବିଭୁଃ ॥ 3-30-31 (16812)
ପଶ୍ଯ ମାଯାପ୍ରଭାବୋଽଯମୀଶ୍ବରେଣ ଯଥା କୃତଃ।
ଯୋ ହନ୍ତି ଭୂତୈର୍ଭୂତାନି ମୋହଯିତ୍ବାଽଽତ୍ମମାଯଯା ॥ 3-30-32 (16813)
ଅନ୍ଯଥା ପରିଦୃଷ୍ଟାନି ମୁନିଭିସ୍ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିଭିଃ।
ଅନ୍ଯଥା ପରିବର୍ତନ୍ତେ ବେଗା ଇବ ନଭସ୍ବତଃ ॥ 3-30-33 (16814)
ଅନ୍ଯଥୈବ ହି ବର୍ତନ୍ତେ ପୁରୁଷାସ୍ତାନି ତାନି ଚ।
ଅନ୍ଯଥୈବ ପ୍ରଭୁସ୍ତାନି କରୋତି ବିକରୋତି ଚ ॥ 3-30-34 (16815)
ଯଥା କାଷ୍ଠେନ ବା କାଷ୍ଠମଶ୍ମାନଂ ଚାଶ୍ମନା ପୁନଃ।
ଅଯସା ଚାପ୍ଯଯଶ୍ଛିନ୍ଦ୍ଯାନ୍ନିର୍ବିଚେଷ୍ଟମଚେତନମ୍ ॥ 3-30-35 (16816)
ଏବଂ ସ ଭଗବାନ୍ଦେବଃ ସ୍ବଯଂଭୂଃ ପ୍ରପିତାମହଃ।
ନିହନ୍ତି ଭୂତୈର୍ଭୂତାନି ଛଦ୍ମ କୃତ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-30-36 (16817)
ସଂପ୍ରଯୋଜ୍ଯ ବିଯୋଜ୍ଯାଯଂ କାମକାରକରଃ ପ୍ରଭୁଃ।
କ୍ରୀଡତେ ଭଗବାନ୍ଭୂତୈର୍ବାଲଃ କ୍ରୀଡନକୈରିବ ॥ 3-30-37 (16818)
ନ ମାତୃପିତୃବଦ୍ରାଜନ୍ଧାତା ଭୂତେଷୁ ବର୍ତତେ।
ରୋଷାଦିବ ପ୍ରବୃତ୍ତୋଽଯଂ ଯଥାଽଯମିତରୋ ଜନଃ ॥ 3-30-38 (16819)
ଆର୍ଯାଞ୍ଶୀଲବୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହୀମତୋ ବୃତ୍ତିକର୍ଶିତାନ୍।
ଅନାର୍ଯାନ୍ସୁଖିନଶ୍ଚୈବ ବିହ୍ବଲାନିବ ଚିନ୍ତଯେ ॥ 3-30-39 (16820)
ତବେମାମାପଦଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମୃଦ୍ଧିଂ ଚ ସୁଯୋଧନେ।
ଧାତାରଂ ଗର୍ହଯେ ପାର୍ଥ ବିଷମଂ ଯୋଽନୁପଶ୍ଯତି ॥ 3-30-40 (16821)
ଆର୍ଯଶାସ୍ତ୍ରାତିଗେ କ୍ରୂରେ ଲୁବ୍ଧେ ଧର୍ମାପଚାଯିନି।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେ ଶ୍ରିଯଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଧାତା କିଂ ଫଲମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-30-41 (16822)
କର୍ମଚେତ୍କୃତମନ୍ବେତି କର୍ତାରଂ ନାନ୍ଯମୃଚ୍ଛତି।
କର୍ମଣା ତେନ ପାପେନ ଲିପ୍ଯତେ ନୂନମୀଶ୍ବରଃ ॥ 3-30-42 (16823)
ଅଥ କର୍ମକୃତଂ ପାପଂ ନ ଚେତ୍କର୍ତାରମୃଚ୍ଛତି।
କାରଣଂ ବଲମେବେହ ଜନାଞ୍ଶୋଚାମି ଦୁର୍ବଲାନ୍ ॥ 3-30-43 (16824)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 30 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-30-1 ଧାତ୍ରେ ଈଶ୍ବରାଯ। ବିଧାତ୍ରେ ପୂର୍ବକର୍ମଣେ ॥ 3-30-2 ଚିନ୍ତିତଃ କଲ୍ପିତୋ ଲୋକୋ ଭୋଗସାଧନମ୍। ଗତ୍ଯାଂଗତ୍ଯାଂ ଊର୍ଧ୍ବାଧୋମଧ୍ଯମୋତ୍ତମାଧମଯୋନିଷୁ। ନିତ୍ଯାନି ଅପରିହାର୍ଯଫଲାନି। ଲୋଭାତ୍ ମୋହାତ୍ ମୋକ୍ଷଂ କର୍ମଫଲେଭ୍ଯୋ ଦୁଃଖେଭ୍ଯୋ ମୁକ୍ତିଂ ଯିଯାସତି ପ୍ରାପ୍ତୁମିଚ୍ଛତି ॥ 3-30-5 ଧର୍ମାତ୍ପ୍ରିଯତରଂ ନହି ତ ଅଷ୍ଯଗମନ୍ ଜ୍ଞାତବନ୍ତଃ କିଂତୁ ଜୀବିତାଦପି ପ୍ରିଯତରଂ ଧର୍ମମେବାଧ୍ଯଗମନ୍ ॥ 3-30-10 ଶୃଙ୍ଗଂ ପ୍ରଭୁତ୍ବାଭିମାନଃ ॥ 3-30-12 ତେ ତ୍ବଯା ॥ 3-30-15 ପାକଯଜ୍ଞା ଗୃହ୍ଯାଗ୍ନିସାଧ୍ଯା ଇଷ୍ଟଯଃ ॥ 3-30-18 ପରୀତଯା ବିପରୀତଯା ॥ 3-30-19 ଋଜୋରବକ୍ରସ୍ଯ। ମୃଦୋର୍ଦଯାଲୋଃ ॥ 3-30-22 ଧାତା ଈଶ୍ବରଃ। ତଥୈବ ଖଲୁ ଇତି କ. ପାଠଃ। ଶୁକ୍ରଂ ପ୍ରାକ୍କର୍ମବୀଜମ୍। ଉଚ୍ଚରନ୍ନୁତ୍କର୍ଷେଣାନୁସରନ୍ ॥ 3-30-24 ଅନ୍ତର୍ବହିର୍ବ୍ଯାପ୍ତୌ ଆକାଶଦୃଷ୍ଟାନ୍ତଃ। ବୂତାନି ଜରାଯୁଜାଦୀନି ॥ 3-30-25 ବଦ୍ଧୋ ବା ବଦ୍ଧଇବ ॥ 3-30-26 ନସି ନାସିକାଯାମ୍। ନସ୍ଯଂ ନାସାସୂତ୍ରଂ ତେନ ବା ଓତଃ ପ୍ରୋତଃ ॥ 3-30-37 ସଂପ୍ରଯୋଜ୍ଯସଂଯୋଗଂ କୃତ୍ବା କାମକାର ଇଚ୍ଛା ତଯୈବ କରୋତୀତି କାମକାରକରଃ। କ୍ରୀଡନକୈଃ ସାରୀପ୍ରଭୃତିଭିଃ ॥ 3-30-42 କୃତଂ କର୍ମ ଯଦି କର୍ତାରମେବ ଗଚ୍ଛତି ନତ୍ବନ୍ଯଂ ତର୍ହି କାରଯିତୃତଚ୍ବାଦୀଶ୍ବରୋପି ପାପେନ ଲିପ୍ଯେତୈବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 031
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.31. ଅଧ୍ଯାଯଃ 031
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଦ୍ରୌପଦୀଂପ୍ରତି ଧର୍ମସ୍ଯ ସାଫଲ୍ଯୋପପାଦନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-31-0 (16825)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-31-0x (1857)
ବଲ୍ଗୁ ଚିତ୍ରପଦଂ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଂ ଯାଜ୍ଞସେନି ତ୍ବଯା ବଚଃ।
ଉକ୍ତଂ ତଚ୍ଛ୍ରୁତମସ୍ମାଭିର୍ନାସ୍ତିକ୍ଯଂ ତୁ ପ୍ରଭାଷସେ ॥ 3-31-1 (16826)
ନାହଂ ଧର୍ମଫଲାକାଙ୍କ୍ଷୀ ରାଜପୁତ୍ରି ଚରାମ୍ଭୁତ।
ଦଦାମି ଦେଯମିତ୍ଯେବ ଯଜେ ଯଷ୍ଟବ୍ଯମିତ୍ଯୁତ ॥ 3-31-2 (16827)
ଅସ୍ତୁ ବାଽତ୍ର ଫଲଂ ମା ବା କର୍ତବ୍ଯଂ ପୁରୁଷେଣ ଯତ୍।
ଗୃହେ ନିବସତା କୃଷ୍ଣେ ଯଥାଶକ୍ତି କରୋମି ତତ୍ ॥ 3-31-3 (16828)
ଧର୍ମଂ ଚରାମି ସୁଶ୍ରୋଣି ନ ଧର୍ମଫଲକାରଣାତ୍।
ଆଗମାନନତିକ୍ରମ୍ଯ ସତାଂ ବୃତ୍ତମବେକ୍ଷ୍ଯ ଚ ॥ 3-31-4 (16829)
ଧର୍ମ ଏବ ମନଃ କୃଷ୍ଣେ ସ୍ବଭାବାଚ୍ଚୈବ ମେ ଧୃତମ୍।
[ଧର୍ମବାଣିଜ୍ଯକୋ ହୀନୋ ଜଘନ୍ଯୋ ଧର୍ମବାଦିନାମ୍] 3-31-5 (16830)
ନ ଧର୍ମଫଲମାପ୍ନୋତି ଯୋ ଧର୍ମଂ ଦୋଗ୍ଧୁମିଚ୍ଛତି।
ଯଶ୍ଚୈନଂ ଶଙ୍କତେ କୃତ୍ବା ନାସ୍ତିକ୍ଯାତ୍ପାପଚେତନଃ ॥ 3-31-6 (16831)
ଅତିବାଦାନ୍ମଦାଚ୍ଚୈବ ମା ଧର୍ମମଭିଶଙ୍କଥାଃ।
ଧର୍ମାତିଶଙ୍କୀ ପୁରୁଷସ୍ତିର୍ଯଗ୍ଗତିପରାଯଣଃ ॥ 3-31-7 (16832)
ଧର୍ମୋ ଯସ୍ଯାତିଶଙ୍କ୍ଯଃ ସ୍ଯାଦାର୍ଷଂ ବା ଦୁର୍ବଲାତ୍ମନଃ।
ବେଦାଚ୍ଛୂଦ୍ର ଇବାପେଯାତ୍ସ ଲୋକାଦଜରାମରାତ୍ ॥ 3-31-8 (16833)
ବେଦାଧ୍ଯାଯୀ ଧର୍ମପରଃ କୁଲେ ଜାତୋ ମନସ୍ବିନି।
ସ୍ଥବିରେଷୁ ସ ଯୋକ୍ତବ୍ଯୋ ରାଜଭିର୍ଧର୍ମଚାରିଭିଃ ॥ 3-31-9 (16834)
ପାପୀଯାନ୍ସ ହି ଶୂଦ୍ରେଭ୍ଯସ୍ତସ୍କରେଭ୍ଯୋ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ଶାସ୍ତ୍ରାତିଗୋ ମନ୍ଦବୁଦ୍ଧିର୍ଯୋ ଧର୍ମମତିଶଙ୍କତେ ॥ 3-31-10 (16835)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ହି ତ୍ବଯା ଦୃଷ୍ଟ ଋଷିର୍ଗଚ୍ଛନ୍ମହାତପାଃ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋଽପ୍ରମେଯାତ୍ମା ଧର୍ମେଣ ଚିରଜୀବିତା ॥ 3-31-11 (16836)
ବ୍ଯାସୋ ବସିଷ୍ଠୋ ମୈତ୍ରେଯୋ ନାରଦୋ ଲୋମଶଃ ଶୁକଃ।
ଅନ୍ଯେ ଚ ଋଷଯଃ ସର୍ବେ ଧର୍ମେଣୈବ ସୁଚେତସଃ ॥ 3-31-12 (16837)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ପଶ୍ଯସି ହ୍ଯେତାନ୍ଦିବ୍ଯଯୋଗସମନ୍ବିତାନ୍।
ଶାପାନୁଗ୍ରହଣେ ଶକ୍ତାନ୍ଦେବେଭ୍ଯୋଽପି ଗରୀଯସଃ ॥ 3-31-13 (16838)
ଏତେ ହି ଧର୍ମମେବାଦୌ ବର୍ଣଯନ୍ତି ସଦାଽନଧେ।
କର୍ତବ୍ଯମମରପ୍ରଖ୍ଯାଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷାଗମବୁଦ୍ଧଯଃ ॥ 3-31-14 (16839)
ଅତୋ ନାର୍ହସି କଲ୍ଯାଣି ଧାତାରଂ ଧର୍ମମେବ ଚ।
ରଜୋମୂଢେନ ମନସା କ୍ଷେପ୍ତୁଂ ଶଙ୍କିତୁମେବ ଚ ॥ 3-31-15 (16840)
ଉନ୍ମତ୍ତାନ୍ମନ୍ଯତେ ବାଲଃ ସର୍ବାନାଗତନିଶ୍ଚଯାନ୍।
ଧର୍ମାତିଶଙ୍କୀ ନାନ୍ଯସ୍ମିନ୍ପ୍ରମାଣମଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 3-31-16 (16841)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରୀତିସଂବଦ୍ଧଂ ଯଦିଦଂ ଲୋକସାକ୍ଷିକମ୍।
ଏତାବନ୍ମନ୍ଯତେ ବାଲୋ ମୋହମନ୍ଯତ୍ର ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-31-17 (16842)
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ନ ତସ୍ଯାସ୍ତି ଯୋ ଧର୍ମମତିଶଙ୍କତେ।
ଧ୍ଯାଯନ୍ସ କୃପଣଃ ପାପୋ ନ ଲୋକାନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ ॥ 3-31-18 (16843)
ପ୍ରମାଣାଦ୍ଧି ନିବୃତ୍ତୋ ହି ବେଦଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥନିନ୍ଦକଃ।
କାମଲୋଭାନୁଗୋ ମୂଢୋ ନରକଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ ॥ 3-31-19 (16844)
ଆର୍ଷଂ ପ୍ରମାଣମୁତ୍କ୍ରାମ୍ଯ ଧର୍ମଂ ନ ପ୍ରତିପାଲଯନ୍।
ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରାତିଗୋ ମୂଢଃ ଶଂ ଜନ୍ମସୁ ନ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-31-20 (16845)
ଯସ୍ତୁ ନିତ୍ଯଂ କୃତମତିର୍ଧର୍ମମେବାଭିପଦ୍ଯତେ।
ଅଶଙ୍କମାନଃ କଲ୍ଯାଣି ସୋଽମୁତ୍ରାନନ୍ତ୍ଯମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-31-21 (16846)
ଯସ୍ଯ ନାର୍ଷଂ ପ୍ରମାଣଂ ସ୍ଯାଚ୍ଛିଷ୍ଟାଚାରଶ୍ଚ ଭାମିନି।
ନ ବୈ ତସ୍ଯ ପରୋ ଲୋକୋ ନାଯମସ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 3-31-22 (16847)
ଶିଷ୍ଟୈରାଚରିତଂ ଧର୍ମଂ କୃଷ୍ଣେ ମାସ୍ମାତିଶଙ୍କଥାଃ।
ପୁରାଣମୃଷିଭିଃ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସର୍ବଜ୍ଞୈଃ ସର୍ବଦର୍ଶିଭିଃ ॥ 3-31-23 (16848)
ଧର୍ମ ଏବ ପ୍ଲବୋ ନାନ୍ଯଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଦ୍ରୌପଦି ଗଚ୍ଛତାମ୍।
ସୈବଃ ନୌଃ ସାଗରସ୍ଯେବ ବଣିଜଃ ପାରମିଚ୍ଛତଃ ॥ 3-31-24 (16849)
ଅଫଲୋ ଯଦି ଧର୍ମଃ ସ୍ଯାଚ୍ଚରିତୋ ଧର୍ମଚାରିଭିଃ।
ଅପ୍ରତିଷ୍ଠେ ତମସ୍ଯେତଜ୍ଜଗନ୍ମଜ୍ଜେଦନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-31-25 (16850)
ନିର୍ବାଣଂ ନାଧିଗଚ୍ଛେଯୁର୍ଜୀବେଯୁଃ ପଶୁଜୀବିକାମ୍।
ବିଘାତେନୈବ ଯୁଜ୍ଯେଯୁର୍ନ ଚାର୍ଥଂ କଂଚିଦାପ୍ନୁଯୁଃ ॥ 3-31-26 (16851)
ତପଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚ ଯଜ୍ଞଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯ ଏବ ଚ।
ଦାନମାର୍ଜବମେତାନି ଯଦି ସ୍ଯୁରଫଲାନି ବୈ ॥ 3-31-27 (16852)
ନାଚରିଷ୍ଯନ୍ପରେ ଧର୍ମଂ ପରେ ପରତରେଽପି ଚ।
ଦାନମାର୍ଜବମେତାନି ଯଦି ସ୍ଯୁରଫଲାନି ବୈ ॥ 3-31-28 (16853)
ଋଷଯସ୍ଚୈବ ଦେବାଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବାସୁରରାକ୍ଷସାଃ।
ଈଶ୍ବରାଃ କସ୍ଯ ହେତୋସ୍ତେ ଚରେଯୁର୍ଧର୍ମମାଦୃତାଃ ॥ 3-31-29 (16854)
ଫଲଦଂ ତ୍ବିହ ବିଜ୍ଞାଯ ଧାତାରଂ ଶ୍ରେଯସି ସ୍ଥିତମ୍।
ଧର୍ମଂ ତେଽବ୍ଯଚରନ୍କୃଷ୍ଣେ ସ ହି ଧର୍ମ ସନାତନଃ ॥ 3-31-30 (16855)
ସ ଚାଯଂ ସଫଲୋ ଧର୍ମୋ ନ ଧର୍ମୋଽଫଲ ଉଚ୍ଯତେ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେଽପି ହି ବିଦ୍ଯାନାଂ ଫଲାନି ତପସାଂ ତଥା ॥ 3-31-31 (16856)
ତ୍ବଯ୍ଯେତଦ୍ବୈ ବିଜାନୀହି ଜନ୍ମ କୃଷ୍ଣେ ଯଥାଶ୍ରୁତମ୍।
ବେତ୍ଥ ଚାପି ଯଥା ଜାତୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 3-31-32 (16857)
ଏତାବଦେବ ପର୍ଯାପ୍ତମୁପମାନଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
କର୍ମଣାଂ ଫଲମସ୍ତୀତି ଧୀରୋଽଲ୍ପେନାପି ତୁଷ୍ଯତି ॥ 3-31-33 (16858)
ବହୁନାଽପି ହ୍ଯବିଦ୍ବାଂସୋ ନୈବ ତୁଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯବୁଦ୍ଧଯଃ।
ତେଷାଂ ନ ଧ୍ମଜଂ କିଂଚିତ୍ପ୍ରେତ୍ଯ କର୍ମାସ୍ତି ଶର୍ମ ବା ॥ 3-31-34 (16859)
କର୍ମଣାମୁତ ପୁଣ୍ଯାନାଂ ପାପାନାଂ ଚ ଫଲୋଦଯଃ।
ପ୍ରଭବଶ୍ଚାପ୍ଯଯଶ୍ଚୈବ ଦେବଗୁହ୍ଯାନି ଭାମିନି ॥ 3-31-35 (16860)
ନୈତାନି ବେଦ ଯଃ କଶ୍ଚିନ୍ମୁହ୍ଯନ୍ତ୍ଯତ୍ର ପ୍ରଜା ଇମାଃ।
[ଅପି କଲ୍ପସହସ୍ରେଣ ନ ଚ ଶ୍ରେଯୋଽଧିଗଚ୍ଛତି ॥] 3-31-36 (16861)
ରକ୍ଷ୍ଯାଣ୍ଯେତାନି ଦେବାନାଂ ଗୂଢମାଯା ହି ଦେବତାଃ।
କୃଶାଙ୍ଗାଃ ସୁବ୍ରତାଶ୍ଚୈବ ତପସା ଦଗ୍ଧକିଲ୍ବିଷାଃ।
ପ୍ରସନ୍ନୈର୍ମାନସୈର୍ଯୁକ୍ତାଃ ପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯେତାନି ବୈ ଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-31-37 (16862)
ନ ଫଲାଦର୍ସନାଦ୍ଧର୍ମଃ ଶଙ୍କିତବ୍ଯୋ ନ ଦେବତାଃ।
ଯଷ୍ଟବ୍ଯଂ ଚ ପ୍ରଯତ୍ନେନ ଦାତବ୍ଯଂ ଚାନମୂଯତା ॥ 3-31-38 (16863)
କର୍ମଣାଂ ଫଲମସ୍ତୀହ ତଥୈତଦ୍ଧର୍ମଶାସନମ୍।
ବ୍ରହ୍ମା ପ୍ରୋବାଚ ପୁତ୍ରାଣାଂ ଯଦୃଷିର୍ବେଦ କାଶ୍ଯପଃ ॥ 3-31-39 (16864)
ତସ୍ମାତ୍ତେ ସଂଶଯଃ କୃଷ୍ଣେ ନୀହାର ଇବ ନଶ୍ଯତୁ।
ବିମୃଶ୍ଯ ସର୍ବମସ୍ତୀତି ନାସ୍ତିକ୍ଯଂ ଭାବମୁତ୍ସୃଜ ॥ 3-31-40 (16865)
ଈଶ୍ବରଂ ଚାପି ଭୂତାନାଂ ଧାତାରଂ ମା ଚ ବୈ କ୍ଷିପ।
ଶିକ୍ଷସ୍ବୈନଂ ନମସ୍ବୈନଂ ମା ତେଽଭୂଦ୍ବୁଦ୍ଧିରୀଦୃଶୀ ॥ 3-31-41 (16866)
ଯସ୍ଯ ପ୍ରସାଦାତ୍ତଦ୍ଭକ୍ତୋ ମର୍ତ୍ଯୋ ଗଚ୍ଛତ୍ଯମର୍ତ୍ଯତାମ୍।
ଉତ୍ତମାଂ ଦେବତାଂ କୃଷ୍ଣେ ମାତିବୋଚଃ କଥଂଚନ ॥ 3-31-42 (16867)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଏକତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 31 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-31-1 ବଲ୍ଗୁ ଶୋଭନମ୍। ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଂ ସୁକୁମାରମ୍। ନାସ୍ତିକ୍ଯଂ ବେଦବିଦ୍ବିଷ୍ଟମ୍ ॥ 3-31-8 ଦୋଷୋ ଦୁର୍ବୋଧ ଆତ୍ମନ ଇତି ଟ. ପାଠଃ। ଅଦୋଷୋ ଦୁର୍ବଲାତ୍ମନଃ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-31-21 ମୂଢ ଆଜନ୍ମ ସ ନ ନନ୍ଦତୀତି ଟ. ପାଠଃ। ଆଜନ୍ମସୁ ନ ନନ୍ଦତୀତି ଧ. ପାଠଃ। ଆତ୍ମାନଂ ସ ବିନଶ୍ଯତୀତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-31-24 ସ ବୈ ନୌଃ ସାଗରସ୍ଯେବେତି ଟ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 032
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.32. ଅଧ୍ଯାଯଃ 032
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣୋକ୍ତବୃହସ୍ପତିନୀତିକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-32-0 (16868)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-32-0x (1858)
ନାବମନ୍ଯେ ନ ଗର୍ହେ ଚ ଧର୍ମଂ ପାର୍ଥ କଥଂଚନ।
ଈଶ୍ବରଂ କୁତ ଏବାହମବମଂସ୍ଯେ ପ୍ରଜାପତିମ୍ ॥ 3-32-1 (16869)
ଆର୍ତାଽହଂ ପ୍ରଲପାମୀଦମିତି ମାଂ ବିଦ୍ଧି ଭାରତ।
ଭୂଯଶ୍ଚ ବିଲପିଷ୍ଯାମି ସୁମନାସ୍ତ୍ବଂ ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-32-2 (16870)
କର୍ମ ଖଲ୍ବିହ କର୍ତବ୍ଯଂ ଜାତେନାମିତ୍ରକର୍ଶନ।
ଅକର୍ମାଣୋ ହି ଜୀବନ୍ତି ସ୍ଥାବରା ନେତରେ ଜନାଃ ॥ 3-32-3 (16871)
ଆମାତୃସ୍ତନ୍ଯପାନାଚ୍ଚ ଯାବଚ୍ଛଯ୍ଯୋପସର୍ପଣମ୍।
ଜଙ୍ଗମାଃ କର୍ମଣା ବୃତ୍ତିମାପ୍ନୁବନ୍ତି ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-32-4 (16872)
ଜଙ୍ଗମେଷୁ ବିଶେଷେଣ ମନୁଷ୍ଯା ଭରତର୍ଷଭ।
ଇଚ୍ଛନ୍ତି କର୍ମଣା ବୃତ୍ତିମବାପ୍ତୁଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ॥ 3-32-5 (16873)
ଉତ୍ଥାନମଭିଜାନନ୍ତି ସର୍ବଭୂତାନି ଭାରତ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଫଲମଶ୍ନନ୍ତି କର୍ମଣାଂ ଲୋକସାକ୍ଷିକମ୍ ॥ 3-32-6 (16874)
ପଶ୍ଯନ୍ତଃ ସ୍ବଂ ସମୁତ୍ଥାନମୁପଜୀବନ୍ତି ଜନ୍ତରଃ।
ଅପି ଧାତା ବିଧାତା ଚ ଯଥାଽଯମୁଦକେ ବକଃ ॥ 3-32-7 (16875)
[ଅକର୍ମଣାଂ ବୈ ଭୂତାନାଂ ବୃତ୍ତିଃ ସ୍ବାନ୍ନ ହି କାଚନ।
ତଦେବାଭିପ୍ରପଦ୍ଯେତ ନ ବିହନ୍ଯାତ୍କଦାଚନ ॥] 3-32-8 (16876)
ସ୍ବକର୍ମ କୁରୁ ମାହାସୀଃ କର୍ମଣା ଭବ ଦଂଶିତଃ।
କୃତ୍ଯଂ ହି ଯୋଽଭିଜାନାତି ସହସ୍ରେ ସୋସ୍ତି ନାସ୍ତି ବାଂ ॥ 3-32-9 (16877)
ତସ୍ଯ ଚାପି ଭବେତ୍କାର୍ବଂ ବିବୃଦ୍ଧୌ ରକ୍ଷଣେ ତଥା।
ଭକ୍ଷ୍ଯମାଣୋ ଦ୍ଯନାବାଷଃ କ୍ଷୀଯେତ ହିମବାନପି ॥ 3-32-10 (16878)
ଉତ୍ସୀଦେରନ୍ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବା ନ କୁର୍ଯୁଃ କର୍ମ ଚେଦ୍ଯଦି।
[ତଥା ହ୍ଯେତା ନ ବର୍ଧେରନ୍କର୍ମ ଚେଦଫଲଂ ଭବେତ୍ ॥] 3-32-11 (16879)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽପିଚ ଫଲଂ କର୍ମ ପଶ୍ଯାମଃ କୁର୍ବତୋ ଜନାନ୍।
ନାନ୍ଯଥା ହ୍ଯପି ଜାନନ୍ତି ବୃତ୍ତିଂ ଲୋକାଃ କଥଂଚନ ॥ 3-32-12 (16880)
ଯଶ୍ଚ ଦିଷ୍ଟପରୋ ଲୋକେ ଯଶ୍ଚାପି ହଠବାଦକଃ।
ଉଭାବପି ଶଠାବେତୌ କର୍ମବୁଦ୍ଧିଃ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ ॥ 3-32-13 (16881)
ଯୋ ହି ଦିଷ୍ଟମୁପାସୀତ ନିର୍ବିଚେଷ୍ଟଃ ସୁଖଂ ସ୍ବପନ୍।
ଅବସୀଦେତ୍ସୁଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିରାମୋ ଘଟ ଇବୋଦକେ ॥ 3-32-14 (16882)
ତଥୈବ ହଠବୁଦ୍ଧିର୍ଯଃ ଶକ୍ତଃ କର୍ମଣ୍ଯକର୍ମକୃତ୍।
ଆସୀତ ନ ଚିରଂ ଜୀବେଦନାଥ ଇବ ଦୁର୍ବଲଃ ॥ 3-32-15 (16883)
ଅକସ୍ମାଦିହ ଯଃ କଶ୍ଚିଦର୍ଥଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପୂରୁଷଃ।
ତଂ ହଠେନେତି ମନ୍ଯନ୍ତେ ସ ହି ଯତ୍ନୋ ନ କସ୍ଯଚିତ୍ ॥ 3-32-16 (16884)
ବଶ୍ଚାପି କଶ୍ରିତ୍ପୁରୁଷୋ ଦିଷ୍ଟଂ ନାମ ଭଜତ୍ଯୁତ।
ଦୈବେନ ବିଧିନା ପାର୍ଥ ତଦ୍ଦୈବମିତି ନିଶ୍ଚିତମ୍ ॥ 3-32-17 (16885)
ଯତ୍ତାବସ୍କର୍ମଣା କିଂଚିତ୍ଫଲମାପ୍ନୋତି ପୂରୁଷଃ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଚକ୍ଷୁଷା ଦୃଷ୍ଟଂ ତତ୍ପୌରୁଷମିତି ଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-32-18 (16886)
ସ୍ବଭାବତଃ ପ୍ରବୃତ୍ତୋ ଯଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯର୍ଥଂ ନ କାରଣାତ୍।
ତତ୍ସ୍ବଭାବାତ୍ପ୍ରକଂ ବିଦ୍ଧି ଫଲଂ ପୁରୁଷସତ୍ତମ ॥ 3-32-19 (16887)
ଏବଂ ହଠାଚ୍ଚ ଦୈବାଚ୍ଚ ସ୍ବଭାବାତ୍କର୍ମଣସ୍ତଥା।
ଯାନି ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପୁରୁଷସ୍ତତ୍ଫଲଂ ପୂର୍ବକର୍ମଣାମ୍ ॥ 3-32-20 (16888)
ଧାତାପି ହି ସ୍ବକର୍ମୈବ ତୈସ୍ତୈର୍ହେତୁଭିରୀଶ୍ବରଃ।
ବିଦଧାତି ବିଭଜ୍ଯେହ ଫଲଂ ପୂର୍ବକତଂ ନୃଣାମ୍ ॥ 3-32-21 (16889)
ଯଦ୍ଧି ଯଃ ପୁରୁଷଃ କିଂଚିତ୍କୁରୁତେ ବୈ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ତଦ୍ଧାତୃବିହିତଂ ବିଦ୍ଧି ପୂର୍ବକର୍ମଫଲୋଦଯମ୍ ॥ 3-32-22 (16890)
କାରଣଂ ତସ୍ଯ ଦେହୋଽଯଂ ଧାତୁଃ କର୍ମଣି କର୍ମଣି।
ସ ଯଥା ପ୍ରେରଯତ୍ଯେନଂ ତଥାଽଯଂ କୁରୁତେଽବଶଃ ॥ 3-32-23 (16891)
ତେଷୁତେଷୁ ହି କୃତ୍ଯେଷୁ ବିନିଯୋକ୍ତା ମହେଶ୍ବରଃ।
ସର୍ବଭୂତାନି କୌନ୍ତେଯ କାରଯତ୍ଯବଶାନ୍ଯପି ॥ 3-32-24 (16892)
ମନସାଽର୍ଥାନ୍ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ପଶ୍ଚାତ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତି କର୍ମଣା।
ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବଂ ସ୍ବଯଂ ବୀର ପୁରୁଷସ୍ତତ୍ର କାରଣମ୍ ॥ 3-32-25 (16893)
ସଂଖ୍ଯାତୁଂ ନୈବ ଶକ୍ଯାନି କର୍ମାଣି ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଅଗାରନଗରାଣାଂ ହି ସିଦ୍ଧିଃ ପୁରୁଷହୈତୁକୀ ॥ 3-32-26 (16894)
ତିଲେ ତୈଲଂ ଗବି କ୍ଷୀରଂ କାଷ୍ଠେ ପାବକମନ୍ତତଃ।
ଏବଂ ଧୀରୋ ବିଜାନୀଯାଦୁପାଯଂ ଚାସ୍ଯ ସିଦ୍ଧଯେ ॥ 3-32-27 (16895)
ତତଃ ପ୍ରବର୍ତତେ ପଶ୍ଚାତ୍କାରଣେଷ୍ବସ୍ବ ସିଦ୍ଧଯେ।
ତାଂ ସିଦ୍ଧିମୁପଜୀବନ୍ତି କର୍ମଣାମିହ ଜନ୍ତବଃ ॥ 3-32-28 (16896)
କୁଶଲେନ କୃତଂ କର୍ମ କର୍ତ୍ରା ସାଧୁ ସ୍ବନୁଷ୍ଠିତମ୍।
ଇଦଂ ତ୍ବକୁଶଲେନେତି ବିଶେଷାଦୁପଲଭ୍ଯତେ ॥ 3-32-29 (16897)
ଇଷ୍ଟାପୂର୍ତ୍ତଫଲଂ ନ ସ୍ଯାନ୍ନ ଶିଷ୍ଯୋ ନ ଗୁରୁର୍ଭବେତ୍।
ପୁରୁଷଃ କର୍ମସାଧ୍ଯେଷୁ ସ୍ବାଚ୍ଚେଦଯମକାରଣମ୍ ॥ 3-32-30 (16898)
କର୍ତୃତ୍ବାଦେବ ପୁରୁଷଃ କର୍ମସିଦ୍ଧୌ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ।
ଅସିଦ୍ଧୌ ନିନ୍ଦ୍ଯତେ ଚାପି କର୍ମନାଶଃ କଥଂ ତ୍ବିହ ॥ 3-32-31 (16899)
ସର୍ବମେବ ହଠେନୈକେ ଦୈବେନୈକେ ବଦନ୍ତ୍ଯୁତ।
ପୁଂସଃ ପ୍ରଯତ୍ନଜଂ କେଚିଦ୍ଦୈବମେତଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ ॥ 3-32-32 (16900)
ନ ଚୈବୈତାବତା କାର୍ଯଂ ମନ୍ଯନ୍ତ ଇତି ଚାପରେ।
ଅସ୍ତି ସର୍ବମଦୃଶ୍ଯଂ ତୁ ଦିଷ୍ଟଂ ଚୈବ ତଥା ହଠଃ ॥ 3-32-33 (16901)
ଦୃଶ୍ଯତେ ହି ହଠାଚ୍ଚୈବ ଦିଷ୍ଟାଚ୍ଚାର୍ଥସ୍ଯ ସଂତତିଃ।
କିଂଚିଦ୍ଦୈବାଦ୍ଧଠାତ୍କିଂଚିତ୍କିଂଚିଦେବ ସ୍ବକର୍ମତଃ ॥ 3-32-34 (16902)
ପୁରୁଷଃ ଫଲମାପ୍ନୋତି ଚତୁର୍ଥଂ ନାତ୍ର କାରଣମ୍।
କୁଶଲାଃ ପ୍ରତିଜାନନ୍ତି ଯେ ବୈ ତତ୍ତ୍ବବିଦୋଜନାଃ ॥ 3-32-35 (16903)
ତଥୈବ ଧାତା ଭୂତାନାମିଷ୍ଟାନିଷ୍ଟଫଲପ୍ରଦଃ।
ଯଦି ନ ସ୍ବାନନ ଭୂତାନାଂ କୃପଣୋ ନାମ କଶ୍ଚନ ॥ 3-32-36 (16904)
ଯଂଯମର୍ଥମଭିପ୍ରେପ୍ସୁଃ କୁରୁତେ କର୍ମ ପୂରୁଷଃ।
ତତ୍ତତ୍ସଫଲମେବ ସ୍ଯାଦ୍ଯଦି ନ ସ୍ଯାତ୍ପୁରା କୃତମ୍ ॥ 3-32-37 (16905)
ତ୍ରିଦ୍ବାରାମର୍ଥସିଦ୍ଧିଂ ତୁ ନାନୁପଶ୍ଯନ୍ତି ଯେ ନରାଃ।
ତଥୈବାନର୍ଥସିଦ୍ଧିଂ ଚ ଯଥା ଲୋକାସ୍ତଥୈବ ତେ ॥ 3-32-38 (16906)
କର୍ତବ୍ଯମେବ କର୍ମେତି ମନୋରେଷ ବିନିଶ୍ଚଯଃ।
ଏକାନ୍ତେନ ହ୍ଯନୀହୋଽଯଂ ବର୍ତତେଽସ୍ମାସୁ ସଂପ୍ରତି ॥ 3-32-39 (16907)
କୁର୍ବତୋ ହି ଭବତ୍ଯେବ ପ୍ରାଯେଣେହ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଏକାନ୍ତଫଲସିଦ୍ଧିଂ ତୁ ନ ବିନ୍ଦତ୍ଯଲସଃ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-32-40 (16908)
ଅସଂଭବେ ତ୍ବସ୍ଯ ହେତୁଃ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ତୁ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
କୃତେକର୍ମଣି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତଥାଽନୃଣ୍ଯମବାପ୍ନୁତେ ॥ 3-32-41 (16909)
ଅଲକ୍ଷ୍ମୀରାବିଶତ୍ଯେନଂ ଶଯାନମଲସଂ ନରମ୍।
ନିଃସଂଶଯଂ ଫଲଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ଦକ୍ଷୋ ଭୂତିମୁପାଶ୍ନୁତେ ॥ 3-32-42 (16910)
ଅନର୍ଥଂ ସଂଶଯାବସ୍ଥଂ ଗୃଣନ୍ତ୍ଯାମୁକ୍ତସଶଂଯାଃ।
ଧୀରା ନରାଃ କର୍ମରତା ନ ତୁ ନିଃସଂଶଯାଃ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-32-43 (16911)
ଏକାନ୍ତେ ନହ୍ଯନର୍ଥୋଽଯଂ ବର୍ତତେଽସ୍ମାସୁ ସାଂପ୍ରତମ୍।
ସ ତୁ ନିଃସଂଶଯଂ ନ ସ୍ଯାତ୍ତ୍ବଯି କର୍ମଣ୍ଯବସ୍ଥିତେ ॥ 3-32-44 (16912)
ଅଥବାଽସିଦ୍ଧିରେବ ସ୍ଯାନ୍ମହିମା ତୁ ତଦେବ ତେ।
ବୃକୋଦରସ୍ଯ ବୀଭତ୍ସୋର୍ଭାତ୍ରୋଶ୍ଚ ଯମଯୋରପି ॥ 3-32-45 (16913)
ଅନ୍ଯେଷାଂ କର୍ମ ସଫଲମସ୍ମାକମପି ବା ପୁନଃ।
ବିପ୍ରକର୍ଷେଣ ବୁଦ୍ଧ୍ଯେତ କୃତକର୍ମା ଯଥା ଫଲମ୍ ॥ 3-33-46 (16914)
ପୃଥିବୀଂ ଲାଙ୍ଗଲେନେହ କୃଷ୍ଟ୍ବା ବୀଜଂ ବପତ୍ଯୁତ।
ଆସ୍ତେଽଥ କର୍ଷକସ୍ତୂଷ୍ଣୀଂ ପର୍ଜନ୍ଯସ୍ତତ୍ର କାରଣମ୍ ॥ 3-32-47 (16915)
ବୃଷ୍ଟିଶ୍ଚେନ୍ନାନୁଗୃହ୍ଣୀଯାଦନେନାସ୍ତତ୍ର କର୍ଷକଃ।
ଯଦନ୍ଯଃ ପୁରୁଷଃ କୁର୍ଯାତ୍ତତ୍କୃତଂ ସଫଲଂ ମଯା ॥ 3-32-48 (16916)
ତଚ୍ଚେଦଂ ଫଲମସ୍ମାକମପରାଧୋ ନ ମେ କ୍ବଚିତ୍।
ଇତି ଧୀରୋଽନ୍ବବେକ୍ଷ୍ଯୈବ ନାତ୍ମାନଂ ତତ୍ରଗର୍ହଯେତ୍ ॥ 3-32-49 (16917)
କୁର୍ବତୋ ନାର୍ଥସିଦ୍ଧିର୍ମେ ଭବତୀତି ହ ଭାରତ।
ନିର୍ବେଦୋ ନାତ୍ର ଗନ୍ତବ୍ଯୋ ଦ୍ବାବନ୍ତୌ ଯସ୍ଯ କର୍ମଣଃ ॥ 3-32-50 (16918)
ସିଦ୍ଧିର୍ବାଽପ୍ଯଥବାଽସିଦ୍ଧିରପ୍ରବୃତ୍ତିରତୋଽନ୍ଯଥା।
ବହୂନାଂ ସମବାଯେ ହି ଭାବାନାଂ କର୍ମ ସିଧ୍ଯତି ॥ 3-32-51 (16919)
ଗୁଣାଭାବେ ଫଲଂ ନ୍ଯୂନଂ ଭବତ୍ଯଫଲମେବ ଚ।
ଅନାରମ୍ଭେ ହି ନ ଫଲଂ ନ ଗୁଣୋ ଦୃଶ୍ଯତେ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-32-52 (16920)
ଦେଶକାଲାବୁପାଯାଂଶ୍ଚ ମଙ୍ଗଲଂ ସ୍ବସ୍ତିସିଦ୍ଧଯେ।
ଯୁନକ୍ତି ମେଧଯା ଧୀରୋ ଯଥାଯୋଗଂ ଯଥାବଲମ୍ ॥ 3-32-53 (16921)
ଅପ୍ଯୁପାଯେନ ତତ୍କାର୍ଯମୁପଦେଷ୍ଟା ପରାକ୍ରମଃ।
ଭୂଯିଷ୍ଠଂ କର୍ମଯୋଗେଷୁ ସର୍ବ ଏବ ପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-32-54 (16922)
ଯତ୍ରଧୀମାନବେକ୍ଷେତ ଶ୍ରେଯାସଂ ବହୁଭିର୍ଗୁଣୈଃ।
ସାମ୍ନୈବାର୍ଥଂ ତତୋ ଲିପ୍ସେତ୍କର୍ମ ଚାସ୍ମୈ ପ୍ରଯୋଜଯେତ୍ ॥ 3-32-55 (16923)
ବ୍ଯସନଂ ନାଭିକାଙ୍କ୍ଷେତ୍ତ ବିନାଶଂ ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅପି ସିନ୍ଧୋର୍ଗିରେର୍ବାଽପି କିଂ ପୁନର୍ମର୍ତ୍ଯଧର୍ମିଣଃ ॥ 3-32-56 (16924)
ଉତ୍ଥାନଯୁକ୍ତଃ ସତତଂ ପରେଷାମନ୍ତରୈଷଣେ।
ଆନୃଣ୍ଯମାପ୍ନୋତି ନରଃ ପରସ୍ଯାତ୍ମନ ଏବ ଚ ॥ 3-32-57 (16925)
ନ ତ୍ବେବାତ୍ମାଽବମନ୍ତବ୍ଯଃ ପୁରୁଷେଣ କଦାଚନ।
ନ ହ୍ଯାତ୍ମପରିଭୂତସ୍ ଭୂତିର୍ଭବତି ଶୋଭନା ॥ 3-32-58 (16926)
ଏବଂ ସଂସ୍ଥିତିକା ସିଦ୍ଧିରିଯଂ ଲୋକସ୍ଯ ଭାରତ।
ଚିତ୍ରା ସିଦ୍ଧିଗତିଃ ପ୍ରୋକ୍ତା କାଲାବସ୍ଥାବିଭାଗଶଃ ॥ 3-32-59 (16927)
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ମେ ପିତା ପୂର୍ବଂ ବାସଯାମାସ ପଣ୍ଡିତମ୍।
ସର୍ବଂ ଚାର୍ଥମିମଂ ପ୍ରାହ ପିତ୍ରେ ମେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-32-60 (16928)
ନୀତିଂ ବୃହସ୍ପତିପ୍ରୋକ୍ତାଂ ଭ୍ରାତୃନ୍ମେଽଗ୍ରାହଯନ୍ପୁରା।
ତେଷାଂ ସକାଶାଦଶ୍ରୌଷମହମେତାଂ ତଦା ଗୃହେ ॥ 3-32-61 (16929)
ସ ମାଂ ରାଜନ୍କର୍ମବତୀମାଗତାମାହ ସାନ୍ତ୍ବଯନ୍।
ଶୁଶ୍ରୂଷମାଣାମାସୀନାଂ ପିତୁରଙ୍କେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-32-62 (16930)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 32 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-32-12 ଅପିବାହ୍ଯ ଫଲଂ କର୍ମେତି ଟ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-32-18 ଯତ୍ନବାନ୍କର୍ମଣେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-32-32 ତ୍ରୈଧମେତନ୍ନିରୁଚ୍ଯତେ ଇତି ଝ. ପାଟଃ ॥ 3-32-33 ଦୈବଶିଷ୍ଟଂ ତଥା ହଠମିତି କ. ପାଠଃ। ଦୈବାଦିଷ୍ଟଂ ତଥା ହଠ ଇତି ଠ. ପାଠଃ ॥ 3-32-39 ଏକାନ୍ତେ ନହ୍ଯନର୍ଥୋଯମିତି କ ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-32-59 ସଂସ୍ଥିତିକା ଈଦୃଗ୍ବ୍ଯବସ୍ଥାବତୀ ସିଦ୍ଧିଃ ଫଲସିଦ୍ଧିଃ ॥ 3-32-62 କର୍ମବତୀମାଗତାଂ କିଂଚିତ୍କାର୍ଯୋଦ୍ଦେଶେନ ପିତୁରନ୍ତିକେ ଆଗତାମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 033
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.33. ଅଧ୍ଯାଯଃ 033
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ନୀତିବ୍ଯୁତ୍ପାଦନପୂର୍ବକଂ ଯୁଦ୍ଧେନ ରାଜ୍ଯାହରଣକର୍ତବ୍ଯତ୍ବୋକ୍ତିଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-33-0 (16931)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-33-0x (1859)
ଯାଜ୍ଞସେନ୍ଯା ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୀମସେନୋ ହ୍ଯମର୍ଷଣଃ।
ନିଶ୍ବସନ୍ନୁପସଂଗମ୍ଯ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-33-1 (16932)
ରାଜନ୍ସତ୍ପଦବୀଂ ଧର୍ମ୍ଯାଂ ବ୍ରଜ ସତ୍ପୁରୁଷୋଚିତାମ୍।
ଧର୍ମକାମାର୍ଥହୀନାନାଂ କିଂ ନୋ ବସ୍ତୁଂ ତପୋବନେ ॥ 3-33-2 (16933)
ନୈବ ଧର୍ମେଣ ତଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ନାର୍ଜବେଣ ନ ଚୌଜସା।
ଅକ୍ଷକୂଟମଧିଷ୍ଠାଯ ହୃତଂ ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ବୈ ॥ 3-33-3 (16934)
ଗୋମାଯୁନେବ ସିଂହାନାଂ ଦିର୍ବଲେନ ବଲୀଯସାମ୍।
ଆମିପଂ ବିଘସାଶେନ ତଦ୍ବଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ହି ନୋ ହୃତମ୍ ॥ 3-33-4 (16935)
ଧର୍ମଲେଶପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ନଃ ପ୍ରଭବଂ ଧର୍ମକାମଯୋଃ।
ଅର୍ଥମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ କିଂ ରାଜନ୍ଦୁଃଖେନ ପରିତପ୍ଯସେ ॥ 3-33-5 (16936)
ଭବତୋଽନୁବିଧାନେନ ରାଜ୍ଯଂ ନଃ ପଶ୍ଯତାଂ ହୃତମ୍।
ଅହାର୍ଯମପି ଶକ୍ରେଣ ଗୁପ୍ତଂ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନା ॥ 3-33-6 (16937)
କୁଣୀନାମିବ ବିଲ୍ବାନି ପଙ୍ଗୂନାମିବ ଧେନବଃ।
ହୃତମୈଶ୍ବର୍ଯମସ୍ମାକଂ ଜୀବତାଂ ଭବତଃ କୃତେ ॥ 3-33-7 (16938)
ଭବତଃ ପ୍ରିଯମିତ୍ଯେବଂ ମହଦ୍ବ୍ଯସନମୀଦୃଶମ୍।
ଧର୍ମକାମେ ପ୍ରତୀତସ୍ଯ ପ୍ରତିପନ୍ନାଃ ସ୍ମ ଭାରତ ॥ 3-33-8 (16939)
କର୍ଶଯାମଃ ସ୍ବମିତ୍ରାଣି ନନ୍ଦଯାମଶ୍ଚ ଶାତ୍ରବାନ୍।
ଆତ୍ମାନଂ ଭବତଃ ଶାସ୍ତ୍ରୈର୍ନିଯମ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-33-9 (16940)
ଯଦ୍ବଯଂ ନ ତଦୈବୈତାନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ନିହନ୍ମ ହି।
ଭବତଃ ଶାସ୍ତ୍ରମାଦାଯ ତନ୍ନସ୍ତପତି ଦୁଷ୍କୃତମ୍ ॥ 3-33-10 (16941)
ଅଥୈନାମନ୍ବବେକ୍ଷସ୍ବ ମୃଗଚର୍ଯାମିବାତ୍ମନଃ।
ଅବୀରାଚରିତାଂ ରାଜନ୍ନବଲସ୍ଥୈର୍ନିଷେବିତାମ୍ ॥ 3-33-11 (16942)
ଯାଂ ନ କୃଷ୍ଣୋ ନ ବୀଭତ୍ସୁର୍ନାଭିମନ୍ଯୁର୍ନ ସୃଞ୍ଜଯାଃ।
ନ ଚାହମଭିନନ୍ଦାମି ନ ଚ ମାଦ୍ରୀସୁତାବୁଭୌ ॥ 3-33-12 (16943)
ଭବାନ୍ଧର୍ମୋ ଧର୍ମ ଇତି ସତତଂ ବ୍ରତକର୍ଶିତଃ।
କଚ୍ଚିଦ୍ରାଜନ୍ନ ନିର୍ବେଦାଦାପନ୍ନଃ କ୍ଲୀବଜୀବିକାମ୍ ॥ 3-33-13 (16944)
ଦୁର୍ମନୁଷ୍ଯା ହି ନିର୍ବେଦମଫଲଂ ସର୍ବଘାତକମ୍।
ଅଶକ୍ତାଃ ଶ୍ରିଯମାହର୍ତୁମାତ୍ମନଃ କୁର୍ବତେ ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-33-14 (16945)
ସ ଭବାନ୍ଦୃଷ୍ଟିମାଞ୍ଶକ୍ତଃ ପଶ୍ଯନ୍ନସ୍ମାସୁ ପୌରୁଷମ୍।
ଆନୃଶଂସ୍ଯପରୋ ରାଜନ୍ନାତ୍ମାର୍ଥମବବୁଧ୍ଯସେ ॥ 3-33-15 (16946)
ଅସ୍ମାନମୀ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ କ୍ଷମମାଣାନହିଂସତଃ।
ଅଶକ୍ତାନେବ ମନ୍ଯନ୍ତେ ତଦ୍ଦୁଃଖଂ ନାହବେ ବଧଃ ॥ 3-33-16 (16947)
ତତ୍ରଚେଦ୍ଯୁଧ୍ଯମାନାନାମଜିହ୍ମମନିବର୍ତିନାମ୍।
ସର୍ବଶୋ ହି ବଧଃ ଶ୍ରେଯାନ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ଲୋକାଂଲ୍ଲଭେମହି ॥ 3-33-17 (16948)
ଅଧବା ବଯମେବୈତାନ୍ନିହତ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ।
ଆଦଦୀମହି ଗାଂ ସର୍ବାଂ ତଥାପି ଶ୍ରେଯ ଏବ ନଃ ॥ 3-33-18 (16949)
ସର୍ବଥା କାର୍ଯମେତନ୍ନଃ ସ୍ବଧର୍ମମନୁତିଷ୍ଠତାମ୍।
କାଙ୍ଖତାଂ ବିଷୁଲାଂ କୀର୍ତି ବୈରଂ ପ୍ରତିଚିକୀର୍ଷତାମ୍ ॥ 3-33-19 (16950)
ଆତ୍ମାର୍ଥଂ ଯୁଧ୍ଯମାନାନାଂ ଜୀବିତେ କୃତ୍ଯଲକ୍ଷଣେ।
ଅନ୍ଯୈରପି ହୃତେ ରାଜ୍ଯେ ପ୍ରଶଂସୈବ ନ ଗର୍ହଣା ॥ 3-33-20 (16951)
କର୍ଶନାର୍ଥୋ ହି ଯୋ ଧର୍ମୋ ବିପ୍ରାଣାମାତ୍ମନସ୍ତଥା।
ବ୍ଯସନଂ ନାମ ତଦ୍ରାଜନ୍ନ ଧର୍ମଃ ସ କୁବର୍ତ୍ମତତ୍ ॥ 3-33-21 (16952)
ସର୍ବଥା ଧର୍ମନିତ୍ଯଂ ତୁ ପୁରୁଷଂ ଧର୍ମଦୁର୍ବଲମ୍।
ଜହତସ୍ତାତ ଧର୍ମାର୍ଥୌ ପ୍ରେତଂ ଦୁଃଖସୁଖେ ଯଥା ॥ 3-33-22 (16953)
ଯସ୍ଯ ଧର୍ମୋ ହି ଧର୍ମାର୍ଥଁ କ୍ଲେଶଭାଙ୍ଗ ସ ପଣ୍ଡିତଃ।
ନ ସ ଧର୍ମସ୍ଯ ବେଦାର୍ଥଂ ସୂର୍ଯସ୍ଯାନ୍ଧଃ ପ୍ରଭାମିବ ॥ 3-33-23 (16954)
ଯସ୍ଯ ଚାର୍ଥାର୍ଥ ଏବାର୍ଥଃ ସ ଚ ନାର୍ଥସ୍ଯ କୋବିଦଃ।
ରକ୍ଷ୍ଯତେ ଭୃତକଃ ପୁଣ୍ଯଂ ଯଥା ସ୍ଯାତ୍ତାଦୃଗେବ ସଃ ॥ 3-33-24 (16955)
ଅତିବେଲଂ ହି ଯୋଽର୍ଥାର୍ଥୀ ନେତରାବନୁତିଷ୍ଠତି।
ସ ବଧ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବ୍ରହ୍ମହେବ ଜୁଗୁପ୍ସିତଃ ॥ 3-33-25 (16956)
ସତତଂ ଯଶ୍ଚ କାମାର୍ଥୀ ନେତରାବନୁତିଷ୍ଠତି।
ମିତ୍ରାଣି ତସ୍ଯ ନଶ୍ଯନ୍ତି ଧର୍ମାର୍ଥାଭ୍ଯାଂ ଚ ହୀଯତେ ॥ 3-33-26 (16957)
ତସ୍ଯ ଧର୍ମାର୍ଥହୀନସ୍ଯ କାମାନ୍ତେ ନିଧନଂ ଧ୍ରୁବମ୍।
କାମତୋ ରମମାଣସ୍ଯ ମୀନସ୍ଯେବାମ୍ଭସଃ କ୍ଷଯେ ॥ 3-33-27 (16958)
ତସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମାର୍ଥଯୋର୍ନିତ୍ଯଂ ନ ପ୍ରମାନ୍ଦ୍ଯନ୍ତି ପଣ୍ଡିତାଃ।
ପ୍ରକୃତିଃ ସା ହି କାମସ୍ଯ ପାବକସ୍ଯାରଣିର୍ଯଥା ॥ 3-33-28 (16959)
ସର୍ବଥା ଧର୍ମମୂଲୋଽର୍ଥୋ ଧର୍ମଶ୍ଚାର୍ଥପରିଗ୍ରହଃ।
ଇତରେତରଯୋର୍ନୀତୌ ବିଦ୍ଧି ମେଘୋଦଧୀ ଯଥା ॥ 3-33-29 (16960)
ଦ୍ରବ୍ଯାର୍ଥସ୍ପର୍ଶସଂଯୋଗେ ଯା ପ୍ରୀତିରୁପଜାଯତେ।
ସ କାମଶ୍ଚିତ୍ତସଂକଲ୍ପଃ ଶରୀରଂ ନାସ୍ଯ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-33-30 (16961)
ଅର୍ଥାର୍ଥୀ ପୁରୁଷୋ ରାଜନ୍ବୃହନ୍ତଂ ଧର୍ମମିଚ୍ଛତି।
ଅର୍ଥମିଚ୍ଛତି କାମାର୍ଥୀନ କାମାଦନ୍ଯମିଚ୍ଛତି ॥ 3-33-31 (16962)
ନ ହି କାମେନ କାମୋଽନ୍ଯଃ ସିଧ୍ଯତେ ଫଲମେବ ତତ୍।
ଉଷଯୋଗାତ୍ଫଲସ୍ଯୈବ କାଷ୍ଠାଦ୍ଭସ୍ମେବ ପଣ୍ଡିତଃ ॥ 3-33-32 (16963)
ଇମାଞ୍ଶକୁନକାନ୍ରାଜନ୍ହନ୍ତି ବୈତଂସିକୋ ଯଥା।
ଏତଦ୍ରୂପମଧର୍ମସ୍ଯ ଭୂତେଷୁ ଚ ବିହିଂସନମ୍ ॥ 3-33-33 (16964)
କାମାଲ୍ଲୋଭାଚ୍ଚ ଧର୍ମସ୍ଯ ପ୍ରବୃତ୍ତିଂ ଯୋ ନ ପଶ୍ତି।
ସ ବଧ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହୈଚ ଦୁର୍ମତିଃ ॥ 3-33-34 (16965)
ବ୍ଯକ୍ତଂ ତେ ବିଦିତୋ ରାଜନ୍ନର୍ଥୋ ଦ୍ରବ୍ଯପରିଗ୍ରହଃ।
ପ୍ରକୃତିଂ ଚାପି ବେତ୍ଥାସ୍ଯ ବିକୃତିଂ ଚାପି ଭୂଯସୀମ୍ ॥ 3-33-35 (16966)
ତସ୍ଯ ନାଶଂ ବିନାଶଂ ବା ଜରଯା ମରଣେନ ବା।
ଅନର୍ଥ ଇତି ମନ୍ଯନ୍ତେ ସୋଯମସ୍ମାସୁ ବର୍ତତେ ॥ 3-33-36 (16967)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ଚ ପଞ୍ଚାନାଂ ମନସୋ ହୃଦଯସ୍ଯ ଚ।
ବିପଯେ ବର୍ତମାନାନାଂ ଯା ପ୍ରୀତିରୁପଜାଯତେ ॥ 3-33-37 (16968)
ସ କାମ ଇତି ମେ ବୁଦ୍ଧିଃ କର୍ମଣାଂ ଫଲମୁତ୍ତମମ୍।
ଏବମେବ ପୃଥଗ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧର୍ମାର୍ଥୌ କାମମେବ ଚ ॥ 3-33-38 (16969)
ନ ଧର୍ମପର ଏବ ସ୍ଯାନ୍ନ ଚାର୍ଥପରମୋ ନରଃ।
ନ କାମପରମୋ ବା ସ୍ଯାତ୍ସର୍ବାନ୍ସେବେତ ସର୍ବଦା ॥ 3-33-39 (16970)
ଧର୍ମଂ ପୂର୍ବେ ଧନଂ ମଧ୍ଯେ ଜଘନ୍ଯେ କାମମାଚରେତ୍।
ଅହନ୍ଯନୁଚରେଦେବମେଷ ଶାସ୍ତ୍ରକୃତୋ ବିଧିଃ ॥ 3-33-40 (16971)
କାମଂ ପୂର୍ବେ ଧନଂ ମଧ୍ଯେ ଜଘନ୍ଯେ ଧର୍ମମାଚରେତ୍।
ବଯସ୍ଯନୁଚରେଦେବମେଷ ଶାସ୍ତ୍ରକୃତୋ ବିଧିଃ ॥ 3-33-41 (16972)
ଧର୍ମଂ ଚାର୍ଥଂ ଚ କାମଂ ଚ ଯଥାବଦ୍ବଦତାଂବର।
ବିଭଜ୍ଯ କାଲେ କାଲଜ୍ଞଃ ସର୍ବାନ୍ସେବେତ ପଣ୍ଡିତଃ ॥ 3-33-42 (16973)
ମୋକ୍ଷୋ ବା ପରମଂ ଶ୍ରେଯ ଏଷ ରାଜନ୍ସୁଖାର୍ଥିନାମ୍।
ପ୍ରାପ୍ତିଂ ବା ବୁଦ୍ଧିମାସ୍ଥାଯ ସୋପାଯାଂ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-33-43 (16974)
ତଦ୍ବାଽଽଶୁ କ୍ରିଯତାଂ ରାଜନ୍ପ୍ରାପ୍ତିର୍ବାପ୍ଯଧିଗମ୍ଯତାମ୍।
ଜୀବିତଂ ହ୍ଯାତୁରସ୍ଯେବ ଦୁଃଖମନ୍ତରବର୍ତିନଃ ॥ 3-33-44 (16975)
ବିଦିତଶ୍ଚୈବ ମେ ଧର୍ମଃ ସତତଂ ଚରିତଶ୍ଚ ତେ।
ଜାନନ୍ତସ୍ତ୍ବଯି ଶଂସନ୍ତି ସୁହୃଦଃ କର୍ମଚୋଦନାମ୍ ॥ 3-33-45 (16976)
ଦାନଂ ଯଜ୍ଞାଃ ସତାଂ ପୂଜା ବେଦଧାରଣମାର୍ଜବମ୍।
ଏଷ ଧର୍ମଃ ପରୋ ରାଜନ୍ଫଲବାନ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେଂହ ଚ ॥ 3-33-46 (16977)
ଏଷ ନାର୍ଥବିହୀନେନ ଶକ୍ଯୋ ରାଜନ୍ନିପେବିତୁମ୍।
ଅଖିଲାଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ଗୁଣାଃ ସ୍ଯୁର୍ଯଦ୍ଯପୀନରେ ॥ 3-33-47 (16978)
ଧର୍ମମୂଲଂ ଜଗଦ୍ରାଜନ୍ନାନ୍ଯଦ୍ଧର୍ମାଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ଧର୍ମଶ୍ଚାର୍ଥେନ ମହତା ଶକ୍ଯୋ ରାଜନ୍ନିଷେବିତୁମ୍ ॥ 3-33-48 (16979)
ନ ଚାର୍ଥୋ ଭୈକ୍ଷ୍ଯଚର୍ଯେଣ ନାପି କ୍ଲୈବ୍ଯେନ କର୍ହିଚିତ୍।
ବେତ୍ତୁଂ ଶକ୍ଯସ୍ତଥା ରାଜନ୍କେବଲଂ ଧର୍ମବୁଦ୍ଧିନା ॥ 3-33-49 (16980)
ପ୍ରତିଷ୍ଦ୍ଧା ହି ତେ ଯାଚ୍ଞା ଯଯା ସିଧ୍ଯତି ବୈ ଦ୍ବିଜଃ।
ତେଜସୈବାର୍ଥଲିପ୍ସାଯାଂ ଯତସ୍ବ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-33-50 (16981)
ଭୈକ୍ଷ୍ଯଚର୍ଯା ନ ବିହିତା ନ ଚ ବିଟ୍ଶୂଦ୍ରଜୀବିକା।
କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ ବିଶେଷେଣ ଧର୍ମସ୍ତୁ ବଲମୌରସମ୍ ॥ 3-33-51 (16982)
ସ୍ବଧର୍ମଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯସ୍ବ ଜହି ଶତ୍ରୂନ୍ସମାଗତାନ୍।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରବନଂ ପାର୍ଥ ମଯା ପାର୍ଥେନ ନାଶଯ ॥ 3-33-52 (16983)
ଉଦାରମେବ ବିଦ୍ବାଂସୋ ଧର୍ମଂ ପ୍ରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ଉଦାରଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯସ୍ବ ନାବରେ ସ୍ଥାତୁମର୍ହସି ॥ 3-33-53 (16984)
ଅନୁବୁଧ୍ଯସ୍ବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବେତ୍ଥ ଧର୍ମାନ୍ସନାତନାନ୍।
କ୍ରୂରକର୍ମାଽଭିଜାତୋସି ଯସ୍ମାଦୁଦ୍ବିଜତେ ଜନଃ ॥ 3-33-54 (16985)
ପ୍ରଜାପାଲନସଂଭୂତଂ ଫଲଂ ତବ ନ ଗର୍ହିତମ୍।
ଏଷ ତେ ବିହିତୋ ରାଜନ୍ଧାତ୍ରା ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ ॥ 3-33-55 (16986)
ତସ୍ମାଦ୍ବିଚଲିତଃ ପାର୍ଥ ଲୋକେ ହାସ୍ଯଂ ଗମିଷ୍ଯସି।
ସ୍ବଧର୍ମାଦ୍ଧି ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଚଲନଂ ନ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ ॥ 3-33-56 (16987)
ସ କ୍ଷାତ୍ରଂ ହୃଦଯଂ କୃତ୍ବା ତ୍ଯକ୍ତ୍ବେଦଂ ଶିଥିଲଂ ମନଃ।
ବୀର୍ଯମାସ୍ଥାଯ କୌରବ୍ଯ ଧୁରମୁଦ୍ବହ ଧୁର୍ଯବତ୍ ॥ 3-33-57 (16988)
ନ ହି କେବଲଧର୍ମାତ୍ମା ପୃଥିବୀଂ ଜାତୁ କଶ୍ଚନ।
ପାର୍ଥିବୋ ବ୍ଯଜଯଦ୍ରାଜନ୍ନ ଭୂତିଂ ନ ପୁନଃ ଶ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-33-58 (16989)
ଜିହ୍ବାଂ ଦତ୍ତା ବହୂନାଂ ହି କ୍ଷୁଦ୍ରାଣାଂ ଲୁବ୍ଧଚେତସାମ୍।
ନିକୃତ୍ଯା ଲଭତେ ରାଜ୍ଯମାହାରମିବ ଶଲ୍ଯକଃ ॥ 3-33-59 (16990)
ଭ୍ରାତର ପୂର୍ବଜାତାଶ୍ଚ ସୁସମୃଦ୍ଧାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ନିକୃତ୍ଯା ନିର୍ଜିତା ଦେବୈରସୁରାଃ ପାଣ୍ଡବର୍ଷଭ ॥ 3-33-60 (16991)
ଏବଂ ବଲବତଃ ସର୍ବମିତି ବୁଦ୍ଧ୍ବା ମହୀପତେ।
ଜହି ଶତ୍ରୂନ୍ମହାବାହୋ ପରାଂ ନିକୃତିମାସ୍ଥିତାନ୍ ॥ 3-33-61 (16992)
ନ ହ୍ଯର୍ଜୁନସମଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଯୁଧି ଯୋଦ୍ଧା ଧନୁର୍ଧରଃ।
ଭବିତା ବା ପୁମାନ୍କଶ୍ଚିନ୍ମତ୍ସମୋ ବା ଗଦାଧରଃ ॥ 3-33-62 (16993)
ସତ୍ବେନ କୁରୁତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ରାଜନ୍ସୁବଲବାନପି।
ନ ପ୍ରମାଣେନ ନୋତ୍ସାହାତ୍ସତ୍ବସ୍ଥୋ ଭବ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-33-63 (16994)
ସତ୍ବଂ ହି ମୂଲମର୍ଥସ୍ ଯବିତଥଂ ଯଦତୋଽନ୍ଯଥା।
ନ ତୁ ପ୍ରସକ୍ତଂ ଭବତି ବୃକ୍ଷଚ୍ଛାଯେନ ହୈମନୀ ॥ 3-33-64 (16995)
ଅର୍ଥତ୍ଯାଗୋଽପି କାର୍ଯଃ ସ୍ଯାଦର୍ଥଂ ଶ୍ରେଯାଂସମିଚ୍ଛତା।
ବୀଜୌପମ୍ଯନ କୌନ୍ତେଯ ମା ତେ ଭୂଦତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-33-65 (16996)
ଅର୍ଥେନ ତୁ ସମୋଽନର୍ଥୋ ଯତ୍ର ଲବ୍ଧୋ ମହୋଦଯଃ।
ନ ତତ୍ର ବିପଣଃ କାର୍ଯଃ ଖରକଣ୍ଡୂଯନଂ ହି ତତ୍ ॥ 3-33-66 (16997)
ଏବମେବ ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ଧର୍ମଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାଽଲ୍ପକଂ ନରଃ।
ବୃହନ୍ତଂ ଧର୍ମମାପ୍ନୋତି ସ ବୁଦ୍ଧ ଇତି ନିଶ୍ଚିତମ୍ ॥ 3-33-67 (16998)
ଅମିତ୍ରଂ ମିତ୍ରସଂପନ୍ନଂ ମିତ୍ରୈର୍ଭିନ୍ଦନ୍ତି ପଣ୍ଡିତଃ॥ 3-33-68 (16999)
ଭିନ୍ନୈର୍ମିତ୍ରୈଃ ପରିତ୍ଯକ୍ତଂ ଦୁର୍ବଲଂ କୁରୁତେ ବଶେ ॥ 3-33-68 (17000)
ସତ୍ବେନ କୁରୁତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ରାଜନ୍ସୁବଲବାନପି।
ନୋଦ୍ଯମେନ ନ ହୋତ୍ରାଭିଃ ସର୍ବାଃ ସ୍ବୀକୁରୁତେ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-33-69 (17001)
ସର୍ବଥା ସଂହତୈରେବ ଦୁର୍ବଲୈର୍ବଲବାନପି।
ଅମିତ୍ରଃ ଶକ୍ଯତେ ହନ୍ତୁଂ ମଧୁହା ଭ୍ରମରୈରିବ ॥ 3-33-70 (17002)
ଯଥା ରାଜନ୍ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ ସୂର୍ଯଃ ପାତି ଗଭସ୍ତିଭିଃ।
ହନ୍ତି ଚୈବ ତଥୈବ ତ୍ବଂ ସଦୃଶଃ ସବିତୁର୍ଭବ ॥ 3-33-71 (17003)
ଏତଚ୍ଚାପି ତପୋ ପାଜନ୍ପୁରାଣମିତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ବିଧିନା ପାଲନଂ ଭୂମେର୍ଯତ୍କୃତଂ ନଃ ପିତାମହୈଃ ॥ 3-33-72 (17004)
ନ ତଥା ତପସା ରାଜଁଲ୍ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତି କ୍ଷତ୍ରିଯଃ।
ଯଥା ସୃଷ୍ଟେନ ଯୁଦ୍ଧେନ ବିଜଯେନେତରେଣ ବା ॥ 3-33-73 (17005)
ଅପେଯାତ୍କିଲ ଭା ସୂର୍ଯାଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମୀଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମସସ୍ତଥା।
ଇତିଲୋକୋ ବ୍ଯବସିତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବେମାଂ ଭବତୋବ୍ଯଥାମ୍ ॥ 3-33-74 (17006)
ଭବତଶ୍ଚ ପ୍ରଶଂସାଭିର୍ନିନ୍ଦାଭିରିତରସ୍ଯ ଚ।
କଥଯନ୍ତ୍ଯଃ ପରିଷଦଃ ପୃଥଗ୍ରାଜନ୍ସମାଗତାଃ ॥ 3-33-75 (17007)
ଇଦମଭ୍ଯଧିକଂ ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କୁରବଶ୍ଚ ତେ।
ସମେତାଃ କଥଯନ୍ତୀହ ମୁଦିତାଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧତାମ୍ ॥ 3-33-76 (17008)
ଯନ୍ନ ମୋହାନ୍ନ କାର୍ପଣ୍ଯାନ୍ନ ଲୋଭାନ୍ନ ଭଯାଦପି।
ଅନୃତଂ କିଂଚିଦୁକ୍ତଂ ତେ ନ କାମାନ୍ନାର୍ଥକାରଣାତ୍ ॥ 3-33-77 (17009)
ଯଦେନଃ କୁରୁତେ କିଂଚିଦ୍ରାଜା ଭୂମିମବାପ୍ନୁବନ୍।
ସର୍ବଂ ତନ୍ନୁଦତେ ପଶ୍ଚାଦ୍ଯଜ୍ଞୈର୍ବିପୁଲଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-33-78 (17010)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ଦଦଦ୍ଗ୍ରାମାନ୍ଗାଶ୍ଚ ରାଜନ୍ସହସ୍ରଶଃ।
ମୁଚ୍ଯତେ ବୀର ପାପେଭ୍ଯସ୍ତମୋଭ୍ଯ ଇବ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ॥ 3-33-79 (17011)
ପୌରଜାନପଦାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରାଯଶଃ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ସବୃଦ୍ଧବାଲାଃ ସହିତାଃ ଶଂସନ୍ତି ତ୍ବାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-33-80 (17012)
ଶ୍ବଦୃତୌ କ୍ଷୀରମାସକ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମ ବା ବୃଷଲେ ଯଥା।
ସତ୍ଯଂ ସ୍ତେନେ ବଲଂ ନାର୍ଯାଂ ରାଜ୍ଯଂ ଦୁର୍ଯୋଧନେ ତଥା ॥ 3-33-81 (17013)
ଇତିଲୋକେ ନିର୍ବଚନଂ ପୁରଶ୍ଚରତି ଭାରତ।
ଅପି ଚୈତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବାଲାଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯମଧିକୁର୍ବତେ ॥ 3-33-82 (17014)
ଇମାମବସ୍ଥାଂ ଚ ଗତେ ସହାସ୍ମାଭିରରିଂଦମ୍।
ହନ୍ତ ନଷ୍ଟାଃ ସ୍ମ ସର୍ବେ ବୈ ଭବତୋପଦ୍ରବେ ସତି ॥ 3-33-83 (17015)
ସ ଭବାନ୍ରଥମାସ୍ଥାଯ ସର୍ବୋପକରଣାନ୍ବିତମ୍।
ତ୍ବରମାଣୋଽଭିନିର୍ଯାତୁ ବିପ୍ରେଭ୍ଯୋଽର୍ଥବିଭାବକଃ ॥ 3-33-84 (17016)
ବାଚଯିତ୍ବା ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠାନଦ୍ଯୈବ ଗଜସାହ୍ବଯମ୍।
ଅସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଭିଃ ପରିବୃତୋଭ୍ରାତୃଭିର୍ଦୃଢଧନ୍ବିଭିଃ ॥ 3-33-85 (17017)
ଆଶୀବିଷସମୈର୍ବୀରୈର୍ମରୁଦ୍ଭିରିବ ବୃତ୍ରହା।
ଅମିତ୍ରାଂସ୍ତେଜସା ମୃଦ୍ଗନ୍ନସୁରାନିବ ବୃତ୍ରହା।
ଶ୍ରିଯମାଦତ୍ସ୍ବ କୌନ୍ତେଯ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ମହାବଲ ॥ 3-33-86 (17018)
ନ ହି ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତାନାଂ ଶରାଣାଂ ଗାର୍ଧ୍ରବାସସାମ୍।
ସ୍ପର୍ଶମାଶୀବିଷାଭାନାଂ ମର୍ତ୍ଯଃ କଶ୍ଚନ ସଂସହେତ୍ ॥ 3-33-87 (17019)
ନ ସ ବୀରୋ ନ ମାତଙ୍ଗୋ ନ ଚ ସୋଽଶ୍ବୋସ୍ତି ଭାରତ।
ଯଃ ସହେତ ଗଦାବେଗଂ ମମ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 3-33-88 (17020)
ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ସହକୈକେଯୈର୍ବୃଷ୍ଣୀନାଂ ବୃଷଭେଣ ଚ।
କଥଂସ୍ବିଦ୍ଯୁଧି କୌନ୍ତେଯ ନ ରାଜ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାମହେ ॥ 3-33-89 (17021)
ଶତ୍ରୁହସ୍ତଗତାଂ ରାଜନ୍କଥଂସ୍ବିନ୍ନାହରେର୍ମହୀମ୍।
ଇହ ଯତ୍ନମୁପାହୃତ୍ଯ ବଲେନ ମହତାଽନ୍ବିତଃ ॥ 3-33-90 (17022)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 33 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-33-2 କିଂପ୍ରଯୋଜନମିତି ଶେଷଃ। ରାଜ୍ଯସ୍ଯପଦବୀମିତି ଝ.ଠ. ପାଠଃ. ॥ 3-33-3 କୂଟଂ କପଟମ୍ ॥ 3-33-4 ବିଘସୋ ଭୂତବଲିଶେଷଃ ଶ୍ବକାକାଦିଯୋଗ୍ଯସ୍ତଦ୍ଭକ୍ଷକେଣ ଶୁନକେନେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-33-5 ଧର୍ମଲେଶଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାପାଲନଜସ୍ତେନ ପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ନ ଆବୃତଃ। ଅର୍ଥଂ ରାଜ୍ଯାଖ୍ଯମ୍ ॥ 3-33-7 କୁଣୀନାଂ ହସ୍ତବିକଲାନାମ୍। ପଙ୍ଗୂନାଂ ପାଦବିକଲାନାମ୍। ଅନାଦରେ ଷଷ୍ଠୀ ॥ 3-33-8 ଧର୍ମକାମେ ଧର୍ମେଚ୍ଛାଯାମ୍। ପ୍ରତୀତସ୍ଯ ବିଶ୍ବସ୍ତସ୍ଯ ॥ 3-33-9 ଶାସ୍ତ୍ରୈଃ ଶମବଚନୈଃ। ନ ଜଯାମଃ ସ୍ମଶାତ୍ରବାନିତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-33-11 ମୃଗଚର୍ଯାମିବ। ଏନାଂ ବନଚର୍ଯାମ୍। ବଲସ୍ଥୈର୍ନ ନିଷେବିତାଂ ବଲବଦ୍ଭିରସେବିତାମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-33-13 ନ ଆପନ୍ନ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-33-18 ଗାଂ ପୃଥିବୀମ୍ ॥ 3-33-20 କୃତ୍ଯଲକ୍ଷଣେ କରଣୀଯସ୍ବରୂପେ ॥ 3-33-21 କୁଧର୍ମତତ୍ ଇତି ପାଠେ କୁଧର୍ମଂ ତନୋତୀତି କୁଧର୍ମତତ୍ କୁଧର୍ମବୀଜମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-33-22 ଧର୍ମାର୍ଥୌ ବଲସାଧ୍ଯହେମନ୍ତପ୍ରାତଃସ୍ନାନଶତ୍ରୁଜଯସଂଭବୌ ॥ 3-33-23 ଧର୍ମାର୍ଥେ ନତ୍ବର୍ଥକାମାର୍ଥମ୍। ଅର୍ଥଂ ପ୍ରଯୋଜନମ୍ ॥ 3-33-24 ଯସ୍ଯ ଚାତ୍ପାର୍ଥମେବାର୍ଥ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-33-25 ଅତିବେଲପ୍ରତ୍ଯନ୍ତମ୍ ॥ 3-33-28 ସାହି ଧର୍ମାର୍ଥରୂପାହି ॥ 3-33-29 ଅର୍ଥପରିଗ୍ରହୋଽର୍ଥାର୍ଥମେବାଲମ୍ବନୀଯଃ। ଇତରେତରଯୋର୍ନୀତୌ। ଧର୍ମାଦର୍ଥଃ ପ୍ରଣୀଯତେଽର୍ଥାଚ୍ଚ ଧର୍ମ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ମେଘାଦୁଦଧିପୁଷ୍ଟିରୁଦଧେର୍ମେଘପୂର୍ତିରିବ ॥ 3-33-30 ଦ୍ରବ୍ଯସ୍ଯ ସ୍ରକ୍ରଚନ୍ଦନାଦେଃ ସ୍ପର୍ଶଃ। ଅର୍ଥସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଣାଦେଃ ସଂଯୋଗୋ ଲାଭଃ ॥ 3-33-31 ନ କାମାଦର୍ଥମୃଚ୍ଛତୀତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-33-32 ସାବ୍ଯତେ ଫଲମେବ ତଦିତି ଝ. ପାଠଃ. ଉପଯୋଗଃ ସାକ୍ଷାତ୍ପ୍ରୀତ୍ଯୁତ୍ପାଦନେନ କୃତାର୍ଥତ୍ବମ୍। କାଷ୍ଠାଦ୍ଭସ୍ମ ସାଧ୍ଯଂ ନତୁ ଭସ୍ମତୋପି ଭସ୍ମାନ୍ତରେ ସାଧ୍ଯମସ୍ତି ତଦ୍ବତ୍ ॥ 3-33-33 ବୈତଂସିକୋ ବୀତଂସେନ ଜୀବତୀତି ପକ୍ଷିହନ୍ତା। ବୀତଂସଂ ବନ୍ଧନୋପାଯେ ମୃଗାଣାଂ ପକ୍ଷିଣାମପୀତି ବିଶ୍ବଃ ॥ 3-33-40 ଧର୍ମଂ ପୂର୍ବେ ଅହନି ଚରେତ୍ ॥ 3-33-41 କାମଂ ପୂର୍ବେବଯସି ଚରେତ୍ ॥ 3-33-44 ପ୍ରାପ୍ତିର୍ମହୋଦଯୋ ବା ରାଜ୍ଯଲାଭଜଃ ତନ୍ମୋକ୍ଷାଖ୍ଯଂ ଶ୍ରେଯଃ। ଦୁଃଖଂ ଦୁଃଖଦମ୍ ॥ 3-33-45 କର୍ମଚୋଦନାଂ ପ୍ରବୃତ୍ତିଜନକଂ ବେଦବାକ୍ଯଂ ଶଂସନ୍ତି କଥଯନ୍ତି ॥ 3-33-49 କ୍ଲୈବ୍ଯେନ କାତର୍ଯେଣ। ବେତ୍ତୁଂ ଲବ୍ଧୁମ୍ ॥ 3-33-50 ଦ୍ବିଜଃ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ॥ 3-33-51 ଔରସଂ ଉତ୍ସାହଃ ॥ 3-33-53 ଉଦାରଂ ଈଶ୍ବରଭାବମ୍। ଅବରେ ଅନୈଶ୍ବର୍ଯେ ॥ 3-33-54 କ୍ରୂରଂ ହିଂସାତ୍ମକଂ କ୍ଷାତ୍ରଂ କର୍ମ ଯସ୍ଯ ॥ 3-33-59 ଜିହ୍ବାଂ ଜିହ୍ବାଯାଃ ପ୍ରିଯଂ ସାଧ୍ବନ୍ନଂ ଉତ୍କୋଚମିତ୍ଯର୍ଥଃ। କ୍ଷୁଦ୍ରାଣାଂ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷୀଯାଣାମ୍। ନିକୃତ୍ଯା ଭେଦରୂପେଣ ଛଲେନ। ଶଲ୍ଯକଃ ବ୍ଯାଧଃ। ସ ହି ମୃଗେଭ୍ଯୋ ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବିଶ୍ବାସ୍ଯ ହତ୍ବା ଆହାରଂ ଲଭତେ ତଦ୍ବତ୍ ॥ 3-33-63 ସତ୍ବେନ ବଲେନ। ପ୍ରମାଣେନ ସଂଧେନ। ଉତ୍ସାହେନ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷୀଯୈଃ ସହ ସଂଧାନଲକ୍ଷଣେନ ॥ 3-33-67 ଏବମେବ ବୀଜୌପମ୍ଯେନ ॥ 3-33-69 ହୋତ୍ରାଭିଃ ସାନ୍ତ୍ବେନ ଆହ୍ବାନୈଃ ॥ 3-33-70 ସଂହତୈର୍ମିଲିତୈଃ। ମଧୁହା ମଧ୍ବର୍ଥଂ ଗତଃ। ଓହାଙ୍ଗତୌ ଇତ୍ଯସ୍ଯ ରୂପମ୍। କାଲପ୍ରତୀକ୍ଷାଯାଂ ହି ଶତ୍ରୁର୍ବଲବାନ୍ ଭୂତ୍ବାଽସ୍ମାନ୍ ଜେଷ୍ଯତୀତି ଭାବଃ ॥ 3-33-71 ହନ୍ତି ରସଶୋଷଣେନ। ପାତି ବର୍ଷେଣ ॥ 3-33-72 ପୁରାଣଂ ଅନାଦି ॥ 3-33-73 ଇତରେଣ ମରଣେନ ॥ 3-33-74 ଅପେଯାତ୍ ଅପଗଚ୍ଛେତ୍। ବ୍ଯବସିତଃ ନିଶ୍ଚିତଃ ॥ 3-33-78 ଏନଃ ପାପମ୍। ଅବାପ୍ନୁବନ୍ ଅବାପ୍ତିହେତୋଃ ॥ 3-33-81 ଶ୍ବଦୃତୌ ସାରମେଯଚର୍ମକୋଶେ। ବ୍ରହ୍ମ ବେଦଃ। ବୃଷଲେ ଶୂଦ୍ରେ ॥ 3-33-82 ସ୍ବାଧ୍ଯାଯମଧିକୁର୍ବତେଶ୍ବଦୃତାବିତି ଶ୍ଲୋକଂ ବେଦବତ୍ ସ୍ତ୍ର୍ଯାଦଯୋ ନିତ୍ଯଂ ପଠନ୍ତୀତ୍ଯର୍ତଃ ॥ 3-33-83 ଭବତା ହେତୁନା। ଉପଦ୍ରବେ ରାଜ୍ଯଭ୍ରଂଶେ ॥ 3-33-84 ଅର୍ଥବିଭାବକୋ ଜଯାର୍ଜିତାମର୍ଥଂ ପ୍ରଦାତୁମ୍ ॥ 3-33-85 ବାଚଯିତ୍ବା ଆଶୀର୍ବାଦାନ୍ ॥ 3-33-86 ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଦିତି ଚ୍ଛେଦଃ ॥ 3-33-90 ଉପାହୃତ୍ଯ ଆଲମ୍ବ୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 034
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.34. ଅଧ୍ଯାଯଃ 034
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀମଂପ୍ରତି ସ୍ବେନ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯା ଦୁସ୍ତ୍ଯଜତ୍ବୋକ୍ତିପୂର୍ବକଂ ପ୍ରତିଜ୍ଞାକାଲାବସାନପ୍ରତିପାଲନବିଧାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-34-0 (17023)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-34-0x (1860)
ସ ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ମହାନୁଭାବଃ
ସତ୍ଯବ୍ରତୋ ଭୀମସେନେନ ରାଜା।
ଅଜାତଶତ୍ରୁସ୍ତଦନନ୍ତରଂ ବୈ
ଧୈର୍ଯାନ୍ବିତୋ ବାକ୍ଯମିଦଂ ବଭାଷେ ॥ 3-34-1 (17024)
ଅସଂଶଯଂ ଭାରତ ସତ୍ଯମେତ-
ଦ୍ଯନ୍ମାଂ ତୁଦନ୍ବାକ୍ଯଶଲ୍ଯୈଃ କ୍ଷିଣୋଷି।
ନ ତ୍ବାଂ ବିଗର୍ହେ ପ୍ରତିକୂଲମେତ-
ନ୍ମମାନଯାଦ୍ଧି ବ୍ଯସନଂ ବ ଆଗାତ୍ ॥ 3-34-2 (17025)
ଅହଂ ହ୍ଯକ୍ଷାନନ୍ବପଦ୍ଯଂ ଜିହୀର୍ଷନ୍
ରାଜ୍ଯଂସରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରାତ୍।
ତନ୍ମାଂ ଶଠଃ କିତବ ପ୍ରତ୍ଯଦେବୀ-
ତ୍ସୁଯୋଧନାର୍ଥଂ ସୁବଲସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ ॥ 3-34-3 (17026)
ମହାମାଯଃ ଶକୁନିଃ ପାର୍ବତୀଯଃ
ସଭାମଧ୍ଯେ ପ୍ରବପନ୍ନକ୍ଷପୂଗାନ୍।
ଅମାଯିନଂ ମାଯଯା ପ୍ରତ୍ଯଜୈଷୀ-
ତ୍ତତୋଽପଶ୍ଯଂ ବୃଜିନଂ ଭୀମସେନ ॥ 3-34-4 (17027)
ଅକ୍ଷାଂଶ୍ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶକୁନେର୍ଯଥାବତ୍
କାମାନୁକୂଲାନଯୁଜୋ ଯୁଜଶ୍ଚ।
ଶକ୍ଯୋ ନିଯନ୍ତୁମଭବିଷ୍ଯଦାତ୍ମା
ମନ୍ଯୁସ୍ତୁ ହନ୍ଯାତ୍ପୁରୁଷସ୍ଯ ଧୈର୍ଯମ୍ ॥ 3-34-5 (17028)
ଯନ୍ତୁଂ ନାତ୍ମା ଶକ୍ଯତେ ପୌରୁଷେଣ
ମାନେନ ବୀର୍ଯେଣ ଚ ତାତ ନଦ୍ଧଃ।
ନ ତେ ବାଚୋ ଭୀମସେନାଭ୍ଯସୂଯେ
ମନ୍ଯେ ତଥା ତଦ୍ଭବିତବ୍ଯମାସୀତ୍ ॥ 3-34-6 (17029)
ସ ନୋ ରାଜା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ
ନ୍ଯପାତଯଦ୍ବ୍ଯସନେ ରାଜ୍ଯମିଚ୍ଛନ୍।
ଦାସ୍ଯଂ ଚ ନୋଽଗମଯଦ୍ଭୀମସେନ
ଯତ୍ରାଭବଚ୍ଛରଣଂ ଦ୍ରୌପଦୀ ନଃ ॥ 3-34-7 (17030)
ତ୍ବଂ ଚାପି ତଦ୍ବେତ୍ଥ ଧନଂଜଯଶ୍ଚ
ପୁନର୍ଦ୍ଯୂତାଯାଗତାସ୍ତାଂ ସଭାଂ ନଃ।
ଯନ୍ମାଽବ୍ହବୀଦ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ର
ଏକଗ୍ଲହାର୍ଥଂ ଭରତାନାଂ ସମକ୍ଷମ୍ ॥ 3-34-8 (17031)
ବନେ ସମା ଦ୍ବାଦଶ ରାଜପୁତ୍ର
ଯଥାକାମଂ ବିଦିତମଜାତଶତ୍ରୋ।
ଅଥାପରଂ ଚାବିଦିତଶ୍ଚରେଥାଃ
ସର୍ବୈଃ ସହ ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଛଦ୍ମରୂପଃ ॥ 3-34-9 (17032)
ତ୍ବାଂ ଚେଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତାତ ତଥା ଚରନ୍ତ-
ମବଭୋତ୍ସ୍ଯନ୍ତେ ଭାରତାନାଂ ଚରାଶ୍ଚ।
ଅନ୍ଯାଂଶ୍ଚରେଥାସ୍ତାବତୋଽବ୍ଦାଂସ୍ତଥାତ୍ବଂ
ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ତତ୍ପ୍ରତିଜାନୀହି ପାର୍ଥ ॥ 3-34-10 (17033)
ଚରୈଶ୍ଚେନ୍ନୋ ବିଦିତଃ କାଲମେତଂ
ଯୁକ୍ତୋ ରାଜନ୍ମୋହଯିତ୍ବା ମଦୀଯାନ୍।
ବ୍ରବୀମି ସତ୍ଯଂ କୁରୁସଂସଦୀହ
ତବୈବ ତା ଭାରତ ପଞ୍ଚ ନଦ୍ଯଃ ॥ 3-34-11 (17034)
ବଯଂ ଚୈତଦ୍ଭାରତ ସର୍ବ ଏବ
ତ୍ବଯା ଜିତାଃ କାଲମପାସ୍ଯ ଭୋଗାନ୍।
ଚରେମ ଇତ୍ଯାହ ପୁରା ସ ରାଜା
ମଧ୍ଯେ କୁରୂଣାଂ ସ ମଯୋକ୍ତସ୍ତଥେତି ॥ 3-34-12 (17035)
ତତ୍ର ଦ୍ଯୂତମଭବନ୍ନୋ ଜଘନ୍ଯଂ
ଯସ୍ମିଞ୍ଜିତାଃ ପ୍ରବ୍ରଜିତାଶ୍ ସର୍ବେ।
ଇତ୍ଥଂ ତୁ ଦେଶାନନୁସଂଚରାମୋ
ବନାନି କୃଚ୍ଛ୍ରାଣି ଚ କୃଚ୍ଛ୍ରରୂପାଃ ॥ 3-34-13 (17036)
ସୁଯୋଧନଶ୍ଚାପି ନ ଶାନ୍ତିମିଚ୍ଛତ୍
ଭୂଯଃ ସ ମନ୍ଯୋର୍ବଶମନ୍ବଗଚ୍ଛତ୍।
ଉଦ୍ଯୋଜଯାମାସ କୁରୂଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍
ଯେଚାସ୍ଯ କେଚିଦ୍ବଶମନ୍ବଗଚ୍ଛନ୍ ॥ 3-34-14 (17037)
ତାଂ ସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥାଯ ସତାଂ ସକାଶେ
କୋ ନାମ ଜହ୍ଯାଦିହ ରାଜ୍ଯହେତୋଃ।
ଆର୍ଯସ୍ଯ ମନ୍ଯେ ମରଣାଦ୍ଗରୀଯୋ
ଯଦ୍ଧର୍ମମୁତ୍କ୍ରମ୍ଯ ମହୀଂ ପ୍ରଶାସେତ୍ ॥ 3-34-15 (17038)
ତଦୈବ ଚେଦ୍ବୀରକର୍ମାକରିଷ୍ଯୋ
ଯଦା ଦ୍ଯୂତେ ପରିଘଂ ପର୍ଯମୃକ୍ଷଃ।
ବାହୂ ଦିଧକ୍ଷନ୍ବାରିତଃ ଫଲ୍ଗୁନେନ
କିଂ ଦୁଷ୍କୃତଂଭୀମ ତଦାଽଭବିଷ୍ଯତ୍ ॥ 3-34-16 (17039)
ପ୍ରାଗେବ ଚୈବଂ ସମଯକ୍ରିଯାଯାଃ
କିଂ ନାବ୍ରବୀଃ ପୌରୁଷମାବିଦାନଃ।
ପ୍ରାପ୍ତଂ ତୁ କାଲଂ ତ୍ବଭିପଦ୍ଯପଶ୍ଚାତ୍
କିଂ ମାମିଦାନୀମତିବେଲମାତ୍ଥ ॥ 3-34-17 (17040)
ଭୂଯୋପି ଦୁଃଖଂ ମମ ଭୀମସେନ
ଦୂଯେ ବିଷସ୍ଯେବ ରସଂ ହି ପୀତ୍ବା।
ଯଦ୍ଯାଜ୍ଞସେନୀଂ ପରିକ୍ଲିଶ୍ଯମାନାଂ
ସଂଦୃଶ୍ଯ ତତ୍କ୍ଷାନ୍ତମିତି ସ୍ମ ଭୀମ ॥ 3-34-18 (17041)
ନ ତ୍ବଦ୍ଯ ଶକ୍ଯଂ ଭରତପ୍ରବୀର
କୃତ୍ବା ଯଦୁକ୍ତଂ କୁରୁବୀରମଧ୍ଯେ।
କାଲଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷସ୍ବ ସୁଖୋଦଯାଯ
ପାକଂ ଫଲାନାମିବ ବୀଜବାପଃ ॥ 3-34-19 (17042)
ଯଦା ହି ପୂର୍ବଂ ନିକୃତୋନିକୃନ୍ତେ-
ଦ୍ବୈରଂ ସପୁଷ୍ପଂ ସଫଲଂ ବିଦିତ୍ବା।
ମହାଗୁଣଂ ହରତି ହି ପୌରୁଷେଣ
ତଦା ବୀରୋ ଜୀବତି ଜୀବଲୋକେ ॥ 3-34-20 (17043)
ଶ୍ରିଯଂ ଚ ଲୋକେ ଲଭତେ ସମଗ୍ରାଂ
ମନ୍ଯେ ଚାସ୍ମୈ ଶତ୍ରବଃ ସନ୍ନମନ୍ତେ।
ମିତ୍ରାଣି ଚୈନମତିରାଗାଦ୍ଭଜନ୍ତେ
ଦେବା ଇବେନଦ୍ରମୁପଜୀବନ୍ତି ଚୈନମ୍ ॥ 3-34-21 (17044)
ମମ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ଚ ନିବୋଧ ସତ୍ଯାଂ
ବୃଣେ ସତ୍ଯମମୃତୀଜ୍ଜୀବିତାଚ୍ଚ।
ରାଜ୍ଯଂ ଚ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ଯଶୋ ଧନଂ ଚ
ସର୍ବଂ ନ ସତ୍ଯସ୍ଯ କଲାମୁପୈତି ॥ 3-34-22 (17045)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଷ୍ଯାଯଃ ॥ 34 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-34-3 ଅନ୍ବପଦ୍ଯମନୁସୃତବାତ୍ ॥ 3-34-4 ପ୍ରବପନ୍ ପାତଯନ୍। ଅକ୍ଷପୂଗାନ୍ ପାଶସମୂହାନ୍। ବୃଜିନଂ ଦୁଃଖଦଂ ବ୍ଯସନମ୍ ॥ 3-34-5 ଅଯୁଜୋ ବିଷମାନ୍। ଯୁଜଃ ସମାନ୍। ଶକ୍ଯ ଇତି ଯଃ ପୁରୁଷସ୍ଯ ଧୈର୍ଯଂ ହନ୍ଯାତ୍ ସ ସନ୍ଯୁର୍ଯଦି ନାଭବିଷ୍ଯତ୍ତର୍ହ୍ଯାତ୍ମା ମନୋ ନିଯନ୍ତୁଂ ଶକ୍ଯଃ ଅଭବିଷ୍ଯଦିତ୍ଯଧ୍ଯାହୃତ୍ଯ ଯୋଜ୍ଯମ୍ ॥ 3-34-9 ସମା ବର୍ଷାଣି। ଅଥାପରଂ ବର୍ଷମ୍। ଛଦ୍ମଗୂଢ ଇତି. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-34-10 ଅବଭୋତ୍ସ୍ଯନ୍ତେ ଜ୍ଞାସ୍ଯନ୍ତି। ବୁଦ୍ଧ୍ଯେରନ୍ବୈ ଭାରତାନାମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-34-11 ନୋ ଇତି ନିପାତଃ। ବିତସ୍ତାଦିପଞ୍ଚନଦ୍ଯୁପଲକ୍ଷିତୋ ଦେଶଃ ॥ 3-34-12 ସର୍ବେ ଶତମପି ଭ୍ରାତରଃ। ସ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ॥ 3-34-13 ନୋଽସ୍ମାକମ୍। ଜଘନ୍ଯଂ ନୀଚମ୍। କୃଚ୍ଛ୍ରରୂପାଃ କ୍ଲିଷ୍ଟରୂପାଃ। ବନାନି ଦୁର୍ଗାଣି ଚ ଘୋରରୂପା ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-34-14 ଶାନ୍ତିଂ ନେଚ୍ଛନ୍ ଅନିଚ୍ଛନ୍। ଉଦ୍ଯୋଜଯାମାସୋତ୍କର୍ଷେଣ ସ୍ବେଚ୍ଛଯା ତେଷୁ ତେଷୁ ଦ୍ରଗଦେଶାଦିପାଲନକାର୍ଯେଷ୍ବିଷ୍ଟାନ୍ଯୋଜିତବାନ୍ ॥ 3-34-15 ତଂ ସଂଧିମାସ୍ଥାଯେତି ଝ. ଟ. ପାଠଃ ॥ 3-34-16 ପର୍ଯମୃକ୍ଷଃ ପରାମୃଷ୍ଟବାନସି। ଦିଧକ୍ଷନ୍ ଦଗ୍ଧୁମିଚ୍ଛନ୍ ॥ 3-34-17 ଆବିଦାନୋ ଜାନନ୍। ପ୍ରାପ୍ତଂ କାଲଂ କାଲତୁଲ୍ଯାଂ ବିପଦମଭିପଦ୍ଯ ସ୍ବୀକୃତ୍ଯ ॥ 3-34-18 ଭୂଯୋପି ବହ୍ବପି। ଦୂଯେ ଉପତପ୍ଯେ ॥ 3-34-19 ବୀଜବାପଃ କୃଷୀବଲଃ। ପକ୍ତିଂ ଫଲାନାମିତି ଝ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-34-20 ବୈରଂ ବୈରିସମୂହମ୍। ସପୁଷ୍ପଂ ସଫଲଂ ବିଦିତ୍ବା ପୁଷ୍ଟତରଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଯଦି ନିକୃନ୍ତେତ୍ ଛିନ୍ଦ୍ଯାତ୍ ତଦା ହି ପ୍ରସିଦ୍ଧଂ ମହାଗୁଣଂ ମହାନ୍ତଂ ଗୁଣଂ ହରତି ଆହରତି ॥ 3-34-22 ଅମୃତାତ୍ ଦେବଭାବାତ୍। କଲାଂ ଷୋଡଶଂ ଭାଗମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 035
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.35. ଅଧ୍ଯାଯଃ 035
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସୋପପତ୍ତିକଂ ବନବାସାପୂରଣେନୈବ ଦୁର୍ଯୋଧନନିଗ୍ରହଚୋଦନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-35-0 (17046)
ଭୀମସେନ ଉବାଚ। 3-35-0x (1861)
ସନ୍ଧିଂ କୃତ୍ବୈବ କାଲେନ ହ୍ଯନ୍ତକେନ ପତତ୍ରିଣା।
ଅନନ୍ତେନାପ୍ରମେଯେଣ ସ୍ରୋତସା ସର୍ବହାରିଣା ॥ 3-35-1 (17047)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ମନ୍ଯସେ କାଲଂ ମର୍ତ୍ଯଃ ସନ୍କାଲବନ୍ଧନଃ।
ଫେନଧର୍ମା ମହାରାଜ ଫଲଧର୍ମା ତଥୈବ ଚ ॥ 3-35-2 (17048)
ନିମେଷାଦପି କୌନ୍ତେଯ ଯସ୍ଯାଯୁରପଚୀଯତେ।
ସୂଚ୍ଯେବାଞ୍ଜନଚୂର୍ଣାନି କିମିତି ପ୍ରତିପାଲଯେତ୍ ॥ 3-35-3 (17049)
ଯୋ ନୂନମମିତାଯୁଃ ସ୍ଯାଦଥବାଽଽଯୁଃପ୍ରମାଣବିତ୍।
ସ କାଲଂ ବୈ ପ୍ରତୀକ୍ଷେତ ସର୍ବପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦର୍ଶିବାନ୍ ॥ 3-35-4 (17050)
ପ୍ରତୀକ୍ଷ୍ଯମାଣଃ କାଲୋ ନଃ ସମା ରାଜଂସ୍ତ୍ରଯୋଦଶ।
ଆଯୁଷୋପଚଯଂ କୃତ୍ବା ମରଣାଯୋପନେଷ୍ଯତି ॥ 3-35-5 (17051)
ଶରୀରିଣାଂ ହି ମରଣଂ ଶରୀରେ ନିତ୍ଯମାଶ୍ରିତମ୍।
ପ୍ରାଗେବ ମରଣାତ୍ତସ୍ମାଦ୍ରାଜ୍ଯାଯୈବ ଘଟାମହେ ॥ 3-35-6 (17052)
ଯୋ ନ ଯାତି ପ୍ରସଂଖ୍ଯାନମସ୍ପଷ୍ଟୋ ଭୂମିବର୍ଧନଃ।
ଅଯାତଯିତ୍ବା ବୈରାଣି ସୋଽବସୀଦତି ଗୌରିବ ॥ 3-35-7 (17053)
ଯୋ ନ ଯାତଯତେ ବୈରମଲ୍ପସତ୍ବୋଦ୍ଯମଃ ପୁମାନ୍।
ଅଫଲଂ ଜନ୍ମ ତସ୍ଯାହଂ ମନ୍ଯେ ଦୁର୍ଜାତଜୀବିନଃ ॥ 3-35-8 (17054)
ହୈରଣ୍ଯୌ ଭବତୋ ବାହୂ ଶ୍ରୁତିର୍ଭବତି ପାର୍ଥିବୀ।
ହତ୍ବା ଦ୍ବିଷନ୍ତଂ ସଂଗ୍ରାମେ ଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ ବାହୁଜିତଂ ବସୁ ॥ 3-35-9 (17055)
ହତ୍ବା ବୈ ପୁରୁଷୋ ରାଜନ୍ନିକର୍ତାରମରିଂଦମ୍।
ଅହ୍ନାଯ ନରକଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ସ୍ବର୍ଗେଣାସ୍ଯ ସ ସଂମିତଃ ॥ 3-35-10 (17056)
ଅମର୍ଷଜୋ ହି ସଂତାପଃ ପାବକାଦ୍ଦୀପ୍ତିମତ୍ତରଃ।
ଯେନାହମଭିସଂତପ୍ତୋ ନ ନକ୍ତଂ ନ ଦିବା ଶଯେ ॥ 3-35-11 (17057)
ଅଯଂ ଚ ପାର୍ଥୋ ବୀଭତ୍ସୁର୍ବରିଷ୍ଠୋ ଜ୍ଯାବିକର୍ଷଣେ।
ଆସ୍ତେ ପରମସଂତପ୍ତୋ ନୂନଂ ସିଂହ ଇବାଶଯେ ॥ 3-35-12 (17058)
ଯୋଽଯମେକୋ ନୁଦେତ୍ସର୍ବାଂଲ୍ଲୋକେ ରାଜନ୍ଧନୁର୍ଭୃତଃ।
ସୋଯମାତ୍ମଜମୂଷ୍ମାଣଂ ଗ୍ରହାହସ୍ତୀବ ଯଚ୍ଛତି ॥ 3-35-13 (17059)
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ବୃଦ୍ଧା ମାତା ଚ ବୀରସୂଃ।
ତବୈବ ପ୍ରିଯମିଚ୍ଛନ୍ତ ଆସତେ ଜଡମୂକବତ୍ ॥ 3-35-14 (17060)
ସର୍ବେ ତେଽପ୍ରିଯମିଚ୍ଛନ୍ତି ବାନ୍ଧବାଃ ସହ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ।
ଅହମେକଶ୍ଚ ସଂତପ୍ତୋ ମାତା ଚ ପ୍ରତିବିନ୍ଧ୍ଯତଃ ॥ 3-35-15 (17061)
ପ୍ରିଯମେବ ତୁ ସର୍ବେଷାଂ ଯଦ୍ବ୍ରବୀମ୍ଯୁତ କିଂଚନ।
ସର୍ବେ ହି ବ୍ଯସନଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସର୍ବେ ଯୁଦ୍ଧାଭିନନ୍ଦିନଃ ॥ 3-35-16 (17062)
ନାତଃ ପାପୀଯସୀ କାଚିଦାପଦ୍ରାଜନ୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ଯନ୍ନୋ ନୀଚୈରଲ୍ପବଲୈ ରାଜ୍ଯମାଚ୍ଛିଦ୍ଯ ଭୁଜ୍ଯତେ ॥ 3-35-17 (17063)
ଶୀଲଦୋଷାଦ୍ଧୃଣାବିଷ୍ଟ ଆନୃଶଂସ୍ଯାତ୍ପରଂତପ।
କ୍ଲେଶାଂସ୍ତିତିକ୍ଷସେ ରାଜନ୍ନାନ୍ଯଃ କଶ୍ଚିତ୍ପ୍ରଶଂସତି ॥ 3-35-18 (17064)
ଶ୍ରୋତ୍ରିଯସ୍ଯେବ ତେ ରାଜନ୍ମନ୍ଦକସ୍ଯାବିପଶ୍ଚିତଃ।
ଅନୁବାକହତା ବୁଦ୍ଧିର୍ନୈଷା ତତ୍ତ୍ବାର୍ଥଦର୍ଶିନୀ ॥ 3-35-19 (17065)
ଘୃଣୀ ବ୍ରାହ୍ମଣରୂପୋସି କଥଂ କ୍ଷତ୍ରେଷ୍ବଜାଯଥାଃ।
ଅସ୍ଯାଂ ହି ଯୋନୌ ଜାଯନ୍ତେ ପ୍ରାଯଶଃ କ୍ରୂରବୁଦ୍ଧଯଃ ॥ 3-35-20 (17066)
ଅଶ୍ରୌଷୀସ୍ତ୍ବଂ ରାଜଧର୍ମାନ୍ଯଥା ବୈ ମନୁରବ୍ରବୀତ୍।
କ୍ରୂରାନ୍ନିକୃତିସଂପନ୍ନାନ୍ବିହିତାନଶମାତ୍ମକାନ୍ ॥ 3-35-21 (17067)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ମହାରାଜ କ୍ଷମସେ କିଂ ଦୁରାତ୍ମନଃ।
କର୍ତବ୍ଯେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର କିମାସ୍ସେ ପୀଠସର୍ପବତ୍ ॥ 3-35-22 (17068)
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବୀର୍ଯେଣ ସଂଯୁକ୍ତଃ ଶ୍ରୁତେନାଭିଜନେନ ଚ।
ତୃଣାନାଂ ମୁଷ୍ଟିନୈକେନ ହିମବନ୍ତଂ ଚ ପର୍ବତମ୍।
ଛନ୍ନମିଚ୍ଛସି କୌନ୍ତେଯ ଯୋଽସ୍ମାନ୍ସଂବର୍ତୁମିଚ୍ଛସି ॥ 3-35-23 (17069)
ଅଜ୍ଞାତଚର୍ଯାଗୂଢେନ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ବିଶ୍ରୁତେନ ଚ।
ଦିବୀବ ପାର୍ଥ ସୂର୍ଯେଣ ନ ଶକ୍ଯାଽଽଚରିତୁଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-35-24 (17070)
ବୃହତ୍ସାଲ ଇବାନୂପେ ଶାଖାପୁଷ୍ପପଲାବାନ୍।
ହସ୍ତୀ ଶ୍ବେତ ଇବାଜ୍ଞାତଃ କଥଂ ଜିଷ୍ଣୁଶ୍ଚରିଷ୍ତି ॥ 3-35-25 (17071)
ଇମୌ ଚ ସିଂହସଂକାଶୌ ଭ୍ରାତରୌ ସହିତୌ ଶିଶୂ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ କଥଂ ପାର୍ଥ ଚରିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-35-26 (17072)
ପୁଣ୍ଯକୀର୍ତୀ ରାଜପୁତ୍ରୀ ଦ୍ରୌପଦୀ ବୀରସୂରିଯମ୍।
ବିଶ୍ରୁତା କଥମଜ୍ଞାତା କୃଷ୍ଣା ପାର୍ଥ ଚରିଷ୍ଯତି ॥ 3-35-27 (17073)
ମାଂ ଚାପି ରାଜଞ୍ଜାନନ୍ତି ହ୍ଯାକୁମାରମିମାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଅଜ୍ଞାତଚର୍ଯାଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ମେରୋରିବ ନିଗୂହନମ୍ ॥ 3-35-28 (17074)
ତଥୈବ ବହବ୍ରୋଽସ୍ମାଭୀ ରାଷ୍ଟ୍ରେଭ୍ଯୋ ବିପ୍ରବାସିତାଃ।
ରାଜାନୋ ରାଜପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରମନୁବ୍ରତାଃ ॥ 3-35-29 (17075)
ନ ହି ତେଽପ୍ଯୁପଶାମ୍ଯନ୍ତି ନିକୃତା ବା ନିରାକୃତାଃ।
ଅବଶ୍ଯଂ ତୈର୍ନିକର୍ତବ୍ଯମସ୍ମାକଂ ତତ୍ପ୍ରିଯୈଷିଭିଃ ॥ 3-35-30 (17076)
ତେଽପ୍ଯସ୍ମାସୁ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀରନ୍ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନାନ୍ସୁବହୂଂଶ୍ଚରାନ୍।
ଆଚକ୍ଷୀରଂଶ୍ଚ ନୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ତତଃ ସ୍ଯାତ୍ସୁମହଦ୍ଭଯମ୍ ॥ 3-35-31 (17077)
ଅସ୍ମାଭିରୁଷିତାଃ ସମ୍ଯଗ୍ବନେ ମାସାସ୍ତ୍ରଯୋଦଶ।
ପରିମାଣଏନ ତାନ୍ପଶ୍ଯ ତାବତଃ ପରିବତ୍ସରାନ୍ ॥ 3-35-32 (17078)
ଅସ୍ତି ମାସଃ ପ୍ରତିନିଧିର୍ଯଥା ପ୍ରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ପୂତିକାନିବ ସୋମସ୍ଯ ତଥେଦଂ କ୍ରିଯତାମିତି ॥ 3-35-33 (17079)
ଅଥବାଽନଡୁହେ ରାଜନ୍ସାଧନେ ସାଧୁବାହିନେ।
ସୌହିତ୍ଯଦାନାଦେତସ୍ମାଦେନସଃ ପ୍ରତିମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-35-34 (17080)
ତସ୍ମାଚ୍ଛତ୍ରୁବଧେ ରାଜନ୍କ୍ରିଯତାଂ ନିଶ୍ଚଯସ୍ତ୍ବଯା।
କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ହି ସର୍ବସ୍ଯ ନାନ୍ଯୋ ଧର୍ମୋସ୍ତି ସଂଯୁଗାତ୍ ॥ 3-35-35 (17081)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରେତ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 35 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-35-1 ପତତ୍ରିଣା ବାଣବତ୍ ଶୀଘ୍ରଗାମିନା ସ୍ରୋତସା ନିତ୍ଯବାହିନା ॥ 3-35-2 ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷେଣ ଜ୍ଞାତମ୍। କାଲବନ୍ଧନଃ କାଲବଶ୍ଯଃ ଫେନଧର୍ମା ନିଃସାରଃ। ଫଲଧର୍ମା ପତନଶୀଲଃ ॥ 3-35-3 ସୂଚ୍ଯେବାଞ୍ଜନଚୂର୍ଣସ୍ଯ। ଯଥା କଜ୍ଜଲକ୍ଷୋଦସ୍ଯାତିଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣସ୍ଯ ସୂକ୍ଷ୍ମାଗ୍ରଯା ସୂଚ୍ଯାପି କିଂଚିଦପତ୍ରୀଯତେ ଏବଂ ନିମେଷାଦପି ଯସ୍ଯାଯୁରପଚୀଯତେ ସ କିମିତି ଅବଧିଂ ପ୍ରତିପାଲଯେନ୍ନ କଥମପୀତ୍ଯଧ୍ଯାହୃତ୍ଯ ଯୋଜ୍ଯମ୍। ସୂଚ୍ଯେବାଞ୍ଜନଚୂର୍ଣସ୍ଯେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-35-7 ପ୍ରସଂଖ୍ଯାନଂ ପ୍ରକୃଷ୍ଠାଂ ସାଧୁକୀର୍ତିମ୍। ଯତଃ ଅସ୍ପଷ୍ଟଃ ଶୌର୍ଯାଦ୍ଯଭାବାଦିତରୈରବିଦିତଃ। ଭୂମିବର୍ଧନଃ ଭୂମିହିଂସକଃ। ଭୂମେର୍ଭାରଭୂତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅଯାତଯିତ୍ବା ଅନିସ୍ତୀର୍ଯ। ଗୌର୍ବଲୀବର୍ଦଇବ। ସୋପ୍ଯଶକ୍ତଶ୍ଚେତ୍ ଗୋଷୁ ସଂଖ୍ଯାନଂ ସ୍ପଷ୍ଟତାଂ ବାପ୍ଯ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ଭୂମେର୍ଭାରଭୂତୋ ଭବତି ॥ 3-35-8 ଦୁର୍ଜାତଶାଯିନ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-35-9 ହୈରଣ୍ଯୌ ହିରଣ୍ଯସ୍ବାମିନୌ। ଶ୍ରୁତିଃ କୀର୍ତିଃ। ପାର୍ଥିବୀ ପୃଥୋଃ ରାଜ୍ଞ ଇବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-35-10 ନିକର୍ତାରଂ ବଞ୍ଚକମ୍। ଅହ୍ନାଯ ସଦ୍ଯଃ ॥ 3-35-12 ଆଶଯେ ସ୍ବସ୍ଥାନେ ॥ 3-35-15 ପ୍ରତିବିନ୍ଧ୍ଯତଃ ପ୍ତିବିନ୍ଧ୍ଯସ୍ଯ ମାତା ଦ୍ରୌଦୀ ॥ 3-35-19 ଅନୁବାକଃ ଗୁରୂକ୍ତିମନୁବଚନଂ ତେନ ହତା। ଅର୍ଥଜ୍ଞାନସୂନ୍ଯସ୍ଯ। ବେଦାକ୍ଷରମାତ୍ରାଭ୍ଯାସିନଃ ॥ 3-35-20 ଘୃଣୀ ଦଯାଲୁଃ ॥ 3-35-22 ଆସ୍ସେ ତୂଷ୍ଣୀଂଭୂତୋସି। ପୀଠସର୍ପବତ୍ ଅଜଗରବତ୍ ॥ 3-35-23 ସଂବର୍ତୁଂ ସଂବରୀତୁଂ ଛାଦିତୁମ୍ ॥ 3-35-25 ଅନୂପେ ବହୁଜେ ଦେଶେ ॥ 3-35-30 ନିକର୍ତବ୍ଯଂ ନୀଯଂ ସୂଚନାଦିକର୍ମ କର୍ତବ୍ଯମ୍ ॥ 3-35-34 ଅନଡୁହେ ପୂର୍ଣଂ ଘାସମୁପାହୃତ୍ଯାନୃତାନ୍ମୁଚ୍ଯତ ଇତି ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରୋକ୍ତଂ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ବା କର୍ତବ୍ଯମିତ୍ଯାହାଥବେତି। ସୌହିତ୍ଯମାତୃପ୍ତିଭୋଜନମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 036
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.36. ଅଧ୍ଯାଯଃ 036
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମଯୁଧିଷ୍ଠିରସଂବାଦସମଯସଂନିହିତେନ ବ୍ଯାସେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ ପ୍ରତିସ୍ମୃତିବିଦ୍ଯୋପଦେଶଃ ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ବ୍ଯାସବଚନାତ୍ପରିଜନୈଃ ସହ ଦ୍ବୈତବନାତ୍କାମ୍ଯକକବନଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-36-0 (17082)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-36-0x (1862)
ଭୀମସେନବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଃ ସଂପ୍ରଦଧ୍ଯୌ ପରଂତପଃ ॥ 3-36-1 (17083)
ଶ୍ରୁତା ମେ ରାଜଧର୍ମାଶ୍ଚ ବର୍ଣାନାଂ ଚ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍।
ଆଯତ୍ଯାଂ ଚ ତଦାତ୍ବେ ଚ ଯଃ ପଶ୍ଯତି ସ ପଶ୍ଯତି ॥ 3-36-2 (17084)
ଧର୍ମସ୍ଯ ଜାନମାନୋଽହଂ ଗତିମଗ୍ର୍ଯାଂ ସୁଦୁର୍ବିଦାମ୍।
କଥଂ ବଲାତ୍କରିଷ୍ଯାମି ମେରୋରିବ ବିବର୍ତନମ୍ ॥ 3-36-3 (17085)
ସ ମୁହୂର୍ତମିବ ଧ୍ଯାତ୍ବା ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯେତିକୃତ୍ଯତାମ୍।
ଭୀମସେନମିଦ ବାକ୍ଯମପଦାନ୍ତରମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-36-4 (17086)
ଏବମେତନ୍ମହାବାହୋ ଯଥା ବଦସି ଭାରତ।
ଇଦମନ୍ଯତ୍ସମାଦତ୍ସ୍ବ ବାକ୍ଯଂ ମେ ବାକ୍ଯକୋବିଦ ॥ 3-36-5 (17087)
ମହାପାପାନି କର୍ମାଣି ଯାନି କେବଲସାହସାତ୍।
ଆରଭ୍ଯନ୍ତେ ଭୀମସେନ ବ୍ଯଥନ୍ତେ ତାନି ଭାରତ ॥ 3-36-6 (17088)
ସୁମନ୍ତ୍ରିତେ ସୁବିକ୍ରାନ୍ତେ ସୁକୃତେସୁବିଚାରିତେ।
ସିଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତ୍ଯର୍ଥା ମହାବାହୋ ଦୈବଂ ଚାତ୍ର ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ॥ 3-36-7 (17089)
ଯତ୍ତୁ କେବଲଚାପଲ୍ଯାଦ୍ବଲଦର୍ପୋତ୍ଥିତଃ ସ୍ବଯମ୍।
ଆରବ୍ଧବ୍ଯମିଦଂ କାର୍ଯଂ ମନ୍ଯସେ ଶୃଣୁ ତତ୍ରମେ ॥ 3-36-8 (17090)
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲଶ୍ଚୈବ ଜଲସନ୍ଧଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ କର୍ଣଶଚ୍ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-36-9 (17091)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ଦୁରାଧର୍ଷା ଦୁର୍ଯୋଧନପୁରୋଗମାଃ।
ସର୍ବ ଏବ କୃତାଶସ୍ତ୍ରାଶ୍ଚ ସତତଂ ଚାତତାଯିନଃ ॥ 3-36-10 (17092)
ରାଜାନଃ ପାର୍ଥିବାଶ୍ଚୈବ ଯେଽସ୍ମାଭିରୁପତାପିତାଃ।
ତେ ଶ୍ରିତାଃ କୌରବଂ ପକ୍ଷଂ ଜାତସ୍ନେହାଶ୍ଚ ସାଂପ୍ରତମ୍ ॥ 3-36-11 (17093)
ଦୁର୍ଯୋଧନହିତେ ଯୁକ୍ତା ନ ତଥାଽସ୍ମାସୁ ଭାରତ।
ପୂର୍ଣକୋଶା ବଲୋପେତାଃ ପ୍ରଯତିଷ୍ଯନ୍ତି ରକ୍ଷଣେ ॥ 3-36-12 (17094)
ସର୍ବେ କୌରବସୈନ୍ଯସ୍ ସପୁତ୍ରାମାତ୍ଯସୈନିକାଃ।
ସଂବିଭକ୍ତା ହି ମାତ୍ରାଭିର୍ଭୋଗୈରପି ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-36-13 (17095)
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ତେ ବୀରା ମାନିତାଶ୍ଚ ବିଶେଷତଃ।
ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ସଂଗ୍ରାମେ ଇତି ମେ ନିଶ୍ଚିତା ମତିଃ ॥ 3-36-14 (17096)
ସମା ଯଦ୍ଯପି ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବୃତ୍ତିରସ୍ମାସୁ ତେଷୁ ଚ।
ଦ୍ରୋଣସ୍ ଚ ମହାବାହୋ କୃଷସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-36-15 (17097)
ଅବଶ୍ଯଂ ରାଜପିଣ୍ଡସ୍ତୈର୍ନିର୍ବେଶ୍ଯ ଇତି ମେ ମତିଃ।
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ସଂଗ୍ରାମେ ପ୍ରାଣାନପି ସୁଦୁସ୍ତ୍ଯଜାନ୍ ॥ 3-36-16 (17098)
ସର୍ବେଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ବାଂସଃ ସର୍ବେ ଧର୍ମପରାଯଣାଃ।
ଅଜେଯାଶ୍ଚେତି ମେ ବୁଦ୍ଧିରପି ଦେବୈଃ ସବାସବୈଃ ॥ 3-36-17 (17099)
ଅମର୍ଷୀ ନିତ୍ଯସଂରବ୍ଧସ୍ତତ୍ର କର୍ଣୋ ମହାରଥଃ।
ସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିଦନାଧୃଷ୍ଯୋ ହ୍ଯଭେଦ୍ଯକବଚାବୃତଃ ॥ 3-36-18 (17100)
ଅନିର୍ଜିତ୍ଯରଣେ ସର୍ବାନେତାନ୍ପୁରୁଷସତ୍ତମାନ୍।
ଅଶକ୍ଯୋ ହ୍ଯସହାଯେନ ହନ୍ତୁଂ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-36-19 (17101)
ନ ନିଦ୍ରାମଧିଗଚ୍ଛାମି ଚିନ୍ତଯାନୋ ବୃକୋଦର।
ଅତିସର୍ବାନ୍ଧନୁର୍ଗ୍ରାହାନ୍ସୂତପୁତ୍ରସ୍ଯ ଲାଘବମ୍ ॥ 3-36-20 (17102)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-36-21x (1863)
ଏତଦ୍ବଚନମାଜ୍ଞାଯ ଭୀମସେନୋଽତ୍ଯମର୍ଷଣଃ।
ବଭୂବ ଶାନ୍ତିସଂଯୁକ୍ତୋ ଗୁରୋର୍ବଚନବାରିତଃ ॥ 3-36-21 (17103)
ତଯୋଃ ସଂବଦତୋରେବଂ ତଦା ପାଣ୍ଡବଯୋର୍ଦ୍ବଯୋଃ।
ଆଜଗାମ ମହାଯୋଗୀ ବ୍ଯାସଃ ସତ୍ଯବତୀସୁତଃ ॥ 3-36-22 (17104)
ସୋଽଭିଗମ୍ଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ପ୍ରତିପୂଜିତଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମିଦଂ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ବଦତାଂବରଃ ॥ 3-36-23 (17105)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାବାହୋ ବେଦ୍ମି ତେ ହୃଦଯସ୍ଥିତମ୍।
ମନୀଷଯା ତତ କ୍ଷିପ୍ରମାଗତୋସ୍ମି ନରର୍ଷଭ ॥ 3-36-24 (17106)
ଭୀଷ୍ମାଦ୍ଦ୍ରୋଣାତ୍କୃପାତ୍କର୍ଣାଦ୍ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରାଚ୍ଚ ଭାରତ।
ଦୁର୍ଯୋଧନାନ୍ନୃପସୁତାତ୍ତଥା ଦୁଃଶାସନାଦପି ॥ 3-36-25 (17107)
ତ୍ତେ ଭଯମମିତ୍ରଘ୍ନ ହୃଦି ସଂପରିବର୍ତତେ।
ତତ୍ତେଽହଂ ନାଶଯିଷ୍ଯାମି ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ ହେତୁନା ॥ 3-36-26 (17108)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଧୃତିମାସ୍ଥାଯ କର୍ମଣା ପ୍ରତିପାଦଯ।
ପ୍ରତିପାଦ୍ଯ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଜ୍ବରଂ ଜହି ॥ 3-36-27 (17109)
ତତ ଏକାନ୍ତମାନାଯ୍ଯ ପାରାଶର୍ଯୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଅବ୍ରବୀଦୁପପନ୍ନାର୍ଥମିଦଂ ବାକ୍ଯବିଶାରଦଃ ॥ 3-36-28 (17110)
ଶ୍ରେଯସସ୍ତେଽପରଃ କାଲଃ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଭରତସତ୍ତମ।
ଯେନାଭିଭବିତା ଶତ୍ରୂନ୍ରଣେ ପାର୍ଥୋ ଧନୁର୍ଧରଃ ॥ 3-36-29 (17111)
ଗୃହାଣେମାଂ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତାଂ ସିଦ୍ଧିଂ ମୂର୍ତିମର୍ତାମିବ।
ବିଦ୍ଯାଂ ପ୍ରତିସ୍ମୃତିଂ ନାମ ପ୍ରପନ୍ନାଯ ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-36-30 (17112)
ଯାମବାପ୍ଯମହାବାହୁରର୍ଜୁନଃ ସାଧଯିଷ୍ଯତି।
ଅସ୍ତ୍ରହେତୋର୍ମହେନ୍ଦ୍ରଂ ଚ ରୁଦ୍ରଂ ଚୈବାଭିଗଚ୍ଛତୁ ॥ 3-36-31 (17113)
ବରୁଣଂ ଚ କୁବେରଂ ଚ ଧର୍ମରାଜଂ ଚ ପାଣ୍ଡବ।
ଶକ୍ତୋ ହ୍ଯେଷ ସୁରାନ୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ତପସା ବିକ୍ରମେଣ ଚ ॥ 3-36-32 (17114)
ଋଷିରେଷ ମେହାତେଜା ନାରାଯଣସହାଯବାନ୍।
ପୁରାଣଃ ଶାସ୍ବତୋ ଦେବସ୍ତ୍ବଜେଯୋ ଜିଷ୍ଣୁରଚ୍ଯୁତଃ ॥ 3-36-33 (17115)
ଅସ୍ତ୍ରାଣୀନଦ୍ରାଚ୍ଚ ରୁଦ୍ରାଚ୍ଚ ଲୋକପାଲେଭ୍ଯ ଏବ ଚ।
ସମାଦାଯ ମହାବାହୁର୍ମହତ୍କର୍ମ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-36-34 (17116)
ବନାଦସ୍ମାଚ୍ଚ କୌନ୍ତେଯ ବନମନ୍ଯଦ୍ବିଚିନ୍ତ୍ଯତାମ୍।
ନିବାସାର୍ଥାଯ ଯଦ୍ଯୁକ୍ତଂ ଭବେଦ୍ବଃ ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-36-35 (17117)
ଏକତ୍ରଚିରବାସୋ ହି ନ ପ୍ରୀତିଜନନୋ ଭବେତ୍।
ତାପସାନାଂ ଚ ଶାନ୍ତାନାଂ ଭବେଦୁଦ୍ବେଗକାରକଃ ॥ 3-36-36 (17118)
ମୃଗାଣାମୁପରୋଧଶ୍ଚ ବୀରୁଦୋଷଧିସଂକ୍ଷଯଃ।
ବିଭର୍ଷି ଚ ବହୂନ୍ବିପ୍ରାନ୍ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗାନ୍ ॥ 3-36-37 (17119)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-36-38x (1864)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରପନ୍ନାଯ ଶୁଚଯେ ଭଗବାନ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ପ୍ରୋବାଚ ଯୋଗତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞୋ ଯୋଗବିଦ୍ଯାମନୁତ୍ତମାମ୍ ॥ 3-36-38 (17120)
ଧର୍ମରାଜାଯ ଧୀମାନ୍ସ ବ୍ଯାସଃ ସତ୍ଯବତୀସୁତଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାଯ ଚ କୌନ୍ତେଯଂ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-36-39 (17121)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ ଧର୍ମାତ୍ମା ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ମନସା ଯତଃ।
ଧାରଯାମାସ ମେଧାବୀ କାଲେକାଲେ ସଦାଽଭ୍ଯସନ୍ ॥ 3-36-40 (17122)
ସ ବ୍ଯାସବାକ୍ଯମୁଦିତୋ ବନାଦ୍ଦ୍ବୈତବନାତ୍ତତଃ।
ଯଯୌ ସରସ୍ବତୀକୂଲେ କାମ୍ଯକଂ ନାମ କାନନମ୍ ॥ 3-36-41 (17123)
ତମନ୍ବଯୁର୍ମହାରାଜ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷରବିଶାରଦାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତପସା ଯୁକ୍ତା ଦେବେନ୍ଦ୍ରମୃଷଯୋ ଯଥା ॥ 3-36-42 (17124)
ତତଃ କାମ୍ଯକମାସାଦ୍ଯ ପୁନସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ନ୍ଯବିଶନ୍ତ ମହାତ୍ମାନଃ ସାମାନ୍ଯାଃ ସପଦାନୁଗାଃ ॥ 3-36-43 (17125)
ତତ୍ରତେ ନ୍ଯବସନ୍ରାଜନ୍କଂଚିତ୍କାଲଂ ମନସ୍ବିନଃ।
ଧନୁର୍ବେଦପରା ବୀରା ଗୃଣାନା ବେଦମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-36-44 (17126)
ଚରନ୍ତୋ ମୃଗଯାଂ ନିତ୍ଯଂ ଶୁଦ୍ଧୈର୍ବାଣୈର୍ମୃଗାର୍ଥିନଃ।
ପିତୃଦୈବତବିପ୍ରେଭ୍ଯୋ ନିର୍ବପନ୍ତୋ ଯଥାବିଧି ॥ 3-36-45 (17127)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 36 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-36-2 ଆଯତ୍ଯାମୁତ୍ତରକାଲେ ତଦାତ୍ବେ ବର୍ତମାନକାଲେ। ଯସ୍ତାନ୍ପଶ୍ଯତି ॥ 3-36-4 ଇତି କୃତ୍ଯତାମିତିକର୍ତବ୍ଯତାମ୍। ଅପଦାନ୍ତରମବିଲମ୍ବିତମ୍ ॥ 3-36-6 ବ୍ଯଥନ୍ତେ ବ୍ଯଥଯନ୍ତି ॥ 3-36-7 ସୁବିଚାରିତେ ନିଶ୍ଚିତେ ସତି ॥ 3-36-13 ସୈନ୍ଯସ୍ ସୈନ୍ଯସଂବନ୍ଧିନଃ ସର୍ବେ। ମାତ୍ରାଭିରଂଶପରିଚ୍ଛେଦୈଃ ॥ 3-36-16 ରାଜପିଣ୍ଡୋ ରାଜଦତ୍ତୋ ଗ୍ରାସୋ ନିର୍ବେଶ୍ଯ ଆନୃଣ୍ଯାର୍ଥଂ ଶୋଧନୀଯଃ ॥ 3-36-20 ଲାଘବଂ ଶୀଘ୍ରତାମ୍ ॥ 3-36-31 ସାଧଯିଷ୍ଯତି ରାଜ୍ଯମ୍ ॥ 3-36-33 ଶାଶ୍ବତୋ ଦେବୋ ବିଷ୍ଣୋରଂଶଃ ସନାତନ ଇତି କ. ଠ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-36-39 ଅନୁଜ୍ଞାଯ ପୃଷ୍ଟ୍ବା ॥ 3-36-40 ବ୍ରହ୍ମ ମନ୍ତ୍ରମ୍ ॥ 3-36-43 ସାମାତ୍ଯାଃ ସପରିଚ୍ଛଦା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 037
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.37. ଅଧ୍ଯାଯଃ 037
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ବ୍ଯାସୋପଦିଷ୍ଟମନ୍ତ୍ରୋପଦେଶପୂର୍ବକମସ୍ତ୍ରଗ୍ରହଣାଯ ସ୍ବର୍ଗଂପ୍ରତ୍ଯର୍ଜୁନସ୍ଯ ପ୍ରସ୍ଥାପନମ୍ ॥ 1 ॥ ସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରସ୍ଥିତେନାର୍ଜୁନେନ ଯଧ୍ଯେପଥମିନ୍ଦ୍ରକୀଲଗିରୌ ତପଶ୍ଚର୍ଯା ॥ 2 ॥ ତତ୍ର ମୁନିରୂପିଣ ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3 ॥ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରଦାନଂ ଯାଚିତେନେନ୍ଦ୍ରେଣାର୍ଜୁନଂପ୍ରତି ତପସା ରୁଦ୍ରପ୍ରସାଦନାନନ୍ତରମସ୍ତ୍ରଲାଭାଯ ସ୍ବର୍ଗାଗମନଚୋଦନା ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-37-0 (17128)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-37-0x (1865)
କସ୍ଯଚିତ୍ତ୍ବଥ କାଲସ୍ଯ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ମୁନିସଂଦେଶମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-37-1 (17129)
ବିବିକ୍ତେ ବିଦିତପ୍ରଜ୍ଞମର୍ଜୁନଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ସାନ୍ତ୍ବପୂର୍ବଂ ସ୍ମିତଂ କୃତ୍ବାପାଣିନା ପରିସଂସ୍ପୃଶନ୍ ॥ 3-37-2 (17130)
ସ ମୁହୂର୍ତମିବ ଧ୍ଯାତ୍ବା ବନବାସମରିଂଦମଃ।
ଧନଂଜଯଂଧର୍ମରାଜୋ ରହସୀଦମୁବାଚ ହ ॥ 3-37-3 (17131)
ଭୀଷ୍ମେ ଦ୍ରୋଣେ କୃପେ କର୍ଣେ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରେ ଚ ଭାରତ।
ଧନୁର୍ବେଦଶ୍ଚତୁଷ୍ପାଦ ଏତେଷ୍ବଦ୍ଯ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ ॥ 3-37-4 (17132)
ଦୈବଂ ବ୍ରାହ୍ମଂ ଚାସୁରଂ ଚ ସପ୍ରଯୋଗଚିକିତ୍ସିତମ୍।
ସର୍ବାସ୍ତ୍ରାଣାଂ ପ୍ରଯୋଗଂ ଚ ଅଭିଜାନନ୍ତି କୃତ୍ସ୍ନଶଃ ॥ 3-37-5 (17133)
ତେ ସର୍ବେ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରେଣ ପରିସାନ୍ତ୍ବିତାଃ।
ସଂବିଭକ୍ତାଶ୍ଚ ତୁଷ୍ଟାଶ୍ଚ ଗୁରୁବତ୍ତେଷୁ ବର୍ତତେ।
ସର୍ବଯୋଧେଷୁ ଚୈବାସ୍ଯ ସଦା ପ୍ରୀତିରନୁତ୍ତମା ॥ 3-37-6 (17134)
ଆଚାର୍ଯା ମାନିତାସ୍ତୁଷ୍ଟାଃ ଶାନ୍ତିଂ ବ୍ଯବହରନ୍ନ୍ଯୁତ।
ଶକ୍ତିଂ ନ ହାପଯିଷ୍ଯନ୍ତି ତେ କାଲେ ପ୍ରତିପୂଜିତାଃ ॥ 3-37-7 (17135)
ଅଦ୍ଯ ଚେଯଂ ମହୀ କୃତ୍ସ୍ନା ଦୁର୍ଯାଧନବଶାନୁଗା।
ସଗ୍ରାମନଗରା ପାର୍ଥ ସସାଗରବନାକରା ॥
ଭବାନେବ ପ୍ରିଯୋଽସ୍ମାକଂ ତ୍ବଯି ଭାରଃ ସମାହିତଃ ॥ 3-37-8 (17136)
ଅତ୍ର କୃତ୍ଯଂ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ପ୍ରାପ୍ତକାଲମରିଂଦମ।
କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନାତ୍ତାତ ଗୃହୀତୋପନିଷନ୍ମଯା ॥ 3-37-10 (17137)
ଗୃହୀତଯା ତଯା ସମ୍ଯଗ୍ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରକାଶତେ।
ତେନ ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଣା ତାତ ସଂଯୁକ୍ତଃ ସୁସମାହିତଃ ॥ 3-37-11 (17138)
ଦେବତାନାଂ ଯଥାକାଲଂ ପ୍ରସାଦଂ ପ୍ରତିପାଲଯ।
ତପସା ଯୋଜଯାତ୍ମାନମୁଗ୍ରେଣ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-37-12 (17139)
ଧନୁଷ୍ମାନ୍କବଚୀ ଖଙ୍ଗୀ ମୁନିଃ ସାଧୁବ୍ରତେ ସ୍ଥିତଃ।
ନ କସ୍ଯଚିଦ୍ଦଦନ୍ମାର୍ଗଂ ଗଚ୍ଛ ତାତୋତ୍ତରାଂ ଦିଶମ୍ ॥ 3-37-13 (17140)
ଇନଦ୍ରେ ହ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ଦିବ୍ଯାନି ସମସ୍ତାନି ଧନଂଜଯ।
ବୃତ୍ରାଦ୍ଭୀତୈର୍ବଲଂ ଦେବୈସ୍ତଦା ଶକ୍ରେ ସମର୍ପିତମ୍ ॥ 3-37-14 (17141)
ତାନ୍ଯେକସ୍ଥାନି ସର୍ବାଣି ତତସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରତିପତ୍ସ୍ଯସେ।
`ଅନେନ ବ୍ରହ୍ମଣା ତାତ ସର୍ବଂ ସଂପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ ॥' 3-37-15 (17142)
ଶକ୍ରମେବ ପ୍ରପଦ୍ଯସ୍ବ ସ ତେଽସ୍ତ୍ରାଣି ପ୍ରଦାସ୍ଯତି।
ଦୀକ୍ଷିତୋଽଦ୍ଯୈବ ଗଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦେବଂ ପୁରଂଦରମ୍ ॥ 3-37-16 (17143)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-37-17x (1866)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଧର୍ମରାଜସ୍ତମଧ୍ଯାପଯତ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-37-17 (17144)
ଦୀକ୍ଷିତଂ ବିଧିନା ତେନ ଯତବାକ୍କାଯମାନସମ୍।
ଅନୁଜଜ୍ଞେ ତଦା ବୀରଂ ଭ୍ରାତା ଭ୍ରାତରମଗ୍ରଜଃ ॥ 3-37-18 (17145)
ନିଦେଶାଦ୍ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ଦ୍ରଷ୍ଟୁକାମଃ ପୁରଂଦରମ୍।
ଧନୁର୍ଗାଣ୍ଡୀବମାଦାଯ ତଥାଽକ୍ଷଯ୍ଯେ ମହେଷୁଧୀ ॥ 3-37-19 (17146)
କବଚୀ ସତଲତ୍ରାଣୋ ବଦ୍ଧଗୋଧାଙ୍ଗୁଲିତ୍ରବାନ୍।
ହତ୍ବାଽଗ୍ନିଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ନିଷ୍କୈଃ ସ୍ବସ୍ତିବାଚ୍ଯ ମହ୍ଯଭୁଜ ॥ 3-37-20 (17147)
ପ୍ରାତିଷ୍ଠତ ମହାବାହୁଃ ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନଃ।
ବଧାଯ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ନିଃଶ୍ବସ୍ଯୋର୍ଧ୍ବମୁଦୈକ୍ଷତ ॥ 3-37-21 (17148)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତତ୍ରକୌନ୍ତେଯଂ ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନମ୍।
ଅବ୍ରୁବନ୍ବ୍ରହ୍ମଣାଃ ସିଦ୍ଧା ଭୂତାନ୍ଯନ୍ତର୍ହିତାନି ଚ ॥ 3-37-22 (17149)
କ୍ଷିପ୍ରମାପ୍ନୁହି କୌନ୍ତେଯ ମନସା ଯଦ୍ଯଦିଚ୍ଛସି।
ସଂସାଧଯସ୍ବ କୌନ୍ତେଯ ଧ୍ରୁବୋସ୍ତୁ ବିଜଯସ୍ତବ ॥ 3-37-23 (17150)
ଅବ୍ରୁବନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପାର୍ଥମିତି କୃତ୍ବା ଜଯାଶିଷଃ।
`ସିଦ୍ଧଚାରଣସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚ ତମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-37-24 (17151)
ସ୍ବସ୍ତିବ୍ରତମୁପାଧତ୍ସ୍ବ ସଙ୍କଲ୍ପସ୍ତବ ସିଦ୍ଧ୍ଯତାମ୍।
ମନୋରଥାଶ୍ଚ ତେ ସର୍ବେ ସମୃଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତାଂ ମହାରଥ ॥ 3-37-25 (17152)
ଏବମୁକ୍ତୋଽଭିବାଦ୍ଯୈତାନ୍ବଦ୍ଧାଞ୍ଜଲିପୁଟସ୍ତଥା।
ତପୋଯୋଗମନାଃ ପାର୍ଥଃ ପୁରୋହିତମବନ୍ଦତ ॥ 3-37-26 (17153)
ତତଃ ପ୍ରୀତମନା ଜିଷ୍ଣୁସ୍ତାବୁଭାବଭ୍ଯବନ୍ଦତ।
ସହୋଦରାବତିରଥୌ ଯୁଧିଷ୍ଠିରବୃକୋଦରୌ ॥ 3-37-27 (17154)
ତଂ କ୍ଲାନ୍ତମନସୌ ପୂର୍ଣମଭିଗମ୍ଯ ମହାରଥୌ।
ଯମୌ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବାନମଭ୍ଯବାଦଯତାମୁଭୌ ॥ 3-37-28 (17155)
ଅଭିବାଦ୍ଯ ତୁ ତୌ ବୀରାବୂଚତୁଃ ପାକଶାସନିମ୍।
ଅବାପ୍ତବ୍ଯାନି ସର୍ବାଣି ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ବାସବାତ୍। 3-37-29cଅସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯାପ୍ନୁହି କୌନ୍ତେଯ ମନସା ଯଦ୍ଯଦିଚ୍ଛସି ॥ 3-37-29 (17156)
ଗିରୋ ହ୍ଯଶିଥିଲାଃ ସର୍ବା ନିର୍ଦୋଷାଃ ସଂମତାଃ ସତାମ୍।
ତ୍ବମେକଃ ପାଣ୍ଡବେଷ୍ବଦ୍ଯ ସଂପ୍ରାପ୍ତୋସି ଧନଞ୍ଜଯ ॥ 3-37-30 (17157)
ନ ଚାଧର୍ମବିଦଂ ଦେବା ନାସିଦ୍ଧଂ ନାତପସ୍ବିନମ୍।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛନ୍ତି କୌନ୍ତେଯ ଚଲଚିତ୍ତଂ ଶଠଂ ନ ଚ ॥ 3-37-31 (17158)
ରୋରୂଯମାଣଃ କଟୁକମୀର୍ଷ୍ଯକଃ କଟୁକାକ୍ଷରଃ।
ଶଠକଃ ଶ୍ଲାଘକଃ କ୍ଷେପ୍ତା ହନ୍ତା ଚ ବିଚିକିତ୍ସିତା ॥ 3-37-32 (17159)
ବିଶ୍ବସ୍ ହନ୍ତା ମାଯାବୀ କ୍ରୋଧନୋଽନୃତଭାଷିତା।
ଅତ୍ଯାଶୀ ନାସ୍ତିକୋଽଦାତା ମିତ୍ରଧ୍ରୁକ୍ସର୍ବଶଙ୍କିତଃ ॥ 3-37-33 (17160)
ଆକ୍ରୋଷ୍ଟା ଚାତିମାନୀ ଚ ରୌଦ୍ରୋ ଲୁବ୍ଧୋଽଥ ଲୋଲୁପଃ।
ସ୍ତେନଶ୍ଚ ମଦ୍ଯପଶ୍ଚୈବ ଭ୍ରୂଣହା ଗୁରୁତଲ୍ପଗଃ ॥ 3-37-34 (17161)
ସଂଭାବିତାତ୍ମା ଚାତ୍ଯର୍ଥଂ ନୃଶଂସଃ ପୁରୁଷଶ୍ଚ ଯଃ।
ନୈତେ ଲୋକାନାପ୍ନୁବନ୍ତି ନିର୍ଲୋକାସ୍ତେ ଧନଞ୍ଜଯ ॥ 3-37-35 (17162)
ଆନୃଶଂସ୍ଯମନୁକ୍ରୋଶଃ ସତ୍ଯଂ କରୁଣବେଦିତା।
ଦମଃ ସ୍ଥିତିର୍ଧୃତିର୍ଧର୍ମଃ କ୍ଷମା କୃତ୍ଯମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-37-36 (17163)
ଦଯା ଶମଶ୍ଚ ଧର୍ମଶ୍ଚ ଗୁରୁପୂଜା କୃତଜ୍ଞତା।
ମୈତ୍ରତା ଦ୍ବିଜଭକ୍ତିଶ୍ଚ ବସନ୍ତି ତ୍ବଯି ଫଲ୍ଗୁନ।
ବ୍ଯପେକ୍ଷା ସର୍ବଭୂତେଷୁ କୃପା ଦାନଂ ମତିଃ ସ୍ମୃତିଃ ॥ 3-37-37 (17164)
ତସ୍ମାତ୍କୌରବ୍ଯ ଶକ୍ରେଣ ସମେଷ୍ଯସି ଧନଞ୍ଜଯ।
ତ୍ବାଦୃଶେନ ହି ଦେବାନାଂ ଶ୍ଲାଘନୀଯଃ ସମାଗମଃ ॥ 3-37-38 (17165)
ସୁହୃଦାଂ ସୋଦରାଣାଂ ଚ ସର୍ବେଷାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ତ୍ବଂ ଗତିଃ ପରମା ତାତ ବୃତ୍ରହା ମରୁତାମିବ ॥ 3-37-39 (17166)
ତସ୍ମିଂସ୍ତ୍ରଯୋଦଶେ ବର୍ଷେ ଭ୍ରାତରଃ ସୁହୃଦଶ୍ଚ ତେ।
ସର୍ବେ ହିସଂଶ୍ରଯିଷ୍ଯନ୍ତି ବାହୁବୀର୍ଯଂ ମହାବଲ ॥ 3-37-40 (17167)
ସ ପାର୍ଥ ପିତରଂ ଗଚ୍ଛ ସହସ୍ରାକ୍ଷମରିନ୍ଦମ।
ମୁଷ୍ଟିଗ୍ରହଣମାଦତ୍ସ୍ବ ସର୍ବାଣ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ବାସବାତ୍ ॥ 3-37-41 (17168)
ଶତଶୃଙ୍ଗେ ମହାବାହୋ ମଘବାନିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ଶୃଣ୍ବତାଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ତ୍ବାମୁପାଘ୍ରାଯ ମୂର୍ଧନି ॥ 3-37-42 (17169)
ବିଦିତଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଦିବଂ ତାତ ଗମିଷ୍ଯସି।
ପ୍ରାପ୍ଯ ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ଲୋକାନ୍ରଂସ୍ଯସେ ଜଯତାଂବର ॥ 3-37-43 (17170)
ମାନିତସ୍ତ୍ରିଦଶୈଃ ପାର୍ଥ ବିହୃତ୍ଯ ସୁସୁଖଂ ଦିବି।
ଅବାପ୍ଯପରମାସ୍ତ୍ରାଣି ପୃଥିବୀଂ ପୁନରେଷ୍ଯସି ॥ 3-37-44 (17171)
ଗୁଣାଂସ୍ତେ ବାସବସ୍ତାତ ଖାଣ୍ଡବଂ ଦହତି ତ୍ବଯି।
ଶୃଣ୍ବତାଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ପୁନଃ ପୁନରଭାଷତ ॥ 3-37-45 (17172)
ତାଂ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ କର୍ତୁମର୍ହସି ବାସବୀମ୍।
କଂଚିଦ୍ଦେଶମିତଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ତପୋଯୋଗମନା ଭବ ॥ 3-37-46 (17173)
କର୍ତୁମର୍ହସି କୌରବ୍ଯ ମଘବଦ୍ବଚନଂ ହିତମ୍।
ଦୀକ୍ଷିତ୍ବାଽଦ୍ଯୈବ ଗଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ଦ୍ରଷ୍ଟାଽସି ତ୍ବଂ ପୁରନ୍ଦରମ୍ ॥ 3-37-47 (17174)
ତୌ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ବୀଭତ୍ସୁଃ କୃଷ୍ଣାମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଚାପ୍ଯୁଭୌ।
ମନାଂସ୍ଯାଦାଯ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରଯାତଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ ॥' 3-37-48 (17175)
ତଂ ତଥା ପ୍ରସ୍ଥିତଂ ବୀରଂ ସିଂହସ୍କନ୍ଧୋରସଂ ତଦା।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପାଣ୍ଡବଂକୃଷ୍ଣା ଦେବାନାଂ କୁର୍ବତୀ ନମଃ।
ବାଗ୍ଭିଃ ପରମଶୁଦ୍ଧାଭିର୍ମଙ୍ଗଲାଭିରଭାଷତ୍ ॥ 3-37-49 (17176)
ନମୋ ଧାତ୍ରେ ବିଧାତ୍ରେ ଚ ସ୍ବସ୍ତି ଗଚ୍ଛ ବନାଦ୍ବନମ୍।
`ଧର୍ମସ୍ତ୍ବାଂ ଜୁଷତାଂ ପାର୍ଥ ଭାସ୍କରଶ୍ଚ ବିଭାବସୁଃ।
ବ୍ରହ୍ମା ତ୍ବାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚୈବ ପାଲଯନ୍ତୁ ଧନଞ୍ଜଯ ॥' 3-37-50 (17177)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠାପଚାଯୀ ଜ୍ଯେଷ୍ଠସ୍ଯ ଭ୍ରାତୁର୍ବଚନମାସ୍ଥିତଃ।
ପ୍ରପଦ୍ଯେଥା ବସୂବ୍ରୁଦ୍ରାନାଦିତ୍ଯାନ୍ସମରୁଦ୍ଗଣାନ୍।
ବିଶ୍ବେଦେବାଂସ୍ତଥା ସାଧ୍ଯାଞ୍ଶାନ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-37-51 (17178)
ସ୍ବସ୍ତି ତେସ୍ତ୍ବାନ୍ତରିକ୍ଷେଭ୍ଯୋ ଦିବ୍ଯେଭ୍ଯୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ପାର୍ଥିବେଭ୍ଯଶ୍ଚ ସର୍ବେଭ୍ଯୋ ଯେ କେଚିତ୍ପରିପନ୍ଥିନଃ ॥ 3-37-52 (17179)
ଅବରୋଧାଦ୍ବନେ ବାସାତ୍ସର୍ବସ୍ବହରଣାଦପି।
ଇଦଂ ଦୁଃଖତରଂ ମନ୍ଯେ ପୁତ୍ରେଭ୍ଯଶ୍ଚ ବିବାସନାତ୍ ॥ 3-37-53 (17180)
ମାସ୍ମାକଂ କ୍ଷତ୍ରିଯକୁଲେ ଜାତୁଚିତ୍ପୁନରୁଦ୍ଭବଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ନମସ୍ଯାମି ଯେଷାଂ ନାଯୁଧଜୀବିକା ॥ 3-37-54 (17181)
ଇଦଂ ମେ ପରମଂ ଦୁଃଖଂ ଯଃ ସ ପାପଃ ସୁଯୋଧନଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମାଂ ଗୌରିତି ପ୍ରାହ ପ୍ରହସନ୍ରାଜସଂସଦି ॥ 3-37-55 (17182)
ତସ୍ମାଦ୍ଦୁଃଖାଦିଦଂ ଦୁଃଖଂ ଗରୀଯ ଇତିମେ ମତିଃ।
ଯତ୍ତତ୍ପରିଷଦୋ ମଧ୍ଯେ ବହ୍ବଯୁକ୍ତମଭାଷତ ॥ 3-37-56 (17183)
`ଧ୍ବଂସିତଃ ସ୍ବଗୃହେଭ୍ଯଶ୍ଚ ରାଷ୍ଟ୍ରାଚ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ବନେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତୋ ଭୂତ୍ବା ସୌହାର୍ଦାଦବତିଷ୍ଠସେ ॥' 3-37-57 (17184)
ଜେତା ଯଃ ସର୍ବଶତ୍ରୂଣାଂ ଯଃ ପାବକମତର୍ପଯଃ।
ଜନସ୍ତ୍ବାଂ ପଶ୍ଯତୀଦାନୀଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥' 3-37-58 (17185)
ଅସ୍ମିନ୍ନୂନଂ ମହାରଣ୍ଯେ ଭ୍ରାତରଃ ସୁହୃଦଶ୍ଚ ତେ।
ତ୍ବତ୍କଥାଃ କଥଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଚାରଣା ଋଷଯସ୍ତଥା ॥ 3-37-59 (17186)
ଯତ୍ତେ କୁନ୍ତୀ ମହାବାହୋ ଜାତସ୍ଯୈଚ୍ଛଦ୍ଧନଞ୍ଜଯ।
ତତ୍ତେଽସ୍ତୁ ସର୍ବଂ କୌନ୍ତେଯ ଯଥା ଚ ସ୍ବଯମିଚ୍ଛସି ॥ 3-37-60 (17187)
`ବସୁଦେବସ୍ବସା ଦେବୀ ତ୍ବାମାର୍ଯା ପୁନରାଗତମ୍।
ପଶ୍ଯତୁ ତ୍ବାଂ ପୃଥା ପାର୍ଥ ସହସ୍ରାକ୍ଷମିବାଦିତିଃ' ॥ 3-37-61 (17188)
ନୂନଂ ତେ ଭ୍ରାତରଃ ସର୍ବେ ତ୍ବତ୍କଥାଭିଃ ପ୍ରଜାଗରେ।
ରଂସ୍ଯନ୍ତେ ତବ କର୍ମାଣି କୀରତ୍ଯନ୍ତଃ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-37-62 (17189)
ନ ଚ ନଃ ପାର୍ଥ ଭୋଗେଷୁ ନ ଧନେ ନୋତ ଜୀବିତେ।
ତୁଷ୍ଟିର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ଭବିତ୍ରୀ ବା ତ୍ବଯି ଦୀର୍ଘପ୍ରବାସିନି ॥ 3-37-63 (17190)
ତ୍ବଯି ନଃ ପାର୍ଥ ସର୍ବେଷାଂ ସୁଖଦୁଃଖେ ପ୍ରତିଷ୍ଠତେ।
ଜୀବିତଂ ମରଣଂ ଚୈବ ରାଜ୍ଯମୈଶ୍ବର୍ଯମେବ ଚ ॥ 3-37-64 (17191)
ଆପୃଷ୍ଟୋ ନୋସି କୌନ୍ତେଯ ସ୍ବସ୍ତି ପ୍ରାପ୍ନୁହି ପାଣ୍ଡବ।
କୃତାସ୍ତ୍ରଂ ସ୍ବସ୍ତିମନ୍ତଂ ତ୍ବାଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ପୁନରାଗତମ୍ ॥ 3-37-65 (17192)
ବଲବଦ୍ଭିର୍ବିରୁଦ୍ଧଂ ନ କାର୍ଯମେତତ୍ତ୍ବଯାଽନଘ।
ପ୍ରଯାହ୍ଯବିଘ୍ନେଯୈବାଶୁ ବିଜଯାଯ ମହାବଲ ॥ 3-37-66 (17193)
ହ୍ରୀଃ ଶ୍ରୀଃ କୀର୍ତିର୍ଧୃତିଃ ପୁଷ୍ଟିରୁମା ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ସରସ୍ବତୀ।
ଇମା ବୈ ତବ ପାନ୍ଥସ୍ ପାଲଯନ୍ତୁ ଧନଞ୍ଜଯ ॥ 3-37-67 (17194)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-37-68x (1867)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବାଽଽଶିଷଃ କୃଷ୍ଣା ବିରରାମ ଯଶସ୍ବିନୀ। 3-37-68 (17195)
ତତଃପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ କୃତ୍ବା ଭ୍ରାତୄନ୍ଧୌମ୍ଯଂ ଚ ପାଣ୍ଡବଃ।
ପ୍ରାତିଷ୍ଠତ ମହାବାହୁଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ରୁଚିରଂ ଧନୁଃ ॥ 3-37-69 (17196)
`ଶନୈରିବ ଦିଶଂ ବୀର ଉଦୀଚୀଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ସଂହରଂସ୍ତରସା ବୃକ୍ଷାଁଲ୍ଲତା ବଲ୍ଲୀଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଅସଜ୍ଜମାନୋ ବୃକ୍ଷେଷୁ ଜଗାମ ସୁମହାବଲଃ ॥' 3-37-70 (17197)
ତସ୍ଯ ମାର୍ଗାଦପାକ୍ରାମନ୍ସର୍ବଭୂତାନି ଗଚ୍ଛତଃ।
ଯୁକ୍ତସ୍ଯୈନ୍ଦ୍ରେଣ ଯୋଗେନ ପରାକ୍ରାନ୍ତସ୍ଯ ଶୁଷ୍ମିଣଃ ॥ 3-37-71 (17198)
ସୋଽଗଚ୍ଛତ୍ପର୍ବତାଂସ୍ତାତ ତପୋଧନନିଷେବିତାନ୍।
ଦିବ୍ଯଂ ହୈମବତଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଦେବଜୁଷ୍ଟଂ ପରଂତପଃ ॥ 3-37-72 (17199)
ଅଗଚ୍ଛତ୍ପର୍ବତଂ ପୁଣ୍ଯମେକାହ୍ନୈବ ମହାମନାଃ।
ମନୋଜବଗତିର୍ଭୂତ୍ବା ଯୋଗଯୁକ୍ତୋ ଯଥାଽନିଲଃ ॥ 3-37-73 (17200)
ହିମବନ୍ତମତିକ୍ରମ୍ଯ ଗନ୍ଧମାଦନମେବ ଚ।
ଅତ୍ଯକ୍ରାମତ୍ସ ଦୁର୍ଗାଣି ଦିବାରାତ୍ରମତନ୍ଦ୍ରିତଃ ॥ 3-37-74 (17201)
ଇନ୍ଦ୍ରିକୀଲଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତତୋଽତିଷ୍ଠଦ୍ଧନଂଜଯଃ।
`ଗତ୍ବା ସ ଷଡହୋରାତ୍ରାନ୍ସପ୍ତମେଽହନି ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-37-75 (17202)
ପ୍ରସ୍ଥେନ୍ଦ୍ରକୀଲସ୍ଯ ଶୁଭେ ତପୋଯୋଗପରୋଽଭବତ୍।
ଊର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ନ ଚାଙ୍ଗାନି ପ୍ରାସ୍ପନ୍ଦଯତ କିଂଚନ ॥ 3-37-76 (17203)
ସମାହିତାତ୍ମା ନିଯତଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷସୁତୋଽଚ୍ଯୁତଃ'।
ଅନ୍ତରିକ୍ଷେ ସ ଶୁଶ୍ରାବ ତିଷ୍ଠେତି ସ ବଚସ୍ତଦା ॥ 3-37-77 (17204)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ସର୍ବତୋ ଦୃଷ୍ଟିଂ ଚାରଯାମାସ ରପାଣ୍ଡବଃ।
ଅଥାପଶ୍ଯତ୍ସବ୍ଯସାଚୀ ବୃକ୍ଷମୂଲେ ତପସ୍ବିନମ୍ ॥ 3-37-78 (17205)
ବ୍ରାହ୍ମ୍ଯା ଶ୍ରିଯା ଦୀପ୍ଯମାନଂ ପିଙ୍ଗଲଂ ଜଟିଲଂ କୃଶମ୍।
ସୋଽବ୍ରବୀଦର୍ଜୁନଂ ତତ୍ରସ୍ଥିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାତପାଃ ॥ 3-37-79 (17206)
କସ୍ତ୍ବଂ ତାତେହ ସଂପ୍ରାପ୍ତୋ ଧନୁଷ୍ମାନ୍କବଚୀ ଶରୀ।
ନିବଦ୍ଧାଽସିତଲତ୍ରାଣଃ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମମନୁବ୍ରତଃ ॥ 3-37-80 (17207)
ନେହ ଶସ୍ତ୍ରେଣ କର୍ତବ୍ଯଂ ଶାନ୍ତାନାମେଷ ଆଲଯଃ।
ବିନୀତକ୍ରୋଧହର୍ଷାଣାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ତପସ୍ବିନାମ୍ ॥ 3-37-81 (17208)
ନେହାସ୍ତି ଧନୁଷା କାର୍ଯଂ ନ ସଂଗ୍ରାମୋଽତ୍ର କର୍ହିଚିତ୍।
ନିକ୍ଷିପୈତଦ୍ଧନୁସ୍ତାତ ପ୍ରାପ୍ତୋସି ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-37-82 (17209)
ଇତ୍ଯନନ୍ତୌଜସଂ ବୀରଂ ଯଥା ଚାନ୍ଯଂ ପୃଥଗ୍ଜନମ୍।
ତଥା ହସନ୍ନିବାଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽର୍ଜୁନମବ୍ରବୀତ୍। 3-3783c ନ ଚୈନଂ ଚାଲଯାମାସ ଧୈର୍ଯାତ୍ସୁଧୃତନିଶ୍ଚଯମ୍ ॥ 3-37-83 (17210)
ତମୁବାଚ ତତଃ ପ୍ରୀତଃ ସ ଦ୍ବିଜଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଶକ୍ରୋଽହମରିସୂଦନ ॥ 3-37-84 (17211)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଧନଂଜଯଃ।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରଣତୋ ଭୂତ୍ବା ସୂରଃ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହଃ ॥ 3-37-85 (17212)
ଈପ୍ସିତୋ ହ୍ଯେଷ ବୈ କାମୋ ବରଂ ଚୈନଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମେ।
ତ୍ବତ୍ତୋଽଦ୍ଯ ଭଗବନ୍ନସ୍ତ୍ରଂକୃତ୍ସ୍ନମିଚ୍ଛାମି ବେଦିତମ୍ ॥ 3-37-86 (17213)
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ତଂ ପ୍ରୀତାତ୍ମା ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
ଇହ ପ୍ରାପ୍ତସ୍ଯ କିଂ କାର୍ଯମସ୍ତ୍ରୈସ୍ତବ ଧନଂଜଯ ॥ 3-37-87 (17214)
କାମାନ୍ବୃଣୀଷ୍ବ ଲୋକାଂସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରାପ୍ତୋସି ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ସହସ୍ରାକ୍ଷଂ ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-37-88 (17215)
ନ ଲୋଭାନ୍ନ ପୁନଃ କାମାନ୍ନ ଦେବତ୍ବଂ ପୁନଃ ସୁଖମ୍।
ନ ଚ ସର୍ବାମରୈଶ୍ବର୍ଯଂ କାମଯେ ତ୍ରିଦଶାଧିପ ॥ 3-37-89 (17216)
ଭ୍ରାତୄଂସ୍ତାନ୍ବିପିନେ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ବୈରମପ୍ରତିଯାତ୍ଯ ଚ।
ଅକୀର୍ତିଂ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଗଚ୍ଛେଯଂ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ ॥ 3-37-90 (17217)
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ବୃତ୍ରହା ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନମ୍।
ସାନ୍ତ୍ବଯଞ୍ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ସର୍ବଲୋକନମସ୍କୃତଃ ॥ 3-37-91 (17218)
ଯଦା ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ଭୂତେଶଂ ତ୍ର୍ଯକ୍ଷଂ ଶୂଲଧରଂ ଶିବମ୍।
ତଦା ଦାତାଽସ୍ମି ତେ ତାତ ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ସର୍ବଶଃ ॥ 3-37-92 (17219)
କ୍ରିଯତାଂ ଦର୍ଶନେ ଯତ୍ନୋ ଦେବସ୍ଯ ପରମେଷ୍ଠିନଃ।
ଦର୍ଶନାତ୍ତସ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ସଂସିଦ୍ଧଃ ସ୍ବର୍ଗମେଷ୍ଯସି ॥ 3-37-93 (17220)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଫଲ୍ଗୁନଂ ଶକ୍ରୋ ଜଗାମାଦର୍ଶନଂ ପୁନଃ।
ଅର୍ଜୁନୋପ୍ଯଥ ତତ୍ରୈବ ତସ୍ଥୌ ଯୋଗସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-37-94 (17221)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରେତ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଅର୍ଜୁନାଭିଗମନପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 37 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-37-2 ବିବିକ୍ତେଽବିତଥପ୍ରଜ୍ଞମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-37-5 ଦୈବଂ ଇନ୍ଦ୍ରବରୁଣାଦ୍ଯସ୍ତ୍ରମ୍। ବ୍ରାହ୍ମଂ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରମ୍. ଚିକିତ୍ସା ପରପ୍ରଯୁକ୍ତାନାଂ ପ୍ରତୀକାରଃ ॥ 3-37-6 ଗୁରୁବତ୍ ଗୁରୁଷ୍ବିବ ॥ 3-37-7 ଶାନ୍ତିଂ ଦୋଷପରିହାରଂ କର୍ତୁଂ ବ୍ଯବହରନ୍ତି ଯତନ୍ତେ। ଶକ୍ତିଂ ସାମର୍ଥ୍ଯେ ନ ହାପଯିଷ୍ଯନ୍ତି ତ୍ଯାଜଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଅପିତୁ ଉଦ୍ଦୀପଯିଷ୍ଯନ୍ତି ॥ 3-37-10 ଉପନିଷତ୍ ରହସ୍ଯବିଦ୍ଯା ॥ 3-37-11 ତଯା ପ୍ରଯୁକ୍ତଯା ସମ୍ଯଗିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-37-12 ପ୍ରତିପାଲଯ ପ୍ରାପ୍ନୁହି ॥ 3-37-13 ମାର୍ଗଂ ନ ଦଦତ୍ ଅଦଦତ୍ ॥ 3-37-14 ବଲଂ ସର୍ବାସ୍ତ୍ରରୂପମ୍ ॥ 3-37-15 ତତଃ ଶକ୍ରାତ୍ ॥ 3-37-16 ଦୀକ୍ଷିତଃ ସ୍ବୀକୃତବ୍ରତଃ ॥ 3-37-17 ଅଧ୍ଯାପଯତ ବିଦ୍ଯଯାଯୋଜିତବାନ୍ ॥ 3-37-18 ଅନୁଜଜ୍ଞେ ଗମନାଯ ଅନୁଜ୍ଞାତବାନ୍ ॥ 3-37-51 ଜ୍ଯେଷ୍ଟାପଚଯୀ ଜ୍ଯେଷ୍ଠପୂଜନଶୀଲଃ ॥ 3-37-55 ଗୌରିତି ବହୁପୁରୁଷଭୋଗ୍ଯେତ୍ଯୁପହାସଃ ॥ 3-37-56 ଅଭାଷତ ଶତ୍ରୁର୍ଯତ୍ ତସ୍ମାଦ୍ଦୁଃଖାଦିଦଂ ତ୍ବଦ୍ବିଯୋଗଜମିତି ପୂର୍ବେଣ ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-37-69 ପ୍ରାତିଷ୍ଠତ ମହାବାହୁଃ ସୁମନାଃ ପ୍ରୀତିମାଂସ୍ତଦେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-37-71 ଶୁଷ୍ମିଣଓ ବଲିନଃ ॥ 3-37-81 ବିନୀତୌ, ଜିତୌ କ୍ରୋଧହର୍ଷୌ ଯୈଃ ॥ 3-37-88 କାମାନ୍ କାମ୍ଯନ୍ତ ଇତି ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତ୍ଯା ଇଷ୍ଟାନ୍ ॥ 3-37-90 ଅପ୍ରତିଯାତ୍ଯାନିସ୍ତୀର୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 038
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.38. ଅଧ୍ଯାଯଃ 038
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ହିମବଚ୍ଛିଖରେ ତପଶ୍ଚରଣମ୍ ॥ 1 ॥ ପାର୍ଥତପୋଭୀରୁଭିର୍ମହର୍ଷିଭିଃ ପ୍ରାର୍ଥିତେନ ମହାଦେବେନାଶ୍ବାସନପୂର୍ବକମୃଷୀଣାଂ ପ୍ରତି ନିବର୍ତନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-38-0 (17222)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-38-0x (1868)
ଭଗବଞ୍ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାସମି ପାର୍ଥସ୍ଯାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣଃ।
ବିସ୍ତରେଣ କଥାମେତାଂ ଯଥାଽସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯୁପଲବ୍ଧବାନ୍ ॥ 3-38-1 (17223)
କଥଂ ଚ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୋ ଦୀର୍ଘବାହୁର୍ଧନଂଜଯଃ।
ବନଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟସ୍ତେଜସ୍ବୀ ନିର୍ମନୁଷ୍ଯମଭୀତବତ୍ ॥ 3-38-2 (17224)
କିଂଚାନେନ କୃତଂତତ୍ରବସତା ବ୍ରହ୍ମବିତ୍ତମ।
କଥଂ ଚ ଭଗବାନ୍ସ୍ଥାଣୁର୍ଦେବରାଜଶ୍ଚ ତୋଷିତଃ ॥ 3-38-3 (17225)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ତ୍ବଂ ହି ସର୍ବଜ୍ଞ ଦିବ୍ଯଂ ଚ ମାନୁଷଂ ଚୈବ ବେତ୍ଥ ॥ 3-38-4 (17226)
ଅତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ରୋମହର୍ଷଣମର୍ଜୁନଃ।
ଭବେନ ସହ ସଂଗ୍ରାମଂ ଚକାରାପ୍ରତିମଂ କିଲ।
ପୁରା ପ୍ରହରତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସଂଗ୍ରାମେଷ୍ବପରାଜିତଃ ॥ 3-38-5 (17227)
ଯଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ନରସିଂହାନାଂ ଦୈନ୍ଯହର୍ଷାତିବିସ୍ମଯାତ୍।
ଶୂରାଣାମପି ପାର୍ଥାନାଂ ହୃଦଯାନି ଚକମ୍ପିରେ ॥ 3-38-6 (17228)
ଯଦ୍ଯଚ୍ଚ କୃତବାନନ୍ଯତ୍ପାର୍ଥସ୍ତଦସ୍ବିଲଂ ବଦ ॥ 3-38-7 (17229)
ନ ହ୍ଯସ୍ ନିନ୍ଦିତଂ ଜିଷ୍ଣୋଃ ସୁସୂକ୍ଷ୍ମମପି ଲକ୍ଷଯେ।
ଚରିତଂ ଯସ୍ଯ ଶୂରସ୍ଯ ତନ୍ମେ ସର୍ବଂ ପ୍ରକୀର୍ତଯ ॥ 3-38-8 (17230)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-38-9x (1869)
କଥଯିଷ୍ଯାମି ତେ ତାତ କଥାମେତାଂ ମହାତ୍ମନଃ।
ଦିବ୍ଯାଂ କୌରବଶାର୍ଦୂଲ ମହତୀମଦ୍ଭୁତୋପମାମ୍ ॥ 3-38-9 (17231)
ଗାତ୍ରସଂସ୍ପର୍ଶସଂବଦ୍ଧାଂ ତ୍ର୍ଯମ୍ବକେଣ ମହାହବେ।
ପାର୍ଥସ୍ଯ ଦେବଦେବେନ ଶୃଣୁ ସମ୍ଯକ୍ସମାଗମମ୍ ॥ 3-38-10 (17232)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରନିଯୋଗାତ୍ସ ଜଗାମାମିତବିକ୍ରମଃ।
ଶକ୍ରଂ ସୁରେଶ୍ବରଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦେବଦେବଂ ଚ ଶଂକରମ୍ ॥ 3-38-11 (17233)
ଦିବ୍ଯଂ ତଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ଖଙ୍ଗଂ ଚ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ।
ମହାବଲୋ ମହାବାହୁରର୍ଜୁନଃ କାର୍ଯସିଦ୍ଧଯେ ॥ 3-38-12 (17234)
ଦିଶଂ ହ୍ଯୁଦୀଚୀଂ କୌରବ୍ଯୋ ହିମବଚ୍ଛିଖରଂ ପ୍ରତି।
ଐନ୍ଦ୍ରିଃ ସ୍ଥିରମନା ରାଜନ୍ସର୍ବଲୋକମହାରଥଃ ॥ 3-38-13 (17235)
ତ୍ବରଯା ପରଯା ଯୁକ୍ତସ୍ତପସେ ଧୃତନିଶ୍ଚଯଃ।
ବନଂ କଣ୍ଟକିତଂ ଘୋରମେକ ଏବାନ୍ବପଦ୍ଯତ ॥ 3-38-14 (17236)
ନାନାପୁଷ୍ପଫଲୋପେତଂ ନାନାପକ୍ଷିନିନାଦିତମ୍।
ନାନାମୃଗଗଣାକୀର୍ଣଂ ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତମ୍ ॥ 3-38-15 (17237)
ତତଃ ପ୍ରଯାତେ ବୀଭତ୍ସୌ ବନଂ ମାନୁଷବର୍ଜିତମ୍।
ଶଙ୍ଖାନାଂ ପଟହାନାଂ ଚ ଶବ୍ଦଃ ସମଭବଦ୍ଦିବି ॥ 3-38-16 (17238)
ପୁଷ୍ପବର୍ଷଂ ଚ ସୁମହନ୍ନିପପାତ ମହୀତଲେ।
ମେଘଜାଲଂ ଚ ସତତଂ ଛାଦଯାମାସ ସର୍ବତଃ ॥ 3-38-17 (17239)
ସୋତୀତ୍ଯ ବନଦୁର୍ଗାଣି ସନ୍ନିକର୍ଷେ ମହାଗିରେଃ।
ଶୁଶୁଭେ ହିମବତ୍ପୃଷ୍ଠେ ବସମାନୋଽର୍ଜୁନସ୍ତଦା ॥ 3-38-18 (17240)
ତତ୍ରତତ୍ର ଦ୍ରୁମାନ୍ଫୁଲ୍ଲାନ୍ବିହଗୈର୍ବଲ୍ଗୁନାଦିତାନ୍।
ନଦୀଶ୍ଚ ବିପୁଲାବର୍ତା ବୈଦୂର୍ଯନୀଲସଂନିଭାଃ ॥ 3-38-19 (17241)
ହଂସକାରଣ୍ଡବୋଦ୍ଗୀତାଃ ସାରସାଭିରୁତାସ୍ତଥା।
ପୁଂସ୍କୋକିଲରୁତାଶ୍ଚୈବ କ୍ରୌଞ୍ଚବର୍ହିଣନାଦିତାଃ ॥ 3-38-20 (17242)
ମନୋହରବନୋପେତାସ୍ତସ୍ମିନ୍ନତିରଥୋଽର୍ଜୁନଃ।
ପୁଣ୍ଯଶୀତାମଲଜଲାଃ ପଶ୍ଯନ୍ପ୍ରୀତମନାଽଭବତ୍ ॥ 3-38-21 (17243)
ରମଣୀଯେ ବନୋଦ୍ଦେଶେ ରମମାଣୋଽର୍ଜୁନସ୍ତଦା।
ତପସ୍ଯୁଗ୍ରେ ବର୍ତମାନ ଉଗ୍ରତେଜା ମହାମନାଃ ॥ 3-38-22 (17244)
ଦର୍ଭଚୀରଂ ନିବସ୍ଯାଥ ଦଣ୍ଡାଜିନବିଭୂଷିତଃ।
ଶୀର୍ଣଂ ଚ ପତିତଂ ଭୂମୌ ପର୍ଣଂ ସମୁପଭୁକ୍ତବାନ୍ ॥ 3-38-23 (17245)
ପୂର୍ଣେପୂର୍ଣେ ତ୍ରିରରାତ୍ରେ ତୁ ମାସମେକଂ ଫଲାଶନଃ।
ଦ୍ବିଗୁଣେନୈବ କାଲେନ ଦ୍ବିତୀଯଂ ମାସମତ୍ଯଯାତ୍ ॥ 3-38-24 (17246)
ତୃତୀଯମପି ମାସଂ ସ କ୍ରମେଣାହାରମାଚରନ୍।
ଚତୁର୍ଥେ ତ୍ବଥ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ମାସେ ଭରତସତ୍ତମଃ ॥ 3-38-25 (17247)
ବାଯୁଭକ୍ଷୋ ମହାବାହୁରଭବତ୍ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନଃ।
ଊର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ନିରାଲମ୍ବଃ ପାଦାଙ୍ଗୁଷ୍ଠାଗ୍ରଧିଷ୍ଠିତଃ ॥ 3-38-26 (17248)
ସଦୋପସ୍ପର୍ଶନାଚ୍ଚାସ୍ଯ ବଭୂବୁରମିତୌଜସଃ।
ବିଦ୍ଯୁଦମ୍ଭୋରୁହନିଭା ଜଟାସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-38-27 (17249)
ତତୋ ମହର୍ଷଯଃ ସର୍ବେ ଜଗ୍ମୁର୍ଦେବଂ ପିନାକିନମ୍।
ବିବେଦଯିଷବଃ ପାର୍ଥଂ ତପସ୍ଯୁଗ୍ରେ ସମାସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-38-28 (17250)
ନୀଲକଣ୍ଠଂ ମହାଦେବମଭିବାଦ୍ଯ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ।
ସର୍ବେ ନିବେଦଯାମାସୁଃ କର୍ମ ତତ୍ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ହ ॥ 3-38-29 (17251)
ଏକଃ ପାର୍ଥୋ ମହାତେଜା ହିମବତ୍ପୃଷ୍ଠମାଶ୍ରିତଃ।
ଉଗ୍ରେ ତପରସି ଦୁଷ୍ପାରେ ସ୍ଥିତୋ ଧୂମାପଯନ୍ଦିଶଃ ॥ 3-38-30 (17252)
ତସ୍ଯ ଦେବେଶ ନ ବଯଂ ବିଦ୍ମଃ ସର୍ବେ ଚିକୀର୍ଷିତମ୍।
ସଂତାପଯତି ନଃ ସର୍ବାନସୌ ସାଧୁ ନିବାର୍ଯତାମ୍ ॥ 3-38-31 (17253)
ତେଷାଂ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମୁନନାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍।
ଉମାପତିର୍ଭୂତପତିର୍ବାକ୍ଯମେତଦୁବାଚ ହ ॥ 3-38-32 (17254)
ନ ବୋ ବିଷାଦଃ କର୍ତବ୍ଯଃ ଫଲ୍ଗୁନଂ ପ୍ରତି ସର୍ବଶଃ।
ଶୀଘ୍ରଂ ଗଚ୍ଛତ ସଂହୃଷ୍ଟା ଯଥାଗତମତନ୍ଦ୍ରିତାଃ ॥ 3-38-33 (17255)
ଅହମସ୍ଯ ବିଜାନାମି ସଂକଲ୍ପଂ ମନସି ସ୍ଥିତମ୍।
ନାସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗସ୍ପୃହା କାଚିନ୍ନୈଶ୍ବର୍ଯସ୍ଯ ନ ଚାଯୁଷଃ।
ଯତ୍ତସ୍ଯ କାଙ୍କ୍ଷିତଂ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ତତ୍କରିଷ୍ଯେଽହମଦ୍ଯ ବୈ ॥ 3-38-34 (17256)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-38-35x (1870)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଶର୍ବବଚନମୃଷଯଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସୋ ଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାସ୍ବଂ ପୁନରାଶ୍ରମମ୍ ॥ 3-38-35 (17257)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୈରାତପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 38 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-38-12 ଖଙ୍ଗଂ ଚ କନକତ୍ସରୁଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର କନକତ୍ସରୁଂ ସ୍ବର୍ଣମୁଷ୍ଟିଂମିତ୍ଯର୍ତଃ ॥ 3-38-13 ଐନ୍ଦ୍ରିରର୍ଜୁନଃ ॥ 3-38-14 କଣ୍ଟକିତଂ କଣ୍ଟକାକ୍ରାନ୍ତମ୍ ॥ 3-38-23 ଦର୍ଭଚୀରଂ ତୃଣମଯଂ ବାସଃ। ନିବସ୍ଯ ପରିଧାଯ ॥ 3-38-24 ଦ୍ବିଗୁଣେନ ଷଟ୍ରାତ୍ରେଣ ଅତ୍ଯଯାତ୍ ଅତିବାହିତବାନ୍ ॥ 3-38-25 ପକ୍ଷେଣାହାରମାଚରନ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-38-26 ନିରାଲମ୍ବୋ ନିରାଶ୍ରଯଃ ॥ 3-38-30 ଧୂମାପଯନ୍ ଧୂମବତୀରିବ କୁର୍ବନ୍ ॥ 3-38-34 ସଂକଲ୍ପଂ ମନୋରଥମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 039
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.39. ଅଧ୍ଯାଯଃ 039
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କିରାତରୂପିଣଆ ହରେଣାର୍ଜୁନସ୍ଯ ପରାଜଯଃ ॥ 1 ॥ ତଥା ପାର୍ଥପୂଜାସ୍ତୁତିସଂତୁଷ୍ଟେନ ତେନ ତଦାଶ୍ବାସନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-39-0 (17258)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-39-0x (1871)
ଗତେଷୁ ତେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ତପସ୍ବିଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ପିନାକପାଣିର୍ଭଗବାନ୍ସର୍ବପାପହରୋ ହରଃ ॥ 3-39-1 (17259)
କୈରାତଂ ବେଷମାସ୍ଥାଯ କାଞ୍ଚନଦ୍ରୁମସନ୍ନିଭମ୍।
ବିଭ୍ରାଜମାନୋ ବପୁଷା ଗିରିର୍ମେରୁରିବାପରଃ ॥ 3-39-2 (17260)
ଶ୍ରୀଗଦ୍ଧନୁରୁପାଦାଯ ଶରାଂଶ୍ଚାଶୀବିଷୋପମାନ୍।
ନିଷ୍ପପାତ ମହାର୍ଚିଷ୍ମାନ୍ଦହନ୍କକ୍ଷମିବାନଲଃ ॥ 3-39-3 (17261)
ଦେବ୍ଯା ସହୋମଯା ଶ୍ରୀମାନ୍ସମାନବ୍ରତବେଷଯା।
ନାନାବେଷଧରୈର୍ହୃଷ୍ଟୈର୍ଭୂତୈରନୁଗତସ୍ତଦା ॥ 3-39-4 (17262)
କିରାତବେଷସଂଛନ୍ନଃ ସ୍ତ୍ରୀଭିଶ୍ଚାପି ସହସ୍ରଶଃ।
ଅଶୋଭତ ତଦା ରାଜନ୍ସ ଦେଶୋଽତୀବ ଭାରତ ॥ 3-39-5 (17263)
କ୍ଷଣେନ ତଦ୍ବନଂ ସର୍ବଂ ନିଃଶବ୍ଦମଭବତ୍ତଦା।
ନାଦଃ ପ୍ରସ୍ରବଣାନାଂ ଚ ପକ୍ଷିଣାଂ ଚାପ୍ଯୁପାରମତ୍ ॥ 3-39-6 (17264)
ସ ସନ୍ନିକର୍ଷମାଗମ୍ଯ ପାର୍ଥସ୍ଯାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣଃ।
ମୂକଂ ନାମ ଦିତେଃ ପୁତ୍ରଂ ଦଦର୍ଶାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-39-7 (17265)
ବାରାହଂ ରୂପମାସ୍ଥାଯ ତର୍ଜଯନ୍ତମିବାର୍ଜୁନମ୍।
ହନ୍ତୁଂ ପରମଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ତମୁବାଚାଥ ଫଲ୍ଗୁନଃ ॥ 3-39-8 (17266)
ଗାଣ୍ଡୀବଂ ଧନୁରାଦାଯ ଶରାଂଶ୍ଚାଶୀବିଷୋପମାନ୍।
ସଜ୍ଯଂ ଧନୁର୍ବରଂ କୃତ୍ବା ଜ୍ଯାଘୋଷେଣ ନିନାଦଯନ୍ ॥ 3-39-9 (17267)
ଯନ୍ମାଂ ପ୍ରାର୍ଥଯସେ ହନ୍ତୁମନାଗସମିହାଗତମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବାଂ ପୂର୍ବମେବାହଂ ନେଷ୍ଯାମି ଯମସାଦନମ୍ ॥ 3-39-10 (17268)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଂ ପ୍ରହରିଷ୍ଯନ୍ତଂ ଫଲ୍ଗୁନଂ ଦୃଢଧନ୍ବିନମ୍।
କିରାତରୂପୀ ସହସା ବାରଯାମାସ ଶଂକରଃ ॥ 3-39-11 (17269)
ମଯୈଷ ପ୍ରାର୍ଥିତଃ ପୂର୍ବଂ ନୀଲମେଘସମପ୍ରଭଃ।
ଅନାଦୃତ୍ଯୈବ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ପ୍ରଜହାରାଥ ଫଲ୍ଗୁନଃ ॥ 3-39-12 (17270)
କିରାତଶ୍ଚ ସମଂ ତସ୍ମିନ୍ନେକଲକ୍ଷ୍ଯେ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ପ୍ରମୁମୋଚାଶନିପ୍ରଖ୍ଯଂ ଶରମଗ୍ନିଶିଖୋପମମ୍ ॥ 3-39-13 (17271)
ତୌ ମୁକ୍ତୌ ସାଯକୌ ତାଭ୍ଯାଂ ସମଂ ତତ୍ର ନିପେତତୁଃ।
ମୂକସ୍ଯ ଗାତ୍ରେ ବିସ୍ତୀର୍ଣେ ଶୈଲପୃଷ୍ଠନିଭେ ତଦା ॥ 3-39-14 (17272)
ଯଥାଽଶନୈର୍ବିନିଷ୍ପେଷୋ ବଜ୍ରସ୍ଯେବ ଚ ପର୍ବତେ।
ତଥା ତଯୋଃ ସନ୍ନିପାତଃ ଶରଯୋରଭବତ୍ତଦା ॥ 3-39-15 (17273)
ସ ବିଦ୍ଧୋ ବହୁଭିର୍ବାଣୈର୍ଦୀପ୍ତାସ୍ଯୈଃ ପନ୍ନଗୈରିବ।
ମମାର ରାକ୍ଷସଂ ରୂପଂ ଭୂଯଃ କୃତ୍ବା ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 3-39-16 (17274)
ସ ଦଦର୍ଶ ତତୋ ଜିଷ୍ଣୁଃ ପୁରୁଷଂ କାଞ୍ଚନପ୍ରଭମ୍।
କିରାତବେଷସଂଛନ୍ନଂ ସ୍ତ୍ରୀସହାଯମମିତ୍ରହା ॥ 3-39-17 (17275)
ତମବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରୀତମନା କୌନ୍ତେଯଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
କୋ ଭବାନଟତେ ଶୂନ୍ଯେ ବନେ ରସ୍ତ୍ରୀଗଣସଂବୃତଃ ॥ 3-39-18 (17276)
ନ ତ୍ବମସ୍ମିନ୍ବନେ ଘୋରେ ବିଭେଷି କନକପ୍ରଭ।
କିମର୍ଥଂ ଚ ତ୍ବଯା ବିଦ୍ଧୋ ମୃଗୋଽଯଂ ମତ୍ପରିଗ୍ରହଃ ॥ 3-39-19 (17277)
ମଯାଽଭିପନ୍ନଃ ପୂର୍ବଂ ହି ରାକ୍ଷସୋଽଯମିହାଗତଃ।
କାମାତ୍ପରିଭବାଦ୍ବାଽପି ନ ମେ ଜୀବନ୍ବିମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ॥ 3-39-20 (17278)
ନ ହ୍ଯେଷ ମୃଗଯାଧର୍ମୋ ଯସ୍ତ୍ବଯାଽଦ୍ଯ କୃତୋ ମଯି।
ତେନ ତ୍ବାଂ ଭ୍ରଂଶଯିଷ୍ଯାମି ଜୀବିତାତ୍ପର୍ବତାଶ୍ରଯମ୍ ॥ 3-39-21 (17279)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ପାଣ୍ଡବେଯେନ କିରାତଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
ଉବାଚ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ପାଣ୍ଡବଂ ସବ୍ଯସାଚିନଂ ॥ 3-39-22 (17280)
ନ ମତ୍କୃତେ ତ୍ବଯା ବୀରଃ ଭୀଃ କାର୍ଯା ବନମନ୍ତିକାତ୍।
ଇଯଂ ଭୂମିଃ ସଦାଽସ୍ମାକମୁଚିତା ବସତାଂ ବନେ ॥ 3-39-23 (17281)
ତ୍ବଯା ତୁ ଦୁଷ୍କରଃ କସ୍ମାଦିହ ବାସଃ ପ୍ରରୋଚିତଃ।
ବଯଂ ତୁ ବହୁସତ୍ତ୍ବେଽସ୍ମିନ୍ନିବସାମସ୍ତପୋଧନ ॥ 3-39-24 (17282)
ଭବାଂସ୍ତୁ କୃଷ୍ଣବତ୍ମାର୍ଭଃ ସୁକୁମାରଃ ସୁଖୋଚିତଃ।
କଥଂ ଶୂନ୍ଯମିମଂ ଦେଶମେକାକୀ ବିଚରିଷ୍ଯତି ॥ 3-39-25 (17283)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-39-26x (1872)
ଗାଣ୍ଡୀବମାଶ୍ରଯଂ କୃତ୍ବା ନାରାଜାଂଶ୍ଚାଗ୍ନିସନ୍ନିଭାନ୍।
ନିବସାମି ମହାରଣ୍ଯେ ଦ୍ବିତୀଯ ଇବ ପାବକଃ ॥ 3-39-26 (17284)
ଏଷ ଚାପି ମଯା ଜନ୍ତୁର୍ମୃଗରୂପଂ ସମାଶ୍ରିତଃ।
ରାକ୍ଷସୋ ନିହତୋ ଘୋରୋ ହନ୍ତୁଂ ମାମିହ ଚାଗତଃ ॥ 3-39-27 (17285)
କିରାତ ଉବାଚ। 3-39-28x (1873)
ମଯୈଷ ଧନ୍ବନିର୍ମୁକ୍ତୈସ୍ତାଡିତଃ ପୂର୍ବମେବ ହି।
ବାଣୈରଭିହତଃ ଶେତେ ନୀତଶ୍ଚ ଯମସାଦନମ୍ ॥ 3-39-28 (17286)
ମମୈବାଯଂ ଲକ୍ଷ୍ଯଭୂତଃ ପୂର୍ବମେବ ପରିଗ୍ରହଃ।
ମମୈବ ଚ ପ୍ରହାରେଣ ଜୀବିତାଦ୍ବ୍ଯପରିପିତଃ ॥ 3-39-29 (17287)
ଦୋଷାନ୍ସ୍ବାନ୍ନାର୍ହସେଽନ୍ଯସ୍ମୈ ବକ୍ତୁଂ ସ୍ବବଲଦର୍ପିତଃ।
ଅଭିଷକ୍ତୋସ୍ମି ମନ୍ଦାତ୍ମନ୍ନ ମେ ଜୀବନ୍ବିମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ॥ 3-39-30 (17288)
ସ୍ଥିରୋ ଭବ ବିମୋକ୍ଷ୍ଯାମି ସାଯକାନଶନୀନିବ।
ଘଟସ୍ବ ପରଯା ଶକ୍ତ୍ଯା ମୁଞ୍ଚ ତ୍ବମପି ସାଯକାନ୍ ॥ 3-39-31 (17289)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା କିରାତସ୍ଯାର୍ଜୁନସ୍ତଦା।
ରୋଷମାହାରଯାମାସ ତାଡଯାମାସ ଚେଷୁଭିଃ ॥ 3-39-32 (17290)
ତତୋ ହୃଷ୍ଟେନ ମନସା ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ସାଯକାନ୍।
ଭୂଯୋଭୂଯ ଇତି ପ୍ରାହ ମନ୍ଦମନ୍ଦେତ୍ଯୁବାଚ ହ ॥ 3-39-33 (17291)
ପ୍ରହରସ୍ବ ଶରାନେତାନ୍ନାରାଚାନ୍ମର୍ମଭେଦିନଃ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ବାଣବର୍ଷଂ ସ ମୁମୋଚ ସହସାଽର୍ଜୁନଃ ॥ 3-39-34 (17292)
ତତସ୍ତୌ ତତ୍ରସଂରବ୍ଧୌ ଗର୍ଜମାନୌ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ।
ଶରୈରାଶୀବିଷାକାରୈସ୍ତତକ୍ଷାତେ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-39-35 (17293)
ତତୋଽର୍ଜୁନଃ ଶରବର୍ଷଂ କିରାତେ ସମବାସୃଜତ୍।
ତତ୍ପ୍ରସନ୍ନେନ ମନସା ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ଶଂକରଃ ॥ 3-39-36 (17294)
ମୁହୂର୍ତଂ ଶରବର୍ଷଂ ତୁ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ପିନାକଧୃକ୍।
ଅକ୍ଷତେନ ଶରୀରେଣ ତସ୍ଥୌ ଗିରିବାଚଲଃ ॥ 3-39-37 (17295)
ସ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାଣବର୍ଷଂ ତୁ ମଘୀଭୂତଂ ଧନଂଜଯଃ।
ପରମଂ ବିସ୍ମଯଂ ଚକ୍ରେ ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-39-38 (17296)
ଅହୋଽଯଂ ସୁକୁମାରାଙ୍ଗୋ ହିମବଚ୍ଛିଖରାଶ୍ରଯଃ।
ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତାନ୍ନାରାଚାନ୍ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣାତ୍ଯବିହ୍ବଲଃ ॥ 3-39-39 (17297)
କୋଽଯଂ ଦେବୋ ଭବେତ୍ସାକ୍ଷାଦ୍ରୁଦ୍ରୋ ଯକ୍ଷଃ ସୁରୋଽସୁରଃ।
ବିଦ୍ଯତେ ହି ଗିରିଶ୍ରେଷ୍ଠେ ତ୍ରିଦଶାନାଂ ସମାଗମଃ ॥ 3-39-40 (17298)
ନ ହି ମଦ୍ବାଣଜାଲାନାମୁତ୍ସୃଷ୍ଟାନାଂ ସହସ୍ରଶଃ।
ଶକ୍ତୋଽନ୍ଯଃ ସହିତୁଂ ବେଗମୃତେ ଦେବଂ ପିନାକିନମ୍ ॥ 3-39-41 (17299)
ଦେବୋ ବା ଯଦି ବା ଯକ୍ଷୋ ରୁଦ୍ରାଦନ୍ଯୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ।
ଅହମେନଂ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ନଯାମି ଯମସାଦନମ୍ ॥ 3-39-42 (17300)
ତତୋ ହୃଷ୍ଟମନା ଜିଷ୍ଣୁର୍ନାରାଚାନ୍ମର୍ମଭେଦିନଃ।
ବ୍ଯସୃଜଚ୍ଛତଧା ରାଜନ୍ମଯୂଖାନିବ ଭାସ୍କରଃ ॥ 3-39-43 (17301)
ତାନ୍ପ୍ରସନ୍ନେନ ମନସା ଭଗବାଁଲ୍ଲୋକଭାବନଃ।
ଶୂଲପାଣିଃ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଚ୍ଛିଲାବର୍ଷମିବାଚଲଃ ॥ 3-39-44 (17302)
କ୍ଷଣେନ କ୍ଷୀଣବାଣୋଽଥ ସଂବୃତ୍ତଃ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ତଦା।
ବିତ୍ରାସଂ ଚ ଜଗାମାଥ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶରସଂକ୍ଷଯମ୍ ॥ 3-39-45 (17303)
ଚିନ୍ତଯାମାସ ଜିଷ୍ଣୁସ୍ତୁ ଭଗବନ୍ତଂ ହୁତାଶନମ୍।
ପୁରସ୍ତାଦକ୍ଷଯୌ ଦତ୍ତୌ ତୂଣୌ ଯେନାସ୍ଯ ଖାଣ୍ଡବେ ॥ 3-39-46 (17304)
କିଂ ନୁ ମୋକ୍ଷ୍ଯାମି ଧନୁଷା ଯନ୍ମେ ବାଣାଃ କ୍ଷଯଂ ଗତାଃ।
ଅଯଂ ଚ ପୁରୁଷଃ କୋପି ବାଣାନ୍ଗ୍ରସତି ସର୍ବଶଃ ॥ 3-39-47 (17305)
ଅହମେନଂ ଧନୁଷ୍କୋଟ୍ଯା ରଶୂଲାଗ୍ରେଣେବ କୁଞ୍ଜରମ୍।
ନଯାମି ଦଣ୍ଡଧାରସ୍ଯ ଯମସ୍ଯ ସଦନଂ ପ୍ରତି ॥ 3-39-48 (17306)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯାଥ ଧନୁଷ୍କୋଟ୍ଯା ଜ୍ଯାପାଶେନାବକୃଷ୍ଯ ଚ।
ମୁଷ୍ଟିଭିଶ୍ଚାପି ହତବାନ୍ବଜ୍ରକଲ୍ପୈର୍ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-39-49 (17307)
ସଂପ୍ରାଯୁଧ୍ଯଦ୍ଧନୁଷ୍କୋଟ୍ଯା କୌନ୍ତେଯଃ ପରବୀରହା।
ତଦପ୍ଯସ୍ଯ ଧନୁର୍ଦିବ୍ଯଂ ଜଗ୍ରାହ ଗିରିଗୋଚରଃ ॥ 3-39-50 (17308)
ତତୋଽର୍ଜୁନୋ ଗ୍ରସ୍ତଧନୁଃ ଖଙ୍ଗପାଣିରତିଷ୍ଠତ।
ଯୁଦ୍ଧସ୍ଯାନ୍ତମଭୀପ୍ସନ୍ବୈ ବେଗେନାଭିଜଗାମ ତମ୍ ॥ 3-39-51 (17309)
ତସ୍ଯ ମୂର୍ଧ୍ନି ଶିତଂ ଖଙ୍ଗମସକ୍ତଂ ପର୍ବତେଷ୍ବପି।
ମୁମୋଯ ଭୁଜବୀର୍ଯେଣ ବିକ୍ରମ୍ଯ କୁରୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-39-52 (17310)
ତକସ୍ଯ ମୂର୍ଧାନମାସାଦ୍ଯ ପଫାଲାସିବରୋ ହି ସଃ।
ତତୋ ବୃକ୍ଷୈଃ ଶିଲାଭିଶ୍ଚ ଯୋଧଯାମାସ ଫଲ୍ଗୁନଃ ॥ 3-39-53 (17311)
ତଦା ବୃକ୍ଷାନ୍ମହାକାଯଃ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଦଥୋ ଶିଲାଃ।
କିରାତରୂପୀ ଭଗବାଂସ୍ତତଃ ପାର୍ଥୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-39-54 (17312)
ମୁଷ୍ଟିଭିର୍ବଜ୍ରସଂସ୍ପର୍ଶୈର୍ଧୂମମୁତ୍ପାଦଯନ୍ମୁଖେ।
ପ୍ରଜହାର ଦୁରାଧର୍ଷେ କିରାତସମରୂପିଣି ॥ 3-39-55 (17313)
ତତଃ ଶକ୍ରାଶନିସମୈର୍ମୁଷ୍ଟିଭିର୍ଭୃଶଦାରୁଣୈଃ।
କିରାତରୂପୀ ଭଗବାନର୍ଦଯାମାସ ଫଲ୍ଗୁନମ୍ ॥ 3-39-56 (17314)
ତତଶ୍ଚଟଚଟାଶବ୍ଦଃ ସୁଧୋରଃ ସମଜାଯତ।
ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ଚ ମୁଷ୍ଟୀନାଂ କିରାତସ୍ ଚ ଯୁଧ୍ଯତଃ ॥ 3-39-57 (17315)
ସୁମୁହୂର୍ତଂ ତଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧମଭବଲ୍ଲୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଭୁଜପ୍ରହାରସଂଯୁକ୍ତଂ ବୃତ୍ରବାସବଯୋରିବ ॥ 3-39-58 (17316)
ମହାରାଜ ତତୋ ଜିଷ୍ଣୁଃ କିରାତମୁରସା ବଲୀ।
ପାଣ୍ଡବଂ ଚ ବିଚେଷ୍ଟନ୍ତଂ କିରାତୋପ୍ଯହନଦ୍ବଲାତ୍ ॥ 3-39-59 (17317)
ତଯୋର୍ଭୁଜବିନିଷ୍ପେଷାତ୍ସଂଧର୍ଷେଣୋରସୋସ୍ତଥା।
ସମଜାଯତ ଗାତ୍ରେଷୁ ପାବକୋଽଙ୍ଗାରଧୂମବାନ୍ ॥ 3-39-60 (17318)
ତତ ଏନଂ ମହାଦେବଃ ପୀଡ୍ଯ ଗାତ୍ରୈଃ ସୁପୀଡିତମ୍।
ତେଜସା ବ୍କ୍ରମଦ୍ରୋଷାଚ୍ଚେତସ୍ତସ୍ଯ ବିମୋହଯନ୍ ॥ 3-39-61 (17319)
ତତୋଽଭିପୀଡିତୈର୍ଗାତ୍ରୈଃ ପିଣ୍ଡୀକୃତ ଇବାବଭୌ।
ଫଲ୍ଗୁନୋ ଗାତ୍ରସଂରୁଦ୍ଧୋ ଦେବଦେବେନ ଭାରତ ॥ 3-39-62 (17320)
ନିରୁଚ୍ଛ୍ବାସୋଽଭବଚ୍ଚୈବ ସନ୍ନିରୁଦ୍ଧୋ ମହାମନାଃ।
ତତଃ ପପାତ ସଂମୂଢସ୍ତତଃ ପ୍ରୀତୋଽଭବଦ୍ଭବଃ ॥ 3-39-63 (17321)
ସ ମୁହୂର୍ତଂ ତଥା ଭୂତ୍ବା ସଚେତାଃ ପୁନରୁତ୍ଥିତଃ।
ରୁଧିରେଣାପ୍ଲୁତାଙ୍ଗସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡବୋ ଭୃଶଦୁଃଖିତଃ ॥ 3-39-64 (17322)
ଶରଣ୍ଯଂ ଶରଣଂ ଗତ୍ବା ଭଗବନ୍ତଂ ପିନାକିନମ୍।
ମୃନ୍ମଯଂ ସ୍ଣ୍ଡିଲଂ କୃତ୍ବାମାଲ୍ଯେନାପୂଜଯଦ୍ଭବମ୍ ॥ 3-39-65 (17323)
ତଚ୍ଚ ମାଲ୍ଯଂ ତଦା ପାର୍ଥଃ କିରାତଶିରସି ସ୍ଥିତମ୍।
ଅପଶ୍ଯତ୍ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ହର୍ଷେଣ ପ୍ରକୃତିଂ ଗତଃ ॥ 3-39-66 (17324)
ପପାତ ପାଦଯୋସ୍ତସ୍ଯ ତତଃ ପ୍ରୀତୋଽଭବଦ୍ଭବଃ।
[ଉବାଚ ଚୈନଂ ବଚସା ମେଘଗମ୍ଭୀରଗୀର୍ହସଃ।
ଜାତବିସ୍ମଯମାଲୋକ୍ଯ ତତଃ କ୍ଷୀଣାଙ୍ଗସଂହତିମ୍ ॥ 3-39-67 (17325)
ଭବ ଉବାଚ। 3-39-68x (1874)
ଭୋଭୋ ଫଲ୍ଗୁନ ତୁଷ୍ଟୋସ୍ମି କର୍ମଣାଽପ୍ରତିମେନ ତେ।
ଶୌର୍ଯେଣାନେନ ଧୃତ୍ଯା ଚ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ନାସ୍ତି ତେ ସମଃ ॥ 3-39-68 (17326)
ସମଂ ତେଜଶ୍ଚ ବୀର୍ଯଂ ଚ ମମାଦ୍ଯ ତବ ଚାନଘ।
ପ୍ରୀତସ୍ତେଽହଂ ମହାବାହୋ ପଶ୍ଯ ମାଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-39-69 (17327)
ଦଦାମି ତେ ବିଶାଲାକ୍ଷ ଚକ୍ଷୁଃ ପୂର୍ବଂ ମୁନିର୍ଭବାନ୍।
ବିଜେଷ୍ଯସି ରଣେ ଶତ୍ରୂନପି ସର୍ବାନ୍ଦିବୌକସଃ ॥ 3-39-70 (17328)
[ପ୍ରୀତ୍ଯା ଚ ତେଽହଂ ଦାସ୍ଯାମି ଯଦସ୍ତ୍ରମନିବାରିତମ୍।
ତ୍ବଂ ହି ଶକ୍ତୋ ମଦୀଯଂ ତଦସ୍ତ୍ରଂ ଧାରଯିତୁଂ କ୍ଷଣାତ୍ ॥] 3-39-71 (17329)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-39-72x (1875)
ତତୋ ଦେବଂ ମହାଦେବଂ ଗିରିଶଂ ଶୂନପାଣିନମ୍।
ଦଦର୍ଶ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ତତ୍ର ସହ ଦେବ୍ଯା ମହାଦ୍ଯୁତିମ୍ ॥ 3-39-72 (17330)
ସ ଜାନୁଭ୍ଯାଂ ମହୀଂ ଗତ୍ବା ଶିରସା ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରସାଦଯାମାସ ହରଂ ପାର୍ଥଃ ପରପୁରଂଜଯଃ ॥ 3-39-73 (17331)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-39-74x (1876)
କପର୍ଦିନ୍ସର୍ବଭୂତେଶ ଭଗନେତ୍ରନିପାତନ।
[ଦେବଦେବ ମହାଦେବ ନୀଲଗ୍ରୀବ ଜଟାଧର ॥ 3-39-74 (17332)
କାରଣାନାଂ ଚ ପରମଂ ଜାନେ ତ୍ବାଂ ତ୍ର୍ଯମ୍ବକଂ ବିଭୁମ୍।
ଦେବାନାଂ ଚ ଗତିଂ ଦେବଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସୂତମିଦଂ ଜଗତ୍ ॥ 3-39-75 (17333)
ଅଜେଯସ୍ତ୍ବଂ ତ୍ରିଭିର୍ଲୋକୈଃ ସଦେବାସୁରମାନୁଷୈଃ।
ଶିବାଯ ବିଷ୍ଣୁରୂପାଯ ବିଷ୍ଣବେ ଶିବରୂପିଣେ ॥ 3-39-76 (17334)
ଦକ୍ଷିଯଜ୍ଞବିନାଶାଯ ହରିରୂପାଯ ତେ ନମଃ।
ଲଲାଟାକ୍ଷାଯ ଶର୍ବାଯ ମୀଢୁଷେ ଶୂଲପାଣଯେ ॥ 3-39-77 (17335)
ପିନାକଗୋପ୍ତ୍ରେ ସୂର୍ଯାଯ ମଙ୍ଗଲ୍ଯାଯ ଚ ବେଧସେ।
ପ୍ରସାଦଯେ ତ୍ବାଂ ଭଗବନ୍ସର୍ବଭୂତମହେଶ୍ବର ॥ 3-39-78 (17336)
ଗଣେଶଂ ଜଗତଃ ଶମ୍ଭୁଂ ଲୋକକାରଣକାରଣମ୍।
ପ୍ରଧାନପୁରୁଷାତୀତଂ ପରଂ ସୂକ୍ଷ୍ମତରଂ ହରମ୍ ॥ 3-39-79 (17337)
ବ୍ଯତିକ୍ରମଂ ମେ ଭଗବନ୍କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ଶଂକର।
ଭଗବନ୍ଦର୍ଶନାକାଙ୍କ୍ଷୀ ପ୍ରାପ୍ତୋସ୍ମୀମଂ ମହାଗିରିମ୍ ॥ 3-39-80 (17338)
ଦଯିତଂ ତବ ଦେବେଶ ତାପସାଲଯମୁତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରସାଦଯେ ତ୍ବାଂ ଭଗବନ୍ସର୍ବଲୋକନମସ୍କୃତମ୍ ॥ 3-39-81 (17339)
କୃତୋ ମଯାଽଯମଜ୍ଞାନାଦ୍ବିମର୍ଦୋ ଯସ୍ତ୍ବଯା ସହ।
ଶରଣଂ ପ୍ରତିପନ୍ନାଯ ତତ୍କ୍ଷମସ୍ବାଦ୍ଯ ଶଂକର ॥ 3-39-82 (17340)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-39-83x (1877)
ତମୁବାଚ ମହାତେଜାଃ ପ୍ରହସନ୍ବୃଷଭଧ୍ବଜଃ।
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ରୁଚିରଂ ବାହୁଂ କ୍ଷାନ୍ତମିତ୍ଯେବ ଫଲ୍ଗୁନମ୍ ॥ 3-39-83 (17341)
ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ଚ ବାହୁଭ୍ଯାଂ ପ୍ରୀତାତ୍ମା ଭଗବାନ୍ହରଃ।
ପୁନଃ ପାର୍ଥଂ ସାନ୍ତ୍ବପୂର୍ବମୁବାଚ ବୃଷଭଧ୍ବଜଃ ॥ 3-39-84 (17342)
`ଗଙ୍ଗାଙ୍ଗିତଜଟଃ ଶର୍ବଃ ପାର୍ଥସ୍ଯାମିତତେଜସଃ।
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ରୁଚିରଂ ବାହୁଂ ବୃତ୍ତଂ ତାମ୍ରତଲାଙ୍ଗୁଲିମ୍ ॥' 3-39-85 (17343)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୈରାତପର୍ବଣି ଏକୋନଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 39 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-39-4 ଭୂତୈଃ ପ୍ରମଥାଖ୍ଯୈଃ ସ୍ବପାର୍ଷଦୈଃ ॥ 3-39-13 ସମଂ ଏକକାଲମ୍ ॥ 3-39-15 ଅଶନିର୍ମେଧଜଂ ବଜ୍ରମ୍। ବଜ୍ରଂ ଇନ୍ଦ୍ରପ୍ରହରଣମ୍। ସଂନିଷାତୋ ଯୋଗଃ ॥ 3-39-16 ସ ଦାନବଃ ରାକ୍ଷସମିବ ॥ 3-39-20 ଅଭିପନ୍ନଃ ପରିଗୃହୀତଃ କାମାନତ୍। ଯଦୃଚ୍ଛାତଃ। ପରିଭବାତ୍ ମମାଭିଭବାଯ ॥ 3-39-23 ମତ୍କୃତେ ମନ୍ନିମିତ୍ତମ୍। ବନମନ୍ତିକାଦ୍ବନସ୍ଯ ସମୀପେ ॥ 3-39-24 ପ୍ରରୋଚିତଃ ସ୍ବୀକୃତଃ ॥ 3-39-30 ଦୋଷାନ୍ମୃଗଯା ଧର୍ମାତିକ୍ରମରୂପାନ୍ ॥ 3-39-34 ନାରାଚାନ୍ ଶରଜାତିଭେଦାନ୍ ॥ 3-39-39 ଅହୋଽଯମିତି ସଂଧିରାର୍ଷଃ ॥ 3-39-41 ସହିତୁଂ ସୋଢୁମ୍ ॥ 3-39-52 ଅସକ୍ତମକୁଣ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-39-53 ପଫାଲ ବିଶୀର୍ଣ 3-39-55 ଧୂମଂ କ୍ରୋଧାବେଶେନ ॥ 3-39-61 ପୀଡ୍ଯ ନିପୀଡ୍ଯ ॥ 3-39-62 ଗାତ୍ରେଷୁ ସଂରୁଦ୍ଧଶ୍ଚଲନହୀନଃ ॥ 3-39-66 ପ୍ରକୃତିଂ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ଯମ୍ ॥ 3-39-70 ଚକ୍ଷୁଃ ଦିବ୍ଯଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 3-39-77 ମୀଢୁଷେ ବର୍ଷକାଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 040
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.40. ଅଧ୍ଯାଯଃ 040
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମହାଦେବେନ ପାର୍ଥାଯ ସ୍ବଗ୍ରସ୍ତଗାଣ୍ଡୀବାଦିପ୍ରତ୍ଯର୍ପଣପୂର୍ବକଂ ପାଶୁପତାସ୍ତ୍ରପ୍ରଦାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-40-0 (17344)
ଦେବଦେବ ଉବାଚ। 3-40-0x (1878)
ନରସ୍ତ୍ବଂ ପୂର୍ବଦେହେ ବୈ ନାରାଯଣସହାଯବାନ୍।
ବଦର୍ଯାଂ ତପ୍ତବାନୁଗ୍ରଂ ତପୋ ବର୍ଷାଯୁତାନ୍ବହୂନ୍ ॥ 3-40-1 (17345)
ତ୍ବଯି ବା ପରମଂ ତେଜୋ ବିଷ୍ଣୌ ବା ପୁରୁଷୋତ୍ତମେ।
ଯୁବାଭ୍ଯାଂ ପୁରୁଷାଗ୍ର୍ଯାଭ୍ଯାଂ ତେଜସା ଧାର୍ଯତେ ଜଗତ୍ ॥ 3-40-2 (17346)
ଶକ୍ରାଭିଷେକେ ସୁମହଦ୍ଧନୁର୍ଜଲଦନିଃସ୍ବନମ୍।
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଦାନବାଃ ଶସ୍ତାସ୍ତ୍ବଯା କୃଷ୍ଣେନ ଚ ପ୍ରଭୋ ॥ 3-40-3 (17347)
ତଦେତଦେବ ଗାଣ୍ଡୀବଂ ତବ ପାର୍ଥ କରୋଚିତମ୍।
ଭାଯାମାସ୍ଥାଯ ତଦ୍ଗ୍ରସ୍ତଂ ମଯା ପୁରୁଷସତ୍ତମ ॥ 3-40-4 (17348)
ତୂଣୌ ଚାପ୍ଯକ୍ଷଯୌ ଭୂଯସ୍ତବ ପାର୍ଥ କରୋଚିତୌ।
ଭବିଷ୍ଯତି ଶରୀରଂ ଚ ନୀରୁଜଂ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-40-5 (17349)
ପ୍ରୀତିମାନସ୍ମି ବୈ ପାର୍ଥ ଭବାନ୍ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
ଗୃହାଣ ବରମସ୍ମତ୍ତଃ କାଙ୍କ୍ଷିତଂ ଯନ୍ନରର୍ଷଭ ॥ 3-40-6 (17350)
ନ ତ୍ବଯା ସଦୃଶଃ କଶ୍ଚିତ୍ପୁମାନ୍ମର୍ତ୍ଯେଷୁ ଭାରତ।
ଦିବି ବା ବର୍ତତେ ତ୍ରଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରଧାନମରିଂଦମ ॥ 3-40-7 (17351)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-40-8x (1879)
ବରଂ ଦଦାସି ଚେନ୍ମହ୍ଯଂ କାମଂ ପ୍ରୀତ୍ଯା ବୃଷଧ୍ବଜ।
କାମଯେ ଦିବ୍ଯାମସ୍ତ୍ରଂ ତଦ୍ଧୋରଂ ପାଶୁପତଂ ପ୍ରଭୋ ॥ 3-40-8 (17352)
ଯତ୍ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମଶିରୋ ନାମ ରୌଦ୍ରଂ ଭୀମପରାକ୍ରମମ୍।
ଯୁଗାନ୍ତେ ଦାରୁଣେ ପ୍ରାପ୍ତେ କୃତ୍ସ୍ନଂ ସଂହରତେ ଜଗତ୍ ॥ 3-40-9 (17353)
[କର୍ଣଭୀଷ୍ମକୃପଦ୍ରୋଣୈର୍ଭବିତା ତୁ ମହାହବଃ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହାଦେବ ଜଯେଯଂ ତାନ୍ଯଥା ଯୁଧି ॥] 3-40-10 (17354)
ଜଯେଯଂ ଯେନ ସଂଗ୍ରାମେ ଦାନବାନ୍ରାକ୍ଷସାଂସ୍ତଥା।
ରାଜ୍ଞଶ୍ଚୈବ ପିଶାଚାଂଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବାନଥପନ୍ନଗାନ୍ ॥ 3-40-11 (17355)
ଯସ୍ମିଞ୍ଶୂଲସହସ୍ରାଣି ଗଦାଶ୍ଚୋଗ୍ରପ୍ରଦର୍ଶନାଃ।
ଶରାଶ୍ଚାଶୀବିଷାକାରାଃ ସଂଭବନ୍ତ୍ଯନୁମନ୍ତ୍ରିତାଃ ॥ 3-40-12 (17356)
ଯୁଧ୍ଯେଯଂ ଯେନ ଭୀଷ୍ମେଣ ଦ୍ରୋଣେନ ଚ କୃପେଣ ଚ।
ସୂତପୁତ୍ରେଣ ଚ ରଣେ ନିତ୍ଯଂ କଟୁକଭାଷିଣା ॥ 3-40-13 (17357)
ଏଷ ମେ ପ୍ରଥମଃ କାମୋ ଭଗବନ୍ଭଗନେତ୍ରହନ୍।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ବିନିର୍ବୃତ୍ତଃ ସମର୍ଥଃ ସ୍ଯାମହଂ ଯଥା ॥ 3-40-14 (17358)
ଭବ ଉବାଚ। a30-11-15x (1880)
ଦଦାମି ତେଽସ୍ତ୍ରଂ ଦଯିତମହଂ ପାଶୁପତଂ ବିଭୋ।
ସମର୍ଥୋ ଧାରଣେ ମୋକ୍ଷେ ସଂହାରେଽପି ଚ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-40-15 (17359)
ନ ତଦ୍ବେଦ ମହେନ୍ଦ୍ରୋପି ନ ଯମୋ ନ ଚ ଯକ୍ଷରାଟ୍।
ବରୁଣୋପ୍ଯଥବା ବାଯୁଃ କୁତୋ ବେତ୍ସ୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ ॥ 3-40-16 (17360)
ନ ତ୍ବଯା ସହସା ପାର୍ଥ ମୋକ୍ତବ୍ଯଂ ପୁରୁଷେ କ୍ବଚିତ୍।
ଜଗଦ୍ବିନିର୍ଦହେତ୍ସର୍ବମଲ୍ପତେଜସି ପାତିତମ୍ ॥ 3-40-17 (17361)
ଅବଧ୍ଯୋ ନାମ ନାସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ସଚରାଚରେ।
ମନସା ଚକ୍ଷୁଷା ବାଚା ଧନୁଷା ଚ ନିପାତ୍ଯତେ ॥ 3-40-18 (17362)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-40-19x (1881)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତ୍ବରିତଃ ପାର୍ଥଃ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ସମାହିତଃ।
ଉପସଂଗୃହ୍ଯ ବିଶ୍ବେଶମଧୀଷ୍ବେତ୍ଯଥ ସୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-40-19 (17363)
ତତସ୍ତ୍ବଧ୍ଯାପଯାମାସ ସରହସ୍ଯନିବର୍ତନମ୍।
ତଦସ୍ତ୍ରଂ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ମୂର୍ତିମନ୍ତମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 3-40-20 (17364)
ଉପତସ୍ଥେ ମହାତ୍ମାନଂ ଯଥା ତ୍ର୍ଯକ୍ଷମୁମାପତିମ୍।
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ତଚ୍ଚାପି ପ୍ରୀତିମାନର୍ଜୁନସ୍ତଦା ॥ 3-40-21 (17365)
ତତଶ୍ଚଚାଲ ପୃଥିବୀ ସପର୍ବତବନଦ୍ରୁମା।
ସସାଗରବନୋଦ୍ଦେଶା ସଗ୍ରାମନଗରାକରା ॥ 3-40-22 (17366)
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିଘୋଷାଶ୍ଚ ଭେରୀଣାଂ ଚ ସହସ୍ରଶଃ।
ତସ୍ମିନମୁହୂର୍ତେ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ନିର୍ଘାତଶ୍ଚ ମହାନଭୂତ୍ ॥ 3-40-23 (17367)
ଅଥାସ୍ତ୍ରଂ ଜାଜ୍ବଲଦ୍ଧୋରଂ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯାମିତୌଜସଃ।
ମୂର୍ତିମଦ୍ବିଷ୍ଠିତଂ ପାର୍ଶ୍ବେ ଦଦୃଶୁର୍ଦେବଦାନବାଃ ॥ 3-40-24 (17368)
ସ୍ପୃଷ୍ଟସ୍ଯ ତ୍ର୍ଯମ୍ବକେଣାଥ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯାମିତୌଜସଃ।
ଯତ୍କିଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ଯନୁଜ୍ଞାତସ୍ତ୍ର୍ଯମ୍ବକେଣ ତଦାଽର୍ଜୁନଃ ॥ 3-40-25 (17369)
ସ୍ବର୍ଗଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ଯନୁଜ୍ଞାତସ୍ତ୍ର୍ଯମ୍ବକେଣ ତଦାଽର୍ଜୁନଃ।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ରାଜନ୍ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭବମୈକ୍ଷତ । 3-40-26 (17370)
ତତଃ ପ୍ରଭୁସ୍ତ୍ରିଦିବନିବାସିନାଂ ବସୀ
ମହାମତିର୍ଗିରିଶ ଉମାପତିଃ ଶିବଃ।
ଧନୁର୍ମହଦ୍ଦିତିଜପିଶାଚସୂଦନଂ
ଦଦୌ ଭବଃ ପୁରୁଷବରାଯ ଗାଣ୍ଡିବମ୍ ॥ 3-40-27 (17371)
ତତଃ ଶୁଭଂ ଗିରିବରମୀଶ୍ବରସ୍ତଦା
ସହୋମଯାଽସିତତଟସାନୁକନ୍ଦରମ୍।
ବିହାଯ ତଂ ପତଗମହର୍ଷିସେବିତଂ
ଜଗାମ ସ୍ବଂ ପୁରୁଷବରସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 3-40-28 (17372)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୈରାତପର୍ବଣି ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 40 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-40-3 ଶସ୍ତାଃ ମାରିତାଃ ॥ 3-40-7 ତ୍ବତ୍ପ୍ରଧାନଂ ତ୍ବମେବ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ରଯସ୍ମିନ୍ କ୍ଷତ୍ରେ ॥ 3-40-14 ବିନିର୍ବୃତ୍ତଃ ବିଶେଷେଣ କୃତକୃତ୍ଯଃ ॥ 3-40-15 ସଂହାରେ ନିବର୍ତନେ ॥ 3-40-18 ମନସା ସଂକଲ୍ପମାତ୍ରେଣ ନିପାତ୍ଯତେ ଶତ୍ରୁଃ ଧନୁଷେତି ବାଣପ୍ରଯୋଗେଣ ॥ 3-40-19 ଅଧୀଷ୍ବ ଅଧ୍ଯାପଯ ॥ 3-40-23 ନିର୍ଘାତ ଉତ୍ପାତଃ ॥ 3-40-27 ବଶୀ ବଶ ଇଚ୍ଛା ତଦ୍ବାନ୍। ତଜ୍ଜଯୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 041
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.41. ଅଧ୍ଯାଯଃ 041
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯମବରୁଣକୁବେରୈରର୍ଜୁନାଯାସ୍ତ୍ରଦାନମ୍ ॥ 1 ॥ ଅର୍ଜୁନଂପ୍ରତି ଶକ୍ରେଣ ସ୍ବର୍ଗାଗମନଚୋଦନା ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-41-0 (17373)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-41-0x (1882)
ତସ୍ଯ ସଂପଶ୍ଯତସ୍ତ୍ବେବ ପିନାକୀ ଗୋବୃଷଧ୍ବଜଃ।
ଜଗାମାଦର୍ଶନଂ ଭାନୁର୍ଲୋକସ୍ଯେବାସ୍ତମୀଯିବାନ୍ ॥ 3-41-1 (17374)
ତତୋଽର୍ଜୁନଃ ପରଂ ଚକ୍ରେ ବିସ୍ମଯଂ ପରବୀରହା।
ମଯା ସାକ୍ଷାନ୍ମହାଦେବୋ ଦୃଷ୍ଟ ଇତ୍ଯେବ ଭାରତ ॥ 3-41-2 (17375)
ଧନ୍ଯୋସ୍ମ୍ଯନୁଗୃହୀତୋସ୍ମି ଯନ୍ମଯା ତ୍ର୍ଯମ୍ବକୋ ହରଃ।
ପିନାକୀ ବରଦୋ ରୂପୀ ଦୃଷ୍ଟଃ ସ୍ପୃଷ୍ଟଶ୍ଟ ପାଣିନା ॥ 3-41-3 (17376)
କୃତାର୍ଥଂ ଚାବଗଚ୍ଛାମି ପରମାତ୍ମାନମାତ୍ମନା।
ଶତ୍ରୂଂଶ୍ଚ ବିଜିତାନ୍ସର୍ବାନ୍ନିର୍ବୃତ୍ତଂ ଚ ପ୍ରଯୋଜନମ୍ ॥ 3-41-4 (17377)
ଇତ୍ଯେବଂ ଚିନ୍ତଯାନସ୍ଯ ପାର୍ଥସ୍ଯାମିତତେଜସଃ।
ତତୋ ବୈଡୂର୍ଯବର୍ଣାଭୋ ଭାସଯନ୍ସର୍ବତୋ ଦିଶଃ।
ଯାଦୋଗଣବୃତଃ ଶ୍ରୀମାନାଜଗାମ ଜଲେଶ୍ବରଃ ॥ 3-41-5 (17378)
ନାଗୈର୍ନଦୈର୍ନଦୀଭିଶ୍ଚ ଦୈତ୍ଯୈଃ ସାଧ୍ଯୈର୍ମରୁଦ୍ଗଣୈଃ।
ବରୁଣୋ ଯାଦସାଂଭର୍ତା ବଶୀ ତଂ ଦେଶମାଗମତ୍ ॥ 3-41-6 (17379)
ଅଥ ଜାମ୍ବୂନଦବପୁର୍ବିମାନେନ ମହାର୍ଚିଷା।
କୁବେରଃ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ଯକ୍ଷୈରନୁଗତଃ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-41-7 (17380)
ବିଦ୍ଯୋତଯନ୍ନିବାକାଶମଦ୍ଭୁତୋପମଦର୍ଶନଃ।
ଧନାନାମଧିପଃ ଶ୍ରୀମାନର୍ଜୁନଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମାଗତଃ ॥ 3-41-8 (17381)
ତଥା ଲୋକାନ୍ତକଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଯମଃ ସାକ୍ଷାତ୍ପ୍ରତାପବାନ୍।
ମର୍ତ୍ଯମୂର୍ତିଧରୈଃ ସାର୍ଧଂ ପିତୃଭିର୍ଲୋକଭାବନୈଃ ॥ 3-41-9 (17382)
ଦଣ୍ଡପାଣିରଚିନ୍ତ୍ଯାତ୍ମା ସର୍ବଭୂତବିନାଶକୃତ୍।
ବୈବସ୍ବତୋ ଧର୍ମରାଜୋ ବିମାନେନାବଭାସଯନ୍ ॥ 3-41-10 (17383)
ତ୍ରୀଲ୍ଲୋକାନ୍ଗୁହ୍ଯକାଂଶ୍ଚୈବ ଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚୈବ ପନ୍ନଗାନ୍।
ଦ୍ବିତୀଯ ଇବ ମାର୍ତାଣ୍ଡୋ ଯୁଗାନ୍ତେ ସମୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-41-11 (17384)
ଭାନୁମନ୍ତି ବିଚିତ୍ରାଣି ଶିଖରାଣି ମହାଗିରେଃ।
ସମାସ୍ଥାଯାର୍ଜୁନଂ ତତ୍ରଦଦୃଶୁସ୍ତପସାନ୍ବିତମ୍ ॥ 3-41-12 (17385)
ତତୋ ମୁହୂର୍ତାଦ୍ଭଗବାନୈରାବତଶିରୋଗତଃ।
ଆଜଗାମ ସହେନ୍ଦ୍ରାଣ୍ଯା ଶକ୍ରଃ ସୁରଗଣୈର୍ବୃତଃ ॥ 3-41-13 (17386)
ପାଣ୍ଡୁରେଣାତପତ୍ରେଣ ଧ୍ରିଯମାଣେନ ମୂର୍ଧନି।
ଶୁଶୁଭେ ନାଗରାଜସ୍ଥଃ ସିତମଭ୍ରମିବ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-41-14 (17387)
ସଂସ୍ତୂଯମାନୋ ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଋଷିଭିଶ୍ଚ ତପୋଧନୈଃ।
ଶୃଙ୍ଗଂ ଗିରେଃ ସମାସାଦ୍ଯ ତସ୍ଥୌ ସୂର୍ଯ ଇବୋଦିତଃ ॥ 3-41-15 (17388)
ଅଥ ମେଘସ୍ବନୋ ଧୀମାନ୍ବ୍ଯାଜହାର ଶୁଭାଂ ଗିରମ୍।
ଯମଋ ପରମଧର୍ମଜ୍ଞୋ ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦିଶମାସ୍ଥିତଃ ॥ 3-41-16 (17389)
ଅର୍ଜୁନାର୍ଜୁନ ପଶ୍ଯାସ୍ମାଁଲ୍ଲୋକପାଲାନ୍ସମାଗତାନ୍।
ଦୃଷ୍ଟିଂ ତେ ବିତରାମୋଽଦ୍ଯ ଭବାନର୍ହତି ଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-41-17 (17390)
ପୂର୍ବର୍ଷିରମିତାତ୍ମା ତ୍ବଂ ନରୋ ନାମ ମହାବଲଃ।
ନିଯୋଗାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣସ୍ତାତ ମର୍ତ୍ଯତାଂ ସମୁପାଗତଃ ॥ 3-41-18 (17391)
ତ୍ବଯା ଚ ବସୁସଂଭୂତୋ ମହାବୀର୍ଯଃ ପିତାମହଃ।
ଭୀଷ୍ମଃ ପରମଧର୍ମାତ୍ମା ଜେତବ୍ଯଶ୍ଚ ରଣେଽନଘ ॥ 3-41-19 (17392)
କ୍ଷତ୍ରଂ ଚାଗ୍ନିସମସ୍ପର୍ଶଂ ଭାରଦ୍ବାଜେନ ରକ୍ଷିତମ୍।
ନିବାତକବଚାଶ୍ଚୈବ ସଂସାଧ୍ଯାଃ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-41-20 (17393)
ପିତୁର୍ମମାଂଶୋ ଦେବସ୍ଯ ସର୍ବଲୋକପ୍ରତାପିନଃ।
କର୍ଣଶ୍ବ ସୁମହାବୀର୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ବଧ୍ଯୋ ଧନଂଜଯ ॥ 3-41-21 (17394)
ଅଂଶାଶ୍ଚ କ୍ଷିତିସଂପ୍ରାପ୍ତା ଦେବଗନ୍ଧର୍ବରକ୍ଷସାମ୍।
ତ୍ବଯା ନିପାତିତା ଯୁଦ୍ଧେସ୍ବକର୍ମଫଲନିର୍ଜିତାମ୍।
ଗତିଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯନ୍ତି କୌନ୍ତେଯ ଯଥାସ୍ବମରିକର୍ଶନ ॥ 3-41-22 (17395)
ଅକ୍ଷଯା ତବ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ଲୋକେ ସ୍ଥାସଯ୍ତି ଫଲ୍ଗୁନ।
ତ୍ବଯା ସାକ୍ଷାନ୍ମହାଦେବସ୍ତୋଷିତୋ ହି ମହାମୃଧେ ॥ 3-41-23 (17396)
ଲଘ୍ବୀ ବସୁମତୀ ଚାପି କର୍ତବ୍ଯା ବିଷ୍ଣୁନା ସହ ॥ 3-41-24 (17397)
ଗୃହାଣାସ୍ତ୍ରଂ ମହାବାହୋ ଦଣ୍ଡମପ୍ରତିବାରଣମ୍।
ଅନେନାସ୍ତ୍ରେଣ ସୁମହତ୍ତ୍ବଂ ହି କର୍ମ କରିଷ୍ଯସି ॥ 3-41-25 (17398)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-41-26x (1883)
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ପାର୍ଥୋପି ବିଧିବତ୍କୁରୁନନ୍ଦନଃ।
ସମନ୍ତ୍ରଂ ସୋପରୋଧଂ ଚ ସମୋକ୍ଷବିନିବର୍ତନମ୍ ॥ 3-41-26 (17399)
ତତୋ ଜଲଧରଶ୍ଯାମୋ ବରୁଣୋ ଯାଦସାଂପତିଃ।
ପଶ୍ଚିମାଂ ଦିଶମାସ୍ଥାଯ ଗିରମୁଚ୍ଚାରଯନ୍ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-41-27 (17400)
ପାର୍ଥ କ୍ଷତ୍ରିଯମୁଖ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ।
ପଶ୍ଯ ମାଂ ପୃଥୁତାମ୍ରାକ୍ଷ ବରୁଣୋସ୍ମି ଜଲେଶ୍ବରଃ ॥ 3-41-28 (17401)
ମଯା ସମୁଦ୍ଯତାନ୍ପାଶାନ୍ବାରୁଣାନନିବାରିତାନ୍।
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ କୌନ୍ତେଯ ସହରହସ୍ଯନିବର୍ତନାନ୍ ॥ 3-41-29 (17402)
ଏଭିସ୍ତଦା ମଯା ବୀର ସଂଗ୍ରାମେ ତାରକାମଯେ।
ଦୈତେଯାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ସଂଯତାନି ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-41-30 (17403)
ତସ୍ମାଦିମାନ୍ମହାସତ୍ବ ମତ୍ପ୍ରସାଦସମୁତ୍ଥିତାନ୍।
ଗୃହାଣ ନ ହି ତେ ମୁଚ୍ଯେଦନ୍ତକୋପ୍ଯାତତାଯିନଃ ॥ 3-41-31 (17404)
ଅନେନ ତ୍ବଂ ଯଦାଽସ୍ତ୍ରେଣ ସଂଗ୍ରାମେ ବିଚରିଷ୍ଯସି।
ତଦା ନିଃକ୍ଷତ୍ରିଯା ଭୂମିର୍ଭବିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-41-32 (17405)
`ତତସ୍ତାନ୍ବାରୁଣାନସ୍ତ୍ରାନ୍ଦିବ୍ଯାନସ୍ତ୍ରବିଦାଂବରଃ।
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ବିଧିବଦ୍ବରୁଣାଦ୍ବାସବିସ୍ତଦା ॥' 3-41-33 (17406)
ତତଃ କୈଲାସନିଲଯୋ ଧନାଧ୍ଯକ୍ଷୋଽଭ୍ଯଭାପତ।
ଦତ୍ତେଷ୍ବସ୍ତ୍ରେଷୁ ଦିବ୍ଯେଷୁ ବରୁଣେନ ଯମେନ ଚ ॥ 3-41-34 (17407)
ପ୍ରୀତୋଽହମପି ତେ ପ୍ରାଜ୍ଞ ପାଣ୍ଡବେଯ ମହାହଲ।
ତ୍ବଯା ସହ ସମାଗମ୍ଯ ଅଜିତେନ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-41-35 (17408)
ସବ୍ଯସାଚିନ୍ମହାବାହୋ ପୂର୍ବଦେବ ସନାତନ।
ସହାସ୍ମାଭିର୍ଭବାଞ୍ଶ୍ରାନ୍ତଃ ପୁରାକଲ୍ପେଷୁ ନିତ୍ଯଶଃ ॥ 3-41-36 (17409)
ଦର୍ଶନଂ ତେ ତ୍ବିଦଂ ଦିବ୍ଯଂ ପ୍ରଦିଶାମି ନରର୍ଷଭ।
ଅମାନୁଷାନ୍ମହାବାହୋ ଦୁର୍ଜଯାନପି ଜେଷ୍ଯସି ॥ 3-41-37 (17410)
ମତ୍ତଶ୍ଚୈବ ଭବାନାଶୁ ଗୃହ୍ଣାତ୍ବସ୍ତ୍ରମନୁତ୍ତମମ୍।
ଅନେନ ତ୍ବମନୀକାନି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଧକ୍ଷ୍ଯସି ॥ 3-41-38 (17411)
ମତ୍ତୋଽପି ତ୍ବଂ ଗୃହାଣାସ୍ତ୍ରମନ୍ତର୍ଧାନଂ ପ୍ରିଯଂ ଭମ।
ଓଜସ୍ତେଜୋଦ୍ଯୁତିକରଂ ପ୍ରସ୍ବାପନମରାତିନୁତ୍ ॥ 3-41-39 (17412)
ମହାତ୍ମନା ଶଂକରେଣ ତ୍ରିପୁରଂ ନିହତଂ ଯାଦା।
ତଦୈତଦସ୍ତ୍ରଂ ନିର୍ମୁକ୍ତଂ ଯେନ ଦଗ୍ଧା ମହାସୁରାଃ ॥ 3-41-40 (17413)
ତ୍ବଦର୍ଥମୁଦ୍ଯତଂ ଚେଦଂ ମଯା ସତ୍ଯପରାକ୍ରମ।
ତ୍ବମର୍ହୋ ଧାରଣେ ଚାସ୍ଯ ମେରୁପ୍ରତିମଗୌରବ। 3-41-41 (17414)
ତତୋଽର୍ଜୁନୋ ମହାବାହୁର୍ବିଧିବତ୍କୁରୁନନ୍ଦନଃ।
କୌବେରମଧିଜଗ୍ରାହ ଦିବ୍ଯମସ୍ତ୍ରଂ ମହାବଲଃ ॥ 3-41-42 (17415)
ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଦେବରାଜଃ ପାର୍ଥମକ୍ଲିଷ୍ଟକାରିଣମ୍।
ସାନ୍ତ୍ବଯଞ୍ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯାବାଚାଦିବ୍ଯଦୁନ୍ଦୁଭିନିଃସ୍ବନଃ ॥ 3-41-43 (17416)
କୁନ୍ତୀମାତର୍ମହାବାହୋ ତ୍ବମୀଶାନଃ ପୁରାତନଃ।
ପରାଂ ସିଦ୍ଧିମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ ସାକ୍ଷାଦ୍ଦେବଗତିଂ ଗତଃ ॥ 3-41-44 (17417)
ଦେବକାର୍ଯଂ ତୁ ସୁମହତ୍ତ୍ବଯା କାର୍ଯମରିଂଦମ।
ଆରୋଢବ୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ସ୍ବର୍ଗଃ ସଜ୍ଜୀଭବ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-41-45 (17418)
ରଥୋ ମାତଲିସଂଯୁକ୍ତ ଆଗତସ୍ତ୍ବତ୍କୃତେ ମମ।
ତତ୍ର ତେଽହଂପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ସର୍ବାଣ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି କୌରବ ॥ 3-41-46 (17419)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଲୋକପାଲାଂସ୍ତୁ ସମେତାନ୍ଗିରିମୂର୍ଧନି।
ଜଗାମ ବିସ୍ମଯଂ ଧୀମାନ୍କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-41-47 (17420)
ତତୋଽର୍ଜୁନୋ ମହାତେଜା ଲୋକପାଲାନ୍ସମାଗତାନ୍।
ପୂଜଯାମାସ ବିଧିବଦ୍ବାଗ୍ଭିରଦ୍ଭିଃ ଫଲୈରପି ॥ 3-41-48 (17421)
ତତଃ ପ୍ରତିଯଯୁର୍ଦେବାଃ ପ୍ରତିପୂଜ୍ଯ ଧନଂଜଯମ୍।
ଯଥାଗତେନ ବିବୁଧାଃ ସର୍ବେ କାମଂ ମନୋଜବାଃ ॥ 3-41-49 (17422)
3-41-50 (17423)
ତତୋ ଽର୍ଜୁନୋ ମୁଦଂ ଲେଭେ ଲବ୍ଧାସ୍ତ୍ରଃ ପୁରୁଷର୍ପଭଃ।
କୃତାର୍ଥମଥ ଚାତ୍ମାନଂ ସ ମେନେ ପୂର୍ଣମାନସମ୍ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-41-4 ନିର୍ବୃତ୍ତଂ ନିଷ୍ପନ୍ନମ୍ ॥ 3-41-5 ଯାଦାଂସି ଜଲଜନ୍ତବସ୍ତେଷାଂ ଗଣଃ ॥ 3-41-6 ନାଗୈଃ ସର୍ପୈଃ ॥ 3-41-12 ଭାନୁମନ୍ତି ଦୀପ୍ତିମନ୍ତି ॥ 3-41-17 ବିତରାମୋ ଯଚ୍ଛାମଃ ॥ 3-41-20 ସଂସାଧ୍ଯାଃ ଜେତବ୍ଯାଃ ॥ 3-41-21 ମମ ପିତୁଃ ସୂର୍ଯସ୍ଯ ॥ 3-41-23 ମୃଧେସଂପ୍ରାମେ ॥ 3-41-24 ଲଧ୍ବୀ ଭାରଶୂନ୍ଯା ॥ 3-41-30 ସଂଯତାନି ବଦ୍ଧାନି ॥ 3-41-35 ଅଜିତେନ କୃଷ୍ଣେନ ଯଥା ତଥୈବ ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ॥ 3-41-36 ପୂର୍ବଦେବ ନର ॥ 3-41-41 ଉଦ୍ଯତମୁପସ୍ଥିତମ୍ .। 3-41-44 ଦେବଗତିଂ ଦେବାନାଂ ପରାଯଣତ୍ବମ୍ ॥ 3-41-45 ଆଗନ୍ତା ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଆଗନ୍ତା ଆଯାସ୍ଯତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 042
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.42. ଅଧ୍ଯାଯଃ 042
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପାର୍ଥେନ ମାତଲିସମାନୀତରଥାରୋହଣଏନ ସ୍ବର୍ଗଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-42-0 (17424)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-42-0x (1884)
ଗତେଷୁ ଲୋକପାଲେଷୁ ପାର୍ଥଃ ଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣଃ।
ଚିନ୍ତଯାମାସ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦେବରାଜରଥାଗମମ୍ ॥ 3-42-1 (17425)
ତସ୍ଯ ଚିନ୍ତଯମାନସ୍ଯ ଗୁଡାକେଶସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ରଥୋ ମାତଲିସଂଯୁକ୍ତ ଆଜଗାମ ମହାପ୍ରଭଃ ॥ 3-42-2 (17426)
ନଭୋ ବିତିମିରଂ କୁର୍ବଞ୍ଜଲଦାନ୍ପାଟଯନ୍ନିବ।
ଦିଶଃ ସଂପୂରଯନ୍ନାଦୈର୍ମହାମେଘରବୋପମୈଃ। 3-42-3 (17427)
ଅସଯଃ ଶକ୍ତଯୋ ଭୀମା ଗଦାଶ୍ଚୋଗ୍ରପ୍ରଦର୍ଶନାଃ।
ଦିବ୍ଯପ୍ରଭାବାଃ ପ୍ରାସାଶ୍ଚ ବିଦ୍ଯୁତଶ୍ଚ ମହାପ୍ରଭାଃ ॥ 3-42-4 (17428)
ତଥୈବାଶନଯଶ୍ଚୈବ ଚକ୍ରଯୁକ୍ତାସ୍ତୁଲାଗୁଡାଃ।
ବାଯୁସ୍ଫୋଟାଃ ସନିର୍ଘାତାଃ ଶଙ୍ଖମେଘସ୍ବନାସ୍ତଥା ॥ 3-42-5 (17429)
ତତ୍ରନାଗା ମହାକାଯା ଜ୍ବଲିତାସ୍ଯାଃ ସୁଦାରୁଣାଃ।
ସିତାଭ୍ରକୂଟପ୍ରତିମାଃ ସଂହତାଶ୍ଚ ଯଥୋପଲାଃ ॥ 3-42-6 (17430)
ଦଶବାଜିସହସ୍ରାଣି ହରୀଣାଂ ବାତରଂହସାମ୍।
ବହନ୍ତି ଯଂ ନେତ୍ରମୁଷଂ ଦିବ୍ଯଂ ମାଯାମଯଂ ରଥମ୍ ॥ 3-42-7 (17431)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯନ୍ମହାନୀଲଂ ବୈଜଯନ୍ତଂ ମହାପ୍ରଭମ୍।
ଧ୍ବଜମିନ୍ଦୀବରଶ୍ଯାମଂ ବଂଶଂ କନକଭୂଷଣମ୍ ॥ 3-42-8 (17432)
ତସ୍ମିନ୍ରଥେ ସ୍ଥିତଂ ସୂତଂ ତପ୍ତହେମବିଭୂଷିତମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥୋ ମହାବାହୁର୍ଦେବରାଜମତର୍କଯତ୍ ॥ 3-42-9 (17433)
ତଥା ତର୍କଯତସ୍ତସ୍ଯ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯାଥ ମାତଲିଃ।
ସନ୍ନତଃ ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ଭୂତ୍ବା ବାକ୍ଯମର୍ଜୁନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-42-10 (17434)
ଭୋଭୋ ଶକ୍ରାତ୍ମଜ ଶ୍ରୀମଞ୍ଶକ୍ରସ୍ତ୍ବାଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛତି।
ଆରୋହତୁ ଭବାଞ୍ଶୀଘ୍ରଂ ରଥମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ସଂଭତମ୍ ॥ 3-42-11 (17435)
ଆହ ମାମମରଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପିତା ତବ ଶତକ୍ରତୁଃ।
କୁନ୍ତୀସୁତମିହ ପ୍ରାପ୍ତଂ ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ତ୍ରିଦଶାଲଯାଃ ॥ 3-42-12 (17436)
ଏଷ ଶକ୍ରଃ ପରିବୃତୋ ଦେବୈର୍ଋଷିଗଣୈସ୍ତଥା।
ଗନ୍ଧର୍ବୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ତ୍ବାଂ ଦିଦୃକ୍ଷୁଃ ପ୍ରତୀକ୍ଷତେ ॥ 3-42-13 (17437)
ଅସ୍ମାଲ୍ଲୋକାଦ୍ଦେବଲୋକଂ ପାକଶାସନଶାସନାତ୍।
ମାରୋହ ତ୍ବଂ ମଯା ସାର୍ଧଂ ଲବ୍ଧାସ୍ତ୍ରଃ ପୁନରେଷ୍ଯସି ॥ 3-42-14 (17438)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-42-15x (1885)
ମାତଲେ ଗଚ୍ଛ ଶୀଘ୍ରଂ ତ୍ବମାରୋହସ୍ବ ରଥୋତ୍ତମମ୍।
ରାଜସୂଯାଶ୍ବମେଧାନାଂ ଶତୈରପି ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍ ॥ 3-42-15 (17439)
ପାର୍ଥିବୈଃ ସୁମହାଭାଗୈର୍ଯଜ୍ବଭିର୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଦୈବତୈର୍ବା ଦୁରାରୋହଂ ଦାନବୈର୍ବା ରଥୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-42-16 (17440)
ନାତପ୍ତତପସା ଶକ୍ଯ ଏଷ ଦିବ୍ଯୋ ମହାରଥଃ।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ବାଽପ୍ଯଥବା ସ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁମାରୋଢୁଂ କୁତ ଏବ ଚ ॥ 3-42-17 (17441)
ତ୍ବଯି ମତିଷ୍ଠିତେ ସାଧୋ ରଥସ୍ଥେ ସ୍ଥିରବାଜିନି।
ପଶ୍ଚାଦହମଥାରୋକ୍ଷ୍ଯେ ମୁକୃତୀ ସତ୍ପଥଂ ଯଥା ॥ 3-42-18 (17442)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-42-19x (1886)
ତସ୍ଯତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମାତଲିଃ ଶକ୍ରସାରଥିଃ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ଶୀଘ୍ରଂ ହଯାଞ୍ଜଗ୍ରାହ ରଶ୍ମିଭିଃ ॥ 3-42-19 (17443)
ତତୋଽର୍ଜୁନୋ ହୃଷ୍ଟମନା ଗଙ୍ଗାଯାମାପ୍ଲୁତଃ ଶୁଚିଃ।
ଜଜାପ ଜପ୍ଯଂ କୌନ୍ତେଯୋ ବିଧିବତ୍କୁରୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-42-20 (17444)
ତତଃ ପିତୃନ୍ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ତର୍ପଯିତ୍ବା ଯଥାବିଧି।
ମନ୍ଦରଂ ଶୈଲରାଜଂ ତମାପ୍ରଷ୍ଟୁମୁପଚକ୍ରମେ ॥ 3-42-21 (17445)
ସାଧୂନାଂ ପୁଣ୍ଯଶୀଲାନାଂ ମୁନୀନାଂ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାମ୍।
ତ୍ବଂ ସଦା ସଂଶ୍ରଯଃ ଶୈଲ ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗାଭିକାଙ୍କ୍ଷିଣାମ୍ ॥ 3-42-22 (17446)
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ସଦା ଶୈଲ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବିଶଃ।
ସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରାପ୍ତାଶ୍ଚରନ୍ତି ସ୍ମ ଦେବୈଃ ସହ ଗତବ୍ଯଥାଃ ॥ 3-42-23 (17447)
ଅଦ୍ରିରାଜ ମହାଶୈଲ ମୁନିସଂଶ୍ରଯ ତୀର୍ଥବନ୍।
ଗଚ୍ଛାମ୍ଯାମନ୍ତ୍ରଯିତ୍ବା ତ୍ବାଂ ସୁଖମସ୍ମ୍ଯୁଷିତସ୍ତ୍ବଯି ॥ 3-42-24 (17448)
ତବ ସାନୂନି କୁଞ୍ଜାଶ୍ଚ ନଦ୍ଯଃ ପ୍ରସ୍ରବଣାନି ଚ।
ତୀର୍ଥାନି ଚ ସୁପୁଣ୍ଯାନି ମଯା ଦୃଷ୍ଟାନ୍ଯନେକଶଃ ॥ 3-42-25 (17449)
ସୁସୁଗନ୍ଧାଶ୍ଚ ବୈର୍ଯୋଘାସ୍ତ୍ବଚ୍ଛରୀରବିନିଃସୃତାଃ।
ଅମୃତାସ୍ବାଦସୃଶାଃ ପୀତାଃ ପ୍ରସ୍ରବଣୋଦକାଃ ॥ 3-42-26 (17450)
ଶିଶୁର୍ଯଥା ପିତୁଶ୍ଚାଙ୍କେ ସୁଖଂ ଶେତେ ତଟେ ତଥା।
ମଯା ତବାଙ୍କେ ଲଲିତଂ ଶୈଲରାଜ ମହାପ୍ରଭୋ ॥ 3-42-27 (17451)
ଅପ୍ସରୋଗଣସଂକୀର୍ଣଏ ବ୍ରହ୍ମଘୋଷାନୁନାଦିତେ।
ସୁଖମସ୍ମ୍ଯୁଷିତଃ ଶୈଲ ତବ ସାନୁଷୁ ନିତ୍ଯଦା ॥ 3-42-28 (17452)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବାର୍ଜୁନଃ ଶୈଲମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପରବୀରହା।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ଦିବ୍ଯଂ ଦ୍ଯୋତଯନ୍ନିବ ଭାସ୍କରଃ ॥ 3-42-29 (17453)
ସ ତେନାଦିତ୍ଯରୂପେଣ ଦିବ୍ଯେନାଦ୍ଭୁତକର୍ମଣା।
ଊର୍ଧ୍ବମାଚକ୍ରମେ ଧୀମାନ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ କୁରୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-42-30 (17454)
ସୋଽଦର୍ଶନପଥଂ ଯାତୋ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଧର୍ମଚାରିଣାମ୍।
ଦଦର୍ଶାଦ୍ଭୁତରୂପାଣି ବିମାନାନି ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-42-31 (17455)
ନ ତତ୍ର ସୂର୍ଯଃ ସୋମୋ ବା ଦ୍ଯୋତତେ ନ ଚ ପାବକଃ।
ସ୍ବଯୈବ ପ୍ରଭଯା ତତ୍ର ଦ୍ଯୋତନ୍ତେ ପୁଣ୍ଯଲବ୍ଧଯା ॥ 3-42-32 (17456)
ତାରାରୂପାଣି ଯାନୀହ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଦ୍ଯୁତିମନ୍ତି ବୈ।
ଆକାଶେ ବିପ୍ରକୃଷ୍ଟତ୍ବାତ୍ତନୂନି ସୁମହାନ୍ତ୍ଯପି ॥ 3-42-33 (17457)
ତାନି ତତ୍ର ପ୍ରଭାସ୍ବନ୍ତି ରୂପବନ୍ତି ଚ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଦଦର୍ଶ ସ୍ବେଷୁ ଧିଷ୍ଣ୍ଯେଷୁ ଦୀପ୍ତିମନ୍ତି ସ୍ବଯାଽର୍ଚିଷା ॥ 3-42-34 (17458)
ତତ୍ର ରାଜର୍ଷଯଃ ସିଦ୍ଧା ବୀରାଶ୍ଚ ନିହତା ଯୁଧି।
ତପସା ଚ ଜିତଂ ସ୍ବର୍ଗଂ ସଂପେତୁଃ ଶତସଙ୍ଘଶଃ ॥ 3-42-35 (17459)
ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ସହସ୍ରାଣି ମୂର୍ଯଜ୍ବଲିତତେଜସାମ୍।
ଗୁହ୍ଯକାରନାମୃଷୀଣାଂ ଚ ତଥୈବାପ୍ସରସାଂ ଗଣାନ୍ ॥ 3-42-36 (17460)
ଲୋକାନାତ୍ମପ୍ରଭାନ୍ପଶ୍ଯନ୍ଫଲ୍ଗୁନୋ ବିସ୍ମଯାନ୍ବିତଃ।
ପପ୍ରଚ୍ଛ ମାତଲିଂ ପ୍ରୀତ୍ଯା ସ ଚାପ୍ଯେନମୁବାଚ ହ ॥ 3-42-37 (17461)
ଏତେ ସୁକୃତିନଃ ପାର୍ଥ ସ୍ବେଷୁ ଧିଷ୍ଣ୍ଯେଷ୍ବବସ୍ଥିତାଃ।
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟବାନସି ବିଭୋ ତାରାରୂପାଣି ଭୂତଲେ ॥ 3-42-38 (17462)
ତତୋଽପଶ୍ଯତ୍ସ୍ଥିତଂ ଦ୍ବାରି ମତ୍ତଂ ବିଜଯିନଂ ଗଜମ୍।
ଐରାବତଂ ଚତୁର୍ଦନ୍ତଂ କୈଲାସମିବ ଶୃଙ୍ଗିଣମ୍ ॥ 3-42-39 (17463)
ସ ସିଦ୍ଧମାର୍ଗମାକ୍ରମ୍ଯ କୁରୁପାଣ୍ଡବସତ୍ତମଃ।
ବ୍ଯରୋଚତ ଯଥାପୂର୍ବଂ ମାନ୍ଧାତା ପାର୍ଥିବୋତ୍ତମଃ ॥ 3-42-40 (17464)
ଅଭିଚକ୍ରାମ ଲୋକାନ୍ସ ରାଜ୍ଞାଂ ରାଜୀବଲୋଚନଃ ॥ 3-42-41 (17465)
[ଏବଂ ସ ସଂକ୍ରମଂସ୍ତତ୍ର ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହାଯଶାଃ ।]
ତତୋ ଦଦର୍ଶ ଶକ୍ରସ୍ଯ ପୁରୀଂ ତାମମରାବତୀମ୍ ॥ 3-42-42 (17466)
॥ ଇତି ରଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ବଣି ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 42 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-42-3 ପାଟଯନ୍ ଦ୍ବିଧାକୁର୍ବନ୍ ॥ 3-42-5 ତୁଲାଗୁଡାଃ ଭାଣ୍ଡଗୋଲକାଃ। ବାଯୁସ୍ଫୋଟାଃ ବେଗବଶାଦ୍ବାଯୁଂ ଜନଯନ୍ତଃ ॥ 3-42-7 ହରୀଣାଂ ପୀତକୌଶେଯସଂନିଭାନାଂ ବାଜିନାଂ ସହସ୍ରାଣୀତ୍ଯେକଦେଶାନ୍ବଯଃ ॥ 3-42-8 ବୈଜଯନ୍ତଂ ନାମ୍ନା ଦେବେନ୍ଦ୍ରଧ୍ବଜମ୍ ॥ 3-42-20 ଆପ୍ଲୁତଃ ସ୍ନାତଃ ॥ 3-42-27 ଲଲିତଂ କ୍ରୀଡିତମ୍ ॥ 3-42-33 ବିପ୍କୃଷ୍ଟତ୍ବାତ୍ ଦୂରତ୍ବାତ୍। ସୁମହାନ୍ତ୍ପି ତନୂନି ସୂକ୍ଷ୍ମାଣି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ॥ 3-42-34 ଧିଷ୍ଣ୍ଯେଷୁ ସ୍ଥାନେଷୁ ॥ 3-42-42 ସଂକ୍ରମନ୍ ଗଚ୍ଛନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 043
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.43. ଅଧ୍ଯାଯଃ 043
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରେଣାର୍ଜୁନସ୍ଯ ସବହୁମାନଂ ସ୍ବାର୍ଧାସନାରୋପଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-43-0 (17467)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-43-0x (1887)
ଦଦର୍ଶ ସ ପୁରୀଂ ରମ୍ଯାଂ ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତାମ୍।
ସର୍ବର୍ତୁକୁସୁମୈଃ ପୁଣ୍ଯୈଃ ପାଦପୈରୁପଶୋଭିତାମ୍ ॥ 3-43-1 (17468)
ତତ୍ର ସୌଗନ୍ଧିକାନାଂ ଚ ପୁଷ୍ପାଣାଂ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧିନାମ୍।
ଉପବୀଜ୍ଯମାନୋ ମିଶ୍ରେଣ ବାଯୁନା ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧିନା ॥ 3-43-2 (17469)
ନନ୍ଦନଂ ଚ ବନଂ ଦିବ୍ଯମପ୍ସରୋଗଣସେବିତମ୍।
ଦଦର୍ଶ ଦିବ୍ଯକୁସୁମୈରାହ୍ବଯଦ୍ଭିରିବ ଦ୍ରୁମୈଃ ॥ 3-43-3 (17470)
ନାତପ୍ତତପସା ଶକ୍ଯୋ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ନାନାହିତାଗ୍ନିନା।
ସ ଲୋକଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ତୄଣାଂ ନାପି ଯୁଦ୍ଧେ ପରାଙ୍ଯୁଖୈଃ ॥ 3-43-4 (17471)
ନାଯଜ୍ବଭିର୍ନାବ୍ରତିକୈର୍ନ ବେଦଶ୍ରୁତିବର୍ଜିତୈଃ।
ନାନାପ୍ଲୁତାଙ୍ଗୈସ୍ତୀର୍ଥେଷୁ ଯଜ୍ଞଦାନବହିଷ୍କୃତୈଃ ॥ 3-43-5 (17472)
ନାପି ଯଜ୍ଞହନୈଃ କ୍ଷୁଦ୍ରୈର୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଶକ୍ଯଃ କଥଂଚନ।
ପାନପୈର୍ଗୁରୁତଲ୍ପୈଶ୍ଚ ମାଂସାଦୈର୍ବା ଦୁରାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-43-6 (17473)
ସ ତଦ୍ଦିବ୍ଯଂ ବନଂ ପଶ୍ଯନ୍ଦିବ୍ଯଗୀତନିନାଦିତମ୍।
ପ୍ରବିବେଶ ମହାବାହୁଃ ଶକ୍ରସ୍ଯ ଦଯିତାଂ ପୁରୀମ୍ ॥ 3-43-7 (17474)
ତତ୍ର ଦେବବିମାନାନି କାମଗାନି ସହସ୍ରଶଃ।
ସଂସ୍ଥିତାନ୍ଯଭିଯାତାନି ଦଦର୍ଶାଯୁତଶସ୍ତଦା ॥ 3-43-8 (17475)
ସଂସ୍ତୂଯମାନୋ ଗନ୍ଧର୍ବୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ।
ପୁଷ୍ପଗନ୍ଧବହୈଃ ପୁଣ୍ଯୈର୍ବାଯୁଭିଶ୍ଚାନୁବୀଜିତଃ ॥ 3-43-9 (17476)
ତତୋ ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ପରମର୍ଷଯଃ।
ହୃଷ୍ଟାଃ ସଂପୂଜଯାମାସୁଃ ପାର୍ଥମକ୍ଲିଷ୍ଟକାରିଣମ୍ ॥ 3-43-10 (17477)
ଆସୀର୍ବାଦୈଃ ସ୍ତୂଯମାନୋ ଦିବ୍ଯବାଦିତ୍ରନିଃସ୍ବନୈଃ।
ପ୍ରତିପେଦେ ମହାବାହୁଃ ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିନାଦିତମ୍ ॥ 3-43-11 (17478)
ନକ୍ଷତ୍ରମାର୍ଗଂ ବିପୁଲଂ ସୁରବୀଥୀତି ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରାଜ୍ଞଯା ଯଯୌ ପାର୍ଥଃ ସ୍ତୂଯମାନଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-43-12 (17479)
ତତ୍ର ସାଧ୍ଯାସ୍ତଥା ବିଶ୍ବେ ମରୁତୋଽଥାଶ୍ବିନୌ ତଥା।
ଆଦିତ୍ଯା ବସବୋ ରୁଦ୍ରାସ୍ତଥା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯୋଽମଲାଃ ॥ 3-43-13 (17480)
ରାଜର୍ଷଯଶ୍ଚ ବହବୋ ଦିଲୀପପ୍ରମୁଖା ନୃପାଃ।
ତମ୍ବୁରୁର୍ନାରଦଶ୍ଚୈବ ଗନ୍ଧର୍ବୌ ଚ ହାହା ହୂହୂଃ ॥ 3-43-14 (17481)
ତାନ୍ସ ସର୍ବାନ୍ସମାଗମ୍ଯ ବିଧିବତ୍କୁରୁନନ୍ଦନଃ।
ତତୋଽପଶ୍ଯଦ୍ଦେବରାଜଂ ଶତକ୍ରତୁମରିଂଦମଃ ॥ 3-43-15 (17482)
ତତଃ ପାର୍ଥୋ ମହାବାହୁରବତୀର୍ଯ ରଥୋତ୍ତମାତ୍।
ଦଦର୍ଶ ସାକ୍ଷାଦ୍ଦେବେଶଂ ପିତରଂ ପାକଶାସନମ୍ ॥ 3-43-16 (17483)
ପାଣ୍ଡୁରେଣାତପତ୍ରେଣ ହେମଦଣ୍ଡେନ ଚାରୁଣା।
ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧାଧିବାସେନ ବ୍ଯଜନେନ ବିଧୂଯତା ॥ 3-43-17 (17484)
ବିଶ୍ବାବସୁପ୍ରଭୃତିନିର୍ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସ୍ତୁତିବନ୍ଦିଭିଃ।
ସ୍ତୂଯମାନଂ ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯୈଶ୍ଚ ଋଗ୍ଯଜୁଃସାମସଂସ୍ତବୈଃ ॥ 3-43-18 (17485)
ତତୋଽଭିଗମ୍ଯ କୌନ୍ତେଯଃ ଶିରସାଽଭ୍ଯଗମଦ୍ବଲୀ।
ସ ଚୈନଂ ବୃତ୍ତପୀନାଭ୍ଯାଂ ବାହୁଭ୍ଯାଂ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣତ ॥ 3-43-19 (17486)
ତତଃ ଶକ୍ରାସନେ ପୁଣ୍ଯେ ଦେବର୍ଷିଗଣସେବିତେ।
ଶକ୍ରଃ ପାଣୌ ଗୃହୀତ୍ବୈନମୁପାବେଶଯଦନ୍ତିକେ ॥ 3-43-20 (17487)
ମୂର୍ଧି ଚୈନମୁପାଘ୍ରାଯ ଦେବେନ୍ଦ୍ରଃ ପରବୀରହା।
ଅଙ୍କମାରୋପଯାମାସ ପ୍ରଶ୍ରଯାବନତଂ ତଦା ॥ 3-43-21 (17488)
ସହସ୍ରାକ୍ଷନିଯୋଗାତ୍ସ ପାର୍ଥଃ ଶକ୍ରାସନଂ ତଦା।
ଆରୁରୁକ୍ଷୁରମେଯାତ୍ମା ଦ୍ବିତୀଯ ଇବବାସବଃ ॥ 3-43-22 (17489)
ତତଃ ପ୍ରେମ୍ଣା ବୃତ୍ରଶତ୍ରୁରର୍ଜୁନସ୍ଯ ଶୁଭଂ ମୁଖମ୍।
ପସ୍ପର୍ଶ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧେନ କରେଣ ପରିସାନ୍ତ୍ବଯନ୍ ॥ 3-43-23 (17490)
ପ୍ରମାର୍ଜମାନଃ ଶନକୈର୍ବାହୂ ଚାସ୍ଯାଯତୌ ଶୁଭୌ।
ଜ୍ଯାଶରକ୍ଷେପକିନୌ ସ୍ତମ୍ଭାବିବ ହିରଣ୍ମଯୌ ॥ 3-43-24 (17491)
ବଜ୍ରଗ୍ରହଣଚିହ୍ନେନ କରେଣ ପରିସାନ୍ତ୍ବଯନ୍।
ମୁହୁର୍ମୁହୁର୍ବଜ୍ରଧରୋ ବାହୂ ଚାସ୍ଫୋଟଯଞ୍ଶନୈଃ ॥ 3-43-25 (17492)
ସ୍ମଯନ୍ନିବ ଗୁଡାକେଶଂ ପ୍ରେକ୍ଷମାଣଃ ସହସ୍ରଦୃକ୍।
ହର୍ଷେଣୋତ୍ଫୁଲ୍ଲନଯନୋ ନ ଚାତୃପ୍ଯତ ବୃତ୍ରହା ॥ 3-43-26 (17493)
ଏକାସନୋପବିଷ୍ଟୌ ତୌ ଶୋଭଯାଂସଚକ୍ରତୁଃ ସଭାମ୍।
ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦ୍ରମସୌ ବ୍ଯୋମ ଚତୁର୍ଦଶ୍ଯାମିବୋଦିତୌ ॥ 3-43-27 (17494)
ତତ୍ର ସ୍ମ ଗାଥା ଗାଯନ୍ତି ସାମ୍ନା ପରମବଲ୍ଗୁନା।
ଗନ୍ଧର୍ବାସ୍ତୁମ୍ବୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ କୁଶଲା ଗୀତସାମସୁ ॥ 3-43-28 (17495)
ଘୃତାଚୀ ମେନକା ରମ୍ଭା ପୂର୍ବଚିତ୍ତିଃ ସ୍ବଯଂପ୍ରଭା।
ଉର୍ବଶୀ ମିଶ୍ରକେଶୀ ଚ ଦଣ୍ଡଗୌରୀ ବରୂଥୀନି ॥ 3-43-29 (17496)
ଗୋପାଲୀ ସହଜନ୍ଯା ଚ କୁମ୍ଭଯୋନିଃ ପ୍ରଜାଗରା।
ଚିତ୍ରସେନା ଚିତ୍ରଲେଖା ସହା ଚ ମଧୁରସ୍ବରା ॥ 3-43-30 (17497)
ଏତାଶ୍ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ନନୃତୁସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ଶୁଚିସ୍ମିତାଃ।
ଚତ୍ତପ୍ରମଥନେ ଯୁକ୍ତାଃ ସିଦ୍ଧାନାଂ ପଦ୍ମଲୋଚନାଃ ॥ 3-43-31 (17498)
ମହାକଟିତଟଶ୍ରୋଣ୍ଯଃ କମ୍ପମାନୈଃ ପଯୋଧରୈଃ।
କଟାକ୍ଷହାବମାଧୁର୍ଯୈଶ୍ଚେତୋବୁଦ୍ଧିମନୋହରୈଃ ॥ 3-43-32 (17499)
[ତତୋ ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସମାଦାଯାର୍ଘ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍।
ଶକ୍ରସ୍ଯ ମତମାଜ୍ଞାଯ ପାର୍ଥମାନର୍ଚୁରଞ୍ଜସା ॥ 3-43-33 (17500)
ପାଦ୍ଯମାଚମନୀଯଂ ଚ ପ୍ରତିଗ୍ରାହ୍ଯ ନୃପାତ୍ମଜମ୍।
ପ୍ରବେଶଯାମାସୁରଥୋ ପୁରଂଦରନିବେଶନମ୍ ॥ 3-43-34 (17501)
ଏବଂ ସଂପୂଜିତୋ ଜିଷ୍ଣୁରୁବାସ ଭବନେ ପିତୁଃ।
ଉପଶିକ୍ଷନ୍ମହାସ୍ରାଣି ସସଂହାରାଣି ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-43-35 (17502)
ଶକ୍ରସ୍ଯ ହସ୍ତାଦ୍ଦଯିତଂ ବଜ୍ରମସ୍ତ୍ରଂ ଚ ଦୁଃସହମ୍।
ଅଶନୀଶ୍ଚ ମହାନାଦା ମେଘବର୍ହିଣଲକ୍ଷଣାଃ ॥ 3-43-36 (17503)
ଗୃହୀତାସ୍ତ୍ରସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ଭ୍ରାତୄନ୍ସସ୍ମାର ପାଣ୍ଡବଃ।
ପୁରଂଦରନିଯୋଗାଚ୍ଚ ପଞ୍ଚାବ୍ଦାନବସତ୍ସୁଖୀ ॥ 3-43-37 (17504)
ତତଃ ଶକ୍ରୋଽବ୍ରବୀତ୍ପାର୍ଥଂ କୃତାସ୍ତ୍ରଂ କାଲ ଆଗତେ।
ନୃତ୍ଯଂ ଗୀତଂ ଚ କୌନ୍ତେଯ ଚିତ୍ରସେନାଦବାପ୍ନୁହି ॥ 3-43-38 (17505)
ବାଦିତ୍ରଂ ଦେବବିହିତଂ ନୃଲୋକେ ଯନ୍ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ତଦର୍ଜଯସ୍ବ କୌନ୍ତେଯ ଶ୍ରେଯୋ ବୈ ତେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-43-39 (17506)
ସଖାଯଂ ପ୍ରଦଦୌ ଚାସ୍ଯ ଚିତ୍ରସେନଂ ପୁରଂଦରଃ।
ସ ତେନ ସହ ସଂଗମ୍ଯ ରେମେ ପାର୍ଥୋ ନିରାମଯଃ ॥ 3-43-40 (17507)
ଗୀତବାଦିତ୍ରନୃତ୍ଯାନି ଭୂଯ ଏବାଦିଦେଶ ହ।
ତଥାଽପି ନାଲଭଚ୍ଛର୍ମ ତରସ୍ବୀ ଦ୍ଯୂତକାରିତମ୍ ॥ 3-43-41 (17508)
ଦୁଃଶାସନବଧାମର୍ଷୀ ଶକୁନେଃ ସୌବଲସ୍ଯ ଚ।
ତତସ୍ତେନାତୁଲାଂ ପ୍ରୀତିମୁପାଗମ୍ଯ କ୍ବଚିତ୍କ୍ବଚିତ୍।
ଗାନ୍ଧର଼୍ବମତୁଲଂ ନୃତ୍ଯଂ ବାଦିତ୍ରଂ ଚୋପଲବ୍ଧବାନ୍ ॥ 3-43-42 (17509)
ସ ଶିକ୍ଷିତୋ ନୃତ୍ଯଗୁଣାନନେକା-
ନ୍ବାଦିତ୍ରଗୀତାର୍ଥଗୁଣାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍।
ନ ଶର୍ଣ ଲେଭେ ପରବୀରହନ୍ତା
ଭ୍ରାତୄନ୍ସ୍ମରନ୍ମାତରଂ ଚୈବ କୁନ୍ତୀମ୍ ॥ 3-43-43 (17510)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ବଣି ତ୍ରିଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 43 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-43-3 ନନ୍ଦନଂ ନାମତଃ ॥ 3-43-21 ପ୍ରଶ୍ରଯାବନତଂ ବିନଯେନ ପ୍ରହ୍ବୀଭୂତମ୍ ॥ 3-43-25 ବଜ୍ରଗ୍ରହଣସ୍ଯ ଚିହ୍ନଂ କିଣୋ ଯସ୍ମିନ୍ ॥ 3-43-28 ଗୀତାନି ଅମନ୍ତ୍ରେପରି ଗାନମ୍। ସାମ ମନ୍ତ୍ରୋପରି ଗାନମ୍ ॥ 3-43-32 ଚେତଃ ଅଲୋଚନାତ୍ମିକା ଚିତ୍ତବୃତ୍ତିଃ। ବୁଦ୍ଧିରଧ୍ଯବସାଯରୂପା। ମନଃ ସଂକଲ୍ପବିକଲ୍ପାତ୍ମକମ୍। କଟାକ୍ଷାଦିଭିଃ ଚିତ୍ତସ୍ଯ ବୃତ୍ତ୍ଯନ୍ତରଂ ହରନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 044
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.44. ଅଧ୍ଯାଯଃ 044
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଉର୍ବଶ୍ଯାମର୍ଜୁନସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟିବିଶେଷେଣ ତସ୍ଯ ତସ୍ଯାମନୁରାଗୋତ୍ପ୍ରେକ୍ଷିଣା ଶକ୍ରେଣ ଚିତ୍ରସେନଦ୍ବାରା ତସ୍ଯାସ୍ତଂପ୍ରତି ଯାପନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ସ୍ବପ୍ରାର୍ଥନାଂ ବ୍ଯର୍ଥୀକୃତବତେ ପାର୍ଥାଯ କ୍ଲୀବୋ ଭବେତି ଶାପଦାନମ୍ ॥ 2 ॥ ଶକ୍ରେଣ ତଚ୍ଛାପସ୍ ଭାବ୍ଯଜ୍ଞାତବାସମତ୍ରୋପଯୋଗିତଯା ରପର୍ଯବସାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-44-0 (17511)
ବୈସଂପାଯନ ଉବାଚ। 3-44-0x (1888)
କଦାଚିତ୍ସ ହି ଦେବେନ୍ଦ୍ରଶ୍ଚିତ୍ରସେନଂ ରହୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ପାର୍ଥସ୍ଯ ଚକ୍ଷୁରୁର୍ବଶ୍ଯାଂ ସକ୍ତଂ ବିଜ୍ଞାଯ ବାସବଃ ॥ 3-44-1 (17512)
ଗନ୍ଧର୍ବରାଜ ଗଚ୍ଛାଦ୍ଯ ପ୍ରହିତୋଽପ୍ସରସାଂବରାମ୍।
ଉର୍ବଶୀଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ସୋପାତିଷ୍ଠତୁ ଫଲ୍ଗୁନମ୍ ॥ 3-44-2 (17513)
ଯଥା ନ ତାମଭିସୃତାଂ ବିଦ୍ଯାଦସ୍ମନ୍ନିଯୋଗତଃ।
ତଥା ତ୍ବଯା ବିଧାତବ୍ଯଂ ସ୍ତ୍ରୀସଂସର୍ଗବିଶାରଦ ॥ 3-44-3 (17514)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସୋଽନୁଜ୍ଞାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବାସବାତ୍।
ଗନ୍ଧର୍ବରାଜୋଽପ୍ସରସମଭ୍ଯଗାଦୁର୍ବଶୀଂ ବରାମ୍ ॥ 3-44-4 (17515)
ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଦିତୋ ହୃଷ୍ଟଃ ସ୍ବାଗତେନାର୍ଚିତସ୍ତଯା।
ସୁଖାସୀନଃ ସୁଖାସୀନାଂ ସ୍ମିତପୂର୍ବଂ ବଚୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-44-5 (17516)
ବିଦିତଂ ତେଽସ୍ତୁ ସୁଶ୍ରୋଣି ପ୍ରେଷିତୋଽହମିହାଗତଃ।
ତ୍ରିଦିବସ୍ଯୈକରାଜେନ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଭିନନ୍ଦିନା ॥ 3-44-6 (17517)
ଯଃ ସ ଦେବମନୁଷ୍ଯେଷୁ ପ୍ରଖ୍ଯାତଃ ସହଜୈର୍ଗୁଣୈଃ।
ଶ୍ରିଯା ଶୀଲେନ ରୂପେଣ ଶ୍ରୁତେନ ଚ ବଲେନ ଚ।
ପ୍ରଖ୍ଯାତଃ ଶୌର୍ଯବୀର୍ଯାଭ୍ଯାଂ ପ୍ରପନ୍ନଃ ପ୍ରତିଭାନବାନ୍ ॥ 3-44-7 (17518)
ତେଜସ୍ବୀ ସୌମ୍ଯୀଲଶ୍ଚ କ୍ଷମାବାଞ୍ଜିତମତ୍ସରଃ।
ସାଙ୍ଗୋପନିଷଦାନ୍ବେଦାଂଶ୍ଚତୁରାଖ୍ଯାନପଞ୍ଚମାନ୍ ॥ 3-44-8 (17519)
ଯୋଽଧୀତେ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ମେଧାଂ ଚାଷ୍ଟଗୁଣାଶ୍ରଯାମ୍।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ଦାକ୍ଷ୍ଯେଣ ପ୍ରସବୈର୍ବଯସାଽପି ଚ ॥ 3-44-9 (17520)
ଏକୋ ବୈ ରକ୍ଷିତା ଚୈବ ତ୍ରିଦିବଂ ମଘବାନିବ।
ଅକତ୍ଥନୋ ମାନଯିତା ସ୍ଥୂଲଲକ୍ଷ୍ଯଃ ପ୍ରିଯଂବଦଃ ॥ 3-44-10 (17521)
ସୁହୃଦଶ୍ଚାନ୍ନପାନେନ ବିବିଧେନାଭିବର୍ଷତି।
ସତ୍ଯବାଗୂର୍ଜିତୋ ବକ୍ତା ରୂପବାନନହଂକୃତଃ ॥ 3-44-11 (17522)
ଭକ୍ତାନୁକମ୍ପୀ କାନ୍ତଶ୍ଚ ପ୍ରିଯଶ୍ଚ ସ୍ଥିରସଂଗରଃ।
ପ୍ରାର୍ଥନୀଯୈର୍ଗୁଣଗଣୈର୍ମହେନ୍ଦ୍ରବରୁଣୋପମଃ ॥ 3-44-12 (17523)
ବିଦିତସ୍ତେଽର୍ଜୁନୋ ବୀରଃ ସ ସ୍ବର୍ଗଫଲମାପ୍ତବାନ୍।
ତବ ଶକ୍ରାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତଃ ପାଦାବଦ୍ଯପ୍ରପଦ୍ଯତାମ୍। 3-44-13 (17524)
ଏବମୁକ୍ତା ସ୍ମିତଂ କୃତ୍ବା ସ୍ବାତ୍ମାନଂ ବହୁମାନ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚୋର୍ବଶୀ ପ୍ରୀତା ଚିତ୍ରସେନମନିନ୍ଦିତା ॥ 3-44-14 (17525)
ଯତ୍ତ୍ବସ୍ଯ କଥିତଃ ସତ୍ଯୋ ଗୁଣୋଦ୍ଦେଶସ୍ତ୍ବଯାଽନଘ।
ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବାଽନ୍ଯଂ ପ୍ରିଯଂ ନାରୀ ବୃଣୁଯାତ୍କିମତୋଽର୍ଜୁନଂ ॥ 3-44-15 (17526)
ତସ୍ଯ ଚାହଂ ଗୁଣୌଘେନ ଫଲ୍ଗୁନେ ଜାତମନ୍ମଥା।
ଗଚ୍ଛତ୍ବଂ ହି ଯାଥାକାମମାଗମିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ସୁଖମ୍ ॥ 3-44-16 (17527)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-44-17x (1889)
ତତୋ ବିସୃଜ୍ଯଗନ୍ଧର୍ବଂ କୃତକୃତ୍ଯା ଶୁଚିସ୍ମିତା।
ଉର୍ବଶୀ ଚାକରୋତ୍ସ୍ନାନଂ ପାର୍ଥପ୍ରାର୍ଥନଲାଲସା ॥ 3-44-17 (17528)
ସ୍ନାନାଲଙ୍କାରନେପଥ୍ଯୈର୍ଗନ୍ଧମାଲ୍ଯୈଶ୍ଚ ଶୌଭନୈଃ।
ଧନଂଜଯସ୍ଯ ରୂପେଣ ଶରୈର୍ମନ୍ମଥଚୋଦିତୈଃ ॥ 3-44-18 (17529)
ଅତିବିଦ୍ଧେନ ମନସା ମନ୍ମଥେନ ପ୍ରଦୀପିତା।
ଦିବ୍ଯାସ୍ତରଣସଂସ୍ତୀର୍ଣେ ବିସ୍ତୀର୍ଣେ ଶଯନୋତ୍ତମେ ॥ 3-44-19 (17530)
ଚିତ୍ତସଂକଲ୍ପଭାବେନ ସୁଚିତ୍ତାଽନନ୍ଯମାନସା।
ମନୋରଥେନ ସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ରମଯନ୍ତୀବ ଫଲ୍ଗୁନମ୍ ॥ 3-44-20 (17531)
ନିଶାମ୍ଯ ଚନ୍ଦ୍ରୋଦଯନଂ ବିଗାଢେ ରଜନୀମୁଖେ।
ପ୍ରସ୍ଥିତା ସା ପୃଥୁଶ୍ରୋଣୀ ପାର୍ଥସ୍ଯ ଭବନଂ ମହତ୍ ॥ 3-44-21 (17532)
ମୃଦୁକୁଞ୍ଚିତଦୀର୍ଘେଣ କୁସୁମୋତ୍ତମଧାରିଣା।
କେଶପାଶେନ ଲଲନା ଗଚ୍ଛମାନା ବ୍ଯରାଜତ ॥ 3-44-22 (17533)
ଭ୍ରୂକ୍ଷେପାଲାପମାଧୁର୍ଯୈଃ କାନ୍ତ୍ଯା ସୌମ୍ଯତଯାଽପି ଚ।
ଶଶିନଂ ବକ୍ରଚନ୍ଦ୍ରେଣ ସାଽଽହ୍ବଯନ୍ତୀବ ଗଚ୍ଛତୀ ॥ 3-44-23 (17534)
ଦିବ୍ଯାଙ୍ଗରାଗୌ ସୁମୁଖୌ ଦିବ୍ଯଚନ୍ଦନରୂଷିତୌ।
ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯା ହାରରୁଚିରୌ ସ୍ତନୌ ତସ୍ଯା ବବଲ୍ଗତୁଃ ॥ 3-44-24 (17535)
ସ୍ତନୋଦ୍ବହନସଂକ୍ଷୋଭାତ୍ତାମ୍ଯମାନା ପଦେପଦେ।
ତ୍ରିବଲୀଦାମଚିତ୍ରେଣ ମଧ୍ଯେନାତୀବ ଶେଭିନା ॥ 3-44-25 (17536)
ରଥକୂବରବିସ୍ତୀର୍ଣଂ ନିତମ୍ବୋନ୍ନତପୀବରମ୍।
ମନ୍ମଥାଯତନଂ ଶୁଭ୍ରଂ ରଶନାଦାମଭୂଷିତମ୍ ॥ 3-44-26 (17537)
ଋଷୀଣାମପି ଦିବ୍ଯାନାଂ ମନୋବ୍ଯାଘାତକାରଣମ୍।
ସୂକ୍ଷ୍ମବସ୍ତ୍ରଧରଂ ଭାତି ଜଘନଂ ନିରବଦ୍ଯବତ୍ ॥ 3-44-27 (17538)
ଗୂଡଗୁଲ୍ଫଧରୌ ପାଦୌ ତାମ୍ରାଯତତଲାଙ୍ଗୁଲୀ।
କୂର୍ମପୃଷ୍ଠୋନ୍ତୌ ଚାସ୍ଯାଃ ଶୋଭେତେ କିଙ୍କିଣୀକିଣୌ ॥ 3-44-28 (17539)
ଶୀଧୁପାନେନ ଚାଲ୍ପେନ ତୁଷ୍ଟା ଚ ମଦନେନ ଚ।
ବିଲାସିତୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈଃ ପ୍ରେକ୍ଷଣୀଯତରାଽଭବତ୍ ॥ 3-44-29 (17540)
ସିଦ୍ଧଚାରଣଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସାଧ୍ଯୈର୍ଯାତି ବିଲାସିନୀ।
ବବ୍ବାଶ୍ଚର୍ଯେଽପି ବୈ ସ୍ବର୍ଗେ ଦର୍ଶନୀଯତମାକୃତିଃ ॥ 3-44-30 (17541)
ସୁମୂକ୍ଷ୍ମେଣୋତ୍ତରୀଯେଣ ମେଘବର୍ଣେନ ରାଜତା।
ତନ୍ବଭ୍ରପ୍ରାବୃତା ବ୍ଯୋମ୍ନି ଚନ୍ଦ୍ରଲେଖେନ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-44-31 (17542)
ତତଃ ପ୍ରାପ୍ତାତିଦୁଷ୍ପ୍ରାପା ମନସାଽପି ବିକର୍ମଭିଃ।
ଭବନଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରସ୍ଯ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ଶୁଚିସ୍ମିତା ॥ 3-44-32 (17543)
ତତ୍ର ଦ୍ବାରମନୁପ୍ରାପ୍ତା ଦ୍ବାରସ୍ଥୈଶ୍ଚ ନିବେଦିତା।
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉର୍ବଶୀ ଶୁଭଲୋଚନା ॥ 3-44-33 (17544)
ଉପାତିଷ୍ଠତ ତଦ୍ବେଶ୍ମ ନିର୍ମଲଂ ସୁମନୋହରମ୍।
ସ ଶଙ୍କିତମନା ରାଜନ୍ପ୍ରତ୍ଯଗଚ୍ଛତ ତାଂ ନିଶି ॥ 3-44-34 (17545)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ଚୋର୍ବଶୀଂ ପାର୍ଥୋ ଲଜ୍ଜାସଂବୃଲୋଚନଃ।
ତଦାଽଭିବାଦନଂ କୃତ୍ବା ଗୁରୁପୂଜାଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତବାନ୍ ॥ 3-44-35 (17546)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-44-36x (1890)
ଅଭିବାଦଯେ ତ୍ବାଂ ଶିରସା ପ୍ରବରାପ୍ସରସାଂବରେ।
କିଂ ଚାଗମନକୃତ୍ଯଂ ତେ ବ୍ରୂହି ସର୍ବଂ ଯଥାତଥମ୍।
କିମାଜ୍ଞାପଯସେ ଦେବି ପ୍ରେଷ୍ଯସ୍ତେଽହମୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-44-36 (17547)
ଅକାମଂ ଫଲ୍ଗୁନଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଇଙ୍ଗିତଜ୍ଞା ତଦୋର୍ବଶୀ।
ଗନ୍ଧର୍ବବଚନଂ ସର୍ବଂ ଶ୍ରାବଯାମାସ ଫଲ୍ଗୁନମ୍ ॥ 3-44-37 (17548)
ଉର୍ବଶ୍ଯୁବାଚ। 3-44-38x (1891)
ଯଥା ମେ ଚିତ୍ରସେନେନ କଥିତଂ ମନୁଜୋତ୍ତମ।
ନତ୍ତେଽହଂ ସଂପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥା ଚାହମିହାଗତା ॥ 3-44-38 (17549)
ଉପସ୍ତାନେ ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ ବର୍ତମାନେ ମନୋରମେ।
ତବାଗମନତୁଷ୍ଟ୍ଯା ଚ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ପରମୋତ୍ସବେ ॥ 3-44-39 (17550)
ରୁଦ୍ରାଣାଂ ଚୈବ ସାନ୍ନିଧ୍ଯମାଦିତ୍ଯାନାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ସମାଗମେଽଶ୍ବିନୋଶ୍ଚୈବ ବସୂନାଂ ଚ ନରୋତ୍ତମ ॥ 3-44-40 (17551)
ମହର୍ଷୀଣାଂ ଚ ସଙ୍ଘେଷୁ ରାଜର୍ଷିପ୍ରବରେଷୁ ଚ।
ସିଦ୍ଧଚାରଣଯକ୍ଷେଷୁ ମହୋରଗଗଣେଷୁ ଚ ॥ 3-44-41 (17552)
ଉପବିଷ୍ଟେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ସ୍ଥାନମାନପ୍ରଭାବତଃ।
ଋଦ୍ଧ୍ଯା ପ୍ରଜ୍ବଲମାନେଷୁ ଅଗ୍ନିସୋମାର୍କବର୍ଷ୍ମସୁ ॥ 3-44-42 (17553)
ବୀଣାସୁ ବାଦ୍ଯମାନାସୁ ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ଶକ୍ରନନ୍ଦନ।
ଦିବ୍ଯେ ମନୋରମେ ଗୀତେ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ପୃଥୁଲୋଚନ ॥ 3-44-43 (17554)
ସର୍ବାପ୍ସରଃସୁ ମୁଖ୍ଯାସୁ ପ୍ରନୃତ୍ତାସୁ କୁରୂଦ୍ବହ।
ତ୍ବଂ କିଲାନିମିଷଃ ପାର୍ଥ ମାମେକାଂ ତତ୍ର ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ ॥ 3-44-44 (17555)
ତତ୍ର ଚାବଭୃଥେ ତସ୍ମିନ୍ନୁପସ୍ଥାନେ ଦିବୌକସାମ୍।
ତବ ପିତ୍ରାଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତା ଗତାଃ ସ୍ବନିଲଯାନ୍ସୁରାଃ ॥ 3-44-45 (17556)
ତଥୈବାପ୍ସରସଃ ସର୍ବାବିଶିଷ୍ଟାଃ ସ୍ବଗୃହଂ ଗତାଃ।
ଅପି ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ତବ ପିତ୍ରା ବିସର୍ଜିତାଃ ॥ 3-44-46 (17557)
ତତଃ ଶକ୍ରେଣ ସଂଦିଷ୍ଟଶ୍ଚିତ୍ରସେନୋ ମମାନ୍ତିକମ୍।
ପ୍ରାପ୍ତଃ କମଲପତ୍ରାକ୍ଷ ସ ଚ ମାମବ୍ରବୀତ୍ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-44-47 (17558)
ତ୍ବତ୍କୃତେଽହଂ ସୁରେଶେନ ପ୍ରେଷିତୋ ବରବର୍ଣିନି।
ପ୍ରିଯଂ କୁରୁ ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ମମ ଚୈବାତ୍ମନଶ୍ଚ ହ ॥ 3-44-48 (17559)
ଶକ୍ରତୁଲ୍ଯଂ ରଣେ ଶୂରଂ ରୂପୌଦାର୍ଯଗୁଣାନ୍ବିତମ୍।
ପାର୍ଥଂ ପ୍ରାର୍ଥଯ ସୁଶ୍ରୋଣି ତ୍ବମିତ୍ଯେବଂ ତଦାଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-44-49 (17560)
ତତୋଽହଂ ସମନୁଜ୍ଞାତା ତେନ ପିତ୍ରା ଚ ତେଽନଘ।
ତବାନ୍ତିକମନୁପ୍ରାପ୍ତା ଶୁଶ୍ରୂଷିତୁମରିଂଦମ ॥ 3-44-50 (17561)
ନ କେବଲଂ ହି ଚକ୍ରେଣ ପ୍ରେଷିତା ଚାହମାଗତା।
ଚିରାଭିଲଷିତୋ ବୀର ମମାପ୍ଯେଷ ମନୋରଥଃ ॥ 3-44-51 (17562)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-44-52x (1892)
ତାଂ ତଥା ବ୍ରୁବତୀଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୃଶଂ ଲଜ୍ଜାନ୍ବିତୋଽର୍ଜୁନଃ।
ଉବାଚ କର୍ଣୌ ହସ୍ତାଭ୍ଯାଂ ପିଧାଯ ତ୍ରିଦଶୋପମଃ ॥ 3-44-52 (17563)
ଦୁଃଶ୍ରୁତଂ ମେଽସ୍ତୁ ସୁଭଗେ ଯନ୍ମାଂ ବଦସି ଭାମିନି।
ଗୁରୁଦାରୈଃ ସମାନା ମେ ନିଶ୍ଚଯେନ ବରାନନେ ॥ 3-44-53 (17564)
[ଯଥା କୁନ୍ତୀମହାଭାଗା ଯଥେନ୍ରାଣୀ ଶଚୀ ମମ।
ତଥା ତ୍ବମପି କଲ୍ଯାଣୀନାତ୍ର କାର୍ଯା ବିଚାରଣା] 3-44-54 (17565)
ଯଚ୍ଚେକ୍ଷିତାଽସି ବିସ୍ପଷ୍ଟଂ ବିଶେଷେଣ ମଯା ଶୁଭେ।
ତଚ୍ଚ ମେ କାରଣଂ ସର୍ବଂ ଶୃଣୁ ସତ୍ଯେନ ସୁସ୍ମିତେ ॥ 3-44-55 (17566)
ଇଯଂ ପୌରବବଂଶସ୍ ଜନନୀ ସୁଦତୀତି ହ।
ତ୍ବାମହଂ ଦୃଷ୍ଟବାଂସ୍ତତ୍ର ବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନଃ ॥ 3-44-56 (17567)
ନ ମାମର୍ହସି କଲ୍ଯାଣି ଅନ୍ଯଥା ଧ୍ଯାତ୍ରମପ୍ସରଃ।
ଗୁରୋର୍ଗରୁତରା ମେ ତ୍ବଂ ମମ ତ୍ବଂ ବଂଶବର୍ଧିନୀ ॥ 3-44-57 (17568)
ଉର୍ବଶ୍ଯୁବାଚ। 3-44-58x (1893)
ଅନାବୃତାଶ୍ଚ ସର୍ବାଃ ସ୍ମ ଦେବରାଜାଭିନନ୍ଦନ।
ଗୁରୁସ୍ଥାନେ ନ ମାଂ ବୀର ନିଯୋକ୍ତୁଂ ତ୍ବମିହାର୍ହସି ॥ 3-44-58 (17569)
ପିତରଃ ସୋଦରାଃ ପୁତ୍ରା ନପ୍ତାରୋ ବା ତ୍ବିହାଗତାଃ।
ତପସା ରମଯନ୍ତ୍ଯସ୍ମାନ୍ନ ଚ ତେଷାଂ ବ୍ଯତିକ୍ରମଃ ॥ 3-44-59 (17570)
ତତ୍ପ୍ରସୀଦ ନ ମାମାର୍ତାଂ ବିସର୍ଜଯିତୁମର୍ହସି।
ହୃଚ୍ଛଯେନ ଚ ସଂତପ୍ତାଂ ଭକ୍ତାଂ ଚ ଭଜ ମାନଦ ॥ 3-44-60 (17571)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-44-61x (1894)
ଶୃଣୁ ସତ୍ଯଂବରାରୋହେ ଯତ୍ତ୍ବାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯନିନ୍ଦିତେ।
ଶୃଣ୍ବନ୍ତୁ ମେ ଦିଶଶ୍ଚୈବ ବିଦିଶଶ୍ଚ ସଦେବତାଃ ॥ 3-44-61 (17572)
ଯଥା କୁନ୍ତୀ ଚ ମାଦ୍ରୀ ଚ ଶଚୀ ଚୈବ ସମା ଇହ।
ତଥା ଚ ବଂଶଜନନୀ ତ୍ବଂ ହି ମେଽଦ୍ଯ ଗରୀଯସୀ ॥ 3-44-62 (17573)
ଗଚ୍ଛ ମୂର୍ଧ୍ନା ପ୍ରପନ୍ନୋସ୍ମି ପାଦୌ ତେ ବରବର୍ଣିନି।
ତ୍ବଂ ହି ମେ ମାତୃବତ୍ପୂଜ୍ଯା ରକ୍ଷ୍ଯୋଽହଂ ପୁତ୍ରବତ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-44-63 (17574)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-44-64x (1895)
ତତୋଽବଧୂତା ପାର୍ଥେନ ଉର୍ବଶୀ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତା।
ବେପନ୍ତୀ ଭ୍ରୁକୁଟୀକକ୍ରା ଶଶାପାଥ ଧନଂଜଯମ୍ ॥ 3-44-64 (17575)
ଉର୍ବଶ୍ଯୁବାଚ। 3-44-65x (1896)
ତବ ପିତ୍ରାଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତାଂ ସ୍ବଯଂ ଚ ଗୃହମାଗତାମ୍।
ଯସ୍ମାନ୍ମାଂ ନାଭିନନ୍ଦେଥାଃ କାମବାଣବଶଂଗତାମ୍ ॥ 3-44-65 (17576)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ନର୍ତକଃ ପାର୍ଥ ସ୍ତ୍ରୀମଧ୍ଯେ ମାନବର୍ଜିତଃ।
ଅପୁଂସ୍ତ୍ବେନ ଚ ବିଖ୍ଯାତଃ ପଣ୍ଢବଦ୍ବିଚରିଷ୍ଯସି ॥ 3-44-66 (17577)
ଏବଂ ଦତ୍ତ୍ବାଽର୍ଜୁନେ ଶାପଂ ସ୍ଫୁରିତୋଷ୍ଠୀ ଶ୍ବସନ୍ତ୍ଯଥ।
ପୁନଃ ପ୍ରତ୍ଯାଗତା କ୍ଷିପ୍ରମୁର୍ବଶୀ ସ୍ବଂ ନିବେଶନମ୍ ॥ 3-44-67 (17578)
ପାର୍ଥୋପି ଲବ୍ଧ୍ବା ଶାପଂ ତଂ ତାଂ ନିଶାଂ ଦୁଃଖିତୋଽବସମ୍।
ବିବକ୍ଷୁଶ୍ଚିତ୍ରସେନାଯ ପ୍ରାତଃ ସର୍ବମହୃଷ୍ଟବତ୍ ॥ 3-44-68 (17579)
ତତଃ ପ୍ରଭାତେ ବିମଲେ ଗନ୍ଧର୍ବାଯ ଯଥାତଥମ୍।
ନିବେଦଯାମାସ ତଦା ଚିତ୍ରସେନାଯ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-44-69 (17580)
ତଚ୍ଚ ସର୍ବଂ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ଶାପଂ ଚୈବ ଯଥାତଥମ୍।
ଅବେଦଯଚ୍ଚ ଶକ୍ରସ୍ଯ ଚିତ୍ରସେନୋଽପି ସର୍ବଶଃ ॥ 3-44-70 (17581)
ତଦା ତ୍ବାନାଯ୍ଯ ତନଯଂ ବିବିକ୍ତେ ହରିବାହନଃ।
ସାନ୍ତ୍ବଯିତ୍ବା ଶୁଭୈର୍ବାକ୍ଯୈଃ ସ୍ମଯମାନୋଽଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-44-71 (17582)
ସୁପୁତ୍ରାଦ୍ଯପୃଥା ତାତ ତ୍ବଯା ପୁତ୍ରେଣ ସତ୍ତମ।
ଋଷଯୋପି ହି ଧୈର୍ଯେଣ ଜିତା ବୈ ତେ ମହାଭୁଜ ॥ 3-44-72 (17583)
ଯଂ ଚ ଦତ୍ତବତୀ ଶାପମୁର୍ବଶୀ ତବ ମାନଦ।
ସ ଚାପି ତେଽର୍ଥକୃତ୍ତାତ ସାଧକଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-44-73 (17584)
ଅଜ୍ଞାତବାସୋ ବସ୍ତବ୍ଯୋ ଭବଦ୍ଭିର୍ଭୂତଲେଽନଘ।
ବର୍ପେ ତ୍ରଯୋଦଶେ ବୀର ତତ୍ର ତ୍ବଂ ଗମଯିଷ୍ଯସି ॥ 3-44-74 (17585)
ତେନ ନର୍ତକବେପେଣ ଅପୁଂସ୍ତ୍ବେନ ତଥୈବ ଚ।
ବର୍ଷମେକଂ ବିହୃତ୍ଯୈବ ତତଃ ପୁଂସ୍ତ୍ବମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-44-75 (17586)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଶକ୍ରେଣ ଫଲ୍ଗୁନଃ ପରବୀରହା।
ମୁଦଂ ପରମିକାଂ ଲେଭେ ନ ଚ ଶାପଂ ବ୍ଯଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-44-76 (17587)
ଚିତ୍ରସେନେନ ସହିତୋ ଗନ୍ଧର୍ବେଣ ଯଶସ୍ବିନା।
ରେମେ ସ ସ୍ବର୍ଗଭବନେ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରୋ ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-44-77 (17588)
ଯ ଇମାଂ ଶୃଣୁଯାନ୍ନିତ୍ଯଂ ଧୃତିଂ ପାଣ୍ଡୁସୁତସ୍ଯ ବୈ।
ନ ତସ୍ଯ କାମଃ କାମେଷୁ ପାପକେଷୁ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 3-44-78 (17589)
ଇଦମମରବରାତ୍ମଜସ୍ଯ ଘୋରଂ
ସୁଚି ଚରିତଂ ବିନିଶାମ୍ଯ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ।
ବ୍ଯପଗତମଦଦମ୍ଭରାଗଦୋଷା-
ସ୍ତ୍ରିଦିବଗତାଽଭିରମନ୍ତି ମାନବେନ୍ଦ୍ରାଃ ॥ 3-44-79 (17590)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ବଣି ଚତୁଶ୍ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 44 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-44-7 ପ୍ରତିଭାନଂ ସମଯେ ସ୍ଫୂର୍ତିଃ ॥ 3-44-8 ଚତୁରାଖ୍ଯାନପଚ୍ଚମାନ୍ ଚତୁଃଚତୁଃସଂଖ୍ଯାନ୍। ବିଭକ୍ତିଲୋପ ଆର୍ଷଃ ॥ 3-44-9 ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ମେଘାଂ ଚ ପ୍ରତ୍ଯେକମଷ୍ଟଗୁଣାଂ ଅଧୀତେ ପ୍ରାପ୍ନୋତି। ପ୍ରସବୈର୍ଦେବ ମାତୁଃ କୁଲେଦ୍ବେ ପିତୁସ୍ତୈଶ୍ଚତୁର୍ଭିଃ ॥ 3-44-10 ସ୍ଥୂଲଲକ୍ଷ୍ଯୋ ଦାତା ॥ 3-44-12 କାନ୍ତଃ ସୁଖଦଃ ॥ 3-44-13 ସ୍ବର୍ଗଫଲଂ ତ୍ବତ୍ସଙ୍ଗମ୍ ॥ 3-44-23 ଆଙ୍ଗଯନ୍ତୀ ସ୍ବର୍ଧଯା ଯୁଦ୍ଧାର୍ଥମ୍ ॥ 3-44-26 ଉନ୍ନତଃ ପୀବରଶ୍ଚ ନିତମ୍ବୋ ଯସ୍ଯେତି ବିଶେଷଣଂ ବିଶେଷ୍ଯେଣ ବହୁଲମିତି ବାହୁଲକାତ୍ସମାସଃ ॥ 3-44-45 ଅବଭୃଥୋ ଯଜ୍ଞାନ୍ତସ୍ନାନଂ ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯେ ॥ 3-44-59 ପୁରୋର୍ବଂଶେ ହି ଯେ ପୁତ୍ରା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-44-79 ଇଦମମରବରାତ୍ମଜସ୍ଯଘୋରାଂ ଧୃତିମଚଲାଂ ଚ ଧନଞ୍ଜଯସ୍ଯ ଶ୍ରୁତ୍ବା। ଅପଗତଭଯଦମ୍ଭରାଗରୋଷାସ୍ତ୍ରିଦିବଗତା ରମଯନ୍ତି ମାନବେନ୍ଦ୍ରାଃ। ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 045
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.45. ଅଧ୍ଯାଯଃ 045
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଶକ୍ରେଣ ସ୍ବର୍ଗମାଗତଂ ଲୋମଶଂପ୍ରତି ପାର୍ଥମହିମାନୁବର୍ଣନପୂର୍ବକଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ ତଦ୍ବୃତ୍ତାନ୍ତକଥନପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-45-0 (17591)
`ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-45-0x (1897)
ତତୋ ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସମାଦାଯାର୍ଘ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍।
ଶକ୍ରସ୍ଯ ମତମାଜ୍ଞାଯ ପାର୍ଥମାନର୍ଚୁର୍ଜସା ॥ 3-45-1 (17592)
ପାଦ୍ଯମାଚମନୀଯଂ ଚ ପ୍ରତିଗ୍ରାହ୍ଯ ନୃପାତ୍ମଜମ୍।
ପ୍ରବେଶଯାମାସୁରଥୋ ପୁରନ୍ଦରନିବେଶନମ୍ ॥ 3-45-2 (17593)
ଏବଂ ସଂପୂଜିତୋ ଜିଷ୍ଣୁରୁବାସ ଭବନେ ପିତୁଃ।
ଉପଶିକ୍ଷନ୍ମହାସ୍ତ୍ରାଣି ସସଂହାରାଣି ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-45-3 (17594)
ସ ଶକ୍ରହସ୍ତାଦ୍ଦଯିତଂ ବଜ୍ରମସ୍ତ୍ରଂ ଦୁରୁତ୍ସହମ୍।
ଅଶନିଂ ଚ ମହାନାଦାଂ ମେଘବୃଂହିତଲକ୍ଷଣାମ୍ ॥ 3-45-4 (17595)
ଗୃହୀତାସ୍ତ୍ରସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ଭ୍ରାତୄନ୍ସସ୍ମାର ପାଣ୍ଡବଃ।
ପୁରନ୍ଦରନିଯୋଗାଚ୍ଚ ପଞ୍ଚାବ୍ଦମବସତ୍ସୁଖମ୍ ॥ 3-45-5 (17596)
ତତଃ ଶକ୍ରୋଽବ୍ରବୀତ୍ପାର୍ଥଂ କୃତାସ୍ତ୍ରଂ କାଲ ଆଗତେ।
ନୃତ୍ତଂ ଗୀତଂ ଚ କୌନ୍ତେଯ ଚିତ୍ରସେନାଦବାପ୍ନୁହି ॥ 3-45-6 (17597)
ବାଦିତ୍ରଂ ଦୈବବିହିତଂ ନୃଲକେ ଯନ୍ନ ବିଦ୍ତେ।
ମଦାଜ୍ଞଯା ଚ କୌନ୍ତେଯ ଶ୍ରେଯୋ ବୈ ତେ ଭବିଷ୍ତି ॥ 3-45-7 (17598)
ସଖାଯଂ ପ୍ରଦଦୌ ଚାସ୍ଯ ଚିତ୍ରସେନଂ ପୁରନ୍ଦରଃ।
ସ ତେନ ସହ ସଂଗମ୍ଯ ରେମେ ପାର୍ଥୋ ନିରାମଯଃ ॥' 3-45-8 (17599)
କଦାଚିଦଟମାନସ୍ତୁ ମହର୍ଷିରଥ ଲୋମଶଃ।
ଜଗାମ ଶକ୍ରଭବନଂ ପୁରଂଦରଦିଦୃକ୍ଷଯା ॥ 3-45-9 (17600)
ସ ସମେତ୍ଯ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ଦେବରାଜଂ ମହାମୁନିଃ।
ଦଦର୍ଶାର୍ଧାସନଗତଂ ପାଣ୍ଡବଂ ବାସବସ୍ଯ ହି ॥ 3-45-10 (17601)
ତତଃ ଶକ୍ରାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତ ଆସନେ ବିଷ୍ଟରୋତ୍ତରେ।
ନିଷସାଦ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପୂଜ୍ଯମାନୋ ମହର୍ଷିଭିଃ ॥ 3-45-11 (17602)
ତସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଭବଦ୍ବୁଦ୍ଧିଃ ପାର୍ଥମିନ୍ଦ୍ରାସନେ ସ୍ଥିତମ୍।
କଥଂ ନୁ କ୍ଷତ୍ରିଯଃ ପାର୍ଥଃ ଶକ୍ରାସନମବାପ୍ତବାନ୍ ॥ 3-45-12 (17603)
କିଂ ତ୍ବସ୍ଯ ସୁକୃତଂ କର୍ମ କେ ଲୋକା ବୈ ବିନିର୍ଜିତାଃ।
ସ ଏବମନୁସଂପ୍ରାପ୍ତଃ ସ୍ଥାନଂ ଦେବନମସ୍କୃତମ୍ ॥ 3-45-13 (17604)
ତସ୍ଯ ବିଜ୍ଞାଯ ସଂକଲ୍ପଂ ଶକ୍ରୋ ବୃତ୍ରବିମର୍ଦନଃ।
ଲୋମଶଂ ପ୍ରହସନ୍ବାକ୍ଯମିଦମାହ ଶଚୀପତିଃ ॥ 3-45-14 (17605)
ଦେବର୍ଷେ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଯତ୍ତେ ମନସୈତଦ୍ବିବକ୍ଷିତମ୍।
ନାଯଂ କେବଲମର୍ତ୍ଯୋଽଭୂତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯତ୍ବମୁପାଗତଃ ॥ 3-45-15 (17606)
ମହର୍ଷେ ମମ ପୁତ୍ରୋଽଯଂ କୁନ୍ତ୍ଯାଂ ଜାତୋ ମହାଭୁଜଃ।
ଅସ୍ତ୍ରହେତୋରିହ ପ୍ରାପ୍ତଃ କସ୍ମାଚ୍ଚିତ୍କାରଣାନ୍ତରାତ୍ ॥ 3-45-16 (17607)
ଅହୋ ନୈନଂ ଭବାନ୍ବେତ୍ତି ପୁରାଣମୃଷିସତ୍ତମମ୍।
ଶୃଣୁ ମେ ବଦତୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଯୋଽଯଂ ଯଚ୍ଚାସ୍ଯ କାରଣମ୍ ॥ 3-45-17 (17608)
ନରନାରାଯଣୌ ଯୌ ତୌ ପୁରାଣାବୃଷିସତ୍ତମୌ।
ତାବିମାବଭିଜାନୀହି ହୃଷୀକେଶଧନଂଜଯୌ ॥ 3-45-18 (17609)
ବିଖ୍ଯାତୌ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ନରନାରାଯଣାବୃଷୀ।
କାର୍ଯାର୍ଥମବତୀର୍ଣୌ ତୌ ପୃଥ୍ବୀଂ ପୁଣ୍ଯପ୍ରତିଶ୍ରଯାମ୍ ॥ 3-45-19 (17610)
ଯନ୍ନ ଶକ୍ଯଂ ଶୁରୈର୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁମୃଷିଭିର୍ବା ମହାତ୍ମଭିଃ।
ତଦାଶ୍ରମପଦଂ ପୁଣ୍ଯଂ ବଦରୀନାମ ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-45-20 (17611)
ସ ନିବାସୋଽଭବଦ୍ବିପ୍ର ବିଷ୍ଣୋର୍ଜିଷ୍ଣୋସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଯତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଗଙ୍ଗା ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତା ॥ 3-45-21 (17612)
ତୌ ମନ୍ନିଯୋଗାଦ୍ବ୍ରହ୍ମର୍ଷେ କ୍ଷିତୌ ଜାତୌ ମହାଦ୍ଯୁତୀ।
ଭୂମେର୍ଭାରାବତରଣଂ ମହାବୀର୍ଯୌ କରିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-45-22 (17613)
ଉଦ୍ବୃତ୍ତା ହ୍ଯସୁରାଃ କେଚିନ୍ନିବାତକବଚା ଇତି।
ବିପ୍ରିଯେଷୁ ସ୍ଥିତାଽସ୍ମାକଂ ବରଦାନେନ ମୋହିତାଃ ॥ 3-45-23 (17614)
ତର୍କଯନ୍ତେ ସୁରାନ୍ହନ୍ତୁଂ ବଲଦର୍ପସମନ୍ବିତାଃ।
ଦେବାନ୍ନ ଗଣଯନ୍ତ୍ଯେତେ ତଥା ଦତ୍ତବରା ହି ତେ ॥ 3-45-24 (17615)
ପାତାଲବାସିନୋ ରୌଦ୍ରା ଦନୋଃ ପୁତ୍ରା ମହାବଲାଃ।
ସର୍ବେ ଦେବନିକାଯା ହି ନାଲଂ ଯୋଧଯିତୁଂ ହି ତାନ୍ ॥ 3-45-25 (17616)
ଯୋସୌ ଭୂମିଗତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ବିଷ୍ଣୁର୍ମୁଧୁନିଷୂଦନଃ।
କପିଲୋ ନାମ ଦେବୋସୌ ଭଗବାନଜିତୋ ହରିଃ ॥ 3-45-26 (17617)
ଯେନ ପୂର୍ବଂମହାତ୍ମାନଃ ଖନମାନା ରସାତଲମ୍।
ଦର୍ଶନାଦେବ ନିହତାଃ ସଗରସ୍ଯାତ୍ମଜା ବିଭୋ ॥ 3-45-27 (17618)
ତେନ କାର୍ଯଂ ମହତ୍କାର୍ଯମସ୍ମାକଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ପାଥେନ ଚ ମହାଯୁଦ୍ଧେ ସମେତାଭ୍ଯାମସଂଶଯମ୍ ॥ 3-45-28 (17619)
ସୋଽସୁରାନ୍ଦର୍ଶନାଦେବ ଶକ୍ତୋ ହନ୍ତୁଂ ସହାନୁଗାନ୍।
ନିବାତକବଚାନ୍ସର୍ବାନ୍ନାଗାନିବ ମହାହ୍ରଦେ ॥ 3-45-29 (17620)
କିଂତୁ ନାଲ୍ପେନ କାର୍ଯେଣ ପ୍ରବୋଧ୍ଯୋ ମଧୁସୂଦନଃ।
ତେଜସଃ ସୁମହାରାଶିଃ ପ୍ରବୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରଦହେଜ୍ଜଗତ୍ ॥ 3-45-30 (17621)
ଅଯଂ ତେଷାଂ ସମସ୍ତାନାଂ ଶକ୍ତଃ ପ୍ରତିସମାସନେ।
ତାନ୍ନିହତ୍ଯରଣେ ଶୂରଃ ପୁନର୍ଯାସ୍ଯତି ମାନୁଷାନ୍ ॥ 3-45-31 (17622)
ଭବାନସ୍ମନ୍ନିଯୋଗେନ ଯାତୁ ତାବନ୍ମହୀତଲମ୍।
କାମ୍ଯକେ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ବୀରଂ ନିବସନ୍ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-45-32 (17623)
ସବାଚ୍ଯୋ ମମ ସଂଦେଶାଦ୍ଧର୍ମାତ୍ମା ସତ୍ଯସଂଗରଃ।
ନୋତ୍କଣଅଠା ଫଲ୍ଗୁନେ କାର୍ଯା କୃତାସ୍ତ୍ରଃ ଶୀଘ୍ରମେଷ୍ଯତି ॥ 3-45-33 (17624)
ନାଶୁଦ୍ବାହୁବୀର୍ଯେଣ ନାକୃତାସ୍ତ୍ରେଣ ବା ରଣେ।
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣାଦଯୋ ଯୁଦ୍ଧେ ଶକ୍ଯାଃ ପ୍ରତିସମାସିତୁମ୍ ॥ 3-45-34 (17625)
ଗୃହୀତାସ୍ତ୍ରୋ ଗୁଡାକେଶୋ ମହାବାହୁର୍ମହାମନାଃ।
ନୃତ୍ତବାଦିତ୍ରଗୀତାନାଂ ଦିବ୍ଯାନାଂ ପାରମୀଯିବାନ୍ ॥ 3-45-35 (17626)
ଭବାନପି ବିବିକ୍ତାନି ତୀର୍ଥାନି ମନୁଜେଶ୍ବର।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଃ ସର୍ବୈର୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହତ୍ଯରିଂଦମ ॥ 3-45-36 (17627)
ତୀର୍ଥେଷ୍ବାପ୍ଲୁତ୍ଯ ପୁଣ୍ଯେଷୁ ବିପାପ୍ମା ବିଗତଜ୍ବରଃ।
ରାଜ୍ଯଂ ଭୋକ୍ଷ୍ଯସି ଧର୍ମେଣ ସୁଖୀ ବିଗତକଲ୍ମପଃ ॥ 3-45-37 (17628)
ଭବାଂଶ୍ଚୈନଂ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ପର୍ଯଟନ୍ତଂ ମହୀତଲମ୍।
ତ୍ରାତୁମର୍ହତି ବିପ୍ରାଗ୍ର୍ଯ ତପୋବଲସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-45-38 (17629)
ଗିରିଦୁର୍ଗେଷୁ ଚ ସଦା ଦେଶେଷୁ ବିଷମେଷୁ ଚ।
ବସନ୍ତି ରାସା ରୌଦ୍ରାସ୍ତେଭ୍ଯୋରକ୍ଷାଂ ବିଧାସ୍ଯତି ॥ 3-45-39 (17630)
ଏବମୁକ୍ତେ ମହେନ୍ଦ୍ରେଣ ବୀଭତ୍ସୁରପି ଲୋମଶମ୍।
ଉବାଚ ପ୍ରଯତୋ ବାକ୍ଯଂ ରକ୍ଷେଥାଃ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନମ୍ ॥ 3-45-40 (17631)
[ଯଥା ଗୁପ୍ତସ୍ତ୍ବଯା ରାଜା ଚରେତ୍ତୀର୍ଥାନି ସତ୍ତମ।
ଦାନଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଯଥା ଚୈବ ତଥା କୁରୁ ମହାମୁନେ ॥] 3-45-41 (17632)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-44-42x (1898)
ତଥେତି ସଂପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ଲୋମଶଃ ସୁମହାତପାଃ।
କାମଯ୍କଂ ବନମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ସମୁପାଯାନ୍ମହୀତଲମ୍ ॥ 3-45-42 (17633)
ଦଦର୍ଶ ତତ୍ର କୌନ୍ତେଯଂ ଧର୍ମରାଜମରିଂଦମମ୍।
ତାପସୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚୈବ ସର୍ବତଃ ପରିବାରିତମ୍ ॥ 3-45-43 (17634)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 45 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-45-25 ଦେବନିକାଯାଃ ଦେବସମୂହାଃ। ନାଲଂ ନ ସମର୍ଥାଃ ॥ 3-45-30 ପ୍ରବୋଧ୍ଯୋ ବିଜ୍ଞାପ୍ଯଃ ॥ 3-45-31 ତେଷାଂ ନିବାତକବଚାନାମ୍। ପ୍ରତିସମାସନେ ସଂକ୍ଷେପଣେ ॥ 3-45-35 ଗୁଡାକେଶୋଽର୍ଜୁନଃ ॥ 3-45-42 ସଂପ୍ରତିଜ୍ଞାଯାଙ୍ଗୀକୃତ୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 046
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.46. ଅଧ୍ଯାଯଃ 046
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ପାଶୁପତାସ୍ତ୍ରଲାଭସ୍ବର୍ଲୋକଗମନାଦିଶ୍ରବଣେନ ପରିଖିଦ୍ଯତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ସଂଜଯାଗ୍ରେ ସ୍ବପୁତ୍ରାନ୍ପ୍ରତି ପରିଶୋଚନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-46-0 (17635)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-46-0x (1899)
ଅତ୍ଯଦ୍ଭୁତମିଦଂ କର୍ମ ପାର୍ଥସ୍ଯାମିତତେଜସଃ।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାତେଜାଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତତ୍ର କିମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-46-1 (17636)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-46-2x (1900)
ଶକ୍ରଲୋକଗତଂ ପାର୍ଥଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାଜାଽମ୍ବିକାସୁତଃ।
ଦ୍ବୈପାଯନାଦୃଷିଶ୍ରେଷ୍ଠାତ୍ସଂଜଯଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-46-2 (17637)
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ସୂତ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ କର୍ମ ପାର୍ଥସ୍ ଧୀମତଃ।
କଚ୍ଚିତ୍ତବାପି ବିଦିତଂ ଯାଥାତଥ୍ଯେନ ସାରଥେ ॥ 3-46-3 (17638)
ପ୍ରମତ୍ତୋ ଗ୍ରାମ୍ଯଧର୍ମେଷୁ ମନ୍ଦାତ୍ମା ପାପନିଶ୍ଚଯଃ।
ମମ ପୁତ୍ରଃ ସୁଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିଃ ପୃଥିବୀଂ ଘାତଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-46-4 (17639)
ଯସ୍ଯ ନିତ୍ଯମୃତା ବାଚଃ ସ୍ବୈରେଷ୍ବପି ମହାତ୍ମନଃ।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯମପି ତସ୍ଯ ସ୍ଯାଦ୍ଯୋଦ୍ଧା ଯସ୍ଯ ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-46-5 (17640)
ଅସ୍ଯତଃ କର୍ଣିନାରାଚାଂସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାଗ୍ରାଂଶ୍ଚ ଶିଲାଶିତାନ୍।
ନାର୍ଜୁନସ୍ଯାଗ୍ରତସ୍ତିଷ୍ଠେଦପି ମୃତ୍ଯୁର୍ଜରାତିଗଃ ॥ 3-46-6 (17641)
ମମ ପୁତ୍ରା ଦୁରାତ୍ମାନଃ ସର୍ବେ ମୃତ୍ଯୁବଶଂଗତାଃ।
ଯେଷାଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ଦୁରାଧର୍ଷୈଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-46-7 (17642)
ତସ୍ଯୈବ ଚ ନ ପଶ୍ଯାମି ଯୁଧି ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନଃ।
ଅନିଶଂ ଚିନ୍ତଯାନୋଽପି ଯ ଏନମୁଦିଯାଦ୍ଯୁଧି ॥ 3-46-8 (17643)
ଦ୍ରୋଣକର୍ଣୌ ପ୍ରତୀଯାତାଂ ଯଦି ଭୀଷ୍ମୋଽପି ବା ରଣେ।
ମହାନ୍ସ୍ଯାତ୍ସଂଶଯୋଲୋକେ ନ ତୁ ପଶ୍ଯାମି ନୋ ଜଯମ୍ ॥ 3-46-9 (17644)
ଘୃଣୀ କର୍ଣଃ ପ୍ରମାଦୀ ଚ ଆଚାର୍ଯଃ ସ୍ଥବିରୋ ଗୁରୁଃ।
ଅମର୍ଷୀ ବଲବାନ୍ପାର୍ଥଃ ସଂରମ୍ଭୀ ଦୃଢବିକ୍ରମଃ ॥ 3-46-10 (17645)
ଭବେତ୍ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ସର୍ବସ୍ଯାପ୍ଯପରାଜିତମ୍।
ସର୍ବେ ହ୍ଯସ୍ତ୍ରବିଦଃ ଶୂରାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରାପ୍ତା ମହଦ୍ଯଶଃ ॥ 3-46-11 (17646)
ଅପି ସର୍ବେଶ୍ବରତ୍ବଂ ହି ନ ବାଞ୍ଛେରନ୍ପରାଜିତାଃ।
ବଧେ ନୂନଂ ଭବେଚ୍ଛାନ୍ତିରେତେଷାଂ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ବା ॥ 3-46-12 (17647)
ନ ତୁ ହନ୍ତାଽର୍ଜୁନସ୍ଯାସ୍ତି ଜେତା ବାଽସ୍ଯ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ମନ୍ଯୁସ୍ତସ୍ଯ କଥଂ ଶାମ୍ଯେନ୍ମନ୍ଦାନ୍ପ୍ରତି ସମୁତ୍ଥିତଃ ॥ 3-46-13 (17648)
ତ୍ରିଦଶେଶସମୋ ବୀରଃ ଖାଣ୍ଡବେଽଗ୍ନିମତର୍ପଯତ୍।
ଜିଗା ପାର୍ଥିବାନ୍ସର୍ବାନ୍ରାଜସୂଯେ ମହାକ୍ରତୌ ॥ 3-46-14 (17649)
ଶେଷଂ କୁର୍ଯାଦ୍ଗିରେର୍ବଜ୍ରୋ ନିପତନ୍ମୂର୍ଧ୍ନି ସଂଜଯ।
ନ ତୁ କୁର୍ଯୁଃ ଶରାଃ ଶେଷଂ କ୍ଷିପ୍ତାସ୍ତାତ କିରୀଟିନା ॥ 3-46-15 (17650)
ଯଥା ହି କିରଣା ଭାନୋସ୍ତପନ୍ତୀହ ଚରାଚରମ୍।
ତଥା ପାର୍ଥଭୁଜୋତ୍ସୃଷ୍ଟାଃ ଶରାସ୍ତପ୍ସ୍ଯନ୍ତି ମତ୍ସୁତାନ୍ ॥ 3-46-16 (17651)
ଅପି ତଦ୍ରଥଘୋଷେଣ ଭଯାର୍ଥା ସବ୍ଯସାଚିନଃ।
ପ୍ରତିଭାତି ବିଦୀର୍ଣେବ ସର୍ବତୋ ଭାରତୀ ଚମୂଃ ॥ 3-46-17 (17652)
ସମୁଦ୍ଧରନ୍ପ୍ରବପଂଶ୍ଚୈବ ବାଣାନ୍
ସ୍ତାତାଽଽତତାଯୀ ସମରେ କିରୀଟି।
ସୃଷ୍ଟୋଽନ୍ତକଃ ସର୍ବହରୋ ବିଧାତ୍ରା
ଭବେଦ୍ଯଥା ତଦ୍ବଦବାରଣୀଯଃ ॥ 3-46-18 (17653)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 3-46-19x (1901)
ଯଦତତ୍କଥିତଂ ରାଜଂସ୍ତ୍ବଯା ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ପ୍ରତି।
ସର୍ବମେତଦ୍ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ନତୁ ମିଥ୍ଯା ମହୀପତେ ॥ 3-46-19 (17654)
ମନ୍ଯୁନା ହି ସମାବିଷ୍ଟାଃ ପାଣ୍ଡବାସ୍ତ୍ବମିତୌଜସଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୃଷ୍ଣାଂ ସଭାଂ ନୀତାଂ ଧର୍ମପତ୍ନୀଂ ଯଶସ୍ବିନୀଂ ॥ 3-46-20 (17655)
ଦୁଃଶାସନସ୍ଯ ତା ବାଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବୈ କଟୁକୋଦଯାଃ।
କର୍ଣସ୍ଯ ଚ ମହାରାଜ ନ ସ୍ବପ୍ସ୍ଯନ୍ତୀତି ମେ ମତିଃ ॥ 3-46-21 (17656)
ଶ୍ରୁତଂ ହି ତେ ମହାରାଜ ଯଥା ପାର୍ଥେନ ସଂଯୁଗେ।
ଏକାଦଶତନୁଃ ସ୍ଥାଣୁର୍ଧେନୁଷା ପରିତୋଷିତଃ ॥ 3-46-22 (17657)
କୈରାତଂ ବେଷମାସ୍ଥାଯ ଯୋଧଯାମାସ ଫଲ୍ଗୁନମ୍।
ଜିଜ୍ଞାସୁଃ ସର୍ବଦେବେଶଃ କପର୍ଦୀ ଭଗବାନ୍ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-46-23 (17658)
`ଲେଭେ ପାଶୁପତଂ ଚାପି ପରମାସ୍ତ୍ରଂ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।'
ତତ୍ରୈନଂ ଲୋକପାଲାସ୍ତେ ଦର୍ଶଯାମାସୁରର୍ଜୁନମ୍।
ଅସ୍ତ୍ରହେତୋଃ ପରାକ୍ରାନ୍ତଂ ତପସା କୌରବର୍ଷଭମ୍ ॥ 3-46-24 (17659)
ନୈତଦୁତ୍ସହତେ ଚାନ୍ଯୋ ଲବ୍ଧୁମନ୍ଯତ୍ର ଫଲ୍ଗୁନାତ୍।
ସାକ୍ଷାଦ୍ଦର୍ଶନମେତେଷାମୀଶ୍ବରାଣାଂ ନରୋ ଭୁବି ॥ 3-46-25 (17660)
ମହେଶ୍ବରେଣ ଯୋ ରାଜନ୍ନ ଜୀର୍ଣୋ ଗ୍ରସ୍ତମୂର୍ତିମାନ୍।
କସ୍ତମୁତ୍ସହତେ ବୀରୋ ଯୁଦ୍ଧେ ଜରଯିତୁଂ ପୁମାନ୍ ॥ 3-46-26 (17661)
ଆସାଦିତମିଦଂ ଘୋରଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଦ୍ରୌପଦୀଂ ପରିକର୍ଷଦ୍ଭିଃ କୋପଯଦ୍ଭିଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 3-46-27 (17662)
ଯତ୍ର ବିସ୍ଫୁରମାଣୌଷ୍ଠୋ ଭୀମଃ ପ୍ରାହ ବଚୋଽର୍ଥବତ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୁର୍ଯୋଧନେନୋରୂ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଦର୍ଶିତାବୁଭୌ ॥ 3-46-28 (17663)
ଊରୁଂ ଭେତ୍ସ୍ଯାମି ତେ ପାପ ଗଦଯା ବଜ୍ରକଲ୍ପଯା।
ତ୍ରଯୋଦଶାନାଂ ବର୍ଷାଣାମନ୍ତେ ଦୁର୍ଦ୍ଯୂତଦେବିନଃ ॥ 3-46-29 (17664)
ସର୍ବେ ପ୍ରହରତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ସର୍ବେଚାମିତତେଜସଃ।
ସର୍ବେସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ବାଂସୋ ଦେବୈରପି ସୁଦୁର୍ଜଯାଃ ॥ 3-46-30 (17665)
ମନ୍ଯେ ମନ୍ଯୁସମୁଦ୍ଭୂତାଃ ପୁତ୍ରାଣାଂ ତବ ସଂଯୁଗେ।
ଅନ୍ତଂ ପାର୍ଥାଃ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ବୀର୍ଯାମର୍ଷସମନ୍ବିତାଃ ॥ 3-46-31 (17666)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 3-46-32x (1902)
କିଂ କୃତଂ ସୂତ କର୍ଣେନ ବଦତା ପରୁଷଂ ବଚଃ।
ପର୍ଯାପ୍ତଂ ବୈରମେତାବଦ୍ଯତ୍କୃଷ୍ଣା ସା ସଭାଂ ଗତା ॥ 3-46-32 (17667)
ଅପୀଦାନୀଂ ମମ ସୁତାସ୍ତିଷ୍ଠେରନ୍ମନ୍ଦଚେତସଃ।
ଯେଷାଂ ଭ୍ରାତା ଗୁରୁର୍ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ବିନଯେ ନାବତିଷ୍ଠତେ ॥ 3-46-33 (17668)
ମମାପି ବଚନଂ ସୂତ ନ ଶୁଶ୍ରୂଷତି ମନ୍ଦଭାକ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମାଂ ଚକ୍ଷୁଷା ହୀନଂ ନିର୍ବିଚେଷ୍ଟମଚେତସମ୍ ॥ 3-46-34 (17669)
ଯେ ଚାସ୍ଯ ସଚିବା ମନ୍ଦାଃ କର୍ଣସୌବଲକାଦଯଃ।
ତେ ତସ୍ଯ ଭୂଯସୋ ଦୋଷାନ୍ବର୍ଧଯନ୍ତି ବିଚେତସଃ ॥ 3-46-35 (17670)
ସ୍ବୈରଂ ମୁକ୍ତା ହ୍ଯପି ଶରାଃ ପାର୍ଥେନାମିତତେଜସା।
ନିର୍ଦହେଯୁର୍ମମ ସୁତାନ୍କିଂପୁନର୍ମନ୍ଯୁନେରିତାଃ ॥ 3-46-36 (17671)
ପାର୍ଥବାହୁବଲୋତ୍ସୃଷ୍ଟା ମହାଚାପବିନିଃସୃତାଃ।
ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରମନ୍ତ୍ରମୁଦିତାଃ ସାଦଯେଯୁଃ ସୁରାନପି ॥ 3-46-37 (17672)
ଯସ୍ଯ ମନ୍ତ୍ରୀ ଚ ଗୋପ୍ତା ଚ ସୁହୃଚ୍ଚୈବ ଜନାର୍ଦନଃ।
ହନିସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯନାଥଃ ସ କିଂନୁ ତସ୍ ନ ନିର୍ଜିତମ୍ ॥ 3-46-38 (17673)
ଇଦଂ ହି ସୁମହଚ୍ଚିତ୍ରମର୍ଜୁନସ୍ଯେହ ସଂଜଯ।
ମହାଦେବେନ ବାହୁଭ୍ଯାଂ ଯତ୍ସମେତ ଇତି ଶ୍ରୁତିଃ ॥ 3-46-39 (17674)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ଖାଣ୍ଡବେ ଯତ୍କୃତଂ ପୁରା।
ଫଲ୍ଗୁନେନ ସହାଯାର୍ଥେ ବହ୍ନେର୍ଦାମୋଦରେଣ ଚ ॥ 3-46-40 (17675)
ସର୍ବଥା ନ ହି ମେ ପୁତ୍ରାଃ ସହାମାତ୍ଯାଃ ସବାନ୍ଧବାଃ।
କ୍ରୁଦ୍ଧେ ପାର୍ଥେ ଚ ଭୀମେ ଚ ବାସୁଦେବେ ଚ ସାତ୍ବତେ ॥ 3-46-41 (17676)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ବଣି ଷଟ୍ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 46 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-46-5 ଋତାଃ ସତ୍ଯାଃ ॥ 3-46-9 ପ୍ରତୀଯାତାଂ ପ୍ରତିଗଚ୍ଛେତାମ୍ ॥ 3-46-10 ଧୃଣୀ ଦଯାଲୁଃ। ପ୍ରମାଦୀ ଅନବହିତଃ। ସଂରମ୍ଭୀ ଉଦ୍ଯମୀ ॥ 3-46-18 ପ୍ରବପନ୍ ପ୍ରେରଯନ୍। ସ୍ଥାତା ସ୍ଥାସ୍ଯତି ॥ 3-46-25 ନୈତଦୁତ୍ପତ୍ସ୍ଯତେଽନ୍ଯୋ ହି ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-46-26 ନ ଜୀର୍ଣୋ ନ କ୍ଷୀଣଃ ॥ 3-46-31 ଅନ୍ତଂ ନାଶମ୍। ଭାର୍ଯାମର୍ଷସମନ୍ବିତାଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-46-33 ବିନଯେ ନୀତୌ ॥ 3-46-41 ନହି ସନ୍ତୀତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 047
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.47. ଅଧ୍ଯାଯଃ 047
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବୈଶମ୍ପାଯନେନ ଜନମେଜଯଂପ୍ରତି ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବନେ ଭୋଜ୍ଯବସ୍ତୁକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-47-0 (17677)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-47-0x (1903)
ଯଦିଦଂ ଶୋଚିତଂ ରାଜ୍ଞା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ବୈ ମୁନେ।
ପ୍ରବ୍ରାଜ୍ଯପାଣ୍ଡବାନ୍ବୀରାନ୍ସର୍ବମେତନ୍ନିର୍ରଥକମ୍ ॥ 3-47-1 (17678)
କଥଂ ଚ ରାଜପୁତ୍ରଂ ତମୁପେକ୍ଷେତାଲ୍ପଚେତସମ୍।
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାନ୍କୋପଯାନଂ ମହାରଥାନ୍ ॥ 3-47-2 (17679)
କିମାସୀତ୍ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ବନେ ଭୋଜନମୁଚ୍ଯତାମ୍।
ବନ୍ଯଂ ବାଽପ୍ଯବା କୃଷ୍ଟମେତଦାଖ୍ଯାତୁ ନୋ ଭବାନ୍ ॥ 3-47-3 (17680)
ବୈଂଶଂପାଯନ ଉବାଚ। 3-47-4x (1904)
ବାନେଯଂ ଚ ମୃଗାଂଶ୍ଚୈବ ଶୁଦ୍ଧୈର୍ବାଣୈର୍ନିପାତିତାନ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ନିବେଦ୍ଯାଗ୍ରମଭୁଞ୍ଜତା ମହାରଥାଃ ॥ 3-47-4 (17681)
ତାଂସ୍ତୁ ଶୂରାନ୍ମହେଷ୍ବାସାଂସ୍ତଦା ନିବସତୋ ବନେ।
ଅନ୍ବଯୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣା ରାଜନ୍ସାଗ୍ନଯୋଽନଗ୍ନଯସ୍ତଥା ॥ 3-47-5 (17682)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ସ୍ନାତକାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଦଶ ମୋକ୍ଷବିଦାଂ ତଦ୍ବଦ୍ଯାନ୍ବିଭର୍ତି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-47-6 (17683)
ରୁରୂନ୍କୃଷ୍ଣମୃଗାଂଶ୍ଚୈବ ମେଧ୍ଯାଂଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ମନୋରମାନ୍।
ବାଣୈରୁନ୍ମଥ୍ଯ ବିବିଧୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-47-7 (17684)
ନ ତତ୍ର କଶ୍ଚିଦ୍ଦୁର୍ବର୍ଣୋ ବ୍ଯାଧିତୋ ବାଽପି ଦୃଶ୍ଯତେ।
କୃଶୋ ବା ଦୁର୍ବଲୋ ବାଽପି ଦୀନୋ ଭୀତୋପି ବା ପୁନାଃ ॥ 3-47-8 (17685)
ପୁତ୍ରାନିବ ପ୍ରିଯାନ୍ଭ୍ରାତୄନ୍ଜ୍ଞାତୀନିବ ସହୋଦରାନ୍।
ପୁରୋଷ କୌରବଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଧର୍ମେରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ। 3-47-9 (17686)
ପତୀଶ୍ଚ ଦ୍ରୌପଦୀ ସର୍ବାଞ୍ଦ୍ବିଜାତୀଶ୍ଚ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ମାତେବ ଭୋଜଯିତ୍ବାଽଗ୍ରେ ଶିଷ୍ଟମାହାରଯତ୍ତଦା ॥ 3-47-10 (17687)
ପ୍ରାଚୀଂ ରାଜା ଦକ୍ଷିଣାଂ ଭୀମସେନୋ
ଯମୌ ପ୍ରତୀଚୀମଥବାଽପ୍ଯୁଦୀଚୀମ୍।
ଧନୁର୍ଧରା ମାଂସହେତୋର୍ମୃଗାଣାଂ
କ୍ଷଯଂ ଚକ୍ରୁର୍ନିତ୍ଯମେବୋପଗମ୍ଯ ॥ 3-47-11 (17688)
ତଥା ତେଷାଂ କବସତାଂ କାମ୍ଯକେ ବୈ
ବିହୀନାନାମର୍ଜୁନେନୋତ୍ସୁକାନାମ୍।
ପଞ୍ଚୈବ ବର୍ଷାଣି ତଥା ବ୍ଯତୀଯୁ-
ରଥୀଯତାଂ ଜପତାଂ ଜୁହ୍ବତାଂ ଚ ॥ 3-47-12 (17689)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ବଣି ସପ୍ତଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 47 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-47-3 କୃଷ୍ଟଂ କର୍ଷଣଜଂ ଗ୍ରାମ୍ଯଧାନ୍ଯମ୍ ॥ 3-47-4 ଶୁଦ୍ଧୈର୍ବିଷାଲିପ୍ତୈଃ। ଆନେଯଂ ବନଭବମ୍ ॥ 3-47-5 ଅନଗ୍ନଯଃ ପରିବ୍ରାଜକାଃ ॥ 3-47-10 ଆହାରଯତ୍ ଆହାରଂ କୃତବତୀ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 048
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.48. ଅଧ୍ଯାଯଃ 048
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ସଂଜଯାଗ୍ରେ ପାଣ୍ଡବପରାକ୍ରମସ୍ମରଣେନ ପୁତ୍ରାନ୍ପ୍ରତି ପରିଶୋଚନମ୍ ॥ 1 ॥ ସଂଜଯେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯ ଚାରମୁସ୍ବାତ୍ ପାଣ୍ଡବଦିଦୃକ୍ଷଯା ବନଂ ଗତାନାଂ କୃଷ୍ଣାଦୀନାଂ ଦୁର୍ଯୋଧନାଦିବଧପ୍ରତିଜ୍ଞାଶ୍ରବଣକଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-48-0 (17690)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-48-0x (1905)
ତେଷାଂ ତଚ୍ଚରିତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମନୁଷ୍ଯାତୀତମଦ୍ଭୁତମ୍।
ଚିନ୍ତାଶୋକପରୀତାତ୍ମା ମନ୍ଯୁନାଭିପରିପ୍ଲୁତଃ ॥ 3-48-1 (17691)
ଦୀର୍ଘମୁଷ୍ଣଂ ଚ ନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽମ୍ବିକାସୁତଃ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ସଂଜଯଂ ସୂତମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-48-2 (17692)
ନ ରାତ୍ରୌ ନ ଦିବା ସୂତ ଶାନ୍ତିଂ ପ୍ରାପ୍ନୋମି ବୈକ୍ଷଣମ୍।
ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ଦୁର୍ଣଯଂ ଘୋରମତୀତଂ ଦ୍ଯୂତଜଂ ହି ତତ୍ ॥ 3-48-3 (17693)
ତେଷାମସହ୍ଯବୀର୍ଯାଣାଂ ଶୌର୍ଯଂ ଧୈର୍ଯଂ ଧୃତିଂ ପରାମ୍।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମନୁରାଗଂ ଚ ଭ୍ରାତୄଣାମତିମାନୁଷମ୍ ॥ 3-48-4 (17694)
ଦେବପୁତ୍ରୌ ମହାଭାଗୌ ଦେବରାଜସମଦ୍ଯୁତୀ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବୌ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦୌ ॥ 3-48-5 (17695)
ଦୃଢାଯୁଧୌ ଦୂରପାତୌ ଯୁଦ୍ଧେ ଚ କୃତନିଶ୍ଚଯୌ।
ଶୀଘ୍ରହସ୍ତୌ ଦୃଢକ୍ରୋଧୌ ନିତ୍ଯଯୁକ୍ତୌ ରଥେ ସ୍ଥିତୌ ॥ 3-48-6 (17696)
ଭୀମାର୍ଜୁନୌ ପୁରୋଧାଯ ଯଦା ତୌ ରଣମୂର୍ଧନି।
ସ୍ଥାସ୍ଯେତେ ସିଂହବିକ୍ରାନ୍ତାବଶ୍ବିନାବିବ ଦୁଃସହୌ ॥ 3-48-7 (17697)
ନିଃଶେଷମିହ ପଶ୍ଯାମି ମମ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ସଂଜଯ ॥ 3-48-8 (17698)
ତୌ ହ୍ଯପ୍ରତିରଥୌ ଯୁଦ୍ଧେ ଦେବପୁତ୍ରୌ ମହାରଥୌ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାସ୍ତଂ ପରିକ୍ଲେଶଂ ନ କ୍ଷଂସ୍ଯେତେଽତ୍ଯମର୍ଷିଣୌ ॥ 3-48-9 (17699)
ବୃଷ୍ଣଯୋଽଥ ମହେଷ୍ବାସାଃ ପାଞ୍ଚାଲା ବା ମହୌଜସଃ।
ଯୁଧି ସତ୍ଯାଭିସନ୍ଧେନ ବାସୁଦେବେନ ରକ୍ଷିତାଃ।
ପ୍ରଧକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ରଣେ ପାର୍ଥାଃ ପୁତ୍ରାଣାଂ ମମ ବାହିନୀମ୍ ॥ 3-48-10 (17700)
ରାମକୃଷ୍ଣପ୍ରଣୀତାନାଂ ବୃଷ୍ଣୀନାଂ ସୂତନନ୍ଦନ।
ନ ଶକ୍ଯଃ ସହିତୁଂ ବେଗଃ ପର୍ବତୈରପି ଦୁଃସହଃ ॥ 3-48-11 (17701)
ତେଷାଂ ମଧ୍ଯେ ମହେଷ୍ବାସୋ ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ।
ଶୈକ୍ଯଯା ବୀରଘାତିନ୍ଯା ଗଦଯା ବିଚରିଷ୍ଯତି ॥ 3-48-12 (17702)
ତଥା ଗାଣ୍ଡୀବନିର୍ଘୋଷଂ ବିସ୍ଫୂର୍ଜିତମିବାଶନେଃ।
ଗଦାବେଗଂ ଚ ଭୀମସ୍ଯ ନାଲଂ ସୋଢୁଂ ନରାଧିପାଃ ॥ 3-48-13 (17703)
ତତୋଽହଂ ସୁହୃଦାଂ ବାଚୋ ଦୁର୍ଯୋଧନବଶାନୁଗଃ।
ସ୍ମରଣୀଯାଃ ସ୍ମରିଷ୍ଯାମି ମଯା ଯା ନ କୃତାଃ ପୁରା ॥ 3-48-14 (17704)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 3-48-15x (1906)
ବ୍ଯତିକ୍ରମୋଽଯଂ ସୁମହାଂସ୍ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ନୁପେକ୍ଷିତଃ।
ସମର୍ଥେନାପି ଯନ୍ମୋହାତ୍ପୁତ୍ରସ୍ତେ ନ ନିବାରିତଃ ॥ 3-48-15 (17705)
ଶ୍ରୁତ୍ବାଽଯଂ ନିର୍ଜିତାନ୍ଦ୍ଯୂତେ ପାଣ୍ଡବାନ୍ମଧୁସୂଦନଃ।
ତ୍ବରିତଃ କାମଯ୍କେ ପାର୍ଥାନ୍ସମଭାବଯଦଚ୍ଯୁତଃ ॥ 3-48-16 (17706)
ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ତଥା ପୁତ୍ରା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନପୁରୋଗମାଃ।
ବିରାଟୋ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ କେକଯାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ॥ 3-48-17 (17707)
ତୈଶ୍ଚ ଯତ୍କଥିତଂ ରାଜନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥାନ୍ପରାଜିତାନ୍।
ଚାରେଣ ବିଦିତଂ ସର୍ବଂ ତନ୍ମଯା ବେଦିତଂ ଚ ତେ ॥ 3-48-18 (17708)
ସମାଗମ୍ଯ ବୃତସ୍ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବୈର୍ମଧୁସୂଦନଃ।
ସାରଥ୍ଯେ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯାଜୌ ତଥେତ୍ଯାହ ଚ ତାନ୍ହରିଃ ॥ 3-48-19 (17709)
ଅମର୍ଷିତୋ ହି କୃଷ୍ଣୋପି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥାଂସ୍ତଦା ଗତାନ୍।
କୃଷ୍ଣାଜିନୋତ୍ତରାସଙ୍ଗାନବ୍ରବୀଚ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-48-20 (17710)
ଯା ସା ସମୃଦ୍ଧିଃ ପାର୍ଥାନାମିନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥେ ବଭୂବ ହ।
ରାଜସୂଯେ ମଯା ଦୃଷ୍ଟା ନୃପୈରନ୍ଯୈଃ ସୁଦୁର୍ଲଭା ॥ 3-48-21 (17711)
ଯତ୍ରସର୍ବାନ୍ମହୀପାଲାଞ୍ଶସ୍ତ୍ରତେଜୋଭଯାର୍ଦିତାନ୍।
ସବଙ୍ଗାଙ୍ଗାନ୍ସପୌଣ୍ଡ୍ରୌଢ୍ରାନ୍ସଚୋଲଦ୍ରବିଡାନ୍ଧ୍ରକାନ୍ ॥ 3-48-22 (17712)
ସାଗରାନୂପକାଂଶ୍ଚୈବ ଯେ ଚ ପତ୍ତନବାସିନଃ।
ସିଂହଲାନ୍ବର୍ବରାନ୍ମ୍ଲେଚ୍ଛାନ୍ଯେ ଚ ଲଙ୍କାନିବାସିନଃ ॥ 3-48-23 (17713)
ପଶ୍ଚିମାନି ଚରାଷ୍ଟ୍ରାଣି ଶତଶଃ ସାଗରାନ୍ତିକାନ୍।
ପହ୍ଲବାନ୍ଦରଦାନ୍ସର୍ବାନ୍କିରାତାନ୍ଯବନାଞ୍ଶକାନ୍ ॥ 3-48-24 (17714)
ହାରହୂଣାଂଶ୍ଚ ଚୀନାଂଶ୍ଚ ତୁଷାରାନ୍ସୈନ୍ଧବାଂସ୍ତଥା।
ଜାଗୁଡାନ୍ରାମଠାନ୍ମୁଣ୍ଡାନ୍ସ୍ତ୍ରୀରାଜ୍ଯମଥ ତଙ୍ଗଣାନ୍ ॥ 3-48-25 (17715)
କେକଯାନ୍ମାଲବାଂଶ୍ଚୈବ ତଥା କାଶ୍ମୀରକାନପି।
ଅଦ୍ରାକ୍ଷମହମାହୂତାନ୍ଯଜ୍ଞେ ତେ ପରିବେଷକାନ୍ ॥ 3-48-26 (17716)
ସା ତେ ସମୃଦ୍ଧିର୍ଯୈରାତ୍ତା ଚପଲା ପ୍ରତିସାରିଣୀ।
ଆଦାଯ ଜୀବିତଂ ତେଷାମାହରିଷ୍ଯାମି ତାମହମ୍ ॥ 3-48-27 (17717)
ରାମେଣ ସହ କୌରବ୍ଯ ଭୀମାର୍ଜୁନବଯୈସ୍ତଥା।
ଅକ୍ରୂରଗଦସାମ୍ବୈଶ୍ଚ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେନାହୁକେନ ଚ ॥ 3-48-28 (17718)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ବୀରେଣ ଶିଶୁପାଲାତ୍ମଜେନ ଚ।
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ରଣେ ହତ୍ବା ସଦ୍ଯଃ କର୍ଣଂ ଚ ଭାରତ।
ଦୁଃଶାସନଂ ସୌବଲେଯଂ ଯଶ୍ଚାନ୍ଯଃ ପ୍ରତିଯୋତ୍ସ୍ଯତି ॥ 3-48-29 (17719)
ତତସ୍ତ୍ବଂ ହାସ୍ତିନପୁରେ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ବସନ୍।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀଂ ଶ୍ରିଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ପ୍ରଶାଧି ପୃଥିବୀମିମାଂ ॥ 3-48-30 (17720)
ଅଥୈନମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା ତସ୍ମିନ୍ବୀରସମାଗମେ।
ଶୃଣ୍ବତ୍ସ୍ବେତେଷୁ ବୀରେଷୁ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମୁଖେଷୁ ଚ ॥ 3-48-31 (17721)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣାମି ତେ ବାଚମିମାଂ ସତ୍ଯାଂ ଜନାର୍ଦନ।
ଅମିତ୍ରାନ୍ମେ ମହାବାହୋ ସାନୁବନ୍ଧାନ୍ହନିଷ୍ଯସି ॥ 3-48-32 (17722)
ବର୍ଷାତ୍ରଯୋଦଶାଦୂର୍ଧ୍ବଂ ସତ୍ଯଂ ମାଂ କୁରୁ କେଶବ।
ପ୍ରତିଜ୍ଞାତୋ ବନେ ବାସୋ ରାଜ୍ଞାଂମଧ୍ଯେ ମଯା ହ୍ଯଯମ୍ ॥ 3-48-33 (17723)
ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ବଚନଂ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ସଭାସଦଃ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନପୁରୋଗାସ୍ତେ ସମଯାମାସୁର଼ଞ୍ଜସା ॥ 3-48-34 (17724)
କେଶବଂ ମଧୁରୈର୍ବାକ୍ଯୈଃ କାଲଯୁକ୍ତୈରମର୍ଷିତମ୍।
ପାଞ୍ଚାଲୀଂ ପ୍ରାହୁରକ୍ଲିଷ୍ଟାଂ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ଶୃଣ୍ବତଃ ॥ 3-48-35 (17725)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ କ୍ରୋଧାଦ୍ଦେବି ତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯତି ଜୀବିତମ୍।
ପ୍ରତିଜାନୀମ ତେ ସତ୍ଯଂ ମା ଶୁଚୋ ବରବର୍ଣିନି ॥ 3-48-36 (17726)
ଯେ ସ୍ମ ତେ କୁରବଃ କୃଷ୍ଣେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ବାଂ ପ୍ରାହସଂସ୍ତଦା।
ମାଂସାନି ତେଷାଂ ଖାଦନ୍ତୋ ହରିଷ୍ଯନ୍ତି ବୃକଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-48-37 (17727)
ପାସ୍ଯନ୍ତି ରୁଧିରଂ ତେଷାଂ ଗୃଧ୍ରା ଗୋମାଯବସ୍ତଥା।
ଉତ୍ତମାଙ୍ଗାନି କର୍ଷନ୍ତୋ ଯୈଃ କୃଷ୍ଟାଽସି ସଭାତଲେ ॥ 3-48-38 (17728)
ତେଷାଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ପାଞ୍ଚାଲି ଗାତ୍ରାଣି ପୃଥିବୀତଲେ।
କ୍ରବ୍ଯାଦୈଃ କୃଷ୍ଯମାଣାନି ଭକ୍ଷ୍ଯମାଣାନି ଚାସକୃତ୍ ॥ 3-48-39 (17729)
ପରିକ୍ଲିଷ୍ଟାଽସିଯୈସ୍ତତ୍ରଯୈଶ୍ଚାସି ସମୁପେକ୍ଷିତା।
ତେଷାମୁତ୍କୃତ୍ତଶିରସାଂ ଭୂମିଃ ପାସ୍ଯତି ଶୋଣିତମ୍ ॥ 3-48-40 (17730)
ଏବଂ ବହୁବିଧା ବାଚସ୍ତ ଊଚୁଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ।
ସର୍ବେତେଜସ୍ବିନଃ ଶୂରାଃ ସର୍ବେଚାହତଲକ୍ଷଣାଃ ॥ 3-48-41 (17731)
ତେ ଧର୍ମରାଜେନ ବୃତାବର୍ଷାଦୂର୍ଧ୍ବଂ ତ୍ରଯୋଦଶାତ୍।
ପୁରସ୍କୃତ୍ଯୋପଯାସ୍ଯନ୍ତି ବାସୁଦେବଂ ମହାରଥାଃ ॥ 3-48-42 (17732)
ରାମଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣଶ୍ଚ ଧନଂଜଯଶ୍ଚ
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନସାମ୍ବୌ ଯୁଯୁଧାନଭୀମୌ।
ମାଦ୍ରୀସୁତୌ କେକଯରାଜପୁତ୍ରାଃ
ପାଞ୍ଚାଲପୁତ୍ରାଃ ସହ ମତ୍ସ୍ଯରାଜ୍ଞା ॥ 3-48-43 (17733)
ଏତାନ୍ସର୍ବାଲ୍ଲୋଁକବୀରାନଜେଯା-
ନ୍ମହାତ୍ମନଃ ସାନୁବନ୍ଧାନ୍ସସୈନ୍ଯାନ୍।
କୋ ଜୀବିତାର୍ଥୀ ସମରେଽଭ୍ଯୁଦୀଯା-
ତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧାନ୍ସିଂହାନ୍କେସରିଣୋ ଯଥୈବ ॥ 3-48-44 (17734)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 3-48-45x (1907)
ଯନ୍ମାଽବ୍ରବୀଦ୍ବିଦୁରୋ ଦ୍ଯୂତକାଲେ
ତ୍ବଂ ପାଣ୍ଡବାଞ୍ଜେଷଯ୍ସି ଚେନ୍ନରେନ୍ଦ୍ର।
ଧ୍ରୁବଂ କୁରୂଣାମଯମନ୍ତକାଲୋ
ମହାଭଯୋ ଭବିତା ଶୋଣିତୌଧଃ ॥ 3-48-45 (17735)
ମନ୍ଯେ ଯଥା ତଦ୍ଭବିତେତି ସୂତ
ଯଥା କ୍ଷତ୍ତା ପ୍ରାହ ବଚଃ ପୁରା ମାମ୍।
ଅସଂଶଯଂ ଭବିତା ଯୁଦ୍ଧମେତ-
ଦ୍ଗତେ କାଲେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଯଥୋକ୍ତମ୍ ॥ 3-48-46 (17736)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 48 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-48-9 ନ କ୍ଷଂସ୍ଯେତେ କ୍ଷମାଂ ନ କରିଷ୍ତଃ ॥ 3-48-11 ସହିତୁଂ ସୋଢୁମ୍ ॥ 3-48-12 ଶୈକ୍ଯଯା ଶିକ୍ଯସ୍ଥଯା ଭୂମିଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ପାତାଲଂ ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯତୀତି ଭଯାଦନ୍ତରିକ୍ଷେ ଏବ ଧୃତଯେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-48-27 ପ୍ରତିସାରିଣୀ ପ୍ରତୀପଂ ସରତୀତି ନୀଚାନୁଗାମିନୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ଆହାରେଷ୍ଯାମି ଇଦାନୀମେବେତି ଶେଷଃ। ଅତଏବ ପ୍ରାର୍ଥନା ସତ୍ଯଂ ମାଂ କୁର୍ବିତି ॥ 3-48-34 ସମଯାମାସୁଃ ସମଂ ଯୁକ୍ତମିତ୍ଯାଚଖ୍ଯୁଃ। ସମଶବ୍ଦାତ୍ତଦାଚଷ୍ଟ ଇତି ଣିଚ୍ ଲିଟି ଆମ୍ ॥ 3-48-43 ଯୁଯୁଧାନଃ ସାତ୍ଯକିଃ ॥ 3-48-44 କେସରିଣଃ କ୍ରୋଧେନୋଚ୍ଛ୍ରିତସଟାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 049
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.49. ଅଧ୍ଯାଯଃ 049
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମଯୁଧିଷ୍ଠିରସଂବାଦସମଯେ ବୃହଦଶ୍ବାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବୃହଦଶ୍ବେନ ନଲୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-49-0 (17737)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-49-0x (1908)
ଅସ୍ତ୍ରହେତୋର୍ଗତେ ପାର୍ଥେ ଶକ୍ରଲୋକଂ ମହାତ୍ମନି।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରପ୍ରଭୃତଯଃ କିମକୁର୍ବତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-49-1 (17738)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-49-2x (1909)
ଅସ୍ତ୍ରହେତୋର୍ଗତେ ପାର୍ଥେ ଶକ୍ରଲୋକଂ ମହାତ୍ମନି।
ନ୍ଯବସନ୍କୃଷ୍ଣଯା ସାର୍ଧଂ କାମ୍ଯକେ ଭରତର୍ଷଭାଃ ॥ 3-49-2 (17739)
ତତଃ କଦାଚିଦେକାନ୍ତେ ବିବିକ୍ତେ ମୃଦୁଶାଦ୍ବଲେ।
ଦୁଃଖାର୍ତା ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠା ନିଷେଦୁଃ ସହ କୃଷ୍ଣଯା ॥ 3-49-3 (17740)
ଧନଂଜଯଂ ଶୋଚମାନାଃ ସାଶ୍ରୁକଣ୍ଠାଃ ସୁଦୁଃଖିତାଃ।
ତଦ୍ବିଯୋଗାର୍ଦିତାନ୍ସର୍ବାଞ୍ଶୋକଃ ସମଭିପୁପ୍ଲୁବେ ॥ 3-49-4 (17741)
ଧନଂଜଯବିଯୋଗାଚ୍ଚ ରାଜ୍ଯଭ୍ରଂଶାଚ୍ଚ ଦୁଃଖିତାଃ।
ଅଥ ଭୀମୋ ମହାବାହୁର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମଭାଷତ ॥ 3-49-5 (17742)
ନିଦେଶାତ୍ତେ ମହାରାଜ ଗତୋଽସୌ ଭରତର୍ଷଭଃ।
ଅର୍ଜୁନଃ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ଯସ୍ମିନ୍ପ୍ରାଣାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ ॥ 3-49-6 (17743)
ଯସ୍ମିନ୍ବିନଷ୍ଟେ ପାଞ୍ଚାଲାଃ ସହ ପୁତ୍ରୈସ୍ତଥା ବଯମ୍।
ସାତ୍ଯକିର୍ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ବିନଶ୍ଯେଯୁର୍ନ ସଂଶଯାଃ ॥ 3-49-7 (17744)
ଯୋସୌ ଗଚ୍ଛତି ଧର୍ମାତ୍ମା ବହୂନ୍କ୍ଲେଶାନ୍ବିଚିନ୍ତଯନ୍।
ଭବନ୍ନିଯୋଗାଦ୍ବୀଭତ୍ସୁସ୍ତତୋ ଦୁଃଖତରଂ ନୁ କିମ୍ ॥ 3-49-8 (17745)
ଯସ୍ଯ ବାହୂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ବଯଂ ସର୍ବେ ମହାତ୍ମନଃ।
ମନ୍ଯାମହେ ଜିତାନାଜୌ ପରାନ୍ପ୍ରାପ୍ତାଂ ଚ ମେଦିନୀମ୍ ॥ 3-49-9 (17746)
ଯସ୍ଯ ପ୍ରଭାବାଦ୍ଧି ବଯଂ ସଭାମଧ୍ଯେ ଧନୁଷ୍ମତଃ।
`ଜିତାନ୍ମନ୍ଯାମହେ ସର୍ବାନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାତ୍ସସୌବଲାନ୍ ॥ 3-49-10 (17747)
ଯସ୍ଯ ପ୍ରଭାବାନ୍ନ ମଯା ସଭାମଧ୍ଯେ ମହାବଲାଃ'।
ନୀତା ଲୋକମମୁଂ ସର୍ବେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ସସୌବଲାଃ ॥ 3-49-11 (17748)
ତେବଯଂ ବାହୁବଲିନଃ କ୍ରୋଧମୁତ୍ଥିତମାତ୍ମନଃ।
ସହାମହେ ଭବନ୍ମୂଲଂ ବାସୁଦେବେନ ପାଲିତାଃ ॥ 3-49-12 (17749)
ମଯା ହି ସହ କୃଷ୍ଣେନ ହତ୍ବା କର୍ଣମୁଖାନ୍ପରାନ୍।
ସ୍ବବାହୁବିଜିତାଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ପ୍ରଶାଧୀନାଂ ବସୁଂଧରାମ୍ ॥ 3-49-13 (17750)
ଭତୋ ଦ୍ଯୂତଦୋଷେଣ ସର୍ବେବଯମୁପପ୍ଲୁତାଃ।
ଅହୀନପୌରୁଷା ରାଜନ୍ବଲିଭିର୍ବଲବତ୍ତରାଃ ॥ 3-49-14 (17751)
କ୍ଷାତ୍ରଂ ଧର୍ମଂ ମହାରାଜ ତ୍ବମବେକ୍ଷିତୁମର୍ହସି।
ଗ ହିଧର୍ମୋ ମହାରାଜ ତ୍ରିଯସ୍ଯ ବନାଶ୍ରଯଃ ॥ 3-49-15 (17752)
ରାଜ୍ଯମେବ ପରଂଧର୍ମଂ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ବିଦୁର୍ବୁଧାଃ।
ସ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମବିଦ୍ରାଜନ୍ମାଧର୍ମ୍ଯାନ୍ନୀନଶଃ ପଥଃ ॥ 3-49-16 (17753)
ପ୍ରାଗ୍ଦ୍ବାଦଶ ସମା ରାଜନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ନିହନ୍ମହି।
ନିବର୍ତ୍ଯ ଚ ବନାତ୍ପାର୍ଥମାନାଯ୍ଯ ଚ ଜନାର୍ଦନମ୍ ॥ 3-49-17 (17754)
ବ୍ଯୂଢାନୀକାନ୍ମହାରାଜ ଜବେନୈବ ମହାହବେ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନମୁଂ ଲୋକଂ ଗମଯାମ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-49-18 (17755)
ସର୍ବାନହଂ ହନିଷ୍ଯାମି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ସସୌବଲାନ୍।
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଚ କର୍ଣଂ ଚ ଯୋ ବାଽନ୍ଯଃ ପ୍ରତିଯୋତ୍ସ୍ଯତେ ॥ 3-49-19 (17756)
ମଯା ପ୍ରଶମିତେ ପଶ୍ଚାତ୍ତ୍ବମେଷ୍ଯସି ବନଂ ପୁନଃ।
ଏବଂ କୃତେ ନ ତେ ଦୋଷୋ ଭବିଷ୍ଯତି ବିଶାଂପତେ ॥ 3-49-20 (17757)
ଯଜ୍ଞୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈସ୍ତାତ କୃତଂପାପମରିଂଦମ।
ଅବଧୂଯ ମହାରାଜଗଚ୍ଛେମ ସ୍ବର୍ଗମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-49-21 (17758)
ଏବମେତଦ୍ଭବେଦ୍ରାଜନ୍ଯଦି ରାଜା ନ ବାଲିଶଃ।
ଅସ୍ମାକଂ ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରଃ ସ୍ଯାଦ୍ଭବାନ୍ଧର୍ମପରାଯଣଃ ॥ 3-49-22 (17759)
ନିକୃତ୍ଯା ନିକୃତିପ୍ରତ୍ରା ହନ୍ତବ୍ଯା ଇତି ନିଶ୍ଚଯଃ।
ନ ହି ନୈକୃତିକଂ ହତ୍ବା ନିକୃତ୍ଯା ପାପମୁଚ୍ଯତେ।
ତଥା ଭାରତ ଧର୍ମେଷୁ ଧର୍ମଜ୍ଞୈରିହ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-49-23 (17760)
ଅହୋରାତ୍ରଂ ମହାରାଜ ତୁଲ୍ଯଂ ସଂବତ୍ସରେଣ ହ।
ତଥୈବ ବେଦବଚନଂ ଶ୍ରୂଯତେ ନିତ୍ଯଦା ବିଭୋ।
ସଂବତ୍ସରୋ ମହାରାଜ ପୂର୍ଣୋ ଭବତି କୃଚ୍ଛ୍ରତଃ ॥ 3-49-24 (17761)
ଯଦି ବେଦାଃ ପ୍ରମାଣଂ ତେ ଦିବସାଦୂର୍ଧ୍ବମଚ୍ଯୁତ।
ତଯୋଦଶାଦିତଃ କାଲୋ ଜ୍ଞାଯତାଂ ପରିନିଷ୍ଠିତଃ ॥ 3-49-25 (17762)
କାଲୋ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ହନ୍ତୁଂ ସାନୁବନ୍ଧମରିଂଦମ।
ଏକାଗ୍ରାଂ ପୃଥିବୀଂ ସର୍ବାଂ ପୁରା ରାଜନ୍କରୋତି ସଃ ॥ 3-49-26 (17763)
ଦ୍ଯୂତପ୍ରିଯେଣ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତଥା ତଦ୍ଭବତା କୃତମ୍।
ପ୍ରାଯେଣାଜ୍ଞାତଚ୍ରଯାଯାଂ ବଯଂ ସର୍ବେନିପାତିତାଃ ॥ 3-49-27 (17764)
ନ ତଂ ଦେଶଂ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ଯତ୍ର ସୋଽସ୍ମାନ୍ସୁଦୁର୍ଜନଃ।
ନ ବିଜ୍ଞାସ୍ଯତି ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ଚାରୈରିତି ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-49-28 (17765)
ଅଧିଗମ୍ଯ ଚ ସର୍ବାନ୍ନୋ ବନବାସମିମଂ ତତଃ।
ପ୍ରବ୍ରାଜଯିଷ୍ଯତିପୁନର୍ନିକୃତ୍ଯାଽଧମପୂରୁଷଃ।
ଯଦ୍ଯସ୍ମାନଭିଗଚ୍ଛେତ ପାପଃ ସ ହି କଥଂଚନ ॥ 3-49-29 (17766)
ଅଜ୍ଞାତଚର୍ଯାମୁତ୍ତୀର୍ଣାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ପୁନରାହ୍ବଯେତ୍।
ଦ୍ଯୂତେନ ତେ ମହାରାଜ ପୁନର୍ଯୁଦ୍ଧଂ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 3-49-30 (17767)
ଭବାଂଶ୍ଚ ପୁନରାହୂତୋ ଦ୍ଯୂତେନୈବାପନେଷ୍ଯତି।
ସ ତଥାଽକ୍ଷେଷୁ କୁଶଲୋ ନିଶ୍ଚିତୋ ଗତଚେତନଃ ॥ 3-49-31 (17768)
ଚରିଷ୍ଯସି ମହାରାଜ ବନେଷୁ ବସତୀଃ ପୁନଃ ॥ 3-49-32 (17769)
ଯଦ୍ଯସ୍ମାନ୍ସୁମହାରାଜ କୃପଣାନ୍କର୍ତୁମର୍ହସି।
ଯାବଜ୍ଜୀବମବେକ୍ଷସ୍ବ ବେଦଧର୍ମାଂଶ୍ଚ କୃତ୍ସ୍ନଶଃ।
ନିକୃତ୍ଯା ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞୋ ହନ୍ତବ୍ଯ ଇତି ନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 3-49-33 (17770)
ଅନୁଜ୍ଞାତସ୍ତ୍ବଯା ଗତ୍ବାଯାବଚ୍ଛକ୍ତି ସୁଯୋଧନମ୍।
ଯଥୈବ କକ୍ଷମୁତ୍ସୃଷ୍ଟୋ ଦହେଦନିଲସାରଥିଃ।
ହନିଷ୍ଯାମି ତଥା ମନ୍ଦମନୁଜାନାତୁ ମେ ଭବାନ୍ ॥ 3-49-34 (17771)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-49-35x (1910)
ଏବଂ ବ୍ରୁବାଣଂ ଭୀମଂ ତୁ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଉବାଚ ସାନ୍ତ୍ବଯନ୍ରାଜା ମୂର୍ନ୍ଧ୍ଯୁପାଘ୍ରାଯ ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 3-49-35 (17772)
ଅସଶଯଂ ମହାବାହୋ ହନିଷ୍ଯସି ସୁଯୋଧନମ୍।
ବର୍ଷାତ୍ରଯୋଦଶାଦୂର୍ଧ୍ବଂ ସହ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନା ॥ 3-49-36 (17773)
ଯତ୍ତ୍ବମାଭାଷସେ ପାର୍ଥ ପ୍ରାପ୍ତଃ କାଲ ଇତି ପ୍ରଭୋ।
ଅନୃତଂ ନତ୍ସହେ ବକ୍ତୁଂ ନ ହ୍ଯେତନ୍ମଯି ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-49-37 (17774)
ଅନ୍ତରେଣାପି କୌନ୍ତେଯ ନିକୃତିଂପାପନିଶ୍ଚଯମ୍।
ହନ୍ତା ତ୍ବମସି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ସାନୁବନ୍ଧଂ ସୁଯୋଧନମ୍ ॥ 3-49-38 (17775)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତି ଭୀମଂ ତୁ ଧର୍ମରାଜେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ।
ଆଜଗାମ ମହାଭାଗୋ ବୃହଦଶ୍ବୋ ମହାନୃଷିଃ ॥ 3-49-39 (17776)
ତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଧର୍ମାତ୍ମା ସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ଧର୍ମଚାରିଣମ୍।
ଶାସ୍ତ୍ରବନ୍ମଧୁପର୍କେଣ ପୂଜଯାମାସ ଧର୍ମରାଟ୍ ॥ 3-49-40 (17777)
ଆଶ୍ବସ୍ତଂ ଚୈନମାସୀନମୁପାସନୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଅଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମହାବାହୁଃ କୃପଣଂ ବହ୍ବଭାଷତ ॥ 3-49-41 (17778)
ଅକ୍ଷଦ୍ଯୂତେ ଚ ଭଗବନ୍ଧନଂ ରାଜ୍ଯଂ ଚ ମେ ହୃତମ୍।
ଆହୂଯ ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞୈଃ କିତବୈରକ୍ଷକୋବିଦୈଃ ॥ 3-49-42 (17779)
ଅନକ୍ଷଜ୍ଞସ୍ଯ ହି ସତୋ ନିକୃତ୍ଯା ପାପନିଶ୍ଚଯୈଃ।
ଭାର୍ଯା ଚ ମେ ସଭାଂ ନୀତା ପ୍ରାଣେଭ୍ଯୋପି ଗରୀଯସୀ ॥ 3-49-43 (17780)
ପୁନର୍ଦ୍ଯୂତେନ ମାଂ ଜିତ୍ବା ବନବାସାଂ ସୁଦାରୁଣମ୍।
ପ୍ରାବ୍ରାଜଯନ୍ମଂହାରଣ୍ଯମଜିନୈଃ ପରିବାରିତମ୍ ॥ 3-49-44 (17781)
ଅହଂ ବନେ ଦୁର୍ବସତୀର୍ବସନ୍ପରମଦୁଃଖିତଃ।
ଅକ୍ଷଦ୍ଯୂତାଭିଷଙ୍ଗେଣ ଗିରଃ ଶୃଣ୍ବନ୍ସୁଦାରୁଣାଃ ॥ 3-49-45 (17782)
ଆର୍ତାନାଂ ସୁହୃଦାଂ ବାଚୋ ଦ୍ଯୂତପ୍ରଭୃତି ଶଂସତାମ୍।
ଅହଂ ହୃଦି ଶ୍ରିତାଃ ସ୍ମୃତ୍ବା ସର୍ବରାତ୍ରୀର୍ବିଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 3-49-46 (17783)
ଯସ୍ମିଂଶ୍ଚ ବଯମାଯତ୍ତାଃ ସଦା ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନି।
`ସ ଚେନ୍ଦ୍ରଲୋକଂ ଗତବାନସ୍ତ୍ରହେତୋର୍ମହାବଲଃ ॥' 3-49-47 (17784)
ବିନା ମହାତ୍ମନା ତେନ ଗତସତ୍ବ ଇବାସ୍ମହେ।
କଦା ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ବୀଭତ୍ସୁଂ କୃତାସ୍ତ୍ରଂ ପୁନରାଗତମ୍ ॥ 3-49-48 (17785)
`ଇତି ସର୍ବେ ମହେଷ୍ବାସଂ ଚିନ୍ତଯାନା ଧନଂଜଯମ୍।
ଅନେନ ତୁ ବିଷଣ୍ଣୋଽହଂ କାରଣେନ ସହାନୁଜଃ ॥ 3-49-49 (17786)
ବନବାସାନ୍ନିବୃତ୍ତଂ ମାଂ ପୁନସ୍ତେ ପାପବୁଦ୍ଧଯଃ।
ଜାନନ୍ତଃ ପ୍ରୀଯମାଣା ବୈ ଦେବନେ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ଦ୍ଯୂତେନୈବାହ୍ବଯିଷ୍ଯନ୍ତି ବଲାଦକ୍ଷେଷୁ ତଦ୍ବିଦଃ ॥ 3-49-50 (17787)
ଆହୂତଶ୍ଚ ପୁନର୍ଦ୍ଯୂତେ ନାସ୍ମି ଶକ୍ତୋ ନିବର୍ତିତୁମ୍।
ପଣେ ଚ ମମ ନାତ୍ଯର୍ଥଂ ବସୁ କିଂଚନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-49-51 (17788)
ଏତତ୍ସର୍ବମନୁଧ୍ଯାଯଂଶ୍ଚିନ୍ତଯାନୋ ଦିବାନିଶମ୍।
ନ ମତ୍ତୋ ଦୁଃଖିତତରଃ ପୁମାନସ୍ତୀହ କଶ୍ଚନ' ॥ 3-49-52 (17789)
ନାସ୍ତି ରାଜା ମଯା କଶ୍ଚିଦଲ୍ପଭାଗ୍ଯତରୋ ଭୁବି।
ଭବତା ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବୋ ବା ଶ୍ରୁତପୂର୍ବୋପି ବା କ୍ବଚିତ୍।
ନ ମତ୍ତୋ ଦୁଃଖିତତରଃ ପୁମାନସ୍ତୀତି ମେ ମତିଃ ॥ 3-49-53 (17790)
`ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ତଂ ଦୁଃଖାର୍ତମୁବାଚ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ଶୋକଂ ବ୍ଯପନୁଦନ୍ରାଜ୍ଞୋ ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ଧୀମତଃ ॥ 3-49-54 (17791)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-49-55x (1911)
ନ ବିଷାଦେ ମନଃ ତ୍ବଯା ବୁଦ୍ଧିମତାଂବର।
ଆଗମିଷ୍ଯତି ବୀଭତ୍ସୁରମିତ୍ରାଂଶ୍ଚ ବିଜେଷ୍ଯତେ' ॥ 3-49-55 (17792)
ଯଦ୍ବ୍ରବୀଷି ମହାରାଜ ନ ମତ୍ତୋ ବିଦ୍ତେ କ୍ବଚିତ୍।
ଅଲ୍ପଭାଗ୍ଯତରଃ କଶ୍ଚିତ୍ପୁମାନସ୍ତୀତି ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-49-56 (17793)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ଣଯିଷ୍ଯାମି ଯଦି ଶୁଶ୍ରୂଷସେଽନଘ।
ଯସ୍ତ୍ବତ୍ତୋ ଦୁଃଖିତତରୋ ରାଜାଽଽସୀତ୍ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-49-57 (17794)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-49-58x (1912)
ଅଥୈନମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା ବ୍ରବୀତୁ ଭଗବାନିତି।
ଇମାମବସ୍ଥାଂ ସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ପାର୍ଥିବମ୍ ॥ 3-49-58 (17795)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-49-59x (1913)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ନବହିତଃ ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରଚ୍ଯୁତ।
ଯସ୍ତ୍ବତ୍ତୋ ଦୁଃଖିତତରୋ ରାଜାଽଽସୀତ୍ପୃଥିବୋପତେ ॥ 3-49-59 (17796)
ନିଷଧେଷୁ ମହୀପାଲୋ ବୀରସେନ ଇତି ଶ୍ରୁତଃ।
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋଽଭବନ୍ନାମ୍ନା ନଲୋ ଧର୍ମାର୍ତକୋବିଦଃ ॥ 3-49-60 (17797)
ସ ନିକୃତ୍ଯାଜତୋ ରାଜା ପୁଷ୍କରେଣେତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ବନବାସଂ ସୁଦୁଃଖାର୍ତୋ ଭାର୍ଯଯା ନ୍ଯବସତ୍ସହ ॥ 3-49-61 (17798)
ନ ତସ୍ଯ ଦାସା ନ ରଥୋ ନ ଭ୍ରାତା ନ ଚ ଭାନ୍ଧବାଃ।
ବନେ ନିବସତୋ ରାଜନ୍ନଶ୍ରୂଯନ୍ତ କଦାଚନ ॥ 3-49-62 (17799)
ଭବାନ୍ହି ସଂବୃତୋ ବୀରୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିର୍ଦେବସଂମିତୈଃ।
ବ୍ରହ୍ମକଲ୍ପୈର୍ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯୈଶ୍ଚ ତସ୍ମାନ୍ନାର୍ହସି ଶୋଚିତୁମ୍ ॥ 3-49-63 (17800)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-49-64x (1914)
ବିସ୍ତରେଣାହମିଚ୍ଛାମି ନଲସ୍ଯ ସୁମହାତ୍ମନଃ।
ଚରିତଂ ବଦତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ ତନ୍ମମାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି ॥ 3-49-64 (17801)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକୋନପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 49 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-49-4 ପୁପ୍ଲୁବେ ପ୍ଲାବିତବାନ୍ ॥ 3-49-6 ନିଦେଶାତ୍ ଆଜ୍ଞାତଃ ॥ 3-49-11 ଅଗଂ ଲକଂ ପରଲୋକମ୍ ॥ 3-49-14 ବଲିଭିଃ ସାମନ୍ତଦତ୍ତୈର୍ଧର୍ନର୍ବଲବତ୍ତରା ॥ 3-49-22 ବାଲିଶଃ ବାଲବଦ୍ବୃଥାହଠୀ। ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରଃ ଚିରକାରୀ ॥ 3-49-26 ପୁରା ଅଗ୍ରେ ॥ 3-49-30 ଦ୍ଯୂତେନ ଦ୍ଯୂତାର୍ଥମ୍ ॥ 3-49-31 ଅପନେଷ୍ଯତି ଦୂରୀକରିଷ୍ତି। ଥିଯମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-49-34 କକ୍ଷଂ ତୃଣମ୍ ॥ 3-49-50 ଜଯନ୍ତଃ ପ୍ରୀଯମାଣା ବୈ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-49-61 ପୁଷ୍କରେଣ ରାଜ୍ଞା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 050
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.50. ଅଧ୍ଯାଯଃ 050
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦମଯନତ୍ଯାଂ ସମୁତ୍କଣ୍ଠିତେନ ନଲଂନ ବନେ ବିହରତ୍ସୁ ହଂସେଷ୍ବେକତମସ୍ଯ ଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 1 ॥ ପ୍ରତିକ୍ରିଯାପ୍ରତିଜ୍ଞାନେନ ଆତ୍ମାନଂ ମୋଚିତବତା ହଂସେନ ନଲଗୁଣାନୁବର୍ଣନେନ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନଲେ ରାଗୋତ୍ପାଦନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-50-0 (17802)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-50-0x (1915)
ଆସୀଦ୍ରାଜା ନଲୋ ନାମ ବୀରସେନସୁତୋ ବଲୀ।
ଉପପନ୍ନୋ ଗୁଣୈରିଷ୍ଟୈ ରୂପବାନଶ୍ବକୋବିଦଃ ॥ 3-50-1 (17803)
`ଯଜ୍ବା ଦାନପତିର୍ଦକ୍ଷଃ ସଦା ଶୀଲପୁରସ୍କୃତଃ'।
ଅତିଷ୍ଠନ୍ମନୁଜେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ମୂର୍ଧ୍ନି ଦେବପତିର୍ଯଥା।
ଉପର୍ଯୁପରି ସର୍ବେଷାମାଦିତ୍ଯ ଇବ ତେଜସା ॥ 3-50-2 (17804)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ବେଦବିଚ୍ଛ୍ରରୋ ନିଷଧେଷୁ ମହୀପତିଃ।
ଅକ୍ଷପ୍ରିଯଃ ସତ୍ଯବାଦୀ ମହାନକ୍ଷୌହିଣୀପତିଃ ॥ 3-50-3 (17805)
ଈପ୍ସିତୋ ବରନାରୀଣାମୁଦାରଃ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ରକ୍ଷିତାଧନ୍ବିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସାକ୍ଷାଦିବ ମନୁଃ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-50-4 (17806)
ତଥୈବାସୀଦ୍ବିଦର୍ଭେଷୁ ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ।
ଶୂରଃ ସର୍ବଗୁଣୈର୍ଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରଜାକାମଃ ସ ଚାପ୍ରଜାଃ ॥ 3-50-5 (17807)
ସ ପ୍ରଜାର୍ଥେ ପରଂ ଯତ୍ନମକରୋତ୍ସୁସମାହିତଃ।
ତମଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିର୍ଦମନୋ ନାମ ଭାରତ ॥ 3-50-6 (17808)
ତଂ ସ ଭୀମଃ ପ୍ରଜାକାମସ୍ତୋଷଯାମାସ ଧର୍ମବିତ୍।
ମହିଷ୍ଯା ସହ ରାଜେନଦ୍ର ସତ୍କାରେଣ ସୁବର୍ଚସମ୍ ॥ 3-50-7 (17809)
ତସ୍ମୈ ପ୍ରସନ୍ନୋ ଦମନଃ ସଭାର୍ଯାଯ ବରଂ ଦଦୌ।
କନ୍ଯାରତ୍ନଂ କୁମାରାଂଶ୍ଚ ତ୍ରୀନୁଦାରାନ୍ମହାଯଶାଃ ॥ 3-50-8 (17810)
ଦମଯନ୍ତୀଂ ଦମଂ ଦାନ୍ତଂ ଦମନଂ ଚ ସୁବର୍ଚସମ୍।
ଉପପନ୍ନାନ୍ଗୁଣୈଃ ସର୍ବୈର୍ଭୀମାନ୍ଭୀମପରାକ୍ରମାନ୍ ॥ 3-50-9 (17811)
ଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ରୂପେଣ ତେଜସା ବପୁଷା ଶ୍ରିଯା।
ସୌଭାଗ୍ଯେନ ଚ ଲୋକେଷୁ ଯଶଃ ପ୍ରାପ ସୁମଧ୍ଯମା ॥ 3-50-10 (17812)
ଅଥ ତାଂ ବସି ପ୍ରାପ୍ତେ ଦାସୀନାଂ ସମଲଂକୃତମ୍।
ଶତଂ ସଖୀନାଂ ଚ ତଦା ପର୍ଯୁପାସ୍ତେ ଶଚୀମିବ ॥ 3-50-11 (17813)
ତତ୍ର ସ୍ମ ରାଜତେ ଭୈମୀ ସର୍ବାଭରଣଭୂଷିତା।
ସଖୀମଧ୍ଯେଽନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀ ବିଦ୍ଯୁତ୍ସୌଦାମନୀ ଯଥା ॥ 3-50-12 (17814)
ଅତୀବ ରୂପସଂପନ୍ନା ଶ୍ରୀରିବାଯତଲୋଚନା।
ନ ଦେବେଷୁ ନ ଯକ୍ଷେଷୁ ତାଦୃଗ୍ରୂପବତୀ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-50-13 (17815)
ମାନୁଷେଷ୍ବପି ଚାନ୍ଯେଷୁ ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବାଽଥବା ଶ୍ରୁତା।
ଚିତ୍ତପ୍ରମାଥିନୀ ବାଲା ଦେବାନାମପି ସୁନ୍ଦରୀ ॥ 3-50-14 (17816)
ନଲଶ୍ଚ ନରଶାର୍ଦୂଲୋ ରୂପେଣାପ୍ରତିମୋ ଭୁବି।
କଂଦର୍ପ ଇବ ରୂପେଣ ମୂର୍ତିମାନଭବତ୍ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-50-15 (17817)
ତସ୍ଯାଃ ସମୀପେ ତୁ ନଲଂ ପ୍ରଶଶଂସୁଃ କୁତୂହଲାତ୍।
ନୈଷଧସ୍ଯ ସମୀପେ ତୁ ଦମଯନ୍ତୀଂ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-50-16 (17818)
ତଯୋରଦୃଷ୍ଟଃ କାମୋଽଭୂଚ୍ଛୃଣ୍ବତୋଃ ସତତଂ ଗୁଣାନ୍।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପ୍ରତିକୌନ୍ତେଯ ସ ବ୍ବର୍ଧତ ହୃଚ୍ଛଯଃ ॥ 3-50-17 (17819)
ଅଶକ୍ନବନ୍ନଲଃ କାମଂ ତଦା ଧାରଯିତୁଂ ହୃଦା।
ଅନ୍ତଃପୁରସମୀପସ୍ଥେ ବନ ଆସ୍ତେ ରହୋଗତଃ ॥ 3-50-18 (17820)
ସ ଦଦର୍ଶୈ ତତୋ ହଂସାଞ୍ଜାତରୂପପରିଚ୍ଦାନ୍।
ବନେ ବିଚରତାଂ ତେଷାମେକଂ ଜଗ୍ରାହ ପକ୍ଷିଣମ୍ ॥ 3-50-19 (17821)
ତତୋ।ଡନ୍ତରିକ୍ଷଗୋ ବାଚଂ ବ୍ଯାଜହାର ନଲଂ ତଦା।
ହନ୍ତବ୍ଯୋସ୍ମି ନ ତେରାଜନ୍କରିଷ୍ଯାମି ତବପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-50-20 (17822)
ଦମଯନ୍ତୀସକାଶେ ତ୍ବାଂ କଥଯିଷ୍ଯାମି ନୈଷଧ।
ଯଥା ତ୍ବଦନ୍ଯଂ ପୁରୁଷଂ ନ ସା ମଂସ୍ଯତି କର୍ହିଚିତ୍ ॥ 3-50-21 (17823)
`ତବ ଚୈବ ଯଥା ଭାର୍ଯା ଭବିଷ୍ଯତି ତଥାଽନଘ।
ବିଧାସ୍ଯାମି ନରବ୍ଯାଘ୍ର ସୋଽନୁଜାନାତୁ ମାଂ ଭବାନ୍ ॥' 3-50-22 (17824)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତୋ ହଂସମୁତ୍ସସର୍ଜ ମହୀପତିଃ।
ତେ ତୁ ହଂସାଃ ସମୁତ୍ପତ୍ଯ ବିଦର୍ଭାନଗମଂସ୍ତତଃ ॥ 3-50-23 (17825)
ବିଦର୍ଭନଗରୀଂ ଗତ୍ବା ଦମଯନ୍ତ୍ଯାସ୍ତଦାନ୍ତିକେ।
ନିପେତୁସ୍ତେ ଗରୁତ୍ମନ୍ତଃ ସା ଦଦର୍ଶାଥ ତାନ୍ଖଗାନ୍ ॥ 3-50-24 (17826)
ସା ତାନଦ୍ଭୁତରୂପାନ୍ବୈ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଖିଗଣାବୃତା।
ହୃଷ୍ଟା ଗ୍ରହୀତୁଂ ଖଗମାଂସ୍ତ୍ବରମାଣୋପଚକ୍ରମେ ॥ 3-50-25 (17827)
ଅଥ ହଂସା ବିସସୃପୁଃ ସର୍ବତଃ ପ୍ରମଦାବନେ।
ଏକୈକଶସ୍ତଦା କନ୍ଯାସ୍ତାନ୍ହଂସାନ୍ସମୁପାଦ୍ରବନ୍ ॥ 3-50-26 (17828)
ଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ଯଂ ହଂସଂ ସମୁପାଧାବଦନ୍ତିକେ।
ସ ମାନୁଷୀଂ ଗିରଂ କୃତ୍ବା ଦମଯନ୍ତୀମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-50-27 (17829)
ଦମଯନ୍ତି ନଲୋ ନାମ ନିଷଧେଷୁ ମହୀପତିଃ।
ଅଶ୍ବିନୋଃ ସଦୃଶୋ ରୂପେ ନ ସମାସ୍ତସ୍ଯ ମାନୁଷାଃ ॥ 3-50-28 (17830)
[କନ୍ଦର୍ପ ଇବ ରୂପେଣ ମୂର୍ତିମାନଭବତ୍ସ୍ବଯମ୍।]
ତସ୍ଯ ବୈ ଯଦିଭାର୍ଯା ତ୍ବଂ ଭବେଥା ବରବର୍ଣିନି।
ସଫଲଂତେ ଭବେଜ୍ଜନ୍ମ ରୂପଂ ଚେଦଂ ସୁମଧ୍ଯମେ ॥ 3-50-29 (17831)
ବଯଂ ହି ଦେବଗନ୍ଧର୍ବମନୁଷ୍ଯୋରଗରାକ୍ଷସାନ୍।
ଦୃଷ୍ଟବନ୍ତୋ ନ ଚାସ୍ମାଭିର୍ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବସ୍ତଥାବିଧଃ ॥ 3-50-30 (17832)
ତ୍ବଂ ଚାପି ରତ୍ନଂ ନାରୀଣାଂ ନରେଷୁ ଚ ନଲୋ ବରଃ।
ବିଶିଷ୍ଟାଯା ବିଶିଷ୍ଟେନ ସଂଗମୋ ଗୁଣବାନ୍ଭବେତ୍ ॥ 3-50-31 (17833)
ଏବମୁକ୍ତା ତୁ ହଂସେନ ଦମଯନ୍ତୀ ବିଶାଂପତେ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ତତ୍ର ତଂ ହଂସଂ ତ୍ବମପ୍ଯେବଂ ନଲଂ ବଦ ॥ 3-50-32 (17834)
ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽଣ୍ଡଜଃ କନ୍ଯାଂ ବିଦର୍ଭସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ।
ପୁନରାଗମ୍ଯ ନିଷଧାନ୍ନଲେ ସର୍ବଂ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-50-33 (17835)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 50 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-50-1 ଉପପନ୍ନୋ ଯୁକ୍ତଃ ॥ 3-50-12 ସୌଦାମନୀ ପ୍ରାବୃଷେଣ୍ଯମେଘସଂବନ୍ଧିନୀ ॥ 3-50-15 ମୂର୍ତିମାନ୍ ଶରୀରୀ ॥ 3-50-16 ପ୍ରଶଶଂସୁଃ ବାର୍ତାହରା ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-50-17 ହୃଚ୍ଛଯଃ କାମଃ ॥ 3-50-19 ଜାତରୂପପରିଚ୍ଛଦାନ୍ ସୁବର୍ଣପକ୍ଷାନ୍ ॥ 3-50-20 ଅନ୍ତରିକ୍ଷଗଃ ଖଗଃ ॥ 3-50-24 ଗରୁତ୍ମନ୍ତଃ ପକ୍ଷିଣଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 051
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.51. ଅଧ୍ଯାଯଃ 051
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନାରଦେନନ୍ଦ୍ରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ଦମଯନ୍ତୀଗୁଣାନୁବର୍ଣନପୂର୍ବକଂ ତସ୍ସ୍ବଯଂବରପ୍ରବୃତ୍ତିକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତ୍ସ୍ବଯଂବରାର୍ଥମାଗଚ୍ଛଦ୍ଭିରିନ୍ଦ୍ରାଦିଭିଃ ପଥି ଦୃଷ୍ଟସ୍ଯ ନଲସ୍ଯ ଦମଯନ୍ତୀଘଟନାଯାଂ ଦୂତ୍ଯେନ ବରଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-51-0 (17836)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-51-0x (1916)
ଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ହଂସସ୍ଯ ଭାରତ।
ତଦା ପ୍ରଭୃତି ନ ସ୍ବସ୍ଥା ନଲଂ ପ୍ରତି ବଭୂବ ସା ॥ 3-51-1 (17837)
ତତଶ୍ଚିନ୍ତାପରା ଦୀନା ବିବର୍ଣବଦନା କୃଶା।
ବଭୂବଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ନିଃଶ୍ବାସପରମା ତଦା ॥ 3-51-2 (17838)
ଊର୍ଧ୍ବଦୃଷ୍ଟିର୍ଧ୍ଯାନପରା ବଭୂବୋନ୍ମତ୍ତଦର୍ଶନା।
ପାଣ୍ଡୁବର୍ଣା କ୍ଷଣେନାଥ ହୃଚ୍ଛଯାବିଷ୍ଟଚେତନା ॥ 3-51-3 (17839)
ନ ଶଯ୍ଯାସନଭୋଗେଷୁ ରତିଂ ବିନ୍ଦତି କର୍ହିଚିତ୍।
ନ ନକ୍ତଂ ନ ଦିବା ଶେତେ ହାହେତି ରୁଦତୀ ମୁହୁଃ ॥ 3-51-4 (17840)
ତାମସ୍ବସ୍ଥାଂ ତଦାକାରାଂ ସଖ୍ଯସ୍ତା ଜଜ୍ଞିରିଙ୍ଗିତୈଃ ॥ 3-51-5 (17841)
ତତୋ ବିଦର୍ଭପତଯେ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ସଖୀଜନଃ।
ନ୍ଯବେଦଯତ୍ତାମସ୍ବସ୍ଥାଂ ଦମଯନ୍ତୀଂ ନରେଶ୍ବରଃ ॥ 3-51-6 (17842)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ନୃପତିର୍ଭୀମୋ ଦମଯନ୍ତୀସଖୀଗଣାତ୍।
କିମର୍ଥଂ ଦୁହିତା ମେଽଦ୍ଯନାତିସ୍ବସ୍ଥେବ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-51-7 (17843)
ସ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ମହୀପାଲଃ ସ୍ବାଂ ସୁତାଂ ପ୍ରାପ୍ତଯୌବନାମ୍।
ଅପଶ୍ଯଦାତ୍ମନା କାର୍ଯଂ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ସ୍ବଯଂବରମ୍ ॥ 3-51-8 (17844)
ସ ସନ୍ନିପାତଯାମାସ ମହୀପାଲାନ୍ବିଶାଂପତିଃ।
ଏଷୋଽନୁଭୂଯତାଂ ଚୀରାଃ ସ୍ବଯଂବର ଇତି ପ୍ରଭୋ ॥ 3-51-9 (17845)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ପାର୍ଥିବାଃ ସର୍ବେ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ସ୍ବଯଂବରମ୍।
ଅଭିଜଗ୍ମୁସ୍ତତୋ ବୀରା ରାଜାନୋ ଭୀମଶାସନାତ୍ ॥ 3-51-10 (17846)
ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥଘୋଷେଣ ନାଦଯନ୍ତୋ ବସୁଂଧରାମ୍।
ବିଚିତ୍ରମାଲ୍ଯାଭରଣୈର୍ବଲୈର୍ଦୃଶ୍ଯୈଃ ସ୍ବଲଂକୃତୈଃ ॥ 3-51-11 (17847)
ତେଷାଂ ଭୀମୋ ମହାବାହୁଃ ପାର୍ଥିବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଯଥାର୍ହମକରୋତ୍ପୂଜାଂ ତେଽବସଂସ୍ତତ୍ର ପୂଜିତାଃ ॥ 3-51-12 (17848)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ସୁରାଣାମୃଷିସତ୍ତମୌ।
ଅଟମାନୌ ମହାତ୍ମାନାବିନ୍ଦ୍ରଲୋକମିତୋ ଗତୌ ॥ 3-51-13 (17849)
ନାରଦଃ ପର୍ବତଶ୍ଚୈବ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୌ ମହାବ୍ରତୌ।
ଦେବରାଜସ୍ ଭବନଂ ବିବିଶାତେ ସୁପୂଜିତୌ ॥ 3-51-14 (17850)
ତାବର୍ଚଯିତ୍ବା ମଘବା ତତଃ କୁଶଲମବ୍ଯଯମ୍।
ପପ୍ରଚ୍ଛାନାମଯଂ ଚାପି ତଯୋଃ ସର୍ବଗତଂ ବିଭୁଃ ॥ 3-51-15 (17851)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-51-16x (1917)
ଆବଯୋଃ କଶଲଂ ଦେବ ସର୍ବତ୍ରଗତମୀଶ୍ବର।
ଲୋକେ ଚ ମଘବନ୍କୃତ୍ସ୍ନେ ନୃପାଃ କୁଶଲିନୋ ବିଭୋ ॥ 3-51-16 (17852)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-51-17x (1918)
ନାରଦସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପପ୍ରଚ୍ଛ ବଲବୃତ୍ରହା।
ଧର୍ମଜ୍ଞାଃ ପୃଥିବୀପାଲାସ୍ତ୍ଯକ୍ତଜୀବିତଯୋଧିନଃ ॥ 3-51-17 (17853)
ଶସ୍ତ୍ରେଣ ନିଧନଂ କାଲେ ଯେ ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯପରାଡ୍ଯୁଖାଃ।
ଅଯଂ ଲୋକୋଽକ୍ଷଯସ୍ତେଷାଂ ଯଥୈବ ମମ କାମଧୁକ୍ ॥ 3-51-18 (17854)
କ୍ବନୁ ତେ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ଶୂରା ନହି ପଶ୍ଯାମି ତାନହମ୍।
ଆଗଚ୍ଛତୋ ମହୀପାଲାନ୍ଦଯିତାମନିଥୀନ୍ମମ ॥ 3-51-19 (17855)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଶକ୍ରେଣ ନାରଦଃ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ଶୃଣୁ ମେ ମଘବନ୍ଯେନ ନ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମହୀକ୍ଷିତଃ ॥ 3-51-20 (17856)
ବିଦର୍ଭରାଜ୍ଞୋ ଦୁହିତା ଦମଯନ୍ତୀତି ବିଶ୍ରୁତା।
ରୂପେଣ ସମତିକ୍ରାନ୍ତା ପୃଥିବ୍ଯାଂ ସର୍ବଯୋଷିତଃ ॥ 3-51-21 (17857)
ତସ୍ଯାଃ ସ୍ବଯଂବରଃ ଶକ୍ର ଭବିତା ନଚିରାଦିବ।
ତତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ରାଜାନୋ ରାଜପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-51-22 (17858)
ତାଂ ରତ୍ନଭୂତାଂ ଲୋକସ୍ଯ ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ତୋ ମହୀକ୍ଷିତଃ।
କାଙ୍କ୍ଷନ୍ତି ସ୍ମ ବିଶେଷେଣ ବଲବୃତ୍ରନିଷୂଦନ ॥ 3-51-23 (17859)
ଏତସ୍ମିନ୍କଥ୍ଯମାନେ ତୁ ଲୋକପାଲାଶ୍ଚ ସାଗ୍ନିକାଃ।
ଆଜଗ୍ମୁର୍ଦେବରାଜସ୍ଯ ସମୀପମମରୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-51-24 (17860)
ତତସ୍ତେ ଶୁଶ୍ରୁବୁଃ ସର୍ବେ ନାରଦସ୍ଯ ବଚୋ ମହତ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବୈବ ଚାବ୍ରୁବନ୍ହୃଷ୍ଟା ଗଚ୍ଛାମୋ ବଯମପ୍ଯୁତ ॥ 3-51-25 (17861)
ତତଃ ସର୍ବେ ମହାରାଜ ସଗଣାଃ ସହବାହନାଃ।
ବିଦର୍ଭାନଭିଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ଯତଃ ସର୍ବେ ମହୀକ୍ଷିତଃ ॥ 3-51-26 (17862)
ନଲୋପି ରାଜା କୌନ୍ତେଯ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାଜ୍ଞାଂ ସମାଗମମ୍।
ଅଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦଦୀନାତ୍ମା ଦମଯନ୍ତୀମନୁବ୍ରତଃ ॥ 3-51-27 (17863)
ଅଥ ଦେବାଃ ପଥି ନଲଂ ଦଦୃଶୁର୍ଭୂତଲେ ସ୍ତିତମ୍।
ସାକ୍ଷାଦିବ ସ୍ଥିତଂ ମୂର୍ତ୍ଯା ମନ୍ମଥଂ ରୂପସଂପଦା ॥ 3-51-28 (17864)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଲୋକପାଲାସ୍ତେ ଭ୍ରାଜମାନଂ ଯଥା ରବିମ୍।
ତସ୍ଥୁର୍ବିଗତସଂକଲ୍ପା ବିସ୍ମିତା ରୂପସଂପଦା ॥ 3-51-29 (17865)
ତତୋଽନ୍ତରିକ୍ଷେ ବିଷ୍ଟଭ୍ଯ ବିମାନାନି ଦିବୌକସଃ।
ଅବ୍ରୁବନ୍ନୈଷଧଂ ରାଜନ୍ନବତୀର୍ଯ ନଭସ୍ତଲାତ୍ ॥ 3-51-30 (17866)
ଭୋଭୋ ନିଷଧରାଜେନ୍ଦ୍ର ନଲ ସତ୍ଯବ୍ରତୋ ଭବାତ୍।
ଅସ୍ମାକଂ କୁରୁ ସାହାଯ୍ଯଂ ଦୂତୋ ଭବ ନରୋତ୍ତମ ॥ 3-51-31 (17867)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 51 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-51-5 ଜଜ୍ଞୁଃ ଜ୍ଞାତବତ୍ଯଃ। ରଇଙ୍ଗିତୈଃ ଅଭିପ୍ରାଯସୃଚକୈଶ୍ଚେଷ୍ଟିତୈଃ ॥ 3-51-9 ଅନୁଭୂଯତାଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯତାଂ ଭବଦ୍ଭିଃ ॥ 3-51-20 ମହୀକ୍ଷିତଃ ପୃଷ୍ବୀଶ୍ବରା ॥ 3-51-29 ବିଗତୋ ବିନଷ୍ଟଃ ଦମଯନ୍ତୀଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମ ଇତିସଂକଲ୍ପୋ ଯେଷାମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 052
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.52. ଅଧ୍ଯାଯଃ 052
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନଲେନ ଦମଯନ୍ତ୍ଯଭିନ୍ଦ୍ରାଦିନିଦେଶନିବେଦନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-52-0 (17868)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-52-0x (1919)
ତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ନଲଃ କରିଷ୍ଯ ଇତି ଭାରତ।
ଅଥୈତାନ୍ପରିପପ୍ରଚ୍ଛ କୃତାଞ୍ଜଲିରୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-52-1 (17869)
କେ ବୈ ଭବନ୍ତଃ କଶ୍ଚାସୌ ଯସ୍ଯାହଂ ଦୂତ ଈପ୍ସିତଃ।
କିଂଚ ତତ୍ରମଯା କାର୍ଯଂ କଥଯଧ୍ବଂ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-52-2 (17870)
ଏବମୁକ୍ତେ ନୈଷଧେନ ମଘବାନଭ୍ଯଭାଷତ।
ଅମରାନ୍ବୈ ନିବୋଧାସ୍ମାନ୍ଦମଯନ୍ତ୍ଯର୍ଥମାଗତାନ୍ ॥ 3-52-3 (17871)
ଅହମିନ୍ଦ୍ରୋଽଯମଗ୍ନିଶ୍ଚ ତଥୈବାଯମପାଂପତିଃ।
ଶରୀରାନ୍ତକରୋ ନୄଣାଂ ଯମୋଽଯମପି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-52-4 (17872)
ତ୍ବଂ ବୈ ସମାଗତାନସ୍ମାନ୍ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈ ନିବେଦଯ।
ଲୋକପାଲା ମହେନ୍ଦ୍ରାଦ୍ଯାଃ ସମାଯାନ୍ତି ଦିଦୃକ୍ଷବଃ ॥ 3-52-5 (17873)
ପ୍ରାପ୍ତୁମିଚ୍ଛନ୍ତି ଦେବାସ୍ତ୍ବାଂ ଶକ୍ରୋଽଗ୍ନିର୍ବରୁଣୋ ଯମଃ।
ତେଷାମନ୍ଯତମଂ ଦେବଂ ପତିତ୍ବେ ବରଯସ୍ବ ହ ॥ 3-52-6 (17874)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ଶକ୍ରେଣ ନଲଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିରବ୍ରବୀତ୍।
ଏକାର୍ଥସମବେତଂ ମାଂ ନ ପ୍ରେଷଯିତୁମର୍ହଥ ॥ 3-52-7 (17875)
କଥ ହି ଜାତସଂକଲ୍ପଃ ସ୍ତ୍ରିଯମୁତ୍ସୃଜତେ ପୁମାନ୍।
ପରାର୍ଥମୀଦୃଶଂ ବକ୍ତଂ ତଦ୍ବୈ ପଶ୍ଯାମରେଶ୍ବର ॥ 3-52-8 (17876)
`ଏବମୁକ୍ତୋ ନୈଷଧେନ ମଘବାନ୍ପୁନରବ୍ରବୀତ୍।'
କରିଷ୍ଯ ଇତିସଂଶ୍ରୁତ୍ଯ ପୂର୍ବମସ୍ମାସୁ ନୈଷଧ।
ନ କରିଷ୍ଯସି କସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ବ୍ରଜ ନୈଷଧ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-52-9 (17877)
`ସ ବୈ ତ୍ବମାଗତାନସ୍ମାନ୍ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈ ନିବେଦଯ।
ଶ୍ରେଯସା ଯୋକ୍ଷ୍ଯସେ ହି ତ୍ବଂ କୁର୍ବନ୍ନମରଶାସନମ୍ ॥' 3-52-10 (17878)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-52-11x (1920)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ଦେବୈସ୍ତୈର୍ନୈଷଧଃ ପୁନରବ୍ରବୀତ୍।
ସୁରକ୍ଷିତାନି ବେଶ୍ମାନି ପ୍ରବେଷ୍ଟୁଂ କଥମୁତ୍ସହେ ॥ 3-52-11 (17879)
ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯସୀତି ତଂ ଶକ୍ରଃ ପୁନରେବାଭ୍ଯଭାଷତ।
ଜଗାମ ସ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନିବେଶନମ୍ ॥ 3-52-12 (17880)
ଦଦର୍ଶ ତତ୍ର ବୈଦର୍ଭୀଂ ସଖୀଗଣସମାବୃତାମ୍।
ଦେଦୀପ୍ଯମାନାଂ ବପୁଷା ଶ୍ରିଯା ଚ ବରବର୍ଣିନୀମ୍ ॥ 3-52-13 (17881)
ଅତୀବ ସୁକୁମାରାଙ୍ଗୀଂ ତନୁମଧ୍ଯାଂ ସୁଲୋଚନାମ୍।
ଆକ୍ଷିପନ୍ତୀମିବ ଚ ତାଂ ଶଶିନଂ ସ୍ବେନ ତେଜସା ॥ 3-52-14 (17882)
ତସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ବବୃଧେ କାମସ୍ତାଂ ଚାରୁହାସିନୀମ୍।
ସତ୍ଯଂ ଚିକୀର୍ଷମାଣସ୍ତୁଧାରଯାମାସ ହୃଚ୍ଛଯମ୍ ॥ 3-52-15 (17883)
ତତସ୍ତା ନୈଷଧଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଂଭ୍ରାନ୍ତାଃ ପରମାଙ୍ଗନାଃ।
ଆସନେଭ୍ଯଃ ସମୁତ୍ପେତୁସ୍ତେଜସା ତସ୍ଯ ଧର୍ଷିତାଃ ॥ 3-52-16 (17884)
ପ୍ରଶଶଂସୁଶ୍ଚ ମୁପ୍ରୀତା ନଲଂ ତା ବିସ୍ମଯାନ୍ବିତାଃ।
ନ ଚୈନମଭ୍ଯଭାଷନ୍ତ ମନୋଭିସ୍ତ୍ବଭ୍ଯପୂଜଯନ୍ ॥ 3-52-17 (17885)
ଅହୋ ରୂପମହୋ କାନ୍ତିରହୋ ଧୈର୍ଯଂ ମହାତ୍ମନଃ।
କୋଽଯଂ ଦେବୋଽଥବା ଯକ୍ଷୋ ଗନ୍ଧର୍ବୋ ବା ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-52-18 (17886)
ନ ତାସ୍ତଂ ଶକ୍ନୁବନ୍ତି ସ୍ମ ବ୍ଯାହର୍ତୁମପି କିଂଚନ।
ତେଜସା ଧର୍ଷିତାସ୍ତସ୍ଯ ଲଜ୍ଜାବତ୍ଯୋ ବରାଙ୍ଗନାଃ ॥ 3-52-19 (17887)
ଅଥୈନଂ ସ୍ମଯମାନେବ ସ୍ମିତପୂର୍ବାଭିଭାଷିଣୀ।
ଦମଯନ୍ତୀ ନଲଂ ବୀରମଭ୍ଯଭାଷତ ବିସ୍ମିତା ॥ 3-52-20 (17888)
କସ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବାନବଦ୍ଯାଙ୍ଗ ମମ ହୃଚ୍ଛଯବର୍ଧନ।
ପ୍ରାପ୍ତୋସ୍ଯମରବଦ୍ବୀର ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି ତେଽନଘ ॥ 3-52-21 (17889)
କଥମାଗମନଂ ଚେହ କଥଂ ଚାସି ନ ଲକ୍ଷିତଃ।
ସୁରକ୍ଷିତଂ ହି ମେ ବେଶ୍ମ ରାଜା ଚୈବୋଗ୍ରଶାସନଃ ॥ 3-52-22 (17890)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ବୈଦର୍ଭ୍ଯା ନଲସ୍ତାଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ହ।
ନଲଂ ମାଂ ବିଦ୍ଧି କଲ୍ଯାଣି ଦେବଦୂତମିହାଗତମ୍ ॥ 3-52-23 (17891)
ଦେବାସ୍ତ୍ବାଂ ପ୍ରାପ୍ତୁମିଚ୍ଛନ୍ତି ଶକ୍ରୋଽଗ୍ନିର୍ବରୁଣୋ ଯମଃ।
ତେଷାମନ୍ଯତମଂ ଦେବଂ ପତିଂ ବରଯ ଶୋଭନେ ॥ 3-52-24 (17892)
ତେଷାମେବ ପ୍ରଭାବେଣ ପ୍ରବିଷ୍ଟୋଽହମଲକ୍ଷିତଃ।
ପ୍ରବିଶନ୍ତଂ ନ ମାଂ କଶ୍ଚିଦପଶ୍ଯନ୍ନାପ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 3-52-25 (17893)
ଏତଦର୍ଥମହଂ ଭଦ୍ରେ ପ୍ରେଷିତଃ ସୁରସତ୍ତମୈଃ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଶୁଭେ ବୁଦ୍ଧିଂ ପ୍ରକୁରୁଷ୍ବ ଯଥେଚ୍ଛସି ॥ 3-52-26 (17894)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଦ୍ବିପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 52 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-52-16 ଧର୍ଷିତା ଅଭିଭୂତାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 053
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.53. ଅଧ୍ଯାଯଃ 053
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନଲଦମଯନ୍ତୀସଂବାଦ ॥ 1 ॥ ନଲେନେନ୍ଦ୍ରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ଦମଯନ୍ତୀବଚନନିବେଦନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-53-0 (17895)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-53-0x (1921)
ସା ନମସ୍କୃତ୍ଯ ଦେବେଭ୍ଯଃ ପ୍ରହସ୍ଯ ନଲମବ୍ରବୀତ୍।
ପ୍ରଣଯସ୍ବ ଯଥାଶ୍ରଦ୍ଧଂ ରାଜନ୍କିଂ କରବାଣି ତେ ॥ 3-53-1 (17896)
ଅହଂ ଚୈବ ହି ଯଚ୍ଚାନ୍ଯନ୍ମମାସ୍ତି ବସୁ କିଂଚନା।
ତତ୍ସର୍ବଂ ତବ ବିସ୍ରବ୍ଧଂ କୁରୁ ପ୍ରଣଯମୀଶ୍ବର ॥ 3-53-2 (17897)
ହଂସାନାଂ ବଚନଂ ଯତ୍ତୁ ତନ୍ମାଂ ଦହତି ପାର୍ଥିବ।
ତ୍ବତ୍କୃତେ ହି ମଯା ବୀର ରାଜାନଃ ସନ୍ନିପାତିତାଃ ॥ 3-53-3 (17898)
ଯଦି ତ୍ବଂ ଭଜମାନାଂ ମାଂ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାସ୍ଯସି ମାନଦ।
ବିଷମଗ୍ନିଂ ଜଲଂ ରଜ୍ଜୁମାସ୍ଥାସ୍ଯେ ତବ କାରଣାତ୍ ॥ 3-53-4 (17899)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ବୈଦର୍ଭ୍ଯା ନଲସ୍ତାଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ହ।
ତିଷ୍ଠତ୍ସୁ ଲୋକପାଲେଷୁ କଥଂ ମାନୁଷମିଚ୍ଛସି ॥ 3-53-5 (17900)
ଯେଷାମହଂ ଲୋକକୃତାମୀଶ୍ବରାଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ନ ପାଦରଜସା ତୁଲ୍ଯୋ ମନସ୍ତେ ତେଷୁ ବର୍ତତାମ୍ ॥ 3-53-6 (17901)
ବିପ୍ରିଯଂ ହ୍ଯାଚରନ୍ମର୍ତ୍ଯୋ ଦେବାନାଂ ମୃତ୍ଯୁଚ୍ଛତି।
ତ୍ରାହି ମାମନବଦ୍ଯାଙ୍ଗି ବରଯସ୍ବ ସୁରୋତ୍ତମାନ୍ ॥ 3-53-7 (17902)
ବିରଜାଂସି ଚ ବାସାଂସି ଦିବ୍ଯାଶ୍ଚିତ୍ରାଃ ସ୍ରଜସ୍ତଥା।
ଭୂଷଣାନି ତୁ ଦିବ୍ଯାନି ଦେବାନ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ତୁ ଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ ବୈ ॥ 3-53-8 (17903)
ଯ ଇମାଂ ପୃଥିବୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ସଂକ୍ଷିପ୍ଯ ଗ୍ରସତେ ପୁନଃ।
ହୁତାଶମୀଶଂ ଦେବାନାଂ କା ତଂ ନ ବରଯେତ୍ପତିମ୍ ॥ 3-53-9 (17904)
ଯସ୍ ଦଣ୍ଡଭଯାତ୍ସର୍ବେ ଭୂତଗ୍ରାମାଃ ସମାଗତାଃ।
ଧର୍ମମେବାନୁରୁଧ୍ଯନ୍ତି କା ତଂ ନ ବରଯେତ୍ପତିମ୍ ॥ 3-53-10 (17905)
ଧର୍ମାତ୍ମାନଂ ମହାତ୍ମାନଂ ଦୈତ୍ଯଦାନବମର୍ଦନମ୍।
ମହେନ୍ଦ୍ରଂ ସର୍ବଦେବାନାଂ କା ତଂ ନ ବରଯେତ୍ପତିମ୍ ॥ 3-53-11 (17906)
କ୍ରିଯତାମବିଶଙ୍କେନ ମନସା ଯଦି ମନ୍ଯସେ।
ବରୁଣଂ ଲୋକପାଲାନାଂ ସୁହୃଦ୍ବାକ୍ଯମିଦଂ ଶୃଣୁ ॥ 3-53-12 (17907)
ନୈଷଧେନୈବମୁକ୍ତା ସା ଦମଯନ୍ତୀ ବଚୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ସମାପ୍ଲୁତାଭ୍ଯାଂ ନେତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଶୋକଜେନାଥ ବାରିଣା ॥ 3-53-13 (17908)
ଦେବେଭ୍ଯୋଽହଂ ନମସ୍କୃତ୍ ଯସର୍ବେଭ୍ଯଃ ପୃଥିବୀପତେ।
ବୃଣେ ତ୍ବାମେବ ଭର୍ତାରଂ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-53-14 (17909)
ତାମୁବାଚ ତତୋ ରାଜା ବେଷମାନାଂ କୃତାଞ୍ଜଲିମ୍।
ଦୌତ୍ଯେନାଗତ୍ଯ କଲ୍ଯାଣି ନୋତ୍ସହେ ସ୍ବାର୍ଥମୀପ୍ସିତଂ ॥ 3-53-15 (17910)
କଥଂ ହ୍ଯହଂ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ଦେବତାନାଂ ବିଶେଷତଃ।
ପରାର୍ଥେ ଯତ୍ନମାରଭ୍ଯ କଥଂ ସ୍ବାର୍ଥମିହୋତ୍ସହେ ॥ 3-53-16 (17911)
ଏଷ ଧର୍ମୋ ଯଦି ସ୍ବାର୍ଥୋ ମମାପି ଭବିତା ତତଃ।
ଏବଂ ସ୍ବାର୍ଥଂ କରିଷ୍ଯାମି ତଥା ଭଦ୍ରେ ବିଧୀଯତାମ୍ ॥ 3-53-17 (17912)
ତତୋ ବାଷ୍ପାକୁଲାଂବାଚଂ ଦମଯନ୍ତୀ ଶୁଚିସ୍ମିତା।
ପ୍ରତ୍ଯାହରନ୍ତୀ ଶନକୈର୍ନଲଂ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-53-18 (17913)
ଅସ୍ତ୍ଯୁପାଯୋ ମଯା ଦୃଷ୍ଟୋ ନିରପାଯୋ ନରେଶ୍ବର।
ଯେନ ଦୋଷୋ ନ ଭବିତା ତବ ରାଜନ୍କଥଂଚନ ॥ 3-53-19 (17914)
ତ୍ବଂ ଚୈବ ହି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦେବାଶ୍ଚେନ୍ଦ୍ରପୁରୋଗମାଃ।
ଆଯାନ୍ତୁ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ମମ ଯତ୍ର ସ୍ବଯଂବରଃ ॥ 3-53-20 (17915)
ତତୋଽହଂ ଲୋକପାଲାନାଂ ସନ୍ନିଧୌ ତ୍ବାଂ ନରେଶ୍ବର।
ବରଯିଷ୍ଯେ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ନୈବଂ ଦୋଷୋ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-53-21 (17916)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ବୈଦର୍ଭ୍ଯା ନଲୋ ରାଜା ବିଶଂପତେ।
ଆଜଗାମ ପୁନସ୍ତତ୍ର ଯତ୍ର ଦେବାଃ ସମାଗତାଃ ॥ 3-53-22 (17917)
ତମପଶ୍ଯଂସ୍ତଥାଽଽଯାନ୍ତଂ ଲୋକପାଲା ମହେଶ୍ବରାଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚୈନଂ ତତୋଽପୃଚ୍ଛନ୍ବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ସର୍ବମେବ ତମ୍ ॥ 3-53-23 (17918)
କଚ୍ଚିଦ୍ଦୃଷ୍ଟା ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ଦମଯନ୍ତୀ ଶୁଚିସ୍ମିତା।
କିମବ୍ରବୀଚ୍ଚ ନଃ ସର୍ବାନ୍ବଦ ଭୂମିପତେଽନଘ ॥ 3-53-24 (17919)
ନଲ ଉବାଚ। 3-53-25x (1922)
ଭବଦ୍ଭିରହମାଦିଷ୍ଟୋ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନିବେଶନମ୍।
ପ୍ରବିଷ୍ଟଃ ସୁମହାକକ୍ଷ୍ଯଂ ଦଣ୍ଡିଭିଃ ସ୍ଥବିରୈର୍ବୃତମ୍ ॥ 3-53-25 (17920)
ପ୍ରବିଶନ୍ତଂ ଚ ମାଂ ତତ୍ର ନ କଶ୍ଚିଦ୍ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ନରଃ।
ଋତେ ତାଂ ପାର୍ତିବସୁତାଂ ଭବତାମେବ ତେଜସା ॥ 3-53-26 (17921)
ସଖ୍ଯଶ୍ଚାସ୍ଯା ମଯା ଦୃଷ୍ଟାସ୍ତାଭିଶ୍ଚାପ୍ଯୁପଲକ୍ଷିତଃ।
ବିସ୍ମିତାଶ୍ଚାଭବନ୍ସର୍ବା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମାଂ ବିବୁଧେଶ୍ବରାଃ ॥ 3-53-27 (17922)
ବର୍ଣ୍ଯମାନେଷୁ ଚ ମଯା ଭବତ୍ସୁ ରୁଚିରାନନାଂ।
ମାମେବ ଗତସଂକଲ୍ପା ବୃଣୀତେ ସା ସୁରୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-53-28 (17923)
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚୈବ ମାଂ ବାଲା ଆଯାନ୍ତୁ ସହିତାଃ ସୁରାଃ।
ତ୍ବଯା ସହ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ମମ ଯତ୍ରସ୍ବଯଂବରଃ ॥ 3-53-29 (17924)
ତେଷାମହଂ ସଂନିଧୌ ତ୍ବାଂ ବରଯିଷ୍ଯାମି ନୈଷଧ।
ଏବଂ ତବ ମହାବାହୋ ଦୋଷୋ ନ ଭବିତେତି ହ ॥ 3-53-30 (17925)
ଏତାବଦେବ ବିବୁଧା ଯଥାବୃତ୍ତମୁପାହୃତମ୍।
ମଯା ଶେଷେ ପ୍ରମାଣଂ ତୁ ଭବନ୍ତସ୍ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବରାଃ ॥ 3-53-31 (17926)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ତ୍ରିପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 53 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-53-1 ଯଥାଶ୍ରଦ୍ଧଂ ଦେବେଭ୍ଯୋ ନମସ୍କୃତ୍ ପ୍ରଣଯସ୍ବେତି ସଂବନ୍ଧଃ। ପ୍ରଣଯସ୍ବ ପରିଣଯସ୍ବ। ମାମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-53-2 ବିସ୍ରବ୍ଧଂ ସବିଶ୍ବାସଂ ଯଥାସ୍ଯାତ୍ତଥା ପ୍ରଣଯଂ ପରିଣଯନଂ ବିବାହମ୍ ॥ 3-53-3 ସନ୍ନିପାତିତାଃ ମେଲିତାଃ ॥ 3-53-4 ମୃତ୍ଯୁକାରଣାଦିତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-53-25 ମହାକକ୍ଷ୍ଯଂ ମହାନ୍ତଂ ରାଜଦ୍ବାରପ୍ରଦେଶମ୍ ॥ 3-53-31 ଅତଃପରଂ ପ୍ରମାଣଂ ତୁ ଭବନ୍ତୋଽମରସତ୍ତମା ଇତି. କ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 054
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.54. ଅଧ୍ଯାଯଃ 054
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସ୍ବଯଂବରମଣ୍ଡପେ ଇନ୍ଦ୍ରାଗ୍ନିଯମବରୁଣୈର୍ନଲସାରୂପ୍ଯେଣ ତତ୍ପାର୍ଶ୍ବେ ସମୁପବେଶନମ୍ ॥ 1 ॥ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ସ୍ବଗୁଣସଂତୁଷ୍ଟେନ୍ଦ୍ରାଦିପ୍ରସାଦେବ ନଲସ୍ଥୈବ ବରଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-54-0 (17927)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-54-0x (1923)
ଅଥ କାଲେ ଶୁଭେ ପ୍ରାପ୍ତେ ତଥୌ ପୁଣ୍ଯେ କ୍ଷଣେ ତଥା।
ଆଜୁହାବ ମହୀପାଲାନ୍ଭୀମୋ ରାଜା ସ୍ବଯଂବରେ ॥ 3-54-1 (17928)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ପୃଥିବୀପାଲାଃ ସର୍ବେ ହୃଚ୍ଛଯପୀଡିତାଃ।
ତ୍ବରିତାଃ ସମପାଜଗ୍ମୁର୍ଦମଯନ୍ତୀମଭୀପ୍ସବଃ ॥ 3-54-2 (17929)
କନକସ୍ତମ୍ଭରୁଚିରଂ ତୋରଣେନ ବିରାଜିତମ୍।
ବିବିଶୁସ୍ତେ ନୃପା ରଙ୍ଗଂ ମହାସିଂହ ଇବାଚଲମ୍ ॥ 3-54-3 (17930)
ତତ୍ରାସନେଷୁ ବିବିଧେଷ୍ବାସୀନାଃ ପୃଥିବୀକ୍ଷିତଃ।
ସୁରଭିସ୍ରଗ୍ଧରାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରମୃଷ୍ଟମଣିକୁଣ୍ଡଲାଃ ॥ 3-54-4 (17931)
ସଂପୂର୍ଣାଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୈର୍ବ୍ଯାଘ୍ରୈର୍ଗିରିଗୁହାମିବ।
`ପ୍ରବିବେଶ ନଲୋ ଦେବୈଃ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକୋ ନରାଧିପ' ॥ 3-54-5 (17932)
ତତ୍ର ସ୍ମ ପୀନା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବାହବଃ ପରିଘୋପମାଃ।
ଆକାରବର୍ଣସୁଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣାଃ ପଞ୍ଚଶୀର୍ଷା ଇବୋରଗାଃ ॥ 3-54-6 (17933)
ସୁକେଶାନ୍ତାନି ଚାରୂଣି ସୁନାସାନି ଶୁଭାନି ଚ।
ମୁଖାନି ରାଜ୍ଞାଂ ଶୋଭନ୍ତେ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଯଥା ଦିବି ॥ 3-54-7 (17934)
ଦମଯନ୍ତୀ ତତୋ ରଙ୍ଗଂ ପ୍ରବିବେଶ ଶୁଭାନନା।
ମୁଷ୍ଣନ୍ତୀ ପ୍ରଭଯା ରାଜ୍ଞାଂ ଚକ୍ଷୂଷି ଚ ମନାଂସି ଚ ॥ 3-54-8 (17935)
ତସ୍ଯା ଗାତ୍ରେଷୁ ପତିତା ତେଷାଂ ଦୃଷ୍ଟିର୍ମହାତ୍ମନାମ୍।
ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ସକ୍ତାଽଭୂନ୍ନ ଚଚାଲ ଚ ପଶ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-54-9 (17936)
ତତଃ ସଂକୀର୍ତ୍ଯମାନେଷୁ ରାଜ୍ଞାଂ ନାମସୁ ଭାରତ।
ଦଦର୍ଶ ଭୈମୀ ପୁରୁଷାନ୍ପଞ୍ଚ ତୁଲ୍ଯାକୃତୀନିହ ॥ 3-54-10 (17937)
ତାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ତତଃ ସର୍ବାନ୍ନିର୍ବିଶେଷାକୃତୀନ୍ସ୍ଥିତାନ୍।
ସଂଦେହାଦଥ ବେଦର୍ଭୀ ନାଭ୍ଯଜାନାନ୍ନଲଂ ନୃପମ୍ ॥ 3-54-11 (17938)
`ନିର୍ବିଶେଷବଯୋବେଷରୂପାଣାଂ ତତ୍ର ସା ଶୁଭା।'
ଯଂଯଂ ହି ଦଦୃଶେ ତେଷାଂ ତଂତଂ ମେନେ ନଲଂ ନୃପମ୍।
ସାଚିନ୍ତଯନ୍ତୀ ବୁଦ୍ଧ୍ଯାଽଥ ତର୍କଯାମାସ ଭାମିନୀ ॥ 3-54-12 (17939)
କଥଂ ନୁ ଦେବାଞ୍ଜାନୀଯାଂ କଥଂ ବିଦ୍ଯାଂ ନଲଂ ନୃପମ୍।
ଏବଂ ସଂଚିନ୍ତଯନ୍ତୀ ସା ବୈଦର୍ଭୀ ଭୃଶଦୁଃଖିତା ॥ 3-54-13 (17940)
ଶ୍ରୁତାନି ଦେବଲିଙ୍ଗାନି ତର୍କଯାମାସ ଭାରତ।
ଦେବାନାଂ ଯାନି ଲିଙ୍ଗାନି ସ୍ଥବିରେଭ୍ଯଃ ଶ୍ରୁତାନି ମେ ॥ 3-54-14 (17941)
ତାନୀହ ତିଷ୍ଠତାଂ ଭୂମାବେକସ୍ଯାପି ନ ଲକ୍ଷଯେ।
ଏବଂ ବିଚିନ୍ତ୍ଯ ବହୁଧା ବିଚାର୍ଯ ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-54-15 (17942)
ଶରଣଂ ପ୍ରତି ଦେବାନାଂ ପ୍ରାପ୍ତକାଲମମନ୍ଯତ।
ବାଚା ଚ ମନସା ଚୈବ ନମସ୍କାରଂ ପ୍ରଯୁଜ୍ଯ ସା ॥ 3-54-16 (17943)
ଦେବେଭ୍ଯଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ବେପମାନେଦମବ୍ରବୀତ୍।
ହଂସାନାଂ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଯଥା ମେ ନୈଷଧୋ ବୃତଃ।
ପତିତ୍ବେ ତେନ ସତ୍ଯେନ ଦେବାସ୍ତଂ ପ୍ରଦିଶନ୍ତୁ ମେ ॥ 3-54-17 (17944)
ମନସା ବଚସା ଚୈବ ଯଥା ନାତିଚରାମ୍ଯହମ୍।
ତେନ ସତ୍ଯେନ ବିବୁଧାସ୍ତମେବ ପ୍ରଦିଶନ୍ତୁ ମେ ॥ 3-54-18 (17945)
ଯଥା ଦେବୈଃ ସ ମେ ଭର୍ତା ବିହିତୋ ନିଷଧାଧିଷଃ।
ତେନ ସତ୍ଯେନ ମେ ଦେବାସ୍ତମେବ ପ୍ରଦିଶନ୍ତୁ ମେ ॥ 3-54-19 (17946)
ଯଥେଦଂ ବ୍ରତମାରବ୍ଧଂ ନଲସ୍ଯାରାଧନେ ମଯା।
ତେନ ସତ୍ଯେନ ମେ ଦେବାସ୍ତମେବ ପ୍ରଦିଶନ୍ତୁ ମେ ॥ 3-54-20 (17947)
ସ୍ବଂ ଚୈବ ରୂପଂ ପୁଷ୍ଯନ୍ତୁ ଲୋକପାଲା ମହେଶ୍ବରାଃ।
ଯଥାଽହମଭିଜାନୀଯାଂ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକଂ ନରାଧିପମ୍ ॥ 3-54-21 (17948)
ନିଶମ୍ଯ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାସ୍ତତ୍କରୁଣଂ ପ୍ରତିଦେବିତମ୍।
ନିଶ୍ଚଯଂପରମଂ ତଥ୍ଯମନୁରାଗଂ ଚ ନୈଷଧେ ॥ 3-54-22 (17949)
ମନୋବିଶୁଦ୍ଧିଂ ବୁଦ୍ଧିଂ ଚ ଭକ୍ତିଂ ରାଗଂ ଚ ନୈଷଧେ।
ଯଥୋକ୍ତଂ ଚକ୍ରିରେ ଦେବାଃ ସାମର୍ଥ୍ଯଂ ଲିଙ୍ଗଧାରଣେ ॥ 3-54-23 (17950)
ସାଽପଶ୍ଯଦ୍ବିବୁଧାନ୍ସର୍ବାନସ୍ବେଦାନ୍ସ୍ତବ୍ଧଲୋଚନାନ୍।
ଅମ୍ଲାନସ୍ରଗ୍ରଜୋହୀନାନ୍ସ୍ଥିତାନସ୍ପୃଶତଃ କ୍ଷିତିମ୍ ॥ 3-54-24 (17951)
ଛାଯାଦ୍ବିତୀଯୋ ମ୍ଲାନସ୍ରଗ୍ରଜଃସ୍ବେଦସମନ୍ବିତଃ।
ଭୂମିଷ୍ଠୋ ନୈଷଧଶ୍ଚୈବ ନିମେଷେଣ ଚ ସୂଚିତଃ ॥ 3-54-25 (17952)
ସା ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ତୁ ତାନ୍ଦେବାନ୍ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକଂ ଚ ଭାରତ।
ନୈଷଧଂ ବରଯାମାସ ଭୈମୀ ଧର୍ମେଣ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-54-26 (17953)
ବିଲଜ୍ଜମାନା ବସ୍ତ୍ରାନ୍ତଂ ଜଗ୍ରାହାଯତଲୋଚନା।
ସ୍କନ୍ଧଦେଶେଽସୃଜତ୍ତସ୍ଯ ସ୍ରଜଂ ପରମଶୋଭନାମ୍ ॥ 3-54-27 (17954)
ବରଯାମାସ ଚୈବୈନଂ ପତିତ୍ବେ ବରବର୍ଣିନୀ।
ତତୋ ହାହେତି ସହସା ମୁକ୍ତଃ ଶବ୍ଦୋ ନରାଧିପୈଃ ॥ 3-54-28 (17955)
ଦେବୈର୍ମହର୍ଷିଭିସ୍ତତ୍ର ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ଭାରତ।
ବିସ୍ମିତୈରୀରିତଃ ଶବ୍ଦଃ ପ୍ରଶଂସଦ୍ଭିର୍ନଲଂ ନୃପମ୍ ॥ 3-54-29 (17956)
ଦମଯନ୍ତୀଂ ତୁ କୌରବ୍ଯ ବୀରସେନସୁତୋ ନୃପଃ।
ଆଶ୍ବାସଯଦ୍ବରାରୋହାଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟେନାନ୍ତରାତ୍ମନା ॥ 3-54-30 (17957)
ଯତ୍ତ୍ବଂ ଭଜସି କଲ୍ଯାଣି ପୁମାଂସଂ ଦେବସନ୍ନିଧୌ।
ତସ୍ମାନ୍ମାଂ ବିଦ୍ଧି ଭର୍ତାରମେତତ୍ତେ ବଚନେ ରତମ୍ ॥ 3-54-31 (17958)
ଯାବଚ୍ଚ ମେ ଧରିଷ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରାଣା ଦେହେ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ତାବତ୍ତ୍ବଯି ଭବିଷ୍ଯାମି ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-54-32 (17959)
ଦମଯନ୍ତୀ ତଥା ବାଗ୍ଭିରଭିନନ୍ଦ୍ଯ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ॥ 3-54-33 (17960)
ତୌ ପରସ୍ପରତଃ ପ୍ରୀତୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ବଗ୍ନିପୁରୋଗମାନ୍।
ତାନେବ ଶରଣଂ ଦେବାଞ୍ଜଗ୍ମତୁର୍ମନସା ତଦା ॥ 3-54-34 (17961)
ବୃତେ ତୁ ନୈଷଧେ ଭୈମ୍ଯା ଲୋକପାଲା ମହୌଜସଃ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସଃ ସର୍ବେ ନଲାଯାଷ୍ଟୌ ବରାନ୍ଦଦୁଃ ॥ 3-54-35 (17962)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦର୍ଶନଂ ଯଜ୍ଞେ ଗତିଂ ଚାନୁତ୍ତମାଂ ଶୁଭାମ୍।
ନୈଷଧାଯ ଦଦୌ ଶକ୍ରଃ ପ୍ରୀଯମାଣଃ ଶଚୀପତିଃ ॥ 3-54-36 (17963)
ଅଗ୍ନିରାତ୍ମଭବଂ ପ୍ରାଦାଦ୍ଯତ୍ର ବାଞ୍ଛତି ନୈଷଧଃ।
ଲୋକାନାତ୍ମପ୍ରଭାଂଶ୍ଚୈବ ଦଦୌ ତସ୍ମୈ ହୁତାଶନଃ ॥ 3-54-37 (17964)
ଯମସ୍ତ୍ବନ୍ନରସଂ ପ୍ରାଦାଦ୍ଧର୍ମେ ଚ ପରମାଂ ସ୍ଥିତିମ୍।
ଅପାଂପତିରପାଂ ଭାବଂ ଯତ୍ରବାଞ୍ଛତି ନୈପଧଃ ॥
ସ୍ରଜଶ୍ଚୋତ୍ତମଗନ୍ଧାଢ୍ଯାଃ ସର୍ବେଚ ମିଥୁନଂ ଦଦୁଃ 3-54-38 (17965)
ବରାନେବଂ ପ୍ରଦାଯାସ୍ଯ ଦେବାସ୍ତେ ତ୍ରିଦିବଂ ଗତାଃ।
`ଏତତ୍ସର୍ବଂ ନଲୋଽପଶ୍ଯଦ୍ଦମଯନ୍ତୀ ଚ ଭାରତ।
ଯଥା ସ୍ବପ୍ନଂ ମହାରାଜ ତଥୈବ ଦଦୃଶୁର୍ଜନାଃ ॥ 3-54-39 (17966)
ତତଃ ସ୍ବଯବରଂ ଚକ୍ରେ ଭୀମୋ ରାଜାଽତିମାନୁଷମ୍।
ସମାଗତେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଭୂପାଲେସୁ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-54-40 (17967)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯପି ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବାରାଜମଣ୍ଡଲମୃଦ୍ଧିମତ୍।
ଅନ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯନୈଷଧଂ ବବ୍ରେ ଭୈମୀ ଧର୍ମେଣ ଭାରତ ॥ 3-54-41 (17968)
ବୃତେ ଚ ନୈଷଧେ ଭୈମ୍ଯା ନିବୃତ୍ତେ ଚ ସ୍ବଯଂବରେ।
ସର୍ବ ଏବ ମହୀପାଲାଃ ପ୍ରତିଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତମ୍' ॥ 3-54-42 (17969)
ପାର୍ଥିବାଶ୍ଚାନୁଭୂଯାସ୍ଯ ବିବାହଂ ବିସ୍ମଯାନ୍ବିତାଃ।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଶ୍ଚ ମୁଦିତାଃ ପ୍ରତିଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତମ୍ ॥ 3-54-43 (17970)
ଗତେଷୁ ପାର୍ଥିବେନ୍ଦ୍ରେଷୁ ଭୀମଃ ପ୍ରୀତୋ ମହାମନାଃ।
ବିବାହଂ କାରଯାମାସ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନଲସ୍ଯ ଚ ॥ 3-54-44 (17971)
ଉଷ୍ଯ ତତ୍ର ତଥାକାମଂ ନୈଷଧୋ ଦ୍ବିପଦାଂବରଃ।
ଭୀମେନ ସମନୁଜ୍ଞାତୋ ଜଗାମ ନଗରଂ ସ୍ବକମ୍।
ଅବାପ୍ଯ ନାରୀରତ୍ନଂ ତୁ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକୋପି ପାର୍ଥିବଃ ॥ 3-54-45 (17972)
ରେମେ ସହ ତଯା ରାଜଞ୍ଛଚ୍ଯେବ ବଲବୃତ୍ରହା।
ଅତୀବ ମୁଦିତୋ ରାଜା ଭ୍ରାଜମାନୋଂଶୁମାନିବ ॥ 3-54-46 (17973)
ଅରଞ୍ଜଯତ୍ପ୍ରଜା ବୀରୋ ଧର୍ମେଣ ପରିପାଲଯନ୍।
ଈଜେ ଚାପ୍ଯଶ୍ବମେଧେନ ଯଯାତିରିବ ନାହୁଷଃ।
ଅନ୍ଯୈଶ୍ଚ ବହୁଭିର୍ଧୀମାନ୍କ୍ରତୁଭିଶ୍ଚାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-54-47 (17974)
ପୁଗଶ୍ଚ ରମଣୀଯେଷୁ ବନେଷୂପବନେଷୁ ଚ।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ସହ ନଲୋ ବିଜହାରାମରୋପମଃ ॥ 3-54-48 (17975)
ଜନଯାମାସ ଚ ତତୋ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଂ ମହାମନାଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରସେନଂ ସୁତଂ ଚାପି ଇନ୍ଦ୍ରସେନାଂ ଚକନ୍ଯକାମ୍ ॥ 3-54-49 (17976)
ଏବଂ ସ ଯଜମାନଶ୍ଚ ବିହରଂଶ୍ଚ ନରାଧିପଃ।
ରରକ୍ଷ ବସୁସଂପୂର୍ଣାଂ ବସୁଧାଂ ବସୁଧାଧିପଃ ॥ 3-54-50 (17977)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଚତୁଃପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 54 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-54-7 ସୁନାସାକ୍ଷିଭ୍ରୁବାଣି ଶ୍ବେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-54-8 ମୁଷ୍ଣନ୍ତୀ ହରନ୍ତ ॥ 3-54-21 ଲୋକପାଲାଃ ସହେଶ୍ବରା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-54-24 ଅମ୍ଲାନସ୍ରଜଶ୍ଚ ତେ ରଜୋହୀନାଶ୍ଚେତି ବିଗ୍ରହଃ। ଠାଯାବିହୀନାନମ୍ଲାନସ୍ରଜୋଽସ୍ବେଦସମନ୍ବିତାନିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-54-31 ଯଦ୍ଯସ୍ମାନ୍ମାଂ ଭଜସି ତସ୍ମାତ୍ତେ ତବ ବଚନେ ରତଂ ଇତ୍ଯେତତ୍ ବିଦ୍ଧି ॥ 3-54-37 ଆତ୍ମଭବଂ ଭାତ୍ମନ ଆବିର୍ଭାବମ୍ ॥ 3-54-38 ଅନ୍ନରସଂ ଯାଦୃଶେ ତାଦୃଶେପ୍ଯନ୍ନେ ବିଶିଷ୍ଟରସବତ୍ତାମ୍। ଭାବଂ ସତ୍ତାମ୍। ମୁଧୁନଂ ଏକୈକେନ ଦ୍ବଯଂ ଦ୍ବଯମପୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-54-43 ଅନୁଭୂଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ॥ 3-54-45 ଉଷ୍ଯ ବାସଂ କୃତ୍ବା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 055
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.55. ଅଧ୍ଯାଯଃ 055
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦମଯନ୍ତୀସ୍ବଯଂବରାଦନନ୍ତରଂ ଦିବଂ ଗଚ୍ଛତାମିନ୍ଦ୍ରାଦୀନାଂ ମଧ୍ଯେମାର୍ଗଂ କଲିଦ୍ବାପରଯୋର୍ଦର୍ଶନମ୍ ॥ 1 ॥ ତୈଃ ସ୍ବଯଂବରେ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନଲବରଣଂ ନିବେଦିତେନ ଦ୍ବାପରଦ୍ବିତୀଯେନ କଲିନା ନଲପରାଭବପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-55-0 (17978)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-55-0x (1924)
ବୃତେ ତୁ ନୈଷଧେ ଭୈମ୍ଯା ଲୋକପାଲା ମହୌଜସଃ।
ଯାନ୍ତୋ ଦଦୃଶୁରାଯାନ୍ତଂ ଦ୍ବାପରଂ କଲିନା ସହ ॥ 3-55-1 (17979)
ଅଥାବ୍ରବୀତ୍କଲିଂ ଶକ୍ରଃ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବଲବୃତ୍ରହା।
ଦ୍ବାପରେଣ ସହାଯେନ କଲେ ବ୍ରୂହି କ୍ବ ଯାସ୍ଯସି ॥ 3-55-2 (17980)
ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍କଲିଃ ଶକ୍ରଂ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ସ୍ବଯଂବରମ୍।
ଗତ୍ବା ହି ବରଯିଷ୍ଯେ ତାଂ ମନୋ ହି ମମ ତାଂ ଗତମ୍ ॥ 3-55-3 (17981)
ତମବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରହସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରୋ ନିର୍ବୃତ୍ତଃ ସ ସ୍ବଯଂବରଃ।
ବୃତସ୍ତଯା ନଲୋ ରାଜା ପତିରସ୍ମତ୍ସମୀପତଃ ॥ 3-55-4 (17982)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଶକ୍ରେଣ କଲିଃ କୋପସମନ୍ବିତଃ।
ଦେବାନାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ତାନ୍ସର୍ବାନୁବାଚେଦଂ ବଚସ୍ତଦା ॥ 3-55-5 (17983)
ଦେବାନାଂ ମାନୁଷଂ ମଧ୍ଯେ ଯତ୍ସା ପତିମବିନ୍ଦତ।
ନନୁ ତସ୍ଯା ଭବେନ୍ନ୍ଯାଯ୍ଯଂ ବିପୁଲଂ ଦଣ୍ଡଧାରଣମ୍ ॥ 3-55-6 (17984)
ଏବମୁକ୍ତେ ତୁ କଲିନା ପ୍ରତ୍ଯୂଚୁସ୍ତେ ଦିବୌକସଃ।
ଅସ୍ମାଭିଃ ସଭନୁଜ୍ଞାତେ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନଲୋ ବୃତଃ ॥ 3-55-7 (17985)
କା ହି ସର୍ବଗୁଣୋପେତଂ ନାଶ୍ରଯେତ ନଲଂ ନୃପମ୍।
ଯୋ ବେଦ ଧର୍ମାନଖିଲାନ୍ଯଥାବଚ୍ଚରିତବ୍ରତଃ ॥ 3-55-8 (17986)
ଯୋଽଧୀତେ ଚତୁରୋ ବେଦାନ୍ସର୍ବାନାଖ୍ଯାନପଞ୍ଚମାନ୍।
ଅହିଂସାନିରତୋ ଯଶ୍ଚ ସତ୍ଯବାଦୀ ଦୃଢବ୍ରତଃ ॥ 3-55-9 (17987)
ଯସ୍ମିନ୍ଦାକ୍ଷ୍ଯଂ ଧୃତିର୍ଜ୍ଞାନଂ ତପଃ ଶୌଚଂ ଦମଃ ଶମଃ।
ଧ୍ରୁବାଣି ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରେ ଲୋକପାଲସମେ ନୃପେ ॥ 3-55-10 (17988)
ଏବଂରୂପଂ ନଲଂ ଯୋ ବୈ କାମଯେଚ୍ଛପିତୁଂ କଲେ।
ଆତ୍ମାନଂ ସ ଶପେନ୍ମୂଢୋ ହନ୍ଯାଦାତ୍ମାନମାତ୍ମନା ॥ 3-55-11 (17989)
ଏବଂଗୁଣଂ ନଲଂ ଯୋ ବୈ କାମଯେଚ୍ଛପିତୁଂ କଲେ।
କୃଚ୍ଛ୍ରେ ସ ନରକେ ମଞ୍ଜେଦଗାଧେ ବିପୁଲେ ହ୍ରଦେ ॥ 3-55-12 (17990)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା କଲିଂ ଦେବା ଦ୍ବାପରଂ ଚ ଦିବଂ ଯଯୁଃ।
ତତୋ ଗତେଷୁ ଦେବେଷୁ କଲିର୍ଦ୍ବାପରମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-55-13 (17991)
ସଂଯନ୍ତୁଂ ନୋତ୍ସହେ କୋପଂ ନଲେ ବତ୍ସ୍ଯାମି ଦ୍ବାପର।
ଭ୍ରଂଶଯିଷ୍ଯାମି ତଂ ରାଜ୍ଯାନ୍ନ ଭୈମ୍ଯା ସହ ରଂସ୍ଯତେ ॥ 3-55-14 (17992)
ତ୍ବମପ୍ଯକ୍ଷାନ୍ସମାବିଶ୍ଯ ସାହାଯ୍ଯଂ କର୍ତୁମର୍ହସି।
`ମମ ପ୍ରିଯକୃତେ ହ୍ଯସ୍ମନ୍କୃତବାଂଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯସି' ॥ 3-55-15 (17993)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 55 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-55-4 ନିର୍ବୃତ୍ତଃ ସମାପ୍ତଃ ॥ 3-55-7 ଅସ୍ମାଭିଃ ସମନୁଜ୍ଞାତୋ ଦମଯନ୍ତ୍ଯେତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-55-9 ଧର୍ମବାଦୀ ଦୃଢବ୍ରତଂ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-55-10 ଶୌଚଂ ଦଯା କ୍ଷମେତି କ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 056
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.56. ଅଧ୍ଯାଯଃ 056
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କଲିଚୋଦନଯା ପୁଷ୍କରେଣ ନଲାହ୍ବାନମ୍ ॥ 1 ॥ ନଲପୁଷ୍କରଯୋରକ୍ଷଦେବନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-56-0 (17994)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-56-0x (1925)
ଏବଂ ସ ସମଯଂ କୃତ୍ବା ଦ୍ବାପରେଣ କଲିଃ ସହ।
ଆଜଗାମ ତତସ୍ତତ୍ର ଯତ୍ରରାଜା ସ ନୈଷଧଃ ॥ 3-56-1 (17995)
ସ ନିତ୍ଯମନ୍ତରପ୍ରେକ୍ଷୀ ନିଷଧେଷ୍ବବସଚ୍ଚିରମ୍।
ଅଥାସ୍ଯ ଦ୍ବାଦଶେ ବର୍ଷେ ଦଦର୍ଶ କଲିରନ୍ତରମ୍ ॥ 3-56-2 (17996)
କୃତ୍ବା ମୂତ୍ରମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ସଂଧ୍ଯାମନ୍ବାସ୍ତ ନୈଷଧଃ।
ଅକୃତ୍ବା ପାଦଯୋଃ ଶୌଚଂ ତତ୍ରୈନଂ କଲିରାବିଶତ୍ ॥ 3-56-3 (17997)
ସ ସମାବିଶ୍ଯ ଚ ନଲଂ ସମୀପଂ ପୁଷ୍କରସ୍ଯ ଚ।
ଗତ୍ବା ପୁଷ୍କରମାହେଦମେହି ଦୀବ୍ଯ ନଲେନ ବୈ ॥ 3-56-4 (17998)
ଅକ୍ଷଦ୍ଯୂତେ ନଲଂ ଜେତା ଭବାନ୍ହି ସହିତୋ ମଯା।
ନିଷଧାନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯସ୍ବ ଜିତ୍ବା ରାଜ୍ଯଂ ନଲଂ ନୃପମ୍ ॥ 3-56-5 (17999)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କଲିନା ପୁଷ୍କରୋ ନଲମଭ୍ଯଯାତ୍।
କଲିଶ୍ଚୈବ ବୃଷୋ ଭୂତ୍ବା ତଂ ବୈ ପୁଷ୍କରମନ୍ବଯାତ୍ ॥ 3-56-6 (18000)
ଆସାଦ୍ଯ ତୁ ନଲଂ ବୀରଂ ପୁଷ୍କରଃ ପରବୀରହା।
ଦୀବ୍ଯାବେତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ଧାତା ବୃଷେଣେତି ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 3-56-7 (18001)
ନ ଚକ୍ଷମେ ତତୋ ରାଜା ସମାହ୍ବାନଂ ମହାମନାଃ।
ବୈଦର୍ଭ୍ଯାଃ ପ୍ରେକ୍ଷମାଣାଯାଃ ପ୍ରାପ୍ତକାଲମମନ୍ଯତ ॥ 3-56-8 (18002)
`ତତଃ ସ ରାଜ୍ଞା ସହସା ଦେବିତୁଂ ସଂପ୍ରଚକ୍ରମେ ॥ 3-56-9 (18003)
ଭ୍ରାତ୍ରା ଦେବାଭିଭୂତେନ ଦୈବାବିଷ୍ଟୋ ଜନାଧିପଃ।'
ହିରଣ୍ଯସ୍ଯ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଯାନଯୁଗ୍ଯସ୍ ବାସସାମ୍।
ଆବିଷ୍ଟଃ କଲିନା ଦ୍ଯୂତେ ଜୀଯତେ ସ୍ମ ନଲସ୍ତଦା ॥ 3-56-10 (18004)
ତମକ୍ଷମଦସଂମତ୍ତଂ ସୁହୃଦାଂ ନ ତୁ କଶ୍ଚନ।
ନିବାରଣେଽଭବଚ୍ଛକ୍ତୋ ଦୀବ୍ଯମାନମରିଂଦମମ୍ ॥ 3-56-11 (18005)
ତତଃ ପୌରଜନାଃ ସର୍ବେ ମନ୍ତ୍ରିଭିଃ ସହ ଭାରତ।
ରାଜାନଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମାଗଚ୍ଛନ୍ନିବାରଯିତୁମାତୁରମ୍ ॥ 3-56-12 (18006)
ତତଃ ସୂତ ଉପାଗମ୍ଯ ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ଏଷ ପୌରଜନୋ ଦେବି ଦ୍ବାରି ତିଷ୍ଠତି କାର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-56-13 (18007)
ନିବେଦ୍ଯତାଂ ନୈଷଧାଯ ସର୍ବାଃ ପ୍ରକୃତଯଃ ସ୍ଥିତାଃ।
ଅମୃଷ୍ଯମାଣା ବ୍ଯସନଂ ରାଜ୍ଞୋ ଧର୍ମାର୍ଥଦର୍ଶିନଃ ॥ 3-56-14 (18008)
ତତଃ ସା ବାଷ୍ପକଲଯା ବାଚା ଦୁଖେନ କର୍ଶିତା।
ଉବାଚ ନୈଷଧଂ ଭୈମୀ ଶୋକୋପହତଚେତନା ॥ 3-56-15 (18009)
ରାଜନ୍ପୌରଜନୋ ଦ୍ବାରି ତ୍ବାଂ ଦିଦୃକ୍ଷୁରବସ୍ଥିତଃ।
`ବୃଦ୍ଧୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣମୁଖ୍ଯୈଶ୍ଚ ବଣିଗ୍ଭିଶ୍ଚ ସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-56-16 (18010)
ଆଗତଂ ସହିତଂ ରାଜଂସ୍ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାବଲମ୍ବନମ୍।'
ତଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହସୀତ୍ଯେବଂ ପୁନଃ ପୁନରଭାଷତ ॥ 3-56-17 (18011)
ତାଂ ତଥା ରୁଚିରାପାଙ୍ଗୀଂ ବିଲପନ୍ତୀଂ ତଥାବିଧାମ୍।
ଆବିଷ୍ଟଃ କଲିନା ରାଜା ନାଭ୍ଯଭାଷତ କିଂଚନ ॥ 3-56-18 (18012)
ତତସ୍ତେ ମନ୍ତ୍ରିଣଃ ସର୍ବେ ତେ ଚୈବ ପୁରବାସିନଃ।
ନାଯମସ୍ତୀତି ଦୁଃଖାର୍ତା ବ୍ରୀଡିତା ଜଗ୍ମୁରାଲଯାନ୍ ॥ 3-56-19 (18013)
ତଥା ତଦଭବଦ୍ଦ୍ଯୂତଂ ପୁଷ୍କରସ୍ଯ ନଲସ୍ଯ ଚ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ବହୂନ୍ମାସାନ୍ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ତ୍ବଜୀଯତ ॥ 3-56-20 (18014)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଷଟ୍ପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 65 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-56-1 ସମଯଂ ସଂକେତମ୍ ॥ 3-56-3 ଅନ୍ବାସ୍ତ ଉପାସିତବାନ୍ ॥ 3-56-4 ସ କୁଲିଃ। ନଲଂ ସମାବିଶ୍ଯ ରୂପାନ୍ତରେଣ ପୁଷ୍କରଂ ଚାବ୍ରବୀତ୍। ଦୀବ୍ଯ ଦ୍ଯୂତଂ କୁରୁ ॥ 3-56-6 ବୃଷଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପାଶଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭୂତ୍ବା ॥ 3-56-7 ବୃଷେଣାକ୍ଷମୁଖ୍ଯେନ। ଅବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରୀତ୍ଯେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-56-10 ଯାନେଷୁ ଯୁଗ୍ଯଂ ଯୁଗବହଂ ରଥାଦି ତସ୍ଯ ॥ 3-56-19 ନାଯମସ୍ତି ନଷ୍ଟୋଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-56-20 ପୁଣ୍ଯଃ ପାବନଃ ଶ୍ଲୋକୋ ଯଶୋ ଯସ୍ଯ। ଅଜୀଯତ ଜିତଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 057
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.57. ଅଧ୍ଯାଯଃ 057
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ଯୂତେ ନଲପରାଜଯମୁତ୍ପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଚୋଦିତେନ ସାରଥିନା ତତ୍ପୁତ୍ରମିଥୁନସ୍ଯ ରଥାରୋପଣେନ ଭୀମନଗରପ୍ରାପଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-57-0 (18015)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-57-0x (1926)
ଦମଯନ୍ତୀ ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକଂ ନରାଧିପମ୍।
ଉନ୍ମତ୍ତବଦନୁନ୍ମତ୍ତା ଦେବନେ କୃତଚେତସମ୍ ॥ 3-57-1 (18016)
ଭଯଶୋକସମାବିଷ୍ଟା ରାଜନ୍ଭୀମସୁତା ତତଃ।
ଚିନ୍ତଯାମାସ ତତ୍କାର୍ଯଂ ସୁମହତ୍ପାର୍ଥିବଂ ପ୍ରତି ॥ 3-57-2 (18017)
ସା ଶଙ୍କମାନା ତତ୍ପାପଂ ଚିକୀର୍ଷନ୍ତୀ ଚ ତତ୍ପ୍ରିଯମ୍।
ନଲଂ ଚ ହୃତସର୍ବସ୍ବମୁପଲଭ୍ଯେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-57-3 (18018)
ବୃହତ୍ସେନାମତିଯଶାଂ ତାଂ ଧାତ୍ରୀଂ ପରିଚାରିକାମ୍।
ହିତାଂ ସର୍ବାର୍ଥକୁଶଲାମନୁରକ୍ତାଂ ସୁଭାଷିତାମ୍ ॥ 3-57-4 (18019)
ବୃହନ୍ସେନେ ବ୍ରଜାମାତ୍ଯାନାନାଯ୍ଯ ନଲଂଶାସନାତ୍।
ଆଚକ୍ଷ୍ବ ଯଦ୍ଧୃତଂ ଦ୍ରବ୍ଯମବଶିଷ୍ଟଂ ଚ ଯଦ୍ବସୁ ॥ 3-57-5 (18020)
`ଇତ୍ଯେବଂ ସା ସମାଦିଷ୍ଟା ବୃହତ୍ସେନା ନରେଶ୍ବର।
ଉବାଚ ଦେବ୍ଯା ବଚନଂ ମନ୍ତ୍ରିଣାଂ ସା ସମୀପତ ॥' 3-57-6 (18021)
ତତସ୍ତେ ମନ୍ତ୍ରିଣଃ ସର୍ବେ ବିଜ୍ଞାଯ ନଲଶାସନମ୍।
ଅପି ନୋ ଭାଗଧେଯଂ ସ୍ଯାଦିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପୁନରାବ୍ରଜନ୍ ॥ 3-57-7 (18022)
ତାସ୍ତୁ ସର୍ବାଃ ପ୍ରକୃତଯୋ ଦ୍ବିତୀଯଂ ସମୁପସ୍ଥିତାଃ।
ନ୍ଯବେଦଯଦ୍ଭୀମସୁତା ନ ଚ ତତ୍ପ୍ରତ୍ଯନନ୍ଦତ ॥ 3-57-8 (18023)
ବାକ୍ଯମପ୍ରତିନନ୍ଦନ୍ତଂ ଭର୍ତାରମଭିବୀକ୍ଷ୍ଯ ସା।
ଦମଯନ୍ତୀ ପୁନର୍ବେଶ୍ମ ବ୍ରୀଡିତା ପ୍ରବିବେଶ ହ ॥ 3-57-9 (18024)
ନିଶାମ୍ଯ ସତତଂ ଚାକ୍ଷାନ୍ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକପରାଙ୍ଯୁଖାନ୍।
ନଲଂ ଚ ହୃତସର୍ବସ୍ବଂ ଧାତ୍ରୀଂ ପୁନରୁବାଚ ହ ॥ 3-57-10 (18025)
ବୃହତ୍ସେନେ ପୁନର୍ଗଚ୍ଛ ବାର୍ଷ୍ଣେଯଂ ନଲଶାସନାତ୍।
ସୂତମାନଯ କଲ୍ଯାଣି ମହତ୍କାର୍ଯମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-57-11 (18026)
ବୃହତ୍ସେନା ତୁ ସା ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ପ୍ରଭାପିତମ୍।
ବାର୍ଷ୍ଣେଯମାନଯାମାସ ପୁରୁଷୈରାପ୍ତକାରିଭିଃ ॥ 3-57-12 (18027)
ବାର୍ଷ୍ଣେଯଂ ତୁ ତତୋ ଭୈମୀ ସାନ୍ତ୍ବଯଚ୍ଛ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ଗିରା।
ଉବାଚ ଦେଶକାଲଜ୍ଞା ପ୍ରାପ୍ତକାଲମନିନ୍ଦିତା ॥ 3-57-13 (18028)
ଜାନଷେ ତ୍ବଂ ଯଥା ରାଜା ସମ୍ଯଗ୍ବୃତ୍ତଃ ସଦା ତ୍ବଯି।
ତସ୍ଯ ତ୍ବଂ ବିପମସ୍ଥସ୍ଯ ସାହାଯ୍ଯଂ କର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-57-14 (18029)
ଯଥାଯଥା ହି ନୃପତିଃ ପୁଷ୍କରେଣୈବ ଜୀଯତେ।
ତଥାତଥାଽସ୍ଯ ବୈ ଦ୍ଯୂତେ ରାଗୋ ଭୂଯୋଽଭିବର୍ଧତେ ॥ 3-57-15 (18030)
ଯଥା ଚ ପୁଷ୍କରସ୍ଯାକ୍ଷାଃ ପତନ୍ତି ବଶବର୍ତିନଃ।
ତଥା ବିପର୍ଯଯଶ୍ଚାପି ନଲସ୍ଯାକ୍ଷେଷୁ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-57-16 (18031)
ସୁହୃତ୍ସ୍ବଜନବାକ୍ଯାନି ଯଥାଽଯଂ ନ ଶୃଣୋତି ଚ।
ମମାପି ଚ ତଥା ବାକ୍ଯଂ ନାଭିନନ୍ଦତି ନୈଷଧ ॥ 3-57-17 (18032)
ଯଥା ରାଜ୍ଞଃ ପ୍ରଦୀପ୍ତାନାଂ ଭାଗ୍ଯାନାମଦ୍ଯ ସାରଥେ।
ନୂନଂ ମନ୍ଯେ ନ ଶେଷୋସ୍ତି ନୈଷଧସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-57-18 (18033)
ଯତ୍ତୁ ମେ ବଚନଂ ରାଜା ନାଭିନନ୍ଦତି ମୋହିତଃ।
ଶରଣଂ ତ୍ବାଂ ପ୍ରପନ୍ନାଽସ୍ମି ସାରଥେ କୁରୁ ମଦ୍ବଚଃ।
ନ ହି ମେ ଶୁଧ୍ତେ ଭାବୋ ବିନାଶଂ ପ୍ରତି ସାରଥେ ॥ 3-57-19 (18034)
ନଲସ୍ଯ ଦଯିତାନଶ୍ବାନ୍ଯୋଜଯିତ୍ବା ମନୋଜବାନ୍।
ରଥମାରୋପ୍ଯ ମିଥୁନଂ କୁଣ୍ଡିନଂ ଯାତୁର୍ମହସି ॥ 3-57-20 (18035)
ମମ ଜ୍ଞାତିଷୁ ନିକ୍ଷିପ୍ଯ ଦାରକୌ ସ୍ଯନ୍ଦନଂ ତଥା।
ଅଶ୍ବାଂଶ୍ଚେମାନ୍ଯଥାକାମଂ ବସ ବାଽନ୍ଯତ୍ର ଗଚ୍ଛବା ॥ 3-57-21 (18036)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯାସ୍ତୁ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ବାର୍ଣ୍ଯେଯୋ ନଲସାରଥିଃ।
ନ୍ଯବେଦଯଦଶେଷେଣ ନଲାମାତ୍ଯେଷୁ ମୁଖ୍ଯଶଃ ॥ 3-57-22 (18037)
ତୈଃ ସମେତ୍ଯ ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ସୋଽନୁଜ୍ଞାତୋ ମହୀପତେ।
ଯଯୌ ମିଥୁନମାରୋପ୍ଯ ବିଦର୍ଭାଂସ୍ତେନ ବାହିନା ॥ 3-57-23 (18038)
ହଯାଂସ୍ତତ୍ର ବିନିକ୍ଷିପ୍ଯ ସୂତୋ ରଥବରଂ ଚ ତମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରସେନାଂ ଚ ତାଂ କନ୍ଯାମିନ୍ଦ୍ରସେନଂ ଚ ବାଲକମ୍ ॥ 3-57-24 (18039)
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଭୀମଂ ରାଜାନମାର୍ତଃ ଶୋଚନ୍ନଲଂ ନୃପମ୍।
କ୍ବ ନୁ ଯାସ୍ଯାମି ମନସା ଚିନ୍ତଯାନୋ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ।
ଅଟମାନସ୍ତତୋଽଯୋଧ୍ଯାଂ ଜଗାମ ନଗରୀଂ ତଦା ॥ 3-57-25 (18040)
ଋତୁପର୍ଣଂ ସ ରାଜାନମୁପତସ୍ଥେ ସୁଦୁଃଖିତଃ।
ଭୃତିଂ ଚ ସ ଦଦୌ ଚାସ୍ଯ ସାରଥ୍ଯେନ ନିଯୋଜିତଃ ॥ 3-57-26 (18041)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ସପ୍ତପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଃ ॥ 57 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-57-2 ଦ୍ବିତୀଯଂ ଦ୍ବତୀଯବାରମ୍। ନ ଚ ତତ୍ପ୍ରତ୍ଯବବୁଧ୍ଯତେତି କ. ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-57-19 କଦାଚିଦ୍ବିନଶେଦପୀତି ଝ.ପାଠଃ ॥ 3-57-20 ମିଥୁନଂ କୁମାରୀଂ କୁମାରଂ ଚ। କୁଣ୍ଡିନଂ ଭୀମସ୍ ନଗରମ୍ ॥ 3-57-22 ମୁଖ୍ଯଶଃ ମୁଖ୍ଯେଷୁ ମୁଖ୍ଯେଷୁ ॥ 3-57-23 ବାହିନା ଅଶ୍ବରଥେନ ॥ 3-57-26 ଭୃତିଂ ବେତନମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 058
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.58. ଅଧ୍ଯାଯଃ 058
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ଯୂତେ ପୁଷ୍କରଜିତେନ ନଲେନ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ସହ ବନପ୍ରବେଶଃ ॥ 1 ॥ ଅନ୍ତରିକ୍ଷେ ପକ୍ଷିରୂପେଣ ସମୁତ୍ପତଦ୍ଭିରକ୍ଷୈରାତ୍ମଜିଘୃକ୍ଷୋର୍ନଲସ୍ଯ ଅନ୍ତରୀଯବସ୍ତ୍ରାପକର୍ଷଣେନ ପଲାଯନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-58-0 (18042)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-58-0x (1927)
ତତସ୍ତୁ ଯାତେ ବାର୍ଷ୍ଣେଯେ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ଯ ଦୀବ୍ଯତଃ।
ପୁଷ୍କରେଣ ହୃତଂ ରାଜ୍ଯଂ ଯଚ୍ଚାପି ବସୁ କିଂଚନ ॥ 3-58-1 (18043)
ହୃତରାଜ୍ଯଂ ନଲଂ ରାଜନ୍ପ୍ରହସନ୍ପୁଷ୍କରୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଦ୍ଯୂତଂ ପ୍ରବର୍ତତାଂ ଭୂଯଃ ପ୍ରତିପାଣୋଽସ୍ତି କସ୍ତବ ॥ 3-58-2 (18044)
ଶିଷ୍ଟା ତେ ଦମଯନ୍ତ୍ଯେକା ସର୍ବମନ୍ଯଦ୍ଧୃତଂ ମଯା।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ପଣଃ ସାଧୁ ବର୍ତତାଂ ଯଦି ମନ୍ଯସେ ॥ 3-58-3 (18045)
ପୁଷ୍ରେଣୈବମୁକ୍ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ଯ ମନ୍ଯୁନା।
ବ୍ଯଦୀର୍ଯତେବ ହୃଦଯଂ ନ ଚୈନଂ କିଂଚିଦବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-58-4 (18046)
ତତଃ ପୁଷ୍କରମାଲୋକ୍ଯ ନଲଃ ପରମମନ୍ଯୁମାନ୍।
`ଉବାଚ ବିଦ୍ଯତେଽନ୍ଯଚ୍ଚ ଧନଂ ମମ ନରାଧମ ॥ 3-58-5 (18047)
ଷଣରୂପେଣ ନିକ୍ଷିପ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକଃ ସୁଦୁର୍ମନାଃ।
ଉତ୍ତରୀଯଂ ତଥା ବସ୍ତ୍ରଂ ତସ୍ଯାଶ୍ଚାଭରଣାନି ଚ'।
ଉନ୍ସୃଜ୍ଯ ସର୍ବଗାତ୍ରଭ୍ଯୋ ଭୂଷଣାନି ସହାଯଶାଃ ॥ 3-58-6 (18048)
ସୁକବାସା ହ୍ଯସଂବୀତଃ ସୁହୃଚ୍ଛୋକବିବର୍ଧନଃ।
ନିଶ୍ଚକ୍ରାମ ତତୋରାଜା ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ସୁବିପୁଲାଂ ଶ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-58-7 (18049)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯେକବସ୍ତ୍ରାଽଥ ଗଚ୍ଛନ୍ତଂ ପୃଷ୍ଠତୋଽନ୍ବଗାତ୍।
ସ ତଯା ନଗରାଭ୍ଯାଶେ ତ୍ରିରାତ୍ରଂ ନୈପଧୋଽବସତ୍ ॥ 3-58-8 (18050)
ପୁଷ୍କରସ୍ତୁ ମହାରାଜ ଧୋଷଯାମାସ ବୈ ପୁରେ।
ନଲେ ଯଃ ସମ୍ଯଗାତିଷ୍ଠେତ୍ସ ଗଚ୍ଛେଦ୍ବଧ୍ଯତାଂ ମମ ॥ 3-58-9 (18051)
ପୁଷ୍କରସ୍ଯ ତୁ ବାକ୍ଯେନ ତସ୍ଯ ବିଦ୍ବେଷଣେନ ଚ।
ପୌରା ନ ତସ୍ଯ ସତ୍କାରଂ କୃତବନ୍ତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-58-10 (18052)
ସ ତଥା ନଗରାଭ୍ଯାଶେ ସତ୍କାରାର୍ହୋ ନ ସନ୍କୃତଃ।
ତ୍ରିଗତ୍ରମୁପିତୋ ରାଜା ଜଲମାତ୍ରେଣ ବର୍ତଯନ୍ ॥ 3-58-11 (18053)
[ପୀଡ୍ଯମାନଃ କ୍ଷୁଧା ତତ୍ର ଫଲମୃଲାନି କର୍ପଯନ୍।
ପ୍ରାତିଷ୍ଠତ ତତୋରାଜା ଦମଯନ୍ତୀ ତମନ୍ବଗାତ୍ ॥] 3-58-12 (18054)
କ୍ଷୁଧଯା ପୀଡ୍ଯମାନମ୍ତୁ ନଲୋ ବହୁତିଥେଽହନି।
ଅପଶ୍ଯଚ୍ଛକୁନାନ୍କାଂଶ୍ରିଦ୍ଧିରଣ୍ଯସଦୃଶଚ୍ଛଦାନ୍ ॥ 3-58-13 (18055)
ସ ଚିନ୍ତଯାମାସ ତଦା ନିପଧାଧିପତିର୍ବଲୀ।
ଅସ୍ତି ଭକ୍ଷ୍ଯୋ ମମାଦ୍ଯାପି ବସୁ ଚେଦଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-58-14 (18056)
ତତସ୍ତାନନ୍ତରୀଯେଣ ବାସସା ସ ସମାବୃଣୋତ୍।
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବସ୍ତ୍ରମାଦାଯ ସର୍ବେ ଜଗ୍ମୁର୍ବିହାଯସା ॥ 3-58-15 (18057)
ଉନ୍ପତନ୍ତଃ ଖଗା ବାକ୍ଯମେତଦାହୁସ୍ତତୋ ନଲମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦିଗ୍ବାସସଂ ଭୂମୌ ସ୍ଥିତଂ ଦୀନମଧୋମୁଖମ୍ ॥ 3-58-16 (18058)
ବଯମକ୍ଷାଃ ସୁଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ତବବାସୋ ଜିହୀର୍ଷବଃ।
ଆଗତା ନ ହି ନଃ ପ୍ରୀତିଃ ସବାସସି ଗତେ ତ୍ବଯି ॥ 3-58-17 (18059)
ନାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ଗତାନକ୍ଷାନାତ୍ମାନଂ ଚ ବିବାସସମ୍।
ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ତଦା ରାଜା ଦମଯନ୍ତୀମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-58-18 (18060)
ଯେଷାଂ ପ୍ରକୋପାଦୈଶ୍ବର୍ଯାନ୍ପ୍ରଚ୍ଯୁତୋଽହମନିନ୍ଦିତେ।
ପ୍ରାଣଯାତ୍ରାଂ ନ ବିନ୍ଦେଯଂ ଦୁଃଖିତଃ କ୍ଷୁଧଯାଽନ୍ବିତଃ ॥ 3-58-19 (18061)
ଯେଷାଂ କୃତେ ନ ସତ୍କାରମକୁର୍ବନ୍ମଯି ନୈଷଧାଃ।
ଇମେ ତେ ଶକୁନା ଭୂତ୍ବା ବାସଶ୍ଚାଷହରନ୍ତି ମେ ॥ 3-58-20 (18062)
ବୈଷମ୍ଯଂ ପରମଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଦୁଃଖିତୋ ଗତଚେତନଃ।
ଭର୍ତା ତେଽହଂ ନିବୋଧେଦଂ ବଚନଂ ହିତମାତ୍ମନଃ ॥ 3-58-21 (18063)
ଏତେ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ବହବଃ ପନ୍ଥାନୋ ଦିଣାପଥମ୍।
ଅବନ୍ତୀମୃକ୍ଷବନ୍ତଂ ଚ ସମତିକ୍ରମ୍ଯ ପର୍ବତମ୍ ॥ 3-58-22 (18064)
ଏଷ ବିନ୍ଧ୍ଯୋ ମହାଶୈଲଃ ପଯୋଷ୍ଣୀ ଚ ସମୁଦ୍ରଗା।
ଆଶ୍ରମାଶ୍ଚ ମହର୍ଷୀଣାଂ ବହୁମୂଲଫଲାନ୍ବିତାଃ ॥ 3-58-23 (18065)
ଏଷ ପନ୍ଥା ବିଦର୍ଭାଣାମେଷ ଯାସ୍ଯତି କୋସଲାନ୍।
ଅତଃପରଂ ଚ ଦେଶୋଽଯଂ ଦକ୍ଷିଣୋ ଦକ୍ଷିଣାପଥଃ ॥ 3-58-24 (18066)
ଏତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ନଲୋ ରାଜା ଦମଯନ୍ତୀଂ ସମାହିତଃ।
ଉବାଚାସକୃଦାର୍ତୋ ହି ଭୈମୀମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-58-25 (18067)
ତତଃ ସା ବାଷ୍ପକଲଯା ବାଚା ଦୁଃଖେନ କର୍ଶିତା।
ଉବାଚ ଦମଯନ୍ତୀ ତଂ ନୈଷଧଂ କରୁଣଂ ବଚଃ ॥ 3-58-26 (18068)
ଉଦ୍ବେଷତେ ମେ ହୃଦଯଂ ସୀଦନ୍ତ୍ଯଙ୍ଗାନି ସର୍ବଶଃ।
ତବ ପାର୍ଥିବ ସଂକଲ୍ପଂ ଚିନ୍ତଯନ୍ତ୍ଯାଃ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-58-27 (18069)
ହୃତରାଜ୍ଯଂ ହୃତଦ୍ରବ୍ଯଂ ବିବସ୍ତ୍ରଂ କ୍ଷୁଚ୍ଛ୍ରମାନ୍ବିତମ୍।
କଥମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଗଚ୍ଛେଯମହଂ ତ୍ବାଂ ନିର୍ଜନେ ବନେ ॥ 3-58-28 (18070)
ଶ୍ରାନ୍ତସ୍ଯ ତେ କ୍ଷୁଧାର୍ତସ୍ଯ ଚିନ୍ତଯାନସ୍ଯ ତତ୍ସୁଖମ୍।
ବନେ ଘୋରେ ମହାରାଜ ନାଶଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ କ୍ଲମମ୍ ॥ 3-58-29 (18071)
ନ ଚ ଭାର୍ଯାସମଂ କିଂଚିନ୍ନରସ୍ଯାର୍ତସ୍ଯ ଭେଷଜମ୍।
ନିତ୍ଯଂ ହି ସର୍ବଦୁଃଖେଷୁ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-58-30 (18072)
ନଲ ଉବାଚ। 3-58-31x (1928)
ଏବମେତଦ୍ଯଥାଽଽନ୍ଥ ତ୍ବଂ ଦମଯନ୍ତି ସୁମଧ୍ଯମେ।
ନାସ୍ତି ବାର୍ଯାସମଂ ମିତ୍ରଂ ନରସ୍ଯାର୍ତସ୍ଯ ଭେଷଜମ୍ ॥ 3-58-31 (18073)
ନ ଚାହଂ ତ୍ଯକ୍ତୁକାମସ୍ତ୍ବାଂ କିମଲଂ ଭୀରୁ ଶଙ୍କସେ।
ତ୍ଯଜେଯମହମାତ୍ମାନଂ ନ ଚୈବ ତ୍ବାମନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-58-32 (18074)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-58-33x (1929)
ଯଦି ମାଂ ତ୍ବଂ ମହାରାଜ ନ ବିହାତୁମିହଚ୍ଛସି।
ତତ୍କିମର୍ଥଂ ବିଦର୍ଭାଣାଂ ପନ୍ଥାଃ ସମୁପଦିଶ୍ଯତେ ॥ 3-58-33 (18075)
ଅବୈମି ଚାହଂ ନୃପତେ ନ ତୁ ମାଂ ତ୍ଯକ୍ତୁମର୍ହସି।
ଚେତସା ତ୍ବପକୃଷ୍ଟେନ ମାଂ ତ୍ଯଜେଥା ମହୀପତେ ॥ 3-58-34 (18076)
ପନ୍ଥାନଂ ହି ମମାଭୀକ୍ଷ୍ଣମାଖ୍ଯାସି ଚ ନରୋତ୍ତମ।
ଅତୋ ନିମିତ୍ତଂ ଶୋକଂ ମେ ବର୍ଧଯସ୍ଯମରୋପମ ॥ 3-58-35 (18077)
ଯଦି ଚାଯମଭିପ୍ରାଯସ୍ତବ ରାଜନ୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ସହିତାବେବ ଗଚ୍ଛାବୋ ବିଦର୍ଭାନ୍ଯଦି ମନ୍ଯସେ ॥ 3-58-36 (18078)
ବିଦର୍ଭରାଜସ୍ତତ୍ର ତ୍ବାଂ ପୂଜଯିଷ୍ଯତି ମାନଦ।
ତେନ ତ୍ବଂ ପୂଜିତୋ ରାଜନ୍ସୁଖଂ ବତ୍ସ୍ଯସି ନୋ ଗୃହେ ॥ 3-58-37 (18079)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 58 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-58-2 ପ୍ରତିପାଣଃ ପଣନୀଯଂ ଦ୍ରବ୍ଯମ୍ ॥ 3-58- ଅପକୃଷ୍ଠେନ କଲିକର୍ପିତନ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 059
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.59. ଅଧ୍ଯାଯଃ 059
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନଲେନ ସ୍ବପନ୍ତ୍ଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧଚ୍ଛେଦନପୂର୍ବକଂ ପରିତ୍ଯାଗେନାପଯାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-59-0 (18080)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-59-0x (1930)
`ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତଦା ଦେବ୍ଯା ନଲୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।'
ଯଥା ରାଜ୍ଯଂତବ ପିତୁସ୍ତଥା ମମ ନସଂଶଯଃ।
ନ ତୁ ତତ୍ର ଗମିଷ୍ଯାମି ବିଷମସ୍ଥଃ କଥଂଚନ ॥ 3-59-1 (18081)
କଥଂ ସମୃଦ୍ଧୋ ଗତ୍ବାଽହଂ ତବ ହର୍ଷବିବର୍ଧନଃ।
ପରିଦ୍ଯୂନୋ ଗମିଷ୍ଯାମି ତବ ଶୋକବିବର୍ଧନଃ ॥ 3-59-2 (18082)
ଇତି ବ୍ରୁବନ୍ନଲୋ ରାଜା ଦମଯନ୍ତୀଂ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ସାନ୍ଖଯାମାସ କଲ୍ଯାଣୀଂ ବାସସୋର୍ଧେନ ସଂବୃତାମ୍ ॥ 3-59-3 (18083)
ତାବେକବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାବଟମାନାବିତସ୍ତତଃ।
କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାପରିଶ୍ରାନ୍ତୌ ସଭାଂ କାଂଚିଦୁପେଯତୁଃ ॥ 3-59-4 (18084)
ତାଂ ସଭାମୁପସଂପ୍ରାପ୍ଯ ତଦା ସ ନିଷଧାଧିପଃ।
ବୈଦର୍ଭ୍ଯା ସହିତୋ ରାଜା ନିଷସାଦ ମହୀତଲେ ॥ 3-59-5 (18085)
ସ ବୈ ବିବସ୍ତ୍ରୋ ମଲିନୋ ବିବର୍ଣଃ ପାଂସୁଗୁଣ୍ଠିତଃ।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ସହ ଶ୍ରାନ୍ତଃ ସୁଷ୍ବାପ ଧରଣୀତଲେ ॥ 3-59-6 (18086)
`ତତଃ ସ୍ବବସନସ୍ଯାନ୍ତଂ ଦମଯନ୍ତୀ ବିଶାଂପତେ।
ଭୂମାବାସ୍ତୀର୍ଯ ସୁଷ୍ବାପ ପତିମାଲିଙ୍ଗ୍ଯ ଶୋଭନା ॥' 3-59-7 (18087)
ଦମଯନତ୍ଯପି କଲ୍ଯାଣୀ ନିଦ୍ରଯାଽପହୃତା ତତଃ।
ସହସା ଦୁଃଖମାସାଦ୍ଯ ସୁକୁମାରୀ ତପସ୍ବିନୀ ॥ 3-59-8 (18088)
ସୁପ୍ତାଯାଂ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଂ ତୁ ନଲୋ ରାଜା ବିଶାଂପତେ।
ଶୋକୋନ୍ମଥିତଚିତ୍ତଃ ସନ୍ନ ସ୍ମ ଶେତେ ଯଥା ପୁରା ॥ 3-59-9 (18089)
ସ ତଦ୍ରାଜ୍ଯାପହରଣଂ ସୁହୃତ୍ତ୍ଯାଗଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ବନେ ଚ ତଂ ପରିଧ୍ବଂସଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଚିନ୍ତାମୁପେଯିବାନ୍ ॥ 3-59-10 (18090)
କିଂ ନୁ ମେ ସ୍ଯାଦିଦଂ କୃତ୍ବା କିଂନୁ ମେ ସ୍ଯାଦକୁର୍ବତଃ।
କିଂନୁ ମେ ମରଣଂ ଶ୍ରେଯଃ ପରିତ୍ଯାଗୋ ଜନସ୍ଯ ବା ॥ 3-59-11 (18091)
ମାମିଯଂ ହ୍ଯନୁରକ୍ତୈବଂ ଦୁଃଖମାପ୍ନୋତି ମତ୍କୃତେ।
ମଦ୍ବିହୀନା ତ୍ବିଯଂ ଗଚ୍ଛେତ୍କଦାଚିତ୍ସ୍ବଜନଂ ପ୍ରତି ॥ 3-59-12 (18092)
ମଯା ନିଃସଂଶଯଂ ଦୁଖମିଯଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତ୍ଯନୁବ୍ରତା।
ଉତ୍ସର୍ଗେସଂଶଯଃ ସ୍ଯାତ୍ତୁ ବିନ୍ଦେତାପି ସୁଖଂ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-59-13 (18093)
ବୃହଦଶ୍ଚ ଉବାଚ। 3-59-14x (1931)
ସ ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ବହୁଧା ବିଚାର୍ଯ ଚ ପୁନଃପୁନଃ।
ଉତ୍ସର୍ଗେଽମନ୍ଯତ ଶ୍ରେଯୋ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନରାଧିପ ॥ 3-59-14 (18094)
ନ ଚୈଷା ତେଜସା ଶକ୍ଯା କୈଶ୍ଚିଦ୍ଧର୍ଷଯିତୁଂ ପଥି।
ଯଶସ୍ବିନୀ ମହାଭାଗା ମଦ୍ଭକ୍ତେଯଂ ପତିବ୍ରତା ॥ 3-59-15 (18095)
ଏବଂ ତସ୍ ତଦା ବୁଦ୍ଧିର୍ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଂ ନ୍ଯବର୍ତତ।
କଲିନା ଦୁଷ୍ଟଭାବେନ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ବିସର୍ଜନେ ॥ 3-59-16 (18096)
ସୋଽବସ୍ତ୍ରତାମାତ୍ମନଶ୍ଚ ତସ୍ଯାଶ୍ଚାପ୍ଯେକବସ୍ତ୍ରତାମ୍।
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବାଽଧ୍ଯଗାଦ୍ରାଜା ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧସ୍ଯାବକର୍ତନମ୍ ॥ 3-59-17 (18097)
କଥଂ ବାସୋ ବିକର୍ତେଯଂ ନ ଚ ବୁଦ୍ଧ୍ଯେତ ମେ ପ୍ରିଯା।
ବିଚିନ୍ତ୍ଯୈବଂ ନଲୋ ରାଜା ସଭାଂ ପର୍ଯଚରତ୍ତଦା ॥ 3-59-18 (18098)
ପରିଧାବନ୍ନଥ ନଲ ଇତଶ୍ଚେତଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଆସସାଦ ସଭୋଦ୍ଦେଶେ ବିକୋଶଂ ସ୍ବଙ୍ଗମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-59-19 (18099)
ତେନାର୍ଧଂ ବାସସଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ନିବସ୍ ଚ ପରଂତପଃ।
ସୁପ୍ତାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବୈଦର୍ଭୀଂ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଗତଚେତନାମ୍ ॥ 3-59-20 (18100)
ତତୋ ନିବଦ୍ଧହୃଦଯଃ ପୁନରାଗମ୍ ତାଂ ସଭାମ୍।
ଦମଯନ୍ତୀଂ ତଦା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରୁରୋଦ ନିଷଧାଧିପଃ ॥ 3-59-21 (18101)
ଯାଂ ନ ବାଯୁର୍ନ ଚାଦିତ୍ଯଃ ପୁରା ପଶ୍ଯତି ମେ ପ୍ରିଯାମ୍।
ସେଯମଦ୍ଯ ସଭାମଧ୍ଯେ ଶେତେ ଭୂମାବନାଥବତ୍ ॥ 3-59-22 (18102)
ଇଯଂ ବସ୍ତ୍ରାବକର୍ତେନ ସଂବୀତା ଚାରୁହାସିନୀ।
ଉନ୍ମତ୍ତେବ ମଯା ହୀନା କଥଂ ବୁଦ୍ଧ୍ବା ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-59-23 (18103)
କଥମେକା ସତୀ ଭମୀ ମଯା ବିରହିତା ଶୁଭା।
ଚରିଷ୍ଯତି ବନେ ଘୋରେ ମୃଗବ୍ଯାଲନିଷେବିତେ ॥ 3-59-24 (18104)
ଆଦିତ୍ଯା ବସବୋ ରୁଦ୍ରା ଅଶ୍ବିନୌ ସମରୁଦ୍ଗଣୌ।
ରକ୍ଷନ୍ତୁ ତ୍ବାଂ ମହାଭାଗେ ଧର୍ମେଣାସି ସମାବୃତା ॥ 3-59-25 (18105)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରିଯାଂ ଭାର୍ଯାଂ ରୂପେଣାପ୍ରତିମାଂ ଭୁଷି।
କଲିନାଽପହୃତଜ୍ଞାନୋ ନଲଃ ପ୍ରାତିପଷ୍ଠଦୁଦ୍ଯତଃ ॥ 3-59-26 (18106)
ଗତ୍ବାଗତ୍ବା ନଲୋ ରାଜା ପୁନରେତି ସଭାଂ ମୁହୁଃ।
ଆକୃଷ୍ଯମାଣଃ କଲିନା ସୌହୃଦେନାବକୃଷ୍ଯତେ ॥ 3-59-27 (18107)
ଦ୍ବିଧେବ ହୃଦଯଂ ତସ୍ଯ ଦୁଃଖିତସ୍ଯାଭବତ୍ତଦା।
ଦୋଲେବ ମୁହୁରାଯାତି ଯାତି ଚୈବ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 3-59-28 (18108)
ଅବକୃଷ୍ଟସ୍ତୁ କଲିନା ମୋହିତଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ନଲଃ।
ସୁପ୍ତାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ତାଂ ଭାର୍ଯାଂ ବିଲପ୍ଯ କରୁଣଂ ବହୁ ॥ 3-59-29 (18109)
ନଷ୍ଟାତ୍ମା କଲିନାଽଽବିଷ୍ଟସ୍ତତ୍ତଦ୍ବିଗଣଯନ୍ମୁହୁଃ।
ଜଗାମୈକାଂ ବନେ ଶୂନ୍ଯେ ଭାର୍ଯାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମୋହିତଃ ॥ 3-59-30 (18110)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକୋନଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 59 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-59-10 ପରିଧ୍ବଂସଂ କଲିନା ବସ୍ତ୍ରାପହରଣାଦିକ୍ଲେଶମ୍ ॥ 3-59-11 ଜନସ୍ଯ ଭାର୍ଯାଯାଃ ॥ 3-59-16 ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଂ ବିଷଯେ ନ୍ଯବର୍ତତ ନିବୃତ୍ତାସତୀ ବିସର୍ଜନେଽଭୂଦିତି ଶେଷଃ ॥ 3-59-20 ନିବସ୍ଯ ପରିଧାଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 060
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.60. ଅଧ୍ଯାଯଃ 060
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବନେ ଚରନ୍ତ୍ଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଅଜଗରେଣ ଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 1 ॥ ବନଚରେଣ ବ୍ଯାଧେନ ତାଂ ଗ୍ରସତୋଽଜଗରସ୍ଯ ବଧଃ ॥ 2 ॥ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଆତ୍ମକାମୁକସ୍ଯ ତଦ୍ବ୍ଯାଧସ୍ଯ ସ୍ବପାତିବ୍ରତ୍ଯମହିମ୍ନା ହନନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-60-0 (18111)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-60-0x (1932)
ଅପକ୍ରାନ୍ତେ ନଲେ ରାଜନ୍ଦମଯନ୍ତୀ ଗତକ୍ଲମା।
ଅବୁଧ୍ଯତ ବରାରୋହା ସଂତ୍ରସ୍ତା ବିଜନେ ବନେ ॥ 3-60-1 (18112)
ଅପଶ୍ଯମାନା ଭର୍ତାରଂ ଶୋକଦୁଃଖସମନ୍ବିତା।
ପ୍ରାକ୍ରୋଶଦୁଚ୍ଚୈଃ ସଂତ୍ରସ୍ତା ମହାରାଜେତି ନୈଷଧମ୍ ॥ 3-60-2 (18113)
ହା ନାଥ ହା ମହାରାଜ ହା ସ୍ବାମିନ୍କିଂ ଜହାସି ମାମ୍।
ହା ହତାଽସ୍ମି ବିନଷ୍ଟାଽସ୍ମି ଭୀତାଽସ୍ମି ବିଜନେ ବନେ ॥ 3-60-3 (18114)
ନନୁ ନାମ ମହାରଜ ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସତ୍ଯବାଗସି।
କଥଂବିଧସ୍ତ୍ବଂହି ତଥା ସୁପ୍ତାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମାଂ ଗତଃ ॥ 3-60-4 (18115)
କଥମୁତ୍ସୃଜ୍ଯଗନ୍ତାଽସି ବଶ୍ଯାଂ ଭାର୍ଯାମନୁବ୍ରତାମ୍।
ବିଶେଷତୋ ନାପକୃତଃ ପରେଣାପକୃତୋ ହ୍ଯସି ॥ 3-60-5 (18116)
ଶକ୍ଯସେ ନ ଗିରଃ ସତ୍ଯାଃ କର୍ତୁଂ ମଯି ନରେଶ୍ବର।
ଯାସ୍ତ୍ବଯା ଲୋକପାଲାନାଂ ସନ୍ନିଧୌ କଥିତାଃ ପୁରା ॥ 3-60-6 (18117)
ନାକାଲେ ବିହିତୋ ମୃତ୍ଯୁର୍ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଯତ୍ର କାନ୍ତା ତ୍ବଯୋତ୍ସୃଷ୍ଟା ମୁହୂର୍ତମପି ଜୀବତି ॥ 3-60-7 (18118)
ପର୍ଯାପ୍ତଃ ପରିହାସୋଽଯମେତାବାନ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଭୃଶଂ ଭୀତାସ୍ମି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଦର୍ଶଯାତ୍ମାନମୀଶ୍ବର ॥ 3-60-8 (18119)
ଦୃଶ୍ଯସେ ଦୃଶ୍ଯସେ ରାଜନ୍ନେଷ ତିଷ୍ଠସି ନୈଷଧ।
ଆବାର୍ଯ ଗୁଲ୍ମୈରାତ୍ମାନଂ କିଂ ମାଂ ନ ପ୍ରତିଭାଷସେ ॥ 3-60-9 (18120)
ନୃଶଂସାଂ ବତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯନ୍ମାମେବଂଗତାମିହ।
ବିଲପନ୍ତୀଂ ସମାଲିଙ୍ଗ୍ଯ ନାଶ୍ବାସଯସି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-60-10 (18121)
ନ ଶୋଚାମ୍ଯହମାତ୍ମାନଂ ନ ଚାନ୍ଯଦପି କିଂଚନ।
କଥଂ ନୁ ଭବିତାସ୍ଯେକ ଇତି ତ୍ବାଂ ନୃପ ଶୋଚଯେ ॥ 3-60-11 (18122)
କଥଂ ନୁ ରାଜଂସ୍ତୃଷିତଃ କ୍ଷୁକ୍ଷିତଃ ଶ୍ରମକର୍ଶିତଃ।
ସାଯାହ୍ନେ ବୃକ୍ଷମୂଲେଷୁ ମାମପଶ୍ଯନ୍ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-60-12 (18123)
ତତଃ ସା ତୀବ୍ରଶୋକାର୍ତା ପ୍ରଦୀପ୍ତେବ ଚ ମନ୍ଯୁନା।
ଇତଶ୍ଚେତଶ୍ଚ ରୁଦତୀ ପର୍ଯଧାବତ ଦୁଃଖିତା ॥ 3-60-13 (18124)
ମୁହୁରୁତ୍ପତତେ ବାଲା ମୁହୁଃ ପତତି ବିହ୍ବଲା।
ମୁହୁରାଲୀଯତେ ଭୀତା ମୁହୁଃ କ୍ରୋଶତି ରୋଦିତି ॥ 3-60-14 (18125)
ଅତୀବ ଶୋକସଂତପ୍ତା ମୁହୁର୍ନିଃଶ୍ବସ୍ ବିହ୍ବଲା।
ଉବାଚ ଭୈମୀ ନିଃଶ୍ବସ୍ ରୋଦମାନା ପତିବ୍ରତା ॥ 3-60-15 (18126)
ଯସ୍ଯାଭିଶାପାଦ୍ଦୁଃଖାର୍ତୋ ନୈଷ ନନ୍ଦତି ନୈଷଧଃ।
ତସ୍ଯ ଭୂତସ୍ଯ ତଦ୍ଦୁଃଖାଦ୍ଦୁଃଖମଭ୍ଯଧିକଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-60-16 (18127)
ଅପାପଚେତସଂ ପାପୋ ଯ ଏବଂ କୃତବାନ୍ନଲମ୍।
ତସ୍ମାଦ୍ଦୁଃଖତରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଜୀବତ୍ବମସୁଖଜୀବିକାମ୍ ॥ 3-60-17 (18128)
ଏବଂ ତୁ ବିଲପନ୍ତୀ ସା ରାଜ୍ଞୋ ଭାର୍ଯା ମହାତ୍ମନଃ।
ଅନ୍ବେଷତି ସ୍ମ ଭର୍ତାରଂ ବନେ ଶ୍ବାପଦସେବିତେ ॥ 3-60-18 (18129)
ଉନ୍ମତ୍ତବଦ୍ଭୀମସୁତା ବିଲପନ୍ତୀ ତତସ୍ତତଃ।
ହାହା ରାଜନ୍ନିତି ମୁହୁରିତଶ୍ଚେତଶ୍ଚ ଧାବତି ॥ 3-60-19 (18130)
ତାଂ ଶୁଷ୍ଯମାଣାମତ୍ଯର୍ଥଂ କୁରରୀମିବ ବାଶତୀମ୍।
କରୁଣଂ ବହୁଶୋଚନ୍ତୀଂ ବିଲପନ୍ତୀଂ ସୁମଧ୍ଯମାମ୍। 3-60-20 (18131)
ସହସାଽଭ୍ଯାଗତାଂ ଭୈମୀମଭ୍ଯାଶପରିବର୍ତିନୀମ୍।
ଜଗ୍ରାହାଜଗରୋ ଗ୍ରାହୋ ମହାକାଯଃ କ୍ଷୁଧାନ୍ବିତଃ ॥ 3-60-21 (18132)
ସା ଗ୍ରସ୍ଯମାନା ଗ୍ରହେଣ ଶୋକେନ ଚ ପରାଜିତା।
ନାତ୍ମାନଂ ଶୋଚତି ତଥା ଯଥା ଶୋଚତି ନୈଷଧମ୍ ॥ 3-60-22 (18133)
ଦ୍ବା ନାଥ ମାମିହ ବନେ ଗ୍ରସ୍ଯମାନାମନାଗସମ୍।
ଗ୍ରାହେଣାନେନ ବିଜନେ କିମର୍ଥଂ ନାନୁଧାବସି ॥ 3-60-23 (18134)
କଥଂ ଭବିଷ୍ଯସି ପୁନର୍ମାମନୁସ୍ମୃତ୍ଯ ନୈଷଧ।
[କଥଂ ଭବାଞ୍ଜଗାମାଦ୍ଯ ମାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବନେ ପ୍ରଭୋ।]
ପାପାନ୍ମୁକ୍ତଃ ପୁନର୍ଲବ୍ଧ୍ବା ବୁଦ୍ଧିଂ ଚୋତୋ ଧନାନି ଚ ॥ 3-60-24 (18135)
ଶ୍ରାନ୍ତସ୍ଯ ତେ କ୍ଷୁଧାର୍ତସ୍ ପରିଗ୍ଲାନସ୍ଯ ନୈଷଧ।
କଃ ଶ୍ରମଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ନାଶଯିଷ୍ଯତି ତେଽନଘ ॥ 3-60-25 (18136)
ବୃହଦଶ୍ଚ ଉବାଚ। 3-60-26x (1933)
ତାଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଥା ଗ୍ରସ୍ତାମୁରଗେଣାଯତେକ୍ଷଣାମ୍।
ଆକ୍ରନ୍ଦମାନାଂ ସଂଶ୍ରୁତ୍ଯ ଜବେନାଭିସସାର ହ ॥ 3-60-26 (18137)
ତାଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଥା ଗ୍ରସ୍ତାମୁରଗେଣାଯତେକ୍ଷଣାମ୍।
ତ୍ବରମାଣୋ ମୃଗବ୍ଯାଧଃ ସଂଚରନ୍ଗହନେ ବନେ।
ସମଭିକ୍ରମ୍ଯ ବେଗେନ ସତ୍ବରଃ ସ ବନେଚରଃ ॥ 3-60-27 (18138)
ମୁଖେ ତଂ ପାଟଯାମାସ ଶସ୍ତ୍ରେଣ ନିଶିତେନ ଚ।
ନିର୍ବିଚେଷ୍ଟଂ ଭୁଜଙ୍ଗଂ ତଂ ବିଶସ୍ ମୃଗଜୀବନଃ ॥ 3-60-28 (18139)
ମୋକ୍ଷଯିତ୍ବା ସ ତାଂବ୍ଯାଧଃ ପ୍ରକ୍ଷାଲ୍ଯ ସଲିଲେନ ହ।
ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ କୃତାହାରାମଥ ପପ୍ରଚ୍ଛ ଭାରତ ॥ 3-60-29 (18140)
କସ୍ଯ ତ୍ବଂ ମୃଗଶାବାକ୍ଷି କଥଂ ଚାସ୍ଯାଗତା ବନମ୍।
କଥଂ ଚେଦଂ ମହତ୍କୃଚ୍ଛ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ତବତ୍ଯସି ଭାମିନି ॥ 3-60-30 (18141)
ଦମଯନ୍ତୀ ତଥା ତେନ ପୃଚ୍ଛ୍ଯମାନା ବିଶାଂପତେ।
ସର୍ବମେତଦ୍ଯଥାବୃତ୍ତମାଚଚକ୍ଷେଽସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-60-31 (18142)
ତାମର୍ଧବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ପୀନଶ୍ରୋଣିପଯୋଧରାମ୍।
ସୁକୁମାରାନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀଂ ପୂର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରନିଭାନନାମ୍ ॥ 3-60-32 (18143)
ଅରାଲପକ୍ଷ୍ମନଯନାଂ ତଥା ମଧୁରଭାଷିଣୀମ୍।
ଲକ୍ଷଯିତ୍ବା ମୃଗବ୍ଯାଧଃ କାମସ୍ଯ ବଶମୀଯିବାନ୍ ॥ 3-60-33 (18144)
ତାମଥ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ଲୁବ୍ଧକୋ ମୃଦୁପୂର୍ବଯା।
ସାନ୍ତ୍ବଯାମାସ କାମାର୍ତସ୍ତଦବୁଧ୍ଯତ ଭାମିନୀ ॥ 3-60-34 (18145)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯପି ତଂ ଦୁଷ୍ଟମୁପଲଭ୍ଯ ପତିବ୍ରତା।
ତୀବ୍ରରୋଷସମାବିଷ୍ଟା ପ୍ରଜଜ୍ବାଲେବ ମନ୍ଯୁନା ॥ 3-60-35 (18146)
ସ ତୁ ପାପମତିଃ କ୍ଷୁଦ୍ରଃ ପ୍ରଧର୍ଷଯିତୁମାତୁରଃ।
ଦୁର୍ଧର୍ଷାଂ ତର୍କଯାମାସ ଦୀପ୍ତାମଗ୍ନିଶିଖାମିବ ॥ 3-60-36 (18147)
ଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ଦୁଃଖାର୍ଥା ପତିରାଜ୍ଯବିନାକୃତା।
ଅତୀତବାକ୍ଯଥେ କାଲେ ଶଶାପୈନଂ ରୁଷା କିଲ ॥ 3-60-37 (18148)
ଯଥାଽହଂ ନୈଷଧାଦନ୍ଯଂ ମନସାଽପି ନ ଚିନ୍ତଯେ।
ତଥାଽଯଂ ପତତାଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଃ ପରାସୁର୍ମୃଗଜୀବନଃ ॥ 3-60-38 (18149)
ଉକ୍ତମାତ୍ରେ ତୁ ବଚନେ ତଯା ସ ମୃଗଜୀବନଃ।
ବ୍ଯସୁଃ ପପାତ ମେଦିନ୍ଯାମଗ୍ନିଦଗ୍ଧ ଇବ ଦ୍ରୁମଃ ॥ 3-60-39 (18150)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 60 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-60-13 ମନ୍ଯୁନା ଶୋକେନ ॥ 3-60-16 କଲିଂ ଶପତି ଯସ୍ଯେତି। ଅଭିଶାପାତ୍ର ବୃଥାଦ୍ବେଷାତ୍ ॥ 3-60-20 ବାଶତୀଂ କ୍ରୋଶନ୍ତୀମ୍ ॥ 3-60-21 ଗ୍ରାହଃ ସର୍ପଃ ॥ 3-60-24 ବୁଦ୍ଧିଲାଭାଦୂର୍ଧ୍ବଂ ମାଂ ବିନା କଥଂ ଭବିଷ୍ଯସି କଥଂ ଜୀବିଷ୍ଯସି। ଶାପାନ୍ମୁକ୍ତଃ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-60-28 ବିଶସ୍ଯ ବିଦାର୍ଯ ॥ 3-60-33 ଅରାଲାନି ଶୋଭମାନାନି ପକ୍ଷ୍ମାଣି ନଯନପ୍ରାନ୍ତରୋମାଣି ଯଯୋସ୍ତାଦୃଶେ ନଯନେ ଯସ୍ଯା ଇତି ତଥା ॥ 3-60-35 ମନ୍ଯୁନା କ୍ରୋଧେନ ॥ 3-60-37 ପତିରାଜ୍ଯବିନାକୃତା ପତ୍ଯା ରାଜ୍ଯେନ ଚ ରହିତା। ଅତୀତବାକ୍ପଥେ ବାଚାପ୍ଯନିବାର୍ଯେ ସତି। କାଲେ ଧୂମ୍ରବର୍ଣେ ବ୍ଯାଧେ ॥ 3-60-38 ପରାସୁଃ ଗତପ୍ରାଣଃ ॥ 3-60-39 ବ୍ଯସୁର୍ବିଗତପ୍ରାଣଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 061
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.61. ଅଧ୍ଯାଯଃ 061
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନଲମନ୍ବେଷଯନ୍ତ୍ଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ବନମଧ୍ଯେ ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥସଂକୁଲଜନସାର୍ଥଦର୍ଶନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ସାର୍ତନାଥେନ ସଂଭାବଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-61-0 (18151)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-61-0x (1934)
ସା ନିହତ୍ଯ ମୃଗବ୍ଯାଧଂ ପ୍ରତସ୍ଥେ କମଲେକ୍ଷଣା।
ବନଂ ପ୍ରତିଭଯଂ ଶୂନ୍ଯଂ ଝିଲ୍ଲିକାଗଣନାଦିତମ୍ ॥ 3-61-1 (18152)
ସିଂହଦ୍ବୀପିରୁରୁବ୍ଯାଘ୍ରବରାହର୍କ୍ଷଗଣୈର୍ଯୁତମ୍।
ନାନାପକ୍ଷିଗଣାକୀର୍ଣାଂ ମ୍ଲେଚ୍ଛତସ୍କରସେବିତମ୍ ॥ 3-61-2 (18153)
ସାଲବେଣୁଧବାଶ୍ବତ୍ଥତିନ୍ଦୁକେଙ୍ଗୁଦିକିଂଶୁକୈଃ।
ଅର୍ଜୁନାରିଷ୍ଟସଂଛନ୍ନଂ ସ୍ଯନ୍ଦନୈଶ୍ଚ ସଶାଲ୍ମଲୈଃ ॥ 3-61-3 (18154)
ଜମ୍ବ୍ବାମ୍ରଲୋଧ୍ରଖଦିରଶାକବେତ୍ରସମାକୁଲମ୍।
ପଦ୍ମକାମଲକପ୍ଲକ୍ଷକଦମ୍ବୋଦୁମ୍ବରାବୃତମ୍ ॥ 3-61-4 (18155)
ବଦରୀବିଲ୍ବସଂଛନ୍ନଂ ନ୍ଯଗ୍ରୋଧୈଶ୍ଚ ସମାକୁଲମ୍।
ପ୍ରିଯାଲତାଲଖର୍ଜୂରହରୀତକିବିଭୀତକୈଃ ॥ 3-61-5 (18156)
ନାନାଧାତୁଶତୈର୍ନଦ୍ଧାନ୍ବିବିଧାନପି ଚାଚଲାନ୍।
ନିକୁଞ୍ଜାନ୍ପକ୍ଷିସଂଘୁଷ୍ଟାନ୍ଦରୀଶ୍ଚାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାଃ ॥ 3-61-6 (18157)
ନଦୀ ସରାଂସି ବାପୀଶ୍ଚ ବିବିଧାଂଶ୍ଚରତୋ ଦ୍ବିଜାନ୍।
ସା ବହୂନ୍ଭୀମରୂପାଂଶ୍ଚ ପିଶାଚୋରଗରାକ୍ଷସାନ୍ ॥ 3-61-7 (18158)
ପଲ୍ବଲାନି ତଟାକାନି ଗିରିକୂଟାନି ସର୍ବଶଃ।
ସରିତ୍ସରାଂସି ଚ ତଦା ଦଦର୍ଶାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାମ୍ ॥ 3-61-8 (18159)
ଯୂଥଶୋ ଦଦୃଶେ ଚାତ୍ର ବିଦର୍ଭାଧିପନନ୍ଦିନୀ।
ମହିଷାନ୍ବରାହାନ୍ଗୋମାଯୂନୃକ୍ଷବାନରପନ୍ନଗାନ୍ ॥ 3-61-9 (18160)
ତେଜସା ଯଶସା ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ସ୍ଥିତ୍ଯା ଚ ପରଯା ଯୁତା।
ବୈର୍ଦଭୀ ବିଚଚାରୈକା ନଲମନ୍ବେଷତୀ ତଦା ॥ 3-61-10 (18161)
ନାବିଭ୍ଯତ୍ସା ନୃପସୁତା ଭୈମୀ ତତ୍ରାଥ କସ୍ଯଚିତ୍।
ଦାରୁଣାମଟବୀଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଭର୍ତୃବ୍ଯସନକର୍ଶିତା ॥ 3-61-11 (18162)
ବିଦର୍ଭତନଯା ରାଜନ୍ବିଲଲାପ ସୁଦୁଃଖିତା।
ଭର୍ତୃଶୋକପରୀତାଙ୍ଗୀ ଶିଲାତଲମଥାଶ୍ରିତା ॥ 3-61-12 (18163)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-61-13x (1935)
ସିହ୍ଯୋରସ୍କ ମହାବାହୋ ନିଷଧାନାଂ ଜନାଧିପ।
କ୍ବନୁ ରାଜନ୍ଗତୋସି ତ୍ବଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମାଂ ବିଜନେ ବନେ ॥ 3-61-13 (18164)
ଅଶ୍ବମେଧାଦିଭିର୍ବୀର କ୍ରତୁଭିଶ୍ଚାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ।
କଥମିଷ୍ଟ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ମଯି ମିଥ୍ଯା ପ୍ରବର୍ତସେ ॥ 3-61-14 (18165)
ଯତ୍ତ୍ବଯୋକ୍ତଂ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ମତ୍ସମକ୍ଷଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
କର୍ତୁମର୍ହସି କଲ୍ଯାଣ ତଦୃତଂ ପାର୍ଥିବର୍ଷଭ ॥ 3-61-15 (18166)
ଯଚ୍ଚୋକ୍ତଂ ବିହଗୈର୍ହଂସୈଃ ସମୀପେ ତବ ଭୂମିପ।
ମତ୍ସକାଶେ ଚ ତୈରୁକ୍ତଂ ତଦବେକ୍ଷିତୁମର୍ହସି ॥ 3-61-16 (18167)
ଚତ୍ବାର ଏକତୋ ବେଦାଃ ସାଙ୍ଗୋପାଙ୍ଗାଃ ସବିସ୍ତରାଃ।
ସ୍ବଧୀତା ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ସତ୍ଯମେକଂ କିଲୈକତଃ ॥ 3-61-17 (18168)
ତସ୍ମାଦର୍ହସି ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ସତ୍ଯଂ କର୍ତୁଂ ନରେଶ୍ବର।
ଉକ୍ତବାନସି ଯଦ୍ବୀର ମତ୍ସକାଶେ ପୁରା ବଚଃ ॥ 3-61-18 (18169)
ହା ବୀର ନନୁନାମାହମିଷ୍ଟା କିଲ ତବାନଘ।
ଅସ୍ଯାମଟବ୍ଯାଂ ଘୋରାଯାଂ କିଂ ମାଂ ନ ପ୍ରତିଭାଷସେ ॥ 3-61-19 (18170)
ଭର୍ତ୍ସଯତ୍ଯେଷ ମାଂ ରୌଦ୍ରୋ ବ୍ଯାତ୍ତାସ୍ଯୋ ଦାରୁଣାକୃତିଃ।
ଅରଣ୍ଯରାଟ୍ କ୍ଷୁଧାବିଷ୍ଟଃ କିଂ ମାଂ ନ ତ୍ରାତୁମର୍ହସି ॥ 3-61-20 (18171)
ନ ମେ ତ୍ବଦନ୍ଯା କାଚିଦ୍ଧି ପ୍ରିଯାଽସ୍ତୀତ୍ଯବ୍ରବୀସ୍ତଦା।
ତାମୃତାଂ କୁରୁ କଲ୍ଯାଣ ପୁରୋକ୍ତାଂ ଭାରତୀଂ ନୃପ ॥ 3-61-21 (18172)
ଉନ୍ମତ୍ତାଂ ବିଲପନ୍ତୀଂ ମାଂ ଭାର୍ଯାମିଷ୍ଟାଂ ନରାଧିପ।
ଈପ୍ସିତାମୀପ୍ସିତୋସି ତ୍ବଂ କିଂ ମାଂ ନ ପ୍ରତିଭାଷସେ ॥ 3-61-22 (18173)
କୃଶାଂ ଦୀନାଂ ବିବର୍ଣାଂ ଚ ମଲିନାଂ ବସୁଧାଧିପ।
ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧପ୍ରାବୃତାମେକାଂ ବିଲପନ୍ତୀମନାଥବତ୍ ॥ 3-61-23 (18174)
ଯୂଥଭ୍ରଷ୍ଟାମିବୈକାଂ ମାଂ ହରିଣୀଂ ପୃଥୁଲୋଚନ।
ନ ମାନଯସି ମାମାର୍ଯ ରୁଦନ୍ତୀମରିକର୍ଶନ ॥ 3-61-24 (18175)
ମହାରାଜ ମହାରଣ୍ଯେ ମାମିହୈକାକିନୀଂ ସତୀମ୍।
ଆଭାଷମାଣାଂ ସ୍ବାଂ ପତ୍ନୀଂ କିଂ ମାଂ ନ ପ୍ରତିଭାଷସେ ॥ 3-61-25 (18176)
କୁଲଶୀଲୋପସଂପନ୍ନାଂ ଚାରୁସର୍ବାଙ୍ଗଶୋଭନାମ୍।
`ଅନୁବ୍ରତାଂ ମହାରାଜ କିଂ ମାଂ ନ ପ୍ରତିଭାଷସେ ॥' 3-61-26 (18177)
ନାଦ୍ଯତ୍ବାଂ ପ୍ରତିପଶ୍ଯାମି ଗିରାବସ୍ମିନ୍ନରୋତ୍ତମ।
ବନେ ଚାସ୍ମିନ୍ମହାଧୋରେ ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରନିଷେବିତେ ॥ 3-61-27 (18178)
ଶଯାନମୁପବିଷ୍ଟଂ ବା ସ୍ଥିତଂ ବା ନିଷଧାଧିପ।
ପ୍ରସ୍ଥିତଂ ବା ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ମମ ଶୋକନିବର୍ହଣ ॥ 3-61-28 (18179)
କଂ ନୁ ପୃଚ୍ଛାମି ଦୁଃଖାର୍ତା ତ୍ବଦର୍ଥେ ଶୋକକର୍ଶିତା।
କଚ୍ଚିଦ୍ଦୃଷ୍ଟସ୍ତ୍ବଯାଽରଣ୍ଯେ ସଂଗତ୍ଯେତି ନଲୋ ନୃପଃ ॥ 3-61-29 (18180)
କୋ ନୁ ମେ କଥଯେଦଦ୍ଯ ବନେଽସ୍ମିନ୍ବିଷ୍ଠିତଂ ନୃପମ୍।
ଅଭିରୂପଂ ମହାତ୍ମାନଂ ପରବ୍ଯୂହବିନାଶନମ୍ ॥ 3-61-30 (18181)
ଯମନ୍ବେପସି ରାଜାନଂ ନଲଂ ପଦ୍ମନିଭେକ୍ଷଣମ୍।
ଅଯଂସ ଇତି କସ୍ଯାଦ୍ଯ ଶ୍ରୋଷ୍ଯାମି ମଧୁରାଂ ଗିରମ୍ ॥ 3-61-31 (18182)
ଅରଣ୍ଯରାଡଯଂ ଶ୍ରୀମାଂଶ୍ଚତୁର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାହନୁଃ।
ଶାର୍ଦୂଲୋଽଭିମୁଖୋଽଭ୍ଯେତି ପୃଚ୍ଛାମ୍ଯେନମଶଙ୍କିତା ॥ 3-61-32 (18183)
ଭବାନ୍ମୃଗାଣାମଧିପସ୍ତ୍ବମସ୍ମିନ୍କାନନେ ପ୍ରଭୁଃ।
ବିଦର୍ଭରାଜତନଯାଂ ଦମଯନ୍ତୀତି ବିଦ୍ଧି ମାମ୍ ॥ 3-61-33 (18184)
ନିଷଧାଧିପତେର୍ଭାର୍ଯାଂ ନଲସ୍ଯାମିତ୍ରଘାତିନଃ।
ପତିମନ୍ବେଷତୀମେକାଂ କୃପଣାଂ ଶୋକକର୍ଶିତାମ୍ ॥ 3-61-34 (18185)
ଆଶ୍ବାସଯ ମୃଗେନ୍ଦ୍ରେହ ଯଦି ଦୃଷ୍ଟସ୍ତ୍ବଯା ନଲଃ।
`ସିଂହସ୍କନ୍ଧୋ ମହାବାହୁଃ ପଦ୍ମପତ୍ରନିଭେକ୍ଷଣଃ ॥' 3-61-35 (18186)
ଅଥବାଽରଣ୍ଯନୃପତେ ନଲଂ ଯଦି ନ ଶଂସସି।
ମାଂ ଖାଦଯ ମୃଗଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦୁଃଖାଦସ୍ମାଦ୍ବିମୋଚଯ ॥ 3-61-36 (18187)
ଶ୍ରୁତ୍ବାଽରଣ୍ଯେ ବିଲପିତଂ ମମୈଷ ମୃଗରାଟ୍ ସ୍ବଯମ୍।
ଯାତ୍ଯେଷ ମୃଷ୍ଟସଲିଲାମାପଗାଂ ସାଗରୋପମାମ୍ ॥ 3-61-37 (18188)
ଇମଂ ଶିଲୋଚ୍ଚଯଂ ପୃଚ୍ଛେ ଶୃଙ୍ଗୈର୍ବହୁଭିରୁଚ୍ଛିତୈଃ।
ବିରାଜିତଂ ଦିବସ୍ପୃଗ୍ଭିର୍ନୈକବର୍ଣୈର୍ମନୋରମୈଃ ॥ 3-61-38 (18189)
ନାନାଧାତୁସମାକୀର୍ଣଂ ବିବିଧୋପଲଭୂଷିତମ୍।
ଆସ୍ଯାରଣ୍ଯସ୍ଯ ମହତଃ କେତୁଭୂତମିବୋଚ୍ଛିତମ୍ ॥ 3-61-39 (18190)
ସିଂହଶାର୍ଦୂଲମାତଙ୍ଗବରାହର୍କ୍ଷମୃଗାଯୁତମ୍।
ପତତ୍ରିଭିର୍ବହୁବିଧୈଃ ସମନ୍ତାଦନୁନାଦିତମ୍ ॥ 3-61-40 (18191)
କିଂଶୁକାଶୋକବକୁଲପୁନ୍ନାଗୈରୁପଶୋଭିତମ୍।
[କର୍ଣିକାରଧବପ୍ଲକ୍ଷୈଃ ସୁପୁଷ୍ପୈରୁପଶୋଭିତମ୍ ॥] 3-61-41 (18192)
ସରିଦ୍ଭିଃ ସବିହଙ୍ଗାଭିଃ ଶିଖରୈଶ୍ଚ ସମାକୁଲମ୍।
`ପୃଥିବ୍ଯା ରୁଚିରାକାରଂ ଚୂଡାମଣିମିବ ସ୍ଥିତମ୍'।
ନିରିରାଜମିମଂ ତାବତ୍ପୃଚ୍ଛାମି ନୃପତିଂ ପ୍ରତି ॥ 3-61-42 (18193)
ଭଗବନ୍ନଚଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦିବ୍ଯଦ୍ରଶନ ବିଶ୍ରୁତ।
ଶରଣ୍ଯ ବହୁକଲ୍ଯାଣ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ମହୀଧର ॥ 3-61-43 (18194)
ପ୍ରଣମେ ତ୍ବାଽଭିଗମ୍ଯାହଂ ରାଜପୁତ୍ରୀଂ ନିବୋଧ ମାମ୍।
ରାଜସ୍ନୁଷାଂ ରାଜଭାର୍ଯାଂ ଦମଯନ୍ତୀତି ବିଶ୍ରୁତାମ୍ ॥ 3-61-44 (18195)
ରାଜା ବିଦର୍ଭାଧିପତିଃ ପିତା ମମ ମହାରଥଃ।
ଭୀମୋ ନାମ କ୍ଷିତିପତିଶ୍ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯ ରକ୍ଷିତା ॥ 3-61-45 (18196)
ରାଜସୂଯାଶ୍ବମେଧାନାଂ କ୍ରତୂନାଂ ଦକ୍ଷିଣାବତାମ୍।
ଆହର୍ତା ପାର୍ଥିବଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପୃଥୁଚାର୍ବଞ୍ଚିତେକ୍ଷଣଃ ॥ 3-61-46 (18197)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଃ ସାଧୁବୃତ୍ତଶ୍ଚ ସତ୍ଯବାଗନସୂଯକଃ।
ଶୀଲବାନ୍ବୀର୍ଯସଂପନ୍ନଃ ପୃଥୁଶ୍ରୀର୍ଧର୍ମବିଚ୍ଛୁଚିଃ ॥ 3-61-47 (18198)
ସମ୍ଯଗ୍ଗୋପ୍ତା ବିଦର୍ଭାଣାଂ ନିର୍ଜିତାରିଗଣଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ତସ୍ଯ ମାଂ ବିଦ୍ଧି ତନଯାଂ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବାମୁପସ୍ଥିତାମ୍ ॥ 3-61-48 (18199)
ନିଷଧେଷୁ ମହାରାଜଃ ଶ୍ବଶୁରୋ ମେ ନରୋତ୍ତମଃ।
ଗୃହୀତନାମା ବିଖ୍ଯାତୋ ବୀରସେନ ଇତି ସ୍ମ ହ ॥ 3-61-49 (18200)
ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ସୁତୋ ବୀରଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
କ୍ରମପ୍ରାପ୍ତଂ ପିତୁଃ ସ୍ବଂ ଯୋ ରାଜ୍ଯଂ ସମନୁଶାସ୍ତି ହ ॥ 3-61-50 (18201)
ନଲୋ ନାମାରିହା ଶ୍ଯାମଃ ପୁଣ୍ଯଲ୍କୋ ଇତି ଶ୍ରୁତଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ବେଦବିଦ୍ବାଗ୍ମୀ ପୁଣ୍ଯକୃତ୍ସୋମପୋଽଗ୍ନିଚିତ୍ ॥ 3-61-51 (18202)
ଯଷ୍ଟା ଦାତା ଚ ଯୋଦ୍ଧା ଚ ସମ୍ଯକ୍ଚୈବ ପ୍ରଶାସିତା।
ତସ୍ଯ ମାମଚଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିଦ୍ଧି ଭାର୍ଯାମିହାଗତାମ୍ ॥ 3-61-52 (18203)
ତ୍ଯକ୍ତଶ୍ରିଯଂ ଭର୍ତୃହୀନାମନାଥାଂ ବ୍ଯସନାନ୍ବିତାମ୍।
ଅନ୍ବେଷମାଣାଂ ଭର୍ତାରଂ ନଲଂ ନରବରୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-61-53 (18204)
ଖମୁଲ୍ଲିଖଦ୍ଭିରେତୈର୍ହି ତ୍ବଯା ଶୃଙ୍ଗଶତୈର୍ନୃପଃ।
କଚ୍ଚିଦ୍ଦୃଷ୍ଟୋଽଚଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ବନେଽସ୍ମିନ୍ଦାରୁଣେ ନଲଃ ॥ 3-61-54 (18205)
ବିକ୍ରାନ୍ତଃ ସତ୍ତ୍ବବାନ୍ବୀରୋ ଭର୍ତା ମମ ମହାଯଶାଃ।
ନିଷଧାନାମଧିପତିଃ କଚ୍ଚିଦ୍ଦୃଷ୍ଟସ୍ତ୍ବଯା ନଲଃ ॥ 3-61-55 (18206)
କଂ ମୀଂ ବିଲପତୀମେକାଂ ପର୍ବତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିହ୍ବଲାମ୍।
ଗିରା ନାଶ୍ବାସଯସ୍ଯଦ୍ଯସ୍ବାଂ ସୁତାମିବ ଦୁଖିତାଂ ॥ 3-61-56 (18207)
ବୀର ବିକ୍ରାନ୍ତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ସତ୍ଯସଂଧ ମହୀପତେ।
ଯଦ୍ଯସ୍ଯସ୍ମିନ୍ବନେ ରାଜନ୍ଦର୍ଶଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନା ॥ 3-61-57 (18208)
କଦା ସୁସ୍ନିଗ୍ଗମ୍ଭୀରାଂ ଜୀମୂତସ୍ବନସନ୍ନିଭାମ୍।
ଶ୍ରୋଷ୍ଯାମି ନୈଷଧସ୍ଯାହଂ ବାଚଂ ତାମମୃତୋପମାମ୍ ॥ 3-61-58 (18209)
ବୈଦର୍ଭ୍ଯେହୀତି ବିସ୍ପଷ୍ଟାଂ ଶୁଭାଂ ରାଜ୍ଞୋ ମହାତ୍ମନଃ।
ଆତ୍ମାଭିଧାଯିନୀମୃଦ୍ଧାଂ ମମ ଶୋକବିନାଶିନୀଂ ॥ 3-61-59 (18210)
ଇତିସା ତଂ ଗିରିଶ୍ରେଷ୍ଠମୁକ୍ତ୍ବା ପାର୍ଥିବନନ୍ଦିନୀ।
ଦମଯନ୍ତୀ ତତୋ ଭୂଯୋ ଜଗାମ ଦିଶମୁତ୍ତରାମ୍ ॥ 3-61-60 (18211)
ସା ଗତ୍ବା ତ୍ରୀନହୋରାତ୍ରାନ୍ଦଦର୍ଶ ପରମାଙ୍ଗନା।
ତାପସାରଣ୍ଯମତୁଲଂ ଦିବ୍ଯକାନନଶୋଭିତମ୍ ॥ 3-61-61 (18212)
ବସିଷ୍ଠଭୃଗ୍ବତ୍ରିସମୈସ୍ତାପସୈରୁପଶୋଭିତମ୍।
ନିଯତୈଃ ସଂଯତାହାରୈର୍ଦମଶୌଚସମନ୍ବିତୈଃ ॥ 3-61-62 (18213)
ଅବ୍ଭକ୍ଷୈର୍ବାଯୁଭକ୍ଷୈଶ୍ଚ ପତ୍ରାହାରୈସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯୈର୍ମହାଭାଗୈଃ ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗଦିଦୃକ୍ଷୁଭିଃ ॥ 3-61-63 (18214)
ବଲ୍କଲାଜିନସଂବୀତୈର୍ମୁନିଭିଃ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ।
ତାପସାଧ୍ଯୁଷିତଂ ରମ୍ଯଂ ଦଦର୍ଶାଶ୍ରମମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 3-61-64 (18215)
ନାନାମୃଗଗଣୈର୍ଜୁଷ୍ଟଂ ଶାଖାମୃଗଗଣାଯୁତମ୍।
ତାପସୈଃ ସମୁପେତଂ ଚ ସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ସମାଶ୍ବସତ୍ ॥ 3-61-65 (18216)
ସୁଭ୍ରୂଃ ସୁକେଶୀ ସୁଶ୍ରୋଣୀ ସୁକୁଚା ସୁଦ୍ବିଜାନନା।
ବର୍ଚସ୍ବିନୀ ସୁପ୍ରତିଷ୍ଠା ସ୍ବସିତାଯତଲୋଚନା ॥ 3-61-66 (18217)
ସା ବିବେଶାଶ୍ରମପଦଂ ବୀରସେନସୁତପ୍ରିଯା।
ଯୋଷିଦ୍ରତ୍ନଂ ମହାଭାଗା ଦମଯନ୍ତୀ ତପସ୍ବିନୀ ॥ 3-61-67 (18218)
ସାଽଭିବାଦ୍ଯ ତପୋବୃଦ୍ଧାନ୍ବିନଯାବନତା ସ୍ଥିତା।
ସ୍ବାଗତଂ ତ ଇତିପ୍ରୋକ୍ତା ତୈଃ ସର୍ବୈସ୍ତାପସୋତ୍ତମୈଃ ॥ 3-61-68 (18219)
ପୂଜାଂ ଚାସ୍ଯା ଯଥାନ୍ଯାଯଂ କୃତ୍ବା ତତ୍ରତପୋଧନାଃ।
ଆସ୍ଯତାମିତ୍ଯଥୋଚୁସ୍ତେ ବ୍ରୂହି କିଂ କରବାମହେ ॥ 3-61-69 (18220)
ତାନୁବାଚ ବରାରୋହା କଚ୍ଚିଦ୍ଭଗବତାମିହ।
ତପଃସ୍ବଗ୍ନିଷୁ ଧର୍ମେଷୁ ମୃଗପକ୍ଷିଷୁ ଚାନଘାଃ ॥ 3-61-70 (18221)
କୁଶଲଂ ବୋ ମହାଭାଗାଃ ସ୍ବଧର୍ମାଚରଣେଷୁ ଚ।
ତୈରୁକ୍ତା କୁଶଲଂ ଭଦ୍ରେ ସର୍ବତ୍ରେତି ଯଶସ୍ବିନୀ ॥ 3-61-71 (18222)
ବ୍ରୂହି ସର୍ବାନବଦ୍ଯାଙ୍ଗି କା ତ୍ବଂ କିଂଚ ଚିକୀର୍ଷସି।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ତେ ପରଂରୂପଂ ଦ୍ଯୁତିଂ ଚ ପରମାମିହ ॥ 3-61-72 (18223)
ବିସ୍ମଯୋ ନଃ ସମୁତ୍ପନ୍ନଃ ସମାଶ୍ବସିହି ମା ଶୁଚଃ।
ଅସ୍ଯାରଣ୍ଯସ୍ଯ ଦେବୀ ତ୍ବମୁତାହୋଽସ୍ଯ ମହୀଭୃତଃ।
ଅସ୍ଯାଶ୍ଚ ନଦ୍ଯାଃ କଲ୍ଯାଣି ବଦ ସତ୍ଯମନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-61-73 (18224)
ସାଽବ୍ରବୀତ୍ତାନୃପୀନ୍ନାହମରଣ୍ଯସ୍ଯାସ୍ଯ ଦେବତା।
ନ ଚାପ୍ଯସ୍ଯ ଗିରର୍ବିପ୍ରା ନୈବ ନଦ୍ଯାଶ୍ଚ ଦେବତା ॥ 3-61-74 (18225)
ମାନୁଷୀଂ ମାଂ ବିଜାନୀତ ଯୂଯଂ ସର୍ବେତପୋଧନାଃ।
ବିସ୍ତରେଣାଭିଧାସ୍ଯାମି ତନ୍ମେ ଶୃଣୁତ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-61-75 (18226)
ବିଦର୍ଭେପୁ ମହୀପାଲୋ ଭୀମୋ ନାମ ମହୀପତିଃ।
ତସ୍ଯ ମାଂ ତନଯାଂ ସର୍ବେ ଜାନୀତ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ ॥ 3-61-76 (18227)
ନିପଧାଧିପତିର୍ଧୀମାନ୍ନଲୋ ନାମ ମହାଯଶାଃ।
ବୀରଃ ସଂଗ୍ରାମଜିଦ୍ବିଦ୍ବାନ୍ମମ ଭର୍ତା ବିଶାଂପତିଃ ॥ 3-61-77 (18228)
ଦେବତାଭ୍ଯର୍ଚନପରୋ ଦ୍ବିଜାତିଜନବତ୍ସଲଃ।
ଗୋପ୍ତା ନିପଧବଂଶସ୍ଯ ମହାତେଜା ମହାବଲଃ ॥ 3-61-78 (18229)
ସତ୍ଯବାନ୍ଧର୍ମବିତ୍ପ୍ରାଜ୍ଞଃ ସତ୍ଯସଂଧୋଽରିମର୍ଦନଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ଦୈବତପରଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ପରପୁରଂଜଯଃ ॥ 3-61-79 (18230)
ନଲୋ ନାମ ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଦେବରାଜସମଦ୍ଯୁତିଃ।
ମମ ଭର୍ତା ବିଶାଲାକ୍ଷଃ ପୂର୍ଣେନ୍ଦୁବଦନୋଽରିହା ॥ 3-61-80 (18231)
ଆହର୍ତା କ୍ରତୁମୁଖ୍ଯାନାଂ ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗଃ।
ସପତ୍ନାନାଂ ମୃଧେ ହନ୍ତା ରବିସୋମସମପ୍ରଭଃ ॥ 3-61-81 (18232)
ସ କୈଶ୍ଚିନ୍ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞୈରନାର୍ଯୈରକୃତାତ୍ମଭିଃ।
ଆହୃଯ ପୃଥିବୀପାଲଃ ସତ୍ଯଧର୍ମପରାଯଣଃ।
ଦେବନେକୁଶଲୈର୍ଜିହ୍ମୈର୍ଜିତୋ ରାଜ୍ଯଂ ବସୂନି ଚ ॥ 3-61-82 (18233)
ତସ୍ଯ ମାମବଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ଭାର୍ଯାଂ ରାଜର୍ପଭସ୍ଯ ବୈ।
ଦମଯନ୍ତୀତି ବିଖ୍ଯାତାଂ ଭର୍ତୁର୍ଦର୍ଶନଲାଲସାମ୍ ॥ 3-61-83 (18234)
ସା ବନାନି ଗିରୀଂଶ୍ଚୈବ ସରାଂସି ସରିତସ୍ତଥା।
ପଲ୍ବଲାନି ଚ ସର୍ବାଣି ତଥାଽରଣ୍ଯାନି ସର୍ବଶଃ ॥ 3-61-84 (18235)
ଅନ୍ବେପମାଣଆ ଭର୍ତାରଂ ନଲଂ ରଣବିଶାରଦମ୍।
ମହାତ୍ମାନଂ କୃତାସ୍ତ୍ରଂ ଚ ବିଚରାମୀହ ଦୁଃଖିତା ॥ 3-61-85 (18236)
କଚ୍ଚିଦ୍ଭଗବତାଂ ରମ୍ଯଂ ତପୋବନମିଦଂ ନୃପଃ।
ଭବେତ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ନଲୋ ନାମ ନିପଧାନାଂ ଜନାଧିପଃ ॥ 3-61-86 (18237)
ଯତ୍କୃତେଽହମିଦଂ ଦୁଃଖଂ ପ୍ରପନ୍ନା ଭୃଶଦାରୁଣମ୍।
ବନଂ ପ୍ରତିଯଂ ଧୋରଂ ଶାର୍ଦୂଲମୃଗସେବିତମ୍ ॥ 3-61-87 (18238)
ଯଦି କୈଶ୍ଚିଦହୋରାତ୍ରୈର୍ନ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ନଲଂ ନୃପମ୍।
ଆତ୍ମାନଂ ଶ୍ରେଯସା ଯୋକ୍ଷ୍ଯେ ଦେହସ୍ଯାସ୍ଯ ବିମୋକ୍ଷଣାତ୍ ॥ 3-61-88 (18239)
କୋନୁ ମେ ଜୀବିତେନାର୍ଥସ୍ତମୃତେ ପୁରୁଷର୍ଷଭମ୍।
କଥଂ ଭବିଷ୍ଯାମ୍ଯଦ୍ଯାହଂ ଭର୍ତୃଶୋକାଭିପୀଡିତା ॥ 3-61-89 (18240)
ତଥା ବିଲପତୀମେକାମରଣ୍ଯେ ଭୀମନନ୍ଦିନୀମ୍।
ଦମଯନ୍ତୀମଥୋଚୁସ୍ତେ ତାପସାଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ ॥ 3-61-90 (18241)
ଉଦର୍କସ୍ତବ କଲ୍ଯାଣି କଲ୍ଯାଣୋ ଭବିତା ଶୁଭେ।
ବଯଂ ପଶ୍ଯାମ ତପସା କ୍ଷିପ୍ରଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ନୈଷଧମ୍ ॥ 3-61-91 (18242)
ନିପଧାନାମଧିପତିଂ ନଲଂ ରିପୁନିପାତିନମ୍।
ଭୈମି ଧର୍ମଭୃତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ବିଗତଜ୍ବରମ୍ ॥ 3-61-92 (18243)
ବିମୁକ୍ତଂ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯଃ ସର୍ବରତ୍ନସମନ୍ବିତମ୍।
ତଦେବ ନଗରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପ୍ରଶାସତମରିନ୍ଦମମ୍ ॥ 3-61-93 (18244)
ଦ୍ବିପତାଂ ଭଯକର୍ତାରଂ ସୁହୃଦାଂ ଶୋକନାଶନମ୍।
ପତିମେଷ୍ଯସି କଲ୍ଯାଣି କଲ୍ଯାଣାଭିଜନଂ ନୃପମ୍ ॥ 3-61-94 (18245)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ନଲସ୍ଯେଷ୍ଟାଂ ମହିଷୀଂ ପାର୍ଥିବାତ୍ମଜାମ୍।
ଅନ୍ତର୍ହିତାସ୍ତାପସାସ୍ତେ ସାଗ୍ନିହୋତ୍ରାଶ୍ରମାସ୍ତଥା ॥ 3-61-95 (18246)
ସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ବିସ୍ମିତା ହ୍ଯଭବତ୍ତଦା।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀ ବୀରସେନନୃପସ୍ନୁଷା ॥ 3-61-96 (18247)
`ଚିନ୍ତଯାମାସ ବୈଦର୍ଭୀ କିମେତଦ୍ଦୃଷ୍ଟବତ୍ଯହମ୍' ॥ 3-61-97 (18248)
କିଂନୁ ସ୍ବପ୍ନୋ ମଯା ଦୃଷ୍ଟଃ କୋଽଯଂବିଧିରିହାଭବତ୍।
କ୍ବନୁ ତେ ତାପସାଃ ସର୍ବେ କ୍ବ ତଦାଶ୍ରମମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 3-61-98 (18249)
କ୍ବ ସା ପୁଣ୍ଯଜଲା ରମ୍ଯା ନଦୀ ଦ୍ବିଜନିଷେବିତା।
କ୍ବନୁ ତେ ହ ନଗା ହୃଦ୍ଯାଃ ଫଲପୁଷ୍ପୋପଶୋଭିତାଃ ॥ 3-61-99 (18250)
`ଇତ୍ଯେବଂ ନରଶାର୍ଦୂଲ ବିସ୍ମିତା କମଲେକ୍ଷଣା।'
ଧ୍ଯାତ୍ବା ଚିରଂ ଭୀମସୁତା ଦମଯନ୍ତୀ ଶୁଚିସ୍ମିତା।
ଭର୍ତୃଶୋକପରା ଦୀନାବିବର୍ଣବଦନାଽଭବତ୍ ॥ 3-61-100 (18251)
ସା ଗତ୍ବାଽଥାପରାଂ ଭୂମିଂ ବାଷ୍ପସଂଦିଗ୍ଧଯା ଗିରା।
ବିଲଲାପାଶ୍ରୁପୂର୍ଣାକ୍ଷୀ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଶୋକତରୁଂ ତତଃ ॥ 3-61-101 (18252)
ଉପଗମ୍ଯ ତରୁଶ୍ରେଷ୍ଠମଶୋକଂ ପୁଷ୍ପିତଂ ବନେ।
ପଲ୍ଲବାପୀଡିତଂ ହୃଦ୍ଯଂ ବିହଙ୍ଗୈରନୁନାଦିତମ୍ ॥ 3-61-102 (18253)
ଅହୋ ବତାଯମଗମଃ ଶ୍ରୀମାନସ୍ମିନ୍ବନାନ୍ତରେ।
ଆପୀଡୈର୍ବହୁଭିର୍ଭାତି ଶ୍ରୀମାନ୍ପର୍ବତରାଡିବ ॥ 3-61-103 (18254)
ବିଶୋକାଂ କୁରୁ ମାଂ କ୍ଷିପ୍ରମଶୋକ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନ।
ବୀତଶୋକଭଯାବାଧଂ କଚ୍ଚିତ୍ତ୍ବଂ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ନୃପମ୍ ॥ 3-61-104 (18255)
ନଲଂ ନାମାରିଦମନଂ ନମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯଂ ପତିମ୍।
ନିମଧାନାମଧିପତିଂ ଦୃଷ୍ଟବାନସି ମେ ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-61-105 (18256)
ଏକବସ୍ତ୍ରାର୍ଧସଂବୀତଂ ସୁକୁମାରତନୁତ୍ବଚମ୍।
ବ୍ଯସନେନାର୍ଦିତଂ ବୀରମରଣ୍ଯମିଦମାଗତମ୍ ॥ 3-61-106 (18257)
ଯଥା ବିଶୋକା ଗଚ୍ଛେଯମଶୋକନଗ ତତ୍କୁରୁ।
ସତ୍ଯନାମା ଭବାଶୋକ ମମ ଶୋକବିନାଶନାତ୍ ॥ 3-61-107 (18258)
ଏବଂସାଽଶୋକବୃତ୍ତଂ ତମାର୍ତା ବୈ ପରିଗମ୍ଯ ହ।
ଜଗାମ ଦାରୁଣତରଂ ଦେଶଂ ଭୈମୀ ବରାଙ୍ଗନା ॥ 3-61-108 (18259)
ସା ଦଦର୍ଶ ନାଗାନ୍ନୈକାନ୍ନୈକାଶ୍ଚ ସରିତସ୍ତଥା।
ନୈକାଂଶ୍ଚ ପର୍ବତାନ୍ରମ୍ଯାନ୍ନୈକାଂଶ୍ଚ ମୃଗପକ୍ଷିଣଃ ॥ 3-61-109 (18260)
କନ୍ଦରାଂଶ୍ଚ ନିତମ୍ବାଂଶ୍ଚ ନଦୀଶ୍ଚାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାଃ।
ଦଦର୍ଶ ତାନ୍ଭୀମସୁତା ପତିମନ୍ବେଷତୀ ତଦା ॥ 3-61-110 (18261)
ଗତ୍ବା ପ୍ରକୃଷ୍ଟମଧ୍ବାନଂ ଦମଯନ୍ତୀ ଶୁଚିସ୍ମିତା।
ଦଦର୍ଶାଥ ମହାସାର୍ଥଂ ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥସଂକୁଲମ୍ ॥ 3-61-111 (18262)
ଉତ୍ତରନ୍ତଂ ନଦୀଂ ରମ୍ଯାଂ ପ୍ରସନ୍ନସଲିଲାଂ ଶୁଭାମ୍।
ସୁଶୀତତୋଯାଂ ବିସ୍ତୀର୍ଣାଂ ହ୍ରଦିନୀଂ ବେତସୈର୍ବୃତାମ୍ ॥ 3-61-112 (18263)
ପ୍ରୋଦ୍ଧୁଷ୍ଟାଂ କ୍ରୌଞ୍ଚକୁରରୈଶ୍ଚକ୍ରବାକୋପକୂଜିତାମ୍।
କୂର୍ମଗ୍ରାହଝବାକୀର୍ଣାଂ ବିପୁଲଦ୍ବୀପଶୋଭିତାମ୍ ॥ 3-61-113 (18264)
ସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ମହାସାର୍ଥଂ ନଲପତ୍ନୀ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ଉପସର୍ପ୍ଯ ବରାରୋହା ଜନମଧ୍ଯଂ ବିବେଶ ହ ॥ 3-61-114 (18265)
ଉନ୍ମତ୍ତରୂପା ଶୋକାର୍ତା ତଥା ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧସଂବୃତା।
କୃଶା ବିବର୍ଣା ମଲିନା ପାଂସୁଧ୍ବସ୍ତଶିରୋରୁହା ॥ 3-61-115 (18266)
ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତତ୍ରମନୁଜାଃ କେଚିଦ୍ଭୀତାଃ ପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁଃ।
କେଚିଚ୍ଚିନ୍ତାପରାସ୍ତସ୍ଥୁଃ କେଚିତ୍ତତ୍ରବିଚୁକ୍ରୁଶୁଃ ॥ 3-61-116 (18267)
ପ୍ରହସନ୍ତି ସ୍ମ ତାଂ କେଚିଦଭ୍ଯସୂଯନ୍ତି ଚାପରେ।
କୁର୍ବନ୍ତ୍ଯସ୍ଯାଂଦଯାଂକେଚିତ୍ପପ୍ରଚ୍ଛୁଶ୍ଚାପି ଭାରତ ॥ 3-61-117 (18268)
କାଽସି କସ୍ଯାସି କଲ୍ଯାଣି କିଂ ବା ମୃଗଯସେ ବନେ।
ତ୍ବାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ଯଥିତାଃ ସ୍ମେହ କଚ୍ଚିତ୍ତ୍ବମସିଂ ମାନୁଷୀ ॥ 3-61-118 (18269)
ବଦ ସତ୍ଯଂ ବନସ୍ଯାସ୍ଯ ପର୍ବତସ୍ଯାଥବା ଦିଶଃ।
ଦେବତା ତ୍ବଂ ହି କଲ୍ଯାଣି ତ୍ବାଂ ବଯଂ ଶରଣଂ ଗତାଃ ॥ 3-61-119 (18270)
ଯକ୍ଷୀ ବା ରାକ୍ଷସୀ ବା ତ୍ବମୁତାହୋସି ସୁରାଙ୍ଗନା।
ସର୍ବଥାକୁରୁ ନଃ ସ୍ବସ୍ତି ରକ୍ଷ ଚାସ୍ମାନନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-61-120 (18271)
ଯଥାଽଯଂସର୍ବଥା ସାର୍ଥଃ କ୍ଷେମୀ ଶୀଘ୍ରମିତୋ ବ୍ରଜେତ୍।
ତଥା ବିଧତ୍ସ୍ବ କଲ୍ଯାଣି ଯଥା ଶ୍ରେଯୋ ହି ନୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-61-121 (18272)
ତଥୋକ୍ତା ତେନ ସାର୍ଥେନ ଦମଯନ୍ତୀ ନୃପାତ୍ମଜା।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତତଃ ସାଧ୍ବୀ ଭର୍ତୃବ୍ଯସନପୀଡିତା ॥ 3-61-122 (18273)
ସାର୍ତବାହଂ ଚ ସାର୍ଥଂ ଚ ଜନା ଯେ ଚାତ୍ର କେଚନ।
ଯୁବସ୍ଥବିରବାଲାଶ୍ ସାର୍ଥସ୍ଯ ଚ ପୁରୋଗମାଃ ॥ 3-61-123 (18274)
ମାନୁଷୀଂ ମାଂ ବିଜାନୀତ ମନୁଜାଧିପତେଃ ସୁତାମ୍।
ନୃପସ୍ନୁଷାଂ ରାଜଭାର୍ଯାଂ ଭର୍ତୃଦର୍ଶନଲାଲସାମ୍ ॥ 3-61-124 (18275)
ବିଦର୍ଭରାଣ୍ମମ ପିତା ଭର୍ତା ରାଜା ଚ ନୈଷଧଃ।
ନଲୋନାମ ମହାଭାଗସ୍ତଂ ମାର୍ଗାମ୍ଯପରାଜିତମ୍ ॥ 3-61-125 (18276)
ଯଦି ଜାନୀତ ନୃପତିଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଶଂସତ ମେ ପ୍ରିଯମ୍।
ନଲଂ ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲମମିତ୍ରଗଣସୂଦନମ୍ ॥ 3-61-126 (18277)
ତାମୁବାଚାନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀଂ ସାର୍ଥସ୍ଯ ମହତଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ସାର୍ଥବାହଃ ଶୁଚିର୍ନାମ ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି ମଦ୍ବଚଃ ॥ 3-61-127 (18278)
ଅହଂ ସାର୍ଥସ୍ଯ ନେତା ବୈ ସାର୍ଥବାହଃ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ମନୁଷ୍ଯଂ ନଲନାମାନଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ଯଶସ୍ବିନି ॥ 3-61-128 (18279)
କୁଞ୍ଜରଦ୍ବୀପିମହିଷଶାର୍ଦୂଲର୍କ୍ଷମୃଗାନପି।
ପଶ୍ଯାମ୍ଯସ୍ମିନ୍ବନେ କୃତ୍ସ୍ନେ ହ୍ଯମନୁଷ୍ଯନିଷେବିତେ ॥ 3-61-129 (18280)
ଋତେ ତ୍ବାଂ ମାନୁଷୀଂ ମର୍ତ୍ଯଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ମହାବନେ।
ତଥା ନୋ ଯକ୍ଷରାଡଦ୍ଯ ମଣିଭଦ୍ରଃ ପ୍ରସୀଦତୁ ॥ 3-61-130 (18281)
ସାଽବ୍ରବୀଦ୍ବଣିଜଃ ସର୍ବାନ୍ସାର୍ଥବାହଂ ଚ ତଂ ତତଃ।
କ୍ବନୁ ଯାସ୍ଯତି ସାର୍ଥୋଽଯମେତଦାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି ॥ 3-61-131 (18282)
ସାର୍ତବାହ ଉବାଚ। 3-61-132x (1936)
ସାର୍ଥୋଽଯଂ ଚେଦିରାଜସ୍ଯ ସୁବାହୋଃ ସତ୍ଯଦର୍ଶିନଃ।
କ୍ଷିପ୍ରଂ ଜନପଦଂ ଗନ୍ତା ଲାଭାଯ ମନୁଜାତ୍ମଜେ ॥ 3-61-132 (18283)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 61 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-61-1 ପ୍ରତିଭଯଂ ଭୀଷଣମ୍। ଝିଲ୍ଲିକା ତୀକ୍ଷ୍ଣଶବ୍ଦଃ ପତଙ୍ଗବିଶେଷଃ ॥ 3-61-47 ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଃ ବ୍ରହ୍ମଣି ବ୍ରାହ୍ମଣଜାତୌ ବେଦେ ବୈଦିକକର୍ମଣି ପରମାତ୍ମନି ବା ସାଧୁଃ ॥ 3-61-66 ସୁଦ୍ବିଜାନନା ଶୋଭନଦନ୍ତଯୁକ୍ତମୁଖୀ। ସୁପ୍ରତିଷ୍ଠା ସୁଜଘନା ॥ 3-61-67 ବୀରସେନସୁତସ୍ଯ ନଲସ୍ଯ ପ୍ରିଯା ॥ 3-61-82 ସଧୂତୈର୍ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞୈରକଲ୍ଯାଣୈର୍ନରାଧମୈରିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-61-88 ଶ୍ରେଯସା ମୋକ୍ଷେଣ ଯୋକ୍ଷ୍ଯେ ଯୋଜଯିଷ୍ଯେ। ଯୋଗବଲେନ ଦେହେ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମୋକ୍ଷଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯେ ଇତ୍ଯର୍ତଃ ॥ 3-61-91 ଉଦର୍କଃ ଉତ୍ତରକାଲଃ ॥ 3-61-102 ପଲ୍ଲବୈଃ ଆପୀଡିତଂ ଭୂଷିତମ୍ ॥ 3-61-103 ଅଗମଃ ବୃକ୍ଷଃ। ଆପୀଡୈଃ ପୁଷ୍ପଫଲାଦିରୂପୈରଲଂକାରୈଃ ॥ 3-61-111 ମହାସାର୍ଥଂ ମହାନ୍ତଂ ଜନସମୂହମ୍ ॥ 3-61-114 ବରାରୋହା ବିସ୍ତୀର୍ଣଜଘନା ॥ 3-61-115 ପାଂସୁଯୁକ୍ତାଃ ଧ୍ବସ୍ତାଃ ମୁକ୍ତବନ୍ଧାଶ୍ଚ ଶିରୋରୁହାଃ କେଶା ଯସ୍ଯାଃ ॥ 3-61-125 ମାର୍ଗାମି ଅନ୍ବେଷଯାମି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 062
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.62. ଅଧ୍ଯାଯଃ 062
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ସାର୍ଥେନ ସହ ଚେଦିରାଜପୁରଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ତାନମ୍ ॥ 1 ॥ ବନମଧ୍ଯେ ସରସ୍ତୀରଶାଯିନି ସାର୍ଥେ ନିଶୀଥେ ପାନୀଯପାନାଯାଗତଗଜଯୂଥନିହତଭୂଯିଷ୍ଠେ ଦିଷ୍ଟଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଅପି ଶେଷୀକାରଃ ॥ 2 ॥ ହତାବଶିଷ୍ଟେନ ଜନେନ ସହ ଚେଦିରାଜପୁରଂ ଗତାଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ରାଜମାତ୍ରା ସ୍ବାନ୍ତଃପୁରାଧିବାସନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-62-0 (18284)
ବୃହୃଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-62-0x (1937)
ସା ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବାଽନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀ ସାର୍ଥବାହବଚସ୍ତଦା।
ଜଗାମ ସହ ତେନୈବ ସାର୍ଥେନ ପତିଲାଲସା ॥ 3-62-1 (18285)
ଅଥ କାଲେ ବହୁତିଥେ ବନେ ମହତି ଦାରୁଣେ।
ତଟାକଂ ସର୍ବତୋଭଦ୍ରଂ ପଦ୍ମସୌଗନ୍ଧିକାଯୁତମ୍ ॥ 3-62-2 (18286)
ଦଦୃଶୁର୍ବଣିଜୋ ରମ୍ଯଂ ପ୍ରଭୂତଯବସେନ୍ଧନମ୍।
ବହୁମୂଲଫଲୋପେତଂ ନାନାପକ୍ଷିନିଷେବିତମ୍ ॥ 3-62-3 (18287)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମୃଷ୍ଟସଲିଲଂ ମନୋହାରି ସୁଶୀତଲମ୍।
ସୁପରିଶ୍ରାନ୍ତବାହାସ୍ତେ ନିବେଶାଯ ମନୋ ଦଧୁଃ ॥ 3-62-4 (18288)
ସଂମତେ ସାର୍ଥବାହସ୍ଯ ବିବିଶୁର୍ବନମୁତ୍ତମମ୍।
ଉବାସ ସାର୍ଥଃ ସୁମହାନ୍ନିଶାମାସାଦ୍ଯ ପଦ୍ମିନୀମ୍ ॥ 3-62-5 (18289)
ଅଥାର୍ଧରାତ୍ରସମଯେ ନିଃଶବ୍ଦେ ତିମିରେ ତଦା।
ସୁପ୍ତେ ସାର୍ଥେ ପରିଶ୍ରାନ୍ତେ ହସ୍ତିଯୂଥମୁପାଗମତ୍।
ପାନୀଯାର୍ଥଂ ଗିରିତଟାନ୍ମଦପ୍ରସ୍ରବଣାବିଲମ୍ ॥ 3-62-6 (18290)
[ଅଥାପଶ୍ଯତ ସାର୍ଥଂ ତଂ ସାର୍ଥଜାନ୍ସୁବହୂନ୍ଗଜାନ୍ ॥ 3-62-7 (18291)
ତେ ତାନ୍ଗ୍ରାମ୍ଯଗଜାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସର୍ବେ ବନଗଜାସ୍ତଦା।
ସମାଦ୍ରବନ୍ତ ବେଗେନ ଜିଘାଂସନ୍ତୋ ମଦୋତ୍କଟାଃ ॥ 3-62-8 (18292)
ତେଷାମାପତତାଂ ବେଗଃ କରିଣାଂ ଦୁଃସହୋଽଭବତ୍।
ନଗାଗ୍ରାଦିବ ଶୀର୍ଣାନାଂ ଶୃଙ୍ଗାଣାଂ ପତତାଂ କ୍ଷିତୌ।
ସ୍ପନ୍ଦତାମପି ନାଗାନାଂ ମାର୍ଗା ନଷ୍ଟା ବନୋଦ୍ଭବାଃ ॥] 3-62-9 (18293)
ମାର୍ଗଂ ସଂରୁଦ୍ଧ୍ଯ ସଂସୁପ୍ତଂ ପଦ୍ମିନ୍ଯାଃ ସାର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ତେ ତଂ ମମର୍ଦୁଃ ସହସା ବେଷ୍ଟମାନଂ ମହୀତଲେ ॥ 3-62-10 (18294)
ମହାରବଂ ପ୍ରମୁଞ୍ଚତୋ ବଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତେ ଶରଣାର୍ଥିନଃ।
ବନଗୁଲ୍ମାଂଶ୍ଚ ଧାବନ୍ତୋ ନିଦ୍ରଯା ମହତୋ ଭଯାତ୍ ॥ 3-62-11 (18295)
କେଚିଦ୍ଦନ୍ତୈଃ କରୈଃ କେଚିତ୍କେଚିତ୍ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ହତା ଗଜୈଃ ॥ 3-62-12 (18296)
ନିହତୋଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ବବହୁଲାଃ ପଦାତିଜସଂକୁଲାଃ।
ଭଯାଦାଧାବମାନାଶ୍ ପରସ୍ପରହତାସ୍ତଦା ॥ 3-62-13 (18297)
ଘୋରାନ୍ନାଦାନ୍ବିମୁଞ୍ଚନ୍ତୋ ନିପେତୁର୍ଧରଣୀତଲେ।
ବୃକ୍ଷେଷ୍ବାସଜ୍ଯସଂଭଗ୍ନାଃ ପତିତା ବିଷମେଷୁ ଚ ॥ 3-62-14 (18298)
ଏବଂପ୍ରକାରୈର୍ବହୁଭିର୍ଦୈବେନାକ୍ରମ୍ଯ ହସ୍ତିଭିଃ।
ରାଜନ୍ବିନିହତଂ ସର୍ବଂ ସମୃଦ୍ଧଂ ସାର୍ଥମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 3-62-15 (18299)
ଆରାବଃ ସୁମହାଂଶ୍ଚାସୀତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଭଯକାରକଃ।
ଏଷୋଽଗ୍ନିରୁତ୍ଥିତଃ କଷ୍ଟସ୍ତ୍ରାଯଧ୍ବଂ ଧାବତାଽଧୁନା ॥ 3-62-16 (18300)
ରତ୍ନରାଶିର୍ବିଶୀର୍ଣୋଽଯଂ ଗୃହ୍ଣୀଧ୍ବଂ କିଂ ପ୍ରଧାବତ।
ସାମାନ୍ଯମେତଦ୍ଦ୍ରବିଣଂ ନ ମିଥ୍ଯା ବଚନଂ ମମ ॥ 3-62-17 (18301)
ପୁନରେବାଭିଧାସ୍ଯାମି ଚିନ୍ତଯଧ୍ବଂ ସୁକାତରାଃ।
ଏବମେବାଭିଭାଷନ୍ତୋ ବିଦ୍ରବନ୍ତି ଭଯାତ୍ତଦା ॥ 3-62-18 (18302)
ତସ୍ମିଂସ୍ତଥା ବର୍ତମାନେ ଦାରୁଣେ ଜନସଂକ୍ଷଯେ।
ଦମଯନ୍ତୀ ଚ ବୁବୁଧେ ଭଯସଂତ୍ରସ୍ତମାନସା।
ଅପଶ୍ଯଦ୍ବୈଶସଂ ତତ୍ର ସର୍ବଲୋକଭଯଂକରମ୍ ॥ 3-62-19 (18303)
ଅଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବଂ ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାଲା ପଦ୍ମନିଭେକ୍ଷଣା।
ସଂସକ୍ତବଦନାଶ୍ବାସା ଉତ୍ତସ୍ଥୌ ଭଯବିହ୍ବଲା ॥ 3-62-20 (18304)
ଯେ ତୁ ତତ୍ର ବିନିର୍ମୁକ୍ତାଃ ସାର୍ଥାତ୍କେଚିଦବିକ୍ଷତାଃ।
ତେଽବ୍ରୁବନ୍ସହିତାଃ ସର୍ବେ କସ୍ଯେଦଂ କର୍ମଣଃ ଫଲମ୍ ॥ 3-62-21 (18305)
ନୂନଂ ନ ପୂଜିତୋଽସ୍ମାଭିର୍ମଣିଭଦ୍ରୋ ମହାଯଶାଃ।
ତଥା ଯକ୍ଷାଧିପଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ନ ବୈ ବୈଶ୍ରବଣଃ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-62-22 (18306)
ନ ପୂଜା ବିଘ୍ରକର୍ତୄଣାମଥବା ପ୍ରଥମଂ କୃତା ॥ 3-62-23 (18307)
ଶକୁନାନାଂ ଫଲଂ ବାଽଥ ବିପରୀତିମିଦଂ ଧ୍ରୁବମ୍।
ଗ୍ରହା ନ ବିପରୀତାସ୍ତୁ କିମନ୍ଯଦିଦମାଗତମ୍ ॥ 3-62-24 (18308)
ଅପରେ ତ୍ବବ୍ରୁବନ୍ଦୀନା ଜ୍ଞାତିଦ୍ରବ୍ଯବିନାକୃତା।
ଯାଽସାବଦ୍ଯ ମହାସାର୍ଥେ ନାରୀ ହ୍ଯୁନ୍ମତ୍ତଦର୍ଶନା ॥ 3-62-25 (18309)
ପ୍ରବିଷ୍ଟା ବିକୃତାକାରା କୃତ୍ବା ରୂପମମାନୁଷମ୍।
ତଯୈବଂ ବିହିତା ପୂର୍ବଂ ମାଯା ପରମଦାରୁଣା ॥ 3-62-26 (18310)
ରାକ୍ଷସୀ ବା ଧ୍ରୁବଂ ଯକ୍ଷୀ ପିଶାଚୀ ବା ଭଯଂକରୀ।
ତସ୍ଯାଃ ସର୍ବମିଦଂ ପାପଂ ନାତ୍ର କାର୍ଯା ବିଚାରଣା ॥ 3-62-27 (18311)
ଯଦି ପଶ୍ଯାମ ତାଂ ପାପାଂ ସାର୍ଥଘ୍ନୀଂ ନୈକଦୁଃଖଦାମ୍।
ଲୋଷ୍ଟଭିଃ ପାଂସୁଭିଶ୍ଚୈବ ତୃଣୈଃ କାଷ୍ଠୈଶ୍ଚ ମୁଷ୍ଟିଭିଃ।
ଅବଶ୍ଯମେବ ହନ୍ଯାମଃ ସାର୍ଥସ୍ଯ କିଲ କୃତ୍ଯକାମ୍ ॥ 3-62-28 (18312)
ଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବାକ୍ଯଂ ତେଷାଂ ସୁଦାରୁଣମ୍।
ହ୍ରୀତା ଭୀତା ଚ ସଂବିଗ୍ରା ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଯତ୍ର କାନନମ୍ ॥ 3-62-29 (18313)
ଆଶଙ୍କମାନା ତତ୍ପାପମାତ୍ମାନଂ ପର୍ଯଦେବଯତ୍ ॥ 3-62-30 (18314)
ଅହୋ ମମୋପରି ବିଧେଃ ସଂରମ୍ଭୋ ଦାରୁଣୋ ମହାନ୍।
ନାନୁବଧ୍ନାତି କୁଶଲଂ କସ୍ଯେଦଂ କର୍ମଣଃ ଫଲମ୍ ॥ 3-62-31 (18315)
ନ ସ୍ମରାମ୍ଯଶୁଭଂ କିଂଚିତ୍କୃତଂ କସ୍ଯଚିଦଣ୍ବପି।
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା କସ୍ଯେଦଂ କର୍ମଣଃ ଫଲମ୍ ॥ 3-62-32 (18316)
ନୂନଂ ଜନ୍ମାନ୍ତରକୃତଂ ପାପାଂ ମାଽଽପତିତଂ ମହତ୍।
ଅପଶ୍ଚିମାମିମାଂ କଷ୍ଟାମାପଦଂ ପ୍ରାପ୍ତବତ୍ଯହମ୍ ॥ 3-62-33 (18317)
ଭର୍ତୃରାଜ୍ଯାପହରଣଂ ସ୍ବଜନାଚ୍ଚ ରପରାଜଯଃ।
ଭର୍ତ୍ରା ସହ ବିଯୋଗଶ୍ଚ ତନଯାଭ୍ଯାଂ ଚ ବିଚ୍ଯୁତିଃ।
ନିର୍ନାଥତା ବନେ ବାସୋ ବହୁବ୍ଯାଲନିଷେବିତେ ॥ 3-62-34 (18318)
ଅଥାପରେଦ୍ଯୁଃ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ହତଶିଷ୍ଟା ଜନାସ୍ତଦା।
ବନଗୁଲ୍ମାଦ୍ବିନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯ ଶୋଚନ୍ତେ ବୈଶସଂ କୃତମ୍।
ଭ୍ରାତରଂ ପିତରଂ ପୁତ୍ରଂ ସଖାଯଂ ଚ ନରାଧିପ ॥ 3-62-35 (18319)
`ହନ୍ଯମାନେ ତଦା ସାର୍ଥେ ଦମଯନ୍ତୀ ଶୁଚିସ୍ମିତା।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହିତା ତତ୍ରବନେ ତୁ ନ ବିନାଶିତା ॥' 3-62-36 (18320)
ଅଶୋଚତ୍ତତ୍ର ବୈଦର୍ଭୀ କିଂନୁ ମେ ଦୁଷ୍କତଂ କୃତମ୍।
ଯୋପି ମେ ନିର୍ଜନେଽରଣ୍ଯେ ସଂପ୍ରାପ୍ତୋଽଯଂ ଜନାର୍ଣବଃ ॥ 3-62-37 (18321)
ସ ହତୋ ହସ୍ତିଯୂଥେନ ମନ୍ଦଭାଗ୍ଯାନ୍ମମୈବ ତତ୍।
ପ୍ରାପ୍ତବ୍ଯଂ ସୁଚିରଂ ଦୁଃଖଂ ନୂନମଦ୍ଯାପି ବୈ ମଯା ॥ 3-62-38 (18322)
ନାପ୍ରାପ୍ତକାଲୋ ମ୍ରିଯତେ ଶ୍ରୁତଂ ବୃଦ୍ଧାନୁଶାସନମ୍।
ଯା ନାହମଦ୍ଯ ମୃଦିତା ହସ୍ତିଯୂଥେନ ଦୁଃଖିତା ॥ 3-62-39 (18323)
ନ ହ୍ଯଦୈବକୃତଂକିଂଚିନ୍ନରାଣାମିହ ବିଦ୍ଯତେ।
ନ ଚ ମେ ବାଲଭାବେଽପି କିଂଚିତ୍ପାପକୃତଂ କୃତମ୍ ॥ 3-62-40 (18324)
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା ଯଦିଦଂ ଦୁଃଖମାଗତମ୍।
ମନ୍ଯେ ସ୍ବଯଂବରକୃତେଲୋକପାଲା ସମାଗତାଃ ॥ 3-62-41 (18325)
ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାତା ମଯା ତତ୍ର ନଲସ୍ଯାର୍ଥାଯ ଦେବତାଃ।
ନୂନଂ ତେଷାଂ ପ୍ରଭାବେନ ବିଯୋଗଂ ପ୍ରାପ୍ତବତ୍ଯହମ୍ ॥ 3-62-42 (18326)
ଏବମାଦୀନି ଦୁଃଖାର୍ତା ସା ବିଲପ୍ଯ ବରାଙ୍ଗନା।
ପ୍ରଲାପାନି ତଦା ତାନି ଦମଯନ୍ତୀ ପତିବ୍ରତା ॥ 3-62-43 (18327)
ହତଶେଷୈଃ ସହ ତଦା ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବେଦପାରଗୈଃ।
ଅଗଚ୍ଛଦ୍ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ଦୁଃଖଶୋକପରାଯଣା ॥ 3-62-44 (18328)
ଗଚ୍ଛନ୍ତୀ ସା ଚିରାଦ୍ବାଲା ପୁରମାସାଦଯନ୍ମହତ୍।
ସାଯାହ୍ନି ଚେଦିରାଜସ୍ ସୁବାହୋଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ ॥ 3-62-45 (18329)
`ସା ତୁ ତଚ୍ଚାରୁସର୍ବାଙ୍ଗୀ ସୁବାହୋସ୍ତୁଙ୍ଗଗୋପୁରମ୍।'
ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧେନ ଚ ସଂବୀତା ପ୍ରବିବେଶ ପୁରୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-62-46 (18330)
ତାଂ ବିହ୍ବଲାଂ କୃଶାଂ ଦୀନାଂ ମୁକ୍ତକେଶୀମମାର୍ଜିତାମ୍।
ଉନ୍ମତ୍ତାମିବ ଗଚ୍ଛନ୍ତୀଂ ଦଦୃଶୁଃ ପୁରବାସିନଃ ॥ 3-62-47 (18331)
ପ୍ରବିଶନ୍ତୀଂ ତୁ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚେଦିରାଜପୁରୀଂ ତଦା।
ଅନୁଜଗ୍ମୁସ୍ତତ୍ର ବାଲା ଗ୍ରାମିପୁତ୍ରାଃ କୁତୂହଲାତ୍ ॥ 3-62-48 (18332)
ସା ତୈଃ ପରିବୃତାଽଗଚ୍ଛତ୍ସମୀପଂ ରାଜବେଶ୍ମନଃ।
ତାଂ ପ୍ରାସାଦଗତାଽପଶ୍ଯଦ୍ରାଜମାତା ଜନୈର୍ବୃତାମ୍ ॥ 3-62-49 (18333)
ଧାତ୍ରୀମୁବାଚ ଚ୍ଛୈନାମାନଯେହ ମମାନ୍ତିକମ୍।
ଜନେନ କ୍ଲିଶ୍ଯତେ ବାଲା ଦୁଃଖିତା ଶରଣାର୍ଥିନୀ ॥ 3-62-50 (18334)
ତାଦୃଗ୍ରୂପଂ ଚ ପଶ୍ଯାମି ବିଦ୍ଯୋତଯତି ମେ ଗୃହମ୍।
ଉନ୍ମତ୍ତବେଷା କଲ୍ଯାଣୀ ଶ୍ରୀରିବାଯତଲୋଚନା ॥ 3-62-51 (18335)
ସା ଜନଂ ବାରଯିତ୍ବା ତଂ ପ୍ରାସାଦତଲମୁତ୍ତମମ୍।
ଆରୋପ୍ଯ ବିସ୍ମିତା ରାଜନ୍ଦମଯନ୍ତୀମପୃଚ୍ଛତ ॥ 3-62-52 (18336)
ଏବମପ୍ଯସୁଖାବିଷ୍ଟା ବିଭର୍ଷି ପରମଂ ବପୁଃ।
ଭାସି ବିଦ୍ଯୁଦିବାଭ୍ରେଷୁ ଶଂସ ମେ କାଽସିକସ୍ଯ ବା ॥ 3-62-53 (18337)
ନ ହି ତେ ମାନୁଷଂ ରୂପଂ ଭୂଷଣୈରପି ବର୍ଜିତମ୍।
ଅସହାଯା ନରେଭ୍ଯଶ୍ଚ ନୋଦ୍ବିଜସ୍ଯମରପ୍ରଭେ ॥ 3-62-54 (18338)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ ତସ୍ଯା ଭୈମୀ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ମାନୁଷୀଂ ମାଂ ବିଜାନୀହି ଭର୍ତାରଂ ସମନୁବ୍ରତାମ୍ ॥ 3-62-55 (18339)
ସୈରନ୍ଧ୍ରୀଂ ଜାତିସଂପନ୍ନାଂ ଭୁଜିଷ୍ଯାଂ କାମବାସିନୀମ୍।
ଫଲମୂଲାଶନାମେକାଂ ଯତ୍ରସାଯଂପ୍ରତିଶ୍ରଯାମ୍ ॥ 3-62-56 (18340)
ଅସଙ୍ଖ୍ଯେଯଗୁଣୋ ଭର୍ତା ମାଂ ଚ ନିତ୍ଯମନୁବ୍ରତଃ।
ଭକ୍ତାଽହମପି ତଂ ବୀରଂ ଛାଯେବାନୁଗତା ପଥି ॥ 3-62-57 (18341)
ତସ୍ଯ ଦୈବାତ୍ପ୍ରସଙ୍ଗୋଽଭୂଦତିମାତ୍ରଂ ସୁଦେବନେ।
ଦ୍ଯୂତେ ସ ନିର୍ଜିତଶ୍ଚୈବ ବନମେକ ଉପେଯିବାନ୍ ॥ 3-62-58 (18342)
ତମେକବସନଚ୍ଛନ୍ନମୁନ୍ମ୍ତମିବ ବିହ୍ବଲମ୍।
ଆଶ୍ବାସଯନ୍ତୀ ଭର୍ତାରମହମପ୍ଯଗମଂ ବନମ୍ ॥ 3-62-59 (18343)
ସ କଦାଚିଦ୍ବନେ ବୀରଃ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିତ୍କାରଣାନ୍ତରେ।
କ୍ଷୁତ୍ପରୀତସ୍ତୁ ବିମନା ବାସଶ୍ଚୈକଂ ବ୍ଯସର୍ଜଯତ୍ ॥ 3-62-60 (18344)
ତମେକବସନା ନଗ୍ନମୁନ୍ମତ୍ତବଦଚେତସମ୍।
ଅନୁବ୍ରଜନ୍ତୀ ବହୁଲା ନ ସ୍ବପାମି ନିଶାଃ ସଦା ॥ 3-62-61 (18345)
ତତୋ ବହୁତିଥେ କାଲେ ସୁପ୍ତାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମାଂ କ୍ବଚିତ୍।
ବାସସୋଽର୍ଧଂ ପରିଚ୍ଛିଦ୍ଯ ତ୍ଯକ୍ତବାନ୍ମାମନାଗସମ୍ ॥ 3-62-62 (18346)
ତଂ ମାର୍ଗମାଣା ଭର୍ତାରଂ ଦହ୍ଯମାନା ଦିବାନିଶମ୍।
ନ ବିନ୍ଦାମ୍ଯମରପ୍ରଖ୍ଯଂ ପ୍ରିଯଂ ପ୍ରାଣେଶ୍ବରଂ ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 3-62-63 (18347)
`ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସାଽନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀ ରାଜମାତରମପ୍ଯୁତ।
ସ୍ଥିତାଽଶ୍ରୁପରିପୂର୍ଣାକ୍ଷୀ ବେପମାନା ସୁଦୁଃଖିତା' ॥ 3-62-64 (18348)
ତାମଶ୍ରୁପରିପୂର୍ଣାକ୍ଷୀଂ ବିଲପନ୍ତୀଂ ତଥା ବହୁ।
ରାଜମାତାଽବ୍ରବୀଦାର୍ତା ଭୈମୀମାର୍ତସ୍ବରାଂ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-62-65 (18349)
ବସ ତ୍ବମିହ କଲ୍ଯାଣି ପ୍ରୀତିର୍ମେ ପରମା ତ୍ବଯି।
ମୃଗଯିଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ଭଦ୍ରେ ଭର୍ତାରଂ ପୁରୁଷା ମମ ॥ 3-62-66 (18350)
ଅପି ବା ସ୍ବଯମାଗଚ୍ଛେତ୍ପରିଧାବନ୍ନିତସ୍ତତଃ।
ଇହୈବ ବସତୀ ଭଦ୍ରେ ଭର୍ତାରମୁପଲପ୍ସ୍ଯସେ ॥ 3-62-67 (18351)
ରାଜମାତୁର୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦମଯନ୍ତୀ ବଚୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ସମଯେନୋତ୍ସହେ ବସ୍ତୁଂ ତ୍ବି ବୀରପ୍ରଜାଯିନି ॥ 3-62-68 (18352)
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ ନୈବ ଭୁଞ୍ଜୀଯାଂ ନ କୁର୍ଯାଂ ପାଦଧାବନମ୍।
ନ ଚାହଂ ପୁରୁଷାନନ୍ଯାନ୍ପ୍ରଭାଷେଯଂ କଥଂଚନ ॥ 3-62-69 (18353)
ପ୍ରାର୍ଥଯେଦ୍ଯଦି ମାଂ କଶ୍ଚିଦ୍ଦଣ୍ଡ୍ଯସ୍ତେ ସ ପୁମାନ୍ଭବେତ୍।
ବଧ୍ଯଶ୍ଚ ତେ ସକୃନ୍ମନ୍ଦ ଇତିମେ ବ୍ରତମାହିତମ୍ ॥ 3-62-70 (18354)
ଭର୍ତୁରନ୍ବେଷଣାର୍ଥଂ ତୁ ପଶ୍ଯେଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନହମ୍।
ଯଦ୍ଯେବମିହ ବତ୍ସ୍ଯାମି ତ୍ବତ୍ସକାଶେ ନ ସଂଶଯଃ।
ଅତୋଽନ୍ଯଥା ନ ମେ ବାସୋ ବର୍ତତେ ହୃଦଯେ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-62-71 (18355)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ତୁ ରାଜମାତେଦମବ୍ରବୀତ୍।
ସର୍ବମେତତ୍କରିଷ୍ଯାମି ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ତେ ବ୍ରତମୀଦୃଶମ୍ ॥ 3-62-72 (18356)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ଭୈମୀଂ ରାଜମାତା ବିଶାଂପତେ।
ଉବାଚେଦଂ ଦୁହିତରଂ ସୁନନ୍ଦାଂ ନାମ ଭାରତ ॥ 3-62-73 (18357)
ସୈରନ୍ଧ୍ରୀମଭିଜାନୀଷ୍ବ ସୁନନ୍ଦେ ଦେବରୂପିଣୀମ୍।
ବଯସା ତୁଲ୍ଯତାଂ ପ୍ରାପ୍ତା ସଖୀ ତବ ଭବତ୍ବିଯମ୍।
ଏତଯା ସହ ମୋଦସ୍ବ ନିରୁଦ୍ବିଗ୍ରମନା ସଦା ॥ 3-62-74 (18358)
ତତଃ ପରମସଂହୃଷ୍ଟା ସୁନନ୍ଦା ଗୃହଣାଗମତ୍।
ଦମଯନ୍ତୀମୁପାଦାଯ ସଖୀଭିଃ ପରିବାରିତା ॥ 3-62-75 (18359)
ସହସା ନ୍ଯବସଦ୍ରାଜନ୍ରାଜପୁତ୍ର୍ଯା ସୁନନ୍ଦଯା।
ଚିନ୍ତଯନ୍ତୀ ନଲଂ ବୀରମନିଶଂ ବାମଲୋଚନା ॥ 3-62-76 (18360)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଦ୍ବିଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 62 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-62-3 ଯବସଂ ଘାସଃ ॥ 3-62-4 ଶ୍ରାନ୍ତବାହାଃ ଶ୍ରାନ୍ତବାହନାଃ। ନିବେଶାଯ ବାସାଯ ॥ 3-62-10 ପଦ୍ମିନ୍ଯାଃ ସରସ୍ଯାଃ ॥ 3-62-28 କୃତ୍ଯୈବ କୃତ୍ଯକା। କୁତ୍ସିତା କୃତ୍ଯା କୃତ୍ଯକେତି ବା ତାମ୍ ॥ 3-62-33 ଅପଶ୍ଚିମାଂ ଅପରାବର୍ତିନୀମ୍ ॥ 3-62-40 ପାପକୃତଂପାପଂ କର୍ମ ॥ 3-62-47 ଅମାର୍ଜିତାଂ ଧୂସରବେଣୀମ୍ ॥ 3-62-56 ଭୂଜିଷ୍ଯାଂ ଦାସୀଂ। କାମବାସିନୀଂ ଯତ୍ରକାମ ଇଚ୍ଛା ତତ୍ରୈବ ବସନ୍ତୀମ୍। ଯତ୍ର ସାଯଂକାଲସ୍ତତ୍ରୈବ ପ୍ରତିଶ୍ରଯୋ ଗୃହଂ ଯସ୍ଯାସ୍ତାମ୍ ॥ 3-62-57 ଭର୍ତାରମପି ତଂ ବୀରଂ ସୀତେବାନୁଗତା ସଦେତି କ. ପାଠଃ। ଅହଂ ଚାନୁଗତା ବୀରଂ ଛାଯେବାନପଗା ସଦେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-62-68 ହେବୀରପ୍ରଜାଯିନି ବୀରାନେବ ପ୍ରଜାଯତେ ସୂତେ ସା ବୀରପ୍ରଜାଯୀନୀ ॥ 3-62-71 ଯଦ୍ଯେବମିହ ବସ୍ତବ୍ଯଂ ବସାମ୍ଯହମସଂଶଯମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 063
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.63. ଅଧ୍ଯାଯଃ 063
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦମଯନ୍ତୀଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯାଟବ୍ଯାମଟନ୍ତଂ ନଲଂପ୍ରତି ବନବହ୍ନିବେଷ୍ଟିତେନ କର୍କୋଟକେନାତ୍ମପରିରକ୍ଷଣପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥ ନଲେନ ଦାବାଗ୍ନିତୋ ମୋଚିତେନ କର୍କୋଟକେନ ନଲଗାତ୍ରେ ଦଂଶନେନ ବୈରୂପ୍ଯାପାଦନମ୍ ॥ 2 ॥ ତଥା ନିଜରୂପାବିଷ୍କରଣେଚ୍ଛାଯାଂ ସ୍ବସ୍ମରଣେନ ବାସୋବସନବିଧାନପୂର୍ବକଂ ବସ୍ତ୍ରପ୍ରଦାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-63-0 (18361)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-63-0x (1938)
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ଦମଯନ୍ତୀଂ ତୁ ନଲୋ ରାଜା ବିଶାଂପତେ।
ଦଦର୍ଶ ଦାବଂ ଦହ୍ଯନ୍ତଂ ମହାନ୍ତଂ ଗହନେ ବନେ ॥ 3-63-1 (18362)
ତତ୍ର ସୁଶ୍ରାବ ଶବ୍ଦଂବୈ ମଧ୍ଯେ ଭୂତସ୍ଯ କସ୍ଯଚିତ୍।
ଅଭିଧାବ ନଲେତ୍ଯୁଚ୍ଚୈଃ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକେତି ଚାସକୃତ୍ ॥ 3-63-2 (18363)
ମା ଭୈରିତି ନଲଶ୍ଚୋକ୍ତ୍ବା ମଧ୍ଯମଗ୍ନେଃ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ତମ୍।
ଦଦ୍ରଶ ନାଗରାଜାନଂ ଶଯାନଂ କୁଣ୍ଡଲୀକୃତମ୍ ॥ 3-63-3 (18364)
ସ ନାଗଃ ପ୍ରଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ବେପମାନୋ ନଲଂ ତଦା।
ଉବାଚ ମାଂ ବିଦ୍ଧିରାଜନ୍ନାଗଂ କର୍କୋଟକଂ ନୃପ ॥ 3-63-4 (18365)
ମଯା ପ୍ରଲବ୍ଧୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିରନାଗାଃ ସୁମହାତପାଃ।
ତେନ ମନ୍ଯୁପରୀତେନ ଶପ୍ତୋସ୍ମି ମନୁଜାଧିପ ॥ 3-63-5 (18366)
ତିଷ୍ଠ ତ୍ବଂ ସ୍ଥାବର ଇବ ଯାବଦେତି ନଲଃ କ୍ବଚିତ୍।
ଇତୋ ନେତାସି ତତ୍ସ ତ୍ବଂ ଶାପାନ୍ମୋକ୍ଷ୍ଯସି ମତ୍କୃତାତ୍ ॥ 3-63-6 (18367)
ତସ୍ଯ ଶାପାନ୍ନ ଶକ୍ନୋମି ପଦାଦ୍ବିଚଲିତୁଂ ପଦମ୍।
ଉପଦେକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ଶ୍ରେଯସ୍ତ୍ରାତୁମର୍ହତି ମାଂ ଭବାନ୍ ॥ 3-63-7 (18368)
ସଖା ଚ ତେ ଭବିଷ୍ଯାମି ମତ୍ସମୋ ନାସ୍ତି ପନ୍ନଗଃ।
ଲଘୁଶ୍ଚ ତେ ଭବିଷ୍ଯାମି ଶୀଘ୍ରମାଦାଯ ଗଚ୍ଛ ମାମ୍ ॥ 3-63-8 (18369)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ନାଗେନ୍ଦ୍ରୋ ବଭୂବାଙ୍ଗୁଷ୍ଠମାତ୍ରକଃ।
ଦଂ ଗୃହୀତ୍ବା ନଲଃ ପ୍ରାଯାଦ୍ଦେଶଂ ଦାବବିବର୍ଜିତମ୍ ॥ 3-63-9 (18370)
ଆକାଶଦେଶମାସାଦ୍ଯ ବିମୁକ୍ତଂ କୃଷ୍ଣବର୍ତ୍ମନା।
ଉତ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁକାମଂ ତଂ ନାଗଃ ପୁନଃ କର୍କୋଟକୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-63-10 (18371)
ପଦାନି ଗଣଯନ୍ଗଚ୍ଛ ସ୍ବାନି ନୈଷଧ କାନିଚିତ୍।
ତତ୍ରତେଽହଂ ମହାବାହୋ ଶ୍ରେଯୋ ଧାସ୍ଯାମି ଯତ୍ପରମ୍ ॥ 3-63-11 (18372)
ତତଃ ସଂଖ୍ଯାତୁମାରବ୍ଧମଦଶଦ୍ଦଶମେ ପଦେ।
ତସ୍ଯ ଦଷ୍ଟସ୍ଯ ତଦ୍ରୂପଂ କ୍ଷିପ୍ରମନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-63-12 (18373)
ସ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିସ୍ମିତସ୍ତସ୍ଥାବାତ୍ମାନଂ ବିକୃତଂ ନଲଃ।
ସ୍ବରୂପଧାରିଣଂ ନାଗଂ ଦଦର୍ଶ ସ ମହୀପତିଃ ॥ 3-63-13 (18374)
ତତଃ କର୍କୋଟକୋ ନାଗଃ ସାନ୍ତ୍ବଯନ୍ନଲମବ୍ରବୀତ୍।
ମଯା ତେଽନ୍ତର୍ହିତଂ ରୂପଂ ନ ତ୍ବାଂ ବିଦ୍ଯୁର୍ଜନା ଇତି ॥ 3-63-14 (18375)
ଯତ୍କୃତେ ଚାସି ନିକୃତୋ ଦୁଃଖେନ ମହତା ନଲ।
ବିଷେଣ ସ ମଦୀଯେନ ତ୍ବଯି ଦୁଃଖଂ ନିବତ୍ସ୍ଯତି ॥ 3-63-15 (18376)
ବିଷେଣ ସଂବୃତୈର୍ଗାତ୍ରୈର୍ଯାବତ୍ତ୍ବାଂ ନ ବିମୋକ୍ଷ୍ଯତି।
ତାବତ୍ତୁ ତ୍ବାଂ ମହାରାଜ କ୍ଲେଶେଽସ୍ମିନ୍ସ ନିଯୋକ୍ଷ୍ଯତି ॥ 3-63-16 (18377)
ଅନାଗା ଯେନ ନିକୃତସ୍ତ୍ବମନର୍ହୋ ଜନାଧିପ।
କ୍ରୋଧାଦସୂଯଯିତ୍ବା ତଂ ରକ୍ଷା ମେ ଭବତଃ କୃତା ॥ 3-63-17 (18378)
ନ ତେ ଭଯଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଦଂଷ୍ଟ୍ରିଭ୍ଯଃ ଶତ୍ରୁତୋପି ବା।
ବ୍ରହ୍ମବିତ୍ତ୍ବଂ ଚ ଭବିତା ମତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନରାଧିପ ॥ 3-63-18 (18379)
ରାଜନ୍ବିଷନିମିତ୍ତା ଚ ନ ତେ ପୀଡା ଭବିଷ୍ଯତି।
ସଂଗ୍ରାମେଷୁ ନ ରାଜେନ୍ଦ୍ରଶଶ୍ବଜ୍ଜଯମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-63-19 (18380)
ଗଚ୍ଛ ରାଜନ୍ନିତଃ ସୂତୋ ବାହୁକୋଽହମିତି ବ୍ରୁବନ୍।
ସମୀପମୃତୁପର୍ଣସ୍ଯ ସ ହି ବେଦାକ୍ଷନୈପୁଣମ୍ ॥ 3-63-20 (18381)
ଅଯୋଧ୍ଯାଂ ନଗରୀଂ ରମ୍ଯାମଦ୍ଯ ବୈ ନିଷଧେଶ୍ବର।
ସ ତେଽକ୍ଷହୃଦଯଂ ଦାତା ରାଜାଽଶ୍ବହୃଦଯେନ ବୈ ॥ 3-63-21 (18382)
ଇକ୍ଷ୍ବାକୁକୁଲଜଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ମିତ୍ରଂ ଚୈବ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଭବିଷ୍ଯସି ଯଦାଽକ୍ଷଜ୍ଞଃ ଶ୍ରେଯସା ଯୋକ୍ଷ୍ଯସେ ତଦା ॥ 3-63-22 (18383)
ସଂଯୋକ୍ଷ୍ଯସେ ସ୍ବଦାରୈସ୍ତ୍ବଂ ମା ସ୍ମ ଶୋକେ ମନଃ କୃଥାଃ।
ରାଜ୍ଯେନ ତନଯାଭ୍ଯାଂ ଚ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-63-23 (18384)
ସ୍ବଂ ରୂପଂ ଚ ଯଦା ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛେଥାସ୍ତ୍ବଂ ନରାଧିପ।
ସଂସ୍ମର୍ତବ୍ଯସ୍ତଦା ତେଽହଂବାସଶ୍ଚଦଂ ବିବାସଯେଃ ॥ 3-63-24 (18385)
ଅନେନ ବାସସାଚ୍ଛନ୍ନଃ ସ୍ବଂ ରୂପଂ ପ୍ରତିପତ୍ସ୍ଯସେ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରଦଦୌ ତସ୍ମୈ ଦିବ୍ଯଂ ବାସୋଯୁଗଂ ତଦା ॥ 3-63-25 (18386)
ଏବଂ ନଲଂ ଚ ସଂଦିଶ୍ଯ ବାସୋ ଦତ୍ତାବ ଚ କୌରବ।
ନାଗରାଜସ୍ତତୋ ରାଜଂସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-63-26 (18387)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ତ୍ରିଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 63 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-63-8 ଲଘୁଗୁରୁତ୍ବରହିତଃ ॥ 3-63-9 ଦାବବିବର୍ଜିତଂ ବହ୍ନିହୀନମ୍ ॥ 3-63-12 ଦଶେତ୍ଯୁକ୍ତେଽଦଶତ୍। ଆଜ୍ଞାଂ ବିନା ନାଗୋ ନ ଦଶତୀତି ଭାବଃ 3-63-15 ସ କଲିଃ। ଇଦଂ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଦତ୍ତସ୍ଯ ଶାପସ୍ଯ ଫଲଂ କଲିର୍ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଇତି ଭାବଃ ॥ 3-63-17 ଅନାଗାଃ ନିରପରାଧଃ। ନିକୃତୋ ବଞ୍ଚିତଃ। ମେ ମଯା ॥ 3-63-18 ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଭ୍ଯଶ୍ଚ ଭବିତେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-63-21 ଅକ୍ଷହୃଦଯଂ ଦ୍ଯୂତେ ଜଯାବହମ୍। ଅଶ୍ବହୃଦଯେନ ବିଦ୍ଯଯା ବିଦ୍ଯାଂ ପରିବର୍ତଯେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-63-24 ନିବାସଯେଃ ପରିଧେହି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 064
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.64. ଅଧ୍ଯାଯଃ 064
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କର୍କୋଟକବଚନାନ୍ନଲେନାଯୋଧ୍ଯାଯାଂ ବାହୁକ ଇତି ସ୍ବନାମନିର୍ଦେଶପୂର୍ବକମୃତୁପର୍ଣନୃପସମୀପୋପସର୍ପଣମ୍ ॥ 1 ॥ ଋତୁପର୍ଣେନ ତସ୍ଯ ସାରଥ୍ଯେ ନିଯୋଜନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-64-0 (18388)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-64-0x (1939)
ତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତର୍ହିତେ ନାଗେ ପ୍ରଯଯୌ ନୈଷଧୋ ନଲଃ।
ଋତୁପର୍ଣସ୍ଯ ନଗରଂ ପ୍ରାବିଶଦ୍ଦଶମେଽହନି ॥ 3-64-1 (18389)
ସ ରାଜାନମୁପାତିଷ୍ଠଦ୍ବାହୁକୋଽହମିତି ବ୍ରୁବନ୍।
ଅଶ୍ବାନାଂ ବାହନେ ଯୁକ୍ତଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ନାସ୍ତି ମତ୍ସମଃ ॥ 3-64-2 (18390)
ଅର୍ଥକୃଚ୍ଛ୍ରେଷୁ ଚୈବାହଂ ପ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯୋ ନୈପୁଣେଷୁ ଚ।
ଅନ୍ନସଂସ୍କାରମପି ଚ ଜାନାମ୍ଯନ୍ଯୈର୍ବିଶେଷତଃ ॥ 3-64-3 (18391)
ଯାନି ଶିଲ୍ପାନି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଯଚ୍ଚୈବାନ୍ଯତ୍ସୁଦୁଷ୍କରମ୍।
ସର୍ବଂ ଯତିଷ୍ଯେ ତତ୍କର୍ତୁମୃତୁପର୍ଣ ଭରସ୍ବ ମାମ୍ ॥ 3-64-4 (18392)
`ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ନଲେନାଥ ଋତୁପର୍ଣୋ ନରାଧିପଃ।
ଉବାଚ ସୁପ୍ରୀତମନାସ୍ତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଚ ମହୀପତେ' ॥ 3-64-5 (18393)
ବସବାହୁକ ଭଦ୍ରଂ ତେ ସର୍ବମେତତ୍କରିଷ୍ଯସି।
ଶୀଘ୍ରଯାନେ ସଦା ବୁଦ୍ଧିର୍ଧ୍ରିଯତେ ମେ ବିଶେଷତଃ ॥ 3-64-6 (18394)
ସ ତ୍ବମାତିଷ୍ଠ ଯୋଗଂ ତଂ ଯେନ ଶୀଧ୍ରାଂ ହଯା ମମ।
ଭବେଯୁରଶ୍ବାଧ୍ଯକ୍ଷୋସି ବେତନଂ ତେ ଶତଂଶତମ୍ ॥ 3-64-7 (18395)
ତ୍ବାମୁପସ୍ଥାସ୍ଯତଶ୍ଚୈବ ନିତ୍ଯଂ ବାର୍ଷ୍ଣେଯଜୀବଲୌ।
ଏତାଭ୍ଯାଂ ରଂସ୍ଯସେ ସାର୍ଧଂ ବସ ବୈ ମଯି ବାହୁକ ॥ 3-64-8 (18396)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-64-9x (1940)
ଏବମୁକ୍ତୋ ନଲସ୍ତେନ ନ୍ଯବସତ୍ତତ୍ରପୂଜିତଃ।
ଋତୁପର୍ଣସ୍ଯ ନଗରେ ସହବାର୍ଷ୍ଣେଯଜୀବଲଃ ॥ 3-64-9 (18397)
ସ ବୈ ତତ୍ରାବସଦ୍ରାଜା ବୈଦର୍ଭୀମନୁଚିନ୍ତଯନ୍।
ସାଯଂସାଯଂ ସଦା ଚେମଂ ଶ୍ଲୋକମେକଂ ଜଗାଦ ହ ॥ 3-64-10 (18398)
କ୍ବ ନୁ ସା କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାର୍ତା ଶ୍ରାନ୍ତା ଶେତେ ତପସ୍ବିନୀ।
ସ୍ମରନ୍ତୀ ତସ୍ଯ ମନ୍ଦସ୍ଯ କଂ ବାଽଽସାଦ୍ଯୋପତିଷ୍ଠତି ॥ 3-64-11 (18399)
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ତଂ ରାଜାନଂ ନିଶାଯାଂ ଜୀବଲୋଽବ୍ରବୀତ୍।
କାମେନାଂ ଶୋଚସେ ନିତ୍ଯଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ବାହୁକ।
ଆଯୁଷ୍ମନ୍କସ୍ଯ ବା ନାରୀ ଯାମେବମନୁଶୋଚସି ॥ 3-64-12 (18400)
ତମୁବାଚ ନଲୋ ରାଜା ମନ୍ଦପ୍ରଜ୍ଞସ୍ଯ କସ୍ଯଚିତ୍।
ଆସୀଦ୍ବହୁମତା ନାରୀ ତସ୍ଯା ଦୃଢତରଶ୍ଚ ସଃ ॥ 3-64-13 (18401)
ସ ବୈ କେନଚିଦର୍ଥେନ ତଯା ମନ୍ଦୋ ବ୍ଯଯୁଜ୍ଯତ।
ବିପ୍ରଯୁକ୍ତଃ ସ ମନ୍ଦାତ୍ମା ଭ୍ରମତ୍ଯସୁଖପୀଡିତଃ ॥ 3-64-14 (18402)
ଦହ୍ଯମାନଃ ସ ଶୋକେନ ଦିବାରାତ୍ରମତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ନିଶାକାଲେ ସ୍ମରଂସ୍ତସ୍ଯାଃ ଶ୍ଲୋକମେକଂ ସ୍ମ ଗାଯତି ॥ 3-64-15 (18403)
ସ ବିଭ୍ରମନ୍ମହୀଂ ସର୍ବାଂ କ୍ବଚିଦାସାଦ୍ଯ କିଂଚନ।
ବସତ୍ଯନର୍ହସ୍ତଦ୍ଦୁଃଖଂ ଭୂଯ ଏବାନୁସଂସ୍ମରନ୍ ॥ 3-64-16 (18404)
ସା ତୁ ତଂ ପୁରୁଷଂ ନାରୀ କୃଚ୍ଛେଽପ୍ଯନୁଗତା ବନେ।
ତ୍ଯକ୍ତା ତେନାଲ୍ପଭାଗ୍ଯେନ ଦୁଷ୍କରଂ ଯଦି ଜୀବତି ॥ 3-64-17 (18405)
ଏକା ବାଲାଽନଭିଜ୍ଞା ଚ ମାର୍ଗମାଣାଽତଥୋଚିତା।
କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାପରୀତାଙ୍ଗୀ ଦୁଷ୍କରଂ ଯଦି ଜୀବତି ॥ 3-64-18 (18406)
ଶ୍ବାପଦାଚରିତେ ନିତ୍ଯଂ ବନେ ମହତି ଦାରୁଣେ।
ତ୍ଯକ୍ତା ତେନାଲ୍ପଭାଗ୍ଯେନ ମନ୍ଦପ୍ରଜ୍ଞେନ ମାରିଷ ॥ 3-64-19 (18407)
ଇତ୍ଯେବଂ ନୈଷଧୋ ରାଜା ଦମଯନ୍ତୀମନୁସ୍ମରନ୍।
ଅଜ୍ଞାତବାସଂ ନ୍ଯବସଦ୍ରାଜ୍ଞସ୍ତସ୍ଯ ନବେଶନେ ॥ 3-64-20 (18408)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଚତୁଃଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 64 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-64-9 ମାରିଷ ଆର୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 065
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.65. ଅଧ୍ଯାଯଃ 065
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମରାଜେନ ନଲଦମଯନ୍ତ୍ଯନ୍ବେଷଣାଯ ନାନାଦେଶେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପ୍ରସ୍ଥାପନମ୍ ॥ 1 ॥ ସୁଦେବନାମ୍ନା ବିପ୍ରେଣ ଚେଦିରାଜଗୃହେ ଦମଯନ୍ତୀଦର୍ଶନମ୍ ॥ 2 ॥ ବିପ୍ରେଣ ସହ ସବାଷ୍ପଂ ଭାଷମାଣାଂ ଦମଯନ୍ତୀଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜମାତ୍ରା ବିପ୍ରଂପ୍ରତି ଦମଯନ୍ତୀକୁଲଶୀଲାଦିପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-65-0 (18409)
ବୃହଦ୍ଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-65-0x (1941)
ହୃତରାଜ୍ଯେ ନଲେ ଭୀମଃ ସଭାର୍ଯେଽଦର୍ଶନଂ ଗତେ।
`ଚିନ୍ତଯାମାସ ବହୁଶଃ ସହାମାତ୍ଯୈର୍ନରାଧିପଃ ॥ 3-65-1 (18410)
ସମାହୂଯ ଦ୍ବିଜାନ୍ସର୍ବାନିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ଅଗ୍ରହାରଂ ଚ ଦାସ୍ଯାମିଗ୍ରାମଂ ନଗରସଂମିତମ୍ ॥ 3-65-2 (18411)
ଦମଯନ୍ତୀଂ ନଲଂ ଚୈବ ପର୍ଯନ୍ବେଷତି ଯୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ଗବାଂ ଶତସହସ୍ରାଣି ଦାତା ତସ୍ମୈ ଦ୍ବିଜାତଯେ ॥ 3-65-3 (18412)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସର୍ବାନ୍ସମାହୂଯ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାନ୍।
ପ୍ରସ୍ଥାପଯାମାସ ତଦା ତଯୋର୍ଦର୍ଶନକାଙ୍କ୍ଷଯା' ॥ 3-65-4 (18413)
ସଂଦିଦେଶ ଚ ତାନ୍ଭୀମୋ ବସୁ ଦତ୍ତା ଚ ପୁଷ୍କଲମ୍।
ମୃଗଯଧ୍ବଂ ନଲଂ ଚୈବ ଦମଯନ୍ତୀଂ ଚ ମେ ସୁତାମ୍ ॥ 3-65-5 (18414)
ଅସ୍ମିନ୍କର୍ମଣି ନିଷ୍ପନ୍ନେ ବିଜ୍ଞାତେ ନିଷଧାଧିପେ।
ଗବାଂ ସହସ୍ରଂ ଦାସ୍ଯାମି ଯୋ ବସ୍ତାବାନଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-65-6 (18415)
ଅଗ୍ରହାରାଂଶ୍ଚ ଦାସ୍ଯାମି ଗ୍ରାମଂ ନଗରସଂମିତମ୍।
ହିରଣ୍ଯଂଚ ସୁବର୍ଣଂ ଚ ଦାସୀଦାସଂ ତଥୈବ ॥ 3-65-7 (18416)
ନ ଚେଚ୍ଛକ୍ଯାବିହାନେତୁଂ ଦମଯନ୍ତୀ ନଲୋଽପି ବା।
ଜ୍ଞାତମାତ୍ରେଽପି ଦାସ୍ଯାମି ଗବାଂ ଦଶଶତଂ ଧନମ୍ ॥ 3-65-8 (18417)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାସ୍ତେ ଯଯୁର୍ହୃଷ୍ଟା ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍।
ପୁରରାଷ୍ଟ୍ରାଣି ଚିନ୍ବନ୍ତୋ ନୈଷଧଂ ସହ ଭାର୍ଯଯା।
ନୈବ କ୍ବାପି ପ୍ରପଶ୍ଯନ୍ତି ନଲଂ ବା ଭୀମପୁତ୍ରିକାମ୍ ॥ 3-65-9 (18418)
ତତଶ୍ଚେଦିପୁରୀଂ ରମ୍ଯାଂ ସୁଦେବୋ ନାମ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ।
ବିଚିନ୍ବାନୋଽଥ ବୈଦର୍ଭୀମପଶ୍ଯଦ୍ରାଜବେଶ୍ମନି ॥ 3-65-10 (18419)
ତଯୈବ ରାଜମାତା ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ପର୍ଯବେଷଯତ୍।
ଭୋଜନାର୍ଥେ ସୁଦେବୋଽପି ତତ୍ରୈବ ପ୍ରବିବେଶ ହ ॥ 3-65-11 (18420)
କୃଶାଂ ବିବର୍ଣାଂ ମଲିନାଂ ଭର୍ତୃଶୋକପରାଯଣାମ୍।
ପୁଣ୍ଯାହବାଚନେ ରାଜ୍ଞଃ ସୁନନ୍ଦାସହିତାଂ ସ୍ଥିତାମ୍ ॥ 3-65-12 (18421)
ମନ୍ଦଂ ପ୍ରଖ୍ଯାଯମାନେନ ରୂପେଣାପ୍ରତିମେନ ତାମ୍।
ନିବଦ୍ଧାଂ ଧୂମଜାଲେନ ପ୍ରଭାମିବ ବିଭାବସୋଃ ॥ 3-65-13 (18422)
ତାଂ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ବିଶାଲାକ୍ଷୀମଧିକଂ ମଲିନାଂ କୃଶାମ୍।
ତର୍କଯାମାସ ଭୈମୀତି କାରଣୈରୁପପାଦଯନ୍ ॥ 3-65-14 (18423)
ସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-65-15x (1942)
ଯଥେଯଂ ମେ ପୁରା ଦୃଷ୍ଟା ତଥାରୂପେଯମଙ୍ଗନା।
କୃତାର୍ଥୋସ୍ମ୍ଯଦ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବେମାଂ ଲୋକକାନ୍ତାମିବ ଶ୍ରିଯଂ ॥ 3-65-15 (18424)
ପୂର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରାନନାଂ ଶ୍ଯାମାଂ ଚାରୁବୃତ୍ତପଯୋଧରାମ୍।
କୁର୍ବନ୍ତୀଂ ପ୍ରଭଯା ଦେବୀଂ ସର୍ବାବିତିମିରା ଦିଶଃ ॥ 3-65-16 (18425)
ଚାରୁପଦ୍ମବିଶାଲାକ୍ଷୀଂ ମନ୍ମଥସ୍ଯ ରତୀମିବ।
ଇଷ୍ଟାଂ ସମସ୍ତଲୋକସ୍ଯ ପୂର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରପ୍ରଭାମିବ ॥ 3-65-17 (18426)
ବିଦର୍ଭସରସସ୍ତସ୍ମାଦ୍ଦୈବଦୋଷାଦିବୋଦ୍ଧୃତାମ୍।
ମଲପଙ୍କାନୁଲିପ୍ତାଙ୍ଗୀଂ ପ୍ରମ୍ଲାନାଂ ନଲିନୀମିବ ॥ 3-65-18 (18427)
ପୌର୍ଣମାସୀମିବ ନିଶାଂ ରାହୁଗ୍ରସ୍ତନିଶାକରାମ୍।
ପତିଶୋକାକୁଲାଂ ଦୀନାଂ କୃଶସ୍ତ୍ରୋତାଂ ନଦୀମିବ ॥ 3-65-19 (18428)
ବିଧ୍ବସ୍ତପର୍ଣକମଲାଂ ବିତ୍ରାସିତବିହଂଗମାମ୍।
ହସ୍ତିହସ୍ତପରିକ୍ଲିଷ୍ଟାଂ ବ୍ଯାକୁଲାମିବ ପଦ୍ମିନୀମ୍ ॥ 3-65-20 (18429)
ସୁକୁମାରୀଂ ସୁଜାତାଙ୍ଗୀଂ ରତ୍ନଗର୍ଭଗୃହୋଚିତାମ୍।
ଦହ୍ଯମାନାମିବାର୍କେଣ ମୃଣାଲୀମିବ ଚୋଦ୍ଧୃତାମ୍ ॥ 3-65-21 (18430)
ରୂପୌଦାର୍ଯଗୁଣୋପେତାଂ ମଣ୍ଡନାର୍ହାମମଣ୍ଡିତାମ୍।
ଚନ୍ଦ୍ରଲେଖାମିବ ନବାଂବ୍ଯୋମ୍ନି ନୀଲାଭ୍ରସଂବୃତାମ୍ ॥ 3-65-22 (18431)
କାମଭୋଗୈଃ ପ୍ରିଯୈର୍ହୀନାଂ ହୀନାଂ ବନ୍ଧୁଜନେନ ଚ।
ଦେହଂ ଧାରଯତୀଂ ଦୀନଂ ଭର୍ତୃଦର୍ଶନକାଙ୍କ୍ଷଯା ॥ 3-65-23 (18432)
ଭର୍ତା ନାମ ପରଂ ନାର୍ଯା ଭୂଷଣଂ ଭୂଷଣୈର୍ବିନା।
ଏଷା ହି ରହିତା ତେନ ଶୋଭମାନା ନ ଶୋଭତେ ॥ 3-65-24 (18433)
ଦୁଷ୍କରଂ କୁରୁତେଽତ୍ଯନ୍ତଂ ହୀନୋ ଯଦନଯା ନଲଃ।
ଧାରଯତ୍ଯାତ୍ମନୋ ଦେହଂ ନ ଶୋକେନାପି ସୀଦତି ॥ 3-65-25 (18434)
ଇମାମସିତକେଶାନ୍ତାଂ ଶତପତ୍ରାଯତେକ୍ଷଣାମ୍।
ସୁଖାର୍ହାଂ ଦୁଃଖିତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମମାପି ବ୍ଯଥତେ ମନଃ ॥ 3-65-26 (18435)
କଦା ନୁ ଖଲୁଃ ଦୁଃଖସ୍ଯ ପାରଂ ଯାସ୍ଯତି ବୈ ଶୁଭା।
ଭର୍ତୁଃ ସମାଗମାତ୍ସାଧ୍ବୀରୋହିଣୀ ଶଶିନୋ ଯଥା ॥ 3-65-27 (18436)
ଅସ୍ଯା ନୂନଂ ପୁନର୍ଲାଭାନ୍ନୈଷଧଃ ପ୍ରୀତିମେଷ୍ଯତି।
ରାଜା ରାଜ୍ଯପରିଭ୍ରଷ୍ଟଃ ପୁନର୍ଲବ୍ଧ୍ବେବ ମେଦିନୀମ୍ ॥ 3-65-28 (18437)
ତୁଲ୍ଯଶୀଲବଯୋଯୁକ୍ତାଂ ତୁଲ୍ଯାଭିଜନସଂବୃତମ୍।
ନୈଷଧୋଽର୍ହତି ବୈଦର୍ଭୀଂ ତଂ ଚେଯମସିତେକ୍ଷଣା ॥ 3-65-29 (18438)
ଯୁକ୍ତଂ ତସ୍ଯାପ୍ରମେଯସ୍ଯ ବୀର୍ଯସତ୍ବବତୋ ମଯା।
ସମାଶ୍ବାସଯିତୁଂ ଭାର୍ଯାଂ ପତିଦର୍ଶନଲାଲସାମ୍ ॥ 3-65-30 (18439)
ଅହମାଶ୍ବାସଯାମ୍ଯେନାଂ ପୂର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରନିଭାନନାମ୍।
ଅଦୃଷ୍ଟଦୁଃଖାଂ ଦୁଃଖାର୍ତାଂ ଧ୍ଯାନରୋଦନତତ୍ପରାମ୍ ॥ 3-65-31 (18440)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-65-32x (1943)
ଏବଂ ବିମୃଶ୍ଯ ବିବିଧୈଃ କାରଣୈର୍ଲକ୍ଷଣୈଶ୍ଚ ତାମ୍।
ଉପଗମ୍ଯ ତତୋ ଭୈମୀଂ ସୁଦେବୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-65-32 (18441)
ଅହଂ ସୁଦେବୋ ବୈଦର୍ଭି ଭ୍ରାତୁସ୍ତେ ଦଯିତଃ ସଖା।
ଭୀମସ୍ଯ ବଚନାଦ୍ରାଜ୍ଞସ୍ତ୍ବାମନ୍ବେଷ୍ଟୁମିହାଗତଃ ॥ 3-65-33 (18442)
କୁଶଲୀ ତେ ପିତା ରାଜ୍ଞି ଜନନୀ ଭ୍ରାତରଶ୍ଚ ତେ।
ଆଯୁଷ୍ମନ୍ତୌ କୁଶଲିନୌ ତତ୍ରସ୍ଥୌ ଦାରକୌ ଚ ତେ ॥ 3-65-34 (18443)
ତ୍ବତ୍କୃତେବନ୍ଧୁବର୍ଗାଶ୍ଚ ଗତସତ୍ବା ଇବାସତେ।
ଅନ୍ବେଷ୍ଟାରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ ଭ୍ରମନ୍ତି ଶତଶୋ ମହୀମ୍ ॥ 3-65-35 (18444)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-65-36x (1944)
ଅଭିଜ୍ଞାଯ ସୁଦେବଂ ତଂ ଦମଯନ୍ତୀ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍କ୍ରମେଣ ସୁହୃଦଃ ସ୍ବକାନ୍ ॥ 3-65-36 (18445)
ରୁରୋଦ ଚ ଭୃଶଂ ରାଜନ୍ବୈଦର୍ଭୀ ଶୋକକର୍ଶିତା।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁଦେବଂ ସହସା ଭ୍ରାତୁରିଷ୍ଟଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-65-37 (18446)
ତତୋ ରୁଦନ୍ତୀଂ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁନନ୍ଦା ଶୋକକର୍ଶିତା।
ସୁଦେବେନ ସହୈକାନ୍ତେ କଥଯନ୍ତୀଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-65-38 (18447)
ଜନିତ୍ର୍ଯାଃ ପ୍ରେଷଯାମାସ ସୈରନ୍ଧ୍ରୀ ରୁଦତେ ଭୃଶମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ସହାଗମ୍ଯ ତାଂବିଦ୍ଧି ଯଦି ମନ୍ଯସେ ॥ 3-65-39 (18448)
ଅଥ ଚେଦିପତେର୍ମାତା ରାଜ୍ଞଶ୍ଚାନ୍ତଃପୁରାତ୍ତଦା।
ଜଗାମ ଯତ୍ରସା ବାଲା ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ସହାଭବତ୍ ॥ 3-65-40 (18449)
ତତଃ ସୁଦେବମାନାଯ୍ଯ ରାଜମାତା ବିଶାଂପତେ।
ପପ୍ରଚ୍ଛ ଭାର୍ଯା କସ୍ଯେଯଂ ସୁତା ବା କସ୍ଯ ଭାମିନୀ ॥ 3-65-41 (18450)
କଥଂ ଚ ନଷ୍ଟା ଜ୍ଞାତିଭ୍ଯୋ ଭର୍ତୁର୍ବା ବାମଲୋଚନା।
ତ୍ବଯା ଚ ବିଦିତା ବିପ୍ର କଥମେବଂଗତା ସତୀ ॥ 3-65-42 (18451)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତ୍ବତ୍ତଃ ସର୍ବମଶେଷତଃ।
ତତ୍ତ୍ବେନ ହି ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ପୃଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯାଦେବରୂପିଣୀମ୍ ॥ 3-65-43 (18452)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତଯା ରାଜନ୍ସୁଦେବୋ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ।
ସୁଖୋପବିଷ୍ଟ ଆଚଷ୍ଟ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-65-44 (18453)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 65 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-65-7 ଅଗ୍ରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଭୋଜନଂ ତଦର୍ଥଂ ହ୍ରିଯନ୍ତେ ରାଜଧନାତ୍ପୃଥକୂକ୍ରିଯନ୍ତେ ତେଽଗ୍ରହାରାଃ କ୍ଷେତ୍ରାଦଯଃ ॥ 3-65-14 କାରଣୈର୍ଲିଙ୍ଗୈଃ ଉପପାଦଯନ୍ ଇଯମେବ ଦମଯନ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚିନ୍ବନ୍ ॥ 3-65-16 ଶ୍ଯାମାଂ ସଦା ଷୋଡଶବାର୍ଷିକୀମ୍ ॥ 3-65-20 ପଦ୍ମିନୀଂ ସରସୀମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 066
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.66. ଅଧ୍ଯାଯଃ 066
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସୁଦେବେନ ଦମଯନ୍ତୀତତ୍ବଂ ନିବେଦିତଯା ରାଜମାତ୍ରା ପିପ୍ଲୁରୂପଲାଞ୍ଛନେନ ତତ୍ବନିର୍ଧାରଣପୂର୍ବକଂ ତସ୍ଯାଃ ପିତୃପୁରଂପ୍ରତି ପ୍ରାପଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-66-0 (18454)
ସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-66-0x (1945)
ବିଦର୍ଭରାଜୋ ଧର୍ମାତ୍ମା ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ।
ସୁତେଯଂ ତସ୍ଯ କଲ୍ଯାଣୀ ଦମଯନ୍ତୀତି ବିଶ୍ରୁତା ॥ 3-66-1 (18455)
ରାଜା ତୁ ନୈଷଧୋ ନାମ ବୀରସେନସୁତୋ ନଲଃ।
ଭାର୍ଯେଯଂ ତସ୍ଯ କଲ୍ଯାଣୀ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ଯ ଧୀମତଃ ॥ 3-66-2 (18456)
ସ ଦ୍ଯୂତେନ ଜିତୋ ଭ୍ରାତ୍ରା ହୃତରାଜ୍ଯୋ ମହାମନାଃ।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଗତଃ ସାର୍ଧଂ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କସ୍ଯଚିତ୍ ॥ 3-66-3 (18457)
ତେ ବଯଂ ଦମଯନ୍ତ୍ଯର୍ଥେ ଚରାମଃ ପୃଥିବୀମିମାମ୍।
ସେଯମାସାଦିତା ବାଲା ତବ ଦେବି ନିବେଶନେ ॥ 3-66-4 (18458)
ଅସ୍ଯା ରୂପେଣ ସଦୃଶୀ ମାନୁଷୀ ନ ହି ବିଦ୍ଯତେ।
ଅସ୍ଯା ହ୍ଯେଷ ଭ୍ରୁବୋର୍ମଧ୍ଯେ ସହଜଃ ପିପ୍ଲୁରୁତ୍ତମଃ ॥ 3-66-5 (18459)
ଶ୍ଯାମାଯାଃ ପଦ୍ମସଂକାଶୋ ଲକ୍ଷିତୋଽନ୍ତର୍ହିତୋ ମଯା।
ମଲେନ ସଂବୃତୋହ୍ଯସ୍ଯାଶ୍ଛନ୍ନୋଽଭ୍ରେଣେବ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ॥ 3-66-6 (18460)
ଚିହ୍ନଭୂତୋ ବିଭୂତ୍ଯର୍ଥମଯଂ ଧାତ୍ରା ବିନିର୍ମିତଃ।
ପ୍ରତିପତ୍କଲୁଷେବେନ୍ଦୋର୍ଲେଖା ନାତିବିରାଜତେ ॥ 3-66-7 (18461)
ନ ଚାସ୍ଯା ନଶ୍ଯତେ ରୂପଂ ବପୁର୍ମଲସମାଚିତମ୍।
ଅସଂସ୍କୃତମପି ବ୍ଯକ୍ତଂ ଭାତି କାଞ୍ଚନସନ୍ନିଭମ୍ ॥ 3-66-8 (18462)
ଅନେନ ବପୁଷା ବାଲା ପିପ୍ଲୁନାଽନେନ ସୂଚିତା।
ଲକ୍ଷିତେଯଂ ମଯା ଦେବୀ ପିହିତୋଽଗ୍ନିରିବୋଷ୍ମଣା ॥ 3-66-9 (18463)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-66-10x (1946)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ ତସ୍ଯ ସୁଦେବସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ।
ସୁନନ୍ଦା ଶୋଧଯାମାସ ପିପ୍ଲୁପ୍ରଚ୍ଛାଦନଂ ମଲମ୍ ॥ 3-66-10 (18464)
ସ ମଲେନାପକୃଷ୍ଟନ ପିପ୍ଲୁସ୍ତସ୍ଯା ବ୍ଯରୋଚତ।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଯଥା ବ୍ଯଭ୍ରେ ନଭସୀବ ନିଶାକରଃ ॥ 3-66-11 (18465)
ପିପ୍ଲୁଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁନନ୍ଦା ଚ ରାଜମାତା ଚ ଭାରତ।
ରୁଦନ୍ତ୍ଯୌ ତାଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯମୁହୂର୍ତମିବ ତସ୍ଥତୁଃ ॥ 3-66-12 (18466)
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ବାଷ୍ପଂ ଶନକୈ ରାଜମାତେଦମବ୍ରବୀତ୍।
ଭଗିନ୍ଯା ଦୁହିତା ମେଽସି ପିପ୍ଲୁନାନେନ ସୂଚିତା ॥ 3-66-13 (18467)
ଅହଂ ଚ ତବ ମାତା ଚ ରାଜନ୍ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ସୁତେ ଦଶାର୍ଣାଧିପତେଃ ସୁଦାମ୍ନଶ୍ଚାରୁଦର୍ଶନେ ॥ 3-66-14 (18468)
ଭୀମସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ସା ଦତ୍ତା ବୀରବାହୋରହଂ ପୁନଃ।
ତ୍ବଂ ତୁ ଜାତା ମଯା ଦୃଷ୍ଟା ଦଶାର୍ଣେଷୁ ପିତୁର୍ଗୃହେ ॥ 3-66-15 (18469)
ଯଥୈବ ତେ ପିତୁର୍ଗେହଂ ତଥେଦମପି ଭାମିତି।
ଯଥୈବ ଚ ମମୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଦମଯନ୍ତି ତଥା ତବ ॥ 3-66-16 (18470)
ତାଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟେନ ମନସା ଦମଯନ୍ତୀ ବିଶାଂପତେ।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ମାତୁର୍ଭଗିନୀମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-66-17 (18471)
ଅଜ୍ଞାଯମାନାଽପିସତୀ ସୁଖମସ୍ମ୍ଯୁଷିତା ତ୍ବଯି।
ସର୍ବକାମୈଃ ସୁବିହିତା ରକ୍ଷ୍ଯମାଣା ସଦା ତ୍ବଯା ॥ 3-66-18 (18472)
ସୁଖାତ୍ସୁଖତରୋ ବାସୋ ଭବିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ।
ଚିରବିପ୍ରୋଷିତାଂ ମାତର୍ମାମନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହସି ॥ 3-66-19 (18473)
ଦାରକୌ ଚ ହି ମେ ନୀତୌ ବସତସ୍ତତ୍ର ବାଲକୌ।
ପିତ୍ରା ବିହୀନୌ ଶୋକାର୍ତୌ ମଯା ଚୈବ କଥଂ ନୁ ତୌ ॥ 3-66-20 (18474)
ଯଦି ଚାପି ପ୍ରିଯଂ କିଂଚିନ୍ମଯି କର୍ତୁମିହେଚ୍ଛସି।
ବିଦର୍ଭାନ୍ଯାତୁମିଚ୍ଛାମି ଶୀଘ୍ରଂ ମେ ଯାନମାଦିଶ ॥ 3-66-21 (18475)
ବାଢମିତ୍ଯେବ ତାମୁକ୍ତ୍ବା ହୃଷ୍ଟ୍ବା ମାତୃଷ୍ବସା ନୃପ।
ଗୁପ୍ତାଂ ବଲେନ ମହତା ପୁତ୍ରସ୍ଯାନୁମତେ ତତଃ ॥ 3-66-22 (18476)
ପ୍ରାସ୍ଥାପଯଦ୍ରାଜମାତା ଶ୍ରୀମତୀଂ ନରବାହିନା।
ଯାନେନ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ବନ୍ନପାନପରିଚ୍ଛଦାମ୍ ॥ 3-66-23 (18477)
ତତଃ ସା ନଚିରାଦେବ ବିଦର୍ଭାନଗମଚ୍ଛୁଭା।
ତାଂ ତୁ ବନ୍ଧୁଜନଃ ସର୍ବଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ସମପୂଜଯତ୍ ॥ 3-66-24 (18478)
ସର୍ବାନ୍କୁଶଲିନୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାନ୍ଧବାନ୍ଦାରକୌ ଚ ତୌ।
ମାତରଂ ପିତରଂ ଚୋଭୌ ସର୍ବଂ ଚୈବ ସଖୀଜନମ୍ ॥ 3-66-25 (18479)
ଦେବତାଃ ପୂଜଯାମାସ ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ପରେଣ ବିଧିନା ଦେବୀ ଦମଯନ୍ତୀ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-66-26 (18480)
ଅତର୍ପଯତ୍ସୁଦେବଂ ଚ ଗୋସହସ୍ରେଣ ପାର୍ଥିବଃ।
ପ୍ରୀତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ତନଯାଂ ଗ୍ରାମେଣ ଦ୍ରବିଣେନ ଚ ॥ 3-66-27 (18481)
ସା ବ୍ଯୁଷ୍ଟା ରଜନୀଂ ତତ୍ରପିତୁର୍ବେଶ୍ମନି ଭାମିନୀ।
ବିଶ୍ରାନ୍ତା ମାତରଂ ରାଜନ୍ନିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-66-28 (18482)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଷଟ୍ଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 66 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-66-5 ପିପ୍ଲୁଃ ରକ୍ତତିଲକାକୃତିଲାଞ୍ଛନମ୍ ॥ 3-66-6 ସ ଦୃଷ୍ଟୋ ବହୁଶୋ ନାଦ୍ଯ ଲକ୍ଷ୍ଯତେଽନ୍ତର୍ହିତୋ ମଯେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-66-7 ଚିହ୍ନଭୂତଃ ସଚାତ୍ଯର୍ଥମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-66-8 ଅସ୍ଯାସ୍ତୁ ଦୃଶ୍ଯତେ ରୂପମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-66-11 ଅପକୃଷ୍ଟେନ ଦୂରୀକୃତେନ ॥ 3-66-20 ଦାରକୌ ସୁତଃ ସୁତା ଚ ॥ 3-66-28 ବ୍ଯୁଷ୍ଟା ବାସଂକୃତବତୀ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 067
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.67. ଅଧ୍ଯାଯଃ 067
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦମଯନ୍ତୀପ୍ରେଷିତୈର୍ବିପ୍ରୈସ୍ତତ୍ରତତ୍ରନଲାନ୍ବେଷଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-67-0 (18483)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯବାଚ। 3-67-0x (1947)
ମାଂ ଚେଦିଚ୍ଛସି ଜୀବନ୍ତୀଂ ମାତଃ ସତ୍ଯଂ ବ୍ରବୀମିତେ।
ନଲସ୍ଯ ନରବୀରସ୍ଯ ଯତସ୍ବାନଯନେ ପୁନଃ ॥ 3-67-1 (18484)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ତଥୋକ୍ତା ତୁ ସା ଦେବୀ ଭୃଶଦୁଃଖିତା।
ବାଷ୍ପେଣାପିହିତା ରାଜ୍ଞୀ ନୋତ୍ତରଂ କିଂଚିଦବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-67-2 (18485)
ତଦବସ୍ଥାଂ ତୁ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସର୍ବମନ୍ତଃପୁରଂ ତଦା।
ହାହାଭୂତମତୀବାସୀଦ୍ଭୃଶଂ ଚ ପ୍ରରୁରୋଦ ହ ॥ 3-67-3 (18486)
ତତୋ ଭୀମଂ ମହାରାଜଂ ଭାର୍ଯା ବଚନାମବ୍ରବୀତ୍।
ଦମଯନ୍ତୀ ନୃପ ଭୃଶଂ ଭର୍ତାରମନୁଶୋଚତି ॥ 3-67-4 (18487)
ଅପକୃଷ୍ଯ ଚ ଲଜ୍ଜାଂ ସା ସ୍ବଯମୁକ୍ତବତୀ ବିଭୋ।
ପ୍ରଯତନ୍ତୁ ତବପ୍ରେଷ୍ଯାଃ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ଯ ଦର୍ଶନେ ॥ 3-67-5 (18488)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-67-6x (1948)
ତଯାପ୍ରଯୋଦିତୋ ରାଜା ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବଶବର୍ତିନଃ।
ପ୍ରାଶ୍ଥାପଯଦ୍ଦିଶଃ ସର୍ବା ଯତଧ୍ବଂ ନଲଦର୍ଶନେ ॥ 3-67-6 (18489)
ତତୋ ବିଦର୍ଭାଧିପତେର୍ନିଯୋଗାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତଦା।
ଦମଯନ୍ତୀମଥାପୃଚ୍ଛ୍ଯ ପ୍ରସ୍ଥିତାସ୍ତେ ତଥାଽବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-67-7 (18490)
ଅଥ ତାନବ୍ରବୀଦ୍ଭୈମୀ ସର୍ବରାଷ୍ଟ୍ରେଷ୍ବିଦଂ ବଚଃ।
ବ୍ରୂତ ବୈ ଜନସଂସତ୍ସୁ ତତ୍ରତତ୍ର ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-67-8 (18491)
କ୍ବନୁ ତ୍ବଂ କିତବ ଚ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧଂ ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ମମ।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ବପିନେ ସୁପ୍ତାମନୁରକ୍ତାଂ ପ୍ରିଯାଂ ପ୍ରିଯ ॥ 3-67-9 (18492)
ସା ବୈ ଯଥା ତ୍ବଯା ଦୃଷ୍ଟା ତଥାଽଽସ୍ତେ ତ୍ବତ୍ପ୍ରତୀକ୍ଷିଣୀ।
ଦହ୍ଯମାନା ଭୃଶଂ ବାଲା ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧେନାଭିସଂବୃତା ॥ 3-67-10 (18493)
ତସ୍ଯା ରୁଦନ୍ତ୍ଯାଃ ସତତଂ ତେନ ଶୋକେନ ପାର୍ଥିବ।
ପ୍ରସାଦଂ କୁରୁ ବୈ ଦେବ ପ୍ରତିବାକ୍ଯଂ ବଦସ୍ବ ଚ ॥ 3-67-11 (18494)
ଏବମନ୍ଯଚ୍ଚ ବକ୍ତବ୍ଯଂ କୃପାଂ କୁର୍ଯାଦ୍ଯଥା ମଯି।
ବାଯୁନା ଧୂଯମାନୋ ହି ବନଂ ଦହତି ପାବକଃ ॥ 3-67-12 (18495)
ଭର୍ତବ୍ଯା ରକ୍ଷଣୀଯା ତ୍ବ ପତ୍ନୀ ପତ୍ଯା ହି ନିତ୍ଯଦା।
ତନ୍ନଷ୍ଟମୁଭଯଂ କସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମଜ୍ଞସ୍ଯ ସତସ୍ତବ ॥ 3-67-13 (18496)
ଖ୍ଯାତଃ ପ୍ରାଜ୍ଞଃ କୁଲୀନଶ୍ ସାନୁକ୍ରୋଶୋ ଭବାନ୍ସଦା।
ସଂବୃତ୍ତୋ ନିରନୁକ୍ରୋଶଃ ଶଙ୍କେ ମଦ୍ଭାଗ୍ଯସଂକ୍ଷଯାତ୍ ॥ 3-67-14 (18497)
ତତ୍କୁରୁଷ୍ବ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଦଯାଂ ମଯି ନରର୍ପଭ।
ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ପରୋ ଧର୍ମସ୍ତ୍ବତ୍ତ ଏବ ହି ମେ ଶ୍ରୁତଃ ॥ 3-67-15 (18498)
ଏବଂବ୍ରୁବାଣାନ୍ଯଦି ବଃ ପ୍ରତିବ୍ରୂଯାଦ୍ଧି କଶ୍ଚନ।
ସ ନରଃ ସର୍ବଥା ଜ୍ଞେଯଃ କଶ୍ଚାସୌ କ୍ବନୁ ବର୍ତତେ ॥ 3-67-16 (18499)
ଯଶ୍ଚୈବଂ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ଯ୍ବା ବୂଯାତ୍ପ୍ରତିବଚୋ ନରଃ।
ତଦାଦାଯ ବଚସ୍ତସ୍ଯ ମମାବେଦ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-67-17 (18500)
ଯଥା ଚ ବୋ ନ ଜାନୀଯାଚ୍ଚରତୋ ଭୀମଶାସନାତ୍।
ପୁନରାଗମନଂ ଚେହ ତଥା କାର୍ଯମତନ୍ଦ୍ରିତୈଃ ॥ 3-67-18 (18501)
ଯଦି ବାଽସୌ ସମୃଦ୍ଧଃ ସ୍ଯାଦ୍ଯଦି ବାଽପ୍ଯଧନୋ ଭବେତ୍।
ଯଦିଽବାପ୍ଯସମର୍ଥଃ ସ୍ଯାଜ୍ଜ୍ଞେଯମସ୍ଯ ଚିକୀର୍ଷିତମ୍ ॥ 3-67-19 (18502)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତ୍ବଗଚ୍ଛଂସ୍ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍।
ନଲଂ ମୃଗଯିତୁଂ ରାଜଂସ୍ତଦା ବ୍ଯସନିନଂ ତଥା ॥ 3-67-20 (18503)
ତେ ପୁରାଣି ସରାଷ୍ଟ୍ରାଣି ଗ୍ରାମାନ୍ଧୋପାଂସ୍ତଥାଽଽଶ୍ରମାନ୍।
ଅନ୍ବେଷନ୍ତୋ ନଲଂ ରାଜନ୍ନାଧିଜଗ୍ମୁର୍ଦବିଜାତଯଃ ॥ 3-67-21 (18504)
ତଚ୍ଚ ବାକ୍ଯଂ ତଥା ସର୍ବେତତ୍ରତତ୍ର ବିଶାଂପତେ।
ଶ୍ରାବଯାଂଚକ୍ରିରେ ବିପ୍ରା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଯଥେରିତମ୍ ॥ 3-67-22 (18505)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ସପ୍ତଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 67 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-67-7 ତଥା ଅବ୍ରୁବନ୍ନଲାନ୍ବେଷଣାଯ ପ୍ରସ୍ଥିତାଃସ୍ମେତି ॥ 3-67-12 ବାଯୁନେତି ଶୋକାଗ୍ନିଃ କାଲବାଯୁନା ଦିନେଦିନେ ବର୍ଧମାନୋ ଦମଯନ୍ତୀଶରୀରବନଂ ଦହତୀତି ରୂପକେଣୋକ୍ତମ୍ ॥ 3-67-13 ଭର୍ତବ୍ଯାଽନ୍ନାଦିନା। ରକ୍ଷଣୀଯା ଦସ୍ଯୁପ୍ରଭୃତିଭ୍ଯଃ। ଉଭଯଂ ରକ୍ଷଣଭରଣାତ୍ମକମ୍ ॥ 3-67-14 ସାନୁକ୍ରୋଶଃ ସଦଯଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 068
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.68. ଅଧ୍ଯାଯଃ 068
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନଲାନ୍ବେପିଣା ପର୍ଣାଦନାମ୍ନା ବିପ୍ରେଣ ଋତୁପର୍ଣନୃପଗୃହେ ବାହୁକନାମନିଗୃଢେ ନଲେ ଶୃଣ୍ବତି ଦମଯନ୍ତୀବଚନାନୁବାଦଃ ॥ 1 ॥ ବାହୁକେନ ବିଜନେ ପର୍ଣାଦଂପ୍ରତି ଦମଯନ୍ତୀବଚନସ୍ଯୋତ୍ତରଦାନମ୍ ॥ 2 ॥ ପର୍ଣାଦେନ ବିଦର୍ଭାନ୍ପୁନରଭ୍ଯେତ୍ଯ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ବାହୁକବଚନନିବେଦନମ୍ ॥ 3 ॥ ବାହୁକେ ନଲଶଙ୍କିନ୍ଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ପ୍ରେପିତେନ ସୁଦେବେନ ଅଯୋଧ୍ଯାଂଗତ୍ବା ଋତୁପର୍ଣେ ଶ୍ଲୋନଭୂତେ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ପୁନଃ ସ୍ବଯଂବରୋ ଭବିତେତି କୀର୍ତନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-68-0 (18506)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-68-0x (1949)
ଅଥ ଦୀର୍ଘସ୍ଯ କାଲସ୍ଯ ପର୍ଣାଦୋ ନାମ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ।
ପ୍ରତ୍ଯେତ୍ଯ ନଗରଂ ଭୈମୀମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-68-1 (18507)
ନୈଷଧଂ ମୃଗଯାଣେନ ଦମଯନ୍ତି ଦିବାନିଶମ୍।
ଅଯୋଧ୍ଯାଂ ନଗରୀଂ ଗତ୍ବା ଭାଗସ୍ବରିରୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-68-2 (18508)
ଶ୍ରାବିତଶ୍ଚ ମଯା ବାକ୍ଯଂ ତ୍ବଦୀଯଂ ସ ମହାଜନେ।
ଋତୁପର୍ଣୋ ମହାଭାଗୋ ଯଥୋକ୍ତଂ ବରବର୍ଣିନି ॥ 3-68-3 (18509)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ନାବ୍ରବୀତ୍କିଂଚିଦୃତୁପର୍ଣୋ ନରାଧିପଃ।
ନ ଚ ପାରିଷଦଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଭାଷ୍ଯମାଣୋ ମଯାଽସକୃତ୍ ॥ 3-68-4 (18510)
ଅନୁଜ୍ଞାତଂ ତୁ ମାଂ ରାଜ୍ଞା ବିଜନେ କଶ୍ଚିଦବ୍ରବୀତ୍।
ଋତୁପର୍ଣସ୍ଯ ପୁରୁଷୋ ବାହୁକୋ ନାମ ନାମତଃ ॥ 3-68-5 (18511)
ସୂତସ୍ତସ୍ଯ ନରେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବିରୂପୋ ହ୍ରସ୍ବବାହୁକଃ।
ଶୀଘ୍ରଯାନେଷୁ କୁଶଲୋ ମୃଷ୍ଟକର୍ତା ଚ ଭୋଜନେ ॥ 3-68-6 (18512)
ସ ବିନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ବଂହୁଶୋ ରୁଦିତ୍ବା ଚ ଷୁନଃପୁନଃ।
କୁଶଲଂ ଚୈବ ମାଂ ପୃଷ୍ଟ୍ବା ପଶ୍ଚାଦିଦମଭାଷତ ॥ 3-68-7 (18513)
ବୈଷମ୍ଯମପି ସଂପ୍ରାପ୍ତା ଗୋପାଯନ୍ତି କୁଲସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ଆତ୍ମାନମାତ୍ମନା ସତ୍ଯୋ ଜିତଃ ସ୍ବର୍ଗୋ ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-68-8 (18514)
ରହିତା ଭର୍ତୃଭିଶ୍ଚୈବ ନ କୁପ୍ଯନ୍ତି କଦାଚନ। 3-68-9bପ୍ରାଣାଂଶ୍ଚାରିତ୍ରକବଚାନ୍ଧାରଯନ୍ତି ବରସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-68-9 (18515)
ବିଷମସ୍ଥେନ ମୂଢେନ ପରିଭ୍ରଷ୍ଟସୁଖେନ ଚ।
ଯତ୍ସା ତେନ ପରିତ୍ଯକ୍ତା ତତ୍ର ନ କ୍ରୋଦ୍ଧୁମର୍ହତି ॥ 3-68-10 (18516)
ପ୍ରାଣଯାତ୍ରାଂ ପରିପ୍ରେପ୍ସୋଃ ଶକୁନୈର୍ହୃତବାସସଃ।
ଆଧିଭିର୍ଦହ୍ଯମାନସ୍ଯ ଶ୍ଯାମା ନ କ୍ରୋଦ୍ଧୁମର୍ହତି ॥ 3-68-11 (18517)
ସତ୍କୃତାଽସତ୍କୃତା ବାଽପି ପତିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଥାଗତମ୍।
ଭ୍ରଷ୍ଟରାଜ୍ଯଂ ଶ୍ରିତ୍ଯା ହୀନଂ ଶ୍ଯାମା ନ କ୍ରୋଦ୍ଧୁମର୍ହତି ॥ 3-68-12 (18518)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତ୍ବରିତୋଽହମିହାଗତଃ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରମାଣଂ ଭବତୀ ରାଜ୍ଞଶ୍ଚୈବ ନିବେଦଯଃ ॥ 3-68-13 (18519)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବାଽଶ୍ରୁପୂର୍ଣାକ୍ଷୀ ପର୍ଣାଦସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ।
ଦମଯନ୍ତୀ ରହୋଽଭ୍ଯେତ୍ଯ ମାତରଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାପତ ॥ 3-68-14 (18520)
ଅଯମର୍ଥୌ ନ ସଂବେଦ୍ଯୋ ଭୀମେ ମାତଃ କଦାଚନ।
ତ୍ବତ୍ସନ୍ନିଧୌ ନିଯୋକ୍ଷ୍ଯେଽହଂସୁଦେବଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମମ୍ ॥ 3-68-15 (18521)
ଯଥା ନ ନୃପତିର୍ଭୀମଃ ପ୍ରତିପଦ୍ଯେତ ମେ ମତମ୍।
ଯଥା ତ୍ବଯା ପ୍ରକର୍ତବ୍ଯଂ ମମ ଚେତ୍ପ୍ରିଯମିଚ୍ଛସି ॥ 3-68-16 (18522)
ଯଥା ଚାହଂ ସମାନୀତା ସୁଦେବେନାଶୁ ବାନ୍ଧବାନ୍।
ତେନୈବ ମଙ୍ଗଲେନାଦ୍ଯ ସୁଦେବୋ ଯାତୁ ମା ଚିରମ୍ ॥ 3-68-17 (18523)
ସମାନେତୁଂ ନଲଂ ମାତରଯୋଧ୍ଯାଂ ନଗରୀମିତଃ।
`ଋତୁପର୍ଣସ୍ଯ ନଗରେ ନିବସନ୍ତମରିନ୍ଦମମ୍' ॥ 3-68-18 (18524)
ବିଶ୍ରାନ୍ତଂ ତୁ ତତଃ ପଶ୍ଚାତ୍ପର୍ଣାଦଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମମ୍।
ଅର୍ଚଯାମାସ ବୈଦର୍ଭୀ ଧନେନାତୀବ ଭାମିନୀ ॥ 3-68-19 (18525)
`ଲବାଚ ଚୈନଂ ମହତା ସଂପୂଜ୍ଯ ଦ୍ରବିଣେନ ବୈ।'
ନଲେ ଚେହାଗତେ ବିପ୍ର ଭୂଯୋ ଦାସ୍ଯାଭି ତେ ବସୁ ॥ 3-68-20 (18526)
ତ୍ବଯା ହି ମେ ବହୁକୃତଂଯଦନ୍ଯୋ ନ କରିଷ୍ଯତି।
ଯଦ୍ଭର୍ତ୍ରାଽହଂ ସମେଷ୍ଯାମି ଶୀଘ୍ରମେବ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-68-21 (18527)
ସ ଏବମୁକ୍ତୋଽଥାଶ୍ବାସ୍ଯ ଆଶୀର୍ବାଦୈଃ ସୁମଙ୍ଗଲୈଃ।
ଗୃହାନୁପଯଯୌ ଚାପି କୃତାର୍ଥଃ ସୁମହାମନାଃ ॥ 3-68-22 (18528)
ତତଃ ସୁଦେବମାନାଯ୍ଯ ଦମଯନ୍ତୀ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅବ୍ରବୀତ୍ସନ୍ନିଦୌ ମାତୁର୍ଦୁଃଖଶୋକସମନ୍ବିତା ॥ 3-68-23 (18529)
ଗତ୍ବା ସୁଦେବ ନଗରୀମଯୋଧ୍ଯାବାସିନଂ ନୃପମ୍।
ଋତୁପର୍ଣଂ ବଚୋ ବ୍ରୂହି ପତିମନ୍ଯଂ ଚିକୀର୍ଷତୀ ॥ 3-68-24 (18530)
ଆସ୍ଥାସ୍ଯତି ପୁନର୍ଭୈମୀ ଦମଯନ୍ତୀ ସ୍ବଯଂବରମ୍।
ତତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ରାଜାନୋ ରାଜପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-68-25 (18531)
ତଥା ଚ ଗଣିତଃ କାଲଃ ଶ୍ବୋଭୂତେ ସ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଯଦି ସଂଭାବିନୀଯଂ ତେ ଗଚ୍ଛ ଶୀଘ୍ରମରିଂଦମ ॥ 3-68-26 (18532)
ସୂର୍ଯୋଦଯେ ଦ୍ବତୀଯଂ ସା ଭର୍ତାରଂ ବରଯିଷ୍ଯତି।
ନ ହି ସ ଜ୍ଞାଯତେ ବୀରୋ ନଲୋ ଜୀବନ୍ମୃତୋପି ବା ॥ 3-68-27 (18533)
ଏବଂ ତଥା ଯଥୋକ୍ତୋ ବୈ ଗତ୍ବା ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍।
ଋତୁପର୍ଣଂ ମହାରାଜ ସୁଦେବୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତଦା ॥ 3-68-28 (18534)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାସ୍ତ୍ର୍ଯାନପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଷଷ୍ଠିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 68 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-68-8 ଗୋପାଯନ୍ତି ପାଲଯନ୍ତି। ଜିତଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ତାଭିରିତ ଶେଷଃ ॥ 3-68-26 ସଂଭାବିନୀ ସଂଭାବିତା ଇଯମ୍। ଗତିରିତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 069
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.69. ଅଧ୍ଯାଯଃ 069
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଋତୁପର୍ଣେନ ଦମଯନ୍ତୀସ୍ବଯଂବରାଯ ବାହୁକଂ ସାରତ୍ଯେନିଯୋଜ୍ଯ ବାର୍ଷ୍ଣେଯେନ ସହ ବିଦର୍ଭାନ୍ପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 1 ॥ ବାର୍ଷ୍ଣେଯେନ ବାହୁକେ ସାରଥ୍ଯକୌଶଲେନ ନଲତ୍ବସଂଭାବନା ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-69-0 (18535)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-69-0x (1950)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଚଃ ସୁଦେବସ୍ଯ ଋତୁପର୍ଣୋ ନରାଧିପଃ।
`ସାରଥୀନ୍ସ ସମାନୀଯ ବାର୍ଷ୍ଣେଯପ୍ରଭୃତୀନ୍ନୃପଃ।
କଥଯାମାସ ଯଦ୍ବୃତ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ଶ୍ରୁତଂ ତଥା ॥ 3-69-1 (18536)
ବାହୁକଂ ଚ ସମାହୂଯ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ସ୍ବଯଂବରମ୍'।
ସାନ୍ତ୍ଯଞ୍ଶ୍ର୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ବାହୁକଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-69-2 (18537)
ବିଦର୍ଭାନ୍ଯାତୁମିଚ୍ଛାମି ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ ସ୍ବଯଂବରମ୍।
ଏକାହ୍ନା ହଯତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞ ମନ୍ଯସେ ଯଦି ବାହୁକ ॥ 3-69-3 (18538)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ତେନ ରାଜ୍ଞା ନଲସ୍ଯ ହ।
ବ୍ଯଦୀର୍ଯତ ମନୋ ଦୁଃଖାତ୍ପ୍ରଦଧ୍ଯୌ ଚ ମହାମନାଃ ॥ 3-69-4 (18539)
ଦମଯନ୍ତୀ ଭବେଦେବଂ କିଂନୁ ଦୁଃଖେନ ମୋହିତା।
ଅସ୍ମଦର୍ଥେ ଭବେଦ୍ବାଽଯମୁପାଯଶ୍ଚିନ୍ତିତୋ ମହାନ୍ ॥ 3-69-5 (18540)
ନୃଶଂସଂ ବତ ବୈଦର୍ଭୀ କର୍ତୁକାମା ତପସ୍ବିନୀ।
ଯଯା କ୍ଷୁଦ୍ରେଣ ନିକୃତାକୃପଣା ପାପବୁଦ୍ଧିନା।
ସ୍ତ୍ରୀସ୍ବଭାବଶ୍ଚଲୋ ଲୋକେ ମମ ଦୋଷଶ୍ଚ ଦାରୁଣଃ ॥ 3-69-6 (18541)
ମମ ଶୋକେନ ସଂବିଗ୍ନା ନୈରାଶ୍ଯାତ୍ତନୁମଧ୍ଯମା।
ନୈବଂ ସା କର୍ହିଚିତ୍କୁର୍ଯାତ୍ସାପତ୍ଯା ଚ ବିଶେଷତଃ ॥ 3-69-7 (18542)
ଯଦତ୍ର ସତ୍ଯଂ ବାଽସତ୍ଯଂ ଗତ୍ବା ବେତ୍ସ୍ଯାମି ନିଶ୍ଚଯମ୍।
ଋତୁପର୍ଣସ୍ଯ ବୈ କାମମାତ୍ମାର୍ଥଂ ଚ କରୋମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-69-8 (18543)
ଇତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ମନସା ବାହୁକୋ ଦୀନମାନସଃ।
କୃତାଲୁରୁବାଚେଦମୃତୁପର୍ଣଂ ଜନାଧିପମ୍ ॥ 3-69-9 (18544)
ପ୍ରତିଜାନାମି ତେ ବାକ୍ଯଂ ଗମିଷ୍ଯାମି ନରାଧିପ।
ଏକାହ୍ନା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ବିଦର୍ଭନଗରୀଂ ନୃପ।
`ତତ୍ରାଦିତ୍ଯୋଦଯେ କାଲେ ଶ୍ବୋ ବିଦର୍ଭାନ୍ଗମିଷ୍ଯସି ॥ 3-69-10 (18545)
ଏବମୁକ୍ତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା ବାହୁକଂ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
କିଂ ତେ କାମଂ କରୋମ୍ଯଦ୍ଯ ତୁଷ୍ଟୋଽସ୍ମି ତବ ବାହୁକ ॥ 3-69-11 (18546)
ବାହୁକ ଉବାଚ। 3-69-12x (1951)
ଯାବଦ୍ଯାନମିଦଂ ସଜ୍ଜମୃତୁପର୍ଣ କରୋମ୍ଯହମ୍' ॥ 3-69-12 (18547)
ତତଃ ପରୀକ୍ଷାମଶ୍ବାନାଂ ଚକ୍ରେ ରାଜନ୍ସ ବାହୁକଃ।
ଅଶ୍ବଶାଲାମୁପାଗମ୍ଯ ଭାଗସ୍ବରିନୃପାଜ୍ଞଯା ॥ 3-69-13 (18548)
ସ ତ୍ବର୍ଯମାଣୋ ବହୁଶ ଋତୁପର୍ଣନ ବାହୁକଃ।
ଅଶ୍ବାଞ୍ଜିଜ୍ଞାସମାନୋ ବୈ ବିଚାର୍ଯ ଚ ପୁନଃପୁନଃ।
ଅଧ୍ଯଗଚ୍ଛତ୍କୃଶାନଶ୍ବାନ୍ସମର୍ଥାନଧ୍ବନି କ୍ଷମାନ୍ ॥ 3-69-14 (18549)
ତେଜୋବଲସମାଯୁକ୍ତାନ୍କୁଲଶୀଲସମନ୍ବିତାନ୍।
ବର୍ଜିତାଁଲ୍ଲକ୍ଷଣୈର୍ହୀନୈଃ ପୃଥୁପ୍ରୋଥାନ୍ମହାହନୂନ୍ ॥ 3-69-15 (18550)
ଶୁଦ୍ଧାନ୍ଦଶଭିରାବର୍ତୈଃ ସିନ୍ଧୁଜାନ୍ବାତରଂହସଃ।
`ଦୃଶ୍ଯମାନାନ୍କୃଶାନଙ୍ଗୈର୍ଜବେନାପ୍ରତିମାନ୍ପଥି' ॥ 3-69-16 (18551)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୁର୍ବଲାନ୍ନାଜା ପ୍ରାହ କୋପସମନ୍ବିତଃ।
କିମିଦଂ ପ୍ରାର୍ଥିତଂ କର୍ତୁଂ ପ୍ରଲବ୍ଧବ୍ଯା ନ ତେ ବଚମ୍ ॥ 3-69-17 (18552)
କଥମଲ୍ପବଲପ୍ରାଣା ବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତୀମେ ହଯା ରଥମ୍।
ମହାନଧ୍ବା ସ ଚୈକାହ୍ନା ଗନ୍ତବ୍ଯଃ କଥମୀଦୃଶୈଃ ॥ 3-69-18 (18553)
ବାହୁକ ଉବାଚ। 3-69-19x (1952)
[ଏକୋ ଲଲାଟେ ଦ୍ବେ ମୂର୍ଧ୍ନି ଦ୍ବୌଦ୍ବୌ ପାର୍ଶ୍ବୋପପାର୍ଶ୍ବଯୋଃ।
ଦ୍ବୌଦ୍ବୌ ବକ୍ଷସି ବିଜ୍ଞୈର୍ଯୌ ପ୍ରଯାଣେ ଚୈକ ଏବ ତୁ ॥] 3-69-19 (18554)
ଏତେ ହଯା ଗମିଷ୍ଯନ୍ତି ବିଦର୍ଭାନ୍ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ଯାନନ୍ଯାନ୍ମନ୍ଯସେ ରାଜନ୍ବ୍ରୂହି ତାନ୍ଯୋଜଯାମିତେ ॥ 3-69-20 (18555)
ଋତୁପର୍ଣ ଉବାଚ। 3-69-21x (1953)
ତ୍ବମେବ ହଯତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞଃ କୁଶଲୋ ହ୍ଯସି ବାହୁକ।
ଯାନ୍ମନ୍ଯସେ ସମର୍ଥାସ୍ତ୍ବଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତାନେବ ଯୋଜଯ ॥ 3-69-21 (18556)
ତତଃ ସଦଶ୍ବାଂଶ୍ଚତୁରଃ କୁଲଶୀଲସମନ୍ବିତାନ୍।
ଯୋଜଯାମାସ କୁଶଲୋ ଜବଯୁକ୍ତାନ୍ରଥେ ନଲଃ ॥ 3-69-22 (18557)
ତତୋ ଯୁକ୍ତଂ ରଥଂ ରାଜା ସମାରୋହତ୍ତ୍ବରାନ୍ବିତଃ।
ଅଥ ପର୍ଯପତନ୍ଭୂମୌ ଜାନୁଭିସ୍ତେ ହଯୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-69-23 (18558)
ତତୋ ନରବରଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ନଲୋ ରାଜା ବିଶାଂପତେ।
ସାନ୍ତ୍ବଯାମାସ ତାନଶ୍ବାଂସ୍ତେଜୋବଲସମନ୍ବିତାନ୍ ॥ 3-69-24 (18559)
ରଶ୍ମିଭିଶ୍ଚ ସମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ନଲୋ ଯାତୁମିଯେଷ ସଃ।
ସୂତମାରୋପ୍ଯ ବାର୍ଷ୍ଣେଯଂ ଜବମାସ୍ଥାଯ ବୈ ପରମ୍ ॥ 3-69-25 (18560)
ତେ ଚୋଦ୍ଯମାନା ବିଧିବଦ୍ବାହୁକେନ ହଯୋତ୍ତମାଃ।
ସମୁତ୍ପେତୁରିବାକାଶଂ ରଥିନଂ ମୋହଯନ୍ତି ଚ ॥ 3-69-26 (18561)
ତଥା ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାନଶ୍ବାନ୍ବହତୋ ବାତରଂହସଃ।
ଅଯୋଧ୍ଯାଧିପତିଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଯଯୌ ॥ 3-69-27 (18562)
ରଥଘୋଷଂ ତୁ ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ହଯସଂଗ୍ରହଣଂ ଚ ତତ୍।
ବାର୍ଷ୍ଣେଯଶ୍ଚିନ୍ତଯାମାସ ବାହୁକସ୍ଯ ହଯଜ୍ଞତାମ୍ ॥ 3-69-28 (18563)
କିଂନୁ ସ୍ଯାନ୍ମାତଲିରଯଂ ଦେବରାଜସ୍ଯ ସାରଥିଃ।
ତଥା ତଲ୍ଲକ୍ଷଣଂ ବୀରେ ବାହୁକେ ଦୃଶ୍ଯତେ ମହତ୍ ॥ 3-69-29 (18564)
ଶାଲିହୋତ୍ରୋଽଥ କିଂତୁ ସ୍ଯାଦ୍ଧଯାନାଂ କୁଲତତ୍ତ୍ବବିତ୍।
ମାନୁପଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ବପୁଃ ପରମଶୋଭନମ୍ ॥ 3-69-30 (18565)
ଉତାହୋସ୍ବିଦ୍ଭବେଦ୍ରାଜା ନଲଃ ପରପୁରଂଜଯଃ।
ସୋଯଂ ନୃପତିରାଯାତ ଇତ୍ଯେବଂ ସମଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-69-31 (18566)
ଅଥବାଽଯଂନଲାତ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ବିଦ୍ଯାଂ ତାମେବ ବାହୁକଃ।
ତୁଲ୍ଯଂ ହି ଲକ୍ଷଯେ ଜ୍ଞାନଂ ବାହୁକସ୍ଯ ନଲସ୍ଯ ଚ ॥ 3-69-32 (18567)
ଅପିଚେଦଂ ବଯସ୍ତୁଲ୍ଯଂ ବାହୁକସ୍ଯ ନଲସ୍ଯ ଚ।
ନାଯଂ ନଲୋ ମହାବୀର୍ଯସ୍ତଦ୍ବିଦ୍ଯଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-69-33 (18568)
ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନା ହି ମହାତ୍ମାନଶ୍ଚରନ୍ତି ପୃଥିବୀମିମାମ୍।
ଦୈବେନ ବିଧିନା ଯୁକ୍ତାଃ ଶାସ୍ତ୍ରୋକ୍ତୈଶ୍ଚ ନିରୂପଣୈଃ ॥ 3-69-34 (18569)
ଭବେନ୍ନ ମତିଭେଦୋ ମେ ଗାତ୍ରବୈରୂପ୍ଯତା ପ୍ରତି।
ପ୍ରମାଣାତ୍ପରିହୀନସ୍ତୁ ଭବେଦିତି ମତିର୍ମମ ॥ 3-69-35 (18570)
ବଯଃପ୍ରମାଣଂ ତତ୍ତୁଲ୍ଯଂ ରୂପେଣ ତୁ ବିପର୍ଯଯଃ।
ନଲଂ ସର୍ବଗୁଣୈର୍ଯୁକ୍ତଂ ମନ୍ଯେ ବାହୁକମନ୍ତତଃ ॥ 3-69-36 (18571)
ଏବଂ ବିଚାର୍ଯ ବହୁଶୋ ବାର୍ଷ୍ଣୋଯଃ ପର୍ଯଚିନ୍ତଯତ୍।
ହୃଦଯେନ ମହାରାଜ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ଯ ସାରଥିଃ ॥ 3-69-37 (18572)
ଋତୁପର୍ଣଶ୍ଚ ରାଜେନଦ୍ରୋ ବାହୁକସ୍ଯ ହଯଜ୍ଞତାମ୍।
ଚିନ୍ତଯନ୍ମୁମୁଦେ ରାଜା ସହବାର୍ଷ୍ଣେଯସାରଥିଃ ॥ 3-69-38 (18573)
ଐକାଗ୍ର୍ଯଂ ଚ ତଥୋତ୍ସାହଂ ହଯସଂଗ୍ରହଣଂ ଚ ତତ୍।
କୌଶଲଂ ଚାପି ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପରାଂ ସୁଦମବାପ ହ ॥ 3-69-39 (18574)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକୋନସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 69 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-69-7 ସାପତ୍ଯା ଅପତ୍ଯସହିତା ॥ 3-69-15 ପ୍ରୋଥଂ ନାସିକା। ହନୁଃ ଅଧରଂ ମୁଖଫଲକମ୍ ॥ 3-69-16 ସିନ୍ଧୁଜାନ୍ ସିନ୍ଧୁଦେଶଜାନ୍ ॥ 3-69-18 ବଲଂ ଭାରସହିଷ୍ଣୁତା। ପ୍ରାଣୋ ବେଗବତ୍ତା। ବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ବହ୍ନଂ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ॥ 3-69-19 ପ୍ରଯାଣେ ପୃଷ୍ଠଭାଗେ ॥ 3-69-30 ଶାଲିହୋତ୍ରଃ ଅଶ୍ବଶାସ୍ତ୍ରପ୍ରଣେତା ଆଚାର୍ଯଃ ॥ 3-69-34 ବିଧିନା ଯୁକ୍ତାଃ ସଂଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ବିରୂପଣୈରିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-69-35 ଭବେତ୍ତୁ ମତିଭେଦୋ ମେ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-69-36 ଅନ୍ତତଃ ନିର୍ଣଯେନ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 070
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.70. ଅଧ୍ଯାଯଃ 070
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବାହୁକସ୍ଯ ସାରଧ୍ଯସାମର୍ଥ୍ଯବିସ୍ମିତେନ ଋତୁପର୍ଣେନ ତଂପ୍ରତି ପୁଞ୍ଜୀଭୂତବସ୍ତୁପରିସଂଖ୍ଯାନେ ସ୍ବୀଯସାମର୍ଥ୍ଯନିବେଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ବୃକ୍ଷଶାଖାସ୍ଥପର୍ଣେଷୁ ତତ୍ପରୀକ୍ଷଯା ବିସ୍ମିତେନ ନଲେନାଶ୍ବହୃଦଯବିଦ୍ଯାଦାନପ୍ରତିଜ୍ଞାନନ ତଦୀଯାକ୍ଷହୃଦଯାଦିବିଦ୍ଯାସ୍ବୀକରଣମ୍ ॥ 2 ॥ ତତୋ ନଲଦେହାଦ୍ବହିର୍ନିଃସୃତେନ କଲିନା ନଲଶାପଭଯାତ୍ତସ୍ମୈ ବରଦାନପୂର୍ବକଂ ବିଭୀତକବୃକ୍ଷପ୍ରବେଶଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-70-0 (18575)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-70-0x (1954)
ସ ନଦୀଃ ପର୍ବତାଂଶ୍ଚୈବ ବନାନି ଚ ସରାଂସି ଚ।
ଅଚିରେଣାତିଚକ୍ରାମ ସ୍ବେଚରଃ ଖେ ଚରନ୍ନିବ ॥ 3-70-1 (18576)
ତଥା ପ୍ରଯାତେ ତୁ ରଥେ ତଦା ଭାଗସ୍ବରିର୍ନୃପଃ।
ଉତ୍ତରୀଯମଧୋପଶ୍ଯଦ୍ଧଷ୍ଟଂ ପରପୁରଂଜଯଃ ॥ 3-70-2 (18577)
ତତଃ ସ ତ୍ବରମାଣସ୍ତୁ ପଟେ ନିପତିତେ ତଦା।
ଗ୍ରହୀଷ୍ଯାମୀତି ତଂ ରାଜା ନଲମାହ ମହାମନାଃ ॥ 3-70-3 (18578)
ନିଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ ମହାବୁଦ୍ଧେ ହଯାନେତାନ୍ମହାଜବାନ୍।
ବାର୍ଷ୍ଣେଯୋ ଯାବଦେନଂ ମେ ପଟମାନଯତାମିହ ॥ 3-70-4 (18579)
ନଲସ୍ତଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାଥ ଦୂରେ ଭ୍ରଷ୍ଟଃ ପଟସ୍ତବ।
ଯୋଜନଂ ସମତିକ୍ରାନ୍ତୋ ନାହର୍ତୁଂ ଶକ୍ଯତେ ପୁନଃ ॥ 3-70-5 (18580)
ଏବମୁକ୍ତେ ନଲେନାଥ ନାତିପ୍ରୀତମନା ନୃପଃ।
ଆସସାଦ ବନେ ରାଜନ୍ଫଲବନ୍ତଂ ବିଭୀତକମ୍ ॥ 3-70-6 (18581)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାହୁକଂ ରାଜା ତ୍ବରମାଣୋଽଭ୍ଯଭାପତ।
ମମାପି ସୂତ ପଶ୍ଯ ତ୍ବଂ ସଂଖ୍ଯାନେ ପରମଂ ବଲମ୍ ॥ 3-70-7 (18582)
ସର୍ବଃ ସର୍ବଂ ନ ଜାନାତି ସର୍ବଜ୍ଞୋ ନାସ୍ତି କଶ୍ଚନ।
ନୈକତ୍ର ପରିନିଷ୍ଠାଽସ୍ତି ଜ୍ଞାନସ୍ଯ ପୁରୁଷେ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-70-8 (18583)
ବୃକ୍ଷେଽସ୍ମିନ୍ଯାନି ପର୍ଣାନି ଫଲାମେକଂ ଚ ବାହୁକ।
ପତିତାନ୍ଯପି ଯାନ୍ଯତ୍ରତତ୍ରୈକମଧିକଂ କୃତମ୍ ॥ 3-70-9 (18584)
ଏବପତ୍ରାଧିକଂ ଚାତ୍ର ଫଲମେକଂ ଚ ବାହୁକ।
ଫଲକୋଟ୍ଯପି ପତ୍ରାଣାଂ ଦ୍ବଯୋରପି ଚ ଶାଖଯୋଃ।
`ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଫଲାନ୍ଯତ୍ର ଯାନି ସଂଖ୍ଯାସ୍ଯତେ ଭବାନ୍ ॥' 3-70-10 (18585)
ପ୍ରଚିନୁହ୍ଯସ୍ଯ ଶାଖେ ଦ୍ବେ ଯାଶ୍ଚାପ୍ଯନ୍ଯାଃ ପ୍ରଶାଖିକାଃ।
ଆଭ୍ଯାଂ ଫଲସହସ୍ରେ ଦ୍ବେ ପଞ୍ଚୋନଂ ଶତମେବ ଚ ॥ 3-70-11 (18586)
ତତୋ ରଥାଦବପ୍ଲୁତ୍ଯ ରାଜାନଂ ବାହୁକୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ପରୋକ୍ଷମିବ ମେ ରାଜନ୍କତ୍ଥସେ ଶତ୍ରୁକର୍ଶନ ॥ 3-70-12 (18587)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମେତତ୍କର୍ତାଽସ୍ମି ଶାତଯିତ୍ବା ବିଭୀତକମ୍।
ଅଥ ତେ ଗଣିତେ ରାଜନ୍ଦ୍ବିଜାମାମ୍ଯପରୋକ୍ଷତାମ୍ ॥ 3-70-13 (18588)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ତେ ମହାରାଜ୍ ଗଣଯିଷ୍ଯେ ବିଭୀତକମ୍।
ଅହଂ ହି ନାଭିଜାନାମି ଭବେଦେବ ନବେତି ବା ॥ 3-70-14 (18589)
ସଂଖ୍ଯାସ୍ଯାମି ଫଲାନ୍ଯସ୍ଯ ପଶଯ୍ତସ୍ତେ ଜନାଧିପ।
ମୁହୂର୍ତମପି ବାର୍ଷ୍ଣେଯୋ ରଶ୍ମୀନ୍ଯଚ୍ଛତୁ ବାଜିନାମ୍ ॥ 3-70-15 (18590)
ତମବ୍ରବୀନ୍ନୃପଃ ସୂତଂ ନାଯଂ କାଲୋ ବିଲମ୍ବିତୁମ୍।
ବାହୁକସ୍ତ୍ବବ୍ରବୀଦେନଂ ପରଂ ଯତ୍ନଂ ସମାସ୍ଥିତଃ ॥ 3-70-16 (18591)
ପ୍ରତୀକ୍ଷସ୍ବ ମୁହୂର୍ତଂ ତ୍ବମଥବା ତ୍ବରତେ ଭବାନ୍।
ଏଷ ଯାତି ଶିବଃ ପନ୍ଥା ଯାହି ବାର୍ଷ୍ଣେଯସାରଥିଃ ॥ 3-70-17 (18592)
ଅବ୍ରବୀଦୃତୁପର୍ଣସ୍ତଂ ସାନ୍ତ୍ବଯନ୍କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତ୍ବଭେବ ଯନ୍ତା ନାନ୍ଯୋସ୍ତି ପୃଥିବ୍ଯାମପି ବାହୁକ ॥ 3-70-18 (18593)
ତ୍ବତ୍କୃତେଯାତୁମିଚ୍ଛାମି ବିଦର୍ଭାନ୍ହଯକୋବିଦ।
ଶରଣଂ ତ୍ବାଂପ୍ରପନ୍ନୋସ୍ମି ନ ବିଘ୍ନଂ କର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-70-19 (18594)
କାମଂ ଚ ତେ କରିଷ୍ଯାମି ଯନ୍ମାଂ ବକ୍ଷ୍ଯସି ବାହୁକ।
ବିଦର୍ଭାନ୍ଯଦି ଯାତ୍ବାଽଦ୍ଯ ସୂର୍ଯଂ ଦର୍ଶଯିତାସି ମେ। 3-70-20 (18595)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ବାହୁକସ୍ତଂ ସଂଖ୍ଯାଯଚ ବିଭୀତକମ୍।
ତତୋ ବିଦର୍ଭାନ୍ଯାସ୍ଯାମି କୁରୁଷ୍ବୈବଂ ବଚୋ ମମ ॥ 3-70-21 (18596)
ଅକାମ ଇବ ତଂ ରାଜା ଗଣଯସ୍ବେତ୍ଯୁବାଚ ହ।
ଏକଦେଶଂ ଚ ଶାଖାଯାଃ ସମାଦିଷ୍ଟଂ ମଯାଽନଘ ॥ 3-70-22 (18597)
ଗଣଯସ୍ବାଶ୍ବତତ୍ବଜ୍ଞ ତତସ୍ତ୍ବଂପ୍ରୀତିମାବହ।
ସୋଽବତୀର୍ଯ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ଶାତଯାମାସ ତଂ ଦ୍ରୁମମ୍ ॥ 3-70-23 (18598)
ତତଃ ସ ବିସ୍ମଯାବିଷ୍ଟୋ ରାଜାନମିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ଗଣଯିତ୍ବାଯଥୋକ୍ତାନି ତାବନ୍ତ୍ଯେବ ଫଲାନି ତୁ ॥ 3-70-24 (18599)
ଅତ୍ଯୁଦ୍ଭୁତମିଦଂ ରାଜନ୍ଦୃଷ୍ଟବାନସ୍ମି ତେ ବଲମ୍।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତାଂ ବିଦ୍ଯାଂ ଯଯୈତଜ୍ଜ୍ଞାଯତେ ନୃପ ॥ 3-70-25 (18600)
ତମୁବାଚ ତତୋ ରାଜା ତ୍ବରିତୋ ଗମନେ ନୃପ।
ବିଦ୍ଧ୍ଯକ୍ଷହୃଦଯଜ୍ଞଂ ମାଂ ସଂଖ୍ଯାନେ ଚ ବିଶାରଦମ୍ ॥ 3-70-26 (18601)
ବାହୁକସ୍ତମୁବାଚାଥ ଦେହି ବିଦ୍ଯାଦ୍ବଯଂ ଚ ମେ।
ମତ୍ତୋଽପି ଚାଶ୍ବହୃଦଯଂ ଗୃହାଣ ପୁରୁପର୍ପଭ ॥ 3-70-27 (18602)
ଋତୁପର୍ଣସ୍ତତୋ ରାଜା ବାହୁକଂ କାର୍ଯଗୌରବାତ୍।
ହଯଜ୍ଞାନସ୍ଯ ଲୋଭାଚ୍ ତଂ ତଥେତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ॥ 3-70-28 (18603)
ଯଥୋକ୍ତଂ ତ୍ବଂ ଗୃହାଣେଦମକ୍ଷାଣାଂ ହୃଦଯଂ ପରମ୍।
ନିକ୍ଷେପୋ ମେଽଶ୍ବହୃଦଯଂ ତ୍ବଯି ତିଷ୍ଠତୁ ବାହୁକ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଦଦୌ ବିଦ୍ଯାମୃତୁପର୍ଣୋ ନଲାଯ ବୈ ॥ 3-70-29 (18604)
ତସ୍ଯାକ୍ଷହୃଦଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଶରୀରାନ୍ନିଃସୃତଃ କଲିଃ।
କର୍କୋଟକବିଷଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ମୁଖାତ୍ସତତମୁଦ୍ବମନ୍।
କଲେସ୍ତସ୍ଯ ତଦାର୍ତସ୍ଯ ଶାପାଗ୍ନିଃ ସ ବିନିଃସୃତଃ ॥ 3-70-30 (18605)
ସାତେନ କର୍ଶିତୋ ରାଜାଦୀର୍ଘକାଲମନାତ୍ମବାନ୍ ॥ 3-70-31 (18606)
`ତଂ ଭ୍ରାମ୍ତରୂପଂ ନିଃଶୋଭଂ ସଂକ୍ଲିଷ୍ଟମକରୋତ୍କଲିଃ'।
ତତୋ ବିଷବିମୁକ୍ତାତ୍ମା ସ୍ବଂରୂପମକରୋତ୍କଲିଃ।
ତଂ ଶପ୍ତୁମୈଚ୍ଛତ୍କୁପିତୋ ନିଷଧାଧିପତିର୍ନଲଃ ॥ 3-70-32 (18607)
ତତୋ ବିଷବିମୁକ୍ତାତ୍ମା ସ୍ବଂରୂପମକରୋତ୍କଲିଃ।
ତଂ ଶପ୍ତୁମୈଚ୍ଛତ୍କୁପିତୋ ନିଷଧାଧିପତିର୍ନଲଃ ॥ 3-70-32 (18608)
ତମୁବାଚ କଲିର୍ଭୀତୋ ବେପମାନଃ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ।
କୋପଂ ସଂଯଚ୍ଛ ନୃପତେ କୀର୍ତିଂ ଦାସ୍ଯାମି ତେ ପରାମ୍ ॥ 3-70-33 (18609)
ଇନ୍ଦ୍ରସେନସ୍ଯ ଜନନୀ କୁପିତା ମାଽଶପତ୍ପୁରା।
ଯଦା ତ୍ବଯା ପରିତ୍ଯକ୍ତା ତତୋଽହଂ ଭୃଶପୀଡିତଃ ॥ 3-70-34 (18610)
ଅବସଂ ତ୍ବଯି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୁଦୁଃଖଭପରାଜିତ।
ବିଷେଣ ନାଗରାଜସ୍ଯ ଦହ୍ଯମାନୋ ଦିବାନିଶମ୍ ॥ 3-70-35 (18611)
ଶରଣଂ ତ୍ବାଂ ପ୍ରପନ୍ନୋସ୍ମି ଶୃଣୁ ଚେଦଂ ବଚୋ ମମ।
ଯେ ଚ ତ୍ବାଂ ମନୁଜା ଲୋକେ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯତନ୍ଦ୍ରିତାଃ।
ମତ୍ପ୍ରତ୍ସୂତଂ ଭଯଂ ତେଷାଂ ନ କଦାଚିଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-70-36 (18612)
`ନ ତେଷାଂ ମାନସଂ କିଂଚିଚ୍ଛାରୀରଂ ବାଚିକଂ ତଥା।
ଭବିଷ୍ଯତି ମହାରାଜ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଯେ ନଲମ୍'।
ଭଯାର୍ତଂ ଶରଣଂ ଯାତଂ ଯଦି ମାଂ ତ୍ବଂ ନ ଶପ୍ସ୍ଯସେ ॥ 3-70-37 (18613)
ଏବମୁକ୍ତୋ ନଲୋ ରାଜା ନ୍ଯଯଚ୍ଛତ୍କୋପମାତ୍ମନଃ।
ତତୋ ବୀତଃ କଲିଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରବିବେଶ ବିଭୀତକମ୍।
କଲିସ୍ତ୍ବନ୍ଯେନ ନୋ ଦୃଷ୍ଟଃ କଥଯନ୍ନୈଷଧେନ ବୈ ॥ 3-70-38 (18614)
ତତୋ ଗତତ୍ବରୋ ରାଜା ନୈଷଧଃ ପରବୀରହା।
ସଂପ୍ରନଷ୍ଟେ କଲୌ ରାଜା ସଂଖ୍ଯାଯାସ୍ଯ ଫଲାନ୍ଯୁତ ॥ 3-70-39 (18615)
ମୁଦା ପରମଯା ଯୁକ୍ତସ୍ତେଜସାଽଥ ପରେଣ ବୈ।
ରଥମାରୁହ୍ଯ ତେଜସ୍ବୀ ପ୍ରଯଯୌ ଜବନୈର୍ହଯୈଃ ॥ 3-70-40 (18616)
ବିଭୀତକଶ୍ଚାପ୍ରଶସ୍ତଃ ସଂବୃତ୍ତଃ କଲିସଂଶ୍ରଯାତ୍।
`ତତଃ ପ୍ରଭୃତିରାଜେନ୍ଦ୍ର ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ'॥ 3-70-41 (18617)
ହଯୋତ୍ତଭାନୁତ୍ପତତୋ ଦ୍ବିଜାନିବ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ନଲଃ ସଂଚୋଦଯାମାସ ପ୍ରହୃଷ୍ଟେନାନ୍ତରାତ୍ମନା ॥ 3-70-42 (18618)
ବିଦର୍ଭାଭିମୁଖୋ ରାଜା ପ୍ରଯଯୌ ସ ମହାଯଶାଃ।
ନଲେ ତୁ ସମତିକ୍ରାନ୍ତେ କଲିରପ୍ଯଗମଦ୍ଗୃହମ୍ ॥ 3-70-43 (18619)
ତତୋ ଗତଜ୍ବରୋ ରାଜା ନଲୋଽଭୂତ୍ପୃଥିବୀପତିଃ।
ବିମୁକ୍ତଃ କଲିନା ରାଜନ୍ରୂପମାତ୍ରବିଯୋଜିତଃ ॥ 3-70-44 (18620)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 70 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-70-9 ତତ୍ରୈକମଧିକଂ ଶତମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-70-10 ପଞ୍ଚକୋଟ୍ଯୋଽଥ ପତ୍ରାଣାମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-70-26 ଅକ୍ଷହୃଦଯଜ୍ଞଂ ଅକ୍ଷାଣାଂ ଅକ୍ଷାଭିମାନିଦେବତାଯା ହୃଦଯବଦ୍ବଶୀକରଣାର୍ଥୋ ମନ୍ତ୍ରଃ ଅକ୍ଷହୃଦଯମ୍। ଯେନ ଜ୍ଞାତେନ ଦ୍ଯୂତେଽକ୍ଷା ଅନୁକୂଲା ଭବନ୍ତି। ସଂଖ୍ଯାନେ ରାଶୀକୃତାନାଂ ପତ୍ରପୁଷ୍ପଫଲଧାନ୍ଯାଦୀନା ରାଶ୍ଯାଯାମବିସ୍ତାରୋଚ୍ଛ୍ରାଯାଦ୍ଯାଲୋଚନେନ ପାଟୀଗଣିତରୀତ୍ଯା ଝଟିତି ତତ୍ସଂଖ୍ଯାକଥନେ ॥ 3-70-30 ଶାପାଗ୍ନିର୍ଦମଯନ୍ତୀନିଶୃଷ୍ଟଃ ସ ବିଷରୂପଃ ॥ 3-70-39 ଫଲାନି ସଂଖ୍ଯାଯ। ଅକ୍ଷବିଦ୍ଯାସାମର୍ଥ୍ଯାତ୍ ରାଶେରାଯାମାଦିକମନାଲୋଚ୍ଯୈବେତି ଭାବଃ ॥ 3-70-42 ଦ୍ବିଜାନିବ ପକ୍ଷିଣ ଇବ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 071
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.71. ଅଧ୍ଯାଯଃ 071
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଋତୁପର୍ଣେ କୁଣ୍ଡିନପୁରଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟେ ତଦ୍ରଧଘୋଷଶ୍ରବଣେନ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ତତ୍ସାରଥୌ ନଲସଂଭାବନା ॥ 1 ॥ ତତସ୍ତତ୍ବଜିଜ୍ଞାସଯା ନଲଂପ୍ରତି ଦୂତ୍ଯାଃ ପ୍ରସ୍ଥାପନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-71-0 (18621)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-71-0x (1955)
ତତୋ ବିଦର୍ଭାନ୍ସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ସାଯାହ୍ନେ ସତ୍ଯବିକ୍ରମମ୍।
ଋତୁପର୍ଣଂ ଜନା ରାଜ୍ଞେ ଭୀମାଯ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯନ୍ ॥ 3-71-1 (18622)
ସ ଭୀମବଚନାଦ୍ରାଜା କୁଣ୍ଡିନଂ ପ୍ରାବିଶତ୍ପୁରମ୍।
ନାଦଯନ୍ରଥଘୋଷେଣ ସର୍ବାଃ ସ ବିଦିଶୋ ଦିଶଃ ॥ 3-71-2 (18623)
ତତସ୍ତଂ ରଥନିର୍ଘୋଷଂ ନଲାଶ୍ବାସ୍ତତ୍ର ଶୁଶ୍ରୁବୁଃ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ସମହୃଷ୍ଯନ୍ତ ପୁରେବ ନଲସନ୍ନିଧୌ ॥ 3-71-3 (18624)
ଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ଶୁଶ୍ରାବ ରଥଘୋଷଂ ନଲସ୍ଯ ତମ୍।
ଯଥା ମେଘସ୍ଯ ନଦତୋ ଗମ୍ଭୀରଂ ଜଲଦାଗମେ ॥ 3-71-4 (18625)
ପରଂ ବିସ୍ମଯମାପନ୍ନା ଶ୍ରୁତ୍ବା ନାଦଂ ମହାସ୍ବନମ୍।
ନଲେନ ସଂଗୃହୀତେଷୁ ପୁରେବ ନଲବାଜିଷୁ।
ସଦୃଶଂ ରଥନିର୍ଘୋଷଂ ମେନେ ଭୈମୀ ତଥା ହଯାଃ ॥ 3-71-5 (18626)
ପ୍ରାସାଦସ୍ଥାଶ୍ଚ ଶିଖିନଃ ଶାଲାସ୍ଥାଶ୍ଚୈବ ବାରଣାଃ।
ହଯାଶ୍ଚ ଶୁଶ୍ରୁବୁସ୍ତସ୍ଯ ରଥଘୋଷଂ ମହୀପତେଃ ॥ 3-71-6 (18627)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ରଥନିର୍ଘୋଷଂ ବାରଣାଃ ଶିଖିନସ୍ତଥା।
ପ୍ରବେଦୁରୁନ୍ମୁଖା ରାଜନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବେବ ଜଲଦୋଦଯମ୍ ॥ 3-71-7 (18628)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-71-8x (1956)
ଯଥାଽସୌ ରଥନିର୍ଘୋଷଃ ପୂରଯନ୍ନିବ ମେଦିନୀମ୍।
ମମାହ୍ଲାଦଯତେ ଚେତୋ ନଲ ଏବ ମହୀପତିଃ ॥ 3-71-8 (18629)
ଅଦ୍ଯ ନନ୍ଦ୍ରାଭବକ୍ରଂ ତଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ନଲଂ ଯଦି।
ଅସଂଖ୍ଯେଯଗୁଣଂ ବୀରଂ ବିନଙ୍କ୍ଷ୍ଯାମି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-71-9 (18630)
ଯଦି ବୈ ତସ୍ଯ ବୀରସ୍ଯ ହାହ୍ବୋର୍ନାଦ୍ଯାହମନ୍ତରମ୍।
ପ୍ରବିଶାମି ସୁଖସ୍ପର୍ଶଂ ନଭବିଷ୍ଯାମ୍ଯସଂଶଯମ୍ ॥ 3-71-10 (18631)
ଯଦି ମାଂ ମେଘନିର୍ଘୋଷୋ ନୋପଗଚ୍ଛତି ନୈଷଧଃ।
ଅଦ୍ଯ ଚାମୀକରପ୍ରଖ୍ଯଂ ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯାମି ହୁତାଶନମ୍ ॥ 3-71-11 (18632)
ଯଦି ମାଂ ସିଂହବିକ୍ରାନ୍ତୋ ମତ୍ତବାରଣବିକ୍ରମଃ।
ନାଭିଗଚ୍ଛତିରାଜେନ୍ଦ୍ରୋ ବିନଙ୍କ୍ଷ୍ଯାମି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-71-12 (18633)
ନ ସ୍ମରାମ୍ଯନୃତଂ କିଂଚିନ୍ନ ସ୍ମରାମ୍ଯପକାରତାମ୍।
ନ ଚ ପର୍ଯୁଷିତଂ ବାକ୍ଯଂ ସ୍ବୈରେଷ୍ବପି ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-71-13 (18634)
ପ୍ରଭୁଃ କ୍ଷମାବାନ୍ବୀରଶ୍ଚ ଦାତା ଚାପ୍ଯଧିକୋ ନୃପୈଃ।
ଅହୋ ନୀଚାନୁବର୍ତୀ ଚ କ୍ଲୀବବନ୍ମମ ନୈଷଧ ॥ 3-71-14 (18635)
ଗୁଣାଂସ୍ତସ୍ଯ ସ୍ମରନ୍ତ୍ଯା ମେ ତତ୍ପରାଯା ଦିବାନିଶମ୍।
ହୃଦଯଂ ଦୀର୍ଯତ ଇଦଂ ଶୋକାତ୍ପ୍ରିଯବିନାକୃତମ୍ ॥ 3-71-15 (18636)
ଏବଂ ବିଲପମାନା ସା ନଷ୍ଟସଂଜ୍ଞେବ ଭାରତ।
ଆରୁରୋହ ମହଦ୍ବେଶ୍ମ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକଦିଦୃକ୍ଷଯା ॥ 3-71-16 (18637)
ତତୋ ମଧ୍ଯମକକ୍ଷାଯାଂ ଦଦର୍ଶ ରଥମାସ୍ଥିତମ୍।
ଋତୁପର୍ଣଂ ମହୀପାଲଂ ସହବାର୍ଷ୍ଣେଯବାହୁକମ୍ ॥ 3-71-17 (18638)
ତତୋଽବତୀର୍ଯ ବାର୍ଷ୍ଣଏଯୋ ବାହୁକଶ୍ଚ ରଥୋତ୍ତମାତ୍।
ହଯାଂସ୍ତାନବମୁଚ୍ଯାଥ ସ୍ଥାପଯାମାସତୂ ରଥମ୍ ॥ 3-71-18 (18639)
ସୋଽବତୀର୍ଯ ରଥୋପସ୍ଥାଦୃତୁପର୍ଣୋ ନରାଧିପଃ।
ଉପତସ୍ଥେ ମହାରାଜଂ ଭୀମଂ ଭୀମପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-71-19 (18640)
ତଂ ଭୀମଃ ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ପୂଜଯା ପରଯା ମୁଦା।
ସ ତେନ ପୂଜିତୋ ରାଜ୍ଞା ଋତୁପର୍ଣୋ ନରାଧିପଃ ॥ 3-71-20 (18641)
ସ ତତ୍ର କୁଣ୍ଡିନେ ରମ୍ଯେ ବସମାନୋ ମହୀପତିଃ।
ନ ଚ କିଂଚିତ୍ତଦାଽପଶ୍ଯତ୍ପ୍ରେକ୍ଷମାଣୋ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ।
ସ ତୁ ରାଜ୍ଞା ସମାଗମ୍ଯ ବିଦର୍ଭପତିନା ତଦା ॥ 3-71-21 (18642)
କିଂ କାର୍ଯଂ ସ୍ବାଗତଂ ତେଽସ୍ତୁ ରାଜ୍ଞା ପୃଷ୍ଟଃ ସ ଭାରତ।
ନାଭିଜଜ୍ଞେ ସ ନୃପତିର୍ଦୁହିତ୍ରର୍ଥେ ସମାଗତମ୍ ॥ 3-71-22 (18643)
ଋତୁପର୍ଣୋପି ରାଜା ସ ଧୀମାନ୍ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
ରାଜାନଂ ରାଜପୁତ୍ରଂ ବା ନ ସ୍ମ ପଶ୍ଯତି କଂଚନ ॥ 3-71-23 (18644)
ନୈବ ସ୍ବଯଂବରକଥାଂ ନ ଚ ବିପ୍ରସମାଗମମ୍।
`ନ ଚାନ୍ଯଂ କଂଚିଦାରମ୍ଭଂ ସ୍ବଯଂବରବିଧିଂ ପ୍ରତି' ॥ 3-71-24 (18645)
ତତୋ ବିଗଣଯଦ୍ରାଜା ମନସା କୋସଲାଧିପଃ।
ଆଗତୋସ୍ମୀତ୍ଯୁବାଚୈନଂ ଭବନ୍ତମଭିବାଦୁକଃ ॥ 3-71-25 (18646)
ରାଜାପି ଚ ସ୍ମଯନ୍ଭୀମୋ ମନସା ସମଚିନ୍ତଯତ୍।
ଅଧିକଂ ଯୋଜନଶତଂ ତସ୍ଯାଗମନକାରଣମ୍।
ଗ୍ରାମାନ୍ବହୂନତିକ୍ରମ୍ଯ ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-71-26 (18647)
ଅଲ୍ପକାର୍ଯଂ ବିନିର୍ଦିଷ୍ଟଂ ତସ୍ଯାଗମନକାରଣମ୍।
ପଶ୍ଚାଦୁଦର୍କେ ଜ୍ଞାସ୍ଯାପ୍ରି କାରଣଂ ଯଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-71-27 (18648)
ନୈତଦେବଂ ସ ନୃପତିସ୍ତଂ ସତ୍କୃତ୍ଯ ବ୍ଯସର୍ଜଯତ୍।
ବିଶ୍ରାମ୍ଯତାମିତ୍ଯୁବାଚ କ୍ଲାନ୍ତୋସୀତି ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-71-28 (18649)
ସ ସତ୍କୃତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରୀତେନ ପାର୍ଥିବଃ।
ରାଜପ୍ରେଷ୍ଯୈରନୁଗତୋ ଦିଷ୍ଟଂ ବେଶ୍ମ ସମାବିଶତ୍ ॥ 3-71-29 (18650)
ଋତୁପର୍ଣେ ଗତେ ରାଜନ୍ବାର୍ଷ୍ଣେଯସହିତେ ନୃପେ।
ବାହୁକୋ ରଥମାଦାଯ ରଥଶାଲାମୁପାଗମତ୍ ॥ 3-71-30 (18651)
ସ ମୋଚଯିତ୍ବା ତାନଶ୍ବାନୁପଚର୍ଯ ଚ ଶାସ୍ତ୍ରତଃ।
ସ୍ବଯଂ ଚୈତାନ୍ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ ରଥୋପସ୍ଥ ଉପାବିଶତ୍ ॥ 3-71-31 (18652)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯପି ଶୋକାର୍ତା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭାଗସ୍ବରିଂ ନୃପମ୍।
ସୂତପୁତ୍ରଂ ଚ ବାର୍ଷ୍ଣେଯଂ ବାହୁକଂ ଚ ତଥାବିଧମ୍ ॥ 3-71-32 (18653)
ଚିନ୍ତଯାମାସ ବୈଦର୍ଭୀ କସ୍ଯୈଷ ରଥନିଃସ୍ବନଃ।
ନଲସ୍ଯେବ ମହାନାସୀନ୍ନ ଚ ପଶ୍ଯାମି ନୈଷଧମ୍ ॥ 3-71-33 (18654)
ବାର୍ଷ୍ଣୋଯେନ ଭବେନ୍ନୂନଂ ବିଦ୍ଯା ସୈବୋପଶିକ୍ଷିତା।
ତେନାଦ୍ଯ ରଥନିର୍ଘୋଷୋ ନଲସ୍ଯେବ ମହାନଭୂତ୍ ॥ 3-71-34 (18655)
କଆହୋସ୍ବିଦୃତୁପର୍ଣୋଽପି ଯଥା ରାଜା ନଲସ୍ଯଥା।
ଯଥାଽଯଂରଥନିର୍ଘୋଷୋ ନୈଷଧସ୍ଯେବ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-71-35 (18656)
ଏବଂ ସା ତର୍କଯିତ୍ବା ତୁ ଦମଯନ୍ତୀ ବିଶାଂପତେ।
ଦୂତୀଂ ପ୍ରସ୍ଥାପଯାମାସ ନୈଷଧାନ୍ବେଷଣେ ଶୁଭା ॥ 3-71-36 (18657)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 71 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-71-3 ନଲାଶ୍ବାଃ ବିଦର୍ଭନଗରେ ଯେ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଽପତ୍ଯାଭ୍ଯାଂ ସହ ପ୍ରେଷିତାଃ ॥ 3-71-7 ଶିଖିନୋ ମଯୂରାଃ ॥ 3-71-13 ପର୍ଯୁଷିତଂ ପ୍ରତିଜ୍ଞାତକାଲାତିଲଙ୍ଘି ॥ 3-71-29 ଦିଷ୍ଟଂ ନିର୍ଦିଷ୍ଟମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 072
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.72. ଅଧ୍ଯାଯଃ 072
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦମଯନ୍ତୀପ୍ରେଷିତଯା କେଶିନ୍ଯା ବାହୁକେନ ସଂଭାଷ୍ଯ ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈ ସଂଭାଷଣକାଲିକବାହୁକବିକାରାଦିନିବେଦନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-72-0 (18658)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-72-0x (1957)
ଗଚ୍ଛ କେଶିନି ଜାନୀହି କ ଏଷ ରଥବାହକଃ।
ଉପବିଷ୍ଟୋ ରଥୋପସ୍ଥେ ବିକୃତୋ ହ୍ରସ୍ବବାହୁକଃ ॥ 3-72-1 (18659)
ଅଭ୍ଯେତ୍ଯ କୁଶଲଂ ଭଦ୍ରେ ମୃଦୁପୂର୍ବଂସମାହିତା।
ପୃଚ୍ଛେଥାଃ ପୁରୁଷେ ହ୍ଯେନଂ ଯଥାତତ୍ତ୍ବମନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-72-2 (18660)
ଅତ୍ର ମେ ମହତୀ ଶଙ୍କା ଭବେଦେଷ ନଲୋ ନୃପଃ।
ଯଥାଚ ମନସସ୍ତୁଷ୍ଟିର୍ହୃଦଯସ୍ଯ ଚ ନିର୍ବୃତିଃ ॥ 3-72-3 (18661)
ବ୍ରୂଯାଶ୍ଚୈନଂ କଥାନ୍ତେ ତ୍ବଂ ପର୍ଣାଦବଚନଂ ଯଥା।
ପ୍ରତିବାକ୍ଯଂ ଚ ସୁଶ୍ରୋଣି ବୁଦ୍ଧ୍ଯେଥାସ୍ତ୍ବମନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-72-4 (18662)
ଏବଂ ସମାହିତା ଗତ୍ବା ଦୂତୀ ବାହୁକମବ୍ରବୀତ୍।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯପି କଲ୍ଯାଣୀ ପ୍ରାସାଦସ୍ଥାଽନବ୍ବୈକ୍ଷତ ॥ 3-72-5 (18663)
କେଶିନ୍ଯୁବାଚ। 3-72-6x (1958)
ସ୍ବାଗତଂ ତେ ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର କୁଶଲଂ ତେ ବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ବଚଃ ସାଧୁ ନିବୋଧ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-72-6 (18664)
କଦା ବୈ ପ୍ରସ୍ଥିତା ଯୂଯଂ କିମର୍ଥମିହ ଚାଗତାଃ।
ତତ୍ତ୍ବଂ ବ୍ରୂହି ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ବୈଦର୍ଭୀ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛତି ॥ 3-72-7 (18665)
ବାହୁକ ଉବାଚ। 3-72-8x (1959)
ଶ୍ରୁତଃ ସ୍ବଯଂବରୋ ରାଜ୍ଞା କୋସଲେନ ମହାତ୍ମନା।
ଦ୍ବିତୀଯୋ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ବୈ ଭବିତା ଶ୍ବ ଇତି ଦ୍ବିଜାତ୍ ॥ 3-72-8 (18666)
ଶ୍ରୁତ୍ବୈତତ୍ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ରାଜା ଶତଯୋଜନଯାଯିଭିଃ।
ହଯୈର୍ବାତଜବୈର୍ମୁଖ୍ଯୈରହମସ୍ଯ ଚ ସାରଥିଃ ॥ 3-72-9 (18667)
କେଶିନ୍ଯୁବାଚ। 3-72-10x (1960)
ଅଥ ଯୋସୌ ତୃତୀଯୋ ବଃ ସ କୁତଃ କସ୍ଯ ବା ପୁନଃ।
ତ୍ବଂ ଚ କସ୍ଯ କଥଂ ଚେଦଂତ୍ବଯି କର୍ମ ସମାହିତମ୍ ॥ 3-72-10 (18668)
ବାହୁକ ଉବାଚ। 3-72-11x (1961)
ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ଯ ବୈ ସୂତୋ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ଇତି ବିଶ୍ରତଃ।
ସ ନଲେ ବିଦ୍ରୁତେ ଭଦ୍ରେଭାଗସ୍ବରିମୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-72-11 (18669)
ଅହମପ୍ଯଶ୍ବକୁଶଲଃ ସୂତତ୍ବେ ଚ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ।
ଋତୁପର୍ଣେନ ସାରଥ୍ଯେ ଭୋଜନେ ଚ ବୃତଃ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-72-12 (18670)
କେଶିନ୍ଯୁବାଚ। 3-72-13x (1962)
ଅଥ ଜାନାତି ବାର୍ଷ୍ଣେଯଃ କ୍ବନୁ ରାଜା ନଲୋ ଗତଃ।
କଥଂ ଚ ତ୍ବଯି ବା ତେନ କଥିତଂ ସ୍ଯାତ୍ତୁ ବାହୁକ ॥ 3-72-13 (18671)
ବାହୁକ ଉବାଚ। 3-72-14x (1963)
ଇହୈବ ପୁତ୍ରୌ ନିକ୍ଷିପ୍ଯ ନଲସ୍ଯ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନୌ।
ଗତସ୍ତତୋ ଯଥାକାମଂ ନୈଷ ଜାନାତି ନୈଷଧମ୍ ॥ 3-72-14 (18672)
ନ ଚାନ୍ଯଃ ପୁରୁଷଃ କଶ୍ଚିନ୍ନଲଂ ବେତ୍ତି ଯଶସ୍ବିନି।
ଗୂଢଶ୍ଚରତି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ନଷ୍ଟରୂପୋ ମହୀପତିଃ ॥ 3-72-15 (18673)
ଆତ୍ମୈବ ତୁ ନଲଂ ବେଦ ଯା ଚାସ୍ଯ ତଦନନ୍ତରା।
ନ ହି ବୈ ସ୍ବାନି ଲିଙ୍ଗାନି ନଲଂ ଶଂସନ୍ତି କର୍ହିଚିତ୍ ॥ 3-72-16 (18674)
କେଶିନ୍ଯୁବାଚ। 3-72-17x (1964)
ଯୋସାବଯୋଧ୍ଯାଂ ପ୍ରଥମଂ ଗତୋସୌ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତଦା।
ଇମାନି ନାରୀବାକ୍ଯାନି କଥଯାନଃ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-72-17 (18675)
କ୍ବନୁ ତ୍ବଂ କିତବ ଚ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧଂ ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ମମ।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ବିପିନେ ସୁପ୍ତାମନୁରକ୍ତାଂ ପ୍ରିଯାଂ ପ୍ରିଯ ॥ 3-72-18 (18676)
ସା ବୈ ଯଥା ସମାଦିଷ୍ଟା ତଥାଽଽସ୍ତେ ତ୍ବତ୍ପ୍ରତୀକ୍ଷିଣୀ।
ଦହ୍ଯମାନା ଦିବାରାତ୍ରୌ ବସ୍ତ୍ରାର୍ଧେନାଭିସଂବୃତା ॥ 3-72-19 (18677)
ତସ୍ଯା ରୁଦନତ୍ଯାଃ ସତତଂ ତେନ ଦୁଃଖେନ ପାର୍ଥିବ।
ପ୍ରସାଦଂ କୁରୁ ମେ ବୀର ପ୍ରତିବାକ୍ଯଂ ବଦସ୍ବ ଚ ॥ 3-72-20 (18678)
ତସ୍ଯାସ୍ତତ୍ପ୍ରିଯମାଖ୍ଯାନଂ ପ୍ରବଦସ୍ବ ମହାମତେ।
ତଦେବ ବାକ୍ଯଂ ବୈଦର୍ଭୀ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯନିନ୍ଦିତା ॥ 3-72-21 (18679)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରତିବଚସ୍ତସ୍ଯ ଦତ୍ତଂ ତ୍ବଯା କିଲ।
ଯତ୍ପୁରା ତତ୍ପୁନସ୍ତ୍ବତ୍ତୋ ବୈଦର୍ଭୀ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛତି ॥ 3-72-22 (18680)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-72-23x (1965)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ଯ କେଶିନ୍ଯା ନଲସ୍ଯ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ହୃଦଯଂ ବ୍ଯଥିତଂ ଚାସୀଦଶ୍ରୁପୂର୍ଣେ ଚ ଲୋଚନେ ॥ 3-72-23 (18681)
ସ ନିଗ୍ରାହ୍ଯାତ୍ମନୋ ଦୁଃଖଂ ଦହ୍ଯମାନୋ ମହୀପତିଃ।
ବାଷ୍ପସଂଦିଗ୍ଧଯା ବାଚା ପୁନରେବେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-72-24 (18682)
ବୈଷମ୍ଯମପି ସଂପ୍ରାପ୍ତା ଗୋପାଯନ୍ତି କୁଲସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ଆତ୍ମାନମାତ୍ମନା ସତ୍ଯୋ ଜିତଃ ସ୍ବର୍ଗୋ ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-72-25 (18683)
ରହିତା ଭର୍ତୃଭିଶ୍ଚାପି ନ କ୍ରୁଧ୍ଯନ୍ତି କଦାଚନ।
ପ୍ରାଣାଂଶ୍ଚାରିତ୍ରକବଚାନ୍ଧାରଯନ୍ତି ବରସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-72-26 (18684)
ବିଷମସ୍ଥେନ ମୂଢେନ ପରିଭ୍ରଷ୍ଟସୁଖେନ ଚ।
ଯତ୍ସା ତେନ ପରିତ୍ଯକ୍ତା ତତ୍ରନ କ୍ରୋଦ୍ଧୁମର୍ହତି ॥ 3-72-27 (18685)
ପ୍ରାଣଯାତ୍ରାଂ ପରିପ୍ରେପ୍ସୋଃ ଶକୁନୈର୍ହତବାସସଃ।
ଆଧିଭିର୍ଦହ୍ଯମାନସ୍ଯ ଶ୍ଯାମା ନ କ୍ରୋଦ୍ଧୁମର୍ହତି ॥ 3-72-28 (18686)
ସତ୍କୃତାଽସତ୍କୃତା ବାଽପି ପତିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଥାବିଧମ୍।
ରାଜ୍ଯଭ୍ରଷ୍ଟଂ ଶ୍ରିଯା ହୀନଂ କ୍ଷିଧିତଂ ବ୍ଯସନାପ୍ଲୁତମ୍ ॥ 3-72-29 (18687)
ଏବଂ ବ୍ରୁବାଣସ୍ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ନଲଃ ପରମଦୁର୍ମନାଃ।
ନ ବାଷ୍ପମଶକତ୍ସୋଢୁଂ ପ୍ରରୁରୋଦ ଚ ଭାରତ ॥ 3-72-30 (18688)
ତତଃ ସା କେଶିନୀ ଗତ୍ବା ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ତତ୍ସର୍ବଂ କଥିତଂ ଚୈବ ବିକାରଂ ତସ୍ଯ ଚୈବ ତମ୍ ॥ 3-72-31 (18689)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଦ୍ବିସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 72 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 073
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.73. ଅଧ୍ଯାଯଃ 073
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କେଶିନ୍ଯା ବାହୁକସ୍ଯ ଜଲାଗ୍ନ୍ଯୁତ୍ପାଦନାଦ୍ଯଦ୍ଭୁତକର୍ମନିବେଦିତଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ପୁନଃପରୀକ୍ଷଣାଯ ତଂପ୍ରତି କନ୍ଯାପୁତ୍ରଯୋଃ ପ୍ରେପଣମ୍ ॥ 1 ॥ ବାହୁକେନ ସବାଷ୍ପଂ ପୁତ୍ରଯୋଃ ପରିରମ୍ଭଣମ୍। କେଶିନୀଂପ୍ରତି ସ୍ବକର୍ମଣଃ କାରଣାନ୍ତରକଥନେନାପହ୍ନବଶ୍ଚ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-73-0 (18690)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-73-0x (1966)
କେଶିନ୍ଯାସ୍ତଦ୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦମଯନ୍ତୀ ବିଶାଂପତେ।
ଶଙ୍କମାନା ନଲଂ ତଂ ବୈ କେଶିନୀମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-73-1 (18691)
ଗଚ୍ଛ କେଶିନି ଭୂଯସ୍ତ୍ବଂ ପରୀକ୍ଷାଂ କୁରୁ ବାହୁକେ।
ଅବ୍ରୁବାଣା ସମୀପସ୍ଥା ଚରିତାନ୍ଯସ୍ଯ ଲକ୍ଷଯ ॥ 3-73-2 (18692)
ଯଦା ଚ କିଂଚିତ୍କୁର୍ଯାତ୍ସ କାରଣଂ ତତ୍ର ଭାମିନି।
ତତ୍ରସଂଚେଷ୍ଟମାନସ୍ଯ ସଂଲକ୍ଷେଥା ବିଚେଷ୍ଟିତମ୍ ॥ 3-73-3 (18693)
ନ ଚାସ୍ଯ ପ୍ରତିବନ୍ଧେନ ଦେଯୋଽଗ୍ନିରପି କେଶିନି।
ଯାଚତେ ନ ଜଲଂ ଦେଯଂ ସକୃଚ୍ଚାତ୍ବରମାଣଯା।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ସମୀକ୍ଷ୍ଯତ୍ବଂ ଚରିତଂ ମେ ନିବେଦଯ ॥ 3-73-4 (18694)
ନିମିତ୍ତଂ ଯତ୍ତ୍ବଯା ଦୃଷ୍ଟଂ ବାହୁକେ ଦୈବମାନୁଷମ୍।
ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦପି ପଶ୍ଯେଥାସ୍ତଚ୍ଚାଖ୍ଯେଯଂ ତ୍ବଯା ମମ ॥ 3-73-5 (18695)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈବମୁକ୍ତା ସା ଜଗାମାଥ ଚ କେଶିନୀ।
ନିଶାମ୍ଯାଥ ହଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଲିଙ୍ଗାନି ପୁନରାଗମତ୍ ॥ 3-73-6 (18696)
ସା ତତ୍ସର୍ବଂ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ନିମିତ୍ତଂ ଯତ୍ତଯା ଦୃଷ୍ଟଂ ବାହୁକେ ଦିବ୍ଯମାନୁଷମ୍ ॥ 3-73-7 (18697)
କେଶିନ୍ଯୁବାଚ। 3-73-8x (1967)
ଦୃଢଂ ଶୁଚ୍ଯପଦାନୋସୌ ନ ମଯା ମାନୁଷଃ କ୍ବଚିତ୍।
ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବଃ ଶ୍ରୁତୋ ବାଽପି ଦମଯନ୍ତି ତଥାବିଧଃ ॥ 3-73-8 (18698)
ହ୍ରସ୍ବମାସାଦ୍ଯ ତୁ ଦ୍ବାରଂ ନାସୌ ବିନମତେ କ୍ବଚିତ୍।
ତଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯଥାସଙ୍ଗମୁତ୍ସର୍ପତି ଯଥାସୁଖମ୍।
ସଂକଟେଽପ୍ଯସ୍ଯ ସୁମହଦ୍ବିବରଂ ଜାଯତେଽଧିକମ୍ ॥ 3-73-9 (18699)
ଋତୁପର୍ଣସ୍ଯ ଚାର୍ଥାଯ ଭୋଜନୀଯମନେକଶଃ।
ଋତୁପର୍ଣସ୍ଯ ଚାର୍ଥାଯ ଭୋଜନୀଯମନେକଶଃ।
ପ୍ରେଷିତଂ ତତ୍ରରାଜ୍ଞା ତୁ ମାଂସଂ ବହୁ ଚ ପାଶବମ୍ ॥ 3-73-10 (18700)
ତସ୍ଯ ପ୍ରକ୍ଷାଲନାର୍ଥାଯ କୁମ୍ଭାସ୍ତତ୍ରୋପକଲ୍ପିତାଃ।
ତେ ତେନାବେକ୍ଷିତାଃ କୁମ୍ଭାଃ ପୂର୍ଣା ଏବାଭବଂସ୍ତତଃ ॥ 3-73-11 (18701)
ତତଃ ପ୍ରକ୍ଷାଲନଂ କୃତ୍ବା ସମଧିଶ୍ରିତ୍ଯ ବାହୁକଃ।
ତୃଣମୁଷ୍ଟିଂ ସମାଦାଯ ସବିତୁସ୍ତଂ ସମାଦଧତ୍ ॥ 3-73-12 (18702)
ଅଥ ପ୍ରଜ୍ବଲିତସ୍ତତ୍ର ସହସା ହବ୍ଯବାହନଃ।
ତଦଦ୍ଭୁତତମଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିସ୍ମିତାଽମିହାଗତା ॥ 3-73-13 (18703)
ଅନ୍ଯଚ୍ଚ ତସ୍ମିନ୍ସୁମହଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ଲକ୍ଷିତଂ ମଯା।
ଯଦଗ୍ନିମପି ସଂସ୍ପୃଶ୍ଯ ନୈବାସୌ ଦହ୍ଯତେ ଶୁଭେ ॥ 3-73-14 (18704)
ଛନ୍ଦେନ ଚୋଦକଂ ତସ୍ଯ ବହତ୍ଯାବର୍ଜିତଂ ଦ୍ରୁତମ୍।
ଅତୀବ ଚାନ୍ଯତ୍ସୁମହଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟବତ୍ଯହମ୍ ॥ 3-73-15 (18705)
ଯତ୍ସ ପୁଷ୍ପାଣ୍ଯୁପାଦାଯ ହସ୍ତାଭ୍ଯାଂ ମମୃଦେ ଶନୈଃ।
ମୃଦ୍ଯମାନାନି ପାଣିଭ୍ଯାଂ ତେନ ପୁଷ୍ପାଣି ନାନ୍ଯଥା।
ଭୂଯ ଏବ ସୁଗନ୍ଧୀନି ହୃପିତାନି ଭବନ୍ତି ହି ॥ 3-73-16 (18706)
ଏତାନ୍ଯଦ୍ଭୁତକଲ୍ପାନି ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽହଂ ଭୃଶବିସ୍ମିତା।
ଚେଷ୍ଟିତାନି ବିଶାଲାକ୍ଷି ବାହୁକସ୍ଯ ସମୀପତଃ ॥ 3-73-17 (18707)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-73-18x (1968)
ଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ଯ ଚେଷ୍ଟିତମ୍।
ଅମନ୍ଯତ ନଲଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ କର୍ମଚେଷ୍ଟାଭିସୂଚିତମ୍ ॥ 3-73-18 (18708)
ସା ଶଙ୍କମାନା ଭର୍ତାରଂ ନଲଂ ବାହୁକରୂପିଣମ୍।
କେଶିନୀଂ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ରୁଦନ୍ତୀ ପୁନରବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-73-19 (18709)
ପୁନର୍ଗଚ୍ଛ ପ୍ରମତ୍ତସ୍ଯ ବାହୁକସ୍ଯୋପସଂସ୍କୃତମ୍।
ମହାନସାଚ୍ଛ୍ରିତଂ ମାଂସମାନଯସ୍ବେହ ଭାମିନି ॥ 3-73-20 (18710)
ସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବାବାହୁକେ ବ୍ଯଗ୍ରେ ତନ୍ମାଂସମପକୃଷ୍ଯ ଚ।
ଅତ୍ଯୁଷ୍ଣମେବ ତ୍ବରିତା ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ପ୍ରିଯକାରିଣୀ।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈ ତତଃ ପ୍ରାଦାତ୍କେଶିନୀ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-73-21 (18711)
ସାଽଶିତା ନଲସିଦ୍ଧସ୍ ମାଂସସ୍ଯ ବହୁଶଃ ପୁରା।
ପ୍ରାଶ୍ଯ ମତ୍ବା ନଲଂ ସୂତଂ ପ୍ରାକ୍ରୋଶଦ୍ଭୃଶଦୁଃଖିତା ॥ 3-73-22 (18712)
ବୈକ୍ଲବ୍ଯଂ ପରମଂ ଗତ୍ବାପ୍ରକ୍ଷାଲ୍ଯ ଚ ମୁଖଂ ତତଃ।
ମିଥୁନଂ ପ୍ରେଷଯାମାସ କେଶିନ୍ଯା ସହ ଭାରତ୍ ॥ 3-73-23 (18713)
ଇନ୍ଦ୍ରସେନାଂ ସହ ଭ୍ରାତ୍ରା ସମଭିଜ୍ଞାଯ ବାହୁକଃ।
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ତଦା ରାଜା ପରିଷ୍ବଜ୍ଯାଙ୍କମାନଯତ୍ ॥ 3-73-24 (18714)
ବାହୁକସ୍ତୁ ସମାସାଦ୍ଯ ସୁତୌ ସୁରସୁତୋପମୌ।
ଭୃଶଂ ଦୁଃଖପରୀତାତ୍ମା ସୁସ୍ବରଂ ପ୍ରରୁରୋଦ ହ ॥ 3-73-25 (18715)
ନୈଷଧୋ ଦର୍ଶଯିତ୍ବା ତୁ ବିକାରମସକୃତ୍ତଦା।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ସହସା ପୁତ୍ରୌ କେଶିନୀମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-73-26 (18716)
ଇଦଂ ଚ ମଦୃଶଂ ଭଦ୍ରେ ମିଥୁନଂ ମମ ପୁତ୍ରଯୋଃ।
ଅତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ସହସା ବାଷ୍ପମୁତ୍ସୃଷ୍ଟବାନହମ୍ ॥ 3-73-27 (18717)
ବହୁଶଃ ସଂପତନ୍ତୀଂ ତ୍ବାଂ ଜନଃ ଶଙ୍କେତ ଦୋଷତଃ।
ବଯଂଚ ଦେଶାତିଥଯୋ ଗଚ୍ଛ ଭଦ୍ରେ ଯଥାସୁଖମ୍ ॥ 3-73-28 (18718)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ତ୍ରିସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 73 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-73-9 ଦ୍ବାରଂ ହ୍ରସ୍ବମପି ଉତ୍ସର୍ପତି ଦୀର୍ଘଂ ଭବତି। ସଂକଟେ ସଂକୁଚିତେ ॥ 3-73-10 ପାଶବଂ ପଶୁସଂବନ୍ଧି ॥ 3-73-12 ସବିତୁଃ ସକାଶାତ୍। ସମାଦଧତ୍ ଉଦ୍ଦୀପିତବାନ୍। ସମାଦାଯ ହ୍ଯାବିଧ୍ଯୈନମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-73-18 କର୍ମ ପାକାଦି। ଚେଷ୍ଟା ଭୂତଜଯାଦି ॥ 3-73-22 ବହୁଶଃ ବହୁବାରମ୍ ॥ 3-73-28 ସଂପତନ୍ତୀଂ ଆଯାନ୍ତୀମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 074
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.74. ଅଧ୍ଯାଯଃ 074
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ବାହୁକସ୍ଯ କେଶିନ୍ଯା ସ୍ବଗୃହାନଯନମ୍ ॥ 1 ॥ ବାହୁକଦମଯନ୍ତ୍ଯୋଃ ସଂବାଦଃ ॥ 2 ॥ ବାହୁକେନ ସ୍ବସ୍ଯ ନଲତ୍ବୋତ୍କୀର୍ତନପୂର୍ବକଂ କର୍କୋଟକାନୁସ୍ମରଣେନ ତଦ୍ବତ୍ତବସ୍ତ୍ରଦ୍ବଯପରିଧାନେ ତସ୍ଯ ନିଜରୂପପ୍ରାଦୁର୍ଭାବଃ ॥ 3 ॥ ତତୋ ନଲଂପ୍ରତ୍ଯଭିଜାନନ୍ତ୍ଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ତତ୍ପରିରମ୍ଭଣମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-74-0 (18719)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-74-0x (1969)
ସର୍ବଂ ବିକାରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଆଗତ୍ଯ କେଶିନୀ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଦମଯନ୍ତ୍ଯୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-74-1 (18720)
ଦମଯନ୍ତୀ ତତୋ ଭୂଯଃ ପ୍ରେଷଯାମାସ କେଶିନୀମ୍।
ମାତୁଃ ସକାଶଂ ଦୁଃଖାର୍ତା ନଲଶଙ୍କାସମୁତ୍ସୁକା ॥ 3-74-2 (18721)
ପରୀକ୍ଷିତୋ ମେ ବହୁଶୋ ବାହୁକୋ ନଲଶଙ୍କଯା।
ରୂପେ ମେ ସଂଶଯସ୍ତ୍ବେକଃ ସ୍ବଯମିଚ୍ଛମି ବେଦିତୁମ୍ ॥ 3-74-3 (18722)
ସ ବା ପ୍ରବେଶ୍ଯତାଂ ମାତର୍ମାଂ ବାଽନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହସି।
ବିଦିତଂ ବାଽଥବାଽଜ୍ଞାତଂ ପିତୁର୍ମେ ସଂବିଧୀଯତାମ୍ ॥ 3-74-4 (18723)
ଏବମୁକ୍ତା ତୁ ବୈଦର୍ଭ୍ଯା ସା ଦେବୀ ଭୀମମବ୍ରବୀତ୍।
ଦୁହିତୁସ୍ତମଭିପ୍ରାଯମନ୍ବଜାନାତ୍ସ ପାର୍ଥିବଃ ॥ 3-74-5 (18724)
ସା ଚୈ ପିତ୍ରାଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତା ମାତ୍ରା ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
`ତଯୋର୍ନିଯୋଗାତ୍କୌରବ୍ଯ କେଶିନୀମିଦମବ୍ରବୀତ୍' ॥ 3-74-6 (18725)
ଗଚ୍ଛ କେଶିନି ଶୀଘ୍ରଂ ତ୍ବଂବାହୁକଂ ପିତୃଶାସନାତ୍।
ଆନଯସ୍ବ ଯଥା ମାତା ତ୍ବଂ ତଥା କୁରୁ ମେ ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-74-7 (18726)
ଗତ୍ବା ତୁ କେଶିନୀ ଶିଘ୍ରଂ ବାହୁକଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ଭୀମସ୍ଯ ଶାସନାତ୍ସୂତାଗତାହଂ ବିଦ୍ଧି ବାହୁକ ॥ 3-74-8 (18727)
ପ୍ରବିଶ୍ଯତାଂ ରାଜବେଶ୍ମ ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ବାହୁକସ୍ତୁ ଚିରଂ ଧ୍ଯାତ୍ବା କେଶିନ୍ଯା ସହ ଭାରତ।
ପ୍ରବିବେଶ ମହାବାହୁର୍ଦମଯନ୍ତୀନିବେଶନମ୍' ॥ 3-74-9 (18728)
ନଲଂ ପ୍ରବେଶଯାମାସ ଯତ୍ରତସ୍ଯାଃ ପ୍ରତିଶ୍ରଯଃ ॥ 3-74-10 (18729)
ତାଂ ସ୍ମ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ସହସା ଦମଯନ୍ତୀଂ ନଲୋ ନୃପଃ।
ଆବିଷ୍ଟଃ ଶୋକଦୁଃଖାଭ୍ଯାଂ ବଭୂବାଶ୍ରୁପରିପ୍ଲୁତଃ ॥ 3-74-11 (18730)
ତଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାତଥାଯୁକ୍ତଂ ଦମଯନ୍ତୀ ନଲଂ ତଦା।
ତୀବ୍ରଶୋକସମାବିଷ୍ଟା ବଭୂବ ବରବର୍ଣିନୀ ॥ 3-74-12 (18731)
ତତଃ କାଷାଯବସନା ଜଟିଲା ମଲପଙ୍କିନୀ।
ଦମଯନ୍ତୀ ମହାରାଜ ବାହୁକଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-74-13 (18732)
ପୂର୍ବଂ ଦୃଷ୍ଟସ୍ତ୍ବଯା କଶ୍ଚିଦ୍ଧର୍ମଜ୍ଞୋ ନାମ ବାହୁକ।
ସୁପ୍ତାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯବିପିନେ ଗତୋ ଯଃ ପୁରୁଷଃ ସ୍ତ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-74-14 (18733)
ଅନାଗସଂ ପ୍ରିଯାଂ ଭାର୍ଯାଂ ବିଜନେ ଶ୍ରମମୋହିତାମ୍।
ଅପହାଯ ତୁ କୋ ଗଚ୍ଚେତ୍ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକମୃତେନଲମ୍ ॥ 3-74-15 (18734)
କିମୁ ତସ୍ଯ ମଯା ବାଲ୍ଯାଦପରାଦ୍ଧଂ ମହୀପତେଃ।
ଯୋ ମାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବିପିନେ ଗତବାନ୍ନିଦ୍ରଯାଽର୍ଦିତାମ୍ ॥ 3-74-16 (18735)
ସାକ୍ଷାଦ୍ଦେବାନପାହାଯ ବୃତୋ ଯଃ ସ ପୁରା ମଯା।
ଅନୁବ୍ରତାମଭିମତାଂ ପୁତ୍ରିଣୀଂ ତ୍ଯକ୍ତବାନ୍କଥମ୍ ॥ 3-74-17 (18736)
ଅଗ୍ନୌ ପାଣିଗୃହୀତା ଚ ହଂସାନାଂ ବଚନେ ସ୍ଥିତାମ୍।
ଭରିଷ୍ଯାମୀତି ସତ୍ଯଂ ତୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ କ୍ବ ତଦ୍ଗତମ୍ ॥ 3-74-18 (18737)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-74-19x (1970)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ବ୍ରୁବନ୍ତ୍ଯାସ୍ତୁ ସର୍ବମେତଦରିଦମ।
ଶୋକଜଂ ବାରିନେତ୍ରାଭ୍ଯାମସୁଖଂ ପ୍ରାସ୍ରବଦ୍ବହୁ ॥ 3-74-19 (18738)
ଅତୀବ କୃଷ୍ଣତାରାଭ୍ଯାଂ ରକ୍ତାନ୍ତାଭ୍ଯାଂ ଜଲଂତୁ ତତ୍।
ପରିସ୍ରବନ୍ନଲୋ ରାଜା ଶୋକାର୍ତଇଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-74-20 (18739)
`ନଲୋଽହଂ ବିପୁଲଶ୍ରୋଣି ତ୍ବାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଯତୋ ଗତଃ।
ଆବିଷ୍ଟଃ କଲିନା ଭଦ୍ରେ ତେନ ମୋହବଶଂ ଗତଃ ॥' 3-74-21 (18740)
ମମ ରାଜ୍ଯଂ ପ୍ରନଷ୍ଟଂ ଯନ୍ନାହଂ ତତ୍କୃତବାନ୍ସ୍ବଯମ୍।
କଲିନା ତତ୍କୃତଂ ଭୀରୁ ଯଚ୍ଚ ତ୍ବାମହମତ୍ଯଜମ୍ ॥ 3-74-22 (18741)
ଯତ୍ତ୍ବଯା ଧର୍ମକୃଚ୍ଛ୍ରେ ତୁ ଶାପେନାଭିହତଃ ପୁରା।
ବନସ୍ଥଯା ଦୁଃଖିତଯା ଶୋଚନ୍ତ୍ଯା ମାଂଦିବାନିଶମ୍ ॥ 3-74-23 (18742)
ସ ମଚ୍ଛରୀରେ ତ୍ବଚ୍ଛାପାଦ୍ଦହ୍ଯମାନୋଽବସତ୍କଲିଃ।
ତ୍ବଚ୍ଛାପଦଗ୍ଧଃ ସତତଂ ସୋଽଗ୍ନାବଗ୍ନିରିବାହିତଃ ॥ 3-74-24 (18743)
ମମ ଚ ବ୍ଯବସାଯେନ ତପସା ଚୈବ ନିର୍ଜିତଃ।
ଦୁଃଖସ୍ଯାନ୍ତେନ ଚାନେନ ଭବିତବ୍ଯଂ ହି ନୌ ଶୁଭେ ॥ 3-74-25 (18744)
ବିମୁଚ୍ଯ ମାଂ ଗତଃ ପାପସ୍ତତୋଽହମିହ ଚାଗତଃ।
ତ୍ବଦର୍ଥଂ ବିପୁଲଶ୍ରୋଣି ନ ହି ମେଽନ୍ଯତ୍ପ୍ରଯୋଜନମ୍ ॥ 3-74-26 (18745)
କଥଂ ନୁ ନାରୀ ଭର୍ତାରମନୁରକ୍ତମନୁବ୍ରତମ୍।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ବରଯେଦନ୍ଯଂ ଯଥା ତ୍ବଂ ଭୀରୁ କର୍ହିଚିତ୍ ॥ 3-74-27 (18746)
ଦୂତାଶ୍ଚରନ୍ତି ପୃଥିବୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ନୃପତିଶାସନାତ୍।
ଭୈମୀ କିଲ ସ୍ମ ଭର୍ତାରଂ ଦ୍ବିତୀଯଂ ବରଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-74-28 (18747)
ସ୍ବୈରବୃତ୍ତା ଯଥାକାମମନୁରୂପମିବାତ୍ମନଃ।
ଶ୍ରୁତ୍ବୈବ ଚୈବଂ ତ୍ବରିତୋ ଭାଗସ୍ବରିରୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-74-29 (18748)
ଦମଯନ୍ତୀ ତୁ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ନଲସ୍ଯ ପରିଦେବିତମ୍।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ବେପମାନା ଚ ଭୀତା ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-74-30 (18749)
ନ ମାମର୍ହସି କଲ୍ଯାଣ ପାପେନ ପରିଶଙ୍କିତୁମ୍।
ମଯା ହି ଦେବାନୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବୃତସ୍ତ୍ବଂ ନିଷଧାଧିପ ॥ 3-74-31 (18750)
ତବାଭିଗମନାର୍ଥଂ ତୁ ସର୍ବତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଗତାଃ।
ବାକ୍ଯାନି ମମ ଗାଥାଭିର୍ଗାଯମାନା ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 3-74-32 (18751)
ତତସ୍ତ୍ବାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବିଦ୍ବାନ୍ପର୍ଣାଦୋ ନାମ ପାର୍ଥିବ।
ଅଭ୍ଯଗଚ୍ଛତ୍କୋସଲାଯାମୃତୁପର୍ଣନିବେଶନେ ॥ 3-74-33 (18752)
ତେନ ବାକ୍ଯେ କୃତେସମ୍ଯକ୍ପ୍ରତିବାକ୍ଯେ ତଥା ହୃତେ।
ଉପାଯୋଽଯଂମଯା ଦୃଷ୍ଟୋ ନୈଷଧାନଯନେ ତବ ॥ 3-74-34 (18753)
ତ୍ବାମୃତେ ନହି ଲୋକେଽନ୍ଯ ଏକାହ୍ନା ପୃଥିବୀପତେ।
ସମର୍ଥୋ ଯୋଜନଶତଂ ଗନ୍ତୁମଶ୍ବୈର୍ନରାଧିପ ॥ 3-74-35 (18754)
`ତଥାପି ମାଂ ମହୀପାଲ ଭଜେତାଂ ଚରଣୌ ତବ।'
ସ୍ପୃଶେଯଂ ତେନ ସତ୍ଯେନ ପାଦାବେତୌ ମହୀପତେ।
ଯଥା ନାସତ୍କୃତଂ କିଂଚିନ୍ମନସାଽପି ଚରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-74-36 (18755)
ଅଯଂ ଚରତି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଭୂତସାକ୍ଷୀ ସଦାଗତିଃ।
ଏଷ ମେ ମୁଞ୍ଚତୁ ପ୍ରାଣାନ୍ଯଦି ପାପଂ ଚରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-74-37 (18756)
ଯଥା ଚରତି ତିଗ୍ମାଂଶୁଃ ପରିତୋ ଭୁବନଂ ସଦା।
ସ ମୁଞ୍ଚତୁ ମମ ପ୍ରାଣାନ୍ଯଦି ପାପଂ ଚରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-74-38 (18757)
ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ସର୍ବଭୂତାନାମନ୍ତଶ୍ଚରତି ସାକ୍ଷିବତ୍।
ସ ମୁଞ୍ଚତୁ ମମ ପ୍ରାଣାନ୍ଯଦି ପାପଂ ଚରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-74-39 (18758)
ଏତେ ଦେବାସ୍ତ୍ରଯଃ କୃତ୍ସ୍ନଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ଧାରଯନ୍ତି ବୈ।
ବିବ୍ରୁବନ୍ତୁ ଯଥା ସତ୍ଯମେତଦ୍ଦେବାସ୍ତ୍ଯଜନ୍ତୁ ମାମ୍ ॥ 3-74-40 (18759)
ଏବମୁକ୍ତେ ତତୋ ବାଯୁରନ୍ତରିକ୍ଷାଦଭାଷତ।
ନୈଷା କୃତବତୀ ପାପଂ ନଲ ସତ୍ଯଂ ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-74-41 (18760)
ରାଜଞ୍ଶୀଲନିଧିଃ ସ୍ଫୀତୋ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ସୁରକ୍ଷିତଃ।
ସାକ୍ଷିଣୋ ରକ୍ଷିଣଶ୍ଚାସ୍ଯା ବଯଂ ତ୍ରୀନ୍ପରିବତ୍ସରାନ୍ ॥ 3-74-42 (18761)
ଉପାଯୋ ବିହିତଶ୍ଚାଯଂ ତ୍ବଦର୍ଥମତୁଲୋଽନଯା।
ନ ହ୍ଯେକାହ୍ନା ଶତଂ ଗନ୍ତା ତ୍ବାମୃତେଽନ୍ଯଃ ପୁମାନିହ ॥ 3-74-43 (18762)
ଉପପନ୍ନା ତ୍ବଯା ଭୈମୀ ତ୍ବଂ ଚ ଭୈମ୍ଯା ମହୀପତେ।
ନାତ୍ର ଶଙ୍କା ତ୍ବଯା କାର୍ଯା ସଂଗଚ୍ଛ ସହ ଭାର୍ଯଯା ॥ 3-74-44 (18763)
ତଥା ବ୍ରୁବତି ବାଯୌ ତୁ ପୁଷ୍ପବୃଷ୍ଟିଃ ପପାତ ହ।
ଦେବଦୁନ୍ଦୁଭଯୋ ନେଦୁର୍ବବୌ ଚ ପବନଃ ଶିବଃ ॥ 3-74-45 (18764)
ତଦଦ୍ଭୁତମଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନଲୋ ରାଜାଽଥ ଭାରତ।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଂ ବିଶଙ୍କାଂ ତାମୁପାକର୍ଷଦରିଂଦମଃ ॥ 3-74-46 (18765)
ତତସ୍ତଦ୍ବସ୍ତ୍ରମରଜଃ ପ୍ରାବୃଣୋଦ୍ବସୁଧାଧିପଃ।
ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ନାଗରାଜଂ ତଂ ତତୋ ଲେଭେ ସ୍ବକଂ ବପୁଃ ॥ 3-74-47 (18766)
ସ୍ବରୂପିଣଂ ତୁ ଭର୍ତାରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମସୁତା ତଦା।
ପ୍ରାକ୍ରୋଶଦୁଚ୍ଚୈରାଲିଙ୍ଗ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକମନିନ୍ଦିତା ॥ 3-74-48 (18767)
ଭୈମୀମପି ନଲୋ ରାଜା ଭ୍ରାଜମାନୋ ଯଥା ପୁରା।
ସସ୍ବଜେ ସ୍ବସୁତୌ ଚାପି ଯଥାବତ୍ପ୍ରତ୍ଯନନ୍ଦତ ॥ 3-74-49 (18768)
ତତଃ ସ୍ବୋରସି ବିନ୍ଯସ୍ଯ ବକ୍ରଂ ତସ୍ଯ ଶୁଭାନନା।
ପରୀତା ତେନ ଦୁଃଖେନ ନିଶଶ୍ବାସାଯତେକ୍ଷଣା ॥ 3-74-50 (18769)
ତଥୈବ ମଲଦିଗ୍ଧାଙ୍ଗୀଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ଶୁଚିସ୍ମିତାମ୍।
ସୁଚିରଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରସ୍ତସ୍ଥୌ ଶୋକପରିପ୍ଲୁତଃ ॥ 3-74-51 (18770)
ତତଃ ସର୍ବଂ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନଲସ୍ଯ ଚ।
ଭୀମାଯାକଥଯତ୍ପ୍ରୀତ୍ଯା ବୈଦର୍ଭ୍ଯା ଜନନୀ ନୃପ ॥ 3-74-52 (18771)
ତତୋଽବ୍ରବୀନ୍ମହାରାଜଃ କୃତଶୌଚମହଂନଲମ୍।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ସହୋପେତଂ କଲ୍ଯେ ଦ୍ରଷ୍ଟା ସୁଖୋଷିତମ୍ ॥ 3-74-53 (18772)
ତତସ୍ତୌ ସହିତୌ ରାତ୍ରିଂ କଥଯନ୍ତୌ ପୁରାତନମ୍।
ବନେ ବିଚରିତଂ ସର୍ବମୂଷତୁର୍ମୁଦିତୌ ନୃପ ॥ 3-74-54 (18773)
ଗୃହେ ଭୀମସ୍ଯ ନୃପତେଃ ପରସ୍ପରସୁଖୈଷିଣୌ।
ବସେତାଂ ହୃଷ୍ଟସଂକଲ୍ପୌ ବୈଦର୍ଭୀ ଚ ନଲଶ୍ ହ ॥ 3-74-55 (18774)
ସ ଚତୁର୍ଥେ ତତୋ ବର୍ଷେ ସଂଗମ୍ଯ ସହ ଭାର୍ଯଯା।
ସର୍ବକାମୈଃ ସୁସିଦ୍ଧାର୍ଥୋ ଲବ୍ଧବାନ୍ପରମାଂ ମୁଦମ୍ ॥ 3-74-56 (18775)
ଦମଯନ୍ତ୍ଯପି ଭର୍ତାରମାସାଦ୍ଯାପ୍ଯାଯିତା ଭୃଶମ୍।
ଅର୍ଧସଂଜାତସସ୍ଯେବ ତୋଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବସୁଂଧରା ॥ 3-74-57 (18776)
ସୈବଂ ସମେତ୍ଯ ବ୍ଯପନୀଯ ତନ୍ଦ୍ରାଂ
ଶାନ୍ତଜ୍ବରା ହର୍ଷବିବୃଦ୍ଧସତ୍ତ୍ବା।
ରରାଜ ଭୈମୀ ସମବାପ୍ତକାମା
ଶୀତାଂଶୁନା ରାତ୍ରିରିବୋଦିତେନ ॥ 3-74-58 (18777)
॥ ଇତିଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଚତୁଃସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 74 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-74-10 ପ୍ରତିଶ୍ରଯଃ ଗୃହମ୍ ॥ 3-74-16 କିଂନୁ ତସ୍ଯ ମଯା ଚୀର୍ଣମପରାଧମିତି ଧ. ପାଟଃ ॥ 3-74-18 ଅଗ୍ନୌ ପାଣି ଗୃହୀତ୍ବାତୁ ଦେବାନାମପ୍ରତସ୍ତଥେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-74-33 ତ୍ବାଂ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍କୋସଲେଷ୍ବତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-74-37 ସଦାଗତିର୍ବାଯୁଃ ॥ 3-74-39 ଚନ୍ଦ୍ରମାଶ୍ଚିତ୍ତାଭିମାନିନୀ ଦେବତା ॥ 3-74-53 କଲ୍ଯେ ପ୍ରଭାତେ। କୃତାର୍ଥଂ ତମହଂ ନଲମିତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 075
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.75. ଅଧ୍ଯାଯଃ 075
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପରେଦ୍ଯୁଃ ପ୍ରଭାତେ ଭୀମରାଜେନ ସ୍ରାତାଲଂକୃତଯୋର୍ନଲଦମଯନ୍ତ୍ଯୋର୍ଦର୍ଶନମ୍ ॥ 1 ॥ ଋତୁପର୍ଣେନ ନଲଂ କ୍ଷମାପଯିତ୍ବା ତତୋଽଶ୍ବବିଦ୍ଯାପରିଗ୍ରହଣପୂର୍ବକଂ ସ୍ବପୁରଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-75-0 (18778)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-75-0x (1971)
ଅଥ ତାଂ ବ୍ଯୁଷିତୋ ରାତ୍ରିଂ ନଲୋ ରାଜା ସ୍ବଲଂକୃତଃ।
ବୈଦର୍ଭ୍ଯା ସହିତଃ କାଲ୍ଯଂ ଦଦର୍ଶ ବସୁଧାଧିପମ୍ ॥ 3-75-1 (18779)
ତତୋଽଭିବାଦଯାମାସ ପ୍ରଯତଃ ଶ୍ବଶୁରଂ ନଲଃ।
ତତୋ ନୁ ଦମଯନ୍ତୀ ଚ ବବନ୍ଦେ ପିତରଂ ଶୁଭା ॥ 3-75-2 (18780)
ତଂ ଭୀମଃ ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ପୁତ୍ରବତ୍ପରଯା ମୁଦା।
ଯଥାର୍ହଂ ପୂଜଯିତ୍ବା ଚ ସମାଶ୍ବାସଯତ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-75-3 (18781)
ନଲେନ ସହିତାଂ ତତ୍ରଦମଯନ୍ତୀଂ ପତିବ୍ରତାମ୍।
`ଅନୁଜଗ୍ରାହ ମହତା ସତ୍କାରେଣ କ୍ଷିତୀଶ୍ବରଃ' ॥ 3-75-4 (18782)
ତାମର୍ହଣାଂ ନଲୋ ରାଜା ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ଯଥାବିଧି।
ପରିଚର୍ଯାଂ ସ୍ବକାଂ ତସ୍ମୈ ଯଥାବତ୍ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-75-5 (18783)
ତତୋ ବଭୂବ ନମରେ ସୁମହାନ୍ହର୍ଷଜଃ ସ୍ବନଃ।
ଜନସ୍ଯ ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟସ୍ଯ ନଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଥାଽଽଗତମ୍ ॥ 3-75-6 (18784)
ଅଶୋଭଯଚ୍ଚ ନଗରୀଂ ପତାକାଧ୍ବଜମାଲିନୀମ୍।
ସିକ୍ତାଃ ସୁମୃଷ୍ଟପୁଷ୍ପାଢ୍ଯା ରାଜମାର୍ଗାଃ ସ୍ବଲଂକୃତାଃ ॥ 3-75-7 (18785)
ଦ୍ବାରିଦ୍ବାରି ଚ ପୌରାଣାଂ ପୁଷ୍ପଭଙ୍ଗଃ ପ୍ରକଲ୍ପିତଃ।
ଅର୍ଚିତାନି ଚ ସର୍ବାଣି ଦେବତାଯତନାନି ଚ ॥ 3-75-8 (18786)
ଋତୁପର୍ଣୋଽପିଶୁଶ୍ରାବ ବାହୁକଚ୍ଛଦ୍ମିନଂ ନଲମ୍।
ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ସମାଯୁକ୍ତଂ ଜହୃଷେ ଚ ନରାଧିପଃ ॥ 3-75-9 (18787)
ତମାନାଯ୍ଯ ନଲଂ ରାଜା କ୍ଷମଯାମାସ ପାର୍ଥିବଃ।
ସ ଚ ତଂ କ୍ଷମଯାମାସ ହେତୁଭିର୍ବୁଦ୍ଧିସଂମିତଃ ॥ 3-75-10 (18788)
ସ ସତ୍କୃତୋମହୀପାଲୋ ନୈଷଧଂ ବିସ୍ମିତାନନଃ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ସମେତୋ ଦାରୈଃ ସ୍ବୈର୍ଭବାନିତ୍ଯଭ୍ଯନନ୍ଦତ ॥ 3-75-11 (18789)
କଚ୍ଚିତ୍ତୁ ନାପରାଧଂ ତେ କୃତବାନସ୍ମି ନୈଷଧ।
ଅଜ୍ଞାତବାସେ ବସତୋ ମଦ୍ଗୃହେବସୁଧାଧିପ ॥ 3-75-12 (18790)
ଯଦି ବାଽବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବାଣି ଯଦି ବୁଦ୍ଧ୍ଯାଽପି କାନିଚିତ୍।
ମଯା କୃତାନ୍ଯକାର୍ଯାଣି ତାନି ତ୍ବଂ କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-75-13 (18791)
ନଲ ଉବାଚ। 3-75-14x (1972)
ନ ମେଽପରାଧଂ କୃତବାଂସ୍ତ୍ବଂ ସ୍ବଲ୍ପମପି ପାର୍ଥିବ।
କୃତେଽପି ଚ ନ ମେ କୋପଃ କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯଂ ହି ମଯା ତବ ॥ 3-75-14 (18792)
ପୂର୍ବଂ ହ୍ଯାପି ସଖା ମେଽସି ସଂବନ୍ଧୀ ଚ ଜନାଧିପ।
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ତୁ ଭୂଯସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରୀତିମାହର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-75-15 (18793)
ସର୍ବକାମୈଃ ସୁବିହିତୈଃ ସୁଖମସ୍ମ୍ଯୁଷିତସ୍ତ୍ବଯି।
ନ ତଥା ସ୍ବଗୃହେରାଜନ୍ଯଥା ତବ ଗୃହେ ସଦା ॥ 3-75-16 (18794)
ଇଦଂ ଚୈବ ହଯଜ୍ଞାନଂ ତ୍ବଦୀଯଂ ମଯି ତିଷ୍ଠତି।
ତଦୁପାକର୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ମନ୍ଯସେ ଯଦି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-75-17 (18795)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଦଦୌ ବିଦ୍ଯାମୃତୁପର୍ଣାଯ ନୈଷଧଃ।
ସ ଚ ତାଂ ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କ୍ରମଣା ॥ 3-75-18 (18796)
ଗୃହୀତ୍ବା ଚାଶ୍ବହୃଦଯଂ ପ୍ରୀତୋ ଭାଗସ୍ବରିର୍ନୃପ।
ନିଷଧାଧିପତେଶ୍ଚାପି ଦତ୍ତାଽକ୍ଷହୃଦଯଂ ନୃପଃ।
ସୂତମନ୍ଯମୁପାଦାଯ ଯଯୌ ସ୍ବପୁରମେବ ହ ॥ 3-75-19 (18797)
ଋତୁପର୍ଣେ ଗତେ ରାଜନ୍ନଲୋ ରାଜା ବିଶାଂପତେ।
ନଗରେ କୁଣ୍ଡିନେ କାଲଂ ନାତିଦୀର୍ଗମିବାବସତ୍ ॥ 3-75-20 (18798)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଯଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 75 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-75-6 ଜନାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ସଂହୃଷ୍ଟା ରାଜା ଚୋତ୍ସବମାଚରଦିତି ଧ. ପାଠଃ .। 3-75-8 ପୁଷ୍ପଭଙ୍ଗଃ ପୁଷ୍ପସଂମର୍ଦଃ ॥ 3-75-17 ଉପାକର୍ତୁଂ ଦାତୁମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 076
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.76. ଅଧ୍ଯାଯଃ 076
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନଲେନ ପୁନଃ ସ୍ବପୁରଂପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ପୁନର୍ଦ୍ଯୂତେନ ପୁଷ୍ରଂ ପରାଜିତ୍ଯ ତସ୍ଯ ତତ୍ପୁରଂ ପ୍ରତିଯାପନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-76-0 (18799)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-76-0x (1973)
ସ ମାସମୁଷ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ଭୀମମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ନୈଷଧଃ।
ପୁରାଦଲ୍ପପରୀବାରୋ ଜଗାମ ନିଷଧାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-76-1 (18800)
ରଥେନୈକେନ ଶୁଭ୍ରେଣ ଦନ୍ତିଭିଃ ପରିଷୋଡଶୈ।
ପଞ୍ଚାଶଦ୍ଭିର୍ହଯୈଶ୍ଚୈବ ଷଟ୍ଶତୈଶ୍ଚ ପଦାତିଭିଃ ॥ 3-76-2 (18801)
ସ କମ୍ପଯନ୍ନିବ ମହୀଂ ତ୍ବରମାଣୋ ମହାପୁରୀମ୍।
ପ୍ରବିବେଶାଥ ସଂରବ୍ଧସ୍ତରସୈବ ମହାମନାଃ ॥ 3-76-3 (18802)
ତତଃ ପୁଷ୍କରମାସାଦ୍ଯ ବୀରସେନସୁତୋ ନଲଃ।
ଉବାଚ ଦୀବ୍ଯାବ ପୁନର୍ବହୁବିତ୍ତଂ ମଯାଽର୍ଜିତମ୍ ॥ 3-76-4 (18803)
ଦମଯନ୍ତୀ ଚ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯନ୍ମମ କିଂଚନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଏଷ ବୈ ମମ ସଂନ୍ଯାସସ୍ତବ ରାଜ୍ଯଂତୁ ପୁଷ୍କର ॥ 3-76-5 (18804)
ପୁନଃ ପ୍ରବର୍ତତାଂ ଦ୍ଯୂତମିତି ମେ ନିଶ୍ଚିତା ମତିଃ।
ଏକପାଣେନ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପ୍ରାଣଯୋଶ୍ଚ ପଣାବହେ ॥ 3-76-6 (18805)
ଜିତ୍ବା ପରସ୍ବମାହୃତ୍ ରାଜ୍ଯଂବା ଯଦି ବା ବସୁ।
ପ୍ରତିପାଣଃ ପ୍ରଦାତବ୍ଯଃ ପ୍ରାଣୋ ହି ପଣମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-76-7 (18806)
ନ ଚେଦ୍ବାଞ୍ଛସି ତଦ୍ଦ୍ଯୂତଂ ଯୁଦ୍ଧଦ୍ଯୂତଂ ପ୍ରବର୍ତତାମ୍।
ଦ୍ବୈରଥେନାସ୍ତୁ ବୈ ଶାନ୍ତିସ୍ତବ ବା ମମ ବା ନୃପ ॥ 3-76-8 (18807)
ବଂଶଭୋଜ୍ଯମିଦଂ ରାଜ୍ଯମର୍ଥିତବ୍ଯଂ ଯଥା ତଥା।
ଯେନକେନାପ୍ଯୁପାଯେନ ବୃଦ୍ଧାନାମିତି ଶାସନମ୍ ॥ 3-76-9 (18808)
ଦ୍ବଯୋରେକତରେ ବୁଦ୍ଧିଃ କ୍ରିଯତାମଦ୍ଯ ପୁଷ୍କର।
କୈତବେନାକ୍ଷବତ୍ଯାଂ ବା ଯୁଦ୍ଧେ ବା ନାମ୍ଯତାଂ ଧନୁଃ ॥ 3-76-10 (18809)
ନୈଷଧେନୈବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ପୁଷ୍କରଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
ଧ୍ରୁବମାତ୍ମଜଯଂ ମତ୍ବା ପ୍ରତ୍ଯାହ ନିଷଧାଧିପମ୍ ॥ 3-76-11 (18810)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ତ୍ବଯାଽର୍ଜିତଂ ବିତ୍ତଂ ପ୍ରତିପାଣାଯ ନୈଷଧ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଚ ଦୁଷ୍କୃତଂକର୍ମ ଦମଯନ୍ତ୍ଯାଃ କ୍ଷଯଂ ଗତମ୍ ॥ 3-76-12 (18811)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ବୈ ପ୍ରୀସେ ରାଜନ୍ମମ ଲାଭାଯ ନୈଷଧ।
ପୁନର୍ଦ୍ଯୂତେ ଚ ତେ ବୁଦ୍ଧିର୍ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ପୁରୁଷସତ୍ତମ ॥ 3-76-13 (18812)
ଧନେନାନେନ ବୈ ଭୈମୀ ଜିତେନ ସମଲଂକୃତା।
ମାମୁପସ୍ଥାସ୍ଯତି ବ୍ଯକ୍ତଂ ଦିବି ଶକ୍ରମିବାପ୍ସରାଃ ॥ 3-76-14 (18813)
ନିତ୍ଯଶୋ ହି ସ୍ମରାମି ତ୍ବାଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷେଽପି ଚ ନୈଷଧ।
ଦେବନେ ଚ ମଭ ପ୍ରୀତିର୍ଭବତ୍ଯେବାସୁହୃଦ୍ଗଣୈଃ ॥ 3-76-15 (18814)
ଜିତ୍ବାତ୍ବଦ୍ଯ ବରାରୋହାଂ ଦମଯନ୍ତୀମନିନ୍ଦିତାମ୍।
କତକୃତ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯାମି ସା ହିମେ ନିତ୍ଯଶୋ ହୃଦି ॥ 3-76-16 (18815)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ତସ୍ ତା ବାଚୋ ବହ୍ବବଦ୍ଧପ୍ରଲାପିନଃ।
ଇଯେଷ ସ ଶିରଶ୍ଛେତ୍ତୁଂ ଖଙ୍ଗେନ କୁପିତୋ ନଲଃ ॥ 3-76-17 (18816)
ସ୍ମଯଂସ୍ତୁ ରୋଷତାମ୍ରାକ୍ଷସ୍ତମୁବାଚ ନଲୋ ନୃପଃ।
ପଣାବଃ କିଂ ବ୍ଯାହରସେ ଜିତୋ ନ ବ୍ଯାହରିଷ୍ଯସି ॥ 3-76-18 (18817)
ତତଃ ପ୍ରାବର୍ତତ ଦ୍ଯୂତଂ ପୁଷ୍କରସ୍ଯ ନଲସ୍ଯ ଚ।
ଏକପାଣେନ ଭଦ୍ରଂ ତେ ନଲେନ ସ ପରାଜିତଃ ॥ 3-76-19 (18818)
ସ ରତ୍ନକୋଶନିଚଯୈଃ ପ୍ରାଣେନ ପଣିତୋପି ଚ।
ଜିତ୍ବା ଚ ପୁଷ୍କରଂ ରାଜା ପ୍ରହସନ୍ନିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-76-20 (18819)
ମମ ସର୍ବମିଦଂ ରାଜ୍ଯମବ୍ଯଗ୍ରଂ ହତକଣ୍ଠକମ୍।
ବୈଦର୍ଭୀ ନ ତ୍ବଯା ଶକ୍ଯା ରାଜାପଶଦ ବୀକ୍ଷିତମ୍।
ତସ୍ଯାସ୍ତ୍ବଂ ସପରୀବାରୋ ମୂଢ ଦାସତ୍ବମାଗତଃ ॥ 3-76-21 (18820)
ନ ତ୍ବଯା ତତ୍କୃତଂକର୍ମ ଯେନାହଂ ବିଜିତଃ ପୁରା।
କଲିନା ତତ୍କୃତଂ କର୍ମ ତ୍ବଂ ଚ ମୂଢ ନ ବୁଧ୍ଯସେ ॥ 3-76-22 (18821)
ନାହଂ ପରକୃତଂ ଦୋଷଂ ତ୍ବଯ୍ଯାଧାସ୍ଯେ କଥଂଚନ।
ଯଥାସୁଖଂ ବୈ ଜୀବତ୍ବଂପ୍ରାଣାନବସୃଜାମି ତେ ॥ 3-76-23 (18822)
ତଥୈବ ସର୍ବସଂଭାରଂ ସ୍ବମଂଶଂ ବିତରାମି ତେ।
ତଥୈବ ଚ ମମ ପ୍ରୀତିସ୍ତ୍ବଯି ବୀର ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-76-24 (18823)
ସୌହାର୍ଦଂ ଚାପି ମେ ତ୍ବତ୍ତୋ ନ କଦାଚିତ୍ପ୍ରହାସ୍ଯତି।
ପୁଷ୍କର ତ୍ବଂ ହି ମେ ଭ୍ରାତା ସଂଜୀବ ଶରଦଃ ଶତମ୍ ॥ 3-76-25 (18824)
ଏବଂ ନଲଃ ସାନ୍ତ୍ବଯିତ୍ବା ଭ୍ରାତରଂ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ।
ବଚନୈସ୍ତୋଷଯାମାସ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-76-26 (18825)
ସାନ୍ତ୍ବିତୋ ନୈଷଧେନୈବଂ ପୁଷ୍ରରଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତମ୍।
ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକଂ ତଦା ରାଜନ୍ନଭିବାଦ୍ଯ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ॥ 3-76-27 (18826)
କୀର୍ତିରସ୍ତୁ ତବାକ୍ଷଯ୍ଯା ଜୀବ ବର୍ଷାଯୁତଂ ସୁଖୀ।
ଯୋ ମେ ବିତରସି ପ୍ରାଣାନଧିଷ୍ଠାନଂ ଚ ପାର୍ଥିବ ॥ 3-76-28 (18827)
ସ ତଥା ସତ୍କୃତୋ ରାଜ୍ଞା ମାସମୁଷ୍ଯ ତଦା ନୃପଃ।
ପ୍ରଯଯୌ ପୁଷରୋ ହୃଷ୍ଟଃ ସ୍ବପୁରଂ ସ୍ବଜନାବୃତଃ ॥ 3-76-29 (18828)
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ସାର୍ଧଂବିନୀତୈଃ ପରିଚାରକୈଃ।
ଭ୍ରାଜମାନ ଇବାଦିତ୍ଯୋ ବପୁଷା ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-76-30 (18829)
ପ୍ରସ୍ଥାପ୍ଯ ପୁଷ୍କରଂ ରାଜା ବିତ୍ତବନ୍ତମନାମଯମ୍।
ପ୍ରବିବେଶ ପୁରଂ ଶ୍ରୀମାନତ୍ଯର୍ଥମୁପଶୋଭିତାମ୍ ॥ 3-76-31 (18830)
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ସାନ୍ତ୍ବଯାମାସ ପୌରାଂଶ୍ଚ ନିଷଧାଧିପଃ।
`ହିତେଷୁ ଚୈଷାଂ ସତତଂ ପିତେବାବହିତୋଽଭବତ୍' ॥ 3-76-32 (18831)
ପୌରା ଜାନପଦାଶ୍ଚାପି ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟତନୂରୁହାଃ।
ଊଚୁଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସର୍ବେ ସାମାତ୍ଯପ୍ରମୁଖା ଜନାଃ ॥ 3-76-33 (18832)
3-76-34 (18833)
ଅଦ୍ଯସ୍ମ ନିର୍ବୃତା ରାଜନ୍ପୁରେ ଜନପଦେଽପି ଚ।
ଉପାସିତୁଂ ପୁନଃ ପ୍ରାପ୍ତା ଦେବା ଇବ ଶତକ୍ରତୁମ୍ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-76-1 ଉଷ୍ଯ ବାସଂ କୃତ୍ବା ॥ 3-76-5 ଶ୍ମଯନ୍ତ୍ଯା ଚ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଜ୍ଜଯତ୍ବଂ ସୁସମାର୍ଜିତମିତି ଧ. ପାଠଃ .। 3-76-6 ରାଜ୍ଯଂ ଏକପାଣେନୈବ ମମ ତୁଦମଯନ୍ତ୍ଯାଦି ଚ ପ୍ରାଣଯୋଶ୍ଚ ପଣାବହେ ଯୁଦ୍ଧମପି ବର୍ତତାମିତ୍ଯର୍ତଃ ॥ 3-76-7 ପ୍ରାଣୋ ହି ଧନମୁଚ୍ଯତେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-76-9 ପ ସ୍ତଗତଂ ରାଜ୍ଯଂଇତିଧ. ପାଠଃ ॥ 3-76-13 ଦିଷ୍ଟ୍ଯାଚ ଧ୍ରିଯସେ ରାଜନ୍ସଦାରୋଽଦ୍ଯ ମହାଭୁଜେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-76-18 ପଣାଯ କିଂ ବ୍ଯାହରସେ ଶୀଘ୍ରଂ ଦ୍ଯୂତଂ ପ୍ରବର୍ତତାମିତି କ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 077
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.77. ଅଧ୍ଯାଯଃ 077
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପୁଷ୍କରଂ ନିଷ୍କାସିତବତା ନଲେନ କୁଣ୍ଡିନପୁରାତ୍ସପୁତ୍ରାଯା ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ଆନଯନପୂର୍ବକଂ ପ୍ରଜାପାଲନେନ ସୁଖବାସଃ ॥ 1 ॥ ବୃହଦଶ୍ବେନ ଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯାକ୍ଷହୃଦଯବିଦ୍ଯୋପଦେଶପୂର୍ବକଂ ସଂକ୍ଷେପେଣ ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-77-0 (18834)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-77-0x (1974)
ପ୍ରଶାନ୍ତେ ତୁ ପୁରେ ହୃଷ୍ଟେ ସଂପ୍ରବୃତ୍ତେ ମହୋତ୍ସବେ।
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ରାଜା ଦମଯନ୍ତୀମୁପାନଯତ୍ ॥ 3-77-1 (18835)
`ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକଂ ତୁ ରାଜ୍ଯସ୍ଥଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୀମୋ ମହୀପତିଃ।
ମୁଦା ପରମଯା ଯୁକ୍ତୋ ବଭୂବ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-77-2 (18836)
ଅଥ ହୃଷ୍ଟମନା ରାଜା ମହତ୍ଯା ସେନଯା ସହ।
ସୁତାଂ ପ୍ରସ୍ଥାପଯାମାସ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକାଯ ଧୀମତେ' ॥ 3-77-3 (18837)
ଦମଯନ୍ତୀମପି ପିତା ସତ୍କୃତ୍ଯପରବୀରହା।
ପ୍ରାସ୍ଥାପଯଦମେଯାତ୍ମା ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-77-4 (18838)
ଆଗତାଯାଂ ତୁ ବୈଦର୍ଭ୍ଯାଂ ସପୁତ୍ରାଯାଂ ନଲୋ ନୃପଃ।
ବର୍ତଯାମାସ ମୁଦିତୋ ଦୋବରାଡିବ ନନ୍ଦନେ ॥ 3-77-5 (18839)
ତଥା ପ୍ରକାଶତାଂ ଯାତୋ ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପେ ସ ରାଜସୁ।
ପୁନଃ ସ୍ବେ ଚାବସଦ୍ରାଜ୍ଯେ ପ୍ରତ୍ଯାହୃତ୍ଯ ମହାଯଶାଃ ॥ 3-77-6 (18840)
ଈଜେ ଚ ବିବିଧୈର୍ଯଜ୍ଞୈର୍ବିଧିବଚ୍ଚାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ତଥା ତ୍ବମପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସସୁହୃଦ୍ବକ୍ଷ୍ଯସେ ଚିରାତ୍ ॥ 3-77-7 (18841)
ଦୁଃଖମେତାଦୃଶଂପ୍ରାପ୍ତୋ ନଲଃ ପରପୁରଂଜଯଃ।
ଦେବନେନ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଭାର୍ଯୋ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-77-8 (18842)
ଏକାକିନୈବ ସୁମହନ୍ନଲେନ ପୃଥିବୀପତେ।
ଦୁଃଖମାସାଦିତଂ ଘୋରଂ ପ୍ରାପ୍ତଶ୍ଚାଭ୍ଯୁଦଯଃ ପୁନଃ ॥ 3-77-9 (18843)
ତ୍ବଂ ପୁନର୍ଭ୍ରାତୃସହିତଃ କୃଷ୍ଣଯା ଚୈବ ପାଣ୍ଡବ।
କଥାଶ୍ଚାପି ସମାକର୍ଣ୍ଯ ଧର୍ମମେବାନୁଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 3-77-10 (18844)
ବ୍ରାହ୍ମଣୈଶ୍ଚ ମହାଭାଗୈର୍ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗୈଃ।
ନିତ୍ଯମନ୍ବାସ୍ଯସେ ରାଜଂସ୍ତତ୍ର କା ପରିଦେବନା ॥ 3-77-11 (18845)
କର୍କୋଟକସ୍ଯ ନାଗସ୍ ଦମଯନ୍ତ୍ଯା ନଲସ୍ଯ ଚ।
ଋତୁପର୍ଣସ୍ଯ ରାଜର୍ଷେଃ କୀର୍ତନଂ କଲିନାଶନମ୍ ॥ 3-77-12 (18846)
ଇତିହାସମିମଂ ଚାପି କଲିନାଶନମଚ୍ଯୁତ।
ଶକ୍ଯମାଶ୍ବସିତୁଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତ୍ବଦ୍ବିଧେନ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-77-13 (18847)
ଅସ୍ଥିରତ୍ବଂ ଚ ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ପୁରୁଷାର୍ଥସ୍ ନିତ୍ଯଦା।
ତସ୍ଯୋଦଯେ ବ୍ଯଯେ ଚାପି ନ ଚିନ୍ତଯିତୁମର୍ହସି ॥ 3-77-14 (18848)
ଶ୍ରୁତ୍ବେତିହାସଂ ନୃଷତେ ସମାଶ୍ବସିହି ମା ଶୁଚଃ।
ବ୍ଯସନେ ତ୍ବଂ ମହାରାଜ ନ ବିଷୀଦିତୁମର୍ହସି ॥ 3-77-15 (18849)
ବିଷମାବସ୍ଥିତେ ଦୈବେ ପୌରୁଷେଽଫଲତାଂ ଗତେ।
ବିଷାଦଯନ୍ତି ନାତ୍ମାନଂ ସତ୍ତ୍ବାପାଶ୍ରଯିଣୋ ନରାଃ ॥ 3-77-16 (18850)
ଯେ ଚେଦଂ କଥଯିଷ୍ଯନ୍ତି ନଲସ୍ ଚରିତଂ ମହତ୍।
ଶ୍ରୋଷ୍ଯନ୍ତି ଚାପ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ବୈ ନାଲକ୍ଷ୍ମୀସ୍ତାନ୍ଭଜିଷ୍ଯତି ॥ 3-77-17 (18851)
ଅର୍ଥାସ୍ତସ୍ଯୋପପତ୍ସ୍ଯନ୍ତେ ଧନ୍ଯତାଂ ଚ ଗମିଷ୍ଯତି।
ଇତିହାସମିମଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପୁରାଣଂ ଶଶ୍ବଦୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-77-18 (18852)
ପୁତ୍ରାନ୍ପୌତ୍ରାନ୍ପଶୂଂଶ୍ଚାପି ଲଭତେ ନୃଷୁ ଚାଗ୍ର୍ଯତାମ୍।
ଆରୋଗ୍ଯପ୍ରୀତିମାଂଶ୍ଚୈବ ଭବିଷ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-77-19 (18853)
ଭଯାତ୍ରସ୍ଯସି ଯଚ୍ଚ ତ୍ବମାହ୍ବଯିଷ୍ଯତି ମାଂ ପୁନଃ।
ଅକ୍ଷଜ୍ଞ ଇତି ତତ୍ତେଽହଂ ନାଶଯିଷ୍ଯାମି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-77-20 (18854)
ବେଦାକ୍ଷହୃଦଯଂ କୃତ୍ସ୍ନମହଂ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମ।
ଉପପଦ୍ଯସ୍ବ କୌନ୍ତେଯ ପ୍ରସନ୍ନୋଽହଂ ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-77-21 (18855)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-77-22x (1975)
ତତୋ ହୃଷ୍ଟମନା ରାଜା ବୃହଦଶ୍ବମୁବାଚ ହ।
ଭଗବନ୍ନକ୍ଷହୃଦଯଂ ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 3-77-22 (18856)
`କୌନ୍ତେଯେନୈବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ବୃହଦଶ୍ବୋ ମହାମୁନିଃ'।
ତତୋଽକ୍ଷହୃଦଯଂ ପ୍ରାଦାତ୍ପାଣ୍ଡବାଯ ମହାତ୍ମନେ।
`ଲବ୍ଧ୍ବା ଚ ପାଣ୍ଡବୋ ରାଜା ବିଶୋକଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 3-77-23 (18857)
ବୃହଦଶ୍ବ ଉବାଚ। 3-77-24x (1976)
ପୁନରେବ ତୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯସ୍ତ୍ବତ୍ତୋ ଦୁଃଖିତୋ ନୃପଃ।
ତଂ ଶୃଣୁଷ୍ବ ମହାରାଜ ସର୍ବଦୁଃଖାପନୁତ୍ତଯେ ॥ 3-77-24 (18858)
ଇକ୍ଷ୍ବାକୂଣାଂ କୁଲେ ଜାତୋ ମହାତ୍ମା ପୃଥିବୀପତିଃ।
ତ୍ରିଶଙ୍କୁରିତି ବିଖ୍ଯାତୋରାଜରାଜୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-77-25 (18859)
ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ତତୋ ଜଜ୍ଞେ ଗୁଣରତ୍ନାକରୋ ନୃପାତ୍।
ତତୋ ବିଶେଷୈର୍ବିବିଧୈର୍ଯଜ୍ଞୈର୍ବିପୁଲଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-77-26 (18860)
ସ ତୁ ଲୋକେ ବରଃ ପୁଂସାଂ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକୋ ମହାଯଶାଃ।
ସତ୍ଯବାଦୀ ମଧୁରବାକ୍ସତ୍ଯେନ ବହୁଭାଷିତା ॥ 3-77-27 (18861)
ତସ୍ଯ ଭାର୍ଯାଽଭବଦ୍ଭୂମୌ ସୌଶୀଲ୍ଯସମଲଂକୃତା।
ଉଶୀନରସ୍ଯ ରାଜର୍ଷେର୍ଦୁହିତା ପୁଣ୍ଯଲକ୍ଷଣା ॥ 3-77-28 (18862)
ସ୍ବଯଂବରେ ମହାଭାଗଂ ବରଯାମାସ ଭାମିନୀ।
ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଂ ସମେତାନାଂ ରାଜ୍ଞାଂ ମଦ୍ଯେ ପତିଂ ବିଭୁମ୍ ॥ 3-77-29 (18863)
ତଯା ସହ ମହୀପାଲଃ ସତ୍ଯବତ୍ଯା ମନୋଜ୍ଞଯା।
ରେମେ ଚ ସୁଚିରଂ କାଲଂ ରାଜା ରାଜ୍ଯମବାପ୍ଯ ଚ ॥ 3-77-30 (18864)
ତସ୍ଯାଂ ଦେବ୍ଯାଂ ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାଜ୍ଜଜ୍ଞେ ରାଜୀବଲୋଚନଃ।
ପୁତ୍ରଃ ପୁଣ୍ଯବତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଲୋହିତାଶ୍ବ ଇତି ଶ୍ରୁତଃ ॥ 3-77-31 (18865)
ଦେବ୍ଯା ପୁତ୍ରେଣ ସହିତଃ ପୁଣ୍ଯଶ୍ଲୋକୋ ମହାଯଶାଃ।
ବସିଷ୍ଠଯାଜ୍ଯୋ ନୃପତିରୀଜେ ଶୁଣ୍ଯୈର୍ମହାଧ୍ବରୈଃ ॥ 3-77-32 (18866)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋ ଦିବଂ ଗତଃ।
ପୁରୁହୂତପୁରୀଂ ରମ୍ଯାମାଜଗାମେନ୍ଦ୍ରସେବଯା ॥ 3-77-33 (18867)
ଉପସ୍ଥାନେ ଚ ସଂବୃତ୍ତେ ଦେବେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଆଜଗାମ ବସିଷ୍ଠୋଽପି ବାମଦେବସହାଯବାନ୍ ॥ 3-77-34 (18868)
ଉପସ୍ଥାନେ ଚ ସଂବୃତ୍ତେ ସୁଖାସୀନେ ପୁରଂଦରେ।
ବର୍ଣ୍ଯମାନେଷୁ ଚ ତଦା ସତ୍ଯବାଦିଷୁ ରାଜସୁ ॥ 3-77-35 (18869)
ତସ୍ଯାଂ ସଂସଦିସର୍ବସ୍ମାଦ୍ଧରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରୋଽପି ପପ୍ରଥେ।
ଯଜ୍ଞଦାନତପଃଶୀଲସତ୍ଯବାକ୍ଯଦୃଝବ୍ରତୈଃ ॥ 3-77-36 (18870)
ବସିଷ୍ଠଃ ପରମପ୍ରୀତଃ ସ୍ବଯାଜ୍ଯପରିକୀର୍ତନାତ୍।
ତଥାପି ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ତଂ ନ ସେହେ ସତ୍ଯଭୂଷିତମ୍ ॥ 3-77-37 (18871)
ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଂ ପ୍ରତି ତଦା ବିଶ୍ବାମିତ୍ରବସିଷ୍ଠଯୋଃ।
ପଣଃ କୃତସ୍ତଦା ପଶ୍ଚାଦ୍ବିଶ୍ବାମିତ୍ରେଣ ପାର୍ଥିବଃ ॥ 3-77-38 (18872)
ରାଜ୍ଯାଚ୍ଚାପି ସୁଖାଚ୍ଚାପି ସହସା ଚାବରୋପିତଃ।
ଅବାପ ପରମଂ ଦୁଃଖଂ ମରଣାଦମନୋହରମ୍ ॥ 3-77-39 (18873)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-77-40x (1977)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ପରମପ୍ରୀତୋ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈଶ୍ଚୈବ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଚ ସମନ୍ବିତଃ।
ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଗତ୍ବା ସାଧୁସାଧ୍ବିତ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-77-40 (18874)
ତତୋ ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରକଥାଂ ଚ ସର୍ବେ
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ରାଜା ମନୁଜେନ୍ଦ୍ରକେତୁଃ।
ବିହାଯ ଶୋକଂ ବିଜହାର ଭୂଯଃ
ସ୍ମରନ୍ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମନନ୍ତକୀର୍ତିମ୍ ॥ 3-77-41 (18875)
କଥାମେବଂ ତଥା କୃତ୍ବା ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରନଲାଶ୍ରଯାମ୍।
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ସର୍ବାନ୍ବୃହଦଶ୍ବୋ ଜଗାମ ହ'।
ଉକ୍ତ୍ବା ଚାଶୁ ସରୋଽଗଚ୍ଛଦୁପସ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁଂ ମହାତପାଃ ॥ 3-77-42 (18876)
ବୃହଦଶ୍ବ ଗତେ ପାର୍ଥମଶ୍ରୌଷୀତ୍ସବ୍ଯସାଚିନମ୍।
ବର୍ତମନଂ ତପସ୍ଯୁଗ୍ରେ ବାଯୁଭକ୍ଷଂ ମନୀଷିଣମ୍ ॥ 3-77-43 (18877)
ବ୍ରାହ୍ମଣଏଭ୍ଯସ୍ତପସ୍ବିଭ୍ଯଃ ସଂପତଦ୍ଭ୍ଯସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ତୀର୍ଥଶୈଲବନେଭ୍ଯଶ୍ଚ ସମେତେଭ୍ଯୋ ଦୃଢବ୍ରତଃ ॥ 3-77-44 (18878)
ଇତିପାର୍ଥୋ ମହାବାହୁର୍ଦୁରାପଂ ତପ ଆସ୍ଥିତଃ।
ନ ତଥା ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବୋଽନ୍ଯଃ କଶ୍ଚିଦୁଗ୍ରତପା ଇତି ॥ 3-77-45 (18879)
ଯଥା ଧନଂଜଯଃ ପାର୍ଥସ୍ତପସ୍ବୀ ନିଯତବ୍ରତଃ।
ମୁନିରେକଚରଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଧର୍ମୋ ବିଗ୍ରହବାନିବ ॥ 3-77-46 (18880)
ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାଣ୍ଡବୋ ରାଜଂସ୍ତପ୍ଯମାନଂ ମହାବନେ।
ଅନ୍ବଶୋଚତ କୌନ୍ତେଯଃ ପ୍ରିଯଂ ବୈ ଭ୍ରାତରଂ ଜଯମ୍ ॥ 3-77-47 (18881)
ଦହ୍ଯମାନେନ ତୁ ହୃଦା ଶରଣାର୍ଥୀ ମହାବନେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବିବିଧଜ୍ଞାନାନ୍ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-77-48 (18882)
`ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାକ୍ଷହୃଦଯଂ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଆସୀଦ୍ଧୃଷ୍ଟମନା ରାଜନ୍ଭୀମସେନାଦିଭିର୍ଯୁତଃ ॥ 3-77-49 (18883)
ସ୍ବଭ୍ରାତୄନ୍ସହିତାନ୍ପଶ୍ଯନ୍କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଅପଶ୍ଯନ୍ନର୍ଜୁନଂ ତତ୍ରବଭୂବାଶ୍ରୁପରିପ୍ଲୁତଃ ॥ 3-77-50 (18884)
ସଂତପ୍ଯମାନଃ କୌନ୍ତେଯୋ ଭୀମସେନମୁବାଚ ହ।
କଦା ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ବୈ ଭୀମ ପାର୍ତମତ୍ର ତବାନୁଜମ୍ ॥ 3-77-51 (18885)
ମତ୍କୃତେ ହି କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ତଷ୍ଯତେ ପରମଂ ତପଃ।
ତସ୍ଯାକ୍ଷହୃଦଯଜ୍ଞାନମାଖ୍ଯାସ୍ଯାମି କଦା ନ୍ବହମ୍ ॥ 3-77-52 (18886)
ସ ହି ଶ୍ରୁତ୍ବାଽକ୍ଷହୃଦଯଂ ସମୁପାତ୍ତଂ ମଯା ବିଭୋ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୋ ଭବିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ' ॥ 3-77-53 (18887)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ସପ୍ତସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 77 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-77-1 ପ୍ରଶାନ୍ତେ ବୀତଶୋକେ। ପ୍ରଶାନ୍ତେ ପୁଷ୍କରେ ହୃଷ୍ଟେ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-77-7 ବକ୍ଷ୍ଯସେ ଦୀବ୍ଯସେ। ବଶକାନ୍ତାବିତ୍ଯସ୍ଯ ରୂପମ୍। ସମହଚ୍ଯକ୍ଷ୍ଯସେ ହ୍ଯଘମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-77-21 ବେଦ ବେଦ୍ମି। ଉପପଦ୍ଯସ୍ବ ଗୃହାଣ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 078
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.78. ଅଧ୍ଯାଯଃ 078
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନବିନାଭାବେନ କାମ୍ଯକବନେ ନିବାସମରୋଚଯାନୈଃ ପାଣ୍ଡବୈସ୍ତସ୍ମାନ୍ନିର୍ଗମନନିର୍ଧାରଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-78-0 (18888)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-78-0x (1978)
ଭଗବାନ୍କାମ୍ଯକାତ୍ପାର୍ଥେ ଗତେ ମେ ପ୍ରପିତାମହେ।
ପାଣ୍ଡବାଃ କିମକୁର୍ବଂସ୍ତେ ତମୃତେ ସବ୍ଯସାଚିନମ୍ ॥ 3-78-1 (18889)
ସ ହି ତେଷାଂ ମହେଷ୍ବାସୋ ଗତିରାସୀଦନୀକଜିତ୍।
ଆଦିତ୍ଯାନାଂ ଯଥା ବିଷ୍ଣୁସ୍ତଥୈବ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ 3-78-2 (18890)
ତେନେନ୍ଦ୍ରସମବୀର୍ଯେଣ ସଂଗ୍ରାମେଷ୍ବନିବର୍ତିନା।
ବିନାଭୂତା ବନେ ବୀରାଃ କଥମାସନ୍ପିତାମହାଃ ॥ 3-78-3 (18891)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-78-4x (1979)
ଗତେ ତୁ ପାଣ୍ଡବେତାତ କାମ୍ଯକାତ୍ସବ୍ଯସାଚିନି।
ବଭୂବୁଃ କୌରବେଯାସ୍ତେ ଦୁଃଖଶୋକପରାଯଣାଃ ॥ 3-78-4 (18892)
ଆକ୍ଷିପ୍ତସୂତ୍ରା ମଣଯଶ୍ଛିନ୍ନପକ୍ଷା ଇବାଣ୍ଡଜାଃ।
ଅପ୍ରୀତମନସଃ ସର୍ବେ ବଭୂବୁରଥ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-78-5 (18893)
ବନଂ ତୁ ତଦଭୂତ୍ତେନ ହୀନମକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣା।
କୁବେରେଣ ଯଥାହୀନଂ ବନଂ ଚୈତ୍ରରଥଂ ତଥା ॥ 3-78-6 (18894)
ତମୃତେ ତେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ପାଣ୍ଡବା ଜନମେଜଯ।
ମୁଦମପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତୋ ବୈ କାମ୍ଯକେ ନ୍ଯବସଂସ୍ତଦା ॥ 3-78-7 (18895)
ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ପରାକ୍ରାନ୍ତାଃ ଶୁଦ୍ଧୈର୍ବାଣୈର୍ମହାରଥାଃ।
ନିଘ୍ନନ୍ତୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ମେଧ୍ଯାନ୍ବହୁବିଧାନ୍ମୃଗାନ୍ ॥ 3-78-8 (18896)
ନିତ୍ଯଂହି ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରା ବନ୍ଯାହାରମରିଂଦମାଃ।
ପ୍ରବିସୃତ୍ଯ ସମାହୃତ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ନ୍ଯବେଦଯନ୍ ॥ 3-78-9 (18897)
ଏବଂ ତେ ନ୍ଯବସଂସ୍ତତ୍ରସୋତ୍କଣଅଠାଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ।
ଅହୃଷ୍ଟମନସଃ ସର୍ବେଗତେ ରାଜନ୍ଧନଂଜଯେ ॥ 3-78-10 (18898)
ଅଥ ବିପ୍ରୋଷିତଂ ରାଜନ୍ପାଞ୍ଚାଲୀ ମଧ୍ଯମଂ ପତିମ୍।
ସ୍ମରନ୍ତୀ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-78-11 (18899)
ଯୋଽର୍ଜୁନେନାର୍ଜୁନସ୍ତୁଲ୍ଯୋ ଦ୍ବିବାହୁର୍ବହୁବାହୁନା।
ତମୃତେ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବନଂ ନ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ 3-78-12 (18900)
ଶୂନ୍ଯାମିବ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ତତ୍ରତତ୍ର ମହୀମିମାମ୍।
ବହ୍ବାଶ୍ଚର୍ଯମିଦଂ ଚାପି ବନଂ କୁସୁମିତଦ୍ରୁମମ୍ ॥ 3-78-13 (18901)
ନ ତଥା ରମଣୀଯଂ ବୈ ତମୃତେ ସବ୍ଯସାଚିନମ୍।
ନୀଲାମ୍ବୁଦସମପ୍ରଖ୍ଯଂ ମତ୍ତମାତଙ୍ଗଗାମିନମ୍ ॥ 3-78-14 (18902)
ତମୃତେ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଂ କାମ୍ଯକଂ ନାତିଭାତି ମେ।
ଯସ୍ଯ ବା ଧନୁଷୋ ଘୋଷଃ ଶ୍ରୂଯତେ ଚାଶନିସ୍ବନଃ।
ନ ଲଭେ ଶର୍ମ ବୈ ରାଜନ୍ସ୍ମରନ୍ତୀ ସବ୍ଯସାଚିନମ୍ ॥ 3-78-15 (18903)
ତଥା ଲାଲପ୍ଯମାନାଂ ତାଂ ନିଶାମ୍ଯ ପରବୀରହା।
ଭୀମସେନୋ ମହାରାଜ ଦ୍ରୌପଦୀମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-78-16 (18904)
ମନଃପ୍ରୀତିକରଂ ଭଦ୍ରେ ଯଦ୍ବ୍ରବୀଷି ସୁମଧ୍ଯମେ।
ତନ୍ମ ପ୍ରୀଣାତି ହୃଦଯମମୃତପ୍ରାଶନୋପମମ୍ ॥ 3-78-17 (18905)
ଯସ୍ଯ ଦୀର୍ଘୌ ସମୌ ପୀନୌ ଭୁଜୌ ପରିଘସନ୍ନିଭୌ।
ମୌର୍ବୀକୃତକିଣୌ ବୃତ୍ତୌ ଖଙ୍ଗାଯୁଧଧନୁର୍ଧରୌ ॥ 3-78-18 (18906)
ନିଷ୍କାଙ୍ଗଦକୃତାପୀଡୌ ପଞ୍ଚଶୀର୍ଷାବିବୋରଗୌ।
ତମୃତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ନଷ୍ଟସୂର୍ଯମିବାମ୍ବରମ୍ ॥ 3-78-19 (18907)
ଯମାଶ୍ରିତ୍ଯ ମହାବାହୁଂ ପାଞ୍ଚାଲାଃ କୁରବସ୍ତଥା।
ସୁରାଣାମପି ଯତ୍ତାନାଂ ପୃତନାସୁ ନ ବିଭ୍ଯତି ॥ 3-78-20 (18908)
ଯସ୍ଯ ବାହୂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ବଯଂ ସର୍ବେମହାତ୍ମନଃ।
ମନ୍ଯାମହେ ଜିତାନାଜୌ ପରାନ୍ପ୍ରାପ୍ତାଂ ଚ ମେଦିନୀମ୍ ॥ 3-78-21 (18909)
ତମୃତେ ଫଲ୍ଗୁନଂ ବୀରଂ ନ ଲଭେ କାମ୍ଯକେ ଧୃତିମ୍।
ପଶ୍ଯାମି ଚ ଦିଶଃ ସର୍ବାସ୍ତିମିରେଣାବୃତା ଇବ ॥ 3-78-22 (18910)
ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍ସାଶ୍ରୁକଣ୍ଠୋ ନକୁଲଃ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନଃ।
ଯସ୍ମିନ୍ଦିବ୍ଯାନି କର୍ମାଣି କଥଯନ୍ତି ରଣାଜିରେ।
ଦେବା ଅପି ଯୁଧାଂଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ତମୃତେକା ରତିର୍ବନେ ॥ 3-78-23 (18911)
ଉଦୀଚୀଂ ଚୋ ଦିଶଂ ଗତ୍ବା ଜିତ୍ବା ଯୁଧି ମହାବଲାନ୍।
ଗନ୍ଧର୍ବମୁଖ୍ଯାଞ୍ଶତଶୋ ହର୍ଯାଁଲ୍ଲେବେ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-78-24 (18912)
ରାଜ୍ଞେ ତିତ୍ତିରିକଲ୍ମାଷାଞ୍ଶ୍ରୀମତୋଽନିଲରଂହସଃ।
ପ୍ରାଦାଦ୍ଭାତ୍ରେ ପ୍ରିଯଃ ପ୍ରେମ୍ଣା ରାଜସୂଯେ ମହାକ୍ରତୌ ॥ 3-78-25 (18913)
ତମୃତେଭୀମଧନ୍ବାନଂ ଭୀମାଦବରଜଂ ବନେ।
କାମଯେ କାମ୍ଯକେ ବାସଂ ନେଦାନୀମମରୋପମମ୍ ॥ 3-78-26 (18914)
ସହଦେବ ଉବାଚ। 3-78-27x (1980)
ଯୋ ଧନାନିନ କନ୍ଯାଶ୍ଚ ଯୁଧି ହିତ୍ବା ମହାବଲାନ୍।
`ଶତଶୋ ଘାତଯିତ୍ବାଽରୀନ୍ପୃତନାମଧ୍ଯଗସ୍ତଦା'।
ଆଜହାର ପୁରା ରାଜ୍ଞେ ରାଜସୂଯେ ମହାକ୍ରତୌ ॥ 3-78-27 (18915)
ଯଃ ସମେତାନ୍ମୃଧେ ଜିତ୍ବାଯାଦବାନମିତଦ୍ଯୁତିଃ।
ସୁଭଦ୍ରାମାଜହାରୈକୋ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ସଂମତେ ॥ 3-78-28 (18916)
`ଯେନାର୍ଧରାଜ୍ଯମାଚ୍ଛିଦ୍ଯ ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଆଚାର୍ଯଦକ୍ଷିଣା ଦତ୍ତା ରଣେ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଯଭାରତ' ॥ 3-78-29 (18917)
ତସ୍ଯ ଜିଷ୍ଣୋର୍ବୃସୀଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୂନ୍ଯତ୍ରେବ ନିବେଶନେ।
ହୃଦଯଂ ମେ ମହାରାଜ ନ ଶାମ୍ଯାତ୍ରକଦାଚନ ॥ 3-78-30 (18918)
ବିନାଦସ୍ମାଦ୍ବିବାସଂ ତୁ ରୋଚଯେଽହମରିଂଦମ।
ନ ହି ନସ୍ତମୃତେ ବୀରଂ ରମଣୀଯମିଦଂ ବନମ୍ ॥ 3-78-31 (18919)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 78 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-78-5 ଆକ୍ଷିପ୍ତସୂତ୍ରାଶ୍ଛିନ୍ନସୂତ୍ରାଃ। ଅଣ୍ଡଜାଃ ପକ୍ଷିଣଃ ॥ 3-78-8 ମେଧ୍ଯାନ୍ ଯଜ୍ଞାର୍ହାନ୍ ॥ 3-78-18 କିଣଂ ଆଘାତଚିହ୍ନମ୍ ॥ 3-78-19 ନିଷ୍କାଙ୍ଗଦକୃତାପୀଡୌ ସାଷ୍ଟଶତଂ ସୁବର୍ଣାଃ ନିଷ୍କଃ ତତ୍କୃତେନାଙ୍ଗଦେନ କୃତଭୂଷଣୌ ॥ 3-78-30 ବୃସୀଂ ଆସନମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 079
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.79. ଅଧ୍ଯାଯଃ 079
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ କାମ୍ଯକବନମୁପାଗତଂ ନାରଦଂପ୍ରତି ଭୂପ୍ରାଦକ୍ଷିଣ୍ଯେନ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଫଲପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 1 ॥ ନାରଦେନ ତତ୍କଥନାଯ ପୁଲସ୍ତ୍ଯଭୀଷ୍ମସଂବାଦାନୁବାଦାରମ୍ଭଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-79-0 (18920)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-79-0x (1981)
`ଧନଞ୍ଜଯୋତ୍ସୁକାସ୍ତେ ତୁ ବନେ ତସ୍ମିନ୍ମହାରଥାଃ।
ନ୍ଯବସନ୍ତ ମହାଭାଗା ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହ କୃଷ୍ଣଯା' ॥ 3-79-1 (18921)
ଧନଂ ଜଯୋତ୍ସୁକାନାଂ ତୁ ଭ୍ରାତୄଣାଂ କୃଷ୍ଣଯା ସହ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବାକ୍ଯାନି ବିମନା ଧର୍ମରାଜୋପ୍ଯଜାଯତ ॥ 3-79-2 (18922)
ଅଥାପଶ୍ଯନ୍ମହାତ୍ମାନଂ ଦେବର୍ଷିଂ ତତ୍ର ନାରଦମ୍।
ଦୀପ୍ଯମାନଂ ଶ୍ରିଯା ବ୍ରାହ୍ମ୍ଯା ଦୀପ୍ତାଗ୍ନିସମତେଜସମ୍ ॥ 3-79-3 (18923)
ତମାଗତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ଧର୍ମରାଟ୍।
ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ଥାଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପୂଜାଂ ଚକ୍ରେ ମହାତ୍ମନେ ॥ 3-79-4 (18924)
ସ ତୈଃ ପରିବୃତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ କୁରୁସତ୍ତମଃ।
ବିବଭାବତିଦୀପ୍ତୌଜା ଦେବୈରିବ ଶତକ୍ରତୁଃ ॥ 3-79-5 (18925)
ଯଥା ଚ ବେଦାନ୍ସାବିତ୍ରୀ ଯାଜ୍ଞସେନୀ ତଥା ପତୀନ୍।
ନ ଜହୌ ଧର୍ମତଃ ପାର୍ଥାନ୍ମେରୁମର୍କପ୍ରଭା ଯଥା ॥ 3-79-6 (18926)
`ଅର୍ଧ୍ଯଂ ପାଦ୍ଯମଥାନୀଯ ତ୍ବଭ୍ଯବାଯଦଚ୍ଯୁତଃ।
ନାରଦସ୍ତୁ ମହାତେଜାଃ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯସ୍ତ୍ବିତ୍ଯଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-79-7 (18927)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବର୍ଷିସତ୍ତମମ୍।
ଯଥାର୍ହଂ ପୂଜଯାମାସ ବିଧିବତ୍କୁରୁନନ୍ଦନଃ' ॥ 3-79-8 (18928)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ଚ ତାଂ ପୂଜାଂ ନାରଦୋ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ଆଶ୍ବାସଯଦ୍ଧର୍ମସୁତଂ ଯୁକ୍ତରୂପମିବାନଘ ॥ 3-79-9 (18929)
ଉବାଚ ଚ ମହାତ୍ମାନଂ ଧର୍ମରାଜଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ବ୍ରୂହି ଧର୍ମଭୃତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କେନାର୍ଥଃ କିଂ ଦଦାନି ତେ ॥ 3-79-10 (18930)
ଅଥ ଧର୍ମସୁତୋ ରାଜା ପ୍ରଣମ୍ଯ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ଉବାଚ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ନାରଦଂ ଦେବସଂମିତମ୍ ॥ 3-79-11 (18931)
ନ୍ବଯି ତୁଷ୍ଟେ ମହାଭାଗ ସର୍ବଲୋକାଭିପୂଜିତେ।
କୃତମିତ୍ଯେବ ମନ୍ଯେଽହଂ ପ୍ରସାଦାତ୍ତବ ସୁବ୍ରତ ॥ 3-79-12 (18932)
ଯଦି ତ୍ବହମନୁଗ୍ରାହ୍ଯୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋଽନଘ।
ସଂଦେହଂ ମେ ସୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠ ତତ୍ବତଶ୍ଛେତ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-79-13 (18933)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣାଂ ଯଃ କୁରୁତେ ପୃଥିବୀଂ ତୀର୍ଥତତ୍ପରଃ।
କିଂ ଫଲଂ ତସ୍ଯ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ତଦ୍ଭବାନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହତି ॥ 3-79-14 (18934)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-79-15x (1982)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ନବହିତୋ ଯଥା ଭୀଷ୍ମେଣ ଧୀମତା।
ପୁଲସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ସକାଶାଦ୍ବୈ ସର୍ବମେତଦୁପଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-79-15 (18935)
ପୁରା ଭାଗୀରଥୀତୀରେ ଭୀଷ୍ମୋ ଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ।
ପିତ୍ର୍ଯଂ ବ୍ରତଂ ସମାସ୍ଥାଯ ନ୍ଯବସନ୍ମୁନିଭିଃ ସହ ॥ 3-79-16 (18936)
ଶୁଭେ ଦେଶେ ତଥା ରାଜନ୍ପୁଣ୍ଯେ ଦେବର୍ଷିସେବିତେ।
ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରେ ମହାଭାଗ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସେବିତେ ॥ 3-79-17 (18937)
ସ ପିତୄଂସ୍ତର୍ପଯାମାସ ଦେବାଂଶ୍ଚ ପରମଦ୍ଯୁତିଃ।
ଋଷୀଂଶ୍ଚ ତର୍ପଯାମାସ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା ॥ 3-79-18 (18938)
କସ୍ଯ ଚିତ୍ତ୍ବଥ କାଲସ୍ଯ ଜପନ୍ନେବ ମହାଯଶାଃ।
ଦଦର୍ଶାଦ୍ଭୁତସଂକାଶଂ ପୁଲସ୍ତ୍ଯମୃଷିସତ୍ତମମ୍ ॥ 3-79-19 (18939)
ସ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୋଗ୍ରତପସଂ ଦୀପ୍ଯମାନମିବ ଶ୍ରିଯା।
ପ୍ରହର୍ଷମତୁଲଂ ଲେଭେ ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଯଯୌ ॥ 3-79-20 (18940)
ଉପସ୍ଥିତଂ ମହାଭାଗଂ ପୂଜଯାମାସ ଭାରତ।
ଭୀଷ୍ମୋ ଧର୍ମଭୃତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା ॥ 3-79-21 (18941)
ଶିରସା ଚାଘମାଦାଯ ଶୁଚିଃ ପ୍ରଯତମାନସଃ।
ନାମ ସଂକୀର୍ତଯାମାସ ତସ୍ମିନ୍ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସତ୍ତମେ ॥ 3-79-22 (18942)
ଭୀଷ୍ମୋଽହମସ୍ମି ଭଦ୍ରଂ ତେ ଦାସୋଽସ୍ମି ତବ ସୁବ୍ରତ।
ତବ ସଂଦର୍ଶନାଦେବ ମୁକ୍ତୋଽହଂ ସର୍ବକିଲ୍ବପୈଃ ॥ 3-79-23 (18943)
ରଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମୋ ଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ।
ବାଗ୍ଯତଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବାତୂଷ୍ଣୀମାସୀଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-79-24 (18944)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିଯମେନାଥ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯାମ୍ନାଯକର୍ଶିତମ୍।
ଭୀଷ୍ମଂ କୁରୁକୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ମୁନିଃ ପ୍ରୀତମନାଽଭବତ୍ ॥ 3-79-25 (18945)
`ତତଃ ସ ମଧୁରେଣାଥ ସ୍ବରେଣ ସୁମହାତପାଃ।
ଉବାଚ ବାକ୍ଯଂ ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ପୁଲସ୍ତ୍ଯଃ ପ୍ରୀତମାନସଃ' ॥ 3-79-26 (18946)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମାହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 79 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 080
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.80. ଅଧ୍ଯାଯଃ 080
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପଲସ୍ତ୍ଯେନ ଭୀଷ୍ମ୍ପ୍ରତିପୁଷ୍କରାଦିତୀର୍ଥମହିମାନୁବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-80-0 (18947)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-80-0x (1983)
ଅନେନ ତବ ଧର୍ମଜ୍ଞ ପ୍ରଶ୍ରଯେଣ ଦମେନ ଚ।
ସତ୍ଯେନ ଚ ମହାଭାଗ ତୁଷ୍ଟୋସ୍ମି ତବ ସୁବ୍ରତ ॥ 3-80-1 (18948)
ଯସ୍ଯେଦୃଶସ୍ତେ ଧର୍ମୋଽଯଂ ପିତୃବାକ୍ଯାଶ୍ରିତୋଽନଘ।
ତେନ ପଶ୍ଯସି ମାଂ ପୁତ୍ର ପ୍ରୀତିଶ୍ଚ ପରମା ତ୍ବଯି ॥ 3-80-2 (18949)
ଅମୋଘଦର୍ଶୀ ଭୀଷ୍ମାହଂ ବ୍ରୂହି କିଂ କରବାଣି ତେ।
ଯଦ୍ବକ୍ଷ୍ଯସି କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ତସ୍ଯ ଦାତାଽସ୍ମି ତେଽନଘ ॥ 3-80-3 (18950)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 3-80-4x (1984)
ପ୍ରୀତେ ତ୍ବଯି ମହାଭାଗ ସର୍ବଲୋକାଭିପୂଜିତେ।
କୃତମିତ୍ଯେବ ମନ୍ଯେଽହଂ ଯଦହଂ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 3-80-4 (18951)
ଯଦି ତ୍ବହମନୁଗ୍ରାହ୍ଯସ୍ତବ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ସଂଦେହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତନ୍ମେ ତ୍ବଂ ଛେତ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-80-5 (18952)
ଅସ୍ତି ମେ ଭଗବନ୍କଶ୍ଚିତ୍ତୀର୍ଥାନି ପ୍ରତି ସଂଶଯଃ।
ତମହଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତଦ୍ଭବାନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହତି ॥ 3-80-6 (18953)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣାଂ ଯଃ ପୃଥିବୀଂ କରୋତ୍ଯମରସନ୍ନିଭ।
କିଂ ଫଲଂ ତସ୍ଯ ବିପ୍ରର୍ଷେ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ତଷୋଧନ ॥ 3-80-7 (18954)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-80-8x (1985)
ହନ୍ତ ତେଽହଂପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଦୃଷୀଣାଂ ପରାଯଣମ୍।
ତଦେକାଗ୍ରମନାସ୍ତାତ ଶୃଣୁ ତୀର୍ଥେଷୁ ଯତ୍ଫଲମ୍ ॥ 3-80-8 (18955)
ଯସ୍ଯ ହସ୍ତୌ ଚ ପାଦୌ ଚ ମନଶ୍ଚୈବ ସୁସଂଯତମ୍।
ବିଦ୍ଯା ତପଶ୍ଚ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ସ ତୀର୍ଥଫଲମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-80-9 (18956)
ପ୍ରତିଗ୍ରହାଦପାବୃତ୍ତଃ ସଂତୁଷ୍ଟୋ ଯେନ କେନଚିତ୍।
ଅହଂକାରନିବୃତ୍ତଶ୍ଚ ସ ତୀର୍ଥଫଲମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-80-10 (18957)
ଅକଲ୍କକୋ ନିରାରମ୍ଭୋ ଲଧ୍ବାହାରୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ବିମୁକ୍ତଃ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯଃ ସ ତୀର୍ଥଫଲମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-80-11 (18958)
ଅକ୍ରୋଧନଶ୍ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସତ୍ଯଶୀଲୋ ଦୃଢବ୍ରତଃ।
ଆତ୍ମୋପମଶ୍ଚ ଭୂତେଷୁ ସ ତୀର୍ଧଫଲମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-80-12 (18959)
ଋଷିଭିଃ କ୍ରତବଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ଦେବେଷ୍ବିହ ଯଥାକ୍ରମମ୍।
ଫଲଂ ଚୈବ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-80-13 (18960)
ନ ତେ ଶକ୍ଯା ଦରିଦ୍ରେଣ ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ମହୀପତେ।
ବହୂପକରଣା ଯଜ୍ଞା ନାନାସଂଭାରବିସ୍ତରାଃ ॥ 3-80-14 (18961)
ପ୍ରାପ୍ଯନ୍ତେ ପାର୍ଥିବୈରେତୈଃ ସମୃଦ୍ଧୈର୍ବା ନରୈଃ କ୍ବଚିତ୍।
ନାର୍ଥନ୍ଯୂନୋପକରଣୈରେକାତ୍ମଭିରସଂହତୈଃ ॥ 3-80-15 (18962)
ଯୋ ଦରିଦ୍ରୈରପି ବିଧିଃ ଶକ୍ଯଃ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ନରେଶ୍ବର।
ତୁଲ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞଫଲୈଃ ପୁଣ୍ଯୈସ୍ତଂ ନିବୋଧ ଯୁଧାଂବର ॥ 3-80-16 (18963)
ଋଷୀଣାଂ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯମିଦଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ତୀର୍ଥାଭିଗମନଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞୈରପି ବିଶିଷ୍ଯତେ ॥ 3-80-17 (18964)
ଅନପୋଷ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରାଣି ତୀର୍ଥାନ୍ଯନଭିଗମ୍ଯ ଚ।
ଅଦତ୍ତ୍ବା କାଞ୍ଚନଂ ଗାଶ୍ଚ ଦରିଦ୍ରୋ ନାମ ଜାଯତେ ॥ 3-80-18 (18965)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମାଦିଭିର୍ଯଜ୍ଞୈରିଷ୍ଟ୍ବା ବିପୁଲଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ନ ତତ୍ଫଲମବାପ୍ନୋତି ତୀର୍ଥାଭିଗମନେନ ଯତ୍ ॥ 3-80-19 (18966)
ସର୍ବତୀର୍ଥେଷୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତମ୍।
ପୁଷ୍କରଂ ନାମ ବିଖ୍ଯାତଂ ମହାଭାଗଃ ସମାବିଶେତ୍ ॥ 3-80-20 (18967)
ଦଶକୋଟିସହସ୍ରାଣି ତୀର୍ଥାନାଂ ବୈ ମହାମତେ।
ସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ ପୁଷ୍କରେ ଯେଷାଂ ତ୍ରିସନ୍ଧ୍ଯଂ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-80-21 (18968)
ଆଦିତ୍ଯା ବସବୋ ରୁଦ୍ରାଃ ସାଧ୍ଯାଶ୍ଚ ସମରୁଦ୍ଗଣାଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସଶ୍ଚୈବ ନିତ୍ଯଂ ସନ୍ନିହିତା ବିଭୋ ॥ 3-80-22 (18969)
ଯତ୍ର ଦେବାସ୍ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା ଦୈତ୍ଯା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯସ୍ତଥା।
`ତପୋବିଶେଷୈର୍ବହୁଭିଃ ସ୍ଥାନାନ୍ଯାପୁର୍ମହୌଜସଃ'।
ଦିବ୍ଯଯୋଗା ମହାରାଜ ପୁଣ୍ଯେନ ମହତାଽନ୍ବିତାଃ ॥ 3-80-23 (18970)
ମନସାଭ୍ଯେତୁକାମସ୍ଯ ପୁଷ୍କରାଣି ମନସ୍ବିନଃ।
ପୂଯନ୍ତେ ସର୍ବପାପାନି ନାକପୃଷ୍ଠେ ଚ ପୂଜ୍ଯତେ ॥ 3-80-24 (18971)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ମହାଭାଗୋ ନିତ୍ଯମେବ ପିତାମହଃ।
ଉବାସ ପରମପ୍ରୀତୋ ଦେବଦାନବସତ୍ତମଃ ॥ 3-80-25 (18972)
ପୁଷ୍କରେଷୁ ମହାଭାଗ ଦେବାଃ ସର୍ପିଗଣାଃ ପୁରା।
ସିଦ୍ଧିଂ ସମଭିସଂପ୍ରାପ୍ତାଃ ପୁଣ୍ଯେନ ମହତାଽନ୍ବିତାଃ ॥ 3-80-26 (18973)
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ ଯଃ କୁର୍ଯାତ୍ପିତୃଦେବାଂଶ୍ଚ ତର୍ପଯେତ୍।
ସର୍ବପାପବିନିର୍ମୁକ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ଚ ପୂଜ୍ଯତେ ॥ 3-80-27 (18974)
ଅପ୍ଯେକଂ ଭୋଜଯେଦ୍ବିପ୍ରଂ ପୁଷ୍କରାରଣ୍ଯମାଶ୍ରିତଃ।
ତେନାସୌ କର୍ମଣା ଭୀଷ୍ମ ପ୍ରେତ୍ ଯଚେହ ଚ ମୋଦତେ ॥ 3-80-28 (18975)
ଶାକୈର୍ମୂଲୈଃ ଫଲୈର୍ବାଽପିଚେନ ବର୍ତଯତେ ସ୍ବଯମ୍।
ତଦ୍ବୈ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ଶ୍ରଦ୍ଧାବାନନସୂଯକଃ।
ତେନୈବ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ହଯମେଧଫଲଂ ନରଃ ॥ 3-80-29 (18976)
`ଅପି ବାଽପ୍ଯୁଦପାତ୍ରେଣ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସ୍ବସ୍ତି ବାଚଯେତ୍।
ତେନାପି ପୂଜନେନାଶୁ ପ୍ରେତ୍ଯାନନ୍ତ୍ଯାଯ କଲ୍ପତେ' ॥ 3-80-30 (18977)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯାଃ ଶୂଦ୍ରା ବା ରାଜସତ୍ତମ।
ନ ବୈ ଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ସ୍ନାତାସ୍ତୀର୍ଥେ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-80-31 (18978)
କାର୍ତିକ୍ଯାଂ ତୁ ବିଶେଷେଣ ଯୋଽଭିଗଚ୍ଛତି ପୁଷ୍କରମ୍।
`ଫଲଂ ତତ୍ରାକ୍ଷଯଂ ତେନ ଲଭତେ ଭରତର୍ଷଭ' ॥ 3-80-32 (18979)
ସାଯଂପ୍ରାତଃ ସ୍ମରେଦ୍ଯସ୍ତୁ ପୁଷ୍କରାଣି କୃତାଞ୍ଜଲିଃ।
ଉପସ୍ପୃଷ୍ଟଂ ଭବେତ୍ତେନ ସର୍ବତୀର୍ଥେଷୁ ଭାରତ।
ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଚ୍ଚ ନରୋ ଲୋକାନ୍ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସଦନେଽକ୍ଷଯାନ୍ ॥ 3-80-33 (18980)
ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତିଯତ୍ପାପଂ ସ୍ତ୍ରିଯା ବା ପୁରୁଷସ୍ ବା।
ପୁଷ୍କରେ ସ୍ନାତମାତ୍ରସ୍ଯ ସର୍ବମେବ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି ॥ 3-80-34 (18981)
ଯଥା ସୁରାଣାଂ ସର୍ବେଷାମାଦିସ୍ତୁ ମଧୁସୂଦନଃ।
ତଥୈବ ପୁଷ୍କରଂ ରାଜଂସ୍ତୀର୍ଥାନାମାଦିରୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-80-35 (18982)
ଉଷ୍ଯ ଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣି ପୁଷ୍କରେ ନିଯତଃ ଶୁଚିଃ।
କ୍ରତୂନ୍ସର୍ବାନବାପ୍ନୋତି ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ସ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-80-36 (18983)
ଯସ୍ତୁ ବର୍ଷଶତଂ ପୂର୍ଣମଗ୍ନିହୋତ୍ରମୁପାସତେ।
କାର୍ତିକୀଂ ବା ବସେଦେକାଂ ପୁଷ୍କରେ ସମମେବ ତତ୍ ॥ 3-80-37 (18984)
[ତ୍ରୀଣି ଶୃଙ୍ଗାଣି ଶୁଭ୍ରାଣି ତ୍ରୀଣି ପ୍ରସ୍ରବଣାନି ଚ।
ପୁଷ୍କରାଣ୍ଯାଦିସିଦ୍ଧାନି ନ ବିଦ୍ମସ୍ତତ୍ର କାରଣମ୍ ॥] 3-80-38 (18985)
ଦୁଷ୍କରଂ ପୁଷ୍କରଂ ଗନ୍ତୁଂ ଦୁଷ୍କରଂ ପୁଷ୍କରେ ତପଃ।
ଦୁଷ୍କରଂ ପୁଷ୍କରେ ଦାନଂ ବସ୍ତୁଂ ଚୈବ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 3-80-39 (18986)
ଉଷ୍ଯ ଦ୍ବାଦଶରାତ୍ରଂ ତୁ ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯ ଜମ୍ବୂମାର୍ଗଂ ସମାବିଶେତ୍ ॥ 3-80-40 (18987)
ଜମ୍ବୂମାର୍ଗଂ ସମାକ୍ଶ୍ଯି ଦେବର୍ଷିପିତୃସେବିତମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ବିଷ୍ଣୁଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-80-41 (18988)
ତତ୍ରୋଷ୍ଯ ରଜନୀଃ ପଞ୍ଚ କଷଷ୍ଠକାଲକ୍ଷମୀ ନରଃ।
ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୋତି ବିଷ୍ଣୁଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-80-42 (18989)
`ତତ୍ରଗତ୍ବା ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ କୁର୍ଯାଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ଦୃଢବ୍ରତଃ।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ଦୁଷ୍କୃତଂ ଚାସ୍ଯ ନଶ୍ଯତି' ॥ 3-80-43 (18990)
ଜମ୍ବୂମାର୍ଗାଦୁପାବୃକତ୍ଯଗଚ୍ଛେତ୍ସ୍ଥଣ୍ଡିଲକାଶ୍ରମମ୍।
ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୋତି ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-80-44 (18991)
ଆଗସ୍ତ୍ଯଂ ସର ଆସାଦ୍ଯ ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ।
ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ରାଜନ୍ନଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-45 (18992)
ଶାକବୃତ୍ତିଃ ଫଲୈର୍ବାଽପି କୌମାରଂ ବିନ୍ଦତେ ପଦମ୍।
କଣ୍ବାଶ୍ରମଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେଚ୍ଧ୍ରୀଜୁଷ୍ଟଂ ଲୋକପୂଜିତମ୍ ॥ 3-80-46 (18993)
ଧର୍ମାରଣ୍ଯଂ ହି ତତ୍ପୁଣ୍ଯମାଦ୍ଯଂ ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଯତ୍ର ପ୍ରବିଷ୍ଟମାତ୍ରୋ ବୈ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-80-47 (18994)
ଅର୍ଚଯୁତ୍ବା ପିତୄନ୍ଦେବାନ୍ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ସର୍ବକାମସମୃଦ୍ଧଃ ସ୍ଯାଦ୍ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-80-48 (18995)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ତତଃ କୃତ୍ବା ଯଯାତିପତନଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ହଯମେଧସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଂଲ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ତତ୍ର ବୈ ॥ 3-80-49 (18996)
ମହାକାଲଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେନ୍ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
କୋଟିତୀର୍ଥମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ହଯମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-50 (18997)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସ୍ଥାଣୋସ୍ତୀର୍ଥମୁମାପତେଃ।
ନାମ୍ନା ଭଦ୍ରବଟଂ ନାମ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-80-51 (18998)
ତତ୍ରାଭିଗମ୍ଯ ଚେଶାନଂ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ମହାଦେବପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ ଗାଣପତ୍ଯଂ ଚ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-80-52 (18999)
ସମୃଦ୍ଧମସପତ୍ନଂ ଚ ଶ୍ରିଯା ଯୁକ୍ତଂ ନରୋତ୍ତମଃ।
`ରାଜ୍ଞାଂ ଚୈବାଧିପତ୍ଯଂ ହି ତତ୍ର ଗତ୍ବା ସମାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥' 3-80-53 (19000)
ନର୍ମଦାଂ ସ ସମାସାଦ୍ଯ ନଦୀଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତାମ୍।
ତର୍ପଯିତ୍ବା ପିତୃନ୍ଦେବାନଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-54 (19001)
ଦକ୍ଷିମଂ ସିନ୍ଧୁମାସାଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି ବିମାନଂ ଚାଧିରୋହତି ॥ 3-80-55 (19002)
ଚର୍ମଣ୍ବତୀଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ରନ୍ତିଦେବାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତମଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-56 (19003)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ହିମବତ୍ସୁତମର୍ବୁଦମ୍।
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଯତ୍ରବୈ ଛିଦ୍ରଂ ପୂର୍ବମାସୀଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-80-57 (19004)
ତତ୍ରାଶ୍ରମୋ ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତଃ।
ତତ୍ରୋଷ୍ଯ ରଜନୀମେକାଂ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-58 (19005)
ପିଙ୍ଗତୀର୍ଥମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
କପିଲାନାଂ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶତସ୍ ଫଲମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-80-59 (19006)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଭାସଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍।
`ତୀର୍ଥଂ ଦେବଗଣୈଃ ପୂଜ୍ଯମୃଷିଭିଶ୍ଚ ନିଷେବିତମ୍' ॥ 3-80-60 (19007)
ଦେବତାନାଂ ମୁଖଂ ବୀର ଜ୍ବଲନୋଽନିଲସାରଥିଃ।
ଦେବତାନାଂ ମୁଖଂ ବୀର ଜ୍ବଲନୋଽନିଲସାରଥିଃ ॥ 3-80-61 (19008)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଶୁଚିଃ ପ୍ରଯତମାନସଃ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମାତିରାତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-80-62 (19009)
ତତୋ ଗତ୍ବା ସରସ୍ବତ୍ଯାଃ ସାଗରସ୍ଯ ଚ ସଂଗମେ।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ତସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ବିନ୍ଦତି।
ପ୍ରଭଯା ଦୀପ୍ଯତେ ନିତ୍ଯମଗ୍ନିବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-80-63 (19010)
ବରଦାନଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ବିଷ୍ଣୋର୍ଦୁର୍ବାସସା ଯତ୍ର ବରୋ ଦତ୍ତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପ୍ରଭାସତେ ଯଥା ସୋମଃ ସୋଶ୍ବମେଧଂ ଚ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-80-64 (19011)
ବରଦାନଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ବିଷ୍ଣୋର୍ଦୁର୍ବାସସା ଯତ୍ର ବରୋ ଦତ୍ତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବରଦାନେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଂଲ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-65 (19012)
ତତୋ ଦ୍ବାରବତୀଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ପିଣ୍ଡାରକେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଲଭେଦ୍ବହୁସୁବର୍ଣକମ୍ ॥ 3-80-66 (19013)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ମହାଭାଗ ପଦ୍ମଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷିତାଃ।
ଅଦ୍ଯାପି ମୁଦ୍ରା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ତଦଦ୍ଭୁତମରିଂଦମ ॥ 3-80-67 (19014)
ତ୍ରିଶୂଲାଙ୍କାନି ପଦ୍ମାନି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ମହାଦେବସ୍ଯ ସାଂନିଧ୍ଯଂ ତତ୍ର ବୈ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-80-68 (19015)
ସାଗରସ୍ଯ ଚ ସିନ୍ଧୋଶ୍ଚ ସଂଗମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଦୁର୍ଲଭମ୍।
ତୀର୍ଥେ ସଲିଲରାଜସ୍ଯ ସ୍ନାତ୍ବା ପ୍ରଯତମାନସଃ ॥ 3-80-69 (19016)
ତର୍ପଯିତ୍ବା ପିତୄନ୍ଦେବାନୃଷୀଂଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ବାରୁଣଂ ଲୋକଂ ଦୀପ୍ଯମାନଂ ସ୍ବତେଜସା ॥ 3-80-70 (19017)
ଶଙ୍କୁକର୍ଣେଶ୍ବରଂ ଦେବମର୍ଚଯିତ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅଶ୍ବମେଧାଦ୍ଦଶଗୁଣଂ ପ୍ରବଦନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-80-71 (19018)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯ ଗଚ୍ଛେତ ଭରତର୍ଷଭ।
ତୀର୍ଥଂ କୁରୁବରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-80-72 (19019)
ଶମୀତି ନାମ୍ନା ବିଖ୍ଯାତଂ ସର୍ବପାପପ୍ରଣାଶନମ୍।
ତତ୍ରବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ଉପାସନ୍ତେ ମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-80-73 (19020)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବାଽର୍ଚଯିତ୍ବା ଚ ରୁଦ୍ରଂ ଦେବଗଣୈର୍ବୃତମ୍।
ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତିଯତ୍ପାପଂ ତତ୍ସ୍ନାତସ୍ଯ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି ॥ 3-80-74 (19021)
ଶମୀ ଚାତ୍ରନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବଦେବୈରଭିଷ୍ଟୁତା।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ହଯମେଧମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-80-75 (19022)
ଗତ୍ବା ଯତ୍ରମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ବିଷ୍ଣୁନା ପ୍ରଭବିଷ୍ଣୁନା।
ପୁରା ଶୌଚଂ କୃତଂରାଜନ୍ହତ୍ବା ଦୈବତକଣ୍ଟକାନ୍ ॥ 3-80-76 (19023)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ବସୋର୍ଧାରାମଭିଷ୍ଟୁତାମ୍।
ଗମନାଦେବତସ୍ଯାଂ ହି ହଯମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-77 (19024)
ସ୍ନାତ୍ବା କୁରୁବରଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଯତାତ୍ମା ସମାହିତଃ।
ତର୍ପ୍ଯ ଦେବାନ୍ପିତୄଂଶ୍ଚୈବ ବିଷ୍ଣୁଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-80-78 (19025)
ତୀର୍ଥେ ଚାତ୍ର ସର ପୁଣ୍ଯଂ ବସୂନାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ଚ ପୀତ୍ବା ଚ ବସୂନାଂ ସଂମତୋଭବେତ୍ ॥ 3-80-79 (19026)
ସିନ୍ଧୂତ୍ତମମିତି ଖ୍ଯାତଂ ସର୍ବପାପପ୍ରଣାଶନମ୍।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଲଭେଦ୍ବହୁସୁବର୍ଣକମ୍ ॥ 3-80-80 (19027)
ବ୍ରହ୍ମତୀର୍ଥଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଶୁଚିଃ ଶୀଲସମନ୍ବିତଃ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକମବାପ୍ନୋତି ଗତିଂ ଚ ପରମାଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-80-81 (19028)
କୁମାରିକାଣାଂ ଶକ୍ରସ୍ଯ ତୀର୍ଥଂ ସିଦ୍ଧନିଷେବିତମ୍।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-80-82 (19029)
ରେଣୁକାଯାଶ୍ଚ ତତ୍ରୈବ ତୀର୍ଥଂ ସିଦ୍ଧନିଷେବିତମ୍।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ଭବେଦ୍ବିପ୍ରୋ ନିର୍ମଲଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମା ଯଥା ॥ 3-80-83 (19030)
ଅଥ ପଞ୍ଚନଦଂ ଗତ୍ବା ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ପଞ୍ଚଯଜ୍ଞାନବାପ୍ନୋତି କ୍ରମଶୋ ଯେଽନୁକୀର୍ତିତାଃ ॥ 3-80-84 (19031)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭୀମାଯାଃ ସ୍ଥାନମୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନ ଯୋନ୍ଯାଂ ବୈ ଭବେଦ୍ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-80-85 (19032)
ଦେବ୍ଯାଃ ପୁତ୍ରୋ ଭବେଦ୍ରାଜଂସ୍ତପ୍ତକୁଣ୍ଡଲଭୂଷଣଃ।
ଗବାଂ ଶତସହସ୍ରସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-80-86 (19033)
ଗିରିକୁଞ୍ଜଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ପିତାମହଂ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-87 (19034)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ବିମଲଂ ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ଅଦ୍ଯାପି ଯତ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମତ୍ସ୍ଯାଃ ସୌବର୍ଣରାଜତାଃ ॥ 3-80-88 (19035)
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ବାସବଂ ଲୋକମାପ୍ନୁଯାତ୍।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଗଚ୍ଛେତ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-80-89 (19036)
ବିତସ୍ତାଂ ଚ ସମାସାଦ୍ଯ ସଂତର୍ପ୍ଯ ପିତୃଦେବତାଃ।
ନରଃ ଫଲମବାପ୍ନୋତି ବାଜପେଯସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-80-90 (19037)
କାଶ୍ମୀରଷ୍ବେବ ନାଗସ୍ଯ ଭବନଂ ତକ୍ଷକସ୍ଯ ଚ।
ବିତସ୍ତାଖ୍ଯମିତି ଖ୍ଯାତଂ ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନମ୍ ॥ 3-80-91 (19038)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ନୂନଂ ବାଜପେଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଗଚ୍ଛେଚ୍ଚ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-80-92 (19039)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ମଲଦାଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତାମ୍।
ପଶ୍ଚିମାଯାଂ ତୁ ସଂଧ୍ଯାଯାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଯଥାବିଧି ॥ 3-80-93 (19040)
ଚରୁଂ ସପ୍ତାର୍ଚିଷେ ରାଜନ୍ଯଥାଶକ୍ତି ନିବେଦଯେତ୍।
ପିତୄଣାମକ୍ଷଯଂ ଦାନଂ ପ୍ରବଦନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-80-94 (19041)
ଋଷଯଃ ପିତରୋ ଦେବା ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସାଂ ଗଣାଃ।
ଗୁହ୍ଯକାଃ କିନ୍ନରା ଯକ୍ଷାଃ ସିଦ୍ଧା ବିଦ୍ଯାଧରା ନରାଃ ॥ 3-80-95 (19042)
ରାକ୍ଷସା ଦିତିଜା ରୁଦ୍ରା ବ୍ରହ୍ମା ଚ ମନୁଜାଧିପ।
ନିଯତଃ ପରମାଂ ଦୀକ୍ଷାମାସ୍ଥାଯାବ୍ଦସହସ୍ରିକୀମ୍ ॥ 3-80-96 (19043)
ବିଷ୍ଣୋଃ ପ୍ରସାଦନଂ କୁର୍ବଂଶ୍ଚରୁଂ ଚ ଶ୍ରପଯଂସ୍ତଥା।
ସପ୍ତଭିଃ ସପ୍ତଭିଶ୍ଚୈବ ଋଗ୍ଭିସ୍ତୁଷ୍ଟାବ କେଶବମ୍ ॥ 3-80-97 (19044)
ଦଦାବଷ୍ଟଗୁଣୈଶ୍ବର୍ଯଂ ତେଷାଂ ତୁଷ୍ଟସ୍ତୁ କେଶବଃ।
ଯଥାଭିଲଷିତାନନ୍ଯାନ୍କାମାନ୍ଦତ୍ବା ମହୀପତେ ॥ 3-80-98 (19045)
ତତ୍ରୈବାନ୍ତର୍ଦଧେ ଦେବୋ ବିଦ୍ଯୁଦଭ୍ରେଷୁ ବୈ ଯଥା।
ନାମ୍ନା ସପ୍ତଚରୁଂ ତେନ ଖ୍ଯାତଂ ଲୋକେଷୁ ଭାରତ ॥ 3-80-99 (19046)
ଗବାଂ ଶତସହସ୍ରେଣ ରାଜସୂଯଶତେନ ଚ।
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରେଣ ଶ୍ରେଯାନ୍ସପ୍ତାର୍ଚିଷେ ଚରୁଃ ॥ 3-80-100 (19047)
ତତୋ ନିବୃତ୍ତୋ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ରୁଦ୍ରଂ ପଦମଥାବିଶେତ୍।
ଅର୍ଚଯିତ୍ବାମହାଦେବମଶ୍ବମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍। 3-80-101 (19048)
ମଣିମନ୍ତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ଏକରାତ୍ରୋପିତୋ ରାଜନ୍ନଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-102 (19049)
ଅଥ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦେବିକାଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍।
ପ୍ରସୂତିର୍ଯତ୍ର ବିପ୍ରାଣାଂ ଶ୍ରୂଯତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-80-103 (19050)
ତ୍ରିଶୂଲପାଣଏଃ ସ୍ଥାନଂ ଚ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଦେବିକାଯାଂ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ସମଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-80-104 (19051)
ଯଥାଶକ୍ତି ଚରୁଂ ତତ୍ର ନିବେଦ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ।
ସର୍ବକାମସମୃଦ୍ଧସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଲଭତେ ଫଲମ୍ ॥ 3-80-105 (19052)
କାମାଖ୍ଯଂ ତତ୍ର ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ତୀର୍ଥଂ ଦେବନିଷେବିତମ୍।
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଭାରତ ॥ 3-80-106 (19053)
ଯଜନଂ ଯାଜନଂ ଚୈବତଥୈବ ବ୍ରହ୍ମବାଲୁକମ୍।
ପୁଷ୍ପାମ୍ଭଶ୍ଚ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ନ ଶୋଚେନ୍ମରଣଂ ଗତଃ ॥ 3-80-107 (19054)
ଅର୍ଧଯୋଜନବିସ୍ତାରାଂ ପଞ୍ଚଯୋଜନମାଯତାମ୍।
ଏତାଂ ହି ଦେବିକାମାହୁଃ ପୁଣ୍ଯାଂ ଦେବର୍ଷିସେବିତାମ୍ ॥ 3-80-108 (19055)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଦୀର୍ଘସତ୍ରଂ ଯଥାକ୍ରମମ୍।
ତତ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବାଃ ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ପରମର୍ଷପଃ।
ଦୀର୍ଘସତ୍ରମୁପାସନ୍ତେ ଦୀକ୍ଷିତା ନିଯତବ୍ରତାଃ ॥ 3-80-109 (19056)
ଗମନାଦେବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦୀର୍ଘସତ୍ରମରିଂଦମ।
ରାଜସୂଯାଶ୍ବମେଧାଭ୍ଯାଂ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଭାରତ ॥ 3-80-110 (19057)
ତତୋ ବିନଶନଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ଗଚ୍ଛତ୍ଯନ୍ତର୍ହିତା ଯତ୍ରମେରୁପୃଷ୍ଠେ ସରସ୍ବତୀ ॥ 3-80-111 (19058)
ଚମସେଽଥ ଶିବୋଦ୍ଭେଦେ ନାଗୋଦ୍ଭେଦେ ଚ ଦୃଶ୍ଯତେ।
`ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଦ୍ଯୋତତେ ଶଶିବତ୍ବଦା।'
ସ୍ନାତ୍ବା ତୁ ଚମସୋଦ୍ଭେଦେ ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-80-112 (19059)
ଶିବୋଦ୍ଭେଦେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଂଲ ଲଭେତ୍।
ନାଗୋଦ୍ଭେଦେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ନାଗଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-80-113 (19060)
ଶଶଯାନଂ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ରତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଶତରୂପପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ନାଃ ପୁଷ୍କରା ଯତ୍ର ଭାରତ ॥ 3-80-114 (19061)
ସରସ୍ବତ୍ଯାଂ ମହାରାଜ ଶତଂ ସଂବତ୍ସରଂ ଚ ତେ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୃତ୍ତାଂ ବୈ କାର୍ତିକୀଂ ସଦା ॥ 3-80-115 (19062)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଦ୍ଯୋତତେ ଶଶିବତ୍ସଦା।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଚୈବ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-80-116 (19063)
କୁମାରକୋଟୀମାସାଦ୍ଯ ନିଯତଃ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ ॥ 3-80-117 (19064)
ଗବାମଯୁତମାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ରୁଦ୍ରକୋଟିଂ ସମାହିତଃ ॥ 3-80-118 (19065)
ପୁରା ଯତ୍ର ମହାରାଜ ମୁନିକୋଟିଃ ସମାଗତା।
ହର୍ଷେଣ ମହତାଽଽବିଷ୍ଟା ରୁଦ୍ରଦର୍ଶନକାଙ୍କ୍ଷଯା ॥ 3-80-119 (19066)
ଅହଂପୂର୍ବମହଂପୂର୍ବଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ବୃଷଭଧ୍ବଜମ୍।
ଏବଂ ସଂପ୍ରସ୍ଥିତା ରାଜନ୍ନୃଷଯଃ କିଲ ଭାରତ ॥ 3-80-120 (19067)
ତତୋ ଯୋଗୀଶ୍ବରେଣାପି ଯୋଗମାସ୍ଥାଯ ଭୂପତେ।
ତେଷାଂ ମନ୍ଯୁପ୍ରଣାଶାର୍ଥମୃଷୀଣାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-80-121 (19068)
ସ୍ରଷ୍ଟା କୋଟୀସ୍ତୁ ରୁଦ୍ରାଣାମୃଷୀଣାମଗ୍ରତଃ ସ୍ଥିତା।
ମଯା ପୂର୍ବତରଂ ଦୃଷ୍ଟ ଇତିତେ ମେନିରେ ପୃଥକ୍ ॥ 3-80-122 (19069)
ତେଷାଂ ତୁଷ୍ଟୋ ମହାଦେବୋ ମୁନୀନାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍।
ଭକ୍ତ୍ଯା ପରମଯା ରାଜନ୍ବରଂ ତେଷାଂ ପ୍ରଦିଷ୍ଟବାନ୍ ॥ 3-80-123 (19070)
ଅଦ୍ଯପ୍ରଭୃତି ଯୁଷ୍ମାକଂ ଧର୍ମବୃଦ୍ଧିର୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ରୁଦ୍ରକୋଟ୍ଯାଂ ନରଃ ଶୁଚିଃ ॥ 3-80-124 (19071)
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସଂଗମଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-80-125 (19072)
ସରସ୍ବତ୍ଯା ମହାପୁଣ୍ଯଂ କେଶବଂ ସମୁପାସତେ।
ଯତ୍ରବ୍ରହ୍ମାହଯୋ ଦେବା ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ ॥ 3-80-126 (19073)
ଅଭିଗଚ୍ଛନ୍ତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୈତ୍ରଶୁକ୍ଲଚତୁର୍ଦଶୀମ୍।
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବିନ୍ଦେଦ୍ବହୁସୁବର୍ଣକମ୍।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-80-127 (19074)
ଋଷୀଣାଂ ଯତ୍ର ସତ୍ରାଣି ସମାପ୍ତାନି ନରାଧିପ।
ତତ୍ରାବସାନମାସାଦ୍ଯ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ । 3-80-128 (19075)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 80 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-80-10 ଅପାବୃତ୍ତୋ ନିବୃତ୍ତଃ। ସଂତୁଷ୍ଟୋ ନିଯତଃ ଶୁଚିରିତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-11 ଅକଲ୍କକଃ ଦମ୍ଭାଦିହୀନଃ ॥ 3-80-20 ନୃଲୋକେ ଦେବଦେବସ୍ଯ ତୀର୍ଥମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-80-27 ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-80-35 ଉପସ୍ପୃଷ୍ଟଂ ସ୍ନାତଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-80-33 ଉଷ୍ଯ ବାସଂ କୃତ୍ବା ॥ 3-80-36 ପୁଣ୍ଯଂ ସ୍ଥାନମୁମାପତେରିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-51 ପିକତୀର୍ଥମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-59 ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ପୁଣ୍ଯଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷିତଃ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-67 ଦମୀତୀତି ପ୍ରମୀତୀତି କ୍ରମେଣ କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-73 ଭଦ୍ରତୁଙ୍ଗଂ ସମାସାଦ୍ଯେତି ଝ. ପାଠଃ। ଅବାପ୍ନୋତି ସୁକୃତୀ ବିରଜାନର ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-81 ଶ୍ରୀକୁଣ୍ଡଂ ତୁଂ ସମାସାଦ୍ଯେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-80-93 ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ବଡବାମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-80-101 ଭଦ୍ରପାଦମୁପବିଶେଦିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-107 ପୁଷ୍ପଜାଯାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-109 ଦକ୍ଷିଣାଭିର୍ଯତବ୍ରତା ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-112 ଚମସେ ଚମସୋଦ୍ଭେଦେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-80-114 ଶତହ୍ରଦଂ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ରେତି କ. ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-80-118 ଗବାଂ ମେଧମବାପ୍ନୋତୀତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 081
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.81. ଅଧ୍ଯାଯଃ 081
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପୁଲସ୍ତ୍ଯେନ ଭୀଷ୍ମଂପ୍ରତି ନାନାତୀର୍ଥମହିମାନୁବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-81-0 (19076)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-81-0x (1986)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରମଭିଷ୍ଟୁତମ୍।
ପାପେଭ୍ଯୋବିପ୍ରମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ତଦ୍ଗତାଃ ସର୍ବଜନ୍ତବଃ ॥ 3-81-1 (19077)
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ଗମିଷ୍ଯାମି କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ବସାମ୍ଯହମ୍।
ଯ ଏବଂ ସତତଂ ବ୍ରୂଯାତ୍ସୋଽପି ପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-81-2 (19078)
ପାଂସବୋଽପିକୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ବାଯୁନା ସମୁଦୀରିତାଃ।
ଅପିଦୁଷ୍କୃତକର୍ମାଣଂ ନଯନ୍ତି ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-81-3 (19079)
ଦକ୍ଷିଣେନ ସରସ୍ବତ୍ଯା ଦୃଷଦ୍ବତ୍ଯୁତ୍ତରେଣ ଚ।
ଯେ ବସନ୍ତି କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ତେ ବସନ୍ତି ତ୍ରିବିଷ୍ଟପେ ॥ 3-81-4 (19080)
ତତ୍ର ମାସଂ ବସେଦ୍ଧୀରଃ ସରସ୍ବତ୍ଯାଂ ଯୁଧାଂବର।
ଯତ୍ରବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ଋଷଯଃ ସିଦ୍ଧଚାରଣାଃ ॥ 3-81-5 (19081)
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସୋ ଯକ୍ଷାଃ ପନ୍ନଗାଶ୍ଚ ମହୀପତେ।
ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷେତ୍ରଂ ମହାପୁଣ୍ଯମଭିଗଚ୍ଛନ୍ତି ଭାରତ ॥ 3-81-6 (19082)
ମନସାଽପ୍ଯଭିକାମସ୍ଯ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ଯୁଧାଂବର।
ପାପାନି ବିପ୍ରଣଶ୍ଯନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-81-7 (19083)
ଗତ୍ବା ହି ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଯୁକ୍ତଃ କରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ କୁରୂଦ୍ବହ।
ରାଜସୂଯାଶ୍ବମେଧାଭ୍ଯାଂ ଫଲମାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-81-8 (19084)
ତତଶ୍ଚ ମନ୍ତୁକଂ ରାଜନ୍ଦ୍ବାରପାଲଂ ମହାବଲମ୍।
ଯକ୍ଷଂ ସମଭିବାଦ୍ଯୈବ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-9 (19085)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ବିଷ୍ଣୋ ସ୍ଥାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ସତତଂ ନାମ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯତ୍ରସନ୍ନିହିତୋ ହରିଃ ॥ 3-81-10 (19086)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବାଽର୍ଚଯିତ୍ବା ଚ ତ୍ରିଲୋକପ୍ରଭବଂ ହରିମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ବିଷ୍ଣୁଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-81-11 (19087)
ତତଃ ପରିପ୍ଲବଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମାତିରାତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଭାରତ ॥ 3-81-12 (19088)
ପୃଥିବୀତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ତତଃ ଶାଲୂକିନୀ ଗତ୍ବା ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ ॥ 3-81-13 (19089)
ଦଶାଶ୍ବମେଧେ ସ୍ନାତ୍ବା ଚ ତଦେବ ଫଲମାପ୍ନୁଯାତ୍।
ସର୍ପଦର୍ବୀଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନାଗାନାଂ ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-81-14 (19090)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି ନାଗଲୋକଂ ଚ ବିନ୍ଦତି।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଦ୍ବାରପାଲମରୁନ୍ତୁକମ୍ ॥ 3-81-15 (19091)
ତତ୍ରୋଷ୍ଯ ରଜନୀମେକାଂ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ତତଃ ପଞ୍ଚନଦଂ ଗତ୍ବା ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ ॥ 3-81-16 (19092)
କୋଟିତୀର୍ଥମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ହଯମେଧଫଂଲ ଲଭେତ୍।
ଅଶ୍ବିନୋସ୍ତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ରୂପବାନମିଜାଯତେ ॥ 3-81-17 (19093)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ବାରାହଂ ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ବିଷ୍ଣୁର୍ବାରାହରୂପେଣ ପୂର୍ବଂ ଯତ୍ର ସ୍ଥିତୋ ବିଭୁଃ ॥ 3-81-18 (19094)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ତତୋ ଜଯନ୍ତ୍ଯାଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୋମତୀର୍ଥଂ ସମାବିଶେତ୍ ॥ 3-81-19 (19095)
ସ୍ନାତ୍ବା ଫଲମବାପ୍ନୋତି ରାଜସୂଯସ୍ଯ ମାନବଃ।
ଏକହଂସେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-20 (19096)
ଶତଶୌଚଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ପୌଣ୍ଡରୀକମବାପ୍ନୋତି କୃତଶୌଚୋ ଭବେଚ୍ଚ ସଃ ॥ 3-81-21 (19097)
ତତୋ ମୁଞ୍ଜବଟଂ ନାମ ସ୍ଥାଣୋଃ ସ୍ଥାନଂ ମହାତ୍ମନଃ।
ଉପୋଷ୍ଯ ରଜନୀମେକାଂ ଗାଣପତ୍ଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-81-22 (19098)
ତତ୍ରୈବ ଚ ମହାରାଜ ଯକ୍ଷିଣୀ ଲୋକବିଶ୍ରୁତା।
ତାଂ ଚାଭିଗମ୍ଯରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବାନ୍କାମାନବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-81-23 (19099)
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରସ୍ ତଦ୍ଦ୍ବାରଂ ବିଶ୍ରୁତଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯ ତୀର୍ଥସେବୀ ସମାହିତଃ ॥ 3-81-24 (19100)
ସଂମିତେ ପୁଷ୍କରାଣାଂ ଚ ସ୍ନାତ୍ବାଽର୍ଚ୍ଯ ପିତୃଦେବତାଃ।
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ରାମେଣ କୃତଂ ତତ୍ସୁମହାତ୍ମନା ॥ 3-81-25 (19101)
କୃତକୃତ୍ଯୋ ଭବେଦ୍ରାଜନ୍ନଶ୍ବମେଧଂ ଚ ବିନ୍ଦତି।
ତତୋ ରାମହ୍ରଦାନାର୍ଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥସେବୀ ସମାହିତଃ ॥ 3-81-26 (19102)
ତତ୍ରରାମେଣ ରାଜେନଦ୍ରତରସା ଦୀପ୍ତତେଜସା।
କ୍ଷତ୍ରମୁତ୍ସାଦ୍ ବୀରେଣ ହ୍ରଦାଃ ପଞ୍ଚ ନିବେଶିତାଃ ॥ 3-81-27 (19103)
ପୂରଯିତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ରୁଧିରେଣେତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ପିତରସ୍ତର୍ପିତାଃ ସର୍ବେ ତଥୈବ ପ୍ରପିତାଗହାଃ ॥ 3-81-28 (19104)
ତତସ୍ତେ ପିତରଃ ପ୍ରୀତା ରାମମୂଚୁର୍ନରାଧିପ।
ରାମରାମ ମହାଭାଗ ପ୍ରୀତାଃ ସ୍ମ ତବ ଭାର୍ଗବ ॥ 3-81-29 (19105)
ଅନଯା ପିତୃଭକ୍ତ୍ଯା ଚ ବିକ୍ରମେଣ ଚ ତେ ବିଭୋ।
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ଭଦ୍ରଂ ତେ କିମିଚ୍ଛସି ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-81-30 (19106)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ରାମ ପ୍ରହରତାଂବରଃ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ବାକ୍ଯଂ ପିତୄନ୍ସ ଗଗନେ ସ୍ଥିତାନ୍ ॥ 3-81-31 (19107)
ଭବନ୍ତୋ ଯଦି ମେ ପ୍ରୀତା ଯଦ୍ଯନୁଗ୍ରାହ୍ଯତା ମଯି।
ପିତୃପ୍ରସାଦାଦିଚ୍ଛେଯଂ ତପଃସ୍ବାଧ୍ଯଯନଂ ପୁନଃ ॥ 3-81-32 (19108)
ଯଚ୍ଚ ରୋଷାଭିଭୂତେନ କ୍ଷତ୍ରମୁତ୍ସାଦିତଂ ମଯା।
ତତଶ୍ଚ ପାପାନ୍ମୁଚ୍ଯେଯଂ ଯୁଷ୍ମାକଂ ତେଜସାଽପ୍ଯହମ୍ ॥ 3-81-33 (19109)
ହ୍ରଦାଶ୍ଚ ତୀର୍ଥଭୂତା ମେ ଭବେଯୁର୍ଭୁବି ବିଶ୍ରୁତାଃ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଶୁଭଂ ବାକ୍ଯଂ ରାମସ୍ଯ ପିତରସ୍ତଦା ॥ 3-81-34 (19110)
ପ୍ରତ୍ଯୂଚୁଃ ପରମପ୍ରୀତା ରାମଂ ହର୍ପସମନ୍ବିତାଃ।
ତପସ୍ତେ ବର୍ଧତାଂ ଭୂଯଃ ପିତୃଭକ୍ତ୍ଯା ବିଶେଷତଃ ॥ 3-81-35 (19111)
ଯଚ୍ଚ ରୋପାଭିଭୂତେନ କ୍ଷତ୍ରମୁତ୍ସାଦିତଂ ତ୍ବଯା।
ତତଶ୍ଚ ପାପାନ୍ମୁକ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ପାତିତାସ୍ତେ ସ୍ବକର୍ମଭିଃ ॥ 3-81-36 (19112)
ହ୍ରଦାଶ୍ଚ ତବ ତୀର୍ଥତ୍ବଂ ଗମିଷ୍ଯନ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ।
ହ୍ରଦେଷୁ ତେଷୁ ଯଃ ସ୍ନାତ୍ବା ପିତୄନ୍ସଂତର୍ପଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-81-37 (19113)
ପିତରସ୍ତସ୍ ବୈ ପ୍ରୀତା ଦାସ୍ଯନ୍ତି ଭୁବି ଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଈପ୍ସିତଂ ଚ ମନଃକାମଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଶାଶ୍ବତମ୍ ॥ 3-81-38 (19114)
ଏବଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବରାନ୍ରାଜନ୍ରାମସ୍ଯ ପିତରସ୍ତଦା।
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଭାରଗ୍ବଂ ପ୍ରୀତ୍ଯା ତତ୍ରୈବାନ୍ତର୍ହିତାସ୍ତତଃ ॥ 3-81-39 (19115)
ଏବଂ ରାମହ୍ରଦାଃ ପୁଣ୍ଯା ଭାର୍ଗବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ସ୍ନାତ୍ବା ହ୍ରହେଷୁ ରାମସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଶୁଚିବ୍ରତଃ ॥ 3-81-40 (19116)
ରାମମଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଲଭେଦ୍ବହୁ ସୁବର୍ଣକମ୍।
ବଂଶମୂଲକମାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥସେବୀ କୁରୂଦ୍ବହ ॥ 3-81-41 (19117)
ସ୍ବବଂଶମୁଦ୍ଧରେଦ୍ରାଜନ୍ସ୍ନାତ୍ବା ବୈ ବଂଶମୂଲକେ।
କାଯଶୋଧନମାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥଂ ଭରତସତ୍ତମ ॥
ଶରୀରଶୁଦ୍ଧିଃ ସ୍ନାତସ୍ଯ ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ନ ସଂଶଯଃ। 3-81-42 (19118)
ଶରୀରଶୁଦ୍ଧିଃ ସ୍ନାତସ୍ଯ ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ନ ସଂଶଯଃ।
ଶୁଦ୍ଧଦେହଶ୍ଚ ସଂଯାତି ଯୁଭାଁଲ୍ଲୋକାନନୁତ୍ତମାନ୍ ॥ 3-81-43 (19119)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଲୋକା ଯତ୍ରୋଦ୍ଧୃତାଃ ପୂର୍ବଂ ବିଷ୍ଣୁନା ପ୍ରଭବିଷ୍ଣୁନା ॥ 3-81-44 (19120)
ଲୋକୋଦ୍ଧାରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯପୂଜିତମ୍।
ସ୍ନାତ୍ବା ତୀର୍ଥବରେ ରାଜଁଲ୍ଲୋକାନୁଦ୍ଧରତେ ସ୍ବକାନ୍ ॥ 3-81-45 (19121)
ଶ୍ରୀତୀର୍ଥଂ ଚ ସମାସାଦ୍ଯ ସ୍ନାତ୍ବା ନିଯତମାନସଃ।
ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ପିତୄନ୍ଦେବାନ୍ବିନ୍ଦତେ ଶ୍ରିଯମୁତ୍ତମାମ୍ ॥ 3-81-46 (19122)
କପିଲାତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବାଽର୍ଚଯିତ୍ବା ଚ ପିତୄନ୍ସ୍ବାନ୍ଦୈବତାନ୍ଯପି ॥ 3-81-47 (19123)
କପିଲାନାଂ ସହସ୍ରସ୍ଯ ଫଲଂବିନ୍ଦତି ମାନବଃ।
ସୂର୍ଯତୀର୍ଥଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସ୍ନାତ୍ବା ନିଯତମାନସଃ ॥ 3-81-48 (19124)
ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ପିତୄନ୍ଦେବାନୁପବାସପରାଯଣଃ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି ସୂର୍ଯଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-81-49 (19125)
ଗବାଂ ଭଗବନାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥସେବୀ ଯଥାକ୍ରମମ୍।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବାଣୋ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-50 (19126)
ଶଙ୍ଖିନୀତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥସେବୀ କୁରୂଦ୍ବହ।
ଦେବ୍ଯାସ୍ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଲଭତେ ରୂପମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-81-51 (19127)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ରଦ୍ବାରପାଲମରୁନ୍ତୁକମ୍।
ତଚ୍ଚ ତୀର୍ଥଂ ସରସ୍ବତ୍ଯାଂ ଯକ୍ଷେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-81-52 (19128)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ନଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମାବର୍ତଂ ନରୋତ୍ତମଃ ॥ 3-81-53 (19129)
ବ୍ରହ୍ମାବର୍ତେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୁତୀର୍ଥକମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-81-54 (19130)
ତତ୍ରସନ୍ନିହିତା ନିତ୍ଯଂ ପିତରୋ ଦୈବତୈଃ ସହ।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ ॥ 3-81-55 (19131)
ଅଶ୍ବମେଧମାବାପ୍ନୋତି ପିତୃଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ତତୋମ୍ବୁମତ୍ଯାଂ ଧର୍ମଜ୍ଞ ସୁତୀର୍ଥକମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-81-56 (19132)
କୋଶେଶ୍ବରସ୍ଯ ତୀର୍ଥେଷୁ ସ୍ନାତ୍ବା ଭରତସତ୍ତମ।
ସର୍ବବ୍ଯାଧିବିନିର୍ମୁକ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-81-57 (19133)
ମାତୃତୀର୍ଥଂ ଚ ତତ୍ରୈବ ଯତ୍ରସ୍ନାତସ୍ଯ ଭାରତ।
ପ୍ରଜା ବିବର୍ଧତେ ରାଜନ୍ନ ତନ୍ବୀଂ ଶ୍ରିଯମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-81-58 (19134)
ତତଃ ଶୀତବନଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ତୀର୍ଥଂ ତତ୍ରମହାରାଜ ମହଦନ୍ଯତ୍ର ଦୁର୍ଲଭମ୍ ॥ 3-81-59 (19135)
ପୁନାତି ଗମନାଦେବ କୁଲମେକଂ ନରାଧିପ।
କେଶାନଭ୍ଯୁକ୍ଷ୍ ବୈ ତସ୍ମିନ୍ପୂତୋ ଭବତି ଭାରତ ॥ 3-81-60 (19136)
ତୀର୍ଥଂ ତତ୍ର ମହାରାଜ ଶ୍ବାନଲୋମାପହଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଯତ୍ର ବିପ୍ରା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବିଦ୍ବାଂସସ୍ତୀର୍ଥତତ୍ପରାଃ ॥ 3-81-61 (19137)
ଗତିଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପରମାଂ ସ୍ନାତ୍ବା ଭରତସତ୍ତମ।
ଶ୍ବାନଲୋମାପନଯନେ ତୀର୍ଥେ ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-81-62 (19138)
ପ୍ରାଣାଯାମୈର୍ନିର୍ହରନ୍ତି ସ୍ବଲୋମାନି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାଃ।
ପୂତାତ୍ମାନଶ୍ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ରପ୍ରଯାନ୍ତି ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-81-63 (19139)
ଦଶାଶ୍ବମେଧିକଂ ଚୈବ ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ମହୀପତେ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଗଚ୍ଛେତ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-81-64 (19140)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମାନୁଷଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଯତ୍ର କୃଷ୍ଣମୃଗା ରାଜନ୍ବ୍ଯାଧେନ ପରିପୀଡିତାଃ ॥ 3-81-65 (19141)
ବିଗାହ୍ଯ ତସ୍ମିନ୍ସରସି ମାନୁଷତ୍ବମୁପାଗତାଃ।
ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ ॥ 3-81-66 (19142)
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ।
ମାନୁଷସ୍ଯ ତୁ ପୂର୍ବେଣ କ୍ରୋଶମାତ୍ରେ ମହୀପତେ ॥ 3-81-67 (19143)
ଆପଗା ନାମ ବିଖ୍ଯାତା ନଦୀସିଦ୍ଧନିଷେବିତା।
ଶ୍ଯାମାକଭୋଜନଂ ତତ୍ରଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ମାନବଃ ॥ 3-81-68 (19144)
ଦେବାନ୍ପିତୄନ୍ସମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଫଲଂ ମହତ୍।
ଏକସ୍ମିନ୍ଭୋଜିତେ ବିପ୍ରେ କୋଟିର୍ଭବତି ଭୋଜିତା ॥ 3-81-69 (19145)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବାଽର୍ଚଯିତ୍ବା ଚ ପିତୃନ୍ବୈ ଦୈବତାନି ଚ।
ଉଷିତ୍ବା ରଜନୀମେକାମଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-70 (19146)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସ୍ଥାନମୁତ୍ତମମ୍।
ବ୍ରହ୍ମୋଦୁମ୍ବରମିତ୍ଯେବ ପ୍ରକାଶଂ ଭୁବି ଭାରତ ॥ 3-81-71 (19147)
ତତ୍ରସପ୍ତର୍ଷିକୁଣ୍ଡେଷୁ ସ୍ନାତସ୍ ଯନରପୁଙ୍ଗବ।
କେଦାରେ ଚୈବରାଜେନ୍ଦ୍ରକପିଞ୍ଜଲମହାମୁନେଃ ॥ 3-81-72 (19148)
ବ୍ରହ୍ମାଣମଧିଗତ୍ବା ଚ ଶୁଚିଃ ପ୍ରଯତମାନସଃ।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-81-73 (19149)
କପିଞ୍ଜଲସ୍ଯ କେଦାରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଅନ୍ତର୍ଧାନମବାପ୍ନୋତି ତପସା ଦଗ୍ଧକିଲ୍ବିଷଃ ॥ 3-81-74 (19150)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶଙ୍କରଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍।
କୃଷ୍ଣପକ୍ଷେ ଚତୁର୍ଦଶ୍ଯାମଭିଗମ୍ଯ ବୃଷଧ୍ବଜମ୍ ॥ 3-81-75 (19151)
ଲଭେତ ସର୍ବକାମାନ୍ହି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ତିସ୍ରଃ କୋଟ୍ଯସ୍ତୁ ତୀର୍ଥାନାଂ ଶଙ୍କରେ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-81-76 (19152)
ରୁଦ୍ରକୋଟ୍ଯାଂ ତଥା କୂପେ ହ୍ରଦେଷୁ ଚ ମହୀପତେ।
ଶୁଦ୍ଧାସ୍ପଦଂ ଚ ତତ୍ରୈବ ତୀର୍ଥଂ ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-81-77 (19153)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବାଽର୍ଚଯିତ୍ବା ଚ ଦୈବତାନି ପିତୄନଥ।
ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୋତି ବାଜପେଯଂ ଚ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-81-78 (19154)
କିଂଦାନେ ଚ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା କିଂଜପ୍ଯେ ଚ ମହୀପତେ।
ଅପ୍ରମେଯମବାପ୍ନୋତି ଦାନଂ ଜପ୍ଯଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-81-79 (19155)
କଲଶ୍ଯାଂ ବାର୍ଯୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମସ୍ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-81-80 (19156)
ଶଂକରସ୍ଯ ତୁ ପୂର୍ବେଣ ନାରଦସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ତୀର୍ଥଂ କୁରୁକୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଜାନନ୍ତେତି ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-81-81 (19157)
ତତ୍ରତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ପ୍ରାଣାନୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଭାରତ।
ନାରଦେନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତୋ ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମାନନ୍ ॥ 3-81-82 (19158)
ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷେ ଦଶମ୍ଯାଂ ଚ ପୁଣ୍ଡରୀକଂ ସମାବିଶେତ୍।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ପୌଣ୍ଡରୀକଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-83 (19159)
ତତସ୍ତ୍ରିବିଷ୍ଟପଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ତତ୍ର ବୈତରଣୀ ପୁଣ୍ଯା ନଦୀ ପାପପ୍ରଣାଶିନୀ ॥ 3-81-84 (19160)
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବାଽର୍ଚଯିତ୍ବା ଚ ଶୂଲପାଣିଂ ବୃଷଧ୍ବଜମ୍।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଗଚ୍ଛେତ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-81-85 (19161)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଫଲକୀବନମୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ର ଦେବାଃ ସଦା ରାଜନ୍ଫଲକୀବନମାଶ୍ରିତାଃ ॥ 3-81-86 (19162)
ତପଶ୍ଚରନ୍ତି ବିପୁଲଂ ବହୁବର୍ଷସହସ୍ରକମ୍।
ଦୃଷଦ୍ବତ୍ଯାଂ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ତର୍ପଯିତ୍ବା ଚ ଦେବତାଃ ॥ 3-81-87 (19163)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମାତିରାତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଫଲଂ ବିନ୍ଦତି ଭାରତ।
ତୀର୍ତେ ଚ ସର୍ବଦେବାନାଂ ସ୍ନାତ୍ବା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-81-88 (19164)
ଗୋସହସ୍ରସ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଫଲଂ ବିନ୍ଦତି ମାନବଃ।
ପାଣିସ୍ବାତେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ତ୍ବା ତର୍ପଯିତ୍ବା ଚ ଦେବତାଃ ॥ 3-81-89 (19165)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମାତିରାତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଫଲଂ ବିନ୍ଦତି ଭାରତ।
ରାଜସୂଯମାବାପ୍ନୋତି ଋଷିଲୋକଂ ଚ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-81-90 (19166)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ରକଂ ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ର ତୀର୍ଥାନି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ରିତାନି ମହାତ୍ମନା ॥ 3-81-91 (19167)
ବ୍ଯାସେନ ନୃପଶାର୍ଦୂଲ ଦ୍ବିଜାର୍ଥମିତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ସର୍ବତୀର୍ଥେଷୁ ସ ସ୍ନାତି ମିଶ୍ରକେ ସ୍ନାତି ଯୋ ନରଃ ॥ 3-81-92 (19168)
ତତୋ ବ୍ଯାସବନଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ମନୋଜବେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-93 (19169)
ଗତ୍ବା ମଧୁବଟୀଂ ଚୈବ ଦେବ୍ଯାଃ ସ୍ଥାନଂ ନରଃ ଶୁଚିଃ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବାଽର୍ଚଯିତ୍ବା ଚ ପିତୄନ୍ଦେବାଂଶ୍ଚ ପୂରୁଷଃ ॥ 3-81-94 (19170)
ସ ଦେବ୍ଯା ସମନୁଜ୍ଞାତୋ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍।
କୌଶିକ୍ଯାଃ ସଂଗମେ ଯସ୍ତୁ ଦୃଷଦ୍ବତ୍ଯାଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 3-81-95 (19171)
ସ୍ନାତି ବୈ ନିଯତାହାର ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ।
ତତୋ ବ୍ଯାସସ୍ଥଲୀ ନାମ ଯତ୍ରବ୍ଯାସେନ ଧୀମତା ॥ 3-81-96 (19172)
ପୁତ୍ରଶୋକାଭିତପ୍ତେନ ଦେହତ୍ଯାଗେ କୃତା ମତିଃ।
ତତୋ ଦେବୈସ୍ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୁନରୁତ୍ଥାପିତସ୍ତଦା ॥ 3-81-97 (19173)
ଅଭିଗତ୍ବା ସ୍ଥଲୀଂ ତସ୍ଯ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍।
କିଂଦତ୍ତଂ କୂପମାସାଦ୍ଯ ତିଲପ୍ରସ୍ଥଂ ପ୍ରଦାଯ ଚ ॥ 3-81-98 (19174)
ଗଚ୍ଛେତ ପରମାଂ ସିଦ୍ଧିମୃଣୈର୍ମୁକ୍ତଃ କୁରୂଦ୍ବହ।
ବେଦୀତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-99 (19175)
ଅହସ୍ଛ ସୁଦିନଂ ଚୈବ ଦ୍ବେ ତୀର୍ଥେ ଲୋକବିଶ୍ରୁତେ।
ତଯୋଃ ସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ସୂର୍ଯଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-81-100 (19176)
ମୃଗଧୂମଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ଗଙ୍ଗାଯାଂ ନୃପସତ୍ତମ ॥ 3-81-101 (19177)
ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ମହାଦେବମଶ୍ବମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ଦେବ୍ଯାସ୍ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-102 (19178)
ତତୋ ବାମନକଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ତତ୍ରବିଷ୍ଣୁପଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ଚ ବାମନମ୍ ॥ 3-81-103 (19179)
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ବିଷ୍ଣୁଲୋକଂ ସ ଗଚ୍ଛତି।
କୁଲପୁନେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ପୁନାତି ସ୍ବକୁଲଂ ତତଃ ॥ 3-81-104 (19180)
ପବନସ୍ଯ ହ୍ରଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ମରୁତାଂ ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନଖ୍ଯାଘ୍ର ବିଷ୍ଣୁଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-81-105 (19181)
ଅମରାଣାଂ ହ୍ରଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ସମଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯାମରାଧିପମ୍।
ଅମରାଣାଂ ପ୍ରଭାବେନ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-81-106 (19182)
ଶାଲିହୋତ୍ରସ୍ଯ ତୀର୍ଥେ ଚ ଶାଲିଶୂର୍ପେ ଯଥାବିଧି।
ସ୍ନାତ୍ବା ନରବରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-107 (19183)
ଶ୍ରୀକୁଞ୍ଜଂ ଚ ସରସ୍ବତ୍ଯାସ୍ତୀର୍ଥଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-108 (19184)
ତତୋ ନୈମିପକୁଞ୍ଜଂ ଚ ସମାସାଦ୍ଯ କୁରୂଦ୍ବହ।
ଋଷଯଃ କିଲ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନୈମିଷେଯାସ୍ତପସ୍ବିନଃ ॥ 3-81-109 (19185)
ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ଗତାଃ ପୁରା।
`ତତ୍ର ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବାଜିମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍।'
ତତଃ କୁଞ୍ଜଃ ସରସ୍ବତ୍ଯାଃ କୃତୋ ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-81-110 (19186)
ଋପୀଣାମବକାଶଃ ସ୍ଯାଦ୍ଯଥା ତୁଷ୍ଟିକରୋ ମହାନ୍।
କନ୍ଯାତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବାଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-111 (19187)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ କନ୍ଯାତୀର୍ଥମନୁତ୍ତମମ୍।
କନ୍ଯାତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-112 (19188)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମଣସ୍ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ରବର୍ଣାବରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଲଭତେ ନରଃ ॥ 3-81-113 (19189)
ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ଚ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଗଚ୍ଛେତ ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେନ୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସୋମତୀର୍ଥମନତ୍ତମମ୍ ॥ 3-81-114 (19190)
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ସୋମଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ସପ୍ତସାରସ୍ବତଂ ତୀର୍ଥଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେନ୍ନରାଧିପ ॥ 3-81-115 (19191)
ଯତ୍ର ମଙ୍କଣକଃ ସିଦ୍ଧୋ ମହର୍ଷିର୍ଲୋକବିଶ୍ରୁତଃ।
ପୁରା ମଙ୍କଣକୋ ରାଜନ୍କୁଶାଗ୍ରେଣେତି ନଃଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-81-116 (19192)
କ୍ଷତଃ କିଲ କରେ ରାଜଂସ୍ତସ୍ଯ ଶାକରସୋଽସ୍ରବତ୍।
ସ ବୈ ଶାକରସଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହର୍ଷାବିଷ୍ଟଃ ପ୍ରନୃତ୍ତବାନ୍ ॥ 3-81-117 (19193)
ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରନୃତ୍ତେ ତୁ ସ୍ଥାବରଂ ଜଙ୍ଗମଂ ଚ ଯତ୍।
ପ୍ରନୃତ୍ତମୁଭଯଂ ବୀର ତେଜସା ତସ୍ଯ ମୋହିତମ୍ ॥ 3-81-118 (19194)
ବ୍ରହ୍ମାଦିଭିଃ ସୁରୈ ରାଜନୃଷିଭିଶ୍ଚ ତପୋଧନୈଃ।
କ୍ଷିପ୍ତୋ ବୈ ମହାଦେବ ଋଷେରର୍ଥେ ନରାଧିପ ॥ 3-81-119 (19195)
ନାଯଂ ନୃତ୍ଯେଦ୍ଯଥା ଦେବ ତଥା ନ୍ବଂ କର୍ତୁମର୍ହସି।
ତଂ ପ୍ରନୃତ୍ତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ହର୍ଷାବିଷ୍ଟେନ ଚେତସା।
ସୁରାଣାଂ ହିତକାମାର୍ଥମୃଷିଂ ଦେବୋଽଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-81-120 (19196)
ଭୋଭୋ ମହର୍ଷେ ଧର୍ମଜ୍ଞ କିମର୍ଥଂ ନୃତ୍ଯତେ ଭବାନ୍।
ହର୍ଷସ୍ଥାନଂ କିମର୍ଥଂ ବା ତବାଦ୍ଯ ମୁନିପୁଙ୍ଗବ ॥ 3-81-121 (19197)
ଋଷିରୁବାଚ। 3-81-122x (1987)
ତପସ୍ବିନୋ ଧର୍ମପଥେ ସ୍ଥିତସ୍ଯ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
କିଂ ନ ପଶ୍ଯସି ମେ ବ୍ରହ୍ମନ୍କରାଚ୍ଛାକରସଂ ସ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-81-122 (19198)
ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽହଂ ପ୍ରନୃତ୍ତୋଽହଂ ହର୍ଷେଣ ମହତାଽନ୍ବିତଃ।
ତଂ ପ୍ରହସ୍ଯାବ୍ରବୀଦ୍ଦେବ ଋଷିଂ ରାଗେଣ ମୋହିତମ୍ ॥ 3-81-123 (19199)
ଅହଂ ତୁ ବିସ୍ମଯଂ ବିପ୍ର ନ ଗଚ୍ଛାମୀତି ପଶ୍ଯ ମାମ୍।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ମହାଦେବେନ ଧୀମତା ॥ 3-81-124 (19200)
ଅଙ୍ଗୁଲ୍ଯଗ୍ରେଣ ରାଜେନ୍ଦ୍ରସ୍ବାଙ୍ଗୁଷ୍ଠସ୍ତାଡିତୋଽନଘ।
ତତୋ ଭସ୍ମ କ୍ଷତାଦ୍ରାଜନ୍ନିର୍ଗତଂ ହିମସନ୍ନିଭମ୍ ॥ 3-81-125 (19201)
ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ରୀଡିତୋ ରାଜନ୍ସ ମୁନିଃ ପାଦଯୋର୍ଗତଃ।
ନାନ୍ଯଦ୍ଦେବାତ୍ପରଂ ମେନେ ରୁଦ୍ରାତ୍ପରତରଂ ମହତ୍ ॥ 3-81-126 (19202)
ସୁରାସୁରସ୍ଯ ଜଗତୋ ଗତିସ୍ତ୍ବମସି ଶୂଲଧୃତ୍।
ତ୍ବଯା ସର୍ବମିଦଂ ସୃଷ୍ଟଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ସଚରାଚରମ୍ ॥ 3-81-127 (19203)
ତ୍ବମେବ ସର୍ବାନ୍ଗ୍ରସସି ପୁନରେବ ଯୁଗକ୍ଷଯେ।
ଦେବୈରପି ନ ଶକ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ପରିଜ୍ଞାତୁଂ କୁତୋ ମଯା ॥ 3-81-128 (19204)
ତ୍ବଯି ସର୍ବେ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସୁରା ବ୍ରହ୍ମାଦଯୋଽନଘ।
ସର୍ବସ୍ତ୍ବମସି ଲୋକାନାଂ କର୍ତାକାରଯିତା ଚ ହ ॥ 3-81-129 (19205)
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ସୁରାଃ ସର୍ବେ ନିବସନ୍ତ୍ଯକୁତୋଭଯାଃ।
ଏବଂ ସ୍ତୁତ୍ବା ମହାଦେବମୃଷିର୍ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-81-130 (19206)
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହାଦେବ ତପୋ ମେ ନ କ୍ଷରେତ ବୈ।
ତତୋ ଦେବଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-81-131 (19207)
ତପସ୍ତେ ବର୍ଧତାଂ ବିପ୍ର ମତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ସହସ୍ରଶଃ।
ଆଶ୍ରମେ ଚେହ ବତ୍ସ୍ଯାମି ତ୍ବଯା ସହ ମହାମୁନେ ॥ 3-81-132 (19208)
ସପ୍ତସାରସ୍ବତେ ସ୍ନାତ୍ବା ଅର୍ଚଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଯେ ତୁ ମାମ୍।
ନ ତେଷାଂ ଦୁର୍ଲଭଂ କିଂଚିଦିହ ଲୋକେ ପରତ୍ର ଚ ॥ 3-81-133 (19209)
ସାରସ୍ବତଂ ଚ ତେ ଲୋକଂ ଗମିଷ୍ଯନ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାଦେବସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-81-134 (19210)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-81-135x (1988)
ତତସ୍ତ୍ବୌଶନସଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଯତ୍ରବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ ॥ 3-81-135 (19211)
କାର୍ତିକେଯଶ୍ଚ ଭଗବାଂସ୍ତ୍ରିସଂଧ୍ଯଂ କିଲ ଭାରତ।
ସାନ୍ନିଧ୍ଯମକରୋନ୍ନିତ୍ଯଂ ଭାର୍ଗବପ୍ରିଯକାମ୍ଯଯା ॥ 3-81-136 (19212)
କପାଲମୋଚନଂ ତୀର୍ଥଂ ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନମ୍।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-81-137 (19213)
ଅଗ୍ନିତୀର୍ଥଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରର୍ଷଭ।
ଅଗ୍ନିଲୋକମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସୁମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-81-138 (19214)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯ ତତ୍ରୈବ ତୀର୍ଥଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 3-81-139 (19215)
ବ୍ରହ୍ମଯୋନିଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଶୁଚିଃ ପ୍ରଯତମାନସଃ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-81-140 (19216)
ପୁନାତ୍ଯାସପ୍ତମଂ ଚୈବ କୁଲଂ ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ରସଂଶଯଃ।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-81-141 (19217)
ପୃଥୂଦକମିତି ଖ୍ଯାତଂ କାର୍ତିକେଯସ୍ଯ ବୈ ନୃପ।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ ॥ 3-81-142 (19218)
ଅଜ୍ଞାନାଜ୍ଜ୍ଞାନତୋ ବାଽପିସ୍ତ୍ରିଯା ବା ପୁରୁଷେଣ ବା।
ଯତ୍କିଂଚିଦଶୁଭଂ କର୍ମ କୃତଂ ମାନୁଷବୁଦ୍ଧିନା ॥ 3-81-143 (19219)
ତତ୍ସର୍ବଂ ନଶ୍ଯତେ ତତ୍ର ସ୍ନାତମାତ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ।
ଅଶ୍ବମେଧଫଲଂ ଚାସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-81-144 (19220)
ପୁଣ୍ଯମାହୁଃ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରାତ୍ସରସ୍ବତୀ।
ସରସ୍ବତ୍ଯାଶ୍ଚ ତୀର୍ଥାନି ତୀର୍ଥେଭ୍ଯଶ୍ ପୃଥୂଦକମ୍ ॥ 3-81-145 (19221)
ଉତ୍ତମେ ସର୍ବତୀର୍ଥାନାଂ ଯସ୍ତ୍ଯଜେଦାତ୍ମନସ୍ତନୁମ୍।
ପୃଥୂଦକେ ଜପ୍ଯପରୋ ନୈବ ଶ୍ବୋ ମରଣଂ ତପେତ୍ ॥ 3-81-146 (19222)
ଗୀତଂ ସନତ୍କୁମାରେଣ ବ୍ଯାସେନ ଚ ମହାତ୍ମନା।
ବେଦେ ଚ ନିଯତଂ ରାଜନ୍ନଭିଗଚ୍ଛେତ୍ପୃଥୂଦକମ୍ ॥ 3-81-147 (19223)
ପୃଥୂଦକାତ୍ତୀର୍ଥତମଂ ନାନ୍ଯତ୍ତୀର୍ଥଂ କୁରୂଦ୍ବହ।
ତନ୍ମେଧ୍ଯଂ ତତ୍ପବିତ୍ରଂ ଚ ପାବନଂ ଚ ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-81-148 (19224)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ଦିବଂ ଯାନ୍ତି ଯେଽପି ପାପକୃତୋ ନରାଃ।
ପୃଥୂଦକେ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଏବମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-81-149 (19225)
ମଧୁସ୍ରବଂ ଚ ତତ୍ରୈବ ତୀର୍ଥଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-150 (19226)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତୀର୍ଥଂ ଦେବ୍ଯା ଯଥାକ୍ରମମ୍।
ସରସ୍ବତ୍ଯାରୁଣାଯାଶ୍ଚ ସଂଗମେ ଲୋକବିଶ୍ରୁତେ ॥ 3-81-151 (19227)
ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତଃ ସ୍ନାତ୍ବା ମୁଚ୍ଯତେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯଯା।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମାତିରାତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଫଲଂ ବିନ୍ଦତି ମାନବଃ ॥ 3-81-152 (19228)
ଆସପ୍ତମଂ କୁଲଂ ଚୈବ ପୁନାତି ଭରତର୍ଷଭ।
ଅବତୀର୍ଣଂ ଚ ତତ୍ରୈବ ତୀର୍ଥଂ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ ॥ 3-81-153 (19229)
ବିପ୍ରାଣାମନୁକମ୍ପାର୍ଥଂ ଶାର୍ଙ୍ଗିଣା ନିର୍ମିନଂ ପୁରା।
ବ୍ରତୋପନଯନାଭ୍ଯାଂ ଚାପ୍ଯୁପବାସେନ ବାଽପ୍ଯୁତ ॥ 3-81-154 (19230)
କ୍ରିଯାମନ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ସଂଯୁକ୍ତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସ୍ଯାନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
କ୍ରିଯାମନ୍ତ୍ରବିହୀନୋଽପି ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରର୍ଷଭ।
ଚୀର୍ଣବ୍ରତୋ ଭବେଦ୍ବିଦ୍ବାନ୍ଦୃଷ୍ଟମେତତ୍ପୁରାତନୈଃ ॥ 3-81-155 (19231)
ସମୁଦ୍ରାଶ୍ଚାପି ଚତ୍ବାରଃ ସମାନୀତାଶ୍ ଦର୍ଭିଣା।
ତେଷୁ ସ୍ନାତୋ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-81-156 (19232)
ଫଲାନି ଗୋସହସ୍ରାଣାଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ବିନ୍ଦତେ ଚ ସଃ।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ତୀର୍ଥଂ ଶତସହସ୍ରକମ୍ ॥ 3-81-157 (19233)
ସାହସ୍ରକଂ ଚ ତତ୍ରୈବ ଦ୍ବେ ତୀର୍ଥେ ଲୋକବିଶ୍ରୁତେ।
ଉଭଯୋର୍ହି ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସରସ୍ରଫଂଲ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-158 (19234)
ଦାନଂ ବାଽପ୍ଯୁପବାସୋ ବା ସହସ୍ରଗୁଣିତଂ ଭବେତ୍।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ରେଣୁକାତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-81-159 (19235)
ତୀର୍ତାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-160 (19236)
ବିମୋଚନମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଜିତମନ୍ଯୁର୍ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ପ୍ରତିଗ୍ରହକୃତୈର୍ଦୋଷୈଃ ସର୍ବୈଃ ସ ପରିମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-81-161 (19237)
ତତଃ ପଞ୍ଚବଟୀଂ ଗତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ପୁଣ୍ଯେନ ମହତା ଯୁକ୍ତଃ ସତାଂ ଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-81-162 (19238)
ଯତ୍ରଯୋଗେଶ୍ବରଃ ସ୍ଥାଣୁଃ ସ୍ବଯମେବ ବୃଷଧ୍ବଜଃ।
ତମର୍ଚଯିତ୍ବା ଦେବେଶଂ ଗମନାଦେବ ସିଦ୍ଧ୍ଯତି ॥ 3-81-163 (19239)
ତୈଜସଂ ବାରୁଣଂ ତୀର୍ଥଂ ଦୀପ୍ଯମାନଂ ସ୍ବତେଜସା।
ଯତ୍ର ରବ୍ରହ୍ମାଦିଭିର୍ଦୈର୍ବୈର୍ଋଷିଭିଶ୍ଚ ତପୋଧନୈଃ ॥ 3-81-164 (19240)
ସୈନାପତ୍ଯେନ ଦେବାନାମଭିଷିକ୍ତୋ ଗୁହସ୍ତଦା।
ତୈଜସସ୍ଯ ତୁ ପୂର୍ବେଣ କୁରୁତୀର୍ଥଂ କୁରୂଦ୍ବହ ॥ 3-81-165 (19241)
କୁରୁତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-81-166 (19242)
ସ୍ବର୍ଗଦ୍ବାରଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେନ୍ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ସ୍ବର୍ଗଲୋକମବାପ୍ନୋତି ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-81-167 (19243)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେଦନରକଂ ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-81-168 (19244)
ତତ୍ରବ୍ରହ୍ମା ସ୍ବଯଂ ନିତ୍ଯଂ ଦେବୈଃ ସହ ମହୀପତେ।
ଅନ୍ବାସ୍ତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ନାରାଯଣପୁରୋଗମୈଃ ॥ 3-81-169 (19245)
ସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ ତତ୍ରରାଜେନ୍ଦ୍ର ରୁଦ୍ରପତ୍ନ୍ଯାଃ କୁରୂଦ୍ବହ।
ଅଭିଗମ୍ଯ ଚ ତାଂ ଦେବୀଂ ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-81-170 (19246)
ତତ୍ରୈବ ଚ ମହାରାଜ ବିଶ୍ବେଶ୍ବରମୁମାପତିମ୍।
ଅଭିଗମ୍ଯ ମହାଦେବଂ ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବକିଲ୍ବିଷୈଃ ॥ 3-81-171 (19247)
ନାରାଯଣଂ ଚାଭିଗମ୍ଯ ପଦ୍ମନାଭମରିଂଦମ।
ରାଜମାନୋ ମହାରାଜ ବିଷ୍ଣୁଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-81-172 (19248)
ତୀର୍ଥେଷୁ ସର୍ବଦେବାନାଂ ସ୍ନାତଃ ସ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ସର୍ବଦୁଃଖୈଃ ପରିତ୍ଯକ୍ତୋ ଦ୍ଯୋତତେ ଶଶିବନ୍ନରଃ ॥ 3-81-173 (19249)
ତତଃ ସ୍ବସ୍ତିପୁରଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-81-174 (19250)
ପାବନଂ ତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ତର୍ପଯେତ୍ପିତୃଦେବତାଃ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମସ୍ଯ ଯତ୍ରସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଭାରତ ॥ 3-81-175 (19251)
ଗଙ୍ଗାହ୍ରଦଶ୍ଚ ତତ୍ରୈବ କୂପଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ତିସ୍ରଃ କୋଟ୍ଯସ୍ତୁ ତୀର୍ଥାନାଂ ତସ୍ମିନ୍କୂପେ ମହୀପତେ ॥ 3-81-176 (19252)
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ।
ଆପଗାଯାଂ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-81-177 (19253)
ଗାଣପତ୍ଯମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍।
ତତଃ ସ୍ଥାଣୁବଟଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-81-178 (19254)
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ସ୍ଥିତୋ ରାତ୍ରିଂ ରୁଦ୍ରଲୋକମବାପ୍ନଯାତ୍।
ବଦରୀକାନନଂ ଗଚ୍ଛେଦ୍ବସିଷ୍ଠସ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଗତଃ ॥ 3-81-179 (19255)
ବଦରୀଂ ଭକ୍ଷଯେତ୍ତତ୍ର ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ସମ୍ଯଗ୍ଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣି ବଦରୀଂ ଭକ୍ଷଯେତ୍ତୁ ଯଃ ॥ 3-81-180 (19256)
ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତସ୍ତେନ ଭବେତ୍ତୁଲ୍ଯୋ ନରାଧିପ।
ଇନ୍ଦ୍ରମାର୍ଗଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ ॥ 3-81-181 (19257)
ଅହୋରାତ୍ରୋପବାସେନ ଶକ୍ରଲୋକେ ମହୀଯତେ।
ଏକରାତ୍ରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଏକରାତ୍ରୋଷିତୋ ନରଃ ॥ 3-81-182 (19258)
ନିଯତଃ ସତ୍ଯବାଦୀ ଚ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ମହୀଯତେ।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-81-183 (19259)
ଆଦିତ୍ଯସ୍ଯାଶ୍ରମୋ ଯତ୍ର ତେଜୋରାଶେର୍ମହାତ୍ମନଃ।
ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ପୂଜଯିତ୍ବା ବିଭାବସୁଂ ॥ 3-81-184 (19260)
ଆଦିତ୍ଯଲୋକଂ ବ୍ରଜତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍।
ସୋମତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ ॥ 3-81-185 (19261)
ସୋମଲୋକମବାପ୍ନୋତି ନରୋ ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ରସଂଶଯଃ।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଦଧୀଚସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-81-186 (19262)
ତୀର୍ଥଂ ପୁଣ୍ଯତମଂ ରାଜନ୍ପାବନଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଯତ୍ର ସାରସ୍ବତୋ ଯାତଃ ସୋଙ୍ଗିରାସ୍ତପସୋ ନିଧିଃ ॥ 3-81-187 (19263)
ତସ୍ମିସ୍ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବାଜିମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ସାରସ୍ବତୀଂ ଗତିଂ ଚୈବ ଲଭତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-81-188 (19264)
ତତଃ କନ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନିଯତୋ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯବାନ୍।
ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ରାଜନ୍ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ ॥ 3-81-189 (19265)
ଲଭେତ୍କନ୍ଯାଶତଂ ଦିବ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ତୀର୍ଥଂ ସନ୍ନିହତୀମପି ॥ 3-81-190 (19266)
ତତ୍ରବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ।
ମାସିମାସି ସମାଯାନ୍ତି ପୁଣ୍ଯେନ ମହାତାଽନ୍ବିତାଃ ॥ 3-81-191 (19267)
ସନ୍ନିହତ୍ଯାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ରାହୁଗ୍ରସ୍ତେ ଦିବାକରେ।
ଅଶ୍ବମେଧଶତଂ ତେନ ତତ୍ରେଷ୍ଟଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-81-192 (19268)
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଯାନି ତୀର୍ଥାନି ଅନ୍ତରିକ୍ଷଚରାଣି ଚ।
ନଦ୍ଯୋ ହ୍ରଦାସ୍ତଡାଗାଶ୍ଚ ସର୍ବପ୍ରସ୍ରବଣାନି ଚ ॥ 3-81-193 (19269)
ଉଦପାନାନି ବାପ୍ଯଶ୍ଚ ତୀର୍ଥାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ।
ନିଃସଂଶଯମମାବାସ୍ଯାଂ ସମେଷ୍ଯନ୍ତି ନରାଧିପ ॥ 3-81-194 (19270)
ମାସିମାସି ନରବ୍ଯାଘ୍ର ସନ୍ନିହତ୍ଯାଂ ନ ସଂଶଯଃ।
ତୀର୍ଥସନ୍ନିହନାଦେବ ସନ୍ନିହତ୍ଯେତି ବିଶ୍ରୁତା ॥ 3-81-195 (19271)
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ଚ ପୀତ୍ବା ଚ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ।
ଅମାବାସ୍ଯାଂ ତୁ ତତ୍ରୈବ ରାହୁଗ୍ରସ୍ତେ ରଦିବାକରେ ॥ 3-81-196 (19272)
ଯଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ କୁରୁତେ ମର୍ତ୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଫଂଲ ଶୃଣୁ।
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରସ୍ଯ ସମ୍ଯଗିଷ୍ଟସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲମ୍ ॥ 3-81-197 (19273)
ସ୍ନାତ ଏବ ସମାପ୍ନୋତି କୃତ୍ବା ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଚ ମାନବଃ।
ଯତ୍କିଂଚିଦ୍ଦୁଷ୍କୃତଂକର୍ମ ସ୍ତ୍ରିଯା ବା ପୁରୁଷେଣ ବା ॥ 3-81-198 (19274)
ସ୍ନାତମାତ୍ରସ୍ଯ ତତ୍ସର୍ବଂ ନଶ୍ଯତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ପଦ୍ମବର୍ଣେନ ଯାନେ ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-81-199 (19275)
ଅଭିବାଦ୍ଯ ତତୋ ଯକ୍ଷଂ ଦ୍ବାରପାଲଂ ମଚକ୍ରୁକମ୍।
କୋଟିତୀର୍ଥମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଲଭେଦ୍ବହୁସୁବର୍ଣକମ୍ ॥ 3-81-200 (19276)
ଗଙ୍ଗାହ୍ରଦଶ୍ଚ ତତ୍ରୈବ ତୀର୍ଥଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ତତ୍ରସ୍ନାଯୀତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ ॥ 3-81-201 (19277)
ରାଜସୂଯାଶ୍ବମେଧାଭ୍ଯାଂ ଫଲଂ ବିନ୍ଦତି ମାନବଃ।
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ନୈମିଷଂ ତୀର୍ଥମନ୍ତରିକ୍ଷେ ଚ ପୁଷ୍କରମ୍ ॥ 3-81-202 (19278)
ତ୍ରଯାଣାମପି ଲୋକାନାଂ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ପାଂସବୋପି କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରାଦ୍ବାଯୁନା ସମୁଦୀରିତାଃ ॥ 3-81-203 (19279)
ଅପି ଦୁଷ୍କୃତକର୍ମାଣଂ ନଯନ୍ତି ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ଦକ୍ଷିଣେନ ସରସ୍ବତ୍ଯା ଉତ୍ତରେଣ ଦୃଷଦ୍ବତୀମ୍ ॥ 3-81-204 (19280)
ଯେ ବସନ୍ତି କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ତେବସନ୍ତି ତ୍ରିବିଷ୍ଟପେ।
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ଗମିଷ୍ଯାମି କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ବସାମ୍ଯହମ୍।
ଅପ୍ଯେକାଂ ବାଚମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-81-205 (19281)
ବ୍ରହ୍ମବେଦୀ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ପୁଣ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସେବିତମ୍।
ତସ୍ମିନ୍ବସନ୍ତି ଯେ ମର୍ତ୍ଯା ନ ତେ ଶୋଚ୍ଯାଃ କଥଂଚନ ॥ 3-81-206 (19282)
ତରନ୍ତୁକାରନ୍ତୁକଯୋର୍ଯଦନ୍ତରଂ
ରାମହ୍ରଦାନାଂ ଚ ମଚକ୍ରୁକସ୍ଯ ଚ।
ଏତତ୍କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରସମନ୍ତପଞ୍ଚକଂ
ପିତାମହସ୍ଯୋତ୍ତରବେଦିରୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-81-207 (19283)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 81 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-81-7 କୁତ୍ସିତଂ ରୌତୀତି କୁରୁ ତସ୍ଯ କ୍ଷେପଣାତ୍ରାଯତ ଇତି କୁରୁକ୍ଷେତ୍ର ପାପନିବର୍ତକମ୍ ॥ 3-81-9 ତତଶ୍ଚ ମନ୍ତୁକଂ ରାଜନ୍ନିତି ଧ. ପାଠଃ। ତତୋ ମଚକ୍ରୁକଂ ନାମେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-81-63 ପ୍ରାଣାଯାମୈର୍ହରନ୍ତୀହ ଶ୍ବାନଲୋମା ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମା ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-81-125 ହିମସନ୍ନିଭ ଅତିଶ୍ବେତମିକ୍ଷୁବିକାରଂ ଖଣ୍ଡଶର୍କରାଖ୍ଯମ୍ ॥ 3-81-192 ସନ୍ନିହତ୍ଯାଂ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 082
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.82. ଅଧ୍ଯାଯଃ 082
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପୁଲସ୍ତ୍ଯେନ ଭୀଷ୍ମଂପ୍ରତି ନାନାତୀର୍ଥମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-82-0 (19284)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-82-0x (1989)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେନ୍ମହାରାଜ ଧର୍ମତୀର୍ଥମନୁତ୍ତମମ୍।
[ଯତ୍ର ଧର୍ମୋ ମହାଭାଗସ୍ତପ୍ତବାନୁତ୍ତମଂ ତପଃ ॥
ତେନ ତୀର୍ଥଂ କୃତଂପୁଣ୍ଯଂ ସ୍ବେନ ନାମ୍ନା ଚ ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥] 3-82-1 (19285)
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ଧର୍ମଶୀଲ ସମାହିତଃ।
ଆସପ୍ତମଂ କୁଲଂ ଚୈବ ପୁନୀତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-2 (19286)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଜ୍ଞାନପାବନମୁତ୍ତମମ୍।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି ମୁନିଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-3 (19287)
ସୌଗନ୍ଧିକବନଂ ରାଜଂସ୍ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ମାନବଃ।
ତତ୍ରବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ ॥ 3-82-4 (19288)
ସିଦ୍ଧଚାରଣଗନ୍ଧର୍ବାଃ କିନ୍ନରାଶ୍ଚ ମହୋରଗାଃ।
କତଦ୍ବନଂ ପ୍ରବିଶନ୍ନେବ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-82-5 (19289)
ତତଶ୍ଚାପି ସରିଚଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠା ନଦୀନାମୁତ୍ତମା ନଦୀ।
ପ୍ଲକ୍ଷା ଦେବୀ ସ୍ମୃତା ରାଜନ୍ପୁଣ୍ଯା ଦେବୀ ସରସ୍ବତୀ ॥ 3-82-6 (19290)
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ବଲ୍ମୀକାନ୍ନିଃ ସୃତେଜଲେ।
ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ପିତୄନ୍ଦେବାନଶ୍ବମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-7 (19291)
କବେରାଧ୍ଯୁଷିତଂ ନାମ ତତ୍ର ତୀର୍ଥଂ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍।
ପଟ୍ସୁ ଶମ୍ଯାନିପାତେଷୁ ବଲ୍ମୀକାଦିତି ନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 3-82-8 (19292)
କପିଲାନାଂ ସହସ୍ରଂ ଚ ବାଜିମେଧଂ ଚ ବିନ୍ଦତି।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଦୃଷ୍ଟମେତତ୍ପୁରାତନେ ॥ 3-82-9 (19293)
ସୁଗନ୍ଧାଂ ଶତକୁମ୍ଭାଂ ଚ ପଞ୍ଚଯକ୍ଷାଂ ଚ ଭାରତ।
ଅଭିଗମ୍ଯ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-82-10 (19294)
ତ୍ରିଶୂଲଖାତଂ ତତ୍ରୈବ ତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ଭାରତ।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ।
ଗାଣପତ୍ଯଂ ଚ ଲଭତେ ଦେହଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-11 (19295)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦେବ୍ଯାଃ ସ୍ଥାନଂ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଶାକମ୍ଭରୀତି ବିଖ୍ଯାତା ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତା ॥ 3-82-12 (19296)
ଦିବ୍ଯଂ ବର୍ଷସହସ୍ରଂ ହି ଶାକେନ କିଲ ସୁବ୍ରତା।
ଆହାରଂ ସା କୃତବତୀ ମାସିମାସି ନରାଧିପ ॥ 3-82-13 (19297)
ଋଷଯୋଽଭ୍ଯାଗତାସ୍ତତ୍ରଦେବ୍ଯା ଭକ୍ତ୍ଯା ତପୋଧନାଃ।
ଆତିଥ୍ଯଂ ଚ କୃତଂ ତେଷାଂ ଶାକେନ କିଲ ଭାରତ।
ତତଃ ଶାକମ୍ଭରୀତ୍ଯେବ ନାମ ତସ୍ଯାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-82-14 (19298)
ଶାକମ୍ଭରୀଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ତ୍ରିରାତ୍ରମୁଷିତଃ ଶାକଂ ଭକ୍ଷଯିତ୍ବା ନରଃ ଶୁଚିଃ ॥ 3-82-15 (19299)
ଶାକାହାରସ୍ଯ ଯତ୍କିଂଚିଦ୍ବର୍ଷୈର୍ଦ୍ବାଦଶଭିଃ କୃତମ୍।
ତତ୍ଫଲଂ ତସ୍ଯ ଭବତି ଦେବ୍ଯାଶ୍ଛନ୍ଦେନ ଭାରତ ॥ 3-82-16 (19300)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ସୁବର୍ଣାଖ୍ଯଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ତତ୍ର ବିଷ୍ଣୁଃ ପ୍ରସାଦାର୍ଥଂ ରୁଦ୍ରକମାରାଧଯତ୍ପୁରା ॥ 3-82-17 (19301)
ବରାଂଶ୍ଚ ସୁବର୍ହୂଲ୍ଲେଭେ ଦୈବତେଷୁ ସୁଦୁର୍ଲଭାନ୍।
ଉକ୍ତଶ୍ଚ ତ୍ରିପୁରଘ୍ନେନ ପରିତୁଷ୍ଟେନ ଭାରତ ॥ 3-82-18 (19302)
ଅପିଚ ତ୍ବଂ ପ୍ରିଯତରୋ ଲୋକେ କୃଷ୍ଣ ଭବିଷ୍ଯସି।
ତ୍ବନ୍ମୁଖଂ ଚ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ଭବିଷ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-19 (19303)
ତତ୍ରାଭିଗମ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୂଜଯିତ୍ବା ବୃଷଧ୍ବଜମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ଗାଣପତ୍ଯଂ ଚ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-82-20 (19304)
ଧୂମାବତୀଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ମନସା ପ୍ରାର୍ଥିତାନ୍କାର୍ମାଲ୍ଲଭତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-21 (19305)
ଦେବ୍ଯାସ୍ତୁ ଦକ୍ଷିଣାର୍ଧେନ ରଥାବର୍ତୋ ନରାଧିପ।
ତତ୍ରାରୋହେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ମହାଦେବପ୍ରସାଦାଦ୍ଧି ଗଚ୍ଛେତ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-82-22 (19306)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯ ଗଚ୍ଛେତ ଭରତର୍ଷଭ।
ଧାରାଂ ନାମ ମହାପ୍ରାତ୍ର ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନୀମ୍ ॥ 3-82-23 (19307)
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ର ନ ଶୋଚତି ନରାଧିପ।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ନମସ୍କୃତ୍ ମହାଗିରିମ୍ ॥ 3-82-24 (19308)
`ଅଶୀତିଯୋଜନଶତଂ ପୁଷ୍କରଂ ସ୍ବର୍ଗମୁଚ୍ଯତେ।
ଅଶୀତିଂ ଧର୍ମପୃଷ୍ଠାତ୍ତୁ ପ୍ରବଦନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-82-25 (19309)
ଷଷ୍ଟିଂ ପ୍ରଯାଗାଦ୍ରାଜେନ୍ଦ୍ର କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରାତ୍ତୁ ଦ୍ବାଦଶ।
ସଂଯୁକ୍ତମେବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରଂ ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍' ॥ 3-82-26 (19310)
ସ୍ବର୍ଗଦ୍ବାରେଣ ଯତ୍ତୁଲ୍ଯଂ ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରଂ ନ ସଂଶଯଃ।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ କୋଟିତୀର୍ଥେ ସମାହିତଃ ॥ 3-82-27 (19311)
ପୌଣ୍ଡରୀକମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍।
ଉଷ୍ଯୈକାଂ ରଜନୀଂ ତତ୍ର ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-28 (19312)
ସପ୍ତଗଙ୍ଗେ ତ୍ରିଗଙ୍ଗେ ଚ ଶକ୍ରାବର୍ତେ ଚ ତର୍ପଯନ୍।
ଦେବାନ୍ପିତୄଂଶ୍ଚ ବିଧିବତ୍ପୁଣ୍ଯେ ଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-82-29 (19313)
ତତଃ କନସ୍ବଲେ ସ୍ନାତ୍ବା ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-30 (19314)
କପିଲାବଟଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ଉପୋଷ୍ଯ ରଜନୀଂ ତତ୍ର ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-31 (19315)
ନାଗରାଜସ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କପିଲସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ତୀର୍ଥଂ କୁରୁବରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-82-32 (19316)
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ନାଗତୀର୍ଥେ ନରାଧିପ।
କପିଲାନାଂ ସହସ୍ରସ୍ଯ ଫଲଂ ବିନ୍ଦତି ମାନବଃ ॥ 3-82-33 (19317)
ତତୋ ଲଲିତକଂ ଗଚ୍ଛେଚ୍ଛନ୍ତନୋସ୍ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-34 (19318)
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ସ୍ନାତି ଯଃ ସଂଗମେ ନରଃ।
ଦଶାଶ୍ବମେଧାନାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-82-35 (19319)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୁଗନ୍ଧଂ ଲୋକବିଥୁତମ୍।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-82-36 (19320)
ରୁଦ୍ରାବର୍ତଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-37 (19321)
ଗଙ୍ଗାଯାଶ୍ଚ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସରସ୍ବତ୍ଯାଶ୍ଚ ସଂଗମେ।
ସ୍ନାତ୍ବାଽଶ୍ବମେଧଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-38 (19322)
ଭଦ୍ରକର୍ଣଏଶ୍ବରଂ ଗତ୍ବା ଦେବମର୍ଚ୍ଯ ଯଥାବିଧି।
ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୋତି ନାକପୃଷ୍ଠେ ଚ ପୂଜ୍ଯତେ ॥ 3-82-39 (19323)
ତତ କୁବ୍ଜାବତୀଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ରଗୋସହସ୍ରମବାପ୍ନୋତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ନଚ୍ଛତି ॥ 3-82-40 (19324)
ଅରୁନ୍ଧତୀବଟଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ସାମୁଦ୍ରକମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ ॥ 3-82-41 (19325)
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ବିଦ୍ଯାତ୍କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-82-42 (19326)
କବ୍ର୍ହମାବର୍ତଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେଦ୍ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ସୋମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-43 (19327)
ଯମୁନାପ୍ରଭବଂ ଗତ୍ବା ସମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଯାମୁନମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧଫଂଲ ଲବ୍ଧ୍ବା ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-82-44 (19328)
ଦର୍ବୀସଂକ୍ରମଣଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯପୂଜିତମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-45 (19329)
ସିନ୍ଧୋଶ୍ଚ ପ୍ରଭବଂ ଗତ୍ବା ସିଦ୍ଧଗନ୍ଧର୍ବସେବିତମ୍।
ତତ୍ରୋଷ୍ଯ ରଜନୀଃ ପଞ୍ଚ ବିନ୍ଦେଦ୍ବହୁ ସୁବର୍ଣକମ୍ ॥ 3-82-46 (19330)
ଅଥ ବେଦୀଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନରଃ ପରମଦୁର୍ଗମାମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ଗଚ୍ଛେଦୌଶନସୀଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-82-47 (19331)
ଋଷିକୁଲ୍ଯାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବାସିଷ୍ଠଂ ଚୈବଭାରତ।
ବାସିଷ୍ଠୀଂ ସମତିକ୍ରମ୍ଯ ସର୍ବେ ବର୍ଣା ଦ୍ବିଜାତଯଃ ॥ 3-82-48 (19332)
ଋଷିକୁଲ୍ଯାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବିକଲ୍ମଷଃ।
ଦେବାନ୍ପିତୄଂଶ୍ଚାର୍ଚଯିତ୍ବା ଋଷିଲୋକଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-82-49 (19333)
ଯଦି ତତ୍ରବସେନ୍ମାସଂ ଶାକାହାରୋ ନରାଧିପ।
`ଦ୍ବାଦଶାହସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ସ ଲଭତେ ନରଃ' ॥ 3-82-50 (19334)
ଭୃଗୁତୁଙ୍ଗଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବାଜିମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ଗତ୍ବା ବୀରପ୍ରମୋକ୍ଷଂ ଚ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-82-51 (19335)
କୃତ୍ତିକାମଘଯୋଶ୍ଚୈବ ତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ଭାରତ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମାତିରାତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଫଲମାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-82-52 (19336)
ତତ୍ର ସଂଧ୍ଯାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବିଦ୍ଯାତୀର୍ଥମନୁତ୍ତମମ୍।
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଚ ବୈ ବିଦ୍ଯାଂ ଯତ୍ର ତତ୍ରୋପପଦ୍ଯତେ ॥ 3-82-53 (19337)
ମହାଶ୍ରମେ ବସେଦ୍ରାତ୍ରିଂ ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନେ।
ଏକକାଲଂ ନିରାହାରୋ ଲୋକାନାବସତେ ଶୁଭାନ୍ ॥ 3-82-54 (19338)
ଷଷ୍ଠାକାଲୋପବାସେନ ମାସମୁଷ୍ଯ ମହାଲଯେ।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଦାତ୍ମା ବିନ୍ଦେଦ୍ବହୁ ସୁବର୍ଣକମ୍।
ଦଶାପରାନ୍ଦଶପୂର୍ବାନ୍ନରାନୁଦ୍ଧରତେ କୁଲମ୍ ॥ 3-82-55 (19339)
ଅଥ ବେତସିକାଂ ଗତ୍ବା ପିତାମହନିଷେବିତାମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ଗଚ୍ଛେଦୌଶନସୀଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-82-56 (19340)
ଅଥ ସୁନ୍ଦରିକାତୀର୍ଥଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସିଦ୍ଧନିଷେବିତମ୍।
ରୂପସ୍ଯ ଭାଗୀ ଭବତି ଦୃଷ୍ଟମେତତ୍ପୁରାତନୈଃ ॥ 3-82-57 (19341)
ତତୋ ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଗତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ପଦ୍ମବର୍ଣେନ ଯାନେନ ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-82-58 (19342)
ତତସ୍ତୁ ନୈମିଷଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ସିଦ୍ଧନିଷେବିତମ୍।
ତତ୍ର ନିତ୍ଯଂ ନିବସତି ବ୍ରହ୍ମା ଦେବଗଣୈଃ ସହ ॥ 3-82-59 (19343)
ନୈମିଷଂ ମୃଗଯାଣସ୍ ପାପସ୍ଯାର୍ଧଂ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି।
ପ୍ରବିଷ୍ଟମାତ୍ରସ୍ତୁ ନରଃ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-82-60 (19344)
ତତ୍ର ମାସଂ ବସେଦ୍ଧୀରୋ ନୈମିଷେ ତୀର୍ଥତତ୍ପରଃ।
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଯାନି ତୀର୍ଥାନି ତାନି ତୀର୍ଥାନି ନୈଂମିଷେ ॥ 3-82-61 (19345)
କୃତାଭିଷେକସ୍ତତ୍ରୈବ ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ଗବାଂ ମେଧସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଭାରତ।
ପୁନାତ୍ଯାସପ୍ତମଂ ଚୈବ କୁଲଂ ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-82-62 (19346)
ଯସ୍ତ୍ଯଜେନ୍ନୈମିଷେ ପ୍ରାଣାନୁପବାସପରାଯଣଃ।
ସ ମୋଦେତ୍ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଏବମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-82-63 (19347)
ନିତ୍ଯଂ ମେଧ୍ଯଂ ଚ ପୁଣ୍ଯଂ ଚ ନୈମିଷଂ ନୃପସତ୍ତମ ॥ 3-82-64 (19348)
ଗଙ୍ଗୋଦ୍ଭେଦଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ବ୍ରହ୍ମଭୂତୋ ଭବେତ୍ସଦା ॥ 3-82-65 (19349)
ସରସ୍ବତୀଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତର୍ପଯେତ୍ପିତୃଦେବତାଃ।
ସାରସ୍ବତେଷୁ ଲୋକେଷୁ ମୋଦତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-66 (19350)
ତତଶ୍ଚ ବାହୁଦାଂ ଗଚ୍ଛେଦ୍ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ତତ୍ରୋଷ୍ଯ ରଜନୀମେକାଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ।
ଦେବସତ୍ରସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂପ୍ରାପ୍ନୋତି କୌରବ ॥ 3-82-67 (19351)
ତତଃ କ୍ଷୀରବତୀଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ପୁଣ୍ଯାଂ ପୁଣ୍ଯତରୈର୍ବୃତାମ୍।
ପିତୃଦେବାର୍ଚନପରୋ ବାଜପେଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-68 (19352)
ବିମଲାଶୋକମାସାଦ୍ଯ ବ୍ର୍ହମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ତତ୍ରୋଷ୍ଯ ରଜନୀମେକାଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-82-69 (19353)
ଗୋପ୍ରତାରଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ସରଯ୍ବାସ୍ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ଯତ୍ର ରାମୋ ଗତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ସଭୃତ୍ଯବଲବାହନଃ।
ଦେହଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହାରାଜ ତସ୍ଯ ତୀର୍ଥସ୍ଯ ତେଜସା ॥ 3-82-70 (19354)
ରାମସ୍ଯ ଚ ପ୍ରସାଦେନ ବ୍ଯବସାଯାଚ୍ଚ ଭାରତ।
ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋପ୍ରତାରେ ନରାଧିପ।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-82-71 (19355)
ରାମତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋମତ୍ଯାଂ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ପୁନାତି ଚ କୁଲଂ ନରଃ ॥ 3-82-72 (19356)
ଶତସାହସ୍ରକଂ ତୀର୍ଥଂ ତତ୍ରୈବ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-82-73 (19357)
ତତ୍ରୋପସ୍ପର୍ଶନଂ କୃତ୍ବା ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-82-74 (19358)
ରତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନଦ୍ର ଭର୍ତୃସ୍ଥାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-82-75 (19359)
କୋଟିତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ଗୁହଂ ନୃପ।
ଗୋସହସ୍ରଫଂଲ ବିଦ୍ଯାତ୍ତେଜସ୍ବୀ ଚ ଭବେନ୍ନରଃ ॥ 3-82-76 (19360)
ତତୋ ବାରାଣସୀଂ ଗତ୍ବା ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ନୃଷଧ୍ବଜମ୍।
କପିଲାହ୍ରଦେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବାରାଜସୂଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-77 (19361)
ଅବିମୁକ୍ତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଥସେବୀ କୁରୂଦ୍ବହ।
ଦର୍ଶନାଦ୍ଦେବଦେବସ୍ଯ ମୁଚ୍ଯତେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯଯା ॥ 3-82-78 (19362)
ପ୍ରାଣାନୁତ୍ସୃଜ୍ଯତତ୍ରୈବ ମୋକ୍ଷଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ଦୁର୍ଲଭମ୍ ॥ 3-82-79 (19363)
ଗୋମତୀଗଙ୍ଗଯୋଶ୍ଚୈବ ସଂଗମେ ଲୋକବିଶ୍ରୁତେ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-82-80 (19364)
ତତୋ ଗଯାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-82-81 (19365)
ତତ୍ରାକ୍ଷଯବଟୋ ନାମ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତଃ।
ତତ୍ର ଦତ୍ତଂ ପିତୃଭ୍ଯସ୍ତୁ ଭବତ୍ଯକ୍ଷଯମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-82-82 (19366)
ମହାନଦ୍ଯାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ତର୍ପଯେତ୍ପିତୃଦେବତାଃ।
ଅକ୍ଷଯାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଲ୍ଲୋକାନ୍କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-82-83 (19367)
ତତୋ ବ୍ରହ୍ମସରୋ ଗତ୍ବା ଧର୍ମାରଣ୍ଯୋପଶୋଭିତମ୍।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକମବାପ୍ନୋତି ପ୍ରଭାତାମେବ ଶର୍ବରୀମ୍ ॥ 3-82-84 (19368)
ବ୍ରହ୍ମଣା ତତ୍ର ସରସି ଯୂପଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସମୁଚ୍ଛ୍ରିତଃ।
ଯୂପଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣୀକୃତ୍ଯ ବାଜପେଯଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-85 (19369)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଧେନୁକଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଏକରାତ୍ରୋଷିତୋ ରାଜନ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛେତ୍ତିଲଧେନୁକାମ୍ ॥ 3-82-86 (19370)
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ସୋମଲୋକଂ ବ୍ରଜେଦ୍ଭୁବମ୍।
ତତ୍ର ଚିହ୍ନିଂ ମହଦ୍ରାଜନ୍ନଦ୍ଯାପି ସୁମହଦ୍ଭୃଶମ୍ ॥ 3-82-87 (19371)
କପିଲାଯାଃ ସବତ୍ସାଯାଶ୍ଚରନ୍ତ୍ଯାଃ ପର୍ବତେ କୃତମ୍।
ସବତ୍ସାଯାଃ ପଦାନି ସ୍ମ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେଽଦ୍ଯାପି ଭାରତ ॥ 3-82-88 (19372)
ତେଷୂପସ୍ପୃଶ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ରପଦେଷୁ ନୃପସତ୍ତମ।
ଯତ୍କଂଚିଦଶୁଭଂ କର୍ମ ତତ୍ପ୍ରଣଶ୍ଯତି ଭାରତ ॥ 3-82-89 (19373)
ତତୋ ଗୃଧ୍ରବଟଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ସ୍ଥାନଂ ଦେବସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ସ୍ନାଯୀତ ଭସ୍ମନା ତତ୍ର ଅଭିଗମ୍ଯ ବୃଷଧ୍ବଜମ୍ ॥ 3-82-90 (19374)
ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ଭବେଚ୍ଚୀର୍ଣଂ ବ୍ରତଂ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍।
ଇତରେଷାଂ ତୁ ବର୍ଣାନାଂ ସର୍ବପାପଂ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି ॥ 3-82-91 (19375)
ଉଦ୍ଯନ୍ତଂ ଚ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ପର୍ବତଂ ଗୀତନାଦିତମ୍।
ସାବିତ୍ର୍ଯାସ୍ତୁ ପଦଂ ତତ୍ର ଦୃଶ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-82-92 (19376)
ତତ୍ରସଂଧ୍ଯାମୁପାସୀତ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସଂଶିତବ୍ରତଃ।
ଉପାସିତା ଭବେତ୍ସଂଧ୍ଯା ତେନ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକୀ ॥ 3-82-93 (19377)
ଯୋନିଦ୍ବାରଂ ଚ ତତ୍ରୈବ ବିଶ୍ରୁତଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ତତ୍ରାଭିଗମ୍ଯ ମୁଚ୍ଯେତ ପୁରୁଷୋ ଯୋନିସଂକରାତ୍ ॥ 3-82-94 (19378)
କୃଷ୍ଣଶୁକ୍ଲାବୁଭୌ ପକ୍ଷୌ ଗଯାଯାଂ ଯୋ ବସେନ୍ନରଃ।
ପୁନାତ୍ଯାସପ୍ତମଂ ରାଜନ୍କୁଲଂ ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-95 (19379)
ଏଷ୍ଟବ୍ଯା ବହବଃ ପୁତ୍ରା ଯଦ୍ଯେକୋପି ଗଯାଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ଗୌରୀଂ ବା ବରଯେତ୍କନ୍ଯାଂ ନୀଲଂ ବା ବୃଷମୁତ୍ସୃଜେତ୍ ॥ 3-82-96 (19380)
ତତଃ ଫଲ୍ଗୁଂ ବ୍ରଜେଦ୍ରାଜଂସ୍ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ସିଦ୍ଧିଂ ଚ ମହତୀଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-82-97 (19381)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଧର୍ମପ୍ରସ୍ଥଂ ସମାହିତଃ।
ତତ୍ର ଧର୍ମୋ ମହାରାଜ ନିତ୍ଯମାସ୍ତେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-82-98 (19382)
ତତ୍ର କୂପୋଦକଂ କୃତ୍ବା ତେନ ସ୍ନାତଃ ଶୁଚିସ୍ତଥା।
ପିତୄନ୍ଦେବାଂସ୍ତୁ ସଂତର୍ପ୍ଯ ମୁକ୍ତପାପୋ ଦିବଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-82-99 (19383)
ମତଙ୍ଗସ୍ଯାଶ୍ରମସ୍ତତ୍ରମହର୍ଷେର୍ଭାବିତାତ୍ମନଃ ॥ 3-82-100 (19384)
ତଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଶ୍ରୀମଚ୍ଛ୍ରମଶୋକବିନାଶନମ୍।
ଗବାମଯନଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-82-101 (19385)
ଧର୍ମଂ ତତ୍ରାଭିସଂସ୍ପୃଶ୍ଯ ବାଜିମେଧମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-102 (19386)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମସ୍ଥାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ରାଭିଗମ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ରାଜସୂଯାଶ୍ବମେଧାଭ୍ଯାଂ ଫଲଂ ବିନ୍ଦତି ମାନବଃ ॥ 3-82-103 (19387)
ତତୋ ରାଜଗୃହଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ତୀର୍ଥସେବୀ ନରାଧିପ।
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ତତସ୍ତତ୍ରକକ୍ଷୀବାନିବ ମୋଦତେ ॥ 3-82-104 (19388)
ଯକ୍ଷିଣ୍ଯା ନୈତ୍ଯକଂ ତତ୍ର ପ୍ରାଶ୍ନୀନ ପୁରୁଷଃ ଶୁଚିଃ।
ଯକ୍ଷିଣ୍ଯାସ୍ତୁ ପ୍ରସାଦେନ ମୁଚ୍ଯତେ ବ୍ର୍ହମହତ୍ଯଯା ॥ 3-82-105 (19389)
ମଣଇନାଗଂ ତତୋ ଗତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-106 (19390)
ତୈର୍ଥିକଂ ଭୁଞ୍ଜତେ ଯସ୍ତୁ ମଣିନାଗସ୍ ଭାରତ।
ଦଷ୍ଟସ୍ଯାଶୀବିଷେଣାପି ନ ତସ୍ଯ କ୍ରମତେ ବିପମ୍ ॥ 3-82-107 (19391)
ତତ୍ରୋଷ୍ ରଜନୀଭେକାଂ ଗୋସହସ୍ରଫଂଲ ଲଭେତ୍।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ବ୍ରହ୍ମର୍ପେର୍ଗୌତମସ୍ଯ ବନଂ ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-82-108 (19392)
ଅହଲ୍ଯାଯା ହ୍ରଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ବ୍ରଜେତ ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ଅଭିଗମ୍ଯାଶ୍ରମଂ ରାଜନ୍ବିନଦ୍ତେ ଶ୍ରିଯମାତ୍ମନଃ ॥ 3-82-109 (19393)
ତତ୍ରୋଦପାନଂ ଧର୍ମଜ୍ଞ ତ୍ରିପୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୃତ୍ବା ତୁ ବାଜିମେଧମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-110 (19394)
ଜନକସ୍ ତୁ ରାଜର୍ଷେଃ କୂପସ୍ତ୍ରିଦଶପୂଜିତଃ।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୃତ୍ବା ତୁ ବିଷ୍ଣୁଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-111 (19395)
ତତୋ ବିନଶନଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନମ୍।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ସୋମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-112 (19396)
ଗଣ୍ଡକୀଂ ତୁ ସମାସାଦ୍ଯ ସର୍ବତୀର୍ଥଜଲୋଦ୍ଭବାମ୍।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ସୂର୍ଯଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-113 (19397)
କତତୋ ବିଶଲ୍ଯାମାସାଦ୍ଯ ନଦୀଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତାମ୍।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-114 (19398)
ତତୋଽଧିବଙ୍ଗଂ ଧର୍ମଜ୍ଞ ସମାବିଶ୍ଯ ତତୋ ବନମ୍।
ଗୁହ୍ଯକେଷୁ ମହାରାଜ ମୋଦତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-115 (19399)
କମ୍ପନାଂ ତୁ ସମାସଦ୍ଯ ନଦୀଂ ସିଦ୍ଧନିବେଷିତାମ୍।
ପୁଣ୍ଡରୀକମବାପ୍ନୋତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-116 (19400)
ଅଥ ମାହେଶ୍ବରୀଂ ଧାରାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଧରାଧିପ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-82-117 (19401)
ଦିବୌକସାଂ ପୁଷ୍କରିଣୀଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନରାଧିପ।
ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୋତି ବାଜିମେଧଂ ଚ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-82-118 (19402)
ଅଥ ସୋମପଦଂ ଗଚ୍ଛେଦ୍ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ମାହେଶ୍ବରପଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ବାଜିମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-119 (19403)
ତତ୍ରକୋଟୀ ତୁ ତୀର୍ଥାନାଂ ବିଶ୍ରୁତା ଭରତର୍ଷଭ।
କୂର୍ମରୂପେଣ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ହ୍ଯସୁରେଣ ଦୁରାତ୍ମନା ॥ 3-82-120 (19404)
ହ୍ରିଯମାଣା ହୃତା ରାଜନ୍ବିଷ୍ଣୁନା ପ୍ରଭବିଷ୍ଣୁନା।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବୀତ ତୀର୍ଥକୋଟ୍ଯାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-82-121 (19405)
ପୁଣ୍ଡରୀକମବାପ୍ନୋତି ବିଷ୍ଣୁଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥାନଂ ନାରାଯଣସ୍ଯ ଚ ॥ 3-82-122 (19406)
ସଦା ସନ୍ନିହିତୋ ଯତ୍ରବିଷ୍ଣୁର୍ବସତି ଭାରତ।
ଯତ୍ରବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ ॥ 3-82-123 (19407)
ଆଦିତ୍ଯା ବସବୋ ରୁଦ୍ରା ଜନାର୍ଦନମୁପାସତେ।
ଶାଲଗ୍ରାମ ଇତି ଖ୍ଯାତୋ ବିଷ୍ଣୁରଦ୍ଭୁତକର୍ମକଃ ॥ 3-82-124 (19408)
ଅଭିଗମ୍ଯ ତ୍ରିଲୋକେଶଂ ବରଦଂ ବିଷ୍ଣୁମବ୍ଯଯମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ବିଷ୍ଣୁଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-125 (19409)
ତତ୍ରୋପଦାନଂ ଧର୍ମଜ୍ଞ ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନମ୍।
ସମୁଦ୍ରାସ୍ତତ୍ରଚତ୍ବାରଃ କୂପେ ସଂନିହିତାଃ ସଦା।
ତତ୍ରୋପସ୍ପୃଶ୍ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-126 (19410)
ଅଭିଗମ୍ଯ ତ୍ରିଲୋକେଶଂ ବରଦଂ ବିଷ୍ଣୁମବ୍ଯଯମ୍।
ବିରାଜତି ଯଥାସୋମୋ ମେଘୈର୍ମୁକ୍ତୋ ନରାଧିପ ॥ 3-82-127 (19411)
ଜାତିସ୍ମରମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଶୁଚିଃ ପ୍ରଯତମାନସଃ।
ଜାତିସ୍ମରତ୍ବମାପ୍ନୋତି ସ୍ନାତ୍ବା ତତ୍ର ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-128 (19412)
ବଦେଶ୍ବରପୁରଂ ଗତ୍ବା ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ତୁ କେଶବମ୍।
ଈପ୍ସିତାଁଲ୍ଲଭତେ କାମାନୁପବାସାନ୍ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-129 (19413)
ତତସ୍ତୁ ବାମନଂ ଗତ୍ବା ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନମ୍।
ଅଭିଗମ୍ଯ ହରିଂ ଦେବଂ ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-130 (19414)
ଭରତସ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନମ୍ ॥ 3-82-131 (19415)
କୌଶିକୀଂ ତତ୍ର ଗଚ୍ଛେତ ମହାପାପପ୍ରଣାଶିନୀମ୍।
ରାଜସୂଯସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-82-132 (19416)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚମ୍ପକାରଣ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ରୋଷ୍ଯ ରଜନୀମେକାଂ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-133 (19417)
ଅଥ ଜେଷ୍ଠିଲମାସାଦ୍ଯ ତୀର୍ଧଂ ପରମଦୁର୍ଲଭମ୍।
ତତ୍ରୋଷ୍ଯ ରଜନୀମେକାଂ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-134 (19418)
ତତ୍ର ବିଶ୍ବେଶ୍ବରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବ୍ଯା ସହ ମହାଦ୍ଯୁତିମ୍।
ମିତ୍ରାବରୁଣଯୋର୍ଲୋକାନାପ୍ନୋତି ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତସ୍ତତ୍ରଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-135 (19419)
କନ୍ଯାସଂବେଦ୍ଯମାସାଦ୍ଯ ନିଯତୋ ନଯିତାଶନଃ।
ମନୋଃ ପ୍ରଜାପତେର୍ଲୋକାନାପ୍ନୋତି ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-82-136 (19420)
କନ୍ଯାଯାଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଦାନମଣ୍ବପି ଭାରତ।
ତଦକ୍ଷଯ୍ଯମିତି ପ୍ରାହୁର୍ଋଷଯଃ ସଂଶିତବ୍ରତାଃ ॥ 3-82-137 (19421)
ତତୋ ନିର୍ବୀରମାସାଦ୍ଯ ତ୍ରିପୁ ଲୋକେପୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ବିଷ୍ଣୁଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-138 (19422)
ଯେ ତ୍ବିନ୍ଧନଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ନିର୍ବୀରାସଂଗମେ ନରାଃ।
ତେ ଯାନ୍ତି ନରଶାର୍ଦୂଲ ଶକ୍ରଲୋକମନାମଯମ୍ ॥ 3-82-139 (19423)
ତତ୍ରାଶ୍ରମୋ ବସିଷ୍ଠସ୍ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତଃ।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବାଣୋ ବାଜପେଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-140 (19424)
ଦେବକୂଟଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଗଣସେବିତମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-82-141 (19425)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କୌଶିକସ୍ଯ ମୁନେର୍ହ୍ରଦମ୍।
ଯତ୍ର ସିଦ୍ଧିଂ ପରାଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋଥ କୌଶିକଃ ॥ 3-82-142 (19426)
ତତ୍ର ମାସଂ ବସେଦ୍ବୀର କୌଶିକ୍ଯାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ଅଶ୍ବମେଧସ୍ଯ ଯତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ତନ୍ମାସେନାଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-143 (19427)
ସର୍ବତୀର୍ଥବରେ ଚୈବ ଯୋ ବସେତ ମହାହ୍ରଦେ।
ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୋତି ବିନ୍ଦ୍ଯାଦ୍ବହୁ ସୁବର୍ଣକମ୍ ॥ 3-82-144 (19428)
କୁମାରମଭିଗମ୍ଯାଥ ବୀରାଶ୍ରମନିବାସିନମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ନରୋ ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-82-145 (19429)
ଅଗ୍ନିଧାରାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତାମ୍।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବାଣୋ ହ୍ଯଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-146 (19430)
ଅଭିଗମ୍ଯ ମହାଦେବଂ ବରଦଂ ବିଷ୍ଣୁମବ୍ଯଯମ୍।
ପିତାମହସରୋ ଗତ୍ବା ଶୈଲରାଜସମୀପତଃ।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବାଣୋ ହ୍ଯଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-82-147 (19431)
ପିତାମହସ୍ଯ ସରସଃ ପ୍ରସ୍ରୁତା ଲୋକପାବନୀ।
କୁମାରଧାରା ତତ୍ରୈବ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତା ॥ 3-82-148 (19432)
ଯତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା କୃତାର୍ଥୋସ୍ମୀତ୍ଯାତ୍ମାନମବଗଚ୍ଛତି।
ଷଷ୍ଠକାଲୋପବାସେନ ମୁଚ୍ଯତେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯଯା ॥ 3-82-149 (19433)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ତୀର୍ଥସେବନତତ୍ପରଃ।
ଶିଖରଂ ବୈ ମହାଦେବ୍ଯା ଗୌର୍ଯାସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-82-150 (19434)
ସମାରୁହ୍ଯ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ତନକୁଣ୍ଡେଷୁ ସଂବିଶେତ୍।
ସ୍ତନକୁଣ୍ଡମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବାଜପେଯଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-151 (19435)
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବାଣଃ ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ।
ହଯମେଧମବାପ୍ନୋତି ଶକ୍ରଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-152 (19436)
ତାମ୍ରାରୁଣଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ଅଶ୍ବମେମବାପ୍ନୋତି ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-153 (19437)
ନନ୍ଦିନ୍ଯାଂ ଚ ସମାସାଦ୍ଯ କୂପଂ ଦେବନିଷେବିତମ୍।
ନରମେଧସ୍ ଯତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ତଦାପ୍ତୋତି ନରାଧିପ ॥ 3-82-154 (19438)
କାଲିକାସଂଗମେ ସ୍ନାତ୍ବା କୌଶିକ୍ଯରୁଣଯୋର୍ଗତଃ।
ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ରାଜନ୍ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-82-155 (19439)
ଉର୍ବଶୀତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ତତଃ ସୋମାଶ୍ରମଂ ବୁଧଃ।
କୁମ୍ଭକର୍ଣାଶ୍ରମଂ ଗତ୍ବା ପୂଜ୍ଯତେ ଭୁବିମାନବଃ ॥ 3-82-156 (19440)
କୋକାମୁଖମୁପସ୍ପୃଶ୍ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଯତବ୍ରତଃ।
ଜାତିସ୍ମରତ୍ବମାପ୍ନୋତି ଦୃଷ୍ଟମେତତ୍ପୁରାତନୈଃ ॥ 3-82-157 (19441)
ପ୍ରାଙ୍ଗଦୀଂ ଚ ସମାସାଦ୍ଯ କୃତାତ୍ମା ଭବତି ଦ୍ବିଜଃ।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଶକ୍ରଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-82-158 (19442)
ଋଷଭଦ୍ବୀପମାସାଦ୍ଯ ମେଧ୍ଯଂ କ୍ରୌଞ୍ଚନିଷୂଦନମ୍।
ସରସ୍ବତ୍ଯାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବିମାନସ୍ଥୋ ବିରାଜତେ ॥ 3-82-159 (19443)
ଔଦ୍ଦାଲକଂ ମହାରାଜ ତୀର୍ଥଂ ମୁନିନିଷେବିତମ୍।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୃତ୍ବା ବୈ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-82-160 (19444)
ଧର୍ମତୀର୍ଥଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସେବିତମ୍।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ବିମାନସ୍ଥଶ୍ଚ ପୂଜ୍ଯତେ ॥ 3-82-161 (19445)
ଅଥ ପମ୍ପାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଭାଗୀରଥ୍ଯାଂ କୃତୋଦକଃ।
ଦଣ୍ଡାର୍ତମଭିଗତ୍ବା ତୁ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-82-162 (19446)
`ତତୋ ଲେବଲିକାଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ପୁଣ୍ଯାଂ ପୁଣ୍ଯୋପସେବିତାମ୍।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ବିମାନସ୍ଥଶ୍ଚ ପୂଜ୍ଯତେ' ॥ 3-82-163 (19447)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 82 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-82-8 ଶମ୍ଯା ମୁଦ୍ଗରାକୃତିର୍ଯଜ୍ଞୋପକରଣବିଶେଷଃ ସ ବଲବତାକ୍ଷିପ୍ତୋ ଯାବଦ୍ଦୂରଂ ପତେତ୍ ତାବାନ୍ଦେଶଃ ଶମ୍ଯାନିପାତଃ ତେଷୁ ଷଟ୍ସୁ ॥ 3-82-9 ପୁରାତନେ ଭବିଷ୍ଯପୁରାଣାଦୌ ॥ 3-82-16 ଛନ୍ଦେନ ଇଚ୍ଛଯା ॥ 3-82-19 ତ୍ବମୁଖଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରଧାନମ୍ ॥ 3-82-56 ଔଶନସୀଂ ଗତିଂ ଶୁକ୍ରତ୍ବମ୍ ॥ 3-82-71 ବ୍ଯବସାଯାନ୍ନିଶ୍ଚଯାତ୍ ॥ 3-82-105 ନୈତ୍ଯକ ନୈବେଦ୍ଯମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 083
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.83. ଅଧ୍ଯାଯଃ 083
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନାରଦେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଭୀଷ୍ମାଯ ପୁଲସ୍ତ୍ଯୋଦିତତୀର୍ଥମହିମାନୁବାଦପୂର୍ବକମିଷ୍ଟଦେଶଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-83-0 (19448)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-83-0x (1990)
ଅଥ ସନ୍ଧ୍ଯାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସଂବେଦ୍ଯେ ତୀର୍ଥ ଉତ୍ତମେ।
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ନରୋ ବିଦ୍ଯାଂ ଲଭତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-83-1 (19449)
ରାମସ୍ଯ ଚ ପ୍ରସାଦେନ ତୀର୍ଥଂ ରାଜନ୍କୃତଂ ପୁରା।
ତଲ୍ଲୌହିତ୍ଯଂ ସମାସାଦ୍ଯ ବିନ୍ଦ୍ଯାଦ୍ବହୁ ସୁବର୍ଣକମ୍ ॥ 3-83-2 (19450)
କରତୋଯାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ପ୍ରଜାପତିକୃତୋ ବିଧିଃ ॥ 3-83-3 (19451)
ଗଙ୍ଗାଯାସ୍ତତ୍ର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସାଗରସ୍ଯ ଚ ସଙ୍ଗମେ।
ଅଶ୍ବମେଧଂ ଦଶଗୁଣଂ ପ୍ରବଦନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-83-4 (19452)
ଗଙ୍ଗାଯାସ୍ତ୍ବପରଂ ପାରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯଃ ସ୍ନାତି ମାନବଃ।
ତ୍ରିରାତ୍ରମୁଷିତୋ ରାଜନ୍ସର୍ବାନ୍କାମାନବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-83-5 (19453)
ତତୋ ବୈତରଣୀଂ ଗତ୍ବା ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନୀମ୍।
ବିରଜାତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯ ବିରାଜତି ଯଥା ଶଶୀ ॥ 3-83-6 (19454)
ପ୍ରଭବେଚ୍ଚ କୁଲେ ପୁଣ୍ଯେ ସର୍ବପାପଂ ବ୍ଯପୋହତି।
ଗୋସହସ୍ରଫଂଲ ଲବ୍ଧ୍ବା ରପୁନାତି ସ୍ବକୁଲଂ ନରଃ ॥ 3-83-7 (19455)
ଶୋଣସ୍ଯ ଜ୍ଯୋତିରଥ୍ଯାଯାଃ ସଂଗମେ ନିଯତଃ ଶୁଚିଃ।
ତର୍ପଯିତ୍ବା ପିତୄନ୍ଦେବାନଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-8 (19456)
ଶୋଣସ୍ଯ ନର୍ମଦାଯାଶ୍ ପ୍ରଭେଦେ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ବଂଶଗୁଲ୍ମ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବାଚଜିମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-9 (19457)
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ବିନ୍ଦ୍ଯାତ୍କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-83-10 (19458)
କୋସଲାଂ ତୁ ସମାସାଦ୍ଯ କାଲତୀର୍ଥମୁପସ୍ପୃଶେତ୍।
ବୃଷଭୈକାଦଶଫଲଂ ଲଭତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-83-11 (19459)
ପୁଷ୍ପବତ୍ଯାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ପୁନାତି ସ୍ବକୁଲଂ ନୃପ ॥ 3-83-12 (19460)
ତତୋ ବଦରିକାତୀର୍ଥେ ସ୍ନାତ୍ବା ଭରତସତ୍ତମ।
ଦୀର୍ଘମାଯୁରବାପ୍ନୋତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-83-13 (19461)
ତଥା ଚମ୍ପାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଭାଗୀରଥ୍ଯାଂ କୃତୋଦକଃ।
ଦଣ୍ଡାଖ୍ଯମଭିଗମ୍ଯୈବ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-14 (19462)
ଲପେଟିକାଂ ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ପୁଣ୍ଯାଂ ପୁଣ୍ଯୋପଶୋଭିତାମ୍।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ଦେବୈଃ ସର୍ବୈଶ୍ଚ ପୂଜ୍ଯତେ ॥ 3-83-15 (19463)
ତତୋ ମହେନ୍ଦ୍ରମାସାଦ୍ଯ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯନିପେବିତମ୍।
ରାମତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବାଜିମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-16 (19464)
ମତଙ୍ଗସ୍ଯ ତୁ କେଦାରସ୍ତତ୍ରୈବ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-17 (19465)
ଶ୍ରୀପର୍ବତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନଦୀତୀରମୁପସ୍ପୃଶେତ୍।
ରଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ପୂଜଯିତ୍ବା ବୃଷଧ୍ବଜମ୍ ॥ 3-83-18 (19466)
ଶ୍ରୀପର୍ବତେ ମହାଦେବୋ ଦେବ୍ଯା ସହ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ନ୍ଯବସତ୍ପରମପ୍ରୀତୋ ବ୍ରହ୍ମା ଚ ତ୍ରିଦଶୈଃ ସହ ॥ 3-83-19 (19467)
ତତ୍ର ଦେବହ୍ରଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ଶୁଚିଃ ପ୍ରଯତମାନସଃ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-83-20 (19468)
ଋଷଭଂ ପର୍ବତଂ ଗତ୍ବା ପାଣ୍ଡ୍ଯେଷୁ ନୃପପୂଜିତମ୍।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ନାକପୃଷ୍ଠେ ଚ ମୋଦତେ ॥ 3-83-21 (19469)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ କାବେରୀଂ ବୃତାମପ୍ସରସାଂ ଗଣୈଃ।
ତତ୍ରସ୍ନାତ୍ବା ନରୋ ରାଜନ୍ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-22 (19470)
ତତସ୍ତୀରେ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ କନ୍ଯାତୀର୍ଥମୁପସ୍ପୃଶେତ୍।
ତତ୍ତୋଯଂ ସ୍ପୃଶ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-83-23 (19471)
ଅଥ ଗୋକର୍ଣମାସାଦ୍ଯ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ସମୁଦ୍ରମଧ୍ଯେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବଲୋକନମସ୍କୃତମ୍ ॥ 3-83-24 (19472)
ରଯତ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ।
ଭୂତଯକ୍ଷପିଶାଚାଶ୍ଚ କିନ୍ନରାଃ ସମହୋରଗାଃ ॥ 3-83-25 (19473)
ସିଦ୍ଧଚାରଣଗନ୍ଧର୍ବମାନୁଷାଃ ପନ୍ନଗାସ୍ତଥା।
ସରିତଃ ସାଗରାଃ ଶୈଲା ଉପାସନ୍ତ ଉମାପତିମ୍ ॥ 3-83-26 (19474)
ତତ୍ରେଶାନଂ ସମଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ଗାଣପତ୍ଯଂ ଚ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-83-27 (19475)
ଉଷ୍ଯ ଦ୍ବାଦଶରାତ୍ରଂ ତୁ ପୂତାତ୍ମା ଚ ଭବେନ୍ନରଃ ॥ 3-83-28 (19476)
ତତ ଏବ ଚ ଗାଯତ୍ର୍ଯାଃ ସ୍ଥାନଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯପୂଜିତମ୍।
ତ୍ରିରାତ୍ରମୁଷିତସ୍ତତ୍ର ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ନିଦର୍ଶନଂ ଚ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ନରାଧିପ ॥ 3-83-29 (19477)
ଗାଯତ୍ରୀଂ ପଠତେ ଯସ୍ତୁ ଯୋନିସଂକରଜସ୍ତଥା।
ଗାଥା ଚ ଗାଥିକା ଚାପି ତସ୍ଯ ସଂପଦ୍ଯତେ ନୃପ ॥ 3-83-30 (19478)
ଅବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ସାବିତ୍ରୀଂ ପଠତସ୍ତୁ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି ॥ 3-83-31 (19479)
ସଂବର୍ତସ୍ଯ ତୁ ବିପ୍ରର୍ଷେର୍ବାପୀମାସାଦ୍ଯ ଦୁର୍ଲଭାମ୍।
ରୂପସ୍ଯ ଭାଗୀ ଭବତି ସୁଭଗଶ୍ଚ ପ୍ରଜାଯତେ ॥ 3-83-32 (19480)
ତତୋ ବେଣାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ମଯୂରହଂସସଂଯୁକ୍ତଂ ବିମାନଂ ଲଭତେ ନରଃ ॥ 3-83-33 (19481)
ତତୋ ଗୋଦାବରୀଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ସିଦ୍ଧନିଷେବିତାମ୍।
ଗବାଂ ମେଧମବାପ୍ନୋତି ବାସୁକେର୍ଲୋକମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-83-34 (19482)
ବେଣାଯାଃ ସଂଗମେ ସ୍ନାତ୍ବା ବାଜିମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ବରଦାସଂଗମେ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-35 (19483)
ବ୍ରହ୍ମସ୍ଥାନଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ବିନ୍ଦ୍ଯାତ୍ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-83-36 (19484)
କୁଶପ୍ଲବନମାସାଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ତ୍ରିରାତ୍ରମୁଷିତଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଅଶ୍ବମେଧଫଂଲ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-37 (19485)
ତତୋ ଦେବହ୍ରଦେଽରଣ୍ଯେ କୃଷ୍ଣବେଣାଜଲୋଦ୍ଭବେ।
ଜାତିସ୍ମରହ୍ରଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ଭବେଜ୍ଜାତିସ୍ମରୋ ନରଃ।
ଯତ୍ର କ୍ରତୁଶତୈରିଷ୍ଟ୍ବା ଦେବରାଜୋ ଦିବଂ ଗତଃ ॥ 3-83-38 (19486)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ବିନ୍ଦ୍ଯାଦ୍ଗମନାଦେବ ଭାରତ।
ତତଃ ସର୍ବହ୍ରଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-39 (19487)
ତତୋ ବାପୀଂ ମହାପୁଣ୍ଯାଂ ପଯୋଷ୍ଣୀଂ ସରିତାଂ ବରାମ୍।
ପିତୃଦେବାର୍ଚନରତୋ ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-40 (19488)
ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ଯମାସାଦ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଂ ରାଜନ୍ନୁପସ୍ପୃଶେତ୍।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ତସ୍ଯ ସ୍ନାତମାତ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-83-41 (19489)
ଶରଭଙ୍ଗାଶ୍ରମଂ ଗତ୍ବା ଶୁକସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ।
ନ ଦୁର୍ଗତିମବାପ୍ନୋତି ପୁନାତି ଚ କୁଲଂ ନରଃ ॥ 3-83-42 (19490)
ତତଃ ଶୂର୍ପାରକଂ ଗଚ୍ଛେଜ୍ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯନିଷେବିତମ୍।
ରାମତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବିନ୍ଦ୍ଯାଦ୍ବହୁ ସୁବର୍ଣକମ୍ ॥ 3-83-43 (19491)
ସପ୍ତଗୋଦାବରେ ସ୍ନାତ୍ବା ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ମହତ୍ପୁଣ୍ଯମବାପ୍ନୋତି ଦେବଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-83-44 (19492)
ତତୋ ଦେବପଥଂ ଗତ୍ବା ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ଦେବସତ୍ରସ୍ଯ ଯତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ତଦେବାପ୍ନୋତି ମାନବଃ ॥ 3-83-45 (19493)
ତୁଙ୍ଗକାରଣ୍ଯମାସାଦ୍ଯ ବ୍ର୍ହମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ବେଦାନଧ୍ଯାପଯତ୍ତତ୍ର ଋଷିଃ ସାରସ୍ବତଃ ପୁରା ॥ 3-83-46 (19494)
ତତ୍ର ବେଦେଷୁ ନଷ୍ଟେଷୁ ମୁନେରଙ୍ଗିରସଃ ସୁତଃ।
ଋଷୀଣଆମୁତ୍ତରୀଯେଷୁ ସୂପବିଷ୍ଟୋ ଯଥାସୁଖମ୍ ॥ 3-83-47 (19495)
ଓଂକାରେଣ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ସମ୍ଯଗୁଚ୍ଚାରିତେନ ହ।
ଯେନ ଯତ୍ପୂର୍ବମଭ୍ଯସ୍ତଂ ତତ୍ସର୍ବଂ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-83-48 (19496)
ଋଷଯସ୍ତତ୍ର ଦେବାଶ୍ଚ ବରୁଣୋଽଗ୍ନିଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ହରିର୍ନାରାଯଣସ୍ତତ୍ର ମହାଦେବସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 3-83-49 (19497)
ପିତାମହଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଦେବୈଃ ସହ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ଭୃଗୁଂ ନିଯୋଜଯାମାସ ଯାଜନାର୍ଥେ ମହାଦ୍ଯୁତିମ୍ ॥ 3-83-50 (19498)
ତତଃ ସ ଚକ୍ରେ ଭଗବାନୃଷୀଣାଂ ବିଧିବତ୍ତଦା।
ସର୍ବେଷାଂ ପୁନରାଧାନଂ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା ॥ 3-83-51 (19499)
ଆଜ୍ଯଭାଗେନ ତତ୍ରାଗ୍ନୀଂ ତର୍ପଯିତ୍ବା ଯଥାବିଧି।
ଦେବାଃ ସ୍ବଭବନଂ ଯାତା ଋଷଯଶ୍ଚ ଯଥାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-83-52 (19500)
ତଦରଣ୍ଯଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟସ୍ଯ ତୁଙ୍ଗକଂ ରାଜସତ୍ତମ।
ପାପଂ ପ୍ରଣଶ୍ଯତ୍ଯଖିଲଂ ସ୍ତ୍ରିଯା ବା ପୁରୁଷସ୍ଯ ବା ॥ 3-83-53 (19501)
ତତ୍ରମାସଂ ବସେଦ୍ଧୀରୋ ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ବ୍ରଜେଦ୍ରାଜନ୍କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ ॥ 3-83-54 (19502)
ମେଧାବିକଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପିତୄନ୍ଦେବାଂଶ୍ଚ ତର୍ପଯେତ୍।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି ସ୍ମୃତିଂ ମେଧାଂ ଚ ବିନ୍ଦତି ॥ 3-83-55 (19503)
ଅତ୍ର କାଲଞ୍ଚରଂ ଗତ୍ବା ପର୍ବତଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍।
ତତ୍ର ଦେବହ୍ରଦେ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-56 (19504)
ଆତ୍ମାନଂ ସ୍ନାପଯେତ୍ତତ୍ରଗିରୌ କାଲଞ୍ଜରେ ନୃପ।
ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯେତ ନରୋ ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-83-57 (19505)
ତତୋ ଗିରିବରଶ୍ରେଷ୍ଠେ ଚିତ୍ରକୂଟେ ବିଶାଂପତେ।
ମନ୍ଦାକିନୀଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସର୍ବପାପପ୍ରଣାଶିନୀମ୍ ॥ 3-83-58 (19506)
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ କୁର୍ବାଣଃ ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ଗତିଂ ଚ ପରମାଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-83-59 (19507)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଭର୍ତୃସ୍ଥାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ଯତ୍ର ନିତ୍ଯଂ ମହାସେନୋ ଗୁହଃ ସନ୍ନିହିତୋ ନୃପ ॥ 3-83-60 (19508)
ତତ୍ର ଗତ୍ବା ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗମନାଦେବ ସିଧ୍ଯତି।
କୋଟିତୀର୍ଥେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-61 (19509)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯ ଜ୍ଯେଷ୍ଠସ୍ଥାନଂ ବ୍ରଜେନ୍ନରଃ।
ଅଭିଗମ୍ଯ ମହାଦେବଂ ବିରାଜତି ଯଥା ଶଶୀ ॥ 3-83-62 (19510)
ତତ୍ର କୂପେ ମହାରାଜ ବିଶ୍ରୁତା ଭରତର୍ଷଭ।
ସମୁଦ୍ରାସ୍ତତ୍ର ଚତ୍ବାରୋ ନିବସନ୍ତି ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-83-63 (19511)
ତତ୍ରୋପସ୍ପୃଶ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପିତୃଦେବାର୍ଚନେ ରତଃ।
ନିଯତାତ୍ମା ନରଃ ପୂତୋ ଗଚ୍ଛେତ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-83-64 (19512)
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶୃଙ୍ଗବେରପୁରଂ ମହତ୍।
ଯତ୍ରତୀର୍ଣୋ ମହାରାଜ ରାମୋ ଦାଶରଥିଃ ପୁରା ॥ 3-83-65 (19513)
ରକତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ମହାବାହୋ ସ୍ନାତ୍ବା ପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ।
ଗଙ୍ଗାଯାଂ ତୁ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ ॥ 3-83-66 (19514)
ବିଧୂତପାପ୍ମା ଭବତି ବାଜପେଯଂ ଚ ବିନ୍ଦତି।
ତତୋ ମୁଞ୍ଜବଟଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ସ୍ଥାନଂ ଦେବସ୍ଯ ଧୀମତଃ ॥ 3-83-67 (19515)
ଅଭିଗମ୍ଯ ମହାଦେବମଭିବାଦ୍ଯ ଚ ଭାରତ।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ ଯଗାଣପତ୍ଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-83-68 (19516)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ତୁ ଜାହ୍ନବ୍ଯାଂ ସ୍ନାତ୍ବା ପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ।
ତତୋ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଯାଗମୃଷିସଂସ୍ତୁତମ୍ ॥ 3-83-69 (19517)
ଯତ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ଦିଶଶ୍ଚ ସଦିଗୀଶ୍ବରାଃ।
ଲୋକପାଲାଶ୍ଚ ସାଧ୍ଯାଶ୍ଚ ପିତରୋ ଲୋକସଂମତାଃ ॥ 3-83-70 (19518)
ସନତ୍କୁମାରପ୍ରମୁଖାସ୍ତଥୈବ ପରମର୍ଷଯଃ।
ଅଙ୍ଗିରଃପ୍ରମୁଖାଶ୍ଚୈବ ତଥା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯୋଽମଲାଃ ॥ 3-83-71 (19519)
ତଥା ନାଗାଃ ସୁପର୍ଣଶ୍ଚ ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚକ୍ରଚରାସ୍ତଥା।
ସରିତଃ ସାଗରାଶ୍ଚୈବ ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସୋଽପି ଚ ॥ 3-83-72 (19520)
ହରିଶ୍ଚ ଭଗବାନାସ୍ତେ ପ୍ରଜାପତିପୁରସ୍କୃତଃ।
ତତ୍ର ତ୍ରୀଣ୍ଯଗ୍ନିକୁଣ୍ଡାନି ଯେଷାଂ ମଧ୍ଯେନ ଜାହ୍ନବୀ ॥ 3-83-73 (19521)
ପ୍ରଯାଗାଦଭିନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତା ସର୍ବତୀର୍ଥପୁରସ୍କୃତା।
ତପନସ୍ଯ ସୁତା ଦେବୀ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତା ॥ 3-83-74 (19522)
ଯମୁନା ଗଙ୍ଗଯା ସାର୍ଧଂ ସଂଗତା ଲୋକପାବନୀ।
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ମଧ୍ଯଂ ପୃଥିବ୍ଯା ଜଘନଂ ସ୍ମୃତମ୍ ॥ 3-83-75 (19523)
ପ୍ରଯାଗଂ ଜଘନସ୍ଥାନମୁପସ୍ଥମୃଷଯୋ ବିଦୁଃ।
ପ୍ରଯାଗଂ ସପ୍ରତିଷ୍ଠାନଂ କମ୍ବଲାଶ୍ବତରୌ ତଥା ॥ 3-83-76 (19524)
ତୀର୍ଥଂ ଭୋଗବତୀ ଚୈବ ବେଦିରେଷା ପ୍ରଜାପତେଃ।
ତତ୍ରବେଦାଶ୍ଚ ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ମୂର୍ତିମନ୍ତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-83-77 (19525)
ପ୍ରଜାପତିମୁପାସନ୍ତେ ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ।
ଯଜନ୍ତେ କ୍ରତୁଭିର୍ଦେବାସ୍ତଥା ଚକ୍ରଧରା ନୃପାଃ ॥ 3-83-78 (19526)
ତତଃ ପୁଣ୍ଯତମଂ ନାମ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଭାରତ।
ପ୍ରଯାଗଂ ସର୍ବତୀର୍ଥେଭ୍ଯଃ ପ୍ରବଦନ୍ତ୍ଯଧିକଂ ବିଭୋ ॥ 3-83-79 (19527)
ଶ୍ରବଣାତ୍ତସ୍ଯ ତୀର୍ଥସ୍ ନାମସଂକୀର୍ତନାଦପି।
ମୃତ୍ଯୁକାଲଭଯାଚ୍ଚାପି ନରଃ ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-83-80 (19528)
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ ଯଃ କୁର୍ଯାତ୍ସଂଗମେ ଲୋକବିଶ୍ରୁତେ।
ପୁଣ୍ଯଂ ସ ଫଲମାପ୍ନୋତି ରାଜସୂଯାଶ୍ବମେଧଯୋଃ ॥ 3-83-81 (19529)
ଏଷା ଯଜନଭୂମିର୍ହି ଦେବାନାମଭିସଂସ୍କୃତା।
ତତ୍ର ରଦତ୍ତଂ ସୂକ୍ଷ୍ମମପି ମହଦ୍ଭବତି ଭାରତ ॥ 3-83-82 (19530)
ନ ବେଦବଚନାତ୍ତାତ ନ ଲୋକବଚନାଦପି।
ମତିରୁତ୍କ୍ରମଣୀଯା ତେ ପ୍ରଯାଗମରଣଂ ପ୍ରତି ॥ 3-83-83 (19531)
ଦଶତୀର୍ତସହସ୍ରାଣି ଷଷ୍ଟିଃ କୋଟ୍ଯସ୍ତଥାଽପରାଃ।
ଯେଷାଂ ସାନ୍ନିଧ୍ଯମତ୍ରୈବ କୀର୍ତିତଂ କୁରୁନ୍ଦନ ॥ 3-83-84 (19532)
ଚତୁର୍ବିଦ୍ଯେ ଚ ଯତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ସତ୍ଯବାଦିଷୁ ଚୈବ ଯତ୍।
ସ୍ନାତ ଏବ ତଦାପ୍ନୋତି ଗଙ୍ଗାଯମୁନସଂଗମେ ॥ 3-83-85 (19533)
ତତ୍ର ଭୋଗବତୀ ନାମ ବାସୁକେସ୍ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ରାଭିଷେକଂ ଯଃ କୁର୍ଯାତ୍ସୋଽଶ୍ବମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 3-83-86 (19534)
ତତ୍ର ହଂସପ୍ରପତନଂ ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଦଶାଶ୍ବମେଧିକଂ ଚୈବ ଗଙ୍ଗାଯାଂ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-83-87 (19535)
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରସମା ଗଙ୍ଗା ଯତ୍ରତତ୍ରାବଗାହିତା।
ବିଶେଷୋ ବୈ କନଖଲେ ପ୍ରଯାଗେ ପରମଂ ମହତ୍ ॥ 3-83-88 (19536)
ଯଦ୍ଯକାର୍ଯଶତଂ କୃତ୍ବା କୃତଂଗଙ୍ଗାବସେଚନମ୍।
ସର୍ବଂ ତତ୍ତସ୍ଯ ଗଙ୍ଗାପୋ ଦହତ୍ଯଗ୍ନିରିବେନ୍ଧନମ୍ ॥ 3-83-89 (19537)
ସର୍ବଂ କୃତଯୁଗେ ପୁଣ୍ଯଂତ୍ରେତାଯାଂ ପୁଷ୍କରଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଦ୍ବାପରେଽପି କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ଗଙ୍ଗା କଲିଯୁଗେ ସ୍ମୃତା ॥ 3-83-90 (19538)
ପୁଷ୍କରେ ତୁ ତପସ୍ତପ୍ଯେଦ୍ଦାନଂ ଦଦ୍ଯାନ୍ମହାଲଯେ।
ମଲଯେ ତ୍ବଗ୍ନିମାରୋହେଦ୍ଭୃଗୁତୁନ୍ଦେ ତ୍ବନାଶନମ୍ ॥ 3-83-91 (19539)
ପୁଷ୍କରେ ତୁ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ରଗଙ୍ଗାଯାଂ ମଗଧେଷୁ ଚ।
ସ୍ନାତ୍ବା ତାରଯତେ ଜନ୍ତୁଃ ସପ୍ତସପ୍ତାବରାଂସ୍ତଥା ॥ 3-83-92 (19540)
ପୁନାତି କୀର୍ତିତା ପାପଂ ଦୃଷ୍ଟା ଭଦ୍ରଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଅବଗାଢା ଚ ପୀତା ଚ ପୁନାତ୍ଯାସପ୍ତମଂ କୁଲମ୍ ॥ 3-83-93 (19541)
ଯାବଦସ୍ଥି ମନୁଷ୍ଯସ୍ ଗଙ୍ଗାଯାଃ ସ୍ପୃଶତେ ଜଲମ୍।
ତାବତ୍ସ ପୁରୁଷୋ ରାଜନ୍ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀପତେ ॥ 3-83-94 (19542)
ଯଥା ପୁଣ୍ଯାନି ତୀର୍ଥାନି ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ।
ଉପାସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ଚ ଭବତ୍ଯମରଲୋକଭାକ୍ ॥ 3-83-95 (19543)
ନ ଗଙ୍ଗାସଦୃଶଂ ତୀର୍ଥଂ ନ ଦେବଃ କେଶବାତ୍ପରଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପରଂ ନାସ୍ତି ଏବମାହ ପିତାମହଃ ॥ 3-83-96 (19544)
ଯତ୍ର ଗଙ୍ଗା ମହାରାଜ ସ ଦେଶସ୍ତତ୍ତପୋକବନମ୍।
ସିଦ୍ଧିକ୍ଷେତ୍ରଂ ଚ ତଜ୍ଜ୍ଞେଯଂ ଗଙ୍ଗାତୀରସମାଶ୍ରିତମ୍ ॥ 3-83-97 (19545)
ଇଦଂ ସତ୍ଯଂଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ସାଧୂନାମାତ୍ମନୋପି ଚ।
ସୁହୃଦାଂ ଚ ଜପେତ୍କର୍ମେ ଶିଷ୍ଯସ୍ଯାନୁଗତସ୍ଯ ଚ ॥ 3-83-98 (19546)
ଇଦଂ ଧନ୍ଯମିଦଂ ମେଧ୍ଯମିଦଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯମିଦଂ ସୁଖମ୍।
ଇଦଂ ପୁଣ୍ଯମିଦଂ ରମ୍ଯଂ ପାବନଂ ଧର୍ମ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-83-99 (19547)
ମହର୍ଷୀଣାମିଦଂ ଗୁହ୍ଯଂ ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନମ୍।
ଅଧୀତ୍ଯଦ୍ବିଜମଧ୍ଯେ ଚ ନିର୍ମଲଃ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-83-100 (19548)
ଶ୍ରୀମତ୍ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ତଥା ପୁଣ୍ଯଂ ସପତ୍ନଶମନଂ ଶିବମ୍।
ମେଧାଜନନମଗ୍ର୍ଯଂ ବୈ ତୀର୍ଥବଂଶାନୁକୀର୍ତନମ୍ ॥ 3-83-101 (19549)
ଅପୁତ୍ରୋ ଲଭତେ ପୁତ୍ରମଧନୋ ଧନମାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଶୂଦ୍ରୋ ଯଥେପ୍ସିତାନ୍କାମାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପାରଗଃ ପଠନ୍।
ମହୀଂ ବିଜଯତେ ରାଜା ବୈଶ୍ଯୋ ଧନମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-83-102 (19550)
ଯଶ୍ଚେଦଂ ଶୃଣୁଯାନ୍ନିତ୍ଯଂ ତୀର୍ଥପୁଣ୍ଯଂ ନରଃ ଶୁଚିଃ।
ଜାତୀଃ ସ ସ୍ମରତେ ବହ୍ବୀର୍ନାକପୃଷ୍ଠେ ଚ ମୋଦତେ ॥ 3-83-103 (19551)
ଗମ୍ଯାନ୍ଯପି ଚ ତୀର୍ଥାନି କୀର୍ତିତାନ୍ଯଗମାନି ଚ।
ମନସା ତାନି ଗଚ୍ଛେତ ସର୍ବତୀର୍ଥସମୀକ୍ଷଯା ॥ 3-83-104 (19552)
ଏତାନି ବସୁଭିଃ ସାଧ୍ଯୈରାଦିତ୍ଯୈର୍ମରୁଦଶ୍ବିଭିଃ।
ଋଷିଭିର୍ଦେବକଲ୍ପୈଶ୍ଚ ସ୍ନାତାନି ସୁକୃତୈଷିଭିଃ ॥ 3-83-105 (19553)
ଏବଂ ତ୍ବମପି କୌରବ୍ଯ ବିଧିନାଽନେନ ସୁବ୍ରତ।
ବ୍ରତ ତୀର୍ଥାନି ନିଯତଃ ପୁଣ୍ଯଂ ପୁଣ୍ଯେନ ବର୍ଧଯନ୍ ॥ 3-83-106 (19554)
ଭାଷିତୈଃ କରଣୈଃ ପୂର୍ବମାସ୍ତିକ୍ଯାଚ୍ଛ୍ରୁତିଦର୍ଶନାତ୍।
ପ୍ରାପ୍ଯନ୍ତେ ତାନି ତୀର୍ତାନି ସଦ୍ଭିଃ ଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥଦର୍ଶିଭିଃ।
ସଦ୍ଭିଃ ଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥତତ୍ବଜ୍ଞୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହ ଗମ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-83-107 (19555)
ନାବ୍ରତୀ ନାକୃତାତ୍ମା ଚ ନାଶୁଚିର୍ନ ଚ ତସ୍କରଃ।
ସ୍ନାତି ତୀର୍ଥେଷୁ କୌରବ୍ଯ ନ ଚ ବକ୍ରମତିର୍ନରଃ ॥ 3-83-108 (19556)
ତ୍ବଯା ତୁ ସମ୍ଯଗ୍ବୃତ୍ତେନ ନିତ୍ଯଂ ଧର୍ମାର୍ଥଦର୍ଶିନା।
`ପିତରସ୍ତାତ ସର୍ବେ ଚ ତାରିତାଃ ପ୍ରପିତାମହାଃ' ॥ 3-83-109 (19557)
ପିତା ପିତାମହସ୍ଚୈବ ସର୍ବେ ଚ ପ୍ରପିତାମହାଃ।
ପିତାମହପୁରୋଗାଶ୍ଚ ଦେବାଃ ସର୍ଷିଗଣା ନୃପ।
ତବ ଧର୍ମେଣ ଧର୍ମଜ୍ଞ ନିତ୍ଯମେବାଭିତୋଷିତଃ ॥ 3-83-110 (19558)
ଅବାପ୍ସ୍ଯସି ତ୍ବଂ ଲୋକାନ୍ବୈ ବସୂନାଂ ବାସବୋପମ।
କୀର୍ତିଂ ଚ ମହାତୀଂ ଭୀଷ୍ମ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ଭୁବିଶାଶ୍ବତୀଂ ॥ 3-83-111 (19559)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-83-112x (1991)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବାଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାଯ ପୁଲସ୍ତ୍ଯୋ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରୀତେନ ମନସା ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-83-112 (19560)
ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ କୁରୁଶାର୍ଦୂଲ ଶାସ୍ତ୍ରତତ୍ତ୍ବାର୍ଥଦର୍ଶିବାନ୍।
ପୁଲସ୍ତ୍ଯବଚନାଚ୍ଚୈବ ପୃଥିବୀଂ ପରିଚକ୍ରମେ ॥ 3-83-113 (19561)
ଏବମେଷା ମହାଭାଗା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା।
ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ମହାପୁଣ୍ଯା ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନୀ ॥ 3-83-114 (19562)
ଅନେନ ବିଧିନା ଯସ୍ତୁ ପୃଥିବୀଂ ସଂଚରିଷ୍ଯତି।
ଅଶ୍ବମେଧଶତଂ ସାଗ୍ରଂ ଫଲଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ସ ଭୋକ୍ଷ୍ଯତି ॥ 3-83-115 (19563)
ତତଶ୍ଚାଷ୍ଟଗୁଣଂ ପାର୍ଥ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ଧର୍ମମୁତ୍ତମମ୍।
ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୂଣାଂ ପ୍ରବରୋ ଯଥା ପୂର୍ବମବାପ୍ତବାନ୍ ॥ 3-83-116 (19564)
ନେତା ଚ ତ୍ବମୃଷୀନ୍ଯସ୍ମାତ୍ତେନ ତେଽଷ୍ଟଗୁଣଂ ଫଲମ୍।
ରକ୍ଷୋଗଣବିକୀର୍ଣାନି ତୀର୍ଥାନ୍ଯେତାନି ଭାରତ।
ଅଗମ୍ଯାନି ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ରୈସ୍ତ୍ବାମୃତେ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-83-117 (19565)
ଇଦଂ ଦେବର୍ଷିଚରିତଂ ସର୍ବତୀର୍ତାଭିସଂବୃତମ୍।
ଯଃ ପଠେଚ୍ଛୃଣୁଯାଦ୍ବାଽପିସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-83-118 (19566)
ଋଷିମୁଖ୍ଯାଃ ସଦା ଯତ୍ରବାଲ୍ମୀକିସ୍ତ୍ବଥ କଶ୍ଯପଃ।
ଆତ୍ରେଯଃ କୁଣ୍ଡଜଠରୋ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋଽଥ ଗୌତମଃ ॥ 3-83-119 (19567)
ଅସିତୋ ଦେବଲଶ୍ଚୈବ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋଽଥ ଗାଲବଃ।
ଭରଦ୍ବାଜୋ ବସିଷ୍ଠଶ୍ଚ ମୁନିରୁଦ୍ଦାଲକସ୍ତଥା ॥ 3-83-120 (19568)
ଶୌନକଃ ସହ ପୁତ୍ରେଣ ବ୍ଯାସଶ୍ଚ ତପତାଂବରଃ।
ଦୁର୍ବାସାଶ୍ଚ ମୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଜାବାଲିଶ୍ଚ ମହାତପାଃ ॥ 3-83-121 (19569)
ଏତେ ଋଷିବରାଃ ସର୍ବେ ତ୍ବତ୍ପ୍ରତୀକ୍ଷାସ୍ତପୋଧନାଃ।
ଏଭିଃ ସହ ମହାରାଜ ତୀର୍ଥାନ୍ଯେତାନ୍ଯନୁବ୍ରଜ ॥ 3-83-122 (19570)
ଏଷ ତେ ଲୋମଶୋ ନାମ ମହର୍ଷିରମିତଦ୍ଯୁତିଃ।
ସମେଷ୍ଯତି ମହାରାଜ ତେନ ସାର୍ଧମନୁବ୍ରଜ ॥ 3-83-123 (19571)
ମଯାଽପିସହ ଧର୍ମଜ୍ଞ ତୀର୍ଥାନ୍ଯେତାନ୍ଯନୁକ୍ରମାତ୍। 3-83-b124 ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ମହତୀଂ କୀର୍ତିଂ ଯଥା ରାଜା ମହାଭିଷକ୍ ॥ 3-83-124 (19572)
ଯଥା ଯଯାତିର୍ଧର୍ମାତ୍ମା ଯଥା ରାଜା ପୁରୂରବାଃ।
ତଥା ତ୍ବଂ କୁରୁଶାର୍ଦୂଲ ସ୍ବେନ ଧର୍ମେଣ ଶୋଭସେ ॥ 3-83-125 (19573)
ଯଥା ଭଗୀରଥୋ ରାଜା ଯଥା ରାମଶ୍ଚ ବିଶ୍ରୁତଃ।
ତଥା ତ୍ବଂ ସର୍ବରାଜଭ୍ଯୋ ଭ୍ରାଜସେ ରଶ୍ମିବାନିବ ॥ 3-83-126 (19574)
ଯଥା ମନୁର୍ଯଥେକ୍ଷ୍ବାକୁର୍ଯଥା ପୂରୁର୍ମହାଯଶାଃ।
ଯଥା ବୈନ୍ଯୋ ମହାରାଜ ତଥା ତ୍ବମପି ବିଶ୍ରୁତଃ ॥ 3-83-127 (19575)
ଯଥା ଚ ବୃତ୍ରହା ସର୍ବାନ୍ସପତ୍ନାନ୍ନିର୍ଦହନ୍ପୁରା।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ପାଲଯାମାସ ଦେବରାଡ୍ବିଗତଜ୍ବରଃ ॥ 3-83-128 (19576)
ତଥା ଶତ୍ରୁକ୍ଷଯଂ କୃତ୍ବା ତ୍ବଂ ପ୍ରଜାଃ ପାଲଯିଷ୍ଯସି।
ସ୍ବଧର୍ମବିଜିତାମୁର୍ବୀଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ରାଜୀବଲୋଚନ।
ଖ୍ଯାତିଂ ଯାସ୍ଯସି ଧର୍ମେଣ କାର୍ତବୀର୍ଯାର୍ଜୁନୋ ଯଥା ॥ 3-83-129 (19577)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-83-130x (1992)
ଏବମାଶ୍ବାସ୍ଯ ରାଜାନଂ ନାରଦୋ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ମହାରାଜ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-83-130 (19578)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋଷି ଧର୍ମାତ୍ମା ତମେବାର୍ଥଂ ବିଚିନ୍ତଯନ୍।
ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଶ୍ରିତଂ ପୁଣ୍ଯମୃଷୀଣାଂ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-83-131 (19579)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ତଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 83 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-83-4 ଅଶ୍ବମେଧାଦ୍ଦଶଗୁଣମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-83-29 ନିଦର୍ଶନମୁଦାହରଣମ୍ ॥ 3-83-30 ଯୋ ଯୋନିସଂକରଜଃ ସ ଜେତତ୍ର ଗାଯତ୍ରୀଂ ପଠତି ତସ୍ଯ ସମ୍ଯକ୍ ପଠତୋପିତୀର୍ଥମାହାତ୍ମ୍ଯାତ୍ସା ଗାଯତ୍ରୀ ଗାଥା ସ୍ବରନିଯମହୀନା ଗଦ୍ଯବନ୍ମୁଖାନ୍ନିଃସରତି। ଗାଥିକା ଗ୍ରାମ୍ଯଗୀତବତ୍ ସ୍ବରବର୍ଣବିକୃତା ॥ 3-83-31 ଅବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ତୁ ପ୍ରାକ୍ସିଦ୍ଧାପି ତତ୍ର ନ ସ୍ଫୁରତୀତି ଭାବଃ ॥ 3-83-33 ତତୋ ବେଣ୍ଣାଂ ସମାସାଦ୍ଯେତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-83-73 ଚକ୍ରଚରାଃ ସୂର୍ଯାଦଯଃ ॥ 3-83-75 ସ୍ତ୍ରୀରୂପାଯାଃ ପୃଥିବ୍ଯାଃ ମେରୁପୃଷ୍ଠଶୀର୍ଷାଯା ହରିଦ୍ବାରାଦରଭ୍ଯ ଜଘନଂ ନାଭେରଧୋଭାଗଃ ॥ 3-83-77 ନଦୀ ପ୍ରୋକ୍ତା ପ୍ରଜାପତେରିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-83-83 ପ୍ରଯାଗଗମନଂ ପ୍ରତୀତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-83-85 ଚାତୁର୍ବେଦ୍ଯେ ଚ ଯତ୍ପୁଣ୍ଯମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-83-103 କୈଲାସେ ସତ୍ଯଲୋକେ ନାକପୃଷ୍ଠେ ଚ ମୋଦତ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-83-104 ଅଗମାନି ଅଗମ୍ଯାନି। ସମୀକ୍ଷଯା ଦର୍ଶନେଚ୍ଛଯା ॥ 3-83-107 କରଣୈଃ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ ॥ 3-83-108 ଅକୃତାତ୍ମା ଅବଶୀକୃତଚିତ୍ତଃ ॥ 3-83-114 ପ୍ରତିଷ୍ଠାନେ ପ୍ରଯାଗେ। ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ସମାପ୍ତା ॥ 3-83-124 ମହାଭିଷକ୍ ଶନ୍ତନୁରୂପେଣାବତୀର୍ଣଃ ॥ 3-83-126 ରଶ୍ମିବାନ୍ ସୂର୍ଯଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 084
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.84. ଅଧ୍ଯାଯଃ 084
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଧୌମ୍ଯଂପ୍ରତି ଅର୍ଜୁନେନ ବିନା ସ୍ବସ୍ଯ କାମ୍ଯକବନେଽନମିରୁଚିକଥନପୂର୍ବକଂ ନିବାସାଯ ସ୍ଥାନାନ୍ତରକଥନପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-84-0 (19580)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-84-0x (1993)
ଭ୍ରାତୄଣାଂ ମତମାଜ୍ଞାଯ ନାରଦସ୍ଯ ଚ ଧୀମତଃ।
ପିତାମହସମଂ ଧୌମ୍ଯଂ ପ୍ରାହ ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-84-1 (19581)
ମଯା ସ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୋ ଜିଷ୍ଣୁଃ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
ଅସ୍ତ୍ରହେତୋର୍ମହାବାହୁରମିତାତ୍ମା ବିବାସିତଃ ॥ 3-84-2 (19582)
ସ ହି ବୀରୋଽନୁରକ୍ତଶ୍ ସମର୍ଥଶ୍ଚ ତପୋଧନଃ।
କୃତୀ ଚ ଭୃଶମପ୍ଯସ୍ତ୍ରେ ବାସୁଦେବ ଇବ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-84-3 (19583)
ଅହଂ ହ୍ଯେତାବୁଭୌ ବ୍ରହ୍ମନ୍କୃଷ୍ଣାବରିବିଘାତିନୌ।
ଅଭିଜାନାମି ବିକ୍ରାନ୍ତୌ ତଥା ବ୍ଯାସଃ ପରନ୍ତପୌ ॥ 3-84-4 (19584)
ତ୍ରିଯୁଗୌ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷୌ ବାସୁଦେବଧନଂଜଯୌ।
ନାରଦୋଽପିତଥା ବେଦ ଯୋଷ୍ଯଶଂସତ୍ସଦା ମମ ॥ 3-84-5 (19585)
ତଥାଽହମପି ଜାନାମି ନରନାରାଯଣାବୃଷୀ।
ଶକ୍ତୋଽଯମିତ୍ଯତୋ ମତ୍ବା ମଯା ସ ପ୍ରେଷିତୋଽର୍ଜୁନଃ ॥ 3-84-6 (19586)
ଇନ୍ଦ୍ରାଦନବରଃ ଶକ୍ରଂ ସୁରସୂନୁଃ ସୁରାଧିପମ୍।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମସ୍ତ୍ରାଣି ଚାଦାତୁମିନ୍ଦ୍ରାଦିତି ବିବାସିତଃ ॥ 3-84-7 (19587)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣାବତିରଥୌ କୃପୋ ଦ୍ରୌଣିଶ୍ଚ ଦୁର୍ଜଯଃ।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରେଣ ସୁଧୃତାଃ ସୁମହାବଲାଃ ॥ 3-84-8 (19588)
ସର୍ବେ ବେଦବିଦଃ ଶୂରାଃ ସର୍ବେଽସ୍ତ୍ରକୁଶଲାସ୍ତଥା।
`ସର୍ବେ ମହାରଥା ମୁଖ୍ଯାଃ ସର୍ବେ ଜିତପରିଶ୍ରମାଃ'।
ଯୋଦ୍ଧୁକାମାଶ୍ଚ ପାର୍ଥେନ ସତତଂ ଯେ ମହାବଲାଃ ॥ 3-84-9 (19589)
ସ ଚ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରବିତ୍କର୍ଣଃ ସୂତପୁତ୍ରୋ ମହାରଥଃ।
ଯୋଽସ୍ତ୍ରବେଗାନିଲବଲଃ ଶରାର୍ଚିସ୍ତଲନିଃସ୍ବନଃ।
ରଜୋଧୂମୋଽସ୍ତ୍ରସଂପାତୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନିଲୋଦ୍ଧତଃ ॥ 3-84-10 (19590)
ନିସୃଷ୍ଟ ଇବ କାଲେନ ଯୁଗାନ୍ତଜ୍ବଲନୋ ଯଥା।
ମମ ସୈନ୍ଯମଯଂ କକ୍ଷଂ ପ୍ରଧକ୍ଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-84-11 (19591)
ତଂ ସ କୁଷ୍ଣାନିଲୋଦ୍ଧୂତୋ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରଜ୍ବଲନୋ ମହାନ୍।
ଶ୍ବେତବାଜିବଲାକାଭୃଦ୍ଗଣ୍ଡୀବେନ୍ଦ୍ରାଯୁଧୋଲ୍ବଣଃ ॥ 3-84-12 (19592)
ସଂରବ୍ଧଃ ଶରଧାରାଭିଃ ସୁଧୀପ୍ତଂ କର୍ଣପାବକମ୍।
ଉଦୀର୍ଣୋଽର୍ଜୁନମେଘୋଽଯଂ ଶମଯିଷ୍ଯତି ସଂଯୁଗେ ॥ 3-84-13 (19593)
ସ ସାକ୍ଷାଦେବ ସର୍ବାଣି ଶକ୍ରାତ୍ପରପୁରଂଜଯଃ।
ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ବୀଭତ୍ସୁର୍ଯଥାବତ୍ପ୍ରତିପତ୍ସ୍ଯତେ ॥ 3-84-14 (19594)
ଅଲଂ ସ ତେଷାଂ ସର୍ବେଷାମିତି ମେ ଧୀଯତେ ମତିଃ।
ନାସ୍ତି ତ୍ବତିକ୍ରିଯା ତସ୍ ରଣେଽରୀଣାଂ ପ୍ରତିକ୍ରିଯା ॥ 3-84-15 (19595)
ତେ ବଯଂ ପାଣ୍ଡବଂ ସର୍ବେ ଗୃହୀତାସ୍ତ୍ରମରିଂଦମମ୍।
ଦ୍ରଷ୍ଟାରୋ ନ ହି ବୀଭତ୍ସୁର୍ଭାରମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ସୀଦତି ॥ 3-84-16 (19596)
ବଯଂ ତୁ ତମୃତେ ବୀରଂ ବନେଽସ୍ମିନ୍ଦ୍ବିପଦାଂବର।
ଅବଧାନଂ ନ ଗଚ୍ଛାମଃ କାମ୍ଯକେ ସହ କୃଷ୍ଣଯା ॥ 3-84-17 (19597)
ଭବାନନ୍ଯଦ୍ବନଂ ସାଧୁ ବହ୍ବନ୍ନଂ ଫଲବଚ୍ଛୁଚି।
ଆଖ୍ଯାତୁ ରମଣୀଯଂ ଚ ସେବିତଂ ପୁଣ୍ଯକ୍ରମଭିଃ ॥ 3-84-18 (19598)
ଯତ୍ରକଂଚିଦ୍ବଯଂ କାଲଂ ବସନ୍ତଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମମ୍।
ପ୍ରତୀକ୍ଷାମୋଽର୍ଜୁନଂ ବରଂ ବୃଷ୍ଟିକାମା ଇବାମ୍ବୁଦମ୍ ॥ 3-84-19 (19599)
ବିବିଧାନାଶ୍ରମାନ୍କାଂଶ୍ଚିଦ୍ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯଃ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତାନ୍।
ସରାଂସି ସରିତଶ୍ଚୈବ ରମଣୀଯାଂଶ୍ଚ ପର୍ବତାନ୍ ॥ 3-84-20 (19600)
ଆଚକ୍ଷ୍ବ ନ ହି ମେ ବ୍ରହ୍ମନ୍ରୋଚତେ ତମୃତେଽର୍ଜୁନମ୍।
ବନେଽସ୍ମିନ୍କାମ୍ଯକେ ବାସୋ ଗଚ୍ଛାମୋଽନ୍ଯାଂ ଦିଶଂପ୍ରତି ॥ 3-84-21 (19601)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁରଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 84 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-84-7 ଅନବରୋଽନ୍ଯୂନଃ ॥ 3-84-10 ରଜଃକାର୍ଯଂ କ୍ରୋଧଃ ସ ଏବ ଧୂମୋ ଯସ୍ଯ। ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈରନିଲୈରିବ ଉଦ୍ଧତ ଉଦ୍ଦୀପିତଃ ॥ 3-84-11 କକ୍ଷଂ ତୃଣବନମ୍ ॥ 3-84-12 ଉଲ୍ବଣୋ ଦୁଃସହଃ ॥ 3-84-15 ଅଲଂ ଜେତୁଂ ପର୍ଯାପ୍ତଃ ॥ 3-84-16 ଦ୍ରଷ୍ଟାରୋ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମଃ ॥ 3-84-17 ଅବଧାନଂ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ଯମ୍ ॥ 3-84-18 ବ୍ରହ୍ମାଢ୍ଯଂ ଜଲବଚ୍ଛୁଚୀତି କ. ଘ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 085
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.85. ଅଧ୍ଯାଯଃ 085
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧୌମ୍ଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଯ ପ୍ରାଚୀସ୍ଥନାନାତୀର୍ଥକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-85-0 (19602)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-85-0x (1994)
ତାନ୍ସର୍ବାନୁତ୍ସୁକାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନ୍ଦୀନଚେତସଃ।
ଅଶ୍ବାସଯଂସ୍ତଥା ଧୌମ୍ଯୋ ବୃହସ୍ପତିସମୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-85-1 (19603)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନୁମତାନ୍ପୁଣ୍ଯାନାଶ୍ରମାନ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ଦିଶସ୍ତୀର୍ଥାନି ଶୈଲାଂଶ୍ଚ ଶୃଣୁ ମେ ବଦତୋଽନଘ ॥ 3-85-2 (19604)
ଯାଞ୍ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗଦତୋ ରାଜନ୍ବିଶୋକୋ ଭବିତାସି ହ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଚାନଯା ସାର୍ଧଂ ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚ ନରେଶ୍ବର ॥ 3-85-3 (19605)
ଶ୍ରବଣାଚ୍ଚୈବ ତେଷାଂ ତ୍ବଂ ପୁଣ୍ଯମାପ୍ସ୍ଯସି ପାଣ୍ଡବ।
ଗତ୍ବା ଶତଗୁଣଂ ଚୈବ ତେଭ୍ଯ ଏବ ନରୋତ୍ତମ ॥ 3-85-4 (19606)
ଶୃଣୁ ପୂର୍ବାଂ ଦିଶଂ ରାଜନ୍ଦେବର୍ଷିଗଣସେବିତାମ୍।
ରମ୍ଯାଂ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଯଥାସ୍ମୃତି ॥ 3-85-5 (19607)
ତସ୍ଯାଂ ରଦେବର୍ଷିଜୁଷ୍ଟାଯାଂ ନୈମିଷଂ ନାମ ଭାରତ।
ଯତ୍ରତୀର୍ଥାନି ଦେବାନାଂ ପୁଣ୍ଯାନି ଚ ପୃଥକ୍ ପୃଥକ୍ ॥ 3-85-6 (19608)
ଯତ୍ର ସା ଗୋମତୀ ପୁଣ୍ଯା ରମ୍ଯା ଦେବର୍ଷିସେବିତା।
ଯଜ୍ଞଭୂମିଶ୍ଚ ଦେବାନାଂ ଶାମିତ୍ରଂ ଚ ବିବସ୍ବତଃ ॥ 3-85-7 (19609)
ତସ୍ଯାଂ ଗିରିବରଃ ପୁଣ୍ଯୋ ଗଯୋ ରାଜର୍ଷିସତ୍କୃତଃ।
ଶିବଂ ବ୍ରହ୍ମସରୋ ଯତ୍ରସେବିତଂ ତ୍ରିଦଶର୍ଷିଭିଃ ॥ 3-85-8 (19610)
ଯଦର୍ଥେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର କୀର୍ତଯନ୍ତି ପୁରାତନାଃ।
ଏଷ୍ଟବ୍ଯା ବହବଃ ପୁତ୍ରା ଯଦ୍ଯେକୋପି ଗଯାଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-85-9 (19611)
ଗୌରୀଂ ବା ବରଯେତ୍କନ୍ଯାଂ ନୀଲଂ ବା ବୃଷମୁତ୍ସୃଜେତ୍।
ଉତ୍ତାରଯତି ସଂତତ୍ଯା ଦଶ ପୂର୍ବାନ୍ଦଶାବରାନ୍ ॥ 3-85-10 (19612)
ମହାନଦୀ ଚ ତତ୍ରୈବ ତଥା ଗଯଶିରୋ ନୃପ।
ଯତ୍ରାସୌ କୀର୍ତ୍ଯତେ ବିପ୍ରୈରକ୍ଷଯ୍ଯକରଣୋ ବଟଃ ॥ 3-85-11 (19613)
ଯତ୍ରଦତ୍ତଂ ପିତୃଭ୍ଯୋଽନ୍ନମକ୍ଷଯ୍ଯଂ ଭବତି ପ୍ରଭୋ।
ସା ଚ ପୁଣ୍ଯଜଲା ତତ୍ର ଫଲ୍ଗୁନାମା ମହାନଦୀ ॥ 3-85-12 (19614)
ବହୁମୂଲଫଲା ଚାପି କୌଶିକୀ ଭରତର୍ଷଭ।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋଽଧ୍ଯଗାଦ୍ଯତ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବଂ ତପୋଧନଃ ॥ 3-85-13 (19615)
ଗଙ୍ଗା ଯତ୍ରନଦୀ ପୁଣ୍ଯା ଯସ୍ଯାସ୍ତୀରେ ଭଗୀରଥଃ।
ଅଯଜତ୍ତତ୍ରବହୁଭିଃ କ୍ରତୁଭିର୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-85-14 (19616)
ପାଞ୍ଚାଲେଷୁ ଚ କୌରବ୍ଯ କଥଯନ୍ତ୍ଯୁତ୍ପଲାବତମ୍।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋଽଯଜଦ୍ଯତ୍ର ଶକ୍ରେଣ ସହ କୌଶିକଃ ॥ 3-85-15 (19617)
ଯତ୍ରାନୁବଂଶଂ ଭଗବାଞ୍ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯସ୍ତଥା ଜଗୌ।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚିଭୂତିମତିମାନୁଷୀମ୍ ॥ 3-85-16 (19618)
କାନ୍ଯକୁବ୍ଜେଽପିବତ୍ସୋମମିନ୍ଦ୍ରେଣ ସହ କୌଶିକଃ।
ତତଃ କ୍ଷତ୍ରାଦପାକ୍ରାମଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋସ୍ମୀତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-85-17 (19619)
ପବିତ୍ରମୃଷିଭିର୍ଜୁଷ୍ଟଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପାବନମୁତ୍ତମମ୍।
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ବୀର ସଂଗମଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-85-18 (19620)
ଯତ୍ରାଯଜତ ଭୂତାତ୍ମା ପୂର୍ବମେବ ପିତାମହଃ।
ପ୍ରଯାଗମିତି ବିଖ୍ଯାତଂ ତସ୍ମାଦ୍ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-85-19 (19621)
ଅଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତତ୍ରାଶ୍ରମବରୋ ନୃପ।
ତତ୍ତଥା ତାପସାରଣ୍ଯଂ ତାପସୈରୁପଶୋଭିତମ୍ ॥ 3-85-20 (19622)
ହିରଣ୍ଯବିନ୍ଦୁଃ କଥିତୋ ଗିରୌ କାଲଞ୍ଜରେ ମହାନ୍।
ଆଗସ୍ତ୍ଯପର୍ବତୋରଭ୍ଯଃ ପୁଣ୍ଯୋ ଗିରିବଃ ଶିବଃ ॥ 3-85-21 (19623)
ମହେନ୍ଦ୍ରୋ ନାମ କୌରବ୍ଯ ଭାର୍ଗବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଅଯଜତ୍ତତ୍ରକୌନ୍ତେଯ ପୂର୍ବମେବ ପିତାମହଃ ॥ 3-85-22 (19624)
ଯତ୍ରଭାଗୀରଥୀ ପୁଣ୍ଯାଂ ସରସ୍ଯାସୀଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯତ୍ର ସା ବ୍ରହ୍ମଶାଲେତି ପୁଣ୍ଯାଖ୍ଯାତା ବିଶାଂପତେ।
ଧୂତପାପ୍ମଭିରାକୀର୍ଣା ପୁଣ୍ଯଂ ତସ୍ଯାଶ୍ଚ ଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-85-23 (19625)
ପବିତ୍ରୋ ମଙ୍ଗଲୀଯଶ୍ଚ ଖ୍ଯାତୋ ଲୋକେ ସନାତନଃ।
କେଦାରଶ୍ଚ ମତଙ୍ଗସ୍ଯ ମହାନାଶ୍ରମ ଉତ୍ତମଃ ॥ 3-85-24 (19626)
କୁଣ୍ଡୋଦଃ ପର୍ବତୋ ରମ୍ଯୋ ବହୁମୂଲଫଲୋଦକଃ।
ନୈଷଧସ୍ତୃଷିତୋ ଯତ୍ର ଜଲଂ ଶର୍ମ ଚ ଲବ୍ଧବାନ୍ ॥ 3-85-25 (19627)
ଯତ୍ର ଦେବବନଂ ପୁଣ୍ଯଂ ତାପସୈରୁପଶୋଭିତମ୍।
ବାହୁଦା ଚ ନଦୀ ଯତ୍ରନନ୍ଦା ଚ ଗିରିମୂର୍ଧନି ॥ 3-85-26 (19628)
ତୀର୍ଥାନି ସରିତଃ ଶୈଲାଃ ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ।
ପ୍ରାଚ୍ଯାଂ ଦିଶି ମହାରାଜ କୀର୍ତିତାନି ମଯା ତବ ॥ 3-85-27 (19629)
ତିସୃଷ୍ବନ୍ଯାସୁ ପୁଣ୍ଯାନି ଦିକ୍ଷୁ ତୀର୍ଥାନି ମେ ଶୃଣୁ।
ସରିତଃ ପର୍ବତାଂଶ୍ଚୈବ ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ ॥ 3-85-28 (19630)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 85 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-85-7 ଶାମିତ୍ରଂ ଶମିତୁଃ କର୍ମ ଯଜ୍ଞେ ପଶୁମାରଣମ୍। ବିବସ୍ବତଃ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଯମସ୍ଯେତି ଶେଷଃ ॥ 3-85-8 ତସ୍ଯାଂ ପ୍ରାଚ୍ଯାଂ ଦିଶି। ରାଜର୍ଷିରପି ଗଯସଂଜ୍ଞଃ ॥ 3-85-18 ପବିର୍ବଜ୍ରଂ ତତ୍ତୁଲ୍ଯଂ ଜନ୍ମମରଣାଦିଦୁଃଖଂ ତସ୍ମାତ୍ରାଯତ ଇତି ପବିତ୍ରମ୍। ଅତଏବ ଋଷିଭିର୍ଜୁଷ୍ଟଂ ସେବିତମ୍। ପୁଣ୍ଯଂ ଧର୍ମବୃଦ୍ଧିହେତୁଃ। ପାବନଂ ପାପନାଶନମ୍ ॥ 3-85-21 ଅତ୍ଯନ୍ଯାନ୍ପର୍ବତାନ୍ରାଜନ୍ପୁଣ୍ଯୋ ଗିରିବରଃ ଶିବଃ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-85-23 ସରସି ମଣିକର୍ଣିକାଖ୍ଯେ ପ୍ରବିଷ୍ଟା ଆସୀତ୍। ଆକାର୍ଣା ବ୍ଯାପ୍ତା ॥ 3-85-24 ମଙ୍ଗଲୀଯଃ ମଙ୍ଗଲାବହଃ ॥ 3-85-25 ନୈଷଧୋ ନଲଃ ॥ 3-85-26 ବହୁଲା ଚ ନଦୀ ଯତ୍ରେତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 086
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.86. ଅଧ୍ଯାଯଃ 086
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧୌମ୍ଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦକ୍ଷିଣଦିକ୍ସ୍ଥନାନାତୀର୍ଥାନୁକୀର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-86-0 (19631)
ଧୌମ୍ଯ ଉବାଚ। 3-86-0x (1995)
ଦକ୍ଷିଣସ୍ଯାଂ ତୁ ପୁଣ୍ଯାନି ଶୃଣୁ ତୀର୍ଥାନି ଭାରତ।
ବିସ୍ତରେଣ ଯଥାବୁଦ୍ଧି କୀର୍ତ୍ଯମାନାନି ତାନି ବୈ ॥ 3-86-1 (19632)
ଯସ୍ଯାମାଖ୍ଯାଯତେ ପୁଣ୍ଯା ଦିଶି ଗୋଦାବରୀ ନଦୀ।
ବହ୍ବାରାମା ବହୁଜଲା ତାପସାଚରିତା ଶିବା ॥ 3-86-2 (19633)
ବେଣା ଭୀମରଥୀ ଚୈବ ନଦ୍ଯୌ ପାପଭଯାପହେ।
ମୃଗଦ୍ବିଜସମାକୀର୍ଣେ ତାପସାଲଯଭୂଷିତେ ॥ 3-86-3 (19634)
ରାଜର୍ଷେସ୍ତସ୍ ଚ ସରିନ୍ନୃଗସ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ।
ରମ୍ଯତୀର୍ଥା ବହୁଜଲା ପଯୋଷ୍ଣୀ ଦ୍ବିଜସେବିତା ॥ 3-86-4 (19635)
ଅପି ଚାତ୍ର ମହାଯୋଗୀ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାଯଶାଃ।
ଅନୁବଂଶ୍ଯାଂ ଜଗୌ ଗାଥାଂ ନୃଗସ୍ଯ ଧରଣୀପତେଃ ॥ 3-86-5 (19636)
ନୃଗସ୍ ଯଜମାନସ୍ଯ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମିତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
`ମରୁତଃ ପରିବେଷ୍ଟାରଃ ସଦସ୍ଯାଶ୍ଚ ଦିବୌକସଃ'॥ 3-86-6 (19637)
ପଯୋଷ୍ଣ୍ଯାଂ ଯଜମାନସ୍ଯ ବାରାହେ ତୀର୍ଥ ଉତ୍ତମେ।
ଉଦ୍ଧୃତଂ ଭୂତଲସ୍ଥଂ ବାବାଯୁନା ସମୁଦୀରିତମ୍।
ପଯୋଷ୍ଣ୍ଯା ହରତେ ତୋଯଂ ପାପମାମରଣାନ୍ତିକମ୍ ॥ 3-86-7 (19638)
ସ୍ବର୍ଗାଦୁତ୍ତୁଙ୍ଗମମଲଂ ବିଷାଣଂ ଯତ୍ର ଶୂଲିନଃ।
ସ୍ବମାତ୍ମବିହିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମର୍ତ୍ଯଃ ଶିବପୁରଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-86-8 (19639)
ଏକତଃ ସରିତଃ ସର୍ବା ଗଙ୍ଗାଦ୍ଯାଃ ସଲିଲୋଚ୍ଚଯାଃ।
ପଯୋଷ୍ଣୀ ଚୈକତଃ ପୁଣ୍ଯା ତୀର୍ଥେଭ୍ଯୋ ହି ମତା ମମ ॥ 3-86-9 (19640)
ମାଠରସ୍ଯ ବନଂ ପୁଣ୍ଯଂ ବହୁମୂଲଫଲଂ ଶିବମ୍।
ଯୂପଶ୍ଚ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବରୁଣସ୍ରୋତସେ ଗିରୌ ॥ 3-86-10 (19641)
ପ୍ରବେଣ୍ଯୁତ୍ତରପାର୍ସ୍ବେ ତୁ ପୁଣ୍ଯେ କଣ୍ବାଶ୍ରମେ ତଥା।
ତାପସାନାମରଣ୍ଯାନି କୀର୍ତିତାନି ଯଥାଶ୍ରୁତି ॥ 3-86-11 (19642)
ବେଦୀ ଶୂର୍ପାରକେ ତାତ ଜମଦଗ୍ନେର୍ମହାତ୍ମନଃ।
ରମ୍ଯା ପାଷାଣତୀର୍ଥା ଚ ପୁରଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରା ଚ ଭାରତ ॥ 3-86-12 (19643)
ଅଶୋକତୀର୍ଥଂ ତତ୍ରୈବ କୌନ୍ତେ ଯ ବହୁଲାଶ୍ରମମ୍।
ଅଗସ୍ତ୍ଯତୀର୍ଥଂ ପାଣ୍ଡ୍ଯେଷୁ ବାରୁଣଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-86-13 (19644)
କୁମାର୍ଯଃ କଥିତାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡ୍ଯେଷ୍ବେବ ନରର୍ଷଭ।
ତାମ୍ରପର୍ଣୀ ତୁ କୌନ୍ତେଯ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତାଂ ଶୃଣୁ ॥ 3-86-14 (19645)
ଯତ୍ର ଦେବୈସ୍ତପସ୍ତପ୍ତଂ ମହଦିଚ୍ଛଦ୍ଭିରାଶ୍ରମେ।
ଗୋକର୍ଣମିତି ବିଖ୍ଯାତଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଭାରତ ॥ 3-86-15 (19646)
ଶୀତତୋଯୋ ବହୁଜଲଃ ପୁଣ୍ଯସ୍ତାତ ଶିବଶ୍ଚ ସଃ।
ହ୍ରଦଃ ପରମଦୁଷ୍ପ୍ରାପୋ ମାନୁଷୈରକୃତାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-86-16 (19647)
ତତ୍ର ବୃକ୍ଷତୃଣାଦ୍ଯୈଶ୍ଚ ସଂପନ୍ନଃ ଫଲମୂଲବାନ୍।
ଆଶ୍ରମୋଽଗସ୍ତ୍ଯଶିଷ୍ଯସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯୋ ଦେବସହେ ଗିରୌ ॥ 3-86-17 (19648)
ବୈଡୂର୍ଯପର୍ବତସ୍ତତ୍ର ଶ୍ରୀମାନ୍ମଣିମଯଃ ଶିବଃ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯାଶ୍ରମଶ୍ଚୈବ ବହୁମୂଲଫଲୋଦକଃ ॥ 3-86-18 (19649)
ସୁରାଷ୍ଟ୍ରେଷ୍ବପି ବକ୍ଷ୍ଯାମି ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ।
ଆଶ୍ରମାନ୍ସରିତଶ୍ଚୈବ ସରାଂସି ଚ ନରାଧିପ ॥ 3-86-19 (19650)
ଚମସୋଦ୍ଭେଦନଂ ବିପ୍ରାସ୍ତତ୍ରାପି କଥଯନ୍ତ୍ଯୁତ।
ପ୍ରଭାସଂ ଚୋଦଧୌ ତୀର୍ଥଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-86-20 (19651)
ତତ୍ର ପିଣ୍ଡାରକଂ ନାମ ତାପସାଚରିତଂ ଶିବମ୍।
ଉଜ୍ଜଯନ୍ତଶ୍ଚ ଶିଖରୀ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସିଦ୍ଧିକରୋ ମହାନ୍ ॥ 3-86-21 (19652)
ତତ୍ର ଦେବର୍ଷିବୀରେଣ ନାରଦେନାନୁକୀର୍ତିତଃ।
ପୁରାଣଃ ଶ୍ରୂଯତେ ଶ୍ଲୋକସ୍ତଂ ନିବୋଧ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-86-22 (19653)
ପୁଣ୍ଯେ ଗିରୌ ସୁରାଷ୍ଟ୍ରେଷୁ ମୃଗପକ୍ଷିନିଷେବିତେ।
ଉଜ୍ଜଯନ୍ତେ ସ୍ମ ତପ୍ତାଙ୍ଗୋ ନାକପୃଷ୍ଠେ ମହୀଯତେ ॥ 3-86-23 (19654)
`ଏଷ ନାରାଯଣଃ ଶ୍ରୀମାନ୍କ୍ଷୀରାର୍ଣବନିକେତନଃ।
ନାଗପର୍ଯଙ୍କମୁତ୍ସୃଜ୍ଯହ୍ଯାଗତୋ ମଧୁରାଂ ପୁରୀମ୍' ॥ 3-86-24 (19655)
ପୁଣ୍ଯା ଦ୍ବାରବତୀ ତତ୍ରଯତ୍ରାସୌ ମଧୁସୂଦନଃ।
ସାକ୍ଷାଦ୍ଦେବଃ ପୁରାଣୋସୌ ସ ହି ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ ॥ 3-86-25 (19656)
ଯେ ଚ କବେଦବିଦୋ ବିପ୍ରା ଯେ ଚାଧ୍ଯାତ୍ମବିଦୋ ଜନାଃ।
ତେ ବଦନ୍ତି ମହାତ୍ମାନଂ କୃଷ୍ଣଂ ଧର୍ମଂ ସନାତନମ୍ ॥ 3-86-26 (19657)
ପବିତ୍ରାଣାଂ ହି ଗୋବିନ୍ଦଃ ପବିତ୍ରଂ ପରମୁଚ୍ଯତେ।
ପୁଣ୍ଯାନାମପି ପୁଣ୍ଯୋସୌ ମଙ୍ଗାଲାନାଂ ଚ ମଙ୍ଗଲମ୍।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷୋ ଦେବଦେବଃ ସନାତନଃ ॥ 3-86-27 (19658)
ଅବ୍ଯଯାତ୍ମା ବ୍ଯଯାତ୍ମା ଚ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଃ ପରମେଶ୍ବରଃ।
ଆସ୍ତେ ହରିରଚିନ୍ତ୍ଯାତ୍ମା ତତ୍ରୈବ ମଧୁସୂଦନଃ ॥ 3-86-28 (19659)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଷଡଶୀତିତମୋଽଷ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-86-5 ଅନୁବଂଶ୍ଯାଂ ବଂଶାନୂରୂପାଂ ତୁ ନୃଗମାତ୍ରାନୁରୂପାମ୍ ॥ 3-86-13 ଅଶୋକତୀର୍ଥଂ ମତ୍ସ୍ଯେଷ୍ବିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-86-15 ମହତ୍ ମୋକ୍ଷଫଲମ୍ ॥ 3-86-23 ତପ୍ତାଙ୍ଗ କୃତତପସ୍କଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 087
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.87. ଅଧ୍ଯାଯଃ 087
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧୌମ୍ଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପ୍ରତୀଚୀସ୍ଥତୀର୍ଥକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-87-0 (19660)
ଧୌମ୍ଯ ଉବାଚ। 3-87-0x (1996)
ଅବନ୍ତୀଷୁ ପ୍ରତୀଚ୍ଯାଂ ବୈ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତେ ଦିଶି।
ଯାନି ତତ୍ରପବିତ୍ରାଣି ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ ॥ 3-87-1 (19661)
ପ୍ରିଯଙ୍ଗ୍ବାମ୍ରବଣୋପେତା ବାନୀରଫଲମାଲିନୀ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ସ୍ରୋତା ନଦୀ ପୁଣ୍ଯା ନର୍ମଦା ତତ୍ର ଭାରତ ॥ 3-87-2 (19662)
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ଯାନି ତୀର୍ଥାନି ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ।
ସରିଦ୍ବନାନି ଶୈଲେନ୍ଦ୍ରା ଦେବାଶ୍ଚ ସପିତାମହାଃ ॥ 3-87-3 (19663)
ନର୍ମଦାଯାଂ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ସହସିଦ୍ଧର୍ଷିଚାରଣୈଃ।
ସ୍ନାତୁମାଯାନ୍ତି ପୁଣ୍ଯୌଧୈଃ ସଦା ବାରିଷୁ ଭାରତ ॥ 3-87-4 (19664)
ନିରେତଃ ଶ୍ରୂଯତେ ପୁଣ୍ଯୋ ଯତ୍ର ବିଶ୍ରବସୋ ମୁନେଃ।
ଜଜ୍ଞେ ଧନପତିର୍ଯତ୍ର କୁବେରୋ ନରବାହନଃ ॥ 3-87-5 (19665)
ବୈଢୂର୍ଯଶିଖରୋ ନାମ ପୁଣ୍ଯୋ ଗିରିବରଃ ଶିବଃ।
ନିତ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲାସ୍ତତ୍ର ପାଦପା ହରିତଚ୍ଛଦାଃ ॥ 3-87-6 (19666)
ତସ୍ଯ ଶୈଲସ୍ଯ ଶିଖରେ ସରଃ ପୁଣ୍ଯଂ ମହୀପତେ।
ଫୁଲ୍ଲପଦ୍ମଂ ମହାରାଜ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସେବିତମ୍ ॥ 3-87-7 (19667)
ବହ୍ବାଶ୍ଚର୍ଯଂ ମହାରାଜ ଦୃଶ୍ଯତେ ତତ୍ର ପର୍ବତେ।
ପୁଣ୍ଯେ ସ୍ବର୍ଗୋପମେ ଚୈବ ଦେବର୍ଷିଗଣସେବିତେ ॥ 3-87-8 (19668)
ହ୍ରଦିନୀ ପୁଣ୍ଯତୀର୍ଥା ଚ ରାଜର୍ଷେସ୍ତତ୍ର ବୈ ସରିତ୍।
ବିଶ୍ଚାମିତ୍ରେଣ ତପସା ନିର୍ମିତା ସର୍ବପାବନୀ ॥ 3-87-9 (19669)
ଯସ୍ଯାସ୍ତୀରେ ସତାଂ ମଧ୍ଯେ ଯଯାତିର୍ନହୁଷାତ୍ମଜଃ।
ପପାତ ସ ପୁନର୍ଲୋକାଁଲ୍ଲେଭେ ଧର୍ମାନ୍ସନାତନାନ୍ ॥ 3-87-10 (19670)
ତତ୍ରପୁଣ୍ଯୋ ହ୍ରଦଃ ଖ୍ଯାତୋ ମୈନାକଶ୍ଚୈବ ପର୍ବତଃ।
ବହୁମୂଲଫଲୋପେତସ୍ତ୍ବମିତୋ ନାମ ପର୍ବତଃ ॥ 3-87-11 (19671)
ଆଶ୍ରମଃ କକ୍ଷସେନସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯସ୍ତତ୍ରଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଚ୍ଯବନସ୍ଯାଶ୍ରମଶ୍ଚୈବ ବିଖ୍ଯାତସ୍ତତ୍ରପାଣ୍ଡବ।
ତତ୍ରାଲ୍ପେନୈବ ସିଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତି ମାନବାସ୍ତପସା ବିଭୋ ॥ 3-87-12 (19672)
ଜମ୍ବୂମାର୍ଗୋ ମହାରାଜ ଋଷୀଣାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍।
ଆଶ୍ରମ ଶାମ୍ଯତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମୃଗଦ୍ବିଜନିଷେବିତଃ ॥ 3-87-13 (19673)
ତତଃ ପୁଣ୍ଯତମା ରାଜନ୍ସତତଂ ତାପସୈର୍ଯୁତା।
କେତୁମାଲା ଚ ମେଧ୍ଯା ଚ ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରଂ ଚ ଭୂମିପ।
ଖ୍ଯାତଂ ଚ ସୈନ୍ଧବାରଣ୍ଯଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜନିଷେବିତମ୍ ॥ 3-87-14 (19674)
ପିତାମହସରଃ ପୁଣ୍ଯଂ ପୁଷ୍କରଂ ନାମ ନାମତଃ।
ବୈଖାନସାନାଂ ସିଦ୍ଧାନାମୃଷୀଣାମାଶ୍ରମଃ ପ୍ରିଯଃ ॥ 3-87-15 (19675)
ଅପ୍ଯତ୍ର ସଂଶ୍ରଯାର୍ଥାଯ ପ୍ରଜାପତିରଥୋ ଜଗୌ।
ପୁଷ୍କରେଷୁ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗାଥାଂ ସୁକୃତିନାଂବର ॥ 3-87-16 (19676)
ମନସାଽପ୍ଯଭିକାମସ୍ଯ ପୁଷ୍କରାଣି ମନଖିନଃ।
ବିପ୍ରଣଶ୍ଯନ୍ତି ପାପାନି ନାକପୃଷ୍ଠେ ଚ ମୋଦତେ ॥ 3-87-17 (19677)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣଇ ସପ୍ତାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-87-2 ପ୍ରତ୍ଯକ୍ସ୍ତ୍ରୋତା- ପଶ୍ଚିମବାହିନୀ ॥ 3-87-13 ଶାମ୍ଯତାଂ ଶମବତାମ୍ ॥ 3-87-14 ଗଙ୍ଗାରଣ୍ଯଂ ଚ ଭୂମିପେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-87-16 ସଂଶ୍ରଯାର୍ଥାଯ ବାସାର୍ଥମ୍ ॥ 3-87-17 ଅଭିକାମସ୍ଯ ଗନ୍ତୁମିଚ୍ଛୋଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 088
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.88. ଅଧ୍ଯାଯଃ 088
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧୌମ୍ଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯୁଦୀଚୀସ୍ଥତୀର୍ଥକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-88-0 (19678)
ଧୌମ୍ଯ ଉବାଚ। 3-88-0x (1997)
ଉଦୀଚ୍ଯାଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ଦିଶି ପୁଣ୍ଯାନି ଯାନି ବୈ।
ତାନି ତେ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ ॥ 3-88-1 (19679)
ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ଭୂତ୍ବା ମମ ମନ୍ତ୍ରଯତଃ ପ୍ରଭୋ।
କଥାପ୍ରତିଗ୍ରହୋ ବୀର ଶ୍ରଦ୍ଧାଂ ଜନଯତେ ଶୁଭାମ୍ ॥ 3-88-2 (19680)
ସରସ୍ବତୀ ମହାପୁଣ୍ଯା ହ୍ରଦିନୀ ତୀର୍ଥମାଲିନୀ।
ସମୁଦ୍ରଗା ମହାବେଗା ଯମୁନା ଯତ୍ର ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-88-3 (19681)
ଯତ୍ର ପୁଣ୍ଯତରଂ ତୀର୍ଥଂ ପ୍ଲକ୍ଷାବତରଣଂ ଶୁଭମ୍।
ଯତ୍ରସାରସ୍ବତୈରିଷ୍ଟ୍ବା ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯବଭୃଥଂ ଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-88-4 (19682)
ପୁଣ୍ଯଂ ଚାଖ୍ଯାଯତେ ଦିବ୍ଯଂ ଶିବମଗ୍ନିଶିରୋଽନଘ।
ସହଦେବୋଽଯଜଦ୍ଯତ୍ରଶମ୍ଯାକ୍ଷେପେଣ ଭାରତ ॥ 3-88-5 (19683)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ ଚାର୍ଥେଽସୌ ଇନ୍ଦ୍ରଗୀତା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଗାଥା ଚରତି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଗୀଯମାନା ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ ॥ 3-88-6 (19684)
ଅଗ୍ନଯଃ ସହଦେବେନ ଯେ ଚିତା ଯମୁନାମନୁ।
ତେ ତସ୍ଯ କୁରୁଶାର୍ଦୂଲ ସହସ୍ରଶତଦକ୍ଷିଣାଃ ॥ 3-88-7 (19685)
ତତ୍ରୈବ ଭରତୋ ରାଜା ଚକ୍ରବର୍ତୀ ମହାଯଶାଃ।
ବିଂଶତୀଂ ସପ୍ତ ଚାଷ୍ଟୌ ଚ ହଯମେଧାନୁପାହରତ୍ ॥ 3-88-8 (19686)
କାମକୃଦ୍ଯୋ ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ଶ୍ରୁତସ୍ତାତ ଯଥା ପୁରା।
ଅତ୍ଯନ୍ତମାଶ୍ରମଃ ପୁଣ୍ଯଃ ଶରଭଙ୍ଗସ୍ଯ ବିଶ୍ରୁତଃ ॥ 3-88-9 (19687)
ସରସ୍ବତୀ ନଦୀ ସଦ୍ଭିଃ ସତତଂ ପାର୍ଥ ପୂଜିତା।
ବାଲଖିଲ୍ଯୈର୍ମହାରାଜ ଯତ୍ରେଷ୍ଟମୃଷିଭିଃ ପୁରା ॥ 3-88-10 (19688)
ଦୃଷଦ୍ବତୀ ମହାପୁଣ୍ଯା ଯତ୍ର ରଖ୍ଯାତା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ନ୍ଯଗ୍ରୋଧାଖ୍ଯସ୍ତୁ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଃ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୋଦ୍ବିପଦାଂବର।
ଦାଲ୍ଭ୍ଯଘୋଷଶ୍ଚ ଦାଲ୍ଭ୍ଯାଶ୍ ଧରଣୀସ୍ଥୋ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-88-11 (19689)
କୌନ୍ତେଯାନନ୍ତଯଶସଃ ସୁବ୍ରତସ୍ଯାମିତୌଜସଃ।
ଆଶ୍ରମଃ ଖ୍ଯାଯତେ ପୁଣ୍ଯସ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତଃ ॥ 3-88-12 (19690)
ଏତାବର୍ଣାବବର୍ଣୌ ଚ ବିଶ୍ରୁତୌ ମନୁଜାଧିପ।
ଈଜାତେ କ୍ରତୁଭିର୍ମୁଖ୍ଯୈଃ ପୁଣ୍ଯୈର୍ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-88-13 (19691)
ସମେତ୍ଯ ବହୁଶୋ ଦେବାଃ ସେନ୍ଦ୍ରାଃ ସବରୁଣାଃ ପୁରା।
ବିଶାଖଯୂପେଽତପ୍ଯନ୍ ତେନ ପୁଣ୍ଯତମଶ୍ଚ ସଃ ॥ 3-88-14 (19692)
ଋଷିର୍ମହାନ୍ମହାଭାଗୋ ଜମଦଗ୍ନିର୍ମହାଯଶାଃ।
ପଲାଶକେଷୁ ପୁଣ୍ଯେଷୁ ରମ୍ଯେଷ୍ବଯଜତ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-88-15 (19693)
ଯତ୍ରସର୍ବାଃ ସରିଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଟାଃ ସାକ୍ଷାତ୍ତମୃଷିସତ୍ତମମ୍।
ସ୍ବଂ ସ୍ବଂ ତୋଯମୁପାଦାଯ ପରିବାର୍ଯୋପତସ୍ଥିରେ ॥ 3-88-16 (19694)
ଅପି ଚାତ୍ର ମହାରାଜ ସ୍ବଯଂ ବିଶ୍ବାବସୁର୍ଜଗୌ।
ଇମଂ ଶ୍ଲୋକଂ ତଦା ବୀର ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଦୀକ୍ଷାଂ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-88-17 (19695)
ଯଜମାନସ୍ଯ ବୈ ଦେବାଞ୍ଜମଦଗ୍ନେର୍ମହାତ୍ମନଃ।
ଆଗମ୍ଯ ସରିତୋ ବିପ୍ରାନ୍ମଧୁନା ସମତର୍ପଯନ୍ ॥ 3-88-18 (19696)
ଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷରକ୍ଷୋବିରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ସେବିତମ୍।
କିରାତକିନ୍ନରାବାସଂ ଶୈଲଂ ଶିଖରିଣାଂବରମ୍ ॥ 3-88-19 (19697)
ବିଭେଦ ତରସା ଗଙ୍ଗା ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପୁଣ୍ଯଂ ତତ୍ଖ୍ଯାଯତେ ରାଜନ୍ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଗଣସେବିତମ୍ ॥ 3-88-20 (19698)
ସନତ୍କୁମାରଃ କୌରବ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଂ କନଖଲଂ ତଥା।
ପର୍ବତଶ୍ଚ ପୁରୁର୍ନାମ ଯତ୍ରଯାତଃ ପୁରୂରବାଃ ॥ 3-88-21 (19699)
ଭୃଗୁର୍ଯତ୍ରତପସ୍ତେପେ ମହର୍ଷିଗଣସେବିତେ।
ରାଜନ୍ସ ଆଶ୍ରମଃ ଖ୍ଯାତୋ ଭୃଗୁତୁନ୍ଦୋ ମହାଗିରିଃ ॥ 3-88-22 (19700)
ଯଃ ସ ଭୂତଂ ଭବିଷ୍ଯଚ୍ଚ ଭବଚ୍ ଭରତର୍ଷଭ।
ନାରାଯଣଃ ପ୍ରଭୁର୍ବିଷ୍ଣୁଃ ଶାଶ୍ବତଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ ॥ 3-88-23 (19701)
ତସ୍ଯାତିଯଶସଃ ପୁଣ୍ଯାଂ ବିଶାଲାଂ ବଦରୀମନୁ।
ଆଶ୍ରମଃ ଖ୍ଯାଯତେ ପୁଣ୍ଯସ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତଃ ॥ 3-88-24 (19702)
ଉଷ୍ଣତୋଯବହା ଗଙ୍ଗା ଶୀତତୋଯବହା ପୁରା।
ସୁବର୍ଣସିକତା ରାଜନ୍ବିଶାଲାଂ ବଦରୀମନୁ ॥ 3-88-25 (19703)
ଋଷଯୋ ଯତ୍ରଦେବାଶ୍ଚ ମହାଭାଗା ମହୌଜସଃ।
ପ୍ରାପ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ନମସ୍ଯନ୍ତି ଦେବଂ ନାରାଯଣଂ ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 3-88-26 (19704)
ଯତ୍ରନାରାଜଣୋ ଦେବଃ ପରମାତ୍ମା ସନାତନଃ।
ତତ୍ର କୃତ୍ସ୍ନଂ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ତୀର୍ଥାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ ॥ 3-88-27 (19705)
ତତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମ ତତ୍ତୀର୍ଥଂ ତ୍ତପୋବନମ୍।
ତତ୍ପରଂ ପରମଂ ଦେବଂ ଭୂତାନାଂ ପରମେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-88-28 (19706)
ଶାଶ୍ବତଂ ପରମଂ ଚୈବ ଧାତାରଂ ପରମଂ ପଦମ୍।
ଯଂ ବିଦିତ୍ବାନ ଶୋଚନ୍ତି ବିଦ୍ବାଂସଃ ଶାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟଯଃ ॥ 3-88-29 (19707)
ତତ୍ର ଦେବର୍ଷଯଃ ସିଦ୍ଧାଃ ସର୍ବେ ଚୈବ ତପୋଧନାଃ।
ଆଦିଦେବୋ ମହାଯୋଗୀ ଯତ୍ରାସ୍ତେ ମଧୁସୂଦନଃ ॥ 3-88-30 (19708)
ପୁଣ୍ଯାନାମପି ତତ୍ପୁଣ୍ଯମତ୍ର ତେ ସଂଶଯେସ୍ତୁ ମା।
ଏତାନି ରାଜନ୍ପୁଣ୍ଯାନି ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପୃଥିବୀପତେ।
କୀର୍ତିତାନି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତୀର୍ଥାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ ॥ 3-88-31 (19709)
ଏତାନି ବସୁଭିଃ ସାଧ୍ଯୈରାଦିତ୍ଯୈର୍ମରୁଦଶ୍ବିଭିଃ।
ଋଷିଭିର୍ଦେବକଲ୍ପୈଶ୍ଚ ସେବିତାନି ମହାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-88-32 (19710)
3-88-33 (19711)
ଚରନ୍ନେତାନି କୌନ୍ତେଯ ସହିତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣର୍ଷଭୈଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚ ମହାଭାଗୈରୁତ୍କଣ୍ଠାଂ ବିଜଯିଷ୍ଯସି ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-88-7 ଶତଂ ଶତସହସ୍ରାଣି ସହସ୍ରଶତଦକ୍ଷିଣାଃ ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-88-9 ଶଂକରସ୍ତତ୍ରବିଶ୍ରୁତ ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-88-13 ଏତା କୃଷ୍ଣମୃଗୀ ତଦ୍ବର୍ଣୈ କୃଷ୍ଣୌ ନରନାରାଯଣାବିତ୍ଯର୍ଥଃ। ବସ୍ତୁତସ୍ତ୍ବବର୍ଣୌ ବର୍ଣାଃ ଲୋହିତଶୁକ୍ଲକୃଷ୍ଣାଃ ରଜଃସତ୍ବତମାଂସି ତଦ୍ରହିତୌ। ତତ୍ର ବୈବର୍ଣ୍ଯବର୍ଣ୍ଯୌ ଚେତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-88-23 ପ୍ରଭୁର୍ଜିଷ୍ଣୁରିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-88-24 ବିଶାଲାଂ ନାମତଃ। ବଦରୀମନୁ ବଦରୀସମୀପେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 089
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.89. ଅଧ୍ଯାଯଃ 089
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନେନ୍ଦ୍ରବଚନାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପାର୍ଥସ୍ ପାଶୁପତାଦିପ୍ରାପ୍ତିକଥନପୂର୍ବକମିନଦ୍ରସଂଦେଶନିବେଦନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-89-0 (19712)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-89-0x (1998)
ଏବଂ ସଂଭାଷମାଣେ ତୁ ଧୌମ୍ଯେ କୌରବନନ୍ଦନ।
ଲୋମଶଃ ସ ମହାତେଜା ଋଷିସ୍ତତ୍ରାଜଗାମ ହ ॥ 3-89-1 (19713)
ତଂ ପାଣ୍ଡବାଗ୍ରଜୋ ରାଜା ସଗଣୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ ତେ।
ଉପାତିଷ୍ଠନ୍ମହାଭାଗଂ ଦିବି ଶକ୍ରମିବାମରାଃ ॥ 3-89-2 (19714)
ସମଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ପପ୍ରଚ୍ଛାଗମନେ ହେତୁମଟନେ ଚ ପ୍ରଯୋଜନମ୍ ॥ 3-89-3 (19715)
ସ ପୃଷ୍ଟଃ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରେଣ ପ୍ରୀଯମାଣୋ ମହାମନାଃ।
ଉବାଚ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ହର୍ଷଯନ୍ନିବ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 3-89-4 (19716)
ସଂଚରନ୍ନସ୍ମି କୌନ୍ତେଯ ସର୍ବାଂଲ୍ଲୋକାନ୍ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ଗତଃ ଶକ୍ରସ୍ଯ ଭବନଂ ତତ୍ରାପଶ୍ଯଂ ସୁରେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-89-5 (19717)
ତବ ଚ ଭ୍ରାତରଂ ବୀରମପଶ୍ଯଂ ସବ୍ଯସାଚିନମ୍।
ଶକ୍ରସ୍ଯାର୍ଧାସନଗତଂ ତତ୍ର ମେ ବିସ୍ମଯୋ ମହାନ୍ ॥ 3-89-6 (19718)
ଆସୀତ୍ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥଂ ତଥାଗତମ୍।
ଆହ ମାଂ ତତ୍ର ଦେବେଶୋ ଗଚ୍ଛ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-89-7 (19719)
ସୋଽହମଭ୍ଯାଗତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଦିଦୃକ୍ଷସ୍ତ୍ବାଂ ସହାନୁଜମ୍।
ବଚନାତ୍ପୁରୁହୂତସ୍ଯ ପାର୍ଥସ୍ ଚ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-89-8 (19720)
ଆଖ୍ଯାସ୍ଯେ ତେ ପ୍ରିଯଂ ତାତ ମହତ୍ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ରାଜନ୍କୃଷ୍ଣଯା ଚୈବ ତଚ୍ଛୃଣୁ ॥ 3-89-9 (19721)
ଯତ୍ତ୍ବଯୋକ୍ତୋ ମହାବାହୁରସ୍ତ୍ରାର୍ଥଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ତଦସ୍ତ୍ରମାପ୍ତଂ ପାର୍ଥେନ ରୁଦ୍ରାଦପ୍ରତିମଂ ବିଭୋ ॥ 3-89-10 (19722)
ଯତ୍ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମଶିରୋ ନାମ ତପସା ରୁଦ୍ରମାଗମତ୍।
ଅମୃତାଦୁତ୍ଥିତଂ ରୌଦ୍ରଂ ତଲ୍ଲବ୍ଧଂ ସବ୍ଯସାଚିନା ॥ 3-89-11 (19723)
ତତ୍ସମନ୍ତ୍ରଂ ସସଂହାରଂ ସପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତମଙ୍ଗଲମ୍।
ବଜ୍ରମସ୍ତ୍ରାଣି ଚାନ୍ଯାନି ଦଣ୍ଡାଦୀନି ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-89-12 (19724)
ଯମାତ୍କୁବେରାଦ୍ବରୁଣାଦିନ୍ଦ୍ରାଚ୍ଚ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଅସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯଧୀତବାନ୍ପାର୍ଥୋ ଦିବ୍ଯାନ୍ଯମିତବିକ୍ରମଃ ॥ 3-89-13 (19725)
ବିଶ୍ବାବସୋସ୍ତୁ ତନଯାଦ୍ଗୀତଂ ନୃତ୍ଯଂ ଚ ସାମ ଚ।
ବାଦିତ୍ରଂ ଚ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପ୍ରତ୍ଯବିନ୍ଦଦ୍ଯଥାବିଧି ॥ 3-89-14 (19726)
ଏବଂ କୃତାସ୍ତ୍ରଃ କୌନ୍ତେଯୋ ଗାନ୍ଧର୍ବଂ ବେଦମାତ୍ମବାନ୍।
ସୁଖଂ ବସତି ବୀଭତ୍ସୁରନୁଜସ୍ଯାନୁଜସ୍ତବ ॥ 3-89-15 (19727)
ଯଦର୍ଥଂ ମାଂ ସୁରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଇଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ତଚ୍ଚ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଯୁଧିଷ୍ଠିର ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-89-16 (19728)
ଭବାନ୍ମନୁଷ୍ଯଲୋକେଽପି ଗମିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ।
ବ୍ରୂଯାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ତତ୍ରବଚନାନ୍ମେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-89-17 (19729)
ଆଗମିଷ୍ଯତି ତେ ଭ୍ରାତା କୃତାସ୍ତ୍ରଃ କ୍ଷିପ୍ରମର୍ଜୁନଃ।
ସୁରକାର୍ଯଂ ମହତ୍କୃତ୍ବା ଯଦଶକ୍ଯଂ ଦିବୌକସୈଃ ॥ 3-89-18 (19730)
ତପସାଽପି ତ୍ବମାତ୍ମାନଂ ଯୋଜଯ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ତପସୋ ହି ପରଂ ନାସ୍ତି ତପସା ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍ ॥ 3-89-19 (19731)
ଅହଂ ଚ କର୍ଣଂ ଜାନାମି ଯଥାବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ସତ୍ଯସନ୍ଧଂ ମହୋତ୍ସାହଂ ମହାବୀର୍ଯଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 3-89-20 (19732)
ମହାହବେଷ୍ବପ୍ରତିମଂ ମହାଯୁଦ୍ଧବିଶାରଦମ୍।
ମହାଧନୁର୍ଧରଂ ବୀରଂ ମହାସ୍ତ୍ରଂ ବରବର୍ଣିନମ୍ ॥ 3-89-21 (19733)
ମହେଶ୍ବରସୁତପ୍ରଖ୍ଯମାଦିତ୍ଯତନଯଂ ପ୍ରଭୁମ୍।
ତଥାଽର୍ଜୁନମତିସ୍କନ୍ଧଂ ସହଜୋଲ୍ବଣପୌରୁଣମ୍ ॥ 3-89-22 (19734)
ନ ସ ପାର୍ତସ୍ଯ ସଂଗ୍ରାମେ କଲାମର୍ହତି ଷୋଡଶୀମ୍ ॥ 3-89-23 (19735)
ଯଚ୍ଚାପି ତେ ଭଯଂ କର୍ଣାନ୍ମନସିସ୍ଥମରିଂଦମ।
ତଚ୍ଚାପ୍ଯପହରିଷ୍ଯାମି ସବ୍ଯସାଚିନ୍ଯୁପାଗତେ ॥ 3-89-24 (19736)
ଯଚ୍ଚ ତେ ମାନସଂ ବୀର ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାମିମାଂ ପ୍ରତି।
ସ ମହର୍ଷିର୍ଲୋମଶସ୍ତେ କଥଯିଷ୍ଯତ୍ଯସଂଶଯମ୍ ॥ 3-89-25 (19737)
ଯଚ୍ଚ କିଂଚିତ୍ତପୋଯୁକ୍ତଂ ଫଲଂ ତୀର୍ଥେଷୁ ଭାରତ।
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିରେଷ ବ୍ରୂଯାତ୍ତେ ନ ତଚ୍ଛ୍ରଦ୍ଧେଯମନ୍ଯଥା ॥ 3-89-26 (19738)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ତଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 89 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-89-12 ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ଅସ୍ତ୍ରାଗ୍ନିନା ନିରପରାଧାନାଂ ଦାହେ ଯୋ ଦୋଷସ୍ତସ୍ ଶୋଧନମ୍। ମଙ୍ଗଲଂ ଦଗ୍ଧାନାମେବାରାମାଦୀନାଂ ପୁନର୍ବିକସନମ୍। ବଜ୍ରଂ ବଜ୍ରବଦପ୍ରତୀକାର୍ଯଂ ରୌଦ୍ରମେବ ॥ 3-89-14 ଗୀତଂ ଲୌକିକଂ ଗାନମ୍। ସାମ ଋକ୍ଷୁ ଗାନମ୍ ॥ 3-89-18 ସୁରକାର୍ଯଂ ନିବାତକବଚାଦୀନାଂ ବଧଃ। କୃତାର୍ଥଃ କ୍ଷିପ୍ରମର୍ଜୁନ ଇତି କ. ଥ. ପାଠଃ ॥ 3-89-20 ରସତ୍ଯସନ୍ଧଂ ସତ୍ଯପ୍ରତିଜ୍ଞମ୍ ॥ 3-89-21 ବରବର୍ଣିନଂ ଅତିସୁନ୍ଦରମ୍ ॥ 3-89-22 ମହେଶ୍ବରସୁତପ୍ରଖ୍ଯଂ ସ୍କନ୍ଦତୁଲ୍ଯମ୍। ଅତିତ୍କନ୍ଧଂ ଉନ୍ନତାଂସମ୍ ॥ 3-89-24 ଅପହରିଷ୍ଯାମି କବଚକୁଣ୍ଡଲାପହରଣେନ ॥ 3-89-26 ତତ୍ ଶ୍ରଦ୍ଧେଯଂ ନତ୍ବନ୍ଯଥା ଗ୍ରହୀତବ୍ଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 090
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.90. ଅଧ୍ଯାଯଃ 090
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସ୍ବସାହିତ୍ଯେନ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାବିଧାଯକପାର୍ଥବଚନନିବେଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଲୋମଶାଶଯାଽଧିକ ପରିଜନବିସର୍ଜନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-90-0 (19739)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-90-0x (1999)
ଧନଂଜଯେନ ଚାପ୍ଯୁକ୍ତଂ ଯତ୍ତଚ୍ଛୃଣୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଭ୍ରାତରଂ ମେ ଯୋଜଯେର୍ଧର୍ମ୍ଯଯା ଧିଯା ॥ 3-90-1 (19740)
ତ୍ବଂ ହି ଧର୍ମାନ୍ପରାନ୍ବେତ୍ଥ ତପାଂସି ଚ ତପୋଧନ।
ଶ୍ରୀମତାଂ ଚାପି ଜାନାସି ଧର୍ମଂ ରାଜ୍ଞାଂ ସନାତନମ୍ ॥ 3-90-2 (19741)
ସ ଭବାନ୍ପରମଂ ବେଦ ରପାବନଂ ପୁରୁଷଂ ପ୍ରତି।
ତେନ ସଂଯୋଜଯେଥାସ୍ତ୍ବଂ ତୀର୍ଥପୁଣ୍ଯେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 3-90-3 (19742)
ଯଥା ତୀର୍ଥାନି ଗଚ୍ଛେତ ଗାଶ୍ଚ ଦଦ୍ଯାତ୍ସ ପାର୍ଥିବଃ।
ତଥା ସର୍ବାତ୍ମନା କାର୍ଯମିତି ମାମର୍ଜୁନୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-90-4 (19743)
ଭବତା ଚାନୁଗୁପ୍ତୋଽସୌ ଚରେତ୍ତୀର୍ଥାନି ସର୍ବଶଃ।
ରକ୍ଷୋଭ୍ଯୋ ରକ୍ଷିତବ୍ଯଶ୍ଚ ଦୁର୍ଗେଷୁ ବିଷମେଷୁ ଚ ॥ 3-90-5 (19744)
ଦଧୀଚ ଇବ ଦେବେନ୍ଦ୍ରଂ ଯଥା ଚାପ୍ଯଙ୍ଗିରା ରବିମ୍।
ତଥା ରକ୍ଷସ୍ବ କୌନ୍ତେଯାନ୍ରାକ୍ଷସେଭ୍ଯୋ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-90-6 (19745)
ଯାତୁଧାନା ହି ବହବୋ ରାକ୍ଷସାଃ ପର୍ବତୋପମାଃ।
ତ୍ବଯାଽଭିଗୁପ୍ତାନ୍କୌନ୍ତେଯାନ୍ନ ବିବର୍ତେଯୁରନ୍ତିକମ୍ ॥ 3-90-7 (19746)
ସୋଽହମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବଚନାନ୍ନିଯୋଗାଦର୍ଜୁନସ୍ଯ ଚ।
ରକ୍ଷମାଣୋ ଭଯେଭ୍ଯସ୍ତ୍ବାଂ ଚରିଷ୍ଯାମି ତ୍ବା ସହ ॥ 3-90-8 (19747)
ଦ୍ବିସ୍ତୀର୍ଥାନି ମଯା ପୂର୍ବଂ ଦୃଷ୍ଟାନି କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଇଦଂ ତୃତୀଯଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ତାନ୍ଯେବ ଭବତା ସହ ॥ 3-90-9 (19748)
ଇଯଂ ରାଜର୍ଷିଭିର୍ଯାତା ପୁଣ୍ଯକୃଦ୍ଭିର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ମନ୍ବାଦିଭିର୍ମହାରାଜ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଭଯାପହା ॥ 3-90-10 (19749)
ନାନୃଜୁର୍ନାକୃତାତ୍ମା ଚ ନାବିଦ୍ଯୋ ନ ଚ ପାପକୃତ୍।
ସ୍ନାତି ତୀର୍ଥେଷୁ କୌରବ୍ଯ ନ ଚ ବକ୍ରମତିର୍ନରଃ ॥ 3-90-11 (19750)
ତ୍ବଂ ତୁ ଧର୍ମମତିର୍ନିତ୍ଯଂ ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସତ୍ଯସଂଗରଃ।
ବିମୁକ୍ତଃ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯୋ ଭୂଯ ଏବ ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-90-12 (19751)
ଯଥା ଭଗୀରଥୋ ରାଜା ରାଜାନଶ୍ଚ ଗଯାଦଯଃ।
ଯଥା ଯଯାତିଃ କୌନ୍ତେଯ ତଥା ତ୍ବମପି ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-90-13 (19752)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-90-14x (2000)
ନ ହର୍ଷାତ୍ସଂପ୍ରପଶ୍ଯାମି ବାକ୍ଯସ୍ଯାସ୍ଯୋତ୍ତରଂ କ୍ବଚିତ୍।
ଯନ୍ମାଂ ସ୍ମରତି ଦେବେଶଃ କିଂ ନାମାଭ୍ଯଧିକଂ ତତଃ ॥ 3-90-14 (19753)
ଭବତା ସଂଗମୋ ଯସ୍ ଭ୍ରାତା ଚୈବ ଧନଂଜଯଃ।
ବାସବଃ ସ୍ମରତେ ଯସ୍ କୋ ନାମାଭ୍ଯଧିକସ୍ତତଃ ॥ 3-90-15 (19754)
ଯଚ୍ଚ ମାଂ ଭଗବାନାହ ତୀର୍ଥାନାଂ ଗମନଂ ପ୍ରତି।
ଧୌମ୍ଯସ୍ଯ ବଚନାଦେଷା ବୁଦ୍ଧିଃ ପୂର୍ବଂ କୃତୈବ ମେ ॥ 3-90-16 (19755)
ତଦ୍ଯଦା ମନ୍ଯସେ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଗମନଂ ତୀର୍ତଦର୍ଶନେ।
ତଦୈବ ଗନ୍ତାସ୍ମି ତୀର୍ତାନ୍ଯେଷ ମେ ନିଶ୍ଚଯଃ ପରଃ ॥ 3-90-17 (19756)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-90-18x (2001)
ଗମନେ କୃତବୁଦ୍ଧିଂ ତଂ ପାଣ୍ଡବଂ ଲୋମଶୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଲଘୁର୍ଭବ ମହାରାଜ ଲଘୁଃ ସ୍ବୈରଂ ଗମିଷ୍ଯସି ॥ 3-90-18 (19757)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-90-19x (2002)
ଭିକ୍ଷାଭୁଜୋ ନିବର୍ତନ୍ତାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଯତଯଶ୍ଚ ଯେ ॥ 3-90-19 (19758)
କ୍ଷୁତ୍ତୃଡଧ୍ବଶ୍ରମାଯାସଶୀତାର୍ତିମସହିଷ୍ଣବଃ।
ତେ ସର୍ବେ ବିନିବର୍ତନ୍ତାଂ ଯେ ଚ ମୃଷ୍ଟଭୁଜୋ ଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-90-20 (19759)
ପକ୍ବାନ୍ନଲେହ୍ଯପାନାନାଂ ମାଂସାନାଂ ଚ ବିକଲ୍ପକାଃ।
ତେଽପି ସର୍ବେ ନିବର୍ତନ୍ତାଂ ଯେ ଚ ସୂଦାନୁଯାଯିନଃ।
ମଯା ଯଥୋଚିତାଽଽଜୀବ୍ଯୌଃ ସଂବିଭକ୍ତାଶ୍ଚ ବୃତ୍ତିଭିଃ ॥ 3-90-21 (19760)
ଯେ ଚାପ୍ଯନୁଗତାଃ ପୌରା ରାଜଭକ୍ତିପୁରଃସରାଃ।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ମହାରାଜମଭିଗଚ୍ଛନ୍ତୁ ତେ ଚ ବୈ।
ସ ଦାସ୍ଯତି ଯଥାକାଲମୁଚିତା ଯସ୍ଯ ଯା ଭୃତିଃ ॥ 3-90-22 (19761)
ସ ଚେଦ୍ଯଥୋଚିତାଂ ବୃତ୍ତିଂ ନ ଦଦ୍ଯାନ୍ମନୁଜେଶ୍ବରଃ।
ଅସ୍ମତ୍ପ୍ରିଯହିତାର୍ଥାଯପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୋ ବଃ ପ୍ରଦାସ୍ଯତି ॥ 3-90-23 (19762)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-90-24x (2003)
ତତୋ ଭୂଯିଷ୍ଠଶଃ ପୌରା ଗୁରୌ ଭାରେ ସମାହିତେ।
ବିପ୍ରାଶ୍ଚ ଯତଯୋ ମୁଖ୍ଯା ଜଗ୍ମୁର୍ନାଗପୁରଂ ପ୍ରତି ॥ 3-90-24 (19763)
ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ପ୍ରେମ୍ଣା ରାଜାଽମ୍ବିକାସୁତଃ।
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ବିଧିବଦ୍ଧନୈଶ୍ଚ ସମତର୍ପଯତ୍ ॥ 3-90-25 (19764)
ତତଃ କୁନ୍ତୀସୁତୋ ରାଜା ଲଘୁଭିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହ।
ଲୋମଶେନ ଚ ସୁପ୍ରୀତସ୍ତ୍ରିରାତ୍ରଂ କାମ୍ଯକେଽବସତ୍ ॥ 3-90-26 (19765)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 90 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-90-3 ପୁରୁଷପ୍ରତି ପୁରୁଷସ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-90-9 ଦ୍ବିଃ ଦ୍ବିବାରମ୍। ତୃତୀଯଂ ତୃତୀଯବାରମ୍ ॥ 3-90-10 ତୀର୍ତଯାତ୍ରା ଶୁଭାବହେତି କ ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-90-11 ନାନୃତୀ ନାକୃତାତ୍ମା ଚେତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-90-18 ଲଘୁରଲ୍ପପରିବାରଃ ॥ 3-90-21 ବିକଲ୍ପକାଃ ମୃଷ୍ଟାମୃଷ୍ଟବିଭାଜକାଃ। ଆଜୀବ୍ଯୈର୍ଭୃତ୍ଯାଦିଭିଃ। ବୃତ୍ତିଭିର୍ଜୀବନହେତୁଭିରନ୍ନାଦିଭିଃ ॥ 3-90-23 ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୋ ଦ୍ରୁପଦଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 091
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.91. ଅଧ୍ଯାଯଃ 091
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଲୋମଶାଦିଭିଃ ସହ ତୀର୍ଥସେବନାଯ ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-91-0 (19766)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-91-0x (2004)
ତତଃ ପ୍ରଯାନ୍ତଂ କୌନ୍ତେଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବନବାସିନଃ।
ଅଭିଗମ୍ଯ ତଦା ରାଜନ୍ନିଦଂ ବଚନମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-91-1 (19767)
ରାଜଂସ୍ତୀର୍ଥାନି ଗନ୍ତାସି ପୁଣ୍ଯାନି ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ଦେବର୍ଷିଣା ଚ ସହିତୋ ଲୋମଶେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-91-2 (19768)
ଅସ୍ମାନପି ମହାରାଜ ନେତୁମର୍ହସି ପାଣ୍ଡବ।
ଅସ୍ମାଭିର୍ହି ନ ଶକ୍ଯାନି ତ୍ବଦୃତେ ତାନି କୌରବ ॥ 3-91-3 (19769)
ଶ୍ବାପରଦୈରୁପସୃଷ୍ଟାନି ଦୁର୍ଗାଣି ବିଷମାଣି ଚ।
ଅଗମ୍ଯାନି ନରୈରଲ୍ପୈସ୍ତୀର୍ଥାନି ମନୁଜେଶ୍ବର ॥ 3-91-4 (19770)
ଭବତୋ ଭ୍ରାତରଃ ଶୂରା ଧନୁର୍ଧରବରାଃ ସଦା।
ଭବଦ୍ଭିଃ ପାଲିତାଃ ଶୂରୈର୍ଗଚ୍ଛାମୋ ବଯମପ୍ଯୁତ ॥ 3-91-5 (19771)
ଭବତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଧି ବଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାମଃ ସୁଖଂ ଫଲମ୍।
ତୀର୍ଥାନାଂ ପୃଥିବୀପାଲ ବନାନାଂ ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-91-6 (19772)
ତବ ବୀର୍ଯପରିତ୍ରାତାଃ ଶୁଦ୍ଧାସ୍ତୀର୍ଥପରିପ୍ଲତାଃ।
ଭବେମ ଧୂତପାପ୍ମାନସ୍ତୀର୍ଥସଂଦର୍ଶନାନ୍ନୃପ ॥ 3-91-7 (19773)
ଭବାନପି ନରେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ କାର୍ତବୀର୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ।
ଅଷ୍ଟକସ୍ଯ ଚ ରାଜର୍ଷେର୍ଲୋମପାଦସ୍ ଚୈବ ହ ॥ 3-91-8 (19774)
ଭରତସ୍ଯ ଚ ବୀରସ୍ଯ ସାର୍ବଭୌମସ୍ଯ ପାର୍ତିବ।
ଧ୍ରୁବଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତି ଦୁଷ୍ପ୍ରାପାଁଲ୍ଲୋକାଂସ୍ତୀର୍ଥପରିପ୍ଲୁତଃ ॥ 3-91-9 (19775)
ପ୍ରଭାସାଦୀନି ତୀର୍ଥାନି ମହେନ୍ଦ୍ରାଦୀଂଶ୍ଚ ପର୍ବତାନ୍।
ଗଙ୍ଗାଦ୍ଯାଃ ସରିତଶ୍ଚୈବ ପ୍ଲକ୍ଷାଦୀଂଶ୍ଚ ପର୍ବତାନ୍ ॥ 3-91-10 (19776)
ତ୍ବଯା ସହ ମହୀପାଲ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମହେ ବଯମ୍।
`ଭବଦ୍ଭିଃ ପାଲିତାଃ ଶୂରୈସ୍ତୀର୍ଥାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ' ॥ 3-91-11 (19777)
ଯଦି ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବସ୍ତି କାଚିତ୍ପ୍ରୀତିର୍ଜନାଧିପ।
କୁରୁକ୍ଷିପ୍ରଂ ବଚୋଽସ୍ମାକଂ ତତଃ ଶ୍ରେଯୋଽଭିପତ୍ସ୍ଯସେ ॥ 3-91-12 (19778)
ତୀର୍ତାନି ହି ମହାବାହୋ ତପୋବିଘ୍ନକରୈଃ ସଦା।
ଅନୁକୀର୍ଣାନି ରକ୍ଷୋଭିସ୍ତେଭ୍ଯୋ ନସ୍ତ୍ରାତୁମର୍ହସି ॥ 3-91-13 (19779)
ତୀର୍ଥାନ୍ଯୁକ୍ତାନି ଧୌମ୍ଯେନ ନାରଦେନ ଚ ଧୀମତା।
ଯାନ୍ଯୁବାଚ ଚ ଦେବର୍ଷିର୍ଲୋମଶଃ ସୁମହାତପାଃ ॥ 3-91-14 (19780)
ବିଧିବତ୍ତାନି ସର୍ବାଣି ପର୍ଯଟସ୍ବ ନରାଧିପ।
ଧୂତପାପ୍ମା ସହାସ୍ମାଭିର୍ଲୋମଶେନାବିପାଲିତଃ ॥ 3-91-15 (19781)
ସ ରାଜା ପୂଜ୍ଯମାନସ୍ତୈର୍ହର୍ଷାଦଶ୍ରୁପରିପ୍ଲୁତଃ।
ଭୀମସେନାଦିଭିର୍ବୀରୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 3-91-16 (19782)
ବାଢମିତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍ସର୍ବାଂସ୍ତାନୃଷୀନ୍ପାଣ୍ଡବର୍ଷଭଃ।
ଲୋମଶଂ ସମନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ଧୌମ୍ଯଂ ଚୈବ ପୁରୋହିତମ୍ ॥ 3-91-17 (19783)
ତତଃ ସ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ବଶୀ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଚାନବଦ୍ଯାଙ୍ଗ୍ଯା ଗମନାଯ ମନୋ ଦଧେ ॥ 3-91-18 (19784)
ଅଥ ବ୍ଯାସୋ ମହାଭାଗସ୍ତଥା ପର୍ବତନାରଦୌ।
ଦାମ୍ଯକେ ପାଣ୍ଡବଂଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ସମାଜଗ୍ମୁର୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-91-19 (19785)
ତେଷାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ପୂଜାଂ ଚକ୍ରେ ଯଥାବିଧି।
ସତ୍କୃତାସ୍ତେ ମହାଭାଗା ଯୁଧିଷ୍ଠିରମଥାବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-91-20 (19786)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଯମୌ ଭୀମ ମନସା କୁରୁତାର୍ଜବମ୍।
ମନସା କୃତଶୌଚା ବୈ ଶଦ୍ଧାସ୍ତୀର୍ଥାନି ଯାସ୍ଯଥ ॥ 3-91-21 (19787)
ଶରୀରନିଯମଂ ପ୍ରାହୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣା ମାନୁଷଂ ବ୍ରତମ୍।
ମନୋବିଶୁଦ୍ଧାଂ ବୁଦ୍ଧିଂ ଚ ଦୈବମାହୁର୍ବ୍ରତଂ ଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-91-22 (19788)
ମନୋ ହ୍ଯଦୁଷ୍ଟଂ ଶୌଚାଯ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ବୈ ନରାଧିପ।
ମୈତ୍ରୀଂ ବୁଦ୍ଧିଂ ସମାସ୍ଥାଯ ଶୁଦ୍ଧାସ୍ତୀର୍ଥାନି ଗଚ୍ଛତ ॥ 3-91-23 (19789)
ତେ ଯୂଯଂ ମାନସୈଃ ଶୁଦ୍ଧାଃ ଶରୀରନିଯମବ୍ରତୈଃ।
ଦୈବଂ ବ୍ରତଂ ସମାସ୍ଥାଯ ଯଥୋକ୍ତଂ ଫଲମାପ୍ସ୍ଯଥ ॥ 3-91-24 (19790)
ତେ ତଥେତି ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ କୃଷ୍ଣଯା ସହ ପାଣ୍ଡବାଃ।
କୃତସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନାଃ ସର୍ବେ ମୁନିଭିର୍ଦେବମାନୁଷୈଃ ॥ 3-91-25 (19791)
ଲୋମଶସ୍ଯୋପସଂଗୃହ୍ଯ ପାଦୌ ଦ୍ବୈପାଯନସ୍ ଚ।
ନାରଦସ୍ଯ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦେବର୍ଷେଃ ପର୍ବତସ୍ଯ ଚ ॥ 3-91-26 (19792)
ଧୌମ୍ଯେନ ସହିତା ବୀରାସ୍ତଥା ତୈର୍ବନବାସିଭିଃ।
ମାର୍ଗଶୀର୍ଷ୍ଯାମତୀତାଯାଂ ପୁଷ୍ଯେଣ ପ୍ରଯଯୁସ୍ତତଃ ॥ 3-91-27 (19793)
କଠିନାନି ସମାଦାଯ ଚୀରାଜିନଜଟାଧରାଃ।
ଅଭେଦ୍ଯୈଃ କବଚୈର୍ଯୁକ୍ତାସ୍ତୀର୍ଥାନ୍ଯନ୍ବଚରଂସ୍ତତଃ ॥ 3-91-28 (19794)
ଇନ୍ଦ୍ରସେନାଦିଭିର୍ଭୃତ୍ଯୈ ରଥୈଃ ପରିଚତୁର୍ଦଶୈଃ।
ମହାନସବ୍ଯାପୃତୈଶ୍ଚ ତଥାଽନ୍ଯୈଃ ପରିଚାରକୈଃ ॥ 3-91-29 (19795)
ସାଯୁଧା ବଦ୍ଧନିସ୍ତ୍ରିଂଶାସ୍ତୂଣବନ୍ତଃ ସମାର୍ଗଣାଃ।
ପ୍ରାଙ୍ଯୁଖାଃ ପ୍ରଯଯୁର୍ବୀରାଃ ପାଣ୍ଡବା ଜନମେଜଯ ॥ 3-91-30 (19796)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 91 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-91-7 ତୀର୍ଥସଂସ୍ପର୍ଶନାନ୍ନୃପେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-91-13 ଅନୁକୀର୍ଣାନି ବ୍ଯାପ୍ତାନି। ନୋଽସ୍ମାନ୍ ॥ 3-91-21 ଆର୍ଜବମୃଜୁବୁଦ୍ଧିଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-91-23 ମନୋ ହ୍ଯଦୁଷ୍ଟଂ ଶୂରାଣାମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-91-24 ଫଲମାପ୍ନୁତେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-91-28 କଠିନାନି କରଣ୍ଡାନି ॥ 3-91-29 ପରିଚତୁର୍ଦଶୈଃ ପଞ୍ଚଦଶାଭିଃ। ଚତୁର୍ଦଶଭ୍ଯଃ ପରି ଉପରୀତି ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତେଃ। ସଂଖ୍ଯଯାବ୍ଯଯାସନ୍ନେତି ସମାସଃ। ବହୁବ୍ରୀହୌ ସଂଖ୍ଯେଯେ ଡଜିତି ଡଚ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 092
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.92. ଅଧ୍ଯାଯଃ 092
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଧର୍ମାଧର୍ମଯୋଃ ସମୃଦ୍ଧସମୃଦ୍ଧିଲକ୍ଷଣୋଦର୍କକାରଣତ୍ବାଭିଧାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-92-0 (19797)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-92-0x (2005)
ନ ବୈ ନିର୍ଗୁଣମାତ୍ମାନଂ ମନ୍ଯେ ଦେବର୍ଷିସତ୍ତମ।
ତଥାଽସ୍ମି ଦୁଃଖସଂତପ୍ତୋ ଯଥା ନାନ୍ଯୋ ମହୀପତିଃ ॥ 3-92-1 (19798)
ପରାଂଶ୍ଚ ନିର୍ଗୁଣାନ୍ମନ୍ଯେ ନ ଚ ଧ୍ରମଗତାନପି।
ତେ ଚ ଲୋମଶ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ନୃଧ୍ଯନ୍ତେ କେ ନ ହେତୁନା ॥ 3-92-2 (19799)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-92-3x (2006)
ନାତ୍ର ଦୁଃଖଂ ତ୍ବଯା ରାଜନ୍କାର୍ଯଂ ପାର୍ଥ କଥଂଚନ।
ଯଦଧର୍ମେଣ ବର୍ଧେଯୁରଧର୍ମରୁଚଯୋ ଜନାଃ ॥ 3-92-3 (19800)
ବର୍ଧତ୍ଯଧର୍ମେଣ ନରସ୍ତତୋ ଭଦ୍ରାଣି ପଶ୍ଯତି।
ତତଃ ସପତ୍ନାଞ୍ଜଯତି ସମୂଲସ୍ତୁ ବିନଶ୍ଯତି ॥ 3-92-4 (19801)
`ଯତ୍ର ଧର୍ମେଣ ବର୍ଧନ୍ତେ ରାଜାନୋ ରାଜସତ୍ତମ।
ସର୍ବାନ୍ସପତ୍ନାନ୍ବାଧନ୍ତେ ରାଜ୍ଯଂ ଚୈଷାଂ ବିବର୍ଧତେ' ॥ 3-92-5 (19802)
ମଯା ହି ଦୃଷ୍ଟା ଦୈତେଯା ଦାନବାଶ୍ଚ ମହୀପତେ।
ବର୍ଧମାନା ହ୍ଯଧର୍ମେଣ କ୍ଷଯଂ ଚୋପଗତାଃ ପୁନଃ ॥ 3-92-6 (19803)
ପୁରା ଦେବଯୁଗେ ଚୈବ ଦୃଷ୍ଟଂ ସର୍ବଂ ମଯା ବିଭୋ।
ଅରୋଚଯନ୍ସୁରା ଧର୍ମଂ ଧର୍ମଂ ତତ୍ଯଜିରେଽସୁରାଃ ॥ 3-92-7 (19804)
ତୀର୍ତାନି ଦେବା ବିବିଶୁର୍ନାବିଶନ୍ଭାରତାସୁରାଃ।
ତାନଧର୍ମକୃତୋ ଦର୍ପଃ ପୂର୍ବମେବ ସମାବିଶତ୍ ॥ 3-92-8 (19805)
ଦର୍ପାନ୍ମାନଃ ସମଭବନ୍ମାନାତ୍କ୍ରୋଧୋ ବ୍ଯଜାଯତ।
କ୍ରୋଧାଦହୀସ୍ତତୋଽଲଞ୍ଜା ବୃତ୍ତଂ ତେଷାଂ ତତୋଽନଶତ୍ ॥ 3-92-9 (19806)
ତାନଲଜ୍ଜାନ୍ଗତଶ୍ରୀକାନ୍ହୀନବୃତ୍ତାନ୍ବୃଥାବ୍ରତାନ୍।
କ୍ଷମା ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ସ୍ବଧର୍ମଶ୍ଚ ନଚିରାତ୍ପ୍ରଜହୁସ୍ତତଃ ॥ 3-92-10 (19807)
ଲକ୍ଷ୍ମୀସ୍ତୁ ଦେବାନଗମଦଲକ୍ଷ୍ମୀରସୁରାନ୍ନୃପ ॥ 3-92-11 (19808)
ତାନଲକ୍ଷ୍ମୀସମାବିଷ୍ଟାନ୍ଦର୍ପୋପହତଚେତସଃ।
ଦୈତେଯାନ୍ଦାନବାଂଶ୍ଚୈବ କଲିରପ୍ଯାବିଶତ୍ତତଃ ॥ 3-92-12 (19809)
ତାନଲକ୍ଷ୍ମୀସମାବିଷ୍ଟାନ୍ଦାନବାନ୍କଲିନାହତାନ୍।
ଦର୍ପାଭିଭୂତାନ୍କୌନ୍ତେଯ କ୍ରିଯାହୀନାନଚେତସଃ ॥
ମାନାଭିଭୂତାନଚିରାଦ୍ବିନାଶଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 3-92-13 (19810)
ନିର୍ଯଶସ୍କାସ୍ତଥା ଦୈତ୍ଯାଃ କୃତ୍ସ୍ନଶୋ ବିଲଯଂ ଗତାଃ।
`ଅଧର୍ମରୁଚଯୋରାଜନ୍ନଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ସମଧିଷ୍ଠିତାଃ' ॥ 3-92-14 (19811)
ଦେବାସ୍ତୁ ସାଗରାଂଶ୍ଚୈବ ସରିତଶ୍ଚ ସରାଂସି ଚ।
ଅଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ଧର୍ମଶୀଲାଃ ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାବତନାନି ଚ ॥ 3-92-15 (19812)
ତପୋଭିଃ କ୍ରତୁଭିର୍ଦାନୈରାଶୀର୍ବାଦୈଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବ।
ପ୍ରଜହୁଃ ସର୍ବପାପାନି ଶ୍ରେଯଶ୍ଚ ପ୍ରତିପେଦିରେ ॥ 3-92-16 (19813)
ଏବମାଦାନବନ୍ତଶ୍ ନିରାଦାନାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ତୀର୍ଥାନ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ବିବୁଧାସ୍ତେନାପୁର୍ଭୂତିମୁତ୍ତମାମ୍ ॥ 3-92-17 (19814)
ତଥା ତ୍ବମପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ତୀର୍ଥେଷୁ ସାନୁଜଃ।
ପୁନର୍ବେତ୍ସ୍ବସି ତାଂ ଲକ୍ଷ୍ମୀମେଷ ପନ୍ଥାଃ ସନାତନଃ ॥ 3-92-18 (19815)
ଯଥୈବ ହି ନୃଗୋ ରାଜା ଶିବିରୌଶୀନରୋ ଯଥା।
ଭଗୀରଯୋ ବସୁମନା ଗଯଃ ପୂରୁଃ ପୁରୂରବାଃ ॥ 3-92-19 (19816)
ଚରମାଣାସ୍ତପୋ ନିତ୍ଯଂସ୍ପର୍ଶନାଦମ୍ଭସଶ୍ଚ ତେ।
ତୀର୍ଥାମିଗମନାତ୍ପୂତା ଦର୍ଶନାଚ୍ଚ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-92-20 (19817)
ଅଲଭନ୍ତ ଯଶଃ ପୁଣ୍ଯଂ ଧନାନି ଚ ବିଶାଂପତେ।
ତଥା ତ୍ବମପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଲବ୍ଧ୍ବା ସୁବିପୁଲାଂ ଶ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-92-21 (19818)
ଯଥା ଚେକ୍ଷ୍ବାକୁରଭବତ୍ସପୁତ୍ରଜନବାନ୍ଧବଃ।
ମୁଚୁକୁନ୍ଦୋଽଥ ମାଂଧାତା ମରୁତ୍ତଶ୍ଚ ମହୀପତିଃ ॥ 3-92-22 (19819)
କୀର୍ତିଂ ପୁଣ୍ଯାମବିନ୍ଦନ୍ତ ଯଥା ଦେବାସ୍ତପୋବଲାତ୍।
ଦେବର୍ଷଯଶ୍ଚ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ତଥା ତ୍ବମପି ବେତ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-92-23 (19820)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାସ୍ତ୍ବଧର୍ମେଣ ମୋହିନ ଚ ବଶୀକୃତାଃ।
ନଚିରାଦ୍ବୈ ବିନଙ୍କ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ଦୈତ୍ଯା ଇବ ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-92-24 (19821)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବିନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 92 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-92-2 ପରାନ୍ ଶତ୍ରୂନ୍ ॥ 3-92-8 ବିବିଶୁଃ ସ୍ନାନାର୍ଥମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-92-9 ଅହ୍ନୀଃ ଅକାର୍ଯେ ପ୍ରବୃତ୍ତିଃ। ତତଃ ଅଲଜ୍ଜା ଲଜ୍ଜା ନିନ୍ଦ୍ଯତାଦୋଷାଦ୍ଭଯଂ ତସ୍ଯ ନାଶଃ । 3-92-10 ନଚିରାତ୍ ଶୀଘ୍ରମେବ ॥ 3-92-17 ଆଦାନବନ୍ତଃ ଆର୍ଜବାଦିନିଯମଗ୍ରହଣବନ୍ତଃ। ନିରାଦାନାଃ ଅପ୍ରତିବଦ୍ଧାଃ। ସର୍ବଶଃ ଦେବାଦିଭିରପି। ଏବଂ ହି ଦାନବନ୍ତଶ୍ଚ କ୍ରିଯାବନ୍ତଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-92-18 ବେତ୍ସ୍ଯସିଲପ୍ସ୍ଯସେ ॥ 3-92-24 ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ତୁ ଦର୍ପେଣ ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 093
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.93. ଅଧ୍ଯାଯଃ 093
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଭିଃ କ୍ରମେଣ ବ୍ରହ୍ମସରସ୍ତୀର୍ଥଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତ୍ରଶମଠେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ଗଯଯଜ୍ଞବର୍ଣନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-93-0 (19822)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-93-0x (2007)
ନେ ତଥା ସହିତା ବୀରା ବସନ୍ତସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ହ।
କ୍ରମେଣ ପୃଥିବୀପାଲ ନୈମିଷାରଣ୍ଯମାଗତାଃ ॥ 3-93-1 (19823)
ତତ୍ସ୍ତୀର୍ଥେଷୁ ପୁଣ୍ଯେଷୁ ଗୋମତ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡବା ନୃପ।
କୃତାଭିଷେକାଃ ପ୍ରଦଦୁର୍ଗାଶ୍ଚ ବିତ୍ତଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-93-2 (19824)
ତତ୍ର ଦେବାନ୍ପିତୄନ୍ବିପ୍ରାଂସ୍ତର୍ପଯିତ୍ବା ପୁନଃପୁନଃ।
କନ୍ଯାତୀର୍ଥେଽଶ୍ବତୀର୍ଥେ ଚ ଗବାଂ ତୀର୍ଥେ ଚ ଭାରତ ॥ 3-93-3 (19825)
କାଲକୋଟ୍ଯାଂ ବିପପ୍ରସ୍ଥେ ଗିରାବୁଷ୍ଯ ଚ କୌରବାଃ।
ବାହୁଦାଯାଂ ମହୀପାଲ ଚକ୍ରୁଃ ସର୍ବେଽଭିଷେଚନମ୍ ॥ 3-93-4 (19826)
ପ୍ରଯାଗେ ଦେବଯଜନେ ଦେବାନାଂ ପୃଥିବୀପତେ।
ଊଷୁଗପ୍ଲୁତ୍ଯ ଗାତ୍ରାଣି ତପଶ୍ଚାତସ୍ଥୁରୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-93-5 (19827)
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋଶ୍ଚୈବ ସଂଗମେ ସତ୍ଯସଂଗରାଃ।
ବିପାପ୍ମାନୋ ମହାତ୍ମାନୋ ବିପ୍ରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦଦୁର୍ବସୁ ॥ 3-93-6 (19828)
ତପସ୍ବିଜନଜୁଷ୍ଟାଂ ଚ ତତୋ ବେଦୀଂ ପ୍ରଜାପତେଃ।
ଜଗ୍ମୁଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତା ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହ ଭାରତ ॥ 3-93-7 (19829)
ତତ୍ର ତେ ନ୍ଯବସନ୍ବୀରାସ୍ତପଶ୍ଚାତସ୍ଥୁରୁତ୍ତମମ୍।
ସଂତର୍ପଯନ୍ତଃ ସତତଂ ବନ୍ଯେନ ହବିଷା ଦ୍ବିଜାନ୍ ॥ 3-93-8 (19830)
ତତୋ ମହୀଧରଂ ଜଗ୍ମୁର୍ଧର୍ମଜ୍ଞେନାଭିସତ୍କୃତମ୍।
ରାଜର୍ଷିଣା ପୁଣ୍ଯକୃତା ଗଯେନାନୁପମଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-93-9 (19831)
ନଗୋ ଗଯଶିରୋ ଯତ୍ର ପୁଣ୍ଯା ଚୈବ ମହାନଦୀ।
ବାନୀରମାଲିନୀ ରମ୍ଯା ନଦୀ ପୁଲିନଶୋଭିତା ॥ 3-93-10 (19832)
ଦିବ୍ଯଂ ପବିତ୍ରକୂଟଂ ଚ ପବିତ୍ରଧରଣୀଧରମ୍।
ଋଷିଜୁଷ୍ଟଂ ସୁପୁଣ୍ଯଂ ତତ୍ତୀର୍ଥଂ ବ୍ରହ୍ମସରୋତୁଲମ୍ ॥ 3-93-11 (19833)
ଅଗସ୍ତ୍ଯୋ ଭଗବାନ୍ଯତ୍ର ଗତୋ ବୈବସ୍ବତଂ ପ୍ରତି।
ରଉବାସ ଚ ସ୍ବଯଂ ତତ୍ର ଧର୍ମରାଜଃ ସନାତନଃ ॥ 3-93-12 (19834)
ସର୍ବାସାଂ ସରିତାଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଭେଦୋ ବିଶାଂପତେ।
ଯତ୍ରସଂନିହିତୋ ନିତ୍ଯଂ ମହାଦେବଃ ପିନାକଧୃକ୍ ॥ 3-93-13 (19835)
`ପରିପୂର୍ଣଃ ପରଂଜ୍ଯୋତିଃ ପରମାତ୍ମା ସନାତନଃ।
ବ୍ରହ୍ମାଦିଭିରୁପାସ୍ଯୋଽଯଂ ଭଗବାନ୍ପରମେଶ୍ବରଃ ॥ 3-93-14 (19836)
ତଂ ପ୍ରଣମ୍ଯ ମହାଦେବଂ ଚତୁର୍ବର୍ଗଫଲପ୍ରଦମ୍।
ରସିଦ୍ଧିକ୍ଷେତ୍ରମିଦଂ ମତ୍ବାସର୍ବେଷାଂମୋକ୍ଷକାଙ୍କ୍ଷିଣାମ୍ ॥ 3-93-15 (19837)
ତତ୍ର ତେ ପାଣ୍ଡବା ବୀରାଶ୍ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯୈସ୍ତଦେଜିରେ।
ଋଷିଯଜ୍ଞେନ ମହତା ଯତ୍ରାକ୍ଷଯବଟୋ ମହାନ୍।
ଅକ୍ଷଯେ ଦେବଯଜନେ ଅକ୍ଷଯଂ ଯତ୍ରବୈ ଫଲମ୍ ॥ 3-93-16 (19838)
ଯେ ତୁ ତତ୍ରୋପବାସାଂସ୍ତୁ ଚକ୍ରୁର୍ନିଶ୍ଚିତମାନସାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତତ୍ରଶତଶଃ ସମାଜଗ୍ମୁସ୍ତପୋଧନାଃ ॥ 3-93-17 (19839)
ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯେନାଯଜନ୍ତ ଆର୍ଷେଣ ବିଧିନା ତଦା।
ତତ୍ର ବିଦ୍ଯାତପୋବୃଦ୍ଧା ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦପାରଗାଃ।
କଥାଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ପୁଣ୍ଯାଂ ସଦସିସ୍ଥା ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-93-18 (19840)
ତତ୍ର ବିଦ୍ଯାବ୍ରତସ୍ନାତଃ କୌମାରଂ ବ୍ରତମାସ୍ଥିତଃ।
ଶମଠୋଽକଥଯଦ୍ରାଜନ୍ନାଧୂର୍ତରଜସଂ ଗଯମ୍ ॥ 3-93-19 (19841)
ଶମଠ ଉବାଚ। 3-93-20x (2008)
ଆଧୂର୍ତରଜସଃ ପୁତ୍ରୋ ଗଯୋ ରାଜର୍ଷିସତ୍ତମଃ।
ପୁଣ୍ଯାନି ତସ୍ଯ କର୍ମାଣି ତାନି ମେ ଶୃଣୁ ଭାରତ ॥ 3-93-20 (19842)
ଯସ୍ଯ ଯଜ୍ଞୋ ବଭୂବେହ ବହ୍ବନ୍ନୋ ବହୁଦକ୍ଷିଣଃ।
ଯତ୍ରାନ୍ନପର୍ବତା ରାଜଞ୍ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-93-21 (19843)
ଘୃତକୁଲ୍ଯାଶ୍ଚ ଦଧ୍ନଶ୍ଚ ନଦ୍ଯୋ ବହୁଶତାସ୍ତଥା।
ବ୍ଯଞ଼୍ଜନାନାଂ ପ୍ରବାହାଶ୍ଚ ମହାର୍ହାଣାଂ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-93-22 (19844)
ଅହନ୍ଯହନି ଚାପ୍ଯେବଂ ଯାଚତାଂ ସଂପ୍ରଦୀଯତେ।
ଅନ୍ଯେ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣା ରାଜନ୍ଭୁଞ୍ଜତେଽନ୍ନଂ ସୁସଂସ୍କୃତମ୍ ॥ 3-93-23 (19845)
ତତ୍ର ବୈ ଦକ୍ଷିଣାକାଲେ ବ୍ରହ୍ମଘୋଷୋ ଦିବଂ ଗତଃ।
ନ ଚ ପ୍ରଜ୍ଞାଯତେ କିଂଚିଦ୍ବ୍ରହ୍ମଶବ୍ଦେନ ଭାରତ ॥ 3-93-24 (19846)
ପୁଣ୍ଯେନ ଚରତା ରାଜନ୍ଭୂର୍ଦିଶଃ ଖଂ ନଭସ୍ତଥା।
ଆପୂର୍ଣମାସୀଚ୍ଛବ୍ଦେନ ତଦପ୍ଯାସୀନ୍ମହାଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ 3-93-25 (19847)
ଯତ୍ରସ୍ମ ଗାଥା ଗାଯନ୍ତି ମନୁଷ୍ଯା ମରତର୍ଷଭ।
ଅନ୍ନପାନୈଃ ଶୁଭୈସ୍ତୃପ୍ତା ଦେଶେ ଦେଶେ ସୁବର୍ଚସଃ ॥ 3-93-26 (19848)
ଗଯସ୍ଯ ଯଜ୍ଞେ କେ ତ୍ବଦ୍ଯ ପ୍ରାଣିନୋ ଭୋକ୍ତୁମୀପ୍ସବଃ।
ତତ୍ର ଭୋଜନଶିଷ୍ଟସ୍ଯ ପର୍ବତାଃ ପଞ୍ଚବିଂଶତିଃ ॥ 3-93-27 (19849)
ନ ତତ୍ପୂର୍ବେ ଜନାଶ୍ଚକ୍ରୁର୍ନ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ଚାପରେ।
ଗଯୋ ଯଦକରୋଦ୍ଯଜ୍ଞେ ରାଜର୍ଷିରମିତଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-93-28 (19850)
କଥଂ ତୁ ଦେବା ହବିଷା ଗଯେନ ପରିତର୍ପିତାଃ।
ପୁନ ଶକ୍ଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯୁପାଦାତୁମନ୍ଯୈର୍ଦତ୍ତାନି କାନିଚିତ୍ ॥ 3-93-29 (19851)
ସିକତା ବା ଯଥା ଲୋକେ ଯଥା ବା ଦିବି ତାରକାଃ।
ଯଥା ବା ବର୍ଷତୋଧାରା ଅସଂଖ୍ଯେଯାଃ ସ୍ମ କେନଚିତ୍।
ତଥା ଗଣଯିତୁଂ ଶକ୍ଯା ଗଯଯଜ୍ଞେ ନ ଦକ୍ଷିଣାଃ ॥ 3-93-30 (19852)
ଏବଂବିଧାଃ ସୁବହବସ୍ତସ୍ଯ ଯଜ୍ଞା ମହୀପତେଃ।
ବଭୂବୁରସ୍ଯ ସରସଃ ସମୀପେ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-93-31 (19853)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରିନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 93 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-93-10 ବାନୀରମାଲିନୀ ବେତ୍ରପଙ୍କ୍ତିଯୁକ୍ତା। ସରୋ ଗଯଶିରୋ ଯତ୍ରେତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-93-24 ବ୍ରହ୍ମଶବ୍ଦେନ ବେଦଧ୍ବନିନା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 094
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.94. ଅଧ୍ଯାଯଃ 094
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯଗସ୍ତ୍ଯଚରିତକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ବାତାପୀଲ୍ବଲବୃତ୍ତକଧନମ୍ ॥ 2 ॥ ତଥା ଲୋପାମୁଦ୍ରୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରକଥନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-94-0 (19854)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-94-0x (2009)
ତତଃ ସଂପ୍ରସ୍ଥିତୋ ରାଜା କୌନ୍ତେଯୋ ଭୂରିଦକ୍ଷିଣଃ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯାଶ୍ରମମାସାଦ୍ଯ ଦୁର୍ଜଯାଯାମୁବାସ ହ ॥ 3-94-1 (19855)
ତତ୍ରୈବ ଲୋମଶଂ ରାଜା ପପ୍ରଚ୍ଛ ବଦତାଂବରଃ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯେନେହ ବାତାପିଃ କିମର୍ଥମୁପଶାମିତଃ ॥ 3-94-2 (19856)
ଆସୀଦ୍ବା କିଂପ୍ରଭାବଶ୍ଚ ସ ଦୈତ୍ଯୋ ମାନବାନ୍ତକଃ।
କିମର୍ଥଂ ଚୋଦିତୋ ମନ୍ଯୁରଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-94-3 (19857)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-94-4x (2010)
ଇଲ୍ବଲୋ ନାମ ଦୈତେଯ ଆସୀତ୍କୌରବନନ୍ଦନା।
ମଣିମତ୍ଯାଂ ପୁରି ପୁରା ବାତାପିସ୍ତସ୍ଯ ଚାନୁଜଃ ॥ 3-94-4 (19858)
ସ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ତପୋଯୁକ୍ତମୁବାଚ ଦିତିନନ୍ଦନଃ।
ପୁତ୍ରଂ ମେ ଭଗବାନେକମିନ୍ଦ୍ରତୁଲ୍ଯଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତୁ ॥ 3-94-5 (19859)
ତସ୍ମୈ ସ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନାଦାତ୍ପୁତ୍ରଂ ବାସବସଂମିତମ୍।
ଚୁକ୍ରୋଧ ସୋଽସୁରସ୍ତସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ତତୋ ଭୃଶମ୍ ॥ 3-94-6 (19860)
ତଦାପ୍ରଭୃତିରାଜେନ୍ଦ୍ର ଇଲ୍ବଲୋ ବ୍ରହ୍ମହାଽସୁରଃ।
ମନ୍ଯୁମାନ୍ଭ୍ରାତରଂ ଛାଗଂ ମାଯାବୀ ହ୍ଯକରୋତ୍ତତଃ ॥ 3-94-7 (19861)
ମେଷରୂପୀ ଚ ବାତାପିଃ କାମରୂପ୍ଯଭବତ୍କ୍ଷଣାତ୍।
ସଂସ୍କୃତ୍ଯତଂ ଭୋଜଯତି ତତୋ ବିପ୍ରଂ ଜିଧାଂସତି ॥ 3-94-8 (19862)
ସ ଚାହ୍ବଯତି ଯଂ ବାଚା ଗତଂ ବୈବସ୍ବତକ୍ଷଯମ୍।
ସ ପୁନର୍ଦେହମାସ୍ଥାଯ ଜୀବନ୍ସ୍ମ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 3-94-9 (19863)
ତତୋ ବାତାପିମସୁରଂ ଛାଗଂ କୃତ୍ବା ସୁସଂସ୍କୃତମ୍।
ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଭୋଜଯିତ୍ବା ପୁନରେବ ସମାହ୍ବଯତ୍ ॥ 3-94-10 (19864)
ତାମିଲ୍ବଲେନ ମହତା ସ୍ବରେଣ ଗିରମୀରିତାମ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବାଽତିମାଯୋ ବାଲବାନ୍କ୍ଷିପ୍ରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣକଣ୍ଟକଃ ॥ 3-94-11 (19865)
ତସ୍ଯ ପାର୍ଶ୍ବଂ ବିନିର୍ଭିଦ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ମହାସୁରଃ।
ବାତାପିଃ ପ୍ରହସନ୍ରାଜନ୍ନିଶ୍ଚକ୍ରାମ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-94-12 (19866)
ଏବଂ ସ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ରାଜନ୍ଭୋଜଯିତ୍ବା ପୁନଃପୁନଃ।
ହିଂସଯାମାଯସ ଦୈତେଯ ଇଲ୍ବଲୋ ଦୁଷ୍ଟଚେତନଃ ॥ 3-94-13 (19867)
ଅଗସ୍ତ୍ଯଶ୍ଚାପି ଭଗବାନେତସ୍ମିନ୍କାଲ ଏବ ତୁ।
ପିତୄନ୍ଦଦର୍ଶ ଗର୍ତେ ବୈ ଲମ୍ବମାନାନଧୋମୁଖାନ୍ ॥ 3-94-14 (19868)
ସୋଽପୃଚ୍ଛଲ୍ଲମ୍ବମାନାଂସ୍ତାନ୍ଭଗବନ୍ତଶ୍ଚ କିଂପରାଃ।
`କିଂମର୍ଥଂ ବେହ ଲମ୍ବଧ୍ବେ ଗର୍ତେ ଯୂଯମଧୋମୁଖାଃ'।
ସଂତାନହେତୋରିତି ତେ ପ୍ରତ୍ଯୂଚୁର୍ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ ॥ 3-94-15 (19869)
ତେ ତସ୍ମୈ କଥଯାମାସୁର୍ବଯଂ ତେ ପିତରଃ ସ୍ବକାଃ।
ଗର୍ତମେତମନୁପ୍ରାପ୍ତା ଲମ୍ବାମଃ ପ୍ରସବାର୍ଥିନଃ ॥ 3-94-16 (19870)
ଯଦି ନୋ ଜନଯେଥାସ୍ତ୍ବମଗସ୍ତ୍ଯାପତ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍।
ସ୍ଯାନ୍ନୋସ୍ମାନ୍ନିରଯାନ୍ମୋକ୍ଷସ୍ତ୍ବଂ ଚ ପୁତ୍ରାପ୍ନୁଯା ଗତିମ୍ ॥ 3-94-17 (19871)
ସ ତାନୁବାଚ ତେଜସ୍ବୀ ସତ୍ଯଧର୍ମପରାଯଣଃ।
କରିଷ୍ଯେ ପିତରଃ କାମଂ ବ୍ଯେତୁ ବୋ ମାନସୋ ଜ୍ବରଃ ॥ 3-94-18 (19872)
ତତଃ ପ୍ରସବସନ୍ତାନଂ ଚିନ୍ତଯନ୍ଭଗବାନୃଷିଃ।
ଆତ୍ମନଃ ପ୍ରସବସ୍ଯାର୍ଥେ ନାପଶ୍ଯତ୍ସଦୃଶୀଂ ସ୍ତ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-94-19 (19873)
ସ ତସ୍ଯ ତସ୍ ସତ୍ବସ୍ଯ ତତ୍ତଦଙ୍ଗମନୁତ୍ତମମ୍।
ସଂଗୃହ୍ଯତତ୍ସମୈରଙ୍ଗୈର୍ନିର୍ମମେ ସ୍ତ୍ରିଯମୁତ୍ତମାମ୍ ॥ 3-94-20 (19874)
ସ ତାଂ ବିଦର୍ଭରାଜାଯ ପୁତ୍ରକାମାଯ ତାମ୍ଯତେ।
ନିର୍ମିତାମାତ୍ମନୋଽର୍ଥାଯ ମୁନିଃ ପ୍ରାଦାନ୍ମହାତପାଃ ॥ 3-94-21 (19875)
ସା ତତ୍ର ଜଜ୍ଞେ ସୁଭଗା ବିଦ୍ଯୁତ୍ସୌଦାମନୀ ଯଥା।
ବିଭ୍ରାଜମାନା ବପୁଷା ବ୍ଯବର୍ଧତ ଶୁଭାନନା ॥ 3-94-22 (19876)
ଜାତମାତ୍ରାଂ ଚ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବୈଦର୍ଭଃ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ପ୍ରହର୍ଷେଣ ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯୋ ନ୍ଯବେଦଯତ ଭାରତ ॥ 3-94-23 (19877)
ଅଭ୍ଯନନ୍ଦନ୍ତ ତାଂ ସର୍ବେ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବସୁଧାଧିପ।
ଲୋପାମୁଦ୍ରେତି ତସ୍ଯାଶ୍ଚ ଚକ୍ରିରେ ନାମ ତେ ଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-94-24 (19878)
ବବୃଧେ ସା ମହାରାଜ ବିଭ୍ରତୀ ରୂପମୁତ୍ତମମ୍।
ଅପ୍ସ୍ବିବୋତ୍ପଲିନୀ ଶୀଘ୍ରମଗ୍ନେରିବ ଶିଖା ଶୁଭା ॥ 3-94-25 (19879)
ତାଂ ଯୌବନସ୍ଥାଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ରଶତଂ କନ୍ଯାଃ ସ୍ବଲଂକୃତାଃ।
ଦାସ୍ଯଃ ଶତଂ ଚ କଲ୍ଯାଣୀମୁପାତସ୍ଥୁର୍ବଶାନୁଗାଃ ॥ 3-94-26 (19880)
ସା ସ୍ମ ଦାସୀଶତବୃତା ମଧ୍ଯେ କନ୍ଯାଶତସ୍ଯ ଚ।
ଆରସ୍ତେ ତେଜସ୍ବିନୀ କନ୍ଯା ରୋହିଣୀବ ଦିବିପ୍ରଭା ॥ 3-94-27 (19881)
ଯୌବନସ୍ଥାମପି ଚ ତାଂ ଶୀଲାଚାରସମନ୍ବିତାମ୍।
ନ ବବ୍ରେ ପୁରୁଷଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଭଯାତ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-94-28 (19882)
ସା ତୁ ସତ୍ଯବତୀ କନ୍ଯା ରୂପେଣାପ୍ସରସୋପ୍ଯତି।
ତୋଷଯାମାସ ପିତରଂ ଶୀଲେନ ସ୍ବଜନଂ ତଥା ॥ 3-94-29 (19883)
ବୈଦର୍ଭୀ ତୁ ତଥାଯୁକ୍ତାଂ ଯୁବତୀଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବୈ ପିତା।
ମନସା ଚିନ୍ତଯାମାସ କସ୍ମୈ ଦଦ୍ଯାମିମାଂସୁତାମ୍ ॥ 3-94-30 (19884)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁର୍ନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 94 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-94-1 ଦୁର୍ଜଯାଯାଂ ବାତାପିପୁର୍ଯାଂ ମଣିମତୀସଂଜ୍ଞାଯାମ୍ ॥ 3-94-6 ନାଦାତ୍ ନ ଦତ୍ତବାନ୍ ॥ 3-94-8 କାମରୂପୀ ଯଥାକାମଂ ରୂପାଣି କର୍ତୁଂ ସମର୍ଥଃ। ସଂସ୍କୃତ୍ଯ ପକ୍ତ୍ବା ॥ 3-94-9 ସ ଚ ଇଲ୍ବଲଶ୍ଚ ॥ 3-94-19 ପ୍ରସବସନ୍ତାନଂ ସଂତତେରବିଚ୍ଛେଦମ୍ ॥ 3-94-20 ତସ୍ଯ ତସ୍ଯ ସିଂହମୃଗାଦେଃ ଅଙ୍ଗଂ କଟିଦୃଷ୍ଠ୍ଯାଦି। ସର୍ବଗୁଣବତୀମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-94-22 ଜଜ୍ଞେ ଜାତା। ବିଦ୍ଯୁଦିତି ବିଶେଷଣଂ ଦ୍ଯୁତିବିଶେଷୋପପାଦନାର୍ଥମ୍ ॥ 3-94-24 ମୁଦ୍ରାଣାଂ ତତ୍ତନ୍ମୃଗାଦିଜାତିଗତାନାମସାଧାରଣାନାଂ ଚିହ୍ନାନାଂ କମନୀଯଚକ୍ଷୁଷ୍ଟ୍ବାନାଂ ଲୋପଇବ ଲୋପସ୍ତିରସ୍କାରୋ ଯଯା ସା ଲୋପାମୁଦ୍ରା। ଆହିତାଗ୍ନ୍ଯାଦିବତ୍ପୂର୍ବନିପାତଃ। ଅନ୍ଯେଷ୍ବପି ଦୃଶ୍ଯତ ଇତି ଦୀର୍ଘଃ ॥ 3-94-26 ବଶାନୁଗାଃ ଇଚ୍ଛାନୁରୂପାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 095
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.95. ଅଧ୍ଯାଯଃ 095
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବିଦର୍ଭରାଜେନ ସନ୍ତାନାର୍ଥଂ କନ୍ଯାଂ କାମଯମାନାଯାଗସ୍ତ୍ଯାଯ ଲୋପାମୁଦ୍ରାଯା ଯଥାବିଧି ପ୍ରଦାନମ୍ ॥ 1 ॥ ଅଗସ୍ତ୍ଯେନ ଲୋପାମୁଦ୍ରାଯା ମହାର୍ହବସନାଭରଣତ୍ଯାଜନେନ ବଲ୍କଲାଦିଗ୍ରାହଣପୂର୍ବକଂ ସ୍ବାଶ୍ରମଂପ୍ରତ୍ଯାନଯନମ୍ ॥ 2 ॥ ଋତୁକାଲେ ସମାହୂତଯା ତଯା ମହାର୍ହବସନାଭରଣାନି ଯାଚିତେନାଗସ୍ତ୍ଯେନ ତତ୍ସଂପାଦନାଯ ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-95-0 (19885)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-95-0x (2011)
ଯଦାତ୍ବମନ୍ଯତାଗସ୍ତ୍ଯୋ ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯେ ତାଂ କ୍ଷମାମିତି।
ତଦାଽଭିଗମ୍ଯ ପ୍ରୋବାଚ ବୈଦର୍ଭଂ ପୃଥିବୀପତିମ୍ ॥ 3-95-1 (19886)
ରାଜନ୍ନିବେଶେ ବୁଦ୍ଧିର୍ମେ ବର୍ତତେ ପୁତ୍ରକାରଣାତ୍।
ବରଯେତ୍ବାଂ ମହୀପାଲ ଲୋପାମୁଦ୍ରାଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମେ ॥ 3-95-2 (19887)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ମିନିନା ମହୀପାଲୋ ବିଚେତନଃ।
ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନାଯ ଚାଶକ୍ତଃ ପ୍ରଦାତୁଂ ଚୈବ ନୈଚ୍ଛତ ॥ 3-95-3 (19888)
ତତଃ ସ ଭାର୍ଯାମଭ୍ଯେତ୍ଯ ପ୍ରୋବାଚ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ମହର୍ଷିର୍ବୀର୍ଯବାନେଷ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶାପାଗ୍ନିନା ଦହେତ୍ ॥ 3-95-4 (19889)
ତଂ ତଥା ଦୁଃଖିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଭାର୍ଯଂ ପୃଥିବୀପତିମ୍।
ଲୋପାମୁଦ୍ରାଽଭିଗମ୍ଯେଦଂ କାଲେ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-95-5 (19890)
ନ ମତ୍କୃତେ ମହୀପାଲ ପୀଡାମଭ୍ଯେତୁମର୍ହସି।
ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମାମଗସ୍ତ୍ଯାଯ ତ୍ରାହ୍ଯାତ୍ମାନଂ ମଯା ପିତଃ ॥ 3-95-6 (19891)
ଦୁହିତୁର୍ବଚନାଦ୍ରାଜା ସୋଽଗସ୍ତ୍ଯାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ଲୋପାମୁଦ୍ରାଂ ତତଃ ପ୍ରାଦାଦ୍ବିଧିପୂର୍ବଂ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-95-7 (19892)
ପ୍ରାପ୍ଯ ଭାର୍ଯାମଗସ୍ତ୍ଯସ୍ତୁ ଲୋପାମୁଦ୍ରାମଭାଷତ।
ମହାର୍ହାଣ୍ଯୁତ୍ସୃଜୈତାନି ବାସାଂସ୍ଯାଭରଣାନି ଚ ॥ 3-95-8 (19893)
ତତଃ ସା ଦର୍ଶନୀଯାନି ମହାର୍ହାଣି ତନୂନି ଚ।
ସମୁତ୍ସସର୍ଜ ରମ୍ଭୋରୂର୍ବସନାନ୍ଯାଯତେକ୍ଷଣା ॥ 3-95-9 (19894)
ତତଶ୍ଚୀରାଣି ଜଗ୍ରାହ ବଲ୍କଲାନ୍ଯଜିନାନି ଚ।
ସମାନବ୍ରତଚର୍ଯା ଚ ବଭୂବାଯତଲୋଚନା ॥ 3-95-10 (19895)
ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରମଥାଗମ୍ଯ ଭଗବାନୃଷିସତ୍ତମଃ।
ଉଗ୍ରମାତିଷ୍ଠତ ତପଃ ସହ ପତ୍ନ୍ଯାଽନୁକୂଲଯା ॥ 3-95-11 (19896)
ସା ପ୍ରୀତ୍ଯା ବହୁମାନାଚ୍ଚ ପତିଂ ପର୍ଯଚରତ୍ତଦା।
ଅଗସ୍ତ୍ଯଶ୍ଚ ପରାଂ ପ୍ରୀତିଂ ଭାର୍ଯାଯାମଗମତ୍ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-95-12 (19897)
ତତୋ ବହୁତିଥେ କାଲେ ଲୋପାମୁଦ୍ରାଂ ବିଶାଂପତେ।
ତପସା ଦ୍ଯୋତିତାଂ ସ୍ନାତାଂ ଦଦର୍ଶ ଭଗବାନୃଷିଃ ॥ 3-95-13 (19898)
ସ ତସ୍ଯାଃ ପରିଚାରେଣ ଶୌଚେନ ଚ ଦମେନ ଚ।
ଶ୍ରିଯା ରୂପେଣ ଚ ପ୍ରୀତୋ ମୈଥୁନାଯାଜୁହାବ ତାମ୍ ॥ 3-95-14 (19899)
ତତଃ ସା ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ଲଜ୍ଜମାନେବ ଭାମିନୀ।
ତଦା ସପ୍ରଣଯଂ ବାକ୍ଯଂ ଭଗବନ୍ତମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-95-15 (19900)
ଅସଂଶଯଂ ପ୍ରଜାହେତୋର୍ଭାର୍ଯାଂ ପତିରବିନ୍ଦତ।
ପା ତୁ ତ୍ବଯି ମମ ପ୍ରୀତିସ୍ତାମୃଷେ କର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-95-16 (19901)
ଯଥା ପିତୁର୍ଗୃହେ ବିପ୍ର ପ୍ରାସାଦେ ଶଯନଂ ମମ।
ତଥାବିଧେ ତ୍ବଂ ଶଯନେ ମାମୁପୈତୁମିହାର୍ହସି ॥ 3-95-17 (19902)
ଇଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ ସ୍ରଗ୍ବିଣଂ ଚ ଭୂଷଣୈଶ୍ଚ ବିଭୂଷିତମ୍।
ଉପସର୍ତୁଂ ଯଥାକାମଂ ଦିବ୍ଯାଭରଣଭୂଷିତା ॥ 3-95-18 (19903)
ଅନ୍ଯଥା ନୋପତିଷ୍ଠେଯଂ ଚୀରକାଷାଯବାସିନୀ।
ନୈବାପବିତ୍ରୋ ବିପ୍ରର୍ଷେ ଭୂଷଣୋଯଂ କଥଂଚନ ॥ 3-95-19 (19904)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-95-20x (2012)
ନ ତେ ଧନାନି ବିଦ୍ଯନ୍ତେ ଲୋପାମୁଦ୍ରେ ତଥା ମମ।
ଯଥାବିଧାନି କଲ୍ଯାଣି ପିତୁସ୍ତବ ସୁମଧ୍ଯମେ ॥ 3-95-20 (19905)
ଲୋପାମୁଦ୍ରୋବାଚ। 3-95-21x (2013)
ଈଶୋସି ତପସା ସର୍ବଂ ସମାହର୍ତୁଂ ତପୋଧନ।
କ୍ଷଣେନ ଜୀବଲୋକେ ଯଦ୍ବସୁ କିଂଚନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-95-21 (19906)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-95-22x (2014)
ଏବମେତଦ୍ଯଥାଽଽତ୍ଥ ତ୍ବଂ ତପୋବ୍ଯଯକରଂ ତୁ ତତ୍।
ଯଥା ତୁ ମେ ନ ନଶ୍ଯେତ ତପସ୍ତନ୍ମାଂ ପ୍ରଯୋଦଯ ॥ 3-95-22 (19907)
ଲୋପାମୁଦ୍ରୋବାଚ। 3-95-23x (2015)
ଅଲ୍ପାବଶିଷ୍ଟଃ କାଲୋଽଯମୃତୋର୍ମମ ତପୋଧନ।
ନ ଚାନ୍ଯଥାଽହମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବାମୁପୈତୁଂ କଥଂଚନ ॥ 3-95-23 (19908)
ନ ଚାପି ଧର୍ମମିଚ୍ଛାମି ବିଲୋପ୍ତୁଂ ତେ କଥଂଚନ।
ଏବଂ ତୁ ମେ ଯଥାକାମଂ ସଂପାଦଯିତୁମର୍ହସି ॥ 3-95-24 (19909)
ଅଗସ୍ତଯ ଉବାଚ। 3-95-25x (2016)
3-95-25 (19910)
ଯଦ୍ଯେଷ କାମ ସୁଭଗେ ତବ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବିନିଶ୍ଚିତଃ।
ହର୍ତୁଂ ଗଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଭଦ୍ରେ ଚର କାମମିହ ସ୍ଥିତା ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-95-2 ନିବେଶେ ବିବାହେ ॥ 3-95-13 ସ୍ନାତାଂ ଋତାବିତି ଶେଷଃ ॥ 3-95-14 ପରିଚାରେଣ ସେବଯା ॥ 3-95-19 ଭୂଷଣୋଯଂ ଚୀରକାଷାଯାଦିସ୍ତପସ୍ବିନାଂ ଶ୍ଲାଘ୍ଯୋଯଂ ସାମଗ୍ରୀକଲାପୋ ଭୋଗସଂପର୍କେଣାପବିତ୍ରୋ ନୈବ ଭବତ୍ବିତି ଶେଷଃ ॥ 3-95-21 ସମାହର୍ତୁଂ ମମେପ୍ସିତମିତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-95-23 ଋତୋଃ କାଲଃ ଷୋଡଶଦିନାନି ତେଷୁ ଅଲ୍ପୋଽବଶିଷ୍ଟଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 096
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.96. ଅଧ୍ଯାଯଃ 096
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧନଯାଚନାଯ ଶ୍ରୁତର୍ବାଦିନୃପତ୍ରଯମୁପଗତେନାଗସ୍ତ୍ଯେନ ତଦ୍ଧନାନାଂ ସମାଯବ୍ଯଯତାପରିଜ୍ଞାନେନ ତୈଃସହ ଇଲ୍ବଲଂ ପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-96-0 (19911)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-96-0x (2017)
ତତୋ ଜଗାମ କୌରବ୍ଯ ସୋଽଗସ୍ତ୍ଯୋ ଭିକ୍ଷିତୁଂ ବସୁ।
ଶ୍ରୁତର୍ବାଣଂ ମହୀପାଲଂ ଯଂ ବେଦାଭ୍ଯଧିକଂ ନୃପୈଃ ॥ 3-96-1 (19912)
ସ ବିଦିତ୍ବା ତୁ ନୃପତିଃ କୁମ୍ଭଯୋନିମୁପାଗତମ୍।
ବିଷଯାନ୍ତେ ସହାମାତ୍ଯଃ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାତ୍ସୁସତ୍କୃତମ୍ ॥ 3-96-2 (19913)
ତସ୍ମୈ ଚାର୍ଘ୍ଯଂ ଥାନ୍ଯାଯମାନୀଯ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରଯତୋ ଭୂତ୍ବାପପ୍ରଚ୍ଛାଗମନେଽର୍ଥିତାମ୍ ॥ 3-96-3 (19914)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-96-4x (2018)
ବିତ୍ତାର୍ଥିନମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ବିଦ୍ଧି ମାଂ ପୃଥିବୀପତେ।
ଥାଶକ୍ତ୍ଯବିହିଂସ୍ଯାନ୍ଯାନ୍ସଂବିଭାଗଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମେ ॥ 3-96-4 (19915)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-96-5x (2019)
ତତ ଆଯବ୍ଯଯୌ ପୂର୍ଣୋ ତସ୍ମୈ ରାଜା ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ଅତୋ ବିଦ୍ବନ୍ନୁପାଦତ୍ସ୍ବ ଯଦତ୍ରବ୍ଯତିରିଚ୍ଯତେ ॥ 3-96-5 (19916)
ତତ ଆଯବ୍ଯଯୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମୌ ସମମତିର୍ଦ୍ବିଜଃ।
ସର୍ବଥା ପ୍ରାଣିନାଂ ପୀଡାମୁପାଦାନାଦମନ୍ଯତ ॥ 3-96-6 (19917)
ସ ଶ୍ରୁତର୍ବାଣମାଦାଯ ବ୍ରଧ୍ନଶ୍ବମଗମତ୍ତତଃ।
ସ ଚ ତୌ ବିଷଯସ୍ଯାନ୍ତେ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଦ୍ଯଥାବିଧି ॥ 3-96-7 (19918)
ତଯୋରର୍ଧ୍ଯଂ ଚ ପାଦ୍ଯଂ ଚ ବ୍ରଧ୍ନଶ୍ବଃ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍।
ଅନୁଜ୍ଞାପ୍ଯଚ ପପ୍ରଚ୍ଛ ପ୍ରଯୋଜନମୁପକ୍ରମେ।
`ବଦ କାମଂ ମୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠ ଧନ୍ଯୋସ୍ମ୍ଯାଗମନେନ ତେ' ॥ 3-96-8 (19919)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-96-9x (2020)
ବିତ୍ତକାମାବିହ ପ୍ରାପ୍ତୌ ବିଦ୍ଧ୍ଯାବାଂ ପୃଥିବୀପତେ।
ଯଥାଶକ୍ତ୍ଯବିହିଂସ୍ଯାନ୍ଯାନ୍ସଂବିଭାଗଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ନୌ ॥ 3-96-9 (19920)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-96-10x (2021)
ତତ ଆଯବ୍ଯଯୌ ପୂର୍ଣୌ ତାଭ୍ଯାଂ ରାଜା ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ଅତୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ତୁ ଗୃହ୍ଣୀତଂ ଯଦତ୍ରବ୍ଯତିରିଚ୍ଯତେ ॥ 3-96-10 (19921)
ତତ ଆଯବ୍ଯଯୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାସମୌ ସମମତିର୍ଦ୍ବିଜଃ।
ସର୍ବଥା ପ୍ରାଣିନାଂ ପୀଡାମୁପାଦାନାଦମନ୍ଯତ ॥ 3-96-11 (19922)
ପୌରୁକୁତ୍ସଂ ତତୋ ଜଗ୍ମୁସ୍ତ୍ରସଦସ୍ଯୁଂ ମହାଧନମ୍।
ଅଗସ୍ତ୍ଯଶ୍ଚ ଶ୍ରୁତର୍ବା ଚ ବ୍ରଧ୍ନଶ୍ବଶ୍ଚ ମହୀପତିଃ ॥ 3-96-12 (19923)
ତ୍ରସଦସ୍ଯୁସ୍ତୁ ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଦ୍ଯଥାବିଧି।
ଅଭିଗମ୍ଯ ମହାରାଜ ବିଷଯାନ୍ତେ ମହାମନାଃ ॥ 3-96-13 (19924)
ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ଯଥାନ୍ଯାଯମୈକ୍ଷ୍ବାକୋ ରାଜସତ୍ତମଃ।
ସମସ୍ତାଂଶ୍ଚ ତତୋଽପଚ୍ଛତ୍ପ୍ରଯୋଜନମୁପକ୍ରମେ ॥ 3-96-14 (19925)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-96-15x (2022)
ବିତ୍ତକାମାନିହ ପ୍ରାପ୍ତାନ୍ବିଦ୍ଧି ନଃ ପୃଥିବୀପତେ।
ଯଥାଶକ୍ତ୍ଯବୀହିଂସ୍ଯାନ୍ଯାନ୍ସଂବିଭାଗଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ନଃ ॥ 3-96-15 (19926)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-96-16x (2023)
ତତ ଆଯବ୍ଯଯୌ ପୂର୍ଣୌ ତେଷାଂ ରାଜା ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ଏତଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ହ୍ଯୁପାଦଦ୍ଧ୍ବଂ ଯଦତ୍ରବ୍ଯତିରିଚ୍ଯତେ ॥ 3-96-16 (19927)
ତତ ଆଯବ୍ଯଯୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାସମୌ ସମମତିର୍ଦ୍ବିଜଃ।
ସର୍ବଥା ପ୍ରାଣିନାଂ ପୀଡାମୁପାଦାନାଦମନ୍ଯତ ॥ 3-96-17 (19928)
ତତଃ ସର୍ବେ ସମେତ୍ଯାଥ ତେ ନୃପାସ୍ତଂ ମହାମୁନିମ୍।
ଇଦମୂଚୁର୍ମହାରାଜ ସମବେକ୍ଷ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-96-18 (19929)
ଅଯଂ ବୈ ଦାନବୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନିଲ୍ବଲୋ ବସୁମାନ୍ଭୁବି।
ତମତିକ୍ରମ୍ଯ ସର୍ବେଽଦ୍ଯବଯଂ ଚାର୍ତାମହେ ବସୁ ॥ 3-96-19 (19930)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-96-20x (2024)
3-96-20 (19931)
ତେଷାଂ ତଦାସୀଦୁଚିତମିଲ୍ବଲସ୍ଯୈବ ଭିକ୍ଷଣମ୍।
ତତସ୍ତେ ସହିତା ରାଜନ୍ନିଲ୍ବଲଂ ସମୁପାଦ୍ରବନ୍ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-96-2 ବିଷଯାନ୍ତେ ଦେଶସୀମାନ୍ତେ ॥ 3-96-3 ଆଗମନେ ନିମିତ୍ତଭୂତାଂ ଅର୍ଥିତାମ୍। କିମିଚ୍ଛନ୍ନାଗତୋସୀତି ପପ୍ରଚ୍ଛେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-96-6 ଉପାଦାନାତ୍ ଧନଗ୍ରହଣାତ୍ ॥ 3-96-7 ବାଧ୍ର୍ଯଶ୍ବମଗମତ୍ତତ ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-96-8 ଉପକ୍ରମେ ଆଗମନେ ॥ 3-96-9 ନୌ ଆବାଭ୍ଯାମ୍ ॥ 3-96-19 ବସୁମାନ୍ ଧନବାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 097
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.97. ଅଧ୍ଯାଯଃ 097
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇଲ୍ବଲେନାଗସ୍ତ୍ଯାଯ ମେଷୀକୃତବାତାପିମାଂସପରିବେଷଣମ୍ ॥ 1 ॥ ଇଲ୍ବଲେନ ବାତାପେରାହ୍ନାନେଽଗସ୍ତ୍ଯେନ ସ୍ବେନ ତସ୍ଯ ଜୀର୍ଣୀକରଣୋକ୍ତି ॥ 2 ॥ ଭୀତେନେଲ୍ବଲେନାଗସ୍ତ୍ଯାଯ ଧନଦାନପୂର୍ବକଂ ତଜ୍ଜିଧାଂସଯା ତଦନୁଗମନମ୍ ॥ 3 ॥ ଅଗସ୍ତ୍ଯେନ ହୁଙ୍କାରେଣେଲ୍ବଲସ୍ଯ ଭସ୍ମୀକରଣପୂର୍ବକଂ ଲୋପାମୁଦ୍ରାଯୈ ବହୁଧନଦାନେନ ତସ୍ଯାଂ ଗୁଣବଦେକାପତ୍ଯୋତ୍ପାଦନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-97-0 (19932)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-97-0x (2025)
ଇଲ୍ବଲସ୍ତାନ୍ବିଦିତ୍ବା ତୁ ମହର୍ଷିସହିତାନ୍ନୃପାନ୍।
ଉପସ୍ଥିତାନ୍ସହାମାତ୍ଯୋ ବିଷଯାନ୍ତେ ହ୍ଯପୂଜଯତ୍ ॥ 3-97-1 (19933)
ତେଷାଂ ତତୋଽସୁରଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତ୍ବାତିଥ୍ଯମକରୋତ୍ତଦା।
ସୁସଂସ୍କୃତେନ କୌରବ୍ଯ ଭ୍ରାତ୍ରା ବାତାପିନା ତଦା ॥ 3-97-2 (19934)
ତତୋ ରାଜର୍ଷଯଃ ସର୍ବେ ବିଷଣ୍ଣା ଗତଚେତସଃ।
ବାତାପିଂ ସଂସ୍କୃତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମେଷଭୂତଂ ମହାସୁରମ୍ ॥ 3-97-3 (19935)
ଅଥାବ୍ରବୀଦଗସ୍ତ୍ଯସ୍ତାନ୍ରାଜର୍ଷୀନୃଷିସତ୍ତମଃ।
ବିଷାଦୋ ବୋ ନ କର୍ତବ୍ଯୋ ହ୍ଯହଂ ଭୋକ୍ଷ୍ଯେ ମହାସୁରମ୍ ॥ 3-97-4 (19936)
ଧୁର୍ଯାସନମଥାସାଦ୍ଯ ନିଷସାଦ ମହାନୃଷିଃ।
ତଂ ପର୍ଯବେଷଦ୍ଦୈତ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ଇଲ୍ବଲଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ ॥ 3-97-5 (19937)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଏବ କୃତ୍ସ୍ନଂ ତୁ ବାତାପିଂ ବୁଭୁଜେ ତତଃ।
`ବହ୍ବନ୍ନାଶାପି ତେ ମେଽସ୍ତୀତ୍ଯବଦଦ୍ଭକ୍ଷଯନ୍ସ୍ବଯମ୍' ॥ 3-97-6 (19938)
ଭୁକ୍ତବତ୍ଯସୁରୋଽହ୍ବାନମକରୋତ୍ତସ୍ଯ ଚେଲ୍ବଲଃ।
`ବାତାପେ ପ୍ରତିବୁଧ୍ଯସ୍ବ ଦର୍ଶଯନ୍ବଲତେଜସୀ।
ତପସା ଦୁର୍ଜଯୋ ଯାବଦେଷ ତ୍ବାଂ ନାତିବର୍ତତେ ॥ 3-97-7 (19939)
ତତସ୍ତସ୍ଯୋଦରଂ ଭେତ୍ତୁଂ ବାତାପିର୍ବେଗମାହରତ୍।
ତମବୁଧ୍ଯତ ତେଜସ୍ବୀ କୁମ୍ଭଯୋନିର୍ମହାତପାଃ ॥ 3-97-8 (19940)
ସ ବୀର୍ଯାତ୍ତପସୋଗ୍ରସ୍ତୁ ନନର୍ଦ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ଏଷ ଜୀର୍ଣୋସି ବାତାପେ ମଯା ଲୋକସ୍ଯ ଶାନ୍ତଯେ ॥ 3-97-9 (19941)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସ୍ବକରାଗ୍ରେଣ ଉଦରଂ ସମତାଡଯତ୍।
ତ୍ରିରେବଂ ପ୍ରତିସଂରବ୍ଧସ୍ତେଜସା ପ୍ରଜ୍ବଲନ୍ନିବ'॥ 3-97-10 (19942)
ତତୋ ବାଯୁଃ ପ୍ରାଦୁରଭୂଦଧସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଶବ୍ଦେନ ମହତା ତାତ ଗର୍ଜନ୍ନିବ ଯଥା ଘନଃ ॥ 3-97-11 (19943)
ବାତାପେ ନିଷ୍କ୍ରମସ୍ବେତି ପୁନଃ ପୁନରୁବାଚ ହ।
ତଂ ପ୍ରହସ୍ଯାବ୍ରବୀଦ୍ରାଜନ୍ନଗସ୍ତ୍ଯୋ ମୁନିସତ୍ତମଃ।
କୁତୋ ନିଷ୍କ୍ରମିତୁଂ ଶକ୍ତୋ ମଯା ଜୀର୍ଣସ୍ତୁ ସୋସୁରଃ ॥ 3-97-12 (19944)
ଇଲ୍ବଲସ୍ତୁ ବିଷଣ୍ଣୋଽଭୂଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜୀର୍ଣଂ ମହାସୁରମ୍।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଶ୍ଚ ସହାମାତ୍ଯୈରିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
କିମର୍ଥମୁପଯାତାଃ ସ୍ଥ ବ୍ରୂତ କିଂ କରବାଣି ବଃ ॥ 3-97-13 (19945)
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତତୋଽଗସ୍ତ୍ଯଃ ପ୍ରହସନ୍ନିଲ୍ବଲଂ ତଦା।
ଈଶୋସ୍ଯସୁର ବିଦ୍ମସ୍ତ୍ବାଂ ବଯଂ ସର୍ବେ ଧନେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-97-14 (19946)
ଏତେ ଚ ନାତିଧନିନୋ ଧନାଶା ମହତୀ ମମ।
ଯଥାଶକ୍ତ୍ଯବିହିଂସ୍ଯାନ୍ଯାନ୍ସଂବିଭାଗଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ନଃ ॥ 3-97-15 (19947)
ତତୋଽବମତ୍ଯ ତମୃଷିମିଲ୍ବଲୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ଦିତ୍ସିତଂ ଯଦି ବେତ୍ସି ତ୍ବଂତତୋ ଦାସ୍ଯାମି ତେ ବସୁ ॥ 3-97-16 (19948)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-97-17x (2026)
ଗବାଂ ଦଶସହସ୍ରାଣି ରାଜ୍ଞାମେକୈକଶୋଽସୁର।
ତାବଦେବ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଦିତ୍ସିତଂ ତେ ମହାସୁର ॥ 3-97-17 (19949)
ମହ୍ଯଂ ତତୋ ବୈ ଦ୍ବିଗୁଣଂ ରଥଶ୍ଚୈବ ହିରଣ୍ମଯଃ।
ମନୋଜବୌ ବାଜିନୌ ଚ ଦିତ୍ସିତଂ ତେ ମହାସୁର ॥ 3-97-18 (19950)
`ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-97-19x (2027)
ଉଲ୍ବଲସ୍ତୁ ମୁନିଂ ପ୍ରାହ ସର୍ବମସ୍ତି ଯଥାଽଽତ୍ଥ ମାମ୍।
ସର୍ବମେତତ୍ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ହିରଣ୍ଯଂ ଗାଶ୍ଚ ଯଦ୍ଧନମ୍।
ରଥଂ ତୁ ଯଦବୋଚୋ ମାଂ ନୈତଂ ବିଦ୍ମ ହିରଣ୍ମଯମ୍ ॥ 3-97-19 (19951)
ଆଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-97-20x (2028)
ନ ମେ ବାଗନୃତା କାଚିଦୁକ୍ତପୂର୍ବା ମହାଽସୁର।
ବିଜ୍ଞାଯତାଂ ରଥଃ ସାଧୁ ବ୍ଯକ୍ତମସ୍ତି ହିରଣ୍ମଯଃ ॥ 3-97-20 (19952)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-97-21x (2029)
ବିଜ୍ଞାଯମାନଃ ସ ରଥଃ କୌନ୍ତେଯାସୀଦ୍ଧିରଣ୍ମଯଃ'।
ତତଃ ପ୍ରବ୍ଯଥିତୋ ଦୈତ୍ଯୋ ଦଦାବଭ୍ଯଧିକଂ ବସୁ ॥ 3-97-21 (19953)
ବିବାଜୀ ଚ ସୁବାଜୀ ଚ ତସ୍ମିନ୍ଯୁକ୍ତୌ ରଥେ ହଯୌ।
ଊହତୁଃ ସ ବସୂନାଶୁ ତାବଗସ୍ତ୍ଯାଶ୍ରମଂ ପ୍ରତି।
ସର୍ବାନ୍ରାଜ୍ଞଃ ସହାଗସ୍ତ୍ଯାନ୍ନିମେଷାଦିବ ଭାରତ ॥ 3-97-22 (19954)
`ଇଲ୍ବଲସ୍ତ୍ବନୁଗମ୍ଯୈନମଗସ୍ତ୍ଯଂ ହନ୍ତୁମୈଚ୍ଛତ।
ଭସ୍ମ ଚକ୍ରେ ମହାତେଜା ହୁଙ୍କାରେଣ ମହାଽସୁରମ୍' ॥ 3-97-23 (19955)
ଅଗସ୍ତ୍ଯେନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତା ଜଗ୍ମୂ ରାଜର୍ଷଯସ୍ତଦା।
କୃତବାଂଶ୍ ମୁନିଃ ସର୍ବଂ ଲୋପାମୁଦ୍ରାଚିକୀର୍ଷିତମ୍ ॥ 3-97-24 (19956)
ଲୋପାମୁଦ୍ରୋବାଚ। 3-97-25x (2030)
କୃତବାନସି ତତ୍ସର୍ବଂ ଭଗବନ୍ମମ କାଙ୍କ୍ଷିତମ୍।
ଉତ୍ପାଦଯ ସକୃନ୍ମହ୍ଯମପତ୍ଯଂ ବୀର୍ଯବତ୍ତରମ୍ ॥ 3-97-25 (19957)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 3-97-26x (2031)
ତୁଷ୍ଟୋଽହମସ୍ମି କଲ୍ଯାଣି ତବ ବୃତ୍ତେନ ଶୋଭନେ।
ବିଚାରଣାମପତ୍ଯେ ତୁ ତବ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତାଂ ଶୃଣୁ ॥ 3-97-26 (19958)
ସହସ୍ରଂ ତେଽସ୍ତୁ ପୁତ୍ରାଣଆଂ ଶତଂ ବା ତତ୍ସମଂ ତବ।
ଦଶ ବା ଶତତୁଲ୍ଯାଃ ସ୍ଯୁରେକୋ ବାଽପି ସହସ୍ରଜିତ୍ ॥ 3-97-27 (19959)
ଲୋପାମୁଦ୍ରୋବାଚ। 3-97-28x (2032)
ସହସ୍ରସଂମିତଃ ପୁତ୍ର ଏକୋପ୍ଯସ୍ତୁ ତପୋଧନ।
ଏକୋ ହି ବହୁଭିଃ ଶ୍ରେଯାନ୍ବିଦ୍ବାନ୍ସାଧୁରସାଧୁଭିଃ ॥ 3-97-28 (19960)
ସ ତଥେତି ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ତଯା ସମଗମନ୍ମୁନିଃ।
ସମଯେ ସମଶୀଲିନ୍ଯା ଶ୍ରଦ୍ଧାବାନ୍ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଯା ॥ 3-97-29 (19961)
ତତ ଆଧାଯ ଗର୍ଭଂ ତମଗମଦ୍ବନମେବ ସଃ।
ତସ୍ମିନ୍ବନଗତେ ଗର୍ଭୋ ବବୃଧେ ସପ୍ତ ଶାରଦାନ୍ ॥ 3-97-30 (19962)
ସପ୍ତମେଽବ୍ଦେ ଗତେ ଚାପି ପ୍ରାଚ୍ଯବତ୍ସ ମହାକବିଃ।
ଜ୍ବଲନ୍ନିବ ପ୍ରଭାବେନ ଦୃଢସ୍ଯୁର୍ନାମ ଭାରତ ॥ 3-97-31 (19963)
ସାଙ୍ଗୋପନିଷଦାନ୍ବେଦାଞ୍ଜପନ୍ନେବ ମହାତପାଃ।
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋଽଭବଦୃଷେଃ ସ ତେଜସ୍ବୀ ମହାନୃଷିଃ ॥ 3-97-32 (19964)
ସ ବାଲ ଏବତେଜସ୍ବୀ ପିତୁସ୍ତସ୍ଯ ନିବେଶନେ।
ଇଧ୍ମାନାଂ ଭାରମାଜହ୍ରେ ଇଧ୍ମବାହସ୍ତତୋଽଭବତ୍ ॥ 3-97-33 (19965)
ତଥାଯୁକ୍ତଂ ତୁ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମୁମୁଦେ ସ ମୁନିସ୍ତଦା।
ଏବଂ ସ ଜନଯାମାସ ଭାରତାପତ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍।
ଲେଭିରେ ପିତରଶ୍ଚାସ୍ଯ ଲୋକାନ୍ରାଜନ୍ଯଥେପ୍ସିତାନ୍ ॥ 3-97-34 (19966)
ଅଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯାଶ୍ରମଶ୍ଚାଯମତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ବିଶାଂପତେ।
ଖ୍ଯାତୋ ଭୁବି ମହାରାଜ ତେଜସା ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ ॥ 3-97-35 (19967)
ପ୍ରାହ୍ଲାଦିରେବଂ ବାତାପିର୍ବ୍ରହ୍ମଘ୍ନୋ ଦୁଷ୍ଟଚେତନଃ।
ଏବଂ ବିନାଶିତୋ ରାଜନ୍ନଗସ୍ତ୍ଯେନ ମହାତ୍ମନା।
ତସ୍ଯାଯମାଶ୍ରମୋ ରାଜନ୍ରମଣୀଯୈର୍ଗୁଣୈର୍ଯୁତଃ ॥ 3-97-36 (19968)
ଏଷା ଭାଗୀରଥୀ ପୁଣ୍ଯା ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସେବିତା।
ବାତେରିତା ପତାକେବ ବିରାଜତି ନଭସ୍ତଲେ ॥ 3-97-37 (19969)
ପ୍ରତାର୍ଯମାଣା କୂଟେଷୁ ଯଥା ନିମ୍ନେଷୁ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଶିଲାତଲେଷୁ ସଂତ୍ରସ୍ତା ପନ୍ନଗେନ୍ଦ୍ରବଧୂରିବ ॥ 3-97-38 (19970)
3-97-39 (19971)
ଦକ୍ଷିଣାଂ ବୈ ଦିଶଂ ସର୍ବାଂ ପ୍ଲାବଯନ୍ତୀ ଚ ମାତୃବତ୍।
ପୂର୍ବଂ ଶଂଭୋର୍ଜଟାଭ୍ରଷ୍ଟା ସମୁଦ୍ରମହିଷୀ ପ୍ରିଯା।
ଅସ୍ଯାଂ ନଦ୍ଯାଂ ମୁପୁଣ୍ଯାଯାଂ ଯଥେଷ୍ଟମବଗାହ୍ଯତାମ୍ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-97-16 ଈପ୍ସିତଂ ଯଦିହ ବ୍ରୂହି ତଦ୍ଧି ଦାସ୍ଯାମି ତେ ବସୁ ଇତି କ. ପାଠଃ ଦିତ୍ସିତଂ ମଯା ଯୁଷ୍ମଭ୍ଯଂ ଦାତୁମିଷ୍ଟମ୍ ॥ 3-97-31 ପ୍ରଚ୍ଯବଦୁଦରାନ୍ନିର୍ଗତୋଽଭବଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-97-34 ଯୁକ୍ତମଧ୍ଯଯନେଧ୍ଯବାହନାଦୌ ॥ 3-97-36 ପ୍ରାହ୍ଲାଦିଃ ପ୍ରହ୍ନାଦଗୋତ୍ରୋଦ୍ଭବଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 098
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.98. ଅଧ୍ଯାଯଃ 098
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୃଗୁତୀର୍ଥଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପରଶୁରାମସ୍ଯ ଦାଶରଥିରାମେଣ ତେଜୋହରଣପ୍ରକାରକଥନମ୍ ॥ 2 ॥ ତଥାପରଶୁରାମସ୍ଯ ପିତୃନିଦେଶାଦ୍ଭୃଗୁତୀର୍ଥନିମଜ୍ଜନେନ ପୁନସ୍ତେଜୋଲାଭକଥନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-98-0 (19972)
[ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-98-0x (2033)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ନିବୋଧେଦଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଭୃଗୋସ୍ତୀର୍ଥଂ ମହାରାଜ ମହର୍ଷିଗଣସେବିତମ୍ ॥ 3-98-1 (19973)
ଯତ୍ରୋପସ୍ପୃଷ୍ଟବାନ୍ରାମୋ ହୃତଂତେଜସ୍ତଦାପ୍ତବାନ୍।
ଅତ୍ର ତ୍ବଂଭ୍ରାତୃଭିଃ ସାର୍ଧଂ କୃଷ୍ଣଯା ଚୈବ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-98-2 (19974)
ଦୁର୍ଯୋଧନହୃତଂତେଜଃ ପୁନରାଦାତୁମର୍ହସି।
କୃତବୈରେଣ ରାମେଣ ଯଥା କଚୋପହୃତଂ ପୁନଃ ॥ 3-98-3 (19975)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-98-4x (2034)
ସ ତତ୍ରଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚୈବ କୃଷ୍ଣଯା ଚୈବ ପାଣ୍ଡବଃ।
ସ୍ନାତ୍ବା ଦେବାନ୍ପିତୄଂଶ୍ଚୈବ ତର୍ପଯାମାସ ଭାରତ ॥ 3-98-4 (19976)
ତସ୍ଯ ତୀର୍ଥସ୍ଯ ରୂପଂ ବୈ ଦୀପ୍ତାଦ୍ଦୀପ୍ତତରଂ ବଭୌ।
ଅପ୍ରବୃଷ୍ଯତରଶ୍ଚାସୀଚ୍ଛାତ୍ରବାଣାଂ ନରର୍ଷଭ ॥ 3-98-5 (19977)
ଅପୃଚ୍ଛଚ୍ଚୈବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଲୋମଶଂ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନଃ।
ଭଗବନ୍କିମର୍ଥଂ ରାମସ୍ଯ ହୃତମାସୀଦ୍ବପୁଃ ପ୍ରଭୋ।
କଥଂ ପ୍ରତ୍ଯାହୃତଂଚୈବ ଏତଦାଚକ୍ଷ୍ବ ପୃଚ୍ଛତଃ ॥ 3-98-6 (19978)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-98-7x (2035)
ଶୃଣୁ ରାମସ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭାର୍ଗବସ୍ଯ ଚ ଧୀମତଃ।
ଜାତୋ ଦଶରଥସ୍ଯାସୀତ୍ପୁତ୍ରୋ ରାମୋ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-98-7 (19979)
ବିଷ୍ଣୁଃ ସ୍ବେନ ଶରୀରେଣ ରାବଣସ୍ଯ ବଧାଯ ବୈ।
ପଶ୍ଯାମସ୍ତମଯୋଧ୍ଯାଯାଂ ଜାତଂ ଦାଶରଥିଂ ତତଃ ॥ 3-98-8 (19980)
ଋଚୀକନନ୍ଦନୋ ରାଭୋ ଭାର୍ଗବୋ ରେଣୁକାସୁତଃ।
ତସ୍ ଦାଶରଥେଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରରାମସ୍ଯାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣଃ ॥ 3-98-9 (19981)
କୌତୂହଲାନ୍ବିତୋ ରାମସ୍ତ୍ବଯୋଧ୍ଯାମଗମତ୍ପୁନଃ।
ଜିଜ୍ଞାସମାନୋ ରାମସ୍ଯ ବୀର୍ଯଂ ଦାଶରଥେସ୍ତଦା ॥ 3-98-10 (19982)
ତଂ ବୈ ଦଶରଥଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିଯାନ୍ତମୁପାଗତମ୍।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ରାମସ୍ଯ ରାମଂ ପୁତ୍ରଂ ପୁରସ୍କୃତମ୍ ॥ 3-98-11 (19983)
ସ ତମଭ୍ଯାଗତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଉଦ୍ଯତାସ୍ତ୍ରମବସ୍ଥିତମ୍।
ପ୍ରହସନ୍ନିବ କୋନ୍ତେଯ ରାମୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-98-12 (19984)
କୃତକାଲଂ ହି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଧନୁରେତନ୍ମଯା ବିଭୋ।
ସମାରୋପଯ ଯତ୍ନେନ ଯଦି ଶକ୍ନୋଷି ପାର୍ତିବ ॥ 3-98-13 (19985)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତସ୍ତ୍ବାହ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବଂ ନାଧିକ୍ଷେପ୍ତୁମର୍ହସି।
ନାହମପ୍ଯଧମୋ ଧର୍ମେ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଦ୍ବିଜାତିଷୁ।
ଇଶ୍ର୍ବାକୂଣାଂ ବିଶେଷେଣ ବାହୁବୀର୍ଯେ ନ କତ୍ଥନମ୍ ॥ 3-98-14 (19986)
ତମେବଂ ବାଦିନଂ ତତ୍ର ରାମୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ଅଲଂ ବୈ ବ୍ଯପଦେଶେନ ଧନୁରାଯଚ୍ଛ ରାଘବ ॥ 3-98-15 (19987)
ତତୋ ଜଗ୍ରାହ ରୋଷେଣ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭମୂଦନମ୍।
ରାମୋ ଦାଶରଥିର୍ଦିବ୍ଯଂ ହସ୍ତାଦ୍ରାମସ୍ଯ କାର୍ମୁକମ୍ ॥ 3-98-16 (19988)
ଧନୁରାରୋପଯାମାସ ସଲୀଲ ଇବ ଭାରତ।
ଜ୍ଯାଶବ୍ଦମକରୋଚ୍ଚୈବ ସ୍ମଯମାନଃ ସ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ତସ୍ଯ ଶବ୍ଦସ୍ ଭୂତାନି ବିତ୍ରସନ୍ତ୍ଯଶନେରିବ ॥ 3-98-17 (19989)
ଅଥାବ୍ରବୀତ୍ତଦା ରାମୋ ରାମଂ ଦାଶରଥିସ୍ତଦା।
ଇଦମାରୋପିତଂ ବ୍ର୍ହମନ୍କିମନ୍ଯତ୍କରବାଣି ତେ ॥ 3-98-18 (19990)
ତସ୍ଯ ରାମୋ ଦଦୌ ଦିବ୍ଯଂ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯୋ ମହାତ୍ମନଃ।
ଶରମାକର୍ଣଦେଶାନ୍ତମଯମାକୃଷ୍ଯତାମିତି ॥ 3-98-19 (19991)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-98-20x (2036)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବାଽବ୍ରବୀଦ୍ରାମଃ ପ୍ରଦୀପ୍ତ ଇବ ମନ୍ଯୁନା।
ଶ୍ରୂଯତେ କ୍ଷମ୍ଯତେ ଚୈବ ଦର୍ପପୂର୍ଣୋସି ଭାର୍ଗବ ॥ 3-98-20 (19992)
ତ୍ବଯା ହ୍ଯଧିଗତଂ ତେଜଃ କ୍ଷତ୍ରିଯେଭ୍ଯୋ ବିଶେଷତଃ।
ପିତାମହପ୍ରସାଦେନ ତେନ ମାଂ କ୍ଷିପସି ଧ୍ରୁବମ୍।
ପଶ୍ଯ ମାଂ ସ୍ବେନ ରୂପେଣ ଚକ୍ଷୁସ୍ତେ ବିତରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-98-21 (19993)
ତତୋ ରାମଶରୀରେ ବୈ ରାମଃ ପଶ୍ଯତି ଭାର୍ଗବଃ।
ଆଦିତ୍ଯାନ୍ସବସୂନ୍ରୁଦ୍ରାନ୍ସାଧ୍ଯାଂଶ୍ଚ ସମରୁଦ୍ଗଣାନ୍ ॥ 3-98-22 (19994)
ପିତରୋ ହୁତାଶନଶ୍ଚୈବ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଗ୍ରହାସ୍ତଥା।
ଗନ୍ଧର୍ବା ରାକ୍ଷସା ଯକ୍ଷା ନଦ୍ଯସ୍ତୀର୍ଥାନି ଯାନି ଚ ॥ 3-98-23 (19995)
ଋଷଯୋ ବାଲଖିଲ୍ଯାଶ୍ଚ ବ୍ର୍ହମଭୂତାଃ ସନାତନାଃ।
ଦେବର୍ଷଯଶ୍ଚ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ସମୁଦ୍ରାଃ ପର୍ବତାସ୍ତଥା ॥ 3-98-24 (19996)
ବେଦାଶ୍ଚ ସୋପନିଷଦୋ ବଷଟ୍କାରୈଃ ସହାଧ୍ବରୈଃ।
ଚେତୋମନ୍ତି ଚ ସାମାନି ଧନୁର୍ବେଦଶ୍ଚ ଭାରତ।
ମେଘବୃନ୍ଦାନି ବର୍ଷାଣି ବିଦ୍ଯୁତଶ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-98-25 (19997)
ତତଃ ସ ଭଗବାନ୍ବିଷ୍ଣୁସ୍ତଂ ବୈ ବାଣଂ ମୁମୋଚ ହ।
ଶୁଷ୍କାଶନିସମାକୀର୍ଣଂ ମହୋଲ୍କାଭିଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 3-98-26 (19998)
ପାଂସୁବର୍ଷେଣ ମହତା ମେଘବର୍ଷୈଶ୍ଚ ଭୂତଲମ୍।
ଭୂମିକମ୍ପୈଶ୍ଚ ନିର୍ଘାତୈର୍ନାଦୈଶ୍ଚ ବିପୁଲୈରପି ॥ 3-98-27 (19999)
ସ ରାମଂ ବିହ୍ବଲଂ କୃତ୍ବା ତେଜଶ୍ଚାକ୍ଷିପ୍ଯ କେବଲମ୍।
ଆଗଚ୍ଛଜ୍ଜ୍ବଲିତୋ ବାଣୋ ରାମବାହୁପ୍ରଚୋଦିତଃ ॥ 3-98-28 (20000)
ସ ତୁ ବିହ୍ବଲତାଂ ଗତ୍ବା ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ଚ ଚେତନାମ୍।
ରାମଃ ପ୍ରତ୍ଯାଗତପ୍ରାଣଃ ପ୍ରାଣମଦ୍ବିଷ୍ଣୁତେଜସମ୍ ॥ 3-98-29 (20001)
ବିଷ୍ଣୁନା ସୋଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତୋ ମହେନ୍ଦ୍ରମଗମତ୍ପୁନଃ।
ଭୀତସ୍ତୁ ତତ୍ରନ୍ଯବସଦ୍ବ୍ରୀଡିତସ୍ତୁ ମହାତପାଃ ॥ 3-98-30 (20002)
ତତଃ ସଂବତ୍ସରେଽତୀତେ ହୃତୌଜସମବସ୍ଥିତମ୍।
ନିର୍ମଦଂ ଦୁଃଖିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପିତରୋ ରାମମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-98-31 (20003)
ନ ବୈ ସମ୍ଯଗିଦଂ ପୁତ୍ର ବିଷ୍ଣୁମାସାଦ୍ଯ ବୈକୃତମ୍।
ସ ହି ପୂଜ୍ଯଶ୍ଚ ମାନ୍ଯଶ୍ଚ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ସର୍ବଦା ॥ 3-98-32 (20004)
ଗଚ୍ଛ ପୁତ୍ରନଦୀଂ ପୁଣ୍ଯାଂ ବଧୂସରକୃତାହ୍ବଯାମ୍।
ତତ୍ରୋପସ୍ପୃଶ୍ଯ ତୀର୍ଥେଷୁ ପୁନର୍ବପୁରବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-98-33 (20005)
ଦୀପ୍ତୋଦଂ ନାମ ତତ୍ତୀର୍ଥଂ ଯତ୍ରତେ ପ୍ରତିତାମହଃ।
ଭୃଗୁର୍ଦେବଯୁଗେ ରାମ ତପ୍ତବାନୁତ୍ତମଂ ତପଃ ॥ 3-98-34 (20006)
ତତ୍ତଥା କୃତବାନ୍ରାମଃ କୌନ୍ତେଯ ବଚନାତ୍ପିତୁଃ।
ପ୍ରାପ୍ତବାଂଶ୍ଚ ପୁନସ୍ତେଜସ୍ତୀର୍ଥେଽସ୍ମିନ୍ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ ॥ 3-98-35 (20007)
ଏତଦୀଦୃଶକଂ ତାତ ରାମେଣାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣା।
ପ୍ରାପ୍ତମାସୀନ୍ମହାରାଜ ବିଷ୍ଣୁମାସାଦ୍ଯ ବୈ ପୁରା ॥ 3-98-36 (20008)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 98 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-98-2 ରାମୋ ଜାମଦଗ୍ଯଃ। ହୃତଂ ଦାଶରଥିରମେଣ ॥ 3-98-5 ତସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ। ତୀର୍ଥସ୍ ତୀର୍ଥେ ସ୍ନାତସ୍ଯ ॥ 3-98-6 ବଷୁଃ ତେଜଃ ॥ 3-98-9 ଦାଶରଥେଃ। କର୍ମଣି ଷଷ୍ଠୀ ॥ 3-98-15 ବ୍ଯପଦେଶେନ ଉକ୍ତ୍ଯା ॥ 3-98-25 ଚେତୋମନ୍ତି ଚେତନାବନ୍ତି। ଆର୍ଷଂ ପଦତ୍ବପ୍ରଯୁକ୍ତଂ ରୁତ୍ବମ୍। ଚେତସ୍ବନ୍ତୀତ୍ଯପେକ୍ଷିତମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 099
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.99. ଅଧ୍ଯାଯଃ 099
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବୃତ୍ରାସୁରନିପୀଡିତଶକାଦିଭିର୍ବ୍ରହ୍ମବଚନାଦ୍ବଜ୍ରନିର୍ମାଣାଯ ଦଧୀଚଂପ୍ରତି ତଚ୍ଛରୀରାସ୍ଥିପ୍ରାର୍ଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତ୍ବଷ୍ଟ୍ରା ଦଧୀଚାସ୍ଥିଭିର୍ବଜ୍ରାଯୁଧନିର୍ମାଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-99-0 (20009)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-99-0x (2037)
ଭୂଯ ଏବାହମିଚ୍ଛାମି ମହର୍ଷେସ୍ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
କର୍ମଣାଂ ବିସ୍ତରଂ ଶ୍ରୋତୁମଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ଦ୍ବିଜାତ୍ତମ ॥ 3-99-1 (20010)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-99-2x (2038)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍କଥାଂ ଦିବ୍ଯାମଦ୍ଭୁତାମତିମାନୁଷୀମ୍।
ଅଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ମହାରାଜ ପ୍ରଭାବମମିତୌଜସଃ ॥ 3-99-2 (20011)
ଆସନ୍କୃତଯୁଗେ ଘୋରା ଦାନବା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ।
କାଲକେଯା ଇତିଖ୍ଯାତା ଗଣାଃ ପରମଦାରୁଣାଃ ॥ 3-99-3 (20012)
ତେ ତୁ ବୃତ୍ରଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ନାନାପ୍ରହରଣୋଦ୍ଯତାଃ।
ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯଧାବନ୍ତ ମହେନ୍ଦ୍ରପ୍ରମୁଖାନ୍ସୁରାନ୍ ॥ 3-99-4 (20013)
ତତୋ ବୃତ୍ରବଧେ ଯତ୍ନମକୁର୍ବଂସ୍ତ୍ରିଦଶାଃ ପୁରା।
ପୁରଂଦରଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମାଣମୁପତସ୍ଥିରେ ॥ 3-99-5 (20014)
କୃତାଞ୍ଜଲୀଂସ୍ତୁ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ପରମେଷ୍ଠୀତ୍ଯୁବାଚ ହ।
ବିଦିତଂ ମେ ସୁରାଃ ସର୍ବଂ ଯଦ୍ବଃ କାର୍ଯଂ ଚିକୀର୍ଷିତମ୍ ॥ 3-99-6 (20015)
ତମୁପାଯଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥା ବୃତ୍ରଂ ବଧିଷ୍ଯଥ।
ଦଧୀଚ ଇତିବିଖ୍ଯାତୋ ମହାନୃଷିରୁଦାରଧୀଃ ॥ 3-99-7 (20016)
ତଂ ଗତ୍ବା ସହିତାଃ ସର୍ବେବରଂ ବୈ ସଂପ୍ରଯାଚତ।
ସ ବୋ ଦାସ୍ଯତି ଧର୍ମାତ୍ମା ସୁପ୍ରୀତେନାନ୍ତରାତ୍ମନା ॥ 3-99-8 (20017)
ସ ବାଚ୍ଯଃ ସହିତୈଃ ସର୍ବୈର୍ଭବଦ୍ଭିର୍ଜଯକାଙ୍କ୍ଷିଭିଃ।
ସ୍ବାନ୍ଯସ୍ଥୀନି ପ୍ରଯଚ୍ଛେତି ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ ହିତାଯ ବୈ ॥ 3-99-9 (20018)
ସ ଶରୀରଂ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ସ୍ବାନ୍ଯସ୍ଥୀନି ପ୍ରଦାସ୍ଯତି।
ତସ୍ଯାସ୍ଥିଭିର୍ମହାଘୋରଂ ବଜ୍ରଂ ସଂସ୍କ୍ରିଯତାଂ ଦୃଢମ୍ ॥ 3-99-10 (20019)
ମହଚ୍ଛତ୍ରୁହଣଂ ଘୋରଂ ଷ଼ଡଶ୍ଚଂ ଭୀମନିଃସ୍ବନମ୍।
ତେନ ବଜ୍ରେଣ ବୈ ବୃତ୍ରଂ ବଧିଷ୍ଯତି ଶତକ୍ରତୁଃ ॥ 3-99-11 (20020)
ଏତଦ୍ବଃ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ତସ୍ମାଚ୍ଛୀଘ୍ରଂ ବିଧୀଯତାମ୍।
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତତୋ ଦେବା ଅନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ପିତାମହମ୍ ॥ 3-99-12 (20021)
ନାରାଯଣଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଦଧୀଚସ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଯଯୁଃ।
ସରସ୍ବତ୍ଯାଃ ପରେ ପାରେ ନାନାଦ୍ରୁମଲତାବୃତମ୍ ॥ 3-99-13 (20022)
ଷଟ୍ପଦୋଦ୍ଗୀତନିନଦୈର୍ବିଘୁଷ୍ଟଂ ସାମଗୈରିବ।
ପୁଂସ୍କୋକିଲରବୋନ୍ମିଶ୍ରଂ ଜୀବଂଜୀବକନାଦିତମ୍ ॥ 3-99-14 (20023)
ମହିଷୈଶ୍ଚ ବରାହୈଶ୍ଚ ସୃମରୈଶ୍ଚମରୈରପି।
ତତ୍ର ତତ୍ରାନୁଚରିତଂ ଶାର୍ଦୂଲଭଯବର୍ଜିତୈଃ ॥ 3-99-15 (20024)
କରେଣୁଭିର୍ବାରଣୈଶ୍ଚ ପ୍ରଭିନ୍ନକରଟାମୁଖୈଃ।
ସରୋବଗାଢୈଃ କ୍ରୀଡଦ୍ଭିଃ ସମନ୍ତାଦନୁନାଦିତମ୍ ॥ 3-99-16 (20025)
ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରୈର୍ମହାନାଦାନ୍ନଦଦ୍ଭିରନୁନାଦିତମ୍।
ଅପରୈଶ୍ଚାପି ସଂଲୀନୈର୍ଗୁହାକନ୍ଦରଶାଯିଭିଃ ॥ 3-99-17 (20026)
ତେଷୁ ତେଷ୍ବବକାଶେଷୁ ଶୋଭିତଂ ସୁମନୋରମମ୍।
ତ୍ରିବିଷ୍ଟପସମପ୍ରଖ୍ଯଂ ଦଧୀଚାଶ୍ରମମାଗମନ୍ ॥ 3-99-18 (20027)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯନ୍ଦଧୀଚଂ ତେ ଦିବାକରସମଦ୍ଯୁତିମ୍।
ଜାଜ୍ବଲ୍ଯମାନଂ ବପୁଷା ଯଥା ସାକ୍ଷାତ୍ପିତାମହମ୍ ॥ 3-99-19 (20028)
ତସ୍ଯ ପାଦୌ ସୁରା ରାଜନ୍ନଭିବାଦ୍ଯ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ।
ଅଯାଚନ୍ତ ବରଂ ସର୍ବେ ଯଥୋକ୍ତଂ ପରମେଷ୍ଠିନା ॥ 3-99-20 (20029)
ତତୋ ଦଧୀଚଃ ପରମପ୍ରତୀତଃ
ସୁରୋତ୍ତମାଂସ୍ତାନିଦମଭ୍ଯୁବାଚ।
କରୋମି ଯଦ୍ବୋ ହିତମଦ୍ଯ ଦେବାଃ
ସ୍ବଂ ଚାପି ଦେହଂସ୍ବଯମୁତ୍ସୃଜାମି ॥ 3-99-21 (20030)
ସ ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଦ୍ବିପଦାଂବରିଷ୍ଠଃ
ପ୍ରାଣାନ୍ବଶୀ ସ୍ବାନ୍ସହସୋତ୍ସସର୍ଜ।
ତତଃ ସୁରାସ୍ତେ ଜଗୃହୁଃ ପରାସୋ-
ରସ୍ଥୀନି ତସ୍ଯାଥ ଯଥୋପଦେଶମ୍ ॥ 3-99-22 (20031)
ପ୍ରହୃଷ୍ଟରୂପାଶ୍ଚ ଜଯାଯ ଦେବା-
ସ୍ତ୍ବଷ୍ଟାରମାଗମ୍ ତମର୍ଥମୂଚୁଃ।
ତ୍ବଷ୍ଟା ତୁ ତେଷାଂ ବଚନଂ ନିଶମ୍ଯ
ପ୍ରହୃଷ୍ଟରୂପଃ ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରଯତ୍ନାତ୍ ॥ 3-99-23 (20032)
ଚକାର ବଜ୍ରଂ ଭୃଶମୁଗ୍ରରୂପଂ
କୃତ୍ବା ଚ ଶକ୍ରଂ ସ ଉବାଚ ହୃଷ୍ଟଃ।
ଅନେନ ବଜ୍ରପ୍ରବରେଣ ଦେବ
ଭସ୍ମୀକୁରୁଷ୍ବାଦ୍ଯ ସୁରାରିମୁଗ୍ରମ୍ ॥ 3-99-24 (20033)
ତତୋ ହତାରିଃ ସଗଣଃ ସୁଖଂ ବୈ
ପ୍ରଶାଧିକୃତ୍ସ୍ନଂ ତ୍ରିଦିବଂ ଦିବିଷ୍ଠଃ।
ତ୍ବଷ୍ଟ୍ରା ତଥୋକ୍ତସ୍ତୁ ପୁରଂଦରସ୍ତ-
ଦ୍ବଜ୍ରଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରଯତୋ ହ୍ଯଗୃହ୍ନାତ୍ ॥ 3-99-25 (20034)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 99 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-99-3 କାଲେଯା ଇତି ବିଖ୍ଯାତା ଇତି କ. ପାଟଃ ॥ 3-99-8 ସବୋ ଦାସ୍ଯତି ଈପ୍ସିତମିତି ଶେଷଃ .। 3-99-11 ଷଡଶ୍ରଂ ଷଟ୍ରକୋଣମ୍ ॥ 3-99-16 କରେଣୁଭିର୍ହସ୍ତିନୀଭିଃ ପ୍ରଭିନ୍ନଂ ମଦସ୍ରାବିକରଟାମଦୋଦ୍ଭେଦସ୍ଥାନଂ ଗଣ୍ଡସ୍ଥଲୈକଦେଶସ୍ତସ୍ଯ ମୁଖମୁପରିଭାଗୋ ତେଷା ତୈଃ ॥ 3-99-18 ତ୍ରିବିଷ୍ଟପସମପ୍ରଖ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗତୁଲ୍ଯପ୍ରକାଶମ୍ ॥ 3-99-22 ପରାସୋଃ ଗତପ୍ରାଣସ୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 100
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.100. ଅଧ୍ଯାଯଃ 100
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ବୃତ୍ରହନନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତୋ ଦେବଗଣାଭିପୀଡନାତ୍ସମୁଦ୍ରଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟୈଦୈତ୍ଯୈର୍ଜଗଦ୍ବିନାଶନାଧ୍ଯବସାଯଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-100-0 (20035)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-100-0x (2039)
ତତଃ ସ ବଜ୍ରୀ ବଲଭିଦ୍ଦୈବତୈରଭିରକ୍ଷିତଃ।
ଆସସାଦ ତତୋ ବୃତ୍ରଂ ସ୍ଥିତମାବୃତ୍ଯ ରୋଦସୀ ॥ 3-100-1 (20036)
କାଲକେଯୈର୍ମହାକାଯୈ ସମନ୍ତାଦଭିରକ୍ଷିତମ୍।
ସମୁଦ୍ଯତପ୍ରହରଣୈଃ ସଶୃଙ୍ଗୈରିବ ପର୍ବତୈଃ ॥ 3-100-2 (20037)
ତତୋ ଯୁଦ୍ଧଂ ସମଭବଦ୍ଦେବାନାଂ ଦାନବୈଃ ସହ।
ମୁହୂର୍ତଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଲୋକତ୍ରାସକରଂ ମହତ୍ ॥ 3-100-3 (20038)
ଉଦ୍ଯତପ୍ରତିବିଦ୍ଧାନାଂ ସ୍ବଙ୍ଗାନାଂ ବୀରବାହୁଭିଃ।
ଆସୀତ୍ସୁତୁମୁଃ ଶବ୍ଦଃ ଶରୀରେଷ୍ବଭିପାତ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-100-4 (20039)
ଶିରୋଭିଃ ପ୍ରପତଦ୍ଭିଶ୍ଚାପ୍ଯନ୍ତରିକ୍ଷାନ୍ମହୀତଲମ୍।
ତାଲୈରିବ ମହାରାଜ ବୃନ୍ତାଦ୍ଭ୍ରଷ୍ଟୈରଦୃଶ୍ଯତ ॥ 3-100-5 (20040)
ତେ ହେମକବଚା ଭୂତ୍ବା କାଲେଯାଃ ପରିଘାଯୁଧାଃ।
ତ୍ରିଦଶାନଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଦାବଦଗ୍ଧା ଇବାଦ୍ରଯଃ ॥ 3-100-6 (20041)
ତେଷାଂ ବେଗବତାଂ ବେଗଂ ସହିତାନାଂ ପ୍ରଧାବତାମ୍।
ନ ଶେକୁସ୍ତ୍ରିଦଶାଃ ସୋଢୁଂ ତେ ଭଗ୍ନାଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ଭଯାତ୍ ॥ 3-100-7 (20042)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ରବତୋ ଭୀତାନ୍ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ ପୁରଂଦରଃ।
ବୃତ୍ରେ ବିବର୍ଧମାନେ ଚ କଶ୍ମଲଂ ମହଦାବିଶତ୍ ॥ 3-100-8 (20043)
ତଂ ଶକ୍ତଂ କଶ୍ମଲାବିଷ୍ଟଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଷ୍ଣୁଃ ସନାତନଃ।
ଜଗାମ ଶରଣଂ ଶୀଘ୍ରଂ ତଂ ତୁ ନାରାଯଣଂ ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 3-100-9 (20044)
ତଂ ଶକ୍ରଂ କଶ୍ମଲାବିଷ୍ଟଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଷ୍ଣୁଃ ସନାତନଃ।
ସ୍ବତେଜୋ ବ୍ଯଦଧଚ୍ଛକ୍ରେ ବଲମସ୍ଯ ବିବର୍ଧଯନ୍ ॥ 3-100-10 (20045)
ବିଷ୍ଣୁନା ଗୋପିତଂ ଶକ୍ରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଦେବଗଣାସ୍ତତଃ।
ସ୍ବଂ ସ୍ବଂତେଜଃ ସମାଦଧ୍ଯୁସ୍ତଥା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯୋଽମଲାଃ ॥ 3-100-11 (20046)
ସ ସମାପ୍ଯାଯିତଃ ଶକ୍ରୋ ବିଷ୍ଣୁନା ଦୈବତୈଃ ସହ।
ଋଷିଭିଶ୍ଚ ମହାଭାଗୈର୍ବଲବାନ୍ସମପଦ୍ଯତ ॥ 3-100-12 (20047)
ଜ୍ଞାତ୍ବା ବଲସ୍ଥଂ ତ୍ରିଦଶାଧିପଂ ତୁ
ନନାଦ ବୃତ୍ରୋ ମହତୋ ନିନାଦାନ୍।
ତସ୍ ପ୍ରଣାଦେନ ଧରା ଦିଶଶ୍ଚ
ଖଂ ଦ୍ଯୌର୍ନଗାଶ୍ଚାପି ଚଚାଲ ସର୍ବମ୍ ॥ 3-100-13 (20048)
ତତୋ ମହେନ୍ଦ୍ରଃ ପରମାଭିତପ୍ତଃ
ଶ୍ରୁତ୍ବା ରବଂ ଘୋରରୂପଂ ମହାନ୍ତମ୍।
ଭଯେ ନିମଗ୍ନସ୍ତ୍ବରିତୋ ମୁମୋଚ
ବଜ୍ରଂ ମହତ୍ତସ୍ଯ ବଧାଯ ରାଜନ୍ ॥ 3-100-14 (20049)
ସ ଚକ୍ରବଜ୍ରାଭିହତଃ ପପାତ
ମହାସୁରଃ କାଞ୍ଚନମାଲ୍ଯଧାରୀ।
ଯଥା ମହାଶୈଲବରଃ ପୁରସ୍ତା-
ତ୍ସ ମନ୍ଦରୋ ବିଷ୍ଣୁକରାଦ୍ବିମୁକ୍ତଃ ॥ 3-100-15 (20050)
ତସ୍ମିନ୍ହତେ ଦୈତ୍ଯବରେ ଭଯାର୍ତଃ
ଶକ୍ରଃ ପ୍ରଦୁଦ୍ରାବ ସରଃ ପ୍ରବେଷ୍ଟୁମ୍।
ବଜ୍ରଂ ନ ମେନେ ସ୍ବକରାଦ୍ବିମୁକ୍ତଂ
ବୃତ୍ରଂ ଭଯାଚ୍ଚାପି ହତଂ ନ ମେନେ ॥ 3-100-16 (20051)
ସର୍ବେ ଚ ଦେବା ମୁଦିତାଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟା
ମହର୍ଷଯଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମଭିଷ୍ଟୁବନ୍ତଃ।
`ବୃତ୍ରଂ ହତଂ ସଂଦଦୃଶୁଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ
ବଜ୍ରାହତଂ ଶୈଲମିବାବଦୀର୍ଣମ୍ ॥ 3-100-17 (20052)
ସର୍ବାଂଶ୍ଚ ଦୈତ୍ଯାଂସ୍ତ୍ବରିତାଃ ସମେତ୍ଯ
ଜଘ୍ନୁଃ ସୁରା ବୃତ୍ରବଧାଭିତପ୍ତାନ୍।
ତେ ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତ୍ରିଦଶୈଃ ସମେତୈଃ
ସମୁଦ୍ରମେବାବିବିଶୁର୍ଭଯାର୍ତାଃ ॥ 3-100-18 (20053)
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଚୈବୋଦଧିମପ୍ରମେଯଂ
ଝଷାକୁଲଂ ନକ୍ରସମାକୁଲଂ ଚ।
ତଦା ସ୍ମ ମନ୍ତ୍ରଂ ସହିତାଃ ପ୍ରଚକ୍ରୁ-
ସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯନାଶାର୍ଥମଭିପ୍ରଯତ୍ନାତ୍ ॥ 3-100-19 (20054)
ତତ୍ରସ୍ମ କେଚିନ୍ମତିନିଶ୍ଚଯଜ୍ଞା-
ସ୍ତାଂସ୍ତାନୁପଯାନୁପବର୍ଣଯନ୍ତି।
ତେଷାଂ ତୁ ତତ୍ରକ୍ରମକାଲଯୋଗା-
ଦ୍ଧୋରା ମତିଶ୍ଚିନ୍ତଯତାଂ ବଭୂବ ॥ 3-100-20 (20055)
ଯେ ସନ୍ତି ବିଦ୍ଯାତପସୋପପନ୍ନା-
ସ୍ତେଷାଂ ବିନାଶଃ ପ୍ରଥମଂ ତୁ କାର୍ଯଃ।
ଲୋକା ହି ସର୍ବେ ତପସା ଧ୍ରିଯନ୍ତେ
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବରଧ୍ବଂ ତପସଃ କ୍ଷଯାଯ ॥ 3-100-21 (20056)
ଯେସନ୍ତି କେଚିଚ୍ଚ ବସୁଂଧରାଯାଂ
ତପସ୍ବିନୋ ଧର୍ମବିଦଶ୍ ତଜ୍ଜ୍ଞାଃ।
ତେଷାଂ ବଧଃ କ୍ରିଯତାଂ କ୍ଷିପ୍ରମେବ
ତେଷୁ ପ୍ରନଷ୍ଟେଷୁ ଜଗତ୍ପ୍ରନଷ୍ଟମ୍ ॥ 3-100-22 (20057)
ଏବଂ ହି ସର୍ବେ ଗତବୁଦ୍ଧିଭାବା
ଜଗଦ୍ବିନାଶେ ପରମପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ।
ଦୁର୍ଗଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ମହୋର୍ମିମନ୍ତଂ
ରତ୍ନାକରଂ ବରୁଣସ୍ଯାଲଯଂ ସ୍ମ ॥ 3-100-23 (20058)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 100 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-100-1 ରୋଦସୀ ଦ୍ଯାବାପୃଥିବ୍ଯୌ ॥ 3-100-5 ତାଲୈସ୍ତାଲଫଲୈଃ ॥ 3-100-10 ବ୍ଯଦଧତ୍ ନିହିତବାନ୍ ॥ 3-100-13 ବଲସ୍ଥଂ ବଲବନ୍ତମ୍ ॥ 3-100-16 ହତମପି ବୃତ୍ରଂ ଭଯାତ୍ ନ ହତମିବ ମେନେ ॥ 3-100-21 ଧ୍ରିଯନ୍ତେ ଜୀବନ୍ତି ॥ 3-100-23 ବୃଦ୍ଧିଭାବାଃ ପ୍ରାପ୍ତଧୀନିଶ୍ଚଯାଃ। ବରୁଣସ୍ଯାଲଯଂ ସମୁଦ୍ରମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 101
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.101. ଅଧ୍ଯାଯଃ 101
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସମୁଦ୍ରାନ୍ତର୍ହିତୈର୍ଦୈତ୍ଯୈ ରାତ୍ରୌରାତ୍ରୌ ବହିର୍ନିର୍ଗତ୍ଯାଶ୍ରମେଷୁ ଋଷିଗଣେଷୁ ନିହତେଷୁ ଦେବଗଣୈର୍ନାରାଯଣସ୍ଯ ଶରଣୀକରଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-101-0 (20059)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-101-0x (2040)
ସମୁଦ୍ରଂ ତେ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ବରୁଣଂ ନିଧମମ୍ଭସଃ।
କାଲେଯାଃ ସଂପ୍ରବର୍ତନ୍ତ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯ ବିନାଶନେ ॥ 3-101-1 (20060)
ତେ ରାତ୍ରୌ ସମଭିକ୍ରୁଦ୍ଧା ଭକ୍ଷଯନ୍ତି ସଦା ମୁନୀନ୍।
ଆଶ୍ରମେଷୁ ଚ ଯେ ସନ୍ତି ପୁଣ୍ଯେଷ୍ବାଯତନେଷୁ ଚ ॥ 3-101-2 (20061)
ବସିଷ୍ଠସ୍ଯାଶ୍ରମେ ବିପ୍ରା ଭକ୍ଷିତାସ୍ତୈର୍ଦୁରାତ୍ମଭିଃ।
ଅଶୀତିଃ ଶତମଷ୍ଟୌ ଚ ନବ ଚାନ୍ଯେ ତପସ୍ବିନଃ ॥ 3-101-3 (20062)
ଚ୍ଯବନସ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଗତ୍ବା ପୁଣ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜନିଷେବିତମ୍।
ଫଲମୂଲାଶନାନାଂ ହି ମୁନୀନାଂ ଭକ୍ଷିତଂ ଶତମ୍ ॥ 3-101-4 (20063)
ଏବଂ ରାତ୍ରୌ ସ୍ମ କୁର୍ବନ୍ତି ବିବିଶୁଶ୍ଚାର୍ଣବଂ ଦିବା।
`କାଲେଯାସ୍ତେ ଦୁରାତ୍ମାନୋ ଭକ୍ଷଯନ୍ତସ୍ତପୋଧନାନ୍' ॥ 3-101-5 (20064)
ଭରଦ୍ବାଜାଶ୍ରମେ ଚୈବ ନିଯତା ବ୍ର୍ହମଚାରିଣଃ।
ବାଯ୍ବାହାରାମ୍ବୁଭକ୍ଷାଶ୍ଚ ବିଂଶତିଃ ସଂନିଷୂଦିତାଃ ॥ 3-101-6 (20065)
ଏବଂ କ୍ରମେଣ ସର୍ବାଂସ୍ତାନାଶ୍ରମାନ୍ଦାନବାସ୍ତଦା।
ନିଶାଯାଂ ପରିବାଧନ୍ତେ ସମୁଦ୍ରାମ୍ବୁବଲାଶ୍ରଯାତ୍।
କାଲୋପସୃଷ୍ଟାଃ କାଲେଯା ଘ୍ନନ୍ତୋ ଦ୍ବିଜଗଣାନ୍ବହୂନ୍ ॥ 3-101-7 (20066)
ନ ଚୈନାନନ୍ବବୁଧ୍ଯନ୍ତ ମନୁଜା ମନୁଜୋତ୍ତମ।
ଏବଂ ପ୍ରବୃତ୍ତାନ୍ଦୈତ୍ଯାଂସ୍ତାଂସ୍ତାପସେଷୁ ତପସ୍ବିଷୁ ॥ 3-101-8 (20067)
`କ୍ଷଯାଯ ଜଗତଃ କ୍ରୂରାଃ ପର୍ଯଟନ୍ତି ସ୍ମ ମେଦିନୀମ୍ ॥ 3-101-9 (20068)
ପ୍ରଭାତେ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ନିଯତାହାରକର୍ଶିତାଃ।
ମହୀତଲସ୍ଥା ମୁନଯଃ ଶରୀରୈର୍ଗତଜୀବିତୈଃ ॥ 3-101-10 (20069)
କ୍ଷୀଣମାଂସୈର୍ବିରୁଧିରୈର୍ବିମଜ୍ଜାନ୍ତ୍ରୈର୍ବିସନ୍ଧିଭିଃ।
ଆକୀର୍ଣୈରାଚିତା ଭୂମିଃ ଶଙ୍ଖାନାମିବ ରାଶିଭିଃ ॥ 3-101-11 (20070)
ଲଶୈର୍ବିପ୍ରବିଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ସ୍ରୁବୈର୍ଭଗ୍ନୈସ୍ତଥୈବ ଚ।
ବିକୀର୍ଣୈରଗ୍ନିହୋତ୍ରୈଶ୍ଚ ଭୂର୍ବଭୂବ ସମାବୃତା ॥ 3-101-12 (20071)
ନିଃସ୍ବାଧ୍ଯାଯବପଟ୍କାରଂ ନଷ୍ଟଯଜ୍ଞୋତ୍ସବକ୍ରିଯମ୍।
ଜଗଦାସୀନ୍ନିରୁତ୍ସାହଂ କାଲେଯଭଯପୀଡିତମ୍ ॥ 3-101-13 (20072)
ଏବଂ ସଂକ୍ଷୀଯମାଣାଶ୍ଚ ମାନବା ମନୁଜେଶ୍ବର।
ଆତ୍ମତ୍ରାଣପପା ଭୀତାଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ଦିଶୋ ଭଯାତ୍ ॥ 3-101-14 (20073)
କେଚିଦ୍ଗୁହାଃ ପ୍ରବିବିଶୁର୍ନିର୍ଭରାଂଶ୍ଚାପରେ ଶ୍ରିତାଃ।
ଅପରେ ମରଣୋଦ୍ବିଗ୍ନା ଭଯାତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ସମୁତ୍ସୃଜନ୍ ॥ 3-101-15 (20074)
କେଚିଦତ୍ରମହେଷ୍ବାସାଃ ଶୂରାଃ ପରମହର୍ଷିତାଃ।
ମାର୍ଗମାଣଆଃ ପରଂ ଯତ୍ନଂ ଦାନବାନାଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ॥ 3-101-16 (20075)
ନ ଚୈତାନଧିଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ସମୁଦ୍ରଂ ସମୁପାଶ୍ରିତାନ୍।
ଶ୍ରମଂ ଜଗ୍ମୁଶ୍ଚ ପରମମାଜଗ୍ମୁଃ କ୍ଷଯମେବ ଚ ॥ 3-101-17 (20076)
ଜଗତ୍ଯୁପଶମଂ ଯାତେ ନଷ୍ଟଯଜ୍ଞୋତ୍ସବକ୍ରିଯେ।
ଆଜଗ୍ମୁଃ ପରମାମାର୍ତିଂ ତ୍ରିଦଶା ମନୁଜେଶ୍ବର ॥ 3-101-18 (20077)
ସମେତ୍ଯ ସମହେନ୍ଦ୍ରାଶ୍ଚ ଭଯାନ୍ମନ୍ତ୍ରଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ॥ 3-101-19 (20078)
ଶରଣ୍ଯଂ ଶରଣଂ ଦେବଂ ନାରାଯଣମଜଂ ବିଭୁମ୍।
ତେଽଭିଗମ୍ଯ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ବୈକୁଣ୍ଠମପରାଜିତମ୍।
ତତୋ ଦେବାଃ ସମସ୍ତାସ୍ତେ ତଦୋଚୁର୍ମଧୁସୂଦନମ୍ ॥ 3-101-20 (20079)
ତ୍ବଂନଃ ସ୍ରଷ୍ଟା ଚ ଭର୍ତା ଚ ହର୍ତା ଚ ଜଗତଃ ପ୍ରଭୋ।
ତ୍ବଯା ସୃଷ୍ଟମିଦଂ ବିଶ୍ବଂ ଯଚ୍ଚେଙ୍ଗଂ ଯଚ୍ଚ ନେଙ୍ଗତି।
`ତ୍ବଯ୍ଯେବ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷ ପୁନସ୍ତତ୍ପ୍ରବିଲୀଯତେ' ॥ 3-101-21 (20080)
ତ୍ବଯା ଭୂମିଃ ପୁରା ନଷ୍ଟା ସମୁଦ୍ରାତ୍ପୁଷ୍କରେକ୍ଷଣ।
ବାରାହଂ ବପୁରାଶ୍ରିତ୍ଯଜଗଦର୍ଥେ ସମୁଦ୍ଧୃତା ॥ 3-101-22 (20081)
ଆଦିଦୈତ୍ଯୋ ମହାବୀର୍ଯୋ ହିରଣ୍ଯକଶିପୁଃ ପୁରା।
ନାରସିଂହଂ ବପୁଃ କୃତ୍ବା ସୂଦିତଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ॥ 3-101-23 (20082)
ଅବଧ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବଲିଶ୍ଚାପି ମହାସୁରଃ।
ବାମନଂ ବପୁରାଶ୍ରିତ୍ଯ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯାଦ୍ଧଂଶିତସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-101-24 (20083)
ଅସୁରଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସୋ ଜମ୍ଭ ଇତ୍ଯଭିବିଶ୍ରୁତଃ।
ଯଜ୍ଞକ୍ଷୋଭକରଃ କ୍ରୂରସ୍ତ୍ବଯୈବ ବିନିପାତିତଃ ॥ 3-101-25 (20084)
ଏବମାଦୀନି କର୍ମାଣି ଯେଷାଂ ସଂଖ୍ଯା ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଅସ୍ମାକଂ ଭଯଭୀତାନାଂ ତ୍ବଂ ଗତିର୍ମଧୁସୂଦନ ॥ 3-101-26 (20085)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବାଂ ଦେବଦେବେଶ ଲୋକାର୍ଥଂ ଜ୍ଞାପଯାମହେ।
ରକ୍ଷ ଲୋକାଂଶ୍ଚ ଦେବାଂଶ୍ଚ ଶକ୍ରଂ ଚ ମହତୋ ଭଯାତ୍।
`ଶରଣାଗତସଂତ୍ରାଣେ ତ୍ବମେକୋଽସି ଦୃଢବ୍ରତଃ' ॥ 3-101-27 (20086)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 101 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-101-1 ---ନିଶ୍ଚିତ୍ଯୈବମସୁରା ବଜ୍ରସଂହାରଦୁଃଖିତା ଇତି କ. ପାଠଃ. ---- କାଲାଯାଃ କଶ୍ଯପଭାର୍ଯାଯାଃ ପୁତ୍ରାଃ ॥ 1 ॥ 3-101-7 ସୃଷ୍ଟାଃ ମୃତ୍ଯୁନା ଗ୍ରସ୍ତାଃ ॥ 3-101-16 ଦାନବାନାଂ ବଧାଯେତି ଶେଷଃ ॥ 3-101-21 ଇଙ୍ଗତି ଚଲତୀତି ଇଙ୍ଗଂ ପଚାଦ୍ଯଚ୍ ଜଙ୍ଗମମ୍। ନେଙ୍ଗତି ସ୍ଥାବରମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 102
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.102. ଅଧ୍ଯାଯଃ 102
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବିଷ୍ଣୁନା ସମୁଦ୍ରାନ୍ତର୍ହିତଦୈତ୍ଯନିଧନେ ସମୁଦ୍ରଶୋପଣସ୍ଯୋପାଯତ୍ବଂ ଜ୍ଞାପିତୈର୍ଦେବୈର୍ବ୍ରହ୍ମଲୋକଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ବ୍ରହ୍ମଚୋଦନଯା ଦେବୈରଗସ୍ତ୍ଯମେତ୍ଯ ସାଗରଶୋଷଣପ୍ରାର୍ଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-102-0 (20087)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 3-102-0x (2041)
ତବ ପ୍ରସାଦାଦ୍ବର୍ଧନ୍ତେ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଶ୍ଚତୁର୍ବିଧାଃ।
ତା ଭାବିତା ଭାବଯନତି ହବ୍ଯକବ୍ଯୈର୍ଦିବୌକସଃ ॥ 3-102-1 (20088)
ଲୋକା ହ୍ଯେବଂ ବିବର୍ଧନ୍ତେ ହ୍ଯନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମୁପାଶ୍ରିତାଃ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନିରୁଦ୍ବିଗ୍ନାସ୍ତ୍ବଯୈବ ପରିରକ୍ଷିତାଃ ॥ 3-102-2 (20089)
ଇଦଂ ଚ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ଲୋକାନାଂ ଭଯମୁତ୍ତମମ୍।
ନ ଚ ଜାନୀମ କେନେତି ରାତ୍ରୌ ବଧ୍ଯନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ॥ 3-102-3 (20090)
କ୍ଷୀଣେଷୁ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ପୃଥିବୀ କ୍ଷଯମେଷ୍ଯତି।
ତତ ପୃଥିବ୍ଯାଂ କ୍ଷୀଣାଯାଂ ତ୍ରିଦିବଂ କ୍ଷଯମେଷ୍ଯତି ॥ 3-102-4 (20091)
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହାବାହୋ ଲୋକାଃ ସର୍ବେ ଜଗତ୍ପତେ।
ବିନାଶଂ ନାଧିଗଚ୍ଛେଯୁସ୍ତ୍ବଯା ବୈ ପରିରକ୍ଷିତାଃ ॥ 3-102-5 (20092)
ବିଷ୍ଣୁରୁବାଚ। 3-102-6x (2042)
ବିଦିତଂ ମେ ସୁରାଃ ସର୍ବଂ ପ୍ରଜାନାଂ କ୍ଷଯକାରଣମ୍।
ଭବତାଂ ଚାପି ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁଧ୍ବଂ ବିଗତଜ୍ବରାଃ ॥ 3-102-6 (20093)
କାଲେଯା ଇତି ବିଖ୍ଯାତା ଗଣାଃ ପରମଦାରୁଣାଃ।
ତୈଶ୍ଚ ବୃତ୍ରଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରମାଥିତମ୍ ॥ 3-102-7 (20094)
ତେ ବୃତ୍ରଂ ନିହତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସହସ୍ରାକ୍ଷେଣ ଧୀମତା।
ଜୀବିତଂ ପରିରକ୍ଷନ୍ତଃ ପ୍ରବିଷ୍ଟା ବରୁଣାଲଯମ୍ ॥ 3-102-8 (20095)
ତେ ପ୍ରବିଶ୍ଯୋଦଧିଂ ଘୋରଂ ନକ୍ରଗ୍ରାହସମାକୁଲମ୍।
ଉତ୍ସାଦାର୍ଥଂ ଲୋକାନାଂ ରାତ୍ରୌ ଘ୍ନନ୍ତି ଋଷୀନିହ ॥ 3-102-9 (20096)
ନ ତୁ ଶକ୍ଯାଃ କ୍ଷଯଂ ନେତୁଂ ସମୁଦ୍ରାଶ୍ରଯିଣୋ ହି ତେ।
ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ କ୍ଷଯେ ବୁଦ୍ଧିର୍ଭବଦ୍ଭିଃ ସଂପ୍ରଧାର୍ଯତାମ୍ ॥ 3-102-10 (20097)
`ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ଦେବା ବିଷ୍ଣୁନା ସମୁଦୀରିତମ୍।
ବିଷ୍ଣୁମେବ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯବ୍ରହ୍ମାଣଂ ସମୁପସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-102-11 (20098)
ତତସ୍ତେ ପ୍ରଣତା ଭୂତ୍ବା ତମେବାର୍ଧଂ ନ୍ଯବେଦଯନ୍।
ସର୍ବଲୋକବିନାଶାର୍ଥଂ କାଲେଯା କୃତନିଶ୍ଚଯାଃ ॥ 3-102-12 (20099)
ଏଷାଂ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପଦ୍ମଯୋନିଃ ସନାତନଃ।
ଉବାଚ ପରମପ୍ରୀତସ୍ତ୍ରିଦଶାନର୍ଥବଦ୍ବଚଃ ॥ 3-102-13 (20100)
ବିଦିତଂ ମେ ସୁରାଃ ସର୍ବେ ଦାନବାନାଂ ବିବେଷ୍ଟିତମ୍।
ମନୁଷ୍ଯାଦେଶ୍ଚ ନିଧନଂ କାଲେଯୈଃ କାଲଚୋଦିତୈଃ ॥ 3-102-14 (20101)
କ୍ଷଯସ୍ତେପାମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ କାଲେନୋପହତାଶ୍ଚ ଯେ।
ଉପାଯଂ ସଂପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ବିଶୋଷଣେ ॥ 3-102-15 (20102)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଇତିବିଗ୍ବ୍ଯାତୋ ବାରୁଣିଃ ସୁସମାହିତଃ।
ତମୁପାଗମ୍ଯ ସହିତା ଇମମର୍ଥଂ ପ୍ରଯାଚତ ॥ 3-102-16 (20103)
ସ ହି ଶକ୍ତୋ ମହାତେଜାଃ କ୍ଷଣାତ୍ପାତୁଂ ମହୋଦଧିମ୍'।
ଅଗସ୍ତ୍ଯେନ ବିନା କୋ ହି ଶକ୍ତୋଽନ୍ଯୋଽର୍ଣବଶୋପଣେ ॥ 3-102-17 (20104)
ଅନ୍ଯଥା ହି ନ ଶକ୍ଯାସ୍ତେ ବିନା ସାଗରଶୋପଣମ୍।
ସମୁଦ୍ରେ ଚ କ୍ଷଯଂ ନୀତେ କାଲେଯାନ୍ନିହନିଷ୍ଯଥ ॥ 3-102-18 (20105)
ଏବଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ଦେବା ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପରମେଷ୍ଠିନଃ।
ପରମେଷ୍ଠିନମାଜ୍ଞାପ୍ଯଅଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଯଯୁଃ ॥ 3-102-19 (20106)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯନ୍ମହାତ୍ମାନଂ ବାରୁଣିଂ ଦୀପ୍ତତେଜସମ୍।
ଉପାସ୍ଯମାନମୃପିଭିର୍ଦେବୈରିବ ପିତାମହମ୍ ॥ 3-102-20 (20107)
ତେଽଭିଗମ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ମୈତ୍ରାବରୁଣିମଚ୍ଯୁତମ୍।
ଆଶ୍ରମଶ୍ଥଂ ତପୋରାଶିଂ କର୍ମଭିଃ ସ୍ବୈସ୍ତୁ ତୁଷ୍ଟୁବୁଃ ॥ 3-102-21 (20108)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 3-102-22x (2043)
ନହୁପେଣାଭିତପ୍ତାନାଂ ତ୍ବଂ ଲୋକାନାଂ ଗତିଃ ପୁରା।
ଭ୍ରଂଶିତଶ୍ଚ ସୁରୈଶ୍ବର୍ଯାଲ୍ଲୋକାର୍ଥଂ ଲୋକକଣ୍ଟକଃ ॥ 3-102-22 (20109)
କ୍ରୋଧାତ୍ପ୍ରବୃଦ୍ଧସ୍ତରଣଂ ଭାସ୍କରସ୍ଯ ନଭୋଗତଃ।
ବଚସ୍ତବାନତିକ୍ରାମନ୍ବିନ୍ଧ୍ଯଃ ଶୈଲୋ ନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-102-23 (20110)
ତମସା ଚାବୃତେଲୋକେ ମୃତ୍ଯୁନାଽଭ୍ଯର୍ଦିତାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ତ୍ବାମେବ ନାଥମାସାଦ୍ଯ ନିର୍ବୃତିଂ ପରମାଂ ଗତାଃ ॥ 3-102-24 (20111)
ଅସ୍ମାକଂ ଭଯଭୀତାନାଂ ନିତ୍ଯଶୋ ଭଗବାନ୍ଗତିଃ।
ତତସ୍ତ୍ବାର୍ତାଃ ପ୍ରଯାଚାମୋ ବରଂ ତ୍ବାଂ ବରଦୋ ହ୍ଯସି ॥ 3-102-25 (20112)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 102 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-102-1 ଚତୁର୍ବିଧାଃ ସୁରନରତିର୍ଯକ୍ସ୍ଥାବରାଃ। ଦିବୌକସଃ ଦେବାନ୍ ॥ 3-102-20 ବାରୁଣିଂ ମୈତ୍ରାବରୁଣପୁତ୍ରମ୍ ॥ 3-102-23 କୋଧାତ୍ପ୍ରବୃଦ୍ଧସ୍ତରସା ଭାସ୍କରସ୍ଯ ନଗୋତମ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 103
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.103. ଅଧ୍ଯାଯଃ 103
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବିନ୍ଧ୍ଯଗିରେରିବୃଦ୍ଧେରଗସ୍ତ୍ଯେନ ତନ୍ନିରୋଧସ୍ ଚ ହେତୁକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ଦେବୈଃ ସମୁଦ୍ରଶୋଷଣଂ ପ୍ରାର୍ଥିତେନାଗସ୍ତ୍ଯେନ ତୈଃସହ ସମୁଦ୍ରଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-103-0 (20113)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-103-0x (2044)
କିମର୍ଥଂ ସହସା ବିନ୍ଧ୍ଯଃ ପ୍ରବୃଦ୍ଧଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ବିସ୍ତରେଣ ମହାମୁନେ ॥ 3-103-1 (20114)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-103-2x (2045)
ଅଦ୍ରିରାଜଂ ମହାଘୋରଂ ରମେରୁଂ କନକପର୍ବତମ୍।
ଉଦଯାସ୍ତମନେ ଭାନୁଃ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମବର୍ତତ ॥ 3-103-2 (20115)
ତଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଥା ବିନ୍ଧ୍ଯ ଶୈଲଃ ସୂର୍ଯମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଯଥା ହି ମେରୁର୍ଭବତା ନିତ୍ଯଶଃ ପରିଗମ୍ଯତେ ॥ 3-103-3 (20116)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଶ୍ଚ କ୍ରିଯତେ ମାମେବଂ କରୁ ଭାସ୍କର।
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତଃ ସୂର୍ଯଃ ଶୈଲେନ୍ଦ୍ରଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାପତ ॥ 3-103-4 (20117)
ନାହମାତ୍ମେଚ୍ଛଯା ଶୈଲ କରୋମ୍ଯେନଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ଏଷ ମାର୍ଗଃ ପ୍ରଦିଷ୍ଟୋ ମେ ଯେନେଦଂ ନିର୍ମିତଂ ଜଗତ୍ ॥ 3-103-5 (20118)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତଃ କ୍ରୋଧାତ୍ପ୍ରବୃଦ୍ଧଃ ସହସାଽଚଲଃ।
ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦ୍ରମସୋର୍ମାର୍ଗଂ ରୋଦ୍ଧୁମିଚ୍ଛନ୍ପରଂତପ ॥ 3-103-6 (20119)
ତତୋ ଦେବାଃ ସହିତାଃ ସର୍ବ ଏବ।
ସେନ୍ଦ୍ରାଃ ସମାଗମ୍ଯ ମହାଦ୍ରିରାଜମ୍।
ନିବାରଯାମାସୁରୁପାଯତସ୍ତଂ
ନ ଚ ସ୍ମ ତେଷାଂ ବଚନଂ ଚକାର ॥ 3-103-7 (20120)
ଅଥାଭିଜଗ୍ମୁର୍ମୁନିମାଶ୍ରମସ୍ଥଂ
ତପସ୍ବିନଂ ଧର୍ମଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠମ୍।
ଅଗସ୍ତ୍ଯମତ୍ଯଦ୍ଭୁତବୀର୍ଯଦୀପ୍ତଂ
ତଂ ଚାର୍ଥମୂଚୁଃ ସହିତାଃ ସୁରାସ୍ତେ ॥ 3-103-8 (20121)
ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦର୍ମସୋର୍ମାର୍ଗଂ ନକ୍ଷତ୍ରାଣାଂ ଗତିଂ ତଥା।
ଶୈଲରାଜୋ ବୃଣୋତ୍ଯେପ ବିନ୍ଧ୍ଯଃ କ୍ରୋଧବଶାନୁଗଃ ॥ 3-103-9 (20122)
ତଂ ନିବାରଯିତୁଂ ଶକ୍ତୋ ନାନ୍ଯଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଋତେ ତ୍ବାଂ ହି ମହାଭାଗ ତସ୍ମାଦେନଂ ନିବାରଯ ॥ 3-103-10 (20123)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ ବିପ୍ରଃ ସୁରାଣାଂ ଶୈଲମଭ୍ଯଗାତ୍।
ସୋଭିଗମ୍ଯାବ୍ରବୀଦ୍ବିନ୍ଧ୍ଯଂ ସଦାରଃ ସମୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-103-11 (20124)
ମାର୍ଗମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଦତ୍ତଂ ଭବତା ପର୍ବତୋତ୍ତମ।
ଦକ୍ଷିଣାମଭିଗନ୍ତାସ୍ମି ଦିଶେ କାର୍ଯେଣ କେନଚିତ୍ ॥ 3-103-12 (20125)
ଯାବଦାଗମନଂ ମହ୍ଯଂ ତାବତ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରତିପାଲଯ।
ନିବୃତ୍ତେ ମଯି ଶୈଲେନ୍ଦ୍ର ତତୋ ବର୍ଧସ୍ବ କାମତଃ ॥ 3-103-13 (20126)
ଏବଂ ସ ସମଯଂ କୃତ୍ବାବିନ୍ଧ୍ଯେନାମିତ୍ରକର୍ଶନ।
ଅଦ୍ଯାପି ଦକ୍ଷିଣାଦ୍ଦେଶାଦ୍ବାରୁଣିର୍ନ ନିବର୍ତତେ ॥ 3-103-14 (20127)
ବିନ୍ଧ୍ଯୋଽପିତଦ୍ଭଯାଦ୍ରାଜନ୍କୁଞ୍ଚିତାଙ୍ଗୋ ନ ବର୍ଧତେ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ପ୍ରଭାବେଣ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି ॥ 3-103-15 (20128)
କାଲେଯାସ୍ତୁ ଯଥା ରାଜନ୍ସୁରୈଃ ସର୍ବୈର୍ନିଷୂଦିତାଃ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯାଦ୍ବରମାସାଦ୍ଯ ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ ॥ 3-103-16 (20129)
ତ୍ରିଦଶାନାଂ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମୈତ୍ରାବରୁଣିରବ୍ରବୀତ୍।
କିମର୍ଥମଭିଯାତା ସ୍ଥ ବରଂ ମତ୍ତଃ କମିଚ୍ଛଥ ॥ 3-103-17 (20130)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତତସ୍ତେନ ଦେବତା ମୁନିମବ୍ରୁବନ୍।
`ସର୍ବେ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯୋ ଭୂତ୍ବା ପୁରନ୍ଦରପୁରୋଗମାଃ' ॥ 3-103-18 (20131)
ଏବଂ ତ୍ବଯୋଚ୍ଛାମ କୃତଂ ହି କାର୍ଯଂ
ମହାର୍ଣବଂ ପୀଯମାନଂ ମହାତ୍ମନ୍।
ତତୋ ବଧିଷ୍ଯାମ ସହାନୁବନ୍ଧା-
ନ୍କାଲୋପସୃଷ୍ଟାନ୍ସୁରବିଦ୍ବିଷସ୍ତାନ୍ ॥ 3-103-19 (20132)
ତ୍ରିଦଶାନାଂ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଥେତି ମୁନିରବ୍ରବୀତ୍।
କରିଷ୍ଯେ ଭବତାଂ କାମଂ ଲୋକାନାଂ ଚ ମହତ୍ସୁଖମ୍ ॥ 3-103-20 (20133)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋଽଗଚ୍ଛତ୍ସମୁଦ୍ରଂ ସରିତାଂପତିମ୍।
ଋଷିଭିଶ୍ଚ ତପଃସିଦ୍ଧୈ ସାର୍ଧଂ ଦେବୈଶ୍ଚ ସୁବ୍ରତ ॥ 3-103-21 (20134)
ମନୁଷ୍ଯୋରଗଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷକିଂପୁରୁଷାସ୍ତଥା।
ଅନୁଜଗ୍ମୁର୍ମହାତ୍ମାନଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁକାନାସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ 3-103-22 (20135)
ତତୋଽଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ସହିତାଃ ସମୁଦ୍ରଂ ଭୀମନିଃଖନମ୍।
ନୃତ୍ଯନ୍ତମିବ ଚୋର୍ମୀଭିର୍ବଲ୍ଗନ୍ତମିବ ବାଯୁନା ॥ 3-103-23 (20136)
ହସନ୍ତମିବ ଫେନୌଘୈଃ ସ୍ଖଲନ୍ତଂ କନ୍ଦରେଷୁ ଚ।
ତାନାଗ୍ରାହସମାକୀର୍ଣଂ ନାନାଦ୍ବିଜଗଣାନ୍ବିତମ୍ ॥ 3-103-24 (20137)
ଅଗସ୍ତ୍ଯସହିତା ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବମହାରଗାଃ।
ଋଷଯଶ୍ଚ ମହାଭାଗାଃ ସମାସେଦୁର୍ମହୋଦଧିମ୍ ॥ 3-103-25 (20138)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ତଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 103 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 104
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.104. ଅଧ୍ଯାଯଃ 104
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅଗସ୍ତ୍ଯେନ ସମୁଦ୍ରସଲିଲେ ନିପୀତେ ଦେବୈର୍ଦୈତ୍ଯହନନମ୍ ॥ 1 ॥ ଦେବୈଃ ପୁନରର୍ଣବପୂରଣାଯ ପୀତୋଦକୋତ୍ସର୍ଜନଂ ପ୍ରାରିଥିତେନାଗସ୍ତ୍ଯେନ ତସ୍ ସ୍ବେନ ଜୀର୍ଣୀକରଣୋକ୍ତୌ ତଦର୍ଥଂ ବ୍ରହ୍ମାଣଂପ୍ରତି ପ୍ରାର୍ଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-104-0 (20139)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-104-0x (2046)
ସମୁଦ୍ରଂ ସ ସମାସାଦ୍ଯ ବାରୁଣିର୍ଭଗବାନୃଷିଃ।
ଉବାଚ ସହିତାନ୍ଦେବାନୃଷୀଂଶ୍ଚୈବ ସମାଗତାନ୍ ॥ 3-104-1 (20140)
ଏଷ ଲୋକହିତାର୍ଥଂ ବୈ ପିବାମି ବରୁଣାଲଯମ୍।
ଭବଦ୍ଭିର୍ଯଦନୁଷ୍ଠେଯଂ ତଚ୍ଛୀଘ୍ରଂ ସଂବିଧୀଯତାମ୍ ॥ 3-104-2 (20141)
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ବଚନଂ ମୈତ୍ରାବରୁଣିରଚ୍ଯୁତଃ।
ସମୁଦ୍ରମପିବତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 3-104-3 (20142)
ପୀଯମାନଂ ସମୁଦ୍ରଂ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସେନ୍ଦ୍ରାସ୍ତଦାଽମରାଃ।
ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଜଗ୍ମୁଃ ସ୍ତୁତିଭିଶ୍ଚାପ୍ଯପୂଜଯନ୍ ॥ 3-104-4 (20143)
ତ୍ବଂ ନସ୍ତ୍ରାତା ବିଧାତା ଚ ଲୋକାନାଂ ଲୋକଭାବନ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ସମୁଚ୍ଛେଦଂ ନ ଗଚ୍ଛେତ୍ସାମରଂ ଜଗତ୍ ॥ 3-104-5 (20144)
ସ ପୂଜ୍ଯମାନସ୍ତ୍ରିଦଶୈର୍ମହାତ୍ମା
ଗନ୍ଧର୍ବତୂର୍ଯେଷୁ ନଦତ୍ସୁ ସର୍ବଶଃ।
ଦିବ୍ଯୈଶ୍ଚ ପୁଷ୍ପୈରବକୀର୍ଯମାଣୋ
ମହାର୍ଣବଂ ନିଃସଲିଲଂ ଚକାର ॥ 3-104-6 (20145)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୃତଂନିଃସଲିଲଂ ମହାର୍ଣବଂ
ସୁରାଃ ସମସ୍ତାଃ ପରମପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ। 3-104-7cପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଦିବ୍ଯାନିବରାଯୁଧାନି
ତାନ୍ଦାନବାଞ୍ଜଘ୍ରୁରଦୀନସତ୍ବାଃ ॥ 3-104-7 (20146)
ତେ ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତ୍ରିଦଶୈର୍ମହାତ୍ମଭି-
ର୍ମହାବଲୈର୍ବେଗିଭିରୁନ୍ନଦଦ୍ଭିଃ।
ନ ସେହିରେବେଗବତାଂ ମହାତ୍ମନାଂ
ବେଗଂ ତଦା ଧାରଯିତୁଂ ଦିବୌକସାମ୍ ॥ 3-104-8 (20147)
ତେ ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତ୍ରିଦଶୈର୍ଦାନବା ଭୀମନିଃସ୍ବନାଃ।
ରଚକ୍ରୁ ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ମୁହୂର୍ତମିବ ଭାରତ ॥ 3-104-9 (20148)
ତେ ପୂର୍ବଂ ତପସା ଦଗ୍ଧା ମୁନିଭିର୍ଭାବିତାତ୍ମଭିଃ।
ଯତମାନାଃ ପରଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ତ୍ରିଦଶୈର୍ବିନିଷୂଦିତାଃ ॥ 3-104-10 (20149)
ତେହେମନିଷ୍କାଭରଣାଃ କୁଣ୍ଡଲାଙ୍ଗଦଧାରିଣଃ।
ନିହତା ବହ୍ବଶୋଭନ୍ତ ପୁଷ୍ପିତା ଇବ କିଂଶୁକାଃ ॥ 3-104-11 (20150)
ହତଶେଷାସ୍ତତଃ କେଚିତ୍କାଲେଯା ମନୁଜୋତ୍ତମ।
ବିଦାର୍ଯ ବସୁଧାଂ ଦେବୀଂ ପାତାଲତଲମାସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-104-12 (20151)
ନିହତାନ୍ଦାନବାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ରିଦଶା ମୁନିପୁହ୍ଗବମ୍।
ତୁଷ୍ଟୁବୁର୍ବିବିଧୈର୍ବାକ୍ଯୈରିଦଂ ବଚନମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-104-13 (20152)
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହାବାହୋ ଲୋକୈଃ ପ୍ରାପ୍ତଂ ମହତ୍ସୁଖମ୍।
ତ୍ବତ୍ତେଜସା ଚ ନିହତାଃ କାଲେଯାଃ କ୍ରୂରବିକ୍ରମାଃ ॥ 3-104-14 (20153)
ପୂରସ୍ବ ମହାବାହୋ ସମୁଦ୍ରଂ ଲୋକଭାବନ।
ଯତ୍ତ୍ବଯା ସଲିଲଂ ପୀତଂ ତଦସ୍ମିନ୍ପୁନରୁତ୍ସୃଜ ॥ 3-104-15 (20154)
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଭଗବାନ୍ମୁନିପୁଙ୍ଗବଃ।
`ତାଂସ୍ତଦା ସହିତାନ୍ଦେବାନଗସ୍ତ୍ଯଃସପୁରନ୍ଦରାନ୍' ॥ 3-104-16 (20155)
ଜୀର୍ଣଂ ତଦ୍ଧି ମଯା ତୋଯମୁପାଯୋଽନ୍ଯଃ ପ୍ରଚିନ୍ତ୍ଯତାମ୍।
ପୂରଣାର୍ଥଂ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ଭବଦ୍ଭିର୍ଯତ୍ନମାସ୍ଥିତୈଃ ॥ 3-104-17 (20156)
କେତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ମହର୍ଷେର୍ଭାବିତାତ୍ମନଃ।
ବିସ୍ମିତାଶ୍ଚ ବିଷଣ୍ଣାଶ୍ଚ ବଭୂବୁଃ ସହିତାଃ ସୁରାଃ ॥ 3-104-18 (20157)
ପରସ୍ପରମନୁଜ୍ଞାପ୍ଯପ୍ରଣମ୍ଯ ମୁନିପୁଙ୍ଗବମ୍।
ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବା ମହାରାଜ ବିପ୍ରଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତମ୍ ॥ 3-104-19 (20158)
ତ୍ରିଦଶା ବିଷ୍ଣୁନା ସାର୍ଧମୁପଜଗ୍ମୁଃ ପିତାମହମ୍।
ପୂରଣାର୍ଥଂ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ମନ୍ତ୍ରଯିତ୍ବା ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-104-20 (20159)
ତେ ଧାତାରମୁପାଗମ୍ଯ ତ୍ରିଦଶାଃ ସହ ବିଷ୍ଣୁନା।
ଊଚୁଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସର୍ବେ ସାଗରସ୍ଯାଭିପୂରଣମ୍ ॥ 3-104-21 (20160)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁରଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 104 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 105
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.105. ଅଧ୍ଯାଯଃ 105
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବ୍ରହ୍ମଣା ଦେବାନ୍ପ୍ରତି ଭଗୀରଥେନ ସମୁଦ୍ରପୂରଣକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ତତ୍ପ୍ରକାରଂ ପୃଷ୍ଟେନ ଲୋମଶେନ ତଦୁପୋଦ୍ଧାତତଯା ସଗରସ୍ଯ ଭାର୍ଯାଦ୍ବଯେ ପୁତ୍ରଲାଭପ୍ରକାର଼କଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-105-0 (20161)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-105-0x (2047)
ତାନୁବାଚ ସମେତାଂସ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକପିତାମହଃ।
`ନିର୍ହ୍ରାଦିନ୍ଯା ଗିରା ରାଜନ୍ଦେବାନାଶ୍ବାସଯଂସ୍ତଦା' ॥ 3-105-1 (20162)
ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ବିବୁଧାଃ ସର୍ବେ ଯଥାକାମଂ ଯଥେପ୍ସିତମ୍।
ମହତା କାଲଯୋଗେନ ପ୍ରକୃତିଂ ଯାସ୍ଯତେଽର୍ଣବଃ ॥ 3-105-2 (20163)
ଜ୍ଞାତୀଂଶ୍ଚ କାରଣଂ କୃତ୍ବା ମହାରାଜୋ ଭଗୀଥଃ।
`ପୂରଯିଷ୍ଯତି ତୋଯୌଘୈଃ ସମୁଦ୍ରଂ ନିଧିମମ୍ଭସାମ୍' ॥ 3-105-3 (20164)
ପିତାମହବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସର୍ବେ ବିବୁଧସତ୍ତମାଃ।
କାଲଯୋଗଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତୋ ଜଗ୍ମୁଶ୍ଚାପି ଯଥାଗତମ୍ ॥ 3-105-4 (20165)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-105-5x (2048)
କଥଂ ବୈ ଜ୍ଞାତଯୋବ୍ରହ୍ମନ୍କାରଣଂ ଚାତ୍ର କିଂ ମୁନେ।
କଥଂ ସମୁଦ୍ରଃ ପୂର୍ଣଶ୍ଚ ଭଗୀରଥପରିଶ୍ରମାତ୍ ॥ 3-105-5 (20166)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ବିସ୍ତରେଣ ତପୋଧନ।
କଥ୍ଯମାନଂ ତ୍ବଯା ବିପ୍ର ରାଜ୍ଞାଂ ଚରିତମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-105-6 (20167)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-105-7x (2049)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରୋ ଧର୍ମରାଜ୍ଞା ମହାତ୍ମନା।
କଥଯାମାସ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ସଗରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-105-7 (20168)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-105-8x (2050)
ଇକ୍ଷ୍ବାକୂଣାଂ କୁଲେ ଜାତଃ ସଗରୋ ନାମ ପାର୍ଥିବଃ।
ରୂପସତ୍ବବଲୋପେତଃ ସ ଚାପୁତ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 3-105-8 (20169)
ସ ହୈହଯାନ୍ସମୁତ୍ସାଦ୍ଯ ତାଲଜଙ୍ଘାଂଶ୍ଚ ଭାରତ।
ବଶେ ଚ କୃତ୍ବା ରାଜନ୍ଯାନ୍ସ୍ବରାଜ୍ଯମନୁଶିଷ୍ଟବାନ୍ ॥ 3-105-9 (20170)
ତସ୍ଯ ଭାର୍ଯେ ତ୍ବଭବତାଂ ରୂପଯୌବନଦର୍ପିତେ।
ବୈଦର୍ଭୀ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶୈବ୍ଯା ଚ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-105-10 (20171)
ସପୁତ୍ରକାମୋ ନୃପତିସ୍ତପ୍ଯତେ ସ୍ମ ମହତ୍ତପଃ।
ପତ୍ନୀଭ୍ଯାଂ ସହ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କୈଲାସଂ ଗିରିମାଶ୍ରିତଃ ॥ 3-105-11 (20172)
ସ ତପ୍ଯମାନଃ ସୁମହତ୍ତପୋଯୋଗସମନ୍ବିତଃ।
ଆସସାଦ ମହାତ୍ମାନଂ ତ୍ର୍ଯକ୍ଷଂ ତ୍ରିପୁରମର୍ଦନମ୍ ॥ 3-105-12 (20173)
ଶଂକରଂ ଭବମୀଶାନଂ ପିନାକିଂ ଶୂଲପାଣିନମ୍।
ତ୍ର୍ଯମ୍ବକଂ ଶିବମୁଗ୍ରେଶଂ ବହୁରୂପମୁମାପତିମ୍ ॥ 3-105-13 (20174)
ସ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ବରଦଂ ପତ୍ନୀଭ୍ଯାଂ ସହିତୋ ନୃପଃ।
ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ମହାବାହୁଃ ପୁତ୍ରାର୍ଥେ ସମଯାଚତ ॥ 3-105-14 (20175)
ତଂ ପ୍ରୀତିମାନ୍ହରଃ ପ୍ରାହ ସଭାର୍ଯଂ ନୃପସତ୍ତମମ୍।
ଯସ୍ମିନ୍ବୃତୋ ମୁହୂର୍ତେଽହଂ ତ୍ବଯେହ ନୃପତେ ବରମ୍ ॥ 3-105-15 (20176)
ଷଷ୍ଟିଃ ପୁତ୍ରସହସ୍ରାଣି ଶୂରାଃ ପରମଦର୍ପିତାଃ।
ଏକସ୍ଯାଂ ସଂଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ପତ୍ନ୍ଯାଂ ନରବରୋତ୍ତମ ॥ 3-105-16 (20177)
ତେ ଚୈବସର୍ବେ ସହିତାଃ କ୍ଷଯଂ ଯାସ୍ଯନ୍ତି ପାର୍ଥିବ।
ଏକୋ ବଂଶଧରଃ ଶୂର ଏକସ୍ଯାଂ ସଂଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-105-17 (20178)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତଂ ରୁଦ୍ରସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ।
ସ ଚାପି ସଗରୋ ରାଜା ଜଗାମ ସ୍ବଂ ନିବେଶନମ୍ ॥ 3-105-18 (20179)
ପତ୍ନୀଭ୍ଯାଂ ସହିତସ୍ତତ୍ର ହୋଽତିହୃଷ୍ଟମନାସ୍ତଦା।
`କାଲଂ ଶଂଭୁବରପ୍ରାପ୍ତଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ସଗରୋଽନଯତ୍' ॥ 3-105-19 (20180)
ତସ୍ଯ ତେମନୁଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାର୍ଯେ କଲଲୋଚନେ।
ବୈଦର୍ଭୀ ଚୈବ ଶୈବ୍ଯା ଚ ଗର୍ଭିଣ୍ଯୌ ସଂବଭୂବତୁଃ ॥ 3-105-20 (20181)
ତତଃ କାଲେନ ବୈଦର୍ଭୀ ଗର୍ଭାଲାବୁଂ ବ୍ଯଜାଯତ।
ଶୈବ୍ଯା ଚ ସୁଷୁବେ ପୁତ୍ରଂ କୁମାରଂ ଦେବରୂପିଣମ୍ ॥ 3-105-21 (20182)
ତଦାଽଲାବୁଂ ସମୁତ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁଂ ମନଶ୍ଚକ୍ରେ ସ ପାର୍ଥିବଃ।
ଅଥାନ୍ତରିକ୍ଷାଚ୍ଛୁଶ୍ରାବ ବାଚଂ ଗଂଭୀରନିଃସ୍ବନାମ୍ ॥ 3-105-22 (20183)
ରାଜନ୍ମା ସାହସଂକାର୍ଷୀଃ ପୁତ୍ରାନ୍ନ ତ୍ଯକ୍ତୁମର୍ହସି।
ଅଲାବୁମଧ୍ଯାନ୍ନିଷ୍କୃଷ୍ଯ ବୀଜଂ ଯତ୍ନେନ ଗୋପ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-105-23 (20184)
ସୋପସ୍ବେଦେଷୁ ପାତ୍ରେଷୁ ଘୃତପୂର୍ଣେଷୁ ଭାଗଶଃ।
ତତଃ ପୁତ୍ରସହସ୍ରାଣି ଷଷ୍ଟିଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-105-24 (20185)
ମହାଦେବେନ ଦିଷ୍ଟଂ ତେ ପୁତ୍ରଜନ୍ମ ନରାଧିପ।
ଅନେନ କ୍ରମଯୋଗେନ ମା ତେ ବୁଦ୍ଧିରତୋଽନ୍ଯଥା ॥ 3-105-25 (20186)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 105 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 106
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.106. ଅଧ୍ଯାଯଃ 106
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅଶ୍ବମେଧେ ଦୀକ୍ଷିତସଗରାଜ୍ଞଯା ଷଷ୍ଟିସହସ୍ରୈସ୍ତତ୍ପୁତ୍ରୈର୍ଭୁବଂ ସଂଚାରିତସ୍ଯାଶ୍ବସ୍ ସମୁଦ୍ରତୀରେଽନ୍ତର୍ଧାନମ୍ ॥ 1 ॥ ପିତ୍ରାଜ୍ଞଯା ହଯାନ୍ବେଷଣାଯ ସମୁଦ୍ରତୀରଂ ଖନଦ୍ଭିଃ ସାଗରୈଃ ପାତାଲତଲେ ତପସ୍ଯତୋ ଭଗବତଃ କପିଲସ୍ ତତ୍ସମୀପଚାରିଣୋ ହଯସ୍ଯ ଚ ଦର୍ଶନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-106-0 (20187)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-106-0x (2051)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବାନ୍ତରିକ୍ଷାଚ୍ଚ ସ ରାଜା ରାଜସତ୍ତମଃ।
ଯଥୋକ୍ତଂ ତଚ୍ଚରାକାଥ ଶ୍ରଦ୍ଦଧଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-106-1 (20188)
[ଏକୈକଶସ୍ତତଃ କୃତ୍ବା ବୀଜଂ ବୀଜଂ ନରାଧିପଃ।
ଘୃତପୂର୍ଣେଷୁ କୁମ୍ଭେଷୁ ତାନ୍ଭାଗାନ୍ବିଦଧେ ତତଃ ॥ 3-106-2 (20189)
ଧାତ୍ରୀଶ୍ଚୈକୈକଶଃ ପ୍ରାଦାତ୍ପୁତ୍ରରକ୍ଷଣତତ୍ପରଃ।
ତତଃ କାଲେନ ମହତା ସମୁତ୍ତସ୍ଥୁର୍ମହାବଲାଃ ॥] 3-106-3 (20190)
ଷଷ୍ଟିଃ ପୁତ୍ରସହସ୍ରଣି ତସ୍ଯାପ୍ରତିମତେଜସଃ।
ରୁଦ୍ରପ୍ରସାଦାଦ୍ରାଜର୍ଷେଃ ସମଜାଯନ୍ତ ପାର୍ଥିବ ॥ 3-106-4 (20191)
ତେ ଘୋରାଃ କ୍ରୂରକର୍ମାଣ ଆକାଶପରିସର୍ପିଣଃ।
ବହୁତ୍ବାଚ୍ଚାବଜାନନ୍ତଃ ସର୍ବାଲ୍ଲୋଁକାନ୍ସହାମରାନ୍ ॥ 3-106-5 (20192)
ତ୍ରିଦଶାଂଶ୍ଚାପ୍ଯବାଧନ୍ତ ତଥା ଗନ୍ଧର୍ବରାକ୍ଷସାନ୍।
ସର୍ବାଣି ଚୈବ ଭୂତାନି ଶୂରା ସମରଶାଲିନଃ ॥ 3-106-6 (20193)
ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତଦା ଲୋକାଃ ସାଗରୈର୍ମନ୍ଦବୁଦ୍ଧିଭିଃ।
ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ଶରଣଂ ଜଗ୍ମୁଃ ସହିତାଃ ସର୍ବଦୈବତୈଃ ॥ 3-106-7 (20194)
ତାନୁବାଚ ମହାଭାଗଃ ସର୍ବଲୋକପିତାମହଃ।
ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ତ୍ରିଦଶାଃ ସର୍ବେ ଲୋକୈଃ ସାର୍ଧଂ ଯଥାଗତମ୍ ॥ 3-106-8 (20195)
ନାତିଦୀର୍ଘେଣ କାଲେନ ସାଗରାଣାଂ କ୍ଷଯୋ ମହାନ୍।
ବିଷ୍ଯତି ମହାଘୋରଃ ସ୍ବକୃତୈଃ କର୍ମଭିଃ ସୁରାଃ ॥ 3-106-9 (20196)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତୁ ତେ ଦେବା ଲୋକାଶ୍ ମନୁଜେଶ୍ବର।
ପିତାମହମନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ବିପ୍ରଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତମ୍ ॥ 3-106-10 (20197)
ତତଃ କାଲେ ବହୁତିଥେ ବ୍ଯତୀତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ଦୀକ୍ଷିତଃ ସଗରୋ ରାଜା ହଯମେଧେନ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-106-11 (20198)
ତସ୍ଯାଶ୍ବୋ ବ୍ଯଚରଦ୍ଭୂମିଂ ପୁତ୍ରୈଃ ସୁପରିରକ୍ଷିତଃ।
`ସର୍ବୈରେବ ମହୋତ୍ସାହୈଃ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦପ୍ରଚରୋ ନୃପ' ॥ 3-106-12 (20199)
ସମୁଦ୍ରଂ ସ ସମାସାଦ୍ଯ ନିସ୍ତୋଯଂ ଭୀମଦର୍ଶନମ୍।
ରକ୍ଷ୍ଯମାଣଃ ପ୍ରଯତ୍ନେନ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-106-13 (20200)
ତତସ୍ତେ ସାଗରାସ୍ତାତ ହୃତଂ ମତ୍ବା ହଯୋତ୍ତମମ୍।
ଆଗମ୍ଯ ପିତୁରାଚଖ୍ଯୁରଦୃଶ୍ଯଂ ତୁରଗଂ ହୃତମ୍।
ତେନୋକ୍ତା ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ପୁତ୍ରା ମାର୍ଗତ ବାଜିନମ୍ ॥ 3-106-14 (20201)
ତତସ୍ତେ ପିତୁରାଜ୍ଞାଯ ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ତଂ ହଯମ୍।
ଅମାର୍ଗନ୍ତ ମହାରାଜ ସର୍ବଂଚ ପୃଥିବୀତଲମ୍ ॥ 3-106-15 (20202)
ତତସ୍ତେ ସାଗରାଃ ସର୍ବେ ସମୁପେତ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍।
ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତ ତୁରଗମଶ୍ବହର୍ତାରମେବ ଚ ॥ 3-106-16 (20203)
ଆଗମ୍ଯ ପିତରଂ ଚୋଚୁସ୍ତତଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯୋଽଗ୍ରତଃ ॥ 3-106-17 (20204)
ସସମୁଦ୍ରବନଦ୍ବୀପା ସନଦୀନଦକନ୍ଦରା।
ସପର୍ବତବନୋଦ୍ଦେଶା ନିଖିଲେନ ମହୀ ନୃପ ॥ 3-106-18 (20205)
ଅସ୍ମାଭିର୍ବିଚିତା ରାଜଞ୍ଶାସନାତ୍ତବ ପାର୍ଥିବ।
ନ ଚାଶ୍ବମଧିଗଚ୍ଛାମୋ ନାଶ୍ବହର୍ତାରମେବ ଚ ॥ 3-106-19 (20206)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ତେଷାଂ ସ ରାଜା କ୍ରୋଧମୂର୍ଚିତଃ।
ଉବାଚ ବଚନଂ ସର୍ବାଂସ୍ତଦା ଦୈବବଶାନ୍ନୃପ ॥ 3-106-20 (20207)
ଅନାଗମାଯ ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ଭୂଯୋ ମାର୍ଗତ ବାଜିନମ୍।
ଯାଜ୍ଞୀଯଂ ତଂ ବିନାହ୍ଯଶ୍ବଂ ନାଗନ୍ତବ୍ଯଂ ହି ପୁତ୍ରକାଃ ॥ 3-106-21 (20208)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ତୁ ସଂଦେଶଂ ପିତୁସ୍ତେ ସଗରାତ୍ମଜାଃ।
ଭୂଯ ଏବ ମହୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ବିଚେତୁମୁପଚକ୍ରମୁଃ ॥ 3-106-22 (20209)
ଅଥାପଶ୍ଯନ୍ତ ତେ ବୀରାଃ ପୃଥିବୀମବଦାରିତାମ୍।
`ସମୁଦ୍ରେ ପୃଥିବୀପାଲ ପଦଂ ମାର୍ଗଂ ଚ ବାଜିନଃ' ॥ 3-106-23 (20210)
ସମାସାଦ୍ଯ ବିଲଂ ତଚ୍ଚାପ୍ଯଖନନ୍ସଗରାତ୍ମଜାଃ।
କୁଦ୍ଦାଲୈର୍ମୁସଲୈଶ୍ଚୈବ ସମୁଦ୍ରଂ ଯତ୍ନମାସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-106-24 (20211)
ସ ଖନ୍ଯମାନଃ ସହିତୈଃ ସାଗରୈର୍ବରୁଣାଲଯଃ।
ଅଗଚ୍ଛତ୍ପରମାମାର୍ତିଂ ଦୀର୍ଯମାଣଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-106-25 (20212)
ଅସୁରୋରଗରକ୍ଷାଂସି ସତ୍ବାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ଆର୍ତନାଦମକୁର୍ବନ୍ତ ବଧ୍ଯମାନାନି ସାଗରୈଃ ॥ 3-106-26 (20213)
ଛିନ୍ନଶୀର୍ଷା ବିଦେହାଶ୍ଚ ଭିନ୍ନଜାନ୍ବସ୍ଥିମସ୍ତକାଃ।
ପ୍ରାଣିନଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶତଶୋଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-106-27 (20214)
ଏବଂ ହି ଖନତାଂ ତେଷାଂ ସମୁଦ୍ରଂ ବରୁଣାଲଯମ୍।
ବ୍ଯତୀତଃ ସୁମହାନ୍କାଲୋ ନ ଚାଶ୍ବଃ ସମଦୃଶ୍ଯତ ॥ 3-106-28 (20215)
ତତଃ ପୂର୍ବୋତ୍ତରେ ଦେଶେ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ମହୀପତେ।
ବିଦାର୍ଯ ପାତାଲମଥ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ସଗରାତ୍ମଜାଃ ॥ 3-106-29 (20216)
ଅପଶ୍ଯନ୍ତ ହଯଂ ଯତ୍ର ବିଚରନ୍ତଂ ମହୀତଲେ।
କପିଲଂ ଚ ମହାତ୍ମାନଂ ତେଜୋରାଶିମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-106-30 (20217)
ତେଜସା ଦୀପ୍ଯମାନଂ ତୁ ଜ୍ବାଲାଭିରିବ ପାବକମ୍।
`ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହି ବିସ୍ମିତାଃ ସର୍ବେ ବଭୂବୁଃ ସଗରାତ୍ମଜାଃ' ॥ 3-106-31 (20218)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣଇ ଷଡଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 106 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-106-29 ପୂର୍ବୋତ୍ତରେ ଐଶାନ୍ଯାମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 107
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.107. ଅଧ୍ଯାଯଃ 107
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କପିଲେନ ହଯଚୋରତ୍ବଭ୍ରମେଣ ସ୍ବଜିଘାଂସୂନାଂ ସର୍ବସାଗରାଣାଂ ନଯନାନଲେନ ଭସ୍ମୀକରଣମ୍ ॥ 1 ॥ ସଗରନିଦେଶାନ୍ନିର୍ଗତେନାଂଶୁମତା କପିଲପ୍ରସାଦନନ ହଯାନଯନପୂର୍ବକଂ ପିତାମହଯଜ୍ଞସମାପନମ୍ ॥ 2 ॥ ସଗରଇବାଂଶୁମତ୍ଯପି ସ୍ବର୍ଗତେ ତତ୍ସୁତେନ - ଦିଲୀପେନ ଗଙ୍ଗାବତରଣଆଯ ଯତମାନନାପି ତଦପାରଯତୈବ ତ୍ରିଦିବଗମନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-107-0 (20219)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-107-0x (2052)
*ତେତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହଯଂ ରାଜନ୍ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟତନୂରୁହାଃ।
ଅନାଦୃତ୍ ମହାତ୍ମାନଂ କପିଲଂ କାଲଚୋଦିତାଃ ॥ 3-107-1 (20220)
ସଂଫୁଦ୍ଧାଃ ସଂପ୍ରଧାବନ୍ତ ବାଜିଗ୍ରହଣକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ।
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହାରାଜ କପିଲୋ ମୁନିସତ୍ତମଃ ॥ 3-107-2 (20221)
ବାସୁଦେବେତି ଯଂ ପ୍ରାହୁଃ କପିଲଂ ମୁନିପୁଙ୍ଗବମ୍।
ସ ଚକ୍ଷୁର୍ବିକତଂ କୃତ୍ବା ତେଜସ୍ତେଷୁ ସମୁତ୍ସୃଜନ୍ ॥ 3-107-3 (20222)
ଦଦାହ ସୁମହାତେଜା ମନ୍ଦବୁଦ୍ଧୀନ୍ସ ସାଗରାନ୍।
ଷଷ୍ଟିଂ ରତାନି ସହସ୍ରାଣି ଯୁଗପନ୍ମୁନିସତ୍ତମଃ ॥ 3-107-4 (20223)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭସ୍ମସାଦ୍ଭୂତାନ୍ନାରଦଃ ସୁମହାତପାଃ।
ସଗରାନ୍ତିକମାଗତ୍ଯ ତଚ୍ଚ ତସ୍ମୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-107-5 (20224)
ସ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ଘୋରଂ ରାଜା ମୁନିମୁଖୋଦ୍ଗତମ୍।
ମହୂର୍ତଂ ବିମନା ଭୂତ୍ବା ସ୍ଥାଣୋର୍ବାକ୍ଯମଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-107-6 (20225)
`ସ ପୁତ୍ରନିଧନୋତ୍ଥେନ ଦୁଃଖେନ ସମଭିପ୍ଲୁତଃ।
ଆତ୍ମାନମାତ୍ମନାଽଽଶ୍ବାସ୍ଯ ହଯମେବାନ୍ବଚିନ୍ତଯତ୍' ॥ 3-107-7 (20226)
ଅଶୁମନ୍ତଂ ସମାହୂଯ ଅସମଞ୍ଜସୁତଂ ତଦା।
ପୌତ୍ରଂ ଭରତଶାର୍ଦୂଲ ଇଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-107-8 (20227)
ଷଷ୍ଟିସ୍ତାତ ସହସ୍ରାଣି ପୁତ୍ରାଣାମମିତୌଜସାମ୍।
କାପିଲଂ ତେଜ ଆସାଦ୍ଯ ମତ୍କୃତେନିଧନଂ ଗତାଃ ॥ 3-107-9 (20228)
ତବ ଚାପି ପିତା ତାତ ପରିତ୍ଯକ୍ତୋ ମଯାଽନଘ।
ଧର୍ମଂ ସଂରକ୍ଷମାଣେନ ପୌରାଣାଂ ହିତମିଚ୍ଛତା ॥ 3-107-10 (20229)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-107-11x (2053)
କିମର୍ଥଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲଃ ସଗରଃ ପୁତ୍ରମାତ୍ମଜମ୍।
ତ୍ଯକ୍ତବାନ୍ଦୁସ୍ତ୍ଯଜଂ ବୀରଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ତପୋଧନ ॥ 3-107-11 (20230)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-107-12x (2054)
ଅସମଞ୍ଜ ଇତି ଖ୍ଯାତଃ ସଗରସ୍ଯ ସୁତୋ ହ୍ଯଭୂତ୍।
ଯଂ ଶୈବ୍ଯା ଜନଯାମାସ ପୌରାଣାଂ ସ ହି ଦାରକାନ୍ ॥ 3-107-12 (20231)
`କ୍ରୀଡତଃ ସହସାଽଽସାଦ୍ଯ ତତ୍ରତତ୍ର ମହୀପତେ'।
ଚୂଡାସୁ କ୍ରୋଶତୋ ଗୃହ୍ଯନଦ୍ଯାଂ ଚିକ୍ଷେପ ଦୁର୍ବଲାନ୍ ॥ 3-107-13 (20232)
ତତଃ ପୌରାଃ ସମାଜଗ୍ମୁର୍ଭଯଶୋକପରିପ୍ଲୁତାଃ।
ସଗରଂ ଚାଭ୍ଯଭାଷନ୍ତ ସର୍ବେ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-107-14 (20233)
ତ୍ବଂ ନସ୍ତ୍ରାତା ମହାରାଜ ପରଚକ୍ରାଦିଭିର୍ଭଯାତ୍।
ଅସମଞ୍ଜଭଯାଦ୍ଧୋରାତ୍ତତୋ ନସ୍ତ୍ରାତୁନର୍ହସି ॥ 3-107-15 (20234)
ପୌରାଣାଂ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଘୋରଂ ନୃପତିସତ୍ତମଃ।
ମୁହୂର୍ତଂ ବିମନା ଭୂତ୍ବାସଚିବାନିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-107-16 (20235)
ଅସମଞ୍ଜ ପୁରାଦଦ୍ଯ ସୁତୋ ମେ ବିପ୍ରବାସ୍ଯତାମ୍।
ଯଦି ବୋ ମତ୍ପ୍ରିଯଂ କାର୍ଯମେତଚ୍ଛୀଧ୍ରଂ ବିଧୀଯତାମ୍ ॥ 3-107-17 (20236)
ଏବମୁକ୍ତା ନରେନ୍ଦ୍ରେଣ ସଚିବାସ୍ତେ ନରାଧିପ।
ଯଥୋକ୍ତଂ ତ୍ବରିତାଶ୍ଚକ୍ରୁର୍ଯଥାଽଽଜ୍ଞାପିତବାନ୍ନୃପଃ ॥ 3-107-18 (20237)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଯଥା ପୁତ୍ରୋ ମହାତ୍ମନା।
ପୌରାଣାଂ ହିତକାମେନ ସଗରେଣ ବିବାସିତଃ ॥ 3-107-19 (20238)
ଅଂଶୁମାଂସ୍ତୁ ମହେଷ୍ବାସୋ ଯଦୁକ୍ତଃ ସଗରେଣ ହି।
ତତ୍ତେ ସର୍ବଂପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି କୀର୍ତ୍ଯମାନଂ ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-107-20 (20239)
ସଗର ଉବାଚ। 3-107-21x (2055)
ପିତୁଶ୍ ତେଽହଂତ୍ଯାଗେନ ପୁତ୍ରାଣାଂ ନିଧନେନ ଚ।
ଅଲାଭେନ ତଥାଽଶ୍ବସ୍ ପରିତପ୍ଯାମି ପୁତ୍ରକ ॥ 3-107-21 (20240)
ତସ୍ମାଦ୍ଦୁଃଖାଭିସଂତପ୍ତଂ ଯଜ୍ଞବିଘ୍ନାଚ୍ଚ ମୋହିତମ୍।
ହଯସ୍ଯାନଯନାତ୍ପୌତ୍ର ନରକାନ୍ମାଂ ସମୁଦ୍ଧର ॥ 3-107-22 (20241)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-107-23x (2056)
ଅଂଶୁମାନେବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ସଗରଣ ମହାତ୍ମନା।
ଜଗାମ ଦୁଃଖାତ୍ତଂ ଦେଶଂ ଯତ୍ରବୈ ଦାରିତା ମହୀ ॥ 3-107-23 (20242)
ସ ତୁ ତେନୈବ ମାର୍ଗେଣ ସମୁଦ୍ରଂ ପ୍ରବିବେଶ ହ।
ଅପଶ୍ଯଚ୍ଚ ମହାତ୍ମାନଂ କପିଲଂ ତୁରଗଂ ଚ ତମ୍ ॥ 3-107-24 (20243)
ସ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତେଜସୋ ରାଶିଂ ପୁରାଣମୃପିସତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ଭୂମୌ କାର୍ଯମସ୍ମୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-107-25 (20244)
ତତଃ ପ୍ରୀତୋ ମହାରାଜ କପିଲୋଂଽଶୁମତୋଽଭବତ୍।
ଉବାଚ ଚୈନଂ ଧର୍ମାତ୍ମା ବରଦୋସ୍ମୀତି ଭାରତ ॥ 3-107-26 (20245)
ସ ବବ୍ରେ ତୁରଗଂ ତତ୍ର ପ୍ରଥମଂ ଯଜ୍ଞକାରଣାତ୍।
ଦ୍ବିତୀଯମୁଦକଂ ବବ୍ରେ ପିତୄଣାଂ ପାବନେଚ୍ଛଯା ॥ 3-107-27 (20246)
ତମୁବାଚ ମହାତେଜାଃ କପିଲୋ ମୁନିପୁଙ୍ଗବଃ।
ଦଦାନି ତବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଯଦ୍ଯତ୍ପ୍ରାର୍ଥଯସେଽନଘ ॥ 3-107-28 (20247)
ତ୍ବଯି କ୍ଷମା ଚ ଧର୍ମଶ୍ଚ ସତ୍ଯଂ ଚାପି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ତ୍ବଯା କୃତାର୍ଥଃ ସଗରଃ ପୁତ୍ରବାଂଶ୍ଚ ତ୍ବଯା ପିତା ॥ 3-107-29 (20248)
ତବ ଚୈବ ପ୍ରଭାବେନ ସ୍ବର୍ଗଂ ଯାସ୍ଯନ୍ତି ସାଗରାଃ।
`ଶଲଭତ୍ବଂ ଗତା ଯେ ତେ ମମ କ୍ରୋଧହୁତାଶନେ' ॥ 3-107-30 (20249)
ପୌତ୍ରଶ୍ଚ ତେ ତ୍ରିପଥଗାଂ ତ୍ରିଦିବାଦାନଯିଷ୍ଯତି।
ପାବନାର୍ଥଂ ସାଗରାଣାଂ ତୋଷଯିତ୍ବା ମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-107-31 (20250)
ହଯଂ ନଯସ୍ବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଯାଜ୍ଞିଂ ନରପୁଙ୍ଗବ।
ଯଜ୍ଞଃ ସମାପ୍ଯତାଂ ତାତ ସଗରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-107-32 (20251)
ଅଂଶୁମାନେବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କପିଲେନ ମହାତ୍ମନା।
ଆଜଗାମ ହଯଂ ଗୃହ୍ଯ ଯଜ୍ଞବାଟଂ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-107-33 (20252)
ସୋଭିବାଦ୍ଯ ତତଃ ପାଦୌ ସଗରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ମୂର୍ଧ୍ନି ତନାପ୍ଯୁପାଘ୍ରାତସ୍ତସ୍ମୈ ସର୍ବଂନଯ୍ବେଦଯତ୍ ॥ 3-107-34 (20253)
ଯଥା ଦୃଷ୍ଟଂ ଶ୍ରୁତଂ ଚାପି ସାଗରାଣାଂ କ୍ଷଯଂ ତଥା।
ତଂ ଚାସ୍ମୈ ହଯମାଚଷ୍ଟ ଯଜ୍ଞବାଟମୁପାଗତମ୍ ॥ 3-107-35 (20254)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ସଗରୋ ରାଜା ପୁତ୍ରଜଂ ଦୁଃଖମତ୍ଯଜତ୍।
ଅଂଶୁମନ୍ତଂ ଚ ସଂପୂଜ୍ଯସମାପଯତ ତଂ କ୍ରତୁମ୍ ॥ 3-107-36 (20255)
ସମାପ୍ତଯଜ୍ଞଃ ସଗରୋ ଦେବୈଃ ସର୍ବୈଃ ସଭାଜିତଃ।
ପୁତ୍ରତ୍ବେ କଲ୍ପଯାମାସ ସମୁଦ୍ରଂ ବରୁଣାଲଯମ୍ ॥ 3-107-37 (20256)
ପ୍ରଶାସ୍ଯ ସୁଚିରଂ କାଲଂ ରାଜ୍ଯଂ ରାଜୀବଲୋଚନଃ।
ପୌତ୍ରେ ଭାରଂ ସମବେଶ୍ଯ ଜଗାମ ତ୍ରିଦିବଂ ତଦା ॥ 3-107-38 (20257)
ଅଂଶୁମାନପି ଧର୍ମାତ୍ମା ମହୀଂ ସାଗରମେଖଲାମ୍।
ପ୍ରଶଶାସ ମହାରାଜ ଯଥୈବାସ୍ ପିତାମହଃ ॥ 3-107-39 (20258)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ ସମଭବଦ୍ଦିଲୀପୋ ନାମ ଧର୍ମବିତ୍।
ତସ୍ମିନ୍ରାଜ୍ଯଂ ସମାଧାଯ ଅଂଶୁମାନପି ସଂସ୍ଥିତଃ ॥ 3-107-40 (20259)
ଦିଲୀପସ୍ତୁ ତତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପିତୄଣାଂ ନିଧନଂ ମହତ୍।
ପର୍ଯତପ୍ଯତ ଦୁଃଖେନ ତେଷାଂ ଗତିମଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-107-41 (20260)
ଗଙ୍ଗାବତରଣଏ ଯତ୍ନଂ ସୁମହଚ୍ଚାକରୋନ୍ନୃପଃ।
ନ ଚାବତାରଯାମାସ ଚେଷ୍ଟମାନୋ ଯଥାବଲମ୍ ॥ 3-107-42 (20261)
ତସ୍ ପୁତ୍ର ସମଭବଚ୍ଛ୍ରୀମାନ୍ଧର୍ମପରାଣଃ।
ଭଗୀରଥ ଇତି ଖ୍ଯାତଃ ସତ୍ଯବାଗନସୂଯକଃ ॥ 3-107-43 (20262)
ଅଭିଷିଚ୍ଯ ତୁ ତଂ ରାଜ୍ଯେଦିଲୀପୋ ବନମାଶ୍ରିତଃ ॥ 3-107-44 (20263)
ତପଃ ସିଦ୍ଧିସମାଯୋଗାତ୍ସ ରାଜା ଭରତର୍ଷଭ।
ବନାଜ୍ଜଗାମ ତ୍ରିଦିବଂ କାଲଯୋଗେନ ଭାରତ ॥ 3-107-45 (20264)
Alternate Text??
3-107a-1a ତେ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହଯଂ ରାଜନ୍ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟତନୂରୁହାଃ। 3-107a-1b ଅନାଦୃତ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ କପିଲଂ କାଲଚୋଦିତାଃ। 3-107a-1c ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ସମଧାବନ୍ତ କପିଲଂ ହନ୍ତୁମୁଦ୍ଯତାଃ ॥ 3-107a-2a ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହନ୍ତୁମୁଦ୍ଯୁକ୍ତାନ୍କପିଲୋ ରୋପମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ। 3-107a-2b ସଗରସ୍ଯାତ୍ମଜାନ୍ସର୍ବାନ୍ଦଦାହ କ୍ଷଣତୋ ନୃପ ॥ 3-107a-3a ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭସ୍ମସାଦ୍ଭୂତାନ୍ନାରଦଃ ସୁମହାତପାଃ। 3-107a-3b ସଗରାନ୍ତିକମାଗନ୍ଯ ତଚ୍ଚ ତସ୍ମୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-107a-4a ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ରାଜା ଘୋରଂ ମୁନିମୁଖୋଦ୍ଗତମ୍। 3-107a-4b ମୁହୂର୍ତଂ ବିମନା ଭୂତ୍ବାସ୍ଥାଣୋର୍ବାକ୍ଯମଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-107a-5a ଅଶୁମନ୍ତଂ ପ୍ରେପଯିତ୍ବା ହଯମାନାଯ୍ଯ ଯତ୍ନତଃ। 3-107a-5b ଯଜ୍ଞଂ ସମାପ୍ଯ ବିଧିବନ୍ସଗରୋ ଭୃଶଦୁଃଖିତଃ। 3-107a-5c କୃତ୍ବାଂଽଶୁମତି ତଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ବନମେବାନ୍ବପଦ୍ଯତ ॥ 3-107a-6a ଅଶୁମାନକରୋଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ପ୍ରଜା ଧର୍ମେଣ ରଞ୍ଜଯନ୍। 3-107a-6b ଦିଲୀପେ ରାଜ୍ଯମାଧାଯ ବନମେବାନ୍ବପଦ୍ଯତ ॥ 3-107a-7a ଦିଲୀପୋପି ମହାରାଜ ଚିରଂ ରାଜ୍ଯମକାରଯତ୍ ॥ 3-107a-8a ତସ୍ ପୁତ୍ରୋ ମହୀପାଲ ଭଗୀରଥ ଇତି ଶ୍ରୁତଃ। 3-107a-8b ଧର୍ମଜ୍ଞଶ୍ଚ କୃତଜ୍ଞଶ୍ଚ ପ୍ରଜାନାମନୁରଞ୍ଜକଃ ॥ 3-107a-9a ପିତରି ସ୍ବର୍ଗତେ ରାଜନ୍ଦିଲୀପେ ପୁଣ୍ଯଶାଲିନି। 3-107a-9b ଭଗୀରଥୋ ମହାନାସୀଦ୍ରାଜା ପରମଧାର୍ମିକଃ ॥ 3-107a-10a ସ ଚିରଂ ତପ ଆତିଷ୍ଠଛନ୍ମହାଦେବପ୍ରସାଦତଃ। 3-107a-10b ଊର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ନିରାଲମ୍ବଃ ପାଦାଙ୍ଗୁଷ୍ଠାଶ୍ରିତାବନିଃ ॥ 3-107a-11a ବାଯୁଭକ୍ଷୋ ନିରାହାରୋ ଭକ୍ତିଯୁକ୍ତେନ ଚେତସା। 3-107a-11b ତତ ଆବିରଭୂଦ୍ଦେବଃ ପିନାକୀ ବୃପଭଧ୍ବଜଃ ॥ 3-107a-12a ପରଂବ୍ରହ୍ମ ପରଂ ଧାମ ପରମାତ୍ମା ସନାତନଃ। 3-107a-12b ଆନାଦିମଧ୍ଯନିଧନଃ ଶଙ୍କରଃ ସର୍ବପୂଜିତଃ ॥ 3-107a-13a ଭଗୀରଥୋପି ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭଗବାନ୍ତମୁମାପତିମ୍। 3-107a-13b ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ମହାଦେବମସ୍ତୌଷୀଦ୍ଧିବିଧୈଃ ସ୍ତବୈଃ ॥ 3-107a-14a ସ୍ତୁତ୍ବା ଚ ବିବିଧୈ ସ୍ତୋତ୍ରୈଃ କୃତାଞ୍ଜଲିପୁଟୋ ନୃପଃ। 3-107a-14b ଅଯାଚତ ବରଂ ଦେବଂ ଗଙ୍ଗାଯା ଧାରଣଂ ପ୍ରତି ॥ 3-107a-15a ଭଗବଂସ୍ତପସା ତୁଷ୍ଟୋବ୍ରହ୍ମା ମେ ସ୍ବର୍ଗବାସିନୀମ୍। 3-107a-15b ଗଙ୍ଗାଂ ସଂପ୍ରେଷଯାମୀତି ଦଦୌ ବରମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-107a-17a ତାଂ ବୈ ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ତଂ ନାନ୍ଯଂ ପଶ୍ଯାମି ଶୂଲିନଃ। 3-107a-17b ତଂ ତୋଷଯ ମହାରାଜେତ୍ପେବମୁକ୍ତ୍ଯା ଦିବଂ ଗତଃ ॥ 3-107a-18a ଭବତ୍ପ୍ରସାଦସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ତପସ୍ତପ୍ତଂ ମଯା ବିଭୋ। 3-107a-18b ଭବତା ଧୃତଯା ଦେବ ଗଙ୍ଗଯା ପୂତଯା ମମ। 3-107a-18c ପିତାମହାଶ୍ଚ ଲୋକାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ସଦ୍ଭତିମାପ୍ନୁଯୁଃ ॥ 3-107a-19a ଏବଂସଂପ୍ରାର୍ଥିତୋ ଦେବସ୍ତଥା ଚକ୍ରେ ମହେଶ୍ବରଃ ॥ 3-107a-20a ବ୍ରହ୍ମଣା ସମନୁଜ୍ଞତା ଗଙ୍ଗାଽପିକ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତା। 3-107a-20b ବିଶାମ୍ଯହଂ ତୁ ପାତାଲଂ ସ୍ରୋତସା ଗୃହ୍ଯ ଶଙ୍କରମ୍ ॥ 3-107a-21a ଇତ୍ଯାଗ୍ରହାନ୍ମହାରାଜ ଶିବେ ଶିବଶିରସ୍ଯୁତ। 3-107a-21b ପତିତ୍ବା ତବ ବଭ୍ରାମ ବହନ୍ବର୍ପାନ୍ବିମୋହିତା। 3-107a-21c ତୃଣେଽବଶ୍ଯାଯକଣିକା ଯଥା ତଦ୍ବତ୍ସ୍ଥିତାକ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-107a-22a ତାମଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଥ ଭୂପାଲସ୍ତୋପଯାମାସ ଶଙ୍କରମ୍। 3-107a-22b ପୁନଶ୍ଚ ବ୍ଯସୃଜଦ୍ଦେବୋ ଗଙ୍ଗାଂ ବୈ ଗୂହିତାଂ ନୃପ ॥ 3-107a-23a ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ମହାଦେବଂ ପୁରା ରାଜା ଭଗୀରଥଃ। 3-107a-23b ପିତୄନାପ୍ଲାବଯାମାସ ସାଗରଂ ଚାପ୍ଯପୂରଯତ୍ ॥ 3-107a-24a ତେଽପି ସ୍ବର୍ଗଂ ଗତା ରାଜନ୍ସଗରସ୍ଯାତ୍ମଜାଃ କ୍ଷଣାତ୍। 3-107a-24b ପିତୃଭ୍ଯଶ୍ଚୋଦକଂ ତତ୍ରଦଦୌ ପୂର୍ଣମନୋରଥଃ ॥ 3-107a-25a ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି। 3-107a-25b ଏବଂ ସ ସାଗରୋ ରାଜନ୍ପୂରିତୋଽଗସ୍ତ୍ଯଦୂପିତଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 108
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.108. ଅଧ୍ଯାଯଃ 108
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦିଲୀପସୁତେନ ଭଗୀରଥେନ ଧରଣୀତଲାବତରଣାଯ ଗଙ୍ଗାଂପ୍ରତି ତପଶ୍ଚରଣମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଧରଣୀତଲମବତରନ୍ତ୍ଯା ଗଙ୍ଗାଯା ବେଗାଧାରଣାଯ ତଦାଜ୍ଞଯା ତପସା ଶଂକରତୋଷଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-108-0 (20265)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-108-0x (2057)
ସ ତୁ ରାଜା ମହେଷ୍ବାସଶ୍ଚକ୍ରବର୍ତୀ ମହାରଥଃ।
ବଭୂବ ସର୍ବଲୋକସ୍ ମନୋନଯନନନ୍ଦନଃ ॥ 3-108-1 (20266)
ସ ଶୁଶ୍ରାବ ମହାବାହୁଃ କପିଲେନ ମହାତ୍ମନା।
ପିତୄଣଆଂ ନିଧନଂ ଘୋରମପ୍ରାପ୍ତିଂ ତ୍ରିଦିବସ୍ଯ ଚ ॥ 3-108-2 (20267)
ସ ରାଜ୍ଯଂ ସଚିବେ ନ୍ଯସ୍ଯ ହୃଦଯେନ ବିଦୂଯତା।
ଜଗାମ ହିମବତ୍ପାର୍ଶ୍ବଂ ତପସ୍ତପ୍ତୁଂ ନରେଶ୍ବରଃ ॥ 3-108-3 (20268)
ଆରିରାଧଯିଷୁର୍ଗଙ୍ଗାଂ ତପସା ଦଗ୍ଧକିଲ୍ବିଷଃ।
ସୋଽପଶ୍ଯତ ନର୍ରେଷ୍ଠ ହିମବନ୍ତଂ ନଗୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-108-4 (20269)
ଶୃଙ୍ଗୈର୍ବହୁବିଧାକାରୈର୍ଧାତୁମଦ୍ଭିରଲଂକୃତମ୍।
ପବନାଲମ୍ବିଭିର୍ମେଘୈଃ ପରିପିକ୍ତଂ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-108-5 (20270)
ନଦୀକୁଞ୍ଜନିତମ୍ବୈଶ୍ଚ ସୋଦକୈରୁପଶୋଭିତମ୍।
ଗୁହାକନ୍ଦରସଂଲୀନସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରନିଷେବିତମ୍ ॥ 3-108-6 (20271)
ଶକୁନୈଶ୍ଚ ବିଚିତ୍ରାଙ୍ଗୈଃ କୂଜଦ୍ଭିର୍ବିବିଧା ଗିରଃ।
ଭୃଙ୍ଗରାଜୈସ୍ତଥା ହଂସୈର୍ଦାତ୍ଯୂହୈର୍ଜଲକୁକ୍କୁଟୈଃ ॥ 3-108-7 (20272)
ମଯୂରୈଃ ଶତପତ୍ରୈଶ୍ଚ ଜୀବଂଜୀବକକୋକିଲୈଃ।
ଚକୋରୈରସିତାପାଙ୍ଗୈସ୍ତଥା ପୁତ୍ରପ୍ରିଯୈରପି ॥ 3-108-8 (20273)
ଜଲସ୍ଥାନେଷୁ ରମ୍ଯେଷୁ ପଦ୍ମିନୀଭିଶ୍ଚ ସଂକୁଲମ୍।
ସାରସାନାଂ ଚ ମଧୁରୈର୍ବ୍ଯାହୃତୈଃ ସମଲଂକୃତମ୍ ॥ 3-108-9 (20274)
କିନ୍ନରୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ନିଷେବିତଶିଲାତଲମ୍।
ଦିଗ୍ବାରଣବିଷାଣାଗ୍ରୈଃ ସମନ୍ତାଦ୍ଧୃଷ୍ଟପାଦପମ୍ ॥ 3-108-10 (20275)
ବିଦ୍ଯାଧରାନୁଚରିତଂ ନାନାରତ୍ନସମାକୁଲମ୍।
ବିଷୋଲ୍ବଣୈର୍ଭୁଜଙ୍ଗୈଶ୍ଚ ଦୀପ୍ତାଜିହ୍ବୈର୍ନିଷେବିତମ୍ ॥ 3-108-11 (20276)
କ୍ବଚିତ୍କନକସଂକାଶଂ କ୍ବଚିଦ୍ରଜତସଂନିଭମ୍।
କ୍ବଚିଦଞ୍ଜନପୁଞ୍ଜାଭଂ ହିମବନତମୁପାଗମତ୍ ॥ 3-108-12 (20277)
ସ ତୁ ତତ୍ରନରଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତପୋ ଘୋରଂ ସମାଶ୍ରିତଃ।
ଫଲମୂଲାମ୍ବୁସଂଭକ୍ଷଃ ସହସ୍ରପରିବତ୍ସରାନ୍ ॥ 3-108-13 (20278)
ସଂବତ୍ସରସହସ୍ରେ ତୁ ଗତେ ଦିବ୍ଯେ ମହାନଦୀ।
ଦର୍ଶଯାମାସ ତଂ ଗଙ୍ଗା ତଦା ମୂର୍ତିମତୀ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-108-14 (20279)
ଗଙ୍ଗୋବାଚ। 3-108-15x (2058)
କିମିଚ୍ଛସି ମହାରାଜ ମ୍ତଃ କିଂଚ ଦଦାନି ତେ।
ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ କରିଷ୍ଯାମି ବଚସ୍ତବ ॥ 3-108-15 (20280)
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ରାଜା ହୈମବତୀଂ ନଦୀମ୍।
`ତଦା ଭଗୀରଥୋ ରାଜନ୍ପ୍ରଣିପତ୍ଯ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ'।
ପିତାମହା ମେ ବରଦେ କପିଲେନ ମହାନଦି ॥ 3-108-16 (20281)
ଅନ୍ବେଷମାଣାସ୍ତୁରଗଂ ନୀତା ବୈବସ୍ବତକ୍ଷଯମ୍।
ଷଷ୍ଟିସ୍ତାନି ସହସ୍ରାଣି ସାଗରାଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-108-17 (20282)
କପିଲଂ ଦେବମାସାଦ୍ଯ କ୍ଷଣେନ ନିଧନଂ ଗତାଃ।
ତେଷାମେବଂ ବିନଷ୍ଟାନାଂ ସ୍ବର୍ଗେ ବାସୋ ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-108-18 (20283)
ଯାବତ୍ତାନି ଶରୀରାଣି ତ୍ବଂ ଜଲୈର୍ନାଭିଷିଞ୍ଚସି।
ତାବତ୍ତେଷାଂ ଗତିର୍ନାସ୍ତି ସାଗରାଣାଂ ମହାନଦି ॥ 3-108-19 (20284)
ସ୍ବର୍ଗଂ ନଯ ମହାଭାଗେ ମତ୍ପିତୄନ୍ସଗରାତ୍ମଜାନ୍।
ତେଷାମର୍ଥେଽଭିଯାଚାମି ତ୍ବାମହଂ ବୈ ମହାନଦି ॥ 3-108-20 (20285)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-108-21x (2059)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ରାଜ୍ଞୋ ଗଙ୍ଗା ଲୋକନମସ୍କୃତା।
ଭଗୀରଥମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ ସୁପ୍ରୀତା ସମଭାଷତ ॥ 3-108-21 (20286)
କରିଷ୍ଯାମି ମାହାରାଜ ବଚସ୍ତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ବେଗଂ ତୁ ମମ ଦୁର୍ଧାର୍ଯଂ ପତନ୍ତ୍ଯା ଗଗନାଚ୍ଚ୍ଯୁତମ୍ ॥ 3-108-22 (20287)
ନ ଶକ୍ତସ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କଶ୍ଚିଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ନୃପ।
ଅନ୍ଯତ୍ର ବିବୁଧଶ୍ରେଷ୍ଠାନ୍ନୀଲକଣ୍ଠାନ୍ମହେଶ୍ବରାତ୍ ॥ 3-108-23 (20288)
ତଂ ତୋଷଯ ରମହାବାହୋ ତପସା ବରଦଂ ହରମ୍।
ସ ତୁ ମାଂ ପ୍ରଚ୍ଯୁତାଂ ଦେବଃ ଶିରସା ଧାରଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-108-24 (20289)
ସ କରିଷ୍ଯତି ତେ ରକାମଂ ପିତୄଣାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା।
`ତପସାଽଽରାଧିତଃ ଶଂଭୁର୍ଭଗର୍ବାଁଲ୍ଲୋକଭାବନଃ' ॥ 3-108-25 (20290)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତତୋ ରାଜନ୍ମହାରାଜୋ ଭଗୀରଥଃ।
କୈଲାସଂ ପର୍ବତଂ ଗତ୍ବା ତୋଷଯାମାସ ଶଂକରମ୍ ॥ 3-108-26 (20291)
ତତସ୍ତେନ ସମାଗମ୍ଯ କାଲଯୋଗେନ କେନଚିତ୍।
`ଗହ୍ଗାବତରଣଂ ରାଜନ୍ନଯାଚତ ମହୀପତିଃ ॥ 3-108-27 (20292)
ଅଗୃହ୍ଣାଚ୍ଚ ବରଂ ତସ୍ମାଦ୍ଗଙ୍ଗାଯା ଧାରଣେ ନୃପ।
ସ୍ବର୍ଗେ ବାସଂ ସମୁଦ୍ଦିଶ୍ ପିତୄଣାଂ ସ ନରୋତ୍ତମଃ ॥ 3-108-28 (20293)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 108 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-108-22 ଗଗନାଚ୍ଚ୍ଯୁତଂ ଯଥା ଭବତି ତଥା ପତନ୍ତ୍ଯାଃ। ଗଗନାଦ୍ଭୁବମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 109
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.109. ଅଧ୍ଯାଯଃ 109
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଶଙ୍କରେଣ ଭଗୀରଥପ୍ରାର୍ଥନଯା କ୍ଷିତିତଲମଭିପତନ୍ତ୍ଯା ଗଙ୍ଗାଯା ଧାରଣମ୍ ॥ ୧ ॥ ଭଗୀରଥେନ ସ୍ବପଥାନୁଗତଯା ଗଙ୍ଗଯା ପିତୃଭ୍ଯ ଉଦକଦାନପୂର୍ବକଂ ସାଗରପୂରଣମ୍ ॥ ୨ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
ଲୋମଶ ଉବାଚ । 3-109-1x
ଭଗୀରଥବଚଃ ଶୁତ୍ବା ପ୍ରିଯାର୍ଯ ଚ ଦ୍ବିଚୌକସାମ୍ । 3-109-1a
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ରାଜାନଂ ଭଗବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଭାପତ ॥ 3-109-1b(20294)
ଧାରଯିଷ୍ଯେ ମହାଭାଗ ଗଗନାତ୍ମଚ୍ଯୁତାଂ ଶିବାମ୍ 3-109-2a
ଦିବ୍ଯାଂ ଦେବନଦୀଂ ପୁଣ୍ଯାଂ ତ୍ବତ୍କୃତେ ନୃପସତ୍ତମ୍ । 3-109-2b
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାବାହୋ ହିମବନ୍ତୁମୁପାଗମତ୍ । 3-109-3a
ସଂବୃତଃ ପାର୍ଷଦୈର୍ଘୋରୈର୍ନାନାପ୍ରହରଣୋଧତୈଃ । 3-109-3b
ତତ୍ର ସ୍ଥିତ୍ବା ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଭଗୀରଥମୁବାଚ ହ । 3-109-4a
ପ୍ରଯାଚସ୍ବ ମହାବାହୋ ଶୈଲରାଜସୁତାଂ ନଦୀମ୍ ॥ 3-109-4b
ପିତୃଣାଂ ପାବନାର୍ଥ ତେ ତାମହଂ ମନୁଜାଧିପ । 3-109-5a
ପତମାନାଂ ସରିଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠାଂ ଧାରଯିଷ୍ଯେ ତ୍ରିବିଷ୍ଟପାତ୍ ।। 3-109-5b
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ରାଜା ଶର୍ବେଣ ସମୁଦାହୃତମ୍ । 3-109-6a
ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରଣତୋ ଭୂତ୍ବା ଗଙ୍ଗଂ ହି ସମଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-109-6b
ତତଃ ପୁଣ୍ଯଜଲା ରମ୍ଯା ରାଜ୍ଞା ସମନୁଚିନ୍ତିତା । 3-109-7a
ଈଶାନଂ ଚ ସ୍ଥିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗଗନାତ୍ସହସା ଚ୍ଯୁତା ॥ 3-109-7b
ତାଂ ପ୍ରଚ୍ଯୁତାମଥୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବାଃ ସାର୍ଘ୍ ମହର୍ଷିଭିଃ । 3-109-8a
ଗନ୍ଧର୍ବୋରଗଯକ୍ଷାଶ୍ବ ସମାଜଗ୍ମୁର୍ଦିଦୃକ୍ଷବଃ ॥ 3-109-8b
ତତଃ ପପାତ ଗଗନାଦ୍ଗ୍ଙ୍ଗା ହିମବତଃ ସୁତା । 3-109-9a
ସମୁଦ୍ବାନ୍ତମହାବର୍ତା ମୀନଗ୍ରାହସମାକୁଲା ॥ 3-109-9b
ତାଂ ଦଧାର ହରୋ ରାଜନ୍ଗଙ୍ଗାଂ ଗଗନମେଖଲାମ୍ । 3-109-10a
ଲଲାଟଦେଶେ ପତିତାଂ ମାଲାଂ ମୁକ୍ତାମଯୀମିବ । 3-109-10b
ସା ବଭୂବ ବିସର୍ପନ୍ତୀ ତ୍ରିଧା ରାଜନ୍ସମୁଦ୍ରଗା । 3-109-11a
ଫେନପୁଞ୍ଜାକୁଲଜଲା ହଂସାନାମିବ ପଙ୍କଯଃ ॥ 3-109-11b
କ୍କଚିଦାଭୋଗକୁଟିଲା ପ୍ରସ୍ଖଲନ୍ତୀ କ୍କଚିତ୍କ୍କଚିତ୍ । 3-109-12a
ସା ଫେନପଟସଂବୀତା ମତ୍ତେବ ପ୍ରମଦାଽବ୍ରଜତ୍ ।। 3-109-12b
କ୍କଚିତ୍ସା ତୋଯନିନଦୈର୍ନଦନ୍ତୀ ନାଦମୁତ୍ତମମ୍ । 3-109-13a
‘କ୍କଚିଦାକାଶମାବର୍ତୈଃ ସଂକ୍ଷିପନ୍ତୀବ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-109-13b
ଏବଂପ୍ରକାରାନ୍ସୁବହୂନ୍କୁର୍ବତୀ ଗଗନାଚ୍ଯୁତା । 3-109-14a
ପୃଥିବୀତଲମାସାଦ୍ଯ ଭଗୀରଥମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-109-14b
ଦର୍ଶଯସ୍ବ ମହାରାଜ ମାର୍ଗ କେନ ବ୍ରଜାମ୍ଯହମ୍ । 3-109-15a
ତ୍ବଦର୍ଥମବତୀର୍ଣାସ୍ମି ପୃଥିବୀଂ ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-109-15b
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ରାଜା ପ୍ରାତିଷ୍ଟତ ଭଗୀରଥଃ । 3-109-16a
ତତ୍ର ତାନି ଶରୀରାଣି ସାଗରାଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ । 3-109-16b
ପ୍ଲାବନାର୍ଥଂ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୁଣ୍ଯେନ ସଲିଲେନ ଚ ॥ 3-109-16c
ଗଂଙ୍ଗାଯା ଧାରଣଂ କୃତ୍ବା ହରୋ ଲୋକନମସ୍କୃତଃ । 3-109-17a
କୈଲାସଂ ପର୍ବତଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଜଗାମ ତ୍ରିଦଶୈଃ ସହ ॥ 3-109-17b
ସମାସାଦ୍ଯ ସମୁଦ୍ରଂ ଚ ଗଙ୍ଗଯା ସହିତୋ ନୃପଃ । 3-109-18a
ପୂରଯାମାସ ବେଗେନ ସମୁଦ୍ରଂ ବରୁଣାଲଯମ୍ ॥ 3-109-18b
ଦୁହିତୃତ୍ବେ ଚ ନୃପତିର୍ଗଙ୍ଗାଂ ସମନୁକଲ୍ପଯତ୍ । 3-109-19a
ପିତୃଣାଂ ଚୋଦକଂ ତତ୍ର ଦଦୌ ପୂର୍ଣମନୋରଥଃ ॥ 3-109-19b
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଗଙ୍ଗ ତ୍ରିପଥଗା ଯଥା । 3-109-20a
ପୂରଣାର୍ଥ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ପୃଥିବୀମବତାରିତା ॥ 3-109-20b
`କାଲେଯାଶ୍ଚ ମହାରାଜ ତ୍ରିଦଶୈର୍ବିନିପାତିତାଃ । 3-109-21a
ସମୁଦ୍ରଶ୍ଚ ଯଥା ପୀତଃ କାରଣାର୍ଥ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-109-21b
ବାତାପିଶ୍ଚ ଯଥା ନୀତଃ କ୍ଷଯଂ ସ ବ୍ରହ୍ମହା ପ୍ରଭୋ । 3-109-22a
ଅଗସ୍ତ୍ଯେନ ମହାରାଜ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି ॥ 3-109-22b(20316)
॥ ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ନବାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥୧୦୯॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
ଗଗନାଚ୍ଯୁତଂ ଯଥା ଭବତି ତଥା ପତନ୍ତ୍ଯାଃ । ଗଗନାଦ୍ଭୁବମିତି । ଝ୍.ପାଠଃ ॥୨୨॥ ଅଷ୍ଟାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ୧୦୮॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 110
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.110. ଅଧ୍ଯାଯଃ 110
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଋଷଭକୂଟଗିରୌ ନନ୍ଦାଽପରନନ୍ଦାନଦୀଗମନମ୍ ॥ ୧ ॥ ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ପ୍ରତି ଋଷଭମୁନେର୍ନନ୍ଦାଯାଶ୍ଚ ମହିମକଥନମ୍ ॥ ୨ ॥ Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
ବୈଶଂପାଯନ ଉବାଚ । 3-110-1x (20317)
ତତଃ ପ୍ରାଯତଃ କୌନ୍ତେଯଃ କ୍ରମେଣ ଭରତର୍ଷଭ । 3-110-1a
ନନ୍ଦାମପରନନ୍ଦାଂ ଚ ନଦ୍ଯୌ ପାପଭଯାପହେ ॥ 3-110-1b (20318)
ପର୍ବତଂ ସ ସମାସାଦ୍ଯ ହେମକୂଟମନାମଯମ୍ । 3-110-2a
ଅଚିନ୍ତ୍ଯାବଦ୍ଭୁତାନ୍ଭାବାବ୍ଦଦର୍ଶ ସୁବହୂନ୍ନୃପଃ 3-110-2b
ବର୍ଷୋ ଯତ୍ରାଭାବଦ୍ବଓର ଉପଲାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ । 3-110-3a
ନାଶକ୍ରୁବଂସ୍ତମାରୋଢୁଂ ବିପଣ୍ଣମନସୋ ଜନାଃ 3-110-3b
ବାଯୁର୍ନିତ୍ଯଂ ବବୌ ତତ୍ର ନିତ୍ଯଂ ଦେବଶ୍ଚ ବର୍ଷତି । 3-110-4a
ଖାଦ୍ଯାଯଘୋଷଶ୍ଚ ତଥା ଶ୍ରୂଯତେ ନ ଚ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-110-4b
ସାଯଂ ପ୍ରାତଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ହବ୍ଯବାହନଃ 3-110-5a
ମକ୍ଷିକାଶ୍ଚାଦଶଂସ୍ତତ୍ର ତପସଃ ପ୍ରତିଘାତିକାଃ॥ 3-110-5b
ନିର୍ବେଦୋ ଜାଯତେ ତତ୍ର ଗ୍ରୁହାଣି ସ୍ମରତେ ଜନଃ । 3-110-6a
ଏବଂ ବହୁବିଧାନଭାବାନଦ୍ଭୁତାନ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ । 3-110-6b
ଲୋମଶଂ ପୁନରେବାଥ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ୍ତଦଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ 3-110-6c
ଯଦେତଦ୍ଭଗବଂଶ୍ଚିତ୍ରଂ ପର୍ବତେଽସ୍ମିନ୍ମହୌଜସି । 3-110-7a
ଏତନ୍ମେ ସର୍ବମାଚକ୍ଷ୍ବ ବିସ୍ତରେଣ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-110-7b
ଲୋମଶ ଉବାଚ । 3-110-8x
ଯଥାଶ୍ରୁତମିଦଂ ପୂର୍ବମସ୍ମାଭିରର୍କିର୍ଶନ । 3-110-8a
ତଦେକାଗ୍ରମନା ରାଜନ୍ନିବୋଧ ଗଦତୋ ମମ ॥ 3-110-8b
ଅସ୍ମିନ୍ନୃପଭକୂଟେଽଭୂଦୃପଭୋ ନାମ ତାପସଃ। 3-110-9a
ଅନେକଶତବର୍ଷାଯୁସ୍ତପସ୍ବୀ କୋପନୋ ଭୃଶମ୍ ॥ 3-110-9b
ସ ବୈ ସଂଭାଷ୍ଯମାଣୋଽନ୍ଯୈଃ କୋପାଦ୍ଭିରିମୁବାଚ ହ । 3-110-10a
ଯ ଇହ ବ୍ଯାହରେତ୍କଶ୍ଚିଦୁପଲାନୁତ୍ସୃଜେତ ବା ॥ 3-110-10b
ବାତଂ ଚାହୂଯ ମା ଶବ୍ଦମିତ୍ଯୁବାଚ ସ ତାପସଃ । 3-110-11a
ବ୍ଯାହରଂଶ୍ଚେହ ପୁରୁଷୋ ମେଘଶବ୍ଦେନ ବାର୍ଯତେ ॥ 3-110-11b
ଏବମେତାନି କର୍ମାଣି ରାଜଂସ୍ତେନ ମହର୍ଷିଣା । 3-110-12a
କୃତାନି କାନିଚିତ୍କ୍ରୋଧାତ୍ପ୍ରତିଷିଦ୍ଧାନି କାନିଚିତ୍ । 3-110-12b
ନନ୍ଦାଂ ତ୍ବଭିଗତା ଦେବାଃ ପୁରା ରାଜନ୍ନିତି ଶ୍ରୁତିଃ । 3-110-13a
ଅନ୍ବପଦ୍ଯନ୍ତ୍ ସହସା ପୁରୁଷା ଦେବଦର୍ଶିନଃ ॥ 3-110-13b
ତେନାଦର୍ଶନମିଚ୍ଛନ୍ତୋ ଦେବାଃ ଶକ୍ରପୁରୋଗମାଃ । 3-110-14a
ଦୁର୍ଗଚକ୍ରୁରିମଂ ଦେଶଂ ଗିରିଂ ପ୍ରତ୍ଯୂହରୁପକମ୍ ॥ 3-110-14b
ତଦାପ୍ରଭୃତି କୌନ୍ତେଯ ନରା ଗିରିମିମଂ ସଦା । 3-110-15a
ନାଶକ୍ରୁବନ୍ନଭିଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ କୁତ ଏବାଧିରୋହିତୁମ୍ ॥ 3-110-15b
ନାତପ୍ତତପସା ଶକ୍ଯୋ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମେପ ମହାଗିରିଃ । 3-110-16a
ଆରୋଢୁଂ ବାଽପି କୌନ୍ତେଯ ତସ୍ମାନ୍ନିଯତବାଗଭବ ॥ 3-110-16b
ଇହ ଦେବାସ୍ତଦା ସର୍ବେ ଯଜ୍ଞାନାଜହୁରୁତ୍ତମାନ୍ । 3-110-17a
ତେଷାମେତାନି ଲିଙ୍ଗାନି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେଽଦ୍ଯାପି ଭାରତ ॥ 3-110-17b
କୁଶାକାରେବ ଦୂର୍ବେଯଂ ସଂସ୍ତୀର୍ଣେବ ଚ୍ ଭୂରିଯମ୍ । 3-110-18a
ଯ଼ୂପପ୍ରକାରା ବହବୋ ବୃକ୍ଷାଶ୍ଚେମେ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-110-18b
ଦେବାଶ୍ଚ ଋଷୌଯଶ୍ଚୈବ ବସନ୍ତ୍ଯଦ୍ଯାପି ଭାରତ । 3-110-19a
ତ୍ତେଷାଂ ସାଯଂ ତଥା ପ୍ରାତର୍ଦୃଶ୍ଯତେ ହବ୍ଯବାହନଃ ॥ 3-110-19b
ଇହାପ୍ଲତାନାଂ କୌନ୍ତେଯ ସଦ୍ଯଃ ପାପ୍ମାଽଭିହନ୍ଯତେ । 3-110-20a
କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠାଭିଷେକଂ ବୈ ତସ୍ମାଅତ୍କୁରୁ ସହାନୁଜଃ ॥ 3-110-20b
ତତୋ ନନ୍ଦାପ୍ଲୁତାଙ୍ଗସ୍ତ୍ବଂ କୌଶିକୀମଭିଯାସ୍ଯସି । 3-110-21a
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରେଣ ଯତ୍ରୋଗ୍ରଂ ତପସ୍ତପ୍ତମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-110-21b
ବୈଶଂପାଯନ ଉବାଚ । 3-110-22x
ତତସ୍ତତ୍ର ସମାପ୍ଲୁତ୍ଯ ଗାତ୍ରାଣି ସଗଣୋ ନୃପଃ 3-110-22a
ଜଗାମକୌଶିକୀଂ ପୁଣ୍ଯାଂ ରମ୍ଯାଂ ଶୀତଜଲାଂ ଶୁଭାଂ ॥ 3-110-22b (20339)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥୧୧୦॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 111
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.111. ଅଧ୍ଯାଯଃ 111
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ କୌଶିକୀତୀରେ ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗାଶ୍ରମଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବିଭାଣ୍ଡକାନ୍ମୃଗ୍ଯାମୃଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗୋତ୍ପତ୍ତିକଥନମ୍ ॥ 2 ॥ ଲୋମପାଦେନାନାବୃଷ୍ଟିନିବୃତ୍ତଯେ ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗାନଯନଂ ଚୋଦିତାଭିର୍ବେଶ୍ଯାଭିସ୍ତଦ୍ବନଗମନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-111-0 (20340)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-111-0x (2063)
ଏଷା ଦେବନଦୀ ପୁଣ୍ଯା କୌଶିକୀ ଭରତର୍ଷଭ।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରାଶ୍ରମୋ ରମ୍ଯ ଏଷ ଚାତ୍ର ପ୍ରକାଶତେ ॥ 3-111-1 (20341)
ଆଶ୍ରମଶ୍ଚୈବ ପୁଣ୍ଯାଖ୍ଯଃ କାଶ୍ଯପସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଃ ସୁତୋ ଯସ୍ ତପସ୍ବୀ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-111-2 (20342)
ତପସୋ ଯଃ ପ୍ରଭାବେନ ବର୍ଷଯାମାସ ବାସବମ୍।
ଅନାବୃଷ୍ଠ୍ଯାଂ ଭଯାଦ୍ଯସ୍ଯ ବବର୍ଷ ବଲବୃତ୍ରହା ॥ 3-111-3 (20343)
ମୃଗ୍ଯାଂ ଜାତଃ ସ ତେଜସ୍ବୀ କାଶ୍ଯପସ୍ଯ ସୁତଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ବିଷଯେ ଲୋମପାଦସ୍ଯ ଯଶ୍ଚକାରାଦ୍ଭୁତଂ ମହତ୍ ॥ 3-111-4 (20344)
ନିର୍ବର୍ତିତେଷୁ ସସ୍ଯେଷୁ ଯସ୍ମୈ ଶାନ୍ତାଂ ଦଦୌ ନୃପଃ।
ଲୋମପାଦୋ ଦୁହିତରଂ ସାବିତ୍ରୀଂ ସବିତା ଯଥା ॥ 3-111-5 (20345)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-111-6x (2064)
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଃ କଥଂ ମୃଗ୍ଯାମୁତ୍ପନ୍ନଃ କାଶ୍ଯପାତ୍ମଜଃ।
ବିରୁଦ୍ଧଯୋନିସଂସର୍ଗଃ କଥଂ ଚ ତପସା ଯୁତଃ ॥ 3-111-6 (20346)
କିମର୍ଥଂ ଚ ଭଯାଚ୍ଛକ୍ରସ୍ତସ୍ଯ ବାଲସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଅନାବୃଷ୍ଟ୍ଯାଂ ପ୍ରବୃତ୍ତାଯାଂ ବବର୍ଷ ବଲବୃତ୍ରହା ॥ 3-111-7 (20347)
କଥଂରୂପା ଚ ସା ଶାନ୍ତା ରାଜପୁତ୍ରୀ ପତିବ୍ରତା।
ଲୋଭଯାମାସ ଯା ଚେତୋ ମୃଗଭୂସ୍ଯ ତସ୍ଯ ବୈ ॥ 3-111-8 (20348)
ଲୋମପାଦଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ଯଦାଽଶ୍ରୂଯତ ଧାର୍ମିକଃ।
କଥଂ ବୈ ବିଷଯେ ତସ୍ଯ ନାବର୍ଷତ୍ପାକଶାସନଃ ॥ 3-111-9 (20349)
ଏତନ୍ମେ ଭଗବନ୍ସର୍ବଂ ବିସ୍ତରେଣ ଯଥାତଥମ୍।
ବକ୍ତୁମର୍ହସି ଶୁଶ୍ରୂଷୋର୍ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗସ୍ ଚେଷ୍ଟିତମ୍ ॥ 3-111-10 (20350)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-111-11x (2065)
ବିଭାଣ୍ଡକସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷେସ୍ତପସା ଭାବିତାତ୍ମନଃ।
ଅମୋଘବୀର୍ଯସ୍ଯ ସତଃ ପ୍ରଜାପତିସମଦ୍ଯୁତେଃ ॥ 3-111-11 (20351)
ଶୃଣୁ ପୁତ୍ରୋ ଯଥା ଜାତ ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ମହାହ୍ରଦେ ମହାତେଜା ବାଲଃ ସ୍ଥବିରସଂଭତଃ ॥ 3-111-12 (20352)
ମହାହ୍ରଦଂ ସମାସାଦ୍ଯ କାଶ୍ଯପସ୍ତପସି ସ୍ଥିତଃ।
ଦୀର୍ଘକାଲଂ ରିଶ୍ରାନ୍ତ ଋଷିର୍ଦେବର୍ଷିସଂମିତଃ ॥ 3-111-13 (20353)
ତସ୍ଯ ରେତଃ ପ୍ରଚସ୍କନ୍ଦ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽପ୍ସରସମୁର୍ବଶୀମ୍।
ଅପ୍ସୂପସ୍ପୃଶତୋ ରାଜନ୍ମୃଗୀ ତଚ୍ଚାପିବତ୍ତଦା।
ସହ ତୋଯେନ ତୃଷିତା ଗର୍ଭିଣୀ ଚାଭବତ୍ତତଃ ॥ 3-111-14 (20354)
ସା ପୁରୋକ୍ତା ଭଗବତା ବ୍ରହ୍ମଣା ଲୋକକର୍ତୃଣା।
ଦେବକନ୍ଯା ମୃଗୀ ଭୂତ୍ବା ମୁନିଂ ସୂଯ ବିମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ॥ 3-111-15 (20355)
ଅମୋଘତ୍ବାଦ୍ବିଧେଶ୍ଚୈବ ଭାବିତ୍ବାଦ୍ଦୈବନିର୍ମିତାତ୍।
ତସ୍ଯାଂ ମୃଗ୍ଯାଂ ସମଭବତ୍ତସ୍ବ ପୁତ୍ରୋ ମହାନୃଷିଃ।
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗସ୍ତପୋନିତ୍ଯୋ ବନ ଏବାଭ୍ଯବର୍ଧତ ॥ 3-111-16 (20356)
ତସ୍ଯ ଶୃଙ୍ଗଂ ଶିରସି ବୈ ରାଜନ୍ନାସୀନ୍ମହାତ୍ମନଃ।
ତେନର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗ ଇତ୍ଯେବଂ ତଦା ସ ପ୍ରଥିତୋଽଭବତ୍ ॥ 3-111-17 (20357)
ନ ତେନ ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବୋଽନ୍ଯଃ ପିତୁରନ୍ଯତ୍ରମାନୁଷଃ।
ତସ୍ମାତ୍ତସ୍ଯ ମନୋ ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଽଭବନ୍ନୃପ ॥ 3-111-18 (20358)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ସଖା ଦଶରଶସ୍ଯ ବୈ।
କଲୋମପାଦ ଇତିଖ୍ଯାତୋ ହ୍ଯଙ୍ଗାନାମୀଶ୍ବରୋଽଭବତ୍ ॥ 3-111-19 (20359)
ତେନ କାମଃ କୃତୋ ମିଥ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯ ଇତି ଶ୍ରୁତିଃ।
`ଦୈବୋପହତସତ୍ତ୍ବେନ ଧର୍ମଜ୍ଞେନାପି ଭାରତ'।
ସ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ପରିତ୍ଯକ୍ତସ୍ତଦା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-111-20 (20360)
ପୁରୋହିତାପଚାରାଚ୍ଚ ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞୋ ଯଦଚ୍ଛଯା।
ନ ବବର୍ଷ ସହସ୍ରାକ୍ଷସ୍ତତୋଽପୀଡ୍ଯନ୍ତ ବୈ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-111-21 (20361)
ସ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ୍ତପୋଯୁକ୍ତାନ୍ମନୀଷିଣଃ।
ପ୍ରବର୍ଷଣେ ସୁରେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ସମର୍ଥାନ୍ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-111-22 (20362)
କଥଂ ପ୍ରବର୍ଷେତ୍ପର୍ଜନ୍ଯ ଉପାଯଃ ପରିମୃଶ୍ଯତାମ୍।
ତମୂଚୁଶ୍ଚୋଦିତାସ୍ତେ ତୁ ସ୍ବମତାନି ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-111-23 (20363)
ତତ୍ର ତ୍ବେକୋ ରମୁନିବରସ୍ତଂ ରାଜାନମୁବାଚ ହ।
କୁପିତାସ୍ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣା ନିଷ୍କୃତିଂ ଚର ॥ 3-111-24 (20364)
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଂ ମୁନିସୁତମାନଯସ୍ବ ଚ ପାର୍ଥିବ।
ଐଣେଯମନଭିଜ୍ଞଂ ଚ ନାରୀଣାମାର୍ଜବେ ରତମ୍ ॥ 3-111-25 (20365)
ସ ଚେଦବତରେଦ୍ରାଜନ୍ବିଷଯଂ ତେ ମହାତପାଃ।
ସଦ୍ଯଃ ପ୍ରବର୍ଷେତ୍ପର୍ଜନ୍ଯ ଇତି ମେ ନାସ୍ତି ସଂଶଯଃ ॥ 3-111-26 (20366)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ରାଜନ୍କୃତ୍ବା ନିଷ୍କୃତିମାତ୍ମନଃ।
ସ ଗତ୍ବା ପୁନରାଗଚ୍ଛତ୍ପ୍ରସନ୍ନେଷୁ ଦ୍ବିଜାତିଷୁ ॥ 3-111-27 (20367)
ରାଜାନମାଗତଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ପ୍ରତିସଂଜଗୃହୁଃ ପ୍ରଜାଃ।
`ସ ଚ ତା ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ପିତେବ ହିତକୃତ୍ସଦା' ॥ 3-111-28 (20368)
ତତୋଽଙ୍ଗପତିରାହୂଯ ସଚିବାନ୍ମନ୍ତ୍ରକୋବିଦାନ୍।
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗାଗମେ ଯତ୍ନମକରୋନ୍ମନ୍ତ୍ରନିଶ୍ଚଯେ ॥ 3-111-29 (20369)
ସୋଽଧ୍ଯଗଚ୍ଛଦୁପାଯଂ ତୁ ତୈରମାତ୍ଯୈଃ ସହାଚ୍ଯୁତଃ।
ଶାସ୍ତ୍ରଜ୍ଞୈରଲମର୍ଥଜ୍ଞୌର୍ନୀତ୍ଯାଂ ଚ ପରିନିଷ୍ଠିତୈଃ ॥ 3-111-30 (20370)
ତତଶ୍ଚାନାଯଯାମାସ ବାରମୁଖ୍ଯା ମହୀପତିଃ।
ବେଶ୍ଯାଃ ସର୍ବତ୍ରନିଷ୍ଣାତାସ୍ତା ଉବାଚ ସ ପାର୍ଥିବଃ ॥ 3-111-31 (20371)
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗମୃଷେଃ ପୁତ୍ରମାନଯଧ୍ବମୁପାଯତଃ।
ଲୋଭଯିତ୍ବାଽଭିବିଶ୍ଚାସ୍ଯ ବିଷଯଂ ମମ ଶୋଭନାଃ ॥ 3-111-32 (20372)
ତା ରାଜଭଯଭୀତାଶ୍ଚ ଶାପଭୀତାଶ୍ଚ ଯୋଷିତଃ।
ଅଶକ୍ଯମୂଚୁସ୍ତତ୍କାର୍ଯଂ ବିଷଣ୍ଣା ଗତଚେତସଃ ॥ 3-111-33 (20373)
ତତ୍ର ତ୍ବେକା ଜରଦ୍ଯୋଷା ରାଜାନମିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ପ୍ରଯତିଷ୍ଯେ ମହାରାଜ ତମାନେତୁଂ ତପୋଧନମ୍ ॥ 3-111-34 (20374)
ଅଭିପ୍ରେତାଂସ୍ତୁ ମେ କାମାଂସ୍ତ୍ବମନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହସି।
ତତଃ ଶକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯାନଯିତୁମୃଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗମୃଷେଃ ସୁତମ୍ ॥ 3-111-35 (20375)
ତସ୍ଯାଃ ସର୍ବମଭିପ୍ରେତମନ୍ବଜାନାତ୍ସ ପାର୍ଥିବଃ।
ଧନଂ ଚ ପ୍ରଦଦୌ ଭୂରି ରତ୍ନାନି ବିବିଧାନି ଚ ॥ 3-111-36 (20376)
ତତୋ ରୂପେଣ ସପନ୍ନା ବଯସା ଚ ମହୀପତେ।
ସ୍ତ୍ରିଯ ଆଦାଯ କାଶ୍ଚିତ୍ସା ଜଗାମ ବନମଞ୍ଜସା ॥ 3-111-37 (20377)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 111 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-111-2 କାଶ୍ଯପସ୍ଯ ବିଭାଣ୍କସ୍ଯ ॥ 3-111-3 ହର୍ଷଯାମାସ ବାସବମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-111-10 ଶୁସ୍ରୂଷୋର୍ମେ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-111-15 ସୂଯ ପ୍ରସୂଯ ॥ 3-111-16 ବିଧେଃ ବିଧିବାକ୍ଯସ୍ଯ ଦୈବନିର୍ମିତାଦ୍ଧେତୋଃ ଭାବିତ୍ବାତ୍ ଅପରିହାର୍ଯତ୍ବାଚ୍ଚ ॥ 3-111-19 ଅଙ୍ଗାନାଂ ଦେଶାନାମ୍ ॥ 3-111-20 ମିଥ୍ଯାକୃତଃ ମଯା ତୁଭ୍ଯଂ ଦାତୁଂ କିମପି ନ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତମିତ୍ଯପଲାପଂ କୃତବାନିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-111-24 ନିଷ୍କୃତିଂ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତମ୍ ॥ 3-111-25 ମୁନିସୁତମାହ୍ବଯସ୍ବଚେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-111-31 ସର୍ବତ୍ର ପରବଞ୍ଚନାଦୌ ନିଷ୍ଣାତାଃ କୁଶଲାଃ ॥ 3-111-34 ଜରଦ୍ଯୋଷା ବୃଦ୍ଧାସ୍ତ୍ରୀ ॥ 3-111-36 ଅନ୍ବଜାନାତ୍ ଅଜୁଜ୍ଞାତବାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 112
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.112. ଅଧ୍ଯାଯଃ 112
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବିଭାଣ୍ଡକସ୍ଯାସନ୍ନିଧାନେ ତଦାଶ୍ରମଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟଯା ବେଶ୍ଯାଯୁବତ୍ଯା ବିଲାସୈ ର୍ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଂ ପ୍ରଲୋଭ୍ଯ ପୁନଃ ସ୍ବାବାସଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଆଗତେନ ବିଭାଣ୍ଡକେନ ବେଶ୍ଯାବିଲାସମୁଗ୍ଧଚେତସଂ ସୁତଂପ୍ରତି ମୋହକାରଣପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-112-0 (20378)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-112-0x (2066)
ସା ତୁ ନାବ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଚକ୍ରେ ରାଜକାର୍ଯାର୍ଥସିଦ୍ଧଯେ।
ସଂଦେଶାଚ୍ଚୈବ ନୃପତେଃ ସ୍ବବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଚୈବ ଭାରତ ॥ 3-112-1 (20379)
ନାନାପୁଷ୍ପଫଲୈର୍ବୃକ୍ଷୈଃ କୃତ୍ରିମୈରୁପଶୋଭିତୈଃ।
ନାନାଗୁଲ୍ମଲତୋପେତୈଃ ସ୍ବାଦୁକାମଫଲପ୍ରଦୈଃ ॥ 3-112-2 (20380)
ଅତୀବ ରମଣୀଯଂ ତଦତୀବ ଚ ମନୋହରମ୍।
ଚକ୍ରେ ନାବ୍ଯାଶ୍ରମଂ ରମ୍ଯମଦ୍ଭୁତୋପମଦେର୍ଶନମ୍ ॥ 3-112-3 (20381)
ତତୋ ନିବଧ୍ଯ ସା ନାବମଦୂରେ କାଶ୍ଯପାଶ୍ରମାତ୍।
ଚାରଯାମାସ ପୁରୁଷୈର୍ବିହାରଂ ତସ୍ଯ ବୈ ମୁନେଃ ॥ 3-112-4 (20382)
ତତୋ ଦୁହିତରଂ ବେଶ୍ଯାଂ ସମାଧାଯେତିକାର୍ଯତାମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽନ୍ତରଂ କାଶଯ୍ପସ୍ଯ ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ବୁଦ୍ଧିସଂମତାମ୍ ॥ 3-112-5 (20383)
ସା ତତ୍ର ଗତ୍ବା କୁଶଲା ତପୋନିତ୍ଯସ୍ଯ ସଂନିଧୌ।
ଆଶ୍ରମଂ ତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଦଦର୍ଶ ତମୃଷେଃ ସୁତମ୍ ॥ 3-112-6 (20384)
ବେଶ୍ଯୋବାଚ। 3-112-7x (2067)
କଚ୍ଚିନ୍ମୁନେ କୁଶଲଂ ତାପସାନାଂ
କଚ୍ଚିଚ୍ଚ ବୋ ମୂଲଫଲଂ ପ୍ରଭୂତମ୍।
କଚ୍ଚିଦ୍ଭବାନ୍ରମତେ ଚାଶ୍ରେଽସ୍ମିଂ-
ସ୍ତ୍ବାଂ ବୈ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ସାଂପ୍ରତମାଗତାସ୍ମି ॥ 3-112-7 (20385)
କଚ୍ଚିତ୍ତପୋ ବର୍ଧତେ ତାପସାନାଂ
ପିତା ଚ ତେ କଚ୍ଚିଦହୀନତେଜାଃ।
କଚ୍ଚିତ୍ତ୍ବଯା ପ୍ରୀଯତେଚୈବ ବିପ୍ର
କଚ୍ଚିତ୍ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଃ କ୍ରିଯତେ ଚର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଃ ॥ 3-112-8 (20386)
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗ ଉବାଚ। 3-112-9x (2068)
ଋଦ୍ଧ୍ଯା ଭବାଞ୍ଜ୍ଯୋତିରିବ ପ୍ରକାଶତେ
ମନ୍ଯେ ଚାହଂ ତ୍ବାମଭିବାଦନୀଯମ୍।
ପାଦ୍ଯଂ ବୈ ତେ ସଂପ୍ରଦାସ୍ଯାମି କାମା-
ଦ୍ଯଥାଧର୍ମଂ ଫଲମୂଲାନି ଚୈବ ॥ 3-112-9 (20387)
କୌଶ୍ଯାଂ ବୃସ୍ଯାମାସ୍ସ୍ବ ଯଥୋପଜୋଷଂ
କୃଷ୍ଣାଜିନେନାବୃତାଯାଂ ସୁଖାଯ।
କ୍ବ ଚାଶ୍ରମସ୍ତବ କିଂ ନାମ ଚେଦଂ
ବ୍ରତଂବ୍ରହ୍ମଂଶ୍ଚରସି ହି ଦେବବତ୍ତ୍ବମ୍ ॥ 3-112-10 (20388)
ବେଶ୍ଯୋବାଚ। 3-112-11x (2069)
ମମାଶ୍ରମଃ କାଶ୍ଯପପୁତ୍ର ରମ୍ଯ-
ସ୍ତ୍ରିଯୋଜନଂ ଶୈଲମିମଂ ପରେଣ।
ତତ୍ରସ୍ବଧର୍ମୋଽନଭିବାଦନଂ ନୋ
ନ ଚୋଦକଂ ପାଦ୍ଯମୁପସ୍ପୃଶାମଃ ॥ 3-112-11 (20389)
ଭବତା ନାଭିବାଦ୍ଯୋଽହମଭିବାଦ୍ଯୋ ଭବାନ୍ମଯା।
ବ୍ରତମେତାଦୃଶଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ପରିଷ୍ବଜ୍ଯୋ ଭବାନ୍ମଯା ॥ 3-112-12 (20390)
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗ ଉବାଚ। 3-112-13x (2070)
ଫଲାନି ପକ୍ବାନି ଦଦାନି ତେଽହଂ
ଭଲ୍ଲାତକାନ୍ଯାମଲକାନି ଚୈବ।
କରୂଷକାନୀଙ୍ଗୁଦଧନ୍ବନାନି
ପ୍ରିଯାଲାନାଂ କାଙ୍କ୍ଷିତଂ ବୈ କୁରୁଷ୍ବ ॥ 3-112-13 (20391)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-112-14x (2071)
ସା ତାନି ସର୍ବାଣି ବିସର୍ଜଯିତ୍ବା
ଭକ୍ଷ୍ଯାଣ୍ଯନର୍ହାଣି ଦଦୌ ତତୋଽସ୍ମୈ।
ତାନ୍ଯୃଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗାଯ ମହାରସାନି
ଭୃଶଂ ସୁରୂପାଣି ଚ ମୋଦକାନି ॥ 3-112-14 (20392)
ଦଦୌ ଚ ମାଲ୍ଯାନି ସୁଗନ୍ଧବନ୍ତି
ଚିତ୍ରାଣି ବାସାଂସି ଚ ଭାନୁମନ୍ତି।
ପେଯାନି ଚାଗ୍ର୍ଯାଣି ତତୋ ମୁମୋଦ
ଚିକ୍ରୀଡ ଚୈବ ପ୍ରଜହାସ ଚୈବ ॥ 3-112-15 (20393)
ସା କନ୍ଦୁକେନାରମତାସ୍ଯ ମୂଲେ
ବିଭଜ୍ଯମାନା ଫଲିତା ଲତେବ।
ଗାତ୍ରୈଶ୍ଚ ଗାତ୍ରାଣି ନିଷେବମାଣା
ସମାଶ୍ଲିଷଚ୍ଚାସକୃଦୃଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗମ୍ ॥ 3-112-16 (20394)
ସର୍ଜାନଶୋକାଂସ୍ତିଲକାଂଶ୍ଚ ବୃକ୍ଷା-
ନ୍ସୁପୁଷ୍ପିତାନବନାମ୍ଯାବଭଜ୍ଯ।
ବିଲଜ୍ଜମାନେବ ମଦାଭିଭୂତା
ପ୍ରୋଭଯାମାସ ସୁତଂ ମହର୍ଷେଃ ॥ 3-112-17 (20395)
ଅଥର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଂ ବିକୃତଂସମୀକ୍ଷ୍ଯ
ପୁନଃ ପୁନଃ ପୀଞ୍ଯ ଚ କାଯମସ୍ଯ।
ଅବେକ୍ଷ୍ଯମାଣା ଶନକୈର୍ଜଗାମ
କୃତ୍ବାଽଗ୍ନିହୋତ୍ରସ୍ଯ ତଦାଽପଦେଶମ୍ ॥ 3-112-18 (20396)
ତସ୍ଯାଂ ଗତାଯାଂ ମଦନେନ ମତ୍ତୋ
ବିଚେତନଶ୍ଚାଭବଦୃଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଃ।
ତାମେବ ଭାବେନ ଗତେନ ଶୂନ୍ଯେ
ବିନିଃଶ୍ବସନ୍ନାର୍ତରୂପୋ ବଭୂବ ॥ 3-112-19 (20397)
ତତୋ ମୁହୂର୍ତାଦ୍ଧରିପିଙ୍ଗଲାକ୍ଷଃ
ପ୍ରବେଷ୍ଟିତୋ ରୋମଭିରାନଖାଗ୍ରାତ୍।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯବାନ୍ବୃତ୍ତସମାଧିଯୁକ୍ତୋ
ବିଭାଣ୍ଡକଃ କାଶ୍ଯପଃ ପ୍ରାଦୁରାସୀତ୍ ॥ 3-112-20 (20398)
ସୋଽପଶ୍ଯଦାସୀନମୁପେତ୍ଯ ପୁତ୍ରଂ
ଧ୍ଯାଯନ୍ତମେକଂ ବିପରୀତଚିତ୍ତମ୍।
ବିନିଃଶ୍ବସନ୍ତଂ ମୁହୁରୂର୍ଧ୍ବଦୃଷ୍ଟିଂ
ବିଭାଣ଼୍କଃ ପୁତ୍ରମୁବାଚ ଦୀନମ୍ ॥ 3-112-21 (20399)
ନ କଲ୍ପିତାଃ ସମିଧଃ କିଂନୁ ତାତ
କଚ୍ଚିଦ୍ଧୁତଂ ଚାଗ୍ନିହୋଽତ୍ରଂ ତ୍ବଯାଽଦ୍ଯ।
`ନ ସଂସୃଷ୍ଟଂ କ୍ରିଯତେ ଦ୍ବାରଭାଗେ
ସୁବୃକ୍ଷାଣା ଖଣ୍ଡନେ କଃ ପ୍ରବୃତ୍ତଃ' ॥ 3-112-22 (20400)
ସୁନିର୍ଣିକ୍ତଂ ସ୍ରୁକ୍ସ୍ରୁବଂ ହୋମଧେନୁଃ
କଚ୍ଚିତ୍ସବତ୍ସାଦ୍ଯକୃତା ତ୍ବଯା ଚ।
`କୋପ୍ଯାଗତଃ ଶୁଶ୍ରୂଷଣାଯେହ ପୁତ୍ର
କୁତଶ୍ଚିତ୍ରଂ ମାଲ୍ଯମିଦଂ ପ୍ରବୃଦ୍ଧମ୍' ॥ 3-112-23 (20401)
ନ ବୈ ଯଥାପୂର୍ବମିବାସି ପୁତ୍ର
ଚିନ୍ତାପରଶ୍ଚାସି ବିଚେତନଶ୍ଚ।
ଦୀନୋତିମାତ୍ରଂ କିମିବାଦ୍ଯ ଖିନ୍ନଃ
ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ କ ଇହାଦ୍ଯାଗତୋଽଭୂତ୍ ॥ 3-112-24 (20402)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 112 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-112-1 ସା ତୁ ନାର୍ଯାଶ୍ରମଂ ଚକ୍ରେ ଇତି କ. ଧ.ପାଠଃ। ନାବ୍ଯାଶ୍ରମଂ ନାବା ତାର୍ଯମାଶ୍ରମମ୍ ॥ 3-112-4 ମୁନେର୍ବିଭାଣ୍ଡକସ୍ଯ ବିହାରଂ ବହିର୍ଗମନଂ ଚାରଯାମାସ ଚାରୈରଧିଗତବତୀ ॥ 3-112-5 ସମାଧାଯ ବୋଧଯିତ୍ବା। ଇତିକାର୍ଯାତାଂ ଇତିକର୍ତବ୍ଯତାମ୍। ଅନ୍ତରଂ ଅସାନ୍ନିଧ୍ଯମ୍ ॥ 3-112-10 କୌଶ୍ଯାଂ ବୃସ୍ଯାମାସ୍ବ କୁଶାସନେ ଉପବିଶ। ଯଥୋପଜୋଷଂ ଯଥାସୁଖମ୍ ॥ 3-112-14 ଅନର୍ହାଣି ଅମୂଲ୍ଯାନି ॥ 3-112-16 ମୂଲେ ସମୀପେ। ବିଭଜ୍ଯମାନା ଅଙ୍ଗମୋଟନାଦୀନି କୁର୍ବାଣା ॥ 3-112-18 କାଯଂ ଦେହଂ ପୀଡ୍ଯ ଆଲିଙ୍ଗ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅପଦେଶଂ ଛଲମ୍ ॥ 3-112-19 ଭାବେନାଭିପ୍ରାଯେ ॥ 3-112-20 ପ୍ରବେଷ୍ଟିତୋ ବ୍ଯାପ୍ତଃ ॥ 3-112-23 ନିର୍ଣିକ୍ତଂ ପ୍ରକ୍ଷାଲିତମ୍। ସବତ୍ସା କୃତା। ଦୋହନାଯେତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 113
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.113. ଅଧ୍ଯାଯଃ 113
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗେଣ ବିଭାଣ୍ଡକଂପ୍ରତି ଭ୍ରମାଦ୍ବେଶ୍ଯାକୁମାର୍ଯାଂ ମୁନିକୁମାରତ୍ବବ୍ଯପଦେଶେନ ତଦାଗମନୋକ୍ତିପୂର୍ବକଂ ତଦଙ୍ଗଚେଷ୍ଟାବିଲାସୈସ୍ତସ୍ଯାମେବ ସ୍ବଚିତ୍ତାସକ୍ତ୍ଯୁକ୍ତିଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-113-0 (20403)
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗ ଉବାଚ। 3-113-0x (2072)
ଇହାଗତୋ ଜଟିଲୋ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ
ନ ବୈ ହ୍ରସ୍ବୋ ନାତିଦୀର୍ଘୋ ମନସ୍ବୀ।
ସୁବର୍ଣବର୍ଣଃ କମଲାଯତାକ୍ଷଃ
ସୁତଃ ସୁରାଣାମବି ଶୋଭମାନଃ ॥ 3-113-1 (20404)
ସମୃଦ୍ଧରୂପଃ ସବିତେବ ଦୀପ୍ତଃ
ସୁଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣବାକ୍କୃଷ୍ଣତାରଶ୍ଚକୋରାତ୍।
ନୀଲାଃ ପ୍ରସନ୍ନାଶ୍ଚ ଜଟାଃ ସୁଗନ୍ଧା
ହିରଣ୍ଯରଜ୍ଜୁଗ୍ରଥିତାଃ ସୁଦୀର୍ଘାଃ ॥ 3-113-2 (20405)
ଆଧାରଭୂତଃ ପୁନରସ୍ଯ କଣ୍ଠେ
ବିଭ୍ରାଜତେ ବିଦ୍ଯୁଦିବାନ୍ତରିକ୍ଷେ।
ଦ୍ବୌ ଚାସ୍ ପିଣ୍ଡାବଧରେଣ କଣ୍ଠା-
ଦଜାତରୋମୌ ସୁମନୋହରୌ ଚ ॥ 3-113-3 (20406)
ବିଲଗ୍ନମଧ୍ଯଶ୍ଚ ସ ନାଭିଦେଶେ
କଟିଶ୍ଚ ତସ୍ଯାତିକୃତପ୍ରମାଣା।
ତଥାଽସ୍ ଚୀରାନ୍ତରତଃ ପ୍ରଭାତି
ହିରଣ୍ମଯୀ ମେଖଲା ମେ ଯଥେଯମ୍ ॥ 3-113-4 (20407)
ଅନ୍ଯଚ୍ଚ ତସ୍ଯାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନୀଯଂ
ବିକୂଜିତଂ ପାଦଯୋଃ ସଂପ୍ରଭାତି।
ପାଣ୍ଯୋଶ୍ଚ ତଦ୍ବତ୍ସ୍ବନବନ୍ନିବଦ୍ଧୌ
କଲାପକାବକ୍ଷମାଲା ଯଥେଯମ୍ ॥ 3-113-5 (20408)
ବିଚେଷ୍ଟମାନସ୍ଯ ଚ ତସ୍ଯ ତାନି
କୂଜନ୍ତି ହଂସାଃ ସରସୀବ ମତ୍ତାଃ।
ଚୀରାଣି ତସ୍ଯାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାନି
ନେମାନି ତଦ୍ବନ୍ମମ ରୂପବନ୍ତି ॥ 3-113-6 (20409)
ବକ୍ରଂ ଚ ତସ୍ଯାଦ୍ଭୁତଦର୍ସନୀଯଂ
ପ୍ରବ୍ଯାହୃତଂ ହ୍ଲାଦଯତୀବ ଚେତଃ।
ପିଂସ୍କୋକିଲସ୍ଯେବ ଚ ତସ୍ଯ ବାଣି
ତାଂ ଶୃଣ୍ବତୋ ମେ ବ୍ଯଥିତୋଽନ୍ତରାତ୍ମା ॥ 3-113-7 (20410)
ଯଥା ବନଂ ମାଧବମାସିମଧ୍ଯେ
ସମୀରୀତଂ ଶ୍ବସନେନେବ ଭାତି।
ତଥା ସ ଭାତ୍ଯୁତ୍ତମପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧୀ
ନିଷେବ୍ଯମାଣଃ ପବନେନ ତାତ ॥ 3-113-8 (20411)
ସୁସଂବତାଶ୍ଚାପି ଜଟା ବିଭକ୍ତା
ଦ୍ବୈଧୀକୃତା ଭାତିଲଲାଟଦେଶେ।
କର୍ଣୌ ଚ ଚିତ୍ରୈରିବ ଚକ୍ରବାକୈଃ
ସମାବୃତୌ ତସ୍ଯ ସୁରୂପବଦ୍ଭିଃ ॥ 3-113-9 (20412)
ତଥା ଫଲଂ ବୃତ୍ତମଥୋ ବିଚିତ୍ରଂ
ସମାହତଂ ପାଣିନା ଦକ୍ଷିଣେନ।
ତଦ୍ଭୂମିମାସାଦ୍ଯ ପୁନଃପୁନଶ୍ଚ
ସମୁତ୍ପତତ୍ଯଦ୍ଭୁତରୂପମୁଚ୍ଚୈଃ ॥ 3-113-10 (20413)
ତଚ୍ଚାଭିହତ୍ବା ପରିବର୍ତତେଽସୌ
ବାତେରିତୋ ବୃକ୍ଷ ଇବାବଘୂର୍ଣମ୍।
ତଂ ପ୍ରେକ୍ଷତଃ ପୁତ୍ରମିବାମରାଣାଂ
ପ୍ରୀତିଃ ପରା ତାତ ରତିଶ୍ଚ ଜାତା ॥ 3-113-11 (20414)
ସ ମେ ସମାଶ୍ଲିଷ୍ଯ ପୁନଃ ଶରୀରଂ
ଜଟାସୁ ଗୃହ୍ଯାଭ୍ଯବନାମ୍ଯ ବକ୍ରମ୍।
ବକ୍ରେଣ ବକ୍ରଂ ପ୍ରଣିଧାଯ ଶବ୍ଦଂ
ଚକାର ତନ୍ମେଽଜନଯତ୍ପ୍ରହର୍ଷମ୍ ॥ 3-113-12 (20415)
ନ ଚାପି ପାଦ୍ଯଂ ବହୁମନ୍ଯତେଽସୌ
ଫଲାନି ଚେମାନି ମଯା ହୃତାନି।
ଏବଂବ୍ରତୋସ୍ମୀତି ଚ ମାମବୋଚ-
ତ୍ଫଲାନି ଚାନ୍ଯାନି ନବାନ୍ଯଦାନ୍ମେ ॥ 3-113-13 (20416)
ମଯୋପଯୁକ୍ତାନି ଫଲାନି ଯାନି
ନେମାନି ତୁଲ୍ଯାନି ରସେନ ତେଷାମ୍।
ନ ଚାପି ତେଷାଂ ତ୍ବଗିଯଂ ଯଥୈଷାଂ
ସାରାଣି ନୈଷାମିବ ସନ୍ତି ତେଷାମ୍ ॥ 3-113-14 (20417)
ତୋଯାନି ଚୈବାତିରସାନି ମହ୍ଯଂ
ପ୍ରାଦାତ୍ମ ବୈ ପାତୁମୁଦାରରୂପଃ।
ପୀତ୍ବୈବ ଯାନ୍ଯଭ୍ଯଧିକଃ ପ୍ରହର୍ଷୋ
ମମାଭବଦ୍ଭୂଶ୍ଚଲିତେବ ଚାସୀତ୍ ॥ 3-113-15 (20418)
ଇମାନି ଚିତ୍ରାଣି ଚ ଗନ୍ଧବନ୍ତି
ମାଲ୍ଯାନି ତସ୍ଯୋଦ୍ଗ୍ରଥିତାନି ପଟ୍ଟୈଃ।
ଯାନି ପ୍ରକୀର୍ଯେହ ଗତଃ ସ୍ବମେବ
ସ ଆଶ୍ରମଂ ତପସା ଦ୍ଯୋତମାନଃ ॥ 3-113-16 (20419)
ଗତେନ ତେନାସ୍ମିକୃତୋ ବିଚେତା
ଗାତ୍ରଂ ଚ ମେ ସଂପରିଦହ୍ଯତୀବ।
ଇଚ୍ଛାମି ତସ୍ଯାନ୍ତିକମାଶୁ ଗନ୍ତୁଂ
ତଂ ଚେହ ନିତ୍ଯଂ ପରିବର୍ତମାନମ୍ ॥ 3-113-17 (20420)
ଗଚ୍ଛାମି ତସ୍ଯାନ୍ତିକମେବ ତାତ
କା ନାମ ସା ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯା ଚ ତସ୍ଯ।
ଇଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଚରିତୁଂ ତେନ ସାର୍ଧଂ
ଯଥା ତପଃ ସ ଚରତ୍ଯାର୍ଯଧର୍ମା ॥ 3-113-18 (20421)
ଚର୍ତୁଂ ତଥେଚ୍ଛା ହୃଦଯେ ମମାସ୍ତି
ଦୁନୋତି ଚିତ୍ତଂ ଯଦି ତଂ ନ ପଶ୍ଯେ ॥ 3-113-19 (20422)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 113 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-113-3 ଆଧାରରୂପା ପୁନରିତି ଝ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-113-5 କଲାପକୌ ଭୂଷଣବିଶେଷୌ। ସ୍ବାର୍ଥେ କଃ। କଙ୍ଗଣାବିତ୍ଯର୍ଥଃ। ବିକୁଞ୍ଚିତଂ ପାଦଯୋଃ ସଂପ୍ରଭାତି ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-113-10 ତଥା ଫଲଂ ଫଲସଦୃଶଂ କନ୍ଦୁକମ୍ ॥ 3-113-11 ପ୍ରୀତିରାହ୍ଲାଦଃ। ରତିରାସକ୍ତିଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 114
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.114. ଅଧ୍ଯାଯଃ 114
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପୁନର୍ବିଭାଣ୍ଡକାସନ୍ନିଧାନେ ତଦାଶ୍ରମଂ ଗତଯା ଗଣିକାତରୁଣ୍ଯା ନୌକାରୋପଣେନ ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗେଽଙ୍ଗଦେଶମାନୀତେ ମହାବୃଷ୍ଟେରାବିର୍ଭାବଃ ॥ 1 ॥ ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗେଣ ଲୋମପାଦପ୍ରାର୍ଥନଯା ଶାନ୍ତାଭିଧାଯାସ୍ତତ୍ସୁତାଯାଃ ପରିଣଯନମ୍ ॥ 2 ॥ ଲୋମପାଦେନ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ ବିଭାଣ୍ଡକସ୍ଯ ପ୍ରସାଦନମ୍ ॥ 3 ॥ ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗେଣ ପିତୃଶାସନାଦଙ୍ଗଦେଶେ ତନଯୋଦଯାବଧିନିବାସପୂର୍ବକଂ ତତଃ ସହଭାର୍ଯଯା ନିଜାଶ୍ରମାଭିଗମନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-114-0 (20423)
ବିଭାଣ୍ଡକ ଉବାଚ। 3-114-0x (2073)
ରକ୍ଷାଂସି ଚୈତାନି ଚରନ୍ତି ପୁତ୍ର
ରୂପେଣ ତେନାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନେନ।
ଅତୁଲ୍ଯବୀର୍ଯାଣ୍ଯଭିରୂପବନ୍ତି
ବିଘ୍ରଂ ସଦା ତପସଶ୍ଚିନ୍ତଯନ୍ତି ॥ 3-114-1 (20424)
ସୁରୂପରୂପାଣି ଚ ତାନି ତାତ
ପ୍ରଲୋଭଯନ୍ତେ ବିବିଧୈରୁପାଯୈଃ।
ସୁଖାଚ୍ଚ ଲୋକାଚ୍ଚ ନିପାତଯନ୍ତି
ତାନ୍ଯୁଗ୍ରରୂପାଣି ମୁନୀନ୍ବନେଷୁ ॥ 3-114-2 (20425)
ନ ତାନି ସେବେତ ମୁନିର୍ଯତାତ୍ମା
ସତାଂ ଲୋକାନ୍ପ୍ରାର୍ଥଯାନଃ କଥଂଚିତ୍।
କୃତ୍ବା ବିଘ୍ରନଂ ତାପସାନାଂ ରମନ୍ତେ
ପାପାଚାରାସ୍ତାପସସ୍ତାନ୍ନ ପଶ୍ଯେତ୍ ॥ 3-114-3 (20426)
ଅସଜ୍ଜନେନାଚରିତାନି ପୁତ୍ର
ପାନାନ୍ଯପେଯାନି ମଧୂନି ତାନି।
ମାଲ୍ଯାନି ଚୈତାନି ନ ବୈ ମୁନୀନାଂ
ସ୍ମୃତାନି ଚିତ୍ରୋଜ୍ଜ୍ବଲଗନ୍ଧବନ୍ତି ॥ 3-114-4 (20427)
ରକ୍ଷାଂସି ତାନୀତି ନିବାର୍ଯ ପୁତ୍ରଂ
ବିଭାଣ୍ଡକସ୍ତାଂ ମୃଗଯାଂବଭୂବ।
ନାସାଦଯାମାସ ଯଦା ତ୍ର୍ଯହେଣ
ତଦା ସ ପର୍ଯାବବୃତେ ଶ୍ରମାଯ ॥ 3-114-5 (20428)
ଯଦା ପୁନ କାଶ୍ଯପୋ ବୈ ଜଗାମ
ଫଲାନ୍ଯାହର୍ତୁଂ ବିଧିନାଶ୍ରମେଽସୌ।
ତଦା ପୁନର୍ଲୋଭଯିତୁଂ ଜଗାମ
ସା ବେଶାଯୋଷା ମୁନିମୃଶ୍ଯଶୃହ୍ଗମ୍ ॥ 3-114-6 (20429)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ତାମୃଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ
ସଂଭ୍ରାନ୍ତରୂପୋଽଭ୍ଯପତତ୍ତଦାନୀମ୍।
ପ୍ରୋବାଚ ଚୈନାଂ ଭବତଃ ଶ୍ରମାଯ
ଗଚ୍ଛାବ ଯାବନ୍ନ ପିତା ମମୈତି ॥ 3-114-7 (20430)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-114-8x (2074)
ତତୋ ରାଜନ୍କାଶ୍ଯପସ୍ଯୈକପୁତ୍ରଂ
ପ୍ରବେଶ୍ଯ ବେଗେନ ବିମୁଚ୍ଯ ନାବମ୍।
ପ୍ରଲୋଭଯନ୍ତ୍ଯୋ ବିବିଧୈରୁପାଯୈ-
ରାଜଗ୍ମୁରଙ୍ଗାଧିପତେଃ ସମୀପମ୍ ॥ 3-114-8 (20431)
ସଂସ୍ଥାପ୍ଯତାମାଶ୍ରମଦର୍ଶନେ ତୁ
ସଂତାରିତାଂ ନାବମଥାତିଶୁଭ୍ରାମ୍।
ତୀରାଦୁପାଦାଯ ତଥୈବ ଚକ୍ରେ
ରାଜାଶ୍ରମଂ ନାମ ବନଂ ବିଚିତ୍ରମ୍ ॥ 3-114-9 (20432)
ଅନ୍ତଃପୁରେ ତଂ ତୁ ନିବେଶ୍ଯ ରାଜା
ବିଭାଣ୍ଡକସ୍ଯାତ୍ମଜମେକପୁତ୍ରମ୍।
ଦଦର୍ଶ ମେଘୈଃ ସହସା ପ୍ରବୃଷ୍ଟ-
ମାପୂର୍ଯଣାଣଂ ଚ ଜଗଜ୍ଜଲେନ ॥ 3-114-10 (20433)
ସ ରୋମପାଦ ପରିପୂର୍ଣକାମଃ
ସୁତାଂ ଦଦାବୃଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗାଯ ଶାନ୍ତାମ୍।
କ୍ରୋଧପ୍ରତୀକାରକରଂ ଚ ଚକ୍ରେ
ଗୋଭିଶ୍ଚ ମାର୍ଗେଷ୍ବଭିକର୍ଷଣଂ ଚ ॥ 3-114-11 (20434)
ବିଭାଣ୍ଡକସ୍ଯାବ୍ରଜତଃ ସ ରାଜା
ପଶୂନ୍ପ୍ରଭୂତାନ୍ପଶୁପାଂଶ୍ଚ ବୀରାନ୍।
ସମାଦିଶତ୍ପୁତ୍ରଗୃଦ୍ଧୀ ମହର୍ଷି-
ର୍ବିଭାଣ୍ଡକଃ ପରିପୃଚ୍ଛେଦ୍ଯଦା ବଃ ॥ 3-114-12 (20435)
ସ କ୍ତବ୍ଯଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଭିର୍ଭବଦ୍ଭିଃ
ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତେ ପଶବଃ କର୍ଷଣଂ ଚ।
କିଂ ତେ ପ୍ରିଯଂ ବୈ କ୍ରିଯତାଂ ମହର୍ଷେ
ଦାସାଃ ସ୍ମ ସର୍ବେ ତବ ବାଚି ବଦ୍ଧାଃ ॥ 3-114-13 (20436)
ଅଥୋପାଯାତ୍ସ ମୁନିଶ୍ଚଣ୍ଡକୋପଃ
ସ୍ବମାଶ୍ରମଂ ମୂଲଫଲଂ ଗୃହୀତ୍ବା।
ଅନ୍ବେଷମାଣଶ୍ଚ ନ ତତ୍ର ପୁତ୍ରଂ
ଦଦର୍ଶ ଚୁକ୍ରୋଧ ତତୋ ଭୃଶଂ ସଃ ॥ 3-114-14 (20437)
ତତଃ ସ କୋପେନ ବିଦୀର୍ଯମାଣ
ଆଶଙ୍କମାନୋ ନୃପତେର୍ବିଧାନମ୍।
ଜଗାମ ଚମ୍ପାଂ ପ୍ରତିଧକ୍ଷ୍ଯମାଣ-
ସ୍ତମଙ୍ଗରାଜଂ ସପୁରଂ ସରାଷ୍ଟ୍ରମ୍ ॥ 3-114-15 (20438)
ସ ବୈ ଶ୍ରାନ୍ତଃ କ୍ଷୁଧିତଃ କାଶ୍ଯପସ୍ତା-
ନ୍ଘୋଷାନ୍ସମାସାଦିତବାନ୍ସମୃଦ୍ଧାନ୍।
ଗୋପୈଶ୍ଚ ତୈର୍ବିଧିବତ୍ପୂଜ୍ଯମାନୋ
ରାଜେବ ତାଂ ରାତ୍ରିମୁବାସ ତତ୍ର ॥ 3-114-16 (20439)
ଅବାପ୍ଯ ସତ୍କାରମତୀବ ହୃଷ୍ଟଃ
ପ୍ରୋବାଚ କସ୍ଯ ପ୍ରଥିତାଃ ସ୍ଥ ଗୋପାଃ।
ଊଚୁସ୍ତତସ୍ତେଽଭ୍ଯୁପଗମ୍ଯ ସର୍ବେ
ଧନଂ ତବେଦଂ ବିହିତଂ ସୁତସ୍ଯ ॥ 3-114-17 (20440)
ଦେଶେଷୁ ଦେଶେଷୁ ସ ପୂଜ୍ଯମାନ-
ସ୍ତାଂଶ୍ଚୈବ ଶୃଣ୍ବନ୍ମଧୁରାନ୍ପ୍ରଲାପାନ୍।
ପ୍ରଶାନ୍ତଭୂଯିଷ୍ଠରଜାଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ
ସମାସସାଦାଙ୍ଗପତିଂ ପୁରସ୍ଥମ୍ ॥ 3-114-18 (20441)
ସ ପୂଜିତସ୍ତେନ ନରର୍ଷଭେଣ
ଦଦର୍ଶ ପୁତ୍ରଂ ଦିବି ଦେବଂ ଯଥେନ୍ଦ୍ରମ୍।
ଶାନ୍ତାଂ ସ୍ନୁଷାଂ ଚୈବ ଦଦର୍ଶ ତତ୍ର
ସୌଦାମନୀମୁଚ୍ଚରନ୍ତୀଂ ଯଥୈବ ॥ 3-114-19 (20442)
ଗ୍ରାମାଂ ଶ୍ଚ ଘୋଷାଂଶ୍ଚ ସୁତସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା
ଶାନ୍ତାଂ ଚ ଶାନ୍ତୋଽସ୍ଯ ପରଃ ସ କୋପଃ।
ଚକାର ତସ୍ଯୈବ ପରଂ ପ୍ରସାଦଂ
ବିଭାଣ୍ଡକୋ ଭୂମିପତେର୍ନରେଦ୍ର ॥ 3-114-20 (20443)
ସ ତତ୍ରନିକ୍ଷିପ୍ଯ ସୁତଂ ମହର୍ଷି-
ରୁବାଚ ସୂର୍ଯାଗ୍ନିସମପ୍ରଭାବଃ।
ଜାତେ ଚ ପୁତ୍ରେ ବନମେବାବ୍ରଜେଥା
ରାଜ୍ଞଃ ପ୍ରିଯାଣ୍ଯସ୍ଯ ସର୍ବାଣି କୃତ୍ବା ॥ 3-114-21 (20444)
ସ ତଦ୍ବଚଃ କୃତବାନୃଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗୋ
ଯଯୌ ଚ ଯତ୍ରାସ୍ଯ ପିତା ବଭୂବ।
ଶାନ୍ତା ଚୈନଂ ପର୍ଯଚରନ୍ନରେନ୍ଦ୍ର
ସ୍ବେ ରୋହିଣୀ ସୋମମିବାନୁକୂଲା ॥ 3-114-22 (20445)
ଅରୁନ୍ଧତୀ ବା ସୁଭଗା ବସିଷ୍ଠଂ
ଲୋପାମୁଦ୍ରା ବା ଯଥା ହ୍ଯଗସ୍ତ୍ଯମ୍।
ନଲସ୍ଯ ବୈ ଦମଯନ୍ତୀ ଯଥା ଭୂ
ଦ୍ଯଥା ଶଚୀ ବଜ୍ରଧରସ୍ଯ ଚୈବ ॥ 3-114-23 (20446)
ନାଲାଯନୀ ଚେନ୍ଦ୍ରସେନା ବଭୂବ
ବସ୍ଯା ନିତ୍ଯଂ ମୁଦ୍ଗଲସ୍ଯାଜମୀଢ।
`ଯଥା ସୀତା ଦାଶରଥେର୍ମହାତ୍ମନୋ
ଯଥା ତବ ଦ୍ରୌପଦୀ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ର'।
ତଥା ଶାନ୍ତା ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗଂ ବନସ୍ଥଂ
ପ୍ରୀତ୍ଯା ଯୁକ୍ତା ପର୍ଯଚରନ୍ନରେନ୍ଦ୍ର ॥ 3-114-24 (20447)
ତସ୍ଯାଶ୍ରମଃ ପୁଣ୍ଯ ଏଷୋଽବଭାତି
ମହାହ୍ରଦଂ ଶୋଭଯନ୍ପୁଣ୍ଯକୀର୍ତିଃ।
ଅତ୍ରସ୍ନାତଃ କୃତକୃତ୍ଯୋ ବିଶୁଦ୍ଧ-
ସ୍ତୀର୍ଥାନ୍ଯନ୍ଯାନ୍ଯନୁସଂଯାହି ରାଜନ୍ ॥ 3-114-25 (20448)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 114 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-114-5 ଶ୍ରମାଯ ଆଶ୍ରମାଯ ॥ 3-114-6 ବିଧିନା ଶ୍ରାବଣେନେତି ଝ. ପାଠଃ। ବେଶଯୋଷା ବେଶ୍ଯା ॥ 3-114-9 ଆଶ୍ରମୋ ଯତ୍ରସ୍ଥୈର୍ଦୃଶ୍ଯତେ ତାବତିଦେଶେ ଆଶ୍ରମଦର୍ଶନେ। ନାବ୍ଯାଶ୍ରମଂ ନାମେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-114-11 ଗାଶ୍ଚୈବ ମାର୍ଗେଷୁ ଚ କର୍ଷଣାନୀତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 115
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.115. ଅଧ୍ଯାଯଃ 115
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଗଙ୍ଗାସାଗରସଙ୍ଗମାଦିତୀର୍ଥଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ତତ୍ତତ୍ତୀର୍ଥାଶ୍ରମମହିମାନୁବର୍ଣନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-115-0 (20449)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-115-0x (2075)
ତତଃ ପ୍ରଯାତଃ କୌଶିକ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡବୋ ଜନମେଜଯ।
ଆନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ସର୍ବାଣି ଜଗାମାଯତନାନ୍ଯଥ ॥ 3-115-1 (20450)
ସ ସାଗରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଗଙ୍ଗାଯାଃ ସଂଗମେ ନୃପ।
ନଦୀଶତାନାଂ ପଞ୍ଚାନାଂ ମଧ୍ଯେ ଚକ୍ରେ ସମାପ୍ଲବମ୍ ॥ 3-115-2 (20451)
ତତଃ ସମୁଦ୍ରତୀରେଣ ଜଗାମ ବସୁଧାଧିପଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ବୀରଃ କଲିଙ୍ଗାନ୍ପ୍ରତି ଭାରତ ॥ 3-115-3 (20452)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-115-4x (2076)
ଏତେ କଲିଙ୍ଗାଃ କୌନ୍ତେଯ ଯତ୍ର ବୈତରଣୀ ନଦୀ।
ଯତ୍ରାଯଜତ ଧର୍ମୋପି ଦେବାଞ୍ଶରଣମେତ୍ଯ ବୈ ॥ 3-115-4 (20453)
ଋଷିଭିଃ ସମୁପାଯୁକ୍ତଂ ଯଜ୍ଞିଯଂ ଗିରିଶୋଭିତମ୍।
ଉତ୍ତରଂ ତୀରମେତଦ୍ଧି ସତତଂ ଦ୍ବିଜସେବିତମ୍ ॥ 3-115-5 (20454)
ସମେନ ଦେବଯାନେନ ପଥା ସ୍ବର୍ଗମୁପେଯୁଷଃ।
ଅତ୍ରବୈ ଋଷଯୋଽନ୍ଯେଽପି ପୁରା କ୍ରତୁଭିରୀଜିରେ ॥ 3-115-6 (20455)
ଅତ୍ରୈବ ରୁଦ୍ରୋ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପଶୁମାଦତ୍ତବାନ୍ମଖେ।
ପଶୁମାଦାଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭାଗୋଯମିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-115-7 (20456)
ହୃତେ ପଶୌ ତଦା ଦେବାସ୍ତମୂଚୁର୍ଭରତର୍ଷଭ।
ମା ପରସ୍ବମଭିଦ୍ରୋଗ୍ଧା ମାଧର୍ମ୍ଯାନ୍ନୀନଶଃ ପଥଃ ॥ 3-115-8 (20457)
`ସ୍ବଯଂ ଯଜ୍ଞେଶ୍ବରୋ ଭୂତ୍ବା କର୍ମଣାଂ ଫଲଦାଯକଃ।
ଯଜ୍ଞଂ ବିହନ୍ତୁଂ ଭଗବାନ୍ନାର୍ହସେ ଜଗଦୀଶ୍ବର' ॥ 3-115-9 (20458)
ଇତିକଲ୍ଯାଣରୂପାଭିର୍ବାଗ୍ଭିସ୍ତେ ରୁଦ୍ରମସ୍ତୁବନ୍।
ଇଷ୍ଟ୍ଯା ଚୈନଂ ତର୍ପଯିତ୍ବା ମାନଯାଂଚକ୍ରିରେ ତଦା ॥ 3-115-10 (20459)
ତତଃ ସ ପଶୁମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଦେବଯାନେନ ଜଗ୍ମିବାନ୍।
ତତ୍ରାନୁବଂଶୋ ରୁଦ୍ରସ୍ଯତଂ ନିବୋଧ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-115-11 (20460)
ଅଯାତଯାମଂ ସର୍ବେଭ୍ଯୋ ଭାଗେଭ୍ଯୋ ଭାଗମୁତ୍ତମମ୍।
ଦେବାଃ ସଂକଲ୍ପଯାମାସୁର୍ଭଯାଦ୍ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ଶାଶ୍ବତମ୍ ॥ 3-115-12 (20461)
ଇମାଂ ଗାଥାମତ୍ର ଗାଯନ୍ନପଃ ସ୍ପୃଶତି ଯୋ ନରଃ।
ଦେବଯାନୋଽସ୍ଯ ପନ୍ଥାଶ୍ଚ ଚକ୍ଷୁଷାଽଭିପ୍ରକାଶତେ ॥ 3-115-13 (20462)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-115-14x (2077)
ତତୋ ବୈତରଣୀଂ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବା ଦ୍ରୌପଦୀ ତଥା।
ଅବତୀର୍ଯ ମହାଭାଗାସ୍ତର୍ପଯାଂଚକ୍ରିରେ ପିତୃନ୍ ॥ 3-115-14 (20463)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-115-15x (2078)
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯେହ ବିଧିବଦସ୍ଯାଂ ନଦ୍ଯାଂ ତପୋବଲାତ୍।
ମାନୁଷାଦସ୍ମି ବିଷଯାଦପେତଃ ପଶ୍ଯ ଲୋମଶ ॥ 3-115-15 (20464)
ସର୍ବାଲ୍ଲୋଁକାନ୍ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ପ୍ରସାଦାତ୍ତବ ସୁବ୍ରତ।
ବୈଖାନସାନାଂ ଜପତାମେଷ ଶବ୍ଦୋ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-115-16 (20465)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-115-17x (2079)
ତ୍ରିଶତଂ ବୈ ସହସ୍ରାଣି ଯୋଜନାନାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯତ୍ରଧ୍ବନିଂ ଶୃଣୋଷ୍ଯେନଂ ତୂଷ୍ଣୀମାସ୍ସ୍ବ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-115-17 (20466)
ଏତତ୍ସ୍ବଯଂଭୁବୋ ରାଜନ୍ବନଂ ଦିବ୍ଯଂ ପ୍ରକାଶତେ।
ଯତ୍ରାଯଜତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବିଶ୍ବକର୍ମା ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 3-115-18 (20467)
ଯସ୍ମିନ୍ଯଜ୍ଞେ ହି ଭୂର୍ଦତ୍ତା କଶ୍ଯପାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ସପର୍ବତବନୋଦ୍ଦେଶା ଦକ୍ଷିଣାର୍ଥେ ସ୍ବଯଂଭୁବା ॥ 3-115-19 (20468)
ଅବାସୀଦଚ୍ଚ କୌନ୍ତେଯ ଦତ୍ତମାତ୍ରା ମହୀ ତଦା।
ଉବାଚ ଚାପି କୁପିତା ଲୋକଶ୍ବରମିଦଂ ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 3-115-20 (20469)
ନ ମାଂ ମର୍ତ୍ଯାଯ ଭଗବନ୍କସ୍ମୈଚିଦ୍ଦାତୁମର୍ହସି।
ପ୍ରଦାନଂ ମୋଘମେତତ୍ତେ ଯାସ୍ଯାମ୍ଯେଷା ରସାତଲମ୍ ॥ 3-115-21 (20470)
ବିଷୀଦନ୍ତୀଂ ତୁ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କଶ୍ଯପୋ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ପ୍ରସାଦଯାଂବଭୂବାଥ ତତୋ ଭୂମିଂ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-115-22 (20471)
ତତଃ ପ୍ରସନ୍ନା ପୃଥିବୀ ତପସା ତସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବ।
ପୁନରୁନ୍ନହ୍ଯ ସଲିଲାଦ୍ଦେଦୀରୂପାସ୍ଥିତା ବଭୌ ॥ 3-115-23 (20472)
ସୈଷା ପ୍ରକାଶତେ ରାଜନ୍ବେଦୀସଂସ୍ଥାନଲକ୍ଷଣା।
ଆରୁହ୍ଯାତ୍ର ମହାରାଜ ବୀର୍ଯବାନ୍ବୈ ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-115-24 (20473)
ସୈଷା ସାଗରମାସ୍ରାଦ୍ଯ ରାଜନ୍ବେଦୀ ସମାଶ୍ରିତା।
ଏତାମାରୁହ୍ଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ତ୍ବମେକସ୍ତର ସାଗରମ୍ ॥ 3-115-25 (20474)
ଅହଂ ଚ ତେ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ପ୍ରଯୋକ୍ଷ୍ଯେ
ଯଥା ତ୍ବମେନାମଧିରୋହସେଽଦ୍ଯ।
ସ୍ପୃଷ୍ଟା ହି ମର୍ତ୍ଯେନ ତତଃ ସମୁଦ୍ର-
ମେଷା ବେଦୀ ପ୍ରବିଶତ୍ଯାଜମୀଢ ॥ 3-115-26 (20475)
ଓଂନମୋ ବିଶ୍ବଗୁପ୍ତାଯ ନମୋ ବିଶ୍ବପରାଯ ତେ।
ସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ କୁରୁ ଦେବେଶ ସାଗରେ ଲବଣାମ୍ଭସି ॥ 3-115-27 (20476)
ଅଗ୍ନିର୍ମିତ୍ରୋ ଯୋନିରାପୋଽଥ ଦେବ୍ଯୋ
ବିଷ୍ଣୋ ରେତସ୍ତ୍ବମମୃତସ୍ଯ ନାଭିଃ।
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ପାଣ୍ଡବ ସତ୍ଯବାକ୍ଯଂ
ବେଦୀମିମାଂ ତ୍ବଂ ତରସାଽଧିରୋହ ॥ 3-115-28 (20477)
ଅଗ୍ନିଶ୍ଚ ତେ ଯୋନିରିଡା ଚ ଦେହୋ
ରେତୋଧା ବିଷ୍ଣୋରମୃତସ୍ଯ ନାଭିଃ।
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ପାଣ୍ଡବ ସତ୍ଯବାକ୍ଯଂ
ତତୋଽବଗାହେତ ପତିଂ ନଦୀନାମ୍ ॥ 3-115-29 (20478)
ଅନ୍ଯଥା ହି କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦେବଯୋନିରପାଂପତିଃ।
କୁଶାଗ୍ରେଣାପି କୌନ୍ତେଯ ନ ସ୍ପ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯୋ ମହୋଦଧିଃ ॥ 3-115-30 (20479)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-115-31x (2080)
ତତଃ କୃତସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନୋ ମହାତ୍ମା
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ସାଗରମଭ୍ଯଗଚ୍ଛତ୍।
କୃତ୍ବା ଚ ତଚ୍ଛାସନମସ୍ଯ ସର୍ବଂ
ମହେନ୍ଦ୍ରମାସାଦ୍ଯ ନିଶାମୁବାସ ॥ 3-115-31 (20480)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 115 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-115-5 ଉତ୍ତରଂତୀରଂ ବୈତରଣ୍ଯାଃ ॥ 3-115-8 ମା ପରସ୍ବମଭିଦ୍ରୋଗ୍ଧା ପରଭାଗସ୍ଯ ନାଶଂ ମାଦୁର୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-115-12 ଅଯାତଯାମଂ ତାତ୍କାଲିକମ୍ ॥ 3-115-27 ସମୁଦ୍ରପ୍ରାର୍ଥନାମନ୍ରମାହ ଓଂନମ ଇତି। ବିଶ୍ବଂ ଗୁପ୍ତଂ ଲୀନମସ୍ମିନ୍ ପ୍ରଲଯେ ଇତି ବିଶ୍ବଗୁପ୍ତଃ। ବିଶ୍ବସ୍ମାତ୍ପରାଯ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଯ ବିଷ୍ଣବେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଲବଣାମ୍ଭସି କ୍ଷାରୋଦକେ ॥ 3-115-30 ଦେବଯୋନିଃ ଦେବସ୍ତାନମ୍ ॥ 3-115-31 ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ସାଗରଗାମଚଚ୍ଛଦିତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 116
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.116. ଅଧ୍ଯାଯଃ 116
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅକୃତବ୍ରଣଏନ ମୁନିନା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ତି ପରଶୁରାମଚରିତ୍ରକୀର୍ତନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ଋଚୀକେନ ଭୃଗୁସୁତେନ ଦିବ୍ଯାଶ୍ବସହସ୍ରଶୁଲ୍କଦାନେନ ଗାଧିକନ୍ଯାପରିଣଯନମ୍ ॥ 2 ॥ ଗାଧିସୁତଯା ସତ୍ଯବତ୍ଯା ଭୂଗୁପ୍ରସାଦାଜ୍ଜମଦଗ୍ନିନାମକତବଯୋତ୍ପାଦନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-116-0 (20481)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-116-0x (2081)
ସ ତତ୍ର ତାମୁଷିତ୍ବୈକାଂ ରଜନୀଂ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ତାପସାନାଂ ପରଂ ଚକ୍ରେ ସତ୍କାରଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ॥ 3-116-1 (20482)
ଲୋମଶସ୍ତସ୍ଯ ତାନ୍ସର୍ବାନାଚଖ୍ଯୌ ତତ୍ର ତାପସାନ୍।
ଭୃଗୂନଙ୍ଗିରସଶ୍ଚୈବ ବସିଷ୍ଠାନଥ କାଶ୍ଯପାନ୍ ॥ 3-116-2 (20483)
ତାନ୍ସମେତ୍ଯ ସା ରାଜର୍ଷିରଭିବାଦ୍ଯ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ।
ରାମସ୍ଯାନୁଚରଂ ବୀରମପୃଚ୍ଛଦକୃତବ୍ରଣମ୍ ॥ 3-116-3 (20484)
କଦା ନୁ ରାମୋ ଭଗବାଂସ୍ତାପସୋ ଦର୍ଶଯିଷ୍ଯତି।
ତମହଂ ତପସା ଯୁକ୍ତଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମି ଭାର୍ଗବମ୍ ॥ 3-116-4 (20485)
ଅକୃତବ୍ରଣ ଉବାଚ। 3-116-5x (2082)
ଆଯାନେବାସି ବିଦିତୋ ରାମସ୍ଯ ବିଦିତାତ୍ମନଃ।
ପ୍ରୀତିସ୍ତ୍ବଯି ଚ ରାମସ୍ଯ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତ୍ବାଂ ଦର୍ଶଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-116-5 (20486)
ଚତୁର୍ଦଶୀମଷ୍ଟମୀଂ ଚ ରାମଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ତାପସାଃ।
ଅସ୍ଯାଂ ରାତ୍ର୍ଯାଂ ବ୍ଯତୀତାଯାଂ ଭବିତ୍ରୀ ଶ୍ବଶ୍ଚତୁର୍ଦଶୀ ॥ 3-116-6 (20487)
`ତତୋ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ରାମଂ ତ୍ବଂ କୃଷ୍ଣାଜିନଜଟାଧରମ୍'। 3-116-7 (20488)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଭବାନନୁଗତୋ ରାମଂ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଂ ମହାବଲମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦର୍ଶୀ ସର୍ବସ୍ଯ ପୂର୍ବବୃତ୍ତସ୍ଯ କର୍ମଣଃ ॥ 3-116-7x (2083)
ସ ଭବାନ୍କଥଯତ୍ବଦ୍ଯ ଯଥା ରାମେଣ ନିର୍ଜିତାଃ।
ଆହବେ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ସର୍ବେ କଥଂ କେନ ଚ ହେତୁନା ॥ 3-116-8 (20489)
ଅକୃତବ୍ରଣ ଉବାଚ। 3-116-9x (2084)
[ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ମହଦାଖ୍ଯାନମୁତ୍ତମମ୍।
ଭୃଗୂଣାଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ବଂଶେ ଜାତସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-116-9 (20490)
ରାମସ୍ଯ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯସ୍ଯ ଚରିତଂ ଦେବସଂମିତମ୍।
ହୈହଯାଧିପତେଶ୍ଚୈବ କାର୍ତବୀର୍ଯସ୍ ଭାରତ ॥ 3-116-10 (20491)
ରାମେଣ ଚାର୍ଜୁନୋ ନାମ ହୈହଯାଧିପତିର୍ହତିଃ।
ତସ୍ଯ ବାହୁଶତାନ୍ଯାସଂସ୍ତ୍ରୀଣି ସପ୍ତ ଚ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-116-11 (20492)
ଦତ୍ତାତ୍ରେଯପ୍ରସାଦେନ ବିମାନଂ କାଞ୍ଚନଂ ତଥା।
ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-116-12 (20493)
ଅବ୍ଘାହତଗତିଶ୍ଚୈବ ରଥସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ରଥେନ ତେନ ତୁ ସଦାବରଦାନେନ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-116-13 (20494)
ମମର୍ଦ ଦେବାନ୍ଯକ୍ଷାଂଶ୍ଚ ଋଷୀଂଶ୍ଚୈବ ସମନ୍ତତଃ।
ଭୂତାଂଶ୍ଚୈବ ସ ସର୍ବାଂସ୍ତୁ ପୀଡଯାମାସ ସର୍ବତଃ ॥ 3-116-14 (20495)
ତତୋ ଦେବାଃ ସମେତ୍ଯାହୁର୍ଋଷଯଶ୍ଚ ମହାବ୍ରତାଃ।
ଦେବଦେବଂ ସୁରାରିଘ୍ନଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମମ୍।
ଭଗବନ୍ଭୂତରାର୍ଥମର୍ଜୁନଂ ଜହି ବୈ ପ୍ରଭୋ ॥ 3-116-15 (20496)
ବିମାନେନ ଚ ଦିବ୍ଯେନ ହୈହଯାଧିପତିଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଶଚୀସହାଯଂ କ୍ରୀଡନ୍ତଂ ଧର୍ଷଯାମାସ ବାସବମ୍ ॥ 3-116-16 (20497)
ତତସ୍ତୁ ଭଗବାନ୍ଦେବଃ ଶକ୍ରେଣ ସହିତସ୍ତଦା।
କାର୍ତବୀର୍ଯବିନାଶାର୍ଥଂ ମନ୍ତ୍ରଯାମାସ ଭାରତ ॥ 3-116-17 (20498)
ଯତ୍ତଦ୍ଭୂତହିତଂ କାର୍ଯଂ ସୁରେନ୍ଦ୍ରେଣ ନିବେଦିତମ୍।
ସଂପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ତତ୍ସର୍ବଂ ଭଗବାଁଲ୍ଲୋକପୂଜିତଃ।
ଜଗାମ ବଦରୀଂ ରମ୍ଯାଂ ସ୍ବମେବାଶ୍ରମମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 3-116-18 (20499)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପୃଥିବୀପତିଃ।]
କାନ୍ଯକୁବ୍ଜେ ମହାନାସୀତ୍ପାର୍ଥିବଃ ସୁମହାବଲଃ।
ଗାଧୀତି ବିଶ୍ରୁତୋ ଲୋକେ ବନବାସଂ ଜଗାମ ହ ॥ 3-116-19 (20500)
ବନେ ତୁ ତସ୍ଯ ବସତଃ କନ୍ଯା ଜଜ୍ଞେଽପ୍ସରଃସମା।
ଋଚୀକୋ ଭାର୍ଗବସ୍ତାଂ ଚ ବରଯାମାସ ଭାରତ ॥ 3-116-20 (20501)
ତମୁବାଚ ତତୋ ଗାଧିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ସଂଶିତବ୍ରତମ୍।
ଉଚିତଂ ନଃ କୁଲେ କିଂଚିତ୍ପୂର୍ବୈର୍ଯତ୍ସଂପ୍ରବର୍ତିତମ୍ ॥ 3-116-21 (20502)
ଏକତଃ ଶ୍ଯାମକର୍ଣାନାଂ ପାଣ୍ଡୁରାଣାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍।
ସହସ୍ରଂ ବାଜିନାଂ ଶୁକ୍ଲମିତି ବିଦ୍ଧି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-116-22 (20503)
ନ ଚାପି ଭଗବାନ୍ବାଚ୍ଯୋଦୀଯତାମିତି ଭାର୍ଗବ।
ଦେଯା ମେ ଦୁହିତା ଚୈବ ତ୍ବଦ୍ବିଧାଯ ମହାତ୍ମନେ ॥ 3-116-23 (20504)
ଋଚୀକ ଉବାଚ। 3-116-24x (2085)
ଏକତଃ ଶ୍ଯାମକର୍ଣାନାଂ ପାଣ୍ଡୁରାଣାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍।
ଦାସ୍ଯାମ୍ଯଶ୍ବସହସ୍ରଂ ତେ ମମ ଭାର୍ଯା ସୁତାଽସ୍ତୁ ତେ ॥ 3-116-24 (20505)
`ଗାଧିରୁବାଚ। 3-116-25x (2086)
ଦଦାସ୍ଯଶ୍ବସହସ୍ରଂ ମେ ତବ ଭାର୍ଯା ସୁତାଽସ୍ତୁ ମେ' ॥ 3-116-25 (20506)
ଅକୃତବ୍ରଣ ଉବାଚ। 3-116-26x (2087)
ସ ତଥେତି ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ରାଜନ୍ବରୁଣମବ୍ରବୀତ୍।
ଏକତଃ ଶ୍ଯାମକର୍ଣାନାଂ ପାଣ୍ଡୁରାଣାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍।
ସହସ୍ରଂ ବାଜିନାମେକଂ ଶୁଲ୍କାର୍ଥଂ ପ୍ରତିଦୀଯତାମ୍ ॥ 3-116-26 (20507)
ତସ୍ମୈ ପ୍ରାଦାତ୍ସହସ୍ରଂ ବୈ ବାଜିନାଂ ବରୁଣସ୍ତଦା।
ତଦଶ୍ବତୀର୍ଥଂ ବିଖ୍ଯାତମୁତ୍ଥିତା ଯତ୍ର ତେ ହଯାଃ ॥ 3-116-27 (20508)
ଗଙ୍ଗାଯାଂ କାନ୍ଯକୁବ୍ଜେ ବୈ ଦଦୌ ସତ୍ଯବତୀଂ ତଦା।
ତତୋ ଗାଧିଃ ସୁତାଂ ଚାସ୍ମୈ ଜନ୍ଯାଶ୍ଚାସନ୍ସୁରାସ୍ତଦା ॥ 3-116-28 (20509)
ଲବ୍ଧଂ ହଯସହସ୍ରଂ ତୁ ତାଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦିବୌକସଃ।
`ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଜଗ୍ମୁସ୍ତମେବ ଦିବି ସଂସ୍ତୁବନ୍' ॥ 3-116-29 (20510)
ଧର୍ମେଣ ଲବ୍ଧ୍ବା ତାଂ ଭାର୍ଯାମୃଚୀକୋ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ।
ଯଥାକାମଂ ଯଥାଜୋଷଂ ତଯା ରେମେ ସୁମଧ୍ଯଯା ॥ 3-116-30 (20511)
ତଂ ବିବାହେ କୃତେରାଜନ୍ସଭାର୍ଯମବଲୋକକଃ।
ଆଜଗାମ ଭୃଗୁଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପୁତ୍ରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନନନ୍ଦ ଚ ॥ 3-116-31 (20512)
ଭାର୍ଯାପତୀ ତମାସୀନଂ ଭୃଗୁଂ ସୁରଗଣାର୍ଚିତମ୍।
ଅର୍ଚିତ୍ବା ପର୍ଯୁପାସୀନୌ ପ୍ରାଞ୍ଜଲୀ ତସ୍ଥତୁସ୍ତଦା ॥ 3-116-32 (20513)
ତତଃ ସ୍ନୁଷାଂ ସ ଭଗବାନ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ଭୃଗୁରବ୍ରବୀତ୍।
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ସୁଭଗେ ଦାତା ହ୍ଯସ୍ମି ତବେପ୍ସିତମ୍ ॥ 3-116-33 (20514)
ସା ବୈ ପ୍ରସାଦଯାଭାସ ତଂ ଗୁରୁଂ ପୁତ୍ରକାରଣାତ୍।
ଆତ୍ମନଶ୍ଚୈବ ମାତୁଶ୍ଚ ପ୍ରସାଦଂ ଚ ଚକାର ସଃ ॥ 3-116-34 (20515)
ଭୃଗୁରୁବାଚ। 3-116-35x (2088)
ଋତୌ ତ୍ବଂ ଚୈବ ମାତା ଚ ସ୍ନାତେ ପୁଂସବନାଯ ବୈ।
ଆଲିଙ୍ଗେତାଂ ପୃଥଗ୍ବୃକ୍ଷୌ ସାଽସ୍ବତ୍ଥଂ ତ୍ବମୁଦୁମ୍ବରମ୍ ॥ 3-116-35 (20516)
ଚରୁଦ୍ବଯମିଦଂ ଭଦ୍ରେ ଜନନ୍ଯାଶ୍ଚ ତବୈବ ଚ।
ବିଶ୍ବମାବର୍ତଯିତ୍ବା ତୁ ମଯା ଯତ୍ନେନ ସାଧିତମ୍ ॥ 3-116-36 (20517)
ପ୍ରାଶିତବ୍ଯଂ ପ୍ରଯତ୍ନେନ ତେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽଦର୍ଶନଂ ଗତଃ।
ଆଲିଙ୍ଗନେ ଚରୌ ଚୈବ ଚକ୍ରତୁସ୍ତେ ବିପର୍ଯଯମ୍ ॥ 3-116-37 (20518)
ତତଃ ପୁନ ସ ଭଗବାନ୍କାଲେ ବହୁତିଥେ ଗତେ।
ଦିବ୍ଯଜ୍ଞାନାଦ୍ବିଦିତ୍ବା ତୁ ଭଗବାନାଗତଃ ପୁନଃ ॥ 3-116-38 (20519)
ଅଥୋବାଚ ମହାତେଜା ଭୃଗୁଃ ସତ୍ଯବତୀଂ ଶ୍ନୁଷାମ୍ ॥ 3-116-39 (20520)
ଉପଯୁକ୍ତଶ୍ଚରୁର୍ଭଦ୍ରେ ବୃକ୍ଷେ ଚାଲିଙ୍ଗନଂ କୃତମ୍।
ବିପରୀତେନ ତେ ସୁଭ୍ରୂର୍ମାତ୍ରା ଚୈବାସି ବଞ୍ଚିତା ॥ 3-116-40 (20521)
କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଚାରୋ ମାତୁସ୍ତବ ସୁତୋ ମହାନ୍।
ଭବିଷ୍ଯତି ମହାବୀର୍ଯଃ ସାଧୂନାଂ ମାର୍ଗମାସ୍ଥିତଃ ॥ 3-116-41 (20522)
ତତଃ ପ୍ରସାଦଯାମାସ ଶ୍ବଶୁରଂ ସା ପୁନଃପୁନଃ।
ନ ମେ ପୁତ୍ରୋ ଭବେଦୀଦୃକ୍କାମଂ ପୌତ୍ରୋ ଭବେଦିତି ॥ 3-116-42 (20523)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ସା ତେନ ପାଣ୍ଡବ ପ୍ରତିନନ୍ଦିତା।
କ୍ରାଲଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷତୀ ଗର୍ଭଂ ଧାରଯାମାସ ଯତ୍ନତଃ ॥ 3-116-43 (20524)
ଜମଦଗ୍ନିଂ ତତଃ ପୁତ୍ରଂ ଜଜ୍ଞେ ସା କାଲ ଆଗତେ।
ତେଜସା ବର୍ଚସା ଚୈବ ଯୁକ୍ତଂ ଭାର୍ଗବନନ୍ଦନମ୍ ॥ 3-116-44 (20525)
ସ ବର୍ଧମାନସ୍ତେଜସ୍ବୀ ବେଦସ୍ଯାଧ୍ଯଯନେନ ଚ।
ବହୂନୃଷୀନ୍ମହାତେଜାଃ ପାଣ୍ଡବେଯାତ୍ଯବର୍ତତ ॥ 3-116-45 (20526)
ତଂ ତୁ କୃତ୍ସ୍ନୋ ଧନୁର୍ବେଦଃ ପ୍ରତ୍ଯଭାଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ଚତୁର୍ବିଧାନି ଚାସ୍ତ୍ରାଣି ଭାସ୍କରୋପମବର୍ଚସମ୍ ॥ 3-116-46 (20527)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଷୋଡଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 116 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-116-4 ତାପସାନ୍ଦର୍ଶଯିଷ୍ଯତି। ତେନୈବାହଂପ୍ରସଙ୍ଗେନେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-116-5 ଆଯାନ୍ ଆଗଚ୍ଛନ୍ ॥ 3-116-28 ଜନ୍ଯାଃ ବରପକ୍ଷୀଯାଃ। ତତୋ ଗାଧିଃ ସୁତାଂ ତସ୍ମୈ ଦଦୌ କନ୍ଯାଂ ନୃପୋତ୍ତମେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-116-29 ଲବ୍ଧ୍ବା ହଯସହସ୍ରଂ ତଦ୍ଦେବାନାଂ ସନ୍ନିଧୌ ତଦେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-116-31 ଅବଲୋକକଃ ଅବଲୋକନାର୍ଥୀ ॥ 3-116-36 ବିଶ୍ବଂବିରାଟପୁରୁଷଂ ଆବର୍ତଯିତ୍ବାମୁହୁର୍ମୁହୁରନୁସଂଧାଯ ଏତଯୋଶ୍ଚର୍ବୋର୍ଭକ୍ଷଣେନ ବିଶ୍ବସ୍ରଷ୍ଟୃତୁଲ୍ଯୌ ପୁତ୍ରୌ ଭବିଷ୍ଯତ ଇତି ଭାବଃ ॥ 3-116-37 ତେ ଉଭେ ପ୍ରତି ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବେତୀକାରଲୋପଃ ସଂଧିର୍ବା ଆର୍ଷଃ। ଆଲିଙ୍ଗନେ ଅଶ୍ବତ୍ଥୋଦୁମ୍ବରଯୋଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 117
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.117. ଅଧ୍ଯାଯଃ 117
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାମେଣ ରେଣୁକାଯାଂ ମାନସିକବ୍ଯଭିଚାରଦର୍ଶିନଃ ପିତୁର୍ଜମଦଗ୍ନେର୍ନିଯୋଗାତ୍କୁଠାରେଣ ତସ୍ଯାଃ କଣ୍ଠଚ୍ଛେଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ଜମଦଗ୍ନିନା ପୁତ୍ରପ୍ରାର୍ଥନଯା ରେଣୁକାଯାଃ ପୁନରୁଜ୍ଜୀବନମ୍ ॥ 2 ॥ ରାମାସଂନିଧାନେ ଜମଦଗ୍ନ୍ଯାଶ୍ରମମୁପାଗତେନ କାର୍ତବୀର୍ଯାର୍ଜୁନେନ ତଦୀଯହୋମଧେନୁବତ୍ସାହରଣପୂର୍ବକଂ ତଦାଶ୍ରମପୀଡନମ୍ ॥ 3 ॥ ତତ ଆଗତେନ ରାମେଣ କାର୍ତବୀର୍ଯେ ଯୁଧି ନିହତେ ତଦୀଯୈ ରାମାସଂନିଧାନେ ଜମଦଗ୍ନେର୍ବଧଃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-117-0 (20528)
ଅକୃତବ୍ରଣ ଉବାଚ। 3-117-0x (2089)
ସ ବେଦାଧ୍ଯଯନେ ଯୁକ୍ତୋ ଜମଦଗ୍ନିର୍ମହାତପାଃ।
ତପସ୍ତେପେ ତତୋ ଦେବାନ୍ନିଯମାଦ୍ବଶମାନଯତ୍ ॥ 3-117-1 (20529)
ସ ପ୍ରସେନଜିତଂ ରାଜନ୍ନଧିଗମ୍ଯ ନରାଧିପମ୍।
ରେଣୁକାଂ ବରଯାମାସ ସ ଚ ତସ୍ମୈ ଦଦୌ ନୃପଃ ॥ 3-117-2 (20530)
ରେଣୁକାଂ ତ୍ବଥ ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ଭାର୍ଯାଂ ଭାର୍ଗବନନ୍ଦନଃ।
ଆଶ୍ରମସ୍ଥସ୍ତଯା ସାର୍ଧଂ ତପସ୍ତେପେଽନୁକୂଲଯା ॥ 3-117-3 (20531)
ତସ୍ଯାଃ କୁମାରାଶ୍ଚତ୍ବାରୋ ଜଜ୍ଞିରେ ରାମପଞ୍ଚମାଃ।
ସର୍ବେଷାମଜଘନ୍ଯସ୍ତୁ ରାମ ଆସୀଞ୍ଜଘନ୍ଯଜଃ ॥ 3-117-4 (20532)
ଫଲାହାରେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଗତେଷ୍ବଥ ସୁତେଷୁ ବୈ।
ରେଣୁକା ସ୍ନାତୁମଗମତ୍କଦାଚିନ୍ନିଯତବ୍ରତା ॥ 3-117-5 (20533)
ସା ତୁ ଚିତ୍ରରଥଂ ନାମ ମାର୍ତିକାବତକଂ ନୃପମ୍।
ଦଦର୍ଶ ରେଣୁକା ରାଜନ୍ନାଗଚ୍ଛନ୍ତୀ ଯଦୃଚ୍ଛଯା ॥ 3-117-6 (20534)
କ୍ରୀଡନ୍ତଂ ସଲିଲେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଭାର୍ଯଂ ପଦ୍ମମାଲିନମ୍।
ଋଦ୍ଧିମନ୍ତଂ ତତସ୍ତସ୍ଯ ସ୍ପୃହଯାମାସ ରେଣୁକା ॥ 3-117-7 (20535)
ବ୍ଯଭିଚାରାଚ୍ଚ ତସ୍ମାତ୍ସା କ୍ଲିନ୍ନାମ୍ଭସି ବିଚେତନା।
`ଅନ୍ତରିକ୍ଷାନ୍ନିପତିତା ନର୍ମଦାଯାଂ ମହାହ୍ରଦେ ॥ 3-117-8 (20536)
ଉତୀର୍ଯ ଚାପି ସା ଯତ୍ନାଜ୍ଜଗାମ ଭରତର୍ଷଭ'।
ପ୍ରବିବେଶାଶ୍ରମଂ ତ୍ରସ୍ତା ତାଂ ବୈ ଭର୍ତାନ୍ବବୁଧ୍ଯତ ॥ 3-117-9 (20537)
ସ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଚ୍ଯୁତାଂଧୈର୍ଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମ୍ଯା ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ବିବର୍ଜିତାମ୍।
ଶ୍ରିକ୍ଶବ୍ଦେନ ମହାତେଜା ଗର୍ହଯାମାସ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-117-10 (20538)
ତତୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯୋ ରୁମଣ୍ବାନ୍ନାମ ନାମତଃ।
ଆଜଗାମ ସୁଷେଣଶ୍ଚ ବସୁର୍ବିଶ୍ବାବସୁସ୍ତଥା ॥ 3-117-11 (20539)
ତାନାନୁପୂର୍ବ୍ଯାଦ୍ଭଗବାନ୍ବଧେ ମାତୁରଚୋଦଯତ୍।
ନ ଚ ତେ ଜାତସଂମୋହାଃ କିଂଚିଦୂଚୁର୍ବିଚେତସଃ ॥ 3-117-12 (20540)
ତତଃ ଶଶାପ ତାନ୍କ୍ରୋଧାତ୍ତେ ଶପ୍ତାଶ୍ଚୈତନାଂ ଜହୁଃ।
ମୃଗପକ୍ଷିସଧର୍ମାଣଃ କ୍ଷିପ୍ରମାସଞ୍ଜଡୋପମାଃ ॥ 3-117-13 (20541)
ତତୋ ରାମୋଽଭ୍ଯଯାତ୍ପଶ୍ଚାଦାଶ୍ରମଂ ପରବୀରହା।
ତମୁବାଚ ମହାମନ୍ଯୁର୍ଜମଦଗ୍ନିର୍ମହାତପାଃ ॥ 3-117-14 (20542)
ଜହୀମାଂ ମାତରଂ ପାପାଂ ମା ଚ ପୁତ୍ର ବ୍ଯଥାଂ କୃଥାଃ।
ତତ ଆଦାଯ ପରଶୁଂ ରାମୋ ମାତୁ ଶିରୋଽହରତ୍ ॥ 3-117-15 (20543)
ତତସ୍ତସ୍ଯ ମହାରାଜ ଜମଦଗ୍ନେର୍ମହାତ୍ମନଃ।
କୋପୋଽଭ୍ଯଗଚ୍ଛତ୍ସହସା ପ୍ରସନ୍ନଶ୍ଚାବ୍ରବୀଦିଦମ୍ ॥ 3-117-16 (20544)
ମମେଦଂ ବଚନାତ୍ତାତ କୃତଂ ତେ କର୍ମ ଦୁଷ୍କରମ୍।
ବୃଣୀଷ୍ବ କାମାନ୍ଧର୍ମଜ୍ଞ ଯାବତୋ ବାଞ୍ଛସେ ହୃଦା ॥ 3-117-17 (20545)
ସ ବବ୍ରେ ମାତୁରୁତ୍ଥାନମସ୍ମୃତିଂ ଚ ବଧସ୍ଯ ବୈ।
ପାପେନ ତେନ ଚାସ୍ପର୍ଶଂ ଭ୍ରାତୄଣାଂ ପ୍ରକୃତିଂ ତଥା ॥ 3-117-18 (20546)
ଅପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦ୍ବତାଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଦୀର୍ଘମାଯୁଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଦଦୌ ଚ ସର୍ବାନ୍କାମାଂସ୍ତାଞ୍ଜମଦଗ୍ନିର୍ମହାତପାଃ ॥ 3-117-19 (20547)
କଦାଚିତ୍ତୁ ତଥୈବାସ୍ଯ ବିନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତାଃ ସୁତାଃ ପ୍ରଭୋ।
ଅଥାନୂପପତିର୍ବୀରଃ କାର୍ତବୀର୍ଯୋଽଭ୍ଯବର୍ତତ ॥ 3-117-20 (20548)
ତମାଶ୍ରମପଦଂ ପ୍ରାପ୍ତମୃଷିରର୍ଧ୍ଯାତ୍ସମାର୍ଚଯତ୍।
ସ ଯୁଦ୍ଧମଦସଂମତ୍ତୋ ନାଭ୍ଯନନ୍ଦତ୍ତଥାଽର୍ଚନମ୍ ॥ 3-117-21 (20549)
ପ୍ରମଥ୍ଯ ଚାଶ୍ରମାତ୍ତସ୍ମାଦ୍ଧୋମଧେନୋସ୍ତତୋବଲାତ୍।
ଜହାର ବତ୍ସଂ କ୍ରୋଶନ୍ତ୍ଯା ବଭଞ୍ଜ ଚ ମହାଦ୍ରୁମାନ୍ ॥ 3-117-22 (20550)
ଆଗତାଯ ଚ ରାମାଯ ତଦାଚଷ୍ଟ ପିତା ସ୍ବଯମ୍।
ଗାଂ ଚ ରୋରୁଦତୀଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୋପୋ ରାମଂ ସମାବିଶତ୍।
ସ ମନ୍ଯୁବଶମାପନ୍ନଃ କାର୍ତବୀର୍ଯମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 3-117-23 (20551)
ତସ୍ଯାଥ ଯୁଧି ବିକ୍ରମ୍ଯ ଭାର୍ଗବଃ ପରବୀରହା।
ଚିଚ୍ଛେଦ ନିଶିତୈର୍ଭଲ୍ଲୈର୍ବାହୂନ୍ପରିଘସଂନିଭାନ୍ ॥ 3-117-24 (20552)
ସହସ୍ରସଂମିତାନ୍ରାଜନ୍ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ରୁଚିରଂ ଧନୁଃ।
ଅଭିଭୂତଃ ସ ରାମେଣ ସଂଯୁକ୍ତଃ କାଲଧର୍ମଣା ॥ 3-117-25 (20553)
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯାଥ ଦାଯାଦା ରାମେଣ କୃତମନ୍ଯବଃ।
ଆଶ୍ରମସ୍ଥଂ ବିନା ରାମଂ ଜମଦଗ୍ନିମୁପାଦ୍ରବନ୍ ॥ 3-117-26 (20554)
ତେ ତଂ ଜଘ୍ନୁର୍ମହାବୀର୍ଯମଯୁଧ୍ଯନ୍ତଂ ତପସ୍ବିନମ୍।
ଅସକୃଦ୍ରାମରାମେତି ବିକ୍ରୋଶନ୍ତମନାଥବତ୍ ॥ 3-117-27 (20555)
କାର୍ତବୀର୍ଯସ୍ଯ ପୁତ୍ରାସ୍ତୁ ଜମଦଗ୍ନିଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଘାତଯିତ୍ବା ଶରୈର୍ଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତମରିଂଦମାଃ ॥ 3-117-28 (20556)
ଅପକ୍ରାନ୍ତେଷୁ ବୈ ତେଷୁ ଜମଦଗ୍ନୌ ତଥା ଗତେ।
ସମିତ୍ପାଣିରୁପାଗଚ୍ଛଦାଶ୍ରମଂ ଭୃଗୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-117-29 (20557)
ସ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପିତରଂ ବୀରସ୍ତଦା ମୃତ୍ଯୁବଶଂ ଗତମ୍।
ଅନର୍ହଂ ତଂ ତଥାଭୂତଂ ବିଲଲାପ ସୁଦୁଃଖିତଃ ॥ 3-117-30 (20558)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ସପ୍ତଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 117 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-117-7 ତତସ୍ତସ୍ଯ ସ୍ପୃହଯାମାସ ତମୈଚ୍ଛତ୍। ସଭାର୍ଯଂ ହେମମାଲିନମିତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-117-25 କାଲଧର୍ମଣା ମୃତ୍ଯୁନା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 118
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.118. ଅଧ୍ଯାଯଃ 118
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅକୃତବ୍ରଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପିତୃବଧମର୍ଷାତ୍ ତ୍ରିଃ ସପ୍ତକୃତ୍ବଃ ପୃଥିବ୍ଯା ନିଃକ୍ଷତ୍ରିଯୀକରଣାଦିରାମଚରିତ୍ରକଥନମ୍ ॥ 1 .। ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ପରେଦ୍ଯୁଶ୍ଚତୁର୍ଦଶ୍ଯାଂ ସଂନିହିତପରଶୁରାମପୂଜନାଦିପୂର୍ବକଂ ମହେନ୍ଦ୍ରଶୈଲାତ୍ପୁରଃ ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-118-0 (20559)
ରାମ ଉବାଚ। 3-118-0x (2090)
ମମାପରାଧାତ୍ତୈଃ କ୍ଷୁଦ୍ରୈର୍ହତସ୍ତ୍ବଂ ତାତ ବାଲିଶୈଃ।
କାର୍ତବୀର୍ଯସ୍ଯ ଦାଯାଦୈର୍ବନେ ମୃଗ ଇବେଷୁଭିଃ ॥ 3-118-1 (20560)
ଧର୍ମଜ୍ଞସ୍ଯ କଥଂ ତାତ ବର୍ତମାନସ୍ଯ ସତ୍ପଥେ।
ମୃତ୍ଯୁରେବଂବିଧୋ ଯୁକ୍ତଃ ସର୍ବଭୂତେଷ୍ବନାଗସଃ ॥ 3-118-2 (20561)
କିଂନୁ ତୈର୍ନ କୃତଂପାପଂ ଯୈର୍ବବାଂସ୍ତପସି ସ୍ତିତଃ।
ଅଯୁଧ୍ଯମାନୋ ବୃଦ୍ଧଃ ସନ୍ହତଃ ଶରଶତୈଃ ଶିତୈଃ ॥ 3-118-3 (20562)
କିଂନୁ ତେ ତତ୍ର ବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ସଚିବେଷୁ ସୁହୃତ୍ସୁ ଚ।
ଅଯୁଧ୍ଯମାନଂ ଧର୍ମଜ୍ଞମେକଂ ହତ୍ବାଽନପତ୍ରପାଃ ॥ 3-118-4 (20563)
ଅକୃତବ୍ରଣ ଉବାଚ। 3-118-5x (2091)
ଲାଲପ୍ଯୈବଂ ସକୁସ୍ନ୍ଣଂ ବହୁ ନାନାବିଧଂ ନୃପ।
ପ୍ରେତକାର୍ଯାଣି ସର୍ବାଣି ପିତୁଶ୍ଚକ୍ରେ ମହାତପାଃ ॥ 3-118-5 (20564)
ଦଦାହ ପିତରଂ ଚାଗ୍ନୌ ରାମଃ ପରପୁରଂଜଯଃ।
ପ୍ରତିଜଜ୍ଞେ ବଧଂ ଚାପି ସର୍ବକ୍ଷତ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-118-6 (20565)
ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋଽତିବଲଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଶସ୍ତ୍ରମାଦାଯ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଜଘ୍ନିବାନ୍କାର୍ତବୀର୍ଯସ୍ଯ ସୁତାନେକୋଽନ୍ତକୋପମଃ ॥ 3-118-7 (20566)
ତେଷାଂ ଚାନୁଗତା ଯେ ଚ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭ।
ତାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନବାମୃଦ୍ଗାଦ୍ରାମଃ ପ୍ରହରତାଂବରଃ ॥ 3-118-8 (20567)
ତ୍ରିଃସପ୍ତକୃତ୍ବଃ ପୃଥିବୀଂ କୃତ୍ବା ନିଃକ୍ଷିତ୍ରିଯାଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ସମନ୍ତପଞ୍ଚକେ ପଞ୍ଚ ଚକାର ରୁଧିରହ୍ରଦାନ୍ ॥ 3-118-9 (20568)
ସ ତେଷୁ ତର୍ପଯାମାସ ପିତୄନ୍ଭୃଗୁକୁଲୋଦ୍ବହଃ।
ସାକ୍ଷାଦ୍ଦଦର୍ଶ ଚର୍ଚୀକଂ ସ ଚ ରାମଂ ନ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 3-118-10 (20569)
ତତୋ ଯଜ୍ଞେନ ମହତା ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ତର୍ପଯାମାସ ଦେବେନ୍ଦ୍ରମୃତ୍ବିଗ୍ଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦଦୌ ମହୀମ୍ ॥ 3-118-11 (20570)
ବେଦୀଂ ଚାପ୍ଯଦଦଦ୍ଧୈମୀଂ କଶ୍ଯପାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ଦଶବ୍ଯାମାଯତାଂ କୃତ୍ବା ନବୋତ୍ସେଧାଂ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-118-12 (20571)
ତାଂ କଶ୍ଯପସ୍ଯାନୁମତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ଖଣ୍ଡଶସ୍ତଦା।
ବ୍ଯଭଜଂସ୍ତେ ତଦା ରାଜନ୍ପ୍ରଖ୍ଯାତାଃ ଖାଣ୍ଡବାଯନାଃ ॥ 3-118-13 (20572)
ସ ପ୍ରଦାଯ ମହୀଂ ତସ୍ମୈ କଶ୍ଯପାଯ ମହାତ୍ମନେ।
`ତପଃ ସୁମହଦାସ୍ଥାଯ ମହାବଲପରାକ୍ରମଃ'।
ଅସ୍ମିନ୍ମହେନ୍ଦ୍ରେ ଶୈଲେନ୍ଦ୍ରେ ବସତ୍ଯମିତବିକ୍ରମଃ ॥ 3-118-14 (20573)
ଏବଂ ବୈରମଭୂତ୍ତସ୍ଯ କ୍ଷତ୍ରିଯୈର୍ଲୋକବାସିଭିଃ।
ପୃଥିବୀ ଚାପି ବିଜିତା ରାମେଣାମିତତେଜସା ॥ 3-118-15 (20574)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-118-16x (2092)
ତତଶ୍ଚତୁର୍ଦଶୀଂ ରାମଃ ସମଯେନ ମହାମନାଃ।
ଦର୍ଶଯାମାସ ତାନ୍ବିପ୍ରାନ୍ଧର୍ମରାଜଂ ଜ ସାନୁଜମ୍ ॥ 3-118-16 (20575)
ସ ତମାନର୍ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଦ୍ବିଜାନାଂ ଚ ପରାଂ ପୂଜାଂ ଚକ୍ରେ ନୃପତିସତ୍ତମଃ ॥ 3-118-17 (20576)
ଅର୍ଜିତ୍ବା ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଂ ସ ପୂଜିତସ୍ତେନ ଚୋଦିତଃ।
ମହେନ୍ଦ୍ର ଉଷ୍ଯ ତାଂ ରାତ୍ରିଂ ପ୍ରଯଯୌ ଦକ୍ଷିଣାମୁଖଃ ॥ 3-118-18 (20577)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 118 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-118-12 ଦଶବ୍ଯାମାଯତାଂ ବ୍ଯାମୋ ହସ୍ତଚତୁଷ୍ଟଯମ୍। ଚତ୍ବାରିଂଶଦ୍ଧସ୍ତାଯାମବିସ୍ତାରାମ୍। ନବୋତ୍ସେଧାଂ ଷଟ୍ରତ୍ରିଂଶଦ୍ଧସ୍ତୋଚ୍ଛ୍ରାଯାଂ ଚେତ୍ଯର୍ଥଃ 3-118-17 ଆନର୍ଚ ଅର୍ଚିତବାନ୍ ॥ 3-118-18 ଉଷ୍ଯ ଉଷିତ୍ବା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 119
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.119. ଅଧ୍ଯାଯଃ 119
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଯାତ୍ରାକ୍ରମେଣ ପ୍ରଭାସତୀର୍ଥେପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତ୍ରତଦ୍ଦିଦୃକ୍ଷଯା କୃଷ୍ଣବଲଭଦ୍ରାଦୀନାମାଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-119-0 (20578)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-119-0x (2093)
ଗଚ୍ଛନ୍ସ ତୀର୍ଥାନି ମହାନୁଭାବଃ।
ପୁଣ୍ଯାନି ରମ୍ଯାଣି ଦଦର୍ଶ ରାଜା।
ସର୍ବାଣି ବୈପ୍ରୈରୁପଶୋଭିତାନି
କ୍ବଚିତ୍କ୍ବଚିଦ୍ଭାରତ ସାଗରମ୍ଯ ॥ 3-119-1 (20579)
ସ ବୃତ୍ତବାଂସ୍ତେଷୁ କୃତାଭିଷେକଃ
ସହାନୁଜଃ ପାର୍ଥିବପୁତ୍ରପୌତ୍ରଃ।
ସମୁଦ୍ରଗାଂ ପୁଣ୍ଯତମାଂ ପ୍ରଶସ୍ତାଂ
ଜଗାମ ପାରିକ୍ଷିତ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରଃ ॥ 3-119-2 (20580)
ତତ୍ରାପି ଚାପ୍ଲୁତ୍ଯ ମହାନୁଭାବ
ସଂତର୍ପଯାମାସ ପିତୃଡନ୍ସୁରାଂଶ୍ଚ।
ଦ୍ବିଜାତିମୁଖ୍ଯେଷୁ ଧନଂ ବିସୃଜ୍ଯ
ଗୋଦାବରୀଂ ସାଗରଗାମଗଚ୍ଛତ୍ ॥ 3-119-3 (20581)
ତତୋ ବିପାପ୍ମା ଦ୍ରବିଡେଷୁ ରାଜ-
ନ୍ସମୁଦ୍ରମାସାଦ୍ଯ ଚ ଲୋକପୁଣ୍ଯମ୍।
ଅଗସ୍ତ୍ଯତୀର୍ଥଂ ଚ ମହାପବିତ୍ରଂ-
ନାରୀତୀର୍ଥାନ୍ଯଥା ବୀରୋ ଦଦର୍ଶ ॥ 3-119-4 (20582)
ତତ୍ରାର୍ଜୁନସ୍ଯାଗ୍ର୍ଯଧନୁର୍ଧରସ୍ଯ
ନିଶମ୍ଯ ତତ୍କର୍ମ ପରୈରଶକ୍ଯମ୍।
ସଂପୂଜ୍ଯମାନଃ ପରମର୍ଷିସଙ୍ଘୈଃ
ପରାଂ ମୁଦଂ ପାଣଅଡୁସୁତଃ ସ ଲେଭେ ॥ 3-119-5 (20583)
ସ ତେଷୁ ତୀର୍ଥେଷ୍ବଭିଷିକ୍ତଗାତ୍ରଃ
କୃଷ୍ଣାସହାଯଃ ସହିତୋଽନୁଜୈଶ୍ଚ।
ସଂପୂଜଯନ୍ବିକ୍ରମମର୍ଜୁନସ୍ଯ
ରମେ ମହୀପାଲପତିଃ ପୃଥିବ୍ଯାମ୍ ॥ 3-119-6 (20584)
ତତଃ ସହସ୍ରାଣି ଗବାଂ ପ୍ରଦାଯ
ତୀର୍ଥେଷୁ ତେଷ୍ବମ୍ବୁଧରୋତ୍ତମସ୍ଯ।
ହୃଷ୍ଟଃ ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରର୍ଜୁନସ୍ଯ
ସଂକୀର୍ତଯାମାସ ଗବାଂ ପ୍ରଦାନମ୍ ॥ 3-119-7 (20585)
ସ ତାନି ତୀର୍ଥାନି ଚ ସାଗରସ୍ଯ
ପୁଣ୍ଯାନି ଚାନ୍ଯାନି ବହୂନି ରାଜନ୍।
କ୍ରମେଣ ଗଚ୍ଛନ୍ପରିପୂର୍ଣକାମଃ
ଶୂର୍ପାରକଂ ପୁଣ୍ଯତମଂ ଦଦର୍ଶ ॥ 3-119-8 (20586)
ତତ୍ରୋଦଧେଃ କଂଚିଦତୀତ୍ଯ ଦେଶଂ
ଖ୍ଯାତଂ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ବନମାସସାଦ।
ତପ୍ତଂ ସୁରୈରତ୍ର ତପଃ ପୁରସ୍ତା-
ଦିଷ୍ଟୁଂ କତଥା ପୁଣ୍ଯପରୈର୍ନରେନ୍ଦ୍ରୈଃ ॥ 3-119-9 (20587)
ସ ତତ୍ର ତାମଗ୍ର୍ଯଧନୁର୍ଧରସ୍ଯ
ବେଦୀଂ ଦଦର୍ଶାଯତପୀନବାହୁଃ।
ଋଚୀକପୁତ୍ରସ୍ଯ ତପସ୍ବିସଙ୍ଘୈଃ
ସମାବୃତାଂ ପୁଣ୍ଯକୃଦର୍ଚନୀଯାମ୍ ॥ 3-119-10 (20588)
ତତୋ ବସୂନାଂ ବସୁଧାଧିପଃ ସ
ମରୁଦ୍ଗଣାନାଂ ଚ ତଥାଶ୍ବିନୋଶ୍ଚ।
ବୈବସ୍ବତାଦିତ୍ଯଧନେଶ୍ବରାଣା-
ମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବିଷ୍ଣୋଃ ସବିତୁର୍ବିଭୋଶ୍ଚ ॥ 3-119-11 (20589)
ଭଗସ୍ଯ ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଦିବାକରସ୍ଯ
ପତେରପାଂ ସାଧ୍ଯଗଣସ୍ଯ ଚୈବ।
ଧାତୁଃ ପିତୄଣାଂ ଚ ତଥା ମହାତ୍ମା
ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ରାଜନ୍ସଗଣସ୍ଯ ଚୈବ ॥ 3-119-12 (20590)
ସରସ୍ବତ୍ଯାଃ ସିଦ୍ଧଗଣସ୍ଯ ଚୈବ
ପୂଷ୍ଣଶ୍ଚ ଯେ ଚାପ୍ଯମରାସ୍ତଥାଽନ୍ଯେ।
ପୁଣ୍ଯାନି ଚାପ୍ଯାଯତନାନି ତେଷାଂ
ଦଦର୍ଶ ରାଜା ସୁମନୋହରାଣି ॥ 3-119-13 (20591)
ତେଷୂପବାସାନ୍ବିବୁଧାନୁପୋଷ୍ଯ
ଦୁତ୍ତ୍ବା ଚ ରତ୍ନାନି ମହାନ୍ତି ରାଜା।
ତୀର୍ଥେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ପରିପ୍ଲୁତାଙ୍ଗଃ
ପୁନଃ ସ ଶୂର୍ପାରକମାଜଗାମ ॥ 3-119-14 (20592)
ସ ତେନ ତୀରେଣ ତୁ ସାଗରସ୍ଯ
ପୁନଃ ପ୍ରଯାତଃ ସହ ସୋଦରୀଯୈଃ।
ଦ୍ବିଜୈଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପ୍ରଥିତଂ ମହଦ୍ଭି-
ସ୍ତୀର୍ଥଂ ପ୍ରଭାସଂ ସମୁପାଜଗାମ ॥ 3-119-15 (20593)
ତତ୍ରାଭିଷିକ୍ତଃ ପୃଥୁଲୋହିତାକ୍ଷଃ
ସହାନୁଜୈର୍ଦେବଗଣାନ୍ପିତୄଂଶ୍ଚ।
ସଂତର୍ପଯାମାସ ତଥୈବ କୃଷ୍ଣା
ତେ ଚାପି ବିପ୍ରାଃ ସହ ଲୋମଶେନ ॥ 3-119-16 (20594)
କସ ଦ୍ବାଦଶାହଂ ଜଲବାଯୁଭକ୍ଷଃ
କୁର୍ବନ୍କ୍ଷପାହଃସୁ ତଦାଽଭିଷେକମ୍।
ସମନ୍ତତୋଽଗ୍ନୀନୁପଦୀପଯିତ୍ବା
ତେପେ ତପୋ ଧର୍ମଭୃତାଂବରିଷ୍ଠଃ ॥ 3-119-17 (20595)
ତମୁଗ୍ରମାସ୍ଥାଯ ତପଶ୍ଚରନ୍ତଂ
ଶୁଶ୍ରାବ ରାମଶ୍ଚ ଜନାର୍ଦନଶ୍ଚ।
ତୌ ସର୍ବବୃଷ୍ଣିପ୍ରବରୌ ସସୈନ୍ଯୌ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଜଗ୍ମତୁରାଜମୀଢମ୍ ॥ 3-119-18 (20596)
ତେ ବୃଷ୍ଣଯଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯ
ଭୂମୌ ଶଯାନାନ୍ମଲଦିଗ୍ଧଗାତ୍ରାନ୍।
ଅନର୍ହତୀଂ ଦ୍ରୌପଦୀଂ ଚାପି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା
ସୁଦୁଃଖିତାଶ୍ଚୁକ୍ରୁଶୁରାର୍ତନାଦାନ୍ ॥ 3-119-19 (20597)
ତତଃ ସ ରାମଂ ଚ ଜନାର୍ଦନଂ ଚ
କାର୍ଷ୍ଣି ଚ ସାମ୍ବଂ ଚ ଶିନେଶ୍ଚ ପୌତ୍ରମ୍।
ଅନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ବୃଷ୍ଣୀନୁପଗମ୍ଯ ପୂଜାଂ
ଚକ୍ରେ ଯଥାଧର୍ମମହୀନସତ୍ବଃ ॥ 3-119-20 (20598)
ତେ ଚାପି ସର୍ବାନ୍ପ୍ରତିପୂଜ୍ଯ ପାର୍ଥାଂ-
ସ୍ତୈଃ ସତ୍କୃତାଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତୈସ୍ତଥୈବ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ସଂପରିବାର୍ଯ ରାଜ-
ନ୍ନୁପାବିଶନ୍ଦେବଗଣା ଯଥେନ୍ଦ୍ରମ୍ ॥ 3-119-21 (20599)
ତେଷାଂ ସ ସର୍ବଂ ଚରିତଂ ପରେଷାଂ
ବନେ ଚ ବାସଂ ପରମପ୍ରତୀତଃ।
ଅସ୍ତ୍ରାର୍ଥମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଗତଂ ଚ ପାର୍ଥଂ
କୃଷ୍ଣେ ଶଶଂସାମରରାଜସୂନୁମ୍ ॥ 3-119-22 (20600)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ତେ ତସ୍ଯ ବଚଃ ପ୍ରତୀତା-
ସ୍ତାଂଶ୍ଚାପି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁକୃଶନତୀବ।
ନେତ୍ରୋଦ୍ଭବଂ ସଂମୁମୁଚୁର୍ମହାର୍ହା
ଦୁଃଖାର୍ତିଜଂ ବାରି ମହାନୁଭାବାଃ ॥ 3-119-23 (20601)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 119 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-119-2 ବୃତ୍ତବାନ୍ ସଦ୍ବୃତ୍ତଃ। ପାର୍ଥିବଃ ପୃଥ୍ବୀପତିଃ କଶ୍ଯପସ୍ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ ସୂର୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ପୌତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ତତ୍ପିତୁର୍ଧର୍ମସ୍ଯ ସୂର୍ଯପୁତ୍ରତ୍ବାତ୍। ପ୍ରଶସ୍ତାଂ ନାମ ନଦୀମ୍ ॥ 3-119-4 ନାରୀତୀର୍ଥାନି ଗ୍ରାହରୂପାଃ ପଞ୍ଚାପ୍ସରସୋ ମୁନିଶାପବଶାଦ୍ଯତ୍ର ସ୍ଥିତା ଅର୍ଜୁନେନ ଚ ଶାପାନ୍ମୋଚିତାସ୍ତାନି ନାରୀତୀର୍ଥାନି ॥ 3-119-7 ମମ୍ବୁଧରୋତ୍ତମସ୍ଯ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ॥ 3-119-14 ତୀର୍ଥେଷୁ। ଉପବାସାନ୍ ପୁମୀପବାସିନୋ ବିବୁଧାନ୍ପଣଅଡିତାନୁପୋଷ୍ଯ ବସ୍ତ୍ରୈରାବାସ୍ ରତ୍ନାନି ଚ ତେଭ୍ଯ ଏବ ଦତ୍ତ୍ବା ॥ 3-119-20 କାର୍ଜ୍ଜି ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନମ୍। ପୌତ୍ରଂ ସାତ୍ଯକିମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 120
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.120. ଅଧ୍ଯାଯଃ 120
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବଲଭଦ୍ରେଣ ବୃଷ୍ଣିପାଣ୍ଡବସଭାଯାଂ ଭୀଷ୍ମଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରାଦିଗର୍ହଣପୂର୍ବକଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ଶୋଚନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-120-0 (20602)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-120-0x (2094)
ପ୍ରଭାସତୀର୍ଥମାସାଦ୍ଯପାଣ୍ଡବା ବୃଷ୍ଣଯସ୍ତଥା।
କିମକୁର୍ବନ୍କଥାଶ୍ଚୈଷାଂ କାସ୍ତତ୍ରାସଂସ୍ତପୋଧନ ॥ 3-120-1 (20603)
ତେ ହି ସର୍ବେ ମହାତ୍ମାନଃ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦାଃ।
ବୃଷ୍ଣଯଃ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚୈବ ସୁହୃଦଶ୍ଚପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-120-2 (20604)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-120-3x (2095)
ପ୍ରଭାସତୀର୍ଥଂ ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଂ ତୀର୍ଥଂ ମହୋଦଧେଃ।
ବୃଷ୍ଣଯଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ବୀରାଃ ପରିବାର୍ଯୋପତସ୍ଥିରେ ॥ 3-120-3 (20605)
ତତୋ ଗୋକ୍ଷୀରକୁନ୍ଦେନ୍ଦୁମୃଣଆଲରଜତପ୍ରଭଃ।
ବନମାଲୀ ହଲୀ ରାମୋ ବଭାଷେ ପୁଷ୍କରେକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-120-4 (20606)
ନ କୃଷ୍ଣ ଧର୍ମଶ୍ଚରିତୋ ଭବାଯ
ଜନ୍ତୋରଧର୍ମଶ୍ଚ ପରାଭବାଯ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଯତ୍ରଜଟୀ ମହାତ୍ମା
ବନାଶ୍ରଯଃ କ୍ଲିଶ୍ଯତି ଚୀରବାସାଃ ॥ 3-120-5 (20607)
ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ଚାପି ମହୀଂ ପ୍ରଶାସ୍ତି
ନ ଚାସ୍ଯ ଭୂମିର୍ବିବରଂ ଦଦାତି।
ଧର୍ମାଦଧର୍ମଶ୍ଚରିତୋ ବରୀଯା-
ନିତୀବ ମନ୍ଯେତ ନରୋଽଲ୍ପବୁଦ୍ଧିଃ ॥ 3-120-6 (20608)
ଦୁର୍ଯୋଧନେ ଚାପି ବିବର୍ଧମାନେ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ ଚାସୁଖମାତ୍ତରାଜ୍ଯେ।
`ହୃତସ୍ବରାଜ୍ଯାଯତନାର୍ଥଭାର୍ଯେ
ଦୁର୍ଯୋଧନେନାଲ୍ପଧିଯା ଚ ପାର୍ଥେ'।
କିଂନ୍ବତ୍ର କର୍ତବ୍ଯମିତି ପ୍ରଜାଭିଃ
ଶଙ୍କା ମିଥଃ ସଂଜନିତା ନରାଣାମ୍ ॥ 3-120-7 (20609)
ଅଯଂ ସ ଧର୍ମପ୍ରଭବୋ ନରେନ୍ଦ୍ରୋ
ଧର୍ମେ ଧୃତଃ ସତ୍ଯଧୃତିଃ ପ୍ରଦାତା।
ଚଲେଦ୍ଧି ରାଜ୍ଯାଚ୍ଚ ସୁଖାଚ୍ଚ ପାର୍ଥୋ
ଧର୍ମାଦପେତସ୍ତୁ କଥଂ ବିବର୍ଧେତ୍ ॥ 3-120-8 (20610)
କଥଂ ନୁ ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ କୃପଶ୍ଚ ବିପ୍ରୋ
ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ରାଜା ଚ କୁଲସ୍ଯ ବୃଦ୍ଧଃ।
ପ୍ରବ୍ରାଜ୍ଯ ପାର୍ଥାନ୍ସୁମାପ୍ନୁବନ୍ତି
ଧିକ୍ପାପବୁଦ୍ଧୀନ୍ଭରତପ୍ରଧାନାନ୍ ॥ 3-120-9 (20611)
କିଂନାମ ବକ୍ଷ୍ଯତ୍ଯବନିପ୍ରଧାନଃ
ପିତୃଡନ୍ସମାଗମ୍ଯ ପରତ୍ର ପାପଃ।
ପୁତ୍ରେଷୁ ସମ୍ଯକ୍ବରିତଂ ମଯେତି
ପୁତ୍ରାନପାପାନ୍ବ୍ଯପରୋପ୍ଯ ରାଜ୍ଯାତ୍ ॥ 3-120-10 (20612)
ନାସୌ ଧିଯା ସଂପ୍ରତି ପଶ୍ଯତି ସ୍ମ
କିଂନାମ କୃତ୍ବାଽହମଚକ୍ଷୁରେବମ୍।
ଜାତଃ ପୃଥିବ୍ଯାମିତି ପାର୍ଥିବେଷୁ
ପ୍ରବ୍ରାଜ୍ଯକୌନ୍ତେଯମିତି ସ୍ମ ରାଜ୍ଯାତ୍ ॥ 3-120-11 (20613)
ନୂନଂ ସମୃଦ୍ଧାନ୍ପିତୃଲୋକଭୂମୌ
ଚାମୀକରାଭାନ୍କ୍ଷିତିଜାନ୍ପ୍ରଫୁଲ୍ଲାନ୍।
ବିଚିତ୍ରବୀର୍ଯସ୍ଯ ସୁତଃ ସପୁତ୍ରଃ
କୃତ୍ବା ନୃଶଂସଂ ବତ ପଶ୍ଯତି ସ୍ମ ॥ 3-120-12 (20614)
ବ୍ଯୂଢୋତ୍ତରାଂସାନ୍ପୃଥୁଲୋହିତାକ୍ଷା-
ନିମାମ୍ସ୍ମ ପୃଚ୍ଛନ୍ସ ଶୃଣୋତି ନୂନମ୍।
ପ୍ରାସ୍ଥାପଯଦ୍ଯତ୍ସ ବନଂ ସଶଙ୍କୋ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ସାନୁଜମାତ୍ତଶସ୍ତ୍ରମ୍ ॥ 3-120-13 (20615)
ଯୋଽଯଂ ପରଷାଂ ପୃତନାଂ ସମୃଦ୍ଧାଂ
ନିରାଯୁଧୋ ଦୀର୍ଘଭୁଜୋ ନିହନ୍ଯାତ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବୈବ ଶବ୍ଦଂ ହି ବୃକୋଦରସ୍ଯ
ମୁଞ୍ଚନ୍ତି ସୈନ୍ଯାନି ଶକୃତ୍ସମୂତ୍ରମ୍ ॥ 3-120-14 (20616)
ସ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାଧ୍ବକୃଶସ୍ତରସ୍ବୀ
ସମେତ୍ଯ ନାନାଯୁଧବାଣପାଣିଃ।
ବନେ ସ୍ମରନ୍ବାସମିମଂ ସୁଘୋରଂ
ଶେଷଂ ନ କୁର୍ଯାଦିତି ନିଶ୍ଚିତଂ ମେ ॥ 3-120-15 (20617)
ନ ହ୍ଯସ୍ ବୀର୍ଯେଣ ବଲେନ କଶ୍ଚି-
ତ୍ସମଃ ପୃଥିବ୍ଯାମପି ବିଦ୍ଯତେଽନ୍ଯଃ।
ସ ଶୀତବାତାତପକର୍ଶିତାଙ୍ଗୋ
ନ ଶେଷମାଜାବସୁହୃତ୍ସୁ କୁର୍ଯାତ୍ ॥ 3-120-16 (20618)
ପ୍ରାଚ୍ଯାଂ ନୃପାନେକରଥେନ ଜିତ୍ବା
ବୃକୋଦରଃ ସାନୁଚରାନ୍ରଣେଷୁ।
ସ୍ବସ୍ତ୍ଯାଗମଦ୍ଯୋଽତିରଥସ୍ତରସ୍ବୀ
ସୋଯଂ ବନେ କ୍ଲିଶ୍ଯତି ଚୀରବାସାଃ ॥ 3-120-17 (20619)
ଯଃ ସିନ୍ଧୁକୂଲେ ବ୍ଯଜଯନ୍ନୃଦେବା-
ନ୍ସମାଗତାନ୍ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯାନ୍ମହୀପାନ୍।
ତଂ ପଶ୍ଯତେମଂ ସହଦେବମଦ୍ଯ
ତରସ୍ବିନଂ ତାପସବେଷରୂପମ୍ ॥ 3-120-18 (20620)
ଯଃ ପାର୍ଥିବାନେକରଥେନ ବୀରୋ
ଦିଶଂ ପ୍ରତୀଚୀଂ ପ୍ରତ୍ନିଯୁଦ୍ଧଶୌଣ୍ଡଃ।
ଜିଗ୍ଯେ ରଣେ ତଂ ନକୁଲଂ ବନେଽସ୍ମି-
ନ୍ସଂପଶ୍ଯତୈନଂ ମଲଦିଗ୍ଧଗାତ୍ରମ୍ ॥ 3-120-19 (20621)
ସତ୍ରେ ସମୃଦ୍ଧେଽତିରଥସ୍ଯ ରାଜ୍ଞୋ
ବେଦୀତଲାଦୁତ୍ପତିତା ସୁତା ଯା।
ସେଯଂ ବନେ ବାସମିମଂ ସୁଦୁଃଖଂ
କଥଂ ସହତ୍ଯଦ୍ଯ ସତୀ ସୁଖାର୍ହା ॥ 3-120-20 (20622)
ତ୍ରିବର୍ଗମୁଖ୍ଯସ୍ ସମୀରଣସ୍ଯ
ଦେବେଶ୍ବରସ୍ଯାପ୍ଯଥବାଽଶ୍ବିନୋଶ୍ଚ।
ଏଷାଂ ସୁରାଣାଂ ତନଯାଃ କଥଂନୁ
ବନେ ଚରନ୍ତ୍ଯସ୍ତସୁଖାଃ ସୁଖାର୍ହାଃ ॥ 3-120-21 (20623)
ଜିତେ ହି ଧର୍ମସ୍ଯ ସୁତେ ସଭାର୍ଯେ
ସଭ୍ରାତୃକେ ସାନୁଚରେ ନିରସ୍ତେ।
ଦୁର୍ଯୋଧନେ ଚାପି ବିବର୍ଧମାନେ
କଥଂ ନ ସୀଦତ୍ଯବନିଃ ସଶୈଲା ॥ 3-120-22 (20624)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 120 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-120-5 ଭବାଯ ଅଭ୍ଯୁଦଯାଯ ॥ 3-120-6 ବିବରଂ ଶରୀରଗୂହୃନାଯ ନ ଦଦାତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-120-7 ମିଥଃ ଶଙ୍କାଧର୍ମାଧର୍ମଯୋଃ କିଂ ବଲୀଯ ଇତି ଶାସ୍ତ୍ରାନୁଭବଯୋର୍ବିରୋଧାତ୍ସଂଶଯଃ ॥ 3-120-8 ରାଜ୍ଯାଚ୍ଚ ସୁଖାଚ୍ଚ ଚଲେତ୍ ନତୁ ଧର୍ମାଦିତି ଶେଷଃ। ତତ୍ର ହେତୁଃ ଧର୍ମାଦିତି ॥ 3-120-10 ଅବନିପ୍ରଧାନୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଃ ॥ 3-120-11 କିଂନାମ ପାପଂ କୃତ୍ବାଽହମଚକ୍ଷୁର୍ଜାତଃ କୌନ୍ତେଯଂ ପ୍ରବ୍ରାଜ୍ଯ କୀଦୃଶୋ ଭବିଷ୍ଯାମୀତି ଧିଯା ନାସୌ ପଶ୍ଯତୀତ୍ଯଧ୍ଯାହୃତ୍ଯ ଯୋଜ୍ଯମ୍ ॥ 3-120-12 ଚାମୀକରାଭାନ୍ କନକପ୍ରଭାନ୍। ଏତନ୍ମରଣଚିହ୍ନମ୍। ନୃଶଂସଂ ନିନ୍ଦ୍ଯଂ କର୍ସ ॥ 3-120-15 ଶେଷଂ ନ କୁର୍ଯାତ୍ ନିଋଶେଷମେବ ନାଶଯେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-120-17 ଖସ୍ତି କ୍ଷେମେଣ ଆଗମତ୍ ଆଗତଃ ॥ 3-120-18 ଯୋ ଦନ୍ତକୂଟେ ତ୍ବଜଯତ୍ସମେତାନିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-120-20 ରାଜ୍ଞଃ ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ॥ 3-120-21 ତ୍ରିବର୍ଗମୁଖ୍ଯସ୍ ଧର୍ମସ୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 121
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.121. ଅଧ୍ଯାଯଃ 121
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସାତ୍ଯକିନା ପାଣଅଡବାନପେକ୍ଷଣେନ ସ୍ବୈରେବ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଦିହନନପୂର୍ବକଂ ପାଣ୍ଡବାନାମାବନବାସସମାପନମଭିମନ୍ଯୋ ରାଜ୍ଯେଽଭିଷଚ ନୋକ୍ତିଃ ॥ 1 ॥ କୃଷ୍ଣେନ ସାତ୍ଯକିଂପ୍ରତିପାଣ୍ଡବାନାଂ ପରବାହୁବଲୈକାନୁପଜୀବିତ୍ବାଦିଗୁଣକଥନପୂର୍ବକଂ ତନ୍ନିପେଧନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-121-0 (20625)
ସାତ୍ଯକିରୁବାଚ। 3-121-0x (2096)
ନ ରାମ କାଲଃ ପରିଦେବନାଯ
ଯଦୁତ୍ତରଂ ତ୍ବତ୍ର ତଦେବ ସର୍ବେ।
ସମାଚରାମୋ ହ୍ଯନତୀତକାଲଂ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଯଦ୍ଯପି ନାହ କିଂଚିତ୍ ॥ 3-121-1 (20626)
ଯେ ନାଥବନ୍ତୋଽଦ୍ଯ ଭବନ୍ତି ଲୋକେ
ତେ ନାତ୍ମନା କର୍ମ ସମାରନ୍ତେ।
ତେଷାଂ ତୁ କାର୍ଯେଷୁ ଭବନ୍ତି ନାଥାଃ
ଶୈବ୍ଯାଦଯୋ ରାମ ଯଥା ଯଯାତେଃ ॥ 3-121-2 (20627)
ଯେଷାଂ ତଥା ରାମ ସମାରଭନ୍ତେ
କାର୍ଯାଣି ନାଥାଃ ସ୍ବମତେନ ଲୋକେ।
ରତେ ନାଥବନ୍ତଃ ପୁରୁଷପ୍ରବୀରା
ନାନାଥବତ୍କୃଚ୍ଛ୍ରମବାପ୍ନୁବନ୍ତି ॥ 3-121-3 (20628)
କସ୍ମାଦିମୌ ରାମଜନାର୍ଦନୌ ଚ
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନସାମ୍ବୌ ଚ ମଯା ସମେତୌ।
ବସନ୍ତ୍ଯରଣ୍ଯେ ସହ ସୋଦରୀଯୈ-
ସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯନାଥାନଭିଗମ୍ଯ ପାର୍ଥାଃ ॥ 3-121-4 (20629)
ନିର୍ଯାତୁ ସାଧ୍ଯଦ୍ଯ ଦଶାର୍ହସେନା
ପ୍ରଭୂତନାନାଯୁଧଚିତ୍ରବର୍ମା।
ଯମକ୍ଷଯଂ ଗଚ୍ଛତୁ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଃ
ସବାନ୍ଧବୋ ବୃଷ୍ଣିବଲାଭିଭୂତଃ ॥ 3-121-5 (20630)
ତ୍ବଂ ହ୍ଯେବ କୋପାତ୍ପୃଥିବୀମପୀମାଂ
ସଂବେଷ୍ଟଯେସ୍ତିଷ୍ଠତୁ ଶାର୍ହ୍ଗଧନ୍ବା।
ସ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଜହି ସାନୁବନ୍ଧଂ
ବୃତ୍ରଂ ଯଥା ଦେବପତିର୍ମହେନ୍ଦ୍ରଃ ॥ 3-121-6 (20631)
ଭ୍ରାତା ଚ ମେ ଯଃ ସ ସଖା ଗୁରୁଶ୍ଚ
ଜନାର୍ଦନସ୍ଯାତ୍ମସମଶ୍ଚ ପାର୍ଥଃ।
ତଦର୍ଥମେକୋ ହି ଯ ଉଦ୍ଯମନ୍ବୈ
କରୋତି କର୍ଣୋଽସ୍ତ୍ରମବାରଣୀଯମ୍ ॥ 3-121-7 (20632)
[ଯଦର୍ଥମୈଚ୍ଛନ୍ମନୁଜାଃ ସୁପୁତ୍ରଂ
ଶିଷ୍ଯଂ ଗୁରୁଂ ଚାପ୍ରତିକୂଲବାଦମ୍।
ଯଦର୍ଥମଭ୍ଯୁଦ୍ଯତମୁତ୍ତମଂ ତ-
ତ୍କରୋତି କର୍ମାଗ୍ର୍ଯମପାରଣୀଯମ୍ ॥] 3-121-8 (20633)
ତସ୍ଯାସ୍ତ୍ରବର୍ଷାଣ୍ଯହମୁତ୍ତମାସ୍ତ୍ରୈ-
ର୍ବିହତ୍ଯ ସର୍ବାଣଇ ରଣେଽଭିଭୂଯ।
କାଯାଚ୍ଛିରଃ ସର୍ପବିଷାଗ୍ନିକଲ୍ପୈଃ
ଶରୋତ୍ତମୈରୁନ୍ମଥିତାଽସ୍ମି ରାମ ॥ 3-121-9 (20634)
ଖଙ୍ଗେନ ଚାହଂ ନିଶିତେନ ସଙ୍ଖ୍ଯେ
କାଯାଚ୍ଛିରସ୍ତସ୍ଯ ବଲାତ୍ପ୍ରମତ୍ଯ।
ତତୋଽସ୍ ସର୍ବାନନୁଗାନ୍ହନିଷ୍ଯେ
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଚାପି କୁରୂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍ ॥ 3-121-10 (20635)
ଆତ୍ତାଯୁଧଂ ମାମିହ ରୌହିଣଏଯ
ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ଭୈମା ଯୁଧି ଜାତହର୍ଷାଃ।
ନିଘ୍ନନ୍ତମେକଂ କୁରୁଯୋଧମୁଖ୍ଯା-
ନଗ୍ନିଂ ମହାକକ୍ଷମିବାନ୍ତକାଲେ ॥ 3-121-11 (20636)
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନମୁକ୍ତାନ୍ନିଶିତାନ୍ନ ଶକ୍ତାଃ।
ସୋଢୁଂ କୃପଦ୍ରୋଣବିକର୍ଣକର୍ଣାଃ।
ଜାନାସି ପୀର୍ଯଂ ଚ ତବାତ୍ମଜସ୍ଯ
କାର୍ଷ୍ଣିର୍ଭବତ୍ଯେବ ଯଥା ରଣସ୍ଥଃ ॥ 3-121-12 (20637)
ସାମ୍ବଃ ସସୂତଂ ସରଥଂ ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ
ଦୁଃଶାସନଂ ଶାସ୍ତୁ ବଲାତ୍ପ୍ରମଥ୍ଯ।
ନ ବିଦ୍ଯତେଜାମ୍ବବତୀସୁତସ୍ଯ
ରଣେଽବିଷହ୍ଯଂ ହି ରଣୋତ୍କଟସ୍ଯ ॥ 3-121-13 (20638)
ଏତେନ ବାଲେନ ହି ଶମ୍ବରସ୍ଯ
ଦୈତ୍ଯସ୍ଯ ସୈନ୍ଯଂ ସହସା ପ୍ରଣୁନ୍ନମ୍।
`ହତଃ ସ ପାପୋ ଯୁଧି କେବଲେନ
ଯୁଦ୍ଧେଽଦ୍ବିତୀଯୋ ହରିତୁଲ୍ଯବୀର୍ଯଃ' ॥ 3-121-14 (20639)
ବୃତ୍ତୋରୁରତ୍ଯାଯତପୀନବାହୁ-
ରେତେନ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ନିହତୋଽଶ୍ବଚକ୍ରଃ।
କୋ ନାମ ସାମ୍ବସ୍ଯ ମହାରଥସ୍ଯ
ରଣେ ସମକ୍ଷଂ ରଥମଭ୍ଯୁଦୀଯାତ୍ ॥ 3-121-15 (20640)
ଯଥା ପ୍ରବିଶ୍ଯାନ୍ତରମନ୍ତକସ୍ଯ
କାଲେ ମନୁଷ୍ଯୋ ନ ବିନିଷ୍କ୍ରମେତ।
ତଥା ପ୍ରବିଶ୍ଯାନ୍ତରମସ୍ଯ ସଙ୍ଖ୍ଯେ
କୋ ନାମ ଜୀବନ୍ପୁନରାବ୍ରଜେଚ୍ଚ ॥ 3-121-16 (20641)
ଦ୍ରୋଣଂ କଚ ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ମହାରଥୌ ତୌ
ସୁତୈର୍ବୃତଂ ଚାପ୍ଯଥ ସୋମଦତ୍ତମ୍।
ସର୍ବାଣଇ ସୈନ୍ଯାନି ଚ ବାସୁଦେବଃ
ପ୍ରଧକ୍ଷ୍ଯତେ ସାଯକବହ୍ନିଜାଲୈଃ ॥ 3-121-17 (20642)
କିଂନାମ ଲୋକେଷୁ ବିଷହ୍ମମସ୍ତି-
କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ସର୍ବେଷୁ ସଦେବକେଷୁ।
ଆତ୍ତାଯୁଧସ୍ଯୋତ୍ତମବାଣପାଣେ-
ଶ୍ଚକ୍ରାଯୁଧସ୍ଯାପ୍ରତିମସ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧେ ॥ 3-121-18 (20643)
ତତୋ ନିରୁଦ୍ଧୋଽପ୍ଯସିଚର୍ମପାଣି-
ର୍ମହୀମିମାଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈର୍ବିସଂଜ୍ଞୈଃ।
ହୃତୋତ୍ତମାଙ୍ଗୈର୍ନିହତୈଃ କରୋତୁ
କୀର୍ଣାଙ୍କୁଶୈର୍ବେଦିମିବାଧ୍ବରେଷୁ ॥ 3-121-19 (20644)
ଗଦୋଲ୍ମୁକୌ ବାହୁକଭାନୁନୀଥାଃ
ଶୂରଶ୍ର ସଙ୍ଖ୍ଯେ ନିଶଠଃ କୁମାରଃ।
ରଣୋତ୍କଟୌ ସାରଣଚାରୁଦେଷ୍ଣୌ
କୁଲୋଚିତଂ ବିପ୍ରଥଯନ୍ତୁ କର୍ମ ॥ 3-121-20 (20645)
ସବୃଷ୍ଣିଭୋଜାନ୍ଧକଯୋଧମୁଖ୍ଯା
ସମାଗତା ସାତ୍ବତଶୂରସେନା।
ହତ୍ବା ରଣେ ତାନ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରପୁତ୍ରା-
ନ୍ଲୋକେ ଯଶଃ ସ୍ଫୀତମୁପାକରୋତୁ ॥ 3-121-21 (20646)
ତତୋଽଭିମନ୍ଯୁଃ ପୃଥିବୀଂ ପ୍ରଶାସ୍ତୁ
ଯାବଦ୍ବ୍ରତଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବରିଷ୍ଠଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ପାରଯତେ ମହାତ୍ମା
ଦ୍ଯୂତେ ଯଥୋକ୍ତଂ କୁରୁସତ୍ତମେନ ॥ 3-121-22 (20647)
ଅସ୍ମତ୍ପ୍ରମୁକ୍ତୈର୍ବିଶିଖୈର୍ଜିତାରି-
ସ୍ତତୋ ମହୀଂ ଭୋକ୍ଷ୍ଯତି ଧର୍ମରାଜଃ।
ନିର୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଂ ହତସୂତପୁତ୍ରା-
ମେତଦ୍ଧି ନଃ କୃତ୍ଯତମଂ ଯଶସ୍ଯମ୍ ॥ 3-121-23 (20648)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 3-121-24x (2097)
ଅସଂଶଯଂ ମାଧବ ସତ୍ଯମେତ-
ଦ୍ଗୃହ୍ଣୀମ ତେ ବାକ୍ଯମଦୀନସତ୍ବ।
ସ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଭୁଜାଭ୍ଯାମଜିତାଂ ତୁ ଭୂମିଂ
ନେଚ୍ଛେତ୍କୁରୂଣାମୃଷଭଃ କଥଂଚିତ୍ ॥ 3-121-24 (20649)
ନ ହ୍ଯେଷ କାମାନ୍ନ ଭଯାନ୍ନ ଲୋଭା-
ଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଜାତୁ ଜହ୍ଯାତ୍ସ୍ବଧର୍ମମ୍।
ଭୀମାର୍ଜୁନୌ ଚାତିରଥୌ ଯମୌ ଚ
ତଥୈବ କୃଷ୍ଣା ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜେଯମ୍ ॥ 3-121-25 (20650)
ଉଭୌ ହି ଯୁଦ୍ଧେଽପ୍ରତିମୌ ପୃଥିବ୍ଯାଂ
ବୃକୋଦରଶ୍ଚୈବ ଧନଂଜଯଶ୍ଚ।
କସ୍ମାନ୍ନ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ପୃଥିବୀଂ ପ୍ରଶାସେ-
ନ୍ମାଦ୍ରୀସୁତାଭ୍ଯାଂ ଚ ପୁରସ୍କୃତୋଽଯମ୍ ॥ 3-121-26 (20651)
ଯଦା ତୁ ପାଞ୍ଚାଲପତିର୍ମହାତ୍ମା
ସକେକଯଶ୍ଚେଦିପତିର୍ବଯଂ ଚ।
ଯୁଧ୍ଯେମ ବିକ୍ରମ୍ଯ ରଣେ ସମେତା-
ସ୍ତଦୈବ ସର୍ବେ ରିପବୋ ହି ନ ସ୍ଯୁଃ ॥ 3-121-27 (20652)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-121-28x (2098)
ନେଦଂ ଚିତ୍ରଂ ମାଧବ ଯଦ୍ବ୍ରବୀଷି
ସତ୍ଯଂ ତୁ ମେ ରକ୍ଷ୍ଯତମଂ ନ ରାଜ୍ଯମ୍।
କୃଷ୍ଣସ୍ତୁ ମାଂ ବେଦ ଯଥାବଦେକଃ
କୃଷ୍ଣଂ ଚ ବେଦାହମଥୋ ଯଥାବତ୍ ॥ 3-121-28 (20653)
ଯଦୈବ କାଲଂ ପୁରୁଷପ୍ରବୀରୋ
ବେତ୍ସ୍ଯତ୍ଯଯଂ ମାଧବ ବିକ୍ରମସ୍ଯ।
ତଦା ରଣେ ତ୍ବଂ ଚ ଶିନିପ୍ରବୀର
ସୁଯୋଧନଂ ଜେଷ୍ଯସି କେଶବଶ୍ଚ ॥ 3-121-29 (20654)
ପ୍ରତିପ୍ରଯାନ୍ତ୍ବଦ୍ଯ ଦଶାର୍ହବୀରା
ଦୃଷ୍ଟୋସ୍ମି ନାଥୈର୍ନରଲୋକନାଥୈଃ।
ଧର୍ମେଽପ୍ରମାଦଂ କୁରୁତାପ୍ରମେଯା
ଦ୍ରଷ୍ଟାଽସ୍ମି ଭୂଯଃ ସୁଖିନଃ ସମେତାନ୍ ॥ 3-121-30 (20655)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-121-31x (2099)
ତେଽନ୍ଯୋନ୍ଯମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ତଥାଽଭିବାଦ୍ଯ
ବୃଦ୍ଧାନ୍ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ଶିଶୂଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍।
ଯଦୁପ୍ରବୀରାଃ ସ୍ବଗୃହାଣି ଜଗ୍ମୁ-
ସ୍ତେ ଚାପି ତୀର୍ଥାନ୍ଯମୁସଂବିଚେରୁଃ ॥ 3-121-31 (20656)
ବିସୃଜ୍ଯ ବୃଷ୍ଣୀନନୁ ଧର୍ମରାଜୌ
ବିଦର୍ଭରାଜୋପଚିତାଂ ସୁତୀର୍ଥାମ୍।
ଜଗାମ ପୁଣ୍ଯାଂ ସରିତଂ ପଯୋଷ୍ଣୀଂ
ସଭ୍ରାତୃଭୃତ୍ଯଃ ସହ ଲୋମଶେନ ॥ 3-121-32 (20657)
ସୁତେନ ସୋମେନ ବିମିଶ୍ରତୋଯାଂ
ପଯଃ ପଯୋଷ୍ଣୀଂ ପ୍ରତି ସୋଧ୍ଯୁବାସ।
ଦ୍ବିଜାତିମୁଖ୍ଯୈର୍ମୁଦିତୈର୍ମହାତ୍ମା
ସଂସ୍ତୂଯମାନଃ ସ୍ତୁତିଭିର୍ବରାଭିଃ ॥ 3-121-33 (20658)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ତଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 121 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-121-2 ଶୈବ୍ଯାଦଯ ଇତି ସ୍ବାର୍ଥେ ଷ୍ଯଞ୍ ॥ 3-121-7 ସ ପାର୍ଥୋପି ତିଷ୍ଠତ୍ବିତି ପୂର୍ବେଣାନ୍ବଯଃ ॥ 3-121-8 ଯଦର୍ଥଂ ଶତ୍ରୁବଧାର୍ଥମ୍। ତତ୍ ସୁପୁତ୍ରାଦିକମ୍। ଅସ୍ମାକମସ୍ତୀତି ଶେଷଃ ॥ 3-121-11 ଭୈମା ଭୀମକର୍ମକର୍ତାରୋ ଭୀମବଂଶଜା ବା ॥ 3-121-14 ଏତେନ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ॥ 3-121-33 ସୁତେନ ଅଭିଷୁତେନ। ଯଜ୍ଞେ ସୋମପାନତୁଲ୍ଯଂ ତଜ୍ଜଲପାନମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ପଯୋଷ୍ଣୀଂ ପ୍ରତି ପଯୋଷ୍ଣ୍ଯାଂ ପଯୋମାତ୍ରମଧ୍ଯୁବାସଂ ଭକ୍ଷିତବାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 122
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.122. ଅଧ୍ଯାଯଃ 122
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପଯୋଷ୍ଣୋତଟେ ଗଯକୃତଯାଗବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଚ୍ଯବନେନ ଶର୍ଯାତିଯାଜନାଦିକଥନମ୍ ॥ 2 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଲୋମଶଂପ୍ରତିସବିସ୍ତରଂ ଚ୍ଯବନଚରିତ୍ରକୀର୍ତନପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-122-0 (20659)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-122-0x (2100)
ଗଯେନ ଯଜମାନେନ ସୋମେନେହ ପୁରଂଦରଃ।
ତର୍ପିତ ଶ୍ରୂଯତେ ରାଜନ୍ସ ତୃପ୍ତୋ ମୁଦମଭ୍ଯଗାତ୍ ॥ 3-122-1 (20660)
ଇହ ଦେବୈଃ ସହେନ୍ଦ୍ରୈଶ୍ଚ ପ୍ରଜାପତିଭିରେବ ଚ।
ଇଷ୍ଟଂ ବହୁବିଧୈର୍ଯଜ୍ଞୈର୍ମହଦ୍ଭିର୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-122-2 (20661)
ଆଧୂର୍ତରଜସଶ୍ଚେହ ରାଜା ବଜ୍ରଧରଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ତର୍ପଯାମାସ ସୋମେନ ହଯମେଧେଷୁ ସପ୍ତସୁ ॥ 3-122-3 (20662)
ତସ୍ଯ ସପ୍ତସୁ ଯଜ୍ଞେଷୁ ସର୍ବମାସୀଦ୍ଧିରଣ୍ଯଯମ୍।
ବାନପ୍ରସ୍ଥଂ ଚ ଭୌମଂ ଚ ଯଦ୍ଦ୍ରବ୍ଯଂ ନିଯତଂ ମଖେ ॥ 3-122-4 (20663)
ଚଷାଲଯୂପଚମସାଃ ସ୍ଥାଲ୍ଯଃ ପାତ୍ର୍ଯଃ ସ୍ରୁଚଃ ସ୍ରୁବାଃ।
ତେଷ୍ବେବ ଚାସ୍ଯ ଯଜ୍ଞେଷୁ ପ୍ରଯୋଗାଃ ସପ୍ତ ବିଶ୍ରୁତାଃ ॥ 3-122-5 (20664)
ସପ୍ତୈକୈକସ୍ଯଯୂପସ୍ଯ ଚଷାଲାଶ୍ଚୋପରିଶ୍ଥିତାଃ।
ତସ୍ଯ ସ୍ମ ଯୂପାନ୍ଯଜ୍ଞେଷୁ ଭ୍ରାଜମାନାନ୍ହିରଣ୍ମଯାନ୍।
ସ୍ବଯମୁତ୍ଥାପଯାମାସୁର୍ଦେବାଃ ସେନ୍ଦ୍ରା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-122-6 (20665)
ତେଷୁ ତସ୍ଯ ମଖାଗ୍ର୍ଯେଷୁ ଗଯସ୍ଯ ପୃଥିବୀପତେଃ।
ଅମାଦ୍ଯଦିନ୍ଦ୍ରଃ ସୋମେନ ଦକ୍ଷିଣାଭିର୍ଦ୍ବିଜାତଯଃ ॥ 3-122-7 (20666)
ପ୍ରସଙ୍ଖ୍ଯାନାନସଙ୍ଖ୍ଯେଯାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣନ୍ଦ୍ବିଜାତଯଃ ॥ 3-122-8 (20667)
ସିକତା ବା ଯଥା ଲୋକେ ଯଥାବା ଦିବି ତାରକାଃ।
ଯଥା ବା ବର୍ଷତୋ ଧାରା ଅସଙ୍ଖ୍ଯେଯାଃ ସ୍ମ କେନଚିତ୍ ॥ 3-122-9 (20668)
ତଥୈବ ତଦସଙ୍ଖ୍ଯେଯଂ ଧନଂ ଯତ୍ପ୍ରଦଦୌ ଗଯଃ।
ସଦସ୍ଯେଭ୍ଯୋ ମହାରାଜ ତେଷୁ ଯଜ୍ଞେଷୁ ସପ୍ତସୁ ॥ 3-122-10 (20669)
ଭବେତ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେଯମେତଦ୍ଧି ଯଦେତତ୍ପରିକୀର୍ତିତମ୍।
ନ ତସ୍ଯ ଶକ୍ଯାଃ ସଙ୍ଖ୍ଯାତୁଂ ଦକ୍ଷିଣାଦକ୍ଷିଣାବତଃ ॥ 3-122-11 (20670)
ହିରଣ୍ମଯୀଭିର୍ଗୋଭିଶ୍ଚ କୃତାଭିର୍ବିଶ୍ବକର୍ମଣା।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂସ୍ତର୍ପଯାମାସ ନାନାଦିଗ୍ଭ୍ଯଃ ସମାଗତାନ୍ ॥ 3-122-12 (20671)
ଅଲ୍ପାବଶେଷା ପୃଥିବୀ ଚୈତ୍ଯୈରାସୀତ୍ସମାଚିତା।
ଗଯସ୍ଯ ଯଜମାନସ୍ଯ ତତ୍ରତତ୍ର ବିଶାଂପତେ ॥ 3-122-13 (20672)
ସ ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ତବୈନୈନ୍ଦ୍ରାନ୍କର୍ମଣା ତେନ ଭରତ।
ସଲୋକତାଂ ତସ୍ଯ ଗଚ୍ଛେତ୍ପଯୋଷ୍ଣ୍ଯାଂ ଯ ଉପସ୍ପୃଶେତ୍ ॥ 3-122-14 (20673)
ତରସ୍ମାତ୍ତ୍ବମତ୍ର ରାଜେନଦ୍ର ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋଚ୍ଯୁତ।
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ମହୀପାଲ ଧୂତପାପ୍ମା ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-122-15 (20674)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-122-16x (2101)
ସ ପଯୋଷ୍ଣ୍ଯାଂ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବୈ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ବୈଦୂର୍ଯପର୍ବତଂ ଚୈବ ନର୍ମଦାଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍ ॥ 3-122-16 (20675)
`ଉଦ୍ଦିଶ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସ ପ୍ରତସ୍ଥେ ମହୀପତିଃ'।
ସମାଗମତ ତେଜସ୍ବୀ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ନଘ ॥ 3-122-17 (20676)
ତତ୍ରାସ୍ଯ ସର୍ବାଣ୍ଯାଚଖ୍ଯୌ ଲୋମଶୋ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ତୀର୍ଥାନି ରମଣୀଯାନି ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯାଯତନାନି ଚ ॥ 3-122-18 (20677)
ଯଥାଯୋଗଂ ଯଥାପ୍ରୀତି ପ୍ରଯଯୌ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ତତ୍ରତତ୍ରାଦଦଦ୍ବିତ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-122-19 (20678)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-122-20x (2102)
ଦେବାନାମେତି କୌନ୍ତେଯ ତଥା ରାଜ୍ଞାଂ ସଲୋକତାମ୍।
ବେଦୂର୍ଯପର୍ବତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନର୍ମଦାମବତୀର୍ଯ ଚ ॥ 3-122-20 (20679)
ସନ୍ଧିରେଷ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତ୍ରେତାଯା ଦ୍ବାପରସ୍ଯ ଚ।
ଏନମାସାଦ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-122-21 (20680)
ଏଷ ଶର୍ଯାତିଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଦେଶସ୍ତାତ ପ୍ରକାଶତେ।
ସାକ୍ଷାଦ୍ଯତ୍ରାପିବତ୍ସୋମମଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସହ ବାସବଃ ॥ 3-122-22 (20681)
ଚୁକୋପ ଭାର୍ଗବଶ୍ଚାପି ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ ମହାତପାଃ।
ସଂସ୍ତମ୍ଭଯାମାସ ଚ ତଂ ବାସବଂ ଚ୍ଯବନଃ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-122-23 (20682)
ସୁକନ୍ଯାଂ ଚାପି ଭାର୍ଯାଂ ସ ରାଜପୁତ୍ରୀମବାପ୍ତବାନ୍।
`ନାସତ୍ଯୌ ଚ ମହାଭାଗ କୃତବାନ୍ସୋମପୀଥିବୌ' ॥ 3-122-24 (20683)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-122-25x (2103)
କଥଂ ବିଷ୍ଟମ୍ଭିତସ୍ତେନ ଭଗବାନ୍ପାକଶାସନଃ।
କିମର୍ଥଂ ଭାର୍ଗବଶ୍ଚାପି କୋପଂ ଚକ୍ରେ ମହାତପାଃ ॥ 3-122-25 (20684)
ନାସତ୍ଯୌ ଚ କଥଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍କୃତବାନ୍ସୋମପୀଥିନୌ।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ଯଥାବୃତ୍ତମାଖ୍ଯାତୁ ଭଗବାନ୍ମମ ॥ 3-122-26 (20685)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବାବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 122 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-122-3 ଆଧୂର୍ତରଜସୋ ଗଯନାମା ॥ 3-122-4 ବାନରସ୍ପତ୍ଯଂ ବୃକ୍ଷଜଂ ଚଷାଲାଦି। ଭୌମଂ ମୃନ୍ମଯଂ ସ୍ଥାଲ୍ଯାଦି ॥ 3-122-5 ଚଷାଲୋ ଯୂପାକଟକଃ। ଯୂପଃ ଯଜ୍ଞସ୍ତମ୍ଭଃ। ଚମସାଃ ସୋମପାନପାତ୍ରାଣି। ପାତ୍ର୍ଯଃ ହବିଃସ୍ଥାପନାର୍ଥାନି ମୃନ୍ମଯାନି। ସ୍ରୁଚଃ ହବିଃପ୍ରଦାନାର୍ଥାଃ। ସ୍ରୁବାହବିରବଦାନାର୍ଥାଃ ॥ 3-122-8 ପ୍ରସଙ୍ଖ୍ଯାନାନ୍ ଏକଯତ୍ନେନ ଭୂଯଃଖର୍ଣମୁଦ୍ରାଦେର୍ମାପକାନ୍ ଖାରୀଦ୍ରୋଣାଦୀନ୍ ॥ 3-122-26 ସୋମସ୍ଯ ପୀଥଃ ପାନଂ ତଦ୍ବନ୍ତୌ ସୋମପୀଥିନୌ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 123
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.123. ଅଧ୍ଯାଯଃ 123
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲାମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସୁକନ୍ଯୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ କଦାଚନ ଶର୍ଯାତନିନା ନୃପେଣ ସୈନ୍ଯାଦିଭିଃସହ ଚ୍ଯବନାଶ୍ରମାଭିଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତ୍ର ଶର୍ଯାତିକନ୍ଯଯା ସୁକନ୍ଯଯା ଚିରତରତପଶ୍ଚର୍ଯାନିରତସ୍ଯ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ଶରୀରଂ ପର୍ଯାବୃତ୍ଯ ବିବର୍ଧମାନମହାବଲ୍ମୀକାବଲୋକନମ୍ ॥ 3 ॥ ତଥା କୁତୂହଲାଦ୍ବଲ୍ମୀକୋପରି ଦୃଶ୍ଯମାନଚ୍ଯବନନଯନଯୁଗଲସ୍ଯାଜ୍ଞାନାତ୍କଣ୍ଟକେନ ବିଭେଦନମ୍ ॥ 4 ॥ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ପ୍ରସାଦନାଯ ଶର୍ଯାତିନା ଭାର୍ଯାତ୍ବାଯ ତସ୍ମୈ ସୁକନ୍ଯାଯାଃ ପ୍ରଦାନମ୍ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-123-0 (20686)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-123-0x (2104)
ଭୃଗୋର୍ମହର୍ଷେଃ ପୁତ୍ରୋଽଭୂଚ୍ଚଯବନୋ ନାମ ଭାରତ।
ସମୀପେ ସରସସ୍ତସ୍ଯ ତପସ୍ତେପେ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-123-1 (20687)
ସ୍ଥାଣୁଭୂତୋ ମହାତେଜା ବୀରସ୍ଥାନେନ ପାଣ୍ଡବ।
ଅତିଷ୍ଠତ ଚିରଂ କାଲମେକଦେଶେ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-123-2 (20688)
ସବଲ୍ମୀକୋଽଭବଦୃଷିର୍ଲତାଭିରିବ ସଂବୃତଃ।
କାଲେନ ମହତା ରାଜନ୍ସମାକୀର୍ଣଃ ପିପୀଲିକୈଃ ॥ 3-123-3 (20689)
ତଥା ସ ସଂବୃତୋ ଧୀମାନ୍ମୃତ୍ପିଣ୍ଡ ଇବ ସର୍ବଶଃ।
ତପ୍ଯତେ ସ୍ମ ତପୋ ଘୋରଂ ବଲ୍ମୀକେନ ସମାବୃତଃ ॥ 3-123-4 (20690)
ଅଥ ଦୀର୍ଘସ୍ଯ କାଲସ୍ଯ ଶର୍ଯାତିର୍ନାମ ପାର୍ଥିବଃ।
ଆଜଗାମ ସରୋ ରମ୍ଯଂ ବିହର୍ତୁମିଦମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-123-5 (20691)
ତସ୍ଯ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ସହସ୍ରାଣି ଚତ୍ବାର୍ଯାସନ୍ପରିଗ୍ରହଃ।
ଏକୈବ ଚ ସୁତା ସୁଭ୍ରୂଃ ସୁକନ୍ଯା ନାମ ଭାରତ ॥ 3-123-6 (20692)
ସା ସଖୀଭିଃ ପରିବୃତା ଦିବ୍ଯାଭରଣଭୂଷିତା।
ଚଙ୍କ୍ରମ୍ଯମାଣା ବଲ୍ମୀକଂ ଭାର୍ଗବସ୍ଯ ସମାସଦତ୍ ॥ 3-123-7 (20693)
ସା ବୈ ବସୁମତୀଂ ତତ୍ର ପଶ୍ଯନ୍ତୀ ସୁମନୋରମାମ୍।
ବନସ୍ପତୀନ୍ପ୍ରଚିନ୍ବନ୍ତୀ ବିଜହାର ସଖୀବୃତା ॥ 3-123-8 (20694)
ରୂପେଣ ବଯସା ଚୈବ ଭଦନେନ ମଦେନ ଚ।
ବଭଞ୍ଜ ବନବୃକ୍ଷାଣାଂ ଶାଖାଃ ପରମପୁଷ୍ପିତାଃ ॥ 3-123-9 (20695)
ତାଂ ସଖୀରହିତାମେକାମେକବସ୍ତ୍ରାମଲଂକୃତାମ୍।
ଦଦର୍ଶ ଭାର୍ଗବୋ ଧମାଂଶ୍ଚରନ୍ତୀମିବ ବିଦ୍ଯୁତମ୍ ॥ 3-123-10 (20696)
ତାଂ ପଶ୍ଯମାନୋ ବିଜନେ ସ ରେମେ ପରମଦ୍ଯୁତିଃ।
କ୍ଷାମକଣ୍ଠଶ୍ଚ ବିପ୍ରର୍ଷିସ୍ତପୋବଲସମନ୍ବିତଃ।
ତାମାବଭାଷେକଲ୍ଯାଣୀଂ ସା ଚାସ୍ଯ ନ ଶୃଣୋତି ବୈ ॥ 3-123-11 (20697)
ତତଃ ସୁକନ୍ଯା ବଲ୍ମୀକେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭାର୍ଗବଚକ୍ଷୁଷୀ।
କୌତୂହଲାତ୍କଣ୍ଟକେନ ବୁଦ୍ଧିମୋହବଲାତ୍କୃତା।
କିଂନୁ ଖଲ୍ବିଦମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ନିର୍ବିଭେଦାସ୍ଯ ଲୋଚନେ ॥ 3-123-12 (20698)
ଅକ୍ରୁଦ୍ଧ୍ଯତ୍ସ ତଥା ବିଦ୍ଧେ ନେତ୍ରେ ପରମମନ୍ଯୁମାନ୍।
ତତଃ ଶର୍ଯାତିସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରେ ସମାବୃଣୋତ୍ ॥ 3-123-13 (20699)
ତତୋ ରୁଦ୍ଧେ ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରେ ସୈନ୍ଯମାସୀତ୍ସୁଦୁଃଖିତମ୍।
ତଥାଗତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ୍ସ ପାର୍ଥିବଃ ॥ 3-123-14 (20700)
ତପୋନିତ୍ଯସ୍ଯ ବୃଦ୍ଧସ୍ଯ ରୋଷଣସ୍ଯ ବିଶେଷତଃ।
କେନାପକୃତମଦ୍ଯେହ ଭାର୍ଗବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଜ୍ଞାତଂ ବା ଯଦି ବାଽଜ୍ଞାତଂ ତଦ୍ଦ୍ରୁତଂ ବ୍ରୂତ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-123-15 (20701)
ତମୂଚୁଃ ସୈନିକାଃ ସର୍ବେ ନ ବିଦ୍ମୋଽପକୃତଂ ବଯମ୍।
ସର୍ବୋପାଯୈର୍ଯଥାକାମଂ ଭବାଂସ୍ତଦଧିଗଚ୍ଛତୁ ॥ 3-123-16 (20702)
ତତଃ ସ ପୃଥିବୀପାଲଃ ସାମ୍ନା ଚୋଗ୍ରେଣ ଚ ସ୍ବଯମ୍।
ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ୍ସୁହୃଦ୍ବର୍ଗଂ ପର୍ଯଜାନନ୍ନ ଚୈବ ତେ ॥ 3-123-17 (20703)
ଆନାହାର୍ତଂ ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତତ୍ସୈନ୍ଯମନୁଖାର୍ଦିତମ୍।
ପିତରଂ ଦୁଃଖିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁକନ୍ଯେଦମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-123-18 (20704)
ମଯାଽଟନ୍ତ୍ଯେହ ବଲ୍ମୀକେ ଦୃଷ୍ଟଂ ସତ୍ବମଭିଜ୍ବଲତ୍।
ଖଦ୍ଯୋତବଦଭିଜ୍ଞାତଂ ତନ୍ମଯା ବିଦ୍ଧମନ୍ତିକାତ୍ ॥ 3-123-19 (20705)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଲ୍ମୀକଂ ଶର୍ଯାତିସ୍ତୂର୍ଣମଭ୍ଯଯାତ୍।
ତତ୍ରାପଶଯ୍ତ୍ତପୋବୃଦ୍ଧଂ ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯସମପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-123-20 (20706)
ଅଯାଚଦଥ ସୈନ୍ଯାର୍ଥଂ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ଅଜ୍ଞାନାଦ୍ବାଲଯା ଯତ୍ତେ କୃତଂ ତତ୍କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-123-21 (20707)
ତତୋଽବ୍ରବୀନ୍ମହୀପାଲଂ ଚ୍ଯବନୋ ଭାର୍ଗବସ୍ତଦା।
ଅପମାନାଦହଂ ବିଦ୍ଧୋ ହ୍ଯନଯା ଦର୍ପପୂର୍ଣଯା ॥ 3-123-22 (20708)
ରୂପୌଦାର୍ଯସମାଯୁକ୍ତାଂ ଲୋଭମୋହବଲାତ୍କୃତାମ୍।
ତାମେବ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାହଂ ରାଜନ୍ଦୁହିତରଂ ତବ।
କ୍ଷଂସ୍ଯାମୀତି ମହୀପାଲ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-123-23 (20709)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-123-24x (2105)
ଋଷେର୍ବଚନମାଜ୍ଞାଯ ଶର୍ଯାତିରବିଚାରଯନ୍।
ଦଦୌ ଦୁହିତରଂ ତସ୍ମୈ ଚ୍ଯବନାଯ ମହାତ୍ମନେ ॥ 3-123-24 (20710)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ଚ ତାଂ କନ୍ଯାଂ ଭଗବାନ୍ପ୍ରସସାଦ ହ।
ପ୍ରାପ୍ତପ୍ରସାଦୌ ରାଜା ବୈ ସସୈନ୍ଯଃ ପୁରମାବ୍ରଜତ୍ ॥ 3-123-25 (20711)
ସୁକନ୍ଯାଽପି ପତିଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ତପସ୍ବିନମନିନ୍ଦିତା।
ନିତ୍ଯଂ ପର୍ଯଚରତ୍ପ୍ରୀତ୍ଯା ତପସା ନିଯମେନ ଚ ॥ 3-123-26 (20712)
ଅଗ୍ନୀନାମତୀଥୀନାଂ ଚ ଶୁଶ୍ରୂଷୁନସୂଯିକା।
ସମାରାଧଯତ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଚ୍ଯବନଂ ସା ଶୁଭାନନା ॥ 3-123-27 (20713)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 123 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-123-2 ବୀରସ୍ତାନେନ ବୀରାସନେନ ॥ 3-123-11 କ୍ଷାମକଣ୍ଠଃ କ୍ଷୀଣଧ୍ବନିଃ ଅତଏବ ସା ତଦ୍ବଚନଂ ନ ଶୃଣୋତି ॥ 3-123-20 ବଯୋବୃଦ୍ଧଂ ଚ ଭାର୍ଗବମ୍ ଇତି ଝ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 124
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.124. ଅଧ୍ଯାଯଃ 124
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କଦାଚନ ଚ୍ଯବନାଶ୍ରମମୁପାଗତାଭ୍ଯାମଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ଭାର୍ଯାତ୍ବାଯ ସୁକନ୍ଯାପ୍ରତି ପ୍ରାର୍ଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଦକାମଯମାନାଂ ତାଂ ପ୍ରତ୍ଯଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସ୍ବପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ୍ଯବନେ ରୂପଯୌବନସଂପନ୍ନେ ସତି ତୁଲ୍ଯରୂପେଷୁ ତ୍ରିଷୁ କସ୍ଯଚିଦ୍ବରଣଚୋଦନା ॥ 2 ॥ ଭର୍ତ୍ରାଜ୍ଞଯା ତଯା ତଦଙ୍ଗୀକାରେ ଚ୍ଯବନେନ ସହାଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସରସୋଽନ୍ତର୍ଜଲେ ନିମଜ୍ଜନମ୍ ॥ 3 ॥ ସୁକନ୍ଯଯା ନିମଜ୍ଜ୍ଯୋତ୍ଥିତେଷୁ ସରୂପେଷୁ ତ୍ରିଷୁ ତେଷୁ ସ୍ବପାତିବ୍ରତ୍ଯମହିନ୍ନା ଚ୍ଯବନସ୍ଯୈବ ବରଣମ୍ ॥ 4 ॥ ତତସ୍ତୁଷ୍ଟେନ ଚ୍ଯବନେନାଶ୍ବିନୋଃ ସୋମରସଦାପନପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-124-0 (20714)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-124-0x (2106)
କସ୍ଯ ଚିତ୍ତ୍ବଥ କାଲସ୍ଯ ତ୍ରିଦଶାବଶ୍ବିନୌ ନୃପ।
କୃତାଭିଷେକାଂ ବିବୃତାଂ ସୁକନ୍ଯାଂ ତାମପଶ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-124-1 (20715)
ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦର୍ଶନୀଯାଙ୍ଗୀଂ ଦେବରାଜସୁତାମିବ।
ଊଚତୁଃ ସମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ନାସତ୍ଯାବଶ୍ବିନାବିଦମ୍ ॥ 3-124-2 (20716)
କସ୍ଯ ତ୍ବମସି ବାମୋରୁ ବନେଽସ୍ମିନ୍କିଂ କରୋଷି ଚ।
ଇଚ୍ଛାବ ଭଦ୍ରେ ଜ୍ଞାତୁଂ ତ୍ବାଂ ତତ୍ବମାଖ୍ଯାହି ଶୋଭନେ ॥ 3-124-3 (20717)
ତତଃ ସୁକନ୍ଯା ସଂବୀତା ତାବୁବାଚ ସୁରୋତ୍ତମୌ।
ଶର୍ଯାତିତନଯାଂ ବିତ୍ତଂ ଭାର୍ଯାଂ ମାଂ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ଚ ॥ 3-124-4 (20718)
`ନାମ୍ନା ଚାହଂ ସୁକନ୍ଯେତି ନୃଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା।
ସାଽହଂସର୍ବାତ୍ମନା ନିତ୍ଯଂ ଭର୍ତାରମନୁବର୍ତିନୀ' ॥ 3-124-5 (20719)
ଅଥାଶ୍ବିନୌ ପ୍ରହସ୍ଯୈତାମବ୍ରୂତାଂ ପୁନରେବ ତୁ।
କଥଂ ତ୍ବମସି କଲ୍ଯାଣି ପିତ୍ରା ଦତ୍ତାଽଽଗତା ବନେ ॥ 3-124-6 (20720)
ଭ୍ରାଜସେଽସ୍ମିନ୍ବନେ ଭୀରୁ ବିଦ୍ଯୁତ୍ସୌଦାମନୀ ଯଥା।
ନ ଦେବେଷ୍ବପି ତୁଲ୍ଯାଂ ହି ତ୍ବଯା ପଶ୍ଯାବ ଭାମିନି ॥ 3-124-7 (20721)
ଅନାଭରଣସଂପନ୍ନା ପରମାମ୍ବରବର୍ଜିତା।
ଶୋଭଯସ୍ଯଧିକଂ ଭଦ୍ରେ ବନମପ୍ଯନଲଂକୃତା ॥ 3-124-8 (20722)
ସର୍ବାଭରଣସଂପନନା ପରମାମ୍ବରଧାରିଣୀ।
ଶୋଭେଥାସ୍ତ୍ବନବଦ୍ଯାଙ୍ଗି ନ ତ୍ବେବଂ ମଲପଙ୍କିନୀ ॥ 3-124-9 (20723)
କସ୍ମାଦେବଂବିଧା ଭୂତ୍ବା ଜରାଜର୍ଜରିତଂ ପତିମ୍।
ତ୍ବମୁପାସ୍ସେ ହ କଲ୍ଯାଣି କାମଭୋଗବହିଷ୍କୃତମ୍ ॥ 3-124-10 (20724)
ଅସମର୍ଥଂ ପରିତ୍ରାଣେ ପୋଷଣେ ତୁ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ସା ତ୍ବଂ ଚ୍ଯବନମୁତ୍ସୃଜ୍ଯବରଯସ୍ବୈକମାବଯୋଃ ॥ 3-124-11 (20725)
ପତ୍ଯର୍ଥଂ ଦେବଗର୍ଭାଭେ ମା ବୃଥା ଯୌବନଂ କୃଥାଃ।
ଏବମୁକ୍ତା ସୁକନ୍ଯାଽପି ସୁରୌ ତାବିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-124-12 (20726)
ରତାଽହଂ ଚ୍ଯବନେ ପତ୍ଯୌ ମୈବଂ ମାଂ ପର୍ଯଶଙ୍କତମ୍।
ତାବବ୍ରୂତାଂ ପୁନସ୍ତ୍ବେନାମାବାଂ ଦେବଭିଷଗ୍ବରୌ ॥ 3-124-13 (20727)
ଯୁବାନଂ ରୂପସଂପନ୍ନଂ କରିଷ୍ଯାବଃ ପତିଂ ତବ।
ତତସ୍ତସ୍ଯାବଯୋଶ୍ଚୈବ ବୃଣୀଷ୍ବାନ୍ଯତମଂ ପତିମ୍।
ଏତେନ ସମଯେନୈନମାମନ୍ତ୍ରଯ ପତିଂ ଶୁଭେ ॥ 3-124-14 (20728)
ସା ତଯୋର୍ବଚନାଦ୍ରାଜନ୍ନୁପସଂଗମ୍ଯ ଭାର୍ଗବମ୍।
ଉବାଚ ବାକ୍ଯଂ ଯତ୍ତାଭ୍ଯାମୁକ୍ତଂ ଭୃଗୁସୁତଂ ପ୍ରତି ॥ 3-124-15 (20729)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଚ୍ଯବନୋ ଭାର୍ଯାମୁବାଚ କ୍ରିଯତାମିତି।
`ସା ଭର୍ତ୍ରା ସମନୁଜ୍ଞାତା କ୍ରିଯତାମିତ୍ଯଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-124-16 (20730)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଦଶ୍ବିନୌ ବାକ୍ଯଂ ତସ୍ଯାସ୍ତତ୍କ୍ରିଯତାମିତି'।
ଊଚତୂ ରାଜପୁତ୍ରୀଂ ତାଂ ପତିସ୍ତବ ବିଶତ୍ବପଃ ॥ 3-124-17 (20731)
ତତୋଽମ୍ଭଶ୍ଚ୍ଯବନଃ ଶୀଘ୍ରଂ ରୂପାର୍ଥୀ ପ୍ରବିବେଶ ହ।
ଅଶ୍ବିନାବପି ତଦ୍ରାଜନ୍ସରଃ ପ୍ରାବିଶତାଂ ତଦା ॥ 3-124-18 (20732)
ତତୋ ମୁହୂର୍ତାଦୁତ୍ତୀର୍ଣାଃ ସର୍ବେ ତେ ସରସସ୍ତ୍ରଯଃ।
ଦିବ୍ଯରୂପଧରାଃ ସର୍ବେ ଯୁବାନୋ ମୃଷ୍ଟକୁଣ୍ଡଲାଃ।
ତୁଲ୍ଯବେଷଧରାଶ୍ଚୈବ ମନସଃ ପ୍ରୀତିବର୍ଧନାଃ ॥ 3-124-19 (20733)
ତେଽବ୍ରୁବନ୍ସହିତାଃ ସର୍ବେ ବୃଣୀଷ୍ବାନ୍ଯତମଂ ଶୁଭେ।
ଅସ୍ମାକମୀପ୍ସିତଂ ଭଦ୍ରେ ପତିତ୍ବେ ବରବର୍ଣିନି ॥ 3-124-20 (20734)
`ତ୍ବମଶ୍ବିନୋରନ୍ଯତରଂ ଚ୍ଯବନଂ ବା ଯଶସ୍ବିନି'।
ଯତ୍ର ବାଽପ୍ଯଭିକାମାଽସି ତଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ସୁଶୋଭନେ ॥ 3-124-21 (20735)
ସା ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ତୁ ତାନ୍ସର୍ବାଂସ୍ତୁଲ୍ଯରୂପଧରାନ୍ସ୍ଥିତାନ୍।
ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ମନସା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଦେବୀ ବବ୍ରେ ସ୍ବକଂ ପତିମ୍ ॥ 3-124-22 (20736)
ଲବ୍ଧ୍ବା ତୁ ଚ୍ଯବନୋ ଭାର୍ଯାଂବଯୋରୂପଂ ଚ ବାଞ୍ଛିତମ୍।
ହୃଷ୍ଟୋଽବ୍ରବୀନ୍ମହାତେଜାସ୍ତୌ ନାସତ୍ଯାବିଦଂ ବଚଃ ॥ 3-124-23 (20737)
ଯଥାଽହଂ ରୂପସଂପନ୍ନୋ ବଯସା ଚ ସମନ୍ବିତଃ।
କୃତୋ ଭବଦ୍ଭ୍ଯାଂ ବୃଦ୍ଧଃ ସନ୍ଭାର୍ଯାଂ ଚ ପ୍ରାପ୍ତବାନିମାମ୍ ॥ 3-124-24 (20738)
ତସ୍ମାଦ୍ଯୁବାଂ କରିଷ୍ଯାମି ପ୍ରୀତ୍ଯାଽହଂ ସୋମପୀଥିନୌ।
ମିଷତୋ ଦେବରାଜସ୍ଯ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ବାମ୍ ॥ 3-124-25 (20739)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ହୃଷ୍ଟମନସୌ ଦିବଂ ତୌ ପ୍ରତିଜଗ୍ମତୁଃ।
ଚ୍ଯବନଶ୍ଚ ସୁକନ୍ଯା ଚ ସୁରାବିବ ବିଜହ୍ରତୁଃ ॥ 3-124-26 (20740)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁର୍ବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 124 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-124-1 ବିବୃତାମନାଚ୍ଛାଦୀତାମ୍ ॥ 3-124-4 ତତଃ ସୁକନ୍ଯା ସବ୍ରୀଡେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 125
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.125. ଅଧ୍ଯାଯଃ 125
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ଯୌବନଲାଭଶ୍ରବଣହୃଷ୍ଟେନ ଶର୍ଯାତିନା ତଦାଶ୍ରମାଭିଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଚ୍ଯବନେନ ଶର୍ଯାତେର୍ଯାଜନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତ୍ର ଚ୍ଯବନେନାଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସ୍ବପ୍ରତିଶ୍ରୁତସୋମରସଦାନୋଦ୍ଯମେ ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ତସ୍ଯ ହନନାଯ ବାହୁନା ବଜ୍ରୋଦ୍ଯମନମ୍ ॥ 3 ॥ ତଦ୍ବାହୁସଂସ୍ତଗ୍ଭନପୂର୍ବକଂ ଚ୍ଯବନସୃଷ୍ଟଯା କୃତ୍ଯଯା ଶକ୍ରଂପ୍ରତ୍ଯଭିସରଣମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-125-0 (20741)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-125-0x (2107)
ତତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ଶର୍ଯାତିର୍ବଯସ୍ଥଂ ଚ୍ଯବନଂ କୃତମ୍।
ସୁହୃଷ୍ଟଃ ସେନଯା ସାର୍ଧମୁପାଯାଦ୍ଭାର୍ଗବାଶ୍ରମମ୍ ॥ 3-125-1 (20742)
ଚ୍ଯବନଂ ଚ ସୁକନ୍ଯାଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବସୁତାବିବ।
ରେମେ ସଭାର୍ଯଃ ଶର୍ଯାତିଃ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ମହୀମିବ ॥ 3-125-2 (20743)
ଋଷିଣା ସତ୍କୃତସ୍ତେନ ସଭାର୍ଯଃ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ଉପୋପବିଷ୍ଟଃ କଲ୍ଯାଣୀଃ କଥାଶ୍ଚକ୍ରେ ମନୋରମାଃ ॥ 3-125-3 (20744)
ଅଥୈନଂ ଭାର୍ଗବୋ ରାଜନ୍ନୁବାଚ ପରିସାନ୍ତ୍ବଯନ୍।
ଯାଜଯିଷ୍ଯାମି ରାଜଂସ୍ତ୍ବାଂ ସଂଭାରାନୁପକଲ୍ପଯ ॥ 3-125-4 (20745)
ତତଃ ପରମସଂହୃଷ୍ଟଃ ଶର୍ଯାତିରବନୀପତିଃ।
ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ମହାରାଜ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ପ୍ରତ୍ଯପୂଜଯତ୍ ॥ 3-125-5 (20746)
ପ୍ରଶସ୍ତେଽହନି ଯଜ୍ଞୀଯେ ସର୍ବକାମସମୃଦ୍ଧିମତ୍।
କାରଯାମାସ ଶର୍ଯାତିର୍ଯଜ୍ଞାଯତନମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-125-6 (20747)
ତତ୍ରୈନଂ ଚ୍ଯବନୋ ରାଜନ୍ଯାଜଯାମାସ ଭାର୍ଗବଃ।
ଅଦ୍ଭୁତାନି ଚ ତତ୍ରାସନ୍ଯାନି ତାନି ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-125-7 (20748)
ଅଗୃହ୍ଣାଚ୍ଚ୍ଯବନଃ ସୋମମଶ୍ବିନୋର୍ଦେବଯୋସ୍ତଦା।
ତମିନ୍ଦ୍ରୋ ବାରଯାମାସ ଗୃହ୍ଣାନଂ ସ ତଯୋର୍ଗ୍ରହମ୍ ॥ 3-125-8 (20749)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-125-9x (2108)
ଉଭାବେତୌ ନ ସୋମାର୍ହୌ ନାସତ୍ଯାବିତି ମେ ମତିଃ।
ଭିଷଜୌ ଦିବି ଦେବାନାଂ କର୍ମଣା ତେନ ନାର୍ହତଃ ॥ 3-125-9 (20750)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 3-125-10x (2109)
ମାବମଂସ୍ଥା ମହାତ୍ମାନୌ ରୂପଦ୍ରବିଣବତ୍ତରୌ।
ଯୌ ଚକ୍ରତୁର୍ମାଂ ମଧବନ୍ବୃନ୍ଦାରକମିବାଜରମ୍ ॥ 3-125-10 (20751)
ଋତେ ତ୍ବାଂ ବିବୁଧାଂଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍କଥଂ ବୈ ନାର୍ହତଃ ସବମ୍।
ଅଶ୍ବିନାବପି ଦେବେନ୍ଦ୍ର ଦେବୌ ବିଦ୍ଧି ପୁରଂଦର ॥ 3-125-11 (20752)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-125-12x (2110)
ଚିକିତ୍ସକୌ କର୍ମକରୌ କାମରୂପସମନ୍ବିତୌ।
ଲୋକେ ଚରନ୍ତୌ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ କଥଂ ସୋମମିହାର୍ହତଃ ॥ 3-125-12 (20753)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-125-13x (2111)
ଏତଦେବ ତଦା ବାକ୍ଯମାମ୍ରେଡଯତି ବାସବେ।
ଅନାଦୃତ୍ଯତତଃ ଶକ୍ରଂ ଗ୍ରହଂ ଜଗ୍ରାହ ଭାର୍ଗବଃ ॥ 3-125-13 (20754)
ଗ୍ରହୀଷ୍ଯନ୍ତଂ ତୁ ତଂ ସୋମମଶ୍ବିନୋରୁତ୍ତମଂ ତଦା।
ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ବଲଭିଦ୍ଦେବ ଇଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-125-14 (20755)
ଆଭ୍ଯାମର୍ତାଯ ସୋମଂ ତ୍ବଂ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯସି ଯଦି ସ୍ବଯମ୍।
ବଜ୍ରଂ ତେ ପ୍ରହରିଷ୍ଯାମି ଘୋରରୂପମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-125-15 (20756)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ୍ମଯନ୍ନିନ୍ଦ୍ରମଭିବୀକ୍ଷ୍ଯସ ଭାର୍ଗବଃ।
ଜଗ୍ରାହ ବିଧିବତ୍ସୋମମଶ୍ବିଭ୍ଯାମୁତ୍ତମଂ ଗ୍ରହମ୍ ॥ 3-125-16 (20757)
ତତୋଽସ୍ମୈ ପ୍ରାହରଦ୍ବଜ୍ରଂ ଘୋରରୂପଂ ଶଚୀପତିଃ।
ତସ୍ଯ ପ୍ରହରତୋ ବାହୁଂ ସ୍ତମ୍ଭଯାମାସ ଭାର୍ଗବଃ ॥ 3-125-17 (20758)
ତଂ ସ୍ତମ୍ଭଯିତ୍ବା ଚ୍ଯବନୋ ଜୁହୁବେ ମନ୍ତ୍ରତୋଽନଲମ୍।
କୃତ୍ଯାର୍ଥୀ ସୁମହାତେଜା ଦେବଂ ହିଂସିତୁମୁଦ୍ଯତଃ ॥ 3-125-18 (20759)
ତତଃ କୃତ୍ଯାଽଥ ସଂଜଜ୍ଞେ ମୁନେସ୍ତସ୍ଯ ତପୋବଲାତ୍।
ମଦୋ ନାମ ମହାବୀର୍ଯୋ ବୃହତ୍କାଯୋ ମହାସୁରଃ ॥ 3-125-19 (20760)
ଶରୀରଂ ଯସ୍ ନିର୍ଦେଷ୍ଟୁମଶକ୍ଯଂ ତୁ ସୁରାସୁରୈଃ।
ତସ୍ଯାସ୍ଯମଭବଦ୍ଧୋରଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣାଗ୍ରଦଶନଂ ମହତ୍ ॥ 3-125-20 (20761)
ହନୁରେକା ସ୍ଥିତା ତ୍ବସ୍ଯ ଭୂମାବେକା ଦିବଂ ଗତା।
ଚତସ୍ରଶ୍ଚାଯତା ଦଂଷ୍ଟ୍ରା ଯୋଜନାନାଂ ଶତଂଶତମ୍ ॥ 3-125-21 (20762)
ଇତରେ ତସ୍ଯ ଦଶନା ବଭୂବୁର୍ଦଶଯୋଜନାଃ।
ପ୍ରାସାଦଶିଖରାକାରାଃ ଶୂଲାଗ୍ରସମଦର୍ଶନାଃ ॥ 3-125-22 (20763)
ବାହୂ ପରିଘସଂକାଶାବାଯତାବଯୁତଂ ସମୌ।
ନେତ୍ରେ ରବିଶଶିପ୍ରଖ୍ଯେ ବକ୍ରଂ କାଲାଗ୍ନିସଂନିଭମ୍ ॥ 3-125-23 (20764)
ଲେଲିହଞ୍ଜିହ୍ବଯା ବକ୍ରଂ ବିଦ୍ଯୁଚ୍ଚପଲଲୋଲଯା।
ବ୍ଯାତ୍ତାନନୋ ଘୋରଦୃଷ୍ଟିର୍ଗ୍ରସନ୍ନିବ ଜଗଦ୍ବଲାତ୍ ॥ 3-125-24 (20765)
ସ ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯନ୍ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶତକ୍ରତୁମୁପାଦ୍ରବତ୍।
ମହତା ଘୋରରୂପେଣ ଲୋକାଞ୍ଶବ୍ଦେନ ନାଦଯତ୍ ॥ 3-125-25 (20766)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପ଼୍ଚବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 125 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-125-1 ବଯସ୍ଥଂ ଯୁବାନମ୍ ॥ 3-125-4 ସଂଭାରାନ୍ ଯଜ୍ଞୋପକରଣାନି ॥ 3-125-8 ଗ୍ରହଂ ସୋମସ୍ଯ। ଗୃହ୍ଣାନଂ ତଯୋରର୍ଥେ ॥ 3-125-11 ସବଂ ସୋମମ୍ ॥ 3-125-12 ଭୈଷଜ୍ଯାତ୍କର୍ମଣୋ ନିନ୍ଦ୍ଯାବିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-125-13 ଆମ୍ରେଡ୍ଯତି ପୁନଃପୁନରାବର୍ତଯତି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 126
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.126. ଅଧ୍ଯାଯଃ 126
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରାଭିଷ୍ଟୁତେନ ଚ୍ଯବନେନ ତସ୍ମିନ୍ସ୍ବପ୍ରଯୁକ୍ତକୃତ୍ଯାଯାସ୍ତତୋ ବିନିବର୍ତ୍ଯ ସ୍ର୍ଯାଦିଷୁ ବିଭଜନମ୍ ॥ 1 ॥ ଲୋମଶେନ ସୁକମ୍ଯୋପାଖ୍ଯାନସମାପନପୂର୍ବକଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ ନାନାତୀର୍ଥମହିମାନୁବର୍ଣନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-126-0 (20767)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-126-0x (2112)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଘୋରବଦନଂ ମଦଂ ଦେବଃ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ଆଯାନ୍ତଂ ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯନ୍ତଂ ବ୍ଯାତ୍ତାନନମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 3-126-1 (20768)
ଭଯାତ୍ସଂସ୍ତମ୍ଭିତଭୁଜଃ ସୃକ୍ବିଣୀ ଲେଲିହନ୍ମୁହୁଃ।
ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଦେବରାଜଶ୍ଚ୍ଯବନଂ ଭଯପୀଡିତଃ ॥ 3-126-2 (20769)
ସୋମାର୍ହାବଶ୍ବିନାବେତାବଦ୍ଯ ପ୍ରଭୃତି ଭାର୍ଗବ।
ଭବିଷ୍ଯତଃ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବଚୋ ବିପ୍ର ପ୍ରସୀଦ ମେ ॥ 3-126-3 (20770)
ନ ତେ ମିଥ୍ଯା ସମାରମ୍ଭୋ ଭବତ୍ବେଷ ପରୋ ବିଧିଃ।
ଜାନାମି ଚାହଂ ବିପ୍ରର୍ଷେ ନ ମିଥ୍ଯା ତ୍ବଂ କରିଷ୍ଯସି ॥ 3-126-4 (20771)
ସୋମପାବଶ୍ବିନାବେତୌ ଯଥା ବାଦ୍ଯ କୃତୌ ତ୍ବଯା।
`ତଥୈବ ମାମପି ବ୍ରହ୍ମଞ୍ଶ୍ରେଯସା ଯୋକ୍ତୁମର୍ହସି' ॥ 3-126-5 (20772)
ଭୂଯ ଏବ ତୁ ତେ ବୀର୍ଯଂ ପ୍ରକାଶେଦିତି ଭାର୍ଗବ।
ସୁକନ୍ଯାଯାଃ ପିତୁଶ୍ଚାସ୍ଯ ଲୋକେ କୀର୍ତିଃ ପ୍ରଥେଦିତି ॥ 3-126-6 (20773)
ଅତୋ ମଯୈତଦ୍ବିହିତଂ ତବ ବୀର୍ଯପ୍ରକାଶନମ୍।
ତସ୍ମାନ୍ପ୍ରସାଦଂ କୁରୁ ମେ ଭବତ୍ବେବଂ ଯଥେଚ୍ଛସି ॥ 3-126-7 (20774)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ଯ ଶକ୍ରେଣ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ସ ମନ୍ଯୁର୍ବ୍ଯଗମଚ୍ଛୀଘ୍ରଂ ସୁମୋଚ ଚ ପୁରଂଦରମ୍ ॥ 3-126-8 (20775)
ମଦଂ ଚ ବ୍ଯଭଜଦ୍ରାଜନ୍ପାନେ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଅକ୍ଷେଷୁ ମୃଗଯାଯାଂ ଚ ପୂର୍ବସୃଷ୍ଟଂ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-126-9 (20776)
ତଦା ମଦଂ ବିନିକ୍ଷିପ୍ଯ ଶକ୍ରଂ ସଂତର୍ପ୍ଯ ଚେନ୍ଦୁନା।
ଅଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସହିତାନ୍ଦେବାନ୍ଯାଜଯିତ୍ବା ଚ ତଂ ନୃପମ୍ ॥ 3-126-10 (20777)
ବିଖ୍ଯାପ୍ଯ ବୀର୍ଯଂ ଲୋକେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ବଦତାଂବରଃ।
ସୁକନ୍ଯଯା ସହାରଣ୍ଯେ ବିଜହାରାନୁକୂଲଯା ॥ 3-126-11 (20778)
ତସ୍ଯୈତଦ୍ଦ୍ବିଜସଂଘୁଷ୍ଟଂ ସରୋ ରାଜନ୍ପ୍ରକାଶତେ।
ଅତ୍ରତ୍ବଂ ସହ ସୋଦର୍ଯୈଃ ପିତୃଡନ୍ଦେବାଂଶ୍ଚ ତର୍ପଯ ॥ 3-126-12 (20779)
ଏତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହୀପାଲ ସିକତାକ୍ଷଂ ଚ ଭାରତ।
ସୈନ୍ଧବାରଣ୍ଯମାସାଦ୍ଯ କୁଲ୍ଯାନାଂ କୁରୁ ଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-126-13 (20780)
ପୁଷ୍କରେଷୁ ମହାରାଜ ସର୍ବେଷୁ ଚ ଜଲଂ ସ୍ପୃଶ।
ସ୍ଥାଣୋର୍ମନ୍ତ୍ରାଣି ଚ ଜପନ୍ସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ଭାରତ ॥ 3-126-14 (20781)
ସଂଧିର୍ଦ୍ବଯୋର୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତ୍ରେତାଯା ଦ୍ବାପରସ୍ଯ ଚ।
ଅଯଂ ହି ଦୃଶ୍ଯତେ ପାର୍ଥ ସର୍ବପାପପ୍ରଣାଶନଃ।
ଅତ୍ରୋପସ୍ପୃଶ ଚୈବ ତ୍ବଂ ସର୍ବପାପପ୍ରଣାଶନେ ॥ 3-126-15 (20782)
ଆର୍ଚୀକପର୍ବତଶ୍ଚୈବ ନିବାସୌ ବୈ ମନୀଷିଣାମ୍।
ସଦାଫଲଃ ସଦାସ୍ରୋତୋ ମରୁତାଂ ସ୍ତାନମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-126-16 (20783)
ଚୈତ୍ଯାଶ୍ଚୈତେ ବହୁବିଧାସ୍ତ୍ରିଦଶାନାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଏତଚ୍ଚନ୍ଦ୍ରମସସ୍ତୀର୍ଥମୃଷଯଃ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ବୈଖାନସପ୍ରଭୃତଯୋ ବାଲଖିଲ୍ଯାସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 3-126-17 (20784)
ଶୃଙ୍ଗାଣି ତ୍ରୀଣି ପୁଣ୍ଯାନି ତ୍ରୀଣି ପ୍ରସର୍ବଣାନି ଚ।
ସର୍ବାଣ୍ଯନୁପରିକ୍ରମ୍ଯ ଯଥାକାମମୁପସ୍ପୃଶ ॥ 3-126-18 (20785)
ଶାନ୍ତନୁଶ୍ଚାତ୍ର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶୁନକଶ୍ଚ ନରାଧିପଃ।
ନରନାରାଯଣୌ ଚୋଭୌ ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା ଚିରଂ ନୃପ।
ସ୍ଥାନଂ ସନାତନଂ ପ୍ରାପ୍ତାବୀଶ୍ବରଧ୍ଯାନତତ୍ପରୌ ॥ 3-126-19 (20786)
ଇହ ନିତ୍ଯାଶ୍ରଯା ଦେବାଃ ପିତରଶ୍ଚ ମହର୍ଷିଭିଃ।
ଆର୍ଚୀକପର୍ବତେ ତେପୁସ୍ତାନ୍ଯଜସ୍ବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-126-20 (20787)
ଇହ ତେ ବୈ ଚରୂନ୍ପ୍ରାଶ୍ନନ୍ନୃଷଯଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ।
ଯମୁନା ଚାକ୍ଷଯସ୍ରୋତାଃ କୃଷ୍ଣଶ୍ଚେହ ତପୋରତଃ ॥ 3-126-21 (20788)
ଯମୌ ଚ ଭୀମସେନଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣା ଚାମିତ୍ରକର୍ଶନ।
ସର୍ବେ ଚାତ୍ର ଗମିଷ୍ଯାମସ୍ତ୍ବଯୈବ ସହ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-126-22 (20789)
ଏତତ୍ପ୍ରସ୍ରବଣଂ ପୁଣ୍ଯମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ମନୁଜେଶ୍ବର।
ଯତ୍ରଧାତା ବିଧାତା ଚ ବପରୁଣଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବମାଗତାଃ ॥ 3-126-23 (20790)
ଇହ ତେଽପ୍ଯବସନ୍ରାଜଞ୍ଶାନ୍ତାଃ ପରମଧର୍ମିଣଃ।
ମୈତ୍ରାଣାମୃଜୁବୁଦ୍ଧୀନାମଯଂ ଗିରିବରଃ ଶୁଭଃ ॥ 3-126-24 (20791)
ଏଷା ସା ଯମୁନା ରାଜନ୍ମହର୍ଷିଗଣସେବିତା।
ନାନାଯଜ୍ଞଚିତା ରାଜନ୍ପୁଣ୍ଯା ପାପଭଯାପହା ॥ 3-126-25 (20792)
ଅତ୍ରରାଜା ମହେଷ୍ବାସୋ ମାଂଧାତାଽଯଜତ ସ୍ବଯମ୍।
ସାହଦେବିଶ୍ଚ କୌନ୍ତେଯ ସୋମକୋ ଦଦତାଂବରଃ ॥ 3-126-26 (20793)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଷଡ୍ବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 126 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-126-2 ସୃକ୍କିଣୀ ଗଲ୍ଲଗର୍ଭୌ ॥ 3-126-3 ବଚୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-126-15 ସଂପ୍ରତି କଲିଦ୍ବାପରସଂଧାବପି ଅତ୍ରତୀର୍ଥେ ତ୍ରେତାଦ୍ବାପାରସଂଧିତୁଲ୍ଯଃ କାଲେସ୍ତି। ଅତ୍ରସ୍ନାତାନାଂ କଲିସ୍ପର୍ଶୋ ନାସ୍ତୀତି ଭାବଃ ॥ 3-126-16 ସଦାସ୍ରୋତଃ ସଦାପ୍ରବାହଯୁକ୍ତମ୍ ॥ 3-126-18 ତ୍ରୀଣି ସୃଙ୍ଗାଣୀତି ତ୍ରିକୋଣଂ ବାରାଣସୀକ୍ଷେତ୍ରମ୍। ତ୍ରୀଣି ପ୍ରସ୍ରବଣାନୀତି ଚ ପ୍ରଯାଗମ୍। ଏତାନି ସର୍ବାଣି ଅନୁପରିକ୍ରମ୍ଯ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣୀକୃତ୍ଯ ॥ 3-126-20 ତେପୁସ୍ତପସ୍ରକ୍ରୁଃ ॥ 3-126-26 ସାହଦେବିଃ ସୃଞ୍ଜଯପୁତ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 127
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.127. ଅଧ୍ଯାଯଃ 127
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ମାନ୍ଧାତୃପଦପ୍ରବୃତ୍ତିନିମିତ୍ତକଥନପୂର୍ବକଂ ମାଂଦାତୃଚରିତ୍ରକୀର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-127-0 (20794)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-127-0x (2113)
ମାନ୍ଧାତା ରାଜଶାର୍ଦୂଲସ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତଃ।
କଥଂ ଜାତୋ ମହାବ୍ରହ୍ମନ୍ଯୌବନାଶ୍ବୋ ନୃପୋତ୍ତମଃ ॥ 3-127-1 (20795)
କଥଂ ଚୈନାଂ ପରାଂ ଖ୍ଯାତିଂ ପ୍ରାପ୍ତବାନମିତଦ୍ଯୁତିଃ।
ଯସ୍ଯ ଲୋକାସ୍ତ୍ରଯୋ ବଶ୍ଯା ବିଷ୍ଣୋରିବ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-127-2 (20796)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ଚରିତଂ ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
`ସତ୍ଯକୀର୍ତେର୍ହି ମାନ୍ଧାତୁଃ କଥ୍ଯମାନଂ ତ୍ବଯାଽନଘ' ॥ 3-127-3 (20797)
ଯଥା ମାନ୍ଧାତୃଶବ୍ଦଶ୍ଚ ତସ୍ଯ ଶକ୍ରସମଦ୍ଯୁତେ।
ଜନ୍ମ ଚାପ୍ରତିବୀର୍ଯସ୍ କୁଶଲୋ ହ୍ଯସି ଭାଷିତୁମ୍ ॥ 3-127-4 (20798)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-127-5x (2114)
ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ରାଜନ୍ରାଜ୍ଞସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଯଥା ମାନ୍ଧାତୃଶବ୍ଦୋ ବୈ ଲୋକେଷୁ ପରିଗୀଯତେ ॥ 3-127-5 (20799)
ଇକ୍ଷ୍ବାକୁବଂଶପ୍ରଭବୋ ଯୁବନାଶ୍ବୋ ମହୀପତିଃ।
ସୋଽଯଜତ୍ପୃଥିବୀପାଲଃ କ୍ରତୁଭିର୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-127-6 (20800)
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରଂ ଚ ପ୍ରାପ୍ଯ ଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ।
ଅନ୍ଯୈଶ୍ଚ କ୍ରତୁଭିର୍ମୁଖ୍ଯୈରଯଜତ୍ସ୍ବାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-127-7 (20801)
ଅନପତ୍ଯସ୍ତୁ ରାଜର୍ଷିଃ ସ ମହାତ୍ମା ମହାବ୍ରତଃ।
ମନ୍ତ୍ରିଷ୍ବାଧାଯ ତଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ବନିତ୍ଯୋ ବଭୂବ ହ।
ଶାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟେନ ବିଧିନା ସଂଯୋଜ୍ଯାତ୍ମାନମାତ୍ମବାନ୍ ॥ 3-127-8 (20802)
ସ କଦାଚିନ୍ନୃପୋ ରାଜନ୍ନୁପବାସେନ ଦୁଃଖିତଃ।
ପିପାସାଶୁଷ୍କହୃଦଯଃ ପ୍ରବିବେଶାଶ୍ରମଂ ଭୃଗୋଃ ॥ 3-127-9 (20803)
ତାମେବ ରାତ୍ରିଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମହାତ୍ମା ଭୃଗୁନନ୍ଦନଃ।
ଇଷ୍ଟିଂ ଚକାର ସୌଦ୍ଯୁମ୍ନେର୍ମହର୍ଷିଃ ପୁତ୍ରକାରଣାତ୍ ॥ 3-127-10 (20804)
ସଂଭୃତୋ ମନ୍ତ୍ରପୂତେନ ବାରିଣା କଲଶୋ ମହାନ୍।
ତତ୍ରାତିଷ୍ଠତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୂର୍ବମେବ ସମାହିତଃ ॥ 3-127-11 (20805)
ଯତ୍ପ୍ରାଶ୍ଯ ପ୍ରସବେତ୍ତସ୍ଯ ପତ୍ନୀ ଶକ୍ରସମଂ ସୁତମ୍।
`ତଦ୍ବାରି ବିହିତଂ ରାଜନ୍ଯସ୍ମିନ୍ନାସୀତ୍ସୁସଂସ୍କୃତମ୍'।
ତଂ ନ୍ଯସ୍ଯ ବେଦ୍ଯାଂ କଲଶଂ ସୁଷୁପୁସ୍ତେ ମହର୍ଷଯଃ ॥ 3-127-12 (20806)
ରାତ୍ରିଜାଗରଣାଚ୍ଛ୍ରାନ୍ତାନ୍ସୌଦ୍ଯୁମ୍ନିଃ ସମତୀତ୍ଯ ତାନ୍।
ଶୁଷ୍କକଣ୍ଠଃ ପିପାସାର୍ତଃ ପାନୀଯାର୍ଥୀ ଭୃଶଂ ନୃପଃ।
ତଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଶାନ୍ତଃ ପାନୀଯଂ ସୋଽଭ୍ଯଯାଚତ ॥ 3-127-13 (20807)
ତସ୍ଯ ଶ୍ରାନ୍ତସ୍ଯ ଶୁଷ୍କେଣ କଣ୍ଠେନ କ୍ରୋଶତସ୍ତଦା।
ନାଶ୍ରୌଷୀତ୍କଶ୍ଚନ ତଦା ଶକୁନେରିବ ବାଶତଃ ॥ 3-127-14 (20808)
ତତସ୍ତଂ କଲଶଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜଲପୂର୍ଣଂ ସ ପାର୍ଥିବଃ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ବେଗେନ ପୀତ୍ବା ଚାମ୍ଭୋ ବ୍ଯବାସୃଜତ୍ ॥ 3-127-15 (20809)
ସ ପୀତ୍ବା ଶୀତଲଂ ତୋଯଂ ପିପାସାର୍ତୋ ମହୀପତିଃ।
ନିର୍ବାଣମଗମଦ୍ଧୀମାନ୍ସୁସୁଖୀ ଚାଭବତ୍ତଦା ॥ 3-127-16 (20810)
ତତସ୍ତେ ପ୍ରତ୍ଯବୁଧ୍ଯନ୍ତ ମୁନଯଃ ସତପୋଧନାଃ।
ନିସ୍ତୋଯଂ ତଂ ଚ କଲଶଂ ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବ ଏବ ତେ ॥ 3-127-17 (20811)
କସ୍ଯ କର୍ମେଦମିତି ତେ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛନ୍ସମାଗତାଃ।
ଯୁବନାଶ୍ବୋ ମମେତ୍ଯେବଂ ସତ୍ଯଂ ସମଭିପଦ୍ଯତ ॥ 3-127-18 (20812)
ନ ଯୁକ୍ତମିତି ତଂ ପ୍ରାହ ଭଗବାନ୍ଭାର୍ଗବସ୍ତଦା।
ସୁତାର୍ଥଂ ସ୍ଥାପିତା ହ୍ଯାପସ୍ତପସା ଚୈବ ସଂଭୃତାଃ ॥ 3-127-19 (20813)
ମଯା ହ୍ଯତ୍ରାହିତଂ ବ୍ରହ୍ମ ତପ ଆସ୍ଥାଯ ଦାରୁଣମ୍।
ପୁତ୍ରାର୍ଥଂ ତବ ରାଜର୍ଷେ ମହାବଲପରାକ୍ରମ ॥ 3-127-20 (20814)
ମହାବଲୋ ମହାବୀର୍ଯସ୍ତପୋବଲସମନ୍ବିତଃ।
ଯଃ ଶକ୍ରମପି ବୀର୍ଯେଣ ଗମଯେଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 3-127-21 (20815)
ଅନେନ ବିଧିନା ରାଜନ୍ମଯୈତଦୁପପାଦିତମ୍।
ଅବ୍ଭକ୍ଷଣଂ ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ନ ଯୁକ୍ତଂ କୃତମଦ୍ଯ ବୈ ॥ 3-127-22 (20816)
ନ ତ୍ବଦ୍ଯ ଶକ୍ଯମସ୍ମାଭିରେତତ୍କର୍ତୁମତୋଽନଯ୍ଥା।
ନୂନଂ ଦୈବକୃତଂ ହ୍ଯେତଦ୍ଯଦେବଂ କୃତବାନସି ॥ 3-127-23 (20817)
ପିପାସିତେନ ଯାଃ ପୀତା ବିଧିମନ୍ତ୍ରପୁରସ୍କୃତାଃ।
ଆପସ୍ତ୍ବଯା ମହାରାଜ ମତ୍ତପୋବୀର୍ଯସଂଭୃତାଃ ॥ 3-127-24 (20818)
ତାଭ୍ଯସ୍ତ୍ବମାତ୍ମନା ପୁତ୍ରମୀଦୃଶଂ ଜନଯିଷ୍ଯସି।
ବିଧାସ୍ଯାମୋ ବଯଂ ତତ୍ର ତବେଷ୍ଟିଂ ପରମାଦ୍ଭୁତାମ୍ ॥ 3-127-25 (20819)
ଯଥା ଶକ୍ରସମଂ ପୁତ୍ରଂ ଜନଯିଷ୍ଯସି ବୀର୍ଯବାନ୍।
`ନ ଚ ପ୍ରାଣୈର୍ମହାରାଜ ବିଯୋଗସ୍ତେ ଭବିଷ୍ଯତି' ॥ 3-127-26 (20820)
ମା ଖିଦସ୍ତ୍ବଂ ହି ରାଜେନଦ୍ର ଦୈବଂ ହି ବଲବତ୍ତରମ୍'।
ଗର୍ଭଧାରଣଜଂ ବାଽପି ନ ଖେଦଂ ସମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-127-27 (20821)
ତତୋ ବର୍ଷଶତେ ପୂର୍ଣେ ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞୋ ମହାତ୍ମନଃ।
ବାମଂ ପାର୍ଶ୍ବଂ ବିନିର୍ଭିଦ୍ଯ ସୁତଃ ସୂର୍ଯ ଇବ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-127-28 (20822)
ନିଶ୍ଚକ୍ରାମ ମହାତେଜା ନ ଚ ତଂ ମୃତ୍ଯୁରାବିଶତ୍।
ଯୁବନାଶ୍ବଂ ନରପତିଂ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-127-29 (20823)
ତତଃ ଶକ୍ରୋ ମହାତେଜାସ୍ତଂ ଦିଦୃକ୍ଷୁରୁପାଗମତ୍।
ତତୋ ଦେବା ମହେନ୍ଦ୍ରଂ ତମପୃଚ୍ଛନ୍ଧାସ୍ଯତୀତି କିମ୍ ॥ 3-127-30 (20824)
ପ୍ରଦେଶିନୀଂ ତତୋଽସ୍ଯାସ୍ଯେ ଶକ୍ରଃ ସମଭିସଂଦଧେ।
ମାମଯଂ ଧାସ୍ଯତୀତ୍ଯେବଂ ଭାଷିତେ ଚୈବ ବଜ୍ରିଣା।
ମାଂଧାତେତି ଚ ନାମାସ୍ଯ ଚକ୍ରୁଃ ସେନ୍ଦ୍ରା ଦିବୌକସଃ ॥ 3-127-31 (20825)
ପ୍ରଦେଶିନୀଂ ଶକ୍ରଦତ୍ତାମାଖାଦ୍ଯ ସ ଶିଶୁସ୍ତଦା।
ଅବର୍ଧତ ମହାତେଜାଃ କିଷ୍କୂନ୍ରାଜଂସ୍ତ୍ର୍ଯୋଦଶ ॥ 3-127-32 (20826)
ବେଦାସ୍ତଂ ସଧନୁର୍ବେଦା ଦିବ୍ଯାନ୍ସ୍ତ୍ରାଣି ଚେଶ୍ବରମ୍।
ଉପତସ୍ଥୁର୍ମହାରାଜଂ ଧ୍ଯାତମାତ୍ରାଣି ସର୍ବଶଃ ॥ 3-127-33 (20827)
ଧନୁରାଜଗବଂ ନାମ ଶରାଃ ଶୃଙ୍ଗୋଦ୍ଭବାଶ୍ଚ ଯେ।
ଅଭେଦ୍ଯଂ କବଚଂ ଚୈବ ସଦ୍ଯସ୍ତମୁପଶିଶ୍ରିଯୁଃ ॥ 3-127-34 (20828)
ସୋଽଭିଷିକ୍ତୋ ଭଗବତା ସ୍ବଯଂ ଶକ୍ରେଣ ଭାରତ।
ଧର୍ମେଣ ବ୍ଯଜଯଲ୍ଲୋକାଂସ୍ତ୍ରୀନ୍ବିଷ୍ଣୁରିବ ବିକ୍ରମୈଃ ॥ 3-127-35 (20829)
ତସ୍ଯାପ୍ରତିହତଂ ଚକ୍ରଂ ପ୍ରାବର୍ତତ ମହାତ୍ମନଃ।
ରତ୍ନାନି ଚୈବ ରାଜର୍ଷିଂ ସ୍ବଯମେବୋପତସ୍ଥିରେ ॥ 3-127-36 (20830)
ତସ୍ଯେଯଂ ବସୁସଂପୂର୍ଣା ବସୁଧା ବସୁଧାଧିପ।
ତେନେଷ୍ଟଂ ବିବିଧୈର୍ଯଜ୍ଞୈର୍ବହୁଭିଃ ସ୍ବାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-127-37 (20831)
ଚିତଚୈତ୍ଯୋ ମହାତେଜା ଧର୍ମାନ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଚ ପୁଷ୍କଲାନ୍।
ଶକ୍ରସ୍ଯାର୍ଧାସନଂ ରାଜଁଲ୍ଲବ୍ଧବାନମିତଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-127-38 (20832)
ଏକାହ୍ନା ପୃଥିବୀ ତେନ ଧର୍ମନିତ୍ଯେନ ଧୀମତା।
ବିଜିତା ଶାସନାଦେବ ସରତ୍ନାକରପତ୍ତନା ॥ 3-127-39 (20833)
ତସ୍ଯ ଚୈତ୍ଯୈର୍ମହାରାଜ କ୍ରତୂନାଂ ଦକ୍ଷିଣାବତାମ୍।
ଚତୁରନ୍ତା ମହୀ ବ୍ଯାପ୍ତା ନାସୀତ୍କିଂଚିଦନାବୃତମ୍ ॥ 3-127-40 (20834)
ତେନ ପଦ୍ମସହସ୍ରାଣି ଗବାଂ ଦଶ ମହାତ୍ମନା।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ମହାରାଜ ଦତ୍ତାନୀତି ପ୍ରଚକ୍ଷତେ ॥ 3-127-41 (20835)
ତେନ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକ୍ଯାମନାବୃଷ୍ଟ୍ଯାଂ ମହାତ୍ମନା।
ବୃଷ୍ଟଂ ସସ୍ଯବିବୃଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ମିଷତୋ ବଜ୍ରପାଣିନଃ ॥ 3-127-42 (20836)
ତେନ ସୋମକୁଲୋତ୍ପନ୍ନୋ ଗାନ୍ଧାରାଧିପତିର୍ମହାନ୍।
ଶର୍ଜନ୍ନିବ ମହାମେଘଃ ପ୍ରମଥ୍ଯ ନିହତଃ ଶରୈଃ ॥ 3-127-43 (20837)
ପ୍ରଜାଶ୍ଚତୁର୍ବିଧାସ୍ତେନ ତ୍ରାତା ରାଜନ୍କୃତାତ୍ମନା।
ତେନାତ୍ମତପସା ଲୋକାସ୍ତାପିତାଶ୍ଚାତିତେଜସା ॥ 3-127-44 (20838)
ତସ୍ଯୈତଦ୍ଦେବଯଜନଂ ସ୍ଥାନମାଦିତ୍ଯବର୍ଚସଃ।
ଯସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯତମେ ଦେଶେ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେସ୍ଯ ମଧ୍ଯତଃ ॥ 3-127-45 (20839)
`ତଥା ତ୍ବମପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମାନ୍ଧାତେବ ମହୀପତିଃ।
ଧର୍ମଂ କୃତ୍ବା ମହୀଂ ରକ୍ଷ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଗମିଷ୍ଯସି' ॥ 3-127-46 (20840)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ମାନ୍ଧାତୁଶ୍ଚରିତଂ ମହତ୍।
ଜନ୍ମ ଚାଗ୍ର୍ଯଂ ମହୀପାଲ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି ॥ 3-127-47 (20841)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-127-48x (2115)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ କୌନ୍ତେଯୋ ଲୋମଶେନ ମହର୍ଷିଣା।
ପପ୍ରଚ୍ଛାନନ୍ତରଂ ଭୂଯଃ ସୋମକଂ ପ୍ରତି ଭାରତ ॥ 3-127-48 (20842)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ସପ୍ତବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 127 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-127-1 ଯୌବନାଶ୍ବୋ ଯୁବନାଶ୍ବପୁତ୍ରଃ। ଯୌବନାଶ୍ବିର୍ନୃପୋତ୍ତମ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-127-8 ଆତ୍ମାନଂ ଚିତ୍ତମ୍। ଆତ୍ମବାନ୍ ଜିତଚିତ୍ତଃ। ସଂଯୋଜ୍ଯେଷ୍ଟଦେବତଯା ଐବଯଂ ନୀତ୍ବା ॥ 3-127-10 ସୌଦ୍ଯୁମ୍ନେଃ ଯୁବନାଶ୍ବସ୍ଯ ॥ 3-127-14 ବାଶତଃ ଶବ୍ଦଂ କୁର୍ବତଃ ॥ 3-127-16 ନିର୍ବାଣଂ ତପଃଫଲମ୍ ॥ 3-127-25 ଇଷ୍ଟିମିଚ୍ଛିତମ୍ ॥ 3-127-30 କିଂ ଧାସ୍ଯତି ପାସ୍ଯତି ସ୍ତନ୍ଯାଭାବାତ୍ ॥ 3-127-31 ମାଂ ଧାସ୍ଯତି ମାଂ ଧାତା। ଧାତେତି ଲୁଡନ୍ତସ୍ଯ ବ୍ଯାଖ୍ଯାନଂ ଧାସ୍ଯତୀତି। ପ୍ରଦେଶିନୀଂ, ତର୍ଜନୀମ୍ ॥ 3-127-32 କିଷ୍କୂନ୍ ହସ୍ତାନ୍ ବିତସ୍ତୀନ୍ବା ॥ 3-127-36 ଚକ୍ରମାଜ୍ଞା 3-127-38 ଚିତଚୈତ୍ଯଃ କୃତଚଯନକ୍ରତୁଃ ॥ 3-127-41 ପଦ୍ମଂ ଶତକୋଟଯସ୍ତେଷାମପି ସହସ୍ରାଣି ଦଶ ॥ 3-127-44 ଚତୁର୍ବିଧାଃ ସୁରନରତିର୍ଯକ୍ସ୍ଥାବରାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 128
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.128. ଅଧ୍ଯାଯଃ 128
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସୋମକନାମକେନ ରାଜ୍ଞା ଭାର୍ଯାଶତୋଦ୍ବାହେପି ଜ୍ଯେଷ୍ଠାଯାମେବ ଜନ୍ତୁନାମକୈକାପତ୍ଯଜନନମ୍ ॥ 1 ॥ ପିପୀଲିକାଦଷ୍ଟସୁତଦୁଃଖଦର୍ଶନନିର୍ବିଣ୍ଣେନ ତେନ ରାଜ୍ଞା ଋତ୍ବିଜଂପ୍ରତି ବହୁପୁତ୍ରୋତ୍ପାଦନୋପାଯପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 2 ॥ ଋତ୍ବିଜା ରାଜାନଂପ୍ରତି ଜନ୍ତୋଃ ପଶୂକରଣେନ ହୋମେ ତଦ୍ବପାଘ୍ରାଣନେନ ଭାର୍ଯାଶତେ ପୁତ୍ରଶତଜନନୋକ୍ତିଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-128-0 (20843)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-128-0x (2116)
କଥଂବୀର୍ଯଃ ସ ରାଜାଽଭୂତ୍ସୋମକୋ ଦଦତାଂବରଃ।
କର୍ମାଣ୍ଯସ୍ଯ ପ୍ରଭାବଂ ଚ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 3-128-1 (20844)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-128-2x (2117)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାସୀନ୍ନୃପତିଃ ସୋମକୋ ନାମ ଧାର୍ମିକଃ।
ତସ୍ଯ ଭାର୍ଯାଶତଂ ରାଜନ୍ସଦୃଶୀନାମଭୂତ୍ତଦା ॥ 3-128-2 (20845)
ସ ବୈ ଯତ୍ନେନ ମହତା ତାସୁ ପୁତ୍ରଂ ମହୀପତିଃ।
କଂଚିନ୍ନାସାଦଯାମାସ କାଲେନ ମହତା ହ୍ଯପି ॥ 3-128-3 (20846)
କଦାଚିତ୍ତସ୍ ବୃଦ୍ଧସ୍ଯ ଯତମାନସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଜନ୍ତୁର୍ନାମ ସୁତସ୍ତସ୍ଯ ଜ୍ଯେଷ୍ଠାଯାଂ ସମଜାଯତ ॥ 3-128-4 (20847)
ତଂ ଜାତଂ ମାତରଃ ସର୍ବାଃ ପରିବାର୍ଯ ସମାସତେ।
ସତତଂ ପୃଷ୍ଠତଃ କୃତ୍ବା କାମଭୋଗାନ୍ବିଶାଂପତେ ॥ 3-128-5 (20848)
ତତଃ ପିପୀଲିକା ଜନ୍ତୁଂ କଦାଚିଦଦଶତ୍ସ୍ଫିଚି।
ସ ଦଷ୍ଟୋ ହ୍ଯରୁଦଦ୍ରାଜଂସ୍ତେନ ଦୁଃଖେନ ବାଲକଃ ॥ 3-128-6 (20849)
ତତସ୍ତା ମାତରଃ ସର୍ବାଃ ପ୍ରାକ୍ରୋଶନ୍ଭୃଶଦୁଃଖିତାଃ।
ପ୍ରବାର୍ଯ ଜନତୁଂ ସହସା ସ ଶବ୍ଦସ୍ତୁମୁଲୋଽଭବତ୍ ॥ 3-128-7 (20850)
ତମାର୍ତନାଦଂ ସହସା ଶୁଶ୍ରାବ ସ ମହୀପତିଃ।
ଅମାତ୍ଯପର୍ଷଦୋ ମଧ୍ଯେ ଉପବିଷ୍ଟଃ ସହର୍ତ୍ବିଜା ॥ 3-128-8 (20851)
ତତଃ ପ୍ରସ୍ଥାପଯାମାସ କିମେତଦିତି ପାର୍ଥିବଃ।
ତସ୍ମୈ କ୍ଷତ୍ତା ଯଥାବୃତ୍ତମାଚଚକ୍ଷେ ସୁତଂ ପ୍ରତି ॥ 3-128-9 (20852)
ତ୍ବରମାଣଃ ସ ଚୋତ୍ଥାଯ ସୋମକଃ ସହ ମନ୍ତ୍ରିଭିଃ।
ପ୍ରବିଶ୍ଯାନ୍ତଃପୁରଂ ପୁତ୍ରମାଶ୍ବାସଯଦରିଂଦମଃ ॥ 3-128-10 (20853)
ସାନ୍ତ୍ବଯିତ୍ବା ତୁ ତଂ ପୁତ୍ରଂ ନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯାନ୍ତଃପୁରାନ୍ନୃପଃ।
ଋତ୍ବିଜା ସହିତୋ ରାଜନ୍ସହାମାତ୍ଯ ଉପାବିଶତ୍ ॥ 3-128-11 (20854)
ସୋମକ ଉବାଚ। 3-128-12x (2118)
ଧିଗସ୍ତ୍ବିହୈକପୁତ୍ରତ୍ବମପୁତ୍ରତ୍ବଂ ବରଂ ଭବେତ୍।
ନିତ୍ଯାତୁରତ୍ବାଦ୍ଭୂତାନାଂ ଶୋକ ଏବୈକପୁତ୍ରତା ॥ 3-128-12 (20855)
ଇଦଂ ଭାର୍ଯାଶତଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ପରୀକ୍ଷ୍ଯସଦୃଶଂ ପ୍ରଭୋ।
ପୁତ୍ରାର୍ଥିନା ମଯା ବୋଢଂ ନ ତାସାଂ ବିଦ୍ଯତେ ପ୍ରଜା ॥ 3-128-13 (20856)
ଏକଃ କଥଂଚିଦୁତ୍ପନ୍ନଃ ପୁତ୍ରୋ ଜନ୍ତୁରଯଂ ମମ।
ଯତମାନାସୁ ସର୍ବାସୁ କିଂନୁ ଦୁଃଖମତଃ ପରମ୍ ॥ 3-128-14 (20857)
ବଯଶ୍ଚ ସମତୀତଂ ମେ ସଭାର୍ଯସ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଆସାଂ ପ୍ରାଣାଃ ସମାଯତ୍ତା ମମ ଚାତ୍ରୈକପୁତ୍ରକେ ॥ 3-128-15 (20858)
ସ୍ଯାତ୍ତୁ କର୍ମ ତଥା ଯୁକ୍ତଂ ଯେନ ପୁତ୍ରଶତଂ ଭବେତ୍।
ମହତା ଲଘୁନା ବାଽପି କର୍ମଣା ଦୁଷ୍କରେଣ ବା ॥ 3-128-16 (20859)
ଋତ୍ବିଗୁବାଚ। 3-128-17x (2119)
ଅସ୍ତି ଚୈତାଦୃଶଂ କର୍ମ ଯେନ ପୁତ୍ରଶତଂ ଭବେତ୍।
ଯଦି ଶକ୍ନୋଷି ତତ୍କର୍ତୁମଥ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ସୋମକ ॥ 3-128-17 (20860)
ସୋମକ ଉବାଚ। 3-128-18x (2120)
କାର୍ଯଂ ବା ଯଦି ବାଽକାର୍ଯଂ ଯେନ ପୁତ୍ରଶତଂ ଭବେତ୍।
କୃତମେବେତି ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ଭଗବାନ୍ପ୍ରବ୍ରବୀତୁ ମେ ॥ 3-128-18 (20861)
ଋତ୍ବିଗୁବାଚ। 3-128-19x (2121)
ଯଜସ୍ବ ଜନ୍ତୁନା ରାଜଂସ୍ତ୍ବଂ ମଯା ବିତତେ କ୍ରତୌ।
ତତଃ ପୁତ୍ରଶତଂ ଶ୍ରୀମଦ୍ଭବିଷ୍ଯତ୍ଯଚିରେଣ ତେ ॥ 3-128-19 (20862)
ବପାର୍ଯା ହୂଯମାନାଯାଂ ଧୂମମାଘ୍ରାଯ ମାତରଃ।
ତତସ୍ତାଃ ସୁମହାବୀର୍ଯାଞ୍ଜନଯିଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ସୁତାନ୍ ॥ 3-128-20 (20863)
ତସ୍ଯାମେବ ତୁ ତେ ଜନ୍ତୁର୍ଭବିତା ପୁନରାତ୍ମଜଃ।
ଉତ୍ତରେ ଚାସ୍ଯ ସୌବର୍ଣଂ ଲକ୍ଷ୍ମ ପାର୍ଶ୍ବେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-128-21 (20864)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 128 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-128-6 ସ୍ଫିଚି କଠ୍ଯାମ୍ ॥ 3-128-8 ଅମାତ୍ଯପର୍ଷଦୋ ମଧ୍ଯେ ମନ୍ତ୍ରିସଭାନ୍ତଃ ॥ 3-128-9 କ୍ଷତ୍ତା ଦୌବାରିକଃ ॥ 3-128-19 ଜନ୍ତୁନା ପଶୁଭୂତେନ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 129
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.129. ଅଧ୍ଯାଯଃ 129
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଋତ୍ବିକ୍ଚୋଦନଯା ସୋମକେନ ରାଜ୍ଞା ଜନ୍ତୁନାମକପୁତ୍ରବପାଯା ହୋମେ ତଦ୍ଗନ୍ଧାଘ୍ରାଣନେନ ତଦ୍ଭାର୍ଯାଶତେ ପୁତ୍ରଶତୋତ୍ପତ୍ତିଃ ॥ 1 ॥ ଲୋକାନ୍ତରଂ ଗତେନ ସୋମକେନ ଋତ୍ବିଜା ସହ ତଦ୍ଭୋଗ୍ଯସ୍ବପୁତ୍ରହନନଜନାରକୀଯଦୁଃଖାନୁଭବପୂର୍ବକଂ ତେନ ସହୈବ ସ୍ବୀଯସୁକୃତକଲୋପଭୋଗଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-129-0 (20865)
ସୋମକ ଉବାଚ। 3-129-0x (2122)
ବ୍ରହ୍ମନ୍ଯଦ୍ଯଦ୍ଯଥା କାର୍ଯଂ ତତ୍କୁରୁଷ୍ବ ତଥାତଥା।
ପୁତ୍ରକାମତଯା ସର୍ବଂକରିଷ୍ଯାମି ବଚସ୍ତବ ॥ 3-129-1 (20866)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-129-2x (2123)
ତତଃ ସ ଯାଜଯାମାସ ସୋମକଂ ତେନ ଜନ୍ତୁନା।
ମାତରସ୍ତୁ ବଲାତପୁତ୍ରମପାକାର୍ଷୁଃ କୃପାନ୍ବିତାଃ ॥ 3-129-2 (20867)
ହା ହତାଃ ସ୍ମେତି ବାଶନ୍ତ୍ଯସ୍ତୀବ୍ରଶୋକସମାହତାଃ।
ତଂ ମାତରଃ ପ୍ତ୍ଯକର୍ଷନ୍ଗୃହୀତ୍ବା ଦକ୍ଷିଣେ କରେ ॥ 3-129-3 (20868)
ସବ୍ଯେ ପାଣୌ ଗୃହୀତ୍ବା ତୁ ଯାଜକୋପି ସ୍ମ କର୍ଷତି।
କୁରରୀଣାମିବାର୍ତାନାମପାକୃଷ୍ଯ ତୁ ତଂ ସୁତମ୍ ॥ 3-129-4 (20869)
ବିଶସ୍ଯ ଚୈନଂ ବିଧିବଦ୍ବପାମସ୍ଯ ଜୁହାବ ସଃ।
ବପାଯାଂ ହୂଯମାନାଯାଂ ଗନ୍ଧମାଘ୍ରାଯ ମାତରଃ ॥ 3-129-5 (20870)
ଆର୍ତା ନିପେତୁଃ ସହସା ପୃଥିବ୍ଯାଂ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ସର୍ବାଶ୍ଚ ଗର୍ଭାନଲବଂସ୍ତତସ୍ତାଃ ପାର୍ଥିବାଙ୍ଗନାଃ ॥ 3-129-6 (20871)
ତତୋ ଦଶସୁ ମାସେଷୁ ସୋମକସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ।
ଜଜ୍ଞେ ପୁତ୍ରଶତଂ ପୂର୍ଣଂ ତାସୁ ସର୍ବାସୁ ଭାରତ ॥ 3-129-7 (20872)
ଜନ୍ତୁର୍ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ସମଭବଜ୍ଜନିତ୍ର୍ଯାମେବ ପୂର୍ବବତ୍।
ସ ତାସାମିଷ୍ଟ ଏବାସୀନ୍ନ ତଥାଽନ୍ଯେ ନିଜାଃ ସୁତାଃ ॥ 3-129-8 (20873)
ତଚ୍ଚ ଲକ୍ଷଣମସ୍ଯାସୀତ୍ସୌବର୍ଣଂ ପାର୍ଶ୍ବ ଉତ୍ତରେ।
ତସ୍ମିନ୍ପୁତ୍ରଶତେ ଚାଗ୍ର୍ଯଃ ସ ବଭୂବ ଗୁଣୈରପି ॥ 3-129-9 (20874)
ତତଃ ସ ଲୋକମଗମତ୍ସୋମକସ୍ଯ ଗୁରୁଃ ପରମ୍।
ଅନ୍ବକ୍ଷମେବ ପଶ୍ଚାତ୍ତୁ ସୋମକୋପ୍ଯଗମତ୍ପରମ୍ ॥ 3-129-10 (20875)
ଅଥ ତଂ ନରକେ ଘୋରେ ପଚ୍ଯମାନଂ ଦଦର୍ଶ ସଃ।
ତମପୃଚ୍ଛତ୍କିମର୍ଥଂ ତ୍ବଂ ନରକେ ପଚ୍ଯସେ ଦ୍ବିଜ ॥ 3-129-11 (20876)
ତମବ୍ରବୀଦ୍ଗୁରୁଃ ସୋଽଥ ପଚ୍ଯମାନୋଽଗ୍ନିନା ଭୃଶମ୍।
ତ୍ବଂ ମଯା ଯାଜିତୋ ରାଜଂସ୍ତସ୍ଯେଦଂ କର୍ମଣଃ ଫଲମ୍ ॥ 3-129-12 (20877)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ସ ରାଜର୍ଷିର୍ଧର୍ମରାଜମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଅହମତ୍ର ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯାମି ମୁଚ୍ଯତାଂ ମମ ଯାଜକଃ ॥ 3-129-13 (20878)
ମତ୍କୃତେ ହି ମହାଭାଗଃ ପଚ୍ଯତେ ନରକାଗ୍ନିନା।
`ସୋହମାତ୍ମାନମାଧାସ୍ଯେ ନରକେ ମୁଚ୍ଯତାଂ ଗୁରୁଃ' ॥ 3-129-14 (20879)
ଧର୍ମ ଉବାଚ। 3-129-15x (2124)
ନାନ୍ଯ କର୍ତୁଃ ଫଲଂ ରାଜନ୍ନୁପଭୁଙ୍କ୍ତେ କଦାଚନ।
ଇମାନି ତବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଫଲାନି ବଦତାଂବର ॥ 3-129-15 (20880)
ସୋମକ ଉବାଚ। 3-129-16x (2125)
ପୁଣ୍ଯାନ୍ନ କାମଯେ ଲୋକାନୃତେଽହଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନମ୍।
ଇଚ୍ଛାମ୍ଯହମନନୈବ ସହ ବସ୍ତୁଂ ସୁରାଲଯେ ॥ 3-129-16 (20881)
ନରକେ ବା ଧର୍ମରାଜ କର୍ମଣାଽସ୍ଯ ସମୋ ହ୍ଯହମ୍।
ପୁଣ୍ଯାପୁଣ୍ଯଫଲଂ ଦେବ ସମମସ୍ତ୍ବାବଯୋରିଦମ୍ ॥ 3-129-17 (20882)
ଧର୍ମରାଜ ଉବାଚ। 3-129-18x (2126)
ଯଦ୍ଯେବମୀପ୍ସିତଂ ରାଜନ୍ଭୁଙ୍ଖାସ୍ଯ ସହିତଃ ଫଲମ୍।
ତୁଲ୍ଯକାଲଂ ସହାନେନ ପଶ୍ଚାତ୍ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ସଦ୍ଗତିମ୍ ॥ 3-129-18 (20883)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-129-19x (2127)
ସ ଚକାର ତଥା ସର୍ବଂ ରାଜା ରାଜୀବଲୋଚନଃ।
କ୍ଷୀଣପାପଶ୍ଚ ତସ୍ମାତ୍ସ ବିମୁକ୍ତୋ ଗୁରୁଣା ସହ ॥ 3-129-19 (20884)
ଲେଭେ କାମାଞ୍ଶୁଭାନ୍ରାଜନ୍କର୍ମଣା ନିର୍ଜିତାନ୍ସ୍ବଯମ୍।
ସହ ତେନୈବ ବିପ୍ରେଣ ଗୁରୁଣା ସ ଗୁରୁପ୍ରିଯଃ ॥ 3-129-20 (20885)
ଏଷ ତସ୍ଯାଶ୍ରମଃ ପୁଣ୍ଯୋ ଯ ଏଷୋଗ୍ରେ ବିରାଜତେ।
କ୍ଷାନ୍ତ ଉଷ୍ଯାତ୍ର ଷଡ୍ରାତ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସୁଗତିଂ ନରଃ ॥ 3-129-21 (20886)
ଏତସ୍ମିନ୍ନପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବତ୍ସ୍ଯାମୋ ବିଗତଜ୍ବରାଃ।
ଷଡ୍ରାତ୍ରଂ ନିଯତାତ୍ମାନଃ ସ଼ଜ୍ଜୀଭବ କୁରୂଦ୍ବହ ॥ 3-129-22 (20887)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 129 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-129- ବାଶନ୍ତ୍ଯଃ କ୍ରୋଶନ୍ତ୍ଯଃ ॥ 3-129- ବପାଂ ଦେହାନ୍ତର୍ଗତମପୂପାକାରଂ ମାସମ୍ ॥ 3-129- ଲକ୍ଷଣଂ ଚିହ୍ନମ୍ ॥ 3-129- ସୋମକସ୍ଯ ଋତ୍ବିଗିତି ଶେଷଃ ॥ 3-129- କ୍ଷାନ୍ତଃ କ୍ଷମାବାନ୍। ଉଷ୍ଯ ଉଷିତ୍ବା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 130
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.130. ଅଧ୍ଯାଯଃ 130
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ମାର୍କଣ୍ଡେଯାଶ୍ରମଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସଂଗ୍ରହେଣ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଚରିତ୍ରକଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-130-0 (20888)
`ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-130-0x (2128)
ସୋମକସ୍ଯାଶ୍ରମେ ପୁଣ୍ଯେ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଷଡ୍ରାତ୍ରମୁଷ୍ଯ ନିଯତୋ ଭ୍ରାତ୍ରାଦିଭିରରିଂଦମଃ।
ତସ୍ମାନ୍ନିର୍ଗମ୍ଯ ସହସା ଦିଶଂ ପ୍ରାଯାତ୍ତଥୋତ୍ତରାମ୍ ॥ 3-130-1 (20889)
ବହୁଦୂରଂ ତତୋ ଗତ୍ବା ବନଂ ତତ୍ର ମନୋହରମ୍।
ବହୁପଷ୍ପଫଲାକୀର୍ଣଂ ମହାନଦ୍ଯୁପଶୋଭିତମ୍ ॥ 3-130-2 (20890)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପପ୍ରଚ୍ଛ ରାଜାଽସୌ ଲୋମଶଂ ମୁନିସତ୍ତମମ୍।
କିମିଦଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ରମ୍ଯଂ ବନଂ ବହୁମୃଗଦ୍ବିଜମ୍ ॥ 3-130-3 (20891)
ବହୁପୁଷ୍ପଫଲୋପେତଂ ମୁନିସଙ୍ଘୈର୍ନିଷେବିତମ୍।
ସ୍ରବନ୍ତ୍ଯା ଚ ସମାଯୁକ୍ତଂ ମହତ୍ଯା ପୁଣ୍ଯତୋଯଯା ॥ 3-130-4 (20892)
ଋଷୀଣାମାଶ୍ରମାଃ ପୁଣ୍ଯା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବିବିଧା ମୁନେ।
କସ୍ଯାଯମାଶ୍ରମଃ ପୁଣ୍ଯଃ କସ୍ଯେମେ ମୁନଯୋଽମଲାଃ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ବଦ ତ୍ବଂ ବଦତାଂବର ॥ 3-130-5 (20893)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-130-6x (2129)
ଶୃଣୁ ରାଜେନଦ୍ର ଭଦ୍ରଂ ତେ ବନସ୍ଯାସ୍ଯ ପୁରାତନମ୍।
ବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ନିଖିଲେନାଦ୍ଯ ପ୍ରୋଚ୍ଯମାନଂ ମଯାଽନଘ ॥ 3-130-6 (20894)
ମୃକଣ୍ଡୁପୁତ୍ରୋ ମେଧାବୀ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାମୁନିଃ।
ବାଲ ଏବ ମହାବୁଦ୍ଧିଃ ସର୍ବବିଦ୍ଯାବିଶାରଦଃ ॥ 3-130-7 (20895)
ମାତାପିତ୍ରୋଃ ପ୍ରିଯଂ କୁର୍ବଂସ୍ତପୋର୍ଥଂ ବନମାବିଶତ୍।
ଅତ୍ରାଶ୍ରମପଦଂ କୃତ୍ବା ତପସ୍ତେପେ ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 3-130-8 (20896)
ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ପଞ୍ଚତପା ଭୂତ୍ବା ବର୍ଷାସ୍ବାକାଶସଂଶ୍ରଯଃ।
ଜଲସ୍ଥଃ ଶିଶିରେ ଯୋଗୀ ବହୁକାଲମବର୍ତତ ॥ 3-130-9 (20897)
ଊର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ନିରାଲମ୍ବଃ ପାଦାଙ୍ଗୁଷ୍ଠାଗ୍ରବିଷ୍ଠିତଃ।
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯୋ ଜିତପ୍ରାଣଶ୍ଚିନ୍ତଯନ୍ଦୃଢମବ୍ଯଯମ୍।
ଅନାହାରୋ ଜିତକ୍ରୋଧଶ୍ଚିରମେବମବର୍ତତ ॥ 3-130-10 (20898)
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ରାଜନ୍ନନାବୃଷ୍ଟିଃ ସୁଦାରୁଣା।
ସଂଭୂତା ସର୍ବସଂହର୍ତ୍ରୀ ତଯା ଦଗ୍ଧଂ ଚରାଚରମ୍ ॥ 3-130-11 (20899)
ଅନାବୃଷ୍ଟ୍ଯାଂ ପ୍ରବୃତ୍ତାଯାଂ ସର୍ବେ ଚ ନିଧନଂ ଗତାଃ।
କେଚିଦନ୍ଯେ ମହାତ୍ମାନୋ ମୁନଯୋ ଦ୍ବିଜପୁଙ୍ଗବାଃ ॥ 3-130-12 (20900)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯାଃ ଶୂଦ୍ରା ସର୍ବାଶ୍ଚ ଯୋଷିତଃ।
ପଶୁପକ୍ଷିମୃଗାଃ ସର୍ବେ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାସମାକୁଲାଃ।
କୃଶାଃ ଶୁଷ୍କୋଷ୍ଠକଣ୍ଠାଶ୍ଚ ଶ୍ରାନ୍ତା ଭ୍ରାନ୍ତା ବିଚେତସଃ ॥ 3-130-13 (20901)
କେନଚିତ୍ପୁଣ୍ଯଶେଷେଣ ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଆଶ୍ରମଂ ଶନକୈଃ ପ୍ରାପ୍ତା ମୂର୍ଚ୍ଛିତାଃ ସହସାଽପତନ୍ ॥ 3-130-14 (20902)
ସମାଧିବିରତୋ ଯୋଗୀ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାତପାଃ।
ତଦ୍ବନଂ ନିବିଡଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜନୈଃ କ୍ଷୁତ୍ତୃଟ୍ସମାକଲୈଃ ॥ 3-130-15 (20903)
ଦଯାର୍ଦ୍ରହୃଦଯୋ ଯୋଗୀ ଶିବଂ ଧ୍ଯାତ୍ବା ହୃଦମ୍ବୁଜେ।
ତେଷାଂ ସଂରକ୍ଷଣାର୍ଥାଯ ବେଦଗନ୍ଧିସ୍ବରେଣ ସଃ।
ଆଜୁହାବ ତଦା ଗଙ୍ଗାଂ ତପୋଯୋଗେନ ଭାରତ ॥ 3-130-16 (20904)
ଗଙ୍ଗା ସମାଗତା ଶୀଘ୍ରଂ ତେନାହୂତାଽତିପାବନା।
ନାମ୍ନା ବେଦନଦୀତ୍ଯେବ ପ୍ରଖ୍ଯାତା ଲୋକପାବନା ॥ 3-130-17 (20905)
ପର୍ଜନ୍ଯଶ୍ଚ ସମାହୂତଃ ସୁଖଂ ବର୍ଷତି ଭାରତ।
ସସ୍ଯାନି ଚ ସମୃଦ୍ଧାନି ଫଲମୂଲାନ୍ଯନେକଶଃ।
ସଂଭୂତାନ୍ଯତ୍ରରାଜେନଦ୍ର ସର୍ବେ ତେ ରକ୍ଷିତା ଜନାଃ ॥ 3-130-18 (20906)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତୋ ଜନାଃ ସର୍ବେ ଦ୍ବିଜାତ୍ତଯଃ।
ଚିରଂ ସୁଖମବର୍ତନ୍ତ ତେନ ସଂରକ୍ଷିତା ନୃପ ॥ 3-130-19 (20907)
ଏବଂ ବିଧାଯ ରକ୍ଷାଂ ସ ସର୍ବେଷାଂ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାମ୍।
ପୁନଶ୍ଚଚାର ଚ ତପଃ ପରମେଶ୍ବରତୁଷ୍ଟଯେ ॥ 3-130-20 (20908)
ଏବଂ ବହୁତିଥେ କାଲେ ପ୍ରାଦୁରାସୀନ୍ମହେଶ୍ବରଃ ॥ 3-130-21 (20909)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ସର୍ବଦେବେଶଂ ଚନ୍ଦ୍ରମୌଲିମୁମାପତିମ୍।
ବ୍ରହ୍ମବିଷ୍ଣ୍ବାଦିଭିର୍ଦେବୈଃ ସିଦ୍ଧବିଦ୍ଯାଧରୋରଗୈଃ ॥ 3-130-22 (20910)
ଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷପ୍ରବରୈଃ ସକିନ୍ନରପତତ୍ରିଭିଃ।
ସ୍ତୂଯମାନଂ ମହାଦେବମବ୍ଯଯଂ ନିଷ୍କଲଂ ଶିବମ୍।
ପ୍ରଣନାମ ମୁନିର୍ଭକ୍ତ୍ଯା ସାଷ୍ଟାଙ୍ଗଂ ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-130-23 (20911)
ପ୍ରଣମ୍ଯୋତ୍ଥାଯ ସହସା ବଦ୍ଧାଞ୍ଜଲିପୁଟୋ ମୁନିଃ।
ତୁଷ୍ଟାବ ବିବିଧୈଃ ସ୍ତୋତ୍ରୈର୍ମହାଦେବଂ ଜଗତ୍ପତିମ୍ ॥ 3-130-24 (20912)
ତମୁବାଚ ମହାଦେବୋ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ମହାମୁନିମ୍।
ବରଂ ବରଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ବରଦୋସ୍ମି ମୁନେ ତବ ॥ 3-130-25 (20913)
ଏବଂ ସଂବୋଧିତସ୍ତେନ ଶିବେନ ପରମାତ୍ମନା।
ସଗଦ୍ଗଦମିଦଂ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ପରମେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-130-26 (20914)
ନାନ୍ଯଂ ବରଂ ବୃଣେ ଶଂଭୋ ---ତ୍ବତ୍ପାଦପଙ୍କଜେ।
ଭକ୍ତିଂହ୍ଯନନ୍ଯସୁଲଭାଂ ସ୍ବ ବ୍ଯଭିଚାରିଣୀମ୍ ॥ 3-130-27 (20915)
ଏବମୁକ୍ତୋଽଥ ମୁନିନା ଭରତଗୀଶ୍ବରେଶ୍ବରଃ।
ପୁନରେବାବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ମହାମୁନିମ୍ ॥ 3-130-28 (20916)
ସମ୍ଯଗାରାଧିତଃ ପିତ୍ରା ତବ ପୁତ୍ରାର୍ଥମାଦରାତ୍ ॥ 3-130-29 (20917)
ଶତାଯୁର୍ନିର୍ଗୁଣଃ ପୁତ୍ରଃ ଶୁଭଃ ଷୋଡଶବାର୍ଷିକଃ।
ଉଭଯୋରନ୍ଯମିଚ୍ଛ ତ୍ବମିତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସୋଽବ୍ରବୀଚ୍ଚ ମାମ୍ ॥ 3-130-30 (20918)
ନିର୍ଗୁଣୋ ମାସ୍ତୁ ଦେବେଶ ଶତାଯୁଃ ଷୋଡଶାବ୍ଦକଃ।
ସୁଗୁଣୋଽସ୍ତୁ ସୁତୋ ମେଽଦ୍ଯ ଇତି ପିତ୍ରାବୃତ ପୁରା ॥ 3-130-31 (20919)
ତ୍ବଯା ତପ୍ତେନ ତପସା ତୋଷିତୋଽହଂ ଭୃଶଂ ମୁନେ।
ଦୀର୍ଘମାଯୁର୍ମଯା ଦତ୍ତଂ ମୃତ୍ଯୁଶ୍ଚ ପ୍ରତିଷେଧିତଃ ॥ 3-130-32 (20920)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଭଗବାନୀଶସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ।
ତସ୍ଯାଯମାଶ୍ରମଃ ପୁଣ୍ଯସ୍ତସ୍ଯେମେ ମୁନଯୋଽମଲାଃ ॥ 3-130-33 (20921)
ଅତ୍ରୈକରାତ୍ରମୁଷିତାଃ ସର୍ବେ ମୃତ୍ଯୁଂ ତରନ୍ତି ବୈ।
ଅତ୍ରୈବ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଯତୋ ବସ ଭୂମିପ' ॥ 3-130-34 (20922)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 130 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 131
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.131. ଅଧ୍ଯାଯଃ 131
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ନାନାତୀର୍ଥମହିମାନୁବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-131-0 (20923)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-131-0x (2130)
ଅସ୍ମିନ୍କିଲ ସ୍ବଯଂ ରାଜନ୍ନିଷ୍ଟବାନ୍ବୈ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ସତ୍ରମିଷ୍ଟୀକୃତଂ ନାମ ପୁରା ବର୍ଷସହସ୍ରିକମ୍ ॥ 3-131-1 (20924)
ଅମ୍ବରୀଷଶ୍ଚ ନାଭାଗ ଇଷ୍ଟବାନ୍ଯମୁନାମନୁ।
ଯତ୍ରେଷ୍ଟ୍ବା ଦଶପଦ୍ମାନି ସଦସ୍ଯେଭ୍ଯୋଽଭିସୃଷ୍ଟବାନ୍ ॥ 3-131-2 (20925)
ଯଜ୍ଞୈଶ୍ଚ ତପସା ଚୈବ ପରାଂ ସିଦ୍ଧିମବାପ ସଃ।
ଦେଶଶ୍ଚ ନାହୁଷସ୍ଯାଯଂ ଯ଼ଜ୍ବନଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣଃ ॥ 3-131-3 (20926)
ସାର୍ବଭୌମସ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ଯଯାତେରମିତୌଜସଃ।
ସ୍ପର୍ଧମାନସ୍ଯ ଶକ୍ରେଣ ତସ୍ଯେଦଂ ଯଜ୍ଞବାସ୍ତ୍ବିହ ॥ 3-131-4 (20927)
ପଶ୍ଯ ନାନାବିଧାକାରୈରଗ୍ନିଭିର୍ନିଚିତାଂ ମହୀମ୍।
ମଜ୍ଜନ୍ତୀମିବ ଚାକ୍ରାନ୍ତାଂ ଯଯାତେର୍ଯଜ୍ଞକର୍ମଭିଃ ॥ 3-131-5 (20928)
ଏଷା ଶମ୍ଯେକପତ୍ରା ସା ଶକଟଂ ଚୈତଦୁତ୍ତମମ୍।
ପଶ୍ଯ ରାମହ୍ରଦାନେତାନ୍ପଶ୍ଯ ନାରାଯଣାଶ୍ରମମ୍ ॥ 3-131-6 (20929)
ଏତଚ୍ଚର୍ଚୀକପୁତ୍ରସ୍ଯ ଯୋଗୈର୍ବିଚରତୋ ମହୀମ୍।
ପ୍ରସର୍ପଣଂ ମହୀପାଲ ରୌପ୍ଯାଯାମମିତୌଜସଃ ॥ 3-131-7 (20930)
ଅତ୍ରାନୁବଂଶଂ ପଠତଃ ଶୃଣୁ ମେ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଉଲୂଖଲୈରାଭରଣୈଃ ପିଶଚୀ ଯଦଭାଷତ ॥ 3-131-8 (20931)
ଯୁଗନ୍ଧରେ ଦଧି ପ୍ରାଶ୍ଯ ଉଷିତ୍ବା ଚାଚ୍ଯୁତସ୍ଥଲେ।
ତଦ୍ବଦ୍ଭୂତଲଯେ ସ୍ନାତ୍ବା ସପୁତ୍ରା ବସ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-131-9 (20932)
ଏକରାତ୍ରମୁବିତ୍ବେହ ଦ୍ବିତୀଯଂ ଯଦି ବତ୍ସ୍ଯସି।
ଏତଦ୍ବୈ ତେ ଗଦେବାବୃତ୍ତଂ ରାତ୍ରୌ ବୃତ୍ତମିତୋଽନ୍ଯଥା ॥ 3-131-10 (20933)
ଅଦ୍ଯ ଚାତ୍ର ନିବତ୍ସ୍ଯାମଃ କ୍ଷପାଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ଦ୍ବାରମେତତ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-131-11 (20934)
ଅତ୍ରୈବ ନାହୁଷୋ ରାଜା ରାଜନ୍କ୍ରତୁଭିରିଷ୍ଟବାନ୍।
ଯଯାତିର୍ବହୁରତ୍ନୌର୍ଘର୍ଯତ୍ରେନ୍ଦ୍ରୋ ମୁଦମଭ୍ଯଗାତ୍ ॥ 3-131-12 (20935)
ଏତତ୍ପ୍ଲକ୍ଷାବତରଣଂ ଯମୁନାତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ଏତଦ୍ବୈ ନାକପୃଷ୍ଠସ୍ଯ ଦ୍ବାରମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-131-13 (20936)
ଅତ୍ରସାରସ୍ବତୈର୍ଯଜ୍ଞୈରୀଜାନାଃ ପରମର୍ଷଯଃ।
ଯୂପୋଲୂଖଲିକାସ୍ତାତ ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯବଭୃଥପ୍ଲବମ୍ ॥ 3-131-14 (20937)
ଅତ୍ରବୈ ଭରତୋ ରାଜା ରାଜନ୍କ୍ରତୁଭିରିଷ୍ଟବାନ୍।
ହଯମେଧେନ ଯଜ୍ଞେନ ମେଧ୍ଯମଶ୍ବମବାସୃଜତ୍ ॥ 3-131-15 (20938)
ଅସକୃତ୍କୃଷ୍ଣସାରଙ୍ଗଂ ଧର୍ମେଣାପ୍ଯ ଚ ମେଦିନୀମ୍।
ଅତ୍ରୈବ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ମରୁତ୍ତଃ ସତ୍ରମୁତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରାପ ଚୈବର୍ଷିମୁଖ୍ଯେନ ସଂବର୍ତେନାଭିପାଲିତଃ ॥ 3-131-16 (20939)
ଅତ୍ରୋପସ୍ପୃଶ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବାଲ୍ଲୋଁକାନ୍ପ୍ରପଶ୍ଯତି।
ପୂଯତେ ଦୁଷ୍କୃତାଚ୍ଚୈବ ଅତ୍ରାପି ସମୁପସ୍ପୃଶ ॥ 3-131-17 (20940)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-131-18x (2131)
ତତ୍ର ସଭ୍ରାତୃକଃ ସ୍ନାତ୍ବା ସ୍ତୂଯମାନୋ ମହର୍ଷିଭିଃ।
ଲୋମଶଂ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଇଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-131-18 (20941)
ସର୍ବାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ତପସା ସତ୍ଯବିକ୍ରମ।
ଇହସ୍ତଃ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପଶ୍ଯାମି ଶ୍ବେତବାହନମ୍ ॥ 3-131-19 (20942)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-131-20x (2132)
ଏବମେତନ୍ମହାବାହୋ ପଶ୍ଯନ୍ତି ପରମର୍ଷଯଃ।
ଇହ ସ୍ନାତ୍ବା ତପୋଯୁକ୍ତାଂସ୍ତ୍ରୀଲ୍ଲୋଁକାନ୍ସଚରାଚରାନ୍ ॥ 3-131-20 (20943)
ସରସ୍ବତୀମିମାଂ ପୁଣ୍ଯାଂ ପୁଣ୍ଯୈକଶରଣାବୃତାମ୍।
ଯତ୍ର ସ୍ନାତ୍ବା ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଧୂତପାପ୍ମା ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-131-21 (20944)
ଇହ ସାରସ୍ବତୈର୍ଯଜ୍ଞୈରିଷ୍ଟବନ୍ତଃ ସୁରର୍ଷଯଃ।
ଋଷଯଶ୍ଚୈବ କୌନ୍ତେଯ ତଥା ରାଜର୍ଷଯୋପି ଚ ॥ 3-131-22 (20945)
ବେଦୀ ପ୍ରଜାପତେରେଷା ସମନ୍ତାତ୍ପଞ୍ଚଯୋଜନା।
କୁରୋର୍ବୈ ଯଜ୍ଞଶୀଲସ୍ଯ କ୍ଷେତ୍ରମେତନ୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-131-23 (20946)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 131 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-131-2 ଅଭିସୃଷ୍ଟବାନ୍ ଦତ୍ତବାନ୍ ॥ 3-131-4 ଯଜ୍ଞବାସ୍ତୁ ଯଜ୍ଞଭୂମିଃ। ଇହ ଅସ୍ମିନ୍ବାସ୍ତୁନି। ଇଦମୁତ୍ତରାନ୍ବଯି ॥ 3-131-5 ଅଗ୍ନିଭିରଗ୍ନିସ୍ଥାପନାର୍ଥୈରିଷ୍ଟକାରଚିତୈଃ ସ୍ଥଣ୍ଡିଲୈଃ ॥ 3-131-6 ଶମୀ ଆମିକ୍ଷାର୍ଥଂ ଦଧ୍ଯୁତ୍ପାଦନାର୍ଥମାନୀତା ଶମୀଶାଖା। ଏକପତ୍ରା ଶାତିତପତ୍ରା ॥ 3-131-7 ପ୍ରସର୍ପଣଂ ସଂଚାରଭୂମିଃ। ରୌପ୍ଯାଯାଂ ରୂପ୍ଯବତ୍ ଶ୍ବେତବର୍ଣାଯାଂ ସ୍ଥତ୍ଯାଂ ନଦ୍ଯାଂ ବା। ସାମୀପ୍ଯେ ସପ୍ତମୀ। ପ୍ରସର୍ପଣଂ ତୀର୍ଥମିତ୍ଯନ୍ଯେ ॥ 3-131-8 ଅନୁବଂଶଂ ପରଂପରାଗତମାଖ୍ଯାନଶ୍ବୋକମ୍। ଉଲୂଖଲୈରିତି। ଉଲୂଖଲସଦୃଶାନି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ କର୍ଣାଭରଣାନି ଭବନ୍ତୀତି ସ୍ବଯମୁଲୂଲୈରେବାଭରଣୈର୍ଯୁକ୍ତାସତୀତି ଶେଷଃ। ଏତେନ ବିକୃତବେଷତ୍ବଂ ପିଶାଚ୍ଯାଃ ॥ 3-131-9 ଯୁଗନ୍ଧରେ ପଯଃ ପ୍ରାଶ୍ଯେତି ଧ. ପାଠଃ। ଉକ୍ତଂ ଭାଷଣମେବାହ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଯୁଗନ୍ଧର ଇତି। ଅସ୍ମିଂସ୍ତୀର୍ଥେ ସପୁତ୍ରା ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ସ୍ନାତୁମାଗତା ତାଂ ପ୍ରତି ପିଶାଚୀ ବଦତି। ତ୍ବଯା ଯୁଗନ୍ଧରେ ପର୍ବତେ ଦେଶେ ବା ଦଧିପ୍ରାଶନଂ କୃତମ୍। ତତ୍ରୋଷ୍ଟ୍ରୀକ୍ଷୀରଂ ଗର୍ଦଭ୍ଯାଦିକ୍ଷୀରଂ ଚ ଦଧି କ୍ରିଯତେ। ତଥା ଅଚ୍ଯୁତସ୍ଥଲାଖ୍ଯେ ସଂକରଜାନାଂ ଗ୍ରାମେ ବାସଶ୍ଚ କୃତଃ। ତଥା ଭୂତିଲଯାଖ୍ଯେ ଦସ୍ଯୁଗ୍ରାମେଽଗ୍ନିଦଗ୍ଧାନାଂ ମୃତାନାଂ କ୍ଷେପଣଂ ଯସ୍ଯାଂ ନଦ୍ଯାଂ କ୍ରିଯତେ ତସ୍ଯାଂ ସ୍ନାତାସି। ଅତୋ ଦୋଷତ୍ରଯବତୀ ତ୍ବମ୍। ଏତତ୍କରଣେ ରହି ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧମ୍। ଔଷ୍ଟ୍ରମୈକଶଫଂ କ୍ଷୀରଂ ସୁରାତୁଲ୍ଯମିତି। ସଂସୃଜ୍ଯ ସଂକରୈଃ ସାର୍ଧଂ ପ୍ରାଜାପତ୍ଯଂ ବ୍ରତଂ ଚରେଦିତି। ପ୍ରୋଷ୍ଯଭୂତିଲଯେ ବିପ୍ରଃ ପ୍ରାଜାପତ୍ଯଂ ବ୍ରତଂ ଚରେଦିତି ଚ। ତଚ୍ଚ ତ୍ବଯା ନ କୃତମତଃ କଥମତ୍ର ବସ୍ତୁମିଚ୍ଛସି। ଦୋଷବତାମିହ ତୀର୍ଥେ ବାସୋ ଦୁର୍ଲଭ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଏବଂ ପିଶାଚୀବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବାପି ସା ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ତତ୍ର ସ୍ନାନାଦିକଂ କୃତବତୀ। ତତସ୍ତଯା ରାକ୍ଷସ୍ଯା ତସ୍ଯା ଘଟପିଠରାଦିକଂ ନାଶିତମ୍। ଉକ୍ତଂଚ। ଏତତ୍ତବ ଦିବାବୃତ୍ତଂ ରାତ୍ରୌ ବୃତ୍ତଂ ତୁ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସୀତି। ବୃତ୍ତଂ ଜାତମ୍। ରାତ୍ରୌ ତୁ ତବ ପୁତ୍ରମପି ନାଶଯିଷ୍ଯାମୀତି ଭାବଃ। ଅଥାପି ଦ୍ବିତୀଯାଂ ରାତ୍ରିଂ ବସ୍ତୁମିଚ୍ଛସି ଚେତ୍ତବ ଭୂଯାଂସମପକାରଂ କରିଷ୍ଯାମୀତି ଯୁଗନ୍ଧରାଦିଦେଶତ୍ରଯନିନ୍ଦାପରତ୍ବେନ ବ୍ଯାଖ୍ଯା ॥ 3-131-10 ତ୍ବଂ ତୁ ଅବ୍ରହ୍ମବିତ୍ ଏକରାତ୍ରମେବାତ୍ର ବସ୍ତୁଂ ଯୋଗ୍ଯା। ଯଦି ଦ୍ବିତୀଯାଂ ବସ୍ତୁମିଚ୍ଛସି ତର୍ହି ତେ ତବ ଏତତ୍ ମଦୀଯଂ ବୃତ୍ତଂ ଭବିଷ୍ଯତି ମଦ୍ବତ୍ ପିଶାଚୀ ଭୂତ୍ବାତ୍ର ସ୍ନାନଂ ନ ଲପ୍ସ୍ଯସେ। ଏତଦିତି ସ୍ବବୃତ୍ତସ୍ଯାଭିନୀଯ ପ୍ରଦର୍ଶନମ୍। ଦ୍ବିତୀଯଦିନବାସସ୍ଯୈବୈତତ୍ଫଲଂ। ଦ୍ବିତୀଯରାତ୍ରିବାସେ ତୁଂ ଇତୋନ୍ଥା ଅହଲ୍ଯାଦିବନ୍ମୋହପ୍ରାପ୍ତ୍ଯା ଶିଲାଭାବୋ ଭବିଷ୍ଯତି। ତେନ ତୀର୍ଥଦର୍ଶନମପି ନ ଲପ୍ସ୍ଯସେ ଇତି ॥ 3-131-13 ଏତତ୍ପ୍ଲକ୍ଷବଟଂ ନାମେତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-131-14 ଦନ୍ତୋଲୂଖଲିନସ୍ତତ୍ରେତି କ. ପାଠଃ। ସାରସ୍ବତୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ଋତ୍ବିଗ୍ଭିର୍ଯଜ୍ଞୈରୀଜାନାଃ ଯୂପୋଲୂଖଲିକାଃ ଯୂପାନ୍ ଉଲୂଖଲାନି ଚ ଯଜ୍ଞସାଧନାନ୍ଯାଦଦତେ ଯୂପୋଲୂଖଲିକାଃ ॥ 3-131-16 କୃଷ୍ଣସାରଙ୍ଗଂ କୃଷ୍ଣହରିଣସଦୃଶଂ ଶ୍ଯାମକର୍ଣମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-131-21 ତୀର୍ଥାନ୍ତରମାହ ସରସ୍ବତୀତି। ପଶ୍ଯୈକଶରଣାବୃତାମିତି କ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 132
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.132. ଅଧ୍ଯାଯଃ 132
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସରସ୍ବତ୍ଯାଦିମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଶ୍ଯେନକପୋତୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-132-0 (20947)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-132-0x (2133)
ଇହ ମର୍ତ୍ଯାସ୍ତନୂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ସ୍ବର୍ଗଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଭାରତ।
ମର୍ତୁକାମା ନରା ରାଜନ୍ନିହାଯାନ୍ତି ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-132-1 (20948)
ଏବମାଶୀଃ ପ୍ରଯୁକ୍ତା ହି ଦକ୍ଷେଣ ଯଜତା ପୁରା।
ଇହ ଯେ ବୈ ମରିଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ବୈ ସ୍ବର୍ଗଜିତୋ ନରାଃ ॥ 3-132-2 (20949)
ଏଷା ସରସ୍ବତୀ ରମ୍ଯା ଦିବ୍ଯା ଚୌଘବତୀ ନଦୀ।
ଏତଦ୍ବିନଶନଂ ନାମ ସରସ୍ବତ୍ଯା ବିଶାଂପତେ ॥ 3-132-3 (20950)
ଦ୍ବାରଂ ନିଷାଦରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଯେଷାଂ ଦୋଷାତ୍ସରସ୍ବତୀ।
ପ୍ରବିଷ୍ଟା ପୃଥିବୀଂ ବୀର ମା ନିଷାଦା ହି ମାଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-132-4 (20951)
ଏଷ ବୈ ଚମସୋଦ୍ଭେଦୋ ଯତ୍ର ଦୃଶ୍ଯା ସରସ୍ବତୀ।
ଯତ୍ରୈନାମଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଦିବ୍ଯାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ସମୁଦ୍ରଗାଃ ॥ 3-132-5 (20952)
ଏତତ୍ସିନ୍ଧୋର୍ମହତ୍ତୀର୍ଥଂ ଯତ୍ରାଗସ୍ତ୍ଯମରିଂଦମ।
ଲୋପାମୁଦ୍ରା ସମାଗମ୍ଯ ଭର୍ତାରମବୃଣୀତ ବୈ ॥ 3-132-6 (20953)
ଏତତ୍ପ୍ରକାଶତେ ତୀର୍ଥଂ ପ୍ରଭାସଂ ଭାସ୍କରଦ୍ଯୁତେ।
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଦଯିତଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପବିତ୍ରଂ ପାପନାଶନମ୍ ॥ 3-132-7 (20954)
ଏତଦ୍ବିଷ୍ଣୁପଦଂ ନାମ ଦୃଶ୍ଯତେ ତୀର୍ଥମୁତ୍ତମମ୍।
ଏଷାଂ ରମ୍ଯା ବିପାଶା ଚ ନଦୀ ପରମପାବନୀ ॥ 3-132-8 (20955)
ଅତ୍ର ବୈ ପୁତ୍ରଶୋକେନ ବସିଷ୍ଠୋ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ବଦ୍ଧ୍ବାଽତ୍ମାନଂ ନିପତିତୋ ବିପାଶଃ ପୁନରୁତ୍ଥିତଃ ॥ 3-132-9 (20956)
କାଶ୍ମୀରମଣ୍ଡଲଂ ଚୈତତ୍ସର୍ବପୁଣ୍ଯମରିଂଦମ।
ମହର୍ଷିଭିଶ୍ଚାଧ୍ଯୁଷିତଂ ପଶ୍ଯେଦଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ॥ 3-132-10 (20957)
ଯତ୍ରୌତ୍ତରାଣାଂ ସର୍ବେଷାମୃଷୀଣାଂ ନାହୁଷସ୍ଯ ଚ।
ଅଗ୍ନେଶ୍ଚୈବାତ୍ର ସଂବାଦଃ କାଶ୍ଯପଶ୍ଯ ଚ ଭାରତ ॥ 3-132-11 (20958)
ଏତଦ୍ଦ୍ବାରଂ ମହାରାଜ ମାନସସ୍ଯ ପ୍ରକାଶତେ।
ବର୍ଷମସ୍ଯ ଗିରେର୍ମଧ୍ଯେ ରାମେଣ ଶ୍ରୀମତା କୃତମ୍ ॥ 3-132-12 (20959)
ଏଷ ବାତିକଷଣ୍ଡୋ ବୈ ପ୍ରଖ୍ଯାତଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ।
ନାତ୍ଯବର୍ତତ ଯଦ୍ଦ୍ବାରଂ ବିଦେହାଦୁତ୍ତରଂ ଚ ଯଃ ॥ 3-132-13 (20960)
ଇଦମାଶ୍ଚର୍ଯମପରଂ ଦେଶେଽସ୍ମିନ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
କ୍ଷୀଣେ ଯୁଗେ ତୁ କୌନ୍ତେଯ ଶର୍ବସ୍ଯ ସହ ପାର୍ଷଦୈଃ।
ସହୋମଯା ଚ ଭବତି ଦର୍ଶନଂ କାମରୂପିଣଃ ॥ 3-132-14 (20961)
ଅସ୍ମିନ୍ସରସି ସତ୍ରୈର୍ବୈ ଚୈତ୍ରେ ମାସି ପିନାକିନମ୍।
ଯଜନ୍ତେ ଯାଜକାଃ ସମ୍ଯକ୍ ପରିବାରଂ ଶୁଭାର୍ଥିନଃ ॥ 3-132-15 (20962)
ଅତ୍ରୋପସ୍ପୃଶ୍ଯ ସରସି ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
କ୍ଷୀଣପାପଃ ଶୁଭାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-132-16 (20963)
ଏଷ ଉଜ୍ଜାନକୋ ନାମ ପାବକିର୍ଯତ୍ର ଶାନ୍ତବାନ୍।
ଅରୁନ୍ଧତୀସହାଯଶ୍ଚ ବସିଷ୍ଠୋ ଭଗବାନୃଷିଃ ॥ 3-132-17 (20964)
ହ୍ରଦଶ୍ଚ କୁଶବାନେଷ ଯତ୍ର ପଦ୍ମଂ କୁଶେଶଯମ୍।
ଆଶ୍ରମଶ୍ଚୈବ ରୁକ୍ମିଣ୍ଯା ଯତ୍ରାଶାମ୍ଯଦକୋପନା ॥ 3-132-18 (20965)
ସମାଧୀନାଂ ସମାସସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡବେଯ ଶ୍ରୁତସ୍ତ୍ବଯା।
ତଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ମହାରାଜ ଭୃଗୁତୁନ୍ଦଂ ମହାଗିରିମ୍ ॥ 3-132-19 (20966)
ବିତସ୍ତାଂ ପଶ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନୀମ୍।
ମହର୍ଷିଭିଶ୍ଚାଧ୍ଯୁଷିତାଂ ଶୀତତୋଯାଂ ସୁନିର୍ମଲାମ୍ ॥ 3-132-20 (20967)
ଜଲାଂ ଚୋପଜଲାଂ ଚୈବ ଯମୁନାମଭିତୋ ନଦୀମ୍।
ଉଶୀନରୋ ବୈ ଯତ୍ରେଷ୍ଟ୍ବା ବାସବାଦତ୍ଯରିଚ୍ଯତ ॥ 3-132-21 (20968)
ତାଂ ଦେବସମିତିଂ ତସ୍ଯ ବାସବଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ।
ଅଭ୍ଯାଗଚ୍ଛନ୍ନୃପବରଂ ଜ୍ଞାତୁମଗ୍ନିଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 3-132-22 (20969)
ଜିଜ୍ଞାସମାନୌ ବରଦୌ ମହାତ୍ମାନମୁଶୀନରମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରଃ ଶ୍ଯେନଃ କପୋତୋଽଗ୍ନିର୍ଭୂତ୍ବା ଯଜ୍ଞେଽଭିଜଗ୍ମତୁଃ ॥ 3-132-23 (20970)
ଉରୁଂ ରାଜ୍ଞଃ ସମାସାଦ୍ଯ କପୋତଃ ଶ୍ଯେନଜାଦ୍ଭଯାତ୍।
ଶରଣାର୍ଥୀ ତଦା ରାଜନ୍ନିଲିଲ୍ଯେ ଭଯପୀଡିତଃ ॥ 3-132-24 (20971)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 132 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-132-1 ଇହ ମର୍ତ୍ଯାସ୍ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବେତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-132-9 ବଦ୍ବା ପାଶୈରିତି ଶେଷଃ। ବିପାଶଃ ପାଶହୀନଃ। ଅତଏବ ବିପାଶାନାମ ॥ 3-132-12 ବର୍ଷଂ ବସତିସ୍ଥାନମ୍ ॥ 3-132-13 ଯୋ ରାମଃ ପ୍ରଖ୍ଯାତଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଶ୍ଚ ବିଦେହାଦୁତ୍ତରଂ ଚ ଯଦ୍ଦ୍ବାରଂ ଯଦ୍ବର୍ଷସ୍ଯ ଦ୍ବାରଂ ଏଷୋଽନୁଭୂଯମାନୋ ବାତିକଷଣ୍ଡୋ ବାତାନୀତଃ ପଦ୍ମାଦିସମୂହୋ ନାତ୍ଯବର୍ତତ। ତେନ ରାମେଣ କୃତମିତି ପୂର୍ବେଣାନ୍ବଯଃ। ପଦ୍ମାଦେର୍ବାତାନୀତସ୍ଯାତ୍ରାପ୍ରବେଶାଦ୍ରାମସାମର୍ଥ୍ଯଂ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମାଶ୍ଚର୍ଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଏଷ ବାତି ମୃକଣ୍ଡୋ ବୈ ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-132-14 ଯୁଗଂ ପଞ୍ଚସଂବତ୍ସରାତ୍ମକଂ ତସ୍ମିନ୍କ୍ଷୀଣେ ସମାପ୍ତେ ସତି ଯଦା ସୌରସାବନବାର୍ହସ୍ପତ୍ଯନାକ୍ଷତ୍ରଚାନ୍ଦ୍ରାଃ ସଂବତ୍ସରା ଏକକାଲଂ ସମାପ୍ଯନ୍ତେ ସ ଯୁଗକ୍ଷଯକାଲସ୍ତସ୍ମିନ୍ନିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-132-17 ପାବକିଃ ସ୍କନ୍ଦଃ। ଶାନ୍ତବାନ୍ ଶମଂ ପ୍ରାପ। ବସିଷ୍ଟୋପି ଶାନ୍ତବାନ୍ ଏଷ ଉଜ୍ଜୀତକୋ ନାମ ଯବକ୍ରୀର୍ଯତ୍ର ଶାନ୍ତବାନିତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-132-18 କୁଶବାନ୍ ଜଲବାନ୍. ଅକୋପନା ଜିତକ୍ରୋଧା ॥ 3-132-19 ସମାସଃ ସଂକ୍ଷେପଃ। ଯସ୍ମିନ୍ଦୃଷ୍ଟେ ସମାଧିଫଲଂ ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-132-22 ଦେବସମିତିଂ ରାଜସଭାମ୍ ॥ 3-132-24 ନିଲିଲ୍ଯେ ଲୀନଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 133
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.133. ଅଧ୍ଯାଯଃ 133
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଶିବିପରୀ7ଣାର୍ଥଂ ଶ୍ଯେନୀଭୂତେନେନ୍ଦ୍ରେଣାନୁଦ୍ରୁତସ୍ଯ କପୋତରୂପଧାରିଣୋଽଗ୍ନେଃ ଶିବିଂପ୍ରତି ଶରଣାଗତିଃ ॥ 1 ॥ କପୋତରିରକ୍ଷିଷଯା ରାଜ୍ଞା ଶ୍ଯେନାନୁମତ୍ଯା ସ୍ବଶରୀରୋତ୍କୃତ୍ତମାଂସସ୍ଯ କପୋତେନ ସହ ତୁଲାରୋପଣମ୍ ॥ 2 ॥ ମାଂସାପେକ୍ଷଯା କପୋତସ୍ଯ ଗୌରବାତିରେକେ ରାଜ୍ଞା ସ୍ବଯମେବ ତୁଲାରୋହଣମ୍ ॥ 3 ॥ ତତସ୍ତୁଷ୍ଟାଭ୍ଯାମିନ୍ଦ୍ରାଗ୍ନିଭ୍ଯାଂ ତତ୍ପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବଲୋକଗମନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-133-0 (20972)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 3-133-0x (2134)
ଧର୍ମାତ୍ମାନଂ ତ୍ବାହୁରେକଂ ସର୍ବେ ରାଜନ୍ମହୀକ୍ଷିତଃ।
ସ ବୈ ଧର୍ମବିରୁଦ୍ଧଂ ତ୍ବଂ କସ୍ମାତ୍କର୍ମ ଚିକୀର୍ଷସି ॥ 3-133-1 (20973)
ବିହିତଂ ଭକ୍ଷଣଂ ରାଜନ୍ପୀଡ୍ଯମାନସ୍ଯ ମେ କ୍ଷୁଧା।
ମାହିଂସୀର୍ଧର୍ମଲୋଭେନ ଧର୍ମମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମା ନଶଃ ॥ 3-133-2 (20974)
ରାଜୋବାଚ। 3-133-3x (2135)
ସଂତ୍ରସ୍ତରୂପସ୍ତ୍ରାଣାର୍ଥୀ ତ୍ବତ୍ତୋ ଭୀତୋ ମହାଦ୍ବିଜ।
ମତ୍ସକାଶମନୁପ୍ରପ୍ତଃ ପ୍ରାଣଗୃଧ୍ନୁରଯଂ ଦ୍ବିଜଃ ॥ 3-133-3 (20975)
ଏବମଭ୍ଯାଗତସ୍ଯେହ କପୋତସ୍ଯାଭଯାର୍ଥିନଃ।
ଅପ୍ରଦାନେ ପରୋ ଧର୍ମଃ କିଂ ତ୍ବଂ ଶ୍ଯେନେହ ପଶ୍ଯସି ॥ 3-133-4 (20976)
ପ୍ରସ୍ପନ୍ଦମାନଃ ସଂଭ୍ରାନ୍ତଃ କପୋତଃ ଶ୍ଯେନ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ମତ୍ସକାଶଂ ଜୀବିତାର୍ଥୀ ତସ୍ଯ ତ୍ଯାଗୋ ବିଗର୍ହିତଃ ॥ 3-133-5 (20977)
[ଯୋ ହି କଶ୍ଚିଦ୍ଦ୍ବିଜାନ୍ହନ୍ଯାଦ୍ଗାଂ ବା ଲୋକସ୍ଯ ମାତରମ୍।
ଶରଣାଗତଂ ଚ ତ୍ଯଜତେ ତୁଲ୍ଯଂ ତେଷାଂ ହି ପାତକମ୍] 3-133-6 (20978)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 3-133-7x (2136)
ଆହାରତ୍ସର୍ବଭୂତାନି ସଂଭବନ୍ତି ମହୀପତେ।
ଆହାରେଣ ବିବର୍ଧନ୍ତେ ତେନ ଜୀବନ୍ତି ଜନ୍ତବଃ ॥ 3-133-7 (20979)
ଶକ୍ଯତେ ଦୁସ୍ତ୍ଯଜେଽପ୍ଯର୍ଥେ ଚିରରାତ୍ରାଯ ଜୀବିତୁମ୍।
ନ ତୁ ଭୋଜନମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଶକ୍ଯଂ ବର୍ତଯିତୁଂ ଚିରମ୍ ॥ 3-133-8 (20980)
ଭକ୍ଷ୍ଯାଦ୍ବିଲୋପିତସ୍ଯାଦ୍ଯ ମମ ପ୍ରାଣା ବିଶାଂପତେ।
ବିସୃଜ୍ଯକାଯମେଷ୍ଯନ୍ତି ପନ୍ଥାନମପୁନର୍ଭବମ୍ ॥ 3-133-9 (20981)
ପ୍ରମୃତେ ମଯି ଧର୍ମାତ୍ମନ୍ପୁତ୍ରଦାରାଦି ନଙ୍କ୍ଷ୍ଯତି।
ରକ୍ଷମାଣଃ କପୋତଂ ତ୍ବଂ ବହୂନ୍ପ୍ରାଣାନ୍ନ ରକ୍ଷସି ॥ 3-133-10 (20982)
ବହୂନ୍ଯୋ ବାଧତେ ଧର୍ମୋ ନ ସ ଧର୍ମଃ କୁବର୍ତ୍ମ ତତ୍।
ଅବିରୋଧୀ ତୁ ଯୋ ଧର୍ମଃ ସ ଧର୍ମଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମ ॥ 3-133-11 (20983)
ବିରୋଧିଷୁ ମହୀପାଲ ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଗୁରୁଲାଘବମ୍।
ନ ବାଧା ବିଦ୍ଯତେ ଯତ୍ର ତଂ ଧର୍ମଂ ସମୁପାଚରେତ୍ ॥ 3-133-12 (20984)
ଗୁରୁଲାଘବମାଜ୍ଞାଯ ଧର୍ମାଧର୍ମବିନିଶ୍ଚଯେ।
ଯତୋ ଭୂଯାଂସ୍ତତୋ ରାଜନ୍କୁରୁ ଧର୍ମବିନିଶ୍ଚଯମ୍ ॥ 3-133-13 (20985)
ରାଜୋବାଚ। 3-133-14x (2137)
ବହୁକଲ୍ଯାଣସଂଯୁକ୍ତଂ ଭାଷସେ ବିହଗୋତ୍ତମ।
ସୁପର୍ଣଃ ପକ୍ଷିରାଟ୍ କିଂ ତ୍ବଂ ଧର୍ମଂ ଜ୍ଞାତ୍ବାଽଭିଭାଷସେ ॥ 3-133-14 (20986)
ତଥାହି ଧର୍ମସଂଯୁକ୍ତଂ ବହୁଚିତ୍ରଂ ଚ ଭାଷସେ।
ନ ତେଽସ୍ତ୍ଯବିଦିତଂ କିଂଚିଦିତି ତ୍ବାଂ ଲକ୍ଷଯାମ୍ଯହମ୍।
ଶରଣୈଷିପରିତ୍ଯାଗଂ କଥଂ ସାଧ୍ବିତି ମନ୍ଯସେ ॥ 3-133-15 (20987)
ଆହାରାର୍ଥଂ ସମାରମ୍ଭସ୍ତବ ଚାଯଂ ବିହଂଗମ।
ଶକ୍ଯଶ୍ଚାପ୍ଯନ୍ଯଥା କର୍ତୁମାହାରୋଽପ୍ଯଧିକସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-133-16 (20988)
ଗୋବୃଷୋ ବା ବରାହୋ ବା ମୃଗୋ ବା ମହିଷୋପି ବା।
ତ୍ବଦର୍ଥମଦ୍ଯ କ୍ରିଯତାଂ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦିହ କାଙ୍କ୍ଷସି ॥ 3-133-17 (20989)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 3-133-18x (2138)
ନ ବରାହଂ ନ ଚୋକ୍ଷାଣଂ ନ ମୃଗାନ୍ବିବିଧାଂସ୍ତଥା।
ଭକ୍ଷଯାମି ମହାରାଜ କିଂ ମମାନ୍ଯେନ କେଚଚିତ୍ ॥ 3-133-18 (20990)
ଯସ୍ତୁ ମେ ଦୈବବିହିତୋ ଭକ୍ଷଃ କ୍ଷତ୍ରିଯପୁଙ୍ଗବ।
ତମୁତ୍ସୃଜ ମହୀପାଲ କପୋତମିମମେବ ମେ ॥ 3-133-19 (20991)
ଶ୍ଯେନାଃ କପୋତାନ୍ସ୍ବାଦନ୍ତି ଶ୍ରୁତିରେଷା ସନାତନୀ।
ମା ରାଜନ୍ସାରମଜ୍ଞାତ୍ବା କଦଲୀସ୍କନ୍ଧମାସଜ ॥ 3-133-20 (20992)
ରାଜୋବାଚ। 3-133-21x (2139)
ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଶିବୀନାମୃଦ୍ଧଂ ବୈ ଶାଧି ପକ୍ଷିଭିରର୍ଚିତଃ।
କୃତ୍ସ୍ନମେତନ୍ମଯା ଦତ୍ତଂ ରାଜବଦ୍ବିହଗୋତ୍ତମ ॥ 3-133-21 (20993)
ଯଂ ବା କାମଯସେ କାମଂ ଶ୍ଯେନ ସର୍ବଂ ଦଦାନି ତେ।
ବିନେମଂ ପକ୍ଷିଣଂ ଶ୍ଯନ ଶରଣାର୍ଥିନମାଗତମ୍ ॥ 3-133-22 (20994)
ଯେନେମଂ ସ୍ଥାପଯେଥାସ୍ତ୍ବଂ କର୍ମଣା ପକ୍ଷିସତ୍ତମ।
ତଦାଚକ୍ଷ୍ବ କରିଷ୍ଯାମି ନ ହି ଦାସ୍ଯେ କପୋତକମ୍ ॥ 3-133-23 (20995)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 3-133-24x (2140)
ଉଶୀନର କପୋତେ ତେ ଯଦି ସ୍ନେହୋ ନରାଧିପ।
ଆତ୍ମନୋ ମାଂସମୁତ୍କୃତ୍ଯ କପୋତତୁଲଯା ଧୃତମ୍ ॥ 3-133-24 (20996)
ଯଦା ସମଂ କପୋତେନ ତବ ମାଂସଂ ନୃପୋତ୍ତମ।
ତ୍ବଯା ପ୍ରଦେଯଂ ତନ୍ମହ୍ଯଂ ସା ମେ ତୁଷ୍ଟିର୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-133-25 (20997)
ରାଜୋବାଚ। 3-133-26x (2141)
ଅନୁଗ୍ରହମିମଂ ମନ୍ଯେ ଶ୍ଯେନ ଯନ୍ମାଭିଯାଚସେ।
ତସ୍ମାତ୍ତେଽଦ୍ଯ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ସ୍ବମାଂସଂ ତୁଲଯା ଧୃତମ୍ ॥ 3-133-26 (20998)
ଲେମଶ ଉବାଚ। 3-133-27x (2142)
ଅଥୋତ୍କୃତ୍ଯ ସ୍ବମାଂସଂ ତୁ ରାଜା ପରମଧର୍ମବିତ୍।
ତୁଲଯାମାସ କୌନ୍ତେଯ କପୋତେନ ସମଂ ବିଭୋ ॥ 3-133-27 (20999)
ଧ୍ରିଯମାଣଃ କପୋତସ୍ତୁ ମାଂସେନାତ୍ଯତିରିଚ୍ଯତେ।
ପୁନଶ୍ଚୋତ୍କୃତ୍ଯମାଂସାନି ରାଜା ପ୍ରାଦାଦୁଶୀନରଃ ॥ 3-133-28 (21000)
ନ ବିଦ୍ଯତେ ଯଦା ମାଂସଂ କପୋତେନ ସମଂ ଧୃତମ୍।
ତତ ଉତ୍କୃତ୍ତମାଂସୋଽସାବାରୁରୋହ ସ୍ବଯଂ ତୁଲାମ୍ ॥ 3-133-29 (21001)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 3-133-30x (2143)
ଇନ୍ଦ୍ରୋଽହମସ୍ମି ଧର୍ମଜ୍ଞ କପୋତୋ ହବ୍ଯବାଡଯମ୍।
ଜିଜ୍ଞାସମାନୌ ଧର୍ମ ତ୍ବାଂ ଯଜ୍ଞବାଟମୁପାଗତୌ ॥ 3-133-30 (21002)
ଯତ୍ତେ ମାଂସାନି ଗାତ୍ରେଭ୍ଯ ଉକ୍ତୃତ୍ତାନି ବିଶାଂପତେ।
ଏଷା ତେ ଶାଶ୍ବତୀ କୀର୍ତିର୍ଲୋକାନଭିଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-133-31 (21003)
ଯାବଲ୍ଲୋକେ ମନୁଷ୍ଯାସ୍ତ୍ବାଂ କଥଯିଷ୍ଯନ୍ତି ପାର୍ଥିବ।
ତାବତ୍କୀର୍ତିଶ୍ଚ ଲୋକାଶ୍ଚ ସ୍ଥାସ୍ଯନ୍ତି ତବ ଶାଶ୍ବତାଃ ॥ 3-133-32 (21004)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଭୂମିପତଯେ ତସ୍ମୈ ଦତ୍ତ୍ବା ଯଥେପ୍ସିତମ୍।
ପ୍ରଶସ୍ଯ ଜଗ୍ମତୂ ରାଜନ୍ନିନ୍ଦ୍ରାଗ୍ରୀ ତୁଷ୍ଟମାନସୌ ॥ 3-133-33 (21005)
ଉଶୀନରୋଽପିଧର୍ମାତ୍ମା ଧର୍ମେଣାବୃତ୍ଯରୋଦସୀ।
ବିଭ୍ରାଜମାନୋ ବପୁଷାଽପ୍ଯାରୁରୋହ ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍ ॥ 3-133-34 (21006)
ତଦେତତ୍ସଦନଂ ରାଜନ୍ରାଜ୍ଞସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ପଶ୍ଯସ୍ବୈତନ୍ମଯା ସାର୍ଧଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପାପପ୍ରମୋଚନମ୍ ॥ 3-133-35 (21007)
ତତ୍ର ବୈ ସତତଂ ଦେବା ମୁନଯଶ୍ଚ ସନାତନାଃ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣୈ ରାଜନ୍ପୁଣ୍ଯବଦ୍ଭିର୍ମହାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-133-36 (21008)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 133 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-133-2 ମା ରକ୍ଷୀର୍ଧର୍ମଲୋଭେନ ଧର୍ମମୁତ୍ସୃଷ୍ଟବାନସି ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-133-20 କଦଲୀସ୍କନ୍ଧମାସଜେତି କଦଲୀସ୍କନ୍ଧତୁଲ୍ଯେ ନିଃଶାରେଽସ୍ମିନ୍ ଧର୍ମେ ମା ସଜ୍ଜୋ ଭବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 134
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.134. ଅଧ୍ଯାଯଃ 134
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଶ୍ବେତକେତୋରାଶ୍ରମଂଗତଂ ଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଅଷ୍ଟାବକ୍ରୋପାଖ୍ଯାନକଥଧନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ଧନାର୍ଜନାଯ ଜନକପୁରଂ ଗତସ୍ଯ କହୋଳସ୍ଯ ବନ୍ଦିନା ବାଦେ ବିଜିତ୍ଯ ଜଲେ ବିନିମଜ୍ଜନମ୍ ॥ 2 ॥ ତଦ୍ବିଦିତବତା ତତ୍ପୁତ୍ରେଣାଷ୍ଟାବକ୍ରେଣ ଶ୍ବେତକେତୁନାସହ ଜନକନଗରଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-134-0 (21009)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-134-0x (2144)
ଯଃ କଥ୍ଯତେ ମନ୍ତ୍ରବିଦଗ୍ର୍ଯବୁଦ୍ଧି-
ରୌଦ୍ଦାଲକିଃ ଶ୍ବେତକେତୁଃ ପୃଥିବ୍ଯାମ୍।
ତସ୍ଯାଶ୍ରମଂ ପଶ୍ଯତ ପାଣ୍ଡବେଯା
ସଦାଫଲୈରୁପପନ୍ନଂ ମହୀଜୈଃ ॥ 3-134-1 (21010)
ସାକ୍ଷାଦତ୍ର ଶ୍ବେତକେତୁର୍ଦଦର୍ଶ
ସରସ୍ବତୀଂ ମାନୁଷଦେହରୂପାମ୍।
ବେତ୍ସ୍ଯାମି ବାଣୀମିତି ସଂପ୍ରବୃତ୍ତାଂ
ସରସ୍ବତୀଂ ଶ୍ବେତକେତୁର୍ବଭାଷେ ॥ 3-134-2 (21011)
ଅସ୍ମିନ୍ଯୁଗେ ବ୍ରହ୍ମକୃତାଂ ବରିଷ୍ଠା-
ବାସ୍ତାଂ ମୁନୀ ମାତୁଲଭାଗିନେଯୌ।
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରଶ୍ଚୈବ କହୋଲସୂନୁ-
ରୌଦ୍ଦାଲକିଃ ଶ୍ବେତକେତୁଃ ପୃଥିବ୍ଯାମ୍ ॥ 3-134-3 (21012)
ବିଦେହରାଜସ୍ ସମୀପତସ୍ତୌ
ଘୀରାବୁଭୌ ମାତୁଲଭାଗିନେଯୌ।
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଯଜ୍ଞାଯତନଂ ବିବାଦେ
ବନ୍ଦିଂ ନିଜଗ୍ରାହତୁରପ୍ରମେଯୌ ॥ 3-134-4 (21013)
ଉପାସ୍ସ୍ବ କୌନ୍ତେଯ ସହାନୁଜସ୍ତ୍ବଂ
ତସ୍ଯାଶ୍ରମଂ ପୁଣ୍ଯତମଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯ।
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରଂ ଯସ୍ଯ ଦୌହିତ୍ରମାହୁ-
ର୍ଯୋଽସୌ ବନ୍ଦିଂ ଜନକସ୍ଯାଥ ଯଜ୍ଞେ।
ବାଦି ବିପ୍ରାଗ୍ନ୍ଯୋ ବାଲ ଏବାଭିଗମ୍ଯ
ବାଦେ ଭଙ୍କ୍ତ୍ବା ମଜ୍ଜଯାମାସ ନଦ୍ଯାମ୍ ॥ 3-134-5 (21014)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-134-6x (2145)
କଥଂପ୍ରଭାବଃ ସ ବଭୂବ ବିପ୍ର-
ସ୍ତଥାଭୂତଂ ଯୋ ନିଜଗ୍ରାହ ବନ୍ଦିମ୍।
`କିଂଚାଧିକୃତ୍ଯାଥ ତଯୋର୍ବିବାଦୋ
ବିଦେହରାଜସ୍ ସମୀପ ଆସୀତ୍' ॥ 3-134-6 (21015)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରଃ କେନ ଚାସୌ ବଭୂବ
ତତ୍ସର୍ବଂ ମେ ଲୋମଶ ଶଂସ ତତ୍ତ୍ବମ୍ ॥ 3-134-7 (21016)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-134-8x (2146)
ଉଦ୍ଦାଲକସ୍ଯ ନିଯତଃ ଶିଷ୍ଯ ଏକୋ
ନାମ୍ନା କହୋଳେତି ବଭୂବ ରାଜନ୍।
ଶୁଶ୍ରୂଷୁରାଚାର୍ଯବଶାନୁବର୍ତୀ
ଦୀର୍ଘ କାଲଂ ସୋଽଧ୍ଯଯନଂ ଚକାର ॥ 3-134-8 (21017)
ତଂ ବୈ ବିପ୍ରାଃ ପର୍ଯଭବଂସ୍ତୁ ଶିଖା-
ସ୍ତଂ ଚ ଜ୍ଞାତ୍ବା ବିପ୍ରକାରଂ ଗୁରୁଃ ସଃ।
ତସ୍ମୈ ପ୍ରାଦାତ୍ସଦ୍ଯ ଏବ ଶ୍ରୁତଂ ଚ
ଭାର୍ଯାଂ ଚ ବୈ ଦୁହିତରଂ ସ୍ବାଂ ସୁଜାତାମ୍ ॥ 3-134-9 (21018)
ତସ୍ଯାଂ ଗର୍ଭଃ ସମଭବଦଗ୍ନିକଲ୍ପଃ
ସୋଽଧୀଯାନଂ ପିତରମଥାଭ୍ଯୁବାଚ।
ସର୍ବାଂ ରାତ୍ରିମଧ୍ଯଯନଂ କରୋଷି
ନେଦଂ ପିତଃ ସମ୍ଯଗିବୋପବର୍ତତେ ॥ 3-134-10 (21019)
ଉପାଲବ୍ଧଃ ଶିଷ୍ଯମଧ୍ଯେ ମହର୍ଷିଃ
ସ ତଂ କୋପାଦୁଦରସ୍ଥଂ ଶଶାପ।
ଯସ୍ମାଦ୍ବକ୍ରଂ ବର୍ତମାନୋ ବ୍ରବୀଷି
ତସ୍ମାଦ୍ବକ୍ରୋ ଭବିତାସ୍ଯଷ୍ଟଧୈବ ॥ 3-134-11 (21020)
ସ ବୈ ତଥା ବକ୍ର ଏବାଭ୍ଯଜାଯ-
ଦଷ୍ଟାବକ୍ରଃ ପ୍ରଥିତୋ ମାନବେଷୁ।
ଅସ୍ଯାସୀଦ୍ବୈ ମାତୁଲଃ ଶ୍ବେତକେତୁଃ
ସ ତେନ ତୁଲ୍ଯୋ ବଯସା ବଭୂବ ॥ 3-134-12 (21021)
ସଂପୀଡ୍ଯମାନା ତୁ ତଦା ସୁଜାତା
ବିବର୍ଧମାନେନ ସୁତେନ କୁକ୍ଷୌ।
ଉବାଚ ଭର୍ତାରମିଦଂ ରହୋଗତା
ପ୍ରସାଦ୍ଯ ହୀନା ବସୁନା ଧନାର୍ଥିନୀ ॥ 3-134-13 (21022)
କଥଂ କରିଷ୍ଯାମ୍ଯଧୁନା ମହର୍ଷେ
ମାସଶ୍ଚାଯଂ ଦଶମୋ ବର୍ତତେ ମେ।
ନୈବାସ୍ତି ମେ ବସୁ କିଂଚିତ୍ପ୍ରଦାତା
ଯେଂନାହମେତାମାପଦଂ ନିସ୍ତରେଯମ୍ ॥ 3-134-14 (21023)
ଉକ୍ତସ୍ତ୍ବେବଂ ଭାର୍ଯଯା ବୈ କହୋଳୋ
ବିତ୍ତସ୍ଯାର୍ଥେ ଜନକମଥାଭ୍ଯଗଚ୍ଛତ୍।
ସ ବୈ ତଦା ବାଦବିଦା ନିଗୃହ୍ଯ
ନିମଜ୍ଜିତୋ ବନ୍ଦିନେହାପ୍ସୁ ବିପ୍ରଃ ॥ 3-134-15 (21024)
ଉଦ୍ଦାଲକସ୍ତଂ ତୁ ତଦା ନିଶମ୍ଯ
ସୂତେନ ବାଦେଽପ୍ସୁ ନିମଜ୍ଜିତଂ ତଥା।
ଉବାଚ ତାଂ ତତ୍ରତତଃ ସୁଜାତ-
ମଷ୍ଟବକ୍ରେ ଗୂହିତବ୍ଯୋଽଯମର୍ଥଃ ॥ 3-134-16 (21025)
ରରକ୍ଷ ସା ଚାପି ତମସ୍ ମନ୍ତ୍ରଂ
ଜାତୋଽପ୍ଯସୌ ନୈବ ଶୁଶ୍ରାବ ବିପ୍ରଃ।
ଉଦ୍ଦାଲକଂ ପିତରଂ ସୋଽଭିମେନେ
ତଥାଽଷ୍ଟାବକ୍ରୋ ଭ୍ରାତରଂ ଶ୍ବେତକେତୁମ୍ ॥ 3-134-17 (21026)
ତତୋ ବର୍ଷେ ଦ୍ବାଦଶେ ଶ୍ବେତକେତୁ-
ରଷ୍ଟାବକ୍ରଂ ପିତୁରଙ୍କେ ନିଷଣ୍ଣମ୍।
ଅପାକର୍ଷଦ୍ଗୃହ୍ଯପାଣୌ ରୁଦନ୍ତଂ
ନାଯଂ ତବାଙ୍କଃ ପିତୁରିତ୍ଯୁକ୍ତବାଂଶ୍ଚ ॥ 3-134-18 (21027)
ଯତ୍ତେନୋକତଂ ଦୁରୁକ୍ତଂ ତତ୍ତଦାନୀଂ
ହୃଦି ସ୍ଥିତଂ ତସ୍ଯ ସୁଦୁଃଖମାସୀତ୍।
ଗୃହଂ ଗତ୍ବା ମାତରଂ ସୋଽଥ ବିଗ୍ରଃ
ପପ୍ରଚ୍ଛେଦଂ କ୍ବ ନୁ ତାତୋ ମମେତି ॥ 3-134-19 (21028)
ତତଃ ସୁଜାତା ପରମାର୍ତରୂପା
ଶାପାଦ୍ଭୀତା ତତ୍ତ୍ବମସ୍ଯାଚଚକ୍ଷେ।
ତଦ୍ବୈ ତତ୍ତ୍ବଂସର୍ବମାଜ୍ଞାଯ ରାତ୍ରା-
ବିତ୍ଯବ୍ରବୀଚ୍ଛ୍ବେତକେତୁଂ ସ ବିପ୍ରଃ ॥ 3-134-20 (21029)
ଗଚ୍ଛାବ ଯଜ୍ଞଂ ଜନକସ୍ଯ ରାଜ୍ଞୋ
ବହ୍ବାଶ୍ଚର୍ଯଃ ଶ୍ରୂଯତେ ତସ୍ଯ ଯଜ୍ଞଃ।
ଶ୍ରୋଷ୍ଯାବୋଽତ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ବିବାଦ-
ମନ୍ନଂ ଚାଗ୍ର୍ଯଂ ତତ୍ରଭୋକ୍ଷ୍ଯାବହେ ଚ ॥ 3-134-21 (21030)
ବିଚକ୍ଷଣତ୍ବଂ ଚ ଭବିଷ୍ଯତେ ନୌ
ଶିବଶ୍ଚ ସୌମ୍ଯଶ୍ଚ ହି ବ୍ରହ୍ମଘୋଷଃ ॥ 3-134-22 (21031)
ତୌ ଜଗ୍ମତୁର୍ମାତୁଲଭାଗିନେଯୌ
ଯଜ୍ଞଂ ସମୃଦ୍ଧଂ ଜମକସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ।
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରଃ ପଥି ରାଜ୍ଞା ସମେତ୍ଯ
ପ୍ରୋତ୍ସାର୍ଯମାଣୋ ବାକ୍ଯମିଦଂ ଜଗାଦ ॥ 3-134-23 (21032)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ତଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 134 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-134-4 ବନ୍ଦିଂ ବନ୍ଦିନମ୍। ନିଜଗ୍ରାହତୁଃ ॥ 3-134-9 ତଂ ବୈ ବିପ୍ରଃ ପର୍ଯଚରତ୍ସଶିଷ୍ଯସ୍ତାଂ ଚ ଜ୍ଞାତ୍ବା ପରିଚର୍ଯାଂ ଗୁରୁଃ ସଃ। ଇତି ଝ ପାଠଃ ॥ 3-134-11 ଯସ୍ମାତ୍କୁକ୍ଷୌ ବର୍ତମାନ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-134-14 ବସୁକିଂଚିତ୍ପ୍ରଜାତେତି ଝ. ପାଠଃ। ପ୍ରଜାତା ପ୍ରସୂତା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 135
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.135. ଅଧ୍ଯାଯଃ 135
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଶ୍ବେତକେତୁନା ସହ ଜନକଯଜ୍ଞଶାଲାଂ ବିବିକ୍ଷୋରଷ୍ଟାବକ୍ରସ୍ଯ ଦ୍ବାରପାଲେନ ନିରୋଧନମ୍ ॥ 1 ॥ ଅଷ୍ଠାବକ୍ରଦ୍ବାରପାଲଯୋଃ ସଂବାଦଃ ॥ 2 ॥ ସ୍ବପ୍ରଶ୍ନସ୍ଯୋତ୍ତରଦାନତୁଷ୍ଟେନ ରାଜ୍ଞା ସଭାପ୍ରବେଶାଭୁମତିଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-135-0 (21033)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-0x (2147)
ଅନ୍ଧସ୍ଯ ପନ୍ଥା ବଧିରସ୍ଯ ପନ୍ଥାଃ
ସ୍ତ୍ରିଯଃ ପନ୍ଥା ଭାରବାହସ୍ଯ ପନ୍ଥାଃ।
ରାଜ୍ଞଃ ପନ୍ଥା ବ୍ରାହ୍ମଣେନାସମେତ୍ଯ
ସମେତ୍ଯ ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯୈବ ପନ୍ଥାଃ ॥ 3-135-1 (21034)
ରାଜୋବାଚ। 3-135-2x (2148)
ପନ୍ଥା ଅଯଂ ତେଽଦ୍ଯ ମଯା ନିସୃଷ୍ଟୋ
ଯେନେଚ୍ଛସେ ତେନ କାମଂ ବ୍ରଜସ୍ବ।
ନ ପାବକୋ ବିଦ୍ଯତେ ବୈ ଲଘୀଯା-
ନିନ୍ଦ୍ରୋପି ନିତ୍ଯଂ ନମତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମ୍ ॥ 3-135-2 (21035)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-135-3x (2149)
`ସ ଏବମୁକ୍ତୋ ମାତୁଲେନୈବ ସାର୍ଧଂ
ଯଥେଷ୍ଟମାର୍ଗୋ ଯଜ୍ଞନିବେଶନଂ ତତ୍।
ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ଧର୍ମେଣ ନିବାରିତଃ ସନ୍
ଦ୍ବାରି ଦ୍ବାଃସ୍ଥଂ ବାକ୍ଯମିଦଂ ବଭାଷେ ॥' 3-135-3 (21036)
ଯଜ୍ଞଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ପ୍ରାପ୍ତବନ୍ତୌ ସ୍ମ ତାତ
କୌତୂହଲଂ ବଲବଦ୍ବୈ ବିବୃଦ୍ଧମ୍।
ଆବାଂ ପ୍ରାପ୍ତାବତିଥୀ ସଂପ୍ରବେଶଂ
କାଙ୍କ୍ଷାବହେ ଦ୍ବାରପତେ ତବାଜ୍ଞାମ୍ ॥ 3-135-4 (21037)
ଐନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେର୍ଯଜ୍ଞଦୃଶାବିହାବାଂ
ବିବକ୍ଷୂ ବୈ ଜନକେନ୍ଦ୍ରଂ ଦିଦୃକ୍ଷୂ।
ନ ବୈ କ୍ରୁଧ୍ଯୋ ବନ୍ଦିନା ଚୋତ୍ତମେନ
ସଂଯୋଜଯ ଦ୍ବାରପାଲ କ୍ଷଣେନ ॥ 3-135-5 (21038)
ଦ୍ବାରପାଲ ଉବାଚ। 3-135-5x (2150)
ବନ୍ଦେଃ ସମାଦେଶକରା ବଯଂ ସ୍ମ
ନିବୋଧ ବାକ୍ଯଂ ଚ ମଯେର୍ଯମାଣମ୍।
ନ ବୈ ବାଲାଃ ପ୍ରବିଶନ୍ତ୍ଯତ୍ର ବିପ୍ରା
ବୃଦ୍ଧା ବିଦଗ୍ଧାଃ ପ୍ରବିଶନ୍ତି ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯାଃ ॥ 3-135-6 (21039)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-7x (2151)
ଯଦ୍ଯତ୍ରବୃଦ୍ଧେଷୁ କୃତଃ ପ୍ରବେଶୋ
ଯୁକ୍ତଂ ମଯା ଦ୍ବାରପାଲ ପ୍ରବେଷ୍ଟୁମ୍।
ବଯଂ ହି ବୃଦ୍ଧାଶ୍ଚରିତବ୍ରତାଶ୍ଚ
ବେଦପ୍ରଭାବେନ ସମନ୍ବିତାଶ୍ଚ ॥ 3-135-7 (21040)
ଶୁଶ୍ରୂଷବଶ୍ଚାପି ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଶ୍ଚ
ଜ୍ଞାନାଗମେ ଚାପି ଗତାଃ ସ୍ମ ନିଷ୍ଠାମ୍।
ନ ବାଲ ଇତ୍ଯେବ ମନ୍ତବ୍ଯମାହୁ-
ର୍ବାଲୋଽପ୍ଯଗ୍ନିର୍ଦହତି ସ୍ପୃଶ୍ଯମାନଃ ॥ 3-135-8 (21041)
ଦ୍ବାରପାଲ ଉବାଚ। 3-135-9x (2152)
ସରସ୍ବତୀମୀରଯ ବେଦ ଜୁଷ୍ଟା-
ମେକାକ୍ଷରାଂ ବହୁରୂପାଂ ବିରାଜମ୍।
ଅଙ୍ଗାତ୍ମାନଂ ସମବେକ୍ଷସ୍ବ ବାଲଂ
କିଂ ଶ୍ଲାଘସେ ଦୁର୍ଲଭା ବାଦସିଦ୍ଧିଃ ॥ 3-135-9 (21042)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-10x (2153)
ନ ଜ୍ଞାଯତେ କାଯବୃଦ୍ଧ୍ଯା ବିବୃଦ୍ଧି-
ର୍ଯଥାଽଷ୍ଠୀଲା ଶାଲ୍ମଲେଃ ସଂପ୍ରବୃଦ୍ଧାଃ।
ହ୍ରସ୍ବୋଽଲ୍ପକାଯଃ ଫଲିତୋ ବିବୃଦ୍ଧୋ
ଯଶ୍ଚାଫଲସ୍ତସ୍ଯ ନ ବୃଦ୍ଧଭାବଃ ॥ 3-135-10 (21043)
ଦ୍ବାରପାଲ ଉବାଚ। 3-135-11x (2154)
ବୃଦ୍ଧେଭ୍ଯ ଏବେହ ମତିଂ ସ୍ମ ବାଲା
ଗୃହ୍ଣନ୍ତି କାଲେନ ଭବନ୍ତି ବୃଦ୍ଧାଃ।
ନ ହି ଜ୍ଞାତୁମଲ୍ପକାଲେନ ଶକ୍ଯଂ
କସ୍ମାଦ୍ବାଲଃ ସ୍ଥବିର ଇବ ପ୍ରଭାଷସେ ॥ 3-135-11 (21044)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-12x (2155)
ନ ତେନ ସ୍ଥବିରୋ ଭବତି ଯେନାସ୍ଯ ପଲିତଂ ଶିରଃ।
ବାଲୋପି ଯଃ ପ୍ରଜାନାତି ତଂ ଦେବାଃ ସ୍ଥବିରଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-135-12 (21045)
ନ ହାଯନୈର୍ନ ପଲିତୈର୍ନ ବିତ୍ତୈର୍ନ ଚ ବନ୍ଧୁଭିଃ।
ଋଷଯଶ୍ଚକ୍ରିରେ ଧର୍ମଂ ଯୋଽନୂଚାନଃ ସ ନୋ ମହାନ୍ ॥ 3-135-13 (21046)
ଦିଦୃକ୍ଷୁରସ୍ମି ସଂପ୍ରାପ୍ତୋ ବନ୍ଦିନଂ ରାଜସଂସଦି।
ନିବେଦଯସ୍ବ ମାଂ ଦ୍ବାଃସ୍ଥ ରାଜ୍ଞେ ପୁଷ୍କରମାଲିନେ ॥ 3-135-14 (21047)
ଦ୍ରଷ୍ଟାସ୍ଯଦ୍ଯ ବଦତୋଽସ୍ମାନ୍ଦ୍ବାରପାଲ ମନୀଷିଭିଃ।
ସହ ବାଦେ ବିବୃଦ୍ଧେ ତୁ ବନ୍ଦିନଂ ଚାପି ନିର୍ଜିତମ୍ ॥ 3-135-15 (21048)
ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ବିପ୍ରାଃ ପରିପୂର୍ଣବିଦ୍ଯାଃ
ସହୈବ ରାଜ୍ଞା ସପୁରୋଧମୁଖ୍ଯାଃ।
ଉତାହୋ ବାଽପ୍ଯୁଚ୍ଚତାଂ ନୀଚତାଂ ବା
ତୂଷ୍ଣୀଂଭୂତେଷ୍ବେବ ସର୍ବେଷ୍ବଥାଦ୍ଯ ॥ 3-135-16 (21049)
ଦ୍ବାରପାଲ ଉବାଚ। 3-135-17x (2156)
କଥଂ ଯଜ୍ଞଂ ଦଶବର୍ଷୋ ବିଶେସ୍ତ୍ବଂ
ବିନୀତାନାଂ ବିଦୁଷାଂ ସଂପ୍ରବେଶମ୍।
ଉପାଯତଃ ପ୍ରଯତିଷ୍ଯେ ତବାହଂ
ପ୍ରବେଶନେ କୁରୁ ଯତ୍ନଂ ଯଥାବତ୍ ॥ 3-135-17 (21050)
`ଏଷ ରାଜା ସଂଶ୍ରବଣେ ସ୍ଥିତସ୍ତେ
ସ୍ତୁହ୍ଯେନଂ ତ୍ବଂ ବଚସା ସଂସ୍କୃତେନ।
ସ ଚାନୁଜ୍ଞାଂ ଦାସ୍ଯତି ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତଃ
ପ୍ରବେଶନେ ଯଚ୍ଚ କିଂଚିତ୍ତବେଷ୍ଟମ୍'॥ 3-135-18 (21051)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-19x (2157)
ଭୋଭୋ ରାଜଞ୍ଜନକାନାଂ ବରିଷ୍ଠ
ତ୍ବଂ ବୈ ସମ୍ରାଟ୍ ତ୍ବଯି ସର୍ବଂ ସମୃଦ୍ଧମ୍।
ତ୍ବଂ ବା କର୍ତା କର୍ମଣାଂ ଯଜ୍ଞିଯାନାଂ
ଯଯାତିରେକୋ ନୃପତିର୍ବା ପୁରସ୍ତାତ୍ ॥ 3-135-19 (21052)
ବିଦ୍ବାନ୍ବନ୍ଦୀ ବାଦବିଦୋ ନିଗୃହ୍ଯ
ବାଦେ ଭଗ୍ନାନପ୍ରତିଶଙ୍କମାନଃ।
ତ୍ବଯାଽଭିସୃଷ୍ଟୈଃ ପୁରୁଷୈରାପ୍ତକୃଦ୍ଭି-
ର୍ଜଲେ ସର୍ବାନ୍ମଜ୍ଜଯତୀତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-135-20 (21053)
ସୋଽହଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସକାଶେ
ବ୍ରହ୍ମାଦ୍ଯ ବୈ କଥଯିତୁମାଗତୋସ୍ମି।
କ୍ବାସୌ ବନଦୀ ଯାବଦେନଂ ସମେତ୍ଯ
ନକ୍ଷତ୍ରାଣୀବ ସବିତା ନାଶଯାମି ॥ 3-135-21 (21054)
ରାଜୋବାଚ। 3-135-22x (2158)
ଆଶଂସସେ ବନ୍ଦିନଂ ବୈ ବିଜେତୁ-
ମବିଜ୍ଞାଯ ତ୍ବଂ ବାକ୍ଯବଲଂ ପରସ୍ଯ।
ବିଜ୍ଞାତବୀର୍ଯୈଃ ଶକ୍ଯମେବଂ ପ୍ରବକ୍ତୁଂ
ଦୃଷ୍ଟଶ୍ଚାସୌ ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବାଦଶୀଲୈଃ ॥ 3-135-22 (21055)
ଆଶଂସମାନା ବନ୍ଦିନଂ ବୈ ବିଜେତୁ-
ମବିଜ୍ଞାତ୍ବା ତୁ ବଲଂ ବନ୍ଦିନୋଽସ୍ଯ।
ସମାଗତା ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତେନ ପୂର୍ବଂ
ନ ଶୋଭନ୍ତେ ଭାସ୍କରେଣେବ ତାରାଃ ॥ 3-135-23 (21056)
ଆଶାନୁବନ୍ଧୋ ହି ତବାତ୍ର ଯତ୍ନଃ
ସ ବନ୍ଦିମାସାଦ୍ଯତଥା ବିନଶ୍ଯତି।
ବିଜ୍ଞାନବନ୍ତୋ ନିକୃତାସ୍ତୁ ତାତ
କଥଂ ସଦସ୍ତର୍ତୁମିଦଂ ସମର୍ଥଃ ॥ 3-135-24 (21057)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-25x (2159)
ବିବାଦିତୋଽସୌ ନ ହି ମାଦୃଶୈର୍ହି
ସିଂହୀକୃତସ୍ତେନ ବଦନ୍ଯଭୀତଃ।
ସମେତ୍ଯ ମାଂ ନିହତଃ ଶେଷ୍ଯତେଽଦ୍ଯ
ମାର୍ଗେ ଭଗ୍ନଂ ଶକଟମିବାବଲାକ୍ଷମ୍ ॥ 3-135-25 (21058)
ରାଜୋବାଚ। 3-135-26x (2160)
ଷଣ୍ନାଭେର୍ଦ୍ବାଦଶାକ୍ଷସ୍ଯ ଚତୁର୍ବିଂଶତିପର୍ବଣଃ।
ଯସ୍ତ୍ରିଷଷ୍ଟିଶତାରସ୍ଯ ବେଦାର୍ଥଂ ସ ପରଃ କବିଃ ॥ 3-135-26 (21059)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-27x (2161)
ଚତୁର୍ବିଂଶତିପର୍ବ ତ୍ବାଂ ଷଣଅନାଭି ଦ୍ବାଦଶପ୍ରଧି।
ତତ୍ରିଷଷ୍ଟିଶତାରଂ ବୈ ଚକ୍ରଂ ପାତୁ ସଦାଗତି ॥ 3-135-27 (21060)
ରାଜୋବାଚ। 3-135-28x (2162)
ବଡବେ ଇବ ସଂଯୁକ୍ତେ ଶ୍ଯେନପାତେ ଦିବୌକସାମ୍।
କସ୍ତଯୋର୍ଗର୍ଭମାଧତ୍ତେ ଗର୍ଭଂ ସୁଷୁବତୁଶ୍ଚ କମ୍ ॥ 3-135-28 (21061)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-29x (2163)
ମା ସ୍ମ ଭୂଃ ସ୍ବଗୃହେ ରାଜଞ୍ଶାତ୍ରବାଣାମପି ଧ୍ରୁବମ୍।
ବାତସାରଥିରାଧତ୍ତେ ଗର୍ଭଂ ସୁଷୁବତୁଶ୍ଚ ତମ୍ ॥ 3-135-29 (21062)
ରାଜୋବାଚ। 3-135-30x (2164)
କିଂସ୍ବିତ୍ସ୍ତୁପ୍ତଂ ନ ନିମିଷତି କିଂସ୍ବିଜ୍ଜାତଂ ନ ଚୋପତି।
କସ୍ଯଖିଦ୍ଧୃଦଯଂ ନାସ୍ତି କିଂସ୍ବିଦ୍ବେଗେନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-135-30 (21063)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-135-31x (2165)
ମତ୍ସ୍ଯଃ ସୁପ୍ତୋ ନ ନିମିଷତ୍ଯଣ୍ଡଂ ଜାତଂ ନ ଚୋପତି।
ଅଶ୍ମନୋ ହୃଦଯଂ ନାସ୍ତି ନଦୀ ବେଗେନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-135-31 (21064)
ରାଜୋବାଚ। 3-135-32x (2166)
ନ ତ୍ବାଂ ମନ୍ଯେ ମାନୁଷଂ ଦେବସତ୍ବ
ନ ତ୍ବଂ ବାଲଃ ସ୍ଥବିରଃ ସଂମତୋ ମେ।
ନ ତେ ତୁଲ୍ଯୋ ବିଦ୍ଯତେ ବାକ୍ପ୍ରଲାପେ
ତସ୍ମାଦ୍ଦ୍ବାରଂ ବିତରାମ୍ଯେଷ ବିଦ୍ବନ୍ ॥ 3-135-32 (21065)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 135 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-135-1 ସ୍ତ୍ରିଯଃ ପନ୍ଥା ବୈ ପଥିକସ୍ଯ ପନ୍ଥା ଇତି କ. ପାଠଃ. ଅନ୍ଧାଦୀନାମକ୍ଷମତ୍ବାନ୍ମାର୍ଗୋ ଦେଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅସମେତ୍ଯ ସମୀପଂ ଅପ୍ରାପ୍ଯ ॥ 3-135-5 ଐନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେର୍ଜନକସ୍ଯ ॥ 3-135-7 ଚରିତବ୍ରତାଶ୍ଚ ତପଃପ୍ରଭାବେନ ନିବେଶନାର୍ହାଃ ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-135-8 ଜ୍ଞାନାଗମେ ଜ୍ଞାନଶାସ୍ତ୍ରେ ବେଦାନ୍ତେଷ୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ। ନିଷ୍ଠାଂ ନିଶ୍ଚଯମ୍ ॥ 3-135-9 ବେଦ ଜାନୀତେ ଯଦି ତର୍ହି ଈରଯ। ଜୁଷ୍ଟାଂ ମୁନିସେବିତାମ୍। ଏକମେବ ଅକ୍ଷରଂ ବ୍ରହ୍ମ ପ୍ରତିପାଦ୍ଯଂ ଯସ୍ଯାଂ ତାଂ ଏକାକ୍ଷରାମ୍। ବହୁରୂପାଂ ମନ୍ତ୍ରାର୍ଥବାଦାଦିରୂପାମ୍। ବିରାଜଂ ବିଶେଷେଣ କର୍ମକାଣ୍ଡାଦାଧିବଯେନ ରାଜମାନାମ୍। ଅଙ୍ଗେତି ସଂବୋଧନେ ॥ 3-135-10 ଶାଲ୍ମଲେରଷ୍ଠୀଲା ଶାଲ୍ମଲିଫଲାନ୍ତର୍ଗତଗ୍ରନ୍ଥିଃ। ସହି କେବଲତୂଲମଯତ୍ବାନ୍ନିଃସାରଃ। ଅତୋ ଦେହବୃଦ୍ଧିର୍ବ୍ଯର୍ଥା। ଅଲ୍ପକାଯଃ କୃଶଃ ॥ 3-135-13 ଅନୂଚାନଃ ସାଙ୍ଗବେଦାଧ୍ଯାଯୀ ॥ 3-135-14 ପୁଷ୍କରମାଲିନେ ସ୍ବର୍ଣମାଲାଧାରିଣେ ॥ 3-135-19 ସମ୍ରାଟ୍ ସାର୍ବଭୌମଃ ॥ 3-135-21 ବ୍ରହ୍ମାଦ୍ବୈତ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ବ୍ରହ୍ମାଦ୍ଯଂ ବୈ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-135-27 ପ୍ରଧଯୋ ମାସା ରାଶଯୋ ବା। ତେଷୁ ହି ତ୍ରିଂଶଦହୋରାତ୍ରା ଅଂଶା ବା ପ୍ରତ୍ଯେକଂ ପ୍ରତ୍ଯେକଂ ପ୍ରଧୀଯନ୍ତେ। ଚକ୍ରଂ ପାତ୍ବସ୍ମିନ୍ କାଲେ ଯଥାକାଲଂ ବିହିତୋ ଧର୍ମସ୍ତ୍ବାଂ ପାତ୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ। କେବଲକାଲଜ୍ଞାନସ୍ଯାପୁରୁଷାର୍ଥତ୍ବାତ୍। ଏବମନ୍ଯତ୍ରାପି ବିଂଧାନଂ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯମ୍ ॥ 3-135-28 ରଥସଂଯୁକ୍ତେ ଅଶ୍ବେ ଇବ ସହଚାରିଣ୍ଯୌ ଶ୍ଯେନପାତେ ଶ୍ଯେନବଦକସ୍ମାତ୍ ପତନଶୀଲେ ଯେ ଉଭେ ବର୍ତେତେ। ଦିବୌକସାଂ ଦେବାନାଂ ମଧ୍ଯେ ତଯୋଃ ସଂବନ୍ଧିନଂ ଗର୍ଭଂ କୋ ଧତ୍ତେ। କସ୍ଯ ଗର୍ଭେ ତେ ଉତ୍ପଦ୍ଯେତେ କଂଚ ଜନଯତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-135-32 ବାକ୍ପ୍ରଲାପେ ବାଚାଂ ପ୍ରକୃଷ୍ଟେ ସଂଲାପେ। ବିତରାମ୍ଯେଷ ବନ୍ଦୀତି ଝ. ପାଠଃ। ଏଷ ବନ୍ଦୀ ଦୃଶ୍ଯତାମିତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 136
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.136. ଅଧ୍ଯାଯଃ 136
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରେଣ ବାଦେ ପରାଜିତସ୍ଯ ବନ୍ଦିନୋ ଜନକେନ ଜଲେ ବିନିମଜ୍ଜନମ୍ ॥ 1 ॥ ଜଲମଜ୍ଜିତେଷୁ ସର୍ବବିପ୍ରେଷୁ ସମୁତ୍ଥିତେଷୁ ଅଷ୍ଟାବକ୍ରେଣ ସ୍ବପିତ୍ରା କହୋଳେନ ମାତୁଲେନ ଚ ସହ ସ୍ବାଶ୍ରମଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ ଅଷ୍ଟାବକ୍ରସ୍ଯ ପିତୃଚୋଦନଯା ସମଙ୍ଗାପ୍ରବେଶାଦ୍ଦେହସ୍ଯ ସମୀଭବନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-136-0 (21066)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-0x (2167)
ଅତ୍ରୋଗ୍ରସେନସମିତେଷୁ ରାଜନ୍
ସମାଗତେଷ୍ବପ୍ରତିମେଷୁ ରାଜସୁ।
ନ ମେ ବିବିତ୍ସାନ୍ତରମସ୍ତି ବାଦିନାଂ
ମହାଜନେ ହଂସବିବାଦିନାମିବ ॥ 3-136-1 (21067)
ନ ମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ବୈ ବଦମାନୋ ନିମଜ୍ଜନ୍
ଜଲଂ ପ୍ରପନ୍ନଃ ସରିତାମିବାଧନଃ।
ହୁତାଶନସ୍ଯେବ ସମିଦ୍ଧତେଜସଃ
ସ୍ଥିରୋ ଭବସ୍ବେହ ମମାଦ୍ଯ ବନ୍ଦିନ୍ ॥ 3-136-2 (21068)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-3x (2168)
ବ୍ଯାଘ୍ରଂ ଶଯାନଂ ପ୍ରତି ମା ପ୍ରବୋଧ
ଆଶୀବିଷଂ ସୃକ୍ବିଣୀ ସଂଲିହାନମ୍।
ପଦା ହତସ୍ଯେହ ଶିରୋଭିହତ୍ଯ
ନାଦଷ୍ଟୋ ବୈ ମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ତନ୍ନିବୋଧ ॥ 3-136-3 (21069)
ଯୋ ବୈ ଦର୍ପାତ୍ସଂହନନୋପପନ୍ନଃ
ସୁଦୁର୍ବଲଃ ପର୍ବତମାବିହନ୍ତି।
ତସ୍ଯୈବ ପାଣିଃ ସନଖୋ ବିଦୀର୍ଯତେ
ନ ଚୈବ ଶୈଲସ୍ଯ ହି ଦୃଶ୍ଯତେ ବ୍ରଣଃ ॥ 3-136-4 (21070)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-5x (2169)
ସର୍ବେ ରାଜ୍ଞୋ ମୈଥିଲସ୍ଯ ମୈନାକସ୍ଯେବ ପର୍ବତାଃ।
ନିକୃଷ୍ଟଭୂତା ରାଜାନୋ ବତ୍ସା ହ୍ଯନଡୁହୋ ଯଥା ॥ 3-136-5 (21071)
ଯଥା ମହେନ୍ଦ୍ରଃ ପ୍ରବରଃ ସୁରାଣାଂ
ନଦୀଷୁ ଗଙ୍ଗା ପ୍ରବରା ଯଥୈବ।
ତଥା ନୃପାଣାଂ ପ୍ରବରସ୍ତ୍ବମେକୋ
ବନ୍ଦିଂ ସମଭ୍ଯାନଯ ମତ୍ସକାଶମ୍ ॥ 3-136-6 (21072)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-136-7x (2170)
ଏବମଷ୍ଟାବକ୍ରଃ ସମିତୌ ହି ଗର୍ଜ-
ଞ୍ଜାତକ୍ରୋଧୋ ବନ୍ଦିନମାହ ରାଜନ୍।
ଉକ୍ତେ ବାକ୍ଯେ ଚୋତ୍ତରଂ ମେ ବ୍ରବୀହି
ବାକ୍ଯସ୍ଯ ଚାପ୍ଯୁତ୍ତରଂ ତେ ବ୍ରବୀମି ॥ 3-136-7 (21073)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-8x (2171)
ଏକ ଏବାଗ୍ନିର୍ବହୁଧା ସମିଧ୍ଯତେ
ଏକଃ ସୂର୍ଯଃ ସର୍ବମିଦଂ ବିଭାତି।
ଏକୋଽବୀରୋ ଦେବରାଜୋଽରିହନ୍ତା
ଯମଃ ପିତୃଣାମୀଶ୍ବରଶ୍ଚୈକ ଏବ ॥ 3-136-8 (21074)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-9x (2172)
ଦ୍ବାବିନ୍ଦ୍ରାଗ୍ନୀ ଚରତୋ ବୈ ସଖାଯୌ
ଦ୍ବୌ ଦେବର୍ଷୀ ନାରଦପର୍ବତୌ ଚ।
ଦ୍ବାବଶ୍ବିନୌ ଦ୍ବେ ରଥସ୍ଯାପି ଚକ୍ରେ
ଭାର୍ଯାପତୀ ଦ୍ବୌ ବିହିତୌ ବିଧାତ୍ରା ॥ 3-136-9 (21075)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-10x (2173)
ତ୍ରିଃ ସୂଯତେ କର୍ମଣା ବୈ ପ୍ରଜେଯଂ
ତ୍ରଯୋ ଯୁକ୍ତା ବାଜପେଯଂ ବହନ୍ତି।
ଅଧ୍ବର୍ଯବସ୍ତ୍ରିସବନାନି ତନ୍ବତେ
ତ୍ରଯୋ ଲୋକାସ୍ତ୍ରୀଣି ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ଚାହୁଃ ॥ 3-136-10 (21076)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-11x (2174)
ଚତୁଷ୍ଟଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ନିକେତଂ
ଚତ୍ବାରୋ ବର୍ଣା ଯଜ୍ଞମିମଂ ବହନ୍ତି।
ଦିଶଶ୍ଚତସ୍ରୋ ବର୍ଣଚତୁଷ୍ଟଯଂ ଚ
ଚତୁଷ୍ପଦା ଗୌରପି ଶଶ୍ବଦୁକ୍ତା ॥ 3-136-11 (21077)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-12x (2175)
ପଞ୍ଚାଗ୍ନଯଃ ପଞ୍ଚପଦା ଚ ପଙ୍କ୍ତି-
ର୍ଯଜ୍ଞାଃ ପଞ୍ଚୈବାପ୍ଯଥ ପଞ୍ଚେନଦ୍ରିଯାଣି।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବେଦେ ପଞ୍ଚଚୂଡାପ୍ସରାଶ୍ଚ
ଲୋକେ ଖ୍ଯାତଂ ପଞ୍ଚନଦଂ ଚ ପୁଣ୍ଯମ୍ ॥ 3-136-12 (21078)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-13x (2176)
ଷଡାଧାନେ ଦକ୍ଷିଣାମାହୁରେକେ
ଷଟ୍ ଚୈବେମେ ଋତବଃ କାଲଚକ୍ରମ୍।
ଷଡିନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯୁତ ଷଟ୍ କୃତ୍ତିକାଶ୍ଚ
ଷଟ୍ ସାଦ୍ଯସ୍କାଃ ସର୍ବବେଦେଷୁ ଦୃଷ୍ଟାଃ ॥ 3-136-13 (21079)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-14x (2177)
ସପ୍ତ ଗ୍ରାମ୍ଯାଃ ପଶବଃ ସପ୍ତ ବନ୍ଯାଃ
ସପ୍ତ ଚ୍ଛନ୍ଦାଂସି କ୍ରତୁମେକଂ ବହନ୍ତି।
ସପ୍ତର୍ଷଯଃ ସପ୍ତ ଚାପ୍ଯର୍ହଣାନି
ସପ୍ତନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଥିତା ଚୈବ ବୀଣା ॥ 3-136-14 (21080)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-15x (2178)
ଅଷ୍ଟୌ ଶାଣାଃ ଶତମାନଂ ବହନ୍ତି
ତଥାଷ୍ଟପାଦଃ ଶରଭଃ ସିଂହଘାତୀ।
ଅଷ୍ଟୌ ବସୂଞ୍ଶୁଶ୍ରୁମ ଦେବତାସୁ
ଯୂପଶ୍ଚାଷ୍ଟାସ୍ରିର୍ବିହିତଃ ସର୍ବଯଜ୍ଞେ ॥ 3-136-15 (21081)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-16x (2179)
ନବୈବୋକ୍ତାଃ ସାମିଧେନ୍ଯଃ ପିତୄଣାଂ
ତଥା ପ୍ରାହୁର୍ନବଯୋଗଂ ବିସର୍ଗମ୍।
ନବାକ୍ଷରା ବୃହତୀ ସଂପ୍ରଦିଷ୍ଟା
ନବୈବ ଯୋଗୋ ଗଣନାମେତି ଶଶ୍ବତ୍ ॥ 3-136-16 (21082)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-17x (2180)
ଦିଶୋ ଦଶୋକ୍ତାଃ ପୁରୁଷସ୍ଯ ଲୋକେ
ସହସ୍ରମାହୁର୍ଦଶପୂର୍ଣଂ ଶତାନି।
ଦଶୈବ ମାସାନ୍ବିଭ୍ରତି ଭର୍ଗବତ୍ଯୋ
ଦଶୈରକା ଦଶଦାଶା ଦଶାର୍ହାଃ ॥ 3-136-17 (21083)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-18x (2181)
ଏକାଦଶୈକାଦଶିନଃ ପଶୂନା-
ମେକାଦଶୈବାତ୍ର ଭବନ୍ତି ଯୂପାଃ।
ଏକାଦଶ ପ୍ରାଣଭୃତାଂ ବିକାରା
ଏକାଦଶୋକ୍ତା ଦିବି ଦେବେଷୁ ରୁଦ୍ରାଃ ॥ 3-136-18 (21084)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-19x (2182)
ସଂବତ୍ସରଂ ଦ୍ବାଦଶମାସମାହୁ-
ର୍ଜଗତ୍ଯାଃ ପାଦୋ ଦ୍ବାଦଶୈବାକ୍ଷରାଣି।
ଦ୍ବାଦଶାହଃ ପ୍ରାକୃତୋ ଯଜ୍ଞ ଉକ୍ତୋ
ଦ୍ବାଦଶାଦିତ୍ଯାନ୍କଥଯନ୍ତୀହ ଘୀରାଃ ॥ 3-136-19 (21085)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-20x (2183)
ତ୍ରଯୋଦଶୀ ତିଥିରୁକ୍ତା ମହୋଗ୍ରା
ତ୍ରଯୋଦଶଦ୍ବୀପବତୀ ମହୀ ଚ। 3-136-20 (21086)
ଲୋମଶ ଉବାଚ।
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ବିରରାମ ବନ୍ଦୀ
ଶ୍ଲୋକସ୍ଯାର୍ଧଂ ବ୍ଯାଜହାରାଷ୍ଟବକ୍ରଃ। 3-136-20x (2184)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। ତ୍ରଯୋଦଶାହାନି ସସାର କେଶୀ
ତ୍ରଯୋଦଶାଦୀନ୍ଯତିଚ୍ଛନ୍ଦାଂସି ଚାହୁଃ ॥ 3-136-20x (2185)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-136-21x (2186)
ତତୋ ମହାନୁଦତିଷ୍ଠନ୍ନିନାଦ-
ସ୍ତୂଷ୍ଣୀଂଭୂତଂ ସୂତପୁତ୍ରଂ ନିଶମ୍ଯ।
ଅଧୋମୁଖଂ ଧ୍ଯାନପରଂ ତଦାନୀ-
ମଷ୍ଟାବକ୍ରଂ ଚାପ୍ଯୁଦୀର୍ଯନ୍ତମେବ ॥ 3-136-21 (21087)
ତସ୍ମିଂସ୍ତଥା ସଂକୁଲେ ବର୍ତମାନେ
ସ୍ଫୀତେ ଯଜ୍ଞେ ଜନକସ୍ଯୋତ ରାଜ୍ଞଃ।
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରଂ ପୂଜଯନ୍ତୋଽଭ୍ଯୁପେଯୁ-
ର୍ବିପ୍ରାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ପ୍ରତୀତାଃ ॥ 3-136-22 (21088)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-23x (2187)
ଅନେନୈବ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ଶୁଶ୍ରୁବାଂସୋ
ବାଦେ ଜିତ୍ବା ସଲିଲେ ମଜ୍ଜିତାଃ ପ୍ରାକ୍।
ତାନେବ ଧର୍ମାନଯମଦ୍ଯ ବନ୍ଦୀ
ପ୍ରାପ୍ନୋତୁ ଗୃହ୍ଯାଶୁ ନିମଜ୍ଜଯୈନମ୍ ॥ 3-136-23 (21089)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-24x (2188)
ଅହଂ ପୁତ୍ରୋ ବରୁଣସ୍ଯୋତ ରାଜ୍ଞ-
ସ୍ତତ୍ରାସ ସତ୍ରଂ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକଂ ବୈ।
ସତ୍ରେଣ ତେ ଜନକ ତୁଲ୍ଯକାଲଂ
ତଦର୍ଥଂ ତେ ପ୍ରହିତା ମେ ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯାଃ ॥ 3-136-24 (21090)
ତେ ତୁ ସର୍ବେ ବରୁଣସ୍ଯୋତ ଯଜ୍ଞଂ
ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଗତା ଇମ ଆଯାନ୍ତି ଭୂଯଃ।
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରଂ ପୂଜଯେ ପୂଜନୀଯଂ
ଯସ୍ଯ ହେତୋର୍ଜନିତାରଂ ସମେଷ୍ଯେ ॥ 3-136-25 (21091)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-26x (2189)
ବିପ୍ରାଃ ସମୁଦ୍ରାମ୍ଭସି ମଜ୍ଜିତା ଯେ
ବାଚା ଜିତା ମେଧଯା ବା ବିଦାନାଃ।
ତାଂ ମେଧଯା ବାଚମଥୋଜ୍ଜହାର
ଯଥା ବାଚମବଚିନ୍ବନ୍ତି ସନ୍ତଃ ॥ 3-136-26 (21092)
ଅଗ୍ନିର୍ଦହଞ୍ଜାତବେଦାଃ ସତାଂ, ଗୃହାନ୍
ବିସର୍ଜଯଂସ୍ତେଜସା ନ ସ୍ମ ଧାକ୍ଷୀତ୍।
ବାଲେଷୁ ପୁତ୍ରେଷୁ କୃପଣଂ ବଦତ୍ସୁ
ତଥା ବାଚମବଚିନ୍ବନ୍ତି ସନ୍ତଃ ॥ 3-136-27 (21093)
ଶ୍ଲେଷ୍ମାତକୀ କ୍ଷୀଣବର୍ଚାଃ ଶୃଣୋଷି
ଉତାହୋ ତ୍ବାଂ ସ୍ତୁତଯୋ ମାଦଯନ୍ତି।
ହସ୍ତୀବ ତ୍ବଂ ସ୍ତୁତଯୋ ମାଦଯନ୍ତି।
ନ ମାମିକାଂ ବାଚମିମାଂ ଶୃଣୋଷି ॥ 3-136-28 (21094)
ଜନକ ଉବାଚ। 3-136-29x (2190)
ଶୃଣୋମି ବାଚଂ ତବ ଦିବ୍ଯରୂପା-
ମମାନୁଷୀଂ ଦିବ୍ଯରୂପୋଽସି ସାକ୍ଷାତ୍।
ଅଜୈଷୀର୍ଯଦ୍ବନ୍ଦ୍ବିନଂ ତ୍ବଂ ବିବାଦେ
ନିସୃଷ୍ଟ ଏଷ ତବ କାମୋଽଦ୍ଯ ବନ୍ଦୀ ॥ 3-136-29 (21095)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 3-136-30x (2191)
ନାନନ ଜୀବତା କଶ୍ଚିଦର୍ଥୋ ମେ ବନ୍ଦିନା ନୃପ।
ପିତା ଯଦ୍ଯସ୍ଯ ବରୁଣୋ ମଜ୍ଜଯୈନଂ ଜଲାଶଯେ ॥ 3-136-30 (21096)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-31x (2192)
ଅହଂ ପୁତ୍ରୋ ବରୁଣସ୍ଯୋତ ରାଜ୍ଞୋ
ନ ମେ ଭଯଂ ବିଦ୍ଯତେ ମଜ୍ଜିତସ୍ଯ।
ଇମଂ ମୁହୂର୍ତଂ ପିତରଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯତେଽଯ-
ମଷ୍ଟାବକ୍ରଶ୍ଚିରନଷ୍ଟଂ କହୋଳମ୍ ॥ 3-136-31 (21097)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-136-32x (2193)
ତତସ୍ତେ ପୂଜିତା ବିପ୍ରା ବରୁଣେନ ମହାତ୍ମନା।
ଉଦତିଷ୍ଠଂସ୍ତତଃ ସର୍ବେ ଜନକସ୍ଯ ସମୀପତଃ ॥ 3-136-32 (21098)
କହୋଳ ଉବାଚ। 3-136-33x (2194)
ଇତ୍ଯର୍ଥମିଚ୍ଛନ୍ତି ସୁତାଞ୍ଜନା ଜନନକର୍ମଣା।
ଯଦହଂ ନାଶକଂ କର୍ତୁଂ ତତ୍ପୁତ୍ରଃ କୃତବାନ୍ମମ ॥ 3-136-33 (21099)
ଉତାବଲସ୍ଯ କ୍ଲବାନୁତ ବାଲସ୍ଯ ପଣ୍ଡିତଃ।
ଉତ ବାଽବିଦୁଷୋ ବିଦ୍ବାନ୍ପୁତ୍ରୋ ଜନକ ଜାଯତେ ॥ 3-136-34 (21100)
ବନ୍ଦ୍ଯୁବାଚ। 3-136-35x (2195)
ଶିତେନ ତେ ପରଶୁନା ସ୍ବଯମେବାନ୍ତକୋ ନୃପ।
ଶିରାଂସ୍ଯପାହରନ୍ନାଜୌ ରିପୂଣାଂ ଭଦ୍ରମସ୍ତୁ ତେ ॥ 3-136-35 (21101)
ମହଦୈକ୍ଥ୍ଯଂ ଗୀଯତେ ସାମ ଚାଗ୍ର୍ଯଂ
ସମ୍ଯକ୍ସୋମଃ ପୀଯତେ ଚାତ୍ର ସତ୍ରେ।
ଶୁଚୀନ୍ଭାଗାନ୍ପ୍ରତିଜଗୃହୁଶ୍ଚ ହୃଷ୍ଟାଃ
ସାକ୍ଷାଦ୍ଦେବା ଜନକସ୍ଯେହ ରାଜ୍ଞଃ ॥ 3-136-36 (21102)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-136-37x (2196)
ସମୁତ୍ଥିତେଷ୍ବଥ ସର୍ବେଷୁ ରାଜନ୍
ବିପ୍ରେଷୁ ତେଷ୍ବଧିକଂ ସୁପ୍ରଭେଷୁ।
ଅନୁଜ୍ଞାତୋ ଜନକେନାଥ ରାଜ୍ଞା
ବିବେଶ ତୋଯଂ ସାଗରସ୍ଯୋତ ବନ୍ଦୀ ॥ 3-136-37 (21103)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରଃ ପିତରଂ ପୂଜଯିତ୍ବା
ସଂପୂଜିତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୈସ୍ତୈର୍ଯଥାବତ୍।
ପ୍ରତ୍ଯାଜଗାମାଶ୍ରମମେବ ଚାଗ୍ର୍ଯଂ
ଜିତ୍ବା ବନ୍ଦିଂ ସହିତୋ ମାତୁଲେନ ॥ 3-136-38 (21104)
ତତୋଽଷ୍ଟାବକ୍ରଂ ମାତୁରଥାନ୍ତିକେ ପିତା
ନଦୀଂ ସମଙ୍ଗାଂ ଶୀଘ୍ରମିମାଂ ବିଶସ୍ବ।
ପ୍ରୋବାଚ ଚୈନଂ ସ ତଥା ବିବେଶ
ସମୈରଙ୍ଗୈଶ୍ଚାପି ବଭୂବ ପୁଣ୍ଯା 3-136-39 (21105)
ନଦୀ ସମଙ୍ଗା ଚ ବଭୂବ ପୁଣ୍ଯା
ଯସ୍ଯାଂ ସ୍ନାତୋ ମୁଚ୍ଯତେ କିଲ୍ବିଷାଦ୍ଧି।
ତ୍ବମପ୍ଯେନାଂ ସ୍ନାନପାନାବଗାହୈଃ
ସଭ୍ରାତୃକଃ ସହଭାର୍ଯୋ ବିଶଶ୍ବ ॥ 3-136-40 (21106)
ଅତ୍ର କୌନ୍ତେଯ ସହିତୋ ଭ୍ରାତୃଭିସ୍ତ୍ବଂ
ସୁଖୋଷିତଃ ସହ ବିପ୍ରୈଃ ପ୍ରତୀତଃ।
ପୁଣ୍ଯାନ୍ଯନ୍ଯାନି ଶୁଚିକର୍ମୈକଭକ୍ତି-
ର୍ମଯା ସାର୍ଧଂ ଚରିତାସ୍ଯାଜମୀଢ ॥ 3-136-41 (21107)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 136 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-136-1 ନାବୈମି ବନ୍ଦିଂ ବରମତ୍ର ବାଦିନାଂ ମହାଜଲେ ହଂସମିବାଦଦାମି ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-136-2 ନ ମେଽଦ୍ଯ ବକ୍ଷ୍ଯସ୍ଯତିବାଦିମାନିନ୍ ଗ୍ଲହଂ ପ୍ରପନ୍ନଃ ସରିତାମିବାଗମଃ। ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-136-3 ପ୍ରବୋଧ ପ୍ରବୋଧଯ ॥ 3-136-4 ସଂହନନେନ ଦେହେନ ଦୃଢକାଯତ୍ବେନ ଉପପନ୍ନଃ ॥ 3-136-6 ବନ୍ଦିଂ ବନ୍ଦିନମ୍। ବିଭକ୍ତ୍ଯଲୋପେ ନକାରଲୋପ ଆର୍ଷଃ ॥ 3-136-13 ଷଡେବ ଯଜ୍ଞାଃ ସର୍ବବେଦେଷ୍ବିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-136-15 ଅଷ୍ଟୌ ଦିଗୀଶାନ୍ଯତମାନାନ୍ବଦନ୍ତି ଇତି ଖ. ପାଠଃ। ଅଷ୍ଟୌ ଯୋଗାଃ ପ୍ରଥିମାନଂ ବହନ୍ତି ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-136-21 ସୂତପୁତ୍ରଂ ବରୁଣପୁତ୍ରମ୍. ଉଦୀର୍ଯନ୍ତମୁଦୀର୍ଯମାଣମ୍। ସ୍ତୂଯମାନମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-136-23 ଶୁଶ୍ରୁବାଂସଃ ପଣ୍ଡିତାଃ ॥ 3-136-25 ଜନିତାରଂ ବରୁଣମ୍ ॥ 3-136-26 ବାଚା ଉଚ୍ଚୈଃ ପାଠେନୈବ। ଉତ ମେଧଯା ଊହାପୋହକୌଶଲେନ। ବିପ୍ରାଃ ବିଦାନାଃ ପଣ୍ଡିତା ଅପି ଜିତାଃ ମଜ୍ଜିତାଶ୍ଚ ତାଂ ପ୍ରସିଦ୍ଧାଂ ବାଚଂ ବେଦମଯୀଂ ମେଧଯା ସହିତାଂ ବନ୍ଦିନା କୁତର୍କାର୍ଣବେ ମଜ୍ଜିତାଂ ଅହଂ ଯଥା ଉଜ୍ଜହାର ଉଦ୍ଧୃତବାନସ୍ମି ତଥା ସନ୍ତଃ ସଦସଦ୍ବଚନବିବେକକୁଶଲାଃ ଅବଚିନ୍ବନ୍ତି ପରୀକ୍ଷଯନ୍ତି। ଲୋଡର୍ଥେ ଲଟ୍। ପରୀକ୍ଷଯନ୍ତ୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-136-27 ଅଗ୍ନିଃ ଦହନ୍ ସ୍ବଭାବେନ ଦାହକୋଽପି ଜାତବେଦାଃ ଜାତାନି ସତାମସତାଂ ଚ ବୃତ୍ତାନି ବେଦ ଜାନାତୀତି ଜାତବେଦାଃ। ସତାଂ ସତ୍ଯାଭିସଂଧୀନାଂ ଗୃହାନ୍ ଶରୀରାଣି ବିସର୍ଜଯନ୍ ବର୍ଜଯନ୍ ତେଜସା ଯଥା ଅଧାକ୍ଷୀତ୍ସ୍ମ ଅର୍ଥାଦନୃତାଭିସଂଧିଗୃହାନ୍। ନଶବ୍ଦ ଉପମାର୍ଥେ। ଯଥା ତପ୍ତପରଶୁଗ୍ରହଣେ ବହ୍ନିଃ ସତ୍ଯାଭିସଂଧି ନ ଦହତି ସତ୍ଯପକ୍ଷପାତୀ ନତୁ ଜାତିବଯୋବିଦ୍ଯାଦିପକ୍ଷପାତୀ। ଏବଂ ସନ୍ତୋପି ବାଲାଦିଷୁ। ଅତୋ ବାଲବଚନମିତି ମଦ୍ବାକ୍ଯଂ ନାବମନ୍ତବ୍ଯମିତି ଭାବଃ ॥ 3-136-28 ଶ୍ଲୋଷ୍ମାତକୀଶବ୍ଦିତତସ୍ତରୁବିଶେଷସ୍ତସ୍ଯ ପତ୍ରେଷୁ ଭୋଜନଂ ତତ୍ଫଲଭକ୍ଷଣଂ ଚ ବୁଦ୍ଧିଘ୍ରଂ ଦୋଷକରଂ ଚେତି ପ୍ରସିଦ୍ଧମ୍ ॥ 3-136-29 ଅଦ୍ଯ ତବ କାମୋ ନିସୃଷ୍ଟଃ ଏଷ ବନ୍ଦୀ ଦୃଶ୍ଯତାମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-136-33 ଇତ୍ଯର୍ଥଂ ଏତଦର୍ଥମ୍ ॥ 3-136-35 ଶିତେନ ତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ତେ ତବ ରିପୂଣାମିତ୍ଯନ୍ବଯଃ। ଯମାଦପି ତବ ଶଥ୍ରୁସଂହରଣଶକ୍ତିରଧିକେତି ଭାବଃ ॥ 3-136-36 ଔକ୍ଥ୍ଯଂ ଉକ୍ଥ୍ଯାଖ୍ଯକ୍ରତୁବିଶେଷେ ଗେଯମ୍ ॥ 3-136-38 ସୌତିଂ ସୂତସ୍ଯ ବରୁଣସ୍ଯ ପୁତ୍ରମ୍ ॥ 3-136-39 ସମାନି ଅଙ୍ଗାନି କରୋତୀତି ସମଗେତି ଯୋଗୋ ଦର୍ଶିତଃ। ଶକନ୍ଧ୍ବାଦିତ୍ବାତ୍ ପରରୂପମ୍ ॥ 3-136-41 ପ୍ରତୀତୋ ବିଶ୍ରବ୍ଧଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 137
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.137. ଅଧ୍ଯାଯଃ 137
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ରୈଭ୍ଯାଶ୍ରମଂଗତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଯବକ୍ରୀତୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ଭରଦ୍ବାଜପୁତ୍ରେଣ ଯବକ୍ରୀତେନ ସ୍ବପିତୃମିତ୍ରେ ରୈଭ୍ଯେ ତତ୍ପୁତ୍ରଯୋରର୍ବାବସୁପରାବସ୍ବୋଶ୍ଚାସୂଯଯା ନିବୈବୋପଦେଶଂ ବେଦାଧିଗମାଯ ଇନ୍ଦ୍ରଂପ୍ରତି ତପଶ୍ଚରଣମ୍ ॥ 2 ॥ ଇନ୍ଦ୍ରନିବାରିତେନାପି ଯବକ୍ରୀତେନ ବଲାତ୍କାରେଣ ତସ୍ମାଦ୍ବରଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 3 ॥ ଭରଦ୍ବାଜେନ ଲବ୍ଧବରଂ ଯବକ୍ରୀତଂପ୍ରତି ଗର୍ବେଣ ରୈଭ୍ଯପୀଡାପ୍ରତିଷେଧାଯ ବାଲଧ୍ଯୁପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-137-0 (21108)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-137-0x (2197)
ଏଷା ମଧୁବିଲା ନାମ ସମଙ୍ଗା ସଂପ୍ରକାଶତେ।
ଏତତ୍କର୍ଦମିଲଂ ନାମ ଭରତସ୍ଯାଭିଷେଚନମ୍ ॥ 3-137-1 (21109)
ଅଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା କିଲ ସଂଯୁକ୍ତୋ ବୃତ୍ରଂ ହତ୍ବା ଶଚୀପତିଃ।
ଆପ୍ଲୁତଃ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯଃ ସମଙ୍ଗାଯାଂ ବ୍ଯମୁଚ୍ଯତ ॥ 3-137-2 (21110)
ଏତଦ୍ବିନଶନଂ କୁକ୍ଷୌ ମୈନାକସ୍ଯ ନରର୍ଷଭ।
ଅଦିତିର୍ଯତ୍ରପୁତ୍ରାର୍ଥଂ ତଦନ୍ନମପଚତ୍ପୁରା ॥ 3-137-3 (21111)
ଏନଂ ପର୍ବତରାଜାନମାରୁହ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭାଃ।
ଅଯଶସ୍ଯାମସଂଶବ୍ଦ୍ଯାମଲକ୍ଷ୍ମୀଂ ବ୍ଯପନୋତ୍ସ୍ଯଥ ॥ 3-137-4 (21112)
ଏତେ କନଖଲା ରାଜନ୍ନୃଷୀଣାଂ ଦଯିତା ନଗାଃ।
ଏଷା ପ୍ରକାଶତେ ଗଙ୍ଗା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଯଶସ୍ବିନୀ ॥ 3-137-5 (21113)
ସନତ୍କୁମାରୋ ଭଗବାନତ୍ର ସିଦ୍ଧିମଗାତ୍ପୁରା।
ଆଜମୀଢାବଗାହ୍ଯୈନାଂ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ॥ 3-137-6 (21114)
ଅପାଂ ହ୍ରଦଂ ଚ ପୁଣ୍ଯାଖ୍ଯଂ ଭୃଗୁତୁନ୍ଦଂ ଚ ପର୍ବତମ୍।
ତୂଷ୍ଣୀଂ ଗଙ୍ଗାଂ ଚ କୌନ୍ତେଯ ସାନୁଜଃ ସମୁପସ୍ପୃଶ ॥ 3-137-7 (21115)
ଆଶ୍ରମଃ ସ୍ଥୂଲଶିରସୋ ରମଣୀଯଃ ପ୍ରକାଶତେ।
ଅତ୍ର ମାନଂ ଚ କୌନ୍ତେଯ କ୍ରୋଧଂ ଚୈବ ବିବର୍ଜଯ ॥ 3-137-8 (21116)
ଏଷ ରୈଭ୍ଯାଶ୍ରମଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ପାଣ୍ଡବେଯ ପ୍ରକାଶତେ।
ଭାରଦ୍ବାଜୋ ଯତ୍ରକବିର୍ଯବକ୍ରୀତୋ ବ୍ଯନଶ୍ଯତ ॥ 3-137-9 (21117)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-137-10x (2198)
କଥଂ ଯୁକ୍ତୋଽଭବଦୃଷିର୍ଭରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
କିମର୍ଥଂ ଚ ଯବକ୍ରୀତଃ ପୁତ୍ରୋଽନଶ୍ଯତ ବୈ ମୁନେଃ ॥ 3-137-10 (21118)
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ।
କର୍ମଭିର୍ଦେବକଲ୍ପାନାଂ କୀର୍ତ୍ଯମାନୈର୍ଭୃଶଂ ରମେ ॥ 3-137-11 (21119)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-137-12x (2199)
ଭରଦ୍ବାଜଶ୍ଚ ରୈଭ୍ଯଶ୍ଚ ସଖାଯୌ ସଂବଭୂବତୁଃ।
ତାବୂଷତୁରିହାତ୍ଯନ୍ତଂ ପ୍ରୀଯମାଣୌ ବନାନ୍ତରେ ॥ 3-137-12 (21120)
ରୈଭ୍ଯସ୍ଯ ତୁ ସୁତାବାସ୍ତାମର୍ବାବସୁପରାବସୂ।
ଆସୀଦ୍ଯବକ୍ରୀଃ ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ଭରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-137-13 (21121)
ରୈଭ୍ଯୋ ବିଦ୍ବାନ୍ସହାପତ୍ଯସ୍ତପସ୍ବୀ ଚେତରୋଽଭବତ୍।
ତଯୋଶ୍ଚାପ୍ଯତୁଲା ପ୍ରୀତିରଭବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-137-14 (21122)
ଯବକ୍ରୀଃ ପିତରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତପସ୍ବିନମସତ୍କୃତମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ସତ୍କୃତଂ ବିପ୍ରୈ ରୈଭ୍ଯଂ ପୁତ୍ରୈଃ ସହାନଘଃ ॥ 3-137-15 (21123)
ପର୍ଯତପ୍ଯତ ତେଜସ୍ବୀ ମନ୍ଯୁନାଽଭିପରିପ୍ଲୁତଃ।
ତପସ୍ତେପେ ତତୋ ଘୋରଂ ବେଦଜ୍ଞାନାଯ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-137-16 (21124)
ସୁସମିଦ୍ଧେ ମହତ୍ଯଗ୍ନୌ ଶରୀରମୁପତାପଯନ୍।
ଜନଯାମାସ ସଂତାପମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ସୁମହାତପାଃ ॥ 3-137-17 (21125)
ତତ ଇନ୍ଦ୍ରୋ ଯବକ୍ରୀତମୁପଗମ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅବ୍ରବୀତ୍କସ୍ଯ ହେତୋସ୍ତ୍ବମାସ୍ଥିତସ୍ତପ ଉତ୍ତମମ୍ ॥ 3-137-18 (21126)
ଯବକ୍ରୀତ ଉବାଚ। 3-137-19x (2200)
ଦ୍ବିଜାନାମନଧୀତା ବୈ ବେଦାଃ ସୁରଗଣାର୍ଚିତ।
ପ୍ରତିଭାନ୍ତ୍ବିତି ତପ୍ଯେହମିଦଂ ପରମକଂ ତପଃ ॥ 3-137-19 (21127)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯାର୍ଥଂ ସମାରମ୍ଭୋ ମମାଯଂ ପାକଶାସନ।
ତପସା ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି ସର୍ବଜ୍ଞାନାନି କୌଶିକ ॥ 3-137-20 (21128)
କାଲେନ ମହତା ବେଦାଃ ଶକ୍ଯା ଗୁରୁମୁଖାଦ୍ବିଭୋ।
ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ତସ୍ମାଦଯଂ ଯତ୍ନଃ ପରମୋ ମେ ସମାସ୍ଥିତଃ ॥ 3-137-21 (21129)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-137-22x (2201)
ଅମାର୍ଗ ଏଷ ବିପ୍ରର୍ଷେ ଯେନ ତ୍ବଂ ଯାତୁମିଚ୍ଛସି।
କିଂ ବିଘାତେନ ତେ ବିପ୍ର ଗଚ୍ଛାଧୀହି ଗୁରୋର୍ମୁଖାତ୍ ॥ 3-137-22 (21130)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-137-23x (2202)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଗତଃ ଶକ୍ରୋ ଯବକ୍ରୀରପି ଭାରତ।
ଭୂଯ ଏବାକରୋଦ୍ଯତ୍ନଂ ତପସ୍ଯମିତବିକ୍ରମଃ ॥ 3-137-23 (21131)
ଘୋରେଣ ତପସା ରାଜଂସ୍ତପ୍ଯମାନୋ ମହତ୍ତପଃ।
ସଂତାପଯାମାସ ଭୃଶଂ ଦେବେନ୍ଦ୍ରମିତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-137-24 (21132)
ତଂ ତଥା ତପ୍ଯମାନଂ ତୁ ତପସ୍ତୀବ୍ରଂ ମହାମୁନିମ୍।
ଉପେତ୍ଯ ବଲଭିଦ୍ଦେବୋ ବାରଯାମାସ ବୈ ପୁନଃ ॥ 3-137-25 (21133)
ଅଶକ୍ଯୋଽର୍ଥଃ ସମାରବ୍ଧୋ ନୈତଦ୍ବୁଦ୍ଧିକୃତଂ ତବ।
ପ୍ରତିଭାସ୍ଯନ୍ତି ବୈ ବେଦାସ୍ତବ ଚୈବ ପିତୁଶ୍ଚ ତେ ॥ 3-137-26 (21134)
ଯବକ୍ରୀତ ଉବାଚ। 3-137-27x (2203)
ନ ଚୈତଦେବଂ କ୍ରିଯତେ ଦେବରାଜସମୀପ୍ସିତମ୍।
ମହତା ନିଯମେନାହଂ ତପ୍ସ୍ଯେ ଘୋରତରଂ ତପଃ ॥ 3-137-27 (21135)
ସମିଦ୍ଧେଽଗ୍ନାବୁପକୃତ୍ଯାଙ୍ଗମଙ୍ଗଂ
ହୋଷ୍ଯାମି ବା ମଘବଂସ୍ତନ୍ନିବୋଧ।
ଯଦ୍ଯେତଦେବଂ ନ କରୋଷି କାମଂ
ମମେପ୍ସିତଂ ଦେବରାଜେହ ସର୍ବମ୍ ॥ 3-137-28 (21136)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-137-29x (2204)
ନିଶ୍ଚଯଂ ତମଭିଜ୍ଞାଯ ମୁନେସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ପ୍ରତିବାରଣହେତ୍ବର୍ଥଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ ॥ 3-137-29 (21137)
ତତ ଇନ୍ଦ୍ରୋଽକରୋଦ୍ରୂପଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ତପସ୍ବିନଃ।
ଅନେକଶତବର୍ଷସ୍ଯ ଦୁର୍ବଲସ୍ଯ ସଯକ୍ଷ୍ମଣଃ ॥ 3-137-30 (21138)
ଯବକ୍ରୀତସ୍ଯ ଯତ୍ତୀର୍ଥମୁଚିତଂ ଶୈଚକର୍ମଣି।
ଭାଗୀରଥ୍ଯାଂ ତତ୍ର ସେତୁଂ ବାଲୁକାଭିଶ୍ଚକାର ସଃ ॥ 3-137-31 (21139)
ଯଦାଽସ୍ଯ ବଦତୋ ବାକ୍ଯଂ ନ ସ ଚକ୍ରେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ।
ବାଲୁକାଭିସ୍ତତଃ ଶକ୍ରୋ ଗଙ୍ଗାଂ ସମଭିପୂରଯନ୍ ॥ 3-137-32 (21140)
ବାଲୁକାମୁଷ୍ଟିମନିଶଂ ଭାଗୀରଥ୍ଯାଂ ବ୍ଯସର୍ଜଯତ୍।
ସ୍ନାତୁମଭ୍ଯାଗତଂ ଶକ୍ରୋ ଯବକ୍ରୀତମଦର୍ଶଯତ୍ ॥ 3-137-33 (21141)
ତଂ ଦଦର୍ଶ ଯବକ୍ରୀତୋ ଯତ୍ନବନ୍ତଂ ନିବନ୍ଧନେ।
ପ୍ରହସଂଶ୍ଚାବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯମିଦଂ ସ ମୁନିପୁଙ୍ଗବଃ ॥ 3-137-34 (21142)
କିମିଦଂ ବର୍ତତେ ବ୍ରହ୍ମନ୍କିଂଚ ତେ ହ ଚିକୀର୍ଷିତମ୍।
ଅତୀବ ହି ମହାନ୍ଯତ୍ନଃ କ୍ରିଯତେଽଯଂ ନିରର୍ଥକଃ ॥ 3-137-35 (21143)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-137-36x (2205)
ବନ୍ଧିଷ୍ଯେ ସେତୁନା ଗଙ୍ଗାଂ ସୁଖଃ ପନ୍ଥା ଭବିଷ୍ଯତି।
କ୍ଲିଶ୍ଯତେ ହି ଜନସ୍ତାତ ତରମାଣଃ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-137-36 (21144)
ଯବକ୍ରୀତ ଉବାଚ। 3-137-37x (2206)
ନାଯଂ ଶକ୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ବଦ୍ଧୁଂ ମହାନୋଘସ୍ତପୋଧନ।
ଅଶକ୍ଯାଦ୍ବିନିବର୍ତସ୍ବ ଶକ୍ଯମର୍ଥଂ ସମାରଭ ॥ 3-137-37 (21145)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-137-38x (2207)
ଯଥୈବ ଭବତା ଚେଦ ତପୋ ବେଦାର୍ଥମୁଦ୍ଯତମ୍।
ଅଶକ୍ଯଂ ତଦ୍ବଦସ୍ମାଭିରଯଂ ଭାରଃ ସମାହିତଃ ॥ 3-137-38 (21146)
ଯବକ୍ରୀତ ଉବାଚ। 3-137-39x (2208)
ଯଥା ତବ ନିରର୍ଥୋଽଯମାରମ୍ଭସ୍ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବର।
ତଥା ଯଦି ମମାପୀଦଂ ମନ୍ଯସେ ପାକଶାସନ ॥ 3-137-39 (21147)
କ୍ରିଯତାଂ ଯଦ୍ଭବେଚ୍ଛକ୍ଯଂ ତ୍ବଯା ସୁରଗଣେଶ୍ବର।
ବରାଂଶ୍ଚ ମେ ପ୍ରଯଚ୍ଛାନ୍ଯାସନ୍ଯୈର୍ବିଦ୍ବାନ୍ଭବିତାସ୍ମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-137-40 (21148)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-137-41x (2209)
ତସ୍ମୈ ପ୍ରାଦାଦ୍ବରାନିନ୍ଦ୍ର ଉକ୍ତବାନ୍ଯାନ୍ମହାତପାଃ।
ପ୍ରତିଭାସ୍ଯନ୍ତି ତେ ବେଦାଃ ପିତ୍ରା ସହ ଯଥେପ୍ସିତାଃ ॥ 3-137-41 (21149)
ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍କାଙ୍କ୍ଷସେ କାମଂ ଯବକ୍ରୀର୍ଗମ୍ଯତାମିତି।
ସ ଲବ୍ଧକାମ ପିତରଂ ସମେତ୍ଯାଥେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-137-42 (21150)
ଯବକ୍ରୀତ ଉବାଚ। 3-137-43x (2210)
ପ୍ରତିଭାସ୍ଯନ୍ତି ବୈ ବେଦା ମମ ତାତସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ।
ଅପି ଚାନ୍ଯାନ୍ଭବିଷ୍ଯାବୋ ବରା ଲବ୍ଧାସ୍ତଥା ମଯା ॥ 3-137-43 (21151)
ଭରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 3-137-44x (2211)
ଦର୍ପସ୍ତେ ଭବିତା ତାତ ବରାଁଲ୍ଲବ୍ଧ୍ବା ଯଥେପ୍ସିତାନ୍।
ସ ଦର୍ପପର୍ଣଃ କୃପଣଃ କ୍ଷିପ୍ରମେବ ବିନଙ୍କ୍ଷ୍ଯସି ॥ 3-137-44 (21152)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମା ଗାଥା ଦେବୈରୁଦାହୃତାଃ।
ମୁନିରାସୀତ୍ପୁରା ପୁତ୍ର ବାଲଧିର୍ନାମ ବିଶ୍ରୁତଃ ॥ 3-137-45 (21153)
ସ ପୁତ୍ରଶୋକାଦୁଦ୍ବିଗ୍ରସ୍ତପସ୍ତେପେ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍।
ଭବେନ୍ମମ ସୁତୋଽମର୍ତ୍ଯ ଇତିତଂ ଲବ୍ଧବାଂଶ୍ଚ ସଃ ॥ 3-137-46 (21154)
ତସ୍ଯ ପ୍ରସାଦୋ ବୈ ଦେବୈଃ କୃତୋ ନ ତ୍ବମରୈଃ ସମଃ।
ନାମର୍ତ୍ଯୋ ବିଦ୍ଯତେ ମର୍ତ୍ଯୋ ନିମିତ୍ତାଯୁର୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-137-47 (21155)
ବାଲଧିରୁବାଚ। 3-137-48x (2212)
ଯଥେମେ ପର୍ବତାଃ ଶଶ୍ବତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ସୁରସତ୍ତମାଃ।
ତାବଜ୍ଜୀବେନ୍ମମ୍ ସୁତୋ ନିର୍ବାଣମୁତ ମେ ମତଃ ॥ 3-137-48 (21156)
ଭରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 3-137-49x (2213)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରସ୍ତଦା ଜତ୍ରେ ମେଧାବୀ କ୍ରୋଧନସ୍ତଦା।
ସ ତୁ ଲବ୍ଧବରୋ ଦର୍ପାଦୃଷୀଂଶ୍ଚୈବାବମନ୍ଯତ ॥ 3-137-49 (21157)
ବିକୁର୍ବାଣୋ ମୁନୀନାଂ ଚ ବ୍ଯଚରତ୍ସ ମହୀମିମାମ୍।
ଆସସାଦ ମହାବୀର୍ଯଂ ଧନୁଷାକ୍ଷଂ ମନୀଷିଣମ୍ ॥ 3-137-50 (21158)
ତସ୍ଯାପଚକ୍ରେ ମେଧାବୀ ତଂ ଶଶାପ ସ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଭବ ଭସ୍ମେତି ଚୋକ୍ତଃ ସ ନ ଭସ୍ମ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 3-137-51 (21159)
ଧନୁଷାକ୍ଷସ୍ତୁ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମେଧାବିନମନାମଯମ୍।
`ମୁନିସ୍ତତ୍କାରଣଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ସ୍ବଯଂ ମହିଷରୂପଧୃତ୍।
ଶୃଙ୍ଗେଣାଦ୍ରୀନଚଲଯତ୍ତତୋଽଯଂଭସ୍ମସାଦଭୂତ୍' ॥ 3-137-52 (21160)
ନିମିତ୍ତମସ୍ଯ ମହର୍ଷିର୍ଭେଦଯାମାସ ପର୍ବତାନ୍।
ସ ନିମିତ୍ତେ ବିନଷ୍ଟେ ତୁ ମମାର ସହସା ଶିଶୁଃ ॥ 3-137-53 (21161)
ତଂ ମୃତଂ ପୁତ୍ରମାଦାଯ ବିଲଲାପ ତତଃ ପିତା ॥ 3-137-54 (21162)
ଲାଲପ୍ଯମାନଂ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମୁନଯଃ ପରମାର୍ତବତ୍।
ଊଚୁର୍ବେଦବିଦଃ ସର୍ବୈ ଗାଥାଂ ଯାଂ ତାଂ ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-137-55 (21163)
ନ ଦିଷ୍ଟମର୍ଥମତ୍ଯେତୁମୀଶୋଽମର୍ତ୍ଯଃ କଥଂଚନ।
ମହର୍ଷିର୍ଭେଦଯାମାସ ଧନୁଷାକ୍ଷୋ ମହୀଧରାନ୍ ॥ 3-137-56 (21164)
ଏବଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ବରାନ୍ବାଲା ଦର୍ପପୂର୍ଣାସ୍ତପସ୍ବିନଃ।
କ୍ଷିପ୍ରମେବ ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ଯଥା ନ ସ୍ଯାତ୍ତଥା ଭବାନ୍ ॥ 3-137-57 (21165)
ଏଷ ରୈଭ୍ଯୋ ମହାବୀର୍ଯଃ ପୁତ୍ରୌ ଚାସ୍ଯ ତଥାବିଧୌ।
ତଂ ଯଥା ପୁତ୍ର ନାଭ୍ଯେଷି ତଥା କୁର୍ଯାସ୍ତ୍ବତନ୍ଦ୍ରିତଃ ॥ 3-137-58 (21166)
ସ ହି କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସମର୍ଥସ୍ତ୍ବାଂ ପୁତ୍ର ପୀଡଯିତୁଂ ରୁଷା।
ରୈଭ୍ଯଶ୍ଚାପି ତପସ୍ବୀ ଚ କୋପନଶ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ ॥ 3-137-59 (21167)
ଯବକ୍ରୀତ ଉବାଚ। 3-137-60x (2214)
ଏବ କରିଷ୍ଯେ ମା ତାପଂ ତାତ କାର୍ଷୀଃ କଥଂଚନ।
ଯଥା ହି ମେ ଭବାନ୍ମାନ୍ଯସ୍ତଥା ରୈଭ୍ଯଃ ପିତା ମମ ॥ 3-137-60 (21168)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-137-61x (2215)
ଉକ୍ତ୍ବା ସ ପିତରଂ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣ ଯବକ୍ରୀରକୁତୋଭଯଃ।
ବିପ୍ରକୁର୍ବନ୍ନୃଷୀନନ୍ଯାନତୁଷ୍ଯତ୍ପରଯା ମୁଦା ॥ 3-137-61 (21169)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 137 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-137-1 ମଧୁବିଲେତି ଅଷ୍ଟାବକାଙ୍ଗସମୀକରଣାତ୍ପୂର୍ବଂ ସମଂଗାଯା ଏବ ନାମ ମଧୁବହାନାମେତି କ.ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-137-3 ଅନ୍ନଂ ବ୍ରହ୍ମୌଦନମ୍ ଅଦିତିଃ ପୁତ୍ରକାମା। ସାଧ୍ଯେଭ୍ଯୋ ଦେବେଭ୍ଯୋ ବ୍ରହ୍ମୌଦନମପଚଦିତି ଶ୍ରୁତେଃ ॥ 3-137-4 ଅଯଶସ୍ଯାଂ ଅଯଶସ୍କରୀମ୍। ଅସଂଶବ୍ଦ୍ଯାଂ ଅକୀର୍ତନୀଯାମ୍। ଅଯଶସ୍ଯାମସହ୍ଯାଂ ଚ ଅଲକ୍ଷ୍ମୀଂ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-137-14 ଇତରୋ ଭରଦ୍ବାଜସ୍ତପସ୍ବ୍ଯେବ ନତୁ ଶିଷ୍ଯାଦିସଂପନ୍ନଃ। କୀର୍ତିର୍ବାଲ୍ଯାତ୍ପ୍ରଭୃତି ଭାରତ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-137-20 ସର୍ବଜ୍ଞାନାନି ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରାଣି 3-137-22 ବିଘାତେନ ଆତ୍ମନାଶନେନ ॥ 3-137-26 ନ ପ୍ରତିଭାସ୍ଯନ୍ତୀତି ନକାରାବୃତ୍ତ୍ଯା ଯୋଜ୍ଯମ୍ ॥ 3-137-46 ଅମର୍ତ୍ଯଃ ଅମର ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-137-48 ଅକ୍ଷଯାସ୍ତନ୍ନିମିତ୍ତଂ ମେ ସୁତସ୍ଯାଯୁର୍ଭବେର୍ଦ୍ଧ୍ରୁବମ୍। ଇତି ଝ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-137-52 ନିମିତ୍ତଂ ପର୍ବତାନ୍ଭେଦଯାମାସଖଣ୍ଡଯାମାସ ॥ 3-137-55 ଦିଷ୍ଟଂ ଦୈବବିହିତମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 138
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.138. ଅଧ୍ଯାଯଃ 138
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରୈଭ୍ଯାଶ୍ରମେ ତତ୍ସ୍ନୁଷାଯାଃ ପରାବସୁଭାର୍ଯାଯା ଦର୍ଶନାଜ୍ଜାତକାମେନ ଯବକ୍ରୀତେନ ଏକାନ୍ତେ ବଲାତ୍କାରେଣ ତଦୁପଭୋଗଃ ॥ 1 ॥ ରୁଦତ୍ଯାତଯା ନିବେଦିତବୃତ୍ତାନ୍ତେନ ରୌଭ୍ଯେଣ ଯବକ୍ରୀତହନନାଯ ଜ୍ଜଟାଭ୍ଯାଂ କୃତ୍ଯାରକ୍ଷସୋଃ ସର୍ଜ୍ଜନମ୍ ॥ 2 ॥ କୃତ୍ଯଯା ରୂପସଂପଦା ସଂମୋହ୍ଯ କମଣ୍ଡଲୁହରଣଏ ରାତ୍ରସାଭିଦ୍ରାବିତେନ ଯବକ୍ରୀତେନ ସ୍ବପିତୁରଗ୍ନିହୋତ୍ରଗୃହପ୍ରବେଶଃ ॥ 3 ॥ ତଦାଽନ୍ଧେନ ଦ୍ବାରକଶୂଦ୍ରେଣ ନିବାରିତସ୍ଯ ଯବକ୍ରୀତସ୍ଯ ରାକ୍ଷସେନ ହନନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-138-0 (21170)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-138-0x (2216)
ଚଙ୍କ୍ରମ୍ଯମାଣଃ ସ ତଦା ଯବକ୍ରୀରକୁତୋଭଯଃ।
ଜଗାମ ମାଧବେ ମାସି ରୈଭ୍ଯାଶ୍ରମପଦଂ ପ୍ରତି ॥ 3-138-1 (21171)
ସ ଦଦର୍ଶାଶ୍ରମେ ରମ୍ଯେ ପୁଷ୍ପତଦ୍ରୁମଭୂଷିତେ।
ବିଚରନ୍ତୀଂ ସ୍ନୁଷାଂ ତସ୍ଯ କିନ୍ନରୀମିବ ଭାରତ ॥ 3-138-2 (21172)
ଯବକ୍ରୀସ୍ତାମୁବାଚେଦମୁପତିଷ୍ଠସ୍ବ ମାମିନି।
ନିର୍ଲଜ୍ଜୋ ଲଜ୍ଜଯା ଯୁକ୍ତାଂ କାମେନ ହୃତଚେତନଃ ॥ 3-138-3 (21173)
ସା ତସ୍ଯ ଶୀଲମାଜ୍ଞାଯ ତସ୍ମାଚ୍ଛାପାଚ୍ଚ ବିଭ୍ଯତୀ।
ତେଜସ୍ବିତାଂ ଚ ରୈଭ୍ଯସ୍ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଜଗାମ ହ ॥ 3-138-4 (21174)
ତତ ଏକାନ୍ତମାନୀଯ ଲଜ୍ଜଯାମାସ ଭାରତ।
ଆଜଗାମ ତଦା ରୈଭ୍ଯଃ ସ୍ବମାଶ୍ରମମରିଂଦମ ॥ 3-138-5 (21175)
ରୁଦତୀଂ ଚ ସ୍ନୁଷାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭାର୍ଯାମାର୍ତା ପରାବସୋଃ।
ସାନ୍ତ୍ବଯଞ୍ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-138-6 (21176)
ସା ତସ୍ମୈ ସର୍ବମାଚଷ୍ଟ ଯବକ୍ରୀଭାଷିତଂ ଶୁଭା।
ପ୍ରତ୍ଯୁକ୍ତଂ ଚ ଯବକ୍ରୀତଂ ପ୍ରେକ୍ଷାପୂର୍ବଂ ତଥାଽଽତ୍ମନା ॥ 3-138-7 (21177)
ଶୃଣ୍ବାନସ୍ଯୈବ ରୈଭ୍ଯସ୍ଯ ଯବକ୍ରେସ୍ତଦ୍ବିଚେଷ୍ଟନମ୍।
ଦହନ୍ନିବ ତଦା ଚେତଃ କ୍ରୋଧଃ ସମଭବନ୍ମହାନ୍ ॥ 3-138-8 (21178)
ସ ତଦା ମନ୍ଯୁନାଽଽବିଷ୍ଟସ୍ତପସ୍ବୀ କୋପନୋ ଭୃଶମ୍।
ଅବଲୁପ୍ଯ ଜଟାମେକାଂ ଜୁହାବାଗ୍ନୌ ସୁସଂସ୍କୃତେ ॥ 3-138-9 (21179)
ତତଃ ସମଭବନ୍ନାରୀ ତସ୍ଯା ରୂପେଣ ସଂମିତା।
ଅବଲୁପ୍ଯାପରାଂ ଚାପି ଜୁହାବାଗ୍ନୌ ଜଟାଂ ପୁନଃ ॥ 3-138-10 (21180)
ତତଃ ସମଭବଦ୍ରକ୍ଷୋ ଦୀପ୍ତାସ୍ଯଂ ଘୋରଦର୍ଶନମ୍।
ଅବ୍ରୂତାଂ ତୌ ତଦା ରୈଭ୍ଯଂ କିଂ କାର୍ଯଂ କରବାମହେ ॥ 3-138-11 (21181)
ତାବବ୍ରବୀଦୃଷିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଯବକ୍ରୀର୍ବଧ୍ଯତାମିତି।
ଜଗ୍ମତୃସ୍ତୌ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଯବକ୍ରୀତଜିଘାଂସଯା ॥ 3-138-12 (21182)
ତତସ୍ତଂ ସମୁପାସ୍ଥାଯ କୃତ୍ଯା ସୃଷ୍ଟା ମହାତ୍ମନା।
କମଣ୍ଡଲୁଂ ଜହାରାସ୍ଯ ମୋହଯିତ୍ବା ତୁ ଭାରତ ॥ 3-138-13 (21183)
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ ତୁ ଯବକ୍ରୀତମପକୃଷ୍ଟକମଣ୍ଡଲୁମ୍।
ତତ ଉଦ୍ଯତଶୂଲଃ ସ ରାକ୍ଷସଃ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 3-138-14 (21184)
ତମାଦ୍ରବନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଶୂଲହସ୍ତଂ ଜିଘାଂସଯା।
ଯବକ୍ରୀଃ ସହସୋତ୍ଥାଯ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଯତ୍ରବୈ ସରଃ ॥ 3-138-15 (21185)
ଜଲହୀନଂ ସରୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯବକ୍ରୀସ୍ତ୍ବରିତଃ ପୁନଃ।
ଜଗାମ ସରିତଃ ସର୍ବାସ୍ତାଶ୍ଚାପ୍ଯାସନ୍ବିଶୋଷିତାଃ ॥ 3-138-16 (21186)
ସ କାଲ୍ଯମାନୋ ଘୋରେଣ ଶୂଲହସ୍ତେନ ରକ୍ଷସା।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରେ ପିତୁର୍ଭୀତଃ ସହସା ପ୍ରବିବେଶ ହ ॥ 3-138-17 (21187)
ସ ବୈ ପ୍ରବିଶମାନସ୍ତୁ ଶୁଦ୍ରେଣାନ୍ଧେନ ରକ୍ଷିଣା।
ନିଗୃହୀତୋ ବଲାଦ୍ଦ୍ବାରି ସୋଽବାତିଷ୍ଠତ ପାର୍ଥିବ ॥ 3-138-18 (21188)
ନିଗୃହୀତଂ ତୁ ଶୂଦ୍ରେଣ ଯବକ୍ରୀତଂ ସ ରାକ୍ଷସଃ।
ତାଡଯାମାସ ଶୂଲେନ ସ ଭିନ୍ନହୃଦଯୋଽପତତ୍ ॥ 3-138-19 (21189)
ଯବକ୍ରୀତଂ ସ ହତ୍ବା ତୁ ରାକ୍ଷସୋ ରୈଭ୍ଯମାଗମତ୍।
ଅନୁଜ୍ଞାତସ୍ତୁ ରୈଭ୍ଯେଣ ତଯା ନାର୍ଯା ସହାବସତ୍ ॥ 3-138-20 (21190)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 138 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-138-5 ଏକାନ୍ତମୁନ୍ନୀଯ ମଜ୍ଜଯାମାସେତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ଏକାନ୍ତଂ ଉନ୍ନୀଯ ଏକାନ୍ତେ କାର୍ଯଂ ରତଂ ସମାପ୍ଯ ମଜ୍ଜଯାମାସ ସଂମୁଦ୍ରେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-138-7 ପ୍ରତ୍ଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାତମ୍। ମଦୁପରି ବଲାତ୍କାରଂ କୃତବାନିତ୍ଯୁକ୍ତବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-138-10 ନାରୀ କୃତ୍ଯା ॥ 3-138-17 କାଲ୍ଯମାନଃ ସର୍ବତୋ ନିଷିଧ୍ଯମାନଃ ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରେ ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଶାଲାଯାମ୍ ॥ 3-138-18 ଅବାତିଷ୍ଠତ ବହିରେବ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 139
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.139. ଅଧ୍ଯାଯଃ 139
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ବାରରକ୍ଷକଶୂଦ୍ରେଣ ନିବେଦିତପୁତ୍ରମରଣେନ ଭରଦ୍ବାଜେନ ରୈଭ୍ଯସ୍ଯାପି ଜ୍ଯେଷ୍ଠସୁତେନ ହନନରୂପଶାପଦାନମ୍ ॥ 1 ॥ ପୁତ୍ରମରଣଦୁଃଖିତେନ ଭରଦ୍ବାଜେନ ତଦ୍ଦେହଦହନପୂର୍ବକମଗ୍ନୌ ପ୍ରବେଶଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-139-0 (21191)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-139-0x (2217)
ଭରଦ୍ବାଜସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯ କୃତ୍ବା ସ୍ବାଧ୍ଯାଯମାହ୍ନିକମ୍।
ସମିତ୍କଲାପମାଦାଯ ପ୍ରବିବେଶ ସ୍ବମାଶ୍ରମମ୍ ॥ 3-139-1 (21192)
ତଂ ସ୍ମ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁରା ସର୍ବେ ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ତିଷ୍ଠିନ୍ତି ପାବକାଃ।
ନ ତ୍ବେନମୁପତିଷ୍ଠନ୍ତି ହତପୁତ୍ରଂ ତଦାଽଗ୍ନଯଃ ॥ 3-139-2 (21193)
ବୈକୃତଂତ୍ବଗ୍ନିହୋତ୍ରେ ସ ଲକ୍ଷଯିତ୍ବା ମହାତପାଃ।
ତମନ୍ଧଂ ଶୂଦ୍ରମାସୀନଂ ଗୃହପାଲମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-139-3 (21194)
କିଂନୁ ମେ ନାଗ୍ନଯଃ ଶୂଦ୍ର ପ୍ରତିନନ୍ଦନ୍ତି ଦର୍ଶନମ୍।
ତ୍ବଂ ଚାପି ନ ଯଥାପୂର୍ବଂ କଚ୍ଚିତ୍କ୍ଷେମମିହାଶ୍ରମେ ॥ 3-139-4 (21195)
କଚ୍ଚିନ୍ନ ରୈଭ୍ଯଂ ପୁତ୍ରୋ ମେ ଗତବାନଲ୍ପଚେତନଃ।
ଏତଦାଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ଶୀଘ୍ରଂ ନ ହି ଶୁଦ୍ଧ୍ଯତି ମେ ମନଃ ॥ 3-139-5 (21196)
ଶୂଦ୍ର ଉବାଚ। 3-139-6x (2218)
ରୈଭ୍ଯଂ ଯାତୋ ନୂନମଯଂ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ମନ୍ଦଚେତନଃ।
ତଥାହି ନିହତଃ ଶେତେ ରାକ୍ଷସେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-139-6 (21197)
ପ୍ରକାଲ୍ଯମାନସ୍ତେନାଯଂ ଶୂଲହସ୍ତେନ ରକ୍ଷସା।
ଅଗ୍ନ୍ଯଗାରଂ ପ୍ରତିଦ୍ବାରି ମଯା ଦୋର୍ଭ୍ଯାଂ ନିବାରିତଃ ॥ 3-139-7 (21198)
ତତଃ ସ ବିହତାଶୋଽତ୍ରଜଲକାମୋଶୁଚିର୍ଧ୍ରୁବମ୍।
ନିହତଃ ସୋଽତିବେଗେନ ଶୂଲହସ୍ତେନ ରକ୍ଷସା ॥ 3-139-8 (21199)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-139-8x (2219)
ଭରଦ୍ବାଜସ୍ତୁ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ବିପ୍ରିଯଂ ମହତ୍।
ଗତାସୁଂ ପୁତ୍ରମାଦାଯ ବିଲଲାପ ସୁଦୁଃଖିତଃ ॥ 3-139-9 (21200)
ଭରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 3-139-10x (2220)
ରବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ କିଲାର୍ଥାଯ ନନୁ ତ୍ବଂ ତପ୍ତବାଂସ୍ତପଃ।
ଦ୍ବିଜାନାମନଧୀତା ବୈ ବେଦାଃ ସଂପ୍ରତିଭାନ୍ତ୍ବିତି ॥ 3-139-10 (21201)
ତଥା କଲ୍ଯାଣଶୀଲସ୍ତ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁମହାତ୍ମସୁ।
ଅନାଗାଃ ସର୍ବଭୂତେଷୁ କର୍କଶତ୍ବମୁପେଯିବାନ୍ ॥ 3-139-11 (21202)
ପ୍ରତିଷିଦ୍ଧୋ ମଯା ତାତ ରୈଭ୍ଯାବସଥଦର୍ଶନାତ୍।
ଗତବାନେବ ତଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଂ କାଲାନ୍ତକଯମୋପମମ୍ ॥ 3-139-12 (21203)
ଯଃ ସ ଜାନନ୍ମହାତେଜା ବୃଦ୍ଧସ୍ଯୈକଂ ମମାତ୍ମଜମ୍।
ଗତବାନେବ କୋପସ୍ଯ ବଶଂ ପରମଦୁର୍ମତିଃ ॥ 3-139-13 (21204)
ପୁତ୍ରଶୋକମନୁପ୍ରାପ୍ତ ଏଷ ରୈଭ୍ଯସ୍ଯ କର୍ମଣା।
ତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯାମି ତ୍ବାମୃତେପୁତ୍ର ପ୍ରାଣାନିଷ୍ଟତମାନ୍ଭୁବି ॥ 3-139-14 (21205)
ଯଥାଽହଂ ପୁତ୍ରଶୋକେନ ଦେହଂ ତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯାମି କିଲ୍ବିଷୀ।
ତଥା ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ସୁତୋ ରୈଭ୍ଯଂ ହିଂସ୍ଯାଚ୍ଛୀଘ୍ରମନାଗସମ୍ ॥ 3-139-15 (21206)
ସୁଖିନୋ ବୈ ନରା ଯେଷାଂ ଜାଯା ପୁତ୍ରୋ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଯେ ପୁତ୍ରଶୋକମପ୍ରାପ୍ଯ ବିଚରନ୍ତି ଯଥାସୁଖମ୍ ॥ 3-139-16 (21207)
ଯେ ତୁ ପୁତ୍ରକୃତାଚ୍ଛୋକାଦ୍ଭୃଶଂ ବ୍ଯାକୁଲଚେତସଃ।
ଶପନ୍ତୀଷ୍ଟାନ୍ସଖୀନାର୍ତାସ୍ତେଭ୍ଯଃ ପାପତରୋ ନୁ କଃ ॥ 3-139-17 (21208)
ପରାସୁଶ୍ଚ ସୁତୋ ଦୃଷ୍ଟଃ ଶପ୍ତଶ୍ଚୈଷ୍ଟଃ ସଖା ମଯା।
ଈଦୃଶୀମାପଦଂ କୋତ୍ର ଦ୍ବିତୀଯୋଽନୁବିଷ୍ଯତି ॥ 3-139-18 (21209)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-139-19x (2221)
ବିଲପ୍ଯୈବଂ ବହୁବିଧଂ ଭରଦ୍ବାଜୋଽଦହତ୍ସୁତମ୍।
ସୁସମିଦ୍ଧଂ ତତଃ ପଶ୍ଚାତ୍ପ୍ରବିବେଶ ହୁତାଶନମ୍ ॥ 3-139-19 (21210)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 139 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-139-1 ଆହ୍ନିକଂ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଂ ପ୍ରତ୍ଯହଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମଯଜ୍ଞମ୍ ॥ 3-139-2 ହତପୁତ୍ରତ୍ବେନ ଆଶୌଚଯୁକ୍ତତ୍ବାତ୍ ॥ 3-139-5 ଶୁଦ୍ଧ୍ଯତି ନିଃସଂଦେହଂ ଭବତି ॥ 3-139-7 ଅଗ୍ନ୍ଯଗାରଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟସ୍ ରକ୍ଷୋଭଯଂ ନ ଭବେଦିତି ॥ 3-139-9 ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ଶୂଦ୍ରକୃତଂ ବିପ୍ରିଯଂ ପୁତ୍ରନିରୋଧେନ କୃତମ୍ ॥ 3-139-15 କିଲ୍ବିଷୀ ଶୋକାକାନ୍ତଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 140
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.140. ଅଧ୍ଯାଯଃ 140
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରୈଭ୍ଯଯାଜ୍ଯେନ ବୃହଦ୍ଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ସତ୍ରେ ସହାଯତ୍ବେନ ବୃତଯୋରର୍ବାବସୁପରାବସ୍ବୋସ୍ତଦର୍ଥଂ ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଭାର୍ଯାଦିଦୃକ୍ଷଯା ପୁନରାଶ୍ରମଂ ଗତେନ ପରାବସୁନା ରାତ୍ରୌ ମୃଗଭ୍ରମେଣ କୃଷ୍ଣାଜିନସଂବୀତସ୍ଯ ରୈଭ୍ଯସ୍ଯ ହନନମ୍ ॥ 2 ॥ ପରାବସୁଚୋଦନଯା ବୃହଦ୍ଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାଗ୍ରସ୍ତ ଇତି ପ୍ରୋତ୍ସାର୍ଯମାଣେନାର୍ବାବସୁନା ତପଃପ୍ରସାଦିତସୂର୍ଯାଦିଦେବେଭ୍ଯୋ ରୈଭ୍ଯଭରଦ୍ବାଜଯବକ୍ରୀତୋତ୍ଥାନାଦିବରଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 3 ॥ ଦେବୈର୍ଯବକ୍ରୀତଦୁଃଖସ୍ଯ ବନୋପଦେଶଂ ବେଦାଭ୍ଯାସଫଲତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ ରୈଭ୍ଯାଦୀନାମୁଜ୍ଜୀବନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-140-0 (21211)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-140-0x (2222)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ବୃହଦ୍ଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହୀପତିଃ।
ସତ୍ରଂ ତେନେ ମହାଭାଗୋ ରୈଭ୍ଯଯାଜ୍ଯଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 3-140-1 (21212)
ତେନ ରୈଭ୍ଯସ୍ଯ ବୈ ପୁତ୍ରାବର୍ବାବସୁପରାସୂ।
ବୃତୌ ସହାଯୌ ସତ୍ରାର୍ଥଂ ବୃହଦ୍ଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ଧୀମତା ॥ 3-140-2 (21213)
ତତ୍ର ତୌ ସମନୁଜ୍ଞାତୌ ପିତ୍ରା କୌନ୍ତେଯ ଜଗ୍ମତୁଃ।
ଆଶ୍ରମେ ତ୍ବଭବଦ୍ରୈଭ୍ଯୋ ଭାର୍ଯା ଚୈବ ପରାବସୋଃ ॥ 3-140-3 (21214)
ଅଥାବଲୋକକୋଽଗଚ୍ଛଦ୍ଗୃହାନକଃ ପରାବସୁଃ।
କୃଷ୍ଣାଜିନେନ ସଂବୀତଂ ଦଦର୍ଶ ପିତରଂ ବନେ ॥ 3-140-4 (21215)
ଜଘନ୍ଯରାତ୍ରେ ନିଦ୍ରାନ୍ଧଃ ସାବଶେଷେ ତମସ୍ଯାପି।
ଚରନ୍ତଂ ଗହନେଽରଣ୍ଯେ ମେନେ ସ ପିତରଂ ମୃଗମ୍ ॥ 3-140-5 (21216)
ମୃଗଂ ତୁ ମନ୍ଯମାନେନ ପିତା ବୈ ତେନ ହିଂସିତଃ।
ଅକାମଯାନେନ ତଦା ଶରୀରତ୍ରାଣମିଚ୍ଛତା ॥ 3-140-6 (21217)
ତସ୍ଯ ସ ପ୍ରେତକାର୍ଯାଣି କୃତ୍ବା ସର୍ବାଣି ଭାରତ।
ପୁନରାଗମ୍ଯ ତତ୍ସତ୍ରମବ୍ରବୀଦ୍ଧାତରଂ ବଚଃ ॥ 3-140-7 (21218)
ଇଦଂ କର୍ମ ନ ଶକ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ବୋଢୁମେକଃ କଥଂଚନ।
ମଯା ଚ ହିଂସିତସ୍ତାତୋ ମନ୍ଯମାନେନ ବୈ ମୃଗମ୍ ॥ 3-140-8 (21219)
ସୋଽସ୍ମଦର୍ଥେ ବ୍ରତଂ ତାତ ଚର ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଘାତିନାମ୍।
ସମର୍ଥୋ ହ୍ଯହମେକାକୀ କର୍ମ କର୍ତୁମିଦଂ ମୁନେ ॥ 3-140-9 (21220)
ଅର୍ବାବସୁରୁବାଚ। 3-140-10x (2223)
କରୋତୁ ବୈ ଭବାନ୍ସତ୍ରଂ ବୃହଦ୍ଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାଂ ଚରିଷ୍ଯେଽହଂ ତ୍ବଦର୍ଥଂ ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-140-10 (21221)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-140-11x (2224)
ସ ତସ୍ଯବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାଯାଃ ପାରଂ ଗତ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅର୍ବାବସୁସ୍ତଦା ସତ୍ରମାଜଗାମ ପୁନର୍ମୁନିଃ ॥ 3-140-11 (21222)
ତତଃ ପରାବସୁର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭ୍ରାତରଂ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ବୃହଦ୍ଦ୍ଯୁମ୍ନମୁବାଚେଦଂ ବଚନଂ ହର୍ଷଗଦ୍ଗଦମ୍ ॥ 3-140-12 (21223)
ଏଷ ତେ ବ୍ରହ୍ମହା ଯଜ୍ଞଂ ମା ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ପ୍ରବିଶେଦିତି।
ବ୍ରହ୍ମହା ପ୍ରେକ୍ଷିତେନାପି ପୀଡଯେତ୍ତ୍ବାମସଂଶଯମ୍ ॥ 3-140-13 (21224)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-140-14x (2225)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବୈବ ତଦା ରାଜା ପ୍ରେଷ୍ଯାନାହ ସ ବିଟ୍ପତେ।
ପ୍ରେଷ୍ଯୈରୁତ୍ସାର୍ଯମାଣସ୍ତୁ ରାଜନ୍ନର୍ବାବସୁସ୍ତଦା।
ନ ମଯା ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯେଯଂ କୃତେତ୍ଯାହ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-140-14 (21225)
ଉଚ୍ଯମାନୋଽସକୃତ୍ପ୍ରେଷ୍ଯୈର୍ବ୍ରହ୍ମହା ଇତି ଭାରତ।
ନୈବସ୍ମ ପ୍ରତିଜାନାମି ବ୍ର୍ହମହତ୍ଯାଂ ସ୍ବଯଂକୃତାମ୍।
ମମ ଭ୍ରାତ୍ରା କୃତମିଦଂ ମଯା ସ ପରିମୋକ୍ଷିତଃ ॥ 3-140-15 (21226)
ସ ତଥା ପ୍ରବଦନ୍କ୍ରୋଧାତ୍ତୈଶ୍ଚ ପ୍ରେଷ୍ଯୈଃ ପ୍ରଭାଷିତଃ।
ତୂଷ୍ଣୀଂ ଜଗାମ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିର୍ବନମେବ ମହାତପାଃ ॥ 3-140-16 (21227)
ଉଗ୍ରଂ ତପଃ ସମାସ୍ଥାଯ ଦିବାକରମଥାଶ୍ରିତଃ।
ରହସ୍ଯବେଦଂ କୃତବାନ୍ସୂର୍ଯସ୍ଯ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ ॥ 3-140-17 (21228)
ମୂର୍ତିମାଂସ୍ତଂ ଦଦର୍ଶାଥ ସ୍ବଯମଗ୍ରଭୁଗବ୍ଯଯଃ ॥ 3-140-19aପ୍ରୀତାସ୍ତସ୍ଯାଭବନ୍ଦେବାଃ କର୍ମଣାଽର୍ବାବସୋର୍ନୃପ।
ତଂ ତେ ପ୍ରବରଯାମାସୁର୍ନିରାସୁଶ୍ଚ ପରାବସୁମ୍ ॥ 3-140-18 (21229)
ତତୋ ଦେବା ବରଂ ତସ୍ମୈ ଦଦୁରଗ୍ନିପୁରୋଗମାଃ ॥ 3-140-20 (21230)
ସ ଚାପି ବରଯାମାସ ପିତୁରୁତ୍ଥାନମାତ୍ମନଃ।
ଅନାଗସ୍ତ୍ବଂ ତତୋ ଭ୍ରାତୁଃ ପିତୁଶ୍ଚାସ୍ମରଣଂ ବଧେ ॥ 3-140-21 (21231)
ଭରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ଚୋତ୍ଥାନଂ ଯବକ୍ରୀତସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ।
ପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ ଚାପି ବେଦସ୍ଯ ସୌରସ୍ଯ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ ॥ 3-140-22 (21232)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ତଂ ଦେବାଃ ପ୍ରୋଚୁଶ୍ଚାପି ବରାନ୍ଦଦୁଃ।
ତତଃ ପ୍ରାଦୁର୍ବଭୂବୁସ୍ତେ ସର୍ବ ଏବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-140-23 (21233)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ଯବକ୍ରୀତୋ ଦେବାନଗ୍ନିପୁରୋଗମାନ୍।
ସମଧୀତଂ ମଯା ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରତାନି ଚରିତାନି ଚ ॥ 3-140-24 (21234)
କଥଂ ଚ ରୈଭ୍ଯଃ ଶକ୍ତୋ ମାମଦୀଯାନଂ ତପସ୍ବିନମ୍।
ତଥାଯୁକ୍ତେନ ବିଧିନା ନିହନ୍ତୁମମରୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-140-25 (21235)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 3-140-26x (2226)
ମୈବଂ କୃଥା ଯବକ୍ରୀତ ଯଥା ବଦସି ବୈ ମୁନେ।
ଋତେ ଗୁରୁମଧୀତା ହି ସ୍ବଯଂ ବେଦାସ୍ତ୍ବଯା ପୁରା ॥ 3-140-26 (21236)
ଅନନ ତୁ ଗୁରୂନଦୁଃଖାତ୍ତୋଷଯିତ୍ବାଽଽତ୍ମକ୍ରମଣା।
କାଲେନ ମହତା କ୍ଲେଶାଦ୍ବ୍ରହ୍ମାଧିଗତମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-140-27 (21237)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-140-28x (2227)
ଯବକ୍ରୀତମଥୋକ୍ତ୍ବୈବଂ ଦେବାଃ ସାଗ୍ନିପୁରୋଗମାଃ।
ସଂଜୀବଯିତ୍ବା ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ପୁନର୍ଜଗ୍ମୁସ୍ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍ ॥ 3-140-28 (21238)
`ତତୋ ବୈ ସ ଯବକ୍ରୀତୋ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚଚାର ହ।
ଅଷ୍ଟାଦଶ ଚ ବର୍ଷାଣି ତ୍ରିଂଶତଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର' ॥ 3-140-29 (21239)
ଆସ୍ରମସ୍ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯୋଽଯଂ ସଦାପୁଷ୍ପଫଲଦ୍ରୁମଃ।
ଅତ୍ରୋଷ୍ଯ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରଭୋକ୍ଷ୍ଯସେ ॥ 3-140-30 (21240)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 140 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-140-4 ଅବଲୋକକଃ ଅବଲୋକନାର୍ଥୀ। ଗୃହାନ୍ଭାର୍ଯାମ୍ ॥ 3-140-5 ଜଘାନରାତ୍ରାବିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-140-9 ଚର ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମରକ୍ଷଣେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-140-14 ବିଟ୍ପତେ ହେ ପ୍ରଜାଧୀଶ ॥ 3-140-16 ପ୍ରଭାଷିତୋ ମିଥ୍ଯାବାଦ୍ଯସୀତ୍ଯଧିକ୍ଷିପ୍ତଃ ॥ 3-140-17 ରହସ୍ଯବେଦଂ ସୂର୍ଯମନ୍ତ୍ରପ୍ରକାଶକଂ ବେଦମ୍ ॥ 3-140-18 ମୂର୍ତିମାନ୍ସୂର୍ଯସ୍ତଂ ଦ୍ବିଜଂ ଦଦର୍ଶଂ ଆତ୍ମାନଂ ଦର୍ଶଯାମାସ ॥ 3-140-19 ତଂ ଦେବାଃ ପ୍ରକର୍ଷେଣ ବରଯାମାସୁଃ। ନିରାସୁର୍ନିରାଚକ୍ରୁର୍ଯଜ୍ଞାଦିତି ଶେଷଃ ॥ 3-140-22 ପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ ସଂପ୍ରଦାଯପ୍ରବୃତ୍ତିମ୍। ସୌରସ୍ଯ ସୂର୍ଯପ୍ରକାଶକସ୍ଯ ॥ 3-140-24 ସମଧୀତଂ ସାମ୍ଯକ୍ପ୍ରାପ୍ତମ୍। ବ୍ରହ୍ମ ବେଦଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 141
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.141. ଅଧ୍ଯାଯଃ 141
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶଚୋଦନଯା ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ କୈଲାସାଦିଗିରିପ୍ରବେଶଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-141-0 (21241)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-141-0x (2228)
ଉଶୀରବୀଜଂ ମୈନାକଂ ଗିରିଂ ଶ୍ବେତଂ ଚ ଭାରତ।
ସମତୀତୋଽସି କୌନ୍ତେଯ କାଲଶୈଲଂ ଚ ପାର୍ଥିବ ॥ 3-141-1 (21242)
ଏଷା ଗଙ୍ଗା ସପ୍ତବିଧା ରାଜତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ସ୍ଥାନଂ ବିରଜସଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଯତ୍ରାଗ୍ନିର୍ନିତ୍ଯମିଧ୍ଯତେ ॥ 3-141-2 (21243)
ଏତଦ୍ବୈ ମାନୁଷେଣାଦ୍ଯ ନ ଶକ୍ଯଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମଦ୍ଭୁତମ୍।
ସମାଧିଂ କୁରୁତାବ୍ଯଗ୍ରାସ୍ତୀର୍ଥାନ୍ଯେତାନି ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯଥ ॥ 3-141-3 (21244)
ଏତଦ୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ଦେବାନାମାକ୍ରୀଡଂ ଚ ରଣାଙ୍କିତମ୍।
ଅତିକ୍ରାନ୍ତୋସି କୌନ୍ତେଯ କାଲଶୈଲଂ ଚ ପର୍ବତମ୍ ॥ 3-141-4 (21245)
ଶ୍ବେତଂ ଗିରିଂ ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯାମୋ ମନ୍ଦରଂ ଚୈବ ପର୍ବତମ୍।
ଯତ୍ର ମାଣିବରୋ ଯକ୍ଷଃ କୁବେରଶ୍ଚୈବ ଯକ୍ଷରାଟ୍ ॥ 3-141-5 (21246)
ଅଷ୍ଟାଶୀତିସହସ୍ରାଣି ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ଶୀଘ୍ରଗାମିନଃ।
ତଥା କିଂପୁରୁଷା ରାଜନ୍ଯକ୍ଷାଶ୍ଚୈବ ଚତୁର୍ଗୁଣାଃ ॥ 3-141-6 (21247)
ଅନେକରୂପସଂସ୍ଥାନା ନାନାପ୍ରହରଣାଶ୍ଚ ତେ।
ଯକ୍ଷେନ୍ଦ୍ରଂ ମନୁଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଣିଭଦ୍ରମୁପାସତେ ॥ 3-141-7 (21248)
ତେଷାମୃଦ୍ଧିରତୀବାତ୍ର ଗତୌ ବାଯୁସମାଶ୍ଚ ତେ।
ଯକ୍ଷେନ୍ଦ୍ରଂ ମନୁଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଣିଭଦ୍ରମୁପାସତେ ॥ 3-141-8 (21249)
ତୈସ୍ତାତ ବଲିଭିର୍ଗୁପ୍ତା ଯାତୁଧାନୈଶ୍ଚ ରକ୍ଷିତାଃ।
ଦୁର୍ଗମାଃ ପର୍ବତାଃ ପାର୍ଥ ସମାଧିଂ ପରମଂ କୁରୁ ॥ 3-141-9 (21250)
କୁବେରସଚିବାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ରୌଦ୍ରା ମୈତ୍ରାଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସାଃ।
ତୈଃ ସମେଷ୍ଯାମ କୌନ୍ତେଯ ଯତ୍ତୋ ବିକ୍ରମଣେ ଭବ ॥ 3-141-10 (21251)
କୈଲାସଃ ପର୍ବତୋ ରାଜନ୍ପଡ୍ଯୋଜନଶତୋଚ୍ଛ୍ରିତଃ।
ଯତ୍ରଦେବାଃ ସମାଯାନ୍ତି ବିଶାଲା ଯତ୍ର ଭାରତ ॥ 3-141-11 (21252)
ଅସଙ୍ଖ୍ଯେଯାସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯ ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସକିନ୍ନରାଃ।
ନାଗାଃ ସୁପର୍ଣା ଗନ୍ଧର୍ବାଃ କୁବେରସଦନଂ ପ୍ରତି ॥ 3-141-12 (21253)
ତାନ୍ବିଗାହସ୍ବ ପାର୍ଥାଦ୍ଯ ତପସା ଚ ଦମେନ ଚ।
ରକ୍ଷ୍ଯମାଣୋ ମଯା ରାଜନ୍ଭୀମସେନବଲେନ ଚ ॥ 3-141-13 (21254)
ସ୍ବସ୍ତି ତେ ବରୁଣୋ ରାଜା ଯମଶ୍ଚ ସମିତିଂଜଯଃ।
ଗଙ୍ଗା ଚ ଯମୁନା ଚୈବ ପର୍ବତାଶ୍ଚ ଦିଶନ୍ତୁ ତେ ॥ 3-141-14 (21255)
ମରୁତଶ୍ଚ ସହାଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସରିତଶ୍ଚ ସରାଂସି ଚ।
ସ୍ବସ୍ତି ଦେବାସୁରେଭ୍ଯଶ୍ଚ ବସୁଭ୍ଯଶ୍ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-141-15 (21256)
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଜାମ୍ବୂନଦପର୍ବତାଦ୍ବୈ
ଶୃଣୋମି ଘୋଷଂ ତବ ଦେବି ଗଙ୍ଗେ।
ଗୋପାଯଯେମଂ ସୁଭଗେ ଗିରିଭ୍ଯଃ
ସର୍ବାଜମୀଢାପଚିତଂ ନରେନ୍ଦ୍ରମ୍ ॥ 3-141-16 (21257)
ଦଦସ୍ବ ଶର୍ମ ପ୍ରବିବିକ୍ଷତୋଽସ୍ଯ
ଶୈଲାନିମାଞ୍ଛୈଲସୁତେ ନୃପସ୍ଯ।
`ଶିବପ୍ରଦା ସର୍ବସରିତ୍ପ୍ରଧାନେ
ସ ଭ୍ରାତୃକସ୍ଯେହ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ'। 3-141-17 (21258)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-141-18x (2229)
ଅପୂର୍ବୋଽଯଂ ସଂଭ୍ରମୋ ଲୋମଶସ୍ଯ
କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ସର୍ବେ ରକ୍ଷତ ମା ପ୍ରମାଦଃ।
ଦେଶୋ ହ୍ଯଯଂ ଦୁର୍ଗତମୋ ମତୋଽସ୍ଯ
ତସ୍ମାତ୍ପରଂ ଶୌଚମିହାଚରଧ୍ବମ୍ ॥ 3-141-18 (21259)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-141-19x (2230)
ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଭୀମମୁଦାରବୀର୍ଯଂ
କୃଷ୍ଣାଂ ଯତ୍ତଃ ପାଲଯ ଭୀମସେନ।
ଶୂନ୍ଯେଽର୍ଜୁନେଽସନ୍ନିହିତେ ଚ ତାତ
ତ୍ବାମେବ କୃଷ୍ଣା ଭଜତେ ଭଯେଷୁ ॥ 3-141-19 (21260)
ତତୋ ମହାତ୍ମାଂ ସ ଯମୌ ସମେତ୍ଯ
ମୂର୍ଧନ୍ଯୁପାଘ୍ରାଯ ବିମୃଜ୍ଯଗାତ୍ରେ।
ଉବାଚ ତୌ ବାଷ୍ପକଲଂ ସ ରାଜା
ମା ବୈଷ୍ଟମାଗଚ୍ଛତମପ୍ରମତ୍ତୌ ॥ 3-141-20 (21261)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 141 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-141-1 କୈଲାସଂ ଚାପି ପର୍ବତମ୍ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-141-2 ଯତ୍ରାଗ୍ନିର୍ନିତ୍ଯମିଧ୍ଯତ ଇତି ତ୍ରିଯୋଗିନାରାଯଣାଖ୍ଯଂ ହରିଦ୍ବାରାତ୍ ପରତଃ ସ୍ଥାନମସ୍ତି ॥ 3-141-11 ବିଶାଲା ବଦରୀ ॥ 3-141-16 ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଇନ୍ଦ୍ରସଂବନ୍ଧିନଃ। ଜାମ୍ବୂନଦଂ ସୁବର୍ଣଂ ତନ୍ମଯାତ୍ପର୍ବତାନ୍ମେରୋଃ। ଆଜମୀଢବଂଶେ ଅପଚିତଂ ପୂଜିତଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-141-17 ଦଦଶ୍ବ ଦେହି ॥ 3-141-18 ଶୌଚଂ ବାଙ୍ଯନଃକାଯଶୁଦ୍ଧିମ୍ ॥ 3-141-20 ଭୈଷ୍ଟମିତି ଚ୍ଛେଦଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 142
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.142. ଅଧ୍ଯାଯଃ 142
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ଦୁର୍ଗମେ ଗମନାକ୍ଷମତଯା ଯୁଧିଷ୍ଠିରନିବାରିତାନାଂ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଦୀନାଂ ବହନାଙ୍ଗୀକାରଃ ॥ 1 ॥ ପଥି କୁଲିନ୍ଦାଧିପତିନା ସୁବାହୁନା ପୂଜିତୈର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଭିସ୍ତସ୍ଯିନ୍ଭୃତ୍ଯବର୍ଗସ୍ଥାପନପୂର୍ବକମର୍ଜୁନଦିଦୃକ୍ଷଯା ଗନ୍ଧମାଦନଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-142-0 (21262)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-142-0x (2231)
ଅନ୍ତର୍ହିତାନି ଭୂତାନି ରକ୍ଷାଂସି ବଲବନ୍ତି ଚ।
ଅଗ୍ନିନା ତପସା ଚୈବ ଶକ୍ଯଂ ଗନ୍ତୁଂ ବୃକୋଦର ॥ 3-142-1 (21263)
ସନ୍ନିବର୍ତଯ କୌନ୍ତେଯ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସେ ବଲାଶ୍ରଯାତ୍।
ତତୋ ବଲଂ ଚ ଦାକ୍ଷ୍ଯଂ ଚ ସଂଶ୍ରଯସ୍ବ ବୃକୋଦର ॥ 3-142-2 (21264)
ଋଷେସ୍ତ୍ବଯା ଶ୍ରୁତଂ ବାକ୍ଯଂ କୈଲାସଂ ପର୍ବତଂ ପ୍ରତି।
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ପ୍ରପଶ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ କଥଂ କୃଷ୍ଣା ଗମିଷ୍ଯତି ॥ 3-142-3 (21265)
ଅଥବା ସହଦେବେନ ଧୌମ୍ଯେନ ଚ ସମଂ ବିଭୋ।
ସୂତୈଃ ପୌରୋଗବୈଶ୍ଚୈବ ସର୍ବୈଶ୍ଚ ପରିଚାରକୈଃ ॥ 3-142-4 (21266)
ରଥୈରଶ୍ବୈଶ୍ଚ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ବିପ୍ରାଃ କ୍ଲେଶାସହାଃ ପଥି।
ସର୍ବୈସ୍ତ୍ବଂ ସହିତୋ ଭୀମ ନିବର୍ତସ୍ବାଯତେକ୍ଷଣ ॥ 3-142-5 (21267)
ତ୍ରଯୋ ବଯଂ ଗମିଷ୍ଯାମୋ ଲଧ୍ବାହାରା ଯତବ୍ରତାଃ।
ଅହଂ ଚ ନକୁଲଶ୍ଚୈବ ଲୋମଶଶ୍ଚ ମହାତପାଃ ॥ 3-142-6 (21268)
ମମାଗମନମାକାଙ୍କ୍ଷନ୍ଗ୍ଗାଦ୍ବାରେ ସମାହିତଃ।
ବସେହ ଦ୍ରୌପଦୀଂ ରକ୍ଷନ୍ଯାବଦାଗମନଂ ମମ ॥ 3-142-7 (21269)
ଭୀମ ଉବାଚ। 3-142-8x (2232)
ରାଜପୁତ୍ରୀ ଶ୍ରମେଣାର୍ତା ଦୁଃଖାର୍ତା ଚୈବ ଭାରତ।
ବ୍ରଜତ୍ଯେବ ହି କଲ୍ଯାଣୀ ଶ୍ବେତବାହଦିଦୃକ୍ଷଯା ॥ 3-142-8 (21270)
ତବଚାପ୍ଯରତିସ୍ତୀବ୍ରା ବର୍ତତେ ତମପଶ୍ଯତଃ।
ଗୁଡାକେଶଂ ମହାତ୍ମାନଂ ସଂଗ୍ରାମେଷ୍ବପଲାଯିନମ୍।
କିଂ ପୁନଃ ସହଦେବଂ ଚ ମାଂ ଚ କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-142-9 (21271)
ଦ୍ବିଜାଃ କାମଂ ନିବର୍ତନ୍ତାଂ ସର୍ବେ ଚ ପରିଚାରକାଃ।
ସୂତାଃ ପୌରୋଗବାଶ୍ଚୈବ ଯଂ ଚ ମନ୍ଯେତ ନୋ ଭବାନ୍ ॥ 3-142-10 (21272)
ନ ହ୍ଯହଂ ହାତୁମିଚ୍ଛାମି ଭବନ୍ତମିହ କର୍ହିଚିତ୍।
ଶୈଲେଽସ୍ମିନ୍ରାକ୍ଷସାକୀର୍ଣେ ଦୁର୍ଗେଷୁ ବିପମେଷୁ ଚ ॥ 3-142-11 (21273)
ଇଯଂ ଚାପି ମହାଭାଗା ରାଜପୁତ୍ରୀ ପତିବ୍ରତା।
ତ୍ବାମୃତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ନୋତ୍ସହେଦ୍ବିନିବର୍ତିତୁମ୍ ॥ 3-142-12 (21274)
ତଥୈବସହଦେବୋଽଯଂ ସତତଂ ତ୍ବାମନୁବ୍ରତଃ।
ନ ଜାତୁ ବିନିବର୍ତେତ ମତଜ୍ଞୋ ହ୍ଯହମସ୍ଯ ବୈ ॥ 3-142-13 (21275)
ଅପିଚାତ୍ର ମହାରାଜ ସବ୍ଯସାଚିଦିଦୃକ୍ଷଯା।
ସର୍ବେ ଲାଲସଭୂତାଃ ସ୍ମ ତସ୍ମାଦ୍ଯାସ୍ଯାମହେ ସହ ॥ 3-142-14 (21276)
ଯଦ୍ଯଶକ୍ଯୋ ରଥୈର୍ଗନ୍ତୁଂ ଶୈଲୋଽଯଂ ବହୁକନ୍ଦରଃ।
ପଦ୍ଭିରେବ ଗମିଷ୍ଯାମୋ ମା ରାଜନ୍ବିମନା ଭବ ॥ 3-142-15 (21277)
ଅହଂ ବହିଷ୍ଯେ ପାଞ୍ଚାଲୀଂ ଯତ୍ରଯତ୍ର ନ ଶକ୍ଷ୍ଯତି।
ଇତି ମେ ବର୍ତତେ ବୁଦ୍ଧିର୍ମା ରାଜନ୍ବିମନା ଭବ ॥ 3-142-16 (21278)
ସୁକୁମାରୌ ତଥା ବୀରୌ ମାଦ୍ରୀନନ୍ଦିକରାବୁଭୌ।
ଦୁର୍ଗେ ସଂତାରଯିଷ୍ଯାମି ଯତ୍ରାଶକ୍ତୌ ଭବିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-142-17 (21279)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-142-18x (2233)
ଏବଂ ତେ ଭାଷମାଣସ୍ଯ ବଲଂ ଭୀମାଭିବର୍ଧତାମ୍।
ଯତ୍ତ୍ବମୁତ୍ସହସେ ବୋଢୁଂ ପାଞ୍ଚାଲୀଂ ବିପୁଲେଽଧ୍ବନି ॥ 3-142-18 (21280)
ଯମଜୌ ଚାପି ଭଦ୍ରଂ ତେ ନୈତଦନ୍ଯତ୍ର ବିଦ୍ଯତେ।
ବଲଂ ତବ ଯଶଶ୍ଚୈବଧର୍ମଃ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ବର୍ଧତାମ୍ ॥ 3-142-19 (21281)
ଯତ୍ତ୍ବମୁତ୍ସହସେ ନେତୁଂ ଭ୍ରାତରୌ ସହ କୃଷ୍ଣଯା।
ମା ତେ ଗ୍ଲାନିର୍ମହାବାହୋ ମା ଚ ତେଽସ୍ତୁ ପରାଭବଃ ॥ 3-142-20 (21282)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-142-21x (2234)
ତତଃ କୃଷ୍ଣାଽବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ପ୍ରହସନ୍ତୀ ମନୋରମା।
ଗମିଷ୍ଯାମି ନ ସଂତାପ କାର୍ଯୋ ମାଂ ପ୍ରତି ଭାରତ ॥ 3-142-21 (21283)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-142-22x (2235)
ତପସା ଶକ୍ଯତେ ଗନ୍ତୁଂ ପର୍ବତୋ ଗନ୍ଧମାଦନଃ।
ତପସା ଚୈବ କୌନ୍ତେଯ ସର୍ବେ ଯୋକ୍ଷ୍ଯାମହେ ବଯମ୍ ॥ 3-142-22 (21284)
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ଭୀମସେନଶ୍ ପାର୍ଥିବ।
ଅହଂ ଚ ତ୍ବଂ ଚ କୌନ୍ତେଯ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମଃ ଶ୍ବେତବାହନମ୍ ॥ 3-142-23 (21285)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-142-24x (2236)
ଏବଂ ସଂଭାଷମାଣାସ୍ତେ ସୁବାହୁବିଷଯଂ ମହତ୍।
ଦଦୃଶୁର୍ମୁଦିତା ରାଜନ୍ପ୍ରଭୂତଗଜବାଜିମତ୍ ॥ 3-142-24 (21286)
କିରାତତଙ୍ଗଣାକୀର୍ଣଂ ପୁଲିନ୍ଦଶତସଂକୁଲମ୍।
ହିମବତ୍ଯମରୈର୍ଜୁଷ୍ଟଂ ବହ୍ବାଶ୍ଚର୍ଯସମାକୁଲମ୍।
ସୁବାହୁଶ୍ଚାପି ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୂଜଯାପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣତ ॥ 3-142-25 (21287)
ବିଷଯାନ୍ତେ କୁଲିନ୍ଦାନାମୀଶ୍ବରଃ ପ୍ରୀତିପୂର୍ବକମ୍।
ତତ୍ର ତେ ପୂଜିତାସ୍ତେନ ସର୍ବ ଏବ ସୁଖୋପିତାଃ ॥ 3-142-26 (21288)
ପ୍ରତସ୍ଥୁର୍ବିମଲେ ସୂର୍ଯେ ହିମବନ୍ତଂ ଗିରିଂ ପ୍ରତି।
ଇନ୍ଦ୍ରସେନମୁଖାଂଶ୍ଚାପି ଭୃତ୍ଯାନ୍ପୌରୋଗବାଂସ୍ତଥା ॥ 3-142-27 (21289)
ସୂଦାଂଶ୍ଚ ପାରିବର୍ହାଂଶ୍ଚ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ସର୍ବଶୋ ନୃପ।
ରାଜ୍ଞଃ କୁଲିନ୍ଦାଧିପତେଃ ପରିଦାଯ ମହାରଥାଃ ॥ 3-142-28 (21290)
ପଦ୍ଭିରେବ ମହାବୀର୍ଯା ଯଯୁଃ କୌରବନନ୍ଦନାଃ।
ତେ ଶନୈଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ସର୍ବେ କୃଷ୍ଣଯା ସହ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦେଶାତ୍ସୁସଂହୃଷ୍ଟା ଦ୍ରଷ୍ଟୁକାମା ଧନଂଜଯମ୍ ॥ 3-142-29 (21291)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 142 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-142-28 ପରିଦାଯ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ସମର୍ପ୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 143
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.143. ଅଧ୍ଯାଯଃ 143
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧନଂଜଯାଦର୍ସନଦୁଃଖିତେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀମଂପ୍ରତି ଧନଂଜଯପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ତଦ୍ଦର୍ଶନାଯ ଗନ୍ଧମାଦନପ୍ରବେଶନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-143-0 (21292)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-143-0x (2237)
ଭୀମସେନଯମୌ ଚୋଭୌ ପାଞ୍ଚାଲି ଚ ନିବୋଧତ।
ନାସ୍ତି ଭୂତସ୍ଯ ନାଶୋ ବୈ ପଶ୍ଯତାସ୍ମାନ୍ବନେଚରାନ୍ ॥ 3-143-1 (21293)
ଦୁର୍ବଲାଃ କ୍ଲେଶିତାଃ ସ୍ମେତି ଯଦ୍ବ୍ରୁବାମେତରେତରମ୍।
ଅଶକ୍ଯେଽପି ବ୍ରଜାମୋ ଯଦ୍ନଂଜଯଦିଦୃକ୍ଷଯା ॥ 3-143-2 (21294)
ତନ୍ମେ ଦହତି ଗାତ୍ରାଣି ତୂଲରାଶିମିବାନଲଃ।
ଯଚ୍ଚ ବୀରଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ଧନଂଜଯମୁପାନ୍ତିକେ ॥ 3-143-3 (21295)
ତସ୍ଯାଦର୍ଶନତପ୍ତଂ ମାଂ ସାନୁଜଂ ବନମାସ୍ଥିତମ୍।
ଯାଜ୍ଞସେନ୍ଯାଃ ପରାମର୍ଶଃ ସ ଚ ବୀର ଦହତ୍ଯୁତ ॥ 3-143-4 (21296)
ନକୁଲାତ୍ପୂର୍ବଜଂ ପାର୍ଥଂ ନ ପଶ୍ଯାମ୍ଯମିତୌଜସମ୍।
ଅଜେଯମୁଗ୍ରଧନ୍ବାନଂ ତେନ ତପ୍ଯେ ବୃକୋଦର ॥ 3-143-5 (21297)
ତୀର୍ଥାନି ଚୈବ ରମ୍ଯାଣି ବନାନି ଚ ସରାଂସି ଚ।
ଚରାମି ସହ ଯୁଷ୍ମାଭିସ୍ତସ୍ଯ ଦର୍ଶନକାଙ୍କ୍ଷଯା ॥ 3-143-6 (21298)
ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣ୍ଯହଂ ବୀରଂ ସତ୍ଯସନ୍ଧଂ ଧନଂଜଯମ୍।
ଯନ୍ନ ପଶ୍ଯାମି ବୀଭତ୍ସୁଂ ତେନ ତପ୍ଯେ ବୃକୋଦର ॥ 3-143-7 (21299)
ତଂ ବୈ ଶ୍ଯାମଂ ଗୁଡାକେଶଂ ସିଂହବିକ୍ରାନ୍ତଗାମିନମ୍।
ନ ପଶ୍ଯାମି ମହାବାହୁଂ ତେନ ତପ୍ଯେ ବୃକୋଦର ॥ 3-143-8 (21300)
କୃତାସ୍ତ୍ରଂ ନିପୁଣଂ ଯୁଦ୍ଦେଽବ୍ରତିମାନଂ ଧନୁଷ୍ମତାମ୍।
ନ ପଶ୍ଯାମି କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ତେନ ତପ୍ଯେ ବୃକୋଦର ॥ 3-143-9 (21301)
ଚରନ୍ତମରିସଙ୍ଘେଷୁ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ କାଲମିବାନଘ।
ପ୍ରଭିନ୍ନମିବ ମାତଙ୍ଗଂ ସିଂହସ୍କନ୍ଧଂ ଧନଂଜଯମ୍ ॥ 3-143-10 (21302)
ଯଃ ସ ଶକ୍ରାଦନବରୋ ବୀର୍ଯେଣ ଚ ବଲେନ ଚ।
ଯମଯୋଃ ପୂର୍ବଜଃ ପାର୍ଥଃ ଶ୍ବେତାଶ୍ବୋଽମିତବିକ୍ରମଃ ॥ 3-143-11 (21303)
`ନାରାଯଣସମୋ ଯୁଦ୍ଧେ ସତ୍ଯସନ୍ଧୋ ଦୃଢବ୍ରତଃ।
ତଂ ମମାପଶ୍ଯତୋ ଭୀମ ନ ଶାନ୍ତିର୍ହୃଦଯସ୍ଯ ବୈ' ॥ 3-143-12 (21304)
ଦୁଃଖେନ ମହତାଽଽବିଷ୍ଟଶ୍ଚିନ୍ତଯାମି ଦିବାନିଶମ୍।
ଅଜେଯମୁଗ୍ରଧନ୍ବାନଂ ତେନ ତପ୍ଯେ ବୃକୋଦର ॥ 3-143-13 (21305)
ସତତଂ ଯଃ କ୍ଷମାଶୀଲଃ କ୍ଷିପ୍ଯମାଣୋଽପ୍ଯଣୀଯସା।
ଋଜୁମାର୍ଗପ୍ରପନ୍ନସ୍ଯ ଶର୍ମଦାତା ଭଯସ୍ଯ ଚ ॥ 3-143-14 (21306)
ସ ତୁ ଜିହ୍ମପ୍ରବୃତ୍ତସ୍ଯ ମାଯଯାଽଭିଜିଘାଂସତଃ।
ଅପି ବଜ୍ରଧରସ୍ଯାପି ଭବେତ୍କାଲବିଷୋପମଃ ॥ 3-143-15 (21307)
ଶତ୍ରୋରପି ପ୍ରପନ୍ନସ୍ଯ ସୋଽନୃଶଂସଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଦାତାଽଭଯସ୍ ବୀଭତ୍ସୁରମିତାତ୍ମା ମହାହଲଃ ॥ 3-143-16 (21308)
ସର୍ବେଷାମାଶ୍ରଯୋଽସ୍ମାକଂ ରଣେଽରୀଣାଂ ପ୍ରମର୍ଦିତା।
ଆହର୍ତା ସର୍ବରତ୍ନାନାଂ ସର୍ବେଷାଂ ନଃ ସୁଖାବହଃ ॥ 3-143-17 (21309)
ରତ୍ନାନି ଯସ୍ଯ ବୀର୍ଯେଣ ଦିବ୍ଯାନ୍ଯାସତ୍ପୁରା ମମ।
ବହୂନି ବହୁଜାତୀନି ଯାନି ପ୍ରାପ୍ତଃ ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-143-18 (21310)
ଯସ୍ଯ ବାହୁବଲାଦ୍ବୀର ସଭା ଚାସୀତ୍ପୁରା ମମ।
ସର୍ବରତ୍ନମଯୀ ଖ୍ଯାତା ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-143-19 (21311)
ବାସୁଦେବସମଂ ବୀର୍ଯେ କାର୍ତବୀର୍ଯସମଂ ଯୁଧି।
ଅଜେଯମମିତଂ ଯୁଦ୍ଧେ ତଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ଫଲ୍ଗୁନମ୍ ॥ 3-143-20 (21312)
ସଂକର୍ଷଣଂ ମହାବୀର୍ଯଂ ତ୍ବାଂ ଚ ଭୀମାପରାଜିତମ୍।
ଅନୁଯାତଃ ସ୍ବବୀର୍ଯେଣ ବାସୁଦେବଂ ଚ ଶତ୍ରୁହା ॥ 3-143-21 (21313)
ଯସ୍ ବାହୁବଲେ ତୁଲ୍ଯଃ ପ୍ରଭାବେ ଚ ପୁରଂଦରଃ।
ଜବେ ବାଯୁର୍ମୁଖେ ସୋମଃ କ୍ରୋଧେ ମୃତ୍ଯୁଃ ସନାତନଃ ॥ 3-143-22 (21314)
ତେ ବଯଂ ତଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଂ ସର୍ବେବୀର ଦିଦୃକ୍ଷବଃ।
ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯାମୋ ମହାବାହୋ ପର୍ବତଂ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍ ॥ 3-143-23 (21315)
ବିଶାଲା ବଦରୀ ଯତ୍ରନରନାରାଯଣାଶ୍ରମଃ।
ତଂ ସଦାଽଧ୍ଯୁଷିତଂ ଯକ୍ଷୈର୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମୋ ଗିରିସୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-143-24 (21316)
କୁବେରନଲିନୀଂ ରମ୍ଯାଂ ରାକ୍ଷସୈରଭିସେବିତାମ୍।
ପଦ୍ଭିରେବ ଗମିଷ୍ଯାମସ୍ତପ୍ଯଭାନା ମହତ୍ତପଃ ॥ 3-143-25 (21317)
ନାତପ୍ତତପସା ଶକ୍ଯୋ ଗନ୍ତୁଂ ଦେଶୋ ବୃକୋଦର।
ନ ନୃଶଂସେନ ଲୁବ୍ଧେନ ନାପ୍ରଶାନ୍ତେନ ଭାରତ ॥ 3-143-26 (21318)
ତତ୍ର ସର୍ବେଗମିଷ୍ଯାମୋ ଭୀମାର୍ଜୁପଦୈଷିଣଃ।
ସାଯୁଧା ବଦ୍ଧନିସ୍ତ୍ରିଂଶାଃ ସାର୍ଧଂ ବିପ୍ରୈର୍ମହାବ୍ରତୈଃ ॥ 3-143-27 (21319)
ମକ୍ଷିକାଦଂଶମଶକାନ୍ସିଂହାନ୍ବ୍ଯାଘ୍ରାନ୍ସରୀସୃପାନ୍।
ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନିଯତଃ ପାର୍ଥ ନିଯତସ୍ତାନ୍ନ ପଶ୍ଯତି ॥ 3-143-28 (21320)
ତେ ବଯଂ ନିଯତାତ୍ମାନଃ ପର୍ବତଂ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍।
ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯାମୋ ମିତାହାରା ଧନଂଜଯଦିଦୃକ୍ଷବଃ ॥ 3-143-29 (21321)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରିଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 143 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-143-1 ଭୂତସ୍ଯ ପ୍ରାକ୍ତନକର୍ମଣଃ ॥ 3-143-4 ପରାମର୍ଶଃ କେଶେଷୁ ଗ୍ରହଣମ୍। ତସ୍ଯ ଦର୍ଶନତୃଷ୍ଣଂ ମାମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-143-9 ଅପ୍ରତିମାନଂ ନାସ୍ତି ପ୍ରତିମାନଂ ସାଦୃଶ୍ଯଂ ଯସ୍ ସୋଽପ୍ରତିମାନସ୍ତମ୍ ॥ 3-143-10 ପ୍ରଭିନ୍ନଂ ସ୍ରବନ୍ମଦମ୍ ॥ 3-143-11 ଅନବରୋଽହୀନଃ ॥ 3-143-16 ଅମିତାତ୍ମା ମହାମନାଃ ॥ 3-143-20 ଅମିତମହିଂସିତଂ ଅଜିତମିତିଯାବତ୍ ॥ 3-143-21 ହେ ଭୀମ ॥ 3-143-28 ଅନିଯତୋଽଶୁଚିଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 144
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.144. ଅଧ୍ଯାଯଃ 144
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପାଣ୍ଡବୈର୍ମନ୍ଦରଗିରିଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଆକାଶଗଙ୍ଗାସେବନମ୍ ॥ 2 ॥ ତଥା ନରକାସୁରାସ୍ଥିରାଶିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3 ॥ ଲୋମଶେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ବିଷ୍ଣୁନା ନରକାସୁରବଧପ୍ରକାରକଥନମ୍ ॥ 4 ॥ ତଥା ବରାହରୂପିଣା ହରିଣା ଭାରାବମଗ୍ନଭୂମ୍ଯୁଦ୍ଧରଣକଥନମ୍ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-144-0 (21322)
[ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-144-0x (2238)
ଦ୍ରଷ୍ଟାରଃ ପର୍ବତାଃ ସର୍ବେ ନଦ୍ଯଃ ସପୁରକାନନାଃ।
ତୀର୍ଥାନି ଚୈବ ଶ୍ରୀମନ୍ତି ସ୍ପୃଷ୍ଟଂ ଚ ସଲିଲଂ କରୈଃ ॥ 3-144-1 (21323)
ପର୍ବତଂ ମନ୍ଦରଂ ଦିବ୍ଯମେଷ ପନ୍ଥାଃ ପ୍ରଯାସ୍ଯତି।
ସମାହୀତା ନିରୁଦ୍ବିଗ୍ନାଃ ସର୍ବେ ଭବତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-144-2 (21324)
ଅଯଂ ଦେବନିବାସୋ ବୈ ଗନ୍ତବ୍ଯୋ ବୋ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଋଷୀଣାଂ ଚୈବ ଦିବ୍ଯାନାଂ ନିବାସଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାଂ ॥ 3-144-3 (21325)
ଏଷା ଶିବଜଲା ପୁଣ୍ଯା ଯାତି ସୌମ୍ଯ ମହାନଦୀ।
ବଦରୀପ୍ରଭବା ରାଜନ୍ଦେବର୍ଷିଗଣସେବିତା ॥ 3-144-4 (21326)
ଏଷା ବୈହାଯସୈର୍ନିତ୍ଯଂ ବାଲଖିଲ୍ଯୈର୍ମହାତ୍ମଭିଃ।
ଅର୍ଚିତା ଚୋପଯାତା ଚ ଗନ୍ଧର୍ବୈଶ୍ଚ ମହାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-144-5 (21327)
ଅତ୍ରସାମ ସ୍ମ ଗାଯନ୍ତି ସାମଗାଃ ପୁଣ୍ଯନିଃସ୍ବନାଃ।
ମରୀଚିଃ ପୁଲହଶ୍ଚୈବ ଭୃଗୁଶ୍ଚୈବାଙ୍ଗିରାସ୍ତଥା ॥ 3-144-6 (21328)
ଅତ୍ରାହ୍ନିକଂ ସୁରଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଜପତେ ସମରୁଦ୍ଗଣଃ।
ସାଧ୍ଯାଶ୍ଚୈବାଶ୍ବିନୌ ଚୈବ ପରିଧାବନ୍ତି ତଂ ତଦା ॥ 3-144-7 (21329)
ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ସହ ସୂର୍ଯେଣ ଜ୍ଯୋତୀଷି ଚ ଗ୍ରହୈଃ ସହ।
ଅହୋରାତ୍ରବିଭାଗେନ ନଦୀମେନାମନୁବ୍ରଜନ୍ ॥ 3-144-8 (21330)
ଏତସ୍ଯାଃ ସଲିଲଂ ମୂର୍ଧ୍ନି ବୃଷାଙ୍କଃ ପର୍ଯଧାରଯତ୍।
ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରେ ମହାଭାଗ ଯେନ ଲୋକସ୍ଥିତିର୍ଭବେତ୍ ॥ 3-144-9 (21331)
ଏତାଂ ଭଗବତୀଂ ଦେବୀଂ ଭବନ୍ତଃ ସର୍ବ ଏବ ହି।
ପ୍ରଯତେନାତ୍ମନା ତାତ ପ୍ରତିଗମ୍ଯାଭିବାଦତ ॥ 3-144-10 (21332)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଲୋମଶସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଆକାଶଗଙ୍ଗାଂ ପ୍ରଯତାଃ ପାଣ୍ଡବାସ୍ତେଽଭ୍ଯବାଦଯନ୍ ॥ 3-144-11 (21333)
ଅଭିବାଦ୍ଯ ଚ ତେ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବା ଧର୍ମଚାରିଣଃ।
ପୁନଃ ପ୍ରଯାତାଃ ସଂହୃଷ୍ଟାଃ ସର୍ବୈର୍ଋଷିଗଣୈଃ ସହ ॥ 3-144-12 (21334)
ତତୋ ଦୂରାତ୍ପ୍ରକାଶନ୍ତଂ ପାଣ୍ଡୁରଂ ମେରୁସଂନିଭମ୍।
ଦଦୃଶୁସ୍ତେ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠା ବିକୀର୍ଣଂ ସର୍ବତୋଦିଶମ୍ ॥ 3-144-13 (21335)
ତାନ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁକାମାନ୍ବିଜ୍ଞାଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ସ ତୁ ଲୋମଶଃ।
ଉବାଚ ବାକ୍ଯଂ ବାକ୍ଯଜ୍ଞଃ ଶୃଣୁଧ୍ବଂ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନାଃ ॥ 3-144-14 (21336)
ଏତଦ୍ବିକୀର୍ଣଂ ସୁଶ୍ରୀମତ୍କୈଲାସଶିଖରୋପମମ୍।
ଯତ୍ପଶ୍ଯସି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ପର୍ବତପ୍ରତିମଂ ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-144-15 (21337)
ଏତାନ୍ଯସ୍ଥୀନି ଦୈତ୍ଯସ୍ଯ ନରକସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ପର୍ବତପ୍ରତିମଂ ଭାତି ପର୍ବତପ୍ରସ୍ତରାଶ୍ରିତମ୍ ॥ 3-144-16 (21338)
ପୁରାତନେନ ଦେବେନ ବିଷ୍ଣୁନା ପରମାତ୍ମନା।
ରଦୈତ୍ଯୋ ବିନିହତସ୍ତେନ ସୁରରାଜହିତୈଷିଣା ॥ 3-144-17 (21339)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ତପସ୍ତପ୍ଯନ୍ମହାମନାଃ।
ଐନଦ୍ରଂ ପ୍ରାର୍ଥଯତେ ସ୍ଥାନଂ ତପଃସ୍ବାଧ୍ଯାଯବିକ୍ରମାତ୍ ॥ 3-144-18 (21340)
ତପୋବଲେନ ମହତା ବାହୁବେଗବଲେନ ଚ।
ନିତ୍ଯମେବ ଦୁରାଧର୍ଷୋ ଧର୍ଷଯନ୍ସ ଦିତେଃ ସୁତଃ ॥ 3-144-19 (21341)
ସ ତୁ ତସ୍ଯ ବଲଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଧର୍ମେ ଚ ଚରିତବ୍ରତମ୍।
ଭଯାଭିଭୂତଃ ସଂବିଗ୍ନଃ ଶକ୍ର ଆସୀତ୍ତଦାଽନଘ ॥ 3-144-20 (21342)
ତେନ ସଂଚିନ୍ତିତୋ ଦେବୋ ମନସା ବିଷ୍ଣୁରବ୍ଯଯଃ।
ସର୍ବତ୍ରଗଃ ପ୍ରଭୁଃ ଶ୍ରୀମାନାଗତଶ୍ଚ ସ୍ଥିତୋ ବଭୌ ॥ 3-144-21 (21343)
ଋଷଯଶ୍ଚାପି ତଂ ସର୍ବେ ତୁଷ୍ଟୁବୁଶ୍ଚ ଦିବୌକସଃ ॥ 3-144-22 (21344)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜ୍ବଲମାନଶ୍ରୀର୍ଭଗବାନ୍ହବ୍ଯବାହନଃ।
ନଷ୍ଟତେଜାଃ ସମଭବତ୍ତସ୍ଯ ତେଜୋଭିଭର୍ତ୍ସିତଃ ॥ 3-144-23 (21345)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବରଦଂ ଦେବଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ଦେବଗଣେଶ୍ବରମ୍।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରଣତୋ ଭୂତ୍ବା ନମସ୍କୃତ୍ଯ ଚ ବଜ୍ରଭୃତ୍।
ପ୍ରାହ ବାକ୍ଯଂ ତତସ୍ତତ୍ତ୍ବଂ ଯତସ୍ତସ୍ଯ ଭଯଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-144-24 (21346)
ବିଷ୍ଣୁରୁବାଚ। 3-144-25x (2239)
ଜାନାମି ତେ ଭଯଂ ଶକ୍ର ଦୈତ୍ଯେନ୍ଦ୍ରାନ୍ନରକାତ୍ତତଃ।
ଐନ୍ଦ୍ରଂ ରପ୍ରାର୍ଥଯତେ ସ୍ଥାନଂ ତପଃସିଦ୍ଧେନ କର୍ମଣା ॥ 3-144-25 (21347)
ସୋହମେନଂ ତବ ପ୍ରୀତ୍ଯା ତପଃସିଦ୍ଧମପି ଧ୍ରୁବମ୍।
ବିଯୁନଜ୍ମି ଦେହାଦ୍ଦେବେନଦ୍ର ମୁହୂର୍ତଂ ପ୍ରତିପାଲଯ ॥ 3-144-26 (21348)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-144-27x (2240)
ତସ୍ଯ ବିଷ୍ଣୁର୍ମହାତେଜାଃ ପାଣିନା ଚେତନାଂ ହରତ୍।
ସ ପପାତ ତତୋ ଭୂମୌ ଗିରିରାଜ ଇବାହତଃ।
ତସ୍ଯୈତଦସ୍ଥିସଂଘାତଂ ମାଯାବିନିହତସ୍ଯ ବୈ ॥ 3-144-27 (21349)
ଇଦଂ ଦ୍ବିତୀଯମପରଂ ବିଷ୍ଣୋ କର୍ମ ପ୍ରକାଶତେ ॥ 3-144-28 (21350)
ନଷ୍ଟା ବସୁମତୀ କୃତ୍ସ୍ନା ପାତାଲେ ଚୈବ ମଜ୍ଜିତା।
ପୁନରୁଦ୍ଧରିତା ତେନ ବାରାହେଣୈକଶୃଙ୍ଗିଣା ॥ 3-144-29 (21351)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-144-30x (2241)
ମଗବନ୍ବିସ୍ତରେଣେମାଂ କଥାଂ କଥଯ ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 3-144-30 (21352)
କଥଂ ତେନ ସୁରେଶେନ ନଷ୍ଟା ବସୁମତୀ ତଦା।
ଯୋଜନାନାଂ ଶତଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ପୁନରୁଦ୍ଧରିତା ତଦା ॥ 3-144-31 (21353)
କେନ ଚୈବ ପ୍ରକାରେଣ ଜଗତୋ ଧରଣୀ ଧ୍ରୁବା।
ଶିବା ଦେବୀ ମହାଭାଗା ସର୍ବସସ୍ଯପ୍ରରୋହିଣୀ।
କସ୍ଯ ଚୈବ ପ୍ରଭାବାଦ୍ଧି ଯୋଜନାନାଂ ଶତଂ ଗତା ॥ 3-144-32 (21354)
ଶ୍ରୋତୁଂ ବିସ୍ତରଶଃ ସର୍ବଂ ତ୍ବଂ ହି ତସ୍ଯ ପ୍ରତିଶ୍ରଯଃ ॥ 3-144-33 (21355)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-144-34x (2242)
ଯତ୍ତେଽହଂ ପରିପୃଷ୍ଟୋଽସ୍ମି କଥାମେତାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ତତ୍ସର୍ବମଖିଲେନେହ ଶ୍ରୂଯତାଂ ମମ ଭାଷତଃ ॥ 3-144-34 (21356)
ପୁରା କୃତଯୁଗେ ତାତ ବର୍ତମାନେ ଭଯଂକରେ।
ଯମତ୍ବଂ କାରଯାମାସ ଆଦିଦେବଃ ପୁରାତନଃ ॥ 3-144-35 (21357)
ଯମତ୍ବଂ କୁର୍ବତସ୍ତସ୍ଯ ଦେବଦେବସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ନ ତତ୍ର ମ୍ରିଯତେ କଶ୍ଚିଜ୍ଜାଯତେ ବା ତଥାଽଚ୍ଯୁତ ॥ 3-144-36 (21358)
ବର୍ଧନ୍ତେ ପକ୍ଷିସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ତଥା ପଶୁଗବେଡକମ୍।
ଗବାଶ୍ବଂ ଚ ମୃଗାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେ ତେ ପିଶିତାଶନାଃ ॥ 3-144-37 (21359)
ତଥା ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲ ମାନୁପାଶ୍ଚ ପରଂତପ।
ସହସ୍ରଶୋ ହ୍ଯଯୁତଶୋ ବର୍ଧନ୍ତେ ସଲିଲଂ ଯଥା ॥ 3-144-38 (21360)
ଏତସ୍ମିନ୍ସଂକୁଲେ ତାତ ବର୍ତମାନେ ଭଯଂକରେ।
ଅତିଭାରାଦ୍ବସୁମତୀ ଯୋଜନାନାଂ ଶତଂ ଗତା ॥ 3-144-39 (21361)
ସା ବୈ ବ୍ଯଥିତସର୍ବାଙ୍ଗୀ ଭାରେଣାକ୍ରାନ୍ତଚେତନା।
ନାରାଯଣଂ ବରଂ ଦେବଂ ପ୍ରପନ୍ନା ଶରଣଂ ଗତା ॥ 3-144-40 (21362)
ପୃଥିବ୍ଯୁବାଚ। 3-144-41x (2243)
ଭଗବଂସ୍ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଧି ତିଷ୍ଠେଯଂ ସୁଚିରଂ ତ୍ବିହ।
ଭାରେଣାସ୍ମି ସମାକ୍ରାନ୍ତା ନ ଶକ୍ନୋସ୍ମି ସ୍ମ ବର୍ତିତୁମ୍ ॥ 3-144-41 (21363)
ମମେମଂ ଭଗବନ୍ଭାରଂ ବ୍ଯପନେତୁଂ ତ୍ବମର୍ହସି।
ଶରଣାଗତାଽସ୍ମି ତେ ଦେବ ପ୍ରସାଦଂ କୁରୁ ମେ ବିଭୋ ॥ 3-144-42 (21364)
ତସ୍ଯାସ୍ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭଗବାନକ୍ଷରଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ପ୍ରୋବାଚ ବଚନଂ ହୃଷ୍ଟଃ ଶ୍ରାବ୍ଯାରସମୀରିତମ୍ ॥ 3-144-43 (21365)
ନ ତେ ମହି ଭଯଂ କାର୍ଯଂ ଭାରାର୍ତେ ବସୁଧାରିଣି।
ଅଯମେବଂ ତଥା କୁର୍ମି ଯଥା ଲଧ୍ବୀ ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-144-44 (21366)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-144-45x (2244)
ସ ତାଂ ବିସର୍ଜଯିତ୍ବା ତୁ ବସୁଧାଂ ଶୈଲକୁଣ୍ଡଲାମ୍।
ତତୋ ବରାହଃ ସଂବୃତ୍ତ ଏକଶୃଙ୍ଗୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-144-45 (21367)
ରକ୍ତାଭ୍ଯାଂ ନଯନାଭ୍ଯାଂ ତୁ ଭଯମୁତ୍ପାଦଯନ୍ନିବ।
ଧୂମଂ ଚ ଜ୍ବଲଯଁଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ତତ୍ର ଦେଶେ ବ୍ଯବର୍ଧତ ॥ 3-144-46 (21368)
ସ ଗୃହୀତ୍ବା ବସୁମତୀଂ ଶୃଙ୍ଗେଣୈକେନ ଭାସ୍ବତା।
ଯୋଜନାନାଂ ଶତଂ ବୀର ସମୁଦ୍ଧରତି ସୋଽକ୍ଷରଃ ॥ 3-144-47 (21369)
ତସ୍ଯାଂ ଚୋଦ୍ଧାର୍ଯମାଣାଯାଂ ସଂକ୍ଷୋଭଃ ସମଜାଯତ।
ଦେବାଃ ସଂକ୍ଷୁଭିତାଃ ସର୍ବେ ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ ॥ 3-144-48 (21370)
ହାହାଭୂତମଭୂତ୍ସର୍ବଂ ତ୍ରିଦିବଂ ବ୍ଯୋମ ଭୂସ୍ତଥା।
ନ ପର୍ଯବସ୍ଥିତଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଦେବୋ ବା ମାନୁଷୋପି ବା ॥ 3-144-49 (21371)
ତତୋ ବ୍ରହ୍ମାଣମାସୀନଂ ଜ୍ବଲମାନମିବ ଶ୍ରିଯା।
ଦେବାଃ ସର୍ଷିଗଣାଶ୍ଚୈବ ଉପତସ୍ଥୁରନେକଶଃ ॥ 3-144-50 (21372)
ଉପସର୍ପ୍ଯ ଚ ଦେବେଶଂ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ଲୋକସାକ୍ଷିକମ୍।
ଭୂତ୍ବା ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସର୍ବେ ବାକ୍ଯମୁଚ୍ଚାରଯଂସ୍ତଦା ॥ 3-144-51 (21373)
ଲୋକାଃ ସଂକ୍ଷୁଭିତାଃ ସର୍ବେ ବ୍ଯାକୁଲଂ ଚ ଚରାଚରମ୍।
ସମୁଦ୍ରାଣାଂ ଚ ସଂକ୍ଷୋଭସ୍ତ୍ରିଦଶେଶ ପ୍ରକାଶତେ ॥ 3-144-52 (21374)
ସୈଷା ବସୁମତୀ କୃତ୍ସ୍ନା ଯୋଜନାନାଂ ଶତଂ ଗତା।
କିମେତତ୍କିଂପ୍ରଭାବେଣ ଯେନେଦଂ ରବ୍ଯାକୁଲଂ ଜଗତ୍।
ଆଖ୍ଯାତୁ ନୋ ଭବାଞ୍ଶୀଘ୍ରଂ ବିସଂଜ୍ଞାଃ ସ୍ମେହ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-144-53 (21375)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 3-144-54x (2245)
ଅସୁରେଭ୍ଯୋ ଭଯଂ ନାସ୍ତି ଯୁଷ୍ମାକଂ କୁତ୍ରଚିତ୍କ୍ବଚିତ୍।
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଯତ୍କୃତେ ତ୍ବେଷ ସଂକ୍ଷୋଭୋ ଜାଯତେଽମରାଃ ॥ 3-144-54 (21376)
ଯୋସୌ ସର୍ବତ୍ରଗଃ ଶ୍ରୀମାନକ୍ଷରାତ୍ମା ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ।
ତସ୍ଯ ପ୍ରଭାବାତ୍ସଂକ୍ଷୋଭସ୍ତ୍ରିଦିବସ୍ଯ ପ୍ରକାଶତେ ॥ 3-144-55 (21377)
ଯୈଷା ବସୁମତୀ କୃତ୍ସ୍ନା ଯୋଜନାନାଂ ଶତଂ ଗତା।
ସମୁଦ୍ଧୃତା ପୁନସ୍ତେନ ବିଷ୍ଣୁନା ପରମାତ୍ମନା ॥ 3-144-56 (21378)
ତସ୍ଯାମୁଦ୍ଧାର୍ଯମାଣାଯାଂ ସଂକ୍ଷୋଭଃ ସମଜାଯତ।
ଏବଂ ଭବନ୍ତୋ ଜାନନ୍ତୁ ଚ୍ଛିଦ୍ଯତାଂ ସଂଶଯଶ୍ଚ ବଃ ॥ 3-144-57 (21379)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 3-144-58x (2246)
କ୍ବ ତଦ୍ଭୂତଂ ବସୁମତୀଂ ସମୁଦ୍ଧରତି ହୃଷ୍ଟବତ୍।
ତଂ ଦେଶଂ ଭଗବନ୍ବ୍ରୂହି ତତ୍ର ଯାସ୍ଯାମହେ ବଯମ୍ ॥ 3-144-58 (21380)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 3-144-59x (2247)
ହନ୍ତ ଗଚ୍ଛତ ଭଦ୍ରଂ ବୋ ନନ୍ଦନେ ପଶଯ୍ତ ସ୍ଥିତମ୍।
ଏଷୋତ୍ର ଭଗବାଞ୍ଶ୍ରୀମାନ୍ମୁପର୍ଣଃ ସଂପ୍ରକାଶତେ ॥ 3-144-59 (21381)
ବାରାଦେଣୈବ ରୂପେଣ ଭଗବାଁଲ୍ଲୋକଭାବନଃ।
କାଲାନଲ ଇବାଭାତି ପୃଥିବୀତଲମୁଦ୍ଧରନ୍ ॥ 3-144-60 (21382)
ଏତସ୍ଯୋରସି ସୁବ୍ଯକ୍ତଂ ଶ୍ରୀବତ୍ସମଭିରାଜତେ।
ପଶ୍ଯଧ୍ବଂ ବିବୁଧାଃ ସର୍ବେ ଭୂତମେତଦନାମଯମ୍ ॥ 3-144-61 (21383)
ଲୋମଶ ଉବାଚ। 3-144-62x (2248)
ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାତ୍ମାନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଚାମରାଃ।
ପିତାମହଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଜଗ୍ମୁର୍ଦେବା ଯଥାଗତମ୍ ॥ 3-144-62 (21384)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-144-63x (2249)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ତାଂ କଥାଂ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବା ଜନମେଜଯ।
ଲୋମଶାଦେଶିତେନାଶୁ ଯଥା ଜଗ୍ମୁଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟବତ୍ ॥ 3-144-63 (21385)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁଶ୍ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 144 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-144-1 ଭୋଦ୍ରଷ୍ଟାରଃ ସର୍ବେ ମନ୍ଦରାଦନ୍ଯେ ପର୍ବତା ଦୃଷ୍ଟା ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-144-4 ମହାନଦୀ ଗଙ୍ଗା ଅଲକନନ୍ଦା ବା ॥ 3-144-5 ଉପଯାତା ଇଷ୍ଟସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ପ୍ରାର୍ଥିତା ॥ 3-144-7 ଆହ୍ରିକଂ ନୈଯମିକଂ ଜପମ୍। ପରିଧାବନ୍ତି ପରିଚରନ୍ତି। ତମିନ୍ଦ୍ରମ୍ ॥ 3-144-10 ବାଦତ ବାଦଯତ। ଅକ୍ଷରଲୋପ ଆର୍ଷଃ ॥ 3-144-13 ପାଣ୍ଡୁରଂ ଶ୍ବେତମ୍। ଅସ୍ଥାଂ ରାଶିମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-144-27 ପାଣିନା ଚପେଟାଘାତେନ ଚେତନାଂ ହରତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ଜହାର ॥ 3-144-32 ଗତା ଅଧସ୍ତାଦିତି ଶେଷଃ ॥ 3-144-37 ପଶବଶ୍ଚ ଗାବଶ୍ଚ ଏଡକା ମେଷାଶ୍ଚ ପଶୁଗବେଡକମ୍ ॥ 3-144-44 ନ ତେ ତ୍ବଯା। ହେ ମହି। କୁର୍ମି କରୋମି ॥ 3-144-46 ଧୂମଂ ଧୂପମ୍। ଜ୍ବଲଯନ୍ନିତି ହେତୌ ଶତୃପ୍ରତ୍ଯଯଃ। ଯଥାଯଥା ଧୂମୋ ଜ୍ବଲତି ତଥାତଥାଽବର୍ଧତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-144-51 ବାକ୍ଯଂ ଉଚ୍ଚାରଯନ୍ ଉଚ୍ଚାରିତବନ୍ତଃ ॥ 3-144-59 ନନ୍ଦନେ ଇନ୍ଦ୍ରବନେ। ଅତ୍ର ଏତତ୍ସମୀପେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 145
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.145. ଅଧ୍ଯାଯଃ 145
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଗନ୍ଧମାଦନଂ ପ୍ରସ୍ଥିତେଷୁ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ମଧ୍ଯେମାର୍ଗଂ ମହାବୃଷ୍ଟେଃ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବଃ ॥ 1 ॥ ତଦା ପାଦପାଦ୍ଯନ୍ତରିତୈସ୍ତୈର୍ବୃଷ୍ଟ୍ଯୁପରମେ ପୁନଃ ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-145-0 (21386)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-145-0x (2250)
ତେ ଶୂରା ସଜ୍ଜଧନ୍ବାନସ୍ତୂଣବନ୍ତଃ ସମାର୍ଗଣାଃ।
ବଦ୍ଧଗୋଧାଙ୍ଗୁଲିତ୍ରାଣାଃ ଖଙ୍ଗବନ୍ତୋଽମିତୌଜସଃ ॥ 3-145-1 (21387)
ପରିଗୃହ୍ଯ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠାଞ୍ଜ୍ଯେଷ୍ଠାଃ ସର୍ବଧନୁଷ୍ମତାମ୍।
ପଞ୍ଚାଲୀସହିତା ରାଜନ୍ପ୍ରଯଯୁର୍ଗନ୍ଧମାଦନମ୍ ॥ 3-145-2 (21388)
ସରାଂସି ସରିତଶ୍ଚୈବ ପର୍ବତାଂଶ୍ଚ ବନାନି ଚ।
ବୃକ୍ଷାଂଶ୍ଚ ବହୁଲଚ୍ଛାଯାନ୍ଦଦୃଶୁର୍ଗିରିମୂର୍ଧନି ॥ 3-145-3 (21389)
ନିତ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲାନ୍ଦେଶାନ୍ଦେବର୍ଷିଗଣସେବିତାନ୍।
ଆତ୍ମନ୍ଯାତ୍ମାନମାଧାଯ ବୀରା ମୂଲଫଲାଶିନଃ ॥ 3-145-4 (21390)
ଚେରୁରୁଚ୍ଚାବଚାକାରାନ୍ଦେଶାନ୍ବିଷମସଂକଟାନ୍।
ପଶ୍ଯନ୍ତୋ ମୃଗଜାତାନି ବହୂନି ବିବିଧାନି ଚ ॥ 3-145-5 (21391)
ଋଷିସିଦ୍ଧାମରଯୁତଂ ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସାଂ ପ୍ରିଯମ୍।
ବିବିଶୁସ୍ତେ ମହାତ୍ମାନଃ କିନ୍ନରାଚରିତଂ ଗିରିମ୍ ॥ 3-145-6 (21392)
ପ୍ରବିଶତ୍ସ୍ବଥ ବୀରେଷୁ ପର୍ବତଂ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍।
ଚଣଅଡବାତଂ ମହଦ୍ବର୍ଷଂ ପ୍ରାଦୁରାସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ ॥ 3-145-7 (21393)
ତତୋ ରେଣୁଃ ସମୁଦ୍ଭୂତଃ ସପତ୍ରବହୁଲୋ ମହାନ୍।
ପୃଥିବୀଂ ଚାନ୍ତରିକ୍ଷଂ ଚ ଦ୍ଯାଂ ଚୈବ ସହସାଽବୃଣୋତ୍ ॥ 3-145-8 (21394)
ନ ସ୍ମ ପ୍ରଜ୍ଞାଯତେ କିଂଚିଦାବୃତେ ବ୍ଯୋମ୍ନି ରେଣୁନା।
ନ ଚାପି ଶେକୁସ୍ତତ୍କର୍ତୁମନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯାଭିଭାଷଣମ୍ ॥ 3-145-9 (21395)
ନ ଚାପଶ୍ଯଂସ୍ତତୋଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ତମସାଽଽବୃତଚକ୍ଷୁଷଃ।
ଆକୃଷ୍ଯମାଣା ବାତେନ ସାଶ୍ମଚୂର୍ଣେନ ଭାରତ ॥ 3-145-10 (21396)
ଦ୍ରୁମାଣାଂ ବାତରୁଗ୍ଣଆନାଂ ପତତାଂ ଭୂତଲେଽନିଶମ୍।
ଅନ୍ଯେଷାଂ ଚ ମହୀଜାନାଂ ଶବ୍ଦଃ ସମଭବନ୍ମହାନ୍ ॥ 3-145-11 (21397)
ଦ୍ଯୌଃ ସ୍ବିତ୍ପତତି କିଂ ଭୂମିର୍ଦୀର୍ଯତେ ପର୍ବତୋନୁ କିମ୍।
ଇତି ତେ ମେନିରେ ସର୍ବେପବନେନ ବିମୋହିତାଃ ॥ 3-145-12 (21398)
ତେ ପଥାଽନନ୍ତରାଂନ୍ବୃକ୍ଷାନ୍ବଲ୍ମୀକାନ୍ବିଷମାଣି ଚ।
ପାଣିଭିଃ ପରିମାର୍ଗନ୍ତୋ ଭୀତା ବାଯୋର୍ନିଲିଲ୍ଯିରେ ॥ 3-145-13 (21399)
ତତଃ କାର୍ମୁକମାଦାଯ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ।
କୃଷ୍ଣାମାଦାଯ ସଂଗମ୍ଯ ତସ୍ଥାବାଶ୍ରିତ୍ଯ ପାଦପମ୍ ॥ 3-145-14 (21400)
ଧର୍ମରାଜଶ୍ଚ ଧୌମ୍ଯଶ୍ ନିଲିଲ୍ଯାତେ ମହାବନେ।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରାଣ୍ଯୁପାଦାଯ ସହଦେବସ୍ତୁ ପର୍ବତେ ॥ 3-145-15 (21401)
ନକୁଲୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଲୋମଶଶ୍ଚ ମହାତପାଃ।
ବୃକ୍ଷାନାସାଦ୍ଯ ସଂତ୍ରସ୍ତାସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ନିଲିଲ୍ଯିରେ ॥ 3-145-16 (21402)
ମନ୍ଦୀଭୂତେ ତୁ ପବନେ ତସ୍ମିନ୍ରଜସି ଶାମ୍ଯତି।
ମହଦ୍ଭିର୍ଜଲଧାରୌର୍ଘର୍ବର୍ଷମଭ୍ଯାଜଗାମ ହ ॥ 3-145-17 (21403)
ଭୃଶଂ ଚଟଚଟାଶବ୍ଦୋ ବଜ୍ରାଣାଂ କ୍ଷିପ୍ଯତାମିବ।
ତତସ୍ତାଶ୍ଚଞ୍ଚଲାଭାସଶ୍ଚେରୁରଭ୍ରେଷୁ ବିଦ୍ଯୁତଃ ॥ 3-145-18 (21404)
ତତୋଽଶ୍ମସହିତା ଧାରାଃ ସଂବୃଣ୍ବନ୍ତ୍ଯଃ ସମନ୍ତତଃ।
ପ୍ରପେତୁରନିଶଂ ତତ୍ର ଶୀଘ୍ରବାତସମୀରିତାଃ ॥ 3-145-19 (21405)
ତତ୍ର ସାଗରଗା ହ୍ଯାପଃ କୀର୍ଯମାଣାଃ ସମନ୍ତତଃ।
ପ୍ରାଦୁରାସନ୍ସକଲୁଷାଃ ଫେନବତ୍ଯୋ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-145-20 (21406)
ବହନ୍ତ୍ଯୋ ବାରି ବହୁଲଂ ଫେନୋଡୁପପରିପ୍ଲୁତମ୍।
ପରିସମସ୍ରୁର୍ମହାଶବ୍ଦାଃ ପ୍ରକର୍ଷନ୍ତ୍ଯୋ ମହୀରୁହାନ୍ ॥ 3-145-21 (21407)
ତସ୍ମିନ୍ନୁପରତେ ଶବ୍ଦେବାତେ ଚ ସମତାଂ ଗତେ।
ଗତେ ହ୍ଯମ୍ଭସି ନିମ୍ନାନି ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂତେ ଦିବାକରେ ॥ 3-145-22 (21408)
ନିର୍ଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ଶନୈଃ ସର୍ବେ ସମାଜଗ୍ମୁଶ୍ଚ ଭାରତ।
ପ୍ରତସ୍ଥିରେ ପୁନର୍ବୀରାଃ ପର୍ବତଂ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍ ॥ 3-145-23 (21409)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 145 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-145-13 ପଥା ମାର୍ଗେଣ। ଅନନ୍ତରାନ୍ସନ୍ନିହିତାନ୍। ନିଲିଲ୍ଯିରେ ନିଲୀନାଃ ॥ 3-145-14 ସଂଗମ୍ଯାଦାଯେତ୍ଯନ୍ବଯଃ। ଗତ୍ବା ଗୃହୀତ୍ବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-145-19 ଅଶ୍ମସହିତା_ କରକାସହିତାଃ ॥ 3-145-21 ବାରି ବହନ୍ତ୍ଯୋ ନଦ୍ଯଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 146
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.146. ଅଧ୍ଯାଯଃ 146
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଗନ୍ଧମାଦନପ୍ରଯାଣେ ଗମନାକ୍ଷମତଯାଽଧଃ ପତନେନ ମୂର୍ଚ୍ଛିତାଯା ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସଲିଲସେଚନାଦିନା ଶ୍ରମାପନୋଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯା ଦୁଶ୍ଚରାଧ୍ବସଂଚରଣେ ଚିନ୍ତଯମାନଂ ଯିଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଭୀମେନ ସ୍ବେନ ଘଟୋତ୍କଚେନ ବା ତସ୍ଯା ବହନୋକ୍ତିଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-146-0 (21410)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-146-0x (2251)
ତତଃ ପ୍ରଯାତମାତ୍ରେଷୁ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ପଦ୍ଭ୍ଯାମନୁଚିତା ଗନ୍ତୁଂ ଦ୍ରୌପଦୀ ସମୁପାବିଶତ୍ ॥ 3-146-1 (21411)
ଶ୍ରାନ୍ତା ଦୁଃଖପରୀତା ଚ ବାତବର୍ଷେଣ ତେନ ଚ।
ସୌକୁମାର୍ଯାଚ୍ଚ ପାଞ୍ଚାଲୀ ସଂମୁମୋହ ତପସ୍ବିନୀ ॥ 3-146-2 (21412)
ସା କମ୍ପମାନା ମୋହେନ ବାହୁଭ୍ଯାମସିତେକ୍ଷଣା।
ରବୃତ୍ତାଭ୍ଯାମନୁରୂପାଭ୍ଯାମୂରୂ ସମବଲମ୍ବତ ॥ 3-146-3 (21413)
ଆଲମ୍ବମାନା ସହିତାବୂରୂ ଗଜକରୋପମୌ।
ରପପାତ ସହସା ଭୂମୌ ବେପନ୍ତୀ କଦଲୀ ଯଥା ॥ 3-146-4 (21414)
ତାଂ ପତନ୍ତୀଂ ବରାରୋହାଂ ଭଜ୍ଯମାନାଂ ଲତାମିବ।
ନକୁଲଃ ସମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ପରିଜଗ୍ରାହ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-146-5 (21415)
ନକୁଲ ଉବାଚ। 3-146-6x (2252)
ରାଜନ୍ପାଞ୍ଚାଲରାଜସ୍ଯ ସୁତେଯମସିତକ୍ଷଣା।
ଶ୍ରାନ୍ତା ନିପତିତା ଭୂମୌ ତାମବେକ୍ଷସ୍ବ ଭାରତ ॥ 3-146-6 (21416)
ଅଦୁଃଖାର୍ହା ପରଂ ଦୁଃଖଂ ପ୍ରାପ୍ତେଯଂ ମୃଦୁଗାମିନୀ।
ଆଶ୍ବାସଯ ମହାରାଜ ତାମିମାଂ ଶ୍ରମକର୍ଶିତାମ୍ ॥ 3-146-7 (21417)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-146-8x (2253)
ରାଜା ତୁ ବଚନାତ୍ତସ୍ଯ ଭୃଶଂ ଦୁଃଖସମନ୍ବିତଃ।
ଭୀମଶ୍ଚ ସହଦେବଶ୍ଚ ସହସା ସମୁପାଦ୍ରବନ୍ ॥ 3-146-8 (21418)
ତାମବେକ୍ଷ୍ଯତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ବିବର୍ଣବଦନାଂ କୃଶାମ୍।
ଅଙ୍କମାନୀଯ ଧର୍ମାତ୍ମା ପର୍ଯଦେବଯଦାତୁରଃ ॥ 3-146-9 (21419)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-146-10x (2254)
କଥଂ ବେଶ୍ମସୁ ଗୁପ୍ତେଷୁ ସ୍ବାସ୍ତୀର୍ଣଶଯନୋଚିତା।
ଭୂମୌ ନିଷତିତା ଶେତେ ସୁଖାର୍ହା ବରବର୍ଣିନୀ ॥ 3-146-10 (21420)
ସୁକୁମାରୌ କଥଂ ପାଦୌ ମୁଖଂ ଚ କମଲପ୍ରଭମ୍।
ମତ୍କୃତେଽଦ୍ଯ ବରାର୍ହାଯାଃ ଶ୍ଯାମତାଂ ସମୁପାଗତମ୍ ॥ 3-146-11 (21421)
କିମିଦଂ ଦ୍ଯୂତକାମେନ ମଯା କୃତମବୁଦ୍ଧିନା।
ଆଦାଯ କୃଷ୍ଣାଂ ଚରତା ବନେ ମୃଗଗଣାକୁଲେ ॥ 3-146-12 (21422)
ସୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି କଲ୍ଯାଣି ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ବୈ ପତୀନ୍।
ଇତିଦ୍ରୁବଦରାଜେନ ପିତ୍ରା ଦତ୍ତାଽଯତେକ୍ଷଣା ॥ 3-146-13 (21423)
ତତ୍ସର୍ବମାନବାପ୍ଯେଯଂ ଶ୍ରମଶୋକାଦ୍ବିକର୍ଶିତା।
ଶେତେ ନିପତିତା ଭୂମୌ ପାପସ୍ଯ ମମ କର୍ମଭିଃ ॥ 3-146-14 (21424)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-146-15x (2255)
ତଥା ଲାଲପ୍ଯମାନେ ତୁ ଧର୍ମରାଜେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ।
ଧୌମ୍ଯପ୍ରଭୃତଯଃ ସର୍ବେ ତତ୍ରାଜଗ୍ମୁର୍ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-146-15 (21425)
ତେ ସମାଶ୍ବାସଯାମାସୁରାଶୀର୍ଭିଶ୍ଚାପ୍ଯପୂଜଯନ୍।
ରାକ୍ଷୋଘ୍ନାଂଶ୍ଚ ତଥା ମନ୍ତ୍ରାଞ୍ଜେପୁଶ୍ଚକ୍ରୁଶ୍ଚ ତେ କ୍ରିଯାଃ ॥ 3-146-16 (21426)
ପଠ୍ଯମାନେଷୁ ମନ୍ତ୍ରେଷୁ ଶାନ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ପରମର୍ଷିଭିଃ।
ସ୍ପୃଶ୍ଯମାନା କରୈଃ ଶୀତୈଃ ପାଣ୍ଡବୈଶ୍ଚ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 3-146-17 (21427)
ସେବ୍ଯମାନା ଚ ଶୀତେନ ଜଲମିଶ୍ରେଣ ବାଯୁନା।
ପାଞ୍ଚାଲୀ ସୁଖମାସାଦ୍ଯ ଲେଭେ ଚେତଃ ଶନୈଃ ଶନୈଃ ॥ 3-146-18 (21428)
ପରିଗୃହ୍ଯଚ ତାଂ ଦୀନାଂ କୃଷ୍ଣାମଜିନସଂସ୍ତରେ।
ପାର୍ଥା ବିଶ୍ରାମଯାମାସୁର୍ଲବ୍ଧସଂଜ୍ଞାଂ ତପସ୍ବିନମ୍ ॥ 3-146-19 (21429)
ତସ୍ଯା ଯମୌ ରକ୍ତତଲୌ ପାଦୌ ପୂଜିତଲକ୍ଷଣୌ।
କରାଭ୍ଯାଂ କିଣଜାତାଭ୍ଯାଂ ଶନକୈଃ ସଂବବାହତୁଃ ॥ 3-146-20 (21430)
ପର୍ଯାଶ୍ବାସଯଦପ୍ଯେନାଂ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଉବାଚ ଚ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭୀମସେନମିଦଂ ବଚଃ ॥ 3-146-21 (21431)
ବହବଃ ପର୍ବତା ମୀମ ବିଷମା ହିମଦୁର୍ଗମାଃ।
ତେଷୁ କୃଷ୍ଣା ମହାବାହୋ କଥଂ ନୁ ବିଚରିଷ୍ଯତି ॥ 3-146-22 (21432)
ଭୀମସେନ ଉବାଚ। 3-146-23x (2256)
ତ୍ବାଂ ରାଜନ୍ରାଜପୁତ୍ରୀଂ ଚ ଯମୌ ଚ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ସ୍ବଯଂ ନେଷ୍ଯାମି ରାଜେନଦ୍ର ମା ବିଷାଦେ ମନୁଃ କୃଥାଃ ॥ 3-146-23 (21433)
ଅଥବା ଯୋ ମଯା ଜାତୋ ବିହଗୋ ମଦ୍ବଲୋପମଃ।
ବହେଦନଘ ସର୍ବାନ୍ନୋ ବଚନାତ୍ତେ ଘଟୋତ୍କଚଃ ॥ 3-146-24 (21434)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଷଟ୍ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 146 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-146-1 କ୍ରୋଶମାତ୍ରଂ ପ୍ରଯାତେଷୁ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 1 .। 3-146-24 ବିହଗଇବ ବିହଗଃ ଖେଚରଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 147
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.147. ଅଧ୍ଯାଯଃ 147
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମସେନସ୍ମରଣମାତ୍ରସନ୍ନିହିତେନ ଘଟୋତ୍କଚେନ ଦୁର୍ଗମେ ପଥି ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ବହନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଦନୁଚରୈ ରାକ୍ଷସୈଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବିପ୍ରାଣଂ ଚ ବହନମ୍ ॥ 2 ॥ ସର୍ବୈର୍ନରନାରାଯଣାଶ୍ରମମେତ୍ଯ ତତ୍ର ସୁଖେନ ନିବାସଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-147-0 (21435)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-147-0x (2257)
ଧର୍ମଜ୍ଞୋ ବଲବାଞ୍ଶୂରଃ ସଦ୍ଯୋ ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବଃ।
ଭକ୍ତୋଽସ୍ମାନୌରସଃ ପୁତ୍ରୋ ନେତୁମର୍ହତି ମାତରମ୍ ॥ 3-147-1 (21436)
ତବ ଭୀମ ସୁତେନାହଂ ନୀତୋ ଭୀମପରାକ୍ରମ।
ଅକ୍ଷତଃ ସହ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯା ଗଚ୍ଛେଯଂ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍ ॥ 3-147-2 (21437)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-147-3x (2258)
ଭ୍ରାତୁର୍ବଚନମାଜ୍ଞାଯ ଭୀମସେନୋ ଘଟୋତ୍କଚମ୍।
`ଚିନ୍ତଯାମାସ ବଲବାନ୍ମହାବଲପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-147-3 (21438)
ଘଟୋତ୍କଚଶ୍ଚ ଧର୍ମାତ୍ମା ସ୍ମୃତମାତ୍ରଃ ପିତୁସ୍ତଦା।
କୃତାଞ୍ଜଲିରୁଷାତିଷ୍ଠଦଭିବାଦ୍ଯାଥ ପାଣ୍ଡବାନ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚ ମହାବାହୁଃ ସ ଚ ତୈରମିନନ୍ଦିତଃ ॥ 3-147-4 (21439)
ଉବାଚ ଭୀମସେନଂ ସ ପିତରଂ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ॥ 3-147-5 (21440)
ସ୍ମୃତୋଽସ୍ମି ଭବତା ଶୀଘ୍ରଂ ଶୁଶ୍ରୂଷୁରହମାଗତଃ।
ଆଜ୍ଞାପଯ ମହାବାହୋ ସର୍ବଂ କର୍ତାଽସ୍ମ୍ଯସଂଶଯମ୍ ॥ 3-147-6 (21441)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଭୀମସେନସ୍ତୁ ରାକ୍ଷସଂ ପରିଷସ୍ବଜେ।
ଚିନ୍ତାଯା ସମନପ୍ରାପ୍ତମିତ୍ଯୁବାଚ ବୃକୋଦରଃ'॥ 3-147-7 (21442)
ହୈଡିମ୍ବେଯ ପରିଶ୍ରାନ୍ତା ତବ ମାତାଽପରାଜିତା।
ତ୍ବଂ କଚ କାମଗମସ୍ତାତ ବଲବାନ୍ବହ ତାଂ ଖଗ ॥ 3-147-8 (21443)
ସ୍କନ୍ଧମାରୋପ୍ଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ମଧ୍ଯେଽସ୍ମାକଂ ବିହାଯସା।
ଗଚ୍ଛ ନୀଚିକଯା ଗତ୍ଯା ଯଥା ଚୈନାଂ ନ ପୀଡଯେଃ ॥ 3-147-9 (21444)
ଘଟୋତ୍କଚ ଉବାଚ। 3-147-10x (2259)
ଧର୍ମରାଜଂ ଚ ଧୌମ୍ଯଂ ଚ କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ଯମଜୌ ତଥା।
ଏକୋପ୍ଯହମଲଂ ବୋଢୁଂ କିମୁତାଦ୍ଯ ସହାଯବାନ୍ ॥ 3-147-10 (21445)
[ଅନ୍ଯେ ଚ ଶତଶଃ ଶୂରା ବିହଙ୍ଗାଃ କାମରୂପିଣଃ।
ସର୍ବାନ୍ବୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସାର୍ଧଂ ବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ସହିତାଽନଘ।
`ମନ୍ଦଂମନ୍ଦଂ ଗମିଷ୍ଯାମି ବହନ୍ଦ୍ରୁପଦନନ୍ଦିନୀମ୍' ॥ 3-147-11 (21446)
ବୈଶ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-147-12x (2260)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତଃ କୃଷ୍ଣାମୁବାହ ସ ଘଟୋତ୍କଚଃ।
ପାଣ୍ଡୂନାଂ ମଧ୍ଯଗୋ ବୀରଃ ପାଣ୍ଡବାନପି ଚାପରେ ॥ 3-147-12 (21447)
ଲୋମଶଃ ସିଦ୍ଧମାର୍ଗେଣ ଜଗାମାନୁପମଦ୍ଯୁତିଃ।
ସ୍ବେନୈବ ସ ପ୍ରଭାବେଣ ଦ୍ବୀତୀଯ ଇବ ଭାସ୍କରଃ ॥ 3-147-13 (21448)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚାପି ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ସମୁପାଦାଯ ରାକ୍ଷସାଃ।
ନିଯୋଗାଦ୍ରାକ୍ଷସେନଦ୍ରସ୍ଯ ଜଗ୍ମୁର୍ଭୀମପରାକ୍ରମାଃ ॥ 3-147-14 (21449)
ଏବଂ ସୁରମଣୀଯାନି ବନାନ୍ଯୁପବନାନି ଚ।
ଆଲୋକଯନ୍ତସ୍ତେ ଜଗ୍ମୁର୍ବିଶାଲାଂ ବଦରୀମନୁ ॥ 3-147-15 (21450)
ତେ ତ୍ବାଶୁଗତିଭିର୍ବୀରା ରାକ୍ଷସୈସ୍ତୈର୍ମହାଜବୈଃ।
ଉହ୍ଯମାନା ଯଯୁଃ ଶୀଘ୍ରଂ ମହଦଧ୍ବାନମଲ୍ପବତ୍ ॥ 3-147-16 (21451)
ଦେଶାନ୍ମ୍ଲେଚ୍ଛଜନାକୀର୍ଣାନ୍ନାନାରତ୍ନାକରାଯୁତାନ୍।
ଦଦୃଶୁର୍ଗିରିପାଦାଂଶ୍ଚ ନାନାଧାତୁସମାଚିତାନ୍ ॥ 3-147-17 (21452)
ବିଦ୍ଯାଘରମାକୀର୍ଣଆନ୍ଯୁତାନ୍ବାନରକିନ୍ନରୈଃ।
ତଥା କିଂପୁରୁଷୈଶ୍ଚୈବ ଗନ୍ଧର୍ବୈଶ୍ଚସମନ୍ତତଃ ॥ 3-147-18 (21453)
ମଯୂରୈଶ୍ଚଭରୈଶ୍ଚୈବ ହରିଣୈ ରୁରୁଭିସ୍ତଥା।
ବରାହୈର୍ଗବଯୈଶ୍ଚୈବ ମହିଷୈଶ୍ଚ ସମାବୃତାନ୍ ॥ 3-147-19 (21454)
ନଦୀଜାଲସମାକୀର୍ଣାନ୍ନାନାପକ୍ଷିଯୁତାନ୍ବହୂନ୍।
ନାନାବିଧମୃଗୈର୍ଜୁଷ୍ଟାଂଶ୍ଚାରଣୈଶ୍ଚୋପଶୋଭିତାନ୍।
ସମଦୈଶ୍ଚ୍ଯଶି ବିହଗୈଃ ଉପୈରନ୍ବିତାଂସ୍ତଥା ॥ 3-147-20 (21455)
ତେଽବତୀର୍ଯ ବହୂନ୍ଦେଶାନୁତ୍ତରାଂଶ୍ଚ କୁରୂନପି।
ଦଦୃଶୁର୍ବିବିଧାଶ୍ଚର୍ଯଂ କୈଲାସଂ ପର୍ବତୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-147-21 (21456)
ତସ୍ଯାଭ୍ଯାଶେ ତୁ ଦଦୃଶୁର୍ନରନାରାଯଣାଶ୍ରମମ୍।
ଉପେତଂ ପାଦପୈର୍ଦିବ୍ଯୈଃ ସଦାପୁଷ୍ପଫଲୋପଗୈଃ ॥ 3-147-22 (21457)
ଦଦୃଶୁସ୍ତାଂ ଚ ବଦରୀଂ ବୃତ୍ତସ୍କନ୍ଧାଂ ମନୋରମାମ୍।
ସ୍ନିଗ୍ଧାମବିରଲଚ୍ଛାଯାଂ ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଯୁତାମ୍ ॥ 3-147-23 (21458)
ପତ୍ରୈଃ ସ୍ନିଗ୍ଧୈରବିରଲୈରୁପେତାଂ ମୃଦୁଭିଃ ଶୁଭାମ୍।
ବିଶାଲଶାଖାଂ ବିସ୍ତୀର୍ଣାମତିଦ୍ଯୁତିସମନ୍ବିତାମ୍ ॥ 3-147-24 (21459)
ଫଲୈରୁପଚିତୈର୍ଦିବ୍ଯୈରାଚିତାଂ ସ୍ବାଦୁଭିର୍ଭୃଶମ୍।
ମଧୁସ୍ରବୈଃ ସଦା ଦିବ୍ଯାଂ ମହର୍ଷିଗଣସେବିତାମ୍।
ମଦପ୍ରମୁଦିତୈର୍ନିତ୍ଯଂ ନାନାଦ୍ବିଜଗଣୈର୍ଯୁତାମ୍ ॥ 3-147-25 (21460)
ଅଦଂଶମଶକେ ଦେଶେ ବହୁମୂଲଫଲୋଦକେ।
ନୀଲଶାଦ୍ବଲସଂଛନ୍ନେ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସେବିତେ ॥ 3-147-26 (21461)
ସୁଭୂମିଭାଗବିଶଦେ ସ୍ବଭାବବିଦିତେ ଶୁଭେ।
ଜାତାଂ ହିମମୃଦୁସ୍ପର୍ଶେ ଦେଶେଽପହତକଣ୍ଟକେ ॥ 3-147-27 (21462)
ତାମୁପେତ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଃ ସହ ତୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣର୍ଷଭୈଃ।
ଅବତେରୁସ୍ତତଃ ସର୍ବେ ରାକ୍ଷସସ୍କନ୍ଧତଃ ଶନୈଃ ॥ 3-147-28 (21463)
ତତସ୍ତମାଶ୍ରମଂ ପୁଣ୍ଯଂ ନରନାରାଯଣାଶ୍ରିତମ୍।
ଦଦୃଶୁଃ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ସହିତା ଦ୍ବିଜପୁଙ୍ଗବୈଃ ॥ 3-147-29 (21464)
ତମସା ରହିତଂ ପୁଣ୍ଯମନାମୃଷ୍ଟଂ ରବେଃ କରୈଃ।
କ୍ଷୁତ୍ତୃଟ୍ଶୀତୋଷ୍ଣଦୋଷୈଶ୍ଚ ବର୍ଜିତଂ ଶୋକନାଶନମ୍ ॥ 3-147-30 (21465)
ମହର୍ଷିଗଣସଂବାଧଂ ବ୍ରାହ୍ମ୍ଯା ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ସମନ୍ବିତମ୍।
ଦୁଷ୍ପ୍ରବେଶଂ ମହାରାଜ ନରୈର୍ଧର୍ମବହିଷ୍କୃତୈଃ ॥ 3-147-31 (21466)
ବଲିହୋମାର୍ଚିତଂ ଦିବ୍ଯଂ ସୁସଂମୃଷ୍ଟାନୁଲେପନମ୍।
ଦିବ୍ଯପୁଷ୍ପୋପହାରୈଶ୍ଚ ସର୍ବତୋଽଭିବିରାଜିତମ୍ ॥ 3-147-32 (21467)
ବିଶାଲୈରଗ୍ନିଶରଣୈଃ ସ୍ରୁଗ୍ଭାଣ୍ଡୈରାଚିତଂ ଶୁଭୈଃ।
ମହଦ୍ଭିସ୍ତୋଯକଲଶୈଃ କଠିନୈଶ୍ଚୋପଶୋଭିତମ୍ ॥ 3-147-33 (21468)
ଶରଣ୍ଯଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବ୍ରହ୍ମଘୋପନିନାଦିତମ୍।
ଦିବ୍ଯମାଶ୍ରଯଣୀଯଂ ତମାଶ୍ରମଂ ଶ୍ରମନାଶନମ୍।
ଶ୍ରିଯା ଯୁତମନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ଦେବବର୍ଯୋପଶୋଭିତମ୍ ॥ 3-147-34 (21469)
ଫଲମୂଲାଶନୈର୍ଦାନ୍ତୈଶ୍ଚାରୁକୃଷ୍ଣାଜିନାମ୍ବରୈଃ।
ସୂର୍ଯବୈଶ୍ବାନରସମୈସ୍ତପସା ଭାବିତାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-147-35 (21470)
ମହର୍ଷିଭିର୍ମୋକ୍ଷପରୈର୍ଯତିଭିର୍ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ।
ବ୍ରହ୍ମଭୂତୈର୍ମହାଭାଗୈରୁପେତଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିଭିଃ ॥ 3-147-36 (21471)
ସୋଽଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ମହାତେଜାସ୍ତାନୃଷୀନ୍ନିଯତଃ ଶୁଚିଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ଧୀମାନ୍ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-147-37 (21472)
ଦିବ୍ଯଜ୍ଞାନୋପପନ୍ନାସ୍ତେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରାପ୍ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଅଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତ ସୁପ୍ରୀତା ଦିବ୍ଯା ଦେବମହର୍ଷଯଃ। 3-147-38 (21473)
ପ୍ରୀତାସ୍ତେ ତସ୍ଯ ସତ୍କାରଂ ବିଧିନା ପାବକାପମାଃ।
ଉପାଜହ୍ରୁଶ୍ଚ ସଲିଲଂ ପୁଷ୍ପମୂଲଫଲଂ ଶୁଚି ॥ 3-147-39 (21474)
ସ ତୈଃ ପ୍ରୀତ୍ଯାଽଥ ସତ୍କାରମୁପନୀତଂ ମହର୍ଷିଭିଃ।
ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାଥ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-147-40 (21475)
ତଂ ଶକ୍ରସଦନପ୍ରଖ୍ଯଂ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧଂ ମନୋରମମ୍।
ପ୍ରୀତଃ ସ୍ବର୍ଗୋପମଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପାଣ୍ଡବଃ ସହ କୃଷ୍ଣଯା ॥ 3-147-41 (21476)
ରବିବେଶ ଶୋଭଯା ଯୁକ୍ତଂ ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚ ସହାନଘ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗୈଶ୍ଚ ସହାର୍ଚିତଃ ॥ 3-147-42 (21477)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯତ୍ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ଦେବଦେବର୍ପିପୂଜିତମ୍।
ନରନାରାଯଣସ୍ଥାନଂ ଭାଗୀରଥ୍ଯୋପଶୋଭିତମ୍ ॥ 3-147-43 (21478)
ତସ୍ମିନ୍ମଧୃସ୍ରବଫଲାଂ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଗଣଭାବିନୀମ୍।
ବଦରୀଂ ତାମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ॥ 3-147-44 (21479)
ମୁଦା ଯୁକ୍ତା ମହାତ୍ମାନୋ ରେମିରେ ତତ୍ର ତେ ତଦା।
ଆଲୋକଯନ୍ତୋ ମୈନାକଂ ନାନାଦ୍ବିଜଗଣାଯୁତମ୍।
ହିରଣ୍ଯଶିଖରଂ ଚୈବ ମଧ୍ଯେ ବିନ୍ଦୁସରଃ ଶିବମ୍ ॥ 3-147-45 (21480)
ଭାଗୀରଥୀଂ ସୁତୀର୍ଥାଂ ଚ ଶୀତାମଲଜଲାଂ ଶିବାମ୍।
ମଣିପ୍ରବାଲପ୍ରସ୍ତାରାଂ ପାଦପୈରୁଷଶୋଭିତାମ୍ ॥ 3-147-46 (21481)
ଦିବ୍ଯପୁଷ୍ପସମାକୀର୍ଣାଂ ମନଃପ୍ରୀତିବିବର୍ଧନୀମ୍।
ବୀକ୍ଷମାଣା ମହାତ୍ମାନୋ ବିଜହ୍ରୁସ୍ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-147-47 (21482)
ତସ୍ମିନ୍ଦେବର୍ଷିଚରିତେ ଦେଶେ ପରମଦୁର୍ଗମେ।
ଭାଗୀରଥୀପୁଣ୍ଯଜଲେତର୍ପଯାଂଚକ୍ରିରେ ପିତୄନ୍।
ଦେବାନୃଷୀଂଶ୍ଚ କୌନ୍ତେଯାଃ ପରମଂ ଶୌଚମାସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-147-48 (21483)
ତତ୍ର ତେ ତର୍ପଯନ୍ତଶ୍ଚ ଜପନ୍ତଶ୍ଚ କୁରୂଦ୍ବହାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହିତା ବୀରା ହ୍ଯବସନ୍ପୁରୁପର୍ଷଭାଃ ॥ 3-147-49 (21484)
କୃଷ୍ଣାଯାସ୍ତତ୍ରପଶଯ୍ନ୍ତଃ କ୍ରୀଡିତାନ୍ଯମରପ୍ରଭାଃ।
ବିଚିତ୍ରାଣି ନରବ୍ଯାଘ୍ରା ରେମିରେ ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-147-50 (21485)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ସପ୍ତଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 147 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-147-11 ବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ବହନଂ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ॥ 3-147-17 ରତ୍ନାକରୈଃ ଆସମନ୍ତାତ୍ ଯୁତାନ୍ ॥ 3-147-22 ଅଭ୍ଯାଶେ ସମୀପେ ॥ 3-147-27 ସ୍ବଭାବତ ଏବ ବିଶେଷେଣ ରହିତେ ସ୍ବଭାବବିହିତେ। ଜାତାଂ ବଦରୀମ୍ ॥ 3-147-33 ଅଗ୍ନିଶରଣୈଃ ଅଗ୍ନ୍ଯଗାରୈଃ। ଆଚିତଂ ବ୍ଯାପ୍ତମ୍। କଠିନୈଃ ଶିକ୍ଯୈଃ କରଣ୍ଡୈର୍ବା ॥ 3-147-39 ସତ୍କାରଂ ଚକ୍ରୁରିତି ଶେଷଃ ॥ 3-147-46 ସୀତାଂ ବିମଲପଙ୍କଜାମ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ସୀତାଂ ନାମତଃ। ପ୍ରସ୍ତାରଃ ସୋପାନପାଦଗଣାଦିରୂପଃ। ଷଟ୍ଟ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 148
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.148. ଅଧ୍ଯାଯଃ 148
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦାଚନ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯା ଭୀମସଂନିଧାନେ ବାଯ୍ବାନୀତାଦ୍ଭୁତସୌଗନ୍ଧିକପୁଷ୍ପଦର୍ଶନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଯା ତାଦୃଶବହୁପୁଷ୍ପାନଯନଂ ପ୍ରାର୍ଥିତେନ ଭୀମେନ ତଦର୍ଥଂ ଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ ଭୀମସ୍ଯ ମଧ୍ଯେମାର୍ଗ ସ୍ବମାର୍ଗନିରୋଧକେନ ହନୁମତା ସହ ସଂବାଦଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-148-0 (21486)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-148-0x (2261)
ତତ୍ର ତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ପରମଂ ଶୌଚମାସ୍ଥିତାଃ।
ଷଡ୍ରାତ୍ରମବସନ୍ବୀରା ଧନଂଜଯଦିଦୃକ୍ଷଯା ॥ 3-148-1 (21487)
ତସ୍ମିନ୍ବିହରମାଣାଶ୍ଚ ରମମାଣାଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ମନୋଜ୍ଞେ କାନନବରେ ସର୍ବ ଭୂତମନୋରମେ ॥ 3-148-2 (21488)
ପାଦପୈଃ ପୁଷ୍ପବିକଚୈଃ ଫଲଭାରାବନାମିତୈଃ।
ଶୋଭିତଃ ପର୍ବତୋ ରମ୍ଯଃ ପୁଂସ୍କୋକିଲକୁଲାକୁଲୈଃ।
ସ୍ନିଗ୍ଧପତ୍ରୈରବିରଲୈଃ ଶୀତଚ୍ଛାଯୈର୍ମନୋରମୈଃ ॥ 3-148-3 (21489)
ସରାଂସି ଚ ବିଚିତ୍ରାଣି ପ୍ରସନ୍ନସଲିଲାନି ଚ।
କମଲୈଃ ସୋତ୍ପଲୈସ୍ତତ୍ରଭ୍ରାଜମାନାନି ସର୍ବଶଃ।
ପଶ୍ଯନ୍ତଶ୍ଚାରୁରୂପାଣଇ ରେମିରେ ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-148-4 (21490)
ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧଃ ସୁଖସ୍ପର୍ଶୋ ବବୌ ତତ୍ର ସମୀରଣଃ।
ହ୍ଲାଦଯନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ସର୍ବାନ୍ସକୃଷ୍ଣାନ୍ସଦ୍ବିଜର୍ଷଭାନ୍ ॥ 3-148-5 (21491)
ତତଃ ପୂର୍ବୋତ୍ତରେ ବାଯୁଃ ପ୍ଲବମାନୋ ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ସହସ୍ରପତ୍ରମର୍କାଭଂ ଦିବ୍ଯଂ ପଦ୍ମମୁପାହରତ୍ ॥ 3-148-6 (21492)
ତଦବୈକ୍ଷତ ପାଞ୍ଚାଲୀ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧଂ ମନୋରମମ୍।
ଅନିଲେନାହୃତଂଭୂମୌ ପତିତଂ ଜଲଜଂ ଶୁଚି ॥ 3-148-7 (21493)
ତଚ୍ଛୁଭା ଶୁଭମାସାଦ୍ଯ ସୌଗନ୍ଧିକମନୁତ୍ତମମ୍।
ଅତୀବ ମୁଦିତା ରାଜନ୍ଭୀମସେନମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-148-8 (21494)
ପଶ୍ଯ ଦିବ୍ଯଂ ସୁରୁଚିରଂ ଭୀମ ପୁଷ୍ପମନୁତ୍ତମମ୍।
ଗନ୍ଧସଂସ୍ଥାନସଂପନ୍ନଂ ମନସୋ ମମ ନନ୍ଦନମ୍ ॥ 3-148-9 (21495)
ଇଦଂ ଚ ଧର୍ମରାଜାଯ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ପରଂତପ।
`ଗୃହ୍ଯାପରାଣି ପୁଷ୍ପାଣି ବହୂନି ପୁରୁଷର୍ଷଭ'।
ହରେରିଦଂ ମେ କାମାଯ କାମ୍ଯକେ ପୁନରାଶ୍ରମେ ॥ 3-148-10 (21496)
ଯଦି ତେଽହଂ ପ୍ରିଯା ପାର୍ଥ ବହୂନୀମାନ୍ଯୁପାହର।
ତାନ୍ଯହଂ ନେତୁମିଚ୍ଛାମି କାମ୍ଯକଂ ପୁନରାଶ୍ରମମ୍ ॥ 3-148-11 (21497)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ପାଞ୍ଚଲୀ ଭୀମସେନମନିନ୍ଦିତା।
ଜଗାମ ପୁଷ୍ପମାଦାଯ ଧର୍ମରାଜାଯ ତତ୍ତଦା ॥ 3-148-12 (21498)
ଅଭିପ୍ରାଯଂ ତୁ ବିଜ୍ଞାଯ ମହିଷ୍ଯାଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ।
ପ୍ରିଯାଯାଃ ପ୍ରିଯକାମଃ ସ ପ୍ରାଯାଦ୍ଭୀମୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-148-13 (21499)
ବାତଂ ତମେବାଭିମୁଖୋ ଯତସ୍ତତ୍ପୁଷ୍ପମାଗତମ୍।
ଆଜିହୀର୍ଷୁର୍ଜଗାମାଶୁ ସପୁଷ୍ପାଣ୍ଯପରାଣ୍ଯପି ॥ 3-148-14 (21500)
ରୁକ୍ମପୃଷ୍ଠଂ ଧନୁର୍ଗୃହ୍ଯ ଶରାଂଶ୍ଚାଶୀବିଷୋପମାନ୍।
ମୃଗରାଡିବ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରଭିନ୍ନ ଇବ କୁଞ୍ଜରଃ।
[ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବଭୂତାନି ମହାବାଣଧନୁର୍ଧରମ୍ ॥ 3-148-15 (21501)
ନ ଗ୍ଲାନିର୍ନ ଚ ବୈକ୍ଲବ୍ଯଂ ନ ଭଯଂ ନ ଚ ସଂଭ୍ରମଃ।
କଦାଚିଜ୍ଜୁଷତେ ପାର୍ଥମାତ୍ମଜଂ ମାତରିଶ୍ବନଃ ॥] 3-148-16 (21502)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯମନ୍ବିଚ୍ଛନ୍ସ ବାହୁବଲମାଶ୍ରିତଃ।
ବ୍ଯପେତଭଯସମୋହଃ ଶୈଲମଭ୍ଯପତଦ୍ବଲୀ ॥ 3-148-17 (21503)
ସ ତଂ ଦ୍ରୁମଲତାଗୁଲ୍ମଚ୍ଛନ୍ନଂ ନୀଲଶିଲାତଲମ୍।
ଗିରିଂ ଚଚାରାରିହରଃ କିନ୍ନରାଚରିତଂ ଶୁଭମ୍ ॥ 3-148-18 (21504)
ନାନାବର୍ଣଧରୈଶ୍ଚିତ୍ରଂ ଧାତୁଦ୍ରୁମମୃଗାଣ୍ଡଜୈଃ।
ସର୍ବଭୂଷଣସଂପୂର୍ଣଂ ଭୂମେର୍ଭୁଜମିବୋଚ୍ଛ୍ରିତମ୍ ॥ 3-148-19 (21505)
ସର୍ବର୍ତୁରମଣୀଯେଷୁ ଗନ୍ଧମାଦନସାନୁଷୁ।
ସକ୍ତଚକ୍ଷୁରଭିପ୍ରାଯାନ୍ହୃଦଯେନାନୁଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 3-148-20 (21506)
ପୁଂସ୍କୋକିଲନିନାଦେଷୁ ଷଟ୍ପଦାଚରିତେଷୁ ଚ।
ବଦ୍ଧଶ୍ରୋତ୍ରମନଶ୍ଚକ୍ଷୁର୍ଜଗାମାମିତବିକ୍ରମଃ ॥ 3-148-21 (21507)
ଆଜିଘ୍ରନ୍ସ ମହାତେଜାଃ ସର୍ବର୍ତୁକୁସୁମୋଦ୍ଭବମ୍।
ଗନ୍ଧମୁଦ୍ଧତମୁଦ୍ଦାମୋ ବନେ ମତ୍ତ ଇବ ଦ୍ବିପଃ ॥ 3-148-22 (21508)
ବୀଜ୍ଯମାନଃ ସୁପୁଣ୍ଯେନ ନାନାକୁସୁମଗନ୍ଧିନା।
ପିତୁଃ ସଂସ୍ପର୍ଶଶୀତେନ ଗନ୍ଧମାଦନବାଯୁନା ॥ 3-148-23 (21509)
ହ୍ରିଯମାଣଶ୍ରମଃ ପିତ୍ରା ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟତନୂରୁହଃ ॥ 3-148-24 (21510)
ସ ଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବସୁରବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଗଣସେବିତମ୍।
ବିଲୋକଯାମାସ ତଦା ପୁଷ୍ପହେତୋରରିଂଦମଃ ॥ 3-148-25 (21511)
ବିଷମଚ୍ଛଦୈରଚିତୈରନୁଲିପ୍ତ ଇବାଙ୍ଗୁଲୈଃ।
ବିମଲୈର୍ଧାତୁବିଚ୍ଛେଦୈଃ କାଞ୍ଚନାଞ୍ଜନରାଜତୈଃ ॥ 3-148-26 (21512)
ସପକ୍ଷମିବ ନୃତ୍ଯନ୍ତଂ ପାର୍ଶ୍ବଲଗ୍ନୈଃ ପଯୋଧରୈଃ।
ମୁକ୍ତାହାରୈରିବ ଚିତଂ ଚ୍ଯୁତୈଃ ପ୍ରସ୍ରବଣୋଦକୈଃ ॥ 3-148-27 (21513)
ଅଭିରାମଦରୀକୁଞ୍ଜନିର୍ଝରୋଦକକନ୍ଦରମ୍।
ଅପ୍ସରୋନୂପୁରରବୈଃ ପ୍ରନୃତ୍ତବରବର୍ହିଣମ୍ ॥ 3-148-28 (21514)
ଦିଗ୍ବାରଣବିଷାଣାଗ୍ରୈର୍ଘୃଷ୍ଟୋପଲଶିଲାତଲମ୍।
ସ୍ରସ୍ତାଂଶୁକମିବାଶ୍ରୋଭ୍ଯୈର୍ନିମ୍ନଗାନିଃସୃତୈର୍ଜଲୈଃ ॥ 3-148-29 (21515)
ସଶଷ୍ପକବଲୈଃ ସ୍ବସ୍ଥୈରଦୂରପରିବର୍ତିଭିଃ।
ଭଯାନଭିକ୍ଷଜ୍ଞୈର୍ହରିଣୈଃ କୌତୂହଲନିରୀକ୍ଷିତଃ ॥ 3-148-30 (21516)
ଚାଲଯାନଃ ସ୍ବବେଗେନ ଲତାଜାଲାନ୍ଯନେକଶଃ।
ଆକ୍ରୀଡମାନଃ କୌନ୍ତେଯଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ବାଯୁସୁତୋ ଯଯୌ ॥ 3-148-31 (21517)
ପ୍ରିଯାମନୋରଥଂ କର୍ତୁମୁଦ୍ଯତଶ୍ଚାରୁଲୋଚନଃ।
ପ୍ରାଂଶୁଃ କନକବର୍ଣାଭଃ ସିଂହସଂହନନୋ ଯୁବା ॥ 3-148-32 (21518)
ମତ୍ତବାରଣବିକ୍ରନ୍ତୋ ମତ୍ତବାରଣବେଗବାନ୍।
ମତ୍ତବାରଣତାମ୍ରାକ୍ଷୋ ମତ୍ତବାରଣବାରଣଃ ॥ 3-148-33 (21519)
ପ୍ରିଯପାର୍ଶ୍ବୋପବିଷ୍ଟାଭିର୍ବାଯବୃତ୍ତାଭିର୍ବିଚେଷ୍ଟିତୈଃ।
ଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବଯୋଷାଭିରଦୃଶ୍ଯାଭିର୍ନିରୀକ୍ଷିତଃ ॥ 3-148-34 (21520)
ନବାବତାରଂ ରୂପସ୍ ବିକ୍ରୀଡନ୍ନିବ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଚଚାର ରମଣୀଯେଷୁ ଗନ୍ଧମାଦନସାନୁଷୁ ॥ 3-148-35 (21521)
ସଂସ୍ମରନ୍ବିବିଧାନ୍କ୍ଲେଶାନ୍ଦୁର୍ଯୋଧନକୃତାନ୍ବହୂନ୍।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ବନବାସିନ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯଂ କର୍ତୁଂ ସମୁଦ୍ଯତଃ ॥ 3-148-36 (21522)
ସୋଽଚିନ୍ତଯତ୍ତଥା ପାର୍ଥେ ମଯି ତ୍ବତିବିଲମ୍ବିତେ।
ପୁଷ୍ପହେତୋଃ କଥଂ ତ୍ବାର୍ଯଃ କରିଷ୍ଯତି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-148-37 (21523)
ସ୍ନେହାନ୍ନରବରୋ ନୂନମବିଶ୍ବାସାଦ୍ବଲସ୍ଯ ଚ।
ନକୁଲଂ ସହଦେବଂ ଚ ନ ମୋକ୍ଷ୍ଯତି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-148-38 (21524)
କଥଂ ନୁ କୁସୁମାବାପ୍ତିଃ ସ୍ଯାଚ୍ଛୀଘ୍ରମିତି ଚିନ୍ତଯନ୍।
ପ୍ରତସ୍ଥେ ନରଶାର୍ଦୂଲଃ ପକ୍ଷିରାଡିବ ବେଗିତଃ ॥ 3-148-39 (21525)
[ସଜ୍ଜମାନମନୋଦୃଷ୍ଟିଃ ଫୁଲ୍ଲେଷୁ ଗିରିସାନୁଷୁ।
ଦ୍ରୌପଦୀବାକ୍ଯପାଥେଯୋ ଭୀମଃ ଶୀଘ୍ରତରଂ ଯଯୌ ॥] 3-148-40 (21526)
କମ୍ପଯନ୍ମେଦିନୀଂ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ନିର୍ଘାତ ଇବ ପର୍ବସୁ।
ତ୍ରାସଯନ୍ଗଜଯୂଥାନି ବାତରଂହା ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-148-41 (21527)
ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରମୃଗାଂଶ୍ଚୈବ ମର୍ଦଯାନୋ ମହାବଲଃ।
ଉନ୍ମୂଲଯନ୍ମହାବୃକ୍ଷାନ୍ପୋଥଯଂଶ୍ଚୋରସା ବଲୀ ॥ 3-148-42 (21528)
ଲତାବଲ୍ଲୀଶ୍ଚ ବେଗେନ ବିକର୍ଷନ୍ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନଃ।
ଉପର୍ଯୁପରି ଶୈଲାଗ୍ରମାରୁରୁକ୍ଷୁରିବ ଦ୍ବିପଃ ॥ 3-148-43 (21529)
ଜଲାବଲମ୍ବୋଽତିଭୃଶଂ ସବିଦ୍ଯୁଦିବ ତୋଯଦଃ।
`ବ୍ଯନଦତ୍ସ ମହାନାଦଂ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-148-44 (21530)
ତେନ ଶବ୍ଦେନ ମହତା ଭୀମସ୍ଯ ପ୍ରତିବୋଧିତାଃ।
ଗୁହାଂ ସଂତତ୍ଯଜୁର୍ବ୍ଯାଘ୍ରା ନିଲିଲ୍ଯୁର୍ବନବାସିନଃ ॥ 3-148-45 (21531)
ସମୁତ୍ପେତୁଃ ଖଗାସ୍ତ୍ରସ୍ତା ମୃଗଯୂଥାନି ଦୁଦ୍ରୁବୁଃ।
ଋକ୍ଷାଶ୍ଚୋତ୍ସସୃଜର୍ବୃକ୍ଷାଂସ୍ତତ୍ଯଜୁର୍ହରଯୋ ଗୁହାମ୍।
ବ୍ଯଜୃମ୍ଭନ୍ତ ମହାସିଂହା ମହିଷାଶ୍ଚ ବନେଚରାଃ ॥ 3-148-46 (21532)
ତେନ ବିତ୍ରାସିତା ନାଗାଃ କରେଣୁପରିବାରିତାଃ।
ତଦ୍ବନଂ ସଂପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଜଗ୍ମୁରନ୍ଯନ୍ମହାବନମ୍ ॥ 3-148-47 (21533)
ବରାହମୃଗସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ମହିଷାଶ୍ଚ ବନେଚରାଃ।
ବ୍ଯାଘ୍ରଗୋମାଯୁସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ପ୍ରଣେଦୁର୍ଗବଯୈଃ ସହ ॥ 3-148-48 (21534)
ରଥାଙ୍ଗସାହ୍ବଦାତ୍ଯୂହା ହଂସକାରଣ୍ଡବପ୍ଲବାଃ।
ଶୁକାଃ ପାରାବତାଃ କୌଞ୍ଚା ବିସଂଜ୍ଞା ଭେଜିରେ ଦିଶଃ ॥ 3-148-49 (21535)
ତଥାଽନ୍ଯେ ଦର୍ପିତା ନାଗାଃ କରେଣୁଶରପୀଡିତାଃ।
ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରାଶ୍ଚ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧା ଭୀମସେନମଥାଦ୍ରବନ୍ ॥ 3-148-50 (21536)
ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରଂ ଚ ମୁଞ୍ଚାନା ଭଯବିଭ୍ରାନ୍ତମାନସାଃ।
ବ୍ଯାଦିତାସ୍ଯା ମହାରୌଦ୍ର ବ୍ଯନଦନ୍ଭୀଷଣାନ୍ରବାନ୍ ॥ 3-148-51 (21537)
ତତୋ ବାଯୁସୁତଃ କ୍ରୋଧାତ୍ସ୍ବବାହୁବଲମାଶ୍ରିତଃ।
ଗଜେନାନ୍ଯାନ୍ଗଜାନ୍ଶ୍ରୀମାନ୍ସିଂହଂ ସିଂହେନ ବା ବିଭୁଃ।
ତଲପ୍ରହାରୈରନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ବ୍ଯହନତ୍ପାଣ୍ଡବୋ ବଲୀ ॥ 3-148-52 (21538)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଭୀମେନ ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରତରକ୍ଷବଃ।
ଭଯାଦ୍ବିସସୃଜୁର୍ଭୀମଂ ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରଂ ଚ ସୁସ୍ରୁବୁଃ ॥ 3-148-53 (21539)
ପ୍ରବିବେଶ ତତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତାନପାସ୍ଯ ମହାବଲଃ।
ବନଂ ପାଣ୍ଡୁସୁତଃ ଶ୍ରୀମାଞ୍ଶବ୍ଦେନାପୂରଯନ୍ଦିଶଃ ॥ 3-148-54 (21540)
ଅଥାପଶ୍ଯନ୍ମହାବାହୁର୍ଗନଧମାଦନସାନୁଷୁ।
ସୁରମ୍ଯଂ କଦଲୀଷଣଅଡଂ ବହୁଯୋଜନବିସ୍ତୃତମ୍ ॥ 3-148-55 (21541)
ତମଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ବେଗେନ କ୍ଷୋଭଯିଷ୍ଯନ୍ମହାବଲଃ।
ମହାଗଜ ଇବାସ୍ରାବୀ ପ୍ରଭଞ୍ଜନ୍ବିବିଧାନ୍ଦ୍ରୁମାନ୍ ॥ 3-148-56 (21542)
ଉତ୍ପାଟ୍ଯ କଦଲୀସ୍ତମ୍ଭାନ୍ବହୁତାଲସମୁଚ୍ଛ୍ରଯାନ୍।
ଚିକ୍ଷେପ ତରସା ଭୀମଃ ସମନ୍ତାଦ୍ବଲିନାଂ ବରଃ।
ବିମର୍ଦନ୍ସୁମହାତେଜା ନୃସିଂହ ଇବ ଦର୍ପିତଃ ॥ 3-148-57 (21543)
ତତଃ ସଂନ୍ଯପତଂସ୍ତତ୍ରସୁବହୂନି ମହାନ୍ତି ଚ।
ରୁରୁବାରଣଯୂଥାନି ମହିଷାଶ୍ଚ ଜଲାଶ୍ରଯାଃ ॥ 3-148-58 (21544)
`ପ୍ରବିବେଶ ତତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତାନପାସ୍ଯ ମହାବଲଃ।
ବନଂ ପାଣ୍ଡୁସୁତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ନାଦେନାପୂରଯନ୍ଦିଶଃ' ॥ 3-148-59 (21545)
ତେନ ଶବ୍ଦେନ ଚୈବାଥ ଭୀମସେନରବେଣ ଚ।
ବନାନ୍ତରଗତାଶ୍ଚାପି ବିତ୍ରେସୁର୍ମୃହପକ୍ଷିଃ ॥ 3-148-60 (21546)
ତସ୍ମିନନଥ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ତୁ ସଂକ୍ଷୋଭେ ମୃଗପକ୍ଷିଣାମ୍।
ଜଲାର୍ଦ୍ରପକ୍ଷା ବିହଗାଃ ସମୁତ୍ପେତୁଃ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-148-61 (21547)
ତାନୌଦକାନ୍ପକ୍ଷିଗଣାନ୍ନିରୀକ୍ଷ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭଃ।
ତାନେବାନୁସରନ୍ରମ୍ଯଂ ଦଦର୍ଶ ସୁମହତ୍ସରଃ ॥ 3-148-62 (21548)
କାଞ୍ଚନୈଃ କଦଲୀଷଣ୍ଡୈର୍ମନ୍ଦମାରୁତକମ୍ପିତୈଃ।
ବୀଜ୍ଯମାନମିବାକ୍ଷୋଭ୍ଯଂ ତୀରାତ୍ତୀରବିସର୍ପିଭିଃ ॥ 3-148-63 (21549)
ତତ୍ସରୋଽଥାବତୀର୍ଯାଶୁ ପ୍ରଭୂତନଲିନୋତ୍ପଲମ୍।
ମହାଗଜ ଇବୋଦ୍ଦାମଶ୍ଚିକ୍ରୀଡ ବଲବଦ୍ବଲୀ ॥ 3-148-64 (21550)
ବିକ୍ରୀଡ୍ଯତସ୍ମିନ୍ରୁଚିରମୁତ୍ତତାରାମିତଦ୍ଯୁତିଃ।
`କ୍ଷୋଭଯନ୍ସଲିଲଂ ଭୀମଃ ପ୍ରଭିନ୍ନ ଇବବାରଣଃ' ॥ 3-148-65 (21551)
ତତୋ ଜଗାହେ ବେଗେନ ତଦ୍ବନଂ ବହୁପାଦପମ୍।
ଦଧ୍ମୌ ଚ ଶଙ୍ଖଂ ସ୍ବନବତ୍ସର୍ବପ୍ରାଣେନ ପାଣ୍ଡବଃ।
[ଆସ୍ଫୋଟଯଚ୍ଚ ବଲବାନ୍ଭୀମଃ ସଂନାଦଯନ୍ଦିଶଃ ॥] 3-148-66 (21552)
ତସ୍ଯ ଶଙ୍ଖସ୍ଯ ଶବ୍ଦନ ଭୀମସେନରବେଣ ଚ।
ବାହୁଶବ୍ଦନ ଚୋଗ୍ରେଣ ନଦନ୍ତୀବ ଗିରେର୍ଗୁହାଃ ॥ 3-148-67 (21553)
ତଂ ବଜ୍ରନିଷ୍ପେଷସମମାସ୍ଫୋଟିତମହାରବମ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶୈଲଗୁହାସୁପ୍ତୈଃ ସିଂହୈର୍ମୁକ୍ତୋ ମହାସ୍ବନଃ ॥ 3-148-68 (21554)
ସିଂହନାଦଭଯତ୍ରସ୍ତୈଃ କୁଞ୍ଜରୈରପି ଭାରତ।
ମୁକ୍ତୋ ବିରାବଃ ସୁମହାନ୍ପର୍ବତୋ ଯେନ ପୂରିତଃ ॥ 3-148-69 (21555)
ତଂ ତୁ ନାଦଂ ତତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୁପ୍ତୋ ବାନରପୁଙ୍ଗବଃ। 3-148-70 (21556)
[ଭ୍ରାତରଂ ଭୀମସେନଂ ତୁ ବିଜ୍ଞାଯ ହନୁମାନ୍କପିଃ ॥ 3-148-70 (21557)
ଦିବଂଗମଂ ରୁରୋଧାଥ ମାର୍ଗଂ ଭୀମସ୍ଯ କାରଣାତ୍।
ଅନେନ ହି ପଥା ମା ବୈ ଗଚ୍ଛେଦିତି ବିଚାର୍ଯ ସଃ ॥ 3-148-71 (21558)
ଆସ୍ତ ଏକାଯନେ ମାର୍ଗେ କଦଲୀଷଣ୍ଡମଣ୍ଡିତେ।
ଭ୍ରାତୁର୍ଭୀମସ୍ଯ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ତଂ ମାର୍ଗମବରୁଧ୍ଯ ବୈ ॥ 3-148-72 (21559)
ମାଽତ୍ର ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତି ଶାପଂ ବା ଧର୍ଷଣାଂ ବେତି ପାଣ୍ଡବଃ।
କଦଲୀଷଣ୍ଡମଧ୍ଯସ୍ଥୋ ହ୍ଯେବଂ ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ବାନରଃ ॥ 3-148-73 (21560)
ପ୍ରାଜୃମ୍ଭତ ମହାକାଯୋ ହନୂମାନ୍ନାମ ବାନରଃ।
କଦଲୀଷଣ୍ଡମଧ୍ଯସ୍ଥୋ ନିଦ୍ରାବଶଗତସ୍ତଦା ॥ 3-148-74 (21561)
`ତେନ ଶବ୍ଦେନ ମହତା ବ୍ଯବୁଧ୍ଯତ ମହାକପିଃ'।
ଜୃମ୍ଭମାଣଃ ସୁବିପୁଲଂ ଶକ୍ରଧ୍ବଜମିବୋଚ୍ଛ୍ରିତମ୍।
ଆସ୍ଫୋଟଯଚ୍ଚଲାଙ୍ଗୂଲମିନ୍ଦ୍ରାଶନିସମସ୍ବନମ୍ ॥ 3-148-75 (21562)
ତସ୍ଯ ଲାଙ୍ଗୂଲନିନଦଂ ପର୍ବତଃ ସୁଗୁହାମୁଖୈଃ।
ଉଦ୍ଗାରମିବ ଗୌର୍ନର୍ଦନ୍ନୁତ୍ସସର୍ଜ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-148-76 (21563)
ଲାଙ୍ଗୂଲାସ୍ଫୋଟଶବ୍ଦାଚ୍ଚ ଚଲିତଃ ସ ମହାଗିରିଃ।
ବିଘୂର୍ଣମାନଶିଖରଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯଶୀର୍ଯତ ॥ 3-148-77 (21564)
ସ ଲାଙ୍ଗୂଲରବସ୍ତସ୍ଯ ମତ୍ତବାରଣନିସ୍ବନମ୍।
ଅନ୍ତର୍ଧାଯବିଚିତ୍ରେଷୁ ଚଚାର ଗିରିସାନୁଷୁ ॥ 3-148-78 (21565)
ସ ଭୀମସେନସ୍ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟତନୂରୁହଃ।
ଶବ୍ଦପ୍ରଭବମନ୍ବିଚ୍ଛଂଶ୍ଚଚାର କଦଲୀବନମ୍ ॥ 3-148-79 (21566)
କଦଲୀବନମଧ୍ଯସ୍ଥମଥ ପୀନେ ଶିଲାତଲେ।
ଦଦର୍ଶ ସୁମହାବାହୁର୍ବାନରାଧିପତିଂ ତଦା ॥ 3-148-80 (21567)
ବିଦ୍ଯୁତ୍ସଂପାତଦୁଷ୍ପ୍ରେକ୍ଷଂ ବିଦ୍ଯୁତ୍ସଂପାତପିଙ୍ଗଲମ୍।
ବିଦ୍ଯୁତ୍ସଂପାତନିନଦଂ ବିଦ୍ଯୁତ୍ସଂପାତଚଞ୍ଚଲମ୍ ॥ 3-148-81 (21568)
ବାହୁସ୍ବସ୍ତିକବିନ୍ଯସ୍ତପୀନବୃତ୍ତଶିରୋଧରମ୍।
ସ୍କନ୍ଧଭୂଯିଷ୍ଠକାଯତ୍ବାତ୍ତନୁମଧ୍ଯକଟୀତଟମ୍ ॥ 3-148-82 (21569)
କିଂଚିଚ୍ଚାଭୁଗ୍ନଶୀର୍ଷେଣ ଦୀର୍ଘରୋମାଞ୍ଚିତେନ ଚ।
ଲାଙ୍ଗୂଲେନୋର୍ଧ୍ବଗତିନା ଧ୍ବଜେନେବ ବିରାଜିତମ୍ ॥ 3-148-83 (21570)
ହ୍ରସ୍ବୌଷ୍ଠଂ ତାମ୍ରଜିହ୍ବାସ୍ଯଂ ରକ୍ତକର୍ଣଂ ଚଲଦ୍ଧୁବମ୍।
ଅପଶ୍ଯଦ୍ବଦନଂ ତସ୍ଯ ରଶ୍ମିବନ୍ତମିବୋଡୁପମ୍ ॥ 3-148-84 (21571)
ବଦନାଭ୍ଯନ୍ତରଗତୈଃ ଶୁକ୍ଲୈର୍ଦନ୍ତୈରଲଂକୃତମ୍।
କେସରୋତ୍କରସଂମିଶ୍ରମଶୋକାନାମିବୋତ୍କରମ୍ ॥ 3-148-85 (21572)
ହିରଣ୍ମଯୀନାଂ ମଧ୍ଯସ୍ଥଂ କଦଲୀନାଂ ମହାଦ୍ଯୁତିମ୍।
ଦୀପ୍ଯମାନେନ ବପୁଷା ସ୍ବର୍ଚିଷ୍ମନ୍ତମିବାନଲମ୍।
ନିରୀକ୍ଷନ୍ତମପତ୍ରସ୍ତଂ ଲୋଚନୈର୍ମଧୁପିଙ୍ଗଲୈଃ ॥ 3-148-86 (21573)
ତଂ ବାନରବରଂ ଧୀମାନତିକାଯଂ ମହାବଲମ୍।
ସ୍ବର୍ଗପନ୍ଥାନମାବୃତ୍ଯ ହିମବନ୍ତମିବ ସ୍ତିତମ୍ ॥ 3-148-87 (21574)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚୈନଂ ମହାବାହୁରେକଂ ତସ୍ମିନ୍ମହାବନେ।
ଅଥୋପସୃତ୍ଯତରସା ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-148-88 (21575)
ସିଂହନାଦଂ ଚକାରୋଗ୍ରଂ ବଜ୍ରାଶନିସମଂ ବଲୀ।
ତେନ ଶବ୍ଦେନ ଭୀମସ୍ଯ ବିତ୍ରେସୁର୍ମୃଗପକ୍ଷିଣଃ ॥ 3-148-89 (21576)
ହନୂମାଂଶ୍ଚ ମହାସତ୍ବ ଈଷଦୁନ୍ମୀଲ୍ଯ ଲୋଚନେ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତମଥ ସାବଜ୍ଞଂ ଲୋଚନୈର୍ମଧୁପିଙ୍ଗଲୈଃ ॥ 3-148-90 (21577)
`ତତଃ ପବନଜଃ ଶ୍ରୀମାନନ୍ତିକସ୍ଥଂ ମହୌଜସମ୍'।
ସ୍ମିତେନ ଚୈନମାସାଦ୍ଯହନୂମାନିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-148-91 (21578)
କିମର୍ଥଂ ସରୁଜସ୍ତେଽହଂ ସୁଖସୁପ୍ତଃ ପ୍ରବୋଧିତଃ।
ନନୁ ନାମ ତ୍ବଯା କାର୍ଯା ଦଯା ଭୂତେଷୁ ଜାନତା ॥ 3-148-92 (21579)
ବଯଂ ଧର୍ମଂ ନ ଜାନୀମସ୍ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିମୁପାଶ୍ରିତାଃ।
ନରାସ୍ତୁ ବୁଦ୍ଧିସଂପନ୍ନା ଦଯାଂ କୁର୍ବନ୍ତି ଜନ୍ତୁଷୁ ॥ 3-148-93 (21580)
କ୍ରୂରେଷୁ କର୍ମସୁ କଥଂ ଦେହବାକ୍ଚିତ୍ତଦୂଷିଷୁ।
ଧର୍ମଘାତିଷୁ ସଜ୍ଜନ୍ତେ ବୁଦ୍ଦିମନ୍ତୋ ଭବଦ୍ବିଧାଃ ॥ 3-148-94 (21581)
ନ ତ୍ବଂ ଧର୍ମଂ ବିଜାନାସି ବୃଦ୍ଧା ନୋପାସିତାସ୍ତ୍ବଯା।
ଅଲ୍ପବୁଦ୍ଧିତଯା ବାଲ୍ଯାଦୁତ୍ସାଦଯସି ଯନ୍ମୃଗାନ୍ ॥ 3-148-95 (21582)
ବ୍ରୂହି କସ୍ତ୍ବଂ କିମର୍ଥଂ ବା କିମିଦଂ ବନମାଗତଃ।
ବର୍ଜିତଂ ମାନୁଷୈର୍ଭାବୈସ୍ତଥୈବ ପୁରୁଷୈରପି ॥ 3-148-96 (21583)
କ୍ବ ଚ ତ୍ବଯାଽଦ୍ଯଗନ୍ତବ୍ଯଂ ପ୍ରବ୍ରୂହି ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଅତଃ ପରମଗମ୍ଯୋଽଯଂ ପର୍ବତଃ ସୁଦୁରାରୁହଃ ॥ 3-148-97 (21584)
ବିନା ସିଦ୍ଧଗତିଂ ବୀର ଗତିରତ୍ର ନ ବିଦ୍ଯତେ।
[ଦେବଲୋକସ୍ଯ ମାର୍ଗୋଽଯମଗମ୍ଯୋ ମାନୁଷୈଃ ସଦା] ॥ 3-148-98 (21585)
କାରୁଣ୍ଯାତ୍ତ୍ବାମହଂ ବୀର ବାରଯାମି ନିବୋଧ ମେ।
ନାତଃ ପରଂ ତ୍ବଯା ଶକ୍ଯଂ ଗନ୍ତୁମାଶ୍ବସିହି ପ୍ରଭୋ ॥ 3-148-99 (21586)
ସ୍ବାଗତଂ ସର୍ବଥୈବେହ ତବାଦ୍ଯ ମନୁଜର୍ଷଭ।
ଇମାନ୍ଯମୃତକଲ୍ପାନି ମୂଲାନି ଚ ଫଲାନି ଚ ॥ 3-148-100 (21587)
ଭକ୍ଷଯିତ୍ବା ନିବର୍ତସ୍ବ ମା ବୃଥା ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ବଧମ୍।
ଗ୍ରାହ୍ଯଂ ଯଦି ବଚୋ ମହ୍ଯଂ ହିତଂ ମନୁଜପୁଙ୍ଗବ ॥ 3-148-101 (21588)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରେତ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 248 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-148-3 ପୁଷ୍ପବିକଚୈର୍ବିକସିତକୁସୁମୈଃ ॥ 3-148-6 ପୂର୍ବୋତ୍ତରେ ଐଶାନକୋଣେ ॥ 3-148-8 ସୌଗନ୍ଧିକଂ ପଦ୍ମଜାତିଭେଦଃ ॥ 3-148-9 ସଂସ୍ଥାନମାକାରଃ ॥ 3-148-10 ହରେଃ ଆହର। ଇଦମେ ତଜ୍ଜାତୀଯମ୍ ॥ 3-148-15 ପ୍ରଭିନ୍ନୋ ମତ୍ତଃ ॥ 3-148-16 ମାତରିଶ୍ବନୋ ବାଯୋଃ ॥ 3-148-23 ପିତୁର୍ଯଥା ପୁତ୍ରସ୍ପର୍ଶଃ ଶୀତସ୍ତାଦୃକ୍ ସ୍ପର୍ଶବତା ବାଯୁନେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-148-24 ପିତ୍ରା ବାଯୁନା ॥ 3-148-26 ଧାତୁବିଚ୍ଛେଦୈର୍ଧାତୁଭେଦୈଃ। ଅଙ୍ଗୁଲୈରିବ ବିଷମଚ୍ଛଦୈଃ ସପ୍ତପର୍ଣାଦିଭିର୍ନାନାଧାତୁରଞ୍ଜିତପତ୍ରୈଃ। ଆଞ୍ଜନେତି କୃଷ୍ଣଧାତୁଗ୍ରହଣମ୍। ପୀତକୃଷ୍ଣଶ୍ବେତଧାତୁଭିରିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-148-27 ପଯୋଧରୈର୍ମେଘୈଃ ॥ 3-148-28 ଦରୀ ବିଲଗୃହମ୍। କଦରଂ ମହାପ୍ରପାତଃ ॥ 3-148-29 ବିଷାଣାଗ୍ରୈର୍ଦନ୍ତାଗ୍ରୈଃ। ଶିଲାଃ ସମପାଷାଣାଃ ଶଯନାସନଯୋଗ୍ଯାଃ। ଉପଲାସ୍ତଦନ୍ଯେ ॥ 3-148-30 ଶଷ୍ପଂ ବାଲତୃଣମ୍। କବଲୋ ଗ୍ରାସସ୍ତଦ୍ଯୁକ୍ତୈଃ ॥ 3-148-33 ବାରଣାନାମପି ବାରଣଃ ନିବାରକଃ ସଂଗ୍ରାମାଦୌ ॥ 3-148-34 ବିଚେଷ୍ଟିତୈର୍ବ୍ଯାବୃତ୍ତାଭିଃ ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟାଭିରେକାଗ୍ରାଭିରିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-148-35 ରୂପସ୍ଯ ସୌନ୍ଦର୍ଯସ୍ଯ ॥ 3-148-41 ନିର୍ଘାତ ଉତ୍ପାତଃ। ପର୍ବସୁ ଉତ୍ସବେଷୁ ॥ 3-148-42 ପୋଥଯନ୍ ମର୍ଦଯନ୍ ॥ 3-148-43 ଲତା ଭୂଚରା। ବଲ୍ଲୀ ବୃକ୍ଷଚରେତି ଭେଦଃ ॥ 3-148-49 ରଥାଙ୍ଗସାହ୍ବାଃ ଚକ୍ରସମାନନାମାନଶ୍ଚକ୍ରବାକା ଇତିଯାବତ୍। ଦାତ୍ଯୂହଃ ମଯୂରଶ୍ଚାତକୋ ବା ॥ 3-148-50 କରେଣୁଶରେଣ ହସ୍ତିନୀକୃତେବୋତ୍ତେଜନେନ ପୀଜିତାଃ। ଶରସ୍ତୂତେଜନେ ବାଣେ ଇତିଭେଦିନୀ ॥ 3-148-56 ଆସ୍ତ୍ରାବୀ ମତ୍ତଃ ॥ 3-148-64 ନଲିନୋତ୍ପଲଂ ପଦ୍ମପୁଷ୍ପମ୍ ॥ 3-148-68 ଆସ୍ଫୋଟିତଂ ବାହୁଧାତଃ ॥ 3-148-71 ଦିବଂରାମଂ ମାର୍ଗଂ ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗମ୍ ॥ 3-148-72 ଏକାଯନେ ଅତିସଂକୁଚିତେ ॥ 3-148-76 ଉଦ୍ଗାରଂ ରପ୍ରତିଶବ୍ଦଂ ଗୌରିବ ଉତ୍ସସର୍ଜ ॥ 3-148-82 ବାହୋଃ ସ୍ବସ୍ତିକଂ ଚତୁରଶ୍ରଂ ମୂଲଂ ଅଂସ ଇତି ଯାବତ୍ ତତ୍ର ନ୍ଯସ୍ତକଧରମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ତତ୍ର ହେତୁଃ ସ୍କନ୍ଧେତି। ବିପୁଲାଂସତ୍ବାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-148-84 ଉଡୁପଂ ଚନ୍ଦ୍ରମ୍ ॥ 3-148-85 ଅଶୋକାନାମଶୋକପୁଷ୍ପାଣାମ୍ ॥ 3-148-92 ସରୁଜଃ ସପୀଡଃ। ତେ ସ୍ବଯା ॥ 3-148-99 ଆଶ୍ବସିହି ବିଶ୍ବାସଂ କୁରୁ ॥ 3-148-101 ମହ୍ଯଂ ମମ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 149
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.149. ଅଧ୍ଯାଯଃ 149
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ସ୍ବମାର୍ଗାଦପସରଣଂ ଚୋଦିତେନ ହନୁମତା ତଂପ୍ରତି ଅପସରଣେ ସ୍ବସ୍ଯାଶକ୍ତିକଥନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବବାଲୋଦ୍ଧରଣେନ ଗମନଚୋଦନା ॥ 1 ॥ ପ୍ରଯତନେଽପି ପୁଚ୍ଛଚାଲନେଽପ୍ଯସମର୍ଥେନ ଭୀମେନ ତଂପ୍ରତି ତତ୍ପ୍ରଭବାଦିପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 2 ॥ ହନୁମତା ସ୍ବପ୍ରଭବାଦିକଥନପୂର୍ବକଂ ରାମକଥକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-149-0 (21589)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-149-0x (2262)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତସ୍ଯ ବାନରେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଭୀମସେନସ୍ତଦା ବୀରଃ ପ୍ରୋବାଚାମିତବିକ୍ରମଃ ॥ 3-149-1 (21590)
ଭୀମ ଉବାଚ। 3-149-2x (2263)
କୋ ଭବାନ୍କିଂନିମିତ୍ତଂ ବା ବାନରଂ ବପୁରାଶ୍ରିତଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନନ୍ତରୋ ବର୍ଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ତ୍ବାଽନୁପୃଚ୍ଛତି ॥ 3-149-2 (21591)
କୌରବଃ ସୋମବଂଶୀଯଃ କୁନ୍ତ୍ଯା ଗର୍ଭେଣ ଧାରିତଃ।
ପାଣ୍ଡବୋ ବାଯୁତନଯୋ ଭୀମସେନ ଇତି ଶ୍ରୁତଃ ॥ 3-149-3 (21592)
ସ ବାକ୍ଯଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ସ୍ମିତେନ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ତତ୍।
ହନୁମାନ୍ବାଯୁତନଯୋ ବାଯୁପୁତ୍ରମଭାଷତ ॥ 3-149-4 (21593)
ବାନରୋଽହଂ ନ ତେ ମାର୍ଗଂ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ଯଥୋପ୍ସିତମ୍।
ସାଧୁ ଗଚ୍ଛ ନିବର୍ତସ୍ବ ମା ତ୍ବଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ବୈଶସମ୍ ॥ 3-149-5 (21594)
ଭୀମସେନ ଉବାଚ। 3-149-6x (2264)
ବୈଶସଂ ବାଽସ୍ତୁ ଯଦ୍ବାନ୍ଯନ୍ନ ତ୍ବାଂ ରପୃଚ୍ଚାମି ବାନର।
ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମାର୍ଗମୁତ୍ତିଷ୍ଠ ମା ମତ୍ତଃ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ବ୍ଯଥାମ୍ ॥ 3-149-6 (21595)
ହନୂମାନୁବାଚ। 3-149-7x (2265)
ନାସ୍ତି ଶକ୍ତିର୍ମମୋତ୍ଥାତୁଂ ଜରଯା କ୍ଲେଶିତୋ ହ୍ଯହମ୍।
ଯଦ୍ଯବଶ୍ଯଂ ପ୍ରଯାତବ୍ଯଂ ଲଙ୍ଘଯିତ୍ବା ପ୍ରଯାହି ମାମ୍ ॥ 3-149-7 (21596)
ଭୀମ ଉବାଚ। 3-149-8x (2266)
ନିର୍ଗୁଣଃ ପରମାତ୍ମା ତୁ ଦେହଂ ତେ ବ୍ଯାପ୍ଯ ତିଷ୍ଠତେ।
ତମହଂ ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞେଯଂ ନାବମନ୍ଯେ ନ ଲଙ୍ଘଯେ ॥ 3-149-8 (21597)
ଯଦ୍ଯାଗମୈର୍ନ ବିଦ୍ଯାଂ ଚ ତମହଂ ଭୂତଭାବନମ୍।
କ୍ରମେଯଂ ତ୍ବାଂ ଗିରିଂ ଚୈବ ହନୀମାନିବ ସାଗରମ୍ ॥ 3-149-9 (21598)
ହନୂମାନୁବାଚ। 3-149-10x (2267)
କ ଏଷ ହନୁମାନ୍ନାମ ସାଗରୋ ଯେନ ଲଙ୍ଘିତଃ।
ପୃଚ୍ଚାମି ତ୍ବାଂ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ କଥ୍ଯତାଂ ଯଦି ଶକ୍ଯତେ ॥ 3-149-10 (21599)
ଭୀମ ଉବାଚ। 3-149-11x (2268)
ଭ୍ରାତା ମମ ଗୁଣଶ୍ଲାଘ୍ଯୋ ବୁଦ୍ଧିସତ୍ବବଲାନ୍ବିତଃ।
ରାମାଯଣେଽତିବିଖ୍ଯାତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ବାନରପୁଙ୍ଗବଃ ॥ 3-149-11 (21600)
ରାମପତ୍ନୀକୃତେ ଯେନ ଶତଯୋଜନବିସ୍ତୃତଃ।
ସାଗରଃ ପ୍ଲବଗେନ୍ଦ୍ରେଣ କ୍ରମେଣୈକେନ ଲଙ୍ଘିତଃ ॥ 3-149-12 (21601)
ସ ମେ ଭ୍ରାତା ମହାବୀର୍ଯସ୍ତୁଲ୍ଯୋଽହଂ ତସ୍ ତେଜସା।
ବଲେ ପରାକ୍ରମେ ଯୁଦ୍ଧେ ଶକ୍ତୋଽହଂ ତବ ନିଗ୍ରହେ ॥ 3-149-13 (21602)
`ଇମଂ ଦେଶମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ କାରଣେନାସ୍ମି କେନଚିତ୍।'
ଉତ୍ତିଷ୍ଠ ଦେହି ମେ ମାର୍ଗଂ ପଶ୍ଯ ମେ ଚାଦ୍ଯ ପୌରୁଷମ୍।
ମଚ୍ଛାସନମକୁର୍ବାଣଂ ତ୍ବାଂ ବା ନେଷ୍ଯେ ଯମକ୍ଷଯମ୍ ॥ 3-149-14 (21603)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ 3-149-15x (2269)
ବିଜ୍ଞାଯ ତଂ ବଲୋନ୍ମତ୍ତଂ ବାହୁବୀର୍ଯେଣ ଦର୍ପିତମ୍।
ହୃଦଯେନାବହସ୍ଯୈନଂ ହନୂମାନ୍ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-149-15 (21604)
ପ୍ରସୀଦ ନାସ୍ତି ମେ ଶକ୍ତିରୁତ୍ଥାତୁଂ ଜରଯାଽନଘ।
ମମାନୁକମ୍ପଯା ତ୍ବେତତ୍ପୁଚ୍ଛମୁତ୍ସାର୍ଯ ଗମ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-149-16 (21605)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-149-17x (2270)
[ଏବମୁକ୍ତେ ହନୁମତା ହୀନବୀର୍ଯପରାକ୍ରମମ୍।
ମନସାଽଚିନତଯଦ୍ଭୀମଃ ସ୍ବବାହୁବଲଦର୍ପିତଃ ॥ 3-149-17 (21606)
ପୁଚ୍ଛେ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ତରସା ହୀନବୀର୍ଯପରାକ୍ରମମ୍।
ସାଲୋକ୍ଯମନ୍ତକସ୍ଯୈନଂ ନଯାମ୍ଯଦ୍ଯେହ ବାନରମ୍ ॥] 3-149-18 (21607)
ସାବଜ୍ଞମଥ ବାମେନ ସ୍ମଯଞ୍ଜଗ୍ରାହ ପାଣିନା।
ନ ଚାଶକଚ୍ଚାଲଯିତୁଂ ଭୀମଃ ପୁଚ୍ଛଂ ମହାକପେଃ ॥ 3-149-19 (21608)
ଉଚ୍ଚିକ୍ଷେପ ପୁନର୍ଦୋର୍ଭ୍ଯାମିନ୍ଦ୍ରାଯୁଧମିବୋଚ୍ଛ୍ରିତମ୍।
ନୋଦ୍ଧର୍ତୁମଶକଦ୍ଭୀମୋ ଦୋର୍ଭ୍ଯାମପି ମହାବଲଃ ॥ 3-149-20 (21609)
ଉତ୍କ୍ଷିପ୍ତଭ୍ରୂର୍ବିବୃତ୍ତାକ୍ଷଃ ସଂହତଭ୍ରକୁଟୀମୁଖଃ।
ସ୍ବିନ୍ନଗାତ୍ରୋଽଭବଦ୍ଭୀମୋ ନ ଚୋଦ୍ଧର୍ତୁଂଶଶାକ ତମ୍ ॥ 3-149-21 (21610)
ଯତ୍ନବାନପି ତୁ ଶ୍ରୀମାଁଲ୍ଲାଙ୍ଗୂଲୋଦ୍ଧରଣେ ତତଃ।
କପେଃ ପାର୍ଶ୍ବଗତୋ ଭୀମସ୍ତସ୍ଥୌ ବ୍ରୀଡଡାନତାନନଃ ॥ 3-149-22 (21611)
ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ଚ କୌନ୍ତେଯଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ପ୍ରସୀଦ କପିଶାର୍ଦୂଲ ଦୁରୁକ୍ତଂ କ୍ଷମ୍ଯତାଂ ମମ ॥ 3-149-23 (21612)
ସିଦ୍ଧୋ ବା ଯଦି ବା ଦେବୋ ଗନ୍ଧର୍ବୋ ବାଽଥ ଗୁହ୍ଯକଃ।
ପୃଷ୍ଟଃ ସନ୍କୋ ମଯା ବ୍ରୂହି କସ୍ତ୍ବଂ ବାନରରୂପଧୃତ୍ ॥ 3-149-24 (21613)
ନ ଚେଦ୍ଗୁହ୍ଯଂ ମହାବାହୋ ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ଚେଦ୍ଭବେନ୍ମମ।
ଶିଷ୍ଯବତ୍ତ୍ବାଂ ତୁ ପୃଚ୍ଛାମି ଉପପନ୍ନୋଽସ୍ମି ତେଽନଘ ॥ 3-149-25 (21614)
ହନୂମାନୁବାଚ। 3-149-26x (2271)
ଯତ୍ତେ ମମ ପରିଜ୍ଞାନେ କୌତୂହଲମରିଂଦମ।
ତତ୍ସର୍ବମଖିଲେନ ତ୍ବଂ ଶୃଣୁ ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନ ॥ 3-149-26 (21615)
ଅହଂ କେସରିଣଃ କ୍ଷେତ୍ରେ ବାଯୁନା ଜଗଦାଯୁଷା।
ଜାତଃ କମଲପତ୍ରାକ୍ଷ ହନୂମାନ୍ନାମ ବାନରଃ ॥ 3-149-27 (21616)
ସୂର୍ଯପୁତ୍ରଂ ଚ ସୁଗ୍ରୀବଂ ଶକ୍ରପୁତ୍ରଂ ଚ ବାଲିନମ୍।
ସର୍ବବାନରରାଜାନୌ ସର୍ବବାନରଯୂଥପାଃ ॥ 3-149-28 (21617)
ଉପତସ୍ଥୁର୍ମହାବୀର୍ଯା ମମ ଚାମିତ୍ରକର୍ଶନ।
ସୁଗ୍ରୀବେଣାଭବତ୍ପ୍ରୀତିରନିଲସ୍ଯାଗ୍ନିନା ଯଥା ॥ 3-149-29 (21618)
ନିକୃତଃ ସ ତତୋ ଭ୍ରାତ୍ରା କସ୍ମିଂଶ୍ଚିତ୍କାରଣାନ୍ତରେ।
ଋଶ୍ଯମୂକେ ମଯା ସାର୍ଧଂ ସୁଗ୍ରୀବୋ ନ୍ଯବସଚ୍ଚିରମ୍ ॥ 3-149-30 (21619)
ଅଥ ଦାଶରଥିର୍ବୀରୋ ରାମୋ ନାମ ମହାବଲଃ।
ବିଷ୍ଣୁର୍ମାନୁଷରୂପେଣ ଚଚାର ବସୁଧାତଲମ୍ ॥ 3-149-31 (21620)
ସ ପିତୁଃ ପ୍ରିଯମନ୍ବିଚ୍ଛନ୍ସହଭାର୍ଯଃ ସହାନୁଜଃ।
ସଧନୁର୍ଧନ୍ବିନାଂଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ଯମାଶ୍ରିତଃ ॥ 3-149-32 (21621)
ତସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ଜନସ୍ଥାନାଚ୍ଛଲେନାପହୃତା ବଲାତ୍।
ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରେଣ ବଲିନା ରାବଣେନ ଦୁରାତ୍ମନା ॥ 3-149-33 (21622)
ସୁବର୍ଣରତ୍ନଚିତ୍ରେଣ ମୃଗରୂପେଣ ରକ୍ଷସା।
ବଞ୍ଚଯିତ୍ବା ନରବ୍ଯାଘ୍ରଂ ମାରୀଚେନ ତଦାଽନଘ ॥ 3-149-34 (21623)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 149 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-149-5 ବୈଶସଂ ବିରୋଧମ୍ ॥ 3-149-9 ଭୂତଭାବନଂ ଭୂତାନାଂ ବିଯଦାଦୀନାଂ ଜରାଯୁଜାଦୀନାଂ ଚ ଭାବନଂ ରଚନଂ ଯସ୍ମାତ୍ତମ୍ ॥ 3-149-12 କ୍ରମେଣ ପାଦବିକ୍ଷେପେନ ॥ 3-149-17 ଏବମୁକ୍ତେ ସତି। ତମିତ୍ଯଧ୍ଯାହାରଃ। ତଂ ହୀନବୀର୍ଯପରାକ୍ରମଂ ମନସାଽବିନ୍ତଯନ୍ମେନେ ॥ 3-149-29 ମମ ଚ ସୁଗ୍ରୀବେଣ ପ୍ରୀତିରଭବତ୍ ॥ 3-149-30 ନିକୃତଃ ନିରସ୍ତଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 150
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.150. ଅଧ୍ଯାଯଃ 150
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ହନୁମତା ଭୀମଂପ୍ରତି ସମଗ୍ରରାମକଥାକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-150-0 (21624)
ହନୂମାନୁବାଚ। 3-150-0x (2272)
ହୃତଦାରଃ ସହ ଭ୍ରାତ୍ରା ପତ୍ନୀଂ ମାର୍ଗନ୍ସ ରାଘବଃ।
ଦୃଷ୍ଟବାଞ୍ଶୈଲଶିଖରେ ସୁଗ୍ରୀବଂ ବାନରର୍ଷଭମ୍ ॥ 3-150-1 (21625)
ତେନ ତସ୍ଯାଭବତ୍ସଖ୍ଯଂ ରାଘବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ସ ହତ୍ବା ବାଲିନଂ ରାଜ୍ଯେ ସୁଗ୍ରୀବଂ ପ୍ରତ୍ଯପାଦଯତ୍ ॥ 3-150-2 (21626)
ସ ରାଜ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସୁଗ୍ରୀବଃ ସୀତାଯାଃ ପରିମାର୍ଗଣେ।
ବାନରାନ୍ପ୍ରେଷଯାମାସ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-150-3 (21627)
ତତୋ ବାନରକୋଟୀଭିଃ ସହିତୋଽହଂ ନରର୍ଷଭ।
ସୀତାଂ ମାର୍ଗନ୍ମହାବାହୋ ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦିଶମ୍ ॥ 3-150-4 (21628)
ତତଃ ପ୍ରବୃତ୍ତିଃ ସୀତାଯା ଗୃଧ୍ରେଣ ସୁମହାତ୍ମନା।
ସଂପାତିନା ସମାଖ୍ଯାତା ରାବଣସ୍ଯ ନିବେଶନେ ॥ 3-150-5 (21629)
ତତୋଽହଂ କାର୍ଯସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ରାମସ୍ଯାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣଃ।
ଶତଯୋଜନବିସ୍ତାରମର୍ଣବଂ ସହସା ପ୍ଲୁତଃ ॥ 3-150-6 (21630)
ଅହଂ ସ୍ବବୀର୍ଯାଦୁତ୍ତୀର୍ଯ ସାଗରଂ ମକରାଲଯମ୍।
ସୁତାଂ ଜନକରାଜସ୍ଯ ସୀତାଂ ସୁରରସୁତୋପମାମ୍ ॥ 3-150-7 (21631)
ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ରାବଣସ୍ଯ ନିବେଶନେ।
ସମେତ୍ଯ ତାମହଂ ଦେବୀଂ ବୈଦେହୀଂ ରାଘବପ୍ରିଯାମ୍ ॥ 3-150-8 (21632)
ଦଗ୍ଧ୍ବା ଲଙ୍କାମଶେଷେଣ ସାଦୃପ୍ରାକାରତୋରଣାମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯାଗତଶ୍ଚାସ୍ଯ ପୁନର୍ନାମ ତତ୍ରପ୍ରକାଶ୍ଯ ବୈ ॥ 3-150-9 (21633)
ମଦ୍ବାକ୍ଯଂ ଚାବଧାର୍ଯାଶୁ ରାମୋ ରାଜୀବଲୋଚନଃ।
ଅବଦ୍ଧପୂର୍ବମନ୍ଯୈଶ୍ଚ ବଦ୍ଧ୍ବା ସେତୁଂ ମହୋଦଧୌ।
ବୃତୋ ବାନରକୋଟୀଭିଃ ସମୁତ୍ତୀର୍ଣୋ ମହାର୍ଣବମ୍ ॥ 3-150-10 (21634)
ତତୋ ରରାମେଣ ବୀର୍ଯେଣ ହତ୍ବା ତାନ୍ସର୍ବରାକ୍ଷସାନ୍।
ରଣେ ତୁ ରାକ୍ଷସଗଣଂ ରାବଣଂ ଲୋକରାବଣମ୍ ॥ 3-150-11 (21635)
ନିଶାଚରେନଦ୍ରଂ ହତ୍ବା ତୁ ସଭ୍ରାତୃସୁତବାନ୍ଧବମ୍।
ରାଜ୍ଯେଽଭିଷିଚ୍ଯ ଲଙ୍କାଯାଂ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଂ ବିଭୀଷଣମ୍ ॥ 3-150-12 (21636)
ଧାର୍ମିକଂ ଭକ୍ତିମନ୍ତଂ ଚ ଭକ୍ତାନୁଗତବତ୍ସଲଃ।
ପ୍ରତ୍ଯାହୃତ୍ଯ ତତଃ ସୀତାଂ ନଷ୍ଟାଂ ବେଦଶ୍ରୁତିଂ ଯଥା ॥ 3-150-13 (21637)
ତଯୈବ ସହିତଃ ସାଧ୍ବ୍ଯା ପତ୍ନ୍ଯା ରାମୋ ମହାଯଶାଃ।
ଗତ୍ବା ତତୋଽତିତ୍ବରିତଃ ସ୍ବାଂ ପୁରୀଂ ରଘୁନନ୍ଦନଃ।
ଅଧ୍ଯାବସତ୍ତତୋଽଯୋଧ୍ଯାମଯୋଧ୍ଯାଂ ଦ୍ବିଷତାଂ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-150-14 (21638)
ତତଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତୋ ରାଜ୍ଯେ ରାମୋ ନୃପତିସତ୍ତମଃ।
ବରଂ ମଯା ଯାଚିତୋଽସୌ ରାମୋ ରାଜୀବଲୋଚନଃ ॥ 3-150-15 (21639)
ଯାବଦ୍ରାମକଥେଯଂ ତେ ଭବେଲ୍ଲୋକେଷୁ ଶତ୍ରୁହନ୍।
ତାବଜ୍ଜୀବେଯମିତ୍ଯେବଂ ତଥାଽସ୍ତ୍ବିତି ଚ ସୋବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-150-16 (21640)
ସୀତାପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ ସଦା ମାମିହସ୍ଥମରିଂଦମ।
ଉପତିଷ୍ଠନ୍ତି ଦିବ୍ଯା ହି ଭୋଗା ଭୀମ ଯଥେପ୍ସିତାଃ ॥ 3-150-17 (21641)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଦଶବର୍ଷଶତାନି ଚ।
ରାଜ୍ଯଂ କାରିତବାନ୍ରାମସ୍ତତଃ ସ୍ବଭବନଂ ଗତଃ ॥ 3-150-18 (21642)
ତଦିହାପ୍ସରସସ୍ତାତ ଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚ ସଦାଽନଘ।
ତସ୍ଯ ବୀରସ୍ଯ ଚରିତଂ ଗାଯନ୍ତ୍ଯୋ ରମଯନ୍ତି ମାମ୍ ॥ 3-150-19 (21643)
ଅଯଂ ଚ ମାର୍ଗୋ ମର୍ତ୍ଯାନାମଗମ୍ଯଃ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତତୋଽହଂ ରୁଦ୍ଧବାନ୍ମାର୍ଗଂ ତବେମଂ ଦେବସେବିତମ୍ ॥ 3-150-20 (21644)
`ତ୍ବାମନେନ ପଥା ଯାନ୍ତଂ ଯକ୍ଷୋ ବା ରାକ୍ଷସୋପି ବା'।
ଧର୍ଷଯେଦ୍ବା ଶପେଦ୍ବାଽପି ମା କଶ୍ଚିଦିତି ଭାରତ ॥ 3-150-21 (21645)
ଦିବ୍ଯୋ ଦେବପଥୋ ହ୍ଯେଷ ନାତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ମାନୁଷାଃ।
ଯଦର୍ଥମାଗତଶ୍ଚାସି ଅତ ଏବ ସରଶ୍ଚ ତତ୍ ॥ 3-150-22 (21646)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 150 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-150-8 ସମେତ୍ଯ ବିଦିତ୍ବା ସଂଭାଷଣାଦିନା ନିଶ୍ଚିତ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-150-9 ଅସ୍ଯ ରାମସ୍ଯ। ତତ୍ର ଲଙ୍କାଯାମ୍ ॥ 3-150-10 ଅବଧାର୍ଯ ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ॥ 3-150-11 ଲୋକରାବଣଂ ଲୋକପୀଡାକରମ୍ ॥ 3-150-14 ଅଯୋଧ୍ଯାଂ ଯୋଦ୍ଧୁମଶକ୍ଯାମ୍ ॥ 3-150-18 କାରିତବାନ୍ କୃତବାନ୍। ସ୍ବାର୍ଥେ ଣିଚ୍। ସ୍ବଭବନଂ ବୈକୁଣ୍ଠମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 151
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.151. ଅଧ୍ଯାଯଃ 151
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ଜଲଧିଲଙ୍ଘନକଲିକପୃଥୁରୂପପ୍ରଦର୍ଶନଂ ପ୍ରାର୍ଥିତେନ ହନୁମତା ତଂପ୍ରତି ଏତତ୍କାଲିକୈସ୍ତାତ୍କାଲିକରୂପସ୍ଯ ଦୁର୍ନିରୀକ୍ଷତାକଥନପୂର୍ବକଂ କୃତାଦିଯୁଗଧର଼୍ମପ୍ରତିପାଦନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-151-0 (21647)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-151-0x (2273)
ଏବମୁକ୍ତୋ ମହାବାହୁର୍ଭୀମସେନଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ତତଃ ପ୍ରୀତ୍ଯା ଭ୍ରାତରଂ ହୃଷ୍ଟମାନସଃ ॥ 3-151-1 (21648)
ଉବାଚ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ହନୂମନ୍ତଂ କପୀଶ୍ବରମ୍।
ମତ୍ତୋ ଧନ୍ଯତରୋ ନାସ୍ତି ଯଦାର୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟବାନହମ୍ ॥ 3-151-2 (21649)
ଅନୁଗ୍ରହୋ ମେ ସୁମହାଂସ୍ତୃପ୍ତିଶ୍ଚ ତବ ଦର୍ଶନାତ୍।
ଏତତ୍ତୁ କୃତମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବଯାଽଽର୍ଯେଣ ପ୍ରିଯଂ ମମ ॥ 3-151-3 (21650)
ଯତ୍ତ୍ବେତଦାସୀତ୍ପ୍ଲବତଃ ସାଗରଂ ମକରାଲଯମ୍।
ରୂପମପ୍ରତିମଂ ବୀର ତଦିଚ୍ଛାମି ନୀରୀକ୍ଷିତୁମ୍ ॥ 3-151-4 (21651)
ଏବଂ ତୁଷ୍ଟୋ ମଭିଷ୍ଯାମି ଶ୍ରଦ୍ଧାସ୍ଯାମି ଚ ତେ ବଚଃ।
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ତେଜସ୍ବୀ ପ୍ରହସ୍ଯ ହରିରବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-151-5 (21652)
ନ ତଚ୍ଛକ୍ଯଂ ତ୍ବଯା ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ରୂପଂ ନାନ୍ଯେନ କେନଚିତ୍।
କାଲାବସ୍ଥା ତଦା ହ୍ଯନ୍ଯା ବର୍ତତେ ସା ନ ସାଂପ୍ରତମ୍।
`ତତୋଽଦ୍ଯ ଦୁଷ୍କରଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ମମ ରୂପଂ ନରୋତ୍ତମ' ॥ 3-151-6 (21653)
ଅନ୍ଯଃ କୃତଯୁଗେ କାଲଶ୍ରେତାଯାଂ ଦ୍ବାପରେ ପରଃ।
ଅଯଂ ପ୍ରଧ୍ବଂସନଃ କାଲୋ ନାଦ୍ଯ ତଦ୍ରୂପମସ୍ତି ମେ ॥ 3-151-7 (21654)
ଭୂମିର୍ନଦ୍ଯୋ ନଗାଃ ଶୈଲାଃ ସିଦ୍ଧା ଦେବା ମହର୍ଷଯଃ।
କାଲଂ ସମନୁବର୍ତନ୍ତେ ଯଥା ଭାବା ଯୁଗେଯୁଗେ ॥ 3-151-8 (21655)
`କାଲଂକାଲଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନରାଣାଂ ନରପୁଙ୍ଗବ'।
ବଲବର୍ଷ୍ମପ୍ରଭାବା ହି ପ୍ରହୀଯନ୍ତ୍ଯୁଦ୍ଭବନ୍ତି ଚ ॥ 3-151-9 (21656)
ତଦଲଂ ବତ ତଦ୍ରୂପଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ।
ଯୁଗଂ ସମନୁବର୍ତାମି କାଲୋ ହି ଦୁରତିକ୍ରମଃ ॥ 3-151-10 (21657)
ଭୀମ ଉବାଚ। 3-151-11x (2274)
ଯୁଗସଙ୍ଖ୍ଯାଂ ସମାଚକ୍ଷ୍ବ ଆଚାରଂ ଚ ଯୁଗେଯୁଗେ।
ଧର୍ମକାମାର୍ଥଭାବାଂଶ୍ଚ କର୍ମବୀର୍ଯେ ଭବାଭବୌ ॥ 3-151-11 (21658)
ହନୂମାନୁବାଚ। 3-151-2x (2275)
କୃତଂ ନାମ ଯୁଗଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଯତ୍ରଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
କୃତମେବ ନ କର୍ତବ୍ଯଂ ତସ୍ମିନ୍କାଲେ ଯୁଗୋତ୍ତମେ ॥ 3-151-12 (21659)
ନ ତତ୍ର ଧର୍ମାଃ ସୀଦନ୍ତି କ୍ଷୀଯନ୍ତେ ନ ଚ ବୈ ପ୍ରଜାଃ।
ତତଃ କୃତଯୁଗଂ ନାମ କାଲେନ ଗୁଣତାଂ ଗତମ୍ ॥ 3-151-13 (21660)
ଦେବଦାନବଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷରାକ୍ଷସପନ୍ନଗାଃ।
ନାସନ୍କୃତଯୁଗେ ତାତ ତଦା ନ କ୍ରଯବିକ୍ରଯଃ ॥ 3-151-14 (21661)
ନ ସାମଋଗ୍ଯଜୁର୍ବର୍ଣାଃ କ୍ରିଯା ନାସୀଚ୍ଚ ମାନବୀ।
ଅଭିଧ୍ଯାଯ ଫଲଂ ତତ୍ର ଧର୍ମଃ ସଂନ୍ଯାସ ଏବ ଚ ॥ 3-151-15 (21662)
ନ ତସ୍ମିନ୍ଯୁଗସଂସର୍ଗେ ବ୍ଯାଧଯୋ ନେନ୍ଦ୍ରିଯକ୍ଷଯଃ।
ନାସୂଯା ନାପି ରୁଦିତଂ ନ ଦର୍ପୋ ନାପି ବୈକୃତମ୍ ॥ 3-151-16 (21663)
ନ ବିଗ୍ରହଃ କୁତସ୍ତନ୍ଦ୍ରୀ ନ ଦ୍ବେଷୋ ନ ଚ ପୈଶୁନମ୍।
ନ ଭଯଂ ନାପି ସଂତାପୋ ନ ଚେର୍ଷ୍ଯା ନ ଚ ମତ୍ସରଃ ॥ 3-151-17 (21664)
ତତଃ ପରମକଂ ବ୍ରହ୍ମ ସା ଗତିର୍ଯୋଗିନାଂ ପରା।
ଆତ୍ମା ଚ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଶୁକ୍ଲୋ ନାରାଯଣସ୍ତଦା ॥ 3-151-18 (21665)
ବ୍ରାହ୍ମଣଆଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯାଃ ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ କୃତଲକ୍ଷଣାଃ।
କୃତେ ଯୁଗେ ସମଭବନ୍ସ୍ବକର୍ମନିରତାଃ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-151-19 (21666)
ସମାଶ୍ରଯଂ ସମାଚାରଂ ସମଜ୍ଞାନଂ ଚ କେବଲମ୍।
ତଦା ହି ସମକର୍ମାଣୋ ବର୍ଣା ଧର୍ମାନବାପ୍ନୁବନ୍ ॥ 3-151-20 (21667)
ଏକଦେବସଦାଯୁକ୍ତା ଏକମନ୍ତ୍ରବିଧିକ୍ରିଯାଃ।
ପୃଥଗ୍ଧର୍ମାସ୍ତ୍ବେକବେଦା ଧର୍ମମେକମନୁବ୍ରତାଃ ॥ 3-151-21 (21668)
ଚାତୁରାଶ୍ରମ୍ଯଯୁକ୍ତେନ କର୍ମଣା କାଲଯୋଗିନା।
ଅକାମଫଲସଂଯୋଗାତ୍ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ପରାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-151-22 (21669)
ଆତ୍ମଯୋଗସମାଯୁକ୍ତୋ ଧର୍ମୋଽଯଂ କୃତଲକ୍ଷଣଃ।
କୃତେ ଯୁଗେ ଚତୁଷ୍ପାଦଶ୍ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯ ଶାଶ୍ବତଃ ॥ 3-151-23 (21670)
`କାମଃ କାମଯମାନେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ତିରୋହିତଃ'।
ଏତତ୍କୃତଯୁଗଂ ନାମ ତ୍ରୈଗୁଣ୍ଯପରିବର୍ଜିତମ୍ ॥ 3-151-24 (21671)
ତ୍ରେତାମପି ନିବୋଧ ତ୍ବଂ ଯସ୍ମନ୍ସତ୍ରଂ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ପାଦେନ ହ୍ରସତେ ଧର୍ମୋ ରକ୍ତତାଂ ଯାତି ଚାଚ୍ଯୁତଃ ॥ 3-151-25 (21672)
ସତ୍ଯପ୍ରବୃତ୍ତାଶ୍ଚ ନରାଃ କ୍ରିଯା ଧର୍ମପରାଯଣାଃ।
ତତୋ ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ଧର୍ମାଶ୍ଚବିବିଧାଃ କ୍ରିଯାଃ ॥ 3-151-26 (21673)
ତ୍ରେତାଯାଂ ଭାବସଂକଲ୍ପାଃ କ୍ରିଯାଦାନଫଲୋପଗାଃ।
ପ୍ରଚଲନ୍ତି ନ ବୈ ଧର୍ମାତ୍ତପୋଦାନପରାଯଣାଃ।
ସ୍ବଧର୍ମସ୍ଥାଃ କ୍ରିଯାବନ୍ତୋ ନରାସ୍ତ୍ରେତାଯୁଗେଽଭବନ୍ ॥ 3-151-27 (21674)
ଦ୍ବାପରେ ଚ ଯୁଗେ ଧର୍ମୋ ଦ୍ବିଭାଗୋ ନଃ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ବିଷ୍ଣୁର୍ବୈ ପୀତତାଂ ଯାତି ଚତୁର୍ଧା ବେଦ ଏବ ଚ ॥ 3-151-28 (21675)
ତତୋଽନ୍ଯେ ଚ ଚତୁର୍ବେଦାସ୍ତ୍ରିବେଦାଶ୍ଚ ତଥା ପରେ।
ଦ୍ବିବେଦାଶ୍ଚୈକବେଦାଶ୍ଚାପ୍ଯନୃଚଶ୍ଚ ତଥା ପରେ ॥ 3-151-29 (21676)
ଏବଂ ଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ଭିନନେଷୁ ବହୁଧା ନୀଯତେ କ୍ରିଯା।
ତପୋଦାନପ୍ରବୃତ୍ତା ଚ ରାଜସୀ ଭବତି ପ୍ରଜା ॥ 3-151-30 (21677)
ଏକବେଦସ୍ଯ ଚାଜ୍ଞାନାଦ୍ବେଦାସ୍ତେ ବହବଃ କୃତାଃ।
ସତ୍ଯସ୍ଯ ଚେହ ବିଭ୍ରଂଶାତ୍ସତ୍ଯେ କଶ୍ଚିଦବସ୍ଥିତଃ ॥ 3-151-31 (21678)
ସତ୍ଯାତ୍ପ୍ରଚ୍ଯବମାନାନାଂ ବ୍ଯାଘଯୋ ବହବୋଽଭବନ୍।
କାମାଶ୍ଚୋପଦ୍ରବାଶ୍ଚୈବ ତଦା ବୈ ଦୈବକାରିତାଃ ॥ 3-151-32 (21679)
ଯୈରର୍ଦ୍ଯଭାନାଃ ସୁଭୃଶଂ ତପସ୍ତପ୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ।
କାମକାମାଃ ସ୍ବର୍ଗକାମା ଯଜ୍ଞାଂସ୍ତନ୍ବନ୍ତି ଚାପରେ ॥ 3-151-33 (21680)
ଏବଂ ଦ୍ବାପରମାସାଦ୍ଯ ପ୍ରଜାଃ କ୍ଷୀଯନ୍ତ୍ଯଧର୍ମତଃ।
ପାଦେନୈକେନ କୌନ୍ତେଯ ଧର୍ମଃ କଲିଯୁଗେ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-151-34 (21681)
ତାମସଂ ଯୁଗମାସାଦ୍ଯ କୃଷ୍ଣୋ ଭବତି କେଶବଃ।
ବେଦାଚାରାଃ ପ୍ରଶାମ୍ଯନ୍ତି ଧର୍ମଯଜ୍ଞକ୍ରିଯାସ୍ତଥା ॥ 3-151-35 (21682)
ଈତଯୋ ବ୍ଯାଧଯସ୍ତନ୍ଦ୍ରୀ ଦୋଷାଃ କ୍ରୋଧାଦଯସ୍ତଥା।
ଉପଦ୍ରବାଃ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ଆଧଯୋ ବ୍ଯାଧଯସ୍ତଥା ॥ 3-151-36 (21683)
ଯୁଗେଷ୍ବାବର୍ତମାନେଷୁ ଧର୍ମୋ ବ୍ଯାବର୍ତତେ ପୁନଃ।
ଧର୍ମେ ବ୍ଯାବର୍ତମାନେ ତୁ ଲୋକୋ ବ୍ଯାବର୍ତତେ ପୁନଃ ॥ 3-151-37 (21684)
ଲୋକେ କ୍ଷୀଣେ କ୍ଷଯଂ ଯାନତି ଭାବା ଲୋକପ୍ରବର୍ତକାଃ।
ଯୁଗକ୍ଷଯକୃତା ଧର୍ମାଃ ପ୍ରାର୍ଥନାନି ବିକୁର୍ବତେ ॥ 3-151-38 (21685)
ଏତତ୍କଲିଯୁଗଂ ନାମ ଅଚିରାଦ୍ଯତ୍ପ୍ରବର୍ତତେ।
ଯୁଗାନୁବର୍ତନଂ ତ୍ବେତତ୍କୁର୍ବନ୍ତି ଚିରଜୀବିନଃ ॥ 3-151-39 (21686)
ଯଚ୍ଚ ତେ ମତ୍ପରିଜ୍ଞାନେ କୌତୂହଲମରିଂଦମ।
ଅନର୍ଥକେଷୁ କୋ ଭାବଃ ପୁରୁଷସ୍ଯ ବିଜାନତଃ ॥ 3-151-40 (21687)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି।
ଯୁଗସଙ୍ଖ୍ଯାଂ ମହାବାହୋ ସ୍ବସ୍ତି ପ୍ରାପ୍ନୁହି ଗମ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-151-41 (21688)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ତଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 151 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-151-3 ଏକଂ ତୁ କୃତମିଚ୍ଛାମୀତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-151-5 ହରିର୍ବାନରଃ ॥ 3-151-9 ବର୍ଷ୍ମ ଶରୀରମ୍ ॥ 3-151-11 ଭାବାନ୍ ତତ୍ତ୍ବାନି। କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭମ୍। ବୀର୍ଯଂ ଫଲୋଦଯପର୍ଯନ୍ତଂ ଶକ୍ତିଃ। ଭବାଭବାବୁତ୍ପତ୍ତିବିନାଶୌ ଐଶ୍ବର୍ଯାନୈଶ୍ବର୍ଯେ ବା ॥ 3-151-12 କୃତମେବ ସର୍ବେ କୃତକୃତ୍ଯା ଏବେତ୍ଯର୍ଥଃ। ତତଏବ ହେତୋଃ କୃତଯୁଗଂ ନାମ ॥ 3-151-15 ତ୍ରଯୀଧର୍ମସ୍ଯ ଚିତ୍ତଶୁଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥତ୍ବାତ୍ତସ୍ଯାଶ୍ଚ ତଦାନୀଂ ସ୍ବଭାବସିଦ୍ଧତ୍ବାନ୍ନ ସାମାଦୀନ୍ଯାସନ୍। ମାନବୀକ୍ରିଯା କୃଷ୍ଯାଦ୍ଯାରମ୍ଭରୂପା। କିଂତୁ ଅଭିଧ୍ଯାଯ ଫଲଂ ସଂକଲ୍ପାଦେବ ସର୍ବଂ ସଂପଦ୍ଯତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-151-16 ବୈକୃତଂ କପଟମ୍ ॥ 3-151-17 ବିଗ୍ରହୋ ବୈରମ୍। ତନ୍ଦ୍ରୀ ଆଲସ୍ଯମ୍। ଈର୍ଷ୍ଯା ଅକ୍ଷମା। ମତ୍ସରଃ ପରୋତ୍କର୍ଷାସହିଷ୍ଣୁତ୍ବମ୍ ॥ 3-151-18 ତତୋଽସୂଯାଦିତ୍ଯାଗାତ୍ ପରମକଂ ପରମାନନ୍ଦାତ୍ମକଂ ବ୍ରହ୍ମ ପ୍ରାପ୍ଯତ ଇତି ଶେଷଃ। ଗତିଃ ପ୍ରାପ୍ଯମ୍। ଶ୍ବେତରକ୍ତପୀତକୃଷ୍ଣରୂପାଣି କ୍ରମେଣ କୃତାଦିଷୁ ଭବନ୍ତୀତି କୃତେ ନାରାଯଣଃ ଶୁକ୍ଲ ଇତ୍ଯୁକ୍ତମ୍ ॥ 3-151-33 ଯୈଃ ବ୍ଯାଧିଭିଃ କାମୈଶ୍ଚ ॥ 3-151-35 ତାମସଂ ତମୋଗୁଣପ୍ରଧାନଂ କଲିମ୍ ॥ 3-151-36 ଈତଯଃ ଅତିବୃଷ୍ଟ୍ଯାଦଯଃ ॥ 3-151-37 ବ୍ଯାବର୍ତତେ ନଶ୍ଯତି ॥ 3-151-38 ଭାବାଃ ଧର୍ମଜ୍ଞାନାଦଯଃ। ପ୍ରାର୍ଥନାନି ବିକୁର୍ବତେ। ଅନ୍ଯତ୍ପ୍ରାର୍ଥ୍ଯତେଽନ୍ଯତ୍ ଜାଯତେ। ପୌଷ୍ଟିକମପି କର୍ମ ବିଧିଲୋପାନ୍ନାଶକଂ ଭବତୀତି ଭାବଃ ॥ 3-151-39 ଚିରଜୀବିନୋ ମାଦୃଶା ଅପି ଯୁଗାନୁବର୍ତିନଃ କାଲାନୁସାରିଣୋ ଭବନ୍ତି ॥ 3-151-40 ଅନର୍ଥକେଷୁ ନିଷ୍ପ୍ରଯୋଜନେଷୁ। ଭାବୋଽଭିନିବେଶଃ ॥ 3-151-41 ସ୍ବସ୍ତି କଲ୍ଯାଣମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 152
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.152. ଅଧ୍ଯାଯଃ 152
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ହନୁମତା ଭୀମାଯ ସମୁଦ୍ରତରଣକାଲିକପୃଥୁତରନିଜରୂପପ୍ରଦର୍ଶନପୂର୍ବକଂ ଚତୁର୍ବର୍ଣଧର୍ମନିରୂପଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-152-0 (21689)
ଭୀମସେନ ଉବାଚ। 3-152-0x (2276)
ପୂର୍ବରୂପମଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତେ ନ ଯାସ୍ଯାମି କଥଂଚନ।
ଯଦି ତେଽହମନୁଗ୍ରାହ୍ଯୋ ଦର୍ଶଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନା ॥ 3-152-1 (21690)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-152-2x (2277)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଭୀମେନ ସ୍ମିତଂ କୃତ୍ବା ପ୍ଲବଂଗମଃ।
ତଦ୍ରୂପଂ ଦର୍ଶଯାମାସ ଯଦ୍ବୈ ସାଗରଲଙ୍ଘନେ ॥ 3-152-2 (21691)
ଭ୍ରାତୁଃ ପ୍ରିଯମଭୀପ୍ସନ୍ବୈ ଚକାର ସୁମହଦ୍ବପୁଃ।
`ତଦ୍ରୂପଂ ଯତ୍ପୁରା ତସ୍ଯ ବଭୂବୋଦଧିଲଙ୍ଘନେ' ॥ 3-152-3 (21692)
ଦେହସ୍ତସ୍ଯ ତତୋଽତୀବ ବର୍ଧତ୍ଯାଯାମବିସ୍ତରୈଃ।
ସଦ୍ରୁମଂ କଦଲୀଷଣ୍ଡଂ ଛାଦଯନ୍ନମିତଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-152-4 (21693)
ଗିରିଶ୍ଚୋଚ୍ଛ୍ରଯମାକ୍ରମ୍ଯ ତସ୍ଥୌ ତତ୍ର ଚ ବାନରଃ।
ସମୁଚ୍ଛ୍ରିତମହାକାଯୋ ଦ୍ବିତୀଯ ଇବ ପର୍ବତଃ ॥ 3-152-5 (21694)
ତାମ୍ରେକ୍ଷଣସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣଦଂଷ୍ଟ୍ରୋ ଭୃକୁଟୀକୃତଲୋଚନଃ।
ଦୀର୍ଘଂ ଲାଙ୍ଗୂଲମାବିଧ୍ଯ ଦିଶୋ ବ୍ଯାପ୍ଯ ସ୍ଥିତଃ କପିଃ ॥ 3-152-6 (21695)
ତଦ୍ରୂପଂ ମହଦାଲକ୍ଷ୍ଯଭ୍ରାତୁଃ କୌରବନନ୍ଦନଃ।
ବିସିଷ୍ମିଯେ ତଦା ଭୀମୋ ଜହୃଷେ ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-152-7 (21696)
ତମର୍କମିବ ତେଜୋଭିଃ ସୌବର୍ଣମିବ ପର୍ବତମ୍।
ପ୍ରଦୀପ୍ତମିବ ଚାକାଶଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମୋ ନ୍ଯମୀଲଯତ୍ ॥ 3-152-8 (21697)
ଆବଭାଷେ ଚ ହନୁମାନ୍ଭୀମସେନଂ ସ୍ମଯନ୍ନିବ।
ଏତାବଦିହ ଶକ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ଦ୍ରୁଷ୍ଟୁଂ ରୂପଂ ମମାନଘ ॥ 3-152-9 (21698)
ବର୍ଧେଽହଂ ଚାପ୍ଯତୋ ଭୂଯୋ ଯାବନ୍ମେ ମନସେପ୍ସିତମ୍।
ଭୀମ ଶତ୍ରୁଷୁ ଚାତ୍ଯର୍ଥଂ ବର୍ଧତେ ମୂର୍ତିରୋଜସା ॥ 3-152-10 (21699)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-152-11x (2278)
ତଦଦ୍ଭୁତଂ ମହାରୌଦ୍ରଂ ବିନ୍ଧ୍ଯପର୍ବତସନ୍ନିଭମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହନୂମତୋ ବର୍ଷ୍ମ ସଂଭ୍ରାନ୍ତଃ ପବନାତ୍ମଜଃ ॥ 3-152-11 (21700)
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତତୋ ଭୀମଃ ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟତନୂରୁହଃ।
କୃତାଞ୍ଜଲିରଦୀନାତ୍ମା ହନୂମନ୍ତମବସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-152-12 (21701)
ଦୃଷ୍ଟଂ ପ୍ରମାଣଂ ବିପୁଲଂ ଶରୀରସ୍ଯାସ୍ଯ ତେ ବିଭୋ।
ସଂହରସ୍ବ ମହାବୀର୍ଯ ସ୍ବଯମାତ୍ମାନମାତ୍ମନା ॥ 3-152-13 (21702)
ନ ହି ଶକ୍ନୋମି ତ୍ବାଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦିବାକରମିବୋଦିତମ୍।
ଅପ୍ରମେଯମନାଧୃଷ୍ଯଂ ମୈନାକମିବ ପର୍ବତମ୍ ॥ 3-152-14 (21703)
ବିସ୍ମଯଶ୍ଚୈବ ମେ ବୀର ସୁମହାନ୍ମନସୋଽଦ୍ଯ ବୈ।
ଯଦ୍ରାମସ୍ତ୍ବଯି ପାର୍ଶ୍ବଶ୍ଥେ ସ୍ବଯଂ ରାବଣମଭ୍ଯଗାତ୍ ॥ 3-152-15 (21704)
ତ୍ବମେବ ଶକ୍ତସ୍ତାଂ ଲଙ୍କାଂ ସଯୋଧାଂ ସହରାବଣାମ୍।
ସ୍ବବାହୁବଲମାଶ୍ରିତ୍ ବିନାଶଯିତୁମଞ୍ଜସା ॥ 3-152-16 (21705)
ନ ହି ତେ କିଂଚିଦପ୍ରାପ୍ଯଂ ମାରୁତାତ୍ମଜ ବିଦ୍ଯତେ।
ନ ଚୈବ ତବ ପର୍ଯାପ୍ତୋ ରାବଯଣଃ ସଗଣୋ ଯୁଧି ॥ 3-152-17 (21706)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଭୀମେନ ହନୂମାନ୍ପ୍ଲବଗୋତ୍ତମଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତତୋ ବାକ୍ଯଂ ସ୍ନିଗ୍ଧଗମ୍ଭୀରଯା ଗିରା ॥ 3-152-18 (21707)
ଏବମେତନ୍ମହାବାହୋ ଯଥା ବଦସି ଭାରତ।
ଭୀମସେନ ନ ପର୍ଯାପ୍ତୋ ମମାସୌ ରାକ୍ଷସାଧମଃ ॥ 3-152-19 (21708)
ମଯା ତୁ ନିହତେ ତସ୍ମିନ୍ରାବଣେ ଲୋକକଣ୍ଟକେ।
କୀର୍ତିର୍ନଶ୍ଯେଦ୍ରାଘବସ୍ଯ ତତ ଏତଦୁପେକ୍ଷିତମ୍ ॥ 3-152-20 (21709)
ତେନ ବୀରେଣ ତଂ ହତ୍ବା ସଗଣଂ ରାକ୍ଷସାଧମମ୍।
ଆନୀତା ସ୍ବପୁରଂ ସୀତା କୀର୍ତିଶ୍ଚ ସ୍ଥାପିତା ନୃଷୁ ॥ 3-152-21 (21710)
ତଦ୍ଗଚ୍ଛ ବିପୁଲପ୍ରଜ୍ଞ ଭ୍ରାତୁଃ ପ୍ରିଯହିତେ ରତଃ।
ଅରିଷ୍ଟଂ କ୍ଷେମମଧ୍ବାନଂ ବାଯୁନା ପରିରକ୍ଷିତଃ ॥ 3-152-22 (21711)
ଏଷ ପନ୍ଥାଃ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ସୌଗନ୍ଧିକବନାଯ ତେ।
ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ଧନଦୋଦ୍ଯାନଂ ରକ୍ଷିତଂ ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସୈଃ ॥ 3-152-23 (21712)
ନ ଚ ତେ ତରସା କାର୍ଯଃ କୁସୁମାପଚଯଃ ସ୍ବଯମ୍।
ଦୈବତାନି ହି ମାନ୍ଯାନି ପୁରୁଷେଣ ବିଶେଷତଃ ॥ 3-152-24 (21713)
ବଲିହୋମନମସ୍କାରୈର୍ମନ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଦୈବତାନି ପ୍ରସାଦଂ ହି ଭକ୍ତ୍ଯା କୁର୍ବନ୍ତି ଭାରତ ॥ 3-152-25 (21714)
ମା ତାତ ସାହସଂ କାର୍ଷୀଃ ସ୍ବଧର୍ମଂ ପରିପାଲଯ।
ସ୍ବଧର୍ମସ୍ଥାପନଂ ଧର୍ମଂ ବୁଧ୍ଯସ୍ବାଗମଯସ୍ବ ଚ ॥ 3-152-26 (21715)
ନ ହି ଧର୍ମମବିଜ୍ଞାଯ ବୃଦ୍ଧାନନୁପସେବ୍ଯ ଚ।
ଧର୍ମୋ ବୈ ବେଦିତୁଂ ଶକ୍ଯୋ ବୃହସ୍ପତିସମୈରପି ॥ 3-152-27 (21716)
ଅଧର୍ମୋ ଯତ୍ର ଧର୍ମାଖ୍ଯୋ ଧର୍ମଶ୍ଚାଧର୍ମସଂଜ୍ଞିତଃ।
ସ ବିଜ୍ଞେଯୋ ବିଭାଗେନ ଯତ୍ରମୁହ୍ଯନ୍ତ୍ଯବୁଦ୍ଧଯଃ ॥ 3-152-28 (21717)
ଆଚାରସଂଭବୋ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମାଦ୍ବେଦାଃ ସମୁତ୍ଥିତାଃ।
ବେଦୈର୍ଯଜ୍ଞାଃ ସମୁତ୍ପନ୍ନା ଯଜ୍ଞୈର୍ଦେବାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ ॥ 3-152-29 (21718)
ବେଦାଚାରବିଧାନୋକ୍ତୈର୍ଯଜ୍ଞୈର୍ଧାର୍ଯନ୍ତି ଦେବତାଃ।
ବୃହସ୍ପତ୍ଯୁଶନଃପ୍ରୋକ୍ତୈର୍ନଯୈର୍ଧାର୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ ॥ 3-152-20 (21719)
ବଲ୍ଯାକରବଣିଜ୍ଯାଭିଃ କୃଷ୍ଯର୍ଥୈର୍ଯୋନିପୋଷଣୈଃ।
ବାର୍ତଯା ଧାର୍ଯତେ ସର୍ବଂ ଧର୍ମୈରେତୈର୍ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ ॥ 3-152-31 (21720)
ତ୍ରଯୀ ବାର୍ତା ଦଣ୍ଡନୀତିସ୍ତିସ୍ରୋ ବିଦ୍ଯା ବିଜାନତାମ୍।
ତାଭିଃ ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରବୃତ୍ତାଭିର୍ଲୋକଯାତ୍ରା ବିଧୀଯତେ ॥ 3-152-32 (21721)
ସା ଚେଦ୍ଧର୍ମକୃତା ନ ସ୍ଯାତ୍ରଯୀଧର୍ମମୃତେ ଭୁବି।
ଦଣ୍ଡନୀତିମୃତେଚାପି ନିର୍ମର୍ଯାଦମିଦଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-152-33 (21722)
ବାର୍ତାଧର୍ମେ ହ୍ଯବର୍ତିନ୍ଯୋ ବିନଶ୍ଯେଯୁରିମାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ସୁପ୍ରବୃତ୍ତୈସ୍ତ୍ରିଭିର୍ହ୍ଯେତୈର୍ଧର୍ମୈଃ ସୂଯନ୍ତି ବୈ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-152-34 (21723)
ଦ୍ବିଜାନାମମୃତଂ ଧର୍ମୋ ହ୍ଯେକଶ୍ଚୈବୈକବର୍ଣକଃ।
ଯଜ୍ଞାଧ୍ଯଯନଦାନାନି ତ୍ରଯଃ ସାଧାରଣାଃ ସ୍ମୃତାଃ ॥ 3-152-35 (21724)
ଯାଜନାଧ୍ଯାପନେ ଚୋଭେ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପରିଗ୍ରହଃ।
ପାଲନଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ବୈ ବୈଶ୍ଯଧର୍ମଶ୍ଚ ପୋଷଣମ୍ ॥ 3-152-36 (21725)
ଶୁଶ୍ରୂଷା ଚ ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ଶୂଦ୍ରାଣଆଂ ଧର୍ମ ଉଚ୍ଯତେ।
ଭୈକ୍ଷହୋମବ୍ରତୈର୍ହୀନାସ୍ତଥୈବ ଗୁରୁବାସିତାଃ ॥ 3-152-37 (21726)
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମୋଽତ୍ରକୌନ୍ତେଯ ତବ ଧର୍ମୋଽତ୍ର ରକ୍ଷଣମ୍।
ସ୍ବଧର୍ମଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯସ୍ବ ବିନୀତୋ ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-152-38 (21727)
ବୃଦ୍ଧୈଃ ସଂମନ୍ତ୍ର୍ଯ ସଦ୍ଭିଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧିମଦ୍ଭିଃ ଶ୍ରୁତାନ୍ବିତୈଃ।
ଆସ୍ଥିତଃ ଶାସ୍ତିଦଣ୍ଡେନ ବ୍ଯସନୀ ପରିଭୂଯତେ ॥ 3-152-39 (21728)
ନିଗ୍ରହାନୁଗ୍ରହୈଃ ସମ୍ଯଗ୍ଯଦା ନେତା ପ୍ରବର୍ତତେ।
ତଦା ଭବନ୍ତି ଲୋକସ୍ଯ ମର୍ଯାଦାଃ ସୁବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-152-40 (21729)
ତସ୍ମାଦ୍ଦେଶେ ଚ ଦୁର୍ଗେ ଚ ଶତ୍ରୁମିତ୍ରବଲେଷୁ ଚ।
ନିତ୍ଯଂ ଚାରେଣ ବୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ସ୍ଥାନଂ ବୃଦ୍ଧିଃ କ୍ଷଯସ୍ତଥା ॥ 3-152-41 (21730)
ରାଜ୍ଞାମୁପାଯଶ୍ଚାରଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତ୍ରପରାକ୍ରମାଃ।
ନିଗ୍ରହପ୍ରଗ୍ରହୌ ଚୈବ ଦାକ୍ଷ୍ଯଂ ବୈ କାର୍ଯସାଧକମ୍ ॥ 3-152-42 (21731)
ସାମ୍ନା ଦାନେନ ଭେଦେନ ଦଣ୍ଡେନୋପେକ୍ଷଣେନ ଚ।
ସାଧନୀଯାନି କାର୍ଯାଣି ସମାସବ୍ଯାସଯୋଗତଃ ॥ 3-152-43 (21732)
ମନ୍ତ୍ରମୂଲା ନଯାଃ ସର୍ବେଚାରାଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ସୁମନ୍ତ୍ରିତନଯୈଃ ସଦ୍ଭିସ୍ତଦ୍ବିଧୈଃ ସହ ମନ୍ତ୍ରଯେତ୍ ॥ 3-152-44 (21733)
ସ୍ତ୍ରିଯା ମୂଢେନ ବାଲେନ ଲୁବ୍ଧେନ ଲଘୁନାଽପି ବା।
ନ ମନ୍ତ୍ରଯୀତ ଗୁହ୍ଯାନି ଯେଷୁ ଚାସ୍ପନଦଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-152-45 (21734)
ମନ୍ତ୍ରଯେତ୍ସହ ବିଦ୍ବଦ୍ଭିଃ ଶକ୍ତୈଃ କର୍ମାଣି କାରଯେତ୍।
ସ୍ନିଗ୍ଧୈଶ୍ଚ ନୀତିବିନ୍ଯାସୈର୍ମୂର୍ଖାନ୍ସର୍ବତ୍ର ବର୍ଜଯେତ୍ ॥ 3-152-46 (21735)
ଧାର୍ମିକାନ୍ଧର୍ମକାର୍ଯେଷୁ ଅର୍ଥକାର୍ଯେଷୁ ପଣ୍ଡିତାନ୍।
ସ୍ତ୍ରୀଷୁ କ୍ଲୀବାନ୍ନିଯୁଞ୍ଜୀତ କ୍ରୂରାନ୍କ୍ରୂରେଷୁ କର୍ମସୁ ॥ 3-152-47 (21736)
ସ୍ବେଭ୍ଯଶ୍ଚୈବ ପରେଭ୍ଯଶ୍ଚ କାର୍ଯାକାର୍ଯସମୁଦ୍ଭବା।
ବୁଦ୍ଧିଃ କର୍ମସୁ ବିଜ୍ଞେଯା ରିପୂଣାଂ ଚ ବଲାବଲମ୍ ॥ 3-152-48 (21737)
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସ୍ବପ୍ରତିପନ୍ନେଷୁ କୁର୍ଯାତ୍ସାଧୁଷ୍ବନୁଗ୍ରହମ୍।
ନିଗ୍ରହଂ ଚାପ୍ଯଶିଷ୍ଟେଷୁ ନିର୍ମର୍ଯାଦେଷୁ କାରଯେତ୍ ॥ 3-152-49 (21738)
ନିଗ୍ରହେ ପ୍ରଗ୍ରହେ ସମ୍ଯଗ୍ଯଦା ରାଜା ପ୍ରବର୍ତତେ।
ତଦା ଭବତି ଲୋକସ୍ଯ ମର୍ଯାଦା ସୁବ୍ଯବସ୍ଥିତା ॥ 3-152-50 (21739)
ଏଷ ତେଽଭିହିତଃ ପାର୍ଥ ଘୋରୋ ଧର୍ମୋ ଦୁରନ୍ବଯଃ।
ତଂ ସ୍ବଧର୍ମବିଭାଗେନ ବିନଯସ୍ଥୋଽନୁପାଲଯ ॥ 3-152-51 (21740)
ତପୋଧର୍ମଦମେଜ୍ଯାଭିର୍ବିପ୍ରା ଯାନ୍ତି ଯଥା ଦିବମ୍।
ଦାନାତିଥ୍ଯକ୍ରିଯାଧର୍ମୈର୍ଯାନ୍ତି ବୈଶ୍ଯାଶ୍ଚ ସଦ୍ଗତିମ୍ ॥ 3-152-52 (21741)
`ଦ୍ବିଜଶୁଶ୍ରୂଷଯା ଶୂଦ୍ରା ଲଭନ୍ତେ ଗତିମୁତ୍ତମାମ୍'।
କ୍ଷତ୍ରଂ ଯାତି ତଥା ସ୍ବର୍ଗଂ ଭୁବି ନିଗ୍ରହପାଲନୈଃ ॥ 3-152-53 (21742)
ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରଣୀତଦଣ୍ଡା ହି କାମଦ୍ବେପବିବର୍ଜିତାଃ।
ଅଲୁବ୍ଧା ବିଗତକ୍ରୋଧାଃ ସତାଂ ଯାନ୍ତି ସଲୋକତାଂ ॥ 3-152-54 (21743)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବିପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-152-5 ଗିରିଶ୍ଚ ବିନ୍ଧ୍ଯଗିରିରିବ। ଇବାର୍ଥେ ଚଃ ॥ 3-152-17 ପର୍ଯାପ୍ତଃ ସମର୍ଥଃ ॥ 3-152-22 ଅରିଷ୍ଟଂ ନିର୍ବିଘ୍ନମ୍ ॥ 3-152-24 ପୁରୁଷେଣ ମର୍ତ୍ଯେନ ॥ 3-152-26 ଆଗମଯସ୍ବ ମାତ୍ବରିଷ୍ଠାଃ ॥ 3-152-28 ଦୁର୍ଜନବଧୋଽଧର୍ମୋପି ଧର୍ମଏବ। ପରୋପଘାତକଂ ସତ୍ଯଂ ଧର୍ମୋପି ଅଧର୍ମଏବ ॥ 3-152-30 ଯଜ୍ଞୈର୍ଦେବାନାଂ ନୀତ୍ଯା ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଚ ସ୍ଥିତିରିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-152-31 ବାର୍ତା ଜୀବିକାର୍ଥାବୃତ୍ତିଃ ॥ 3-152-32 ସାଚ କ୍ରମେଣ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ତ୍ରଯୀଯାଜନାଧ୍ଯାପନାଦିଃ। ବୈଶ୍ଯସ୍ ବାର୍ତାପଣ୍ଯାଦିଃ। କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ଦଣ୍ଡାଦିଃ ॥ 3-152-33 ସା ଲୋକଯାତ୍ରା ॥ 3-152-37 ଗୁରୌ ତ୍ରିବର୍ଣେ ବାସିତଂ ବାସୋ ଯେଷାଂ ତେ ॥ 3-152-39 ଆସ୍ଥିତୋଽନୁଗୃହୀତଃ ॥ 3-152-41 ସ୍ଥାନଂ ସିଦ୍ଧସଂରକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-152-48 ସ୍ବେଭ୍ଯଶ୍ଚାରେଭ୍ଯଃ ପରେଭ୍ଯ ଉତ୍କୋଚାଦିନା ଲୋଭିତେଭ୍ଯଃ ॥ 3-152-49 ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଜୀବନାଶଯା।ପ୍ରତିପନ୍ନେଷୁ ଶରଣାଗତେଷୁ ॥ 3-152-51 ଘୋରୋ ଧର୍ମୋ ରାଜଧର୍ମଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 153
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.153. ଅଧ୍ଯାଯଃ 153
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଉପସଂହୃତପୃଥୁରୂପେଣ ହନୁମତା ସପରିଷ୍ବଙ୍ଗବରଦାନଂ ବିସୃଷ୍ଟେନ ଭୀମେନ ଗନ୍ଧମାଦନେ ସୌରାନ୍ଧିକସରୋଦର୍ଶନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-153-0 (21744)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-153-0x (2279)
ତତଃ ସଂହୃତ୍ଯ ବିପୁଲଂ ତଦ୍ବପୁଃ କାମବର୍ଧିତମ୍।
ଭୀମସେନଂ ପୁନର୍ଦୋର୍ଭ୍ଯାଂ ପର୍ଯଷ୍ବଜତ ବାନରଃ ॥ 3-153-1 (21745)
ପରିଷ୍ବକ୍ତସ୍ଯ ତସ୍ଯାଶୁ ଭ୍ରାତ୍ରା ଭୀମସ୍ଯ ଭାରତ।
ଶ୍ରମୋ ନାଶମୁପାଗଚ୍ଛତ୍ସର୍ବଂ ଚାସୀତ୍ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ॥ 3-153-2 (21746)
[ବଲଂ ଚାତିବଲୋ ମେନେ ନ ମେଽସ୍ତି ସଦୃଶୋ ମହାନ୍।]
ତତଃ ପୁନରଥୋବାଚ ପର୍ଯଶ୍ରୁନଯନୋ ହରିଃ ॥ 3-153-3 (21747)
ଭୀମମାଭାଷ୍ଯ ସୌହାର୍ଦାଦ୍ବାଷ୍ପଗଦ୍ଗଦଯା ଗିରା।
ଗଚ୍ଛ ବୀର ସ୍ବମାବାସଂ ସ୍ମର୍ତବ୍ଯୋଽସ୍ମି କଥାନ୍ତରେ ॥ 3-153-4 (21748)
ଇହସ୍ଥଶ୍ଚ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ନ ନିବେଦ୍ଯୋସ୍ମି କସ୍ଯଚିତ୍।
ଧନଦସ୍ଯାଲଯାଚ୍ଚାପି ବିସୃଷ୍ଟାନାଂ ମହାବଲ ॥ 3-153-5 (21749)
ଏଷ କାଲ ଇହାଯାତୁଂ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବଯୋଷିତାମ୍।
ମମାପି ସଫଲଂ ଚ କ୍ଷୁଃ ସ୍ମାରିତଶ୍ଚାସ୍ମି ରାଘବମ୍ ॥ 3-153-6 (21750)
[ରାମାଭିଧାନଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ହି ଜଗଦ୍ଧୃଦଯନନ୍ଦନମ୍।
ସୀତାବକ୍ରାରବିନ୍ଦାର୍କଂ ଦଶାସ୍ଯଧ୍ବାନ୍ତଭାସ୍କରମ୍ ॥] 3-153-7 (21751)
ମାନୁଷଂ ଗାତ୍ରସଂସ୍ପର୍ଶଂ ଗତ୍ବା ଭୀମ ତ୍ବଯା ସହ।
ତଦସ୍ମଦ୍ଦର୍ଶନଂ ବୀର କୌନ୍ତେଯାମାଘମସ୍ତୁ ତେ ॥ 3-153-8 (21752)
ଭ୍ରାତୃତ୍ବଂ ତ୍ବଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ବରଂ ବରଯ ଭାରତ।
ଯଦି ତାବନ୍ମଯା କ୍ଷୁଦ୍ରା ଗତ୍ବା ବାରଣସାହ୍ବଯମ୍ ॥ 3-153-9 (21753)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ନିହନ୍ତବ୍ଯା ଯାବଦେତତ୍କରୋମ୍ଯହମ୍।
ଶିଲଯା ନଗରଂ ବା ତନ୍ମର୍ଦିତବ୍ଯଂ ମଯା ଯଦି ॥ 3-153-10 (21754)
[ବଦ୍ଧ୍ବା ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଚାଦ୍ଯ ଆନଯାମି ତବାନ୍ତିକମ୍।]
ଯାବଦେତତ୍କରୋମ୍ଯଦ୍ଯକାମଂ ତବ ମହାବଲ ॥ 3-153-11 (21755)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତସ୍ ମହାତ୍ମନଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ହନୂନ୍ତଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟେନାନ୍ତରାତ୍ମନା ॥ 3-153-12 (21756)
କୃତମେବ ତ୍ବଯା ସର୍ବଂ ମମ ବାନରପୁଙ୍ଗବ।
ସ୍ବସ୍ତି ତେଽସ୍ତୁ ମହାବାହୋ କାମଯେ ତ୍ବାଂ ପ୍ରସୀଦମେ ॥ 3-153-13 (21757)
ସନାଥାଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ତ୍ବଯା ନାଥେନ ବୀର୍ଯବନ୍।
ତବୈବ ତେଜସା ସର୍ବାନ୍ବିଜେଷ୍ଯାମୋ ବଯଂ ପରାନ୍ ॥ 3-153-14 (21758)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ହନୁମାନ୍ଭୀମସେନମଭାଷତ।
ଭ୍ରାତୃତ୍ବାତ୍ସୌହୃଦାଚ୍ଚୈବ କରିଷ୍ଯାମି ପ୍ରିଯଂ ତବ ॥ 3-153-15 (21759)
ଚମୂଂ ବିଗାହ୍ଯ ଶତ୍ରୂଣାଂ ପରଶକ୍ତିସମାକୁଲାମ୍।
ଯଦା ସିଂହରବଂ ବୀର କରିଷ୍ଯସି ମହାବଲ ॥ 3-153-16 (21760)
ତଦାହଂ ବୃଂହଯିଷ୍ଯାମି ସ୍ବରବେଣ ରବଂ ତବ।
`ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବୈବ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ବ୍ଯସବସ୍ତେଽରଯୋ ରଣେ' ॥ 3-153-17 (21761)
ବିଜଯସ୍ଯ ଧ୍ବଜସ୍ଥଶ୍ଚ ନାଦାନ୍ମୋକ୍ଷ୍ପାମି ଦାରୁଣାନ୍।
ଶତ୍ରୂଣାଂ ଯେ ପ୍ରାଣହରାଃ ସୁଖଂ ଯେନ ହନିଷ୍ଯଥ ॥ 3-153-18 (21762)
ଏବମାଭାଷ୍ଯ ହନୁମାଂସ୍ତଦା ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନମ୍।
ମାର୍ଗମାଖ୍ଯାଯ ଭୀମାଯ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-153-19 (21763)
ଗତେ ତସ୍ମିନ୍ହରିବରେ ଭୀମୋପି ବଲିନାଂବରଃ।
ତେନ ମାର୍ଗେଣ ବିପୁଲଂ ବ୍ଯଚରଦ୍ଗନ୍ଧମାଦନମ୍ ॥ 3-153-20 (21764)
ଅନୁସ୍ମରନ୍ବପୁସ୍ତସ୍ଯ ଶ୍ରିଯଂ ଚାପ୍ରତିମାଂ ଭୁବି।
ମାହାତ୍ମ୍ଯମନୁଭାବଂ ଚ ସ୍ମରନ୍ଦାଶରଥେର୍ଯଯୌ ॥ 3-153-21 (21765)
ସ ତାନି ରମଣୀଯାନି ବନାନ୍ଯୁପବନାନି ଚ।
ବିଲୋଲଯାମାସ ତଦା ସୌଗନ୍ଧିକବନେପ୍ସଯା ॥ 3-153-22 (21766)
ଫୁଲ୍ଲପଦ୍ମବିଚିତ୍ରାଣି ସରାଂସି ସରିତସ୍ତଥା।
ନାନାକୁସୁମଚିତ୍ରାଣି ପୁଷ୍ପିତାନି ବନାନି ଚ ॥ 3-153-23 (21767)
ମତ୍ତବାରଣଯୁଥାନି ପଙ୍କକ୍ଲିନ୍ନାନି ଭାରତ।
ବର୍ଷତାମିବ ମେଘାନାଂ ବୃନ୍ଦାନି ଦଦୃଶେ ତଦା ॥ 3-153-24 (21768)
ହରିଣୈଶ୍ଚପଲାପାଙ୍ଗୈର୍ହରିଣୀସହିତୈର୍ବନମ୍।
ସଶଷ୍ପକବଲୈଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ପଥି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ରୁତଂ ଯଯୌ ॥ 3-153-25 (21769)
ମହିଷୈଶ୍ଚ ବରାହୈଶ୍ଚ ଶାର୍ଦୂଲୈଶ୍ଚ ନିଷେବିତମ୍।
ବ୍ଯପେତଭୀର୍ଗିରିଂ ଶୌର୍ଯାଦ୍ଭୀମସେନୋ ବ୍ଯଗାହତ ॥ 3-153-26 (21770)
କୁସୁମାନତଶାଖୈଶ୍ଚ ତାମ୍ରପଲ୍ଲବକୋମଲୈଃ।
ଯାଚ୍ଯମାନ ଇବାରଣ୍ଯେ ଦ୍ରୁମୈର୍ମାରୁତକମ୍ପିତୈଃ ॥ 3-153-27 (21771)
କୃତପଦ୍ମାଞ୍ଜଲିପୁଟା ମତ୍ତଷଟ୍ପଦସେବିତାଃ।
ପ୍ରିଯତୀର୍ଥବନା ମାର୍ଗେ ପଦ୍ମିନୀଃ ସମତିକ୍ରମନ୍ ॥ 3-153-28 (21772)
ସଜ୍ଜମାନମନୋଦୃଷ୍ଟିଃ ଫୁଲ୍ଲେଷୁ ଗିରିସାନୁଷୁ।
ଦ୍ରୌପଦୀବାକ୍ଯପାଥେଯୋ ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-153-29 (21773)
ପରିବୃତ୍ତେଽହନି ତତଃ ପ୍ରକୀର୍ଣହରିଣେ ବନେ।
କାଞ୍ଚନୈର୍ବିଲୈଃ ପଦ୍ମୈର୍ଦଦର୍ଶ ବିପୁଲାଂ ନଦୀମ୍ ॥ 3-153-30 (21774)
ହଂସକାରଣ୍ଡବଯୁତାଂ ଚକ୍ରବାକୋପଶୋଭିତାମ୍।
ରଚିତାମିବ ତସ୍ଯାଦ୍ରେର୍ଭାଲାଂ ବିମଲପଙ୍କଜାମ୍ ॥ 3-153-31 (21775)
ତସ୍ଯାଂ ନଦ୍ଯାଂ ମହାସତ୍ବଃ ସୌଗନ୍ଧିକବନଂ ମହତ୍।
ଅପଶ୍ଯତ୍ପ୍ରୀତିଜନନଂ ବାଲାର୍କସଦୃଶଦ୍ଯୁତି ॥ 3-153-32 (21776)
ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଲବ୍ଧକାମଃ ସ ମନସା ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନଃ।
ବନବାସପରିକ୍ଲିଷ୍ଟାଂ ଜଗାମ ମନସା ପ୍ରିଯାମ୍ ॥ 3-153-33 (21777)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରିପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 153 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 154
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.154. ଅଧ୍ଯାଯଃ 154
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସୌଗନ୍ଧିକସରୋବିବିକ୍ଷୁଂ ଭୀମଂପ୍ରତି ତଦ୍ରକ୍ଷିଭିଃ କ୍ରୋଧବଶନାମକୈ ରାକ୍ଷସୈସ୍ତଚ୍ଚିକୀର୍ଷିପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-154-0 (21778)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-154-0x (2280)
ସ ଗତ୍ବାନଲିନୀଂ ରମ୍ଯାଂ ରାକ୍ଷସୈରଭିରକ୍ଷିତାମ୍।
କୈଲାସଶିରେ ରମ୍ଯେ ଦଦର୍ଶ ଶୁଭକାନନେ ॥ 3-154-1 (21779)
କୁବେରଭୁବନାଭ୍ଯାଶେ ଜାତାଂ ପର୍ବତନିର୍ଝରୈଃ।
ସୁରମ୍ଯାଂ ବିପୁଲଚ୍ଛାଯାଂ ନାନାଦ୍ରୁମଲତାକୁଲାମ୍ ॥ 3-154-2 (21780)
ହରିତାମ୍ବୁଜସଂଛନ୍ନାଂ ଦିବ୍ଯାଂ କନକପୁଷ୍କରାମ୍।
ନାନାପକ୍ଷିଜନାକୀର୍ଣାଂ ସୂପତୀର୍ଥାମକର୍ଦମାମ୍ ॥ 3-154-3 (21781)
ଅତୀବ ରମ୍ଯାଂ ସୁଜଲାଂ ଜାତାଂ ପର୍ବତସାନୁଷୁ।
ବିଚିତ୍ରଭୂତାଂ ଲୋକସ୍ଯ ଶୁଭାମଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାମ୍ ॥ 3-154-4 (21782)
ତତ୍ରାମୃତରସଂ ଶୀତଂ ଲଘୁ କୁନ୍ତୀସୁତଃ ଶୁଭମ୍।
ଦଦର୍ଶବିମଲଂ ତୋଯଂ ପିବଂଶ୍ଚ ବହୁ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-154-5 (21783)
ତାଂ ତୁ କପୁଷ୍କରିଣୀଂ ରମ୍ଯାଂ ଦିବ୍ଯସୌଗନ୍ଧିକାବୃତାମ୍।
ଜାତରୂପମଯୈଃ ପଦ୍ମୈଶ୍ଛନ୍ନାଂ ପରମଗନ୍ଧିଭିଃ ॥ 3-154-6 (21784)
ବୈଡୂର୍ଯବରନାଲୈଶ୍ଚ ବହୁଚିତ୍ରୈର୍ମନୋରମୈଃ।
ହଂସକାରଣ୍ଡବୋଦ୍ଧୂତୈଃ ସୃଜଦ୍ଭିରମଲଂ ରଜଃ ॥ 3-154-7 (21785)
ଆକ୍ରୀଡଂ ରାଜରାଜସ୍ କୁବେରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ଦେବୈଶ୍ଚ ପରମାର୍ଚିତାମ୍ ॥ 3-154-8 (21786)
ସେବିତାମୃଷିଭିର୍ଦିବ୍ଯୈର୍ଯକ୍ଷୈଃ କିଂପୁରୁଷୈସ୍ତଥା।
ରାକ୍ଷସୈଃ କିଂନରୈଶ୍ଚାପି ଗୁପ୍ତାଂ ବୈଶ୍ରବଣେନ ଚ ॥ 3-154-9 (21787)
ତାଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ କୌନ୍ତେଯୋ ଭୀମସେନୋ ମହାହଲଃ।
ବଭୂବ ପରମପ୍ରୀତୋ ଦିବ୍ଯଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସରୋ ମହତ୍ ॥ 3-154-10 (21788)
ତଚ୍ଚ କ୍ରୋବଶା ନାମ ରାକ୍ଷସା ରାଜଶାସନାତ୍।
ରକ୍ଷନ୍ତି ଶତସାହସ୍ରାଶ୍ଚିତ୍ରାଯୁଧପରିଚ୍ଛଦାଃ ॥ 3-154-11 (21789)
ତେ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ କୌନ୍ତେଯମଜିନୈଃ ପରିବାରିତମ୍।
ରୁକ୍ମାଙ୍ଗଦଧରଂ ବୀରଂ ଭୀମଂ ଭୀମପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-154-12 (21790)
ସାଯୁଧଂ ବଦ୍ଧନିସ୍ତ୍ରିଂଶମଶଙ୍କିତମରିଂଦମମ୍।
ପୁଷ୍କରପ୍ସୁମୁପାଯାନ୍ତମନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଚୁକ୍ରୁଶୁଃ ॥ 3-154-13 (21791)
ଅଯଂ ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲଃ ସାଯୁଧୋଽଜିନସଂବୃତଃ।
ଯଚ୍ଚିକୀର୍ଷୁରିହ ପ୍ରାପ୍ତସ୍ତତ୍ସଂପ୍ରଷ୍ଟୁମିହାର୍ହଥ ॥ 3-154-14 (21792)
ତତଃ ସର୍ବେ ମହାବାହୁଂ ସମାସାଦ୍ଯବୃକୋଦରମ୍।
ତେଜୋଯୁକ୍ତମପୃଚ୍ଛନ୍ତ କସ୍ତ୍ବମାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି ॥ 3-154-15 (21793)
ମୁନିବେଷଧରଶ୍ଚୈବ ସାଯୁଧଶ୍ଚୈବ ଲକ୍ଷ୍ଯସେ।
ଯଦର୍ଥମାଭିସଂପ୍ରାପ୍ତସ୍ତଦାଚକ୍ଷ୍ଯମହାମତେ ॥ 3-154-16 (21794)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ତଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁଃପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 154 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-154-3 ସୂପତୀର୍ଥାଂ ଶୋଭନାନି ଉପତୀର୍ଥାନି ତୀରାଣି ଯସ୍ଯାଂ ସା ॥ 3-154-5 ଲଘୁ ଆରୋଗ୍ଯକରମ୍ ॥ 3-154-6 ଜାତରୂପଂ ସ୍ବର୍ଣମ୍ ॥ 3-154-8 ଆକ୍ରୀଡଂ କ୍ରୀଡାସ୍ଥାନମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 155
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.155. ଅଧ୍ଯାଯଃ 155
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ସୌଗନ୍ଧିକସରୋରକ୍ଷକାନ୍ପ୍ରତି ସ୍ବଚିକୀର୍ଷିତକଥନପୂର୍ବକଂ ସୌଗନ୍ଧିକାହରଣଏ ପ୍ରବର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ସପ୍ରତିଷେଧଂ ସ୍ବଜିଘାଂସୂନାଂ ତେଷାଂ ଗଦଯା ତାଡନମ୍ ॥ 2 ॥ ଭୀମଗଦାପ୍ରହାରମଶକ୍ନୁବଦ୍ଭିସ୍ତୈର୍ବୀମବୃତ୍ତଂ ନିବେଦିତେନ କୁବେରେଣ ତଦନୁମୋଦନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-155-0 (21795)
ଭୀମ ଉବାଚ। 3-155-0x (2281)
ପାଣ୍ଡବୋ ଭୀମସେନୋଽହଂ ଧର୍ମରାଜାଦନନ୍ତରଃ।
ବିଶାଲାଂ ବଦରୀଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ରାକ୍ଷସାଃ ॥ 3-155-1 (21796)
ଅପଶ୍ଯତ୍ତତ୍ରପାଞ୍ଚାଲୀ ସୌଗନ୍ଧିକମନୁତ୍ତମମ୍।
ଅନିଲୋଢମିତୋ ନୂନଂ ସା ବହୂନି ପରୀପ୍ସତି ॥ 3-155-2 (21797)
ତସ୍ଯା ମାମନବଦ୍ଯାଙ୍ଗ୍ଯା ଧର୍ମପତ୍ନ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯେ ସ୍ଥିତମ୍।
ପୁଷ୍ପାହାରମିହ ପ୍ରାପ୍ତଂ ନିବୋଧତ ନିଶାଚରାଃ ॥ 3-155-3 (21798)
ରାକ୍ଷସା ଊଚୁଃ। 3-155-4x (2282)
ଆକ୍ରୀଡୋଽଯଂ କୁବେରସ୍ଯ ଦଯିତଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ନେହ ଶକ୍ଯଂ ମନୁଷ୍ଯେଣ ବିହର୍ତୁଂ ମର୍ତ୍ଯଧର୍ମଣା ॥ 3-155-4 (21799)
ଦେବର୍ଷଯସ୍ତଥା ଯକ୍ଷା ଦେବାଶ୍ଚାତ୍ର ବୃକୋଦର।
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଯକ୍ଷପ୍ରବରଂ ପିବନ୍ତି ଚ ହରନ୍ତି ଚ ॥ 3-155-5 (21800)
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସଶ୍ଚୈବ ବିହରନ୍ତ୍ଯତ୍ର ପାଣ୍ଡବ।
`ଯକ୍ଷାଧିପସ୍ଯାନୁମତେ କୁବେରସ୍ ମହାତ୍ମନଃ' ॥ 3-155-6 (21801)
ଅନ୍ଯାଯେନେହ ଯଃ କଶ୍ଚିଦବମନ୍ଯ ଧନେଶ୍ବରମ୍।
ବିହର୍ତୁମିଚ୍ଛେଦ୍ଦୁର୍ବୃତ୍ତଃ ସ ବିନଶ୍ଯେନ୍ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-155-7 (21802)
ତମନାଦୃତ୍ଯ ପଦ୍ମାନି ଜିହୀର୍ଷସି ବଲାଦିହ।
ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ଚାତ୍ମାନଂ ବ୍ରବୀଷି ଭ୍ରାତରଂ କଥମ୍ ॥ 3-155-8 (21803)
[ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଯକ୍ଷରାଜଂ ବୈ ତତଃ ପିବ ହରସ୍ବ ଚ।
ନାତୋଽନ୍ଯଥା ତ୍ବଯା ଶକ୍ଯଂ କିଂଚିତ୍ପୁଷ୍କରମୀକ୍ଷିତୁଂ ॥ 3-155-9 (21804)
ଭୀମସେନ ଉବାଚ। 3-155-10x (2283)
ରାକ୍ଷସାସ୍ତଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ଧନେଶ୍ବରମିହାନ୍ତିକେ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽପିଚ ମହାରାଜଂ ନାହଂ ଯାଚିତୁମୁତ୍ସହେ ॥ 3-155-10 (21805)
ନ ହି ଯାଚନ୍ତି ରାଜାନ ଏଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ନ ଚାହଂ ହାତୁମିଚ୍ଛାମି କ୍ଷାତ୍ରଧର୍ମଂ କଥଂଚନ ॥ 3-155-11 (21806)
ଇଯଂ ଚ ନଲିନୀ ରମ୍ଯା ଜାତା ପର୍ବତନିର୍ଝରେ।
ନେଯଂ ଭବନମାସାଦ୍ଯକୁବେରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-155-12 (21807)
ତୁଲ୍ଯା ହି ସର୍ବଭୂତାନାମିଯଂ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ଚ।
ଏବଂ ଗତେଷୁ ଦ୍ରବ୍ଯେଷୁ କଃ କଂ ଯାଚିତୁମର୍ହତି ॥ 3-155-13 (21808)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ରାକ୍ଷସାନ୍ସର୍ବାନ୍ଭୀମସେନୋ ବ୍ଯଗାହତ।
ତାଂ ତୁ ପୁଷ୍କରିଣୀଂ ବୀରଃ ପ୍ରଭିନ୍ନ ଇବ କୁଞ୍ଜରଃ ॥ 3-155-14 (21809)
ତତଃ ସ ରାକ୍ଷସୈର୍ବାଚା ପ୍ରତିଷିଦ୍ଧଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ମା ମୈବମିତି ସକ୍ରୋଧୈର୍ଭର୍ତ୍ସଯଦ୍ଭିଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-155-15 (21810)
କଦର୍ଥୀକୃତ୍ଯତୁ ସ ତାନ୍ରାକ୍ଷସାନ୍ଭୀମବିକ୍ରମଃ।
ବ୍ଯଗାହତ ମହାତେଜାସ୍ତେ ତଂ ସର୍ବେ ନ୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-155-16 (21811)
ଗୃହ୍ଣୀତ ବଧ୍ନୀତ ବିକର୍ତତେମଂ
ପଚାମ ଖାଦାମ ଚ ଭୀମସେନମ୍।
କ୍ରୁଦ୍ଧା ବ୍ରୁବନ୍ତୋଽଭିଯଯୁର୍ଦ୍ରତଂ ତେ
ଶସ୍ତ୍ରାଣି ଚୋଦ୍ଯମ୍ଯ ବିବୃତ୍ତନେତ୍ରାଃ ॥ 3-155-17 (21812)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯତାନଭ୍ଯପତତ୍ତରସ୍ବୀ
ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍ତିଷ୍ଠତ ତିଷ୍ଠତେତି ॥
ତେ ତଂ ତଦା ତୋମରପଟ୍ଟସାଦ୍ଯୈ-
ର୍ବ୍ଯାବିଦ୍ଧଶସ୍ତ୍ରୈଃ ସହସା ନିପେତୁଃ। 3-155-18 (21813)
ଜିଘାଂସବଃ କ୍ରୋଧବଶାଃ ସୁଭୀମା
ଭୀମଂ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବବ୍ରୁରୁଗ୍ରାଃ।
ଜିଘାଂସବଃ କ୍ରୋଧବଶାଃ ସୁଭୀମା
ଭୀମଂ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବବ୍ରୁରୁଗ୍ରାଃ ॥ 3-155-19 (21814)
ବାତେନ କୁନ୍ତ୍ଯାଂ ବଲବାନ୍ସୁଜାତଃ
ଶୂରସ୍ତରସ୍ବୀ ଦ୍ବିଷତାଂ ନିହନ୍ତା।
ସତ୍ଯେ ଚ ଧର୍ମେ ଚ ରତଃ ସଦୈବ
ପରାକ୍ରମେ ଶତ୍ରୁଭିରପ୍ରଧୃଷ୍ଯଃ ॥ 3-155-20 (21815)
ତେଷାଂ ସ ମାର୍ଗାନ୍ବିବିଧାନ୍ମହାତ୍ମା
ନିହତ୍ଯ ଶସ୍ତ୍ରାଣି ଚ ଶାସ୍ତ୍ରବାଣାମ୍।
ଯଥା ପ୍ରବୀରାନ୍ନିଜଘାନ ଭୀମଃ
ପରଶ୍ଶତାନ୍ପୁଷ୍କରିଣୀସମୀପେ ॥ 3-155-21 (21816)
ତେ ତସ୍ଯ ବୀର୍ଯଂ ଚ ବଲଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା
ବିଦ୍ଯାବଲଂବାହୁବଲଂ ତଥୈବ।
ଅଶକ୍ନୁବନ୍ତଃ ସହିତଂ ସମନ୍ତା-
ଦ୍ଦ୍ରୁତଂ ପ୍ରବୀରା ସହସା ନିବୃତ୍ତାଃ ॥ 3-155-22 (21817)
ବିଦୀର୍ଯମାଣାସ୍ତତ ଏବ ତୂର୍ଣ-
ମାକାଶମାସ୍ଥାଯ ବିମୂଢସଂଜ୍ଞାଃ।
କୈଲାସଶୃଙ୍ଗାଣ୍ଯଭିଦୁଦ୍ରୁବୁସ୍ତେ
ଭୀମାର୍ଦିତାଃ କ୍ରୋଧବଶାଃ ପ୍ରଭଗ୍ନାଃ ॥ 3-155-23 (21818)
ସ ଶକ୍ରବଦ୍ଦାନବଦୈତ୍ଯସଙ୍ଘାନ୍
ବିକ୍ରମ୍ଯ ଜିତ୍ବା ଚ ରଣେଽରିସଙ୍ଘାନ୍।
ବିଗାହ୍ଯତାଂ ପୁଷ୍କରୀଣୀଂ ଜିତାରିଃ
କାମଂ ସ ଜଗ୍ରାହ ତତୋଽମ୍ବୁଜାନି ॥ 3-155-24 (21819)
ତତଃ ସ ପୀତ୍ବାଽମୃତକଲ୍ପମମ୍ଭୋ
ଭୂଯୋ ବଭୂବୋତ୍ତମବୀର୍ଯତେଜାଃ।
ଉତ୍ପାଟ୍ଯ ଜଗ୍ରାହ ତତୋଽମ୍ବୁଜାନି
ସୌଗନ୍ଧିକାନ୍ଯୁତ୍ତମଗନ୍ଧବନ୍ତି ॥ 3-155-25 (21820)
ତତସ୍ତୁ ତେ କ୍ରୋଧବଶାଃ ସମେତ୍ଯ
ଧନେଶ୍ବରଂ ଭୀମବଲପ୍ରଣୁନ୍ନାଃ।
ଭୀମସ୍ଯ ବୀର୍ଯଂ ଚ ବଲଂ ଚ ସଂଖ୍ଯେ
ଯଥାବଦାଚଖ୍ଯୁରତୀବ ଦୀନାଃ ॥ 3-155-26 (21821)
ତେଷାଂ ବଚସ୍ତତ୍ତୁ ନିଶାମ୍ଯ ଦେବଃ
ପ୍ରହସ୍ଯ ରକ୍ଷାଂସି ତତୋଽଭ୍ଯୁବାଚ।
ଗୃହ୍ଣାତୁ ଭୀମୋ ଜଲଜାନି କାମଂ
କୃଷ୍ଣାନିମିତ୍ତଂ ବିଦିତଂ ମମୈତତ୍ ॥ 3-155-27 (21822)
ତତୋଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାଯ ଧନେଶ୍ବରଂ ତେ
ଜଗ୍ମୁଃ କୁରୂଣାଂ ପ୍ରବରଂ ବିରୋଷାଃ।
ଭୀମଂ ଚ ତସ୍ଯାଂ ଦଦୃଶୁର୍ନଲିନ୍ଯାଂ
ଯଥୋପଜୋଷଂ ବିହରନ୍ତମେକମ୍ ॥ 3-155-28 (21823)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 155 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-155-1 ପ୍ରାପ୍ତଂ ମାଂ ନିବୋଧତ ରାକ୍ଷସାଃ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-155-2 ଅନିଲୋଢଂ ବାଯୁନା ଆନୀତମ୍ ॥ 3-155-22 ସହିତମେକୀଭୂଯାପ୍ଯଶକ୍ନୁବନ୍ତଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 156
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.156. ଅଧ୍ଯାଯଃ 156
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ନିମିତ୍ତପ୍ରଦର୍ଶିନା ଭୀମସେନାନବଲୋକିନା ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଦ୍ରୌପଦୀଂପ୍ରତିଭୀମାଭିଗତଦେଶପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 1 ॥ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଭୀମଚିକୀର୍ଷିତଂ ନିବେଦିତେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଘଟୋତ୍କଚସାହାଯ୍ଯେନ ଭୀମସମୀପଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ କୁବେରବହୁମାନିତୈସ୍ତୈରର୍ଜୁନଦିଦୃକ୍ଷଯା ତତ୍ରୈବ ସୁଖେନ ବିହରଣମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-156-0 (21824)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-156-0x (2284)
ତତସ୍ତାନି ମହାର୍ହାଣି ଦିବ୍ଯାନି ଭରତର୍ଷଭ।
ବହୂନି ବହୁରୂପାଣି ବିରଜାଂସି ସମାଦଦେ ॥ 3-156-1 (21825)
ତତୋ ବାଯୁର୍ମହାଞ୍ଶୀଘ୍ରୋ ନୀଚୈଃ ଶର୍କରକର୍ଷଣଃ।
ପ୍ରାଦୁରାସୀଦ୍ବରସ୍ପର୍ଶଃ ସଂଗ୍ରାମମଭିଚୋଦଯନ୍ ॥ 3-156-2 (21826)
ପପାତ ମହତୀ ଚୋଲ୍କା ସନିର୍ଘାତା ମହାଭଯା।
ନିଷ୍ପ୍ରଭଶ୍ଚାଭବତ୍ସୂର୍ଯଂଶ୍ଛନ୍ନରଶ୍ମିସ୍ତମୋବୃତଃ ॥ 3-156-3 (21827)
ନିର୍ଘାତଶ୍ଚାଭବଦ୍ଭୀମୋ ଭୀମେ ବିକ୍ରମମାସ୍ଥିତେ।
ଚଚାଲ ପୃଥିବୀ ଚାପି ପାଂସୁବର୍ଷଂ ପପାତ ଚ ॥ 3-156-4 (21828)
ସଲୋହିତା ଦିଶଶ୍ଚାସନ୍ଖରବାଚୋ ମୃଗଦ୍ବିଜାଃ।
ତମୋବୃତମଭୂତ୍ସର୍ବଂ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ। 3-156-5 (21829)
[ଅନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ଭୀମା ଉତ୍ପାତାସ୍ତତ୍ର ଜଜ୍ଞିରେ ॥]
ତଦଦ୍ଭୁତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଉବାଚ ବଦତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ କୋଽସ୍ମାନଭିଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-156-6 (21830)
ସଜ୍ଜୀଭବତ ଭଦ୍ରଂ ବଃ ପାଣ୍ଡବା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ।
ଯଥା ରୂପାଣି ପଶ୍ଯାମି ସୁବ୍ଯକ୍ତୋ ନଃ ପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-156-7 (21831)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ରାଜା ବୀକ୍ଷାଂଚକ୍ରେ ସମନ୍ତତଃ।
ଅପଶ୍ଯମାନୋ ଭୀମଂ ତୁ ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-156-8 (21832)
ତତଃ କୃଷ୍ଣାଂ ଯମୌ ଚାପି ସମୀପସ୍ଥାନରିଂଦମଃ।
ପପ୍ରଚ୍ଛ ଭ୍ରାତରଂ ଭୀମଂ ଭୀମକର୍ମାଣମାହବେ ॥ 3-156-9 (21833)
କଚ୍ଚିନ୍ନ ଭୀମଃ ପାଞ୍ଚାଲି କିଂଚ କୃତ୍ଯଂ ଚିକୀର୍ଷତି।
କୃତବାନପି ବା ବୀର ସାହସଂ ସାହସପ୍ରିଯଃ ॥ 3-156-10 (21834)
ଇମେ ହ୍ଯକସ୍ମାଦୁତ୍ପାତା ମହାସମରଶଂସିନଃ।
ଦର୍ଶଯନ୍ତୋ ଭଯଂ ତୀବ୍ରଂ ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂତାଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-156-11 (21835)
ତଂ ତଥାବାଦିନଂ କୃଷ୍ଣା ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ମନସ୍ବିନୀ।
ପ୍ରିଯା ପ୍ରିଯଂ ଚିକୀର୍ଷନ୍ତୀ ମହିଷୀ ଚାରୁହାସିନୀ ॥ 3-156-12 (21836)
ଯତ୍ତତ୍ସୌଗନ୍ଧିକଂ ରାଜନ୍ନାହୃତଂ ମାତରିଶ୍ବନା।
ତନ୍ମଯା ଭୀମସେନସ୍ଯ ପ୍ରୀତଯାଽଦ୍ଯୋପପାଦିତମ୍ ॥ 3-156-13 (21837)
ଅପି ଚୋକ୍ତୋ ମଯା ବୀରୋ ଯଦିପଶ୍ଯେର୍ବହୂନ୍ଯପି।
ତାନି ସର୍ବାଣଅଯୁପାଦାଯ ଶୀଘ୍ରମାଗମ୍ଯତାମିତି ॥ 3-156-14 (21838)
ସ ତୁ ନୂନଂ ମହାବାହୁଃ ପ୍ରିଯାର୍ଥଂ ମମ ପାଣ୍ଡବଃ।
ପ୍ରାଗୁଦୀଚୀଂ ଦିଶଂ ରାଜଂସ୍ତାନ୍ଯାହର୍ତୁମିତୋ ଗତଃ ॥ 3-156-15 (21839)
ଉକ୍ତସ୍ତ୍ବେବଂ ତଯା ରାଜା ଯମାବିଦମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଗଚ୍ଛାମ ସହିତାସ୍ତୂର୍ଣଂ ଯେନ ଯାତୋ ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-156-16 (21840)
ବହନ୍ତୁ ରାକ୍ଷସା ବିପ୍ରାନ୍ଯଥାଶ୍ରାନ୍ତାନ୍ଯଥାକୃଶାନ୍।
ତ୍ବମପ୍ଯମରସଂକାଶ ବହ କୃଷ୍ଣାଂ ଘଟୋତ୍କଚ ॥ 3-156-17 (21841)
ବ୍ଯକ୍ତଂ ଦୂରମିତୋ ଭୀମଃ ପ୍ରବିଷ୍ଟ ଇତିମେ ମତିଃ।
ଚିରଂ ଚତସ୍ଯ କାଲୋଽଯଂ ସ ଚ ବାଯୁସମୋ ଜବେ ॥ 3-156-18 (21842)
ତରସ୍ବୀ ବୈନତେଯସ୍ଯ ସଦୃଶୋ ଭୁବି ଲଙ୍ଘନେ।
ଉତ୍ପତେଦପିଚାକାଶଂ ନିପତେଚ୍ଚଯଥେଚ୍ଛକମ୍ ॥ 3-156-19 (21843)
ତମନ୍ବିଯାମ ଭବତାଂ ପ୍ରଭାବାଦ୍ରଜନୀଚରାଃ।
ପୁରା ସ ନାପରାଧ୍ନୋତି ସିଦ୍ଧାନାଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନାମ୍ ॥ 3-156-20 (21844)
ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତେ ସର୍ବେହୈଡିମ୍ବପ୍ରମୁଖାସ୍ତଦା।
ଉଦ୍ଦେଶଜ୍ଞାଃ କୁବେରସ୍ଯ ନଲିନ୍ଯା ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-156-21 (21845)
ଆଦାଯ ପାଣ୍ଡବାଂଶ୍ଚୈବ ତାଂଶ୍ଚ ବିପ୍ରାନନେକଶଃ।
ଲୋମଶେନୈବ ସହିତାଃ ପ୍ରଯଯୁଃ ପ୍ରୀତମାନସାଃ ॥ 3-156-22 (21846)
ତେ ସର୍ବେ ତ୍ବରିତା ଗତ୍ବା ଦଦୃଶୁସ୍ତତ୍ର କାନନେ।
ପଦ୍ମସୌଗନ୍ଧିକବତୀଂନଲିନୀଂ ସୁମନୋରମାମ୍ ॥ 3-156-23 (21847)
ତଂ ଚ ଭୀମଂ ମହାତ୍ମାନଂ ତସ୍ଯାସ୍ତୀରେ ବ୍ଯବସ୍ଥିତମ୍।
ଦଦୃଶୁର୍ନିହତାଂଶ୍ଚୈବ ଯକ୍ଷାଂଶ୍ଚ ବିପୁଲେକ୍ଷଣାନ୍ ॥ 3-156-24 (21848)
ଭିନ୍ନକାଯାକ୍ଷିବାହୂରୁନ୍ସଂଚୂର୍ଣିତଶିରୋଧରାନ୍।
ତଂ ଚ ଭୀମଂ ମହାତ୍ମାନଂ ତସ୍ଯାସ୍ତୀରେ ବ୍ଯବସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-156-25 (21849)
ସକ୍ରୋଧଂ ସ୍ତବ୍ଧନଯନଂ ସଂଦଷ୍ଟଦଶନଚ୍ଛଦମ୍।
ଉଦ୍ଯମ୍ଯ ଚ ଗଦାଂ ଦୋର୍ଭ୍ଯାଂ ନଦୀତୀରେ ବ୍ଯବସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-156-26 (21850)
ପ୍ରଜାସଂକ୍ଷେପସମଯେ ଦଣ୍ଡହସ୍ତମିବାନ୍ତକମ୍।
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧର୍ମରାଜସ୍ତୁ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯାଥ ଭାରତ ॥ 3-156-27 (21851)
ଉବାଚ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା କୌନ୍ତେଯ କିମିଦଂ କୃତମ୍।
ସାହସଂ ବତ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଦେବାନାମପି ଚାପ୍ରିଯମ୍।
ପୁନରେବଂ ନ କର୍ତବ୍ଯଂ ମମ ଚେଦିଚ୍ଛସି ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-156-28 (21852)
ଅନୁଶିଷ୍ଯ ତୁ କୌନ୍ତେଯଂ ପଦ୍ମାନି ପରିଗୃହ୍ଯ ଚ।
ତସ୍ଯାମେବ ନଲିନ୍ଯାଂ ତୁ ବିଜହ୍ରରମରୋପମାଃ ॥ 3-156-29 (21853)
ଏତସ୍ମିନ୍ନୈବ କାଲେ ତୁ ପ୍ରଗୃହୀତଶିଲାଯୁଧାଃ।
ପ୍ରାଦୁରାସନ୍ମହାକାଯାସ୍ତସ୍ଯୋଦ୍ଯାନସ୍ଯ ରକ୍ଷିଣଃ ॥ 3-156-30 (21854)
ତେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଧର୍ମରାଜାନଂ ମହର୍ଷିଂ ଚାପି ଲୋମଶମ୍।
ନକୁଲଂ ସହଦେବଂ ଚ ତଥାଽନ୍ଯାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣର୍ଷଭାନ୍ ॥ 3-156-31 (21855)
ବିନଯେନ ନତାଃ ସର୍ବେପ୍ରଣିପତ୍ଯ ଚ ଭାରତ।
ସାନ୍ତ୍ବିତା ଧର୍ମରାଜେନ ପ୍ରସେଦୁଃ କ୍ଷଣଦାଚରାଃ ॥ 3-156-32 (21856)
ବିଦିତାଶ୍ଚକୁବେରସ୍ଯ ତତ୍ରତେ କୁରୁପୁଙ୍ଗବାଃ।
ଊଷୁର୍ନାତିଚିରଂ କାଲଂ ରମମାଣାଃ କୁରୂଦ୍ବହାଃ।
ପ୍ରତୀକ୍ଷମାଣଆ ବୀଭତ୍ସୁଂ ଗନ୍ଧମାଦନସାନୁଷୁ ॥ 3-156-33 (21857)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଷ୍ଯାଯଃ ॥ 156 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-156-7 ପରାକ୍ରମଃ ପରାକ୍ରମକାଲଃ ॥ 3-156-21 ଉଦ୍ଦେଶଜ୍ଞାଃ ସ୍ଥଲଜ୍ଞାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 157
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.157. ଅଧ୍ଯାଯଃ 157
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଗନ୍ଧମାଦନାଦୁତ୍ତରଂ ଦେଶଂ ଜିଗମିଷୁଣା ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଆକାଶବାଣୀଶ୍ରବଣାତ୍ତତଃ ପ୍ରତିନିବୃତ୍ଯ ଅନୁଚରୈଃସହ ନରନାରାଯଣାଶ୍ରମଂ ପ୍ରତି ପୁନରାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-157-0 (21858)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-157-0x (2285)
ତସ୍ମିନ୍ନିବସମାନୋଽଥ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ସହିତାନ୍ଭ୍ରାତୃନିତ୍ଯୁବାଚ ସହଦ୍ବିଜାନ୍ ॥ 3-157-1 (21859)
ଦୃଷ୍ଟାନି ତୀର୍ଥାନ୍ଯସ୍ମାଭିଃ ପୁଣ୍ଯାନି ଚ ଶିବାନି ଚ।
ମନସୋ ହ୍ଲାଦନୀଯାନି ବନାନି ଚ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍ ॥ 3-157-2 (21860)
ଦେବୈଃ ପୂର୍ବଂ ବିଚୀର୍ଣାନି ମୁନିଭିଶ୍ଚ ମହାତ୍ମଭିଃ।
ଯଥାକ୍ରମମଶେଷେଣ ଦ୍ବିଜୈଃ ସଂପୂଜିତାନି ଚ ॥ 3-157-3 (21861)
ଋଷୀଣାଂ ପୂର୍ବଚରିତଂ ତପୋଧର୍ମବିଚେଷ୍ଟିତମ୍।
ରାଜର୍ଷୀଣାଂ ଚ ଚରିତଂ କଥାଶ୍ଚ ବିବିଧାଃ ଶୁଭାଃ ॥ 3-157-4 (21862)
ଶୃଣ୍ବାନାସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ସ୍ମ ଆଶ୍ରମେଷୁ ଶିବେଷୁ ଚ।
ଅଭିଷେକଂ ଦ୍ବିଜୈଃ ସାର୍ଧଂ କୃତବନ୍ତୋ ବିଶେଷତଃ ॥ 3-157-5 (21863)
ଅର୍ଚିତାଃ ସତତଂ ଦେବାଃ ପୁଷ୍ପୈରଦ୍ଭିଃ ସଦା ଚ ବଃ।
ଯଥାଲବ୍ଧୈର୍ମୂଲଫଲୈଃ ପିତରଶ୍ଚାପି ତର୍ପିତାଃ ॥ 3-157-6 (21864)
ପର୍ବତେଷୁ ଚ ରମ୍ଯେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଚ ସରସ୍ସୁ ଚ।
ଉଦଧୌ ଚ ମହାପୁଣ୍ଯେ ସୂପସ୍ପୃଷ୍ଟଂ ମହାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-157-7 (21865)
ଇଲା ସରସ୍ବତୀ ସିନ୍ଧୁର୍ଯମୁନା ନର୍ମଦା ତଥା।
ନାନାତୀର୍ଥେଷୁ ରମ୍ଯେଷୁ ସୂପସ୍ପୃଷ୍ଟଂ ସହ ଦ୍ବିଜୈଃ ॥ 3-157-8 (21866)
ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରମତିକ୍ରମ୍ଯ ବହବଃ ପର୍ବତାଃ ଶୁଭାଃ।
ହିମବାନ୍ପର୍ବତଶ୍ଚୈବ ନାନାଦ୍ବିଜଗଣାଯୁତଃ ॥ 3-157-9 (21867)
ବିଶାଲା ବଦରୀ ଦୃଷ୍ଟା ନରନାରାଯଣାଶ୍ରମଃ।
ଦିବ୍ଯପୁଷ୍କରିଣୀ ଦୃଷ୍ଟା ସିଦ୍ଧଦେବର୍ଷିପୂଜିତା ॥ 3-157-10 (21868)
ଯଥାକ୍ରମବିଶେଷେଣ ସର୍ବାଣ୍ଯାଯତନାନି ଚ।
ଦର୍ଶିତାନି ଦ୍ବିଜେନଦ୍ରେଣ ଲୋମଶେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-157-11 (21869)
ଇମଂ ବୈଶ୍ରବଣାବାସଂ ଦୁର୍ଗମଂ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍।
କଥଂ ଭୀମ ଗମିଷ୍ଯାମୋ ମତିରତ୍ର ବିଧୀଯତାମ୍ ॥ 3-157-12 (21870)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-157-13x (2286)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତି ରାଜେନ୍ଦ୍ରେ ବାଗୁବାଚାଶରୀରିଣୀ।
ନ ଶକ୍ଯୋ ଦୁର୍ଗମୋ ଗନ୍ତୁଂ ପର୍ବତୋ ଗନ୍ଧମାଦନଃ ॥ 3-157-13 (21871)
ଅନନୈବ ପଥା ରାଜନ୍ପ୍ରତିଗଚ୍ଛ ଯଥାଗତମ୍।
ନରନାରାଯଣସ୍ଥାନଂ ବଦରୀତ୍ଯଭିବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-157-14 (21872)
ତସ୍ମାଦ୍ଯାସ୍ଯସି କୌନ୍ତେଯ ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତମ୍।
ବହୁପୁଷ୍ପଫଲଂ ରମ୍ଯମାଶ୍ରମଂ ବୃଷପର୍ବଣଃ ॥ 3-157-15 (21873)
ଅତିକ୍ରମ୍ଯ ଚ ତଂ ପାର୍ଥ ତ୍ବାର୍ଷ୍ଟିଷେଣାଶ୍ରମେ ବସେଃ।
ତତୋ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି କୌନ୍ତେଯ ନିବେଶଂ ଧନଦସ୍ଯ ଚ ॥ 3-157-16 (21874)
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ବାଯୁର୍ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧବହଃ ଶୁଭଃ।
ଭନଃପ୍ରହ୍ଲାଦନଃ ଶୀତଃ ପୁଷ୍ପବର୍ଷଂ ବବର୍ଷ ବୈ ॥ 3-157-17 (21875)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଦିବ୍ଯମାକାଶାଦ୍ବିସ୍ମଯଃ ସମପଦ୍ଯତ।
ଋଷୀଣାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଚ ପାର୍ଥିବାନାଂ ବିଶେଷତଃ ॥ 3-157-18 (21876)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତନ୍ମହଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ଦ୍ବିଜୋ ଧୌମ୍ଯସ୍ତ୍ବଭାଷତ।
ନ ଶକ୍ଯମୁତ୍ତରଂ ଗନ୍ତୁଂ ପ୍ରତିଗଚ୍ଛାମ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-157-19 (21877)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନଃ।
[ପ୍ରତ୍ଯାଗମ୍ଯ ପୁନସ୍ତଂ ତୁ ନରନାରାଯଣାଶ୍ରମମ୍ ॥] 3-157-20 (21878)
ଭୀମସେନାଦିଭିଃ ସର୍ବୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତଃ।
ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣୈଶ୍ଚୈବ ନ୍ଯବସତ୍ସୁସୁଖଂ ତଦା ॥ 3-157-21 (21879)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ସପ୍ତପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 157 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 158
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.158. ଅଧ୍ଯାଯଃ 158
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବିପ୍ରବେଷେଣ ପାଣ୍ଡବନିକଟଚିରବାସିନା ଜଟାସୁରେଣ ଭୀମାସଂନିଧାନେ ଦ୍ରୌପଦୀସହିତାନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନପହୃତ୍ଯ ପଲାଯନମ୍ ॥ 1 ॥ ମଧ୍ଯେମାର୍ଗଂ ଯଦୃଚ୍ଛାସମାଗତେନ ଭୀମନ ତସ୍ଯ ମାରଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-158-0 (21880)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-158-0x (2287)
ତତସ୍ତାନ୍ପରିବିଶ୍ବସ୍ତାନ୍ବସତସ୍ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବାନ୍।
[ପର୍ବତେନ୍ଦ୍ରେ ଦ୍ବିଜୈଃ ସାର୍ଧଂ ପାର୍ତାଗମନକାଙ୍କ୍ଷଯା ॥] 3-158-1 (21881)
ଗତେଷୁ ତେଷୁ ରକ୍ଷଃସୁ ଭୀମସେନାତ୍ମଜେଽପି ଚ।
ରହିତାନ୍ମୀମସେନେନ କଦାଚିତ୍ତାନ୍ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ଜହାର ଧର୍ମରାଜଂ ବୈ ଯମୌ କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ରାକ୍ଷସଃ ॥ 3-158-2 (21882)
`ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-158-3x (2288)
ବ୍ରହ୍ମନ୍କଥଂ ଧର୍ମରାଜଂ ଯମୌ କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ରାକ୍ଷସଃ।
ଜହାର ଚିତ୍ରଂ ଭୀମଶ୍ଚ ଗତୋ ରାକ୍ଷସକଣ୍ଟକଃ।
ବକ୍ତୁମର୍ହସି ବିପ୍ରାଗ୍ର୍ଯ ବ୍ଯକ୍ତମେତନ୍ମମାଽନଘ ॥ 3-158-3 (21883)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।' 3-158-4x (2289)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ମନ୍ତ୍ରକୁଶଲଃ ସର୍ବାସ୍ତ୍ରେଷ୍ବସ୍ତ୍ରବିତ୍ତମଃ।
ଇତି ବ୍ରୁବନ୍ପାଣ୍ଡବେଯାନ୍ପର୍ଯୁପାସ୍ତେ ସ୍ମ ନିତ୍ଯଦା ।
ପରୀପ୍ସମାନଃ ପାର୍ଥାନାଂ କଲାପାଂଶ୍ଚ ଧନୂଂଷି ଚ ॥ 3-158-4 (21884)
ଅନ୍ତରଂ ସଂପରିପ୍ରେପ୍ସୁର୍ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ହରଣଂ ପ୍ରତି।
ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ପାପବୁଦ୍ଧିଃ ସ ନାମ୍ନା ଖ୍ଯାତୋ ଜଟାସୁରଃ ॥ 3-158-5 (21885)
[ପୋଷଣଂ ତସ୍ ରାଜେନଦ୍ର ଚକ୍ରେ ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନଃ।
ବୁବୁଧେ ନ ଚ ତଂ ପାପଂ ଭସ୍ମଚ୍ଛନ୍ନମିବାନଲମ୍ ॥ 3-158-6 (21886)
ସ ଭୀମସେନେ ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତେ ମୃଗଯାର୍ଥମରିଂଦମେ।
[ଘଟୋତ୍କଚଂ ସାନୁଚରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିପ୍ରଦ୍ରୁତଂ ଦିଶଃ ॥ 3-158-7 (21887)
ଲୋମଶପ୍ରଭୃତୀଂସ୍ତାଂସ୍ତୁ ମହର୍ଷୀଶ୍ଚ ସମାହିତାନ୍।
ସ୍ନାତୁଂ ବିନିର୍ଗତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁଷ୍ପାର୍ଥଂ ଚ ତପୋଧନାନ୍] ॥ 3-158-8 (21888)
ରୂପମନ୍ଯତ୍ସମାସ୍ଥାଯ ବିକୃତଂ ଭୈରବଂ ମହତ୍।
ଗୃହୀତ୍ବା ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରାଣି ଦ୍ରୌପଦୀଂ ପରିଗୃହ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରାତିଷ୍ଠତ ସୁଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ତ୍ରୀନ୍ଗୃହୀତ୍ବା ଚ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 3-158-9 (21889)
[ବିକ୍ରମ୍ଯ କୌଶିକଂ ଖଙ୍ଗଂ ମୋକ୍ଷଯିତ୍ବା ଗ୍ରହଂ ରିପୋଃ।]
ଆକ୍ରନ୍ଦଦ୍ଭୀମସେନ ବୈ ଯେନ ଯାତୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-158-10 (21890)
ତମବ୍ରବୀଦ୍ଧର୍ମରାଜୋ ହ୍ରିଯମାଣୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଧର୍ମସ୍ତେ ହୀଯତେ ମୂଢ ନ ଚୈନଂ ସମବେକ୍ଷସେ ॥ 3-158-11 (21891)
ଯେଽନ୍ଯେ କ୍ବଚିନ୍ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଗତାଶ୍ଚ ଯେ।
ଧର୍ମଂ ତେ ସମବେକ୍ଷନ୍ତେ ରକ୍ଷାଂସି ଚ ବିଶେଷତଃ ॥ 3-158-12 (21892)
ଧର୍ମସ୍ଯରାକ୍ଷସା ମୂଲଂ ଧର୍ମଂ ତେ ବିଦୁରୁତ୍ତମମ୍।
ଏତତ୍ପରୀକ୍ଷ୍ଯସର୍ବଂ ତ୍ବଂ ସମୀପେ ସ୍ଥାତୁମର୍ହସି ॥ 3-158-13 (21893)
ଦେବାଶ୍ଚ ଋଷଯଃ ସିଦ୍ଧାଃ ପିତରଶ୍ଚାପି ରାକ୍ଷସ।
ଗନ୍ଧର୍ବୋରଗରକ୍ଷାଂସି ବଯାଂସି ପଶବସ୍ତଥା ॥ 3-158-14 (21894)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଗତାଶ୍ଚୈବ ଅପି କୀଟପିପୀଲିକାଃ।
ମନୁଷ୍ଯାନୁପଜୀବନ୍ତି ତତସ୍ତ୍ବମପି ଜୀବସି ॥ 3-158-15 (21895)
ସମୃଦ୍ଧ୍ଯା ଯସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ଲୋକୋ ଯୁଷ୍ମାକମୃଧ୍ଯତି।
ଇମଂ ଚ ଲୋକଂ ଶୋଚନ୍ତମନୁଶୋଚନ୍ତି ଦେବତାଃ।
ପୂଜ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ବର୍ଧନ୍ତେ ହବ୍ଯକବ୍ଯୈର୍ଯଥାବିଧି ॥ 3-158-16 (21896)
ବଯଂ ରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଗୋପ୍ତାରୋ ରକ୍ଷିତାରଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସ।
ରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯାରକ୍ଷ୍ଯମାଣସ୍ଯ କୁତୋ ଭୂତିଃ କୁତଃ ସୁଖମ୍ ॥ 3-158-17 (21897)
ନ ଚ ରାଜାଽବମନ୍ତବ୍ଯୋ ରକ୍ଷସା ଜାତ୍ବନାଗସି।
ଅନୁରପ୍ଯପଚାରଶ୍ଚ ନାସ୍ତ୍ଯସ୍ମାକଂ ନରାଶନ ॥ 3-158-18 (21898)
ବିଘସାଶାନ୍ଯଥାଶକ୍ତ୍ଯା କୁର୍ମହେ ଦେବତାଦିଷୁ।
ଗୁରୂଂଶ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚୈବ ପ୍ରମାଣପ୍ରବଣାଃ ସଦା ॥ 3-158-19 (21899)
ଦ୍ରୋଗ୍ଧବ୍ଯଂ ନ ଚ ମିତ୍ରେଷୁ ନ ବିଶ୍ବସ୍ତେଷୁ କର୍ହିଚିତ୍।
ଯେଷାଂ ଚାନ୍ନାନି ଭୁଞ୍ଜୀତ ଯତ୍ରଚ ସ୍ଯାତ୍ପ୍ରତିଶ୍ରଯଃ ॥ 3-158-20 (21900)
ସ ତ୍ବଂ ପ୍ରତିଶ୍ରଯେଽସ୍ମାକଂ ପୂଜ୍ଯମାନଃ ସୁଖୋଷିତଃ।
ଭୁକ୍ତ୍ବା ଚାନ୍ନାନି ଦୁଷ୍ପ୍ରଜ୍ଞ କଥମସ୍ମାଞ୍ଜିହୀର୍ଷସି ॥ 3-158-21 (21901)
ଏବମେବ ବୃଥାଚାରୋ ବୃଥା ବୃଦ୍ଧୋ ବୃଥାମତିଃ।
ବୃଥାମରଣମର୍ହସ୍ତ୍ବଂ ବୃଥାଽଦ୍ଯ ନମବିଷ୍ଯସି ॥ 3-158-22 (21902)
ଅଥ ଚେଦ୍ଦୁଷ୍ଟବୁଦ୍ଧିସ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବୈର୍ଧର୍ମୈର୍ବିବର୍ଜିତଃ।
ପ୍ରଦାଯ ଶସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯସ୍ମାକଂ ଯୁଦ୍ଧେନ ଦ୍ରୌପଦୀଂ ହର ॥ 3-158-23 (21903)
ଅଥ ଚେତ୍ତ୍ବମବିଜ୍ଞାଯ ଇଦଂ କର୍ମ କରିଷ୍ଯସି।
ଅଧର୍ମଂ ଚାପ୍ଯକୀର୍ତିଂ ଚ ଲୋକେ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି କେବଲଂ ॥ 3-158-24 (21904)
ଏତାମଦ୍ଯ ପରାମୃଶ୍ଯ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ରାକ୍ଷସ ମାନୁଷୀମ୍।
ବିଷମେତତ୍ସମାଲୋଡ୍ଯ କୁମ୍ଭେନ ପ୍ରାଶିତଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-158-25 (21905)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତସ୍ଯ ଭାରିକଃ ସମପଦ୍ଯତ।
ସ ତୁ ଭାରାଭିଭୂତାତ୍ମା ନ ତଥା ଶୀଘ୍ରଗୋଽଭବତ୍ ॥ 3-158-26 (21906)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ଦ୍ରୌପଦୀଂ ଚ ନକୁଲଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ମା ଭୈଷ୍ଟଂ ରାକ୍ଷସାନ୍ମୂଢାଦ୍ଗତିରସ୍ଯ ମଯା ହୃତା ॥ 3-158-27 (21907)
ନାତିଦୂରେ ମହବାହୁର୍ଭବିତା ପବନାତ୍ମଜଃ।
ଅସ୍ମିନ୍ମୁହୂର୍ତେ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ନଭବିଷ୍ଯତି ରାକ୍ଷସଃ ॥ 3-158-28 (21908)
ସହଦେବସ୍ତୁ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାକ୍ଷସଂ ମୂଢଚେତସମ୍।
ଉବାଚ ବଚନଂ ରାଜନ୍କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-158-29 (21909)
ରାଜନ୍କିଂ ନାମ ସତ୍କୃତ୍ଯଂ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯାସ୍ତ୍ଯତୋଽଧିକମ୍।
ଯଦ୍ଯୁଦ୍ଧେଽଭିମୁଖଃ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯଜେଚ୍ଛତ୍ରୁଂ ଜଯେତ ବା ॥ 3-158-30 (21910)
ଏଷ ବାସ୍ମାନ୍ବଯଂ ବୈନଂ ଯୁଧ୍ଯମାନାଃ ପରଂତପ।
ସୂଦଯେମ ମହାବାହୋ ଦେଶଃ କାଲୋ ହ୍ଯଯଂ ନୃପ ॥ 3-158-31 (21911)
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମସ୍ଯ ସଂପ୍ରାପ୍ତଃ କାଲଃ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମ।
ଜଯନ୍ତୋ ହନ୍ଯମାନା ବା ପ୍ରାପ୍ତୁମର୍ହାମ ସଦ୍ଗତିମ୍ ॥ 3-158-32 (21912)
ରାକ୍ଷସେ ଜୀବମାନେଽଦ୍ଯ ରବିରସ୍ତମିଯାଦ୍ଯଦି।
ନାହଂ ବ୍ରୂଯାଂ ପୁନର୍ଜାତୁ କ୍ଷତ୍ରିଯୋସ୍ମୀତି ଭାରତ ॥ 3-158-33 (21913)
ଭୋଭୋ ରାକ୍ଷସ ତିଷ୍ଠସ୍ବ ସହଦେବୋସ୍ମି ପାଣ୍ଡବଃ।
ହତ୍ବା ରବା ମାଂ ନଯସ୍ବୈନାଂ ହତୋ ବା ସ୍ବପ୍ସ୍ଯସୀହ ବୈ ॥ 3-158-34 (21914)
ତଦା ବ୍ରୁବତି ମାଦ୍ରେଯେ ଭୀମସେନୋ ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ପ୍ରାଦୃଶ୍ଯତ ମହାବାହୁଃ ସବଜ୍ର ଇବ ବାସବଃ ॥ 3-158-35 (21915)
ସୋଽପଶ୍ଯଦ୍ଧାତରୌ ତତ୍ର ଦ୍ରୌପଦୀଂ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
କ୍ଷିତିସ୍ଥଂ ସହଦେବଂ ଚ କ୍ଷିପନ୍ତଂ ରାକ୍ଷସଂ ତଦା ॥ 3-158-36 (21916)
ମାର୍ଗାଚ୍ଚ ରାକ୍ଷସଂ ମୂଢଂ କାଲୋପହତଚେତସମ୍।
ଭ୍ରମନ୍ତଂ ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଦୈବେନ ପରିମୋହିତମ୍ ॥ 3-158-37 (21917)
ହୃତାନ୍ସଂଦୃଶ୍ଯ ତାନ୍ଭ୍ରାତୃନ୍ଦ୍ରୌପଦୀଂ ଚ ମହାବଲଃ।
କ୍ରୋଧମାହାରଯଦ୍ଭୀମୋ ରାକ୍ଷସଂଚେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-158-38 (21918)
ବିଜ୍ଞାତୋଽସି ମଯା ପୂର୍ବଂ ଚେଷ୍ଟଞ୍ଶସ୍ତ୍ରପରୀକ୍ଷଣେ।
ଆସ୍ଥା ତୁ ତ୍ବଯି ମେ ନାସ୍ତି ଯତୋସି ନ ହତସ୍ତଦା ॥ 3-158-39 (21919)
ବ୍ରହ୍ମରୂପପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ନୋ ନ ନୋ ବଦସି ଚାପ୍ରିଯମ୍।
ପ୍ରିଯେଷୁ ରମମାଣଂ ତ୍ବାଂ ନ ଚୈବାପ୍ରିଯକାରିଣମ୍।
ବ୍ରହ୍ମରୂପେଣ ବିହିତଂ ନୈବ ହନ୍ଯାମନାଗସମ୍ ॥ 3-158-40 (21920)
ରାକ୍ଷସଂ ଜାନମାନୋଽପି ଯୋ ହନ୍ଯାନ୍ନରକଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ଅପକ୍ବସ୍ଯ ଚ କାଲେନ ବଧସ୍ତବ ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-158-41 (21921)
ନୂନମଦ୍ଯାସି ସଂପକ୍ବୋ ଯଥା ତେ ମତିରୀଦୃଶୀ।
ଦତ୍ତା କୃଷ୍ଣାପହରଣେ କାଲେନାଦ୍ଭୁତକର୍ମଣା।
`ସୋପି କାଲଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତଥାଽଦ୍ଯ ନଭବିଷ୍ଯସି' ॥ 3-158-42 (21922)
ବଡିଶୋଽଯଂତ୍ବଯା ଗ୍ରସ୍ତଃ କାଲସୂତ୍ରେଣ ଲମ୍ବିତଃ।
ମତ୍ସ୍ଯୋଽମ୍ଭସୀବ ସ୍ଯୂତାସ୍ଯଃ କଥମଦ୍ଯ ଗମିଷ୍ଯସି ॥ 3-158-43 (21923)
ଯଂ ଚାସି ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ଦେଶଂ ମନଃ ପୂର୍ବଂ ଗତଂ ଚ ତେ।
ନ ତଂ ଗନ୍ତାସି ଗନ୍ତାସି ମାର୍ଗଂ ବକହିଡିମ୍ବଯୋଃ ॥ 3-158-44 (21924)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଭୀମେନ ରାକ୍ଷସଃ କାଲଚୋଦିତଃ।
ଭୀତ ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-158-45 (21925)
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚ ପୁନର୍ଭୀମଂ ରୋଷାତ୍ପ୍ରସ୍ଫୁରିତାଧରଃ।
ନ ମେ ମୂଢା ଦିଶଃ ପାପ ତ୍ବଦର୍ଥଂ ମେ ବିଲମ୍ବନମ୍ ॥ 3-158-46 (21926)
ଶ୍ରୁତା ମେ ରାକ୍ଷସା ଯେ ଯେ ତ୍ବଯା ବିନିହତା ରଣେ।
ତେଷାମଦ୍ଯକରିଷ୍ଯାମି ତବାସ୍ରେଣୋଦକକ୍ରିଯାମ୍ ॥ 3-158-47 (21927)
`ଏବମୁକ୍ତ୍ବାତଦା ଭୀମଂ ରାକ୍ଷସୋ ଯୋଦ୍ଧୁମାଯଯୌ।
କରାଲବଦନଃ କ୍ରୋଧାତ୍କାଲସର୍ପ ଇବ ଶ୍ବସନ୍' ॥ 3-158-48 (21928)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତୋ ଭୀମଃ ସୃକ୍ବିଣୀ ପରିଲେଲିହନ୍।
ସ୍ମଯମାନ ଇବ କ୍ରୋଧାତ୍ସାକ୍ଷାତ୍କାଲାନ୍ତକୋପମଃ ॥ 3-158-49 (21929)
`ବ୍ରୁବନ୍ବୈ ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି କ୍ରୋଧସଂରକ୍ତଲୋଚନଃ'।
ବାହୁସଂରମ୍ଭମେବେଚ୍ଛନ୍ନଭିଦୁଦ୍ରାବ ରାକ୍ଷସମ୍ ॥ 3-158-50 (21930)
ମୁହୁର୍ମୁହୁର୍ବ୍ଯାଦଦାନଃ ସୃକ୍ବିଣୀ ପରିସଂଲିହନ୍।]
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ସଂରବ୍ଧୋ ବଲୋ ବଜ୍ରଧରଂ ଯଥା ॥ 3-158-51 (21931)
ଭୀମସେନୋଽପ୍ଯବଷ୍ଟବ୍ଧୋ ନିଯୁଦ୍ଧାଯାଭବତ୍ସ୍ଥିତଃ।
ରାକ୍ଷସୋଽପି ଚ ବିସ୍ରବ୍ଧୋ ବାହୁଯୁଦ୍ଧମକାଙ୍କ୍ଷତ' ॥ 3-158-52 (21932)
ବର୍ତମାନେ ତଯୋ ରାଜନ୍ବାହୁଯୁଦ୍ଧେ ସୁଦାରୁଣେ।
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରାବତିକ୍ରୁଦ୍ଧାବୁଭାବପ୍ଯଭ୍ଯଧାବତାମ୍ ॥ 3-158-53 (21933)
ନ୍ଯବାରଯତ୍ତୌ ପ୍ରହସନ୍କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ବୃକୋଦରଃ।
ଶକ୍ତୋଽହଂ ରାକ୍ଷସସ୍ଯେତି ପ୍ରେକ୍ଷଧ୍ବମିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-158-54 (21934)
ଆତ୍ମନା ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚୈବ ଧର୍ମେଣ ସୁକୃତେନ ଚ।
ଇଷ୍ଟେନ ଚ ଶପେ ରାଜନ୍ସୂଦଯିଷ୍ଯାମି ରାକ୍ଷସମ୍ ॥ 3-158-55 (21935)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ତୌ ବୀରୌ ସ୍ପର୍ଧମାନୌ ପରସ୍ପରମ୍।
ବାହୁଭିଃ ସମସଜ୍ଜେତାମୁଭୌ ରକ୍ଷୋବୃକୋଦରୌ ॥ 3-158-56 (21936)
ତଯୋରାସୀତ୍ସଂପ୍ରହାରଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଯୋର୍ଭୀମରକ୍ଷସୋଃ।
ଅମୃଷ୍ଯମାଣଯୋଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଶକ୍ରଶମ୍ବରଯୋରିବ ॥ 3-158-57 (21937)
ତୌ ବୀରୌ ସମଭିକ୍ରୁଦ୍ଧାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପର୍ଯଧାବତାମ୍।
ଆରୁଜ୍ଯାରୁଜ୍ଯତୌ ବୃକ୍ଷାନନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଜଘ୍ନତୁଃ।
ଜୀମୂତାବିବ ଧର୍ମାନ୍ତେ ବିନଦନ୍ତୌ ମହାବଲୌ ॥ 3-158-58 (21938)
ବଭଞ୍ଜତୁର୍ମହାବୃକ୍ଷାନୂରୁଭିର୍ବଲିନାଂ ବରୌ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯେନାଭିସଂରବ୍ଧୌ ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣୌ ॥ 3-158-59 (21939)
ତଦ୍ବୃକ୍ଷଯୁଦ୍ଧମଭବନମହୀରୁହବିନାଶନମ୍।
ବାଲିସୁଗ୍ରୀବଯୋର୍ଭ୍ରାତ୍ରୋଃ ପୁରେବ କପିସିଂହଯୋଃ ॥ 3-158-60 (21940)
ଆବିଧ୍ଯାବିଧ୍ଯ ତୌ ବୃକ୍ଷାନ୍ମୁହୂର୍ତମିତରେତରମ୍।
ତାଡଯାମାସତୁରୁଭୌ ବିନଦନ୍ତୌ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 3-158-61 (21941)
ତସ୍ମିନ୍ଦେଶେ ଯଦା ବୃକ୍ଷାଃ ସର୍ବ ଏବ ନିପାତିତାଃ।
ପୁଗୀକୃତାଶ୍ଚ ଶତଶଃ ପରସ୍ପରବଧେପ୍ସଯା ॥ 3-158-62 (21942)
ତତଃ ଶିଲାଃ ସମାଦାଯ ମୁହୂର୍ତମିବ ଭାରତ।
ମହାଭ୍ରୈରିବ ଶୈଲେନ୍ଦ୍ରୌ ଯୁଯୁଧାତେ ମହାବଲୌ ॥ 3-158-63 (21943)
ଶିଲାଭିରୁଗ୍ରରୂପାଭିର୍ବୃହତୀଭିଃ ପରସ୍ପରମ୍।
ବଜ୍ରୈରିବ ମହାବେଗୈରାଜଘ୍ନତୁରମର୍ଷଣୌ ॥ 3-158-64 (21944)
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ଚ ଭୂଯସ୍ତାବନ୍ଯୋନ୍ଯବଲଦର୍ପିତୌ।
ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ ପରିଗୃହ୍ଯାଥ ଚକର୍ଷାତେ ଗଜାବିବ ॥ 3-158-65 (21945)
ମୁଷ୍ଟିଭିଶ୍ ମହାଘୋରୈରନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିପେତତୁଃ।
ତତଃ କଟକଟାଶବ୍ଦୋ ବଭୂବ ଶୁମହାତ୍ମନୋଃ ॥ 3-158-66 (21946)
ତତଃ ସଂହୃତ୍ଯମୁଷ୍ଟିଂ ତୁ ପଞ୍ଚଶୀର୍ଷମିବୋରଗମ୍।
ବେଗେନାଭ୍ଯହନଦ୍ଭୀମୋ ରାକ୍ଷସସ୍ଯ ଶିରୋଧରାମ୍ ॥ 3-158-67 (21947)
ତତଃ ଶ୍ରାନ୍ତଂ ତୁ ତଦ୍ରକ୍ଷୋ ଭୀମସେନଭୁଜାହତମ୍।
ସୁପରିଭ୍ରାନ୍ତମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଭୀମସେନୋଽଭ୍ଯବର୍ତତ ॥ 3-158-68 (21948)
ତତ ଏନଂ ମହାବାହୁର୍ବାହୁଭ୍ଯାମମରୋପମଃ।
ସମୁତ୍କ୍ଷିପ୍ଯ ବଲାଦ୍ଭୀମୋ ନିଷ୍ପିପେଷ ମହୀତଲେ ॥ 3-158-69 (21949)
`ତତଃ ସଂପୀଡ୍ଯ ବଲବଦ୍ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।'
ତସ୍ଯ ଗାତ୍ରାଣି ସର୍ବାଣି ଚୂର୍ଣଯାମାସ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଅରତ୍ନିନା ଚାଭିହତ୍ଯ ଶିରଃ କାଯାଦପାହରତ୍ ॥ 3-158-70 (21950)
ସଂଦଷ୍ଟୌଷ୍ଠଂ ବିବୃତ୍ତାକ୍ଷଂ ଫଲଂ ବୃକ୍ଷାଦିବ ଚ୍ଯୁତମ୍।
ଜଟାସୁରସ୍ଯ ତୁ ଶିରୋ ଭୀମସେନବଲାଦ୍ଧୃତମ୍।
ପପାତ ରୁଧିରାଦିଗ୍ଧଂ ସଂଦଷ୍ଟଦଶନଚ୍ଛଦମ୍ ॥ 3-158-71 (21951)
ତଂ ନିହତ୍ଯମହେଷ୍ବାସୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମୁପାଗମତ୍।
ସ୍ତୂଯମାନୋ ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯୈସ୍ତୁ ମରୁଦ୍ଭିରିବ ବାସବଃ ॥ 3-158-72 (21952)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଜଟାସୁରବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 158 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-158-4 କଲାପାନ୍ ନିଷଙ୍ଗାନ୍ ॥ 3-158-10 କୌଶିକଂ କୋଶାଦାଗତମ୍। ଗ୍ରହଂ ଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 3-158-16 ଯୁଷ୍ମାକଂ ଦେବାସୁରାଦୀନାମ୍। ଋଧ୍ଯତି ବୃଦ୍ଧିଂ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-158-19 ବିଘସାଶାନ୍ ଦେବାଦିଶେଷାନ୍ନଂ ବିଘସଂ ତସ୍ଯ ଆଶୋ ଭୋଜନଂ ଯେଷାଂ ତାନ୍ ॥ 3-158-20 ପ୍ରତିଶ୍ରଯୋ ଗୃହମ୍ ॥ 3-158-22 ନଭବିଷ୍ଯସି ମରିଷ୍ଯତି ॥ 3-158-26 ଗୁରୁକଃ ସମପଦ୍ଯତେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-158-30 ସତ୍କୃତ୍ଯଂ ସାଧୁକାର୍ଯମ୍ ॥ 3-158-39 ଆସ୍ଥା ତ୍ବନ୍ମାରଣେ ଆଦରଃ ॥ 3-158-40 ଅତିଥି ବ୍ରହ୍ମରୂପଂ ଚ କଥଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-158-42 କାଲପକ୍ବ ଇଦାନୀଂ ତ୍ବଂ ଯଥେତି ଥ. ପାଠଃ ॥ 3-158-43 ବଡିଶୋ ମତ୍ସ୍ଯବେଧନମ୍ ॥ 3-158-47 ଅସ୍ରେଣ ଲୋହିତେନ ॥ 3-158-60 ପୁରା ସ୍ତ୍ରୀକାଙ୍କ୍ଷିଣୋର୍ଯଥା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-158-61 ଆବିଧ୍ଯ ଭ୍ରାମଯିତ୍ବା ॥ 3-158-62 ମୁଞ୍ଜୀକୃତାଶ୍ଚେତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ମୁଞ୍ଜୀକୃତାଃ ରଜ୍ଜ୍ବର୍ଥଂ ମୁଞ୍ଜବଜ୍ଜର୍ଜରୀକୃତା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 5-158-63 ମହାଭ୍ରୈରିବେତ୍ଯଭୂତୋପମା ॥ 3-158-67 ଶିରୋଧରାଂ ଗ୍ରୀବାମ୍ ॥ 3-158-68 ଅଭ୍ଯବର୍ତତ ଅଧିକୋତ୍ସାହ୍ବାନଭୂତ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 159
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.159. ଅଧ୍ଯାଯଃ 159
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଜଟାସୁରବଧାନନ୍ତରଂ ସପରିବାରେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ନରନାରାଯଣାଶ୍ରମେ ନିବାସଃ ॥ 1 ॥ ତତୋ ବୃଷପର୍ବାଶ୍ରମାଦିଷୁ ସୁଖେନ ସଂଚରଣମ୍ ॥ 2 ॥ ତତ ଆର୍ଷ୍ଟିଷେଣାଶ୍ରମଗମନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-159-0 (21953)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-159-0x (2290)
ନିହତେ ରାକ୍ଷସେ ତସ୍ମିନ୍ପୁନର୍ନାରାଯଣାଶ୍ରମମ୍।
ଅଭ୍ଯେତ୍ଯ ରାଜା କୌନ୍ତେଯୋ ନିବାସମକରୋତ୍ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-159-1 (21954)
ସ ସମାନୀଯ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଭ୍ରାତୄନିତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହିତଃ କାଲେ ସଂସ୍ମରନ୍ଭ୍ରାତରଂ ଜଯମ୍ ॥ 3-159-2 (21955)
ସମାଶ୍ଚତସ୍ରୋଽଭିଗତାଃ ଶିବେନ ଚରତାଂ ବନେ।
କୃତୋଦ୍ଦେଶଃ ସ ବୀଭତ୍ସୁଋ ପଞ୍ଚମୀମଭିତଃ ସମାମ୍ ॥ 3-159-3 (21956)
ପ୍ରାପ୍ଯ ପର୍ବତରାଜାନଂ ଶ୍ବେତଂ ଶିଖରିଣାଂବରମ୍।
[ପୁଷ୍ପିତୈର୍ଦ୍ରୁମଷଣ୍ଡୈଶ୍ଚ ମତ୍ତକୋକିଲାଷଟ୍ପଦୈଃ ॥ 3-159-4 (21957)
ମଯୂରୈଶ୍ଚାତକୈଶ୍ଚାପି ନିତ୍ଯୋତ୍ସବବିଭୂଷିତମ୍।
ବ୍ଯାଘ୍ରୈର୍ବରହୈର୍ମହିଷୈର୍ଗବଯୈର୍ହରିଣୈସ୍ତଥା ॥ 3-159-5 (21958)
ଶ୍ବାପଦୈର୍ବ୍ଯାଲରୂପୈଶ୍ଚ ରୁରୁଭିଶ୍ଚ ନିଷେବିତମ୍।
ଫୁଲ୍ଲୈଃ ସହସ୍ରପତ୍ରୈଶ୍ଚ ଶତପତ୍ରୈସ୍ତଥୋତ୍ପଲୈଃ ॥ 3-159-6 (21959)
ପ୍ରଫୁଲ୍ଲୈଃ କମଲୈଶ୍ଚୈବ ତଥା ନୀଲୋତ୍ପଲୈରପି।
ମହାପୁଣଅଯଂ ପବିତ୍ରଂ ଚ ସୁରାସୁରନିଷେବିତମ୍।]
ତତ୍ରାପି ଚ କୃତୋଦ୍ଦେଶଃ ସମାଗମଦିଦୃକ୍ଷୁଭିଃ ॥ 3-159-7 (21960)
କୃତଶ୍ଚ ସମଯସ୍ତେନ ପାର୍ଥେନାମିତତେଜସା।
ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ବତ୍ସ୍ଯାଭି ବିଦ୍ଯାର୍ଥୀତି ପୁରା ମଯି ॥ 3-159-8 (21961)
ଅତ୍ରଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବାନମବାପ୍ତାସ୍ତ୍ରମରିଂଦମମ୍।
ଦେବଲୋକାଦିମଂ ଲୋକଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମଃ ପୁନରାଗତମ୍ ॥ 3-159-9 (21962)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସର୍ବାନାମନ୍ତ୍ରଯତ ପାଣ୍ଡବଃ।
କାରଣଂ ଚୈବ ତତ୍ତେବାମାଚଚକ୍ଷେ ତପସ୍ବିନାମ୍ ॥ 3-159-10 (21963)
ତମୁଗ୍ରତପସଃ ପ୍ରୀତାଃ କୁତ୍ବାପାର୍ଥଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତେଽନ୍ବମୋଦନ୍ତ ଶିବେନ କୁଶଲେନ ଚ ॥ 3-159-11 (21964)
ସୁଖୋଦର୍କମିମଂ କ୍ଲେଶମଚିରାଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେଣ ଧର୍ମଜ୍ଞ ତୀର୍ତ୍ବା ଗାଂ ପାଲଯିଷ୍ଯସି ॥ 3-159-12 (21965)
ତତ୍ତୁ ରାଜା ବଚସ୍ତେଷାଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ତପସ୍ବିନାମ୍।
ପ୍ରତସ୍ଥେ ସହ ବିପ୍ରୈସ୍ତୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚ ପରଂତପଃ ॥ 3-159-13 (21966)
`ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହିତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ହୈଡିମ୍ବେଯାଦିଭିସ୍ତଦା'।
ରାକ୍ଷସୈରନୁଯାତୋ ବୈ ଲୋମଶେନାଭିରକ୍ଷିତଃ ॥ 3-159-14 (21967)
କ୍ବଚିତ୍ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ତତୋଽଗଚ୍ଛଦ୍ରାକ୍ଷସୈରୁଦହ୍ଯତେ କ୍ବଚିତ୍।
ତତ୍ରତତ୍ର ମହାତେଜା ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ସୁବ୍ରତଃ ॥ 3-159-15 (21968)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ବହୁନ୍କ୍ଲେଶାନ୍ବିଚିନ୍ତଯନ୍।
ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରଗଜାକୀର୍ଣାମୁଦୀଚୀଂ ପ୍ରଯଯୌ ଦିଶମ୍ ॥ 3-159-16 (21969)
ଅବେମାଣ କୈଲାସଂ ମୈନାକଂ ଚୈବ ପର୍ବତମ୍।
ଗନ୍ଧମାଦନପାଦାଂଶ୍ଚ ମେରୁଂ ଚାପି ଶିଲୋଚ୍ଚଯମ୍ ॥ 3-159-17 (21970)
ଉପର୍ଯୁପରି ଶୈଲସ୍ଯ ବହୀଶ୍ଚ ସରିତଃ ଶିବାଃ।
ପୃଷ୍ଠଂ ହିମବତଃ ପୁଣ୍ଯଂ ଯଯୌ ସପ୍ତଦଶେଽହନି ॥ 3-159-18 (21971)
ଦଦୃଶୁଃ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ଗନ୍ଧମାଦନମନ୍ତିକମ୍।
ପୃଷ୍ଠେ ହିମବତଃ ପୁଣ୍ଯେ ନାନାଦ୍ରୁମଲତାବୃତେ ॥ 3-159-19 (21972)
ସଲିଲାବର୍ତସଂଜାତୈଃ ପୁଷ୍ପିତୈଶ୍ଚ ମହୀରୁହୈଃ।
ସମାବୃତଂ ପୁଣ୍ଯତମମାଶ୍ରମଂ ବୃଷପର୍ବଣଃ ॥ 3-159-20 (21973)
ତମୁପକ୍ରମ୍ଯ ରାଜର୍ଷିଂ ଧର୍ମାତ୍ମାନମରିଂଦମାଃ।
ପାଣ୍ଡବା ବୃଷପର୍ବାଣମବଦନ୍ତ ଗତକ୍ଲମାଃ ॥ 3-159-21 (21974)
ଅଭ୍ଯନନ୍ଦତ୍ସ ରାଜର୍ଷିଃ ପୁତ୍ରବଦ୍ଭରତର୍ଷଭାନ୍।
ପୂଜିତାଶ୍ଚାବସଂସ୍ତତ୍ରସପ୍ତରାତ୍ରମରିଂଦମାଃ ॥ 3-159-22 (21975)
ଅଷ୍ଟମେଽହନି ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ତମୃଷିଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ବୃଷପର୍ବାଣଂ ପ୍ରସ୍ଥାନଂ ପ୍ରତ୍ଯରୋଚଯନ୍ ॥ 3-159-23 (21976)
ଏକୈକଶଶ୍ଚ ତାନ୍ବିପ୍ରାନ୍ନିବେଦ୍ଯ ବୃଷପର୍ବଣି।
ନ୍ଯାସଭୂତାନ୍ଯଥାକାଲଂ ବନ୍ଧୂନିବ ସୁସତ୍କୃତାନ୍।
ପାରିବର୍ହଂ ଚତଂ ଶେଷଂ ପରିଦାଯ ମହାତ୍ମନେ ॥ 3-159-24 (21977)
ତତସ୍ତେ ଯଜ୍ଞପାତ୍ରାଣି ରତ୍ନାନ୍ଯାଭରଣାନି ଚ।
ନ୍ଯଦଧୁଃପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ନାଶ୍ରମେ ବୃଷପର୍ବଣଃ ॥ 3-159-25 (21978)
ଅତୀତାନାଗତେ ବିଦ୍ବାନ୍କୁଶଲଃ ସର୍ବଧର୍ମବିତ୍।
ଅନ୍ବଶାସତ୍ସ ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ପୁତ୍ରବଦ୍ଭରତର୍ଷଭାନ୍ ॥ 3-159-26 (21979)
ତେଽନୁଜ୍ଞାତା ମହାତ୍ମାନଃ ପ୍ରଯଯୁର୍ଦିଶମୁତ୍ତରାମ୍।
`କୁଷ୍ଣଯା ସହିତା ବୀରା ବ୍ରାହ୍ମଣୈଶ୍ଚ ମହାତ୍ମଭିଃ 3-159-27 (21980)
ତାନ୍ପ୍ରସ୍ଥିତାନନ୍ବଗଚ୍ଛଦ୍ବୃଷପର୍ବା ମହୀପତୀନ୍।
ଉପନ୍ଯସ୍ ମହାତେଜା ବିପ୍ରେଭ୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବାଂସ୍ତଦା ॥ 3-159-28 (21981)
ଅନୁସଂସାର୍ଯ କୌନ୍ତେଯାନାଶୀର୍ଭିରଭିନନ୍ଦ୍ଯ ଚ।
ବୃଷପର୍ବା ନିବବୃତେପନ୍ଥାନମୁପଦିଶ୍ଯ ଚ ॥ 3-159-29 (21982)
ନାନାମୃଗଗଣୈର୍ଜୁଷ୍ଟଂ କୌନ୍ତେଯଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ।
ପଦାତିର୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସାର୍ଧଂ ପ୍ରାତିଷ୍ଠତ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-159-30 (21983)
ନାନାଦ୍ରୁମନିରୋଧେଷୁ ବସନ୍ତଃ ଶୈଲସାନୁଷୁ।
ପର୍ବତଂ ବିବିଶୁସ୍ତେ ତଂ ଚତୁର୍ଥେଽହନି ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-159-31 (21984)
ମହାଭ୍ରଘନସଂକାଶଂ ସଲିଲୋପହିତଂ ଶୁଭମ୍।
ମଣିକାଞ୍ଚନରମ୍ଯଂ ଚ ଶୈଲଂ ନାନାସମୁଚ୍ଛ୍ରଯମ୍ ॥ 3-159-32 (21985)
`ରମ୍ଯଂ ହିମବତଃ ପ୍ରସ୍ଥଂ ବହୁକନ୍ଦରନିର୍ଝରମ୍।
ଶିଲାବିଭଙ୍ଗବିକଟଂ ଲତାପାଦପସଙ୍କୁଲମ୍' ॥ 3-159-33 (21986)
ତେ ସମାସାଦ୍ଯପନ୍ଥାନଂ ଯତୋକ୍ତଂ ବୃଷପର୍ବଣା।
ଅନୁସସ୍ରୁର୍ଯଥୋଦ୍ଦେଶଂ ପଶ୍ଯନ୍ତୋ ବିବିଧାନ୍ନଗାନ୍ ॥ 3-159-34 (21987)
ଉପର୍ଯୁପରି ଶୈଲସ୍ଯ ଗୁହାଃ ପରମଦୁର୍ଗମାଃ।
ସୁଦୁର୍ଗମାଂସ୍ତେ ସୁବହୂନ୍ସୁଖେନୈବାଭିଚକ୍ରମୁଃ ॥ 3-159-35 (21988)
ଧୌମ୍ଯଃ କୃଷ୍ଣା ଚ ପାର୍ତାଶ୍ଚ ଲୋମଶଶ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ।
ଆଗଚ୍ଛନ୍ସହିତାସ୍ତତ୍ରନ କଶ୍ଚିଦପି ହୀଯତେ ॥ 3-159-36 (21989)
ତେ ମୃଗଦ୍ବିଜସଂଘୁଷ୍ଟଂ ନାନାଦ୍ରୁମଲତାଯୁତମ୍।
ଶାଖାମୃଗଗଣୈଶ୍ଚୈବ ସେବିତଂ ସୁମନୋରମମ୍ ॥ 3-159-37 (21990)
ପୁଣ୍ଯଂ ପଦ୍ମସରୋପେତଂ ସପଲ୍ବଲମହାବନମ୍।
ଉପତସ୍ଥୁର୍ମହାଭାଗା ମାଲ୍ଯବତଂ ମହାଗିରିମ୍ ॥ 3-159-38 (21991)
ତତଃ କିଂପୁରୁଷାବାସଂ ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତମ୍।
ଦଦୃଶୁର୍ହୃଷରୋମାଣାଃ ପର୍ବତଂ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍ ॥ 3-159-39 (21992)
ବିଦ୍ଯାଧରାନୁଚରିତଂ କିନ୍ନରୀଭିସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଗଜସଙ୍ଘସମାବାସଂ ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରଗଣାଯୁତମ୍ ॥ 3-159-40 (21993)
ଶରଭୋନ୍ନାଦସଂଘୁଷ୍ଟଂ ନାନମୃଗନିଷେବିତମ୍ ॥ 3-159-41 (21994)
ତେ ଗନ୍ଧମାଦନବନଂ ତନ୍ନନ୍ଦନବନୋପମମ୍।
ମୁଦିତାଃ ପାଣ୍ଡୁତନଯା ମନୋନଯନନନ୍ଦନମ୍ ॥ 3-159-42 (21995)
ବିବିଶୁଃ କ୍ରମଶୋ ବୀରା ଅରଣ୍ଯଂ ଶୁଭକାନନମ୍।
ଦ୍ରୌପଦୀସହିତା ବୀରାସ୍ତୈଶ୍ଚ ବିପ୍ରୈର୍ମହାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-159-43 (21996)
ଶୃଣ୍ବନ୍ତଃ ପ୍ରୀତିଜନନାନ୍ବଲ୍ଗୂନ୍ମନ୍ଦକଲାଞ୍ଶୁଭାନ୍।
ଶ୍ରୋତ୍ରରମ୍ଯାନ୍ସୁମଧୁରାଞ୍ଶବ୍ଦାନ୍ଖଗମୁଖେରିତାନ୍ ॥ 3-159-44 (21997)
ସର୍ବର୍ତୁଫଲଭାରାଞ୍ଯାନ୍ସର୍ବର୍ତୁକୁସୁମୋଜ୍ଜ୍ବଲାମ୍।
ପଶ୍ଯନ୍ତଃ ପାଦପାଂସ୍ଚାପି ଫଲଭାରାବନାମିତାନ୍ ॥ 3-159-45 (21998)
ଆମ୍ରାନାମ୍ରାତକାନ୍ଫୁଲ୍ଲାନ୍ନାରିକେଲାନ୍ସତିନ୍ଦୁକାନ୍।
ମୁଞ୍ଜାତକାଂସ୍ତଥାଞ୍ଜୀରାନ୍ଦାଡିମାନ୍ବୀଜପୂରକାନ୍ ॥ 3-159-46 (21999)
ପନସାଁଲ୍ଲିକୁଚାନ୍ମୋଚାଃ ଖର୍ଜୂରାନମ୍ଲବେତସାନ୍।
ପରାବତାଂସ୍ତଥା କ୍ଷୌଦ୍ରାନୀପାଂଶ୍ଚାପି ମନୋରମାନ୍ ॥ 3-159-47 (22000)
ବେଲ୍ବାନ୍କପିତ୍ଥାଞ୍ଜମ୍ବୂଶ୍ଚ କାଶ୍ମରୀର୍ବ୍ରଦରୀସ୍ତଥା।
ପୁକ୍ଷାନୁଦୁମ୍ବରବଟାନଶ୍ବତ୍ଥାନ୍କ୍ଷୀରିକାସ୍ତଥା ॥ 3-159-48 (22001)
ମଲ୍ଲାତକାନାମଲକୀର୍ହରୀତକବିଭୀତକାନ୍।
ଇଙ୍ଗୁଦାନ୍କରମର୍ଦାଂଶ୍ଚ ତିନ୍ଦୁକାଂଶ୍ ମହାଫଲାନ୍ ॥ 3-159-49 (22002)
ଏତାନନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ବିବିଧାନ୍ଗନ୍ଧମାଦନସାନୁଷୁ।
ଫଲୈରମୃତକଲ୍ପୈସ୍ତାନାଚିତାନ୍ସ୍ବାଦୁଭିସ୍ତରୂପନ୍ ॥ 3-159-50 (22003)
ତଥୈବ ଚମ୍ପକାଶୋକାନ୍କେତକାନ୍ବକୁଲାଂସ୍ତଥା।
ପୁନ୍ନାଗାନ୍ସପ୍ତପର୍ଣାଂଶ୍ଚ କର୍ଣିକାରାନ୍ସକେତକାନ୍।
ପାଟଲାନ୍କୁଟଜାନ୍ରମ୍ଯାନ୍ମନ୍ଦାରେନ୍ଦୀବରାଂସ୍ତଥା ॥ 3-159-51 (22004)
ପାରିଜାତାନ୍କୋବିଦାରାନ୍ଦେବଦାରୁଦ୍ରୁମାଂସ୍ତଥା।
ପାରିଜାତାନ୍କୋବିଦାରାନ୍ଦେବଦାରୁଦ୍ରୁମାଂସ୍ତଥା।
ଶାଲାଂସ୍ତାଲାଂସ୍ତମାଲାଂଶ୍ଚ ପିପ୍ପଲାନ୍ହିଙ୍ଗୁକାଂସ୍ତଥା ॥ 3-159-52 (22005)
ଚକୋରୈଃ ଶତପତ୍ରୈଶ୍ ଭୃଙ୍ଗରାଜୈସ୍ତଥା ଶୁକୈଃ।
କୋକିଲୈଃ କଲବିଙ୍କୈଶ୍ଚ ହାରିତୈର୍ଜୀବଜୀବକୈଃ ॥ 3-159-53 (22006)
ପ୍ରିଯକୈଶ୍ଚାତକୈଶ୍ଚୈବ ତଥାଽନ୍ଯୈର୍ବିବିଧୈଃ ଖଗୈଃ।
ଶ୍ରୋତ୍ରରମ୍ଯଂ ସୁମଧୁରଂ କୂଜଦ୍ଭିଶ୍ଚାପ୍ଯଧିଷ୍ଠିତାନ୍ ॥ 3-159-54 (22007)
ସରାଂସି ଚ ମନୋଜ୍ଞାନି ସମନ୍ତାଜ୍ଜଲଚାରିଭିଃ।
କୁମୁଦୈଃ ପୁଣ୍ଡରୀକୈଶ୍ଚ ତୃଥା କୋକନଦୋତ୍ପଲୈଃ।
କହାରୈଃ କମଲୈଶ୍ଚୈବ ଆଚିତାନି ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-159-55 (22008)
କାଦମ୍ବୈଶ୍ଚକ୍ରବାକୈଶ୍ଚ କୁରରୈର୍ଜଲକୁକ୍କୁଟୈଃ।
କାରଣ୍ଡବୈଃ ପ୍ଲବୈର୍ହଂସୈର୍ବକୈର୍ମଦ୍ଗୁଭିରେବ ଚ ॥ 3-159-56 (22009)
ଏତୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈଶ୍ଚ କୀର୍ଣାନି ସମନ୍ତାଜ୍ଜଲଚାରିଭିଃ।
ହୃଷ୍ଟୈସ୍ତଥା ତାମରସରସାସବମଦାଲସୈଃ ॥ 3-159-57 (22010)
ପଦ୍ମୋଦରଚ୍ଯୁତରଜଃକିଞ୍ଜଲ୍କାରୁଣରଞ୍ଜିତୈଃ।
ମଞ୍ଜୁସ୍ବରୈର୍ମଧୁକରୈର୍ବିରୁତାନ୍କମଲାକରାନ୍ ॥ 3-159-58 (22011)
ଅପଶ୍ଯଂସ୍ତେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରା ଗନ୍ଧମାଦନସାନୁଷୁ।
ତଥୈବ ପଦ୍ମଷଣ୍ଡୈଶ୍ଚ ମଣ୍ଡିତାଂଶ୍ଚ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-159-59 (22012)
ଶିଖଣ୍ଡିନୀଭିଃ ସହିତାଁଲ୍ଲତାମଣ୍ଡଲକେଷୁ ଚ।
ମେଘତୂର୍ଯରବୋଦ୍ଦାମମଦନାକୁଲିତାନ୍ଭୃଶମ୍ ॥ 3-159-60 (22013)
କୃତ୍ବୈବ କେକାମଧୁରଂ ସଂଗୀତଂ ମଧୁରସ୍ବରମ୍।
ଚିତ୍ରାନ୍କଲାପାନ୍ବିସ୍ତୀର୍ଯ ସବିଲାସାନ୍ମଦାଲସାନ୍ ॥ 3-159-61 (22014)
ମଯୂରାନ୍ଦଦୃଶୁର୍ହୃଷ୍ଟାନ୍ନୃତ୍ଯତୋ ବନଲାଲସାନ୍।
କାଂଶ୍ଚିତ୍ପ୍ରିଯାଭିଃ ସହିତାନ୍ରମମାଣାନ୍କଲାପିନଃ ॥ 3-159-62 (22015)
ବଲ୍ଲୀଲତାସଂକଟେଷୁ କୁଟଜେଷୁ ସ୍ଥିତାଂସ୍ତଥା।
କାଂଶ୍ଚିଚ୍ଚ କୁଟଜାନାଂ ତୁ ବିଟପେଷୂତ୍କଟାନିବ ॥ 3-159-63 (22016)
କଲାପରୁଚିରାଟୋପନିଚିତାନ୍ମୁକୁଟାନିବ।
ବିବରେଷୁ ତରୂଣାଂ ଚ ରୁଚିରାନ୍ଦଦୃଶୁଶ୍ଚ ତେ ॥ 3-159-64 (22017)
ସିନ୍ଧୁବାରାଂସ୍ତଥୋଦାରାନ୍ମନ୍ମଥସ୍ଯେବ ତୋମରାନ୍।
ସୁବର୍ଣବର୍ଣକୁସୁମାନ୍ଗିରୀଣାଂ ସିଖରେଷୁ ଚ।
କର୍ଣିକାରାନ୍ବିକସିତାନ୍କର୍ଣପୂରାନିବୋତ୍ତମାନ୍ ॥ 3-159-65 (22018)
ତଥାଽପଶ୍ଯନ୍କୁରବକାନ୍ବନରାଜିଷୁ ପୁଷ୍ପିତାନ୍।
କାମବଶ୍ଯୌତ୍ସୁକ୍ଯକରାନ୍କାମସ୍ଯେବ ଶରୋତ୍କରାନ୍ ॥ 3-159-66 (22019)
ତଥୈବ ବନରାଜୀନାମୁଦାରାନ୍ରଚିତାନିବ।
ବିରାଜମାନାଂସ୍ତେଽପଶ୍ଯଂସ୍ତିଲକାଂସ୍ତିଲକାନିବ ॥ 3-159-67 (22020)
ତଥାନଙ୍ଗଶରାକାରାନ୍ସହକାରାନ୍ମନୋରମାନ୍।
ଅପଶ୍ଯନ୍ଭ୍ରାମରାନ୍ରାଜନ୍ମଞ୍ଜରୀଭିର୍ବିରାଜିତାନ୍ ॥ 3-159-68 (22021)
ହିରଣ୍ଯସଦୃଶୈଃ ପୁଷ୍ଯୈର୍ଦାବାଗ୍ନିସଦୃଶୈରପି।
ଲୋହିତୈରଞ୍ଜନାଭୈଶ୍ଚ ବୈଦୂର୍ଯସଦୃଶୈରପି।
ଅତୀବ ବୃକ୍ଷା ରାଜନ୍ତେ ପୁଷ୍ପିତାଃ ଶୈଲସାନୁଷୁ ॥ 3-159-69 (22022)
ତଥା ସାଲାଂସ୍ତମାଲାଂଶ୍ଚ ପାଟଲାବକୁଲାନପି।
ମାଲା ଇବ ସମାସକ୍ତାଃ ଶୈଲାନାଂ ଶିଖରେଷୁ ଚ ॥ 3-159-70 (22023)
ବିମଲସ୍ଫାଟିକାଭାନି ପାଣ୍ଡୁରଚ୍ଛଦନୈର୍ଦ୍ବିଜୈଃ।
କଲହଂସୈରୁପେତାନି ସାରସାଭିରୁତାନି ଚ ॥ 3-159-71 (22024)
ସରାଂସି ବହୁଶଃ ପାର୍ଥା ପଶ୍ଯନ୍ତଃ ଶୈଲସାନୁଷୁ।
ପଦ୍ମୋତ୍ପଲବିମିଶ୍ରାଣି ସୁଖଶୀତଜଲାନି ଚ ॥ 3-159-72 (22025)
ଏବଂ କ୍ରମେଣ ତେ ବୀରା ବୀକ୍ଷମାଣାଃ ସମନ୍ତତଃ।
ଗନ୍ବନ୍ତ୍ଯଥ ମାଲ୍ଯାନି ରସବନ୍ତି ଫଲାନି ଚ ॥ 3-159-73 (22026)
ସରାଂସି ଚ ମନୋଜ୍ଞାନି ବୃକ୍ଷାଂଶ୍ଚାତିମନୋରମାନ୍।
ବିବିଶୁଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନାଃ ॥ 3-159-74 (22027)
କମଲୋତ୍ପଲକହ୍ଲାରପୁଣ୍ଡରୀକସୁଗନ୍ଧିନା।
ସେବ୍ଯମାନା ବନେ ତସ୍ମନ୍ସୁଖସ୍ପର୍ଶେନ ବାଯୁନା ॥ 3-159-75 (22028)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଭୀମମାହେଦଂ ପ୍ରୀତିମଦ୍ବଚଃ।
ଅହୋ ଶ୍ରୀମଦିଦଂ ଭୀମ ଗନ୍ଧମାଦନକାନନମ୍ ॥ 3-159-76 (22029)
ବନେ ହ୍ମସ୍ମିନ୍ମନୋରମ୍ଯେ ଦିବ୍ଯା କାନନଜା ଦ୍ରୁମାଃ।
ଲତାଶ୍ଚ ବିବିଧାକାରାଃ ପତ୍ରପୁଷ୍ପଫଲୋପଗାଃ।
ଭାନ୍ତ୍ଯେତେ ପୁଷ୍ପବିକଚାଃ ପୁଂସ୍କୋକିଲକୁଲାକୁଲାଃ ॥ 3-159-77 (22030)
ନାତ୍ର କଣ୍ଟକିନଃ କେଚିନ୍ନ ଚ ବିଦ୍ଯନ୍ତ୍ଯପୁଷ୍ପିତାଃ।
ସ୍ନିଗ୍ଧପତ୍ରଫଲା ବୃକ୍ଷା ଗନ୍ଧମାଦନସାନୁଷୁ ॥ 3-159-78 (22031)
ଭ୍ରମରାରାବମଧୁରା ନଲିନୀଃ ଫୁଲ୍ଲପଙ୍କଜାଃ।
ବିଲୋଡ୍ଯମାନା ପଶ୍ଯେମାଃ କରିଭିଃ ସକରେଣୁଭିଃ ॥ 3-159-79 (22032)
ପଶ୍ଯେମାଂ ନଲିନୀଂ ଚାନ୍ଯାଂ କମଲୋତ୍ପଲମାଲିନୀମ୍।
ସ୍ରଗ୍ଧରାଂ ବିଗ୍ରହବତୀଂ ସାକ୍ଷାଚ୍ଛ୍ରିଯମିବାପରାମ୍ ॥ 3-159-80 (22033)
ନାନାକୁସୁମଗନ୍ଧାଢ୍ଯାସ୍ତସ୍ଯେମାଃ କାନନୋତ୍ତମେ।
ଉପଗୀଯମାନା ଭ୍ରମରୈ ରାଜନ୍ତେ ବନରାଜଯଃ ॥ 3-159-81 (22034)
ପଶ୍ଯ ଭୀମ ଶୁଭାନ୍ଦେଶାନ୍ଦେବାକ୍ରୀଡାନ୍ସମନ୍ତତଃ।
ଅମାନୁଷଗତିଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସଂସିଦ୍ଧାଃ ସ୍ମ ବୃକୋଦର ॥ 3-159-82 (22035)
ଲତାଭିଃ ପୁଷ୍ପିତାଗ୍ରାଭିଃ ପୁଷ୍ପିତାଃ ପାଦପୋତ୍ତମାଃ।
ସଂଶ୍ଲିଷ୍ଟାଃ ପାର୍ଥ ଶୋଭନ୍ତେ ଗନ୍ଧମାଦନସାନୁଷୁ ॥ 3-159-83 (22036)
ଶିଖଣ୍ଡିନୀଭିଶ୍ଚରତାଂ ସହିତାନାଂ ଶିଖଣ୍ଡିନାମ୍।
ନଦତାଂ ଶୃଣୁ ନିର୍ଘୋଷଂ ଭୀମ ପର୍ବତସାନୁଷୁ ॥ 3-159-84 (22037)
ଚକୋରାଃ ଶତପତ୍ରାଶ୍ଚ ମତ୍ତକୋକିଲଶାରିକାଃ।
ପତ୍ରିଣଃ ପୁଷ୍ପିତାନେତାନ୍ସଂପତନ୍ତି ମହାଦ୍ରୁମାନ୍ ॥ 3-159-85 (22038)
ରକ୍ତପୀତାରୁଣାଃ ପାର୍ଥ ପାଦପାଗ୍ରଗତାଃ ଖଗାଃ।
ପରସ୍ପରମୁଦୀନ୍ତେ ବହବୋ ଜୀବଜୀବକାଃ ॥ 3-159-86 (22039)
ହରିତାରୁଣବର୍ଣାନାଂ ଶାଡ୍ବଲାନାଂ ସମୀପତଃ।
ସାରସାଃ ପ୍ରତିଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶୈଲପ୍ରସ୍ରବଣେଷ୍ବପି ॥ 3-159-87 (22040)
ବଦନ୍ତି ମଧୁରା ବାଚଃ ସର୍ବଭୂତମନୋରମାଃ।
ଭୃଙ୍ଗରାଜୋପଚକ୍ରାଶ୍ଚ ଲୋହପୃଷ୍ଠାଃ ପତତ୍ରିଣଃ ॥ 3-159-88 (22041)
ଚତୁର୍ବିଷାଣାଃ ପଦ୍ମାଭାଃ କୁଞ୍ଜରାଃ ସକରେଣବଃ।
ଏତେ ବୈଡୂର୍ଯବର୍ଣାଭଂ କ୍ଷୋଭଯନ୍ତି ମହତ୍ସରଃ ॥ 3-159-89 (22042)
ବହୁତାଲସମୁତ୍ସେଘାଃ ଶୈଲଶୃଙ୍ଗପରିଚ୍ଯୁତାଃ।
ନାନାପ୍ରସ୍ରବଣେଭ୍ଯଶ୍ଚ ବାରିଧାରାଃ ପତନ୍ତି ଚ ॥ 3-159-90 (22043)
ଭାସ୍କରାଭପ୍ରଭା ଭୀମାଃ ଶାରଦାଭ୍ରଘନୋପମାଃ।
ଶୋଭଯନ୍ତି ମହାଶୈଲଂ ନାନାରଜତଧାତବଃ ॥ 3-159-91 (22044)
କ୍ବଚିଦଞ୍ଜନବର୍ଣାଭାଃ କ୍ବଚିତ୍କାଞ୍ଚନସନ୍ନିଭାଃ।
ଧାତବୋ ହରିତାଲସ୍ଯ କ୍ବଚିଦ୍ଧିଙ୍ଗୁଲକସ୍ଯ ଚ ॥ 3-159-92 (22045)
ମନଃଶିଲାଗୁହାଶ୍ଚୈବ ସଂଧ୍ଯାଭ୍ରନିକରୋପମାଃ।
ଶଶଲୋହିତବର୍ଣାଭାଃ କ୍ବଚିଦ୍ଗୈରିକଧାତବଃ ॥ 3-159-93 (22046)
ସିତାସିତାଭ୍ରପ୍ରତିମା ବାଲସୂର୍ଯସମପ୍ରଭାଃ।
ଏତେ ବହୁବିଧାଃ ଶୈଲଂ ଶୋଭଯନ୍ତି ମହାପ୍ରଭାଃ ॥ 3-159-94 (22047)
ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସହ କାନ୍ତାଭିର୍ଯଥେଷ୍ଟଂ ଭୀମବିକ୍ରମାଃ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶୈଲଶୃଙ୍ଗେଷୁ ପାର୍ଥ କିଂପୁରୁଷୈଃ ସହ ॥ 3-159-95 (22048)
ଗୀତାନାଂ ସମତାଲାନାଂ ତଥାସାମ୍ନାଂ ଚ ନିଃଖନଃ।
ଶ୍ରୂଯତେ ବହୁଧା ଭୀମ ସର୍ବଭୂତମନୋହରଃ ॥ 3-159-96 (22049)
ମହାଗଙ୍ଗାମୁଦୀକ୍ଷଖ ପୁଣ୍ଯାଂ ଦେବନଦୀଂ ଶୁଭାମ୍।
କଲହଂସଗଣୈର୍ଜୁଷ୍ଟାମୃଷିକିନ୍ନରସେବିତାମ୍ ॥ 3-159-97 (22050)
ଧାତୁଭିଶ୍ଚ ସରିଦ୍ଭିଶ୍ଚ କିନ୍ନରୈର୍ମୃଗପକ୍ଷିଭିଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ କାନନୈଶ୍ଚ ମନୋରମୈଃ ॥ 3-159-98 (22051)
ବ୍ଯାଲୈଶ୍ଚ ବିବିଧାକାରୈଃ ଶତଶୀର୍ଷୈଃ ସମନ୍ତତଃ।
ଉପେତଂ ପଶ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ଶୈଲରାଜମରିଂଦମ ॥ 3-159-99 (22052)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-159-100x (2291)
ତେ ପ୍ରୀତମନସଃ ଶୂରାଃ ପ୍ରାପ୍ତା ଗତିମନୁତ୍ତମାମ୍।
ନାତୃପ୍ଯନ୍ପର୍ବତେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଦର୍ଶନେନ ପରଂତପାଃ ॥ 3-159-100 (22053)
ଉପେତମଥ ମାଲ୍ଯୈଶ୍ଚ ଫଲବଦ୍ଭିଶ୍ଚ ପାଦପୈଃ।
ଆର୍ଷ୍ଟିପେଣସ୍ ରାଜର୍ଷେରାଶ୍ରମଂ ଦଦୃଶୁସ୍ତଦା ॥ 3-159-101 (22054)
ତତସ୍ତେ ତିଗ୍ମତପସଂ କୃଶଂ ଧମନିସଂତତମ୍।
ପାରଗଂ ସର୍ବବିଦ୍ଯାନାମାର୍ଷ୍ଟିଷେଣମୁପାଗମନ୍ ॥ 3-159-102 (22055)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଯକ୍ଷଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଏକୋନଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 159 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-159-2 ଜଯଂ ଅର୍ଜୁନମ୍ ॥ 3-159-3 କୃତୋଦ୍ଦେଶଃ ପଞ୍ଚମେ ବର୍ଷେ ମଯାଽବଶ୍ଯମାଗନ୍ତବ୍ଯମିତି କୃତସଂକେତଃ ॥ 3-159-4 ଶ୍ବେତଂ କୈଲାସମ୍ ॥ 3-159-7 ତତ୍ରାପି ଦେଶେ ଅସ୍ମାଭିରିତି ଶେଷଃ। ଉଦ୍ଦେଶଃ କୃତଃ। ସଂଧିରାର୍ଷଃ ॥ 3-159-12 ସୁଖୋଦର୍କଂ ସୁଖୋଦଯମ୍ ॥ 3-159-28 ଉପନ୍ଯସ୍ଯ ନିବେଦ୍ଯ ॥ 3-159-29 ଅନୁସଂସାର୍ଯ ଅନୁଗମ୍ଯ ॥ 3-159-57 ତାମରସାନାଂ ରସଏବ ଆସବୋ ମଦ୍ଯଂ ତଜ୍ଜେନ ମଦେନ ଅଲସାଃ ॥ 3-159-58 ବିରୁତାନ୍ବିଶିଷ୍ଟଶବ୍ଦଯୁତାନ୍ ॥ 3-159-63 କୁଟଜେଷୁ ବୃକ୍ଷବିଶେଷେଷୁ। ବଲ୍ଲୀନାଂ ରଲତାପ୍ରତାନାନି ତୈଃ ସଂକଟେଷୁ କୁଞ୍ଜୀକୃତେଷୁ॥ 3-159-65 ସିଂଧୁବାରାନ୍ ପଦ୍ମବିଶେଷାନ୍ ॥ 3-159-66 କାମବଶ୍ଯାନାଂ ନରାଣାମୌତ୍ମୁକ୍ଯକରାନ୍ ॥ 3-159-76 ହେ ଭୀମ ॥ 3-159-80 ନଲିନୀଂ ସରସୀମ୍। କମଲୋତ୍ପଲଯୋରବାନ୍ତରଜାତିଭେଦଃ। ବିଗ୍ରହବତୀଂ ଶରୀରବତୀମ୍ ॥ 3-159-81 ତସ୍ଯ ଶୈଲସ୍ଯ ॥ 3-159-88 ଭୃଙ୍ଗରାଜାଦଯଃ ପକ୍ଷିବିଶେଷାଃ ॥ 3-159-89 ଚତୁର୍ବିଷାଣାଶ୍ଚତୁର୍ଦନ୍ତାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 160
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.160. ଅଧ୍ଯାଯଃ 160
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଆର୍ଷ୍ଟିପେଣରାଜର୍ଷିଣା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି କୈଲାସବର୍ଣନପୂର୍ବକମର୍ଜୁନାଗମନପର୍ଯନ୍ତଂ ସ୍ବାଶ୍ରମଏବ ନିବାସଚୋଦନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-160-0 (22056)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-160-0x (2292)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତମାସାଦ୍ଯ ତପସା ଦଗ୍ଧକିଲ୍ବିଷମ୍।
ଅଭ୍ଯବାଦଯତ ପ୍ରୀତଃ ଶିରସା ନାମ କୀର୍ତଯନ୍ ॥ 3-160-1 (22057)
ତତଃ କୃଷ୍ଣା ଚ ଭୀମଶ୍ଚ ଯମୌ ଚ ସୁତପସ୍ବିନୌ।
ଶିରୋଭିଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ରାଜର୍ଷିଂ ପରିବାର୍ଯୋପତସ୍ଥିରେ ॥ 3-160-2 (22058)
ତଥୈବ ଧୌମ୍ଯୋ ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପୁରୋହିତଃ।
ଯଥାନ୍ଯାଯମୁପାକ୍ରାନ୍ତସ୍ତମୃଷିଂ ସଂଶିତବ୍ରତମ୍ ॥ 3-160-3 (22059)
ଅନ୍ବଜାନାତ୍ସ ଧର୍ମଜ୍ଞୋ ମୁନିର୍ଦିବ୍ଯେନ ଚକ୍ଷୁଷା।
ପାଣ୍ଡୋଃ ପୁତ୍ରାନ୍କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠାନାସ୍ଯତାମିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-160-4 (22060)
କୁରୂଣାମୃପଭଂ ପ୍ରାଜ୍ଞଂ ପୂଜଯିତ୍ବା ମହାତପାଃ।
ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରସୀନଂ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦନାମଯମ୍ ॥ 3-160-5 (22061)
ନାନୃତେ କୁରୁପେ ଭାବଂ କଚ୍ଚିଦ୍ଧର୍ମେ ପ୍ରବର୍ତସେ।
ମାତାପିତ୍ରୋଶ୍ଚ ତେ ବୃତ୍ତିଃ କଚ୍ଚିତ୍ପାର୍ଥ ନ ସୀଦତି ॥ 3-160-6 (22062)
କଚ୍ଚିତ୍ତେ ଗୁରବଃ ସର୍ବେ ବୃଦ୍ଧା ବୈଦ୍ଯାଶ୍ଚ ପୂଜିତାଃ।
କଚ୍ଚିନ୍ନ କୁରୁପେ ଭାବଂ ପାର୍ଥ ପାପେଷୁ କର୍ମସୁ ॥ 3-160-7 (22063)
ସୁକୃତଂପ୍ରତିକର୍ତୁଂ ଚ କଚ୍ଚିଦ୍ଧାତୁଂ ଚ ଦୁଷ୍କୃତମ୍।
ଯଥାନ୍ଯାଯଂ କୁରୁଶ୍ରଷ୍ଠ ଜାନାସି ନ ବିକତ୍ଥସେ ॥ 3-160-8 (22064)
ଯଥାର୍ହଂ ମାନିତାଃ କଚ୍ଚିତ୍ତ୍ବଯା ନନ୍ଦନ୍ତି ସାଧବଃ।
ବନେଷ୍ବପି ବସନ୍କଚ୍ଚିଦ୍ଧର୍ମମେବାନୁବର୍ତସେ ॥ 3-160-9 (22065)
କଚ୍ଚିଦ୍ଧୌମ୍ଯସ୍ତ୍ବଦାଚାରୈର୍ନ ପାର୍ଥ ପରିତପ୍ଯତେ।
ଦାନଧର୍ମତପଃଶୌଚୈରାର୍ଜବେନ ତିତିକ୍ଷଯା ॥ 3-160-10 (22066)
ପିତୃପୈତାମହଂ ବୃତ୍ତଂ କଚ୍ଚିତ୍ପାର୍ଥାନୁବର୍ତସେ।
କଚ୍ଚିଦ୍ରାଜର୍ଷିଯାତେନ ପଥା ଗଚ୍ଛସି ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-160-11 (22067)
ସ୍ବେସ୍ବେ କିଲ କୁଲେ ଜାତେ ପୁତ୍ରେ ନପ୍ତରି ବା ପୁନଃ।
ପିତରଃ ପିତୃଲୋକସ୍ଥାଃ ଶୋଚନ୍ତି ଚ ରମନ୍ତି ଚ ॥ 3-160-12 (22068)
କିଂ ତସ୍ଯ ଦୁଷ୍କୃତେଽସ୍ମାଭିଃ ସଂପ୍ରାପ୍ତବ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯତି।
କିଂ ଚାସ୍ଯ ସୁକୃତେଽସ୍ମାଭିଃ ପ୍ରାପ୍ତବ୍ଯମିତି ଶୋଭନଂ ॥ 3-160-13 (22069)
ପିତା ମାତା ତଥୈବାଗ୍ନିର୍ଗୁରୁରାତ୍ମା ଚ ପଞ୍ଚମଃ।
ଯସ୍ଯୈତେପୂଜିତାଃ ପାର୍ଥ ତସ୍ ଲୋକାବୁଭୌ ଜିତୌ ॥ 3-160-14 (22070)
[ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-160-15x (2293)
ଭଗବନ୍ନାର୍ଯ ମାଽଽହୈତଦ୍ଯଥାବଦ୍ଧର୍ମନିଶ୍ଚଯମ୍।
ଯଥାଶକ୍ତି ଯଥାନ୍ଯାଯଂ କ୍ରିଯତେ ବିଧିବନ୍ମଯା ॥ 3-160-15 (22071)
ଆର୍ଷ୍ଟିଷେଣ ଉବାଚ।] 3-160-16x (2294)
ଅବ୍ଭକ୍ଷା ବାଯୁଭକ୍ଷାଶ୍ଚ ପ୍ଲବମାନା ବିହାଯସା।
ଜୁଷନ୍ତେ ପର୍ବତଶ୍ରେଷ୍ଠମୃଷଯଃ ପର୍ବସନ୍ଧିଷୁ ॥ 3-160-16 (22072)
କାମିନଃ ସହ କାନ୍ତାଭିଃ ପରସ୍ପରମନୁବ୍ରତାଃ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶୈଲଶୃଙ୍ଗସ୍ଥା ଯଥା କିଂପୁରୁଷା ନୃପ ॥ 3-160-17 (22073)
ଅରଜାଂସି ଚ ବାସାଂସି ବସାନାଃ କୌଶିକାନି ଚ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବହବଃ ପାର୍ଥ ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସାଂ ଗଣାଃ ॥ 3-160-18 (22074)
ବିଦ୍ଯାଧରଗଣାଶ୍ଚୈବ ସ୍ରଗ୍ବିଣଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ।
ମହୋରଗଗଣାଶ୍ଚୈବ ସୁପର୍ଣାଶ୍ଚାରଣାଦଯଃ ॥ 3-160-19 (22075)
ଅସ୍ଯ ଚୋପରି ଶୈଲସ୍ଯ ଶ୍ରୂଯତେ ପର୍ବସନ୍ଧିଷୁ।
ଭେରୀପଣବଶଙ୍ଖାନାଂ ମୃଦଙ୍ଗାନାଂ ଚ ନିଃଖନଃ ॥ 3-160-20 (22076)
ଇହସ୍ଥୈରେବ ତତ୍ସର୍ବଂ ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ଭରତର୍ଷଭାଃ।
ନ କାର୍ଯା ବଃ କଥଂଚିତ୍ସ୍ଯାତ୍ତତ୍ରାଭିଗମନେ ମତିଃ ॥ 3-160-21 (22077)
ନ ଚାପ୍ଯତଃ ପରଂ ଶକ୍ଯଂ ଗନ୍ତୁଂ ଭରତସତ୍ତମାଃ।
ବିହାରସ୍ତତ୍ର ଦେବାନାମମାନୁଷଗତିସ୍ତୁ ସା ॥ 3-160-22 (22078)
ଈଷଚ୍ଚପଲକର୍ମାଣଂ ମନୁଷ୍ଯମିହ ଭାରତ।
ଦ୍ବିଷନ୍ତି ସର୍ବଭୂତାନି ତାଡଯନ୍ତି ଚ ରାକ୍ଷସାଃ ॥ 3-160-23 (22079)
ଅସ୍ଯାତିକ୍ରମ୍ଯ ଶିଖରଂ କୈଲାସସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଗତିଃ ପରମସିଦ୍ଧାନାଂ ଦେବର୍ଷୀଣାଂ ପ୍ରକାଶତେ ॥ 3-160-24 (22080)
ଚାପଲାଦ୍ଧି ନ ଗନ୍ତବ୍ଯଂ ପାର୍ତ ଯାନୈସ୍ତତଃ ପରମ୍।
ଅଯଃଶୂଲାଦିଭିର୍ଘ୍ନନ୍ତି ରାକ୍ଷସାଃ ଶତ୍ରୁସୂଦନ ॥ 3-160-25 (22081)
ଅପ୍ସରୋଭିଃ ପରିବୃତଃ ସମୃଦ୍ଧ୍ଯା ନରବାହନଃ।
ଇହ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ତାତ ପର୍ବସନ୍ଧିଷୁ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-160-26 (22082)
ଶିଖରେ ତଂ ସମାସୀନମଧିପଂ ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍।
ପ୍ରେକ୍ଷନ୍ତେ ସର୍ବଭୂତାନି ଭାନୁମନ୍ତମିବୋଦିତମ୍ ॥ 3-160-27 (22083)
ଦେବଦାନବସିଦ୍ଧାନାଂ ତଥା ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ଚ।
ଗିରେଃ ଶିଖରମୁଦ୍ଯାନମିଦଂ ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-160-28 (22084)
ଉପାସୀନସ୍ଯ ଧନଦଂ ତୁମ୍ବୁରୋଃ ପର୍ବସନ୍ଧିଷୁ।
ଗୀତସାମସ୍ବନସ୍ତାତ ଶ୍ରୂଯତେ ଗନ୍ଧମାଦନେ ॥ 3-160-29 (22085)
ଏତଦେବଂବିଧଂ ଚିତ୍ରମିହ ତାତ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପ୍ରେକ୍ଷନ୍ତେ ସର୍ବଭୂତାନି ବହୁଶଃ ପର୍ବସନ୍ଧିଷୁ ॥ 3-160-30 (22086)
ଭୁଞ୍ଜାନା ମୁନିଭୋଜ୍ଯାନି ରସବନ୍ତି ଫଲାନି ଚ।
ବସଧ୍ବଂ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠା ଯାବଦର୍ଜୁନଦର୍ଶନାତ୍ ॥ 3-160-31 (22087)
ନ ତାତ ଚପଲୈର୍ଭାବ୍ଯମିହ ପ୍ରାପ୍ତୈଃ କଥଂଚନ।
`ଚପଲଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଦ୍ବେଷ୍ଯୋ ଭବତି ମାନବଃ' ॥ 3-160-32 (22088)
ଉଷିତ୍ବେହ ଯଥାକାମଂ ଯଥାଶ୍ରଦ୍ଧଂ ବିହୃତ୍ଯ ଚ।
ତତଃ ଶସ୍ତ୍ରଜିତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୃଥିବୀଂ ପାଲଯିଷ୍ଯସି ॥ 3-160-33 (22089)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣିଃ ଯକ୍ଷଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 160 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-160-4 ମୁନିଃ ଆର୍ଷ୍ଠିଷେଣଃ ॥ 3-160-7 ବୈଦ୍ଯାଃ ବିଦ୍ଯଯା ବିଦିତାଃ ॥ 3-160-8 ସୁଷୁକ୍ରନମମାଂ ଉପକାରିଣମ୍। ଦୁଷ୍କୃତଂ ଅପକାରିଣଂ ହାତୁଂ ତ୍ଯକ୍ତୁଂ ନ ବିକତ୍ଥସେ ଜ୍ଞାତାସ୍ମୀତି ନ ଶ୍ଲାଘସେ ॥ 3-160-15 ଯଥାବତ୍ ମାଽଽହ ଯଥାମାମାହ ॥ 3-160-16 ପର୍ବସଂଧିଷୁ ପ୍ରତିପତ୍ପଞ୍ଚଦଶ୍ଯୋରନ୍ତରାଲେ ॥ 3-160-28 ଉଦ୍ଯାନଂ କ୍ରୀଡାବନଯୁତମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 161
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.161. ଅଧ୍ଯାଯଃ 161
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କଦାଚନ ଗରୁଡପକ୍ଷବାତାନୀତାଦ୍ଭୁତାମ୍ବୁଜଦର୍ଶିନ୍ଯା ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ତାଦୃଶବହୁପୁଷ୍ପାନଯନଂ ତଥା ଦୁଷ୍ଟଯକ୍ଷରାକ୍ଷସକ୍ଷପଣଂ ଚ ପ୍ରାର୍ଥିତେନ ଭୀମେନ ତଦର୍ଥଂ ଗନ୍ଧମାଦନଶିଖରାରୋହଣମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ସ୍ବୀଯଶଙ୍ଖଧ୍ବନିଶ୍ରବଣେନାଭିଦ୍ରୁତବତାଂ ମଣିମଦାଦୀନାଂ ଯୁଦ୍ଧେ ହନନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-161-0 (22090)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-161-0x (2295)
ଆର୍ଷ୍ଟିଷେଣାଶ୍ରମେ ତସ୍ମିନ୍ମମ ପୂର୍ବପିତାମହାଃ।
ପାଣ୍ଡୋଃ ପୁତ୍ରା ମହାତ୍ମାନ ସର୍ବେ ଦିବ୍ଯପରାକ୍ରମାଃ ॥ 3-161-1 (22091)
କିଯନ୍ତଂ କାଲମବସନ୍ପର୍ବତେ ଗନ୍ଧମାଦନେ।
କିଂଚ ଚକ୍ରୁର୍ମହାବୀର୍ଯାଃ ସର୍ବେଽତିବଲପୌରୁଷାଃ ॥ 3-161-2 (22092)
କାନି ଚାଭ୍ଯବହାର୍ଯାଣି ତତ୍ର ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ବସତାଂ ଲୋକବୀରାଣାମାସଂସ୍ତଦ୍ବ୍ରୂହି ସତ୍ତମ ॥ 3-161-3 (22093)
ବିସ୍ତରେଣ ଚ ମେ ଶଂସ ଭୀମସେନପରାକ୍ରମମ୍।
ଯଦ୍ଯଚ୍ଚକ୍ରେ ମହାବାହୁସ୍ତସ୍ମିନ୍ହୈମବତେ ଗିରୌ ॥ 3-161-4 (22094)
ନ ଖଲ୍ବାସୀତ୍ପୁନର୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତସ୍ ଯକ୍ଷୈର୍ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
`ଧନଦାଧ୍ଯୁଷିତେ ନିତ୍ଯଂ ବସତସ୍ତତ୍ର ପର୍ବତେ' ॥ 3-161-5 (22095)
କଚ୍ଚିତ୍ସମାଗମସ୍ତେଷାମାସୀଦ୍ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ଚ।
ତତ୍ର ହ୍ଯାଯାତି ଧନଦ ଆର୍ଷ୍ଟିଷେଣୋ ଯଥାଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-161-6 (22096)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ରବିସ୍ତରେଣ ତପୋଧନ।
ନ ହି ମେ ଶୃଣ୍ବତସ୍ତୃପ୍ତିରସ୍ତି ତେଷାଂ ବିଚେଷ୍ଟିତମ୍ ॥ 3-161-7 (22097)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-161-8x (2296)
ଏତଦାତ୍ମହିତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତସ୍ଯାପ୍ରତିମତେଜସଃ।
ଶାସନଂ ସତତଂ ଚକ୍ରୁସ୍ତଥୈବ ଭରତର୍ଷଭାଃ ॥ 3-161-8 (22098)
ଭୁଞ୍ଜାନା ମୁନିଭୋଜ୍ଯାନି ରସବନ୍ତି ଫଲାନି ଚ।
ଶୁଦ୍ଧବାଣହତାନାଂ ଚ ମୃଗାଣାଂ ପିଶିତାନ୍ଯପି ॥ 3-161-9 (22099)
ମେଧ୍ଯାନି ହିମବତ୍ପୃଷ୍ଠେ ମଧୂନି ବିବିଧାନି ଚ।
ଏବଂ ତେ ନ୍ଯବସଂସ୍ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବା ଭରତର୍ଷଭାଃ ॥ 3-161-10 (22100)
ତଥା ନିବସତାଂ ତେଷାଂ ପଞ୍ଚମଂ ବର୍ଷମଭ୍ଯଗାତ୍।
ଶୃଣ୍ବତାଂ ଲୋମଶୋକ୍ତାନି ବାକ୍ଯାନି ବିବିଧାନ୍ଯୁତ ॥ 3-161-11 (22101)
କୃତ୍ଯକାଲ ଉପସ୍ତାସ୍ଯ ଇତି ଚୋକ୍ତ୍ବା ଘଟୋତ୍କଚଃ।
ରାକ୍ଷସୈଃ ସହ ସର୍ବୈଶ୍ଚ ପୂର୍ବମେବ ଗତଃ ପ୍ରଭୋ ॥ 3-161-12 (22102)
ଆର୍ଷ୍ଟିଷେଣାଶ୍ରମେ ତେଷାଂ ବସତାଂ ବୈ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଅଗଚ୍ଛନ୍ବହବୋ ମାସାଃ ପଶ୍ଯତାଂ ମହଦଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ 3-161-13 (22103)
ତୈସ୍ତତ୍ରବିହରଦ୍ଭିଶ୍ଚ ରମମାଣୈଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବୈଃ।
ପ୍ରୀତିମନ୍ତୋ ମହାଭାଗା ମୁନଯଶ୍ଚାରଣାସ୍ତଥା ॥ 3-161-14 (22104)
ଆଜଗ୍ମୁଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାନୋ ଯତବ୍ରତାଃ।
ତେ ତୈଃ ସହ କଥାଂ ଚକ୍ରୁର୍ଦ୍ରିବ୍ଯାଂ ଭରତସତ୍ତମାଃ ॥ 3-161-15 (22105)
ତତଃ କତିପଯାହସ୍ସୁ ମହାହ୍ରଦନିବାସିନମ୍।
ଋଦ୍ଧିମନ୍ତଂ ମହାନାଗଂ ସୁପର୍ଣଃ ସହସାଽହରତ୍ ॥ 3-161-16 (22106)
ପ୍ରାକମ୍ପତ ମହାଶୈଲଃ ପ୍ରାମୃଦ୍ଯନ୍ତ ମହାଦ୍ରୁମାଃ।
ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବଭୂତାନି ପାଣଅଡବାଶ୍ଚ ତଦଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ 3-161-17 (22107)
ତତଃ ଶୈଲୋତ୍ତମସ୍ଯାଗ୍ରାତ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ମାରୁତଃ।
ଅବହତ୍ସର୍ବମାଲ୍ଯାନି ଗନ୍ଧବନ୍ତି ଶୁଭାନି ଚ ॥ 3-161-18 (22108)
ତତ୍ରପୁଷ୍ପାଣି ଦିବ୍ଯାନି ସୁହୃଦ୍ଭିଃ ସହ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ଦଦୃଶୁଃ ପଞ୍ଚବର୍ଣାନି ଦ୍ରୌପଦୀ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀ ॥ 3-161-19 (22109)
ଭୀମସେନଂ ତତଃ କୃଷ୍ଣା କାଲେ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ବିବିକ୍ତେ ପର୍ବତୋଦ୍ଦେଶେ ସୁଖାସୀନଂ ମହାଭୁଜମ୍ ॥ 3-161-20 (22110)
ସୁପର୍ଣାନିଲବେଗେନ ଶ୍ବସନେନ ମହାବଲାତ୍।
ପଞ୍ଚବର୍ଣାନି ପାତ୍ଯନ୍ତେ ପୁଷ୍ପାଣି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-161-21 (22111)
`ଦିବ୍ଯାବର୍ଣାନି ଦିବ୍ଯାନି ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧବହାନି ଚ।
ମଦଯନ୍ତୀବ ଗନ୍ଧେନ ମନୋ ମେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-161-22 (22112)
ଯେଷାଂ ତୁ ଦର୍ଶନାତ୍ସ୍ପର୍ଶାନ୍ସୌରଭ୍ଯାଚ୍ଚ ତଥୈବ ଚ।
ନଶ୍ଯତୀବ ମନୋଦୁଃଖଂ ମମେଦଂ ଶତ୍ରୁତାପନ ॥ 3-161-23 (22113)
ଈଦୃଶୈଃ କୁସୁମୈର୍ଦିବ୍ଯୈର୍ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧବହୈଃ ଶୁଭୈଃ।
ଦେବତାନ୍ଯର୍ଚଯିତ୍ବାଽହମିଚ୍ଛେଯଂ ସଙ୍ଗମଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-161-24 (22114)
ଇଦଂ ତୁ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ବିଶେଷେଣାମ୍ବୁଜଂ ଶୁଭମ୍।
ଗନ୍ଧସଂସ୍ଥାନସଂପନ୍ନଂ ମମ ମାନସବର୍ଧନମ୍' ॥ 3-161-25 (22115)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ ନହ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ମାଂ ପ୍ରତି ॥ 3-161-26 (22116)
`ବାସୁଦେବସହାଯେନ ବାସୁଦେବପ୍ରିଯେଣ ଚ'।
ଖାଣ୍ଡବେ ସତ୍ଯସନ୍ଧେନ ଭ୍ରାତ୍ରା ତବ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-161-27 (22117)
ଗନ୍ଧର୍ବୋରଗରକ୍ଷାଂସି ବାସବଶ୍ଚ ପରାଜିତଃ।
ହତା ମାଯାବିନଶ୍ଚୋଗ୍ରା ଧନୁଃ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଚ ଗାଣ୍ଡିବଂ ॥ 3-161-28 (22118)
ତବାପି ସୁମହତ୍ତେଜୋ ମହଦ୍ବାହୁବଲଂ ଚ ତେ।
ଅବିଷହ୍ଯମନାଧୃଷ୍ଯଂ ଶକ୍ରତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମ ॥ 3-161-29 (22119)
ତ୍ବଦ୍ବାହୁବଲବେଗେନ ତ୍ରାସିତାଃ ସର୍ବରାକ୍ଷସାଃ।
ହିତ୍ବା ଶୈଲଂ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତାଂ ଭୀମସେନ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 3-161-30 (22120)
ତତଃ ଶୈଲୋତ୍ତମସ୍ଯାଗ୍ରଂ ଚିତ୍ରମାଲ୍ଯଧରଂ ଶିବମ୍।
ବ୍ଯପେତଭଯସଂମୋହାଃ ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ସୁହୃଦସ୍ତବ ॥ 3-161-31 (22121)
ଏବଂ ପ୍ରଣିହିତଂ ଭୀମ ଚିରାତ୍ପ୍ରଭୃତିମେ ମନଃ।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମି ଶୈଲାଗ୍ରଂ ତ୍ବଦ୍ବାହୁବଲମାଶ୍ରିତା ॥ 3-161-32 (22122)
`ଇଚ୍ଛାମି ଚ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ପୁଷ୍ପଂ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମୀଦୃଶମ୍।
ଆନୀଯମାନଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ବୈ ତ୍ବଯା ଭରତସତ୍ତମ' ॥ 3-161-33 (22123)
ତତଃ କ୍ଷିପ୍ତମିବାତ୍ମାନଂ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସ ପରଂତପଃ।
ନାମୃଷ୍ଯତ ମହାବାହୁଃ ପ୍ରହାରମିବସଦ୍ଗଜଃ ॥ 3-161-34 (22124)
ସିଂହର୍ଷଭଗତିଃ ଶ୍ରୀମାନୁଦାରଃ କନକପ୍ରଭଃ।
ମନସ୍ବୀ ବଲବାନ୍ଦୃଷ୍ଟୋ ମାନୀ ଭୂରଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-161-35 (22125)
ଲୋହିତାକ୍ଷଃ ପୃଥୁବ୍ଯଂସୋ ମତ୍ତବାରଣବିକ୍ରମଃ।
ସିଂହଦଂଷ୍ଟ୍ରୋ ବୃଷସ୍କନ୍ଧଃ ସାଲପୋତ ଇବୋଦ୍ଗତଃ ॥ 3-161-36 (22126)
ମହାତ୍ମା ଚାରୁସର୍ବାଙ୍ଗ କମ୍ବୁଗ୍ରୀବୋ ମହାହନୁଃ।
ରୁକ୍ମପୃଷ୍ଠଂ ଧନୁଃ ଖଙ୍ଗଂ ତୂଣାଂଶ୍ଚାପି ପରାମୃଶନ୍ ॥ 3-161-37 (22127)
ସକେସରୀବ ଚୋତ୍ସିକ୍ତଃ ପ୍ରଭିନ୍ନ ଇବ ବାରଣଃ।
ବ୍ଯପେତଭଯସଂମୋହଃ ଶୈଲମଭ୍ଯପତଦ୍ବଲୀ ॥ 3-161-38 (22128)
ତଂ ମୃଗେନ୍ଦ୍ରମିବାଯାନ୍ତଂ ପ୍ରଭିନ୍ନମିବ ବାରଣମ୍।
ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବଭୂତାନି ପାର୍ଥଂ ଖଙ୍ଗଧନୁର୍ଧରମ୍ ॥ 3-161-39 (22129)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ବର୍ଧଯନ୍ହର୍ଷଂ ଗଦାମାଦାଯ ପାଣ୍ଡବଃ।
ବ୍ଯପେତଭଯସଂମୋହଃ ଶୈଲରାଜଂ ସମାବିଶତ୍ ॥ 3-161-40 (22130)
ନ ଗ୍ଲାନିର୍ନ ଚ କାତର୍ଯଂ ନ ବୈକ୍ଲବ୍ଯଂ ନ ମତ୍ସରଃ।
କଦାଚିଜ୍ଜୁଷତେ ପାର୍ଥମାତ୍ମଜଂ ମାତରିଶ୍ବନଃ ॥ 3-161-41 (22131)
ତଦେକାଯନମାସାଦ୍ଯ ବିଷମଂ ଭୀମଦର୍ଶନମ୍।
ବହୁତାଲୋଚ୍ଛ୍ରଯଂ ଶୃଙ୍ଗମାରୁରୋହ ମହାବଲଃ ॥ 3-161-42 (22132)
ସ କିନ୍ନରମହାନାଗମୁନିଗନ୍ଧର୍ବରାକ୍ଷସାନ୍।
ହର୍ଷଯନ୍ପର୍ବତସ୍ଯାଗ୍ରମାରୁରୋହ ମହାବଲଃ ॥ 3-161-43 (22133)
ତତୋ ବୈଶ୍ରବଣାବାସଂ ଦଦର୍ଶ ଭରତର୍ଷଭଃ।
କାଞ୍ଚନୈଃ ସ୍ଫାଟିକୈଶ୍ଚୈବ ବେଶ୍ମଭିଃ ସମଲଂକୃତମ୍ ॥ 3-161-44 (22134)
[ପ୍ରାକାରେଣ ପରିକ୍ଷିପ୍ତଂ ସୌବର୍ଣେନ ସମନ୍ତତଃ।
ସର୍ବରତ୍ନଦ୍ଯୁତିମତା ସର୍ବୋଦ୍ଯାନବତା ତଥା ॥ 3-161-45 (22135)
ଶୈଲାଦଭ୍ଯୁଚ୍ଛ୍ରଯବତା ଚଯାଟ୍ଟାଲକଶୋଭିନା।
ଦ୍ବାରତୋରଣନିର୍ବ୍ଯୂହଧ୍ବଜସଂବାହଶୋଭିନା ॥ 3-161-46 (22136)
ବିଲାସିନୀଭିରତ୍ଯର୍ଥଂ ନୃତ୍ଯନ୍ତୀଭିଃ ସମନ୍ତତଃ।
ବାଯୁନା ଧୂଯମାନାଭିଃ ପତାକାଭିରଲଂକୃତମ୍ ॥ 3-161-47 (22137)
ଧନୁଷ୍କୋଟିମବଷ୍ଟଭ୍ଯ ବକ୍ରଭାବେନ ବାହୁନା।
ପଶ୍ଯମାନଃ ସଖେଦେନ ଦ୍ରବିଣାଧିପତେଃ ପୁରମ୍ ॥] 3-161-48 (22138)
ମୋଦଯନସର୍ବଭୂତାନି ଗନ୍ଧମାଦନସଂଭବଃ।
ସର୍ବଗନ୍ଧବହସ୍ତତ୍ର ମାରୁତଃ ସୁସୁଖୋ ବବୌ ॥ 3-161-49 (22139)
ଚିତ୍ରା ବିବିଧବର୍ଣାଭାଶ୍ଚିତ୍ରମଞ୍ଜରିଧାରିଣଃ।
ଅଚିନ୍ତ୍ଯା ବିବିଧାସ୍ତତ୍ର ଦ୍ରୁମାଃ ପରମଶୋଭିନଃ ॥ 3-161-50 (22140)
ରତ୍ନଜାଲପରିକ୍ଷିପ୍ତଂ ଚିତ୍ରମାଲ୍ଯବିଭୂଷିତମ୍।
ରାକ୍ଷସାଧିପତେଃ ସ୍ଥାନଂ ଦଦୃଶେ ଭରତର୍ଷଭଃ ॥ 3-161-51 (22141)
ଗଦାଖଙ୍ଗଧନୁଷ୍ପାଣିଃ ସମଭିତ୍ଯକ୍ତଜୀବିତଃ।
ଭୀମସେନୋ ମହାବାହୁସ୍ତସ୍ଥୌ ଗିରିବାଚଲଃ ॥ 3-161-52 (22142)
ତତଃ ଶଙ୍ଖମୁପାଧ୍ମାଯ ଦ୍ବିଷତାଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଜ୍ଯାଘୋଷଂ ତଲଶବ୍ଦଂ ଚ କୃତ୍ବା ଭୂତାନ୍ଯମୋହଯତ୍ ॥ 3-161-53 (22143)
ତତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟରୋମାଣସ୍ତଂ ଶବ୍ଦମଭିଦୁଦ୍ରୁବୁଃ।
ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ସମୀପତଃ ॥ 3-161-54 (22144)
ଗଦାପରିଘନିସ୍ତ୍ରିଂଶଶୂଲଶକ୍ତିପରଶ୍ବଥାଃ।
ପ୍ରଗୃହୀତା ବ୍ଯରୋଚନ୍ତ ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସବାହୁଭିଃ ॥ 3-161-55 (22145)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ତେଷାଂ ତସ୍ଯ ଚ ଭାରତ ॥ 3-161-56 (22146)
ତୈଃ ପ୍ରଯୁକ୍ତାନ୍ମହାମାଯୈଃ ଶୂଲଶକ୍ତିପରଶ୍ବଥାନ୍।
ଭଲ୍ଲୈର୍ଭୀମଃ ପ୍ରଚିଚ୍ଛେଦ ଭୀମବେଗତରୈସ୍ତତଃ ॥ 3-161-57 (22147)
ଅନ୍ତରିକ୍ଷଗତାନାଂ ଚ ଭୂମିଷ୍ଠାନାଂ ଚ ଗର୍ଜତାମ୍।
ଶରୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ଗାତ୍ରାଣଇ ରାକ୍ଷସାନାଂ ମହାବଲଃ ॥ 3-161-58 (22148)
`ଶୋଣିତସ୍ଯ ତତଃ ପେତୁର୍ଘନାନାମିବ ଭାରତ।'
ଗାତ୍ରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଚ୍ଯୁତା ଧାରା ରାକ୍ଷସାନାଂ ସମନ୍ତତଃ'।
ସ ଲୋହିତମହାବଷ୍ଟିମଭ୍ଯବର୍ଷନ୍ମହାବଲଃ ॥ 3-161-59 (22149)
ଗଦାପରିଘପାଣୀନାଂ ରକ୍ଷସାଂ କାଯସଂଭବା।
କାଯେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଚ୍ଯୁତା ଧାରା ରାକ୍ଷସାନାଂ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-161-60 (22150)
ଭୀମବାହୁବଲୋତ୍ସୃଷ୍ଟୈରାଯୁଧୈର୍ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍।
ବିନିକୃତ୍ତାନି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶରୀରାଣି ଶିରାଂସି ଚ ॥ 3-161-61 (22151)
ପ୍ରଚ୍ଛାଦ୍ଯମାନଂ ରକ୍ଷୋଭିଃ ପାଣ୍ଡବଂ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନମ୍।
ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବଭୂତାନି ସୂର୍ଯମଭ୍ରଗଣୈରିବ ॥ 3-161-62 (22152)
ସ ରଶ୍ମିଭିରିବାଦିତ୍ଯଃ ଶରୈରରିନିପାତିଭିଃ।
ସର୍ବାନାର୍ଚ୍ଛନ୍ମହାବାହୁର୍ବଲବାନ୍ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ॥ 3-161-63 (22153)
ଅଭିତର୍ଜଯମାନାଶ୍ଚ ରୁବନ୍ତଶ୍ ମହାରବାନ୍।
ସନ୍ନାହଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବରାକ୍ଷସାଃ ॥ 3-161-64 (22154)
ତେ ହି ବିକ୍ଷତସର୍ବାଙ୍ଗା ଭୀମସେନଭଯାର୍ଦିତାଃ।
ଭୀମମାର୍ତସ୍ବରଂ ଚକ୍ରୁର୍ବିପ୍ରକୀର୍ଣମହାଯୁଧାଃ ॥ 3-161-65 (22155)
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ତେ ଗଦାଶୂଲାନସିଶକ୍ତିପରଶ୍ବଥାନ୍।
ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦିଶମାଜଗ୍ମୁସ୍ତ୍ରାସିତା ଦୃଢଧନ୍ବନା ॥ 3-161-66 (22156)
ତତ୍ର ଶୂଲଗଦାପାଣିର୍ବ୍ଯୂଢୋରସ୍କୋ ମହାଭୁଜଃ।
ସଖା ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯାସୀନ୍ମଣିମାନ୍ନାମ ରାକ୍ଷସଃ ॥ 3-161-67 (22157)
ଦର୍ଶଯନ୍ସ ପ୍ରତୀକାରଂ ପୌରୁଷଂ ଚ ମହାବଲଃ।
ସ ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପରାବୃତ୍ତାନ୍ସ୍ମଯମାନ ଇବାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-161-68 (22158)
ଏକେନ ବହବଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ମାନୁଷେଣ ପରାଜିତାଃ।
ପ୍ରାପ୍ଯ ବୈଶ୍ରବଣାବାସଂ କିଂ ବକ୍ଷ୍ଯଥ ଧନେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-161-69 (22159)
ଏବମାଭାଷ୍ ତାନ୍ସର୍ବାନଭ୍ଯବର୍ତତ ରାକ୍ଷସଃ।
ଶକ୍ତିଶୂଲଗଦାପାଣିରଭ୍ଯଧାବତ୍ସ ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 3-161-70 (22160)
ତମାପତନ୍ତଂ ବେଗେନ ପ୍ରଭିନ୍ନମିବ ବାରଣମ୍।
ବତ୍ସଦନ୍ତୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ପାର୍ଶ୍ବେ ଭୀମସେନଃ ସମାର୍ଦଯତ୍ ॥ 3-161-71 (22161)
ମଣିମାନପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ମହତୀଂ ଗଦାମ୍।
ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଭୀମସେନାଯ ପରିଗୃହ୍ଯ ମହାବଲଃ ॥ 3-161-72 (22162)
ବିଦ୍ଯୁଦ୍ରୂପାଂ ମହାଘୋରାମାକାଶେ ମହତୀଂ ଗଦାମ୍।
ଶରୈର୍ବହୁଭିରାନର୍ଛଦ୍ଭୀମସେନଃ ଶିଲାଶିତୈଃ ॥ 3-161-73 (22163)
ପ୍ରତ୍ଯହନ୍ଯନ୍ତ ତେ ସର୍ବେଗଦାମାସାଦ୍ଯ ସାଯକାଃ।
ନ ବେଗଂ ଧାରଯାମାସୁର୍ଗଦାବେଗସ୍ଯ ବେଗିତାଃ ॥ 3-161-74 (22164)
ଗଦାଯୁଦ୍ଧସମାଚାରଂ ବୁଧ୍ଯମାନଃ ସ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ବ୍ଯଂସଯାମାସ ତଂ ତସ୍ଯ ପ୍ରହାରଂ ଭୀମବିକ୍ରମଃ ॥ 3-161-75 (22165)
ତତଃ ଶକ୍ତିଂ ମହାଘୋରାଂ ରୁକ୍ମଦଣ୍ଡାମଯସ୍ମଯୀମ୍।
ତସ୍ମିନ୍ନେବାନ୍ତରେ ଧୀମାନ୍ପ୍ରଚିକ୍ଷେପ ସ ରାକ୍ଷସଃ ॥ 3-161-76 (22166)
ସା ଭୁଜଂ ଭୀମନିର୍ହ୍ରାଦା ଭିତ୍ତ୍ବାଭୀମସ୍ ଦକ୍ଷିଣମ୍।
ସାଗ୍ନିଜ୍ବାଲା ମହାରୌଦ୍ରା ପପାତ ସହସା ଭୁବି ॥ 3-161-77 (22167)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ଶକ୍ତ୍ଯାଽମିତପରାକ୍ରମଃ।
ଗଦାଂ ଜଗ୍ରାହ କୌନ୍ତେଯୋ ଗଦାଯୁଦ୍ଧବିଶାରଦଃ ॥ 3-161-78 (22168)
ରୁକ୍ମପଟ୍ଟପିନଦ୍ଧାଂ ତାଂ ଶତ୍ରୂଣାଂ ଭଯବର୍ଧିନୀମ୍।
ପ୍ରଗୃହ୍ଯାଥ ନଦନ୍ଭୀମଃ ଶୈକ୍ଯାଂ ସର୍ବାଯସୀଂ ଗଦାମ୍।
ତରସା ଚାଭିଦୁଦ୍ରାବ ମଣିମନ୍ତଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 3-161-79 (22169)
ଦୀପ୍ଯମାନଂ ମହାଶୂଲଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ମଣିମାନପି।
ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଭୀମସେନାଯ ବେଗେନ ମହତା ନଦନ୍ ॥ 3-161-180 (22170)
ଭଙ୍କ୍ତ୍ବା ଶୂଲଂ ଗଦାଗ୍ରେଣ ଗଦାଯୁଦ୍ଧବିଭାଗବିତ୍।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ତଂ ତୂର୍ଣଂ ଗରୁତ୍ମାନିବ ପନ୍ନଗମ୍ ॥ 3-161-81 (22171)
ସୋଽନ୍ତରିକ୍ଷମବପ୍ଲୁତ୍ଯ ବିଧୂଯ ସହସା ଗଦାମ୍।
ପ୍ରଚିକ୍ଷେପ ମହାବାହୁର୍ବିନଦ୍ଯ ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 3-161-82 (22172)
ସେନ୍ଦ୍ରାଶନିରିବେନ୍ଦ୍ରେଣ ବିସୃଷ୍ଟା ବାତରହସା।
ହତ୍ବା ରକ୍ଷଃ କ୍ଷିତିଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କୃତ୍ଯେବ ନିପପାତ ହ ॥ 3-161-83 (22173)
ତଂ ରାକ୍ଷସଂ ବୀମବଲଂ ଭୀମସେନବଲାହତମ୍।
ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବଭୂତାନି ସିଂହେନେବ ଗବାଂପତିମ୍ ॥ 3-161-84 (22174)
ତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ନିହତଂ ଭୂମୌ ହତଶେଷା ନିଶାଚରାଃ।
ଭୀମମାର୍ତସ୍ବରଂ କୃତ୍ବା ଜଗ୍ମୁଃ ପ୍ରାଚଜୀଂ ଦିଶଂ ପ୍ରତି ॥ 3-161-85 (22175)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଯକ୍ଷଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଏକଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-161-34 ସଦ୍ଗବ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-161-36 ପୃଥୂ ବିଶିଷ୍ଟୌ ଅଂସୌ ଯସ୍ଯସ ପୃଥୁବ୍ଯଂସଃ ॥ 3-161-41 ଗ୍ଲାନିଃ ଶ୍ରମଃ. କାତର୍ଯଂ ଭଯମ୍। ବୈକ୍ଲବ୍ଯମନୁତ୍ସାହଃ। ମତ୍ସରଃ ପରୋତ୍କର୍ଷାସହିଷ୍ଣୁତ୍ବମ୍ ॥ 3-161-42 ଏକାଯନଂ ବାମଦକ୍ଷିଣସଂଚାରଶୂନ୍ଯମ୍ ॥ 3-161-45 ପରିକ୍ଷିପ୍ତଂ ପରିତ ଆବୃତମ୍ ॥ 3-161-46 ଚଯାଟ୍ଟାଲକଶୋଭିନା। ଚଯଃ ପ୍ରକାରସ୍ଯ ମୂଲବନ୍ଧଃ। ଅଟ୍ଟାଲକଃ ଉପରିଗୃହମ୍। ତୋରଣଂ ବହିର୍ଦ୍ବାରମ୍। ନିର୍ବ୍ଯୂହଃ ନାଗଦନ୍ତାଖ୍ଯଂ ଗୃହାନ୍ନିର୍ଗତଂ ଦାରୁ ॥ 3-161-48 ବକ୍ରଭାବେନ ବକ୍ରେଣ ବାହୁନା ଉପଲକ୍ଷିତଃ। ଖେଦେନ ତଦ୍ଦର୍ଶନାତ୍ଖସଂପାତ୍ସ୍ମରଣଂ ତେନ. ଦ୍ରବିଣାଧିପତେଃ ଧନାଧିପତେଃ ॥ 3-161-51 ଦଦୃଶେ ଦଦର୍ଶ ॥ 3-161-64 ନ ମୋହଂ ଭୀମସେନସ୍ଯେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-161-68 ଅଦର୍ଶଯଦାଧୀକାରମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-161-69 ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସଂଗ୍ରାମେ ॥ 3-161-74 ପ୍ରତ୍ଯହନ୍ଯନ୍ତ ପ୍ରତିହତାଃ। ବେଗିତାଃ ବେଗବନ୍ତୋପି। ଗଦାବେଗସ୍ଯ ଗଦାଯାଂ ବେଗୋଽତ୍ଯଭ୍ଯାସୋ ଯସ୍ଯ ତସ୍ଯ ॥ 3-161-75 ସଃ ଭୀମଃ। ବ୍ଯଂସଯାମାସ ବ୍ଯର୍ଥୀଚକାର ॥ 3-161-76 ଅଯସ୍ମଯୀ ଅଯୋମଯୀମ୍ ॥ 3-161-79 ଶୈକ୍ଯାଂ ଶୀକଯତି ଶତ୍ରୁନ୍ପରାଭବତୀତି ଶୈକ୍ଯା। ଶୀକଯତେର୍ଋହଲୋର୍ଣ୍ଯଦିତି ଣ୍ଯତ୍। ତତଃ ସ୍ବାର୍ଥିକୋଣ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 162
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.162. ଅଧ୍ଯାଯଃ 162
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମାଦର୍ଶନେନ ଦୁର୍ମନାଯମାନୈର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଭିଃ ପର୍ବତାଗ୍ରାରୋହଣେନ ଭୀମସମୀପଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଭୀମହତାବଶିଷ୍ଟୈର୍ନିବେଦିତମଣିମଦାଦିବଧେନ କୁବେରେଣ ଯୁଯୁତ୍ସଯା ଭୀମଂପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତ୍ରଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଦର୍ଶନେନ ଶାନ୍ତମନ୍ଯୁନା ତେନ ତାନ୍ପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯାଗ ସ୍ତ୍ଯଶାପାବାସିକଥନପୂର୍ବକଂ ଭୀମସେନକାର୍ଯାନୁମୋଦନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-162-0 (22176)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-162-0x (2297)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବହୁବିଧୈଃ ଶବ୍ଦୈର୍ନାଦ୍ଯମାନାଂ ଗିରେର୍ଗୁହାମ୍।
ଅଜାତଶତ୍ରୁଃ କୌନ୍ତେଯୋ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରାବୁଭାବପି ॥ 3-162-1 (22177)
ଧୌମ୍ଯଃ କୃଷ୍ଣା ଚ ବିପ୍ରାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ଚ ସୁହୃଦସ୍ତଥା।
ଭୀମସେନମପଶ୍ଯନ୍ତଃ ସର୍ବେ ବିମନସୋଽଭବନ୍ ॥ 3-162-2 (22178)
ଦ୍ରୌପଦୀମାର୍ଷ୍ଟିଷେଣାଯ ସଂପ୍ରଧାର୍ଯ ମହାରଥାଃ।
ସହିତାଃ ସାଯୁଧାଃ ଶୂରାଃ ଶୈଲମାରୁରୁହୁସ୍ତଦା ॥ 3-162-3 (22179)
ତତଃ ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ଶୈଲାଗ୍ରଂ ବୀକ୍ଷମାଣା ମହାରଥାଃ।
ଦଦୃଶୁସ୍ତେ ମହେଷ୍ବାସା ଭୀମସେନମରିଂଦମମ୍ ॥ 3-162-4 (22180)
ସ୍ଫୁରତଶ୍ଚ ମହାକାଯାନ୍ଗତସତ୍ବାଂଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସାନ୍।
ମହାବଲାନ୍ମହାସତ୍ବାନ୍ଭୀମସେନେବ ପାତିତାନ୍ ॥ 3-162-5 (22181)
ଶୁଶୁରତଶ୍ଚ ମହାକାଯାନ୍ଗତସତ୍ବାଂଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସାନ୍।
ମହାବଲାନ୍ମହାସତ୍ବାନ୍ଭୀମସେନେନ ପାତିତାନ୍ ॥ 3-162-6 (22182)
ତତସ୍ତେ ସମତିକ୍ରମ୍ଯ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ବୃକୋଦରମ୍।
ତତ୍ରୋପବିବିଶୁଃ ପାର୍ଥାଃ ପ୍ରାପ୍ତା ଗତିମନୁତ୍ତମାମ୍ ॥ 3-162-7 (22183)
ତୈଶ୍ଚତୁର୍ଭିର୍ମହେଷ୍ବାସୈର୍ଗିରିଶୃଙ୍ଗମଶୋଭତ।
ଲୋକପାଲୈର୍ମହାଭାଗୈର୍ଦିବଂ ଦେବବରୈରିବ ॥ 3-162-8 (22184)
କୁବେରସଦନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାକ୍ଷସାଂଶ୍ଚ ନିପାତିତାନ୍।
ଭ୍ରାତା ଭ୍ରାତରମାସୀନମଥୋବାଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-162-9 (22185)
ସାହସାଦ୍ଯଦିବା ମୋହାଦ୍ବୀମ ପାପମିଦଂ କୃତମ୍।
ନୈତତ୍ତେ ସଦୃଶଂ ବୀର ମୁନେରିବ ମୃଷା ବଧାଃ ॥ 3-162-10 (22186)
ରାଜଦ୍ବିଷ୍ଟଂ ନ କର୍ତବ୍ଯମିତି ଧର୍ମବିଦୋ ବିଦୁଃ।
ତ୍ରିଦଶାନାମିଦଂ ଦ୍ବିଷ୍ଟଂ ଭୀମସେନ ତ୍ବଯା କୃତମ୍ ॥ 3-162-11 (22187)
ଅର୍ଥଧର୍ମାବନାଦୃତ୍ଯ ଯଃ ପାପେ କୁରୁତେ ମନଃ।
କର୍ମଣାଂ ପାର୍ଥ ପାପାନାଂ ସ ଫଲଂ ବିନ୍ଦତେ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-162-12 (22188)
`ସାହସଂବତ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଦେବାନାମପି ଚାପ୍ରିଯମ୍'।
ପୁନରେବଂ ନ କର୍ତବ୍ଯଂ ମମ ଚେଦିଚ୍ଛସି ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-162-13 (22189)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-162-14x (2298)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ଭ୍ରାତା ଭ୍ରାତରମଚ୍ଯୁତମ୍।
`ଭୀମସେନଂ ମହାବାହୁମପ୍ରଧୃଷ୍ଯପରାକ୍ରମମ୍' ॥ 3-162-14 (22190)
ଅର୍ଥତତ୍ତ୍ବବିଭାଗଜ୍ଞଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ବିରାମ ମହାତେଜାସ୍ତମେବାର୍ଥଂ ବିଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 3-162-15 (22191)
ତତସ୍ତେ ହତଶିଷ୍ଟା ଯେ ଭୀମସେନେନ ରାକ୍ଷସାଃ।
ସହିତାଃ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯନ୍ତ କୁବେରସଦନଂ ପ୍ରତି ॥ 3-162-16 (22192)
ତେ ଜବେନ ମହାବେଗାଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ବୈଶ୍ରବଣାଲଯମ୍।
ଭୀମମାର୍ତସ୍ବରଂ ଚକ୍ରୁର୍ଭୀମସେନଭଯାର୍ଦିତାଃ ॥ 3-162-17 (22193)
ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରାଯୁଧାଃ କ୍ଲାନ୍ତାଃ ଶୋଣିତାକ୍ତପରିଚ୍ଛଦାଃ।
ପ୍ରକୀର୍ଣମୂର୍ଧଜା ରାଜନ୍ଯକ୍ଷାଧିପତିମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-162-18 (22194)
ଗଦାପରିଘନିସ୍ତ୍ରିଂସତୋମରପ୍ରାସଯୋଧିନଃ।
ରାକ୍ଷସା ନିହତାଃ ସର୍ବେ ତବ ଦେବପୁରଃସରାଃ ॥ 3-162-19 (22195)
ପ୍ରମୃଦ୍ଯତରସା ଶୈଲଂ ମାନୁଷେଣ ଧନେଶ୍ବର।
ଏକେନ ନିହତାଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଗତାଃ କ୍ରୋଧବଶା ଗଣାଃ ॥ 3-162-20 (22196)
ପ୍ରବରା ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ଯକ୍ଷାଣାଂ ଚ ନରାଧିପ।
ଶେରତେ ନିହତା ଦେବ ଗତସତ୍ବାଃ ପରାସବଃ ॥ 3-162-21 (22197)
ଭଗ୍ନଃ ଶୈଲୋ ବଯଂ ଭଗ୍ନା ମଣିମାଂସ୍ତେ ସଖା ହତଃ।
ମାନୁଷେଣଂ କୃତଂ କର୍ମ ବିଧତ୍ସ୍ବ ଯଦନନ୍ତରମ୍ ॥ 3-162-22 (22198)
ସ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସର୍ବଯକ୍ଷଗଣାଧିପଃ।
କୋପସଂରକ୍ତନଯନଃ କଥମିତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ॥ 3-162-23 (22199)
ଦ୍ବିତୀଯମପରାଧ୍ଯନ୍ତଂ ଭୀମଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଧନେଶ୍ବରଃ।
ଚୁକ୍ରୋଧ ଯକ୍ଷାଧିପତିର୍ଯୁଜ୍ଯତାମିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-162-24 (22200)
ଅଥାଭ୍ରଘନସଂକାଶଂ ଗିରିକୂଟମିବୋଚ୍ଛ୍ରିତମ୍।
ରଥଂ ସଂଯୋଜଯାମାସୁର୍ଗର୍ନ୍ଧୈବର୍ହେମମାଲିଭିଃ ॥ 3-162-25 (22201)
ତସ୍ଯ ସର୍ବଗୁଣୋପେତା ବିମଲାକ୍ଷା ହଯୋତ୍ତମାଃ।
ତେଜୋବଲଗୁଣୋପେତା ନାନାରତ୍ନବିଭୂଷିତାଃ।
ଶୋଭମାନା ରଥେ ଯୁକ୍ତାସ୍ତରିଷ୍ଯନ୍ତ ଇବାଶୁଗାଃ ॥ 3-162-26 (22202)
`ତତସ୍ତେ ତୁ ମହାଯକ୍ଷାଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧନେଶ୍ବରମ୍'।
ହର୍ଷଯାମାସୁରନ୍ଯୋନ୍ଯମିଙ୍ଗିତୈର୍ବିଜଯାବହୈଃ ॥ 3-162-27 (22203)
ସ ତମାସ୍ଥାଯ ଭଗବାନ୍ରାଜରାଜୋ ମହାରଥମ୍।
ପ୍ରଯଯୌ ଦେବଗନଧର୍ବୈଃ ସ୍ତୂଯମାନୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-162-28 (22204)
ତଂ ପ୍ରଯାନ୍ତଂ ମହାତ୍ମାନଂ ସର୍ବେ ଯକ୍ଷା ଧନାଧିପମ୍।
`ଅନୁଜଗ୍ମୁର୍ମହାତ୍ମାନଂ ଧନଦଂ ଘୋରଦର୍ଶନାଃ' ॥ 3-162-29 (22205)
ରକ୍ତାକ୍ଷା ହେମସଂକାଶା ମହାକାଯା ମହାବଲାଃ।
ସାଯୁଧା ବଦ୍ଧନିସ୍ତ୍ରିଂଶା ଯକ୍ଷା ବହୁଶତାଯୁଧାଃ ॥ 3-162-30 (22206)
ତେ ଜବେନ ମହାବେଗାଃ ପ୍ଲବମାନା ବିହାଯସା।
ଗନ୍ଧମାଦନମାଜଗ୍ମୁଃ ପ୍ରକର୍ଷନ୍ତ ଇବାମ୍ବରମ୍ ॥ 3-162-31 (22207)
ତତ୍କେସରିମହାଜାଲଂ ଧନାଧିପତିପାଲିତମ୍।
`ରମ୍ଯଂ ଚୈବ ଗିରେଃ ଶୃଙ୍ଗମାସେଦୁର୍ଯତ୍ରପାଣ୍ଡବାଃ' ॥ 3-162-32 (22208)
କୁବେରଂ ଚ ମହାତ୍ମାନଂ ଯକ୍ଷରକ୍ଷୋଗଣାବୃତମ୍।
ଦଦୃଶୁର୍ହୃଷ୍ଟରୋମାଣଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-162-33 (22209)
କୁବେରସ୍ତୁ ମହାସତ୍ବାନ୍ପାଣ୍ଡୋଃ ପୁତ୍ରାନ୍ମହାରଥାନ୍।
ଆତ୍ତକାର୍ମୁକନିସ୍ତ୍ରିଂଶାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରୀତୋଽଭବତ୍ତଦା ॥ 3-162-34 (22210)
`ସର୍ବେ ଚେମେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ପୁରନ୍ଦରସମୌଜସଃ।'
ଦେବକାର୍ଯଂ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ହୃଦଯେନ ତୁତୋଷ ହ ॥ 3-162-35 (22211)
ତେ ପକ୍ଷିଣ ଇବାପେତୁର୍ଗିରିଶୃଙ୍ଗଂ ମହାଜବାଃ।
ତସ୍ଥୁସ୍ତେଷାଂ ସକାଶେ ବୈ ଧନେଶ୍ବରପୁରଃସରାଃ ॥ 3-162-36 (22212)
ତତସ୍ତଂ ହୃଷ୍ଟମନସଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ଭାରତ।
ସମୀକ୍ଷ୍ଯଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବା ନିର୍ବିକାରମବସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-162-37 (22213)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ମହାତ୍ମାନଃ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଧନଦଂ ପ୍ରଭୁମ୍।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ ଧର୍ମପୁତ୍ରଶ୍ଚ ଧର୍ମବିତ୍ ॥ 3-162-38 (22214)
ଅପରାଦ୍ଧମିବାତ୍ମାନଂ ମନ୍ଯମାନା ମହାରଥାଃ।
ତସ୍ଥୁଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସର୍ବେ ପରିବାର୍ଯ ଧନେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-162-39 (22215)
ଶଯ୍ଯାସନଯୁତଂ ଶ୍ରୀମତ୍ପୁଷ୍ପକଂ ବିଶ୍ବକର୍ମଣା।
ବିହିତଂ ଚିତ୍ରପର୍ଯନ୍ତମାତିଷ୍ଠତ ଧନାଧିପଃ ॥ 3-162-40 (22216)
ତମାସୀନଂ ମହାକାଯାଃ ଶଙ୍କୁକର୍ଣା ମହାଜବାଃ।
ଉପୋପବିବିଶୁର୍ଯକ୍ଷା ରାକ୍ଷସାଶ୍ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-162-41 (22217)
ଶତଶଶ୍ଚାପି ଗନ୍ଧର୍ବାସ୍ତଥୈବାପ୍ସରସାଂ ଗଣାଃ।
ପରିବାର୍ଯୋପତିଷ୍ଠନ୍ତି ଯଥା ଦେବାଃ ଶତକ୍ରତୁମ୍ ॥ 3-162-42 (22218)
କାଞ୍ଜନୀଂ ଶିରସା ବିଭ୍ରଦ୍ଭୀମସେନଃ ସ୍ରଜଂ ଶୁଭାମ୍।
ବାଣଖଙ୍ଗଧନୁଷ୍ପାଣିରୁଦୈକ୍ଷତ ଧନାଧିପମ୍ ॥ 3-162-43 (22219)
ନ ଭୀର୍ଭୀମସ୍ଯ ନ ଗ୍ଲାନିର୍ବିକ୍ଷତସ୍ଯାପି ରାକ୍ଷସୈଃ।
ଆସୀତ୍ତସ୍ଯାମବସ୍ତାଯାଂ କୁବେରମପି ପଶ୍ଯତଃ ॥ 3-162-44 (22220)
ଆଦଦାନଂ ଶିତାନ୍ବାଣାନ୍ଯୋଦ୍ଧୁକାମମବସ୍ଥିତମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମଂ ଧର୍ମସୁତମବ୍ରବୀନ୍ନରବାହନଃ ॥ 3-162-45 (22221)
ବିଦୁସ୍ତ୍ବାଂ ସର୍ବଭୂତାନି ପାର୍ଥ ଭୂତହିତେ ରତମ୍।
ନିର୍ଭଯଶ୍ଚାପିଶୈଲାଗ୍ରେ ବସ ତ୍ବଂ ସହ ବନ୍ଧୁଭିଃ ॥ 3-162-46 (22222)
ନ ଚ ମନ୍ଯୁସ୍ତ୍ବଯା କାର୍ଯୋ ଭୀମସେନସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବ।
କାଲେନୈତେ ହତାଃ ପୂର୍ବଂ ନିମିତ୍ତମନୁଜସ୍ତବ ॥ 3-162-47 (22223)
ବ୍ରୀଡା ଚାତ୍ରନ କର୍ତବ୍ଯା ସାହସଂ ଯଦିଦଂ କୃତମ୍।
ଦୃଷ୍ଟଶ୍ଚାପି ସୁରୈଃ ପୂର୍ବଂବିନାଶୋ ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍ ॥ 3-162-48 (22224)
ନ ଭୀମସେନେ କୋପୋ ମେ ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ଭରତର୍ଷଭ।
କର୍ମଣା ଭୀମସେନସ୍ଯ ମମ ତୁଷ୍ଟିରଭୂତ୍ପୁରା ॥ 3-162-49 (22225)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-162-50x (2299)
ସ ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ରାଜାନଂ ଭୀମସେନମଭାଷତ।
ନୈତନ୍ମନସି ମେ ତାତ ବର୍ତତେ କୁରୁସତ୍ତମ ॥ 3-162-50 (22226)
ଯଦିଦଂ ସାହସଂ ଭୀମ କୃଷ୍ଣାର୍ଥେ କୃତବାନସି।
ମାମନାଦୃତ୍ଯ ଦେବାଂଶ୍ଚ ବିନାଶଂ ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍ ॥ 3-162-51 (22227)
ସ୍ବବାହୁବଲମାଶ୍ରିତ୍ଯ ତେନାହଂ ପ୍ରୀତିମାଂସ୍ତ୍ବଯି।
ଶାପାଦଦ୍ଯ ବିନିର୍ମୁକ୍ତୋ ଘୋରାଦସ୍ମାଦ୍ବୃକୋଦର ॥ 3-162-52 (22228)
ଅହଂ ପୂର୍ବମଗସ୍ତ୍ଯେନ କ୍ରୁଦ୍ଧେନ ପରମର୍ଷିଣା।
ଶପ୍ତୋଽପରାଧେ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିତ୍ତସ୍ଯୈଷା ନିଷ୍କୃତିର୍ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-162-53 (22229)
ଦୃଷ୍ଟୋ ହି ମମ ସଂକ୍ଲେଶଃ ପୁରା ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନ।
ନ ତବାତ୍ରାପରାଧୋସ୍ତି କଥଂଚିଦପି ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-162-54 (22230)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-162-55x (2300)
କଥଂ ଶପ୍ତୋସି ଭଗବନ୍ନଗସ୍ତ୍ଯେନ ମହାତ୍ମନା।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଦେବ ଯଥୈତଚ୍ଛାପକାରଣମ୍ ॥ 3-162-55 (22231)
ଇଦଂ ଚାଶ୍ଚର୍ଯଭୂତଂ ମେ ଯତ୍କ୍ରୋଧାତ୍ତସ୍ ଧୀମତଃ।
ତଦୈବ ତ୍ବଂ ନ ନିର୍ଦଗ୍ଧଃ ସବଲଃ ସପଦାନୁଗଃ ॥ 3-162-56 (22232)
ଧନେଶ୍ବର ଉବାଚ। 3-162-57x (2301)
ଦେବତାନାମଭୂନ୍ମନ୍ତ୍ରଃ କୁଶାବତ୍ଯାଂ ନରେଶ୍ବର ॥ 3-162-57 (22233)
ବୃତସ୍ତତ୍ରାହମଗମଂ ମହାପଦ୍ମଶତୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ।
ଯକ୍ଷାଣଆଂ ଘୋରରୂପାଣାଂ ବିବିଧାଯୁଧଧାରିଣାମ୍ ॥ 3-162-58 (22234)
ଅଧ୍ବନ୍ଯହମଥାପଶ୍ଯମଗସ୍ତ୍ଯମୃପିସତ୍ତମମ୍।
ଉଗ୍ରଂ ତପସ୍ତପ୍ଯଭାନଂ ଯମୁନାତୀରମାଶ୍ରିତମ୍।
ନାନାପକ୍ଷିଗଣାକୀର୍ଣଂ ପୁଷ୍ପିତଦ୍ରୁମଶୋଭିତମ୍ ॥ 3-162-59 (22235)
ତମୂର୍ଦ୍ବବାହୁଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ସୂର୍ଯସ୍ଯାଭିମୁଖେ ସ୍ଥିତମ୍।
ତେଜୋରାଶିଂ ଦୀପ୍ଯମାନଂ ହୁତାଶନମିବୈଧିତମ୍ ॥ 3-162-60 (22236)
ରାକ୍ଷସାଧିପତିଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ମଣିମାନ୍ନାମ ମେ ସଖା।
ମୌର୍କ୍ଯାଦଜ୍ଞାନଭାବାଚ୍ଚ ଦର୍ପାନ୍ମୋହାଚ୍ଚ ପାର୍ଥିବ ॥ 3-162-61 (22237)
ନ୍ଯଷ୍ଠୀବଦାକାଶଗତୋ ମହର୍ଷେସ୍ତସ୍ଯ ମୂର୍ଧନି।
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସ ଭଗବାନୁବାଚେଦଂ ତପୋଧନଃ ॥ 3-162-62 (22238)
ମାମବଜ୍ଞାଯ ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ଯସ୍ମାଦେଷ ସଖା ତବ।
ଧର୍ଷଣାଂ କୃତବାନେତାଂ ପଶ୍ଯତସ୍ତେ ଧନେଶ୍ବର ॥ 3-162-63 (22239)
ତ୍ବଂ ଚାପ୍ଯେଭିର୍ହତୈଃ ସୈନ୍ଯୈଃ କ୍ଲେଶଂ ପ୍ରାପ୍ନୁହି ଦୁର୍ଭତେ।
ତମେବ ମାନୁଷଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାକିଲ୍ବିଷାଦ୍ବିପ୍ରମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ॥ 3-162-64 (22240)
ସୈନ୍ଯାନାଂ ତୁ ତବୈତେଷାଂ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରବଲାନ୍ବିତମ୍।
ନ ଶାପଂ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଘୋରଂ ଗଚ୍ଛ ତେଽଽଜ୍ଞାଂ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-162-65 (22241)
ଏଷ ଶାପୋ ମଯା ପ୍ରାପ୍ତଃ ପ୍ରାକ୍ତସ୍ମାଦୃଷିସତ୍ତମାତ୍।
ସ ଭୀମେନ ମହାରାଜ ଭ୍ରାତ୍ରା ତବ ବିମୋକ୍ଷିତଃ ॥ 3-162-66 (22242)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଯକ୍ଷଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 162 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-162-3 ସଂପ୍ରଧାର୍ଯ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ସମର୍ପ୍ଯ ॥ 3-162-10 ମୁନେରିବ ବନବାସିନସ୍ତେ ତବୈତତ୍ ସଦୃଶଂ ନୋଚିତମ୍। ଯତ୍ ମୃଷା ନିର୍ନିମିତ୍ତମ୍. ବଧୋ ରକ୍ଷସାଂ ହିଂସା ॥ 3-162-16 ସହିତା ମିଲିତାଃ ॥ 3-162-24 ଯୁଜ୍ଯତାଂ ରଥ ଇବି ଶେଷଃ ॥ 3-162-25 ଅଭ୍ରଘନଃ ସଜଲମେଘଃ। ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ହଯୈର୍ଯୋଜଯାମାସୁଃ ଯକ୍ଷା ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-162-26 ବିମଲାକ୍ଷାଃ ଦଶାବର୍ତଶୁଦ୍ଧାଃ ॥ 3-162-48 ଦୃଷ୍ଟୋ ଜ୍ଞାତଃ ॥ 3-162-54 ମମ ମଯା। ସଂକ୍ଲେଶୋ ଭାବିଦୁଃଖମ୍ ॥ 3-162-57 କୁଶାବତ୍ଯାଂ କୁଶସ୍ଥଲୀସଂଜ୍ଞେ ଦେଶବିଶେଷେ ॥ 3-162-60 ଏଧିତଂ ସମିଦ୍ଧମ୍ ॥ 3-162-61 ମୌର୍ଖ୍ଯାତ୍ ବିଚାରାକ୍ଷମତ୍ବାତ୍। ଅତଏବ ଅଗସ୍ତ୍ଯୋଯମିତ୍ଯଜ୍ଞାନଭାବାତ୍। ମୌର୍ଖ୍ଯମପି ଦର୍ପାତ୍ସଂପତ୍ତିଗର୍ବାତ୍। ସୋପି ମୋହାତ୍ ସଂପତ୍ତେର୍ନଶ୍ବରତ୍ବାଜ୍ଞାନାତ୍ ॥ 3-162-62 ନ୍ଯଷ୍ଠୀବତ୍ ଥୂତ୍କୃତବାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 163
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.163. ଅଧ୍ଯାଯଃ 163
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୁବେରେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାନୁଶାସନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବଭବନଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ କୁବେରାଜ୍ଞଯା ରାକ୍ଷସପୂଜିତୈର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଭିସ୍ତଦ୍ରାତ୍ରୌ ତଦ୍ଗୃହେ ସୁଖବାସଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-163-0 (22243)
ଧନଦ ଉବାଚ। 3-163-0x (2302)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଧୃତିର୍ଦାକ୍ଷ୍ଯଂ ଦେଶକାଲପରାକ୍ରମାଃ।
ଲୋକତନ୍ତ୍ରବିଧାନାନାମେଷ ପଞ୍ଚବିଧୋ ବିଧିଃ ॥ 3-163-1 (22244)
ଧୃତିମନ୍ତଶ୍ଚ ଦକ୍ଷାଶ୍ଚ ସ୍ବେ ସ୍ବେ କର୍ମଣି ଭାରତ।
ପରାକ୍ରମବିଧାନଜ୍ଞା ନରାଃ କୃତଯୁଗେଽଭବନ୍ ॥ 3-163-2 (22245)
ଧୃତିମାନ୍ଦେଶକାଲଜ୍ଞଃ ସର୍ବଧର୍ମବିଧାନବିତ୍।
କ୍ଷତ୍ରିଯଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶାସ୍ତି ବୈ ପୃଥିବୀମନୁ ॥ 3-163-3 (22246)
ଯ ଏବଂ ବର୍ତତେ ପାର୍ଥ ପୁରୁଷଃ ସର୍ବକର୍ମସୁ।
ସ ଲୋକେ ଲଭତେ ବୀର ଯଶଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚ ସଦ୍ଗତିମ୍ ॥ 3-163-4 (22247)
ଦେଶକାଲାନ୍ତରପ୍ରେପ୍ସୁଃ କୃତ୍ବା ଶକ୍ରଃ ପରାକ୍ରମମ୍।
ସଂପ୍ରାପ୍ତସ୍ତ୍ରିଦିବେ ରାଜ୍ଯଂ ବୃତ୍ରହା ବସୁଭିଃ ସହ ॥ 3-163-5 (22248)
[ଯସ୍ତୁ କେବଲସଂରମ୍ଭାତ୍ପ୍ରପାତଂ ନ ନିରୀକ୍ଷତେ।]
ପାପାତ୍ମା ପାପବୁଦ୍ଧିର୍ଯଃ ପାପମେବାନୁବର୍ତତେ।
କର୍ମଣାମବିଭାଗଜ୍ଞଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ବିନଶ୍ଯତି ॥ 3-163-6 (22249)
ଅକାଲଜ୍ଞଃ ସୁଦୁର୍ମେଧାଃ କାର୍ଯାଣାମବିଶେଷବିତ୍।
ବୃଥାଚାରସମାରମ୍ଭଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ବିନଶ୍ଯତି ॥ 3-163-7 (22250)
ସାହସେ ବର୍ତମାନାନାଂ ନିକୃତୀନାଂ ଦୁରାତ୍ମନାମ୍।
ସର୍ବେଷାମର୍ଥଲିପ୍ସୂନାଂ ପାପୋ ଭବତି ନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 3-163-8 (22251)
ଅଧର୍ମଜ୍ଞୋଽବଲିପ୍ତଶ୍ଚ ବାଲବୁଦ୍ଧିରମର୍ଷଣଃ।
ନିର୍ଭଯୋ ଭୀମସେନୋଽଯଂ ତଂ ଶାଧି ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-163-9 (22252)
ଆର୍ଷ୍ଟିଷେଣସ୍ ରାଜର୍ଷେଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ଭୂଯସ୍ତ୍ବମାଶ୍ରମମ୍।
ତମିସ୍ରାଂ ପ୍ରଥମାଂ ତତ୍ର ବୀତଶୋକଭଯୋ ବସ ॥ 3-163-10 (22253)
ଅଲକାଂ ସହ ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଯକ୍ଷୈଶ୍ଚ ସହ କିନ୍ନରୈଃ।
`ଗମିଷ୍ଯାମି ମହାବାହୋ ତ୍ବଂ ଚାପି ବଦରୀଂ ବ୍ରଜ' ॥ 3-163-11 (22254)
ମନ୍ନିଯୁକ୍ତା ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବେ ଚ ଗିରିବାସିନଃ।
ରକ୍ଷନ୍ତୁ ତ୍ବାଂ ମହାବାହୋ ସହିତଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମୈଃ ॥ 3-163-12 (22255)
ସାହସେଷୁ ଚ ସଂତିଷ୍ଠଂସ୍ତ୍ବଯା ଶୈଲେ ବୃକୋଦରଃ।
ବାର୍ଯତାଂ ସାଧ୍ବଯଂ ରାଜଂସ୍ତ୍ବଯା ଧର୍ମଭୃତାଂବର ॥ 3-163-13 (22256)
ଇତଃ ପରଂ ଚ ବୋ ରାଜନ୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ବନଗୋଚରାଃ।
ଉପଶ୍ଥାସ୍ଯନ୍ତି ବୋ ରାଜନ୍ରକ୍ଷିଷ୍ଯନ୍ତେ ଚ ବଃ ସଦା ॥ 3-163-14 (22257)
ତଥୈବ ଚାନ୍ନପାନାନି ସ୍ବାଦୂନି ଚ ବବୂନି ଚ।
ଆହରିଷ୍ଯନ୍ତି ମତ୍ପ୍ରେଷ୍ଯାଃ ସଦା ବଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ ॥ 3-163-15 (22258)
ଯଥା ଜିଷ୍ଣୁର୍ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଯଥା ବାଯୋର୍ବୃକୋଦରଃ।
ଧର୍ମସ୍ଯ ତ୍ବଂ ଯଥା ତାତ ଯୋଗୋତ୍ପନ୍ନୋ ନିଜଃ ସୁତଃ ॥ 3-163-16 (22259)
ଆତ୍ମଜାବାତ୍ମସଂପନ୍ନୌ ଯମୌ ଚୋଭୌ ଯଥାଶ୍ବିନୋଃ।
ରକ୍ଷ୍ଯାସ୍ତଦ୍ବନ୍ମମାପୀହ ଯୂଯଂ ସର୍ବେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-163-17 (22260)
ଅର୍ଥତତ୍ତ୍ବବିଧାନଜ୍ଞଃ ସର୍ବଧର୍ମବିଧାନବିତ୍।
ଭୀମସେନାଦବରଜଃ ପଲ୍ଗୁନଃ କୁଶଲୀ ଦିବି ॥ 3-163-18 (22261)
ଯାଃ କାଶ୍ଚନ ମତା ଲୋକେ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯାଃ ପରମସଂପଦଃ।
ଜନମପ୍ରଭୃତି ତାଃ ସର୍ବାଃ ସ୍ଥିତାସ୍ତାତ ଧନଂଜଯେ ॥ 3-163-19 (22262)
ଦ୍ରମୋ ଦାନଂ ବଲଂ ବୁଦ୍ଧିର୍ହ୍ରୀର୍ଧୃତିସ୍ତେଜ ଉତ୍ତମମ୍।
ଏତାନ୍ଯପି ମହାସତ୍ବେ ସ୍ଥିତାନ୍ଯମିତତେଜସି ॥ 3-163-20 (22263)
ନ ମୋହାତ୍କୁରୁତେ ଜିଷ୍ଣୁଃ କର୍ମ ପାଣ୍ଡବ ଗର୍ହିତମ୍।
ନ ପାର୍ଥସ୍ ମୃଷୋକ୍ତାନି କଥଯନ୍ତି ନରା ନୃଷୁ ॥ 3-163-21 (22264)
ସ ଦେବପିତୃଗନ୍ଧର୍ବୈଃ କୁରୂଣଆଂ କୀର୍ତିବର୍ଧନଃ।
ଆନୀତଃ କୁରୁତେଽସ୍ତ୍ରାଣି ଶକ୍ରସଦ୍ମନି ଭାରତ ॥ 3-163-22 (22265)
ଯୋଽସୌ ସର୍ବାନ୍ମହୀପାଲାନ୍ଧର୍ମେଣ ବଶମାନଯତ୍।
ସ ଶନ୍ତନୁର୍ମହାତେଜାଃ ପିତୁସ୍ତବ ପିତାମହଃ ॥ 3-163-23 (22266)
ପ୍ରୀଯତେ ପାର୍ଥ ପାର୍ଥେନ ଦିବି ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନା।
ସମ୍ଯକ୍ବାସୌ ମହାବୀର୍ଯଃ କୁଲଧୁର୍ଯ ଇବ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-163-24 (22267)
ପିତୄନ୍ଦେବାନୃଷୀନ୍ବିପ୍ରାନ୍ପୂଜଯିତ୍ବା ମହାଯଶାଃ।
ସପ୍ତ ମୁଖ୍ଯାନ୍ମହାମେଧାନାହରଦ୍ଯମୁନାଂ ପ୍ରତି ॥ 3-163-25 (22268)
ଅଧିରାଜଃ ସ ରାଜଂସ୍ତ୍ବାଂ ଶନ୍ତନୁଃ ପ୍ରପିତାମହଃ।
ସ୍ବର୍ଗଜିଚ୍ଛକ୍ରଲୋକସ୍ଥଃ କୁଶଲଂ ପରିପୃଚ୍ଛତି ॥ 3-163-26 (22269)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-163-27x (2303)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ଧନଦେନ ପ୍ରଭାଷିତମ୍।
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ତତସ୍ତେନ ବଭୂବଃ ସଂପ୍ରହର୍ଷିତାଃ ॥ 3-163-27 (22270)
ତତଃ ଶକ୍ତିଂ ଗଦାଂ ଖଙ୍ଗଂ ଧନୁଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭଃ।
ପ୍ରାଧ୍ବଂକୃତ୍ବା ନମଶ୍ଚକ୍ରେ କୁବେରାଯ ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-163-28 (22271)
ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଧନାଧ୍ଯକ୍ଷଃ ଶରଣ୍ଯଃ ଶରଣାଗତମ୍।
ମାନହା ଭବ ଶତ୍ରୂଣାଂ ସୁହୃଦାଂ ନନ୍ଦିବର୍ଧନଃ ॥ 3-163-29 (22272)
`ବିଭଯସ୍ତାପ ଶୈଲାଗ୍ରେ ବସାନଃ ସହ ବନ୍ଧୁଭିଃ।
ସୁପର୍ଣପିତୃଦେବାନାଂ ସତତଂ ମାନକୃଦ୍ଭବ ॥ 3-163-30 (22273)
ଋଜୁଂ ପଶ୍ଯତ ମା ବକ୍ରଂ ସତ୍ଯଂ ବଦତ ମାଽନୃତମ୍।
ଦୀର୍ଘଂ ପଶ୍ଯତ ମା ହ୍ରସ୍ବଂ ପରଂ ପଶ୍ଯତ ମାଽପରମ୍' ॥ 3-163-31 (22274)
ସ୍ବେଷୁ ବେଶ୍ମସୁ ରମ୍ଯେଷୁ ବସତାମିତ୍ରତାପନାଃ।
କାମାନ୍ନ ପରିହାସ୍ଯନ୍ତି ଯକ୍ଷା ବୋଭରତର୍ଷଭାଃ ॥ 3-163-32 (22275)
ଶୀଘ୍ରମେବ ଗୁଡାକେଶଃ କୃତାସ୍ତ୍ରଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ।
ସାକ୍ଷାନ୍ମଘବତୋତ୍ସୃଷ୍ଟଃ ସଂପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତି ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-163-33 (22276)
ଏବମୁତ୍ତମକର୍ମାଣମନୁଶିଷ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଅସ୍ତଂ ଗିରିମିବାଦିତ୍ଯଃ ପ୍ରଯଯୌ ଗୁହ୍ଯକାଧିପଃ ॥ 3-163-34 (22277)
ତଂ ପରିସ୍ତୋମସଂକୀର୍ଣୈର୍ନାନାରତ୍ନବିଭୂଷିତୈଃ।
ଯାନୈରନୁଯଯୁର୍ଯକ୍ଷା ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-163-35 (22278)
ପକ୍ଷିଣାମିବ କନିର୍ଘୋଷଃ କୁବେରସଦନଂ ପ୍ରତି।
ବଭୂବ ପରମାଶ୍ବାନାମୈରାବତପଥେ ଯଥା ॥ 3-163-36 (22279)
ତେ ଜଗ୍ମୁସ୍ତୂର୍ଣମାକାଶଂ ଧନାଧିପତିବାଜିନଃ।
ପ୍ରକର୍ଷନ୍ତ ଇବାଭ୍ରାଣି ପିବନ୍ତ ଇବମାରୁତମ୍ ॥ 3-163-37 (22280)
ତତସ୍ତାନି ଶରୀରାଣି ଗତସତ୍ବାନି ରକ୍ଷସାମ୍।
ଅପାକୃଷ୍ଯନ୍ତ ଶୈଲାଗ୍ରାଦ୍ଧନାଧିପତିଶାସନାତ୍ ॥ 3-163-38 (22281)
ତେଷାଂ ହି ଶାପକାଲଃ ସ କୃତୋଽଗସ୍ତ୍ଯେନ ଧୀମତା।
ସମରେ ନିହତାସ୍ତସ୍ମାଚ୍ଛାପସ୍ଯାନ୍ତୋଽଭବତ୍ତଦା ॥ 3-163-39 (22282)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ମହାତ୍ମାନସ୍ତେଷୁ ବେଶ୍ମସୁ ତାଂ କ୍ଷପାମ୍।
ସୁଖମୂଷୁର୍ଗତୋଦ୍ବେଗାଃ ପୂଜିତାଃ ସହ ରାକ୍ଷସୈଃ ॥ 3-163-40 (22283)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଯକ୍ଷଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ତ୍ରିଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 163 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-163-1 ଦାକ୍ଷ୍ଯଂ ଯତ୍ନଶୀଲତା। ପରାକ୍ରମଃ ଶତ୍ରୂଣାମଭିଭାବନହେତୁଃ କ୍ରିଯା। ବିଧାନାନାଂ କାର୍ଯାଣାଂ ବିଧିରଭ୍ଯୁଦଯହେତୁଃ। ଅଦେଶେ ଅକାଲେ ଚ କୃତଂ ଧୃତ୍ଯାଦିକମଭିଭବହେତୁରିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-163-6 ସଂରମ୍ଭାତ୍ କୋପାତ୍ ॥ 3-163-8 ନିକୃତୀନାଂ ବଞ୍ଜନାପରାଣାମ୍ ॥ 3-163-9 ଅବଲିପ୍ତୋ ଗର୍ବିତଃ ॥ 3-163-18 ତତ୍ତ୍ବଂ ଯାଥାତ୍ମ୍ଯମ୍। ବିଧାନଂ ପ୍ରାପ୍ତ୍ଯୁପାଯମ୍ ॥ 3-163-19 ସ୍ବର୍ଗ୍ଯାଃ ସ୍ବର୍ଗାଯ ହିତାଃ ସଂପଦଃ ॥ 3-163-22 କୁରୁତେ ଅଭ୍ଯସ୍ଯତି ॥ 3-163-25 ମହାମେଧାନଶ୍ବମେଧାନ୍ ॥ 3-163-28 ପ୍ରାଧ୍ବଂକୃତ୍ବା ବହ୍ବା। ଉପସଂହୃତ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-163-29 ନନ୍ଦିଃ ସମୃଦ୍ଧିଃ ॥ 3-163-32 ସ୍ବେଷୁ ବେଶ୍ମସୁ ଅସ୍ମଦୀଯେଷୁ। କାମାନ୍ କାମ୍ଯମାନାନର୍ଥାନ୍ ନ ପରିହାସ୍ଯନ୍ତି କିଂତୁ ସାଧଯିଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯେବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-163-35 ପରିସ୍ତୋମାଶ୍ରିତ୍ରକମ୍ବଲା ହସ୍ତ୍ଯାଦୀନାଂ ପଲ୍ଯାଣଭୂତାଃ ॥ 3-163-36 ଐରାବତପଥେ ଇନଦ୍ରପୁରୀପ୍ରଦେଶେ ॥ 3-163-38 ଅପାକୃଷ୍ଯନ୍ତ ଅପାକୃତାନି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 164
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.164. ଅଧ୍ଯାଯଃ 164
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧୌମ୍ଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ମେରୁମନ୍ଦବବର୍ଣନପୂର୍ବକଂ ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯାଦିଗତିପ୍ରକାରନିରୂପଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-164-0 (22284)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-164-0x (2304)
ତତଃ ସୂର୍ଯୋଦଯେ ଧୌମ୍ଯଃ ପାଞ୍ଚାଲୀସହିତାଂସ୍ଚ ତାନ୍।
ଆର୍ଷ୍ଟିଣେନ ସହିତଃ ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯବର୍ତତ ॥ 3-164-1 (22285)
ତେଽଭିବାଦ୍ଯାର୍ଷ୍ଟିଷେଣସ୍ଯ ପାଦୌ ଧୌମ୍ଯସ୍ଯ ଚୈବ ହ।
ତତଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସର୍ବେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଂସ୍ତାନପୂଜଯନ୍ ॥ 3-164-2 (22286)
`ଆର୍ଷ୍ଟିଷେଣଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ପୁତ୍ରବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ'।
ଧର୍ମରାଜଂ ସ୍ପୃଶନ୍ପାଣୌ ପାଣିନା ସ ମହାତପାଃ।
ପ୍ରାଚୀଂ ଦିଶମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମହର୍ଷିରିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-164-3 (22287)
ଅସୌ ସାଗରପର୍ଯନ୍ତାଂ ଭୂମିମାବୃତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ଶୈଲରାଜୋ ମହାରାଜ ମନ୍ଦରୋଽଭିବିରାଜଯନ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରବୈଶ୍ରବଣୋପେତାଂ ଦିଶଂ ପାଣ୍ଡବ ରକ୍ଷତି ॥ 3-164-4 (22288)
ପର୍ବତୈଶ୍ଚ ବନାନ୍ତୈଶ୍ଚ କାନନୈଶ୍ଚୈବ ଶୋଭିତମ୍।
ଏତମାହୁର୍ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ରାଜ୍ଞୋ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ଚ।
ଋଷଯଃ ସର୍ବଧର୍ମଜ୍ଞାଃ ସର୍ବେ ତାତ ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-164-5 (22289)
ଅତଶ୍ଚୋଦ୍ଯନ୍ତମାଦିତ୍ଯମୁପତିଷ୍ଠନ୍ତି ବୈ ପ୍ରଜାଃ।
ଋଷଯଶ୍ଚାପି ଧର୍ମଜ୍ଞାଃ ସିଦ୍ଧାଃ ସାଧ୍ଯାଶ୍ଚ ଦେବତାଃ ॥ 3-164-6 (22290)
ଯମସ୍ତୁ ରାଜା ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସର୍ବପ୍ରାଣଭୃତାଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ପ୍ରେତସତ୍ବଗତୀମେତାଂ ଦକ୍ଷିଣାମାଶ୍ରିତୋ ଦିଶମ୍ ॥ 3-164-7 (22291)
ଏତତ୍ସଂଯମନଂ ପୁଣ୍ଯମତୀବାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନମ୍।
ପ୍ରେତରାଜସ୍ଯ ଭବନମୃଦ୍ଧ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତମ୍ ॥ 3-164-8 (22292)
ଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସବିତା ରାଜନ୍ସତ୍ଯେନ ପ୍ରତିତିଷ୍ଠତି।
ଅସ୍ତଂ ପର୍ବତରାଜାନମେତମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-164-9 (22293)
ଏବଂ ପର୍ବତରାଜାନଂ ସମୁଦ୍ରଂ ଚ ମହୋଦଧିମ୍।
ଅବସନ୍ବରୁଣୋ ରାଜା ଭୂତାନି ପରିରକ୍ଷତି ॥ 3-164-10 (22294)
ଉଦୀଚୀଂ ଦୀପଯନ୍ନେଷ ଦିଶଂ ତିଷ୍ଠତି କୀର୍ତିମାନ୍।
ମହାମେରୁର୍ମହାଭାଗ ଶିବୋ ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂଗତିଃ ॥ 3-164-11 (22295)
ଯସ୍ମିନ୍ବ୍ରହ୍ମସଦଶ୍ଚୈବ ଭୂତାତ୍ମା ଚାବତିଷ୍ଠତେ।
ପ୍ରଜାପତିଃ ସୃଜନ୍ସର୍ବଂ ଯତ୍କିଂଚିଜ୍ଜଙ୍ଗମାଗମମ୍ ॥ 3-164-12 (22296)
ଯାନାହୁର୍ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପୁତ୍ରାନ୍ମାନସାନ୍ଦକ୍ଷସପ୍ତମାନ୍।
ତେଷାମପି ମହାମେରୁଃ ଶିବଂ ସ୍ଥାନମନାମଯମ୍ ॥ 3-164-13 (22297)
ଅତ୍ରୈବ ପ୍ରତିତିଷ୍ଠନ୍ତି ପୁନରେଷୋଦଯନ୍ତି ଚ।
ସପ୍ତ ଦେବର୍ଷଯସ୍ତାତ ବସିଷ୍ଠପ୍ରମୁଖାସ୍ତଦା ॥ 3-164-14 (22298)
ଦେଶଂ ବିରଜସଂ ପଶ୍ଯ ମେରୋଃ ଶିଖରମୁତ୍ତମମ୍।
ଯତ୍ରାତ୍ମତୃପ୍ତୈରଧ୍ଯାସ୍ତେ ଦେବୈଃ ସହ ପିତାମହଃ ॥ 3-164-15 (22299)
ଯମାହୁଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ପ୍ରକୃତେଃ ପ୍ରକୃତିଂ ଧ୍ରୁବମ୍।
ଅନାଦିନିଧନଂ ଦେବଂ ପ୍ରଭୁଂ ନାରାଯଣଂ ପରମ୍ ॥ 3-164-16 (22300)
ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସଦନାତ୍ତସ୍ଯ ପରଂ ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରକାଶତେ।
ଦେବାଶ୍ଚ ଯତ୍ନାତ୍ପଶ୍ଯନ୍ତି ସର୍ବତେଜୋମଯଂ ଶୁଭମ୍ ॥ 3-164-17 (22301)
ଅତ୍ଯର୍କାନଲଦୀପ୍ତଂ ତତ୍ସ୍ଥାନଂ ବିଷ୍ଣୋର୍ମହାତ୍ମନଃ।
ସ୍ବଯୈବ ପ୍ରଭଯା ରାଜନ୍ଦୁଷ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଂ ଦେବଦାନବୈଃ ॥ 3-164-18 (22302)
ପ୍ରାଚ୍ଯାଂ ନାରାଯଣସ୍ଥାନଂ ମେରାବତିବିରାଜତେ ॥ 3-164-19 (22303)
ଯତ୍ର ଭୂତେଶ୍ବରସ୍ତାତ ସର୍ବପ୍ରକୃତିରାତ୍ମଭୂଃ।
ଭାସଯନ୍ସର୍ବଭୂତାନି ସୁଶ୍ରିଯାଽଭିବିରାଜତେ ॥ 3-164-20 (22304)
ନାତ୍ର ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯସ୍ତାତ କୁତ ଏବ ମହର୍ଷଯଃ।
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ଗତିଂ ହ୍ଯେତାଂ ଯତୀନାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-164-21 (22305)
ନ ତଂ ଜ୍ଯୋତୀଂପି ସର୍ବାଣି ପ୍ରାପ୍ଯ ଭାସନ୍ତି ପାଣ୍ଡବ।
ସ୍ବଯଂପ୍ରଭୁରଚିନ୍ତ୍ଯାତ୍ମା ତତ୍ର ହ୍ଯତିବିରାଜତେ ॥ 3-164-22 (22306)
ଯତଯସ୍ତତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଭକ୍ତ୍ଯା ନାରାଯଣଂ ହରିମ୍।
ପରେଣ ତପସା ଯୁକ୍ତା ଭାବିତାଃ କର୍ମଭିଃ ଶୁଭୈଃ।
ଯୋଗସିଦ୍ଧା ମହାତ୍ମାନସ୍ତମୋମୋହବିବର୍ଜିତାଃ ॥ 3-164-23 (22307)
ତତ୍ର ଗତ୍ବା ପୁନର୍ନେମଂ ଲୋକମାଯାନ୍ତି ଭାରତ।
ସ୍ବଯଂଭୁବଂ ମହାତ୍ମାନଂ ଦେବଦେବଂ ସନାତନମ୍ ॥ 3-164-24 (22308)
ସ୍ଥାନମେତନ୍ମହାଭାବ ଧ୍ରୁବମକ୍ଷଯମବ୍ଯଯମ୍।
ଈଶ୍ବରସ୍ଯ ସଦା ହ୍ଯେତତ୍ପ୍ରଣମାତ୍ର ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-164-25 (22309)
[ଏନଂ ତ୍ବହରହର୍ମେରୁଂ ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦ୍ରମସୌ ଧ୍ରୁବମ୍।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯକୁରୁତଃ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-164-26 (22310)
ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ଚାପ୍ଯଶେଷେଣ ସର୍ବାଣ୍ଯନଘ ସର୍ବତଃ।
ପରିଯାନ୍ତି ମହାରାଜ ଗିରିରାଜଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ॥] 3-164-27 (22311)
ଏତଂ ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ସର୍ବାଣି ପ୍ରକର୍ଷନ୍ଭଗବାନପି।
କୁରୁତେ ବିତମସ୍କର୍ମା ଆଦିତ୍ଯୋଽଭିପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ॥ 3-164-28 (22312)
ଅସ୍ତଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ତତଃ ସନ୍ଧ୍ଯାମତିକ୍ରମ୍ଯ ଦିବାକରଃ।
ଉଦୀଚୀଂ ଭଜତେ କାଷ୍ଠାଂ ବହୁଧା ପର୍ବସନ୍ଧିଷୁ ॥ 3-164-29 (22313)
ସୁମେରୁମନୁବୃତ୍ତଃ ସ ପୁନର୍ଗଚ୍ଛତି ପାଣ୍ଡବ।
ପ୍ରାଙ୍ଯୁଖଃ ସବିତା ଦେବଃ ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତଃ ॥ 3-164-30 (22314)
ସ ସମ୍ଯଗ୍ବିଭଜନ୍କାଲାନ୍ବହୁଧା ପର୍ବସନ୍ଧିଷୁ।
ତଥୈବ ଭଗବାନ୍ସୋମୋ ନକ୍ଷତ୍ରୈଃ ସହ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-164-31 (22315)
ଏବମେତଂ ତ୍ବତିକ୍ରମ୍ଯ ମହାମେରୁମତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ସୋମଶ୍ଚ ବିଭଜନ୍କାଲଂ ବହୁଧା ପର୍ବସନ୍ଧିଷୁ।
ଭାସଯନ୍ସର୍ବଭୂତାନି ପୁନର୍ଗଚ୍ଛତି ସାଗରମ୍ ॥ 3-164-32 (22316)
ତଥା ତମିସ୍ରହା ଦେବୋ ମଯୂଖୈର୍ଭାସଯଞ୍ଜଗତ୍।
ମାର୍ଗମେତମସଂବାଧମାଦିତ୍ଯଃ ପରିବର୍ତତେ ॥ 3-164-33 (22317)
ସିସୃକ୍ଷୁଃ ଶିଶିରାଣ୍ଯେବ ଦକ୍ଷିଣାଂ ଭଜତେ ଦିଶମ୍।
ତତଃ ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି କାଲଂ ଶିଶିରମୃଚ୍ଛତି ॥ 3-164-34 (22318)
ସ୍ଥାବରାଣାଂ ଚ ଭୂତାନାଂ ଜଙ୍ଗମାନାଂ ଚ ତେଜସା।
ତେଜାଂସି ସମୁପାଦତ୍ତେ ନିବୃତ୍ତଃ ସ ବିଭାବସୁଃ ॥ 3-164-35 (22319)
ତତଃ ସ୍ବେଦଃ କ୍ଲମସ୍ତନ୍ଦ୍ରୀ ଗ୍ଲାନିଶ୍ଚ ଭଜତେ ନରାନ୍।
ପ୍ରାଣିଭିଃ ସତତଂ ସ୍ବପ୍ନୋହ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଚ ନିପେବ୍ଯତେ ॥ 3-164-36 (22320)
ଏବମେତମନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ମାର୍ଗମାବୃତ୍ଯ ଭାନୁମାନ୍।
ପୁନଃ ସୃଜତି ବର୍ଷାଣି ଭଗବାନ୍ଭାସଯନ୍ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-164-37 (22321)
ବୃଷ୍ଟିମାରୁତସଂତାପୈଃ ସୁଖୈଃ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମାନ୍।
ବର୍ଧଯନସୁମହାତେଜାଃ ପୁନଃ ପ୍ରତିନିବର୍ତତେ ॥ 3-164-38 (22322)
ଏବମେଷ ଚରନ୍ପାର୍ଥ କାଲଚକ୍ରମତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ପ୍ରକର୍ଷନ୍ସର୍ବଭୂତାନି ସବିତା ପରିବର୍ତତେ ॥ 3-164-39 (22323)
ସଂତତା ଗତିରେତସ୍ଯ ନୈଷ ତିଷ୍ଠତି ପାଣ୍ଡବ।
ଆଦାଯୈବ ତୁ ଭୂତାନାଂ ତେଜୋ ବିସୃଜତେ ପୁନଃ ॥ 3-164-40 (22324)
ବିଭଜନ୍ସର୍ବଭୂତାନାମାଯୁଃ କର୍ମ ଚ ଭାରତ।
ଅହୋରାତ୍ରଂ କଲାଃ କାଷ୍ଠାଃ ସୃଜତ୍ଯେଷ ସଦା ବିଭୁଃ ॥ 3-164-41 (22325)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଯକ୍ଷଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଚତୁଃଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 164 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-164-4 ଇନ୍ଦ୍ରବୈଶ୍ରବଣାଂବେତାଂ ଦିଶଂ ପାଣ୍ଡବ ରକ୍ଷତଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-164-7 ପ୍ରେତସତ୍ବଗତୀଂ ମୃତାନାଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ଗମ୍ଯାମ୍ ॥ 3-164-7 ସଂଯମନଂ ନାମତଃ ॥ 3-164-10 ଆବସନ୍ନଧିତିଷ୍ଠନ୍ ॥ 3-164-12 ଭୂତାତ୍ମା ସର୍ବେ ଷାଂ ଭୂତାନାମାତ୍ମା। ସଂପୂର୍ଣବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡପିଣ୍ଡଭିମାନିତ୍ବାତ୍ ॥ 3-164-17 ବ୍ରହ୍ମଣଃ ଚତୁର୍ମୁଖସ୍ଯ ॥ 3-164-25 ପ୍ରଣମ ନମସ୍କୁରୁ ॥ 3-164-26 ଉପାବୃତ୍ଯ ଅପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ଗତ୍ବୈବ। ଭଚକ୍ରବେଗାତ୍ କୁଲାଲଚକ୍ରେ ପ୍ରତୀପଂ କ୍ରମନ୍ତୀ ପିପୀଲିକେବ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ କୁରୁତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-164-32 ପୁନର୍ଗଚ୍ଛତି ମନ୍ଦରମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-164-34 ଶିଶିରାଣି ଶୀତାନି ॥ 3-164-35 ତେଜାଂସି ସମୁପାଦତ୍ତେ ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ॥ 3-164-37 ଅନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ମାର୍ଗଂ ଅନ୍ତରିକ୍ଷମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 165
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.165. ଅଧ୍ଯାଯଃ 165
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରାଦଧିଗତାସ୍ତ୍ରେଣାର୍ଜୁନେନ ସ୍ବର୍ଗାଦ୍ଗନ୍ଧମାଦନନିବାସିନୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-165-0 (22326)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-165-0x (2305)
ତସ୍ମିନ୍ନଗେନ୍ଦ୍ରେ ବସତାଂ ତୁ ତେଷାଂ
ମହାତ୍ମନାଂ ସଦ୍ବ୍ରତମାସ୍ଥିତାନାମ୍।
ରତିଃ ପ୍ରମୋଦଶ୍ଚ ବଭୂବ ତେଷା-
ମାକାଙ୍କ୍ଷତାଂ ଦର୍ଶନମର୍ଜୁନସ୍ଯ ॥ 3-165-1 (22327)
ତାନ୍ବୀର୍ଯଯୁକ୍ତାନ୍ସୁବିଶୁଦ୍ଧସତ୍ବାଂ-
ସ୍ତେଜସ୍ବିନଃ ସତ୍ଯଧୃତିପ୍ରଧାନାନ୍।
ସଂପ୍ରୀଯମାଣା ବହବୋଽବିଜଗ୍ମୁ-
ର୍ଗନ୍ଧର୍ବସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ମହର୍ଷଯଶ୍ଚ ॥ 3-165-2 (22328)
ତଂ ପାଦପୈଃ ପୁଷ୍ପଫଲୈରୁପେତଂ
ନଗୋତ୍ତମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ମହାରଥାନାମ୍।
ମନଃପ୍ରସାଦଃ ପରମୋ ବଭୂବ
ଯଥା ଦିବଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ମରୁଦ୍ଗଣାନାମ୍ ॥ 3-165-3 (22329)
ମଯୂରହଂସସ୍ବନନାଦିତାନି
ପୁଷ୍ପୋପକୀର୍ଣାନି ମହାଚଲସ୍ଯ।
ଶୃଙ୍ଗାଣି ସାନୂନି ଚ ପଶ୍ଯମାନା
ଗିରେଃ ପରଂ ହର୍ଷମବାପ୍ଯ ତସ୍ଥୁଃ ॥ 3-165-4 (22330)
ସାକ୍ଷାତ୍କୁବେରେଣ କୃତାଶ୍ଚ ତସ୍ମି-
ନ୍ନଗୋତ୍ତମେ ସଂବୃତକୂଟଗୁଲ୍ମାଃ।
କାଦମ୍ବକାରଣ୍ଡବହଂସଜୁଷ୍ଟାଃ
ପଦ୍ମାକୁଲାଃ ପୁଷ୍କରିଣୀରପଶ୍ଯନ୍ ॥ 3-165-5 (22331)
କ୍ରୀଡାପ୍ରଦେଶାଂସ୍ଚ ସମୃଦ୍ଧରୂପା-
ନ୍ସବେଦିକାଂସ୍ତେ ନ୍ଯବସନ୍ସୁବେଶାନ୍।
ମଣିପ୍ରକୀର୍ଣାଂଶ୍ଚ ମନୋରମାଂଶ୍ଚ
ଯଥା ଭବେଯୁର୍ନଦସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ॥ 3-165-6 (22332)
ଅନେକବର୍ଣୈଶ୍ ସୁଗନ୍ଧିଭିଶ୍ଚ
ମହାଦ୍ରୁମୈଃ ସଂତତମଭ୍ରଜାଲୈଃ।
ତପଃପ୍ରଧାନାଃ ସତତଂ ଚରନ୍ତଃ
ଶୃଙ୍ଗଂ ଗିରେଶ୍ଚିନ୍ତଯିତୁଂ ନ ଶେକୁଃ ॥ 3-165-7 (22333)
ସ୍ବତେଜସା ତସ୍ଯ ନଗୋତ୍ତମସ୍ଯ
ମହୌଷଧୀନାଂ ଚ ତଥା ପ୍ରଭାବାତ୍।
ବିଭକ୍ତରୂପଃ ସବିତା ବଭୂବ
ନିଶାମୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନରର୍ଷଭାଣାମ୍ ॥ 3-165-8 (22334)
ଯମାସ୍ଥିତଃ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମାନାଂ
ବିଭାବସୁର୍ଭାବିତା ହରୀଶଃ।
ତସ୍ଯୋଦଯଂ ଚାସ୍ତମନଂ ଚ ବୀର-
ସ୍ତତ୍ରସ୍ଥିତାସ୍ତେ ଦଦୃଶୁର୍ନୃସିଂହାଃ ॥ 3-165-9 (22335)
ରବେସ୍ତମିସ୍ରାଗମନିର୍ଗମାଂସ୍ତେ
ତଥୋଦଯଂ ଚାସ୍ତମନଂ ଚ ବୀରାଃ।
ସମାବୃତାଃ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ତମୋନୁଦସ୍ଯ
ଗଭସ୍ତିଜାଲୈଃ ପ୍ରଦିଶୋ ଦିଶଶ୍ଚ ॥ 3-165-10 (22336)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯବନ୍ତଃ ସତତକ୍ରିଯାଶ୍ଚ
ଧର୍ମପ୍ରଧାନାଶ୍ଚ ଶୁଚିବ୍ରତାଶ୍ଚ।
ସତ୍ଯେ ସ୍ଥିତାସ୍ତସ୍ଯ ମହାରଥସ୍ଯ
ସତ୍ଯବ୍ରତସ୍ଯାଗମନପ୍ରତୀକ୍ଷାଃ ॥ 3-165-11 (22337)
ଇହୈବ ହର୍ଷୋଽସ୍ତୁ ସମାଗତାନାଂ
କ୍ଷିପ୍ରଂ କୃତାସ୍ତ୍ରେଣ ଧନଂଜଯେନ।
ଇତି ବ୍ରୁବନ୍ତଃ ପରମାଶିପସ୍ତେ
ପାର୍ଥାସ୍ତପୋଯୋଗପରା ବଭୂବୁଃ ॥ 3-165-12 (22338)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଚିତ୍ରାଣି ଗିରୌ ବନାନି
କିରୀଟିନଂ ଚିନ୍ତଯତାମଭୀକ୍ଷ୍ଣମ୍।
ବଭୂବ ରାବିର୍ଦିବସଶ୍ଚ ତେଷାଂ
ସଂବତ୍ସରେଣୈବ ସମାନରୂପଃ ॥ 3-165-13 (22339)
ଯଦୈବ ଧୌମ୍ଯାନୁମତେ ମହାତ୍ମା
କୃତ୍ବା ଜଟାଂ ପ୍ରବ୍ରଜିତଃ ସ ଜିଷ୍ଣୁଃ।
ତଦୈବ ତେଷାଂ ନବଭୂବ ହର୍ଷଃ
କୁତୋ ରତିସ୍ତଦ୍ଗତମାନସାନାମ୍ ॥ 3-165-14 (22340)
ଭ୍ରାତୁର୍ନିଯୋଗାତ୍ତୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ
ବନାଦସୌ ବାରଣମତ୍ତଗାମୀ।
ଯତ୍କାମ୍ଯକାତ୍ପ୍ରବ୍ରଜିତଃ ସ ଜିଷ୍ଣୁ-
ସ୍ତଦୈବ ତେ ଶୋକହତା ବଭୂବୁଃ ॥ 3-165-15 (22341)
ତଥୈବ ତଂ ଚିନ୍ତଯତାଂ ସିତାଶ୍ବ-
ମସ୍ତ୍ରାର୍ଥିନଂ ବାସବମଭ୍ଯୁପେତମ୍।
କାଲଃ ସ କୃଚ୍ଛ୍ରେଣ ମହାନତୀତ-
ସ୍ତସ୍ମିନ୍ନଗେ ଭାରତ ଭାରତାନାମ୍ ॥ 3-165-16 (22342)
[ଉଷିତ୍ବା ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ସହସ୍ରାକ୍ଷନିବେଶନେ।
ଅବାପ୍ଯ ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ସର୍ବାଣି ବିବୁଧେଶ୍ବରାତ୍ ॥ 3-165-17 (22343)
ଆଗ୍ନେଯଂ ବାରୁଣଂ ସୌମ୍ଯଂ ବାଯବ୍ଯମଥ ବୈଷ୍ଣବମ୍।
ଐନ୍ଦ୍ରଂ ପାଶୁପତଂ ବ୍ରାହ୍ମଂ ପାରମେଷ୍ଠ୍ଯଂ ପ୍ରଜାପତେଃ ॥ 3-165-18 (22344)
ଯମସ୍ଯ ଧାତୁଃ ସବିତୁସ୍ତ୍ବଷ୍ଟୁର୍ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ଚଂ।
ତାନି ପ୍ରାପ୍ଯ ସହସ୍ରାକ୍ଷାଦଭିବାଦ୍ଯ ଶତକ୍ରତୁମ୍ ॥ 3-165-19 (22345)
ଅନୁଜ୍ଞାତସ୍ତଦା ତେନ କୃତ୍ବା ଚାପି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ଆଗଚ୍ଛଦର୍ଜୁନଃ ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ଗନ୍ଧପାଦନମ୍ ॥ 3-165-20 (22346)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଯକ୍ଷଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 165 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-165-4 ମହତୀ ଚଲା ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ଶୋଭା ଯସ୍ ମହାଚଲସ୍ଯ। ଚଲା ଲମ୍ଯାଂ ପୁମାନ୍ କମ୍ପେ ଇତି ମେଦିନୀ। ସାନୂନ୍ଯେବ ତୀକ୍ଷ୍ଣାଗ୍ରାଣି ପୁଂସଂଯୋଗ୍ଯାନି ଶୃଙ୍ଗାଣୀତ୍ଯୁଚ୍ଯନ୍ତେ ॥ 3-165-9 ଯଂ ସୂର୍ଯମ୍। ବିଭାବସୁବୈହ୍ନିରାସ୍ଥିତଃ। ଯସ୍ଯ ସୂର୍ଯସ୍ଯାଶ୍ରଯେଣୈବ ରାତ୍ରୌ ବହ୍ନିର୍ଜଗଦ୍ଦୀପଯତି ତସ୍ଯୋଦଯମିତ୍ଯନ୍ବଯଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 166
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.166. ଅଧ୍ଯାଯଃ 166
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ସଂକ୍ଷେପେଣ ସ୍ବକୀଯସ୍ବର୍ଗନିବାସପ୍ରକାରକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-166-0 (22347)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-166-0x (2306)
ତତଃ କଦାଚିଦ୍ଧରିସଂପ୍ରଯୁକ୍ତଂ
ମହେନ୍ଦ୍ରବାହଂ ସହସୋପଯାତମ୍।
ବିଦ୍ଯୁତ୍ପ୍ରଭଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମହାରଥାନାଂ
ହର୍ଷୋଽର୍ଜୁନଂ ଚିନ୍ତଯତାଂ ବଭୂବ ॥ 3-166-1 (22348)
ସ ଦୀପ୍ଯମାନଃ ସହସାଽନ୍ତରିକ୍ଷଂ
ପ୍ରକାଶଯନ୍ମାତଲିସଂଗୃହୀତଃ।
ବଭୌ ମହୋଲ୍କେବ ଘନାନ୍ତରସ୍ଥା
ଶିଖେବ ଚାଗ୍ନେର୍ଜ୍ବଲିତା ବିଧୂମା ॥ 3-166-2 (22349)
ତମାସ୍ଥିତଃ ସଂଦଦୃଶେ କିରୀଟୀ
ସ୍ରଗ୍ବୀ ନବାନ୍ଯାଭରଣାନି ବିଭ୍ରତ୍।
ଧନଂଜଯୋ ବଜ୍ରଧରପ୍ରଭାବଃ
ଶ୍ରିଯା ଜ୍ବଲନ୍ପର୍ବତମାଜଗାମ୍ ॥ 3-166-3 (22350)
ସ ଶୈଲମାସାଦ୍ଯ କିରୀଟମାଲୀ
ମହେନ୍ଦ୍ରବାହାଦବରୁହ୍ଯ ତସ୍ମାତ୍।
ଧୌମ୍ଯସ୍ଯ ପାଦାବଭିବାଦ୍ଯ ପୂର୍ବ-
ମଜାତଶତ୍ରୋସ୍ତଦନନ୍ତରଂ ଚ ॥ 3-166-4 (22351)
ବୃକୋଦରସ୍ଯାପି ଚ ବନ୍ଦ୍ଯ ପାଦୌ
ମାଦ୍ରୀସୁତାଭ୍ଯାମଭିବାଦିତଶ୍ଚ।
ସମେତ୍ଯ କୃଷ୍ଣାଂ ପରିସାନ୍ତ୍ବ୍ଯ ଚୈନାଂ
ପ୍ରହ୍ବୋଽଭବଦ୍ଭ୍ରାତୁରୁପହ୍ବରେ ସଃ ॥ 3-166-5 (22352)
ବଭୂବ ତେଷାଂ ପରମଃ ପ୍ରହର୍ଷ-
ସ୍ତେନାପ୍ରମେଯେଣ ସମେତ୍ଯ ତତ୍ର।
ସ ଚାପି ତାନ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ କିରୀଟମାଲୀ
ନନନ୍ଦ ରାଜାନମଭିପ୍ରଶଂସନ୍ ॥ 3-166-6 (22353)
ଯମାସ୍ଥିତଃ ସପ୍ତ ଜଘାନ ପୂଗାନ୍
ଦିତେଃ ସୁତାନାଂ ନମୁଚେର୍ନିହନ୍ତା।
ତମିନ୍ଦ୍ରବାହଂ ସମୁପେତ୍ଯ ପାର୍ଥାଃ
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ଚକ୍ରୁରଦୀନସତ୍ବାଃ ॥ 3-166-7 (22354)
ତେ ମାତଲେଶ୍ଚକ୍ରୁରତୀବ ହୃଷ୍ଟାଃ
ସତ୍କାରମଗ୍ର୍ଯଂ ସୁରରାଜତୁଲ୍ଯମ୍।
ସର୍ବଂ ଯଥାବଚ୍ଚ ଦିବୌକସଙ୍ଘଂ
ପପ୍ରଚ୍ଯୁରେନଂ କୁରୁରାଜପୁତ୍ରାଃ ॥ 3-166-8 (22355)
ତାନପ୍ଯସୌ ମାତଲିରଭ୍ଯନନ୍ଦ-
ତ୍ପିତେବ ପୁତ୍ରାନନୁଶିଷ୍ଯ ପାର୍ଥାନ୍।
ଯଯୌ ରଥେନାପ୍ରତିମପ୍ରଭେଣ
ପୁନଃ ସକାଶଂ ତ୍ରିଦିବେଶ୍ବରସ୍ଯ ॥ 3-166-9 (22356)
ଗତେ ତୁ ତସ୍ମିନ୍ବରଦେବବାହେ
ଶକ୍ରାତ୍ମଜଃ ସର୍ବରିପୁପ୍ରମାଥୀ।
`ସାକ୍ଷାତ୍ସହସ୍ରାକ୍ଷ ଇବ ପ୍ରତୀତଃ
ଶ୍ରୀମାନ୍ସ୍ବଦେହାଦବମୁଚ୍ଯ ଜିଷ୍ଣୁଃ' ॥ 3-166-10 (22357)
ଶକ୍ରେଣ ଦତ୍ତାନିଦଦୌ ମହାତ୍ମା
ମହାଧନାନ୍ଯୁତ୍ତମରୂପବନ୍ତି।
ଦିବାକରାଭାଣି ବିଭୂଷଣାନି
ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରିଯାଯୈ ସୁତସୋମମାତ୍ରେ ॥ 3-166-11 (22358)
ତତଋଃ ସ ତେଷାଂ କୁରୁପୁଙ୍ଗବାନାଂ
ତେଷାଂ ଚ ସୂର୍ଯାଗ୍ନିସମପ୍ରଭାଣାମ୍।
ବିପ୍ରର୍ଷଭାଣାମୁପବିଶ୍ଯ ମଧ୍ଯେ
ସର୍ବଂ ଯଥାବତ୍କଥଯାଂବଭୂବ ॥ 3-166-12 (22359)
ଏବଂ ମଯାଽସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯୁପଶିକ୍ଷିତାନି
ଶକ୍ରାଚ୍ଚ ବାଯୋଶ୍ଚ ଶିବାଚ୍ଚ ସାକ୍ଷାତ୍।
ତଥୈବ ଶୀଲେନ ସମାଧିନା ଚ
ପ୍ରୀତାଃ ସୁରା ମେ ସହିତାଃ ସହେନ୍ଦ୍ରାଃ ॥ 3-166-13 (22360)
ସଂକ୍ଷେପତୋ ବୈ ସ ବିଶୁଦ୍ଧକର୍ମା
ତେଭ୍ଯଃ ସମାଖ୍ଯାଯ ଦିବଃପ୍ରବେଶମ୍।
ମାଦ୍ରୀସୁତାଭ୍ଯାଂ ସହିତଃ କିରୀଟୀ
ସୁଷ୍ବାପ ତାମାବସତିଂ ପ୍ରତୀତଃ ॥ 3-166-14 (22361)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଷଟ୍ଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 166 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-166-1 ହରିଭିରଶ୍ବୈଃ ସଂପ୍ରଯୁକ୍ତମ୍। ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବାହଂ ରଥମ୍ ॥ 3-166-5 ପ୍ରହ୍ବୋ ନମ୍ରଃ। ଉପହ୍ଣରେ ସମୀପେ ॥ 3-166-7 ପୂଗାନ୍ଯୂଥାନି ॥ 3-166-8 ଏନଂ ମାତଲିମ୍ ॥ 3-166-11 ସୁତସୋମୋ ଭୀମାଦ୍ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଂ ଜାତଃ ॥ 3-166-14 ଆବସତିଂ ରାତ୍ରିମ୍। ପ୍ରତୀତୋ ହୃଷ୍ଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 167
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.167. ଅଧ୍ଯାଯଃ 167
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ସଭ୍ରାତୃକଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମେତ୍ଯ ଜଯାଶୀଃ ସଂସନପୂର୍ବକଂ ପୁନଃ ସ୍ବର୍ଗଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-167-0 (22362)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-167-0x (2307)
[ତତୋ ରଜନ୍ଯାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟାଯାଂ ଧର୍ମରାଜଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଃ ସର୍ବୈରବନ୍ଦତ ଧନଂଜଯଃ ॥] 3-167-1 (22363)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ସର୍ବବାଦିତ୍ରନିଃଖନଃ।
ବଭୂବ ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦସ୍ତ୍ବନ୍ତରିକ୍ଷେ ଦିବୌକସାମ୍ ॥ 3-167-2 (22364)
ରଥନେମିଖନଶ୍ଚୈବ ଘଣ୍ଟାଶବ୍ଦଶ୍ଚ ଭାରତ।
ପୃଥଗ୍ବ୍ଯାଲମୃଗାଣାଂ ଚ ପକ୍ଷିଣାଂ ଚୈବ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-167-3 (22365)
`ରବୋନ୍ମୁଖାସ୍ତେ ଦଦୃଶୁଃ ପ୍ରୀଯମାଣାଃ କୁରୂଦ୍ବହ।
ମରୁଦ୍ଭିରନ୍ବିତଂ ଶକ୍ରମାପତନ୍ତଂ ବିହାଯସା' ॥ 3-167-4 (22366)
ତେ ସମନ୍ତାଦନୁଯଯୁର୍ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସସ୍ତଥା।
ବିମାନୈଃ ସୂର୍ଯସଂକାଶୈର୍ଦେବରାଜମରିଂଦମମ୍ ॥ 3-167-5 (22367)
ତତଃ ସ ହରିଭିର୍ଯୁକ୍ତଂ ଜାମ୍ବୂନଦପରିଷ୍କୃତମ୍।
ମେଘନାଦିନମାରୁହ୍ଯ ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଜ୍ବଲନ୍ ॥ 3-167-6 (22368)
ପାର୍ଥାନଭ୍ଯାଜପାମାଶୁ ଦେବରାଜଃ ପୁରଂଦରଃ।
ଆଗତ୍ଯ ଚ ସହସ୍ରାକ୍ଷୋ ରଥାଦବରୁରୋହ ବୈ ॥ 3-167-7 (22369)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ମହାତ୍ମାନଂ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଦେବରାଜମୁପାଗମତ୍ ॥ 3-167-8 (22370)
ପୂଜଯାମାସ ଚୈବାଥ ବିଧିବଦ୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣଃ।
ଯଥାର୍ହମମିତାତ୍ମାନଂ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା ॥ 3-167-9 (22371)
ଧନଂଜଯଶ୍ଚ ତେଜସ୍ବୀ ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ପୁରଂଦରମ୍।
ଭୃତ୍ଯବତ୍ପ୍ରଣତସ୍ତସ୍ଥୌ ଦେବରାଜସମୀପତଃ ॥ 3-167-10 (22372)
ଆଘ୍ରାଯ ତଂ ମହାତେଜାଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଧନଂଜଯଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯବିନୀତଂ ସ୍ଥିତମନ୍ତିକେ ॥ 3-167-11 (22373)
ଜଟିଲଂ ଦେବରାଜସ୍ଯ ତପୋଯୁକ୍ତମକଲ୍ମଷମ୍।
ହର୍ଷେଣ ମହତାଽଽବିଷ୍ଟଃ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯାଥ ଦର୍ଶନାତ୍।
ବଭୂବ ପରମପ୍ରୀତୋ ଦେବରାଜଂ ଚ ପୂଜଯନ୍ ॥ 3-167-12 (22374)
ତଂ ତଥାଽଦୀନମନସଂ ରାଜାନଂ ହର୍,ସଂପ୍ଲୁତମ୍।
ଉବାଚ ବଚନଂ ଧୀମାନ୍ଧର୍ମରାଜଂ ପୁରଂଦରଃ ॥ 3-167-13 (22375)
ତ୍ବମିମାଂ ପୃଥିବୀଂ ରାଜନ୍ପ୍ରଶାସିଷ୍ଯସି ପାଣ୍ଡବ।
ସ୍ବସ୍ତି ପ୍ରାପ୍ନୁହି କୌନ୍ତେଯ କାମ୍ଯକଂ ପୁନରାଶ୍ରମମ୍ ॥ 3-167-14 (22376)
ଅସ୍ତ୍ରାଣି ଲବ୍ଧାନି ଚ ପାଣ୍ଡବେନ
ସର୍ବାଣି ମତ୍ତଃ ପ୍ରଯତେନ ରାଜନ୍।
କୃତପ୍ରିଯଶ୍ଚାସ୍ମି ଧନଂଜଯେନ
ଜେତୁଂ ନ ଶକ୍ଯସ୍ତ୍ରିଭିରେଷ ଲୋକୈଃ ॥ 3-167-15 (22377)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଜଗାମ ତ୍ରିଦିବଂ ହୃଷ୍ଟଃ ସ୍ତୂଯମାନୋ ମହର୍ଷିଭିଃ ॥ 3-167-16 (22378)
ଧନେଶ୍ବରଗୃହସ୍ଥାନାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ସମାଗମମ୍।
ଶକ୍ରେଣ ଯ ଇଦଂ ବିଦ୍ବାନଧୀଯୀତ ସମାହିତଃ ॥ 3-167-17 (22379)
ସଂବତ୍ସରଂ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ନିଯତଃ ସଂଶିତବ୍ରତଃ।
ସ ଜୀବେଦ୍ଧି ନିରାବାଧଃ ସୁସୁଖୀ ଶରଦାଂ ଶତମ୍ ॥ 3-167-18 (22380)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ସପ୍ତଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 167 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-167-3 ଭୁଜଙ୍ଗବ୍ଯାଘ୍ରସିଂହାନାଂ ଇତି ଥ. ପାଠଃ ॥ 3-167-6 ହରିଭିର୍ଯୁକ୍ତଂ ରଥମ୍ ॥ 3-167-9 ଅମିତାତ୍ମା ଅମିତବୁଦ୍ଧିଃ ॥ 3-167-15 କୃତପ୍ରିଯଃ ଶତ୍ରୁବଧେନ। ସର୍ବାଣି ଭତ୍ତୋ ଗିରିଶାଚ୍ଚ ଦେବାତ୍ ଇତି ଥ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 168
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.168. ଅଧ୍ଯାଯଃ 168
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ସ୍ବସ୍ଯ କିରାତରୂପିଣା ସହ ଯୁଦ୍ଧପ୍ରକାରସ୍ଯ ପାଶୁପତାଶ୍ରଲାଭପ୍ରକାରସ୍ଯ ଚ କଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-168-0 (22381)
ବୈଶପାଯନ ଉବାଚ। 3-168-0x (2308)
ଯଥାଗତଂ ଗତେ ଶକ୍ରେ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ସଂଗତଃ।
କୃଷ୍ଣଯା ଚୈବ ବୀଭତ୍ସୁର୍ଧର୍ମରାଜମପୂଜଯତ୍ ॥ 3-168-1 (22382)
ଅଭିବାଦଯମାନଂ ତଂ ମୂର୍ଧ୍ନ୍ଯୁପାଘ୍ରାଯ ପାଣ୍ଡବମ୍।
ହର୍ଷଗଦ୍ଗଦଯା ବାଚା ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋଽର୍ଜୁନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-168-2 (22383)
କଥମର୍ଜୁନ କାଲୋଽଯଂ ସ୍ବର୍ଗେ ରବ୍ଯତିଗତସ୍ତବ।
କଥଂ ଚାସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯବାପ୍ତାନି ଦେବରାଜଶ୍ଚ ତୋଷିତଃ ॥ 3-168-3 (22384)
ସମ୍ଯଗ୍ବା ତେ ଗୃହୀତାନି କଚ୍ଚିଦସ୍ତ୍ରାଣି ପାଣ୍ଡବ।
କଚ୍ଚିତ୍ସୁରାଧିପଃ ପ୍ରୀତୋ ରୁଦ୍ରଶ୍ଚାସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯଦାତ୍ତବ ॥ 3-168-4 (22385)
ଯଥା ଦୃଷ୍ଟଶ୍ଚ ତେ ଶକ୍ରୋ ଭଗବାନ୍ବା ପିନାକଧୃତ୍।
ଯଥୈବାସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯବାପ୍ତାନି ଯଥୈବାରାଧିତାଶ୍ଚ ତେ ॥ 3-168-5 (22386)
ଯଥୋକ୍ତବାଂସ୍ତ୍ବାଂ ଭଗବାଞ୍ଶତକ୍ରତୁରରିଂଦମ।
କୃତପ୍ରିଯସ୍ତ୍ବଯାଽସ୍ମୀତି ତସ୍ଯ ତେ କିଂ ପ୍ରିଯଂ କୃତମ୍ ॥ 3-168-6 (22387)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ବିସ୍ତରେଣ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଯଥା ତୁଷ୍ଟୋ ମହାଦେବୋ ଦେବରାଜସ୍ତଥାଽନଘ ॥ 3-168-7 (22388)
ଯଚ୍ଚାପି ବଜ୍ରପାଣେସ୍ତୁ ପ୍ରିଯଂ କୃତମରିଂଦମ।
ଏତଦାଖ୍ଯାହି ମେ ସର୍ବମଖିଲେନ ଧନଂଜଯ ॥ 3-168-8 (22389)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-168-9x (2309)
ଶୃଣୁ ହନ୍ତ ମହାରାଜ ବିଧିନା ଯେନ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍।
ଶତକ୍ରତୁମହଂ ଦେବଂ ଭଗବନ୍ତଂ ଚ ଶଂକରମ୍ ॥ 3-168-9 (22390)
ବିଦ୍ଯାମଧୀତ୍ଯ ତାଂ ରାଜଂସ୍ତ୍ବଯୋକ୍ତାମରିମର୍ଦନ।
ଭବତା ଚ ସମାଦିଷ୍ଟସ୍ତପସେ ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ବନମ୍ ॥ 3-168-10 (22391)
ଭୃଗୁତୁନ୍ଦମଥୋ ଗତ୍ବା କାମ୍ଯକାଦାସ୍ଥିତସ୍ତପଃ।
ଏକରାତ୍ରୋଷିତଃ କଂଚିଦପଶ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ପଥି ॥ 3-168-11 (22392)
ସ ମାମପୃଚ୍ଛତ୍କୌନ୍ତେଯ କ୍ବାସି ଗନ୍ତା ବ୍ରବୀହି ମେ।
ତସ୍ମା ଅବିତଥଂ ସର୍ବମବ୍ରବଂ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-168-12 (22393)
ସ ତଥ୍ଯଂ ମମ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ରାଜସତ୍ତମ।
ଅପୂଜଯତ ମାଂ ରାଜନ୍ପ୍ରୀତିମାଂଶ୍ଚାଭବନ୍ମଯି ॥ 3-168-13 (22394)
ତତୋ ମାମବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରୀତସ୍ତପ ଆତିଷ୍ଠ ଭାରତ।
ତପସ୍ବୀ ନଚିରେଣ ତ୍ବଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ବିବୁଧାଧିଷମ୍ ॥ 3-168-14 (22395)
ତତୋଽହଂ ବଚନାତ୍ତସ୍ଯ ଗିରିମାରୁହ୍ଯ ଶୈଶିରମ୍।
ତପୋଽତପ୍ଯଂ ମହାରାଜ ମାସଂ ମୂଲଫଲାଶନଃ ॥ 3-168-15 (22396)
ଦ୍ବିତୀଯଶ୍ଚାପି ମେ ମାସୋ ଜଲଂ ଭକ୍ଷଯତୋ ଗତଃ।
ନିରାହାରସ୍ତୃତୀଯେଽଥ ମାସେ ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନ ॥ 3-168-16 (22397)
ଊର୍ଧ୍ବବାହୁଶ୍ଚତୁର୍ଥଂ ତୁ ମାସମସ୍ମି ସ୍ଥିତସ୍ତଦା।
ନ ଚ ମେ ହୀଯତେ ପ୍ରାଣସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-168-17 (22398)
ପଞ୍ଚମେ ତ୍ବଥ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ପ୍ରଥମେ ଦିବସେ ଗତେ।
ବରାହସଂସ୍ଥିତଂ ଭୂତଂ ମତ୍ସମୀପଂ ସମାଗମତ୍ ॥ 3-168-18 (22399)
ନିଘ୍ନନ୍ପ୍ରୋଥେନ ପୃଥିବୀଂ ବିଲିଖଂଶ୍ଚରଣୈରପି।
ସଂମାର୍ଜଞ୍ଜଠରେଣୋର୍ବୀଂ ବିବର୍ତଂଶ୍ଚ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 3-168-19 (22400)
ଅନୁ ତସ୍ଯାପରଂ ଭୂତଂ ମହତ୍କୈରାତସଂସ୍ଥିତମ୍।
ଧନୁର୍ବାଣାସିମତ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ସ୍ତ୍ରୀଗଣାନୁଗତଂ ତଦା ॥ 3-168-20 (22401)
ତତୋଽହଂ ଧନୁରାଦାଯ ତଥାଽକ୍ଷଯ୍ଯେ ମହେଷୁଧୀ।
ଅତାଡଯଂ ଶରେଣାଥ ତଦ୍ଭୂତଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ॥ 3-168-21 (22402)
ଯୁପତ୍ତଂ କିରାତସ୍ତୁ ବିକୃଷ୍ଯ ବଲବଦ୍ଧନୁଃ।
ଅଭ୍ଯାଜଘ୍ନେ ଦୃଢତରଂ କମ୍ପଯନ୍ନିବ ମେଦିନୀମ୍ ॥ 3-168-22 (22403)
ସତୁ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜନ୍ମମ ପୂର୍ବପରିଗ୍ରହଃ।
ମୃଗଯାଧର୍ମମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ କିମର୍ଥଂ ତାଡିତସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-168-23 (22404)
ଏଷ ତେ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ଦର୍ପଂ ହନ୍ମି ସ୍ଥିରୋ ଭବ।
ସଂଘର୍ଷବାନ୍ମହାକାଯସ୍ତତୋ ମାମଭ୍ଯଧାବତ ॥ 3-168-24 (22405)
ତତୋ ଗିରିମିବାତ୍ଯର୍ଥମାବୃଣୋନ୍ମାଂ ମହାଶରୈଃ।
ତଂ ଚାହଂ ଶରବର୍ଷେଣ ମହତା ସମବାକିରମ୍ ॥ 3-168-25 (22406)
ତତଃ ଶରୈର୍ଦୀପ୍ତମୁଖୈର୍ଯନ୍ତ୍ରିତୈରନୁ ଯନ୍ତ୍ରିତୈଃ।
ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯମହଂ ତଂ ତୁ ବଜ୍ରୈରିବ ଶିଲୋଚ୍ଚଯମ୍ ॥ 3-168-26 (22407)
ତସ୍ଯ ତଚ୍ଛତଧା ରୂପମଭବଚ୍ଚ ସହସ୍ରଧା।
ତାନି ଚାସ୍ଯ ଶରୀରାଣି ଶରୈରହମତାଡଯମ୍ ॥ 3-168-27 (22408)
ପୁନସ୍ତାନି ଶରୀରାଣି ଏକୀଭୂତାନି ଭାରତ।
ଅଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ମହାରାଜ ତାନ୍ଯହଂ ବ୍ଯଧମଂ ପୁନଃ ॥ 3-168-28 (22409)
ଅଣୁର୍ବୃହଚ୍ଛିରା ଭୂତ୍ବା ବୃହଚ୍ଚାଣୁଶିରାଃ ପୁନଃ।
ଏକୀଭୂତସ୍ତଦା ରାଜନ୍ସୋଽଭ୍ଯବର୍ତତ ମାଂ ଯୁଧି ॥ 3-168-29 (22410)
ଯଦାଽଭିଭବିତୁଂ ବାଣୈର୍ନ ଚ ଶକ୍ନୋମି ତଂ ରଣେ।
ତତୋ ମହାସ୍ତ୍ରମାତିଷ୍ଠଂ ବାଯବ୍ଯଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-168-30 (22411)
ନ ଚୈନମଶକଂ ହନ୍ତୁଂ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍।
ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରତିହତେ ଚାସ୍ତ୍ରେ ବିସ୍ମଯୋ ମେ ମହାନଭୂତ୍ ॥ 3-168-31 (22412)
ତତ୍ରାପି ଚ ମହାରାଜ ସବିଶେଷମହଂ ତତଃ।
ଅସ୍ତ୍ରପୂଗେନ ମହତା ରଣେ ଭୂତମବାକିରମ୍ ॥ 3-168-32 (22413)
ସ୍ଥୂଣାକର୍ଣମଥୋ ଜାଲଂ ଶରବର୍ଷଂ ଶରୋଲ୍ବଣମ୍।
ଶଲଭାସ୍ତ୍ରମଶ୍ମବର୍ଷଂ ସମାସ୍ଥାଯାହମଭ୍ଯଯାମ୍ ॥ 3-168-33 (22414)
ଜଗ୍ରାସ ପ୍ରସଭଂ ତାନି ସର୍ବାଣ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ମେ ନୃପ।
ତେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଜଗ୍ଧେଷୁ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରଂ ମହଦାଦିଶମ୍ ॥ 3-168-34 (22415)
ତତଃ ପ୍ରଜ୍ବଲିତୈର୍ବାଣୈଃ ସର୍ବତଶ୍ଚୋପଚୀଯତ।
ଉପଚୀଯମାନଶ୍ଚ ତଦା ମହାସ୍ତ୍ରେଣ ବ୍ଯବର୍ଧତ ॥ 3-168-35 (22416)
ତତଃ ସଂତାପିତା ଲୋକା ମତ୍ପ୍ରସୂତେନ ତେଜସା।
କ୍ଷଣଏନ ହି ଦିଶଃ ସ୍ବଂ ଚ ସର୍ବତୋ ହି ବିଦୀପିତଂ ॥ 3-168-36 (22417)
ତଦପ୍ଯସ୍ତ୍ରଂ ମହାତେଜାଃ କ୍ଷଣେନୈବ ବ୍ଯଶାମଯତ୍।
ବ୍ର୍ହମାସ୍ତ୍ରେ ତୁ ହତେ ରାଜନ୍ଭଯଂ ମାଂ ମହଦାବିଶତ୍ ॥ 3-168-37 (22418)
ତତୋଽହଂ ଧନୁରାଦାଯ ତଥାଽକ୍ଷଯ୍ଯେ ମହେଷୁଧୀ।
ସହସାଽଭ୍ଯହନଂ ଭୂତଂ ତାନ୍ଯପ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯଭକ୍ଷଯତ୍ ॥ 3-168-38 (22419)
ଏତେଷ୍ବସ୍ତ୍ରେଷୁ ଭୂତେନ ଭକ୍ଷିତେଷ୍ବାଯୁଧେଷୁ ଚ।
ମମ ତସ୍ ଚ ଭୂତସ୍ଯ ବାହୁଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 3-168-39 (22420)
ବ୍ଯାଯାମଂ ମୁଷ୍ଟିଭିଃ କୃତ୍ବା ତଲୈରଭିସମାହତୌ।
ଅପାଯଚ୍ଚ ତଦ୍ଭୂତମହଂ ଚାପାତଯଂ ମହୀମ୍ ॥ 3-168-40 (22421)
ତତଃ ପ୍ରହସ୍ଯ ତଦ୍ଭୂତଂ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ।
ସହ ସ୍ତ୍ରୀଭିର୍ମହାରାଜ ପଶ୍ଯତୋ ମେଽଦ୍ଭୁତୋପମମ୍ ॥ 3-168-41 (22422)
ମୁଖ୍ଯଂ କୃତ୍ବା ସ ଭଗବାଂସ୍ତତୋଽନ୍ଯଦ୍ରୂପମାତ୍ମନଃ।
ଦିବ୍ଯମେବ ମହାରାଜ ବରାନୋଽଦ୍ଭୁତମମ୍ବରମ୍ ॥ 3-168-42 (22423)
ହିତ୍ବା କିରାତରୂପଂ ଚ ଭଗବାଂସ୍ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବରଃ।
ସ୍ବରୂପଂ ଦିବ୍ଯମାସ୍ଥାଯ ତସ୍ଯୌ ମହେଶ୍ବରଃ ॥ 3-168-43 (22424)
ସୋଽଦୃଶ୍ଯତ ତତଃ ସାକ୍ଷାଦ୍ଭଗବାନ୍ଗୋବୃଷଧ୍ବଜଃ।
ଧନୁର୍ଗୃହ୍ଯତଦା ପାଣୌ ବହୁରୂପଃ ପିନାକଧୃତ୍ ॥ 3-168-44 (22425)
ସ ମାମଭ୍ଯେତ୍ଯ ସମରେ ତଥୈବାଭିମୁଖଂ ସ୍ଥିତମ୍।
ଶୂଲପାଣିରଥୋବାଚ ତୁଷ୍ଟୋସ୍ମୀତି ପରଂତପ ॥ 3-168-45 (22426)
ତତସ୍ତଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ତୂଣୌ ଚାକ୍ଷଯ୍ଯସାଯକୌ।
ପ୍ରାଦାନ୍ମମୈବ ଭଗବାନ୍ବରଯସ୍ବେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-168-46 (22427)
ତୁଷ୍ଟୋସ୍ମି ତବ କୌନ୍ତେଯ ବ୍ରୂହି କିଂ କରବାଣି ତେ।
ମନୋଗତଂ ବୀର ଯତ୍ତେ ତଦ୍ବ୍ରୂହି ବିତରାମ୍ଯହମ୍।
ଅମରତ୍ବମପାହାଯ ବ୍ରୂହି ଯତ୍ତେ ମନୋଗତମ୍ ॥ 3-168-47 (22428)
ତତଃ ପ୍ରାଞ୍ଡଲିରେବାହମସ୍ତ୍ରେଷୁ କୃତମାନସଃ।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ଶର୍ବଂ ତତୋ ବଚନମାଦଦେ ॥ 3-168-48 (22429)
ଭଗବାନମେ ପ୍ରସନ୍ନଶ୍ଚେଦୀପ୍ସିତୋଽଯଂ ବରୋ ମମ।
ଅସ୍ତ୍ରାଣୀଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଜ୍ଞାତୁଂ ଯାନି ଦେବେଷୁ କାନିଚିତ୍ ॥ 3-168-49 (22430)
ଦଦାନୀତ୍ଯେବ ଭଗବାନବ୍ରବୀତ୍ର୍ଯମ୍ବକଶ୍ଚ ମାମ୍।
ରୌଦ୍ରମସ୍ତ୍ରଂ ମଦୀଯଂ ତ୍ବାମୁପସ୍ଥାସ୍ଯତି ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-168-50 (22431)
ପ୍ରଦଦୌ ଚ ମମ ପ୍ରୀତଃ ସୋଽସ୍ତ୍ରଂ ପାଶୁପତଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ଉବାଚ ଚ ମହାଦେବୋ ଦତ୍ତ୍ବା ମେଽସ୍ତ୍ରଂ ସନାତନମ୍ ॥ 3-168-51 (22432)
ନ ପ୍ରଯୋଜ୍ଯଂଭବେଦେତନ୍ମାନୁଷେଷୁ କଥଂଚନ।
[ଜଗଦ୍ବିନିର୍ଦହେଦେବମଲ୍ପତେଜସି ପାତିତମ୍ ॥ 3-168-52 (22433)
ପୀଡ୍ଯମାନନ ବଲବତ୍ପ୍ରଯୋଜ୍ଯଂସ୍ଯାଦ୍ଧନଂଜଯ।
ଅସ୍ତ୍ରାଣାଂ ପ୍ରତିଘାତେ ଚ ସର୍ବଥୈବ ପ୍ରଯୋଜଯେଃ ॥ 3-168-53 (22434)
ତତୋଽପ୍ରତିହତଂ ଦିବ୍ଯଂ ସର୍ବାସ୍ତ୍ରପ୍ରତିଷେଧନମ୍।
ମୂର୍ତିମନ୍ମେ ସ୍ଥିତଂ ପାର୍ଶ୍ବେ ପ୍ରସନ୍ନେ ଗୋବୃଷଧ୍ବଜେ ॥ 3-168-54 (22435)
ଉତ୍ସାଦନମମିତ୍ରାଣାଂ ପରସେନାନିକର୍ତନମ୍।
ଦୁରାସଦଂ ଦୁଷ୍ପ୍ରସହଂ ସୁରଦାନବରାକ୍ଷସୈଃ ॥ 3-168-55 (22436)
ଅନୁଜ୍ଞାତସ୍ତ୍ବହଂ ତେନ ତତ୍ରୈବ ସମୁପାବିଶମ୍।
ପ୍ରେକ୍ଷତଶ୍ଚୈବମେ ଦେବସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-168-56 (22437)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 168 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-168-2 ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ଧର୍ମପୁତ୍ରଃ ॥ 3-168-9 ହନ୍ତେତ୍ଯବ୍ଯଯଂ ବାକ୍ଯାରମ୍ଭେ ହର୍ଷେ ବା ॥ 3-168-15 ଶୈଶିରଂ ହିମମଯମ୍ ॥ 3-168-17 ପ୍ରାଣୋ ବଲମ୍ ॥ 3-168-18 ଚତୁର୍ଥେ ମାସ୍ଯତିକ୍ରାନ୍ତେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ। ବରାହବତ୍ ସଂସ୍ଥିତଂ ଆକାରୋ ଯସ୍ଯ ॥ 3-168-19 ପ୍ରୋଥେନ ମୁଖାଗ୍ରେଣ ପୋତ୍ରାଖ୍ଯେନ। ବିବର୍ତନ୍ ବିଷମେଣ ଭାବେନ ବର୍ତମାନଃ ଇତସ୍ତତଃ ପର୍ଯଟନ୍ବା ॥ 3-168-26 ଅନୁପଶ୍ଚାତ୍ ଯନ୍ତ୍ରିତୈଃ ଦୃଢାକୃଷ୍ଟୈଃ ॥ 3-168-33 ସ୍ଥୂଣାକର୍ଣ ଇତି ଶଙ୍କୁକର୍ଣାଖ୍ଯୋ ରୁଦ୍ରାବତାରଭେଦସ୍ତଦ୍ଦୈବତ୍ଯମସ୍ରମ୍। ଜାଲଂ ଜଲମଯଂ ବାରୁଣମ୍। ଶୈଲାସ୍ତ୍ରମଶ୍ମବର୍ଷଂ ଚ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-168-40 ବ୍ଯାଯାମଂ ସଂଘଟନମ୍ ॥ 3-168-44 ଗୋବୃଷୋ ବଲୀବର୍ଦଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 169
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.169. ଅଧ୍ଯାଯଃ 169
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ସ୍ବସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରଲୋକଗମନପ୍ରକାରସ୍ଯ ତତ୍ରନିବାସପ୍ରକାରକଥନପୂର୍ବକମିନ୍ଦ୍ରାଦସ୍ତ୍ରପ୍ରାପ୍ତିପ୍ରକାରସ୍ଯଚ କଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-169-0 (22438)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-169-0x (2310)
ତତସ୍ତାମବସଂ ପ୍ରୀତୋ ରଜନୀଂ ତତ୍ର ଭାରତ।
ପ୍ରସାଦାଦ୍ଦେବଦେବସ୍ଯତ୍ର୍ଯମ୍ବକସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-169-1 (22439)
ବ୍ଯୁଷିତୋ ରଜନୀଂ ଚାହଂକୃତ୍ବାପୌର୍ବାହ୍ଣିକୀଃ କ୍ରିଯାଃ।
ଅପଶ୍ଯଂ ତଂ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଦୃଷ୍ଟବାନସ୍ମି ଯଂ ପୁରା ॥ 3-169-2 (22440)
ତସ୍ମୈ ଚାହଂ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ସର୍ବମେବ ନ୍ଯବେଦଯମ୍।
ଭଗବନ୍ତଂ ମହାଦେବଂ ସମେତୋସ୍ମୀତି ଭାରତ ॥ 3-169-3 (22441)
ସ ମାମୁବାଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରୀଯମାଣୋ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ।
ଦୃଷ୍ଟସ୍ତ୍ବଯା ମହାଦେବୋ ଯଥା ନାନ୍ଯେନ କେନଚିତ୍ ॥ 3-169-4 (22442)
ସମେତଂ ଲୋକପାଲୈସ୍ତୁ ସର୍ବୈର୍ବୈବସ୍ବତାଦିଭିଃ।
ଦ୍ରଷ୍ଟାସ୍ଯନଘ ଦେବେନ୍ଦ୍ରଂ ସ ଚ ତେଽସ୍ତ୍ରାଣି ଦାସ୍ଯତି ॥ 3-169-5 (22443)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ମାଂ ରାଜନ୍ନାଶ୍ଲିଷ୍ଯ ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଅଗଚ୍ଛତ୍ସ ଯଥାକାମଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସୂର୍ଯସନ୍ନିଭଃ ॥ 3-169-6 (22444)
ଅଥାପରାହ୍ଣେ ତସ୍ଯାହ୍ନଃ ପ୍ରାବାତ୍ପୁଣ୍ଯଃ ସମୀରଣଃ।
ପୁନର୍ନବମିମଂ ଲୋକଂ କୁର୍ବନ୍ନିବ ସପତ୍ନହନ୍ ॥ 3-169-7 (22445)
ଦିବ୍ଯାନି ଚୈବ ମାଲ୍ଯାନି ସୁଗନ୍ଧୀନି ନବାନି ଚ।
ଶୈଶିରସ୍ଯ ଗିରେ ପାଦେ ପ୍ରାଦୁରାସନ୍ସମୀପତଃ ॥ 3-169-8 (22446)
ବାଦିତ୍ରାଣିଚ ଦିବ୍ଯାନି ସୁଘୋଷାଣି ସମନ୍ତତଃ।
ସ୍ତୁତଯଶ୍ଚେନ୍ଦ୍ରସଂଯୁକ୍ତା ଅଶ୍ରୂଯନ୍ତ ମନୋହରାଃ ॥ 3-169-9 (22447)
ଗଣାଶ୍ଚାପ୍ସରସାଂ ତତ୍ରଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ତଥୈବ ଚ।
ପୁରସ୍ତାଦ୍ଦେବଦେବସ୍ଯ ଜଗୁର୍ଗୀତାନି ସର୍ବଶଃ ॥ 3-169-10 (22448)
ମରୁତାଂ ଚ ଗଣାସ୍ତତ୍ର ଦେବଯାନୈରୁପାଗମନ୍।
ମହେନ୍ଦ୍ରାନୁଚରା ଯେ ଚ ଦେବସଦ୍ମନିବାସିନଃ ॥ 3-169-11 (22449)
ତତୋ ମରୁତ୍ବାନହରିଭିର୍ଯୁକ୍ତୈର୍ବାହୈଃ ସ୍ବଲଂକୃତୈଃ।
ଶଚୀସହାଯସ୍ତତ୍ରାଯାତ୍ସହ ସର୍ବୈସ୍ତଦାଽମରୈଃ ॥ 3-169-12 (22450)
ଏତସ୍ମିନ୍ନୈବ କାଲେ ତୁ କୁବେରୋ ନରବାହନଃ।
ଦର୍ଶଯାମାସ ମାଂ ରାଜଁଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତଃ ॥ 3-169-13 (22451)
ଦକ୍ଷିଣସ୍ଯାଂ ଦିଶି ଯମଂ ପ୍ରତ୍ଯପଶ୍ଯଂ ବ୍ଯସ୍ଥିତମ୍।
ବରୁଣଂ ଦେବରାଜଂ ଚ ଯଥାସ୍ଥାନମବସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-169-14 (22452)
ତେ ମାମୂଚୁର୍ମହାରାଜ ସାନ୍ତ୍ବଯିତ୍ବା ସୁରର୍ଷଭାଃ।
ସବ୍ଯସାଚିନ୍ନିରୀକ୍ଷାସ୍ମାଁଲ୍ଲୋକପାଲାନବସ୍ଥିତାନ୍ ॥ 3-169-15 (22453)
ସୁରକାର୍ଯାର୍ଥସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ଦୃଷ୍ଟବାନସି ଶଂକରମ୍।
ଅସ୍ମତ୍ତୋଽପି ଗୃହାଣ ତ୍ବମସ୍ତ୍ରାଣୀତି ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-169-16 (22454)
ତତୋଽହଂ ପ୍ରଯତୋ ଭୂତ୍ବା ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ସୁରର୍ଷଭାନ୍।
ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଂ ତଦାଽସ୍ତ୍ରାଣି ମହାନ୍ତି ବିବିଧାନି ଚ ॥ 3-169-17 (22455)
ଗୃହୀତାସ୍ତ୍ରସ୍ତତୋ ଦେବୈରନୁଜ୍ଞାତୋସ୍ମି ଭାରତ।
ଅଥ ଦେବା ଯଯୁଃ ସର୍ବେଯଥାଗତମରିଂଦମ ॥ 3-169-18 (22456)
ମଘବାନପି ମାଂ ଦେବୋ ରଥମାରୋପ୍ଯ ସୁପ୍ରଭମ୍।
ଉବାଚ ଭଗବାନ୍ବାକ୍ଯଂ ସ୍ମଯନ୍ନିବ ମହାଯଶାଃ ॥ 3-169-19 (22457)
ପୁରୈବାଗମନାଦସ୍ମାଦ୍ବେଦାହଂ ତ୍ବାଂ ଧନଂଜଯ।
ଅତଃ ପରଂ ତ୍ବହଂ ବୈ ତ୍ବାଂ ଦର୍ଶଯେ ଭରତ୍ରଷଭ ॥ 3-169-20 (22458)
ତ୍ବଯା ହି ତୀର୍ଥେଷୁ ପୁରା ସମାପ୍ଲାବଃ କୃତୋଽସକୃତ୍।
ତପଶ୍ଚେଦଂ ମହତ୍ତ୍ପ୍ତଂ ସ୍ବର୍ଗଂ ଗନ୍ତାସି ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-169-21 (22459)
ଭୂଯଶ୍ଚୈବ ଚ ତପ୍ତବ୍ଯଂ ତପଶ୍ଚରଣମୁତ୍ତମମ୍।
`ଦୁଶ୍ଚରଂ ଘୋରମସ୍ତ୍ରାଣାଂ ତପୋବଲକରଂ ତବ' ॥ 3-169-22 (22460)
ସ୍ବର୍ଗସ୍ତ୍ବବଶ୍ଯଂ ଗନ୍ତବ୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ଶତ୍ରୁନିଷୂଦନ।
ମାତଲିର୍ମନ୍ନିଯୋଗାତ୍ତ୍ବାଂ ତ୍ରିଦିବଂ ପ୍ରାପଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-169-23 (22461)
ବିଦିତସ୍ତ୍ବଂହି ଦେବାନାଂ ମୁନୀନାଂ ଚ ମହାତ୍ମନାମ୍।
`ଇହସ୍ଥଃ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠ ତପଃ କୁର୍ବନ୍ସୁଦୁଷ୍କରମ୍' ॥ 3-169-24 (22462)
ତତୋଽହମବ୍ରୁବଂ ଶକ୍ରଂ ପ୍ରସୀଦ ଭଗବନ୍ମମ।
ଆଚାର୍ଯଂ ବରଯେଽହଂ ତ୍ବାମସ୍ତ୍ରାର୍ଥଂ ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବର ॥ 3-169-25 (22463)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-169-26x (2311)
କ୍ରୂରକର୍ମାଽସ୍ତ୍ରବିତ୍ତାତ ଭବିଷ୍ଯସି ପରଂତପ।
ଯଦର୍ଥମସ୍ତ୍ରାଣୀପ୍ସୁସ୍ତ୍ବଂ ତଂ କାମଂ ପାଣ୍ଡବାପ୍ନୁହି ॥ 3-169-26 (22464)
ତତୋଽହମବ୍ରୁବଂ ନାହଂ ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ଶତ୍ରୁହନ୍।
ମାନୁଷେଷୁ ପ୍ରଯୋକ୍ଷ୍ଯାମି ବିନାଽସ୍ତ୍ରପ୍ରତିଘାତନାତ୍ ॥ 3-169-27 (22465)
ତାନି ଦିବ୍ଯାନି ମେଽସ୍ତ୍ରାଣି ପ୍ରଯଚ୍ଛ ବିବୁଧାଧିପ।
ଲେକାଂଶ୍ଚାସ୍ତ୍ରଜିତାନ୍ପଶ୍ଚାଲ୍ଲଭେଯଂ ସୁରପୁଙ୍ଗବ ॥ 3-169-28 (22466)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-169-29x (2312)
ପରୀକ୍ଷାର୍ଥଂ ମଯୈତତ୍ତେ ବାକ୍ଯମୁକ୍ତଂ ଧନଂଜଯ।
ମମାତ୍ମଜସ୍ଯ ବଚନଂ ସୂପପନ୍ନମିଦଂ ତବ ॥ 3-169-29 (22467)
ଶିକ୍ଷ ମେ ଭବନଂ ଗତ୍ବାସର୍ବାଣ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ଭାରତ।
ବାଯୋରଗ୍ନେର୍ବସୁଭ୍ଯୋଽପି ବରୁଣାତ୍ସମରୁଦ୍ଗଣାତ୍ ॥ 3-169-30 (22468)
ସାଧ୍ଯଂ ପୈତାମହଂ ଚୈବ ଗନ୍ଧର୍ବୋରଗରକ୍ଷସାମ୍।
ବୈଷ୍ଣବାନି ଚ ସର୍ବାଣି ନୈର୍ଋତାନି ତଥୈବ ଚ ॥ 3-169-31 (22469)
ମଦ୍ଗତାନି ଚ ଜାନୀହି ସର୍ବାସ୍ତ୍ରାଣି କୁରୂଦ୍ବହ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ମାଂ ଶକ୍ରସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-169-32 (22470)
ଅଥାପଶ୍ଯଂ ହରିଯୁଜଂ ରଥମୈନ୍ଦ୍ରମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ଦିବ୍ଯଂ ମାଯାମଯଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଯତ୍ତଂ ମାତଲିନା ନୃପ ॥ 3-169-33 (22471)
ଲୋକପାଲେଷୁ ଯାତେଷୁ ମାମୁବାଚାଥ ମାତଲିଃ।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛତି ଶକ୍ରସ୍ତ୍ବାଂ ଦେବରାଜୋ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-169-34 (22472)
ସଂସିଦ୍ଧସ୍ତ୍ବଂ ମହାବାହୋ କୁରୁ କାର୍ଯମନୁତ୍ତମମ୍।
ପଶ୍ଯ ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ଲୋକାନ୍ସଶରୀରୋ ଦିବଂ ବ୍ରଜ ॥ 3-169-35 (22473)
ଦେବରାଜଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷସ୍ତ୍ବାଂ ଦିଦୃକ୍ଷତି ଭାରତ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋଽହଂ ମାତଲିନା ଗିରିମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଶୈଶିରମ୍ ॥ 3-169-36 (22474)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯ ସମାରୋହଂ ରଥୋତ୍ତମମ୍।
ଚୋଦଯାମାସ ସ ହଯାନ୍ମନୋମାରୁତରଂହସଃ ॥ 3-169-37 (22475)
[ମାତଲିର୍ହଯତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞୋ ଯଥାବଦ୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣଃ।
ଅବୈକ୍ଷତ ଚ ମେ ବକ୍ରୃଂସ୍ତିତସ୍ଯାଥ ସସାରଥିଃ।
ତଥା ଭ୍ରାନ୍ତେ ରଥେ ରାଜନ୍ବିସ୍ମିତଶ୍ଚେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-169-38 (22476)
ଅତ୍ଯଦ୍ଭୁତମିଦଂ ତ୍ବଦ୍ଯବିଚିତ୍ରଂ ପ୍ରତିଭାତି ମେ।
ଯଦାସ୍ଥିତୋ ରଥଂ ଦିବ୍ଯଂ ପଦାନ୍ନ ଚଲିତଃ ପଦମ୍ ॥] 3-169-39 (22477)
ଦେବରାଜୋଽପିହି ମଯା ନିତ୍ଯମତ୍ରୋପଲକ୍ଷିତଃ।
ବିଚଲନ୍ପ୍ରଥମୋତ୍ପାତେ ହଯାନାଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-169-40 (22478)
ତ୍ବଂ ପୁନଃ ସ୍ଥିତ ଏବାତ୍ରରଥେ ଭ୍ରାନ୍ତେ କୁରୂଦ୍ବହ।
ଅତିଶକ୍ରମିଦଂ ସର୍ବଂ ତବେତି ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ 3-169-41 (22479)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽଽକାଶମାବିଶ୍ଯ ମାତଲିର୍ବିବୁଧାଲଯାନ୍।
ଦର୍ଶଯାମାସ ମେ ରାଜନ୍ବିମାନାନି ଚ ଭାରତ ॥ 3-169-42 (22480)
[ସ ରଥୋ ହରିଭିର୍ଯୁକ୍ତୋ ହ୍ଯୂର୍ଧ୍ବମାଚକ୍ରମେ ତତଃ।
ଋଷଯୋ ଦେବତାଶ୍ଚୈବ ପୂଜଯନ୍ତି ନରୋତ୍ତମ ॥ 3-169-43 (22481)
ତତଃ କାମଗମାଁଲ୍ଲୋକାନପଶ୍ଯଂ ବୈ ସୁରର୍ଷିଣାମ୍।
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସାଂ ଚୈବ ପ୍ରଭାବମମିତୌଜସାମ୍ ॥] 3-169-44 (22482)
ନନ୍ଦନାଦୀନି ଦେବାନାଂ ବନାନ୍ଯୁପବନାନି ଚ।
ଦର୍ଶଯାମାସ ମେ ଶୀଘ୍ରଂ ମାତଲିଃ ଶକ୍ରସାରଥିଃ ॥ 3-169-45 (22483)
ତତଃ ଶକ୍ରସ୍ଯ ଭବନମପଶ୍ଯଭମରାବତୀମ୍।
ଦିବ୍ଯୈଃ କାମଫଲୈର୍ବୃକ୍ଷୈ ରତ୍ନୈଶ୍ଚ ସମଲଂକୃତାମ୍ ॥ 3-169-46 (22484)
ନ ତାଂ ଭାସଯତେ ସୂର୍ଯୋ ନ ଶୀତୋଷ୍ଣେ ନ ଚ କ୍ଲମଃ।
ନ ବାଧତେ ତତ୍ରରଜସ୍ତତ୍ରାସ୍ତି ନ ଜରା ନୃପ ॥ 3-169-47 (22485)
ନ ତତ୍ରଶୋକୋ ଦୈନ୍ଯଂ ବା ବୈବର୍ଣ୍ଯଂ ଚୋପଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ଦିବୌକସାଂ ମହାରାଜ ନ ଗ୍ଲାନିରରିମର୍ଦନ।
ନ କ୍ରୋଧଲୋଭୌ ତତ୍ରାସ୍ତାମଶୁବଂ ବା ବିଶାଂପତେ ॥ 3-169-48 (22486)
ନିତ୍ଯଂ ତୁଷ୍ଟାଶ୍ ତେ ରାଜନ୍ପ୍ରାଣିନଃ ସୁରବେଶ୍ମନି।
ନିତ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲାସ୍ତତ୍ର ପାଦପା ହରିତଚ୍ଛଦାଃ ॥ 3-169-49 (22487)
ପୁଷ୍କରିଣ୍ଯଶ୍ଚ ବିବିଧାଃ ପଦ୍ମସୌଗନ୍ଧିକାଯୁତାଃ।
ଶୀତସ୍ତତ୍ରବବୌ ବାଯୁଃ ସୁଗନ୍ଧୋ ବୀଜତେ ଶୁଭଃ ॥ 3-169-50 (22488)
ସର୍ବରତ୍ନବିଚିତ୍ରା ଚ ଭୂମିଃ ପୁଷ୍ପବିଭୂଷିତା।
ମୃଗଦ୍ବିଜାଶ୍ଚ ବହବୋ ରୁଚିରା ମଧୁରସ୍ବରାଃ।
ବିମାନଗାମିନଶ୍ଚାତ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବହବୋଽମରାଃ ॥ 3-169-51 (22489)
ତତୋଽପଶ୍ଯଂ ବସୂନ୍ରୁଦ୍ରାନ୍ସାଧ୍ଯାଂଶ୍ଚ ସମରୁଦ୍ଗଣାନ୍।
ଆଦିତ୍ଯାନଶ୍ବିନୌ ଚୈବ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯପୂଜଯମ୍ ॥ 3-169-52 (22490)
ତେ ମାଂ ବୀର୍ଯେଣ ଯଶସା ତେଜସା ଚ ବଲେନ ଚ।
ଅସ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚାପ୍ଯନ୍ବଜାନନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମେ ବିଜଯେନ ଚ ॥ 3-169-53 (22491)
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ତାଂ ପୁରୀଂ ଦିବ୍ଯାଂ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବପୂଜିତାମ୍।
ଦେବରାଜଂ ସହସ୍ରାକ୍ଷମୁପାତିଷ୍ଠଂ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ॥ 3-169-54 (22492)
ଦଦାବର୍ଧାସନଂ ପ୍ରୀତଃ ଶକ୍ରୋ ମେ ଦଦତାଂବରଃ।
ବହୁମାନାଚ୍ଚ ଗାତ୍ରାଣି ପସ୍ପର୍ଶ ମମ ବାସବଃ ॥ 3-169-55 (22493)
ତତ୍ରାହଂ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସହିତୋ ଭୂରିଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଅସ୍ତ୍ରାର୍ତମବସଂ ସ୍ବର୍ଗେ ଶିକ୍ଷାଣୋଽସ୍ତ୍ରାଣି ଭାରତ ॥ 3-169-56 (22494)
ବିଶ୍ବାବସୋଶ୍ଚ ବୈ ପୁତ୍ରଶ୍ଚିତ୍ରସେନୋଽଭବତ୍ସଖା।
ସ ଚ ଗାନ୍ଧର୍ବମଖିଲଂ ଗ୍ରାହଯାମାସ ମାଂ ନୃପ ॥ 3-169-57 (22495)
ତତ୍ରାହମବସଂ ରାଜନ୍ଗୃହୀତାସ୍ତ୍ରଃ ସୁପୂଜିତଃ।
ସୁଖଂ ଶକ୍ରସ୍ ଭବନେ ସର୍ବକାମସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-169-58 (22496)
ଶୃଣ୍ବନ୍ବୈ ଗୀତଶବ୍ଦଂ ଚ ତୂର୍ଯଶବ୍ଦଂ ଚ ପୁଷ୍କଲମ୍।
ପଶ୍ଯଂଶ୍ଚାପ୍ସରସଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ନୃତ୍ଯନ୍ତୀର୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-169-59 (22497)
ତତ୍ସର୍ବମନବଜ୍ଞାଯ ତଥ୍ଯଂ ବିଜ୍ଞାଯ ଭାରତ।
ଅତ୍ଯର୍ଥଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାହମସ୍ତ୍ରେଷ୍ବେବ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ ॥ 3-169-60 (22498)
ତତୋଽତୁଷ୍ଯତ୍ସହସ୍ରାକ୍ଷସ୍ତେନ କାମେନ ମେ ବିଭୁଃ।
ଏବଂ ମେ ବସତୋ ରାଜନ୍ନେଷ କାଲୋଽତ୍ଯଗାଦ୍ଦିବି ॥ 3-169-61 (22499)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଏକୋନସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 169 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-169-11 ଦେବଯାନୈର୍ବିମାନୈଃ। ଦେବସଦ୍ମନିବାସିନଃ ସ୍ତ୍ରୀବାଲାଦଯଃ ଶଚୀଜଯନ୍ତାଦଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-169-14 ଯଥାସ୍ଥାନଂ ପ୍ରାଚ୍ଯାମିନ୍ଦ୍ରଂ ପ୍ରତୀଚ୍ଯାଂ ବରୁଣମିତ୍ଯାଦି ॥ 3-169-27 ଅସ୍ତ୍ରସ୍ଯୈବ ପ୍ରତିଘାତାର୍ଥମସ୍ତ୍ରଂ ମୋକ୍ଷ୍ଯେ ନତ୍ବନ୍ଯତ୍ର ମାନୁଷେ ॥ 3-169-33 ମାଯାମଯମିବାତ୍ଯଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ 3-169-39 ପଦାତ୍ ରସ୍ଥାନାତ୍ ନ ଚଲିତଃ। ରଥସ୍ଯ ଭ୍ରମଣେପି ଦୃଢାସନ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-169-44 ସୁରର୍ଷିଣମିତି ଦୈର୍ଧ୍ଯାଭାବ ଆର୍ଷଃ ॥ 3-169-53 ଅନ୍ବଜାନନ୍ତ ବୀର୍ଯାଦିମାନ୍ଭବେତ୍ଯାଶୀର୍ବାଦାନ୍ଦଦୁରିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-169-60 ଅନବଜ୍ଞାଯ ଆଦୃତ୍ଯ। ତଥ୍ଯଂ ଯଥାବତ୍। ଅତ୍ଯଥୈ ପୁରୁଷାର୍ଥ ଇତି ବିଜ୍ଞାଯ ॥ 3-169-61 ତେନ କାମେନ ଅସ୍ତ୍ରେଚ୍ଛଯା ନତୁ ଭୋଗେଚ୍ଛଯା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 170
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.170. ଅଧ୍ଯାଯଃ 170
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଯାସମାପ୍ତୌ ସହସ୍ରାକ୍ଷେଣ ଗୁରୁଦକ୍ଷିଣାତ୍ବେନ ନିବାତକବଚାନାଂ କ୍ଷପଣଂ ଭିକ୍ଷିତେନାର୍ଜୁନେନ ତଦର୍ଥଂ ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-170-0 (22500)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-170-0x (2313)
କୃତାସ୍ତ୍ରମତିବିଶ୍ବସ୍ତମଥ ମାଂ ହରିବାହନଃ।
ରସଂସ୍ପୃଶ୍ଯ ମୂର୍ଧ୍ନି ପାଣିବ୍ଯାମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-170-1 (22501)
ନ ତ୍ବମଦ୍ଯ ଯୁଧା ଜେତୁଂ ଶକ୍ଯଃ ସୁରଗଣୈରପି।
କିଂ ପୁନର୍ମାନୁଷେ ଲୋକେ ମାନୁଷୈରକୃତାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-170-2 (22502)
ଅପ୍ରମେଯୋଽପ୍ରଧୃଷ୍ଯଶ୍ଚ ଯୁଦ୍ଧେଷ୍ବପ୍ରତିମସ୍ତଥା।
`ଅଜେଯସ୍ତ୍ବଂ ହି ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ସର୍ବୈରପିସୁରାସୁରୈଃ' ॥ 3-170-3 (22503)
ଅଥାବ୍ରବୀତ୍ପୁନର୍ଦେବଃ ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟତନୂରୁହଃ।
ଅସ୍ତ୍ରଯୁଦ୍ଧେ ସମୋ ବୀର ନ ତେ କଶ୍ଚିଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-170-4 (22504)
ଅପ୍ରମତ୍ତଃ ସଦା ଦକ୍ଷଃ ସତ୍ଯବାଦୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଶ୍ଚାସ୍ତ୍ରବିଚ୍ଚାସି ଶୂରଶ୍ଚାସି କୁରୂଦ୍ବହ ॥ 3-170-5 (22505)
ଅସ୍ତ୍ରାଣି ସମବାପ୍ତାନି ତ୍ବଯା ଦଶ ଚ ପଞ୍ଚ ଚ।
ପଞ୍ଚଭିର୍ବିଧିଭିଃ ପାର୍ଥ ବିଦ୍ଯତେ ନ ତ୍ବଯା ସମଃ ॥ 3-170-6 (22506)
ପ୍ରଯୋଗମୁପସଂହାରମାବୃତ୍ତିଂ ଚ ଧନଞ୍ଜଯ।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ଚ ବେତ୍ଥ ତ୍ବଂ ପ୍ରତୀଘାତଂ ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-170-7 (22507)
ତବ ଗୁର୍ବର୍ଥକାଲୋଽଯଂ ସମୁତ୍ପନ୍ନଃ ପରଂତପ।
ପ୍ରତିଜାନୀଷ୍ବ ତଂ କର୍ତୁଂ ତତୋ ବେତ୍ସ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପରମ୍ ॥ 3-170-8 (22508)
ତତୋଽହମବ୍ରବଂ ରାଜନ୍ଦେବରାଜମିଦଂ ବଚଃ।
ବିଷହ୍ଯଂ ଯନ୍ମଯା କର୍ତୁଂ କୃତମେବ ନିବୋଧ ତତ୍ ॥ 3-170-9 (22509)
ତତୋ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜନ୍ପ୍ରହସନ୍ବଲବୃତ୍ରହା।
ନାବିପହ୍ଯଂ ତବାଦ୍ଯାସ୍ତି ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କିଂଚନ ॥ 3-170-10 (22510)
ନିବାତକବଚା ନାମ ଦାନବା ମମ ଶତ୍ରବଃ।
ସମୁଦ୍ରକୁକ୍ଷିମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଦୁର୍ଗେ ପ୍ରତିବସନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 3-170-11 (22511)
ତିସ୍ରଃ କୋଟ୍ଯଃ ସମାଖ୍ଯାତାସ୍ତୁଲ୍ଯରୂପବଲପ୍ରଭାଃ।
ତାଂସ୍ତତ୍ରଜହି କୌନ୍ତେଯ ଗୁର୍ବର୍ଥସ୍ତେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-170-12 (22512)
ତତୋ ମାତଲିସଂଯୁକ୍ତଂ ମଯୂରସମରୋମଭିଃ।
ହଯୈରୁପେତଂ ପ୍ରାଦାନ୍ମେ ରଥଂ ଦିବ୍ଯଂ ମହାପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-170-13 (22513)
ବବନ୍ଧ ଚୈବ ମେ ମୂର୍ଧ୍ନି କିରୀଟମିଦମୁତ୍ତମମ୍।
ସ୍ବରୂପସଦୃଶଂ ଚୈବ ପ୍ରାଦାଦଙ୍ଗବିଭୂଷଣମ୍ ॥ 3-170-14 (22514)
ଅଭେଦ୍ଯଂ କବଚଂ ଚେଦଂ ସ୍ପର୍ସରୂପବଦୁତ୍ତମମ୍।
ଅଜରାଂ ଜ୍ଯାମିମାଂ ଚାପି ଗାଣ୍ଡୀବେ ସମଯୋଜଯତ୍ ॥ 3-170-15 (22515)
ତତଃ ପ୍ରାଯାମହଂ ତେନ ସ୍ଯନ୍ଦନେନ ବିରାଜତା।
ଯେନାଜଯଦ୍ଦେବପତିର୍ବଲିଂ ବୈରୋଚନିଂ ପୁରା ॥ 3-170-16 (22516)
ତତୋ ଦେବାଃ ସର୍ବ ଏବ ତେନ ଘୋଷେଣ ବୋଧିତାଃ।
ମନ୍ବାନା ଦେବରାଜଂ ମାଂ ସମାଜଗ୍ମୁର୍ବିଶାଂପତେ ॥ 3-170-17 (22517)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ମାମପୃଚ୍ଛନ୍ତ କିଂ କରିଷ୍ଯସି ଫଲ୍ଗୁନ।
ତାନବ୍ରୁବଂ ଯଥାଭୂତମିଦଂ କର୍ତାଽସ୍ମି ସଂଯୁଗେ ॥ 3-170-18 (22518)
ନିବାତକବଚାନାଂ ତୁ ପ୍ରସ୍ଥିତଂ ମାଂ ତଧୈପିଣମ୍।
ନିବୋଧତ ମହାଭାଗା ଶିବଂ ଚାଶାସ୍ତ ମେଽନଘାଃ ॥ 3-170-19 (22519)
`ତତୋ ବାଗ୍ଭିଃ ପ୍ରଶସ୍ତାଭିସ୍ତ୍ରିଦଶାଃ ପୃଥିବୀପତେ'।
ତୁଷ୍ଟୁବୁର୍ମାଂ ପ୍ରସନ୍ନାସ୍ତେ ଯଥା ଦେବଂ ପୁରଂଦରମ୍ ॥ 3-170-20 (22520)
ରଥେନାନେନ ମଘବା ଜିତବାଞ୍ଶମ୍ବରଂ ଯୁଧି।
ନମୁଚିଂ ବଲବୃତ୍ରୌ ଚ ପ୍ରହ୍ଲାଦନରକାବପି ॥ 3-170-21 (22521)
ବହୂନି ଚ ସହସ୍ରାଣି ପ୍ରଯୁତାନ୍ଯର୍ବୁଦାନ୍ଯପି।
ରଥେନାନେନ ଦୈତ୍ଯାନାଂ ଜିତବାନ୍ମଘବା ଯୁଧି ॥ 3-170-22 (22522)
ନ୍ବମପ୍ଯନେନ କୌନ୍ତେଯ ନିବାତକବଚାନ୍ରଣେ।
ବିଜେତା ଯୁଧି ବିକ୍ରମ୍ଯ ପୁରେବ ମଘବା ବଶୀ ॥ 3-170-23 (22523)
ଅଯଂଚ ଶଙ୍ଖପ୍ରବରୋ ଯେନ ଜେତାସି ଦାନବାନ୍।
ଅନେନ ବିଜିତା ଲୋକା ଶକ୍ରେଣାପି ମହାତ୍ମନା ॥ 3-170-24 (22524)
ପ୍ରଦୀଯମାନଂ ଦେବୈସ୍ତଂ ଦେବଦତ୍ତଂ ଜଲୋଦ୍ଭବମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଂ ଜଯାଯୈନଂ ସ୍ତୂଯମାନସ୍ତଦାଽମରୈଃ ॥ 3-170-25 (22525)
ସ ଶଙ୍ଖୀ କବଚୀ ବାଣୀ ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନଃ।
ଦାନବାଲଯମତ୍ଯୁଗ୍ରଂ ପ୍ରଯାତୋସ୍ମି ଯୁଯୁତ୍ସଯା ॥ 3-170-26 (22526)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 170 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-170-6 ପଞ୍ଚଭିଃ ପ୍ରଯୋଗାଦିଭିଃ ॥ 3-170-7 ଆବୃତ୍ତିଃ ପୁନଃପୁନଃ ପ୍ରଯୋଗୋପସଂହାରୌ। ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ଅସ୍ତ୍ରାଗ୍ନିନା ଦଗ୍ଧାନାମନାଗସାଂ ପୁନରୁଜ୍ଜୀବନମ୍। ପ୍ରତୀଘାତଂ ପରାସ୍ତ୍ରେଣାଭିଭୂତସ୍ଯ ସ୍ବାସ୍ତ୍ରସ୍ଯୋଦ୍ଦୀପନମ୍ ॥ 3-170-8 ଗୁର୍ବର୍ଯୋ ଦକ୍ଷିଣା। ବେତ୍ସ୍ଯାମି ବେଦଯିଷ୍ଯାମି। ପରଂ କାର୍ଯମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-170-9 ବିଷହ୍ଯଂ ଶକ୍ଯମ୍ ॥ 3-170-16 ପ୍ରାଯାଂ ପ୍ରଯାଣଂ କୃତବାନ୍ ॥ 3-170-19 ଆଶାସ୍ତ ଆଶାଧ୍ବମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 171
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.171. ଅଧ୍ଯାଯଃ 171
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପାର୍ଥେନ ନିବାତକବଚୈଃ ସହ ଯୁଯୁତ୍ସଯା ମାତଲିସନାଥେନେନ୍ଦ୍ରରଥେନ ତତ୍ପୁରଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଅର୍ଜୁନଶଙ୍ଖଧ୍ବନିଶ୍ରବଣେନ ସନ୍ନଦ୍ଧୈର୍ନିବାତକବଚୈସ୍ତେନ ସହ ଯୁଦ୍ଧାରମ୍ଭଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-171-0 (22527)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-171-0x (2314)
ତତୋଽହଂ ସ୍ତୂଯମାନସ୍ତୁ ତତ୍ରତତ୍ର ସୁରପିଭିଃ।
ଅପଶ୍ଯମୁଦଧିଂ ଭୀମମପାଂପତିମଥାବ୍ଯଯମ୍ ॥ 3-171-1 (22528)
ଫେନବତ୍ଯଃ ପ୍ରକୀର୍ଣାଶ୍ଚ ସଂହତାଶ୍ଚ ସମୁଚ୍ଛିତାଃ।
ଊର୍ମଯଶ୍ଚାତ୍ର ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଚଲନ୍ତଇବ ପର୍ବତାଃ ॥ 3-171-2 (22529)
ନାବଃ ସହସ୍ରଶସ୍ତତ୍ର ରତ୍ନପୂର୍ଣାଃ ସମନ୍ତତଃ।
`ନଭସୀବ ବିମାନାନି ବିଚରନ୍ତ୍ଯୋ ବିରେଜିରେ' ॥ 3-171-3 (22530)
ତିମିଙ୍ଗିଲାଃ କଚ୍ଛପାଶ୍ ତଥା ତିମିତିଭିଙ୍ଗିଲାଃ।
ମକରାଶ୍ଚାତ୍ର ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଜଲେ ମପ୍ରା ଇବାଦ୍ରଯଃ ॥ 3-171-4 (22531)
ଶଙ୍ଖାନାଂ ଚ ମହବାଣି ମଗ୍ରାନ୍ଯପ୍ସୁ ମମନ୍ତତଃ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସ୍ମ ଯଥା ରାତ୍ରୌ ତାରାସ୍ତନ୍ବଭ୍ରମଂବୃତାଃ ॥ 3-171-5 (22532)
ତଥା ସହସ୍ରଶସ୍ତତ୍ରରତ୍ନସଙ୍ଘାଃ ପ୍ଲବନ୍ତ୍ଯୁତ।
ବାଯୁଶ୍ ଘୃର୍ଣତେ ଭୀମସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-171-6 (22533)
ତମତୀତ୍ଯ ମହାବେଗଂ ସର୍ବାମ୍ଭୋନିଧିମୁତ୍ତମମ୍।
ଅପଶ୍ଯଂ ଦାନବାକୀର୍ଣଂ ତଦ୍ଦୈତ୍ଯପୁରମନ୍ତିକାତ୍ ॥ 3-171-7 (22534)
ତତ୍ରୈବ ମାତଲିସ୍ତୃଣଂ ନିପାତ୍ଯ ପୃଥିବୀତଲେ।
ଦାନବାନ୍ରଥଘୋପେଣ ତନ୍ପୁରଂ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 3-171-8 (22535)
ରଥଘୋଷଂ ତୁ ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସ୍ତନଯିତ୍ନୋଗ୍ବିମ୍ବରେ।
ମନ୍ବାନା ଦେବରାଜଂ ମାମାବିଗ୍ନା ଦାନବାଽଭବନ୍ ॥ 3-171-9 (22536)
ସର୍ବେ ସଂଭ୍ରାନ୍ତମନସଃ ଶଗ୍ଚାପଧରାଃ ସ୍ଥିତାଃ।
ତଥାଽସିଶୂଲପରଶୁଗଦାମୁସଲପାଣଯଃ ॥ 3-171-10 (22537)
ତତୋ ଦ୍ବାରାଣି ପିଦଧୁର୍ଦାନବାସ୍ତ୍ରସ୍ତଚେତସଃ।
ସଂବିଧାଯ ପୁରେ ରକ୍ଷାଂ ନ ସ୍ମ କଶ୍ଚନ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-171-11 (22538)
ତତଃ ଶଙ୍ଖମୁପାଦାଯ ଦେବଦତ୍ତଂ ମହାସ୍ବନମ୍।
ପରମାଂ ମୁଦମାଶ୍ରିତ୍ଯ ପ୍ରାଧମଂ ତଂ ଶନୈରହମ୍ ॥ 3-171-12 (22539)
ସ ତୁ ଶବ୍ଦୋ ଦିବଂ ସ୍ତବ୍ଧ୍ବା ପ୍ରତିଶବ୍ଦମଜୀଜନତ୍।
ବିତ୍ରେସୁଶ୍ଚ ନିଲିଲ୍ଯୁଶ୍ଚ ଭୂତାନି ସୁମହାନ୍ତ୍ଯପି ॥ 3-171-13 (22540)
ତତୋ ନିବାତକବଚାଃ ସର୍ବ ଏବ ସମନ୍ତତଃ।
ଦଂଶିତା ବିବିଧୈସ୍ତ୍ରାଣୈର୍ବିଚିତ୍ରାଯୁପାଣଯଃ ॥ 3-171-14 (22541)
ଆଯସୈଶ୍ର ମହାଶୂଲୈର୍ଗଦାଭିର୍ମୁସଲୈରପି।
ପଟ୍ଟସୈଃ କରବାଲୈଶ୍ଚ ରଥଚକ୍ରୈଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 3-171-15 (22542)
ଶତଘ୍ନୀଭିର୍ଭୁଶୁଣ୍ଡୀଭିଃ ଖଙ୍ଗୈଶ୍ଚିତ୍ରୈଃ ସ୍ବଲଂକୃତୈଃ।
ପ୍ରଗୃହୀତୈର୍ଦିତେଃ ପୁତ୍ରାଃ ପ୍ରାଦୁରାସନ୍ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-171-16 (22543)
ତତୋ ବିଚାର୍ଯ ବହୁଶୋ ରଥମାର୍ଗେଷୁ ତାନ୍ହଯାନ୍।
ପ୍ରାଚୋଦଯତ୍ସମେ ଦେଶେ ମାତଲିର୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-171-17 (22544)
ତେନ ତେଷାଂ ପ୍ରଣୁନ୍ନାନାସାଶୁତ୍ବାଚ୍ଛୀଘ୍ରଗାମିନାମ୍।
ନାନ୍ବପଶ୍ଯତ୍ତଦା କଶ୍ରିତ୍ତନ୍ମେଽଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-171-18 (22545)
ତତସ୍ତେ ଦାନବାସ୍ତତ୍ରଯୋଧବାତାନ୍ଯନେକଶଃ।
ବିକୃତସ୍ବରରୂପାଣି ଭୃଶଂ ସର୍ବାଣ୍ଯଚୋଦଯନ୍ ॥ 3-171-19 (22546)
3-171-20 (22547)
ତେନ ଶବ୍ଦେନ ସହସା ସମୁଦ୍ରେ ପର୍ବତୋପମାଃ।
ଆପ୍ଲବନ୍ତ ଗତୈଃ ସତ୍ବୈର୍ମତ୍ସ୍ଯାଃ ଶତସହସ୍ରଶଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-171-4 ତିମିର୍ମତ୍ସ୍ଯସ୍ତ ଗିଲତି ମହାମତସ୍ଯସ୍ତିମିଗିଲଃ ତମପି ଗିଲତୀତି ତିମିତିମିଗିଲଃ। ତିମିରିବ ଗିଲନୀଯସ୍ତିମିଗିଲୋ ଯସ୍ଯେତି ବିଗ୍ରହଃ ॥ 3-171-6 ଘୂର୍ମତେ ଭ୍ରମତି ॥ 3-171-13 ଦିବଂ ସ୍ତବ୍ଧ୍ବା ଆକାଶ ବ୍ଯାପ୍ଯ ॥ 3-171-14 ଦଶିତାଃ ସନ୍ନଦ୍ଧାଃ। ତ୍ରାଣୈଃ କବଚୈଃ ॥ 3-171-19 ତତସ୍ତେଦାନବାସ୍ତତ୍ର ବାଦିତ୍ରାଣି ସହସ୍ରଶଃ। ବିକୃତସ୍ବରରୂପାଣି ଭୃଶଂ ସର୍ବାଣ୍ଯନାଦଯନ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-171-20 ଆପ୍ଲବନ୍ତ ପଲାଯନେ କୃତବନ୍ତଃ। ଗତୈଃ ସତ୍ବୈର୍ବିଗତାଭିର୍ବୁଦ୍ଧିଭିରୁପଲକ୍ଷିତା ଭ୍ରାନ୍ତା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-171-24 ତାରକାମଯେ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ତାରକାମଯେ ତାରାର୍ଥେ ସଂଗ୍ରାମେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 172
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.172. ଅଧ୍ଯାଯଃ 172
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ନିବାତକବଚୈଃ ସହ ଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-172-0 (22548)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-172-0x (2315)
ତତୋ ନିବାତକବଚାଃ ସର୍ବେବେଗେନ ଭାରତ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ମାଂ ସହିତାଃ ପ୍ରଗୃହୀତାଯୁଧା ରଣେ ॥ 3-172-1 (22549)
ଆଚ୍ଛାଦ୍ଯ ରଥପନ୍ଥାନମୁତ୍କ୍ରୋଶନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ।
ଅବୃତ୍ଯ ସର୍ବତସ୍ତେ ମାଂ ଶରବର୍ଷୈରବାକିରନ୍ ॥ 3-172-2 (22550)
ତତୋଽପରେ ମହାବୀର୍ଯାଃ ଶୂଲପଟ୍ଟସପାଣଯଃ।
ଶୂଲାନି ଚ ଭୁଶୁଣ୍ଡୀଶ୍ଚ ମୁମୁଚୁର୍ଦାନବା ମଯି ॥ 3-172-3 (22551)
ସୁମହତ୍ତୁମୁଲଂ ବର୍ଷଂ ଗଦାଶକ୍ତିସମାକୁଲମ୍।
ଅନିଶଂ ସୃଜ୍ଯମାନଂ ତୈରପତନ୍ମଦ୍ରଥୋପରି ॥ 3-172-4 (22552)
ଅନ୍ଯେ ମାମଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ନିବାତକବଚା ସୁଧି।
ଶିତଶସ୍ତ୍ରାଯୁଧା ରୌଦ୍ରାଃ କାଲରୂପାଃ ପ୍ରହାରିଣଃ ॥ 3-172-5 (22553)
ତାନହଂ ବିବିଧୈର୍ବାଣୈର୍ବେଗବଦ୍ଭିରଜିହ୍ମଗୈଃ।
ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତୈରଭ୍ଯଘ୍ନମେକୈକଂ ଦଶଭିର୍ମୃଧେ ॥ 3-172-6 (22554)
ତେ କୃତା ବିମୁଖାଃ ସର୍ବେ ମତ୍ପ୍ରଯୁକ୍ତୈଃ ଶିଲାଶିତୈଃ।
ତତୋ ମାତଲିନା ତୂର୍ଣଂ ହଯାସ୍ତେ ସଂପ୍ରଯୋଦିତାଃ ॥ 3-172-7 (22555)
ଅଥ ମାର୍ଗାନ୍ବହୂସ୍ତତ୍ର ବିଚେରୁର୍ବାତରଂହସଃ।
ସୁସଂଯତା ମାତଲିନା ପ୍ରାମଥ୍ନନ୍ତ ଦିତେଃସୁତାନ୍ ॥ 3-172-8 (22556)
ଶତଂ ଶତାସ୍ତେ ହରଯସ୍ତସ୍ମିନ୍ଯୁକ୍ତା ମହାରଥେ।
ତଦା ମାତଲିନା ଯଥ୍ତା ବ୍ଯଚରନ୍ନଲ୍ପକା ଇବ ॥ 3-172-9 (22557)
ତେଷାଂ ଚରଣପାତେନ ରଥନେମିସ୍ବନେନ ଚ।
ମମ ବାଣନିପାତୈଶ୍ଚ ହତାସ୍ତେ ଶତଶୋଽସୁରାଃ ॥ 3-172-10 (22558)
ଗତାସବସ୍ତଥୈବାନ୍ଯେ ଦାନବାଃ ପାଣ୍ଡବର୍ଷଭ।
ହତସାରଥଯସ୍ତତ୍ର ବ୍ଯକୃଷ୍ଯନ୍ତ ତୁରଂଗମୈଃ ॥ 3-172-11 (22559)
ତେ ଦିଶୋ ବିଦିଶଃ ସର୍ବେ ପ୍ରତିରୁଧ୍ଯ ପ୍ରହାରିଣଃ।
ଅଭ୍ଯଘ୍ନନ୍ବିବିଧୈଃ ଶସ୍ତ୍ରୈସ୍ତତୋ ମେ ବ୍ଯଥିତଂ ମନଃ ॥ 3-172-12 (22560)
ତତୋଽହଂ ମାତଲେର୍ବୀର୍ଯମଦ୍ଭୁତଂ ସମଦର୍ଶଯମ୍।
ଅଶ୍ବାଂସ୍ତଥା ବେଗବତୋ ଯଦଯତ୍ନାଦଧାରଯତ୍ ॥ 3-172-13 (22561)
ତତୋଽହଂ ଲଘୁଭିଶ୍ଚିତ୍ରୈରସ୍ତ୍ରୈସ୍ତାନସୁରାନ୍ରଣେ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସାଯୁଧାନ୍ରାଜଞ୍ଛତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-172-14 (22562)
ଏବଂ ମେ ଚରତସ୍ତତ୍ର ସର୍ବଯତ୍ନେନ ଶତ୍ରୁହନ୍।
ପ୍ରୀତିମାନଭବଦ୍ବୀରୋ ମାତଲିଃ ଶକ୍ରସାରଥିଃ ॥ 3-172-15 (22563)
ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତତସ୍ତୈସ୍ତୁ ହଯୈସ୍ତେନ ରଥେନ ଚ।
ଅଗମନ୍ପ୍ରକ୍ଷଯଂ କେଚିନ୍ନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ତଥାଽପରେ ॥ 3-172-16 (22564)
ସ୍ପର୍ଧମାନା ଇବାସ୍ମାଭିର୍ନିବାତକବଚା ରଣେ।
ଶରବର୍ଷୈଃ ଶରାର୍ତଂ ମାଂ ମହଦ୍ଭିଃ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-172-17 (22565)
ଶରବେଗୈର୍ନିହତ୍ଯାହମସ୍ତ୍ରୈଃ ଶରବିଘାତିଭିଃ।
ଜ୍ବଲଦ୍ଭିଃ ପରମୈଃ ଶୀଘ୍ରୈସ୍ତାନବିଧ୍ଯଂ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-172-18 (22566)
ତତଃ ସଂପୀଡ୍ଯମାନାସ୍ତେ କ୍ରୋଧାବିଷ୍ଟା ମହାସୁରାଃ।
ଅପୀଡଯନ୍ମାଂ ସହିତାଃ ଶକ୍ତିଶୂଲାସିବୃଷ୍ଟିଭିଃ ॥ 3-172-19 (22567)
ତତୋଽହମସ୍ତ୍ରଂ ପ୍ରାଯୁଞ୍ଜଂ ଗାନ୍ଧର୍ବଂ ନାମ ଭାରତ।
ଦଯିତଂ ଦେବରାଜସ୍ ମାଧବଂ ନାମ ଭାରତ ॥ 3-172-20 (22568)
ତତଃ ଖଙ୍ଗାଂସ୍ତ୍ରିଶୂଲାଂଶ୍ଚ ତୋମରାଂଶଚ୍ ସହସ୍ରଶଃ।
ଅସ୍ତ୍ରବୀର୍ଯେଣ ଶତଧା ତୈର୍ମୁକ୍ତାନହମଚ୍ଛିଦମ୍ ॥ 3-172-21 (22569)
ଛିତ୍ତ୍ବା ପ୍ରହରଣାନ୍ଯେଷାଂ ତତସ୍ତାନପି ସର୍ବଶଃ।
ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯମହଂ ରୋଷାଦ୍ଦଶଭିର୍ଦଶଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 3-172-22 (22570)
ଗାଣ୍ଡୀବାଦ୍ଧି ତଦା ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଯଥା ଭ୍ରମରପଙ୍କ୍ତଯଃ।
ନିଷ୍ପତନ୍ତି ମହାବାଣାସ୍ତନ୍ମାତଲିରପୂଜଯତ୍ ॥ 3-172-23 (22571)
ତେଷାମପି ତୁ ବାଣାସ୍ତେ ବହୁତ୍ବାଚ୍ଛଲଭା ଇବ।
ଅବାକିରନ୍ମାଂ ବଲବତ୍ତାନହଂ ବ୍ଯଧମଂ ଶରୈଃ ॥ 3-172-24 (22572)
ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତତସ୍ତେ ତୁ ନିବାତକବଚାଃ ପୁନଃ।
ଶରବର୍ଷୈର୍ମହଦ୍ଭିର୍ମାଂ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-172-25 (22573)
ଶରବେଗାନ୍ନିହତ୍ଯାହମସ୍ତ୍ରୈରସ୍ତ୍ରବିଘାତିଭିଃ।
ଜ୍ବଲଦ୍ଭିଃ ପରମୈଃ ଶୀଘ୍ରୈସ୍ତାନବିଧ୍ଯଂ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-172-26 (22574)
ତେଷାଂ ଛିନ୍ନାନି ଗାତ୍ରାଣି ବିସୃଜନ୍ତିସ୍ମ ଶୋଣିତମ୍।
ପ୍ରାବୃଷୀବାଭିବୃଷ୍ଟାନି ଶୃଙ୍ଗାଣ୍ଯଥ ଧରାଭୃତାମ୍ ॥ 3-172-27 (22575)
ଇନ୍ଦ୍ରାଶନିସମସ୍ପର୍ଶୈର୍ବେଗବଦ୍ଭିରଜିହ୍ମଗୈଃ।
ମଦ୍ବାଣୈର୍ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତେ ସମୁଦ୍ବିଗ୍ରାଃ ସ୍ମ ଦାନବାଃ ॥ 3-172-28 (22576)
ଶତଧା ଭିନ୍ନଦେହାସ୍ତେ କ୍ଷୀଣପ୍ରହରଣୌଜସଃ।
ତତୋ ନିବାତକବଚା ମାମଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ମାଯଯା ॥ 3-172-29 (22577)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 172 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-172-9 ଶତାଃ ଶତାନି ଅଯୁତମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ହରଯୋଽଶ୍ବାଃ ॥ 3-172-14 ଚିଚ୍ଛେଦ ଅହମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-172-20 ମାଧବଂ ନାମ ମଧୋର୍ଦୈତ୍ଯସ୍ ବଧାର୍ଧଂ ନିର୍ମିତତ୍ବାତ୍। ଦେବରାଜସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଦଣ୍ଡସମଂରଣେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 173
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.173. ଅଧ୍ଯାଯଃ 173
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରୈର୍ମାଯାନିରସନପୂର୍ବକ୍ ଦୈତ୍ଯହନନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-173-0 (22578)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-173-0x (2316)
ତତୋଽଶ୍ମବର୍ଷଂ ସୁମହତ୍ପ୍ରାଦୁରାସୀତ୍ସମନ୍ତତଃ।
ନଗମାତ୍ରୈଃ ଶିଲାଖଣ୍ଡୈସ୍ତନ୍ମାଂ ଦୃଢମପୀଡଯତ୍ ॥ 3-173-1 (22579)
ତଦହଂ ବଜ୍ରସଂକାଶୈଃ ଶରୈରିନଦ୍ରାସ୍ତ୍ରଚୋଦିତୈଃ।
ଅଚୂର୍ଣଯଂ ବେଗବଦ୍ଭିଃ ଶତଧୈକୈକମାହବେ ॥ 3-173-2 (22580)
ଚୂର୍ଣ୍ଯମାନେଽଶ୍ମବର୍ଷେ ତୁ ଯାବକଃ ସମଜାଯତ।
ତତ୍ରାଶ୍ମଚୂର୍ଣା ନ୍ଯପତନ୍ପାବକପ୍ରକରା ଇବ ॥ 3-173-3 (22581)
ତତୋଽଶ୍ମବର୍ଷେ ବିହତେ ଜଲବର୍ଷଂ ମହତ୍ତରମ୍।
ଧାରାଭିରକ୍ଷମାତ୍ରାଭିଃ ପ୍ରାଦୁରାସୀନମମାନ୍ତିକେ ॥ 3-173-4 (22582)
ନଭସ ପ୍ରଚ୍ଯୁତା ଧାରାସ୍ତିଗ୍ମବୀର୍ଯାଃ ସହସ୍ରଶଃ।
ଆବୃଣ୍ବନ୍ସର୍ବତୋ ବ୍ଯୋମ ଦିଶଶ୍ଚୋପଦିଶସ୍ତଥା ॥ 3-173-5 (22583)
ଧାରାଣାଂ ଚ ନିପାତେନ ବାଯୋର୍ବିଷ୍ଫୂର୍ଜିତେନ ଚ।
ଗର୍ଜିତେନ ଚ ମେଘାନାଂ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ ॥ 3-173-6 (22584)
ଧାରା ଦିବି ଚ ସଂବଦ୍ଧା ବସୁଧାଯାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ବ୍ଯାମୋହଯନ୍ତ ମାଂ ତତ୍ରନିପତନ୍ତ୍ଯୋଽନିଶଂ ଭୁବି ॥ 3-173-7 (22585)
ତତ୍ରୋପଦିଷ୍ଟମିନ୍ଦ୍ରେଣ ଦିବ୍ଯମସ୍ତ୍ରଂ ବିଶୋଷଣମ୍।
ଦୀପ୍ତଂ ପ୍ରାହିଣବଂ ଘୋରମଶୁପ୍ଯତ୍ତେନ ତଜ୍ଜଲମ୍ ॥ 3-173-8 (22586)
ହତେଽଶ୍ମବର୍ଷେ ଚ ମଯା ଜଲବର୍ଷେ ଚ ଶୋଷିତେ।
ମୁମୁଚୁର୍ଦାନବା ମାଯାମଗ୍ନିଂ ବାଯୁଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-173-9 (22587)
ତତୋଽହମଗ୍ନିଂ ବ୍ଯଧମଂ ସଲିଲାସ୍ତ୍ରେଣ ସର୍ବଶଃ।
ଶୈଲେନ ଚ ମହାସ୍ତ୍ରେଣ ବାଯୋରବେଗମଧାରଯମ୍ ॥ 3-173-10 (22588)
ତସ୍ଯାଂ ପ୍ରତିହତାଯାଂ ତେ ଦାନବା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ।
ପ୍ରାକୁର୍ବନ୍ବିବିଧାଂ ମାଯାଂ ଯୌଗପଦ୍ଯେନ ଭାରତ ॥ 3-173-11 (22589)
ତତୋ ବର୍ଷଂ ପ୍ରାଦୁରଭୂତ୍ସୁମହଦ୍ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଅସ୍ତ୍ରାଣାଂ ଘୋରରୂପାଣାମଗ୍ନେର୍ବାଯୋସ୍ତଥାଽଶ୍ମନାମ୍ ॥ 3-173-12 (22590)
ସା ତୁ ମାଯାମଯୀ ବୃଷ୍ଟିଃ ପୀଡଯାମାସ ମାଂ ଯୁଧି।
ଅଥ ଘୋରଂ ତମସ୍ତୀବ୍ରଂ ପ୍ରାଦୁରାସୀତ୍ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-173-13 (22591)
ତମସା ସଂବୃତେଲୋକେ ଘୋରେଣ ପରୁଷେଣ ଚ।
ହରଯୋ ବିମୁଖାଶ୍ଚାସନ୍ପ୍ରାସ୍ଖଲଚ୍ଚାପି ମାତଲିଃ ॥ 3-173-14 (22592)
ହସ୍ତାଦ୍ଧିରଣ୍ମଯଶ୍ଚାସ୍ଯ ପ୍ରତୋଦଃ ପ୍ରାପତଦ୍ଭୁବି।
ଅସକୃଚ୍ଚାହ ମାଂ ଭୀତଃ କିଂ କରିଷ୍ଯାବ ଇତ୍ଯପି ॥ 3-173-15 (22593)
ମାଂ ଚ ଭୀରାବିଶତ୍ତୀବ୍ରା ତସ୍ମିନ୍ବିଗତଚେତସି।
ସ ଚ ମାଂ ବିଗତଜ୍ଞାନଃ ସଂତ୍ରସ୍ତମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-173-16 (22594)
ସୁରାଣାମସୁରାଣାଂ ଚ ସଂଗ୍ରାମଃ ସୁମହାନଭୂତ୍।
ଅମୃତାର୍ଥଂ ପୁରା ପାର୍ତ ସ ଚ ଦୃଷ୍ଟୋ ମଯାଽନଘ ॥ 3-173-17 (22595)
ଶମ୍ବରସ୍ଯ ବଧେ ଘୋରଃ ସଂଗ୍ରାମଃ ସୁମହାନଭୂତ୍।
ସାରଥ୍ଯଂ ଦେବରାଜସ୍ଯ ତତ୍ରାପି କୃତବାନହମ୍ ॥ 3-173-18 (22596)
ତଥୈବ ବୃତ୍ରସ୍ଯ ବଧେ ସଂଗୃହୀତା ହଯା ମଯା।
ବୈରୋଚନେର୍ମଯା ଯୁଦ୍ଧଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ଚାପି ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 3-173-19 (22597)
ଏତେ ମଯା ମହାଘୋରଃ ସଂଗ୍ରାମାଃ ପର୍ଯୁପାସିତାଃ।
ନ ଚାପି ବିଗତଜ୍ଞାନୋ ଭୂତପୂର୍ବୋସ୍ମି ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-173-20 (22598)
ପିତାମହେନ ସଂହାରଃ ପ୍ରଜାନାଂ ବିହିତୋ ଧ୍ରୁବମ୍।
ନ ହି ଯୁଦ୍ଧମିଦଂ ଯୁକ୍ତମନ୍ଯତ୍ର ଜଗତଃ କ୍ଷଯାତ୍ ॥ 3-173-21 (22599)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସଂସ୍ତଭ୍ଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନା।
ମୋହଯିଷ୍ଯନ୍ଦାନବାନାମହଂ ମାଯାବଲଂ ମହତ୍ ॥ 3-173-22 (22600)
ଅବ୍ରୁବଂ ମାତଲିଂ ଭୀତଂ ପଶ୍ଯ ମେ ବୁଜଯୋର୍ବଲମ୍।
ଅସ୍ତ୍ରାଣାଂ ଚ ପ୍ରଭାବଂ ବୈ ଧନୁଷୋ ଗାଣ୍ଡିବସ୍ଯ ଚ ॥ 3-173-23 (22601)
ଅଦ୍ଯାସ୍ତ୍ରମାଯଯୈତୈଷାଂ ମାଯାମେତାଂ ସୁଦାରୁଣାମ୍।
ବିନିହନ୍ମି ତମଶ୍ଚୋଗ୍ରଂ ମା ଭୈଃ ସୂତ ସ୍ତିରୋ ଭବ ॥ 3-173-24 (22602)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବାହମସୃଜମସ୍ତ୍ରମାଯାଂ ନରାଧିପ।
ମୋହନୀଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ହିତାଯ ତ୍ରିଦିବୌକସାମ୍ ॥ 3-173-25 (22603)
ପୀଡ୍ଯମାନାସୁ ମାଯାସୁ ତାସୁ ତାସ୍ବସୁରୋତ୍ତମାଃ।
ପୁନର୍ବହୁବିଧା ମାଯାଃ ପ୍ରାକୁର୍ବନ୍ନମିତୌଜସଃ ॥ 3-173-26 (22604)
ପୁନଃ ପ୍ରକାଶମଭବତ୍ତମସା ଗ୍ରସ୍ଯତେ ପୁନଃ।
ଭବତ୍ଯଦର୍ଶନୋ ଲୋକଃ ପୁନରପ୍ସୁ ନିମଜ୍ଜତି ॥ 3-173-27 (22605)
ସୁସଂଗୃହୀତୈର୍ହରିଭିଃ ପ୍ରକାଶେ ସତି ମାତଲିଃ।
ବ୍ଯଚରତ୍ସ୍ଯନ୍ଦନାଗ୍ର୍ଯେଣ ସଂଗ୍ରାମେ ରୋମହର୍ଷଣେ ॥ 3-173-28 (22606)
ତତଃ ପର୍ଯପତନ୍ନୁଗ୍ରା ନିବାତକବଚା ମଯି।
ତାନହଂ ବିବରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରାହଣ୍ବଂ ଯମସାଦନମ୍ ॥ 3-173-29 (22607)
3-173-30 (22608)
ବର୍ତମାନେ ତଥା ଯୁଦ୍ଧେ ନିବାତକବଚାନ୍ତକେ।
ନାପଶ୍ଯଂ ସହସା ସର୍ବାନ୍ଦାନବାନ୍ମାଯଯା ବୃତାନ୍ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-173-1 ନଗମାତ୍ରୈଃ ବୃକ୍ଷପ୍ରମାଣୈଃ ॥ 3-173-3 ପାବକପ୍ରକରାଃ ବହ୍ନିରାଶଯଃ ॥ 3-173-19 ବୈରୋଚନେଃ ବଲେଃ ॥ 3-173-26 ପୀଡ୍ଯମାନାସୁ ନଶ୍ଯମାନାସୁ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 174
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.174. ଅଧ୍ଯାଯଃ 174
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ନିବାତକବଚବଧାନନ୍ତରଂ ପୁନଃ ସ୍ବଗୈପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ତାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-174-0 (22609)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-174-0x (2317)
ଅଦୃଶ୍ଯମାନାସ୍ତେ ଦୈତ୍ଯା ଯୋଧଯନ୍ତି ସ୍ମ ମାଯଯା।
ଅଦୃଶ୍ଯନାସ୍ତ୍ରବୀର୍ଯେଣ ତାନପ୍ଯହମଯୋଧଯମ୍ ॥ 3-174-1 (22610)
ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତା ବିଶିଖାଃ ସମ୍ଯଗସ୍ତ୍ରପ୍ରଚୋଦିତାଃ।
ଅଚ୍ଛିନ୍ଦନ୍ନୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ଯତ୍ରଯତ୍ର ସ୍ମ ତେଽଭବନ୍ ॥ 3-174-2 (22611)
ତତୋ ନିବାତକବଚା ବଧ୍ଯମାନା ମଯା ଯୁଧି।
ସଂହୃତ୍ଯ ରମାଯାଂ ସହସା ପ୍ରାବିଶନ୍ପୁରମାତ୍ମନଃ ॥ 3-174-3 (22612)
ବ୍ଯପଯାତେଷୁ ଦୈତ୍ଯେଷୁ ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂତେ ଚ ଦର୍ଶନେ।
ଅପଶ୍ଯଂ ଦାନବାଂସ୍ତତ୍ର ହତାଞ୍ଶତସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-174-4 (22613)
ବିନିଷ୍ପିଷ୍ଟାନି ତତ୍ରୈଷାଂ ଶସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯାଭରଣାନି ଚ।
ଶତଶଃ ସ୍ମ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଗାତ୍ରାଣି କବଚାନି ଚ ॥ 3-174-5 (22614)
ହଯାନାଂ ନାନ୍ତରଂ ହ୍ଯାସୀତ୍ପଦାଦ୍ବିଚଲିତୁଂ ପଦମ୍।
ଉତ୍ପତ୍ଯ ସହସା ତସ୍ଥୁରନ୍ତରିକ୍ଷଗମାସ୍ତତଃ ॥ 3-174-6 (22615)
ତତୋ ନିବାତକବଚା ବ୍ଯୋମ ସଂଛାଦ୍ଯ କେବଲମ୍।
ଅଦୃଶ୍ଯା ହ୍ଯଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ବିସୃଜନ୍ତଃ ଶିଲୋଚ୍ଚଯାନ୍ ॥ 3-174-7 (22616)
ଅନ୍ତର୍ଭୂମିଗତାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ହଯାନାଂ ଚରଣାନଥ।
ବ୍ଯଗୃହ୍ଣନ୍ଦାନବା ଘୋରା ରଥଚକ୍ରେ ଚ ଭାରତ ॥ 3-174-8 (22617)
ବିନିଗୃହ୍ଯ ହଯାଂଶ୍ଚାନ୍ଯେ ରଥଂ ଚ ମମ ଯୁଧ୍ଯତଃ।
ସର୍ବତୋ ମାମବିଧ୍ଯନ୍ତ ସରଥଂ ଧରଣୀଧରୈଃ ॥ 3-174-9 (22618)
ପର୍ବତୈରୁପଚୀଯଦ୍ଭିଃ ପତଦ୍ଭିଶ୍ଚ ତଥାଽପରୈଃ।
ସ ଦେଶୋ ଯତ୍ରବର୍ତାମି ଗୁହେବ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 3-174-10 (22619)
ପର୍ବତୈଶ୍ଚାଦ୍ଯମାନୋଽହଂ ନିଗୃହୀତୈଶ୍ଚ ବାଜିଭିଃ।
ଅଗଚ୍ଛଂ ପରମାମାର୍ତିଂ ମାତଲିସ୍ତଦଲକ୍ଷଯତ୍ ॥ 3-174-11 (22620)
ଲକ୍ଷଯିତ୍ବା ଚ ମାଂ ଭୀତମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ଆର୍ଜୁନାର୍ଜୁନ ମା ଭୈସ୍ତ୍ବଂ ବଜ୍ରମସ୍ତ୍ରମୁଦୀରଯ ॥ 3-174-12 (22621)
ତତୋଽହଂ ତସ୍ଯ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଜ୍ରମୁଦୀରଯମ୍।
ଦେବରାଜସ୍ ଦଯିତଂ ବଜ୍ରମସ୍ତ୍ରଂ ନରାଧିପ ॥ 3-174-13 (22622)
ଅଚଲଂ ସ୍ଥାନମାସାଦ୍ଯ ଗାଣ୍ଡୀବମନୁମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଚ।
ଅମୁଞ୍ଚଂ ବଜ୍ରସଂସ୍ପର୍ଶାନାଯତାନ୍ନିଶିତାଞ୍ସରାନ୍ ॥ 3-174-14 (22623)
ତତୋ ମାଯାଶ୍ ତାଃ ସର୍ବା ନିବାତକବଚାଂଶ୍ଚ ତାନ୍।
ତେ ବଜ୍ରଚୋଦିତା ବାଣା ବଜ୍ରଭୂତାଃ ରସମାବିଶନ୍ ॥ 3-174-15 (22624)
ତେ ବଜ୍ରବେଗବିହତା ଦାନବାଃ ପର୍ବତୋପମାଃ।
ଇତରେତରମାଶ୍ଲିଷ୍ଯ ନ୍ଯପତନ୍ପୃଥିବୀତଲେ ॥ 3-174-16 (22625)
ଅନ୍ତର୍ଭୂମୌ ଚ ଯେଽଗୃହ୍ଣନ୍ଦାନବା ରଥବାଜିନଃ।
ଅନୁପ୍ରବିଶ୍ଯ ତାନ୍ବାଣାଃ ପ୍ରାହିଣ୍ବନ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 3-174-17 (22626)
ହତୈର୍ନିବାତକବଚୈର୍ନିରସ୍ତୈଃ ପର୍ବତୋପମୈଃ।
ସମାଚ୍ଛାଦ୍ଯତ ଦେଶଃ ସ ବିକୀର୍ଣୈରିବ ପର୍ବତୈଃ ॥ 3-174-18 (22627)
ନ ହଯାନାଂ କ୍ଷତିଃ କାଚିନ୍ନ ରଥସ୍ ନ ମାତଲେଃ।
ମମ ଚାଦୃଶ୍ଯତ ତଦା ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-174-19 (22628)
ତତୋ ମାଂ ପ୍ରହସନ୍ରାଜନ୍ମାତଲିଃ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ନୈତଦର୍ଜୁନ ଦେବେଷୁ ତ୍ବଯି ବୀର୍ଯଂ ଯଦୀକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-174-20 (22629)
ହତେଷ୍ବସୁରସଙ୍ଘେଷୁ ଦାରାସ୍ତେଷାଂ ତୁ ସର୍ବଶଃ।
ପ୍ରାକ୍ରୋଶନ୍ନଗରେ ତସ୍ମିନ୍ଯଥା ଶରଦି ଲକ୍ଷ୍ମଣାଃ ॥ 3-174-21 (22630)
ତତୋ ମାତଲିନା ସାର୍ଧମହଂ ତତ୍ପୁରମଭ୍ଯଯାମ୍।
ତ୍ରାସଯନ୍ରଥଘୋଷେଣ ନିବାତକବଚସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-174-22 (22631)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦଶସାହସ୍ରାନ୍ମଯୂରସଦୃଶାନ୍ହଯାନ୍।
ରଥଂ ଚ ରବିସଂକାଶଂ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ଗଣଶଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-174-23 (22632)
ତାଭିରାଭରଣୈଃ ଶବ୍ଦସ୍ତ୍ରାସିତାଭିଃ ସମୀରିତଃ।
ଶିଲାନାମିବ ଶୈଲେଷୁ ପତନ୍ତୀନାମଭୂତ୍ତଦା ॥ 3-174-24 (22633)
ବିତ୍ରସ୍ତା ଦୈତ୍ଯନାର୍ଯସ୍ତାଃ ସ୍ବାନି ବେଶ୍ମାନ୍ଯଥାବିଶନ୍।
ବହୁରତ୍ନବିଚିତ୍ରାଣି ଶାତକୁମ୍ଭମଯାନି ଚ ॥ 3-174-25 (22634)
ତଦଦ୍ଭୁତାକାରମହଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନଗରମୁତ୍ତମମ୍।
ବିଶିଷ୍ଟଂ ଦେବନଗରାଦପୃଚ୍ଛଂ ମାତଲିଂ ତତଃ ॥ 3-174-26 (22635)
ଇଦମେବଂବିଧଂ କସ୍ମାଦ୍ଦେବତା ନ ବିଶନ୍ତ୍ଯୁତ।
ପୁରଂଦରପୁରାଦ୍ଧୀଦଂ ବିଶିଷ୍ଟମିତି ଲକ୍ଷଯେ ॥ 3-174-27 (22636)
ମାତଲିରୁବାଚ। 3-174-28x (2318)
ଆସୀଦିଦଂ ପୁରା ପାର୍ଥ ଦେବରାଜସ୍ଯ ନଃ ପୁରମ୍।
ତତୋ ନିବାତକବଚୈରିତଃ ପ୍ରଚ୍ଯାବିତାଃ ସୁରାଃ ॥ 3-174-28 (22637)
ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା ମହତ୍ତୀବ୍ରଂ ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଚ ପିତାମହମ୍।
ଇଦଂ ବୃତଂ ନିବାସାଯ ଦେବେଭ୍ଯଶ୍ଚାଭଯଂ ଯୁଧି ॥ 3-174-29 (22638)
ତତଃ ଶକ୍ରେଣ ଭଗବାନ୍ସ୍ବଯଂଭୂରଭିଚୋଦିତଃ।
ବିଧତ୍ତାଂ ଭଗବାନତ୍ରେତ୍ଯାତ୍ମନୋ ହିତକାମ୍ଯଯା ॥ 3-174-30 (22639)
ତତ ଉକ୍ତୋ ଭଗବତା ଦିଷ୍ଟମତ୍ରେତି ଭାରତ।
ଭବିତାନ୍ତସ୍ତ୍ବମପ୍ଯେଷାଂ ଦେହେନାନ୍ଯେନ ବୃତ୍ରହନ୍ ॥ 3-174-31 (22640)
ତତ ଏଷାଂ ବଧାର୍ଥାଯ ଶକ୍ରୋଽସ୍ତ୍ରାଣି ଦଦୌ ତବ।
ନ ହି ଶକ୍ଯାଃ ସୁରୈର୍ହନ୍ତୁଂ ଯ ଏତେ ନିହତାସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-174-32 (22641)
କାଲସ୍ଯ ପରିଣାମେନ ତତସ୍ତ୍ବମିହ ଭାରତ।
ଏଷାମନ୍ତକରଃ ପ୍ରାପ୍ତସ୍ତତ୍ତ୍ବଯା ଚ କୃତଂ ତଥା ॥ 3-174-33 (22642)
ଦାନବାନାଂ ବିନାଶାର୍ଥଂ ମହାସ୍ତ୍ରାଣାଂ ମହଦ୍ବଲମ୍।
ଗ୍ରାହିତସ୍ତ୍ବଂ ମହେନ୍ଦ୍ରେଣ ପୁରୁଷେନ୍ଦ୍ର ତଦୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-174-34 (22643)
ଉର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-174-35x (2319)
ତତଃ ପ୍ରଶାମ୍ଯ ନଗରଂ ଦାନବାଂଶ୍ଚ ନିହତ୍ଯ ତାନ୍।
ପୁନର୍ମାତଲିନା ସାର୍ଧମଗମଂ ଦେବସଦ୍ମ ତତ୍ ॥ 3-174-35 (22644)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଚତୁଃସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 174 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-174-21 ଲକ୍ଷ୍ମଣାଃ ସାରସ୍ଯଃ ॥ 3-174-35 ପ୍ରଶାମ୍ଯ ପ୍ରକର୍ଷେଣ ଆଲୋଚ୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 175
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.175. ଅଧ୍ଯାଯଃ 175
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ନିବାତକବଚବଧାନନ୍ତରଂ ସ୍ବର୍ଗଂପ୍ରତ୍ଯାଗଚ୍ଛତାଽର୍ଜୁନେନ ମଧ୍ଯେମାର୍ଗଂ ହିରଣ୍ଯପୁରାବଲୋକନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତସ୍ତଦ୍ବାସିନାଂ ପୌଲୋମାନାଂ କାଲକେଯାନାଂ ଚ ବଧାନନ୍ତରଂ ପୁନଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-175-0 (22645)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-175-0x (2320)
ନିବର୍ତମାନେନ ମଯା ମହଦ୍ଦୃଷ୍ଟଂ ତତୋଽପରମ୍।
ପୁରଂ କାମଗମଂ ଦିବ୍ଯଂ ପାବକାର୍କସମପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-175-1 (22646)
ରତ୍ନଦ୍ରୁମମଯୈଶ୍ଚିତ୍ରୈର୍ଭାସ୍ବରୈଶ୍ଚ ପତତ୍ରିଭିଃ।
ପୌଲୋମୈଃ କାଲକେଯୈଶ୍ଚ ରନିତ୍ଯହୃଷ୍ଟୈରଧିଷ୍ଠିରତମ୍ ॥ 3-175-2 (22647)
ଗୋପୁରାଟ୍ଟାଲକୋପେତଂ ଚତୁର୍ଦ୍ବାରଂ ଦୁରାସଦମ୍।
ସର୍ବରତ୍ନମଯଂ ଦିବ୍ଯମଦ୍ଭୁତୋପମଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-175-3 (22648)
ଦ୍ରୁମୈଃ ପୁଷ୍ପଲୋପେତୈଃ ସର୍ବରତ୍ନମଯୈର୍ବୃତମ୍।
ତଥା ପତତ୍ରିଭିର୍ଦିବ୍ଯୈରୁପେତଂ ସୁମନୋହରୈଃ ॥ 3-175-4 (22649)
ଅସୁରୈର୍ନିତ୍ଯମୁଦିତୈଃ ଶୂଲର୍ଷ୍ଟିମୁସଲାଯୁଧୈଃ।
ଚାପମୁଦ୍ଗରହସ୍ତୈଶ୍ଚ ସ୍ରଗ୍ବିଭିଃ ସର୍ବତୋ ବୃତମ୍ ॥ 3-175-5 (22650)
ତଦହଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଦୈତ୍ଯାନାଂ ପୁରମଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନମ୍।
ଅପୃଚ୍ଛଂ ମାତଲିଂ ରାଜନ୍କିମିଦଂ ଦୃଶ୍ଯତେତି ବୈ ॥ 3-175-6 (22651)
ମାତଲିରୁବାଚ। 3-175-7x (2321)
ପୁଲୋମା ନାମ ଦୈତେଯୀ କାଲକା ଚ ମହାସୁରୀ।
ଦିବ୍ଯଂବର୍ଷସହସ୍ରଂ ତେ ଚେରତୁଃ ପରମଂ ତପଃ ॥ 3-175-7 (22652)
ତପସୋନ୍ତେ ତତସ୍ତାଭ୍ଯାଂ ସ୍ବଯଂଭୂରଦଦାଦ୍ବରମ୍।
ଅଗୃହ୍ଣୀତାଂ ବରଂ ତେ ତୁ ସୁତାନାମଲ୍ପଦୁଃଖତାମ୍ ॥ 3-175-8 (22653)
ଅବଧ୍ଯତାଂ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୁରରାକ୍ଷସପନ୍ନଗୈଃ।
ପୁରଂ ସୁରମଣୀଯଂ ଚ ସ୍ବଚରଂ ସୁକୃତପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-175-9 (22654)
ସର୍ବରତ୍ନୈଃ ସମୁଦିତଂ ଦୁର୍ଧର୍ଷମମରୈରପି।
ମହର୍ଷିଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବପନ୍ନଗାସୁରରାକ୍ଷସୈଃ ॥ 3-175-10 (22655)
ସର୍ବକାମଗୁଣୋପେତଂ ବୀତଶୋକମନାମଯମ୍।
ବ୍ର୍ହମଣୋ ଭବନାଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠଂ କାଲକେଯକୃତଂ ବିଭୋ ॥ 3-175-11 (22656)
ତଦେତତ୍ଖପୁରଂ ଦିବ୍ଯଂ ଚରତ୍ଯମରବର୍ଜିତମ୍।
ପୌଲୋମାଧ୍ଯୁଷିତଂ ବୀର କାଲକେଯୈଶ୍ଚ ଦାନବୈଃ ॥ 3-175-12 (22657)
ହିରଣ୍ଯପୁରମିତ୍ଯେବଂ ଖ୍ଯାଯତେ ନଗରଂ ମହତ୍।
ରକ୍ଷିତଂକାଲକେଯୈଶ୍ଚ ପୌଲୋମୈଶ୍ଚ ମହାସୁରୈଃ ॥ 3-175-13 (22658)
ତ ଏତେମୁଦିତା ରାଜନ୍ନବଧ୍ଯାଃ ସର୍ବଦୈବତୈଃ।
ନିବସନ୍ତ୍ଯତ୍ରରାଜେନ୍ଦ୍ର ଗତୋଦ୍ବେଗା ନିରୁତ୍ସୁକାଃ ॥ 3-175-14 (22659)
`ସୁରାସୁରୈରବଧ୍ଯାନାଂ ଦାନବାନାଂ ଧନଞ୍ଜଯ'।
ମାନୁଷାନ୍ମୃତ୍ଯୁରେତେଷାଂ ନିର୍ଦିଷ୍ଟୋ ବ୍ରହ୍ମଣା ପୁରା ॥ 3-175-15 (22660)
[ଏତାନପି ରଣେ ପାର୍ତ କାଲକେଯାନ୍ଦୁରାସଦାନ୍।
ବଜ୍ରାସ୍ତ୍ରେଣ ନଯସ୍ବାଶୁ ବିନାଶଂ ସୁମହାବଲାନ୍] ॥ 3-175-16 (22661)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-175-17x (2322)
ସୁରାସୁରୈରବଧ୍ଯଂ ତଦହଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ବିଶାଂପତେ।
ଅବ୍ରୁବଂ ମାତଲିଂ ହୃଷ୍ଟୋ ଯାହ୍ଯେତତ୍ପୁରମଞ୍ଜସା ॥ 3-175-17 (22662)
ତ୍ରିଦଶେଶଦ୍ବିଷୋ ଯାବତ୍କ୍ଷଯମସ୍ତ୍ରୈର୍ନଯାମ୍ଯହମ୍।
ନ କଥଂଚିଦ୍ଧି ମେ ପାପା ନ ବଧ୍ଯା ଯେ ସୁରଦ୍ବିଷଃ ॥ 3-175-18 (22663)
ଉବାହ ମାଂ ତତଃ ଶୀଘ୍ରଂ ହିରଣ୍ଯପୁରମନ୍ତିକାତ୍।
ରଥେନ ତେନ ଦିବ୍ଯେନ ହରିଯୁକ୍ତେନ ମାତଲିଃ ॥ 3-175-19 (22664)
ତେ ମାମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଦୈତେଯା ବିଚିତ୍ରାଭରଣାମ୍ବରାଃ।
ସମୁତ୍ପେତୁର୍ମହାବେଗା ରଥାନାସ୍ଥାଯ ଦଂଶିତାଃ ॥ 3-175-20 (22665)
ତତୋ ନାଲୀକନାରାଚୈର୍ଭଲ୍ଲୈଃ ଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିତୋମରୈଃ।
ପ୍ରତ୍ଯଘ୍ନନ୍ଦାନବେନ୍ଦ୍ରା ମାଂ କ୍ରୁଦ୍ଧାସ୍ତୀବ୍ରପରାକ୍ରମାଃ ॥ 3-175-21 (22666)
ତଦହଂ ଶସ୍ତ୍ରବର୍ଷେଣ ମହତା ପ୍ରତ୍ଯବାରଯମ୍।
ଶସ୍ତ୍ରବର୍ଷଂ ମହଦ୍ରାଜନ୍ବିଦ୍ଯାବଲମୁପାଶ୍ରିତଃ ॥ 3-175-22 (22667)
ବ୍ଯାମୋହଯଂ ଚ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ରଥମାର୍ଗୈଶ୍ଚରନ୍ରଣେ।
ତେଽନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିସଂମୂଢାଃ ପାତଯନ୍ତି ସ୍ମ ଦାନବାଃ ॥ 3-175-23 (22668)
ତେଷାମେବଂ ବିମୂଢାନାମନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବତାମ୍।
ଶିରାଂସି ବିଶିଖୈର୍ଦୀପ୍ତୈରଚ୍ଛିନ୍ଦଂ ଶତସଙ୍ଘଶଃ ॥ 3-175-24 (22669)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଦୈତେଯାଃ ପୁରମାସ୍ଥାଯ ତତ୍ପୁନଃ।
ଖମୁତ୍ପେତୁଃ ସନଗରା ମାଯାମାସ୍ଥାଯ ଦାନବୀମ୍ ॥ 3-175-25 (22670)
ତତୋଽହଂ ଶରବର୍ଷେଣ ମହତା କୁରୁନନ୍ଦନ।
ମାର୍ଗମାବୃତ୍ଯ ଦୈତ୍ଯାନାଂ ଗତିଂ ଚୈଷାମବାରଯମ୍ ॥ 3-175-26 (22671)
ତତ୍ପୁରଂ ଖଚରଂ ଦିବ୍ଯଂ କାମଗଂ ଦିବ୍ଯବର୍ଚସମ୍।
ଦୈତେଯୈର୍ବରଦାନେନ ଧାର୍ଯତେ ସ୍ମ ଯଥାସୁଖମ୍ ॥ 3-175-27 (22672)
ଅନ୍ତର୍ଭୂମୌ ନିପତତି ପୁନରୂର୍ଧ୍ବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠତେ।
ପୁନସ୍ତିର୍ଯକ୍ ପ୍ରଯାତ୍ଯାଶୁ ପୁନରପ୍ସୁ ନିମଜ୍ଜତି ॥ 3-175-28 (22673)
ଅମରାବତିସଂକାଶଂ ତତ୍ପୁରଂ କାମଗଂ ମହତ୍।
ଅହମସ୍ତ୍ରୈର୍ବହୁବିଧୈଃ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଂ ପରଂତପ ॥ 3-175-29 (22674)
ତତୋଽହଂ ଶରଜାଲେନ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରନୁଦିତେନ ଚ।
ବ୍ଯଗୃହ୍ଣାଂ ସହ ଦୈତେଯୈସ୍ତତ୍ପୁରଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-175-30 (22675)
ବିକ୍ଷତ ଚାଯସୈର୍ବାଣୈର୍ମତ୍ପ୍ରଯୁକ୍ତୈରଜିହ୍ମଗୈଃ।
ମହୀମଭ୍ଯପତଦ୍ରାଜନ୍ପ୍ରଭଗ୍ନଂ ପୁରମାସୁରମ୍ ॥ 3-175-31 (22676)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ମଦ୍ବାଣୈର୍ବଜ୍ରବେଗୈରଯସ୍ମଯୈଃ।
ପର୍ଯଭ୍ରମନ୍ତ ବୈ ରାଜନ୍ନସୁରାଃ କାଲଚୋଦିତାଃ ॥ 3-175-32 (22677)
ତତୋ ମାତଲିରାରୁହ୍ଯପୁରସ୍ତାନ୍ନିପତନ୍ନିବ।
ମହୀମବାତରତ୍କ୍ଷିପ୍ରଂ ରଥେନାଦିତ୍ଯବର୍ଚସା ॥ 3-175-33 (22678)
ତତୋ ରଥସହସ୍ରାଣି ଷଷ୍ଟିସ୍ତେଷାମମର୍ଷିଣାମ୍।
ଯୁଯୁତ୍ସୂନାଂ ମଯା ସାର୍ଧଂ ପର୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଭାରତ।
ତାନ୍ଯହଂ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ବ୍ଯଧମଂ ଗାର୍ଧ୍ରରାଜିତୈଃ ॥ 3-175-34 (22679)
ତେ ଯୁଦ୍ଧେ ସଂନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ଯଥୋର୍ମଯଃ।
ନେମେ ଶକ୍ଯା ମାନୁଷେଣ ଯୁଦ୍ଧେନେତି ପ୍ରଚିନ୍ତ୍ଯ ତତ୍ ॥ 3-175-35 (22680)
ତତୋଽହମାନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯଯୋଜଯମ୍ ॥ 3-175-36 (22681)
ତତସ୍ତାନି ସହସ୍ରାଣଇ ରଥିନାଂ ଚିତ୍ରଯୋଧିନାମ୍।
ଅସ୍ତ୍ରାଣି ମମ ଦିବ୍ଯାନି ପ୍ରତ୍ଯଘ୍ନଞ୍ଛନକୈରିବ ॥ 3-175-37 (22682)
ରଥମାର୍ଗାନ୍ବିଚିତ୍ରାଂସ୍ତେ ବିଚରନ୍ତୋ ମହାବଲାଃ।
ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମେ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-175-38 (22683)
ବିଚିତ୍ରମୁକୁଟାପୀଡା ବିଚିତ୍ରକବଚଧ୍ବଜାଃ।
ବିଚିତ୍ରାଭରଣାଶ୍ଚୈବ ମମ ପ୍ରୀତିକରାଽଭବନ୍ ॥ 3-175-39 (22684)
ଅହଂ ତୁଶରବର୍ଷୈସ୍ତାନସ୍ତ୍ରପ୍ରଚୁଦିତୈ ରଣେ।
ନାଶକ୍ରୁବଂ ପୀଡଯିତୁଂ ତେ ତୁ ମାଂ ପ୍ରତ୍ଯପୀଡଯନ୍ ॥ 3-175-40 (22685)
ତୈଃ ପୀଡ୍ଯମାନୋ ବହୁଭିଃ କୃତାସ୍ତ୍ରୈଃ କୁଶଲୈର୍ଯୁଧି।
ବ୍ଯଥିତୋସ୍ମି ମହାଯୁଦ୍ଧେ ଭଯଂ ଚାଗାନ୍ମହନ୍ମମ ॥ 3-175-41 (22686)
`ତତୋହଂ ପରମାଯତ୍ତୋ ମାତଲିଂ ପରିପୃଷ୍ଟବାନ୍ ॥ 3-175-42 (22687)
କିମେତେ ମମ ବାଣୌଘୈର୍ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରପ୍ରତିମନ୍ତ୍ରିତୈଃ।
ନ ବଧ୍ଯନ୍ତେ ମହାଘୋରୈସ୍ତତ୍ତ୍ବମାଖ୍ଯାହି ପୃଚ୍ଛତଃ ॥ 3-175-43 (22688)
ସ ମାମୁବାଚ ପର୍ଯାପ୍ତସ୍ତ୍ବମେଷାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ତାନୁଦ୍ଦିଶ୍ଯାଥ ମର୍ମାଣି ପ୍ରତିଘାତଂ ତଦାଚର ॥ 3-175-44 (22689)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ରାଜେନଦ୍ରସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟସ୍ତମୂଚିବାନ୍।
ନିବର୍ତଯ ରଥଂ ଶୀଘ୍ରଂ ପଶ୍ଯ ଚୈତାନ୍ନିପାତିତାନ୍ ॥ 3-175-45 (22690)
ଏବମୁକ୍ତୋ ରଥଂ ତତ୍ର ମାତଲିଃ ପର୍ଯବର୍ତଯତ୍ ॥ 3-175-46 (22691)
ତତୋ ମତ୍ବା ରଣେ ଭଗ୍ନଂ ଦାନବାଃ ପ୍ରତିହର୍ଷିତାଃ।
ବିଚୁକ୍ରୁଶୁର୍ମହାରାଜ ସ୍ବରେଣ ମହତା ମୁହୁଃ ॥ 3-175-47 (22692)
ଅଭଗ୍ନଃ କୈଶ୍ଚିଦପ୍ଯେଷ ପାଣ୍ଡବୋ ରଣମୂର୍ଧନି।
ଅସ୍ମାଭିଃ ସମରେ ଭଗ୍ନ ଇତ୍ଯେବଂ ସଂଘଶସ୍ତଦା ॥ 3-175-48 (22693)
ତତୋହଂ ଦେବଦେବାଯ ରୁଦ୍ରାଯାବ୍ଯକ୍ତମୂର୍ତଯେ।
ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରଣତୋ ଭୂତ୍ବା ନମସ୍କୃତ୍ଯ ମହାତ୍ମନେ'।
ଯତ୍ତଦ୍ରୌଦ୍ରମିତି ଖ୍ଯାତଂ ସର୍ବାମିତ୍ରବିନାଶନମ୍ ॥ 3-175-49 (22694)
ଯତ୍ତଦ୍ରୌଦ୍ରମିତି ଖ୍ଯାତଂ ସର୍ବାମିତ୍ରବିନାଶନମ୍।
`ମହତ୍ପାଶୁପତଂ ଦିବ୍ଯଂ ସର୍ବଲୋକନମସ୍କୃତମ୍' ॥ 3-175-50 (22695)
`ତତୋଽପଶ୍ଯଂ ତ୍ରିଶିରସଂ ପୁରୁଷଂ ନବଲୋଚନମ୍।
ତ୍ରିମୁଖଂ ଷଙ୍ଭୁଜଂ ଦୀପ୍ତମର୍କଜ୍ବଲନମୂର୍ଧଜମ୍।
ଲେଲିହାନୈର୍ମହାନାଗୈଃ କୃତଚିହ୍ନମମିତ୍ରହନ୍ ॥ 3-175-51 (22696)
ବିଭୀସ୍ତତସ୍ତଦସ୍ତ୍ରଂ ତୁ ଘୋରଂ ରୌଦ୍ରଂ ସନାତନମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗାଣ୍ଡୀବସଂଯୋଗମାନୀଯ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-175-52 (22697)
ନମସ୍କୃତ୍ବା ତ୍ରିନେତ୍ରାଯ ଶର୍ବାଯାମିତତେଜସେ।
ମୁକ୍ତବାନ୍ଦାନବେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ପରାଭାବାଯ ଭାରତ ॥ 3-175-53 (22698)
ମୁକ୍ତମାତ୍ରେ ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ରୂପାଣ୍ଯାସନ୍ସହସ୍ରଶଃ।
ମୃଗାଣାମଥ ସିଂହାନାଂ ବ୍ଯାଗ୍ରାଣାଂ ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-175-54 (22699)
ଋକ୍ଷାଣାଂ ମହିଷାଣାଂ ଚ ପନ୍ନଗାନାଂ ତଥା ଗବାମ୍।
ଶରଭାଣାଂ ଗଜାନାଂ ଚ ବାନରାଣାଂ ଚ ସଙ୍ଘଶଃ।
ଋଷଭାଣାଂ ବରାହାଣାଂ ମାର୍ଜାରାଣାଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-175-55 (22700)
ସାଲାବୃକାଣାଂ ପ୍ରେତାନାଂ ଭୁରୁଣ୍ଡାନାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଗୃଧ୍ରାଣାଂ ଗରୁଡାନାଂ ଚ ଚମରାଣାଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-175-56 (22701)
ଦେବାନାଂ ଚ ଋଷୀଣାଂ ରଚ ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ପିଶାଚାନାଂ ସଯକ୍ଷାଣାଂ ତଥୈବ ଚ ସୁରଦ୍ବିଷାମ୍ ॥ 3-175-57 (22702)
ଗୁହ୍ଯକାନାଂ ଚ ସଂଗ୍ରାମେ ନୈର୍ଋତାନାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଝଷାଣାଂ ଗଜବକ୍ରାଣାମୁଲୂକାନାଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-175-58 (22703)
ମୀନବାଜିସରୂପାଣାଂ ନାନାଶସ୍ତ୍ରାସିପାଣିନାମ୍।
ତଥୈବ ଯାତୁଧାନାନାଂ ଗଦାମୁଦ୍ଗରଧାରିଣାମ୍ ॥ 3-175-59 (22704)
ଏତୈସ୍ଚାନ୍ଯୈଶ୍ଚ ବହୁଭିର୍ନାନାରୂପଧରୈସ୍ତଦା।
ସର୍ବମାସୀଜ୍ଜଗଦ୍ବ୍ଯାପ୍ତଂ ତସ୍ମିନ୍ନସ୍ତ୍ରେ ବିସର୍ଜିତେ ॥ 3-175-60 (22705)
ତ୍ରିଶିରୋଭିଶ୍ଚତୁର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରୈଶ୍ଚତୁରାସ୍ଯୈଶ୍ଚତୁର୍ଭୁଜୈଃ।
ଅନେକରୂପସଂଯୁକ୍ତୈର୍ମାଂସମେଦୋବସାସ୍ତିଭିଃ ॥ 3-175-61 (22706)
ଅଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତେ ଦାନବା ଯେ ସମାଗତାଃ।
ଅର୍କଜ୍ବଲନତେଜୋଭିର୍ବଜ୍ରାଶନିସମପ୍ରଭୈଃ ॥ 3-175-62 (22707)
ଅଦ୍ରିସାରମଯୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈର୍ବାଣୈରପି ନିବର୍ହଣୈଃ।
ନ୍ଯହନଂ ଦାନବାନ୍ସର୍ବାନ୍ମୁହୂର୍ତେନୈବ ଭାରତ ॥ 3-175-63 (22708)
ଗାଣ୍ଡୀବାସ୍ତ୍ରପ୍ରଣୁନ୍ନାଂସ୍ତାନ୍ଗତାସୂନ୍ନଭସଶ୍ଚ୍ଯୁତାନ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽହଂ ପ୍ରାଣମଂ ଭୂଯସ୍ତ୍ରିପୁରଘ୍ନାଯ ବେଧସେ ॥ 3-175-64 (22709)
ତଥା ରୌଦ୍ରାସ୍ତ୍ରନିଷ୍ପିଷ୍ଟାନ୍ଦିବ୍ଯାଭରଣଭୂଷିତାନ୍।
ନିଶାମ୍ଯ ପରମଂ ହର୍ଷମଗମଦ୍ଦେବସାରଥିଃ ॥ 3-175-65 (22710)
ତଦସହ୍ଯଂ କୃତଂ କର୍ମ ଦେବୈରପି ଦୁରାସଦମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମାଂ ପୂଜଯାମାସ ମାତଲିଃ ଶକ୍ରସାରଥିଃ ॥ 3-175-66 (22711)
ଉଚାଚ ବଚନଂ ଚେଦଂପ୍ରୀଯମାଣଃ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ।
`ହତାଂସ୍ତାନ୍ଦାନବାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମଯା ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-175-67 (22712)
ସୁରାସୁରୈରସହ୍ଯଂ ହି କର୍ମ ଯତ୍ସାଧିତଂ ତ୍ବଯା।
ନ ହ୍ଯେତତ୍ସଂଯୁଗେ କର୍ତୁମପି ଶକ୍ତଃ ସୁରେଶ୍ବରଃ।
`ଧ୍ରୁବଂ ଧନଞ୍ଜଯ ପ୍ରୀତସ୍ତ୍ବଯି ଶକ୍ରଃ ପୁରାର୍ଦନ' ॥ 3-175-68 (22713)
ସୁରାସୁରୈରବଧ୍ଯଂ ହି ପୁରମେତତ୍ଖଗଂ ମହତ୍।
ତ୍ବଯା ବିମଥିତଂ ବୀର ସ୍ବବୀର୍ଯତପସୋ ବଲାତ୍ ॥ 3-175-69 (22714)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-175-69x (2323)
ବିଦ୍ବସ୍ତେ ଖପୁରେ ତସ୍ମିନ୍ଦାନବେଷୁ ହତେଷୁ ଚ।
ବିନଦନ୍ତ୍ଯଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ସର୍ବା ନିଷ୍ପେତୁର୍ନଗରାଦ୍ବହିଃ ॥ 3-175-70 (22715)
ପ୍ରକୀର୍ଣକେଶ୍ଯୋ ବ୍ଯଥିତାଃ କୁରର୍ଯ ଇବ ଦୁଃଖିତାଃ।
ପେତୁଃ ପୁତ୍ରାନ୍ପିତୃନ୍ଭ୍ରାତୄଞ୍ଶୋଚମାନା ମହୀତଲେ ॥ 3-175-71 (22716)
ରୁଦତ୍ଯୋ ଦୀନକଣ୍ଠ୍ଯସ୍ତୁ ନିନଦନ୍ତ୍ଯୋ ହତେଶ୍ବରାଃ।
ଉରାଂସି ପାଣିଭିର୍ଘ୍ନନ୍ତ୍ଯୋ ବିସ୍ରସ୍ତସ୍ରଗ୍ବିଭୂଷଣାଃ ॥ 3-175-72 (22717)
ତଚ୍ଛୋକଯୁକ୍ତମଶ୍ରୀକଂ ଦୁଃଖଦୈନ୍ଯସମାହତମ୍।
ନ ବଭୌ ଦାନବପୁରଂ ହତତ୍ବିଟ୍କଂ ହତେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-175-73 (22718)
ଗନ୍ଧର୍ବନଗରାକାରଂ ହୃତନାଗମିବ ହ୍ରଦମ୍।
ଶୁଷ୍କବୃକ୍ଷମିବାରଣ୍ଯମଦୃଶ୍ଯମଭବତ୍ପୁରମ୍ ॥ 3-175-74 (22719)
ମାଂ ତୁ ସଂହୃଷ୍ଟମନସଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ମାତଲିରାନଯତ୍।
ଦେବରାଜସ୍ଯ ଭବନଂ କୃତକର୍ମାଣମାହବାତ୍ ॥ 3-175-75 (22720)
ହିରଣ୍ଯପୁରମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ନିହତ୍ଯ ଚ ମହାସୁରାନ୍।
ନିବାତକବଚାଂଶ୍ଚୈବ ତତୋଽହଂଶକ୍ରମାଗମମ୍ ॥ 3-175-76 (22721)
ମମ କର୍ମ ଚ ଦେବେନ୍ଦ୍ରଂ ମାତଲିର୍ବିସ୍ତରେଣ ତତ୍।
ସର୍ବଂ ବିଶ୍ରାବଯାମାସ ଯଥାଭୂତଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-175-77 (22722)
ହିରଣ୍ଯପୁରଘାତଂ ଚ ମାଯାନାଂ ଚ ନିବାରଣମ୍।
ନିବାତକବଚାନାଂ ଚ ବଧଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ମହୌଜସାମ୍।
`କାଲକେଯବଧଂ ଚୈବ ଅଦ୍ଭୁତଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍' ॥ 3-175-78 (22723)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଭଗବାନ୍ପ୍ରୀତଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ ପୁରଂଦରଃ।
ମରୁଦ୍ଭିଃ ସହିତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ସାଧୁସାଧ୍ବିତ୍ଯଥାବ୍ରବୀତ୍।
`ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ଚ ମାଂ ପ୍ରେମ୍ଣା ମୂର୍ଧ୍ନି ଚାଘ୍ରାଯ ସସ୍ମିତମ୍' ॥ 3-175-79 (22724)
ତତୋ ମାଂ ଦେବରାଜୋ ବୈ ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ବିବୁଧୈଃ ସାର୍ଧମିଦଂ ସମଧୁରଂ ବଚଃ ॥ 3-175-80 (22725)
ଅତିଦେବାସୁରଂ କର୍ମ କୃତମେବ ତ୍ବଯା ରଣେ।
ଗୁର୍ବର୍ଥଶ୍ଚ କୃତଃ ପାର୍ଥ ମହାଶତ୍ରୂନ୍ଘ୍ନତା ମମ ॥ 3-175-81 (22726)
ଏବମେବ ସଦା ଭାବ୍ଯଂ ସ୍ଥିରେଣାଜୌ ଧନଂଜଯ।
ଅସଂମୂଢେନ ଚାସ୍ତ୍ରାଣାଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ପ୍ରତିପାଦନମ୍ ॥ 3-175-82 (22727)
ଅବିଷହ୍ଯୋ ରଣେ ହି ତ୍ବଂ ଦେବଦାନବରାକ୍ଷସୈଃ।
ସଯକ୍ଷାସୁରଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସପକ୍ଷିଗଣପନ୍ନଗୈଃ ॥ 3-175-83 (22728)
ବସୁଧାଂ ଚାପି କୌନ୍ତେଯ ତ୍ବଦ୍ବାହୁବଲନିର୍ଜିତାମ୍।
ପାଲଯିଷ୍ଯତି ଧର୍ମାତ୍ମା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-175-84 (22729)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 175 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-175-12 ଖପୁରଂ ଖଚରତ୍ବାତ୍ ॥ 3-175-18 ନ ବଧ୍ଯା ଇତି ନ ଅପିତୁ ବଧ୍ଯା ଏବ ॥ 3-175-33 ଆରୁହ୍ଯ ଗଗନମୁତ୍ପତ୍ଯ। ଅବାତରତ୍ ଅବତୀର୍ଣଃ ॥ 3-175-34 ପର୍ଯବର୍ତନ୍ତ ପରିବାର୍ଯ ଅବର୍ତନ୍ତ। ଗାର୍ଦ୍ରରାଜିତୈଃ ଗୃଧ୍ରପତ୍ରଶୋଭିତୈଃ ॥ 3-175-35 ଯୁଦ୍ଧେ ନିମିତ୍ତେ ସତି ସଂନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ। ଇମେ ବଯମିତି ଶେଷଃ। ରଯୁଦ୍ଧେନ ଜେତୁମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-175-61 ମାଂସମେଦୋବସାସ୍ଥିଭିଃ ସଂଯୁକ୍ତୈରିତି ଶେଷଃ ॥ 3-175-63 ନିବର୍ହଣୈର୍ନାଶକରୈଃ ॥ 3-175-65 ନିଶାମ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 176
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.176. ଅଧ୍ଯାଯଃ 176
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ସ୍ବସ୍ମୈ ସାନୁଗ୍ରହଂ କବଚକିରୀଟାଦିଦାନକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରପ୍ରଦର୍ଶନଚୋଦନାଯାଂ ଶ୍ବଃପ୍ରଦର୍ଶନପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-176-0 (22730)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-176-0x (2324)
ତତୋ ମାମିବିଶ୍ବସ୍ତଂ ସଂରୂଢଶରବିକ୍ଷତମ୍।
ଦେବରାଜୋଽନୁଗୃହ୍ଯେଦଂ କାଲେ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-176-1 (22731)
ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ସର୍ବାଣି ତ୍ବଯି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଭାରତ।
ନ ତ୍ବାଽଭିଭବିତୁଂ ଶକ୍ତୋ ମାନୁଷୋ ଭୁବି କଶ୍ଚନ ॥ 3-176-2 (22732)
ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣଃ କୃପଃ କର୍ଣଃ ଶକୁନିଃ ସହ ରାଜଭିଃ।
ସଂଗ୍ରାମସ୍ଥସ୍ଯ ତେ ପୁତ୍ର କଲାଂ ନାର୍ହନ୍ତି ଷୋଡଶୀମ୍ ॥ 3-176-3 (22733)
ଇଦଂ ଚ ମେ ତନୁତ୍ରାଣଂ ପ୍ରାଯଚ୍ଛନ୍ମଘବାନ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ଅଭେଦ୍ଯଂ କବଚଂ ଦିବ୍ଯଂ ସ୍ରଜଂ ଚୈବ ହିରଣ୍ମଯୀମ୍ ॥ 3-176-4 (22734)
ଦେବଦତ୍ତଂ ଚ ମେ ଶଙ୍ଖଂ ଦେବଃ ପ୍ରାଦାନ୍ମହାରବମ୍।
ଦିବ୍ଯଂ ଚେଦଂ କିରୀଟଂ ମେ ସ୍ବଯମିନ୍ଦ୍ରୋ ଯୁଯୋଜ ହ ॥ 3-176-5 (22735)
ତତୋ ଦିବ୍ଯାନି ବସ୍ତ୍ରାଣି ଦିବ୍ଯାନ୍ଯାଭରଣାନି ଚ।
ପ୍ରାଦାଚ୍ଛକ୍ରୋ ମମୈତାନି ରୁଚିରାଣି ବୃହନ୍ତି ଚ ॥ 3-176-6 (22736)
ଏବଂ ସଂପୂଜିତସ୍ତତ୍ରସୁଖମସ୍ମ୍ଯୁଷିତୋ ନୃପ।
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ ଭବନେ ପୁଣ୍ଯେ ଗନ୍ଧର୍ବଶିଶୁଭିଃ ସହ ॥ 3-176-7 (22737)
ତତୋ ମାମବ୍ରବୀଚ୍ଛକ୍ରଃ ପ୍ରୀତିମାନମରୈଃ ସହ।
ସମଯୋଽର୍ଜୁନ ଗନ୍ତୁଂ ତେ ଭ୍ରାତରୋ ହି ସ୍ମରନ୍ତି ତେ ॥ 3-176-8 (22738)
ଏବମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଭବନେ ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ଭାରତ।
ଉଷିତାନି ମଯା ରାଜନ୍ସ୍ମରତା ଦ୍ଯୂତଜଂ କଲିମ୍ ॥ 3-176-9 (22739)
ତତୋ ଭବନ୍ତମଦ୍ରାକ୍ଷଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତମ୍।
ଗନ୍ଧମାଦନମାସାଦ୍ଯ ପର୍ବତସ୍ଯାସ୍ଯ ମୂର୍ଧନି ॥ 3-176-10 (22740)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-176-11x (2325)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଧନଂଜଯାସ୍ତ୍ରାଣି ତ୍ବଯା ପ୍ରାପ୍ତାନି ଭାରତ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଚାରାଧିତୋ ରାଜା ଦେବାନାମୀଶ୍ବରଃ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-176-11 (22741)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଚ ଭଗବନ୍ସ୍ଥାଣୁର୍ଦେବ୍ଯା ସହ ପରଂତପଃ।
ସାକ୍ଷାଦ୍ଦୃଷ୍ଟଃ ସ୍ବଯୁଦ୍ଧେନ ତୋଷିତଶ୍ ତ୍ବଯାଽନଘ ॥ 3-176-12 (22742)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଚ ଲୋକପାଲୈସ୍ତ୍ବଂ ସମେତୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ବର୍ଧାମହେ ପାର୍ଥ ଦିଷ୍ଟ୍ଯାଽସି ପୁନରାଗତଃ ॥ 3-176-13 (22743)
ଅଦ୍ଯ କୃତ୍ସ୍ନାମିମାଂ ଦେବୀଂ ବିଜିତାଂ ପୁରମାଲିନୀମ୍।
`ପଶ୍ଯାମି ଭୂମିଂ କୌନ୍ତେଯ ତ୍ବଯା ମେ ପ୍ରତିପାଦିତାମ୍'।
ମନ୍ଯେ ଚ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରାନପି ବଶୀକୃତାନ୍ ॥ 3-176-14 (22744)
ଇଚ୍ଛାମି ତାନି ଚାସ୍ତ୍ରାଣି ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦିବ୍ଯାନି ଭାରତ।
ଯୈସ୍ତଥା ବୀର୍ଯବନ୍ତସ୍ତେ ନିବାତକବଚା ହତାଃ ॥ 3-176-15 (22745)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-176-16x (2326)
ସଃ ପ୍ରଭାତେ ଭବାନ୍ଦ୍ରଷ୍ଟା ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ସର୍ବଶଃ।
ନିବାତକବଚା ଘୋରା ଯୈର୍ମଯା ବିନିପାତିତାଃ ॥ 3-176-16 (22746)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-176-17x (2327)
ଏବମାଗମନଂ ତତ୍ର କଥଯିତ୍ବା ଧନଂଜଯଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଃ ସର୍ବୈ ରଜନୀଂ ତାମୁବାସ ହ ॥ 3-176-17 (22747)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ଷଟ୍ସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 176 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-176-1 ଅତିବିଶ୍ବସ୍ତଂ ଅତି ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ବିଶ୍ବସ୍ତଂ ଶତ୍ରୂନ୍ ଜେଷ୍ଯତୀତି ବିଶ୍ବାସୋ ଯସ୍ମିଂସ୍ତମ୍। ସଂରୂଢା ଦେହେ ନିମଗ୍ନାଃ ଶରାସ୍ତୈର୍ବିକ୍ଷତମ୍ ॥ 3-176-2 ତ୍ବା ତ୍ବାମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 177
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.177. ଅଧ୍ଯାଯଃ 177
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରପ୍ରଦର୍ଶନନ୍ ॥ 1 ॥ ଅସ୍ରତେଜସା ଜଗତ୍କ୍ଷୋଭେ ସତି ଇନ୍ଦ୍ରଚୋଦନଯା ନରାଦେନାର୍ଜୁନପ୍ରତ୍ଯସ୍ତ୍ରପ୍ରଦର୍ଶନ ପ୍ରତିଷେଧନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-177-0 (22748)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-177-0x (2328)
ତସ୍ଯାଂ ରାତ୍ର୍ଯାଂ ବ୍ଯତୀତାଯାଂ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଉତ୍ଥାଯାବଶ୍ଯକାର୍ଯାଣି କୃତବାନ୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ॥ 3-177-1 (22749)
ତତଃ ସଂଚୋଦଯାମାସ ସୋଽର୍ଜୁନଂ ମାତୃନନ୍ଦନମ୍।
ଦର୍ଶଯାସ୍ତ୍ରାଣି କୌନ୍ତେଯ ଯୈର୍ଜିତା ଦାନବାସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-177-2 (22750)
ତତୋ ଧନଂଜଯୋ ରାଜନ୍ଦେବୈର୍ଦତ୍ତାନି ପାଣ୍ଡବଃ।
ଅସ୍ତ୍ରାଣି ତାନି ଦିବ୍ଯାନି ଦର୍ଶଯାମାସ ଭାରତ ॥ 3-177-3 (22751)
ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ମହାତେଜାଃ ଶୌଚଂ ପରମମାସ୍ଥିତଃ।
`ନମସ୍କୃତ୍ଯ ତ୍ରିନେତ୍ରାଯ ବାସବାଯ ଚ ପାଣ୍ଡବଃ' ॥ 3-177-4 (22752)
ଗିରିକୂବରପାଦାକ୍ଷଂ ଶୁଭବେଣୁ ତ୍ରିବେଣୁମତ୍।
ପାର୍ଥିବଂ ରଥମାସ୍ଥାଯ ଶୋଭମାନୋ ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-177-5 (22753)
ଦିବ୍ଯେନ ସଂବୃତସ୍ତେନ କବଚେନ ସୁବର୍ଚସା।
ଧନୁରାଦାଯ ଗାଣ୍ଡୀବଂ ଦେବଦତ୍ତଂ ସ ବାରିଜମ୍ ॥ 3-177-6 (22754)
ଶୋଶୁଭ୍ଯମାନଃ କୌନ୍ତେଯ ଆନୁପୂର୍ବ୍ଯାନ୍ମହାଭୁଜଃ।
ଅସ୍ତ୍ରାଣି ତାନି ଦିବ୍ଯାନି ଦର୍ଶନାଯୋପଚକ୍ରମେ ॥ 3-177-7 (22755)
ଅଥ ପ୍ରଯୋକ୍ଷ୍ଯମାଣେଷୁ ଦିବ୍ଯେଷ୍ବସ୍ତ୍ରେଷୁ ତେଷୁ ବୈ।
ସମାକ୍ରାନ୍ତା ମହୀ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ସମକମ୍ପତ ସଦ୍ରୁମା ॥ 3-177-8 (22756)
କ୍ଷୁଭିତାଃ ସରିତଶ୍ଚୈବ ତଥୈବ ଚ ମହୋଦଧିଃ।
ଶୈଲାଶ୍ଚାପି ବ୍ଯଦୀର୍ଯନ୍ତ ନ ବବୌ ଚ ସମୀରଣଃ ॥ 3-177-9 (22757)
ନ ବଭାସେ ସହସ୍ରାଂଶୁର୍ନ ଜଜ୍ବାଲ ଚ ପାବକଃ।
ନ ବେଦାଃ ପ୍ରତିଭାନ୍ତି ସ୍ମ ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ କଥଂଚନ ॥ 3-177-10 (22758)
ଅନ୍ତର୍ଭୂମିଗତା ଯେ ଚ ପ୍ରାଣିନୋ ଜନମେଜଯ।
ପୀଡ୍ଯମାନାଃ ସମୁତ୍ଥାଯ ପାଣ୍ଡବଂ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-177-11 (22759)
ବେପମାନାଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯସ୍ତେ ସର୍ବେ ବିକୃତାନନାଃ।
ଦହ୍ଯମାନାସ୍ତଦାଽସ୍ତ୍ରୈସ୍ତେ ଯାଚନ୍ତି ସ୍ମ ଧନଂଜଯମ୍ ॥ 3-177-12 (22760)
ତତୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯଶ୍ଚୈବ ସିଦ୍ଧା ଯେ ଚ ମହର୍ଷଯଃ।
ଜଙ୍ଗମାନି ଚ ଭୂତାନି ସର୍ବାଣ୍ଯେବାବତସ୍ଥିରେ ॥ 3-177-13 (22761)
ଦେବର୍ଷଯଶ୍ଚ ପ୍ରବରାସ୍ତଥୈବ ଚ ଦିବୌକସଃ।
ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସଗନ୍ଧର୍ବାସ୍ତଥୈବ ଚ ପତତ୍ରିଣଃ।
ଖେଚରାଣି ଚ ଭୂତାନି ସର୍ବାଣ୍ଯେବାବତସ୍ଥିରେ ॥ 3-177-14 (22762)
ତତଃ ପିତାମହଶ୍ଚୈବ ଲୋକପାଲାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଭଗବାଂଶ୍ଚ ମହାଦେବଃ ସଗଣୋଽଭ୍ଯାଯଯୌ ତଦା ॥ 3-177-15 (22763)
ତତୋ ବାଯୁର୍ମହାରାଜ ଦିବ୍ଯୈର୍ମାଲ୍ଯୈଃ ସମନ୍ବିତଃ।
ଅଭିତଃ ପାଣ୍ଡବଂଚିତ୍ରୈରବଚକ୍ରେ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-177-16 (22764)
ଜଗୁଶ୍ଚ ଗାଥା ବିବିଧା ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସୁରଚୋଦିତାଃ।
ନନୃତୁଃ ସଙ୍ଘଶଶ୍ଚୈବ ରାଜନ୍ନପ୍ସରସାଂ ଗଣାଃ ॥ 3-177-17 (22765)
ତସ୍ମିଂଶ୍ଚ ତାଦୃଶେ କାଲେ ନାରଦଶ୍ଚୋଦିତଃ ସୁରୈଃ।
ଆଗମ୍ଯାହ ବଚଃ ପାର୍ଥଂ ଶ୍ରବଣୀଯମିଦଂ ନୃପ ॥ 3-177-18 (22766)
ଅର୍ଜୁନାର୍ଜୁନ ମା ଯୁଙ୍କ୍ଷ ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ଭାରତ।
ନୈତାନି ନିରଧିଷ୍ଠାନେ ପ୍ରଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ କଥଂଚନ ॥ 3-177-19 (22767)
ଅଧିଷ୍ଠାନେ ନ ବାଽନାର୍ତଃ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀତ କଦାଚନ।
ପ୍ରଯୋଗେଷୁ ମହାନ୍ଦୋଷୋ ହ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣାଂ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-177-20 (22768)
ଏତାନି ରକ୍ଷ୍ଯମାଣାନି ଧନଂଜଯ ଯଥାଗମମ୍।
ବଲବନ୍ତି ସୁଖାର୍ହାଣି ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-177-21 (22769)
ଅରକ୍ଷ୍ଯମାଣାନ୍ଯେତାନି ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯାପି ପାଣ୍ଡବ।
ଭବନ୍ତି ସ୍ମ ବିନାଶାଯ ମୈବଂ ଭୂଯଃ କୃଥାଃ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-177-22 (22770)
ଅଜାତଶତ୍ରୋ ତ୍ବଂ ଚୈବ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ତାନି ସଂଯୁଗେ।
ଯୋଜ୍ଯମାନାନି ପାର୍ଥେ ନଦ୍ବିଷତାମବମର୍ଦନେ ॥ 3-177-23 (22771)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-177-24x (2329)
ନିବାର୍ଯାଥ ତତଃ ପାର୍ଥଂ ସର୍ବେ ଦେବା ଯଥାଗତମ୍।
ଜଗ୍ମୁରନ୍ଯେ ଚ ଯେ ତତ୍ର ରସମାଜଗ୍ମୁର୍ନରର୍ଷଭ ॥ 3-177-24 (22772)
ତେଷୁ ସର୍ବେଷୁ କୌରବ୍ଯ ପ୍ରତିଯାତେଷୁ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ତସ୍ମିନନେବ ବନେ ହୃଷ୍ଟାସ୍ତ ଊଷୁଃ ସହ କୃଷ୍ଣଯା ॥ 3-177-25 (22773)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ନିବାତକବଚଯୁଦ୍ଧପର୍ବଣି ସପ୍ତମପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 177 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-177-2 ମାତୃନନ୍ଦନଂ ମାତୁଃ ସୁଖକରମ୍ ॥ 3-177-5 ଗିରଯଏବ କୂବରାଦଯସ୍ତଦ୍ବନ୍ତମ୍। କୂବରୋ ଯସ୍ମିନ୍ ଯୁଗଂ ଧ୍ରିଯତେ ତଦ୍ଦାରୁ। ପାଦୌ ଚକ୍ରେ। ଅକ୍ଷଃ ତଯୋଃ ସଂଧାନଂ ଦାରୁ। ଶୁଭାଃ ବେଣବଇବ ବେଣବୋ ଯସ୍ମିନ୍ ତତ୍ ଶୁଭବେମୁ ତ୍ରିବେଣୁ ଅକ୍ଷକୂବରଯୋଃ ସଂଧାନାର୍ଥଂ ତ୍ରିଶିଖ ଦାରୁ ତଦ୍ବନ୍ତମ୍। ସୁପାଂ ସୁଲୁଗିତି ଦ୍ବିତୀଯାଯା ଆର୍ଷୋ ଲୁକ୍। ରଥପଦେ ବା କ୍ଲୀବତ୍ବଂ ଧ୍ଯେଯମ୍। ପୃଥିବୀମେବ ପାର୍ଥିବଂ ମାନସଂ ଭୂମିରୂପଂ ରଥମ୍ ॥ 3-177-6 ବାରିଜଂ ଶଙ୍ଖମ୍। ଦେବଦତ୍ତଂ ନାମତଃ ॥ 3-177-7 ଦର୍ଶନାଯ ଦର୍ଶଯିତୁମ୍ ॥ 3-177-19 ନିରଧିଷ୍ଠାନେ ଲକ୍ଷ୍ଯାଭାବେ ସତି ॥ 3-177-20 ଅଧିଷ୍ଠାନେପି ବା ଅନାର୍ତଃ ନ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀତ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 178
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.178. ଅଧ୍ଯାଯଃ 178
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନସମାଗମାନନ୍ତରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଗନ୍ଧମାଦନାଦବତରଣାଧ୍ଯବସାଯଃ ॥ 1 ॥ ଲୋମଶେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ଜଯାଶୀର୍ବଚନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବର୍ଗଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-178-0 (22774)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-178-0x (2330)
ତସ୍ମିନ୍କୃତାସ୍ତ୍ରେ ରଥିନାଂ ପ୍ରବୀରେ।
ପ୍ରତ୍ଯାଗତେ ଭବନାଦ୍ବୃତ୍ରହନ୍ତୁଃ।
ଅତଃ ପରଂ କିମକୁର୍ବନ୍ତ ପାର୍ଥାଃ
ସମେତ୍ଯ ଶୂରେଣ ଧନଂଜଯେନ ॥ 3-178-1 (22775)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-178-2x (2331)
ବନେଷୁ ତେଷ୍ବେବ ତୁ ତେ ନରେନ୍ଦ୍ରାଃ
ସହାର୍ଜୁନେନେନ୍ଦ୍ରସମେନ ବୀରାଃ।
ତସ୍ମିଂଶ୍ଚ ଶୈଲପ୍ରବରେ ସୁରମ୍ଯେ
ଧନେଶ୍ବରାକ୍ରୀଡଗତା ବିଜହ୍ରୁଃ ॥ 3-178-2 (22776)
ବେଶ୍ମାନି ତାନ୍ଯପ୍ରତିମାନି ପଶ୍ଯନ୍
କ୍ରୀଡାଶ୍ଚ ନାନାଦ୍ରୁମସନ୍ନିବଦ୍ଧାଃ।
ଚଚାର ଧନ୍ବୀ ବହୁଧା ନରେନ୍ଦ୍ରଃ
ସୋଽସ୍ତ୍ରେଷୁ ଯତ୍ତଃ ସତତଂ କିରୀଟୀ ॥ 3-178-3 (22777)
ଅବାପ୍ଯ ବାସଂ ନରଦେବପୁତ୍ରାଃ
ପ୍ରସାଦଜଂ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ।
ନ ପ୍ରାଣିନାଂ ତେ ସ୍ପୃହଯନ୍ତି ରାଜ-
ଞ୍ଶିବଶ୍ କାଲଃ ସ ବଭୂବ ତେଷାମ୍ ॥ 3-178-4 (22778)
ସମେତ୍ଯ ପାର୍ଥେନ ଯଥୈକରାତ୍ର-
ମୂଷୁଃ ସମାସ୍ତତ୍ରତଥା ଚତସ୍ରଃ।
ପୂର୍ବାଶ୍ଚ ଷଟ୍ ତା ଦଶ ପାଣ୍ଡବାନାଂ
ଶିବା ବଭୂବୁର୍ବସତାଂ ବନେଷୁ ॥ 3-178-5 (22779)
ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବାଯୁସୁତସ୍ତରସ୍ବୀ
ଜିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ରାଜାନମୁପୋପବିଶ୍ଯ।
ଯମୌ ଚ ବୀରୌ ସୁରରାଜକଲ୍ପା-
ବେକାନ୍ତମାସ୍ଥାଯ ହିତଂ ପ୍ରିଯଂ ଚ ॥ 3-178-6 (22780)
ତବ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ କୁରୁରାଜ ସତ୍ଯାଂ
ଚିକୀର୍ଷମାଣାସ୍ତ୍ବଦନୁପ୍ରିଯଂ ଚ।
ତତୋ ନ ଗଚ୍ଛାମ ବନାନ୍ଯପାସ୍ଯ
ସୁଯୋଧନଂ ସାନୁଚରଂ ନିହନ୍ତୁମ୍ ॥ 3-178-7 (22781)
ଏକାଦଶଂ ବର୍ଷମିଦଂ ବସାମଃ
ସୁଯୋଧନେନାତ୍ତସୁଖାଃ ସୁଖାର୍ହାଃ।
ତଂ ବଞ୍ଚଯିତ୍ବାଽଧମବୁଦ୍ଧିଶୀଲ-
ମଜ୍ଞାତବାସଂ ସୁଖମାପ୍ନୁଯାମ ॥ 3-178-8 (22782)
ତବାଜ୍ଞଯା ପାର୍ଥିବ ନିର୍ବିଶଙ୍କା
ବିହାଯ ମାନଂ ବିଚରାମୋ ବନାନି।
ସମୀପବାସେନ ବିଲୋଭିତାସ୍ତେ
ଜ୍ଞାସ୍ଯନ୍ତି ନାସ୍ମାନପକୃଷ୍ଟଦେଶାନ୍ ॥ 3-178-9 (22783)
ସଂବତ୍ସରଂ ତତ୍ର ବିହୃତ୍ଯ ଗୂଢଂ
ନରାଧମଂ ତଂ ସୁଖମୁଦ୍ଧରେମ।
ନିର୍ଯାତ୍ଯ ବୈରଂ ସଫଲଂ ସପୁଷ୍ପଂ
ତସ୍ମୈ ନରେନ୍ଦ୍ରାଧମପୂରୁଷାଯ ॥ 3-178-10 (22784)
ସୁଯୋଧନାଯାନୁଚରୈର୍ବୃତାଯ
ତତୋ ମହୀଂ ପ୍ରାପ୍ନୁହି ଧର୍ମରାଜ।
ସ୍ବର୍ଗୋପମଂ ଦେଶମିମଂ ଚରଦ୍ଭିଃ
ଶକ୍ଯୋ ବିହନ୍ତୁଂ ନରଦେବ ଶୋକଃ ॥ 3-178-11 (22785)
କୀର୍ତିସ୍ତୁ ତେ ଭାରତ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧା
ନଶ୍ଯେଦ୍ଧି ଲୋକେଷୁ ଚରାଚରେଷୁ।
ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ରାଜ୍ଯଂକୁରୁପୁଙ୍ଗବାନାଂ
ଶକ୍ଯଂ ମହତ୍ପ୍ରାପ୍ତୁମଥ କ୍ରିଯାଶ୍ଚ ॥ 3-178-12 (22786)
ଇଦଂ ତୁ ଶକ୍ଯଂ ସତତଂ ନରେନ୍ଦ୍ର
ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ତ୍ବଯା ଯଲ୍ଲଭସେ କୁବେରାତ୍।
କୁରୁଷ୍ବ ବୁଦ୍ଧିଂ ଦ୍ବିଷତାଂ ବଧାଯ
କୃତାଗସାଂ ଭାରତ ନିଗ୍ରହେ ଚ ॥ 3-178-13 (22787)
ତେଜସ୍ତବୋଗ୍ରଂ ନ ସହେତ ରାଜନ୍
ସମେତ୍ଯ ସାକ୍ଷାଦପି ବଜ୍ରପାଣିଃ।
ନ ହି ବ୍ଯଥାଂ ଜାତୁ କରିଷ୍ଯତସ୍ତୌ
ସମେତ୍ଯ ଦେବୈରପି ଧର୍ମରାଜ ॥ 3-178-14 (22788)
ତବାର୍ଥସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥମପି ପ୍ରବୃତ୍ତୌ
ସୁପର୍ଣକେତୁଶ୍ଚ ଶିନେଶ୍ଚ ନପ୍ତା।
ଯଥୈବ କୃଷ୍ଣୋଽପ୍ରତିମୋ ବଲେନ
ତଥୈବ ରାଜନ୍ସ ଶିନିପ୍ରବୀରଃ ॥ 3-178-15 (22789)
ତବାର୍ଥସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥମଭିପ୍ରପନ୍ନୋ
ଯଥୈବ କୃଷ୍ଣଃ ସହ ଯାଦବୈସ୍ତୈଃ।
ତଥୈବ ଚେମୌ ନରଦେବବର୍ଯ
ଯମୌ ଚ ବୀରୌ କୃତିନୌ ପ୍ରଯୋଗେ ॥ 3-178-16 (22790)
ତ୍ବଦର୍ଥଯୋଗପ୍ରଭବପ୍ରଧାନାଃ
ଶମଂ କରିଷ୍ଯାମ ପରାନ୍ସମେତ୍ଯ ॥ 3-178-17 (22791)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ 3-178-18x (2332)
ତତସ୍ତଦାଜ୍ଞାଯ ମତଂ ମହାତ୍ମା
ତେଷାଂ ଚ ଧର୍ମସ୍ଯ ସୁତୋ ବରିଷ୍ଠଃ।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ସ୍ଥାନମୁପେତ୍ଯ ରାଜା
ପର୍ଯାକ୍ରମଦ୍ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ॥ 3-178-18 (22792)
ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ବେଶ୍ମାନି ନଦୀଃ ସରାଂସି
ସର୍ବାଣି ରକ୍ଷାଂସି ଚ ଧର୍ମରାଜଃ।
ଯଥାଗତଂ ମାର୍ଗମବେକ୍ଷମାଣଃ
ପୁନର୍ଗିରିଂ ଚୈବ ନିରୀକ୍ଷମାଣଃ।
[ତତୋ ମହାତ୍ମା ସ ବିଶୁଦ୍ଧବୁଦ୍ଧିଃ
ସଂପ୍ରାର୍ଥଯାମାସ ନଗେନ୍ଦ୍ରବର୍ଯମ୍ ॥] 3-178-19 (22793)
ସମାପ୍ତକର୍ମା ସହିତଃ ସୁହୃଦ୍ଭି-
ର୍ଜିତ୍ବା ସପତ୍ନାନ୍ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ରାଜ୍ଯମ୍।
ଶୈଲେନ୍ଦ୍ର ଭୂଯସ୍ତପସେ ଜିତାତ୍ମା
ଦ୍ରଷ୍ଟା ତବାସ୍ମୀତି ମତିଂ ଚକାର ॥ 3-178-20 (22794)
ବୃତଶ୍ଚ ସର୍ବୈରନୁଜୈର୍ଦ୍ବିଜୈଶ୍ଚ
ତେନୈବ ମାର୍ଗେଣ ପୁନର୍ନିବୃତ୍ତଃ।
ଉବାହ ଚୈନାନ୍ଗଣଶସ୍ତଥୈବ
ଘଟୋତ୍କଚଃ ପର୍ବତନିର୍ଝରେଷୁ ॥ 3-178-21 (22795)
ତାନ୍ପ୍ରସ୍ଥିତାନ୍ପ୍ରୀତମନା ମହର୍ଷିଃ
ପିତେବ ପୁତ୍ରାନନୁଶିଷ୍ଯ ସର୍ବାନ୍।
ସ ଲୋମଶୋ ଦିବମେବୋର୍ଜିତଶ୍ରୀ-
ର୍ଜଗାମ ତେଷାଂ ବିଜଯଂ ତଦୋକ୍ତ୍ବା ॥ 3-178-22 (22796)
ତେନାର୍ଷ୍ଟିଷେଣେନ ତଥାନୁଶିଷ୍ଟା-
ସ୍ତୀର୍ତାନି ରମ୍ଯାଣି ତପୋବନାନି।
ମହାନ୍ତି ଚାନ୍ଯାନି ସରାଂସି ପାର୍ଥାଃ
କସଂପଶ୍ଯମାନାଃ ପ୍ରଯଯୁର୍ନରାଗ୍ର୍ଯାଃ ॥ 3-178-23 (22797)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଆଜଗରପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 178 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-178-1 ବୃତ୍ରହନ୍ତୁରିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ॥ 3-178-2 ଆକ୍ରୀଡଂ ଉଦ୍ଯାନମ୍ ॥ 3-178-4 ବାସଂ ସ୍ଥାନମ୍। ପ୍ରାଣିନାଂ ଭୂମିସ୍ତାନାମୈଶ୍ବର୍ଯମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-178-5 ପୂର୍ବାଶ୍ ଷଟ୍ ସମାଃ ॥ 3-178-9 ଅପକୃଷ୍ଟଦେଶାନ୍ ଦୂରସ୍ଥାନ୍ ନ ଜ୍ଞାସ୍ଯନ୍ତି ଅପିତୁ ସମୀପସ୍ଥାନେବ ॥ 3-178-10 ନିର୍ଯାତ୍ଯ ପ୍ରତ୍ଯର୍ପ୍ଯ। ଅପକାରିଣେଽପକାରଂ କୃତ୍ବେତ୍ଯର୍ଥଃ। ଫଲଂ ରାଜ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିଃ। ପୁଷ୍ପଂ ଶତ୍ରୁବଧଃ ॥ 3-178-13 ନିଗ୍ରହେ ଚ ବନ୍ଧନେ ବା। ଭ୍ରାତୃତ୍ବାଦ୍ବଧେଽପ୍ରବୃତ୍ତିଶ୍ଚେଦିତି ଭାବଃ ॥ 3-178-14 ସମେତ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ॥ 3-178-15 ସୁପର୍ଣକେତୁଃ କୃଷ୍ଣଃ। ଶିନେର୍ନପ୍ତା ସାତ୍ଯକିଃ। ଏତଯୋର୍ବୀର୍ଯଂ ହିତକାରିତ୍ବଂ ଚାହ। ତଥୈବେତି। ତଥୈବ କୃଷ୍ଣୋଽପ୍ରତିମୋ ବଲେନ ତଥୈବ ଚାହଂ ନରଦେବ ବର୍ଯ। ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର କୃଷ୍ଣୋଽର୍ଜୁନଃ। ଅହଂ ଭୀମସେନ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-178-16 ପ୍ରଯୋଗେଽସ୍ତ୍ରପ୍ରଯୋଗେ କୃତିନୌ କୁଶଲୌ ॥ 3-178-17 ତ୍ବଦର୍ଥଯୋଗପ୍ରଭବପ୍ରଧାନାଃ ତବ ଅର୍ଥଯୋଗୋ ଧନଲାଭଃ ପ୍ରଭବ ଐଶ୍ବର୍ଯୋତ୍କର୍ଷସ୍ତଦ୍ଦ୍ବଯଂ ପ୍ରଧାନଂ ତେଷାଂ ତେ ତଥା ॥ 3-178-20 ଇତି ପ୍ରାର୍ଥଯାମାସେତି ପୂର୍ବେଣ ସଂବନ୍ଧଃ। ମତିଂ ଚକାର। ଗମନେ ଇତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 179
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.179. ଅଧ୍ଯାଯଃ 179
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଗନ୍ଧମାଦନାଦବତୀର୍ଣୈଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ କ୍ରମେଣ କୈଲାସବୃଷପର୍ବସୁବାହ୍ବାଦିନିବାସଗମନପୂର୍ବକଂ ପୁନର୍ଦ୍ବୈତଦନମେତ୍ଯ ସରସ୍ବତୀତୀରେ ସୁଖବିହରଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-179-0 (22798)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-179-0x (2333)
ନଗୋତ୍ତମଂ ପ୍ରସ୍ରବଣୈରୁପେତଂ
ଦିଶାଂ ଗଜୈଃ କିନ୍ନରପକ୍ଷିଭିଶ୍ଚ।
ସୁଖଂ ନିବାସଂ ଜହତାଂ ହି ତେଷାଂ
ନ ପ୍ରୀତିରାସୀଦ୍ଭରତର୍ଷଭାଣାମ୍ ॥ 3-179-1 (22799)
ତତସ୍ତୁ ତେଷାଂ ପୁନରେବ ହର୍ଷଃ
କୈଲାସମାଲୋକ୍ଯ ମହାନ୍ବଭୂବ।
କୁବେରକାନ୍ତଂ ଭରତର୍ଷଭାଣାଂ
ମହୀଧରଂ ବାରିଧରପ୍ରକାଶମ୍ ॥ 3-179-2 (22800)
ସମୁଚ୍ଛ୍ରଯାନ୍ପର୍ବତସଂନିରୋଧାନ୍
ଗୋଷ୍ଠାନ୍ହରୀଣାଂ ଗିରିଗହ୍ବରାଣି।
ବହୁପ୍ରକାରାଣି ସମୀକ୍ଷ୍ଯବୀରାଃ
ସ୍ଥଲାନି ନିମ୍ନାନି ଚ ତତ୍ର ତତ୍ର ॥ 3-179-3 (22801)
ତଥୈବ ଚାନ୍ଯାନି ମହାବନାନି
ମୃଗଦ୍ବିଜାନେକପସେବିତାନି।
ଆଲୋକଯନ୍ତୋଽଭିଯଯୁଃ ପ୍ରତୀତା-
ସ୍ତେ ଧନ୍ବିନାଃ ଖଙ୍ଗଧରା ନରାଗ୍ର୍ଯାଃ ॥ 3-179-4 (22802)
ବନାନି ରମ୍ଯାଣି ନଦୀଃ ସରାଂସି
ଗୁହା ଗିରୀଣାଂ ଗିରିଗହ୍ବରାଣି
ଏତେ ନିବାସାଃ ସତତଂ ବଭୂବୁ-
ର୍ନିଶାମୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନରର୍ଷଭାଣାମ୍ ॥ 3-179-5 (22803)
ତେ ଦୁର୍ଗବାସଂ ବହୁଧା ନିରୁଷ୍ଯ
ବ୍ଯତୀତ୍ଯ କୈଲାସମଚିନ୍ତ୍ଯରୂପମ୍।
ଆସେଦୁରତ୍ଯର୍ଥମନୋରମଂ ତେ
ତମାଶ୍ରମାଗ୍ର୍ଯଂ ବୃଷପର୍ବଣସ୍ତୁ ॥ 3-179-6 (22804)
ସମେତ୍ଯ ରାଜ୍ଞା ବୃଷପର୍ବଣା ତେ
ପ୍ରତ୍ଯର୍ଚିତାସ୍ତେନ ଚ ବୀତମୋହାଃ।
ଶଶଂସିରେ ବିସ୍ତରଶଃ ପ୍ରବାସଂ
ଶିବଂ ଯଥାବଦ୍ବୃଷପର୍ବଣସ୍ତେ ॥ 3-179-7 (22805)
ସୁଖୋଷିତାସ୍ତସ୍ଯ ତ ଏକରାତ୍ରଂ
ପୁଣ୍ଯାଶ୍ରମେ ଦେବମହର୍ଷିଜୁଷ୍ଟେ।
ଅଭ୍ଯାଯଯୁସ୍ତେ ବଦରୀଂ ବିଶାଲାଂ
ସୁଖେନ ବୀରାଃ ପୁନରେବ ବାସମ୍ ॥ 3-179-8 (22806)
ଊଷୁସ୍ତତସ୍ତତ୍ର ମହାନୁଭାବା
ନାରାଯଣସ୍ଥାନଗତାଃ ସମଗ୍ରାଃ।
କୁବେରକାନ୍ତାଂ ନଲିନୀଂ ବିଶୋକାଃ
ସଂପଶ୍ଯମାନାଃ ସୁରସିଦ୍ଧଜୁଷ୍ଟାମ୍ ॥ 3-179-9 (22807)
ତାଂ ଚାଥ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନଲିନୀଂ ବିଶୋକାଃ
ପାଣ୍ଡୋଃ ସୁତାଃ ସର୍ବନରପ୍ରଧାନାଃ।
ତେ ରେମିରେ ନନ୍ଦନବାସମେତ୍ଯ
ଦ୍ବିଜର୍ଷଯୋ ବୀତମଲା ଯଥୈବ ॥ 3-179-10 (22808)
ତତଃ କ୍ରମେଣୋପଯଯୁର୍ନୃବୀରା
ଯଥାଗତେନୈବ ପଥା ସମଗ୍ରାଃ।
ବିହୃତ୍ଯ ମାସଂ ସୁଖିନୋ ବଦର୍ଯାଂ
କିରାତରାଜ୍ଞୋ ବିଷଯଂ ସୁବାହୋଃ ॥ 3-179-11 (22809)
ଚୀନାଂସ୍ତୁଷାରାନ୍ଦରଦାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍
ଦେଶାନ୍କୁଲିନ୍ଦସ୍ଯ ଚ ଭୂରିରମ୍ଯାନ୍।
ଅତୀତ୍ଯ ଦୁର୍ଗଂ ହିମବତ୍ପ୍ରଦେଶଂ
ପୁରଂ ସୁବାହୋର୍ଦଦୃଶୁର୍ନୃବୀରାଃ ॥ 3-179-12 (22810)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ ତାନ୍ପାର୍ଥିବ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରା-
ନ୍ପ୍ରାପ୍ତାନ୍ସୁବାହୁର୍ବିଷଯେ ସମଗ୍ରାନ୍।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ପ୍ରୀତିଯୁତଃ ସ ରାଜା
ତଂ ଚାଭ୍ଯନନ୍ଦନ୍ବୃଷଭାଃ କୁରୂଣାମ୍ ॥ 3-179-13 (22811)
ସମେତ୍ଯ ରାଜ୍ଞା ତୁ ସୁବାହୁନା ତେ
ସୁତୈର୍ବିଶୋକପ୍ରମୁଖୈଶ୍ଚ ସର୍ବେ।
ସହେନଦ୍ରସେନୈଃ ପରିଚାରକୈଶ୍ଚ
ପୌରୋଗବୈର୍ଯେ ଚ ରମହାନସସ୍ଥାଃ ॥ 3-179-14 (22812)
ସୁଖୋପିତାସ୍ତତ୍ରତ ଏକରାତ୍ରଂ
ସୂତାନ୍ସମାଦାଯ ରଥାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍।
ଘଟୋତ୍କଚଂ ସାନୁଚରଂ ବିସୃଜ୍ଯ
ତତୋଽଭ୍ଯଯୁର୍ଯାମୁନମଦ୍ରିରାଜମ୍ ॥ 3-179-15 (22813)
ତସ୍ମିନ୍ଗିରୌ ପ୍ରସ୍ରବଣୋପପନ୍ନ-
ହିମୋତ୍ତରୀଯାରୁଣପାଣ୍ଡୁସାନୌ।
ବିଶାଖଯୂପଂ ସମୁପେତ୍ଯ ଚକ୍ରୁ-
ସ୍ତଦା ନିବାସଂ ପୁରୁଷପ୍ରବୀରାଃ ॥ 3-179-16 (22814)
ବରାହନାନାମୃଗପକ୍ଷିଜୁଷ୍ଟଂ
ମହାବନଂ ଚୈତ୍ରରଥପ୍ରକାଶମ୍।
ଶିବେନ ଯାତ୍ବା ମୃଗଯାପ୍ରଧାନାଃ
ସଂବତ୍ସରଂ ତତ୍ରବନେ ବିଜହ୍ରୁଃ ॥ 3-179-17 (22815)
ତତ୍ରାସସାଦାତିବଲଂ ଭୁଜଙ୍ଗଂ
କ୍ଷୁଧାର୍ଦିତଂ ମୃତ୍ଯୁମିବୋଗ୍ରରୂପମ୍।
ବୃକୋଦରଃ ପର୍ବତକନ୍ଦରାଯାଂ
ବିଷାଦମୋହବ୍ଯଥିତାନ୍ତରାତ୍ମା ॥ 3-179-18 (22816)
ଦ୍ବୀପୋଽଭବଦ୍ଯତ୍ର ବୃକୋଦରସ୍ଯ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଧର୍ମଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠଃ।
ଅମୋକ୍ଷଯଦ୍ଯସ୍ତମନନ୍ତତେଜା
ଗ୍ରାହେଣ ସଂବେଷ୍ଟିତସର୍ବଗାତ୍ରମ୍ ॥ 3-179-19 (22817)
ତେ ଦ୍ବାଦଶଂ ବର୍ଷମଥୋପଯାନ୍ତଂ
ବନେ ବିହୁର୍ତୁଂ କୁରବଃ ପ୍ରତୀତାଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ବନାଚ୍ଚୈତ୍ରରଥପ୍ରକାଶା-
ଚ୍ଛ୍ରିଯା ଜ୍ବଲନ୍ତସ୍ତପସା ଚ ଯୁକ୍ତାଃ ॥ 3-179-20 (22818)
ତତଶ୍ଚ ଯାତ୍ବା ମରୁଧନ୍ବପାର୍ଶ୍ବଂ
ସଦା ଧନୁର୍ବେଦରତିପ୍ରଧାନାଃ।
ସରସ୍ବତୀମେତ୍ଯ ନିବାସକାମାଃ
ସରସ୍ତତୋ ଦ୍ବୈତବନଂ ପ୍ରତୀଯୁଃ ॥ 3-179-21 (22819)
ସମୀକ୍ଷ୍ ତାନ୍ଦ୍ବୈତବନେ ନିବିଷ୍ଟା-
ନ୍ନିବାସିନସ୍ତତ୍ରତତୋଽଭିଜଗ୍ମୁଃ।
ତପୋଦମାଚାରସମାଧିଯୁକ୍ତା-
ସ୍ତୃଣୋଦପାତ୍ରାବରଣାଶ୍ମକୁଟ୍ଟାଃ ॥ 3-179-22 (22820)
ପ୍ଲକ୍ଷାକ୍ଷରୌହୀତକବେତସାଶ୍ଚ
ତଥା ବଦର୍ଯଃ ଖଦିରାଃ ଶିରୀଷାଃ।
ବିଲ୍ବେଙ୍ଗୁଦାଃ ପୀଲୁଶମୀକରୀରାଃ
ସରସ୍ବତୀତୀରରୁହା ବଭୂବୁଃ ॥ 3-179-23 (22821)
ତାଂ ଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବମହର୍ଷିକାନ୍ତା-
ମାବାସଭୂତାମିବ ଦେବତାନାମ୍।
ସରସ୍ବତୀଂ ପ୍ରୀତିଯୁତାଶ୍ଚରନ୍ତଃ
ସୁଖଂ ବିଜହ୍ରୁର୍ନରଦେବପୁତ୍ରାଃ ॥ 3-179-24 (22822)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଆଜଗରପର୍ବଣି ଏକୋନାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 179 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-179-1 ନଗୋତ୍ତମଂ ଗନ୍ଧମାଦନଂ ଜହତାଂ ତ୍ଯଜତାମ୍ ॥ 3-179-2 କୁବେରସ୍ଯ କାନ୍ତଂ ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-179-3 ସମୁଚ୍ଛ୍ରଯାନ୍ ଉଚ୍ଚୈସ୍ତ୍ବାନି। ସଂନିରୋଧାନ୍ ସଂକୀର୍ଣତ୍ବାନି। ଗୋଷ୍ଠାନ୍ ସ୍ଥାନାନି। ହରୀଣାଂ ସିଂହାନାମ୍ ॥ 3-179-4 ଅନେକପାଃ ଦ୍ବିପାଃ ॥ 3-179-5 ଗୁହା ଅଲ୍ପପ୍ରମାଣାଦରୀ। ଗହ୍ବରଂ ମହତୀ ଦରୀ ॥ 3-179-9 ନଲିନୀଂ ସରସୀମ୍ ॥ 3-179-10 ନନ୍ଦନମିନ୍ଦ୍ରବନମ୍ ॥ 3-179-14 ପୌରୋଗବୈଃ ପୁରୋଗାମିଭିଃ ପଟଗୃହାଦିସାମଗ୍ରୀବାହଃ ॥ 3-179-15 ଯାମୁନଂ ଯମୁନୋଦ୍ଗମମ୍ ॥ 3-179-16 ପୁଂସି ଯଥା ଶ୍ବେତମୁତ୍ତରୀଯଂ ଶ୍ବେତାରୁଣମୁଷ୍ଣୀଷଂ ଚ ତଦ୍ବତ୍ ଗିରୌ ପ୍ରସ୍ରବଣାନି ଅରୁଣପାଣ୍ଡସାନୂନି ଚ ଭାନ୍ତୀତ୍ଯୁତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା। ବିଶାଖଯୂପଂ ସ୍ଥାନବିଶେଷଃ ॥ 3-179-17 ଶିବେନ ପାର୍ଥାଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-179-19 ଦ୍ବୀପୋ ଦ୍ବୀପବଦାଶ୍ରଯଃ। ଗ୍ରାହେଣ ସର୍ବେଣ ॥ 3-179-22 ତୃଣୋଦପାତ୍ରାବରଣାଃ ଆସନାର୍ଥଂ ତୃଣେନ ପାଦ୍ଯାର୍ଥଂ ଉଦକପାତ୍ରେଣ ଚ ଆବୃଣ୍ବନତି ତେ ତଥାଭୂତାଃ। ଅଶ୍ମକୁଟ୍ଟାଃ ବାନପ୍ରସ୍ଥା ଦନ୍ତୋଲୂଖଲିକା ଏବ ସନ୍ତୋ ଜରଯା ନଷ୍ଟଦନ୍ତା ଅଶ୍ମକୁଟ୍ଟା ଭବନ୍ତି ॥ 3-179-23 ବଭୂବୁଃ ଶୋଭାବନ୍ତ ଇତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 180
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.180. ଅଧ୍ଯାଯଃ 180
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବନେ ମୃଗଯାର୍ଥମଟତୋ ଭୀମସ୍ଯ ମହତାଽଜଗରେଣ ଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-180-0 (22823)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-180-0x (2334)
କଥଂ ନାଗାଯୁତପ୍ରାଣୋ ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ।
ଭଯମାହାରଯତ୍ତୀବ୍ରଂ ତସ୍ମାଦଜଗରାନ୍ମୁନେ ॥ 3-180-1 (22824)
ପୌଲସ୍ତ୍ଯଂ ଧନଦଂ ଯୁଦ୍ଦେ ଯ ଆହ୍ବଯତି ଦର୍ପିତଃ।
ନଲିନ୍ଯାଂ କଦନଂ କୃତ୍ବା ନିହନ୍ତା ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍ ॥ 3-180-2 (22825)
ତଂ ସଂସସି ଭଯାବିଷ୍ଟମାପନ୍ନମରିସୂଦନମ୍।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ପରଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ ॥ 3-180-3 (22826)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-180-4x (2335)
ବହ୍ବାଶ୍ଚର୍ଯେ ବନେ ତେଷାଂ ବସତାମୁଗ୍ରଧନ୍ବିନାମ୍।
ପ୍ରାପ୍ତାନାମାଶ୍ରମଂ ରାଜନ୍ରାଜର୍ଷେର୍ବୃଷପର୍ବଣଃ ॥ 3-180-4 (22827)
ଯଦୃଚ୍ଛଯା ଧନୁଷ୍ପାଣିର୍ବଦ୍ଧଖଙ୍ଗୋ ବୃକୋଦରଃ।
ଦଦର୍ଶ ତଦ୍ବନଂ ରମ୍ଯଂ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସେବିତମ୍ ॥ 3-180-5 (22828)
ସ ଦଦର୍ଶ ଶୁଭାନ୍ଦେଶାନ୍ଗିରେର୍ହିମବତସ୍ତଦା।
ଦେବର୍ଷିସିଦ୍ଧଚରିତାନପ୍ସରୋଗଣସେବିତାନ୍ ॥ 3-180-6 (22829)
ଚକୋରୈରୁପଚକ୍ରୈଶଚ୍ ପକ୍ଷିଭିର୍ଜୀବଜୀବକୈଃ।
କୋକିଲୈର୍ଭୃଙ୍ଗରାଜୈଶ୍ଚ ତତ୍ର ତତ୍ର ନିନାଦିତାନ୍ ॥ 3-180-7 (22830)
ନିତ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲୈର୍ବୃକ୍ଷୈର୍ହିମସଂସ୍ପର୍ଶକୋମଲୈଃ।
ଉପେତାନ୍ବହୁଲଚ୍ଛାଯୈର୍ମନୋନଯନନନ୍ଦନୈଃ ॥ 3-180-8 (22831)
ସ ସଂପଶ୍ଯନ୍ଗିରିନଦୀର୍ବୈଡୂର୍ଯମଣିସଂନିଭୈଃ।
ସଲିଲୈର୍ହିମସଂକାଶୈର୍ହଂସକାରଣ୍ଡବାଯୁତୈଃ ॥ 3-180-9 (22832)
ବନାନି ଦେବଦାରୂଣାଂ ମେଘାନାମିବ ବାଗୁରାଃ।
ହରିଚନ୍ଦନମିଶ୍ରାଣି ତୁଙ୍ଗକାଲୀଯକାନ୍ଯପି ॥ 3-180-10 (22833)
ମୃଗଯାଂ ପରିଧାବନ୍ସ ସମେଷୁ ମରୁଧନ୍ବସୁ।
ବିଧ୍ଯନ୍ମୃଗାଞ୍ଶରୈଃ ଶୁଦ୍ଧୈଶ୍ଚଚାର ସ ମହାବଲଃ ॥ 3-180-11 (22834)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ ବିଖ୍ଯାତୋ ମହାନ୍ତଂ ଦଂଷ୍ଟ୍ରିଣଂ ବଲାତ୍।
ନିଘ୍ନନ୍ନାଗଶତପ୍ରାଣୋ ବନେ ତସ୍ମିନ୍ମହାବଲଃ ॥ 3-180-12 (22835)
ମୃଗାଣାଂ ସବରାହାଣାଂ ମହିଷାଣାଂ ମହାଭୁଜଃ।
ବିନିଘ୍ନଂସ୍ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-180-13 (22836)
ସ ମାତଙ୍ଗଶତପ୍ରାଣୋ ମନୁଷ୍ଯଶତବାରଣଃ।
ସିଂହଶାର୍ଦୂଲବିକ୍ରାନ୍ତୋ ବନେ ତସ୍ମିନ୍ମହାବଲଃ ॥ 3-180-14 (22837)
ବୃକ୍ଷାନୁତ୍ପାଟଯାମାସ ତରସା ବୈ ବଭଞ୍ଜ ଚ।
ପୃଥିବ୍ଯାଶ୍ଚ ପ୍ରଦେଶାନ୍ବୈ ନାଦଯଂସ୍ତୁ ବନାନି ଚ ॥ 3-180-15 (22838)
ପର୍ବତାଗ୍ରାଣି ବୈ ମୃଦ୍ଗନ୍ନାଦଯାନଶ୍ଚ ବିଜ୍ବରଃ।
ପ୍ରକ୍ଷିପନ୍ପାଦପାଂଶ୍ଚାପି ନାଦେନାପୂରଯନ୍ମହୀମ୍ ॥ 3-180-16 (22839)
ବେଗେନ ନ୍ଯପତଦ୍ଭୀମୋ ନିର୍ଭଯଶ୍ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଆସ୍ଫୋଟଯନ୍କ୍ଷ୍ବେଡଯଂଶ୍ଚ ତଲତାଲାଂଶ୍ଚ ବାଦଯନ୍।
ଚିରସଂବଦ୍ଧଦର୍ପସ୍ତୁ ଭୀମସେନୋ ବନେ ତଦା ॥ 3-180-17 (22840)
ଗଜେନଦ୍ରାଶ୍ଚ ମହାସତ୍ବା ମୃଗେନ୍ଦ୍ରାଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ।
ଭୀମସେନସ୍ଯ ନାଦେନ ବ୍ଯମୁଞ୍ଚନ୍ତ ଗୁହା ଭଯାତ୍ ॥ 3-180-18 (22841)
କ୍ବଚିତ୍ପ୍ରଧାବଂସ୍ତିଷ୍ଠଂଶ୍ଚ କ୍ବଚିଚ୍ଚୋପବିଶଂସ୍ତଥା।
ମୃଗପ୍ରେପ୍ସୁର୍ମହାରୌଦ୍ରେ ବନେ ଚରତି ନିର୍ଭଯଃ ॥ 3-180-19 (22842)
ସ ତତ୍ରମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ରୋ ବନେ ବନଚରୋପମଃ।
ପଦ୍ଭ୍ଯାମଭିସମାପେଦେ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-180-20 (22843)
ସ ପ୍ରବିଷ୍ଟୋ ମହାରଣ୍ଯେ ନାଦାନ୍ନଦତି ଚାଦ୍ଭୁତାନ୍।
ତ୍ରାସଯନ୍ସର୍ବଭୂତାନି ମହାସତ୍ବପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-180-21 (22844)
ତତୋ ଭୀମସ୍ଯ ଶବ୍ଦେନ ଭୀତାଃ ସର୍ପା ଗୁହାଶଯାଃ।
ଅତିକ୍ରାନ୍ତାସ୍ତୁ ବେଗେନ ଜଗାମାନୁସୃତଃ ଶନୈଃ।
ତତୋଽମରବରପ୍ରଖ୍ଯୋ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-180-22 (22845)
ସ ଦଦର୍ଶ ମହାକାଯଂ ଭୁଜଙ୍ଗଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଗିରିଦୁର୍ଗେ ସମାପନ୍ନଂ କାଯେନାବୃତ୍ଯ କନ୍ଦରମ୍ ॥ 3-180-23 (22846)
ପର୍ବତାଭୋଗବର୍ଷ୍ମାଣଂ ଭୋଗୈଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କମଣ୍ଡଲୈଃ।
ଚିତ୍ରାଙ୍ଗମଙ୍ଗଜୈଶ୍ଚିତ୍ରୈର୍ହରିଦ୍ରାସଦୃଶଚ୍ଛବିମ୍ ॥ 3-180-24 (22847)
ଗୁହାକାରେଣ ବକ୍ରେଣ ଚତୁର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରେଣ ରାଜତା।
ଦୀପ୍ତାକ୍ଷେଣାତିତାମ୍ରେଣ ଲିହାନଂ ସୃକ୍ବିଣୀ ମୁହୁଃ ॥ 3-180-25 (22848)
ତ୍ରାସନଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ କାଲାନ୍ତକଯମୋପମମ୍।
ନିଃଶ୍ବାସକ୍ଷ୍ବେଡନାଦେନ ଭର୍ତ୍ସଯନ୍ତମିବ ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-180-26 (22849)
ସ ଭୀମଂ ସହସାଽଭ୍ଯେତ୍ଯ ପୃଦାକୁଃ କ୍ଷୁଧିତୋ ଭୃଶମ୍।
ଜଗ୍ରାହାଜଗରୋ ଗ୍ରାହୋ ଭୁଜଯୋରୁଭଯୋର୍ବଲାତ୍ ॥ 3-180-27 (22850)
ତେନ ସଂସ୍ପୃଷ୍ଟଗାତ୍ରସ୍ଯ ଭୀମସେନସ୍ଯ ବୈ ତଦା।
ସଂଜ୍ଞା ମୁମୋହ ସହସା ବରଦାନେନ ତସ୍ଯ ହି ॥ 3-180-28 (22851)
ଦଶନାଗସହସ୍ରାଣି ଧାରଯନ୍ତି ହି ଯଦ୍ବଲମ୍।
ଇଦ୍ରଲଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ଭୁଜଯୋରସମଂ ପରୈଃ ॥ 3-180-29 (22852)
ସ ତେଜସ୍ବୀ ତଥା ତେନ ଭୁଜଗେନ ବଶୀକୃତଃ।
ବିମ୍ଫୁରଞ୍ଶନକୈର୍ଭୀମୋ ନ ଶଶାକ ବିଚେଷ୍ଟିତୁମ୍ ॥ 3-180-30 (22853)
ନାଗାଯୁତସମପ୍ରାଣଃ ସିଂହସ୍କନ୍ଧୋ ମହାଭୁଜଃ।
ଗୃହୀତୋ ବ୍ଯଜହାତ୍ସତ୍ବଂ ବରଦାନବିମୋହିତଃ ॥ 3-180-31 (22854)
ସ ହି ପ୍ରଯତ୍ନମକରୋତ୍ତୀବ୍ରମାତ୍ମବିମୋକ୍ଷଣେ।
ନ ଚୈନମଶକଦ୍ବୀରଃ କଥଂଚିତ୍ପ୍ରତିବାଧିତୁମ୍ ॥ 3-180-32 (22855)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଆଜଗରପର୍ବଣି ଅଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 180 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-180-10 ତୁଙ୍ଗଂ କାଲୀଯକଂ ଚ କାଷ୍ଠବିଶେଷୌ ॥ 3-180-11 ମରୁଧନ୍ବସୁ ଗିରେର୍ନିର୍ଜଲପ୍ରଦେଶେଷୁ। ମରୁର୍ନା ଗିରିଧନ୍ବନୋରିତି ମେଦିନୀ ॥ 3-180-24 ପର୍ବତସ୍ଯାଭୋଗଃ ବିସ୍ତୀର୍ଣତା ତତ୍ପରିମାଣଂ ବର୍ଷ୍ମ ଶରୀରଂ ଯସ୍ଯ ତମ୍ ॥ 3-180-27 ପୃଦାକୁଃ ସର୍ପଃ ॥ 3-180-31 ସତ୍ବଂ ବୁଦ୍ଧିମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 181
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.181. ଅଧ୍ଯାଯଃ 181
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅଜଗରେଣ ଭୀମଂପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯାଜଗରତ୍ବପ୍ରାପକକାରଣାଭିଧାନମ୍ ॥ 1 ॥ ଦୁର୍ନିମିତ୍ତଦର୍ଶନାଦ୍ଦୁର୍ମନାଯମାନେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀମମାର୍ଗାନୁସରଣଏନାଜ୍ଜଗରଗୃହୀତଭୀମସ୍ଯ ଦର୍ଶନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-181-0 (22856)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-181-0x (2336)
ସ ଭୀମସେନସ୍ତେଜସ୍ବୀ ତଦା ସର୍ପବଶଂ ଗତଃ।
ଚିନ୍ତଯାମାସ ସର୍ପସ୍ଯ ବୀର୍ଯମତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ମହତ୍ ॥ 3-181-1 (22857)
ଉବାଚ ଚ ମହାସର୍ପଂ କାମଯାବ୍ରୂହି ପନ୍ନଗ।
କସ୍ତ୍ବଂ ଭୋ ଭୁଜଗଶ୍ରେଷ୍ଠ କିଂ ମଯା ଚ କରିଷ୍ଯସି ॥ 3-181-2 (22858)
ପାଣ୍ଡବୋ ଭୀମସେନୋଽହଂ ଧର୍ମରାଜାଦନନ୍ତରଃ।
ନାଗାଯୁତସମପ୍ରାଣସ୍ତ୍ବଯା ନୀତଃ କଥଂ ବଶମ୍ ॥ 3-181-3 (22859)
ସିଂହାଃ କେସରିଣୋ ବ୍ଯାଘ୍ରା ମହିଷା ବାରଣାସ୍ତଥା।
ସମାଗତାଶ୍ଚ ବହୁଶୋ ନିହତାଶ୍ଚ ମଯା ଯୁଧି ॥ 3-181-4 (22860)
ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ପନ୍ନଗାଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ।
ଭୁଜବେଗମଶକ୍ତା ମେ ସୋଢୁଂ ପନ୍ନଗସତ୍ତମ ॥ 3-181-5 (22861)
କିଂନୁ ବିଦ୍ଯାବଲଂ କିଂନୁ ବରଦାନମଥୋ ତବ।
ଉଦ୍ଯୋଗମପି କୁର୍ବାଣୋ ବଶଗୋସ୍ମି କୃତସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-181-6 (22862)
ଅନୁତ୍ଯୋ ବିକ୍ରମୋ ନୄଣାମିତି ମେ ଧୀଯତେ ମତିଃ।
ଯଥେଦଂ ମେ ତ୍ବଯା ନାଗ ବଲଂ ପ୍ରତିହତଂ ମହତ୍ ॥ 3-181-7 (22863)
ଇତ୍ଯେବଂବାଦିନଂ ବୀରଂ ଭୀମମକ୍ଲିଷ୍ଟକାରିଣମ୍।
ଭୋଗେନ ମହତା ଗୃହ୍ଯ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବେଷ୍ଟଯତ୍ ॥ 3-181-8 (22864)
ନିଗୃହ୍ଯୈନଂ ମହାବାହୁଂ ତତଃ ସ ଭୁଜଗସ୍ତଦା।
ବିମୁଚ୍ଯାସ୍ଯ ଭୁଜୌ ପୀନାବିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-181-9 (22865)
ଦିଷ୍ଟସ୍ତ୍ବଂ କ୍ଷୁଧିତସ୍ଯାଦ୍ଯ ଦେବୈର୍ଭକ୍ଷୋ ମହାଭୁଜ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା କାଲସ୍ଯ ମହତଃ ପ୍ରିଯାଃ ପ୍ରାଣା ହି ଦେହିନାଂ ॥ 3-181-10 (22866)
ଯଥା ତ୍ବିଦଂ ମଯା ପ୍ରାପ୍ତଂ ଭୁଜଙ୍ଗତ୍ବମରିଂଦମ।
ତଦବଶ୍ଯଂ ତ୍ବଯା ମତ୍ତଃ ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ଶୃଣୁ ଯନ୍ମମ ॥ 3-181-11 (22867)
ଇମାମବସ୍ଥାଂ ସଂପ୍ରାପ୍ତୋ ହ୍ଯହଂ କୋପାନ୍ମହର୍ଷିଣା।
ଶାପସ୍ଯାନ୍ତଂ ପରିପ୍ରେପ୍ସୁଃ ସର୍ବସ୍ କଥଯାମି ତତ୍ ॥ 3-181-12 (22868)
ନହୁଷୋ ନାମ ରାଜର୍ଷିର୍ବ୍ଯକ୍ତଂ ତେ ଶ୍ରୋତ୍ରମାଗତଃ।
ତବୈବ ପୂର୍ବଃ ପୂର୍ବେଷାମାଯୋର୍ବଂଶଧରଃ ସୁତଃ ॥ 3-181-13 (22869)
ସୋହଂ ଶାପାଦଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣାନବମତ୍ଯ ଚ।
ଇମାମବସ୍ଥାମାପନ୍ନଃ ପଶ୍ଯ ଦୈବମିଦଂ ମମ ॥ 3-181-14 (22870)
ତ୍ବାଂ ଚେଦବଧ୍ଯମାଯାନ୍ତମତୀବ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନମ୍।
ଅହମଦ୍ଯୋପଯୋକ୍ଷ୍ଯାମି ବିଧାନଂ ପଶ୍ଯ ଯାଦୃଶମ୍ ॥ 3-181-15 (22871)
ନ ହି ମେ ମୁଚ୍ଯତେ କଶ୍ଚିତ୍କଥଂଚିତ୍ପ୍ରଗ୍ରହଂ ଗତଃ।
ଗଚଜୋବା ମହିଷୋ ବାଽପି ଷଷ୍ଠେ କାଲେ ନରୋତ୍ତମ ॥ 3-181-16 (22872)
ନାସି କେବଲସର୍ପେଣ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଷୁ ବର୍ତତା।
ଗୃହୀତଃ କୌରବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବରଦାନମିଦଂ ମମ ॥ 3-181-17 (22873)
ପତତା ହି ବିମାନାଗ୍ରାନ୍ମଯା ଶକ୍ରାସନାଦ୍ଦ୍ରୁତମ୍।
କୁରୁ ଶାପାନ୍ତମିତ୍ଯୁକ୍ତୋ ଭଗବାନ୍ମୁନିସତ୍ତମଃ ॥ 3-181-18 (22874)
`ଯସ୍ତ୍ବଯା ବେଷ୍ଟିତୋ ରାଜନ୍ମୋହମେତି ମହାବଲଃ'।
ମୋକ୍ଷସ୍ତେ ଭବିତା ରାଜନ୍କସ୍ମାଚ୍ଚିତ୍କାଲପର୍ଯଯାତ୍ ॥ 3-181-19 (22875)
ତତୋସ୍ମି ପତିତୋ ଭୂମୌ ନ ଚ ମାମଜହାତ୍ସ୍ମୃତିଃ।
ସ୍ମାର୍ତମସ୍ତି ପୁରାଣଂ ମେ ଯଥୈବାଧିଗତଂ ତଥା ॥ 3-181-20 (22876)
ଯସ୍ତୁ ତେ ବ୍ଯାହୃତାନ୍ପ୍ରଶ୍ନାନ୍ପ୍ରତିବ୍ରୂଯାଦ୍ବିଭାଗବିତ୍।
ସ ତ୍ବାଂ ମୋକ୍ଷଯିତା ଶାପାଦିତି ମାମବ୍ରବୀଦୃଷିଃ ॥ 3-181-21 (22877)
ଗୃହୀତସ୍ଯ ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ପ୍ରାଣିନୋପି ବଲୀଯସଃ।
ସତ୍ବଭ୍ରଂଶୋଽଧିକସ୍ଯାପି ସର୍ବସ୍ଯାଶୁ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-181-22 (22878)
ଇତିଚାପ୍ଯହମଶ୍ରୌଷଂ ବଚସ୍ତେଷାଂ ଦଯାବତାମ୍।
ମଯି ସଂଜାତହାର୍ଦାନାମଥ ତେଽନ୍ତର୍ହିତା ଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-181-23 (22879)
ସୋହଂ ପରମଦୁଷ୍କର୍ମା ବସାମି ନିରଯେଽଶୁଚୌ।
ସର୍ପଯୋନିମିମାଂ ପ୍ରାପ୍ଯକାଲାକାଙ୍କ୍ଷୀ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-181-24 (22880)
ତମୁବାଚ ମହାବାହୁର୍ଭୀମସେନୋ ଭୁଜଙ୍ଗମମ୍।
ନ ତେ କୁପ୍ଯେ ମହାସର୍ପ ନାତ୍ମନେ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-181-25 (22881)
ଯସ୍ମାଦଭାବୀ ଭାବୀ ବା ମନୁଷ୍ଯଃ ସୁଖଦୁଃଖଯୋଃ।
ଆଗମେ ଯଦି ବାଽପାଯେ ନ ତତ୍ର ଗ୍ଲପଯେନ୍ମନଃ ॥ 3-181-26 (22882)
ଦୈବଂ ପୁରୁଷକାରେଣ କୋ ବଞ୍ଚଯିତୁମର୍ହତି।
ଦୈବମେବ ପରଂ ମନ୍ଯେ ପୌରୁଷଂ ତୁ ନିରର୍ଥକମ୍ ॥ 3-181-27 (22883)
ପଶ୍ଯ ଦୈବୋପଘାତାଦ୍ଧି ଭୁଜବୀର୍ଯବ୍ଯପାଶ୍ରଯମ୍।
ଇମାମବସ୍ଥାଂ ସଂପ୍ରାପ୍ତମନିମିତ୍ତମିହାଦ୍ଯ ମାମ୍ ॥ 3-181-28 (22884)
କିଂତୁ ନାଦ୍ଯାନୁଶୋଚାମି ତଥାଽଽତ୍ମାନଂ ବିନାଶିତମ୍।
ତଥା ତୁ ବିପିନେ ନ୍ଯସ୍ତାନ୍ଭ୍ରାତୄନ୍ରାଜ୍ଯପରିଚ୍ଯୁତାନ୍ ॥ 3-181-29 (22885)
ହିମବାଂଶ୍ଚ ସୁଦୁର୍ଗୋଽଯଂ ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସସଂକୁଲଃ।
ମାଂ ସମୁଦ୍ବୀକ୍ଷମାଣାସ୍ତେ ପ୍ରଯତିଷ୍ଯନ୍ତି ବିହ୍ବଲାଃ ॥ 3-181-30 (22886)
ବିନଷ୍ଟମଥ ମାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ନିରୁଦ୍ଯମାଃ।
ଧର୍ମଶୀଲା ମଯା ତେ ହି ବାଧ୍ଯନ୍ତେ ରାଜ୍ଯଗୃଦ୍ଧିନା ॥ 3-181-31 (22887)
ଅଥବା ନାର୍ଜୁନୋ ଧୀମାନ୍ବିଷାଦମୁପଯାସ୍ଯତି।
ସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିଦନାଧୃଷ୍ଯୋ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବରାକ୍ଷସୈଃ ॥ 3-181-32 (22888)
ସମର୍ଥଃ ସ ମହାବାହୁରେକାଙ୍ନା ସୁମହାବଲଃ।
ଦେବରାଜମପି ସ୍ଥାନାତ୍ପ୍ରଚ୍ଯାବଯିତୁମଞ୍ଜସା ॥ 3-181-33 (22889)
କିଂ ପୁନର୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ ପୁତ୍ରଂ ଦୁର୍ଦ୍ଯୂତଦେବିନମ୍।
ବିଦ୍ବିଷ୍ଟଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ଦମ୍ଭମୋହପରାଯଣମ୍ ॥ 3-181-34 (22890)
ମାତରଂ ଚୈବ ଶୋଚାମି କୃପଣାଂ ପୁତ୍ରଗୃଦ୍ଧିନୀମ୍।
ଯାଽସ୍ମାକଂ ନିତ୍ଯମାଶାସ୍ତେ ମହତ୍ତ୍ବମଧିକଂ ପରୈଃ ॥ 3-181-35 (22891)
ତସ୍ଯାଃ କଥଂ ତ୍ବନାଥାଯା ମଦ୍ବିନାଶାଦ୍ଭୁଜଙ୍ଗମ୍।
ସଫଲାସ୍ତେ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ମଯି ସର୍ବେ ମନୋରଥାଃ ॥ 3-181-36 (22892)
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ଯମୌ ଚ ଗୁରୁବର୍ତିନୌ।
ମଦ୍ବାହୁବଲସଂଗୁପ୍ତୌ ନିତ୍ଯଂ ପୁରୁଷମାନିନୌ ॥ 3-181-37 (22893)
ଭବିଷ୍ଯତୋ ନିରୁତ୍ସାହୌ ଭ୍ରଷ୍ଟବୀର୍ଯପରାକ୍ରମୌ।
ମଦ୍ବିନାଶାତ୍ପରିଦ୍ଯୂନାବିତି ମେ ବର୍ତତେ ମତିଃ ॥ 3-181-38 (22894)
ଏବଂବିଧଂ ବହୁ ତଦା ବିଲଲାପ ବୃକୋଦରଃ।
ଭୁଜଙ୍ଗଭୋଗସଂରୁଦ୍ଧୋ ନାଶକଚ୍ଚ ବିଚେଷ୍ଟିତୁମ୍ ॥ 3-181-39 (22895)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ବଭୂବାସ୍ବସ୍ତଚେତନଃ।
ଅନିଷ୍ଟଦର୍ଶନାନ୍ଘୋରାନୁତ୍ପାତାନ୍ପରିଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 3-181-40 (22896)
ଦାରୁଣଂ ହ୍ଯଶିବଂ ନାଦଂ ଶିବା ଦକ୍ଷିଣତଃ ସ୍ଥିତା।
ଦୀପ୍ତାଯାଂ ଦିଶି ବିତ୍ରସ୍ତା ରୌତି ତସ୍ଯାଶ୍ରମସ୍ଯ ହ ॥ 3-181-41 (22897)
ଏକପକ୍ଷାକ୍ଷିଚରଣା ବର୍ତିକା ଘୋରଦର୍ଶନା।
ରକ୍ତଂ ବମନ୍ତୀ ଦଦୃଶେ ପ୍ରତ୍ଯାଦିତ୍ଯମଭାସୁରା ॥ 3-181-42 (22898)
ପ୍ରବବୌ ଚାନିଲୋ ରୂକ୍ଷଶ୍ଚଣ୍ଡଃ ସର୍କରକର୍ଷଣଃ।
ଅପସବ୍ଯାନି ସର୍ବାଣି ମୃଗପକ୍ଷିରୁତାନି ଚ ॥ 3-181-43 (22899)
ପୃଷ୍ଠତୋ ବାଯସଃ କୃଷ୍ଣୋ ଯାହିଯାହୀତି ବାଶତି।
ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ସ୍ଫୁରତି ଚ ଦକ୍ଷିଣୋଽସ୍ଯ ଭୁଜସ୍ତଥା ॥ 3-181-44 (22900)
ହୃଦଯଂ ଚରଣଶ୍ଚାପି ବାମୋଽସ୍ଯ ପରିତପ୍ଯତି।
ସବ୍ଯସ୍ଯାକ୍ଷ୍ଣଓ ବିକାରଶ୍ଚାପ୍ଯନିଷ୍ଟଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 3-181-45 (22901)
ଧର୍ମରାଜୋପି ମେଧାବୀ ଶଙ୍କମାନୋ ମହଦ୍ଭଯମ୍।
ଦ୍ରୌପଦୀଂ ପରିପପ୍ରଚ୍ଛ କ୍ବ ଭୀମ ଇତି ଭାରତ ॥ 3-181-46 (22902)
ଶଂସ ତସ୍ମୈ ପାଞ୍ଚାଲୀ ଚିରଯାତଂ ବୃକୋଦରମ୍।
ସ ପ୍ରତସ୍ଥେ ମହାବାହୁର୍ଧୌମ୍ଯେନ ସହିତୋ ନୃପଃ ॥ 3-181-47 (22903)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ରକ୍ଷଣଂ କାର୍ଯମିତ୍ଯୁବାଚ ଧନଂଜଯମ୍।
ନକୁଲଂ ସହଦେବଂ ଚ ବ୍ଯାଦିଦେଶ ଦ୍ବିଜାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-181-48 (22904)
ସ ତସ୍ଯ ପଦମୁନ୍ନୀଯ ତସ୍ମାଦେବାଶ୍ରମାତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ମୃଗଯାମାସ କୌନ୍ତେଯୋ ଭୀମସେନଂ ମହାବନେ ॥ 3-181-49 (22905)
ସ ପ୍ରାଚୀଂ ଦିଶମାସ୍ଥାଯ ମହତୋ ଗଜଯୂଥପାନ୍।
ଦଦର୍ଶ ପୃଥିବୀଂ ଚିହ୍ନୈର୍ଭୀମସ୍ଯ ପରିଚିହ୍ନିତାମ୍ ॥ 3-181-50 (22906)
ତତୋ ମୃଗସହସ୍ରାଣି ମୃଗେନଦ୍ରାଣାଂ ଶତାନି ଚ।
ପତିତାନି ବନେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମାର୍ଗଂ ତସ୍ଯାବିଶନ୍ନୃପଃ ॥ 3-181-51 (22907)
ଧାବତସ୍ତସ୍ଯ ବୀରସ୍ ମୃଗାର୍ଥଂ ବାତରଂହସଃ।
ଊରୁବାତବିନିର୍ଭଗ୍ନାନ୍ଦ୍ରୁମାନ୍ବ୍ଯାବର୍ଜିତାନ୍ପଥିଃ ॥ 3-181-52 (22908)
ସ ଗତ୍ବା ତୈସ୍ତଦା ଚିହ୍ନୈର୍ଦଦର୍ଶ ଗିରିଗହ୍ବରେ।
[ରୂକ୍ଷମାରୁତଭୂଯିଷ୍ଠେ ନିଷ୍ପତ୍ରଦ୍ରୁମସଂକୁଲେ ॥ 3-181-53 (22909)
ଈରିଣେ ନିର୍ଜଲେ ଦେଶେ କଣ୍ଟକିଦ୍ରୁମସଂକୁଲେ।
ଅଶ୍ମସ୍ଥାଣୁକ୍ଷୁପାକୀର୍ଣେ ସୁଦୁର୍ଗେ ବିଷମୋତ୍କଟେ।]
ଗୃହୀତଂ ଭୁଜଗେନ୍ଦ୍ରେଣ ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟମନୁଜଂ ତଦା ॥ 3-181-54 (22910)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଆଜାଗରପର୍ବଣି ଏକାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 181 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-181-2 କାମଯା ଇଚ୍ଛାତଃ ॥ 3-181-8 ଭୋଗେନ ଦେହେନ ॥ 3-181-15 ଉପଯୋକ୍ଷ୍ଯାମି ଭକ୍ଷିତୁଗିଚ୍ଛାମି। ବିଧାନଂ ଦୈବମ୍ ॥ 3-181-16 ଷଷ୍ଠେ କାଲେଽଷ୍ଟଧାବିଭକ୍ତସ୍ଯାହ୍ନୋ ଭାଗେ ॥ 3-181-20 ସ୍ମାର୍ତଂ ସ୍ମୃତିବିଷଯମ୍। ପୁରାଣଂ ଚିରକାଲୀନମପି ସ୍ମରାମୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-181-21 ବିଭାଗବିଦାତ୍ମାନାତ୍ମବିବେକବିତ୍ ॥ 3-181-26 କଦାଚିଦଭାବୀ ସାମର୍ଥ୍ଯହୀନଃ କଦାଚିତ୍ ଭାବୀ ସାମର୍ଥ୍ଯବାନ୍ ଅବଶ୍ଯଂ ଭବତି ॥ 3-181-31 ପରୁଷୋକ୍ତିଭିରିତି ସେଷଃ ॥ 3-181-42 ବର୍ତିକା ପକ୍ଷିବିଶେଷଃ ॥ 3-181-44 ଦକ୍ଷିଣୋ ଭୁଜ ସ୍ଫୁରତୀତି ଭବିଷ୍ଯତୋଽନିଷ୍ଟପ୍ରଶମନସ୍ଯ ଲିଙ୍ଗମ୍ ॥ 3-181-45 ବିକାରଃ ସ୍ଫୁରଣମ୍ ॥ 3-181-50 ଯୂଥପାନ୍ପତିତାନ୍ଦଦର୍ଶେତ୍ଯନ୍ବଯଃ ॥ 3-181-54 ଈରିଣେ ଊଷରେ। କ୍ଷୁପାଃ ହ୍ରସ୍ବବୃକ୍ଷାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 182
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.182. ଅଧ୍ଯାଯଃ 182
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଜଗରଯୋଃ ସଂବାଦଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-182-0 (22911)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-182-0x (2337)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତମାସାଦ୍ଯ ସର୍ପଭୋଗେନ ବେଷ୍ଟିତମ୍।
ଦଯିତଂ ଭ୍ରାତରଂ ଧୀମାନିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-182-1 (22912)
କୁନ୍ତୀମାତଃ କଥମିମାମାପଦଂ ତ୍ବମବାପ୍ତବାନ୍।
କଶ୍ଚାଯଂ ପର୍ବତାଭୋଗପ୍ରତିମଃ ପନ୍ନଗୋତ୍ତମଃ ॥ 3-182-2 (22913)
ସ ଧର୍ମରାଜମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଭ୍ରାତା ଭ୍ରତରମଗ୍ରଜମ୍।
କଥଯାମାସ ତତ୍ସର୍ବଂ ଗ୍ରହଣାଦିବିଚେଷ୍ଟିତମ୍ ॥ 3-182-3 (22914)
[ଅଯମାର୍ଯ ମହାସତ୍ବୋ ଭକ୍ଷାର୍ଥଂ ମାଂ ଗୃହୀତବାନ୍।
ନହୁଷୋ ନାମ ରାଜର୍ଷିଃ ପ୍ରାଣବାନିବ ସଂସ୍ଥିତଃ ॥ 3-182-4 (22915)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-182-5x (2338)
ମୁଚ୍ଯତାମଯମାଯୁଷ୍ମନ୍ଭ୍ରାତା ମେଽମିତବିକ୍ରମଃ।
ବଯମାହାରମନ୍ଯଂ ତେ ଦାସ୍ଯାମଃ କ୍ଷୁନ୍ନିବାରଣମ୍ ॥ 3-182-5 (22916)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-182-6x (2339)
ମୁଚ୍ଯତାମଯମାଯୁଷ୍ମନ୍ଭ୍ରାତା ମେଽମିତବିକ୍ରମଃ।
ଗମ୍ଯତାଂ ନେହ ସ୍ଥାତବ୍ଯଂ ଶ୍ବୋ ଭବାନପି ମେ ଭବେତ୍ ॥ 3-182-6 (22917)
ବ୍ରତମେତନ୍ମହାବାହୋ ବିଷଯଂ ମମ ଯୋ ବ୍ରଜେତ୍।
ସ ମ ଭକ୍ଷୋ ଭବେତ୍ତାତ ତ୍ବଂ ଚାପି ବିଷଯେ ମମ ॥ 3-182-7 (22918)
ଚିରେଣାଦ୍ଯ ମଯାଽଽହାରଃ ପ୍ରାପ୍ତୋଽଯମନୁଜସ୍ତବ।
ନାହମେନଂ ବିମୋକ୍ଷ୍ଯାମି ନ ଚାନ୍ଯମଭିକାଙ୍କ୍ଷଯେ ॥] 3-182-8 (22919)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-182-9x (2340)
ଦେବୋ ବା ଯଦି ବା ଦୈତ୍ଯ ଉରଗୋ ବା ଭବାନ୍ଯଦି।
ସତ୍ଯଂ ସର୍ପ ବଚୋ ବ୍ରୂହି ପୃଚ୍ଛତି ତ୍ବାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-182-9 (22920)
କିମର୍ଥଂ ଚ ତ୍ବଯା ଗ୍ରସ୍ତୋ ଭୀମସେନୋ ଭୁଜଂଗମ।
କିମାହୃତ୍ଯବିଦିତ୍ବା ବା ପ୍ରୀତିସ୍ତେ ସ୍ଯାଦ୍ଭୁଜଂଗମ।
କିମାହାରଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛାମି କଥଂ ମୁଞ୍ଚେଦ୍ଭବାନିମମ୍ ॥ 3-182-10 (22921)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-182-11x (2341)
ନହୁଷୋ ନାମ ରାଜାଽହମାସଂ ପୂର୍ବସ୍ତବାନଘ।
ପ୍ରଥିତଃ ପଞ୍ଚମଃ ସୋମାଦାଯୋଃ ପୁତ୍ରୋ ନରାଧିପ ॥ 3-182-11 (22922)
କ୍ରତୁଭିସ୍ତପସା ଚୈବସ୍ବାଧ୍ଯାଯେନ ଦମେନ ଚ।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯୈଶ୍ବର୍ଯମବ୍ଯଗ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ତୋଽହଂବିକର୍ମେଣ ଚ ॥ 3-182-12 (22923)
ତଦୈଶ୍ବର୍ଯଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଦର୍ପୋ ମାମଗମତ୍ତଦା।
ସହସ୍ରଂ ହି ଦ୍ବିଜାତୀନାମୁବାହ ଶିବିକାଂ ମମ ॥ 3-182-13 (22924)
ଐଶ୍ବର୍ଯମଦମତ୍ତୋଽହମବମତ୍ଯ ତତୋ ଦ୍ବିଜାନ୍।
ଇମାମଗସ୍ତ୍ଯେନ ଦଶାମାନୀତ ଇତିମେ ସ୍ମୃତିଃ ॥ 3-182-14 (22925)
ନ ତୁ ମାମଜହାତ୍ପ୍ରଜ୍ଞା ଯାବଦନ୍ବେତି ପାଣ୍ଡବଃ।
ତସ୍ଯୈବାନୁଗ୍ରହାଦ୍ରାଜନ୍ନଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-182-15 (22926)
ଷଷ୍ଠେ କାଲେ ମଯାଽଽହାରଃ ପ୍ରାପ୍ତୋଽଯମନୁଜସ୍ତବ।
ନାହମେନଂ ବିମୋକ୍ଷ୍ଯାମି ନ ଚାନ୍ଯଦପି କାମଯେ ॥ 3-182-16 (22927)
ପ୍ରଶ୍ନାନୁଚ୍ଚାରିତାନଦ୍ଯ ବାଯହରିଷ୍ଯସି ଚେନ୍ମମ।
ତଥାପଶ୍ଚାଦ୍ବିମୋକ୍ଷ୍ଯାମି ଭ୍ରାତରଂ ତେ ବୃକୋଦରମ୍ ॥ 3-182-17 (22928)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-182-18x (2342)
ବ୍ରୂହି ସର୍ପ ଯଥାକାମଂ ପ୍ରତିବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ବଚଃ।
ଅପି ଚଚ୍ଛକ୍ନୁଯାଂ ପ୍ରୀତିମାହର୍ତୁଂ ତେ ଭୁଜଙ୍ଗମ୍ ॥ 3-182-18 (22929)
ବେଦ୍ଯଂଚ ବ୍ରାହ୍ମଣେନେହ ତଦ୍ଭବାନ୍ବେତ୍ତି କେବଲମ୍।
ସର୍ପରାଜ ତତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରତିବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ବଚଃ ॥ 3-182-19 (22930)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-182-20x (2343)
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କୋ ଭବେଦ୍ରାଜନ୍ବେଦ୍ଯଂ କିଂଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବ୍ରବୀହ୍ଯତିମତିଂ ତ୍ବାଂ ହି ବାକ୍ଯୈରନିମିନୋମି ତେ ॥ 3-182-20 (22931)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-182-21x (2344)
ସତ୍ଯଂ ଦାନଂ କ୍ଷମା ଶୀଲମାନୃଶଂସ୍ଯଂ ତପୋ ଘୃଣା।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଯତ୍ରନାଗେନ୍ଦ୍ରସ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଇତି ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-182-21 (22932)
ବେଦ୍ଯଂ ସର୍ପ ପରଂ ବ୍ର୍ହମ ନିର୍ଦୁଃଖମସୁଖଂ ଚ ଯତ୍।
ଯତ୍ରଗତ୍ବା ନ ଶୋଚନ୍ତି ଭବତଃ କିଂ ବିବକ୍ଷିତଂ ॥ 3-182-22 (22933)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-182-23x (2345)
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯଂ ପ୍ରମାଣଂ ଚ ସତ୍ଯଂ ଚ ବ୍ରହ୍ମ ଚୈବ ହି।
ଆନୃଶଂସ୍ଯମହିଂସା ଚ ଘୃଣା ଚୈବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-182-23 (22934)
ବେଦ୍ଯଂ ଯଚ୍ଚାତ୍ର ନିର୍ଦୁଃଖମସୁଖଂ ଚ ନରାଧିପ।
ତାଭ୍ଯାଂ ହୀନଂ ପଦଂ ଚାନ୍ଯନ୍ନ ତଦସ୍ତୀତି ଲକ୍ଷଯେ ॥ 3-182-24 (22935)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-182-25x (2346)
ଶୂଦ୍ରେ ତୁ ଯଦ୍ଭବେଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମ ଦ୍ବିଜେ ତଚ୍ଚ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ନ ବୈ ଶୂଦ୍ରୋ ଭବେଚ୍ଛୂଦ୍ରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ॥ 3-182-25 (22936)
ଯତ୍ରୈତଲ୍ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ସର୍ପ ବୃତ୍ତଂ ସ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସ୍ମୃତଃ।
ତତ୍ରୈତନ୍ନ ବେତ୍ସର୍ପ ତଂ ଶୂଦ୍ରମିତି ନିର୍ଦିଶେତ୍ ॥ 3-182-26 (22937)
ଯତ୍ପୁନର୍ଭବତା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ନ ବେଦ୍ଯଂ ବିଦ୍ଯତେତି ଚ।
ତାଭ୍ଯାଂ ହୀନମତୋଽନ୍ଯତ୍ର ପଦଂ ନାସ୍ତୀତି ଚେଦପି ॥ 3-182-27 (22938)
ଏବମେତନ୍ମତଂ ସର୍ପ ତାଭ୍ଯାଂ ହୀନଂ ତୁ ବିଦ୍ଯତେ।
ଯଥା ଶୀତୋଷ୍ଣଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ଭବେନ୍ନୋଷ୍ଣଂ ନ ଶୀତତା ॥ 3-182-28 (22939)
ଏବଂ ବୈ ସୁଖଦୁଃଖାଭ୍ଯାଂ ହୀନମସ୍ତି ପଦଂ କ୍ବଚିତ୍।
ଏଷା ମମ ମତିଃ ସର୍ପ ଯଥା ବା ମନ୍ଯତେ ଭବାନ୍ ॥ 3-182-29 (22940)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-182-30x (2347)
ଯଦି ତେ ବୃତ୍ତତୋ ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପ୍ରସମୀକ୍ଷିତଃ।
ବୃଥା ଜାତିସ୍ତଦାଯୁଷ୍ମନ୍କୃତିର୍ଯାବନ୍ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-182-30 (22941)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-182-31x (2348)
ଜାତିରତ୍ରମହାସର୍ପ ମନୁଷ୍ଯତ୍ବେ ମହାମତେ।
ସଂକରାତ୍ସର୍ବବର୍ଣାନାଂ ଦୁଷ୍ପରୀକ୍ଷ୍ଯେତି ମେ ମତିଃ ॥ 3-182-31 (22942)
ସର୍ବେ ସର୍ବାସ୍ବପତ୍ଯାନି ଜନଯନ୍ତି ଯଦା ନରାଃ।
ବାଙ୍ମୈଥୁନମଥୋ ଜନ୍ମ ମରଣଂ ଚ ସମଂ ନୃଣାମ୍ ॥ 3-182-32 (22943)
ଇଦମାର୍ଷଂ ପ୍ରମାଣଂ ଚ ଯେ ଯଜାମହ ଇତ୍ଯପି।
ତସ୍ମାଚ୍ଛୀଲଂ ପ୍ରଧାନେଷ୍ଟଂ ବିଦୁର୍ଯେ ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିନଃ ॥ 3-182-33 (22944)
ପ୍ରାଙ୍ଗାଭିବର୍ଧନାତ୍ପୁଂସୋ ଜାତକର୍ମ ବିଧୀଯତେ।
`ତଥୋପନଯନଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ଯଥାକ୍ରମମ୍'।
ତତ୍ରାସ୍ଯ ମାତା ସାବିତ୍ରୀ ପିତା ତ୍ବାଚାର୍ଯ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 3-182-34 (22945)
ବୃତ୍ତ୍ଯା ଶୂଦ୍ରସମୋ ହ୍ଯେଷ ଯାବଦ୍ବେଦେନ ଜାଯତେ।
ତସ୍ମିନ୍ନେବଂ ମତିଦ୍ବୈଧେ ମନୁଃ ସ୍ବାଯଂଭୁବୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-182-35 (22946)
କୃତକୃତ୍ଯାଃ ସର୍ବବର୍ଣା ଯଦି ବୃତ୍ତଂ ନ ପଶ୍ଯତି।
ସଂକରସ୍ତ୍ବତ୍ର ନାଗେନ୍ଦ୍ର ବଲବାନ୍ପ୍ରସମୀକ୍ଷିତଃ ॥ 3-182-36 (22947)
ଯତ୍ରେଦାନୀଂ ମହାସର୍ପ ସଂସ୍କୃତଂ ବୃତ୍ତମିଷ୍ଯତେ।
ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମହଂ ପୂର୍ବମୁକ୍ତବାନ୍ଭୁଜଗୋତ୍ତମ ॥ 3-182-37 (22948)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-182-38x (2349)
ଶ୍ରୁତଂ ବିଦିତବେଦ୍ଯସ୍ଯ ତବ ବାକ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଭକ୍ଷଯେଯମହଂ କସ୍ମାଦ୍ଭ୍ରାତରଂ ତେ ବୃକୋଦରମ୍ ॥ 3-182-38 (22949)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଆଜଗରପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 182 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-182-4 ପ୍ରାଣବାନ୍ବାଯୁଭକ୍ଷଃ ସର୍ପଇବ ନତୁ ସର୍ପଃ ॥ 3-182-28 ତାଭ୍ଯାଂ ହୀନଂ ନ ବିଦ୍ଯତେ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-182-29 ହୀନଂ ନାସ୍ତି ପଦଂ କ୍ବଚିତ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-182-33 ପ୍ରଧାନଂ ତଦିଷ୍ଟଂ ଚେତି କର୍ମଧାରଯଃ ॥ 3-182-34 ନାଭିବର୍ଧନାନ୍ନାଲଚ୍ଛେଦନାତ୍ ॥ 3-182-36 ଯଦି ବୃତ୍ତଂ ନ ବିଦ୍ଯତେ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଯଦି ବୃତ୍ତଂ ନ ନଶ୍ତି ଇତି ଖ. ପାଠଃ। ଯଦି ବୃତ୍ତଂ ନ ଦୂଷ୍ଯତେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 183
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.183. ଅଧ୍ଯାଯଃ 183
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସ୍ବପ୍ରଶ୍ନସ୍ଯୋତ୍ତରଦାନତୁଷ୍ଟେନାଜଗରରୂପିଣା ନହୁଷେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯାଜଗରଭାବସଂଭବହେତୁକଥନପୂର୍ବକଂ ଭୀମଂ ବିମୁଚ୍ଯ ପୁନଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-183-0 (22950)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-183-0x (2350)
ଭବାନେତାଦୃଶୋ ଲୋକେ ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗଃ।
ବ୍ରୂହି କିଂ କୁର୍ବତଃ କର୍ମ ଭବେଦ୍ଗତିରନୁତ୍ତମା ॥ 1 ॥ 3-183-1 (22951)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-183-2x (2351)
ପାତ୍ରେ ଦତ୍ତ୍ବା ପ୍ରିଯାଣ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସତ୍ଯମୁକ୍ତ୍ବା ଚ ଭାରତ।
ଅହିଂସାନିରତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଗଚ୍ଛେଦିତି ମତିର୍ମମ ॥ 3-183-2 (22952)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-183-3x (2352)
ଦାନାଦ୍ବା ସର୍ପ ସତ୍ଯାଦ୍ବା କିମତୋ ଗୁରୁ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଅହିଂସାପ୍ରିଯଯୋଶ୍ଚୈବ ଗୁରୁଲାଘବମୁଚ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-183-3 (22953)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-183-4x (2353)
ଦାନଂ ଚ ସତ୍ଯଂ ତତ୍ତ୍ବଂ ବା ଅହିଂସା ପ୍ରିଯମେବ ଚ।
ଏଷାଂ କାର୍ଯଗରୀଯସ୍ତ୍ବାଦ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ଗୁରୁଲାଘବମ୍ ॥ 3-183-4 (22954)
କ୍ବଚିଦ୍ଦାନପ୍ରଯୋଗାଦ୍ଧି ସତ୍ଯମେବ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ସତ୍ଯବାକ୍ଯାଚ୍ଚ ରାଜେନଦ୍ର କ୍ବଚିଦ୍ଦାନଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ ॥ 3-183-5 (22955)
ଏବମେବ ମହେଷ୍ବାସ ପ୍ରିଯବାକ୍ଯାନ୍ମହୀପତେ।
ଅହିଂସା ଦୃଶ୍ଯତେ ଗୁର୍ବୀ ତତଶ୍ଚ ପ୍ରିଯମିଷ୍ଯତେ ॥ 3-183-6 (22956)
ଏବମେତଦ୍ଭବେଦ୍ରାଜନ୍କାର୍ଯାପେକ୍ଷମନନ୍ତରମ୍।
ଯଦଭିପ୍ରେତମନ୍ଯତ୍ତେ ବ୍ରୂହି ଯାବଦ୍ବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-183-7 (22957)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-183-8x (2354)
କଥଂ ସ୍ବର୍ଗେ ଗତିଃ ସର୍ପ କର୍ମଣାଂ ଚ ଫଲଂ ଧ୍ରୁବମ୍।
ଅଶରୀରସ୍ଯ ଦୃଶ୍ଯେତ ପ୍ରବ୍ରୂହି ବିଷଯାଂଶ୍ଚ ମେ ॥ 3-183-8 (22958)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-183-9x (2355)
ତିସ୍ରୋ ବୈ ଗତଯୋ ରାଜନ୍ପରିଦୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ବକର୍ମଭିଃ।
ମାନୁଷଂ ସ୍ବର୍ଗବାସଶ୍ଚ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଶ୍ଚ ତତ୍ରିଧା ॥ 3-183-9 (22959)
ତତ୍ର ବୈ ମାନୁଷାଲ୍ଲୋକାଦ୍ଦାନାଦିଭିରନାଦିଭିଃ।
ଅହିଂସାର୍ଥସମାଯୁକ୍ତୈଃ କାରଣୈଃ ସ୍ବର୍ଗମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-183-10 (22960)
ବିପରୀତୈଶ୍ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କାରଣୈର୍ମାନୁଷୋ ଭବେତ୍।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିସ୍ତଥା ତାତ ବିଶେଷଶ୍ଚାତ୍ର ବକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-183-11 (22961)
କ୍ରାମକ୍ରୋଧସମାଯୁକ୍ତୋ ହିଂସାଲୋଭସମନବିତଃ।
ମନୁଷ୍ଯତ୍ବାତ୍ପରିବ୍ରଷ୍ଟସ୍ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନୌ ପ୍ରସୂଯତେ ॥ 3-183-12 (22962)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନ୍ଯାଃ ପୃଥଗ୍ଭାବୋ ମନୁଷ୍ଯାର୍ଥେ ବିଧୀଯତେ।
ଗବାଦିଭ୍ଯସ୍ତଥାଽଶ୍ବେଭ୍ଯୋ ଦେବତ୍ବମପି ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-183-13 (22963)
ସୋଯମେତା ଗତୀସ୍ତାତ ଜନ୍ତୁଶ୍ଚରତି କାର୍ଯବାନ୍।
ନିମ୍ନେ ମହତି ଚାତ୍ମାନମବସ୍ଥାପ୍ଯ ଚ ବୈ ନୃପ ॥ 3-183-14 (22964)
ଜାତୋ ଜାତଶ୍ଚ ବଲବାନ୍ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନାମ୍ନାଽଥ ଦେହବାନ୍।
ଫଲାର୍ଥସ୍ତାତ ନିଷ୍ପୃକ୍ତଃ ପ୍ରଜାଲକ୍ଷଣଭାବନଃ ॥ 3-183-15 (22965)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-183-16x (2356)
ଶବ୍ଦେ ସ୍ପର୍ଶେ ଚ ରୂପେ ଚ ତଥୈବ ରସଗନ୍ଧଯୋଃ।
ତସ୍ଯାଧିଷ୍ଠାନମବ୍ଯଗ୍ରୋ ବ୍ରୂହି ସର୍ପ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-183-16 (22966)
କିଂ ନ ଗୃହ୍ଣାସି ବିଷଯାନ୍ଯୁଗପତ୍ତ୍ବଂ ମହାମତେ।
ଏତାବଦୁଚ୍ଯତାଂ ଚୋକ୍ତଂ ସର୍ବଂ ପନ୍ନଗସତ୍ତମ ॥ 3-183-17 (22967)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-183-18x (2357)
ତଦାତ୍ମଦ୍ରବ୍ଯମାଯୁଷ୍ମନ୍ଦେହସଂଶ୍ରଯଣାନ୍ବିତମ୍।
କରଣାଧିଷ୍ଠିତଂ ଭୋଗାନୁପଭୁଙ୍କ୍ତେ ଯଥାବିଥି ॥ 3-183-18 (22968)
ଜ୍ଞାନଂ ଚୈବାତ୍ର ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ କମଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ତସ୍ଯ ଭୋଗାଧିକରଣେ କରଣାନି ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-183-19 (22969)
ମନସା ତାତ ପର୍ଯେତି କ୍ରମଶୋ ବିଷଯାନିମାନ୍।
ବିଷଯାଯତନତ୍ବେନ ଭୂତାତ୍ମା କ୍ଷେତ୍ରବିଷ୍ଠିତଃ ॥ 3-183-20 (22970)
ତତ୍ରଚାପି ନରବ୍ଯାଘ୍ର ମନୋ ଜନ୍ତୋର୍ବିଧୀଯତେ।
ତସ୍ମାଦ୍ଯୁଗପଦତ୍ରାସ୍ଯ ଗ୍ରହଣଂ ନୋପପଦ୍ଯତେ ॥ 3-183-21 (22971)
ସ ଆତ୍ମା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ଭ୍ରୁବୋରନ୍ତରମାଶ୍ରିତଃ।
ବୁଦ୍ଧିଂ ଦ୍ରବ୍ଯେଷୁ ସୃଜତି ବିବିଧେଷୁ ପରାବରାମ୍ ॥ 3-183-22 (22972)
ବୁଦ୍ଧେରୁତ୍ତରକାଲଂ ଚ ବେଦନା ଦୃଶ୍ଯତେ ବୁଧୈଃ।
ଏଷ ବୈ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ବିଧିଃ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଭାବନଃ ॥ 3-183-23 (22973)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-183-24x (2358)
ମନସଶ୍ଚାପି ବୁଦ୍ଧେଶ୍ଚ ବ୍ରୂହି ମେ ଲକ୍ଷଣଂ ପରମ୍।
ଏତଦଧ୍ଯାତ୍ମବିଦୁଷାଂ ପରଂ କାର୍ଯଂ ବିଧୀଯତେ ॥ 3-183-24 (22974)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-183-25x (2359)
ବୁଦ୍ଧିରାତ୍ମାନୁଗାଽତୀବ ଉତ୍ପାତେନ ବିଧୀଯତେ।
ତଦାଶ୍ରିତା ହି ସା ଜ୍ଞେଯା ବୁଦ୍ଧିସ୍ତସ୍ଯୈଷିଣୀ ଭବେତ୍ ॥ 3-183-25 (22975)
ବୁଦ୍ଧିରୁତ୍ପଦ୍ଯତେ କାର୍ଯାନ୍ମନସ୍ତୂତ୍ପନ୍ନମେବ ହି।
ବୁଦ୍ଧେର୍ଗୁଣବିଧାନେନ ମନସ୍ତଦ୍ଗୁଣବଦ୍ଭବେତ୍ ॥ 3-183-26 (22976)
ଏତଦ୍ବିଶେଷଣଂ ତାତ ମନୋବୁଦ୍ଧ୍ଯୋର୍ମଯେରିତମ୍।
ତ୍ବମପ୍ଯତ୍ରାଭିସଂବୁଦ୍ଧଃ କଥଂ ବା ମନଯ୍ସେ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-183-27 (22977)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-183-28x (2360)
ଅହୋ ବୁଦ୍ଧିମତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶୁଭା ବୁଦ୍ଧିରିଯଂ ତବ।
ବିଦିତଂ ବେଦିତବ୍ଯଂ ତେ କସ୍ମାନ୍ନହୁଷ ପୃଚ୍ଛସି ॥ 3-183-28 (22978)
ସର୍ବଜ୍ଞଂ ତ୍ବାଂ କଥଂ ମୋହ ଆବିଶତ୍ସ୍ବର୍ଗବାସିନମ୍।
ଏବମଦ୍ଭୁତକର୍ମାଣମିତି ମେ ସଂଶଯୋ ମହାନ୍ ॥ 3-183-29 (22979)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 3-183-30x (2361)
ସୁପ୍ରଜ୍ଞମପି ଚେଚ୍ଛୂରମୃଦ୍ଧିର୍ମୋହଯତେ ନରମ୍।
ବର୍ତମାନଃ ସୁଖେ ସର୍ବୋ ନାବୈତୀତି ମତିର୍ମମ ॥ 3-183-30 (22980)
ସୋହମୈଶ୍ବର୍ଯମୋହେନ ମଦାବିଷ୍ଟୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପତିତଃ ପ୍ରତିସଂବୁଦ୍ଧସ୍ତ୍ବାଂ ତୁ ସଂବୋଧଯାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-183-31 (22981)
କୃତଂକାର୍ଯଂ ମହାରାଜ ତ୍ବଯା ମମ ପରଂତପ।
କ୍ଷୀଣଃ ଶାପ ସୁକୃଚ୍ଛ୍ରୋ ମେ ତ୍ବଯା ସଂଭାଷ୍ଯ ସାଧୁନା ॥ 3-183-32 (22982)
ଅହଂ ହି ଦିବି ଦିବ୍ଯେନ ବିମାନନ ଚରନ୍ପୁରା।
ଅଭିମାନେନ ମତ୍ତଃ ସନ୍କଂଚିନ୍ନାନ୍ଯମଚିନ୍ତଯମ୍ ॥ 3-183-33 (22983)
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଦେଘଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷରାକ୍ଷସପନ୍ନଗାଃ।
ବରଂ ମମ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସର୍ବେ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବାସିନଃ ॥ 3-183-34 (22984)
ଚକ୍ଷୁଷା ଯଂ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ପ୍ରାଣିନଂ ପୃଥିବୀପତେ।
ତସ୍ଯ ତେଜୋ ହରାମ୍ଯାଶୁ ତଦ୍ଧି ଦୃଷ୍ଟେର୍ବଲଂ ମମ ॥ 3-183-35 (22985)
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷୀଣାଂ ସରସ୍ରଂ ହି ଉବାହ ଶିବିକାଂ ମମ।
କସ ମାମପନଯୋ ରାଜନ୍ଭ୍ରଂଶଯାମାସ ବୈ ଶ୍ରିଯଃ ॥ 3-183-36 (22986)
ତତ୍ର ହ୍ଯଗସ୍ତ୍ଯଃ ପାଦେନ ବହନ୍ସ୍ପୃଷ୍ଟୋ ମହାମୁନିଃ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯେନ ତତୋସ୍ମ୍ଯୁକ୍ତୋ ଧ୍ବଂସ ସର୍ପେତି ବୈରୁଷା ॥ 3-183-37 (22987)
ତତସ୍ତସ୍ମାଦ୍ବିମାନାଗ୍ର୍ଯାତ୍ପ୍ରଚ୍ଯୁତଶ୍ଚ୍ଯୁତଲକ୍ଷଣଃ।
ପ୍ରପତନ୍ବୁବୁଧେଽଽତ୍ମାନଂ ବ୍ଯାଲୀଭୂତମଧୋମୁଖମ୍ ॥ 3-183-38 (22988)
ଅଯାଚଂ ତମହଂ ବିପ୍ରଂ ଶାପସ୍ଯାନ୍ତୋ ଭବେଦିତି।
ପ୍ରମାଦାତ୍ସଂପ୍ରମୂଢସ୍ଯ ଭଗବନ୍କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-183-39 (22989)
ତତଃ ସ ମାମୁବାଚେଦଂ ପ୍ରପତନ୍ତଂ କୃପାନବିତଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଧର୍ମରାଜଃ ଶାପାତ୍ତ୍ବାଂ ମୋକ୍ଷଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-183-40 (22990)
ଅଭିମାନସ୍ଯ ବୈ ତସ୍ଯ ବଲସ୍ଯ ଚ ନରାଧିପ।
ଫଲେ କ୍ଷୀଣେ ମହାରାଜ ଫଲଂ ପୁଣ୍ଯମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-183-41 (22991)
ତତୋ ମେ ବିସ୍ମଯୋ ଜାତସ୍ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତପସୋ ବଲମ୍।
ବ୍ରହ୍ମ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବଂ ଚ ଯେନ ତ୍ବାଽହମଚୂଚୁଦମ୍ ॥ 3-183-42 (22992)
ସତ୍ଯଂ ଦମସ୍ତପୋ ଯୋଗମହିଂସା ଜ୍ଞାନନିତ୍ଯତା।
ସାଧକାନି ସତାଂ ପୁଂସାଂ ନ ଜାତିର୍ନକୁଲଂ ନୃପ ॥ 3-183-43 (22993)
ଅରିଷ୍ଟ କଏଷ ତେ ଭ୍ରାତା ମୁକ୍ତୋ ବୀମୋ ମହାଭୁଜ।
ସ୍ବସ୍ତି ତେଽସ୍ତୁ ମହାରାଜ ଗମିଷ୍ଯାମି ଦିବଂ ପୁନଃ ॥ 3-183-44 (22994)
`ସ ଚାଯଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର କାଲଃ ପୁଣ୍ଯ ଉପାଗତଃ।
ତଦସ୍ମାତ୍କାରଣାତ୍ପାର୍ଥ କାର୍ଯଂ ତନ୍ମେ ମହତ୍କୃତମ୍' ॥ 3-183-45 (22995)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-183-46x (2362)
`ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ମୁହୂର୍ତେ ତୁ ବିମାନଂ କାମଗାମି ବୈ।
ଅବପାତେନ ମହତା ତତ୍ରାବାପ ତଦୁତ୍ତମମ୍' ॥ 3-183-46 (22996)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽଽଜଗରଂ ଦେହଂ ମୁକ୍ତ୍ବା ସ ନହୁଷୋ ନୃପଃ।
ଦିବ୍ଯଂ ବପୁଃ ସମାସ୍ଥାଯ ଗତସ୍ତ୍ରିଦିବମେବ ହ ॥ 3-183-47 (22997)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋପି ଧର୍ମାତ୍ମା ଭ୍ରାତ୍ରା ଭୀମେନ ସଂଗତଃ।
ଧୌମ୍ଯେନ ସହିତଃ ଶ୍ରୀମାନାଶ୍ରମଂ ପୁନରାଗମତ୍ ॥ 3-183-48 (22998)
ତତୋ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ ସର୍ବେଭ୍ଯଃ ସମେତେଭ୍ଯୋ ଯଥାତଥମ୍।
କଥଯାମାସ ତତ୍ସର୍ବଂ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-183-49 (22999)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତେ ଦ୍ବିଜାଃ ସର୍ବେ ଭ୍ରାତରଶ୍ଚାସ୍ଯ ତେ ତ୍ରଯଃ।
ଆସନ୍ସୁବ୍ରୀଡିତା ରାଜନ୍ଦ୍ରୌପଦୀ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀ ॥ 3-183-50 (23000)
ତେ ତୁ ସର୍ବେଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ହିତେପ୍ସଯା।
ମୈବମିତ୍ଯବ୍ରୁବନ୍ଭୀମଂ ଗର୍ହଯନ୍ତୋଽସ୍ ସାହସମ୍ ॥ 3-183-51 (23001)
3-183-52 (23002)
ପାଣ୍ଡବାସ୍ତୁ ଭଯାନ୍ପୁକ୍ତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଭୀମଂ ମହାବଲମ୍।
ହର୍ଷମାହାରଯାଂଚକ୍ରୁର୍ବିଜହ୍ରୁଶ୍ଚ ମୁଦା ଯୁତାଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-183-4 ଗୁରୁଲାଘବଂ ଗୌରବଂ ଲାଘବଂ ଚେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 184
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.184. ଅଧ୍ଯାଯଃ 184
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବର୍ଷାଶରଦ୍ବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଭିର୍ଦ୍ବୈତବନାତ୍ପୁନଃ କାମ୍ଯକବନପ୍ରବେଶଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-184-0 (23003)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-184-0x (2363)
ନିଦାଘାନ୍ତକରଃ କାଲଃ ସର୍ବଭୂତସୁଖାବହଃ।
ତତ୍ରୈବ ବସତାଂ ତେଷାଂ ପ୍ରାବୃଟ୍ ସମଭିପଦ୍ଯତ ॥ 3-184-1 (23004)
ଛାଦଯନ୍ତୋ ମହାଘୋଷାଃ ସ୍ବଂ ଦିଶଶ୍ଚ ବଲାହକାଃ।
ପ୍ରବବର୍ଷୁର୍ଦିବାରାତ୍ରମସିତାଃ ସତତଂ ତଦା ॥ 3-184-2 (23005)
ତପାତ୍ଯଯନିକେତାଶ୍ଚ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ଅପେତାର୍କପ୍ରଭାଜାଲାଃ ସବିଦ୍ଯୁନ୍ମଣ୍ଡପ୍ରଭାଃ ॥ 3-184-3 (23006)
ବିରୂଢଶଷ୍ପା ଧରଣୀ ମତ୍ତଦଂଶସରୀସୃପା।
ବଭୂବ ପଯସା ସିକ୍ତା ଶାନ୍ତଧୂମରଜୋଗଣା ॥ 3-184-4 (23007)
ନ ସ୍ମ ପ୍ରଜ୍ଞାଯତେ କିଂଚିଦମ୍ଭସା ସମବସ୍ତୃତେ।
ସମଂ ବା ବିଷମଂ ବାଽପି ନଦ୍ଯୋ ବା ସ୍ତାବରାଣି ବା ॥ 3-184-5 (23008)
କ୍ଷୁବ୍ଧତୋଯା ମହାବେଗାଃ ଶ୍ବସମାନା ଇବାଶୁଗାଃ।
ସିନ୍ଧବଃ ଶୋଭଯାଂଚକ୍ରୁଃ କାନନାନି ତପାତ୍ଯଯେ ॥ 3-184-6 (23009)
ନଦତାଂ କାନନାନ୍ତେଷୁ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ବିବିଧାଃ ସ୍ବନାଃ।
ବୃଷ୍ଟିଭିସ୍ତାଡ୍ଯମାନାନାଂ ବରାହମୃଗପକ୍ଷିଣାମ୍ ॥ 3-184-7 (23010)
ସ୍ତୋକକାଃ ଶିଖିନଶ୍ଚୈବ ପୁଂସ୍କୋକିଲଗଣୈଃ ସହ।
ମତ୍ତାଃ ପରିପତନ୍ତି ସ୍ମ ଦର୍ଦୁରଶ୍ଚୈବ ଦର୍ପିତାଃ ॥ 3-184-8 (23011)
ତଦା ବହୁବିଧାକାରା ପ୍ରାବୃଣ୍ମେଘାନୁନାଦିତା।
ଅଭ୍ଯତୀତା ଶିବା ତେଷାଂ ଚରତାଂ ମରୁଧନ୍ବସୁ ॥ 3-184-9 (23012)
କ୍ରୌଞ୍ଚହଂସସମାକୀର୍ଣା ଶରତ୍ପ୍ରମୁଦୀତାଽଭବତ୍।
ରୂଢକକ୍ଷବନପ୍ରସ୍ଥା ପ୍ରସନ୍ନଜଲନିମ୍ନଗା ॥ 3-184-10 (23013)
ବିମଲାକାଶନକ୍ଷତ୍ରା ଶରତ୍ତେଷାଂ ଶିବାଽଭଷତ୍।
ମୃଗଦ୍ବିଜସମାକୀର୍ଣା ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-184-11 (23014)
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶାନ୍ତରଜସଃ କ୍ଷପାଜଲଦଶୀତଲାଃ।
ଗ୍ରହନକ୍ଷତ୍ରସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ସୋମେନ ଚ ବିରାଜିତାଃ ॥ 3-184-12 (23015)
କୁମୁଦୈଃ ପୁଣ୍ଡରୀକୈଶ୍ଚ ଶୀତବାରିଧରାଃ ଶିବାଃ।
ନଦୀଃ ପୁଷ୍କରିଣୀଶ୍ଚୈବ ଦଦୃଶୁଃ ସମଲଂକୃତାଃ ॥ 3-184-13 (23016)
ତେ ବୈ ମୁମୁଦିରେ ବୀରାଃ ପ୍ରସନ୍ନସଲିଲାଂ ଶିବାମ୍।
ପଶ୍ଯନ୍ତୋ ଦୃଢଧନ୍ବାନଃ ପରିପୂର୍ଣାଂ ସରସ୍ବତୀମ୍ ॥ 3-184-15 (23017)
ତେଷାଂ ପୁଣ୍ଯତମା ରାତ୍ରିଃ ପର୍ବସନ୍ଧୌ ସ୍ମ ଶାରଦୀ।
ତତ୍ରୈବ ବସତାମାସୀତ୍କାର୍ତିକୀ ଜନମେଜଯ ॥ 3-184-16 (23018)
ପୁଣ୍ଯକୃଦ୍ଭିର୍ମହାସତ୍ବୈସ୍ତାପସୈଃ ସହ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ତତ୍ସର୍ବଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସମୂହୁର୍ଯୋଗମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-184-17 (23019)
ତମିସ୍ରାଭ୍ଯୁଦଯେ ତସ୍ମିନ୍ଧୌମ୍ଯେନ ସହ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ସୂତୈଃ ପୌରୋଗବୈଃ ସାକଂ କାମ୍ଯକଂ ପ୍ରଯଯୁର୍ବନମ୍ ॥ 3-184-18 (23020)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଚତୁରଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 184 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-184-2 ଅସିତାଃ କୃଷ୍ଣବର୍ଣାଃ ॥ 3-184-3 ତପାତ୍ଯଯେ ବର୍ଷାସୁ ନିକେତା ଇବ ମଣ୍ଡପୀଭୂତା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-184-5 ସମବସ୍ତୃତେ ଆଚ୍ଛାଦିତେ। ସ୍ଥାବରାଣି ଭୂତଲାଦୀନି ॥ 3-184-6 ଆଶୁଗାଃ ତୀବ୍ରବେଗାଃ। ସିଂଧବଃ ନଦ୍ଯଃ ॥ 3-184-8 ସ୍ତୋକକାଶ୍ଚାକାଃ। ଦୁର୍ଦରାଃ ମଣ୍ଡୂକାଃ ॥ 3-184-9 ମରୁଧନ୍ବସୁ ଗିରେଃ ଶୁଷ୍କସ୍ଥାନେଷୁ ॥ 3-184-10 ରୂଢକକ୍ଷାଣି ବହୁତୃଣାନି ବନାନି ପ୍ରସ୍ଥଶବ୍ଦେଦିତାନି ସାନୂନି ଚ ଯସ୍ଯାଂ ସା ତଥା ॥ 3-184-16 କାର୍ତିକୀ କୃତ୍ତିକାଯୁକ୍ତା ପୌର୍ଣମାସୀ ॥ 3-184-17 ଯୋଗଂ ଯୁଜ୍ଯତେ ରଥାଦାବିତି ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତ୍ଯା ବାହନାଦିକ ସମୂହୁଃ ଆରୋପିତଭାରଂ କୃତବନ୍ତଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 185
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.185. ଅଧ୍ଯାଯଃ 185
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପୁନଃ କାମଯ୍କାଗମନଂ ଶ୍ରୁତବତା କୃଷ୍ଣେନ ସତ୍ଯଭାମଯା ସହ ତତ୍ରାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ନାରଦମାର୍କଣ୍ଡେଯଯୋରାଗମନଂ ଚ ॥ 2 ॥ ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଚୋଦନଯା ପୁରାଣକଥାକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-185-0 (23021)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-185-0x (2364)
କାମ୍ଯକଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କୌରବ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରପୁରୋଗମାଃ।
କୃତାତିଥ୍ଯା ମୁନିଗଣୈର୍ନିଷେଦୁଃ ସହ କୃଷ୍ଣଯା ॥ 3-185-1 (23022)
ତତସ୍ତାନ୍ପରିବିଶ୍ବସ୍ତାନ୍ବସତଃ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନାନ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ବହବସ୍ତତ୍ର ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-185-2 (23023)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ଦ୍ବିଜଃ କଶ୍ଚିଦର୍ଜୁନସ୍ଯ ପ୍ରିଯଃ ସଖା।
ସ ଏଷ୍ଯତି ମହାବାହୁର୍ବଶୀ ଶୌରିରୁଦାରଧୀଃ ॥ 3-185-3 (23024)
ବିଦିତା ହି ହରେର୍ଯୂଯମିହାଯାତାଃ କୁରୂଦ୍ବହାଃ।
ସଦା ହି ଦର୍ଶନାକାଙ୍କ୍ଷୀ ଶ୍ରେଯୋନ୍ବେଷୀ ଚ ବୋ ହରିଃ ॥ 3-185-4 (23025)
ବହୁବତ୍ସରଜୀବୀ ଚ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାତପାଃ।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯତପସା ଯୁକ୍ତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଯୁଷ୍ମାନ୍ସମେଷ୍ଯତି ॥ 3-185-5 (23026)
ତଥୈବ ବ୍ରୁବତସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ କେଶବଃ।
ଶୈବ୍ଯସୁଗ୍ରୀବଯୁକ୍ତେନ ରଥେନ ରଥିନାରଃ ॥ 3-185-6 (23027)
ମଘବାନିବ ପୌଲୋମ୍ଯା ସହିତଃ ସତ୍ଯଭାମଯା।
ଉପାଯାଦ୍ଦେବକୀପୁତ୍ରୋ ଦିଦୃକ୍ଷୁଃ କୁରୁସତ୍ତମାନ୍ ॥ 3-185-7 (23028)
ଅବତୀର୍ଯ ରଥାତ୍କୃଷ୍ଣୋ ଧର୍ମରାଜଂ ଯଥାବିଧି।
ବବନ୍ଦେ ମୁଦିତୋ ଧୀମାନ୍ଭୀମଂ ଚ ବଲିନାଂ ବରମ୍ ॥ 3-185-8 (23029)
ପୂଜଯାମାସ ଧୌମ୍ଯଂ ଚ ଯମାଭ୍ଯାମଭିବାଦିତଃ।
ପରିଷ୍ବଜ୍ଯମହାଭାଗାଂ ଦ୍ରୌପଦୀଂ ପର୍ଯସାନ୍ତ୍ବଯତ୍ ॥ 3-185-9 (23030)
ସ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଫଲ୍ଗୁନଂ ବୀରଂ ଚିରସ୍ଯ ପ୍ରିଯମାଗତମ୍।
ପର୍ଯଷ୍ବଜତ ଦାଶାର୍ହଃ ପୁନଃ ପୁନରରିଂଦମଃ ॥ 3-185-10 (23031)
ତଥୈବ ସତ୍ଯଭାମାଽପି ଦ୍ରୌପଦୀଂ ପରିଷସ୍ବଜେ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପ୍ରିଯଂ ଭାର୍ଯାଂ କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ମହିଷୀ ପ୍ରିଯା ॥ 3-185-11 (23032)
ତତସ୍ତେ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେସଭାର୍ଯାଃ ସପୁରୋହିତାଃ।
ଆନର୍ଚୁଃ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଂ ପରିବବ୍ରୁଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-185-12 (23033)
କୃଷ୍ଣସ୍ତୁ ପାର୍ଥେନ ସମେତ୍ଯ ବିଦ୍ବାନ୍
ଧନଂଜଯେନାସୁରମର୍ଦନେନ।
ବଭୌ ଯଥା ଭୂତପତିର୍ମହାତ୍ମା
ସମେତ୍ଯ ସାକ୍ଷାଦ୍ଭଗବାନ୍ଗୁହେନ ॥ 3-185-13 (23034)
ତତଃ ସମସ୍ତାନି କିରୀଟମାଲୀ
ବନେଷୁ ବୃତ୍ତାନି ଗଦାଗ୍ରଜାଯ।
ଉକ୍ତ୍ବା ଯଥାବତ୍ପୁନରନ୍ବପୃଚ୍ଛ-
ତ୍ତସ୍ମିନ୍ସୁଭଦ୍ରାଂ ଚ ତଥାଽଭିମନ୍ଯୁମ୍ ॥ 3-185-14 (23035)
ଧୌମ୍ଯଂ ଚ କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଚ
ଯମୌ ଚ ଭୀମଂ ଚ ଦଶାର୍ହସିଂହଃ।
ଉବାଚ ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଭବତାଂ ଶିବେନ
ପ୍ରାପ୍ତଃ କିରୀଟୀ ମୁଦିତଃ କୃତାସ୍ତ୍ରଃ ॥ 3-185-15 (23036)
ସ ପୂଜଯିତ୍ବା ମଧୁହା ଯଥାବ-
ତ୍ପାର୍ଥାଂଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ପୁରୋହିତଂ ଚ।
ଉବାଚ ରାଜାନମଭିପ୍ରଶଂସନ୍
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ତେନ ସହୋପବିଶ୍ଯ ॥ 3-185-16 (23037)
ଧର୍ମଃ ପରଃ ପାଣ୍ଡବ ରାଜ୍ଯଲାଭା-
ତ୍ତସ୍ଯାଦିମାହୁସ୍ତପ ଏବ ରାଜନ୍।
ସତ୍ଯାର୍ଜବାଭ୍ଯାଂ ଚରତା ସ୍ବଧର୍ମଂ
ଜିତସ୍ତ୍ବଯାଽଚଂ ପରଶ୍ଚ ଲୋକଃ ॥ 3-185-17 (23038)
ଅଧୀତମଗ୍ରେ ଚରତା ବ୍ରତାନି
ସମ୍ଯଗ୍ଧନୁର୍ବେଦମବାପ୍ଯ କୃତ୍ସ୍ନମ୍।
କ୍ଷାତ୍ରେଣ ଧର୍ମେଣ ବସୂନି ଲବ୍ଧ୍ବା
ସର୍ବେ ହ୍ଯବାପ୍ତାଃ କ୍ରତବଃ ପୁରାଣାଃ ॥ 3-185-18 (23039)
ନ ଗ୍ରାମ୍ଯଧର୍ମେଷୁ ରତିସ୍ତବାସ୍ତି
କାମାନ୍ନ କିଂଚିତ୍କୁରୁଷେ ନରେନ୍ଦ୍ର।
ନ ଚାର୍ତଲୋଭାତ୍ପ୍ରଜହାସି ଧର୍ମଂ
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଭାବାଦସି ଧର୍ମରାଜଃ ॥ 3-185-19 (23040)
ଦାନଂ ଚ ସତ୍ଯଂ ଚ ତପଶ୍ଚ ରାଜନ୍
କ୍ଷମା ଚ ଶାନ୍ତିଶ୍ଚ ଦମୋ ଧୃତିଶ୍ଚ।
ଅବାପ୍ଯ ରାଷ୍ଟ୍ରାଣି ବସୂନି ଭୋଗା-
ନେଷା ପରା ପାର୍ଥ ସଦା ରତିସ୍ତେ ॥ 3-185-20 (23041)
ହୃତଂ ଚ ଦେଶଂ କୁରୁଜାଙ୍ଗଲାନାଂ
କୃଷ୍ଣାଂ ସଭାଯାମଶାଂ ଚ ପଶ୍ଯନ୍।
ଅପେତଧର୍ମବ୍ଯବହାରବୃତ୍ତଂ
ସହେତ ତତ୍ପାଣ୍ଡବ କସ୍ତ୍ବଦନ୍ଯଃ ॥ 3-185-21 (23042)
ଅସଂଶଯଂ ସର୍ବସମୃଦ୍ଧକାମଃ
କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରଜାଃ ପାଲଯିତାସି ସମ୍ଯକ୍।
ଅଦ୍ଯୈବ ତନ୍ନିଗ୍ରହଣଂ କୁରୂଣାଂ
ଯଦି ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଭବତଃ ସମାପ୍ତା ॥ 3-185-22 (23043)
ପ୍ରୋବାଚ କୃଷ୍ଣାମପି ଯାଜ୍ଞସେନୀଂ
ଦଶାର୍ହଭର୍ତା ସହିତଃ ସୁହୃଦ୍ଭିଃ।
କଦିଷ୍ଟ୍ଯା ସମଗ୍ରାଽସି ଧନଂଜଯେନ
ସମାଗତେତ୍ଯେବମୁବାଚ କୃଷ୍ଣଃ ॥ 3-185-23 (23044)
କୃଷ୍ଣେ ଧନୁର୍ବେଦରତିପ୍ରଦାନା-
ସ୍ତବାତ୍ମଜାସ୍ତେ ଶିଶବଃ ଶୁଶୀଲାଃ।
ସଦ୍ଭିଃ ସଦୈବାଚରିତଂ ସମାଧିଂ
ଚରନ୍ତି ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ଯାଜ୍ଞସେନି ॥ 3-185-24 (23045)
ରାଜ୍ଯେ ନିଯୁକ୍ତୈଶ୍ଚ ନିମନ୍ତ୍ର୍ଯମାଣାଃ
ପିତ୍ରା ଚ କୃଷ୍ଣେ ତବ ସୋଦରୈଶ୍ଚ।
ନ ଯଜ୍ଞସେନସ୍ଯ ନ ମାତୁଲାନାଂ
ଗୃହେଷୁ ବାଲା ରତିମାପ୍ନୁବନ୍ତି ॥ 3-185-25 (23046)
ଆନର୍ତମେବାଭିମୁଖାଃ ଶିବେନ
ଗତ୍ବାଧନୁର୍ବେଦରତିପ୍ରଧାନାଃ।
ତବାତ୍ମଜା ବୃଷ୍ଣିପୁରଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯ
ନ ଦୈବତେଭ୍ଯଃ ସ୍ପୃହଯନ୍ତି କୃଷ୍ଣେ ॥ 3-185-26 (23047)
ଯଥା ତ୍ବମେବାର୍ହସି ତେଷୁ ବୃତ୍ତଂ
ପ୍ରଯୋକ୍ତୁମାର୍ଯା ଚ ଯଥୈବ କୁନ୍ତୀ।
ତେଷ୍ବପ୍ରମାଦେନ ତଥା କରୋତି
ତଥୈବ ଭୂଯଶ୍ଚ ତଥା ସୁଭଦ୍ରା ॥ 3-185-27 (23048)
ଯଥାଽନିରୁଦ୍ଧସ୍ଯ ଯଥାଽଭିମନ୍ଯୋ-
ର୍ଯଥା ସୁନୀଥସ୍ଯ ଯଥୈବ ଭାନୋଃ।
ତଥା ବିନେତା ଚ ଗତିଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣେ
ତବାତ୍ମଜାନାମପି ରୌକ୍ମିଣେଯଃ ॥ 3-185-28 (23049)
ଗଦାସିଚର୍ମଗ୍ରହଣେଷୁ ଶୂରା-
ନସ୍ତ୍ରେଷୁ ଶିକ୍ଷାସୁ ରଥାଶ୍ବଯାନେ।
ସମ୍ଯଗ୍ବିନେତା ବିନଯେଦତନ୍ଦ୍ରୀ-
ସ୍ତାଂଶ୍ଚାଭିମନ୍ଯୁଂ ଚ ସଦା କୁମାରାନ୍ ॥ 3-185-29 (23050)
ସ ଚାପି ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରଣିଧାଯ ଶିକ୍ଷାଂ
ଶସ୍ତ୍ରାଣଇ ଚୈଷାଂ ବିଧିବତ୍ପ୍ରଦାଯ।
ତବାତ୍ମଜାନାଂ ଚ ତଥାଽଭିମନ୍ଯୋଃ
ପରାକ୍ରମୈସ୍ତୁଷ୍ଯତି ରୌକ୍ମିଣେଯଃ ॥ 3-185-30 (23051)
ଯଥା ବିହାରଂ ପ୍ରସମୀକ୍ଷମାଣାଃ
ପ୍ରଯାନ୍ତି ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ଯାଜ୍ଞସେନି।
ଏକୈକମେଷାମନୁଯାନ୍ତି ଯତ୍ର
ରଥାଶ୍ଚ ଯାନାନି ଚ ଦନ୍ତିନଶ୍ଚ ॥ 3-185-31 (23052)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ଧର୍ମରାଜଂ ତୁ କୃଷ୍ଣୋ
ଦଶାର୍ହଯୋଧାଃ କୁକୁରାନ୍ଧକାଶ୍ଚ।
ଏତେ ନିଦେଶଂ ତବ ପାଲଯନ୍ତ-
ସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତୁ ଯତ୍ରେଚ୍ଛସି ତତ୍ର ରାଜନ୍ ॥ 3-185-32 (23053)
ଆବର୍ତତାଂ କାର୍ମୁକବେଗବାତା
ହଲାଯୁଧପ୍ରଗ୍ରଣା ମଧୂନାମ୍।
ସେନା ତବାର୍ଥେଷୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ଯତ୍ତା
ସସାଦିପତ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥା ସନାଗା ॥ 3-185-33 (23054)
ପ୍ରସ୍ଥାପ୍ଯତାଂ ପାଣ୍ଡବ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଃ
ସୁଯୋଧନଃ ପାପକୃତାଂ ବରିଷ୍ଠଃ।
ସ ସାନୁବନ୍ଧଃ ସସୁହଦ୍ଗଣଶ୍ଚ
ଭୌମସ୍ଯ ସୌବାଧିପତେଶ୍ଚ ମାର୍ଗମ୍ ॥ 3-185-34 (23055)
କାମଂ ତଥା ତିଷ୍ଠ ନରେନ୍ଦ୍ର ତସ୍ମି-
ନ୍ଯଥା କୃତସ୍ତେ ସମଯଃ ସଭାଯାମ୍।
ଦାଶାର୍ହଯୋଧୈସ୍ତୁ ହତାରିଯୋଧଂ
ପ୍ରତୀକ୍ଷତାଂ ନାଗପୁରଂ ପ୍ରଭଗ୍ନମ୍ ॥ 3-185-35 (23056)
ବ୍ଯପେତମନ୍ଯୁର୍ବ୍ଯପନୀତପାପ୍ମା
ବିହୃତ୍ ଯତ୍ରେଚ୍ଛସି ତତ୍ର କାମମ୍।
ତତଃ ସମୃଦ୍ଧିପ୍ରଭବଂ ବିଶୋକଃ
ପ୍ରପତ୍ସ୍ଯସେ ନାଗପୁରଂ ସରାଷ୍ଟ୍ରମ୍ ॥ 3-185-36 (23057)
ତତସ୍ତଦାଜ୍ଞାଯ ମତଂ ମହାତ୍ମା
ଯଥାବଦୁକ୍ତଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମେନ।
ପ୍ରଶସ୍ଯ ବିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଚ ଧର୍ମରାଜଃ
କୃତାଞ୍ଜଲିଃ କେଶବମିତ୍ଯୁବାଚ ॥ 3-185-37 (23058)
ଅସଂଶଯଂ କେଶବ ପାଣ୍ଡବାନାଂ
ଭବାନ୍ଗତିସ୍ତ୍ବଚ୍ଛରଣା ହି ପାର୍ଥାଃ।
କାଲୋଦଯେ ତଚ୍ଚ ତତଶ୍ଚ ଭୂଯଃ
କର୍ତା ଭବାନ୍କର୍ମ ନ ସଂଶଯୋସ୍ତି ॥ 3-185-38 (23059)
ଯଥାପ୍ରତିଜ୍ଞଂ ବିହୃତଶ୍ଚ କାଲଃ
ସର୍ବାଃ ସମା ଦ୍ବାଦଶ ନିର୍ଜନେଷୁ।
ଅଜ୍ଞାତଚର୍ଯାଂ ବିଧିବତ୍ସମାପ୍ଯ
ଭବଦ୍ଗତାଃ କେଶବ ପାଣ୍ଡବେଯାଃ ॥ 3-185-39 (23060)
ଏଷୈବ ବୁଦ୍ଧିର୍ଜୁଷତାଂ ସଦା ତ୍ବାଂ
ସତ୍ଯେ ସ୍ଥିତାଃ କେଶବ ପାଣ୍ଡବେଯାଃ।
ସଦାନଧର୍ମାଃ ସଜଲାଃ ସଦାରାଃ
ସବାନ୍ଧବାସ୍ତ୍ବଚ୍ଛରଣା ହି ପାର୍ଥାଃ ॥ 3-185-40 (23061)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-185-41x (2365)
ତଥା ବଦତିବାର୍ଷ୍ଣେଯେ ଧର୍ମରାଜେ ଚ ଭାରତ।
ଅଥ ପଶ୍ଚାତ୍ତପୋବୃଦ୍ଧୋ ବହୁବର୍ଷସହସ୍ରଧୃକ୍।
ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ଧର୍ମାତ୍ମା ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାତପାଃ ॥ 3-185-41 (23062)
ଅଜରଶ୍ଚାମରଂଶ୍ଚୈବ ରୂପୌଦାର୍ଯଗୁଣାନ୍ବିତଃ।
ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ତଥା ଯୁକ୍ତୋ ଯଥା ସ୍ଯାତ୍ପଞ୍ଚବିଂଶକଃ ॥ 3-185-42 (23063)
ତମାଗତମୃଷିଂ ବୃଦ୍ଧଂ ବହୁବର୍ଷସହସ୍ରିଣମ୍।
ଉପାତିଷ୍ଠନ୍ତ ତେ ସର୍ବେପାଣ୍ଡବାଃ ସହଯାଦବାଃ ॥ 3-185-43 (23064)
ତମର୍ଚିତଂ ସୁବିଶ୍ବସ୍ତମାସୀନମୃଷିସତ୍ତମମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ମତେନାହ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ କେଶବଃ ॥ 3-185-44 (23065)
ଶୁଶ୍ରୂପବଃ ପାଣ୍ଡବାସ୍ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ ସମାଗତାଃ।
ଦ୍ରୌପଦୀ ସତ୍ଯଭାମା ଚ ତଥାଽହଂପରମଂ ବଚଃ ॥ 3-185-45 (23066)
ପୁରାବୃତ୍ତାଃ କଥାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ସଦାଚାରାନ୍ସନାତନାନ୍।
ରାଜ୍ଞାଂସ୍ତ୍ରୀଣାମୃଷୀଣାଂ ଚ ମାର୍କଣଅଡେଯ ପ୍ରଚକ୍ଷ୍ବ ନଃ ॥ 3-185-46 (23067)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-185-47x (2366)
ତେଷୁ ତତ୍ରୋପବିଷ୍ଟେଷୁ ଦେବର୍ଷିରପି ନାରଦଃ।
ଆଜଗାମ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ପାଣ୍ଡବାନବଲୋକକଃ ॥ 3-185-47 (23068)
ତମପ୍ଯଥ ମହାତ୍ମାନଂ ସର୍ବେ ତେ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ।
ପାଦ୍ଯାର୍ଧ୍ଯାଭ୍ଯାଂ ଯଥାନ୍ଯାଯମୁପତସ୍ଥୁର୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-185-48 (23069)
ନାରଦସ୍ତ୍ବଥ ଦେବର୍ଷିର୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ତାଂସ୍ତୁ କୃତକ୍ଷଣାନ୍।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ଯ ବଦତସ୍ତାଂ କଥାମନ୍ବମୋଦତ ॥ 3-185-49 (23070)
ଉବାଚ ଚୈନଂ କାଲଜ୍ଞଂ ସ୍ମଯନ୍ନିବ ସନାରଦଃ।
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷେ କଥ୍ଯତାଂ ଯତ୍ତେ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ବିବକ୍ଷିତମ୍ ॥ 3-185-50 (23071)
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାତପାଃ।
କ୍ଷଣଂ କୁରୁଧ୍ବଂବିପୁଲମାଖ୍ଯାତବ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-185-51 (23072)
ଏବମୁକ୍ତାଃ କ୍ଷଣଂ ଚକ୍ରୁଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ସହ ତୈର୍ଦ୍ବିଜୈଃ।
ମଧ୍ଯଂଦିନେ ଯଥାଦିତ୍ଯଂ ପ୍ରେକ୍ଷନ୍ତସ୍ତେ ମହାମୁନିମ୍ ॥ 3-185-52 (23073)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ଼୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 185 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-185-13 ଭୂତମତିଃ ରୁଦ୍ରଃ। ଗୁହେନ କାର୍ତିକେଯେନ ॥ 3-185-19 କୋପୋ ନ କଶ୍ଚିତ୍ପରୁଷୋ ନରେନ୍ଦ୍ରେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-185-20 ଏଷା ଦାନାଦିରୂପା ସଦାରତିଃ ନିତ୍ଯଂପ୍ରୀତିବିଷଯଃ ॥ 3-185-21 ରାଜ୍ଯେ ନିବିଷ୍ଟଃ କୁରୁଜାଂଗଲାନାଂ କୃଷ୍ଣାଂ ସଭାଯାଂ ସଭବାନପଶ୍ଯଦିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-185-26 ଆନର୍ତଂ ଦ୍ବାରକାଦେଶମ୍ ॥ 3-185-28 ବିନେତା ଶିକ୍ଷଯିତା ରୌବିମଣେଯଃ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ॥ 3-185-33 ମଧୂନାଂ ମାଥୁରାଣାମ୍। ହଲାଯୁଧଃ ପ୍ରଗ୍ରହଣୋ ନିଯନ୍ତା ଯସ୍ଯା ସା ସେନା। ଯତ୍ତା ସନ୍ନଦ୍ଧା ॥ 3-185-34 ଭୌମସ୍ଯ ନରକାସୁରସ୍ଯ ସୌଭାଧିପତେଃ ସାତ୍ବସ୍ଯ। ସାତ୍ବସ୍ଯ ସୌଭାଧିପତେଶ୍ଚ ମାର୍ଗମିତି ଖ. ପାଠଃ ॥ 3-185-42 ପଞ୍ଚବିଂଶକଃ ବର୍ଷୈରିତି ଶେଷଃ ॥ 3-185-47 ଅବଲୋକକଃ ଅବଲୋକନାର୍ଥୀ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 186
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.186. ଅଧ୍ଯାଯଃ 186
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ସୁକୃତଦୁଷ୍କୃତଫଲଭୋଗାଦିପ୍ରକାରନିରୂପଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-186-0 (23074)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-186-0x (2367)
ତଂ ବିବକ୍ଷନ୍ତମାଲକ୍ଷ୍ଯକୁରୁରାଜୋ ମହାମୁନିମ୍।
କଥାସଂଜନନାର୍ଥାଯ ଚୋଦଯାମାସ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-186-1 (23075)
ଭବାନ୍ଦୈବତଦୈତ୍ଯାନାମୃଷୀଣାଂ ଚ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ରାଜର୍ଷୀଣାଂ ଚ ସର୍ବେଷାଂ ଚରିତଜ୍ଞଃ ପୁରାତନଃ ॥ 3-186-2 (23076)
ସେବ୍ଯଶ୍ଚୋପାସିତବ୍ଯଶ୍ ମତୋ ନଃ କାଙ୍କ୍ଷିତଶ୍ଚିରମ୍।
ଅଯଂ ଚ ଦେବକୀପୁତ୍ରଃ ପ୍ରାପ୍ତୋଽସ୍ମାନବଲୋକକଃ ॥ 3-186-3 (23077)
ଭ୍ରମତ୍ଯେବ ହି ମେ ବୁଦ୍ଧିର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଽତ୍ମାନଂ ସୁଖାଚ୍ଚ୍ଯୁତମ୍।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଂଶ୍ଚ ରଦୁର୍ତ୍ତାନୃଦ୍ଧ୍ଯତଃ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-186-4 (23078)
କର୍ମଣଃ ପୁରୁଷଃ କର୍ତା ଶୁଭସ୍ଯାପ୍ଯଶୁଭସ୍ଯ ବା।
ସ୍ବଫଲଂ ତଦୁପାଶ୍ନାପି କଥଂ କର୍ତା ସ୍ବିଦୀଶ୍ବରଃ ॥ 3-186-5 (23079)
ଅଥବା ସୁଖଦୁଃଖେଷୁ ନୃଣାଂ ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂବର।
ଇହ ବା କୃତମନ୍ବେତି ପରଦେହେଽଥବା ପୁନଃ ॥ 3-186-6 (23080)
ଦେହୀ ଚ ଦେହଂ ସଂତ୍ଯଜ୍ଯ ମୃଗ୍ଯମାଣଃ ଶୁଭାଶୁଭୈଃ।
କଥଂ ସଂଯୁଜ୍ଯତେପ୍ରେତ୍ଯ ଇହ ବା ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-186-7 (23081)
ଐହଲୌକିକମେବୈତଦୁତାହୋ ପାରଲୌକିକମ୍।
କ୍ବ ବା କର୍ମାଣି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଜନ୍ତୋଃ ପ୍ରେତସ୍ଯ ଭାର୍ଗବ ॥ 3-186-8 (23082)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-186-9x (2368)
ତ୍ବଦ୍ଯୁକ୍ତୋଽଯମନୁପ୍ରଶ୍ନୋ ଯଥାବଦ୍ବଦତାଂବର।
ବିଦିତଂ ବେଦିତବ୍ଯଂ ତେ ସ୍ଥିତ୍ଯର୍ଥଂ ତ୍ବଂ ତୁ ପୃଚ୍ଛସି ॥ 3-186-9 (23083)
ଅତ୍ର ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ତଦିହୈକମନାଃ ଶୃଣୁ।
ଯଥେହାମୁତ୍ର ଚ ନର ସୁଖଦୁଃଖମୁପାଶ୍ନୁତେ ॥ 3-186-10 (23084)
ନିର୍ମଲାନି ଶରୀରାଣି ବିଶୁଦ୍ଧାନି ଶରୀରିଣାମ୍।
ସସର୍ଜ ଧର଼୍ମତନ୍ତ୍ରାଣି ପୂର୍ବୋତ୍ପନ୍ନଃ ପ୍ରଜାପତିଃ ॥ 3-186-11 (23085)
ଅମୋଘଫଲସଂକଲ୍ପାଃ ସୁବ୍ରତାଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ।
ବ୍ରହ୍ମଭୂତା ନରାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ପୁରାଣାଃ କୁରୁସତ୍ତମ ॥ 3-186-12 (23086)
ସର୍ବେ ଦେବୈଃ ସମାଯାନ୍ତି ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦେନ ନଭସ୍ତଲମ୍।
ତତଶ୍ଚ ପୁନରାଯାନ୍ତି ସର୍ବେ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦଚାରିଣଃ ॥ 3-186-13 (23087)
ସ୍ବଚ୍ଚନ୍ଦମରଣାଶ୍ଚାସନ୍ନରାଃ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦଜୀବିନଃ।
ଅଲ୍ପବାଧା ନିରାତଙ୍କାଃ ସିଦ୍ଧାର୍ଥା ନିରୁପଦ୍ରବାଃ ॥ 3-186-14 (23088)
ଦ୍ରଷ୍ଟାରୋଦେବସଙ୍ଘାନାମୃଷୀଣାଂ ଚ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷାଃ ସର୍ବଧର୍ମାଣାଂ ଦାନ୍ତା ବିଗତମତ୍ସରାଃ ॥ 3-186-15 (23089)
ଆସନ୍ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ତଥା ପୁତ୍ରସହସ୍ରିଣଃ।
ତତଃ କାଲାନ୍ତରେ ତସ୍ମିନ୍ପୃଥିବୀତଲଚାରିଣଃ ॥ 3-186-16 (23090)
କାମକ୍ରୋଧାଭିଭୂତାସ୍ତେ ମାଯାବ୍ଯାଜୋପଜୀବିନଃ।
ଲୋଭମୋହାଭିଭୂତାଶ୍ଚ ତ୍ଯକ୍ତା ଦେବୈସ୍ତତୋ ନରାଃ ॥ 3-186-17 (23091)
ଅଶୁଭୈଃ କର୍ମଭିଃ ପାପାସ୍ତିର୍ଯଙ୍ଗିରଯଗାମିନଃ।
ସଂସାରେଷୁ ବିଚିତ୍ରେଷୁ ପଚ୍ଯମାନାଃ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-186-18 (23092)
ମୋଘେଷ୍ଟା ମୋଘସଂକଲ୍ପା ମୋଘଜ୍ଞାନା ବିଚେତସଃ।
`କାଙ୍କ୍ଷିଣଃ ସର୍ବକାମାନାଂ ନାସ୍ତିକା ଭିନ୍ନସେତବଃ' ॥ 3-186-19 (23093)
ସର୍ବାଭିଶଙ୍ଖିନଶ୍ଚୈବ ସଂବୃତ୍ତାଃ କ୍ଲେଦାଯିନଃ।
ଅଶୁଭୈଃ କର୍ମଭିଶ୍ଚାପି ପ୍ରାଯଶଃ ପରିଚିହ୍ନିତାଃ ॥ 3-186-20 (23094)
ଦୌଷ୍କୁଲ୍ଯା ବ୍ଯାଧିବହୁଲା ଦୁରାତ୍ମାନୋଽଭିତାପିନଃ।
ଭବନ୍ତ୍ଯଲ୍ପାଯୁଷଃ ପାପା ରୌଦ୍ରକର୍ମଫଲୋଦଯାଃ।
ନାଥନ୍ତଃ ସର୍ବକାମାନାଂ ନାସ୍ତିକା ଭିନ୍ନଚେତସଃ ॥ 3-186-21 (23095)
ଜନ୍ତୋଃ ପ୍ରେତସ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ଗତିଃ ସ୍ବୈରିହ କର୍ମଭିଃ।
ପ୍ରାଜ୍ଞସ୍ଯ ହୀନବୁଦ୍ଧେଶ୍ଚ କର୍ମକୋଶଃ କ୍ବ ତିଷ୍ଠତି ॥ 3-186-22 (23096)
କ୍ବସ୍ଥସ୍ତତ୍ସମୁପାଶ୍ନାତି ସୁକୃତଂ ଯଦି ବେତରତ୍।
ଇତି ତେ ଦର୍ଶନଂ ଯଚ୍ଚ ତତ୍ରାପ୍ଯନୁନଯଂ ଶୃଣୁ ॥ 3-186-23 (23097)
ଅଯମାଦିଶରୀରେଣ ଦେବସୃଷ୍ଟେନ ମାନବଃ।
ଶୁଭାନାମଶୁଭାନାଂ ଚ କୁରୁତେ ସଂଚଯଂ ମହତ୍ ॥ 3-186-24 (23098)
ଆଯୁଷୋଽନ୍ତେ ପ୍ରହାଯେଦଂ କ୍ଷୀଣପ୍ରାଯଂ କଲେବରମ୍।
ସଂଭବତ୍ଯେବ ଯୁଗପଦ୍ଯୋନୌ ନାସ୍ତ୍ଯନ୍ତରାଽଭବଃ ॥ 3-186-25 (23099)
ତତ୍ରାସ୍ଯ ସ୍ବକୃତଂ କର୍ମ ଚ୍ଛାଯେବାନୁଗତଂ ସଦା।
ଫଲତ୍ଯଥ ସୁଖାର୍ହୋ ବା ଦୁଃଖାର୍ହୋବାଽଥ ଜାଯତେ ॥ 3-186-26 (23100)
କୃତାନ୍ତବିଧିସଂଯୁକ୍ତଃ ସ ଜନ୍ତୁର୍ଲକ୍ଷଣୈଃ ଶୁଭୈଃ।
ଅଶୁଭୈର୍ବା ନିରାଦାନୋ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ଜ୍ଞାନଦୃଷ୍ଟିଭିଃ ॥ 3-186-27 (23101)
ଏଷା ତାବଦବୁଦ୍ଧୀନାଂ ଗତିରୁକ୍ତା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅତଃ ପରଂ ଜ୍ଞାନବତାଂ ନିବୋଧ ଗତିମୁତ୍ତମାମ୍ ॥ 3-186-28 (23102)
ମନୁଷ୍ଯାସ୍ତପ୍ତତପସଃ ସର୍ବାଗମପରାଯଣାଃ।
ସ୍ଥିରବ୍ରତାଃ ସତ୍ଯପରା ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣେ ରତାଃ ॥ 3-186-29 (23103)
ସୁଶୀଲାଃ ଶୁକ୍ଲଜାତୀଯାଃ କ୍ଷାନ୍ତା ଦାନ୍ତାଃ ସୁତେଜସଃ।
ଶୁଚିଯୋନ୍ଯନ୍ତରଗତାଃ ପ୍ରାଯଶଃ ଶୁଭଲକ୍ଷଣାଃ ॥ 3-186-30 (23104)
ଜିତେନଦ୍ରିଯତ୍ବାଦ୍ବଶିନଃ ସତ୍କୃତ୍ଯାନ୍ମନ୍ଦରାଗିଣଃ।
ଅଲ୍ପାବାଧପରିତ୍ରାସା ଭବନ୍ତି ନିରୁପଦ୍ରବାଃ ॥ 3-186-31 (23105)
ଚ୍ଯବନ୍ତଂ ଜାଯମାନଂ ଚ ଗର୍ଭସ୍ଯଂ ଚୈବ ସର୍ବଶଃ।
ସ୍ବମାତ୍ମାନଂ ପରଂ ଚୈବ ବୁଧ୍ଯନ୍ତେ ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷଃ ॥ 3-186-32 (23106)
ଋଷଯସ୍ତେ ମହାତ୍ମାନଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷାଗମବୁଦ୍ଧଯଃ।
କର୍ମଭୂମିମିମାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ପୁନର୍ଯାନ୍ତି ସୁରାଲଯମ୍।
`କୃତ୍ବା ଶୁଭାନି କର୍ମାଣି ଜ୍ଞାନେନ ଭରତର୍ଷଭ' ॥ 3-186-33 (23107)
କିଂଚିଦ୍ଦୈବାଦ୍ଧଠାତ୍କିଂଚିତ୍କିଂଚିଦେବ ସ୍ବକର୍ମଭିଃ।
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ନରା ରାଜନ୍ମା ତେଽସ୍ତ୍ବନ୍ଯାବିଚାରଣା ॥ 3-186-34 (23108)
ଇମାମତ୍ରୋପମାଂ ଚାପି ନିବୋଧ ବଦତାଂବର।
ମନୁଷ୍ଯଲୋକେ ଯଚ୍ଛ୍ରେଯଃ ପରଂମନ୍ଯେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-186-35 (23109)
ଇହୈବୈକସ୍ଯ ନାମୁତ୍ର ଅମୁତ୍ରୈକସ୍ଯ ନୋ ଇହ।
ଇହ ଚାମୁତ୍ର ଚୈକସ୍ ନାମୁତ୍ରୈକସ୍ଯ ନୋ ଇହ ॥ 3-186-36 (23110)
ଧନାନି ଯେଷାଂ ବିପୁଲାନି ସନ୍ତି
ନିତ୍ଯଂରମନ୍ତେ ସୁବିଭୂଷିତାଙ୍ଗାଃ।
ତେଷାମଯଂ ଶତ୍ରୁବରଘ୍ନଲୋକୋ
ନାସୌ ସଦା ଗ୍ରାମ୍ଯସୁଖେ ରତାନାମ୍ ॥ 3-186-37 (23111)
ଯେ ଯୋଗଯୁକ୍ତାସ୍ତପସି ପ୍ରସକ୍ତାଃ
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଶୀଲା ଜରଯନ୍ତି ଦେହାନ୍।
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯା ଭୂତହିତେ ନିବିଷ୍ଟା
ସ୍ତେଷାମସୌ ନାଯମରିଘ୍ନଲୋକଃ ॥ 3-186-38 (23112)
ଯେ ଧର୍ମମେବ ପ୍ରଥମଂ ଚରନ୍ତି
ଧର୍ମେଣ ଲବ୍ଧ୍ବା ଚ ଧନାନି କାଲେ।
ଦାରାନବାପ୍ଯ କ୍ରତୁଭିର୍ଯଜନ୍ତେ
ତେଷାମଯଂ ଚୈବ ପରଶ୍ଚ ଲୋକଃ ॥ 3-186-39 (23113)
ଯେ ନୈବ ବିଦ୍ଯାଂ ନ ତପୋ ନ ଦାନଂ
ନ ଚାପି ମୂଢାଃ ପ୍ରଜନେ ଯତନ୍ତେ।
ନ ଚାପିଗଚ୍ଛନ୍ତି ଶୁଭାନ୍ଯଭାଗ୍ଯା-
ସ୍ତେଷାମଯଂ ଚୈବ ପରଶ୍ଚ ନାସ୍ତି ॥ 3-186-40 (23114)
ସର୍ବେ ଭବନ୍ତସ୍ତ୍ବତିବୀର୍ଯସତ୍ବା
ଦିବ୍ଯୌଜସଃ ସଂହନନୋପପନ୍ନାଃ।
ଲୋକାଦମୁଷ୍ମାଦବନିଂ ପ୍ରପନ୍ନାଃ
ସ୍ବଧୀତବିଦ୍ଯାଃ ସୁରକାର୍ଯହେତୋଃ ॥ 3-186-41 (23115)
କୃତ୍ବୈବ କର୍ମାଣଇ ମହାନ୍ତି ଶୂରା-
ସ୍ତପୋଦମାଚାରବିହାରଶୀଲାଃ।
ଦେବାନୃଷୀନ୍ପ୍ରେତଗତାଂସଚ୍ ସର୍ବା-
ନ୍ସଂତର୍ପଯିତ୍ବା ବିଧିନା ପରେଣ ॥ 3-186-42 (23116)
ସ୍ବର୍ଗଂ ପରଂ ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ନିବାସଂ
କ୍ରମେଣ ସଂପ୍ରାପ୍ସ୍ଯଥ କର୍ମଭିଃ ସ୍ବୈଃ।
ମାଭୂଦ୍ବିଶଙ୍କା ତବ କୌରବେନ୍ଦ୍ର
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଽତ୍ମନଃ କ୍ଲେଶମିମଂ ସୁଖାର୍ଥମ୍ ॥ 3-186-43 (23117)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଷଡଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 186 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-186-4 ଋଷ୍ଯତଃ ସମୃଦ୍ଧିଯୁତାନ୍ ॥ 3-186-9 ସ୍ଥିତ୍ଯର୍ଥଂ ଲୋକରକ୍ଷାର୍ଥମ୍। ବେଦିତବ୍ଯଂ ତେ ସ୍ମୃତ୍ଯର୍ଥମନୁପଚ୍ଛସୀତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-186-17 ମାଯା କୂଟକାର୍ଷାପଣାଦିଃ ବ୍ଯାଜଂ ଦମ୍ଭଃ ତଦେବୋପଜୀବନ୍ତି ନତୁ ଧର୍ମମ୍। ତେ ମାଯାବ୍ଯାଜୋପଜୀବିନଃ ॥ 3-186-21 ନାଥନ୍ତଃ ପ୍ରାର୍ଥଯମାନାଃ। କାମାନାଂ କାମାନ୍ ॥ 3-186-23 ଅନୁନଯଂ ସିଦ୍ଧାନ୍ତମ୍ ॥ 3-186-24 ଶରୀରେଣ ମାନବୋ ବିଧିସଂଯୁତଃ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-186-38 ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ ପ୍ରାଣିବଧେ ନିବୃତ୍ତାଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-186-40 ପ୍ରଜନେ ପୁତ୍ରୋତ୍ପାଦନେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 187
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.187. ଅଧ୍ଯାଯଃ 187
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ମୃତସ୍ଯ ପୁନରୁଜ୍ଜୀବନଶକ୍ତ୍ଯାଦିରୂପବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-187-0 (23118)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-187-0x (2369)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ମହାତ୍ମାନମୂଚୁଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତାସ୍ତଦା।
ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜମୁଖ୍ଯାନାଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ କଥ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-187-1 (23119)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ଭଗବାନ୍ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାତପାଃ।
ଉବାଚ ସୁମହାତେଜାଃ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦଃ ॥ 3-187-2 (23120)
ହେହଯାନାଂ କୁଲକରୋ ରାଜା ପରପୁରଂଜଯଃ।
କୁମାରୋ ରୂପସଂପନନୋ ମୃଗଯାଂ ବ୍ଯଚରଦ୍ବଲୀ ॥ 3-187-3 (23121)
ଚରମାଣସ୍ତୁ ସୋଽରଣ୍ଯେ ତୃଣବୀରୁତ୍ସମାବୃତେ।
କୃଷ୍ଣାଜିନୋତ୍ତରାସଙ୍ଗଂ ଦଦର୍ଶ ମୁନିମନ୍ତିକେ ॥ 3-187-4 (23122)
ସ ତେନ ହିଂସିତୋଽରଣ୍ଯେ ମନ୍ଯମାନେନ ବୈ ମୃଗମ୍।
ବ୍ଯଥିତଃ କର୍ମ ତତ୍କୃତ୍ବା ଶୋକୋପହତଚେତନଃ ॥ 3-187-5 (23123)
ଜଗାମ ହେହଯାନାଂ ବୈ ସକାଶଂ ପ୍ରଥିତାତ୍ମନାମ୍।
ରାଜ୍ଞାଂ ରାଜୀବନେତ୍ରୋସୌ କୁମାରଃ ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-187-6 (23124)
ତେଷାଂ ଚ ତଦ୍ଯଥାବୃତ୍ତଂ କଥଯାମାସ ବୈ ତଦା।
`ସ କୁମାରୋ ମହୀପାଲୋ ହେହଯାନାଂ ମହୀଭୃତାମ୍' ॥ 3-187-7 (23125)
ତଂ ଚାପି ହିଂସିତଂ ତାତ ମୁନିଂ ମୂଲଫଲାଶିନମ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ତେ ତତ୍ର ବଭୂବୁର୍ଦୀନମାନସାଃ ॥ 3-187-8 (23126)
କସ୍ଯାଯମିତି ତେ ସର୍ବେ ମାର୍ଗମାଣାସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ଜଗ୍ମୁଶ୍ଚାରିଷ୍ଟନାମ୍ନୋଽଥ ତାର୍କ୍ଷ୍ଯସ୍ଯାଶ୍ରମମଞ୍ଜସା ॥ 3-187-9 (23127)
ତେଽଭିବାଦ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ତଂ ମୁନିଂ ସଂଶିତବ୍ରତମ୍।
ତସ୍ଥୁଃ ସର୍ବେ ସ ତୁ ମୁନିସ୍ତେଷାଂ ପୂଜାମଥାହରତ୍ ॥ 3-187-10 (23128)
ତେ ତମୂଚୁର୍ମହାତ୍ମାନଂ ନ ବଯଂ ସକ୍ରିଯାଂ ମୁନେ।
ତ୍ବତ୍ତୋଽର୍ହାଃ କର୍ମଦୋଷେଣ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହିଂସିତୋ ହି ନଃ ॥ 3-187-11 (23129)
ତାନବ୍ରବୀତ୍ସ ବିପ୍ରର୍ଷିଃ କଥଂ ବୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହତଃ।
କ୍ବ ଚାସୌ ବ୍ରୂତ ସହିତାଃ ପଶ୍ଯଧ୍ବଂ ମେ ରତପୋବଲମ୍ ॥ 3-187-12 (23130)
ତେ ତୁ ତତ୍ସର୍ବମଖିଲମାଖ୍ଯାଯାସ୍ମୈ ଯଥାତଥମ୍।
ନାପଶ୍ଯଂସ୍ତମୃଷିଂ ତତ୍ର ଗତାସୁଂ ତେ ସମାଗତାଃ ॥ 3-187-13 (23131)
ଅନ୍ବେଷମାଣାଃ ସବ୍ରୀଡାଃ ସୁପ୍ତବଦ୍ଗତମାନସାଃ।
ତାନବ୍ରବୀତ୍ତତ୍ରମୁନିସ୍ତାର୍କ୍ଷ୍ଯଃ ପରପୁରଂଜଯଃ ॥ 3-187-14 (23132)
ସ୍ଯାଦଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସୋଽଥଯୁଷ୍ମାଭିର୍ଯୋ ବିନାଶିତଃ।
ପୁତ୍ରୋ ହ୍ଯଯଂ ମମ ନୃପାସ୍ତପୋବଲସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-187-15 (23133)
ତେ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ତମୃଷିଂ ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଗତାଃ।
ମହଦାଶ୍ଚର୍ଯମିତି ବୈ ତେ ବ୍ରୁବାଣା ମହୀପତେ ॥ 3-187-16 (23134)
ମୃତୋ ହ୍ଯଯମିତୋ ଦୃଷ୍ଟଃ କଥଂ ଜୀବିତମାପ୍ତବାନ୍।
କିମେତତ୍ତପସୋ ବୀର୍ଯଂ ଯେନାଯଂ ଜୀବିତଃ ପୁନଃ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମହେ ବିପ୍ର ଯଦି ଶ୍ରୋତବ୍ଯମିତ୍ଯୁତ ॥ 3-187-17 (23135)
ସ ତାନୁବାଚ ନାସ୍ମାକଂ ମୃତ୍ଯୁଃ ପ୍ରଭବତେ ନୃପାଃ।
କାରଣଂ ଚ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ହେତୁଯୋଗଂ ସମାସତଃ।
`ମୃତ୍ଯୁଃ ପ୍ରଭବତେ ଯେନ ନାସ୍ମାକଂ ନୃପସତ୍ତମାଃ ॥ 3-187-18 (23136)
ଶୁଦ୍ଧାଚାରାଦନଲସାଃ ସାଧ୍ଯୋପାସନତତ୍ପରାଃ।
ଶୁଦ୍ଧାନ୍ନାଃ ଶୁଦ୍ଧସଦନା ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯବ୍ରତାନ୍ବିତାଃ' ॥ 3-187-19 (23137)
ସତ୍ଯମେବାଭିଜାନୀମୋ ନାନୃତେ କୁର୍ମହେ ମନଃ।
ସ୍ବଧର୍ମମନୁତିଷ୍ଠାମସ୍ତସ୍ମାନ୍ମୃତ୍ଯୁଭଯଂ ନ ନଃ ॥ 3-187-20 (23138)
ଯଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ କୁଶଲଂ ତଦେଷାଂ କଥଯାମହେ।
ତେଷାଂ ହି ଚରିତଂ ବ୍ରୂମସ୍ତସ୍ମାନ୍ମୃତ୍ଯୁଭଯଂ ନ ନଃ ॥ 3-187-21 (23139)
ଅତିଥୀନନ୍ନପାନେନ ଭୃତ୍ଯାନତ୍ଯଶନେନ ଚ।
ସଂଭୋଜ୍ଯ ଶେଷମଶ୍ନୀମସ୍ତସ୍ମାନ୍ମୃତ୍ଯୁଭଯଂ ନ ନଃ ॥ 3-187-22 (23140)
କ୍ଷାନ୍ତା ଦାନ୍ତାଃ କ୍ଷମାଶୀଲାସ୍ତୀର୍ଥଦାନପରାଯଣାଃ।
ପୁଣ୍ଯଦେଶନିବାସାଚ୍ଚ ତସ୍ମାନ୍ମୃତ୍ଯୁଭଯଂ ନ ନଃ।
ତେଜସ୍ବିଦେଶବାସାଚ୍ଚ ତସ୍ମାନ୍ମୃତ୍ଯୁଭଯଂ ନ ନଃ ॥ 3-187-23 (23141)
ଏତଦ୍ବୈ ଲେଶମାତ୍ରଂ ବଃ ସମାଖ୍ଯାତଂ ବିମତ୍ସରାଃ।
ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ନ ପାପାଦ୍ଭଯମସ୍ତି ବଃ ॥ 3-187-24 (23142)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ତେ ସର୍ବେ ପ୍ରତିପୂଜ୍ଯ ମହାମୁନିମ୍।
ସ୍ବଦେଶମଗମନ୍ହୃଷ୍ଟା ରାଜାନୋ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-187-25 (23143)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ସପ୍ତାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 187 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-187-4 ଉତ୍ତରାସଙ୍ଗଃ ପ୍ରାବରଣମ୍ ॥ 3-187-9 ଜଗ୍ମୁଶ୍ଚାରିଷ୍ଟନେମ୍ନୋଽଥ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଅରିଷ୍ଟନେମିଶବ୍ଦ ଇକାରାନ୍ତୋଽପ୍ଯତ୍ର ମନ୍ନନ୍ତୋଽପି ଜ୍ଞେଯଃ ॥ 3-187-14 ତାର୍କ୍ଷ୍ଯଃ ତୃକ୍ଷସ୍ଯ କଶ୍ଯପସ୍ଯାପତ୍ଯମ୍ ॥ 3-187-21 ନୈଷାଂ ଦୁଶ୍ଚରିତଂ ବ୍ରୂମଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-187-23 ତେଜସ୍ବିନାଂ ଯୋଗସିଦ୍ଧାନାଂ ଦେଶଃ ସାମୀପ୍ଯମ୍। ତତ୍ସଙ୍ଗାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 188
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.188. ଅଧ୍ଯାଯଃ 188
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ବୈନ୍ଯସ୍ଯାଶ୍ବମେଧେ ଅତ୍ରିଗୌତମବିବାଦାନୁବାଦେନ ବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-188-0 (23144)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-188-0x (2370)
ଭୂଯ ଏବ ତୁ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଆନାଂ ନିବୋଧ ମେ।
ବୈନ୍ଯୋ ନାମେହ ରାଜର୍ଷିରଶ୍ବମେଧାଯ ଦୀକ୍ଷିତଃ ॥ 3-188-1 (23145)
ତମତ୍ରିର୍ଗନ୍ତୁମାରେବେ ବିତ୍ତାର୍ଥମିତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ଭୂଯୋଽର୍ଥଂ ନାନୁରୁଧ୍ଯତ୍ସ ଧର୍ମବ୍ଯକ୍ତିନିଦର୍ଶନାତ୍ ॥ 3-188-2 (23146)
ସ ବିଚିନ୍ତ୍ଯ ମହାତେଜା ବନମେବାନ୍ବରୋଚଯତ୍।
ଧର୍ମପତ୍ନୀଂ ସମାହୂଯ ପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚେଦମୁବାଚ ହ ॥ 3-188-3 (23147)
ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମଃ ଫଲମତ୍ଯନ୍ତଂ ବହୁଲଂ ନିରୁପଦ୍ରବମ୍।
ଅରଣ୍ଯଗମନଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ରୋଚତାଂ ବୋ ଗୁଣାଧିକମ୍ ॥ 3-188-4 (23148)
ତଂ ଭାର୍ଯା ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାଥ ଧନମେବାନୁରୁନ୍ଧତୀ।
ବୈନ୍ଯଂ ଗତ୍ବା ମହାତ୍ମାନମର୍ଥଯସ୍ବ ଧନଂ ବହୁଃ ॥ 3-188-5 (23149)
ସ ତେ ଦାସ୍ଯତି ରାଜର୍ଷିର୍ଯଜମାନୋଽର୍ଥିନେ ଧନମ୍।
ତତ ଆଦାଯ ବିପ୍ରର୍ଷେ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ଧନଂ ବହୁ ॥ 3-188-6 (23150)
ଭୃତ୍ଯାନ୍ସୁତାନ୍ସଂବିଭଜ୍ଯ ତତୋ ବ୍ରଜ ଯଥେପ୍ସିତମ୍।
ଏଷ ବୈ ପରମୋ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମବିଦ୍ଭିରୁଦାହୃତଃ ॥ 3-188-7 (23151)
ଅତ୍ରିରୁବାଚ। 3-188-8x (2371)
କଥିତୋ ମେ ମହାଭାଗେ ଗୌତମେନ ମହାତ୍ମନା।
ବୈନ୍ଯୋ ଧର୍ମାର୍ଥସଂଯୁକ୍ତଃ ସତ୍ଯବ୍ରତସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-188-8 (23152)
କିଂତ୍ବସ୍ତି ତତ୍ର ଦ୍ବେଷ୍ଟାରୋ ନିବସନ୍ତି ହି ମେ ଦ୍ବିଜାଃ।
ଯଥା ମେ ଗୌତମଃ ପ୍ରାହ ତତୋ ନ ବ୍ଯବସାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-188-9 (23153)
ତତ୍ର ସ୍ମ ବାଚଂ କଲ୍ଯାଣୀଂ ଧର୍ମକାମାର୍ଥସଂହିତାମ୍।
ମଯୋକ୍ତାମନ୍ଯଥା ବ୍ରୂଯୁସ୍ତତସ୍ତେ ବୈ ନିରର୍ଥିକାମ୍ ॥ 3-188-10 (23154)
ଗମିଷ୍ଯାମି ମହାପ୍ରାଜ୍ଞେ ରୋଚତେ ମେ ବଚସ୍ତବ।
ଗାଶ୍ଚ ମେ ଦାସ୍ଯତେ ବୈନ୍ଯଃ ପ୍ରଭୂତଂ ଚାର୍ଥସଂଚଯମ୍ ॥ 3-188-11 (23155)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଜଗାମାଶୁ ବୈନ୍ଯଯଜ୍ଞଂ ମହାତପାଃ।
ଗତ୍ବା ଚ ଯଜ୍ଞାଯତନମତ୍ରିସ୍ତୁଷ୍ଟାବ ତଂ ନୃପମ୍ ॥ 3-188-12 (23156)
ବାକ୍ଯୈର୍ମଙ୍ଗଲସଂଯୁକ୍ତୈଃ ପୂଜଯାନୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ।
ରାଜନ୍ଧନ୍ଯସ୍ତ୍ବମୀଶଶ୍ଚ ଭୁବି ତ୍ବଂ ପ୍ରଥମୋ ନୃପଃ।
ସ୍ତୁବନ୍ତି ତ୍ବାଂ ମୁନିଗଣାସ୍ତ୍ବଦନ୍ଯୋ ନାସ୍ତି ଧର୍ମବିତ୍ ॥ 3-188-13 (23157)
ତମବ୍ରବୀଦୃଷିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବଚନଂ ବୈ ମହାତପାଃ ॥ 3-188-14 (23158)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 3-188-15x (2372)
ମୈବମତ୍ରେ ପୁନର୍ବ୍ରୂଯା ନ ତେ ପ୍ରଜ୍ଞା ସମାହିତା।
ଅତ୍ର ନଃ ପ୍ରଥମୋ ଧାତା ମହେନ୍ଦ୍ରୋ ବୈ ପ୍ରଜାପତିଃ ॥ 3-188-15 (23159)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-188-16x (2373)
ଅଥାତ୍ରିରପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଗୌତମଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ଅଯମେବ ବିଧାତା ଚ ତଥୈବେନ୍ଦ୍ରଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ତ୍ବମେବ ମୁହ୍ଯସେ ମୋହାନ୍ନ ପ୍ରଜ୍ଞାନଂ ତବାସ୍ତି ହ ॥ 3-188-16 (23160)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 3-188-17x (2374)
ଜାନାମି ନାହଂ ମୁହ୍ଯାମି ତ୍ବଂବିବକ୍ଷୁର୍ବିମୁହ୍ଯସେ।
ସ୍ତୌଷି ତ୍ବଂ ଦର୍ଶନପ୍ରେପ୍ସୂ ରାଜାନଂ ଜନସଂସଦି ॥ 3-188-17 (23161)
ନ ବେତ୍ଥ ପରମଂ ଧର୍ମଂ ନ ଚାସ୍ତ୍ଯତ୍ର ପ୍ରଯୋଜନମ୍।
ବାଲସ୍ତ୍ବମସି ମୂଢଶ୍ଚ ବୃଦ୍ଧଃ କେନାପି ହେତୁନା ॥ 3-188-18 (23162)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-188-19x (2375)
ବିବଦନ୍ତୌ ତଥା ତୌ ତୁ ମୁନୀନାଂ ଦ୍ରଶନେ ସ୍ଥିତୌ।
ଯେ ତସ୍ଯ ଯଜ୍ଞେ ସଂବୃତ୍ତାସ୍ତେଽପୃଚ୍ଛନ୍ତ କଥଂ ତ୍ବିମୌ ॥ 3-188-19 (23163)
ପ୍ରବେଶଃ କେନ ଦତ୍ତୋଽଯମନଯୋର୍ବୈନ୍ଯସଂସଦି।
ଉଚ୍ଚୈଃ ସମଭିଭାଷନ୍ତୌ କେନ କାର୍ଯେଣ ଧିଷ୍ଠିତୌ ॥ 3-188-20 (23164)
ତତଃ ପରମଧର୍ମାତ୍ମା କାଶ୍ଯପଃ ସର୍ବଧର଼୍ମବିତ୍।
ବିବାଦିନାବନୁପ୍ରାପ୍ତୌ ତାବୁଭୌ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-188-21 (23165)
ଅଥାବ୍ରବୀତ୍ସଦସ୍ଯାଂସ୍ତୁ ଗୌତମୋ ମୁନିସତ୍ତମାନ୍।
ଆବଯୋର୍ବ୍ଯାହୃତଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ ଶୃଣୁତ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ।
ବୈନ୍ଯଂ ବିଧାତେତ୍ଯାହାତ୍ରିରତ୍ର ନୌ ସଂଶଯୋ ମହାନ୍ ॥ 3-188-22 (23166)
`ତତସ୍ତୁ ଗୌତମେନୋକ୍ତଂ ବାକ୍ଯଂ ବୈନ୍ଯସ୍ଯ ସଂସଦି'।
ଶ୍ରୁତ୍ବୈବ ତୁ ମହାତ୍ମାନୋ ମୁନଯୋଽଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ଦୁତମ୍ ॥ 3-188-23 (23167)
ସନତ୍କୁମାରଂ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ସଂଶଯଚ୍ଛେଦନାଯ ବୈ।
`ପପ୍ରଚ୍ଛୁଃ ପ୍ରଣତାଃ ସର୍ବେ ବ୍ରହ୍ମାଣମିବ ସୋମପାଃ' ॥ 3-188-24 (23168)
ସ ଚ ତେଷାଂ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ମହାତପାଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାଥ ତାନେବଂ ଧର୍ମାର୍ଥସହିତଂ ବଚଃ ॥ 3-188-25 (23169)
ବ୍ରହ୍ମ କ୍ଷତ୍ରେଣ ସହିତଂ କ୍ଷତ୍ରଂ ଚ ବ୍ରହ୍ମଣା ସହ।
ସଂଯୁକ୍ତୌ ଦହତଃ ଶତ୍ରୂନ୍ବନାନୀବାଗ୍ନିମାରୁତୌ ॥ 3-188-26 (23170)
ରାଜା ବୈ ପ୍ରଥିତୋ ଧର୍ମଃ ପ୍ରଜାନାଂ ପତିରେବ ଚ।
ସ ଏବ ଶକ୍ରଃ ଶୁକ୍ରଶ୍ଚ ସ ଧାତା ଚ ବୃହସ୍ପତିଃ ॥ 3-188-27 (23171)
ପ୍ରଜାପତିର୍ବିରାଟ୍ ସମ୍ରାଟ୍ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ଭୂପତିର୍ନୃପଃ।
ଯ ଏଭିଃ ସ୍ତୂଯତେ ଶବ୍ଦୈଃ କସ୍ତଂ ନାର୍ଚିତୁମର୍ହତି ॥ 3-188-28 (23172)
ପୁରାଯୋନିର୍ଯୁଧାଜିଚ୍ଚ ଅଭୀଷ୍ଟାନଚିତୋ ଭବଃ।
ସ୍ବର୍ଣେତା ସହଜିଦ୍ବଭ୍ରୁରିତି ରାଜାଽଭିଧୀଯତେ।
ସତ୍ଯଯୋନିଃ ପୁରାବିଚ୍ଚ ସତ୍ଯଧର୍ମପ୍ରବର୍ତକଃ ॥ 3-188-29 (23173)
ଅଧର୍ମାଦୃଷଯୋ ଭୀତା ବଲଂ କ୍ଷତ୍ରେ ସମାଦଧନ୍।
`ତସ୍ମାଦ୍ଧି ବ୍ରହ୍ମଣା କ୍ଷତ୍ରଂ କ୍ଷତ୍ରେଣ ବ୍ରହ୍ମ ଚାବ୍ଯଯମ୍' ॥ 3-188-30 (23174)
ଆଦିତ୍ଯୋ ଦିବି ଦେବେଷୁ ତମୋ ନୁଦତି ତେଜସା।
ତଥୈବ ନୃପତିର୍ଭୂମାବଧର୍ମାନ୍ନୁଦତେ ଭୃଶମ୍ ॥ 3-188-31 (23175)
ତତୋ ରାଜ୍ଞଃ ପ୍ରଧାନତ୍ବଂ ଶାସ୍ତ୍ରପ୍ରାମାଣ୍ଯଦର୍ଶନାତ୍।
ଉତ୍ତରଃ ସିଦ୍ଧ୍ଯତେ ପକ୍ଷୋ ଯେନ ରାଜେତି ଭାଷିତମ୍ ॥ 3-188-32 (23176)
ମାର୍କଣ୍ଡେ ଉବାଚ। 3-188-33x (2376)
ତତଃ ସ ରାଜା ସଂହୃଷ୍ଟଃ ସିଦ୍ଧେ ପକ୍ଷେ ମହାମନାଃ।
ତମତ୍ରିମବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରୀତଃ ପୂର୍ବଂ ଯେନାଭିସଂସ୍ତୁତଃ ॥ 3-188-33 (23177)
ଯସ୍ମାତ୍ପୂର୍ବଂ ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ଜ୍ଯାଯାଂସଂ ମାମିହାବ୍ରବୀଃ।
ସର୍ବଦେବୈଶ୍ଚ ବିପ୍ରର୍ଷେ ସଂମିତଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମେବ ଚ ॥ 3-188-34 (23178)
ତସ୍ମାତ୍ତେଽହଂପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ବିବିଧଂ ବସୁ ଭୂରି ଚ।
ଦାସୀସହସ୍ରଂ ଶ୍ଯାମାନାଂ ସୁବସ୍ତ୍ରାଣାମଲକୃତମ୍ ॥ 3-188-35 (23179)
ଦଶକୋଟୀର୍ହିରଣ୍ଯସ୍ଯ ରୁକ୍ମଭାରାଂସ୍ତଥା ଦଶ।
ଏତଦ୍ଦଦାମି ବିପ୍ରର୍ଷେ ସର୍ବଜ୍ଞସ୍ତ୍ବଂ ମତୋ ହି ମେ ॥ 3-188-36 (23180)
ତଦତ୍ରିନର୍ନ୍ଯାଯତଃ ସର୍ବଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାଭିସତ୍କୃତଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଜ୍ଜଗାମ ତେଜସ୍ବୀ ଗୃହାନେବ ମହାତପାଃ ॥ 3-188-37 (23181)
ପ୍ରଦାଯ ଚ ଧନଂ ପ୍ରୀତଃ ପୁତ୍ରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯତାତ୍ମବାନ୍।
ତତଃ ସମଭିସଂଧାଯ ବନମେବାନ୍ବପଦ୍ଯତ ॥ 3-188-38 (23182)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 188 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-188-2 ସୋଽତ୍ରିରର୍ଥଂ ଭୂଯୋ ନାନୁରୁଧ୍ଯତ୍ ଅତ୍ଯନ୍ତମର୍ଥାର୍ଥାଂ ନ ବଭୂବ। କୁତଃ। କର୍ମବ୍ଯକ୍ତିର୍ଧର୍ମସ୍ଯ ଫଲଦ୍ବାରାଽଭିବ୍ଯକ୍ତିଃ। ଫଲବ୍ଯକ୍ତ୍ଯା ହି ଧର୍ମୋ ନଶ୍ଯତ୍ଯତସ୍ତଦ୍ରକ୍ଷଣାର୍ଥଂ ନୈଚ୍ଛଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-188-3 ବନଂ ଗନ୍ତୁମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-188-4 ନିରୁପଦ୍ରବମକ୍ଷଯଂ ମୋକ୍ଷାଖ୍ଯମ୍ ॥ 3-188-5 ଧର୍ମମେବାନୁତନ୍ବତୀତି ଝ. ପାଠଃ। ଧର୍ମଂ ଯଜ୍ଞାଦିକଂ ଅନୁତନ୍ବତୀ ବିସ୍ତାରଯନ୍ତୀ। ହେତୌ ଶତୃପ୍ରତ୍ଯଯଃ। ଧର୍ମାର୍ଥେ ଧନମେବାର୍ଜଯସ୍ବେତ୍ଯୁବାଚେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-188-8 ରାଜପ୍ରତିଗ୍ରହେ ଦୋଷଂ ଜାନନ୍ନତ୍ରିସ୍ତତ୍ର ବିଘ୍ନମୁପନ୍ଯସ୍ଯତି କଥିତ ଇତ୍ଯାଦିନା ॥ 3-188-9 ବ୍ଯବସାମି ଉଦ୍ଯମଂ କରୋମି ॥ 3-188-11 ଏବଂ ଜାନନ୍ନପି ସ୍ନେହଦୋଷାତ୍ତତ୍କର୍ତୁଂ ପ୍ରତିଜାନୀତେ ଗମିଷ୍ଯାମୀତି ॥ 3-188-13 ଧନ୍ଯୋ ଧନାର୍ହଃ ଈଶ ଈଶିତା ନିଯନ୍ତା। ପ୍ରଥମଃ ହିରଣ୍ଯଗର୍ଭଇବ ଅଗ୍ରଜଃ। ନୃପଃ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ରକ୍ଷକଃ ॥ 3-188-15 ଅତ୍ର ପରଲୋକମେବ ବହୁମନ୍ବାନୋ ଗୌତମ ଆହ ମୈବମିତି ॥ 3-188-16 ତତ୍ରେନ୍ଦ୍ରଇବାତ୍ର ରାଜୈବ ମହେନ୍ଦ୍ର ଇତିବିତ୍ତାର୍ଥୀ ଅତ୍ରିଃ ପରପକ୍ଷଂ ଦୂଷଯତି ଅଥେତି ॥ 3-188-19 ଦର୍ଶନେ ଦୃଷ୍ଟିପଥେ ॥ 3-188-21 ପ୍ରତ୍ଯଷେଧଯତ୍ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-188-22 ନୌ ଆବଯୋଃ । ସଂଶଯଃ ବିବାଦଃ ॥ 3-188-27 ପ୍ରଥିତଃ ପ୍ରଥାଂଗତଃ। ଧର୍ମଃ ଧର୍ମସ୍ଥାପକଃ। ଶକ୍ରଃ ରକ୍ଷିତା। ଶୁକ୍ରଃ ନୀତିବିତ୍। ଧାତା ଅତଏବ ଜନକଃ। ବୃହସ୍ପତିଃ ହିତୋପଦେଷ୍ଟା ॥ 3-188-29 ଅଭିଯା ମୁଦିତ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ପୁରାଯୋନିଃ ଧର୍ମପ୍ରବର୍ତକତ୍ବେନ ପ୍ରଥମଂ କାରଣମ୍। ଯୁଘାଜିତ୍ ସଂଗ୍ରାମେ ଜଯକର୍ତୃତ୍ବେନୋପଦ୍ରବନାଶକଃ। ଅଭିଯାଃ ଅଭିତୋ ଯାତିଯାମିକବଦ୍ରକ୍ଷଣାର୍ଥମିତ୍ଯଭିଯାଃ। ମୁଦିତଃ ଭବଃ ଈଶ୍ବରଃ। ସ୍ବର୍ଣେତା ସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରତି ଗମଯିତା। ସହଜିତ୍ ସଦ୍ଯୋଜଯଶୀଲଃ। ବଭ୍ରୁର୍ବିଷ୍ଣୁଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 189
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.189. ଅଧ୍ଯାଯଃ 189
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ଦାନାଗ୍ନିହୋତ୍ରମୋକ୍ଷାଦିନିରୂପକତାର୍କ୍ଷ୍ଯସରସ୍ବତୀସଂବାଦାନୁବାଦଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-189-0 (23183)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-189-0x (2377)
ଅତ୍ରୈବ ଚ ସରସ୍ବତ୍ଯା ଗୀତଂ ପରପୁରଂଜଯ।
ପୃଷ୍ଟଯା ମୁନିନା ବୀର ଶୃଣୁ ତାର୍କ୍ଷ୍ଯେଣ ଧୀମତା ॥ 3-189-1 (23184)
ତାର୍କ୍ଷ୍ଯ ଉବାଚ। 3-189-2x (2378)
କିଂନ ଶ୍ରେଯଃ ପୁରୁଷସ୍ଯେହ ଭଦ୍ରେ
କଥଂ କୁର୍ବନ୍ନ ଚ୍ଯବତେ ସ୍ବଧର୍ମାତ୍।
ଆଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ଚାରୁସର୍ବାଙ୍ଗି ସର୍ବଂ
ତ୍ବଯା ଶିଷ୍ଟୋ ନ ଚ୍ଯବେଯଂ ସ୍ବଧର୍ମାତ୍ ॥ 3-189-2 (23185)
କଥଂ ଚାଗ୍ନିଂ ଜୁହୁଯାଂ ପୂଜଯେ ବା
କସ୍ମିନ୍କାଲେ କେନ ଧର୍ମୋ ନ ନଶ୍ଯେତ୍।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ସୁଭଗେ ପ୍ରବ୍ରବୀହି
ଯଥା ଲୋକାନ୍ବିରଜାଃ ସଂଚରେଯମ୍ ॥ 3-189-3 (23186)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-189-4x (2379)
ଏବଂ ପୃଷ୍ଟା ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତେନ ତେନ
ଶୁଶ୍ରୂଷୁଣା ଚୋତ୍ତମବୁଦ୍ଦିଯୁକ୍ତମ୍।
ତାର୍କ୍ଷ୍ଯଂ ବିପ୍ରଂ ଧର୍ମଯୁକ୍ତଂ ହିତଂ ଚ
ସରସ୍ବତୀ ବାକ୍ଯମିଦଂ ବଭାଷେ ॥ 3-189-4 (23187)
ଯୋ ବ୍ରହ୍ମ ଜାନାତି ଯଥୋପଦେଶଂ
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯନିତ୍ଯଃ ଶୁଚିରପ୍ରମତ୍ତଃ।
ସ ବୈ ପୁରୋ ଦେବଲୋକସ୍ଯ ଗନ୍ତା
ସହାମରୈଃ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପ୍ରୀତିଯୋଗମ୍ ॥ 3-189-5 (23188)
ତତ୍ର ସ୍ମ ରମ୍ଯା ବିପୁଲା ବିଶୋକାଃ
ସୁପୁଷ୍ପିତାଃ ପୁଷ୍କରିଣ୍ଯଃ ସୁପୁଣ୍ଯାଃ।
ଅକର୍ଦମା ମୀନବତ୍ଯଃ ସୁତୀର୍ଥା
ହିରଣ୍ମଯୈରାବୃତାଃ ପୁଣ୍ଡରୀକୈଃ ॥ 3-189-6 (23189)
ତାସାଂ ତୀରେଷ୍ବାସତେ ପୁଣ୍ଯଭାଜୋ
ମହୀଯମାନାଃ ପୃଥଗପ୍ସରୋଭିଃ।
ସୁପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧାଭିରଲଂକୃତାଭି-
ର୍ହିରଣ୍ଯବର୍ଣାଭିରତୀବ ହୃଷ୍ଟାଃ ॥ 3-189-7 (23190)
ପରଂ ଲୋକଂ ଗୋପ୍ରଦାସ୍ତ୍ବାପ୍ନୁବନ୍ତି
ଦତ୍ତ୍ବାଽନଡ୍ବାହଂ ସୂର୍ଯଲୋକଂ ବ୍ରଜନ୍ତି।
ବାସୋ ଦତ୍ତ୍ବା ଚାନ୍ଦ୍ରମସଂ ତୁ ଲୋକଂ
ଦତ୍ତ୍ବା ହିରଣ୍ଯମମରତ୍ବମେତି ॥ 3-189-8 (23191)
ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସୁପ୍ରମାଂ ସାଧୁଦୋହାଂ
କଲ୍ଯାଣବତ୍ସାମପଲାଯିନୀଂ ଚ।
ଯାବନ୍ତି ରୋମାଣି ଭବନ୍ତି ତସ୍ଯା-
ସ୍ତାବଦ୍ବର୍ଷାଣ୍ଯାସତେ ଦେବଲୋକେ ॥ 3-189-9 (23192)
ଅନଡ୍ବାହଂ ସୁବ୍ରତଂ ଯୋ ଦଦାତି
ହଲସ୍ଯ ବୋଢାରମନନ୍ତବୀର୍ଯମ୍।
ଧୁରଂଧରଂ ବଲବନ୍ତଂ ଯୁବାନଂ
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଲୋକାନ୍ଦଶଧେନୁଦସ୍ଯ ॥ 3-189-10 (23193)
ଦଦାତି ଯୋ ବୈ କପିଲାଂ ସଚୈଲାଂ
କାଂସ୍ଯୋପଦୋହାଂ ଦ୍ରବିଣୈରୁତ୍ତରୀଯୈଃ।
ତୈସ୍ତୈର୍ଗୁଣୈଃ କାମଦୁହାଽଥ ଭୂତ୍ବା
ନରଂ ପ୍ରଦାତାରମୁପୈତି ନାକୈଃ ॥ 3-189-11 (23194)
ଯାବନ୍ତି ରୋମାଣି ଭବନ୍ତି ଧେନ୍ବା-
ସ୍ତାବତ୍ଫଲଂ ଲଭତେ ଗୋପ୍ରଦାନେ।
ପୁତ୍ରାଂସଚ୍ ପୌତ୍ରାଂଶ୍ଚ କୁଲଂ ଚ ସର୍ବ-
ମାସପ୍ତମଂ ତାରଯତେ ପରତ୍ର ॥ 3-189-12 (23195)
ସଦକ୍ଷିଣାଂ କାଞ୍ଚନଚାରୁଶୃଙ୍ଗୀଂ
କାଂସ୍ଯୋପଦୋହାଂ ଦ୍ରବିଣୈରୁତ୍ତରୀଯୈଃ।
ଧେନୁଂ ତିଲାନାଂ ଦଦତୋ ଦ୍ବିଜାଯ
ଲୋକା ବସୂନାଂ ସୁଲଭା ଭବନ୍ତି ॥ 3-189-13 (23196)
ସ୍ବକର୍ମଭିର୍ଦାନବସଂନିରୁଦ୍ଧେ
ତୀବ୍ରାନ୍ଧକାରେ ନରକେ ପତନ୍ତମ୍।
ମହାର୍ଣବେ ନୌରିବ ବାତଯୁକ୍ତା
ଦାନଂ ଗବାଂ ତାରଯତେ ପରତ୍ର ॥ 3-189-14 (23197)
ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଦେଯାଂ ତୁ ଦଦାତି କନ୍ଯାଂ
ଭୂମିପ୍ରଦାନଂ ଚ କରୋତି ବିପ୍ରେ।
ଦଦାତି ଦାନଂ ବିଧିନା ଚ ଯଶ୍ଚ
ସ ଲୋକମାପ୍ନୋତି ପୁରଂଦରସ୍ଯ ॥ 3-189-15 (23198)
ଯଃ ସପ୍ତବର୍ଷାଣି ଜୁହୋତି ତାର୍କ୍ଷ୍ଯ
ହବ୍ଯଂ ତ୍ବଗ୍ନୌ ନିଯତଃ ସାଧୁଶୀଲଃ।
ସପ୍ତାବରାନ୍ସପ୍ତପୂର୍ବାନ୍ପୁନାତି
ପିତାମହାନାତ୍ମନା କର୍ମଭିଃ ସ୍ବୈଃ ॥ 3-189-16 (23199)
ତାର୍କ୍ଷ୍ଯ ଉବାଚ। 3-189-16x (2380)
କିମଗ୍ନିହୋତ୍ରସ୍ଯ ବ୍ରତଂ ପୁରାଣ-
ମାଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ପୃଚ୍ତଶ୍ଚାରୁରୂପେ।
ତ୍ବଯାଽନୁଶିଷ୍ଟୋଽହମିହାଦ୍ଯ ବିଦ୍ଯାଂ
ଯଦଗ୍ନିହୋତ୍ରସ୍ଯ ବ୍ରତଂ ପୁରାଣମ୍ ॥ 3-189-17 (23200)
ସରସ୍ବତ୍ଯୁବାଚ। 3-189-18x (2381)
ନ ଚାଶୁଚିର୍ନାପ୍ଯନିର୍ଣିକ୍ତପାଣି-
ର୍ନାବ୍ରହ୍ମବିଜ୍ଜୁହୁଯାନ୍ନାବିପଶ୍ଚିତ୍।
ବୁଭୁତ୍ସବଃ ଶୁଚିକାମା ହି ଦେବା
ନାଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଦ୍ଧି ହବିର୍ଜୁଷନ୍ତି ॥ 3-189-18 (23201)
ନାଶ୍ରୋତ୍ରିଯଂ ଦେବହବ୍ଯେ ନିଯୁଞ୍ଜ୍ଯା-
ନ୍ମୋଘଂ ପୁରା ସିଞ୍ଚତି ତାଦୃଶୋ ହି।
ଅପୂର୍ଣମଶ୍ରୋତ୍ରିଯମାହ ତାର୍କ୍ଷ୍ଯ
ନ ବୈ ତାଦୃଗ୍ଜୁହୁଯାଦଗ୍ନିହୋତ୍ରମ୍ ॥ 3-189-19 (23202)
ରଯେ ବୈ କୃଶାନୁଂ ଜୁହ୍ବତି ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଃ
ସତ୍ଯବ୍ରତା ହୁତଶିଷ୍ଟାଶିନଶ୍ଚ।
ଗବାଂ ଲୋକଂ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧଂ
ପଶ୍ଯନ୍ତି ଦେବଂ ପରମଂ ଚାପି ସତ୍ଯମ୍ ॥ 3-189-20 (23203)
ତାର୍କ୍ଷ୍ଯ ଉବାଚ। 3-189-21x (2382)
କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଭୂତାଂ ପରଲୋକଭାବେ
କର୍ମୋଦଯେ ବୁଦ୍ଦିମଭିପ୍ରବିଷ୍ଟାମ୍।
ପ୍ରଜ୍ଞାଂ ଚ ଦେବୀଂ ସୁଭଗେ ବିମୃଶ୍ଯ
ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ କା ହ୍ଯସି ଚାରୁରୂପେ ॥ 3-189-21 (23204)
ସରସ୍ବତ୍ଯୁବାଚ। 3-189-22x (2383)
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରାଦହମଭ୍ଯାଗତାଽସ୍ମି
ବିପ୍ରର୍ଷଭାଣାଂ ସଂଶଯଚ୍ଛେଦନାଯ।
ତ୍ବତ୍ସଂଯୋଗାଦହମେତଦବ୍ରୁବଂ
ଭାବେ ସ୍ଥିତା ତଥ୍ଯମର୍ଥଂ ଯଥାବତ୍ ॥ 3-189-22 (23205)
ତାର୍କ୍ଷ୍ଯ ଉବାଚ। 3-189-23x (2384)
ନ ହି ତ୍ବଯା ସଦୃଶୀ କାଚିଦସ୍ତି
ବିଭ୍ରାଜସେ ହ୍ଯତିମାତ୍ରଂ ଯଥା ଶ୍ରୀଃ।
ରୂପଂ ଚ ତେ ଦିବ୍ଯମନନ୍ତକାନ୍ତି
ପ୍ରଜ୍ଞାଂ ଚ ଦେବୀଂ ସୁଭଗେ ବିଭର୍ଷି ॥ 3-189-23 (23206)
ସରସ୍ବତ୍ଯୁବାଚ। 3-189-24x (2385)
ଶ୍ରେଷ୍ଠାନି ଯାନି ଦ୍ବିପଦାଂବରିଷ୍ଠ
ଯଜ୍ଞେଷୁ ବିଦ୍ବନ୍ନୁପପାଦଯନ୍ତି।
ତୈରେବ ଚାହଂ ସଂପ୍ରବୃଦ୍ଧା ଭବାମି
ଚାପ୍ଯାଯିତା ରୂପବତୀ ଚ ବିପ୍ର ॥ 3-189-24 (23207)
ଯଚ୍ଚାପି ପାତ୍ରମୁପଯୁଜ୍ଯତେ ହ
ବାନସ୍ପତ୍ଯମାଯସଂ ପାର୍ଥିବଂ ବା।
ଦିବ୍ଯେନ ରୂପେଣ ପ୍ରଜ୍ଞଯା ଚ
ତେନୈବ ସିଦ୍ଧିରିତି ବିଦ୍ଧି ବିଦ୍ବନ୍ ॥ 3-189-25 (23208)
ତାର୍କ୍ଷ୍ଯ ଉବାଚ। 3-189-26x (2386)
ଇଦଂ ଶ୍ରେଯଃ ପରମଂ ମନ୍ଯମାନା
ବ୍ଯାଯଚ୍ଛନ୍ତେ ମୁନଯଃ ସଂପ୍ରତୀତାଃ।
ଆଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ତଂ ପରମଂ ବିଶୋକଂ
ମୋକ୍ଷଂ ପରଂ ଯଂ ପ୍ରବିଶନ୍ତି ଧୀରାଃ।
ସାଙ୍ଖ୍ଯା ଯୋଗାଃ ପରମଂ ଯଂ ବିଦନ୍ତି
ପରଂ ପୁରାଣଂ ତମହଂ ନ ବେଦ୍ମି ॥ 3-189-26 (23209)
ସରସ୍ବତ୍ଯୁବାଚ। 3-189-27x (2387)
ତଂ ବୈ ପରଂ ବେଦବିଦଃ ପ୍ରପନ୍ନାଃ
ପରଂ ପରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଥିତଂ ପୁରାଣମ୍।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଦାନବ୍ରତପୁଣ୍ଯଯୋଗୈ-
ସ୍ତପୋଧନା ବୀତଶୋକା ବିମୁକ୍ତାଃ ॥ 3-189-27 (23210)
ତସ୍ଯାଥ ମଧ୍ଯେ ବେତସଃ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧଃ
ସହସ୍ରଶାଖୋ ବିପୁଲୋ ବିଭାତି।
ତସ୍ଯ ମୂଲାତ୍ସରିତଃ ପ୍ରସ୍ରବନ୍ତି
ମଧୂଦକପ୍ରସ୍ରବଣାଃ ସୁପୁଣ୍ଯାଃ ॥ 3-189-28 (23211)
ଶାଖାଂଶାଖାଂ ମହାନଦ୍ଯଃ ସଂଯାନ୍ତି ସିକତାଶଯାଃ।
ଧାନାପୂପା ମାଂସଶାକାଃ ସଦାପାଯସକର୍ଦମାଃ ॥ 3-189-29 (23212)
ଯସ୍ମିନ୍ନଗ୍ନିମୁଖା ଦେବାଃ ସେନ୍ଦ୍ରାଃ ସହମରୁଦ୍ଗଣାଃ।
ଈଜିରେ କ୍ରତୁଭିଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠୈସ୍ତତ୍ପଦଂ ପରମଂ ମୁନେ ॥ 3-189-30 (23213)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଏକୋନନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 189 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-189-8 ଅନଡ୍ବାହଂ ବୃଷଭମ୍ ॥ 3-189-11 ଉତ୍ତରୀଯୈଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ଭବୈର୍ଦକ୍ଷିଣାଦିଭିର୍ଦ୍ରବ୍ଯୈଃ ସହିତାମ୍ ॥ 3-189-15 ବ୍ରାହ୍ମଦେଯାଂ ଗୃହ୍ଯୋକ୍ତେନ ବିଧିନା ଦେଯାମ୍ ॥ 3-189-19 ଆହ ବେଦ ଇତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 190
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.190. ଅଧ୍ଯାଯଃ 190
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି ମତ୍ସ୍ଯରୂପିଣୋ ହରେର୍ବୈବସ୍ବତମନୋଶ୍ଚ ଚରିତପ୍ରତିପାଦକମସ୍ଯୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-190-0 (23214)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-190-0x (2388)
ତତଃ ସ ପାଣ୍ଡବୋ ଭୂଯୋ ମାର୍କଣ୍ଡେଯମୁବାଚ ହ।
କଥଯସ୍ବତି ଚରିତଂ ମନୋର୍ବୈବସ୍ବତସ୍ଯ ଚ ॥ 3-190-1 (23215)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-190-2x (2389)
ବିବସ୍ବତଃ ସୁତୋ ରାଜନ୍ମହର୍ଷିଃ ସୁପ୍ରତାପବାନ୍।
ବଭୂବ ନରଶାର୍ଦୂଲ ପ୍ରଜାପତିସମଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-190-2 (23216)
ଓଜସାତେଜସା ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ତପସା ଚ ବିଶେଷତଃ।
ଅତିଚକ୍ରାମ ପିତରଂ ମନୁଃ ସ୍ବଂଚ ପିତାମହମ୍ ॥ 3-190-3 (23217)
ଊର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ବିଶାଲାଯାଂ ବଦର୍ଯାଂ ସ ନରାଧିପଃ।
ଏକପାଦସ୍ଥିତସ୍ତୀବ୍ରଂ ଚକାର ସୁମହତ୍ତପଃ ॥ 3-190-4 (23218)
ଅବାକୂଶିରାସ୍ତଥା ଚାପି ନେତ୍ରୈରନିମିଷୈର୍ଦୃଢମ୍।
ସୋଽତପ୍ଯତ ତପୋ ଘୋରଂ ବର୍ଷାଣାମଯୁତଂ ତଦା ॥ 3-190-5 (23219)
ତଂ କଦାଚିତ୍ତପସ୍ଯନ୍ତମାର୍ଦ୍ରଚୀରଜଟାଧରମ୍।
ଚୀରିଣୀତୀରମାଗମ୍ଯ ମତ୍ସ୍ଯୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-190-6 (23220)
ଭଗବନ୍କ୍ଷୁଦ୍ରମତ୍ସ୍ଯେସ୍ମି ବଲବଦ୍ଭ୍ଯୋ ଭଯଂମମ।
ମତ୍ସ୍ଯେଭ୍ଯୋ ହି ତତୋ ମାଂ ତ୍ବଂ ତ୍ରାତୁମର୍ହସି ସୁବ୍ରତ ॥ 3-190-7 (23221)
ଦୁର୍ବଲଂ ବଲବନ୍ତୋ ହି ମତ୍ସ୍ଯା ମତ୍ସ୍ଯଂ ବିଶେଷତଃ।
ଭକ୍ଷଯନ୍ତି ସଦା ବୃତ୍ତିର୍ବିହିତା ନଃ ସନାତନୀ ॥ 3-190-8 (23222)
ତସ୍ମାଦ୍ଭଯୌଘାନ୍ମହତୋ ମଜ୍ଜନ୍ତଂ ମାଂ ବିଶେଷତଃ।
ତ୍ରାତୁମର୍ହସି କର୍ତାସ୍ମି କୃତେପ୍ରତିକୃତଂ ତବ ॥ 3-190-9 (23223)
ସ ମତ୍ସ୍ଯବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା କୃପଯାଽଭିପରିପ୍ଲୁତଃ।
ମନୁର୍ବୈବସ୍ବତୋଽଗୃହ୍ଣାତ୍ତଂ ମତ୍ସ୍ଯଂ ପାଣିନା ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-190-10 (23224)
ଉଦକାନ୍ତମୁପାନୀଯ ମତ୍ସ୍ଯଂ ବୈବସ୍ବତୋ ମନୁଃ।
ଅଲିଞ୍ଜରେ ପ୍ରାକ୍ଷିପତ୍ତଂ ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁସଦୃଶପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-190-11 (23225)
ସ ତତ୍ର ବବୃଧେ ରାଜନ୍ମତ୍ସ୍ଯଃ ପରମସତ୍କୃତଃ।
ପୁତ୍ରବତ୍ସ୍ବୀକରୋତ୍ତସ୍ମୈ ମନୁର୍ଭାବଂ ବିଶେଷତଃ ॥ 3-190-12 (23226)
ଅଥ କାଲେନ ମହତା ସ ମତ୍ସ୍ଯଃ ସୁମହାନଭୂତ୍।
ଅଲିଞ୍ଜରଜଲେ ଚୈବ ନାସୌ ସମଭବତ୍କିଲ ॥ 3-190-13 (23227)
ଅଥ ମତ୍ସ୍ଯୋ ମନୁଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁନରେବାଭ୍ଯଭାଷତ।
ଭଗବନ୍ସାଧୁ ମେଽଦ୍ଯାନ୍ଯତ୍ସ୍ଥାନଂ ସଂପ୍ରତିପାଦଯ ॥ 3-190-14 (23228)
ଉଦ୍ଧୃତ୍ଯାଲିଞ୍ଜରାତ୍ତସ୍ମାତ୍ତତଃ ସ ଭଗବାନ୍ମନୁଃ।
ତଂ ମତ୍ସ୍ଯମନଯଦ୍ବାପୀଂ ମହତୀଂ ସ ମନୁସ୍ତଦା ॥ 3-190-15 (23229)
ତତ୍ରତଂ ପ୍ରାକ୍ଷିପଚ୍ଚାପି ମନୁଃ ପରପୁରଂଜଯ।
ଅଥାବର୍ଧତ ମତ୍ସ୍ଯଃ ସ ପୁନର୍ବର୍ଷଗଣାନ୍ବହୂନ୍ ॥ 3-190-16 (23230)
ଦ୍ବିଯୋଜନାଯତା ବାପୀ ବିସ୍ତୃତାଚାପି ଯୋଜନମ୍।
ତସ୍ଯାଂ ନାସୌ ସମଭବନ୍ମତ୍ସ୍ଯୋ ରାଜୀବଲୋଚନ ॥ 3-190-17 (23231)
ବିଚେଷ୍ଟିତୁଂ ଚ କୌନ୍ତେଯ ମତ୍ସ୍ଯୋ ବାପ୍ଯାଂ ବିଶାଂପତେ।
ମନୁଂ ମତ୍ସ୍ଯସ୍ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁନରେବାଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-190-18 (23232)
ନଯ ମାଂ ଭଗବନ୍ସାଧୋ ସମୁଦ୍ରମହିଷୀଂ ପ୍ରିଯାମ୍।
ଗଙ୍ଗାଂ ନାଂତ୍ରାପି ଶକ୍ତୋସ୍ମି ବସ୍ତୁଂ ମତିମତାଂବର ॥ 3-190-19 (23233)
ନିଦେଶେ ହି ମଯା ତୁଭ୍ଯଂ ସ୍ଥାତବ୍ଯମନସୂଯତା।
ବୃଦ୍ଧିର୍ହି ପରମା ପ୍ରାପ୍ତା ତ୍ବତ୍କୃତେ ହି ମଯାଽନଘ ॥ 3-190-20 (23234)
ଏବମୁକ୍ତୋ ମନୁର୍ମତ୍ସ୍ଯମନଯଦ୍ଭଗବାନ୍ବଶୀ।
ନଦୀଂ ଗଙ୍ଗାଂ ତତ୍ରଚୈନଂ ସ୍ବଯଂ ପ୍ରାକ୍ଷିପଦେବ ଚ ॥ 3-190-21 (23235)
ସ ତତ୍ର ବବୃଧେ ମତ୍ସ୍ଯଃ କଂଚିତ୍ରାଲମରିଂଦମ।
ଗତଃ ପୁନର୍ମନୁଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମତ୍ସ୍ଯୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-190-22 (23236)
ଗଙ୍ଗାଯାଂ ହି ନ ଶକ୍ନୋମି ବୃହତ୍ତ୍ବାଚ୍ଚେଷ୍ଟିତୁଂ ପ୍ରଭୋ।
ସମୁଦ୍ରଂ ନଯ ମାମାଶୁ ପ୍ରସୀଦ ଭଗବନ୍ନିତି ॥ 3-190-23 (23237)
ଉଦ୍ଧୃତ୍ଯ ଗଙ୍ଗାସଲିଲାତ୍ତତୋ ମତ୍ସ୍ଯଂ ମନୁଃ ସ୍ବଯମ୍।
ସମୁଦ୍ରମନଯତ୍ପାର୍ତ ତତ୍ରଚୈନମବାସୃଜତ୍ ॥ 3-190-24 (23238)
ସୁମହାନପି ମତ୍ସ୍ଯସ୍ତୁ ସ ମନୋର୍ନଯତସ୍ତଦା।
ଆସୀଦ୍ଯଥେଷ୍ଟହାର୍ଯଶ୍ଚ ସ୍ପର୍ଶଗନ୍ଧସୁଖଶ୍ଚ ବୈ ॥ 3-190-25 (23239)
ଯଦା ସମୁଦ୍ରେ ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ତଃ ସ ମତ୍ସ୍ଯୋ ନନୁନା ତଦା।
ତତ ଏନମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ ସ୍ମଯମାନ ଇବାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-190-26 (23240)
ଭଗବନ୍ହି କୃତା ରକ୍ଷା ତ୍ବଯା ସର୍ବା ବିଶେଷତଃ।
ପ୍ରାପ୍ତକାଲଂ ତୁ ଯତ୍କାର୍ଯଂ ତ୍ବଯା ତଚ୍ଛ୍ରୂଯତାଂ ମମ ॥ 3-190-27 (23241)
ଅଚିରାଦ୍ଭଗବନ୍ବୌମମିଦଂ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍।
ସର୍ବମେବ ମହାଭାଗ ପ୍ରଲଯଂ ବୈ ଗମିଷ୍ଯତି ॥ 3-190-28 (23242)
ସଂପ୍ରକ୍ଷାଲନକାଲୋଽଯଂଲୋକାନାଂ ସମୁପସ୍ଥିତଃ।
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବାଂ ବୋଧଯାମ୍ଯଦ୍ଯଯତ୍ତେ ହିତମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-190-29 (23243)
ତ୍ରସାନାଂ ସ୍ତାବରାଣାଂ ଚ ଯଚ୍ଚେଙ୍ଗଂ ଯଚ୍ଚ ନେଙ୍ଗତି।
ତସ୍ଯ ସର୍ବସ୍ ସଂପ୍ରାପ୍ତଃ କାଲଃ ପରମଦାରୁଣଃ ॥ 3-190-30 (23244)
ନୌଶ୍ଚ କାରଯିତବ୍ଯା ତେ ଦୃଢା ଯୁକ୍ତବଟାରକା।
ତତ୍ର ସପ୍ତର୍ଷିଭିଃ ସାର୍ଧମାରୁହେଥା ମହାମୁନେ ॥ 3-190-31 (23245)
ବୀଜାନି ଚୈବ ସର୍ବାଣି ଯଥୋକ୍ତାନି ମଯା ପୁରା।
ତସ୍ଯାମାରୋହଯେର୍ନାବି ସୁସଂଗୁପ୍ତାନି ଭାଗଶଃ ॥ 3-190-32 (23246)
ନୌସ୍ଥଶ୍ଚ ମାଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷେଥାସ୍ତତୋ ମୁନିଜନପ୍ରିଯ।
ଆଗମିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ଶୃଙ୍ଗୀ ବିଜ୍ଞେଯସ୍ତେନ ତାପସ ॥ 3-190-33 (23247)
ଏବମେତତ୍ତ୍ବଯା କାର୍ଯମାପୃଷ୍ଟୋସି ବ୍ରଜାମ୍ଯହମ୍।
ତା ନ ଶକ୍ଯା ମହତ୍ଯୋ ବୈ ଆପସ୍ତର୍ତୁଂ ମଯା ବିନା।
ନାତିଶଙ୍କ୍ଯମିଦଂ ଚାପି ବଚନଂ ମେ ତ୍ବଯା ବିଭୋ ॥ 3-190-34 (23248)
ଏବଂ କରିଷ୍ଯ ଇତି ତଂ ସ ମତ୍ସ୍ଯଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ଜଗ୍ମତୁଶ୍ଚ ଯଥାକାମମନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-190-35 (23249)
ତତୋ ମନୁର୍ମହାରାଜ ଯଥୋକ୍ତଂ ମତ୍ସ୍ଯକେନ ହ।
ବୀଜାନ୍ଯାଦାଯ ସର୍ବାଣି ସାଗରଂ ପୁପ୍ଲୁବେ ତଦା।
ନୌକଯା ଶୁଭଯାବୀର ମହୋର୍ମିଣମରିଂଦମ ॥ 3-190-36 (23250)
ଚିନ୍ତଯାମାସ ଚ ମନୁସ୍ତଂ ମତ୍ସ୍ଯଂ ପୃଥିବୀପତେ।
ସଚ ତଚ୍ଚିନ୍ତିତଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ମତ୍ସ୍ଯଃ ପରପୁରଂଜଯ।
ଶୃଙ୍ଗୀ ତତ୍ରାଜଗାଗାଶୁ ତଦା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-190-37 (23251)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ମନୁର୍ମତ୍ସ୍ଯଂ ଜଲାର୍ଣବେ।
ଶୃଙ୍ଗିଣଂ ତଂ ଯଥୋକ୍ତେନ ରୂପେଣାଦ୍ରିମିବୋଚ୍ଛ୍ରିତମ୍ ॥ 3-190-38 (23252)
ବଟାରକମଯଂ ପାଶମଥ ମତ୍ସ୍ଯସ୍ଯ ମୂର୍ଧନି।
ମନୁର୍ମନୁଜଶାର୍ଦୂଲ ତସ୍ ଶୃଙ୍ଗେ ନ୍ଯବେଶଯତ୍ ॥ 3-190-39 (23253)
ସଂଯତସ୍ତେନ ପାଶେନ ମତ୍ସ୍ଯଃ ପରପୁରଂଜଯ।
ବେଗେନ ମହତା ନାବଂ ପ୍ରାକର୍ଷଲ୍ଲବଣାମ୍ଭସି ॥ 3-190-40 (23254)
ସ ତତାର ତଯା ନାବା ସମୁଦ୍ରଂ ମନୁଜେଶ୍ବର।
ନୃତ୍ଯମାନମିବୋର୍ମୀଭିର୍ଗର୍ଜମାନମିବାମ୍ଭସା ॥ 3-190-41 (23255)
କ୍ଷୋଭ୍ଯମାଣା ମହାବାତୈଃ ସା ନୌସ୍ତସ୍ମିନ୍ମହୋଦଧୌ।
ଘୂର୍ଣତେ ଚପଲେବ ସ୍ରୀ ମତ୍ତା ପରପୁରଂଜଯ ॥ 3-190-42 (23256)
ନୈବ ଭୂମିର୍ନ ଚ ଦିଶଃ ପ୍ରଦିଶୋ ବା ଚକାଶିରେ।
ସର୍ବଂ ସଲିଲମେବାସୀତ୍ଖଂ ଦ୍ଯୌଶ୍ଚ ନରପୁଙ୍ଗବ ॥ 3-190-43 (23257)
ଏବଂଭୂତେ ତଦା ଲୋକେ ସଂକୁଲେ ଭରତର୍ଷଭ।
ଅଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସପ୍ତର୍ଷଯୋ ମନୁର୍ମତ୍ସ୍ଯସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 3-190-44 (23258)
ଏବଂ ବହୂନ୍ବର୍ଷଗଣାଂସ୍ତାଂ ନାବଂ ସୋଽଥ ମତ୍ସ୍ଯକଃ।
ଚକର୍ଷାତନ୍ଦ୍ରିତୋ ରାଜଂସ୍ତସ୍ମିନ୍ସଲିଲସଂଚଯେ ॥ 3-190-45 (23259)
ତତୋ ହିମବତଃ ଶୃଙ୍ଗଂ ଯତ୍ପରଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ତତ୍ରାକର୍ଷତ୍ତତୋ ନାବଂ ସ ମତ୍ସ୍ଯଃ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-190-46 (23260)
ଅଥାବ୍ରବୀତ୍ତଦା ମତ୍ସ୍ଯସ୍ତାନୃଷୀନ୍ପ୍ରହସଞ୍ଶନୈଃ।
ଅସ୍ମିନ୍ହିମବତଃ ଶୃଙ୍ଗେ ନାବଂ ବଧ୍ନୀତ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-190-47 (23261)
ସା ବଦ୍ଧା ତତ୍ର ତୈସ୍ତୂର୍ଣମୃଷିଭିର୍ଭରତର୍ଷଭ।
ନୌର୍ମତ୍ସ୍ଯସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶୃଙ୍ଗେ ହିମବତସ୍ତଦା ॥ 3-190-48 (23262)
ତଚ୍ଚ ନୌବନ୍ଧନଂ ନାମ ଶୃଙ୍ଗଂ ହିମବତଃ ପରମ୍।
ଖ୍ଯାତମଦ୍ଯାପି କୌନ୍ତେଯ ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-190-49 (23263)
ଅଥାବ୍ରବୀଦନିମିଷସ୍ତାନୃଷୀନ୍ସହିତସ୍ତଦା।
ଅହଂ ପ୍ରଜାପତିର୍ବ୍ରହ୍ମା ମତ୍ପରଂ ନାଧିଗମ୍ଯତେ।
ମତ୍ସ୍ଯରୂପେଣ ଯୂଯଂ ଚ ମଯାଽସ୍ମାନ୍ମୋକ୍ଷିତା ଭଯାତ୍ ॥ 3-190-50 (23264)
ମନୁନା ଚ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ ସଦେବାସୁରମାନୁପାଃ।
ସ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯାଃ ସର୍ବଲୋକାଶ୍ଚଯଚ୍ଚେଙ୍ଗଂ ଯଚ୍ଚା ନେଙ୍ଗତି ॥ 3-190-51 (23265)
ତପସା ଚାପି ତୀବ୍ରେଣ ପ୍ରତିଭାଽସ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯତି।
ମତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ପ୍ରଜାସର୍ଗେ ନ ଚ ମୋହଂ ଗମିଷ୍ଯତି।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବଚନଂ ମତ୍ସ୍ଯଃ କ୍ଷଣେନାଦର୍ଶନଂ ଗତଃ ॥ 3-190-52 (23266)
ସ୍ରଷ୍ଟୁକାମଃ ପ୍ରଜାଶ୍ଚାପି ମନୁର୍ବୈବସ୍ବତଃ ସ୍ବଯମ୍।
ପ୍ରମୂଢୋଽଭୂତ୍ପ୍ରଜାସର୍ଗେ ତପସ୍ତେପେ ମହତ୍ତତଃ ॥ 3-190-53 (23267)
ତପସା ମହତା ଯୁକ୍ତଃ ସୋଽଥ ସ୍ରଷ୍ଟୁଂ ପ୍ରଚକ୍ରମେ।
ସର୍ବାଃ ପ୍ରଜା ମନୁଃ ସାକ୍ଷାଦ୍ଯଥାବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-190-54 (23268)
ଇତ୍ଯେତନ୍ମାତ୍ସ୍ଯକଂ ନାମ ପୁରାଣଂ ପରିକୀର୍ତିତମ୍।
ଆଖ୍ଯାନମିଦମାଖ୍ଯାତଂ ସର୍ବପାପହରଂ ମଯା ॥ 3-190-55 (23269)
ଯ ଇଦଂ ଶୃଣୁଯାନ୍ନିତ୍ଯଂ ମନୋଶ୍ଚରିତମାଦିତଃ।
ସ ସୁଖୀ ସର୍ବପୂର୍ଣାର୍ଥଃ ସର୍ବଲୋକମିଯାନ୍ନରଃ ॥ 3-190-56 (23270)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 190 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-190-6 ଚୀରିଣୀନଦୀବିଶେଷଃ ॥ 3-190-11 ଅଲିଞ୍ଜରେ ମଣିକାଖ୍ଯପାତ୍ରେ ॥ 3-190-13 ନ ସମଭବତ୍ସ୍ଥୂଲତ୍ବେନ ନ ମମାବିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-190-30 ତ୍ରସାନାଂ ଜଙ୍ଗମାନାମ୍। ଇଙ୍ଗଂ ଚଲନଶୀଲଂ ବୃକ୍ଷାଦି। ନେଙ୍ଗତି ପାଷାଣାଦି। କାଲୋଽନ୍ତଃ ॥ 3-190-31 ବଟାରକା ରଜ୍ଜୁଃ ॥ 3-190-32 ଯଥୋକ୍ତାନି ଦ୍ବିଜୈଃ ପୁରା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-190-41 ସଚ ତାଂସ୍ତାରଯନ୍ନାବା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 191
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.191. ଅଧ୍ଯାଯଃ 191
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି କୃତାଦିଯୁଗଚତୁଷ୍ଟଯଧର୍ମକଥନପୂର୍ବକଂ ପ୍ରଲଯବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ପ୍ରଲଯଜଲେ ପରିପ୍ଲବତା ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ବଟଶାଖାଶାଯିନଃ ଶିଶୁରୂପସ୍ଯ ହରେରୁଦରାନ୍ତଃପ୍ରବିଶ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଦର୍ଶନପୂର୍ବକଂ ପୁନର୍ବହିର୍ନିର୍ଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-191-0 (23271)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-191-0x (2390)
ତତଃ ସ ପୁନରେବାଥ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ତପସ୍ବିନମ୍।
ପପ୍ରଚ୍ଛ ବିନଯୋପେତୋ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-191-1 (23272)
ନୈକେ ଯୁଗସହସ୍ରାନ୍ତାସ୍ତ୍ବଯା ଦୃଷ୍ଟା ମହାମୁନେ।
ନ ଚାପୀହ ସମଃ କଶ୍ଚିଦାଯୁଷ୍ମାନ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ତବ ॥ 3-191-2 (23273)
ବର୍ଜଯିତ୍ବା ମହାତ୍ମାନଂ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ପରମେଷ୍ଠିନମ୍।
ନ ତେଽସ୍ତି ସଦୃଶଃ କଶ୍ଚିଦାଯୁଷା ବ୍ରହ୍ମସତ୍ତମ ॥ 3-191-3 (23274)
ଅଥାଽନ୍ତରିକ୍ଷେ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଦେବଦାନବବର୍ଜିତେ।
ତ୍ବମେବ ପ୍ରଲଯେ ବିପ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣମୁପତିଷ୍ଠସେ ॥ 3-191-4 (23275)
ପ୍ରଲଯେ ଚାପି ନିର୍ବୃତ୍ତେ ପ୍ରବୁଦ୍ଧେ ଚ ପିତାମହେ।
ତ୍ବମେକଃ ସୃଜ୍ଯମାନାନି ଭୂତାନୀହ ପ୍ରପଶ୍ଯସି ॥ 3-191-5 (23276)
ଚତୁର୍ବିଧାନି ବିପ୍ରର୍ଷେ ଯଥାବତ୍ପରମେଷ୍ଠିନା।
ବାଯୁଭୂତା ଦିଶଃ କୃତ୍ବା ବିକ୍ଷିପ୍ଯାପସ୍ତତସ୍ତତଃ ॥ 3-191-6 (23277)
ତ୍ବଯା ଲୋକଗୁରୁଃ ସାକ୍ଷାତ୍ସର୍ବଲୋକପିତାମହଃ।
ଆରାଧିତୋ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ତତ୍ପରେଣ ସମାଧିନା ॥ 3-191-7 (23278)
ସ୍ବପ୍ରମାଣମଥୋ ବିପ୍ର ତ୍ବଯା କୃତମନେକଶଃ।
ଘୋରେଣାବିଶ୍ଯ ତପସା ବେଧସୋ ନିର୍ଜିତାସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-191-8 (23279)
ନାରାଯଣାଙ୍କପ୍ରଖ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ସାଂପରାଯେଽତିପଠ୍ଯସେ ॥ 3-191-9 (23280)
ଭଗବାନନେକଶଃ କୃତ୍ବା ତ୍ବଯା ବିଷ୍ଣୋଶ୍ଚ ବିଶ୍ବକୃତ୍।
କର୍ଣିକୋଦ୍ଧରଣଂ ଦିବ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମଣଃ କାମରୂପିଣଃ।
ରତ୍ନାଲଂକାରଯୋଗାଭ୍ଯାଂ ଦୃଗ୍ଭ୍ଯାଂ ଦୃଷ୍ଟସ୍ତ୍ବଯା ପୁରା ॥ 3-191-10 (23281)
ତସ୍ମାତ୍ତବାନ୍ତକୋ ମୃତ୍ଯୁର୍ଜରା ବା ଦେହନାଶିନୀ।
ନ ତ୍ବାଂ ବିଶତି ବିପ୍ରର୍ଷେ ପ୍ରସାଦାତ୍ପରମେଷ୍ଠିନଃ ॥ 3-191-11 (23282)
ଯଦା ନୈବ ରବିର୍ନାଗ୍ନିର୍ନ ବାଯୁର୍ନ ଚ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ।
ନୈବାନ୍ତରିକ୍ଷଂ ନୈବୋର୍ବୀ ଶେଷଂ ଭବତି କିଂଚନ ॥ 3-191-12 (23283)
ତସ୍ମିନ୍ନେକାର୍ଣବେ ଲୋକେ ନଷ୍ଟେ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମେ।
ନଷ୍ଟେ ଦେବାସୁରଗଣେ ସମୁତ୍ସନ୍ନମହୋରଗେ ॥ 3-191-13 (23284)
ଶଯାନମମିତାତ୍ମାନଂ ପଦ୍ମେ ପଦ୍ମନିକେତନମ୍।
ତ୍ବମେକଃ ସର୍ବଭୂତେଶଂ ବ୍ରହ୍ମାଣମୁପତିଷ୍ଠସି ॥ 3-191-14 (23285)
ଏତତ୍ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷତଃ ସର୍ବଂ ପୂର୍ବଂ ବୃତ୍ତଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ତସ୍ମାଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ସର୍ବାଂହେତ୍ବାତ୍ମିକାଂ କଥାଂ ॥ 3-191-15 (23286)
ଅନୁଭୂତଂ ହି ବହୁଶସ୍ତ୍ବଯୈକେନ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ନ ତେଽସ୍ତ୍ଯବିଦିତଂ କିଂଚିତ୍ସର୍ବଲୋକେଷୁ ନିତ୍ଯଦା ॥ 3-191-16 (23287)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-191-17x (2391)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ନମସ୍କୃତ୍ବା ସ୍ବଯଂଭୁବେ।
ପୁରୁଷାଯ ପୁରାଣାଯ ଶାଶ୍ବତାଯାବ୍ଯଯାଯ ଚ।
ଅବ୍ଯକ୍ତାଯ ସୁସୂକ୍ଷ୍ମାଯ ନିର୍ଗୁଣାଯ ଗୁଣାତ୍ମନେ ॥ 3-191-17 (23288)
ଯ ଏଷ ପୃଥୁଦୀର୍ଘାକ୍ଷଃ ପୀତବାସା ଜନାର୍ଦନଃ।
ଏଷ କର୍ତା ବିକର୍ତା ଚ ଭୂତାତ୍ମା ଭୂତକୃତ୍ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-191-18 (23289)
ଅଚିନ୍ତ୍ଯଂ ମହଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ପବିତ୍ରମିତି ଚୋଚ୍ଯତେ।
ଅନାଦିନିଧନଂ ଭୂତଂ ବିଶ୍ବମବ୍ଯଯମକ୍ଷଯମ୍ ॥ 3-191-19 (23290)
ଏଷ କର୍ତା ନ କ୍ରିଯତେ କାରଣଂ ଚାପି ପୌରୁଷେ।
କୋ ହ୍ଯେନଂ ପରୁଷଂ ବେତ୍ତି ଦେବା ଅପି ନ ତଂ ପୌରଷେ ॥ 3-191-20 (23291)
ସର୍ବମାଶ୍ଚର୍ଯମେବୈତନ୍ନିର୍ବୃତ୍ତଂ ରାଜସତ୍ତମ।
ଆଦିତୋ ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର କୃତ୍ସ୍ନସ୍ଯ ଜଗତଃ କ୍ଷଯେ ॥ 3-191-21 (23292)
ଚତ୍ବାର୍ଯାହୁଃ ସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ ତତ୍କୃତଂ ଯୁଗମ୍।
ତସ୍ଯ ତାବଚ୍ଛତୀ ସନ୍ଧ୍ଯା ସନ୍ଧ୍ଯାଂଶଶ୍ଚ ତଥାବିଧଃ ॥ 3-191-22 (23293)
ବୀଣି ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ତ୍ରେତାଯୁଗମିହୋଚ୍ଯତେ।
ତସ୍ଯ ତାବଚ୍ଛତୀ ସନ୍ଧ୍ଯା ସନ୍ଧ୍ଯାଂଶଶ୍ଚ ତତଃ ପରଂ ॥ 3-191-23 (23294)
ତଥା ବର୍ଷସହସ୍ରେ ଦ୍ବେ ଦ୍ବାପରଂ ପରିମାଣତଃ।
ତସ୍ଯାପି ଦ୍ବିଶତୀ ସନ୍ଧ୍ଯା ସନ୍ଧ୍ଯାଂଶଶ୍ଚ ତଥାବିଧଃ ॥ 3-191-24 (23295)
ସହସ୍ରମେକଂ ବର୍ଷାଣାଂ ତତଃ କଲିଯୁଗଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ତସ୍ଯ ବର୍ଷଶତଂ ସନ୍ଧ୍ଯା ସନ୍ଧ୍ଯାଂଶଶ୍ଚ ତତଃ ପରମ୍ ॥ 3-191-25 (23296)
ସନ୍ଧ୍ଯାସଂଧ୍ଯାଂଶଯୋସ୍ତୁଲ୍ଯଂ ପ୍ରମାଣମୁପଧାରଯ।
କ୍ଷୀଣେ କଲିଯୁଗେ ଚୈବ ପ୍ରବର୍ତତି କୃତଂ ଯୁଗମ୍ ॥ 3-191-26 (23297)
ଏଷା ଦ୍ବାଦଶସାହସ୍ରୀ ଯୁଗାଖ୍ଯା ପରିକୀର୍ତିତା।
ଏତତ୍ସହସ୍ରପର୍ଯନ୍ତମହୋ ବ୍ରାହ୍ମମୁଦାହୃତମ୍ ॥ 3-191-27 (23298)
ବିଶ୍ବଂ ହି ବ୍ରହ୍ମଭବନେ ସର୍ବତଃ ପରିବର୍ତତେ।
ଲୋକାନାଂ ମନୁଜବନ୍ଯାଘ୍ର ପ୍ରଲଯଂ ତଂ ବିଦୁର୍ବୁଧାଃ ॥ 3-191-28 (23299)
ଅଲ୍ପାବଶିଷ୍ଟେ ତୁ ତଦା ଯୁଗାନ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ସହସ୍ରାନ୍ତେ ନରାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରାଯଶୋଽନୃତବାଦିନଃ ॥ 3-191-29 (23300)
ଯଜ୍ଞପ୍ରତିନିଧିଃ ପାର୍ଥ ଦାନପ୍ରତିନିଧିସ୍ତଥା।
ବ୍ରତପ୍ରତିନିଧିଶ୍ଚୈବ ତସ୍ମିନ୍କାଲେ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 3-191-30 (23301)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ଶୂଦ୍ରକର୍ମାଣସ୍ତଥା ଶୂଦ୍ରା ଧନାର୍ଜକାଃ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେଣ ବାଽପ୍ଯତ୍ର ବର୍ତଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-191-31 (23302)
ନିବୃତ୍ତଯଜ୍ଞସ୍ବାଧ୍ଯାଯା ଦଣ୍ଡାଜିନବିବର୍ଜିତାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ସର୍ବଭକ୍ଷାଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି କଲୌ ଯୁଗେ ॥ 3-191-32 (23303)
ଅଜପା ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତାତ ଶୂଦ୍ରା ଜପପରାଯଣାଃ।
ବିପରୀତେ ତଦା ଲୋକେ ପୂର୍ବରୂପଂ କ୍ଷଯସ୍ଯ ତତ୍ ॥ 3-191-33 (23304)
ବହବୋ ମ୍ଲେଚ୍ଛରାଜାନଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ମନୁଜାଧିପ।
ମୃଷାନୁଶାସିନଃ ପାପା ମୃଷାବାଦପରାଯଣାଃ ॥ 3-191-34 (23305)
ଆନ୍ଧ୍ରାଃ ଶକାଃ ପୁଲିନ୍ଦାଶ୍ଚ ଯବନାଶ୍ଚ ନରାଧିପାଃ।
କାମ୍ଭୋଜା ବାହ୍ଲିକାଃ ଶୂରାସ୍ତଥାଽଽଭୀରା ନରୋତ୍ତମା ॥ 3-191-35 (23306)
ନ ତଦା ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କଶ୍ଚିତ୍ସ୍ବଧର୍ମମୁପଜୀବତି।
କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚାପି ବୈଶ୍ଯାଶ୍ଚ ବିକର୍ମସ୍ଥା ନରାଧିପ ॥ 3-191-36 (23307)
ଅଲ୍ପାଯୁଷଃ ସ୍ବଲ୍ପବଲାଃ ସ୍ବଲ୍ପବୀର୍ଯପରାକ୍ରମାଃ।
ଅଲ୍ପସାରାଲ୍ପଦେହାଶ୍ଚ ତଥା ସତ୍ଯାଲ୍ପଭାଷିଣଃ ॥ 3-191-37 (23308)
ବହୁଶୂନ୍ଯା ଜନପଦା ମୃଗବ୍ଯାଲାବୃତା ଦିଶଃ।
ଯୁଗାନ୍ତେ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତେ ବୃଥା ଚ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ ॥ 3-191-38 (23309)
ଭୋବାଦିନସ୍ତଥା ଶୂଦ୍ରା ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚାର୍ଯବାଦିନଃ।
ଯୁଗାନ୍ତେ ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ଭବନ୍ତି ବହୁଜନ୍ତବଃ ॥ 3-191-39 (23310)
ନ ତଥା ଘ୍ରାଣଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ସର୍ବଗନ୍ଧା ବିଶାଂପତେ।
ରସାଶ୍ଚ ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ନ ତଥା ସ୍ବାଦୁଯୋଗିନଃ ॥ 3-191-40 (23311)
ବହୁପ୍ରଜା ହ୍ରସ୍ବଦେହା ଶୀଲାଚାରବିବର୍ଜିତାଃ।
ମୁଖେଭଗାଃ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ରାଜନ୍ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-191-41 (23312)
ଅଟ୍ଟଶୂଲା ଜନପଦାଃ ଶିବଶୂଲାଶ୍ଚତୁଷ୍ପଥାଃ।
କେଶଶୂଲାଃ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ରାଜନ୍ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-191-42 (23313)
ଅଲ୍ପକ୍ଷୀରାସ୍ତଥା ଗାବୋ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଜନାଧିପ।
ଅଲ୍ପପୁଷ୍ପଫଲାଶ୍ଚାପି ପାଦପା ବହୁବାଯସାଃ ॥ 3-191-43 (23314)
ବ୍ରହ୍ମବଧ୍ଯାନୁଲିପ୍ତାନାଂ ତଥା ମିଥ୍ଯାଭିଶଂସିନାମ୍।
ନୃପାଣାଂ ପୃଥିବୀପାଲ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ବୈ ଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-191-44 (23315)
ଲୋଭମୋହପରୀତାଶ୍ଚ ମିଥ୍ଯାଧର୍ମଧ୍ବଜାବୃତାଃ।
ଭିକ୍ଷାର୍ଥଂ ପୃଥିବୀପାଲ ଚଞ୍ଚୂର୍ଯନ୍ତେ ଦ୍ବିଜୈର୍ଦିଶଃ ॥ 3-191-45 (23316)
କରାଭାରଭଯାଦ୍ଭୀତା ଗୃହସ୍ଥାଃ ପରିମୋଷକାଃ।
ମୁନିଚ୍ଛଦ୍ମାକୃତିଚ୍ଛନ୍ନା ବାଣିଜ୍ଯମୁପଭୁଞ୍ଜତେ ॥ 3-191-46 (23317)
ମିତ୍ଯା ଚ ନଖରୋମାଣି ଧାରଯନ୍ତି ତଦା ଦ୍ବିଜାଃ।
ଅର୍ଥଲୋଭାନ୍ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବୃଥା ଚ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣଃ ॥ 3-191-47 (23318)
ଆଶ୍ରମେଷୁ ବୃଥାଚାର ପାରପା ଗୁରୁତଲ୍ପଗାଃ।
ଐହଲୌକିକମୀହନ୍ତେ ମାଂସଶୋଣିତବର୍ଧନମ୍ ॥ 3-191-48 (23319)
`ପାରଲୌକିକକାର୍ଯେଷୁ ପ୍ରମତ୍ତା ଭୃଶନାସ୍ତିକାଃ'।
ବହୁପାଷଣ୍ଡସଂକୀର୍ଣାଃ ପରାନ୍ନଗୁଣବାଦିନଃ।
ଆଶ୍ରମା ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ନ ଭବନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-191-49 (23320)
ଯଥର୍ତୁବର୍ଷୀ ଭଗବାନ୍ନ ତଥା ପାକଶାସନଃ।
ନ ଚାପି ସର୍ବଭୀଜାନି ସମ୍ଯଗ୍ରୋହନ୍ତି ଭାରତ ॥ 3-191-50 (23321)
ଫଲଂ ଧର୍ମସ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବତ୍ର ପରିହୀଯତେ।
ହିଂସାଭିରାମଶ୍ଚ ଜନସ୍ତଥା ସଂପଦ୍ଯତେଽଶୁଚିଃ।
ଅଧର୍ମଫଲମତ୍ଯର୍ଥଂ ତଦା ଭବତି ଚାନଘ ॥ 3-191-51 (23322)
ତଦା ଚ ପୃଥିବୀପାଲ ଯୋ ଭବେଦ୍ଧର୍ମସଂଯୁତଃ।
ଅଲ୍ପାଯୁଃ ସ ହି ମନ୍ତବ୍ଯୋ ନ ହି ଧର୍ମୋସ୍ତି କଶ୍ଚନ ॥ 3-191-52 (23323)
ଭୂଯିଷ୍ଠଂ କୂଟମାନୈଶ୍ଚ ପଣ୍ଯଂ ବିକ୍ରୀଣତେ ଜନାଃ।
ବଣିଜଶ୍ଚ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବହୁମାଯା ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 3-191-53 (23324)
ଧର୍ମିଷ୍ଠାଃ ପରିହୀଯନ୍ତେ ପାପୀଯାନ୍ବର୍ଧତେ ଜନଃ।
ଧର୍ମସ୍ଯ ବଲହାନିଃ ସ୍ଯାଦଧର୍ମଶ୍ଚ ବଲାଯତେ ॥ 3-191-54 (23325)
ଅଲ୍ପାଯୁଷୋ ଦରିଦ୍ରାଶ୍ଚ ଧର୍ମିଷ୍ଠା ମାନବାସ୍ତଥା।
ଦୀର୍ଘାଯୁଷଃ ସମୃଦ୍ଧାଶ୍ଚ ବିଧର୍ମାଣୋ ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-191-55 (23326)
ନଗରାଣଆଂ ବିହାରେଷୁ ବିଧର୍ମାଣୋ ଯୁଗକ୍ଷଯେ।
ଅଧର୍ମିଷ୍ଠୈରୁପାଯୈଶ୍ ପ୍ରଜା ବ୍ଯବହରନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 3-191-56 (23327)
ସଂଚଯେନ ତଥାଽଲ୍ପେନ ଭବନ୍ତ୍ଯାଢ୍ଯମଦାନ୍ବିତାଃ।
ଧନଂ ବିଶ୍ବାସତୋ ନ୍ଯସ୍ତଂ ମିଥୋ ଭୂଯିଷ୍ଠଶୋ ନରାଃ ॥ 3-191-57 (23328)
ହର୍ତୁଂ ବ୍ଯବସିତା ରାଜନ୍ପାପାଚାରସମନବିତାଃ।
ନୈତଦସ୍ତୀତି ମନୁଜା ବର୍ତନ୍ତେ ନିରପତ୍ରପାଃ ॥ 3-191-58 (23329)
ପୁରୁଷାଦାନି ସତ୍ବାନି ପକ୍ଷିଣୋଽଥ ମୃଗାସ୍ତଥା।
ନଗରାଣାଂ ବିହାରେଷୁ ଚୈତ୍ଯେଷ୍ବପି ଚ ଶେରତେ ॥ 3-191-59 (23330)
ସପ୍ତବର୍ଷାଷ୍ଟବର୍ଷାଶ୍ଚ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ଗର୍ଭଧରା ନୃପ।
ଦଶଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣାଂ ପୁଂସାଂ ପୁତ୍ରଃ ପ୍ରଜାଯତେ ॥ 3-191-60 (23331)
ଭବନ୍ତି ଷୋଡଶେ ବର୍ଷେ ନରାଃ ପଲିତିନସ୍ତଥା।
ଆଯୁଃକ୍ଷଯୋ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ କ୍ଷିପ୍ରମେବ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-191-61 (23332)
କ୍ଷୀଣାଯୁଷୋ ମହାରାଜ ତରୁଣା ବୃଦ୍ଧଶୀଲିନଃ।
ତରୁଣାନାଂ ଚ ଯଚ୍ଛୀଲଂ ତଦ୍ବୃଦ୍ଧେଷୁ ପ୍ରଜାଯତେ ॥ 3-191-62 (23333)
ବିପରୀତାସ୍ତଦା ନାର୍ଯୋ ବଞ୍ଚଯିତ୍ବାଽର୍ହତଃ ପତୀନ୍।
ବ୍ଯୁଚ୍ଚରନ୍ତ୍ଯପି ଦୁଃଶୀଲା ଦାସୈଃ ପଶୁଭିରେବ ଚ ॥ 3-191-63 (23334)
ବୀରପତ୍ନ୍ଯସ୍ତଥା ନାର୍ଯଃ ସଂଶ୍ରଯନ୍ତି ନରାନ୍ନୃପ।
ଭର୍ତାରମପି ଜୀବନ୍ତମନ୍ଯାନ୍ବ୍ଯଭିଚରନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 3-191-64 (23335)
ତସ୍ମିନ୍ଯୁଗସହସ୍ରାନ୍ତେ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ଚାଯୁଷଃ କ୍ଷଯେ।
ଅନାବୃଷ୍ଟିର୍ମହାରାଜ ଜାଯତେ ବହୁବାର୍ଷିକୀ ॥ 3-191-65 (23336)
ତତସ୍ତାନ୍ଯଲ୍ପସାରାଣି ସତ୍ବାନି କ୍ଷୁଧିତାନି ବୈ।
ପ୍ରଲଯଂ ଯାନ୍ତି ଭୂଯିଷ୍ଠଂ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-191-66 (23337)
ତତୋ ଦିନକରୈର୍ଦୀପ୍ତୈଃ ସପ୍ତଭିର୍ମନୁଜାଧିପ।
ପୀଯତେ ସଲିଲଂ ସର୍ବଂ ସମୁଦ୍ରେଷୁ ସରିତ୍ସୁ ଚ ॥ 3-191-67 (23338)
ଯଚ୍ଚ ରକାଷ୍ଠଂ ତୃଣଂ ଚାପି ଶୁଷ୍କଂ ଚାର୍ଦ୍ରଂ ଚ ଭାରତ।
ସର୍ବଂ ତଦ୍ଭସ୍ମସାଦ୍ଭୂତଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-191-68 (23339)
ତତଃ ସଂବର୍ତକୋ ବହ୍ନିର୍ବାଯୁନା ସହ ଭାରତ।
ଲୋକମାବିଶତେ ପୂର୍ବମାଦିତ୍ଯୈରୁପଶୋଷିତମ୍ ॥ 3-191-69 (23340)
ତତଃ ସ ପୃଥିବୀଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଚ ରସାତଲମ୍।
ରଦେବଦାନବଯକ୍ଷାଣାଂ ଭଯଂ ଜନଯତେ ମହତ୍ ॥ 3-191-70 (23341)
ନିରଦହନ୍ନାଗଲୋକଂ ଚ ଯଚ୍ଚ କିଂଚିତ୍କ୍ଷିତାବିହ।
ଅଧସ୍ତାତ୍ପୃଥିବୀପାଲ ସର୍ବଂ ନାଶଯତେ କ୍ଷଣାତ୍ ॥ 3-191-71 (23342)
ତତୋ ଯୋଜନବିଂଶାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ଶତାନି ଚ।
ନିର୍ଦହତ୍ଯଶିବୋ ବାଯୁଃ ସ ଚ ସଂବର୍ତକୋଽନଲଃ ॥ 3-191-72 (23343)
ସଦେବାସୁରଗନ୍ଧର୍ବଂ ସଯକ୍ଷୋରଗରାକ୍ଷସମ୍।
ତତୋ ଦହତି ଦୀପ୍ତଃ ସ ସର୍ବମେବ ଜଗଦ୍ବିଭୁଃ ॥ 3-191-73 (23344)
ତତୋ ଗଜକୁଲପ୍ରଖ୍ଯାସ୍ତଜିନ୍ମାଲାବିଭୂଷିତାଃ।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ମହାମେଘା ନଭସ୍ଯଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାଃ ॥ 3-191-74 (23345)
କେଚିନ୍ନୀଲୋତ୍ପଲଶ୍ଯାମାଃ କେଚିତ୍କୁମୁଦସନ୍ନିଭାଃ।
କେଚିତ୍କିଞ୍ଜଲ୍କସଂକାଶାଃ କେଚିତ୍ପୀତାଃ ପଯୋଧରାଃ ॥ 3-191-75 (23346)
କେଚିଦ୍ଧାରିଦ୍ରସଂକାଶାଃ କାରଣ୍ଡବନିଭାସ୍ତଥା।
କେଚିତ୍କମଲପତ୍ରାଭାଃ କେଚିଦ୍ଧିଙ୍ଗୁଲସପ୍ରଭାଃ ॥ 3-191-76 (23347)
କେଚିତ୍ପୁରବରାକାରାଃ କେଚିଦ୍ଗଜକୁଲୋପମାଃ।
କେଚିଦଞ୍ଜନସଂକାଶାଃ କେଚିନ୍ମକରସନ୍ନିଭାଃ ॥ 3-191-77 (23348)
ବିଦ୍ଯୁନ୍ମାଲାପିନଦ୍ଧାଙ୍ଗାଃ ସମୁତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ବୈ ଘନାଃ।
ଘୋରରୂପା ମହାରାଜ ଘୋରସ୍ବନନିନାଦିତାଃ ॥ 3-191-78 (23349)
ତତୋ ଜଲଘରାଃ ସର୍ବଂ ବ୍ଯାପ୍ନୁବନତି ନଭସ୍ତଲମ୍।
`ଗର୍ଜନ୍ତଃ ପୃଥିବୀପାଲ ପୃଥିବୀଧରସନ୍ନିଭାଃ' ॥ 3-191-79 (23350)
ତୈରିଯଂ ପୃଥିବୀ ସର୍ବା ସପର୍ବତବନାକରା।
ଆପୂର୍ଯତେ ମହାରାଜ ସଲିଲୌଘପରିପ୍ଲୁତା ॥ 3-191-80 (23351)
ତତସ୍ତେ ଜଲଦା ଘୋରା ରାବିଣଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ପର୍ବତାନ୍ପ୍ଲାବଯନ୍ତ୍ଯାଶୁ ଚୋଦିତାଃ ପରମେଷ୍ଠିନା ॥ 3-191-81 (23352)
ବର୍ଷମାଣା ମହତ୍ତୋଯଂ ପୂରଯନ୍ତୋ ବସୁଂଧରାମ୍।
ସୁଘୋରମଶିବଂ ରୌଦ୍ରଂ ନାଶଯନତି ଚ ପାବକମ୍ ॥ 3-191-82 (23353)
ତତୋ ଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣି ପଯୋଦାସ୍ତ ଉପପ୍ଲବେ।
ଧାରାଭିଃ ପୂରଯନ୍ତୋ ବୈ ଚୋଦ୍ଯମାନା ମହାତ୍ମନା ॥ 3-191-83 (23354)
ତତଃ ସମୁଦ୍ରଃ ସ୍ବାଂ ବେଲାମତିକ୍ରାମତି ଭାରତ।
ପର୍ବତାଶ୍ଚ ବିଦୀର୍ଯନ୍ତେ ମହୀ ଚାପି ବିଦୀର୍ଯତେ ॥ 3-191-84 (23355)
ସର୍ବତଃ ସହସା ଭ୍ରାନ୍ତାସ୍ତେ ପଯୋଦା ନଭସ୍ତଲମ୍।
ସଂବେଷ୍ଟଯିତ୍ବା ନଶ୍ଯନ୍ତି ବାଯୁବେଗପରାହତାଃ ॥ 3-191-85 (23356)
କତତସ୍ତଂ ମାରୁତଂ ଘୋରଂ ସ୍ବଯଂଭୂର୍ମନୁଜାଧିପ।
ଆଦିଃ ପଦ୍ମାଲଯୋ ଦେବଃ ପୀତ୍ବା ସ୍ବପିତି ଭାରତ ॥ 3-191-86 (23357)
ତସ୍ମିନ୍ନେକାର୍ଣବେ ଘୋରେ ନଷ୍ଟେ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମେ।
ନଷ୍ଟେ ଦେବାସୁରଗଣଏ ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସବର୍ଜିତେ ॥ 3-191-87 (23358)
ନିର୍ମନୁଷ୍ଯେ ମହୀପାଲ ନିଃଶ୍ବାପଦମହୀରୁହେ।
ଅନନ୍ତରିକ୍ଷେ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଭ୍ରମାମ୍ଯେକୋଽହମାତୁରଃ ॥ 3-191-88 (23359)
ଏକାର୍ଣବେ ଜଲେ ଘୋରେ ବିଚରନ୍ପାର୍ଥିବୋତ୍ତମ।
ଅପଶ୍ଯନ୍ସର୍ବଭୂତାନି ବୈକ୍ଲବ୍ଯମଗମଂ ତତଃ ॥ 3-191-89 (23360)
ତତଃ ସୁଦୀର୍ଘଂ ଗତ୍ବାଽହଂ ପ୍ଲବମାନୋ ଧରାଧିପ।
ଶ୍ରାନ୍ତଃ କ୍ବଚିନ୍ନ ଶରଣଂ ଲବ୍ଧବାନସ୍ମ୍ଯତନ୍ଦ୍ରିତଃ ॥ 3-191-90 (23361)
ତତଃ କଦାଚିତ୍ପଶ୍ଯାମି ତସ୍ମିନ୍ସଲିଲସଂନିଘୌ।
ନ୍ଯଗ୍ରୋଧଂ ସୁମହାନ୍ତଂ ବୈ ବିଶାଲଂ ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-191-91 (23362)
ଶାଖାଯାଂ ତସ୍ଯ ବୃକ୍ଷସ୍ଯ ବିସ୍ତୀର୍ଣାଯାଂ ନରାଧିପ।
ପର୍ଯଙ୍କେ ପୃଥିବୀପାଲ ଦିବ୍ଯାସ୍ତରଣସଂସ୍ତୃତେ ॥ 3-191-92 (23363)
ଉପବିଷ୍ଟଂ ମହାରାଜ ପଦ୍ମେନ୍ଦୁସଦୃଶାନନମ୍।
ଫୁଲ୍ଲପଦ୍ମବିଶାଲାକ୍ଷଂ ବାଲଂ ପଶ୍ଯାମି ଭାରତ ॥ 3-191-93 (23364)
ତତୋ ମେ ପୃତିବୀପାଲ ବିସ୍ମଯଃ ସୁମହାଭୂତ୍।
କଥଂ ତ୍ବଯଂ ଶିଶୁଃ ଶେତେ ଲୋକେ ନାଶମୁପାଗତେ ॥ 3-191-94 (23365)
ତପସା ଚିନ୍ତଯଂଶ୍ଚାପି ତଂ ଶିଶୁଂ ନୋପଲକ୍ଷଯେ।
ଭୂତଂ ଭବ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯଂ ଚ ଜାନନ୍ନପି ନରାଧିପ ॥ 3-191-95 (23366)
ଅତସୀପୁଷ୍ପବର୍ଣାଭଃ ଶ୍ରୀବତ୍ସକୃତଭୂଷଣଃ।
ସାକ୍ଷାଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ଇବାବାସ ସ ତଦା ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ 3-191-96 (23367)
ତତୋ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ବାଲଃ ସ ପଦ୍ମନିଭଲୋଚନଃ।
ଶ୍ରୀବତ୍ସଧାରୀ ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତିସୁଖାବହମ୍ ॥ 3-191-97 (23368)
ଜାନାମି ତ୍ବାଂ ପରିଶ୍ରାନ୍ତଂ ତାତ ବିଶ୍ରାମକାଙ୍କ୍ଷିଣମ୍।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ମହାସତ୍ବଂ ଯାବଦିଚ୍ଛସି ଭାର୍ଗବ ॥ 3-191-98 (23369)
ଅଭ୍ଯନ୍ତରଂ ଶରୀରଂ ମେ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ମୁନିସତ୍ତମ।
ଆସ୍ଖେହ ବିହିତୋ ବାସଃ ପ୍ରସାଦସ୍ତେ କୃତୋ ମଯା ॥ 3-191-99 (23370)
ତତୋ ବାଲେନ ତେନୈବ ମୁକ୍ତସ୍ଯାସୀତ୍ତଦା ମମ।
ନିର୍ବେଦୋ ଜୀବିତେ ଦୀର୍ଘେ ମନୁଷ୍ଯତ୍ବେ ଚ ଭାରତ ॥ 3-191-100 (23371)
ତତୋ ବାଲେନ ତେନାସ୍ଯଂ ସହସା ବିବୃତଂ କୃତମ୍।
ତସ୍ଯାହମବଶୋ ବକ୍ରେ ଦୈବଯୋଗାତ୍ପ୍ରବେଶିତଃ ॥ 3-191-101 (23372)
ତତଃ ପ୍ରବିଷ୍ଟସ୍ତତ୍କୁକ୍ଷିଂ ସହସା ମନୁଜାଧିପ।
ସରାଷ୍ଟ୍ରନଗରାକୀର୍ଣାଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ପଶ୍ଯାମି ମେଦିନୀମ୍ ॥ 3-191-102 (23373)
ଗଙ୍ଗାଂ ଶତଦ୍ରୁଂ ସୀତାଂ ଚ ଯମୁନାମଥ କୌଶିକୀମ୍।
ଚର୍ମଣ୍ବତୀଂବେତ୍ରବତୀଂ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାଂ ସରସ୍ବତୀମ୍ ॥ 3-191-103 (23374)
ସିନ୍ଧୁଂ ଚୈବ ବିପାଶାଂ ଚ ନଦୀଂ ଗୋଦାବରୀମପି।
ବସ୍ବୋକସାରାଂ ନଲିନୀଂ ନର୍ମଦାଂ ଚୈବ ଭାରତ ॥ 3-191-104 (23375)
ନଦୀଂ ତାମ୍ରାଂ ଚ ବେଣାଂ ଚ ପୁଣ୍ଯତୋଯାଂ ଶୁଭାବହାମ୍।
ସୁବେଣାଂ କୃଷ୍ଣବେଣାଂ ଚ ଇରାମାଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍ ॥ 3-191-105 (23376)
ବିତସ୍ତାଂ ଚ ମହାରାଜ କାବେରୀଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍।
`ତୁଙ୍ଗଭଦ୍ରାଂ କୃଷ୍ଣବେଣୀଂ କମଲାଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍'।
ଶୋଣଂ ଚ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ବିଶଲ୍ଯାଂ କିଂପୁନାମପି ॥ 3-191-106 (23377)
ଏତାଶ୍ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ନଦ୍ଯୋଽହଂ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଯା ନରୋତ୍ତମ।
ପରିକ୍ରାମନ୍ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ତସ୍ଯ କୁକ୍ଷୌ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-191-107 (23378)
ତତଃ ସମୁଦ୍ରଂ ପଶ୍ମାମି ଯାଦୋଗଣନିଷେବିତମ୍।
ରତ୍ନାକରମମିତ୍ରଘ୍ନ ପଯସୋନିଧିମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-191-108 (23379)
ତତଃ ପଶ୍ଯାମି ଗଗନଂ ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯବିରାଜିତମ୍।
ଜାଜ୍ବଲ୍ଯମାନଂ ତେଜୋଭିଃ ପାବକାର୍କସମପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-191-109 (23380)
ପଶ୍ଯାମି ଚ ମହୀଂ ରାଜନ୍କାନନୈରୁପଶୋଭିତାମ୍।
`ସପର୍ବତବନଦ୍ବୀପାଂ ନିମ୍ନଗାଶତସଂକୁଲାମ୍ ॥ 3-191-110 (23381)
ଯଜନ୍ତେ ହି ତତୋ ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣା ବହୁଭିର୍ମଖୈଃ।
କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ସର୍ବବର୍ଣାନୁରଞ୍ଜନୈଃ ॥ 3-191-111 (23382)
ବୈଶ୍ଯାଃ କୃଷିଂ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ କାରଯନ୍ତି ନରାଧିପ।
ଶୁଶ୍ରୂଷାଯାଂ ଚ ନିରତା ଦ୍ବିଜାନାଂ ବୃଷଲାସ୍ତଥା ॥ 3-191-112 (23383)
ତତଃ ପରିପତନ୍ରାଜଂସ୍ତସ୍ଯ କୁକ୍ଷୌ ମହାତ୍ମନଃ।
ହିମବନ୍ତଂ ଚ ପଶ୍ଯାମି ହେମକୂଟଂ ଚ ପର୍ବତମ୍ ॥ 3-191-113 (23384)
ନିଷଧଂ ଚାପି ପଶ୍ଯାମି ଶ୍ବେତଂ ଚ ରଜତାନ୍ବିତମ୍।
ପଶ୍ଯାମି ଚ ମହୀପାଲ ପର୍ବତଂ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍ ॥ 3-191-114 (23385)
ମନ୍ଦରଂ ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ନୀଲଂ ଚାପି ମହାଗିରିମ୍।
ପଶ୍ଯାମି ଚ ମହାରାଜ ମେରୁ କନକପର୍ବତମ୍ ॥ 3-191-115 (23386)
ମହେନ୍ଦ୍ରଂ ଚୈବ ପଶ୍ଯାମି ବିନ୍ଧ୍ଯଂ ଚ ଗିରିମୁତ୍ତମମ୍।
ମଲଯଂ ଚାପି ପଶ୍ଯାମି ପାରିଯାତ୍ରଂ ଚ ପର୍ବତମ୍ ॥ 3-191-116 (23387)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ଯାବନ୍ତଃ ପୃଥିବୀଧରାଃ।
ତସ୍ଯୋଦରେ ମଯା ଦୃଷ୍ଟାଃ ସର୍ବେ ରତ୍ନବିଭୂଷିତାଃ ॥ 3-191-117 (23388)
ସିଂହାନ୍ବ୍ଯାଘ୍ରାନ୍ବରାହାଂଶ୍ଚ ପଶ୍ଯାମି ମନୁଜାଧିପ।
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଯାନି ଚାନ୍ଯାନି ସତ୍ତ୍ବାନି ଜଗତୀପତେ।
ତାନି ସର୍ବାଣ୍ଯହଂ ତତ୍ର ପଶ୍ଯନ୍ପର୍ଯଚରଂ ତଦା ॥ 3-191-118 (23389)
କୁକ୍ଷୌ ତସ୍ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ପ୍ରବିଷ୍ଟଃ ସଂଚରନ୍ଦିଶଃ।
ଶକ୍ରାଦୀଂଶ୍ଚାପି ପଶ୍ଯାମି କୃତ୍ସ୍ନାନ୍ଦେବଗଣାନହମ୍ ॥ 3-191-119 (23390)
ସାଧ୍ଯାନ୍ରୁଦ୍ରାଂସ୍ତଥାଽଽଦିତ୍ଯାନ୍ଗୁହ୍ଯକାନ୍ପିତରସ୍ତଥା।
ସର୍ପାନ୍ନାଗାନ୍ସୁପର୍ଣାଂଶ୍ଚ ବସୂନପ୍ଯଶ୍ବିନାବପି ॥ 3-191-120 (23391)
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସୋ ଯକ୍ଷାନୃଷୀଂଶ୍ଚୈବ ମହୀପତେ।
ଦୈତ୍ଯଦାନବସଙ୍ଘାଂଶ୍ଚ ନାଗାଂଶ୍ଚ ମନୁଜାଧିପ ॥ 3-191-121 (23392)
ସିଂହିକାତନଯାଂଶ୍ଚାପି ଯେ ଚାନ୍ଯେ ସୁରଶତ୍ରବଃ।
ଯଚ୍ଚ କିଂଚିନ୍ମଯା ଲୋକେ ଦୃଷ୍ଟଂ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍ ॥ 3-191-122 (23393)
ସର୍ବଂ ପଶ୍ଯାମ୍ଯହଂ ରାଜଂସ୍ତସ୍ଯ କୁକ୍ଷୌ ମହାତ୍ମନଃ।
ତ୍ବରମାଣଃ ଫଲାହାରଃ କୃତ୍ସ୍ନଂ ଜଗଦିଦଂ ବିଭୋ ॥ 3-191-123 (23394)
ଅନ୍ତଃଶରୀରେ ତସ୍ଯାହଂ ବର୍ଷାଣାମଧିକଂ ଶତମ୍। 3-191-b124 ନ ଚ ପଶ୍ଯାମି ଯସ୍ଯାହଂ ଦେହସ୍ଯାନ୍ତଂ କଦାଚନ ॥ 3-191-124 (23395)
ସତତଂ ଧାବମାନଶ୍ଚ ଚିନ୍ତଯାନୋ ବିଶାଂପତେ।
`ଭ୍ରମଂସ୍ତତ୍ର ମହୀପାଲ ଯଦା ବର୍ଷଗଣାନ୍ବହୂନ୍'।
ଆସାଦଯାମି ନୈବାନ୍ତଂ ତସ୍ଯ ରାଜନ୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-191-125 (23396)
ତତସ୍ତମେବ ଶରଣଂ ଗତୋସ୍ମି ବିଧିବତ୍ତଦା।
ବରେଣ୍ଯଂ ବରଦଂ ଦେବଂ ମନସା କର୍ମଣୈବ ଚ ॥ 3-191-126 (23397)
ତତୋଽହଂ ସହସା ରାଜନ୍ବାଯୁବେଗେନ ନିଃସୃତଃ।
ମହାତ୍ମନୋ ମୁଖାତ୍ତସ୍ଯ ବିବୃତାତ୍ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ॥ 3-191-127 (23398)
ତତସ୍ତସ୍ଯୈବ ଶାଖାଯାଂ ନ୍ଯଗ୍ରୋଧସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ।
ଆସ୍ତେ ମନୁଜଶାର୍ଦୂଲ କୃତ୍ସ୍ନମାଦାଯ ବୈ ଜଗତ୍ ॥ 3-191-128 (23399)
ତେ ନୈବ ବାଲବେଷେଣ ଶ୍ରୀବତ୍ସକୃତଲକ୍ଷଣମ୍।
ଆସୀନଂ ତଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ପଶ୍ଯାମ୍ଯମିତତେଜସମ୍ ॥ 3-191-129 (23400)
ତତୋ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ବାଲଃ ସ ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
ଶ୍ରୀବତ୍ସଧାରୀ ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ପୀତବାସା ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-191-130 (23401)
ଅପୀଦାନୀଂ ଶରୀରେଽସ୍ମିନ୍ମାମକେ ମୁନିସତ୍ତମ।
ଉଷିତସ୍ତ୍ବଂ ପରିଶ୍ରାନ୍ତୋ ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ବ୍ରବୀହି ମେ ॥ 3-191-131 (23402)
ମୁହୂର୍ତାଦଥ ମେ ଦୃଷ୍ଟିଃ ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂତା ପୁନର୍ନବା।
ମାଯାନିର୍ମୁକ୍ତମାତ୍ମନମପଶ୍ଯଂ ଲବ୍ଧଚେତସମ୍ ॥ 3-191-132 (23403)
ତସ୍ଯ ତାମ୍ରତଲୌ ତାତ ଚରଣୌ ସୁପ୍ରତିଷ୍ଠିତୌ।
ସୁଜାତୌ ମୃଦୁରକ୍ତାଭିରଙ୍ଗୁଲୀଭିର୍ବିରାଜିତୌ ॥ 3-191-133 (23404)
ପ୍ରଯତ୍ନେନ ମଯା ମୂର୍ଧ୍ନା ଗୃହୀତ୍ବା ହ୍ଯଭିବନଦିତୌ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽପରିମିତଂ ତସ୍ ପ୍ରଭାବମମିତୌଜସଃ ॥ 3-191-134 (23405)
ବିନଯେନାଞ୍ଜଲିଂ କୃତ୍ବାପ୍ରଯତ୍ନେନୋପଗମ୍ଯ ହ।
ଦୃଷ୍ଟୋ ମଯା ସ ଭୂତାତ୍ମା ଦେବଃ କମଲଲୋଚନଃ ॥ 3-191-135 (23406)
ତମହଂ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ନମସ୍କୃତ୍ଯେଦମବ୍ରବମ୍।
ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି ଦେବ ତ୍ବାଂ ମାଯାଂ ଚୈତାଂ ତବୋତ୍ତମାମ୍ ॥ 3-191-136 (23407)
ଆସ୍ଯେନାନୁପ୍ରବିଷ୍ଟୋଽହଂ ଶରୀରେ ଭଗବଂସ୍ତବ।
ଦୃଷ୍ଟବାନଖିଲାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ସମସ୍ତାନ୍ଜଠରେ ହି ତେ ॥ 3-191-137 (23408)
ତବ ଦେବ ଶରୀରସ୍ଥା ଦେବଦାନବରାକ୍ଷସାଃ।
ଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବନାଗାଶ୍ଚ ଜଗତ୍ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍ ॥ 3-191-138 (23409)
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ ମେ ଦେବ ସ୍ମୃତିର୍ନ ପରିହୀଯତେ।
ଦ୍ରୁତମନ୍ତଃଶରୀରେ ତେ ସତତଂ ପରିବର୍ତିନଃ ॥ 3-191-139 (23410)
ନିର୍ଗତୋଽହମକାମସ୍ତୁ ଇଚ୍ଛଯା ତେ ମହାପ୍ରଭୋ।
ଯତିଷ୍ଯେ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷ ଜ୍ଞାତୁଂ ତ୍ବାଽହମନିନ୍ଦିତଂ ॥ 3-191-140 (23411)
ଇହ ଭୂତ୍ବା ଶିଶୁଃ ସାକ୍ଷାତ୍କିଂ ଭବାନବତିଷ୍ଠତେ।
ପୀତ୍ବା ଜଗଦିଦଂ ସର୍ବମେତଦାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି ॥ 3-191-141 (23412)
କିମର୍ଥଂ ଚ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ଶରୀରସ୍ଥଂ ତବାନଘ।
କିଯନ୍ତଂ ଚ ତ୍ବଯା କାଲମିହ ସ୍ଥେଯମରିଂଦମ ॥ 3-191-142 (23413)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ଦେବେଶ ଶ୍ରୋତୁଂ ବ୍ରାହ୍ମଣକାମ୍ଯଯା।
ତ୍ବତ୍ତଃ କମଲପତ୍ରାକ୍ଷଂ ବିସ୍ତରେଣ ଯଥାତଥମ୍।
ମହଦ୍ଧ୍ଯେତଦଚିନ୍ତ୍ଯଂ ଚ ଯଦହଂ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ପ୍ରଭୋ ॥ 3-191-143 (23414)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ମଯା ଶ୍ରୀମାନ୍ଦେବଦେବୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ସାନ୍ତ୍ବଯନ୍ମାମିଦଂ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ବଦତାଂବରଃ ॥ 3-191-144 (23415)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଏକନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 191 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-191-4 ଅନନ୍ତରିକ୍ଷେ ଲୋକେ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-191-6 ଚତୁର୍ବିଧାନି ଜରାଯୁଜାଣ୍ଡଜସ୍ବେଦଜୋଦ୍ଭିଜ୍ଜାନି ॥ 3-191-9 ନାରାଯଣାସ୍ଯ ଅଙ୍କଃ ସ୍ଥାନଂ ସମୀପଂ ବା। ତତ୍ର ପ୍ରଖ୍ଯଃ ପ୍ରଖ୍ଯାତଃ ଭଗବଦ୍ଭକ୍ତେଷୂତ୍ତମଃ। ସାଂପରାଯେ ପରଲୋକେ ଅତିପଠ୍ଯସେ ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ସ୍ତୂଯସେ। ଲୋକୈରିତି ଶେଷଃ ॥ 3-191-10 ବିଷ୍ଣୋର୍ବ୍ରହ୍ମଣଃ ଉପଲବ୍ଧିସ୍ଥାନତ୍ବେନ ସଂବନ୍ଧିକର୍ଣିକୋଦ୍ଧରଣଂ କୃତ୍ବା ଯୋଗକଲଯା ହୃଦଯପୁଣ୍ଡରୀକମୁଦ୍ଘାଟ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ। ରତ୍ବଯା ଦୃଗ୍ଭ୍ଯାଂ ଭଗବାନନେକଶୋଽନେକବରି ଦୃଷ୍ଟ ଇତ୍ଯନ୍ବଯଃ। ରତ୍ନାନି ତତ୍ତଜ୍ଜାତ୍ଯୁତ୍କୃଷ୍ଟବସ୍ତୂନି ତେଷାଂ ଅଲକାରୋ ନିବାରଣକ୍ରିଯା। ପରଂ ବୈରାଗ୍ଯମିତି ଯାବତ୍। ଯୋଗଃ ଅଭିଯୋଗୋଽଭ୍ଯାସଃ। ବୈରାଗ୍ଯାଭ୍ଯାସାଭ୍ଯାମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-191-11 ତବ ତ୍ବାଂ ନ ବିଶତୀତ୍ଯପକୃଷ୍ଯତେ ॥ 3-191-12 ଶେଷଂ ଅବଶିଷ୍ଟମ୍। ପଞ୍ଚମହାଭୂତପ୍ରଲଯେ ସତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-191-15 ଏତତ୍ସର୍ବଂ ତ୍ବଯା ଦୃଷ୍ଟମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-191-17 ସ୍ବଯଂଭୁବେ ଅଜନ୍ମନେ। ପୁରୁଷାଯ ପୂର୍ଣାଯ। ପୁରାଣାଯ ନିତ୍ଯୈକରୂପାଯ। ଶାଶ୍ବତାଯ ଅନାଦଯେ। ଅବ୍ଯଯାଯ ନିତ୍ଯାଯ ॥ 3-191-20 ଯଦ୍ଯେଷ ପୁରୁଷୋ ବେଦ ଚେଦା ଅପି ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-191-22 ତାବଚ୍ଛତୀ ଚତୁଃଶତୀ। ସନ୍ଧ୍ଯା ପୂର୍ବସ୍ମିନ୍ ଯୁଗେ ଉତ୍ତରଯୁଗଧର୍ମାଣାମୁପସର୍ଜନତଯା ସଂକ୍ରମଃ। ସନ୍ଧ୍ଯାଂଶସ୍ତୂତ୍ତରସ୍ମିନ୍ ପୂର୍ବଯୁଗଧର୍ମାଣାମ୍। ତଥାବିଧ ଉତ୍ତରପ୍ରକାରସ୍ତ୍ରିଶତୀମିତୋଯମେବ ପୂର୍ବଯୁଗାପେକ୍ଷଯା ସନ୍ଧ୍ଯାଂଶ ଉତ୍ତରଯୁଗାପେକ୍ଷଯା ସନ୍ଧ୍ଯେତି ଚୋଚ୍ଯତେ। ତଥାଚ କୃତତ୍ରେତଯୋଃ ସନ୍ଧ୍ଯାସନ୍ଧ୍ଯାଂଶୌ ସପ୍ତଶତୀ। ତ୍ରେତାଦ୍ବାପରଯୋଃ ପଞ୍ଚଶତୀ। ଦ୍ବାପାରକଲ୍ଯୋସ୍ତ୍ରିଶତୀ। କଲିକୃତଯୋସ୍ତୁ ପଞ୍ଚଶତୀତି ବିଜ୍ଞେଯମ୍। ଏବଂ ଚ କୃତସ୍ଯାଦୌ ଚତୁଃଶତୀ କଲ୍ଯପେକ୍ଷଯା ସନ୍ଧ୍ଯାଂଶୋପି କୃତାପେକ୍ଷଯା ସନ୍ଧ୍ଯା। ଏବଂ ସର୍ବତ୍ର। ତେନ ସନ୍ଧ୍ଯାସନ୍ଧ୍ଯାଂଶଯୋସ୍ତୁଲ୍ଯଂ ପ୍ରମାଣଂ ଭବତି ॥ 3-191-31 ତଥା ଶୂଦ୍ରଧନାର୍ଜକାଃ ଇତିଥ. ପାଠଃ ॥ 3-191-37 ସତ୍ଯେଽଲ୍ପଂ ସତ୍ଯାଲ୍ପମ୍। ସତ୍ଯବାଦୋଽତ୍ଯନ୍ତମଲ୍ପ ଇତ୍ଯର୍ତଃ ॥ 3-191-38 ବୃଥା ଅନୁଭବାଭାବାତ୍ ॥ 3-191-41 ମୁଖେଭଗାଃ ପ୍ରଥମଂ ମୁଖେନୈବ ଭଗକାର୍ଯଂ କୃତ୍ବା ପୁରୁଷସ୍ କାମମୁଦ୍ଦୀପଯନ୍ତ୍ଯଃ। ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ରତାର୍ତତ୍ବାତ୍ ॥ 3-191-42 ଅଟ୍ଟମନ୍ନଂ ଶିବୋ ବେଦୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ ଚତୁଷ୍ପଥାଃ। କେଶୋ ଭଗଂ ସମାଖ୍ଯାତଂ ଶୂଲଂ ତଦ୍ବିକ୍ରଯଂ ବିଦୁରିତି ପୂର୍ବେଷାଂ ବ୍ଯାଖ୍ଯାସଂକ୍ଷେପଃ ॥ 3-191-45 ମିଥ୍ଯାଧର୍ମଃ କପଟଧର୍ମଃ ସଏବ ଧ୍ବଜଇବ ଖ୍ଯାତ୍ଯର୍ଥଂ ଜ୍ଞାପ୍ଯୋ ଯେଷାଂ ତେ ତଥା ଚଞ୍ଚୂର୍ଯନ୍ତେ ପୀଡ୍ଯନ୍ତେ। ଦିଶଃ ଦିକ୍ସ୍ଥାଃ ଜନାଃ ॥ 3-191-48 ପାନପାଃ ମଦ୍ଯପାଃ ॥ 3-191-56 ନଗରାଣାଂ ନଗରସ୍ଥାନାମ୍ ॥ 3-191-57 ଆଢ୍ଯୋହମିତି ମଦଃ ଆଢ୍ଯମଦଃ ॥ 3-191-59 ପୁରୁଷାଦାନି ବୃକବ୍ଯାଘ୍ରାଦୀନି ଚୈତ୍ଯେଷ ଦେବତାସ୍ଥାନେଷୁ ॥ 3-191-63 ଅର୍ହତଃ ଯୋଗ୍ଯାନ୍ ॥ 3-191-86 ତତସ୍ତଂ ସଲିଲଂ ଘୋରଂ ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 192
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.192. ଅଧ୍ଯାଯଃ 192
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ହରିଣା ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂପ୍ରିତ ସ୍ବମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନପୂର୍ବକମନ୍ତର୍ଧାନମ୍ ॥ 1 ॥ ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନ୍ପ୍ରତି କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ସର୍ବୋତ୍ତମତ୍ବପ୍ରତିପାଦନେନ ତଂପ୍ରତି ଶରଣାଗମନଚୋଦନା ॥ 2 ॥ କୃଷ୍ଣେନ ତେଷାଂ ସମାଶ୍ବାସନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-192-0 (23416)
ଦେବ ଉବାଚ। 3-192-0x (2392)
କାମଂ ଦେବାଽପି ମାଂ ବିପ୍ର ନ ହି ଜାନନ୍ତି ତତ୍ତ୍ବତଃ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରୀତ୍ଯା ତୁ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥେଦଂ ବିମୃଜାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-192-1 (23417)
ପିତୃଭକ୍ତୋସି ବିପ୍ରର୍ଷେ ମାଂ ଚୈବ ଶରଣଂ ଗତଃ।
ତତୋ ଦୃଷ୍ଟୋସ୍ମି ତେ ସାକ୍ଷାଦ୍ବ୍ରହ୍ଯଚର୍ଯଂ ଚ ତେ ମହତ୍ ॥ 3-192-2 (23418)
ଆପୋ ନାରା ଇତି ପ୍ରୋକ୍ତାସ୍ତାସାଂ ନାମ କୃତଂ ମଯା।
ତେନ ନାରାଯଣପ୍ଯୁକ୍ତୋ ମମ ତତ୍ତ୍ବଯନଂ ସଦା ॥ 3-192-3 (23419)
ଅହଂନାରାଯଣୋ ନାମ ପ୍ରଭବଃ ଶାଶ୍ବତୋଽବ୍ଯଯଃ।
ବିଧାତା ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସଂହର୍ତା ଚ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ୍ ॥ 3-192-4 (23420)
ଅହଂ ବିଷ୍ଣୁରହଂ ବ୍ରହ୍ମା ଶକ୍ରଶ୍ଚାହଂ ସୁରାଧିପଃ।
ଅହଂ ବୈଶ୍ରବଣୋ ରାଜା ଯମଃ ପ୍ରେତାଧିପସ୍ତଥା ॥ 3-192-5 (23421)
ଅହଂ ଶିବଶ୍ଚ ସୋମଶ୍ଚ କଶ୍ଯପୋଽଥ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ଅହଂ ଧାତା ବିଧାତା ଚ ଯଜ୍ଞଶ୍ଚାହଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-192-6 (23422)
ଅଗ୍ନିରାସ୍ଯଂ କ୍ଷିତି ପାଦୌ ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯୌ ଚ ଲୋଚନେ।
ଦ୍ଯୌର୍ମୂର୍ଧା ମେ ଦିଶଃ ଶ୍ରୋତ୍ରେ ତଥାଽଽପଃ ସ୍ବେଦସଂଭବାଃ।
ସକଲଂ ଚ ନଭଃ କାଯୋ ବାଯୁର୍ମନସି ମେ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-192-7 (23423)
ମଯା କ୍ରତୁଶତୈରିଷ୍ଟଂ ବହୁଭିସ୍ତ୍ବାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଯଜନ୍ତେ ବେଦବିଦୁଷୋ ମାଂ ଦେବସଦନେ ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-192-8 (23424)
ପୃଥିବ୍ଯାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯେନ୍ଦ୍ରାଶ୍ ପାର୍ତିବାଃ ସ୍ବର୍ଗକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ।
ଯଜନ୍ତେ ମାଂ ତଥା ବୈଶ୍ଯାଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଜିଗୀଷଯା ॥ 3-192-9 (23425)
ଚତୁଃସମୁଦ୍ରପର୍ଯନ୍ତାଂ ମେରୁମନ୍ଦରଭୂଷଣାମ୍।
ଶେଷୋ ଭୂତ୍ବାଽହମେବୈତାଂ ଧାରଯାମି ବସୁଂଧରାମ୍ ॥ 3-192-10 (23426)
ବାରାହଂ ରୂପମାସ୍ଥାଯ ମଯେଯଂ ଜଗତୀ ପୁରା।
ମଜ୍ଜମାନା ଜଲେ ବିପ୍ର ବୀର୍ଯେଣାସୀତ୍ସମୁଦ୍ଧୃତା ॥ 3-192-11 (23427)
ଅଗ୍ନିଶ୍ଚ ବଡବାବକ୍ରେ ଭୂତ୍ବାଽହଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ପିବାମ୍ଯାପଃ ସଦା ବିଦ୍ବଂସ୍ତାଶ୍ଚୈବ ବିସୃଜାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-192-12 (23428)
ବ୍ରହ୍ମ ବକ୍ରଂ ଭୁଜୌ କ୍ଷତ୍ରମୂରୂ ମେ ସଂସ୍ଥିତା ବିଶଃ।
ପାଦୌ ଶୂଦ୍ରା ଭବନ୍ତୀମେ ବିକ୍ରମେଣ କ୍ରମେଣ ଚ ॥ 3-192-13 (23429)
ଋଗ୍ବେଦଃ ସାମବେଦଶ୍ଚ ଯଜୁର୍ବେଦୋଽପ୍ଯଥର୍ବଣଃ।
ମତ୍ତଃ ପ୍ରାଦୁର୍ଭବନ୍ତ୍ଯେତେ ମାମେବ ପ୍ରବିଶନ୍ତି ଚ ॥ 3-192-14 (23430)
ଯତଯଃ ଶାନ୍ତିପରମା ଯତାତ୍ମାନୋ ମୁମୁକ୍ଷବଃ।
କାମକ୍ରୋଧଦ୍ବେଷମୁକ୍ତା ନିଃସଂଜ୍ଞା ବୀତକଲ୍ମଷାଃ ॥ 3-192-15 (23431)
ସତ୍ବସ୍ଥା ନିରହଂକାରା ନିତ୍ଯମଧ୍ଯାତ୍ମକୋବିଦାଃ।
ମାମେବ ସତତଂ ବିପ୍ରାଶ୍ଚିନ୍ତଯନ୍ତ ଉପାସତେ ॥ 3-192-16 (23432)
ଅହଂ ସଂବର୍ତକୋ ବହ୍ନିରହଂ ସଂବର୍ତକୋ ଯମଃ।
ଅହଂ ସଂବର୍ତକଃ ସୂର୍ଯସ୍ତ୍ବହଂ ସଂବର୍ତକୋଽନିଲଃ ॥ 3-192-17 (23433)
ତାରାରୂପାଣି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଯାନ୍ଯେତାନି ନଭସ୍ତଲେ।
ମମ ରୂପାଣ୍ଯଥୈତାନି ବିଦ୍ଧି ତ୍ବଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-192-18 (23434)
ରତ୍ନାକରାଃ ସମୁଦ୍ରାଶ୍ଚ ସର୍ବ ଏବ ଚତୁର୍ଦିଶଃ।
ବସନଂ ଶଯନଂ ଚୈବ ବିଲଯଂ ଚୈବ ବିଦ୍ଧି ମେ ॥ 3-192-19 (23435)
ମଯୈବ ସୁବିଭକ୍ତାସ୍ତେ ଦେବକାର୍ଯାର୍ଥସିଦ୍ଧଯେ।
କାମଂ କ୍ରୋଧଂ ଚ ହର୍ଷଂ ଚ ଭଯଂ ମୋହଂ ତଥୈବ ଚ।
ମମୈବ ବିଦ୍ଧି ରୋମାଣି ସର୍ବାଣ୍ଯେତାନି ସତ୍ତମ ॥ 3-192-20 (23436)
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ନରା ବିପ୍ର ଯତ୍କୃତ୍ବା କର୍ମ ଶୋଭନମ୍।
ସତ୍ଯଂ ଦାନଂ ତପଶ୍ଚୋଗ୍ରମହିଂସା ଚୈବ ଜନ୍ତୁଷୁ ॥ 3-192-21 (23437)
ମଦ୍ବିଧାନେନ ବିହିତା ମମ ଦେହବିହାରିଣଃ।
ମଯାଽଭିଭୂତବିଜ୍ଞାନା ବିଚେଷ୍ଟନ୍ତେ ନ କାମତଃ ॥ 3-192-22 (23438)
ସମ୍ଯଗ୍ବେଦମଧୀଯାନା ଯଜନ୍ତେ ବିବିଧୈର୍ମଖୈଃ।
ଶାନ୍ତାତ୍ମାନୋ ଜିତକ୍ରୋଧାଃ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ଦ୍ବିଜାତଯଃ ॥ 3-192-23 (23439)
---ନ ଶକ୍ଯୋ ଯୋ ବିଦ୍ବନ୍ନରୈର୍ଦୁଷ୍କୃତକର୍ମଭିଃ।
---ଭାଭିଭୂତୈଃ କୃପଣୈରନାର୍ଯୈରକୃତାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-192-24 (23440)
ତସ୍ମାନ୍ମହାଫଲଂବିଦ୍ଧି ପଦଂ ସୁକୃତକର୍ମଣଃ।
ସୁଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ବିମୂଢାନାଂ ମାର୍ଗଂ ଯୋଗୈର୍ନିଷେବିତମ୍ ॥ 3-192-25 (23441)
ଯଦା ଯଦା ଚ ଧର୍ମସ୍ଯ ଗ୍ଲାନିର୍ଭବତି ସତ୍ତମ।
ଅଭ୍ଯୁତ୍ଥାନମଧର୍ମସ୍ଯ ତଦାଽଽତ୍ମାନଂ ସୃଜାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-192-26 (23442)
ଦୈତ୍ଯା ହିଂସାନୁରକ୍ତାଶ୍ଚ ଅବଧ୍ଯାଃ ସୁରସତ୍ତମୈଃ।
ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚାପି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଯଦୋତ୍ପତ୍ସ୍ଯନ୍ତି ଦାରୁଣାଃ ॥ 3-192-27 (23443)
ତଦାଽହଂସଂପ୍ରସୂଯାମି ଗୃହେଷୁ ଶୁଭକର୍ମଣାମ୍।
ପ୍ରବିଷ୍ଟୋ ମାନୁଷଂ ଦେହଂ ସର୍ବଂ ପ୍ରଶମଯାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-192-28 (23444)
ସୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବମନୁଷ୍ଯାଂସ୍ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବୋରଗରାକ୍ଷସାନ୍।
ସ୍ଥାବରାଣି ଚ ଭୂତାନି ସଂହରାମ୍ଯାତ୍ମମାଯଯା ॥ 3-192-29 (23445)
କର୍ମକାଲେ ପୁନର୍ଦେହମନୁଚିନ୍ତ୍ଯ ସୃଜାମ୍ଯହମ୍।
ଆବିଶ୍ଯ ମାନଷଂ ଦେହଂ ମର୍ଯାଦାବନ୍ଧକାରଣାତ୍ ॥ 3-192-30 (23446)
ଶ୍ବେତଃ କୃତଯୁଗେ ବର୍ଣଃ ପୀତସ୍ତ୍ରେତାଯୁଗେ ମମ।
ଶ୍ଯାମୋ ଦ୍ବାପରମାସାଦ୍ଯ କୃଷ୍ଣଃ କଲିଯୁଗେ ତଥା ॥ 3-192-31 (23447)
ତ୍ରଯୋ ଭାଗା ହ୍ଯଧର୍ମସ୍ ତସ୍ମିନ୍କାଲେ ଭବନତି ଚ।
`ଯଦା ଭବତି ମେ ବର୍ଣଃ କୃଷ୍ଣୋ ବୈ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ୍' ॥ 3-192-32 (23448)
ଅନ୍ତକାଲେ ଚ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ କାଲୋ ଭୂତ୍ବାଽତିଦାରୁଣଃ।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ନାଶଯାମ୍ଯେକଃ କୃତ୍ସ୍ନଂ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍ ॥ 3-192-33 (23449)
ଅହଂ ତ୍ରିବର୍ତ୍ମା ବିଶ୍ବାତ୍ମା ସର୍ବଲୋକସୁଖାବହଃ।
ଅଜିତଃ ସର୍ବଗୋଽନନ୍ତୋ ହୃଷୀକେଶ ଉରୁକ୍ରମଃ।
କାଲଚକ୍ରଂ ନଯାମ୍ଯେକୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନହମରୂପକମ୍ ॥ 3-192-34 (23450)
ଶମନଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସର୍ବକାଲକୃତୋଦ୍ଯମମ୍।
ଏବଂ ପ୍ରଣିହିତଃ ସମ୍ଯଙ୍ମାଯଯା ମୁନିସତ୍ତମ।
ସର୍ବଭୂତେଷୁ ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ର ନ ଚ ମାଂ ବେତ୍ତି କଶ୍ଚନ ॥ 3-192-35 (23451)
ସର୍ବଲୋକେ ଚ ମାଂ ଭକ୍ତାଃ ପୂଜଯନ୍ତି ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-192-36 (23452)
ଯଚ୍ଚ କିଂଚିତ୍ତ୍ବଯା ପ୍ରାପ୍ତଂ ମଯି କ୍ଲେଶାତ୍ମକଂ ଦ୍ବିଜ।
ସୁଖୋଦଯାଯ ତତ୍ସର୍ବଂ ଶ୍ରେଯସେ ଚ ତବାନଘ ॥ 3-192-37 (23453)
ଯଚ୍ଚ କିଂଚିତ୍ତ୍ବଯା ଲୋକେ ଦୃଷ୍ଟଂ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍।
ବିହିତ ସର୍ବଥୈବାସୌ ମମାତ୍ମା ଭୂତଭାବନଃ ॥ 3-192-38 (23454)
ଅର୍ଧଂ ମମ ଶରୀରସ୍ଯ ସର୍ବଲୋକପିତାମହଃ।
ଅହଂ ନାରାଯଣୋ ନାମ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧରଃ ॥ 3-192-39 (23455)
ଯାବଦ୍ଯୁଗାନାଂ ବିପ୍ରର୍ଷେ ସହସ୍ରପରିବର୍ତନମ୍।
ତାବତ୍ସ୍ବପିମି ବିଶ୍ବାତ୍ମା ସର୍ବଲୋକପିତାମହଃ ॥ 3-192-40 (23456)
ଏବଂ ସର୍ବମହଂ କାଲମିହାସେ ମୁନିସତ୍ତମ।
ଅଶିଶୁଃ ଶିଶୁରୂପେଣ ଯାବଦ୍ବ୍ରହ୍ମା ନ ବୁଧ୍ଯତେ ॥ 3-192-41 (23457)
ମଯା ଚ ଦତ୍ତୋ ବିପ୍ରାଗ୍ର୍ଯ ବରସ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମରୂପିଣା।
ଅସକୃତ୍ପରିତଷ୍ଟେନ ବିପ୍ରର୍ଷିଗଣପୂଜିତ ॥ 3-192-42 (23458)
ସର୍ବମେକାର୍ଣବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନଷ୍ଟଂ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍।
ବିକ୍ଲବୋସି ମଯା ଜ୍ଞାତସ୍ତତସ୍ତେ ଦର୍ଶିତଂ ଜଗତ୍ ॥ 3-192-43 (23459)
ଅଭ୍ଯନ୍ତରଂ ଶରୀରସ୍ଯ ପ୍ରବିଷ୍ଟୋସି ଯଦା ମମ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଲୋକଂ ସମସ୍ତଂ ଚ ବିସ୍ମିତୋ ନାବବୁଧ୍ଯସେ ॥ 3-192-44 (23460)
ତତୋସି ବକ୍ରାଦ୍ବିପ୍ରର୍ଷେ ଦ୍ରୁତଂ ନିଃସାରିତୋ ମଯା।
ଆଖ୍ଯାତସ୍ତେ ମଯା ଚାତ୍ମା ଦୁର୍ଜ୍ଞେ ଯୋପି ସୁରାସୁରୈଃ ॥ 3-192-45 (23461)
ଯାବତ୍ସ ଭଗବାନ୍ବ୍ରହ୍ମା ନ ବୁଧ୍ଯେତ ମହାତପାଃ।
ତାବତ୍ତ୍ବମିହ ବିପ୍ରର୍ଷେ ବିସ୍ରବ୍ଧଶ୍ଚର ବୈ ସୁଖମ୍ ॥ 3-192-46 (23462)
ତତୋ ବିବୁଦ୍ଧେ ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ସର୍ବଲୋକପିତାମହେ।
ଏକୀଭୂତଃ ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯାମି ଶରୀରାଣି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-192-47 (23463)
ଆକାଶଂ ପୃଥିବୀଂ ଜ୍ଯୋତିର୍ବାଯୁଂ ସଲିଲମେବ ଚ।
ଲୋକେ ଯଚ୍ଚ ଭବେଚ୍ଛେଷମିହ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍ ॥ 3-192-48 (23464)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-192-49x (2393)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାନ୍ତର୍ହିତସ୍ତାତ ସ ଦେବଃ ପରମାଦ୍ଭୁତଃ।
ପ୍ରଜାଶ୍ଚେମାଃ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ବିଚିତ୍ରା ବିବିଧାଃ କୃତାଃ ॥ 3-192-49 (23465)
ଏବଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ମଯା ରାଜଂସ୍ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ଯୁଗକ୍ଷଯେ।
ଆଶ୍ଚର୍ଯଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ ॥ 3-192-50 (23466)
ଯଃ ସ ଦେବୋ ମଯା ଦୃଷ୍ଟଃ ପୁରା ପଦ୍ମାଯତେକ୍ଷଣଃ।
ସ ଏଷ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ସଂବନ୍ଧୀ ତେ ଜନାର୍ଦନଃ ॥ 3-192-51 (23467)
ଅସ୍ଯୈବ ବରଦାନାଦ୍ଧି ସ୍ମୃତିର୍ନ ପ୍ରଜହାତି ମାମ୍।
ଦୀର୍ଗମାଯୁଶ୍ଚ କୌନ୍ତେଯ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦମରଣଂ ମମ ॥ 3-192-52 (23468)
ସ ଏଷ କୃଷ୍ଣୋ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ପୁରାଣପୁରୁଷୋ ବିଭୁଃ।
ଆସ୍ତେ ହରିରଚିନ୍ତ୍ଯାତ୍ମା କ୍ରୀଡନ୍ନିବ ମହାଭୁଜଃ ॥ 3-192-53 (23469)
ଏଷ ଧାତା ବିଧାତା ଚ ସଂହର୍ତା ଚୈବ ଶାଶ୍ବତଃ।
ଶ୍ରୀବତ୍ସବକ୍ଷା ଗୋବିନ୍ଦଃ ପ୍ରଜାପତିପତିଃ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-192-54 (23470)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବେମଂ ବୃଷ୍ଣିପ୍ରବରଂ ସ୍ମୃତିର୍ମାମିଯମାଗତା।
ଆଦିଦେବମଯଂ ଜିଷ୍ଣୁଂ ପୁରୁଷଂ ପୀତବାସସମ୍ ॥ 3-192-55 (23471)
ସର୍ବେଷାମେବ ଭୂତାନାଂ ପିତା ମାତା ଚ ମାଧବଃ।
ଗଚ୍ଛଧ୍ବମେନଂ ଶରଣଂ ଶରଣ୍ଯଂ କୌରବର୍ଷଭାଃ ॥ 3-192-56 (23472)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-192-57x (2394)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ଚ ତେ ପାର୍ତା ଯମୌ ଚ ପୁରୁଷର୍ଷଭୌ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହିତାଃ ସର୍ବେ ନମଶ୍ଚକ୍ରୁର୍ଜନାର୍ଦନମ୍ ॥ 3-192-57 (23473)
ସ ଚୈତାନ୍ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ସାମ୍ନା ପରମବଲ୍ଗୁନା।
ସାନ୍ତ୍ବଯାମାସ ମାନାର୍ହୋ ମନ୍ଯମାନୋ ଯଥାବିଧି ॥ 3-192-58 (23474)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଦ୍ବିନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 192 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-192-2 ତେ ତ୍ବଯା ॥ 3-192-31 ରକ୍ତୋ ଦ୍ବାପରମାସାଦ୍ଯ ଇତି. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-192-47 ଏକୀଭୂତୋ ହି ସ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 193
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.193. ଅଧ୍ଯାଯଃ 193
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତିକଲୌ ଭବିଷ୍ଯଲ୍ଲୋକବୃତ୍ତାନ୍ତକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ କଲିଯଗାନ୍ତେ କଲ୍କିତ୍ବେନାବତରିଷ୍ଯତା ହରିଣା ଦୁଷ୍ଟଜନସଂହାରଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-193-0 (23475)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-193-0x (2395)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ମହାମୁନିମ୍।
ପୁନ- ପପ୍ରଚ୍ଛ ସାମାତ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯାଂ ଜଗତୋ ଗତିମ୍ ॥ 3-193-1 (23476)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-193-2x (2396)
ଆଶ୍ଚର୍ଯଭୂତଂ ଭବତଃ ଶ୍ରୁତଂ ନୋ ବଦତାଂବର।
ମୁନେ ଭାର୍ଗବ ଯଦ୍ବୃତ୍ତଂ ଯୁଗାଦୌ ପ୍ରଭବାପ୍ଯଯୌ ॥ 3-193-2 (23477)
ଅସ୍ମିନ୍କଲିଯୁଗେ ତ୍ବସ୍ତି ପୁନଃ କୌତୂହଲଂ ମମ।
ସମାକୁଲେଷୁ ଧର୍ମେଷୁ କିଂନୁ ଶେଷଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-193-3 (23478)
କିଂବୀର୍ଯା ମାନବାସ୍ତତ୍ରକିମାହାରବିହାରିଣଃ।
କିମାଯୁଷଃ କିଂବସନା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-4 (23479)
କାଂ ଚ କାଷ୍ଠାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପୁନଃ ସଂପତ୍ସ୍ଯତେ କୃତମ୍।
ବିସ୍ତରେଣ ମୁନେ ବ୍ରୂହି ବିଚିତ୍ରାଣୀହ ଭାଷସେ ॥ 3-193-5 (23480)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ମୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପୁନରେବାଭ୍ଯଭାଷତ।
ରମଯନ୍ବୃଷ୍ଣିଶାର୍ଦୂଲଂ ପାଣ୍ଡବାଂସ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ ॥ 3-193-6 (23481)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ମଯା ଦୃଷ୍ଟଂ ଯତ୍ପୁରା ଶ୍ରୁତମେବ ଚ।
ଅନୁଭୂତଂ ଚ ରାଜେନଦ୍ରଦେବଦେବପ୍ରସାଦଜମ୍ ॥ 3-193-7 (23482)
ଭବିଷ୍ଯଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ଭରତର୍ଷଭ।
କଲୁଷଂ କାଲମାସାଦ୍ଯ କଥ୍ଯମାନଂ ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-193-8 (23483)
କୃତେ ଚତୁଷ୍ପାତ୍ସକଲୋ ନିର୍ବ୍ଯାଜୋପ୍ରାଧିବର୍ଜିତଃ।
ବୃଷଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତୋ ଧର୍ମୋ ମନୁଷ୍ଯେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-193-9 (23484)
ଅଧର୍ମପାଦବିଦ୍ଧସ୍ତୁ ତ୍ରିଭିରଂଶୈଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ।
ତ୍ରେତାଯାଂ ଦ୍ବାପରେଽର୍ଧେନ ବ୍ଯାମିଶ୍ରୋ ଧର୍ମ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 3-193-10 (23485)
ତ୍ରିଭିରଂଶୈରଧର୍ମସ୍ତୁ ଲୋକାନାକ୍ରମ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ତାମସଂ ଯୁଗମାସାଦ୍ଯ ତଦା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-193-11 (23486)
ଚତୁର୍ଥାଂଶେନ ଧର୍ମସ୍ତୁ ମନୁଷ୍ଯାନୁପତିଷ୍ଠତି।
ଆଯୁର୍ବୀର୍ଯଂ ମନୋ ବୁଦ୍ଧିର୍ବଲଂ ତେଜଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-193-12 (23487)
ମନୁଷ୍ଯାଣଆମନୁଯୁଗଂ ହ୍ରପ୍ତନ୍ତୀତି ନିବୋଧ ମେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯାଃ ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚୈବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-193-13 (23488)
ବ୍ଯାଜୈର୍ଧର୍ମଂ ଚରିଷ୍ଯନ୍ତି ଧର୍ମବୈତଂସିକା ନରାଃ।
ସତ୍ଯଂ ସଂକ୍ଷେପ୍ସ୍ଯତେ ଲୋକେ ନରୈଃ ପଣ୍ଡିତମାନିଭିଃ ॥ 3-193-14 (23489)
ସତ୍ଯହାନ୍ଯା ତତସ୍ତେଷାମାଯୁରଲ୍ପଂ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଆଯୁଷଃ ପ୍ରକ୍ଷଯାଦ୍ବିଦ୍ଯାଂ ନ ଶକ୍ଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯୁପଶିକ୍ଷିତୁମ୍ ॥ 3-193-15 (23490)
ବିଦ୍ଯାହୀନାନବିଜ୍ଞାନାଲ୍ଲୋଭୋପ୍ଯଭିଭବିଷ୍ଯତି।
ଲୋଭମୋହପରା ମୂଢାଃ କାମାସକ୍ତାଶ୍ ମାନବାଃ ॥ 3-193-16 (23491)
ବୈରବଦ୍ଧା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯାଃ ସଂକୀର୍ଯନ୍ତେ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-193-17 (23492)
ଶୂଦ୍ରତୁଲ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ତପଃସତ୍ଯବିବର୍ଜିତାଃ।
ଅନ୍ତ୍ଯା ମଧ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ମଧ୍ଯାଶ୍ଚାନ୍ତ୍ଯା ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-193-18 (23493)
ଈଦୃଶୋ ଭବିତା ଲୋକୋ ଯୁଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ।
ବସ୍ତ୍ରାଣାଂ ପ୍ରବରା ଶାଣୀ ଧାନ୍ଯାନାଂ କୋରଦୂପକଃ ॥ 3-193-19 (23494)
ଭାର୍ଯାମିତ୍ରାଶ୍ଚ ପୁରୁଷା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ।
ମତ୍ସ୍ଯାମିଷେଣ ଜୀବନ୍ତୋ ଦୁହନ୍ତଶ୍ଚାପ୍ଯଜୈଡକମ୍ ॥ 3-193-20 (23495)
ଗୋଷୁ ନଷ୍ଟାସୁ ପୁରୁଷା ଯେଽପି ନିତ୍ଯଂ ଧୃତବ୍ରତାଃ।
ତେଽପିଲୋଭସମାଯୁକ୍ତା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-21 (23496)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପରିମୁଷ୍ଣନ୍ତୋ ହିଂସଯନ୍ତଶ୍ଚ ମାନବାଃ।
ଅଜପା ନାସ୍ତିକାଃ ସ୍ତେନା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-22 (23497)
ସରିତ୍ତୀରେଷୁ କୁଦ୍ଦାଲୈର୍ବାପଯିଷ୍ଯନତି ଚୌପଧୀଃ।
ତାଶ୍ଚାପ୍ଯଲ୍ପଫଲାସ୍ତେଷାଂ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-23 (23498)
ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ଦୈବେ ଚ ପୁରୁଷା ଯେଽପି ନିତ୍ଯଂ ଧୃବ୍ରତାଃ।
ତେଽପିଲୋଭସମାଯୁକ୍ତା ଭୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତୀହ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-193-24 (23499)
ପିତା ପୁତ୍ରସ୍ ଭୋକ୍ତା ଚ ପିତୁଃ ପୁତ୍ରସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଅତିକ୍ରାନ୍ତାନି ଭୋଜ୍ଯାନି ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-25 (23500)
ନ ବ୍ରତାନି ଚରିଷ୍ଯନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦନିନ୍ଦକାଃ।
ନ ଯକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ନ ହୋଷ୍ଯନ୍ତି ହେତୁବାଦବିମୋହିତାଃ।
ନିମ୍ନେଷ୍ବୀହାଂ କରିଷ୍ଯନତି ହେତୁବାଦବିମୋହିତାଃ ॥ 3-193-26 (23501)
ନିମ୍ନେ କୃଷିଂ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ଧୁରି ଧେନୁକ୍ରାଃ।
ଏକହାଯନବତ୍ସାଂଶ୍ଚ ବାହଯିଷ୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ ॥ 3-193-27 (23502)
ପୁତ୍ରଃ ପିତୃବଧଂ କୃତ୍ବା ପିତା ପୁତ୍ରବଧଂ ତଥା।
`ସ୍ତ୍ରିଯୋଽପି ପତିପୁତ୍ରାଦୀନ୍ବଧିଷ୍ଯନତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ'।
ନିରୁଦ୍ବେଗୋ ବୃହଦ୍ବାଦୀ ନ ନିନ୍ଦାମୁପଲପ୍ସ୍ଯତେ ॥ 3-193-28 (23503)
ମ୍ଲେଚ୍ଛଭୂତଂ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ନିଷ୍କ୍ରିଯଂ ଦାନବର୍ଜିତମ୍।
ଭବିଷ୍ଯତି ନିରାନନ୍ଦମନୁତ୍ସବମଥୋ ତଥା ॥ 3-193-29 (23504)
ପ୍ରାଯଶଃ କୃପଣାନାଂ ହି ତଥା ବନ୍ଧୁମତାମପି।
ବିଧବାନାଂ ଚ ବିତ୍ତାନି ହରିଷ୍ଯନ୍ତୀହ ମାନବାଃ ॥ 3-193-30 (23505)
ସ୍ବଲ୍ପବୀର୍ଯବଲାଃ ସ୍ବାଧା ଲୋଭମୋହପରାଯଣାଃ।
ତତ୍କଥାଦାନସଂତୁଷ୍ଟ ଶିଷ୍ଟାନାମପି ବାନ୍ଧବାଃ ॥ 3-193-31 (23506)
ପରିଗ୍ରହଂକରିଷ୍ଯତି ମାଯାଚାରପରିଗ୍ରହାଃ।
ସଂଘାତଯନ୍ତଃ ତଯ ରାଜାନଃ ପାପବୁଦ୍ଧଯଃ ॥ 3-193-32 (23507)
ପରସ୍ପରବଧୋଯୁକ୍ତା ମୂର୍ଖାଃ ପଣ୍ଡିତମାନିନଃ।
ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗସ୍ଯାନ୍ତେ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଲୋକକଣ୍ଟକାଃ ॥ 3-193-33 (23508)
ଅରକ୍ଷିତାରୋ ଲୁବ୍ଧାଶ୍ ମାନାହଂକାରଦର୍ପିତାଃ।
କେବଲଂ ଦଣ୍ଡରୁଚଯୋ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-34 (23509)
ଆକ୍ରମ୍ଯାକ୍ରମ୍ଯ ସାଧୂନାଂ ଦାରାଂଶ୍ଚାପି ଧନାନି ଚ।
ଭୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ନିରନୁକ୍ରୋସା ରୁଦତାମପି ଭାରତ ॥ 3-193-35 (23510)
ନ କନ୍ଯାଂ ଯାଚେ କଶ୍ଚିନ୍ନାପି କନ୍ଯା ପ୍ରଦୀଯତେ।
ସ୍ବଯଂଗ୍ରହା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗାନ୍ତେ ସମୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-36 (23511)
ରାଜାନଶ୍ଚାପ୍ଯସଂତୁଷ୍ଟାଃ ପରାର୍ତାନ୍ମୂଢଚେତସଃ।
ସର୍ବୋପାଯୈର୍ହରିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-37 (23512)
ମ୍ଲେଚ୍ଛୀଭୂତଂ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ଭବିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ।
ହସ୍ତୋ ହସ୍ତଂ ପରିମୁଷେଦ୍ଯୁଗାନ୍ତେ ସମୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-38 (23513)
ସତ୍ଯଂ ସଂକ୍ଷିପ୍ଯତେ ଲୋକେ ନରୈଃ ପଣ୍ଡିତମାନିଭିଃ।
ସ୍ଥବିରା ବାଲମତଯୋ ବାଲାଃ ସ୍ଥବିରବୁଦ୍ଧଯଃ ॥ 3-193-39 (23514)
ଭୀରୁସ୍ଥା ଶୂରମାନୀ ଶୂରା ଭୀରୁବିଷାଦିନଃ।
ନ ବିଶ୍ବସନ୍ତି ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଯୁଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-40 (23515)
ନୈକଭାର୍ଯଂ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ଲୋଭମୋହବ୍ଯବସ୍ଥିତମ୍।
ଅଧର୍ମୋ ବର୍ଧତେ ତତ୍ର ନ ତୁ ଧର୍ମଃ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 3-193-41 (23516)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯା ନଶିଷ୍ଯନ୍ତି ଜନାଧିପ।
ଏକବର୍ଣସ୍ତଦା ଲୋକୋ ଭବିଷ୍ଯତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-42 (23517)
ନ କ୍ଷଂସ୍ଯତି ପିତା ପୁତ୍ରଂ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ପିତରଂ ତଥା।
ବାର୍ଯାଶ୍ଚ ପତିଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ନ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ସଂକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-43 (23518)
ଯେ ଯବାନ୍ନା ଜନପଦା ଗୋଧୂମାନ୍ନାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ତାନ୍ଦେଶାନ୍ସଂଶ୍ରଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-44 (23519)
ସ୍ବୈରାହାରାଶ୍ଚ ପୁରୁଷା ଯୋପିତଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ନ ସହିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-45 (23520)
ମ୍ଲେଚ୍ଛଭୂତଂ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ଭବିଷ୍ଯତି ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ନ ଦେବାନ୍ନ ପିତୄସ୍ତର୍ପଯିଷ୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ ॥ 3-193-46 (23521)
ନ କଶ୍ଚିତ୍କସ୍ଯଚିଚ୍ଛ୍ରୋତା ନ କଶ୍ଚିତ୍କସ୍ଯଚିଦ୍ଗୁରୁଃ।
ତମୋଗ୍ରସ୍ତସ୍ତଦା ଲୋକୋ ଭବିଷ୍ଯତି ଜନାଧିପ ॥ 3-193-47 (23522)
ପରମାଯୁଶ୍ଚ ଭବିତା ତଦା ବର୍ଷାଣି ଷୋଡଶ।
ତତଃ ପ୍ରାଣାନ୍ବିମୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗାନ୍ତେ ସମୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-48 (23523)
ପଞ୍ଚମେ ବାଽଥ ଷଷ୍ଠେ ବା ବର୍ଷେ କନ୍ଯା ପ୍ରସୂଯତେ।
ସପ୍ତବର୍ଷାଷ୍ଟବର୍ଷାଶ୍ଚ ପ୍ରଜାସ୍ଯନ୍ତି ନରାସ୍ତଦା ॥ 3-193-49 (23524)
ପତ୍ଯୌ ସ୍ତ୍ରୀ ତୁ ତଦା ରାଜନ୍ପୁରୁଷୋ ବା ସ୍ତ୍ରିଯଂ ପ୍ରତି।
ଯୁଗାନ୍ତେ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ନ ତୋଷମୁପଯାସ୍ଯତି ॥ 3-193-50 (23525)
ଅଲ୍ପଦ୍ରବ୍ଯା ବୃଥାଲିଙ୍ଗା ହିଂସା ଚ ପ୍ରଭବିଷ୍ଯତି।
ନ କଶ୍ଚିତ୍କସ୍ଯଚିଦ୍ଦାତା ଭବିଷ୍ଯତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-51 (23526)
ଅଟ୍ଟଶୂଲା ଜନପଦାଃ ଶିବଶୂଲାଶ୍ଚତୁଷ୍ପଥାଃ।
କେଶଶୂଲାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚାପି ଭବିଷ୍ଯନତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-52 (23527)
ମ୍ଲେଚ୍ଛାଚାରାଃ ସର୍ବମଭକ୍ଷା ଦାରୁଣା ସର୍ବକର୍ମସୁ।
ଭାବିନ ପଶ୍ଚିମେ କାଲେ ମନୁଷ୍ଯା ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-193-53 (23528)
କ୍ରଯବିକ୍ରଯକାଲେ ଚ ସର୍ବଃ ସର୍ବସ୍ଯ ବଞ୍ଚନମ୍।
ଯୁଗାନ୍ତେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିତ୍ତଲୋଭାତ୍କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-193-54 (23529)
ଜ୍ଞାନାନି ଚାପ୍ଯବିଜ୍ଞାଯ କରିଷ୍ଯନ୍ତି କ୍ରିଯାସ୍ତଥା।
ଆତ୍ମଚ୍ଛନ୍ଦେନ ବର୍ତନ୍ତେ ଯୁଗାନ୍ତେ ସମୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-55 (23530)
ସ୍ବଭାବାତ୍କ୍ରୂରକର୍ମାଣଶ୍ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଶଂସିନଃ।
ଭବିତାରୋ ଜନାଃ ସର୍ବେ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ତୁ ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-56 (23531)
ଆରାମାଂଶ୍ଚୈବ ବୃକ୍ଷାଂଶ୍ଚ ନାଶଯିଷ୍ଯନ୍ତି ନିର୍ବ୍ଯଥାଃ।
ଭବିତା ସଂଶଯୋ ଲୋକେ ଜୀବିତସ୍ଯ ହି ଦେହିନାମ୍ ॥ 3-193-57 (23532)
ତଥା ଲୋଭାଭିଭୂତାଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ନରା ନୃପ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚ ହନିଷ୍ଯନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବୋପଭୋଗିନଃ ॥ 3-193-58 (23533)
ହାହାକୃତା ଦ୍ବିଜାଶ୍ଚୈବ ଭଯାର୍ତା ବୃଷଲାର୍ଦିତାଃ।
ତ୍ରାତାରମଲାଭନ୍ତୋ ବୈ ଭ୍ରମିଷ୍ଯନତି ମହୀମିମାମ୍ ॥ 3-193-59 (23534)
ଜୀବିତାନ୍ତକରାଃ କ୍ରୂରା ରୌଦ୍ରାଃ ପ୍ରାଣିବିହିଂସକାଃ।
ଯଦା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ନରାସ୍ତଦା ସଂକ୍ଷେପ୍ସ୍ଯତେ ଯୁଗମ୍ ॥ 3-193-60 (23535)
ଆଶ୍ରଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଚ ନଦୀ ପର୍ବତାନ୍ବିଷମାଣି ଚ।
ପ୍ରଧାବମାନା ବିତ୍ରସ୍ତା ଦ୍ବିଜାଃ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ ॥ 3-193-61 (23536)
ଦସ୍ଯୁଭିଃ ପୀଡିତା ରାଜନ୍କାକା ଇବ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାଃ।
କୁରାଜଭିଶ୍ଚ ସତତଂ କରଭାରପ୍ରପୀଡିତାଃ ॥ 3-193-62 (23537)
ଧୈର୍ଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହୀପାଲ ଦାରୁଣେ ଯୁଗସଂକ୍ଷଯେ।
ବିକର୍ମାଣି କରିଷ୍ଯନ୍ତି ଶୂଦ୍ରାଣାଂ ପରିଚାରକାଃ ॥ 3-193-63 (23538)
ଶୂଦ୍ରା ଧର୍ମଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପର୍ଯୁପାସକାଃ।
ଶ୍ରୋତାରଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରାମାଣ୍ଯେନ ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-193-64 (23539)
ବିପରୀତଶ୍ଚ ଲୋକୋଽଯଂ ଭବିଷ୍ଯତ୍ଯଧରୋତ୍ତରଃ।
ଏଡୂକାନ୍ପୂଜଯିଷ୍ଯନ୍ତି ବର୍ଜଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଦେବତାଃ।
ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ ପ୍ରଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ନ ଦ୍ବିଜା ଯୁଗସଂକ୍ଷଯେ ॥ 3-193-65 (23540)
ଆଶ୍ରମେଷୁମହର୍ଷୀଣାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାବସଥେଷୁ ଚ।
ଦେବସ୍ଥାନେଷୁ ଚୈତ୍ଯେଷୁ ନାଗାନାମାଲଯେଷୁ ଚ ॥ 3-193-66 (23541)
ଏଡୂକଚିହ୍ନା ପୃଥିବୀ ନ ଦେବଗୃହଭୂଷିତା।
ଭବିଷ୍ଯତି ଯୁଗେ କ୍ଷୀଣେ ତଦ୍ଯୁଗାନ୍ତସ୍ଯ ଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-193-67 (23542)
ଦା ରୌଦ୍ରା ଧର୍ମହୀନା ମାଂସାଦାଃ ପାନପାସ୍ତଥା।
ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ନରା ନିତ୍ଯଂ ତଦା ସଂକ୍ଷେପ୍ସ୍ଯତେ ଯୁଗମ୍ ॥ 3-193-68 (23543)
ପୁଷ୍ପଂ ପୁଷ୍ପେ ଯଦା ରାଜନ୍ଫଲେ ବା ଫଲମାଶ୍ରିତମ୍।
ପ୍ରଜାସ୍ଯତି ମହାରାଜ ତଦା ସଂକ୍ଷେପ୍ସ୍ଯତେ ଯୁଗମ୍ ॥ 3-193-69 (23544)
ଅକାଲବର୍ଷୀ ପର୍ଜନ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯତି ଗତେ ଯୁଗେ।
ଅକ୍ରମେଣ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଭବିଷ୍ଯନତି ତଦା କ୍ରିଯାଃ ॥ 3-193-70 (23545)
ବିରୋଧମଥ ଯାସ୍ଯନତି ବୃଷଲା ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହ।
ମହୀ ମ୍ଲେଚ୍ଛଜନାକୀର୍ଣା ଭବିଷ୍ଯତି ତତୋଽଚିରାତ୍ ॥ 3-193-71 (23546)
କରଭାରଭଯାଦ୍ବିପ୍ରା ଭଜିଷ୍ଯନ୍ତି ଦିଶୋ ଦଶ।
`ଅନ୍ଯାଯବର୍ତିନଶ୍ଚାପି ଭବିଷ୍ଯନତି ନରାଧିପାଃ' ॥ 3-193-72 (23547)
ନିର୍ବିଶେଷା ଜନପଦାସ୍ତଥା ବିଷ୍ଟିକରାର୍ଦିତାଃ।
ଆଶ୍ରମାନୁପଲପ୍ସ୍ଯନ୍ତି ଫଲମୂଲୋପଜୀବିନଃ ॥ 3-193-73 (23548)
ଏବଂ ପର୍ଯାକୁଲେ ଲୋକେ ମର୍ଯାଦା ନ ଭବିଷ୍ଯତି।
`ବ୍ରାହ୍ମଣଃକ୍ଷତ୍ରିଯାବୈଶ୍ଯାଃ ପରିତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ସତ୍କ୍ରିଯାମ୍'
ନ ସ୍ଥାସ୍ଯନ୍ତ୍ଯୁପଦେଶେ ଚ ଶିଷ୍ଯା ବିପ୍ରିଯକାରିଣଃ ॥ 3-193-74 (23549)
ଆଚାର୍ଯୋପନିଧିଶ୍ଚୈବ ଭର୍ତ୍ସ୍ଯତେ ତଦନନ୍ତରମ୍।
ଅର୍ଥଯୁକ୍ତ୍ଯା ପ୍ରବାତ୍ସ୍ଯନ୍ତି ମିତ୍ରସଂବନ୍ଧିବାନ୍ଧବାଃ ॥ 3-193-75 (23550)
ଅଭାବଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଯୁଗାନ୍ତେ ସଂଭବିଷ୍ଯତି।
ଦିଶଃ ପ୍ରଜ୍ବଲିତା ସର୍ବା ନକ୍ଷତ୍ରାଣ୍ଯପ୍ରଭାଣି ଚ ॥ 3-193-76 (23551)
ପ୍ରଧୂପିତାନି ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ବାତାଃ ପର୍ଯାକୁଲାସ୍ତଥା।
ଉଲ୍କାପାତାଶ୍ଚ ବହବୋ ମହାଭଯନିଦର୍ଶକାଃ ॥ 3-193-77 (23552)
ଷଙ୍ଭିରନ୍ଯୈଶ୍ଚ ସହିତୋ ଭାସ୍କରଃ ପ୍ରତପିଷ୍ଯତି।
ତୁମୁଲାଶ୍ଚାପି ନିର୍ହ୍ରାଦା ଦିଗ୍ଦାହାଶ୍ଚାପି ସର୍ବଶଃ।
କବନ୍ଧାନ୍ତର୍ହିତୋ ଭାନୁରୁଦଯାସ୍ତମନେ ତଦା ॥ 3-193-78 (23553)
ଅକାଲବର୍ଷୀ ଭଗବାନ୍ଭବିଷ୍ଯତି ସହସ୍ରଦୃକ୍।
ସସ୍ଯାନି ଚ ନ ରୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-79 (23554)
ଅଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ କ୍ରୂରବାଦିନ୍ଯଃ ପରୁଷା ରଦିତପ୍ରିଯାଃ।
ଭର୍ତୄଣାଂ ବଚନେ ଚୈବ ନ ସ୍ଥାସ୍ଯନ୍ତି ତତଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-193-80 (23555)
ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ମାତାପିତରୌ ହନିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ।
ସୂଦଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଚ ପତୀନ୍ସ୍ତ୍ରିଯଃ ପୁତ୍ରାନପାଶ୍ରିତାଃ ॥ 3-193-81 (23556)
ଅପର୍ବଣି ମହାରାଜ ସୂର୍ଯଂ ରାହୁରୁପୈଷ୍ଯତି।
ଯୁଗାନ୍ତେ ହୁତଭୁକ୍ବାପି ସର୍ବତଃ ପ୍ରଜ୍ବଲିଷ୍ଯତି ॥ 3-193-82 (23557)
ପାନୀଯଂ ଭୋଜନଂ ଚାପି ଯାଚମାନାସ୍ତଦାଽଧ୍ବଗାଃ।
ନ ଲପ୍ସ୍ଯନ୍ତେ ନିବାସଂ ଚ ନିରସ୍ତାଃ ପଥି ଶେରତେ ॥ 3-193-83 (23558)
ନିର୍ଘାତବାଯସା ନାଗାଃ ଶକୁନାଃ ସମୃଗଦ୍ବିଜାଃ।
ରୂକ୍ଷା ବାଚୋ ବିମୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-84 (23559)
ମିତ୍ରସଂବନ୍ଧିନଶ୍ଚାପି ସଂତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯନତି ନରାସ୍ତଦା।
ଜନଂ ପରିଜନଂ ଚାପି ଯାଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-85 (23560)
ଅଥ ଦେଶାନ୍ଦିଶଶ୍ଚାପି ପତ୍ତନାନ୍ଯାପଣାନି ଚ।
କ୍ରମଶଃ ସଂଲଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗାନ୍ତେ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତେ ॥ 3-193-86 (23561)
ହା ତାତ ହା ସୁତେତ୍ଯେବଂ ତଦା ବାଚ ସୁଦାରୁଣାଃ।
ବିକ୍ରୋଶମାନଶ୍ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଜନୋ ଗାଂ ପର୍ଯଟିଷ୍ଯତି ॥ 3-193-87 (23562)
`ମୋବାଦିନସ୍ତଥା ଶୂଦ୍ରା ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପ୍ରାକୃତପ୍ରିଯାଃ।
ପାଷଣ୍ଡଜନସଂକୀର୍ଣା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯୁଗକ୍ଷଯେ' ॥ 3-193-88 (23563)
ତତସ୍ତୁମୁଲସଂଘାତେ ବର୍ତମାନେ ଯୁଗକ୍ଷଯେ।
ଦ୍ବିଜାତିପୂର୍ବକୋ ଲୋକଃ କ୍ରମେଣ ପ୍ରଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-193-89 (23564)
ତତଃ କାଲାନ୍ତରେଽନ୍ଯସ୍ମିନ୍ପୁନର୍ଲୋକବିବୃଦ୍ଧଯେ।
ଭବିଷ୍ଯତି ପୁନର୍ଦୈବମନୁକୂଲଂ ଯଦୃଚ୍ଛଯା ॥ 3-193-90 (23565)
ଯଦା ସୂର୍ଯଶ୍ଚ ଚନ୍ଦ୍ରଶ୍ଚ ତଥା ତିଷ୍ଯବୃହସ୍ପତୀ।
ଏକରାଶୌ ସମେଷ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରପତ୍ସ୍ଯତି ତଦା କୃତମ୍ ॥ 3-193-91 (23566)
କାଲବର୍ଷୀ ଚ ପର୍ଜନ୍ଯୋ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଶୁଭାନି ଚ।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣା ଗ୍ରହାଶ୍ଚାପି ଭବିଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯନୁଲୋମଗାଃ।
କ୍ଷେମଂ ସୁଭିକ୍ଷମାରୋଗ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯତି ନିରାମଯମ୍ ॥ 3-193-92 (23567)
କଲ୍କୀ ବିଷ୍ଣୁଯଶା ନାମ ଦ୍ବିଜଃ କାଲପ୍ରଚୋଦିତଃ।
ଉତ୍ପତ୍ସ୍ଯତେ ମହାବୀର୍ଯୋ ମହାବୁଦ୍ଧିପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-193-93 (23568)
ସଂଭୂତଃ ସଂଭଲଗ୍ରାମେ ବ୍ରାହ୍ମଣାବସଥେ ଶୁଭେ।
`ମହାତ୍ମା ବୃତ୍ତସଂପନ୍ନଃ ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକୃନ୍ନୃପ' ॥ 3-193-94 (23569)
ମନସା ତସ୍ଯ ସର୍ବାଣି ବାହନାନ୍ଯାଯୁଧାନି ଚ।
ଉପସ୍ତାସ୍ଯନ୍ତି ଯୋଧାଶ୍ଚ ଶସ୍ତ୍ରାଣି କବଚାନି ଚ ॥ 3-193-95 (23570)
ସ ଧର୍ମବିଜଯୀ ରାଜା ଚକ୍ରବର୍ତୀ ଭବିଷ୍ଯତି।
ସଚେମଂ ସଂକୁଲଂ ଲୋକଂ ପ୍ରସାଦମୁପନେଷ୍ଯତି ॥ 3-193-96 (23571)
ଉତ୍ଥିତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଦୀପ୍ତଃ କ୍ଷଯାନ୍ତକୃଦୁଦାରଧୀଃ।
ସଂକ୍ଷେପକୋ ହି ସର୍ବସ୍ଯ ଯୁଗସ୍ଯ ପରିବର୍ତକଃ ॥ 3-193-97 (23572)
ସ ସର୍ବତ୍ର ଗତାନ୍କ୍ଷୁଦ୍ରାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ପରିବାରିତଃ।
ଉତ୍ସାଦଯିଷ୍ଯତି ତଦା ସର୍ବମ୍ଲେଚ୍ଛଗଣାନ୍ଦ୍ବିଜଃ ॥ 3-193-98 (23573)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ତ୍ରିନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-193-3 ଶେଷଂ ଜଗଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି ଉତ୍କର୍ଷଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତି ॥ 3-193-5 କାଷ୍ଠାଂ ଅବଧିମ୍। କୃତଂକୃତଯୁଗମ୍ ॥ 3-193-8 କଲୁଷଂ କଲିମ୍ ॥ 3-193-9 ନିର୍ବ୍ଯାଜଶ୍ଛଦ୍ମହୀନଃ। ଉପାଧିବର୍ଜିତଃ ଲୋଭାଦିହୀନଃ। ବୃଷଇବ ଚତୁଷ୍ପାତ୍ ॥ 3-193-10 ଅର୍ଧେନାଧର୍ମେଣ ॥ 3-193-14 ଧର୍ମବୈତଂସିକାଃ ଧର୍ମଜାଲିକାଃ ଧର୍ମଜାଲଂ ବିସ୍ତାର୍ଯ ଲୋକାନ୍ବଞ୍ଚଯନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-193-18 ଅନ୍ତ୍ଯା ଇତି। ଚାଣ୍ଡାଲାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଦିକର୍ମ କ୍ଷତ୍ରିଯାଦଯଶ୍ଚାଣ୍ଡାଲକର୍ମ କରିଷ୍ଯନ୍ତୀତ୍ଯ୍ରଥଃ ॥ 3-193-19 ଶାଣୀ ଶଣସୂତର୍ଜା ପ୍ରବରାଶାଟୀତି ଖ. ପାଠଃ ॥ 3-193-26 ନିମ୍ନେଷୁ ହୀନେଷୁ କର୍ମସୁ ॥ 3-193-32 ପାପାଚାରପରିଗ୍ରହା ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-193-37 ପରାର୍ଥାନ୍ପରଧନାନି ॥ 3-193-38 ହସ୍ତୋ ହସ୍ତଂ ପରିମୁଷେଦ୍ଧସ୍ତବଦେକୋଦରଜୋପି ଭ୍ରାତା ଭ୍ରାତରଂ ବଞ୍ଚଯେଦେବ ॥ 3-193-41 ଏକାହାର୍ଯଂ ଯୁଗଂ ସର୍ବମିତି ଝ. ପାଠଃ। ଏକହାର୍ଯଂ ଏକବିଧମେବ ମାଂସଶାକାଦିକମାହାରମର୍ହତୀତି ତଥା। ଭକ୍ଷ୍ଯାଭକ୍ଷ୍ଯବିଭାଗୋ ନାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-193-42 ଏକବର୍ଣଃ ବର୍ଣବିଭାଗନାଶନାତ୍ ॥ 3-193-43 ନ ରକ୍ଷତି ପିତା ପୁତ୍ରମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-193-45 ଖୈରାଚାରଶ୍ଚେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-193-49 ପ୍ରଜାସ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରଜାଃ ଜନଯିଷ୍ଯନ୍ତି ॥ 3-193-55 ଜ୍ଞାନାନି ଜ୍ଞେଯସ୍ବରୂପାଣି ॥ 3-193-56 ଶ୍ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଶଙ୍କିତା ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-193-57 ସଂକ୍ଷଯୋ ଲୋକ ଇଜି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-193-59 ବୃଷଲାର୍ଦିତାଃ ଶୂଦ୍ରପୀଡିତାଃ ॥ 3-193-60 ସଂକ୍ଷେପ୍ସ୍ଯତେ ନାଶଂ ଗମିଷ୍ଯତି ॥ 3-193-62 କାକା ଇବ ସର୍ବତଃ ଶଙ୍କିନଃ ନୀଚବୃତ୍ତ୍ଯୁପଜୀବିନୋ ବା ॥ 3-193-65 ଏଡୂକାନ୍ ଅସ୍ଥ୍ଯଙ୍କିତନାନି କୁଡ୍ଯାନି। ଜାଲୂକାନ୍ପୂଜଯିଷ୍ଯନ୍ତୀତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-193-73 ନିର୍ବିଶେଷାଃ ତୁଲ୍ଯାଚାରବେଷାଃ। ବିଷ୍ଟିକରାଃ ମୃତିମଦତ୍ତ୍ବାକାରଯନ୍ତି ତେ ॥ 3-193-75 ଆଚାର୍ଯୋପି ଅପନିଧିଃ ନିର୍ଧନଃ ଭର୍ତ୍ସ୍ଯତେ ଧିକୂକ୍ରିତେ। ଅର୍ଥଯୁକ୍ତ୍ଯା ଧନଯୋଗେନ ନତୁ ସ୍ନେହେନ ଧର୍ମେଣ ବା ॥ 3-193-78 କବନ୍ଧାନ୍ତର୍ହିତଃ ରାହ୍ବନ୍ତର୍ହିତଃ ॥ 3-193-91 ଯଦେତି। ଗୁରୁସୂର୍ଯଚନ୍ଦ୍ରାଃ ଯଦା ଯୁଗପତ୍ପୁଷ୍ଯକ୍ଷତ୍ରମେଷ୍ଯନ୍ତି ତଦା କୃତଯୁଗପ୍ରବୃତ୍ତିରିତିତ୍ଯର୍ତଃ ॥ 3-193-94 ସଭୂତଃ ଶଂବଲଗ୍ନାମେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 194
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.194. ଅଧ୍ଯାଯଃ 194
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରପ୍ରତି କୃତଯୁଗବୃତ୍ତାନ୍ତକଥନପୂର୍ବକଂ ଧର୍ମାଚରଣଚୋଦନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-194-0 (23574)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-194-0x (2397)
ତତଶ୍ଚୋରକ୍ଷଯଂକୃତ୍ବାଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ ପୃଥିବୀମିମାମ୍।
ବାଜିମେଧେ ମହାଯଜ୍ଞେ ବିଧିବତ୍କଲ୍ପଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-194-1 (23575)
ସ୍ଥାପଯିତ୍ବା ଚ ମର୍ଯାଦାଃ ସ୍ବଯଂଭୁବିହିତାଃ ଶୁଭାଃ।
ପୁନଃ ପୁଣ୍ଯଯଶଃକର୍ମ ଜରଯା ସଂଶ୍ରଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-194-2 (23576)
ତଚ୍ଛୀଲମନୁବର୍ସ୍ଯନ୍ତି ମନୁଷ୍ଯା ଲୋକବାସିନଃ।
ବିପ୍ରୈଶ୍ଚୋରକ୍ଷଯେ ଚୈବ କୃତେକ୍ଷେମଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-194-3 (23577)
କୃଷ୍ଣାଜିନାନି ଶକ୍ତୀଶ୍ଚ ତ୍ରିଶୂଲାନ୍ଯାଯୁଧାନି ଚ।
ସ୍ଥାପଯନ୍ଦ୍ବିଜଶାର୍ଦୂଲୋ ଦେଶେଷୁ ବିଜିତେଷୁ ଚ ॥ 3-194-4 (23578)
ସଂସ୍ତୂଯମାନୋ ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରୈର୍ମାନଯାନୋ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାନ୍।
କଲ୍କୀଚରିଷ୍ଯତି ମହୀଂ ସଦା ଦସ୍ଯୁବଧେ ରତଃ ॥ 3-194-5 (23579)
ହା ମାତସ୍ତାତ ପୁତ୍ରେତି ତାସ୍ତା ବାଚଃ ସୁଦାରୁଣାଃ।
ବିକ୍ରୋଶମାନାନ୍ସୁଭୃଶଂ ଦସ୍ଯୂନନେଷ୍ଯତି ସଂକ୍ଷଯମ୍ ॥ 3-194-6 (23580)
ତତୋଽଧର଼୍ମବିନାଶୋ ବୈ ଧର୍ମବୃଦ୍ଧିଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଭବିଷ୍ଯତି କୃତେପ୍ରାପ୍ତେ କ୍ରିଯାବାଂଶ୍ଚ ଜନସ୍ତଥା ॥ 3-194-7 (23581)
ଆରାମାଶ୍ଚୈବ ଚୈତ୍ଯାଶ୍ଚ ତଟାକାବସଥାସ୍ତଥା।
ପୁଷ୍କରିଣ୍ଯଶ୍ଚ ବିବିଧା ଦେବତାଯତନାନି ଚ ॥ 3-194-8 (23582)
ଯଜ୍ଞକ୍ରିଯାଶ୍ଚ ବିବିଧା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି କୃତେ ଯୁଗେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସାଧବଶ୍ଚୈବ ମୁନଯଶ୍ଚ ତପସ୍ବିନଃ ॥ 3-194-9 (23583)
ଆଶ୍ରମା ହତପାଷଣ୍ଡାଃ ସ୍ଥିତାଃ ସତ୍ଯେ ଜନାସ୍ତଦା।
ଜାଯନ୍ତି ସର୍ବଭୂତାନି ଶୁଧ୍ଯମାନାନି ଚୈବ ହି ॥ 3-194-10 (23584)
ସର୍ବେଷ୍ବୃତୁଷୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବଂ ସସ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯତି।
ନରା ଦାନେଷୁ ନିରତା ବ୍ରତେଷୁ ନିଯମେଷୁ ଚ ॥ 3-194-11 (23585)
ଜପଯଜ୍ଞପରା ବିପ୍ରା ଧର୍ମକାମା ମୁଦା ଯୁତାଃ।
ପାଲଯିଷ୍ଯନ୍ତି ରାଜାନୋ ଧର୍ମେଣେମାଂ ବସୁଂଧରାମ୍ ॥ 3-194-12 (23586)
ବ୍ଯବହାରରତା ବୈଶ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି କୃତେ ଯୁଗେ।
ଷଟ୍କର୍ମନିରତା ବିପ୍ରାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ରକ୍ଷଣେ ରତାଃ ॥ 3-194-13 (23587)
ଶୁଶ୍ରୂଷାଯାଂ ରତାଃ ଶୂଦ୍ରାସ୍ତଥା ବର୍ଣତ୍ରଯସ୍ଯ ଚ।
ଏଷ ଧର୍ମଃ କୃତଯୁଗେ ତ୍ରେତାଯାଂ ଦ୍ବାପରେ ତଥା ॥ 3-194-14 (23588)
ପଶ୍ଚିମେ ଯୁଗକାଲେ ଚ ଯଃ ସ ତେ ସଂପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ସର୍ବଲୋକସ୍ ବିଦିତା ଯୁଗସହ୍ଖ୍ଯା ଚ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-194-15 (23589)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତମତୀତାନାଗତଂ ମଯା।
ବାଯୁପ୍ରୋକ୍ତମନୁସ୍ମୃତ୍ଯପୁରାଣମୃଷିସଂସ୍ତୁତମ୍ ॥ 3-194-16 (23590)
ଏବଂ ସଂସାରମାର୍ଗା ମେ ବହୁଶଶ୍ଚିରଜୀବିନଃ।
ଦୃଷ୍ଟାଶ୍ଚୈବାନୁଭୂତାଶ୍ଚ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି ॥ 3-194-17 (23591)
ଇଦଂ ଚୈବାପରଂ ଭୂଯଃ ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରଚ୍ଯୁତ।
ଧର୍ମସଂଶଯମୋକ୍ଷାର୍ଥଂ ନିବୋଧ ବଚନଂ ମମ ॥ 3-194-18 (23592)
ନ ତେଽନ୍ଯଥାଽତ୍ର ବିଜ୍ଞେଯୋ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ଧର୍ମାତ୍ମା ହି ସୁଖଂ ରାଜନ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ନନ୍ଦତି ॥ 3-194-19 (23593)
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ପରିଭବଃ କର୍ତବ୍ଯସ୍ତେ କଦାଚନ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କୁପିତୋଽହନ୍ଯାଦପି ଲୋକାନ୍ପ୍ରତିଜ୍ଞଯା ॥ 3-194-20 (23594)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-194-21x (2398)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା କୁରୂଣାଂ ପ୍ରବରୋ ନୃପଃ।
ଉବାଚ ବଚନଂ ଧୀମାନ୍ପରମଂ ପରମଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-194-21 (23595)
`ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ମଯା କିଂ ସ୍ଯାତ୍କର୍ତବ୍ଯଂ ମୁନିସତ୍ତମ।
କଥଂ ଚାଯଂ ଜିତୋଲୋକୋ ରକ୍ଷିତବ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯତି' ॥ 3-194-22 (23596)
କସ୍ମିନ୍ଧର୍ମେ ମଯା ସ୍ଥେଯଂ ପ୍ରଜାଃ ସଂରକ୍ଷତା ମୁନେ।
କଥଂଚ ବର୍ତମାନୋ ବୈ ନ ଚ୍ଯବେଯଂ ସ୍ବଧର୍ମତଃ ॥ 3-194-23 (23597)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-194-24x (2399)
ଦଯାବାନ୍ସର୍ବବୂତେଷୁ ହିତୋ ରକ୍ତୋଽନସୂଯକଃ।
ଉପତ୍ଯାନାମିବ ସ୍ନେହାତ୍ପ୍ରଜାନାଂ ରକ୍ଷଣେ ରତଃ ॥ 3-194-24 (23598)
ଚର ଧର୍ମଂ ତ୍ଯଜାଧର୍ମଂ ପିତୄନ୍ପୂର୍ବାନନୁସ୍ମର।
ପ୍ରମାଦାଦ୍ଯତ୍କୃତଂ ତେଽଭୂତ୍ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନେନ ତଜ୍ଜଯ ॥ 3-194-25 (23599)
ଅଲଂ ତେ ମାନମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସତତଂ ପ୍ରିଯବାଗ୍ଭବ।
ବିଜିତ୍ଯ ପୃଥିବୀଂ ସର୍ବାଂ ମୋଦମାନଃ ସୁଖୀ ଭବ ॥ 3-194-26 (23600)
ଏଷ ଭୂତୋ ଭବିଷ୍ଯଶ୍ଚ ଧର୍ମସ୍ତେ ସମୁଦୀରିତଃ।
ନ ତେଽସ୍ତ୍ଯବିଦିତଂ କିଂଚିଦତୀତାନାଗତଂ ଭୁବି ॥ 3-194-27 (23601)
ତସ୍ମାଦିମଂ ପରିକ୍ଲେଶଂ ତ୍ବଂ ତାତ ହୃଦି ମା କୃଥାଃ।
ପ୍ରାଜ୍ଞାସ୍ତାତ ନ ମୁହ୍ଯନ୍ତି କାଲେନାପି ପ୍ରପୀଡିତାଃ ॥ 3-194-28 (23602)
ଏଷ କାଲୋ ମହାବାହୋ ଅପି ସର୍ବଦିବୌକସାମ୍।
ମୁହ୍ଯନ୍ତି ହି ପ୍ରଜାସ୍ତାତ କାଲେନାପି ପ୍ରଚୋଦିତାଃ ॥ 3-194-29 (23603)
ମା ଚ ତେଽତ୍ର ବିଶଙ୍କା ଭୂଦ୍ଯନ୍ମଯୋକ୍ତଂ ତବାନଘ।
ଅତିଶଙ୍କ୍ଯ ବଚୋ ହ୍ଯେତଦ୍ଧର୍ମଲୋପୋ ଭବେତ୍ତବ ॥ 3-194-30 (23604)
ଜାତୋସି ପ୍ରଥିତେ ବଂଶେ କୁରୂଣାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା ସର୍ବମେତତ୍ସମାଚର ॥ 3-194-31 (23605)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-194-32x (2400)
ଯତ୍ତ୍ବଯୋକ୍ତଂ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତିମନୋହରମ୍।
ତଥା କରିଷ୍ଯେ ଯତ୍ନେନ ଭବତଃ ଶାସନଂ ବିଭୋ ॥ 3-194-32 (23606)
ନ ମେ ଲୋଭୋସ୍ତି ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରନ ଭଯଂ ନ ଚ ମତ୍ସରଃ।
କରିଷ୍ଯାମି ହି ତତ୍ସର୍ବମୁକ୍ତଂ ଯତ୍ତେ ମଯି ପ୍ରଭୋ ॥ 3-194-33 (23607)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-194-34x (2401)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ତସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ଯଶସ୍ବିନଃ।
ସଂହୃଷ୍ଟଃ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ସହିତା ଶାର୍ଙ୍ଗଧନ୍ବନା ॥ 3-194-34 (23608)
ବିପ୍ର୍ରଷଭାଶ୍ଚ ତେ ସର୍ବେ ଯେ ତତ୍ରାସନ୍ସମାଗତାଃ।
ତଥା କଥାଂ ଶୁଭାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ଯ ଧମତଃ।
ବିସ୍ମିତା ସମପଦ୍ଯନ୍ତ ପୁରାଣସ୍ ନିବେଦନାତ୍ ॥ 3-194-35 (23609)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଚତୁର୍ନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 194 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-194-1 କଲ୍ପଯିଷ୍ତି ଦାସ୍ଯତି ॥ 3-194-2 ବନଂ ପୁଣ୍ଯଯଶଃ କର୍ମାରମଣୀଯଂ ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯତି. ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-194-3 ବିପ୍ରୈର୍ହେତୁଭିଃ କୃତେଯୁଗେ ॥ 3-194-4 କୃଷ୍ଣାଜିନାନି ବ୍ରହ୍ମଚାରିପରିଧେଯାନି। ତେନ ସର୍ବାଣି ବ୍ରାହ୍ମଣକର୍ମାଣି ଲକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି. ଶକ୍ତୀରିତ୍ଯାଦିନା ରାଜଧର୍ମାଃ। ସ୍ଥାପଯାନ୍ ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରଯୋର୍ଧର୍ମବ୍ଯବସ୍ଥାଂଚକ୍ରେ ଇତିଭାବଃ ॥ 3-194-10 ପ୍ରଯନ୍ତି ସର୍ବବୀଜାନି ରୋପ୍ଯମାଣାନି ଚୈବ ହେତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ପ୍ରଯନ୍ତି ନଶ୍ଯନ୍ତି ବୀଜାନି ସଂସ୍କାରାଃ ରୋପ୍ଯମାଣାନି କ୍ରିଯମାଣୈଃ କର୍ମଭିର୍ଦୃଢଂ ସଂପାଦ୍ଯମାନାନ୍ଯପି ଜ୍ଞାନବଲାନ୍ନଶ୍ଯନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥ ॥ 3-194-25 ସମ୍ଯଗ୍ଦାନେନ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-194-34 ତସ୍ଯ ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ ଧୀମତ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 195
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.195. ଅଧ୍ଯାଯଃ 195
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯପ୍ରତିପାଦକମଣ୍ଡୂକୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ଇକ୍ଷ୍ବାକୁବଂଶଜେନ ପରୀକ୍ଷିନ୍ନାମକେନ ରାଜ୍ଞା ମୃଗଯାର୍ଥଂ ବନଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟେନ ଉଦକାଦର୍ଶନରୂପସମଯକରଣେନ ମଣ୍ଡୂକକନ୍ଯାଯାଃ ପରିଣଯଃ ॥ 2 ॥ ରାଜ୍ଞା ସମଯାତିଲଙ୍ଘନେ ତଥା ଜଲେ ନିମଜ୍ଜନମ୍ ॥ 3 ॥ ତଦନ୍ବେଷଣାଯ ରାଜ୍ଞା ମଣ୍ଡୂକହନନେ ତାପସରୂପିଣା ମଣ୍ଡୂକରାଜେନ ତନନିବାରଣଏନ ତସ୍ଯାଃ ସ୍ବପୁତ୍ରୀତ୍ବକଥନାଦିପୂର୍ବକଂ ପୁନସ୍ତସ୍ମୈ ତସ୍ଯାଃ ପ୍ରଦାନମ୍ ॥ 4 ॥ ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ମଣ୍ଡୂକପୁନ୍ଯାଃ ପୁତ୍ରଯୋଃ ଶଲଦଲଯୋର୍ବୃତ୍ତକଥନପୂର୍ବକଂ ବାମଦେବମୁନିମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନମ୍ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-195-0 (23610)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-195-0x (2402)
ଭୂଯ ଏବ ବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସୀତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍ପାଣ୍ଡବେଯୋ ମାର୍କଣ୍ଡେଯମ୍ ॥ 3-195-1 (23611)
ଅଥାଚଷ୍ଟ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋଽପୂର୍ବମିଦଂ ଶ୍ରୂଯତାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଚରିତମ୍ ॥ 3-195-2 (23612)
ଅଯୋଧ୍ଯାଯାମିକ୍ଷ୍ବାକୁକୁଲୋଦ୍ବହଃ ପାର୍ଥିବଃ ପରୀକ୍ଷିନ୍ନାମ ମୃଗଯାମଗମତ୍ ॥ 3-195-3 (23613)
ସ ଏକୋଽଶ୍ବେନ ମୃଗମନ୍ବସରତ୍ ମୃଗୋ ଦୂରମପାହରତ୍ ॥ 3-195-4 (23614)
ଅଧ୍ବନି ଜାତଶ୍ରମଃ କ୍ଷୁତ୍ତୃଷ୍ଣାଭିଭୂତଶ୍ଚୈକସ୍ମିନ୍ଦେଶେ ନୀଲଂ ଗହନଂ ବନଷଣ୍ଡମପଶ୍ଯତ୍ ॥ 3-195-5 (23615)
ତସ୍ଯାବିଶେଷତୋ ବନଷଣ୍ଡସ୍ଯ ମଧ୍ଯେଽତୀବ ରମଣୀଯଂ ସରୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସାଶ୍ବ ଏବ ବ୍ଯଗାହତ ॥ 3-195-6 (23616)
ଅଥାଶ୍ବସ୍ତଃ ସ ବିସମୃଣାଲମଶ୍ବାଯାଗ୍ରତୋ ନିକ୍ଷିପ୍ଯ ପୁଷ୍କରିଣୀତୀରେ ସଂବିବେଶ ତତଃ ଶଯାନୋ ମଧୁରଂଗୀତମଶୃଣୋତ୍ ॥ 3-195-7 (23617)
ସ ଶ୍ରୁତ୍ବାଽଚିନ୍ତଯନ୍ନେହ ମନୁଷ୍ଯଗତିଂ ପଶ୍ଯାମି କସ୍ଯ ସ୍ବଲ୍ବଯଂ ଗୀତଂଶବ୍ଦ ଇତି ॥ 3-195-8 (23618)
ଅଥାପଶ୍ଯତ୍କନ୍ଯାଂ ପରମରୂପଦର୍ଶନୀଯାଂ ପୁଷ୍ପାଣ୍ଯବଚିନ୍ବତୀଂ ଗାଯନ୍ତୀଂ ଚ ଅଥ ସା ରାଜ୍ଞଃ ସମୀପେ ପର୍ଯକ୍ରାମତ୍ ॥ 3-195-9 (23619)
ତାମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା କସ୍ଯାସି ଭଦ୍ରେ କା ବା ତ୍ବମିତି ସା ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ କନ୍ଯାଽସ୍ମୀତି ତାଂ ରାଜୋବାଚାର୍ଥୀ ତ୍ବଯାଽହମିତି ॥ 3-195-10 (23620)
ଅଥୋବାଚ କନ୍ଯା ସମଯେନାହଂ ଶକ୍ଯା ତ୍ବଯା ଲବ୍ଧୁଂ ନାନ୍ଯଥେତି ରାଜା ତାଂ ସମଯମପୃଚ୍ଛତ୍ ମଣ୍ଡୂକରାଜସ୍ଯ କଃ ସମଯ ଇତି ତତଃ କନ୍ଯେଦମୁବାଚ ନୋଦକଂ ମେ ଦର୍ଶଯିତବ୍ଯମିତି ॥ 3-195-11 (23621)
ସ ରାଜା ତାଂ ବାଢମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତାଂ ସମାଗମ୍ଯ ତଯାସହ ତତ୍ର ତସ୍ଥୌ ॥ 3-195-12 (23622)
ତତସ୍ତତ୍ରୈବାସୀନେ ରାଜନି ସା ସେନାଽନ୍ବଗଚ୍ଛତ୍ ॥ 3-195-13 (23623)
ପଦେନାନୁପଦଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜାନଂ ପରିବାର୍ଯାତିଷ୍ଠତ ଅଥ ପର୍ଯାଶ୍ବସ୍ତଶ୍ଚ ରାଜା ତଯୈବ ସହ ଶିବିକଯା ପ୍ରାଯାଦବିଷାଦଃ ସ୍ବନଗରମନୁପ୍ରାପ୍ଯ ରହସି ତଯା ରମମାଣୋ ନ କାଂଶ୍ଚିଦପଶ୍ଯତ୍ ॥ 3-195-14 (23624)
ଅଥ ପ୍ରଧାନାମାତ୍ଯୋଽଭ୍ଯାଶଚରାସ୍ତସ୍ଯ ସ୍ତ୍ରିଯୋଽପୃଚ୍ଛତ୍ ॥ 3-195-15 (23625)
କିମତ୍ର ପ୍ରଯୋଜନଂ ବର୍ତତେ ଇତ୍ଯଥାବ୍ରୁବଂସ୍ତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-195-16 (23626)
ଅପୂର୍ବମିବ ପଶ୍ଯାମ ଉଦକଂ ନାତ୍ର ନୀଯତ ଇତ୍ଯଥାମାତ୍ଯୋଽନୁଦକଂ ବନଂ କାରଯିତ୍ବୋଦାରବୃକ୍ଷଂ ବହୁପୁଷ୍ପଫଲମୂଲଂ ତସ୍ଯ ମଧ୍ଯେ ମୁକ୍ତାଜାଲମଯୀଂ ପାର୍ଶ୍ବେ ବାପୀଂ ଗୂଢାଂ ସୁଧୋପଲିପ୍ତାଂ ସ ରହସ୍ଯୁପଗମ୍ଯ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-195-17 (23627)
ବନମିଦମୁଦାରମନୁଦକଂ ସାଧ୍ବତ୍ର ସହୈତଯା ଗମ୍ଯତାମିତି ॥ 3-195-18 (23628)
ସ ତସ୍ଯ ବଚନାତ୍ତଯୈବ ସହ ଦେବ୍ଯା ତଦ୍ବନଂ ପ୍ରାବିଶତ୍ସ କଦାଚିତ୍ତସ୍ମିନ୍କାନନେ ରମ୍ଯେ ତଯୈବ ସ ବ୍ଯବାହରଦଥକ୍ଷୁତ୍ତୃଷ୍ଣାର୍ଦିତଃ ଶ୍ରାନ୍ତୋଽତିମୁକ୍ତାଗାରମପଶ୍ଯତ୍ ॥ 3-195-19 (23629)
ତତ୍ପ୍ରବିଶ୍ଯରାଜା ସହ ପ୍ରିଯଯା ସୁସଂସ୍କୃତାଂ ବିମଲାଂ ସଲିଲପୂର୍ଣାଂ ବାପୀମପଶ୍ତ୍ ॥ 3-195-20 (23630)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ଚ ତାଂ ତସ୍ଯାଶ୍ଚ ତୀରେ ସହୈବ ତଯା ଦେବ୍ଯାଽବାତିଷ୍ଠତ୍ ॥ 3-195-21 (23631)
ଅଥ ତା ଦେବୀଂ ସ ରାଜାଽବ୍ରବୀତ୍ସାଧ୍ବବତର ବାପୀସଲିଲମିତି ସା ତଦ୍ବଚ ଶ୍ରୁତ୍ବାଽବତୀର୍ଯ ବାପୀଂ ନ୍ଯମଜ୍ଜନ୍ନ ପୁନରୁଦକାଦୁଦମଜ୍ଜତ୍ ॥ 3-195-22 (23632)
ତାଂ ସ ମୃଗଯମାଣୋ ରାଜା ନାପଶ୍ଯଦ୍ବାପୀମଥ ନିଃସ୍ରାବ୍ଯ ମଣ୍ଡୂକଂ ଶ୍ବଭ୍ରମୁଖେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କ୍ରୁଦ୍ଧ ଆଜ୍ଞାପଯାମାସ ସ ରାଜା ॥ 3-195-23 (23633)
ସର୍ବମଣ୍ଡୂକବଧଃ କ୍ରିଯତାମିତି ଯୋମଯାଽର୍ଥୀ ସ ମାଂ ମୃତମଣ୍ଡୂକୋପାଯନମାଦାଯୋପତିଷ୍ଠେଦିତି ॥ 3-195-24 (23634)
ଅଥ ମଣ୍ଡୂକବଧେ ଘୋରେ କ୍ରିଯମାଣେ ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ରମଣ୍ଡୂକାନ୍ଭଯମାବିବେଶ ତେ ଭୀତା ମଣ୍ଡୂକରାଜ୍ଞେ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ନ୍ଯବେଦଯନ୍ ॥ 3-195-25 (23635)
ତତୋ ମଣ୍ଡୂକରାଟ୍ ତାପସବେଷଧାରୀ ରାଜାନମଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦୁପେତ୍ଯ ଚୈନମୁବାଚ ॥ 3-195-26 (23636)
ମା ରାଜନ୍କ୍ରୋଧବଶଂ ଗମଃ ପ୍ରସାଦଂ କୁରୁ ନାର୍ହସି ମଣ୍ଡୂକାନାମନପରାଧିନାଂ ବଧଂ କର୍ତୁମିତି ଶ୍ଲୋକୌ ଚାତ୍ର ଭବତଃ ॥ 3-195-27 (23637)
ମା ମଣ୍ଡୂକାଞ୍ଜିଘାଂସୀସ୍ତ୍ବଂ କୋପଂ ସଂଧାରଯାଚ୍ଯୁତ। ପ୍ରକ୍ଷିପନ୍ତି ବଧାଦ୍ଭେକା ଜନାନାଂ ପରିଜାନତାମ୍ ॥ 3-195-28 (23638)
ପ୍ରତିଜାନୀହି ନୈତାଂସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କ୍ରୋଧଂ ବିମୋକ୍ଷ୍ଯସେ। ଅଲଂ କୃତ୍ବା ତବାଧର୍ମଂ ମଣ୍ଡୂକୈଃ କିଂ ହତୈର୍ହି ତେ ॥ 3-195-29 (23639)
ତମେବଂବାଦିନମିଷ୍ଟଜନବିଯୋଗଶୋକପରୀତାତ୍ମା ରାଜାଽଥୋବାଚ ॥ 3-195-30 (23640)
ନ ହି କ୍ଷମ୍ଯତେ ତନ୍ମଯା ହନିଷ୍ଯାମ୍ଯେତାନେତୈର୍ଦୁରାତ୍ମଭିଃ ପ୍ରିଯା ମେ ଭକ୍ଷିତା ସର୍ବଥୈବ ମେ ବଧ୍ଯା ମଣ୍ଡୂକା ନାର୍ହସି ବିଦ୍ବନ୍ମାମୁପରୋଦ୍ଧୁମିତି ॥ 3-195-31 (23641)
ସ ତଦ୍ବାକ୍ଯମୁପଲଭ୍ଯବ୍ଯଥିତେନ୍ଦ୍ରିଯମନାଃ ପ୍ରୋବାଚ ପ୍ରସୀଦ ରାଜନ୍ନହମାଯୁର୍ନାମ ମଣ୍ଡୂକରାଜୋ ମମ ସା ଦୁହିତା ସୁଶୋଭନା ନାମ ତସ୍ଯା ହି ଦୌଃଶୀଲ୍ଯମେତଦ୍ବହବସ୍ତଯା ରାଜାନୋ ବିପ୍ରଲବ୍ଧପୂର୍ବା ଇତି ॥ 3-195-32 (23642)
ତମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା ଯା ସା ତବ ରଦୁହିତା ତଯା ସମର୍ଥୀ ସା ମେ ଦୀଯତାମିତି ॥ 3-195-33 (23643)
ଅଥୈନାଂ ରାଜ୍ଞେ ପିତାଽଦାଦବ୍ରବୀଚ୍ଚୈନାମେନଂ ରାଜାନଂ ଶୁଶ୍ରୂଷସ୍ବେତି ॥ 3-195-34 (23644)
ସ ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଦୁହିତରଂ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶଶାପ ଯସ୍ମାତ୍ତ୍ବଯା ରାଜାନୋ ବିପ୍ରଲବ୍ଧା ବହବସ୍ତସ୍ମାଦବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯାନି ତବାପତ୍ଯାନି ଭବିଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯାନୃତିକତ୍ବାତ୍ତବେତି ॥ 3-195-35 (23645)
ସ ଚ ରାଜା ତାମୁପଲଭ୍ଯ ତସ୍ଯାଂ ସୁରତଗୁଣନିବଦ୍ଧହୃଦଯୋ ଲୋକତ୍ରଯୈଶ୍ବର୍ଯମିବୋପଲଭ୍ଯ ହର୍ଷବାଷ୍ପସନ୍ଦିଗ୍ଧଯା ବାଚା ପ୍ରଣିପତ୍ଯାଭିପୂଜ୍ଯ ମଣ୍ଡୂକରାଜମବ୍ରବୀଦନୁଗୃହୀତୋସ୍ମୀତି ॥ 3-195-36 (23646)
ସ ଚ ମଣ୍ଡୂକରାଜୋ ଦୁହିତରମନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ଯଥାଗତମଗଚ୍ଛତ୍ ॥ 3-195-37 (23647)
ଅଥ କସ୍ଯଚିତ୍କାଲସ୍ଯ ତସ୍ଯାଂ କୁମାରାସ୍ତ୍ରଯସ୍ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ସଂବଭୂବୁଃ ଶଲୋ ଦଲୋ ବଲଶ୍ଚେତି ତତସ୍ତେଷାଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ ଶଲଂ ସମଯେ ପିତା ରାଜ୍ଯେଽଭିଷିଚ୍ଯ ତପସି ଧୃତାତ୍ମା ବନଂ ଜଗାମ ॥ 3-195-38 (23648)
ଅଥ କଦାଚିଚ୍ଛଲୋ ମୃଗଯାମନୁଚରନ୍ମୃଗମାସାଦ୍ଯ ରଥେନାନ୍ବଧାବତ୍ ॥ 3-195-39 (23649)
ସୂତଂ ଚୋବାଚ ଶୀଘ୍ରଂ ମାଂ ବାହଯସ୍ବେତି ସ ତଥୋକ୍ତ ସୂତୋ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-195-40 (23650)
ନ କ୍ରିଯତାମନୁବନ୍ଧୋ ନୈଷ ଶକ୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ମୃଗୋଽଯଂ ଗ୍ରହୀତୁଂ ଯଦ୍ଯପି ତେ ରଥେ ଯୁକ୍ତୌ ବାମ୍ଯୌ ସ୍ଯାତାମିତି ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା ସୂତମାଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ବାଭ୍ଯୌ ବାଜିନୌ ତ୍ବା ପୃଚ୍ଛାମୀତି ॥ ସ ଏବମୁକ୍ତୋ ରାଜଭଯଭୀତଃ ସୂତୋ ବାମଦେବଶାପଭଯଭୀତଶ୍ଚାସ୍ଯୋପାଚଖ୍ଯୌ ॥ ବାମଦେବସ୍ଯାଶ୍ବୌ ବାମ୍ଯୌ ମନୋଜବାବିତି ॥ 3-195-41 (23651)
ଅଥୈନମେବଂ ବ୍ରୁବାଣମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା ବାମଦେବାଶ୍ରମଂ ପ୍ରଯାଦହୀତି ସ ଗତ୍ବା ବାମଦେବାଶ୍ରମଂ ତମୃଷିମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-195-42 (23652)
ଭଗବନ୍ମୃଗୋ ମେ ବିଦ୍ଧଃ ପଲାଯତେ ସଂଭାବଯିତୁମର୍ହସି ବାମ୍ଯୌ ଦାତୁମିତି ତମବ୍ରବୀଦୃଷିର୍ଦଦାନି ତେ ବାମ୍ଯୌ କୃତକାର୍ଯେଣ ଭବତା ମମୈବ ବାମ୍ଯୌ ନିର୍ଯାତଯିତବ୍ଯୌ କ୍ଷିପ୍ରମିତି ସ ଚ ତାବଶ୍ବୌ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ଋଷିଂ ପ୍ରାଯାଦ୍ବାଜିଯୁକ୍ତେନ ରଥେନ ମୃଗଂ ପ୍ରତି ଗଚ୍ଛଂଶ୍ଚାବ୍ରବୀତ୍ସୂତମଶ୍ବରତ୍ନଦ୍ବଯମାବଯୋର୍ଯୋଗ୍ଯଂ ନୈତୌ ପ୍ରତିଦେଯୌ ବାମଦେବାଯେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ମୃଗମବାପ୍ଯ ସ୍ବନଗରମେତ୍ଯାଶ୍ବାବନ୍ତଃପୁରେଽସ୍ଥାପଯତ୍ ॥ 3-195-43 (23653)
ଅଥର୍ଷିଶ୍ଚିନ୍ତଯାମାସ ତରୁଣୋ ରାଜପୁତ୍ରଃ କଲ୍ଯାଣଂ ପତ୍ରମାସାଦ୍ଯ ରମତେ ନ ମେ ବାମ୍ଯୌ ପ୍ରତିନିର୍ଯାତଯତ୍ଯହୋ କଷ୍ଟମିତି ॥ 3-195-44 (23654)
ସ ମନସା ବିଚିନ୍ତ୍ଯ ମାସି ପୂର୍ଣେ ଶିଷ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-195-45 (23655)
ଗଚ୍ଛାତ୍ରେଯ ରାଜାନଂ ବ୍ରୂହି ଯଦି ପର୍ଯାପ୍ତଂ ନିର୍ଯାତଯୋଗାଧ୍ଯାଯବାମ୍ଯାବିତି ସ ଗତ୍ବୈବଂ ତଂ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ତରାଜା ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ରାଜ୍ଞାମେତଦ୍ବାହନମନର୍ହା ବ୍ରାହ୍ମଣା ରତ୍ନାନାମେବଂବିଧାନାଂ ନ କିଂଚିତ୍ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମଶ୍ବୈଃ କାର୍ଯଂ ସାଧୁ ଗମ୍ଯତାମିତି ॥ 3-195-46 (23656)
ସ ଗତ୍ବୈତଦୁପାଧ୍ଯାଯାଯାଚଷ୍ଟ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନମପ୍ରିଯଂ ବାମଦେବଃ କ୍ରୋଧପରୀତାତ୍ମା ସ୍ବଯମେବ ରାଜାନମଭିଗମ୍ଯାଶ୍ବାର୍ଥମଚୋଦଯନ୍ନ ଚାଦଦଦ୍ରାଜା ॥ 3-195-47 (23657)
ବାମଦେବ ଉବାଚ। 3-195-48x (2403)
ପ୍ରପଚ୍ଛ ବାମ୍ଯୌ ମମ ପାର୍ଥିବ ତ୍ବଂ
କୃତଂ ହି ତେ କାର୍ଯମାଭ୍ଯାମଶକ୍ଯମ୍।
ମା ତ୍ବା ବଧୀଦ୍ବରୁଣୋ ଘୋରପାଶୈ-
ର୍ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରସ୍ଯାନ୍ତରେ ବର୍ତମାନଃ ॥ 3-195-48 (23658)
ରାଜୋବାଚ। 3-195-49x (2404)
ଅନଡ୍ବାହୌ ସୁବ୍ରତୌ ସାଧୁ ଦାନ୍ତା-
ବେତଦ୍ବିପ୍ରାଣାଂ ବାହନଂ ବାମଦେବ।
ତାଭ୍ଯାଂ ଯାହି ତ୍ବଂ ଯତ୍ର କାମୋ ମହର୍ଷେ-
ଚ୍ଛନ୍ଦାଂସି ବୈ ତ୍ବାଦୃଶଂ ସଂବହନ୍ତି ॥ 3-195-49 (23659)
ବାମଦବେ ଉବାଚ। 3-195-50x (2405)
ଛନ୍ଦାଂସି ବୈ ମାଦୃଶଂ ସଂବହନ୍ତି
ଲୋକେଽମୁଷ୍ମିନ୍ପାର୍ଥିବ ଯାନି ସନ୍ତି।
ଅସ୍ମିସ୍ତୁ ଲୋକେ ମମ ଯାନମେତ-
ଦସ୍ମଦ୍ବିଧାନାମପରେଷାଂ ଚ ରାଜନ୍ ॥ 3-195-50 (23660)
ରାଜୋବାଚ। 3-195-51x (2406)
ଚତ୍ବାରସ୍ତ୍ବାଂ ବା ଗର୍ଦଭାଃ ସଂବହନ୍ତୁ
ଶ୍ରେଷ୍ଠାଶ୍ବତର୍ଯୋ ହରଯୋ ବାତରଂହାଃ।
ତୈସ୍ତ୍ବଂ ଯାହି ରକ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯୈଷ ବାହୋ
ମମୈବ ବାମ୍ଯୌ ନ ତବୈତୌ ହି ବିଦ୍ଧି ॥ 3-195-51 (23661)
ବାମଦେବ ଉବାଚ। 3-195-52x (2407)
ଘୋରଂ ବ୍ରତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯୈତଦାହୁ-
ରେତଦ୍ରାଜନ୍ଯଦିହାଜୀବମାନଃ।
ଅଯସ୍ମଯା ଘୋରରୂପା ମହାନ୍ତ-
ଶ୍ଚତ୍ବାରୋ ବା ଯାତୁଧାନାଃ ସୁରୌଦ୍ରାଃ।
ମଯା ପ୍ରଯୁକ୍ତାସ୍ତ୍ବଦ୍ବଧମୀପ୍ସମାନା
ବହନ୍ତୁ ତ୍ବାଂ ଶିତଶୂଲାଶ୍ଚତୁର୍ଧା ॥ 3-195-52 (23662)
ରାଜୋବାଚ। 3-195-53x (2408)
ଯେ ତ୍ବାଂ ବିଦୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବାମଦେବ
ବାଚା ହନ୍ତୁଂ ମନସା କର୍ମଣା ବା।
ତେ ତ୍ବାଂ ସଶିଷ୍ଯମିହ ପାତଯନ୍ତୁ
ମଦ୍ବାକ୍ଯନୁନ୍ନାଃ ଶିତଶୂଲାସିହସ୍ତାଃ ॥ 3-195-53 (23663)
[ବାମଦେବ ଉବାଚ। 3-195-54x (2409)
ମମୈତୌ ବାମ୍ଯୌ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ରାଜନ୍
ପୁନର୍ଦଦାନୀତି ପ୍ରପଦ୍ଯ ମେ ତ୍ବମ୍।
ପ୍ରଯଚ୍ଛ ଶୀଘ୍ରଂ ମମ ବାମ୍ଯୌ ତ୍ବମଶ୍ବୌ
ଯଦ୍ଯାତ୍ମାନଂ ଜୀବିତୁଂ ତେ କ୍ଷମଂ ସ୍ଯାତ୍ ॥ 3-195-54 (23664)
ରାଜୋବାଚ। 3-195-55x (2410)
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ମୃଗଯା ପ୍ରସୂତା
ନ ତ୍ବାଽନୁଶାସ୍ମ୍ଯଦ୍ଯପ୍ରଭୃତି ହ୍ଯସତ୍ଯମ୍।
ତବୈବାଜ୍ଞାଂ ସଂପ୍ରଣିଧାଯ ସର୍ବାଂ
ତଥା ବ୍ରହ୍ମନ୍ପୁଣ୍ଯଲୋକଂ ଲଭେଯମ୍ ॥] 3-195-55 (23665)
ବାମଦେବ ଉବାଚ। 3-195-56x (2411)
ନାନୁଯୋଗା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଭବନ୍ତି
ବାଚା ରାଜନ୍ମନସା କର୍ମଣା ବା।
ଯସ୍ତ୍ବେବଂ ବ୍ରହ୍ମ ତପସାଽନ୍ବେତି ବିଦ୍ବାଂ-
ସ୍ତେନ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭବତି ହି ଜୀବମାନଃ ॥ 3-195-56 (23666)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-195-57x (2412)
ଏବମୁକ୍ତେ ବାମଦେବେନ ରାଜନ୍
ସମୁତ୍ତସ୍ଥୂ ରାକ୍ଷସା ଘୋରରୂପାଃ।
ତୈଃ ଶୂଲହସ୍ତୈର୍ବଧ୍ଯମାନଃ ସ ରାଜା
ପ୍ରୋବାଚେଦଂ ବାକ୍ଯମୁଚ୍ଚୈସ୍ତଦାନୀମ୍ ॥ 3-195-57 (23667)
ଇକ୍ଷ୍ବାକବୋ ବା ଯଦି ମାଂ ତ୍ଯଜେଯୁ-
ର୍ଯେ ତେ ବିଧେଯା ଭୁବି ଚାନ୍ଯେ ମହୀପାଃ।
ନୋତ୍ସ୍ରକ୍ଷ୍ଯେଽହଂ ବାମଦେବସ୍ ବାମ୍ଯୌ
ନୈବଂବିଧା ଧର୍ମଶୀଲା ଭବନ୍ତି ॥ 3-195-58 (23668)
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ନେବ ସ ଯାତୁଧାନୈ-
ର୍ହତୋ ଜଗାମାଶୁ ମହୀଂ କ୍ଷିତୀଶଃ।
ତତୋ ବିଦିତ୍ବା ନୃପତିଂ ନିପାତିତ-
ମିକ୍ଷ୍ବାକବୋ ବୈ ଦଲମଭ୍ଯଷିଞ୍ଚନ୍ ॥ 3-195-59 (23669)
ରାଜ୍ଯେ ତଦା ତତ୍ର ଗତ୍ବା ସ ବିପ୍ରଃ
ପ୍ରୋବାଚେଦଂ ବଚନଂ ବାମଦେବଃ।
ଦଲଂ ରାଜାନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ହି ଦେଯ-
ମେବଂ ରାଜନ୍ସର୍ବଧର୍ମେଷୁ ଦୃଷ୍ଟମ୍ ॥ 3-195-60 (23670)
ବିଭେଷି ଚେତ୍ତ୍ବମଧର୍ମାନ୍ନରେନ୍ଦ୍ର
ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମେ ଶୀଘ୍ରମେବାଦ୍ଯ ବାମ୍ଯୌ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବାମଦେବସ୍ ବାକ୍ଯଂ
ସ ପାର୍ଥିବଃ ସୂତମୁବାଚ ରୋଷାତ୍ ॥ 3-195-61 (23671)
ଏକଂ ହି ମେ ସାଯକଂ ଚିତ୍ରରୂପଂ
ଦୁଗ୍ଧଂ ବିଷେଣାହରସଂଗୃହୀତମ୍।
ଯେନ ବିଦ୍ଧୋ ବାମଦେବଃ ଶଯୀତ
ସଂଦଶ୍ଯମାନଃ ଶ୍ବଭିରାର୍ତରୂପଃ ॥ 3-195-62 (23672)
ବାମଦେବ ଉବାଚ। 3-195-63x (2413)
ଜାନାମି ପୁତ୍ରଂ ଦଶବର୍ଷଂ ତବାହଂ
ଜାତଂ ମହିଷ୍ଯାଂ ଶ୍ଯେନଜିତଂ ନରେନ୍ଦ୍ର।
ଏତଂ ଜହି ତ୍ବଂ ମଦ୍ବଚନାତ୍ପ୍ରଣୁନ୍ନ-
ସ୍ତୂର୍ଣଂ ପ୍ରିଯଂ ସାଯକୈର୍ଘୋରରୂପୈଃ ॥ 3-195-63 (23673)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-195-64x (2414)
ଏବମୁକ୍ତୋ ବାମଦେବେନ ରାଜନ୍ନ-
ନ୍ତଃପୁରେ ରାଜପୁତ୍ରଂ ଜଘାନ।
ସ ସାଯକସ୍ତିଗ୍ମତେଜା ବିସୃଷ୍ଟଃ
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦଲସ୍ତତ୍ର ବାକ୍ଯଂ ବଭାଷେ ॥ 3-195-64 (23674)
ଇକ୍ଷ୍ବାକବୋ ହନ୍ତ ଚରାମି ବଃ ପ୍ରିଯଂ
ନିହନ୍ମୀମଂ ବିପ୍ରମଦ୍ଯ ପ୍ରମଥ୍ଯ।
ଆନୀଯତାମପରସ୍ତିଗ୍ମତେଜାଃ
ପଶ୍ଯଧ୍ବଂ ମେ ବୀର୍ଯମଦ୍ଯ କ୍ଷିତୀଶାଃ ॥ 3-195-65 (23675)
ବାମଦେବ ଉବାଚ। 3-195-66x (2415)
ଯତ୍ତ୍ବମେନଂ ସାଯକଂ ଘୋରରୂପଂ
ବିଷେଣ ଦିଗ୍ଧଂ ମମ ସଂଦଧାସି।
ନ ତ୍ବେତଂ ତ୍ବଂ ଶରବର୍ଷଂ ବିମୋକ୍ତୁଂ
ସଂଧାତୁଂ ବା ଶକ୍ଷ୍ଯସେ ମାନବେନ୍ଦ୍ର ॥ 3-195-66 (23676)
ରାଜୋବାଚ। 3-195-67x (2416)
ଇକ୍ଷ୍ବାକବଃ ପଶ୍ତ ମାଂ ଗୃହୀତଂ
ନ ବୈ ଶକ୍ନୋମ୍ଯେଷ ଶରଂ ବିମୋକ୍ତୁମ୍
ନ ଚାସ୍ଯ କର୍ତୁଂ ନାଶମଭ୍ଯୁତ୍ସହାମି
ଆଯୁଷ୍ମାନ୍ବୈ ଜୀବତୁ ବାମଦେବଃ ॥ 3-195-67 (23677)
ବୈମଦେବ ଉବାଚ। 3-195-68x (2417)
ସଂସ୍ପୃଶ୍ଯୈନାଂ ମହୀଷୀଂ ସାଯକେନ
ତତସ୍ତସ୍ମାଦେନସୋ ମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ତ୍ବମ୍।
ତତସ୍ତଥା କୃତବାନ୍ପାର୍ଥିବସ୍ତୁ
ତତୋ ମୁନିଂ ରାଜପୁତ୍ରୀ ବଭାଷେ ॥ 3-195-68 (23678)
ଯଥା ଯୁକ୍ତା ବାମଦେବାହମେନଂ
ଦିନେଦିନେ ସଂଦିଶନ୍ତୀ ନୃଶଂସମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ମୃଗଯତୀ ସୂନୃତାନି
ତଥା ବ୍ରହ୍ମନ୍ପୁଣ୍ଯଲୋକଂ ଲଭେଯମ୍ ॥ 3-195-69 (23679)
ବାମଦେବ ଉବାଚ। 3-195-70x (2418)
ତ୍ବଯା ତ୍ରାତଂ ରାଜକୁଲଂ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବାପ୍ରତିମଂ ଦଦାନି ତେ।
ପ୍ରଶାଧୀମଂ ସ୍ବଜନଂ ରାଜପୁତ୍ରି
ଇକ୍ଷ୍ବାକୁରାଜ୍ଯଂ ସୁମହଚ୍ଚାପ୍ଯନିନ୍ଦ୍ଯେ ॥ 3-195-70 (23680)
ରାଜପୁତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-195-71x (2419)
ବରଂ ବୃଣେ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବେବମେଷ
ବିମୁଚ୍ଯତାଂ କିଲ୍ବିଷାଦଦ୍ଯ ଭର୍ତା।
ଶିବେନ ଜୀବାମି ସପୁତ୍ରବାନ୍ଧବଂ
ବରୋ ବୃତୋ ହ୍ଯେଷ ମଯା ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯ ॥ 3-195-71 (23681)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-195-72x (2420)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଚ ସ ମୁନୀ ରାଜପୁତ୍ର୍ଯା-
ସ୍ତଥାଽସ୍ତ୍ବିତି ପ୍ରାହ କୁରୁପ୍ରବୀର।
ତତଃ ସ ରାଜା ମୁଦିତୋ ବଭୂବ
ବାମ୍ଯୌ ଚାସ୍ମୈ ପ୍ରଦଦୌ ସଂପ୍ରଣମ୍ଯ ॥ 3-195-72 (23682)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 195 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-195-7 ଆଶ୍ବସ୍ତ ଇତି ଛେଦଃ ॥ 3-195-16 ପ୍ରଯୋଜନଂ କର୍ତବ୍ଯମ୍ ॥ 3-195-19 ଅତିମୁକ୍ତାଗାରଂ ବାସନ୍ତୀଗୃହମ୍ ॥ 3-195-28 ପ୍ରକ୍ଷୀଯତେ ଧନୋଦ୍ରେକୋ ଜନାନାମବିଜାନତାମ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଧନୋଦ୍ରେକଃ ଶ୍ରୀତପସୋରୁତ୍କର୍ଷଃ ॥ 3-195-29 ପ୍ତିଜାନୀହି ନିଶ୍ଚଯଂ କୁରୁ। ପ୍ରାପ୍ଯ ପ୍ରାପଯ୍ଯ ମୃତ୍ଯୁମ୍। କ୍ରୋଧଂ ସ୍ତ୍ରୀଶୋକଜମ୍। ଅଲଂ କୃତ୍ବା ମା କରୁ ॥ 3-195-35 ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣହିତଂ ତେନ ରହିତାନି ଅବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯାନି ॥ 3-195-41 ବାମ୍ଯୌ ବାମଦେବୀଯୌ ରଥେ ଯୁକ୍ତୌ ଅଶ୍ବୌ ଅଶ୍ବତରୌ ॥ 3-195-44 ପତ୍ରଂ ବାହନମ୍ ॥ 3-195-48 ଅନ୍ତରେ ଭେଦେ ॥ 3-195-51 ବାହୋ ବାହନମ୍ ॥ 3-195-52 ଯଦେତତ୍ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ସ୍ବଂ ଆଜୀବମାନ ଉପଜୀବମାନୋସି ଏତଦିହ ଘୋରମନିଷ୍ଟପାକଂ ବ୍ରତଂ କର୍ମ ଆହୁରିତ୍ଯନ୍ବଯଃ। ବହଂତୁ ଚତୁର୍ଦିକ୍ଷୁ ପ୍ରାପଯନ୍ତୁ ଚତୁର୍ଧାକୃତ୍ବେତି ଶେଷଃ ॥ 3-195-53 ତ୍ବାଂ ମାଂ ହନ୍ତୁମୁଦ୍ଯୁକ୍ତଂ ତେ ମଦୀଯାସ୍ତ୍ବାମେବ ପାତଯନ୍ତ୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-195-55 ଅସତ୍ଯଂ ମିଥ୍ଯାବାଦିନମପି ତ୍ବା ତ୍ବାଂ ନାନୁଶାସ୍ମି ନ ଦଣ୍ଡଯାମି। ଅଦ୍ଯପ୍ରଭୃତି ତବାଜ୍ଞାମିତି ସଂବନ୍ଧଃ। ତବାପରାଧାନ୍ କ୍ଷମିଷ୍ଯେ ଆଜ୍ଞଯା ଚ ବର୍ତିଷ୍ଯେ ଇତି ବରଦ୍ବଯଂ ଜ୍ଞେଯମ୍ ॥ 3-195-56 ଅନୁଯୋଗଃ ଶାସନମ୍। ଅଦଣ୍ଡ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରାହ୍ମଣଜାତିମ୍। ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସେବୀ ସ ଜୀବତ୍ଯନ୍ଯୋ ନଶ୍ଯତୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ବରଦ୍ବଯମପି ନିରର୍ଥକମିତି ଭାବଃ ॥ 3-195-58 ବ୍ରହ୍ମନ୍ଦଲୋ ବା ବିଧେଯା ମେ ଯଦି ଚେମେ ବିଶୋପି ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଦଲଃ କନିଷ୍ଠୋ ଭ୍ରାତା। ରବିଧେଯା ଆଜ୍ଞାକାରିଣଃ ॥ 3-195-59 ନିପାତିତଂ ମୃତମ୍ ॥ 3-195-63 ଏତଂ ଜହି ତବ ସାଯକସ୍ତ୍ବତ୍ପୁତ୍ରମେବ ହିଂସିଷ୍ଯତି ନତୁ ମାମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-195-67 ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ବାମଦେବେନ ସ୍ତମ୍ଭିତହସ୍ତପାଦୋ ରାଜୋବାଚ ଇକ୍ଷ୍ବାକବ ଇତି ॥ 3-195-68 ସଂସ୍ପୃଶ୍ଯ ହତ୍ବା। ଏନସୋ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାଧ୍ଯବସାଯଜାତ୍ପାପାତ୍ ॥ 3-195-69 ଏନଂ ନୃଶଂସଂ ଭର୍ତାରଂ ଦିନେଦିନେ ସୂନୃତାନି କଲ୍ଯାଣକରାଣି ବାକ୍ଯାନି ସଂଦିଶନ୍ତୀତି ସଂବନ୍ଧଃ। ବ୍ରହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ମୃଗଯତୀ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ ସେବିତୁମିଚ୍ଛନ୍ତୀ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 196
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.196. ଅଧ୍ଯାଯଃ 196
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ସୁଖଦୁଃଖନିରୂପକବକଶକ୍ରସଂବାଦାନୁବାଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-196-0 (23683)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-196-0x (2421)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯମୃଷଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଶ୍ଚ।
ପର୍ଯପୃଚ୍ଛନ୍ନୃଷିଃ କେନ ଦୀର୍ଘାଯୁରାସୀଦ୍ବକଃ ॥ 3-196-1 (23684)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ତୁ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ମହାତପାଃ।
ଦୀର୍ଘାଯୁଶ୍ଚ ବକୋରାଜନ୍ନୃଷିର୍ନାତ୍ର ବିଚାରଣା ॥ 3-196-2 (23685)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ଭାରତ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦ୍ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-196-3 (23686)
ବକଦାଲ୍ଭ୍ଯୌ ମହାତ୍ମାନୌ ଶ୍ରୂଯେତେ ଚିରଜୀବିନୌ।
ସଖାଯୌ ଦେବରାଜସ୍ ଯତାବୃଷୀ ଲୋକସଂମତୌ ॥ 3-196-4 (23687)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ଭଗବନ୍ବକଶକ୍ରସମାଗମମ୍।
ସୁଖଦୁଃଖସମାଯୁକ୍ତଂ ତତ୍ତ୍ବେନ କଥିତଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-196-5 (23688)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-196-6x (2422)
ବୃତ୍ତେ ଦେବାସୁରେ ରାଜନ୍ସଂଗ୍ରାମେ ରୋମହର୍ଷଣେ।
ତ୍ରଯାଣାମପି ଲୋକାନାମିନ୍ଦ୍ରୋ ଲୋକାଧିପୋଽଭବତ୍ ॥ 3-196-6 (23689)
ସମ୍ଯଗ୍ବର୍ଷତି ପର୍ଜନ୍ଯେ ସସ୍ଯସଂପଦ ଉତ୍ତମାଃ।
ନିରାମଯାଃ ସୁଧର୍ମିଷ୍ଠାଃ ପ୍ରଜା ଧର୍ମପରାଯଣାଃ।
ମୁଦିତଶ୍ଚ ଜନଃ ସର୍ବଃ ସ୍ବଧର୍ମେଷୁ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ ॥ 3-196-7 (23690)
ତାଃ ପ୍ରଜା ମୁଦିତାଃ ସର୍ବା ଦୃଷ୍ଟ୍ରା ବଲନିଷୂଦନଃ।
ତତସ୍ତୁ ମୁଦିତୋରାଜନ୍ଦେବରାଜଃ ଶତକ୍ରତୁଃ ॥ 3-196-8 (23691)
ଐରାବତଂ ସମାସ୍ଥାଯ ଅପଶ୍ଯନ୍ମୁଦିତାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଆଶ୍ରମାଂଶ୍ଚ ବିଚିତ୍ରାଂଶ୍ ନଦୀଶ୍ଚ ବିବିଧାଃ ଶୁଭାଃ ॥ 3-196-9 (23692)
ନଗରାଣି ସମୃଦ୍ଧାନି ଘେଟାଞ୍ଜନପଦାଂସ୍ତଥା।
ପ୍ରଜାପାଲନଦକ୍ଷାଂଶ୍ଚ ନରେନ୍ଦ୍ରାନ୍ଧର୍ମଚାରିଣଃ ॥ 3-196-10 (23693)
ଉଦପାନଂ ପ୍ରପା ବାପୀ ତଟାକାନି ସରାଂସି ଚ।
ନାନାବ୍ରହ୍ରହ୍ମସମାଚାରୈଃ ସେବିତାନି ଦ୍ବିଜୋତତମୈଃ ॥ 3-196-11 (23694)
ତତୋଽବତୀର୍ଯ ରମ୍ଯାଯାଂ ପୃଥ୍ବ୍ଯାଂ ରାଜଞ୍ଛତକ୍ରତୁଃ।
ତତ୍ର ରମ୍ଯେ ଶିବେ ଦେଶେ ବହୁବୃକ୍ଷସମାକୁଲେ ॥ 3-196-12 (23695)
ପୂର୍ବସ୍ଯାଂ ଦିଶି ରମ୍ଯାଯାଂ ସମୁଦ୍ରାଭ୍ଯାଶତୋ ନୃପ।
ତତ୍ରାଶ୍ରମପଦଂ ରମ୍ଯଂ ମୃଗଦ୍ବିଜନିଷେବିତମ୍।
ତତ୍ରାଶ୍ରମପଦେ ରମ୍ଯେ ବକଂ ପଶ୍ଯତି ଦେବରାଟ୍ ॥ 3-196-13 (23696)
ବକସ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବେନ୍ଦ୍ରଂ ଦୃଢଂ ପ୍ରୀତମନାଽଭବତ୍।
ପାଦ୍ଯାସନାର୍ଥଦାନେନ ଫଲମୂଲୈରଥାର୍ଚଯତ୍ ॥ 3-196-14 (23697)
ସୁଖୋପବିଷ୍ଟୋ ବରଦସ୍ତତସ୍ତୁ ବଲସୂଦନଃ।
ତତଃ ପ୍ରଶ୍ନଂ ବକଂ ଦେବଂ ଉବାଚ ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବରଃ ॥ 3-196-15 (23698)
ଶତଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ମୁନେ ଜାତସ୍ଯ ତେଽନଘ।
ସମାଖ୍ଯାହି ମମ ବ୍ରହ୍ମନ୍କିଂ ଦୁଃଖଂ ଚିରଜୀବିନାମ୍ ॥ 3-196-16 (23699)
ବକ ଉବାଚ। 3-196-17x (2423)
ଅପ୍ରିଯୈଃ ସହ ସଂବାସଃ ପ୍ରିଯୈଶ୍ଚାପି ବିନାଭବଃ।
ଅସଦ୍ଭିଃ ସଂପ୍ରଯୋଗଶ୍ଚ ତଦ୍ଦୁଃଖଂ ଚିରଜୀବିନାମ୍ ॥ 3-196-17 (23700)
ପୁତ୍ରଦାରବିନାଶୋଽତ୍ର ଜ୍ଞାତୀନାଂ ସୁହୃଦାମପି।
ପରେଷ୍ବାଯତ୍ତତା କୃଚ୍ଛ୍ରଂ କିଂନୁ ଦୁଃଖତରଂ ତତଃ ॥ 3-196-18 (23701)
ନାନ୍ଯଦ୍ଦୁଃଖତରଂ କିଂଚିଲ୍ଲୋକେଷୁ ପ୍ରତିଭାତି ମେ।
ଅର୍ଥୈର୍ବିହୀନଃ ପୁରୁଷଃ ଏରୈଃ ସଂପରିଭୂଯତେ ॥ 3-196-19 (23702)
ଅକୁଲାନାଂ କୁଲେ ଭାବଂ କୁଲୀନାନାଂ କୁଲକ୍ଷଯମ୍।
ସଂଯୋଗଂ ବିପ୍ରଯୋଗଂ ଚ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଚିରଜୀବିନଃ ॥ 3-196-20 (23703)
ଅପିପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମେବୈତତ୍ତବ ଦେଘ ଶତକ୍ରତୋ।
ଅକୁଲାନାଂ ସମୃଦ୍ଧାନାଂ କଥଂ କୁଲବିପର୍ଯଯଃ ॥ 3-196-21 (23704)
ଦେବଦାନବଗନ୍ଧର୍ବମନୁଷ୍ଯୋରଗରାକ୍ଷସାଃ।
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ବିପର୍ଯାସଂ କିଂନୁ ଦୁଃଖତରଂ ତତଃ ॥ 3-196-22 (23705)
କୁଲେ ଜାତାଶ୍ କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତେ ଦୌଷ୍କୁଲେଯବଶାନୁଗାଃ।
ଆଢ୍ଯୈର୍ଦରିଦ୍ରାଽବମତାଃ କିଂନୁ ଦୁଃଖତରଂ ତତଃ ॥ 3-196-23 (23706)
ଲୋକେ ବୈଧର୍ମ୍ଯମେତତ୍ତୁ ଦୃଶ୍ତେ ବହୁବିସ୍ତରମ୍।
ହୀନଜ୍ଞାନାଶ୍ଚ ହୃଷ୍ଯନ୍ତେ କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତେ ପ୍ରାଜ୍ଞକୋବିଦାଃ।
ବହୁଦୁଃଖପରିକ୍ଲେଶଂ ମାନୁଷ୍ଯମିହ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-196-24 (23707)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-196-25x (2424)
ପୁନରେବ ମହାଭାଗ ଦେବର୍ଷିଗଣସେବିତ।
ସମାଖ୍ଯାହି ମମ ବ୍ରହ୍ମନ୍କିଂ ସୁଖଂ ଚିରଜୀବିନାମ୍ ॥ 3-196-25 (23708)
ବକ ଉବାଚ। 3-196-26x (2425)
ଅଷ୍ଟମେ ଦ୍ବାଦଶେ ବାଽପି ଶାକଂ ଯଃ ପଚତେ ଗୃହେ।
କୁମିତ୍ରାଣ୍ଯନପାଶ୍ରିତ୍ କିଂ ବୈ ସୁଖତରଂ ତତଃ ॥ 3-196-26 (23709)
ଯତ୍ରାହାନି ନ ଗଣ୍ଯନ୍ତେ ନୈନମାହୁର୍ମହାଶନମ୍।
ଅପି ଶାକଂ ପଚାନସ୍ଯ ସୁଖଂ ବୈ ମଘବନ୍ଗୃହେ ॥ 3-196-27 (23710)
ଆର୍ଜିତଂ ସ୍ବେନ ବୀର୍ଯେଣ ନାପ୍ଯପାଶ୍ରିତ୍ଯ କଂଚନ।
ଫଲଶାକମପି ଶ୍ରେଯୋ ଭୋକ୍ତୁଂ ହ୍ଯକୃପଣଂ ଗୃହେ ॥ 3-196-28 (23711)
ପରସ୍ଯ ତୁ ଗୃହେ ଭୋକ୍ତୁଃ ପରିଭୂତସ୍ ନିତ୍ଯଶଃ।
ସୁମୃଷ୍ଟମପି ନ ଶ୍ରେଯୋ ବିକଲ୍ପୋଽଯମତଃ ସତାମ୍ ॥ 3-196-29 (23712)
ଶ୍ବବଦ୍ଧି ଲୋଲୁପୋ ଯସ୍ତୁ ପରାନ୍ନଂ ଭୋକ୍ତୁମିଚ୍ଛତି।
ଧିଗସ୍ତୁ ତସ୍ଯ ତଦ୍ଭୁକ୍ତଂ କୃପଣସ୍ ଦୁରାତ୍ମନଃ ॥ 3-196-30 (23713)
ଯୋ ଦତ୍ତ୍ବାଽତିଥିଭୃତ୍ଯେଭ୍ଯଃ ପିତୃଭ୍ଯଶ୍ଚ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ।
ଶିଷ୍ଟାନ୍ଯନ୍ନାନି ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ କିଂ ବୈ ସୁଖତରଂ ତତଃ ॥ 3-196-31 (23714)
ଅତୋ ମୃଷ୍ଟତରଂ ନାନ୍ଯତ୍ପୂତଂ କିଂଚିତଚ୍ଛତକ୍ରତୋ।
ଦତ୍ତ୍ବା ଯସ୍ତ୍ବତିଥିଭ୍ଯୋଽନ୍ନଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ତେନୈବ ନିତ୍ଯଶଃ ॥ 3-196-32 (23715)
ତାବତାଂ ଗୋସହସ୍ରାଣାଂ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଦାଯକଃ।
ଯଦେନୋ ଯୌବନକୃତଂତତ୍ସର୍ବଂ ନଶ୍ଯତେ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-196-33 (23716)
ରସଦକ୍ଷିଣସ୍ ଭୁକ୍ତସ୍ ଦ୍ବିଜସ୍ଯ ତୁ କରେ ଗତମ୍।
ଯଦ୍ବାରି ବାରିଣା ସିଞ୍ଚେତ୍ତଦ୍ଧ୍ଯେନସ୍ତରତେ କ୍ଷଣାତ୍ ॥ 3-196-34 (23717)
ଏତାଶ୍ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ବୈ ବହ୍ବୀଃ କଥଯିତ୍ବା କଥାଃ ଶୁଭାଃ।
ବକେନ ସହ ଦେବେନ୍ଦ୍ର ଆପୃଚ୍ଛ୍ଯ ତ୍ରିଦିବଂ ଗତଃ ॥ 3-196-35 (23718)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଷଣଅଣବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 196 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-196-1 ଋଷିର୍ବକଃ କିଲ ଭବତୋ ଦୀର୍ଘାଯୁରାସୀଚ୍ଚେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-196-12 ଯହ୍ନୋତ୍ସବବତୀଂ ରମ୍ଯାଂ ପୃଧ୍ବୀଂ ରାଜଞ୍ଶତକ୍ରତୁରିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-196-21 ଆକୁଲାନାଂ ସମୃଦ୍ଧାନାଂ କଥଂ କାଲବିପର୍ଯଯଃ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-196-34 ଦ୍ବିଜସ୍ଯ ତୁ କରେ ହୁତମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 197
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.197. ଅଧ୍ଯାଯଃ 197
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି କ୍ଷତ୍ରିଯମହିମଖ୍ଯାପକଶିବିଚରିତ୍ରକୀର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-197-0 (23719)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-197-0x (2426)
ତତଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ପୁନର୍ମାର୍କଣ୍ଡେଯମୂଚୁଃ ॥ 3-197-1 (23720)
କଥିତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ରାଜନ୍ଯମାହାତ୍ମ୍ଯମିଦାନୀଂ ଶୁଶ୍ରୂଷାମହ ଇତି ତାନୁବାଚ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହର୍ଷିଃ ଶ୍ରୂଯତାମିଦାନୀଂ ରାଜନ୍ଯାନାଂ ମାହାତ୍ମ୍ଯମିତି ॥ କୁରୂଣାମନ୍ଯତମଃ ସୁହୋତ୍ରୋ ନାମ ରାଜା ମହର୍ଷୀନଭିଗମ୍ଯ ନିବୃତ୍ଯରଥସ୍ଥମେବ ରାଜାନମୌଶୀନରଂ ଶିବିଂ ଦଦର୍ଶାଭିମୁଖଂ ତୌ ସମେତ୍ଯ ପରସ୍ପରେଣ ଯଥାବଯଃ ପୂଜାଂ ପ୍ରଯୁଜ୍ଯ ଗୁଣସାମ୍ଯେନ ପରସ୍ପରେଣ ତୁଲ୍ଯାତ୍ମାନୌ ବିଦିତ୍ବାଽନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ପନ୍ଥାନଂ ନ ଦଦତୁସ୍ତତ୍ର ନାରଦଃ ପ୍ରାଦୁରାସୀତ୍କିମିଦଂ ଭବନ୍ତୌ ପରସ୍ପରସ୍ଯ ପନ୍ଥାନମାବୃତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତ ଇତି ॥ 3-197-2 (23721)
ତାବୂଚତୁର୍ନାରଦଂ ନୈତଦ୍ଭଗବନ୍ପୂର୍ବକର୍ମକର୍ତ୍ରାଦିଭିର୍ବିଶିଷ୍ଟସ୍ ପନ୍ଥା ଉପଦିଶ୍ଯତେ ସମର୍ଥାଯ ବା ଆବାଂ ଚ ସଖ୍ଯଂ ପରସ୍ପରେଣୋପଗତୌ ତଚ୍ଚାବଧାନତୋଽତ୍ଯୁତ୍କୃଷ୍ଟମଧରୋତ୍ତରଂ ପରିଭ୍ରଷ୍ଟମ୍ ॥
ନାରଦସ୍ତ୍ବେବମୁକ୍ତଃ ଶ୍ଲୋକତ୍ରଯମପଠତ୍ ॥ 3-197-3 (23722)
କ୍ରୂରଃ କୌରବ୍ଯ ମୃଦବେ ମୃଦୁଃ କ୍ରୂରେ ଚ କୌରବ।
ସାଧୁଶ୍ଚାସାଧବେ ସାଧୁଃ ସାଧବେ ନାପ୍ନୁଯାତ୍କଥମ୍ ॥ 3-197-4 (23723)
କୃତଂ ଶତଗୁଣଂ କୁର୍ଯାନ୍ନାସ୍ତି ଦେବେଷୁ ନିର୍ଣଯଃ।
ଔଶୀନରଃ ସାଧୁଶୀଲୋ ଭବତୋ ବୈ ମହୀପତିଃ ॥ 3-197-5 (23724)
ଜଲେତ୍କଦର୍ଯଂ ଦାନେନ ସତ୍ଯେନାନୃତବାଦିନମ୍।
କ୍ଷମଯା କ୍ରୂରକର୍ମାଣମସାଧୁଂ ସାଧୁନା ଜଯେତ୍ ॥ 3-197-6 (23725)
ତଦୁଭାବେବ ଭବନ୍ତାବୁଦାରୌ ଯ ଇଦାନୀଂ ଭବଦ୍ଭ୍ଯାମନ୍ଯତମଃ ସୋପସର୍ପତୁ ଏତଦ୍ବୈ ନିଦର୍ଶନମିତ୍ଯୁକ୍ତାବ ତୂଷ୍ଣୀଂ ନାରଦୋ ବଭୂବ ॥ ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ କୌରବ୍ଯଃ ଶିବିଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ କୃତ୍ବା ପନ୍ଥାନଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବହୁକର୍ମଭିଃ ପ୍ରଶସ୍ଯ ପ୍ରଯଯୌ ॥ 3-197-7 (23726)
ତଦେତଦ୍ରାଜ୍ଞୋ ମହାଭାଗ୍ଯମପ୍ଯୁକ୍ତବାନ୍ନାରଦଃ ॥ 3-197-8 (23727)
॥ ଇତିଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାଖ୍ଯାପର୍ବଣି ସପ୍ତନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 197 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-197-3 ନୈତତ୍ ଯତ୍ପନ୍ଥାସ୍ତ୍ଯାଜ୍ଯ ଇତ୍ଯେତନ୍ନେତ୍ଯର୍ଥଃ। ତତ୍ର ହେତୁଃ ପୂର୍ବେତି। ପୂର୍ବେ ଚ ତେ କର୍ମକର୍ତ୍ରାଦଯଶ୍ଚେତି ବିଗ୍ରହଃ। ଅନୁମନ୍ତୃବକ୍ତୃପ୍ରଭୃତଯ ଆଦିଶବ୍ଦାର୍ଥଃ। ଅବଧାନତୋ ବିଚାରତଃ। ଅଧରେତି। ଆବଯୋସ୍ତାରତମ୍ଯଂ ନାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-197-4 ପୂର୍ବାର୍ଧେ ଖଲବୃତ୍ତଂ ନାପ୍ନୁଯାତ୍ସାଧୁତ୍ବଂ ବୈ କଥଂ ନ କୁର୍ଯାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-197-8 ରାଜ୍ଞଃ ଶିବେଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 198
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.198. ଅଧ୍ଯାଯଃ 198
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ବିପ୍ରାଯ ଗୋପ୍ରଦାନରୂପଯବାତିଚରିତକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-198-0 (23728)
[*ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-198-0x (2427)
ଇଦମନ୍ଯଚ୍ଛ୍ରୂତାଂ ଯଯାତିର୍ନାହୁଷୋ ରାଜା ରାଜ୍ଯସ୍ଥଃ ପୌରଜନାବୃତ ଆସାଂଚକ୍ରେ ॥ ଗୁର୍ବର୍ଥୀ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉପେତ୍ଯାବ୍ରବୀତ୍ ଭୋ ରାଜନ୍ଗୁର୍ବର୍ଥଂ ଭିକ୍ଷେଯଂ ସମଯାଦିତି ରାଜୋବାଚ ॥ 3-198-1 (23729)
ବ୍ରବୀତୁ ଭଗବାନ୍ସମଯମିତି ॥ 3-198-2 (23730)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-198-3x (2428)
ବିଦ୍ବେଷଣଂ ପରମଂ ଜୀବଲୋକେ
କୁର୍ଯାନ୍ନରଃ ପାର୍ଥିବ ଯାଚ୍ଯମାନଃ।
ତଂ ତ୍ବାଂ ପୃଚ୍ଛାମି କଥଂ ତୁ ରାଜ-
ନ୍ଦଦ୍ଯାଦ୍ବାନ୍ଦଯିତଂ ଚ ମେଽଦ୍ଯ ॥ 3-198-3 (23731)
ରାଜୋବାଚ। 3-198-4x (2429)
ନଚାନୁକୀର୍ତଯେ ଦଦ୍ଯ ଦତ୍ତ୍ବା
ଅଯାଚ୍ଯମର୍ଥଂ ନ ଚ ସଂଶୃଣୋମି।
ପ୍ରାପ୍ଯମର୍ଥଂ ଚ ସଂଶ୍ରୁତ୍ଯ
ତଂ ଚାପି ଦତ୍ତ୍ବା ସୁସୁଖୀ ଭବାମି ॥ 3-198-4 (23732)
ଦଦାମି ତେ ରୋହିଣୀନାଂ ସହସ୍ରଂ
ପ୍ରିଯୋ ହି ମେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଯାଚମାନଃ।
ନ ମେ ମନଃ କୁପ୍ଯତି ଯାଚମାନେ
ଦତ୍ତଂ ନ ଶୋଚାମି କଦାଚିଦର୍ଥମ୍ ॥ 3-198-5 (23733)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣା ରାଜା ଗୋସହସ୍ରଂ ଦଦୌ।
ପ୍ରାପ୍ତବାଂଶ୍ଚ ଗବାଂ ସହସ୍ରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଇତି ॥ 3-198-6 (23734)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 198 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-198-3 ବିଦ୍ବେଷଣଂ ଯାଚକସ୍ଯ ଦ୍ବେଷମ୍। ପ୍ରୀତ୍ଯୈବ ଦଦାସି ଚେତ୍ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯାମୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-198-4 ହେ ଦଦ୍ଯ ଦଦୋ ହାନଂ ତଦର୍ହ ॥ 3-198-5 ରୋହିଣୀନାଂ ଗବାମ୍ ॥ * - ଏତଦାଦ୍ଯଧ୍ଯାଯତ୍ରଯଂ ଷୋଢଶଗଦ୍ଯାଧିକଂ ଝ. ପୁସ୍ତକଏବ ଦୃଶ୍ଯତେ ନେତରକୋଶେଷୁ।ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 199
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.199. ଅଧ୍ଯାଯଃ 199
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ସେଦୁକବୃଷଦର୍ଭଚରିତକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-199-0 (23735)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-199-0x (2430)
ଭୂଯ ଏବ ମହାଭାଗ୍ଯଂ କଥ୍ଯତାମିତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-199-1 (23736)
ଅଥାଚଷ୍ଟ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାରାଜ ବୃଷଦର୍ଭସେଦୁକନାମାନୌ ରାଜାନୌ ନତିମାର୍ଗରତାବସ୍ତ୍ରୋପାସ୍ତ୍ରକୃତିନୌ ॥ 3-199-2 (23737)
ସେଦୁକୋ ବୃଷଦର୍ଭସ୍ ବାଲସ୍ଯୈବ ଉପାଂଶୁବ୍ରତମଭ୍ଯଜାନାତ୍ କୁପ୍ଯମଦେଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ॥ 3-199-3 (23738)
ଅଥ ତଂ ସେଦୁକଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କଶ୍ଚିଦ୍ବେଦାଧ୍ଯଯନସଂପନ୍ନ ଆଶିଷଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଗୁର୍ବର୍ଥୀ ଭିକ୍ଷିତବାନ୍ ॥ 3-199-4 (23739)
ଅଶ୍ବସହସ୍ରଂ ମେ ଭବାନ୍ଦଦାତ୍ବିତି ॥ ତଂ ସେଦୁକୋ ବ୍ରାହ୍ମଣମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-199-5 (23740)
ନାସ୍ତି ସଂଭବୋ ଗୁର୍ବର୍ଥଂ ଦାତୁମିତି ॥ 3-199-6 (23741)
ସ ତ୍ବଂ ଗଚ୍ଛ ବୃଷଦର୍ଭସକାଶମ୍ ॥ ରାଜା ପରମଧର୍ମଜ୍ଞୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ ତଂ ଭିକ୍ଷସ୍ବ ॥ ସ ତେ ଦାସ୍ଯତି ତସ୍ଯୈତଦୁପାଂଶୁବ୍ରତମିତି ॥ 3-199-7 (23742)
ଅଥ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବୃଷଦର୍ଭସକାଶଂ ଗତ୍ବା ଅଶ୍ବସହସ୍ରମଯାଚତ ॥ ସ ରାଜା ତଂ କଶେନାତାଡଯତ୍ ॥ 3-199-8 (23743)
ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ କିଂ ହିଂସ୍ଯନାଗସଂ ମାମିତି ॥ 3-199-9 (23744)
ଏବମୁକ୍ତ୍ଯା ତଂ ଶପନ୍ତଂ ରାଜାଽଽହ ॥ ବିପ୍ର କିଂ ଯୋ ନ ଦଦାତି ତୁଭ୍ଯମୁତାହୋସ୍ବିଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମେତତ୍ ॥ 3-199-10 (23745)
କବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-199-11x (2431)
ରାଜାଧିରାଜ ତବ ସମୀପଂ ସେଦୁକେନ ପ୍ରେଷିତୋ ଭିକ୍ଷିତୁମାଗତଃ ତେନାନୁଶିଷ୍ଟେନ ମଯା ତ୍ବଂ ଭିକ୍ଷିତୋସି ॥ 3-199-11 (23746)
ପୂର୍ବାହ୍ଣେ ତେ ଦାସ୍ଯାମି ଯୋ ମେଽଦ୍ଯ ବଲିରାଗମିଷ୍ଯତି ॥ ଯୋ ହନ୍ଯତେ କଶଯା କଥଂ ମୋଘଂ କ୍ଷେପଣଂ ତସ୍ଯ ସ୍ଯାତ୍ ॥ 3-199-12 (23747)
3-199-13 (23748)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ଦୈବସିକାମୁତ୍ପତ୍ତିଂ ପ୍ରଦାତ୍ ॥ ଅଧିକସ୍ଯାଶ୍ବସହସ୍ରସ୍ଯ ମୂଲ୍ଯମେବାଦାଦିତି ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-199-3 ଉପାଂଶୁ ବହିରନୁଦ୍ଧାଟିତମ୍। କୁପ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଣରୂପ୍ଯାଦନ୍ଯତ୍ ॥ 3-199-8 କଶେନ ପୁଂସ୍ତ୍ବମାର୍ଷମ୍ ॥ 3-199-9 ହିଂସି ହିନସ୍ସି ତାଡଯସି ॥ 3-199-10 ଶପନ୍ତଂ ଶାପଂ ଦିତ୍ସନ୍ତମ୍। ହେ ବିପ୍ ଯୋ ନ ଦଦାତି ସ୍ବୀଯଂ ଧନଂ ତୁଭ୍ଯଂ ତସ୍ମୈ ବା ଏତତ୍ ଶାପଦାନଂ ଉଚିତମ୍। ଉତାହୋସ୍ବିତ୍ ଏତଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଯୋଗ୍ଯଂ ସ୍ବୋଯମପି ଦିତ୍ସନ୍ନ ଶାପଯୋଗ୍ଯଃ ନାପି ଶାନତିଧର୍ମା ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ଶାପଂ ଦାତୁମର୍ହତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-199-12 କ୍ଷେପଣଂ ଦୂରୀକରଣମ୍। ଅବଶ୍ଯଂ ସ ପ୍ରସାଦନୀଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-199-13 ଦୈବସିକାଂ ଏକଦିବସଜାତାମୁତ୍ପତତିଂ ଧନସ୍ଯ। ସ୍ବନିଯମଭଙ୍ଗାଯ ପ୍ରବୃତ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଦଣ୍ଡଯିତୁମପି ପ୍ରାର୍ଥିତାଦଧିକଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପ୍ରସାଦଯିତୁମପି ସମର୍ଥା ରାଜାନ ଇତି ତାତ୍ପର୍ଯମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 200
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.200. ଅଧ୍ଯାଯଃ 200
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ପାଣ୍ଡବାନପ୍ରତି ଶ୍ଯେନାତ୍କପୋତରକ୍ଷଣରୂପଶିବିଚରିତକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-200-0 (23749)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-200-0x (2432)
ଦେବାନାଂ କଥା ସଂଜାତା ମହୀତଲଂ ଗତ୍ବା ମହୀପତିଂ ଶିବିମୌଶୀନରଂ ସାଧ୍ବେନଂ ଶିବିଂ ଜିଜ୍ଞାସ୍ଯାମ ଇତି ॥ ଏବଂ ଭୋ ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଅଗ୍ନୀନ୍ଦ୍ରାବୁପତିଷ୍ଠେତାମ୍ ॥ 3-200-1 (23750)
ଅଗ୍ନିଃ କପୋତରୂପେଣ ତମଭ୍ଯଧାବଦାମିଷାର୍ଥମିନ୍ଦ୍ରଃ ଶ୍ଯେନରୂପେଣ ॥ 3-200-2 (23751)
ଅଥ କପୋତୋ ରାଜ୍ଞୋ ଦିବ୍ଯାସନାସୀନସ୍ଯୋତ୍ସଙ୍ଗଂ ନ୍ଯପତତ୍ ॥ 3-200-3 (23752)
ଅଥ ପୁରୋହିତୋ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ ପ୍ରାଣରକ୍ଷାର୍ଥଂ ଶ୍ଯେନାଦ୍ଭୀତୋ ଭବନ୍ତଂ ପ୍ରାଣାର୍ଥୀ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-200-4 (23753)
ବସୁ ଦଦାତୁ ଅନ୍ତବାନ୍ପାର୍ଥିବୋଽସ୍ଯ ନିଷ୍କୃତିଂ କୁର୍ଯାତ୍ ଘୋରଂ କପୋତସ୍ଯ ନିପାତମାହୁଃ ॥ 3-200-5 (23754)
ଅଥ କପୋତୋ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ ପ୍ରାଣରକ୍ଷଣାର୍ଥଂ ଶ୍ଯେନାଦ୍ଭୀତୋ ଭବନ୍ତଂ ପ୍ରାଣାର୍ଥୀ ପ୍ରପଦ୍ଯେ ଅଙ୍ଗୈରଙ୍ଗାନି ପ୍ରାପ୍ଯାର୍ଥୀ ମୁନିର୍ଭୂତ୍ବା ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ବାଂ ପ୍ରପଦ୍ଯେ ॥ 3-200-6 (23755)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେନ କର୍ଶିତଂ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣଂ ମାଂ ବିଦ୍ଧି ॥ ତପସା ଦମେନ ଯୁକ୍ତମାଚାର୍ଯସ୍ଯାପ୍ରତିକୂଲଭାଷିଣମ୍ ॥ ଏବଂଯୁକ୍ତମପାପଂ ମାଂ ବିଦ୍ଧି ॥ 3-200-7 (23756)
ଗଦାମି ବେଦାନବିଚିନୋମି ଛନ୍ଦଃ
ସର୍ବେବେଦା ଅକ୍ଷରଶୋ ମେ ଅଧୀତାଃ।
ନ ସାଧୁ ଦାନଂ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯସ୍ଯ ପ୍ରଦାନଂ
ମା ପ୍ରାଦାଃ ଶ୍ଯେନାଯ ନ କପୋତୋଽସ୍ମି ॥ 3-200-8 (23757)
ଅଥ ଶ୍ଯେନୋ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-200-9 (23758)
ପର୍ଯାଯେଣ ବସତିର୍ବା ଭବେଷୁ
ସର୍ଗେ ଜାତଃ ପୂର୍ବମସ୍ମାତ୍କପୋତାତ୍।
ତ୍ବମାଦଦାନୋଽଥ କପୋତମେନଂ
ମା ତ୍ବଂ ରାଜନ୍ବିଘ୍ନକର୍ତା ଭବେଥାଃ ॥ 3-200-10 (23759)
ରାଜୋବାଚ। 3-200-11x (2433)
କେନେଦୃଶୀ ଜାତୁ ପରା ହି ଦୃଷ୍ଟା
ବାଗୁଚ୍ଯମାନା ଶକନେନ ସଂସ୍କୃତା।
ଯାଂ ବୈ କପୋତୋ ବଦତେ ଯାଂ ଚ ଶ୍ଯେନ
ଉଭୌ ବିଦିତ୍ବା କଥମସ୍ତୁ ସାଧୁ ॥ 3-200-11 (23760)
ନାସ୍ଯ ବର୍ଷଂ ବର୍ଷତି ବର୍ଷକାଲେ
ନାସ୍ଯ ବୀଜଂ ରୋହତି କାଲ ଉପ୍ତମ୍।
ଭୀତଂ ପ୍ରପନ୍ନଂ ଯୋ ହି ଦଦାତି ଶତ୍ରବେ
ନ ତ୍ରାଣଂ ଲଭେତ୍ରାଣମିଚ୍ଛନ୍ସ କାଲେ ॥ 3-200-12 (23761)
ଜାତା ହ୍ରସ୍ବା ପ୍ରଜା ପ୍ରମୀଯତେ
ସଦା ନ ବାସଂ ପିତରୋଽସ୍ଯ କୁର୍ବତେ।
ଭୀତଂ ପ୍ରପନ୍ନଂ ଯୋ ହି ଦଦାତି ଶତ୍ରବେ
ନାସ୍ଯ ଦେବାଃ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ହବ୍ଯମ୍ ॥ 3-200-13 (23762)
ମୋଘମନ୍ନଂ ବିନ୍ଦତି ଚାପ୍ରଚେତାଃ
ସ୍ବର୍ଗାଲ୍ଲୋକାଦ୍ଧଶ୍ଯତି ଶୀଘ୍ରମେବ।
ଭୀତଂ ପ୍ରପନ୍ନଂ ଯୋ ହି ଦଦାତି ଶତ୍ରବେ
ସେନ୍ଦ୍ରା ଦେବାଃ ପ୍ରହରନ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ବଜ୍ରମ୍ ॥ 3-200-14 (23763)
ଉକ୍ଷାଣଂ ପକ୍ତ୍ବା ସହ ଓଦନେନ
ଅସ୍ମାତ୍କପୋତାତ୍ପ୍ରତି ତେ ନଯନ୍ତୁ।
ଯସ୍ମିନ୍ଦେଶେ ରମସେଽତୀବ ଶ୍ଯେନ
ତତ୍ରମାଂସଂ ଶିବଯସ୍ତେ ବହନ୍ତୁ ॥ 3-200-15 (23764)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 3-200-16x (2434)
ନୋକ୍ଷାଣୋ ରାଜନ୍ପ୍ରାର୍ଥଯେଯଂ ନ ଚାନ୍ଯ
ଦସ୍ମାନ୍ମାଂସମଧିକଂ ବା କପୋତାତ୍।
ଦେବୈର୍ଦତ୍ତଃ ସୋଽଦ୍ଯ ମମୈଷ ଭକ୍ଷ-
ସ୍ତନ୍ମେ ଦଦସ୍ବ ଶକୁନାନାମଭାବାତ୍ ॥ 3-200-16 (23765)
ରାଜୋବାଚ। 3-200-17x (2435)
ଉକ୍ଷାଣଂ ବେହତମନୂନଂ ନଯନ୍ତୁ
ତେ ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ପୁରୁଷା ମମୈବ।
ଭଯାହିତସ୍ ଦାଯଂ ମମାନ୍ତିକାତ୍ତ୍ବାଂ
ପ୍ରତ୍ଯାମ୍ନାଯଂ ତୁ ତ୍ବଂ ହ୍ଯେନଂ ମା ହିଂସୀଃ ॥ 3-200-17 (23766)
ତ୍ଯଜେ ପ୍ରାଣାନନୈବ ଦଦ୍ଯାଂ କପୋତଂ
ସୌମ୍ଯୋ ହ୍ଯଯଂ କିଂ ନ ଜାନାସି ଶ୍ଯେନ।
ଯଥା କ୍ଲେଶଂ ମା କୁରୁଷ୍ବେହ ସୌମ୍ଯ
ନାହଂ କପୋତମର୍ପଯିଷ୍ଯେ କଥଂଚିତ୍ ॥ 3-200-18 (23767)
ଯଥା ମାଂ ବୈ ସାଧୁବାଦୈଃ ପ୍ରସନ୍ନାଃ
ପ୍ରଶଂସେଯୁଃ ଶିବଯଃ କର୍ମଣା ତୁ।
ଯଥା ଶ୍ଯେନ ପ୍ରିଯମେବ କୁର୍ଯାଂ
ପ୍ରଶାଧି ମାଂ ଯଦ୍ବଦେସ୍ତତ୍କରୋମି ॥ 3-200-19 (23768)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 3-200-20x (2436)
ଊରୋର୍ଦକ୍ଷିଣାଦୁତ୍କୃତ୍ଯ ସ୍ବପିଶିତଂ ତାବଦ୍ରାଜନ୍ଯାବନ୍ମାଂସଂ କପୋତେନ ସମମ୍ ॥ ତଥା ତସ୍ମାତ୍ସାଧୁ ତ୍ରାତଃ କପୋତଃ ପ୍ରଶଂସେଯୁଶ୍ଚ ଶିବଯ କୃତଂ ଚ ପ୍ରିଯଂ ସ୍ଯାନ୍ମମେତି ॥ 3-200-20 (23769)
ଅଥ ସ ଦକ୍ଷିଣାଦୂରୋରୁତ୍କୃତ୍ଯ ସ୍ବମାଂସପେଶୀଂ ତୁଲଯାଧାରଯତ୍ ॥ ଗୁରୁତର ଏବ କପୋତ ଆସୀତ୍ ॥ 3-200-21 (23770)
ପୁନରନ୍ଯମୁଚ୍ଚକର୍ତ ଗୁରୁତର ଏବ କପୋତଃ ॥ ଏବଂ ସର୍ବଂ ସମଧିକୃତ୍ଯ ଶରୀରଂ ତୁଲାଯାମାରୋପଯାମାସ ରତତ୍ତଥାପି ଗୁରୁତର ଏବ କପୋତ ଆସୀତ୍ ॥ 3-200-22 (23771)
ଅଥ ରାଜା ସ୍ବଯମେବ ତୁଲାମାରୁରୋହ ॥ ନ ଚ ବ୍ଯଲୀକମାସୀଦ୍ରାଜ୍ଞ ଏତଦ୍ବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ଦୃଷ୍ଟାବ ତ୍ରାତ ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରାଲୀଯତ ଶ୍ଯେନଃ ଅଥ ରାଜା ଅବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-200-23 (23772)
କପୋତଂ ବିଦ୍ଯୁଃ ଶିବଯସ୍ତ୍ବାଂ କପୋତ
ପୃଚ୍ଛାମି ତେ ଶକୁନେ କୋ ନୁ ଶ୍ଯେନଃ।
ନାନୀଶ୍ବର ଈଦୃଶଂ ଜାତୁ କୁର୍ଯା-
ଦେତଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ ଭଗବନ୍ମେ ବିଚକ୍ଷ୍ବ ॥ 3-200-24 (23773)
କପୋତ ଉବାଚ। 3-200-25x (2437)
ବୈଶ୍ବାନରୋଽହଂ ଜ୍ବଲନୋ ଧୂମକେତୁ-
ରଥୈବ ଶ୍ଯେନୋ ବଜ୍ରହସ୍ତଃ ଶଚୀପତିଃ।
ସାଧୁ ଜ୍ଞାତୁଂ ତ୍ବାମୃଷଭଂ ସୌରଥେଯ
ନୌ ଜିଜ୍ଞାସଯା ତ୍ବତ୍ସକାଶଂପ୍ରପନ୍ନୌ ॥ 3-200-25 (23774)
ଯାମେତାଂ ପେଶୀଂ ମମ ନିଷ୍କ୍ରଯାଯ
ପ୍ରାଦାଦ୍ଭବାନସିନୋତ୍କୃତ୍ଯ ରାଜନ୍।
ଏତଦ୍ବୋ ଲକ୍ଷ୍ମ ଶିବଂ କରୋମି
ହିରଣ୍ଯବର୍ଣଂ ରୁଚିରଂ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧମ୍ ॥ 3-200-26 (23775)
ଏତାସାଂ ପ୍ରଜାନାଂ ପାଲଯିତା ଯଶସ୍ବୀ
ସୁରର୍ଷୀଣାମଥ ସଂମତୋ ଭୃଶମ୍।
ଏତସ୍ମାତ୍ପାର୍ଶ୍ବାତ୍ପୁରୁଷୋ ଜନିଷ୍ଯତି
କପୋତରୋମେତି ଚ ତସ୍ଯ ନାମ ॥ 3-200-27 (23776)
କପୋତରୋମାଣଂ ଶିବିନୌଦ୍ଭିଦଂ ପୁତ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ନୃପବୃଷସଂହନନଂ ଯଶୋଦୀପ୍ଯମାନଂ ଦ୍ରଷ୍ଟାସି ଶୂରମୃଷଭଂ ସୌରଥାନାମ୍ ॥ 3-200-28 (23777)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 200 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-200-5 ଘୋରଂ ନିନ୍ଦିତଂ ଅନିଷ୍ଟସୂଚକମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅନ୍ତବାନ୍ ଦିଗନ୍ତାନାମୀଶ୍ବରଃ ॥ 3-200-6 ଅଙ୍ଗୈରିତି। ମୁନିରହଂ ସ୍ବଶରୀରେଣ କପୋତଶରୀରଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟୋଽସ୍ମୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ପ୍ରାଣାନ୍ପ୍ରାଣରକ୍ଷକତ୍ବେନ ତ୍ବମେବ ମମ ପ୍ରାଣା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-200-8 ଶ୍ରୋତ୍ରିଯସ୍ଯ ମେ ଶ୍ଯେନାଯ ତ୍ବତ୍କର୍ତୃକଂ ପ୍ରଦାନଂ ନ ସାଧୁଦାନମ୍ ॥ 3-200-10 ଭବେଷୁ ଜନ୍ମସୁ ପର୍ଯାଯେଣ ବସତିଃ ସ୍ଥିତିର୍ଭବତି ଅତସ୍ତ୍ବଂ ସର୍ଗେ ସୃଷ୍ଟୌ ଅସ୍ମାତ୍କପୋତାତ୍ ଜାତୋସି। ଅତସ୍ତ୍ବଂ ତବ ଜନ୍ମାନ୍ତରୀଯଂ ପିତରଂ କପୋତଂ ଆଦଦାନୋ ରକ୍ଷନ୍ ମମ ଆହାରେ ବିଘ୍ନଂ ମାକୁର୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-200-11 ଏତଯୋଃ ସ୍ବରୂପଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ସାଧୁକର୍ମ କଥଂ କୁର୍ଯାମିତି ବିମୃଶତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-200-13 ହ୍ରସ୍ବା ଶୈଶବେ ଏବ ପ୍ରଜା ପ୍ରମୀଯତେ ମ୍ରିଯତେ ॥ 3-200-14 ମୋଘଂ ନିଷ୍ଫଲଂ ସୋଽନ୍ନଂ ବିନ୍ଦଂତି ଲଭତେ। ଅପ୍ରଚେତାଃ ଅନୁଦାରଃ ॥ 3-200-15 ଅସ୍ମାତ୍କପୋତାତ୍। ଏନଂ କପୋତଂ ମୋଚଯିତ୍ବା ତେ ତୁଭ୍ଯଂ ପ୍ରତିନଯନ୍ତୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ବେନ ସମର୍ପଯନ୍ତୁ ॥ 3-200-16 ଶକୁନାନାଂ ଏକସ୍ମିନ୍ନେବ ବହୁତ୍ବମ୍। ଅଭାବାତ୍ ନାଶେନ ॥ 3-200-17 ଉକ୍ଷାଣଂ ବଲୀବର୍ଦନମ୍। ବେହତଂ ବନ୍ଧ୍ଯାଂ ଗାଂ ବା ଅନୂନଂ ସର୍ବାଙ୍ଗସଂପୂର୍ଣଂ ଯଥା ସ୍ଯାତ୍ତଥା। ଭଯାହିତସ୍ଯ ଭୀପ୍ରସ୍ତସ୍ଯ କପୋତସ୍ଯ। ଦାଯଂ ପ୍ରତିଧନଂ ପ୍ରତ୍ଯାମ୍ନାଯଂ ନଯନ୍ତୁ ପ୍ରାପଯନ୍ତୁ। ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ଆଲୋଚଯନ୍ତୁ ଚ ସନ୍ତଃ। ଏନଂ କପୋତଂ ମା ହିଂସୀରିତି ॥ 3-200-18 ସୌମ୍ଯୋ ହ୍ଯଯଂ ସୋମସଂଯୁକ୍ତକ୍ରତୁବନ୍ନିତ୍ଯଂ ପରିପାଲ୍ଯୋ ହ୍ଯଯମ୍। ହେ ସୌମ୍ଯ ସୋମବତ୍ପ୍ରିଯଦର୍ଶନ ॥ 3-200-22 ଅଧିକୃତ୍ଯ ଛିତ୍ତ୍ବା ॥ 3-200-23 ଅପର୍ଯାପ୍ତୌ ସ୍ବଯମେବ ତୁଲାମାବିବେଶ। ବ୍ଯଲୀକଂ ଅପ୍ରିଯମ୍। ତ୍ରାତସ୍ତ୍ବଯା କପୋତ ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ॥ 3-200-25 ହେ ସୌରଥେଯ ସୁରଥାଯାଃ ପୁତ୍ର। ନୌ ଆବାମ୍। ବିଦ୍ଧୀତି ଶେଷଃ ॥ 3-200-26 ଅସିନା ସ୍ବଙ୍ଗେନ। ଏତନ୍ମାଂସମ୍। ବଃ ଗୃପାଣାଂ ଲକ୍ଷ୍ମ ଚିହ୍ନିଂ କରୋମି ॥ 3-200-28 ଶିବିନା ଶିଥିଲଶରୀରେଣ ଜାତଂ ଔଦ୍ଭିଦଂ ଉଦ୍ଭେଦେନ ଜାତମ୍। ଯଶସା ଦୀପ୍ଯମାନମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 201
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.201. ଅଧ୍ଯାଯଃ 201
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ନାରଦେରିତାଷ୍ଟକାଦିରାଜତାରତମ୍କଥନପୂର୍ବକଦାନମହିମାନୁବାଦ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-201-0 (23778)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-201-0x (2438)
ଭୂଯ ଏବ ମହାଭାଗ୍ଯଂ କଥ୍ଯତାମିତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍ପାଣ୍ଡବୋ ମାର୍କଣ୍ଡେଯମ୍ ॥ ଅଥାଚଷ୍ଟ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଃ ॥ ଅଷ୍ଟକସ୍ଯ ବୈଶ୍ବାମିତ୍ରେରଶ୍ବମେଧେ ସର୍ବେ ରାଜାନଃ ପ୍ରାଗଚ୍ଛନ୍ ॥ 3-201-1 (23779)
ଭ୍ରାତରଶ୍ଚାସ୍ଯ ପ୍ରତର୍ଦନୋ ବମୁମନାଃ ଶିବିରୌଶୀନର ରଇତି ସ ଚ ସମାପ୍ତଯଜ୍ଞୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ରଥେନ ପ୍ରାଯାତ୍ତେ ଚ ନାରଦମାଗଚ୍ଛନ୍ତମଭିବାଦ୍ଯାରୋହତୁ ଭବାନ୍ରଥମିତ୍ଯବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-201-2 (23780)
ତାଂସ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ରଥମାରୁରୋହ ॥ ଅଥ ତେଷାମେକଃ ସୁରର୍ଷିଂ ନାରଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଭଗବନ୍ତଂ କିଂଚିଦିଚ୍ଛେଯଂ ପ୍ରଷ୍ଟୁମିତି ॥ 3-201-3 (23781)
ପୃଚ୍ଛେତ୍ଯବ୍ରବୀଦୃଷିଃ ॥ ରସୋଽବ୍ରବୀଦାଯୁଷ୍ମନ୍ତଃ ସର୍ବଗୁଣପ୍ରମୁଦିତାଃ ॥ ଅଥାଯୁଷ୍ମନ୍ତଂ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଥାନଂ ଚତୁର୍ଭିର୍ଯାତବ୍ଯଂ ସ୍ଯାତ୍କୋଽବତରେତ୍ ॥ ଅଯମଷ୍ଟକୋଽବତରେଦିତ୍ଯବ୍ରବୀଦୃଷିଃ ॥ 3-201-4 (23782)
କିଂକାରଣମିତ୍ଯପୃଚ୍ଛତ୍ ॥ ଅଥାଚଷ୍ଟାଷ୍ଟକସ୍ଯ ଗୃହେ ମଯା ଉପିତଂ ସ ମାଂ ରଥେନାନୁପ୍ରାବହଦଥାପଶ୍ଯମନେକାନି ଗୋସହସ୍ରାଣି ବର୍ଣଶୋ ବିବିକ୍ତାନି ତମହମପୃଚ୍ଛଂ କସ୍ଯେମା ଗାବ ଇତି ସୋବ୍ରବୀତ୍ ॥ ମଯାନିସୃଷ୍ଟାଇତ୍ଯେତାସ୍ତେନୈବସ୍ବଯଂ ଶ୍ଲାଘତି କଥିତେନ ॥ ଏପୋବତରେଦଥ ତ୍ରିଭିର୍ଯାତବ୍ଯଂ ସାଂପ୍ରତଂ କୋଽବତରେତ୍ ॥ 3-201-5 (23783)
ପ୍ରତର୍ଦନ ଇତ୍ଯତ୍ରବୀଦୃଷିଃ ॥ ତତ୍ର କିଂ କାରଣଂ ପ୍ରତର୍ଦନସ୍ଯାପି ଗୃହେ ମଯୋପିତଂ ସ ମାଂ ରଥେନାନୁପ୍ରାବହତ୍ ॥ 3-201-6 (23784)
ଅଥୈନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽଭିକ୍ଷେତାଶ୍ବଂ ମେ ଦଦାତୁ ଭବାନ୍ନିବୃତ୍ତୋ ଦାସ୍ଯାମୀତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ତ୍ବରିତମେବ ଦୀଯତାମିତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତ୍ବରିତମେବ ସ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯୈବ ମୁକ୍ତ୍ବା ଦକ୍ଷିଣଂ ପାର୍ଶ୍ବମଦଦତ୍ ॥ 3-201-7 (23785)
ଅଥାନ୍ଯୋଷ୍ଯଶ୍ବାର୍ଥୀ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଆଗଚ୍ଛତ୍ ॥ ତଥୈବ ଚୈନମୁକ୍ତ୍ବା ବାମପାର୍ଷ୍ଣିମଭ୍ଯଦାଦଥ ପ୍ରାଯାତ୍ପୁନରପି ଚାନ୍ଯୋପ୍ଯଶ୍ବାର୍ଥୀ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଆଗଚ୍ଛତ୍ ତ୍ବରିତୋଥ ତସ୍ମୈ ଅପନହ୍ଯ ବାମଂ ଧୁର୍ଯମଦଦତ୍ ॥ 3-201-8 (23786)
ଅଥ ପ୍ରାଯାତ୍ପୁନରନ୍ଯ ଆଗଚ୍ଛଦଶ୍ବାର୍ଥୀ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତମବ୍ରବୀଦତିଯାତୋ ଦାସ୍ଯାମି ତ୍ବରିତମେବ ମେ ଦୀଯତାମିତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତସ୍ମୈ ଦତ୍ତ୍ବାଽଶ୍ବଂ ରଥଧୁରଂ ଗୃହ୍ଣତା ବ୍ଯାହୃତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସାଂପ୍ରତଂ ନାସ୍ତି କିଂଚିଦିତି ॥ 3-201-9 (23787)
ଯ ଏଷ ଦଦାତି ଚାସୂଯତି ଚ ତେନ ବ୍ଯାହୃତେନ ତଥାଽବତରେତ୍ ॥ ଅଥ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଯାତବ୍ଯମିତି କୋଽବତରେତ୍ ॥ 3-201-10 (23788)
ବସୁମନା ଅବତରେଦିତ୍ଯବ୍ରବୀଦୃଷିଃ ॥ 3-201-11 (23789)
କିଂକାରଣମିତ୍ଯପୃଚ୍ଛଦଥାଚଷ୍ଟ ନାରଦଃ ॥ ଅହଂ ପରିଭ୍ରମନ୍ବସୁମନସୋ ଗୃହମୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-201-12 (23790)
ସ୍ବସ୍ତିବଚନମାସୀତ୍ପୁଷ୍ପରଥସ୍ଯ ପ୍ରଯୋଜନେନ ତମହମନ୍ବଗଚ୍ଛଂ ସ୍ବସ୍ତିବାଚିତେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ରଥୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଦର୍ଶିତଃ ॥ 3-201-13 (23791)
ତମହଂ ରଥଂ ପ୍ରାଶଂସମଥ ରାଜାଽବ୍ରବୀଦ୍ଭଗବତାରଥଃ ପ୍ରଶସ୍ତଃ ॥ ଏଷ ଭଗବତୋ ଭଗବତୋରଥ ଇତି ॥ 3-201-14 (23792)
ଅଥ କଦାଚିତ୍ପୁନରପ୍ଯହମୁପସ୍ଥିତଃ ପୁନରେବ ଚ ରଥପ୍ରଯୋଜନମାସୀତ୍ ॥ ସମ୍ଯଗଯମେଷ ଭଗବତ ଇତ୍ଯେବଂ ରାଜାଽବ୍ରବୀଦିତି ପୁନରେବ ଚ ତୃତୀଯଂ ସ୍ବସ୍ତିବାଚନଂ ସମଭାବଯମଥ ରାଜା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଦର୍ଶଯନ୍ମାମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯାବ୍ରବୀତ୍ ॥ ଅଥୋ ଭଗବତା ପୁଷ୍ପରଥସ୍ଯ ସ୍ବସ୍ତିବାଚନାନି ସୁଷ୍ଠୁ ସଂଭାବିତାନି ଏତେନ ଦ୍ରୋହବଚନେନାବତରେତ୍ ॥ 3-201-15 (23793)
ଅଥୈକେନ ଯାତବ୍ଯଂ ସ୍ଯାତ୍କୋଽବତରେତ୍ପୁନର୍ନାରଦ ଆହ ॥ ଶିବିର୍ଯାଯାଦହମବତରେଯଂ ଅତ୍ର କିଂ କାରଣମିତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍ ॥ ଅସାବହଂ ଶିବିନା ସମୋ ନାସ୍ମି ଯତୋ] ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କଶ୍ଚିଦେନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-201-16 (23794)
ଶିବେ ଅନ୍ନାର୍ଥ୍ଯସ୍ମୀତି ତମବ୍ରବୀଚ୍ଛିବିଃ କିଂ କ୍ରିଯତାମାଜ୍ଞାପଯତୁ ଭବାନିତି ॥ 3-201-17 (23795)
ଅଥୈନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽବ୍ରବୀତ୍ ଯ ଏଷ ତେ ପୁତ୍ରୋ ବୃହଦ୍ଗର୍ଭୋ ନାମ ଏଷ ପ୍ରମାତବ୍ଯ ଇତି ତମେନଂ ସଂସ୍କୁରୁ ଅନ୍ନଂ ଚୋପପାଦଯ ତତୋଽହଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷ୍ଯ ଇତି ॥ ତତଃ ପୁତ୍ରଂ ପ୍ରମାଥ୍ଯ ସଂସ୍କୃତ୍ଯ ବିଧିନା ସାଧଯିତ୍ବା ପାତ୍ର୍ଯାମର୍ପଯିତ୍ବା ଶିରସା ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣମମୃଗଯତ୍ ॥ 3-201-18 (23796)
ଅଥାସ୍ଯ ମୃଗଯମାଣସ୍ଯ କଶ୍ଚିଦାଚଷ୍ଟ ଏଷ ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନଗରଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଦହତି ତେ ଗୃହଂ କୋଶାଗାରମାଯୁଧାଗାରଂ ସ୍ତ୍ର୍ଯଗାରମଶ୍ବଶାଲାଂ ହସ୍ତିଶାଲାଂ ଚ କ୍ରୁଦ୍ଧ ଇତି ॥ 3-201-19 (23797)
ଅଥ ଶିବିସ୍ତଥୈବାବିକୃତମୁଖବର୍ଣୋ ନଗରଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ତମବ୍ରବୀତ୍ସିଦ୍ଧଂ ଭଗବନ୍ନନ୍ନମିତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନ କିଂଚିଦ୍ବ୍ଯାଜହାର ବିସ୍ମଯାଦଧୋମୁଖଶ୍ଚାସୀତ୍ ॥ 3-201-20 (23798)
ତତଃ ପ୍ରାସାଦଯଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଭଗବନ୍ଭୁଜ୍ଯତାମିତି ॥ ମୁହୂର୍ତାଦୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଶିବିମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-201-21 (23799)
ତ୍ବମେବୈତଦଶାନେତି ତତ୍ରାହ ତଥେତି ଶିବିସ୍ତଥୈବାବିମନା ମହିତ୍ବା କପାଲମଭ୍ଯୁଦ୍ଧାର୍ଯ ଭୋକ୍ତୁମୈଚ୍ଛତ୍ ॥ 3-201-22 (23800)
ଅଥାସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହସ୍ତମଗୃହ୍ଣାତ୍ ॥ ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚୈନଂ ଜିତକ୍ରୋଧୋସି ନ ତେ କିଂଚିଦପରିତ୍ଯାଜ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽପି ତଂ ମହାଭାଗଂ ସଭାଜଯତ୍ ॥ 3-201-23 (23801)
ସ ହ୍ଯୁଦ୍ବୀକ୍ଷମାଣଃ ପୁତ୍ରମପଶ୍ଯଦଗ୍ରେ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ଦେବକୁମାରମିବ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧାନ୍ବିତମଲଂକୃତଂ ସର୍ବଂ ଚ ତମର୍ଥଂ ବିଧାଯ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽନ୍ତରଧୀଯତ ॥
ସ ହ୍ଯୁଦ୍ବୀକ୍ଷମାଣଃ ପୁତ୍ରମପଶ୍ଯଦଗ୍ରେ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ଦେବକୁମାରମିବ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧାନ୍ବିତମଲଂକୃତଂ ସର୍ବଂଚ ତମର୍ଥଂ ବିଧାଯ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-201-24 (23802)
ତସ୍ଯ ରାଜର୍ଷେର୍ବିଧାତା ତେନୈବ ବେଷେଣ ପରୀକ୍ଷାର୍ଥମାଗତ ଇତିତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତର୍ହିତେ ଅମାତ୍ଯା ରାଜାନମୂଚୁଃ ॥ କିଂ ପ୍ରେପ୍ସୁନା ଭବତା ଇଦମେବଂ ଜାନତା କୃତମିତି ॥ 3-201-25 (23803)
ଶିବିରୁବାଚ। 3-201-26x (2439)
ନୈବାହମେତଦ୍ଯଶସେ ଦଦାନି
ନ ଚାର୍ଯହେତୋର୍ନ ଚ ଭୋଗତୃଷ୍ଣଯା।
ପାପୈରନାସେବିତ ଏଷ ମାର୍ଗ
ଇତ୍ଯେବମେତତ୍ସକଲଂ କରୋମି ॥ 3-201-26 (23804)
ସଦ୍ଭିଃ ସଦାଽଧ୍ଯାସିତଂ ତୁ ପ୍ରଶସ୍ତଂ
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଶସ୍ତଂ ଶ୍ରଯତେ ମତିର୍ମେ।
ଏତନ୍ମହାଭାଗ୍ଯବରଂ ଶିବେସ୍ତୁ
ତସ୍ମାଦହଂ ବେଦ ଯଥାବଦେତତ୍ ॥ 3-201-27 (23805)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଏକାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 201 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-201-4 ଆଯୁଷ୍ମନ୍ତଂ ଚିରକାଲଭୋଗ୍ଯମ୍। ସ୍ବର୍ଗସ୍ଥାନମ୍। ପୁଂସ୍ତ୍ବମାର୍ଷମ୍। ଅବତରେତ୍ସ୍ବର୍ଗାତ୍ ଭୂମୌ ପ୍ରଥମମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-201-7 ପାର୍ଶ୍ବଂ ରଥଚକ୍ରପ୍ରଦେଶସ୍ଥମଶ୍ଚମ୍ ॥ 3-201-9 ଅତିଯାତୋଽତିବେଗବାନ୍। ଅଶ୍ବଚତୁଷ୍ଟଯସ୍ଯାପି ଦାନାତ୍ ଧୁରଂ ସ୍ବହସ୍ତେନୈବ ଗୃହ୍ଣତା। ସାଂପ୍ରତଂ ଯୁକ୍ତାଯୁକ୍ତବିଚାରଃ ॥ 3-201-13 ପୁଷ୍ପରଥସ୍ ଗିରିଗଗନସାଗରେଷ୍ବପ୍ରତିଷିଦ୍ଧମାର୍ଗସ୍ଯ ପ୍ରଯୋଜନେନ ତଦର୍ଥମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-201-14 ରଥଃ ସ୍ତୁତ ଏବ ନତୁ ଯାଚିତଃ। ରାଜାପି ମମାଶଯଂ ବୁଦ୍ଧାପି ରଥଂ ନ ଦତ୍ତବାନ୍ ରଥସ୍ତୁତିଂ ଚାନୁମୋଦିତବାନିତି ପ୍ରଘଟ୍ଟକାର୍ଥଃ ॥ 3-201-15 ଦ୍ରୋହବଚନେନ ଅଦତ୍ତ୍ବା ବୃଥାସ୍ତବେନ ॥ 3-201-22 ମହିତ୍ବା ପୂଜଯିତ୍ବା। କପାଲଂ ଶୀର୍ଷାସ୍ଥିପାତ୍ରମ୍ ॥ 3-201-27 ଯୋ ଦତ୍ତ୍ବା ଶ୍ଲାଘତେ ଯଶ୍ଚାସୂଯେତ୍ ଯଶ୍ଚାର୍ଥିନୋ ଲିପ୍ସିତମିଙ୍ଗିତୈର୍ଜ୍ଞାତ୍ବାପି ତଂ ସ୍ତୁତିମାତ୍ରେଣୈବ ସଂଭାବଯତି ନତ୍ବର୍ଥେନ ଯଶ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣେନାର୍ଥିତଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାକ୍ଷମାପୂର୍ବକମଦେଯମପି ଦଦାତି ଅକର୍ତବ୍ଯମପି କରୋତି ତେ ଉତ୍ତରୋତ୍ତରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ। ତତ୍ରାପ୍ଯନ୍ତ୍ଯୋ ନାରଦାଦପି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଇତି ଦାତୁର୍ଗୁଣଦାମ ବିଧାନପରୋଽଯମଧ୍ଯାଯଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 202
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.202. ଅଧ୍ଯାଯଃ 202
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି କୀର୍ତ୍ଯକୀର୍ତ୍ଯୋଃ ସ୍ବର୍ଗନରକନିବାସହେତୁତାପ୍ରତିପାଦକେନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-202-0 (23806)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-202-0x (2440)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯମୃଷିଂ ପାଣ୍ଡବାଃ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛନ୍ନସ୍ତି କଶ୍ଚିଦ୍ଭବତଶ୍ଚିରଜାତତର ଇତି ॥ 3-202-1 (23807)
ସ ତାନୁବାଚାସ୍ତି ଖଲୁ ରାଜର୍ଷିରିନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ନାମ କ୍ଷୀଣପୁଣ୍ଯସ୍ତ୍ରିଦିବାତ୍ପ୍ରଚ୍ଯୁତଃ କୀର୍ତିର୍ମେ ବ୍ଯୁଚ୍ଛିନ୍ନେତି ସ ମାମୁପାତିଷ୍ଠଦଥ ପ୍ରତ୍ଯଭିଜାନାତି ମାଂ ଭବାନିତି ॥ 3-202-2 (23808)
ତମହମବ୍ରବଂ ନାଭିଜାନୀମୋ ଭବନ୍ତମିତି ରକାର୍ଯଚେଷ୍ଟାକୁଲତ୍ବାନନ ବଯଂ ରାସାଯନିକା ଗ୍ରାମୈକରାତ୍ରବାସିନୋ ନ ପ୍ରତ୍ଯଭିଜାନୀମୋଽପ୍ଯାତ୍ମନୋଽର୍ଥାନାମନୁଷ୍ଟାନଂ ନ ଶରୀରୋପତାପେନାତ୍ମନଃ ସମାରଭାମୋଽର୍ଥାନାମନୁଷ୍ଠାନମ୍ ॥ 3-202-3 (23809)
`ଏବମୁକ୍ତୋ ରାଜର୍ଷିରିନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ପୁନର୍ମାମବ୍ରବୀତ୍ ॥ ଅଥାସ୍ତି କଶ୍ଚିତ୍ତ୍ବତ୍ତଶ୍ଚିରଜାତତର ଇତି। ତଂ ପୁନଃ ପ୍ରତ୍ଯବ୍ରବମ୍ ॥' ଅସ୍ତି ଖଲୁ ହିମବତି ପ୍ରାବାରକର୍ଣୋ ନାମୋଲୂକଃ ପ୍ରତିବାସତି ॥ ସ ମତ୍ତଶ୍ଚିରଜାତୋ ଭବନ୍ତଂ ଯଦି ଜାନୀଯାଦ୍ବିପ୍ରକୃଷ୍ଟେ ଚାଧ୍ବନି ହିମବାଂସ୍ତ ତ୍ରାସୌ ପ୍ରତିବସତୀତି ॥ 3-202-4 (23810)
ତତ ସ ମାମଶ୍ବୋ ଭୂତ୍ବା ତତ୍ରାବହଦ୍ଯତ୍ର ବଭୂବୋ ଲୂକଃ ॥ ଅଥୈନଂ ସ ରାଜର୍ଷିଃ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ୍ପ୍ରତିଜାନାତି ମାଂ ଭବାନିତି ॥ 3-202-5 (23811)
ସ ମୁହୂର୍ତମିବ ଧ୍ଯାତ୍ବାଽବ୍ରବୀଦେନଂ ନାଭିଜାନାମି ଭବନ୍ତମିତି ସ ଏବମୁକ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ପୁନସ୍ତମୁଲଙ ମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜର୍ଷିଃ ॥ 3-202-6 (23812)
ଅଥାସ୍ତି କଶ୍ଚିଦ୍ଭବତଃ ସକାଶାଚ୍ଚିରଜାତ ଇତି ସ ଏବମୁକ୍ତୋଽବ୍ରବୀଦସ୍ତିଖଲ୍ବିନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ନାମ ସରସ୍ତ ସ୍ମିନ୍ନାଲିଜଙ୍ଘୋ ନାମ ବକଃ ପ୍ତିବସତି ସୋସ୍ମତ୍ତଶ୍ଚିରଜାତତରସ୍ତଂ ପୃଚ୍ଛେତି ତତ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମାଂ ଚୋଲୂକମାଦାଯ ତତ୍ସରୋଽଗଚ୍ଛଦ୍ଯତ୍ରାସୌ ନାଲିଜଙ୍ଘୋ ନାମ ବକୋ ବଭୂବ ॥ 3-202-7 (23813)
ସୋସ୍ମାଭିଃ ପୃଷ୍ଟୋ ଭବାନିମମିନଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ରାଜାନମଭିଜାନାତୀତି ସ ଏବଂ ମୁହୂର୍ତଂ ଧ୍ଯାତ୍ବାଽବ୍ରବୀନ୍ନାଭିଜାନାମ୍ଯହମିନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ରାଜାନମିତି ॥ ତତଃ ସୋସ୍ମାଭିଃ ପୃଷ୍ଟଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଭବତୋଽନ୍ଯଶ୍ଚିରଜାତତରୋସ୍ତୀତି ସ ନୋଽବ୍ରବୀଦସ୍ତି ଖଲ୍ବସ୍ମିନ୍ନେବ ସରସ୍ଯକୂପାରୋ ନାମ ରକଚ୍ଛପଃ ପ୍ରତିବସତି ॥ ସ ମତ୍ତଶ୍ଚିରଜାତତରଃ ସ ଯଦି କଥଂଚିଦଭିଜାନୀଯାଦିମଂ ରାଜାନଂ ତମକୂପାରଂ ପୃଚ୍ଛଧ୍ବମିତି ॥ 3-202-8 (23814)
ତତଃ ସ ବକସ୍ତମକୂପାରଂ କଚ୍ଛପଂ ବିଜ୍ଞାପଯାମାସ ଅସ୍ମାକମଭିପ୍ରେତଂ ଭବନ୍ତଂ କଂଚିଦର୍ଥମଭିପ୍ରଷ୍ଟଂ ସାଧ୍ବାଗମ୍ଯତାଂ ତାବଦିତି ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା କଚ୍ଛପସ୍ତସ୍ମାତ୍ସରସ ଉତ୍ଥାଯାଭ୍ଯାଗଚ୍ଛଦ୍ଯତ୍ର ତିଷ୍ଠାମୋ ବଯଂ ତସ୍ଯ ସରସସ୍ତୀରେ ଆଗତଂ ଚୈନଂ ବଯମପୃଚ୍ଛାମ ଭବାନିନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ରାଜାନମଭିଜାନାତୀତି ॥ 3-202-9 (23815)
ସ ମୂହୂର୍ତଂ ଧ୍ଯାତ୍ବା ବାଷ୍ପସଂପୂର୍ଣନଯନ ଉଦ୍ବିଗ୍ନହୃଦଯୋ ବେପମାନୋ ବିସଂଜ୍ଞକଲ୍ପଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିରବ୍ରବୀତ୍ କିମହମେନଂ ନ ପ୍ରତ୍ଯଭିଜ୍ଞାସ୍ଯାମୀହ ହ୍ଯନେନ ସହସ୍ରକୃତ୍ବଃ ପୂର୍ବମଗ୍ନିଚିତିଷୂପହିତାଃ ॥ 3-202-10 (23816)
ସରଶ୍ଚେଦମସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣୋଦକଦତ୍ତାଭିର୍ଗୋଭିରତିକ୍ରମମାଣାଭିଃ କୃତମ୍ ॥ ଅତ୍ରଚାହଂ ପ୍ରତିବସାମୀତି ॥ 3-202-11 (23817)
ଅଥୈତତ୍ସକଲଂ କଚ୍ଛପେନୋଦାହୃତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଦନନ୍ତରଂ ଦେବଲୋକାଦ୍ଦେବରଥଃ ପ୍ରାଦୁରାସୀଦ୍ବାଚଶ୍ଚାଶ୍ରୂଯନ୍ତେନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ତୁତସ୍ତେ ସ୍ବର୍ଗୋ ଯଥୋଚିତଂ ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯସ୍ବ କୀର୍ତିମାନସ୍ଯବ୍ଯଗ୍ରୋ ଯାହୀତି ॥ 3-20213x ଭବନ୍ତି ଚାତ୍ର ଶ୍ଲୋକାଃ। 3-202-12 (23818)
ଦିବଂ ସ୍ପୃଶତି ଭୂମିଂ ଚ ଶବ୍ଦଃ ପୁଣ୍ଯସ୍ଯ କର୍ମଣଃ। ଯାବତ୍ସ ଶବ୍ଦୋ ଭବତି ତାବତ୍ସ୍ବର୍ଗେ ମହୀଯତେ ॥ 3-202-13 (23819)
ଅକୀର୍ତିଃ କୀର୍ତ୍ଯତେ ଲୋକେ ଯସ୍ଯ ଭୂତସ୍ଯ କସ୍ଯଚିତ୍। ସ ପତତ୍ଯଧମାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ଯାବଚ୍ଛବ୍ଦଃ ପ୍ରକୀର୍ତ୍ଯତେ ॥ 3-202-14 (23820)
ତସ୍ମାତ୍କଲ୍ଯାଣବୃତ୍ତଃ ସ୍ଯାଦ୍ଦାତା ତାବନ୍ନରୋ ଭୁବି। ବିହାଯ ବୃତ୍ତଂପାପିଷ୍ଠଂ ଧର୍ମମେବ ସମାଶ୍ରଯେତ୍ ॥ 3-202-15 (23821)
ଇତ୍ଯେତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ସ ରାଜାଽବ୍ରବୀତ୍ତିଷ୍ଠ ତାବଦ୍ଯାବଦିମୌ ବୃଦ୍ଧୌ ଯଥାସ୍ଥାନଂ ପ୍ରତିପାଦଯାମୀତି ॥ 3-202-16 (23822)
ସ ମାଂ ପ୍ରାବାରକର୍ଣଂ ଚୋଲୂକଂ ଯଥୋଚିତେ ସ୍ଥାନେ ପ୍ରତିପାଦ୍ଯ ତେନ ଦେବଯାନେନ ସଂସିଦ୍ଧଂ ଯଥୋଚିତଂ ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରତିପେଦେ ତନ୍ମଯାଽନୁଭୂତଂ ଚିରଜୀବିନେଦୃଶମିତି ପାଣ୍ଡବାନୁବାଚ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଃ ॥ 3-202-17 (23823)
ତମୃଷିଂ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚୋଚୁଃ ସାଧୁ ଶୋଭନଂ ଭବତା କୃତଂରାଜାନମିନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକାଚ୍ଚ୍ଯୁତଂ ସ୍ବେ ସ୍ଥାନେ ପ୍ରତିପାଦଯତେତ୍ଯଥୈତାନବ୍ରବୀଦସୌ ନନୁ ଦେବକୀପୁତ୍ରେଣାପି କୃଷ୍ଣେନ ନରକେ ମଜ୍ଜମାନୋ ରାଜର୍ଷିର୍ନୃଗସ୍ତସ୍ମାତ୍କୃଚ୍ଛ୍ରାତ୍ପୁନଃ ସମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରାପିତ ଇତି ॥ 3-202-18 (23824)
ଇତି ଶ୍ରୀମନମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 202 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-202-3 ରସାଯନିକାଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-202-10 ଅଗ୍ନିଚିତିଷୁ ଅଗ୍ନିଚଯନେଷୁ କର୍ତବ୍ଯେଷୁ ସତ୍ମୁ ॥ 3-202-13 ତାବତ୍ପୁରୁଷଉଚ୍ଯତେ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ପୁରୁଷଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଥ ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-202-18 ଅସୌ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 203
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.203. ଅଧ୍ଯାଯଃ 203
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସ୍ବାର୍ଗକାରଣୀଭୂତସାଧାରଣଧର୍ମକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-203-0 (23825)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-203-0x (2441)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ସ ରାଜା ରାଜର୍ଷିରିନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ତତ୍ତଦା।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯାନ୍ମହାଭାଗାତ୍ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ପ୍ରତିପାଦନମ୍ ॥ 3-203-1 (23826)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ମହାରାଜ ପୁନଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ତଂ ମୁନିମ୍।
କୀଦୃଶୀଷୁ ହ୍ଯବସ୍ଥାସୁ ଦତ୍ତ୍ବା ଦାନଂ ମହାମୁନେ।
ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକଂ ତ୍ବନୁଭବେତ୍ପୁରୁଷସ୍ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ମେ ॥ 3-203-2 (23827)
ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯେଽପ୍ଯଥବା ବାଲ୍ଯେ ଯୌବନେ ସ୍ଥାବିରେଽପି ବା।
ଯଥା ଫଲଂ ସମଶ୍ନାତି ତଥା ତ୍ବଂ କଥଯସ୍ବ ମେ ॥ 3-203-3 (23828)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-203-4x (2442)
ବୃଥା ଜନ୍ମାନି ଚତ୍ବାରି ବୃଥା ଦାନାନି ଷୋଡଶ।
ବୃଥା ଜନ୍ମ ହ୍ଯପୁତ୍ରସ୍ ଯେ ଚ ଧର୍ମବହିଷ୍କୃତାଃ ॥ 3-203-4 (23829)
ପରପାକଂ ଚ ଯେଽଶ୍ନନ୍ତି ଆତ୍ମାର୍ଥଂ ଚ ପଚେତ୍ତୁ ଯଃ।
ପର୍ଯଶ୍ନନ୍ତି ବୃଥା ଯତ୍ର ତଦସତ୍ଯଂ ପ୍ରକୀର୍ତ୍ଯତେ ॥ 3-203-5 (23830)
ଆରୂଢପତିତେ ଦତ୍ତମନ୍ଯାଯୋପହୃତଂ ଚ ଯତ୍।
ବ୍ଯର୍ଥଂ ତୁ ପତିତେ ଦାନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ତସ୍କରେ ତଥା ॥ 3-203-6 (23831)
ଗୁରୌ ଚାନୃତିକେ ପାପେ କୃତଘ୍ନେ ଗ୍ରାମଯାଜକେ।
ବେଦବିକ୍ରଯିଣେ ଦତ୍ତଂ ତଥା ବୃଷଲଯାଜକେ ॥ 3-203-7 (23832)
ବ୍ରହ୍ମବନ୍ଧୁଷୁ ଯଦ୍ଦତ୍ତଂ ଯଦ୍ଦତ୍ତଂ ବୃଷଲୀପତୌ।
ସ୍ତ୍ରୀଜିତେଷୁ ଚ ଯଦ୍ଦତ୍ତଂ ବ୍ଯାଲଗ୍ରାହେ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-203-8 (23833)
ପରିଚାରକେଷୁ ଯଦ୍ଦତ୍ତଂ ବୃଥା ଦାନାନି ଷୋଡଶ।
ତମୋବୃତସ୍ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଭଯାତ୍କ୍ରୋଧାତ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 3-203-9 (23834)
ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଚ ଦାନଂ ତତ୍ସର୍ବଂ ଗର୍ଭସ୍ଥସ୍ତୁ ନରଃ ସଦା।
ଦଦଦ୍ଦାନଂ ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯୋ ବୃଦ୍ଧଭାବେନ ମାନବଃ ॥ 3-203-10 (23835)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବାସ୍ବବସ୍ଥାସୁ ସର୍ବଦାନାନି ପାର୍ଥିବ।
ଦାତବ୍ଯାନି ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯଃ ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗଜିଗୀଷଯା ॥ 3-203-11 (23836)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-203-12x (2443)
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯ ସର୍ବସ୍ଯ ବର୍ତମାନାଃ ପ୍ରତିଗ୍ରହେ।
କେନ ବିପ୍ରା ବିଶେଷେଣ ତାରଯନ୍ତି ତରନ୍ତି ଚ ॥ 3-203-12 (23837)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-203-13x (2444)
ଜପୈର୍ମନ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ହୋମୈଶ୍ଚ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯାଧ୍ଯାଯନେନ ଚ।
ନାବଂ ବେଦମଯୀଂ କୃତ୍ବାତାରଯନ୍ତି ତରନ୍ତି ଚ ॥ 3-203-13 (23838)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂସ୍ତୋଷଯେଦ୍ଯସ୍ତୁ ତୁଷ୍ଯନ୍ତେ ତସ୍ଯ ଦେବତାଃ।
ବଚନାଚ୍ଚାପି ବିପ୍ରାଣାଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-203-14 (23839)
ଅନନ୍ତଂ ପୁଣ୍ଯଲୋକଂ ତୁ ଗନ୍ତାଽସୌ ତୁ ନ ସଂଶଯଃ।
ଶ୍ଲେଷ୍ମାଦିଭିର୍ବ୍ଯାପ୍ତତନୁର୍ମ୍ରିଯମାଣୋଽବିଚେତନଃ ॥ 3-203-15 (23840)
ବ୍ରାହ୍ଣା ଏବ ସଂପୂଜ୍ଯାଃ ପୁଣ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗମଭୀପ୍ସତା।
ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଲେ ତୁ ଯତ୍ନେନ ଭୋକ୍ତବ୍ଯା ହ୍ଯଜୁଗୁପ୍ସିତାଃ ॥ 3-203-16 (23841)
ଦୁର୍ବଲଃ କୁନସ୍ବୀ କୁଷ୍ଠୀ ମାଯାବୀ କୁଣ୍ଡଗୋଲକୌ।
ବର୍ଜନୀଯାଃ ପ୍ରଯତ୍ନେନ କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠାଶ୍ଚ ଦେହିନଃ ॥ 3-203-17 (23842)
ଜୁଗୁପ୍ସିତଂ ହି ଯଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ଦହତ୍ଯଗ୍ନିରିବେନ୍ଧନମ୍ ॥ 3-203-18 (23843)
ଯେ ଯେ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ନ ପୂଜ୍ଯନ୍ତେ ମୂକାନ୍ଧବଧିରାଦଯଃ।
ତେଽପିସର୍ବେ ନିଯୋକ୍ତବ୍ଯା ମିଶ୍ରିତା ବେଦପାରଗୈଃ ॥ 3-203-19 (23844)
ପ୍ରତିଗ୍ରହଶ୍ଚ ବୈ ଦେଯଃ ଶୃଣୁ ଯସ୍ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପ୍ରଦାତାରଂ ତଥାଽଽତ୍ମାନଂ ଯସ୍ତାରଯତି ଶକ୍ତିମାନ୍ ॥ 3-203-20 (23845)
ତସ୍ମିନ୍ଦେଯଂ ଦ୍ବିଜେ ଦାନଂ ସର୍ବାଗମବିଜାନତା।
ପ୍ରଦାତାରଂ ତଥାଽଽତ୍ମାନଂ ତାରଯେଦ୍ଯଃ ସ ଶକ୍ତିମାନ୍ ॥ 3-203-21 (23846)
ନ ତଥା ହବିଷୋ ହୋମୈର୍ନ ପୁଷ୍ପୈର୍ନାନୁଲେପନୈଃ।
ଅଗ୍ନଯଃ ପାର୍ଥ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ଯଥା ହ୍ଯତିଥିଭୋଜନେ ॥ 3-203-22 (23847)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂସର୍ବଯତ୍ନେନ ଯତସ୍ବାତିଥିଭୋଜନେ ॥ 3-203-23 (23848)
ପାଦୋଦକଂପାଦଘୃତଂଦୀପମନ୍ନଂ ପ୍ରତିଶ୍ରଯମ୍।
ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ତୁ ଯେ ରାଜନ୍ନୋପସର୍ପନ୍ତି ତେ ଯମମ୍ ॥ 3-203-24 (23849)
ଦେବମାଲ୍ଯାପନଯନଂ ଦ୍ବିଜୋଚ୍ଛିଷ୍ଟାବମାର୍ଜନମ୍।
ଆକଲ୍ପପରିଚର୍ଯା ଚ ଗାତ୍ରସଂବାହନାନି ଚ।
ଅତ୍ରୈକୈକଂ ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗୋଦାନାଦ୍ବ୍ଯତିରିଚ୍ଯତେ ॥ 3-203-25 (23850)
କପିଲାଯାଃ ପ୍ରଦାନାତ୍ତୁ ମୁଚ୍ଯତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ତସ୍ମାଦଲଂକୃତାଂ ଦଦ୍ଯାତ୍କପିଲାଂ ତୁ ଦ୍ବିଜାତଯେ ॥ 3-203-26 (23851)
ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାଯ ଦରିଦ୍ରାଯ ଗୃହସ୍ଥାଯାଗ୍ନିହୋତ୍ରିଣେ।
ପୁତ୍ରଦାରାଭିଭୂତାଯ ତଥା ହ୍ଯନୁପକାରିଣେ ॥ 3-203-27 (23852)
ଏବଂବିଧେଷୁ ଦାତବ୍ଯା ନ ସମୃଦ୍ଧେଷୁ ଭାରତ।
କୋ ଗୁଣୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସମୃଦ୍ଧେଷ୍ବଭିବର୍ଜିତମ୍ ॥ 3-203-28 (23853)
ଏକସ୍ଯୈକା ପ୍ରଦାତବ୍ଯା ନ ବହୂନାଂ କଦାଚନ।
ସା ଗୌର୍ବିକ୍ରଯମାପନ୍ନା ହନ୍ଯାତ୍ରିପୁରୁଷଂ କୁଲମ୍।
ନ ତାରଯତି ଦାତାରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ନୈବ ନୈବ ତୁ ॥ 3-203-29 (23854)
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ବିଶୁଦ୍ଧସ୍ଯ ସୁବର୍ଣଂ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ସୁବର୍ଣାନାଂ ଶତଂ ତେନ ଦତ୍ତଂ ଭବତି ଶାଶ୍ବତମ୍ ॥ 3-203-30 (23855)
ଅନଡ୍ବାହଂ ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବଲବନ୍ତଂ ଧୁରଂଧରମ୍।
ସ ନିସ୍ତରତି ଦୁର୍ଗାଣି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-203-31 (23856)
ବସୁଂଧରାଂ ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବିଜାଯ ବିଦୁଷାତ୍ମନେ।
ଦାତାରଂ ହ୍ଯନୁଗଚ୍ଛନ୍ତି ସର୍ବେ କାମାଭିବାଞ୍ଛିତାଃ ॥ 3-203-32 (23857)
ପୃଚ୍ଛନ୍ତି ଚାନ୍ନଦାତାରଂ ବଦନ୍ତି ପୁରୁଷା ଭୁବି।
ଅଧ୍ବନି କ୍ଷୀଣଗାତ୍ରାଶ୍ଚ ପାଂସୁନା ଚାବକୁଣ୍ଠିତାଃ ॥ 3-203-33 (23858)
ତେଷାମେବ ଶ୍ରମାର୍ତାନାଂ ଯୋ ହ୍ଯନ୍ନଂ କଥଯେଦ୍ବୁଧଃ।
ଅନ୍ନଦାତୃସମଃ ସୋପି କୀର୍ତ୍ଯତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-203-34 (23859)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବଦାନାନି ହିତ୍ବାଽନ୍ନଂ ସଂପ୍ରଯଚ୍ଛ ହ।
ନ ହୀଦୃଶଂ ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ବିଚିତ୍ରାମିହ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-203-35 (23860)
ଯଥାଶକ୍ତି ଚ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନ୍ନଂ ବିପ୍ରେଷୁ ସଂସ୍କୃତମ୍।
ସ ତେନ କର୍ମଣାଽଽପ୍ନୋତି ପ୍ରଜାପତିସଲୋକତାମ୍ ॥ 3-203-36 (23861)
ଅନ୍ନମେବ ବିଶିଷ୍ଟଂ ହି ତସ୍ମାତ୍ପରତରଂ ନ ଚ।
ଅନ୍ନଂ ପ୍ରଜାପତିଶ୍ଚୋକ୍ତଃ ସ ଚ ସଂବତ୍ସରୋ ମତଃ ॥ 3-203-37 (23862)
ସଂବତ୍ସରସ୍ତୁ ଯଜ୍ଞୋଽସୌ ସର୍ବଂ ଯଜ୍ଞେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ସ୍ଥାବରାଣି ଚରାଣି ଚ ॥ 3-203-38 (23863)
ତସ୍ମାଦନ୍ନଂ ବିଶିଷ୍ଟଂ ହି ସର୍ବେଭ୍ଯଇତି ବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-203-39 (23864)
ଯେଷାଂ ତଟାକାନି ମହୋଦକାନି
ବାପ୍ଯଶ୍ଚକୂପାଶ୍ଚପ୍ରତିଶ୍ରଯାଶ୍ଚ।
ଅନ୍ନସ୍ଯ ଦାନଂ ମଧୁରା ଚ ବାଣୀ
ଯମସ୍ଯ ତେ ନିର୍ବଚନା ଭବନ୍ତି ॥ 3-203-40 (23865)
ଧାନ୍ଯଂ ଶ୍ରମେଣାର୍ଜିତବିତ୍ତସଂଚିତଂ
ବିପ୍ରେ ସୁଶୀଲେ ପ୍ରତିଯଚ୍ଛତେ ଯଃ।
ବସୁଂଧରା ତସ୍ଯ ଭବେତ୍ସୁତୁଷ୍ଟା
ଧାରାଂ ବସୂନାଂ ପ୍ରତିମୁଞ୍ଚତୀବ ॥ 3-203-41 (23866)
ଅନ୍ନଦାଃ ପ୍ରଥମଂ ଯାନ୍ତି ସତ୍ଯବାକ୍ଯଦନନ୍ତରମ୍।
ଅଯାଚିତପ୍ରଦାତା ଚ ସମଂ ଯାନ୍ତି ତ୍ରଯୋ ଜନାଃ ॥ 3-203-42 (23867)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-203-43x (2445)
କୌତୂହଲସମୁତ୍ପନ୍ନଃ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ମହାତ୍ମାନଂ ପୁନରେବ ସହାନୁଜଃ ॥ 3-203-43 (23868)
ଯମଲୋକସ୍ଯ ଚାଧ୍ବାନମନ୍ତରଂ ମାନୁଷସ୍ଯ ଚ।
କୀଦୃଶଂ କିଂପ୍ରମାଣଂ ବା କଥଂ ବା ତନ୍ମହାମୁନେ।
ତରନ୍ତି ପୁରୁଷାଶ୍ଚୈବ କେନୋପାଯେନ ଶଂସ ମେ ॥ 3-203-44 (23869)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-203-45x (2446)
ସର୍ବଗୁହ୍ଯତନଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ ପବିତ୍ରମୃଷିସଂସ୍ତୁତମ୍।
କଥଯିଷ୍ଯାମି ତେ ରାଜନ୍ଧର୍ମଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବର ॥ 3-203-45 (23870)
ଷଡଶୀତିସହସ୍ରାଣି ଯୋଜନାନାଂ ନରାଧିପ।
ଯମଲୋକସ୍ଯ ଚାଧ୍ବାନମନ୍ତରଂ ମାନୁଷସ୍ଯ ଚ ॥ 3-203-46 (23871)
ଆକାଶଂ ତଦପାନୀଯଂ ଘୋରଂ କାନ୍ତାରଦର୍ଶନମ୍।
ନ ତତ୍ର ବୃକ୍ଷଚ୍ଛାଯା ବା ପାନୀନଂ କେତନାନି ଚ ॥ 3-203-47 (23872)
ବିଶ୍ରମେଦ୍ଯତ୍ର ବୈ ଶ୍ରାନ୍ତଃ ପୁରୁଷୋଽଧ୍ବନି କର୍ଶିତଃ।
ନୀଯତେ ଯମଦୂତୈସ୍ତୁ ଯମସ୍ବାଜ୍ଞାକରୈର୍ବଲାତ୍ ॥ 3-203-48 (23873)
ନରାଃ ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତଥୈବାନ୍ଯେ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଜୀବସଂଜ୍ଞିତାଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦାନାନି ନାନାରୂପାଣି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-203-49 (23874)
ହଯାଦୀନାଂ ପ୍ରକୃଷ୍ଟାନି ତେଽଧ୍ବାନଂ ଯାନ୍ତି ବୈ ନରାଃ।
ସନ୍ନିବାର୍ଯାତପଂ ଯାନତି ଚ୍ଛତ୍ରେଣୈବ ହି ଚ୍ଛତ୍ରଦାଃ ॥ 3-203-50 (23875)
ତୃପ୍ତାଶ୍ଚୈବାନ୍ନଦାତାରୋ ହ୍ଯତୃପ୍ତାଶ୍ଚାପ୍ଯନନ୍ନଦାଃ।
ବସ୍ତ୍ରିଣୋ ବସ୍ତ୍ରଦା ଯାନ୍ତି ଅବସ୍ତ୍ରା ଯାନ୍ତ୍ଯବସ୍ତ୍ରଦାଃ ॥ 3-203-51 (23876)
ହିରଣ୍ଯଦାଃ ସୁଖଂ ଯାନ୍ତି ପୁରୁଷାସ୍ତ୍ବଭ୍ଯଲଂକୃତାଃ।
ଭୂମିଦାସ୍ତୁସୁଖଂ ଯାନ୍ତି ସର୍ବୈଃ କାମୈଃ ସୁତର୍ପିତାଃ ॥ 3-203-52 (23877)
ଯାନ୍ତି ଚୈବାପରିକ୍ଲିଷ୍ଟା ନରା ସସ୍ଯପ୍ରଦାବକାଃ।
ନରାଃ ସୁଖତରଂ ଯାନ୍ତି ବିମାନେଷୁ ଗୃହପ୍ରଦାଃ ॥ 3-203-53 (23878)
ପାନୀଯଦା ହ୍ଯତୃଷିତାଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସୋ ନରାଃ।
ପନ୍ଥାନଂ ଦ୍ଯୋତଯନ୍ତଶ୍ଚ ଯାନ୍ତି ଦୀପପ୍ରଦାଃ ସୁଖମ୍ ॥ 3-203-54 (23879)
ଗୋପ୍ରଦାସ୍ତୁ ସୁଖଂ ଯାନ୍ତି ନିର୍ମୁକ୍ତାଃ ସର୍ବପାତକୈଃ।
ବିମାନୈର୍ହଂସସଂଯୁକ୍ତୈର୍ଯାନ୍ତି ମାସୋପବାସିନଃ ॥ 3-203-55 (23880)
ତଥା ବର୍ହିପ୍ରଯୁକ୍ତୈଶ୍ଚ ଷଷ୍ଠରାତ୍ରୋପବାସିନଃ।
ତ୍ରିରାତ୍ରଂ କ୍ଷପତେ ଯସ୍ତୁ ଏକଭକ୍ତେନ ପାଣ୍ଡବ ॥ 3-203-56 (23881)
ଅନ୍ତରା ଚୈବ ନାଶ୍ନାତି ତସ୍ଯ ଲୋକା ହ୍ଯନାମଯାଃ।
ପାନୀଯସ୍ଯ ଗୁଣା ଦିବ୍ଯାଃ ପ୍ରେତଲୋକସୁଖାବହାଃ ॥ 3-203-57 (23882)
ତତ୍ର ପୁଷ୍ପୋଦକା ନାମ ନଦୀ ତେଷାଂ ବିଧୀଯତେ।
ଶୀତଲଂ ସଲିଲଂ ତତ୍ରପିବନ୍ତି ହ୍ଯମୃତୋପମମ୍ ॥ 3-203-58 (23883)
ଯେ ଚଦୃଷ୍କୃତକର୍ମାଣଃ ପୂଯଂ ତେଷାଂ ବିଧୀଯତେ।
ଏବଂ ନଦୀ ମହାରାଜ ସର୍ବକାମପ୍ରଦା ହି ସା ॥ 3-203-59 (23884)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୂଜଯୈନାନ୍ଯଥାବିଧି।
ଅଧ୍ବନିଂ କ୍ଷୀଣଗାତ୍ରଶ୍ଚ ପଥି ପାଂଶୁସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-203-60 (23885)
ପୃଚ୍ଛତେ ହ୍ଯନ୍ନଦାତାରଂ ଗୃହମାଯାତି ଚାଶଯା।
ତଂ ପୂଜଯାଥ ଯତ୍ନେନ ସୋଽତିଥିର୍ବ୍ରାହ୍ଯଣଶ୍ଚ ସଃ ॥ 3-203-61 (23886)
ତଂ ଯାନ୍ତମନୁଗଚ୍ଛନ୍ତି ଦେବାଃ ସର୍ବେ ସବାସବାଃ।
ତସ୍ମିନ୍ସଂପୂଜିତେ ପ୍ରୀତା ନିରାଶା ଯାନ୍ତ୍ଯପୂଜିତେ ॥ 3-203-62 (23887)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୂଜଯୈନଂ ଯଥାବିଧି।
ଏତତ୍ତେ ଶତଶଃ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି ॥ 3-203-63 (23888)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-203-64x (2447)
ପୁନଃ ପୁନରହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ କଥାଂ ଧର୍ମସମାଶ୍ରଯାମ୍।
ପୁଣ୍ଯାମିଚ୍ଛାମି ଧର୍ମଜ୍ଞ କଥ୍ଯମାନାଂ ତ୍ବଯା ବିଭୋ ॥ 3-203-64 (23889)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-203-65x (2448)
ଧର୍ମାନ୍ତରଂ ପ୍ରତି କଥାଂ କଥ୍ଯମାନାଂ ମଯା ନୃପ।
ସର୍ବପାପହରାଂ ନିତ୍ଯଂ ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ମମ ॥ 3-203-65 (23890)
କପିଲାଯାଂ ତୁ ଦତ୍ତାଯାଂ ଯତ୍ଫଲଂଜ୍ଯେଷ୍ଠପୁଷ୍କରେ।
ତତ୍ଫଲଂଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିପ୍ରାଣାଂ ପାଦଧାବନେ ॥ 3-203-66 (23891)
ଦ୍ବିଜପାଦୋଦକକ୍ଲିନ୍ନା ଯାବତ୍ତିଷ୍ଠତି ମେଦିନୀ।
ତାବତ୍ପୁଷ୍କରପର୍ଣେନ ପିବନ୍ତି ପିତରୋ ଜଲମ୍ ॥ 3-203-67 (23892)
ସ୍ବାଗତେନାଗ୍ନଯସ୍ତୃପ୍ତା ଆସନେନ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ପିତରଃ ପାଦଶୌଚେନ ଅନ୍ନାଦ୍ଯେନ ପ୍ରଜାପତିଃ ॥ 3-203-68 (23893)
ଯାବଦ୍ବତ୍ସସ୍ଯ ପାଦୌ ଦ୍ବୌ ଶିରଶ୍ଚୈବ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ।
ତସ୍ମିନ୍କାଲେ ପ୍ରଦାତବ୍ଯା ପ୍ରଯତେନାନ୍ତରାତ୍ମନା ॥ 3-203-69 (23894)
ଅନ୍ତରିକ୍ଷଗତୋ ବତ୍ସୋ ଯାବଦ୍ଯୋନ୍ଯାଂ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ।
ତାବଦ୍ଗୌଃ ପୃଥିବୀ ଜ୍ଞେଯା ଯାବଦ୍ଗର୍ଭଂ ନ ମୁଞ୍ଚତି ॥ 3-203-70 (23895)
ଯାବନ୍ତି ତସ୍ଯାଂ ରୋମାଣି ବତ୍ସସ୍ଯ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ତାବଦ୍ଯୁଗସହସ୍ରାଣି ସ୍ବର୍ଲୋକେ ମହୀଯତେ ॥ 3-203-71 (23896)
ସୁବର୍ଣନାସାଂ ଯଃ କୃତ୍ବା ସଖୁରାଂ କୃଷ୍ଣଧେନୁକାମ୍।
ତିଲୈଃ ପ୍ରଚ୍ଛାଦିତାଂ ଦଦ୍ଯାତ୍ସର୍ବରତ୍ନୈରଲଂକୃତାମ୍ ॥ 3-203-72 (23897)
ପ୍ରତିଗ୍ରହଂ ଗୃହୀତ୍ବା ଯଃ ପୁନର୍ଦଦତି ସାଧବେ।
ଫଲାନାଂ ଫଲମଶ୍ନାତି ତଦା ଦତ୍ତ୍ବା ଚ ଭାରତ ॥ 3-203-73 (23898)
ସସମୁଦ୍ରଗୁହା ତେନ ସଶୈଲବନକାନନା।
ଚତୁରନ୍ତା ଭବେଦ୍ଦତ୍ତା ପୃଥିବୀ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-203-74 (23899)
ଅନ୍ତର୍ଜାନୁଶଯୋ ଯସ୍ତୁ ଭୁଞ୍ଜତେ ସକ୍ତଭାଜନଃ।
ଯୋ ଦ୍ବିଜଃ ଶବ୍ଦରହିତଂ ସଂଯନ୍ତୁସ୍ତାରଣାଯ ବୈ ॥ 3-203-75 (23900)
ଯେ ପାନୀଯାନି ଦଦତି ତଥାଽନ୍ଯେ ଯେ ଦ୍ବିଜାତଯଃ।
ଜପନ୍ତି ସଂହିତାଂ ସମ୍ଯକ୍ତେ ନିତ୍ଯଂ ତାରଣକ୍ଷମାଃ ॥ 3-203-76 (23901)
ହବ୍ଯଂକବ୍ଯଂ ଚ ଯତ୍କିଂଚିତ୍ସର୍ବଂ ତଚ୍ଛ୍ରୋତ୍ରିଯୋଽର୍ହତି।
ଦତ୍ତଂ ହି ଶ୍ରୋତ୍ରିଯେ ସାଧୌଜ୍ଯଲିତେଽଗ୍ନୌ ଯଥା ହୁତମ୍ ॥ 3-203-77 (23902)
ମନ୍ଯୁପ୍ରହରଣା ବିପ୍ରା ନ ବିପ୍ରାଃ ଶସ୍ତ୍ରଯୋଧିନଃ।
ନିହନ୍ଯୁର୍ମନ୍ଯୁନା ବିପ୍ରା ବଜ୍ରପାଣିରିବାସୁରାନ୍ ॥ 3-203-78 (23903)
ଧର୍ମାଶ୍ରିତେଯଂ ତୁ କଥା କଥିତା ହି ତବାନଘ।
ଯାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମୁନଯଃ ପ୍ରୀତା ନୈମିଷାରଣ୍ଯବାସିନଃ ॥ 3-203-79 (23904)
ବୀତଶୋକଭଯକ୍ରୋଧା ବିପାପ୍ମାନସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଶ୍ରୁତ୍ବେମାଂ ତୁ କଥାଂ ରାଜନ୍ଭବନ୍ତୀହ ତୁ ମାନବାଃ ॥ 3-203-80 (23905)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-203-81x (2449)
କିଂ ତଚ୍ଛୌଚଂ ଭବେଦ୍ଯେନ ବିପ୍ରଃ ଶୁଦ୍ଧଃ ସଦା ଭବେତ୍।
ତଦିଚ୍ଛାମି ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଶ୍ରୋତୁଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବର ॥ 3-203-81 (23906)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-203-82x (2450)
ବାକ୍ଶୌଚଂ କ୍ରମଶୌଚଂ ଚ ଯଚ୍ଚ ଶୌଚଂ ଜଲାତ୍ମକମ୍।
ତ୍ରିଭିଃ ଶୌଚୈରୁପେତୋ ଯଃ ସ ସ୍ବର୍ଗୀ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-203-82 (23907)
ସାଯଂ ପ୍ରାତଶ୍ଚ ସଂଧ୍ଯାଂ ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽଭ୍ଯୁପସେବତେ।
ପ୍ରଜପନ୍ପାବନୀଂ ଦେବୀଂ ଗାଯତ୍ରୀଂ ବେଦମାତରମ୍ ॥ 3-203-83 (23908)
ସ ତଯା ପାବିତୋ ଦେବ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନଷ୍ଟକିଲ୍ବିଷଃ।
ନ ସୀଦେତ୍ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣାନୋ ମହୀମପି ସସାଗରାମ୍ ॥ 3-203-84 (23909)
ଯେ ଚାସ୍ ଦାରୁଣା କେଚିଦ୍ଗ୍ରହାଃ ସୂର୍ଯାଦଯୋ ଦିବି।
ତେ ଚାସ୍ଯ ସୌମ୍ଯା ଜାଯନ୍ତେ ଶିବାଃ ଶିବତରାଃ ସଦା ॥ 3-203-85 (23910)
ସର୍ବେନାନୁଗତଂ ଚୈନଂ ଦାରୁଣାଃ ପିଶିତାଶନାଃ।
ଘୋରରୂପା ମହାକାଯା ଧର୍ଷଯନ୍ତି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-203-86 (23911)
ନାଧ୍ଯାପନାଦ୍ଯାଜନାଦ୍ବା ଅନ୍ଯାଯାଦ୍ବା ପ୍ରତିଗ୍ରହାତ୍।
ଦୋଷୋ ଭବତି ବିପ୍ରାଣାଂ ଜ୍ବଲିତାଗ୍ନିସସା ଦ୍ବିଜାଃ ॥ 3-203-87 (23912)
ଦୁର୍ବେଦା ବା ସୁବେଦା ବା ପ୍ରାକୃତାଃ ସଂସ୍କୃତାସ୍ତଥା।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ନାବମନ୍ତବ୍ଯା ଭସ୍ମଚ୍ଛନ୍ନା ଇବାଗ୍ନଯଃ ॥ 3-203-88 (23913)
ଯଥା ଶ୍ମଶାନେ ଦୀପ୍ତୌଜାଃ ପାବକୋ ନୈବ ଦୁଷ୍ଯତି।
ଏବଂ ବିଦ୍ବାନବିଦ୍ବାନ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଦୈବତଂ ମହତ୍ ॥ 3-203-89 (23914)
ପ୍ରାକରୈଶ୍ଚ ପୁରଦ୍ବାରୈଃ ପ୍ରାସାଦୈଶ୍ଚ ପୃଥଗ୍ବିଧୈଃ।
ନଗରାଣି ନ ଶୋଭନ୍ତେ ହୀନାନି ବ୍ରାହ୍ମଣୋତ୍ତମୈଃ ॥ 3-203-90 (23915)
ବେଦାଢ୍ଞା ବୃତ୍ସଂପନ୍ନା ଜ୍ଞାନବନ୍ତସ୍ତପସ୍ବିନଃ।
ଯତ୍ରତିଷ୍ନ୍ତି ବୈ ବିପ୍ରାସ୍ତନ୍ନାମ ନଗରଂ ନୃପ ॥ 3-203-91 (23916)
ବ୍ରଜେ ବାଽପ୍ଯଥବାଽରଣ୍ଯେ ଯତ୍ରସନ୍ତି ବହୁଶ୍ରୁତାଃ।
ତତ୍ତନ୍ନଗରମିତ୍ଯାହୁଃ ପାର୍ଥ ତୀର୍ଥଂ ଚ ତଦ୍ଭବେତ୍ ॥ 3-203-92 (23917)
ରକ୍ଷିତାରଂ ଚ ରାଜାନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚ ତପସ୍ବିନମ୍।
ଅଭିଗମ୍ଯାଭିପୂଜ୍ଯାଥ ସଦ୍ଯଃ ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-203-93 (23918)
ପୁଣ୍ଯତୀର୍ଥାଭିଷେକଂ ଚ ପବିତ୍ରାଣାଂ ଚ କୀର୍ତନମ୍।
ସଦ୍ଭିଃ ସଂଭାଷଣଂ ଚୈବ ପ୍ରଶସ୍ତଂ କୀର୍ତ୍ଯତେ ବୁଧୈଃ ॥ 3-203-94 (23919)
ସାଧୁସଙ୍ଗମପୂତେନ ବାକ୍ସୁଭାଷିତବାରିଣା।
ପବିତ୍ରୀକୃତମାତ୍ମାନଂ ସନ୍ତୋ ମନ୍ନ୍ତି ନିତ୍ଯଶଃ ॥ 3-203-95 (23920)
ତ୍ରିଦଣ୍ଡଧାରଣଂ ମୌନଂ ଜଟାଭାରୋଽଥ ମୁଣ୍ଡନମ୍।
ବଲ୍କଲାଜିନସଂବେଷ୍ଟଂ ବ୍ରତଚର୍ଯାଽଭିଷେଚନମ୍ ॥ 3-203-96 (23921)
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ବନେ ବାସଃ ଶରୀରପରିଶୋଷଣମ୍।
ସର୍ବାଣ୍ଯେତାନି ମିଥ୍ଯା ସ୍ଯୁର୍ଯଦି ଭାବୋ ନ ନିର୍ମଲଃ ॥ 3-203-97 (23922)
ବିଶୁଦ୍ଧିଂ ଚକ୍ଷୁରାଦୀନାଂ ଷଣ୍ଣାମିନ୍ଦ୍ରିଯଗାମିନାମ୍।
ବିକାରି ତେଷାଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୁଦୁଷ୍କରତରଂ ମନଃ ॥ 3-203-98 (23923)
ଯେ ପାପାନି ନ କୁର୍ବନ୍ତି ମନୋବାକ୍କର୍ମବୁଦ୍ଧିଭିଃ।
ତେ ତପନ୍ତି ମହାତ୍ମାନୋ ନ ଶରୀରସ୍ଯ ଶୋଷଣମ୍ ॥ 3-203-99 (23924)
ନ ଜ୍ଞାତିଭ୍ଯୋ ଦଯା ଯସ୍ଯ ଶୁକ୍ଲଦେହୋଽବିକଲ୍ମଷଃ।
ହିଂସା ସା ତପସସ୍ତସ୍ଯ ନାନାଶିତ୍ବଂ ତପଃ ସ୍ମୃତମ୍ ॥ 3-203-100 (23925)
ତିଷ୍ଠନ୍ଗୃହେ ଚୈବ ମୁନିର୍ନିତ୍ଯଂ ଶୁଚିରଲଂକୃତଃ।
ଯାବଜ୍ଜୀବଂ ଦଯାବାଂଶ୍ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-203-101 (23926)
ନ ହି ପାପାନି କର୍ମାଣି ଶୁଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତ୍ଯନଶନାଦିଭିଃ।
ସୀଦତ୍ଯନଶନାଦେବ ମାଂସଶୋଣିତଲେପନଃ ॥ 3-203-102 (23927)
ଅଜ୍ଞାତଂ କର୍ମ କୃତ୍ବା ଚ କ୍ଲେଶୋ ନାନ୍ଯତ୍ପ୍ରହୀଯତେ।
ନାଗ୍ନିର୍ଦହତି କର୍ମାଣି ଭାବଶୂନ୍ଯସ୍ଯ ଦେହିନଃ ॥ 3-203-103 (23928)
ପୁଣ୍ଯାଦେବ ପ୍ରବ୍ରଜନ୍ତି ଶୁଧ୍ଯନ୍ତ୍ଯନଶନାନି ଚ।
ନ ମୂଲଫଲଭକ୍ଷିତ୍ବାନ୍ନ ମୌନାନ୍ନାନିଲାଶନାତ୍ ॥ 3-203-104 (23929)
ଶିରସୋ ମୁଣ୍ଡନାଦ୍ବାଽପି ନ ସ୍ଥାନକୁଟିକାସନାତ୍।
ନ ଜଟାଧାରଣାଦ୍ବାଽପିନ ତୁ ସ୍ଥାନକୁଟିକାସନାତ୍। 3-203-105 (23930)
ନିତ୍ଯଂ ହ୍ଯନଶନାଦ୍ବାଽପି ନାଗ୍ନିଶୁଶ୍ରୂଷଣାଦପି।
ନ ଚୋଦକପ୍ରବେଶେନ ନ ଚ କ୍ଷ୍ମାଶଯନାଦପି ॥ 3-203-106 (23931)
ଜ୍ଞାନେନ କର୍ମଣା ବାପି ଜରାମରଣମେବ ଚ।
ବ୍ଯାଧଯଶ୍ଚ ପ୍ରହୀଯନ୍ତେ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଚୋତ୍ତମଂ ପଦମ୍ ॥ 3-203-107 (23932)
ବୀଜାନି ହ୍ଯଗ୍ନିଦଗ୍ଧାନି ନ ରୋହନ୍ତି ପୁନର୍ଯଥା।
ଜ୍ଞାନଦଗ୍ଧୈସ୍ତଧା କ୍ଲେଶୈର୍ନାତ୍ମା ସଂଡୁଜ୍ଯତେ ପୁନଃ ॥ 3-203-108 (23933)
ଆତ୍ମନା ବିପ୍ରହୀଣାନି କାଷ୍ଠକୁଣ୍ଠୋପମାନି ଚ।
ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ନ ସଂଦେହଃ ଫେନାନୀବ ମହାର୍ଣବେ ॥ 3-203-109 (23934)
ଆତ୍ମାନଂ ବିନ୍ଦତେ ଯେନ ସର୍ବଭୂତଗୁହାଶଯମ୍।
ଶ୍ଲୋକେନ ଯଦି ବାଽର୍ଧେନ କ୍ଷୀଣଂ ତସ୍ଯ ପ୍ରଯୋଜନମ୍ ॥ 3-203-110 (23935)
ଦ୍ବ୍ଯକ୍ଷରାଦଭିସଂଧାଯ କେଚିଚ୍ଛ୍ଲୋକପଦାଙ୍କିତୈଃ।
ଶତୈରନ୍ଯୈଃ ସହସ୍ରୈଶ୍ଚ ପ୍ରତ୍ଯଯୋ ମୋକ୍ଷଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-203-111 (23936)
ନାଯଂ ଲୋକୋସ୍ତି ନ ପରୋ ନ ସୁଖଂ ସଂଶଯାତ୍ମନଃ।
ଊଟୁର୍ଜ୍ଞାନବିଦୋ ବୃଦ୍ଧାଃ ପ୍ରତ୍ଯଯୋ ମୋକ୍ଷଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-203-112 (23937)
ବିଦିତାର୍ଥସ୍ତୁ ବେଦାନାଂ ପରିବେଦ ପ୍ରଯୋଜନମ୍।
ଉଦ୍ବିଜେତ୍ସ ତୁ ଦେବେଭ୍ଯୋ ଦାବାଗ୍ନେରିବ ମାନବଃ ॥ 3-203-113 (23938)
ଶୁଷ୍କଂ ତର୍କଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯଆଶ୍ରଯସ୍ବ ଶ୍ରୁତିଂ ସ୍ମୃତିମ୍।
ଏକାରାଭିସଂବଦ୍ଧଂ ତତ୍ତ୍ବଂ ହେତୁଭିରିଚ୍ଛସି।
ବୁଦ୍ଧିର୍ନ ତସ୍ଯ ସିଦ୍ଧ୍ଯେତ ସାଧନସ୍ଯ ବିପର୍ଯଯାତ୍ ॥ 3-203-114 (23939)
ବେଦ୍ଯଂ ପୂର୍ବଂ ବେଦିତବ୍ଯଂ ପ୍ରଯତ୍ନା-
ତ୍ତଦ୍ଧୀର୍ବେଦସ୍ତସ୍ଯ ବେଦଃ ଶରୀରମ୍।
ବେଦସ୍ତତ୍ତ୍ବଂ ତତ୍ସମାସୋପଲବ୍ଧିଃ
କ୍ଲୀବସ୍ତ୍ବାତ୍ମା ନ ସ ବେଦ୍ଯଂ ନ ବେଦଃ ॥ 3-203-115 (23940)
ବେଦୋକ୍ତମାଯୁର୍ଦେବାନାମାଶିଷଶ୍ଚୈବ କର୍ମଣାମ୍।
ଫଲତ୍ଯନୁଯୁଗଂ ଲୋକେ ପ୍ରଭାବଶ୍ଚ ଶରୀରିଣାମ୍ ॥ 3-203-116 (23941)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ପ୍ରସାଦେନ ତଦେତତ୍ପରିବର୍ଜଯେତ୍।
ତସ୍ମାଦନଶନଂ ଦିବ୍ଯଂ ନିରୁଦ୍ଧେନ୍ଦ୍ରିଯଗୋଚରମ୍ ॥ 3-203-117 (23942)
ତପସା ସ୍ବର୍ଗଗମନଂ ଭୋଗୋ ଦାନେନ ଜାଯତେ।
ଜ୍ଞାନେନ ମୋକ୍ଷୋ ବିଜ୍ଞେଯସ୍ତୀର୍ଥସ୍ନାନାଦଘକ୍ଷଯଃ ॥ 3-203-118 (23943)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-203-119x (2451)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ମହାଯଶାଃ।
ଭଗବଞ୍ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ପ୍ରଦାନବିଧିମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-203-119 (23944)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-203-120x (2452)
ଯତ୍ତତ୍ପୃଚ୍ଛସି ରାଜେନ୍ଦ୍ରଦାନଧର୍ମଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଇଷ୍ଟଂ ଚେଦଂ ସଦା ମହ୍ଯଂ ରାଜନ୍ଗୌରବତସ୍ତଥା ॥ 3-203-120 (23945)
ଶୃଣୁ ଦାନରହସ୍ଯାନି ଶ୍ରୁତିସ୍ମୃତ୍ଯୁଦିତାନି ଚ।
ଛାଯାଯାଂ କରିଣଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ତତ୍କର୍ମ ପରିବୀଜିତମ୍।
ଦଶକଲ୍ପାଯୁତାନୀହ ନ କ୍ଷୀଯେତ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-203-121 (23946)
ଜୀବନାଯ ସମାକ୍ଲିନ୍ନଂ ବସୁ ଦତ୍ତ୍ବା ମହୀପତେ।
ବିପ୍ରଂ ତୁ ବାସଯେଦ୍ଯସ୍ତୁ ସର୍ବଯଜ୍ଞୈଃ ସ ଇଷ୍ଟବାନ୍ ॥ 3-203-122 (23947)
ପ୍ରତିସ୍ରୋତଶ୍ଚିତ୍ରବାହାଃ ପର୍ଜନ୍ଯୋଽନ୍ନାନୁସଂଚରନ୍।
ମହାଧୁରି ଯଥା ନାବା ମହାପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ।
ବିଷୁବେ ବିପ୍ରଦତ୍ତାନି ଦଧିମଧ୍ବକ୍ଷଯାଣି ଚ ॥ 3-203-123 (23948)
ପର୍ବସୁ ଦ୍ବିଗୁଣଂ ଦାନମୃତୌ ଦଶଗୁଣଂ ଭବେତ୍। 3-203-b124 `ଅବ୍ଦେ ଦଶଗୁଣଂ ପ୍ରୋକ୍ତମନନ୍ତଂ ବିଷୁବେ ଭବେତ୍' ॥ 3-203-124 (23949)
ଅଯନେ ବିଷୁବେ ଚୈବଷଡଶୀତିମୁଖେଷୁ ଚ।
ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯୋପରାଗେ ଚ ଦତ୍ତମକ୍ଷଯମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-203-125 (23950)
ଋତୁଷୁ ଦଶଗୁଣଂ ବଦନ୍ତି ଦତ୍ତଂ
ଶତଗୁଣମୃତ୍ବଯନାଦିଷୁ ଧ୍ରୁବମ୍।
ଭବତି ସହସ୍ରଗୁଣଂ ଦିନସ୍ଯ ରାହୋ-
ର୍ବିଷୁବତି ଚାକ୍ଷଯମଶ୍ନୁତେ ଫଲମ୍ ॥ 3-203-126 (23951)
ନାଭୂମିଦୋ ଭୂମିମଶ୍ନାତି ରାଜ-
ନ୍ନାଯାନଦୋ ଯାନମାରୁହ୍ଯ ଯାତି।
ଯାନ୍ଯାନ୍କାମାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ଦଦାତି
ତାଂସ୍ତାନ୍କାମାଞ୍ଜାଯମାନଃ ସ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ॥ 3-203-127 (23952)
ଅଗ୍ନେରପତ୍ଯଂ ପ୍ରଥମଂ ସୁବର୍ଣଂ
ଭୂର୍ବୈଷ୍ଣବୀ ସୂର୍ଯସୁତାଶ୍ଚ ଗାବଃ।
ଲୋକାଶ୍ତ୍ରଯସ୍ତେନ ଭବନ୍ତି ଦତ୍ତା
ଯଃ କାଞ୍ଚନଂ ଗାଶ୍ଚ ମହୀଂ ଚ ଦଦ୍ଯାତ୍ ॥ 3-203-128 (23953)
ପରଂହି ଦାନାନ୍ନ ବଭୂବ ଶାଶ୍ବତଂ
ଭବ୍ଯଂ ତ୍ରିଲୋକେ ଭବତେ କୁତଃ ପୁନଃ।
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଧାନଂ ପରମଂ ହି ଦାନଂ
ବଦନ୍ତି ଲୋକେଷୁ ବିଶିଷ୍ଟବୁଦ୍ଧଯଃ ॥ 3-203-129 (23954)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 203 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-203-5 ଯତ୍ର ଜନ୍ମନି ଅସତ୍ଯଂ ବୃଥା ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣାଦିତ୍ରାଣଂ ବିନା କୀର୍ତ୍ଯତେ ତଦପି ବୃଥେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-203-6 ଆରୂଢଶ୍ଚାସୌ ପତିତଃ ॥ 3-203-7 ଗୁରାବପ୍ଯାନୃତିକେଽନୃତପ୍ରିଯେ। ବୃଷଲଃ ଶୂଦ୍ରଃ ॥ 3-203-8 ବ୍ରାହ୍ମବନ୍ଧବୋ ଜାତିମାତ୍ରବ୍ରାହ୍ମଣଆ ବୃତ୍ତାଧ୍ଯଯନଶୂନ୍ଯାଃ ॥ 3-203-10 ଦାନଂ ଦାନଫଲଂ ଅନ୍ଯତ୍ତୁ ଦାନଂ ବୃଦ୍ଧଭାବେନ ଜରଯା ଭୁଙ୍କ୍ତେ ॥ 3-203-17 କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠାଃ ବାଣନିଷଙ୍ଗଧରାଃ କ୍ଷାତ୍ରବୃତ୍ତଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଦୁର୍ବର୍ଣଃ କୁନଖୀତି ଝ. ପାଃ ॥ 3-203-25 ମାଲ୍ଯଂ ନିର୍ମାଲ୍ଯମ୍। ଆକଲ୍ପଃ ଗନ୍ଧାଦିନାଲଂକରଣମ୍। ଅରୋଗିପ୍ରତିଚର୍ଯାଚେତି ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠଗୋଶତାଦିତି ଚ ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-203-27 ଅଭିଭୂତାଯ ଦାରିଦ୍ର୍ଯାଦେବ ॥ 3-203-28 ଅଭିବର୍ଜିତଂ ଦତ୍ତମ୍ ॥ 3-203-29 ସା ବହୁଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତା ॥ 3-203-40 ପ୍ରତିଶ୍ରଯା ଗୃହାଃ ଯେଷାଂ ଯୈଃ ଉତ୍ସୃଷ୍ଟା ଇତି ଶେଷଃ। ନିର୍ବଚନାଃ ଯମବାର୍ତାମପି ନ ଶୃଣ୍ବନ୍ତୀତ୍ଯ୍ରତଃ ॥ 3-203-41 ବସୂନାଂ ଧନାନାମ୍ ॥ 3-203-42 ସତ୍ଯୋକ୍ତାସ୍ତଦନନ୍ତରମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-203-45 ସର୍ବଂ ପୂଜ୍ଯତମଂ ପ୍ରଶ୍ନମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-203-51 ପ୍ରାବୃତା ବସ୍ତ୍ରଦାତାର ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-203-76 ଅପାନପା ନଗଦିତାସ୍ତଥା ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଅପାନପା ଅମଦ୍ଯପାଃ ନଗଦିତାଃ ନ କେନଚିଦ୍ଦୋଷବତ୍ତଯା କୀର୍ତିତାଃ ॥ 3-203-80 ରାଜନ୍ନ ଭବନ୍ତୀହ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ନ ଭବନ୍ତୀହ ମାନବାଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରାପ୍ଯୋପର୍ଯୁପରି ଗଚ୍ଛନ୍ତୋ ମୁକ୍ତିମେବ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-203-87 ଅନ୍ଯସ୍ମାଦ୍ବା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-203-94 ପବିତ୍ରାଣାଂ ତ୍ରିସୁପର୍ଣାଦିମନ୍ତ୍ରାଣାମ୍ ॥ 3-203-96 ଅଭିଷେଚନଂ ତୀର୍ଥେଷୁ ॥ 3-203-97 ଭାବଶ୍ଚିତ୍ତମ୍ ॥ 3-203-98 ନ ଦୁଷ୍କରମିତି ଇନ୍ଦ୍ରିଯଗାମିନାଂ ବିଷଯାଣାଂ ବିଶୁଦ୍ଧିଂ ବିନା ଅଶନଂ ଭୋଗଃ ସୁକରମ୍। ଭୋଗୋ ବିଷଯଶୁଦ୍ଧିଂ ନାପେକ୍ଷତେ। ପଣ୍ଯାଙ୍ଗନାସଙ୍ଗାଦିନାପି ତତ୍ସିଦ୍ଧେଃ। କିଂତୁ ଅନାଶିତ୍ବଂ ଅମୃତତ୍ବଂ ଭୋଗବର୍ଜନଂ ବା ତାଂ ବିନା ନ ସୁକରମ୍। ଯତୋ ଦୁଷ୍କରଂ ଖଭାବତୋ ଦୁଃସଂପାଦମିତି ଯୋଜନା। ଦୁଷ୍କରତ୍ବେ ହେତୁମାହାର୍ଧେନ ବିକାରୀତି। ସୁଦୁଷ୍କରତରଂ ଦୁର୍ଜଯମ୍ ॥ 3-203-100 ଜ୍ଞାତିଭ୍ଯଃ ପୁତ୍ରାଦ୍ଯର୍ଥେ। ଶୁକ୍ଲଦେହଃ ଶୁକ୍ଲବତ୍ତ୍ଯୁପଜୀବୀ। ଅବିକଲ୍ମଷଃ ଶୁକ୍ଲବୃତ୍ତ୍ଯା ଯଃ କୁଟୁମ୍ବଂ ପୀଡଯତି ସ ନିଷ୍କଲ୍ମଷୋ ନ ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ତସ୍ଯୋପପାଦନମୁତ୍ତରାର୍ଧେନ ହିଂସେତି। ଅନାଶିତ୍ବଂ ଅଶନତ୍ଯାଗଃ ॥ 3-203-101 ମାଂସଶୋଣିତଲେପନଃ ଦେହଃ ॥ 3-203-103 ଅଜ୍ଞାତଂ ଶାସ୍ତ୍ରତ୍କିଂତୁ ସ୍ବଯମେବ କଲ୍ପିତଂ ତପ୍ତଶିଲାରେହଣାଦି। ତେନ କ୍ଲେଶ ଏବ ନତୁ ଅନ୍ଯତ୍ପାପଂ ପ୍ରହୀଯତେ ॥ 3-203-105 ସ୍ଥାନକୁଟିକାସନାତ୍ସ୍ଥାବରଗୃହତ୍ଯାଗାତ୍ ॥ 3-203-109 ଆତ୍ମନେତି ଶରୀରାଣୀତି ଶେଷଃ ॥ 3-203-113 ସ ତୁ ବେଦେଭ୍ଯଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-203-115 ବେଦପୂର୍ବଂ ବେଦିତବ୍ଯଂ ପ୍ରଯତ୍ନାତ୍ତଦ୍ବୈ ବେଦସ୍ତସ୍ଯ ବେଦଃ ଶରୀରମ୍। ବେଦସ୍ତତ୍ବଂ ତତ୍ସମାସୋପଲବ୍ଧୌ କ୍ଲୀବସ୍ତ୍ବାତ୍ମା ତତ୍ସବେଦ୍ଯସ୍ଯ ବେଦ୍ଯମ୍। ଇତି ଝ.ପାଠଃ ॥ 3-203-117 ପ୍ରସାଦେନ ନୈର୍ମଲ୍ଯେନ। ଅନଶନଂ ନାମ ଚିତ୍ତେନ୍ଦ୍ରିଯନିରୋଧୋ ନତ୍ବାହାରତ୍ଯାଗ ଇତ୍ଯାହ ତସ୍ମାଦିତି ॥ 3-203-121 ଛାଯାଯାଂ କରିଣଃ। ଗୁର୍ବମାଯୋଗେଽଶ୍ବତ୍ଥଚ୍ଛାଯା ଗଜଚ୍ଛାଯାଖ୍ଯଂ ପର୍ବ ଦେଶକାଲଯୋଗଜମ୍। ତତ୍କର୍ଣପରିବୀଜିତେ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। କର୍ଣାଇବ କର୍ଣା ଅଶ୍ବତ୍ଥପଲ୍ଲବାସ୍ତୈର୍ବୀଜିତେ ଦେଶେ ଜଲୋପାନ୍ତେ ॥ 3-203-122 ସମାକ୍ଲିନ୍ନଂ ଆର୍ଦ୍ରଂ ବସୁ ଅନ୍ନାଦିଦ୍ରବ୍ଯଂ ଦତ୍ତ୍ବା ମହୀଯତେ। ବୈଶ୍ଯଂ ତୁ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-203-123 ପ୍ରତି ପ୍ରତୀପଂ ପୂର୍ବବାହିନ୍ଯାଃ ନଦ୍ଯାଃ ପଶ୍ଚିମାଭିମୁଖଂ ସ୍ନୋତଃ ପ୍ରବାହୋ ଯତ୍ରତତ୍ ତୀର୍ଥଂ ପ୍ରତିସ୍ନୋତଃ। ତତ୍ର ପାତ୍ରେଽର୍ପିତାଶ୍ଚିତ୍ରବାହା ଉତ୍ତମାଶ୍ବାଃ। ବିପରିଣମ୍ଯ ଅକ୍ଷଯା ଇତ୍ଯପକୃଷ୍ଯତେ। ଅକ୍ଷଯଫଲା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ପର୍ଜନ୍ଯୋଽନ୍ନାନୁସଂଚରନ୍ ଅନ୍ନାର୍ଥଂ ଅନୁସଂଚରନ୍ପର୍ଜନ୍ଯ ଇନ୍ଦ୍ରୋଽପ୍ଯକ୍ଷଯଃ। ଅତିଥିରୂପେଣ ତୃପ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରୋପ୍ଯକ୍ଷଯସ୍ବର୍ଗପ୍ରଦ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ମହାଧୁରି ମହତି ଧୂସଦୃଶେ ପ୍ରବାହେ ନା ପୁରୁଷୋବା ଯଥା ମହାଧୁରି ଯୋଗଭାରେ। ଯଥା ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ତଥୈବ ଗଜଚ୍ଛାଯାଶ୍ରାଦ୍ଧଦିକର୍ତାରୋପି ମୁଚ୍ଯନ୍ତ ଇତ୍ଯର୍ତଃ ॥ 3-203-124 ବିପ୍ଲବେ ବିପ୍ରଦତ୍ତାନି ଦଧିମସ୍ତ୍ବକ୍ଷଯାଣି ଚ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-203-125 ବିଷୁବେ ତୁଲାମେଷସଂକ୍ରାନ୍ତ୍ଯୋଃ। ଷଡଶୀତିମୁଖେ ମିଥୁନକନଯାମୀନସଂକ୍ରାନ୍ତିଷୁ ॥ 3-203-127 କାମାନ୍ କାମ୍ଯମାନାନ୍ବିଷଯାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 204
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.204. ଅଧ୍ଯାଯଃ 204
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଧୁନ୍ଧୁମାରୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ଉଦଙ୍କନାମକମୁନେସ୍ତପସା ତୁଷ୍ଟେନ ବିଷ୍ଣୁନା ତସ୍ମୈ ବରଦାନମ୍ ॥ 2 ॥ ତଥା ବିଷ୍ଣୁନା ଉଦଙ୍କଂପ୍ରତି କୁବଲାଶ୍ବେନ ଧୁନ୍ଧୁନାମକାସୁରଘାତନବିଧାନପୂର୍ବକମନ୍ତର୍ଧାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-204-0 (23955)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-204-0x (2453)
[ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ରାଜା ରାଜର୍ଷେରିନ୍ଦ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ତତ୍ତଥା।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯାନ୍ମହାଭାଗାତ୍ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ପ୍ରତିପାଦନମ୍ ॥] 3-204-1 (23956)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ମହାରାଜ ପପ୍ରଚ୍ଛ ଭରତର୍ଷଭ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ତପୋବୃଦ୍ଧଂ ଦୀର୍ଘାଯୁଷମକଲ୍ମଷମ୍ ॥ 3-204-2 (23957)
ବିଦିତାସ୍ତବ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଦେବଦାନବରକ୍ଷସାମ୍।
ରାଜବଂଶାଶ୍ଚ ବିବିଧା ଋଷିବଂଶାଶ୍ଚ ଶାଶ୍ବତାଃ ॥ 3-204-3 (23958)
ନ ତେଽସ୍ତ୍ଯବିଦିତଂ କିଂଚିଦସ୍ମିଁଲ୍ଲୋକେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଅଥ ବେତ୍ସି ମୁନେ ବଂଶାନ୍ମନୁଷ୍ଯୋରଗରକ୍ଷସାମ୍ ॥ 3-204-4 (23959)
ଦେବଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷାଣାଂ କିନ୍ନରାପ୍ସରସାଂ ତଥା।
ଇଦମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତତ୍ତ୍ବେ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-204-5 (23960)
କୁବଲାଶ୍ବ ଇତି ଖ୍ଯାତ ଇକ୍ଷ୍ବାକୁକୁଲସଂଭବଃ।
କଥଂ ନାମ ବିପର୍ଯାସାଦ୍ଧୁନ୍ଧୁମାରତ୍ବମାଗତଃ ॥ 3-204-6 (23961)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବେନ ଜ୍ଞାତୁଂ ଭାର୍ଗବସତ୍ତମ।
ବିପର୍ଯସ୍ତଂ ଯଥା ନାମ କୁବଲାଶ୍ବସ୍ ଧୀମତଃ ॥ 3-204-7 (23962)
[ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-204-8x (2454)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣୈବମୁକ୍ତୋ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାମୁନିଃ।
ଧୌନ୍ଧୁମାରମୁପାଖ୍ଯାନଂ କଥଯାମାସ ଭାରତ ॥] 3-204-8 (23963)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-204-9x (2455)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଧର୍ମିଷ୍ଠମିଦମାଖ୍ଯାନଂ ଧୁନ୍ଧୁମାରସ୍ଯ ତଚ୍ଛୃଣୁ ॥ 3-204-9 (23964)
ଯଥା ସ ରାଜା ଐକ୍ଷ୍ବାକଃ କୁବଲାଶ୍ବୋ ମହୀପତିଃ।
ଧୁନ୍ଧୁମାରତ୍ବମଗମତ୍ତଚ୍ଛୃଣୁଷ୍ବ ମହୀପତେ ॥ 3-204-10 (23965)
ମହର୍ଷିର୍ବିଶ୍ରୁତସ୍ତାତ ଉଦଙ୍କ ଇତି ଭାରତ।
ମରୁଧନ୍ବସୁ ରମ୍ଯେଷୁ ଆଶ୍ରମସ୍ତସ୍ଯ କୌରବ ॥ 3-204-11 (23966)
ଉଦଙ୍କସ୍ତୁ ମହାରାଜ ତପୋତପ୍ଯତ୍ସୁଦୁଶ୍ଚରମ୍।
ଆରିରାଧଯିଷୁର୍ବିଷ୍ଣୁଂ ବହୂନ୍ବର୍ଷଗଣାନ୍ବିଭୁଃ ॥ 3-204-12 (23967)
ତସ୍ଯ ପ୍ରୀତଃ ସ ଭଗବାନ୍ସାକ୍ଷାଦ୍ଦର୍ଶନମେଯିବାନ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହର୍ଷିସ୍ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ତୁଷ୍ଟାବ ବିବିଧୈଃ ସ୍ତବୈଃ ॥ 3-204-13 (23968)
ଉଦଙ୍କ ଉବାଚ। 3-204-14x (2456)
ତ୍ବଯା ଦେବ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ ସସୁରାସୁରମାନବାଃ।
ସ୍ଥାବରାଣି ଚ ଭୂତାନି ଜଙ୍ଗମାନି ତଥୈବ ଚ ॥ 3-204-14 (23969)
ବ୍ରହ୍ମ ବେଦାଶ୍ଚ ବେଦ୍ଯଂ ଚ ତ୍ବଯା ସୃଷ୍ଟଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଶିରସ୍ତେ ଗଗନଂ ଦେବ ନେତ୍ରେ ଶଶିଦିବାକରୌ ॥ 3-204-15 (23970)
ନିଃଶ୍ବାସଃ ପବନଶ୍ଚାପି ତେଜୋଽଗ୍ନିଶ୍ଚ ତବାଚ୍ଯୁତ।
ବାହବସ୍ତେ ଦିଶଃ ସର୍ବାଃ କୁକ୍ଷିଶ୍ଚାପି ମହାର୍ଣବଃ ॥ 3-204-16 (23971)
ଊରୂ ତେ ପର୍ବତା ଦେବ ସ୍ବଂ ନାଭିର୍ମଧୁସୂଦନ।
ପାଦୌ ତେ ପୃଥିବୀ ଚୈବ ରୋମାଣ୍ଯୋଷଧଯସ୍ତଥା ॥ 3-204-17 (23972)
ଇନ୍ଦ୍ରସୋମାଗ୍ନିବରୁଣା ଦେବାସୁରମହୋରଗାଃ।
ପ୍ରହ୍ବାସ୍ତ୍ବାମୁପତିଷ୍ଠନ୍ତି ସ୍ତୁବନ୍ତୋ ବିବିଧୈଃ ସ୍ତବୈଃ ॥ 3-204-18 (23973)
ତ୍ବଯା ବ୍ଯାପ୍ତାନି ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ଭୁବନେଶ୍ବର।
ଯୋଗିନଃ ସୁମହାବୀର୍ଯାଃ ସ୍ତୁବନ୍ତି ତ୍ବାଂ ମହର୍ଷଯଃ ॥ 3-204-19 (23974)
ତ୍ବଯି ତୁଷ୍ଟେ ଜଗଚ୍ଛାନ୍ତଂ ତ୍ବଯି କ୍ରୁଦ୍ଧେ ମହଦ୍ଭଯମ୍।
ଭଯାନାମପନେତାସି ତ୍ବମେକଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ॥ 3-204-20 (23975)
ଦେବାନାଂ ମାନୁଷାଣାଂ ଚ ସର୍ବଭୂତସୁଖାବହଃ।
ତ୍ରିଭିର୍ବିକ୍ରମଣୈର୍ଦେବ ତ୍ରଯୋ ଲୋକାସ୍ତ୍ବଯା ବୃତାଃ ॥ 3-204-21 (23976)
ଅସୁରାଣାଂ ସମୃଦ୍ଧାନାଂ ବିନାଶଶ୍ଚ ତ୍ବଯା କୃତଃ।
ତବ ବିକ୍ରମଣୈର୍ଦେବା ନିର୍ବାଣମଗମନ୍ପରମ୍ ॥ 3-204-22 (23977)
ପରାଭବଂ ଚ ଦୈତ୍ଯେନ୍ଦ୍ରାସ୍ତ୍ବଯି କ୍ରୁଦ୍ଧେ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ତ୍ବଂ ହି କର୍ତା ବିକର୍ତା ଚ ଭୂତାନାମିହ ସର୍ବଶଃ।
ଆରାଧଯିତ୍ବା ତ୍ବାଂ ଦେବାଃ ସୁଖମେଧନ୍ତି ନିତ୍ଯଶଃ ॥ 3-204-23 (23978)
ଏବଂ ସ୍ତୁତୋ ହୃଷୀକେଶ ଉଦଙ୍କେନ ମହାତ୍ମନା।
ଉଦଙ୍କମବ୍ରବୀଦ୍ବିଷ୍ଣୁଃ ପ୍ରୀତସ୍ତେଽହଂ ବରଂ ବୃଣୁ ॥ 3-204-24 (23979)
ଉଦଙ୍କ ଉବାଚ। 3-204-25x (2457)
ପର୍ଯାପ୍ତୋ ମେ ବରୋ ହ୍ଯେଷ ଯଦହଂ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ହରିମ୍।
ପୁରୁଷଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଦିବ୍ଯଂ ସ୍ରଷ୍ଟାରଂ ଜଗତଃ ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 3-204-25 (23980)
ବିଷ୍ଣୁରୁବାଚ। 3-204-26x (2458)
ପ୍ରୀତସ୍ତେଽହମଲୌଲ୍ଯେନ ଭକ୍ତ୍ଯା ତବ ଚ ସତ୍ତମ।
ଅବଶ୍ଯଂ ହି ତ୍ବଯା ବ୍ରହ୍ମନ୍ମତ୍ତୋ ଗ୍ରାହ୍ଯୋ ବରୋ ଦ୍ବିଜ ॥ 3-204-26 (23981)
ଏବଂ ସ ଚ୍ଛନ୍ଦ୍ଯମାନସ୍ତୁ ବରେଣ ହରିଣା ତଦା।
ଉଦଙ୍କଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ବବ୍ରେ ବରଂ ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-204-27 (23982)
ଯଦି ମେ ଭଗବନ୍ପ୍ରୀତଃ ପୁଣ୍ଡରୀକନିଭେକ୍ଷଣ।
ଧର୍ମେ ସତ୍ଯେ ଦମେ ଚୈବ ବୁଦ୍ଧିର୍ଭବତୁ ମେ ସଦା।
ଅଭ୍ଯାସଶ୍ଚ ଭବେଦ୍ଭକ୍ତ୍ଯା ତ୍ବଯି ନିତ୍ଯଂ ମମେଶ୍ବର ॥ 3-204-28 (23983)
ଭଗବାନୁବାଚ। 3-204-29x (2459)
ସର୍ବମେତଦ୍ଧି ଭବିତା ମତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ତବ ଦ୍ବିଜ ॥ 3-204-29 (23984)
ପ୍ରତିଭାସ୍ଯତି ଯୋଗଶ୍ଚ ଯେନ ଯୁକ୍ତୋ ଦିବୌକସାମ୍।
ତ୍ରଯାଣାମପି ଲୋକାନାଂ ମହତ୍କାର୍ଯଂ କରିଷ୍ଯସି ॥ 3-204-30 (23985)
ଉତ୍ସାଦନାର୍ଥଂ ଲୋକାନାଂ ଧୁନ୍ଧୁର୍ନାମ ମହାସୁରଃ।
ତପସ୍ଯତି ତପୋ ଘୋରଂ ଶୃଣୁ ଯସ୍ତଂ ହନିଷ୍ଯତି ॥ 3-204-31 (23986)
[ରାଜା ହି ବୀର୍ଯବାଂସ୍ତାତ ଇକ୍ଷ୍ବାକୁରପରାଜିତଃ]
ବୃହଦଶ୍ବ ଇତି ଖ୍ଯାତୋ ଭବିଷ୍ଯତି ମହୀପତିଃ ॥ 3-204-32 (23987)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ ଶୁଚିର୍ଦାନ୍ତଃ କୁବଲାଶ୍ବ ଇତି ଶ୍ରତଃ।
ସ ଯୋଗବଲାମାସ୍ଥାଯ ମାମକଂ ପାର୍ତିବୋତ୍ତମଃ।
ଶାସନାତ୍ତବ ବିପ୍ରର୍ଷେ ଧୁନ୍ଧୁମାରୋ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-204-33 (23988)
ଉଦଙ୍କମେବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ବିଷ୍ଣୁରନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-204-34 (23989)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଚତୁରଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 204 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-204-3 ଦେବଦାନବରାକ୍ଷସା ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 205
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.205. ଅଧ୍ଯାଯଃ 205
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଉଦଙ୍କେନ ରାଜ୍ଯେସ୍ବପୁତ୍ରାଭିଷେଚନପୂର୍ବକଂ ବନଂପ୍ରସ୍ଥିତଂ ବୃହଦଶ୍ବଂ ପ୍ରତି ତନ୍ନିବାରଣପୂର୍ବକଂ ଧୁନ୍ଧୁନାମକାସୁରହନନଚୋଦନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-205-0 (23990)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-205-0x (2460)
ଇକ୍ଷ୍ବାକୌ ସଂସ୍ତିତେ ରାଜଞ୍ଶଶାଦଃ ପୃଥିବୀମିମାମ୍।
ପ୍ରାପ୍ତଃ ପରମଧର୍ମାତ୍ମା ସୋଽଯୋଧ୍ଯାଯାଂ ନୃପୋଽଭବତ୍ ॥ 3-205-1 (23991)
ଶଶାଦସ୍ଯ ତୁ ଦାଯାଦ କକୁତ୍ସ୍ଥୋ ନାମ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଅନେନାଶ୍ଚାପି କାକୁତ୍ସ୍ଥଃ ପୃଥୁଶ୍ଚାନେନସଃ ସୁତଃ ॥ 3-205-2 (23992)
ବିଷ୍ବଗଶ୍ବଃ ପୃଥୋଃ ପୁତ୍ରସ୍ତସ୍ମାଦାର୍ଦ୍ରଶ୍ଚ ଜଜ୍ଞିବାନ୍।
ଆର୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଯୁବନାଶ୍ବସ୍ତୁ ଶ୍ରାବସ୍ତସ୍ତସ୍ଯ ଚାତ୍ମଜଃ ॥ 3-205-3 (23993)
ଜଜ୍ଞେ ଶ୍ରାବସ୍ତକୋ ରାଜା ଶ୍ରାବସ୍ତୀ ଯେନ ନିର୍ମିତା।
ଶ୍ରାବସ୍ତସ୍ଯ ତୁ ଦାଯାଦୋ ବୃହଦଶ୍ବୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-205-4 (23994)
ବୃହଦଶ୍ବସ୍ ଦାଯାଦଃ କୁବଲାଶ୍ବ ଇତି ସ୍ମୃତଃ।
କୁବଲାଶ୍ବସ୍ଯ ପୁତ୍ରାଣାଂ ସହସ୍ରାଣ୍ଯେକବିଂସତିଃ ॥ 3-205-5 (23995)
ସର୍ବେ ବିଦ୍ଯାସୁ ନିଷ୍ଣାତା ବଲବନ୍ତୋ ଦୁରାସଦାଃ।
କୁବଲାଶ୍ବଶ୍ଚ ପିତୃତୋଗୁଣୈରଭ୍ଯଧିକୋଽଭବତ୍ ॥ 3-205-6 (23996)
ସମଯେ ତଂ ତଦା ରାଜ୍ଯେ ବୃହଦଶ୍ବୋଽଭ୍ଯଷେଚଯତ୍।
କୁବଲାଶ୍ବଂ ମହାରାଜ ଶୂରମୁତ୍ତମଧାର୍ମିକମ୍ ॥ 3-205-7 (23997)
ପୁତ୍ରସଂକ୍ରାମିତଶ୍ରୀସ୍ତୁ ବୃହଦଶ୍ବୋ ମହୀପତିଃ।
ଜଗାମ ତପସେ ଧୀମାଂସ୍ତପୋବନମମିତ୍ରହା ॥ 3-205-8 (23998)
ଅଥ ଶଶ୍ବାବ ରାଜର୍ଷିଂ ତମୁଦଙ୍କୋ ନରାଧିପ।
ବନଂ ସଂପ୍ରସ୍ଥିତଂ ରାଜନ୍ବୃହଦଶ୍ବଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ ॥ 3-205-9 (23999)
ତମୁଦଙ୍କୋ ମହାତେଜାଃ ସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିଦୁଷାଂବରମ୍।
ନ୍ଯବାରଯଦମେଯାତ୍ମା ସମାସାଦ୍ଯ ପୁରୋତ୍ତମେ ॥ 3-205-10 (24000)
ଉଦଙ୍କ ଉବାଚ। 3-205-11x (2461)
ଭବତା ରକ୍ଷଣଂ କାର୍ଯଂ ତତ୍ତାବତ୍କର୍ତୁମର୍ହସି।
ନିରୁଦ୍ବିଗ୍ରା ବଯଂ ରାଜଂସ୍ତ୍ବତ୍ପ୍ରଦାଦ୍ବସେମହି ॥ 3-205-11 (24001)
ତ୍ବଯା ହି ପୃଥିବୀ ରାଜନ୍ରକ୍ଷ୍ଯମାଣା ମହାତ୍ମନା।
ଭବିଷ୍ଯତି ନିରୁଦ୍ବିଗ୍ନା ନାରଣ୍ଯଂ ଗନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-205-12 (24002)
ପାଲନ ହି ମହାନ୍ଧର୍ମଃ ପ୍ରଜାନାମିହ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ନ ତଥା ଦୃଶ୍ଯତେଽରଣ୍ଯେ ମାଭୂତ୍ତେ ବୁଦ୍ଧିରୀଦୃଶୀ ॥ 3-205-13 (24003)
ଈଦୃଶୋ ନ ହି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଧର୍ମଃ କ୍ବଚନ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ପ୍ରଜାନାଂ ପାଲନେ ଯତ୍ନଃ ପୁରା ରାଜର୍ଷିଭିଃ କୃତଃ ॥ 3-205-14 (24004)
ରକ୍ଷିତବ୍ଯାଃ ପ୍ରଜା ରାଜ୍ଞା ତାସ୍ତ୍ବଂ ରକ୍ଷିତୁମର୍ହସି।
ନିରୁଦ୍ବିଗ୍ନସ୍ତପସ୍ତପ୍ତୁଂ ନ ହି ଶକ୍ନୋମି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-205-15 (24005)
ମମାଶ୍ରମସମୀପେ ବୈ ସମେଷୁ ମରୁଧନ୍ବସୁ।
ସମୁଦ୍ରବାଲୁକାପୂର୍ଣ ଉଜ୍ଜାଲକ ଇତି ସ୍ମୃତଃ।
ବହୁଯୋଜନବିସ୍ତୀର୍ଣୋ ବହୁଯୋଜନମାଯତଃ ॥ 3-205-16 (24006)
ତତ୍ର ରୌଦ୍ରୋ ଦାନବେନ୍ଦ୍ରୋ ମହାବୀର୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
ମଧୁକୈଟଭଯୋଃ ପୁତ୍ରୋ ଧୁନ୍ଧୁର୍ନାମ ସୁଦାରୁଣଃ।
ଅନ୍ତର୍ଭୂମିଗତୋ ରାଜନ୍ବସତ୍ଯମିତବିକ୍ରମଃ ॥ 3-205-17 (24007)
ତଂ ନିହତ୍ଯ ମହାରାଜ ବନଂ ତ୍ବଂ ଗନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-205-18 (24008)
ଶେତେ ଲୋକବିନାଶାଯ ତପ ଆସ୍ଥାଯ ଦାରୁଣମ୍।
ତ୍ରିଦଶାନାଂ ବିନାଶାଯ ଲୋକାନାଂ ଚାପି ପାର୍ଥିବ ॥ 3-205-19 (24009)
ଅବଧ୍ଯୋ ଦୈବତାନାଂ ହି ଦୈତ୍ଯାନାମଥ ରକ୍ଷସାମ୍।
ନାଗାନାମଥ ଯକ୍ଷାଣାଂ ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଅବାପ୍ଯସ ବରଂ ରାଜନ୍ସର୍ବଲୋକପିତାମହାତ୍ ॥ 3-205-20 (24010)
ତଂ ବିନାଶଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ମା ତେ ବୁଦ୍ଧିରତୋଽନ୍ଯଥା।
ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ମହତୀଂ କୀର୍ତିଂ ଶାଶ୍ବତୀମବ୍ଯଯାଂ ଧ୍ରୁବାମ୍ ॥ 3-205-21 (24011)
କ୍ରୂରସ୍ଯ ତସ୍ଯ ସ୍ବପତୋ ବାଲୁକାନ୍ତର୍ହିତସ୍ଯ ଚ।
ସଂବତ୍ସରସ୍ଯ ପର୍ଯନ୍ତେ ନିଃଶ୍ବାସଃ ସଂପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 3-205-22 (24012)
ଯଦା ତଦା ଭୂଶ୍ଚଲତି ସଶୈଲବନକାନନା।
ତସ୍ଯ ନିଃଶ୍ବାସବାତେନ ରଜ ଉଦ୍ଧୂଯତେ ମହତ୍ ॥ 3-205-23 (24013)
ଆଦିତ୍ଯରଥମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସପ୍ତାହଂ ଭୂମିକମ୍ପନମ୍।
ସବିସ୍ଫୁଲିଙ୍ଗଂ ସଜ୍ବାଲଂ ଧୂମମିଶ୍ରଂ ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 3-205-24 (24014)
ତେନ ରାଜନ୍ନ ଶକ୍ନୋମି ତସ୍ମିନ୍ସ୍ତାତୁଂ ସ୍ବଆଂଶ୍ରମେ ॥ 3-205-25 (24015)
ତଂ ବିନାଶଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଲୋକାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା।
ଲକାଃ ସ୍ବସ୍ଥା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ତସ୍ମିନ୍ବିନିହତେଽସୁରେ ॥ 3-205-26 (24016)
`ଧୁନ୍ଧୁନାମାନମତ୍ଯୁଗ୍ରଂ ଦାନବଂ ଧୋରବିଗ୍ରହମ୍।
ସମରେ ଧୋରତୁମୁଲେ ବିନାଶଯ ମହେଷୁଣା' ॥ 3-205-27 (24017)
ତ୍ବଂ ହି ତସ୍ଯ ବିନାଶାଯ ପର୍ଯାପ୍ତ ଇତି ମେ ମତିଃ।
ତେଜସା ତବ ତେଜଶ୍ଚ ବିଷ୍ଣୁରାପ୍ଯାଯବିଷ୍ଯତି ॥ 3-205-28 (24018)
ବିଷ୍ଣୁନା ଚ ବରୋ ଦତ୍ତଃ ପୂର୍ବଂ ମମ ମହୀପତେ ॥ 3-205-29 (24019)
ଯସ୍ତଂ ମହାସୁରଂ ରୌଦ୍ରଂ ବଧିଷ୍ଯତି ମହୀପତିଃ।
ତେଜସ୍ତଦ୍ବୈଷ୍ଣବମିତି ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯତି ଦୁରାସଦମ୍ ॥ 3-205-30 (24020)
ତତ୍ତେଜସ୍ତ୍ବଂସମାଧାଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭୁବି ଦୁଃସହମ୍।
ତଂ ନିଷୂଦଯ ସଂଦିଷ୍ଟୋ ଦୈତ୍ଯଂ ରୌଦ୍ରପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-205-31 (24021)
ନ ହି ଧୁନ୍ଧୁର୍ମହାତେଜାସ୍ତେଜସାଽଲ୍ପେନ ଶକ୍ଯତେ।
ନିର୍ଦଗ୍ଧୁଂ ପୃଥିବୀପାଲ ସ ହି ବର୍ଷଶତୈରପି ॥ 3-205-32 (24022)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 205 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-205-3 ବାଡିଶଶ୍ଚ ପୃଥୋ ପୁତ୍ର ଇତି କ. ଥ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 206
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.206. ଅଧ୍ଯାଯଃ 206
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବୃହଦଶ୍ବେନୋଦଙ୍କଂପ୍ରତି ସ୍ବପୁତ୍ରେଣ କୁବଲାଶ୍ବେନ ଧୁନ୍ଧୁବଧସ୍ଯ ଭାବିତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ ବନଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଧୁନ୍ଧୂତ୍ପତ୍ତିଂ ପୃଷ୍ଟେନ ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ତଦୁପୋଦ୍ଧାତତଯା ମଧୁକୈଟଭବୃତ୍ତାନ୍ତକଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-206-0 (24023)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-206-0x (2462)
ସ ଏବମୁକ୍ତୋ ରାଜର୍ଷିରୁଦଙ୍କେନାପରାଜିତଃ।
ଉଦଙ୍କଂ କୌରବଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃତାଞ୍ଜଲିଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-206-1 (24024)
ନ ହି ମେ ଗମନଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ମୋଘମେତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ପୁତ୍ରୋ ମମାଯଂ ଭଗବନ୍କୁବଲାଶ୍ବ ଇତି ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-206-2 (24025)
ଧୃତିମାନ୍କ୍ଷିପ୍ରକାରୀ ଚ ବୀର୍ଯେଣାପ୍ରତିମୋ ଭୁବି।
ପ୍ରିଯଂ ଚ ତେ ସର୍ବମେତତ୍କରିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-206-3 (24026)
ପୁତ୍ରୈଃ ପରିବୃତଃ ସର୍ବୈଃ ଶୂରୈଃ ପରିଘବାହୁଭିଃ।
`ହନିଷ୍ଯତି ମହାବାହୁସ୍ତଂ ବୈ ଧୁନ୍ଧୁଂ ମହାଽସୁରମ୍'।
ବିସର୍ଜଯସ୍ବ ମାଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରୋସ୍ମି ସାଂପ୍ରତମ୍ ॥ 3-206-4 (24027)
ତଥାଽସ୍ତ୍ବିତି ଚ ତେନୋକ୍ତୋ ମୁନିନାଽମିତତେଜସା।
ସ ତମାଦିଶ୍ଯ ତନଯମୁଦଙ୍କାଯ ମହାତ୍ମନେ।
କ୍ରିଯତାମିତି ରାଜର୍ଷିର୍ଜଗାମ ବନମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-206-5 (24028)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-206-6x (2463)
କ ଏଷ ଭଗବନ୍ଦୈତ୍ଯୋ ମହାବୀର୍ଯସ୍ତପୋଧନ।
କସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋଽଥ ନପ୍ତା ବା ଏତଦିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍ ॥ 3-206-6 (24029)
ଏବଂ ମହାବଲୋ ଦୈତ୍ଯୋ ନ ଶ୍ରୁତୋ ମେ ତପୋଧନ।
`ଯସ୍ଯ ନିଶ୍ବାସବାତେନ କମ୍ପତେ ଭୂଃ ସପର୍ବତା' ॥ 3-206-7 (24030)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ଭଗବନ୍ଯାଥାତଥ୍ଯେନ ବେଦିତୁମ୍।
ସର୍ବମେବ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ବିସ୍ତରେଣ ତପୋଧନ ॥ 3-206-8 (24031)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-206-9x (2464)
ଶୃଣୁ ରାଜନନିଦଂ ସର୍ବଂ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ନରାଧିପ।
କଥ୍ଯମାନଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ବିସ୍ତରେଣ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-206-9 (24032)
ଏକାର୍ଣବେ ନିରାଲୋକେ ନଷ୍ଟେ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମେ।
ପ୍ରନଷ୍ଟେଷୁ ଚ ଭୂତେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-206-10 (24033)
ପ୍ରଭବଂ ଲୋକକର୍ତାରଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ଶାଶ୍ବତମବ୍ଯଯମ୍।
ଯମାହୁର୍ମୁନଯଃ ସିଦ୍ଧାଃ ସର୍ବଲୋକମହେଶ୍ବରମ୍।
`ଚତୁର୍ଭୁଜମୁଦାରାଙ୍ଗଂ ଦୃଷ୍ଟବାନସ୍ମି ଭାରତ' ॥ 3-206-11 (24034)
ସୁଷ୍ବାପ ଭଗବାନ୍ବିଷ୍ଣୁରପ୍ଶଯ୍ଯାମେକ ଏବ ହି।
ନାଗସ୍ ଭୋଗେ ମହତି ଶେପସ୍ଯାମିତତେଜସଃ ॥ 3-206-12 (24035)
ଲୋକକର୍ତା ମହାଭାଗ ଭଗବାନଚ୍ଯୁତୋ ହରିଃ।
ନାଗଭଗେନ ମହତା ପରିରଭ୍ଯ ମହୀମିମାମ୍ ॥ 3-206-13 (24036)
ସ୍ବପତସ୍ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ପଦ୍ମଂ ସୂର୍ଯସମପ୍ରଭମ୍।
ନାଭ୍ଯା ବିନିଃସୃତଂ ଦିବ୍ଯଂ ତତ୍ରୋତ୍ପନ୍ନଃ ପିତାମହଃ ॥ 3-206-14 (24037)
ସାକ୍ଷାଲ୍ଲୋକଗୁରୁର୍ବ୍ରହ୍ମା ପଦ୍ମେ ସୂର୍ଯସମପ୍ରଭଃ।
ଚତୁର୍ବେଦଶ୍ଚତୁର୍ମୂର୍ତିଶ୍ଚତୁର୍ବର୍ଗଶ୍ଚତୁର୍ମୁଖଃ ॥ 3-206-15 (24038)
ସ୍ବପ୍ରଭାବାଦ୍ଦୁରାଧର୍ଷୋ ମହାବଲପରାକ୍ରମଃ।
କସ୍ଯଚିତ୍ତ୍ବଥ କାଲସ୍ଯ ଦାନବୌ ବୀର୍ଯବତ୍ତମୌ ॥ 3-206-16 (24039)
ମଧୁଶ୍ଚ କୈଟଭଶ୍ଚୈବ ଦୃଷ୍ଟବନ୍ତୌ ହରିଂ ପ୍ରଭୁମ୍।
ଶଯାନଂ ଶଯନେ ଦିବ୍ଯେ ନାଗଭୋଗେ ମହାଦ୍ଯୁତିମ୍ ॥ 3-206-17 (24040)
ବହୁଯୋଜନବିସ୍ତୀର୍ଣେ ବହୁଯୋଜନମାଯତେ।
କିରୀଟକୌସ୍ତୁଭଧରଂ ପୀତକୌଶେଯବାସସମ୍ ॥ 3-206-18 (24041)
ଦୀପ୍ଯମାନଂ ଶ୍ରିଯା ରାଜଂସ୍ତେଜସା ବପୁପା ତଥା।
ସହସ୍ରସୂର୍ଯପ୍ରତିମମଦ୍ଭୁତୋପମଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-206-19 (24042)
ବିସ୍ମଯ ସୁମହାନାସୀନ୍ମଧୁକୈଟଭଯୋସ୍ତଦା ॥ 3-206-20 (24043)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପିତାମହଂ ଚାପି ପଦ୍ମେ ପଦ୍ମନିଭେକ୍ଷଣମ୍।
ବିତ୍ରାସଯେତାମଥ ତୌ ବ୍ରହ୍ମାଣମମିତୌଜସମ୍ ॥ 3-206-21 (24044)
ବିତ୍ରାସ୍ଯମାନୋ ବହୁଧା ବ୍ରହ୍ମା ତାଭ୍ଯାଂ ମହାଯଶାଃ।
ଅକମ୍ପଯତ୍ପଦ୍ମନାଲଂ ତତୋଽବୁଧ୍ଯତ କେଶବଃ ॥ 3-206-22 (24045)
ଅଥାପଶ୍ତ ଗୋବିନ୍ଦୋ ଦାନବୌ ବୀର୍ଯବତ୍ତରୌ ॥ 3-206-23 (24046)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାବବ୍ରବୀଦ୍ଦେବଃ ସ୍ବାଗତଂ ବାଂ ମହାବଲୌ।
ଦଦାମି ବାଂ ବରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ରପ୍ରୀତିର୍ହି ମମ ଜାଯତେ ॥ 3-206-24 (24047)
ତୌ ପ୍ରହସ୍ଯ ହୃଷୀକେଶଂ ମହାଦର୍ପୌ ମହାବଲୌ।
ପ୍ରତ୍ଯବ୍ରୂତାଂ ମହାରାଜ ସହିତୌ ମଧୁସୂଦନମ୍ ॥ 3-206-25 (24048)
ଆବାଂ ବରଯ ଦେବ ତ୍ବଂ ବରଦୌ ସ୍ବଃ ସୁରୋତ୍ତମ।
ଦାତାରୌ ସ୍ବୋ ବରଂ ତୁଭ୍ଯଂ ତଦ୍ବ୍ରବୀହ୍ଯବିଚାରଯନ୍ ॥ 3-206-26 (24049)
ଭଗବାନୁବାଚ। 3-206-27x (2465)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣେ ବରଂ ବୀରାବୀପ୍ସିତଶ୍ଚ ବରୋ ମମ।
ଯୁବାଂ ହି ବୀର୍ଯସଂପନ୍ନୌ ନ ବାମସ୍ତି ସମଃ ପୁମାନ୍ ॥ 3-206-27 (24050)
ବଧ୍ଯତ୍ବମୁପଗଚ୍ଛେତାଂ ମମ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମୌ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ କାମଂ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ଲୋକହିତାଯ ବୈ ॥ 3-206-28 (24051)
ମଧୁକୈଟଭାବୂଚତୁଃ। 3-206-29x (2466)
ଅନୃତଂନୋକ୍ତପୂର୍ବଂ ନୌ ସ୍ବୈରେଷ୍ବପି କୁତୋଽନ୍ଯଥା।
ସତ୍ଯେ ଧର୍ମେ ଚ ନିରତୌ ବିଦ୍ଧ୍ଯାବାଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ॥ 3-206-29 (24052)
ବଲେ ରୂପେ ଚ ଶୌର୍ଯେ ଚ ଶମେ ନ ଚ ସମୋସ୍ତି ନୌ।
ଧର୍ମେ ତପସି ଦାନେ ଚ ଶୀଲସତ୍ବଦମେଷୁ ଚ ॥ 3-206-30 (24053)
ଉପପ୍ଲବୋ ମହାନସ୍ମାନୁପାବର୍ତତ କେଶବ।
ଉକ୍ତଂ ପ୍ରତିକୁରୁଷ୍ବ ତ୍ବଂ କାଲୋ ହି ଦୁରତିକ୍ରମଃ ॥ 3-206-31 (24054)
ଆବାମିଚ୍ଛାବହେ ଦେବ କୃତମେକଂ ତ୍ବଯା ବିଭୋ।
ଆନାବୃତେଽବକାଶେ ତ୍ବଂ ଜହ୍ଯାବାଂ ସୁରସତ୍ତମ ॥ 3-206-32 (24055)
ପୁତ୍ରତ୍ବମଧିଗଚ୍ଛାବ ତବ ଚାପି ସୁଲୋଚନ।
ବର ଏଷ ବୃତୋଦେବ ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ସୁରସତ୍ତମ ॥ 3-206-33 (24056)
ଅନୃତଂ ମା ଭବେଦ୍ଦେବ ଯଦ୍ଧି ନୌ ସଂଶ୍ରୁତଂ ତଦା ॥ 3-206-34 (24057)
ଭଗବାନୁବାଚ। 3-206-35x (2467)
ବାଢମେବଂ କରିଷ୍ଯାମି ସର୍ବମେତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-206-35 (24058)
ସବିଚିନ୍ତ୍ଯାଥ ଗୋବିନ୍ଦୋ ନାପଶ୍ଯଦ୍ଯଦନାବୃତମ୍।
ଅବକାଶଂପୃଥିବ୍ଯାଂ ବା ଦିବି ବା ମଧୁସୂଦନଃ ॥ 3-206-36 (24059)
ସ୍ବକାବନାବୃତାବୂରୂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବବରସ୍ତଦା।
ମଧୁକୈଟଭଯୋ ରାଜଞ୍ଶିରସୀ ମଧୁସୂଦନଃ।
ଚକ୍ରେଣ ଶିତଧାରେଣ ନ୍ଯକୃନ୍ତତ ମହାଯଶାଃ ॥ 3-206-37 (24060)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଷଡଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 206 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-206-9 ନ ତେଽଭିଗମନଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 207
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.207. ଅଧ୍ଯାଯଃ 207
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମଧୁକୈଟଭପୁତ୍ରେଣ ଧୁନ୍ଧୁନା ତପସ୍ତୋଷିତାଦ୍ବିରିଞ୍ଚାଦବଧ୍ଯତ୍ବାଦିବରଗ୍ରହଣେନ ଦେବାନାଂ ପୀଡନମ୍ ॥ 1 ॥ ଉଦଙ୍କଚୋଦିତେନ କୁବଲାଶ୍ବେନ ସମୁଦ୍ରମଧ୍ଯମଧିବସତସ୍ତସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣ ଦହନମ୍ ॥ 2 ॥ ତଦା ଦେବାଦିଭିଃ କୁବଲାଶ୍ବସ୍ଯ ଧୁନ୍ଧୁମାର ଇତି ନାମକରଣେନ ତସ୍ମୈ ବରଦାନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବସ୍ବସ୍ଥାନଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 3 ॥ ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ତତ୍ପୁତ୍ରାଣାଂ ନାମକଥନପୂର୍ବକଂ ଧୁନ୍ଧୁମାରୋପାଖ୍ଯାନସ୍ତବନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-207-0 (24061)
ମର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-207-0x (2468)
ଧୁନ୍ଧୁର୍ନାମ ମହାରାଜ ତଯୋଃ ପୁତ୍ରୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ସ ତପୋଽତପ୍ଯତ ମହନ୍ମହାବୀର୍ଯପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-207-1 (24062)
ଅତିଷ୍ଠଦେକପାଦେନ କୃଶୋ ଧମନିସଂତତଃ।
ତସ୍ମୈ ବ୍ରହ୍ମା ଦଦୌ ପ୍ରୀତୋ ବରଂ ବବ୍ରେ ସ ଚ ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 3-207-2 (24063)
ଦେବଦାନବଯକ୍ଷାଣାଂ ସର୍ପଗନ୍ଧର୍ବରକ୍ଷସାମ୍।
ଅବଧ୍ଯୋଽହଂ ଭବେଯଂ ବୈ ବର ଏଷ ବୃତୋ ମଯା ॥ 3-207-3 (24064)
ଏବଂ ଭବତୁ ଗଚ୍ଛେତି ତମୁବାଚ ପିତାମହଃ।
ସ ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତ୍ପାଦୌ ମୂର୍ଧ୍ନା ସ୍ପୃଷ୍ଟ୍ବା ଜଗାମ ହ ॥ 3-207-4 (24065)
ସତୁ ଧୁନ୍ଧୁର୍ବରଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ମହବୀର୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
ଅନୁସ୍ମରନ୍ପିତୃବଧଂ ଦ୍ରୁତଂ ବିଷ୍ଣୁମୁପାଗମତ୍ ॥ 3-207-5 (24066)
ସତୁ ଦେବାନ୍ସଗନ୍ଧର୍ବାଞ୍ଜିତ୍ବା ଧୁନ୍ଧୁରମର୍ଷଣଃ।
ବବାଧ ସର୍ବାନସକୃଦ୍ବିଷ୍ଣୁଂ ଦେବାଂଶ୍ଚ ବୈ ଭୃଶମ୍ ॥ 3-207-6 (24067)
ସମୁଦ୍ରବାଲୁକାପୂର୍ଣେ ଉଜ୍ଜାନକ ଇତି ସ୍ମୃତେ।
ଆଗମ୍ଯ ଚ ସ ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ତଂ ଦେଶଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ବାଧତେସ୍ମ ପରଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ତମୁଦଙ୍କାଶ୍ରମଂ ବିଭୋ ॥ 3-207-7 (24068)
ଅନ୍ତର୍ଭୂମିଗତସ୍ତତ୍ର ବାଲୁକାନ୍ତର୍ହିତସ୍ତଥା।
ମଧୁକୈଟଭଯୋଃ ପୁତ୍ରୋ ଧୁନ୍ଧୁର୍ଭୀମପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-207-8 (24069)
ଶେତେ ଲୋକବିନାଶାଯ ତପୋବଲମୁପାଶ୍ରିତଃ।
ଉଦଙ୍କସ୍ଯାଶ୍ରମାଭ୍ଯାଶେ ନିଃଶ୍ବସନ୍ପାବକାର୍ଚିଷଃ ॥ 3-207-9 (24070)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ରାଜା ସବଲବାହନଃ।
କୁବଲାଶ୍ବୋ ନରପତିରନ୍ବିତୋ ବଲଶାଲିନାମ୍ ॥ 3-207-10 (24071)
ସହସ୍ରୈରେକବିଂଶତ୍ଯା ପୁତ୍ରାଣାମରିମର୍ଦନଃ।
ପ୍ରାଯାଦୁଦଙ୍କସହିତୋ ଧୁନ୍ଧୋସ୍ତସ୍ଯ ବଧାଯ ବୈ ॥ 3-207-11 (24072)
ତମାବିଶତ୍ତତୋ ବିଷ୍ଣୁର୍ଭଗବାଂସ୍ତେଜସା ପ୍ରଭୁଃ।
ଉଦଙ୍କସ୍ ନିଯୋଗେନ ଲୋକାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା ॥ 3-207-12 (24073)
ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରଯାତେ ଦୁର୍ଧର୍ଷେ ଦିବି ଶବ୍ଦୋ ମହାନଭୂତ୍।
ଏଷ ଶ୍ରୀମାନ୍ନୃପସୁତୋ ଧୁନ୍ଧୁମାରୋ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-207-13 (24074)
ଦିବ୍ଯୈଶ୍ଚ ପୁଷ୍ପୈସ୍ତଂ ଦେବାଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାକିରନ୍।
ଦେବଦୁନ୍ଦୁଭଯଶ୍ଚାପି ନେଦୁଃ ସ୍ବଯମନୀରିତାଃ ॥ 3-207-14 (24075)
ଶୀତଶ୍ଚ ବାଯୁଃ ପ୍ରବବୌ ପ୍ରଯାଣେ ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ବିପାଂସୁଲାଂ ମହୀଂ କୁର୍ବନ୍ବବର୍ଷ ଚ ସୁରେଶ୍ବରଃ।
`ପ୍ରଦକ୍ଷିଣାଶ୍ଚାପ୍ଯଭବନ୍ବନ୍ଯାସ୍ତଂ ସମୃଗଦ୍ବିଜାଃ' ॥ 3-207-15 (24076)
ଅନ୍ତରିକ୍ଷେ ବିମାନାନି ଦେବତାନାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ତତ୍ରୈବ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଧୁନ୍ଧୁର୍ଯତ୍ର ମହାସୁରଃ ॥ 3-207-16 (24077)
କୁବଲାଶ୍ବସ୍ଯ ଧୁନ୍ଯୋଶ୍ଚ ଯୁଦ୍ଧକୌତୂହଲାନ୍ବିତାଃ।
ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସହିତାଃ ସମବୈକ୍ଷନ୍ମହର୍ଷଯଃ ॥ 3-207-17 (24078)
ନାରାଯଣେନ କୌରବ୍ଯ ତେଜସାଽଽପ୍ଯାଯିତସ୍ତଦା।
ସ ଗତୋ ନୃପତିଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ପୁତ୍ରୈସ୍ତୈଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍ ॥ 3-207-18 (24079)
ଅର୍ଣବଂ ସ୍ବାନଯାମାସ କୁବଲାଶ୍ବୋ ମହୀପତିଃ।
`ହିତାର୍ତଂ ସର୍ବଲୋକାନାମୁଦଙ୍କସ୍ଯ ବଶେ ସ୍ଥିତଃ' ॥ 3-207-19 (24080)
କୁବଲାଶ୍ବସ୍ ପୁତ୍ରୈଶ୍ଚ ତସ୍ମିନ୍ବୈ ବାଲୁକାର୍ଣବେ।
ସପ୍ତଭିର୍ଦିବସୈଃ ସ୍ବାତ୍ବା ଦୃଷ୍ଟୋ ଧୁନ୍ଧୁର୍ମହାବଲଃ ॥ 3-207-20 (24081)
ଆସୀଦ୍ଧୋରଂ ବପୁସ୍ତସ୍ଯ ବାଲୁକାନ୍ତର୍ହିତଂ ମହତ୍।
ଦୀପ୍ଯମାନଂ ଯଥା ସୂର୍ଯସ୍ତେଜସା ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-207-21 (24082)
ତତୋ ଧୁନ୍ଧୁର୍ମହାରାଜ ଦିଶମାବୃତ୍ଯ ପଶ୍ଚିମାମ୍।
ସୁପ୍ତୋଽଭୂଦ୍ରାଜଶାର୍ଦୂଲ କାଲାନଲସମଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-207-22 (24083)
କୁବଲାଶ୍ବସ୍ଯ ପୁତ୍ରୈସ୍ତୁ ସର୍ବତଃ ପରିବାରିତଃ।
ଅଭିଦ୍ରୁତଃ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ଗଦାଭିର୍ମୁସଲୈରପି ॥ 3-207-23 (24084)
ପ୍ଟସୈଃ ପରିଧୈଃ ପ୍ରାସୈଃ ଖଙ୍ଗୈଶ୍ ବିମଲୈଃ ଶିତୈଃ।
ସବଧ୍ଯମାନଃ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସମୁତ୍ତସ୍ଥୌ ମହାବଲଃ ॥ 3-207-24 (24085)
କ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚାଭକ୍ଷଯତ୍ତେଷାଂ ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବିବିଧାନି ଚ।
ଆସ୍ଯାଦ୍ବମନ୍ପାବକଂ ସ ସଂବର୍ତକସମଂ ତଦା ॥ 3-207-25 (24086)
ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ନୃପତେଃ ପୁତ୍ରାନଦହତ୍ସ୍ବେନ ତେଜସା।
ମୁଖଜେନାଗ୍ନିନା କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଲୋକାନୁଦ୍ବର୍ତଯନ୍ନିବ ॥ 3-207-26 (24087)
କ୍ଷଣେନ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ପୁରେବ କପିଲଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ସଗରସ୍ଯାତ୍ମଜାନ୍କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-207-27 (24088)
ତେଷୁ କ୍ରୋଧାଗ୍ନିଦଗ୍ଧେଷୁ ତଦା ଭରତସତ୍ତମ।
ତଂ ପ୍ରବୁଦ୍ଧଂ ମହାତ୍ମାନଂ କୁମ୍ଭକର୍ଣମିବାପରମ୍।
ଆସସାଦ ମହାତେଜାଃ କୁବଲାଶ୍ବୋ ମହୀପତିଃ ॥ 3-207-28 (24089)
ତସ୍ଯ ବାରିମହାରାଜ ସୁସ୍ରାବ ବହୁ ଦେହତଃ।
ତତ୍ତଦାପୀଯତେତେଜୋ ରାଜ୍ଞା ବାରିମଯଂ ନୃପ ॥ 3-207-29 (24090)
ଯୋଗୀ ଯୋଗେନ ସୃଷ୍ଟଂ ସ ସମଯିତ୍ବା ଚ ବାରିଣା।
ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣ ତତୋ ରାଜା ଦୈତ୍ଯଂକ୍ରୂରପରାକ୍ରମମ୍।
ଦଦାହ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବଲୋକଭବାଯ ବୈ ॥ 3-207-30 (24091)
ସୋଽସ୍ତ୍ରେଣ ଦଗ୍ଧ୍ବା ରାଜର୍ଷିଃ କୁବଲାଶ୍ବୋ ମହାସୁରମ୍।
ସୁରଶତ୍ରୁମମିତ୍ରଘ୍ନସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେଶ ଇବାପରଃ ॥ 3-207-31 (24092)
ଧୁନ୍ଧୋର୍ବଧାତ୍ତଦା ରାଜା କୁବଲାଶ୍ବୋ ମହାମନାଃ।
ଧୁନ୍ଧୁମାର ଇତିଖ୍ଯାତୋ ନାମ୍ନା ସମଭବତ୍ତତଃ ॥ 3-207-32 (24093)
ପ୍ରୀତୈଶ୍ଚ ତ୍ରେଦଶୈଃ ସର୍ବୈର୍ମହର୍ଷିମସିତୈସ୍ତଦା।
ପରଂ ବୃଣୀଷ୍ବତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରଣତସ୍ତଦା।
ଅତୀବ ମୁଦିତୋ ରାଜନ୍ନିଦଂବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-207-33 (24094)
ଦଦ୍ଯାଂ ବିତ୍ତଂ ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯେଭ୍ଯଃ ଶତ୍ରୂଣାଂ ଚାପି ଦୁର୍ଜଯଃ।
ସଖ୍ଯଂ ଚ ବିଷ୍ଣୁନା ମେ ସ୍ଯାଦ୍ଭୂତେଷ୍ବଦ୍ରୋହ ଏବ ଚ।
ଧର୍ମେ ରତିଶ୍ ସତତଂ ସ୍ବର୍ଗେ ବାସସ୍ତଥାଽକ୍ଷଯଃ ॥ 3-207-34 (24095)
ତଥାଽସ୍ତ୍ବିତି ତତୋ ଦେବୈଃ ପ୍ରୀତୈରୁକ୍ତଃ ସ ପାର୍ଥିବଃ।
ଋଷିଭିଶ୍ଚ ସଗନ୍ଧର୍ବୈରୁଦଙ୍କେନ ଚ ଧୀମତା ॥ 3-207-35 (24096)
ସଂଭାଷ୍ଯ ଚୈନଂ ବିବିଧୈରାଶୀର୍ବାଦୈସ୍ତତୋ ନୃଷମ୍।
ଦେବା ମହର୍ଷଯଶ୍ଚାପି ସ୍ବାନି ସ୍ତାନାନି ଭେଜିରେ ॥ 3-207-36 (24097)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରାସ୍ତ୍ରଯଃ ଶିଷ୍ଟା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ତଦାଽଭବନ୍।
ଦୃଢାଶ୍ବଃ କପିଲାଶ୍ବଶ୍ଚ ଭଦ୍ରାଶ୍ବଶ୍ଚୈବ ଭାରତ ॥ 3-207-37 (24098)
ତେଭ୍ଯଃ ପରମ୍ପରା ରାଜନ୍ନିକ୍ଷ୍ବାକୂଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
[ବଂଶସ୍ଯ ସୁମହାଭାଗ ରାଜ୍ଞାମମିତତେଜସାମ୍] ॥ 3-207-38 (24099)
ଏବଂସଂ ନିହତସ୍ତେନ କୁବଲାଶ୍ବେନ ସତ୍ତମ।
ଧୁନ୍ଧୁର୍ନାମ ମହାଦୈତ୍ଯୋ ମଧୁକୈଟଭଯୋଃ ସୁତଃ ॥ 3-207-39 (24100)
କୁବଲାଶ୍ବଶ୍ଚ ନୃପତିର୍ଧୁନ୍ଧୁମାର ଇତି ସ୍ମୃତଃ।
ନାମ୍ନା ଚ ଗୁଣଯୁକ୍ତେନ ତଦାପ୍ରଭୃତି ସୋଽଭବତ୍ ॥ 3-207-40 (24101)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି।
ଧୌନ୍ଧୁମାରମୁପାଖ୍ଯାନଂ ପ୍ରଥିତଂ ଯସ୍ଯ କର୍ମଣା ॥ 3-207-41 (24102)
ଇଦଂ ତୁ ପୁଣ୍ଯମାଖ୍ଯାନଂ ବିଷ୍ଣୋଃ ସମନୁକୀର୍ତନମ୍।
ଶୃଣୁଯାଦ୍ଯଃ ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ପୁତ୍ରବାଂଶ୍ଚ ଭବେନ୍ନରଃ ॥ 3-207-42 (24103)
ଆଯୁଷ୍ମାନ୍ଭୂତିମାଂଶ୍ଚୈବ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭବତି ପର୍ବସୁ।
ନ ଚ ବ୍ଯାଧିଭଂଯକିଂଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତି ବିଗତଜ୍ବରଃ ॥ 3-207-43 (24104)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଗାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ସପ୍ତାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 207 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-207-30 ବୃଷ୍ଟିଂ ସଗମଯିତ୍ବାବିଚାରିଣା ଇତି କ. ଥ. ପାଠଃ। ବହ୍ନିଂ ଚ ଶମଯାମାସ ବାରିଣା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 208
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.208. ଅଧ୍ଯାଯଃ 208
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-208-0 (24105)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-208-0x (2469)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂ ମହାଦ୍ଯୁତିମ୍।
ପ୍ରପଚ୍ଛ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଧର୍ମପ୍ରଶ୍ନଂ ସ ଦୁର୍ବଚମ୍ ॥ 3-208-1 (24106)
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଭଗବନ୍ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ମାହାତମ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍।
କଥ୍ଯମାନଂ ତ୍ବଯା ବିପ୍ର ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ଧର୍ମ୍ଯଂ ଚ ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 3-208-2 (24107)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମିହ ବିପ୍ରର୍ଷେ ଦେବା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତି ସତ୍ତମ।
ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦ୍ରମସୌ ବାଯୁଃ ପୃଥିବୀ ବହ୍ନିରେବ ଚ ॥ 3-208-3 (24108)
ପିତା ମାତା ଚ ଭଗବାନ୍ଗାବ ଏବ ଚ ସତ୍ତମ।
ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦେବ ବିହିତଂ ତଚ୍ଚାପି ଭୃଗୁନନ୍ଦନ ॥ 3-208-4 (24109)
ମନ୍ଯେଽହଂ ଗୁରୁବତ୍ସର୍ବମେକପତ୍ନ୍ଯସ୍ତଥା ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ପତିବ୍ରତାନାଂ ଶୁଶ୍ରୂଷା ଦୁଷ୍କରା ପ୍ରତିଭାତି ମେ।
ପତିବ୍ରତାନାଂ ମହାତ୍ମ୍ଯଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସି ନଃ ପ୍ରଭୋ ॥ 3-208-5 (24110)
ନିରୁଧ୍ଯ ଚେନ୍ଦ୍ରିଯଗ୍ରାମଂ ମନଃ ସଂରୁଧ୍ଯ ଚାନଘ।
ପତିଂ ଦୈବତବଚ୍ଚାପି ଚିନ୍ତଯନ୍ତ୍ଯ ସ୍ଥିତା ହି ଯା ॥ 3-208-6 (24111)
ଭଗବନ୍ଦୁଷ୍କରଂ ତ୍ବେତତ୍ପ୍ରତିଭାତି ମମ ପ୍ରଭୋ।
ମାତାପିତ୍ରୋଶ୍ଚ ଶୁଶ୍ରୂଷା ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଭର୍ତରି ଚ ଦ୍ବିଜ ॥ 3-208-7 (24112)
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଧର୍ମାତ୍ସୁଘୋରାଦ୍ଧି ନାନ୍ଯଂ ପଶ୍ଯାମି ଦୁଷ୍କରମ୍।
ସାଧ୍ବାଚାରାଃ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବ୍ର୍ହମନ୍କୁର୍ବନ୍ତୀହ ସଦାଦୃତାଃ ॥ 3-208-8 (24113)
ଦୁଷ୍କରଂ ଖଲୁ କୁର୍ବନ୍ତି ପିତରୋ ମାତରଶ୍ଚ ବୈ।
ଏକପତ୍ନ୍ଯଶ୍ଚ ଯା ନାର୍ଯୋ ଯାଶ୍ ସତ୍ଯଂ ବଦନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 3-208-9 (24114)
କୁକ୍ଷିଣା ଦଶମାସାଂଶ୍ଚ ଗର୍ଭଂ ସଂଧାରଯନ୍ତି ଯାଃ।
ନାର୍ଯଃ କାଲେନ ସଂବୂଯ କିମଦ୍ଭୁତତରଂ ତତଃ ॥ 3-208-10 (24115)
ସଂଶଯଂ ପରମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବେଦନାମତୁଲାମପି।
ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ସୁତାନ୍ନାର୍ଯୋ ଦୁଃଖେନ ମହତା ବିଭୋ ॥ 3-208-11 (24116)
ପୁଷ୍ଣନ୍ତି ଚାପି ମହତା ସ୍ନେହେନ ଦ୍ବିଜପୁଙ୍ଗବ।
`ଚିନ୍ତଯନ୍ତି ତତଶ୍ଚାପି କିଂଶୀଲୋଽଯଂଭବିଷ୍ଯତି' ॥ 3-208-12 (24117)
ଯାଶ୍ଚ କ୍ରୂରେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ବର୍ତମାନା ଜୁଗୁପ୍ସିତାଃ।
ସ୍ବକର୍ମ କୁର୍ବନ୍ତି ସଦା ଦୁଷ୍କରଂ ତଚ୍ଚ ମେ ମତମ୍ ॥ 3-208-13 (24118)
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମସମାଚାରତତ୍ତ୍ବଂ ବ୍ଯାଖ୍ଯାହି ମେ ଦ୍ବିଜ।
ଧର୍ମଃ ସୁଦୁର୍ଲଭୋ ବିପ୍ର ନୃଶଂସେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-208-14 (24119)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ଭଗବନ୍ପ୍ରଶ୍ନଂ ପ୍ରଶ୍ନବିଦାଂବର।
ଶ୍ରୋତୁଂ ଭୃଗୁକୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶୁଶ୍ରୂଷେ ତବ ସୁବ୍ରତ ॥ 3-208-15 (24120)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-208-16x (2470)
ହନ୍ତ ତେଽହଂ ସମାଖ୍ଯାସ୍ଯେ ପ୍ରଶ୍ନମେତଂ ସୁଦୁର୍ବଚମ୍।
ତତ୍ତ୍ବେନ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗଦତସ୍ତନ୍ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-208-16 (24121)
ମାତରଂଶ୍ରେଯସୀଂ ତାତ ପିତୃନନ୍ଯେ ତୁ ମେନିରେ।
ଦୁଷ୍କରଂ କୁରୁତେ ମାତା ବିବର୍ଧଯତି ଯା ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-208-17 (24122)
ତପସା ଦେବତେଜ୍ଯାଭିର୍ବନ୍ଦନେନ ତିତିକ୍ଷଯା।
ସୁପ୍ରଶସ୍ତୈରୁପାଯୈଶ୍ଚାପୀହନ୍ତେ ପିତରଃ ସୁତାନ୍ ॥ 3-208-18 (24123)
ଏବଂ କୃଚ୍ଛ୍ରେଣ ମହତା ପୁତ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଚିନ୍ତଯନ୍ତି ସଦା ବୀର କୀଦୃଶୋଽଯଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-208-19 (24124)
ଆଶଂସତେ ହି ପୁତ୍ରେଷୁ ପିତା ମାତା ଚ ଭାରତ।
ଯଶଃ କୀର୍ତିମଥୈଶ୍ବର୍ଯଂ ତେଜୋ ଧର୍ମଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-208-20 (24125)
`ମାତୁଃ ପିତୁଶ୍ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସତତଂ ହିତକାରିଂଣୋଃ'।
ତଯୋରାଶାଂ ତୁ ସଫଲାଂ ଯଃ କରୋତି ସ ଧର୍ମବିତ୍ ॥ 3-208-21 (24126)
ପିତା ମାତା ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତୁଷ୍ଯତୋ ଯସ୍ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଇହ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚ ତସ୍ଯାଥ କୀର୍ତିର୍ଧର୍ମଶ୍ର ଶାଶ୍ବତଃ ॥ 3-208-22 (24127)
ନୈବ ଯଜ୍ଞକ୍ରିଯାଃ କାଶ୍ଚିନ୍ନ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ନୋପବାସକମ୍।
ଯା ତୁ ଭର୍ତରି ଶୁଶ୍ରୂଷା ତଯା ସ୍ବର୍ଗଂ ଜଯତ୍ଯୁତ ॥ 3-208-23 (24128)
ଏତତ୍ପ୍ରକରଣଂ ରାଜନ୍ନଧିକୃତ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପତିବ୍ରତାନାଂ ନିଯତଂ ଧର୍ମଂ ଚାବାହିତଃ ଶୃଣୁ ॥ 3-208-24 (24129)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାବାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଯଣି ଅଷ୍ଟାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 208 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-208-13 ଯେ ଚକ୍ରୂରେଷୁ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-208-20 ପ୍ରଜାଧର୍ମଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 209
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.209. ଅଧ୍ଯାଯଃ 209
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ତରୁତଲେ ତପସ୍ଯତା କୌଶିକେନାତ୍ମୋପରି ପୁରୀଷୋତ୍ସୃଷ୍ଟ୍ଯା ବଲାକାଯାଃ ସକ୍ରୋଧନିରୀକ୍ଷଣେନ ଦହନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଭିକ୍ଷାର୍ଥଂ ପତିବ୍ରତାଯାଃ କସ୍ଯାଶ୍ଚିଦ୍ଗୃହଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟଂ ଭିକ୍ଷାଦାନେ ଚିରୀକରଣେନ ରୁଷ୍ଟଂ ଚ କୌଶିକଂପ୍ରତି ତଯା ସ୍ବତ୍ଯ ବଲାକାବୃତ୍ତାନ୍ତାବଗତିସୂଚନେନ ସ୍ବଶକ୍ତିପ୍ରକାଶନପୂର୍ବକଂ ଧର୍ମାବଗତଯେ ଧର୍ମବ୍ଯାଧସମୀପଗମନଚୋଦନା ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-209-0 (24130)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-209-0x (2471)
କଶ୍ଚିଦ୍ଦ୍ବିଜାତିପ୍ରବରୋ ବେଦାଧ୍ଯାଯୀ ତପୋଧନଃ।
ତପସ୍ବୀ ଧର୍ମଶୀଲଶ୍ଚ କୌଶିକୋ ନାମ ଭାରତ ॥ 3-209-1 (24131)
ସାଙ୍ଗୋପନିଷଦାନ୍ବେଦାନଧୀତେ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ।
ସବୃକ୍ଷମୂଲେ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିଦ୍ବେଦାନୁଚ୍ଚାରଯନ୍ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-209-2 (24132)
ଉପରିଷ୍ଟାଚ୍ଚ ବୃକ୍ଷସ୍ଯ ବଲାକା ସଂନ୍ଯଲୀଯତ।
ତଯା ପୁରୀଷମୁତ୍ସୃଷ୍ଟଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ତଦୋପରି ॥ 3-209-3 (24133)
ସମବେକ୍ଷ୍ଯତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସମମଧ୍ଯାଯତ ଦ୍ବିଜଃ।
`ତାଂ ବଲକାଂ ମହାରାଜ ନିଲୀନାଂ ନଗମୂର୍ଧନି ॥ 3-209-4 (24134)
ଭୃଶଂ କ୍ରୋଧାଭିଭୂତେନ ବଲାକା ସା ନିରୀକ୍ଷିତା।
ଅପଧ୍ଯାତା ଚ ବିପ୍ରେଣ ନ୍ଯପତଦ୍ଧରଣୀତଲେ ॥ 3-209-5 (24135)
ବଲାକାଂ ପତିତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗତସତ୍ବାମଚେତନାମ୍।
କାରୁଣ୍ଯାଦଭିସଂତପ୍ତଃ ପର୍ଯଶୋଚତ ତାଂ ଦ୍ବିଜଃ।
ଅକାର୍ଯଂ କୃତବାନସ୍ମି ଦ୍ବେଷରାଗବଲାତ୍କୃତଃ ॥ 3-209-6 (24136)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାବ ବହୁଶୋ ବିଦ୍ବାନ୍ଗ୍ରାମଂ ଭୈକ୍ଷାଯ ସଂଶ୍ରିତଃ।
ଗ୍ରାମେ ଶୁଚୀନି ପ୍ରଚରନ୍କୁଲାନି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-209-7 (24137)
ଦେହୀତି ଯାଚମାନୋଽସୌ ତିଷ୍ଠେତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ୍ତ୍ରିଯା ତତଃ।
ଶୌଚଂ ତୁ ଯାବତ୍କୁରୁତେ ଭାଜନସ୍ଯ କୁଟୁମ୍ବିବୀ ॥ 3-209-8 (24138)
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ରାଜନ୍କ୍ଷୁଧାସଂପୀଡିତୋ ଭୃଶମ୍।
ଭର୍ତା ପ୍ରବିଷ୍ଟଃ ସହସା ତସ୍ଯା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-209-9 (24139)
ସା ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପତିଂ ସାଧ୍ବୀ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବ୍ଯପହାଯ ତମ୍।
ପାଦ୍ଯମାଚମନୀଯଂ ବୈ ଦଦୌ ଭର୍ତୁସ୍ତଥାଽଽସନମ୍ ॥ 3-209-10 (24140)
ପ୍ରହ୍ବା ପର୍ଯଚରଚ୍ଚାପି ଭର୍ତାରମସିତେକ୍ଷଣା।
ଆହାରେଣାଥ ଭକ୍ଷ୍ଯୈଶ୍ଚ ବାକ୍ଯୈଃ ସୁମଧୁରୈସ୍ତଥା ॥ 3-209-11 (24141)
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ ଭାବିତା ଭର୍ତୁର୍ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନିତ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଦୈବତଂ ଚ ପତିଂ ମେନେ ଭର୍ତୁଶ୍ଚିତ୍ତାନୁସାରିଣୀ ॥ 3-209-12 (24142)
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା ନାତ୍ଯଶ୍ନାନ୍ନାପି ଚାପିବତ୍।
ତଂ ସର୍ବଭାବୋପଗତା ପତିଶୁଶ୍ରୂଷଣେ ରତା ॥ 3-209-13 (24143)
ସାଧ୍ବାଚାରା ଶୁଚିର୍ଦକ୍ଷା କୁଟୁମ୍ବସ୍ଯ ହିତୈଷିଣୀ।
ଭର୍ତୁଶ୍ଚାପି ହିତଂ ଯତ୍ତତ୍ସତତଂ ସାଽନୁବର୍ତତେ ॥ 3-209-14 (24144)
ଦେବତାତିଥିଭୃତ୍ଯାନାଂ ଶ୍ବଶ୍ରୂଶ୍ବଶୁରଯୋସ୍ତଥା।
ଶୁଶ୍ରୂଷଣପରା ନିତ୍ଯଂ ସତତଂ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯା ॥ 3-209-15 (24145)
ସା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ତଦା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଂସ୍ଥିତଂ ଭୈକ୍ଷକାଙ୍କ୍ଷିଣମ୍।
କୁର୍ବତୀ ପତିଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ସସ୍ମାରାଥ ଶୁଭେକ୍ଷଣା ॥ 3-209-16 (24146)
ବ୍ରୀଡିତା ସାଽଭବତ୍ସାଧ୍ବୀ ତଦା ଭରତସତ୍ତମ।
ଭିକ୍ଷାମାଦାଯ ବିପ୍ରାଯ ନିର୍ଜଗାମ ଯଶସ୍ବିନୀ ॥ 3-209-17 (24147)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-209-18x (2472)
କିମିଦଂ ଭବତି ତ୍ବଂ ମାଂ ତିଷ୍ଠେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବରାଙ୍ଗନେ।
ଉପରୋଧଂ କୃତବତୀ ନ ବିସର୍ଜିତବତ୍ଯସି ॥ 3-209-18 (24148)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-209-19x (2473)
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ କ୍ରୋଧସଂତପ୍ତଂ ଜ୍ବଲନ୍ତମିବ ତେଜସା।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସାଧ୍ବୀ ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ରସାନ୍ତ୍ବପୂର୍ବଂ ବଚୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-209-19 (24149)
`କ୍ଷମସ୍ବବିପ୍ରପ୍ରବର କ୍ଷମସ୍ବ ସ୍ତ୍ରୀଜଡାତ୍ମତାମ୍।
ପ୍ରସୀଦ ଭଗବନ୍ମହ୍ଯଂ କୃପାଂ କୁରୁ ମଯି ଦ୍ବିଜ' ॥ 3-209-20 (24150)
କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ମେ ବିଦ୍ବନ୍ଭର୍ତା ମେ ଦୈବତଂ ମହତ୍।
ସ ଚାପି କ୍ଷୁଧିତଃ ଶ୍ରାନ୍ତଃ ପ୍ରାପ୍ତଃ ଶୁଶ୍ରୂଷିତୋମଯା ॥ 3-209-21 (24151)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-209-22x (2474)
ବ୍ରାହ୍ମଣଆ ନ ଗରୀଯାଂସୋ ଗରୀଯାଂସ୍ତେ ପତିଃ କୃତଃ।
ଗୃହସ୍ଥଧର୍ମେ ବର୍ତନ୍ତୀ ବ୍ରାହ୍ମଣାନବମନ୍ଯସେ ॥ 3-209-22 (24152)
ଇନ୍ଦ୍ରୋଽପ୍ଯେଷାଂ ପ୍ରଣମତେ କିଂ ପୁନର୍ମାନବୋ ଭୁବି।
ଅବଲିପ୍ତେ ନ ଜାନୀଷେ ବୃଦ୍ଧାନାଂ ନ ଶ୍ରୁତଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-209-23 (24153)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ହ୍ଯଗ୍ନିସଦୃଶା ଦହେଯୁଃ ପୃଥିବୀମପି।
`ସପର୍ବତବନଦ୍ବୀପାଂ କ୍ଷିପ୍ରମେବାବମାନିତାଃ' ॥ 3-209-24 (24154)
ସ୍ତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-209-25x (2475)
[ନାହଂ ବଲାକା ବିପ୍ରର୍ଷେ ତ୍ଯଜ କ୍ରୋଧଂ ତପୋଧନ।
ଅନଯା କ୍ରୁଦ୍ଧଯା ଦୃଷ୍ଟ୍ଯା କ୍ରୁଦ୍ଧଃ କିଂ ମାଂ କରିଷ୍ଯସି] 3-209-25 (24155)
ନାବଜାନାମ୍ଯହଂ ବିପ୍ରାନ୍ଦେବୈସ୍ତୁଲ୍ଯାନ୍ମନସ୍ବିନଃ।
ଅପରାଧମିମଂ ବିପ୍ର କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ମେଽନଘ ॥ 3-209-26 (24156)
ଜାନାମି ତେଜୋ ବିପ୍ରାଣଆଂ ମହାଭାଗ୍ଯଂ ଚ ଧୀମତାମ୍।
ଅପେଯଃ ସାଗରଃ କ୍ରୋଧାତ୍କୃତୋ ହି ଲବଣୋଦକଃ ॥ 3-209-27 (24157)
ତଥୈବ ଦୀପ୍ତତପସାଂ ମୁନୀନାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍।
ଯେଷାଂ କ୍ରୋଧାଗ୍ନିରଦ୍ଯାପି ସମୁଦ୍ରେ ନୋପଶାମ୍ଯତି।
`କସ୍ତାନ୍ପରିଭବେନ୍ମୂଢୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନମିତୌଜସଃ' ॥ 3-209-28 (24158)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପରିଭବାଦ୍ବାତାପିଃ ସୁଦୁରାତ୍ମବାନ୍।
ଅଗସ୍ତ୍ଯମୃଷିମାସାଦ୍ଯ ଜୀର୍ଣଃ କ୍ରୂରୋ ମହାସୁରଃ ॥ 3-209-29 (24159)
ବହୁପ୍ରଭାବାଃ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
କ୍ରୋଧଃ ସୁବିପୁଲୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ପ୍ରସାଦଶ୍ଚ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଅସ୍ମିଂସ୍ତ୍ବତିକ୍ରମେ ବ୍ରହ୍ମନ୍କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ମେଽନଘ ॥ 3-209-30 (24160)
ପତିଶୁଶ୍ରୂଷଯା ଧର୍ମୋ ଯ ସ ମେ ରୋଚତେ ଦ୍ବିଜ।
ଦୈବତେଷ୍ବପି ସର୍ବେଷୁ ଭର୍ତା ମେ ଦୈବତଂ ପରମ୍ ॥ 3-209-31 (24161)
ଅବିଶେଷେଣ ତସ୍ଯାହଂ କୁର୍ଯାଂ ଧର୍ମଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଶୁଶ୍ରୂଷାଯାଃ ଫଲଂ ପଶ୍ଯ ପତ୍ଯୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣ ଯାଦୃଶମ୍ ॥ 3-209-32 (24162)
ବଲାକା ହି ତ୍ବଯା ଦଗ୍ଧା ରୋଷାତ୍ତଦ୍ବିଦିତଂ ମଯା।
କ୍ରୋଧଃ ଶତ୍ରୁଃ ଶରୀରସ୍ଥୋ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-209-33 (24163)
`ମାସ୍ମ କ୍ରୁଧ୍ଯୋ ବଲାକେବ ନ ବଧ୍ଯାଽସ୍ମି ପତିବ୍ରତା'।
ଯଃ କ୍ରୋଧମୋହୌ ତ୍ଯଜତି ତଂ ଦେବା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-209-34 (24164)
ଯୋ ବଦେଦିହ ସତ୍ଯାନି ଗୁରୁଂ ସଂତୋଷଯେତ ଚ।
ହିଂସିତଶ୍ଚ ତ ହିଂସେତ ତଂ ଦେବା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-209-35 (24165)
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯୋ ଧର୍ମପରଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯନିରତଃ ଶୁଚିଃ।
କାମକ୍ରୋଧୌ ବଶୌ ଯସ୍ଯ ତଂ ଦେବା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-209-36 (24166)
ଯସ୍ଯ ଚାତ୍ମସମୋ ଲୋକୋ ଧର୍ମଜ୍ଞସ୍ଯ ମନସ୍ବିନଃ।
ସର୍ବଧର୍ମେଷୁ ଚରତସ୍ତଂ ଦେବା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-209-37 (24167)
ଯୋଽଧ୍ଯାପଯେଦଧୀଯୀତ ଯଜେଦ୍ବା ଯାଜଯୀତ ବା।
ଦଦ୍ଯାଦ୍ବାଽପି ଯଥାଶକ୍ତି ତଂ ଦେବା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-209-38 (24168)
ବ୍ରାହ୍ମଚାରୀ ବଦାନ୍ଯୋ ଯୋପ୍ଯଧୀଯାଦ୍ଦ୍ବିଜପୁଙ୍ଗବଃ।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯବାନମତ୍ତୋ ବୈ ତଂ ଦେବା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-209-39 (24169)
ଯଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ କୁଶଲଂ ତଦେଷାଂ ପରିକୀର୍ତଯେତ୍।
ସତ୍ଯଂ ତଥା ବ୍ଯାହରତାଂ ନାନୃତେ ରମତେ ମନଃ ॥ 3-209-40 (24170)
ଧନଂ ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାହୁଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଂ ଦମମାର୍ଜବମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ନିଗ୍ରହଂ ଚ ଶାଶ୍ବତଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-209-41 (24171)
ସତ୍ଯାର୍ଜବେ ଧର୍ମମାହୁଃ ପରଂ ଧର୍ମବିଦୋ ଜନାଃ।
ଦୁର୍ଜ୍ଞେଯଃ ଶାଶ୍ବତୋ ଧର୍ମଃ ସ ଚ ସତ୍ଯେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ ॥ 3-209-42 (24172)
ଶ୍ରୁତିପ୍ରମାଣୋ ଧର୍ମଃ ସ୍ଯାଦିତି ବୃଦ୍ଧାନୁଶାସନମ୍।
ବହୁଧା ଦୃଶ୍ଯତେ ଧର୍ମଃ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଏବ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-209-43 (24173)
ଭଗବାନପି ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସ୍ବାଦ୍ଯାଯନିରତଃ ଶୁଚିଃ।
ନ ତୁ ତତ୍ତ୍ବେନ ଭଗବନ୍ଦର୍ମଂ ବେତ୍ସୀତି ମେ ମତିଃ ॥ 3-209-44 (24174)
ଯଦି ବିପ୍ର ନ ଜାନୀଷେ ଧର୍ମଂ ପରମକଂ ଦ୍ବିଜ।
ଧର୍ମବ୍ଯାଧଂ ତତ ପୃଚ୍ଛ ଗତ୍ବା ତୁ ମିଥିଲାଂ ପୁରୀମ୍ ॥ 3-209-45 (24175)
ମାତାପିତୃଭ୍ଯାଂ ଶୁଶ୍ରୂପୁଃ ସତ୍ଯବାଦୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ମିଥିଲାଯାଂ ବସେଦ୍ବ୍ଯାଧଃ ସ ତେ ଧର୍ମାନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯତି ॥ 3-209-46 (24176)
ତତ୍ର ଗଚ୍ଛସ୍ବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଯଥାକାମଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
`ବ୍ଯାଧଃ ପରମଧର୍ମାତ୍ମା ସ ତେ ଛେତ୍ସ୍ଯତି ସଂଶଯମ୍' ॥ 3-209-47 (24177)
ଅତ୍ଯୁକ୍ତମପି ମେ ସର୍ବଂ କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସ୍ଯନିନ୍ଦିତ।
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ହ୍ଯବଧ୍ଯାଃ ସର୍ବେଷାଂ ଯେ ଧର୍ମମଭିବିନ୍ଦତେ ॥ 3-209-48 (24178)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-209-49x (2476)
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ତବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଗତଃ କ୍ରୋଧଶ୍ଚ ଶୋଭନେ।
ଉପାଲମ୍ଭସ୍ତ୍ବଯା ପ୍ରୋକ୍ତୋ ମମ ନିଶ୍ରେଯସଂ ପରମ୍ ॥ 3-209-49 (24179)
ସ୍ବସ୍ତି ତେଽସ୍ତୁ ଗମିଷ୍ଯାମି ସାଧଯିଷ୍ଯାମି ଶୋଭନେ।
`ଧନ୍ଯା ତ୍ବମସି କଲ୍ଯାଣି ଯସ୍ଯାଃ ସ୍ଯାଦ୍ବୃତ୍ତମୀଦୃଶମ୍। 3-209-50 (24180)
ମାରକ୍ଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-209-51x (2477)
3-209-51 (24181)
ତଯା ବିସୃଷ୍ଟୋ ନିର୍ଗତ୍ଯ ସ୍ବମେବ ଭବନଂ ଯଯୌ।
ବିନିନ୍ଦନ୍ସ ସ୍ବମାତ୍ମାନଂ କୌଶିକୋ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-209-28 ଦଣ୍ଡକେନୋପଶାମ୍ଯତି ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-209-48 ଅଭିବିନ୍ଦତେ ଜାନନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-209-50 ସାଧଯିଷ୍ଯାମି ସ୍ବକାର୍ଯମିତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 210
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.210. ଅଧ୍ଯାଯଃ 210
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୌଶିକନାମକେନ ଦ୍ବିଜବରେଣ ପତିବ୍ରତାବଚନାଦ୍ଧର୍ମାବଗତଯେ ଧର୍ମବ୍ଯାଧଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ବ୍ଯାଧେନ ତସ୍ମୈ ନାନାଧର୍ମୋପଦେଶଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-210-0 (24182)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-210-0x (2478)
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ତଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ସ୍ତ୍ରିଯା ପ୍ରୋକ୍ତମଶେପତଃ।
ବିନିନ୍ଦନ୍ସ ଦ୍ବିଜୋଽଽତ୍ମାନମାଗସ୍କୃତ ଇବାବଭୌ ॥ 3-210-1 (24183)
ଚିନ୍ତଯାନଃ ସ ଧର୍ମସ୍ଯ ସୂକ୍ଷ୍ମାଂ ଗତିମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେନ ବୈ ଭାବ୍ଯେ ଗଚ୍ଛାମି ମିଥିଲାମହମ୍ ॥ 3-210-2 (24184)
କୃତାତ୍ମା ଧର୍ମବିତ୍ତସ୍ଯାଂ ବ୍ଯାଧୋ ନିବସତେ କିଲ।
ତଂ ଗଚ୍ଚାମ୍ଯହମଦ୍ଯୈବ ଧର୍ମଂ ପ୍ରଷ୍ଟୁଂ ତପୋଧନମ୍ ॥ 3-210-3 (24185)
ଇତିସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ମନସା ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଃ ସ୍ତ୍ରିଯା ବଚଃ।
ବଲାକାପ୍ରତ୍ଯଯେନାସୌ ଧର୍ମ୍ଯୈଶ୍ଚ ବଚନୈଃ ଶୁଭୈଃ ॥ 3-210-4 (24186)
ସଂପ୍ରତସ୍ଥେ ସ ମିଥିଲାଂ କୌତୂହଲସମନ୍ବିତଃ।
ଅତିକ୍ରାମନ୍ନରଣ୍ଯାନି ଗ୍ରାମାଂଶ୍ଚ ନଗରାଣି ଚ ॥ 3-210-5 (24187)
ତତୋ ଜଗାମ ମିଥିଲାଂ ଜନକେନ ସୁରକ୍ଷିତାମ୍।
ଧର୍ମସେତୁସମାକୀର୍ଣାଂ ଯଜ୍ଞୋତ୍ସବବତୀଂ ଶୁଭାମ୍ ॥ 3-210-6 (24188)
ଗୋପୁରାଟ୍ଟାଲକବତୀଂ ହର୍ମ୍ଯପ୍ରାକାରଶୋଭନାମ୍।
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ନଗରୀଂ ରମ୍ଯାଂ ବିମାନୈର୍ବହୁଭିର୍ଯୁତାମ୍ ॥ 3-210-7 (24189)
ପଣ୍ଯୈଶ୍ଚ ବହୁଭିର୍ଯୁକ୍ତାଂ ସୁବିଭକ୍ତମହାପଥାମ୍।
ଅଶ୍ବୈ ରଥୈସ୍ତଥା ନାଗୈର୍ଯୋଧୈଶ୍ଚ ବହୁଭିର୍ଯୁତାମ୍ ॥ 3-210-8 (24190)
ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟଜନାକୀର୍ଣାଂ ନିତ୍ଯୋତ୍ସବସମାକୁଲାମ୍।
ସୋଽପସ୍ଯଦ୍ବହୁବୃତ୍ତାନ୍ତାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସମତିକ୍ରମନ୍ ॥ 3-210-9 (24191)
ଧର୍ମବ୍ଯାଧମପୃଚ୍ଛଚ୍ଚ ସ ଚାସ୍ଯ କଥିତୋ ଦ୍ବିଜୈଃ।
ଅପଶ୍ଯତ୍ତତ୍ରଗତ୍ବା ତଂ ସୂନାମଧ୍ଯେ ବ୍ଯବସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-210-10 (24192)
ମାର୍ଗମାହିପମାଂସାନି ବିକ୍ରୀଣନ୍ତଂ ତପସ୍ବିନମ୍।
ଆକୁଲତ୍ବାଚ୍ଚ କ୍ରେତୃଣାମେକାନ୍ତେ ସଂସ୍ଥିତୋ ଦ୍ବିଜଃ ॥ 3-210-11 (24193)
ସ ତୁ ଜ୍ଞାତା ଦ୍ବିଜଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ସହସା ସଂଭ୍ରମୋତ୍ଥିତଃ।
ଆଜଗାମ ଯତୋ ବିପ୍ରଃ ସ୍ଥିତ ଏକାନ୍ତଆସନେ ॥ 3-210-12 (24194)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-210-13x (2479)
ଅଭିବାଦଯେ ତ୍ବାଂ ଭଗବନ୍ସ୍ବାଗତଂ ତେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଅହଂ ବ୍ଯାଧୋ ହି ଭଦ୍ରଂ ତେ କିଂ କରୋମି ପ୍ରଶାଧି ମାମ୍ ॥ 3-210-13 (24195)
ଏକପତ୍ନ୍ଯା ଯଦୁକ୍ତୋସି ଗଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ମିଥିଲାମିତି।
ଜାନାମ୍ଯେତଦହଂ ସର୍ବଂ ଯଦର୍ଥଂ ତ୍ବମିହାଗତଃ ॥ 3-210-14 (24196)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ ତସ୍ଯ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ସ ବିପ୍ରୋ ଭୃଶବିସ୍ମିତଃ।
ଦ୍ବିତୀଯମିଦମାଶ୍ଚର୍ଯମିତ୍ଯଚିନ୍ତଯତ ଦ୍ବିଜଃ ॥ 3-210-15 (24197)
ଅଦେଶସ୍ଥଂ ହି ତେ ସ୍ତାନମିତି ବ୍ଯାଘୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଦ୍ବିଜମ୍।
ଗୃହଂ ଗଚ୍ଛାବ ଭଗବନ୍ଯଦି ତେ ରୋଚତେଽନଘ ॥ 3-210-16 (24198)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-210-17x (2480)
ବାଢମିତ୍ଯେବ ତଂ ବିପ୍ରୋ ହୃଷ୍ଟୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ଅଗ୍ରତସ୍ତୁ ଦ୍ବିଜଂ କୃତ୍ବା ସ ଜଗାମ ଗୃହଂ ପ୍ରତି ॥ 3-210-17 (24199)
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଚ ଗୃହଂରମ୍ଯମାସନେନାଭିପୂଜିତଃ।
`ଅର୍ଧ୍ଯେଣ ଚ ସ ବୈ ତେନ ବ୍ଯାଧେନ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ' ॥ 3-210-18 (24200)
ପାଦ୍ଯମାଚମନୀଯଂ ଚ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ।
ତତଃ ସୁଖୋପବିଷ୍ସ୍ତଂ ବ୍ଯାଧଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-210-19 (24201)
କର୍ମୈତଦ୍ବୈ ନ ସଦୃଶଂ ଭବତଃ ପ୍ରତିଭାତି ମେ।
ଅନୁତପ୍ଯେ ଭୃଶଂ ତାତ ତବ ଘୋରେଣ କର୍ମଣା ॥ 3-210-20 (24202)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-210-21x (2481)
କୁଲୋଚିତମିଦଂ କର୍ମ ପିତୃପୈତାମହଂ ପରମ୍।
ବର୍ତମାନସ୍ଯ ମେ ଧର୍ମେ ସ୍ବେ ମନ୍ଯୁଂ ମା କୃଥା ଦ୍ବିଜ ॥ 3-210-21 (24203)
ବିଧାତ୍ରା ବିହିତଂ ପୂର୍ବଂ କର୍ମ ସ୍ବମନୁପାଲଯନ୍।
ପ୍ରଯତ୍ନାଚ୍ଚ ଗୁରୂ ବୃଦ୍ଧୌ ଶୁଶ୍ରୂଷେଽହଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-210-22 (24204)
ସତ୍ଯଂ ବଦେ ନାଭ୍ଯସୂଯେ ଯଥାଶକ୍ତି ଦଦାମି ଚ।
ଦେବତାତିଥିଭୃତ୍ଯାନାମବଶିଷ୍ଟେନ ବର୍ତଯେ ॥ 3-210-23 (24205)
ନ କୁତ୍ସଯାମ୍ଯହଂ କିଂଚିନ୍ନ ଗର୍ହେ ବଲବତ୍ତରମ୍।
କୃତମନ୍ବେତି କର୍ତାରଂ ପୁରା କର୍ମ ଦ୍ବିଜେତ୍ତମ ॥ 3-210-24 (24206)
କୃଷିଗୋରକ୍ଷ୍ଯବାଣିଜ୍ଯମିହ ଲୋକସ୍ଯ ଜୀବନମ୍।
ଦଣ୍ଡନୀତିସ୍ତ୍ରଯୋ ବିଦ୍ଯା ତେନ ଲୋକୋ ଭବତ୍ଯୁତ ॥ 3-210-25 (24207)
କର୍ମ ଶୂଦ୍ରେ କୃଷିର୍ବୈଶ୍ଯେ ସଂଗ୍ରାମଃ କ୍ଷତ୍ରିଯେ ସ୍ମୃତଃ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯତପୋମନ୍ତ୍ରାଃ ସତ୍ଯଂ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ସଦା ॥ 3-210-26 (24208)
ରାଜା ପ୍ରଶାସ୍ତି ଧର୍ମେଣ ସ୍ବକର୍ମନିରତାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ବିକର୍ମାଣଶ୍ଚ ଯେ କେଚିତ୍ତାନ୍ଯୁନକ୍ତି ସ୍ବକର୍ମସୁ ॥ 3-210-27 (24209)
ଭେତବ୍ଯଂ ହି ସଦା ରାଜ୍ଞାଂ ପ୍ରଜାନାମଧିପା ହିତେ।
ମାରଯନ୍ତି ବିକର୍ମସ୍ଥଂ ଲୁବ୍ଧା ମୃଗମିବେଷୁଭିଃ ॥ 3-210-28 (24210)
ଜନକସ୍ଯେହ ବିପ୍ରର୍ଷେ ବିକର୍ମସ୍ଥୋ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ସ୍ବକର୍ମନିରତା ବର୍ଣାଶ୍ଚତ୍ବାରୋପି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-210-29 (24211)
ସ ଏଷ ଜନକୋ ରାଜା ଦୁର୍ବୃତ୍ତମପି ଚେତ୍ସୁତମ୍।
ଦଣ୍ଡ୍ଯଂ ଦଣ୍ଡେ ନିକ୍ଷିପତି ଯଥା ନ ଗ୍ଲାତି ଧାର୍ମିକମ୍ ॥ 3-210-30 (24212)
ସୁଯୁକ୍ତଚାରୋ ନୃପତିଃ ସର୍ବଂ ଧର୍ମେଣ ପଶ୍ଯତି।
ଶ୍ରୀଶ୍ଚ ରାଜ୍ଯଂ ଚ ଦଣ୍ଡଶ୍ଚ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-210-31 (24213)
ରାଜାନୋ ହି ସ୍ବଧର୍ମେଣ ଶ୍ରିଯମିଚ୍ଛନ୍ତି ଭୂଯସୀମ୍।
ସର୍ବେଷାମେବ ବର୍ଣାନାଂ ତ୍ରାତା ରାଜା ଭବତ୍ଯୁତ ॥ 3-210-32 (24214)
ପରେଣ ହି ହତାନ୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ବରାହମହିଷାନହମ୍।
ନ ସ୍ବଯଂ ହନ୍ମି ବିପ୍ରର୍ଷେ ବିକ୍ରୀଣାମି ସଦା ତ୍ବହମ୍ ॥ 3-210-33 (24215)
ନ ଭକ୍ଷଯାମି ମାଂସାନି ଋତୁଗାମୀ ତଥାହ୍ଯହମ୍।
ସଦୋପବାସୀ ଚ ତଥା ନକ୍ତଭୋଜୀ ସଦା ଦ୍ବିଜ ॥ 3-210-34 (24216)
ଅଶୀଲଶ୍ଚାପି ପୁରୁଷୋ ଭୂତ୍ବା ଭବତି ଶୀଲବାନ୍।
ପ୍ରାଣିହିଂସାରତିଶ୍ଚାପି ଭବତେ ଧାର୍ମିକଃ ପୁନଃ ॥ 3-210-35 (24217)
ବ୍ଯଭିଚାରାନନରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ଧର୍ମଃ ସଂକୀର୍ଯତେ ମହାନ୍।
ଅଧର୍ମୋ ବର୍ତତେ ଚାପି ସଂକୀର୍ଯନ୍ତେ ତତଃ ପ୍ରଜାଃ ॥ 3-210-36 (24218)
ଭେରୁଣ୍ଡା ବାମନାଃ କୁବ୍ଜାଃ ସ୍ଥୂଲଶୀର୍ଷାସ୍ତଥୈବ ଚ।
କ୍ଲୀବାଶ୍ଚାନ୍ଧାଶ୍ଚ ବଧିରା ଜାଯନ୍ତେଽତ୍ଯୁଚ୍ଚଲୋଚନାଃ ॥ 3-210-37 (24219)
ପାର୍ଥିବାନାମଧର୍ମତ୍ବାତ୍ପ୍ରଜାନାମଭବଃ ସଦା।
ସ ଏଷ ରାଜା ଜନକଃ ପ୍ରଜା ଧର୍ମେଣ ପଶ୍ଯତି ॥ 3-210-38 (24220)
ଅନୁଗୃହ୍ଣନ୍ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ ସ୍ବଧର୍ମନିରତାଃ ସଦା।
`ପାତ୍ଯେଷ ରାଜା ଜନକଃ ପିତୃବଦ୍ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ' ॥ 3-210-39 (24221)
ଯେଚୈବ ମାଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଯେଚ ନିନ୍ଦନ୍ତି ମାନବାଃ।
ସର୍ବାନ୍ସୁପରିଣୀତେନ କର୍ମାଣା ତୋଷଯାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-210-40 (24222)
ଯେ ଜୀବନ୍ତି ସ୍ବଧର୍ମେଣ ସଂଯୁଞ୍ଜନ୍ତି ଚ ପାର୍ଥିବାଃ।
ନ କିଂଚିଦୁପଜୀବନତି ଦାନ୍ତା ଉତ୍ଥାନସୀଲିନଃ ॥ 3-210-41 (24223)
ଶକ୍ତ୍ଯାଽନ୍ନଦାନଂ ସତତଂ ତିତିକ୍ଷା ଧର୍ମନିତ୍ଯତା।
ଯଥାର୍ହଂ ପ୍ରତିପୂଜା ଚ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ବୈ ଦଯା ॥ 3-210-42 (24224)
ତ୍ଯାଗାନ୍ନାନ୍ଯତ୍ର ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଗୁଣାସ୍ତିଷ୍ଠାନ୍ତି ପୂରୁଷେ।
ମୃଷାବାଦଂ ପରିହରେତ୍କୁର୍ଯାତ୍ପ୍ରିଯମଯାଚିତଃ ॥ 3-210-43 (24225)
ନ ଚ କାମାନ୍ନ ସଂରମ୍ଭାନ୍ନ ଦ୍ବେଷାଦ୍ଧର୍ମମୁତ୍ସୃଜେତ୍।
ପ୍ରିଯେ ନାତିଭୃଶଂ ହୃଷ୍ଯେଦପ୍ରିଯେ ନ ଚ ସଂଜ୍ବରେତ୍ ॥ 3-210-44 (24226)
ନ ମୁହ୍ଯେଦର୍ଥକୃଚ୍ଛ୍ରେଷୁ ନ ଚ ଧର଼୍ମଂ ପରିତ୍ଯଜେତ୍।
କର୍ମ ଚେତ୍କିଂଚିଦନ୍ଯତ୍ସ୍ଯାଦିତରନ୍ନ ତଦାଚରେତ୍ ॥ 3-210-45 (24227)
ଯତ୍କଲ୍ଯାଣମଭିଧ୍ଯାଯେତ୍ତତ୍ରାତ୍ମାନଂ ନିଯୋଜଯେତ୍।
ନ ପାପଂ ପ୍ରତି ପାପଃ ସ୍ଯାତ୍ସାଧୁରେବ ସଦା ଭବେତ୍ ॥ 3-210-46 (24228)
ଆତ୍ମନୈବ ହତଃ ପାପୋ ଯଃ ପାପଂ କର୍ତୁମିଚ୍ଛତି।
କର୍ମ ଚୈତଦସାଧୂନାଂ ବୃଜିନାନାମସାଧୁକମ୍ ॥ 3-210-47 (24229)
ନ ଧର୍ମୋସ୍ତୀତି ମନ୍ବାନାଃ ଶୁଚୀନବହସନ୍ତି ଯେ।
ଅଶ୍ରଦ୍ଦଧାନା ଧର୍ମସ୍ ତେ ନଶ୍ଯନ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-210-48 (24230)
ମହାଦୃତିରିବାଧ୍ମାତଃ ପାପୋ ଭବତି ନିତ୍ଯଦା।
`ସାଧୁଃ ସନ୍ନତିମାନେବ ସର୍ବତ୍ରଦ୍ବିଜସତ୍ତମ' ॥ 3-210-49 (24231)
ମୂଢାନାମବଲିପ୍ତାନାମସାରଂ ଭାଷିତଂ ଭବେତ୍।
ଦର୍ଶଯନ୍ତ୍ଯନ୍ତରାତ୍ମାନଂ ଦିବା ରୂପମିବାଂଶୁମାନ୍ ॥ 3-210-50 (24232)
ନ ଲୋକେ ରାଜତେ ମୂର୍ଖଃ କେବଲାତ୍ମପ୍ରଶଂସଯା।
ଅପିଚେହ ମୃଜାହୀନଃ କୃତବିଦ୍ଯଃ ପ୍ରକାଶତେ ॥ 3-210-51 (24233)
ଅବ୍ରୁବନ୍କସ୍ଯଚିନ୍ନିନ୍ଦାମାତ୍ମପୂଜାମବର୍ଣଯନ୍।
ନ କଶ୍ଚିଦ୍ଗୁଣସଂପନ୍ନଃ ପ୍ରକାଶୋ ଭୁବି ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-210-52 (24234)
ବିକର୍ମଣା ତପ୍ଯମାନଃ ପାପାଦ୍ବିପରିମୁଚ୍ଯତେ।
ନ ତତ୍କୁର୍ଯାଂ ପୁନରିତି ଦ୍ବିତୀଯାତ୍ପରିମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-210-53 (24235)
କର୍ମଣା ଯେନ କେନାପି ପାପାତ୍ମା ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ଏବଂ ଶ୍ରୁତିରିଯଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଧର୍ମେଷୁ ପ୍ରତିଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-210-54 (24236)
ପାପନି ବୁଦ୍ଧ୍ବେହ ପୁରା କୃତାନି
ସ୍ବଧର୍ମଶୀଲୋ ବିନିହନ୍ତି ପଶ୍ଚାତ୍।
ଧର୍ମୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନୁଦତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ
ଯତ୍କୁର୍ବତେ ପାପମିହ ପ୍ରମାଦାତ୍ ॥ 3-210-55 (24237)
ପାପଂ କୃତ୍ବା ହି ମନ୍ଯେତ ନାହମସ୍ମୀତି ପୂରୁଷଃ।
[ତଂ ତୁ ଦେବାଃ ପ୍ରପଶ୍ଯନ୍ତି ସ୍ବସ୍ଯୈବାନ୍ତରପୂରୁଷଃ] ॥ 3-210-56 (24238)
ଚିକୀର୍ଷେଦେବ କଲ୍ଯାଯଣଂ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୋଽନସୂଯକଃ ॥ 3-210-57 (24239)
ବସନସ୍ଯେବ ଚ୍ଛିଦ୍ରାଣଇ ସାଧୂନାଂ ବିବୃଣୋତି ଯଃ।
`ଅପଶ୍ଯନ୍ନାତ୍ମନୋ ଦୋଷାନ୍ସ ପାପଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ନଶ୍ଯତି' ॥ 3-210-58 (24240)
ପାପଂ ଚେତ୍ପୁରୁଷଃ କୃତ୍ବା କଲ୍ଯାଣମଭିପଦ୍ଯତେ।
ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯୋ ମହାଭ୍ରେଣେବ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ॥ 3-210-59 (24241)
ଯଥାଽଽଦିତ୍ଯଃ ସମୁଦ୍ଯନ୍ବୈ ତମଃ ସର୍ବଂ ବ୍ଯପୋହତି।
ଏବଂ କଲ୍ଯାଣମାତିଷ୍ଠନ୍ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-210-60 (24242)
ପାପାନାଂ ବିଦ୍ଧ୍ଯଧିଷ୍ଠାନଂ ଲୋଭମୋହୌ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
`ତସ୍ମାତ୍ତୌ ବିଦୁଷା ବିପ୍ର ବର୍ଜନୀଯୌ ବିଶେଷତଃ' ॥ 3-210-61 (24243)
ଲୁବଧାଃ ପାପଂ ବ୍ଯବସ୍ଯନ୍ତି ନରା ନାତିବହୁଶ୍ରୁତାଃ।
ଅଧର୍ମ୍ଯା ଧର୍ମରୂପେଣ ତୃଣୈଃ କୂପା ଇବାବୃତାଃ ॥ 3-210-62 (24244)
ଯେଷାଂ ପଞ୍ ପବିତ୍ରାଣି ପ୍ରଲାପା ଧର୍ମସଂଶ୍ରିତଃ।
ସର୍ବଂ ହି ବିଦ୍ଯତେ ତେଷୁ ଶିଷ୍ଟାଚାରଃ ସୁଦୁର୍ଲଭଃ ॥ 3-210-63 (24245)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 210 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-210-1 ଆଗୋଽପରାଧଃ କୃତମନନେତ୍ଯାଗସ୍କୃତଃ ॥ 3-210-7 ବିମାନୈଃ ସାପ୍ତଭୌମିକଗୃହୈଃ ॥ 3-210-10 ସୂନା ବଧସ୍ଥାନଂ ତନ୍ମଧ୍ଯେ ॥ 3-210-16 ଅଦେଶସ୍ଥଂ ଅଯୋଗ୍ଯଦେଶସ୍ଥମ୍ ॥ 3-210-22 ଗୁରୂ ମାତାପିତରୌ ॥ 3-210-23 ବର୍ତଯେ ଜୀବାମି ॥ 3-210-24 କୁତ୍ସା ବିଦ୍ଯମାନଦୋଷସଂକୀର୍ତନମ୍। ଗର୍ହା ଅବିଦ୍ଯମାନଦୋଷାରୋପଃ। ପୁରାକୃତଂ କର୍ମେତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-210-25 ଲୋକଃ ପରଲୋକଃ ॥ 3-210-30 ନ ଗ୍ଲାତି ନ ଗ୍ଲାନି ନଯତି ॥ 3-210-36 ବ୍ଯଭିଚାରାତ୍ସ୍ବୈରଗତେଃ ॥ 3-210-37 ଭେରୁଣ୍ଡାଃ ଭଯାନକାଃ। ଉରୁଣ୍ଡାଃ ଇତି ଖ. ଥ.ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-210-40 ସୁପରିଣୀତେନ ସାଧୁନା ॥ 3-210-41 ଯେ ସଂଯୁଞ୍ଜନ୍ତି ସମ୍ଯଗ୍ଯୋଗଂ ସେନାବିନେଶଂ କୁର୍ବନ୍ତି ତଏବ ପାର୍ତିବା ଅନ୍ଯେ ଚୋରୋ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-210-44 ସଂରମ୍ଭାଦ୍ଭଯାତ୍ ॥ 3-210-45 ଅନ୍ତ୍ ବିପରୀତଂ ସ୍ଯାତ୍ ଇତରତ୍ତାଦୃଶଂ ଦ୍ବିତୀଯଂ କଲ୍ଯାଣମେବାଚରେତ୍ ॥ 3-210-46 ପାପଃ ପାପୀ ॥ 3-210-47 ବୃଜିନାନାଂ ବ୍ଯସନବତାମ୍ ॥ 3-210-49 ଦୃତିର୍ଭସ୍ତ୍ରା। ଆଧ୍ଯାତଃ ସନ୍ନସାରୋପି ପୁଷ୍ଟୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-210-51 ମୃଜାହୀନଃ ମଲିନଦେହଃ ॥ 3-210-52 ମୂଢସ୍ବରୂପମାହ ଅବ୍ରୁବନ୍ନିତି ॥ 3-210-53 ପାପାତ୍ ପ୍ରାକ୍କୃତାତ୍। ଦ୍ବିତୀଯାତ୍କରିଷ୍ଯମାଣାତ୍ ॥ 3-210-54 ଜପତପସ୍ତୀର୍ଥାଦ୍ଯନ୍ଯତମେନ ଯେନକେନଚିଦପି କର୍ମଣା ପାପାତ୍ ପରିମୁଚ୍ଯତ୍ ଇତ୍ଯନୁଷଜ୍ଜ୍ଯତେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 211
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.211. ଅଧ୍ଯାଯଃ 211
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୌଶିକଂପ୍ରତି ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ ଶିଷ୍ଟଲକ୍ଷଣାଦିକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-211-0 (24246)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-211-0x (2482)
ସ ତୁ ବିପ୍ରୋ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଧର୍ମବ୍ଯାଧମପୃଚ୍ଛତ।
ଶିଷ୍ଟାଚାରଂ କଥମହଂ ବିଦ୍ଯାମିତି ନରୋତ୍ତମ ॥ 3-211-1 (24247)
`ପଞ୍ଚ କାନି ପବିତ୍ରାଣି ଶିଷ୍ଟାଚାରେଷୁ ନିତ୍ଯଦା'।
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ଭଦ୍ରଂ ତେ ଶ୍ରୋତୁଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ତ୍ବତ୍ତୋ ମହାମତେ ବ୍ଯାଧ ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-211-2 (24248)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-211-3x (2483)
ଯଜ୍ଞୋ ଦାନଂ ତପୋ ବେଦାଃ ସତ୍ଯଂ ଚ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ପଞ୍ଚୈତାନି ପବିତ୍ରାଣି ଶିଷ୍ଟାଚାରେଷୁ ନିତ୍ଯଦା ॥ 3-211-3 (24249)
କାମକ୍ରୋଧୌ ବଶେ କୃତ୍ବା ଦମ୍ଭଂ ଲୋଭମନାର୍ଜବମ୍।
ଧର୍ମମିତ୍ଯେବଂ ସଂତୁଷ୍ଟାସ୍ତେ ଶିଷ୍ଟାଃ ଶିଷ୍ଟସଂମତାଃ ॥ 3-211-4 (24250)
ନ ତେଷାଂ ଭିଦ୍ଯତେ ବୃତ୍ତଂ ଯଜ୍ଞସ୍ବାଧ୍ଯାଯଶୀଲିନାମ୍।
ଆଚାରପାଲନଂ ଚୈବ ଦ୍ବିତୀଯଂ ଶିଷ୍ଟଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-211-5 (24251)
ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣଂ ସତ୍ଯମକ୍ରୋଧୋ ଦାନମେବ ଚ।
ଏତଚ୍ଚତୁଷ୍ଟଯଂ ବ୍ରହ୍ମଞ୍ଶିଷ୍ଟାଚାରେଷୁ ନିତ୍ଯଦା ॥ 3-211-6 (24252)
ଶିଷ୍ଟାଚାରେ ମନଃ କୃତ୍ବା ପ୍ରତିଷ୍ଠାପ୍ଯ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଯାମଯଂ ଲଭତେ ତୁଷ୍ଟିଂ ସା ନ ଶକ୍ଯା ହ୍ଯତୋଽନ୍ଯଥା ॥ 3-211-7 (24253)
ବେଦସ୍ଯୋପନିଷତ୍ସତ୍ଯଂ ସତ୍ଯସ୍ଯୋପନିଷଦ୍ଦମଃ।
ଦମସ୍ଯୋପନିଷତ୍ତ୍ଯାଗଃ ଶିଷ୍ଟାଚାରେଷୁ ନିତ୍ଯଦା ॥ 3-211-8 (24254)
ଯେ ତୁ ଧର୍ମାନସୂଯନ୍ତେ ବୁଦ୍ଧିମୋହାନ୍ବିତା ନରାଃ।
ଅପଥା ଗଚ୍ଛତାଂ ତେଷାମନୁଯାତା ଚ ପୀଡ୍ଯତେ ॥ 3-211-9 (24255)
ଯେ ତୁ ଶିଷ୍ଟାଃ ସୁନିଯତାଃ ଶ୍ରୁତିତ୍ଯାଗପରାଯଣାଃ।
ଧର୍ମପନ୍ଥାନମାରୂଢାଃ ସତ୍ଯଧର୍ମପରାଯଣାଃ ॥ 3-211-10 (24256)
ନିଯଚ୍ଛନ୍ତି ପରାଂ ବୁଦ୍ଧିଂ ଶିଷ୍ଟାଚାରାନ୍ବିତା ଜନାଃ।
ଉପାଧ୍ଯାଯମତେ ଯୁକ୍ତାଃ ସ୍ଥିତ୍ଯା ଧର୍ମାର୍ଥଦର୍ଶିନଃ ॥ 3-211-11 (24257)
ନାସ୍ତିକାନ୍ଭିନ୍ନମର୍ଯାଦାନ୍କ୍ରୂରାନ୍ପାପମତୌ ସ୍ଥିତାନ୍।
ତ୍ଯଜ ତାଞ୍ଜ୍ଞାନମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଧାର୍ମିକାନୁପସେବ୍ଯ ଚ ॥ 3-211-12 (24258)
କାମଲୋଭଗ୍ରହାକୀର୍ଣଂ ପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯଜଲାଂ ନଦୀମ୍।
ନାବଂ ଧୃତିମଯୀଂ କୃତ୍ବା ଜନ୍ମଦୁର୍ଗାଣି ସଂତର ॥ 3-211-13 (24259)
କ୍ରମେଣ ସଂଚିତୋ ଧର୍ମୋ ବୁଦ୍ଧିଯୋଗମଯୋ ମହାନ୍।
ଶିଷ୍ଟାଚାରେ ଭବେତ୍ସାଧୂ ରାଗଃ ଶୁକ୍ଲେ ବ ବାସସି ॥ 3-211-14 (24260)
ଅହିଂସା ସତ୍ଯବଚନଂ ସର୍ବଭୂତହିତଂ ପରମ୍।
ଅହିଂସା ପରମୋ ଧର୍ମଃ ସ ଚ ସତ୍ଯେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ।
ସତ୍ଯଂ କୃତ୍ବା ପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ ତୁ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ପ୍ରବୃତ୍ତଯଃ ॥ 3-211-15 (24261)
ସତ୍ଯମେବ ଗରୀଯସ୍ତୁ ଶିଷ୍ଟାଚାରନିଷେବିତମ୍।
ଆଚାରଶ୍ଚ ସତାଂ ଧର୍ମଃ ସନ୍ତୋ ହ୍ଯାଚାରଲକ୍ଷଣାଃ ॥ 3-211-16 (24262)
ଯୋ ଯଥା ପ୍ରକୃତିର୍ଜନ୍ତୁଃ ସ ସ୍ବାଂ ପ୍ରକୃତିମଶ୍ନୁତେ।
ପାପାତ୍ମା କ୍ରୋଧକାମାଦୀନ୍ଦୋଷାନାପ୍ନୋତ୍ଯନାତ୍ମବାନ୍ ॥ 3-211-17 (24263)
ଆରମ୍ଭୋ ନ୍ଯାଯଯୁକ୍ତୋ ଯଃ ସ ହି ଧର଼୍ମ ଇତି ସ୍ମୃତଃ।
ଅନାଚାରସ୍ତ୍ବଧ୍ରମେତି ଏତଚ୍ଛିଷ୍ଟାନୁଶାସନମ୍ ॥ 3-211-18 (24264)
ଅକ୍ରୁଧ୍ଯନ୍ତୋଽନସୂଯନ୍ତୋ ନିରହଂକାରମତ୍ସରାଃ।
ଋଜବଃ ଶମସଂପନ୍ନାଃ ଶିଷ୍ଟାଚାରା ଭବନ୍ତି ତେ ॥ 3-211-19 (24265)
ତ୍ରୈବିଦ୍ଯବୃଦ୍ଧାଃ ଶୁଚଯୋ ବୃତ୍ତବନ୍ତୋ ମନସ୍ବିନଃ।
ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷବୋ ଦାନ୍ତାଃ ଶିଷ୍ଟାଚାରା ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 3-211-20 (24266)
ତେଷାମହୀନସତ୍ବାନାଂ ଦୁଷ୍କରାଚାରକର୍ମଣାମ୍।
ସ୍ବୈଃ କର୍ମଭିଃ ସତ୍କୃତାନାଂ ଘୋରତ୍ବଂ ସଂପ୍ରଣଶ୍ଯତି ॥ 3-211-21 (24267)
ତଂ ତଦାଚାରମାଶ୍ଚର୍ଯଂ ପୁରାଣଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଧ୍ରୁବମ୍।
ଧର୍ମ୍ଯଂ ଧର୍ମେଣ ପଶ୍ଯନ୍ତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଯାନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-211-22 (24268)
ଆସ୍ତିକା ମାନହୀନାଶ୍ଚ ଦ୍ବିଜାତିଜନପୂଜକାଃ।
ଶ୍ରୁତବୃତ୍ତୋପସଂପନ୍ନାସ୍ତେ ସନ୍ତଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ ॥ 3-211-23 (24269)
ବେଦୋକ୍ତଃ ପ୍ରଥମୋ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ଚାପରଃ।
ଶିଷ୍ଟାଚୀର୍ଣଶ୍ ଶିଷ୍ଟାନାଂ ତ୍ରିବିଧଂ ଧର୍ମଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-211-24 (24270)
ଧାରଣଂ ଚାପି ବେଦାନାଂ ତୀର୍ଥାନାମବଗାହନମ୍।
କ୍ଷମା ସତ୍ଯାର୍ଜବଂ ଶୌଚଂ ଶିଷ୍ଟାଚାରନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-211-25 (24271)
ସର୍ବଭୂତଦଯାବନ୍ତୋ ହ୍ଯହିଂସାନିରତାଃ ସଦା।
ପରୁଷଂ ଚ ନ ଭାଷନ୍ତେ ସଦା ସନ୍ତୋ ଦ୍ବିଜପ୍ରିଯାଃ ॥ 3-211-26 (24272)
ଶୁଭାନାମଶୁଭାନାଂ ଚ କର୍ମଣାଂ ସବଲାଶ୍ରଯମ୍।
ବିପାକମଭିଜାନନ୍ତି ତେ ଶିଷ୍ଟାଃ ଶିଷ୍ଟସଂମତାଃ ॥ 3-211-27 (24273)
ନ୍ଯାଯୋପେତା ଗୁଣୋପେତାଃ ସର୍ବଲୋକହିତୈଷିଣଃ।
ସନ୍ତଃ ସ୍ବର୍ଗଜିତଃ ଶକ୍ତ୍ଯା ସନ୍ନିବିଷ୍ଟାଶ୍ଚ ସତ୍ପଥେ।
ଦାତାରଃ ସଂବିଭକ୍ତାରୋ ଦୀନାନୁଗ୍ରହକାରିଣଃ ॥ 3-211-28 (24274)
ସର୍ବପୂଜ୍ଯାଃ ଶ୍ରୁତଧନାସ୍ତଥୈବ ଚ ତପସ୍ବିନଃ।
ସର୍ବଭୂତଦଯାବନ୍ତସ୍ତେ ଶିଷ୍ଟାଃ ଶିଷ୍ଟସଂମତାଃ ॥ 3-211-29 (24275)
ଦାନନିତ୍ଯାଃ ସୁଖାନ୍ଯାଶୁ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯପି ଚ ଶ୍ରିଯମ୍।
ପୀଡଯା ଚ କଲତ୍ରସ୍ଯ ଭୃତ୍ଯାନାଂ ଚ ସମାହିତାଃ ॥ 3-211-30 (24276)
ଅତିଶକ୍ତ୍ଯା ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସନ୍ତଃ ସଦ୍ଭିଃ ସମାଗତାଃ।
ଲୋକଯାତ୍ରାଂ ଚ ପଶଯ୍ନ୍ତୋ ଧର୍ମମାତ୍ମହିତାନି ଚ।
ଏବଂ ସନ୍ତୋବର୍ତମାନାସ୍ତ୍ବେଧନ୍ତେ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ ॥ 3-211-31 (24277)
ଅହିଂସା ସତ୍ଯବଚନମାନୃଶଂସ୍ଯବଥାର୍ଜବମ୍।
ଅଦ୍ରୋହୋ ନାତିମାନଶ୍ଚ ହ୍ରୀସ୍ତିତିକ୍ଷା ଦମଃ ଶମଃ ॥ 3-211-32 (24278)
ଧୀମନ୍ତୋ ଧୃତିମନ୍ତଶ୍ଚ ଭୂତାନାମନୁକମ୍ପକାଃ।
ଅକାମଦ୍ବେଷସଂଯୁକ୍ତାସ୍ତେ ସନ୍ତୋ ଲୋକସତ୍କୃତାଃ ॥ 3-211-33 (24279)
ତ୍ରୀଣ୍ଯେବ ତୁ ପଦାନ୍ଯାହୁଃ ସତାଂ ବୃତ୍ତମନୁସ୍ମରନ୍।
ନ ଚୈବ ଦ୍ରୁହ୍ଯେଦ୍ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ସତ୍ଯଂ ଚୈବ ସଦା ବଦେତ୍ ॥ 3-211-34 (24280)
ସର୍ବତ୍ର ଚ ଦଯାବନ୍ତଃ ସନ୍ତଃ କରୁଣବେଦିନଃ।
ଗଚ୍ଛନ୍ତୀହ ସୁସଂତୁଷ୍ଟା ଧର୍ମ୍ଯଂ ପନ୍ଥାନମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-211-35 (24281)
ଶିଷ୍ଟାଚାରା ମହାତ୍ମାନୋ ଯେଷାଂ ଧର୍ମଃ ସୁନିଶ୍ଚିତଃ।
ଅନସୂଯା କ୍ଷମା ଶାନ୍ତିଃ ସଂତୋଷଃ ପ୍ରିଯବାଦିତା ॥ 3-211-36 (24282)
କାମକ୍ରୋଧପରିତ୍ଯାଗଃ ଶିଷ୍ଟାଚାରନିଷେବଣମ୍।
କର୍ମ ଚ ଶ୍ରୁତସଂପନ୍ନଂ ସତାଂ ମାର୍ଗମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-211-37 (24283)
ଶିଷ୍ଟାଚାରଂ ନିଷେବନ୍ତେ ନିତ୍ଯଂ ଧ୍ରମମନୁବ୍ରତାଃ।
ପ୍ରଜ୍ଞାପ୍ରାସାଦମାରୂହ୍ଯ ମୁହ୍ଯତୋ ମହତୋ ଜନାନ୍ ॥ 3-211-38 (24284)
ପ୍ରେକ୍ଷନ୍ତେ ଲୋକବୃତ୍ତାନି ବିବିଧାନି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାଃ।
ଅତିଷୁଣ୍ଯାନି ଦାନାନି ତାନି ଦ୍ବିଜବରୋତ୍ତମ ॥ 3-211-39 (24285)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଯଥାପ୍ରଜ୍ଞଂ ଯଥାଶ୍ରୁତମ୍।
ଶିଷ୍ଟାଚାରଗୁଣାନ୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଦ୍ବିଜର୍ଷଭ ॥ 3-211-40 (24286)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଏକାଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-211-6 ବୃତ୍ତଂ ବୃତଂ ସ୍ବେଚ୍ଛୋପାତ୍ତମିତି ଯାବତ୍ ॥ 3-211-7 ଅତୋଽନ୍ଯଥା ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣାଦ୍ଯଭାବେ ॥ 3-211-8 ଉପନିଷଦ୍ରହସ୍ଯମ୍ ॥ 3-211-9 ଅନୁଯାତା ଅନୁଗନ୍ତା ॥ 3-211-10 ଶ୍ରୁତିଶ୍ଚ ତ୍ଯାଗାଶ୍ଚ ତେ ଦ୍ବେ ପରଂ ଅଯନଂ ସ୍ଥାନଂ ଯେଷାଂ ତେ ଶ୍ରୁତିତ୍ଯାଗପରାଯଣାଃ ॥ 3-211-14 ଶିଷ୍ଟାଚାରବତି ଶୁକ୍ଲପୋପମେ ଯୋଗଧର୍ମଃ ରାଗଇବ ସାଧୁର୍ଭବେତ୍। ଶୁକ୍ଲେବ ବେତି ଇବାର୍ଥେ ॥ 3-211-17 ଅନାତ୍ମବାନ୍ ଅଜିତଚିତ୍ତଃ ॥ 3-211-19 ଅହଂକାରୋ ଦର୍ପଃ ମତ୍ସରଃ ପରଦୋଷାସହିଷ୍ଣୁତ୍ବଂ ତଦ୍ବିର୍ଜିତାଃ। ଶିଷ୍ଟଂ ଗୁରୁଶାସ୍ତ୍ରୋକ୍ତଂ ଆଚରନ୍ତଃ ଶିଷ୍ଟାଚାରାଃ ॥ 3-211-20 ତ୍ରୈବିଦ୍ଯବୃଦ୍ଧାଃ ତିସ୍ରୋ ବିଦ୍ଯା ଋଗ୍ଯଜୁଃସାମାତ୍ମିକା ଯତ୍ରସ ତ୍ରିବିଦ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞସ୍ତତ୍ର ସାଧବସ୍ତ୍ରୈବିଦ୍ଯା ଯାଜ୍ଞିକାଃ। ବୃତ୍ତଂ ଶୀଲଂ ତଦ୍ବନ୍ତଃ। ମନସ୍ବିନ ଜିତଚିତ୍ତାଃ ॥ 3-211-21 ଦୁଷ୍କରାଚାରକର୍ମଣାଂ ଅନ୍ଯୈର୍ଦୁଷ୍କରଃ ଆଚାରଃ ଶୀଲଂ କର୍ମ ଯଜ୍ଞାଦି ଯେଷାଂ ତେଷାମ୍। ଘୋରତ୍ବଂ ହିଂସାଦିଦୋଷବତ୍ତ୍ବମ୍ ॥ 3-211-22 ପୁରାଣମନାଦିମ୍। ଶାଶ୍ବତଂ ଅନବଚ୍ଛିନ୍ନମ୍। ଧ୍ରୁବଂ ନିତ୍ଯମ୍। ଅତ୍ଯାଜ୍ଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-211-24 ବେଦୋକ୍ତୋଽଗ୍ନିହୋତ୍ରାଦିଃ। ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରୋକ୍ତଃ ଅଷ୍ଟକାଶ୍ରାଦ୍ଧାଦିଃ। ଶିଷ୍ଠାଚୀର୍ଣଃ ହୋଲକାଦିଃ। ଶିଷ୍ଟନାଂ ତୁଷ୍ଟିରିତି ଶେଷଃ ॥ 3-211-28 ନ୍ଯାଯୋ ଯୁକ୍ତିଃ। ଗୁଣାଃ ଶମାଦଯସ୍ତଦୁପେତାଃ। ସଂବିଭକ୍ତାରଃ କୁଟୁମ୍ବେଷୁ ॥ 3-211-29 ଶ୍ରୁତଧନାଃ ବିଦ୍ଯାଧନାଃ ॥ 3-211-35 କରୁଣାଃ କରୁଣାବନ୍ତଶ୍ଚ ତେ ବେଦନଶୀଲାଶ୍ଚ। ମତ୍ବର୍ଥୀଯୋଽଚ୍ ॥ 3-211-39 ଅତିପୁଣ୍ଯାନି ପାପାନି ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 212
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.212. ଅଧ୍ଯାଯଃ 212
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୌଶିକଂପ୍ରତିଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ ସର୍ବୈହିଂସାଯା ଦୁସ୍ତ୍ଯଜତ୍ବୋପପାଦନପୂର୍ବକଂ ସର୍ବବର୍ଣାନାଂ ସ୍ବସ୍ବଧର୍ମାନୁହାନସ୍ଯ ଶ୍ରେଯଃସାଧାତ୍ବାଦିକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-212-0 (24287)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-212-0x (2484)
ସ ତୁ ବିପ୍ରମଥୋବାଚ ଧର୍ମବ୍ଯାଧୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯଦହଂ ହ୍ଯାଚରେ କର୍ମ ଘୋରମେତଦସଂଶଯମ୍ ॥ 3-212-1 (24288)
ବିଧିସ୍ତୁ ବଲବାନ୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ଦୁସ୍ତରଂ ହି ପୁରା କୃତମ୍।
ପୁରା କୃତସ୍ ପାପସ୍ଯ କର୍ମଦୋଷୋ ଭବତ୍ଯଯମ୍ ॥ 3-212-2 (24289)
ଦୋପସ୍ଯୈତସ୍ଯ ବୈ ବ୍ରହ୍ମନ୍ବିଘାତେ ଯତ୍ନବାନହମ୍।
ବିଧିନା ହି ହତେ ପୂର୍ବଂ ନିମିତ୍ତଂ ଘାତକୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-212-3 (24290)
ନିମିତ୍ତଭୂତା ହି ବଯଂ କର୍ମଣୋଽସ୍ଯ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-212-4 (24291)
ଯେଷାଂ ହତାନାଂ ମାଂସାନି ବିକ୍ରୀଣୀମୋ ବଯଂ ଦ୍ବିଜ।
ତେଷାମପି ଭବେଦ୍ଧର୍ମ ଉପଯୋଗେନ ଭକ୍ଷଣାତ୍।
ଦେବତାତିଥିଭୃତ୍ଯାନାଂ ପିତୃଣାଂ ଚାପି ପୂଜନାତ୍ ॥ 3-212-5 (24292)
ଓଷଧ୍ଯୋ ବୀରୁଧଶ୍ଚୈବ ପଶବୋ ମୃଗପକ୍ଷିଣଃ।
ଅନ୍ନାଦ୍ଯଭୂତା ଲୋକସ୍ଯ ଇତ୍ଯପି ଶ୍ରୂଯତେ ଶ୍ରୁତିଃ ॥ 3-212-6 (24293)
ଆତ୍ମମାଂସପ୍ରସାଦେନ ଶିବିରୌଶୀନରୋ ନୃପଃ।
ସ୍ବର୍ଗଂ ସୁଦୁର୍ଲଭଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ କ୍ଷମାବାନ୍ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-212-7 (24294)
ରାଜ୍ଞୋ ମହାନସେ ପୂର୍ବଂ ରନ୍ତିଦେବସ୍ଯ ବୈ ଦ୍ବିଜ।
[ଦ୍ବେ ସହସ୍ରେ ତୁ ପଚ୍ଛେତେ ପଶୂନାମନ୍ବହଂ ତଦା।]
ଅହନ୍ଯହନି ପଚ୍ଯେତେ ଦ୍ବେ ସହସ୍ରେ ଗବାଂ ତଥା ॥ 3-212-8 (24295)
ସ ମାସଂ ଦଦତୋ ହ୍ଯନ୍ନଂ ରନ୍ତିଦେବସ୍ଯ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଅତୁଲା କୀର୍ତିରଭବନ୍ନୃପସ୍ଯ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-212-9 (24296)
ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯେ ଚ ପଶବୋ ବଧ୍ଯନ୍ତ ଇତି ନିତ୍ଯଶଃ।
ଅଗ୍ନଯୋ ମାଂସକାମାଶ୍ଚଇତ୍ଯପି ଶ୍ରୂଯତେ ଶ୍ରୁତିଃ ॥ 3-212-10 (24297)
ଯଜ୍ଞେଷୁ ପଶବୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ବଧ୍ଯନ୍ତେ ସତତଂ ଦ୍ବିଜୈଃ।
ସଂସ୍କୃତାଃ କିଲ ମନ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ତେଽପି ସ୍ବର୍ଗମବାପ୍ନୁବନ୍ ॥ 3-212-11 (24298)
ଯଦି ନୈବାଗ୍ନଯୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ମାଂସକାମାଽଭବନ୍ପୁରା।
ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ନୈବାଭବନ୍ମାଂସଂ କସ୍ଯଚିଦ୍ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-212-12 (24299)
ଅତ୍ରାପି ବିଧିରୁକ୍ତଶ୍ ମୁନିଭିର୍ମାଂସଭକ୍ଷଣେ ॥ 3-212-13 (24300)
ଦେବତାନାଂ ପିତୃଣାଂ ଚ ଶୁଙ୍କ୍ତେ ଦତ୍ତ୍ବାଽପିଯଃ ସଦା।
ଯଥାବିଧି ଯଥାଶ୍ରଦ୍ଧଂ ନ ସ ଦୁଷ୍ଯେତ ଭକ୍ଷଣାତ୍ ॥ 3-212-14 (24301)
ଅମାଂସାଶୀ ଭବତ୍ଯେବମିତ୍ଯପି ଶ୍ରୂଯତେ ଶ୍ରୁତିଃ।
ଭାର୍ଯାଂ ଗଚ୍ଛନ୍ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଋତୌ ଭବତି ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ॥ 3-212-15 (24302)
ସତ୍ଯାନୃତେ ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଅତ୍ରାପି ବିଧିରୁଚ୍ଯତେ।
ସୌଦାସେନ ତଦା ରାଜ୍ଞା ମାନୁଷା ଭକ୍ଷିତା ଦ୍ବିଜ।
ଶାପାଭିଭୂତେନ ଭୃଶମତ୍ର କିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-16 (24303)
ସ୍ବଧର୍ମ ଇତିକୃତ୍ବା ତୁ ନ ତ୍ଯଜାମି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ପୁରା କୃତମିତି ଜ୍ଞାତ୍ବା ରଜୀବାମ୍ଯେତେନ କର୍ମଣା ॥ 3-212-17 (24304)
ସ୍ବଧର୍ମଂ ତ୍ଯଜତୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନଧର୍ମ ଇହ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ସ୍ବକର୍ମନିରତୋ ଯସ୍ତୁ ଧର୍ମଃ ସ ଇତି ନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 3-212-18 (24305)
କୁଲେ ହି ବିହିତଂ କର୍ମ ଦେହୀ ତଂ ନ ବିମୁଞ୍ଚତି।
ଧାତ୍ରା ବିଧିରଯଂ ଦୃଷ୍ଟୋ ବହୁଧା କର୍ମନିର୍ମଯେ ॥ 3-212-19 (24306)
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯସ୍ତୁ ଭବେଦ୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ଧର୍ମୋ ଧର୍ମବିନିଶ୍ଚଯେ।
କଥଂ କର୍ମ ଶୁଭଂ କୁର୍ଯାଂ କଥଂ ମୁଚ୍ଯେ ପରାଭବାତ୍ ॥ 3-212-20 (24307)
କର୍ମଣସ୍ତସ୍ଯ ଘୋରସ୍ ବସୁଧା ନିର୍ଣଯୋ ଭବେତ୍।
ଦାନେ ଚ ସତ୍ଯବାକ୍ଯେ ଚ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଣେ ତଥା।
ଦ୍ବିଜାତିପୂଜନେ ଚାହଂ ଧର୍ମେ ଚ ନିରତଃ ସଦା ॥ 3-212-21 (24308)
ଅତିମାନାତିବାଦାଭ୍ଯାଂ ନିବୃତ୍ତୋସ୍ମି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
କୃଷିଂ ସାଧ୍ବୀତି ମନ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ର ହିଂସା ପରା ସ୍ମୃତା ॥ 3-212-22 (24309)
କର୍ଷନ୍ତୋ ଲାଙ୍ଗଲୈରୁର୍ବୀଂ ଘ୍ନନ୍ତି ଭୂମିଶଯାନ୍ବହୂନ୍।
ଜୀବାନନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ବହୁଶସ୍ତତ୍ରକିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-23 (24310)
ଧାନ୍ଯବୀଜାନି ଯାନ୍ଯାହୁର୍ବ୍ରୀହ୍ଯାଦୀନି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ସର୍ବାଣ୍ଯେତାନି ଜୀବା ହି ତତ୍ର କିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-24 (24311)
ଅଧ୍ଯାକ୍ରମ୍ ପଶୂଂଶ୍ଚାପି ଘ୍ନନ୍ତି ବୈ ଭକ୍ଷଯନ୍ତି ଚ।
ବୃକ୍ଷାଂସ୍ତଥୌଷଧୀଶ୍ଚାପି ଛିନ୍ଦନ୍ତି ପୁରୁଷା ଦ୍ବିଜ ॥ 3-212-25 (24312)
ଜୀବା ହି ବହବୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ବୃକ୍ଷେଷୁ ଚ ଫଲେଷୁ ଚ।
ଉଦକେ ବହବଶ୍ଚାପି ତତ୍ରକିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-26 (24313)
ସର୍ବଂ ବ୍ଯାପ୍ତମିଦଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ପ୍ରାଣିଭିଃ ପ୍ରାଣିଜୀବନୈଃ।
ମତ୍ସ୍ଯାନ୍ଗ୍ରସନ୍ତେ ମତ୍ସ୍ଯାଶ୍ଚ ତତ୍ରକିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-27 (24314)
ସତ୍ବୈଃ ସତ୍ବାନି ଜୀବନ୍ତି ବହୁଧା ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ପ୍ରାଣିନୋଽନ୍ଯୋନ୍ଯଭକ୍ଷାଶ୍ଚ ତତ୍ରକିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-28 (24315)
ଚଙ୍କ୍ରମ୍ଯମାଣା ଜୀବାଂଶ୍ଚ ଧରଣୀସଂଶ୍ରିତାନ୍ବହୂନ୍।
ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ଘ୍ନନ୍ତି ନରା ବିପ୍ର ତତ୍ର କିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-29 (24316)
ଉପବିଷ୍ଟାଃ ଶଯାନାଶ୍ଚ ଘ୍ନନ୍ତି ଜୀବାନନେକଶଃ।
ଅଜ୍ଞାନାଦଥବା ଜ୍ଞାନାତ୍ତତ୍ରକିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-30 (24317)
ଜୀବୈର୍ଗ୍ରସ୍ତମିଦଂ ସର୍ବମାକାଶଂ ପୃଥିବୀ ତଥା।
ଅବିଜ୍ଞାନାଚ୍ଚ ହିଂସନ୍ତି ତତ୍ର କିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-31 (24318)
ଅହିଂସେତି ଯଦୁକ୍ତଂ ହି ପୁରୁଷୈର୍ବିସ୍ମିତୈଃ ପୁରା।
କେ ନ ହିଂସନ୍ତି ଜୀବାନ୍ବୈ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ୍ ॥ 3-212-32 (24319)
ବହୁ ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ଇହ ବୈ ନାସ୍ତି କଶ୍ଚିଦହିଂସକଃ ॥ 3-212-33 (24320)
ଅହିଂଯାସାଂ ତୁ ନିରତା ଯତଯୋ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
କୁର୍ବନ୍ତ୍ଯେବ ହି ହିଂସାଂ ତେ ଯତ୍ନାଦଲ୍ପତରା ଭବେତ୍ ॥ 3-212-34 (24321)
ଆଲକ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ପୁରୁଷାଃ କୁଲେ ଜାତା ମହାଗୁଣାଃ।
ମହାଘୋରାଣି କର୍ମାଣି କୃତ୍ବା ଲଜ୍ଜନ୍ତି ବୈ ନ ଚ ॥ 3-212-35 (24322)
ସୁହୃଦଃ ସୁହୃଦୋଽନ୍ଯାଂସ୍ଚ ଦୁର୍ହୃଦଶ୍ଚାପି ଦୁର୍ହୃଦଃ।
ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରବୃତ୍ତାନ୍ପୁରୁଷାନନ ସମ୍ଯଗନୁପଶ୍ଯତି ॥ 3-212-36 (24323)
ସମୃଦ୍ଧୈଶ୍ଚନ ନନ୍ଦନ୍ତି ବାନ୍ଧବା ବାନ୍ଧବୈରପି।
ଗୁରୂଂଶ୍ଚୈବ ବିନିଦନ୍ତି ମୂଢା ନିଶ୍ଚିତମାନିନଃ ॥ 3-212-37 (24324)
ବହୁ ଲୋକେ ବିପର୍ଯସ୍ତଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ଧର୍ମଯୁକ୍ତମଧର୍ମଂ ଚ ତତ୍ର କିଂ ପ୍ରତିଭାତି ତେ ॥ 3-212-38 (24325)
ବକ୍ତୁଂ ବହୁବିଧଂ ଶକ୍ଯଂ ଧର୍ମାଧର୍ମେଷୁ କର୍ମସୁ।
ସ୍ବକର୍ମନିରତୋ ଯୋ ହି ସ ଯଶଃ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାନ୍ମହତ୍ ॥ 3-212-39 (24326)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଦ୍ବାଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 212 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-212-1 ଏତନ୍ମାଂସବିକ୍ରଯାତ୍ମକମ୍ ॥ 3-212-3 ଯତ୍ନବାନପି ନ ପରିହର୍ତୁଂ ଶକ୍ନୋମି। ବିଧେଃ ପ୍ରାବଲ୍ଯାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-212-4 ଶରବନ୍ନିମିତ୍ତଭୂତା ବଯଂ ସଂଧାତୃକତ୍କର୍ତା ତୁ ବିଧିରେବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-212-6 ଅନ୍ନାଦ୍ଯଭୂତାଃ ଅନ୍ନଂ ଚ ତଦଦ୍ଯଂ ଚ ଭୋଗ୍ଯଂ ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ଚେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-212-15 ଯଜ୍ଞିଯମାଂସଭୁଜୋଽପି ଋତୁଗାମିନୋ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯମିବ ଔପଚାରିକମମାଂସାଶିତ୍ବମିତି ଭାବଃ ॥ 3-212-20 ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯା ତୁ ଭବେତ୍ପ୍ରଜ୍ଞା କ୍ରୂରେ କର୍ମଣି ବର୍ତତା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ।ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 213
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.213. ଅଧ୍ଯାଯଃ 213
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ କୌଶିକଂପ୍ରତି ପୌରୁଷନିନ୍ଦନନ ଦୈବପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ସୁକୃତଦୁଷ୍କୃତଯୋଃ ସୁଖଦୁଃଖହେତୁତାପ୍ରତିପାଦନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-213-0 (24327)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-213-0x (2485)
ଧର୍ମବ୍ଯାଧସ୍ତୁ ନିପୁଣଂ ପୁନରେବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବିପ୍ରର୍ଷଭମୁବାଚେଦଂ ସର୍ବଧର୍ମଭୃତାଂବର ॥ 3-213-1 (24328)
ଶ୍ରୁତିପ୍ରମାଣୋ ଧର୍ମୋଽଯମିତି ବୃଦ୍ଧାନୁଶାସନମ୍।
ସୂକ୍ଷ୍ମା ଗତିର୍ହି ଧର୍ମସ୍ ବହୁଶାଖା ହ୍ଯନନ୍ତିକା ॥ 3-213-2 (24329)
ପ୍ରାଣାନ୍ତିକେ ବିବାହେ ଚ ବକ୍ତବ୍ଯମନୃତଂ ଭବେତ୍।
ଅନୃତେନ ଭବେତ୍ସତ୍ଯଂ ସତ୍ଯେନୈବାନୃତଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-213-3 (24330)
ଯଦ୍ଭୂତହିତମତ୍ଯନ୍ତଂ ତତ୍ସତ୍ଯମିତି ଧାରଣା।
ବିପର୍ଯଯକୃତୋଽଧର୍ମଃ ପଶ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ସୂକ୍ଷ୍ମତାମ୍ ॥ 3-213-4 (24331)
ଯତ୍କରୋତ୍ଯଶୁଭଂ କର୍ମ ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ସତ୍ତମ।
ଅବଶ୍ଯଂ ତତ୍ସମାପ୍ନୋତି ପୁରୁଷୋ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-213-5 (24332)
ବିଷମାଂ ଚ ଦଶାଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଦେବାନ୍ଗର୍ହତି ବୈ ଭୃଶମ୍।
ଆତ୍ମୃନଃ କର୍ମଦୋଷେଣ ନ ବିଜାନାତ୍ଯପଣ୍ଡିତଃ ॥ 3-213-6 (24333)
ମୂଢୋ ନୈକୃତିକଶ୍ଚାପି ଚପଲଶ୍ଚ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
`ନ ଶୁଭଂ କର୍ମ ବଧ୍ନାତି ପୁରୁଷଂ ପାଷନିଶ୍ଚଯମ୍' ॥ 3-213-7 (24334)
ସୁଖଦୁଃଖବିପର୍ଯାସୋ ଯଦା ସମୁପପଦ୍ଯତେ।
ନୈନଂ ପ୍ରଜ୍ଞା ସୁନୀତଂ ବା ତ୍ରାଯତେ ନୈବ ପୌରୁଷମ୍ ॥ 3-213-8 (24335)
ଯୋ ଯମିଚ୍ଛେଦ୍ଯଥା କାମଂ ତଂ ତଂ କାମଂ ସ ଆପ୍ନୁଯାତ୍।
ଯଦି ସ୍ଯାଦପରାଧୀନଂ ପୌରୁଷସ୍ କ୍ରିଯାଫଲମ୍ ॥ 3-213-9 (24336)
ସଂଯତାଶ୍ଚାପି ଦକ୍ଷାଶ୍ଚ ମତିମନ୍ତଶ୍ଚ ମାନବାଃ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ନିଷ୍ଫଲାଃ ସନ୍ତଃ ପ୍ରହୀଣାଃ ସର୍ବକର୍ମଭିଃ ॥ 3-213-10 (24337)
ଭୂତାନାମପରଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଧିଂସାଯାଂ ସତତୋତ୍ଥିତଃ।
ବଞ୍ଚନାଯାଂ ଚ ଲୋକସ୍ଯ ସ ସୁଖେନୈବ ଯୁଜ୍ଯତେ ॥ 3-213-11 (24338)
ଅଚେଷ୍ଟମପି ଚାସୀନଂ ଶ୍ରୀଃ କଂଚିଦୁପତିଷ୍ଠତି।
କଶ୍ଚିତ୍କର୍ମାଣି କୁର୍ବନ୍ହି ନ ପ୍ରାପ୍ଯମଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 3-213-12 (24339)
ଦେବାନିଷ୍ଟ୍ବା ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା କୃପଣୈଃ ପୁତ୍ରଗୃଧ୍ନୁଭିଃ।
ଦଶମାସଧୃତା ଗର୍ଭା ଜାଯନ୍ତେ କୁଲପାଂସନାଃ ॥ 3-213-13 (24340)
ଅପରେ ଧନଧାନ୍ଯୈଶ୍ଚ ଭୋଗୈଶ୍ଚ ପିତୃସଂଚିତୈଃ।
ବିପୁଲୈରଭିଜାଯନ୍ତେ ଲବ୍ଧାସ୍ତୈରେବ ମଙ୍ଗଲୈଃ ॥ 3-213-14 (24341)
`ନ ଦେହଜା ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ବ୍ଯାଧଯୋ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ'।
କର୍ମଜା ହି ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ରୋଗା ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-213-15 (24342)
ଆଧିଭିଶ୍ଚୈବ ବାଧ୍ଯନ୍ତେ ବ୍ଯାଲୈଃ କ୍ଷୁଦ୍ରମୃଗା ଇବ।
ବ୍ଯାଧଯୋ ବିନିବାର୍ଯନ୍ତେ ମୃଗା ବ୍ଯାଧୈରିବ ଦ୍ବିଜ ॥ 3-213-16 (24343)
ଯେଷାମସ୍ତି ଚ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ ଗ୍ରହଣୀରୋଗପୀଡିତାଃ।
ନ ଶକ୍ନୁବନ୍ତି ତେ ଭୋକ୍ତୁଂ ଚେଷ୍ଟିତଂ ପୂର୍ବକର୍ମଯା ॥ 3-213-17 (24344)
ଅପରେ ବାହୁବଲିନଃ କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତି ବହବୋ ଜନାଃ।
ଦୁଃଖେନ ଚାଧିଗଚ୍ଛନତି ଭୋଜନଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-213-18 (24345)
ଇତି ଲୋକମନାକ୍ରନ୍ଦଂ ଦେହଶଙ୍କାପରିପ୍ଲୁତମ୍।
ସ୍ରୋତସାଽସକୃଦାକ୍ଷିପ୍ତଂ ହ୍ରିଯମାଣଂ ବଲୀଯସା ॥ 3-213-19 (24346)
ନ ମ୍ରିଯେଯୁର୍ନ ଜୀର୍ଯୈଯୁଃ ସର୍ବେ ସ୍ଯୁଃ ସର୍ବକାମିକାଃ।
ନାପ୍ରିଯଂ ପ୍ରତିପଶ୍ଯେଯୁର୍ବିଧିଶ୍ଚ ଯଦି ନୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-213-20 (24347)
ଉପର୍ଯୁପରି ଲୋକସ୍ଯ ସର୍ବୋ ଗନ୍ତୁଂ ସମୀହତେ।
ଯତତେ ଚ ଯଥାଥକ୍ତି ନ ଚ ତଦ୍ବର୍ତତେ ତଥା ॥ 3-213-21 (24348)
ବହବଃ ସଂପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ତୁଲ୍ଯନକ୍ଷତ୍ରମଙ୍ଗଲାଃ।
ମହତ୍ତୁ ଫଲବୈଷମ୍ଯଂ ଦୃଶ୍ଯତେ କର୍ମସିଦ୍ଧିଷୁ ॥ 3-213-22 (24349)
ନ କେଚିଦୀଶତେ ବ୍ରହ୍ମନ୍ସ୍ବଯଂଗ୍ରାହ୍ଯସ୍ଯ ସତ୍ତମ।
କର୍ମଣାଂ ପ୍ରାକୃତାନାଂ ବୈ ଇହ ସିଦ୍ଧିଃ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-213-23 (24350)
ତଥା ଶ୍ରୁତିରିଯଂବ୍ରହ୍ମଞ୍ଜୀବଃ କିଲ ସନାତନଃ।
ଶରୀରମଧ୍ରୁବଂ ଲୋକେ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରାଣିନାମିହ ॥ 3-213-24 (24351)
ବଧ୍ଯମାନେ ଶରୀରେ ତୁ ଦେହନାଶୋ ଭବତ୍ଯୁତ।
ଜୀବଃ ସଂକ୍ରମତେଽନ୍ଯତ୍ରକର୍ମବନଧନିବନ୍ଧନଃ ॥ 3-213-25 (24352)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-213-26x (2486)
କଥଂ ଧର୍ମବିଦାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ ଜୀବୋ ଭବତି ଶାଶ୍ବତଃ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଜ୍ଞାତୁଂ ତତ୍ତ୍ବେନ ବଦତାଂବର ॥ 3-213-26 (24353)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-213-27x (2487)
ନ ଜୀବନାଶୋସ୍ତି ହି ଦେହଭେଦେ
ମିଥ୍ଯୈତଦାହୁର୍ମ୍ରିଯତୀତି ମୂଢାଃ।
ଜୀବସ୍ତୁ ଦେହାନ୍ତରିତଃ ପ୍ରଯାତି
ଦଶାର୍ଧତୈବାସ୍ ଶରୀରଭେଦଃ ॥ 3-213-27 (24354)
ଅନ୍ଯୋ ହି ନାଶ୍ନାତି କୃତଂ ହି କର୍ମ
ମନୁଷ୍ଯଲୋକେ ମନୁଜସ୍ କଶ୍ଚିତ୍।
ଯତ୍ତେନ କିଂଚିଦ୍ଧି କୃତଂହି କର୍ମ
ତଦଶ୍ନୁତେ ନାସ୍ତି କୃତସ୍ଯ ନାଶଃ ॥ 3-213-28 (24355)
ସୁପୁଣ୍ଯଶୀଲା ହି ଭବନ୍ତି ପୁଣ୍ଯା
ନରାଧମାଃ ପାପକୃତୋ ଭବନ୍ତି।
ନରୋଽନୁଯାତସ୍ତ୍ବିହ କର୍ମଭିଃ ସ୍ବୈ-
ସ୍ତତଃ ସମୁତ୍ପଦ୍ଯତି ଭାବିତସ୍ତୈଃ ॥ 3-213-29 (24356)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-213-30x (2488)
କଥଂ ସଂଭବତେ ଯୋନୌ କଥଂ ବା ପୁଣ୍ଯପାପଯୋଃ।
ଜାତୀଃ ପୁଣ୍ଯା ହ୍ଯପୁଣ୍ଯାଶ୍ କଥଂ ଗଚ୍ଛତି ସତ୍ତମ ॥ 3-213-30 (24357)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-213-31x (2489)
ଗର୍ଭାଧାନସମାଯୁକ୍ତଂ କର୍ମେଦଂ ସଂପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ।
ସମାସେନ ତୁ ତେ କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-213-31 (24358)
ଯଥା ସଂଭୃତସଂଭାରଃ ପୁନରେବ ପ୍ରଜାଯତେ।
ଶୁଭକୃଚ୍ଛୁଭଯୋନୀଷୁ ପାପକୃତ୍ପାପଯୋନିଷୁ ॥ 3-213-32 (24359)
ଶୁଭୈଃ ପ୍ରଯୋଗୈର୍ଦେବତ୍ବଂବ୍ଯାମିଶ୍ରୈର୍ମାନୁଷୋ ଭବେତ୍।
ମୋହନୀଯୈର୍ବିଯୋନୀଷୁ ତ୍ବଧୋଗାମୀ ଚ କିଲ୍ବିଷୈଃ ॥ 3-213-33 (24360)
ଜାତିମୃତ୍ଯୁଜରାଦୁଃଖୈଃ ସତତଂ ସମଭିଦ୍ରୁତଃ।
ସଂସାରେ ପଚ୍ଯମାନଶ୍ଚ ଦୋଷୈରାତ୍ମକୃତୈର୍ନରଃ ॥ 3-213-34 (24361)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିସହସ୍ରାଣି ଗତ୍ବା ନରକମେବ ଚ।
ଜୀବାଃ ସଂପରିବର୍ତନ୍ତେ କର୍ମବନ୍ଧନିବନ୍ଧନାଃ ॥ 3-213-35 (24362)
ଜନ୍ତୁସ୍ତୁ କର୍ମଭିସ୍ତୈସ୍ତୈଃ ସ୍ବକୃତୈଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଦୁଃଖିତଃ।
ତଦ୍ଦୁଃଖପ୍ରତିଘାତାର୍ଥମପୁଣ୍ଯାଂ ଯୋନିମାପ୍ନୁତେ ॥ 3-213-36 (24363)
ତତଃ କର୍ମ ସମାଦତ୍ତେ ପୁନରନ୍ଯନ୍ନବଂ ବହୁ।
ପଚ୍ଯତେ ତୁ ପୁନସ୍ତେନ ଭୁକ୍ତ୍ବାଽପଥ୍ଯମିବାତୁରଃ ॥ 3-213-37 (24364)
ଅଜସ୍ରମେବ ଦୁଃଖାର୍ତୋଽଦୁଃଖିତଃ ସୁଖିସଂଜ୍ଞିତଃ।
ତତୋ ନିବୃତ୍ତବନ୍ଧତ୍ବାତ୍କର୍ମଣାମୁଦଯାଦପି ॥ 3-213-38 (24365)
ପରିକ୍ରାମତି ସଂସାରେ ଚକ୍ରବଦ୍ବହୁବେଦନଃ।
ସ ଚେନ୍ନିବୃତ୍ତବନ୍ଧସ୍ତୁ ବିଶୁଦ୍ଧଶ୍ଚାପି କର୍ମଭିଃ ॥ 3-213-39 (24366)
ତପୋଯୋଗସମାରମ୍ଭଂ କୁରୁତେ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
କର୍ମଭିର୍ବହୁଭିଶ୍ଚାପି ଲୋକାନଶ୍ନାତି କର୍ମଭିଃ ॥ 3-213-40 (24367)
[ସ ଚେନ୍ନିବୃତ୍ତବନ୍ଧସ୍ତୁ ବିଶୁଦ୍ଧଶ୍ଚାପି କର୍ମଭିଃ।]
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସୁକୃତାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ଯତ୍ରଗତ୍ବା ନ ଶୋଚତି ॥ 3-213-41 (24368)
ପାପଂ କୁର୍ବନପୁଣ୍ଯବୃତ୍ତଃ ପୁଣ୍ଯସ୍ଯାନ୍ତଂ ନ ଗଚ୍ଛତି।
`ପୁଣ୍ଯଂ କୁର୍ବନ୍ପୁଣ୍ଯବୃତ୍ତଃ ପୁଣ୍ଯସ୍ଯାନ୍ତଂ ନ ଗଚ୍ଛତି'।
ତସ୍ମାତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ଯତେତ୍କର୍ତୁଂ ବର୍ଜଯୀତ ଚ ପାପକମ୍ ॥ 3-213-42 (24369)
ଅନସୂଯୁଃ କୃତଜ୍ଞଶ୍ଚ କଲ୍ଯାଣାନ୍ଯେବ ସେବତେ।
ସୁଖାନି ଧର୍ମମର୍ଥଂ ଚ ସ୍ବର୍ଗଂ ଚ ଲଭତେ ନରଃ ॥ 3-213-43 (24370)
ସଂସ୍କୃତସ୍ଯ ଚ ଦାନ୍ତସ୍ ନିଯତସ୍ଯ ଯତାତ୍ମନଃ।
ପ୍ରାଜ୍ଞାସ୍ଯାନନ୍ତରା ବୃତ୍ତିରିହି ଲୋକେ ପରତ୍ର ଚ ॥ 3-213-44 (24371)
ସତାଂ ଧର଼୍ମେଣ ବର୍ତେତ କ୍ରିଯାଂ ଶିଷ୍ଟବଦାଚରେତ୍।
ଅସଂକ୍ଲେଶେନ ଲୋକସ୍ଯ ବୃତ୍ତିଂ ଲିପ୍ସେତ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ ॥ 3-213-45 (24372)
ସନ୍ତି ହ୍ଯାଗମବିଜ୍ଞାନାଃ ଶିଷ୍ଟାଃ ଶାସ୍ତ୍ରେ ବିଚକ୍ଷଣାଃ।
ସ୍ବଧର୍ମେଣ କ୍ରିଯା ଲୋକେ କୁର୍ବାଣାସ୍ତେ ହ୍ଯସଂକରାଃ ॥ 3-213-46 (24373)
ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଧର୍ମେଣ ରମତେ ଧର୍ମଂ ଚୈବୋପଜୀବତି।
ତସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମାଦବାପ୍ତେନ ଧନନ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-213-47 (24374)
ତସ୍ଯୈବ ସିଂଚତେ ମୂଲଂ ଗୁଣାନ୍ପଶ୍ଯତି ଯତ୍ର ବୈ।
ଧର୍ମାତ୍ମା ଭବତି ହ୍ଯେବଂ ଚିତ୍ତଂ ଚାସ୍ଯ ପ୍ରସୀଦତି।
ସ ମିତ୍ରଜନସଂତୁଷ୍ଟ ଇହ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚ ନନ୍ଦତି ॥ 3-213-48 (24375)
ଶବ୍ଦଂ ସ୍ପର୍ଶଂ ତଥା ରୂପଂ ଗନ୍ଧାନିଷ୍ଟାଂସ୍ଚ ସତ୍ତମ।
ପ୍ରଭୁତ୍ବଂ ଲଭତେ ଚାପି ଧର୍ମସ୍ଯୈତତ୍ଫଲଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-213-49 (24376)
ଧରମସ୍ଯ ଚ ପଲଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ନ ତୁଷ୍ଯତି ମହାଦ୍ବିଜ।
ଅତୁଷ୍ଯମାଣୋ ନିର୍ବେଦମାଦତ୍ତେ ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷା ॥ 3-213-50 (24377)
ପ୍ରଜ୍ଞାଚକ୍ଷୁର୍ନର ଇହ ଦୋଷଂ ନୈବାନୁରୁଧ୍ଯତେ।
ବିରଜ୍ଯେ ଯଥାକାମଂ ନ ଚ ଧର୍ମଂ ବିମୁଞ୍ଚତି ॥ 3-213-51 (24378)
ଫଲତ୍ଯାଗେ ଚ ଯତତେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଲୋକଂ କ୍ରିଯାତ୍ମକମ୍।
ତତୋ ମୋକ୍ଷେ ପ୍ରଯତତେ ନାନୁପାଯାଦୁପାଯତଃ ॥ 3-213-52 (24379)
ଏବଂ ନିର୍ବେଦମାଦତ୍ତେ ପାପଂ କର୍ମ ଜହାତି ଚ।
ଧାର୍ମିକଶ୍ଚାପି ଭବତି ମୋକ୍ଷଂ ଚ ଲଭତେ ପରମ୍ ॥ 3-213-53 (24380)
ତପୋ ନିଃଶ୍ରେଯସଂ ଜନ୍ତୋସ୍ତସ୍ଯ ମୂଲଂ ଶମୋ ଦମଃ।
ତେନ ସର୍ବାନବାପ୍ନୋତି କାମାନ୍ଯାନ୍ମନସେଚ୍ଛତି ॥ 3-213-54 (24381)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ନିରୋଧେନ ସତ୍ଯେନ ଚ ଦମେନ ଚ।
ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପଦମାପ୍ନୋତି ଯତ୍ପରଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-213-55 (24382)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-213-56x (2490)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀତି ଯାନ୍ଯାହୁଃ କାନି ତାନି ଯତବ୍ରତ।
ନିଗ୍ରହଶ୍ଚ କଥଂ କାର୍ଯୋ ନିଗ୍ରହସ୍ଯ ଚ କିଂ ଫଲମ୍ ॥ 3-213-56 (24383)
କଥଂ ଚ ଫଲମାପ୍ନୋତି ତେଷାଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବେନ ଧର୍ମଂ ଜ୍ଞାତୁଂ ସୁଧାର୍ମିକ ॥ 3-213-57 (24384)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମସ୍ଯାପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଃ ॥ 213 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-213-4 ଧାରଣା ଅବଧାରଣଂ। ନିଶ୍ଚଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-213-8 ସନୀତଂ ଗୁରୁଶିକ୍ଷା ॥ 3-213-10 ପ୍ରହୀଣାଃ ଶ୍ରାନ୍ତା ଅପୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-213-13 ପୁତ୍ରଗୃଧ୍ରୁଭିଃ ପୁତର୍କାମୈଃ ॥ 3-213-19 ଅନାକ୍ରନ୍ଦଂ ଅସହାଯମ୍। ଆକ୍ରନ୍ଦଃ କ୍ରନ୍ଦନେ ହ୍ବାନେ ମିତ୍ରଦାରୁଣଯୁଦ୍ଧଯୋରିତି ମେଦିନୀ। ସ୍ରୋତସା କର୍ମପ୍ରବାହେଣ ॥ 3-213-23 ସ୍ବୀଯମପି ବସ୍ତୁ ସ୍ବସ୍ଯାନଧୀନଂ ପ୍ରାକ୍କର୍ମବଶାଦ୍ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-213-27 ଦଶାର୍ଧତା ପଞ୍ଚତ୍ବମ୍ ॥ 3-213-27 ମୋହନୀଯୈସ୍ତାମସୈ। ଅଧଃ ନରକତିର୍ଯକ୍ଷୁ ॥ 3-213-33 ପ୍ରେତ୍ଯ ମୃତ୍ବା। 3-213-36 ଦୁଃଖାତ୍ମକଃ ପ୍ରତୀଘାତଃ। ଦୁଖଂ ଭୋକ୍ତୁମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-213-39 ନିବୃତ୍ତବନ୍ଧୋ ବୀତରାଗଃ। ତତ୍ର ହେତୁଃ ବିଶୁଦ୍ଧଶ୍ଚେତି ॥ 3-213-40 ତପୋଯୋଗଯୋଃ ଆଲୋଚନଧ୍ଯାନଯୋ ସମାରମ୍ଭମ୍ ॥ 3-213-42 ଯତେତ୍ ଯତେତ ॥ 3-213-49 ପ୍ରଭୁତ୍ବଂ ଅପ୍ରତିହତେଚ୍ଛତ୍ବମ୍ ॥ 3-213-51 ଅତୁଷ୍ଯମାଣଃ ପ୍ରୀତିମଲଭମାନଃ ନିର୍ବେଦଂ ବୈରାଗ୍ଯଂ ଦୋଷଂ ରାଗଦ୍ବେଷାଦିକଂ ନାନୁରୁଧ୍ଯତେ ତଦ୍ବଶୋ ନ ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-213-52 ଉପାଯତ ଏବ ମୋକ୍ଷେ ପ୍ରଯତତେ ନନ୍ବନୁପାଯାଦ୍ଦୈବମାତ୍ରାଶ୍ରଯାଦିତି ଯୋଜନା ॥ 3-213-54 ତପଃ ଜ୍ଞାନମ୍। ନିଃଶ୍ରେଯସଂ ମୋକ୍ଷସାଧନମ୍ ॥ 3-213-57 ତେଷାଂ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ନିଗ୍ରହାଦିତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 214
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.214. ଅଧ୍ଯାଯଃ 214
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ କୌଶିକଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିଭିର୍ଦୁଷ୍କୃତସୁକୃତକରଣପ୍ରକାରାଦିକଧନପୂର୍ବକଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯାଦିକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-214-0 (24385)
ମାର୍କଣ୍ଯେଯ ଉବାଚ। 3-214-0x (2491)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ବିପ୍ରେଣ ଧର୍ମବ୍ଯାଧୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଯଥା ବିପ୍ରଂ ତଚ୍ଛୃଣୁଷ୍ବ ନରାଧିପ ॥ 3-214-1 (24386)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-214-2x (2492)
ବିଜ୍ଞାନାର୍ଥଂ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ମନଃ ପୂର୍ବଂ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ କାମଂ ଭଜତେକ୍ରୋଧଂ ଚ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-214-2 (24387)
ତତସ୍ତଦର୍ଥଂ ଯତତେ କର୍ମ ଚାରଭତେ ମହତ୍।
ଇଷ୍ଟାନାଂ ରୂପଗନ୍ଧାନାମଭ୍ଯାସଂ ଚ ନିଷେବତେ ॥ 3-214-3 (24388)
ତତୋ ରାଗଃ ପ୍ରଭବତି ଦ୍ବେଷଶ୍ଚ ତଦନନ୍ତରମ୍।
ତତୋ ଲୋଭଃ ପ୍ରଭବତି ମୋହଶ୍ଚ ତଦନନ୍ତରମ୍ ॥ 3-214-4 (24389)
ତସ୍ ଲୋଭାଭିଭୂତସ୍ଯ ରାଗଦ୍ବେଷହତସ୍ଯ ଚ।
ନ ଧର୍ମେ ଜାଯତେ ବୁଦ୍ଧିର୍ବ୍ଯାଜାଦ୍ଧର୍ମଂ କରୋତି ଚ ॥ 3-214-5 (24390)
ବ୍ଯାଜେନ ଚରତେ ଧର୍ମମର୍ଥଂ ବ୍ଯାଜେନ ରୋଚତେ।
ବ୍ଯାଜେନ ସିଧ୍ଯମାନେଷୁ ଧନେଷୁ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-214-6 (24391)
ତତ୍ରୈବ ରମତେ ବୁଦ୍ଧିସ୍ତତଃ ପାପଂ ଚିକୀର୍ଷତି।
ସୁହୃଦ୍ଭିର୍ବାର୍ଯମାଣଶ୍ଚ ପଣ୍ଡିତୈଶ୍ଚ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-214-7 (24392)
ଉତ୍ତରଂ ଶ୍ରୁତିସଂବଦ୍ଧଂ ବ୍ରବୀତ୍ଯଶ୍ରୁତିଯୋଜିତମ୍।
ଅଧର୍ମସ୍ତ୍ରିବିଧସ୍ତସ୍ଯ ବର୍ତତେ ରାଗଦୋଷଜଃ ॥ 3-214-8 (24393)
ପାପଂ ଚିନ୍ତଯତେ ଚୈବ ବ୍ରବୀତି ଚ କରୋତି ଚ।
ତସ୍ଯାଧର୍ମପ୍ରବୃତ୍ତସ୍ଯ ଗୁଣା ନଶ୍ଯନ୍ତି ସାଧବଃ ॥ 3-214-9 (24394)
ଏକଶୀଲାଶ୍ଚ ମିତ୍ରତ୍ବଂ ଭଜନ୍ତେ ପାପକର୍ମିଣଃ।
ସ ତେନ ଦୁଃଖମାପ୍ନୋତି ପରତ୍ର ଚ ବିପଦ୍ଯତେ ॥ 3-214-10 (24395)
ପାପାତ୍ମା ଭବତି ହ୍ଯେବଂ ଧର୍ମଲାଭଂ ତୁ ମେ ଶୃଣୁ।
ଯସ୍ତ୍ବେତାନ୍ପ୍ରଜ୍ଞାଯା ଦୋଷାନ୍ପୂର୍ବମେବାନୁପଶ୍ଯତି ॥ 3-214-11 (24396)
କୁଶଲଃ ସୁଖଦୁଃଖେଷୁ ସାଂଧୂଂଶ୍ଚାପ୍ଯୁପସେବତେ।
ତସ୍ଯ ସାଧୁସମାରମ୍ଭାଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ରିଧର୍ମେଷୁ ରାଜତେ ॥ 3-214-12 (24397)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-214-13x (2493)
ବ୍ରବୀଷି ସୂନୃତଂଧର୍ମଂ ଯସ୍ଯ ବକ୍ତା ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଦିବ୍ଯପ୍ରଭାବଃ ସୁମହାନୃଷିରେବ ମତୋସି ମେ ॥ 3-214-13 (24398)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-214-14x (2494)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ବୈ ମହାଭାଗାଃ ପିତରୋଽଗ୍ରଭୁଜଃ ସଦା।
ତେଷାଂ ସର୍ବାତ୍ମନା କାର୍ଯଂ ପ୍ରିଯଂ ଲୋକେ ମନୀଷିଣା ॥ 3-214-14 (24399)
ଯତ୍ତେଷାଂ ଚ ପ୍ରିଯଂ ତତ୍ତେ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ନମସ୍କୃତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମୀଂ ବିଦ୍ଯାଂ ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-214-15 (24400)
ଇଦଂ ବିଶ୍ବଂ ଜଗତ୍ସର୍ବମଜଗଚ୍ଚାପି ସର୍ବଶଃ।
ମହାଭୂତାତ୍ମକଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନାତଃ ପରତରଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-214-16 (24401)
ମହାଭୂତାନି ଖଂ ବାଯୁରଗ୍ନିରାପସ୍ତଥା ଚ ଭୂଃ।
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ରୂପଂ ଚ ରସୋ ଗନ୍ଧଶ୍ ତଦ୍ଗୁଣାଃ ॥ 3-214-17 (24402)
ତେଷାମପି ଗୁଣାଃ ସର୍ବେ ଗୁଣବୃତ୍ତିଃ ପରସ୍ପରମ୍।
ପୂର୍ବପୂର୍ବଗୁଣାଃ ସର୍ବେ କ୍ରମଶୋ ଗୁଣିଷୁ ତ୍ରିଷୁ ॥ 3-214-18 (24403)
ଷଷ୍ଠୀ ତୁ ଚେତନା ନାମ ମନ ଇତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ସପ୍ତମୀ ତୁ ଭବେଦ୍ବୁଦ୍ଧିରହଂକାରସ୍ତତଃ ପରମ୍ ॥ 3-214-19 (24404)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଚ ପଞ୍ଚାତ୍ମା ରଜଃ ସତ୍ବଂ ତମସ୍ତଥା।
ଇତ୍ଯେଷ ସପ୍ତଦଶକୋ ରାଶିରବ୍ଯକ୍ତସଂଜ୍ଞକଃ ॥ 3-214-20 (24405)
ସର୍ବୈରିହେନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥୈସ୍ତୁ ବ୍ଯକ୍ତାବ୍ଯକ୍ତୈଃ ସୁସଂବୃତୈଃ।
ଚତୁର୍ବିଂସକ ଇତ୍ଯେଷ ବ୍ଯକତ୍ବାବ୍ଯକ୍ତମଯୋ ଗୁଣଃ।
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି ॥ 3-214-21 (24406)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 214 ॥
ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 215
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.215. ଅଧ୍ଯାଯଃ 215
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୌଶିକଂପ୍ରତି ଧର୍ମବ୍ଯାଧେ ନଭୂତପଞ୍ଚକଗୁଣନିରୂପଣପୂର୍ବକମିନ୍ଦ୍ରିଯଜଯାଜଯଯୋଃ ସୁଖଦୁଃଖାସାଧାରଣକାରଣତାକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-215-0 (24407)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-215-0x (2495)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ବିପ୍ରସ୍ତୁ ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ ଭାରତ।
କଥାମକଥଯଦ୍ଭୂଯୋ ମନସଃ ପ୍ରୀତିବର୍ଧନୀମ୍ ॥ 3-215-1 (24408)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-215-2x (2496)
ମହାଭୂତାନି ଯାନ୍ଯାହୁଃ ପଞ୍ଚ ଧର୍ମବିଦାଂବର।
ଏକୈକସ୍ଯ ଗୁଣାନ୍ସମ୍ଯକ୍ପଞ୍ଚାନାମପି ମେ ବଦ ॥ 3-215-2 (24409)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-215-3x (2497)
ଭୂମିରାପସ୍ତଥା ଜ୍ଯୋତିର୍ବାଯୁରାକାଶମେବ ଚ।
ଗୁଣୋତ୍ତରାଣଇ ସର୍ବାଣି ତେଷାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ଗୁଣାନ୍ ॥ 3-215-3 (24410)
ଭୂମିଃ ପଞ୍ଚଗୁଣା ବ୍ରହ୍ମନନୁଦକଂ ଚ ଚତୁର୍ଗୁଣମ୍।
ଗୁଣାସ୍ତ୍ରଯସ୍ତେଜସି ଚ ତ୍ରଯଶ୍ଚାକାଶବାତଯୋଃ ॥ 3-215-4 (24411)
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ରୂପଂ ଚ ରସୋ ଗନ୍ଧଶ୍ଚ ପଞ୍ଚମଃ।
ଏତେଗୁଣାଃ ପଞ୍ଚ ଭୂମେଃ ସର୍ବେଭ୍ଯୋ ଗୁଣବତ୍ତରାଃ ॥ 3-215-5 (24412)
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ରୂପଂ ଚ ସରଶ୍ଚାପି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଅପାମେତେ ଗୁଣା ବ୍ରହ୍ମନ୍କୀର୍ତିତାସ୍ତବ ସୁବ୍ରତ ॥ 3-215-6 (24413)
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ରୂପଂ ଚ ତେଜସୋଽଥ ଗୁଣାସ୍ତ୍ରଯଃ।
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ବାଯୌ ତୁ ଶବ୍ଦଶ୍ଚାକାଶ ଏବ ତୁ ॥ 3-215-7 (24414)
ଏତେ ପଞ୍ଚଦଶ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଗୁଣା ଭୂତେଷୁ ପଞ୍ଚସୁ।
ବର୍ତନ୍ତେ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଯେଷୁ ଲୋକାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ ॥ 3-215-8 (24415)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ନାତିବର୍ତନ୍ତେ ସମ୍ଯକ୍ବ ଭବତି ଦ୍ବିଜ।
ଯଦା ତୁ ବିଷମଂ ଭାବମାଚରନ୍ତି ଚରାଚରାଃ ॥ 3-215-9 (24416)
ତଦା ଦେହୀ ଦେହମନ୍ଯଂ ବ୍ଯତିରୋହତି କାଲତଃ।
ପ୍ରାତିଲୋମ୍ଯାଦ୍ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ଜାଯନ୍ତେ ଚାନୁପୂର୍ବଶଃ ॥ 3-215-10 (24417)
ତତ୍ର ତତ୍ରହି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଧାତବଃ ପାଞ୍ଚଭୌତିକାଃ।
ଯୈରାବୃତମିଦଂ ସର୍ବଂ ଜଗତ୍ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍ ॥ 3-215-11 (24418)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯୈର୍ଗୃହ୍ଯତେ ଯଦ୍ଯତ୍ତତ୍ତଦ୍ବ୍ଯକ୍ତମିତି ସ୍ମୃତମ୍।
ତଦବ୍ଯକ୍ତମିତି ଜ୍ଞେଯଂ ଲିଙ୍ଗଗ୍ରାହ୍ଯମତୀନ୍ଦ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-215-12 (24419)
ଯଥାସ୍ବଂ ଗ୍ରାହକାନ୍ଯେଷାଂ ଶବ୍ଦାଦୀନାମିମାନି ତୁ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ତଥା ଦେହୀ ଧାରଯନ୍ନିହ ତପ୍ଯତେ ॥ 3-215-13 (24420)
ଲୋକେ ବିତତମାତ୍ମାନଂ ଲୋକଂ ଚାତ୍ମନି ପଶ୍ଯତି।
ପରାପରଜ୍ଞଃ ସକ୍ତଃ ସନ୍ସ ତୁ ଭୂତାନି ପଶ୍ଯତି ॥ 3-215-14 (24421)
ପଶ୍ଯତଃ ସର୍ବଭୂତାନି ସର୍ବାବସ୍ଥାସୁ ସର୍ବଦା।
ବ୍ରହ୍ମଭୂତସ୍ ସଂଯୋଗୋ ନାଶୁଭେନୋପପଦ୍ଯତେ ॥ 3-215-15 (24422)
ଜ୍ଞାନମୂଲାତ୍ମକଂ କ୍ଲେଶମତିବୃତ୍ତସ୍ଯ ମୋହଜମ୍।
ଲୋକବୁଦ୍ଧିପ୍ରକାଶେନ ଜ୍ଞେଯମାର୍ଗେଣ ଗମ୍ଯତେ ॥ 3-215-16 (24423)
ଅନାଦିନିଧନଂ ଜନ୍ତୁମାତ୍ମଯୋନିଂ ସଦାବ୍ଯଯମ୍।
ଅନୌପମ୍ଯମମୂର୍ତଂ ଚ ଭଗବାନାହ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ ॥ 3-215-17 (24424)
ତପୋମୂଲମିଦଂ ସର୍ବଂ ଯନ୍ମାଂ ବିପ୍ରାନୁପୃଚ୍ଛସି।
`ତପସା ହି ସମାପ୍ନୋତି ଯଦ୍ଯଦେବାଭିବାଞ୍ଛତି'।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯେବ ସଂଯମ୍ଯ ତପୋ ଭବତି ନାନ୍ଯଥା ॥ 3-215-18 (24425)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯେବ ତତ୍ସର୍ବଂଯତ୍ସ୍ବର୍ଗନରକାବୁଭୌ।
ନିଗୃହୀତବିସୃଷ୍ଟାନି ସ୍ବର୍ଗାଯ ନରକାଯ ଚ ॥ 3-215-19 (24426)
ଏଷ ଯୋଗବିଧିଃ କୃତ୍ସ୍ନୋ ଯାବଦିନ୍ଦ୍ରିଯଧାରଣମ୍।
ଏତନ୍ମୂଲଂ ହି ତପସଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ନରକସ୍ଯ ଚ ॥ 3-215-20 (24427)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ପ୍ରସଙ୍ଗେନ ଦୋମାର୍ଚ୍ଛତ୍ଯସଂଶଯମ୍।
ସନ୍ନିଯମ୍ଯ ତୁ ତାନ୍ଯେବ ତତଃ ସିଦ୍ଧିଂ ସମାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-215-21 (24428)
ଷଣ୍ଣାମାତ୍ପ୍ରନି ଯୋଜ୍ଯାନାମୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଯୋଽଧିତିଷ୍ଠତି।
ନ ସ ପାପୈଃ କୁତୋଽନର୍ଥୈର୍ଯୁଜ୍ଯତେ ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-215-22 (24429)
ରଥଃ ଶରୀରଂ ପୁରୁଷସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ-
ମାତ୍ମା ନିଯନ୍ତେନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯାହୁରଶ୍ବାନ୍।
ତୈରପ୍ରମତ୍ତଃ କୁଶଲୀ ସଦଶ୍ବୈ-
ର୍ଦାନ୍ତ ସୁଖଂ ଯାତି ରଥୀବ ଧୀରଃ ॥ 3-215-23 (24430)
ଷଣ୍ଣାମାତ୍ମନିଯୁକ୍ତାନାମିନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ପ୍ରମାଥିନାମ୍।
ଯୋ ଧୀରୋ ଧାରଯେଦ୍ରଶ୍ମୀନ୍ସ ସ୍ଯାତ୍ପରମସାରଥିଃ ॥ 3-215-24 (24431)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ପ୍ରସୃଷ୍ଟାନାଂ ହଯାନାମିବ ବର୍ତ୍ମସୁ।
ଧୃତିଂ କୁର୍ବୀତ ସାରଥ୍ଯେ ଧୃତ୍ଯା ତାନି ଜଯେଦ୍ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-215-25 (24432)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ବିଚରତାଂ ଯନ୍ମନୋଽନୁବିଧୀଯତେ।
ତଦସ୍ ହରତେ ବୁଦ୍ଧିଂ ନାବଂ ବାଯୁରିବାମ୍ଭସି ॥ 3-215-26 (24433)
ଯେଷୁ ବିପ୍ରତିପଦ୍ଯନ୍ତେ ଷଟ୍ସ୍ବମୋହାତ୍ଫଲାଗମମ୍।
ତେଷ୍ବଧ୍ଯବସିତାଧ୍ଯାଯୀ ବିନ୍ଦତେ ଧ୍ଯାନଜଂ ଫଲମ୍ ॥ 3-215-27 (24434)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 215 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-215-3 ଗୁଣୋତ୍ତରାଣି ଉତ୍ତରୋତ୍ତରଗୁଣାଃ ପୂର୍ବପୂର୍ବସ୍ମିନ୍ବର୍ତନ୍ତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-215-10 ଆନୁପୂର୍ବ୍ଯା ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ଇତି ଝ. ଥ. ପାଠଃ ॥ 3-215-20 କୃତ୍ସ୍ନସ୍ଯ ନରକସ୍ଯ ଚେତି ଝ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-215-27 ଷଟ୍ସୁ ମୋହାତ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 216
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.216. ଅଧ୍ଯାଯଃ 216
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ କୌଶିକଂପ୍ରତିସତ୍ବାଦିଗୁଣତ୍ରଯଗୁଣନିରୂପଣପୂର୍ବକମଧ୍ଯାତ୍ମକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-216-0 (24435)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-216-0x (2498)
ଏବଂ ତୁ ସୂକ୍ଷ୍ମେ କଥିତେ ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ ଭାରତ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସ ପୁନ ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ ସୁସମାହିତଃ ॥ 3-216-1 (24436)
ବୃତ୍ତ୍ବସ୍ଯ ରଜସଶ୍ଚୈବ ତମସଶ୍ଚ ଯଥାତଥମ୍।
ବୃଣାଂସ୍ତତ୍ତ୍ବେନ ମେ ବ୍ରୂହି ଯଥାବଦିହ ପୃଚ୍ଛତଃ ॥ 3-216-2 (24437)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-216-2x (2499)
ଦୃନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି।
ଏତାନ୍ଗୁଣାନ୍ପୃଥକ୍ତ୍ବେନ ନିବୋଧ ଗଦତୋ ମମ ॥ 3-216-3 (24438)
ମୋହାତ୍ମକଂ ତମସ୍ତେଷାଂ ରଜ ଏଷାଂ ପ୍ରବର୍ତକମ୍।
ପ୍ରକାଶବହୁଲତ୍ବାଚ୍ଚ ସତ୍ବଂ ଜ୍ଯାଯ ଇହୋଚ୍ଯତେ ॥ 3-216-4 (24439)
ଅବିଦ୍ଯାବହୁଲୋ ମୂଢଃ ସ୍ବପ୍ନଶୀଲୋ ବିଚେତନଃ।
ଦୃର୍ହୃପୀକସ୍ତମୋଧ୍ଯସ୍ତଃ ସକ୍ରୋଧସ୍ତାମସୋଽଲସଃ ॥ 3-216-5 (24440)
ସୁବୃତ୍ତବାକ୍ଯୋ ମନ୍ତ୍ରୀ ଚ ଯୋ ନରାଗ୍ର୍ଯୋଽନମୂଯକଃ।
ବିବିତ୍ସମାନୋ ବିପ୍ରର୍ଷେ ସ୍ତବ୍ଧୋ ମାନୀ ସ ରାଜସଃ ॥ 3-216-6 (24441)
ପ୍ରକାଶବହୁଲୋ ଧୀରୋ ନିର୍ବିବିତ୍ସୋଽନସୂଯକଃ।
ଅକ୍ରୋଧନୋ ନରୋ ଧୀମାନ୍ଦାନ୍ତଶ୍ଚୈବସ ସାତ୍ବିକଃ ॥ 3-216-7 (24442)
ସାତ୍ବିକସ୍ତ୍ବଥ ସଂବୁଦ୍ଧୋ ଲୋକବୃତ୍ତୈର୍ନ ଲିପ୍ଯତେ।
ଯଦା ବୁଧ୍ଯତି ବୋଧ୍ଧବ୍ଯଂ ଲୋକବୃତ୍ତଂ ଜୁଗୁପ୍ସତେ ॥ 3-216-8 (24443)
ବୈରାଗ୍ଯସ୍ ଚ ରୂପଂ ତୁ ପୂର୍ବମେବ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ମୃଦୁର୍ଭବତ୍ଯହଂକାରଃ ପ୍ରସୀଦତ୍ଯାର୍ଜବଂ ଚ ଯତ୍ ॥ 3-216-9 (24444)
ତତୋଽସ୍ ସର୍ବଦ୍ବନ୍ଦ୍ବାନି ପ୍ରଶାମ୍ଯନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍।
ନ ଚାସ୍ଯାସଂଯମୋ ନାମ କ୍ବଚିଦ୍ଭବତି କଶ୍ଚନ ॥ 3-216-10 (24445)
ଶୂଦ୍ରଯୋନୌ ହି ଜାତସ୍ଯ ସଦ୍ଗୁଣାନୁପତିଷ୍ଠତଃ।
ବୈଶ୍ଯତ୍ବଂ ଭବତି ବ୍ରହ୍ମନ୍କ୍ଷତ୍ରିଯତ୍ବଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-216-11 (24446)
ଆର୍ଜବେ ବର୍ତମାନସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମଭିଜାଯତେ।
ଗୁଣାସ୍ତେ କୀର୍ତିତାଃ ସର୍ବେ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି ॥ 3-216-12 (24447)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-216-13x (2500)
ପାର୍ଥିବଂ ଧାତୁମାସାଦ୍ଯ ଶାରୀରୋଽଗ୍ନିଃ କଥଂ ଭବେତ୍।
ଅବକାଶବିଶେଷେଣ କଥଂ ବର୍ତଯତେଽନିଲଃ ॥ 3-216-13 (24448)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-216-14x (2501)
ପ୍ରଶ୍ନମେତଂ ସମୁଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବ୍ଯାଧସ୍ତୁ କଥଯାମାସ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ମହାତ୍ମନେ ॥ 3-216-14 (24449)
ମୂର୍ଧାନମାଶ୍ରିତୋ ବହ୍ନିଃ ଶରୀରଂ ପରିପାଲଯନ୍।
ପ୍ରାଣୋ ମୂର୍ଧନି ଚାଗ୍ନୌ ଚ ବର୍ତମାନୋ ବିଚେଷ୍ଟତେ ॥ 3-216-15 (24450)
ଭୂଂ ଭବ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯଂ ଚ ସର୍ବଂ ପ୍ରାଣେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ତଦେବ ଭୂତାନାଂ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଯୋତିରୁପାସ୍ମହେ ॥ 3-216-16 (24451)
ସ ଜନ୍ତୁଃ ସର୍ବଭୂତାତ୍ମା ପୁରୁଷଃ ସ ସନାତନଃ।
ମନୋବୁଦ୍ଧିରହଂକାରୋ ଭୂତାନାଂ ବିଷଯଶ୍ଚ ସଃ ॥ 3-216-17 (24452)
`ଅବ୍ଯକ୍ତଂ ସସ୍ବସଂଜ୍ଞଂ ଚ ଜୀବଃ କାଲଃ ସ ଚୈବ ହି।
ପ୍ରକୃତିଃ ପୁରୁଷଶ୍ଚୈବ ପ୍ରାଣ ଏବ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-216-18 (24453)
ଜାଗର୍ତି ସ୍ବପ୍ନକାଲେ ଚ ସ୍ବପ୍ନେ ସ୍ବପ୍ନାଯତେ ଚ ସଃ।
ଜାଗ୍ରତ୍ସୁ ବଲମାଧତ୍ତେ ଚେଷ୍ଟତ୍ସୁ ଚେଷ୍ଟଯତ୍ଯପି ॥ 3-216-19 (24454)
ତସ୍ମିନ୍ନିରୁଦ୍ଦେ ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ର ମୃତ ଇତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଶରୀରଂ ଭୂତାତ୍ମା ପୁନରନ୍ଯତ୍ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ॥ 3-216-20 (24455)
ଏଷ ତ୍ବଗ୍ନିରପାନନ ପ୍ରାଣେନ ପରିପାଲ୍ଯତେ।
ପୃଷ୍ଠତସ୍ତୁ ସମାନନ ସ୍ବାଂସ୍ବାଂ ଗତିମୁପାଶ୍ରିତଃ ॥ 3-216-21 (24456)
ବସ୍ତୁମୂଲେ ଗୁଦେ ଚୈବ ପାବକଂ ସମୁପାଶ୍ରିତଃ।
ବହନ୍ମୂତ୍ରଂ ପୁରୀଷଂବାଽପ୍ଯପାନଃ ପରିବର୍ତତେ ॥ 3-216-22 (24457)
ପ୍ରଯତ୍ନେ କର୍ମଣି ବଲେ ଯ ଏକସ୍ତ୍ରିଷୁ ବର୍ତତେ।
ଉଦାନ ଇତି ତଂ ପ୍ରାହୁରଧ୍ଯାତ୍ମବିଦୁଷୋ ଜନାଃ ॥ 3-216-23 (24458)
ସନ୍ଧୌସନ୍ଧୌ ସଂନିବିଷ୍ଟଃ ସର୍ବେଷ୍ବପି ତଥାଽନିଲଃ।
ଶରୀରେଷୁ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ବ୍ଯାନ ଇତ୍ଯୁପଦିଶ୍ତେ ॥ 3-216-24 (24459)
ଧାତୁଷ୍ବଗ୍ନିସ୍ତୁ ବିତତଃ ସ ତୁ ବାଯୁସମୀରିତଃ।
ରସାନ୍ଧାତୂଂଶ୍ଚ ଦୋଷାଂଶ୍ଚ ବର୍ତଯନ୍ପରିଧାବତି ॥ 3-216-25 (24460)
ପ୍ରାଣାନାଂ ସଂନିପାତାତ୍ତୁ ସନ୍ନିପାତଃ ପ୍ରଜାଯତେ।
ସୋଷ୍ମା ସୋଗ୍ନିରିତିଜ୍ଞେଯୋ ଯୋଽନ୍ନଂ ପଚତିଦେହିନାଂ ॥ 3-216-26 (24461)
ଅପାନୋଦାନଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ପ୍ରାଣନ୍ଯାନୌ ସମାହିତୌ।
ସମନ୍ବିତସ୍ତ୍ବଧିଷ୍ଠାନଂ ସମ୍ଯକ୍ପଚତି ପାବକଃ ॥ 3-216-27 (24462)
ଅସ୍ଯାପି ପାଯୁପର୍ଯନ୍ତସ୍ତଥା ସ୍ଯାଦ୍ଗୁଦସଂଜ୍ଞିତଃ।
ସ୍ରୋତାଂଶି ତସ୍ମାଜ୍ଜାଯନ୍ତେ ସର୍ବପ୍ରାଣେଷୁ ଦେହିନାମ୍ ॥ 3-216-28 (24463)
ଅଗ୍ନିବେଗବହଃ ପ୍ରାଣୋ ଗୁଦାନ୍ତେ ପ୍ରତିହନ୍ଯତେ।
ସ ଊର୍ଧ୍ବମାଗମ୍ଯ ପୁନଃ ସମୁତ୍କ୍ଷିପତି ପାବକମ୍ ॥ 3-216-29 (24464)
ପକ୍ବାଶଯସ୍ତ୍ବଧୋନାଭ୍ଯା ଊର୍ଧ୍ବମାମାଶଯଃ ସ୍ଥିତଃ।
ନାଭିମଧ୍ଯେ ଶରୀରସ୍ଯ ପ୍ରାଣାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ ॥ 3-216-30 (24465)
ପ୍ରବୃତ୍ତା ହୃଦଯାତ୍ସର୍ବେ ତିର୍ଯଗୂର୍ଧ୍ବମଧସ୍ତଥା।
ବହନ୍ତ୍ଯନ୍ନରସାନ୍ନାଡ୍ଯୋ ଦଶପ୍ରାଣପ୍ରଚୋଦିତାଃ ॥ 3-216-31 (24466)
ଯୋଗିନାମେଷ ମାର୍ଗସ୍ତୁ ଯେନ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତତ୍ପରମ୍।
ଜିତକ୍ଲମାସନୋ ଧୀରୋ ମୂର୍ଧନ୍ଯାତ୍ମାନମାଦତ୍ ॥ 3-216-32 (24467)
ଏବଂ ସର୍ବେଷୁ ବିତତୌ ପ୍ରାଣାପାନୌ ହି ଦେହିଷୁ।
`ତୌ ତାବଦଗ୍ନିସହିତୌ ବିଦ୍ଧି ବୈ ପ୍ରାଣମାତ୍ମନି' ॥ 3-216-33 (24468)
ଏକାଦଶବିକାରାତ୍ମା କଲାସଂଭାରସଂଭୃତଃ।
ମୂର୍ତିମନ୍ତଂ ହି ତଂ ବିଦ୍ଧି ନିତ୍ଯଂ କର୍ମାଜେତାତ୍ମକମ୍।
ତସ୍ମିନ୍ଯଃ ସଂସ୍ଥିତୋ ହ୍ଯଗ୍ନିର୍ନିତ୍ଯଂ ସ୍ଥାଲ୍ଯାମିବାହିତଃ ॥ 3-216-34 (24469)
ଆତ୍ମାନଂ ତଂ ବିଜାନୀହି ନିତ୍ଯଂ ତ୍ଯାଗଜିତାତ୍ମକଂ ॥ 3-216-35 (24470)
ଦେବୋ ଯଃ ସଂସ୍ଥିତସ୍ତସ୍ମିନ୍ନବ୍ବିନ୍ଦୁରିବ ପୁଷ୍କରେ।
କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଂ ତଂ ବିଜାନୀହି ନିତ୍ଯଂ ତ୍ଯାଗଜିତାତ୍ମକଂ ॥ 3-216-36 (24471)
ଜୀବାତ୍ମକଂ ବିଜାନୀହି ରଜଃ ସତ୍ବଂ ତମସ୍ତଥା।
ଜୀବମାତ୍ମଗୁଣଂ ବିଦ୍ଧି ତଥାଽଽତ୍ମାନଂ ପରାତ୍ମକଂ ॥ 3-216-37 (24472)
ଅଚେତନଂ ଜୀବଗୁଣଂ ବଦନ୍ତି
ସଚେଷ୍ଟତେ ଚେଷ୍ଟଯତେ ଚ ସର୍ବମ୍।
ତତଃ ପରଂ କ୍ଷେତ୍ରବିଦୋ ବଦନ୍ତି
ପ୍ରାକଲ୍ପଯଦ୍ଯୋ ଭୁବନାନି ସପ୍ତ ॥ 3-216-38 (24473)
ଏଷ ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁ ଭୂତାତ୍ମା ନ ପ୍ରକାଶତେ।
ଦୃଶ୍ଯତେ ତ୍ବଗ୍ର୍ଯଯା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସୂକ୍ଷ୍ମଯା ଜ୍ଞାନବେଦିଭିଃ ॥ 3-216-39 (24474)
ଚିତ୍ତସ୍ଯ ହି ପ୍ରସାଦେନ ହନତି କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ପ୍ରସନ୍ନାତ୍ମାତ୍ମନି ସ୍ଥିତ୍ବା ସୁଖମନନ୍ତ୍ଯମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-216-40 (24475)
ଲକ୍ଷଣଂ ତୁ ପ୍ରସାଦସ୍ଯ ଯଥା ତୃପ୍ତଃ ସୁଖଂ ସ୍ବପେତ୍।
`ସୁଖଦୁଃଖେ ହି ସଂତ୍ଯଜ୍ଯ ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବୋ ନିଷ୍ପରିଗ୍ରହଃ'।
ନିବାତେ ବା ଯଥା ଦୀପୋ ଦୀପ୍ଯେତ୍କୁଶଲଦୀପିତଃ ॥ 3-216-41 (24476)
ପୂର୍ବରାତ୍ରେଽପରେ ଚୈବ ଯୁଞ୍ଜାନଃ ସତତଂ ମନଃ।
ଲଧ୍ବାହାରୋ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ପଶ୍ଯତ୍ଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନି ॥ 3-216-42 (24477)
ପ୍ରଦୀପ୍ତେନେବ ଦୀପେନ ମନୋଦୀପେନ ପଶ୍ଯତି।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଽତ୍ମାନଂ ନିରାତ୍ମାନଂ ସ ତଦା ବିପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-216-43 (24478)
ସର୍ବୋପାଯୈସ୍ତୁ ଲୋଭସ୍ କ୍ରୋଧସ୍ଯ ଚ ବିନିଗ୍ରହଃ।
ଏତତ୍ପବିତ୍ରଂ ଯଞ୍ଜ୍ଞାନଂ ତପୋ ବୈ ସଂକ୍ରମୋ ମତଃ ॥ 3-216-44 (24479)
ନିତ୍ଯଂ କ୍ରୋଧାତ୍ତପୋ ରକ୍ଷେନ୍ଛ୍ରିଯଂ ରକ୍ଷେଚ୍ଚ ମତ୍ସରାତ୍।
ବିଦ୍ଯାଂ ମାନାପମାନାଭ୍ଯାମାତ୍ମାନଂ ତୁ ପ୍ରମାଦତଃ ॥ 3-216-45 (24480)
ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ପରୋ ଧର୍ମଃ କ୍ଷମା ଚ ପରମଂ ବଲମ୍।
ଆତ୍ମଜ୍ଞାନଂ ପରଂ ଜ୍ଞାନଂ ପରଂ ସତ୍ଯବ୍ରତବ୍ରତମ୍ ॥ 3-216-46 (24481)
ସତ୍ଯସ୍ ବଚନଂ ଶ୍ରେଯଃ ସତ୍ଯଂ ଜ୍ଞାନଂ ହିତଂ ଭବେତ୍।
ଯଦ୍ବୂତହିତମତ୍ଯନ୍ତଂ ତଦ୍ବୈ ସତ୍ଯଂ ପରଂ ମତମ୍ ॥ 3-216-47 (24482)
ଯସ୍ ସର୍ବେ ସମାରମ୍ଭା ନିରାଶୀର୍ବନ୍ଧନାଃ ସଦା।
ତ୍ଯାଗେ ଯସ୍ ହୁତଂ ସର୍ବଂ ସ ତ୍ଯାଗୀ ସ ଚ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ ॥ 3-216-48 (24483)
ଯଦା ନ ଗୁରୁତାଂ ଚୈନଂ ଚ୍ଯାବଯେଦୁପପାଦଯନ୍।
ତଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଯୋଗମଯୋଗଂ ଯୋଗସଂଜ୍ଞିତମ୍ ॥ 3-216-49 (24484)
ନ ହିଂସ୍ଯାତ୍ସର୍ବଭୂତାନି ମୈତ୍ରାଯଣଗତଶ୍ଚରେତ୍।
ନେଦଂ ଜୀବିତମାସାଦ୍ଯବୈରଂ କୁର୍ବୀତ କେନଚିତ୍ ॥ 3-216-50 (24485)
ଆକିଂଚନ୍ଯଂ ସୁସଂତୋଷୋ ନିରାଶିତ୍ବମଚାପଲମ୍।
ଏତଦେବ ପରଂ ଜ୍ଞାନଂ ସଦାତ୍ମଜ୍ଞାନମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-216-51 (24486)
ପରିଗ୍ରହଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଭବେଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଯତବ୍ରତଃ।
ଅଶୋକଂ ସ୍ଥାନମାଶ୍ରିତ୍ ନିଶ୍ଚଲଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ॥ 3-216-52 (24487)
ତପୋନିତ୍ଯେନ ଦାନ୍ତେନ ମୁନିନା ସଂଯତାତ୍ମନା।
ଅଜିତଂ ଜେତୁକାମେନ ଭାବ୍ଯଂ ସଙ୍ଗେଷ୍ବସଙ୍ଗିନା ॥ 3-216-53 (24488)
ଗୁଣାଗୁଣମନାସଙ୍ଗମେକକାର୍ଯମନନ୍ତରମ୍।
ଏତତ୍ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବୃତ୍ତମାହୁରେକପଦଂ ସୁଖମ୍ ॥ 3-216-54 (24489)
ପରିତ୍ଯଜତି ଯୋ ଦୁଃଖଂ ସୁଖଂ ଚାପ୍ଯୁଭଯଂ ନରଃ।
ବ୍ରହ୍ମ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସୋତ୍ଯନ୍ତମାସଙ୍ଗଂ ଚ ନ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-216-55 (24490)
ଯଥାଶ୍ରୁତମିଦଂ ସର୍ବଂ ସମାସେନ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି ॥ 3-216-56 (24491)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଷୋଡଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-216-10 ନଚାସ୍ଯ ସଂଶଯୋ ନାମ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-216-27 ସମାନୋଦାନଯୋର୍ମଧ୍ଯେପ୍ରାଣପାନୌ ସମାହିତୌ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-216-45 ଧର୍ମେ ରକ୍ଷେଚ୍ଚ ମତ୍ସରାତ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-216-50 ମୈତ୍ରଂ ମିତ୍ରଭାବସ୍ତଦେବାଯନଂ ମାର୍ଗସ୍ତଦ୍ଗତଶ୍ଚରେତ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 217
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.217. ଅଧ୍ଯାଯଃ 217
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ କୌଶିକାଯ ସ୍ବଗୃହପ୍ରବେଶନପୂର୍ବକଂ ବୃଦ୍ଧଯୋଃ ସ୍ବପିତ୍ରୋଃ ପ୍ରଦର୍ଶନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ମାତାପିତୃବିଷଯେ ସ୍ବାନୁସଂଧାନପ୍ରକାରନିବେଦନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-217-0 (24492)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-217-0x (2502)
ଏବଂ ସଂକଥିତେ କୃତ୍ସ୍ନେ ମୋକ୍ଷଧର୍ମେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଦୃଢପ୍ରୀତମନା ବିପ୍ରୋ ଧର୍ମବ୍ଯାଧମୁବାଚ ହ ॥ 3-217-1 (24493)
ନ୍ଯାଯଯୁକ୍ତମିଦଂ ସର୍ବଂ ଭବତା ପରିକୀର୍ତିତମ୍।
ନ ତେଽସ୍ତ୍ଯବିଦିତଂ କିଂଚିଦ୍ଧର୍ମେଷ୍ବଭିସମୀକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-217-2 (24494)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-217-3x (2503)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ମମ ଯୋ ଧର୍ମସ୍ତଂ ଚ ପଶ୍ଯ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଯେନ ସିଦ୍ଧିରିଯଂ ପ୍ରାପ୍ତା ମଯା ବ୍ରାହ୍ମଣପୁଙ୍ଗବ ॥ 3-217-3 (24495)
ଉତ୍ତିଷ୍ଠ ଭଗବନ୍କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯାଭ୍ଯନ୍ତରଂ ଗୃହମ୍।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହସି ଧର୍ମଜ୍ଞ ମାତରଂ ପିତରଂ ଚ ମେ ॥ 3-217-4 (24496)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ପ୍ରବିଶ୍ଯାଥ ଦଦର୍ଶ ପରମାର୍ଚିତମ୍।
ସୌଧଂ ହୃଦ୍ଯଂ ଚତୁଃଶାଲମତୀବ ଚ ମନୋରମମ୍ ॥ 3-217-5 (24497)
ଦେବତାଗୃହସଂକାଶ ଦୈବତୈଶ୍ଚ ସୁପୂଜିତମ୍।
ଶଯନାସନସଂବାଧଂ ଗନ୍ଧୈଶ୍ଚ ପରମୈର୍ଯୁତମ୍ ॥ 3-217-6 (24498)
ତତ୍ରଶୁକ୍ଲାମ୍ବରଧରୌ ପିତରାବସ୍ଯ ପୂଜିତୌ।
କୃତାହାରୌ ତୁ ସଂତୁଷ୍ଟାବୁପବିଷ୍ଟୌ ବରାସନେ ॥ 3-217-7 (24499)
`ତସ୍ଯ ବ୍ଯାଧସ୍ଯ ପିତରୌ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସଂଦଦର୍ଶ ହ'।
ଧର୍ମବ୍ଯାଧସ୍ତୁ ତୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଦେଷୁ ଶିରସାଽପତତ୍ ॥ 3-217-8 (24500)
ବୃଦ୍ଧାବୂଚତୁଃ। 3-217-9x (2504)
ଉତ୍ତିଷ୍ଠୋତ୍ତିଷ୍ଠ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଧର୍ମସ୍ତ୍ବାମଭିରକ୍ଷତୁ।
ପ୍ରୀତୌ ସ୍ବସ୍ତବ ଶୌଚେନ ଦୀର୍ଘମାଯୁରବାପ୍ନୁହି।
[ଗତିମିଷ୍ଟାଂ ତପୋ ଜ୍ଞାନଂ ମେଧାଂ ଚ ପରମାଂ ଗତଃ] ॥ 3-217-9 (24501)
ସତ୍ପୁତ୍ରେଣ ତ୍ବଯା ପୁତ୍ର ନିତ୍ଯଂ କାଲେ ସୁପୂଜିତୌ।
`ସୁଖମେବ ବସାବୋଽତ୍ର ଦେବଲୋକଗତାବିବ' ॥ 3-217-10 (24502)
ନ ତେଽନ୍ଯଦ୍ଦୈବତଂ କିଂଚିଦ୍ଦୈବତେଷ୍ବପି ବର୍ତତେ।
ପ୍ରଯତସତ୍ବାଦ୍ଦ୍ବିଜାତୀନାଂଦମେନାସି ସମନବିତଃ ॥ 3-217-11 (24503)
ପିତୁଃ ପିତାମହା ଯେ ଚ ତଥୈବ ପ୍ରପିତାମହାଃ।
ପ୍ରୀତାସ୍ତେ ସତତଂ ପୁତ୍ର ଦମେନାବାଂ ଚ ପୂଜଯା ॥ 3-217-12 (24504)
ମନସା କର୍ମଣା ବାଚା ଶୁଶ୍ରୂଷା ନୈବ ହୀଯତେ।
ନ ଚାନ୍ଯା ହି ତଥା ବୁଦ୍ଧିର୍ଦୃଶ୍ଯତେ ସାଂପ୍ରତଂ ତବ ॥ 3-217-13 (24505)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ରାମେଣ ଯଥା ବୃଦ୍ଧୌ ସୁପୂଜିତୌ।
ତଥା ତ୍ବଯା କୃତଂସର୍ବଂତଦ୍ବିଶିଷ୍ଟଂ ଚ ପୁତ୍ରକ ॥ 3-217-14 (24506)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-217-15x (2505)
ତତସ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ତାଭ୍ଯାଂ ଧର୍ମବ୍ଯାଧୋ ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ତୌ ସ୍ବାଗତେନ ତଂ ବିପ୍ରମର୍ଚଯାମାସତୁସ୍ତଦା ॥ 3-217-15 (24507)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯଚ ତାଂ ପୂଜାଂ ଦ୍ବିଜଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ତାବୁଭୌ।
ସପୁତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ସଭୃତ୍ଯାଭ୍ଯାଂ କଚ୍ଚିଦ୍ବାଂ କୁଶଲଂ ଗୃହେ।
ଅନାମଯ ଚ ବାଂ କଚ୍ଚିତ୍ସୁଖଂ ବେହ ଶରୀରଯୋଃ ॥ 3-217-16 (24508)
ବୃଦ୍ଧାବୂଚତୁଃ। 3-217-17x (2506)
କୁଶଲଂ ନୌ ଗୃହେ ବିପ୍ର ଭୃତ୍ଯବର୍ଗେ ଚ ସର୍ବଶଃ।
କଚ୍ଚିତ୍ତ୍ବମପ୍ଯବିଘ୍ନେନ ସଂପ୍ରାପ୍ତୋ ଭଗବନ୍ନିତି ॥ 3-217-17 (24509)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-217-18x (2507)
ହାଢମିତ୍ଯେବ ତୌ ବିପ୍ରଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ମୁଦାନ୍ବିତଃ।
ଧର୍ମବ୍ଯାଧସ୍ତୁ ତଂ ବିପ୍ରମର୍ଥବଦ୍ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-217-18 (24510)
ପିତା ମାତା ଚ ଭଗବନ୍ନେତୌ ମେ ଦୈବତଂ ପରମ୍।
ଯଦ୍ଦୈବତେଭ୍ଯଃ କର୍ତବ୍ଯଂ ତଦେତାଭ୍ଯାଂ କରୋମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-217-19 (24511)
ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଦ୍ଯଥା ଦେବାଃ ସର୍ବେ ଶକ୍ରପୁରୋଗମାଃ।
ସଂପୂଜ୍ଯାଃ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ତଥା ବୃଦ୍ଧାବିମୌ ମମ ॥ 3-217-20 (24512)
ଉପାହାରାନାହରନ୍ତୋ ଦେବତାନାଂ ଯଥା ଦ୍ବିଜଃ।
କୁର୍ବନ୍ତି ତଦ୍ବଦେତାଭ୍ଯାଂ କରୋମ୍ଯହମତନ୍ଦ୍ରିତଃ ॥ 3-217-21 (24513)
ଏତୌ ମେ ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ପିତା ମାତା ଚ ଦୈବତମ୍।
ଏତୌ ପୁଷ୍ପୈଃ ଫଲୈରନ୍ନୈସ୍ତୋଷଯାମି ସଦା ଦ୍ବିଜ ॥ 3-217-22 (24514)
ଏତାବେବାଗ୍ନଯୋ ମହ୍ଯଂ ଯାନ୍ବଦନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ।
ଯଜ୍ଞା ବେଦାଶ୍ଚ ଚତ୍ବାରଃ ସର୍ବମେତୌ ମମ ଦ୍ବିଜ ॥ 3-217-23 (24515)
ଏତଦର୍ଥଂ ମମ ପ୍ରାଣା ଭାର୍ଯା ପୁତ୍ରଃ ସୁହୃଜ୍ଜନଃ।
ସପୁତ୍ରଦାରଃ ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ନିତ୍ଯମେବ କରୋମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-217-24 (24516)
ସ୍ବଯଂ ଚ ସ୍ନାପଯାମ୍ଯେତୌ ତଥା ପାଦୌ ପ୍ରଧାବଯେ।
ଆହାରଂ ଚ ପ୍ରଯଚ୍ଛାମି ସ୍ବଯଂଚ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-217-25 (24517)
ଅନୁକୂଲାଃ କଥା ବଚ୍ମି ବିପ୍ରିଯଂ ପରିବର୍ଜଯେ।
ଅଧର୍ମେଣାପି ସଂଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରିଯମାଭ୍ଯାଂ କରୋମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-217-26 (24518)
ଧର୍ମମେବ ଗୁରୁଂ ମତ୍ବା ସାକ୍ଷାଦେତୌ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଅତନ୍ଦ୍ରିତଃ ସଦା ବିପ୍ର ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ବୈ କରୋମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-217-27 (24519)
ପଞ୍ଚୈବ ଗୁରବୋ ବ୍ରହ୍ମନପୁରୁଷସ୍ଯ ବୁଭୂଷତଃ।
ପିତା ମାତାଽଗ୍ନିରାତ୍ମା ଚ ଗୁରୁଶ୍ଚ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-217-28 (24520)
ଏତେଷୁ ଯସ୍ତୁ ବର୍ତେତ ସମ୍ଯଗେବ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଭବେଯୁରପ୍ରଯସ୍ତେନ ପରିଚୀର୍ଣାସ୍ତୁ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯେ ବର୍ତମାନସ୍ଯ ଏଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ ॥ 3-217-29 (24521)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ସପ୍ତଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 217 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-217-6 ଶଯନାସନସବାଧଂ ଶଯନାଦିସଂକୀର୍ଣମ୍ ॥ 3-217-16 ବାଂ ଯୁବଯୋଃ ॥ 3-217-17 ନୌ ଆବଯୋଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 218
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.218. ଅଧ୍ଯାଯଃ 218
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ କୌଶିକଂପ୍ରତି ମାତାପିତୃଶୁଶ୍ରୂଷଣଚୋଦନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବସ୍ଯ ଶୂଦ୍ରଯୋନୌ ଜନନନିଦାନକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-218-0 (24522)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-218-0x (2508)
ଗୁରୂ ନିବେଦ୍ଯ ବିପ୍ରାଯ ତୌ ମାତାପିତରାବୁଭୌ।
ପୁନରେବ ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ବ୍ଯାଧୋ ବ୍ରାହ୍ମଣମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-218-1 (24523)
ପ୍ରବୃତ୍ତଚକ୍ଷୁର୍ଜାତୋସ୍ମି ସଂପଶ୍ଯ ତପସୋ ବଲମ୍।
ଯଦର୍ଥମୁକ୍ତୋସି ତଯା ଗଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ମିଥିଲାମିତି ॥ 3-218-2 (24524)
ପତିଶୁଶ୍ରୂଷପରଯା ଦାନ୍ତଯା ସତ୍ଯଶୀଲଯା।
ମିଥିଲାଯାଂ ବସନ୍ବ୍ଯାଧଃ ସ ତେ ଧର୍ମାନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯତି ॥ 3-218-3 (24525)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-218-4x (2509)
ପତିବ୍ରତାଯାଃ ସତ୍ଯାଯାଃ ଶୀଲାଢ୍ଯାଯା ଯତବ୍ରତ।
ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ବାକ୍ଯଂ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଗୁଣବାନସି ମେ ମତଃ ॥ 3-218-4 (24526)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-218-5x (2510)
ଯତ୍ତଯା ତ୍ବଂ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଯୁକ୍ତୋ ମାଂ ପ୍ରତି ପ୍ରଭୋ।
ଦୃଷ୍ଟମେବ ତଯା ସମ୍ଯଗେକପତ୍ନ୍ଯା ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-218-5 (24527)
ତ୍ବଦନୁଗ୍ରହବୁଦ୍ଧ୍ଯା ତୁ ବିପ୍ରୈତଦ୍ଦର୍ଶିତଂ ମଯା।
ବାକ୍ଯଂ ଚ ଶୃଣୁ ମେ ତାତ ଯତ୍ତେ ବକ୍ଷ୍ଯେ ହିତଂ ଦ୍ବିଜ ॥ 3-218-6 (24528)
ତ୍ବଯା ନ ପୂଜିତା ମାତା ପିତା ଚ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ଅନିସୃଷ୍ଟୋସି ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତୋ ଗୃହାତ୍ତାଭ୍ଯାମନିନଦିତ ॥ 3-218-7 (24529)
ବେଦୋଚ୍ଚାରଣକାର୍ଯାର୍ଥମଯୁକ୍ତଂ ତତ୍ତ୍ବଯା କୃତମ୍।
ତବ ଶୋକେନ ବୃଦ୍ଧୌ ତାବନ୍ଧୀଭୂତୌ ତପସ୍ବିନୌ ॥ 3-218-8 (24530)
ତୌ ପ୍ରସାଦଯିତୁଂ ଗଚ୍ଛ ମା ତ୍ବାଂ ଧର୍ମୋଽତ୍ଯଗାଦଯମ୍।
ତପସ୍ବୀ ତ୍ବଂ ମହାତ୍ମା ଚ ଧର୍ମେ ଚ ନିରତଃ ସଦା ॥ 3-218-9 (24531)
ସର୍ବମେତଦପାର୍ଥଂ ତେ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତୌ ସଂପ୍ରସାଦଯ।
`ତୌ ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯଚ୍ଛ୍ରେଯସ୍ତଦବାପ୍ସ୍ଯସି' ॥ 3-218-10 (24532)
ଶ୍ରଦ୍ଦଧସ୍ବ ମମ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନାନ୍ଯଥା କର୍ତୁମର୍ହସି।
ଯମ୍ଯତାମଦ୍ଯବିପ୍ରର୍ଷେ ଶ୍ରେଯସ୍ତେ କଥଯାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-218-11 (24533)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-218-12x (2511)
ଯଦେତଦୁକ୍ତଂ ଭବତା ସର୍ବଂ ସତ୍ଯମସଂଶଯମ୍।
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ତବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଧର୍ମାଚାରଗୁଣାନ୍ବିତ ॥ 3-218-12 (24534)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-218-13x (2512)
ଦୈବତପ୍ରତିମୋ ହି ତ୍ବଂ ଯସ୍ତ୍ବଂ ଧର୍ମମନୁବ୍ରତଃ।
ପୁରାଣଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଦିବ୍ଯଂ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପମକୃତାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-218-13 (24535)
ମାତାପିତ୍ରୋଃ ସକାଶଂ ହି ଗତ୍ବାତ୍ବଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ଅତନ୍ଦ୍ରିତଃ କୁରୁ କ୍ଷିପ୍ରଂମାତାପିତ୍ରୋର୍ହି ପୂଜନମ୍।
ଅତଃ ପରମହଂ ଧର୍ମଂ ନାନ୍ଯଂ ପଶ୍ଯାମି କଂଚନ ॥ 3-218-14 (24536)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-218-15x (2513)
ଇହାହମାଗତୋ ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ମେ ସଂଗତଂ ତ୍ବଯା।
ଈଦୃଶା ଦୁର୍ଲଭା ଲୋକେ ନରା ଧର୍ମପ୍ରଦର୍ଶକାଃ ॥ 3-218-15 (24537)
ଏକୋନରସହସ୍ରେଷୁ ଧର୍ମବାନବିଦ୍ଯତେ ନ ବା।
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ତବସତ୍ଯେନ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-218-16 (24538)
ପତମାନୋଽଦ୍ଯନରକେ ଭବତାଽସ୍ମି ସମୁଦ୍ଧୃତଃ।
ଭବିତବ୍ଯମଥୈବଂ ଚ ଯଦ୍ଦୃଷ୍ଟୋସି ମଯାଽନଘ ॥ 3-218-17 (24539)
ରାଜା ଯଯାତିର୍ଦୌହିତ୍ରୈଃ ପତିତସ୍ତାରିତୋ ଯଥା।
ସଦ୍ଭିଃ ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲ ତଥାଽହଂ ଭବତା ତ୍ବିହ ॥ 3-218-18 (24540)
ମାତାପିତୃଭ୍ଯାଂ ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ କରିଷ୍ଯେ ବଚନାତ୍ତବ।
ନାକୃତାତ୍ମା ବେଦଯତି ଧର୍ମାଧର୍ମବିନିଶ୍ଚଯମ୍ ॥ 3-218-19 (24541)
ଦୁର୍ଜ୍ଞେଯଃ ଶାଶ୍ବତୋ ଧର୍ମଃ ଶୂଦ୍ରଯୋନୌ ହି ବର୍ତତା।
ନ ତ୍ବାଂ ଶୂଦ୍ରମହଂ ମନ୍ଯେ ଭବିତବ୍ଯଂ ହି କାରଣମ୍ ॥ 3-218-20 (24542)
ଯେନ କର୍ମବିଶେଷେଣ ପ୍ରାପ୍ତେଯଂ ଶୂଦ୍ରତା ତ୍ବଯା।
ଏତାମିଚ୍ଛାମି ବିଜ୍ଞାତୁଂ ତତ୍ତ୍ବେନ ତବ ଶୂଦ୍ରତାମ୍।
କାମଯାନସ୍ ମେ ଶଂସ ସର୍ବଂ ତ୍ବଂ ପ୍ରଯତାତ୍ମବାନ୍ ॥ 3-218-21 (24543)
ବ୍ଯାଘ ଉବାଚ। 3-218-22x (2514)
ଅନତିକ୍ରମଣୀଯା ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣା ମେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଶୃଣୁ ସର୍ବମିଦଂ ବୃତ୍ତଂ ପୂର୍ବଦେହେ ମମାନଘ ॥ 3-218-22 (24544)
ଅହଂ ହି ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପୂର୍ବମାସଂ ଦ୍ବିଜବରାତ୍ମଜଃ।
ବେଦାଧ୍ଯାଯୀ ସୁକୁଶଲୋ ବେଦାଙ୍ଗାନାଂ ଚ ପାରଗଃ।
ଆତ୍ମଦୋଷକୃତୈର୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ନବସ୍ଥାମାପ୍ତବାନିମାମ୍ ॥ 3-218-23 (24545)
କଶ୍ଚିଦ୍ରାଜା ମମ ସଖା ଧନୁର୍ବେଦପରାଯଣଃ।
ସଂସର୍ଗାଦ୍ଧନୁଷି ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତତୋଽହମଭବଂ ଦ୍ବିଜ ॥ 3-218-24 (24546)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ମୃଗଯାଂ ନିର୍ଗତୋ ନୃପଃ।
ସହିତୋ ଯୋଧମୁଖ୍ଯୈଶ୍ ମନ୍ତ୍ରିଭିଶ୍ଚ ସୁସଂବୃତଃ।
ତତୋଽଭ୍ଯହନ୍ମୃଗାଂସ୍ତତ୍ର ସୁବହୂନାଶ୍ରମଂ ପ୍ରତି ॥ 3-218-25 (24547)
ଅଥ କ୍ଷିପ୍ତଃ ଶରୋ ଘୋରୋ ମଯାପି ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ତାଡିତଶ୍ଚ ଋଷିସ୍ତନ ଶରେଣାନତପର୍ବଣା ॥ 3-218-26 (24548)
ଭୂମୌ ନିପତିତୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନୁବାଚ ପ୍ରତିନାଦଯନ୍।
ନାପରାଧ୍ଯାମ୍ଯହଂ କିଂଚିତ୍କେନ ପାପମିଦଂ କୃତମ୍ ॥ 3-218-27 (24549)
ମନ୍ବାନସ୍ତଂ ମୃଗଂ ଚାହଂ ସଂପ୍ରାପ୍ତଃ ସହସା ମୁନିମ୍।
ଅପଶ୍ଯଂ ତମୃଷିଂ ବିଦ୍ଧଂ ଶରେଣାନତପର୍ବଣା।
ତମୁଗ୍ରତପସଂ ବିପ୍ରଂ ନିଷ୍ଟନନ୍ତଂ ମହୀତଲେ ॥ 3-218-28 (24550)
ଅକାର୍ଯକରଣାଚ୍ଚାପି ଭୃଶଂ ମେ ବ୍ଯଥିତଂ ମନଃ।
ଅଜାନତା କୃତମିଦଂ ମଯେତ୍ଯହମଥାବ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-218-29 (24551)
କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ମେ ସର୍ବମିତି ଚୋକ୍ତୋ ମଯା ମୁନିଃ ॥ 3-218-30 (24552)
ତତଃ ପ୍ରତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯମୃଷିର୍ମାଂ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।
ବ୍ଯାଧସ୍ତ୍ବଂ ଭବିତା କ୍ରୂର ଶୂଦ୍ରଯୋନାବିତି ଦ୍ବିଜ ॥ 3-218-31 (24553)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 218 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-218-2 ପ୍ରବୃତ୍ତଚକ୍ଷୁର୍ଦିବ୍ଯଦୃଷ୍ଟିଃ। ତପସଃ ପିତ୍ରୋଃ ଶୁଶ୍ରୂଷାତ୍ମକସ୍ଯ ॥ 3-218-28 ନିଷ୍ଟନନ୍ତଂ ଶବ୍ଦଂ କୁର୍ବନ୍ତମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 219
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.219. ଅଧ୍ଯାଯଃ 219
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ ନାନାଧର୍ମାନ୍ବୋଧିତେନ କୌଶିକେନ ଗୃହମେତ୍ଯ ସ୍ବପିତ୍ରୋଃ ଶୁଶ୍ରୂଷଣମ୍ ॥ 1 ॥ ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯାଦିକଥନୋପସଂହାରଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-219-0 (24554)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-219-0x (2515)
ଏବଂ ଶପ୍ତୋଽହମୃଷିଣା ତଦା ଦ୍ବିଜବରୋତ୍ତମ।
ଅହଂ ପ୍ରାସାଦଯମୃଷିଂ ଗିରା ବାକ୍ଯବିଶାରଦମ୍ ॥ 3-219-1 (24555)
ଅଜାନତା ମଯାଽକାର୍ଯମିଦମଦ୍ଯ କୃତଂ ମୁନେ।
କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ତତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରସୀଦ ଭଗବନ୍ନିତି ॥ 3-219-2 (24556)
ଋଷିରୁବାଚ। 3-219-3x (2516)
ନାନ୍ଯଥା ଭବିତା ଶାପ ଏବମେତଦସଂଶଯମ୍।
ଆନୃଶଂସ୍ଯାତ୍ତ୍ବଂହକିଂଚିତ୍କର୍ତାଽନୁଗ୍ରହମଦ୍ଯ ତେ ॥ 3-219-3 (24557)
ଶୂଦ୍ରଯୋନ୍ଯାଂ ବର୍ତମାନୋ ଧର୍ମଜ୍ଞୋ ହି ଭବିଷ୍ଯସି।
ମାତାପିତ୍ରୋଶ୍ ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ କରିଷ୍ଯସି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-219-4 (24558)
ତଯୋଃ ଶୁଶ୍ରୂଷଯା ସିଦ୍ଧିଂ ମହତୀଂ ସମବାପ୍ସ୍ଯସି।
ଜାତିସ୍ମରଶ୍ ଭବିତା ସ୍ବର୍ଗଂ ଚୈବ ଗମିଷ୍ଯସି ॥ 3-219-5 (24559)
`ଭୂତ୍ବାଚ ଧାର୍ମିକୋ ବ୍ଯାଧଃ ପିତ୍ରୋଃ ଶୁଶ୍ରୂଷଣେ ରତଃ।
ଶାପକ୍ଷଯେ ତୁ ନିର୍ବୃତ୍ତେ ଭବିତାଽସି ପୁନର୍ଦ୍ବିଜଃ ॥ 3-219-6 (24560)
ଏବଂ ଶପ୍ତଃ ପୁରା ତେନ ଋଷିଣାଽସ୍ମ୍ଯୁଗ୍ରତେଜସା।
ପ୍ରସାଦଶ୍ଚ କୃତସ୍ତେନ ମମୈବ ଦ୍ବିପଦାଂବର ॥ 3-219-7 (24561)
ଶରଂ ଚୋଦ୍ଧୃତବାନସ୍ମି ତସ୍ଯ ବୈ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ଆଶ୍ରମଂ ଚ ମଯା ନୀତୋ ନ ଚ ପ୍ରାଣୈର୍ବ୍ଯଯୁଜ୍ଯତ ॥ 3-219-8 (24562)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଯଥା ମମ ପୁରାଽଭବତ୍।
ଅଭିତଶ୍ଚାପି ଗନ୍ତବ୍ଯୋ ମଯା ସ୍ବର୍ଗୋ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-219-9 (24563)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-219-10x (2517)
ଏବମେତାନି ପୁରୁଷା ଦୁଃଖାନି ଚ ସୁଖାନି ଚ।
ଆପ୍ନୁବନ୍ତି ମହାବୁଦ୍ଧେ ନୋତ୍କଣ୍ଠାଂ କର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-219-10 (24564)
ଦୁଷ୍କରଂ ହି କୃତଂକର୍ମ ଜାନତା ଜାତିମାତ୍ମନଃ।
[ଲୋକବୃତ୍ତାନ୍ତତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞ ନିତ୍ଯଂ ଧର୍ମପରାଯଣ ॥] 3-219-11 (24565)
କର୍ମଦୋଷାଚ୍ଚ ବୈ ବିଦ୍ବନ୍ନାତ୍ମଜାତିକୃତେନ ବୈ।
କଂଚିତ୍କାଲଂ ମୃଷ୍ଯତାଂ ବୈ ତତୋସି ଭବିତା ଦ୍ବିଜଃ ॥ 3-219-12 (24566)
ସାଂପ୍ରତଂ ଚ ମତୋ ମେଽସି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-219-13 (24567)
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପତନୀଯେଷୁ ବର୍ତମାନୋ ବିକର୍ମସୁ।
ଦାମ୍ଭିକ୍ବୋ ଦୁଷ୍କୃତପ୍ରାଯଃ ଶୂଦ୍ରେଣ ସଦୃଶୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-219-14 (24568)
ଯସ୍ତୁ ଶୂଦ୍ରୋ ଦମେ ସତ୍ଯେ ଧର୍ମେ ଚ ସତତୋତ୍ଥିତଃ।
ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମହଂ ମନ୍ଯେ ବୃତ୍ତେନ ହି ଭବେଦ୍ଦ୍ବିଜଃ ॥ 3-219-15 (24569)
କର୍ମଦୋଷେଣ ବିଷମାଂ ଗତିମାପ୍ତୋସି ଦାରୁଣାମ୍।
କ୍ଷୀଣଦୋଷମହଂ ମନ୍ଯେ ଚାଭିତସ୍ତ୍ବାଂ ନରୋତ୍ତମ ॥ 3-219-16 (24570)
କର୍ତୁମର୍ହସି ନୋତ୍କଣ୍ଠାଂ ତ୍ବଦ୍ବିଧା ହ୍ଯବିଷାଦିନଃ।
ଲୋକବୃତ୍ତାନ୍ତତତ୍ବଜ୍ଞା ନିତ୍ଯଂ ଧର୍ମପରାଯଣାଃ ॥ 3-219-17 (24571)
ବ୍ଯାଧ ଉବାଚ। 3-219-18x (2518)
ପ୍ରଜ୍ଞଯା ମାନସଂ ଦୁଃଖଂ ହନ୍ଯାଚ୍ଛାରୀରମୌଷଧୈଃ।
ଏତଦ୍ବିଜ୍ଞାନସାମର୍ଥ୍ଯଂ ନ ବାଲୈ ସମତାମିଯାତ୍ ॥ 3-219-18 (24572)
ଅନିଷ୍ଟସଂପ୍ରଯୋଗାଚ୍ଚ ବିପ୍ରଯୋଗାତ୍ପ୍ରଯିସ୍ଯ ଚ।
ମନୁଷ୍ଯା ମାନସୈର୍ଦୁଃଖୈର୍ଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ ଚାଲ୍ପବୁଦ୍ଧଯଃ ॥ 3-219-19 (24573)
ଗୁଣୈର୍ଭୂତାନି ଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ ବିଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ ତଥୈବ ଚ।
ସର୍ବାଣି ନୈତଦେକସ୍ଯ ଶୋକସ୍ଥାନଂ ହି ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-219-20 (24574)
ଅନିଷ୍ଟନାନ୍ବିତଂ ପଶ୍ଯଂସ୍ତଥା କ୍ଷିପ୍ରଂ ବିରଜ୍ଯତେ।
ତତଶ୍ଚ ପ୍ରତିକୁର୍ବନ୍ତି ଯଦି ପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯୁପକ୍ରମମ୍ ॥ 3-219-21 (24575)
ଶୋଚତୋ ନ ଭବେତ୍କିଂଚିତ୍କେବଲଂ ପରିତପ୍ଯତେ।
ପରିତ୍ଯଜନ୍ତି ଯେ ଦୁଃଖଂ ସୁଖଂ ବାଽପ୍ଯୁଭଯଂ ନରାଃ ॥ 3-219-22 (24576)
ତ ଏବ ସୁଖମେଧନ୍ତେ ଜ୍ଞାନତୃପ୍ତା ମନୀଷିଣଃ।
ଅସଂତୋଷପରା ମୂଢାଃ ସଂତୋଷଂ ଯାନତି ପଣ୍ଡିତାଃ ॥ 3-219-23 (24577)
ଅସଂତୋଷସ୍ଯ ନାସ୍ତ୍ଯନ୍ତସ୍ତୁଷ୍ଟିସ୍ତୁ ପରମଂ ସୁଖମ୍।
ନ ଶୋଚନ୍ତି ଗତାଧ୍ବାନଃ ପଶ୍ଯନ୍ତଃ ପରମାଂ ଗତିଂ ॥ 3-219-24 (24578)
ନ ବିଷାଦେ ମନଃ କାର୍ଯଂ ବିଷାଦୋ ବିଷମୁତ୍ତମମ୍।
ମାରଯତ୍ଯକୃତପ୍ରଜ୍ଞଂ ବାଲଂ କ୍ରୁଦ୍ଧ ଇବୋରଗଃ ॥ 3-219-25 (24579)
ଯଂବିଷାଦୋଽଭିଭବତି ବିଷମେ ସମୁପସ୍ଥିତେ।
ତେଜସା ତସ୍ ହୀନସ୍ଯ ପୁରୁଷାର୍ଥୋ ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-219-26 (24580)
ଅବଶ୍ଯଂ କ୍ରିଯମାଣସ୍ କର୍ମଣୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ଫଲମ୍।
ନ ହି ନିର୍ବେଦମାଗମ୍ଯ କିଂଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଶୋଭନମ୍ ॥ 3-219-27 (24581)
ଅଥାପ୍ଯୁପାଯଂ ପଶ୍ଯେତ ଦୁଃଖସ୍ ପରିମୋକ୍ଷଣେ।
ଅଶୋଚନ୍ନାରଭେତୈବ ଯୁକ୍ତଶ୍ଚାବ୍ଯସନୀ ଭବେତ୍ ॥ 3-219-28 (24582)
ଭୂତେଷ୍ବଭାବଂ ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ଯେ ତୁ ବୁଦ୍ଧେଃ ପରଂ ଗତାଃ।
ନ ଶୋଚନ୍ତି କୃତପ୍ରଜ୍ଞାଃ ପଶ୍ଯନ୍ତଃ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-219-29 (24583)
ନ ଶୋଚାମି ରମେ ବିଦ୍ବନ୍କାଲାକାଙ୍କ୍ଷୀ ସ୍ଥିତୋସ୍ମ୍ଯହମ୍।
ଏତୈର୍ନିଦର୍ଶନୈର୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ନାବସୀଦାମି ସତ୍ତମ ॥ 3-219-30 (24584)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-219-31x (2519)
କୃତପ୍ରଜ୍ଞୋସି ମେଧାବୀ ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ବିପୁଲା ତବ।
ପାପାନ୍ନିବୃତ୍ତୋସି ସଦା ଜ୍ଞାନବୃଦ୍ଧୋସି ଧର୍ମବିତ୍ ॥ 3-219-31 (24585)
ଆପୃଚ୍ଛେ ତ୍ବାଂ ସ୍ବସ୍ତି ତେଽସ୍ତୁ ଧର୍ମସ୍ତ୍ବାଂ ପରିରକ୍ଷତୁ।
ଅପ୍ରମାଦସ୍ତୁ କର୍ତବ୍ଯୋ ଧର୍ମେ ଧର୍ମଭୃତାଂବର ॥ 3-219-32 (24586)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-219-33x (2520)
ବାଢମିତ୍ଯେବ ତଂ ବ୍ଯାଧଃ କୃତାଞ୍ଜଲିରୁବାଚ ହ।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମଥୋ କୃତ୍ବା ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ ॥ 3-219-33 (24587)
ସ ତୁ ଗତ୍ବାଦ୍ବିଜଃ ସର୍ବାଂ ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ କୃତବାଂସ୍ତଦା।
ମାତାପିତୃଭ୍ଯାମନ୍ଧାଭ୍ଯାଂ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ସୁସଂଶିତଃ ॥ 3-219-34 (24588)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ନିଖିଲେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପୃଷ୍ଟବାନସି ଯଂ ତାତ ଧର୍ମଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବର ॥ 3-219-35 (24589)
ପତିବ୍ରତାଯା ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଚ ସତ୍ତମ।
ମାତାପିତ୍ରୋଶ୍ଚ ଶୁଶ୍ରୂଷା ଧର୍ମବ୍ଯାଧେନ କୀର୍ତିତା ॥ 3-219-36 (24590)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-219-37x (2521)
ଅତ୍ଯଦ୍ଭୁତମିଦଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଧର୍ମାଖ୍ଯାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ସର୍ବଧର୍ମବିଦାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ କଥିତଂ ମୁନିସତ୍ତମ ॥ 3-219-37 (24591)
ସୁଖଶ୍ରାବ୍ଯତଯା ବିଦ୍ବନ୍ମୁହୂର୍ତ ଇବ ମେ ଗତଃ।
ନ ହି ତୃପ୍ତୋସ୍ମି ଭଗବଞ୍ଶୃଣ୍ବାନୋ ଧର୍ମମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-219-38 (24592)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଏକୋନିବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 219 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-219-20 ଗୁଣୈଃ ଗୁଣକାର୍ଯୈଃ ସୁଖଦୁଃଖମୋହୈଃ ॥ 3-219-24 ଗତାଧ୍ବାନଃ ପ୍ରାପ୍ତଜ୍ଞାନମାର୍ଗାଃ ॥ 3-219-29 ବୁଦ୍ଧେସ୍ତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞାନାତ୍। ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଗତାଃ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 220
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.220. ଅଧ୍ଯାଯଃ 220
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯାଙ୍ଗିରସୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ଅଗ୍ଙିରସଃପୁତ୍ରସ୍ଯ ବୃହସ୍ପତେର୍ଦେବୈରଙ୍ଗିରସୋ ବଚନାଦ୍ଗୁରୁତ୍ବେନ ସ୍ବୀକରଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-220-0 (24593)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-220-0x (2522)
ଶ୍ରୁତ୍ବେମାଂ ଧର୍ମସଂଯୁକ୍ତାଂ ଧର୍ମରାଜଃ କଥାଂ ଶୁଭାମ୍।
ପୁନଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ତମୃଷିଂ ମାର୍କଣ୍ଡେଯମିଦଂ ତଦା ॥ 3-220-1 (24594)
କଥମଗ୍ନିର୍ବନଂ ଯାତଃ କଥଂ ଚାପ୍ଯଙ୍ଗିରାଃ ପୁରା।
ନଷ୍ଟେଽଗ୍ନୌ ହବ୍ଯମହବଦଗ୍ନିର୍ଭୂତ୍ବା ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-220-2 (24595)
ଅଗ୍ନିର୍ଯଦା ଚୈକ ଏବ ବହୁତ୍ବଂ ଚାସ୍ଯ କର୍ମସୁ।
ଦୃଶ୍ଯତେ ଭଗବନ୍ସର୍ବମେତଦିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍ ॥ 3-220-3 (24596)
କୁମାରଶ୍ଚ ଯଥୋତ୍ପନ୍ନୋ ଯଥା ଚାଗ୍ନେଃ ସୁତୋଽଭବତ୍।
ଯଥା ରୁଦ୍ରାଚ୍ଚ ସଂଭୂତୋ ଗଙ୍ଗାଯାଂ କୃତ୍ତିକାସୁ ଚ ॥ 3-220-4 (24597)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ତ୍ବତ୍ତଃ ଶ୍ରୋତୁଂ ଭାର୍ଗବସତ୍ତମ।
କୌତୂହଲସମାବିଷ୍ଟୋ ଯାଥାତଥ୍ଯଂ ମହାମୁନେ ॥ 3-220-5 (24598)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-220-6x (2523)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଯଥା କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ହୁତବହସ୍ତପସ୍ତପ୍ତୁଂ ବନଂ ଗତଃ ॥ 3-220-6 (24599)
ଯଥା ଚ ଭଗବାନଗ୍ନିଃ ସ୍ବଯମେବାଙ୍ଗେରାଽଭବତ୍।
ସଂତାପଯଂଶ୍ଚ ପ୍ରଭଯା ନାଶଯଂସ୍ତିମିରାବଲିମ୍ ॥ 3-220-7 (24600)
ପୁରାଙ୍ଗିରା ମହାବାହୋ ଚଚାର ତପ ଉତ୍ତମମ୍।
ଆଶ୍ରମସ୍ଥୋ ମହାଭାଗୋ ହବ୍ଯବାହଂ ବିଶେଷଯନ୍।
ଯଥାଗ୍ନିର୍ଭୂତ୍ବା ତୁ ତଦା ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ବ୍ଯକାଶଯତ୍ ॥ 3-220-8 (24601)
ତପଶ୍ଚରଂସ୍ତୁ ହୁତଭୁକ୍ସଂତପ୍ତସ୍ତସ୍ଯ ତେଜସା।
ଭୃଶଂ ଗ୍ଲାନଶ୍ଚତେଜସ୍ବୀ ନ ଚ କିଂଚିତ୍ପ୍ରଜଜ୍ଞିବାନ୍ ॥ 3-220-9 (24602)
ଅଥ ସଂଚିନ୍ତଯାମାସ ଭଗବାନ୍ହବ୍ଯବାହନଃ।
ଅନ୍ଯୋଽଗ୍ନିରିବ ଲୋକାନାଂ ବ୍ରହ୍ମଣା ସଂପ୍ରକଲ୍ପିତଃ ॥ 3-220-10 (24603)
ଅଗ୍ନିତ୍ବଂ ବିପ୍ରନଷ୍ଟଂ ହି ତପ୍ଯମାନସ୍ ମେ ତପଃ।
କଥମଗ୍ନିଃ ପୁନରହଂ ଭବେଯମିତି ଚିନ୍ତ୍ଯ ସଃ ॥ 3-220-11 (24604)
ଅପଶ୍ଯଦଗ୍ନିବଲ୍ଲୋକାଂସ୍ତାପଯନ୍ତଂ ମହାମୁନିମ୍।
ସୋପାସର୍ପଚ୍ଛନୈର୍ଭୀତସ୍ତମୁବାଚ ତଦାଙ୍ଗିରାଃ ॥ 3-220-12 (24605)
ଶୀଘ୍ରମେବ ଭବସ୍ବାଗ୍ନିସ୍ତ୍ବଂ ପୁନର୍ଲୋକଭାବନଃ।
ବିଜ୍ଞାତଶ୍ଚାସି ଲୋକେଷୁ ତ୍ରିଷୁ ସଂସ୍ଥାନଚାରିଷୁ ॥ 3-220-13 (24606)
ତ୍ବମଗ୍ନେ ପ୍ରଥମଃ ସୃଷ୍ଟୋ ବ୍ର୍ହମଣା ତିମିରାପର୍ହଃ।
ସ୍ବସ୍ଥାନଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯସ୍ବ ଶୀଘ୍ରମେବ ତମୋ ନୁଦ ॥ 3-220-14 (24607)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 3-220-15x (2524)
ନଷ୍ଟକୀର୍ତିରହଂ ଲୋକେ ଭବାଞ୍ଜାତୋ ହୁତାଶନଃ।
ଭବନ୍ତମେବ ଜ୍ଞାସ୍ଯନ୍ତି ପାବକଂ ନ ତୁ ମାଂ ଜନାଃ ॥ 3-220-15 (24608)
ନିକ୍ଷିପମ୍ଯହମଗ୍ନିତ୍ବଂ ତ୍ବମଗ୍ନିଃ ପ୍ରଥମୋ ଭବ।
ଭବିଷ୍ଯାମି ଦ୍ବିତୀଯୋଽହଂ ପ୍ରାଜାପତ୍ଯକ ଏବ ଚ ॥ 3-220-16 (24609)
ଅଙ୍ଗିରା ଉବାଚ। 3-220-17x (2525)
କୁରୁ ପୁଣ୍ଯଂ ପ୍ରଜାସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ଭବାଗ୍ନିସ୍ତିମିରାପହଃ।
ମାଂ ଚ ଦେବ କୁରୁଷ୍ବାଗ୍ନେ ପ୍ରଥମଂ ପୁତ୍ରମଞ୍ଜସା ॥ 3-220-17 (24610)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-220-18x (2526)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବାଙ୍ଗିରସୋ ବାକ୍ଯଂ ଜାତବେଦାସ୍ତଥାଽକରୋତ୍।
ରାଜନ୍ବୃହସ୍ପତିର୍ନାମ ତସ୍ଯାପ୍ଯଙ୍ଗିରସଃ ସୁତଃ ॥ 3-220-18 (24611)
ଜ୍ଞାତ୍ବା ପ୍ରଥମଜଂ ତଂ ତୁ ବହ୍ନେରଙ୍ଗିରସଂ ସୁତମ୍।
ଉପେତ୍ଯ ଦେବାଃ ପପ୍ରଚ୍ଛୁଃ କାରଣଂ ତତ୍ର ଭାରତ ॥ 3-220-19 (24612)
ସ ତୁ ପୃଷ୍ଟସ୍ତଦା ଦେବୈସ୍ତତ କାରଣମବ୍ରବୀତ୍।
ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣନ୍ତ ଦେବାଶ୍ଚ ତଦ୍ବଚୋଽଙ୍ଗିରସସ୍ତଦା ॥ 3-220-20 (24613)
ତତ୍ରନାନାବିଧାନଗ୍ନୀନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ମହାପ୍ରଭାନ୍।
କର୍ମଭିର୍ବହୁଭିଃ ଖ୍ଯାତାନନାନାର୍ଥାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବିହ ॥ 3-220-21 (24614)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 220॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-220-13 ସଂସ୍ଥାନଚାରିଷୁ ସ୍ଥାବରଜଂଗମେଷୁ। ସମ୍ଯକ୍ ସ୍ଥାନଂ ଗତିନିବୃତ୍ତିର୍ଯେଷୁ ଚରଣଶୀଲେଷୁ ଚେତି ଯୋଗାତ୍ ॥ 3-220-16 ପ୍ରାଜାପତ୍ଯସ୍ତଥୈକତ ଇତି କ. ଥ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-220-20 ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣନ୍ ଅଙ୍ଗିରସୋ ବଚଃ ଅଯଂ ଭବତାଂ ଗୁରୁରିତି ଅଙ୍ଗୀକୃତବନ୍ତଃ ॥ 3-220-21 ଯାତାନ୍ନାନାତ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବପି ଇତି ଥ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 221
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.221. ଅଧ୍ଯାଯଃ 221
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନାଗ୍ନୀନାମୁତ୍ପତ୍ତ୍ଯାଦିକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-221-0 (24615)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-221-0x (2527)
ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଯସ୍ତୃତୀଯସ୍ତୁ ପୁତ୍ରଃ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ।
ତସ୍ଯାପି ବସୁଦାଭାର୍ଯା ପ୍ରଜାସ୍ତସ୍ଯାଂ ଚ ମେ ଶୃଣୁ ॥ 3-221-1 (24616)
ବୃହତ୍କୀର୍ତିର୍ବୃହଜ୍ଜ୍ଯୋତିର୍ବୃହଦ୍ବ୍ରହ୍ମା ବୃହନ୍ମନାଃ।
ବୃହନ୍ମନ୍ତ୍ରୋ ବୃହଦ୍ଭାସସ୍ତଥା ରାଜନ୍ବୃହସ୍ପତିଃ ॥ 3-221-2 (24617)
ପ୍ରଜାସୁ ତାସୁ ସର୍ବାସୁ ରୂପେଣାପ୍ରତିମାଽଭବତ୍।
ଦେବୀ ଭାନୁମତୀ ନାମ ପ୍ରଥମାଽଙ୍ଗିରସଃ ସୁତା ॥ 3-221-3 (24618)
ଭୂତାନାମେବ ସର୍ବେଷାଂ ଯସ୍ଯାଂ ରାଗସ୍ତଦାଽଭବତ୍।
ରାଗାଦ୍ରାଗେତି ଯାମାହୁର୍ଦ୍ବିତୀଯାଽଙ୍ଗିରସଃ ସୁତା ॥ 3-221-4 (24619)
ଯାଂ କପର୍ଦିସୁତାମାହୁର୍ଦୃଶ୍ଯାଦୃଶ୍ଯେତି ଦେହିନଃ।
ତନୁତ୍ବାତ୍ସା ସିନୀବାଲୀ ତୁତୀଯାଽଙ୍ଗିରସଃ ସୁତା ॥ 3-221-5 (24620)
ଯାଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭଗବତୀଂ ଜନଃ କୁହକୁହାଯତେ।
ଏକାନକେତି ଯାମାହୁଶ୍ଚତୁର୍ଥ୍ଯଙ୍ଗିରସଃ ସୁତା ॥ 3-221-6 (24621)
ପଞ୍ଚମ୍ଯର୍ଚିଷ୍ମତୀ ନାମ୍ନା ହବିର୍ଭିଶ୍ଚ ହବିଷ୍ମତୀ।
ଷଷ୍ଠୀମ୍ଗିରସଃ କନ୍ଯାଂ ପୁଣ୍ଯାମାହୁର୍ମହିଷ୍ମତୀମ୍ ॥ 3-221-7 (24622)
ମହାମଖେଷ୍ବାଙ୍ଗିରସୀ ଦୀପ୍ତିମତ୍ସୁ ମହୀଯତୀ।
ମହାମତୀତି ବିଖ୍ଯାତା ସପ୍ତମୀ କଥ୍ଯତେ ସୁତା ॥ 3-221-8 (24623)
ବୃହସ୍ପତେଶ୍ଚାନ୍ଦ୍ରମସୀ ଭାର୍ଯାଽଽସୀଦ୍ଯା ଯଶସ୍ବିନୀ।
ଅଗ୍ନୀନ୍ସାଽଜନଯତ୍ପୁଣ୍ଯାନ୍ଷଡେକାଂ ଚାପି ପୁତ୍ରିକାମ୍ ॥ 3-221-9 (24624)
ଆହୁତିଷ୍ବେବ ଯସ୍ଯାଗ୍ନେର୍ହବିରାଜ୍ଯଂ ବିଧୀଯତେ।
ସୋଗ୍ନିର୍ବୃହସ୍ପତେଃ ପୁତ୍ର ଶଂଯୁର୍ନାମ ମହାପ୍ରଭଃ ॥ 3-221-10 (24625)
ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯେଷୁ ଯସ୍ଯେଷ୍ଟମଶ୍ବମେଧାଗ୍ରଭାଗଭୂତ୍।
ଦୀପ୍ତିଜ୍ବାଲୈରନେକାଗ୍ରୈରଗ୍ନିଷ୍ଟୋମୋଽଥ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-221-11 (24626)
ଶଂଯୋରପ୍ରତିମା ଭାର୍ଯା ସତ୍ଯା ସତ୍ଯାଽଥ ଧର୍ମଜା।
ଅଗ୍ନିତସ୍ଯ ସୁତୋ ଦୀପ୍ତସ୍ତିସ୍ରଃ କନ୍ଯାଶ୍ଚ ସୁବ୍ରତାଃ ॥ 3-221-12 (24627)
ପ୍ରଥମେନାଜ୍ଯଭାଗେନ ପୂଜ୍ଯତେ ଯୋଽଗ୍ନିରଧ୍ବରେ।
ଅଗ୍ନିସ୍ତସ୍ଯ ଭରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରଥମଃ ପୁତ୍ର ଉଚ୍ଯତେ ॥ 3-221-13 (24628)
ପୌର୍ଣମାସେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ହବିରାଜ୍ଯଂ ଧ୍ରୁବୋଦ୍ଯତମ୍।
ଭରତୋ ନାମତଃ ସୋଗ୍ନିର୍ଦ୍ବିତୀଯଃ ଶଂଯୁତଃ ସୁତଃ ॥ 3-221-14 (24629)
ତିସ୍ରଃ କନ୍ଯା ଭବନ୍ତ୍ଯନ୍ଯା ଯାସାଂ ସ ଭରତ ପତିଃ।
ଭାରତସ୍ତୁ ସୁତସ୍ତସ୍ଯ ଭାରତ୍ଯେକା ଚ ପୁତ୍ରିକା ॥ 3-221-15 (24630)
ଭାରତୋ ଭରତସ୍ଯାଗ୍ନେଃ ପାବକସ୍ତୁ ପ୍ରଜାଯତେ।
ମହାନତ୍ଯର୍ଥମହିତସ୍ତଥା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-221-16 (24631)
ଭରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ତୁ ବୀରା ବୀରଶ୍ଚ ପିଣ୍ଡଦଃ।
ପ୍ରାହୁରାଜ୍ଯେନ ତସ୍ଯେଜ୍ଯାଂ ସୋମସ୍ଯେବ ଦ୍ବିଜାଃ ଶନୈଃ ॥ 3-221-17 (24632)
ହବିଷା ଯୋ ଦ୍ବିତୀଯେନ ସୋମେନ ସହ ଯୁଜ୍ଯତେ।
ରଥପ୍ରଭୂ ରଥଧ୍ବାନଃ କୁମ୍ଭରେତାଃ ସ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 3-221-18 (24633)
ସରଯ୍ବାଂ ଜନଯତ୍ସିଦ୍ଧିଂ ଭାନୁଂ ଭାଭିଃ ସମାବୃଣୋତ୍।
ଆଗ୍ନେଯମନଯନ୍ମିଥ୍ଯଂ ମିଥ୍ଯୋ ନାମୈବ କଥ୍ଯତେ ॥ 3-221-19 (24634)
ଯସ୍ତୁ ନ ଚ୍ଯବତେ ନିତ୍ଯଂ ଶଯସା ବର୍ଚସା ଶ୍ରିଯା।
ଅଗ୍ନିର୍ନିଶ୍ଚ୍ଯବନୋ ନାମ ପୃଥିବୀଂ ସ୍ତୌତି କେବଲମ୍ ॥ 3-221-20 (24635)
ବିପାପ୍ମା କଲୁଷୈର୍ମୁକ୍ତୋ ବିଶୁଦ୍ଧଶ୍ଚାର୍ଚିଷା ଜ୍ବଲନ୍।
ବିପାପୋଽଗ୍ନିଃ ସୁତସ୍ତସ୍ଯ ଯୋଜ୍ଯଃ ସମଯକର୍ମସୁ ॥ 3-221-21 (24636)
ଅକ୍ରୋଶତାଂ ହି ଭୂତାନାଂ ଯଃ କରୋତି ହି ନିଷ୍କୃତିମ୍।
ଅଗ୍ନିଃ ସ ନିଷ୍କୃତିର୍ନାମ ଶୋଭଯତ୍ଯଭିସେବିତଃ ॥ 3-221-22 (24637)
ଅନୁକୂଜନ୍ତି ଯେନେହ ବେଦନାର୍ତାଃ ସ୍ବଯଂ ଜନାଃ।
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ ସ୍ବନୋ ନାମ ପାବକଃ ସରୁଜସ୍କରଃ ॥ 3-221-23 (24638)
ଯସ୍ତୁ ବିଶ୍ବସ୍ ଜଗତୋ ବୁଦ୍ଧିମାକ୍ରମ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ତଂ ପ୍ରାହୁରଧ୍ଯାତ୍ମବିଦୋ ବିଶ୍ବଜିନ୍ନାମ ପାବକମ୍ ॥ 3-221-24 (24639)
ଅନ୍ତରାଗ୍ନିଃ ସ୍ମୃତୋ ଯସ୍ତୁ ଭୁକ୍ତଂ ପଚତି ଦେହିନାମ୍।
ସ ଯଜ୍ଞେ ବିଶ୍ବଭୁଙ୍ବାମ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଭାରତ ॥ 3-221-25 (24640)
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଯତାତ୍ମା ଚ ସତତଂ ବିପୁଲପ୍ରଭଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପୂଜଯନ୍ତ୍ଯେନଂ ପାକଯଜ୍ଞେଷୁ ପାବକମ୍ ॥ 3-221-26 (24641)
ପ୍ରଥିତୋ ଗୋପତିର୍ନାମ ନଦୀ ଯସ୍ଯାଭବତ୍ପ୍ରିଯା।
ତସ୍ମିନ୍କର୍ମାଣି ସର୍ବାଣି କ୍ରିଯନ୍ତେ ଧର୍ମକର୍ତୃଭିଃ ॥ 3-221-27 (24642)
ବଡବାଗ୍ନିଃ ପିବତ୍ଯମ୍ଭୋ ଯୋସୌ ପରମଦାରୁଣଃ।
ଊର୍ଦ୍ବଭାଗୂର୍ଧ୍ବଭାଙ୍ନାମ କବିଃ ପ୍ରାଣାଶ୍ରିତସ୍ତୁ ଯଃ ॥ 3-221-28 (24643)
ଉଦଗ୍ଦ୍ବାରଂ ହବିର୍ଯସ୍ଯ ଗୃହେ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଦୀଯତେ।
ତତସ୍ତୁଷ୍ଟୋ ଭବେଦ୍ବ୍ରହ୍ମା ସ୍ବିଷ୍ଟକୃତ୍ପରମଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-221-29 (24644)
ଯଃ ପ୍ରଶାନ୍ତେଷୁ ଭୂତେଷୁ ଆବିର୍ଭବତି ପାବକଃ।
କ୍ରୋଧସ୍ଯ ତୁ ରସୋ ଜଜ୍ଞେ ମନ୍ଯତୀ ଚାଥ ପୁତ୍ରିକା ॥ 3-221-30 (24645)
ସ୍ବାହେତି ଦାରୁଣା କ୍ରୂରା ସର୍ବଭୂତେଷୁ ତିଷ୍ଠତି।
ତ୍ରିଦିବେ ଯସ୍ଯ ସଦୃଶୋ ନାସ୍ତି ରୂପେଣ କଶ୍ଚନ।
ଅତୁଲତ୍ବାତ୍କୃତୋ ଦେବୈର୍ନାମ୍ନା କାମସ୍ତୁ ପାବକଃ ॥ 3-221-31 (24646)
ସଂହର୍ଷାଦ୍ଧାରଯନ୍କ୍ରୋଧଂ ଧନ୍ବୀ ସ୍ରଗ୍ବୀ ରଥେ ସ୍ଥିତଃ।
ସମରେ ନାଶଯେଚ୍ଛତ୍ରୂନମୋଘୋ ନାମ ପାବକଃ ॥ 3-221-32 (24647)
ଉକ୍ଥ୍ଯୋ ନାମ ମହାଭାଗ ତ୍ରିଭିରୁକ୍ଥୈରଭିଷ୍ଟୁତଃ।
ମହାବର୍ଷଂ ତ୍ବଜନଯତ୍ସକାମାଶ୍ବଂ ହି ଯଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-221-33 (24648)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଏକବିଂସତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 221 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-221-1 ତସ୍ଯାପି ବସୁଧା ଭାର୍ଯା ଇତି ଟ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-221-2 ବୃହତ୍ତେଜା ବୃହନ୍ମନା ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-221-10 ହବିଷାଦ୍ଯଂ ବିଧୀଯତେ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-221-17 ବୀରସ୍ଯ ପିଣ୍ଡଦା ଇତିଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 222
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.222. ଅଧ୍ଯାଯଃ 222
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାରକ୍ଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯଗ୍ନ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତିକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-222-0 (24649)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-222-0x (2528)
କାଶ୍ଯପୋ ହ୍ଯଥ ବାସିଷ୍ଠଃ ପ୍ରାଣଶ୍ଚ ପ୍ରାଣପୁତ୍ରକଃ।
ଅଗ୍ନିରାଙ୍ଗିରସଶ୍ଚୈବ ଚ୍ଯବନସ୍ତୀବ୍ରବର୍ଚକଃ ॥ 3-222-1 (24650)
ଅଚରତ୍ସ ତପସ୍ତୀବ୍ରଂ ପୁତ୍ରାର୍ଥେ ବହୁବାର୍ଷିକମ୍।
ପୁତ୍ରଂ ଲଭେଯଂ ଧର୍ମିଷ୍ଠଂ ଯଶସା ବ୍ରହ୍ମଣା ସମମ୍ ॥ 3-222-2 (24651)
ମହାବ୍ଯାହୃତିଭିର୍ଧ୍ଯାତଃ ପଞ୍ଚଭିସ୍ତୈସ୍ତଦା ତ୍ବଥ।
ଜଜ୍ଞେ ତେଜୋମଯାର୍ଚିଷ୍ମାନ୍ପଞ୍ଚବର୍ଣଃ ପ୍ରାକରଃ ॥ 3-222-3 (24652)
ସମିଦ୍ଧୋଽଗ୍ନିଃ ଶିରସ୍ତସ୍ଯ ବାହୂ ସୂର୍ଯନିଭୌ ତଥା।
ତ୍ବଙ୍ନେତ୍ରେ ଚ ସୁବର୍ଣାଭେ କୃଷ୍ଣେ ଜଙ୍ଘେ ଚ ଭାରତ ॥ 3-222-4 (24653)
ପଞ୍ଚବର୍ଷଃ ସ ତପସା କୃତସ୍ତୈଃ ପଞ୍ଚଭିର୍ଜନୈଃ।
ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯଃ ଶ୍ରୁତୋ ଦେବଃ ପଞ୍ଚବଂଶକରସ୍ତୁ ସଃ ॥ 3-222-5 (24654)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା ମହାତପାଃ।
ଜନଯତ୍ପାବକଂ ଘୋରଂ ପିତୄଣାଂ ସ ପ୍ରଜାଃ ସୃଜନ୍ ॥ 3-222-6 (24655)
ବୃହଦ୍ରଥଂତରୌ ମୂର୍ଧ୍ନା ବକ୍ରାଚ୍ଚ ତପସା ହରିମ୍।
ଶିବଂ ନାଭ୍ଯାଂ ବଲାଦିନ୍ଦ୍ରଂ ପ୍ରାଣାଦ୍ବାଯୁଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-222-7 (24656)
ବାହୁଭ୍ଯାମନୁଦାତ୍ତୌ ଚ ବିଶ୍ବେ ଭୂତାନି ଚୈବ ହ।
ଏତାନ୍ସୃଷ୍ଟ୍ବା ତତଃ ପଞ୍ଚ ପିତୄଣାମସୃଜତ୍ସୁତାନ୍ ॥ 3-222-8 (24657)
ବୃହଦ୍ରଥସ୍ଯ ପ୍ରଣିଧିଃ କାଶ୍ଯପଶ୍ଯ ମହତ୍ତରଃ।
ଭାନୁରଙ୍ଗିରସୋ ଧୀରଃ ପୁତ୍ରୋ ବର୍ଚସ୍ଯ ସୌରଭଃ ॥ 3-222-9 (24658)
ପ୍ରାଣସ୍ଯ ଚାନୁଦାତ୍ତସ୍ତୁ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତାଃ ପଞ୍ଚ ବଂଶଜାଃ।
ଦେବାନ୍ଯଜ୍ଞମୁଷଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ସୃଜନ୍ପଞ୍ଚଦଶୋତ୍ତରାନ୍ ॥ 3-222-10 (24659)
ସୁଭୀମମତିଭୀମଂ ଚ ଭୀମଂ ଭୀମବଲାବଲମ୍।
ଏତାନ୍ଯଜ୍ଞମୁଷଃ ପଞ୍ଚ ଦେବାନପ୍ଯସୃଜତ୍ତତଃ ॥ 3-222-11 (24660)
ସୁମିତ୍ରଂ ମିତ୍ରବନ୍ତଂ ଚ ମିତ୍ରଜ୍ଞଂ ମିତ୍ରବର୍ଧନମ୍।
ମିତ୍ରଧର୍ମାଣମିତ୍ଯେତାନ୍ଦେବାନଭ୍ଯସୃଜତ୍ତତଃ ॥ 3-222-12 (24661)
ସୁରପ୍ରବୀରଂ ବୀରଂ ଚ ସୁରେଶଂ ଚ ସୁବର୍ଚସମ୍।
ସୁରାଣାମପି ଭର୍ତାରଂ ପଞ୍ଚୈତାନସୃଜତ୍ତତଃ ॥ 3-222-13 (24662)
ତ୍ରିବିଧଂ ସଂସ୍ଥିତା ହ୍ଯେତେ ପଞ୍ଚପଞ୍ଚ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍।
ମୁଷ୍ଣନ୍ତ୍ଯତ୍ର ସ୍ଥିତା ହ୍ଯେତେ ସ୍ବର୍ଗତାନ୍ଯଜ୍ଞଯାଜିନଃ ॥ 3-222-14 (24663)
ତେଷାମିଷ୍ଟଂ ହରନ୍ତ୍ଯେତେ ନିଘ୍ନନ୍ତି ଚ ମହଦ୍ଧବିଃ।
ସ୍ପର୍ଧଯାହବ୍ଯବାହାନାଂ ନିଘ୍ନନ୍ତ୍ଯେତେ ହରନ୍ତି ଚ ॥ 3-222-15 (24664)
ବହିର୍ବେଦ୍ଯାଂ ତଦାଦାନଂ କୁଶଲୈଃ ସଂପ୍ରବର୍ତିତମ୍।
ତତ୍ରୈତେ ନୋପସର୍ପନ୍ତି ଯତ୍ର ଚାଗ୍ନିଃ ସ୍ଥିତୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-222-16 (24665)
ଚିତୋଽଗ୍ନିରୁଦ୍ବହନ୍ଯଜ୍ଞଂ ପକ୍ଷାଭ୍ଯାଂ ତାନ୍ପ୍ରବାଧତେ।
ମନ୍ତ୍ରୈ ପ୍ରଶମିତାହ୍ଯେତେ ନେଷ୍ଟଂ ମୁଷ୍ଣନ୍ତି ଯଜ୍ଞିଯମ୍ ॥ 3-222-17 (24666)
ତପସ୍ଯେ ବୃଦୁକ୍ଥସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ ଭୂମିମୁପାଶ୍ରିତଃ।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରେ ହୂଯମାନେ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ସଦ୍ଭିରୀଡ୍ଯତେ ॥ 3-222-18 (24667)
ରଥନ୍ତରଶ୍ଚତପସଃ ପୁତ୍ରୋଽଗ୍ନିଃ ପରିପଠ୍ଯତେ।
ମିତ୍ରବିନ୍ଦା ତଥା ଭାର୍ଯା ହବିରଧ୍ବର୍ଯବୋ ବିଦୁଃ ॥ 3-222-19 (24668)
`ଏତୈଃ ସହ ମହାଭାଗ ତପସ୍ତେଜସ୍ବିଭିର୍ନୃପ'।
ମୁମୁଦେ ପରମପ୍ରୀତଃ ସହ ପୁତ୍ରୈର୍ଭହାଯଶାଃ ॥ 3-222-20 (24669)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଦ୍ବାବିଂଶତ୍ଯଧିରକଦ୍ବିରତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 222 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-222-2 କାଶ୍ଯପ ଇତି ତ୍ରଯାଣାଂ ସଂବନ୍ଧଃ। ଅତ୍ରପାଠକମାଦର୍ଥକ୍ରମସ୍ଯ ବଲୀଯସ୍ତ୍ବାତ୍ ଆଦ୍ଯଯୋଃ ଶ୍ଲୋକଯୋର୍ବ୍ଯତ୍ଯାସେନାର୍ଥୋ ଗ୍ରାହ୍ଯଃ। ଅଚରଦିତି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 223
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.223. ଅଧ୍ଯାଯଃ 223
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରପ୍ରତି ବିସ୍ତରେଣାଗ୍ନୀନାଂ ବଂଶକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-223-0 (24670)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-223-0x (2529)
ଗୁରୁଭିର୍ନିଯମୈର୍ଯୁକ୍ତୋ ଭରତୋ ନାମ ପାର୍ଥିବ।
ଅଗ୍ନିଃ ପୁଷ୍ଟିମଗ୍ନିମି ତୁଷ୍ଟଃ ପୁଷ୍ଟିଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ॥ 3-223-1 (24671)
`ସତତଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାବକୋଯଂ ମହାପ୍ରଭଃ'।
ଅଗ୍ନିର୍ଯଶ୍ଚ ଶିବୋ ନାମ ଶକ୍ତିପୂଜାଯନିଶ୍ଚ ସଃ।
ଦୁଃଖାର୍ତାନାଂ ସ ସର୍ବେଷାଂ ଶିବକୃତ୍ସତତଂ ଶିବଃ ॥ 3-223-2 (24672)
ତପସସ୍ତୁ ଫଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାସଂପ୍ରବୃତ୍ତଂ ତପୋମଯମ୍।
ଉଦ୍ଧର୍ତୁକାମୋ ମତିମାନ୍ପୁତ୍ରୋ ଜଜ୍ଞେ ପୁରଂଦରଃ ॥ 3-223-3 (24673)
ଉଷ୍ମା ଚୈବୋଷ୍ମଣୋ ଜଜ୍ଞେ ସୋଽଗ୍ନିର୍ଭୂତେଷୁ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ଅଗ୍ନିଶ୍ଚାପି ମନୁର୍ନାମ ପ୍ରାଜାପତ୍ଯଂ ସକାରଣମ୍ ॥ 3-223-4 (24674)
ଶଂଭୁମଗ୍ନିମଥ ପ୍ରାହୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦପାରଗାଃ।
ଆବସଥ୍ଯଂ ଦେବିଜାଃ ପ୍ରାହୁର୍ଦୀପ୍ତମଗ୍ନିଂ ମହାପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-223-5 (24675)
ଊର୍ଜସ୍କରାନ୍ହବ୍ଯବାହାନ୍ସୁବର୍ଣସଦୃଶପ୍ରଭାନ୍।
ଅଗ୍ନିସ୍ତପୋ ହ୍ଯଜନଯତ୍ପଞ୍ଚ ଯଜ୍ଞସୁତାନିହ ॥ 3-223-6 (24676)
ପ୍ରତତୋଽଗ୍ନିର୍ମହାଭାଗ ପରିଶ୍ରାନ୍ତୋ ଗବାଂପତିଃ।
ଅସୁରାଞ୍ଜନଯନ୍ଧୋରାନ୍ମତ୍ଯାଂଶ୍ଚୈବ ପୃଥିଗ୍ବିଧାନ୍ ॥ 3-223-7 (24677)
ତପସଶ୍ଚ ମନୁଂ ଭାନୁଂ ଚାପ୍ଯଙ୍ଗିରାଃ ସୃଜତ୍।
ବୃହଦ୍ଭାନୁଂ ତୁ ତଂ ପ୍ରାହୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦପାରଘାଃ ॥ 3-223-8 (24678)
ଭାନୋର୍ଭାର୍ଯା ମହାରାଜ ବୃହଦ୍ଭାସା ତୁ ସୋମଜା।
ଷଟ୍ପୁତ୍ରାଞ୍ଜନଯାମାସ ତଦା ସା କନ୍ଯଯା ସହ।
ଭାନୋରାଙ୍ଗିରସସ୍ଯାଥ ଶୃଣୁ ତସ୍ଯ ପ୍ରଜାବିଧିମ୍ ॥ 3-223-9 (24679)
ଦୁର୍ବଲାନାଂ ତୁ ଭୂତାନାମସୂନ୍ଯଃ ସଂପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ତମଗ୍ନିଂ ବଲଦଂ ପ୍ରାହୁଃ ପ୍ରଥମଂ ଭାନୁଜଂ ସୁତମ୍ ॥ 3-223-10 (24680)
ଯଃ ପ୍ରଶାନ୍ତେଷୁ ଭୂତେଷୁ ମନ୍ଯୁର୍ଭବତି ଦାରୁଣଃ।
ଅଗ୍ନିଃ ସ ମନ୍ଯୁମାନ୍ନାମ ଦ୍ବିତୀଯୋ ଭାନୁଜଃ ସୁତଃ ॥ 3-223-11 (24681)
ଦର୍ଶେ ଚ ପୌର୍ଣମାସେ ଚ ଯସ୍ଯେହ ହବିରୁଚ୍ଯତେ।
ବିଷ୍ଣୁର୍ନାମେହ ଯୋଽଗ୍ନିସ୍ତୁ ଧୃତିମାନ୍ନାମ ସୋଙ୍ଗିରାଃ ॥ 3-223-12 (24682)
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ସହିତଂ ଯସ୍ଯ ହବିରାଗ୍ରଯଣଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଅଗ୍ନିରାଗ୍ରଯଣୋ ନାମ ଭାନୋରେବାନ୍ବଯସ୍ତୁ ସଃ ॥ 3-223-13 (24683)
ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯେଷୁ ନିତ୍ଯାନାଂ ହବିଷାଂ ଯୋ ନିରଗ୍ରହଃ।
ଚତୁର୍ଭିଃ ସହିତଃ ପୁତ୍ରୈର୍ଭାନୋରେବାନ୍ବଯସ୍ତୁ ସଃ ॥ 3-223-14 (24684)
ନିଶାଂ ତ୍ବଜନଯତ୍କନ୍ଯାମଗ୍ନୀଷୋମାବୁଭୌ ତଥା।
ମନୋରେବାଭବଦ୍ଭାର୍ଯା ସୁଷୁବେ ପଞ୍ଚ ପାବକାନ୍ ॥ 3-223-15 (24685)
ପୂଜ୍ଯତେ ହବିଷା ଯୋଽଗ୍ରେ ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯେଷୁ ପାବକଃ।
ପର୍ଜନ୍ଯସହିତଃ ଶ୍ରୀମାନଗ୍ନିର୍ବୈଶ୍ବାନରସ୍ତୁ ସଃ ॥ 3-223-16 (24686)
ଅସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ସର୍ବସ୍ଯ ଯଃ ପ୍ରଭୁଃ ପରିଷଠ୍ଯତେ।
ସୋଽଗ୍ନିର୍ବିଶ୍ବପତିର୍ନାମ ଦ୍ବିତୀଯସ୍ତାପସଃ ସୁତଃ ॥ 3-223-17 (24687)
କନ୍ଯା ଯା ହରିଣୀ ନାମ ହିରଣ୍ଯକଶିପୋଃ ସୁତାଃ। 3-223-18 (24688)
କର୍ମଣାଽସୌ ବଭୌ ଭାର୍ଯା ସ ବହ୍ନିଃ ସ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ପ୍ରାଣାନାଶ୍ରିତ୍ଯ ଯୋ ଦେହଂ ପ୍ରବର୍ତଯତି ଦେହିନାମ୍।
ତସ୍ଯ ସନ୍ନିହିତୋ ନାମ ଶବ୍ଦରୂପସ୍ ସାଧନଃ ॥ 3-223-19 (24689)
ଶୁକ୍ଲଂ କୃଷ୍ଣଂ ବପୁର୍ଦେବୋ ଯୋ ବିଭର୍ତି ହୁତାଶନଃ।
ଅକଲ୍ମଷଃ କଲ୍ମଷାଣାଂ କର୍ତା କ୍ରୋଧାଶ୍ରିତସ୍ତୁସଃ ॥ 3-223-20 (24690)
କପିଲଂ ପରମର୍ଷିଂ ଚ ଯଂ ପ୍ରାହୁର୍ଯତଯଃ ସଦା।
ଅଗ୍ନିଃ ସ କପିଲୋ ନାମ ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗପ୍ରବର୍ତକଃ ॥ 3-223-21 (24691)
ଯୋଽନ୍ତର୍ଯଚ୍ଛତି ଭୂତାନି ଯେନ ଚେଷ୍ଟନ୍ତି ନିତ୍ଯଦା।
କର୍ମସ୍ବିହ ବିଚିତ୍ରେଷୁ ସୋଽଗ୍ରଣୀର୍ବହ୍ନିରୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-223-22 (24692)
ଇମାମନ୍ଯାନ୍ସମସୃଜତ୍ପାବକାନ୍ପ୍ରଥିତୌଜସଃ।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରସ୍ଯ ଦୁଷ୍ଟସ୍ଯ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାର୍ଥମୁଲ୍ବଣାନ୍ ॥ 3-223-23 (24693)
ସଂସ୍ପୃଶେଯୁର୍ଯଦାଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ କଥଂଚିଦ୍ବାଯୁନାଽଗ୍ନଯଃ।
ଇଷ୍ଟିରଷ୍ଟାକପାଲେନ କାର୍ଯା ବୈ ଶୁଚଯେଽଗ୍ନଯେ ॥ 3-223-24 (24694)
ଦକ୍ଷିଣାଗ୍ନିର୍ଯଦା ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ସଂସୃଜେତ ତଦା କିଲ।
ଇଷ୍ଟିରଷ୍ଟାକପାଲେନ କାର୍ଯା ବୈ ବୀତଯେଽଗ୍ନଯେ ॥ 3-223-25 (24695)
ଯଦ୍ଯଗ୍ନଯୋ ହି ସ୍ପୃଶ୍ଯେଯୁର୍ନିବେଶସ୍ଥା ଦବାଗ୍ନିନା।
ଇଷ୍ଟରଷ୍ଟାକପାଲେନ କାର୍ଯା ତୁ ଶୁଚଯେଽଗ୍ନଯେ ॥ 3-223-26 (24696)
ଅଗ୍ନିଂ ରଜସ୍ବଲା ବୈ ସ୍ତ୍ରୀ ସଂସ୍ପୃଶେଦାଗ୍ନିହୌତ୍ରିକମ୍।
ଇଷ୍ଟିରଷ୍ଟାକପାଲେନ କାର୍ଯା ବସୁମତେଽଗ୍ନଯେ ॥ 3-223-27 (24697)
ମୃତଃ ଶ୍ରୂଯେତ ଯୋ ଜୀବନ୍ପରାସୁରଶୁଚିର୍ଯଥା।
ଇଷ୍ଟିରଷ୍ଟାକପାଲେନ କାର୍ଯା ସୁରଭିମତେଽଗ୍ନଯେ ॥ 3-223-28 (24698)
ଆର୍ତୋ ନ ଜୁହୁଯାଦଗ୍ନିଂ ତ୍ରିରାତ୍ରଂ ଯସ୍ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ।
ଇଷ୍ଟିରଷ୍ଟାକପାଲେନ କାର୍ଯା ତନ୍ତୁମତେଽଗ୍ନଯେ ॥ 3-223-29 (24699)
ଦର୍ଶଶ୍ଚ ପୌର୍ଣମାସଶ୍ଚ ଯସ୍ ତିଷ୍ଠେତ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ଇଷ୍ଟିରଷ୍ଟାକପାଲେନ କାର୍ଯା ପଥିକୃତେଽଗ୍ନଯେ ॥ 3-223-30 (24700)
ସୂତିକାଗ୍ନିର୍ଯଦା ଚାଗ୍ନିଂ ସଂସ୍ପୃଶେଦାଗ୍ନିହୌତ୍ରିକମ୍।
ଇଷ୍ଟିରଷ୍ଟାକପାଲେନ କାର୍ଯାଂ ଚାଗ୍ନିମତେଽଗ୍ନଯେ ॥ 3-223-31 (24701)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 223 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-223-9 ଭାନୋର୍ଭାର୍ଯା ସୁପ୍ରଜା ତୁ ବୃହଦ୍ଭାସା ତୁ ମୂର୍ଯଜା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-223-14 ଭାନୋରେବାନ୍ବଯସ୍ତୁଭଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-223-18 କନ୍ଯା ସା ରୋହିଣୀ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-223-20 ଶୁକ୍କକୃଷ୍ଣଗତିର୍ଦେବୋ ଯୋ ବିଭର୍ତି ହୁତାଶନଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 224
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.224. ଅଧ୍ଯାଯଃ 224
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯଗ୍ନିବଂଶାଦିକୀର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-224-0 (24702)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-224-0x (2530)
ଆପସ୍ଯ ମୁଦିତା ଭାର୍ଯା ସା ଚାସ୍ଯ ପରମାପ୍ରିଯା।
ଭୂପତିଂ ଭୂତକର୍ତାରଂ ଜନଯାମାସ ପାବକମ୍ ॥ 3-224-1 (24703)
ଭୂତାନାଂ ସାଽପି ସର୍ବେଷାଂ ଯଂ ପ୍ରାହୁଃ ପାବକଂ ପତିମ୍।
ଆତ୍ମା ଭୁବନକର୍ତା ଚ ସୋଽଧ୍ବରେଷୁ ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ ॥ 3-224-2 (24704)
ମହତାଂ ଚୈବ ଭୂତାନାଂ ସର୍ବେଷାମିହ ଯଃ ପତିଃ।
ଭଗବାନ୍ସ ମହାତେଜା ନିତ୍ଯଂ ଚରତି ପାବକଃ ॥ 3-224-3 (24705)
ଅଗ୍ନିର୍ଗୃହପତିର୍ନାମ ନିତ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞେଷୁ ପୂଜ୍ଯତେ।
ଆଜ୍ଯଂ ବହତିଯୋ ହବ୍ଯଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ ପାବକଃ ॥ 3-224-4 (24706)
ଅପାଂଗର୍ଭୋ ମହାଭାଗଃ ସତ୍ବଭୁଗ୍ଯୋ ମହାଦ୍ଭୁତଃ।
ଭୂପତିର୍ଭୂତକର୍ତା ଚ ମହତଃ ପତିରୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-224-5 (24707)
ମତା ବହନ୍ତୋ ହବ୍ଯାନି ତସ୍ଯାଗ୍ନେରପ୍ରଜାଽଭବନ୍।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମସ୍ତୁ ନିଯତଃ କ୍ରତୁଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭବତ୍ଯୁତ ॥ 3-224-6 (24708)
[ସ ବହ୍ନିଃ ପ୍ରଥମୋ ନିତ୍ଯଂ ଦେବୈରନ୍ବିଷ୍ଯତେ ପ୍ରଭୁଃ]।
ଆଯାନ୍ତଂ ନିଯତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାପ୍ରବିବେଶାର୍ଣବଂ ଭଯାତ୍ ॥ 3-224-7 (24709)
ଦେବାସ୍ତଂ ନାଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି ମାର୍ଗମାଣା ଯଥାତଥମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ବଗ୍ନିରଥର୍ବାଣଂ ତତୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-224-8 (24710)
ଦେବାନାଂ ବହ ହବ୍ଯଂ ତ୍ବମହଂ ବୀର ସୁଦୁର୍ବଲଃ।
ଅଥ ତ୍ବଂ ଗଚ୍ଛ ମଧ୍ବକ୍ଷଂ ପ୍ରିଯମେତତ୍କୁରୁଷ୍ବ ମେ ॥ 3-224-9 (24711)
ପ୍ରେଷ୍ଯ ଚାଗ୍ନିରଥର୍ବାଣମନ୍ଯଂ ଦେଶଂ ତତୋଽଗମତ୍।
ମତ୍ସ୍ଯାସ୍ତସ୍ଯ ସମାଚଖ୍ଯୁଃ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତାନଗ୍ନିରବ୍ରବୀତ୍।
ଭକ୍ଷ୍ଯା ବୈ ବିବିଧୈର୍ଭାବୈର୍ଭବିଷ୍ଯଥ ଶରୀରିଣାମ୍ ॥ 3-224-10 (24712)
ଅଥର୍ବାଣଂ ତଥା ଚାପି ହବ୍ଯବାହୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ॥ 3-224-11 (24713)
ଅନୁନୀଯମାନୋ ହି ଭୃଶଂ ଦେବବାକ୍ଯାନ୍ବିତେନ ସଃ।
ନୈଚ୍ଛଦ୍ବୋଢୁଂ ହବି ସର୍ବଂ ଶରୀରଂ ଚାପି ସୋଽତ୍ଯଜତ୍ ॥ 3-224-12 (24714)
ସ ତଚ୍ଛରୀରଂ ସଂତ୍ଯଜ୍ଯ ପ୍ରବିବେଶ ଧରାଂ ତଦା।
ଭୂମିଂ ସ୍ପୃଷ୍ଟ୍ବାଽସୃଜଦ୍ଭ୍ରାତୂନ୍ପୃଥକ୍ପୃଥଗତୀବ ହି ॥ 3-224-13 (24715)
ଆସ୍ଯାତ୍ସୁଗନ୍ଧଂ ତେଜଶ୍ଚ ଅସ୍ଥିଭ୍ଯୋ ଦେବଦାରୁ ଚ।
ଶ୍ଲେଷ୍ମଣଃ ସ୍ଫାଟିକଂ ତସ୍ ପିତ୍ତାନ୍ମାରକତଂ ତଥା ॥ 3-224-14 (24716)
ବାତାତ୍କୃଷ୍ଣାଯସଂ ତସ୍ଯ ତ୍ରିଭିରେତୈର୍ବହୁ ପ୍ରଜାଃ।
ତ୍ବଚସ୍ତସ୍ଯାଭ୍ରପଟଲଂ ସ୍ନାଯୁଜଂ ଚାପି ବିଦ୍ରୁମମ୍ ॥ 3-224-15 (24717)
ଶରୀରାସ୍ଥିବିଧାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଧାତବୋଽସ୍ଯାଭବନ୍ନୃପ।
ଏବଂ କୃତ୍ବା ଶରୀରଂ ଚ ପରମେ ତପସି ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-224-16 (24718)
ଭୃଗ୍ବଙ୍ଗିରାଦିଭିର୍ଭୂଯସ୍ତପସୋତ୍ଥାପିତସ୍ତଦା।
ଭୃଶଂ ଜଜ୍ବାଲ ତେଜସ୍ବୀ ତପସାଽଽପ୍ଯାଧିତଃ ଶିଖୀ ॥ 3-224-17 (24719)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଋଷୀନଭଯାଚ୍ଚାପି ପ୍ରବିବେଶ ମହାର୍ଣବମ୍।
ତସ୍ମିନ୍ନଷ୍ଟେ ଜଗଦ୍ଭୀତମଥର୍ବାଣମଥାଶ୍ରିତମ୍।
ଅର୍ଚଯାମାସୁରେବୈନମଥର୍ବାଣଂ ସୁରାଦଯଃ ॥ 3-224-18 (24720)
ଅଥର୍ବାଣଂ ଶ୍ରିତାଁଲ୍ଲୋକାନାତ୍ମନ୍ଯାଲୋଚ୍ଯ ପାବକଃ।
ମିଷତାଂ ସର୍ବଭୂତାନାମୁନ୍ମମଜ୍ଜ ମହାର୍ଣବାତ୍ ॥ 3-224-19 (24721)
ଏବମଗ୍ନିର୍ଭଗବତା ନଷ୍ଟଃ ପୂର୍ବମଥର୍ବଣା।
ଆହୂତଃ ସର୍ବୂତାନାଂ ହବ୍ଯଂ ବହତି ସର୍ବଦା ॥ 3-224-20 (24722)
ଏବଂ ତ୍ବଜନଯଦ୍ଧିଷ୍ଣ୍ଯାନ୍ବେଦୋକ୍ତାନ୍ବିବୁଧାନ୍ବହୂନ୍।
ବିଚରନ୍ବିବିଧାନ୍ଦେଶାନ୍ଭ୍ରମମାଣସ୍ତୁ ତତ୍ର ବୈ ॥ 3-224-21 (24723)
ସିନ୍ଧୁବର୍ଜ୍ଯାଃ ପଞ୍ଚ ନଦ୍ଯୋ ଦେବିକାଽଥ ସରସ୍ବତୀ।
ଗଙ୍ଗା ଚ ଶତକୁମ୍ଭା ଚ ସରଯୂ ଗଣ୍ଡସାହ୍ବଯା ॥ 3-224-22 (24724)
ଚର୍ମଣ୍ବତୀ ମହୀ ଚୈବ ମେଧ୍ଯା ମେଧାସୃତିସ୍ତଦା।
ଇରାବତୀ ବେତ୍ରବତୀ ନଦ୍ଯତିସ୍ରୋଽଥ କୌଶିକୀ ॥ 3-224-23 (24725)
ତମସା ନର୍ମଦା ଚୈବ ନଦୀ ଗୋଦାବରୀ ତଥା।
ବେଣ୍ଣା ପ୍ରବେଣୀ ଭୀମା ଚ ମରୁଦା ଚୈବ ଭାରତ ॥ 3-224-24 (24726)
ଭାରତୀ ସୁପ୍ରଯୋଗା ଚ କାବେରୀ ମଜ୍ଜୁରା ତଥା।
ତୁଙ୍ଗବେଣା କୃଷ୍ଣବେଣା କପିଲା ଶୋଣ ଏବ ଚ ॥ 3-224-25 (24727)
ଏତା ନଦ୍ଯସ୍ତୁ ଧିଷ୍ଣ୍ଯାନାଂ ମାତରୋ ଯାଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ ॥ 3-224-26 (24728)
ଅଦ୍ଭୁତସ୍ଯ ପ୍ରିଯା ଭାର୍ଯା ତସ୍ଯାଃ ପୁତ୍ରୋ ବିଡୂରଥଃ।
ଯାବନ୍ତଃ ପାବକାଃ ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ସୋମାସ୍ତାବନ୍ତ ଏବ ତୁ ॥ 3-224-27 (24729)
ଅତ୍ରେଶ୍ଚାପ୍ଯନ୍ବଯେ ଜାତା ବ୍ରହ୍ମଣୋ ମାନସାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଅଗ୍ନିଃ ପୁତ୍ରାନ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁକାମସ୍ତାନେବାତ୍ମନ୍ଯଧାରଯତ୍ ॥ 3-224-28 (24730)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣଃ କାଯାନ୍ନିର୍ହରନ୍ତି ହୁତାଶନାଃ।
ଏବମେତେ ମହାତ୍ମାନଃ କୀର୍ତିତାସ୍ତେଽଗ୍ନଯୋ ଯଥା ॥ 3-224-29 (24731)
ଅପ୍ରମେଯା ଯଥୋତ୍ପନ୍ନାଃ ଶ୍ରୀମନ୍ତସ୍ତିମିରାପହାଃ।
ଅଦ୍ଭୁତସ୍ତ ତୁ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ଯଥା ବେଦେଷୁ କୀର୍ତିତମ୍ ॥ 3-224-30 (24732)
ତାଦୃଶଂ ବିଦ୍ଧି ସର୍ବେଷାମେକୋ ହ୍ଯେଷୁ ହୁତାଶନଃ।
ଏକ ଏବୈଷ ଭଗବାନ୍ବିଜ୍ଞେଯଃ ପ୍ରଥମୋଽଙ୍ଗିରାଃ ॥ 3-224-31 (24733)
ବହୁଧା ନିଃସୃତଃ କାଯାଜ୍ଜ୍ଯୋତିଷ୍ଟୋମଃ କ୍ରତୁର୍ବଥା।
ଇତ୍ଯେଷ ବଂଶଃ ସୁମହାନଗ୍ନୀନାଂ କୀର୍ତିତୋ ମଯା।
ପାବକୋ ବିବିଧୈର୍ମନ୍ତ୍ରୈର୍ହବ୍ଯଂ ବହତି ଦେହିନାମ୍ ॥ 3-224-32 (24734)
ଇତି ଶ୍ରୀନ୍ମମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଚତୁର୍ବିଂସତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 224 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-224-8 ଅଥର୍ବାଣମଙ୍ଗିରସଂ ତୀବ୍ରତପସଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ॥ 3-224-9 ଗଚ୍ଛ ମା ଦ୍ବେଷମିତି ଧ. ପାଠଃ. ମଧ୍ବକ୍ଷଂ ପିଙ୍ଗାକ୍ଷମଗ୍ନିମ୍। ଭାବପ୍ରଧାନୋ ନିର୍ଦେଶଃ. ତଥାଚ ନିକ୍ଷିପାମ୍ଯହମଗ୍ନିତ୍ବଂ ତ୍ବମଗ୍ନିଃ ପ୍ରଥମୋ ଭବେତ୍ଯୁପକ୍ରମସ୍ଯୋପସଂହାରେଣ ସହୈକବାକ୍ଯତା ଭବତି ॥ 3-224-10 ପ୍ରେଷ୍ଯ ଆଦିଶ୍ଯ ॥ 3-224-11 ତଥାଚାପି ତଥୈବ ମତ୍ସ୍ଯୈରାଖ୍ଯାତୋପି। ବଚସ୍ତ୍ବଂ ମଧ୍ବକ୍ଷୋ ଭବେତି ପୂର୍ବୋକ୍ତମେବ ॥ 3-224-13 ଧାତୂନ୍ ମନଃଶିଲାଦୀନ୍ ॥ 3-224-15 ଯକୃତ୍କୃଷ୍ଣାଯସଂ = ତ୍ରିଭିରେବ ବଭୁଃ ପ୍ରଜାଃ। ନଖାସ୍ତସ୍ଯାଭ୍ରପଟଲଂ ଶିରାଜାଲାନି ବିଦ୍ରୁମମ୍। ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-224-16 ରୀରଦ୍ବିବିଧାଶ୍ଚାନ୍ଯେ=ଏବଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଶରୀରଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଅନ୍ଯେ ସ୍ବର୍ଣପାରଦାଦଯଃ ॥ 3-224-17 ତପସା ସାମର୍ଥ୍ଯେନ। ଉତ୍ଧାପିତଃ ସମାଧେଶ୍ଚ୍ଯାବିତଃ ॥ 3-224-19 ଅଥର୍ବା ତ୍ବସୃଜଲ୍ଲୋକାନାତ୍ମନା ଲୋକ୍ଯପାବକମ୍। =ଅନ୍ମମାଥ ମହାର୍ଣବମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-224-21 ଏବଂତ୍ବିତି। ଅଗ୍ନେରଙ୍ଗିରାସ୍ତତୋ ବୃହସ୍ପତିସ୍ତଃ ଶଂଯ୍ବାଦିକ୍ରମେଣ ବେଦୋକ୍ତାନ୍ ବିଷ୍ଣ୍ଯାନ୍ ନାନାସ୍ଥାନାନି ଅଜନଯତ୍ ॥ 3-224-27 ଯାବନ୍ତଃ ପାବକା ଧିଷ୍ଣ୍ଯାଃ ସନ୍ତି ତାବନ୍ତଃ ସୋମାଃ ସୋମଯାଗାଃ ॥ 3-224-32 ଯୋର୍ଚିତୋ ବିବିଧୈଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 225
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.225. ଅଧ୍ଯାଯଃ 225
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଦିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି କୁମାରୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ଦେବସେନାନାଂ ନାଯକସଂପାଦନାଯ ଚିନ୍ତଯତା ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ମାନସଶୈଲେ କସ୍ଯାଶ୍ଚିତ୍କନ୍ଯାଯା ଅବଲୋକନମ୍ ତସ୍ଯାଃ କୁଲଚିକୀର୍ଷିତାଦିପ୍ରଶ୍ନଶ୍ଚ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-225-0 (24735)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-225-0x (2531)
ଅଗ୍ନୀନାଂ ବିବିଧା ବଂଶାଃ କୀର୍ତିତାସ୍ତେ ମଯାଽନଘ।
ଶୁଣୁ ଜନ୍ମ ତୁ କୌରବ୍ଯ କାର୍ତିକେଯସ୍ ଧୀମତଃ ॥ 3-225-1 (24736)
ଅଦ୍ଭୁତସ୍ଯାଦ୍ଭୁତଂ ପୁତ୍ରଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯମିତୌଜସମ୍।
ଜାତଂ ସପ୍ତର୍ଷିଭାର୍ଯାଭିର୍ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଂ କୀର୍ତିବର୍ଧନମ୍ ॥ 3-225-2 (24737)
ଦେବାସୁରାଃ ପୁରା ଯତ୍ତା ବିନିଘ୍ନନ୍ତଃ ପରସ୍ପରମ୍।
ତତ୍ରାଜଯନ୍ସଦା ଦେବାନ୍ଦାନବା ଘୋରରୂପିଣଃ ॥ 3-225-3 (24738)
ବଧ୍ଯମାନଂ ବଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବହୁଶସ୍ତୈଃ ପୁରଂଦରଃ।
ସ ସୈନ୍ଯନାଯକାର୍ଥାଯ ଚିନ୍ତଯାମାସ ବାସବଃ ॥ 3-225-4 (24739)
ଦେବସେନାଂ ଦାନବୈର୍ହି ଭଗ୍ନାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାବଲଃ।
ପାଲଯେଦ୍ବୀର୍ଯମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସ ଜ୍ଞେଯଃ ପୁରୁଷୋ ମଯା ॥ 3-225-5 (24740)
ସ ଶୈଲଂ ମାନସଂ ଗତ୍ବା ଧ୍ଯାଯନ୍ନର୍ଥମିମଂ ଭୃଶମ୍।
ଶୁଶ୍ରାବାର୍ତସ୍ବରଂ ଘୋରମଥ ମୁକ୍ତଂ ସ୍ତ୍ରିଯା ତଦା ॥ 3-225-6 (24741)
ଅଭିଧାବତୁ ମାଂ କଶ୍ଚିତ୍ପୁରୁଷସ୍ତ୍ରାତୁ ଚୈବ ହ।
ପତିଂ ଚ ମେ ପ୍ରଦିଶତୁ ସ୍ବଯଂ ବା ପତିରସ୍ତୁ ମେ ॥ 3-225-7 (24742)
ପୁରଂଦରସ୍ତୁ ତାମାହ ମା ଭୈର୍ନାସ୍ତି ଭଯଂ ତବ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋଽପଶ୍ଯତ୍କେଶିନଂ ସ୍ଥିତମଗ୍ରତଃ ॥ 3-225-8 (24743)
କିରୀଟିନଂ ଗଦାପାଣିଂ ଧାତୁମନ୍ତମିବାଚଲମ୍।
ହସ୍ତେ ଗୃହୀତ୍ବା କନ୍ଯାଂ ତାମଥୈନଂ ବାସବୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-225-9 (24744)
ଅନାର୍ଯକର୍ମନ୍କସ୍ମାତ୍ତ୍ବମିମାଂ କନ୍ଯାଂ ଜିହୀର୍ଷସି।
ବଜ୍ରିଣଂ ମାଂବିଜାନୀହି ବିରମାସ୍ଯାଃ ପ୍ରବାଧନାତ୍ ॥ 3-225-10 (24745)
କେଶ୍ଯୁବାଚ। 3-225-11x (2532)
ବିସୃଜସ୍ବ ତ୍ବମେବୈନାଂ ଶକ୍ରୈଷା ପ୍ରାର୍ଥିତା ମଯା।
କ୍ଷମଂ ତେଜୀବତୋ ଗନତୁଂ ସ୍ବପୁରଂ ପାକଶାସନ ॥ 3-225-11 (24746)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଗଦାଂ କେଶୀ ଚିକ୍ଷେପେନ୍ଦ୍ରବଧାଯ ବୈ।
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ଚିଚ୍ଛେଦ ମଧ୍ଯେ ବଜ୍ରେଣ ବାସବଃ ॥ 3-225-12 (24747)
ଅଥାସ୍ଯ ଶୈଲଶିଖରଂ କେଶୀ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବ୍ଯବାସୃଜତ୍।
`ମହାମେଘପ୍ରତୀକାଶଂ ଚଲତ୍ପାବକସଂକୁଲମ୍ ॥ 3-225-13 (24748)
ତଦାପନ୍ତତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଶୈଲଶୃଙ୍ଗଂ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ବିଭେଦ ରାଜନ୍ବଜ୍ରେଣ ଭୁବି ତନ୍ନିପପାତ ହ ॥ 3-225-14 (24749)
ପତତା ତୁ ତଦା କେଶୀ ତେନ ଶୃଙ୍ଗେଣ ତାଡିତଃ।
ହିତ୍ବା କନ୍ଯାଂ ମହାଭାଗାଂ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଭୃଶପୀଡିତଃ ॥ 3-225-15 (24750)
ଅପଯାତେଽସୁରେ ତସ୍ମିଂସ୍ତାଂ କନ୍ଯାଂ ବାସବୋଽବ୍ରବୀତ୍।
କାସି କସ୍ଯସି କିଂଚେହ କୁରୁଷେ ତ୍ବଂ ଶୁଭାନନେ ॥ 3-225-16 (24751)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚବିଂସତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 225 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-225-2 ଅଦ୍ଭୁତସ୍ଯାଗ୍ନେଃ। ଅଦ୍ଭୁତଂ ଅଭିବନମ୍ ॥ 3-225-6 ସ୍ତ୍ରିଯା ଦେବସେନାଭିମାନିଦେବତଯା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 226
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.226. ଅଧ୍ଯାଯଃ 226
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କନ୍ଯଯା ଇନ୍ଦ୍ରଂପ୍ରତିସ୍ବସ୍ଯ ଦକ୍ଷପୁତ୍ରୀତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ ଭର୍ତୃକାମନାନିବେଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ଇନ୍ଦ୍ରେଣ କନ୍ଯାଯା ଉଚିତପତିଂ ପ୍ରାର୍ଥିତେନ ବ୍ରହ୍ମଣା କନ୍ଯାଭର୍ତୁରନତିଚିରଭାବିତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ ତସ୍ଯୈବ ତତ୍ସେନାପତୀଭବନକଥନମ୍ ॥ 2 ॥ ସପ୍ତର୍ଷିମସ୍ବେ ତତ୍ପତ୍ନୀନାମବଲୋକନେନ କ୍ଷୁଭିତମନସାଽଗ୍ନିନା ତାସାମଲାଭେନ ନିର୍ବେଦାଦ୍ବନଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 3 ॥ ଚିରେଣାଗ୍ନିକାମଯା ସ୍ବାହଯାଽତ୍ରାବସରେ ସପ୍ତର୍ଷିପତ୍ନୀସମାନରୂପସ୍ବୀକାରେଣାଗ୍ନିବଶୀକରଣନିର୍ଧାରଣମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-226-0 (24752)
କନ୍ଯୋବାଚ। 3-226-0x (2533)
ଅହଂ ପ୍ରଜାପତେଃ କନ୍ଯା ଦେବସେନେତି ବୁଶ୍ରୁତା।
ଭଗିନୀ ମେ ଦୈତ୍ଯସେନା ସା ପୂର୍ବଂ କୋଶିନା ହୃତା ॥ 3-226-1 (24753)
ସହୈବାବାଂ ଭଗିନ୍ଯୌ ତୁ ସଖୀଭିଃ ସହ ମାନସମ୍।
ଆଗଚ୍ଛାବୋ ବିହାରାର୍ଥମନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ପ୍ରଜାପତିମ୍ ॥ 3-226-2 (24754)
ନିତ୍ଯଂ ଚାବାଂ ପ୍ରାର୍ଥଯତେ ହର୍ତୁଂ କେଶୀ ମହାସୁରଃ।
ଇଚ୍ଛତ୍ଯେନଂ ଦୈତ୍ଯସେନା ନ ଚାହଂ ପାକଶାସନ ॥ 3-226-3 (24755)
ସା ହୃତାଽନେନ ଭଗବାନ୍ମୁକ୍ତାଽହଂ ତ୍ବଦ୍ବଲେନ ତୁ।
ତ୍ବଯା ଦେବେନ୍ଦ୍ର ନିର୍ଦିଷ୍ଟଂ ପତିମିଚ୍ଛାମି ଦୁର୍ଜଯମ୍ ॥ 3-226-4 (24756)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-226-5x (2534)
ମମ ମାତୃଷ୍ବସେଯୀ ତ୍ବଂ ମାତା ଦାକ୍ଷାଯଣୀ ମମ।
ଆଖ୍ଯାତୁଂ ତ୍ବହମିଚ୍ଛାମି ସ୍ବଯମାତ୍ମବଲଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-226-5 (24757)
କନ୍ଯୋବାଚ। 3-226-6x (2535)
ଅବଲାଽହଂ ମହାବାହୋ ପତିସ୍ତୁ ବଲବାନ୍ମମ।
ବରଦାନାତ୍ପିତୁର୍ଭାବୀ ସୁରାସୁରନମସ୍କୃତଃ ॥ 3-226-6 (24758)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-226-7x (2536)
କୀଦୃଶଂ ତୁ ବଲଂଦେବି ପତ୍ଯୁସ୍ତବ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତବ ବାକ୍ଯମନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-226-7 (24759)
କନ୍ଯୋବାଚ। 3-226-8x (2537)
ଦେବଦାନବଯକ୍ଷାଣାଂ କିନ୍ନରୋରଗରକ୍ଷସାମ୍।
ଜେତା ଯୋ ଦୁଷ୍ଟଦୈତ୍ଯାନାଂ ମହାବୀର୍ଯୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-226-8 (24760)
ଯସ୍ତୁ ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ତ୍ବଯା ସହ ବିଜେଷ୍ଯତି।
ସ ହି ମେ ଭବିତା ଭର୍ତା ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଃ କୀର୍ତିବର୍ଧନଃ ॥ 3-226-9 (24761)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-226-10x (2538)
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ତସ୍ଯା ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦୁଃଖିତୋଽଚିନ୍ତଯଦ୍ଭୃଶମ୍।
ଅସ୍ଯା ଦେବ୍ଯାଃ ପତିର୍ନାସ୍ତି ଯାଦୃଶଂ ସଂପ୍ରଭାଷତେ ॥ 3-226-10 (24762)
ଅଥାପଶ୍ଯତ୍ସ ଉଦଯେ ଭାସ୍କରଂ ଭାସ୍କରଦ୍ଯୁତିଃ।
ସୋମଂ ଚୈବ ମହାଭାଗଂ ପ୍ରବିଶନ୍ତଂ ଦିବାକରମ୍ ॥ 3-226-11 (24763)
ଅମାବାସ୍ଯାଂ ପ୍ରବୃତ୍ତାଯାଂ ମୁହୂର୍ତେ ରୌଦ୍ର ଏବ ତୁ।
ଦେବାସୁରଂ ଚ ସଂଗ୍ରାମଂ ସୋଽପଶ୍ଯଦୁଦଯେ ଗିରୌ ॥ 3-226-12 (24764)
ଲୋହିତୈଶ୍ଚ ଘନୈର୍ଯୁକ୍ତାଂ ପୂର୍ବାଂ ସଂଧ୍ଯାଂ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ଅପଶ୍ଯଲ୍ଲୋହିତୋଦଂ ଚ ମଘବାନ୍ବରୁଣାଲଯମ୍ ॥ 3-226-13 (24765)
ଭୃଗୁଭିଶ୍ଚାଙ୍ଗିରୋଭ୍ଯଶ୍ଚ ହୁତଂ ମନ୍ତ୍ରୈଃ ପୃଥଗ୍ବିଧୈଃ।
ହବ୍ଯଂ ଗୃହୀତ୍ବା ବହ୍ନିଂ ଚ ପ୍ରବିଶନ୍ତଂ ଦିବାକରମ୍ ॥ 3-226-14 (24766)
ପର୍ବ ଚୈବ ଚତୁର୍ବିଂଶଂ ତଦା ସୂର୍ଯମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ତଥା ସୂର୍ଯଂ ବହ୍ନିଗତଂ ସୋମଂ ସୂର୍ଯଗତଂ ଚ ତମ୍ ॥ 3-226-15 (24767)
ସମାଲୋକ୍ଯୈକତାମେବ ଶଶିନୋ ଭାସ୍କରସ୍ଯ ଚ।
ସମବାଯଂ ତୁ ତଂ ରୌଦ୍ରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶକ୍ରୋଽନ୍ବଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-226-16 (24768)
ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦ୍ରମସୋର୍ଘୋରଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ପରିବେଷଣମ୍।
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ ରାତ୍ର୍ଯନ୍ତେ ମହଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁ ଶଂସତି ॥ 3-226-17 (24769)
ସରିତ୍ସିନ୍ଧୁରପୀଯଂ ତୁ ପ୍ରତ୍ଯସୃଗ୍ବାହିନୀ ଭୃଶମ୍।
ଶୃଗାଲିନଯଗ୍ନିବକ୍ରା ଚ ପ୍ରତ୍ଯାଦିତ୍ଯଂ ବିରାବିଣୀ ॥ 3-226-18 (24770)
ଏଷ ରୌଦ୍ରଶ୍ଚସଂଘାତୋ ମହାନ୍ଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ତେଜସା।
ସୋମସ୍ଯ ବହ୍ନିସୂର୍ଯାଭ୍ଯାମଦ୍ଭୁତୋଽଯଂ ସମାଗମଃ ॥ 3-226-19 (24771)
ଜନଯେଦ୍ଯଂ ସୁତଂ ସୋମଃ ସୋଽସ୍ଯା ଦେବ୍ଯାଃ ପତିର୍ଭବେତ୍।
ଅଥାନେକୈର୍ଗୁଣୈଶ୍ଚାଗ୍ନିରଗ୍ନିଃ ସର୍ବାଶ୍ଚ ଦେବତାଃ ॥ 3-226-20 (24772)
ଏଷ ଚେଞ୍ଜନଯେଦ୍ଗର୍ଭଂ ସୋଽସ୍ଯା ଦେବ୍ଯାଃ ପତିର୍ଭବେତ୍।
ଏବଂ ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ଭଗବାନ୍ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ତଦା ଗତଃ ॥ 3-226-21 (24773)
ଗୃହୀତ୍ବା ଦେବସେନାଂ ତାଂ ବବନ୍ଦେ ସ ପିତାମହମ୍।
ଉବାଚ ଚାସ୍ଯା ଦେବ୍ଯାସ୍ତ୍ବଂ ସାଧୁ ଶୂରଂ ପତିଂ ଦିଶା ॥ 3-226-22 (24774)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 3-226-23x (2539)
ଯଥୈତଚ୍ଚିନ୍ତିତଂକାର୍ଯଂ ତ୍ବଯା ଦାନବସୂଦନ।
ତଥା ସ ଭବିତା ଗର୍ଭୋ ବଲବାନୁରୁବିକ୍ରମଃ ॥ 3-226-23 (24775)
ସ ବିଷ୍ଯତି ସେନାନୀସ୍ତ୍ବଯା ସହ ଶତକ୍ରତୋ।
ଅସ୍ଯା ଦେବ୍ଯାଃ ପତିଶ୍ଚୈବ ସ ଭବିଷ୍ଯତି ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-226-24 (24776)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ନମସ୍ତସ୍ମୈ କୃତ୍ବାଽସୌ ମହ କନ୍ଯଯା।
ତତ୍ରାଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ଦେବେନ୍ଦ୍ରୋ ଯତ୍ର ସପ୍ତର୍ଷଯୋଽଭବନ୍ ॥ 3-226-25 (24777)
ବସିଷ୍ଠପ୍ରମୁଖା ମୁଖ୍ଯା ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରାଃ ସୁମହାପ୍ରଭାଃ।
ଭାଗାର୍ଥଂ ତପସୋପାତ୍ତଂ ତେଷାଂ ସୋମଂ ତଥାଽଧ୍ବରେ ॥ 3-226-26 (24778)
ପିପାସବୋ ଯଯୁର୍ଦେବାଃ ଶତକ୍ରତୁପୁରୋଗମାଃ।
ଇଷ୍ଟିଂ କୃତ୍ବଯତାନ୍ଯାଯଂ ସୁସମିଦ୍ଧେ ହୁତାଶନେ ॥ 3-226-27 (24779)
ଜୁହୁବୁସ୍ତେ ମହାତ୍ମାନୋ ହବ୍ଯଂ ସର୍ବଦିବୌକସାମ୍।
ସମାହୂତୋ ହୁତବହଃସୋଽଦ୍ଭୁତଃ ସୂର୍ଯମଣ୍ଡଲାତ୍ ॥ 3-226-28 (24780)
ବିନିଃସୃତ୍ଯ ଯଯୌ ବହ୍ନିଃ ପାର୍ଶ୍ବତୋ ବିଧିବତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ଆଗମ୍ଯାହବନୀଯଂ ବୈ ତୈର୍ଦ୍ବିଜୈର୍ମନ୍ତ୍ରତୋ ହୁତମ୍ ॥ 3-226-29 (24781)
ସତତ୍ର ବିବିଧଂ ହବ୍ଯଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯହୁତାଶନଃ।
ଋଷିଭ୍ଯୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରାଯଚ୍ଛତ ଦିବୌକସାମ୍ ॥ 3-226-30 (24782)
ନିଷ୍କ୍ରାମଂଶ୍ଚାପ୍ଯପଶ୍ଯତ୍ସ ପତ୍ନୀସ୍ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ସ୍ବେଷ୍ବାସତେଷୂପବିଷ୍ଟାଃ ସ୍ନାଯନ୍ତୀଶ୍ଚ ଯଥାସୁସ୍ବମ୍ ॥ 3-226-31 (24783)
ରୁକ୍ମବେଦିନିଭାସ୍ତାସ୍ତୁ ଚନ୍ଦ୍ରଲେଖା ଇବାମଲାଃ।
ହୁତାଶନାର୍ଚିଃପ୍ରତିମାଃ ସର୍ବାସ୍ତାରା ଇବାଦ୍ଭୁତାଃ ॥ 3-226-32 (24784)
ସ ତତ୍ରତେନ ମନସା ବଭୂବ କ୍ଷୁଭିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ପତ୍ନୀର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ବିଜେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ବହ୍ନିଃ କାମବଶଂ ଯଯୌ ॥ 3-226-33 (24785)
ଭୂଯଃ ସଂଚିନ୍ତଯାମାସ ନ ନ୍ଯାଯ୍ଯଂ କ୍ଷୁଭିତୋ ହ୍ଯହମ୍।
ସାଧ୍ବ୍ଯଃ ପତ୍ନ୍ଯୋ ଦ୍ବିଜେନ୍ଦ୍ରାଣାମକାମା କାମଯାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-226-34 (24786)
ନୈତାଃ ଶକ୍ଯା ମଯା ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ସ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁଂ ବାଽପ୍ଯନିମିତ୍ତତଃ।
ଗାର୍ହପତ୍ଯଂ ସମାବିଶ୍ଯ ତସ୍ମାତ୍ପଶ୍ଯାମ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣଶଃ ॥ 3-226-35 (24787)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-226-36x (2540)
ସଂସ୍ପୃଶନ୍ନିବ ସର୍ବାସ୍ତାଃ ଶିଖାଭିଃ କାଞ୍ଚନପ୍ରଭାଃ।
ପଶ୍ଯମାନଶ୍ଚ ମୁମୁଦେ ଗାର୍ହପତ୍ଯଂ ସମାଶ୍ରିତଃ ॥ 3-226-36 (24788)
ନିରୁଧ୍ଯ ତତ୍ରସୁଚିରମେବଂ ବହ୍ନିର୍ବନଂ ଗତଃ।
ମନସ୍ତାସୁ ବିନିକ୍ଷିପ୍ଯ କାମଯାନୋ ବରାଙ୍ଗନାଃ ॥ 3-226-37 (24789)
କାମସଂତପ୍ତହୃଦଯୋ ଦେହତ୍ଯାଗେ ବିନିଶ୍ଚିତଃ।
ଅଲାଭେ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତ୍ରୀଣାମଗ୍ନିର୍ବନମୁପାଗମତ୍ ॥ 3-226-38 (24790)
ସ୍ବାହା ତଂ ଦକ୍ଷଦୁହିତା ପ୍ରଥମାଽକାମଯତ୍ତଦା।
ସା ତସ୍ଯ ଚ୍ଛିଦ୍ରମନ୍ବୈଚ୍ଛଚ୍ଚିରାତ୍ପ୍ରଭୃତିଭାମିନୀ। 3-226-39 (24791)
ସା ତଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଯଥାବତ୍ତୁ ବର୍ହିଂ ବନମୁପାଗତମ୍।
ତତ୍ତ୍ବତଃ କାମସଂତପ୍ତଂ ଚିନ୍ତଯାମାସ ଭାମିନୀ ॥ 3-226-40 (24792)
ଅହଂ ସପ୍ତର୍ଷିପତ୍ନୀନାଂ କୃତ୍ବା ରୂପାଣି ପାବକମ୍।
କାମଯିଷ୍ଯାମି କାମାର୍ତଂ ତାସାଂ ରୂପେଣ ମୋହିତମ୍।
ଏବଂ କୃତେ ପ୍ରୀତିରସ୍ କାମାବାପ୍ତିଶ୍ଚ ମେ ଭବେତ୍ ॥ 3-226-41 (24793)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଷଙ୍ଘିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 226 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-226-12 ଅପ୍ଯମାବସ୍ଯମାବାସୀ ଚାମାମାସ୍ଯପ୍ଯମାମସାତି ଶବ୍ଦାର୍ଣବଃ ॥ 3-226-20 ଅଗ୍ନିସ୍ଚ ତୈର୍ଗୁଣୈର୍ଯୁକ୍ତଃ ସର୍ବୈରଗ୍ନିଶ୍ଚ ଦେବତେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 227
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.227. ଅଧ୍ଯାଯଃ 227
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସ୍ବାହଯାଽରୁନ୍ଧତୀବର୍ଜଂ ସପ୍ତର୍ଷିପତ୍ନୀସାରୂପ୍ଯେଣାଗ୍ନିନା ସହ ରମଣମ୍ ॥ 1 ॥ ତତୋ ଗାରୁଡରୂପସ୍ବୀକାରେଣାଗ୍ନିରେତସାଂ ଶ୍ବେତପର୍ବତସ୍ଥକାଞ୍ଚନକୁଣ୍ଡେ ପ୍ରକ୍ଷେପଣମ୍ ॥ 2 ॥ ସ୍ବକନ୍ନାତ୍ତଦ୍ରେତସଃ ଷଣ୍ମୁଖସ୍ଯ ସଂଭବଃ ॥ ତତସ୍ତେନ ବାଣୈଃ କ୍ରୌଞ୍ଚଗିରିବିଦାରଣପୂର୍ବକଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ଶ୍ବେତଗିରିଶିଖରବିଭେଦନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-227-0 (24794)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-227-0x (2541)
ଶିବା ଭାର୍ଯା ତ୍ବଙ୍ଗିରସଃ ଶୀଲରୂପଗୁଣାନ୍ବିତା।
ତସ୍ଯାଃ ସା ପ୍ରଥମଂ ରୂପଂ କୃତ୍ବାଦେବୀ ଜନାଧିପ ॥ 3-227-1 (24795)
ଜଗାମ ପାବକାଭ୍ଯାଶଂ ତଂ ଚୋବାଚ ବରାଙ୍ଗନା।
ମାମଗ୍ନେ କାମସଂତପ୍ତାଂ ତ୍ବଂ କାମଯିତୁମର୍ହସି ॥ 3-227-2 (24796)
କରିଷ୍ଯସି ନ ଚେଦେବଂ ମୃତାଂ ମାମୁପଧାରଯ।
`ତବାପ୍ଯଧର୍ମଃ ସୁମହାନ୍ଭବିତା ବୈ ହୁତାଶନ' ॥ 3-227-3 (24797)
ଅହମଙ୍ଗିରସୋ ଭାର୍ଯା ଶିବା ନାମ ହୁତାଶନ।
ସଖୀଭିଃ ସହିତା ପ୍ରାପ୍ତା ମନ୍ତ୍ରଯିତ୍ବା ବିନିଶ୍ଚଯମ୍ ॥ 3-227-4 (24798)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 3-227-5x (2542)
କଥଂ ମାଂ ତ୍ବଂ ବିଜାନୀଷେ କାମାର୍ତମିତରାଃ କଥମ୍।
ଯାସ୍ତ୍ବଯା କୀର୍ତିତାଃ ସର୍ବାଃ ସପ୍ତର୍ଷୀଣାଂ ପ୍ରିଯାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-227-5 (24799)
ଶିବୋବାଚ। 3-227-6x (2543)
ଅସ୍ମାକଂ ତ୍ବଂ ପ୍ରିଯୋ ନିତ୍ଯଂ ବିଭୀମସ୍ତୁ ବଯଂ ତବ।
ତ୍ବଚ୍ଚିତ୍ତମିଙ୍ଗିତୈର୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ପ୍ରେଷିତାଽସ୍ମି ତବାନ୍ତିକମ୍ ॥ 3-227-6 (24800)
ମୈଥୁନାଯେହ ସଂପ୍ରାପ୍ତା କାମାଚ୍ଚୈବ ଦ୍ରୁତଂ ଚ ମାମ୍।
`ଉପଯନ୍ତୁଂ ମହାବୀର୍ଯ ପୂର୍ବମେବ ତ୍ବମର୍ହସି'।
[ଜାମଯୋ ମାଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତେ ଗମିଷ୍ଯାମି ହୁତାଶନ] ॥ 3-227-7 (24801)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-227-8x (2544)
ତତୋଽଗ୍ନିରୁପଯେମେ ତାଂ ଶିବାଂ ପ୍ରୀତିମୁଦାଯୁତଃ।
ପ୍ରୀତ୍ଯା ଦେବୀ ସମାଯୁକ୍ତା ଶୁକ୍ରଂ ଜଗ୍ରାହ ପାଣିନା ॥ 3-227-8 (24802)
ସାଽଚନ୍ତଯନ୍ମମେଦଂ ଯେ ରୂପଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି କାନନେ।
ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣୀନାମନୃତଂ ଦୋଷଂ ବକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ପାବକେ ॥ 3-227-9 (24803)
ତସ୍ମାଦେତଦ୍ରକ୍ଷମାଣଆ ଗରୁଡୀ ସଂଭବାମ୍ଯହମ୍।
ବନାନ୍ନିର୍ଗମନଂ ଚୈବ ସୁଖଂ ମମ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-227-10 (24804)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-227-11x (2545)
ସୁପର୍ଣୀ ସା ତଦା ଭୂତ୍ବା ନିର୍ଜଗାମ ମହାବନାତ୍।
ଉପଶ୍ଯତ୍ପର୍ବତଂ ଶ୍ବେତଂ ଶରସ୍ତମ୍ବୈଃ ସୁସଂବୃତମ୍ ॥ 3-227-11 (24805)
ଦୃଷ୍ଟୀବିଷୈଃ ସପ୍ତଶୀର୍ଷୈର୍ଗୁପ୍ତଂ ଭୋଗିଭିରଦ୍ଭୁତୈଃ।
ରକ୍ଷୋଭିଶ୍ଚ ପିଶାଚୈଶ୍ଚ ରୌଦ୍ରୈର୍ଭୂତଗଣୈସ୍ତଥା ॥ 3-227-12 (24806)
ରାକ୍ଷସୀଭିଶ୍ଚ ସଂପୂର୍ଣମନେକୈଶ୍ଚ ମୃଗଦ୍ବିଜୈଃ।
`ନଦୀପ୍ରସ୍ରବଣୋପେତଂ ନାନାତରୁଲତାଚିତମ୍' ॥ 3-227-13 (24807)
ସା ତତ୍ର ସହସା ଗତ୍ବା ଶୈଲପୃଷ୍ଠଂ ସୁଦୁର୍ଗମମ୍।
ପ୍ରାକ୍ଷିପତ୍କାଞ୍ଚନେ କୁଣ୍ଡେ ଶୁକ୍ରଂ ସା ତ୍ବରିତା ଶୁଭା ॥ 3-227-14 (24808)
ଶିଷ୍ଟାନାମପି ସା ଦେବୀ ସପ୍ତର୍ଷୀଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ପତ୍ନୀସରୂପତାଂ କୃତ୍ବା ରମଯାମାସ ପାବକମ୍ ॥ 3-227-15 (24809)
ଦିବ୍ଯରୂପମରୁନ୍ଧତ୍ଯାଃ କର୍ତୁଂ ନ ଶକିତଂ ତଯା।
ତସ୍ଯାସ୍ତପଃପ୍ରଭାବେଣ ଭର୍ତୃଶୁଶ୍ରୂଷଣେନ ଚ ॥ 3-227-16 (24810)
ଷଟ୍କୃତ୍ବସ୍ତତ୍ତୁ ନିକ୍ଷିପ୍ତମଗ୍ନେ ରେତଃ କୁରୁତ୍ତମ।
ତସ୍ମନ୍କୁଣ୍ଡେ ପ୍ରତିପଦି କାମିନ୍ଯା ସ୍ବାହଯା ତଦା ॥ 3-227-17 (24811)
ତତ୍ସ୍କନ୍ନଂ ତେଜସା ତତ୍ରସଂବୃତଂଜନଯତ୍ସୁତମ୍।
ଋଷିଭିଃ ପୂଜିତଂ ସ୍କନ୍ନମନଯନ୍ସ୍କନ୍ଦତାଂ ତତଃ ॥ 3-227-18 (24812)
ଷଟ୍ଶିରା ଦ୍ବିଗୁଣଶ୍ରୋତ୍ରୋ ଦ୍ବାଦଶାକ୍ଷିଭୂଜକ୍ରମଃ।
ଏକଗ୍ରୀବସ୍ତ୍ବେକକାଯଃ କୁମାରଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 3-227-19 (24813)
ଦ୍ବିତୀଯାଯାମଭିବ୍ଯକ୍ତସ୍ତୃତୀଯାଯାଂ ଶିଶୁର୍ବଭୌ।
ଅଙ୍ଗପ୍ରତ୍ଯଙ୍ଗସଂଭୂତଶ୍ଚତୁର୍ଥ୍ଯାମଭବଦ୍ଗୁହଃ ॥ 3-227-20 (24814)
ଲୋହିତାଭ୍ରେଣ ମହତା ସଂବୃତଃ ସହ ବିଦ୍ଯୁତା।
ଲୋହିତାଭ୍ରେ ସୁମହତି ଭାତି ସୂର୍ଯ ଇବୋଦିତଃ ॥ 3-227-21 (24815)
ଗୃହୀତଂ ତୁ ଧନୁସ୍ତେନ ବିପୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ନ୍ଯସ୍ତଂ ଯତ୍ରିପୁରଘ୍ନେନ ସୁରାରିବିନିକୃନ୍ତନମ୍ ॥ 3-227-22 (24816)
ତଦ୍ଗୃହୀତ୍ବା ଧନୁଃଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ନନାଦ ବଲବାଂସ୍ତଦା।
ସଂମୋହଯନ୍ନିମାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ଗୁହସ୍ତ୍ରୀନ୍ସଚରାଚରାନ୍ ॥ 3-227-23 (24817)
ତସ୍ ତଂ ନିନଦଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମହାମେଘୌଘନିଃସ୍ବନମ୍।
ଉତ୍ପେତତୁର୍ମହାନାଗୌ ଚିତ୍ରଶ୍ଚୈରାବତଶ୍ଚ ହ ॥ 3-227-24 (24818)
ତାବାପତନ୍ତୌ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯସ ବାଲୋଽର୍କସମଦ୍ଯୁତିଃ।
ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଗୃହୀତ୍ବା ପାଣିଭ୍ଯାଂ ଶକ୍ତିଂ ଚାନ୍ଯେନ ପାଣିନା ॥ 3-227-25 (24819)
ଅପରେଣାଗ୍ନିଦାଯାଦସ୍ତାମ୍ରଚୂଡଂ ଭୁଜେନ ସଃ।
ମହାକାଯମୁପଶ୍ଲିଷ୍ଟଂ କୁକ୍କୁଟଂ ବଲିନାଂ ବରମ୍।
ଗୃହୀତ୍ବା ବ୍ଯନଦଦ୍ଭୀମଂ ଚିକ୍ରୀଡ ଚ ମହାଭୁଜଃ ॥ 3-227-26 (24820)
ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ ବଲବାନ୍ଗୃହୀତ୍ବା ଶଙ୍ଖମୁତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରାଧ୍ମାପଯତ୍ ଭୂତାନାଂ ତ୍ରାସନଂ ବଲିନାମପି।
ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଭୁଜାଭ୍ଯାମାକାଶଂ ବହୁଶୋ ନିଜଘାନ ॥ 3-227-28aକ୍ରୀଡନ୍ଭାତି ମହାସେନସ୍ତ୍ରୀଂଲ୍ଲୋକାନ୍ବଦନୈଃ ପିବନ୍।
ପର୍ବତାଗ୍ରେଽପ୍ରମେଯାତ୍ମା ରଶ୍ମିମାନୁଦଯେ ଯଥା ॥ 3-227-27 (24821)
ସ ତସ୍ ପର୍ବତସ୍ଯାଗ୍ରେ ନିଷଣ୍ଣୋଽଦ୍ଭୁତବିକ୍ରମଃ।
ବ୍ଯଲୋକଯଦମେଯାତ୍ମା ମୁଖୈର୍ନାନାବିଧୈର୍ଦିଶଃ ॥ 3-227-29 (24822)
ସ ପଶ୍ଯନ୍ବିବିଧାନ୍ଭାବାଂଶ୍ଚକାର ନିନଦଂ ପୁନଃ।
ତସ୍ଯ ତଂ ନିନଦଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନ୍ଯପତନ୍ବହୁଧା ଜନାଃ।
ଭୀତାଶ୍ଚୋଦ୍ବିଗ୍ରମନସସ୍ତମେବ ଶରଣଂ ଯଯୁଃ ॥ 3-227-30 (24823)
ଯେ ତୁଂ ସଂଶ୍ରିତା ଦେବଂ ନାନାବର୍ଣାସ୍ତଦା ଜନାଃ।
ତାନପ୍ଯାହୁଃ ପାରିଷଦାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସୁମହାବଲାନ୍ ॥ 3-227-31 (24824)
ସ ତୂତ୍ଥାଯ ମହାବାହୁରୁପସାନ୍ତ୍ବ୍ଯ ଚ ତାଞ୍ଜନାନ୍।
ଧନୁର୍ବିକୃଷ୍ଯ ବ୍ଯସୃଜଦ୍ବାଣାଞ୍ଶ୍ବେତେ ମହାଗିରୌ ॥ 3-227-32 (24825)
ବିଭେଦ ସ ଶରୈଃ ଶୈଲଂ କ୍ରୌଞ୍ଚଂ ହିମବତଃ ସୁତମ୍।
ତେନ ହଂସାଶ୍ଚ ଗୃଧ୍ରାଶ୍ଚ ମେରୁଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପର୍ବତମ୍ ॥ 3-227-33 (24826)
ସ ବିଶୀର୍ଣୋଽପତଚ୍ଛୈଲୋ ଭୃଶମାର୍ତସ୍ବରାବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-227-34 (24827)
ତସ୍ମିନ୍ନିପତିତେ ତ୍ବନ୍ଯେ ନେଦୁଃ ଶୈଲା ଭୃଶଂ ଭଯାତ୍।
`ଘୋରମାର୍ତସ୍ବରଂ ଚକ୍ରୁର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କ୍ରୌଞ୍ଚଂ ବିଦାରିତମ୍' ॥ 3-227-35 (24828)
ସତଂ ନାଦଂ ଭୃଶାର୍ତାନାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବାଽପି ବଲିନାଂବରଃ।
ନ ପ୍ରାବ୍ଯଧଦମେଯାତ୍ମା ଶକ୍ତିମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ଚାନଦତ୍ ॥ 3-227-36 (24829)
ସା ତଦା ବିମଲା ଶକ୍ତିଃ କ୍ଷିପ୍ତା ତେନ ମହାତ୍ମନା।
ବିଭେଦ ଶିଖରଂ ଘୋରଂ ଶ୍ବେତସ୍ ତରସା ଗିରେଃ ॥ 3-227-37 (24830)
ସ ତେନାଭିହତୋ ଦୀର୍ଣୋ ଗିରିଃ ଶ୍ବେତୋଽଚଲୈଃ ସହ।
ପଲାଯତ ମହୀଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଭୀତସ୍ତସ୍ମାନ୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-227-38 (24831)
ତତଃ ପ୍ରବ୍ଯଥିତା ଭୂମିର୍ବ୍ଯଶୀର୍ଯତ ସମନ୍ତତଃ।
ଆର୍ତା ସ୍କନ୍ଦଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପୁନର୍ବଲବତୀ ବଭୌ ॥ 3-227-39 (24832)
ପର୍ବତାଶ୍ଚ ନମସ୍କୃତ୍ଯତମେବ ପୃଥିବୀଂ ଗତାଃ।
ଅଥୈନମଭଜଲ୍ଲୋକଃ ସ୍କନ୍ଦଂ ଶୁକ୍ଲସ୍ଯ ପଞ୍ଚମୀମ୍ ॥ 3-227-40 (24833)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ସପ୍ତବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 227 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-227-4 ଶିଷ୍ଟାଭିଃ ପ୍ରହିତା ପ୍ରାପ୍ତେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-227-9 ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣୀନାମହିତମିତି ଝ. ଥ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 228
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.228. ଅଧ୍ଯାଯଃ 228
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଷଡୃଷିଭିର୍ଲୋକାପବାଦଭଯାତ୍ସ୍ବପତ୍ନୀନାଂ ପରିତ୍ଯାଗଃ ॥ 1 ॥ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରେଣ କୁମାରସ୍ଯ ଜାତକର୍ମାଦିନା ସଂସ୍କରଣମ୍ ॥ 2 ॥ ସ୍କନ୍ଦପରାକ୍ରମାସହିଷ୍ଣୁନା ଶକ୍ରେଣ ସ୍କନ୍ଦେନ ସହାଽଽଯୋଧନମ୍ ॥ 3 ॥ ଇନ୍ଦ୍ରବଜ୍ରାଭିହତାତ୍ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବାଦ୍ବିଶାସ୍ବସ୍ଯ ତଥା କୁମାରାଣାଂ କନ୍ଯାନାଂ ଚ ସମୁଦ୍ଭବଃ ॥ 4 ॥ ସ୍କନ୍ଦାଦ୍ଭୀତେନେନ୍ଦ୍ରେଣ ତେନ ସହ ସଂଧାନମ୍ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-228-0 (24834)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-228-0x (2546)
ତସ୍ମିଞ୍ଜାତେ ମହାସତ୍ତ୍ବେ ମହାସେନେ ମହାବଲେ।
ସମୁତ୍ତସ୍ଥୁର୍ମହୋତ୍ପାତା ଘୋରରୂପାଃ ପୃଥଗ୍ବିଧାଃ ॥ 1 ॥ 3-228-1 (24835)
ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସୋର୍ବିପରୀତଂ ଚ ତଥା ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବାନି ଯାନି ଚ।
ଗ୍ରହା ଦୀପ୍ତା ଦିଶଃ ଖଂ ଚ ରରାସ ଚ ମହୀ ଭୃଶମ୍ ॥ 3-228-2 (24836)
ଋଷଯଶ୍ଚ ମହାଘୋରାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବୋତ୍ପାତାନ୍ସମନ୍ତତଃ।
ଅକୁର୍ବଞ୍ଶାନ୍ତିମୁଦ୍ବିଗ୍ନା ଲୋକାନାଂ ଲୋକଭାବନାଃ ॥ 3-228-3 (24837)
ନିବସନ୍ତି ବନେ ଯେ ତୁ ତସ୍ମିଂଶ୍ଚୈତ୍ରରଥେ ଜନାଃ।
ତେଽବ୍ରୁବନ୍ନେଷ ନୋଽନର୍ଥଃ ପାବକେନାହୃତୋ ମହାନ୍।
ସଂଗମ୍ଯ ଷଡ୍ଭିଃ ପତ୍ନୀଭିଃ ସପ୍ତର୍ଷୀଣାମିତି ସ୍ମ ହ ॥ 3-228-4 (24838)
ଅପରେ ଗରୁଡୀମାହୁସ୍ତଯାଽନର୍ଥୋଽଯମାହୃତଃ।
ଯୈର୍ଦୃଷ୍ଟା ସା ତଦା ଦେବୀ ତସ୍ଯା ରୂପେଣ ଗଚ୍ଛତୀ ॥ 3-228-5 (24839)
ନ ତୁ ତତ୍ସ୍ବାହଯା କର୍ମ କୃତଂଜାନାତି ବୈ ଜନଃ ॥ 3-228-6 (24840)
ସୁପର୍ଣୀ ତୁ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମମାଯଂ ତନଯସ୍ତ୍ବିତି।
ଉପଗମ୍ଯ ଶନୈଃ ସ୍କନ୍ଦମାହାହଂ ଜନନୀ ତବ ॥ 3-228-7 (24841)
ଅଥ ସପ୍ତର୍ଷଯଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଜାତଂ ପୁତ୍ରଂ ମହୌଜସମ୍।
ତତ୍ଯଜୁଃ ଷଟ୍ ତଦା ପତ୍ନୀର୍ବିନା ଦେବୀମରୁନ୍ଧତୀମ୍।
ଷଡ୍ଭିରେବ ତଦା ଜାତମାହୁସ୍ତଦ୍ବନବାସିନଃ ॥ 3-228-8 (24842)
ସପ୍ତର୍ଷୀନାହ ଚ ସ୍ବାହା ମମ ପୁତ୍ରୋଽଯମିତ୍ଯୁତ।
ଅହଂ ହେତୁର୍ନୈତଦେବମିତି ରାଜନ୍ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-228-9 (24843)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ତୁ କୃତ୍ବେଷ୍ଟିଂ ସପ୍ତର୍ଷୀଣାଂ ମହାମୁନିଃ।
ପାବକଂ କାମସଂତପ୍ତମଦୃଷ୍ଟଃ ପୃଷ୍ଠତୋଽନ୍ବଗାତ୍।
ତତ୍ତେନ ନିଖିଲଂ ସର୍ବମବବୁଧ୍ଯ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-228-10 (24844)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ତୁ ପ୍ରଥମଂ କୁମାରଂ ଶରଣଂ ଗତଃ।
ସ୍ତବଂ ଦିବ୍ଯଂ ସଂପ୍ରଚକ୍ରେ ମହାସେନସ୍ ଚାପି ସଃ ॥ 3-228-11 (24845)
ମଙ୍ଗଲାନି ଚ ସର୍ବାଣି କୌମାରାଣି ତ୍ରଯୋଦଶ।
ଜାତକର୍ମାଦିକାସ୍ତସ୍ କ୍ରିଯାଶ୍ଚକ୍ରେ ମହାମୁନିଃ ॥ 3-228-12 (24846)
ପଡ୍ବକ୍ରସ୍ଯ ତୁ ମାଂହାତ୍ମ୍ଯଂ କୁକ୍କୁଟସ୍ଯ ତୁ ସାଧନମ୍।
ଶକ୍ତ୍ଯା ଦେବ୍ଯାଃ ସାଧନଂ ଚ ତଥା ପାରିଷଦାମଷି ॥ 3-228-13 (24847)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରଶ୍ଚକାରୈତତ୍କର୍ମ ଲୋକହିତାଯ ବୈ।
ତସ୍ମାଦୃଷିଃ କୁମାରସ୍ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋଽଭବତ୍ପ୍ରିଯଃ ॥ 3-228-14 (24848)
ଅନ୍ବଜାନାଚ୍ଚ ସ୍ବାହାଯା ରୂପାନ୍ଯତ୍ବଂ ମହାମୁନିଃ।
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚ ମୁନୀନ୍ସର୍ବାନନାପରାଧ୍ଯନ୍ତି ବୈ ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ତତ୍ବତସ୍ତସ୍ମାତ୍ତେ ପତ୍ନୀଃ ସର୍ବତୋତ୍ଯଜନ୍ ॥ 3-228-15 (24849)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-228-16x (2547)
ସ୍କନ୍ଦଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଦା ଦେବା ବାସବଂ ସହିତାଽବ୍ରୁବନ୍।
ଅବିଷହ୍ଯଂ ବଲଂ ସ୍କନ୍ଦଂ ଜହି ଶକ୍ରାଶୁ ମାଚିର୍ ॥ 3-228-16 (24850)
ଯଦି ବା ନ ନିହଂସ୍ଯେନମଦ୍ଯେନ୍ଦ୍ରୋଽଯଂ ଭବିଷ୍ଯତି।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ସନ୍ନିଗୃହ୍ଯାସ୍ମାଂସ୍ତ୍ବାଂ ଚ ଶକ୍ର ମହାବଲା ॥ 3-228-17 (24851)
ସ ତାନୁବାଚ ବ୍ଯଥିତୋ ବାଲୋଽଯଂ ସୁମହାବଲଃ।
ସ୍ରଷ୍ଟାରମପି ଲୋକାନାଂ ଯୁଧି ବିକ୍ରମ୍ଯ ନାଶଯେତ୍।
[ନ ବାଲମୁତ୍ସହେ ହନ୍ତୁମିତି ଶକ୍ରଃ ପ୍ରଭାଷତେ ॥ 3-228-18 (24852)
ତେଽବ୍ରୁବନ୍ନାସ୍ତି ତେ ବୀର୍ଯଂ ଯତ ଏବଂ ପ୍ରଭାସେ।]
ସର୍ବାସ୍ତ୍ବଦ୍ଯାଭିଗଚ୍ଛନ୍ତୁ ସ୍କନ୍ଦଂ ଲୋକସ୍ଯ ମାତରଃ ॥ 3-228-19 (24853)
କାମବୀର୍ଯା ଘ୍ନନ୍ତୁ ଚୈନଂ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଚ ତା ଯଯୁଃ।
ତମପ୍ରତିବଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଷଣ୍ଣବଦନାସ୍ତୁ ତାଃ ॥ 3-228-20 (24854)
ଅଶକ୍ଯୋଽଯଂବିଚିନ୍ତ୍ଯୈବଂ ତମେବ ଶରଣଂ ଯଯୁଃ।
ଊଚୁଶ୍ଚୈନଂ ତ୍ବମସ୍ମାକଂ ପୁତ୍ରୋଽସ୍ମାଭିର୍ଧୃତଂଜଗତ୍ ॥ 3-228-21 (24855)
ଅଭିନନ୍ଦ୍ଯ ତତଃ ସର୍ବାଃ ପ୍ରସ୍ନୁତାଃ ସ୍ନେହବିକ୍ଲବାଃ।
[ତାସାଂ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାତୁକାମଃ ସ୍ତନାନ୍ପ୍ରଭୁଃ] ॥ 3-228-22 (24856)
ତାଃ ସଂପୂଜ୍ଯ ମହାସେନଃକାମାଂଶ୍ଚାସାଂ ପ୍ରଦାଯ ସଃ।
ଅପଶ୍ଯଦଗ୍ନିମାଯାନ୍ତଂ ପିତରଂ ବଲିନାଂ ବଲୀ ॥ 3-228-23 (24857)
ସ ତୁ ସଂପୂଜିତସ୍ତେନ ସହ ମାତୃଗଣେନ ହ।
ପରିବାର୍ଯ ମହାସେନଂ ରକ୍ଷମାଣଃ ସ୍ଥିତଃ ଶିବଃ ॥ 3-228-24 (24858)
ସର୍ବାସାଂ ଯା ତୁ ମାତୄଣାଂ ନାରୀ କ୍ରୋଧସମୁଦ୍ଭବା।
ଧାତ୍ରୀ ସ୍ବପୁତ୍ରବତ୍ସ୍କନ୍ଦଂ ଶୂଲହସ୍ତାଽଭ୍ଯରକ୍ଷତ ॥ 3-228-25 (24859)
ଲୋହିତସ୍ଯୋଦଧେଃ କନ୍ଯା କ୍ରୂରା ଲୋହିତଭୋଜନା।
ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ମହାସେନଂ ପୁତ୍ରବତ୍ପର୍ଯରକ୍ଷତ ॥ 3-228-26 (24860)
ଅଗ୍ନିର୍ଭୂତ୍ବା ନୈଗମେଯଶ୍ଛାଗବକ୍ରୋ ବହୁପ୍ରଜଃ।
ରମଯାମାସ ଶୈଲସ୍ତଂ ବାଲଂ କ୍ରୀଡନକୈରିବ ॥ 3-228-27 (24861)
ବ୍ରହାଃ ସୋପଗ୍ରହାଶ୍ଚୈବ ଋଷଯୋ ମାତରସ୍ତଥା।
ହୁତାଶନମୁଖାଶ୍ଚୈବ ଦୃପ୍ତାଃ ପାରିଷଦାଂ ଗଣାଃ ॥ 3-228-28 (24862)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ଘୋରାସ୍ତ୍ରିଦିବବାସିନଃ।
ପରିବାର୍ଯ ମହାସେନଂ ସ୍ଥିତା ମାତୃଗଣୈଃ ସହ ॥ 3-228-29 (24863)
ସଂଦିଗ୍ଧଂ ବିଜଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଜଯେପ୍ସୁଃ ସୁରେଶ୍ବରଃ।
ଆରୁହ୍ଯୈରାବତସ୍କନ୍ଧଂ ପ୍ରଯଯୌ ଦୈବତୈଃ ସହ ॥ 3-228-30 (24864)
ଆଦାଯ ବଜ୍ରଂ ବବାନ୍ସର୍ବୈର୍ଦେବଗଣୈର୍ବୃତଃ।
ବିଜିଘାଂସୁର୍ମହାସେନମିନ୍ଦ୍ରସ୍ତୂର୍ଣତରଂ ଯଯୌ ॥ 3-228-31 (24865)
`ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ତସ୍ଯ ମହାବେଗଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଦ୍ଭୁତପରାକ୍ରମମ୍।
ବିସ୍ମିତଶ୍ଚାଭବଦ୍ରାଜନ୍ଦେବାନୀକମଚୋଦଯତ୍ ॥ 3-228-32 (24866)
ଉଗ୍ରଂ ତଂ ଚ ମହାନାଦଂ ଦେବାନୀକଂ ମହାପ୍ରଭମ୍।
ବିଚିତ୍ରଧ୍ବଜସନ୍ନାହଂ ନାନାବାହନକାର୍ମୁକମ୍' ॥ 3-228-33 (24867)
ପ୍ରବରାମ୍ବରସଂବୀତଂ ଶ୍ରିଯା ଜୁଷ୍ଟମଲଂକୃତମ୍।
ବିଜିଘାଂସୁଂ ତମାଯାନ୍ତଂ କୁମାରଃ ଶକ୍ରମନ୍ବଯାତ୍ ॥ 3-228-34 (24868)
ବିଯତ୍ପତିଃ ସ ଶକ୍ରସ୍ତୁ ଦ୍ରୁତମାଯାନ୍ମହାବଲଃ।
ସଂହର୍ପଯନ୍ଦେବସେନାଂ ଜିଘାଂସୁଃ ପାବକାତ୍ମଜମ୍ ॥ 3-228-35 (24869)
ସଂପୂଜ୍ଯମାନସ୍ତ୍ରିଦଶୈସ୍ତଥୈବ ପରମର୍ଷିଭିଃ।
ସମୀପମଥ ସଂପ୍ରାପ୍ତୋ ବହ୍ନିପୁତ୍ରସ୍ଯ ବାସବଃ ॥ 3-228-36 (24870)
ସିଂହନାଦଂ ତତଶ୍ଚକ୍ରେ ଦେବେଶଃ ସହିତୈଃ ସୁରୈଃ।
ଗୁହୋଽପିଶବ୍ଦଂ ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବ୍ଯନଦାତ୍ସାଗରୋ ଯଥା ॥ 3-228-37 (24871)
ତସ୍ଯ ଶବ୍ଦେନ ମହତା ସମୁଦ୍ଧୂତୋଦଧିପ୍ରଭମ୍।
ବଭ୍ରାମ ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଦୈବସୈନ୍ଯମଚେତନମ୍ ॥ 3-228-38 (24872)
ଜିଧାଂସୂନୁପସଂପ୍ରାପ୍ତାନ୍ଦେବାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସପାବକିଃ।
ବିସସର୍ଜ ମୁଖାତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରବୃଦ୍ଧାଃ ପାବକାର୍ଚିଷଃ ॥ 3-228-39 (24873)
ଅଦହଦ୍ଦେବସୈନ୍ଯାନି ବେପମାନାନି ଭୂତଲେ ॥ 3-228-40 (24874)
ତେ ପ୍ରଦୀପ୍ତଶିରୋଦେହାଃ ପ୍ରଦୀପ୍ତାଯୁଧବାହନାଃ।
ପ୍ରଚ୍ଯୁତାଃ ସହସା ଭାନ୍ତି ଚିତ୍ରାସ୍ତାରାଗଣା ଇବ ॥ 3-228-41 (24875)
ଦହ୍ଯମାନାଃ ପ୍ରପନ୍ନାସ୍ତେ ଶରଣଂ ପାବକାତ୍ମଜମ୍।
ଦେବା ବଜ୍ରଧରଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାତତଃ ଶାନତିମୁପାଗତାଃ ॥ 3-228-42 (24876)
ତ୍ଯକ୍ତୋ ଦେବୈସ୍ତତଃ ସ୍କନ୍ଦେ ବଜ୍ରଂ ଶକ୍ରୋ ନ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 3-228-43 (24877)
ତଦ୍ବିସୃଷ୍ଟଂ ଜଘାନାଶୁ ପର୍ଶ୍ବଂ ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣମ୍।
ବିଭେଦ ଚ ମହାରାଜ ପାର୍ଶ୍ବଂ ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-228-44 (24878)
ବଜ୍ରପ୍ରହାରାତ୍ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ସଂଜାତଃ ପୁରୁଷୋଽପରଃ।
ଯୁବା କାଞ୍ଚନସନ୍ନାହଃ ଶକ୍ତିଧୃଗ୍ଦିବ୍ଯକୁଣ୍ଡଲଃ ॥ 3-228-45 (24879)
ଯଦ୍ବଜ୍ରବିଶନାଜ୍ଜାତୋ ବିଶାଖସ୍ତେନ ସୋଽଭବତ୍ ॥ 3-228-46 (24880)
ତଂ ଜାତମପରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କାଲାନଲସମଦ୍ଯୁତିମ୍।
ଭଯାଦିନଦ୍ରସ୍ତୁତ ତଂ ସ୍କନ୍ଦଂ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ଶରଣଂ ଗତଃ ॥ 3-228-47 (24881)
ତସ୍ଯାଭଯଂଦଦୌ ସ୍କନ୍ଦଃ ସହସୈନ୍ଯସ୍ ସତ୍ତମ।
ତତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାସ୍ତ୍ରିଦଶା ବାଦିତ୍ରାଣ୍ଯଭ୍ଯବାଦଯନ୍ ॥ 3-228-48 (24882)
ସ୍କନ୍ଦପାରିଷଦାନ୍ଧୋରାଞ୍ଛୃଣୁଷ୍ବାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାନ୍।
ବଜ୍ରପ୍ହହାରାତ୍ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ଜଜ୍ଞୁସ୍ତତ୍ର କୁମାରକାଃ।
ଯେ ହରନ୍ତି ଶିଶୂଞ୍ଜାତାନ୍ଗର୍ଭସ୍ଥାଶ୍ଚୈବ ଦାରୁଣାଃ ॥ 3-228-49 (24883)
ବଜ୍ରପ୍ରହାରାତ୍କନ୍ଯାଶ୍ଚ ଜଜ୍ଞିରେଽସ୍ ମହାବଲାଃ ॥ 3-228-50 (24884)
କୁମାରାନ୍ସ ବିଶଖଂ ଚ ପୁତ୍ରତ୍ବେ ସମକଲ୍ପଯତ୍।
ସ ଭୂତ୍ବା ଭଗବାନ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେ ରକ୍ଷଂଶ୍ଛାଗମୁଖସ୍ତଦା ॥ 3-228-51 (24885)
ବୃତଃ କନ୍ଯାଗଣୈଃ ସର୍ବୈରାତ୍ମୀଯୈଃ ସହ ପୁତ୍ରକୈଃ।
ମାତୃଣାଂ ପ୍ରେଷିତାନାଂ ଚ ଭଦ୍ରଶାଖଶ୍ଚକୋମଲୈଃ ॥ 3-228-52 (24886)
ତତଃ କୁମାରଂ ସଂଜାତଂ ସ୍କନ୍ଦମାହୁର୍ଜନା ଭୁବି।
ରୁଦ୍ରମଗ୍ନିମୁଖାଂ ସ୍ବାହାଂ ପ୍ରଦେଶେଷୁ ମହାବଲାଃ ॥ 3-228-53 (24887)
ଯଜନ୍ତି ପୁତ୍ରକାମାଶ୍ଚ ପୁତ୍ରିଣଶ୍ଚ ସଦା ଜନାଃ।
ଯାସ୍ତାସ୍ତ୍ବଜନଯତ୍କନ୍ଯାସ୍ତପୋ ନାମ ହୁତାଶନଃ ॥ 3-228-54 (24888)
କିଂ କରୋମୀତି ତାଃ ସ୍କନ୍ଦଂ ସଂପ୍ରାପ୍ତାଃ ସମଭାଷଯନ୍ ॥ 3-228-55 (24889)
ଭବେମ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ମାତରୋ ବଯମୁତ୍ତମାଃ।
ପ୍ରସାଦାତ୍ତବ ପୂଜ୍ଯାଶ୍ଚ ପ୍ରିଯମେତତ୍କୁରୁଷ୍ବ ନଃ ॥ 3-228-56 (24890)
ସୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବାଢମିତ୍ଯେବଂ ଭବିଷ୍ଯଧ୍ବଂ ପୃଥିଗ୍ବିଧାଃ।
ଶିବାଶ୍ଚୈବାଶିବାଶ୍ଚୈବ ପୁନଃପୁନଃରୁଦାରଧୀଃ ॥ 3-228-57 (24891)
`ଅଗ୍ନିର୍ଭୂତ୍ବା ତତଶ୍ଚୈନଂ ଛାଗବକ୍ରୋ ବହୁପ୍ରଜଃ।
ରମଯାମାସ ଶୈଲସ୍ଥଂ ବଲଂ କ୍ରୀଡନକୈରିବ' ॥ 3-228-58 (24892)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 228 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-228-2 ବିପରୀତଂ ବୈରମ୍। ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବାନି ଅତିଶୀତାତ୍ଯୁଷ୍ଣାଦୀନି ॥ 3-228-15 ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ଧ୍ରୁତ୍ବାପି। ସର୍ବତଃ ଲୋକାପବାଦଭଯାଦ୍ରାମବତ୍ପତ୍ନୀସ୍ତ୍ଯକ୍ତବନ୍ତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅଥାବ୍ରବୀତ୍ତାନ୍ସପ୍ତର୍ଷୀନ୍ଯୁଷ୍ମତ୍ପତ୍ନୀଷ୍ବଯଂ ଶିଶୁଃ। ଷଟ୍ରସୁ ଜାତୋହୁବହାତ୍ତେ ଚାଗ୍ରେସ୍ତ୍ବଗ୍ରତୋଲ୍ଯଜନ୍। ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-228-46 ବଜ୍ରସ୍ଯ ବିଶନାତ୍ ବାହୋରାଖନନାଚ୍ଚବିଶାଖ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-228-51 କୁମାରାସ୍ତେ=ପିତୃତ୍ବେ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-228-53 ତତଃ କୁମାରପିତରମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 229
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.229. ଅଧ୍ଯାଯଃ 229
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସ୍କନ୍ଦଚରିତ୍ରପ୍ରତିପାଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ଦେବସୈନାପତ୍ଯେଽଭିଷେଚନମ୍ ॥ 2 ॥ ସ୍କନ୍ଦେନେନ୍ଦ୍ରପ୍ରାର୍ଥନଯା ଦେବସେନାଯା ଉଦ୍ବହନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-229-0 (24893)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-229-0x (2548)
ତତଃ ପ୍ରକଲ୍ପ୍ଯ ପୁତ୍ରତ୍ବେ ସ୍କନ୍ଦଂ ମାତୃଗଣୋଽଗମତ୍।
କାକୀ ଚ ହଲିମା ଚୈବ ମାତା ଚାଥ ହଲୀ ତଥା।
ଆର୍ଯା ବାଲା ଚ ଧାତ୍ରୀ ଚ ସପ୍ତୈତା ଶିଶୁମାତରଃ ॥ 3-229-1 (24894)
ଏତାସାଂ ବୀର୍ଯସଂପନ୍ନଃ ଶିଶୁର୍ନାମାତିଦାରୁଣଃ।
ସ୍କନ୍ଦପ୍ରସାଦଜଃ ପୁତ୍ରୋ ଲୋହିତାକ୍ଷୋ ଭଯଂକରଃ ॥ 3-229-2 (24895)
ଏଷ ବୀରୋଽଷ୍ଟମଃ ପ୍ରୋକ୍ତଃ ସ୍କନ୍ଦୋ ମାତୃଗଣୋଦ୍ଭବଃ।
ଛାଗବକ୍ରେଣ ସହିତୋ ନବମଃ ପରିକୀର୍ତ୍ଯତେ ॥ 3-229-3 (24896)
ଷଷ୍ଠଂ ଛାଗମଯଂ ବକ୍ରଂ ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯୈବେତି ବିଦ୍ଧି ତମ୍।
ଷଟ୍ଶିରୋଭ୍ଯନ୍ତରଂ ରାଜନ୍ନିତ୍ଯଂ ମାତୃଗଣାର୍ଚିତମ୍ ॥ 3-229-4 (24897)
ଷଣ୍ଣାଂ ତୁ ପ୍ରବରଂ ତସ୍ଯ ଶୀର୍ଷାଣାମିହ ଶବ୍ଦ୍ଯତେ।
ଶକ୍ତିଂ ଯେନାସୃଜଦ୍ଦିବ୍ଯାଂ ଭଦ୍ରଶାଖ ଇତି ସ୍ମ ହ ॥ 3-229-5 (24898)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ଦ୍ବିବିଧାକାରଂ ବୃତ୍ତଂ ଶୁକ୍ଲସ୍ଯ ପଞ୍ଚମୀମ୍।
ତତ୍ର ଯୁଦ୍ଧଂ ମହାଘୋରଂ ବୃତ୍ତଂ ଷଷ୍ଠ୍ଯାଂ ଜନାଧିପ ॥ 3-229-6 (24899)
ଉପବିଷ୍ଟଂ ତୁ ତଂ ସ୍କନ୍ଦମାମୁକ୍ତକବଚସ୍ରଜମ୍।
ହିରଣ୍ଯଚୂଡମୁକୁଟଂ ହିରଣ୍ଯାଂକ୍ଷଂ ମହାପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-229-7 (24900)
ଲୋହିତାମ୍ବରସଂବୀତଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଦଂଷ୍ଟ୍ରଂ ମନୋରମମ୍।
ସର୍ବଲକ୍ଷଣସଂପନ୍ନଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯାପି ସୁପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-229-8 (24901)
ତତସ୍ତଂ ବରଦଂ ଶୂରଂ ଯୁବାନଂ ମୃଷ୍ଟକୁଣ୍ଡଲମ୍।
ଅଭଜତ୍ପଦ୍ମରୂପା ଶ୍ରୀଃ ସ୍ବଯମେବ ଶରୀରିଣୀ ॥ 3-229-9 (24902)
ଶ୍ରିଯା ଜୁଷ୍ଟଃ ପୃଥୁଯଶାଃ ସ କୁମାରୋ ବରସ୍ତଦା।
ନିଷଣ୍ଣୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ଭୂତୈଃ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ଯଥା ଶଶୀ ॥ 3-229-10 (24903)
ଅପୂଜଯନ୍ମହାତ୍ମାନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 3-229-11 (24904)
ଇଦମାହୁସ୍ତଦା ଚୈବ ସ୍କନ୍ଦଂ ତତ୍ର ମହର୍ଷଯଃ ॥ 3-229-12 (24905)
ହିରଣ୍ଯବର୍ଣ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଲୋକାନାଂ ଶଂକରୋ ଭବ।
ତ୍ବଯା ଷଡ୍ରାତ୍ରଜାତେନ ସର୍ବେ ଲୋକା ବଶୀକୃତାଃ ॥ 3-229-13 (24906)
ଅଭଯଂଚ ପୁନର୍ଦତ୍ତଂ ତ୍ବଯୈବୈଷାଂ ସୁରୋତ୍ତମ।
ତସ୍ମାଦିନ୍ଦ୍ରୋ ଭବାନସ୍ତୁ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯାଭଯଂକରଃ ॥ 3-229-14 (24907)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-229-15x (2549)
କିମିନ୍ଦ୍ରଃ ସର୍ବଲୋକାନାଂ କରୋତୀହ ତପୋଧନାଃ।
କଥଂ ଦେବଗଣାଂଶ୍ଚୈବ ପାତି ନିତ୍ଯଂ ସୁରେଶ୍ବରଃ ॥ 3-229-15 (24908)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 3-229-16x (2550)
ଇନ୍ଦ୍ରୋ ଦଧାତି ଭୂତାନାଂ ବଲଂ ତେଜଃ ପ୍ରଜାଃ ସୁଖମ୍।
ତୁଷ୍ଟଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ତଥା ସର୍ବାନ୍କାମାନ୍ସୁରେଶ୍ବରଃ ॥ 3-229-16 (24909)
ଦୁର୍ବୃତ୍ତାନାଂ ସଂହରତି ବ୍ରତସ୍ଥାନାଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଅନୁଶାସ୍ତି ଚ ଭୂତାନି କାର୍ଯେଷୁ ବଲସୂଦନଃ ॥ 3-229-17 (24910)
ଅସୂର୍ଯେ ଚ ଭବେତ୍ସୂର୍ଯସ୍ତଥାଽଚନଦ୍ରେ ଚ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ।
ଭବତ୍ଯଗ୍ନିଶ୍ଚ ବାଯୁଶ୍ଚ ପୃଥିବ୍ଯାପଶ୍ଚ ସ୍ବଂ ତଥା ॥ 3-229-18 (24911)
ଏତଦିନ୍ଦ୍ରେଣ କର୍ତବ୍ଯମିନ୍ଦ୍ରେ ହି ବିପୁଲଂ ବଲମ୍।
ତ୍ବଂ ଚ ବୀର ବଲୀ ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତସ୍ମାଦିନ୍ଦ୍ରୋ ଭବସ୍ବ ନ ॥ 3-229-19 (24912)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 3-229-20x (2551)
ଭବସ୍ବେନ୍ଦ୍ରୋ ମହାବାହୋ ସର୍ବେଷାଂ ନଃ ସୁଖାବହଃ।
ଅଭିଷିଚ୍ଯସ୍ବ ଚୈବାଦ୍ଯ ପ୍ରାପ୍ତରୂପୋଽସି ସତ୍ତମ ॥ 3-229-20 (24913)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-229-21x (2552)
ଶାଧି ତ୍ବମେବ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯମବ୍ଯାଗ୍ରେ ନିଜଯେ ରତଃ।
ଅହଂ ତେ କିଂକରଃ ଶକ୍ର ନ ମମେନ୍ଦ୍ରତ୍ବମୀପ୍ସିତମ୍ ॥ 3-229-21 (24914)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 3-229-22x (2553)
ବଲଂତବାଦ୍ଭୁତଂ ବୀର ତ୍ବଂ ଦେବାନାମରୀଞ୍ଜହି।
ଅବଜ୍ଞାସ୍ଯନ୍ତି ମାଂ ଲୋକା ବୀର୍ଯଣ ତବ ବିସ୍ମିତାଃ ॥ 3-229-22 (24915)
ଇନ୍ଦ୍ରତ୍ବେ ତୁ ସ୍ଥିତଂ ବୀର ବଲହୀନଂ ପରାଜିତମ୍।
`ତ୍ବତ୍ତେଜସାଽବମଂସ୍ଯନ୍ତି ଲୋକା ମାଂ ସୁରସତ୍ତମ' ॥ 3-229-23 (24916)
ଆବଯୋଶ୍ଚ ମିଥୋ ଭେଦେ ପ୍ରଯତିଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯତନ୍ଦ୍ରିତାଃ।
ଭେଦିତେ ଚ ତ୍ବଯି ବିଭୋ ଲୋକୋ ଦ୍ବୈଧମୁପେଷ୍ଯତି ॥ 3-229-24 (24917)
ଦ୍ବିଧାଭୂତେଷୁ ଲୋକେଷୁ ନିଶ୍ଚିତେଷ୍ବାବଯୋସ୍ତଥା।
ବିଗ୍ରହଃ ସଂପ୍ରବର୍ତେତ ଭୂତଭେଦାନ୍ମହାବଲ ॥ 3-229-25 (24918)
ତତ୍ର ତ୍ବଂ ମାଂ ରଣେ ତାତ ଯଥାଶ୍ରଦ୍ଧଂ ବିଜେଷ୍ଯସି।
ତସ୍ମାଦିନ୍ଦ୍ରୋ ଭବାନେବ ଭବିତା ମା ବିଚାରଯ ॥ 3-229-26 (24919)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-229-27x (2554)
ତ୍ବମେବ ରାଜା ଭଦ୍ରଂ ତେ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯ ମମୈବ ଚ।
କରୋମି କିଂ ଚ ତେଶକ୍ର ଶାସନାତ୍ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ମେ ॥ 3-229-27 (24920)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-229-28x (2555)
ଅହମିନ୍ଦ୍ରୋ ଭବିଷ୍ଯାମି ତବ ବାକ୍ଯାନ୍ମହାବଲ।
ଯଦି ସତ୍ଯମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ ନିଶ୍ଚଯାଦ୍ଭାଷିତଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-229-28 (24921)
ଯଦି ବା ଶାସନଂ ସ୍କନ୍ଦ କର୍ତୁମିଚ୍ଛସି ମେ ଶୃଣୁ।
ଅଭିଷିଚ୍ଯସ୍ବ ଦେବାନାଂ ସୈନାପତ୍ଯେ ମହାବଲ ॥ 3-229-29 (24922)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-229-30x (2556)
ଦାନବାନାଂ ବିନାଶାଯ ଦେବାନାମର୍ଥସିଦ୍ଧଯେ।
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣହିତାର୍ଥାଯ ସୈନାପତ୍ଯେଽଭିଷିଞ୍ଚ ମାମ୍ ॥ 3-229-30 (24923)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-229-31x (2557)
ସୋଽଭିଷିକ୍ତୋ ମଘବତା ସର୍ବୈର୍ଦେବଗଣୈଃ ସହ।
ଅତୀବ ଶୁଶୁଭେ ତତ୍ର ପୂଜ୍ଯମାନୋ ମହର୍ଷିଭିଃ ॥ 3-229-31 (24924)
ତତ୍ର ତତ୍କାଞ୍ଚନଂ ଛତ୍ରଂ ଧ୍ରିଯମାଣଂ ବ୍ଯରୋଚତ।
ତଥୈବ ସୁସମିଦ୍ଧସ୍ଯ ପାବକସ୍ଯାତ୍ମମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 3-229-32 (24925)
ବିଶ୍ବକର୍ମକୃତା ଚାସ୍ଯ ଦିବ୍ଯା ମାଲା ହିରଣ୍ମଯୀ।
ଆବଦ୍ଧା ତ୍ରିପୁରଘ୍ନେନ ସ୍ବଯମେବ ଯଶସ୍ବିନା ॥ 3-229-33 (24926)
ଆଗମ୍ଯ ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ସହ ଦେବ୍ଯା ପରଂତପ।
ଅର୍ଚଯାମାସ ସୁପ୍ରୀତୋ ଭଗବାନ୍ଗୋବୃଷଧ୍ବଜଃ ॥ 3-229-34 (24927)
ରୁଦ୍ରମଗ୍ନିଂ ଦ୍ବିଜାଃ ପ୍ରାହୂ ରୁଦ୍ରସୂନୁସ୍ତତସ୍ତୁ ସଃ।
`କୀର୍ତ୍ଯତେ ସୁମହାତେଜାଃ କୁମାରୋଽଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନଃ' ॥ 3-229-35 (24928)
ରୁଦ୍ରେଣ ଶୁକ୍ରମୁତ୍ସୃଷ୍ଟଂ ତଚ୍ଛ୍ବେତଃ ପର୍ବତୋଽଭବତ୍।
ପାବକସ୍ଯେନଦ୍ରିଯଂ ଶ୍ବେତେ କୃତ୍ତିକାଭିଃ କୃତଂ ନଗେ ॥ 3-229-36 (24929)
ପୂଜ୍ଯମାନଂ ତୁ ରୁଦ୍ରେଣ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସର୍ବେଦିବୌକସଃ।
ରୁଦ୍ରସୂନୁଂ ତତଃ ପ୍ରାହୁର୍ଗୁହଂ ଗୁଣବତାଂବରମ୍ ॥ 3-229-37 (24930)
ଅନୁପ୍ରବିଶ୍ଯ ରୁଦ୍ରେଣ ବହ୍ନିଂ ଜାତୋ ହ୍ଯଯଂ ଶିଶୁଃ।
ତତ୍ର ଜାତସ୍ତତଃ ସ୍କନ୍ଦୋ ରୁଦ୍ରସୂନୁସ୍ତତୋଽଭବତ୍ ॥ 3-229-38 (24931)
ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ବହ୍ନେଃ ସ୍ବାହାଯାଃ ଷଣ୍ଣାଂ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଚ ତେଜସା।
ଜାତଃ ସ୍କନ୍ଦଃ ସୁରଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ରୁଦ୍ରସୂନୁସ୍ତତୋଽଭବତ୍ ॥ 3-229-39 (24932)
ଅରଜେ ବାସସୀ ରକ୍ତେ ବସାନଃ ପାବକାତ୍ମଜଃ।
ଭାତି ଦୀପ୍ତବପୁଃ ଶ୍ରମାନ୍ରକ୍ତାଭ୍ରାଭ୍ଯାମିବାଂଶୁମାନ୍ ॥ 3-229-40 (24933)
କୁକ୍କୁଟଶ୍ଚାଗ୍ନିନା ଦତ୍ତସ୍ତସ୍ କେତୁରଲଂକୃତଃ।
ରଥେ ସମୁଚ୍ଛିତୋ ଭାତି କାଲାଗ୍ନିରବ ଲୋହିତଃ ॥ 3-229-41 (24934)
ଯା ଚେଷ୍ଟା ସର୍ବଭୂତାନାଂ ପ୍ରଭା ଶକ୍ତିର୍ବଲଂ ତଥା।
ଅଗ୍ରତସ୍ତସ୍ଯ ସା ଶକ୍ତିର୍ଦେବାନାଂ ଜଯବର୍ଧନୀ ॥ 3-229-42 (24935)
ବିବେଶ କବଚଂ ଚାସ୍ଯ ଶରୀରଂ ସହଜଂ ତଥା।
ଯୁଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ପ୍ରାଦୁର୍ଭବତି ତତ୍ସଦା ॥ 3-229-43 (24936)
ଶକ୍ତିର୍ଧର୍ମୋ ବଲଂ ତେଜଃ କାନ୍ତତ୍ବଂ ସତ୍ଯମୁନ୍ନତିଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯତ୍ବମସଂମୋହୋ ଭକ୍ତାନାଂ ପରିରକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-229-44 (24937)
ନିକୃନ୍ତନଂ ଚ ଶତ୍ରୂଣାଂ ଲୋକାନାଂ ଚାଭିରକ୍ଷଣମ୍।
ସ୍କନ୍ଦେନ ସହ ଜାତାନି ସର୍ବାଣ୍ଯେବ ଜନାଧିପ ॥ 3-229-45 (24938)
ଏବଂ ଦେବଗଣୈଃ ସର୍ବୈଃ ସୋଽଭିଷିକ୍ତଃ ସ୍ବଲଂକୃତଃ।
ବଭୌ ପ୍ରତୀତଃ ସୁମନାଃ ପରିପୂର୍ଣେନ୍ଦୁଦର୍ଶନଃ ॥ 3-229-46 (24939)
ଇଷ୍ଟୈଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଘୋଷୈଶ୍ଚ ଦେବତୂର୍ଯବରୈରପି।
ଦେବଗନ୍ଧର୍ବଗୀତୈଶ୍ଚ ସର୍ବୈରପ୍ସରସାଂ ଗଣୈଃ ॥ 3-229-47 (24940)
ଏତୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈଶ୍ଚ ବହୁଭିସ୍ତୁଷ୍ଟୈର୍ହୃଷ୍ଟୈଃ ସ୍ବଲଂକୃତଃ।
[ସୁସଂବୃତଃ ପିଶାଚାନାଂ ଗଣୈର୍ଦେବଗଣୈସ୍ତଥା।]
କ୍ରୀଡନ୍ଭାତି ତଦା ଦେବୈରଭିଷିକ୍ତଶ୍ଚ ପାବକିଃ ॥ 3-229-48 (24941)
ଅଭିଷିକ୍ତଂ ମହାସେନମପଶ୍ଯନ୍ତ ଦିବୌକସଃ।
ବିନିହତ୍ଯ ତମଃ ସୂର୍ଯଂ ଯଥୈବାଭ୍ଯୁଦିତଂ ତଥା ॥ 3-229-49 (24942)
ଅଥୈନମଭ୍ଯଯୁଃ ସର୍ବା ଦେବସେନାଃ ସହସ୍ରଶଃ।
ଅସ୍ମାକଂ ତ୍ବଂ ପତିରିତି ବ୍ରୁବାଣାଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶଃ ॥ 3-229-50 (24943)
ତାଃ ସମାସାଦ୍ଯ ଭଗବାନ୍ସର୍ବଭୂତଗଣୈର୍ବୃତଃ।
ଅର୍ଚିତସ୍ତୁ ସ୍ତୁତଶ୍ଚୈବ ସାନ୍ତ୍ବଯାମାସ ତା ଅପି ॥ 3-229-51 (24944)
ଶତକ୍ରତୁଶ୍ଚାଭିଷିଚ୍ଯ ସ୍କନ୍ଦଂ ସେନାପତିଂ ତଦା।
ସସ୍ମାର ତାଂ ଦେବସେନାଂ ଯା ସା ତେନ ବିମୋକ୍ଷିତା ॥ 3-229-52 (24945)
ଅଯଂ ତସ୍ଯାଃ ପତିର୍ନୂନଂ ବିହିତୋ ବ୍ରହ୍ମଣା ସ୍ବଯମ୍।
ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ତ୍ବାନଯାମାସ ଦେବସେନାଂ ହ୍ଯଲଂକୃତାମ୍ ॥ 3-229-53 (24946)
ସ୍କନ୍ଦଂ ପ୍ରୋବାଚ ବଲଭିଦିଯଂ କନ୍ଯା ସୁରୋତ୍ତମ।
ଅଜାତେ ତ୍ବଯି ନିର୍ଦିଷ୍ଟା ତବ ପତ୍ନୀ ସ୍ବଯଂଭୁବା ॥ 3-229-54 (24947)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମସ୍ଯା ବିଧିବତ୍ପାଣିଂ ମନ୍ତ୍ରପୁରସ୍କୃତମ୍।
ଗୃହାଣ ଦକ୍ଷିଣଂ ଦେବ୍ଯାଃ ପାଣିନା ପଦ୍ମବର୍ଚସା ॥ 3-229-55 (24948)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ଜଗ୍ରାହ ତସ୍ଯାଃ ପାଣିଂ ଯଥାବିଧି।
ବୃହସ୍ପତିର୍ମନ୍ତ୍ରବିଦ୍ଧି ଜଜାପ ଚ ଜୁହାବ ଚ ॥ 3-229-56 (24949)
ଏବଂ ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ମହିଷୀଂ ଦେବସେନାଂ ବିଦୁର୍ଜନାଃ।
ଷଷ୍ଠୀଂ ଯାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପ୍ରାହୁର୍ଲକ୍ଷ୍ମୀମାସାଂ ସୁଖପ୍ରଦାମ୍ ॥ 3-229-57 (24950)
ସିନୀବାଲୀଂ କୁହୂଂ ଚୈବ ସଦ୍ବୃତ୍ତିମପରାଜିତାମ୍।
`ଇତ୍ଯେବମାଦିଭିର୍ଦେବୀ ନାମଭିଃ ପରିକୀର୍ତ୍ଯତେ' ॥ 3-229-58 (24951)
ଯଦା ସ୍କନ୍ଦଃ ପତିର୍ଲବ୍ଧଃ ଶାଶ୍ବତୋ ଦେବସେନଯା।
ତଦା ତମାଶ୍ରଯଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ସ୍ବଯଂ ଦେବୀ ଶରୀରିଣୀ ॥ 3-229-59 (24952)
ଶ୍ରୀଜୁଷ୍ଟଃ ପଞ୍ଚମୀସ୍କନ୍ଦସ୍ତସ୍ମାଚ୍ଛ୍ରୀଃ ପଞ୍ଚମୀ ସ୍ମୃତା।
ଷଷ୍ଠ୍ଯାଂ କୃତାର୍ଥୋଽଭୂଦ୍ଯସ୍ଥାତ୍ତସ୍ମାତ୍ଷଷ୍ଠୀ ମହାତିଧିଃ ॥ 3-229-60 (24953)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଏକୋନତ୍ରିଂଶଦଧିଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 229 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-229-27 ଶସନଂ ତଦ୍ଦ୍ରବୀହି ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-229-35 ରୁଦ୍ରମଗ୍ନିମିତି। ରୁଦ୍ରୋ ବା ଏଷ ଯଦଗ୍ନିରିତ ଶ୍ରୁତିବିଦୋ ଦ୍ବିଜାଃ ପ୍ରାହୁଃ ॥ 3-229-38 ଅନୁପ୍ରବିଶ୍ଯ ସ୍ଥିତେନେତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 230
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.230. ଅଧ୍ଯାଯଃ 230
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତିସ୍କନ୍ଦଚରିତ୍ରକୀର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-230-0 (24954)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-230-0x (2558)
ଶ୍ରିଯା ଜୁଷ୍ଟଂ ମହାସେନଂ ଦେବସେନାପତୀକୃତମ୍।
ସପ୍ତର୍ଷିପତ୍ନଯଃ ଷଡ୍ ଦେବ୍ଯସ୍ତତ୍ସକାଶମଥାଗମନ୍ ॥ 3-230-1 (24955)
ଋଷିଭିଃ ସଂପରିତ୍ଯକ୍ତା ଧର୍ମଯୁକ୍ତା ମହାବ୍ରତାଃ।
ଦ୍ରୁତମାଗମ୍ଯ ଚୋଚୁସ୍ତା ଦେବସେନାପତିଂ ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 3-230-2 (24956)
ବଯଂ ପୁତ୍ର ପରିତ୍ଯକ୍ତାଂ ଭର୍ତୃଭିର୍ଦେବସଂମିତୈଃ।
ଅକାରଣାଦ୍ରୁଷା ତୈସ୍ତୁ ପୁଣ୍ଯସ୍ଥାନାତ୍ପରିଚ୍ଯୁତାଃ ॥ 3-230-3 (24957)
ଅସ୍ମାଭିଃ କିଲ ଜାତସ୍ତ୍ବମିତି କେନାପ୍ଯୁଦାହୃତମ୍।
ତତ୍ସତ୍ଯମେତତ୍ସଂଶ୍ରୁତ୍ଯ ତସ୍ମାନ୍ନସ୍ତ୍ରାତୁମର୍ହସି ॥ 3-230-4 (24958)
ଅକ୍ଷଯଶ୍ଚ ଭବେତ୍ସ୍ବର୍ଗସ୍ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଧି ନଃ ପ୍ରଭୋ।
ତ୍ବାଂ ପୁତ୍ରଂ ଚାପ୍ଯଭୀପ୍ସାମଃ କୃତ୍ବୈତଦନୃଣୋ ଭବ ॥ 3-230-5 (24959)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-230-6x (2559)
ମାତରୋ ହି ଭବତ୍ଯୋ ମେ ସୁତୋ ବୋଽହମନିନ୍ଦିତାଃ।
ଯଦ୍ବାପୀଚ୍ଛତ ତତ୍ସର୍ବଂ ସଂଭବିଷ୍ଯତି ବସ୍ତଥା ॥ 3-230-6 (24960)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-230-7x (2560)
ବିବକ୍ଷନ୍ତଂ ତତଃ ଶକ୍ରଂ କିଂ କାର୍ଯମିତି ସୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଉକ୍ତଃ ସ୍କନ୍ଦେନ ବ୍ରୂହିତି ସୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବାସବସ୍ତତଃ ॥ 3-230-7 (24961)
ଅଭିଜିତ୍ସ୍ପର୍ଧମାନା ତୁ ରୋହିଣ୍ଯା କନ୍ଯସୀ ସ୍ବସା।
ଇଚ୍ଛନ୍ତୀ ଜ୍ଯେଷ୍ଠତାଂ ଦେବୀ ତପସ୍ତପ୍ତୁଂ ବନଂ ଗତା ॥ 3-230-8 (24962)
ତତ୍ର ମୂଢୋସ୍ମି ଭଦ୍ରଂ ତେ ନକ୍ଷତ୍ରଂ ଗଗନାଚ୍ଚ୍ଯୁତମ୍।
କାଲଂ ତ୍ବିମଂ ପରଂ ସ୍କନ୍ଦ ବ୍ରହ୍ମଣା ସହ ଚିନ୍ତଯ ॥ 3-230-9 (24963)
ଧନିଷ୍ଠାଦିସ୍ତଦା କାଲୋ ବ୍ରହ୍ମଣା ପରିକଲ୍ପିତଃ।
ରୋହିଣୋ ହ୍ଯଭବତ୍ପୂର୍ବମେବଂ ସଙ୍ଖ୍ଯା ସମାଭବତ୍ ॥ 3-230-10 (24964)
ଏବମୁକ୍ତେ ତୁ ଶକ୍ରେଣ ତ୍ରିବିଦଂ କୃତ୍ତିକା ଗତାଃ।
ନକ୍ଷତ୍ରଂ ଶକଟାକାରଂ ଭାତି ତଦ୍ବହ୍ନିଦୈବତମ୍ ॥ 3-230-11 (24965)
ବିନତା ଚାବ୍ରବୀତ୍ସ୍କନ୍ଦଂ ମମ ତ୍ବଂ ପିଣ୍ଡଦଃ ସୁତଃ।
ଇଚ୍ଛାମି ନିତ୍ଯମେବାହଂ ତ୍ବଯା ପୁତ୍ର ସହାସିତୁମ୍ ॥ 3-230-12 (24966)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-230-13x (2561)
ଏବମସ୍ତୁ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ପୁତ୍ରସ୍ନେହାତ୍ପ୍ରଶାଧି ମାମ୍।
ସ୍ନୁଷଯା ପୂଜ୍ଯମାନା ବୈ ଦେବି ବତ୍ସ୍ଯସି ନିତ୍ଯଦା ॥ 3-230-13 (24967)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-230-14x (2562)
ଅଥ ମାତୃଗଣଃ ସର୍ବଃ ସ୍କନ୍ଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ବଯଂ ସର୍ବସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ମାତରଃ କବିଭିଃ ସ୍ତୁତାଃ।
ଇଚ୍ଛାମୋ ମାତରସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ଭବିତୁଂ ପୂଜଯସ୍ବ ନଃ ॥ 3-230-14 (24968)
`ତାସାଂ ତୁ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବାସ୍କନ୍ଦୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍'।
ମାତରୋ ହି ଭବତ୍ଯୋ ମେ ଭବତୀନାମହଂ ସୁତଃ।
ଉଚ୍ଯତାଂ ଯନ୍ମଯା କାର୍ଯଂ ଭବତୀନାମଥେପ୍ସିତମ୍ ॥ 3-230-15 (24969)
ମାତର ଊଚୁଃ। 3-230-16x (2563)
ଯାସ୍ତୁ ତା ମାତରଃ ପୂର୍ବଂ ଲୋକସ୍ଯାସ୍ଯ ପ୍ରକଲ୍ପିତାଃ।
ଅସ୍ମାକଂ ତୁ ଭବେତ୍ସ୍ଥାନଂ ତାସାଂ ଚୈବ ନ ତଦ୍ଭବେତ୍ ॥ 3-230-16 (24970)
ଭବେମ ପୂଜ୍ଯା ଲୋକସ୍ଯ ନ ତାଃ ପୂଜ୍ଯାଃ ସୁରର୍ଷଭ।
ପ୍ରଜାଽସ୍ମାକଂ ହୃତାସ୍ତାଭିସ୍ତ୍ବତ୍କୃତେ ତାଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ନଃ ॥ 3-230-17 (24971)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-230-18x (2564)
ବୃତ୍ତାଃ ପ୍ରଜା ନ ତାଃ ପ୍ରକ୍ଯା ଭବତୀଭିର୍ନିଷେବିତୁମ୍।
ଅନ୍ପ୍ରାଂ ବଃ କାଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛାମି ପ୍ରଜାଂ ଯାଂ ମନସେଚ୍ଛଥା ॥ 3-230-18 (24972)
ମାତର ଊଚୁଃ। 3-230-19x (2565)
ଇଚ୍ଚାମ ତାସାଂ ମାତୄଣାଂ ପ୍ରଜା ଭୋକ୍ତୁଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ନଃ।
ତ୍ବଯା ସହ ପୃଥଗ୍ଭୂତା ଯେ ଚ ତାସାମଥେଶ୍ବରାଃ ॥ 3-230-19 (24973)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-230-20x (2566)
ପ୍ରଜା ବୋ ଦଦ୍ମି କଷ୍ଟଂ ତୁ ଭବତୀଭିରୁଦାହୃତମ୍।
ପରିରକ୍ଷତ ଭଦ୍ରଂ ବଃ ପ୍ରଜା ସାଧୁନମସ୍କୃତାଃ ॥ 3-230-20 (24974)
ମାତର ଊଚୁଃ। 3-230-21x (2567)
ପରିରକ୍ଷାମ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପ୍ରଜାଃ ସ୍କନ୍ଦ ଯଥେଚ୍ଛସି।
ତ୍ବଯା ନୋ ରୋଚତେ ସ୍କନ୍ଦ ସହବାସଶ୍ଚିରଂପ୍ରଭୋ ॥ 3-230-21 (24975)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-230-22x (2568)
ଯାବତ୍ଷୋଡଶ ବର୍ଷାଣି ଭବନ୍ତି ତରୁଣାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ପ୍ରବାଧତ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ତାବଦ୍ରୂପୈଃ ପୃଥଗ୍ବିଧୈଃ ॥ 3-230-22 (24976)
ଅହଂ ଚ ବଃ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ରୌଦ୍ରମାତ୍ମାନମବ୍ଯଯମ୍।
ପରମଂ ତେନ ସହିତାଃ ସୁଖଂ ବତ୍ସ୍ଯଥ ପୂଜିତାଃ ॥ 3-230-23 (24977)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-230-23x (2569)
ତତଃ ଶରୀରାତ୍ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ପରୁଷଃ ପାବକପ୍ରଭଃ।
ଭୋକ୍ତୁଂ ପ୍ରଜାଃ ସ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ନିଷ୍ପପାତ ମହାବଲଃ ॥ 3-230-24 (24978)
ଅପତତ୍ସହସା ଭୂମୌ ବିସଂଜ୍ଞୋଽଥ କ୍ଷୁଧାର୍ଦିତଃ।
ସ୍କନ୍ଦେନ ସୋଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତୋ ରୌଦ୍ରରୂପୋଽଭବଦ୍ଗ୍ରହଃ ॥ 3-230-25 (24979)
ସ୍କନ୍ଦାପସ୍ମାର ଇତ୍ଯାହୁର୍ଗୃହଂ ତଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ।
ବିନତା ତୁ ମହାରୌଦ୍ରା କଥ୍ଯତେ ଶକୁନିଗ୍ରହଃ ॥ 3-230-26 (24980)
ମାତୄଣାଂ ରାକ୍ଷସଂପ୍ରାହୁସ୍ତଂ ବିଦ୍ଯାତ୍ପୂତନାଗ୍ରହମ୍।
କଷ୍ଟା ଦାରୁଣରୂପେଣ ଘୋରରୂପା ନିଶାଚରୀ ॥ 3-230-27 (24981)
ପଶାଚୀ ରଦାରୁଣାକାରା କଥ୍ଯତେ ଶୀତପୂତନା।
ଗର୍ଭାନ୍ସା ମାନୁଷୀଣାଂ ତୁ ହରତେ ଘୋରଦର୍ଶନା ॥ 3-230-28 (24982)
ଅଦିତିଂ ରେବତୀଂ ପ୍ରାହୁର୍ଗ୍ରହସ୍ତସ୍ଯାସ୍ତୁ ରୈବତଃ।
ସୋଽପି ବାଲାନ୍ମହାଗୋରୋ ବାଧତେ ବୈ ମହାଗ୍ରହଃ ॥ 3-230-29 (24983)
ଦୈତ୍ଯାନାଂ ଯା ଦିତିର୍ମାତା ତାମାହୁର୍ମୁଖମଣ୍ଡିକାମ୍।
ଅତ୍ଯର୍ଥଂ ଶିଶୁମାଂସେନ ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟା ଦୁରାସଦା ॥ 3-230-30 (24984)
କୁମାରାଶ୍ଚ କୁମାର୍ଯଶ୍ ଯେ ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ସ୍କନ୍ଦସଂଭବାଃ।
ତେଽପି ଗର୍ଭଭୁଜଃ ସର୍ବେ କୌରବ୍ଯସୁମହାଗ୍ରହାଃ ॥ 3-230-31 (24985)
ତାସାମେବ ତୁ ପତ୍ନୀନାଂ ପତଯସ୍ତେ ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ।
ଆଜାଯମାନାନ୍ଗୃହ୍ଣନ୍ତି ବାଲକାନ୍ରୌଦ୍ରକର୍ମଣଃ ॥ 3-230-32 (24986)
ଗବାଂ ମାତା ତୁ ଯା ପ୍ରାଜ୍ଞୈଃ କଥ୍ଯତେ ସୁରଭିର୍ନୃପ।
ଶକୁନିସ୍ତାମଥାରୁହ୍ଯସହ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଶିଶୂନ୍ଭୁବି ॥ 3-230-33 (24987)
ସରମା ନାମ ଯା ମାତା ଶୁନାଂ ଦେବୀ ଜନାଧିପ।
ସାଽପିଗର୍ଭାନ୍ସମାଦତ୍ତେ ମାନୁଷୀଣାଂ ସଦୈବ ହି ॥ 3-230-34 (24988)
ପାଦପାନାଂ ଚ ଯା ମାତା କରଞ୍ଜନିଲଯା ହି ସା।
ବରଦା ସା ହି ସୌମ୍ଯା ଚ ନିତ୍ଯଂ ଭୂତାନୁକମ୍ପିନୀ ॥ 3-230-35 (24989)
କରଞ୍ଜେ ତାଂ ନମସ୍ଯନ୍ତି ତସ୍ମାତ୍ପୁତ୍ରାର୍ଥିନୋ ନରାଃ।
ଇମେ ତ୍ବଷ୍ଟାଦଶାନ୍ଯେ ବୈ ଗ୍ରହା ମାଂସମଧୁପ୍ରିଯାଃ ॥ 3-230-36 (24990)
ଦ୍ବିପଞ୍ଚରାତ୍ରଂ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ସତତଂ ସୂତିକାଗୃହେ।
କଦ୍ରୂଃ ସୂକ୍ଷ୍ମବପୁର୍ଭୂତ୍ବା ଗର୍ଭିଣୀଂ ପ୍ରବିଶତ୍ଯଥ ॥ 3-230-37 (24991)
ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସା ତତ୍ର ତଂ ଗର୍ଭଂ ସା ତୁ ନାଗଂ ପ୍ରସୂଯତେ।
ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ତୁ ଯା ମାତା ସା ଗର୍ଭଂ ଗୃହ୍ଯ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-230-38 (24992)
ତତୋ ବିଲୀନଗର୍ଭା ସା ମାନୁଷୀ ଭୁବି ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଯା ଜନିତ୍ରୀ ତ୍ବପ୍ସରସାଂ ଗର୍ଭମାସ୍ତେ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ସା ॥ 3-230-39 (24993)
ଉପବିଷ୍ଟଂ ତତୋ ଗର୍ଭଂ କଥଯନତି ମନୀଷିଣଃ।
ଲୋହିତସ୍ଯୋଦଧେଃ କନ୍ଯା ଧାତ୍ରୀ ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ସା ସ୍ମୃତା ॥ 3-230-40 (24994)
ଲୋହିତାଯନିରିତ୍ଯେବଂ କଦମ୍ବେ ସା ହି ପୂଜ୍ଯତେ।
ପୁରୁଷେ ତୁ ଯଥା ରୁଦ୍ରସ୍ତଥାଽଽର୍ଯା ପ୍ରମଦାସ୍ବପି ॥ 3-230-41 (24995)
ଆର୍ଯା ମାତା କୁମାରସ୍ଯ ପୃଥକ୍କାମାର୍ଥମିଜ୍ଯତେ।
ଏବମେତେ କୁମାରାଣାଂ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତା ମହାଗ୍ରହାଃ ॥ 3-230-42 (24996)
ଯାବତ୍ଷୋଡଶ ବର୍ଷାଣି ଶିଶୂନାଂ ହ୍ଯଶିବାସ୍ତତଃ।
ଯେ ଚ ମାତୃଗଣାଃ ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ପୁରୁଷାଶ୍ଚୈବଯେ ଗ୍ରହାଃ ॥ 3-230-43 (24997)
ସର୍ବେ ସ୍କନ୍ଦଗ୍ରହା ନାମ ଜ୍ଞେଯା ନିତ୍ଯଂ ଶରୀରିଭିଃ।
ତେଷାଂ ପ୍ରଶମନଂ କାର୍ଯଂ ସ୍ନାନଂ ଧୂପମଥାଞ୍ଜନମ୍।
ବଲିକାର୍ଗେପହାରାଶ୍ ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯେଜ୍ଯା ବିଶେଷତଃ ॥ 3-230-44 (24998)
ଏବମଭ୍ଯର୍ଚିତାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଶୁଭଂ ନୃଣାମ୍।
ଆଯୁର୍ଦୀର୍ଘଂ ଚ ରାଜେନଦ୍ରସମ୍ଯକ୍ପୂଜାନମସ୍କୃତାଃ ॥ 3-230-45 (24999)
ଊର୍ଧ୍ବଂ ତୁ ଷୋଡଶାଦ୍ବର୍ଷାଦ୍ଯେ ଭବନ୍ତି ଗ୍ରହା ନୃଣାମ୍।
ତାନହଂ ସଂପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ନମସ୍କୃତ୍ଯ ମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-230-46 (25000)
ଯଃ ପଶ୍ଯତି ନରୋ ଦେବାଞ୍ଜାଗ୍ରଦ୍ବା ଶଯିତୋପି ବା।
ଉନ୍ମାଦ୍ଯତି ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତଂ ତୁ ଦେବଗ୍ରହଂ ବିଦୁଃ ॥ 3-230-47 (25001)
ଆସୀନଶ୍ଚ ଶଯାନଶ୍ଚ ଯଃ ପଶ୍ଯତି ନରଃ ପିତୄନ୍।
ଉନ୍ମାଦ୍ଯତିସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସ ଜ୍ଞେଯସ୍ତୁ ପିତୃଗ୍ରହଃ ॥ 3-230-48 (25002)
ଅବମନ୍ଯତି ଯଃ ସିଦ୍ଧାନ୍କ୍ରୁଦ୍ଧାଶ୍ଚାପି ଶପନ୍ତି ଯମ୍।
ଉନ୍ମାଦ୍ଯତି ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଜ୍ଞେଯଃ ସିଦ୍ଧଗ୍ରହସ୍ତୁ ସଃ ॥ 3-230-49 (25003)
ଉପାଘ୍ରାତି ଚ ଯୋ ଗନ୍ଧାନ୍ରସାଂଶ୍ଚାପି ପୃଥଗ୍ବିଧାନ୍।
ଉନ୍ମାଦ୍ଯତି ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସ ଜ୍ଞେଯୋ ରାକ୍ଷସୋ ଗ୍ରହଃ ॥ 3-230-50 (25004)
ଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚାପି ଯଂ ଦିବ୍ଯାଃ ସଂବିଶନ୍ତି ନରଂ ଭୁବି।
ଉନ୍ମାଦ୍ଯତି ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଗ୍ରହୋ ଗାନ୍ଧର୍ବ ଏବ ସଃ ॥ 3-230-51 (25005)
ଅଧିରୋହନ୍ତି ଯଂ ନିତ୍ଯଂ ପିଶାଚାଃ ପୁରୁଷଂ ପ୍ରତି।
ଉନ୍ମାଦ୍ଯତି ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଗ୍ରହଃ ପୈଶାଚ ଏବ ସଃ ॥ 3-230-52 (25006)
ଆବିଶନ୍ତି ଚ ଯଂ ଯକ୍ଷାଃ ପୁରୁଷଂ କାଲପର୍ଯଯେ।
ଉନମାଦ୍ଯତି ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଜ୍ଞେଯୋ ଯକ୍ଷଗ୍ରହସ୍ତୁ ସଃ ॥ 3-230-53 (25007)
ଯସ୍ ଦୋଷୈଃ ପ୍ରକୁପିତଂ ଚିତ୍ତଂ ମୁହ୍ଯତି ଦେହିନଃ।
ଉନମାଦ୍ଯତି ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସାଧନଂ ତସ୍ଯ ଶାସ୍ତ୍ରତଃ ॥ 3-230-54 (25008)
ବୈକ୍ଲବ୍ଯାଚ୍ଚ ଭଯାଚ୍ଚୈବ ଘୋରାଣାଂ ଚାପି ଦର୍ଶନାତ୍।
ଉନ୍ମାଦ୍ଯତି ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସାନ୍ତ୍ବଂ ତସ୍ଯ ତୁ ସାଧନମ୍ ॥ 3-230-55 (25009)
କଶ୍ଚିତ୍କ୍ରୀଡିତୁକାମୋ ବୈ ଭୋକ୍ତୁକାମସ୍ତଥାଽପରଃ।
ଅଭିକାମସ୍ତଥୈବାନ୍ଯ ଇତ୍ଯେଷ ତ୍ରିବିଧୋ ଗ୍ରହଃ ॥ 3-230-56 (25010)
ଯାବତ୍ସପ୍ତତିବର୍ଷାଣି ଭବନ୍ତ୍ଯେତେ ଗ୍ରହା ନୃଣାମ୍।
ଅତଃ ପରଂ ଦେହିନାଂ ତୁ ଗ୍ରହତୁଲ୍ଯା ଭବେଞ୍ଜରା ॥ 3-230-57 (25011)
ଅପ୍ରକୀର୍ଣେନ୍ଦ୍ରିଯଂ ଦାନ୍ତଂ ଶୁଚିଂ ନିତ୍ଯମତନ୍ଦ୍ରିତମ୍।
ଆସ୍ତିକଂ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଂ ଚ ବର୍ଜଯନ୍ତି ତଦା ଗ୍ରହାଃ ॥ 3-230-58 (25012)
ଇତ୍ଯେଷ ତେ ଗ୍ରହୋଦ୍ଦେଶୋ ମାନୁଷାଣାଂ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ନ ସ୍ପୃଶନ୍ତି ଗ୍ରହା ଭକ୍ତାନ୍ନରାନ୍ଦେବଂ ମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-230-59 (25013)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ତ୍ରିଂସଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 230 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-230-4 ଅସତ୍ଯମେତତ୍ସଂସ୍କୃତ୍ଯ ଇତି ଧ. ପାଠଃ। ଅପତ୍ଯମେତତ୍ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ଇତି ଟ. ଥ. ପାଠଃ ॥ 3-230-7 ବିବକ୍ଷନ୍ତମଭିଜିନ୍ନକ୍ଷତ୍ରସ୍ ପତନାନ୍ନକ୍ଷତ୍ରସଂଖ୍ଯା କଥଂ ସମା ଭବେଦିତି ପ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛନ୍ତମ୍ ॥ 3-230-8 କନ୍ଯସୀ କନିଷ୍ଠା। ବନଂ ଗତା ଅଧିକାରଂ ତ୍ଯକ୍ତେତି ଶେଷଃ ॥ 3-230-10 ଯସ୍ଯ ନକ୍ଷତ୍ରସ୍ଯାଦ୍ଯକ୍ଷଣେ ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯଗୁରୂଣାଂ ଯୋଗସ୍ତଦ୍ଯୁଗାଦିନକ୍ଷତ୍ରମ୍। ତଚ୍ଚପୂର୍ବଂ ରୋହିଣ୍ଯଭୂତ୍। ତଦାଭିଜିତ୍ପତନକାଲେ ତ୍ବେକନ୍ଯୂନୈରହୋରାତ୍ରୈର୍ଭଗଣସ୍ଯ ଭୋଗାତ୍ କୃତଯୁଗାଦିନକ୍ଷତ୍ରଂ ଧନିଷ୍ଠୈବାଭବଦିତ୍ଯର୍ଥଃ। ସଂଖ୍ଯା କଲାକାଷ୍ଠାଦୀନାମ୍ ॥ 3-230-11 ତଥା ଚ କୃତ୍ତିକାଭିରେବ ନକ୍ଷତ୍ରସଂଖ୍ଯାପୂର୍ତି କୁର୍ବିତି ଶକ୍ରାଶଯଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ତାସ୍ତ୍ରିଦିବଂ ଗତାଃ। ନକ୍ଷତ୍ରଂ ସପ୍ତଶୀର୍ଷାଭଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-230-12 ଋଷିପତ୍ନୀନାମିବ ଗରୁତ୍ମତ୍ଯା ଅପିରୂପଂ ସ୍ବାହଯା ଧୃତମିତି ତ୍ସୁତତ୍ବଂ ବୋଧ୍ଯମ୍ ॥ 3-230-13 ସ୍ନୁଷଯା ଦେବସେନଯା ॥ 3-230-14 ମାତୃଗଣୋ ବିନତାଦିସମୂହଃ ॥ 3-230-16 ତାଃ ପ୍ରସିଦ୍ଧାଃ ମାତରୋ ବ୍ରାହ୍ମୀମାହେଶ୍ବରୀପ୍ରଭୃତଯଃ ॥ 3-230-17 ତ୍ବତ୍କୃତେ ତ୍ବଦର୍ଥଂ ତାଭିର୍ବ୍ରାହ୍ମଯାଦିଭିରସ୍ମଦ୍ଭର୍ତୄନ୍ ମିଥ୍ଯାଭିଶାପଦୋଷେଣ କୋପଯନ୍ତୀଭିଃ ପ୍ରଜା ହୃତାଃ ସଙ୍ଗାଭାବାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ। ସଂଧିରାର୍ଷଃ। ନୋଽସ୍ମଭ୍ଯଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ଭର୍ତୄଣାମନୁକୂଲନେନେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-230-18 ବୃତ୍ତାମଯା ଦତ୍ତା ଅପି। ମଯା ପ୍ରାର୍ଥିତା ଅପି ମୁନଯୋ ଯୁଷ୍ମାନ୍ ନାଙ୍ଗୀକରିଷ୍ଯନ୍ତୀତି ଭାବଃ ॥ 3-230-19 ମାତୄଣାଂ ବ୍ରାହ୍ମଯାଦୀନାମ୍। ତାସାଂ ପ୍ରଜାନାମୀଶ୍ବରାଃ ପିତ୍ରାଦଯଃ ॥ 3-230-20 ପ୍ରଜାଃ ଅସ୍ମଦାଦ୍ଯାଃ। ନମସ୍କୃତା ଯୂଯଂ ମଯେତି ଶେଷଃ ॥ 3-230-32 ଅଜ୍ଞାଯମାନା ଗୃହନ୍ତି ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-230-38 ମୁଜାତା ହରିଣୀ ଯା ତୁ ସା ଗର୍ଭଂ ପିବତି ପ୍ରଭୋ ଇତି ଟ. ଥ. ଧ.ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 231
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.231. ଅଧ୍ଯାଯଃ 231
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସ୍କନ୍ଦେନ ସ୍ବାହାଦେବ୍ଯା ଅଭୀଷ୍ଟଦାନମ୍ ॥ 1 ॥ ବ୍ରାହ୍ମଣା ସ୍କନ୍ଦଂପ୍ରତି ସୋପପତ୍ତିକଂ ତସ୍ଯ ରୁଦ୍ରପୁତ୍ରତ୍ବାଦିକଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-231-0 (25014)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-231-0x (2570)
ଯଦା ସ୍କନ୍ଦେନ ମାତୃଣାମେବମେତତ୍ପ୍ରିଯଂ କୃତମ୍।
ଅଥନୈମବ୍ରବୀତ୍ସ୍ବାହା ମମ ପୁତ୍ରସ୍ତ୍ବମୌରସଃ ॥ 3-231-1 (25015)
ଇଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ତ୍ବଯା ଦତ୍ତାଂ ପ୍ରୀତିଂ ପରମଦୁର୍ଲଭାମ୍।
ତାମବ୍ରବୀତ୍ତତଃ ସ୍କନ୍ଦଃ ପ୍ରୀତିମିଚ୍ଛସି କୀଦୃଶୀମ୍ ॥ 3-231-2 (25016)
ସ୍ବାହୋବାଚ। 3-231-3x (2571)
ଦକ୍ଷସ୍ଯାହଂ ପ୍ରିଯା କନ୍ଯା ସ୍ବାହା ନାମ ମହାଭୁଜ।
ବାଲ୍ଯାତ୍ପ୍ରଭୃତି ନିତ୍ଯଂ ଚ ଜାତକାମା ହୁତାଶନେ ॥ 3-231-3 (25017)
ନ ସ ମାଂ କାମିନୀଂ ପୁତ୍ର ସମ୍ଯଗ୍ଜନାତି ପାବକଃ।
ଇଚ୍ଛାମି ଶାଶ୍ବତଂ ବାସଂ ବସ୍ତୁ ପୁତ୍ର ସହାଗ୍ନିନା ॥ 3-231-4 (25018)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-231-5x (2572)
ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂଚ ଯତ୍କିଂଚିଦ୍ଦ୍ବିଜା ମନ୍ତ୍ରସୁସଂସ୍ତୁତମ୍।
ହୋଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯଗ୍ନୌ ସଦା ଦେବି ସ୍ବାହେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାସମୁଦ୍ଧୃତମ୍ ॥ 3-231-5 (25019)
ଅଦ୍ଯପ୍ରଭୃତି ଦାସ୍ଯନ୍ତି ସୁବୃତ୍ତାଃ ସତ୍ପଥେ ସ୍ଥିତାଃ।
ଏବମଗ୍ନିସତ୍ବଯା ସାର୍ଧଂ ସଦା ବତ୍ସ୍ଯତି ଶୋଭନେ ॥ 3-231-6 (25020)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-231-7x (2573)
ଏବମୁକ୍ତା ତତଃ ସ୍ବାହା ତୁଷ୍ଟାସ୍କନ୍ଦେନ ପୂଜିତା।
ପାବକେନ ସମାଯୁକ୍ତା ଭର୍ତ୍ରା ସ୍କନ୍ଦମପୂଜଯତ୍॥ 3-231-7 (25021)
ତତୋ ବ୍ରହ୍ମା ମହାସେନଂ ପ୍ରଜାପତିରଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଅଭିଗଚ୍ଛ ମହାଦେବଂ ପିତରଂ ତ୍ରିପୁରାର୍ଦନମ୍ ॥ 3-231-8 (25022)
ରୁଦ୍ରେଣାଗ୍ନିଂ ସମାବିଶ୍ଯ ସ୍ବାହାମାବିଶ୍ଯ ଚୋମଯା।
ହିତର୍ଥଂ ସର୍ବଲୋକାନାଂ ଜାତସ୍ତ୍ବମପରାଜିତଃ ॥ 3-231-9 (25023)
ଉମାଯୋନ୍ଯାଂ ଚ ରୁଦ୍ରେଣ ଶୁକ୍ରଂ ସିକ୍ତଂ ମହାତ୍ମନା।
ଅସ୍ମିନ୍ଗିରୌ ନିପତିତଂ ମିଞ୍ଜିକମିଞ୍ଜିକଂ ଯତଃ ॥ 3-231-10 (25024)
`ମିଥୁନଂ ବୈ ମହାଭାଗ ତତ୍ର ତଦ୍ରୁଦ୍ରସଂଭବମ୍'।
ସଂଭୂତଂ ଲୋହିତୋଦେ ତୁ ଶୁକ୍ରଶେଷମବାପତତ୍ ॥ 3-231-11 (25025)
ସୂର୍ଯରଶ୍ମିଷୁ ଚାପ୍ଯନଯଦନ୍ଯଚ୍ଚୈବାପତଦ୍ଭୁବି।
ଆସକ୍ତମନ୍ଯଦ୍ବୃକ୍ଷେଷୁ ତଦେବଂ ପ୍ଚଧାଽପତତ୍ ॥ 3-231-12 (25026)
ତତ୍ର ତେ ବିବିଧାକାରା ଗଣା ଜ୍ଞେଯା ମନୀଷିଭିଃ।
ତବ ପାରିଷଦା ଘୋରା ଯ ଏତେ ପିଶିତାଶିନଃ ॥ 3-231-13 (25027)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ଚାପ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ମହାସେନୋ ମହେଶ୍ବରମ୍।
ଅପୂଜଯଦମେଯାତ୍ମା ପିତରଂ ପିତୃବତ୍ସଲଃ ॥ 3-231-14 (25028)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-231-15x (2574)
ଅର୍କପୁଷ୍ପୈସ୍ତୁ ତେ ପଞ୍ ଗଣାଃ ପୂଜ୍ଯା ଧନାର୍ଥିଭିଃ।
ବ୍ଯାଦିପ୍ରଶମନାର୍ଥଂ ଚତେଷାଂ ପୂଜାଂ ସମାଚରେତ୍ ॥ 3-231-15 (25029)
ମିଞ୍ଜିକାମିଞ୍ଜିକଂ ଚୈବ ମିଥୁନଂ ରୁଦ୍ରସଂଭବମ୍।
ନମସ୍କାର୍ଯଂ ସଦୈବେହ ବାଲାନାଂ ହିତମିଚ୍ଛତା ॥ 3-231-16 (25030)
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ମାନୁଷମାଂସାଦା ବୃକ୍ଷକା ନାମ ନାମତଃ।
ବୃକ୍ଷେଷୁ ଜାତାସ୍ତା ଦେବ୍ଯୋ ନମସ୍କାର୍ଯାଃ ପ୍ରଜାର୍ଥିଭିଃ ॥ 3-231-17 (25031)
ଏଷାମେବ ପିଶାଚାନାମସଙ୍ଖ୍ଯେଯଗଣାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ଘଣ୍ଟାଯାଃ ସପତାକାଯାଃ ଶୃଣୁ ମେ ସଂଭବଂ ନୃପ ॥ 3-231-18 (25032)
ଐରାବତସ୍ଯ ଘଣ୍ଟେ ଦ୍ବେ ବୈଜଯନ୍ତ୍ଯାବିତି ଶ୍ରୁତେ।
ଗୁହସ୍ଯ ତେ ସ୍ବଯଂ ଦତ୍ତେ କ୍ରମେଣାନାଯ୍ଯ ଧୀମତା ॥ 3-231-19 (25033)
ଏକା ତତ୍ରବିଶାଖସ୍ଯ ଘଣ୍ଟା ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ଚାପରା।
ପତାକା କାର୍ତିକେଯସ୍ ବିଶାଖସ୍ଯ ଚ ଲୋହିତା ॥ 3-231-20 (25034)
ଯାନି କ୍ରୀଡନକାନ୍ଯସ୍ଯ ଦେବୈର୍ଦତ୍ତାନି ବୈ ତଦା।
ତୈରେବ ରମତେ ଦେବୋ ମହାସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-231-21 (25035)
ସ ସଂବୃତଃ ପିଶାଚାନାଂ ଗଣୈର୍ଦେବଗଣୈସ୍ତଥା।
ଶୁଶୁଭେ କାଞ୍ଚନେ ଶୈଲେ ଦୀପ୍ଯମାନଃ ଶ୍ରିଯା ବୃତ୍ତଃ ॥ 3-231-22 (25036)
ତେନ ବୀରେଣ ଶୁଶୁଭେ ସ ଶୈଲଃ ଶୁଭକାନନଃ।
ଆଦିତ୍ଯେନେବାଂଶୁମତା ମନ୍ଦରଶ୍ଚାରୁକନ୍ଦରଃ ॥ 3-231-23 (25037)
ସଂତାନକବନୈଃ ଫୁଲ୍ଲୈଃ କରବୀରବନୈରପି।
ପାରିଜାତବନୈଶ୍ଚୈବ ଜପାଶୋକବନୈସ୍ତଥା ॥ 3-231-24 (25038)
କଦମ୍ବତରୁଷଣ୍ଡୈଶ୍ଚ ଦିବ୍ଯୈର୍ମୃଗଗଣୈରପି।
ଦିବ୍ଯୈଃ ପକ୍ଷିଗଣୈଶ୍ଚୈବ ଶୁଶୁଭେ ଶ୍ବେତପର୍ବତଃ ॥ 3-231-25 (25039)
ତତ୍ରଦେବଗଣାଃ ସର୍ବେସର୍ବେ ଦେବର୍ଷଯସ୍ତଥା।
ମେଘତୂର୍ଯରବାଶ୍ଚୈବ କ୍ଷୁବ୍ଧୋଦଧିସମସ୍ବନାଃ ॥ 3-231-26 (25040)
ତତ୍ରଦେବାଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବା ନୃତ୍ଯନ୍ତେଽପ୍ସରସସ୍ତଥା।
ହୃଷ୍ଟାନାଂ ତତ୍ରଭୂତାନାଂ ଶ୍ରୂଯତେ ନିନଦୋ ମହାନ୍ ॥ 3-231-27 (25041)
ଏବଂ ସେନ୍ଦ୍ରଂ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ଶ୍ବେତପର୍ବତସଂସ୍ଥିତମ୍।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟଂ ପ୍ରେକ୍ଷତେ ସ୍କନ୍ଦଂ ନ ଚ ଗ୍ଲାଯତି ଦର୍ଶନାତ୍ ॥ 3-231-28 (25042)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଏକତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 231 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-231-10 ମୁଞ୍ଜିକୋ ମୁଷ୍ଟିକା ତତଃ ଇତି ଟ. ଥ.ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 232
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.232. ଅଧ୍ଯାଯଃ 232
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ଦେବସୈନାପତ୍ଯେଽଭିଷେକାନନ୍ତରଂ ମହାଦେବସ୍ଯ ପାର୍ବତ୍ଯା ସହ ଭଦ୍ରବଟଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଦେନ୍ଦ୍ରାଦିଭିର୍ଦିକ୍ପାଲୈଃ ସସୈନ୍ଯୈସ୍ତମନୁ ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 2 ॥ ତଦା ରୁଦ୍ରେଣ ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ଦେବସୈନାପତ୍ଯେ ନିଯୋଜନମ୍ ॥ 3 ॥ ତତୋ ଦେବାସୁରାଣାଂ ମହାଯୁଦ୍ଧମ୍। ତତ୍ରସ୍କନ୍ଦେନ ମହିଷାସୁରସଂହାରଃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-232-0 (25043)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-232-0x (2575)
ଯଦାଽଭିଷିକ୍ତୋ ଭଗବାନ୍ସୈନାପତ୍ଯେ ତୁ ପାବକିଃ।
ତଦା ସଂପ୍ରସ୍ଥିତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ହୃଷ୍ଟୋ ଭଦ୍ରବଟଂ ହରଃ ॥ 3-232-1 (25044)
ରଥେନାଦିତ୍ଯବର୍ଣେନ ପାର୍ବତ୍ଯା ସହିତଃ ପ୍ରଭୁଃ।
`ଅନୁଯାତଃ ସୁରୈଃ ସର୍ବୈଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷପୁରୋଗମୈଃ' ॥ 3-232-2 (25045)
ସହସ୍ରଂ ତସ୍ଯ ସିଂହାନାଂ ତସ୍ମିନ୍ଯୁକ୍ତଂ ରଥୋତ୍ତମେ।
ଉତ୍ପପାତ ଦିବଂ ଶୁଭ୍ରଂ କାଲେନାଭିପ୍ରଚୋଦିତମ୍ ॥ 3-232-3 (25046)
ତେପିବନ୍ତ ଇବାକାଶଂ ତ୍ରାସଯନ୍ତକ୍ଷରାଚରାନ୍।
ସିଂହା ନଭସ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତ ନଦନ୍ତଶ୍ଚାରୁକେସରାଃ ॥ 3-232-4 (25047)
ତସ୍ମିନ୍ରଥେ ପଶୁପତିଃ ସ୍ଥିତୋ ଭାତ୍ଯୁମଯା ସହ।
ବିଦ୍ଯୁତା ସହିତଃ ସୂର୍ଯଃ ସେନ୍ଦ୍ରଚାପେ ଘନେ ଯଥା ॥ 3-232-5 (25048)
ଅଗ୍ରତସ୍ତସ୍ଯ ଭଗବାନ୍ଧନେଶୋ ଗୁହ୍ଯକୈଃ ସହ।
ଆସ୍ଥାଯ ରୁଚିରଂ ଯାତି ପୁଷ୍ପକଂ ନରବାହନଃ ॥ 3-232-6 (25049)
ଐରାବତଂ ସମାସ୍ଥାଯ ଶକ୍ରଶ୍ଚାପି ସୁରୈଃ ସହ।
ପୃଷ୍ଠତୋଽନୁଯଯୌ ଯାନ୍ତଂ ବରଦଂ ବୃଷଭଧ୍ବଜମ୍ ॥ 3-232-7 (25050)
ଜୃମ୍ଭକୈର୍ଯକ୍ଷରକ୍ଷୋଭିଃ ସ୍ରଗ୍ବିଭିଃ ସମଲଂକୃତଃ।
ଯାତ୍ଯମୋଘୋ ମହାଯକ୍ଷୋ ଦକ୍ଷିଣଂ ପକ୍ଷମାସ୍ଥିତଃ ॥ 3-232-8 (25051)
ତସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣତୋ ଦେବା ବହବଶ୍ଚିତ୍ରଯୋଧିନଃ।
ଗଚ୍ଛନ୍ତି ବସୁଭିଃ ସାର୍ଧଂ ରୁଦ୍ରୈଶ୍ଚ ସହ ସଂଗତାଃ ॥ 3-232-9 (25052)
ଯମଶ୍ଚ ମୃତ୍ଯୁନା ସାର୍ଧଂ ସର୍ବତଃ ପରିବାରିତଃ।
ଘୋରୈର୍ବ୍ଯାଧିଶତୈର୍ଯାତି ଘୋରରୂପବପୁସ୍ତଥା ॥ 3-232-10 (25053)
ଯମସ୍ଯ ପୃଷ୍ଠତଶ୍ଚୈବ ରଘୋରସ୍ତ୍ରିଶିଖରଃ ଶିତଃ।
ବିଜଯୋ ନାମ ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ଯାତି ଶୂଲଃ ସ୍ବଲଂକୃତଃ ॥ 3-232-11 (25054)
ତମୁଗ୍ରପାଶୋ ବରୁଣୋ ଭଗବାନ୍ସଲିଲେଶ୍ବରଃ।
ପରିବାର୍ଯ ଶନୈର୍ଯାତି ଯାଦୋଭିର୍ବିବିଧୈର୍ବୃତଃ ॥ 3-232-12 (25055)
ପୃଷ୍ଠତୋବିଜଯସ୍ଯାପି ଯାତି ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ପଟ୍ଟସଃ।
ଗଦାମୁସଲଶକ୍ତ୍ଯାଦ୍ଯୈର୍ବୃତଃ ପ୍ରହରଣୋତ୍ତମୈଃ ॥ 3-232-13 (25056)
ପଟ୍ଟସଂ ତ୍ବନ୍ବଗାଦ୍ରାଜଂଶ୍ଛତ୍ରଂ ରୌଦ୍ରଂ ମହାପ୍ରଭମ୍।
କମଣ୍ଡଲୁଶ୍ଚାପ୍ଯନୁ ତଂ ମହର୍ଷିଗଣସେବିତଃ ॥ 3-232-14 (25057)
ତସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣତୋ ଭାତି ଦଣ୍ଡୋ ଗଚ୍ଛଞ୍ଶ୍ରିଯା ବୃତଃ।
ଭୃଗ୍ବଙ୍ଗିରୋଭିଃ ସହିତୋ ଦୈଧତୈଶ୍ଚାନୁପୂଜିତଃ ॥ 3-232-15 (25058)
ଏଷାଂ ତୁ ପୃଷ୍ଠତୋ ରୁଦ୍ରୋ ବିମଲେ ସ୍ଯନ୍ଦନେ ସ୍ଥିତଃ।
ଯାତି ସଂହର୍ଷଯନ୍ସର୍ବାଂସ୍ତେଜସା ତ୍ରିଦିବୌକସଃ ॥ 3-232-16 (25059)
ଋଷଯଶ୍ଚାପି ଦେବାଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବା ଭୁଜଗାସ୍ତଥା।
ନଦ୍ଯୋ ହ୍ରଦାଃସମୁଦ୍ରାଶ୍ଚତଥୈବାପ୍ସରସାଂ ଗଣାଃ ॥ 3-232-17 (25060)
ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଗ୍ରହାଶ୍ଚୈବଦେବାନାଂ ଶିଶବଶ୍ଚ ଯେ।
ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚ ବିବିଧାକାରା ଯାନ୍ତି ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ପୃଷ୍ଠତଃ ॥ 3-232-18 (25061)
ସୃଜନ୍ତ୍ଯଃ ପୁଷ୍ପବର୍ଷାଣି ଚାରୁରୂପା ବରାଙ୍ଗନାଃ।
ପର୍ଜନ୍ଯଶ୍ଚାପ୍ଯନୁଯଯୌ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ପିନାକିନମ୍ ॥ 3-232-19 (25062)
ଛତ୍ରଂ ଚ ପାଣ୍ଡୁରଂ ସୋମସ୍ତସ୍ଯ ମୂର୍ଧନ୍ଯଧାରଯତ୍।
ଚାମରେ ଚାପି ବାଯୁଶ୍ଚ ଗୃହୀତ୍ବାଽଗ୍ନିଶ୍ଚ ଧିଷ୍ଠିତୌ ॥ 3-232-20 (25063)
ଶକ୍ରଶ୍ଚ ପୃଷ୍ଠତସ୍ତସ୍ଯ ଯାତି ରାଜଞ୍ଛ୍ରିଯା ବୃତଃ।
ସହରାଜର୍ଷିଭିଃ ସର୍ବୈଃ ସ୍ତୁବାନୋ ବୃଷକେତନମ୍ ॥ 3-232-21 (25064)
ଗୌରୀ ବିଦ୍ଯାଽଥ ଗାନ୍ଧାରୀ କେଶିନୀ ମିତ୍ରସାହ୍ବଯା।
ସାବିତ୍ର୍ଯା ସହ ସର୍ବାସ୍ତାଃ ପାର୍ବତ୍ଯା ଯାନ୍ତି ପୃଷ୍ଠତଃ ॥ 3-232-22 (25065)
ତତ୍ର ବିଦ୍ଯାଗଣାଃ ସର୍ବେଯେ କେଚିତ୍କବିଭିଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ତସ୍ଯ କୁର୍ବନ୍ତି ବଚନଂ ସେନ୍ଦ୍ରା ଦେବାଶ୍ଚମୂମୁଖେ ॥ 3-232-23 (25066)
ଗୃହୀତ୍ବା ତୁ ପତାକାଂ ବୈ ଯାତ୍ଯଗ୍ରେ ରାକ୍ଷସୋ ଗ୍ରହଃ।
ବ୍ଯାପୃତସ୍ତୁ ଶ୍ମଶାନେ ଯୋ ନିତ୍ଯଂ ରୁଦ୍ରସ୍ ବୈ ସଖା।
ପିଙ୍ଗଲୋ ନାମ ଯକ୍ଷେନ୍ଦ୍ରୋ ଲୋକସ୍ଯାନନ୍ଦଦାଯକଃ ॥ 3-232-24 (25067)
ଏବିଶ୍ଚ ସହିତୋ ଦେବସ୍ତତ୍ରଯାତି ଯଥାସୁଖମ୍।
ଅଗ୍ରତଃ ପୃଷ୍ଠତସ୍ଚୈବଂ ନ ହି ତସ୍ଯ ଗତିର୍ଧ୍ରୁବା ॥ 3-232-25 (25068)
ରୁଦ୍ରଂ ସତ୍କର୍ମଭିର୍ମର୍ତ୍ଯାଃ ପୂଜଯନ୍ତୀହ ଦୈବତମ୍।
ଶିବମିତ୍ଯେବ ଯଂ ପ୍ରାହୁରୀଶଂ ରୁଦ୍ରଂ ପିନାକିନମ୍ ॥ 3-232-26 (25069)
`ଏବଂ ସର୍ବେ ସୁରଗଣାସ୍ତଦା ବୈ ପ୍ରୀତମାନସାଃ'।
ଭାବୈସ୍ତୁ ବିବିଧାକାରୈଃ ପୂଜଯନ୍ତି ମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-232-27 (25070)
କଦେବସେନାପତିସ୍ତ୍ବଂ ଦେବସେନାଭିରାବୃତଃ।
ଅନୁଦଚ୍ଛତି ଦେବେଶଂ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଃ କୃତ୍ତିକାସୁତଃ ॥ 3-232-28 (25071)
ଅଥାବ୍ରବୀନ୍ମହାସେନଂ ମହାଦେବୋ ବୃହଦ୍ବଚଃ।
ସପ୍ତମଂ ମାରୁତସ୍କନ୍ଧଂ ରକ୍ଷ ନିତ୍ଯମତନ୍ଦ୍ରିତଃ ॥ 3-232-29 (25072)
ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ। 3-232-30x (2576)
ସପ୍ତମଂ ମାରୁତସ୍କନ୍ଧଂ ପାଲଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପ୍ରଭୋ।
ଯଦନ୍ଯଦପି ମେ କାର୍ଯଂ ଦେବ ତଦ୍ବଦ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-232-30 (25073)
ରୁଦ୍ର ଉବାଚ। 3-232-31x (2577)
କାର୍ଯେଷ୍ବହଂ ତ୍ବଯା ପୁତ୍ର ସଂଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯଃ ସଦୈବ ହି।
ଦର୍ଶନାନ୍ମମ ଭକ୍ତ୍ଯା ଚ ଶ୍ରେଯଃ ପରମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-232-31 (25074)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-232-25x (2578)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବିସସର୍ଜୈନଂ ପରିଷ୍ଯଜ୍ଯ ମହେଶ୍ବରଃ।
`ସ୍କନ୍ଦଂ ସହୋମଯା ପ୍ରୀତୋ ଜ୍ବଲନ୍ତମିବ ତେଜସା' ॥ 3-232-32 (25075)
ବିସର୍ଜିତେ ତତଃ ସ୍କନ୍ଦେ ବଭୂବୌତ୍ପାତିକଂ ମହତ୍।
ସହସୈବ ମହାରାଜଦେବାନ୍ସର୍ବାନ୍ପ୍ରମୋହଯତ୍ ॥ 3-232-33 (25076)
ଜଜ୍ବାଲ ସ୍ବଂ ସନକ୍ଷତ୍ରଂ ପ୍ରମୂଢଂ ଭୁବନଂ ଭୃଶମ୍।
ଚଚାଲ ବ୍ଯନଦଚ୍ଚୋର୍ବୀ ତମୋଭୂତଂ ଜଗତ୍ପ୍ରଭୋ ॥ 3-232-34 (25077)
ତତସ୍ତଦ୍ଦାରୁଣଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କ୍ଷୁଭିତଃ ଶଂକରସ୍ତଦା।
ଉମା ଚୈବମହାଭାଗ ଦେବାଶ୍ଚ ସମହର୍ଷଯଃ ॥ 3-232-35 (25078)
ତତସ୍ତେଷୁ ପ୍ରମୂଢେଷୁ ପର୍ବତାମ୍ବୁଦସନ୍ନିଭମ୍।
ନାନାପ୍ରହରଣଂ ଘୋରମଦୃଶ୍ଯତ ମହଦ୍ବଲମ୍ ॥ 3-232-36 (25079)
ତଦ୍ବୈ ଘୋରମସଙ୍ଖ୍ଯେଯଂ ଗର୍ଜଚ୍ଚ ବିବିଧା ଗିରଃ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ରଣଏ ଦେବାନ୍ଭଗବନ୍ତଂ ଚ ଶଂକରମ୍ ॥ 3-232-37 (25080)
ତୈର୍ବିସୃଷ୍ଟାନ୍ଯନୀକେଷୁ ବାଣଜାଲାନ୍ଯନେକଶଃ।
ପର୍ବତାଶ୍ଚ ଶତଘ୍ନ୍ଯଶ୍ଚ ପ୍ରାସାସିପରିଘା ଗଦାଃ ॥ 3-232-38 (25081)
ନିପତଦ୍ଭିଶ୍ଚ ତୈର୍ଘୋରୈର୍ଦେବାନୀକଂ ମହାଯୁଧୈଃ।
କ୍ଷଣେନ ବ୍ଯଦ୍ରବତ୍ସର୍ବଂ ବିମୁଖଂ ଚାପ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 3-232-39 (25082)
ନିକୃତ୍ତଯୋଧନାଗାଶ୍ବଂ କୃତ୍ତାଯୁଧମହାରଥମ୍।
ଦାନବୈରର୍ଦିତଂ ସୈନ୍ଯଂ ଦେବାନାଂ ବିମୁଖଂ ବଭୌ ॥ 3-232-40 (25083)
ଅସୁରୈର୍ବଧ୍ଯମାନଂ ତତ୍ପାବକୈରିବ କାନନମ୍।
ଅପତଦ୍ଦଗ୍ଧଭୂଯିଷ୍ଠଂ ମହାଦ୍ରୁମବନଂ ତଥା ॥ 3-232-41 (25084)
ତେ ବିଭିନ୍ନଶିରୋଦେହାଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତୋ ଦିବୌକସଃ।
ନ ନାଥମଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି ବଧ୍ଯମାନା ମହାରଣେ ॥ 3-232-42 (25085)
ଅଥ ତଦ୍ବିଦ୍ରୁତଂ ସୈନ୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବଃ ପୁରଂଦରଃ।
ଆଶ୍ବାସଯନ୍ନୁବାଚେଦଂ ବଲଭିଦ୍ଦାନବାର୍ଦିତମ୍ ॥ 3-232-43 (25086)
ଭଯଂ ତ୍ଯଜତ ଭଦ୍ରଂ ବ ଶୂରାଃ ଶସ୍ତ୍ରାଣି ଗୃହ୍ଣତ।
କୁରୁଧ୍ବଂବିକ୍ରମେ ବୁଦ୍ଧିଂ ମା ବଃ କାଚିଦ୍ବ୍ଯଥା ଭବେତ୍ ॥ 3-232-44 (25087)
ଜଯତୈନାମ୍ସୁଦୁର୍ବୃତ୍ତାନ୍ଦାନବାନ୍ଘୋରଦର୍ଶନାନ୍।
ଅଭିଦ୍ରବତ ଭଦ୍ରଂ ବୋ ମଯା ସହ ମହାସୁରାନ୍ ॥ 3-232-45 (25088)
ଶକ୍ରସ୍ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସମାଶ୍ବସ୍ତା ଦିବୌକସଃ।
ଦାନବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ଶକ୍ରଂ କୃତ୍ବା ବ୍ଯପାଶ୍ରଯମ୍ ॥ 3-232-46 (25089)
ତତସ୍ତେ ତ୍ରିଦଶାଃ ସର୍ବେମରୁତଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୁର୍ମହାଭାଗାଃ ସାଧ୍ଯାଶ୍ଚ ବସୁଭିଃ ସହ ॥ 3-232-47 (25090)
ତୈର୍ବିସୃଷ୍ଟାନ୍ଯନୀକେଷୁ କ୍ରୁଦ୍ଧୈଃ ଶସ୍ତ୍ରାଣି ସଂଯୁଗେ।
ଶରାଶ୍ଚ ଦୈତ୍ଯକାଯେଷୁ ପିବନ୍ତି ରୁଧିରଂ ବହୁ ॥ 3-232-48 (25091)
ତେଷାଂ ଦେହାନ୍ବିନିର୍ଭିଦ୍ଯ ଶରାସ୍ତେ ନିଶିତାସ୍ତଦା।
ନିପତନ୍ତୋଽଭ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ନଗେଭ୍ଯ ଇବ ପନ୍ନଗାଃ ॥ 3-232-49 (25092)
ତାନି ଦୈତ୍ଯଶରୀରାଣି ନିର୍ଭିନ୍ନାନିସ୍ମ ସାଯକୈଃ।
ଅପତନ୍ଭୂତଲେରାଜଂଶ୍ଛିନ୍ନାଭ୍ରାଣୀବ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-232-50 (25093)
ତତସ୍ତଦ୍ଦାନବଂ ସୈନ୍ଯଂ ସର୍ବୈର୍ଦେବଗଣୈର୍ଯୁଧି।
ତ୍ରାସିତଂ ବିବିଧୈର୍ବାଣୈଃ କୃତଂଚୈବ ପରାଙ୍ଯୁଖମ୍ ॥ 3-232-51 (25094)
ଅଥୋତ୍କ୍ରୁଷ୍ଟଂ ତଦା ହୃଷ୍ଟୈଃ ସର୍ବୈର୍ଦେବୈରୁଦାଯୁଧୈଃ।
ସଂହତାନି ଚ ତୂର୍ଯାଣି ପ୍ରାବାଦ୍ଯନ୍ତ ହ୍ଯନେକଶଃ ॥ 3-232-52 (25095)
ଏବମନ୍ଯୋନ୍ରସଂଯୁକ୍ତଂ ଯୁଦ୍ଧମାସୀତ୍ସୁଦାରୁଣମ୍।
ଦେବାନାଂ ଦାନବାନାଂ ଚ ମାଂସଶୋଣିତକର୍ଦମମ୍ ॥ 3-232-53 (25096)
ଅନଯୋ ଦେବଲୋକସ୍ଯ ସହସୈବାଭ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ।
ତଥହି ଦାନବା ଘୋରା ବିନିଘ୍ନନ୍ତି ଦିବୌକସଃ ॥ 3-232-54 (25097)
ତତସ୍ତୂର୍ଯପ୍ରଣାଦାଶ୍ଚ ଭେରୀଣାଂ ଚ ମହାସ୍ବନାଃ।
ବଭୂବୁର୍ଦାନବେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ସିଂହନାଦାଶ୍ଚ ଦାରୁଣାଃ ॥ 3-232-55 (25098)
ଅଥ ଦୈତ୍ଯବଲାଦ୍ଘୋରାନ୍ନିଷ୍ପପାତ ମହାବଲଃ।
ଦାନବୋ ମହିଷୋ ନାମ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ବିପୁଲଂ ଗିରିମ୍ ॥ 3-232-56 (25099)
ତେ ତଂ ଧନୈରିବାଦିତ୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାସଂପରିବାରିତମ୍।
ତମୁଦ୍ଯତଗିରିଂ ରାଜନ୍ବ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ଦିବୌକସଃ ॥ 3-232-57 (25100)
ଅଥାଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ମହିଷୋ ଦେବାଂଶ୍ଚିକ୍ଷେପ ତଂ ଗିରିମ୍।
`ମହାକାଯଂ ମହାରାଜ ସତୋଯମିବ ତୋଯଦମ୍' ॥ 3-232-58 (25101)
ପତତା ତେନ ଗିରିଣା ଦେବସୈନ୍ଯସ୍ ପାର୍ଥିବ।
ଭୀମରୂପେଣ ନିହତମଯୁତଂ ପ୍ରାପତଦ୍ଭୁବି ॥ 3-232-59 (25102)
ଅଥ ତୈର୍ଦାନବୈଃ ସାର୍ଧଂ ମହିଷସ୍ତ୍ରାସଯନ୍ସୁରାନ୍।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ରଣେ ତୂର୍ଣଂ ସିଂହଃ କ୍ଷୁଦ୍ରମୃଗାନିବ ॥ 3-232-60 (25103)
ତମାପତନ୍ତଂ ମହିଷଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସେନ୍ଦ୍ରା ଦିବୌକସଃ।
ବ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତରଣେ ବୀତା ବିକୀର୍ଣାଯୁଧକେତନାଃ ॥ 3-232-61 (25104)
ତତଃସ ମହିଷଃ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତୂର୍ଣଂ ରୁଦ୍ରରଥଂ ଯଯୌ।
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ଚ ଜଗ୍ରାହ ରୁଦ୍ରସ୍ ରଥକୂବରମ୍ ॥ 3-232-62 (25105)
ଯଦା ରୁଦ୍ରରଥଂ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହିଷଃ ସହସା ଗତଃ।
ରେସତୂ ରୋଦସୀ ଗାଢଂ ମୁମୁହୁଶ୍ ମହର୍ଷଯଃ ॥ 3-232-63 (25106)
ଅନଦଂଶ୍ଚମହାକାଯା ଦୈତ୍ଯା ଜଲଧରୋପମାଃ।
ଆସୀଚ୍ଚନିଶ୍ଚିତଂ ତେଷାଂ ଜିତମସ୍ମାଭିରିତ୍ଯୁତ ॥ 3-232-64 (25107)
ତଥାଭୂତେ ତୁ ଭଗବାନାହୂଯ ଗୁହମାତ୍ମଜମ୍।
`ଦୌରାତ୍ମ୍ଯଂ ପଶ୍ଯ ପୁତର୍ ତ୍ବଂ ଦାନବସ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମନଃ।
ଜହି ଶୀଘ୍ରଂ ଦୁରାଚାରଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମି ତେ ବଲମ୍ ॥ 3-232-65 (25108)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାବ ଭଗବାନ୍ସ୍କନ୍ଦଂ ପରିପୂଜ୍ଯ ମହେଶ୍ବରଃ।
ଅଯୋଜଯନ୍ନିଗ୍ରହାର୍ଥଂ ମହିଷସ୍ ଗତାଯୁଷଃ'।
ସସ୍ମାର ଚ ତଦା ସ୍କନ୍ଦଂ ମୃତ୍ଯୁଂ ତସ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମନଃ ॥ 3-232-66 (25109)
ମହିଷୋଽପି ରଥଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରୌଦ୍ରଂ ରୁଦ୍ରସ୍ ଚାନଦତ୍।
ଦେବାନ୍ସଂତ୍ରାସଯଂଶ୍ଚାପି ଦୈତ୍ଯାଂସ୍ଚାପିପ୍ରହର୍ଷଯତ୍ ॥ 3-232-67 (25110)
ତତସ୍ତସ୍ମିନଭଯେ ଘୋରେ ଦେବାନାଂ ସମୁପସ୍ଥିତେ।
ଆଜଗାମ ମହାସେନଃ କ୍ରୋଧାତ୍ସୂର୍ଯ ଇବ ଜ୍ବଲନ୍ ॥ 3-232-68 (25111)
ଲୋହିତାମ୍ବରସଂବୀତୋ ଲୋହିତସ୍ରଗ୍ବିଭୂଷଣଃ।
ଲୋହିତାଶ୍ବୋ ମହାବାହୁର୍ହିରଣ୍ଯକବଚଃ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-232-69 (25112)
ରଥମାଦିତ୍ଯସଂକାଶମାସ୍ଥିତଃ କନକପ୍ରଭମ୍।
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୈତ୍ଯସେନା ସା ବ୍ଯଦ୍ରବତ୍ସହସା ରଣେ ॥ 3-232-70 (25113)
ସ ଚାପି ତାଂ ପ୍ରଜ୍ବଲିତାଂ ମହିଷସ୍ ବିଦାରିଣୀମ୍।
ମୁମୋଚ ଶକ୍ତିଂ ରାଜେନଦ୍ର ମହାସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 3-232-71 (25114)
ସା ମୁକ୍ତାଽଭ୍ଯହରତ୍ତସ୍ଯ ମହିଷସ୍ଯ ଶିରୋ ମହତ୍।
ପପାତ ଭିନ୍ନେ ଶିରସି ମହିଷସ୍ତ୍ଯକ୍ତଜୀବିତଃ ॥ 3-232-72 (25115)
ପତତା ଶିରସା ତେନ ଦ୍ବାରଂ ଷୋଡଶଯୋଜନମ୍।
ପର୍ବତାଭେନ ପିହିତଂ ତଦାଽଗମ୍ଯଂ ତତୋଽଭବତ୍।
ଉତ୍ତରାଃ କୁରବସ୍ତେନ ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯଦ୍ଯ ଯଥାସୁମ୍ ॥ 3-232-73 (25116)
କ୍ଷିପ୍ତାକ୍ଷିପ୍ତା ତୁ ସା ଶକ୍ତିର୍ହତ୍ବା ଶତ୍ରୂନ୍ସହସ୍ରଶଃ।
ସ୍କନ୍ଦହସ୍ତମନୁପ୍ରାପ୍ତା ଦୃଶ୍ଯତେ ଦେବଦାନବୈଃ ॥ 3-232-74 (25117)
ପ୍ରାଯଃ ଶରୈର୍ବିନିହତା ମହାସେନେନ ଧୀମତା।
ଶେଷା ଦୈତ୍ଯଗଣା ଘୋରା ଭୀତାସ୍ତ୍ରସ୍ତା ଦୁରାସଦୈଃ।
ସ୍କନ୍ଦପାରିଷଦୈର୍ହତ୍ବା ଭକ୍ଷିତାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-232-75 (25118)
ଦନବାନ୍ଭକ୍ଷଯନ୍ତସ୍ତେ ପ୍ରପିବନ୍ତଶ୍ଚ ଶୋଣିତମ୍।
କ୍ଷଣାନ୍ନିର୍ଦାନବଂ ସର୍ବମକାର୍ଷୁର୍ଭୃଶହର୍ଷିତାଃ ॥ 3-232-76 (25119)
ତମାଂସୀବଯଥା ସୂର୍ଯୋ ବୃକ୍ଷାନଗ୍ନିର୍ଘନାନ୍ଖଗଃ।
ତଥାସ୍କନ୍ଦୋଽଜଯଚ୍ଛତ୍ରୂନ୍ସ୍ବେନ ବୀର୍ଯେଣ କୀର୍ତିମାନ୍ ॥ 3-232-77 (25120)
ସଂପୂଜ୍ଯମାନସ୍ତ୍ରିଦଶୈରଭିବାଦ୍ଯ ମହେଶ୍ବରମ୍।
ଶୁଶୁଭେ କୃତିକାପୁତ୍ରଃ ପ୍ରକୀରଣାଂଶୁରିବାଂଶୁମାନ୍ ॥ 3-232-78 (25121)
ନଷ୍ଟଶତ୍ରୁର୍ଯଦା ସ୍କନ୍ଦଃ ପ୍ରଯାତସ୍ତୁ ମହେଶ୍ବରମ୍।
ତଦାଽବ୍ରବୀନ୍ମହାସେନଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ପୁରଂଦରଃ ॥ 3-232-79 (25122)
ବ୍ରହ୍ମଦତ୍ତବରଃ ସ୍କନ୍ଦ ତ୍ବଯାଽଯଂ ମହିଷୋ ହତଃ।
`ହଜଯ୍ଯୋ ଯୁଧି ଦେବାନାଂ ଦାନବଃ ସ ମହାବଲଃ' ॥ 3-232-80 (25123)
ଦେବାସ୍ତୃଣସମା ଯସ୍ଯ ବବୂବୁର୍ଜଯତାଂବର।
ସୋଽଯଂ ତ୍ବଯା ମହାବାହୋ ଶମିତୋ ଦେବକଣ୍ଟକଃ ॥ 3-232-81 (25124)
ଶତଂ ମହିଷତୁଲ୍ଯାନାଂ ଦାନବାନାଂ ତ୍ବଯ ରଣେ।
ନିହତଂଦେବଶତ୍ରୂଣାଂ ଯୈର୍ବଯଂ ପୂର୍ବତାପିତାଃ ॥ 3-232-82 (25125)
ତାବକୈର୍ଭକ୍ଷିତାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଦାନବାଃ ଶତସଙ୍ଘଶଃ।
ଅଜେଯସ୍ତ୍ବଂ ରଣେଽରୀଣାମୁମାପତିରିବ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-232-83 (25126)
ଏତତ୍ତେ ପ୍ରଥମଂ ଦେବ ଖ୍ଯାତଂ କର୍ମ ଭବିଷ୍ଯତି।
ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ତବାକ୍ଷଯ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯତି।
ବଶଗାଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯନତି ସୁରାସ୍ତବ ମହାଭୁଜ ॥ 3-232-84 (25127)
ମହାସେନମେବମୁକ୍ତ୍ବା ନିବୃତ୍ତଃ ସହ ଦୈବତୈଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାତୋ ଭଗବତା ତ୍ର୍ଯମ୍ବକେଣ ଶଚୀପତିଃ ॥ 3-232-85 (25128)
ଗତୋ ଭଦ୍ରବଟଂରୁଦ୍ରୋ ନିବୃତ୍ତାଶ୍ଚ ଦିବୌକସଃ।
ଉକ୍ତାଶ୍ଚ ଦେବା ରୁଦ୍ରେଣ ସ୍କନ୍ଦଂ ପଶ୍ଯତ ମାମିବ ॥ 3-232-86 (25129)
ସ ହତ୍ବା ଦାନବଗଣାନ୍ପୂଜ୍ଯମାନୋ ମହର୍ଷିଭିଃ।
ଏକାହ୍ନୈବାଜଯତ୍ସର୍ବଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ବହ୍ନିନନ୍ଦନଃ ॥ 3-232-87 (25130)
ସ୍କନ୍ଦସ୍ ଯ ଇଦଂ ବିପ୍ରଃ ପଠେଜ୍ଜନ୍ମ ସମାହିତଃ।
`ଶୃଣୁଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ଯଃ ଶ୍ରାବଯେଦ୍ବାବିଚେତନମ୍ ॥ 3-232-88 (25131)
ଧନମାଯୁର୍ଯଶୋ ଦୀପ୍ତିଂ ପୁତ୍ରାଞ୍ଶତ୍ରୁଜଯଂତଥା'।
ସପୁଷ୍ଟିମିହସଂପ୍ରାପ୍ଯ ସ୍କନ୍ଦସାଲୋକ୍ଯମାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-232-89 (25132)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 232 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-232-8 ଜୃମ୍ଭକୈର୍ଗ୍ରହବିଶେଷୈଃ ଭାସ୍କରୈର୍ଯକ୍ଷରକ୍ଷୋଭିଃ ଇତି ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-232-23 ବିଦ୍ଯାଗଣାଃ ସ୍ତୁତିପଦ୍ଯସମୂହ୍ଯଃ ॥ 3-232-62 କୂବରଂ ଧୂଃପ୍ରଦେଶମ୍ ॥ 3-232-63 ରେସତୁଃ ଶବ୍ଦଂ ଚକ୍ରତୁଃ। ରୋଦସୀ ଦ୍ଯାବାଭୂମୀ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 233
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.233. ଅଧ୍ଯାଯଃ 233
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ ସ୍କନ୍ଦନାମ୍ନାଂ କୀର୍ତନମ୍ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-233-0 (25133)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-233-0x (2579)
ଭଗବଞ୍ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ନାମାନି ଚ ମହାତ୍ମନଃ।
ତରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଯାନ୍ଯସ୍ଯ ବିଖ୍ଯାତାନି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-233-1 (25134)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-233-2x (2580)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ପାଣ୍ଡବେଯେନ ମହାତ୍ମା ଋଷିସନ୍ନିଧୌ।
ଉବାଚ ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ର ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାତପାଃ ॥ 3-233-2 (25135)
ଆଗେଯଶ୍ଚୈବ ସ୍କନଦଶ୍ଚ ଦୀପ୍ତକୀର୍ତିରନାମଯଃ।
ମଯୂରକେତୁର୍ଧର୍ମାତ୍ମା ଭୂତେଶୋ ମହିଷାର୍ଦନଃ ॥ 3-233-3 (25136)
କାମଜିତ୍କାମଦଃ କାନ୍ତଃ ସତ୍ଯବାଗ୍ଭୁବନେଶ୍ବରଃ।
ଶିଶୁଃ ଶୀଘ୍ରଃ ଶୁଚିଶ୍ଚଣ୍ଡୋ ଦୀପ୍ତବର୍ଣଃ ଶୁଭାନନଃ ॥ 3-233-4 (25137)
ଅମୋଘସ୍ତ୍ବନଘୋ ରୌଦ୍ରଃ ପ୍ରିଯଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାନନସ୍ତଥା।
ଦୀପ୍ତଶକ୍ତିଃ ପ୍ରଶାନ୍ତାତ୍ମା ନଦ୍ରକୁକ୍କୁଟମୋହନଃ ॥ 3-233-5 (25138)
ଷଷ୍ଠୀପ୍ରିଯଶ୍ଚ ଧର୍ମାତ୍ମା ପବିତ୍ରୋ ମାତୃବତ୍ସଲଃ।
କନ୍ଯାଭର୍ତା ବିଭକ୍ତଶ୍ଚ ସ୍ବାହେଯୋ ରେବତୀସୁତଃ ॥ 3-233-6 (25139)
ପ୍ରଭୁର୍ନେତା ବିଶାଖଶ୍ଚ ନୈଗମେଯଃ ସୁଦୁଶ୍ଚରଃ।
ସୁବ୍ରତୋ ଲଲିତଶ୍ଚୈବବାଲକ୍ରୀଡନକପ୍ରିଯଃ ॥ 3-233-7 (25140)
ଖଚାରୀ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଚ ଶୂରଃ ଶରବଣୋଦ୍ଭବଃ।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରପ୍ରିଯଶ୍ଚୈବ ଦେବସେନାପ୍ରିଯସ୍ତଥା।
ବାସୁଦେବପ୍ରିଯଶ୍ଚୈବ ପ୍ରିଯଃ ପ୍ରିଯକୃଦେବ ତୁ ॥ 3-233-8 (25141)
ନାମାନ୍ଯେତାନି ଦିବ୍ଯାନି କାର୍ତିକେଯସ୍ଯ ଯଃ ପଠେତ୍।
ସ୍ବର୍ଗଂ କୀର୍ତିଂ ଧନଂ ଚୈବ ସ ଲଭେନ୍ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 3-233-9 (25142)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-233-10x (2581)
ସ୍ତୋଷ୍ଯାମି ଦେବୈର୍ଋଷିଭିଶ୍ଚ ଜୁଷ୍ଟଂ
ଶକ୍ତ୍ଯା ଗୁହଂନାମଭିରପ୍ରମେଯମ୍।
ଷଡାନନଂ ଶକ୍ତିଧରଂ ସୁବୀରଂ
ନିବୋଧ ଚୈତାନି କୁରୁପ୍ରବୀର ॥ 3-233-10 (25143)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ବୈ ବ୍ରହମଜୋ ବ୍ରହ୍ମବିଚ୍ଚ
ବ୍ରହ୍ମେଶଯୋ ବ୍ରହ୍ମବତାଂବରିଷ୍ଠଃ।
ବ୍ରହ୍ମପ୍ରିଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସର୍ବମନ୍ତ୍ରୀ
ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଣାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂଚ ନେତା ॥ 3-233-11 (25144)
ସ୍ବାହା ସ୍ବଧା ତ୍ବଂପରମଂ ପବିତ୍ରଂ
ମନ୍ତ୍ରସ୍ତୁତସ୍ତ୍ବଂପ୍ରଥିତଃ ଷଡର୍ଚିଃ।
ସଂବତ୍ସରସ୍ତ୍ବମୃତବଶ୍ଚ ଷଡ୍ବୈ
ମାସାର୍ଧମାସାଶ୍ଚଦିନଂ ଦିଶଶ୍ଚ ॥ 3-233-12 (25145)
ତ୍ବଂପୁଷ୍କରାକ୍ଷସ୍ତ୍ବରବିନ୍ଦବକ୍ରଃ
ସହସ୍ରଚକ୍ଷୋସି ସହସ୍ରବାହୁଃ।
ତ୍ବଂ ଲୋକପାଲଃ ପରମଂ ହବିଶ୍ଚ
ତ୍ବଂ ଭାବନଃ ସର୍ବସୁରାସୁରାଣାମ୍ ॥ 3-233-13 (25146)
ତ୍ବମେବ ସେନାଧିପତିଃ ପ୍ରଚଣ୍ଡଃ
ପ୍ରଭୁର୍ବିଭୁଶ୍ଚାପ୍ଯଥ ଶକ୍ରଜେତା।
ସହସ୍ରପାତ୍ତ୍ବଂ ଧରଣୀ ତ୍ବମେବ
ସହସ୍ରତୁଷ୍ଟିଶ୍ଚ ସହସ୍ରଭୁକ୍ବ ॥ 3-233-14 (25147)
ସହସ୍ରଶୀର୍ଷସ୍ତ୍ବମନନ୍ତରୂପଃ।
ସହସ୍ରପାତ୍ତ୍ବଂଦଶଶକ୍ତିଧାରୀ।
ଗଙ୍ଗାସୁତସ୍ତ୍ବଂ ସ୍ବମତେନ ଦେବ
ସ୍ବାହାମହୀକୃତ୍ତିକାନାଂ ତଥୈବ ॥ 3-233-15 (25148)
ତ୍ବଂ କ୍ରୀଡସେ ଷଣ୍ମୁଖ କୁକ୍କୁଟେନ
ଯଥେଷ୍ଟନାନାବିଧକାମରୂପୀ।
ଦୀକ୍ଷାଽସି ସୋମୋ ମରୁତଃ ସଦୈବ
ଧର୍ମୋଽସି ବାଯୁରଚଲେନ୍ଦ୍ର ଇନ୍ଦ୍ରଃ ॥ 3-233-16 (25149)
ସନାତନାନାମପି ଶାଶ୍ବତସ୍ତ୍ବଂ
ପ୍ରଭୁଃ ପ୍ରଭୂଣାମପି ଚୋଗ୍ରଧନ୍ବା।
ଋତସ୍ଯ କର୍ତା ଦିତିଜାନ୍ତକସ୍ତ୍ବଂ
ଜତା ରିପୂଣାଂ ପ୍ରବରଃ ସୁରାଣାମ୍ ॥ 3-233-17 (25150)
ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ତପସ୍ତତ୍ପରମଂ ତ୍ବମେବ
ପରାବରଜ୍ଞୋସି ପରାବରସ୍ତ୍ବମ୍।
ଧର୍ମସ୍ଯ କାମସ୍ଯ ପରସ୍ଯ ଚୈବ
ତ୍ବତ୍ତେଜସା କତ୍ସ୍ନମିଦଂ ମହାତ୍ମନ୍ ॥ 3-233-18 (25151)
ବ୍ଯାପ୍ତଂ ଜଗତ୍ସର୍ବସୁରପ୍ରବୀର
ଶକ୍ତ୍ଯା ମଯା ସଂସ୍ତୁତ ଲୋକନାଥ।
ନମୋସ୍ତୁ ତେ ଦ୍ବାଦଶନେତ୍ରବାହୋ
ଅତଃ ପରଂ ବେଦ୍ମି ଗତିଂ ନ ତେଽହମ୍ ॥ 3-233-19 (25152)
ସ୍କନ୍ଦସ୍ଯ ଯ ଇଦଂ ବିପ୍ରଃ ପଠେଜ୍ଜନ୍ମ ସମାହିତଃ।
ଶ୍ରାବଯେଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ଯଃ ଶୃଣୁଯାଦ୍ବା ଦ୍ବିଜେରିତମ୍ ॥ 3-233-20 (25153)
ଧନମାଯୁର୍ଯଶୋ ଦୀପ୍ତଂ ପୁତ୍ରାଞ୍ଶତ୍ରୁଜଯଂ ତଥା।
ସ ପୁଷ୍ଟିତୁଷ୍ଟୀ ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ସ୍କନ୍ଦସାଲୋକ୍ଯମାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ 3-233-21 (25154)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମାର୍କଣ୍ଡେଯସମାସ୍ଯାପର୍ବଣି ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 233 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-233-4 କାମଜିତ୍ପୂଣମନୋରଥଃ ॥ 3-233-10 ଜୁଷ୍ଟଂ ସେବିତମ୍ ॥ 3-233-11 ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ସାଧୁଃ। ବ୍ରହ୍ମଜୋବେଦୋକ୍ତେନ ଗର୍ଭାଧାନାଦିକର୍ମଣାଜାତଃ। ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ବେଦାର୍ଥଜ୍ଞାତା। ବ୍ରହ୍ମେ ବ୍ରହ୍ମଣି କର୍ମବ୍ରହ୍ମରୂପେ ଶେତେ ଇତି ବ୍ରହ୍ମେଶଯଃ। ଅଦନ୍ତତ୍ବମାର୍ଷମ୍। କର୍ମବ୍ରହ୍ମନିଷ୍ଠାବାନିତ୍ଯର୍ଥଃ। ବ୍ରାହ୍ମଣସବ୍ରତୀତି ପାଠେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବ୍ରହ୍ମବିତ୍ତେନ ସହ ସମାନଂ ବ୍ରତମଦ୍ବେଷ୍ଟୃତ୍ବାଦିରୂପଂ ଯସ୍ଯ ସ ବ୍ରାହ୍ମଣସବ୍ରତୀ ॥ 3-233-12 ବଷଡର୍ଚିଃଷଣ୍ମୁଖତ୍ବାତ୍ବଡ୍ଜିହ୍ବଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 234
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.234. ଅଧ୍ଯାଯଃ 234
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସତ୍ଯଭାମଯା ପତିବଶୀକରଣୋପାଯଂ ପୃଷ୍ଟଯା ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାତଦୁତ୍ତାରଦାନବ୍ଯାଜେନ ପତିବ୍ରତାଧର୍ମକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-234-0 (25155)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-234-0x (2582)
ଉପାସୀନେଷୁ ବିପ୍ରେଷୁ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ଚ ଭାରତ।
ଦ୍ରୌପଦୀ ସତ୍ଯଭାମା ଚ ବିବିଶାତେ ତଦା ସମମ୍ ॥ 3-234-1 (25156)
`ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଚାଶ୍ରମଂ ପୁଣ୍ଯମୁଭେ ତେ ପରମସ୍ତ୍ରିଯୌ'।
ଜାହସ୍ଯମାନେ ସୁପ୍ରୀତେ ସୁଖଂ ତତ୍ର ନିଷୀଦତୁଃ ॥ 3-234-2 (25157)
ଚିରସ୍ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତେଽନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ପ୍ରିଯଂବଦେ।
କଥଯାମାସତୁଶ୍ଚିତ୍ରାଃ କଥାଃ କୁରୁଯଦୂଚିତାଃ ॥ 3-234-3 (25158)
ଅଥାବ୍ରବୀତ୍ସତ୍ଯଭାମା କୃଷ୍ଣସ୍ ମହିଷୀ ପ୍ରିଯା।
ସାତ୍ରାଜିତୀ ଯାଜ୍ଞସେନୀଂ ରହସୀଦଂ ସୁମଧ୍ଯମା ॥ 3-234-4 (25159)
କେନ ଦ୍ରୌପଦି ବୃତ୍ତେନ ପାଣ୍ଡବାନଧିତିଷ୍ଠସି।
ଲୋକପାଲୋପମାନ୍ବୀରାନ୍ନୂନଂ ପରମସଂମତାନ୍ ॥ 3-234-5 (25160)
କଥଂ ଚ ବଶଗସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ନ କୁପ୍ଯନ୍ତି ଚ ତେ ଶୁଭେ।
ତବ ବଶ୍ଯା ହି ସତତ ପାଣ୍ଡବାଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନେ ॥ 3-234-6 (25161)
`ନ ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯମସୂଯନ୍ତେ କଥଂ ବା ତେ ସୁମଧ୍ଯମେ'।
ମୁଖପ୍ରେକ୍ଷାଶ୍ଚ ତେ ସର୍ବେ ତତ୍ତ୍ବମେତଦ୍ବ୍ରବୀହି ମେ ॥ 3-234-7 (25162)
ବ୍ରତଚର୍ଯା ତପୋ ବାଽପି ସ୍ନାନମନ୍ତ୍ରୌଷଧାନି ବା।
ବିଦ୍ଯାବୀର୍ଯଂ ମୂଲବୀର୍ଯଂଜପହୋମାଗଦାସ୍ତଥା ॥ 3-234-8 (25163)
ମମାଦ୍ଯାଚକ୍ଷ୍ବପାଞ୍ଚାଲି ଯଶସ୍ଯଂ ଭଗବେତନମ୍।
ଯେନ କୃଷ୍ଣେ ଭବେନ୍ନିତ୍ଯଂ ମମ କୃଷ୍ଣୋ ବଶାନୁଗଃ ॥ 3-234-9 (25164)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବାସତ୍ଯଭାମା ବିରରାମ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ପତିବ୍ରତା ମହାଭାଗା ଦ୍ରୌପଦୀ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତାମ୍ ॥ 3-234-10 (25165)
ଅସତ୍ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ସମାଚରଂ ସତ୍ଯେ ମାମନୁପୃଚ୍ଛସି।
ଅସଦାଚରିତେ ମାର୍ଗେ କଥଂ ସ୍ଯାଦନୁକୀର୍ତନମ୍ ॥ 3-234-11 (25166)
ଅନୁପ୍ରଶ୍ନଃ ସଂଶଯୋ ବା ନୈଷ ତ୍ବଯ୍ଯୁପପଦ୍ଯତେ।
କଥଂ ହ୍ଯୁପେତା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ତ୍ବଂକୃଷ୍ଣସ୍ ମହିଷୀ ପ୍ରିଯା ॥ 3-234-12 (25167)
ଯଦୈବ ଭର୍ତା ଜାନୀଯାନମନ୍ତ୍ରମୂଲପରାଂ ସ୍ତ୍ରିଯମ୍।
ଉଦ୍ବିଜେତ ତଦୈବାସ୍ଯାଃ ସର୍ପାଦ୍ବେଶ୍ମଗତାଦିବ ॥ 3-234-13 (25168)
ଉଦ୍ବିଗ୍ନସ୍ଯ କୁତଃ ଶାନ୍ତିରଶାନ୍ତସ୍ଯ କୁତଃ ସୁଖମ୍।
ନ ଜାତୁ ବଶଗୋ ଭର୍ତା ସ୍ତ୍ରିଯାଃ ସ୍ଯାନ୍ମନ୍ତ୍ରକାରଣାତ୍ ॥ 3-234-14 (25169)
କିମତ୍ରପ୍ରହିତାଶ୍ଚାପି ଗଦାଃ ପରମଦାରୁଣାଃ।
ମୂଲପ୍ରବାଦୈର୍ହି ବିଷଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଜିଘାଂସବଃ ବବ 3-234-15 (25170)
ଜିହ୍ବଯା ଯାନି ପୁରୁଷସ୍ତ୍ବଚା ବାପ୍ଯୁପସେବତେ।
ତତ୍ର ଚୂର୍ଣାନି ଦତ୍ତାନି ହନ୍ଯୁଃ କ୍ଷିପ୍ରମସଂଶଯମ୍ ॥ 3-234-16 (25171)
ଜଲୋଦରସମାଯୁକ୍ତାଃ ଶ୍ବିତ୍ରିଣଃ ପଲିତାସ୍ତଥା।
ଅପୁମାଂସଃ କୃତାଃ ସ୍ତ୍ରୀଭିର୍ଜଡାନ୍ଧବଧିରାସ୍ତଥା ॥ 3-234-17 (25172)
ପାପାନୁଗାସ୍ତୁ ପାପାସ୍ତାଃ ପତୀନୁପସୃଜନ୍ତ୍ଯୁତ।
ନ ଜାତୁ ବିପ୍ରିଯଂ ଭର୍ତୁଃ ସ୍ତ୍ରିଯା କାର୍ଯଂ କଥଂଚନ ॥ 3-234-18 (25173)
ବର୍ତାମ୍ଯହଂ ତୁ ଯାଂ ବୃତ୍ତିଂ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ତାଂ ସର୍ବାଂ ଶୃଣୁ ମେ ସତ୍ଯାଂ ସତ୍ଯଭାମେ ଯଶସ୍ବିନି ॥ 3-234-19 (25174)
ଅହଂକାରଂ ବିହାଯାହଂ କାମକ୍ରୋଧୌ ଚ ସର୍ବଦା।
ସଦାରାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଯତୋପଚରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-234-20 (25175)
ପ୍ରଣଯଂ ପ୍ରତିସଂହୃତ୍ଯ ନିଧାଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନି।
ଶୁଶ୍ରୂଷୁର୍ନିରଭୀମାନା ପତୀନାଂ ଚିତ୍ତରକ୍ଷିଣୀ ॥ 3-234-21 (25176)
ଦୁର୍ବ୍ଯାହୃତାଚ୍ଛଙ୍କମାନା ଦୁସ୍ଥିତାଦ୍ଦୁରବେକ୍ଷିତାତ୍।
ଦୁରାସିତାଦ୍ଦୁର୍ବ୍ରଜିତାଦିଙ୍ଗିତାଧ୍ଯାସିତାଦପି ॥ 3-234-22 (25177)
ସୂର୍ଯବୈଶ୍ବାନରସମାନ୍ସୋମକଲ୍ପାନ୍ମହାରଥାନ୍।
ସେବେ ଚକ୍ଷୁର୍ହଣଃ ପାର୍ଥାନୁଗ୍ରବୀର୍ଯପ୍ରତାପିନଃ ॥ 3-234-23 (25178)
ଦେବୋ ମନୁଷ୍ଯୋ ଗନ୍ଧର୍ବୋ ଯୁବା ଚାପି ସ୍ବଲଂକୃତଃ।
ଦ୍ରବ୍ଯବାନଭିରୂପୋ ବା ନ ମେଽନ୍ଯଃ ପୁରୁଷୋ ମତଃ ॥ 3-234-24 (25179)
ନ ଭୁକ୍ତବତି ନ ସ୍ନାତେ ନାସଂବିଷ୍ଟେ ଚ ଭର୍ତରି।
ନ ସଂବିଶାମି ନାଶ୍ନାମି ନ ସ୍ନାଯେ କର୍ମ କୁର୍ବତୀ ॥ 3-234-25 (25180)
କ୍ଷେତ୍ରାଦ୍ବନାଦ୍ବା ଗ୍ରାମାଦ୍ବା ଭର୍ତାରଂ ଗୁହମାଗତମ୍।
ଅଭ୍ଯୁତ୍ଥାଯାଭିନନ୍ଦାମି ଆସନେନୋଦକେନ ଚ ॥ 3-234-26 (25181)
ପ୍ରସନ୍ନଭାଣ୍ଡା ମୃଷ୍ଟାନ୍ନା କାଲେ ଭୋଜନଦାଯିନୀ।
ସଂଯତା ଗୁପ୍ତଧାନ୍ଯା ଚ ସୁସଂମୃଷ୍ଟନିବେଶନା ॥ 3-234-27 (25182)
ଅତିରସ୍କୃତସଂଭାଷା ଦୁଃସ୍ତ୍ରିଯୋ ନାନୁସେବତୀ।
ଅନୁକୂଲବତୀ ନିତ୍ଯଂ ଭବାମ୍ଯନଲସା ସଦା ॥ 3-234-28 (25183)
ଅନର୍ମ ଚାପି ହସିତଂ ଦ୍ବାରି ସ୍ଥାନମଭୀକ୍ଷ୍ଣଶଃ।
ଅବସ୍କରେ ଚିରସ୍ଥାନଂ ନିଷ୍କୁଟେଷୁ ଚ ବର୍ଜଯେ ॥ 3-234-29 (25184)
`ଅତ୍ଯାଲାପମସନ୍ତୋଷଂ ପରବ୍ଯାପାରସଂକଥାଃ'।
ଅତିହାସାତିରୋଷୌ ଚ କ୍ରୋଧସ୍ଥାନଂ ଚ ବର୍ଜଯେ ॥ 3-234-30 (25185)
ନିରତାଽହଂ ସଦା ସତ୍ଯେ ପାପାନାଂ ଚ ବିବର୍ଜନେ।
ସର୍ବଥା ଭର୍ତୁରହିତଂ ନ ମମେଷ୍ଟଂ କଥଂଚନ ॥ 3-234-31 (25186)
ଯଦା ପ୍ରବସତେ ଭର୍ତା କୁଟୁମ୍ବାର୍ଥେନ କେନଚିତ୍।
ସୁମନୋବର୍ଣକାପେତା ଭବାମି ବ୍ରତଚାରିଣୀ ॥ 3-234-32 (25187)
ଯଚ୍ଚ ଭର୍ତା ନ ପିବତି ଯଚ୍ଚ ଭର୍ତା ନ ସେବତେ।
ଯଚ୍ଚ ନାଶ୍ନାତି ମେ ଭର୍ତା ସର୍ବଂ ତଦ୍ବର୍ଜଯାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-234-33 (25188)
ଯଥୋପଦେଶଂ ନିଯତା ବର୍ତମାନା ବରାଙ୍ଗନେ।
ସ୍ବଲଂକୃତା ସୁପ୍ରଯତା ଭର୍ତୁଃ ପ୍ରିଯହିତେ ରତା ॥ 3-234-34 (25189)
ଯେ ଚ ଧର୍ମାଃ କୁଟୁମ୍ବେଷୁ ଶ୍ବଶ୍ର୍ବାମେ କଥିତାଃ ପୁରା।
`ଅନୁତିଷ୍ଠାମି ତାନ୍ସତ୍ଯେ ନିତ୍ଯକାଲମତନ୍ଦ୍ରିତା' ॥ 3-234-35 (25190)
ଭିକ୍ଷାବଲିଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିସ୍ଥାଲୀପାକାଶ୍ଚ ପର୍ବସୁ।
ମାନ୍ଯାନାଂ ମାନସତ୍କାରା ଯେ ଚାନ୍ଯେ ବିଦିତା ମମ ॥ 3-234-36 (25191)
ତାନ୍ସର୍ବାନନୁବର୍ତାମି ଦିବାରାତ୍ରମତନ୍ଦ୍ରିତା।
ବିନଯାନନିଯମାଂଶ୍ଚୈବ ସଦା ସର୍ବାତ୍ମନା ଶ୍ରିତା ॥ 3-234-37 (25192)
ମୃଦୂନ୍ସତଃ ସତ୍ଯଶୀଲାନ୍ସତ୍ଯଧର୍ମାନୁପାଲିନଃ।
ସ ଦେବଃ ସା ଗତିର୍ନାର୍ଯାସ୍ତସ୍ଯ କା ବିପ୍ରିଯଂ ଚରେତ୍ ॥ 3-234-38 (25193)
ପତ୍ଯାଶ୍ରଯୋ ହି ମେ ଧର୍ମୋ ମତଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ସନାତନଃ।
ସ ଦେବଃ ସା ଗତିର୍ନାର୍ଯାସ୍ତସ୍ଯ କାବିପ୍ରିଯଂ ଚରେତ୍ ॥ 3-234-39 (25194)
ଅହଂ ପତୀନ୍ନାତିଶଯେ ନାତ୍ଯଶ୍ନେ ନାତିଭୂଷଯେ।
ନାପି ଶ୍ବଶ୍ରୂଂ ପରିବଦେ ସର୍ବଦା ପରିଯନ୍ତ୍ରିତା ॥ 3-234-40 (25195)
ଅବଧାନେନ ସୁଭଗେ ନିତ୍ଯୋତ୍ଥିତତଯୈବ ଚ।
ଭର୍ତାରୋ ବଶଗା ମହ୍ଯଂ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଯୈବ ଚ ॥ 3-234-41 (25196)
ନିତ୍ଯମାର୍ଯାମହଂ କୁନ୍ତୀଂ ବୀରସୂଂ ସତ୍ଯବାଦିନୀମ୍।
ସ୍ବଯଂ ପରିଚରାମ୍ଯତାଂ ପାନାଚ୍ଛାଦନଭୋଜନୈଃ ॥ 3-234-42 (25197)
ନୈତାମତିଶଯେ ଜାତୁ ବସ୍ତ୍ରଭୂଷଣଭୋଜନୈଃ।
ନ ବଦେ ଚାପ୍ଯତିବାଚା ତାଂ ପୃଥାଂ ପୃଥିବୀସମାମ୍ ॥ 3-234-43 (25198)
ଅଷ୍ଟାବଗ୍ରେ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ସ୍ମ ନିତ୍ଯଦା।
ଭୁଞ୍ଜତେ ରୁକ୍ମପାତ୍ରୀଷୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରନିବେଶନେ ॥ 3-234-44 (25199)
ଅଷ୍ଟାଶୀତିସହସ୍ରାଣି ସ୍ନାତକା ଗୃହମେଧିନଃ।
ତ୍ରିଂଶଦ୍ଦାସୀକ ଏକୈକୋ ଯାନ୍ବିଭର୍ତି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-234-45 (25200)
ଦଶାନ୍ଯାନି ସହସ୍ରାଣି ଯେଷାମନ୍ନଂ ସୁସଂସ୍କୃତମ୍।
ହ୍ରିଯତେ ରୁକ୍ମପାତ୍ରୀଭିର୍ଯତୀନାମୂର୍ଧ୍ବରେତସାମ୍ ॥ 3-234-46 (25201)
ତାନ୍ସର୍ବାନଗ୍ରହାରେଣ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବେଦବାଦିନଃ।
ଯଥାର୍ହଂ ପୂଜଯାମି ସ୍ମ ପାନାଚ୍ଛାଦନଭୋଜନୈଃ ॥ 3-234-47 (25202)
ଶତଂ ଦାସୀସହସ୍ରାଣି କୌନ୍ତେଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
କମ୍ବୁକେଯୂରଧାରିଣ୍ଯୋ ନିଷ୍କକଣ୍ଠ୍ଯଃ ସ୍ବଲଂକୃତାଃ ॥ 3-234-48 (25203)
ମହାର୍ହମାଲ୍ଯାଭରଣାଃ ସୁବର୍ଣାଶ୍ଚନ୍ଦନୋକ୍ଷିତାଃ।
ମଣୀନ୍ହେମ ଚ ବିଭ୍ରତ୍ଯୋ ନୃତ୍ତଗୀତବିଶାରଦାଃ ॥ 3-234-49 (25204)
ତାସାଂ ନାମ ଚ ରୂପଂଚ ଭୋଜନାଚ୍ଛାଦନାନି ଚ।
ସର୍ବାସାମେବ ବେଦାହଂ କର୍ମ ଚୈବ କୃତାକୃତମ୍ ॥ 3-234-50 (25205)
ଶତଂ ଦାସୀସହସ୍ରାଣି କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ପାତ୍ରୀପସ୍ତା ଦିବାରାତ୍ରମତିଥୀନ୍ଭୋଜଯନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 3-234-51 (25206)
ଶତମଶ୍ବସହସ୍ରାଣି ଦଶନାଗାଯୁତାନି ଚ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯାନୁଯାତ୍ରମିନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥନିବାସିନଃ ॥ 3-234-52 (25207)
ଏତଦାସୀତ୍ତଦା ରାଜ୍ଞୋ ଯନ୍ମହୀଂ ପର୍ଯପାଲଯତ୍।
ଯେଷାଂ ସଙ୍ଖ୍ଯାବିଧିଂ ଚୈବ ପ୍ରଦିଶାମି ଶୃଣୋମି ଚ ॥ 3-234-53 (25208)
ଅନ୍ତଃପୂରାଣାଂ ସର୍ବେଷାଂ ଭୃତ୍ଯାନାଂ ଚୈବ ସର୍ବଶଃ।
ଆଗୋପାଲାବିପାଲେଭ୍ଯଃ ସର୍ବଂ ବେଦ କୃତାକୃତମ୍ ॥ 3-234-54 (25209)
ସର୍ବଂ ରାଜ୍ଞଃ ସମୁଦଯମାଯଂ ଚ ବ୍ଯଯମେବ ଚ।
ଏକାଽହଂବେଦ୍ମି କଲ୍ଯାଣି ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଯଶସ୍ବିନି ॥ 3-234-55 (25210)
ମଯି ସର୍ବଂ ସମାସଜ୍ଯକୁଟୁମ୍ବଂ ଭରତର୍ଷଭାଃ।
ଉପାସନରତାଃ ସର୍ବେ ଘଟଯନ୍ତି ବରାନନେ ॥ 3-234-56 (25211)
ତମହଂ ଭାରମାସକ୍ତମନାଧୃଷ୍ଯଂ ଦୁରାତ୍ମଭିଃ।
ସୁଖଂ ସର୍ବଂପରିତ୍ଯଜ୍ଯରାତ୍ର୍ଯହାନି ଘଟାମି ବୈ ॥ 3-234-57 (25212)
ଅଧୃଷ୍ଯଂ ବରୁଣସ୍ଯେବ ନିଧିପୂର୍ଣମିବୋଦଧିମ୍।
ଏକାହଂ ବେଦ୍ମି କୋଶଂ ବୈ ପତୀନାଂ ଧର୍ମଚାରିଣାମ୍ ॥ 3-234-58 (25213)
ଅନିଶାଯାଂ ନିଶାଯାଂ ଚ ବିହାଯ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସଯୋଃ।
ଆରାଧଯନ୍ତ୍ଯାଃ କୌରବ୍ଯାଂସ୍ତୁଲ୍ଯା ରାତ୍ରିରହଶ୍ଚ ମେ ॥ 3-234-59 (25214)
ପ୍ରଥମଂ ପ୍ରତିବୁଧ୍ଯାମି ଚରମଂ ସଂବିଶାମି ଚ।
ନିତ୍ଯକାଲମହଂ ସତ୍ଯେ ଏତତ୍ସଂବନନଂ ମମ ॥ 3-234-60 (25215)
ଏତଜ୍ଜାନାମ୍ଯହଂ କର୍ତୁଂ ଭର୍ତୃସଂବନନଂ ମହତ୍।
ଅସତ୍ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ସମାଚାରଂ ନାହଂ କୁର୍ଯାଂ ନ କାମଯେ ॥ 3-234-61 (25216)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-234-62x (2583)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଧର୍ମସହିତଂ ବ୍ଯାହୃତଂ କୃଷ୍ଣଯା ତଦା।
ଉବାଚ ସତ୍ଯା ସତ୍କୃତ୍ଯ ପାଞ୍ଚାଲୀଂ ଧର୍ମଚାରିଣୀଂ ॥ 3-234-62 (25217)
ଅଭିପନ୍ନାଽସ୍ମି ପାଞ୍ଚାଲି ଯାଜ୍ଞସେନି କ୍ଷମସ୍ବ ମେ।
କାମକାରଃ ସଖୀନଂ ହି ସୋପହାସଂ ପ୍ରଭାଷିତମ୍ ॥ 3-234-63 (25218)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀସତ୍ଯଭାମାସଂବାଦପର୍ବଣି ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 234 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-234-1 ସମମେକତ୍ର। ବିବିଶାତେ ତଦାଶ୍ରମମିତି ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-234-2 ଜାହସ୍ଯମାନେ ପରସ୍ପରମତିଶଯେନ ହସନ୍ତ୍ଯୌ ॥ 3-234-8 ମୂଲବୀର୍ଯଂ ମୂଲଂ ଅପ୍ରଚ୍ଯୁତଂ ତାରୁଣ୍ଯାଦି ତଦ୍ବୀର୍ଯମ୍। ଅଗଦୋଽଞ୍ଜନାଦିରୌଷଧମ୍ ॥ 3-234-9 ଭଗଦୈବତମିତି ଝ. ପାଠଃ। ଭଗଦୈବତ ସୌଭାଗ୍ଯବର୍ଧକଂ ସୌରବ୍ରତାଦିକମ୍। ବଶାନୁଗ ଇଚ୍ଛାନୁସାରୀ ॥ 3-234-11 ହେ ସତ୍ଯେ ଅନୁକୀର୍ତନମୁତ୍ତରମ୍ ॥ 3-234-17 ଜଲୋଦରଃ ଉଦରରୋଗଃ। ଶ୍ବିତ୍ରିଣଃ କୁଷ୍ଠବନ୍ତଃ ॥ 3-234-18 ଉପସୃଜନ୍ତି ଦୋଷୈର୍ଯୋଜଯନ୍ତି ॥ 3-234-21 ପ୍ରଣଯଂ ଈର୍ଷ୍ଯାମ୍। ଆତ୍ମାନଂ ଚିତ୍ତମ୍। ଆତ୍ମନି ସ୍ବସ୍ମିନ୍। ନିରଭିମାନା ଦର୍ପହୀନା ॥ 3-234-22 ଇଙ୍ଗିତଂ ଅଭିପ୍ରାଯଃ ଅଧ୍ଯାସିତଃ କ୍ଷିପ୍ତୋ ଯସ୍ମିନ୍ କଟାକ୍ଷୋ ତସ୍ମାତ୍ ଇଙ୍ଗିତାଧ୍ଯାସିତାତ୍ ॥ 3-234-23 ଚକ୍ଷୁର୍ହଣଃ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ରିପୂନ୍ ଘ୍ନନ୍ତି ତାଦୃଶାନ୍। ସେବେ ଶତ୍ରୁହଣାନ୍ପାର୍ଥାନିତି କ. ଟ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-234-24 ଅଭିରୂପଃ ସୁନ୍ଦରଃ ॥ 3-234-28 ଅତିରସ୍କୃତସଂଭାଷା ତିରସ୍କାରଶୂନ୍ଯବଚନା ॥ 3-234-29 ଅନର୍ମ ପରିହାସହୀନମ୍। ହସିତଂ ହାସଃ। ସ୍ଥାନଂ ସ୍ଥିତିମ୍। ଅବସ୍କରେ ତିରସ୍କରୋମି। କିରତେରିଦଂ ରୂପମ୍। ନିଷ୍କୁଟେଷୁ ଗୃହାରାମେଷୁ ॥ 3-234-32 ସୁମନୋବର୍ଣକାପେତା ପୁଷ୍ପୈରନୁଲେପନୈଶ୍ଚ ବର୍ଜିତା ॥ 3-234-36 ମାନଃ ପୂଜା। ସତ୍କାର ଆଦରଃ ॥ 3-234-40 ନାତିଶଯେ ନାତିକ୍ରମାମି। ନ ପରିବଦେ ନ ନିନ୍ଦାମି ॥ 3-234-41 ଅବଧାନେନ ଅପ୍ରମାଦେନ। ମହ୍ଯଂ ମମ ॥ 3-234-47 ଅଗ୍ରହାରେଣ ବୈଶ୍ବଦେବାନ୍ତେ ପ୍ରଥମଦେଯେନାନ୍ନେବ ॥ 3-234-52 ଅନୁଯାତ୍ରଂ ସ୍ବୈରଯାତ୍ରାଯାମପି ପରିବାରଭୂତମ୍ ॥ 3-234-54 ବେଦବେଦ୍ମି ॥ 3-234-60 ସଂବନନଂ ବଶୀକରଣମ୍ ॥ 3-234-63 ଅଭିପନ୍ନା ପ୍ରାର୍ଥଯାନା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 235
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.235. ଅଧ୍ଯାଯଃ 235
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସତ୍ଯଭାମାଂପ୍ରତି ପତିବଶୀକରଣୋପାଯୋପଦେଶବ୍ଯାଜେନ ପତିବ୍ରତାଧର୍ମକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-235-0 (25219)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-235-0x (2584)
ଇମଂ ତୁ ତେ ମାର୍ଗମପେତଦୋଷଂ
ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଚିତ୍ତଗ୍ରହଣାଯ ଭର୍ତୁଃ।
ଅସ୍ମିନ୍ଯଥାବତ୍ସଖି ବର୍ତମାନା
ଭର୍ତାରମାଚ୍ଛେତ୍ସ୍ଯସି କାମିନୀଭ୍ଯଃ ॥ 3-235-1 (25220)
ନୈତାଦୃଶଂ ଦୈବତମସ୍ତି କିଂଚି-
ତ୍ସର୍ବେଷୁଲୋକେଷୁ ସଦେବକେଷୁ।
ଯଥା ପତିସ୍ତସ୍ଯ ତୁ ସର୍ବକାମା
ଲଭ୍ଯାଃ ପ୍ରସାଦେ କୁପିତଶ୍ ହନ୍ଯାତ୍ ॥ 3-235-2 (25221)
ତସ୍ମାଦପତ୍ଯଂ ବିବିଧାଶ୍ ଭୋଗାଃ
ଶଯ୍ଯାସନାନ୍ଯଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାନି।
ବସ୍ତ୍ରାଣି ମାଲ୍ଯାନି ତଥୈବ ଗନ୍ଧାଃ
ସ୍ବର୍ଗଶ୍ଚଲୋକୋ ବିପୁଲା ଚ କୀର୍ତିଃ ॥ 3-235-3 (25222)
ସୁଖଂ ସୁଖନେହ ନ ଜାତୁ ଲଭ୍ଯଂ
ଦୁଃଖେନ ସାଧ୍ବୀ ଲଭତେ ସୁଖାନି।
ସା କୃଷ୍ଣମାରାଧଯ ସୌହୃଦେନ
ପ୍ରେମ୍ଣା ଚ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରତିକର୍ମଣା ଚ ॥ 3-235-4 (25223)
ସ୍ନାନାସନୈଶ୍ଚାରୁଭିରଗ୍ରମାଲ୍ଯୈ-
ର୍ଦାକ୍ଷିଣ୍ଯଯୋଗୈର୍ବିବିଧୈଶ୍ଚ ଗନ୍ଧୈଃ।
ଅସ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯୋସ୍ମୀତି ଯଥା ବିଦିତ୍ବା
ତ୍ବାମେବ ସଂଶ୍ଲିଷ୍ଯତି ସର୍ବଭାବୈଃ ॥ 3-235-5 (25224)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ସ୍ବରଂ ଦ୍ବାରଗତସ୍ ଭର୍ତୁଃ
ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ଥିତା ତିଷ୍ଠ ଗୃହସ୍ଯ ମଧ୍ଯେ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରବିଷ୍ଟଂ ତ୍ବରିତାଽସନେନ
ପାଦ୍ଯେନ ଚୈନଂ ପ୍ରତିପୂଜଯସ୍ବ ॥ 3-235-6 (25225)
ସଂପ୍ରେଷିତାଯାମଥ ଚୈବ ଦାସ୍ଯା-
ମୁତ୍ଥାଯ ସର୍ବଂ ସ୍ବଯମେବ କାର୍ଯମ୍।
ଜାନାତୁ କୃଷ୍ଣସ୍ତବ ଭାବମେତଂ
ସର୍ବାତ୍ମନା ମାଂ ଭଜତୀତି ସତ୍ଯେ ॥ 3-235-7 (25226)
ତ୍ବତ୍ସଂନିଧୌ ଯତ୍କଥଯେତ୍ପତିସ୍ତେ
ଯଦ୍ଯପ୍ଯଗୁହ୍ଯଂ ପରିରକ୍ଷିତବ୍ଯମ୍।
କାଚିତ୍ସପତ୍ନୀ ତବ ବାସୁଦେବଂ
ପ୍ରତ୍ଯାଦିଶେତ୍ତେନ ଭବେଦ୍ବିରାଗଃ ॥ 3-235-8 (25227)
ପ୍ରିଯାଂଶ୍ଚ ରମ୍ଯାଂଶ୍ଚ ହିତାଂଶ୍ ଭର୍ତୁ-
ସ୍ତାନ୍ଭୋଜଯେଥା ରବିବିଧୈରୁପାଯୈଃ।
ଦ୍ବେଷ୍ଯୈରୁପେକ୍ଷ୍ଯୈରହିତୈଶ୍ ତସ୍ଯ
ଭିଦ୍ସ୍ବନିତ୍ଯଂ କୁହକୋଦ୍ଧତୈଶ୍ଚ ॥ 3-235-9 (25228)
ମଦଂ ପ୍ରମାଦଂ ପୁରୁଷେଷୁ ହିତ୍ବା
ସଂଯଚ୍ଛ ମାନଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ ବାଚମ୍।
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନସାମ୍ବାବପି ତେ କୁମାରୌ
ନୋପାସିତବ୍ଯୌ ରହିତେ କଦାଚିତ୍ ॥ 3-235-10 (25229)
ମହାକୁଲୀନାଭିରପାପିକାଭିଃ
ସ୍ତ୍ରୀଭିଃ ସତୀଭିସ୍ତବ ସଖ୍ଯମସ୍ତୁ।
ଚଣ୍ଡାଶ୍ ଶୌଣ୍ଡାଶ୍ଚ ମହାଶନାଶ୍ଚ
ଚୋରାଶ୍ଚ ଦୁଷ୍ଟାଶ୍ଚପଲାଶ୍ଚ ବର୍ଜ୍ଯାଃ ॥ 3-235-11 (25230)
ଏତଦ୍ଯଶସ୍ଯଂ ଭଗବେତନଂ ଚ
ସ୍ବାର୍ଥଂ ତଦା ଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣଂ ଚ।
ମହାର୍ହମାଲ୍ଯାଭରଣାଙ୍ଗରାଗା
ଭର୍ତାରମାରାଧଯ ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧୈଃ ॥ 3-235-12 (25231)
ଇତି ଶ୍ରୀମନମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀସତ୍ଯଭାମାସଂବାଦପର୍ବଣି ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 235 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-235-1 ଆଚ୍ଛେତ୍ସ୍ଯସି ବଲାଦ୍ଧରିଷ୍ଯସି। କାମିନୀଭ୍ଯଃ ସପତ୍ନୀଭ୍ଯଃ। ଭର୍ତାରମାକର୍ଷସୀତି ଥ. ପାଠଃ ॥ 3-235-4 ପ୍ରତିକର୍ମଣା କାଯକ୍ଲେଶେନ ॥ 3-235-5 ସଂଶ୍ଲିଷ୍ଯତି ତଦ୍ବିଧତ୍ସ୍ବେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-235-8 ନ ଭବେଦ୍ବିକାର ଇତିଟ. ପାଠଃ ॥ 3-235-10 ତପ୍ରମାଦଂ ପୁରୁଷେଷୁ କୃତ୍ବେତି ଧ.ପାଠଃ। ନୈବଂ ପ୍ରମାଣଂ କୁହକେଷୁ କୁର୍ଯା ଇତି ଥ.ପାଠଃ। ରହିତେ ବିଜନେ ॥ 3-235-11 ଚଣ୍ଡାଃ କ୍ରୂରାଃ। ଶୌଣ୍ଡାଃ ପରାଭିଭବସମର୍ଥାଃ। ମହାଶନାଃ ବହୁଭୁଜଃ। ଦୁଷ୍ଟାଃ ଦ୍ବେଷାଦ୍ଯାକ୍ରାନ୍ତାଃ। ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବର୍ଜ୍ଯା ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-235-12 ଭଗଦୈବତମିତି ଝ. ପାଠଃ। ଭଗଦୈବତଂ ଭାଗ୍ଯକରମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 236
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.236. ଅଧ୍ଯାଯଃ 236
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପ୍ରିଯୋକ୍ତିଭିର୍ଦ୍ରୌପଦୀଂ ପରିସାନ୍ତ୍ବିତବତ୍ଯା ସତ୍ଯଭାମଯା ସହ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣେନ ସ୍ବପୁରଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-236-0 (25232)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-236-0x (2585)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯାଦିଭିର୍ବିପ୍ରୈଃ ପାଣ୍ଡବୈଶ୍ଚ ମହାତ୍ମଭିଃ।
କଥାଭିରନୁକୂଲାଭିଃ ସହ ସ୍ତିତ୍ବା ଜନାର୍ଦନଃ ॥ 3-236-1 (25233)
ତତସ୍ତୈଃ ସଂବିଦଂ କୃତ୍ବା ଯଥାବନ୍ମଧୁସୂଦନଃ।
ଆରୁରୁକ୍ଷୂ ରଥଂ ସତ୍ଯାମାହ୍ବଯାମାସ ଭାରତ ॥ 3-236-2 (25234)
ସତ୍ଯଭାମା ତତସ୍ତତ୍ର ସ୍ବଜିତ୍ବା ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜାମ୍।
ଉବାଚ ବଚନଂ ହୃଦ୍ଯଂ ଯଥାଭାବଂ ସମାହିତମ୍ ॥ 3-236-3 (25235)
କୃଷ୍ଣେ ମାଭୂତ୍ତବୋତ୍କଣ୍ଠା ମା ବ୍ଯଥା ମା ପ୍ରଜାଗରଃ।
ଭର୍ତୃଭିର୍ଦେବସଂକାଶୈର୍ଜିତାଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ମେଦିନୀମ୍ ॥ 3-236-4 (25236)
ନ ହ୍ଯେବଂ ଶୀଲସଂପନ୍ନା ନୈବଂ ପୂଜିତଲକ୍ଷଣାଃ।
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ଚିରଂ କ୍ଲେଶଂ ଯଥା ତ୍ବମସିତେକ୍ଷଣେ ॥ 3-236-5 (25237)
ଅବଶ୍ଯଂ ଚ ତ୍ବଯା ଭୂମିରିଯଂ ନିହତକଣ୍ଟକା।
ଭର୍ତୃଭିଃ ସହଭୋକ୍ତବ୍ଯା ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବେତି ଶ୍ରୁତଂ ମଯା ॥ 3-236-6 (25238)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରବଧଂ କୃତ୍ବାବୈରାଣି ପ୍ତିଯାତ୍ଯ ଚ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଥାଂ ପୃଥିବୀଂ ଦ୍ରଷ୍ଟାସି ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜେ ॥ 3-236-7 (25239)
ଯାସ୍ତାଃ ପ୍ରବ୍ରାଜପାନାଂ ତ୍ବାଂ ପ୍ରାହସନ୍ଦର୍ପମୋହିତାଃ।
ତାଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ହତସଂକଲ୍ପା ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ତ୍ବଂ କୁରୁସ୍ତ୍ରିଯଃ ॥ 3-236-8 (25240)
ତବ ଦୁଃଖୋପପନ୍ନାଯା ଯୈରାଚରିତମପ୍ରିଯମ୍।
ବିଦ୍ଧି ସଂପ୍ରସ୍ଥିତାନ୍ସର୍ବାଂସ୍ତାନ୍କୃଷ୍ଣେ ଯମସାଦନମ୍ ॥ 3-236-9 (25241)
ପୁତ୍ରସ୍ତେ ପ୍ରତିବିନ୍ଧ୍ଯଶ୍ଚ ସୁତସୋମସ୍ତଥାବିଧଃ।
ଶ୍ରୁତକର୍ମାଽର୍ଜୁନିଶ୍ଚୈବ ଶତାନୀକଶ୍ଚ ନାକୁଲିଃ ॥ 3-236-10 (25242)
ସହଦେବାଚ୍ଚ ଯୋ ଜାତଃ ଶ୍ରୁତସେନସ୍ତବାତ୍ମଜଃ।
ସର୍ବେକୁଶଲିନୋ ବୀରାଃ କୃତାସ୍ତ୍ରାଶ୍ଚ ସୁତାସ୍ତବ ॥ 3-236-11 (25243)
ଅଭିମନ୍ଯୁରିବ ପ୍ରୀତା ଦ୍ବାରବତ୍ଯାଂ ରତା ଭୃଶମ୍।
ତ୍ବମିବୈଷାଂ ସୁଭଦ୍ରା ଚ ପ୍ରୀତ୍ଯା ସର୍ବାତ୍ମନା ସ୍ଥିତା ॥ 3-236-12 (25244)
ପ୍ରୀଯତେ ତବ ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବା ତେଭ୍ଯଶ୍ଚ ବିଗତଜ୍ବରା।
ଦୁଃଖିତା ତେନ ଦୁଃଖେନ ସୁଖେନ ସୁଖିତା ତଥା ॥ 3-236-13 (25245)
ଭଜେତ୍ସର୍ବାତ୍ମନା ଚୈବ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଜନନୀ ତଥା।
ଭାନୁପ୍ରଭୃତିଭିଶ୍ଚୈନାନ୍ବିଶିନଷ୍ଟି ଚ କେଶବଃ ॥ 3-236-14 (25246)
ଭୋଜନାଚ୍ଛାଦନେ ଚୈଷାଂ ନିତ୍ଯଂ ମେ ଶ୍ବଶୁରଃ ସ୍ଥିତଃ।
ରାମପ୍ରଭୃତଯଃ ସର୍ବେ ଭଜନ୍ତ୍ଯନ୍ଧକବୃଷ୍ଣଯଃ ॥ 3-236-15 (25247)
ତୁଲ୍ଯୋ ହିପ୍ରଣଯସ୍ତେଷାଂ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ଚ ଭାମିନି।
ଏବମାଦି ପ୍ରିଯଂ ସତ୍ଯଂହୃଦ୍ଯମୁକ୍ତ୍ବା ମନୋନୁଗମ୍ ॥ 3-236-16 (25248)
ଗମନାଯ ମନଶ୍ଚକ୍ରେବାସୁଦେବରଥଂ ପ୍ରତି।
ତାଂ କୃଷ୍ଣାଂ କୃଷ୍ଣମହିଷୀ ଚକାରାଭିପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ॥ 3-236-17 (25249)
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ଶୌରେଃ ସତ୍ଯଭାମାଽଥ ଭାମିନୀ।
ସ୍ମଯିତ୍ବାତୁ ଯଦୁଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଦ୍ରୌପଦୀଂ ପରିସାନ୍ତ୍ବ୍ଯ ଚ।
ଉପାବର୍ତ୍ଯ ତତଃ ଶୀଘ୍ରୈର୍ହଯୈଃ ପ୍ରାଯାତ୍ପରଂତପଃ ॥ 3-236-18 (25250)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀସତ୍ଯଭାମାସଂବାଦପର୍ବଣି ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 236 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-236-2 ସଂବିଦଂ ସଂଭାଷାମ୍ ॥ 3-236-3 ସ୍ବଜିତ୍ବା ଆଶ୍ଲିଷ୍ଯ ॥ 3-236-4 କୃଷ୍ଣେ ହେଦ୍ରୌପଦି ॥ 3-236-6 ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବା ନିଷ୍ପ୍ରତିପକ୍ଷା ॥ 3-236-16 ପ୍ରଣଯଃ ସ୍ନେହଃ ॥ 3-236-18 ଉପାବର୍ତ୍ଯ ପାଣ୍ଡବନିତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 237
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.237. ଅଧ୍ଯାଯଃ 237
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କସ୍ମାଚ୍ଚିଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାତ୍ପାଣ୍ଡବବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ଶ୍ରୁତବତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ପରିଶୋଚନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ପାଣ୍ଡବପରାକ୍ରମାନୁସ୍ମରଣେନ ସ୍ବପୁତ୍ରାଣାଂ ଭାବିବଧନିର୍ଧାରଣପୂର୍ବକଂ ତାନ୍ପ୍ରତି ପରିଶୋଚନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-237-0 (25251)
ଜନସେଜଯ ଉବାଚ। 3-237-0x (2586)
ଏବଂ ବନେ ବର୍ତମାନା ନରାଗ୍ର୍ଯାଃ
ଶୀତୋଷ୍ଣବାତାତପକର୍ଶିତାଙ୍ଗାଃ।
ସରସ୍ତଦାସାଦ୍ଯବନଂ ଚ ପୁଣ୍ଯଂ
ତତଃ ପରଂକିମକୁର୍ବନ୍ତ ପାର୍ଥାଃ ॥ 3-237-1 (25252)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-237-2x (2587)
ସରସ୍ତଦାସାଦ୍ଯ ତୁ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରା
ଜନଂ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବିଧାଯ ଚେଷ୍ଟମ୍।
ବନାନି ରମ୍ଯାଣ୍ଯଥ ପର୍ବତାଂଶ୍ଚ
ନଦୀପ୍ରଦେଶାଂଶ୍ଚ ତଦା ବିଚେରୁଃ ॥ 3-237-2 (25253)
ତଥା ବନେ ତାନ୍ବସତଃ ପ୍ରବୀରାନ୍
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯବନ୍ତଶ୍ଚ ତପୋଧନାଶ୍ଚ।
ଅଭ୍ଯାଯଯୁର୍ବେଦବିଦଃ ପୁରାଣା-
ସ୍ତାନ୍ପୂଜଯାମାସୁରଥୋ ନରାଗ୍ର୍ଯାଃ ॥ 3-237-3 (25254)
ତତଃ କଦାଚିତ୍କୁଶଲଃ କଥାସୁ
ବିପ୍ରୋଽଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ଭୁବି କୌରବେଯାନ୍।
ସ ତୈଃ ସମେତ୍ଯାଥ ଯଦୃଚ୍ଛଯୈବ
ବୈଚିତ୍ରବୀର୍ଯଂ ନୃପମଭ୍ଯଗଚ୍ଛତ୍ ॥ 3-237-4 (25255)
ଅଥୋପବିଷ୍ଟଃ ପ୍ରତିସତ୍କୃତଶ୍ଚ
ବୃଦ୍ଧେନ ରାଜ୍ଞା କୁରୁସତ୍ତମେନ।
ପ୍ରଚୋଦିତଃ ସଂକଥଯାଂବଭୂବ
ଧର୍ମାନିଲେନ୍ଦ୍ରପ୍ରଭବାନ୍ଯମୌ ଚ ॥ 3-237-5 (25256)
କୃଶାଂଶ୍ଚ ବାତାତପକର୍ଶିତାଙ୍ଗାନ୍
ଦୁଃଖସ୍ଯ ଚୋଗ୍ରସ୍ ମୁଖେ ପ୍ରପନ୍ନାନ୍।
ତାଂ ଚାପ୍ଯନାଥାମିବ ବୀରନାଥାଂ
କୃଷ୍ଣାଂ ପରିକ୍ଲେଶଗୁଣେନ ଯୁକ୍ତାମ୍ ॥ 3-237-6 (25257)
ତତଃ କଥାସ୍ତସ୍ଯ ନିଶମ୍ଯ ରାଜା
ବୈଚିତ୍ରବୀର୍ଯଃ କୃପଯାଽଭିତପ୍ତଃ।
ବନେ ତଥା ପାର୍ଥିବପୁତ୍ରପୌତ୍ରା-
ଞ୍ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଥା ଦୁଃଖନଦୀଂପ୍ରପନ୍ନାନ୍ ॥ 3-237-7 (25258)
ପ୍ରୋବାଚ ଦୈନ୍ଯାଭିହତାନ୍ତରାତ୍ମା
ନିଶ୍ବାସବାତୋପହତସ୍ତଦାନୀମ୍।
ବାଚଂ କଥଂଚିତ୍ସ୍ଥିରତାମୁପେତ୍ଯ
ତତ୍ସର୍ବମାତ୍ମପ୍ରଭବଂ ବିଚିନ୍ତ୍ଯ ॥ 3-237-8 (25259)
କଥଂନୁ ସତ୍ଯଃ ଶୁଚିରାର୍ଯବୃତ୍ତଃ
ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସୁତାନାଂ ମମ ଧର୍ମରାଜଃ।
ଅଜାତଶତ୍ରୁଃ ପୃଥିବୀତଲେ ସ୍ମ
ଶେତେ ପୁରା ରାଙ୍କବକୂଟଶାଯୀ ॥ 3-237-9 (25260)
ପ୍ରବୋଧ୍ଯତେ ମାଗଧସୂତପୁତ୍ରୈ-
ର୍ନିତ୍ଯଂ ସ୍ତୁବଦ୍ଭିଃ ସ୍ବଯମିନ୍ଦ୍ରକଲ୍ପଃ।
ପତତ୍ରିସଙ୍ଘୈଃ ସ ଜଘନ୍ଯରାତ୍ରେ
ପ୍ରବୋଧ୍ଯତେ ନୂନମିଲାତଲସ୍ଥଃ ॥ 3-237-10 (25261)
କଥଂନୁ ବାତାତପକର୍ଶିତାଙ୍ଗୋ
ବୃକୋଦରଃ କୋପପରିପ୍ଲୁତାଙ୍ଗଃ।
ଶେତେ ପୃଥିବ୍ଯାମତଥୋଚିତାଙ୍ଗଃ
କୃଷ୍ଣାସମକ୍ଷଂ ବସୁଧାତଲସ୍ଥଃ ॥ 3-237-11 (25262)
ତଥାଽର୍ଜୁନଃ ସୁକୁମାରୋ ମନସ୍ବୀ
ବଶେ ସ୍ଥିତୋ ଧର୍ମସୁତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ।
ବିଦୂଯମାନୈରିବ ସର୍ବଗାତ୍ରୈ-
ର୍ଧ୍ରୁବଂ ନ ଶେତେ ବସତୀରମର୍ଷାତ୍ ॥ 3-237-12 (25263)
ଯମୌ ଚ କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଚ
ଭୀମଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁଖବିପ୍ରଯୁକ୍ତାନ୍।
ବିନିଃଶ୍ବସନ୍ସର୍ପ ଇବୋଗ୍ରତେଜା
ଧ୍ରୁବଂ ନ ଶେତେ ବସତୀରମର୍ଷାତ୍ ॥ 3-237-13 (25264)
ତଥା ଯମୌ ଚାପ୍ଯସୁଖୌ ସୁଖାର୍ହୌ
ସମୃଦ୍ଧରୀପାବମରୌ ଦିବୀବ।
ପ୍ରଜାଗରସ୍ଥୌ ଧ୍ରୁବମପ୍ରଶାନ୍ତୌ
କ୍ରୋଧେନ ସତ୍ଯେନ ଚ ବାର୍ଯମାଣୌ ॥ 3-237-14 (25265)
ସମୀରଣେନାଥ ସମୋ ବଲେନ
ସମୀରଣସ୍ଯୈବସୁତୋ ବଲୀଯାନ୍।
ସ ଧର୍ମପାସେନ ସିତୋଽଗ୍ରଜେନ
ଧ୍ରୁବଂ ବିନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ସହତ୍ଯମର୍ଷମ୍ ॥ 3-237-15 (25266)
ସ ଚାପିଭୂମୌ ପରିବର୍ତମାନୋ
ବଧଂ ସୁତାନାଂ ମମ କାଙ୍କ୍ଷମାଣଃ।
ସତ୍ଯେନ ଧର୍ମେଣ ଚ ବାର୍ଯମାଣଃ
କାଲଂପ୍ରତୀକ୍ଷତ୍ଯଧିକୋ ରଣେଽନ୍ଯୈଃ ॥ 3-237-16 (25267)
ଅଜାତଶତ୍ରୌ ତୁ ଜିତେ ନିକୃତ୍ଯା
ଦୁଃଶାସନୋ ଯତ୍ପରୁଷାଣ୍ଯବୋଚତ୍।
ତାନି ପ୍ରବିଷ୍ଟାନି ବୃକୋଦରାଙ୍ଗଂ
ଦହନ୍ତି କକ୍ଷାଗ୍ନିରିବେନ୍ଧନାନି ॥ 3-237-17 (25268)
ନ ପାପକଂ ଧ୍ଯାସ୍ଯତି ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ
ଧନଂଜଯଶ୍ଚାପ୍ଯନୁବର୍ତ୍ସ୍ଯତେ ତମ୍।
ଅରଣ୍ଯବାସେନ ବିବର୍ଧତେ ତୁ
ଭୀମସ୍ଯ କୋପୋଽଗ୍ନିରିବାନିଲେନ ॥ 3-237-18 (25269)
ସ ତେନ କୋପେନ ବିଦୀର୍ଯମାଣଃ
କରଂ କରେଣାଭିନିପୀଡ୍ଯବୀରଃ।
ବିନିଃଶ୍ବସତ୍ଯୁଷ୍ଣମତୀବ ଘୋରଂ
ଦହନ୍ନିବେମାଂ ମମ ପୁତ୍ରସେନାମ୍ ॥ 3-237-19 (25270)
ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବା ଚ ବୃକୋଦରଶ୍ଚ
ସଂରମ୍ଭିଣାବନ୍ତକକାଲକଲ୍ପୌ।
ନ ଶେଷଯେତାଂ ଯୁଧି ଶତ୍ରୁସେନାଂ
ଶରାନ୍କିରନ୍ତାବନିପ୍ରକାଶାନ୍ ॥ 3-237-20 (25271)
ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ଶକୁନିଃ ସୂତପୁତ୍ରୋ
ଦୁଃଶାସନଶ୍ଚାପି ସୁମନ୍ଦଚେତାଃ।
ମଧୁ ପ୍ରପଶ୍ଯନ୍ତି ନ ତୁ ପ୍ରପାତଂ
ବୃକୋଦରଂ ଚୈବ ଧନଂଜଯଂ ଚ ॥ 3-237-21 (25272)
ଶୁଭାଶୁଭଂ କର୍ମ ନରୋହି କୃତ୍ବା
ପ୍ରତୀକ୍ଷତେଚେତ୍ସ ଫଲଂବିପାକେ।
ସତେନ ଯୁଜ୍ଯତ୍ଯବଶଃ ଫଲେନ
ମୋକ୍ଷଃ କଥଂ ସ୍ଯାତ୍ପୁରୁଷସ୍ଯ ତସ୍ମାତ୍ ॥ 3-237-22 (25273)
କ୍ଷେତ୍ରେ ସୁକୃଷ୍ଟେ ହ୍ଯୁପିତେ ଚ ବୀଜେ
ଦେବେଚ ବର୍ଷତ୍ଯୃତୁକାଲଯୁକ୍ତମ୍।
ନ ସ୍ଯାତ୍ଫଲଂତସ୍ଯ କୁତଃ ପ୍ରସିଦ୍ଧି-
ରନ୍ଯତ୍ରଦୈବାଦିତି ନାସ୍ତି ହେତୁଃ ॥ 3-237-23 (25274)
କୃତଂ ମତାକ୍ଷେଣ ଯଥା ନ ସାଧୁ
ସାଧୁପ୍ରବୃତ୍ତେନ ଚ ପାଣ୍ଡବେନ।
ମଯା ଚ ଦୁଷ୍ପୁତ୍ରବଶାନୁଗେନ
କୃତଃ କୁରୂଣାମଯମନ୍ତକାଲଃ ॥ 3-237-24 (25275)
ଧ୍ରୁବଂ ପ୍ରଶାମ୍ଯତ୍ଯସମୀରିତୋଽଗ୍ନି-
ର୍ଧ୍ରୁବଂ ପ୍ରଜାସ୍ଯତ୍ଯୁତ ଗର୍ଭିଣୀ ଯା।
ଧ୍ରୁବଂ ଦିନାଦୌ ରଜନୀପ୍ରଣାଶ-
ସ୍ତଥା କ୍ଷପାଦୌ ଚ ଦିନପ୍ରଣାଶଃ ॥ 3-237-25 (25276)
କୃତେଚ କସ୍ମାନ୍ନ ପରେଚ କୁର୍ଯୁ-
ର୍ଦତ୍ତେ ଚ ଦଦ୍ଯୁଃ ପୁରୁଷାଃ କଥଂସ୍ବିତ୍।
ପ୍ରାପ୍ଯାର୍ଥକାଲଂ ଚ ଭବେଦନର୍ଥଃ
କଥଂଚନ ସ୍ଯାଦିତିତତ୍କୁତଃ ସ୍ଯାତ୍ ॥ 3-237-26 (25277)
କଥଂ ନ ଭିଦ୍ଯେତ ନ ଚ ସ୍ରବେତ
ନ ଚ ପ୍ରସିଚ୍ଯେଦିତିରକ୍ଷିତବ୍ଯମ୍।
ଅରକ୍ଷ୍ଯମାଣଂ ଶତଧା ପ୍ରକୀର୍ଯେ-
ଦ୍ଭ୍ରୁବଂ ନ ନାଶୋଽସ୍ତି କୃତସ୍ଯ ଲୋକେ ॥ 3-237-27 (25278)
ଗତୋ ହ୍ଯରଣ୍ଯାଦପିଶକ୍ରଲୋକଂ
ଧନଂଜଯଃ ପଶଯ୍ତ ବୀର୍ଯମସ୍ଯ।
ଅସ୍ତ୍ରାଣି ଦିବ୍ଯାନି ଚତୁର୍ବିଧାନି
ଜ୍ଞାତ୍ବା ପୁନର୍ଲୋକମିମଂ ପ୍ରପନ୍ନଃ ॥ 3-237-28 (25279)
ସ୍ବର୍ଗଂ ହି ଗତ୍ବା ସଶରୀର ଏବ
କୋ ମାନୁଷଃ ପୁନରାଗନ୍ତୁମିଚ୍ଛେତ୍।
ଅନ୍ଯତ୍ରକାଲୋପହତାନନେକା-
ନ୍ସମୀକ୍ଷମାଣସ୍ତୁକୁରୂନ୍ମୁମୂର୍ଷୂନ୍ ॥ 3-237-29 (25280)
ଧନୁର୍ଗ୍ରାହଶ୍ଚାର୍ଜୁନଃ ସବ୍ଯସାଚୀ
ଧନୁଶ୍ଚ ତଦ୍ଗାଣ୍ଡିବଂ ଭୀମବେଗମ୍।
ଅସ୍ତ୍ରାଣି ଦିବ୍ଯାନି ଚ ତାନି ତସ୍ଯ
ତ୍ରଯସ୍ଯ ତେଜଃ ପ୍ରସହେତ କୋଽତ୍ର ॥ 3-237-30 (25281)
ନିଶମ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ପାର୍ଥିବସ୍ଯ
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ରହିତେ ସୌବଲୋଽଥ।
ଅବୋଧଯତ୍କର୍ଣମୁପେତ୍ଯ ସର୍ବଂ
ସ ଚାପ୍ଯହୃଷ୍ଟୋଽଭବଦଲ୍ପଚେତାଃ ॥ 3-237-31 (25282)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଧୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 237 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-237-1 ସରୋ ଦ୍ବୈତବନସ୍ଥମ୍ ॥ 3-237-2 ଜନଂ ସମୁଦାଯମ୍ ॥ 3-237-3 ବନେ ଦ୍ବୈତବନେ ॥ 3-237-4 ନୃପ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରମ୍ ॥ 3-237-9 ରଙ୍କୋର୍ମୃଗବିଶେଷସ୍ଯ ଲୋମରାଶିମଯୀତୂଲିକା ରାଙ୍କବକୂଟମ୍ ॥ 3-237-13 ଉଗ୍ରତେଜା ଅର୍ଜୁନଃ ॥ 3-237-14 ପ୍ରଜାଗରସ୍ଥୌ ଭୁବି ଶଯାତେ ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-237-16 ଅନ୍ଯୈଃ ଅନ୍ଯେଭ୍ଯଃ ଅଧିକଃ ॥ 3-237-23 ଉପିତେ ନ୍ଯୁପ୍ତେ। ଏବଂ ମଚ୍ଚିତ୍ତେ ଦୁର୍ଯୋଧନାଦୀନାଂ ଚ ଚିତ୍ତେ ବୃଦ୍ଧହିତୋପଦେଶୋ ବୃଥା ଭବତୀତି ଭାବଃ ॥ 3-237-24 ମତାକ୍ଷେଣ ଶକୁନିନା ପାଣ୍ଡବେନ ଚ ତଦାନୀମେବ ତାନ୍ ଅବିଘ୍ନତା ॥ 3-237-25 ପ୍ରଜାସ୍ଯତି ଅପତ୍ଯଂ ଅନଯିଷ୍ଯତି। କ୍ଷପାଦୌ ରାତ୍ର୍ଯାଦୌ। ଏତସ୍ ପାପସ୍ଯ ଫଲଂ ଅପରିହାର୍ଯମିତି ଭାବଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 238
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.238. ଅଧ୍ଯାଯଃ 238
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କର୍ଣଶକୁନିଭ୍ଯାଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଂପ୍ରତିସ୍ବବୈଭବପ୍ରଦର୍ସନେନ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଦୁଃଖଜନନାଯ ଦ୍ବୈତବନଗମନଚୋଦନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-238-0 (25283)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-238-0x (2588)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ନିଶମ୍ଯ ଶକୁନିସ୍ତଦା।
ଦୁର୍ଯୋଧନମିଦଂ କାଲେ କର୍ଣେନ ସହିତୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-238-1 (25284)
ପ୍ରବ୍ରାଜ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ବୀରାନ୍ସ୍ବେନ ବୀର୍ଯେଣ ଭାରତ।
ଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବେମାଂ ପୃଥିବୀମେକୋ ଦିବି ଶମ୍ବରହାଯଥା ॥ 3-238-2 (25285)
`ତବାଦ୍ଯପୃଥିବୀ ରାଜନ୍ନଖିଲା ସାଗରାମ୍ବରା।
ସପର୍ବତବନାକାରା ସହସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମା' ॥ 3-238-3 (25286)
ପ୍ରାଚ୍ଯାଶ୍ଚ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯାଶ୍ଚ ପତୀଚ୍ଯୋଦୀଚ୍ଯବାସିନଃ।
କୃତାଃ କରପ୍ରଦାଃ ସର୍ବେ ରାଜାନସ୍ତେ ନାରାଧିପ ॥ 3-238-4 (25287)
ଯା ହି ସା ଦୀପ୍ଯମାନେବ ପାଣ୍ଡବାନ୍ଭଜଡତେ ପୁରା।
ସାଽଦ୍ଯଲକ୍ଷ୍ମୀସ୍ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ନବାପ୍ତା ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ॥ 3-238-5 (25288)
ଇନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥଗତେ ଯାଂ ତାଂ ଦୀପ୍ଯମାନାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ।
ଅପଶ୍ଯାମ ଶ୍ରିଯଂ ରାଜନ୍ସୁଚିରଂ ଶୋକକର୍ଶିତାଃ ॥ 3-238-6 (25289)
ସା ତୁ ବୁଦ୍ଧିବଲେନେଯଂ ରାଜ୍ଞସ୍ତସ୍ମାତ୍ତଥାବିଧାତ୍।
ତ୍ବଯାକ୍ଷିପ୍ତା ମହାବାହୋ ଦୀପ୍ଯମାନେବ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-238-7 (25290)
ତଥୈବ ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ରରାଜାନଃ ପରବୀରହନ୍।
ଶାସନେଽଧିଷ୍ଠିତାଃ ସର୍ବେକିଂ କୁର୍ମ ଇତି ବାଦିନଃ ॥ 3-238-8 (25291)
ତେ ବଯଂ ପୃଥିବୀ ରାଜନ୍ନିଖିଲା ସାଗରାମ୍ବରା।
ସପର୍ବତବନା ଦେବୀ ସଗ୍ରାମନଗରାକରା ॥ 3-238-9 (25292)
ନାନାବନୋଦ୍ଦେଶବତୀ ପତ୍ତନୈରୁପଶୋଭିତା।
`ନାନାଜନପଦାକୀର୍ଣା ସ୍ଫୀତରାଷ୍ଟ୍ରା ମହାହଲା' ॥ 3-238-10 (25293)
ନନ୍ଦ୍ଯମାନୋ ଦ୍ବିଜୈ ରାଜନ୍ଭାସି ନକ୍ଷତ୍ରରାଡିବ।
ପୌରୁଷାଦ୍ଦିବି ଦେବେଷୁ ଭ୍ରାଜସେ ରଶ୍ମିବାନିବ ॥ 3-238-11 (25294)
ରୁଦ୍ରୈରିବ ଯମୋ ରାଜା ମରୁଦ୍ଭିରିବ ବାସବଃ।
କୁରୁଭିସ୍ତ୍ବଂ ବୃତୋ ରାଜନ୍ଭାସି ନକ୍ଷତ୍ରରାଡିବ ॥ 3-238-12 (25295)
ଯୈଃ ସ୍ମ ତେ ନାଦ୍ରିଯେତାଜ୍ଞା ନ ଚ ଯେ ଶାସନେ ସ୍ଥିତାଃ।
ପଶ୍ଯାମସ୍ତାଞ୍ଶ୍ରିଯା ହୀନାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ବନବାସିନଃ ॥ 3-238-13 (25296)
ଶ୍ରୂଯତେ ହି ମହାରାଜସରୋ ଦ୍ବୈତବନଂ ପ୍ରତି।
ବସନ୍ତଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ସାର୍ଧଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବନବାସିଭିଃ ॥ 3-238-14 (25297)
ସପ୍ରଯାହି ମହାରାଜ ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଯୁତଃ।
ତାପଯନ୍ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଂସ୍ତ୍ବଂ ରଶ୍ମିବାନିବ ତେଜସା ॥ 3-238-15 (25298)
ସ୍ତିତୋରାଜ୍ଯେଽଚ୍ଯୁତାନ୍ରାଜ୍ଯାଚ୍ଛିଯାହୀନାଞ୍ଛ୍ରିଯାବୃତଃ
ଅସମୃଦ୍ଧାନ୍ସମୃଦ୍ଧାର୍ଥଃ ପଶ୍ଯ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ନୃପ ॥ 3-238-16 (25299)
ମହାଭିଜନସଂପନ୍ନଂ ଭଦ୍ରେ ମହତି ସଂସ୍ଥିତମ୍।
ପାଣ୍ଡବାସ୍ତ୍ବାଽଭିବୀକ୍ଷନ୍ତୁ ଯଯାତିମିବ ନାହୁଷାଂ ॥ 3-238-17 (25300)
ଯାଂ ଶ୍ରିଯଂ ସୁହୃଦଶ୍ଚୈବ ଦୁର୍ହୃଦଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ।
ପଶ୍ଯନ୍ତି ପୌରୁଷୈର୍ଦୀପ୍ତାଂ ସା ସମର୍ଥା ଭବତ୍ଯୁତ ॥ 3-238-18 (25301)
ସମସ୍ଥୋ ବିଷମସ୍ଥାନ୍ହି ଦୁର୍ହୃଦୋ ଯୋଽଭିବୀକ୍ଷତେ।
ଜଗତୀସ୍ଥନିବାଦ୍ରିସ୍ଥଃ କିମତଃ ପରମଂ ସୁଖମ୍ ॥ 3-238-19 (25302)
ନ ପୁତ୍ରଧନଲାଭେନ ନ ରାଜ୍ଯେନାପି ବିନ୍ଦତି।
ପ୍ରୀତିଂ ନୃପତିଶାର୍ଦୂଲ ଯାମମିତ୍ରାଧଦର୍ଶନାତ୍ ॥ 3-238-20 (25303)
କିଂନୁ ତସ୍ଯ ସୁଖଂ ନ ସ୍ଯାଦାଶ୍ରମେ ଯୋ ଧନଂଜଯମ୍।
ଅଭିବୀକ୍ଷେତ ସିଦ୍ଧାର୍ଥୋ ବଲ୍କଲାଜିନବାସସମ୍ ॥ 3-238-21 (25304)
ସୁବାସସୋ ହି ତେ ଭାର୍ଯା ବଲ୍କଲାଜିନସଂବୃତାମ୍।
ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ଦୁଃଖିତାଂ କୃଷ୍ଣାଂ ସା ଚ ନିର୍ବିଦ୍ଯତାଂ ପୁନଃ ॥ 3-238-22 (25305)
ବିନିନ୍ଦତାଂ ତଥାଽତ୍ମାନଂ ଜୀବିତଂ ଚ ଧନଚ୍ଯୁତମ୍।
`ଦାରାଣାଂ ତେ ଶ୍ରିଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୀପ୍ତାମଦ୍ଯ ଜନାଧିପା' ॥ 3-238-23 (25306)
ନ ତଥା ହିସଭାମଧ୍ଯେ ତସ୍ଯା ଭବିତୁମର୍ହତି।
ବୈମନସ୍ଯଂ ଯଥା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତବ ଭାର୍ଯାଃ ସ୍ବଲଂକୃତାଃ ॥ 3-238-24 (25307)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-238-25x (2589)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ରାଜାନଂ କର୍ଣଃ ଶକୁନିନା ସହ।
ତୂଷ୍ଣୀଂ ବଭୂବତୁରୁଭୌ ଦାକ୍ଯାନ୍ତେ ଜନମେଜଯ ॥ 3-238-25 (25308)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାବାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଧୋଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 238 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-238-4 ପ୍ରତୀଚ୍ଯା ଉଦୀଚ୍ଯାଶ୍ଚ ଦେଶାସ୍ତଦ୍ବାସିନଃ। ତେ ତ୍ବଯା ॥ 3-238-13 ନାଦ୍ରିଯେତ ନାଦୃତା ॥ 3-238-17 ତ୍ବା ତ୍ବାମ୍ ॥ 3-238-18 ସମର୍ଥା ସୁହୃଦାଂ ହର୍ଷଂ ଶତ୍ରୂଣାଂ ଚ ଶୋକଂ ଦାତୁମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-238-20 ଅଘଂ ଦୁଃଖମ୍ ॥ 3-238-22 ନିର୍ବିଦ୍ଯତାଂ ଜୀବିତାଦପି ବିରକ୍ତା ଭବତୁ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 239
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.239. ଅଧ୍ଯାଯଃ 239
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କର୍ଣଶକୁନ୍ଯାଦିଭିର୍ଦ୍ବୈତବନଗମନେ ଘୋଷଯାତ୍ରାଯା ଉପାଯତ୍ବନିର୍ଧାରଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-239-0 (25309)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-239-0x (2590)
କର୍ଣସ୍ଯ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତତଃ।
ହୃଷ୍ଟୋ ଭୂତ୍ବାପୁନର୍ଦୀନୋ ରାଧେଯମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-239-1 (25310)
ବ୍ରବୀଷି ଯଦିଦଂ କର୍ଣ ସର୍ବଂ ମନସି ମେ ସ୍ଥିତମ୍।
ନ ତ୍ବଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାଂ ଲପ୍ସ୍ଯାମି ଗମନେ ଯତ୍ରପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-239-2 (25311)
ପରିଦେବତି ତାନ୍ବୀରାନ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହୀପତିଃ।
ମନ୍ଯତେଽଭ୍ଯଧିକାଂଶ୍ଚାପି ତପୋଯୋଗେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 3-239-3 (25312)
ଅଥବାଽପ୍ଯନୁବୁଧ୍ଯେତ ନୃପୋଽସ୍ମାକଂ ଚିକୀର୍ଷିତମ୍।
ଏତାମପ୍ଯାଯତିଂ ରକ୍ଷନ୍ନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହତି ॥ 3-239-4 (25313)
ନ ହି ଦ୍ବୈତବନେ କିଂଚିଦ୍ବିଦ୍ଯତେଽନ୍ଯତ୍ପ୍ରଯୋଜନମ୍।
ଉନ୍ମାଥନମୃତେ ତେଷାଂ ବନସ୍ଥାନାମପି ଦ୍ବିଷାମ୍ ॥ 3-239-5 (25314)
ଜାନାସିହି ଯଥା କ୍ଷତ୍ତା ଦ୍ଯୂତକାଲ ଉପସ୍ଥିତେ।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଯଚ୍ଚ ମାଂ ତ୍ବାଂ ଚ ସୌବଲଂ ବଚନଂ ତଦା ॥ 3-239-6 (25315)
ତାନିସର୍ବାଣି ବାକ୍ଯାନି ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍ପରିଦେବିତମ୍।
ବିଚିନ୍ତ୍ଯ ନିଶ୍ଚଯ ଗଚ୍ଛେ ଗମନାଯେତରାଯ ବା ॥ 3-239-7 (25316)
ମମାପି ହିମହାନ୍ହର୍ଷୋ ଯଦହଂ ଭୀମଫଲ୍ଗୁନୌ।
କ୍ଲିଷ୍ଟାବରଣ୍ଯେ ପଶ୍ଯେଯଂ କୃଷ୍ଣଯା ସହିତାବିତି ॥ 3-239-8 (25317)
ନ ତଥା ହ୍ଯାପ୍ନୁଯାଂ ପ୍ରୀତିମବାପ୍ଯ ବସୁଧାମିମାମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯଥା ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ବଲ୍କଲାଜିନବାସସଃ ॥ 3-239-9 (25318)
କିଂନୁ ସ୍ଯାଦଧିକଂ ତସ୍ମାଦ୍ଯଦହଂ ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜାମ୍।
ଦ୍ରୌପଦୀଂ କର୍ଣ ପଶ୍ଯେଯଂ କାଷାଯବସନାଂ ବନେ ॥ 3-239-10 (25319)
ଯଦି ମାଂ ଦର୍ମରାଜଶ୍ଚ ଭୀମସେନଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଯୁକ୍ତଂ ରପରମଯା ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ପଶ୍ଯେତାଂ ଜୀବିତଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-239-11 (25320)
ଉପାଯଂ ନ ତୁ ପଶ୍ଯାମି ଯେନ ଗଚ୍ଛେମ ତଦ୍ବନମ୍।
ଯଥାଚାଭ୍ଯନୁଜାନୀଯାଦ୍ଗଚ୍ଛନ୍ତଂ ମାଂ ମହୀପତିଃ ॥ 3-239-12 (25321)
ସ ସୌବଲେନ ସହିତସ୍ତଥା ଦୁଃଶାସନେନ ଚ।
ଉପାଯଂ ପଶ୍ଯ ରନିପୁଣଂ ଯେନ ଗଚ୍ଛେମ ତଦ୍ବନମ୍ ॥ 3-239-13 (25322)
ଅହମପ୍ଯନୁଗଚ୍ଛାମି ଗମନାଯେତରାଯ ଚ।
କଲ୍ଯମେବ ଗମିଷ୍ଯାମି ସମୀପଂ ପାର୍ଥିବସ୍ଯ ହ ॥ 3-239-14 (25323)
ମଯି ତତ୍ରୋପବିଷ୍ଟେ ତୁ ଭୀଷ୍ମେ ଚ କୁରୁସତ୍ତମେ।
ଉପାଯୋ ଯୋ ଭବେଦ୍ଦୃଷ୍ଟସ୍ତଂ ବ୍ରୂଯାଃ ସହସୌବଲଃ ॥ 3-239-15 (25324)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଶ୍ଚ ନିଶମ୍ଯ ରଗମନଂ ପ୍ରତି।
ବ୍ଯବସାଯଂ କରିଷ୍ଯେଽହମନୁନୀଯ ପିତାମହମ୍ ॥ 3-239-16 (25325)
ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତେ ସର୍ବେଗ୍ମୁରାବସଥାନ୍ପ୍ରତି।
ବ୍ଯୁଷିତାଯାଂ ରଜନ୍ଯାଂ ତୁ କର୍ଣୋ ରାଜାନମଭ୍ଯଯାତ୍ ॥ 3-239-17 (25326)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ କର୍ଣଃ ପ୍ରହସନ୍ନିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ଉପାଯଃ ପରିଦୃଷ୍ଟୋଽଯଂ ତଂ ନିବୋଧଜନେଶ୍ବର ॥ 3-239-18 (25327)
ଘୋଷା ଦ୍ବୈତବନେ ସର୍ବେତ୍ବତ୍ପ୍ରତୀକ୍ଷା ନରାଧିପ।
ଘୋଷଯାତ୍ରାପଦେଶେନ ଗମିଷ୍ଯାମୋ ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-239-19 (25328)
ଉଚିତଂ ହି ସଦା ଗନ୍ତୁଂ ଘୋଷଯାତ୍ରାଂ ବିଶାଂପତେ।
ଏବଂ ଚେତ୍ତ୍ବାଂ ପିତା ରାଜନ୍ସମନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହତି ॥ 3-239-20 (25329)
ତଥା କଥଯମାନୌ ତୁ ଘୋଷଯାତ୍ରାବିନିଶ୍ଚଯମ୍।
ଗାନ୍ଧାରରାଜଃ ଶକୁନିରିତ୍ଯୁବାଚ ହସନ୍ନିବ ॥ 3-239-21 (25330)
ଉପାଯୋଽଯଂମଯା ଦୃଷ୍ଟୋ ଗମନାଯ ନିରାମଯଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାସ୍ଯତିନୋ ରାଜା ଚୋଦଯିଷ୍ଯତି ଚାପ୍ଯୁତ ॥ 3-239-22 (25331)
ଘୋଷା ଦ୍ବୈତବ୍ରନେ ସର୍ବେତ୍ବତ୍ପ୍ରତୀକ୍ଷା ନରାଧିପ।
ଘୋଷଯାତ୍ରାପଦେଶେନ ଗମିଷ୍ଯାମଃ ସରଃ ପ୍ରତି ॥ 3-239-23 (25332)
ତତଃ ପ୍ରହସିତାଃ ସର୍ବେ ତେଽନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ତଲାନ୍ଦଦୁଃ।
ତଦେବ ଚ ବିନିଶ୍ଚେତ୍ଯ ଦଦୃଶୁଃ କୁରୁସତ୍ତମମ୍ ॥ 3-239-24 (25333)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-239-4 ଆଯତିମୁତ୍ତରକାଲମ୍ ॥ 3-239-7 ଇତରାଯାବସ୍ଥାନାଯ ॥ 3-239-11 ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ଉପେତଂ ପଶ୍ଯେତାଂ ଚେଜ୍ଜୀବିତଂ ଯୁକ୍ତମିତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-239-14 ଅହ୍ମପ୍ଯଦ୍ଯନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। କଲ୍ଯଂ ପ୍ରାତଃ ॥ 3-239-15 ବଚୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-239-19 ଘୋଷା ଗୋବ୍ରଜାଃ ॥ 3-239-22 ଅଯମୁପାଯୋ ଘୋଷଯାତ୍ରୈବ ॥ 3-239-24 ତଲାନ୍ ହସ୍ତତଲାନି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 240
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.240. ଅଧ୍ଯାଯଃ 240
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ଘୋଷଯାତ୍ରାବ୍ଯାଜେନାନୁଜାଦିଭିଃ ସହଦ୍ବୈତବନଂପ୍ରତିରାମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-240-0 (25334)
ବୈସଂପାଯନ ଉବାଚ। 3-240-0x (2591)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ତତଃ ସର୍ବେଦଦୃଶୁର୍ଜନମେଜଯ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁଖମଥୋ ରାଜ୍ଞଃ ପୃଷ୍ଟା ରାଜ୍ଞା ଚ ଭାରତ ॥ 3-240-1 (25335)
ତତସ୍ତୈର୍ବିହିତଃ ପୂର୍ବଂ ସଂଗବୋ ନାମ ବଲ୍ଲବଃ।
ସମୀପସ୍ଥାସ୍ତଦା ଗାବୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-240-2 (25336)
ଅନନ୍ତରଂ ଚ ରାଧେଯଃ ଶକୁନିଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ।
ଆହତୁଃ ପାର୍ଥିବଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଜନାଧିପମ୍ ॥ 3-240-3 (25337)
ରମଣୀଯେଷୁ ଦେଶେଷୁ ଘୋଷାଃ ସଂପ୍ରତି କୌରବ।
ସ୍ମାରଣେ ସମଯଃ ପ୍ରାପ୍ତୋ ବତ୍ସାନାମପି ଚାଙ୍କନମ୍ ॥ 3-240-4 (25338)
ମୃଗଯା ଚୋଚିତା ରାଜନ୍ନସ୍ମିନ୍କାଲେ ସୁତସ୍ଯତେ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ଗମନଂ ତ୍ବମନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହସି ॥ 3-240-5 (25339)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 3-240-6x (2592)
ମୃଗଯା ଶୋଭନା ତାତ ଗବାଂ ହି ସମବେକ୍ଷଣମ୍।
ବିସ୍ରମ୍ଭସ୍ତୁ ନ ଗନ୍ତବ୍ଯୋ ବଲ୍ଲବାନାମିତି ସ୍ମରେ ॥ 3-240-6 (25340)
ତେ ତୁ ତତ୍ରନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ସମୀପ ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ଅତୋ ନାଭ୍ଯନୁଜାନାମି ଗମନଂ ତତ୍ର ବଃ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-240-7 (25341)
ଛଦ୍ମନା ନିର୍ଜିତାସ୍ତେ ତୁ କର୍ଶିତାଶ୍ଚ ମହାବନେ।
ତପୋନିତ୍ଯାଶ୍ଚ ରାଧେଯ ସମର୍ଥାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ॥ 3-240-8 (25342)
ଧର୍ମରାଜୋ ନ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧ୍ଯେଦ୍ଭୀମସେନସ୍ତ୍ବମର୍ଷଣଃ।
ଯଜ୍ଞସେନସ୍ ଦୁହିତା ତେଜ ଏବତୁ କେବଲମ୍ ॥ 3-240-9 (25343)
ଯୂଯଂଚାପ୍ଯପରାଧ୍ଯେଯୁର୍ଦର୍ପମୋହସମନ୍ବିତାଃ।
ତତୋ ବିନିର୍ଦହେଯୁସ୍ତେ ତପସା ହି ସମନ୍ବିତାଃ ॥ 3-240-10 (25344)
ଅଥବା ସାଯୁଧାବୀରା ମନ୍ଯୁନାଽଭିପରିପ୍ଲୁତାଃ।
ସହିତା ବଦ୍ଧନିସ୍ତ୍ରିଶା ଦହେଯୁଃ ଶସ୍ତ୍ରତେଜସା ॥ 3-240-11 (25345)
ଅଥ ଯୂଯଂ ବହୁତ୍ବାତ୍ତାନ୍ନାରଭଧ୍ବଂ କଥଂଚନ।
ଅନାର୍ଯଂ ପରମଂ ତତ୍ସ୍ଯାଦଶକ୍ଯଂ ତଚ୍ଚ ବୈ ମତମ୍ ॥ 3-240-12 (25346)
ଉଷିତୋ ହି ମହାବାହୁରିନ୍ଦ୍ରଲୋକେ ଧନଂଜଯଃ।
ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯବାପ୍ଯାଥ ତତଃ ପ୍ରତ୍ଯାଗତୋ ବନଂ ॥ 3-240-13 (25347)
ଅକୃତାସ୍ତ୍ରେଣ ପୃଥିବୀ ଜିତା ବୀଭତ୍ସୁନା ପୁରା।
କିଂ ପୁନଃ ସକୃତାସ୍ତ୍ରୋଽଦ୍ଯ ନ ହନ୍ଯାଦ୍ବୋ ମହାରଥଃ ॥ 3-240-14 (25348)
ଅଥବା ମଦ୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତତ୍ର ଯତ୍ତା ଭବିଷ୍ଯଥ।
ଉଦ୍ବିଗ୍ରବାସା ବିସ୍ରବ୍ଧା ଦୁଃଖଂ ତତ୍ରଗମିଷ୍ଯଥ ॥ 3-240-15 (25349)
ଅଥବା ସୈନିକାଃ କେଚିଦପକୁର୍ଯୁର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ।
ତଦବୁଦ୍ଧିକୃତଂକର୍ମ ଦୋଷମୁତ୍ପାଦଯେଚ୍ଚ ବଃ ॥ 3-240-16 (25350)
ତସ୍ମାଦନ୍ଯେ ନରା ଯାନ୍ତୁ ସ୍ମାରଣାଯାପ୍ତକାରିଣଃ।
ନ ସ୍ବଯଂ ତତ୍ରଗମନଂ ରୋଚଯେ ତବ ଭାରତ ॥ 3-240-17 (25351)
ଶକୁନିରୁବାଚ। 3-240-18x (2593)
ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ପାଣ୍ଡବୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାତଂ ଚ ସଂସଦି।
ତେନ ଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣି ବସ୍ତବ୍ଯାନୀତି ଭାରତ ॥ 3-240-18 (25352)
ଅନୁବୃତ୍ତାଶ୍ଚ ରତଂ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବା ଧର୍ମଚାରିଣଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ନ ନଃ କୋପଂ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-240-19 (25353)
ମୃଗଯାଂ ଚୈବ ନୋ ଗନ୍ତୁମିଚ୍ଛା ସଂବର୍ଧତେ ଭୃଶମ୍।
ସ୍ମାରଣଂ ତୁ ଚିକୀର୍ଷାମୋ ନ ତୁ ପାଣ୍ଡବଦର୍ସନମ୍ ॥ 3-240-20 (25354)
ନ ଚାନାର୍ଯସମାଚାରଃ କଶ୍ଚିତ୍ତତ୍ର ଭବିଷ୍ଯତି।
ନ ଚ ତତ୍ର ଗମିଷ୍ଯାମୋ ଯତ୍ର ତେଷାଂ ପ୍ରତିଶ୍ରଯଃ ॥ 3-240-21 (25355)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-240-22x (2594)
ଏବମୁକ୍ତଃ ଶକୁନିନା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ଜନେଶ୍ବରଃ।
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ସହାମାତ୍ଯମନୁଜଜ୍ଞେ ନ କାମତଃ ॥ 3-240-22 (25356)
ଅନୁଜ୍ଞାତସ୍ତୁ ଗାନ୍ଧାରିଃ କର୍ଣେନ ସହିତସ୍ତଦା।
ନିର୍ଯଯୌ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ବଲେନ ମହତା ବୃତଃ ॥ 3-240-23 (25357)
ଦୁଃଶାସନେନ ଚ ତଥା ସୌବଲେନ ଚ ଧୀମତା।
ସଂବୃତୋ ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚାନ୍ଯୈଃ ସ୍ତ୍ରୀଭିଶ୍ଚାପି ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-240-24 (25358)
ତଂ ନିର୍ଯାନ୍ତଂ ମହାବାହୁଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦ୍ବୈତବନଂ ସରଃ।
ପୌରାଶ୍ଚାନୁଯଯୁଃ ସର୍ବେସହଦାରା ବନଂ ଚ ତତ୍ ॥ 3-240-25 (25359)
ଅଷ୍ଟୌ ରଥସହସ୍ରାଣି ତ୍ରୀଣି ନାଗାଯୁତାନି ଚ।
ପତ୍ତଯୋ ବହୁସାହସ୍ରା ହଯାଶ୍ଚ ନବତିଃ ଶତାଃ ॥ 3-240-26 (25360)
ଶକଟାପଣବେଶାଶ୍ଚ ବଣିଜୋ ବନ୍ଦିନସ୍ତଥା।
ନରାଶ୍ଚ ମୃଗଯାଶୀଲାଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-240-27 (25361)
ତତଃ ପ୍ରଯାଣେ ନୃପତେଃ ସୁମହାନଭବତ୍ସ୍ବନଃ।
ପ୍ରାବୃଷୀବ ମହାବାଯୋରୁତ୍ଥିତସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ ॥ 3-240-28 (25362)
ଗବ୍ଯୂତିମାତ୍ରେନ୍ଯବସଦ୍ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ପ୍ରଯାତୋ ବାହନୈଃ ସର୍ବୈସ୍ତତୋ ଦ୍ବୈତବନଂ ସରଃ ॥ 3-240-29 (25363)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 240 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-240-2 ସମଙ୍ଗୋ ନାମ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-240-4 ସ୍ମାରଣେ ସ୍ମରଣହେତୌ କର୍ମଣି ଗବାଂ ସଂଖ୍ଯାପୂର୍ବକଂ ବଯୋବର୍ଣଜାତିନାମ୍ନାଂ ଲେଖନେ ॥ 3-240-7 ତେ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-240-9 ତେଜୋଽଗ୍ନିରେବ ॥ 3-240-27 ବେଶୋ ବେଶ୍ଯାଜନାଶ୍ରଯଃ ॥ 3-240-29 ଗବ୍ଯୂତିଃ କ୍ରୋଶଦ୍ବଯମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 241
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.241. ଅଧ୍ଯାଯଃ 241
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ବୈତବନେ ସରୋଽଭିତଃ କ୍ରୀଡାସ୍ଥାନନିର୍ମାଣାଯାଜ୍ଞସାନାଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଭୃତ୍ଯାନାଂ ପୂର୍ବମେବ ତତ୍ରାଗତୈର୍ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ପ୍ରତିବାରଣମ୍ ॥ 1 ॥ ଭୃତ୍ଯୈର୍ଗନ୍ଧର୍ବକୃତନିବାରଣଂ ନିବେଦିତେନ ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ତେଷାମୁତ୍ସାରଣାଯ ସେନାପ୍ରେଷଣମ୍ ॥ 2 ॥ ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ପରୁଷଭାଷଣୈର୍ଭୋପିତୈର୍ଭଟୈର୍ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ପ୍ରତି ତନ୍ନିବେଦନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-241-0 (25364)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-241-0x (2595)
ଅଥ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ତତ୍ରତତ୍ର ବନେ ବସନ୍।
ଜଗାମ ଘୋଷାନଭିତସ୍ତତ୍ର ଚକ୍ରେ ନିବେଶନମ୍ ॥ 3-241-1 (25365)
ରମଣୀଯେ ସମାଜ୍ଞାତେ ସୋଦକେ ସମହୀରୁହେ।
ଦେଶେ ସର୍ବଗୁଣୋପେତେ ଚକ୍ରୁରାବସଥାନ୍ନରାଃ ॥ 3-241-2 (25366)
ତଥୈବ ତତ୍ସମୀପସ୍ଥାନ୍ପୃଥଗାବସଥାନ୍ବହୂନ୍।
କର୍ଣସ୍ଯ ଶକୁନେଶ୍ଚୈବ ଭ୍ରାତୄଣାଂ ଚୈବ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-241-3 (25367)
ପଶ୍ଯନ୍ତସ୍ତେ ତଦା ଗାବଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ଅଙ୍କର୍ଲକ୍ଷୈଶ୍ଚ ତାଃ ସର୍ବା ଲକ୍ଷଯାମାସ ପାର୍ଥିବଃ ॥ 3-241-4 (25368)
ଅଙ୍କଯାମାସ ବତ୍ସାଂଶ୍ଚ ଜଜ୍ଞେ ଚୋପସୃତାଂସ୍ତ୍ବପି।
ବାଲବତ୍ସାଶ୍ଚ ଯାଂ ଗାବଃ କାଲଯାମାସ ତା ଅପି ॥ 3-241-5 (25369)
ଅଥ ସ ସ୍ମାରଣଂ କୃତ୍ବା ଲକ୍ଷଯିତ୍ବା ତ୍ରିହାଯନାନ୍।
ବୃତୋ ଗୋପାଲକୈଃ ପ୍ରୀତୋ ବ୍ଯାହରତ୍କୁରୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-241-6 (25370)
ସ ଚ ପୌରଜନଃ ସର୍ବଃ ସର୍ବଃ ସୈନିକାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ।
ଯଥୋପଜୋଷଂ ଚିକ୍ରୀଡୁର୍ବନେ ତସ୍ମିନ୍ଯଥାଽମରାଃ ॥ 3-241-7 (25371)
ତତୋଽଧ୍ବଗମନାଚ୍ଛ୍ରାନ୍ତଂ କୁଶଲା ନୃତ୍ଯବାଦିତୈଃ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରମୁପାତିଷ୍ଠନ୍କନ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ସ୍ବଲଂକୃତାଃ ॥ 3-241-8 (25372)
ସ ସ୍ତ୍ରୀଗଣବୃତୋ ରାଜା ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରଦଦୌ ବସୁ।
ତେଭ୍ଯୋ ଯଥାର୍ହମନ୍ନାନି ପାନାନି ବିବିଧାନି ଚ ॥ 3-241-9 (25373)
ତତସ୍ତେ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ତରକ୍ଷୂନ୍ମହିଷାନ୍ମୃଗାନ୍।
ଗବଯର୍କ୍ଷବରାହାଂଶ୍ଚ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-241-10 (25374)
ସ ତାଞ୍ଛରୈର୍ବିନିର୍ଭିଦ୍ଯ ଗଜାଂଶ୍ଚ ସୁବହୂନ୍ବନେ।
ରମଣୀଯେଷୁ ଦେଶେଷୁ ଗ୍ରାହଯାମାସ ବୈ ମୃଗାନ୍ ॥ 3-241-11 (25375)
ଗୋରସାନୁପଯୁଞ୍ଜାନ ଉପଭୋଗାଂଶଚ୍ ଭାରତ।
ପଶ୍ଯନ୍ସ ରମଣୀଯାନି ବନାନ୍ଯୁପବନାନି ଚ ॥ 3-241-12 (25376)
ମତ୍ତଭ୍ରମରଜୁଷ୍ଟାନି ବର୍ହିଣାଭିରୁତାନି ଚ।
ଅଗଚ୍ଛଦାନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ପୁଣ୍ଯଂ ଦ୍ବୈତବନଂ ସରଃ ॥ 3-241-13 (25377)
ମତ୍ତଭ୍ରମରସଂଜୁଷ୍ଟଂ ନୀଲକଣ୍ଠରବାକୁଲମ୍।
ସପ୍ତଚ୍ଛଦସମାକୀର୍ଣଂ ପୁନ୍ନାଗବକୁଲୈର୍ଯୁତମ୍ ॥ 3-241-14 (25378)
ଋଦ୍ଧ୍ଯା ପରମଯା ଯୁକ୍ତୋ ମହେନ୍ଦ୍ର ଇବ ବଜ୍ରଭୃତ୍।
ଯଦୃଚ୍ଛଯା ଚ ତତ୍ରସ୍ଥୋ ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-241-15 (25379)
ଈଜେ ରାଜର୍ଷିଯଜ୍ଞେନ ସାଦ୍ଯସ୍କେନ ବିଶାଂପତେ।
ଦିବ୍ଯେନ ବିଧିନା ଚୈବ ବନ୍ଯେନ କୁରୁସତ୍ତମ ॥ 3-241-16 (25380)
`ବିଦ୍ବଦ୍ଭିଃ ସହିତୋ ଧୀମାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବନବାସିଭିଃ'।
କୃତ୍ବା ନିବେଶମଭିତଃ ସରସସ୍ତସ୍ଯ କୌରବ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହିତୋ ଧୀମାନ୍ଧର୍ମପତ୍ନ୍ଯା ନରାଧିପଃ ॥ 3-241-17 (25381)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ପ୍ରେଷ୍ଯାନାଦିଦେଶ ସହାନୁଜଃ।
ଆକ୍ରୀଡାବସଥାଞ୍ଶୀଘ୍ରଂ କୁରୁଧ୍ବଂ ସରସୋଽଭିତଃ ॥ 3-241-18 (25382)
ତେ ତଥେତ୍ଯେବ କୌରବ୍ଯମୁକ୍ତ୍ବା ବଚନକାରିଣଃ।
ଚିକୀର୍ଷନ୍ତସ୍ତଦାକ୍ରୀଡାଞ୍ଜଗ୍ମୁର୍ଦ୍ବୈତବନଂ ସରଃ ॥ 3-241-19 (25383)
ସେନାଗ୍ର୍ଯଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଦ୍ବୈତବନଂ ସରଃ ॥ 3-241-20 (25384)
ପ୍ରବିଶନ୍ତଂ ବନଦ୍ବାରି ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସମବାରଯନ୍।
ତତ୍ର ଗନ୍ଧର଼୍ବରାଜୋ ବୈ ପୂର୍ବମେବ ବିଶାଂପତେ।
କୁବେରଭବନାଦ୍ରାଜନ୍ନାଜଗାମ ଗଣାବୃତଃ ॥ 3-241-21 (25385)
ଗଣୈରପ୍ସରସାଂ ଚୈବ ତ୍ରିଦଶାନାଂ ତଥାଽଽତ୍ମଜୈଃ।
ବିହାରଶୀଲୈଃ କ୍ରୀଡାର୍ଥଂ ତେନ ତତ୍ସଂବୃତଂ ସରଃ ॥ 3-241-22 (25386)
ତେନ ତତ୍ସଂବୃତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତେ ରାଜପରିଚାରକାଃ।
ପ୍ରତିଜଗ୍ମୁସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ଯତ୍ର ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ନୃପଃ ॥ 3-241-23 (25387)
ସ ତୁ ତେଷାଂ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୈନିକାନ୍ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାନ୍।
ପ୍ରେଷଯାମାସ କୌରବ୍ଯ ଉତ୍ସାରଯତ ତାନିତି ॥ 3-241-24 (25388)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାଜ୍ଞଃ ସେନାଗ୍ରଯାଯିନଃ।
ସରୋ ଦ୍ବୈନବନଂ ଗତ୍ବା ଗନ୍ଧର୍ବାନିଦମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-241-25 (25389)
ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ନାମ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସୁତୋ ବଲୀ।
ଚିକ୍ରୀଡିଷୁରିହାଯାତି ତଦର୍ଥମପସର୍ପତ ॥ 3-241-26 (25390)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ରପ୍ରହସନ୍ତୋ ବିଶାଂମପତେ।
ପ୍ରତ୍ଯବ୍ରୁବଂସ୍ତାନ୍ପୁରୁଷାନିଦଂ ହି ପରୁଷଂ ବଚଃ ॥ 3-241-27 (25391)
ନ ଚେତଯତି ବୋ ରାଜା ମନ୍ଦବୁଦ୍ଧିଃ ସୁଯୋଧନଃ।
ଯୋଽସ୍ମାନାଜ୍ଞାପଯତ୍ଯେବଂ ବଶ୍ଯାନିବ ଦିବୌକସଃ ॥ 3-241-28 (25392)
ଯୂଯଂ ମୁମୂର୍ଷବଶ୍ଚାପି ମନ୍ଦପ୍ରଜ୍ଞା ନ ସଂଶଯଃ।
ଯେ ତସ୍ ବଚନାଦେବମସ୍ମାନ୍ବ୍ରୂଥ ବିଚେତସଃ ॥ 3-241-29 (25393)
ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ତ୍ବରିତାଃ ସର୍ବେ ଯତ୍ର ରାଜା ସ କୌରବଃ।
ନ ଚେଦଦ୍ଯୈବ ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ଧର୍ମରାଜନିବେଶନମ୍ ॥ 3-241-30 (25394)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବୈ ରାଜ୍ଞଃ ସେନାଗ୍ରଯାଯିନଃ।
ସଂପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ଯତୋ ରାଜା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସୁତୋଽଭବତ୍ ॥ 3-241-31 (25395)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 241 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-241-4 ସ ଦଦର୍ଶ ତଦା ଗାବଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଅଙ୍କୈଶ୍ଚିହ୍ନୈଃ। ଲକ୍ଷୈଃ ସଂଖ୍ଯାନୈଃ। ଲକ୍ଷା ନପୁଂସି ସଂଖ୍ଯାଯାମିତି ମେଦିନୀ ॥ 3-241-5 ଜଜ୍ଞେ ଜ୍ଞାତବାନ୍। ଉପସୃତାନ୍ ଦମନାର୍ହାନ୍ ବତ୍ସତରାନ୍ସମୀପାଗତାନ୍ବା କାଲଯାମାସ ସଂଖ୍ଯାତବାନ୍ ॥ 3-241-6 ତ୍ରିହାଯନାଂସ୍ତ୍ରିବର୍ଷାନ୍ବୃଷାନ୍। ବ୍ଯାହରତ୍ ବିଜହାର ॥ 3-241-7 ଯଥୋପଜୋଷଂ ଯଥାରୁଚି ॥ 3-241-16 ସାଦ୍ଯସ୍କେନ ଏକାହସାଧ୍ଯେନେ ॥ 3-241-22 ଆତ୍ମଜୈର୍ଜଯନ୍ତାଦିଭିଃ ସହେତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 242
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.242. ଅଧ୍ଯାଯଃ 242
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଗନ୍ଧର୍ବୈଃସହ କୌରବାଣାମାଯୋଧନମ୍ ॥ 1 ॥ ଚିତ୍ରସେନାଦିଭିର୍ବିରଥୀକୃତେନ କର୍ଣେନ ରଣାଙ୍କଣାତ୍ପଲାଯନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-242-0 (25396)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-242-0x (2596)
ତତସ୍ତେ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ଦୁର୍ଯାଧନମୁପାଗମନ୍।
ଅବ୍ରୁବଂଶ୍ଚ ମହାରାଜ ଯଦୂଚୁଃ କୌରବଂ ପ୍ରତି ॥ 3-242-1 (25397)
ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ବାରିତେ ସୈନ୍ଯେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଅମର୍ଷପୂର୍ଣଃ ସୈନ୍ଯାନି ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ଭାରତ ॥ 3-242-2 (25398)
ଶାସତୈନାନଧର୍ମଜ୍ଞାନ୍ମମ ବିପ୍ରିଯକାରିଣଃ।
ଯଦି ପ୍ରକ୍ରୀଡତେ ସର୍ବୈର୍ଦେବୈଃ ସହ ଶଚୀପତିଃ।
`ବଯମତ୍ର ଯଥା ପ୍ରୀତା କ୍ରୀଡିଷ୍ଯାମୋ ନିରଙ୍କୁଶଂ' ॥ 3-242-3 (25399)
ଦୁର୍ଯୋଧନବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ମହାବଲାଃ।
ସର୍ବ ଏବାଭିସନ୍ନଦ୍ଧା ଯୋଧାଶ୍ଚାପି ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-242-4 (25400)
ତତଃ ପ୍ରମଥ୍ଯ ସର୍ବାଂସ୍ତାଂସ୍ତଦ୍ବନଂ ବିବିଶୁର୍ବଲାତ୍।
ସିଂହନାଦେନ ମହତା ପୂରଯନ୍ତୋ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 3-242-5 (25401)
ତତୋଽପରୈରବାର୍ଯନ୍ତ ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ କୁରୁସୈନିକାଃ।
`ସାମ୍ନୈବ ରତତ୍ର ବିକ୍ରାନ୍ତା ମା ସାହସମିତି ପ୍ରଭୋ' ॥ 3-242-6 (25402)
ତେ ବାର୍ଯମାଣା ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସାମ୍ନୈବ ବସୁଧାଯିପ।
ତାନନାଦୃତ୍ଯ ଗନ୍ଧର୍ବାଂସ୍ତଦ୍ବନଂ ବିବିଶୁର୍ମହତ୍ ॥ 3-242-7 (25403)
ଯଦି ବାତା ନ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ସରାଜକାଃ।
ତତସ୍ତେ ଖେଚରାଃ ସର୍ବେ ଚିତ୍ରସେନେ ନ୍ଯବେଦଯନ୍ ॥ 3-242-8 (25404)
ଗନ୍ଧର୍ବରାଜସ୍ତାନ୍ସର୍ବାନବ୍ରବୀତ୍କୌରବାନ୍ପ୍ରତି।
ଅନାର୍ଯାଞ୍ଶାସତେତ୍ଯେତାଂଶ୍ଚିତ୍ରସେନୋଽତ୍ଯମର୍ଷଣଃ ॥ 3-242-9 (25405)
ଅନୁଜ୍ଞାତାଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚିତ୍ରସେନେନ ଭାରତ।
ପ୍ରଗୃହୀତାଯୁଧାଃ ସର୍ବେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନଭିଦ୍ରବନ୍ ॥ 3-242-10 (25406)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଽପତତଃ ଶୀଘ୍ରାନ୍ଗନ୍ଧର୍ବାନୁଦ୍ଯତାଯୁଧାନ୍।
ପ୍ରାଦ୍ରବଂସ୍ତେ ଦିଶଃ ସର୍ବେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 3-242-11 (25407)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ରବତଃ ସର୍ବାନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ପରାଙ୍ମୁଖାନ୍।
ରାଧେଯସ୍ତୁ ତଦା ବୀରୋ ନାସୀତ୍ତତ୍ରପରାଙ୍ମୁଖଃ ॥ 3-242-12 (25408)
ଆପତନ୍ତୀଂ ତୁ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ମହାଚମୂମ୍।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ରାଧେଯଃ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 3-242-13 (25409)
କ୍ଷୁରପ୍ରୈର୍ବିଶିଖୈର୍ଭଲ୍ଲୈର୍ବତ୍ସଦନ୍ତୈସ୍ତଥାଽଽଯସୈଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାଞ୍ଶତଶୋଽଭିଘ୍ନଁଲ୍ଲଘୁତ୍ବାତ୍ସୂତନନ୍ଦନଃ ॥ 3-242-14 (25410)
ପାତଯନ୍ନୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ମହାରଥଃ।
କ୍ଷଣଏନ ବ୍ଯଧମତ୍ସର୍ବାଂ ଚିତ୍ରସେନସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ॥ 3-242-15 (25411)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସୂତପୁତ୍ରେଣ ଧୀମତା।
ଭୂଯ ଏବାଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଶତତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-242-16 (25412)
ଗନ୍ଧର୍ବଭୂତା ପୃଥିବୀ କ୍ଷଣେନ ସମପଦ୍ଯତ।
ଆପତଦ୍ଭିର୍ମହାବେଗୈଶ୍ଚିତ୍ରସେନସ୍ଯ ସୈନିକୈଃ ॥ 3-242-17 (25413)
ଅଥ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଶକୁନିଶ୍ଚାପି ସୌବଲଃ।
ଦୁଃଶାସନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଜାଃ।
ନ୍ଯହନଂସ୍ତତ୍ତଦା ସୈନ୍ଯଂ ରଥୈର୍ଗରୁଡନିଃଖନୈଃ ॥ 3-242-18 (25414)
ସୈନ୍ଯମାଯୋଧିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାକର୍ଣୋ ରାଜନ୍ନ ମୃଷ୍ଯତ ॥ 3-242-19 (25415)
ମହତା ରଥସଙ୍ଘେନ ରଥଚାରେଣ ଚାପ୍ଯୁତ।
ବୈକର୍ତନଂ ପରୀପ୍ସନ୍ତୋ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯନ୍।
ତତଃ ସଂନ୍ଯପତନ୍ସର୍ବେ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ କୌରବଂ ପ୍ରତି ॥ 3-242-20 (25416)
ତଦା ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧମଭବଦ୍ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ତତସ୍ତେ ମୃଦବୋଽଭୂବନଗନ୍ଧର୍ବାଃ ଶରପୀଡିତାଃ ॥ 3-242-21 (25417)
ଉଚ୍ଚୁକ୍ରୁଶୁଶ୍ଚ କୌରବ୍ଯାଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପୀଡିତାନ୍ ॥ 3-242-22 (25418)
ଗନ୍ଧର୍ବାଂସ୍ତ୍ରାସିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚିତ୍ରସେନୋ ହ୍ଯମର୍ଷଣଃ।
ଉତ୍ପପାତାସନାତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବଧେ ତେଷାଂ ସମାହିତଃ ॥ 3-242-23 (25419)
ତତୋ ମାଯାସ୍ତ୍ରମାସ୍ଥାଯ ଯୁଯୁଧେ ଚିତ୍ରମାର୍ଗବିତ୍।
`ବିଯତ୍ସଂଛାଦଯାମାସ ନ ବବୌ ତତ୍ର ମାରୁତଃ' ॥ 3-242-24 (25420)
ହସ୍ତ୍ଯାରୋହା ହତାଃ ପେତୁର୍ହସ୍ତିଭିଃ ସହ ଭାରତ।
ହଯାରୋହାଃ ସହ ହଯୈ ରଥୈଶ୍ଚ ରଥିନସ୍ତଦା ॥ 3-242-25 (25421)
ପତ୍ତଯଶ୍ଚ ତଥାପେତୁର୍ବିଶସ୍ତାଃ ଶରବୃଷ୍ଟିଭିଃ'।
ତଯାଽମୁହ୍ଯନ୍ତ କୌରବ୍ଯାଶ୍ଚିତ୍ରସେନସ୍ଯ ମାଯଯା ॥ 3-242-26 (25422)
ଏକୈକୋ ହି ତଦା ଯୋଧୋ ଧାର୍ତାରଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ।
ପର୍ଯବାର୍ଯତ ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଦଶଭିର୍ଦଶଭିର୍ଯୁଧି ॥ 3-242-27 (25423)
ତତଃ ସଂପୀଡ୍ଯମାନାସ୍ତେ ବଲେନ ମହତା ତଦା।
ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ରଣେ ଭୀତା ଯତ୍ରରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-242-28 (25424)
ଭଜ୍ଯମାନେଷ୍ବନୀକେଷୁ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେଷୁ ସର୍ବଶଃ।
କର୍ଣୋ ବୈକର୍ତନୋ ରାଜଂସ୍ତସ୍ଥୌ ଗିରିରିବାଚଲଃ ॥ 3-242-29 (25425)
ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ଚ ତେଜସ୍ବୀ ଶକୁନିଶ୍ଚାପି ସୌବଲଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ଯୋଧଯାମାସୁଃ ସମରେ ଭୃଶବିକ୍ଷତାଃ ॥ 3-242-30 (25426)
ସର୍ବ ଏବ ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ଜିଘାଂସମାନାଃ ସଂରବ୍ଧାଃ କର୍ଣମଭ୍ଯଦ୍ରବତ୍ରଣେ ॥ 3-242-31 (25427)
ଅସିଭିଃ ପଟ୍ଟସୈଃ ଶୂଲୈର୍ଗଦାଭିଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ।
ସୂତପୁତ୍ରଂ ଜିଘାଂସନ୍ତଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-242-32 (25428)
ଅନ୍ଯେଽସ୍ଯ ଯୁଗମଚ୍ଛିନ୍ଦନ୍ଧ୍ବଜମନ୍ଯେ ନ୍ଯପାତଯନ୍।
ଈଷାମନ୍ଯେ ହଯାନନ୍ଯେ ସୂତମନ୍ଯେ ନ୍ଯପାତଯନ୍ ॥ 3-242-33 (25429)
ଅନ୍ଯେ ଚ୍ଛତ୍ରଂ ବରୂଥଂ ଚ ବନ୍ଧୁରଂ ଚ ତଥା ପରେ।
`ଅନ୍ଯେ ସଂଚୂର୍ଣଯାମାସୁଶ୍ଛତ୍ରେ ଚାକ୍ଷୌ ତଥା ପରେ ॥' 3-242-34 (25430)
ଗନ୍ଧର୍ବା ବହୁସାହସ୍ରାସ୍ତିଲଶୋ ବ୍ଯଧମନ୍ରଥମ୍ ॥
ତତୋ ରଥାଦବପ୍ଲୁତ୍ଯ ସୂତପୁତ୍ରୋଽସିଚର୍ମଭୃତ୍। 3-242-35 (25431)
`ଅଂସାବଲମ୍ବିତଧନୁର୍ଧାବମାନୋ ମହାବଲଃ'।
ବିକର୍ଣରଥମାସ୍ଥାଯ ମୋକ୍ଷାଯାଶ୍ବାନଚୋଦଯତ୍ ॥ 3-242-36 (25432)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 242 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-242-19 ଭୂଯଶ୍ଚ ଯୋଧଯାମାସୁଃ କୃତ୍ବା କର୍ଣମଥାଗ୍ରତଃ। ମହତା ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ନ ମୃଷ୍ଯତ ନାମୃଷ୍ଯତ। ଅଡଭାବ ଆର୍ଷଃ ॥ 3-242-34 ବରୂଥଂ ରଥଗୁପ୍ତିମ୍। ବନ୍ଧୁରଂ ରଥବନ୍ଧନାନି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 243
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.243. ଅଧ୍ଯାଯଃ 243
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଚିତ୍ରରଥେନ ରଣେ ପରାଜିତସ୍ଯ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ବନ୍ଧନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବରଥାରୋପଣମ୍ ॥ 1 ॥ ଇତରୈର୍ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଦୁର୍ଯୋଧନଭ୍ରତୄଣାଂ ତଦ୍ଦାରାଣାଂ ବନ୍ଧନମ୍ ॥ 2 ॥ ଦୁର୍ଯୋଧନାମାତ୍ଯାଦିଭିର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ ତନ୍ନିବେଦନେ ଭୀମେନ ତଦନୁମୋଦନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-243-0 (25433)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-243-0x (2597)
ଗନ୍ଧର୍ବୈସ୍ତୁ ମହାରାଜ ଭଗ୍ନେ କର୍ଣେ ମହାରଥେ।
ସଂପ୍ରାଦ୍ରବଚ୍ଚମୂଃ ସର୍ବା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 3-243-1 (25434)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ରବତଃ ସର୍ବାନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ପରାଙ୍ମୁଖାନ୍।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜୋ ନାସୀତ୍ତତ୍ର ପରାଙ୍ମୁଖଃ ॥ 3-243-2 (25435)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ମହାଚମୂମ୍।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ସୋଽଭ୍ଯବର୍ଷଦରିଂଦମଃ ॥ 3-243-3 (25436)
ଅଚିନ୍ତ୍ଯ ଶରବର୍ଷଂ ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବାସ୍ତସ୍ଯ ତଂ ରଥମ୍।
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଜିଘାଂସନ୍ତଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-243-4 (25437)
ଯୁଗମୀଷାଂ ବରୂଥଂ ଚ ତଥୈବ ଧ୍ବଜସାରଥୀ।
ଅଶ୍ବାଂସ୍ତ୍ରିବେଣୁମକ୍ଷଂ ଚ ତିଲଶୋ ବ୍ଯଧମଞ୍ଛରୈଃ ॥ 3-243-5 (25438)
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଚିତ୍ରସନୋ ବିରଥଂ ପତିତଂ ଭୁବି।
ଅଭିଦ୍ରୁସ୍ଯ ମହାବାହୁର୍ଜୀବଗ୍ରାହମଥାଗ୍ରହୀତ୍ ॥ 3-243-6 (25439)
`ତସ୍ଯ ବାହୂ ମହାରାଜ ବଦ୍ଧ୍ବା ରଜ୍ଜ୍ବା ମହାରଥମ୍।
ଆରୋପ୍ଯସ ମହାବାହୁଶ୍ଚିତ୍ରସେନୋ ନନାଦ ହ' ॥ 3-243-7 (25440)
ତସ୍ମିନ୍ଗୃହୀତେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥିତଂ ଦୁଃଶାସନଂ ରଥେ।
ପର୍ଯଗୃହ୍ଣନ୍ତ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପରିବାର୍ଯ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-243-8 (25441)
ବିଧିଶତିଂ ଚିତ୍ରସେନମାଦାଯାନ୍ଯେ ବିଦୁଦ୍ରୁବୁଃ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବପରେ ରାଜଦାରାଂଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-243-9 (25442)
ସେନାସ୍ତୁ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସମଭିଦ୍ରୁତାଃ।
ପୂର୍ବଂ ପ୍ରଭଗ୍ନୈଃ ସହିତାଃ ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯଯୁସ୍ତଦା ॥ 3-243-10 (25443)
ଶକଟାପଣବେଶାଶ୍ଚ ଯାନଯୁଗ୍ଯଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଶରଣଂ ପାଣ୍ଡବାଞ୍ଜଗ୍ମୁର୍ହିଯମାଣେ ମହୀପତୌ ॥ 3-243-11 (25444)
ସୈନିକା ଊଚୁଃ। 3-243-12x (2598)
ପ୍ରିଯଦର୍ଶୀ ମହାବାହୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାବଲଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ହ୍ରିଯତେ ରାଜା ପାର୍ଥାସ୍ତମନୁଧାବତ ॥ 3-243-12 (25445)
ଦୁଃଶାସନୋ ଦୁର୍ବିଷହୋ ଦୁର୍ମୁଖୋ ଦୁର୍ମୁଖୋ ଦୁର୍ଜଯସ୍ତଥା।
ବଦ୍ଧ୍ବା ହ୍ରିଯନ୍ତେ ଗନ୍ଧର୍ବୈ ରାଜଦାରାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-243-13 (25446)
ଇତିଦୁର୍ଯୋଧନାମାତ୍ଯାଃ କ୍ରୋଶନ୍ତୋ ରାଜଗୃଦ୍ଧିନଃ।
ଆର୍ତା ଦୀନାସ୍ତତଃ ସର୍ବେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମୁପାଗମନ୍ ॥ 3-243-14 (25447)
ତାଂସ୍ତଥା ବ୍ଯଥିତାନ୍ଦୀନାନ୍ଭିକ୍ଷମାଣାନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ବୃଦ୍ଧାନ୍ଦୁର୍ଯୋଧନାମାତ୍ଯାନ୍ଭୀମସେନୋଽଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-243-15 (25448)
ମହତା ହି ପ୍ରଯତ୍ନେନ ସଂନହ୍ଯ ଗଜବାଜିଭିଃ।
ଅନ୍ଯଥା ବର୍ତମାନାନାମର୍ଥୋ ଜାତୋଽଯମନ୍ଯଥା ॥ 3-243-16 (25449)
ଅସ୍ମାଭିର୍ଯଦନୁଷ୍ଠେଯଂ ଗନ୍ଧର୍ବୈସ୍ତଦନୁଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-243-17 (25450)
ଦୁର୍ମନ୍ତ୍ରିତମିଦଂ ତାବଦ୍ରାଜ୍ଞୋ ଦୁର୍ଦ୍ଯୂତଦେବିନଃ।
`ଦୀନାନ୍ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯାସ୍ମାନ୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁକାମସ୍ଯ ଦୁର୍ମତେଃ' ॥ 3-243-18 (25451)
ଦ୍ବେଷ୍ଟାରମନ୍ଯେ କ୍ଲୀବସ୍ଯ ଘାତଯନ୍ତୀତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ଇଦଂ କୃତଂ ନଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଗନ୍ଧର୍ବୈରତିମାନୁଷମ୍ ॥ 3-243-19 (25452)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଲୋକେ ପୁମାନସ୍ତି କଶ୍ଚିଦସ୍ମନ୍ପ୍ରିଯେ ସ୍ଥିତଃ।
ଯେନାସ୍ମାକଂ ହୃତୋ ଭାର ଆସୀନାନାଂ ସୁଖାବହଃ ॥ 3-243-20 (25453)
ଶୀତବାତାତପସହାଂସ୍ତପସା ଚୈବ କର୍ଶିତାନ୍।
ସମସ୍ଥୋ ବିଷମସ୍ଥାନ୍ହି ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛତି ଦୁର୍ମତିଃ ॥ 3-243-21 (25454)
ଅଧର୍ମଚାରିଣସ୍ତସ୍ଯ କୌରବ୍ଯସ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମନଃ।
ଯେ ଶୀଲମନୁବର୍ତନ୍ତି ତେ ପଶ୍ଯନ୍ତି ପରାଭବମ୍ ॥ 3-243-22 (25455)
ଅଧର୍ମୋ ହି କୃତସ୍ତେନ ଯେନୈତଦୁପଲକ୍ଷିତମ୍।
ଅନୃଶଂସାସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯାସ୍ତତ୍ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ବ୍ରବୀମି ବଃ ॥ 3-243-23 (25456)
ଏବଂ ବ୍ରୁବାଣଂ କୌନ୍ତେଯଂ ଭୀମସେନମପସ୍ବରମ୍।
ନ କାଲଃ ପରୁଷସ୍ଯାଯମିତି ରାଜାଽଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-243-24 (25457)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରିଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 243॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-243-6 ଜୀବଗ୍ରାହଂ ଜୀବନ୍ତମେବ ଗୃହୀତ୍ବେତି ଣମୁଲନ୍ତମ୍। କଷାଦିତ୍ବାଦଗ୍ରହୀଦିତ୍ଯନୁପ୍ରଯୋଗଃ ॥ 3-243-18 ରାଜ୍ଞୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ ॥ 3-243-19 କ୍ଲୀବସ୍ଯ ଅଶକ୍ତତ୍ବାତ୍ ॥ 3-243-23 ଯେନୈତଦୁପଶିକ୍ଷିତମ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-243-24 ଅପସ୍ବରଂ କ୍ରୋଧେନ ବିକଲବର୍ଣଂ ଯଥା ସ୍ଯାତ୍ତଥା ବ୍ରୁବାଣମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 244
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.244. ଅଧ୍ଯାଯଃ 244
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦୁର୍ଯୋଧନକୃତାପନଯାନୁସ୍ମନାରଣପୂର୍ବକଂ ତଦ୍ବିମୋଚନସ୍ଯାନୌଚିତ୍ଯପ୍ରତିପାଦନେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ପୁନସ୍ତଂପ୍ରତି ତଚ୍ଚୋଦନାଯାମର୍ଜୁନେନ ତତ୍ପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-244-0 (25458)
ଯଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-244-0x (2599)
ଅସ୍ମାନଭିଗତାଂସ୍ତାତ ଭଯାର୍ତାଞ୍ଛରଣୈଷିଣଃ।
କୌରବାନ୍ବିଷମପ୍ରାପ୍ତାନ୍କଥଂ ବ୍ରୂଯାସ୍ତ୍ବମୀଦୃଶମ୍ ॥ 3-244-1 (25459)
ଭବନ୍ତି ଭେଦା ଜ୍ଞାତୀନାଂ କଲହାଶ୍ଚ ବୃକୋଦର।
ପ୍ରସକ୍ତାନି ଚ ବୈରାଣି ଜ୍ଞାତିଧର୍ମୋ ନ ନଶ୍ଯତି ॥ 3-244-2 (25460)
ଯଦା ତୁ କଶ୍ଚିଜ୍ଜ୍ଞାତୀନାଂ ବାହ୍ଯଃ ପ୍ରାର୍ଥଯତେ କୁଲମ୍।
ନ ମର୍ଷଯନ୍ତି ତତ୍ସନ୍ତୋ ବାହ୍ଯେନାଭିପ୍ରଧର୍ଷଣମ୍ ॥ 3-244-3 (25461)
ଜାନାତ୍ଯେଷ ହି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିରସ୍ମାନିହ ଚିରୋଷିତାନ୍।
ସ ଏବଂ ପରିଭୂଯାସ୍ମାନକାର୍ଷୀଦିଦମପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-244-4 (25462)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ଗ୍ରହଣାଦ୍ଗନ୍ଧର୍ବେଣ ବଲାଦ୍ରଣେ।
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବାହ୍ଯାଭିମର୍ଶାଚ୍ଚ ହତଂ ଭବତି ନଃ କୁଲମ୍ ॥ 3-244-5 (25463)
ଶ୍ଚରଣଂ ଚ ପ୍ରପନ୍ନାନାଂ ତ୍ରାଣାର୍ଥଂ ଚ କୁଲସ୍ଯ ଚ।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠଧ୍ବଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ସଜ୍ଜୀଭବତ ମା ଚିରମ୍ ॥ 3-244-6 (25464)
ଅର୍ଜୁନଶ୍ଚ ଯମୌ ଚୈବ ତ୍ବଂ ଚ ଭୀମାପରାଜିତଃ।
ମୋକ୍ଷଯଧ୍ବଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରା ହ୍ରିଯମାଣଂ ସୁଯୋଧନମ୍ ॥ 3-244-7 (25465)
ଏତେ ରଥା ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରସମନ୍ବିତାଃ।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରାଣାଂ ବିମଲା କାଞ୍ଚନଧ୍ବଜାଃ ॥ 3-244-8 (25466)
ସସ୍ବନାନଧିରୋହଧ୍ବଂ ନିତ୍ଯସଜ୍ଜାନିମାନ୍ରଥାନ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରସେନାଦିଭିଃ ସୂତୈଃ କୃତଶସ୍ତ୍ରୈରଧିଷ୍ଠିତାନ୍ ॥ 3-244-9 (25467)
ଏତାନାସ୍ଥାଯ ବୈ ଯତ୍ତା ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ଯୋଦ୍ଧୁମାହବେ।
ସୁଯୋଧନସ୍ଯ ମୋକ୍ଷାଯ ପ୍ରଯତଧ୍ବମତନଦ୍ରିତାଃ ॥ 3-244-10 (25468)
`ପରୈଃ ପରିଭବେ ପ୍ରାପ୍ତେ ବଯଂ ପଞ୍ଚୋତ୍ତରଂ ଶତମ୍।
ପରସ୍ପରବିରୋଧେ ତୁ ବଯଂ ପଞ୍ଚୈବ ତେ ଶତମ୍ ॥' 3-244-11 (25469)
ଯ ଏବ କଶ୍ଚିଦ୍ରାଜନ୍ଯଃ ଶରଣାର୍ଥମିହାଗତମ୍।
ପରଂ ଶକ୍ତ୍ଯାଭିରକ୍ଷେତ କିଂ ପୁନସ୍ତ୍ବଂ ବୃକୋଦର ॥ 3-244-12 (25470)
`ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯଃ ପୁନର୍ବାକ୍ଯମଭାଷତ।
କୋପସଂରକ୍ତନଯନଃ ପୂର୍ବବୈରମନୁସ୍ମରନ୍ ॥ 3-244-13 (25471)
ପୁରା ଜତୁଗୃହେଽନେନ ଦଗ୍ଧୁମସ୍ମାନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ହି କୃତା ବୀର ତଦା ଦୈବେନ ରକ୍ଷିତାଃ ॥ 3-244-14 (25472)
କାଲକୂଟବିଷଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଭୋଜନେ ମମ ଭାରତ।
ଉପ୍ତ୍ବା ଗଙ୍ଗାଂ ଲତାପାଶୈର୍ବୈଦ୍ଧ୍ବା ଚ ପ୍ରାକ୍ଷିପତ୍ପ୍ରଭୋ ॥ 3-244-15 (25473)
ରସାତଲଂ ଚ ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ତଦା ବାସୁକିମଞ୍ଜସା।
ତତ୍ର ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ରପୁନଃ ପ୍ରାପ୍ତୋ ମହୀତଲମ୍ ॥ 3-244-16 (25474)
ଦ୍ଯୂତକାଲେଽପିକୌନ୍ତେଯ ବୃଜିନାନି କୃତନି ବୈ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଶ୍ଚ ପରାଭର୍ଶଃ କେଶଗ୍ରହଣମେବ ଚ।
ବସ୍ତ୍ରାପହରଣଂ ଚୈବ ସଭାମଧ୍ଯେ କୃତାନି ବୈ ॥ 3-244-17 (25475)
ରାଜ୍ଯଂ ଚାଚ୍ଛିଦ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଉକ୍ତବାନ୍ପରୁଷାଣି ନଃ।
ପୁରା କୃତାନାଂ ପାପାନାଂ ଫଲଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-244-18 (25476)
ଅସ୍ମାବିରେବକର୍ତବ୍ଯଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ନିଗ୍ରହମ୍।
ଅନ୍ଯେନ ତୁ କୃତଂ ତଦ୍ବୈ ମୈତ୍ର୍ଯମସ୍ମାକମିଚ୍ଛତା।
ଉପକାରୀ ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବୋ ମା ରାଜନ୍ବିମନା ଭବ ॥ 3-244-19 (25477)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-244-20x (2600)
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ରାଜଂଶ୍ଚିତ୍ରସେନେନ ବୈ ହୃତଃ।
ବିଲଲାପ ସୁଦୁଃଖାର୍ତୋ ନୀଯମାନଃ ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-244-20 (25478)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାବାହୋ ସର୍ବଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ସପୁତ୍ରାନ୍ସହଦାରାଂଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବେଣ ହୃତାନ୍ବଲାତ୍ ॥ 3-244-21 (25479)
ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ର ମହାବାହୋ କୌରବାଣାଂ ଯଶସ୍କର'
ସର୍ବଧର୍ମଭୃତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗନ୍ଧର୍ବେଣ ହୃତଂ ବଲାତ୍।
ରକ୍ଷସ୍ବ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାଯଶଃ ॥ 3-244-22 (25480)
ଭ୍ରାତରଂ ତେ ମହାବାହୋ ବଦ୍ଧ୍ବା ନଯତି ମାମଯମ୍।
ଦୁଶ୍ଶାସନଂ ଦୁର୍ବିଷହଂ ଦୁର୍ମୁଖଂ ଦୁର୍ଜଯଂ ତଥା ॥ 3-244-23 (25481)
ବଦ୍ଧ୍ବା ହରନ୍ତି ଗନ୍ଧର୍ବା ଅସ୍ମାନ୍ଦାରାଂଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଅନୁଧାବତ ମାଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ରକ୍ଷଧ୍ବଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମାଃ ॥ 3-244-24 (25482)
ଯମୌ ମାମନୁଧାବେତାଂ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ମମ ସାଯୁଧୌ।
କୁରୁବଂଶସ୍ଯ ସୁମହଦଯଶଃ ପ୍ରାପ୍ତମୀଦୃଶମ୍।
ବ୍ଯପୋହଯଧ୍ବଂ ଗନ୍ଧର୍ବାଞ୍ଜିତ୍ବା ବୀର୍ଯେଣ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-244-25 (25483)
ଏବଂ ବିଲପମାନସ୍ଯ କୌରବସ୍ଯାର୍ତଯା ଗିରା।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିଲାପଂ ସଂଭ୍ରାନ୍ତୋ ଘୃଣଯାଽଭିପରିପ୍ଲୁତଃ ॥ 3-244-26 (25484)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ପୁନର୍ବାକ୍ଯଂ ଭୀମସେନମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ସୁଯୋଧନସ୍ଯ ମୋକ୍ଷାଯ ପ୍ରଯତଧ୍ବମତନ୍ଦ୍ରିତାଃ' ॥ 3-244-27 (25485)
କ ଇବାର୍ଯୋ ଦଯେତ୍ପ୍ରାଣାନଭିଧାବେତି ଚୋଦିତଃ।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲଂ ଶରଣାପନ୍ନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶତ୍ରୁମପି ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-244-28 (25486)
ବରପ୍ରଦାନଂ ରାଜ୍ଯଂ ଚ ପୁତ୍ରଜନ୍ମ ଚ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ଶତ୍ରୋଶ୍ଚ ମୋକ୍ଷଣଂ କ୍ଲେଶାସ୍ତ୍ରୀଣି ଚୈକଂ ଚ ତତ୍ସମମ୍ ॥ 3-244-29 (25487)
ନ ହ୍ଯସ୍ତ୍ଯଧିକମେତସ୍ମାଦ୍ଯଦାପନ୍ନଃ ସୁଯୋଧନଃ।
ତ୍ବଦ୍ବାହୁବଲମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଜୀବିତଂ ପରିମାର୍ଗତେ ॥ 3-244-30 (25488)
ସ୍ବଯମେବ ପ୍ରଧାବେଯଂ ଯଦି ନ ସ୍ଯାଦ୍ବୃକୋଦର।
ବିତତୋ ମେ କ୍ରତୁର୍ବୀର ନ ହି ମେଽତ୍ର ବିଚାରଣା ॥ 3-244-31 (25489)
ସାମ୍ନୈବ ତୁ ଯଥା ଭୀମ ମୋକ୍ଷଯେଥାଃ ସୁଯୋଧନମ୍।
ତଥା ସର୍ବୈରୁପାଯୈସ୍ତ୍ବଂ ଯତେଥାଃ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 3-244-32 (25490)
ନ ସାମ୍ନା ପ୍ରତିପଦ୍ଯେତ ଯଦି ଗନ୍ଧର୍ବରାଡସୌ।
ପରାକ୍ରମେଣ ମୃଦୁନା ମୋକ୍ଷଯେଥାଃ ସୁଯୋଧନମ୍ ॥ 3-244-33 (25491)
ଅଥାସୌ ମୃଦୁଯୁଦ୍ଧେନ ନ ମୁଞ୍ଚେଦ୍ଭୀମ କୌରବାନ୍।
ସର୍ବୋପାଯୈର୍ପିମୋଚ୍ଯାସ୍ତେ ନିଗୃହ୍ଯ ପରିପନ୍ଥିନଃ ॥ 3-244-34 (25492)
ଏତାବଦ୍ଧି ମଯା ଶକ୍ଯଂ ସଂଦେଷ୍ଟୁଂ ବୈ ବୃକୋଦର।
ବୈତାନେ କର୍ମଣି ତତେ ବର୍ତମାନେ ଚ ଭାରତ।
`ବରପ୍ରଦାନଂ ସୁମହଦ୍ଯାଚକସ୍ଯ ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍' ॥ 3-244-35 (25493)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-244-36x (2601)
ଅଜାତସତ୍ରୋର୍ବଚନଂ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ଧନଂଜଯଃ।
ପ୍ରତିଜଜ୍ଞେ ଗୁରୋର୍ବାକ୍ଯଂ କୌରବାଣାଂ ବିମୋକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-244-36 (25494)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-244-37x (2602)
ଯଦି କକସାମ୍ନା ନ ମୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ଗନ୍ଧର୍ବା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଜାନ୍।
ଅଦ୍ଯ ଗନ୍ଧର୍ବରାଜସ୍ଯ ଭୂମିଃ ପାସ୍ଯତି ଶୋଣିତମ୍ ॥ 3-244-37 (25495)
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ତୁ ତାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ସତ୍ଯବାଦିନଃ।
କୌରବାଣାଂ ତଦା ରାଜନ୍ପୁନଃ ପ୍ରତ୍ଯାଗତଂ ମନଃ ॥ 3-244-38 (25496)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁଶ୍ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 244 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-244-28 କ ଇବାର୍ଯୋ ନଯେତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ ଇତି ଥ. ପାଠଃ। କ ଇହାର୍ଯୋ ଭବେତ୍ରାଣଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ଅଭିଧାବ ଯାହୀତି ଚୋଦିତ ଆର୍ଯଃ ପ୍ରାଣାନ୍ ଦଯେତ୍। ସ୍ବପ୍ରାଣେଷୁ ଦଯାଂ କୁର୍ଯାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 245
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.245. ଅଧ୍ଯାଯଃ 245
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମାଦୀନାଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ଚିତ୍ରସେନାଦିଭିର୍ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-245-0 (25497)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-245-0x (2603)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୀମସେନପୁରୋଗମାଃ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟବଦନାଃ ସର୍ବେ ସମୁତ୍ତସ୍ଥୁର୍ନରର୍ଷଭାଃ ॥ 3-245-1 (25498)
ଅଭେଦ୍ଯାନି ତତଃ ସର୍ବେ ସମନହ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ।
ଜାମ୍ବୂନଦବିଚିତ୍ରାଣି କବଚାନି ମହାରଥାଃ।
ଆଯୁଧାନି ଚ ଦିବ୍ଯାନି ବିବିଧାନି ସମାଦଧୁଃ ॥ 3-245-2 (25499)
ତେ ଦଂଶିତା ରଥୈଃ ସର୍ବେ ଧ୍ବଜିନଃ ସଶରାସନାଃ।
ପାଣ୍ଡବାଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଜ୍ବଲିତା ଇବପାବକାଃ ॥ 3-245-3 (25500)
ତାନ୍ରଥାନ୍ସାଧୁସଂପନ୍ନାନ୍ସଂଯୁକ୍ତାଞ୍ଜବନୈର୍ହଯୈଃ।
ଆସ୍ଥାଯ ରଥଶାର୍ଦୂଲାଃ ଶୀଘ୍ରମେବ ଯଯୁସ୍ତତଃ ॥ 3-245-4 (25501)
ତତଃ କୌରବସୈନ୍ଯାନାଂ ପ୍ରାଦୁରାସୀନ୍ମହାସ୍ବନଃ।
ପ୍ରଯାତାନ୍ସହିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାନ୍ମହାରଥାନ୍ ॥ 3-245-5 (25502)
ଜିତକାଶିନଶ୍ଚ ସ୍ବଚରାସ୍ତ୍ବରିତାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ।
କ୍ଷଣେନୈବ ବନେ ତସ୍ମିନ୍ସମାଜଗ୍ମୁରଭୀତବତ୍ ॥ 3-245-6 (25503)
ନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ତତଃ ସର୍ବେ ଗନ୍ଧର୍ବା ଜିତକାଶିନଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରଥଗତାନ୍ବୀରାନ୍ପାଣ୍ଡବାଂଶ୍ଚତୁରୋ ରଣେ ॥ 3-245-7 (25504)
ତାଂସ୍ତୁ ବିଭ୍ରାଜିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଲୋକପାଲାନିବୋଦ୍ଯତାନ୍।
ବ୍ଯୂଢାନୀକା ବ୍ଯତିଷ୍ଠନ୍ତ ଗନ୍ଧମାଦନବାସିନଃ ॥ 3-245-8 (25505)
ରାଜ୍ଞସ୍ତୁ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଧର୍ମପୁତ୍ରସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
କ୍ରମେଣ ମୃଦୁନା ଯୁଦ୍ଧମୁପକ୍ରାନ୍ତଂ ଚ ଭାରତ ॥ 3-245-9 (25506)
ନ ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବରାଜସ୍ଯ ସୈନିକା ମନ୍ଦଚେତସଃ।
ଶକ୍ଯନ୍ତେ ମୃଦୁନା ଶ୍ରେଯଃ ପ୍ରତିପାଦଯିତୁଂ ତଦା ॥ 3-245-10 (25507)
ତତସ୍ତାନ୍ଯୁଧି ଦୁର୍ଧର୍ଷାନ୍ସବ୍ଯସାଚୀ ପରଂତପଃ।
ସାନ୍ତ୍ବପୂର୍ବମିଦଂ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ଖଚରାନ୍ରଣେ ॥ 3-245-11 (25508)
ନୈତଦ୍ଗନ୍ଧର୍ବରାଜସ୍ଯ ଯୁକ୍ତଂ କର୍ମ ଜୁଗୁପ୍ସିତମ୍।
ପରଦାରାଭିମର୍ଶଶ୍ଚ ମାନୁଷୈଶ୍ଚ ସମାଗମଃ ॥ 3-245-12 (25509)
ଉତ୍ସୃଜଧ୍ବଂ ମହାବୀର୍ଯାନ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସୁତାନିମାନ୍।
ଦାରାଂଶ୍ଚୈଷାଂ ପ୍ରମୁଞ୍ଚଧ୍ବଂ ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ଶାସନାତ୍ ॥ 3-245-13 (25510)
ତ ଏବମୁକ୍ତା ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପାଣ୍ଡବେନ ଯଶସ୍ବିନା।
ଉତ୍ସ୍ମଯନ୍ତସ୍ତଦା ପାର୍ଥମିଦଂ ବଚନମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-245-14 (25511)
ଏକସ୍ଯୈବ ବଯଂ ତାତ କୁର୍ଯାମ ବଚନଂ ଭୁବି।
ଯସ୍ଯ ଶାସନମାଜ୍ଞାଯ ଚରାମୋ ବିଗତଜ୍ବରାଃ ॥ 3-245-15 (25512)
ତେନୈକେନ ରକଯଥାଦିଷ୍ଟଂ ତଥା ବର୍ତାମ ଭାରତ।
ନ ଶାସ୍ତା ବିଦ୍ଯତେଽସ୍ମାକମନ୍ଯସ୍ତସ୍ମାତ୍ସୁରେଶ୍ବରାତ୍ ॥ 3-245-16 (25513)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଧନଂଜଯଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ପୁନରେବୈତାନ୍ବଚନଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-245-17 (25514)
ଯଦି ସାମ୍ନା ନ ମୁଞ୍ଚଧ୍ବଂ ଗନ୍ଧର୍ବା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଜାନ୍।
ମୋକ୍ଷଯିଷ୍ଯାମି ବିକ୍ରମ୍ଯ ସ୍ବଯମେବ ସୁଯୋଧନମ୍ ॥ 3-245-18 (25515)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତଃ ପାର୍ଥଃ ସବ୍ଯସାଚୀ ଧନଂଜଯଃ।
ସସର୍ଜ ନିଶିତାନ୍ବାଣାନ୍ଖଚରାନ୍ଖଚରାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-245-19 (25516)
ତଥୈବ ଶରବର୍ଷେଣ ଗନ୍ଧର୍ବାସ୍ତେ ବଲୋତ୍କାଟାଃ।
ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ଦିବୌକସଃ ॥ 3-245-20 (25517)
ତତଃ ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍।
ବଭୂବ ଭୀମବେଗାନାଂ ଚ ଭାତ ॥ 3-245-21 (25518)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 245 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-245-3 ଦଂଶିତାଃ ସନ୍ନଦ୍ଧାଃ ॥ 3-245-10 ଶ୍ରେଯଃ କଲ୍ଯାଣମ୍। ପ୍ରତିପାଦଯିତୁଂ ପ୍ରାପଯିତୁମ୍ ॥ 3-245-19 ସ୍ବଚରାନ୍ ଗଗନଗମନାନ୍। ଖଚରାନ୍ ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 246
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.246. ଅଧ୍ଯାଯଃ 246
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ମାଯାଶକ୍ତ୍ଯାଽନ୍ତର୍ଧାନେନ ଯୁଧ୍ଯତେ ଚିତ୍ରସେନାଯାସ୍ରପ୍ରଯୋଗେ ସତି ତେନାର୍ଜୁନପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯ ସଖିତ୍ବକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତୋଽର୍ଜୁନେନାସ୍ରୋପସଂହାରେ ଭୀମାଦୀନାଂ ଯୁଦ୍ଧୋପରମପୂର୍ବକଂ ତେନ ସହ ସଂଲାପଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-246-0 (25519)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-246-0x (2604)
ତତୋ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରସଂପନ୍ନା ଗନ୍ଧର୍ବା ହେମମାଲିନଃ।
ବିସୃଜନ୍ତଃ ଶରାନ୍ଦୀପ୍ତାନ୍ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-246-1 (25520)
ଚତୁରଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ବୀରାନ୍ଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ।
ରଣେ ସଂନ୍ଯପତନ୍ରାଜଂସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 3-246-2 (25521)
ଯଥା କର୍ଣସ୍ଯ ଚ ରଥୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ ଚୋଭଯୋଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ଶତଶଶ୍ଛିନ୍ନୌ ତଥା ତେଷାଂ ପ୍ରଚକ୍ରିତରେ ॥ 3-246-3 (25522)
ତାନ୍ସମାପତତୋ ରାଜନ୍ଗଧର୍ବାଞ୍ଛତଶୋ ରଣେ।
ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣନ୍ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ଶରବର୍ଷୈରନେକଶଃ ॥ 3-246-4 (25523)
ତେ କୀର୍ଯମାଣାଃ ଖଗମାଃ ଶରବର୍ଷୈଃ ସମନ୍ତତଃ।
ନ ଶେକୁଃ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ସମୀପେ ପରିବର୍ତିତୁମ୍ ॥ 3-246-5 (25524)
ଅଭିକ୍ରୁଦ୍ଧାନଭିକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଗନ୍ଧର୍ବାନର୍ଜୁନସ୍ତଦା।
ଲକ୍ଷଯିତ୍ବାଽଥ ଦିବ୍ଯାନି ମହାସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯୁପଚକ୍ରମେ ॥ 3-246-6 (25525)
ସହସ୍ରାଣାଂ ସହସ୍ରାଣି ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଯମସାଦନମ୍।
ଅଜେଯାନର୍ଜୁନଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ବଲୋତ୍କଟଃ ॥ 3-246-7 (25526)
ତଥା ଭୀମୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ସଂଯୁଗେ ବଲିନାଂବରଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାଞ୍ଶତଶୋ ରାଜଞ୍ଚଘାନ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 3-246-8 (25527)
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରାବପି ତଥା ଯୁଧ୍ମାନୌ ବଲୋତ୍କଟୌ।
ପରିଗୃହ୍ଯାଗ୍ରତୋ ରାଜଞ୍ଜଘ୍ନତୁଃ ଶତଶଃ ପରାନ୍ ॥ 3-246-9 (25528)
ତେବଧ୍ଯମାନା ଗନ୍ଧର୍ବା ଦିବ୍ଯୈରସ୍ତ୍ରୈର୍ମହାରଥୈଃ।
ଉତ୍ପେତୁଃ ଖମୁପାଦାଯ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସୁତାଂସ୍ତତଃ ॥ 3-246-10 (25529)
ସତାନୁତ୍ପତିତାନଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଧନଂଜଯଃ।
ମହତା ଶରଜାଲେନ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 3-246-11 (25530)
ତେ ବ୍ରଦ୍ଧାଃ ଶରଜାଲେନ ଶକୁନ୍ତା ଇବ ପଞ୍ଜରେ
ବବର୍ପୁରର୍ଜୁନଂ କ୍ରୋଧାଦ୍ଗଦାଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିବୃଷ୍ଟିଭିଃ ॥ 3-246-12 (25531)
ଗଦାଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିବୃଷ୍ଟୀସ୍ତା ନିହତ୍ଯ ପରମାସ୍ତ୍ରବିତ୍।
ଗାତ୍ରାଣି ଚାହନଦ୍ଭଲ୍ଲୈର୍ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-246-13 (25532)
ଶିରୋଭିଃ ପ୍ରପତଦ୍ଭିଶ୍ଚ ଚରଣୈର୍ବାହୁଭିସ୍ତଥା।
ଅଶ୍ମବୃଷ୍ଟିରିବାଭାତି ପରେଷାମଭବଦ୍ଭଯମ୍ ॥ 3-246-14 (25533)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପାଣ୍ଡବେନ ମହାତ୍ମନା।
ଭୂମିଷ୍ଠମନ୍ତରିକ୍ଷସ୍ଥାଃ ଶରବର୍ଷୈରବାକିରନ୍ ॥ 3-246-15 (25534)
ତେଷାଂ ତୁ ଶରବର୍ଷାଣି ସବ୍ଯସାଚୀ ପରଂତପଃ।
ଅସ୍ତ୍ରୈଃ ସଂବାର୍ଯ ତେଜସ୍ବୀ ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯତ ॥ 3-246-16 (25535)
ସ୍ଥୂଣାକର୍ଣେନ୍ଦ୍ରଜାଲଂ ଚ ସୌରଂ ଚାପି ତଥାଽର୍ଜୁନଃ।
ଆଗ୍ନେଯଂ ଚାପି ସୌମ୍ଯଂ ଚ ସସର୍ଜ କୁରୁନନଦନଃ ॥ 3-246-17 (25536)
ତେ ଦହ୍ଯମାନା ଗନ୍ଧର୍ବାଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରସ୍ଯ ସାଯକୈଃ।
ଦୈତେଯା ଇବ ଶକ୍ରେଣ ବିଷାଦମଗମନ୍ପରମ୍ ॥ 3-246-18 (25537)
ଊର୍ଧ୍ବମାକ୍ରମମାଣାଶ୍ଚ ଶରଜାଲେନ ବାରିତାଃ।
ବିସର୍ପମାଣା ଭଲ୍ଲୈଶ୍ଚ ବାର୍ଯନ୍ତେ ସବ୍ଯସାଚିନା ॥ 3-246-19 (25538)
ଗନ୍ଧର୍ବାଂସ୍ତ୍ରାସିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରେଣ ଭାରତ।
ଚିତ୍ରସେନୋ ଗଦାଂ ଗୃହ୍ଯ ସବ୍ଯସାଚିନମନାଦ୍ରବତ୍ ॥ 3-246-20 (25539)
ତସ୍ଯାଭିପତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ଗଦାହସ୍ତସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ଗଦାଂ ସର୍ବାଯସୀଂ ପାର୍ଥଃ ଶରୈଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ସପ୍ତଧା ॥ 3-246-21 (25540)
ସ ଗଦାଂ ବହୁଧା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୃତ୍ତାଂ ବାଣୈସ୍ତରସ୍ବିନା।
ସଂବୃତ୍ଯ ବିଦ୍ଯଯାଽଽତ୍ମାନଂ ଯୋଧଯାମାସ ପାଣ୍ଡବଂ ॥ 3-246-22 (25541)
ଅସ୍ତ୍ରାଣଇ ତସ୍ଯ ଦିବ୍ଯାନି ସଂପ୍ରଯୁକ୍ତାନି ସର୍ବଶଃ।
ଦିବ୍ଯୈରସ୍ତ୍ରୈସ୍ତଦା ବୀରଃ ପର୍ଯବାରଯଦର୍ଜୁନଃ ॥ 3-246-23 (25542)
ସ ବାର୍ଯମାଣସ୍ତୈରସ୍ତ୍ରୈରର୍ଜୁନେନ ମହାତ୍ମନା।
ଗନ୍ଧର୍ବରାଜୋ ବଲବାନ୍ମାଯଯାଽନ୍ତର୍ହିତସ୍ତଦା ॥ 3-246-24 (25543)
ଅନ୍ତର୍ହିତଂ ତମାଲକ୍ଷ୍ଯ ପ୍ରହରନ୍ତମଥାର୍ଜୁନଃ।
ତାଡଯାମାସ ଖଚରୈର୍ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରପ୍ରତିମନ୍ତ୍ରିତୈଃ ॥ 3-246-25 (25544)
ଅନ୍ତର୍ଧାନବଧଂ ଚାସ୍ଯ ଚକ୍ରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋଽର୍ଜୁନସ୍ତଦା।
ଶବ୍ଦବେଷଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ବହୁରୂପୋ ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-246-26 (25545)
ରସ ବଧ୍ଯମାନସ୍ତୈରସ୍ତ୍ରୈରର୍ଜୁନେନ ମହାତ୍ମନା।
ତତୋଽସ୍ଯ ଦର୍ଶଯାମାସ ତଦାଽଽତ୍ମାନଂ ପ୍ରିଯଃ ସଖା ॥ 3-246-27 (25546)
ଚିତ୍ରସେନସ୍ତଥୋବାଚ ସଖାଯଂ ଯୁଧି ବିଦ୍ଧି ମାମ୍।
ଚିତ୍ରସେନମଥାଲକ୍ଷ୍ଯ ସଖାଯମିତି ବିସ୍ମିତଃ ॥ 3-246-28 (25547)
ସଂଜହାରାସ୍ତ୍ରମଥଂ ତତ୍ପ୍ରସୃଷ୍ଟଂ ପାଣ୍ଡବର୍ଷଭଃ ॥ 3-246-29 (25548)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ସଂହୃତାସ୍ତ୍ରଂ ଧନଂଜଯମ୍।
ସଂଜହ୍ରୁଃ ପ୍ରଦ୍ରୁତାନଶ୍ବାଞ୍ଶରବେଗାନ୍ଧନୂଂଷି ଚ ॥ 3-246-30 (25549)
ଚିତ୍ରସେନଶ୍ଚ ଭୀମଶ୍ଚ ସବ୍ଯସାଚୀ ଯମାବପି।
ପୃଷ୍ଟ୍ବା କୌଶଲମନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ରଥେଷ୍ବେବାବତସ୍ଥିରେ ॥ 3-246-31 (25550)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଷଟ୍ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 246 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-246-3 ତଥା ତେଷାଂ ଚତୁର୍ଣାମପି ରଥାନ୍ ଛନ୍ନାନ୍ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ॥ 3-246-20 ଗୃହ୍ଯ ଗୃହୀତ୍ବା ॥ 3-246-22 ସଂବୃତ୍ଯ ଆଚ୍ଯାଦ୍ଯ। ବିଦ୍ଯଯା ଅଦର୍ଶନଶକ୍ତ୍ଯା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 247
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.247. ଅଧ୍ଯାଯଃ 247
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଚିତ୍ରସେନେନାର୍ଜୁନଂପ୍ରତି ଦୁର୍ଯୋଧନବନ୍ଧନେ କାରଣାଭିଧାନପୂର୍ବକଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସମୀପଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଦୁର୍ଯୋଧନାଦୀନାଂ ବନ୍ଧାଦ୍ବିମୋଚନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ସ୍ବପୁରଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-247-0 (25551)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-247-0x (2605)
ତତୋଽର୍ଜୁନଶ୍ଚିତ୍ରସେନଂ ପ୍ରହସନ୍ନିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ମଧ୍ଯେ ଗନ୍ଧର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ମହେଷ୍ବାସୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 3-247-1 (25552)
କିଂ ତେ ବ୍ଯବସିତଂ ବୀର କୌରବାଣାଂ ବିନିଗ୍ରହେ।
କିମର୍ଥଂ ଚ ସଦାରୋଽଯଂ ନିଗୃହୀତଃ ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-247-2 (25553)
ଚିତ୍ରସେନ ଉବାଚ। 3-247-3x (2606)
ବିଦିତୋଽଯମଭିପ୍ରାଯସ୍ତତ୍ରସ୍ଥେନ ଦୁରାତ୍ମନଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସକର୍ଣସ୍ଯ ଧନଂଜଯ ॥ 3-247-3 (25554)
ବନସ୍ଥାନ୍ଭବତୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାନନର୍ହବତ୍।
ସମସ୍ଥୋ ବିଷମସ୍ଥାଂସ୍ତାନ୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମୀତ୍ଯନବସ୍ଥିତାନ୍ ॥ 3-247-4 (25555)
ଇମେଽବହସିତୁଂ ପ୍ରାପ୍ତା ଦ୍ରୌପଦୀଂ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
ଜ୍ଞାତ୍ବା ଚିକୀର୍ଷିତଂ ଚୈଷାଂ ମାମୁବାଚ ସୁରେଶ୍ବରଃ ॥ 3-247-5 (25556)
ଗଚ୍ଛ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ବଦ୍ଧ୍ବା ସହାମାତ୍ଯମିହାନଯ।
ଧନଂଜଯଶ୍ଚ ତେ ରକ୍ଷ୍ଯଃ ରସହ ଭ୍ରାତୃଭିରାହବେ ॥ 3-247-6 (25557)
ସ ଚ ପ୍ରିଯଃ ସଖା ତୁଭ୍ଯଂ ଶିଷ୍ଯଶ୍ ତବ ପାଣ୍ଡବଃ।
ବଚନାଦ୍ଦେବରାଜସ୍ ତତୋଽସ୍ମୀହାଗତୋ ଦ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-247-7 (25558)
ଅଯଂ ଦୁରାତ୍ମା ବଦ୍ଧଶ୍ଚ ଗମିଷ୍ଯାମି ସୁରାଲଯମ୍।
ନେଷ୍ଯାମ୍ଯେନଂ କଦୁରାତ୍ମାନଂ ପାକଶାସନଶାସନାତ୍ ॥ 3-247-8 (25559)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-247-9x (2607)
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯତାଂ ଚିତ୍ରସେନ ଭ୍ରାତାଽସ୍ମାକଂ ସୁଯୋଧନଃ।
ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ସଂଦେଶାନ୍ମମ ଚେଦିଚ୍ଛସି ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-247-9 (25560)
ଚିତ୍ରସେନ ଉବାଚ। 3-247-10x (2608)
ପାପୋଽଯଂ ନିତ୍ଯସଂଦୁଷ୍ଟୋ ନ ବିମୋକ୍ଷଣମର୍ହତି।
ପ୍ରଲବ୍ଧା ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ କୃଷ୍ଣାଯାଶ୍ଚ ଧନଂଜଯ ॥ 3-247-10 (25561)
ନେଦଂ ଚିକୀର୍ଷିତଂ ତସ୍ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଜାନାତି ଧର୍ମରାଜୋ ହି ଶ୍ରୁତ୍ବା କୁରୁ ଯଥେଚ୍ଛସି ॥ 3-247-11 (25562)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-247-12x (2609)
ତେ ସର୍ବ ଏବ ରାଜନମଭିଜଗ୍ମୁର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଅଭିଗମ୍ଯ ଚ ତତ୍ସର୍ବଂ ଶଶଂସୁସ୍ତସ୍ଯ ଚେଷ୍ଟିତମ୍ ॥ 3-247-12 (25563)
ଅଜାତଶତ୍ରୁସ୍ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଗନ୍ଧର୍ବସ୍ଯ ବଚସ୍ତଦା।
ମୋକ୍ଷଯାମାସ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ପ୍ରଶଶଂସ ଚ ॥ 3-247-13 (25564)
`ଚିତ୍ରସେନସ୍ତଦା ବାକ୍ଯମୁବାଚ ପ୍ରୌଢଯା ଗିରା।
ମୁଞ୍ଚଧ୍ବଂସାନୁଜାମାତ୍ଯଂ ସଦାରଂ ଚ ସୁଯୋଧନମ୍ ॥ 3-247-14 (25565)
ଗନ୍ଧର୍ବାସ୍ତୁ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚିତ୍ରସେନସ୍ଯ ବୈ ଦ୍ରୁତମ୍।
ରାଜାନଂ ମୋଚଯାମାସୁର୍ବଦ୍ଧଂ ନିଗଡବନ୍ଧନୈଃ ॥ 3-247-15 (25566)
ସଦାରଂ ସାନୁଗାମାତ୍ଯଂ ବାଲଜାଲମଯେନ ଯେ।
ଲୁଛନ୍ତଶ୍ଚାପି ତେ ସର୍ବେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସମୀପତଃ ॥ 3-247-16 (25567)
ପତିତା ଲଜ୍ଜିତାଶ୍ଚୈବ ତସ୍ଥୁଶ୍ଚାଧୋମୁଖାସ୍ତଦା।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋପି ଦଯଯା ତାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ତଥାଗତାନ୍ ॥ 3-247-17 (25568)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଭବଦ୍ଭିର୍ବଲିଭିଃ ଶକ୍ତୈଃ ସର୍ବୈର୍ନ ହିଂସିତଃ।
ଦୁର୍ବୃତ୍ତୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽଯଂ ସାମାତ୍ଯଜ୍ଞାତିବାନ୍ଧବଃ ॥ 3-247-18 (25569)
ଉପକାରୋ ମସାଂସ୍ତାତ କୃତୋଽଯଂ ମମ ଖେଚର।
କୁଲଂ ନ ପରିଭୂତଂ ମେ ମୋକ୍ଷେଣାସ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମନଃ ॥ 3-247-19 (25570)
ଆଜ୍ଞାପଯଧ୍ବମିଷ୍ଟାନି ପ୍ରୀତଂ ମାଂ ଦର୍ଶନେନ ବଃ।
ପ୍ରାପ୍ଯ ସର୍ବାନଭିପ୍ରାଯାଂସ୍ତତୋ ବ୍ରଜତ ମା ଚିରମ୍ ॥ 3-247-20 (25571)
ଅନୁଜ୍ଞାତାସ୍ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରେଣ ଧୀମତା।
ସହାପ୍ସରୋଭିଃ ସଂହୃଷ୍ଟାଶ୍ଚିତ୍ରସେନମୁଖା ଯଯୁଃ ॥ 3-247-21 (25572)
`ଦେବଲୋକଂ ତତୋ ଗତ୍ବା ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସହିତସ୍ତଦା।
ନ୍ଯବେଦଯଚ୍ଚ ତତ୍ସର୍ବଂ ଚିତ୍ରସେନଃ ଶତକ୍ରତୋଃ' ॥ 3-247-22 (25573)
ଦେବରାଡପି ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ମୃତାଂସ୍ତାନ୍ସମଜୀବଯତ୍।
ଦିବ୍ଯେନାମୃତବର୍ଷେଣ ଯେ ହତାଃ କୌରବୈର୍ଯୁଧି ॥ 3-247-23 (25574)
ଜ୍ଞାତୀଂସ୍ତାନବମୁଚ୍ଯାଥ ରାଜଦାରାଂଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
କୃତ୍ବା ଚ ରଦୁଷ୍କରଂ କର୍ମ ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-247-24 (25575)
ସସ୍ତ୍ରୀକୁମାରୈଃ କୁରୁଭିଃ ପୂଜ୍ଯମାନା ମହାରଥାଃ।
ବଭ୍ରାଜିରେ ମହାତ୍ମାନଃ କ୍ରତୁମଧ୍ଯେ ଯଥାଽଗ୍ନଯଃ ॥ 3-247-25 (25576)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ମୁକ୍ତଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତସ୍ତଦା।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ ପ୍ରଣଯାଦିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-247-26 (25577)
ରମା ସ୍ମ ତାତ ପୁନଃ କାର୍ଷୀରୀଦୃଶଂ ସାହସଂ କ୍ବଚିତ୍।
ନ ହି ସାହସକର୍ତାରଃ ସୁଖମେଘନ୍ତି ଭାରତ ॥ 3-247-27 (25578)
ସ୍ବସ୍ତିମାନ୍ସହିତଃ ସର୍ବୈର୍ବ୍ରାତୃଭିଃ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଗୃହାନ୍ବ୍ରଜ ଯଥାକାମଂ ବୈମନସ୍ଯଂ ଚ ମା କୃଥାଃ ॥ 3-247-28 (25579)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-247-29x (2610)
ପାଣ୍ଡବେନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାନୋ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ଅଭିବାଦ୍ଯ ଧର୍ମପୁତ୍ରଂ ଗତେନ୍ଦ୍ରିଯ ଇବାତୁରଃ।
ବିଦୀର୍ଯମାଣୋ ବ୍ରୀଡାବାଞ୍ଜଗାମ ନଗରଂ ପ୍ରତି ॥ 3-247-29 (25580)
ତସ୍ମିନ୍ଗତେ କୌରବେଯେ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ବୀରଃ ପୂଜ୍ଯମାନୋ ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ ॥ 3-247-30 (25581)
ତପୋଧନୈଶ୍ଚ ତୈଃ ସର୍ବୈର୍ବୃତଃ ଶକ୍ର ଇବାମରୈଃ।
ତଥା ଦ୍ବୈତବନେ ତସ୍ମିନ୍ବିଜହାର ମୁଦା ଯୁତଃ ॥ 3-247-31 (25582)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ସପ୍ତଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 247 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-247-10 ପ୍ରଲବ୍ଧା ବଞ୍ଚକଃ ॥ 3-247-11 ଇଦଂ ମଦୁକ୍ତଂ ସମସ୍ଥୋ ବିଷମସ୍ଥାଂସ୍ତାନ୍ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମୀତି ॥ 3-247-17 ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋପୀତି। ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚେତି ଶେଷଃ ॥ 3-247-28 ବୈମନସ୍ଯଂ ବୈରଂ କେନଚିତ୍ସହ ମା କୃଥାଃ ମା କୁରୁ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 248
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.248. ଅଧ୍ଯାଯଃ 248
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ମଧ୍ଯେମାର୍ଗଂ କ୍ବଚନ ରମଣୀଯେ ଦେଶେ ସେନାଦିସଂନିବେଶନପୂର୍ବକମବସ୍ଥାନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତ୍ରସମାଗତେନ ଗନ୍ଧର୍ବକୃତେ ବନ୍ଧନମୋଚନେ ଅପରିଜାନତା କର୍ଣେନ ଭ୍ରମାତ୍ତସ୍ଯ ଗନ୍ଧର୍ବଜେତୃତ୍ବେନ ରୂପେଣ ପ୍ରଶସନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-248-0 (25583)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-248-0x (2611)
ଶତ୍ରୁଭିର୍ଜିତବଦ୍ଧସ୍ ପାଣ୍ଡବୈଶ୍ଚ ମହାତ୍ମଭିଃ।
ମୋକ୍ଷିତସ୍ଯ ଯୁଧା ପଶ୍ଚାନ୍ମାନିନଃ ସୁଦୁରାତ୍ମନଃ ॥ 3-248-1 (25584)
କତ୍ଥନସ୍ଯାବଲିପ୍ତସ୍ଯ ଗର୍ବିତସ୍ ଚ ନିତ୍ଯଶଃ।
ସଦା ଚ ପୌରୁଷୌଦାର୍ଯୈଃ ପାଣ୍ଡବାନବମନ୍ଯତଃ ॥ 3-248-2 (25585)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ ପାପସ୍ଯ ନିତ୍ଯାହଂକାରବାଦିନଃ।
ପ୍ରବେଶୋ ହାସ୍ତିନପୁରେ ଦୁଷ୍କରଃ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ 3-248-3 (25586)
ତସ୍ଯ ଲଜ୍ଜାନବିତସ୍ଯୈବ ଶୋକବ୍ଯାକୁଲଚେତସଃ।
ପ୍ରବେଶଂ ବିସ୍ତରେଣ ରତ୍ବଂ ବୈଶମ୍ପାଯନ କୀର୍ତଯ ॥ 3-248-4 (25587)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-248-5x (2612)
ଧର୍ମରାଜନିସୃଷ୍ସ୍ତୁ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଃ ସୁଯୋଧନଃ।
ଲଜ୍ଜଯାଽଧୋମୁଖଃ ସୀଦନ୍ନୁପାସର୍ପତ୍ସୁଦୁଃଖିତଃ ॥ 3-248-5 (25588)
ସ୍ବପୁରଂ ପ୍ରଯଯୌ ରାଜା ଚତୁରଙ୍ଗବଲାନୁଗଃ।
ଶୋକୋଦହତଯା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଚିନ୍ତଯାନଃ ପରାଭବମ୍ ॥ 3-248-6 (25589)
ବିମୁଚ୍ଯ ପଥି ଯାନାନି ଦେଶେ ସୁଯବସୋଦକେ।
ସନ୍ନିବିଷ୍ଟଃ ଶୁଭେ ରମ୍ଯେ ଭୂମିଭାଗେ ଯଥେପ୍ସିତମ୍।
ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥପାଦାତଂ ଯଥାସ୍ଥାନଂ ନ୍ଯବେଶଯତ୍ ॥ 3-248-7 (25590)
ଅଥୋପବିଷ୍ଟଂ ରାଜାନଂ ପର୍ଯଙ୍କେ ଜ୍ବଲନପ୍ରଭେ।
ଉପପ୍ଲୁତଂ ଯଥା ସୋମଂ ରାହୁଣା ରାତ୍ରିସଂକ୍ଷଯେ।
ଉପାଗମ୍ଯାବ୍ରବୀତ୍କର୍ଣୋ ଦୁର୍ଯୋଧନମିଦଂ ତଦା ॥ 3-248-8 (25591)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଜୀବସି ଗାନ୍ଧାରେ ଦିଷ୍ଠ୍ଯା ନଃ ସଂଗମଃ ପୁନଃ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ତ୍ବଯା ଜିତାଶ୍ଚୈବ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ କାମରୂପିଣଃ ॥ 3-248-9 (25592)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ସମଗ୍ରାନ୍ପଶ୍ଯାମି ଭ୍ରାତୄସ୍ତେ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ବିଜିଗୀଷୂନ୍ରଣେ ଯୁକ୍ତାନ୍ନିର୍ଜିତାରୀନ୍ମହାରଥାନ୍ ॥ 3-248-10 (25593)
ଅହଂ ତ୍ବଭିଦ୍ରୁତଃ ସର୍ବୈର୍ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ପଶ୍ଯତସ୍ବ।
ନାଶକ୍ନୁବଂ ସ୍ଥାପଯିତୁଂ ଦୀର୍ଯମାଣାଂ ଚ ବାହିନୀମ୍।
ଶରକ୍ଷତାଙ୍ଗଶ୍ଚ ଭୃଶଂ ବ୍ଯପଯାତୋଽଭିପୀଡିତଃ ॥ 3-248-11 (25594)
ଇଦଂ ତ୍ବତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ମନ୍ଯେ ଯଦ୍ଯୁଷ୍ମାନିହ ଭାରତ।
ଅରିଷ୍ଟାନକ୍ଷସାଂଶ୍ଚାପି ସଦାରବଲବାହନାନ୍।
ବିମୁକ୍ତାନ୍ସଂପ୍ରପଶ୍ଯାମି ଯୁଦ୍ଧାତ୍ତସ୍ମାଦମାନୁଷାତ୍ ॥ 3-248-12 (25595)
ନୈତସ୍ଯ କର୍ତା ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ପୁମାନ୍ବିଦ୍ଯତି ଭାରତ।
ଯତ୍କୃତଂ ତେ ମହାରାଜ ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରାହବେ ॥ 3-248-13 (25596)
3-248-14 (25597)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କର୍ଣେନ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ଉବାଚାବାକ୍ଶିରା ରାଜନ୍ବାଷ୍ପଗଦ୍ଗଦଯା ଗିରା ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-248-2 କତ୍ଥନସ୍ଯାତ୍ମସ୍ତୁତିପରସ୍ଯ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 249
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.249. ଅଧ୍ଯାଯଃ 249
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ କର୍ଣଂପ୍ରତି ଯୁଦ୍ଧେ ସାନୁଜସ୍ଯ ସ୍ବସ୍ଯ ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ବନ୍ଧନସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଚୋଦନଯା ମୀମାଦିମିର୍ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ରଣେ ପରାଜଯସ୍ଯ ଚ କଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-249-0 (25598)
ଦୁର୍ଯୋଧନ ଉବାଚ। 3-249-0x (2613)
ଅଜାନତସ୍ତେ ରାଧେଯ ନାଭ୍ଯସୂଯାମ୍ଯହଂ ବଚଃ।
ଜାନାସି ତ୍ବଂ ଜିତାଞ୍ଶତ୍ରୂନ୍ଗନ୍ଧର୍ବାଂ ସ୍ତେଜସା ମଯା ॥ 3-249-1 (25599)
ଆଯୋଧିତାସ୍ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସୁଚିରଂ ସୋଦରୈର୍ମମ।
ମଯା ସହ ମହାବାହୋ କୃତଶ୍ଚୋଭଯତଃ କ୍ଷଯଃ ॥ 3-249-2 (25600)
ମାଯାଧିକାସ୍ତ୍ବଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ଯଦା ଶୂରା ବିଯଦ୍ଗତାଃ।
ତଦା ନୋ ନ ସମଂ ଯୁଦ୍ଧମଭବତ୍ଖେଚରୈଃ ସହ ॥ 3-249-3 (25601)
ପରାଜଯଂ ଚ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସ୍ମୋ ରଣେ ବନ୍ଧନମେବ ଚ।
ସଭୃତ୍ଯାମାତ୍ଯପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ସଦାରବଲବାହନାଃ।
ଉଚ୍ଚୈରାକାଶମାର୍ଗେଣ ହ୍ରିଯମାଣାଃ ସୁଦୁଃଖିତାଃ ॥ 3-249-4 (25602)
ଅଥ ନଃ ସୈନିକାଃ କେଚିଦମାତ୍ଯାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ।
ଉପଗମ୍ଯାବ୍ରୁବନ୍ଦୀନାଃ ପାଣ୍ଡବାଞ୍ଶରଣପ୍ରଦାନ୍ ॥ 3-249-5 (25603)
ଏଷ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଃ ସହାନୁଜଃ।
ସାମାତ୍ଯଦାରୋ ହ୍ରିଯତେ ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଦିବମାଶ୍ରିତୈଃ ॥ 3-249-6 (25604)
ତଂ ମୋକ୍ଷଯତ ଭଦ୍ରଂ ବଃ ସହଦାରଂ ନରାଧିପମ୍।
ପରାମର୍ଶୋ ମା ଭବିଷ୍ଯତ୍କୁରୁଦାରେଷୁ ସର୍ବଶଃ।
`ଇତ୍ଯବ୍ରୁବନ୍ରଣଆନ୍ମୁକ୍ତା ଧର୍ମରାଜମୁପାଗତାଃ' ॥ 3-249-7 (25605)
ଏବମୁକ୍ତେ ତୁ ଧର୍ମାତ୍ମା ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତସ୍ତଦା।
ପ୍ରସାଦ୍ଯ ସୋଦରାନ୍ସର୍ବାନାଜ୍ଞାପଯତ ମୋକ୍ଷଣେ ॥ 3-249-8 (25606)
ଅଥାଗମ୍ଯ ତମୁଦ୍ଦେଶଂ ପାଣ୍ଡବାଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ।
ସାନ୍ତ୍ବପୂର୍ବମଯାଚନ୍ତ ଶକ୍ତାଃ ସନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ॥ 3-249-9 (25607)
ଯଦା ଚାସ୍ମାନ୍ନ ମୁମୁଚୁର୍ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସାନ୍ତ୍ବିତା ଅପି।
`ଆକାଶଚାରିଣୋ ବୀରା ନଦନ୍ତୋ ଜଲଦା ଇବ' ॥ 3-249-10 (25608)
ତତୋଽର୍ଜୁନଶ୍ଚ ଭୀମଶ୍ଚ ଯମଜୌ ଚ ବଲୋତ୍କଟୌ।
ମୁମୁଚୁଃ ଶରବର୍ଷାଣି ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯନେକଶଃ ॥ 3-249-11 (25609)
ଅଥ ସର୍ବେ ରଣଂ ମୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରଯାତାଃ ଖେଚରା ଦିବମ୍।
ଅସ୍ମାନେବାଭିକର୍ଷନ୍ତୋ ଦୀନାନ୍ମୁଦିତମାନସାଃ ॥ 3-249-12 (25610)
ତତଃ ସମନ୍ତାତ୍ପଶ୍ଯାମଃ ଶରଜାଲେନ ବେଷ୍ଟିତମ୍।
ଅମାନୁଷାଣି ଚାସ୍ତ୍ରାଣି ପ୍ରଯୁଞ୍ଜାନଂ ଘନଂଜଯମ୍ ॥ 3-249-13 (25611)
ସମାବୃତା ଦିଶୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡବେନ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ଧନଂଜଯସଖାଽଽତ୍ମାନଂ ଦର୍ଶଯାମାସ ବୈ ତଦା ॥ 3-249-14 (25612)
ଚିତ୍ରସେନଃ ପାଣ୍ଡବେନ ସମାଶ୍ଲିଷ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍।
କୁଶଲଂ ପରିପପ୍ରଚ୍ଛ ତୈଃ ପୃଷ୍ଟଶ୍ଚାପ୍ଯନାମଯମ୍ ॥ 3-249-15 (25613)
ତେ ସମେତ୍ଯ ତଥାଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସନ୍ନାହାନ୍ବିପ୍ରମୁଚ୍ଯ ଚ।
ଏକୀଭୂତାସ୍ତତୋ ବୀରା ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସହ ପାଣ୍ଡବୈଃ ॥ 3-249-16 (25614)
`ପରସ୍ପରଂ ସମାଗମ୍ଯ ପ୍ରୀତ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତୌ'।
ଅପୂଜଯେତାମନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଚିତ୍ରସେନଧନଂଜଯୌ ॥ 3-249-17 (25615)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକୋନପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 249 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-249-1 ନାଭ୍ଯସୂଯାମି ଦୋଷବଦିତି ନ ମନ୍ଯେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 250
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.250. ଅଧ୍ଯାଯଃ 250
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ କର୍ଣଂପ୍ରତିସ୍ବବନ୍ଧନବିଷଯେ ଚିତ୍ରସେନାର୍ଜୁନସଂବାଦପ୍ରକାରକଥନପୂର୍ବକଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାତ୍ସ୍ବସ୍ଯ ଯନ୍ଧମୋଚନକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ପ୍ରାଯୋପବେଶନେ ନିଜାଧ୍ବସାଯକଥନପୂର୍ବକଂ ଦୁଃଶାସନଂପ୍ରତି ରାଜ୍ଯପାଲନବିଧାନମ୍ ॥ 2 ॥ କର୍ଣେନ ଦୁର୍ଯୋଧନଂପ୍ରତି ପ୍ରାଯୋପବେଶନାନ୍ନିବର୍ତନାଯ ସାନ୍ତ୍ବୋକ୍ତିଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-250-0 (25616)
ଦୁର୍ଯୋଧନ ଉବାଚ। 3-250-0x (2614)
ଚିତ୍ରସେନଂ ସମାଗମ୍ଯ ପ୍ରହସନ୍ନର୍ଜୁନସ୍ତଦା।
ଇଦଂ ବଚନମକ୍ଲୀବମବ୍ରବୀତ୍ପରବୀରହା ॥ 3-250-1 (25617)
ଭ୍ରାତୃନର୍ହସି ମେ ବୀର ମୋକ୍ତୁଂ ଗନ୍ଧର୍ବସତ୍ତମ।
ଅନର୍ହଧର୍ଷଣା ହୀମେ ଜୀବମାନେଷୁ ପାଣ୍ଡୁଷୁ ॥ 3-250-2 (25618)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବଃ ପାଣ୍ଡବେନ ମହାତ୍ମନା।
ଉବାଚ ଯତ୍କର୍ଣ ବଯଂ ମନ୍ତ୍ରଯନ୍ତୋ ବିନିର୍ଗତାଃ ॥ 3-250-3 (25619)
`ସ୍ଥିତୋରାଜ୍ଯେଚ୍ଯୁତାନ୍ସ୍ଥାନାଚ୍ଛ୍ରିଯାହୀନାଂଶ୍ରିଯାବୃତଃ'
ଦ୍ରଷ୍ଟାସ୍ମି ନିଃସୁଖାନ୍ବୀରାନ୍ସଦାରାନ୍ପାଣ୍ଡବାନିତି ॥ 3-250-4 (25620)
ତସ୍ମିନ୍ନୁଚ୍ଚାର୍ଯମାଣେ ତୁ ଗନ୍ଧର୍ବେଣ ବଚସ୍ତଥା।
ଭୂମେର୍ବିବରମନ୍ବୈଚ୍ଛଂ ପ୍ରବେଷ୍ଟୁଂ ବ୍ରୀଡଯାଽନ୍ବିତଃ ॥ 3-250-5 (25621)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମଥାଗମ୍ ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସହ ପାଣ୍ଡବୈଃ।
ଅସ୍ମଦ୍ଦୁର୍ମନ୍ତ୍ରିତଂ ତସ୍ମୈ ବଦ୍ଧାଂଶ୍ଚାସ୍ମାନ୍ନ୍ଯବେଦଯନ୍ ॥ 3-250-6 (25622)
ସ୍ତ୍ରୀସମକ୍ଷମହଂ ଦୀନୋ ବଦ୍ଧଃ ଶତ୍ରୁବଶଂ ଗତଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯୋପହୃତଃ କିଂନୁ ଦୁଃଖମତଃ ପରମ୍ ॥ 3-250-7 (25623)
ଯେ ମେ ନିରାକୃତା ନିତ୍ଯଂ ରିପୁର୍ଯେଷାମହଂ ସଦା।
ତୈର୍ମୋକ୍ଷିତୋଽହଂ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ଦତ୍ତଂ ତୈରେବ ଜୀବିତମ୍ ॥ 3-250-8 (25624)
ପ୍ରାପ୍ତଃ ସ୍ଯାଂ ଯଦ୍ଯହଂ ବୀର ବଧଂ ତସ୍ମିନ୍ମହାରଣେ।
ଶ୍ରେଯସ୍ତଦ୍ଭବିତା ମହ୍ଯଂ ନୈବଂଭୂତସ୍ଯ ଜୀବିତମ୍ ॥ 3-250-9 (25625)
ଭବେଦ୍ଯଶଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ମେ ଖ୍ଯାତଂ ଗନ୍ଧର୍ବତୋ ବଧାତ୍।
ପ୍ରାପ୍ତାଶ୍ଚ ପୁଣ୍ଯଲୋକାଃ ସ୍ଯୁର୍ମହେନ୍ଦ୍ରସଦନେଽକ୍ଷଯାଃ ॥ 3-250-10 (25626)
ଯତ୍ତ୍ବଦ୍ଯ ମେ ବ୍ଯବସିତଂ ତଚ୍ଛୃଣୁଧ୍ବଂ ନରର୍ଷଭାଃ।
ଇହ ପ୍ରାଯମୁପାସିଷ୍ଯେ ଯୂଯଂ ବ୍ରଜତ ବୈ ଗୃହାନ୍।
ଭ୍ରାତରଶ୍ଚୈବ ମେ ସର୍ବେ ଯାନ୍ତ୍ବଦ୍ଯ ସ୍ବପୁରଂ ପ୍ରତି ॥ 3-250-11 (25627)
କର୍ଣପ୍ରଭୃତଯଶ୍ଚୈବ ସୁହୃଦୋ ବାନ୍ଧବାଶ୍ଚ ଯେ।
ଦୁଃଶାସନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ପ୍ରଯାନ୍ତ୍ବଦ୍ଯ ପୁରଂ ପ୍ରତି ॥ 3-250-12 (25628)
ନ ହ୍ଯହଂ ସଂପ୍ରଯାସ୍ଯାମି ପୁରଂ ଶତ୍ରୁନିରାକୃତଃ।
ଶତ୍ରୁମାନାପହୋ ଭୂତ୍ବା ସୁହୃଦାଂ ମାନକୃତ୍ତଥା ॥ 3-250-13 (25629)
`କାମଂ ରଣଶିରସ୍ଯଦ୍ଯ ଶତ୍ରୁଭିର୍ବୈ ବିମାନିତଃ'।
ସ ସୁହୃଚ୍ଛୋକଦୋ ଜାତଃ ଶତ୍ରୂଣାଂ ହର୍ବର୍ଧନଃ।
ବାରଣାହ୍ବଯମାସାଦ୍ଯ କିଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଜନାଧିପମ୍ ॥ 3-250-14 (25630)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣୌ କୃପଦ୍ରୌଣୀ ବିଦୁରଃ ସଂଜଯସ୍ତଥା।
ବାହ୍ଲୀକଃ ସୌମଦତ୍ତିଶ୍ଚ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ବୃଦ୍ଧସଂମତାଃ ॥ 3-250-15 (25631)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ଶ୍ରେଣିମୁଖ୍ଯାଶ୍ଚ ତଥୋଦାସୀନବୃତ୍ତଯଃ।
କିଂ ମାଂ ବକ୍ଷ୍ଯଂତି କିଂ ଚାପି ପ୍ରତିବକ୍ଷ୍ଯାମି ତାନହଂ ॥ 3-250-16 (25632)
ରିପୂଣାଂ ଶିରସି ସ୍ଥିତ୍ବା ତଥା ବିକ୍ରମ୍ଯ ଚୋରସି।
ଆତ୍ମଦୋଷାତ୍ପରିଭ୍ରଷ୍ଟଃ କଥଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତାନହମ୍ ॥ 3-250-17 (25633)
ଦୁର୍ବିନୀତାଃ ଶ୍ରିଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବିଦ୍ଯାମୈଶ୍ବର୍ଯମେବ ଚ।
ତିଷ୍ଠନ୍ତି ନ ଚିରଂ ଭଦ୍ରେ ଯଥାଽହଂ ମଦଗର୍ବିତଃ ॥ 3-250-18 (25634)
ଅହୋ ବତ ଯଥେଦଂ ମେ କଷ୍ଟଂ ଦୁଶ୍ଚରିତଂ କୃତମ୍।
ସ୍ବଯଂ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିନା ମୋହାଦ୍ଯେନ ପ୍ରାପ୍ତୋସ୍ମି ସଂଶଯମ୍ ॥ 3-250-19 (25635)
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଯମୁପାସିଷ୍ଯେ ନ ହିଶକ୍ଷ୍ଯାମି ଜୀବିତୁମ୍।
ଚେତଯାନୋ ହି କୋ ଜୀବେତ୍କୃଚ୍ଛ୍ରାଚ୍ଛତ୍ରୁଭିରୁଦ୍ଧୃତଃ ॥ 3-250-20 (25636)
ଶତ୍ରୁଭିଶ୍ଚାବହସିତୋ ମାନୀ ପୌରୁଷବର୍ଜିତଃ।
ପାଣ୍ଡବୈର୍ବିକ୍ରମାଢ୍ଯୈଶଚ୍ ସାବମାନମବେକ୍ଷିତଃ ॥ 3-250-21 (25637)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-250-22x (2615)
ଏବଂ ଚିନ୍ତାପରିଗତୋ ଦୁଃଶାସନମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଦୁଃଶାସନ ନିବୋଧେଦଂ ବଚନଂ ମମ ଭାରତ ॥ 3-250-22 (25638)
ପ୍ରତୀଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ମଯା ଦତ୍ତମଭିଷେକଂ ନୃପୋ ଭବ।
ପ୍ରଶାଧି ପୃଥିବୀଂ ସ୍ଫୀତାଂକର୍ଣସୌବଲପାଲିତାମ୍ ॥ 3-250-23 (25639)
ଭ୍ରାତୄନ୍ପାଲଯ ବିସ୍ରବ୍ଧଂ ମରୁତୋ ବୃତ୍ରହା ଯଥା।
ବାନ୍ଧବାଶ୍ଚୋପଜୀବନ୍ତୁ ଦେବା ଇବ ଶତକ୍ରତୁମ୍ ॥ 3-250-24 (25640)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ସଦା ବୃତ୍ତିଂ କୁର୍ବୀଥାଶ୍ଚାପ୍ରମାଦତଃ।
ବନ୍ଧୂନାଂ ସୁହୃଦାଂ ଚୈବ ଭବେଥାସ୍ତ୍ବଂ ଗତିଃ ସଦା ॥ 3-250-25 (25641)
ଜ୍ଞାତୀଂଶ୍ଚାପ୍ଯନୁପଶ୍ଯେଥା ବିଷ୍ଣୁର୍ଦେବଗଣାନ୍ଯଥା।
ଗୁରବଃ ପାଲନୀଯାସ୍ତେ ଗଚ୍ଛ ପାଲଯ ମେଦିନୀମ୍ ॥ 3-250-26 (25642)
ନନ୍ଦଯନ୍ସୁହୃଦଃ ସର୍ବାଞ୍ଶାତ୍ରବାଂଶ୍ଚାବଭର୍ତ୍ସଯନ୍।
କଣ୍ଠେ ଚୈନଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯଗମ୍ଯତାମିତ୍ଯୁବାଚ ହ ॥ 3-250-27 (25643)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦୀନୋ ଦୁଶାସନୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଅଶ୍ରୁକଣ୍ଠଃ ସୁଦୁଃଖାର୍ତଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ଚ ॥ 3-250-28 (25644)
ସଗଦ୍ଗଦମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ ଭ୍ରାତରଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠମାତ୍ମନଃ।
କପ୍ରସୀଦେତ୍ଯପତଦ୍ଭୂମୌ ଦୂଯମାନେନ ଚେତସା ॥ 3-250-29 (25645)
ଦୁଃଖିତଃ ପାଦଯୋସ୍ତସ୍ଯ ନେତ୍ରଜଂ ଜଲମୁତ୍ସୃଜନ୍।
ଉକ୍ତବାଂଶ୍ଚ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୋ ନୈତଦେବଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-250-30 (25646)
ବିଦୀର୍ଯତ୍ସକଲା ଭୂମିର୍ଦ୍ଯୌଶ୍ଚାପି ଶକଲୀଭବେତ୍।
ରବିରାତ୍ମପ୍ରଭାଂ ଜହ୍ଯାତ୍ସୋମଃ ଶୀତାଂଶୁତାଂ ତ୍ଯଜେତ୍ ॥ 3-250-31 (25647)
ବାଯୁଃ ଶୈଘ୍ର୍ଯମଥୋ ଜହ୍ଯାଦ୍ଧିମବାଂଶ୍ଚ ହିମଂ ତ୍ଯଜେତ୍।
ଶୁଷ୍ଯେତ୍ତୋଯଂ ସମୁଦ୍ରେଷୁ ବହ୍ନିରପ୍ଯୁଷ୍ଣତାଂ ତ୍ଯଜେତ୍ ॥ 3-250-32 (25648)
ନ ଚାହଂ ତ୍ବଦୃତେ ରାଜନ୍ପ୍ରଶାସେଯଂ ବସୁଂଧରାମ୍।
ପୁନଃପୁନଃ ପ୍ରସୀଦେତି ବାକ୍ଯଂ ଚେଦମୁବାଚ ହ ॥ 3-250-33 (25649)
`ଶତ୍ରୂଣାଂ ଶୋକକୃଦ୍ରାଜନ୍ସୁହୃଦାଂ ଶୋକନାଶନଃ'
ତ୍ବମେବ ନଃକୁଲେରାଜା ଭବିଷ୍ଯସି ଶତଂ ସମାଃ ॥ 3-250-34 (25650)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ରାଜାନଂ ସୁଶ୍ବରଂ ପ୍ରରୁରୋଦ ହ।
ପାଦୌ ସଂସ୍ପୃଶ୍ଯ ମାନାର୍ହୌ ଭ୍ରାତୁର୍ଜ୍ଯେଷ୍ଠସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 3-250-35 (25651)
ତଥା ତୌ ଦୁଃଖିତୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୁଃଶାସନସୁଯୋଧନୌ।
ଅଭିଗମ୍ଯ ବ୍ଯଥାବିଷ୍ଟଃ କର୍ଣସ୍ତୌ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-250-36 (25652)
ବିଷୀଦଥଃ କିଂ କୌରବ୍ଯୌ ବାଲିଶ୍ଯାତ୍ପ୍ରାକୃତାବିବ।
ନ ଶୋକଃ ଶୋଚମାନସ୍ଯ ବିନିବର୍ତେତ କର୍ହିଚିତ୍ ॥ 3-250-37 (25653)
ଯଦା ଚ ଶୋଚତଃ ଶୋକୋବ୍ଯସନଂ ନାପକର୍ଷତି।
ସାମର୍ଥ୍ଯଂ କିଂ ତତଃ ଶୋକେ ଶୋଚମାନୌ ପ୍ରପଶ୍ଯଥଃ ॥ 3-250-38 (25654)
ଧୃତିଂ ଗୃହ୍ଣୀତଂ ମା ଶତ୍ରୂଞ୍ଶୋଚନ୍ତୌ ନନ୍ଦଯିଷ୍ଯଥଃ।
କର୍ତବ୍ଯଂ ହି କୃତଂ ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡବୈସ୍ତବ ମୋକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-250-39 (25655)
ନିତ୍ଯମେବ ପ୍ରିଯଂ କାର୍ଯଂ ରାଜ୍ଞୋ ବିପଯବାସିଭିଃ।
ପାଲ୍ଯମାନାସ୍ତ୍ବଯା ତେ ହି ନିବସନ୍ତି ଗତଜ୍ବରାଃ ॥ 3-250-40 (25656)
ନାର୍ହସ୍ଯେବଂଗତେ ମନ୍ଯୁଂ କର୍ତୁଂ ପ୍ରାକୃତବତ୍ସ୍ବଯମ୍।
ବିଷଣ୍ଣାସ୍ତବ ସୋଦର୍ଯାସ୍ତ୍ବଯି ପ୍ରାଯଂ ସମାସ୍ଥିତେ ॥ 3-250-41 (25657)
`ତଦଲଂ ଦୁଃଖିତାନେତାନ୍କର୍ତୁଂ ସର୍ବାନ୍ନରାଧିପ'।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠ ବ୍ରଜ ଭଦ୍ରଂ ତେ ସମାଶ୍ବାସଯ ସୋଦରାନ୍ ॥ 3-250-42 (25658)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 250 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-250-9 ଏବଂଭୂତସ୍ଯ ଜୀବିତଂ ନ ଶ୍ରେଯ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-250-16 ଶ୍ରେଣିମୁଖ୍ଯାଃ ଶିଲ୍ପିସଂଘାତମୁଖ୍ଯାଃ ପ୍ରକୃତଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-250-24 ବିସ୍ରବ୍ବଂ ସବିଶ୍ବାସଂ ଯଥା ସ୍ଯାତ୍ତଥା ॥ 3-250-27 କର୍ଣଂ ଚୈନଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-250-32 ହିମବାଂଶ୍ଚ ପରିପ୍ଲବେତ୍ ଇତି ଥ. ପାଠଃ। ପରିବ୍ରଜେତ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-250-38 ଯଦି ଶୋକେନ ବ୍ଯସନଂ ନଶ୍ଯେତ୍ତର୍ହି ସ କର୍ତବ୍ଯଃ ନତୁ ତତ୍ତଥାସ୍ତି ଅତଃ ଶୋକୋ ନ କର୍ତବ୍ଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 251
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.251. ଅଧ୍ଯାଯଃ 251
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କର୍ଣେନ ବହୁଧା ପ୍ରାର୍ଥନେପି ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ପ୍ରାଯୋପବେଶାଧ୍ଯବସାଯାଦପରାବର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-251-0 (25659)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-251-0x (2616)
ରାଜନ୍ନଦ୍ଯାବଗଚ୍ଛାମି ତବୈବ ଲଘୁସତ୍ବତାମ୍।
`ଅଲ୍ପତ୍ବଂ ଚ ତଥା ବୁଦ୍ଧେଃ କାର୍ଯାଣାମବିବେକିତାମ୍' ॥ 3-251-1 (25660)
କିମତ୍ର ଚିତ୍ରଂ ଧର୍ମଜ୍ଞ ମୋକ୍ଷିତଃ ପାଣ୍ଡବୈରସି।
ସଦ୍ଯୋ ବଶଂ ସମାପନ୍ନଃ ଶତ୍ରୂଣାଂ ଶତ୍ରୁକର୍ଶନ ॥ 3-251-2 (25661)
ସେନାଜୀବୈଶ୍ଚ କୌରବ୍ଯ ତଥା ବିଷଯବାସିଭିଃ।
ଅଜ୍ଞାତୈର୍ଯଦି ବା ଜ୍ଞାତୈଃ କର୍ତବ୍ଯଂ ନୃପତେଃ ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-251-3 (25662)
ପ୍ରାଯଃ ପ୍ରଧାନାଃ ପୁରୁଷାଃ କ୍ଷୋଭଯିତ୍ବାଽରିବାହିନୀମ୍।
ନିଗୃହ୍ଯନ୍ତେ ଚଯୁଦ୍ଧେଷୁ ମୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ଚ ସ୍ବସୈନିକୈଃ ॥ 3-251-4 (25663)
ସେନାଜୀବାଶ୍ଚ ଯେ ରାଜ୍ଞାଂ ବିଷଯେ ସନ୍ତି ମାନବାଃ।
ତୈଃ ସଂଗମ୍ଯ ନୃପାର୍ଥାଯ ଯତିତବ୍ଯଂ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-251-5 (25664)
ଯଦ୍ଯେବଂ ପାଣ୍ଡବୈ ରାଜନ୍ଭବଦ୍ବିଷଯବାସିଭିଃ।
ଯଦୃଚ୍ଛଯା ମୋକ୍ଷିତୋଽସି କତତ୍ରକା ପରିଦେବନା ॥ 3-251-6 (25665)
ନ ଚୈତତ୍ସାଧୁ ଯଦ୍ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡବାସ୍ତ୍ବାଂ ନୃପୋତ୍ତମମ୍।
ସ୍ବସେନଯା ସଂପ୍ରଯାନ୍ତଂ ନାନୁଯାନ୍ତି ସ୍ମ ପୃଷ୍ଠତଃ ॥ 3-251-7 (25666)
ଶୂରାଶ୍ଚ ବଲବନ୍ତଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେଷ୍ବପଲାଯିନଃ।
ଭବତସ୍ତେ ସଭାଯାଂ ବୈ ପ୍ରେଷ୍ଯତାଂ ପୂର୍ବମାଗତାଃ ॥ 3-251-8 (25667)
ପାଣ୍ଡବେଯାନି ରତ୍ନାନି ତ୍ବମଦ୍ଯାପ୍ଯୁପଭୁଞ୍ଜସେ।
ସତ୍ବସ୍ଥାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ପଶ୍ଯ ନ ତେ ପ୍ରାଯମୁପାବିଶନ୍ ॥ 3-251-9 (25668)
`ତଦଲଂ ତେ ମହାବାହୋ ବିଷାଦଂ କର୍ତୁମୀଦୃଶମ୍'।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠ ରରାଜନ୍ଭଦ୍ରଂ ତେ ନ ଚିନ୍ତାଂ କର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-251-10 (25669)
ଅବଶ୍ଯମେବ ନୃପତେ ରାଜ୍ଞୋ ବିଷଯବାସିଭିଃ।
ପ୍ରିଯାଣ୍ଯାଚରିତବ୍ଯାନି ତତ୍ର କା ପରିଦେବନା ॥ 3-251-11 (25670)
ମଦ୍ବାକ୍ଯମେତଦ୍ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯଦ୍ଯେବଂ ନ କରିଷ୍ଯସି।
ସ୍ଥାସ୍ଯାମୀହ ଭବତ୍ପାଦୌ ଶୁଶ୍ରୂଷନ୍ନରିମର୍ଦନ ॥ 3-251-12 (25671)
ନୋତ୍ସହେ ଜୀବିତୁମହଂ ତ୍ବଦ୍ବିହୀନୋ ନରର୍ଷଭଃ।
ପ୍ରାଯୋପବିଷ୍ଟସ୍ତୁ ତଥା ରାଜ୍ଞାଂ ହାସ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-251-13 (25672)
ବୈଶଂବାଯନ ଉବାଚ। 3-251-14x (2617)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କର୍ଣେନ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ନୈବୋତ୍ଥାତୁଂ ମନଶ୍ଚକ୍ରେ ସ୍ବର୍ଗାଯ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 3-251-14 (25673)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଏକପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-251-8 ଭବତସ୍ତେ ସହାଯା ବୈ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 252
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.252. ଅଧ୍ଯାଯଃ 252
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଶକୁନ୍ଯାଦିଭିର୍ବହୁଧା ପରିସାନ୍ତ୍ବନେପି ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ପ୍ରାଯୋପବେଶାନିଶ୍ଚଯାଦନିବର୍ତନେ ପାତାଲବାସିନିର୍ଦୈତ୍ଯଦାନବୈସ୍ତଦାନଯନାଯ ଜପହୋମାଦିନା କୃତ୍ଯାସର୍ଜନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା କୃତ୍ଯଯା ପ୍ରାଯୋପବିଷ୍ଟସ୍ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ପାତାଲଂପ୍ରତ୍ଯାନଯନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-252-0 (25674)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-252-0x (2618)
ପ୍ରାଯୋପବିଷ୍ଟଂ ରାଜାନଂ ଦୁର୍ଯୋଧନମମର୍ଷଣମ୍।
ଉବାଚ ସାନ୍ତ୍ବଯନ୍ରାଜଞ୍ଶକୁନିଃ ସୌବଲସ୍ତଦା ॥ 3-252-1 (25675)
ସମ୍ଯଗୁକ୍ତଂ ହି କର୍ଣେନ ତଚ୍ଛ୍ରୁତଂ କୌରବ ତ୍ବଯା।
ମଯା ହୃତାଂ ଶ୍ରିଯଂ ସ୍ଫୀତାଂ ତାଂ ମୋହାଦପହାସି କିମ୍ ॥ 3-252-2 (25676)
ତ୍ବମବୁଦ୍ଧ୍ଯା ନୃପବର ପ୍ରାଣାନୁତ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛସି।
ଅଦ୍ଯ ବାଽପ୍ଯବଗନ୍ଛାମି ନ ବୃଦ୍ଧାଃ ସେବିତାସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-252-3 (25677)
ଯଃ ସମୁତ୍ପତିତଂ ହର୍ଷଂ ଦୈନ୍ଯଂ ବା ନ ନିଯଚ୍ଛତି।
ସ ନଶ୍ଯତି ଶ୍ରିଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ପାତ୍ରମାମମିବାମ୍ଭସି ॥ 3-252-4 (25678)
ଅତିଭୀରୁଂ ମୃଦୁଂ କ୍ଲୀବଂ ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରଂ ପ୍ରମାଦିନମ୍।
ବ୍ଯସନାଦ୍ବିଷଯାକ୍ରାନ୍ତଂ ନ ଭଜନ୍ତି ନୃପଂ ଶ୍ରିତାଃ ॥ 3-252-5 (25679)
ସତ୍କୃତସ୍ଯ ହି ତେ ଶୋକୋ ବିପରୀତେ କଥଂ ଭବେତ୍।
ମା କୃତଂ ଶୋଭନଂ ପାର୍ଥୈଃ ଶୋକମାଲମ୍ବ୍ଯ ନାଶଯ ॥ 3-252-6 (25680)
ଯତ୍ର ହର୍ଷସ୍ତ୍ବଯା କାର୍ଯଃ ସତ୍କର୍ତବ୍ଯାଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ତତ୍ର ଶୋଚସି ରାଜେନ୍ଦ୍ରବିପରୀତମିଦଂ ତବ ॥ 3-252-7 (25681)
ପ୍ରସୀଦମା ତ୍ଯଜାତ୍ମାନଂ ତୁଷ୍ଟଶ୍ଚ ସୁକୃତଂ ସ୍ମର।
କପ୍ରଯଚ୍ଛ ରାଜ୍ଯଂ ପାର୍ଥାନାଂ ଯଶୋ ଧର୍ମମବାପ୍ନୁହି।
କ୍ରିଯାମେତାଂ ସମାଜ୍ଞାଯ କୃତଘ୍ନୋ ନ ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-252-8 (25682)
ସୌଭ୍ରାତ୍ରଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ କୃତ୍ବା ସମବସ୍ତାପ୍ଯ ଚୈବ ତାନ୍।
ପିତ୍ର୍ଯଂ ରାଜ୍ଯଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛୈଷାଂ ତତଃ ସୁଖମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-252-9 (25683)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-252-10x (2619)
ଶକୁନେସ୍ତୁ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦୁଃଶାସନମବେକ୍ଷ୍ଯ ଚ।
ପାଦଯୋଃ ପତିତଂ ବୀରଂ ବିକୃତଂ ଭ୍ରାତୃସୌହୃଦାତ୍ ॥ 3-252-10 (25684)
ବାହୁଭ୍ଯାଂ ସାଧୁଜାତାଭ୍ଯାଂ ଦୁଃଶାସନମରିଂଦମମ୍।
ଉତ୍ଥାପ୍ଯ ସଂପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ପ୍ରୀତ୍ଯାଽଜିଘ୍ରତ ମୂର୍ଧନି ॥ 3-252-11 (25685)
କର୍ଣସୌବଲଯୋଶ୍ଚାପି ସଂଶ୍ରୁତ୍ଯ ବଚନାନ୍ଯସୌ।
ନିର୍ବେଦଂ ପରମଂ ଗତ୍ବା ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ବ୍ରୀଡଯାଽଭିପରୀତାତ୍ମା ନୈରାଶ୍ଯମଗମତ୍ପରମ୍ ॥ 3-252-12 (25686)
ସୁହୃଦାଂ ଚୈବ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ସମନ୍ଯୁରିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ନ ଧର୍ମଧନସୌଖ୍ଯେନ ନୈଶ୍ବର୍ଯେଣ ନ ଚାଜ୍ଞଯା ॥ 3-252-13 (25687)
ନୈବ ଭୋଗୈଶ୍ଚ ମେ କାର୍ଯଂ ମା ବିହନ୍ଯତ ଗଚ୍ଛତ।
ନିଶ୍ଚିତେଯଂ ମମ ମତିଃ ସ୍ଥିତା ପ୍ରାଯୋପବେଶନେ ॥ 3-252-14 (25688)
ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ନଗରଂ ସର୍ବେ ପୂଜ୍ଯାଶ୍ଚ ଗୁରବୋ ମମ।
ତ ଏବମୁକ୍ତାଃ ପ୍ରତ୍ଯୂଚ୍ ରାଜାନମରିମର୍ଦନମ୍ ॥ 3-252-15 (25689)
ଯା ଗତିସ୍ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସାଽସ୍ମାକମପି ଭାରତ।
କଥଂ ବା ସଂପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯାମସ୍ତ୍ବଦ୍ବିହୀନାଃ ପୁରଂ ବଯମ୍ ॥ 3-252-16 (25690)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-252-17x (2620)
ସ ସୁହୃଦ୍ଭିରମାତ୍ଯୈଶ୍ଚ ଭାତୃଭିଃ ସ୍ବଜନେନ ଚ।
ବହୁପ୍ରକାରମପ୍ଯୁକ୍ତୋ ନିଶ୍ଚଯାନ୍ନ ବ୍ଯଚାଲ୍ଯତ ॥ 3-252-17 (25691)
ଦର୍ଭାସ୍ତରଣମାସ୍ତୀର୍ଯ ନିଶ୍ଚଯାଦ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଜଃ।
ସଂସ୍ପୃଶ୍ଯାପଃ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ଭୂତଲେ ସମୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-252-18 (25692)
କୁଶଚୀରାମ୍ବରଧରଃ ପରଂ ନିଯମମାସ୍ଥିତଃ।
ବାଗ୍ଯତୋ ରାଜଶାର୍ଦୂଲଃ ସ ସ୍ବର୍ଗଗତିକାମ୍ଯଯା ॥ 3-252-19 (25693)
ମନସୋପଚିତିଂ କୃତ୍ବା ନିରସ୍ ଚ ବହିଃକ୍ରିଯାଃ।
`ତସ୍ଥୌପ୍ରାଯୋପବେଶେଽଥମତିଂ କୃତ୍ବା ସୁନିଶ୍ଚଯାମ୍' ॥ 3-252-20 (25694)
ଅଥ ତଂ ନିଶ୍ଚଯଂ ତସ୍ଯ ବୁଦ୍ଧ୍ବା ଦୈତେଯଦାନବାଃ।
ପାତାଲବାସିନୋ ରୌଦ୍ରାଃ ପୂର୍ବଂ ଦେବୈର୍ବିନିର୍ଜିତାଃ ॥ 3-252-21 (25695)
ତେ ସ୍ବପକ୍ଷକ୍ଷଯଂ ତଂ ତୁ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ବୈ।
ଆହ୍ବାନାଯ ତଦା ଚକ୍ରୁଃ କର୍ମ ବୈତାନସଂଭବମ୍ ॥ 3-252-22 (25696)
ବୃହସ୍ପତ୍ଯୁଶନୋକ୍ତୈଶ୍ଚ ମନ୍ତ୍ରୈର୍ମନ୍ତ୍ରବିଶାରଦାଃ।
ଅଥର୍ବବେଦପ୍ରୋକ୍ତୈଶ୍ଚ ଯାଶ୍ଚୌପନିଷଦାଃ କ୍ରିଯାଃ।
ମନ୍ତ୍ରଜପ୍ଯସମାଯୁକ୍ତାସ୍ତାସ୍ତଦା ସମବର୍ତଯନ୍ ॥ 3-252-23 (25697)
ଜୁହ୍ବତ୍ଯଗ୍ନୌ ହବିଃ କ୍ଷୀରଂ ମନ୍ତ୍ରବତ୍ସୁସମାହିତାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗାଃ ସୁଦୃଢବ୍ରତାଃ ॥ 3-252-24 (25698)
`ଅଧ୍ବର୍ଯବୋ ଦାନବାନାଂ କର୍ମ ପ୍ରାବର୍ତଯଂସ୍ତତଃ' ॥ 3-252-25 (25699)
କର୍ମସିଦ୍ଧୌ ତଦା ତତ୍ର ଜୃମ୍ଭମାଣା ମହାଦ୍ଭୁତା।
କୃତ୍ଯା ସମୁତ୍ଥିତା ରାଜନ୍କିଂ କରୋମୀତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-252-26 (25700)
ଆହୁର୍ଦୈତ୍ଯାଶ୍ଚ ତାଂ ତତ୍ର ସୁପ୍ରୀତେନାନ୍ତରାତ୍ମନା।
ପ୍ରାଯୋପବିଷ୍ଟଂ ରାଜାନଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରମିହାନଯ ॥ 3-252-27 (25701)
ତଥେତି ଚ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ସା କୃତ୍ଯା ପ୍ରଯଯୌ ତଦା।
ନିମେଷାଦଗମଚ୍ଚାପି ଯତ୍ର ରାଜା ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-252-28 (25702)
ସମାଦାଯ ଚ ରାଜାନଂ ପ୍ରବିବେଶ ରସାତଲମ୍।
ଦାନବାନାଂ ମୁହୂର୍ତାଚ୍ଚ ପୁରତସ୍ତଂ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-252-29 (25703)
ତମାନୀତଂ ନୃପଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାତ୍ରୌ ସଂଗତ୍ଯ ଦାନବାଃ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସଃ ସର୍ବେ କିଂଚିଦୁତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନାଃ ॥ 3-252-30 (25704)
`ଦୃଢମେନଂ ପରିଷ୍ଯଜ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ କୁଶଲଂ ତଦା'।
ସାଭିମାନମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ ଦୁର୍ଯୋଧନମଥାବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-252-31 (25705)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଦ୍ବିପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-252-4 ପାତ୍ରଂ ମୃତ୍ପାତ୍ରମ୍। ଆମମପକ୍ବମ୍ ॥ 3-252-5 କ୍ଲୀବଂ ସାମର୍ଥ୍ଯହୀନମ୍। ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରଂ ଚିରକାରିଣମ୍। ପ୍ରମାଦିନମନବହିତମ୍। ବ୍ଯସନାତ୍ ଦ୍ଯୂତପାନମୃଗଯାଦିରୂପାତ୍। ବିଷଯୈଃ ସ୍ତ୍ର୍ଯାଦିଭିରାକ୍ରାନ୍ତମ୍। ତ୍ବଂ ତୁ ତେଷାଂ ମଧ୍ଯେ ପ୍ରମାଦୀ ବିଷଯାକ୍ରାନ୍ତଶ୍ଚେତି ଭାବଃ ॥ 3-252-6 ପାର୍ଥୈଃ କୃତଂ ମା ନାଶଯେତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-252-8 ଆତ୍ମାନଂ ଶରୀରଂ ମା ତ୍ଯଜ ॥ 3-252-10 ବିକୃତଂ ମ୍ଲାନମ୍ ॥ 3-252-12 ନିର୍ବେଦଂ ଜୀବିତେ ବୈରାଗ୍ଯମ୍। ନୈରାଶ୍ଯଂ ରାଜ୍ଯଲାଭେ ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-252-13 ସମନ୍ଯୁଃ ଦୈନ୍ଯବାନ୍। ଧର୍ମେଣ ଧନେନ ସୌଖ୍ଯେନ ବା ନ ମମ କାର୍ଯମିତି ସଂବନ୍ଧଃ। ଧର୍ମଧନାଭ୍ଯାଂ ଯତ୍ସୌଖ୍ଯଂ ତେନ ବା ॥ 3-252-14 ମା ବିହନ୍ଯତ ମମ ସଂକଲ୍ପଂ ମା ନାଶଯତ ॥ 3-252-19 ବାଗ୍ଯତୋ ମୌନୀ ॥ 3-252-20 ମନସା ଉପ ସମୀପେ ଚିତିଂ ଦାହାର୍ଥଂ କାଷ୍ଠସଂଚଯଂ କୃତ୍ବାସଂକଲ୍ପ୍ଯ ଅବଶ୍ଯଂ ମର୍ତବ୍ଯମିତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ। ବହିଃକ୍ରିଯାଃ ସ୍ନାନପାନାଦ୍ଯାଃ ॥ 3-252-22 ବୈତାନସଂଭବମଗ୍ନିବିସ୍ତାରସାଧ୍ଯଂ ନବକୁଣ୍ଡ୍ଯାଦିବିଧାନମ୍ ॥ 3-252-23 ଉପନିଷଦି ଆରଣ୍ଯକେ ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ଔପନିଷଦାଃ। ସମବର୍ତଯନ୍ ସଂପ୍ରାବର୍ତଯନ୍ ଦୈତେଯଦାନବା ଇତିପୂର୍ବେଣ ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-252-26 କୃତ୍ଯା ଆଜ୍ଞାକରୀ ଦେବତା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 253
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.253. ଅଧ୍ଯାଯଃ 253
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପାତାଲବାସିଭିର୍ଦୈତ୍ଯଦାନବୈର୍ଦୁର୍ଯୋଧନଂପ୍ରତି ହେତୂପନ୍ଯାସପୂର୍ବକଂ ପ୍ରାଯୋପବେଶନିଶ୍ଚଯାନ୍ନିବର୍ତନମ୍ ॥ 1 ॥ ପୁନଃ କୃତ୍ଯଯା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ପୂର୍ବସ୍ଥାନଂପ୍ରତ୍ଯାନଯନମ୍ ॥ 2 ॥ ପରେଦ୍ଯୁଃ କର୍ଣାଦିପ୍ରାର୍ଥନଯା ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ସର୍ବୈଃ ସହ ସ୍ବପୁରଂପରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-253-0 (25706)
ଦାନବା ଊଚୁଃ। 3-253-0x (2621)
ଭୋଃ ସୁଯୋଧନ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭରତାନାଂ କୁଲୋଦ୍ବହ।
ଶୂରୈଃ ପରିବୃତୋ ନିତ୍ଯଂ ତଥୈବ ଚ ମହାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-253-1 (25707)
ଅକାର୍ଷୀଃ ସାହସମିଦଂ କସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଯୋପବେଶନମ୍।
ଆତ୍ମତ୍ଯାଗୀ ହ୍ଯଧୋ ଯାତି ବାଚ୍ଯତାଂ ଚାଯଶସ୍କରୀମ୍ ॥ 3-253-2 (25708)
ନ ହି କାର୍ଯବିରୁଦ୍ଧେଷୁ ବହୁପାପେଷୁ କର୍ମସୁ।
ମୂଲଘାତିଷୁ ସଜ୍ଜନ୍ତେ ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତୋ ଭବଦ୍ବିଧାଃ ॥ 3-253-3 (25709)
ନିଯଚ୍ଛୈନାଂ ମତିଂ ରାଜନ୍ଧର୍ମାର୍ଥସୁଖନାଶିନୀମ୍।
ଯଶଃପ୍ରତାପବୀର୍ଯଘ୍ନୀଂ ଶତ୍ରୂଣାଂ ହର୍ଷବର୍ଧନୀମ୍ ॥ 3-253-4 (25710)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ତୁ ପ୍ରଭୋ ତତ୍ତ୍ବଂ ଦିବ୍ଯତାଂ ଚାତ୍ମନୋ ନୃପ।
ନିର୍ମାଣଂ ଚ ରଶରୀରସ୍ଯ ତତୋ ଧୈର୍ଯମବାପ୍ନୁହି ॥ 3-253-5 (25711)
ପୁରା ତ୍ବ ତପସାଽସ୍ମାଭିର୍ଲବ୍ଧୋ ରାଜନ୍ମହେଶ୍ବରାତ୍।
ପୂର୍ବକାଯଶ୍ଚ ତେ ସର୍ବୋ ନିର୍ମିତୋ ବଜ୍ରସଂଚଯୈଃ ॥ 3-253-6 (25712)
ଅସ୍ତ୍ରୈରଭେଦ୍ଯଃ ଶସ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚାପ୍ଯଧଃକାଯଶ୍ଚ ତେଽନଘ।
କୃତଃ ପୁଷ୍ପମଯୋ ଦେବ୍ଯା ରୂପତସ୍ତ୍ରୀମନୋହରଃ ॥ 3-253-7 (25713)
ଏବମୀଶ୍ବରସଂଯୁକ୍ତସ୍ତବ ଦେହୋ ନୃପୋତ୍ତମ।
ଦେବ୍ଯା ଚ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ଦିବ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ହି ନ ମାନୁଷଃ ॥ 3-253-8 (25714)
କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚ ମହାବୀର୍ଯା ଭଗଦତ୍ତପୁରୋଗମାଃ।
ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରବିଦୁଷଃ ଶୂରାଃ କ୍ଷପଯିଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ରିପୂନ୍ ॥ 3-253-9 (25715)
ତଦଲଂ ତେ ବିଷାଦେନ ଭଯଂ ତବ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ସହାଯାର୍ଥଂ ଚ ତେ ବୀରାଃ ସଂଭୂତା ବୁବି ଦାନବାଃ ॥ 3-253-10 (25716)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣକୃପାଦୀଂଶ୍ଚ ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯପରେଽସୁରାଃ।
ଯୈରାବିଷ୍ଟା ଘୃଣାଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଯୋତ୍ସ୍ଯନ୍ତେ ତବ ବୈରିଭିଃ ॥ 3-253-11 (25717)
ନୈବ ପୁତ୍ରାନ୍ନ ଚ ଭ୍ରାତୄନ୍ନ ପିତୄନ୍ନ ଚ ବାନ୍ଧବାନ୍।
ନୈବ ଶିଷ୍ଯାନ୍ନ ଚ ଜ୍ଞାତୀନ୍ନ ବାଲାନ୍ତ୍ଯବିରାନ୍ନ ଚ।
ଯୁଧି ସଂପ୍ରହରିଷ୍ଯନ୍ତୋ ମୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି କୁରୁସତ୍ତମ ॥ 3-253-12 (25718)
ନିଃସ୍ନେହା ଦାନବାବିଷ୍ଟାଃ ସମାକ୍ରାନ୍ତେଽନ୍ତରାତ୍ମନି।
ପ୍ରହରିଷ୍ଯନ୍ତି ବନ୍ଧୁଭ୍ଯଃ ସ୍ନେହମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଦୂରତଃ ॥ 3-253-13 (25719)
ହୃଷ୍ଟାଃ ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲାଃ କଲୁଷୀକୃତମାନସାଃ।
ଅନଭିଜ୍ଞାତମୂଲାଶ୍ଚ ଦୈବାଚ୍ଚ ବିଧିନିର୍ମିତାତ୍।
ବ୍ଯାଭାଷମାଣାଶ୍ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ନ ମେ ଜୀବନ୍ବିମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ॥ 3-253-14 (25720)
ସର୍ବେ ଶସ୍ତ୍ରାସ୍ତ୍ରମୋକ୍ଷେଣ ପୌରୁଷେ ସମବସ୍ଥିତାଃ।
ଶ୍ଲାଘମାନାଃ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ଜନକ୍ଷଯମ୍ ॥ 3-253-15 (25721)
ତେପି ପଞ୍ଚ ମହାତ୍ମାନଃ ପ୍ରତିଯୋତ୍ସନ୍ତି ପାଣ୍ଡବାଃ।
ବଧଂ ଚୈଷାଂ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ଦୈବଯୁକ୍ତା ମହାବଲାଃ ॥ 3-253-16 (25722)
ଦୈତ୍ଯରକ୍ଷୋଗଣାଶ୍ଚୈବ ସଂଭୂତାଃ କ୍ଷତ୍ରଯୋନିଷୁ।
ଯୋତ୍ସ୍ଯନ୍ତି ଯୁଧି ବିକ୍ରମ୍ଯ ଶତ୍ରୁଭିସ୍ତବ ପାର୍ଥିବ ॥ 3-253-17 (25723)
ଗଦାଭିର୍ମୁସଲୈଃ ଶୂଲୈଃ ଶସ୍ତ୍ରୈରୁଚ୍ଚାବଚୈସ୍ତଥା।
`ପ୍ରହରିଷ୍ଯନତି ତେ ବୀରାସ୍ତବାରିଷୁ ମହାବଲାଃ' ॥ 3-253-18 (25724)
ଯଚ୍ଚ ତେଽନ୍ତର୍ଗତଂ ବୀର ଭଯମର୍ଜୁନସଂଭବମ୍।
ତତ୍ରାପି ବିହିତୋଽସ୍ମାଭିର୍ବଧୋପାଯୋଽର୍ଜୁନସ୍ଯ ବୈ ॥ 3-253-19 (25725)
ହତସ୍ଯ ନରକସ୍ଯାତ୍ମା କର୍ଣମୂର୍ତିମୁପାଶ୍ରିତଃ।
ତଦ୍ବୈରଂ ସଂସ୍ମରନ୍ବୀର ଯୋତ୍ସ୍ଯତେ କେଶବାର୍ଜୁନୌ ॥ 3-253-20 (25726)
ସ ତେ ବିକ୍ରମଶୌଣ୍ଡୀରୋ ରଣେ ପାର୍ଥଂ ବିଜେଷ୍ଯତି।
କର୍ଣଃ ପ୍ରହରତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସର୍ବାଂଶ୍ଚାରୀନ୍ମହାରଥଃ ॥ 3-253-21 (25727)
ଜ୍ଞାତ୍ବୈତଚ୍ଛଦ୍ମନା ବଜ୍ରୀ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ସବ୍ଯସାଚିନଃ।
କୁଣ୍ଡଲେ କବଚଂ ଚୈବ କର୍ଣସ୍ଯାପହରିଷ୍ଯତି ॥ 3-253-22 (25728)
ତସ୍ମାଦସ୍ମାଭିରପ୍ଯତ୍ର ଦୈତ୍ଯାଃ ଶତସହସ୍ରଶଃ।
ନିଯୁକ୍ତା ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚୈବ ଯେ ତେ ସଂଶପ୍ତକା ଇତି।
ପ୍ରଖ୍ଯାତାସ୍ତେଽର୍ଜୁନଂ ବୀରଂ ଯୁଧି ହିଂସ୍ଯନ୍ତି ମା ଶୁଚଃ ॥ 3-253-23 (25729)
ଅସପତ୍ନା ତ୍ବଯା ହୀଯଂ ଭୋକ୍ତବ୍ଯା ବସୁଧା ନୃପ।
ମା ବିଷାଦଂ ଗମସ୍ତସ୍ମାନ୍ନୈତତ୍ତ୍ବଯ୍ଯୁପପଦ୍ଯତେ ॥ 3-253-24 (25730)
ବିନଷ୍ଟେ ତ୍ବଯି ଚାସ୍ମାକଂ ପକ୍ଷୋ ହୀଯେତ କୌରବ।
ଗଚ୍ଛ ବୀର ନ ତେ ବୁଦ୍ଧିରନ୍ଯା କାର୍ଯା କଥଂଚନ।
ତ୍ବମସ୍ମାକଂ ଗତିର୍ନିତ୍ଯଂ ଦେବତାନାଂ ଚ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-253-25 (25731)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-253-26x (2622)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ଦୈତ୍ଯାସ୍ତଂ ରାଜକୁଞ୍ଜରମ୍।
ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ ଚ ଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ପୁତ୍ରବଦ୍ଦାନବର୍ଷଭାଃ ॥ 3-253-26 (25732)
ସ୍ଥିରାଂ କୃତ୍ବା ବୁଦ୍ଧିମସ୍ଯ ପ୍ରିଯାଣ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଚ ଭାରତ।
ଗମ୍ଯତାମିତ୍ଯନୁଜ୍ଞାଯ ଜଯମାପ୍ନୁହି ଚେତ୍ଯଥ ॥ 3-253-27 (25733)
ତୈର୍ବିସୃଷ୍ଟଂ ମହାବାହୁଂ କୃତ୍ଯା ସୈବାନଯତ୍ପୁରଃ।
ତମେବ ଦେଶଂ ଯତ୍ରାସୌ ତଦା ପ୍ରାଯମୁପାବିଶତ୍ ॥ 3-253-28 (25734)
ପ୍ରତିନିକ୍ଷିପ୍ଯତଂ ବୀରଂ କୃତ୍ଯା ସମଭିପୂଜ୍ଯ ଚ।
ଅନୁଜ୍ଞାତା ଚ ରାଜ୍ଞା ସା ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-253-29 (25735)
ଗତାଯାମଥ ତସ୍ଯାଂ ତୁ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ସ୍ବପ୍ନଭୂତମିଦଂ ସର୍ବମଚିନ୍ତଯତ ଭାରତ ॥ 3-253-30 (25736)
`ସଂମୃଶ୍ଯ ତାନି ବାକ୍ଯାନି ଦାନବୋକ୍ତାନି ଦୁର୍ମତେଃ'।
ବିଜେଷ୍ଯାମି ରଣେ ପାଣ୍ଡୂନିତି ଚାସ୍ଯାଭବନମତିଃ ॥ 3-253-31 (25737)
କର୍ଣଂ ସଂଶପ୍ତକାଂଶ୍ଚୈବ ପାର୍ଥସ୍ଯାମିତ୍ରଘାତିନଃ।
ଅମନ୍ଯତ ବଧେ ଯୁକ୍ତାନ୍ସମର୍ଥାଂଶ୍ଚ ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-253-32 (25738)
ଏବମାଶା ଦୃଢା ତସ୍ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ ଦୁର୍ମତେଃ।
ବିନିର୍ଜଯେ ପାଣ୍ଡବାନାମଭବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-253-33 (25739)
କର୍ଣୋଽପ୍ଯାବିଷ୍ଟଚିତ୍ତାତ୍ମା ନରକସ୍ଯାନ୍ତରାତ୍ମନା।
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ବଧେ କ୍ରୂରାଂ କରୋତି ସ୍ମ ତଦା ମତିମ୍ ॥ 3-253-34 (25740)
ସଂଶପ୍ତକାଶ୍ଚ ତେ ବୀରା ରାକ୍ଷସାବିଷ୍ଟଚେତସଃ।
ରଜସ୍ତମୋଭ୍ଯାମାକ୍ରାନ୍ତାଃ ଫାଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ବଧୈଷିଣଃ ॥ 3-253-35 (25741)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣକୃପାଦ୍ଯାଶ୍ଚ ଦାନବାକ୍ରାନ୍ତଚେତସଃ।
ନ ତଥା ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ସ୍ନେହବନ୍ତୋଽଭବଂସ୍ତଦା ॥ 3-253-36 (25742)
ନ ଚାଚଚକ୍ଷେ କସ୍ମୈଚିଦେତଦ୍ରାଜା ସୁଯୋଧନଃ।
`କୃତ୍ଯଯାଽଽନାଯ୍ଯକଥିତଂ ଯଦସ୍ଯ ନିଶି ଦାନବୈଃ' ॥ 3-253-37 (25743)
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ନିଶନ୍ତେ ଚ କର୍ଣୋ ବୈକର୍ତନୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ସ୍ମଯନ୍ନିବାଞ୍ଜଲିଂ କୃତ୍ବା ପାର୍ଥିବଂ ହେତୁମଦ୍ବଚଃ ॥ 3-253-38 (25744)
ନ ମୃତୋ ଜଯତେ ଶତ୍ରୂଞ୍ଜୀବନ୍ଭଦ୍ରାଣି ପଶ୍ଯତି।
ମୃତସ୍ଯ ଭଦ୍ରାଣି କୁତଃ କୌରବେଯ କୁତୋ ଜଯଃ ॥ 3-253-39 (25745)
ନ କାଲାଽଦ୍ଯ ବିଷାଦସ୍ଯ ଭଯସ୍ଯ ମରଣସ୍ଯ ବା।
ପରିଷ୍ବଜ୍ଯାବ୍ରବୀଚ୍ଚୈବନଂ ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ ସ ମହାଭୁଜଃ ॥ 3-253-40 (25746)
ଉତ୍ତିଷ୍ଠ ରାଜନ୍କିଂ ଶେଷେ କସ୍ମାଚ୍ଛୋଚସି ଶତ୍ରୁହନ୍।
ଶତ୍ରୂନ୍ପ୍ରତାପ୍ଯ ବୀର୍ଯେଣ ସ କଥଂ ମର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-253-41 (25747)
ଅଥବା ତେ ଭଯଂ ଜାତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽର୍ଜୁନପରାକ୍ରମମ୍।
ସତ୍ଯଂତେ ପ୍ରତିଜାନାମି ବଧିଷ୍ଯାମି ରଣେଽର୍ଜୁନମ୍ ॥ 3-253-42 (25748)
ଗତେ ତ୍ରଯୋଦଶେ ବର୍ଷେ ସତ୍ଯେନାଯୁଧମାଲଭେ।
ଆନଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପାର୍ତାନ୍ବଶଂ ତବ ଜନାଧିପ ॥ 3-253-43 (25749)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କର୍ଣେନ ଦୈତ୍ଯାନାଂ ବଚନାତ୍ତଥା।
ପ୍ରଣିପାତେନ ଚାପ୍ଯେଷାମୁଦତିଷ୍ଠତ୍ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-253-44 (25750)
ଦୈତ୍ଯାନାଂ ତଦ୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ହୃଦି କୃତ୍ବା ସ୍ଥିରାଂ ମତିମ୍।
ତତୋ ମନୁଜଶାର୍ଦୂଲୋ ଯୋଜଯାମାସ ବାହିନୀମ୍।
ରଥନାଗାଶ୍ବଫଲିଲାଂ ପଦାତିଜନସଂକୁଲାମ୍ ॥ 3-253-45 (25751)
ଗଙ୍ଗୌଘପ୍ରତିମା ଚାସ୍ଯ ପ୍ରଯାଣେ ଶୁଶୁଭେ ଚମୂଃ ॥ 3-253-46 (25752)
ଶ୍ବେତଚ୍ଛତ୍ରୈଃ ପତାକାଭିଶ୍ଚାମରୈଶ୍ଚ ସୁପାଣ୍ଡୁରୈଃ।
ରଥୈର୍ନାଗୈଃ ପଦାତୈଶ୍ଚ ଶୁଶୁଭେଽତୀବ ସଂକୁଲା ॥ 3-253-47 (25753)
ବ୍ଯପେତାଭ୍ରଘନେ କାଲେ ଦ୍ଯୌରିବାସୀତ୍ତୁ ଶାରଦୀ।
`ହଂସପଙ୍କ୍ତିସମାକୀର୍ଣା ଭ୍ରମତ୍ସାରସଶୋଭିତା' ॥ 3-253-48 (25754)
ଜଯାଶୀର୍ଭିର୍ଦ୍ବିଜେନ୍ଦ୍ରୈଃ ସ ସ୍ତୂଯମାନୋଽଧିରାଜବତ୍।
ଗୃହ୍ଣନ୍ନଞ୍ଜଲିମାଲାଶ୍ଚ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ଜନାଧିପଃ ॥ 3-253-49 (25755)
ସୁଯୋଧନୋ ଯଯାବଗ୍ରେ ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଜ୍ବଲମ୍।
କର୍ଣେନ ସାର୍ଧଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୌବଲେନ ଚ ଦେବିନା ॥ 3-253-50 (25756)
ଦୁଃଶାସନାଦଯଶ୍ଚାସ୍ଯ ଭ୍ରାତରଃ ସର୍ବ ଏବ ତେ।
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ସୋମଦତ୍ତୋ ମାରାଜଶ୍ଚ ବାହ୍ଲିକଃ ॥ 3-253-51 (25757)
ରଥୈର୍ନାନାବିଧାକାରୈର୍ହଯୈର୍ଗଜବରୈସ୍ତଥା।
ପ୍ରଯାନ୍ତଂ ନୃପସିଂହଂ ତମନୁଜଗ୍ମୁଃ କୁରୂଦ୍ବହାଃ ॥ 3-253-52 (25758)
`ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସଃ ସର୍ବେ ଦୁର୍ଯୋଧନପୁରୋଗମାଃ' ॥
କାଲେନାଲ୍ପେନ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସ୍ବପୁରଂ ବିବିଶୁସ୍ତଦା ॥ 3-253-53 (25759)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ତ୍ରିପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 253 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-253-21 ବିକ୍ରମେ ଶତ୍ରୁଜଯେ। ଶୌଣ୍ଡୀରଃ ସମର୍ଥଃ ॥ 3-253-27 ଜଯମାପ୍ରୁହି ଚେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବେତି ଶେଷଃ। ଅଥ ତୈର୍ବିସୃଷ୍ଟମିତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-253-34 ଅନ୍ତରାତ୍ମନା ମନସା ॥ 3-253-36 ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାମୁପରୀତି ଶେଷଃ ॥ 3-253-44 ଏଷାଂ ଦୁଃଶାସନାଦୀନାମ୍ ॥ 3-253-48 ବ୍ଯପେତଃ ଅଭ୍ରଘନଃ ମେଘ୍ନବିସ୍ତାରୋ ଯସ୍ମିନ୍ ଶରଦୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-253-49 ଅଧିରାଜା ସାର୍ବଭୌମୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତଦ୍ବତ୍ ॥ 3-253-50 ଦେବିନା ଦ୍ଯୂତରତେନ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 254
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.254. ଅଧ୍ଯାଯଃ 254
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଦୁର୍ଯୋଧନଂପ୍ରତି ପାଣ୍ଡବପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ତୈଃସହ ସନ୍ଧିବିଧାନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା କର୍ଣସ୍ଯ ଗର୍ହଣମ୍ ॥ 2 ॥ ଦୁର୍ଯୋଧନାନୁମତ୍ଯା କର୍ଣେନ ଦିଗ୍ବିଜଯାଯା ନିର୍ଗମନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-254-0 (25760)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-254-0x (2623)
ଏବଂ ଗତେଷୁ ପାର୍ଥେଷୁ ବନେ ତସ୍ମିନ୍ମହାତ୍ମସୁ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ମହେଷ୍ବାସାଃ କିମକୁର୍ବତ ସତ୍ତମାଃ ॥ 3-254-1 (25761)
କର୍ଣୋ ବୈକର୍ତନଶ୍ଚୈବ ଶକୁନିଶ୍ଚ ମହାବଲଃ।
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣକୃପାଶ୍ଚୈବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି ॥ 3-254-2 (25762)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-254-3x (2624)
ଏବଂ ଗତେଷୁ ପାର୍ଥେଷୁ ବିସୃଷ୍ଟେ ଚ ସୁଯୋଧନେ।
ଆଗତେ ହାସ୍ତିନପୁରଂ ମୋକ୍ଷିତେ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନୈଃ।
ଭୀଷ୍ମୋଽବ୍ରବୀନ୍ମହାରାଜ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରମିଦଂ ବଚ ॥ 3-254-3 (25763)
ଉକ୍ତଂ ତାତ ମଯା ପୂର୍ବଂ ଗଚ୍ଛତସ୍ତେ ତପୋବନମ୍।
ବଚନଂ ତେ ନ ରୁଚିତଂ ମମ ତନ୍ନ କୃତଂ ଚ ତେ ॥ 3-254-4 (25764)
ତତଃ ପ୍ରାପ୍ତଂ ତ୍ବଯା ବୀର ଗ୍ରହଣଂ ଶତ୍ରୁଭିର୍ବଲାତ୍।
ମୋକ୍ଷିତଶ୍ଚାସି ଧର୍ମଜ୍ଞୈଃ ପାଣ୍ଡବୈର୍ନ ଚ ଲଜ୍ଜସେ ॥ 3-254-5 (25765)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ତବ ଗାନ୍ଧାରେ ସସୈନ୍ଯସ୍ ବିଶାଂପତେ।
ସୂତପୁତ୍ରୋଽପଯାଦ୍ଭୀତୋ ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ତଦା ରଣାତ୍ ॥ 3-254-6 (25766)
କ୍ରୋଶତସ୍ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସସୈନ୍ଯସ୍ଯ ନୃପାତ୍ମଜ।
`ବ୍ଯପାଯାତ୍ପୃଷ୍ଠତସ୍ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରେକ୍ଷମାଣଃ ପୁନଃପୁନଃ ॥' 3-254-7 (25767)
ଦୃଷ୍ଟସ୍ତେ ବିକ୍ରମଶ୍ଚୈବ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
କର୍ଣସ୍ଯ ଚ ମହାବାହୋ ସୂତପୁତ୍ରସ୍ଯ ଦୁର୍ମତେ ॥ 3-254-8 (25768)
ନ ଚାପି ପାଦଭାକ୍କର୍ଣଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଧନୁର୍ବେଦେ ଚ ଶୌର୍ଯେ ଚ ଧର୍ମେ ବା ଧର୍ମବତ୍ସଲ ॥ 3-254-9 (25769)
ତସ୍ମାଦହଂ କ୍ଷମଂ ମନ୍ଯେ ପାଣ୍ଡବୈସ୍ତୈର୍ମହାତ୍ମଭିଃ।
ରସନ୍ଧିଂ ସନ୍ଧିବିଦାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ କୁଲସ୍ଯାସ୍ଯ ବିବୃଦ୍ଧଯେ ॥ 3-254-10 (25770)
ଏବମୁକ୍ତଶ୍ଚ ଭୀଷ୍ମେଣ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ଜନେଶ୍ବରଃ।
ପ୍ରହସ୍ଯ ସହସା ରାଜନ୍ବିପ୍ରତସ୍ଥେ ସସୌବଲଃ ॥ 3-254-11 (25771)
ତଂ ତୁ ପ୍ରସ୍ଥିତମାଜ୍ଞାଯ କର୍ଣଦୁଃଶାସନାଦଯଃ।
ଅନୁଜଗ୍ମୁର୍ମହେଷ୍ବାସା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 3-254-12 (25772)
ତାଂସ୍ତୁ ସଂପ୍ରସ୍ଥିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୁପିତାମହଃ।
ଲଜ୍ଜଯା ବ୍ରୀଡିତୋ ରାଜଞ୍ଜଗାମ ସ୍ବଂ ନିବେଶନମ୍ ॥ 3-254-13 (25773)
ଗତେ ଭୀଷ୍ମେ ମହାରାଜ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ଜନେଶ୍ବରଃ।
ପୁନରାଗମ୍ଯ ତଂ ଦେଶମମନ୍ତ୍ରଯତ ମନ୍ତ୍ରିଭିଃ ॥ 3-254-14 (25774)
କିମସ୍ମାକଂ ଭବେଚ୍ଛ୍ରେଯଃ କିଂ କାର୍ଯମବଶିଷ୍ଯତେ।
କଥଂ ଚ ସୁକୃତଂ ତତ୍ସ୍ଯାନ୍ମନ୍ତ୍ରଯାମାସ ଭାରତ ॥ 3-254-15 (25775)
[*କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-254-16x (2625)
ଦୁର୍ଯୋଧନ ନିବୋଧେଦଂ ଯତ୍ତ୍ବାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି କୌରବ।
ଭୀଷ୍ମୋସ୍ମାନ୍ନିନ୍ଦତି ସଦା ପାଣ୍ଡବାଂଶ୍ଚ ପ୍ରଶଂସତି ॥ 3-254-16 (25776)
ତ୍ବଦ୍ବେଷାଚ୍ଚ ମହାବାହୋ ମାମପି ଦ୍ବେଷ୍ଟୁମର୍ହତି।
ବିଗର୍ହତେ ଚ ମାଂ ନିତ୍ଯଂ ତ୍ବତ୍ସମୀପେ ନରେଶ୍ବର ॥ 3-254-17 (25777)
ସୋଽହଂ ଭୀଷ୍ମବଚସ୍ତଦ୍ବୈ ନ ମୃଷ୍ଯାମୀହ ଭାରତ।
ତ୍ବତ୍ସମଂ ଯଦୁକ୍ତଂ ଚ ଭୀଷ୍ମେଣାମିତ୍ରକର୍ଶନ ॥ 3-254-18 (25778)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଯଶୋ ରାଜଂସ୍ତବ ନିନ୍ଦାଂ ଚ ଭାରତ।
ଅନୁଜାନୀହି ମାଂ ରାଜନ୍ସଭୃତ୍ଯବଲବାହନମ୍ ॥ 3-254-19 (25779)
ଜେଷ୍ଯାମି ପୃଥିବୀଂ ରାଜନ୍ସଶୈଲବନକାନନାମ୍।
ଜିତା ଚ ପାଣ୍ଡବୈର୍ଭୂମିଶ୍ଚତୁର୍ଭିର୍ବଲଶାଲିଭିଃ ॥ 3-254-20 (25780)
ତାମହଂ ତେ ବିଜେଷ୍ଯାମି ଏକ ଏବ ନ ସଂଶଯଃ।
ସଂପଶ୍ଯତୁ ସୁଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୁକୁଲାଧମଃ ॥ 3-254-21 (25781)
ଅନିନ୍ଦ୍ଯଂ ନିନ୍ଦତେ ଯୋ ହି ଅପ୍ରଶଂସ୍ଯଂ ପ୍ରଶଂସତି।
ସ ପଶ୍ଯତୁ ବଲଂ ମେଽଦ୍ଯ ଆତ୍ମାନଂ ତୁ ବିଗର୍ହତୁ ॥ 3-254-22 (25782)
ଅନୁଜାନୀହି ମାଂ ରାଜନ୍ଧ୍ରୁବୋ ହି ବିଜଯସ୍ତବ।
ପ୍ରତିଜାନାମି ତେ ସତ୍ଯଂ ରାଜନ୍ନାଯୁଧମାଲଭେ ॥ 3-254-23 (25783)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚୋ ରାଜନ୍କର୍ଣସ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ।
ପ୍ରୀତ୍ଯା ପରମଯା ଯୁକ୍ତଃ କର୍ଣମାହ ନରାଧିପଃ ॥ 3-254-24 (25784)
ଧନ୍ଯୋସ୍ମ୍ଯନୁଗୃହୀତୋସ୍ମି ଯସ୍ଯ ମେ ତ୍ବଂ ମହାବଲଃ।
ହିତେଷୁ ବର୍ତସେ ନିତ୍ଯଂ ସଫଲଂଜନ୍ମ ଚାଦ୍ଯ ମେ ॥ 3-254-25 (25785)
ଯଦା ଚ ମନ୍ଯସେ ବୀର ସର୍ବଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣମ୍।
ତଦା ନିର୍ଗଚ୍ଛ ଭଦ୍ରଂ ତେ ହ୍ଯନୁଶାଧି ଚ ମାମିତି ॥ 3-254-26 (25786)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତଦା କର୍ଣୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ଧୀମତା।
ସର୍ବମଜ୍ଞାପଯାମାସ ପ୍ରାଯାତ୍ରିକମରିଂଦମ ॥ 3-254-27 (25787)
ପ୍ରଯଯୌ ଚ ମହେଷ୍ବାସୋ ନକ୍ଷତ୍ରେ ଶୁଭଦୈବତେ।
ଶୁଭେତିଥୌ ମୁହୂର୍ତେ ଚ ପୁଜ୍ଯମାନୋ ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ ॥ 3-254-28 (25788)
ମଙ୍ଗଲୈଶ୍ଚ ଶୁଭୈଃ ସ୍ନାତୋ ବାଗ୍ଭିଶ୍ଚାପି ପ୍ରପୂଜିତଃ।
ନାଦଯନ୍ରଥଘୋଷେଣ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ସଚରାଚରମ୍ ॥ 3-254-29 (25789)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଚତୁଃପଞ୍ଚାସଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 254 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-254-6 ଅପଯାତ୍ ଅପାଯାତ୍ ପଲାଯିତଃ ॥ 3-254-10 ସଂଧିଂ କ୍ଷମଂ ଯୁକ୍ତଂ ମନ୍ଯେ ॥ 3-254-15 ମନ୍ତ୍ରଯାମୋଽଦ୍ଯ ଯଦ୍ଧିତମିତି ଝ. ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-254-27 ପ୍ରାଯାତ୍ରିକଂ ପ୍ରଯାତୁଂ ରାଜ୍ଞୋଽପେକ୍ଷିତଂ ଶକଟାପଣବୀଥ୍ଯାଦି ॥ 3-254-29 ମଙ୍ଗଲୈଃ ମଙ୍ଗଲଦ୍ରବ୍ଯୈଃ ସୁଗନ୍ଧତୈଲାଦିଭିଃ ସ୍ନାତଃ। ଶୁଭୈର୍ନୀରାଜନାଦିଭିଃ ପ୍ରଯଯୌ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ * ଏତଦାଦିଃ ସାର୍ଧୋଽଧ୍ଯାଯୋ ଝ. ପୁସ୍ତକଏବ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 255
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.255. ଅଧ୍ଯାଯଃ 255
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦିଗ୍ବିଜଯାର୍ଥଂ ଗତେନ କର୍ଣେନ ସକଲରାଜବଶୀକରଣପୂର୍ବକଂ ପୁନର୍ହାସ୍ତିନପୁରଂପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-255-0 (25790)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-255-0x (2626)
ତତଃ କର୍ଣୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ବଲେନ ମହତା ବୃତଃ।
ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ପୁରଂ ରମ୍ଯଂ ରୁରୋଧ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-255-1 (25791)
ଯୁଦ୍ଧେନ ମହତା ଚୈନଂ ଚକ୍ରେ ବୀରଂ ବଶାନୁଗମ୍।
ସୁବର୍ଣଂ ରଜତଂ ଚାପି ରତ୍ନାନି ବିବିଧାନି ଚ।
କରଂ ଚ ଦାପଯାଂମାସ ଦ୍ରୁପଦଂ ନୃପସତ୍ତମ ॥ 3-255-2 (25792)
ତଂ ବିନିର୍ଜିତ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ରାଜାନସ୍ତସ୍ଯ ଯେଽନୁଗାଃ।
ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ବଶଗାଂଶ୍ଚକ୍ରେ କରଂ ଚୈନାନଦାପଯତ୍ ॥ 3-255-3 (25793)
ଅଥୋତ୍ତରାଂ ଦିଶଂ ଗତ୍ବା ବଶେ ଚକ୍ରେ ନରାଧିପାନ୍।
ଭଗଦତ୍ତଂ ଚ ନିର୍ଜିତ୍ଯ ରାଧେଯୋ ଗିରିମାରୁହତ୍ ॥ 3-255-4 (25794)
ହିମବନ୍ତଂ ମହାଶୈଲଂ ଯୁଧ୍ଯମାନଶ୍ଚ ଶତ୍ରୁଭିଃ।
ପ୍ରଯଯୌ ଚ ଦିଶଃ ସର୍ବାନ୍ନୃପତୀନ୍ବଶମାନଯତ୍ ॥ 3-255-5 (25795)
ସ ହୈମବତିକାଞ୍ଜିତ୍ବା କରଂ ସର୍ବାନଦାପଯତ୍।
ନେପାଲବିଷଯେ ଯେ ଚ ରାଜାନସ୍ତାନବାଜଯତ୍ ॥ 3-255-6 (25796)
ଅବତୀର୍ଯ ତତଃ ଶୈଲାତ୍ପୂର୍ବାଂ ଦିଶମଭିଦ୍ରୁତଃ।
ଅଙ୍ଗାନ୍ବଙ୍ଗାନ୍କଲିଙ୍ଗାଂଶ୍ଚ ଶୁଣ୍ଡିକାନ୍ମିଥିଲାନଥ ॥ 3-255-7 (25797)
ମାଗଧାନ୍କର୍କଖଣ୍ଡାଂଶ୍ଚ ନିବେଶ୍ଯ ବିଷଯେଽଽତ୍ମନଃ।
ଆବଶୀରାଂଶ୍ଚ ଯୋଧ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଅହିକ୍ଷତ୍ରାଂଶ୍ଚ ସୋଽଜଯତ୍ ॥ 3-255-8 (25798)
ପୂର୍ବାଂ ଦିଶଂ ବିନିର୍ଜିତ୍ଯ ବତ୍ସଭୂମିଂ ତଥାଽଗମତ୍ ॥ 3-255-9 (25799)
ବତ୍ସଭୂମିଂ ବିନିର୍ଜିତ୍ଯ କେବଲାଂ ମୃତ୍ତିକାବତୀମ୍।
ମୋହନଂ ପତ୍ତନଂ ଚୈବ ତ୍ରିପୁରୀଂ କୋସଲାଂ ତଥା ॥ 3-255-10 (25800)
ଏତାନ୍ସର୍ବାନ୍ବିନିର୍ଜିତ୍ଯ କରମାଦାଯ ସର୍ବଶଃ।
ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦିଶମାସ୍ଥାଯ କର୍ଣୋ ଜିତ୍ବା ମହାରଥାନ୍।
ରୁକ୍ମିଣଂ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯେଷୁ ଯୋଧଯାମାସ ସୂତଜଃ ॥ 3-255-11 (25801)
ସ ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ କୃତ୍ବା ରୁକ୍ମୀ ପ୍ରୋବାଚ ସୂତଜମ୍।
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବିକ୍ରମେଣ ବଲେନ ଚ ॥ 3-255-12 (25802)
ନ ତେ ବିଘ୍ନଂ କରିଷ୍ଯାମି ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ସମପାଲଯମ୍।
ପ୍ରୀତ୍ଯା ଚାହଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛାମି ହିରଣ୍ଯଂ ଯାବଦିଚ୍ଛସି ॥ 3-255-13 (25803)
ସମେତ୍ଯ ରୁକ୍ମିଣା କର୍ଣଃ ପାଣ୍ଡ୍ଯଂ ଶୈଲଂ ଚ ସୋଗମତ୍ ॥ 3-255-14 (25804)
ସ କେବଲଂ ରଣଏ ଚୈବ ନୀଲଂ ଚାପି ମହୀପତିମ୍।
ବେଣୁଦାରିସୁତଂ ଚୈବ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ନୃପସତ୍ତମାଃ।
ଦକ୍ଷିଣସ୍ଯାଂ ଦିଶି ନୃପାନ୍କରାନ୍ସର୍ବାନଦାପଯତ୍ ॥ 3-255-15 (25805)
ଶୈଶୁପାଲିଂ ତତୋ ଗତ୍ବା ବିଜିଗ୍ଯେ ସୂତନନ୍ଦନଃ।
ପାର୍ଶ୍ବସ୍ଥାଂଶ୍ଚାପି ନୃପତୀନ୍ବଶେ ଚକ୍ରେ ମହାବଲଃ ॥ 3-255-16 (25806)
ଆବନ୍ତ୍ଯାଂଶ୍ଚ ବଶେ କୃତ୍ବା ସାମ୍ନା ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ବୃଷ୍ଣିଭିଃ ସହ ସଂମ୍ଯ ପଶ୍ଚିମାମପି ନିର୍ଜଯତ୍ ॥ 3-255-17 (25807)
ବାରୁଣୀଂ ଦିଶମାଗମ୍ଯ ଯାବନାନ୍ବର୍ବରାଂସ୍ତଥା।
ନୃପାନ୍ପଶ୍ଚିମଭୂମିସ୍ଥାନ୍ଦାପଯାମାସ ବୈ କରାନ୍ ॥ 3-255-18 (25808)
ବିଜିତ୍ଯ ପୃଥିବୀଂ ସର୍ବାଂ ସପୂର୍ବାପରଦକ୍ଷିଣାମ୍।
ସମ୍ଲେଚ୍ଛାଟବିକାନ୍ବୀରଃ ସପର୍ବତନିବାସିନଃ ॥ 3-255-19 (25809)
ଭଦ୍ରାନ୍ରୋହିତକାଂଶ୍ଚୈବ ଆଗ୍ରେଯାନ୍ମାଲବାନପି।
ଗଣାନ୍ସର୍ବାନ୍ବିନିର୍ଜିତ୍ଯ ନୀତିକୃତ୍ପ୍ରହସନ୍ନିବ ॥ 3-255-20 (25810)
ଶଶକାନ୍ଯବନାଂଶ୍ଚୈବ ବିଜିଗ୍ଯେ ସୂତନନ୍ଦନଃ।
ନଗ୍ନଜିତ୍ପ୍ରମୁଖାଂଶ୍ଚୈବ ଗଣାଞ୍ଜିତ୍ବା ମହାରଥାନ୍ ॥ 3-255-21 (25811)
ଏବଂ ସ ପୃଥିବୀଂ ସର୍ବାଂ ବଶେ କୃତ୍ବା ମହାରଥଃ।
ବିଜିତ୍ଯ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୋ ନାଗସାହ୍ବଯମାଗମତ୍ ॥ 3-255-22 (25812)
ତମାଗତଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ଜନାଧିପଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଗତ୍ଯ ମହାରାଜ ସଭ୍ରାତୃପିତୃବାନ୍ଧବଃ ॥ 3-255-23 (25813)
ଅର୍ଚଯାମାସ ବିଧିନା କର୍ଣମାହବଶୋଭିନମ୍।
ଆଶ୍ରାବଯଚ୍ଚ ତତ୍କର୍ମ ପ୍ରୀଯମାଣୋ ଜନେଶ୍ବରଃ ॥ 3-255-24 (25814)
ଯନ୍ନ ଭୀଷ୍ମାନ୍ନ ଚ ଦ୍ରୋଣାନ୍ନ କୃପାନ୍ନ ଚ ବାହ୍ଲିକାତ୍।
ପ୍ରାପ୍ତବାନସ୍ମି ଭଦ୍ରଂ ତେ ତ୍ବତ୍ତଃପ୍ରାପ୍ତଂ ମଯା ହି ତତ୍ ॥ 3-255-25 (25815)
ବହୁନା ଚ କିମୁକ୍ତେନ ଶୃଣୁ କର୍ଣ ବଚୋ ମମ।
ସନାଥୋସ୍ମି ମହାବାହୋ ତ୍ବଯା ନାଥେନ ସତ୍ତମ ॥ 3-255-26 (25816)
ନ ହି ତେ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ କଲାମର୍ହନ୍ତି ଷୋଡଶୀମ୍।
ଅନ୍ଯେବା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ରାଜାନୋଽଭ୍ଯୁଦିତୋଦିତାଃ ॥ 3-255-27 (25817)
ସ ଭବାନ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ତଂ ଗାନ୍ଧାରୀଂ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
ପଶ୍ଯ କର୍ଣ ମହେଷ୍ବାସ ଅଦିତିଂ ବଜ୍ରଭୃଦ୍ଯଥା ॥ 3-255-28 (25818)
ତତୋ ହଲହଲାଶବ୍ଦଃ ପ୍ରାଦୁରାସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ।
ହାହାକାରାଶ୍ଚ ବହବୋ ନଗରେ ନାଗସାହ୍ବଯେ ॥ 3-255-29 (25819)
ରକେଚିଦେନଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ନିନ୍ଦନ୍ତି ସ୍ମ ତଥା ପରେ।
ତୂଷ୍ଣୀମାସଂସ୍ତଥା ଚାନ୍ଯେ ନୃପାସ୍ତତ୍ର ଜନାଧିପ ॥ 3-255-30 (25820)
ଏବଂ ବିଜିତ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କର୍ଣଃ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂବରଃ।
ସପର୍ବତବନାକାଶାଂ ସସମୁଦ୍ରାଂ ସନୁଷ୍କୁଟାମ୍ ॥ 3-255-31 (25821)
ଦେଶୈରୁଚ୍ଚାବଚୈଃ ପୂର୍ଣାଂ ପତ୍ତନୈର୍ନଗରୈରପି।
ଦ୍ବୀପୈଶ୍ଚାନୂପସଂପୂର୍ଣୈଃ ପୃଥିବୀଂ ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-255-32 (25822)
କାଲେନ ନାତିଦୀର୍ଘେଣ ବଶେ କୃତ୍ବା ତୁ ପାର୍ଥିବାନ୍।
ଅକ୍ଷଯଂ ଧନମାଦାଯ ସୂତଜୋ ନୃପମଭ୍ଯଯାତ୍ ॥ 3-255-33 (25823)
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଚ ଗୃହଂ ରାଜନ୍ନଭ୍ଯନ୍ତରମରିଂଦମ।
ଗାନ୍ଧାରୀସହିତଂ ବୀରୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଦଦର୍ଶ ସଃ ॥ 3-255-34 (25824)
ପୁତ୍ରବଚ୍ଚ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ପାଦୌ ଜଗ୍ରାହ ଧର୍ମବିତ୍।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ଚାଶ୍ଲିଷ୍ଯ ପ୍ରେମ୍ଣା ଚାପି ବିସର୍ଜିତଃ ॥ 3-255-35 (25825)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ରାଜା ଚ ଶକୁନିଶ୍ଚାପି ସୌବଲଃ।
ଜାନାତେ ନିର୍ଜିତାନ୍ପାର୍ଥାନ୍କର୍ଣେନ ଯୁଧି ଭାରତ ॥ 3-255-36 (25826)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 255 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-255-7 ମୁଣ୍ଡିକାନ୍ମିଥିଲାନିତି ଖ.ପାଠଃ ॥ 3-255-13 ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମଂ ସମପାଲଯଂ ପାଲିତବାନସ୍ମି। ରକ୍ଷତ୍ରଧର୍ମାବେକ୍ଷଯୈବ ତ୍ବଯା ସହ ଯୁଦ୍ଧଂ କୃତଂ ନ ତ୍ବଜ୍ଜିଗୀଷଯେତି ଭାବଃ ॥ 3-255-14 ଶୈଲଂ ଶ୍ରୀଶୈଲମ୍ ॥ 3-255-20 ଆଗ୍ନେଯାନ୍ମାଲବାନିତି ଖ. ପାଠଃ ॥ 3-255-24 ତତ୍କର୍ମ କର୍ଣବିଜଯଂ ପୁରେ ଉଦ୍ଧୋଷଯାମାସ ॥ 3-255-27 ଅଭ୍ଯୁଦିତ୍ନେଭ୍ଯୋପି ଉଦିତାଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠତମାଃ ॥ 3-255-31 ଆକାଶଃ ପର୍ବତବନଯୋରନ୍ତରାଲମ୍। ସସ୍ଯାଦ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତିଭୂମିମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-255-32 ଅନୂପଂ ସର୍ବତୋଜଲଂ ତେନ ସଂପୂର୍ଣୈଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 256
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.256. ଅଧ୍ଯାଯଃ 256
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ରାଜସୂଯଯାଜନଂ ପ୍ରାର୍ଥିତୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ହେତୂକ୍ତ୍ଯା ତନ୍ନିପେଧନପୂର୍ବକଂ ତପ୍ରତି ଯଜ୍ଞାନ୍ତରକରଣନିଯୋଜନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-256-0 (25827)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-256-0x (2627)
ଜିତ୍ବା ତୁ ପୃଥିବୀଂ ରାଜନ୍ସୂତପୁତ୍ରୋ ଜନାଧିପ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ପରବୀରଘ୍ନୋ ଦୁର୍ଯୋଧନମିଦଂ ବଚଃ ॥ 3-256-1 (25828)
ଦୁର୍ଯୋଧନ ନିବୋଧେଦଂ ଯତ୍ତ୍ବାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି କୌରବ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବାଚଂ ତଥା ସର୍ବଂ କର୍ତୁମର୍ହସ୍ଯରିଂଦମ ॥ 3-256-2 (25829)
ତବାଦ୍ଯ ପୃଥିବୀ ବୀର ନିଃସପତ୍ନା ନୃପୋତ୍ତମ।
ତାଂ ପାଲଯ ଯଥା ଶକ୍ରୋ ହତଶତ୍ରୁର୍ମହାମନାଃ ॥ 3-256-3 (25830)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-256-4x (2628)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କର୍ଣେନ କର୍ଣଂ ରାଜାଽବ୍ରବୀତ୍ପୁନଃ।
ନ କିଂଚିଦ୍ଦୁର୍ଲଭଂ ତସ୍ଯ ଯସ୍ ତ୍ବଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-256-4 (25831)
ସହାଯଶ୍ଚାନୁରକ୍ତଶ୍ଚ ମଦର୍ଥଂ ଚ ସମୁଦ୍ଯତଃ।
ଅଭିପ୍ରାଯସ୍ତୁ ମେ କଶ୍ଚିତ୍ତଂ ବୈ ଶୃଣୁ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 3-256-5 (25832)
ରାଜସୂଯଂ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କ୍ରତୁବରଂ ତଦା।
କମମ ସ୍ପୃହା ସମୁତ୍ପନ୍ନା ତାଂ ସଂପାଦଯ ସୂତଜ ॥ 3-256-6 (25833)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତଃ କର୍ଣୋ ରାଜାନମିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ତବାଦ୍ଯ ପୃଥିବୀପାଲା ବଶ୍ଯାଃ ସର୍ବେ ନୃପୋତ୍ତମ ॥ 3-256-7 (25834)
ଆହୂଯନ୍ତାଂ ଦ୍ବିଜବରାଃ ସଂଭାରାଶ୍ଚ ଯଥାବିଧି।
ସଂଭ୍ରିଯନ୍ତାଂ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯଜ୍ଞୋପକରଣାନି ଚ ॥ 3-256-8 (25835)
ଋତ୍ବିଜଶ୍ଚ ସମାହୂତା ଯଥୋକ୍ତଂ ବେଦପାରଗାଃ।
କ୍ରିଯାଂ କୁର୍ବନ୍ତୁ ତେ ରାଜନ୍ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରମରିଂଦମ ॥ 3-256-9 (25836)
ବହ୍ବନ୍ନପାନସଂଯୁକ୍ତଃ ସୁସମୃଦ୍ଧଗୁଣାନ୍ବିତଃ।
ପ୍ରବର୍ତତାଂ ମହାଯଜ୍ଞସ୍ତବାପି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-256-10 (25837)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କର୍ଣେନ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ବିଶାଂପତେ।
ପୁରୋହିତଂ ସମାନାଯ୍ଯ ବଚନଂ ଚେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-256-11 (25838)
ରାଜସୂଯଂ କ୍ରତୁଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସମାପ୍ତବରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ଆହରସ୍ବ ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରଂ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଯଥାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-256-12 (25839)
ସ ଏବମୁକ୍ତୋ ନୃପତିମୁବାଚ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ ॥ 3-256-13 (25840)
`ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହିତୋ ରାଜନ୍ଯେ ତତ୍ରାସନ୍ସମାଗତାଃ'।
ନ ସ ଶକ୍ଯଃ କ୍ରତୁଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଜୀବମାନେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ।
ଆହର୍ତୁଂ କୌରବଶ୍ରେଷ୍ଠ କୁଲେ ତବ ନୃପୋତ୍ତମ ॥ 3-256-14 (25841)
ଦୀର୍ଘାଯୁର୍ଜୀବତି ଚ ତେ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଃ ପିତା ନୃପ।
ଅତଶ୍ଚାପି ବିରୁଦ୍ଧସ୍ତେ କ୍ରତୁରେଣଷ ନୃପୋତ୍ତମଃ ॥ 3-256-15 (25842)
ଅସ୍ତି ତ୍ବନ୍ଯନ୍ମହତ୍ସତ୍ରଂ ରାଜସୂଯସମଂ ପ୍ରଭୋ।
ତେନ ତ୍ବଂ ଯଜ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶୃଣୁ ଚେଦଂ ବଚୋ ମମ ॥ 3-256-16 (25843)
ଯ ଇମେ ପୃଥିବୀପାଲାଃ କରଦାସ୍ତବ ପାର୍ଥିବ।
ତେ କରାନ୍ସଂପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତୁ ସୁବର୍ଣଂ ଚ କୃତାକୃତମ୍ ॥ 3-256-17 (25844)
ତେନ ତେ କ୍ରିଯତାମଦ୍ଯଲାଙ୍ଗଲଂ ନୃପସତ୍ତମ।
ଯଜ୍ଞବାଟସ୍ ତେ ଭୂମିଃ କୃଷ୍ଯତାଂ ତେନ ଭାରତ ॥ 3-256-18 (25845)
ତତ୍ର ଯଜ୍ଞୋ ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଟଃ ପ୍ରଭୂତାନ୍ନଃ ସୁସଂସ୍କୃତଃ।
ପ୍ରବର୍ତତାଂ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ସର୍ବତୋ ହ୍ଯନିବାରିତଃ ॥ 3-256-19 (25846)
ଏଷ ତେ ବୈଷ୍ଣବୋ ନାମ ଯଜ୍ଞଃ ସତ୍ପୁରୁଷୋଚିତଃ।
ଏତେନ ନେଷ୍ଟବାନ୍କଶ୍ଚିଦୃତେବିଷ୍ଣୁଂ ପୁରାତନମ୍ ॥ 3-256-20 (25847)
ରାଜସୂଯଂ କ୍ରତୁଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସ୍ପର୍ଧତ୍ଯେଷ ମହାକ୍ରତୁଃ।
ଅସ୍ମାକଂ ରୋଚତେ ଚୈବ ଶ୍ରେଯଶ୍ଚ ତବ ଭାରତ ॥ 3-256-21 (25848)
ନିର୍ବିଘ୍ନଶ୍ଚ ଭବତ୍ଯେଷ ସଫଲା ସ୍ଯାତ୍ସ୍ପୃହା ତବ।
`ତସ୍ମାଦେଷ ମହାବାହୋ ତବ ଯଜ୍ଞଃ ପ୍ରବର୍ତତାମ୍' ॥ 3-256-22 (25849)
ଏବମୁକତ୍ସ୍ତୁ ତୈର୍ବିପ୍ରୈର୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହୀପତିଃ।
କର୍ଣଂ ଚ ସୌବଲଂ ଚୈବ ଭ୍ରାତୄଶ୍ଚୈବେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-256-23 (25850)
ରୋଚତେ ମେ ବଚଃ କୃତ୍ସ୍ନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ନ ସଂଶଯଃ।
ରୋଚତେ ଯଦି ଯୁଷ୍ମାକଂ ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରବ୍ରୂତ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-256-24 (25851)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତୁ ତେ ସର୍ବେ ତଥେତ୍ଯୂଚୁର୍ନରାଧିପମ୍।
ସଂଦିଦେଶ ତତୋରାଜାବ୍ଯାପାରସ୍ଥାନ୍ଯଥାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-256-25 (25852)
ହଲସ୍ଯ କରଣେ ଚାପି ବ୍ଯାଦିଷ୍ଟାଃ ସର୍ବଶିଲ୍ପିନଃ।
ଯଥୋକ୍ତଂ ଚ ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃତଂ ସର୍ବଂ ଯଥାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-256-26 (25853)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଷଟ୍ପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 256 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-256-17 କୃତଂ ଘଟିତମଲଂକାରାଦିରୂପମ୍। ଅକୃତମନ୍ଯତ୍ ॥ 3-256-25 ବ୍ଯାପାରସ୍ଥାନ୍ ଶିଲ୍ପିନଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 257
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.257. ଅଧ୍ଯାଯଃ 257
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ଯଜ୍ଞସମାପନାନନ୍ତରଂ ସତହୁମାନଂ ପ୍ରାହୁଣିକବିପ୍ରନୃପେପ୍ରଷଣପୂର୍ବକଂ ନିଜନଗରପ୍ରବେଶନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-257-0 (25854)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-257-0x (2629)
ତତସ୍ତୁ ଶିଲ୍ପିନଃ ସର୍ବଂ କୃତମୂର୍ଚୁର୍ନରାଧିପମ୍।
ବିଦୁରଶ୍ଚ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-257-1 (25855)
ସଜ୍ଜଂ କ୍ରତୁବରଂ ରାଜନ୍କାଲପ୍ରାପ୍ତଂ ଚ ଭାରତ।
ସୌବର୍ଣଂ ଚ କୃତଂ ସର୍ବଂ ଲାଙ୍ଗଲଂ ଚ ମହାଧନମ୍ ॥ 3-257-2 (25856)
ଏବଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ବିଶଂପତେ।
ଆଜ୍ଞାପଯାମାସ ନୃପଃ କ୍ରତୁରାଜପ୍ରବର୍ତନମ୍ ॥ 3-257-3 (25857)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯଜ୍ଞଃ ପ୍ରଭୂତାର୍ଥଃ ସୁସଂସ୍କୃତଃ।
ଦୀକ୍ଷିତଶ୍ଚାପି ଗାନ୍ଧାରିର୍ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରଂ ଯଥାକ୍ରମମ୍ ॥ 3-257-4 (25858)
ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଶ୍ଚ ବିଦୁରଶ୍ଚ ମହାଯଶାଃ।
ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣଃ କୃପଃ କର୍ଣୋ ଗାନ୍ଧାରୀ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀ ॥ 3-257-5 (25859)
ନିମନ୍ତ୍ରଣାର୍ଥଂ ଦୂର୍ତାଂଶ୍ଚ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଶୀଘ୍ରଗାନ୍।
ପାର୍ଥିବାନାଂ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-257-6 (25860)
ତେ ପ୍ରଯାତା ଯଥୋଦ୍ଦିଷ୍ଟା ଦୂତାସ୍ତ୍ବରିତବାହନାଃ।
ତତ୍ର କଚିତ୍ପ୍ରଯାନ୍ତଂ ତୁ ଦୂତଂ ଦୁଃଶାସନୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-257-7 (25861)
ଗଚ୍ଛ ଦ୍ବୈତବନଂ ଶୀଘ୍ରଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପାପପୂରୁଷାନ୍।
ନିମନ୍ତ୍ରଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ବିପ୍ରାଂସ୍ତ ସ୍ମିନ୍ବନେ ତଦା ॥ 3-257-8 (25862)
ସ ଗତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନ୍ସର୍ବାନୁବାଚାଭିପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ଯଜତେ ନୃପସତ୍ତମଃ ॥ 3-257-9 (25863)
ସ୍ବବୀର୍ଯାର୍ଜିତମର୍ଥୌଘମବାପ୍ଯ କୁରୁସତ୍ତମଃ।
ତତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ରାଜାନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ ତତସ୍ତତଃ ॥ 3-257-10 (25864)
ଅହଂ ତୁ ପ୍ରେଷିତୋ ରାଜନ୍କୌରବେଣ ମହାତ୍ମନା।
ଆମନ୍ତ୍ରଯତି ବୋ ରାଜା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ଜନେଶ୍ବରଃ।
ମନୋଭିଲଷିତଂ ରାଜ୍ଞସ୍ତଂ କ୍ରତୁଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହଥ ॥ 3-257-11 (25865)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଦୂତଭାଷିତମ୍।
ଅବ୍ରବୀନ୍ନୃପଶାର୍ଦୂଲୋ ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ରାଜା ସୁଯୋଧନଃ।
ଯଜତେ କ୍ରତୁମୁଖ୍ଯେନ ପୂର୍ବେଷାଂ କୀର୍ତିବର୍ଧନଃ ॥ 3-257-12 (25866)
ବଯମପ୍ଯୁପଯାସ୍ଯାମୋ ନ ତ୍ବିଦାନୀଂ କଥଂଚନ।
ସମଯଃ ପରିପାଲ୍ଯୋ ନୋ ଯାବଦ୍ବର୍ଷଂ ତ୍ରଯୋଦଶମ୍ ॥ 3-257-13 (25867)
ଶ୍ରୁତ୍ବୈତଦ୍ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ଭୀମୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ତଦା ତୁ ନୃପତିର୍ଗନ୍ତା ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-257-14 (25868)
ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରପ୍ରଦୀପ୍ତେଽଗ୍ନୌ ଯଦା ତଂ ପାତଯିଷ୍ଯତି।
ବର୍ଷାତ୍ରଯୋଦଶାଦୂର୍ଧ୍ବଂ ରଣସତ୍ରେ ନରାଧିପଃ ॥ 3-257-15 (25869)
ଯଦା କ୍ରୋଧହବିର୍ମୋକ୍ତା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେଷୁ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଆଗନ୍ତାରସ୍ତଦା ସ୍ମେତି ବାଚ୍ଯସ୍ତେ ସ ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-257-16 (25870)
ଶେଷାସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ନୈବୋଚୁଃ କିଂଚିଦପ୍ରିଯମ୍।
ଦୂତଶ୍ଚାପି ଯଥାବୃତ୍ତଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-257-17 (25871)
ଅଥାଜଗ୍ମୁର୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠା ନାନାଜନପଦେଶ୍ବରାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ ମହାଭାଗ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରପୁରଂ ପ୍ରତି ॥ 3-257-18 (25872)
ତେ ତ୍ବର୍ଚିତା ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରଂ ଯଥାବିଧି ଯଥାକ୍ରମମ୍।
ମୁଦା ପରମଯା ଯୁକ୍ତାଃ ପ୍ରୀତାଶ୍ଚାପି ନରେଶ୍ବରାଃ ॥ 3-257-19 (25873)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସଂବୃତଃ ସର୍ବକୌରବୈଃ।
ହର୍ଷେଣ ମହତା ଯୁକ୍ତୋ ବିଦୁରଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-257-20 (25874)
ଯଥା ସୁଖୀ ଜନଃ ସର୍ବଃ କ୍ଷତ୍ତଃ ସ୍ଯାଦନ୍ନସଂଯୁତଃ।
ତୁଷ୍ଯେତ୍ତୁ ଯଜ୍ଞସଦନେ ତଥା ନୀତିର୍ବିଧୀଯତାମ୍ ॥ 3-257-21 (25875)
ବିଦୁରସ୍ତୁ ତଦାଜ୍ଞାଯ ସର୍ବବର୍ଣାନରିଂଦମ।
ଯଥା ପ୍ରମାଣତୋ ବିଦ୍ବାନ୍ପୂଜଯାମାସ ଧର୍ମବିତ୍ ॥ 3-257-22 (25876)
ଭକ୍ଷ୍ଯପେଯାନ୍ନପାନେନ ମାଲ୍ଯୈଶ୍ଚାପି ସୁଗନ୍ଧିଭିଃ।
ବାସୋଭିର୍ବିବିଧୈଶ୍ଚୈବ ଯୋଜଯାମାସ ହୃଷ୍ଟବତ୍ ॥ 3-257-23 (25877)
କୃତ୍ବା ହ୍ଯବଭୃଥଂ ବୀରୋ ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରଂ ଯଥାକ୍ରମମ୍।
ସାନ୍ତ୍ବଯିତ୍ବା ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ରୋ ଦତ୍ତ୍ବା ଚ ବିବିଧଂ ବସୁ।
ବିସର୍ଜଯାମାସ ନପାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-257-24 (25878)
ବିସୃଜ୍ଯଚ ନୃପାନ୍ସର୍ବାନ୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତଃ।
ବିବେଶ ହାସ୍ତିନପୁରଂ ସହିତଃ କର୍ଣସୌବଲୈଃ ॥ 3-257-25 (25879)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ସପ୍ତପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 257 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-257-25 କର୍ଣସୌବଲୈଃ ସୌବଲାଦ୍ଯୈଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 258
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.258. ଅଧ୍ଯାଯଃ 258
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନସଭାଯାଂ କର୍ଣେନାର୍ଜୁବଧପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 1 ॥ ଚାରମୁଖାତ୍ପାଣ୍ଡବୈସ୍ତଚ୍ଛ୍ରବଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-258-0 (25880)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-258-0x (2630)
ପ୍ରବିଶନ୍ତଂ ମହାରାଜ ସୂତାସ୍ତୁଷ୍ଟୁବୁରଚ୍ଯୁତମ୍।
ଜନାଶ୍ଚାପି ମହେଷ୍ବାସଂ ତୁଷ୍ଟୁବୂ ରାଜସତ୍ତମମ୍ ॥ 3-258-1 (25881)
ଲାଜୈଶ୍ଚନ୍ଦନଚୂର୍ଣୈଶ୍ଚ ବିକୀର୍ଯ ଚ ଜନାସ୍ତତଃ।
ଊଟୁର୍ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ନୃପାବିଘ୍ନଃ ସମାପ୍ତୋଯଂ କ୍ରତୁସ୍ତବ ॥ 3-258-2 (25882)
ଅପରେ ତ୍ବବ୍ରୁବଂସ୍ତତ୍ରବାଦିକାସ୍ତଂ ମହୀପତିମ୍।
ଯୌଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ନ ସମୋ ହ୍ଯେଷ ତେ କ୍ରତୁଃ ॥ 3-258-3 (25883)
ନୈବ ତସ୍ଯ କ୍ରତୋରେଷ କଲାମର୍ହତି ଷୋଡଶୀମ୍।
ଏବଂ ତତ୍ରାବ୍ରୁବନ୍କେଚିଦ୍ବାତିକାସ୍ତଂ ଜନେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-258-4 (25884)
ସୁହୃଦସ୍ତ୍ବବ୍ରୁବଂସ୍ତତ୍ର ଅତି ସର୍ବାନଯଂ କ୍ରତୁଃ।
`ପ୍ରବର୍ତିତୋ ହ୍ଯଯଂ ରାଜ୍ଞା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ଧୀମତା' ॥ 3-258-5 (25885)
ଯଯାତିର୍ନହୁଷଶ୍ଚାପି ମାନ୍ଧାତା ଭରତସ୍ତଥା।
କ୍ରତୁମେନଂ ସମାହୃତ୍ଯ ପୂତାଃ ସର୍ବେ ଦିବଂ ଗତାଃ ॥ 3-258-6 (25886)
ଏତା ବାଚଃ ଶୁଭାଃ ଶୃଣ୍ବନ୍ସୁହୃଦାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ପ୍ରବିବେଶ ପୁରଂ ହୃଷ୍ଟଃ ସ୍ବବେଶ୍ମ ଚ ନରାଧିପଃ ॥ 3-258-7 (25887)
ଅଭିବାଦ୍ଯ ତତଃ ପାଦାନ୍ମତାପିତ୍ରୋର୍ବିଶାଂପତେ।
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣକୃପାଦୀନାଂ ବିଦୁରସ୍ଯ ଚ ଧୀମତଃ ॥ 3-258-8 (25888)
ଅଭିବାଦିତଃ କନୀଯୋଭିର୍ଭ୍ରାତୃଭିର୍ଭ୍ରାତୃନନ୍ଦନଃ।
ନିଷସାଦାସନେ ମୁଖ୍ଯେ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 3-258-9 (25889)
ତମୁତ୍ଥାଯ ମହାରାଜଂ ସୂତପୁତ୍ରୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ତେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସମାପ୍ତୋଽଯଂ ମହାକ୍ରତୁଃ ॥ 3-258-10 (25890)
ହତେଷୁ ଯୁଧି ପାର୍ଥେଷୁ ରାଜସୂଯେ ତଥା ତ୍ବଯା।
ଆହୃତେଽହଂ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତ୍ବାଂ ସଭାଜଯିତା ପୁନଃ ॥ 3-258-11 (25891)
ତମବ୍ରବୀନ୍ମହାରାଜୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାଯଶାଃ। 3-258-12 (25892)
ସତ୍ଯମେତତ୍ତ୍ବଯୋକ୍ତଂ ହି ପାଣ୍ଡବେଷୁ ଦୁରାତ୍ମସୁ।
ନିହତେଷୁ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରାପ୍ତେ ଚାପି ମହାକ୍ରତୌ।
ରାଜସୂଯେ ପୁନର୍ବୀର ତ୍ବମେବଂ ବର୍ଧଯିଷ୍ଯସି ॥ 3-258-13 (25893)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାରାଜ କର୍ଣମାଶ୍ଲିଷ୍ଯ ଭାରତ।
ରାଜସୂଯଂ କ୍ରତୁଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଚିନ୍ତଯାମାସ କୌରବଃ ॥ 3-258-14 (25894)
ସୋଽବ୍ରବୀତ୍କୌରବାଂଶ୍ଚାପି ପାର୍ଶ୍ବସ୍ଥାନ୍ନୃପସତ୍ତମଃ।
`ରାଧେଯସୌବଲାଦୀନ୍ବୈ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହୀପତିଃ' ॥ 3-258-15 (25895)
କଦା ତୁ ତଂ କ୍ରତୁବରଂ ରାଜସୂଯଂ ମହାଧନମ୍।
ନିହତ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ସର୍ବାନାହରିଷ୍ଯାମି କୌରବାଃ ॥ 3-258-16 (25896)
ତମବ୍ରବୀତ୍ତଦା କର୍ଣଃ ଶୃଣୁ ମେ ରାଜକୁଞ୍ଜର।
ପାଦୌ ନ ଧାବଯେ ତାବଦ୍ଯାବନ୍ନ ନିହତୋଽର୍ଜୁନଃ ॥ 3-258-17 (25897)
କୀଲାଲଜଂ ନ ଖାଦେଯଂ କରିଷ୍ଯେ ଚାସୁରବ୍ରତମ୍।
ନାସ୍ତୀତି ନୈବ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯାଚିତୋ ଯେନ କେଚନିତ୍ ॥ 3-258-18 (25898)
ଅଥୋତ୍କ୍ରୁଷ୍ଟଂ ମହେଷ୍ବାସୈର୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈର୍ମହାରଥୈଃ।
ପ୍ରତିଜ୍ଞାତେ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ବଧେ କର୍ଣେନ ସଂଯୁଗେ ॥ 3-258-19 (25899)
ବିଜିତାଂଶ୍ଚାପ୍ଯମନ୍ଯନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାନ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଜାଃ।
`ତଦା ପ୍ରତିଜ୍ଞାମାରୁହ୍ଯ ସୂତପୁତ୍ରେଣ ଭାଷିତେ' ॥ 3-258-20 (25900)
ଦୂର୍ଯୋଧନୋଽପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବିସୃଜ୍ଯନରପୁଙ୍ଗବାନ୍।
ପ୍ରବିବେଶ ଗୃହଂଶ୍ରୀମାନ୍ଯଥା ଚୈତ୍ରରଥଂ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-258-21 (25901)
ତେଽପିସର୍ବେ ମହେଷ୍ବାସା ଜଗ୍ମୁର୍ବେଶ୍ମାନି ଭାରତ।
`ସ୍ବାନିସ୍ବନି ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣାଦଯୋ ନୃପା' ॥ 3-258-22 (25902)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସା ଦୂତବାକ୍ଯପ୍ରଚୋଦିତାଃ।
ଚିନ୍ତଯନ୍ତସ୍ତମେବାର୍ଥଂ ନାଲଭନ୍ତ ସୁଖଂ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-258-23 (25903)
ଭୂଯଶ୍ଚ ଚାରୈ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରବୃତ୍ତିରୁପପାଦିତା।
ପ୍ରତିଜ୍ଞା ସୂତପୁତର୍ସ୍ଯ ବିଜଯସ୍ଯ ବଧଂ ପ୍ରତି ॥ 3-258-24 (25904)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଧର୍ମସୁତଃ ସମୁଦ୍ବିଗ୍ନୋ ନରାଧିପ।
`ଅଧୋମୁଖଶ୍ଚିରଂ ତସ୍ଥୌ କିଂ କାର୍ଯମିତି ଚିନ୍ତଯନ୍' ॥ 3-258-25 (25905)
ଅଭେଦ୍ଯକବଚଂ ମତ୍ବା କର୍ଣମଦ୍ଭୁତବିକ୍ରମମ୍।
ଅନୁସ୍ମରଂଶ୍ ସଂକ୍ଲେଶାନ୍ନ ଶାନ୍ତିମୁପଜଗ୍ମିବାନ୍ ॥ 3-258-26 (25906)
ତସ୍ଯ ଚିନ୍ତାପରୀତସ୍ଯ ବୁଦ୍ଧିର୍ଜଜ୍ଞେ ମହାତ୍ମନଃ।
ବହୁବ୍ଯାଲମୃଗାକୀର୍ଣଂ ତ୍ଯକ୍ତୁଂ ଦ୍ବୈତବନଂ ବନମ୍ ॥ 3-258-27 (25907)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽପି ନୃପତିଃ ପ୍ରଶଶାସ ବସୁଂଧରାମ୍।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ବୀରୈର୍ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣକୃପୈସ୍ତଥା ॥ 3-258-28 (25908)
ସଂଗମ୍ଯ ସୂତପୁତ୍ରେଣ କର୍ଣେନାହବଶୋଭିନା।
`ସତତଂ ପ୍ରୀଯମାଣୋ ବୈ ଦେବିନା ସୌବଲେନ ଚ' ॥ 3-258-29 (25909)
ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ପ୍ରିଯେ ନିତ୍ଯଂ ବର୍ତମାନୋ ମହୀଭୃତାମ୍।
ପୂଜଯାମାସ ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରାନ୍କ୍ରତୁଭିର୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 3-258-30 (25910)
ଭ୍ରାତୄଣାଂ ଚ ପ୍ରିଯଂ ରାଜନ୍ସ ଚକାର ପରଂତପଃ।
ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ମନସା ବୀରୋ ଦତ୍ତଭୁକ୍ତଫଲଂ ଧନମ୍ ॥ 3-258-31 (25911)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଘୋଷଯାତ୍ରାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 258 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-258-1 ମାଗଧାଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସଂ ନାଗରାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ। ଇତି କ. ଥ. ପାଠଃ ॥ 3-258-3 ବାଦିକାଃ କୃତାନୁବାଦିନୋ ଭୂତବିଶେଷାଃ। ବାତିକାସ୍ତମିତି ଝ. ପାଠଃ। ବାତିକାଃ ବାତରୋଗୋପହତଚେତସ ଉଚିତଭାଷଣାନଭିଜ୍ଞଃ ॥ 3-258-11 ସଭାଜଯିତା ପୂଜଯିଷ୍ଯାମି ॥ 3-258-17 ଧାବଯେ ପରେଣତି ଶେଷଃ ॥ 3-258-18 କୀଲାଲଜଂ ମାଂସମ୍। ଅସୁରଂ ସୁରାରହିତଂ ଚ ବ୍ରତଂ ସ୍ବନିଯମଂ କରିଷ୍ଯେ। ମଦ୍ଯଂ ମାଂସଂ ଚ ତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-258-19 ଉତ୍କୁଷ୍ଟଂ ଉଚ୍ଚୈଃ ଶବ୍ଦଃ କୃତଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 259
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.259. ଅଧ୍ଯାଯଃ 259
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପାଣ୍ଡବନିହତଭୂଯିଷ୍ଠୈର୍ମୃଗୈର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସ୍ବପ୍ନେ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଗମନନ ସ୍ବକୁଶଲଶେଷୀକରଣପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭ୍ରାତୃଷୁ ସ୍ବୀଯସ୍ବପ୍ନଦର୍ଶନକଥନପୂର୍ବକଂ ପୁନଃ କାମ୍ଯକବନଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-259-0 (25912)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-259-0x (2631)
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ମୋକ୍ଷଯିତ୍ବା ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରା ମହାବଲାଃ।
କିମକାର୍ଷୁର୍ବନେ ତସ୍ମିଂସ୍ତନ୍ମମାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି ॥ 3-259-1 (25913)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-259-2x (2632)
ତତଃ ଶଯାନଂ କୌନ୍ତେଯଂ ରାତ୍ରୌ ଦ୍ବୈତବନ ମୃଗାଃ।
ସ୍ବପ୍ନାନ୍ତେ ଦର୍ଶଯାମାସୁର୍ବାଷ୍ପକଣ୍ଠା ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-259-2 (25914)
ତାନବ୍ରବୀତ୍ସ ରାଜେନ୍ଦ୍ରୋ ବେପମାନାନ୍କୃତାଞ୍ଜଲୀନ୍।
ବ୍ରୂତ ଯଦ୍ବକ୍ତୁକାମାଃ ସ୍ଥ କେ ଭବନ୍ତଃ କିମିଷ୍ଯତେ ॥ 3-259-3 (25915)
ଏବମୁକ୍ତାଃ ପାଣ୍ଡବେନ କୌନ୍ତେଯେନ ଯଶସ୍ବିନା।
ପ୍ରତ୍ଯବ୍ରୁବନ୍ମୃଗାସ୍ତତ୍ରହତଶେଷା ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-259-4 (25916)
ବଯଂ ମୃଗା ଦ୍ବୈତବନେ ହତଶିଷ୍ଟାସ୍ତୁ ଭାରତ।
ନୋତ୍ସୀଦେମ ମହାରାଜ କ୍ରିଯତାଂ ବାସପର୍ଯଯଃ ॥ 3-259-5 (25917)
ଭବନ୍ତୋ ଭ୍ରାତରଃ ଶୂରାଃ ସର୍ବ ଏବାସ୍ତ୍ରକୋବିଦାଃ।
କୁଲାନ୍ଯଲ୍ପାବଶିଷ୍ଟାନି କୃତବନ୍ତୋ ବନୌକସାମ୍ ॥ 3-259-6 (25918)
ବୀଜଭୂତା ବଯଂ କେଚିଦବଶିଷ୍ଟା ମହାମତେ।
ବିବର୍ଧେମହି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦାତ୍ତେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-259-7 (25919)
ତାନ୍ବେପମାନାନ୍ବିତ୍ରସ୍ତାନ୍ବୀଜମାତ୍ରାବଶେଷିତାନ୍।
ମୃଗାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁଦୁଃଖାର୍ତୋ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-259-8 (25920)
ତାଂସ୍ତଥେତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ରାଜା ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତଃ।
ଯଥା ଭବନ୍ତୋ ବ୍ରୁବତେ କରିଷ୍ଯାମି ଚ ତତ୍ତଥା ॥ 3-259-9 (25921)
ଇତ୍ଯେବଂ ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧଃ ସ ରାତ୍ର୍ଯନ୍ତେ ରାଜସତ୍ତମଃ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ସହିତାନ୍ଭ୍ରାତୄନ୍ଦଯାପନ୍ନୋ ମୃଗାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-259-10 (25922)
ଉକ୍ତୋ ରାତ୍ରୌ ମୃଗୈରସ୍ମି ସ୍ବପ୍ନାନ୍ତେ ହତଶେଷିତୈଃ।
ତନୁଭୂତାଃ ସ୍ମ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଦଯା ନଃ କ୍ରିଯତାମିତି ॥ 3-259-11 (25923)
ତେ ସତ୍ଯମାହୁଃ କର୍ତବ୍ଯା ଦଯାଽସ୍ମାଭିର୍ବନୌକସାମ୍।
ସାଷ୍ଟମାସଂ ହି ନୋ ବର୍ଷଂ ଯଦେନାନୁପଯୁଂକ୍ଷ୍ମହେ ॥ 3-259-12 (25924)
ପୁନର୍ବହୁମୃଗଂ ରମ୍ଯଂ କାମ୍ଯକଂ କାନନୋତ୍ତମମ୍।
ତତ୍ରେମାଂ ବସତିଂ ଶିଷ୍ଟାଂ ବିହରନ୍ତୋ ରମେମହି ॥ 3-259-13 (25925)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-259-14x (2633)
ତତସ୍ତେ ପାଣ୍ଡବାଃ ଶୀଘ୍ରଂ ପ୍ରଯଯୁର୍ଧର୍ମକୋବିଦାଃ ॥ 3-259-14 (25926)
ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହିତା ରାଜନ୍ଯେ ଚ ତତ୍ରସହୋଷିତାଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରସେନାଦିଭିଶ୍ଚୈବ ପ୍ରେଷ୍ଯୈରନୁଗତାସ୍ତଦା ॥ 3-259-15 (25927)
ତେ ଯାତ୍ବା ସୁସୁଖୈର୍ମାର୍ଗୈଃ ସ୍ବନ୍ନୈଃ ଶୁଚିଜଲାନ୍ବିତୈଃ।
ଦଦୃଶୁଃ କାମ୍ଯକଂ ପୁଣ୍ଯମାଶ୍ରମଂ ତାପସାନ୍ବିତମ୍ ॥ 3-259-16 (25928)
ବିବିଶୁସ୍ତେ ସ୍ମ କୌରବ୍ଯା ବୃତା ବିପ୍ରର୍ଷଭୈସ୍ତଦା।
ତଦ୍ବନଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ସୁକୃତିନୋ ଯଥା ॥ 3-259-17 (25929)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ମୃଗସ୍ବପ୍ନୋଦ୍ଭବପର୍ବଣି ଏକୋନଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 259 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-259-5 ବାସସ୍ଯ ପର୍ଯଯଃ ବୈପରୀତ୍ଯ ନାତ୍ରବସ୍ତବ୍ଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 260
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.260. ଅଧ୍ଯାଯଃ 260
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କଦାଚନ କାମ୍ଯକବଚବାସିନଃ ପାଣ୍ଡବାନୁପାଗତେନ ବ୍ଯାସେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦାନପ୍ରଶଂସନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-260-0 (25930)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-260-0x (2634)
ବନେ ନିବସତାଂ ତେଷାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ବର୍ଷାଣ୍ଯେକାଦଶାତୀଯୁଃ କୃଚ୍ଛ୍ରେଣ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-260-1 (25931)
ଫଲମୂଲାଶନାସ୍ତେ ହି ସୁଖାର୍ହା ଦୁଃଖମୁତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରାପ୍ତକାଲମନୁଧ୍ଯାନ୍ତଃ ସେହିରେ ବରପୂରୁଷାଃ ॥ 3-260-2 (25932)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ ରାଜର୍ଷିରାତ୍ମକର୍ମାପରାଧଜମ୍।
ଚିନ୍ତଯନ୍ସ ମହାବାହୁର୍ଭ୍ରାତୄଣାଂ ଦୁଃଖମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-260-3 (25933)
ନ ସୁଷ୍ବାପ ସୁଖଂ ରାଜା ହୃଦି ଶଲ୍ଯୈରିବାର୍ପିତୈଃ।
ଦୌରାତ୍ମ୍ଯମନୁପଶ୍ଯଂସ୍ତତ୍କାଲେ ଦ୍ଯୂତୋଦ୍ଭବସ୍ଯ ହି ॥ 3-260-4 (25934)
ସଂସ୍ମରନ୍ପରୁଷା ବାଚଃ ସୂତପୁତ୍ରସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ।
ନିଃଶ୍ବାସପରମୋ ଦୀନୋ ଦଧ୍ରେ କୋପବିଷଂ ମହତ୍ ॥ 3-260-5 (25935)
ଅର୍ଜୁନୋଯମଜୌ ଚୋଭୌ ଦ୍ରୌପଦୀ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ସ ଚ ଭୀମୋ ମହାତେଜାଃ ସର୍ବେଷାମୁତ୍ତମୋ ବଲେ ॥ 3-260-6 (25936)
`ଚିରସ୍ଯ ଜାତଂ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ସାସୂଯମିବ ତେ ତଦା'।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମୁଦୀକ୍ଷନ୍ତଃ ସେହୁର୍ଦୁଖମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-260-7 (25937)
ଅବଶିଷ୍ଟଂ ତ୍ବଲ୍ପକାଲଂ ମନ୍ବାନାଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ।
ବପୁରନ୍ଯଦିବାକାର୍ପୁରୁତ୍ସାହାମର୍ଷଚେଷ୍ଟିତୈଃ ॥ 3-260-8 (25938)
କସ୍ଯଚିତ୍ତ୍ବଥ କାଲସ୍ଯ ବ୍ଯାସଃ ସତ୍ଯବତୀସୁତଃ।
ଆଜଗାମ ମହାଯୋଗୀ ପାଣ୍ଡବାନବଲୋକକଃ ॥ 3-260-9 (25939)
ତମାଗତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯକୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଗମ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାଦ୍ଯଥାବିଧି ॥ 3-260-10 (25940)
ତମାସୀନମୁପାସୀନଃ ଶୁଶ୍ରୂଷୁର୍ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ତୋଷଯାମାସ ଶୌଚେନ ବ୍ଯାସଂ ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନଃ ॥ 3-260-11 (25941)
ତାନବେକ୍ଷ୍ଯକୃଶାନ୍ପୌତ୍ରାନ୍ବନେ ବନ୍ଯେନ ଜୀବତଃ।
ମହର୍ଷିରନୁକମ୍ପାର୍ଥମବ୍ରବୀଦ୍ବାଷ୍ପଗଦ୍ଗଦମ୍ ॥ 3-260-12 (25942)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାବାହୋ ଶୃଣୁ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ନାତପ୍ତତପସୋ ଲୋକେ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ମହତ୍ସୁଖମ୍।
ସୁଖଦୁଃଖେ ହି ପୁରୁଷଃ ପର୍ଯାଯେଣୋପସେବତେ ॥ 3-260-13 (25943)
ନାତ୍ଯନ୍ତମସୁଖଂ କଶ୍ଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ପ୍ରଜ୍ଞାବାଂସ୍ତ୍ବେବ ପୁରୁଷଃ ସଂଯୁକ୍ତଃ ପରଯା ଧିଯା ॥ 3-260-14 (25944)
ଉଦଯାସ୍ତମଯଜ୍ଞୋ ହି ନ ହୃଷ୍ଯତି ନ ଶୋଚତି।
ସୁଖମାପତିତଂ ବିନ୍ଦନ୍ଦୁଃଖମାପତିତଂ ସହନ୍ ॥ 3-260-15 (25945)
କାଲପ୍ରାପ୍ତମୁପାସୀତ ସସ୍ଯାନାମିବ କର୍ଷକଃ।
ତପସୋ ହି ପରଂ ନାସ୍ତି ତପସା ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍ ॥ 3-260-16 (25946)
ନାସାଧ୍ଯଂ ତପସଃ କିଂଚିଦିତି ବୁଧ୍ଯସ୍ ଭାରତ।
ସତ୍ଯମାର୍ଜବମକ୍ରୋଧଃ ସଂବିଭାଗୋ ଦମଃ ଶମଃ ॥ 3-260-17 (25947)
ଅନସୂଯାଽବିହିଂସା ଚ ଶୌଚମିନ୍ଦ୍ରିଯସଂଯମଃ।
ସାଧନାନି ମହାରାଜ ନରାଣାଂ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାମ୍ ॥ 3-260-18 (25948)
ଅଧର୍ମରୁଚଯୋ ମୂଢାସ୍ତିର୍ଯଗ୍ଗତିପରାଯଣାଃ।
କୃଚ୍ଛ୍ରାଂ ଯୋନିମନୁପ୍ରାପ୍ତା ନ ସୁଖଂ ବିନ୍ଦତେ ଅନାଃ ॥ 3-260-19 (25949)
ଇହ ଯତ୍କ୍ରିଯତେ କର୍ମ ତତ୍ପରତ୍ରୋପଭୁଜ୍ଯତେ।
`ମୂଲସିକ୍ତସ୍ଯ ବୃକ୍ଷସ୍ଯ ଫଲଂ ଶାଖାସୁ ଦୃଶ୍ଯତେ'।
ତସ୍ମାଚ୍ଛରୀରଂ ଯୁଞ୍ଜୀତ ତପସା ନିଯମେନ ଚ ॥ 3-260-20 (25950)
ଯଥାଶକ୍ତି ପ୍ରଯଚ୍ଛେତ ସଂପୂଜ୍ଯାଭିପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ।
କାଲେ ପ୍ରାପ୍ତେ ଚ ହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ରାଜନ୍ବିଗତମତ୍ସରଃ ॥ 3-260-21 (25951)
ସତ୍ଯବାଦୀ ଲଭେତାଯୁରନାଯାସମଥାର୍ଜବମ୍।
ଅକ୍ରୋଧନୋଽନସୂଯଶ୍ଚ ନିର୍ବୃତିଂ ଲଭତେ ପରାମ୍ ॥ 3-260-22 (25952)
ଦାନ୍ତଃ ଶମପରଃ ଶଶ୍ବତ୍ପରିକ୍ଲେଶଂ ନ ବିନ୍ଦତି।
ନ ଚ ତପ୍ଯତି ଦାନ୍ତାତ୍ମା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପରଗତାଂ ଶ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-260-23 (25953)
ସଂବିଭକ୍ତା ଚ ଦାତା ଚ ଭୋଗବାନ୍ସୁଖବାନ୍ନରଃ।
ଭବତ୍ଯହିଂସକଶ୍ଚୈବ ପରମାରୋଗ୍ଯମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-260-24 (25954)
ମାନ୍ଯଂ ମାନଯିତା ଜନ୍ମ କୁଲେ ମହତି ବିନ୍ଦତି।
`ବିନ୍ଦତେ ସୁଖମତ୍ଯର୍ଥମିହ ଲୋକେ ପରତ୍ର ଚ'।
ବ୍ଯସନୈର୍ନ ତୁସଂଯୋଗଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-260-25 (25955)
ଶୁଭାନୁଶଯବୁଦ୍ଧିର୍ହି ସଂଯୁକ୍ତଃ କାଲଧର୍ମଣା।
ପ୍ରାଦୁର୍ଭବତି ତଦ୍ଯୋଗାତ୍କଲ୍ଯାଣମତିରେବ ସଃ ॥ 3-260-26 (25956)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-260-27x (2635)
ଭଗବନ୍ଦାନଧର୍ମାଣଆଂ ତପସୋ ବା ମହାମୁନେ।
କିଂସ୍ବିଦ୍ବହୁଗୁଣଂ ପ୍ରେତ୍ଯ କିଂ ବା ଦୁଷ୍କରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-260-27 (25957)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 3-260-28x (2636)
ଦାନାନ୍ନ ଦୁଷ୍କରଂ ତାତ ପୃଥିବ୍ଯାମସ୍ତି କିଂଚନ।
ଅର୍ଥେ ଚ ମହତୀ ତୃଷ୍ଣା ସ ଚ ଦୁଃଖେନ ଲଭ୍ଯତେ ॥ 3-260-28 (25958)
`ରାଜନ୍ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମେବୈତଦ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ଲୋକସାକ୍ଷିକମ୍'।
ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ପ୍ରିଯାନ୍ପ୍ରାଣାନ୍ପ୍ରବିଶନ୍ତି ରଣାଜିରମ୍।
ତଥୈବ ପ୍ରତିପଦ୍ଯନ୍ତେ ସମୁଦ୍ରମଟବୀଂ ତଥା ॥ 3-260-29 (25959)
କୃଷିଗୋରକ୍ଷ୍ଯମିତ୍ଯେକେ ପ୍ରତିପଦ୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ।
ପୁରୁଷାଃ ପ୍ରେଷ୍ଯତାମେକେ ନିର୍ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଧନାର୍ଥିନଃ ॥ 3-260-30 (25960)
ତସ୍ମାଦ୍ଦୁଃଖାର୍ଜିତସ୍ଯୈବ ପରିତ୍ଯାଗଃ ସୁଦୁଷ୍କରଃ।
ସୁଦୁଷ୍କରତରଂ ଦାନଂ ତସ୍ମାଦ୍ଦାନଂ ମତଂ ମମ ॥ 3-260-31 (25961)
ବିସେଷସ୍ତ୍ବତ୍ର ବିଜ୍ଞେଯୋ ନ୍ଯାଯେନୋପାର୍ଜିତଂ ଧନମ୍।
ପାତ୍ରେ କାଲେ ଚ ଦେଶେ ଚ ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରତିପାଦଯେତ୍ ॥ 3-260-32 (25962)
ଅନ୍ଯାଯାତ୍ସମୁପାତ୍ତେନ ଦାନଧର୍ମୌ ଧନନ ଯଃ।
କୁରୁତେ ନ ସ କର୍ତାରଂ ତ୍ରାଯତେ ମହତୋ ଭଯାତ୍ ॥ 3-260-33 (25963)
ପାତ୍ରେ ଦାନଂ ସ୍ବଲ୍ପମପି କାଲେ ଦତ୍ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ମନସା ହି ବିଶୁଦ୍ଧେନ ପ୍ରେତ୍ଯାନନ୍ତଫଲଂ ସ୍ମୃତମ୍ ॥ 3-260-34 (25964)
`ଶ୍ରଦ୍ଧା ଧର୍ମାନୁଗା ଦେବୀ ପାବନୀ ବିଶ୍ବଧାରିଣୀ।'
ସବିତ୍ରୀ ପ୍ରସବିତ୍ରୀ ଚ ସଂସାରାର୍ଣବତାରିଣୀ ॥ 3-260-35 (25965)
ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଧାର୍ଯତେ ଧର୍ମୋ ମହଦ୍ଭିର୍ନାର୍ଥଦର୍ଶିଭିଃ।
ସଧନା ଅପିରାଜାନୋ ନିଃଶ୍ରଦ୍ଧା ନରକଂ ଗତାଃ ॥ 3-260-36 (25966)
ନିଷ୍କିଂଚନାଶ୍ଚ ମୁନଯଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାବନ୍ତୋ ଦିବଂ ଗତାଃ।
ଦେଶେ କାଲେ ଚ ପାତ୍ରେ ଚ ମୁଦ୍ଗଲଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଯାଽନ୍ବିତଃ।
ବ୍ରୀହିଦ୍ରୋଣଂ ପ୍ରଦାଯାଥ ପରଂ ପଦମବାପ୍ତବାନ୍' ॥ 3-260-37 (25967)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ବ୍ରୀହିଦ୍ରୋଣପରିତ୍ଯାଗାଦ୍ଯତ୍ଫଲଂ ପ୍ରାପ ମୁଦ୍ଗଲଃ ॥ 3-260-38 (25968)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ବ୍ରୀହିଦ୍ରୌଣିକପର୍ବଣି ଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 260 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-260-2 ଧ୍ଯାନ୍ତଃ ଧ୍ଯାଯନ୍ତଃ ॥ 3-260-4 ଦ୍ଯୂତୋଦ୍ଭବସ୍ ଦ୍ଯୂତହେତୋଃ ଶକୁନ୍ଯାଦେଃ ॥ 3-260-9 ଅବଲୋକକୋଽବଲୋକିତୁକାମଃ ॥ 3-260-14 ନହ୍ଯନନ୍ତଂ ସୁଖଂ କଶ୍ଚିତ୍ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-260-16 ତପସା ଜ୍ଞାନେନ। ମହଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ॥ 3-260-21 କାଲେ ଦାନକାଲେ ॥ 3-260-22 ଅନାଯାସଂ କ୍ଲେଶପରିହାରମ୍। ନିର୍ବୃତ୍ତିଂ ସୁଖମ୍। ପରାଂ ମୋକ୍ଷାଖ୍ଯାମ୍ ॥ 3-260-24 ସଂବିଭକ୍ତା ଅନ୍ନାଦେର୍ବିଭାଗକର୍ତା। ଦାତା ଧନାଦେଃ ॥ 3-260-26 ଶୁଭମେବାନୁଶେତେ ଶୁଭପକ୍ଷପାତିନୀ ବୁଦ୍ଧିର୍ଯସ୍ଯ। କାଲଧର୍ମେଣ ମରଣେନ ॥ 3-260-27 ଦାନଜାନାଂ ଧର୍ମାଣାମ୍। ତପସଃ କାଯକ୍ଲେଶକୃତସ୍ଯ କୃଚ୍ଛାଦେଃ। ଏତ ରଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ପ୍ରେତ୍ଯ ମୃତ୍ବା କିଂ ବହୁଗୁଣଂ କିଂ ପରଲୋକେ ଶ୍ରେଷ୍ଠମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-260-31 ଦୁଃଖାର୍ଜିତସ୍ଯ ଧନସ୍ଯେତି ଶେଷଃ। ମତଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠତ୍ବେନ ॥ 3-260-38 ଦ୍ରୋଣୋ ମାନବିଶେଷସ୍ତନ୍ମିତା ବ୍ରୀହଯସ୍ତେଷାଂ ଦାନାତ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 261
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.261. ଅଧ୍ଯାଯଃ 261
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମୁଦ୍ଗଲଚିତ୍ତପରୀକ୍ଷଣାଯ ଦୁର୍ବାସସା ଷଟ୍କୃତ୍ବୋଯାଚନେଷ୍ଯବିକୃତମନସା ତେନ ତଦାତଦାଽନ୍ନଦାନେନ ତତ୍ତୋଷଣମ୍ ॥ 1 ॥ ତନ୍ମହିମ୍ନା ସବିମାନେନ ଦେବଦୂତେନ ସଶରୀରସ୍ଯୈବ ମୁଦ୍ଗଲସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗଂପ୍ରତ୍ଯାହ୍ନାନମ୍ ॥ 2 ॥ ମୁଦ୍ଗଲେନ ତଂପ୍ରତି ସ୍ବର୍ଗସ୍ବରୂପନିରୂପଣପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-261-0 (25969)
ଯୁଦିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-261-0x (2637)
ବ୍ରୀହିଦ୍ରୋଣଃ ପରିତ୍ଯକ୍ତଃ କଥଂ ତେନ ମହାତ୍ମନା।
କସ୍ମୈ ଦତ୍ତଶ୍ଚ ଭଗବନ୍ବିଧିନା କେନ ଚାତ୍ଥ ମେ ॥ 3-261-1 (25970)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଧର୍ମା ଭଗବାନ୍ଯସ୍ ତୁଷ୍ଟୋ ହି କର୍ମଭିଃ।
ସଫଲଂ ତସ୍ଯ ଜନ୍ମାହଂ ମନ୍ଯେ ସଦ୍ଧର୍ମଚାରିଣଃ ॥ 3-261-2 (25971)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 3-261-3x (2638)
ଶିଲୋଞ୍ଛବୃତ୍ତିର୍ଧର୍ମାତ୍ମା ମୁଦ୍ଗଲଃ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଆସୀଦ୍ରାଜନ୍କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ସତ୍ଯବାଗନସୂଯକଃ ॥ 3-261-3 (25972)
ଅତିଥିବ୍ରତୀ କ୍ରିଯାବାଂଶ୍ଚ କାପୋତୀଂ ବୃତ୍ତିମାସ୍ଥିତଃ।
ସତ୍ରମିଷ୍ଟୀକୃତଂନାମ ସମୁପାସ୍ତେ ମହାତପାଃ ॥ 3-261-4 (25973)
ସପୁତ୍ରଦାରୋ ହି ମୁନିଃ ପକ୍ଷାହାରୋ ବଭୂବ ହ।
କପୋତବୃତ୍ତ୍ଯା ପକ୍ଷେଣ ବ୍ରୀହିଦ୍ରୋଯଣମୁପାର୍ଜଯତ୍ ॥ 3-261-5 (25974)
ଦର୍ଶଂ ଚ ପୌର୍ଣମାସଂ ଚ କୁର୍ବନ୍ବିଗତମନ୍ସରଃ।
ଦେବତାତିଥିଶେଷେଣ କୁରୁତେ ଦେହଯାପନମ୍ ॥ 3-261-6 (25975)
ତତ୍ରେନ୍ଦ୍ରଃ ସହିତୋ ଦେବୈଃ ସାକ୍ଷାତ୍ରିଭୁବନେଶ୍ବରଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୃହ୍ଣାନ୍ମହାରାଜ ଭାଗଂ ପର୍ବଣିପର୍ବଣି ॥ 3-261-7 (25976)
ସ ପର୍ବକାଲ୍ଯଂ କୃତ୍ବା ତୁ ମୁନିବୃତ୍ତ୍ଯା ସମନ୍ବିତଃ।
ଅତିଥିଭ୍ଯୋ ଦଦାବନ୍ନଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟେନାନ୍ତରାତ୍ମନା ॥ 3-261-8 (25977)
ବ୍ରୀହିଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ତତ୍ପ୍ରୀତ୍ଯା ଦଦତୋଽନ୍ନଂ ମହାତ୍ମନଃ।
ଋଷେର୍ମାତ୍ସର୍ଯହୀନସ୍ ବର୍ଧତ୍ଯତିଥିଦର୍ଶନାତ୍ ॥ 3-261-9 (25978)
ତଚ୍ଛତାନ୍ଯପି ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ମନୀଷିଣାମ୍।
ମୁନେସ୍ତ୍ଯାଗବିଶୁଦ୍ଧ୍ଯା ତୁ ତଦନ୍ନଂ ବୃଦ୍ଧିମୃଚ୍ଛତି ॥ 3-261-10 (25979)
ତଂ ତୁ ରଶୁଶ୍ରାବ ଧର୍ମିଷ୍ଠଂ ମୁଦ୍ଗଲଂ ସଂଶିତବ୍ରତମ୍।
ଦୁର୍ବାସା ନୃପ ଦିଗ୍ବାସାସ୍ତମଥାଭ୍ଯାଜଗାମ ହ ॥ 3-261-11 (25980)
ବିଭ୍ରଚ୍ଚାନିଯତଂ ବେଷମୁନ୍ମତ୍ତ ଇବ ପାଣ୍ଡବ।
ବିକଚଃ ପରୁଷା ବାଚୋ ବ୍ଯାହରନ୍ବିବିଧା ମୁନିଃ ॥ 3-261-12 (25981)
ଅଭିଗମ୍ଯାଥ ତଂ ବିପ୍ରମୁବାଚ ମୁନିସତ୍ତମଃ।
ଅନ୍ନାର୍ଥିନମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ବିଦ୍ଧି ମାଂ ମୁନିସତ୍ତମ ॥ 3-261-13 (25982)
ସ୍ବାଗତଂ ତେଽସ୍ତ୍ବିତି ମୁନିଂ ମୁଦ୍ଗଲଃ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ପାଦ୍ଯମାଚମନୀଯଂ ଚ ପ୍ରତିବେଦ୍ଯାନ୍ନମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-261-14 (25983)
ପ୍ରାଦାତ୍ସ ତପସୋପାତ୍ତଂ କ୍ଷୁଧିତାଯାତିଥିପ୍ରିଯଃ।
ଉନ୍ମତ୍ତାଯ ପରାଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାମାସ୍ଥାଯ ସ ଧୃତବ୍ରତଃ ॥ 3-261-15 (25984)
ତତସ୍ତଦନ୍ନଂ ରସବତ୍ସ ଏବ କ୍ଷୁଧଯାଽନ୍ବିତଃ।
ବୁଭୁଜେ କୃତ୍ସ୍ନମୁନ୍ମତ୍ତଃ ପ୍ରାଦାତ୍ତସ୍ମୈ ଚ ମୁଦ୍ଗଲଃ ॥ 3-261-16 (25985)
ଭୁକ୍ତ୍ବା ଚାନ୍ନଂ ତତଃ ସର୍ବମୁଚ୍ଛିଷ୍ଟେନାତ୍ମନସ୍ତତଃ।
ଅଥାଙ୍ଗଂ ଲିଲିପେଽନ୍ନେନ ଯଥାଗତମଗାଚ୍ଚ ସଃ ॥ 3-261-17 (25986)
`ତେନୈବାତ୍ମାନମାଲିପ୍ଯ ହସନ୍ଗାଯନ୍ପ୍ରଧାବତି।
ନୃତ୍ଯତେ ଧାବତେ ଚୈବ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ତତ୍କ୍ରୋଶତେ ତଥା' ॥ 3-261-18 (25987)
ଏବଂ ଦ୍ବିତୀଯେ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ପର୍ବକାଲେ ମନୀଷିଣଃ।
ଆଗମ୍ଯ ବୁଭୁଜେ ସର୍ବମନ୍ନପୁଞ୍ଛୋପଜୀବିନଃ ॥ 3-261-19 (25988)
ନିରାହାରସ୍ତୁ ସ ମୁନିରୁଞ୍ଛମାର୍ଜଯେ ପୁନଃ।
ନ ଚୈନଂ ବିକ୍ରିଯାଂ ନେତୁମଶକନ୍ମୁଦ୍ଗଲଂ କ୍ଷୁଧା ॥ 3-261-20 (25989)
ନ କ୍ରୋଧୋ ନ ଚ ମାତ୍ସର୍ଯଂ ନାବମାନୋ ନ ସଂଭ୍ରମଃ।
ସପୁତ୍ରଦାରମୁଞ୍ଛନ୍ତମାବିବେଶ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-261-21 (25990)
ତଥା ତମୁଞ୍ଛଧର୍ମାଣଂ ଦୁର୍ବାସା ମୁନିସତ୍ତମମ୍।
ଉପତସ୍ଥେ ଯଥାକାଲଂ ଷଟ୍କୃତ୍ବଃ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 3-261-22 (25991)
ନ ଚାସ୍ ମନସଃ କଶ୍ଚିଦ୍ବିକାରୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ମୁନେଃ।
ଶୁଦ୍ଧସତ୍ବସ୍ଯ ଶୁଦ୍ଧଂ ସ ଦଦୃଶେ ନିର୍ମଲଂ ମନଃ ॥ 3-261-23 (25992)
ତମୁବାଚ ତତଃ ପ୍ରୀତଃ ସ ମୁନିର୍ମୁଦ୍ଗଲଂ ତଦା।
ତ୍ବତ୍ସମୋ ନାସ୍ତି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଦାତା ମାତ୍ସର୍ଯବର୍ଜିତଃ ॥ 3-261-24 (25993)
କ୍ଷୁଦ୍ଧର୍ମସଂଜ୍ଞାଂ ପ୍ରଣୁଦତ୍ଯାଦତ୍ତେ ଧୈର୍ଯମେବ ଚ।
ବିଷଯାନୁସାରିଣୀ ଜିହ୍ବା କର୍ଷତ୍ଯେବ ରସାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-261-25 (25994)
ଆହାରପ୍ରଭବାଃ ପ୍ରାଣା ମନୋ ଦୁର୍ନିଗ୍ରହଂ ଚଲମ୍।
ମନସଶ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ଚାପ୍ଯୈକାଗ୍ର୍ଯଂ ନିଶ୍ଚିତଂ ତପଃ ॥ 3-261-26 (25995)
ଶ୍ରମେଣୋପାର୍ଜିତଂ ତ୍ଯକ୍ତଂ ନ ଚ ଦୁଃଖେନ ଚେତସା।
ତତ୍ସର୍ବଂ ଭବତା ସାଧୋ ଯଥାବଦୁପପାଦିତମ୍ ॥ 3-261-27 (25996)
ପ୍ରୀତାଃ ସ୍ମୋଽନୁଗୃହୀତାଶ୍ଚ ସମେତ୍ଯ ଭବତା ସହ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଭିଜଯୋ ଧୈର୍ଯଂ ସଂବିଭାଗୋ ଦମଃ ଶମଃ।
ଦଯା ସତ୍ଯଂ ଚ ଧର୍ମଶ୍ଚ ତ୍ବଯି ସର୍ବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-261-28 (25997)
`ଲୋକାଃ ସମସ୍ତା ଧର୍ମେଣ ଧାର୍ଯନ୍ତେ ସଚରାଚରାଃ।
ଧର୍ମୋପି ଧାର୍ଯତେ ଯେନ ଧୃତିଯୁକ୍ତ ତ୍ବଯାଽଽତ୍ମନା ॥ 3-261-29 (25998)
ବିଶୁଦ୍ଧସତ୍ବସଂପନ୍ନୋ ନ ତ୍ବଦନ୍ଯୋସ୍ତି କଶ୍ଚନ'।
ଜିତାସ୍ତେ କର୍ମଭିର୍ଲୋକାଃ ପ୍ରାପ୍ତୋସି ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-261-30 (25999)
ଅହୋ ଦାନଂ ବିଘୁଷ୍ଟଂ ତେ ସୁମହତ୍ସ୍ବର୍ଗବାସିଭିଃ।
ସଶରୀରୋ ଭବାନ୍ଗନ୍ତା ସ୍ବର୍ଗଂ ସୁଚରିତବ୍ରତ ॥ 3-261-31 (26000)
ଇତ୍ଯେବଂ ବଦତସ୍ତସ୍ଯ ତଦା ଦୁର୍ବାସସୋ ମୁନେଃ।
ଦେବଦୂତୋ ବିମାନେନ ମୁଦ୍ଗଲଂ ପ୍ରତ୍ଯୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-261-32 (26001)
ହଂସସାରସଯୁକ୍ତେନ କିଙ୍କିଣୀଜାଲମାଲିନା।
କାମଗେନ ବିଚିତ୍ରେଣ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧବତା ତଥା ॥ 3-261-33 (26002)
ଉବାଚ ଚୈନଂ ବିପ୍ରର୍ଷିଂ ବିମାନଂ କର୍ମଭିର୍ଜିତମ୍।
ସମୁପାରୋହ ସଂସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ୍ତୋସି ପରମାଂ ମୁନେ ॥ 3-261-34 (26003)
ତମେବଂବାଦିନମୃଷିର୍ଦେବଦୂତମୁବାଚ ହ।
ଇଚ୍ଛାମି ଭବତା ପ୍ରୋକ୍ତାନ୍ଗୁଣାନ୍ସ୍ବର୍ଗନିବାସିନାଂ ॥ 3-261-35 (26004)
କେ ଗୁଣାସ୍ତତ୍ରବସତାଂ କିଂ ତପଃ କଶ୍ଚ ନିଶ୍ଚଯଃ।
ସ୍ବର୍ଗେ ତତ୍ରସୁଖଂ କିଂ ଚ ଦୋଷୋ ବା ଦେବଦୂତକ ॥ 3-261-36 (26005)
ସତାଂ ସାପ୍ତପଦଂ ମିତ୍ରମାହୁଃ ସନ୍ତଃ କୁଲୋଚିତାଃ।
ମିତ୍ରତାଂ ଚ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ବାମହଂ ବିଭୋ ॥ 3-261-37 (26006)
ଯଦତ୍ର ତଥ୍ଯଂ ପଥ୍ଯଂ ଚ ତଦ୍ବ୍ରବୀହ୍ଯବିଚାରଯନ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଥା କରିଷ୍ଯାମି ବ୍ଯବସାଯଂ ଗିରା ତବ ॥ 3-261-38 (26007)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ବ୍ରୀହିଦ୍ରୌଣିକପର୍ବଣି ଏକଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 261 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-261-2 ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଧର୍ମା ନୃଣାଂ ଧର୍ମସ୍ଯ ବେତ୍ତା। ଭଗବାନ୍ ଈଶ୍ବରଃ ॥ 3-261-3 ଉଞ୍ଛଃ କଣଶ ଆଦାନଂ କଣିଶାଦ୍ଯର୍ଜନଂ ଶିଲମିତି ଯାଦବଃ। ତେ ଉଭେ ବୃତ୍ତିର୍ଜୀବନଂ ଯସ୍ ସ ଶିଲୋଞ୍ଛବୃତ୍ତିଃ ॥ 3-261-4 କାପୋତୀଂବୃତ୍ତିଂ ଅଲ୍ପସଂଗ୍ରହରୂପାମ୍। ଇଷ୍ଟୀକୃତଂଇଷ୍ଟିଭିରେବ ନିର୍ବର୍ତ୍ଯଂ ନତୁ ପଶ୍ବାଦିନା ସତ୍ରଂ ଯଜ୍ଞମ୍ ॥ 3-261-9 ବ୍ରୀହିଦ୍ରୋଣମାତ୍ରଂ ଯଦା ସିଧ୍ଯତି ତଦା ଦଦାତି ତଦା ଚ ଦୀଯମାନଂ ତଦ୍ବର୍ଧତି ବର୍ଧତେ ॥ 3-261-10 ଋଚ୍ଛତି ପ୍ରାପ୍ନୋତି ॥ 3-261-12 ବିକଚଃ ହସନ୍ମୁଣ୍ଡୋ ବା ॥ 3-261-19 ଦ୍ବିତୀଯେ ପକ୍ଷେ ॥ 3-261-25 କ୍ଷୁତ୍ କ୍ଷୁଧା ॥ 3-261-27 ତ୍ଯକ୍ତୁଂ ଦୁଃଖଂ ଶୁଦ୍ଧେନ ଚେତସା ଇତି ଖ. ଝ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-261-38 ବ୍ଯବସାଯଂ ନିଶ୍ଚଯମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 262
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.262. ଅଧ୍ଯାଯଃ 262
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦେବଦୂତାତ୍ସ୍ବର୍ଗସୁଖସ୍ଯାସ୍ଥିରତାଂ ପରିଜାନତା ମୁଦ୍ଗଲେନ ସ୍ବର୍ଗାନଭିରୋଚନପୂର୍ବକଂ ଦେବଦୂତସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାପନମ୍ ॥ 1 ॥ ବ୍ଯାସେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ମୁଦ୍ଗଲୋପାଖ୍ଯାନକଥନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବାଶ୍ରମଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-262-0 (26008)
ଦେବଦୂତ ଉବାଚ। 3-262-0x (2639)
ମହର୍ଷେଽକାର୍ଯବୁଦ୍ଧିସ୍ତ୍ବଂ ଯଃ ସ୍ବର୍ଗସୁଖମୁତ୍ତମମ୍।
ସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ପ୍ରତିପତ୍ତବ୍ଯଂ ବିମୃଶସ୍ଯବୁଧୋ ଯଥା ॥ 3-262-1 (26009)
ଉପରିଷ୍ଟାଦଯଂ ଲୋକୋ ଯୋଽଯଂ ସ୍ବରିତି ସଂଜ୍ଞିତଃ।
ଊର୍ଧ୍ବଗଃ ସତ୍ପଥଃ ଶଶ୍ବଦ୍ଦେବଯାନଚରୋ ମୁନେ ॥ 3-262-2 (26010)
ନାତପ୍ତତପସଃ ପୁଂସୋ ନାମହାଯଜ୍ଞଯାଜିନଃ।
ନାନୃତା ନାସ୍ତିକାଶ୍ଚୈବ ତତ୍ରଗଚ୍ଛନ୍ତି ମୁଦ୍ଗଲ ॥ 3-262-3 (26011)
ଧର୍ମାତ୍ମାନୋ ଜିତାତ୍ମାନଃ ଶାନ୍ତା ଦାନ୍ତା ବିମତ୍ସରାଃ।
ଦାନଧର୍ମରତାଃ ପୁଂସଃ ଶୂରାଶ୍ଚାହିତଲକ୍ଷଣାଃ ॥ 3-262-4 (26012)
ତତ୍ରଗଚ୍ଛନ୍ତି ଧର୍ମାଗ୍ର୍ଯଂ କୃତ୍ବା ଶମଦମାତ୍ମକମ୍।
ଲୋକାନ୍ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ସଦ୍ଭିରାଚରିତାନ୍ନୃଭିଃ ॥ 3-262-5 (26013)
ଦେବାଃ ସାଧ୍ଯାସ୍ତଥା ବିଶ୍ବେ ତଥୈବ ଚ ମହର୍ଷଯଃ।
ଯାମା ଧାମାଶ୍ଚ ମୌଦ୍ଗଲ୍ଯ ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସସ୍ତଥା ॥ 3-262-6 (26014)
ଏଷାଂ ଦେବନିକାଯାନାଂ ପୃଥକ୍ପୃଥଗନେକଶଃ।
ଭାସ୍ବନ୍ତଃ କାମସଂପନ୍ନା ଲୋକାସ୍ତେଜୋମଯାଃ ଶୁଭାଃ ॥ 3-262-7 (26015)
ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶତ୍ସହସ୍ରାଣି ଯୋଜନାନି ହିରଣ୍ମଯଃ।
ମେରୁଃ ପର୍ବତରାଡ୍ଯତ୍ରଦେବୋଦ୍ଯାନାନି ମୁଦ୍ଗଲ ॥ 3-262-8 (26016)
`ନନ୍ଦନାନ୍ଯତିରମ୍ଯାଣି ତତ୍ରୋଦ୍ଯାନାନି ମୁଦ୍ଗଲ।
ସର୍ବକାମଫଲୈର୍ବୃକ୍ଷୈଃ ଶୋଭିତାନି ସମନ୍ତତଃ' ॥ 3-262-9 (26017)
ନନ୍ଦନାଦୀନି ପୁଣ୍ଯାନି ବିହାରାଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାମ୍।
ନ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସେ ନ ଗ୍ଲାନିର୍ନ ଶୀତୋଷ୍ଣେ ଭଯଂ ତଥା ॥ 3-262-10 (26018)
ବୀଭତ୍ସମଶୁଭଂ ବାଽପି ରୋଗୋ ବା ତତ୍ର କଶ୍ଚନ।
ମନୋଜ୍ଞାଃ ସର୍ବତୋ ଗନ୍ଧାଃ ସୁଖସ୍ପର୍ଶାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-262-11 (26019)
ଶବ୍ଦାଃ ଶ୍ରୁତିମନୋଗ୍ରାହ୍ଯାଃ ସର୍ବତସ୍ତତ୍ରବୈ ମୁନେ।
ନ ଶୋକୋ ନ ଜରା ତତ୍ର ନାଯାସପରିଦେବନେ ॥ 3-262-12 (26020)
ଈଦୃଶଃ ସ ମୁନେ ଲୋକଃ ସ୍ବକର୍ମଫଲହେତୁକଃ।
ସୁକୃତୈସ୍ତତ୍ରପୁରୁଷାଃ ସଂଭବନ୍ତ୍ଯାତ୍ମକର୍ମଭିଃ ॥ 3-262-13 (26021)
ତୈଜସାନି ଶରୀରାଣି ଭବନ୍ତ୍ଯ୍ରୋପପଦ୍ଯତାମ୍।
କର୍ମଜାନ୍ଯେବ ମୌଦ୍ଗଲ୍ଯ ନ ମାତୃପିତୃଜାନ୍ଯୁତ ॥ 3-262-14 (26022)
ରନ ସଂସ୍ବେଦୋ ନ ଦୌର୍ଗନ୍ଧ୍ଯଂ ପୁରୀଷଂ ମୂତ୍ରମେବ ଚ।
ତେଷାଂ ନ ଚ ରଜୋବସ୍ତ୍ରଂ ବାଧତେ ତତ୍ରବୈ ମୁନେ ॥ 3-262-15 (26023)
ନ ମ୍ଲାଯନ୍ତି ସ୍ରଜସ୍ତେଷାଂ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧା ମନୋରମାଃ।
ସମୂହ୍ଯନ୍ତେ ବିମାନୈଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନେବଂବିଧା ହି ତେ ॥ 3-262-16 (26024)
ଈର୍ଷ୍ଯାଶୋକକ୍ଲମାପେତା ମୋହମାତ୍ସର୍ଯବର୍ଜିତାଃ।
ସୁଖଂ ସଂର୍ଗଜିତସ୍ତତ୍ରବର୍ତଯନ୍ତେ ମହାମୁନେ ॥ 3-262-17 (26025)
ତେଷାଂ ତଥାବିଧାନାଂ ତୁ ଲୋକାନାଂ ମୁନିପୁଙ୍ଗବ।
ଉପର୍ଯୁପରି ଶକ୍ରସ୍ ଲୋକା ଦିବ୍ଯା ଗୁଣାନ୍ବିତାଃ ॥ 3-262-18 (26026)
ପରତୋ ବ୍ରହ୍ମଣସ୍ତସ୍ଯ ଲୋକସ୍ତେଜୋମଯଃ ଶୁଭଃ।
ଯତ୍ର ଯାନ୍ତ୍ଯୃଷଯୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ପୂତାଃ ସ୍ବୈଃ କର୍ମଭିଃ ଶୁଭୈଃ ॥ 3-262-19 (26027)
ଋଭବୋ ନାମ ତତ୍ରାନ୍ଯେ ଦେବାନାମପି ଦେବତାଃ।
ତେଷାଂ ଲୋକାଃ ପରତରେ ଯାନ୍ଯଜନ୍ତୀହ ଦେବତାଃ ॥ 3-262-20 (26028)
ସ୍ବଯଂପ୍ରଭାସ୍ତେ ଭାସ୍ବନ୍ତୋ ଲୋକାଃ କାମଦୁଘାଃ ପରେ।
ନ ତେଷାଂ ସ୍ତ୍ରୀକୃତସ୍ତାପୋ ନ ଭୋଗୈଶ୍ବର୍ଯମତ୍ସରଃ ॥ 3-262-21 (26029)
ନ ବର୍ତଯନ୍ତ୍ଯାହୁତିଭିସ୍ତେ ନାପ୍ଯମୃତଭୋଜନାଃ।
ତଥା ଦିବ୍ଯଶରୀରାସ୍ତେ ନ ଚ ବିଗ୍ରହମୂର୍ତଯଃ ॥ 3-262-22 (26030)
ନାସୁଖାଃ ସୁଖକାମାସ୍ତେ ଦେବଦେବାଃ ସନାତନାଃ।
ନ କଲ୍ପପରିବର୍ତେଷୁ ପରିବର୍ତନ୍ତି ତେ ତଥା ॥ 3-262-23 (26031)
ରଜରା ମୃତ୍ଯୁଃ କୁତସ୍ତେଷାଂ ହର୍ଷଃ ପ୍ରୀତିଃ ସୁଖଂ ନ ଚ।
ନ ଦୁଃଖଂ ନ ସୁଖଂ ଚାପି ରାଗଦ୍ବେଷୌ କୁତୋ ମୁନେ ॥ 3-262-24 (26032)
ଦେବାନାମପି ମୌଦ୍ଗଲ୍ଯକାଙ୍କ୍ଷିତା ସା ଗତିଃ ପରା।
ଦୁଷ୍ପ୍ରାପା ପରମା ସିଦ୍ଧିରଗମ୍ଯା କାମଗୋଚରୈଃ ॥ 3-262-25 (26033)
ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଦିମେ ଲୋକାଃ ଶେଷା ଲୋକା ମନୀଷିଭିଃ।
ଗମ୍ଯନ୍ତେ ନିଯମୈଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠୈର୍ଦାନୈର୍ବା ବିଧିପୂର୍ବକୈଃ ॥ 3-262-26 (26034)
ସେଯଂ ଦାନକୃତା ବ୍ଯୁଷ୍ଟିରନୁପ୍ରାପ୍ତା ସୁଖଂ ତ୍ବଯା।
ତାଂ ରଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ ସୁକୃତୈର୍ଲବ୍ଧାଂ ତପସା ଦ୍ଯୋତିତପ୍ରଭଃ ॥ 3-262-27 (26035)
ଏତତ୍ସ୍ବର୍ଗସୁଖଂ ବିପ୍ର ଲୋକା ନାନାବିଧାସ୍ତଥା।
ଗୁଣାଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ପ୍ରୋକ୍ତାସ୍ତେ ଦୋଷାନପି ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-262-28 (26036)
କୃସ୍ଯ କର୍ମଣସ୍ତତ୍ରଭୁଜ୍ଯତେ ଯତ୍ଫଲଂ ଦିବି।
ନ ଚାନ୍ତ୍କ୍ରିଯତେ କର୍ମ ମୂଲଚ୍ଛେଦେନ ଭୁଜ୍ଯତେ ॥ 3-262-29 (26037)
ସୋଽତ୍ରଦୋଷୋ ମମ ମତସ୍ତସ୍ଯାନ୍ତେ ପତନଂ ଚ ଯତ୍।
ସୁଖବ୍ଯାପ୍ତମନସ୍କାନାଂ ପତନଂ ଯଚ୍ଚ ମୁଦ୍ଗଲ ॥ 3-262-30 (26038)
ଅସଂତୋଷଃ ପରୀତାପୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୀପ୍ତତରାଃ ଶ୍ରିଯଃ।
ଯଦ୍ଭବତ୍ଯବରେ ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥିତାନାଂ ତତ୍ସୁଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 3-262-31 (26039)
ସଂଜ୍ଞାମୋହଶ୍ଚପତତାଂ ରଜସା ଚ ପ୍ରଧର୍ଷଣମ୍।
ପ୍ରମ୍ଲାନେଷୁ ଚ ମାଲ୍ଯେଷୁ ତତଃ ପିପତିଷୋର୍ଭଯମ୍ ॥ 3-262-32 (26040)
ଆବ୍ରହ୍ମଭବନାଦେତେ ଦୋଷା ମୌଦ୍ଗଲ୍ଯ ଦାରୁଣାଃ।
ନାକଲୋକେସୁକୃତିନାଂ ଗୁଣାସ୍ତ୍ବଯୁତଶୋ ନୃଣାମ୍ ॥ 3-262-33 (26041)
ଅଯଂ ତ୍ବନ୍ଯୋ ଗୁଣଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଶ୍ଚ୍ଯୁତାନାଂ ସ୍ବର୍ଗତୋ ମୁନେ।
ଶୁଭାନୁଶଯଯୋଗେନ ମନୁଷ୍ଯେଷୂପଜାଯତେ ॥ 3-262-34 (26042)
ତତ୍ରାପି ସ ମହାଭାଗଃ କୁଲେ ମହତି ଜାଯତେ।
ନ ଚେତ୍ସଂବୁଧ୍ଯତେ ତତ୍ରଗଚ୍ଛତ୍ଯଧମତାଂ ତତଃ ॥ 3-262-35 (26043)
ଇହ ଯତ୍କ୍ରିଯତେ କର୍ମ ତତ୍ପରତ୍ରୋପଭୁଜ୍ଯତେ।
କର୍ମଭୂମିରିଯଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଫଲଭୂମିରସୌ ମତା ॥ 3-262-36 (26044)
[ମୁଦ୍ଗଲ ଉବାଚ। 3-262-37x (2640)
ମହାନ୍ତସ୍ତୁ ଅମୀ ଦୋପାସ୍ତ୍ବଯା ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ କୀର୍ତିତାଃ।
ନିର୍ଦୋଷ ଏବ ଯସ୍ତ୍ଯନ୍ଯୋ ଲୋକଂ ତଂ ପ୍ରବଦସ୍ବ ମେ ॥ 3-262-37 (26045)
ଦେବଦୂତ ଉବାଚ। 3-262-38x (2641)
ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସଦନାଦୂର୍ଧ୍ବଂ ତଦ୍ବିଷ୍ଣୋଃ ପରମଂ ପଦମ୍।
ଶୁଦ୍ଧଂ ସନାତନଂ ଜ୍ଯୋତିଃ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ଯଦ୍ବିଦୁଃ ॥ 3-262-38 (26046)
ନ ତତ୍ରବିପ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପୁରୁଷା ବିଷଯାତ୍ମକାଃ।
ଦମ୍ଭଲୋଭମହାକ୍ରୋଧମୋହଦ୍ରୋହୈରଭିଦ୍ରୁତାଃ ॥ 3-262-39 (26047)
ନିର୍ମମା ନିରହଂକାରା ନିର୍ଦ୍ବିନ୍ଦ୍ବାଃ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ।
ଧ୍ଯାନଯୋଗପରାଶ୍ଚୈବ ତତ୍ରଗଚ୍ଛନ୍ତି ମାନବାଃ ॥] 3-262-40 (26048)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯତଂ ଯନ୍ମାଂ ପୃଚ୍ଛସି ମୁଦ୍ଗଲ।
ତବାନୁକମ୍ପଯା ସାଧୋ ସାଧୁ ଗଚ୍ଛାମ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-262-41 (26049)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 3-262-42x (2642)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ମୌଦ୍ଗଲ୍ଯୋ ବାକ୍ଯଂ ବିମମୃଶେ ଧିଯା।
ବିମୃଶ୍ଯ ଚ ମୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଦେବଦୂତମୁବାଚହ ॥ 3-262-42 (26050)
ଦେବଦୂତ ନମସ୍ତେଽମ୍ତୁ ଗଚ୍ଛ ତାତ ଯଥାସୁଖମ୍।
ମହାଦୋଷେଣ ମେ କାର୍ଯଂ ନ ସ୍ବର୍ଗେଣ ସୁଖେନ ଚା ॥ 3-262-43 (26051)
ପତନାନ୍ତେ ମହାଦୁଃଖଂ ପରିତାପଃ ସୁଦାରୁଣଃ।
ସ୍ବର୍ଗଭାଜଃ ପତନ୍ତୀହ ତସ୍ମାତ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ନ କାମଯେ ॥ 3-262-44 (26052)
ଯତ୍ରଗତ୍ବାନ ଶୋଚନ୍ତି ନ ବ୍ଯଥନ୍ତିଚଲନ୍ତି ବା।
ତଦହଂ ସ୍ଥାନମତ୍ଯନ୍ତଂ ମାର୍ଗଯିଷ୍ଯାମି କେବଲମ୍ ॥ 3-262-45 (26053)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସ ମୁନିର୍ବାକ୍ଯଂ ଦେବଦୂତଂବିସୃଜ୍ଯ ତମ୍।
ଶିଲୋଞ୍ଛବୃତ୍ତିମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଶମମାତିଷ୍ଠଦୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-262-46 (26054)
ତୁଲ୍ଯନିନ୍ଦାସ୍ତୁତିର୍ଭୂତ୍ବାସମଲୋଷ୍ଟାଶ୍ମକାଞ୍ଚନଃ।
ଜ୍ଞାନଯୋଗେନ ଶୁଦ୍ଧେନ ଧ୍ଯାନନିତ୍ଯୋ ବଭୂବ ହ ॥ 3-262-47 (26055)
`ନିଗୃହୀତେନ୍ଦ୍ରିଯଗ୍ରାମଃ ସମଯୋଜଯଦାତ୍ମନି।
ଯୁକ୍ତଚିତ୍ତଂ ଯଥାଽଽତ୍ମାନଂ ଯୁଯୋଜ ପରମେଶ୍ବରେ' ॥ 3-262-48 (26056)
ଧ୍ଯାନଯୋଗାଦ୍ବଲଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ପ୍ରାପ୍ଯ ବୁଦ୍ଧିମନୁତ୍ତମାମ୍।
ଜଗାମ ଶାଶ୍ବତୀଂ ସିଦ୍ଧିଂ ପରାଂ ନିର୍ବାଣଲକ୍ଷଣାମ୍ ॥ 3-262-49 (26057)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପିକୌନ୍ତେଯ ନ ଶୋକଂ କର୍ତୁମର୍ହସି।
ରାଜ୍ଯାତ୍ସ୍ଫୀତାତ୍ପରିଭ୍ରଷ୍ଟସ୍ତପସା ତଦବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 3-262-50 (26058)
ସୁଖସ୍ଯାନନ୍ତରଂ ଦୁଃଖଂ ଦୁଃଖସ୍ଯାନନ୍ତରଂ ସୁଖମ୍।
ପର୍ଯାଯେଣୋପସର୍ପନ୍ତେ ନରଂ ନେମିମରା ଇବ ॥ 3-262-51 (26059)
ପିତୃପୈତାମହଂ ରାଜ୍ଯଂପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସ୍ଯମିତବିକ୍ରମ।
ବର୍ଷାତ୍ରଯୋଦଶାଦୂର୍ଧ୍ବଂବ୍ଯେତୁ ତେ ମାନସୋ ଜ୍ବରଃ ॥ 3-262-52 (26060)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-262-53x (2643)
ସ ଏବମୁକ୍ତ୍ବାଭଗବାନ୍ବ୍ଯାସଃ ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନମ୍।
ଜଗାମ ତପସେ ଧୀମାନ୍ପୁନରେବାଶ୍ରମଂ ପ୍ରତି ॥ 3-262-53 (26061)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ବ୍ରୀହିଦ୍ରୌଣିକପର୍ବଣି ଦ୍ବିଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 262 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-262-2 ଉପରିଷ୍ଟାଚ୍ଚ ସ୍ବର୍ଲୋକଃ ଇତି ଖ. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-262-3 ପୁସଃ ପୁମାଂସଃ ॥ 3-262-4 ଶୂରାଶ୍ଚାହବଲକ୍ଷଣାଃ ଇତି ଖ. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-262-6 ଯାମା ଧାମାଶ୍ଚ ଗଣବିଶେଷାଃ ॥ 3-262-7 ଦେବାନାଂ ନିକାଯା ଆଲଯା ଯେଷୁ ତେଷାଂ ଦେବନିକାଯାନାମ୍ ॥ 3-262-14 ଉପପଦ୍ଯତାମୁପଗଚ୍ଛତାମ୍ ॥ 3-262-26 ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଶଦିମେ ଦେବା ଯେଷାଂ ଲୋକା ଇତି ଖ. ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-262-27 ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଃ ସଂପତ୍ତିଃ .। 3-262-51 ନେମି ଚକ୍ରଧାରାମ୍। ଅରାଃ ନାମିନେମିସଂଧାନଦାରୂଣି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 263
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.263. ଅଧ୍ଯାଯଃ 263
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କାଦାଚନ ଶିଷ୍ଯାଯୁତସହିତେନ ଦୁର୍ବାସସା ଦୁର୍ଯୋଧନଗୃହଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ଦୁର୍ଯୋଧନନ ସ୍ବପରିଚର୍ଯାସଂତୁଷ୍ଟଂ ତପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣାଦୀନାଂ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଶ୍ଚ ଭୋଜନାବସାନେ ଭୋଜନାଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ଗମନପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 2 ॥ ଦୁର୍ବାସସା ତସ୍ମୈ ତଦ୍ବରଦାନପୂର୍ବକଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-263-0 (26062)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-263-0x (2644)
ବସତ୍ସ୍ବେବଂ ବନେ ତେଷୁ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ରମମାଣଏଷୁ ଚିତ୍ରାବିଃ କଥାଭିର୍ମୁନିଭିଃ ସହ ॥ 3-263-1 (26063)
ସୂର୍ଯଦତ୍ତାକ୍ଷଯାନ୍ନେନ କୃଷ୍ଣାଯା ଭୋଜନାବଧି।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂସ୍ତର୍ପମାଣେଷୁ ଯେ ଚାନ୍ନାର୍ଥମୁପାଗତାଃ।
ଆରଣ୍ଯାନାଂ ମୃଗାଣାଂ ଚ ମାଂସୈର୍ନାନାବିଧୈରପି ॥ 3-263-2 (26064)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ଦୁରାତ୍ମାନଃ ସର୍ବେ ଦୁର୍ଯୋଧନାଦଯଃ।
କଥଂ ତେଷ୍ବନ୍ବବର୍ତନ୍ତ ପାପାଚାରା ମହାମୁନେ ॥ 3-263-3 (26065)
ଦଃଶାସନସ୍ଯ କର୍ଣସ୍ଯ ଶକୁନେଶ୍ଚ ମତେ ସ୍ଥିତାଃ।
ଏତଦାଚକ୍ଷ୍ବ ଭଗବନ୍ବୈଶମ୍ପାଯନ ପୃଚ୍ଛତଃ ॥ 3-263-4 (26066)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-263-5x (2645)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତେଷାଂ ତଥା ବୃତ୍ତିଂ ନଗରେ ବସତାମିବ।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ତେଷୁ ପାପମରୋଚଯତ୍ ॥ 3-263-5 (26067)
ତଥା ତୈର୍ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞୈଃ କର୍ଣଦୁଃଶାସନାଦିଭିଃ।
ନାନୋପାଯୈରଧଂ ତେଷୁ ଚିନ୍ତଯତ୍ସୁ ଦୁରାତ୍ମସୁ ॥ 3-263-6 (26068)
ଅଭ୍ଯାଗଚ୍ଛତ୍ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ତପସ୍ବୀ କସୁମହାଯଶାଃ।
ଶିଷ୍ଯାଯୁତସମୋପେତୋ ଦୁର୍ବାସା ନାମ କାମତଃ ॥ 3-263-7 (26069)
ତମାଗତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମୁନିଂ ପରମକୋପନମ୍।
ସହିତୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ଶ୍ରୀମାନାତିଥ୍ଯେନ ନ୍ଯମନ୍ତ୍ରଯତ୍ ॥ 3-263-8 (26070)
ବିଧିବତ୍ପୂଜଯାମାସ ସ୍ବଯଂ କିଂକରବତ୍ସ୍ଥିତଃ।
ଅହାନି କତିଚିତ୍ତତ୍ର ତସ୍ଥୌ ସ ମୁନିସତ୍ତମଃ ॥ 3-263-9 (26071)
ତଂ ଚ ପର୍ଯଚରଦ୍ରାଜା ଦିବାରାତ୍ରମତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ଶାପାତ୍ତସ୍ଯ ବିଶଙ୍କିତଃ ॥ 3-263-10 (26072)
କ୍ଷୁଧିତୋଽସ୍ମି ଦଦସ୍ବାନ୍ନଂ ଶୀଘ୍ରଂ ମମ ନରାଧିପ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଗଚ୍ଛତି ସ୍ନାତୁଂ ପ୍ର୍ଯାଗଚ୍ଚତି ବୈ ଚିରାତ୍ ॥ 3-263-11 (26073)
ନ ଭୋକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯଦ୍ଯମେ ନାସ୍ତି କ୍ଷୁଧେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବୈତ୍ଯଦର୍ଶନମ୍।
ଅକସ୍ମାଦେତ୍ଯ ଚ ବ୍ରୂତେ ଭୋଜନଯାସ୍ମାଂସ୍ତ୍ବରାନ୍ବିତଃ ॥ 3-263-12 (26074)
କଦାଚିଚ୍ଚ ନିଶୀଥେ ସ ଉତ୍ଥାଯ ନିକୃତୌ ସ୍ଥିତଃ।
ପୂର୍ବବତ୍କାରଯିତ୍ବାଽନ୍ନଂ ନ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଗର୍ହଯନ୍ସ୍ମ ସଃ ॥ 3-263-13 (26075)
ବର୍ତମାନେ ତଥା ତସ୍ମିନ୍ଯଦା ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ନୃପଃ।
ବିକୃତିଂ ନୈତି ନ କ୍ରୋଧଂ ତଦା ତୁଷ୍ଟୋଽଭବନ୍ମୁନିଃ ॥ 3-263-14 (26076)
ଆହଚୈନଂ ଦୁରାଧର୍ଷୋ ବରଦୋଽସ୍ମୀତି ଭାରତ ॥ 3-263-15 (26077)
ବରଂ ବରଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଯତ୍ତେ ମନସି ବର୍ତତେ।
ମଯି ପ୍ରୀତେ ତୁ ଯଦ୍ଧର୍ମ୍ଯଂ ନାଲଭ୍ଯଂ ବିଦ୍ଯତେ ତବ ॥ 3-263-16 (26078)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-263-17x (2646)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତସ୍ଯ ମହର୍ଷେର୍ଭାବିତାତ୍ମନଃ।
ଅମନ୍ଯତ ପୁନର୍ଜାତମାତ୍ମାନଂ ସ ସୁଯୋଧନଃ ॥ 3-263-17 (26079)
ପ୍ରାଗେବ ମନ୍ତ୍ରିତଂ ଚାସୀତ୍କର୍ଣଦୁଃଶାସନାଦିଭିଃ।
ଯାଚନୀଯଂ ମୁନେସ୍ତୁଷ୍ଟାଦିତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଦୁର୍ମତିଃ ॥ 3-263-18 (26080)
ଅତିହର୍ଷାନ୍ବିତୋ ରାଜନ୍ବରମେନମଯାଚତ।
ଶିଷ୍ଯୈଃ ସହ ମମ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଯଥା ଜାତୋଽତିଥିର୍ଭବାନ୍ ॥ 3-263-19 (26081)
ଅସ୍ମତ୍କୁଲେ ମହାରାଜୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ବନେ ବସତି ଧର୍ମାତ୍ମା ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତଃ।
ଗୁଣବାଞ୍ଶୀଲସଂପନ୍ନସ୍ତସ୍ଯ ତ୍ବମତିଥିର୍ଭବ ॥ 3-263-20 (26082)
ଯଦା ଚ ରାଜପୁତ୍ରୀ ସା ସୁକୁମାରୀ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ଭୋଜଯିତ୍ବା ଦ୍ବିଜାନ୍ସର୍ବାନ୍ପତୀଂଶ୍ଚ ବରବର୍ଣିନୀ ॥ 3-263-21 (26083)
ବିଶ୍ରାନ୍ତା ଚ ସ୍ବଯଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ସୁଖାସୀନା ଭବେଦ୍ଯଦା।
ତଦା ତ୍ବଂ ତତ୍ରଗଚ୍ଛେଥା ଯଦ୍ଯନୁଗ୍ରାହ୍ଯତା ମଯି ॥ 3-263-22 (26084)
ତଥା କରିଷ୍ଯେ ତ୍ବତ୍ପ୍ରୀତ୍ଯେତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ସୁଯୋଧନମ୍।
ଦୁର୍ବାସା ଅପିବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରୋ ଯଥାଗତମଗାତ୍ତତଃ ॥ 3-263-23 (26085)
କୃତାର୍ଥମପି ଚାତ୍ମାନଂ ତଦା ମେନେ ସୁଯୋଧନଃ।
କରେଣ ଚ କରଂ ଗୃହ୍ଯ କର୍ଣସ୍ଯ ମୁଦିତୋ ଭୃଶମ୍ ॥ 3-263-24 (26086)
କର୍ଣୋପି ଭ୍ରାତୃସହିତମିତ୍ଯୁବାଚ ନୃପଂ ମୁଦା।
ଦୁଷ୍ଟ୍ଯା କାମଃ ସୁସଂବୃତ୍ତୋଦିଷ୍ଟ୍ଯା କୌରବ ବର୍ଧସେ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ତେ ଶତ୍ରବୋ ମଗ୍ନା ଦୁସ୍ତରେ ବ୍ଯସନାର୍ଣବେ ॥ 3-263-25 (26087)
ଦୁର୍ବାସଃକ୍ରୋଧଜେ ବହ୍ନୌ ପତିତାଃ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନାଃ।
ସ୍ବୈରେବ ତେ ମହାପାପୈର୍ଗତା ବୈ ଦୁସ୍ତରଂ ତମଃ ॥ 3-263-26 (26088)
ବୈଶଂପାଯୁ ଉବାଚ। 3-263-27x (2647)
ଇତ୍ଥଂ ତେ ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞା ରାଜନ୍ଦୁର୍ଯୋଧନାଦଯଃ।
ହସନ୍ତଃ ପ୍ରୀତମନସୋ ଜଗ୍ମୁଃ ସ୍ବଂସ୍ବଂ ନିକେତନମ୍ ॥ 3-263-27 (26089)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ତ୍ରିଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 263 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
* ଇତଃ ପରଂ ଦୁର୍ବାସଉପାଖ୍ଯାନାତ୍ମକମଧ୍ଯାଯଦ୍ବଯଂ ଝ. ପୁସ୍ତକଏବ ଦୃଶ୍ଯତେ। 3-263-6 ଅଧ ଦୁଃଖମ୍ ॥ 3-263-16 ଧର୍ମ୍ଯେ ଧର୍ମାଦନପେତମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 264
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.264. ଅଧ୍ଯାଯଃ 264
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ବାସସା ଦୁର୍ଯୋଧନପ୍ରାର୍ଥନାସଫଲୀକରଣାଯାକାଲେ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯନ୍ନଯାଚନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଯୁଧିଷ୍ଠିରାନୁମତ୍ଯା ଶିଷ୍ଯାଯୁତେନ ସହ ସ୍ନାନାଯ ନଦୀଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ ଅତ୍ରାନ୍ତରେ ଦ୍ରୌପଦୀପ୍ରାର୍ଥନଯା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣେନ ତତ୍ସମୀପାଗମନମ୍ ॥ 3 ॥ ତଥା ନିବେଦିତଦୁର୍ବାସୋବୃତ୍ତାନ୍ତେନ ତେନ ସ୍ବୀଯକ୍ଷୁନ୍ନିବୃତ୍ତଯେ ଦ୍ରୌପଦୀପ୍ରତ୍ଯନ୍ନଯାଚନମ୍ ॥ 4 ॥ ତଯାଽନ୍ନସ୍ଯ ଶେଷାଭାବେ ନିବେଦିତେଽନ୍ନସ୍ଯାଲୀମାନାଯ୍ଯ ତତ୍କଣ୍ଠଲଗ୍ନଶାକପୁଲାକଭକ୍ଷଣଏନ ସଶିପ୍ଯସ୍ଯ ଦୁର୍ବାସସସ୍ତୃପ୍ତିଜନନମ୍ ॥ 5 ॥ ତତୋ ଭୋଜନାଯ ଭୀମେନାହ୍ବାନେ ଲଜିତସ୍ଯ ଦୁର୍ବାସସୋ ଭର୍ଯାଚ୍ଛିଷ୍ଯୈଃ ସହ ପଲାଯନମ୍ ॥ 6 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-264-0 (26090)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-264-0x (2648)
ତତଃ କଦାଚିଦ୍ଦୁର୍ବାସାଃ ସୁଖାସୀନାଂସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡବାନ୍।
ଭୁକ୍ତ୍ବା ଚାବସ୍ଥିତାଂ କୃଷ୍ଣାଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ତସ୍ମିନ୍ବନେ ମୁନିଃ।
ଅଭ୍ଯାଗଚ୍ଛତ୍ପରିବୃତଃ ଶିଷ୍ଯୈରଯୁତସଂମିତୈଃ ॥ 3-264-1 (26091)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯାନ୍ତଂ ତମତିଥିଂ ସ ଚ ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଜଗାମାଭିମୁଖଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରଚ୍ଯୁତଃ ॥ 3-264-2 (26092)
ତସ୍ମୈ ବଦ୍ଧ୍ବାଞ୍ଜଲିଂ ସମ୍ଯଗୁପବେଶ୍ଯ ବରାସନେ।
ବିଧିବତ୍ପୂଜଯିତ୍ବା ତମାତିଥ୍ଯନ ନ୍ଯମନ୍ତ୍ରଯତ୍।
ଆହ୍ନିକଂ ଭଗବନ୍କୃତ୍ବା ଶୀଘ୍ରମେହୀତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-264-3 (26093)
ଜଗାମ ଚ ମୁନିଃ ସୋପି ସ୍ନାତୁଂ ଶିଷ୍ଯୈଃ ସହାନଘଃ।
ଭୋଜଯେତ୍ସହଶିଷ୍ଯଂ ମାଂ କଥମିତ୍ଯବିଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 3-264-4 (26094)
ନ୍ଯମଜ୍ଜତ୍ସଲିଲେ ଚାପି ମୁନିସଙ୍ଘଃ ସମାହିତଃ ॥ 3-264-5 (26095)
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ରାଜନ୍ଦ୍ରୌପଦୀ ଯୋପିତାଂ ବରା।
ଚିନ୍ତାମବାପ ପରମାମନ୍ନହେତୋଃ ପତିବ୍ରତା ॥ 3-264-6 (26096)
ସା ଚିନ୍ତଯନ୍ତୀ ଚ ଯଦା ନାନ୍ନହେତୁମବିନ୍ଦତ।
ମନସା ଚିନ୍ତଯାମାସ କୃଷ୍ଣଂ କଂସନିଷୂଦନମ୍ ॥ 3-264-7 (26097)
କୃଷ୍ଣକୃଷ୍ଣ ମହାବାହୋ ଦେବକୀନନ୍ଦନାବ୍ଯଯ।
ବାସୁଦେବ ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରଣତାର୍ତିବିନାଶନ ॥ 3-264-8 (26098)
ବିଶ୍ବାତ୍ମନ୍ବିଶ୍ବଜନକ ବିଶ୍ବହର୍ତଃ ପ୍ରଭୋଽବ୍ଯଯ।
ପ୍ରପନ୍ନପାଲ ଗୋପାଲ ପ୍ରଜାପାଲ ପରାତ୍ପର।
ଆକୂତୀନାଂ ଚ ଚିତ୍ତୀନାଂ ପ୍ରବର୍ତକ ନତାଽସ୍ମି ତେ ॥ 3-264-9 (26099)
ବରେଣ୍ଯ ବରଦାନନ୍ତ ଅଗତୀନାଂ ଗତିପ୍ରଦ।
ପୁରାଣପୁରୁଷ ପ୍ରାଣମନୋବୃତ୍ତ୍ଯାଦ୍ଯଗୋଚର ॥ 3-264-10 (26100)
ସର୍ବାଧ୍ଯକ୍ଷ ପରାଧ୍ଯକ୍ଷ ତ୍ବାମହଂ ଶରଣଂ ଗତା।
ପାହି ମାଂ କୃପଯା ଦେବ ଶରଣାଗତବତ୍ସଲ ॥ 3-264-11 (26101)
ନୀଲୋତ୍ପଲଦଲଶ୍ଯାମ ପଦ୍ମଗର୍ଭାରୁଣେକ୍ଷଣ।
ପୀତାମ୍ବରପରୀଧାନ ଲସତ୍କୌସ୍ତୁଭଭୂଷଣ ॥ 3-264-12 (26102)
ତ୍ବମାଦିରନ୍ତୋ ଭୂତାନାଂ ତ୍ବମେବ ଚ ପରାଯଣମ୍।
ପରାତ୍ପରତରଂ ଜ୍ଯୋତିର୍ବିଶ୍ବାତ୍ମା ସର୍ବତୋମୁଖଃ ॥ 3-264-13 (26103)
ତ୍ବାମେବାହୁଃ ପରଂ ବୀଜଂ ନିଧାନଂ ସର୍ବସଂପଦାମ୍।
ତ୍ବଯା ନାଥେନ ଦେବେଶ ସର୍ବାପଦ୍ମ୍ଯୋ ଭଯଂ ନ ହି ॥ 3-264-14 (26104)
ଦୁଃଶାସନାଦହଂ ପୂର୍ବଂ ସଭାଯାଂ ମୋଚିତା ଯଥା।
ତଥୈବ ସଂକଟାଦସ୍ମାନ୍ମାମୁଦ୍ଧର୍ତୁମିହାର୍ହସି ॥ 3-264-15 (26105)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-264-16x (2649)
ଏବଂ ସ୍ତୁତସ୍ତଦା ଦେବଃ କୃଷ୍ଣଯା ଭକ୍ତବତ୍ସଲଃ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ସଂକଟଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଦେବଦେବୋ ଜଗତ୍ପତିଃ ॥ 3-264-16 (26106)
ପାର୍ସ୍ବସ୍ଥାଂ ଶଯନେ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ରୁକ୍ମିଣୀଂ କେଶବଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ତତ୍ରାଜଗାମ ତ୍ବରିତୋ ହ୍ଯଚିନ୍ତ୍ଯଗତିରୀଶ୍ବରଃ ॥ 3-264-17 (26107)
ତତସ୍ତଂ ଦ୍ରୌପଦୀ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାପ୍ରଣମ୍ଯ ପରଯା ମୁଦା।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ବାସୁଦେବାଯ ମୁନେରାଗମନାଦିକମ୍ ॥ 3-264-18 (26108)
ତତସ୍ତାମବ୍ରବୀତ୍କୃଷ୍ଣଃ କ୍ଷୁଧିତୋସ୍ମି ଭୃଶାତୁରଃ।
ଶୀଘ୍ରଂ ଭୋଜଯ ମାଂ କୃଷ୍ଣେ ପଶ୍ଚାତ୍ସର୍ବଂ କରିଷ୍ଯସି ॥ 3-264-19 (26109)
ନିଶମ୍ଯ ତଦ୍ବଚଃ କୃଷ୍ଣା ଲଜ୍ଜିତା ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ସ୍ଥାଲ୍ଯାଂ ଭାସ୍କରଦତ୍ତାଯାମନ୍ନଂ ମଦ୍ଭୋଜନାବଧି ॥ 3-264-20 (26110)
ଭୁକ୍ତବତ୍ଯସ୍ମ୍ଯହଂ ଦେବ ତସ୍ମାଦନ୍ନଂ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ତତଃ ପ୍ରୋବାଚ ଭଗବାନ୍କୃଷ୍ଣାଂ କମଲଲୋଚନଃ ॥ 3-264-21 (26111)
କୃଷ୍ଣେ ନ ନର୍ମକାଲୋଽଯଂ କ୍ଷୁଚ୍ଛ୍ରମେଣାତୁରେ ମଯି।
ଶୀଘ୍ରଂ ଗଚ୍ଛ ମମ ସ୍ଥାଲୀମାନଯିତ୍ବା ପ୍ରଦର୍ଶଯ ॥ 3-264-22 (26112)
ଇତି ନିର୍ବନ୍ଧତଃ ସ୍ଥାଲୀମାନାଯ୍ଯ ସ ଯଦୂଦ୍ବହଃ।
ସ୍ଥାଲ୍ଯାଃ କଣ୍ଠେଽଥ ସଂଲଗ୍ନଂ ଶାକାନ୍ନଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯକେଶବଃ ॥ 3-264-23 (26113)
ଉପଯୁଜ୍ଯାବ୍ରବୀଦେନାମନେନ ହରିରୀଶ୍ବରଃ।
ବିଶ୍ବାତ୍ମା ପ୍ରୀଯତାଂ ଦେବସ୍ତୁଷ୍ଟଶ୍ଚାସ୍ତ୍ବିତି ଯଜ୍ଞଭୂକ୍ ॥ 3-264-24 (26114)
ଆକାରଯ ମୁନୀଞ୍ଶୀଘ୍ରଂ ଭୋଜନାଯେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍।
ଭୀମସେନଂ ମହାବାହୁଃ କୃଷ୍ଣଃ କ୍ଲେଶବିନାଶନଃ ॥ 3-264-25 (26115)
ତତୋ ଜଗାମ ତ୍ବରିତୋ ଭୀମସେନୋ ମହାଯଶାଃ।
ଆକାରିତୁଂ ତୁ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଭୋଜନାର୍ଥଂ ନୃପୋତ୍ତମ।
ସ୍ନାତୁଂ ଗତାନ୍ଦେବନଦ୍ଯାଂ ଦୁର୍ବାସଃପ୍ରଭୃତୀନ୍ମୁନୀନ୍ ॥ 3-264-26 (26116)
ତେ ଚାବତୀର୍ଣାଃ ସଲିଲେ କୃତବନ୍ତୋଽଘମର୍ଷଣମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୋଦ୍ଗାରାନ୍ସାନ୍ନରସାଂସ୍ତୃପ୍ତ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତାଃ।
ଉତ୍ତୀର୍ଯ ସଲିଲାତ୍ତସ୍ମାଦ୍ଦୃଷ୍ଟବନ୍ତଃ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-264-27 (26117)
ଦୁର୍ବାସସମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯତେ ସର୍ବେ ମୁନଯୋଽବ୍ରୁବନ୍।
ରାଜ୍ଞା ହିକାରଯିତ୍ବାଽନ୍ନଂ ବଯଂ ସ୍ନାତୁଂ ସମାଗତାଃ ॥ 3-264-28 (26118)
ଆକଣ୍ଠତୃପ୍ତା ବିପ୍ରର୍ଷେ କିଂସ୍ବିଦ୍ଭୁଞ୍ଜାମହେ ବଯମ୍।
ବୃଥା ପାକଃ କୃତୋସ୍ମାଭିସ୍ତତ୍ର କିଂ କରବାମହେ ॥ 3-264-29 (26119)
ଦୁର୍ବାସା ଉବାଚ। 3-264-30x (2650)
ବୃଥା ପାକେନ ରାଜର୍ଷେରପରାଧଃ କୃତୋ ମହାନ୍।
ମାଽସ୍ମାନଧାକ୍ଷୁର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ପାଣ୍ଡବାଃ କ୍ରୂରଚକ୍ଷୁଷା ॥ 3-264-30 (26120)
ସ୍ମୃତ୍ବାଽନୁଭାବଂ ରାଜର୍ଷେରମ୍ବରୀଷସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ବିଭେମି ସୁତରାଂ ବିପ୍ରା ହରିପାଦାଶ୍ରଯାଜ୍ଜନାତ୍ ॥ 3-264-31 (26121)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ମହାତ୍ମାନଃ ସର୍ବେ ଧର୍ମପରାଯଣାଃ।
ଶୂରାଶ୍ଚକୃତବିଦ୍ଯାଶ୍ଚ ବ୍ରତିନସ୍ତପସି ସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-264-32 (26122)
ସଦାଚାରରତା ନିତ୍ଯଂ ବାସୁଦେବପରାଯଣାଃ।
କ୍ରୁଦ୍ଧାସ୍ତେ ନିର୍ଦହେଯୁର୍ବୈ ତୂଲରାଶିମିବାନଲଃ।
ତତ ଏତାନପୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ଶିଷ୍ଯାଃ ଶୀଘ୍ରଂ ପଲାଯତ ॥ 3-264-33 (26123)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-264-34x (2651)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାସ୍ତେ ଦ୍ବିଜାଃ ସର୍ବେ ମୁନିନା ଗୁରୁଣା ତଦା।
ପାଣ୍ଡବେଭ୍ଯୋ ଭୃଶଂ ଭୀତା ଦୁଦ୍ରୁବୁସ୍ତେ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 3-264-34 (26124)
ଭୀମସେନୋ ଦେବନଦ୍ଯାମପଶ୍ଯନ୍ମୁନିସତ୍ତମାନ୍।
ତୀର୍ଥେ ଷ୍ବିତସ୍ତତସ୍ତସ୍ଯା ବିଚଚାର ଗବେଷଯନ୍ ॥ 3-264-35 (26125)
ତତ୍ରସ୍ଥେଭ୍ଯସ୍ତାପସେଭ୍ଯଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତାଶ୍ଚୈବ ବିଦ୍ରୁତାନ୍।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମଥାଭ୍ଯେତ୍ଯ ତଂ ବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-264-36 (26126)
ତତସ୍ତେ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ପ୍ର୍ଯାଗମନକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ।
ପ୍ରତୀକ୍ଷନତଃ କିଯତ୍କାଲଂ ଜିତାତ୍ମାନୋଽବତସ୍ଥିରେ ॥ 3-264-37 (26127)
ନିଶୀଥେଽଭ୍ଯେତ୍ଯ ଚାକସ୍ମାଦସ୍ମାନ୍ସ ଚ୍ଛଲଯିଷ୍ଯତି।
କଥଂ ଚ ନିସ୍ତରେମାସ୍ମାତ୍କୃଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଦୈବୋପସାଦିତାତ୍ ॥ 3-264-38 (26128)
ଇତି ଚିନ୍ତାପରାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିଃଶ୍ବସନ୍ତୋ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ।
ଉବାଚ ବଚନଂ ଶ୍ରୀମାନ୍କୃଷ୍ଣଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷତାଂ ଗତଃ ॥ 3-264-39 (26129)
ଭବତାମାପଦଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଋଷେଃ ପରମକୋପନାତ୍।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଚିନ୍ତିତଃ ପାର୍ଥା ଅହଂ ସତ୍ବରମାଗତଃ ॥ 3-264-40 (26130)
ନ ଭଯଂ ବିଦ୍ଯତେତସ୍ମାଦୃଷେର୍ଦୁର୍ବାସସୋଽଲ୍ପକମ୍।
ତେଜସା ଭବତାଂ ଭୀତଃ ପୂର୍ବମେବ ପଲାଯିତଃ ॥ 3-264-41 (26131)
ଧର୍ମନିତ୍ଯାସ୍ତୁ ଯେ କେଚିନ୍ନ ତେ ସୀଦନ୍ତି କର୍ହିଚିତ୍।
ଆପୃଚ୍ଛେ ବୋ ଗମିଷ୍ଯାମି ନିଯତଂ ଭଦ୍ରମସ୍ତୁ ବଃ ॥ 3-264-42 (26132)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-264-43x (2652)
ଶ୍ରୁତ୍ବେରିତଂ କେଶବସ୍ଯ ବଭୂବୁଃ ସ୍ବସ୍ଥାମାନସାଃ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହିତାଃ ପାର୍ଥାସ୍ତମୂଚୁର୍ବିଗତଜ୍ବରାଃ ॥ 3-264-43 (26133)
ତ୍ବଯା ନାଥେନ ଗୋବିନ୍ଦ ଦୁସ୍ତରାମାପଦଂ ବିଭୋ।
ତୀର୍ଣାଃ ପ୍ଲବମିବାସାଦ୍ଯ ମଜ୍ଜମାନା ମହାର୍ଣବେ ॥ 3-264-44 (26134)
ସ୍ବସ୍ତି ସାଧଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଇତ୍ଯାଜ୍ଞାତୋ ଯଯୌ ପୁରୀମ୍ ॥ 3-264-45 (26135)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ମହାଭାଗ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସହିତାଃ ପ୍ରଭୋ।
ଊଷୁଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସୋ ବିହରନ୍ତୋ ବନାଦ୍ବନମ୍।
ଇତି ତେଽଭିହିତଂ ରାଜନ୍ଯତ୍ପୃଷ୍ଟୋଽହମିହ ତ୍ବଯା ॥ 3-264-46 (26136)
ଏବଂବିଧାନ୍ଯଲୀକାନି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈର୍ଦୁରାତ୍ମଭିଃ।
ପାଣ୍ଡବେଷୁ ବନସ୍ଥେଷୁ ପ୍ରଯୁକ୍ତାନି ବୃଥାଽଭବନ୍ ॥ 3-264-47 (26137)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ଚତୁଃଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 264 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-264-6 ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ କାଲେ ॥ 3-264-9 ଆକୂତୀନାଂ ଚିତ୍ତୀନାଂ ଚେତି ଚେତୋବୃତ୍ତିବିଶେଷାଣାମ୍ ॥ 3-264-25 ସହଦେବ ମହାବାହୁରିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-264-26 ସହଦେବୋ ମହାଯଶା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-264-35 ସହଦେବୋ ଦେବନଦ୍ଯାମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-264-47 ଅଲୀକାନ୍ଯହିତାନି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 265
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.265. ଅଧ୍ଯାଯଃ 265
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପଞ୍ଚସ୍ବପି ପାଣ୍ଡବେଷୁ ମୃଗଯାର୍ଥେ ଗତେଷୁ ସପରିଜନେନ ସୈନ୍ଧବେନ ମାର୍ଗବଶାତ୍ତଦାଶ୍ରମାଭିଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତ୍ରଦ୍ରୌପଦୀଦର୍ଶନକ୍ଷୁଭିତହୃଦା ଜଯଦ୍ରଥେନ ତତ୍ତତ୍ବଜିଜ୍ଞାସଯା ତନ୍ନିକଟଂ ପ୍ରତିକୋଟିକାଶ୍ଯସ୍ ପ୍ରେଷଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-265-0 (26138)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-265-0x (2653)
ତସ୍ମିନ୍ବହୁମୃଗେଽରଣ୍ଯେ ଅଟମାନା ମହାରଥାଃ।
କାମ୍ଯକେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠା ବିଜହ୍ବୁସ୍ତେ ଯଥାମରାଃ ॥ 3-265-1 (26139)
ପ୍ରେକ୍ଷମାଣା ବହୁବିଧାନ୍ବନୋଦ୍ଦେଶାନ୍ସମନ୍ତତଃ।
ଯଥର୍ତୁକାଲରମ୍ଯାଶ୍ଚବନରାଜୀଃ ସୁଷୁଷ୍ପିତାଃ ॥ 3-265-2 (26140)
ପାଣ୍ଡବା ମୃଗଯାଶୀଲାଶ୍ଚରନ୍ତସ୍ତନ୍ମହଦ୍ବନମ୍।
ବିଜହ୍ନରିନ୍ଦ୍ରପ୍ରିମାଃ କଂଚିତ୍କାଲମରିଂଦମାଃ ॥ 3-265-3 (26141)
ତତସ୍ତେ ଯୌଗପଦ୍ଯେନ ଯଯୁଃ ସର୍ବେ ଚତୁର୍ଦିଶମ୍।
ମୃଗଯାଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରା ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ପରତପାଃ ॥ 3-265-4 (26142)
ଦ୍ରୌପଦୀମାଶ୍ରମେ ନ୍ଯସ୍ ତୃଣବିନ୍ଦୋରନୁଜ୍ଞଯା।
ମହର୍ଷେର୍ଦୀପ୍ତତପସୋ ଘୌମ୍ଯସ୍ଯ ଚ ପୁରୋଧସଃ ॥ 3-265-5 (26143)
ତସ୍ତୁ ରାଜା ସିଂଧୂନାଂ ବାର୍ଧକ୍ଷତ୍ରିର୍ମହାଯଶାଃ।
ବିବାହକାମଃ ସାଲ୍ବେଯାନ୍ପ୍ରଯାତଃ ସୋଽଭବତ୍ତଦା ॥ 3-265-6 (26144)
ମହତା ପରିବର୍ହେଣ ରାଜଯୋଗ୍ଯେନ ସଂବୃତଃ।
ରାଜଭିର୍ବହୁଭିଃ ସାର୍ଧମୁପାଯାତ୍କାମ୍ଯକଂ ଚ ସଃ ॥ 3-265-7 (26145)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯତ୍ପ୍ରିଯାଂ ଭାର୍ଯାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
ତିଷ୍ଠନ୍ତୀମାଶ୍ରମଦ୍ବାରି ଦ୍ରୌପଦୀଂ ନିର୍ଜନେ ବନେ ॥ 3-265-8 (26146)
ବିଭ୍ରାଜମାନାଂ ବପୁଷା ବିଭ୍ରତୀଂ ରୂପମୁତ୍ତମମ୍।
ଭ୍ରାଜଯନ୍ତୀଂ ବନୋଦ୍ଦେଶଂ ନୀଲାଭ୍ରମିବ ବିଦ୍ଯୁତମ୍ ॥ 3-265-9 (26147)
ଅପ୍ସରା ଦେବକନ୍ଯା ବା ମାଯା ବା ଦେବନିର୍ମିତା।
ଇତିକୃତ୍ବାଞ୍ଜଲିଂ ସର୍ବେ ଦଦୃଶୃସ୍ତାମନିନ୍ଦିତାମ୍ ॥ 3-265-10 (26148)
ତଃ ସ ରାଜା ସିନ୍ଧୂନାଂ ବାର୍ଧକ୍ଷତ୍ରିର୍ଜଯଦ୍ରଥଃ।
ବିସ୍ମିତସ୍ତ୍ବନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାଂ ଦୁଷ୍ଟମାନସଃ ॥ 3-265-11 (26149)
ସ କୋଟିକାଶ୍ଯଂ ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍କାମମୋହିତଃ।
କସ୍ଯ ତ୍ବେଷାଽନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀ ଯଦିବାଽପିନ ମାନୁଷୀ ॥ 3-265-12 (26150)
ବିବାହାର୍ଥୋ ନ ମେ କଶ୍ଚିଦିମାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽତିମୁନ୍ଦରୀମ୍।
ଏତାମେବାହମାଦାଯ ଗମିଷ୍ଯାମି ସ୍ବମାଲଯମ୍ ॥ 3-265-13 (26151)
ଗଚ୍ଛ ଜାନୀହି ସୌମ୍ଯେମାଂ କସ୍ଯ ବାଽତ୍ର କୁତୋପି ବା।
କିମର୍ଥମାଗତା ସୁଭ୍ରୂରିଦଂ କଷ୍ଟକିତଂ ବନମ୍ ॥ 3-265-14 (26152)
ଅପି ନାମ ବରାରୋହା ମାମେଷା ଲୋକସୁନ୍ଦରୀ।
ଭଜେଦଦ୍ଯାଯତାପାଙ୍ଗୀ ସୁଦତୀ ତନୁମଧ୍ଯମା ॥ 3-265-15 (26153)
ଅପ୍ଯହଂ କୃତକାମଃ ସ୍ଯାମିମାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବରସ୍ରିଯମ୍।
ଗଚ୍ଛଜାନୀହି କୋନ୍ବସ୍ଯା ନାଥ ଇତ୍ଯେବ କୋଟିକ ॥ 3-265-16 (26154)
ସ କୋଟିକାଶ୍ଯସ୍ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ରଥାତ୍ପ୍ରସ୍କନ୍ଦ୍ଯ କୁଣ୍ଡଲୀ।
ଉପେତ୍ଯପପ୍ରଚ୍ଛ ତଦା କ୍ରୋଷ୍ଟା ବ୍ଯାଘ୍ରବଧୂମିବ ॥ 3-265-17 (26155)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 265 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-265-7 ପରିବର୍ହେଣ ପରିଚ୍ଛଦେନ ॥ 3-265-9 ନୀଲାଭ୍ରଂ ନୀଲମେଘମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 266
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.266. ଅଧ୍ଯାଯଃ 266
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଜଯଦ୍ରଥଚୋଦନଯା କୋଟିକାଶ୍ଯେନ ଦ୍ରୌପଦୀଂପ୍ରତି ତତ୍ପିତୃଭର୍ତୃକୁଲାଦିପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-267-0 (26156)
କୋଟିକ ଉବାଚ। 3-267-0x (2654)
କା ତ୍ବଂ କଦମ୍ବସ୍ଯ ବିନମ୍ଯ ଶାଖାଂ
କିମାଶ୍ରମେ ତିଷ୍ଠସି ଶୋଭମାନା।
ଦେଦୀପ୍ଯମାନାଽଗ୍ନିଶିଖେବ ନକ୍ତଂ
ବ୍ଯାଧୂଯମାନା ପବନେନ ସୂଭ୍ରୂଃ ॥ 3-267-1 (26157)
ଅତୀବ ରୂପେଣ ସମନ୍ବିତା ତ୍ବଂ
ନ ଚାପ୍ଯରଣ୍ଯେଷୁ ବିଭେଷି କିଂନୁ।
ଦେବୀ ନୁ ଯକ୍ଷୀ ଯଦିଦାନବୀ ବା
ବରାପ୍ସରା ଦୈତ୍ଯବରାଙ୍ଗନା ବା ॥ 3-267-2 (26158)
ବପୁଷ୍ମତୀ ବୋରଗରାଜକନ୍ଯା
ବନେଚରୀ ବା କ୍ଷଣଦାଚରସ୍ତ୍ରୀ।
ତ୍ବଂ ଦେବରାଜ୍ଞୋ ବରୁଣସ୍ଯ ପତ୍ନୀ
ଯମସ୍ଯ ସୋମସ୍ଯ ଧନେଶ୍ବରସ୍ଯ ॥ 3-267-3 (26159)
ଧାତୁର୍ବିଧାତୁଃ ସବିତୁର୍ବିଭୋର୍ବା
ଶକ୍ରସ୍ଯ ବା ତ୍ବଂ ସଦନାତ୍ପ୍ରପନ୍ନା।
ନ ହ୍ଯେବ ନଃ ପୃଚ୍ଛସି ଯେ ବଯଂ ସ୍ମ
ନ ଚାପି ଜାନୀମ ତବେହ ନାଥମ୍ ॥ 3-267-4 (26160)
ବଯଂ ହି ମାନଂ ତବ ବର୍ଧଯନ୍ତଃ
ପୃଚ୍ଛାମ ଭଦ୍ରେପ୍ରଭବଂ ପ୍ରଭୁଂ ଚ।
ଆଚକ୍ଷ୍ବ ବନ୍ଧୂଂଶ୍ଚ ପତିଂ କୁଲଂ ଚ
ଜାତିଂ ଚ ଯଚ୍ଚେଗହ କରୋଷି କାର୍ଯମ୍ ॥ 3-267-5 (26161)
ଅହଂ ତୁ ରାଜ୍ଞଃ ସୁରଥସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ
ଯଂ କୋଟିକାଶ୍ଯେତି ବିଦୁର୍ମନୁଷ୍ଯାଃ।
`ବଶ୍ଯେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ସତ୍ଯରତିର୍ବରୋରୁ
ବୃଦ୍ଧୋପସେବୀ ଗୁରୁପୂଜକଶ୍ଚ' ॥ 3-267-6 (26162)
ଅସୌ ତୁ ଯସ୍ତିଷ୍ଠତିକାଞ୍ଚନାଙ୍ଗେ
ତଥେ ହୁତୋଽଗ୍ନିଶ୍ଚଯନେ ଯଥୈବ।
ତରିଗର୍ତରାଜଃ କମଲାଯତାକ୍ଷଃ
କ୍ଷେମଂକରୋ ନାମ ସ ଏଷ ବୀରଃ ॥ 3-267-7 (26163)
ଅସ୍ମାତ୍ପରସ୍ତ୍ବେଷ ମହାଧନୁଷ୍ମା-
ନ୍ପୁତ୍ରଃ କୁଲିନ୍ଦାଧିପତେର୍ବରିଷ୍ଠଃ।
ନିରୀକ୍ଷତେ ତ୍ବାଂ ବିପୁଲାଯତାକ୍ଷଃ
ସୁପୁଷ୍ପିତଃ ପର୍ବତବାସନିତ୍ଯଃ ॥ 3-267-8 (26164)
ଅସୌ ତୁ ଯଃ ପୁଷ୍କରିଣୀସମୀପେ
ଶ୍ଯାମୋ ଯୁବା ତିଷ୍ଠତି ଦର୍ଶନୀଯଃ।
ଇକ୍ଷ୍ବାକୁରାଜଃ ସୁବଲସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ
ସ ଏବ ହନ୍ତା ଦ୍ବିଷତାଂ ସୁଗାତ୍ରି ॥ 3-267-9 (26165)
ଯସ୍ଯାନୁଯାତ୍ରଂ ଧ୍ବଜିନଃ ପ୍ରଯାନ୍ତି
ସୌବୀରକା ଦ୍ବାଦଶରାଜପୁତ୍ରାଃ।
ଶୋଣାଶ୍ବଯୁକ୍ତେଷୁ ରଥେଷୁ ସର୍ବେ
ମସ୍ବେଷୁ ଦୀପ୍ତା ଇବ ଇବ୍ଯବାହାଃ ॥ 3-267-10 (26166)
ଅଙ୍ଗାରକଃ କୁଞ୍ଜରୋ ଗୁପ୍ତକଶ୍ଚ
ଶ୍ରୁଂଜଯଃ ସଂଜଯସୁପ୍ରବୃଦ୍ଧୌ।
ପ୍ରଭଂକରୋଽଥ ଭ୍ରମରୋ ରବିଶ୍ଚ
ଶୂରଃ ପ୍ରତାପଃକୁହନଶ୍ଚ ନାମ ॥ 3-267-11 (26167)
ଯଂ ଷଟ୍ସହସ୍ରା ରଥିନୋଽନୁଯାନ୍ତି
ନାଗା ହଯାଶ୍ଚୈବ ପଦାତିନଶ୍ଚ।
ଜଯଦ୍ରଥୋ ନାମ ଯଦି ଶ୍ରୁତସ୍ତେ
ସୌବୀରରାଜଃ ସୁଭଗେ ସ ଏଷଃ ॥ 3-267-12 (26168)
ତସ୍ଯାପରେ ଭ୍ରାତରୋଽଦୀନସତ୍ବା
ବଲାହକାନୀକବିଦାରଣାଦ୍ଯାଃ।
ସୌବୀରବୀରାଃ ପ୍ରବରା ଯୁବାନୋ
ରାଜାନମେତେ ବଲିନୋଽନୁଯାନ୍ତି ॥ 3-267-13 (26169)
ଏତୈଃ ସହାଯୈରୁପଯାତି ରାଜା
ମରୁଦ୍ଗଣୈରିନ୍ଦ୍ର ଇବାଭିଗୁପ୍ତଃ।
ଅଜାନତାଂ ଖ୍ଯାପଯ ନଃ ସୁକେଶି
କସ୍ଯାସି ଭାର୍ଯା ଦୁହିତା ଚ କସ୍ଯ ॥ 3-267-14 (26170)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ଷଟ୍ଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 266 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-267-4 ଧାତୁଃ ପ୍ରଜାପତେଃ ସରସ୍ବତୀ ବା। ବିଧାତୁଃ କଶ୍ଯପସ୍ଯ ରୁଦ୍ବସ୍ଯ ବା। ଅଦିତିଃ ପାର୍ବତୀ ବା। ବିଭୋର୍ବିଷ୍ଣୋର୍ଲକ୍ଷ୍ମୀର୍ବା ॥ 3-267-5 ପ୍ରଭବପିତରମ୍। ପ୍ରଭୁଂ ମହାନ୍ତମ୍। ପ୍ରଭବଂ ଭୁବଂ ଚେତି ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-267-7 ଚଯନେ ଇଷ୍ଟକୋଚ୍ଚଯେ ॥ 3-267-12 ପଦାତିନଃ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ଅତିତୁଂ ସତତଂ ଗନ୍ତୁଂ ଶୀଲଂ ଯେଷାଂ ତେ ପଦାତଯଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 267
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.267. ଅଧ୍ଯାଯଃ 267
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୋଟିକାଶ୍ଯପ୍ରତି ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଜନନାଦିସ୍ବୀଯବୃତ୍ତାନ୍ତକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-267-0 (26171)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-267-0x (2655)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ଦ୍ରୌପଦୀ ରାଜପୁତ୍ରୀ
ପୃଷ୍ଟା ଶିବୀନାଂ କପ୍ରବରେଣ ତେନ।
ଅବେକ୍ଷ୍ଯ ମନ୍ଦଂ ପ୍ରବିମୁଚ୍ଯ ଶାଖାଂ
ସଂଗୃହ୍ଣତୀ କୌଶିକମୁତ୍ତରୀଯମ୍ ॥ 3-267-1 (26172)
ବୁଦ୍ଧ୍ଯାଽଭିଜାନାମି ନରେନଦ୍ରପୁତ୍ର
ନ ମାଦୃଶୀ ତ୍ବାମଭିଭାଷ୍ଟୁମର୍ହତି।
ନ ତ୍ବେହ ବକ୍ତାଽସ୍ତି ତବେହ ବାକ୍ଯ-
ମନ୍ଯୋ ନରୋ ବାଽପ୍ଯଥବାଽପି ନାରୀ ॥ 3-267-2 (26173)
ଏକା ହ୍ଯହଂ ସଂପ୍ରତି ତେନ ବାଚଂ
ଦଦାନି ବୈ ଭଦ୍ର ନିବୋଧ ଚେଦମ୍।
ଅହଂ ହ୍ଯରଣ୍ଯେକଥମେକମେକା
ତ୍ବାମାଲପେଯଂ ନିରତା ସ୍ବଧର୍ମେ ॥ 3-267-3 (26174)
ଜାନାମି ଚ ତ୍ବାଂ ସୁରଥସ୍ଯ ପୁତ୍ରଂ
ଯଂ କୋଟିକାଶ୍ଯେତି ବିଦୁର୍ମନୁଷ୍ଯାଃ।
ତସ୍ମାଦହଂ ଶୈବ୍ଯ ତଥୈବ ତୁଭ୍ଯ-
ମାଖ୍ଯାମି ବନ୍ଧୂନ୍ପ୍ରଥିତଂ କୁଲଂ ଚ ॥ 3-267-4 (26175)
ଅପତ୍ଯମସ୍ମି ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ
କୃଷ୍ଣେତି ମାଂ ଶୈବ୍ଯ ବିଦୁର୍ମନୁଷ୍ଯାଃ।
ସାଽହଂ ବୃଣେ ପଞ୍ଚ ଜନାନ୍ପତିତ୍ବେ
ଯେ ଖାଣ୍ଡବପ୍ରସ୍ଥଗତାଃ ଶ୍ରୁତାସ୍ତେ ॥ 3-267-5 (26176)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଭୀମସେନାର୍ଜୁନୌ ଚ
ମାଦ୍ର୍ଯାଶ୍ଚ ପୁତ୍ରୌ ପୁରୁଷପ୍ରବୀରୌ।
ତେ ମାଂ ନିବେଶ୍ଯହ ଦିଶଶ୍ଚତସ୍ରୋ
ବିବଜ୍ଯ ପାର୍ଥା ମୃଗଯାଂ ପ୍ରଯାତାଃ ॥ 3-267-6 (26177)
ପ୍ରାଚୀଂ ରାଜା ଦକ୍ଷିଣାଂ ଭୀମସେନୋ
ଜଯଃ ପ୍ରତୀଚୀଂ ଯମଜାବୁଦୀଚୀମ୍।
ମନ୍ଯେ ତୁ ତେଷାଂ ରଥସତ୍ତମାନାଂ
କାଲୋ ବହୁଃ ପ୍ରାପ୍ତା ଇହୋପଯାତୁମ୍ ॥ 3-267-7 (26178)
ସଂମାନିତା ଯାସ୍ଯଥ ତୈର୍ଯଥେଷ୍ଟଂ
ବିମୁଚ୍ଯ ବାହାନବରୋହଯଧ୍ବମ୍।
ପ୍ରିଯାତିଥିର୍ଧର୍ମସୁତୋ ମହାତ୍ମା
ପ୍ରୀତୋ ଭବିଷ୍ଯତ୍ଯଭିବୀକ୍ଷ୍ଯ ଯୁପ୍ମାନ୍ ॥ 3-267-8 (26179)
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜା ସା
ଶୈବ୍ଯାତ୍ମଜଂ ଚନ୍ଦ୍ରସୁଖୀ ପ୍ରତୀତା।
ବିବେଶ ତାଂ ପର୍ଣଶାଲାଂ ପ୍ରଶସ୍ତାଂ
ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ତେଷାମତିଥିସ୍ବଧର୍ମମ୍ ॥ 3-267-9 (26180)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ସପ୍ତଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 267 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-267-2 ଅଭିଭାଷ୍ଟୁଂ ଅଭିଭାଷିତୁମ୍। ତ୍ବାମପି ଦ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-267-3 ତେନ କାରଣେନ ॥ 3-267-7 ଜଯୋଽର୍ଜୁନଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 268
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.268. ଅଧ୍ଯାଯଃ 268
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୋଟିକାଶ୍ଯାଦ୍ଦ୍ରୌପଦୀତତ୍ବଂବିଦିତବତା ଜଯଦ୍ରଥେନ ଦ୍ରୌପଦୀମେତ୍ଯ ସ୍ବଭାର୍ଯାତ୍ବଯାଚନାଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-268-0 (26181)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-268-0x (2656)
ତଥାଽଽସୀନେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ତେଷୁ ରାଜସୁ ଭାରତ।
`କୋଟିକାଶ୍ଯୋ ଜଗାମାଶୁ ସିନ୍ଧୁରାଜନିବେଶନମ୍ ॥ 3-268-1 (26182)
ଯଦୁକ୍ତଂ କୃଷ୍ଣଯା ସାର୍ଧଂ ତତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍।
କୋଟିକାଶ୍ଯବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶୈବ୍ଯଂ ସୌବୀରକୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-268-2 (26183)
ଯଦା ବାଚଂ ବ୍ଯାହରନ୍ତ୍ଯାମସ୍ଯାଂ ମେ ରମତେ ମନଃ।
ସୀମନ୍ତିନୀନାଂ ସୁଖ୍ଯାଯାଂ ବିନିବୃତ୍ତଃ କଥଂ ଭବାନ୍ ॥ 3-268-3 (26184)
ଏତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ତ୍ରିଯୋ ମେଽନ୍ଯା ଯଥା ଶାଖାମୃଗସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ପ୍ରତିଭାନ୍ତି ମହାବାହୋ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-268-4 (26185)
ଦର୍ଶନାଦେବ ହି ମନସ୍ତଯା ମେଽପହୃତଂ ଭୃଶମ୍।
ତାଂ ସମାଚକ୍ଷ୍ବ କଲ୍ଯାଣୀଂ ଯଦି ସ୍ଯାଚ୍ଛୈବ୍ଯ ମାନୁଷୀ ॥ 3-268-5 (26186)
କୋଟିକ ଉବାଚ। 3-268-6x (2657)
ଏଷା ବୈ ଦ୍ରୌପଦୀ କୃଷ୍ଣା ରାଜପୁତ୍ରୀ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ପଞ୍ଚାନାଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ମହିଷୀ ସଂମତା ଭୃଶମ୍ ॥ 3-268-6 (26187)
ସର୍ବେଷାଂ ଚୈବ ପାର୍ଥାନାଂ ପ୍ରିଯା ବହୁମତା ସତୀ।
ତଯା ସମେତ୍ଯ ସୌବୀର ସୌବୀରାଭିମୁଖୋ ବ୍ରଜ ॥ 3-268-7 (26188)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-268-8x (2658)
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ପଶ୍ଯାମି ଦ୍ରୌପଦୀମିତି।
ପତିଃ ସୌବୀରସିନ୍ଧୂନାଂ ଦୁଷ୍ଟଭାବୋ ଜଯଦ୍ରଥଃ ॥ 3-268-8 (26189)
ସ ପ୍ରବିଶ୍ଯାଶ୍ରମଂ ପୁଣ୍ଯଂ ସିଂହଗୋଷ୍ଠଂ ବୃକୋ ଯଥା।
ଆତ୍ମନା ସପ୍ତମଃ କୃଷ୍ଣାମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-268-9 (26190)
କୁଶଲଂ ତେ ବରାରୋହେ ଭର୍ତାରସ୍ତେଽପ୍ଯନାମଯାଃ।
ଯେଷାଂ କୁଶଲକାମାସି ତେଽପିକଚ୍ଚିଦନାମଯାଃ ॥ 3-268-10 (26191)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-268-11x (2659)
ଅପି ତେ କୁଶଲଂ ରାଜନ୍ରାଷ୍ଟ୍ରେ କୋଶେ ବଲେ ତଥା।
କଚ୍ଚିଦେକଃ ଶିବୀନାଢ୍ଯାନ୍ସୌବୀରାନ୍ସହ ସିନ୍ଧୁଭିଃ।
ଅନୁତିଷ୍ଠସି ଧର୍ମେଣ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ବିଦିତାସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-268-11 (26192)
କୌରବ୍ଯଃ କୁଶଲୀ ରାଜା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଅହଂ ଚ ଭ୍ରାତରଶ୍ଚାସ୍ଯ ଯାଂଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ପରିପୃଚ୍ଛସି ॥ 3-268-12 (26193)
ପାଦ୍ଯଂ ପ୍ରତିଗୃହାଣେଦମାସନଂ ଚ ନୃପାତ୍ମଜ।
ମୃଗାନ୍ବିତା ମୃଗୀଶ୍ଚୈବ ପ୍ରାତରାଶଂ ଦଦାନି ତେ ॥ 3-268-13 (26194)
ଐଣେଯାନ୍ପୃଷତାନ୍ନ୍ଯଙ୍କୂନ୍ହରିଣାଞ୍ଶରଭାଞ୍ଶଶାନ୍।
ଋକ୍ଷାବ୍ରୁରୂଞ୍ଶମ୍ବରାଂଶ୍ଚ ଗବଯାଂଶ୍ଚ ମୃଗାନ୍ବହୂନ୍ ॥ 3-268-14 (26195)
ବରାହାମହିଷାଂଶ୍ଚୈବ ଯାଶ୍ଚାନ୍ଯା ମୃଗଜାତଯଃ।
ପ୍ରଦାସ୍ଯତି ସ୍ବଯଂ ତୁଭ୍ଯଂ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-268-15 (26196)
ଜଯଦ୍ରଥ ଉବାଚ। 3-268-16x (2660)
କୁଶଲଂ ପ୍ରାତରାଶସ୍ଯ ସର୍ବଂ ମେ ଦିତ୍ସିତଂ ତ୍ବଯା।
ଏହି ମେ ରଥମାରୋହ ସୁଖମାପ୍ନୁହି କେବଲମ୍ ॥ 3-268-16 (26197)
ଗତଶ୍ରୀକାନ୍ହୃତରାଜ୍ଯାନ୍କୃପଣାନ୍ଗତଚେତସଃ।
ଅରଣ୍ଯବାସିନଃ ପାର୍ଥାନ୍ନାନୁରୋଦ୍ଧୁଂ ତ୍ବମର୍ହସି ॥ 3-268-17 (26198)
ନୈବ ପ୍ରାଜ୍ଞା ଗତଶ୍ରୀକଂ ଭର୍ତାରମୁପଯୁଞ୍ଜତେ।
ଯୁଞ୍ଜାନମନୁଯୁଞ୍ଜୀତ ନ ଶରିଯଃ ସଂକ୍ଷଯେ ବସେତ୍ ॥ 3-268-18 (26199)
ଶ୍ରିଯା ବିହୀନା ରାଷ୍ଟ୍ରାଚ୍ଚ ବିନଷ୍ଟାଃ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ।
ଅଲଂ ତେ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ଭକ୍ତ୍ଯା କ୍ଲେଶମୁପାସିତୁମ୍ ॥ 3-268-19 (26200)
ଭାର୍ଯା ମେ ଭବ ସୁଶ୍ରୋଣି ତ୍ଯଜୈନାନ୍ମୁଖମାପ୍ନୁହି।
ଅଖିଲାନ୍ସିନ୍ଧୁସୌବୀରାନାପ୍ନୁହି ତ୍ବଂ ମଯା ସହ ॥ 3-268-20 (26201)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-268-21x (2661)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତା ସିନ୍ଧୁରାଜେନ ବାକ୍ଯଂ ହୃଦଯକମ୍ପନମ୍।
କୃଷ୍ଣା ତସ୍ମାଦପାକ୍ରାମଦ୍ଦେଶାତ୍ସଭ୍ରୁକୁଟୀମୁଖୀ ॥ 3-268-21 (26202)
ଅବମତ୍ଯାସ୍ଯ ତଦ୍ବାଂକ୍ଯମାକ୍ଷିପ୍ଯ ଚ ସୁମଧ୍ଯମା।
ମୈବମିତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍କୃଷ୍ଣା ଲଜ୍ଜସ୍ବେତି ଚ ସୈନ୍ଧବମ୍ ॥ 3-268-22 (26203)
ସା କାଙ୍କ୍ଷମାଣା ଭର୍ତୃଣାମୁପଯାତମନିନ୍ଦିତା।
ବିଲମ୍ବଯାମାସ ପରଂ ବାକ୍ଯୈର୍ବାକ୍ଯାନି ଯୁଞ୍ଜତୀ ॥ 3-268-23 (26204)
ଦ୍ରୈପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-268-23x (2662)
ନୈବଂ ବଦ ମହାବାହୋ ନ୍ଯାଯ୍ଯଂ ତ୍ବଂ ନ ଚ ମନ୍ଯସେ।
ପାଣ୍ଡୂନାଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ସ୍ବସା ଚୈବ କନୀଯସୀ ॥ 3-268-24 (26205)
ଦୁଶ୍ଶଲା ନାମ ତସ୍ଯାସ୍ତ୍ବଂ ଭର୍ତା ରାଜକୁଲୋଦ୍ବହ।
ମମ ଭ୍ରାତା ଚ ନ୍ଯାଯ୍ଯେନ ତ୍ବଯା ରକ୍ଷ୍ଯା ମହାରଥ ॥ 3-268-25 (26206)
ଧର୍ମିଷ୍ଠାନାଂ କୁଲେ ଜାତୋ ନ ଧର୍ମଂ ତ୍ବମବେକ୍ଷସେ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସିନ୍ଧୁରାଜୋଥ ବାକ୍ଯମୁତ୍ତରମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-268-26 (26207)
ରାଜ୍ଞାଂ ଧର୍ମଂ ନ ଜାନୀଷେ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ରତ୍ନାନି ଚୈବ ହି।
ସାଧାରଣାନି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ପ୍ରବଦନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ ॥ 3-268-27 (26208)
ସ୍ବସା ଚ ସ୍ବସ୍ରିଯା ଚୈବ ଭ୍ରାତୃଭାର୍ଯା ତଥୈବ ଚ।
ସୁଖଂ ଗୃହ୍ଣନ୍ତି ରାଜାନସ୍ତାଶ୍ଚ ତତ୍ର ନୃପୋଦ୍ଭବାଃ' ॥ 3-268-28 (26209)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 268 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-268-3 ସୌବୀରକୋ ଜଯଦ୍ରଥଃ ॥ 3-268-7 ଯଦାସ୍ଯାଂ ମେ ମନୋରମତେ ତଦା ଭବାନ୍କଥଂ ବିନିବୃତ୍ତ ଇତି ଯୋଜ୍ଯମ୍ ॥ 3-268-9 ସିଂହଗୋଷ୍ଠଂ ଗୋଷ୍ଠମିବ ଗୋଷ୍ଠଂ ସ୍ଥାନମ୍ ॥ 3-268-11 ଅନୁତିଷ୍ଠତି ପାଲଯସି। ବିଦିତା ଲବ୍ଧାଃ ॥ 3-268-18 ଶ୍ରିଯଃ ସଂକ୍ଷଯେ ସତୀତି ଶେଷଃ। ହୀନଲକ୍ଷ୍ମୀକେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-268-19 ସମାଃ ସଂବତ୍ସରାନ୍ ॥ 3-268-23 ବିଲୋଭଯାମାସ ପରମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 269
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.269. ଅଧ୍ଯାଯଃ 269
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ସ୍ବାଭିଲାଷିଣୋ ଜଯଦ୍ରଥସ୍ଯ ଗର୍ହଣମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ବଲାତ୍ସ୍ବବସ୍ତ୍ରାନ୍ତକର୍ଷିଣସ୍ତସ୍ଯାକ୍ଷେପାଦଧଃପାତନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବଯମେବ ତଦ୍ରଥାରୋହଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-269-0 (26210)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-269-0x (2663)
ସରୋଷରାଗୋପହତେନ ବଲ୍ଗୁନା
ସରାଗନେତ୍ରେଣ ନତୋନ୍ନତଭ୍ରୁବା।
ମୁଖେନ ବିସ୍ଫୂର୍ଯ ସୁବୀରରାଷ୍ଟ୍ରପଂ
ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍ତଂ ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜା ପୁନଃ ॥ 3-269-1 (26211)
ଯଶସ୍ବିନସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣବିଷାନ୍ମହାରଥା-
ନଭିବ୍ରୁବନ୍ମୂଢ ନ ଲଜ୍ଜସେ କଥମ୍।
ମହେନ୍ଦ୍ରକଲ୍ପାନ୍ନିରତାନ୍ସ୍ବକର୍ମସୁ
ସ୍ତିତାନ୍ସମୂହେଷ୍ବପି ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍ ॥ 3-269-2 (26212)
ନ କିଂଚିଦାର୍ଯାଃ ପ୍ରବଦନ୍ତି ପାପଂ
ବନେଚରଂବା ଗୃହମେଧିନଂ ବା।
ତପସ୍ବିନଂ ସଂପରିପୂର୍ଣବିଦ୍ଯଂ
ଭଜନ୍ତି ଚୈବଂ ସୁନରାଃ ସୁବୀର ॥ 3-269-3 (26213)
ଅହଂ ତୁ ମନ୍ଯେ ତବ ନାସ୍ତି କଶ୍ଚି-
ଦେତାଦୃଶେ କ୍ଷତ୍ରିଯସଂନିବେଶେ।
ଯସ୍ତ୍ବଦ୍ଯ ପାତାଲମୁଖେ ପତନ୍ତଂ
ପାଣୌ ଗୃହୀତ୍ବା ପ୍ରତିସଂହରେତ ॥ 3-269-4 (26214)
ନାଗଂ ପ୍ରମିନ୍ନଂ ଗିରିକୂଟକଲ୍ପ-
ମୁପତ୍ଯକାଂ ହୈମବତୀଂ ଚରନ୍ତମ୍।
ଦଣ୍ଡୀବ ଯୂଥାଦପସେଧସି ତ୍ବଂ
ଯୋ ଜେତୁମାଶଂସସି ଧର୍ମରାଜମ୍ ॥ 3-269-5 (26215)
ବାଲ୍ଯାତ୍ପ୍ରସୁପ୍ତସ୍ଯ ମହାବଲସ୍ଯ
ସିଂହସ୍ ପକ୍ଷ୍ମାଣି ମୁଖାଲ୍ଲୁନାସି।
ପଦା ସମାହତ୍ଯ ପଲାଯମାନଃ
କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଯଦା ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ଭୀମସେନମ୍ ॥ 3-269-6 (26216)
ମହାବଲଂ ଘୋରତରଂ ପ୍ରବୃଦ୍ଧଂ
ଜାତଂ ହରିଂ ପର୍ବତକନ୍ଦରେଷୁ।
ପ୍ରସୁପ୍ତମୁଗ୍ରଂ ପ୍ରପଦେନ ହଂସି
ଯଃ କ୍ରୁଦ୍ଧମାଯୋତ୍ସ୍ଯସି ଜିଷ୍ଣୁମୁଗ୍ରମ୍ ॥ 3-269-7 (26217)
କୃଷ୍ଣୋରଗୌ ତୀକ୍ଷ୍ଣମୁଖୌ ଦ୍ବିଜିହ୍ବୌ
ମତ୍ତଃ ପଦା କ୍ରାମସି ପୁଚ୍ଛଦେଶେ।
ଯଃ ପାଣ୍ଡବାଭ୍ଯାଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମାଭ୍ଯାଂ
ଜଘନ୍ଯଜାଭ୍ଯାଂ ପ୍ରଯୁଯୁତ୍ସସେ ତ୍ବମ୍ ॥ 3-269-8 (26218)
ଯଥା ଚ ବେଣୁଃ କଦଲୀ ନଲୋ ବା
ଫଲନ୍ତ୍ଯଭାବାଯ ନ ଭୂତଯେଽଽତ୍ମନଃ।
ତଥୈବ ମାଂ ତୈଃ ପରିରକ୍ଷ୍ଯମାଣା-
ମାଦାସ୍ଯସେ କର୍କଟକୀବ ଗର୍ଭମ୍ ॥ 3-269-9 (26219)
ଜଯଦ୍ରଥ ଉବାଚ। 3-269-10x (2664)
ଜାନାମି କୃଷ୍ଣେ ବିଦିତଂ ମମୈତ-
ଦ୍ଯଥାବିଧାସ୍ତେ ନରଦେବପୁତ୍ରାଃ।
ନ ତ୍ବେବମେତେନ ବିଭୀଷଣେନ
ଶକ୍ଯା ବଯଂ ତ୍ରାସଯିତୁଂ ତ୍ବଯାଽଦ୍ଯ ॥ 3-269-10 (26220)
ବଯଂ ପୁନଃ ସପ୍ତଦଶେଷୁ କୃଷ୍ଣେ
କୁଲେଷୁ ସର୍ବେଽନବମେଷୁ ଜାତାଃ।
ଷଡ୍ଭ୍ଯୋ ଗୁଣେଭ୍ଯୋଽଭ୍ଯଧିକା ବିହୀନା
ନ୍ମନ୍ଯାମହେ ଦ୍ରୌପଦୀ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାନ୍ ॥ 3-269-11 (26221)
ସା କ୍ଷିପ୍ରମାତିଷ୍ଠ ଗଜଂ ରଥଂ ବା
ନ ବାକ୍ଯମାତ୍ରେଣ ବଯଂ ହି ଶକ୍ଯାଃ।
ଆଶଂସ ବା ତ୍ବଂ କୃପଣଂ ବଦନ୍ତୀ
ସୌବୀରରାଜସ୍ଯ ପୁନଃ ପ୍ରସାଦମ୍ ॥ 3-269-12 (26222)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ। 3-269-13x (2665)
ମହାବଲା କିଂତ୍ବିହ ଦୁର୍ବଲେବ
ସୌବୀରରାଜସ୍ଯ ମତାଽହମସ୍ମି।
ନାହଂ ପ୍ରମାଥାଦିହ ସଂପ୍ରତୀତା
ସୌବୀରରାଜଂ କୃପଣଂ ବଦେଯମ୍ ॥ 3-269-13 (26223)
ଯସ୍ଯା ହି କୃଷ୍ଣୌ ପଦବୀଂ ଚରେତାଂ
ସମାସ୍ଥିତାବେକରଥେ ସମେତୌ।
ଇନ୍ଦ୍ରୋଽପିତାଂ ନାପହରେତ୍କଥଂଚି-
ନ୍ମନୁଷ୍ଯମାତ୍ରଃ କୃପଣଃ କୁତୋଽନ୍ଯଃ ॥ 3-269-14 (26224)
ଯଥା ବିକୀଟୀ ପରବୀରଘାତୀ
ନିଘ୍ନନ୍ରଥସ୍ଥୋ ଦ୍ବିଷତାଂ ମନାଂସି।
ମଦନ୍ତରେ ତ୍ବଦ୍ଧ୍ବଜିନୀଂ ପ୍ରବେଷ୍ଟା
ବକ୍ଷଂ ଦହନ୍ନଗ୍ନିରିବୋଷ୍ଣଗେଷୁ ॥ 3-269-15 (26225)
ଜନାର୍ଦନଃ ସାନ୍ଧକବୃଷ୍ଣିବୀରୋ
ମହେଷ୍ବାସାଃ କେକଯାଶ୍ଚାପି ସର୍ବେ।
ଏତେ ହି ସର୍ବେ ମମ ରାଜପୁତ୍ରାଃ
ପ୍ରହୃଷ୍ଟରୂପାଃ ପଦବୀଂ ଚରେଯୁଃ ॥ 3-269-16 (26226)
ମୌର୍ବୀବିସୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ତନଯିତ୍ନୁଘୋଷା
ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତାସ୍ତ୍ବତିବେଗବନ୍ତଃ।
ହସ୍ତଂ ସମାହତ୍ଯ ଧନଂଜଯସ୍ଯ
ଭୀମାଃ ଶବ୍ଦଂ ଘୋରତରଂ ନଦନତି ॥ 3-269-17 (26227)
ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତାଂଶ୍ଚ ମହାଶରୌଘାନ୍
ପତଙ୍ଗସଙ୍ଘାନିବ ଶୀଘ୍ରବେଗାନ୍।
ଯଦା ଦ୍ରଷ୍ଟାସ୍ଯର୍ଜୁନଂ ବୀର୍ଯଶାଲିନଂ
ତଦା ସ୍ବବୁଦ୍ଧିଂ ପ୍ରତିନିନ୍ଦିତାସି ॥ 3-269-18 (26228)
ସଶଙ୍ଖଘୋଷଃ ସତଲତ୍ରଘୋଷୋ
ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବା ମୁହୁରୁଦ୍ବହଂଶ୍ଚ।
ଯଦା ଶରାନର୍ପଯିତା ତବୋରସି
ତଦା ମନସ୍ତେ କିମିବାଭବିଷ୍ଯତ୍ ॥ 3-269-19 (26229)
ଗଦାହସ୍ତଂ ଭୀମମଭିଦ୍ରବନ୍ତଂ
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ସଂପତନ୍ତୌ ଦିଶଶ୍ଚ।
ଅମର୍ଷଜଂ କ୍ରୋଧବିଷଂ ବମନ୍ତୌ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚିରଂ ତାପମୁପୈଷ୍ଯସେଽଧମ ॥ 3-269-20 (26230)
ଯଥା ବାଽହଂ ନାତିଚରେ କଥଂଚି-
ତ୍ପତୀନ୍ମହାର୍ହାନ୍ମନସାଽପିଜାତୁ।
ତେନାଦ୍ଯ ସତ୍ଯେନ ବଶୀକୃତଂତ୍ବାଂ
ଦ୍ରଷ୍ଟାସ୍ମି ପାର୍ଥୈଃ ପରିକୃଷ୍ଯମାଣମ୍ ॥ 3-269-21 (26231)
ନ ସଂଭ୍ରମଂ ଗନ୍ତୁମହଂ ହି ଶକ୍ଷ୍ଯେ
ତ୍ବଯା ନୃଶଂସେନ ବିକୃଷ୍ଯମାଣା।
ସମାଗତାଽହଂ ହି କୁରୁପ୍ରବୀରୈଃ
ପୁନର୍ବନଂ କାମ୍ଯକମାଗତାଽସ୍ମି ॥ 3-269-22 (26232)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-269-23x (2666)
`ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ସ ସିନ୍ଧୁନାଥ-
ସ୍ତାଂ ଦ୍ରୌପଦୀମାହବିଶାଲନେତ୍ରାମ୍।
ଆରୁହ୍ଯତାମାଶୁ ରଥଂ ମଦୀଯଂ
ମା ତ୍ବାଂ ବଲାଦ୍ଦୌପଦିକର୍ଷଯେହମ୍' ॥ 3-269-23 (26233)
ସା ତାନନୁପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବିଶାଲନେତ୍ରା
ଜିଘୃକ୍ଷମାଣାନବଭର୍ତ୍ସଯନ୍ତୀ।
ପ୍ରୋବାଚ ମା ମା ସ୍ପୃଶତେତି ଭୀତା
ଧୌମ୍ଯଂ ପ୍ରଚୁକ୍ରୋଶ ପୁରୋହିତଂ ସା ॥ 3-269-24 (26234)
ଜଗ୍ରାହ ତାମୁତ୍ତରବସ୍ତ୍ରଦେଶେ
ଜଯଦ୍ରଥସ୍ତଂ ସମବାକ୍ଷିପତ୍ସା।
ତଯା ସମାକ୍ଷିପ୍ତତନୁଃ ସ ପାପଃ
ପପାତ ଶାଖୀବ ନିକୃତ୍ତମୂଲଃ ॥ 3-269-25 (26235)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯମାଣା ତୁ ମହାଜବେନ
ମୁହୁର୍ବିନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ଚ ରାଜପୁତ୍ରୀ।
ସା ମୃଷ୍ଯମାଣା ରଥମାରୁରୋହ
ଧୌମ୍ଯସ୍ଯ ପାଦାବଭିବାଦ୍ଯ କୃଷ୍ଣା ॥ 3-269-26 (26236)
ଧୌମ୍ଯ ଉବାଚ। 3-269-27x (2667)
ନେଯଂ ଶକ୍ଯା ତ୍ବଯା ନେତୁମବିଜିତ୍ଯ ମହାରଥାନ୍।
ଧର୍ମଂ କ୍ଷତ୍ରସ୍ ପୌରାଣମବେକ୍ଷସ୍ବ ଜଯଦ୍ରଥ ॥ 3-269-27 (26237)
କ୍ଷୁଦ୍ରଂ କୃତ୍ବାଫଲଂପାପଂ ତ୍ବଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ନ ସଂଶଯଃ।
ଆସାଦ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ବୀରାନ୍ଧର୍ମରାଜପୁରୋଗମାନ୍ ॥ 3-269-28 (26238)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-269-29x (2668)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତବାହ୍ରିଯମାଣାଂ ତାଂ ରାଜପୁତ୍ରୀଂ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
ଅନ୍ବଗଚ୍ଛତ୍ତଦା ଧୌମ୍ଯଃ ପଦାତିଗଣମଧ୍ଯଗଃ ॥ 3-269-29 (26239)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ଏକୋନସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 269 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-269-1 ରୋଷେଣ ରାଗୋ ରକ୍ତିମା ତେନ ସହିତଂ ସରୋଷରାଗଂ ତଦୁପହତଂ ଚ ମ୍ଲାନଂ ଚ ତେନ। ବଲ୍ଗୁନା ସୁନ୍ଦରେଣ। ନତେ ସ୍ବଭାବତ ଉନ୍ନତେ କ୍ରୋଧେନ ଭ୍ରୁବୌ ଯସ୍ଯାସ୍ତଥା। ବିସ୍ଫୂର୍ଯ ଫୂତ୍କାରଂ କୃତ୍ବା। ସରୋଷବାଚୋପହିତେନେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-269-2 ଅଭି ଅଭିକ୍ରମ୍ଯ ବ୍ରୁବନ୍। ସ୍ଥିତାନଚଲାନ୍। ଯକ୍ଷାଦିଭିରପ୍ଯଜେଯାନିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-269-3 ଭଷନ୍ତି ହୈବଂ ସୁନରାଃ ସୁବୀରେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-269-4 କ୍ଷତ୍ରିଯସଂନିବେଶେ ନୃପସମାଜେ। ପାତାଲମୁଖେ ମହାଗୃର୍ତେ। ପ୍ରତିସଂହରେତ୍ ପ୍ରତିଷେଧେତ ॥ 3-269-5 ଉପତ୍ଯକାମଦ୍ରିସମୀପଭୂମିମ୍। ଦଣ୍ଡୀ ଦଣଅଡମାତ୍ରାଯୁଧୋ ଯୂଥାତ୍ସମୂହାଦପସେଧସି ଅପକର୍ଷସି ॥ 3-269-6 ବାଲ୍ଯାତ୍ ମୌଢ୍ଯାତ୍ ପକ୍ଷ୍ମାଣି ମୁଖୋପରିସ୍ଥକେଶାନ୍। ପଦା ସମାହତ୍ଯ ଲୁନାସି ଛିନସ୍ତି ॥ 3-269-9 ବେଣ୍ବାଦଯଃ ଫଲିତା ଏବ ନଶ୍ଯନ୍ତି। କର୍କଟୀ ଚ ପରିଣତଗର୍ଭା ନଶ୍ଯତୀତି ଲୋକପ୍ରସିଦ୍ଧମ୍ ॥ 3-269-10 ବିଭୀଷଣେନ ଭଯପ୍ରଦର୍ଶନେନ ॥ 3-269-11 ସପ୍ତଦଶ ଅଷ୍ଟୌ କର୍ମାଣି ନବଶକ୍ତ୍ଯାଦଯଶ୍ଚ ନିତ୍ଯଂ ସନ୍ତି ଯେଷୁ ତାନି ସପ୍ତଦଶାନି. ନିତ୍ଯଯୋଗେ ମତ୍ବର୍ଥୀଯୋର୍ଶଆଦ୍ଯଚ୍। ଅନବମେଷୁ ଅନୀଚେଷୁ। ଷଙ୍ଗୁଣାଃ ଶୌର୍ଯତେଜୋଧୃତିଦାକ୍ଷିଣ୍ଯଦାନୈଶ୍ବର୍ଯାଣି ॥ 3-269-12 ଶକ୍ଯାଃ ନିବାରିତୁମିତି ଶେଷଃ। ପୁନରିତି ପାଣ୍ଡବାପରାଜଯାନନ୍ତରମ୍। ତ୍ବଂ ମତ୍ପ୍ରସାଦଂ ଆଶଂସ ପ୍ରାର୍ଥଯ ॥ 3-269-13 ପ୍ରମାଥାତ ନିଗ୍ରହାତ୍। ପ୍ରତୀତା ପ୍ରଖ୍ଯାତା। ସଭାଯାଂ ବସ୍ତ୍ରରାଶିପ୍ରଦାନେନ ଭଗବଦନୁଗ୍ରହୀତତ୍ବାତ୍। ମହାବଲାଃ କିଂତ୍ବିହ ଦୁର୍ବଲା ବା ସୌବୀରରାଜସ୍ଯ ସୁତାହମସ୍ମି। ସାହଂ ପ୍ରମାଦାଦିହ ସଂପ୍ରଭୀତେତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-269-14 କୃଷ୍ଣୌ ବାସୁଦେବାରଜୁନୌ ॥ 3-269-15 ମଦନ୍ତରେ ମନ୍ନିମିତ୍ତମ୍। ପ୍ରବେଷ୍ଟା ପ୍ରକର୍ଷେଣ ବେଷ୍ଟଯିଷ୍ଯତି। ଉଷ୍ଣଗେଷୁ ନିଦାଧେଷୁ ॥ 3-269-17 ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତାଃ ଶରାଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-269-19 ଅଭବିଷ୍ଯତ୍ ଭବିଷ୍ଯତୀତ୍ଯର୍ଥେ ବ୍ଯତ୍ଯଯେନ ଲୃଙ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 270
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.270. ଅଧ୍ଯାଯଃ 270
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମୃଗଯାଗତୈଃ ପାଣ୍ଡବୈର୍ଦୁର୍ନିମିତ୍ତଦର୍ଶନାଦ୍ବିପଦାଶଙ୍କଯା ସତ୍ବରଂ ସ୍ବାଶ୍ରମାଭିଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଦା ଦାସ୍ଯା ଦ୍ରୌପଦୀବୃତ୍ତାନ୍ତାବଗମେନ ଜଯଦ୍ରଥପଥାନୁଗତୈସ୍ତଦବଲୋକନେନ କୋପାତ୍ସମୁତ୍କ୍ରୋଶନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-270-0 (26240)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-270-0x (2669)
ତତୋ ଦିଶଃ ସଂପରିବୃତ୍ଯ ପାର୍ଥା
ମୃଗାନ୍ବରାହାନ୍ମହିପାଂସ୍ଚ ହନ୍ବା।
ଧନୁର୍ଧରାଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠତମାଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ
ପୃଥକ୍ଚରନ୍ତଃ ସହିତା ବଭୂବୁଃ ॥ 3-270-1 (26241)
ତତୋ ମୃଗବ୍ଯାଲଜନାନୁକୀର୍ଣଂ
ମହାବନଂ ତଦ୍ବିହଗୋପଘୁଷ୍ଟମ୍।
ଭ୍ରାତୄଂଶ୍ଚ ତାନଭ୍ଯବଦଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗିରୋ ବ୍ଯାହରତାଂ ମୃଗାଣାମ୍ ॥ 3-270-2 (26242)
ଆଦିତ୍ଯଦୀପ୍ତାଂ ଦିଶମଭ୍ଯୁପେତ୍ଯ
ମୃଗା ଦ୍ବିଜାଃ କ୍ରୂରମିମେ ବଦନ୍ତି।
ଆଯାସମୁଗ୍ରଂ ପ୍ରତିବେଦଯନ୍ତୋ
ମହାଭଯଂ ଶତ୍ରୁଭିର୍ବାଽବମାନମ୍ ॥ 3-270-3 (26243)
କ୍ଷିପ୍ରଂ ନିବର୍ତଧ୍ବମଲଂ ମୃଗୈର୍ନୋ
ମନୋ ହି ମେ ଦୂଯତି ଦହ୍ଯତେ ଚ।
ବୁଦ୍ଧିଂ ସମାଚ୍ଛାଦ୍ଯ ଚ ମେ ସମନ୍ଯୁ-
ରୁଦ୍ଧୂଯତେ ପ୍ରାଣପତିଃ ଶରୀରେ ॥ 3-270-4 (26244)
ସରଃ ସୁପର୍ଣନ ହୃତୋରଗେନ୍ଦ୍ର-
ମରାଜକଂ ରାଷ୍ଟ୍ରମିବେହ ଶାନ୍ତମ୍।
ଏବଂବିଧଂ ମେ ପ୍ରତିଭାତି କାମ୍ଯକଂ
ଶୌଣ୍ଡୈର୍ଯଥା ପୀତସୁରଶ୍ଚ କୁମ୍ଭଃ ॥ 3-270-5 (26245)
ତେ ସୈନ୍ଧବୈରଗ୍ନ୍ଯନିଲୋଗ୍ରବେଗୈ-
ର୍ମହାଜବୈର୍ବାଜିଭିରୁହ୍ଯମାନାଃ।
ଯୁକ୍ତୈର୍ବୃହଦ୍ଭିଃ ସୁରଥୈର୍ନୃବୀରା-
ସ୍ତଦାଶ୍ରମାଯାଭିମୁଖା ବଭୂବୁଃ ॥ 3-270-6 (26246)
ତେଷାଂ ତୁ ଗୋମାଯୁରନଲ୍ପଘୋଷୋ
ନିବର୍ତତାଂ ବାମମୁପେତ୍ଯ ପାର୍ଶ୍ବମ୍।
ପ୍ରବ୍ଯାହରତ୍ତତ୍ପ୍ରବିମୃଶ୍ଯ ରାଜା
ପ୍ରୋବାଚ ଭୀମଂ ଚ ଧନଂଜଯଂ ଚ ॥ 3-270-7 (26247)
ଯଥା ବଦତ୍ଯେପ ବିହୀନଯୋନିଃ
ସାଲାବୃକୋବାମମୁପେତ୍ଯ ପାର୍ସ୍ବମ୍।
ସୁବ୍ଯକ୍ତମସ୍ମାନବମତ୍ଯ ପାପୈଃ
କୃତୋଽଭିମର୍ଦଃ କୁରୁଭିଃ ପ୍ରସହ୍ଯ ॥ 3-270-8 (26248)
ଏତ୍ଯାଥ ତେ ତଦ୍ବନମାବିଶନ୍ତୋ
ମହତ୍ଯରଣ୍ଯେ ମୃଗଯାଂ ଚରିତ୍ବା।
ବାଲାମପଶ୍ଯନ୍ତ ତଦା ରୁଦନ୍ତୀଂ
ଧାତ୍ରେଯିକାଂ ପ୍ରେଷ୍ଯବଧୂଂ ପ୍ରିଯାଯାଃ ॥ 3-270-9 (26249)
ତାମିନ୍ଦ୍ରସେନସ୍ତ୍ବରିତୋଽଭିସୃତ୍ଯ
ରଥାଦବପ୍ଲୁତ୍ଯ ତତୋଽଭ୍ଯଧାବତ୍।
ପ୍ରୋବାଚ ଚୈନାଂ ବଚନଂ ନରେନ୍ଦ୍ର
ଧାତ୍ରେଯିକାମାର୍ତତରସ୍ତଦାନୀମ୍ ॥ 3-270-10 (26250)
କିଂ ରୋଦିଷି ତ୍ବଂ ପତିତା ଧରଣ୍ଯାଂ
କିଂ ତ ମୁଖଂ ଶୁଷ୍ଯତି ଦୀନବର୍ଣମ୍।
କଚ୍ଚିନ୍ନ ପାପୈଃ ସୁନୃଶଂସକୃଦ୍ଭିଃ
ପ୍ରମାଥିତା ଦ୍ରୌପଦୀ ରାଜପୁତ୍ରୀ।
`ଗତେଷ୍ବରଣ୍ଯଂ ହି ସୁତେଷୁ ପାଣ୍ଡୋଃ
କଚ୍ଚିତ୍ପରୈର୍ନାପକୃତଂ ବନେଽସ୍ମିନ୍ ॥ 3-270-11 (26251)
ପର୍ଯାକୁଲା ସାଧୁ ସମୀକ୍ଷ୍ଯସୂତ-
ମଭ୍ଯାପତନ୍ତଂ ଦ୍ରୁତମିନ୍ଦ୍ରସେନମ୍।
ଉରୋ ଘ୍ନତୀ କଷ୍ଟତରଂ ତଦାନୀ-
ମୁଚ୍ଚୈଃ ପ୍ରଚୁକ୍ରୋଶ ହୃତେତି ଦେବୀ ॥ 3-270-12 (26252)
ଇନ୍ଦ୍ରସେନ ଉବାଚ। 3-270-13x (2670)
ଅନିନ୍ଦ୍ଯରୂପା ତୁ ବିଶାଲନେତ୍ରା
ଶରୀରତୁଲ୍ଯା କୁରୁପୁଙ୍ଗବାନାମ୍।
`କେନାତ୍ମନାଶାଯ ଯଦାପନୀତା
ଛିଦ୍ରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନରେନ୍ଦ୍ରପତ୍ନୀ' ॥ 3-270-13 (26253)
ଯଦ୍ଯେବ ଦେବୀଂ ପୃଥିବୀଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟା
ଦିବଂ ପ୍ରପନ୍ନାଽପ୍ଯଥବା ସମୁଦ୍ରମ୍।
ତସ୍ଯା ଗମିଷ୍ଯନ୍ତି ପଦେ ହି ପାର୍ଥା-
ସ୍ତଥା ହି ସଂତପ୍ଯତି ଧର୍ମରାଜଃ ॥ 3-270-14 (26254)
କୋ ହୀଦୃଶାନାମରିମର୍ଦନାନାଂ
କ୍ଲେଶକ୍ଷମାଣାମପରାଜିତାନାମ୍।
ପ୍ରାଣୈଃ ସମାମିଷ୍ଟତମାଂ ଜିହୀର୍ଷେ-
ଦନୁତ୍ତମଂ ରତ୍ନମିବ ପ୍ରମୂଢଃ ॥ 3-270-15 (26255)
ନ ବୁଧ୍ଯତେ ନାଥବତୀମିହାଦ୍ଯ
ବହିଶ୍ଚରଂ ହୃଦଯଂ ପାଣ୍ଡବାନାମ୍।
କସ୍ଯାଦ୍ଯ କାଯଂ ପ୍ରତିଭିଦ୍ଯ ଘୋରା
ମହୀଂ ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ଶିତାଃ ଶରାଗ୍ର୍ଯାଃ ॥ 3-270-16 (26256)
ମା ତ୍ବଂ ଶୁଚସ୍ତାଂ ପ୍ରତି ଭୀରୁ ବିଦ୍ଧି
ଯଥାଽଦ୍ଯ କୃଷ୍ଣା ପୁନରେଷ୍ଯତୀତି।
ନିହତ୍ଯ ସର୍ବାନ୍ଦ୍ବିଷତଃ ସମଗ୍ରା-
ନ୍ପାର୍ଥାଃ ସମେଷ୍ଯନତ୍ଯଥ ଯାଜ୍ଞସେନ୍ଯା ॥ 3-270-17 (26257)
ଅଥାବ୍ରବୀଚ୍ଚାରୁମୁଖଂ ପ୍ରସୃଜ୍ଯ
ଧାତ୍ରେଯିକା ସାରଥିମିନ୍ଦ୍ରସେନମ୍।
ଜଯଦ୍ରଥେନାପହୃତାପ୍ରମଥ୍ଯ
ପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରକଲ୍ପାନ୍ପରିଭୂଯ କୃଷ୍ଣା ॥ 3-270-18 (26258)
ତିଷ୍ଠନ୍ତି ବର୍ତ୍ମାନି ନବାନ୍ଯମୂନି
ବୃକ୍ଷାଶ୍ଚ ନ ମ୍ଲାନ୍ତି ତଥୈବ ଭଗ୍ନାଃ।
ଆବର୍ତଯଧ୍ବଂ ହ୍ଯନୁଯାତ ଶୀଘ୍ରଂ
ନ ଦୂରଯାତୈବ ହି ରାଜପୁତ୍ରୀ ॥ 3-270-19 (26259)
ସନ୍ନହ୍ଯଧ୍ବଂ ସର୍ବ ଏବେନ୍ଦ୍ରକଲ୍ପା
ମହାନ୍ତି ଚାରୂଣି ଚ ଦଂଶନାନି।
ଗୃହ୍ଣୀତ ଚାପାନି ମହାଧନାନି
ଶରାଂଶ୍ଚ ଶୀଘ୍ରଂ ପଦବୀଂ ବ୍ରଜଧ୍ବମ୍ ॥ 3-270-20 (26260)
ପୁରା ହି ନିର୍ଭର୍ତ୍ସନଦଣ୍ଡମୋହିତା
ପ୍ରମୂଢଚିତ୍ତା ବଦନେନ ଶୁଷ୍ଯତା।
ଦଦାତି କସ୍ମୈଚିଦନର୍ହତେ ତନୁଂ
ବରାଜ୍ଯପୂର୍ଣାମିବ ଭସ୍ମନି ସ୍ରୁଚମ୍ ॥ 3-270-21 (26261)
ପୁରା ତୁଷାଗ୍ନାବିବ ହୂଯତେ ହବିଃ
ପୁରା ଶ୍ମଶାନେ ସ୍ରଗିବାପବିଦ୍ଧ୍ଯତେ।
ପୁରା ଚ ସୋମୋଽଧ୍ବରଗୋଽବଲିହ୍ଯତେ
ଶୁନା ଯଥା ବିପ୍ରଜନେ ପ୍ରମୋହିତେ ॥ 3-270-22 (26262)
`ପୁରା ହି ପାର୍ଥାଶ୍ଚ ଦୃତୌ ଚ କାପିଲୀ
ପ୍ରସିଚ୍ଛତେ କ୍ଷୀରଧାରା ଯତଧ୍ବମ୍'।
ମହତ୍ଯରଣ୍ଯେ ମୃଗଯାଂ ଚରିତ୍ବା
ପୁରା ସୃଗାଲୋ ନଲିନୀଂ ବିଗାହତେ ॥ 3-270-23 (26263)
`ପୁରା ହି ମନ୍ତ୍ରାହୁତିପୂଜିତାଯାଂ
ହୁତାଗ୍ନିବେଦ୍ଯାଂ ବଲିଭୁଙ୍ଗିଲୀଯତେ।
ଶ୍ରୁତିଂ ଚ ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରସୃତାଂ ମହାଧ୍ବରେ
ଗ୍ରାମ୍ଯୋ ଜନୋ ଯଦ୍ବଦସୌ ନ ନାଶଯେତ୍' ॥ 3-270-24 (26264)
ମା ବଃ ପ୍ରିଯାଯାଃ ସୁନସଂ ସୁଲୋଚନଂ
ଚନ୍ଦ୍ରପ୍ରଭାଚ୍ଛଂ ବଦନଂ ପ୍ରସନ୍ନମ୍।
ସ୍ପୃଶ୍ଯାଚ୍ଛୁଭଂ କଶ୍ଚିଦକୃତ୍ଯକାରୀ
ଶ୍ବା ବୈ ପୁରୋଡାଶମିବାଧ୍ବରସ୍ଥମ୍ ॥ 3-270-25 (26265)
ଏତାନି ବର୍ତ୍ମାନ୍ଯନୁଯାତ ଶୀଘ୍ରଂ
ମା ବଃ କାଲଃ କ୍ଷିପ୍ରମିହାତ୍ଯଗାଦ୍ବୈ ॥ 3-270-26 (26266)
`ଶୀଘ୍ରଂ ପ୍ରଧାବଧ୍ବମିତୋ ନରେନ୍ଦ୍ରା
ଯାବନ୍ନ ଦୂରଂ ବ୍ରଜତୀତି ପାପଃ।
ପ୍ରତ୍ଯାହରଧ୍ବଂ ଦ୍ବିଷତାଂ ସକାଶା-
ଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମୀମିବ ସ୍ବାଂ ଦଯିତାଂ ନୃସିଂହାଃ' ॥ 3-270-27 (26267)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-270-28x (2671)
ଭଦ୍ରେ ପ୍ରତିକ୍ରାମ ନିଯଚ୍ଛ ବାଚଂ
ମାଽସ୍ମତ୍ସକାଶେ ପରୁଷାଣ୍ଯବୋଚଃ।
ରାଜାନୋ ବା ଯଦି ବା ରାଜପୁତ୍ରା
ବଲେନ ମତ୍ତାଃ ପଞ୍ଚତାଂ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ॥ 3-270-28 (26268)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-270-29x (2672)
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରଯଯୁର୍ହି ଶୀଘ୍ରଂ
ତାନ୍ଯେବ ବର୍ତ୍ମାନ୍ଯନୁବର୍ତମାନାଃ।
ମୁହୁର୍ମୁହୁର୍ବ୍ଯାଲବଦୁଚ୍ଛ୍ବସନ୍ତୋ
ଜ୍ଯାଂ ବିକ୍ଷିପନ୍ତଶ୍ଚ ମହାଧନୁର୍ଭ୍ଯଃ ॥ 3-270-29 (26269)
ତତୋଽପଶ୍ଯଂସ୍ତସ୍ଯ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ରେଣୁ-
ମୁଦ୍ଧୂତଂ ବୈ ବାଜିସ୍ବୁରପ୍ରଣୁନ୍ନମ୍।
ପଦାତୀନାଂ ମଧ୍ଯଗତଂ ଚ ଧୌମ୍ଯଂ
ବିକ୍ରୋଶନ୍ତଂ ଭୀମ ପାର୍ଥେତ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣମ୍ ॥ 3-270-30 (26270)
ତେ ସାନ୍ତ୍ବ୍ଯ ଧୌମ୍ଯଂ ପରିଦୀନସତ୍ବାଃ
ସୁଖଂ ଭବାନେତ୍ବିତି ରାଜପୁତ୍ରାଃ।
ଶ୍ଯେନା ଯଥୈବାମିଷସଂପ୍ରଯୁକ୍ତା
ଜବେନ ତତ୍ସୈନ୍ଯମଥାଭ୍ଯଧାବନ୍ ॥ 3-270-31 (26271)
ତେଷାଂ ମହେନ୍ଦ୍ରୋପମବିକ୍ରମାଣାଂ
ସଂରବ୍ଧାନାଂ ଧର୍ଷଣାଦ୍ଯାଜ୍ଞସେନ୍ଯାଃ।
କ୍ରୋଧଃ ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ଜଯଦ୍ରଥଂ ଚ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରିଯାଂ ତସ୍ଯ ରଥେ ସ୍ଥିତାଂ ଚ ॥ 3-270-32 (26272)
ପ୍ରଚୁକ୍ରୁଶୁଶ୍ଚାପ୍ଯଥ ସିନ୍ଧୁରାଜଂ
ବୃକୋଦରଶ୍ଚୈବ ଧନଂଜଯଶ୍ଚ।
ଯମୌ ଚ ରାଜା ଚ ମହାଧନୁର୍ଧରା-
ସ୍ତତୋ ଦିଶଃ ସଂମୁମୁହୁଃ ପରେଷାମ୍ ॥ 3-270-33 (26273)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 270 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-270-2 ଗୃଗବ୍ଯାଲଗଣାନୁକୀର୍ଣଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-270-3 ମହାବନଂ ଶତ୍ରୁଭିର୍ବାଧ୍ଯମାନଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-270-4 ସମାଚ୍ଛାଦ୍ଯ ନୋହଯିତ୍ବା। ସମନ୍ଯୁଃ ଦୈନ୍ଯସହିତଃ। ପ୍ରାଣାନାଂ ଆଧ୍ଯାତ୍ମିକାନାମିନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ପତିର୍ମୁଖ୍ଯଃ ପ୍ରାଣଃ ॥ 3-270-6 ସିନ୍ଧୁଦେଶଜୈର୍ବାଜିଭିରଶ୍ବୈଃ। ସୁରଥୈଃ ଶୋଭନରଥୈଃ ॥ 3-270-9 ପ୍ରେଷ୍ଯବଧୂଂ ଦାସୀମ୍ ॥ 3-270-21 ପୁରା ଯାବଦନର୍ହତେ ତନୁଂ ନ ଦଦାତି ତାବଚ୍ଛାଘ୍ରମନୁଯାତେତ୍ଯୁତ୍ତରେଣ ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-270-28 ପ୍ରତିକ୍ରାମ ଦୂରେ ଭବ। ବରୁଷାଣି ଅନର୍ହତେ ତନୁଂ ଦଦାତୀତ୍ଯାଦୀନି ॥ 3-270-32 ଧର୍ଷଣାତ୍ ପରାଭବାତ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 271
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.271. ଅଧ୍ଯାଯଃ 271
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଜଯଦ୍ରଥଂପ୍ରତି ତତ୍ତଲ୍ଲକ୍ଷଣପ୍ରଦର୍ଶନପୂର୍ବକଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିନିର୍ଦେଶଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-271-0 (26274)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-271-0x (2673)
ତତୋ ଘୋରତରଃ ଶବ୍ଦୋ ବନେ ସମଭବତ୍ତଦା।
ଭୀମସେନାର୍ଜୁନୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାକ୍ଷତ୍ରିଯଣାମମର୍ଷିଣାମ୍ ॥ 3-271-1 (26275)
ତେଷାଂ ଧ୍ବଜାଗ୍ରାଣ୍ଯଭିବୀକ୍ଷ୍ଯ ରାଜା
ସ୍ବଯଂଦୁରାତ୍ମା କୁରୁପୁଙ୍ଗବାନାମ୍।
ଜଯଦ୍ରଥୋ ଯାଜ୍ଞସେନୀମୁବାଚ
ରଥେ ସ୍ଥିତାଂ ଭାନୁମତୀଂ ହତୌଜାଃ ॥ 3-271-2 (26276)
ଆଯାନ୍ତୀମେ ପଞ୍ଚରଥା ମହାନ୍ତୋ
ମନ୍ଯେ ଚ କୃଷ୍ଣେ ପତଯସ୍ତବୈତେ।
ସା ଜାନତୀ ଖ୍ଯାପଯ ନଃ ସୁକେଶି
ପରଂପରଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ରଥସ୍ଥମ୍ ॥ 3-271-3 (26277)
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୁବାଚ୍। 3-271-4x (2674)
କିଂ ତେ ଜ୍ଞାତୈର୍ମୂଢ ମହାଧନୁର୍ଧରୈ-
ରନାଯୁଷ୍ଯଂ କର୍ମ କୁତ୍ବାଽତିଘୋରମ୍।
ଏତେ ବୀରାଃ ପତଯୋ ମେ ସମେତା
ନ ବଃ ଶେଷଃ କଶ୍ଚିଦିହାସ୍ତି ଯୁଦ୍ଧେ ॥ 3-271-4 (26278)
ଆଖ୍ଯାତବ୍ଯଂ ତ୍ବେବ ସର୍ବଂ ମୁମୂର୍ଷୋ-
ର୍ମଯା ତୁଭ୍ଯଂ ପୃଷ୍ଟଯା ଧର୍ମ ଏଷଃ।
ନ ମେ ବ୍ଯଥା ବିଦ୍ଯତେ ତ୍ବଦ୍ଭଯଂ ବା
ସଂପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯାଃ ସାନୁଜଂ ଧର୍ମରାଜମ୍ ॥ 3-271-5 (26279)
ଯସ୍ ଧ୍ବଜାଗ୍ରେ ନଦତୋ ମୃଦଙ୍ଗୌ
ନନ୍ଦୋପନନ୍ଦୌ ମଧୁରୌ ସୁଯୁକ୍ତୌ।
ଏନଂ ସ୍ବଧର୍ମାର୍ଥବିନିଶ୍ଚଯଜ୍ଞଂ
ସଦା ଜନାଃ କୃତ୍ଯବନ୍ତୋଽନୁଯାନ୍ତି ॥ 3-271-6 (26280)
ଯ ଏଷ ଜାମ୍ବୂନଦଶୁଦ୍ଧଗୌରଃ।
ପ୍ରଚଣ୍ଡଘୋଣସ୍ତନୁରାଯତାକ୍ଷଃ।
ଏତଂ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠତମଂ ବଦନ୍ତି
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଧର୍ମସୁତଂ ପତିଂ ମେ ॥ 3-271-7 (26281)
ଅପ୍ଯେଷ ଶତ୍ରୋଃ ଶରଣାଗତସ୍ଯ
ଦଦ୍ଯାତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ଧର୍ମଚାରୀ ନୃବୀରଃ।
ପରୈହ୍ଯେନଂ ମୂଢ ଜବେନ ଭୂତଯେ
ତ୍ବମାତ୍ମନଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ନ୍ଯସ୍ଶସ୍ତ୍ରଃ ॥ 3-271-8 (26282)
ଅଥାପ୍ଯେନଂ ପଶ୍ଯସି ଯଂ ରଥସ୍ଯଂ
ମହାଭୁଜଂ ସାଲମିବ ପ୍ରବୃଦ୍ଧମ୍।
ସଂଦଷ୍ଟୌଷ୍ଠଂ ଭ୍ରୁକୁଟୀସଂହତଭ୍ରୁବଂ
ବୃକୋଦରୋ ନାମ ପତିର୍ମମୈଷଃ ॥ 3-271-9 (26283)
ଆଜାନେଯା ବଲିନଃ ସାଧୁଦାନ୍ତା
ମହାବଲାଃ ଶୂରମୁଦାବହନ୍ତି।
ଏତସ୍ଯ କର୍ମାଣ୍ଯତିମାନୁଷାଣି
ଭୀମେତି ଶବ୍ଦୋଽସ୍ଯ ତତଃ ପୃଥିବ୍ଯାମ୍ ॥ 3-271-10 (26284)
ନାସ୍ଯାପରାଦ୍ଧାଃ ଶେଷମବାପ୍ନୁବନ୍ତି
ନାଯଂ ବୈରଂ ବିସ୍ମରତେ କଦାଚିତ୍।
ବୈରସ୍ଯାନ୍ତଂ ସଂବିଧାଯୋପଯାତି
ପଶ୍ଚାଚ୍ଛାନ୍ତିଂ ନ ଚ ତତ୍ତପ୍ଯତୀବ ॥ 3-271-11 (26285)
ଧନୁର୍ଧରାଗ୍ର୍ଯୋ ଧୃତିମାନ୍ଯଶସ୍ବୀ
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯୋ ବୃଦ୍ଧସେବୀ ନୃବୀରଃ।
ଭ୍ରାତା ଚ ଶିଷ୍ଯଶ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ
ଧନଂଜଯୋ ନାମ ପତିର୍ମମୈଷଃ ॥ 3-271-12 (26286)
ଯୋ ବୈ ନ କାମାନ୍ନ ଭଯାନ୍ନ ଲୋଭା-
ତ୍ତ୍ଯଜେଦ୍ଧର୍ମଂ ନ ନୃଶଂସଂ ଚ କୁର୍ଯାତ୍।
ସ ଏଷ ବୈଶ୍ବାନରତୁଲ୍ଯତେଜାଃ
କୁନ୍ତୀସୁତଃ ଶତ୍ରୁସହଃ ପ୍ରମାଥୀ ॥ 3-271-13 (26287)
ଯଃ ସର୍ବଧର୍ମାର୍ତବିନିଶ୍ଚଯଜ୍ଞୋ
ଭଯାର୍ତାନାଂ ଭଯହର୍ତା ମନୀଷୀ।
`ବନ୍ଧୁପ୍ରିଯଃ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠୋ
ମହାହବେଷ୍ବପ୍ରତିବାର୍ଯବୀର୍ଯଃ' ॥ 3-271-14 (26288)
ଯସ୍ଯୋତ୍ତମଂ ରୂପମାହୁଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ
ଯଂ ପାଣ୍ଡବାଃ ପରିରକ୍ଷନ୍ତି ସର୍ବେ।
ପ୍ରାଣୈର୍ଗରୀଯାଂସମନୁବ୍ରତଂ ବୈ
ସ ଏଷ ବୀରୋ ନକୁଲଃ ପତିର୍ମେ ॥ 3-271-15 (26289)
ଯଃ ଖଙ୍ଗଯୋଧୀ ଲଘୁଚିତ୍ରହସ୍ତୋ
ମହାଂଶ୍ଚ ଧୀମାନ୍ସହଦେବୋଽଦ୍ବିତୀଯଃ।
ଯସ୍ଯାଦ୍ଯକର୍ମ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ମୂଢସତ୍ବ
ଶତକ୍ରତୋର୍ବା ଦୈତ୍ଯସେନାସୁ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ॥ 3-271-16 (26290)
ଶୂରଃ କୃତାସ୍ତ୍ରୋ ମତିମାନ୍ମନସ୍ବୀ
ପ୍ରିଯଂକରୋ ଧର୍ମସୁତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ।
ହୁତାଶଚନ୍ଦ୍ରାର୍କସମାନତେଜା
ଜଘନ୍ଯଜଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପ୍ରିଯଶ୍ଚ ॥ 3-271-17 (26291)
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସମୋ ଯସ୍ ନରୋ ନ ବିଦ୍ଯତେ
ବକ୍ତା ତଥା ସତ୍ସୁ ବିନିଶ୍ଚଯଜ୍ଞଃ।
ସଏଷ ଶୂରୋ ନିତ୍ଯମମର୍ଷଣଶ୍ଚ
ଧୀମାନ୍ପ୍ରାଜ୍ଞଃ ସହଦେବଃ ପତିର୍ମେ ॥ 3-271-18 (26292)
ତ୍ଯଜେତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ପ୍ରବିଶେଦ୍ଧବ୍ଯବାହଂ
ନ ତ୍ବେବୈଷ ବ୍ଯାହରେଦ୍ଧର୍ମବାହ୍ଯମ୍।
ସଦା ମନସ୍ବୀ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେ ରତଶ୍ଚ
କୁନ୍ତ୍ଯାଃ ପ୍ରାଣୈରିଷ୍ଟତମୋ ନୃବୀରଃ ॥ 3-271-19 (26293)
ବିଶୀର୍ଯନତୀଂ ନାବମିବାର୍ଣବାନ୍ତେ
ରତ୍ନାଭିପୂର୍ଣାଂ ମକରସ୍ଯ ପୃଷ୍ଠେ।
ସେନାଂ ତବେମାଂ ହତସର୍ବଯୋଧାଂ
ବିକ୍ଷୋଭିତାଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରୈଃ ॥ 3-271-20 (26294)
ଇତ୍ଯେତେ ବୈ କଥିତାଃ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରା
ଯାଂସ୍ତ୍ବଂ ମୋହାଦବମତ୍ଯ ପ୍ରବୃତ୍ତଃ।
ଯଦ୍ଯେତେଭ୍ଯୋ ମୁଚ୍ଯସେ ରିଷ୍ଟଦେହଃ
ପୁନର୍ଜନ୍ମ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ଜୀବିତଂ ଚ ॥ 3-271-21 (26295)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-271-22x (2675)
3-271-22 (26296)
ତତଃ ପାର୍ଥାଃ ପଞ୍ଚପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରକଲ୍ପା-
ସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ତ୍ରସ୍ତାନ୍ପ୍ରାଞ୍ଜଲୀଂସ୍ତାନ୍ପଦାତୀନ୍।
ଯଥାଽନୀକଂ ଶରବର୍ଷାନ୍ଧକାରଂ
ଚକ୍ରୁଃ କ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ସର୍ବତସ୍ତେ ନିଗୃହ୍ଯ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-271-4 ଅନାଯୁଧ୍ଯମାଯୁର୍ନାଶକମ୍ ॥ 3-271-8 ପରୈହି ଶରଣଂ ଗଚ୍ଛ। ଏନଂ ଧର୍ମରାଜମ୍ ॥ 3-271-10 ଆଜାନେଯା ଅଶ୍ବବିଶେଷାଃ ॥ 3-271-11 ଅପରାଦ୍ଧାଃ ଅପରାଧବନ୍ତଃ ॥ 3-271-16 ମୂଢସତ୍ବ ମୂଢବୁଦ୍ଧେ। ଶତକ୍ରତୋର୍ବା ଶତକ୍ରତୋରିବ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 272
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.272. ଅଧ୍ଯାଯଃ 272
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନାଂ ଜଯଦ୍ରଥାଦିଭିରାଯୋଧନମ୍ ॥ 1 ॥ ଜଯଦ୍ରଥେନ ମୀମାଦିଭିଃ ସ୍ବସହାଯାନାଂ ନିଧନେ ଦ୍ରୌପଦୀବିମୋଚନପୂର୍ବକଂ ପଲାଯନମ୍ ॥ 2 ॥ ଭୀମାର୍ଜୁନାଭ୍ଯାଂ ପରୁଷୋକ୍ତିପୂର୍ବକଂ ତଦନୁଧାବନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-272-0 (26297)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-272-0x (2676)
ସଂତିଷ୍ଠଧ୍ବଂ ପ୍ରହରତ ତୂର୍ଣଂ ବିପରିଧାବତ।
ଇତି ସ୍ମ ସୈନ୍ଧବୋ ରାଜା ଚୋଦଯାମାସ ତାନ୍ନୃପନ୍ ॥ 3-272-1 (26298)
ତତୋ ଘୋରତମଃ ଶବ୍ଦୋରଣେ ସମଭବତ୍ତଦା।
ଭୀମାର୍ଜୁନଯମାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୈନ୍ଯାନାଂ ସଯୁଧିଷ୍ଠିରାନ୍ ॥ 3-272-2 (26299)
ଶିବିସିଂଧୁତ୍ରିଗର୍ତାନାଂ ବିଷାଦଶ୍ଚାପ୍ଯଜାଯତ।
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବାପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରାନ୍ବ୍ଯାଘ୍ରାନିବ ବଲୋତ୍କଟାନ୍ ॥ 3-272-3 (26300)
ହେମବିନ୍ଦୁଂ ମହୋତ୍ସେଧାଂ ସର୍ବଶୈକ୍ଯାଯସୀଂ ଗଦାମ୍।
ପ୍ରଗୃହ୍ଯାଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ଭୀମଃ ସୈନ୍ଧବଂ କାଲଚୋଦିତମ୍ ॥ 3-272-4 (26301)
ତଦନ୍ତରମଥାବୃତ୍ଯ କୋଟିକାଶ୍ଯୋଽଭ୍ଯହାରଯତ୍।
ମହତା ରଥବଂଶେନ ପରିବାର୍ଯ ବୃକୋଧରମ୍ ॥ 3-272-5 (26302)
ଶକ୍ତିତୋମରନାରାଚୈର୍ବୀରବାହୁପ୍ରଚୋଦିତୈଃ।
କୀର୍ଯମାଣୋପି ବହୁଭିର୍ନ ସ୍ମ ଭୀମୋଽଭ୍ଯକମ୍ପତ ॥ 3-272-6 (26303)
ଗଜଂ ତୁ ସଗଜାରୋହଂ ପଦାତୀଂଶ୍ଚ ଚତୁର୍ଦଶ।
ଜଘାନ ଗଦଯା ଭୀମଃ ସୈନ୍ଧବଧ୍ବଜଂନୀମୁଖେ ॥ 3-272-7 (26304)
ପାର୍ଥଃ ପଞ୍ଚଶତାଞ୍ଶୂରାନ୍ପାର୍ବତୀଯାନ୍ମହାରଥାନ୍।
ପରୀପ୍ସମାନଃ ସୌବୀରଂ ଜଘାନ ଧ୍ବଜିନୀମୁଖେ ॥ 3-272-8 (26305)
ରାଜା ସ୍ବଯଂ ସୁବୀରାଣାଂ ପ୍ରବରାଣାଂ ପ୍ରହାରିଣାମ୍।
ନିମେଷମାତ୍ରେଣ ଶତଂ ଜଘାନ ସମରେ ତଦା ॥ 3-272-9 (26306)
ଦଦୃଶେ ନକୁଲସ୍ତତ୍ରରଥାତ୍ପ୍ରସ୍କନ୍ଦ୍ଯ ଖଙ୍ଗଧୃତ୍।
ଶିରାଂସି ପାଦରକ୍ଷାଣାଂ ବୀଜବତ୍ପ୍ରବପନ୍ମୁହୁଃ ॥ 3-272-10 (26307)
ସହଦେବସ୍ତୁ ସଂଯାଯ ରଥେନ ଗଜଯୋଧିନଃ।
ପାତଯାମାସ ନାରାଚୈର୍ଦ୍ରୁମେଭ୍ଯ ଇବ ବର୍ହିଣଃ ॥ 3-272-11 (26308)
ତତସ୍ତ୍ରିଗର୍ତଃ ସଧନୁରବତୀର୍ଯ ମହାରଥାତ୍।
ଗଦଯା ଚତୁରୋ ବାହାନ୍ରାଜ୍ଞସ୍ତସ୍ ତଦାଽବଧୀତ୍ ॥ 3-272-12 (26309)
ତମଥାଭ୍ଯାଗତଂ ରାଜା ପଦାତିଂ କୁନ୍ତିନନ୍ଦନଃ।
ଅର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରେଣ ବାଣଏନ ବିବ୍ଯାଧୋରସି ଧର୍ମରାଟ୍ ॥ 3-272-13 (26310)
ସ ଭିନ୍ନହୃଦଯୋ ବୀରୋ ବକ୍ରାଚ୍ଛୋଣିତମୁଦ୍ବମନ୍।
ପପାତାଭିମୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ତଶ୍ଚିନ୍ନମୂଲ ଇବ ଦ୍ରୁମଃ ॥ 3-272-14 (26311)
ଇନ୍ଦ୍ରସେନଦ୍ବିତୀଯସ୍ତୁ ରଥାତ୍ପ୍ରସ୍କନ୍ଦ୍ଯ ଧର୍ମରାଟ୍।
ହତାଶ୍ବଃ ସହଦେବସ୍ଯ ପ୍ରତିପେଦେ ମହାରଥମ୍ ॥ 3-272-15 (26312)
ନକୁଲଂ ତ୍ବଭିସଂବାର୍ଯ କ୍ଷେମଂକରମହାମୁଖୌ।
ଉଭାବୁଭତସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ଶରବର୍ଷୈରବର୍ଷତାମ୍ ॥ 3-272-16 (26313)
ତୌ ଶରୈରଭିବର୍ଷନ୍ତୌ ଜୀମୂତାବିବ ବାର୍ଷିକୌ।
ଏକୈକେନ ବିପାଠେନ ଜଘ୍ନେ ମାଦ୍ରବତୀସୁତଃ ॥ 3-272-17 (26314)
ତ୍ରିଗର୍ତରାଜଃ ସୁରଥସ୍ତସ୍ଯାଥ ଗଜୂର୍ଗତଃ।
ରଥମାକ୍ଷେପଯାମାସ ଗଜେନ ଗଜଯାନବିତ୍ ॥ 3-272-18 (26315)
ନକୁଲସ୍ତ୍ବପଭୀସ୍ତସ୍ମାଦ୍ରଥାଚ୍ଚର୍ମାସିପାଣିମାନ୍।
ଉଦ୍ଧାମ୍ଯ ସ୍ତାନମାସ୍ଥାଯ ତସ୍ଥୌ ଗିରିବାଚଲଃ ॥ 3-272-19 (26316)
ସୁରଥସ୍ତଂ ଗଜବରଂ ବଧାଯ ନକୁଲସ୍ଯ ତୁ।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସକ୍ରୋଧମତ୍ଯୁଚ୍ଛ୍ରିତକରଂ ତତଃ ॥ 3-272-20 (26317)
ନକୁଲସ୍ତସ୍ଯ ନାଗସ୍ଯ ସମୀପପରିବର୍ତିନଃ।
ସବିଷାଣଂ ଭୁଜଂ ମୂଲେ ଖଙ୍ଗେନ ନିରକୃନ୍ତତ ॥ 3-272-21 (26318)
ସ ବିନଦ୍ଯମହାନାଦଂ ଗଜଃ କିଙ୍କିଣିଭୂଷଣଃ।
ପତନ୍ନବାକ୍ଶିରା ଭୂମୌ ହସ୍ତ୍ଯାରୋହମପୋଥଯତ୍ ॥ 3-272-22 (26319)
ସ ତତ୍କର୍ମ ମହତ୍କୃତ୍ବା ଶୂରୋ ମାଦ୍ରବତୀସୁତଃ।
ଭୀମସେନରଥଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଶର୍ମ ଲେଭେ ମହାରଥଃ ॥ 3-272-23 (26320)
ଭୀମସ୍ତ୍ବାପତତୋ ରାଜ୍ଞଃ କୋଟିକାଶ୍ଯସ୍ ସଂଗରେ।
ସୂତସ୍ଯ ନୁଦତୋ ବାହାନ୍କ୍ଷୁରେଣାପାହରଚ୍ଛିରଃ ॥ 3-272-24 (26321)
ନ ବୁବୋଧ ହତଂ ସୂତଂ ସ ରାଜା ବାହୁଶାଲିନା।
ତସ୍ଯାଶ୍ବା ବ୍ଯଦ୍ରବନ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେ ହତମସୂତାସ୍ତତସ୍ତତଃ ॥ 3-272-25 (26322)
ବିରଥଂ ହତସୂତଂ ତଂ ଭୀମଃ ପ୍ରହରତାଂବରଃ।
ଜଘାନ ତଲଯୁକ୍ତେନ ପ୍ରାସେନାଭ୍ଯେତ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 3-272-26 (26323)
ଦ୍ବାଦଶାନାଂ ତୁ ସର୍ବେଷାଂ ସୌବୀରାଣାଂ ଧନଂଜଯଃ।
ଚକର୍ତ ନିଶିତୈର୍ଭଲ୍ଲୈର୍ଧନୂଂଷି ଚ ଶିରାଂସି ଚ ॥ 3-272-27 (26324)
ଶିବୀନିକ୍ଷ୍ବାକୁମୁଖ୍ଯାଂଶ୍ଚ ତ୍ରିଗର୍ତାନ୍ସୈନ୍ଧବାନପି।
ଜଘାନାତିରଥଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ବାଣଗୋଚରମାଗତାନ୍ ॥ 3-272-28 (26325)
ସୂଦିତାଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ବହବଃ ସବ୍ଯସାଚିନା।
ସପତାକାଶ୍ଚ ମାତଙ୍ଗାଃ ସଧ୍ବଜାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ॥ 3-272-29 (26326)
ପ୍ରଚ୍ଛାଦ୍ଯ ପୃଥିବୀଂ ତସ୍ଥୁଃ ସର୍ବମାଯୋଧନଂ ପ୍ରତି।
ଶରୀରାଣ୍ଯଶିରସ୍କାନି ବିଦେହାନି ଶିରାଂସି ଚ ॥ 3-272-30 (26327)
ଶ୍ବଗୃଧ୍ରକଙ୍କକାକୋଲଭାସଗୋମାଯୁବାଯସାଃ।
ଅତୃପ୍ଯଂସ୍ତତ୍ରବୀରାଣାଂ ହତାନାଂ ମାସଶୋଣିତୈଃ ॥ 3-272-31 (26328)
`ଏବଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଶରଜ୍ବାଲୈର୍ଗାଣ୍ଡୀବାନିଲଚୋଦିତୈଃ।
ସେନେନ୍ଧନଂ ଦଦାହାଶୁ ସରୋଷଃ ପାର୍ଥପାବକଃ ॥ 3-272-32 (26329)
ଚକ୍ରାଣାଂ ପତିତାନାଂ ଚ ଯୁଗାନାଂ ଚ ମହୀପତେ।
ତୂଣୀରାଣଆଂ ପତାକାନାଂ ଧ୍ବଜାନାଂ ଚ ରଥୈଃ ସହ ॥ 3-272-33 (26330)
ଈଷାଣାମନୁକର୍ଷାଣାଂ ତ୍ରିବେଣୂନାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଅକ୍ଷାଣାମଥ ଯୋକ୍ରାଣାଂ ପ୍ରତୋଦାନାଂ ଚ ରାଶଯଃ ॥ 3-272-34 (26331)
ଶିରସାଂ ପତିତାନାଂ ଚ କୁଣ୍ଡଲୋଷ୍ଣୀଷଧାରିଣାମ୍।
ଭୁଜାନାଂ ମକୁଟାନାଂ ଚ ହାରାଣାମଙ୍ଗଦୈଃ ସହ ॥ 3-272-35 (26332)
ଛତ୍ରାଣାଂ ବ୍ଯଜନାନାଂ ଚ ଚର୍ମଣଆଂ ବର୍ମଣାଂ ତଥା।
ଛିନ୍ନାନାଂ କାର୍ମୁକାଣାଂ ଚ ପଟ୍ଟସାନାଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 3-272-36 (26333)
ଶକ୍ତୀନାମଥ ଖଙ୍ଗାନାଂ ଦଣ୍ଡାନାଂ ସହ ତେମରୈଃ।
ରାଶଯଶ୍ଚାତ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ରତତ୍ର ବିଶାଂପତେ ॥ 3-272-37 (26334)
ପତିତୈଶ୍ଚୈବ ମାତଙ୍ଗୈଃ ସଯୋଧୈଃ ପର୍ବତୋପମୈଃ।
ହଯୈର୍ଦ୍ବିଧାକୃତୈଃ ସାର୍ଧଂ ସାଦିଭିଃ ସାଯୁଧୈସ୍ତଥା ॥ 3-272-38 (26335)
ବିପ୍ରବିଦ୍ଧୈ ରଥୈଶ୍ଚୈବ ନିହତୈଶ୍ଚପଦାତିଭିଃ।
ଅଗମ୍ଯରୂପା ପୃଥିବୀ ମାଂସଶୋଣିତକର୍ଦମା' ॥ 3-272-39 (26336)
ହତେଷୁ ତେଷୁ ବୀରେଷୁ ସିନ୍ଧୁରାଜୋ ଜଯଦ୍ରଥଃ।
ବିମୁଚ୍ଯ କୃଷ୍ଣାଂ ସଂତ୍ରସ୍ତଃ ପଲାଯନପରୋଽଭବତ୍ ॥ 3-272-40 (26337)
ସ ତସ୍ମିନ୍ସଂକୁଲେ ସୈନ୍ଯେ ଦ୍ରୌପଦୀମବତାର୍ଯ ତାମ୍।
ପ୍ରାଣପ୍ରେପ୍ସୁରୁପାଧାବଦ୍ବନଂ ତତ୍ର ନରାଧମଃ ॥ 3-272-41 (26338)
ଦ୍ରୌପଦୀଂ ଧର୍ମରାଜସ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧୌମ୍ଯପୁରସ୍କୃତାମ୍।
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରେଣ ବୀରେଣ ରଥମାରୋପଯତ୍ତଦା ॥ 3-272-42 (26339)
ତତସ୍ତଦ୍ବିଦ୍ରୁତଂ ସୈନ୍ଯମପଯାତେ ଜଯଦ୍ରଥେ।
ଆଦିଶ୍ଯାଦିଶ୍ଯ ନାରାଚୈରାଜଘାନ ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-272-43 (26340)
ସବ୍ଯସାଚୀ ତୁ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପଲାଯନ୍ତଂ ଜଯଦ୍ରଥମ୍।
ବାରଯାମାସ ନିଘ୍ନନ୍ତଂ ଭୀମଂ ସୈନ୍ଧବସୈନିକାନ୍ ॥ 3-272-44 (26341)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-272-45x (2677)
ଯସ୍ଯାପଚାରାତ୍ପ୍ରାପ୍ତୋଽଯମସ୍ମାନ୍କ୍ଲେଶୋ ଦୁରାସଦଃ।
ତମସ୍ମିନ୍ସମରୋଦ୍ଦେଶେ ନ ପଶ୍ଯାମି ଜଯଦ୍ରଥମ୍ ॥ 3-272-45 (26342)
`ମୂଢଂ ନୈକୃତିକଂ ଦୁଷ୍ଟଂ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ କ୍ଲେଶକାରିଣମ୍'।
ତମେବାନ୍ବିଷ ଭଦ୍ରଂ ତେ କିଂ ତେ ଯୋଧୈର୍ନିପାତିତୈଃ।
ଅନାମିଷମିଦଂ କର୍ମ କଥଂ ବା ମନ୍ଯତେ ଭବାନ୍ ॥ 3-272-46 (26343)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-272-47x (2678)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ଭୀମସେନସ୍ତୁ ଗୁଡାକେଶେନ ଧୀମତା।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମଭିପ୍ରେତ୍ଯ ବାଗ୍ମୀ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-272-47 (26344)
ହତପ୍ରବୀରା ରିପବୋ ଭୂଯିଷ୍ଠଂ ବିଦ୍ରୁତା ଦିଶଃ।
ଗୃହୀତ୍ବା ଦ୍ରୌପଦୀଂ ରାଜନ୍ନିବର୍ତତୁ ଭବାନିତଃ ॥ 3-272-48 (26345)
ଯମାଭ୍ଯାଂ ସହ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଧୌମ୍ଯେନ ଚ ମହାତ୍ମନା।
ପ୍ରାପ୍ଯାଶ୍ରମପଦଂ ରାଜନ୍ଦ୍ରୌପଦୀଂ ପରିସାନ୍ତ୍ବଯ ॥ 3-272-49 (26346)
ନ ହି ମେ ମୋକ୍ଷ୍ଯତେଜୀବନ୍ମୂଢଃ ସୈନ୍ଧବକୋ ନୃପଃ।
ପାତାଲତଲସଂସ୍ଥୋପି ଯଦି ଶକ୍ରୋସ୍ଯ ସାରଥିଃ ॥ 3-272-50 (26347)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-272-51x (2679)
ନ ହନ୍ତବ୍ଯୋ ମହାବାହୋ ଦୁରାତ୍ମାଽପିସ ସୈନ୍ଧବଃ।
ଦୁଃଶଲାମଭିସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ଗାନ୍ଧାରୀଂ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍ ॥ 3-272-51 (26348)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-272-52x (2680)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଦ୍ରୌପଦୀ ଭୀମମୁବାଚ ବ୍ଯାକୁଲେନ୍ଦ୍ରିଯା।
କୁପିତା ହ୍ରୀମତୀ ପ୍ରାଜ୍ଞା ପତୀ ଭୀମାର୍ଜୁନାବୁଭୌ ॥ 3-272-52 (26349)
କର୍ତବ୍ଯଂ ଚେତ୍ପ୍ରିଯଂ ମହ୍ଯଂ ବଧ୍ଯଃ ସ ପୁରୁଷାଧମଃ।
ସୈନ୍ଧବାପଶଦଃ ପାପୋ ଦୁର୍ମତିଃ କୁଲପାଂସନଃ ॥ 3-272-53 (26350)
ଭାର୍ଯାଭିହର୍ତା ବୈରୀ ଯୋ ଯଶ୍ଚ ରାଜ୍ଯହରୋ ରିପୁଃ।
ଯାଚମାନୋଽପିସଂଗ୍ରାମେ ନ ମୋକ୍ତବ୍ଯଃ କଥଂଚନ ॥ 3-272-54 (26351)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୌ ତୌ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୌ ଯଯତୁର୍ଯତ୍ର ସୈନ୍ଧବଃ।
ରାଜା ନିବବୃତେକୃଷ୍ଣାମାଦାଯ ସପୁରୋହିତଃ ॥ 3-272-55 (26352)
ସ ପ୍ରବିଶ୍ଯାଶ୍ରମପଦମପବିଦ୍ଧବୃସୀକଟମ୍।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯାଦିଭିର୍ବିପ୍ରୈରନୁକୀର୍ଣଂ ଦଦର୍ଶ ହ ॥ 3-272-56 (26353)
ଦ୍ରୌପଦୀମନୁଶୋଚଦ୍ଭିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈସ୍ତୈଃ ସମାହିତୈଃ।
ସମେଯାଯ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ ସଭାର୍ଯ ଭ୍ରାତୃମଧ୍ଯଗଃ ॥ 3-272-57 (26354)
ତେ ସ୍ମ ତଂ ମୁଦିତା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁନରପ୍ଯାଗତଂ ନୃପମ୍।
ଜିତ୍ବା ତାନ୍ସିନଧୁସୌବୀରାନ୍ଦ୍ରୌପଦୀଂ ଚାହୃତାଂ ପୁନଃ ॥ 3-272-58 (26355)
ସ ତୈଃ ପରିବୃତୋ ରାଜାତତ୍ରୈବୋପବିବେଶ ହ।
ପ୍ରବିବେଶାଶ୍ରମଂ କୃଷ୍ଣା ଯମାଭ୍ଯାଂ ସହ ଭାମିନୀ ॥ 3-272-59 (26356)
ଭୀମସେନାର୍ଜୁନୌ ଚାପି ଶ୍ରୁତ୍ବା କ୍ରୋଶଗତଂ ରିପୁମ୍।
ସ୍ବଯମଶ୍ବାଂସ୍ତୁଦନ୍ତୌ ତୌ ଜବେନୈବାଭ୍ଯଧାବତାମ୍ ॥ 3-272-60 (26357)
ଇଦମତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ଚାତ୍ର ଚକାରାତିରଥୋଽର୍ଜୁନଃ।
କ୍ରୋଶମାତ୍ରଗତାନଶ୍ବାନ୍ସୈନ୍ଧବସ୍ଯ ଜଘାନ ଯତ୍ ॥ 3-272-61 (26358)
ସ ହି ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରସଂପନ୍ନଃ କୃଚ୍ଛ୍ରକାଲେଽପ୍ଯସଂଭ୍ରମଃ।
ଅକରୋଦ୍ଦୁଷ୍କରଂ କର୍ମ ଶରୈରସ୍ତ୍ରାନୁମନ୍ତ୍ରିତୈଃ ॥ 3-272-62 (26359)
ତତୋଽଭ୍ଯଧାବତାଂ ବୀରାବୁଭୌ ଭୀମଧନଂଜଯୌ।
ହତାଶ୍ବଂ ସୈନ୍ଧବଂ ଭୀତମେକଂ ବ୍ଯାକୁଲଚେତସମ୍ ॥ 3-272-63 (26360)
ସୈନ୍ଧବସ୍ତୁ ହତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଥାଽଶ୍ବାନ୍ସ୍ବାନ୍ସୁଦୁଃଖିତଃ।
`ରଥାତ୍ପ୍ରସ୍କନ୍ଦ୍ଯ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ବୈ ପଲାଯନପରୋଽଭବତ୍' ॥ 3-272-64 (26361)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରବିକ୍ରମକର୍ମାଣି କୁର୍ବାଣଂ ଚ ଧନଂଜଯମ୍।
ପଲାଯନକୃତୋତ୍ସାହଃ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଯେନ ବୈ ବନମ୍ ॥ 3-272-65 (26362)
ସୈନ୍ଧବଂ ତ୍ବମିସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯପରାକ୍ରାନ୍ତଂ ପଲାଯନେ।
ଅନୁଯାଯ ମହାବାହୁଃ ଫଲ୍ଗୁନୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-272-66 (26363)
ଅନନ ବୀର୍ଯେଣ କଥଂ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ପ୍ରାର୍ଥଯସେ ବଲାତ୍।
ରାଜପୁତ୍ର ନିବର୍ତସ୍ବ ନ ତେ ଯୁକ୍ତଂ ପଲାଯନମ୍ ॥ 3-272-67 (26364)
କଥଂ ହ୍ଯନୁଚରାନ୍ହିତ୍ବା ଶତ୍ରୁମଧ୍ଯେ ପଲାଯସେ।
ଇତ୍ଯୁଚ୍ଯମାନଃ ପାର୍ଥେନ ସୈନ୍ଧବୋ ନ ନ୍ଯବର୍ତତ ॥ 3-272-68 (26365)
ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ତଂ ଭୀମଃ ସହସାଽଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ବଲୀ।
ମା ବଧୀରିତି ପାର୍ଥସ୍ତଂ ଦଯାବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-272-69 (26366)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଦ୍ରୌପଦୀହରଣପର୍ବଣି ଦ୍ବିସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 272 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-272-5 ଅନ୍ତରଂ ଅଭ୍ଯହାରଯତ୍ ଭୀମଜଯଦ୍ରଥଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ପ୍ରବେଶେନ ବ୍ଯବଧାନଂ କୃତବାନ୍। ରଥବଂଶେନ ରଥବର୍ଗ୍ରେଣ ॥ 3-272-16 କ୍ଷେମଂକରସୁମାଲବୌ ଇତି କ. ପାଠଃ। କ୍ଷେମଂକରମହାମଲୌ ଇତି ଥ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-272-21 ସବିଷାଣଂ ଭୁଜଂ ସଦନ୍ତଂ ଶୁଣ୍ଡାଦଣ୍ଡମ୍। ମୂଲେ ଗଣ୍ଡପ୍ରଦେଶେ ॥ 3-272-26 ତଲଯୁକ୍ତେନ ମୁଷ୍ଟିଯୁକ୍ତେନ ॥ 3-272-46 ଅନ୍ବିଷ ଅନ୍ବିଚ୍ଛ ॥ 3-272-51 ଦୁଃଶଲାଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଭଗିନୀମ୍ ॥ 3-272-56 ଅପବିଦ୍ଧା ଇତସ୍ତତୋ ବିଶୀର୍ଣା ବସ୍ଯଃ ଋଷୀଣାମାସନାନି ॥ 3-272-65 ବିକ୍ରମଯୁକ୍ତାନି କର୍ମାଣି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 273
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.273. ଅଧ୍ଯାଯଃ 273
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ କେଶଗ୍ରହଣେନ ନିପାତିତସ୍ଯ ଜଯଦ୍ରଥସ୍ଯ ମୂର୍ଧ୍ନି ପାଦପ୍ରହାରପୂର୍ବକଂ କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ପଞ୍ଚଚୂଦୀନିର୍ମାଣମ୍ ॥ 1 ॥ ଭୀମେନ ବନ୍ଧନପୂର୍ବକମାନୀତସ୍ଯ ତସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ମୋଚନମ୍ ॥ 2 ॥ ଜଯଦ୍ରଯେନ ତପଃପ୍ରସାଦିତାନ୍ମହାଦେବାଦର୍ଜୁନବର୍ଜମେକସ୍ମିନ୍ଦିନେ ପାଣ୍ଡବଜଯରୂପବରାଽଽଦାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-273-0 (26367)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-273-0x (2681)
ଜଯଦ୍ରଥସ୍ତୁ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଭ୍ରାତରାବୁଦ୍ଯତାଯୁଧୌ।
ପ୍ରାଦାବତ୍ତୂର୍ଣମବ୍ଯଗ୍ରୋ ଜୀବିତେପ୍ସୁଃ ସୁଦୁଃଖିତଃ ॥ 3-273-1 (26368)
`ଲତାଭିଃ ସଂବୃତେ କକ୍ଷେ କିରୀଟଂ ରତ୍ନଭାସ୍ବରମ୍।
ଅପବିଧ୍ଯପ୍ରଧାବନ୍ତଂ ନିଲୀଯନ୍ତଂ ବନାନ୍ତରେ ॥ 3-273-2 (26369)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ ତଂ କକ୍ଷେ ଲୀଯମାନଂ ଭଯାକୁଲମ୍।
ମାର୍ଗମାଣୋଽବତୀର୍ଯାଶୁ ରଥାଦ୍ରତ୍ନବିଭୂପିତାତ୍'।
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ନିଜଗ୍ରାହକେଶପକ୍ଷେ ହ୍ଯମର୍ଷଣଃ ॥ 3-273-3 (26370)
ସମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ଚ ତଂ ଭୀମୋ ନିଷ୍ପିପେପ ମହୀତଲେ।
ଗଲେ ଗୃହୀତ୍ବାରାଜାନଂ ପାତଯାମାସ ଚୈବ ହ ॥ 3-273-4 (26371)
ପୁନଃ ସ ଜୀବମାନସ୍ଯ ତସ୍ଯୋତ୍ପତିତୁମିଚ୍ଛତଃ।
ପଦା ମୂର୍ଧ୍ନି ମହାବାହୁଃ ପ୍ରାହରଦ୍ବିଲପିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-273-5 (26372)
ତସ୍ଯ ଜାନୂ ଦଦୌ ଭମୋ ଜଘ୍ନେ ଚୈନମରତ୍ନିନା।
ସ ମୋହମଗମଦ୍ରାଜା ପ୍ରହାରବରପୀଡିତଃ ॥ 3-273-6 (26373)
ସରୋଷଂ ଭୀମସେନଂ ତୁ ବାରଯାମାସ ଫଲ୍ଗୁନଃ।
ଦୁଃଶଲାଯାଃ କୃତେରାଜା ଯତ୍ତ୍ବାମାହେତି କୌରବ ॥ 3-273-7 (26374)
ଭୀମ ଉବାଚ। 3-273-8x (2682)
ନାଯଂ ପାପସମାଚାରୋ ମତ୍ତୋ ଜୀବିତୁମର୍ହତି।
କୃଷ୍ଣାଯାସ୍ତଦନର୍ହାଯାଃ ପରିକ୍ଲେଷ୍ଟା ନରାଧମଃ ॥ 3-273-8 (26375)
କିଂନୁ ଶକ୍ଯଂ ମଯା କର୍ତୁଂ ଯଦ୍ରାଜା ସତତଂ ଘୃଣୀ।
ତ୍ବଂ ଚ ବାଲିଶଯା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସଦୈବାସ୍ମାନ୍ପ୍ରବାଧସେ ॥ 3-273-9 (26376)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସଟାସ୍ତସ୍ଯ ପଞ୍ଚଚକ୍ରେ ବୃକୋଦରଃ।
ଅର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରେଣ ବାଣେନ କିଂଚିଦବ୍ରୁବତସ୍ତଦା ॥ 3-273-10 (26377)
ବିକଲ୍ପଯିତ୍ବା ରାଜାନଂ ତତଃ ପ୍ରାହ ବୃକୋଦରଃ।
ଜୀବିତୁଂ ଚେଚ୍ଛସେ ମୂଢ ହେତୁଂ ମେ ଗଦତଃ ଶୃଣୁ ॥ 3-273-11 (26378)
ଦାସୋସ୍ମୀତି ତ୍ବଯା ବାଚ୍ଯଂ ସଂସତ୍ସୁ ଚ ସଭାସୁ ଚ।
ଏବଂ ଚେଜ୍ଜୀବିତଂ ଦଦ୍ଯାମେଷ ଯୁଦ୍ଧଜିତୋ ବିଧିଃ ॥ 3-273-12 (26379)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ତଂ ରାଜା କୃଚ୍ଛ୍ରମାଣୋ ଜଯଦ୍ରଥଃ।
ପ୍ରୋବାଚ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ଭୀମମାହବଶୋଭିନମ୍ ॥ 3-273-13 (26380)
ତତ ଏନଂ ବିଚେଷ୍ଟନ୍ତଂ ବଦ୍ଧ୍ବା ପାର୍ଥୋ ବୃକୋଦରଃ।
ରଥମାରୋପଯାମାସ ବିସଂଜ୍ଞଂ ପାଂସୁକୁଣ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-273-14 (26381)
ତତସ୍ତଂ ରଥମାସ୍ଥାଯ ଭୀମଃ ପାର୍ତାନୁଗସ୍ତଦା।
ଅଗ୍ର୍ଯମାଶ୍ରମମଧ୍ଯସ୍ଥାମଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-273-15 (26382)
ଦର୍ଶଯାମାସ ଭୀମସ୍ତୁ ତଦବସ୍ଥଂ ଜଯଦ୍ରଥମ୍।
ତଂ ରାଜା ପ୍ରାହସଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମୁଚ୍ଯତାମିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-273-16 (26383)
ରାଜାନଂ ଚାବ୍ରବୀଦ୍ଭୀମୋ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯୈ କଥଯେତି ବୈ।
ଦାସଭାବଂ ଗତୋ ହ୍ଯେଷ ପାଣ୍ଡୂନାଂ ପାପଚେତନଃ ॥ 3-273-17 (26384)
ତମୁବାଚ ଚ ତତୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଭ୍ରାତା ସପ୍ରଣଯଂ ବଚଃ।
ମୁଞ୍ଚେମମଧମାଚାରଂ ପ୍ରମାଣା ଯଦି ତେ ବଯମ୍ ॥ 3-273-18 (26385)
ଦ୍ରୌପଦୀ ଚାବ୍ରବୀଦ୍ଭୀମମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଦାସୋଽଯଂମୁଚ୍ଯତାଂ ରାତ୍ରସ୍ତ୍ବଯାପଞ୍ଚଶିଖଃ କୃତଃ ॥ 3-273-19 (26386)
`ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ଭୀମସ୍ତୁ ଭ୍ରାତ୍ରା ଚୈବ ଚ କୃଷ୍ଣଯା।
ମୁମୋଚ ତଂ ମହାପାପଂ ଜଯଦ୍ରଥମଚେତନମ୍' ॥ 3-273-20 (26387)
ସ ମୁକ୍ତୋଽଭ୍ଯେତ୍ଯରାଜାନମଭିବାଦ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ବବନ୍ଦେ ବିହ୍ବଲୋରାଜାତାଂଶ୍ଚ ବୃଦ୍ଧାନ୍ମୁନୀଂସ୍ତଦା ॥ 3-273-21 (26388)
ତମୁବାଚ ଧୃଣୀ ରାଜା ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ତଥାଜଯଦ୍ରଥଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗୃହୀତଂ ସବ୍ଯସାଚିନା ॥ 3-273-22 (26389)
ଅଦାସୋ ଗଚ୍ଛ ମୁକ୍ତୋସି ମୈବଂ କାର୍ଷୀଃ ପୁନଃ କ୍ବଚିତ୍।
ସ୍ତ୍ରୀକାମୁକ ଧିଗସ୍ତୁ ତ୍ବାଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଃ କ୍ଷତ୍ରସହାଯବାନ୍ ॥ 3-273-23 (26390)
ଏବଂବିଧଂ ହି କ କୁର୍ଯାତ୍ତ୍ବଦନଯଃ ପୁରୁଷାଧମଃ।
`କର୍ମ ଧର୍ମବିରୁଦ୍ଧଂ ବୈ ଲୋକଦୁଷ୍ଟଂ ଚ ଦୁର୍ମତେ' ॥ 3-273-24 (26391)
ଗତସତ୍ତ୍ବମିବ ଜ୍ଞାତ୍ବା କର୍ତାରମଶୁଭସ୍ଯ ତମ୍।
ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠଃ କୃପାଂ ଚକ୍ରେ ନରାଧିପଃ ॥ 3-273-25 (26392)
ଧର୍ମେ ତେ ବର୍ଧତାଂ ବୁଦ୍ଧିର୍ମା ଚାଧର୍ମେ ମନଃ କୃଥାଃ।
ସାଶ୍ଚ ସାଥପାଦାତଃ ସ୍ବସ୍ତି ଗଚ୍ଛ ଜଯଦ୍ରଥ ॥ 3-273-26 (26393)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ସବ୍ରୀଜଂ ତୂଷ୍ଣୀଂ କିଂଚିଦବାଙ୍ଯୁଖଃ।
ଜଗାମ ରାଜା ଦୁଃଖାର୍ତୋ ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରାଯ ଭାରତ ॥ 3-273-27 (26394)
ସ ଦେବଂ ଶରଣଂ ଗତ୍ବା ବିରୂପାକ୍ଷମୁମାପତିମ୍।
ତପଶ୍ଚଚାର ବିପୁଲଂ ତସ୍ଯ ପ୍ରୀତୋ ବୃଷଧ୍ବଜଃ ॥ 3-273-28 (26395)
ବଲିଂ ସ୍ବଯଂ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାତ୍ପ୍ରୀଯମାଣସ୍ତ୍ରିଲୋଚନଃ।
ବରଂ ଚାସ୍ମୈ ଦଦୌ ଦେବଃ ସ ଜଗ୍ରାହ ଚ ତଚ୍ଛୃଣୁ ॥ 3-273-29 (26396)
ସମସ୍ତାନ୍ସରଥାନ୍ପଞ୍ଚଜଯେଯଂ ଯୁଧି ପାଣ୍ଡବାନ୍।
ଇତି ରାଜାଽବ୍ରବୀଦ୍ଦେବଂ ନେତି ଦେବସ୍ତମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-273-30 (26397)
ଅଜଯ୍ଯାଂଶ୍ଚାପ୍ଯବଧ୍ଯାଂଶ୍ଚ ବାରଯିଷ୍ଯସି ତାନ୍ଯୁଧି।
ଋତେଽର୍ଜୁନଂ ମହାବାହୁଂ ନରଂ ନାମ ସୁରେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-273-31 (26398)
ବଦର୍ଯାଂ ତପ୍ତତପସଂ ନାରାଯଣସହାଯକମ୍।
ଅଜିତଂ ସର୍ବଲୋକାନାଂ ଦେବୈରପି ଦୁରାସଦମ୍ ॥ 3-273-32 (26399)
ମଯା ଦତ୍ତଂ ପାଶୁପତଂ ଦିବ୍ଯମପ୍ରତିମଂ ଶରମ୍।
ଅବାପ ଲୋକପାଲେଭ୍ଯୋ ବଜ୍ରାଦୀନ୍ସ ମହାଶରାନ୍ ॥ 3-273-33 (26400)
ଦେବଦେବୋ ହ୍ଯନନ୍ତାତ୍ମା ବିଷ୍ଣୁଃ ସୁରଗୁରୁଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ପ୍ରଧାନପୁରୁଷୋଽବ୍ଯକ୍ତୋବିଶ୍ବାତ୍ମାବିଶ୍ବମୂର୍ତିମାନ୍ ॥ 3-273-34 (26401)
ଯୁଗାନ୍ତକାଲେ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ କାଲାଗ୍ନିର୍ଦହତେ ଜଗତ୍।
ସପର୍ବତାର୍ଣବଦ୍ବୀପଂ ସଶୈଲବନକାନନମ୍।
ନିର୍ଦହନ୍ନାଗଲୋକାଂଶ୍ଚପାତାଲତଲଚାରିଣଃ ॥ 3-273-35 (26402)
ଅଥାନ୍ତରିକ୍ଷେ ସୁମହନ୍ନାନାବର୍ଣାଃ ପଯୋଧରାଃ।
ଘୋରସ୍ବରା ବିନଦିନସ୍ତଟିନ୍ମାଲାବଲମ୍ବିନଃ।
ସମୁତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ଦିଶଃ ସର୍ବାବିବର୍ଷନ୍ତଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-273-36 (26403)
ତତୋଽଗ୍ନୀଂ ଶମଯାମାସୁଃ ସଂବର୍ତାଗ୍ନିନିଯାମକାଃ।
ଅକ୍ଷମାତ୍ରୈଶ୍ଚ ଧାରାଭିସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତ୍ଯାପୂର୍ଯ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-273-37 (26404)
ଏକାର୍ଣବେ ତଦାତସ୍ମିନ୍ନୁପଶାନ୍ତଚରାଚରେ।
ନଷ୍ଟଚନ୍ଦ୍ରାର୍କପବନେ ଗ୍ରହନକ୍ଷତ୍ରବର୍ଜିତେ।
ଚତୁର୍ଯୁଗସହସ୍ରାନ୍ତେ ସଲିଲେନାପ୍ଲୁତା ମହୀ ॥ 3-273-38 (26405)
ତତୋ ନାରାଯଣାଖ୍ଯସ୍ତୁ ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ ସହସ୍ରପାତ୍।
ସହସ୍ରଶୀର୍ପା ପୁରୁଷଃ ସ୍ବପ୍ନୁକାମସ୍ତ୍ବତୀନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-273-39 (26406)
ଫଣାସହସ୍ରବିକଟଂ ଶେଷଂ ପର୍ଯଙ୍କଭୋଗିନମ୍।
ସହସ୍ରମିବ ତିଗ୍ମାଂଶୁସଂଘାତମମିତଦ୍ଯୁତିମ୍।
କୁନ୍ଦେନ୍ଦୁହାରଗୋକ୍ଷୀରମୃଣାଲକୁମୁଦପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-273-40 (26407)
ତତ୍ରାସୌ ଭଗବାନ୍ଦେବଃ ସ୍ବପଞ୍ଜଲନିଧୌ ତଦା।
ନୈଶେନ ତମସା ବ୍ଯାପ୍ତାଂ ସ୍ବାଂ ରାତ୍ରିଂକୁରୁତେ ବିଭୁଃ ॥ 3-273-41 (26408)
ସତ୍ବୋଦ୍ରେକାତ୍ପ୍ରବୁଦ୍ଧସ୍ତୁ ଶୂନ୍ଯଂ ଲୋକମପଶ୍ଯତ।
ଇମଂ ଚୋଦାହରନ୍ତ୍ଯତ୍ରଶ୍ଲୋକଂ ନାରାଯଣଂ ପ୍ରତି ॥ 3-273-42 (26409)
ଆପୋ ନାରାସ୍ତତ୍ତନବ ଇତ୍ଯପାଂ ନାମ ଶୁଶ୍ରୁମଃ।
ଅଯନଂ ତେନ ଚୈବାସ୍ତେ ତେନ ନାରାଯଣଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-273-43 (26410)
ପ୍ରଧ୍ଯାନସମକାଲଂ ତୁପ୍ରଜାହେତୋଃ ସନାତନଃ।
ଧ୍ଯାତମାତ୍ରେ ତୁ ଭଗବନ୍ନାଭ୍ଯାଂ ପଦ୍ମଃ ସମୁତ୍ଥିତଃ ॥ 3-273-44 (26411)
ତତଶ୍ଚତୁର୍ମୁଖୋ ବ୍ରହ୍ମା ନାଭିପଦ୍ମାଦ୍ବିନିଃସୃତଃ।
ତତ୍ରୋପବିଷ୍ଟଃ ସହସା ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକପିତାମହଃ ॥ 3-273-45 (26412)
ଶୂନ୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ମାନସାନାତ୍ମନଃ ସମାନ୍।
ତତୋ ମରୀଚିପ୍ରମୁଖାନ୍ମହର୍ଷୀନସୃଜନ୍ନବ ॥ 3-273-46 (26413)
ତେଽସୃଜନ୍ସର୍ବଭୂତାନି ତ୍ରସାନି ସ୍ଥାବରାଣି ଚ।
ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସଭୂତାନି ପିଶାଚୋରଗମାନୁଷାନ୍ ॥ 3-273-47 (26414)
ସୃଜତେ ବ୍ରହ୍ମମୂର୍ତିସ୍ତୁ ରକ୍ଷତେ ପୌରୁଷୀ ତନୁଃ।
ରୌଦ୍ରୀ ଭାବେନ ଶମଯେତ୍ତିସ୍ରୋଽବସ୍ଥାଃ ପ୍ରଜାପତେଃ ॥ 3-273-48 (26415)
ନ ଶ୍ରୁତଂ ତେ ସିନ୍ଧୁପତେ ବିଷ୍ଣୋରଦ୍ଭୁତକର୍ମଣଃ।
କଥ୍ଯମାନାନି ମୁନିଭିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବେଦପାରଗୈଃ ॥ 3-273-49 (26416)
ଜଲେନ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତେ ସର୍ବତଃ ପୃଥିବୀତଲେ।
ତଦା ଚୈକାର୍ଣବେ ତସ୍ମିନନେକାକାଶେ ପ୍ରଭୁଶ୍ଚରନ୍ ॥ 3-273-50 (26417)
ନିଶାଯାମିବ ଖଦ୍ଯୋତଃ ପ୍ରାବୃଟ୍କାଲେ ସମନ୍ତତଃ।
ପ୍ରତିଷ୍ଠାନାଯ ପୃଥିବୀଂ ମାର୍ଗମାଣସ୍ତଦାଽଭବତ୍ ॥ 3-273-51 (26418)
ଜଲେ ନିମଗ୍ନାଂ ଗାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଚୋଦ୍ଧର୍ତୁଂ ମନସେଚ୍ଛତି।
କିଂନୁ ରୂପମହଂ କୃତ୍ବାସଲିଲାଦୁଦ୍ଧରେ ମହୀମ୍ ॥ 3-273-52 (26419)
ଏବଂ ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ମନସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦିବ୍ଯେନ ଚକ୍ଷୁଷା।
ଜଲକ୍ରୀଡାଭିରୁଚିତଂ ବାରାହଂ ରୂପମସ୍ମରତ୍ ॥ 3-273-53 (26420)
କୃତ୍ବା ବରାହବପୁପଂ ବାଙ୍ମଯଂ ବେଦସଂମିତମ୍।
ଦଶଯୋଜନବିସ୍ତୀର୍ଣମାଯତଂ ଶତଯୋଜନମ୍ ॥ 3-273-54 (26421)
ମହାପର୍ବତବର୍ଷ୍ମାଭଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଦଂଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରଦୀପ୍ତିମତ୍।
ମହାମେଘୌଘନିର୍ଘୋପଂ ନୀଲଜୀମୂତସନ୍ନିଭମ୍ ॥ 3-273-55 (26422)
ଭୂତ୍ବା ଯଜ୍ଞବରାହୋ ବୈ ଅପଃ ସଂପ୍ରାବିଶତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ଦଂଷ୍ଟ୍ରେଣୈକେନ ଚୋଦ୍ଧୃତ୍ଯସ୍ବେ ସ୍ଥାନେ ନ୍ଯବିଶନ୍ମହୀମ୍ ॥ 3-273-56 (26423)
ପୁନରେବ ମହାବାହୁରପୂର୍ବାଂ ତନୁମାଶ୍ରିତଃ।
ନରସ୍ଯ କୃତ୍ବାଽର୍ଧତନୁଂ ସିଂହସ୍ଯାର୍ଧତନୁଂ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-273-57 (26424)
ଦୈତ୍ଯେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ସଭାଂ ଗତ୍ବାପାଣିଂ ସଂସ୍ପୃଶ୍ଯପାଣିନା।
ଦୈତ୍ଯାନାମାଦିପୁରୁଷଃ ସୁରାରିର୍ଦିତିନନ୍ଦନଃ ॥ 3-273-58 (26425)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚାପୂର୍ବବପୁଷଂ କ୍ରୋଧାତ୍ସଂରକ୍ତଲୋଚନଃ।
ଶୂଲୋଦ୍ଯତକରଃ ସ୍ରଗ୍ବୀ ହିରଣ୍ଯକଶିପୁସ୍ତଦା ॥ 3-273-59 (26426)
ମେଘସ୍ତନିତନିର୍ଘୋଷୋ ନୀଲାଭ୍ରଚଯସନ୍ନିଭଃ।
ଦେବାରିର୍ଦିତିଜୋ ବୀରୋ ନୃସିଂହଂ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 3-273-60 (26427)
ସମୁତ୍ପତ୍ଯ ତତସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ମୃଗେନ୍ଦ୍ରେଣ ବଲୀଯସା।
ନାରସିଂହେନ ବପୁଷାଦାରିତଃ କରଜୈର୍ଭୃଶମ୍ ॥ 3-273-61 (26428)
ଏବଂ ନିହତ୍ଯ ଭଗବାନ୍ଦୈତ୍ଯେନଦ୍ରଂ ରିପୁଘାତିନମ୍।
ଭୂଯୋଽନ୍ଯଃ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଃ ପ୍ରଭୁର୍ଲୋକହିତାଯ ଚ।
କଶ୍ଯପସ୍ଯାତ୍ମଜଃ ଶ୍ରୀମାନଦିତ୍ଯା ଗର୍ଭଧାରିତଃ ॥ 3-273-62 (26429)
ପୂର୍ଣେ ବର୍ଷସହସ୍ରେ ତୁ ପ୍ରସୂତ ଭର୍ଗମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-273-63 (26430)
ଦୁର୍ଦିନାମ୍ଭୋଦସଦୃଶୋ ଦୀପ୍ତାକ୍ଷୋ ବାମନାକୃତିଃ।
ଦଣ୍ଡୀ କମଣ୍ଡଲୁଧରଃ ଶ୍ରୀବତ୍ସୋରସି ଭୂଷିତଃ।
ଜଟୀ ଯଜ୍ଞୋପବୀତୀ ଚ ଭଗବାନ୍ବାଲରୂପଧୃକ୍ ॥ 3-273-64 (26431)
ଯଜ୍ଞବାଟଂ ଗତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଦାନବେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବୈ ତଦା।
ବୃହସ୍ପତିସହାଯୋଽସୌ ପ୍ରବିଷ୍ଟୋ ବଲିନୋ ମଖେ ॥ 3-273-65 (26432)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାବାମନତନୁଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ବଲିରବ୍ରବୀତ୍।
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ଦର୍ଶନେ ବିପ୍ର ବ୍ରୂହି ତ୍ବଂ କିଂ ଦଦାନିତେ ॥ 3-273-66 (26433)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ବଲିନା ବାମନଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ହ ॥ 3-273-67 (26434)
ସ୍ବସ୍ତୀତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବଲିଂ ଦେବଃ ସ୍ମଯମାନୋଽଭ୍ଯଭାଷତ।
ମେଦିନୀଂ ଦାନବପତେ ଦେହି ମେ ବିକ୍ରମତ୍ରଯମ୍ ॥ 3-273-68 (26435)
ବଲିର୍ଦଦୌ ପ୍ରସନ୍ନାତ୍ମା ବିପ୍ରାଯାମିତତେଜସେ।
ତତୋ ଦିବ୍ଯାଦ୍ଭୁତତମଂ ରୂପଂ ବିକ୍ରମତୋହରେଃ ॥ 3-273-69 (26436)
ବିକ୍ରମୈସ୍ତ୍ରିଭିରକ୍ଷୋଭ୍ଯୋ ଜହାରାଶୁ ସ ମେଦିନୀମ୍।
ଦଦୌ ଶକ୍ରାଯ ଚ ମହୀଂ ବିଷ୍ଣୁର୍ଦେବଃ ସନାତନଃ ॥ 3-273-70 (26437)
ଏଷ ତେ ବାମନୋ ନାମ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ତେନ ଦେବାଃ ପ୍ରାଦୁରାସନ୍ବୈଷ୍ଣବଂ ଚୋଚ୍ଯତେ ଜଗତ୍ ॥ 3-273-71 (26438)
ଅସତାଂ ନିଗ୍ରହାର୍ଥାଯ ଧର୍ମସଂରକ୍ଷଣାଯ ଚ।
ଅବତୀର୍ଣୋ ମନୁଷ୍ଯାଣାମଜାଯତ ଯଦୁକ୍ଷଯେ।
ଯଂ ଦେବଂବିଦୁଷୋଗାନ୍ତି ତସ୍ଯ କର୍ମାଣି ସୈନ୍ଦବ ॥ 3-273-72 (26439)
ଅନାଦ୍ଯନ୍ତମଜଂ ଦେବଂ ପ୍ରଭୁଂଲୋକନମସ୍କୃତମ୍।
ଯଂ ଦେବଂ ବିଦୁଷୋଗାନ୍ତିତସ୍ କର୍ମାଣି ସୈନ୍ଧବ ॥ 3-273-73 (26440)
ଯମାହୁରଜିତଂକୃଷ୍ଣଂ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧରମ୍।
ଶ୍ରୀବତ୍ସଧାରିଣଂ ଦେବଂ ପୀତକୌଶେଯବାସସମ୍ ॥ 3-273-74 (26441)
ପ୍ରଧାନଂ ସୋଽସ୍ତ୍ରବିଦୁଷାଂ ତେନ କୃଷ୍ଣନ ରକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-273-75 (26442)
ସହାଯଃ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଃ ଶ୍ରୀମାନତୁଲବିକ୍ରମଃ।
ସମାନସ୍ଯନ୍ଦନେ ପାର୍ଥମାସ୍ଥାଯ ପରବୀରହା ॥ 3-273-76 (26443)
ନ ଶକ୍ଯତେ ତେନ ଜେତୁଂ ତ୍ରିଦଶୈରପି ଦୁଃସହଃ।
କଃ ପୁନର୍ମାନୁଷୋ ଭାବୋ ରଣେ ପାର୍ଥଂ ବିଜେଷ୍ଯତି ॥ 3-273-77 (26444)
ତମେକଂ ବର୍ଜଯିତ୍ବାତୁ ସର୍ବଂଯୌଧିଷ୍ଠିରଂ ବଲମ୍।
ଚତୁରଃ ପାଣ୍ଡବାତ୍ରାଜନ୍ଦିନୈକଂ ଜେପ୍ଯସେ ରିପୂନ୍ ॥ 3-273-78 (26445)
`ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂପାର୍ଥରହିତାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ବାରଯିଷ୍ଯସି।
ଏତଦ୍ଧି ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ମଯା ଦତ୍ତୋ ବରସ୍ତବ' ॥ 3-273-79 (26446)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-273-80x (2683)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ନୃପତିଂ ସର୍ବପାପହରୋ ହରଃ।
ଉମାପତିଃ ପଶୁପତିର୍ଯଜ୍ଞହା ତ୍ରିପୁରାର୍ଦନଃ ॥ 3-273-80 (26447)
ବାମନୈର୍ବିକଟୈଃ କୁବ୍ଜୈରୁଗ୍ରଶ୍ରବଣଦର୍ଶନୈଃ।
ବୃତଃ ପାରିଷଦୈର୍ଘୋରୈର୍ନାନାପ୍ରହରଣୋଦ୍ଯତୈଃ ॥ 3-273-81 (26448)
ତ୍ର୍ଯମ୍ବକୋ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ଭଗନେତ୍ରନିପାତନଃ।
ଉମାସହାଯୋ ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-273-82 (26449)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ନୃପତିଃ ସ୍ବମେବ ଭବନଂ ଯଯୌ।
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ବନେ ତସ୍ମିନ୍ନ୍ଯବସନ୍କାମ୍ଯକେ ତଥା ॥ 3-273-83 (26450)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଯଜଦ୍ରଥବିମୋକ୍ଷଣପର୍ବଣି ତ୍ରିସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 273 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-273-9 ଘୃଣୀ ଦଯାବାନ୍। ବାଲିଶଯା ସ୍ବଲ୍ପଯା। ବାଧସେଶତ୍ରୁଂ ହନ୍ତୁଂ ନ ଦଦାସି ॥ 3-273-10 ସଟାଃ ଜଟାଃ କେଶସଂନିବେଶେ ମଧ୍ଯେ ମଧ୍ଯେପଞ୍ଚସୁ ସ୍ଥାନେଷୁ ଅର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରେଣ ବାଣେନ କ୍ଷୀରବଦ୍ବାଷଯାମାସେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-273-11 ବିକତ୍ଥଯିତ୍ବାରାଜାନମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-273-29 ବଲିଂ ଉପହାରମ୍ ॥ 3-273-31 ମହାବାହୁଂ ଦେବୈରପି ଦୁରାସଦମ୍ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-273-33 ଶୃଣାତି ହିନସ୍ତୀତି ଶରମସ୍ତ୍ରମ୍ ॥ 3-273-34 ନାରାଯଣସହାଯସ୍ଯାଜେଯତ୍ବଂ ବକ୍ତୁଂ ନାରାଯଣମାହାତ୍ମ୍ଯମେବାହ ଦେବଦେବ ଇତ୍ଯାଦିନା ॥ 3-273-35 କାଲାଗ୍ନିରୂପୋ ନାରାଯଣୋ ନିଦେହତେ ॥ 3-273-36 ବିନଦିନଃ ଗର୍ଜନ୍ତଃ। ସମୁତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ ସମୁଦତିଷ୍ଠନ୍। ଉତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-273-37 ଶମଯାମାସୁଃ ପଯୋଧରା ଇତିପ୍ରପୂର୍ବେଣାନ୍ବଯଃ। ଅକ୍ଷମାତ୍ରୈଃ ରଥାକ୍ଷମାତ୍ରାଭିଃ ସ୍ଥୂଲାଭିଃ। ସାମାନ୍ଯେ ନପୁଂସକମ୍ ॥ 3-273-40 ଅଧ୍ଯତିଷ୍ଠଦିତି ଶେଷଃ ॥ 3-273-43 ନାରାଯଣପଦଂନିର୍ବକ୍ତି ଆପ ଇତି। ନରାଜ୍ଜାତା ନାରାଃ ତତ୍ତନଯଃ ନାରାଯଣସ୍ଯୈବ ତନବଃ ନାରାଃ ଆପଃ ଅଯନଂ ନିବାସସ୍ଥାନଂ ଯସ୍ଯ ॥ 3-273-45 ତସ୍ମିଂଶ୍ଚ ପଦ୍ମେ ପିତାମହ ଉପବିଷ୍ଟ ଇତିକ୍ରମଭଙ୍ଗେନ ଯୋଜ୍ଯମ୍ ॥ 3-273-47 ତ୍ରସାନି ଜଂଗମାନି ॥ 3-273-49 ହେ ସିନ୍ଧୁପତେ। ତେ ତବ ଶ୍ରୁତଂ ଶ୍ରବଣଂ ନାସ୍ତି। ଯଥୋ ବିଷ୍ଣୋରଦ୍ଭୁତକର୍ମଣଃ କଥ୍ଯମାନାନି କର୍ମାଣି ନ ବେତ୍ସୀତି ଶେଷଃ ॥ 3-273-53 ଜଲକ୍ରୀଡାଯାମଭିରୁଚିତଂ ପ୍ରୀତିର୍ଯସ୍ଯ ॥ 3-273-54 ବରାହବପୁଷମାତ୍ମାନମିତି ଶେଷଃ। ବାଙ୍ଯଯଂ ଚତୁର୍ବେଦମଯମ୍। ବେଦସଂମିତଂ ବେଦପ୍ରମିତଯଜ୍ଞରୂପମ୍ ॥ 3-273-55 ବର୍ଷ୍ମ ଶରୀରମ୍ ॥ 3-273-56 ଦଂଷ୍ଟ୍ରେଣ ଦଂଷ୍ଟ୍ରଯା ନ୍ଯବିଶତ୍ ନ୍ଯବେଶଯତ୍ ॥ 3-273-62 ଗର୍ଭେ ଧରିତଃ ଗର୍ଭଧାରିତଃ ॥ 3-273-64 ଦୁର୍ଦିନଂ ପ୍ରାବୃଟ୍ଦିନଂ ତତ୍ର ଭବୋଽମ୍ଭୋଦଃ କୃଷ୍ଣମେଘସ୍ତତ୍ସଦୃଶଃ। ଶ୍ରୀବତ୍ସେନୋରସି ଭୂଷିତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-273-65 ବାଟଂ ସ୍ଥାନମ୍। ବଲିନୋ ବଲେଃ। ଅଯମିକାରାନ୍ତ ଇନ୍ନନ୍ତଶ୍ର ଶବ୍ଦୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 3-273-69 ଦିବ୍ଯଂ ଚ ତଦଦ୍ଧୁତତମଂ ଚ ରୂପଂ ବଭୂବେତି ଶେଷଃ ॥ 3-273-72 ଅବତୀର୍ଣୋଽବତରଣଂ କୁର୍ବନ୍ନଜାଯତ ଆବିର୍ଭୂତଃ। ଯଦୁକ୍ଷଯେ ଯଦୂନାଂ ଗୃହେ ॥ 3-273-73 ତସ୍ଯ କର୍ମାଣି ବିଦୁଷୋ ବିଦ୍ବାଂସଃ ଗାନ୍ତି ଗାଯନ୍ତି ॥ 3-273-75 ସୋଽର୍ଜୁନଃ ଅସ୍ତ୍ରବିଦୁଷାଂ ପ୍ରଧାନଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଯ ଅଜିତମାହୁସ୍ତେନ କୃଷ୍ଣେନ ରକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-273-77 ତେନ କୃଷ୍ଣସହାଯତ୍ବେନ ହେତୁନା। ଭାବଃ ପୂଜ୍ଯତମଃ। ଭାବଃ ପୂଜ୍ଯତମେ ଲୋକେ ଇତ୍ଯନେକାର୍ଥଃ ॥ 3-273-78 ଦିନୈକମେକଦିନମେବ ନ ସର୍ବଦା ॥ 3-273-83 ଜଯଦ୍ରଥୋଽପି ମନ୍ଦାତ୍ମା ସ୍ବମେବେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 274
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.274. ଅଧ୍ଯାଯଃ 274
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଂପ୍ରତି ସ୍ବସମାନଦୁଃଖିସତ୍ତାପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-274-0 (26451)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-274-0x (2684)
ଏବଂ ହୃତାଯାଂ କୃଷ୍ଣାଯାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କ୍ଲେଶମନୁତ୍ତମମ୍।
ଅତ ଊର୍ଦ୍ବଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ କିମକୁର୍ବତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-274-1 (26452)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-274-2x (2685)
ଏବଂ କୃଷ୍ଣାଂ ମୋକ୍ଷଯିତ୍ବାବିନିର୍ଜିତ୍ଯ ଜଯଦ୍ରଥମ୍।
ଆସାଂଚକ୍ରେ ମୁନିଗଣୈର୍ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-274-2 (26453)
ତେଷାଂ ମଧ୍ଯେମହର୍ଷୀଣାଂ ଶୃଣ୍ବତାମନୁଶୋଚତାମ୍।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯମିଦଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-274-3 (26454)
ଭଗବନ୍ଦେବର୍ଷୀଣାଂ ତ୍ବଂ ଖ୍ଯାତୋ ଭୂତଭବିଷ୍ଯବିତ୍।
ସଂଶଯଂ ପରିପୃଚ୍ଛମି ଚ୍ଛିନ୍ଧି ମେ ହୃଦି ସଂସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-274-4 (26455)
ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ସୁତା ହ୍ଯେଷା ବେଦିମଧ୍ଯାତ୍ସମୁତ୍ଥିତା।
ଅଯୋନିଜା ମହାଭାଗାସ୍ନୁଷା ପାଣ୍ଡୋର୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-274-5 (26456)
ମନ୍ଯେ କାଲଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଦୈବଂ ଚ ଦୁରତିକ୍ରମମ୍।
ଭବିତବ୍ଯଂ ଚ ଭୂତାନାଂ ଯସ୍ ନାସ୍ତି ବ୍ଯତିକ୍ରମଃ ॥ 3-274-6 (26457)
କଥଂ ହି ପତ୍ନୀମସ୍ମାକଂ ଧର୍ମଜ୍ଞାଂ ଧର୍ମଚାରିଣୀମ୍।
ସଂସ୍ପୃଶେଦୀଦୃଶୋ ଭାବଃ ଶୁଚିଂ ସ୍ତୈନ୍ଯମିବାନୃତମ୍ ॥ 3-274-7 (26458)
ନ ହି ପାପଂ କୃତଂକିଂଚିତ୍କର୍ମ ବା ନିନ୍ଦିତଂ କ୍ବଚିତ୍।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବେବ ଧର୍ମଃ ସୁଚରିତୋ ମହାନ୍ ॥ 3-274-8 (26459)
ତାଂ ଜହାର ବଲାଦ୍ରାଜା ମୂଢବୁଦ୍ଧିର୍ଜଯଦ୍ରଥଃ।
ତସ୍ଯାଃ ସଂହରଣାତ୍ପାପଃ ଶିରସଃ କେଶବାପନମ୍ ॥ 3-274-9 (26460)
ପରାଜଯଂ ଚ ସଂଗ୍ରାମେ ସସହାଃ ସମାପ୍ତବାନ୍।
ପ୍ରତ୍ଯାହୃତା ତଥାଽସ୍ମାଭିର୍ହତ୍ବା ତତ୍ସୈନ୍ଧବଂ ବଲମ୍ ॥ 3-274-10 (26461)
ତଦ୍ଦାରହରଣଂ ପ୍ରାପ୍ତମସ୍ମାଭିରବିତର୍କିତମ୍।
ଦୁଃଖଶ୍ଚାଯଂ ବନେ ବାସୋ ମୃଗଯାଯାଂ ଚ ଜୀବିକା ॥ 3-274-11 (26462)
ହିଂସା ଚ ମୃଗଜାତୀନାଂ ବନୌକୋଭିର୍ବନୌକସାମ୍।
ଜ୍ଞାତିଭିର୍ବିପ୍ରବାସଶ୍ଚ ମିଥ୍ଯାବ୍ଯବସିତୈରିଯମ୍ ॥ 3-274-12 (26463)
ଅସ୍ତି ନୂନଂ ମଯା କଶ୍ଚିଦଲ୍ପଭାଗ୍ଯତରୋ ନରଃ।
ଭବତା ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବୋ ବା ଶ୍ରୁତପୂର୍ବୋଽପି ବା କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-274-13 (26464)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଚତୁଃସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 274 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-274-6 ଦୈବଂ ଚ ବିଧିନିର୍ମିତମିତି ଝ. ଧ. ପାଠଃ। ତତ୍ରଦୈବଂ ଧର୍ମାଧର୍ମୌ ବିଧିଃ ସଦସତ୍କର୍ମଣୀ ତାଭ୍ଯାଂ ନିର୍ମିତମ୍ ॥ 3-274-7 ଈଦୃଶୋ ଭାବଃ ପରେଣ ହରଣମ୍ ॥ 3-274-12 ମିଥ୍ଯାବ୍ଯବସିତୈଃ ବୃଥାତାପସବେଷଧରୈଃ। ଇଯଂ ହିଂସା କ୍ରିଯତ ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-274-13 ମଯା ସମ ଇତିଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 275
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.275. ଅଧ୍ଯାଯଃ 275
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ରାମୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ତତ୍ରରାମାଦ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତିକଥନପୂର୍ବକଂ ରାବଣୋତ୍ପତ୍ତ୍ଯୁପୋଦ୍ଧାତତଯା କୁବେରୋତ୍ପତ୍ତିକଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-275-0 (26465)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-275-0x (2686)
ପ୍ରାପ୍ତମପ୍ରତିମଂ ଦୁଃଖଂ ରାମେଣ ଭରତର୍ଷଭ।
ରକ୍ଷସା ଜାନକୀ ତସ୍ଯ ହୃତା ଭାର୍ଯା ବଲୀଯସା ॥ 3-275-1 (26466)
ଆଶ୍ରମାଦ୍ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରେଣ ରାବଣେନ ଦୁରାତ୍ମନା।
ମାଯାମାସ୍ଥାଯ ତରସା ହତ୍ବା ଗୃଧ୍ରଂ ଜଟାଯୁଷମ୍ ॥ 3-275-2 (26467)
ପ୍ରତ୍ଯାଜହାର ତାଂ ରାମଃ ସୁଗ୍ରୀବବଲମାଶ୍ରିତଃ।
ବଦ୍ଧ୍ବା ସେତୁଂ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ଦଗ୍ଧ୍ବା ଲଙ୍କାଂ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 3-275-3 (26468)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-275-4x (2687)
କସ୍ମିନ୍ନାମଃ କୁଲେ ଜାତଃ କିଂବୀର୍ଯଃ କିଂପରାକ୍ରମଃ।
ରାବଣଃ କସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ ବା କିଂ ବୈରଂ ତସ୍ ତେନ ହ ॥ 3-275-4 (26469)
ଏତନ୍ମେ ଭଗବନ୍ସର୍ବଂ ସମ୍ଯଗାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି।
`ତ୍ବଯା ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷୋଦୃଷ୍ଟଂ ଯଥାସର୍ବମଶେଷତଃ।'
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଚରିତଂ ରାମସ୍ଯାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣଃ ॥ 3-275-5 (26470)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-275-6x (2688)
ଅଜୋନାମାଭବଦ୍ରାଜା ମହାନିକ୍ଷ୍ବାକୁବଂଶଜଃ।
ତସ୍ ପୁତ୍ରୋ ଦଶରଥଃଶଶ୍ବତ୍ସ୍ବାଧ୍ଯାଯବାଞ୍ଛୁଚିଃ ॥ 3-275-6 (26471)
ଅଭବଂସ୍ତସ୍ଯ ଚତ୍ବାରଃ ପୁତ୍ରା ଧର୍ମାର୍ଥକୋବିଦାଃ।
ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣଶତ୍ରୁଘ୍ନା ଭରତଶ୍ଚ ମହାବଲଃ ॥ 3-275-7 (26472)
ରାମସ୍ଯ ମାତା କୌସଲ୍ଯା କୈକେଯୀ ଭରତସ୍ଯ ତୁ।
ସୁତୌ ଲକ୍ଷ୍ମଣଶତ୍ରୁଘ୍ନୌ ସୁମିତ୍ରାଯାଃ ପରଂତପୌ ॥ 3-275-8 (26473)
ବିଦେହରାଜୋ ଜନକଃ ସୀତା ତସ୍ଯାତ୍ମଜା ବିମୋ।
ଯାଂ ଚକାର ସ୍ବଯଂ ତ୍ବଷ୍ଟା ରାମସ୍ଯ ମହିଷୀଂ ପ୍ରିଯାମ୍ ॥ 3-275-9 (26474)
ଏତଦ୍ରାମସ୍ଯ ତେ ଜନ୍ମ ସୀତାଯାଶ୍ଚ ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍।
ରାବଣସ୍ଯାପି ତେ ଜନ୍ମ ବ୍ଯାଖ୍ଯାସ୍ଯାମି ରଜନେଶ୍ବର ॥ 3-275-10 (26475)
ପିତାମହୋ ରାବଣସ୍ଯ ସାକ୍ଷାଦ୍ଦେବଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ସ୍ବଯଂଭୂଃ ସର୍ବଲୋକାନାଂ ପ୍ରଭୁଃ ସ୍ରଷ୍ଟା ମହାତପାଃ ॥ 3-275-11 (26476)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯୋ ନାମ ତସ୍ଯାସୀନ୍ମାନସୋ ଦଯିତଃ ସୁତଃ।
ତସ୍ଯ ବୈଶ୍ରବଣୋ ନାମ ଗବି ପୁତ୍ରୋଽଭବତ୍ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-275-12 (26477)
ପିତରଂ ସ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ପିତାମହମୁପସ୍ଥିତଃ।
ତସ୍ଯ କୋପାତ୍ପିତା ରାଜନ୍ସସର୍ଜାତ୍ମାନମାତ୍ମନା ॥ 3-275-13 (26478)
ସ ଜଜ୍ଞେ ବିଶ୍ରବା ନାମ ତସ୍ଯାତ୍ମାର୍ଧେନ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ।
ପ୍ରତୀକାରାଯ ସକ୍ରୋଧସ୍ତତୋ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ବୈ ॥ 3-275-14 (26479)
ପିତାମହସ୍ତୁପ୍ରୀତାତ୍ମା ଦଦୌ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ ହ।
ଅମରତ୍ବଂ ଧନେଶତ୍ବଂ ଲୋକପାଲତ୍ବମେବ ଚ ॥ 3-275-15 (26480)
ଈଶାନନ ତଥା ସଖ୍ଯଂ ପୁତ୍ରଂ ଚ ନଲକୂବରମ୍।
ରାଜଧାନୀନିବେସଂ ଚ ଲଙ୍କାଂରକ୍ଷୋଗଣାନ୍ବିତାମ୍ ॥ 3-275-16 (26481)
ବିମାନଂ ପୁଷ୍ପକଂ ନାମ କାମଗଂ ଚ ଦଦୌ ପ୍ରଭୁଃ।
ଯକ୍ଷାଣାମାଧିପତ୍ଯଂଚ ରାଜରାଜତ୍ବମେବ ଚ ॥ 3-275-17 (26482)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 275 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-275-2 ରାବଣେନ ବିହାଯସା ଇତି ଥ. ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-275-9 ତ୍ବଷ୍ଟା ଯୋରାମମହିଷୀଂ ଇତି ଥ. ଧ. ପାଠଃ। ତ୍ବଷ୍ଟା ପ୍ରଜାପତିଃ ସ୍ବଯମେବ ସଂକଲ୍ପେନ ଚକାର ନତୁ ମୈଥୁନଦ୍ବାରା। ଅଯୋନିଜାମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-275-12 ଗବି ଗୋସଂଜ୍ଞାଯାଂ ଭାର୍ଯାଯାମ୍ ॥ 3-275-13 ତସ୍ଯ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ କୋପାତ୍ ମାଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମତ୍ପିତରଂ ସେବତ ଇତ୍ଯତିଜ୍ବଲନାତ୍। ବୈଶ୍ରବଣଂ ବାଧିତୁଂ ପୁଲସ୍ତ୍ଯଏବ ଯୋଗବଲେନ ବିଶ୍ରବଃସଂଜ୍ଞଂ ଦେହାନ୍ତରଂ ଚକେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 276
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.276. ଅଧ୍ଯାଯଃ 276
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମୁନିବରେଣ ବିଶ୍ରବସା ଭାର୍ଯାତ୍ରଯେ ରାବଣାଦୀନାମୁତ୍ପାଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ସାନୁଜେନ ରାବଣେନ ତପସ୍ତୋଷିତସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବରାତ୍ପୁଷ୍ପକା ପହରଣପୂର୍ବକଂ କୁବେରସ୍ଯ ନିଷ୍କାସନେନ ଲଙ୍କାଯାଂ ନିବାସଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-276-0 (26483)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-276-0x (2689)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯସ୍ ତୁ ଯଃ କ୍ରୋଧାଦର୍ଧଦେହୋଽଭବନ୍ମୁନିଃ।
ବିଶ୍ରବାନାମ ସକ୍ରୋଧଂ ପିତରଂ ରାକ୍ଷସେଶ୍ବରଃ। 3-276-1 (26484)
ବୁବୁଧେ ତଂ ତୁ ସକ୍ରୋଧଂ ପିତରଂ ରାକ୍ଷସେଶ୍ବରଃ।
କୁବେରସ୍ତତ୍ପ୍ରସାଦାର୍ଥଂ ଯତତେ ସ୍ମ ସଦା ନୃପ ॥ 3-276-2 (26485)
ସ ରାଜରାଜୋ ଲଙ୍କାଯାଂ ନ୍ଯବସନ୍ନରବାହନଃ।
ରାକ୍ଷସୀଃ ପ୍ରଦଦୌ ତିସ୍ରଃ ପିତୁର୍ବୈ ପରିଚାରିକାଃ ॥ 3-276-3 (26486)
ତାଃ ସଦା ତଂ ମହାତ୍ମାନଂ ସଂତୋଷଯିତୁମୁଦ୍ଯତାଃ।
ଋଷିଂ ଭରତଶାର୍ଦୂଲ ନୃତ୍ଯଗୀତବିଶାରଦାଃ ॥ 3-276-4 (26487)
ପୁଷ୍ପୋତ୍କଟା ଚ ରାକା ଚ ମାଲିନୀ ଚ ବିଶାଂପତେ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ପର୍ଧଯାରାଜଞ୍ଶ୍ରେଯସ୍କାମାଃ ସୁମଧ୍ଯମାଃ ॥ 3-276-5 (26488)
ସ ତାସାଂ ଭଗବାଂସ୍ତୁଷ୍ଟୋ ମହାତ୍ମା ପ୍ରଦଦୌ ବରାନ୍।
ଲୋକପାଲୋପମାନ୍ପୁତ୍ରାନକୈକସ୍ଯା ଯଥେପ୍ସିତାନ୍ ॥ 3-276-6 (26489)
ପୁଷ୍ପୋତ୍କଟାଯାଂ ଜଜ୍ଞାତେ ଦ୍ବୌ ପୁତ୍ରୌ ରାକ୍ଷସେଶ୍ବରୌ।
କୁମ୍ଭକର୍ଣଦଶଗ୍ରୀବୌ ବଲେନାପ୍ରତିମୌ ଭୁବି ॥ 3-276-7 (26490)
ମାଲିନ ଜନଯାମାସ ପୁତ୍ରମେକଂ ବିଭୀଷଣମ୍।
ରାକାର୍ଯା ମିଥୁନଂ ଜଜ୍ଞେ ଖରଃ ଶୂର୍ପଣଖା ତଥା ॥ 3-276-8 (26491)
ବିଭୀଷଣସ୍ତୁ ରୂପେଣ ସର୍ବେଭ୍ଯୋଽଭ୍ଯଧିକୋଽଭବତ୍।
ସ ବଭୂବ ମହାଭାଗୋ ଧର୍ମଗୋପ୍ତା କ୍ରିଯାରତିଃ ॥ 3-276-9 (26492)
ଦଶଗ୍ରୀବସ୍ତୁ ସର୍ବେଷାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବଃ।
ମହୋତ୍ସାହୋ ମହାବୀର୍ଯୋ ମହାସତ୍ବପରାକ୍ରମଃ ॥ 3-276-10 (26493)
କୁମ୍ଭକର୍ଣଓ ବଲେନାସୀତ୍ସର୍ବେଭ୍ଯୋଽଭ୍ଯଧିକୋ ଯୁଧି।
ମାଯାବୀ ରଣଶୌଣ୍ଡଶ୍ଚରୌଦ୍ରଶ୍ଚ ରଜନୀଚରଃ ॥ 3-276-11 (26494)
ଖରୋ ଧନୁଷି ବିକ୍ରାନ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମଦ୍ବିଟ୍ ପିଶିତାଶନଃ।
ସିଦ୍ଧବିଘ୍ନକରୀ ଚାପି ରୌଦ୍ରୀ ଶୂର୍ପଣଖା ତଦା ॥ 3-276-12 (26495)
ସର୍ବେ ବେଦବିଦଃ ଶୂରାଃ ସର୍ବେସୁଚରିତବ୍ରତାଃ।
ଊଷୁଃ ପିତ୍ରା ସହ ରତା ଗନ୍ଧମାଦନପର୍ବତେ ॥ 3-276-13 (26496)
ତତୋ ବୈଶ୍ରବଣଂ ତତ୍ର ଦଦୃଶୁର୍ନରବାହନମ୍।
ପିତ୍ରା ସାର୍ଧଂ ସମାସୀନମୃଦ୍ଧ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତମ୍ ॥ 3-276-14 (26497)
ଜାତାମର୍ଷାସ୍ତତସ୍ତେ ତୁ ତପସେ ଧୃତନିଶ୍ଚଯାଃ।
ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ତୋଷଯାମାସୁର୍ଘୋରେଣ ତପସା ତଦା ॥ 3-276-15 (26498)
ଅତିଷ୍ଠଦେକପାଦେନ ସହସ୍ରଂ ପରିବତ୍ସରାନ୍।
ବାଯୁଭକ୍ଷୋ ଦଶଗ୍ରୀବଃ ପଞ୍ଚାଗ୍ନିଃ ସୁସମାହିତଃ ॥ 3-276-16 (26499)
ଅଧଃଶାଯୀ କୁମ୍ଭକର୍ଣୋ ଯତାହାରୋ ଯତବ୍ରତଃ।
ବିଭୀଷଣଃ ଶୀର୍ଣପର୍ଣମେକମଭ୍ଯବହାରଯନ୍ ॥ 3-276-17 (26500)
ଉପବାସରତିର୍ଧୀମାନ୍ସଦା ଜପ୍ଯପରାଯଣଃ।
ତମେବ କାଲମାତିଷ୍ଠତ୍ତୀବ୍ରଂ ତପ ଉଦାରଧୀଃ ॥ 3-276-18 (26501)
ସ୍ବରଃ ଶୂର୍ପଣଖା ଚୈବ ତେଷାଂ ବୈ ତପ୍ଯତାଂ ତପଃ।
ପରିଚର୍ଯାଂ ଚ ରକ୍ଷାଂ ଚ ଚକ୍ରତୁର୍ହଷ୍ଟମାନସୌ ॥ 3-276-19 (26502)
ପୂର୍ଣେ ବର୍ଷସହସ୍ରେତୁ ଶିରଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ଦଶାନନଃ।
ଜୁହୋତ୍ଯଗ୍ନୌ ଦୁରାଧର୍ଷସ୍ତେନାତୁଷ୍ଯଜ୍ଜଗତ୍ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-276-20 (26503)
ତତୋ ବ୍ରହ୍ମା ସ୍ବଯଂ ଗତ୍ବା ତପସସ୍ତାନ୍ନ୍ଯବାରଯତ୍।
ପ୍ରଲୋଭ୍ଯବରଦାନେନ ସର୍ବାନେବପୃଥକ୍ପୃଥକ୍ ॥ 3-276-21 (26504)
ବ୍ରାହ୍ମୋବାଚ। 3-276-22x (2690)
ପ୍ରୀତୋଽସ୍ମି ବୋ ନିବର୍ତଧ୍ବଂ ବରାନ୍ବୃଣୁତ ପୁତ୍ରକାଃ।
ଯଦ୍ଯଦିଷ୍ଟମୃତେ ତ୍ବେକମମରତ୍ବଂ ତଥାଽସ୍ତୁ ତତ୍ ॥ 3-276-22 (26505)
ଯଦ୍ଯଦଗ୍ନୌ ହୁତଂ ସର୍ବଂ ଶିରସ୍ତେ ମହଦୀପ୍ସଯା।
ତଥୈବ ତାନି ତେ ଦେହେ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଯଥେପ୍ସଯା ॥ 3-276-23 (26506)
ବୈରୂପ୍ଯଂ ଚ ନ ତେ ଦେହେ କାମରୂପଧରସ୍ତଥା।
ଭବିଷ୍ଯସି ରଣେଽରୀଣାଂ ବିଜେତା ନ ଚ ସଂଶଯଃ ॥ 3-276-24 (26507)
ରାବଣ ଉବାଚ। 3-276-25x (2691)
ଗନ୍ଧର୍ବଦେବାସୁରତୋ ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସତସ୍ତଥା।
ସର୍ପକିଂନରଭୂତେଭ୍ଯୋ ନ ମେ ଭୂଯାତ୍ପରାଭବଃ ॥ 3-276-25 (26508)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 3-276-26x (2692)
ଯ ଏତେ କୀର୍ତିତାଃ ସର୍ବେ ନ ତେଭ୍ଯୋସ୍ତି ଭଯଂ ରତବ।
ଋତେ ମନୁଷ୍ଯାଦ୍ଭଦ୍ରଂ ତେ ତଥା ତଦ୍ବିହିତଂ ମଯା ॥ 3-276-26 (26509)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-276-27x (2693)
ଏବମୁକ୍ତୋ ଦଶଗ୍ରୀବସ୍ତୁଷ୍ଟଃ ସମଭବତ୍ତଦା।
ଅବମେନେ ହି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ମନୁଷ୍ଯାନ୍ପୁରୁଷାଦକଃ ॥ 3-276-27 (26510)
କୁମ୍ଭକର୍ଣମଥୋବାଚ ତଥୈବ ପ୍ରପିତାମହଃ।
`ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପ୍ରୀତୋସ୍ମୀତି ପୁନଃପୁନଃ'।
ସ ବବ୍ରେ ମହତୀଂ ନିଦ୍ରାଂ ତମସା ଗ୍ରସ୍ତଚେତନଃ ॥ 3-276-28 (26511)
ତଥାଭବିଷ୍ଯତୀତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବିଭୀଷଣମୁବାଚ ହ।
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ପୁତ୍ର ତ୍ବଂ ପ୍ରୀତୋଽସ୍ମୀତି ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-276-29 (26512)
ବିଭୀଷଣ ଉବାଚ। 3-276-29x (2694)
ପରମାପଦ୍ଗତସ୍ଯାପି ନାଧର୍ମେ ମେ ମତିର୍ଭବେତ୍।
ଅଶିକ୍ଷିତଂ ଚ ଭଗବନ୍ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରଂ ପ୍ରତିଭାତୁ ମେ ॥ 3-276-30 (26513)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 3-276-31x (2695)
ଯସ୍ମାଦ୍ରାକ୍ଷସଯୋନୌ ତେ ଜାତସ୍ଯାମିତ୍ରକର୍ଶନ।
ନାଧର୍ମେ ଧୀଯତେ ବୁଦ୍ଧିରମରତ୍ବଂ ଦଦାନି ତେ ॥ 3-276-31 (26514)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-276-32x (2696)
ରାକ୍ଷସସ୍ତୁ ବରଂଲବ୍ଧ୍ବା ଦଶଗ୍ରୀବୋ ବିଶାଂପତେ।
ଲଙ୍କାଯାଶ୍ଚ୍ଯାବଯାମାସ ଯୁଧି ଜିତ୍ବା ଧନେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-276-32 (26515)
ହିତ୍ବାସ ଭଗବାଁଲ୍ଲଙ୍କାମାବିଶଦ୍ଗନ୍ଧମାଦନମ୍।
ଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷାନୁଗତୋ ରକ୍ଷଃକିଂପୁରୁଷୈଃ ସହ ॥ 3-276-33 (26516)
ବିମାନଂ ପୁଷ୍ପକଂ ତସ୍ଯ ଜହାରାକ୍ରମ୍ଯ ରାବଣଃ।
ଶଶାପ ତଂ ବୈଶ୍ରବଣୋ ନ ତ୍ବାମେତଦ୍ବହିଷ୍ଯତି ॥ 3-276-34 (26517)
ଯସ୍ତୁ ତ୍ବାଂ ସମରେ ହନ୍ତା ତମେବୈତଦ୍ବହିଷ୍ଯତି।
ଅବମତ୍ଯ ଗୁରୁଂ ମାଂ ଚ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତ୍ବଂନଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-276-35 (26518)
ବିଭୀଷଣସ୍ତୁ ଧର୍ମାତ୍ମା ସତାଂ ମାର୍ଗମନୁସ୍ମରନ୍।
ଅନ୍ବଗଚ୍ଛନ୍ମହାରାଜ ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଯୁତଃ ॥ 3-276-36 (26519)
ତସ୍ମୈ ସ ଭଗବାଂସ୍ତୁଷ୍ଟୋ ଭ୍ରାତା ଭ୍ରାତ୍ରେ ଧନେଶ୍ବରଃ।
ସୈନାପତ୍ଯଂ ଦଦୌ ଧୀମାନ୍ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସସେନଯୋଃ ॥ 3-276-37 (26520)
ରାକ୍ଷସାଃ ପୁରୁଷାଦାଶ୍ଚ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ।
ସର୍ବେ ସମେତ୍ଯ ରାଜାନମଭ୍ଯଷିଞ୍ଚନ୍ଦଶାନନମ୍ ॥ 3-276-38 (26521)
ଦଶଗ୍ରୀବଶ୍ଚଦୈତ୍ଯାନାଂ ଦାନବାନାଂ ବଲୋତ୍କଟଃ।
ଆକ୍ରମ୍ଯ ରତ୍ନାନ୍ଯହରତ୍କାମରୂପୀ ବିହଂଗମ ॥ 3-276-39 (26522)
ରାବଯାମାସ ଲୋକାନ୍ଯତ୍ତସ୍ମାଦ୍ରାବଣ ଉଚ୍ଯତେ।
ଦଶଗ୍ରୀବଃ କାମବଲୋ ଦେବାନାଂ ଭଯମାଦଧତ୍ ॥ 3-276-40 (26523)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ,ଟ୍ସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 276 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-276-2 ପିତରଂ ବିଶ୍ରବସମ୍। ରାକ୍ଷସେକ୍ଶ୍ବରଃ କୁବେରୋ ରକ୍ଷଃପୁରୀନାଯକତ୍ବାତ୍ ॥ 3-276-5 ପୁଷ୍ପୋତ୍କଟା ବଲାକା ଚ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-276-13 ପିତ୍ରା ବିଶ୍ରବସା ॥ 3-276-16 ପଞ୍ଚଦିକ୍ଷୁ ଚତ୍ବାର ଏକଃ ସୂର୍ଯ ଇତିପଞ୍ଚାନାମଗ୍ନୀନାଂ ମ୍ଯଗଃ ପଞ୍ଚାଗ୍ନିଃ ॥ 3-276-17 ବିଭୀଷଣସ୍ତପୋଽତିଷ୍ଠଦିତ୍ଯୁତ୍ତରେଣାନ୍ବଯଃ ॥ 3-276-23 ମହଦୀପ୍ସଯା ଶ୍ରେଷ୍ଠପଦାପେକ୍ଷଯା ॥ 3-276-35 ରନଭବିଷ୍ଯସି ମରିଷ୍ଯସି ॥ 3-276-36 ଅନ୍ବଗଚ୍ଛତ୍ କୁବେରମିତି ଶେଷଃ ॥ 3-276-39 ରତ୍ନାନି ଜାତୌ ଜାତୌ ଯଦୁତ୍କୃଷ୍ଟଂ ତଦ୍ରତ୍ନମଭିଧୀଯତେ। ବିହଂଗମଃ ଖେଚରଃ ॥ 3-276-40 ରାବଯାମାସ ହିଂସାର୍ଥସ୍ଯ ରୁହୋ ରୂପମିଦମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 277
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.277. ଅଧ୍ଯାଯଃ 277
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାବଣୋପଦ୍ରିତଦେବଗଣପ୍ରାର୍ଥିତେନ ବ୍ରହ୍ମଣା ଶ୍ରୀହରେ ରାମତ୍ବେନ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବନିବେଦନପୂର୍ବକଂ ତାନ୍ପ୍ରତି ତତ୍ସାହାଯ୍ଯାର୍ଥଂ ବାନରାଦିଭାବେନ ଜନନଚୋଦନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-277-0 (26524)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-277-0x (2697)
ତତୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯଃ ସର୍ବେ ସିଦ୍ଧା ଦେବର୍ଷଯସ୍ତଥା।
ହବ୍ଯବାହଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ଶରଣଂ ଗତାଃ ॥ 3-277-1 (26525)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 3-277-2x (2698)
ଯୋସୌ ବିଶ୍ରବସଃ ପୁତ୍ରୋ ଦଶଗ୍ରୀବୋ ମହାବଲଃ।
ଅବଧ୍ଯୋ ବରଦାନେନ କୃତୋ ଭଗବତା ପୁରା ॥ 3-277-2 (26526)
ସ ବାଧତେ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବା ବିପ୍ରକାରୈର୍ମହାବଲଃ।
ତତୋ ନସ୍ତ୍ରାତୁ ଭଗବାନ୍ନାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାତା ହି ବିଦ୍ଯତେ ॥ 3-277-3 (26527)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 3-277-4x (2699)
ନ ସ ଦେବାସୁରୈଃ ଶକ୍ଯୋ ଯୁଦ୍ଧେ ଜେତୁଂ ବିଭାବସୋ।
ବିହିତଂ ତତ୍ରଯତ୍କାର୍ଯମଭିତସ୍ତସ୍ଯ ନିଗ୍ରହଃ ॥ 3-277-4 (26528)
ତଦର୍ଥମବତୀର୍ଣୋଽସୌ ମନ୍ନିଯୋଗାଚ୍ଚତୁର୍ଭୁଜଃ।
ବିଷ୍ଣୁଃ ପ୍ରହରତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସ ତତ୍କର୍ମ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-277-5 (26529)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-277-6x (2700)
ପିତାମହସ୍ତତସ୍ତେଷାଂ ସଂନିଧୌ ଶକ୍ରମବ୍ରବୀତ୍।
ସର୍ବୈର୍ଦେବଗଣୈଃ ସାର୍ଧଂ ସଂଭବ ତ୍ବଂ ମହୀତଲେ ॥ 3-277-6 (26530)
ବିଷ୍ଣୋଃ ସହାଯାନୃକ୍ଷୀଷୁ ବାନରୀଷୁ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଜନଯଧ୍ବଂ ସୁତାନ୍ବୀରାନ୍କାମରୂପବଲାନ୍ବିତାନ୍ ॥ 3-277-7 (26531)
`ତେ ଯଥୋକ୍ତା ଭଗବତା ତତ୍ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ଶାସନମ୍।
ସସୃଜୁର୍ଦେବଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପୁତ୍ରାନ୍ବାନରରୂପିଣଃ' ॥ 3-277-8 (26532)
ତତୋ ଭାଗାନୁଭାଗେନ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବଦାନବାଃ।
ଅବତର୍ତୁଂ ମହୀଂ ସର୍ବେ ମନ୍ତ୍ରଯାମାସୁରଞ୍ଜସା ॥ 3-277-9 (26533)
`ଅବତେରୁର୍ମହୀଂ ସ୍ବର୍ଗାଦଂଶୈଶ୍ଚ ସହିତାଃ ସୁରାଃ।
ଋଷଯଶ୍ଚ ମହାତ୍ମାନଃ ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ସହ କିନ୍ନରୈଃ।
ଚାରଣାଶ୍ଚାସୃଜନ୍ଘୋରାନ୍ବାନରାନ୍ବନଚାରିଣଃ ॥ 3-277-10 (26534)
ଯସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ଯଦ୍ରୂପଂ ବେଷସ୍ତେଜଶ୍ଚ ଯଦ୍ବିଧମ୍।
ଅଜାଯନ୍ତ ସମାସ୍ତେନ ତସ୍ଯ ତସ୍ଯ ସୁତାସ୍ତଦା' ॥ 3-277-11 (26535)
ତେଷାଂ ସମକ୍ଷଂ ଗନ୍ଧର୍ବୀ ଦୁନ୍ଦୁଭୀଂ ନାମ ନାମତଃ।
ଶଶାସ ବରଦୋ ଦେବୋ ଗଚ୍ଛ କାର୍ଯାର୍ଥସିଦ୍ଧଯେ ॥ 3-277-12 (26536)
ପିତାମହବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗନ୍ଧର୍ବୀ ଦୁନ୍ଦୁଭୀ ତତଃ।
ମନ୍ଥରା ମାନୁଷେ ଲୋକେ କୁବ୍ଜା ସମଭବତ୍ତଦା ॥ 3-277-13 (26537)
ଶକ୍ରପ୍ରଭୃତଯଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେ ତେ ସୁରସତ୍ତମାଃ।
ବାନରର୍କ୍ଷବରସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଜନଯାମାସୁରାତ୍ମଜାନ୍ ॥ 3-277-14 (26538)
ତେଽନ୍ବବର୍ତନ୍ପିତୄନ୍ସର୍ବେ ଯଶସା ଚ ବଲେନ ଚ।
ଭେତ୍ତାରୋ ଗିରିଶୃଙ୍ଗାଣାଂ ସାଲତାଲଶିଲାଯୁଧାଃ ॥ 3-277-15 (26539)
ବଜ୍ଚସଂହନନାଃ ସର୍ବେସର୍ବେଽମୋଘବଲାସ୍ତଥା।
କାମବୀର୍ଯବଲାଶ୍ଚୈବସର୍ବେ ବୁଦ୍ଧିବିଶାରଦାଃ ॥ 3-277-16 (26540)
ନାଗାଯୁତସମପ୍ରାଣା ବାଯୁବେଗସମା ଜବେ।
ଯଥେଚ୍ଛବିନିପାତାଶ୍ଚ କେଚିଦତ୍ର ବନୌକସଃ ॥ 3-277-17 (26541)
ଏବଂ ବିଧାଯ ତତ୍ସର୍ବଂ ଭଗବାଁଲ୍ଲୋକଭାବନଃ।
ମନ୍ଥରାଂ ବୋଧଯାମାସ ଯଦ୍ଯତ୍କାର୍ଯଂ ତ୍ବଯା ତଥା ॥ 3-277-18 (26542)
ସା ତଦ୍ବଚ ସମାଜ୍ଞାଯ ତଥା ଚକ୍ରେ ମନୋଜବା।
ଇତଶ୍ଚେତଶ୍ଚ ଗଚ୍ଛନ୍ତୀ ବୈରସଂଧୁକ୍ଷଣେ ରତା ॥ 3-277-19 (26543)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବାଣି ସପ୍ତସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 277 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-277-3 ବିପ୍ରକାରୈର୍ବିବିଧୈଃ ପ୍ରକାରୈଃ ॥ 3-277-15 ଓଜସା ତେଜସା ଯୁକ୍ତାନ୍ଯଶସା ଇତି ଥ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-277-16 ବଜ୍ରସଂହନନାଃ ବଜ୍ରବଦ୍ଦୃଢାଙ୍ଗାଃ ॥ 3-277-17 ଯତ୍ରେଚ୍ଛକନିବସାଶ୍ଚ ଇତି ଖ. ଝ. ପାଠଃ। ଯତ୍ରେଚ୍ଛା ତତ୍ରୈବ ନିବାସୋ ଯେଷାଂ ତେ ଯତ୍ରେଚ୍ଛକନିବାସାଃ ॥ 3-277-18 ଯଦ୍ଯତ୍କାର୍ଯଂ କୈକେଯୀପ୍ରଲୋଭନଂ ରାମପ୍ରବ୍ରାଜନାଦି ଚ ॥ 3-277-19 ସଂଧୁକ୍ଷଣେ ଦୀପନେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 278
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.278. ଅଧ୍ଯାଯଃ 278
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାମେଣ ସ୍ବସ୍ଯ ଯୌବରାଜ୍ଯାଭିଷେଚନୋଦ୍ଯୁକ୍ତେ ଦଶରଥେ ମନ୍ଥରାବୋଧିତାଯାଃ କୈକଯ୍ଯା ବଚନାତ୍ସୀତାଲକ୍ଷ୍ମଣାଭ୍ଯାଂ ସହ ବନଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଲକ୍ଷ୍ମଣକରେଣ ଶୂର୍ପଣଖାବୈରୂପ୍ଯକରଣପୂର୍ବକଂ ଖରାଦିହନନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧେନ ରାବଣେନ ରାମବିପ୍ରଚିକୀର୍ଷଯା ମାରୀଚସମୀପଂପ୍ରତି ଗମନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-278-0 (26544)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-278-0x (2701)
ଉକ୍ତଂ ଭଗବତା ଜନ୍ମ ରାମାଦୀନାଂ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍।
ପ୍ରସ୍ଥାନକାରଣଂ ବ୍ରହ୍ମଞ୍ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି କଥ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-278-1 (26545)
କଥଂ ଦାଶରଥୀ ବୀରୌ ଭ୍ରାତରୌ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ।
ପ୍ରସ୍ତାପିତୌ ବନେ ବ୍ରହ୍ମନ୍ମୈଥିଲୀ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀ ॥ 3-278-2 (26546)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-278-3x (2702)
ଜାତପୁତ୍ରୋ ଦଶରଥଃ ପ୍ରୀତିମାନଭବନ୍ନୃପ।
କ୍ରିଯାରତିର୍ଧର୍ମରତଃ ସତତଂ ବୃଦ୍ଧସେବିତା ॥ 3-278-3 (26547)
କ୍ରମେଣ ଚାସ୍ଯ ତେ ପୁତ୍ରା ବ୍ଯବର୍ଧନ୍ତ ମହୌଜସଃ।
ବେଦେଷୁ ସରହସ୍ଯେଷୁ ଧନୁର୍ବେଦେଷୁ ପାରଗାଃ ॥ 3-278-4 (26548)
ଚରିତବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯାସ୍ତେ କୃତଦାରାଶ୍ଚ ପାର୍ତିବ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାମଂ ଦଶରଥଃ ପ୍ରୀତିମାନଭବତ୍ସୁଖୀ ॥ 3-278-5 (26549)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ରାମୋଽଭବତ୍ତେଷାଂ ରମଯାମାସ ହି ପ୍ରଜାଃ।
ମନୋହରତଯା ଧୀମାନ୍ପିତୁର୍ହୃଦଯନନ୍ଦନଃ ॥ 3-278-6 (26550)
ତତଃ ସ ରାଜା ମତିମାନ୍ମତ୍ବାଽଽତ୍ମାନଂ ବଯୋଧିକମ୍।
ମନ୍ତ୍ରଯାମାସ ସଚିବୈର୍ମନ୍ତ୍ରଜ୍ଞୈଶ୍ଚ ପୁରୋହିତୈଃ ॥ 3-278-7 (26551)
ଅଭିଷେକାଯ ରାମସ୍ଯ ଯାବୈରାଜ୍ଯେନ ଭାରତ।
ପ୍ରାପ୍ତକାଲଂ ଚ ତେ ସର୍ବେ ମେନିରେ ମନ୍ତ୍ରିସତ୍ତମାଃ ॥ 3-278-8 (26552)
ଲୋହିତାକ୍ଷଂ ମହାବାହୁଂ ମତ୍ତମାତଙ୍ଗଗାମିନମ୍।
କମ୍ବୁଗ୍ରୀବଂ ମହୋରସ୍କଂ ନୀଲକୁଞ୍ଚିତମୂର୍ଧଜମ୍ ॥ 3-278-9 (26553)
ଦୀପ୍ଯମାନଂ ଶ୍ରିଯା ବୀରଂ ଶକ୍ରାଦନବରଂ ବଲେ।
ପାରଗଂ ସର୍ବଧର୍ମାଣାଂ ବୃହସ୍ପତିସମଂ ମତୌ ॥ 3-278-10 (26554)
ସର୍ବାନୁରକ୍ତପ୍ରକୃତିଂ ସର୍ବବିଦ୍ଯାବିଶାରଦମ୍।
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯମମିତ୍ରାଣାମପି ଦୃଷ୍ଟିମନୋହରମ୍ ॥ 3-278-11 (26555)
ନିଯନ୍ତାରମସାଧୂନାଂ ଗୋପ୍ତାରଂ ଧର୍ମଚାରିଣାମ୍।
ଧୃତିମନ୍ତମନାଧୃଷ୍ଯଂ ଜେତାରମପରାଜିତମ୍ ॥ 3-278-12 (26556)
ପୁତ୍ରଂ ରାଜା ଦଶରଥଃ କୌସଲ୍ଯାନନ୍ଦବର୍ଧନମ୍।
ସଂଦୃଶ୍ଯପରମାଂ ପ୍ରୀତିମଗଚ୍ଛତ୍କୁଲନନ୍ଦନମ୍ ॥ 3-278-13 (26557)
ଚିନ୍ତଯଂଶ୍ଚ ମହାତେଜା ଗୁଣାନ୍ରାମସ୍ଯ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଅଭ୍ଯଭାଷତ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପ୍ରୀଯମାଣଃ ପୁରୋହିତମ୍ ॥ 3-278-14 (26558)
ଅଦ୍ ପୁଷ୍ଯୋ ନିଶି ବ୍ରହ୍ମନ୍ପୁଣ୍ଯଂ ଯୋଗମୁପୈଷ୍ଯତି।
ସଂଭାରାଃ ସଂଭ୍ରିଯନ୍ତାଂ ମେ ରାମଶ୍ଚୋପନିମନ୍ତ୍ର୍ଯତାମ୍ ॥ 3-278-15 (26559)
`ଶ୍ବ ଏବପୁଷ୍ଯୋ ଭବିତା ଯତ୍ରରାମଃ ସୁତୋ ମଯା।
ଯୌବରାଜ୍ଯେଽଭିଷେକ୍ତବ୍ଯଃ ପୌରେଷୁ ସହମନ୍ତ୍ରିଭିଃ' ॥ 3-278-16 (26560)
ଇତି ତଦ୍ରାଜବଚନଂ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯାଥ ମନ୍ଥରା।
କୈକେଯୀମଭିଗମ୍ଯେଦଂ କାଲେ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-278-17 (26561)
ଅଦ୍ଯ କୈକେଯି ଦୌର୍ଭାଗ୍ଯଂ ରାଜ୍ଞା ତେ ଖ୍ଯାପିତଂ ମହତ୍।
ଆଶୀବିଷସ୍ତ୍ବାଂ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଛନ୍ନୋ ଦଶତି ଦୁର୍ଭଗେ ॥ 3-278-18 (26562)
ସୁଭଗା ଖଲୁ କୌସଲ୍ଯା ଯସ୍ଯାଃ ପୁତ୍ରୋଽଭିଷେକ୍ଷ୍ଯତେ।
କୁତୋ ହି ତବ ସୌଭାଗ୍ଯଂ ଯସ୍ଯାଃ ପୁତ୍ରୋ ନ ରାଜ୍ଯଭାକ୍ ॥ 3-278-19 (26563)
ସା ତଦ୍ବଚନମାଜ୍ଞାଯ ସର୍ବାଭରଣଭୂଷିତା।
ବେଦୀ ବିଲଗ୍ନମଧ୍ଯେନ ବିଭ୍ରତୀ ରୂପମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-278-20 (26564)
ବବିକ୍ତେ ପତିମାସାଦ୍ଯ ହସନ୍ତୀବ ଶୁଚିସ୍ମିତା।
ରାଜାନଂ ତର୍ଜଯନ୍ତୀବ ମଧୁରଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-278-21 (26565)
ସତ୍ଯପ୍ରତିଜ୍ଞ ଯନ୍ମେ ତ୍ବଂ କାମମେକଂ ବିସୃଷ୍ଟବାନ୍।
ଉପାକୁରୁଷ୍ବ ତଦ୍ରାଜଂସ୍ତସ୍ମାନ୍ମୁଞ୍ଚସ୍ବ ସଂକଟାତ୍।
`ତଦଦ୍ଯ କୁରୁ ସତ୍ଯଂ ମେ ବରଂ ବରଦ ଭୂପତେ' ॥ 3-278-22 (26566)
ରାଜୋବାଚ। 3-278-25x (2703)
ବରଂ ଦଦାନି ତେ ହନ୍ତ ତଦ୍ଗୃହାଣ ଯଦିଚ୍ଛସି।
ଅବଧ୍ଯୋ ବଧ୍ଯତାଂ କୋଦ୍ଯ ବଧ୍ଯଃ କୋଽଦ୍ଯ ବିମୁଚ୍ଯତାଂ ॥ 3-278-23 (26567)
ଧନଂ ଦଦାନି କସ୍ଯାଦ୍ ହ୍ରିଯତାଂ କସ୍ଯରବାପୁନଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବାଦିହାନ୍ଯତ୍ରଯତ୍କିଂଚିଦ୍ବିତ୍ତମସ୍ତି ମେ ॥ 3-278-24 (26568)
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ରାଜରାଜୋସ୍ମି ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ ରିତା।
ଯସ୍ତେଽଭିଲପିତଃ କାମୋ ବ୍ରୂହି କଲ୍ଯାଣି ମାଚିରଂ ॥ 3-278-25 (26569)
ସାତଦ୍ବଚନମାଜ୍ଞାଯ ପରିଗୃହ୍ଯ ନରାଧିପମ୍।
ଆତ୍ମନୋ ବଲମାଜ୍ଞାଯ ତତ ଏନମୁବାଚ ହ ॥ 3-278-26 (26570)
ଆଭିଷେଚନିକଂ ଯତ୍ତେ ରାମାର୍ଥମୁପକଲ୍ପିତମ୍।
ଭରତସ୍ତଦବାପ୍ନୋତୁ ବନଂ ଗଚ୍ଛତୁ ରାଘବଃ ॥ 3-278-27 (26571)
`ନବ ପଞ୍ଚ ଚ ବର୍ଷାଣି ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ଯମାଶ୍ରିତଃ।
ଚୀରାଜିନଜଟାଧାରୀ ରାମୋ ଭବତୁ ତାପସଃ' ॥ 3-278-28 (26572)
ସ ତଂ ରାଜା ବରଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିପ୍ରିଯଂ ଦାରୁଣୋଦଯମ୍।
ଦୁଃଖାର୍ତୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ନ କିଂଚିଦ୍ବ୍ଯାଜହାର ହ ॥ 3-278-29 (26573)
ତତସ୍ତଥୋକ୍ତଂ ପିତରଂ ରାମୋ ବିଜ୍ଞାଯ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ବନଂ ପ୍ରତସ୍ଥେ ଧର୍ମାତ୍ମା ରାଜା ସତ୍ଯୋ ଭବତ୍ବିତି ॥ 3-278-30 (26574)
ତମନ୍ବଗଚ୍ଛଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମୀବାନ୍ଧନୁଷ୍ମାଁଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ତଦା।
ସୀତା ଚ ଭାର୍ଯା ଭଦ୍ରଂ ତେ ବୈଦେହୀ ଜନକାତ୍ମଜା ॥ 3-278-31 (26575)
ତତୋ ବନଂ ଗତେରାମେ ରାଜା ଦଶରଥସ୍ତଦା।
ସମଯୁଜ୍ଯତ ଦେହସ୍ଯ କାଲପର୍ଯାଯଧର୍ମଣା ॥ 3-278-32 (26576)
ରାମଂ ତୁ ଗତମାଜ୍ଞାଯ ରାଜାନଂ ଚ ତଥାଗତମ୍।
ଅନାର୍ଯା ଭରତଂ ଦେବୀ କୈକେଯୀ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-278-33 (26577)
ଗତୋଦଶରଥଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ବନସ୍ଥୌ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ।
ଗୃହାଣ ରାଜ୍ଯଂବିପୁଲଂ କ୍ଷେମଂ ନିହତକଣ୍ଟକମ୍ ॥ 3-278-34 (26578)
ତାମୁବାଚ ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ନୃଶଂସଂ ବତ ତେ କୃତମ୍।
ପତିଂ ହତ୍ବାକୁଲଂ ଚେଦମୁତ୍ସାଦ୍ଯ ଧନଲୁବ୍ଧଯା ॥ 3-278-35 (26579)
ଅଯଶଃ ପାତଯିତ୍ବା ମେ ମୂର୍ଧ୍ନି ତ୍ବଂ କୁଲପାଂସନେ।
ସକାମା ଭବ ମେ ମାତରିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରରୁରୋଦ ହ ॥ 3-278-36 (26580)
ସ ଚାରିତ୍ରଂ ବିଶୋଧ୍ଯାଥ ସର୍ବପ୍ରକୃତିସନ୍ନିଧୌ।
ଅନ୍ବଯାଦ୍ଧାତରଂ ରାମଂ ବିନିବର୍ତନଲାଲସଃ ॥ 3-278-37 (26581)
କୌସଲ୍ଯାଂ ଚ ସୁମିତ୍ରାଂ ଚ କୈକେଯୀଂ ଚ ସୁଦୁଃଖିତଃ।
ଅଗ୍ରେ ପ୍ରସ୍ଥାପ୍ଯ ଯାନୈଃ ସ ଶତ୍ରୁଘ୍ନସହିତୋ ଯଯୌ ॥ 3-278-38 (26582)
ବସିଷ୍ଠବାମଦେବାଭ୍ଯାଂ ବିପ୍ରୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈଃ ସହସ୍ରଶଃ।
ପୌରଜାନପଦୈଃ ସାର୍ଧଂ ରାମାନଯନକାଙ୍କ୍ଷଯା ॥ 3-278-39 (26583)
ଦଦର୍ଶ ଚିତ୍ରକୂଟସ୍ଥଂ ସ ରାମଂ ସହଲକ୍ଷ୍ମଣମ୍।
ତାପସାନାମଲଂକାରଂ ଧାରଯନ୍ତଂ ଧନୁର୍ଧରମ୍ ॥ 3-278-40 (26584)
`ଉବାଚ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବାପ୍ରଣିପତ୍ଯ ରଘୂତ୍ତମମ୍।
ଶଶଂସ ମରଣଂ ରାଜ୍ଞଃ ସୋଽନାଥାଂଶ୍ଚାପି କୋସଲାନ୍ ॥ 3-278-41 (26585)
ନାଥ ତ୍ବଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯସ୍ବ ସ୍ବରାଜ୍ଯମିତି ଚୋକ୍ତବାନ୍ ॥ 3-278-42 (26586)
ସ ତସ୍ଯ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାମଃ ପରମଦୁଃଖିତଃ।
ଚକାର ଦେବକଲ୍ପସ୍ଯ ପିତୁଃ ସ୍ନାତ୍ବୋଦକକ୍ରିଯାମ୍ ॥ 3-278-43 (26587)
ଅବ୍ରବୀତ୍ସ ତଦାରାମୋ ଭ୍ରାତରଂ ଭ୍ରାତୃବତ୍ସଲମ୍।
ପାଦୁକେ ମେ ଭବିଷ୍ଯେତେ ରାଜ୍ଯଗୋପ୍ତ୍ର୍ଯୌ ପରଂତପ।
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ତଂ ପ୍ରାହ ଭରତଃ ପ୍ରଣତସ୍ତଦା' ॥ 3-278-44 (26588)
ବିସର୍ଜିତଃ ସ ରାମେଣ ପିତୁର୍ବଚନକାରିଣା।
ନନ୍ଦିଗ୍ରାମେଽକରୋଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯାସ୍ଯ ପାଦୁକେ ॥ 3-278-45 (26589)
ରାମସ୍ତୁ ପୁନରାଶଙ୍କ୍ଯ ପୌରଜାନପଦାଗମମ୍।
ପ୍ରବିବେଶ ମହାରଣ୍ଯଂ ଶରଭଙ୍ଗାଶ୍ରମଂ ପ୍ରତି ॥ 3-278-46 (26590)
ସତ୍କୃତ୍ଯ ଶରଭଙ୍ଗଂ ସ ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ଯମାଶ୍ରିତଃ।
ନଦୀଂ ଗୋଦାବରୀଂ ରମ୍ଯାମାଶ୍ରିତ୍ଯ ନ୍ଯବସତ୍ତଦା ॥ 3-278-47 (26591)
ବସତସ୍ତସ୍ଯ ରାମସ୍ଯ ତତଃ ଶୂର୍ପଣଖାକୃତମ୍।
ଖରେଣାସୀନ୍ମହଦ୍ବୈରଂ ଜନସ୍ଥାନନିବାସିନା ॥ 3-278-48 (26592)
ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ତାପସାନାଂ ତୁ ରାଘବୋ ଧର୍ମବତ୍ସଲଃ।
ଚତୁର୍ଦଶସହସ୍ରାଣି ଜଘାନ ଭୁବି ରାକ୍ଷସାନ୍ ॥ 3-278-49 (26593)
ଦୂଷଣଂ ଚ ସ୍ବରଂ ଚୈବନିହତ୍ଯ ସୁମହାବଲୌ।
ଚକ୍ରେ କ୍ଷେମଂ ପୁନର୍ଧୀମାନ୍ଧର୍ମାରଣ୍ଯଂ ସ ରାଘବଃ ॥ 3-278-50 (26594)
ହତେଷୁ ତେଷୁ ରକ୍ଷଃସୁ ତତଃ ଶୂର୍ପଣଖା ପୁନଃ।
ଯଯୌ ନିକୃତ୍ତନାସୋଷ୍ଠୀ ଲଙ୍କାଂ ଭ୍ରାତୁର୍ନିବେଶନମ୍ ॥ 3-278-51 (26595)
ତତୋ ରାବଣମଭ୍ଯେତ୍ଯ ରାକ୍ଷସୀ ଦୁଃଖମୂର୍ଚ୍ଛିତା।
ପପାତ ପାଦଯୋର୍ଭ୍ରାତୁଃ ସଂଶୁଷ୍କରୁଧିରାନନା ॥ 3-278-52 (26596)
ତାଂ ତଥା ବିକୃତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାବଣଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।
ଉତ୍ପପାତାସନାତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦନ୍ତୈର୍ଦନ୍ତାନୁପସ୍ପୃଶନ୍ ॥ 3-278-53 (26597)
ସ୍ବାନମାତ୍ଯାନ୍ବିସୃଜ୍ଯାଥ ବିବିକ୍ତେ ତାମୁବାଚ ସଃ।
କେନାସ୍ଯେବଂ କୃତା ଭଦ୍ରେ ମାମଚିନ୍ତ୍ଯାବମତ୍ଯ ଚ ॥ 3-278-54 (26598)
କଃ ଶୂଲଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣମାସାଦ୍ଯ ସର୍ବଗାତ୍ରେଷୁ ସେବତେ।
କଃ ଶିରସ୍ଯଗ୍ନିମାଧାଯ ବିଶ୍ବସ୍ତଃ ସ୍ବପତେ ସୁଖମ୍ ॥ 3-278-55 (26599)
ଆଶୀବିଷଂ ଘୋରତରଂ ପାଦେନ ସ୍ପୃଶତୀହ କଃ।
ସିଂହଂ କେସରିଣଂ ମତ୍ତଃ ସ୍ପୃଷ୍ଟ୍ବା ଦଂଷ୍ଟ୍ରାସୁ ତିଷ୍ଠତି ॥ 3-278-56 (26600)
ଇତ୍ଯେବଂ ବ୍ରୁବତସ୍ତସ୍ଯ ନେତ୍ରେଭ୍ଯସ୍ତେଜସୋଽର୍ଚିଷଃ।
ନିଶ୍ଚେରୁର୍ଦହ୍ଯତୋ ରାତ୍ରୌ ବୃକ୍ଷସ୍ଯେବ ସ୍ବରନ୍ଧ୍ରତଃ ॥ 3-278-57 (26601)
ତସ୍ଯ ତତ୍ସର୍ବମାଚଖ୍ଯୌ ଭଗିନୀ ରାମବିକ୍ରମମ୍।
ଖରଦୂଷଣସଂଯୁକ୍ତଂ ରାକ୍ଷସାନାଂ ପରାଭବମ୍ ॥ 3-278-58 (26602)
`ତତୋ ଜ୍ଞାତିବଧଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାବଣଃ କାଲଚୋଦିତଃ।
ରାମସ୍ଯ ବଧମାକାଙ୍କ୍ଷନ୍ମାରୀଚଂ ମନସାଗମତ୍' ॥ 3-278-59 (26603)
ସ ନିଶ୍ଚିତ୍ଯତତଃ କୃତ୍ଯଂ ସାଗରଂ ଲବଣାକରମ୍।
ଊର୍ଧ୍ବମାଚକ୍ରମେ ରାଜା ବିଧାଯ ନଗରେ ବିଧିମ୍ ॥ 3-278-60 (26604)
ତ୍ରିକୂଟଂ ସମତିକ୍ରମ୍ଯ କାଲପର୍ବତମେବ ଚ।
ଦଦର୍ଶ ମକରାବାସଂ ଗମ୍ଭୀରୋଦଂ ମହୋଦଧିମ୍ ॥ 3-278-61 (26605)
ତମତୀତ୍ଯାଥ ଗୋକର୍ଣମଭ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ଦଶାନନଃ।
ଦଯିତଂ ସ୍ତାନମବ୍ଯଗ୍ରଂ ଶୂଲପାଣେର୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-278-62 (26606)
ତତ୍ରାଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ମାରୀଚଂ ପୂର୍ବାମାତ୍ଯଂ ଦଶାନନଃ।
ପୁରା ରାମଭଯାଦେବ ତାପସଂ ପ୍ରିଯଜୀବିତମ୍ ॥ 3-278-63 (26607)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 278 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-278-6 ରାମପଦଂନିର୍ବକ୍ତି ଜ୍ଯେଷ୍ଠ ଇତି ॥ 3-278-11 ସର୍ବଶଃ ଅନୁରକ୍ତାଃ ପ୍ରକୃତଯଃ ପ୍ରଜା ଯସ୍ମିଂସ୍ତଂ ସର୍ବାନୁରକ୍ତପ୍ରକୃତିମ୍ ॥ 3-278-14 ଭଦ୍ରଂ ତେ ଇତି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ପ୍ରତି ଆଶୀର୍ବଚନମ୍। ପୁରୋହିତଂ ବସିଷ୍ଠମ୍ ॥ 3-278-15 ଅଦ୍ଯ ପୁଣ୍ଯା ତିଥିର୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ପୁଷ୍ଯଯୋଗମୁପୈଷ୍ଯତୀତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-278-21 ପ୍ରଣଯଂ ବ୍ଯଞ୍ଜଯନ୍ତୀବ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-278-22 କାମଂ ବରଂ ଉପାକୁରୁଷ୍ବ ଦେହି। ସଂକଟାତ୍ କଷ୍ଠାତ୍ ॥ 3-278-32 କାଲପର୍ଯାଯଧର୍ମଣା ମୃତ୍ଯୁନା ॥ 3-278-33 ଆନାଯ୍ଯ ଭରତଂ ଦେବୀ ଇତି ଝ.ପାଠଃ ॥ 3-278-37 ଚାରିତ୍ର୍ଯଂ ବିଶୋଷ୍ଯ ଇଦଂ କୈକେଯ୍ଯୈବ କୃତଂ ନତୁ ମଯେତି ପ୍ରଦର୍ଶ୍ଯ ॥ 3-278-56 ସିଂହଂ ହିଂସ୍ରମ୍. କେସରିଣଂ ସଟାବନ୍ତଂ ମୃଗରାଜମ୍ ॥ 3-278-57 ତସ୍ଯ ସ୍ରୋତୋଭ୍ଯଇତି ଝ. ପାଠଃ। ସ୍ରୋତୋଭ୍ଯଶ୍ଚୁରାଦିରନ୍ଧ୍ରେଭ୍ଯଃ। ତେଜସୋର୍ଚିଷୋଽଗ୍ନେର୍ଜ୍ବାଲାଃ ॥ 3-278-58 ଖରଦୂଷଣସଂଯୁକ୍ତଂ ତତ୍ପରାଭବସହିତମ୍ ॥ 3-278-60 ବିଧିଂ ରକ୍ଷାମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 279
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.279. ଅଧ୍ଯାଯଃ 279
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାବଣେନ ଭିକ୍ଷବେଷଧାରଣପୂର୍ବକଂ ମାରୀଚେନ ମୃଗରୂପଧାରିଣା ସହ ରାମାଶ୍ରମାଭିଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ମୃଗଗ୍ରହଣାଯ ସୀତାଚୋଦନଯା ତଦନୁଧାବିନା ରାମେଣ ରାକ୍ଷସବୁଦ୍ଧ୍ଯା ମୃଗହନନମ୍ ॥ 2 ॥ ମ୍ରିଯମାଣସ୍ଯ ମାରୀଚସ୍ଯହାସୀତେ ଲକ୍ଷ୍ମଣେତି ରାମସ୍ବରସମାନସ୍ବରଶ୍ରଦଣଏନ ବିଷଣ୍ଣାଯା- ସୀତାଯା- ପରୁଷଭାଷଣଶ୍ରବଣାଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମଣେନ ରାମମାର୍ଗାନୁସରଣମ୍ ॥ 3 ॥ ଅତ୍ରାନ୍ତରେ ରାବଣେନ ନିଜରୂପଧାରଣପୂର୍ବକଂ ସୀତାପହରଣମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-279-0 (26608)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-279-0x (2704)
ମାରୀଚସ୍ତ୍ବଥ ସଂଭ୍ରାନ୍ତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାବଣମାଗତମ୍।
ପୂଜଯାମାସ ସତ୍କାରୈଃ ଫଲମୂଲାଦିଭିସ୍ତତଃ ॥ 3-279-1 (26609)
ବିଶ୍ରାନ୍ତଂ ଚୈନମାସୀନମନ୍ବାସୀନଃ ସ ରାକ୍ଷସଃ।
ଉବାଚ ପ୍ରଶ୍ରିତଂ ବାକ୍ଯଂ ବାକ୍ଯଜ୍ଞୋ ବାକ୍ଯକୋବିଦମ୍ ॥ 3-279-2 (26610)
ନ ତେ ପ୍ରକୃତିମାନ୍ବର୍ଣଃ କଚ୍ଚିତ୍କ୍ଷେମଂ ପୁରେ ତବ।
କଚ୍ଚିତ୍ପ୍ରକୃତଯଃ ସର୍ବା ଭଜନ୍ତେ ତ୍ବାଂ ଯଥା ପୁରା ॥ 3-279-3 (26611)
କିମିହାଗମନେ ଚାପି କାର୍ଯଂ ତେ ରାକ୍ଷସେଶ୍ବର।
କୃତମିତ୍ଯେବ ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ଯଦ୍ଯପି ସ୍ଯାତ୍ସୁଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 3-279-4 (26612)
ଶଶଂସ ରାବଣସ୍ତସ୍ମୈ ତତ୍ସର୍ବଂ ରାମଚେଷ୍ଟିତମ୍।
ସମାସେନୈବ କାର୍ଯାଣି କ୍ରୋଧାମର୍ଷସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-279-5 (26613)
ମାରୀଚସ୍ତ୍ବବ୍ରବୀଚ୍ଛ୍ରତ୍ବା ସମାସେନୈବ ରାବଣମ୍।
ଅଲଂ ତେ ରାମମାସାଦ୍ଯ ବୀର୍ଯଜ୍ଞୋ ହ୍ଯସ୍ମି ତସ୍ଯ ବୈ ॥ 3-279-6 (26614)
ବାଣବେଗଂ ହି କସ୍ତସ୍ଯ ଶକ୍ତଃ ସୋଢୁଂ ମହାତ୍ମନଃ।
ପ୍ରବ୍ରଜ୍ଯାଯାଂ ହି ମେ ହେତୁଃ ସ ଏବ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ।
ବିନାଶମୁଖମେତତ୍ତେ କେନାଖ୍ଯାତଂ ଦୁରାତ୍ମନା ॥ 3-279-7 (26615)
ତମୁବାଚାଥ ସକ୍ରୋଧୋ ରାବଣଃ ପରିଭର୍ତ୍ସଯନ୍।
ଅକୁର୍ବତୋଽସ୍ମଦ୍ବଚନଂ ସ୍ଯାନ୍ମୃତ୍ଯୁରପି ତେ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-279-8 (26616)
ମରୀଚଶ୍ଚିନ୍ତଯାମାସ ବିଶିଷ୍ଟାନ୍ମରଣଂ ବରମ୍।
ଅବଶ୍ଯଂ ମରଣେ ପ୍ରାପ୍ତେ କରିଷ୍ଯାମ୍ଯସ୍ଯ ଯନ୍ମତମ୍ ॥ 3-279-9 (26617)
ତତସ୍ତଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାଥ ମାରୀଚୋ ରକ୍ଷସାଂବରମ୍।
କିଂ ତେ ସାହ୍ଯାଂ ମଯା କାର୍ଯଂ କରିଷ୍ଯାମ୍ଯବଶୋପି ତତ୍ ॥ 3-279-10 (26618)
ତମବ୍ରବୀଦ୍ଦଶଗ୍ରୀବୋ ଗଚ୍ଛ ସୀତାଂ ପ୍ରଲୋଭଯ।
ରତ୍ନଶୃଙ୍ଗୋ ମୃଗୋ ଭୂତ୍ବା ରତ୍ନଚିତ୍ରତନୂରୁହଃ ॥ 3-279-11 (26619)
ଧ୍ରୁବଂ ସୀତା ସମାଲକ୍ଷ୍ଯତ୍ବାଂ ରାମଂ ଚୋଦଯିଷ୍ଯତି।
ଅପକ୍ରାନ୍ତେ ଚ କାକୁତ୍ସ୍ଥେ ସୀତା ବଶ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-279-12 (26620)
ତାମାଦାଯାପନେଷ୍ଯାମି ତତଃ ସ ନଭବିଷ୍ଯତି।
ଭାର୍ଯାବିଯୋଗାଦ୍ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିରେତତ୍ସାହ୍ଯଂ କୁରୁଷ୍ବ ମେ ॥ 3-279-13 (26621)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତୋମାରୀଚଃ କୃତ୍ବୋଦକମଥାତ୍ମନଃ।
ରାବଣଂ ପୁରତୋ ଯାନ୍ତମନ୍ବଗଚ୍ଛତ୍ସୁଦୁଃଖିତଃ ॥ 3-279-14 (26622)
ତତସ୍ତସ୍ଯାଶ୍ରମଂ ଗତ୍ବାରାମସ୍ଯାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣଃ।
ଚକ୍ରତୁସ୍ତଦ୍ଯଥା ସର୍ବମୁଭୌ ଯତ୍ପୂର୍ବମନ୍ତ୍ରିତମ୍ ॥ 3-279-15 (26623)
ରାବଣସ୍ତୁ ଯତିର୍ଭୂତ୍ବା ମୁଣ୍ଡଃ କୁଣ୍ଡୀତ୍ରିଦଣ୍ଡଧୃତ୍।
ମୃଗଶ୍ଚଭୂତ୍ବାମାରୀଚସ୍ତଂ ଦେଶମୁପଜଗ୍ମତୁଃ ॥ 3-279-16 (26624)
ଦର୍ଶଯାମାସ ମାରୀଚୋ ବୈଦେହୀଂ ମୃଗରୂପଧୃତ୍।
ଚୋଦଯାମାସ ତସ୍ଯାର୍ଥେ ସା ରାମଂ ବିଧିଚୋଦିତା ॥ 3-279-17 (26625)
ରାମସ୍ତସ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯଂ କୁର୍ବନ୍ଧନୁରାଦାଯ ସତ୍ବରଃ।
ରକ୍ଷାର୍ଥେ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ନ୍ଯସ୍ଯ ପ୍ରଯଯୌ ମୃଗଲିପ୍ସଯା ॥ 3-279-18 (26626)
ସ ଧନ୍ବୀ ବଦ୍ଧତୂଣୀରଃ ଖଙ୍ଗଗୋଧାଙ୍ଗୁଲିତ୍ରବାନ୍।
ଅନ୍ବଧାବନ୍ମୃଗଂ ରାମୋ ରୁଦ୍ରସ୍ତାରାମୃଗଂ ଯଥା ॥ 3-279-19 (26627)
ସୋଽନ୍ତର୍ହିତଃ ପୁନସ୍ତସ୍ଯ ଦର୍ଶନଂ ରାକ୍ଷସୋ ବ୍ରଜନ୍।
ଚକର୍ଷ ମହଦଧ୍ବାନଂ ରାମସ୍ତଂ ବୁବୁଧେ ତତଃ ॥ 3-279-20 (26628)
ନିଶାଚରଂ ବିଦିତ୍ବା ତଂ ରାଘବଃ ପ୍ରତିଭାନବାନ୍।
ଅମୋଘଂ ଶରମାଦାଯ ଜଘାନ ମୃଗରୂପିଣମ୍ ॥ 3-279-21 (26629)
ସ ରାମବାଣାଭିହତଃ କୃତ୍ବା ରାମସ୍ବରଂ ତଦା।
ହା ସୀତେ ଲକ୍ଷ୍ମଣେତ୍ଯେବଂ ଚୁକ୍ରୋଶାର୍ତସ୍ବରେଣ ହ ॥ 3-279-22 (26630)
ଶୁଶ୍ରାବ ତସ୍ଯ ବୈଦେହୀ ତତସ୍ତାଂ କରୁଣାଂ ଗିରମ୍।
ସାପ୍ରାପତତ୍ତତଃ ସୀତା ତାମୁବାଚାଥ ଲକ୍ଷ୍ମଣଃ ॥ 3-279-23 (26631)
ଅଲଂ ତେ ଶଙ୍କଯା ଭୀରୁ କୋ ରାମଂ ପ୍ରହରିଷ୍ଯତି।
ମୁହୂର୍ତାଦ୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ରାମଂ ଭର୍ତାରଂ ତ୍ବଂ ଶୁଚିସ୍ମିତମ୍ ॥ 3-279-24 (26632)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତା ସା ପ୍ରରୁଦତୀ ପର୍ଯଶଙ୍କତ ଲକ୍ଷ୍ମଣମ୍।
ହତା ବୈ ସ୍ତ୍ରୀସ୍ବଭାବେନ ଶୁଦ୍ଧଚାରିତ୍ରଭୂଷଣା ॥ 3-279-25 (26633)
ସା ତଂ ପରୁଷମାରବ୍ଧା ବକ୍ତୁଂ ସାଧ୍ବୀ ପତିବ୍ରତା।
ନୈଷ କାମୋ ଭବେନ୍ମୂଢ ଯଂ ତ୍ବଂ ପ୍ରାର୍ଥଯସେ ହୃଦା ॥ 3-279-26 (26634)
ଅପ୍ଯହଂଶସ୍ତ୍ରମାଦାଯ ହନ୍ଯାମାତ୍ମାନମାତ୍ମନା।
ପତେଯଂ ଗିରିଶୃଙ୍ଗାଦ୍ବା ବିଶେଯଂ ବା ହୁତାଶନମ୍ ॥ 3-279-27 (26635)
ରାମଂ ଭର୍ତାରମୁତ୍ସୁଜ୍ଯନ ତ୍ବହଂ ତ୍ବାଂ କଥଞ୍ଚନ।
ନିହୀନମୁପତିଷ୍ଠେଯଂ ଶାର୍ଦୂଲୀ କ୍ରୋଷ୍ଟୁକଂ ଯଥା ॥ 3-279-28 (26636)
ଏତାଦୃଶଂ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଲକ୍ଷ୍ମଣଃ ପ୍ରିଯରାଘ୍ନବ।
ପିଧାଯକର୍ଣୌ ସଦ୍ବୃତ୍ତଃ ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ଯେନ ରାଘବଃ ॥ 3-279-29 (26637)
ସ ରାମସ୍ଯ ପଦଂଗୃହ୍ଯ ପ୍ରସସାର ଧନୁର୍ଧରଃ।
ଅବୀକ୍ଷମାଣୋ ବିମ୍ବୋଷ୍ଠୀଂ ପ୍ରଯଯୌ ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ତଦା ॥ 3-279-30 (26638)
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ରକ୍ଷୋ ରାବଣଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ।
ଅଭବ୍ଯୋ ଭବ୍ଯରୂପେଣ ଭସ୍ମଚ୍ଛନ୍ନ ଇବାନଲଃ ॥ 3-279-31 (26639)
ଯତିବେପପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ନୋ ଜିହୀର୍ଷୁସ୍ତାମନିନ୍ଦିତାମ୍।
`ଉପାଗଚ୍ଛତ୍ସ ବୈଦେହୀଂ ରାବଣଃ ପାପନିଶ୍ଚଯଃ' ॥ 3-279-32 (26640)
ସା ତମାଲକ୍ଷ୍ଯସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ଧର୍ମଜ୍ଞା ଜନକାତ୍ମଜା।
ନିମନ୍ତ୍ରଯାମାସ ତଦା ଫଲମୂଲାଶନାଦିଭିଃ ॥ 3-279-33 (26641)
ଅବମତ୍ଯତତଃ ସର୍ବଂ ସ୍ବଂ ରୂପଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ସାନ୍ତ୍ବଯାମାସ ବୈଦେହୀଂ କାମୀ ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବଃ ॥ 3-279-34 (26642)
ସୀତେ ରାକ୍ଷସରାଜୋଽହଂରାବଣୋ ନାମ ବିଶ୍ରୁତଃ।
ମମ ଲଙ୍କାପୁରୀ ନାମ୍ନା ରମ୍ଯା ପାରେ ମହୋଦଧେଃ ॥ 3-279-35 (26643)
ତତ୍ର ତ୍ବଂ ନରନାରୀଷୁ ଶୋଭିଷ୍ଯସି ମଯା ସହ।
ଭାର୍ଯା ମେ ଭବ ସୁଶ୍ରୋଣି ତାପସଂ ତ୍ଯଜ ରାଘବମ୍ ॥ 3-279-36 (26644)
ଏବମାଦୀନି ବାକ୍ଯାନି ଶ୍ରୁତ୍ବା ତସ୍ଯାଥ ଜାନକୀ।
ପିଧାଯ କର୍ଣୌ ସୁଶ୍ରୋଣୀ ମୈବମିତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ॥ 3-279-37 (26645)
ପ୍ରପତେଦ୍ଦ୍ଯୌଃ ସନକ୍ଷତ୍ରା ପୃଥିବୀ ଶକଲୀଭବେତ୍।
`ଶୁଷ୍ଯେତ୍ତୋଯନିଧୌ ତୋଯଂ ଚନ୍ଦ୍ରଃ ଶୀତାଂଶୁତାଂ ତ୍ଯଜେତ୍ ॥ 3-279-38 (26646)
ଉଷ୍ଣାଂଶୁତ୍ବମଥୋ ଜହ୍ଯାଦାଦିତ୍ଯୋ ବହ୍ନିରୁଷ୍ଣତାମ୍'।
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାଶୈତ୍ଯଂ ଭଜେନ୍ନାହଂ ତ୍ଯଜେଯଂରଘୁନନ୍ଦନମ୍ ॥ 3-279-39 (26647)
କଥଂ ହି ଭିନ୍ନକରଟଂ ପଦ୍ମିନଂ ବନଗୋଚରମ୍।
ଉପସ୍ଥାଯ ମହାନାଗଂ କରେଣୁଃ ସୂକରଂ ସ୍ପୃଶେତ୍ ॥ 3-279-40 (26648)
କଥଂ ହି ପୀତ୍ବା ମାଧ୍ବୀକଂ ପୀତ୍ବା ଚ ମଧୁମାଧବୀମ୍।
ଲୋଭଂ ସୌବୀରକେ କୁର୍ଯାନ୍ନାରୀ କାଚିଦିତି ସ୍ମରେଃ ॥ 3-279-41 (26649)
ଇତି ସା ତଂ ସମାଭାଷ୍ଯ ପ୍ରବିବେଶାଶ୍ରମଂ ତତଃ।
କ୍ରୋଧାତ୍ପ୍ରସ୍ଫୁରମାଣୌଷ୍ଠୀ ବିଧୁନ୍ବାନା କରୌ ମୁହୁଃ ॥ 3-279-42 (26650)
ତାମଧିଦ୍ରୁତ୍ଯ ସୁଶ୍ରୋଣୀଂ ରାବଣଃ ପ୍ରତ୍ଯଷେଧଯତ୍ ॥ 3-279-43 (26651)
ଭର୍ତ୍ସଯିତ୍ବାତୁ ରୂକ୍ଷେଣ ସ୍ବରେଣ ଗତଚେତନାମ୍।
ମୂର୍ଧଜେଷୁ ନିଜଗ୍ରାହ ଊର୍ଧ୍ବମାଚକ୍ରମେ ତତଃ ॥ 3-279-44 (26652)
ତାଂ ଦଦର୍ଶ ତତୋ ଗୃଧ୍ରୋ ଜଟାଯୁର୍ଗିରିଗୋଚରଃ।
ରୁଦତୀଂ ରାମରାମେତି ହିଯମାଣାଂ ତପସ୍ବିନୀମ୍ ॥ 3-279-45 (26653)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକୋନାଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 279 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-279-6 ରାମମାସାଦ୍ଯାଲଂ ରାମଂ ନୈବାସାଦଯେରିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-279-14 ଉଦକମୌର୍ଧ୍ବଦେହିକମ୍ ॥ 3-279-19 ଗୋଧା ଜ୍ଯାଧାତବାରଣଂ ଅଙ୍ଗୁଲିତ୍ରଂ ଚ ତଦ୍ବାନ୍। ତାରାମୃଗଂ ତାରାରୂପଂ ମୃଗମ୍। ପ୍ରଜାପତିଃ ସ୍ବାଂ ଦୁହିତରଂ ମୃଗୋ ଭୂତ୍ବା ଜଗାମ ତସ୍ଯ ରୁଦ୍ରଃ ଶିରୋଽଚ୍ଛିନତ୍ତଦେତନ୍ଗୃଗଶୀର୍ଷଂ ନାମ ନକ୍ଷତ୍ରମ୍ ॥ 3-279-25 ପର୍ଯଶତୃତ ଲକ୍ଷ୍ମଣୋ ମଯ୍ଯଭିଲାଷବାନିତି ଶଜ୍ଞାମକରୋତ୍ ॥ 3-279-26 ନୈବ କାଲୋ ହଯଂ ମୂଡତି କ.ଥ. ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-279-40 ଭିନ୍ନକରଟଂ ଭିନ୍ନଗଣ୍ଡସ୍ଥଲଂମତ୍ତମ୍। କରେଣୁର୍ହସ୍ତିନୀ ॥ 3-279-41 ମାଧ୍ବୀକଂ ମଧୁପୁଷ୍ପଜଂ ମଦ୍ଯମ୍।ମୁମାଧବୀଂ କ୍ଷୌଦ୍ରଜାଂ ସୁରାମ୍। ସୀବୀରଂ କାଜ୍ଜିକମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 280
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.280. ଅଧ୍ଯାଯଃ 280
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସୀତାମାଦାଯ ଗଚ୍ଛତା ରାବଣେନ ନିରୋଧକତ୍ଯଜଟାଯୁଷୋ ଯୁଦ୍ଧେ ହନନପୂର୍ବକଂ ଲଙ୍କାପ୍ରବେଶଃ ॥ 1 ॥ ମୃଗହନନପୂର୍ବକଂ ପ୍ରତିନିବୃତ୍ତେନ ରାମେଣ ମଧ୍ଯେମାର୍ଗଂ ସଂଗତସ୍ଯ ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ଯ ବିଜନେ ସୀତାତ୍ଯଜନେନ ହେତୁନା ଗର୍ହଣପୂର୍ବକଂ ସ୍ବାବାସଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ ସୀତାନ୍ବେଷିଣା ସଲକ୍ଷ୍ମଣେନ ରାମେଣ ମାର୍ଗେ ସ୍ବଗ୍ରାହିଣଃ କବନ୍ଧସ୍ଯ ବଧଃ ॥ 3 ॥ କବନ୍ଧଦେହାନ୍ନିର୍ଗତେନ ଗନ୍ଧର୍ବେଣ ରାମଂପ୍ରତି ପମ୍ପାତଟେ ସୁଗ୍ରୀବଂପ୍ରତି ଗମନଚୋଦନା ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-280-0 (26654)
ଗାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-280-0x (2705)
ସଖା ଦଶରଥସ୍ଯାସୀଜ୍ଜଟାଯୁରରୁଣାତ୍ମଜଃ।
ଗୃଧ୍ରରାଜୋ ମହାବୀରଃ ସଂପାତିର୍ଯସ୍ ସୋଦରଃ ॥ 3-280-1 (26655)
ସ ଦଦର୍ଶ ତଦା ସୀତାଂ ରାବଣାଙ୍କଗତାଂ ସ୍ନୁଷାମ୍।
ସକ୍ରୋଧୋଽଭ୍ଯଦ୍ରବତ୍ପକ୍ଷୀ ରାବଣଂ ରାକ୍ଷସେଶ୍ବରମ୍ ॥ 3-280-2 (26656)
ଅଥୈନମବ୍ରବୀଦ୍ଗୃଧ୍ରୋ ମୁଞ୍ଚମୁଞ୍ଚେତି ମୈଥିଲୀମ୍।
ଧ୍ରିଯମାଣେ ମଯି କଥଂ ହରିଷ୍ଯସି ନିଶାଚର ॥ 3-280-3 (26657)
ନ ହିମେ ମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ଜୀବନ୍ଯଦି ନୋତ୍ସୃଜସେ ବଧୂମ୍।
ଉକ୍ତ୍ବୈବଂ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଂ ତଂ ଚକର୍ତ ନଖରୈର୍ଭୃଶମ୍ ॥ 3-280-4 (26658)
ପକ୍ଷତୁଣ୍ଡପ୍ରହାରୈଶ୍ଚ ଶତଶୋ ଜର୍ଜରୀକୃତମ୍।
ଚକ୍ଷାର ରୁଧିରଂ ଭୂରି ଗିରିଃ ପ୍ରସ୍ରବଣୈରିବ ॥ 3-280-5 (26659)
ସ ବଧ୍ଯମାନୋ ଗୃଧ୍ରେଣ ରାମପ୍ରିଯହିତୈଷିଣା।
ଖଙ୍ଗମାଦାଯ ଚିଚ୍ଛେଦ ଭୁଜୌ ତସ୍ ପତତ୍ରିଣଃ ॥ 3-280-6 (26660)
ନିହତ୍ଯ ଗୃଧ୍ରରାଜଂ ସଭିନ୍ନାଭ୍ରଶିଖରୋପମମ୍।
ଊର୍ଧ୍ବମାଚକ୍ରମେ ସୀତାଂ ଗୃହୀତ୍ବାଽଙ୍କେନ ରାକ୍ଷସଃ ॥ 3-280-7 (26661)
ଯତ୍ରଯତ୍ରତୁ ବୈଦେହୀ ପଶ୍ଯତ୍ଯାଶ୍ରମମଣ୍ଡଲମ୍।
ସରୋବା ସରିତୋ ବାଽପି ତତ୍ର ମୁଞ୍ଚତି ଭୂଷଣମ୍ ॥ 3-280-8 (26662)
ସା ଦଦର୍ଶ ଗିରିପ୍ରସ୍ଥେ ପଞ୍ଚ ବାନରପୁଙ୍ଗବାନ୍।
ତତ୍ର ବାସୋ ମହଦ୍ଦିବ୍ଯମୁତ୍ସସର୍ଜ ମନସ୍ବିନୀ ॥ 3-280-9 (26663)
ତତ୍ତେଷାଂ ବାନରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ପପାତ ପବନୋଦ୍ଧତମ୍।
ମଧ୍ଯେ ସୁପୀତଂ ପଞ୍ଚାନାଂ ବିଦ୍ଯୁନ୍ମେଘାନ୍ତରେ ଯଥା ॥ 3-280-10 (26664)
ଅଚିରେଣାତିଚକ୍ରାମ ଖେଚରଃ ଖେ ଚରନ୍ନିବ।
ଦଦର୍ଶାଥ ପୁରୀଂ ରମ୍ଯାଂ ବହୁଦ୍ବାରାଂ ମନୋରମାମ୍ ॥ 3-280-11 (26665)
ପ୍ରାକାରବପ୍ରସଂବାଧାଂ ନିର୍ମିତାଂ ବିଶ୍ବକର୍ମଣା।
ପ୍ରବିବେଶପୁରୀଂ ଲଙ୍କାଂ ସସୀତୋ ରାକ୍ଷସେଶ୍ବରଃ ॥ 3-280-12 (26666)
ଏବଂ ହୃତାଯାଂ ବୈଦେହ୍ଯାଂ ରାମୋ ହତ୍ବା ମହାମୃଗମ୍।
ନିବୃତ୍ତୋ ଦଦୃଶେ ଦୂରାଦ୍ଭ୍ରାତରଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ତଦା ॥ 3-280-13 (26667)
କଥମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବୈଦେହୀଂ ବନେ ରାକ୍ଷସସେବିତେ।
ଇତି ତଂ ଭ୍ରାତରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରାପ୍ତୋଽସୀତି ବ୍ଯଗର୍ହଯତ୍ ॥ 3-280-14 (26668)
ମୃଗରୂପଧରେଣାଥ ରକ୍ଷସାସୋପକର୍ଷଣମ୍।
ଭ୍ରାତୁରାଗମନଂ ଚୈବଚିନ୍ତଯନ୍ପର୍ଯତପ୍ଯତ ॥ 3-280-15 (26669)
ଗର୍ହଯନ୍ନେବ ରାମସ୍ତୁ ତ୍ବରିତସ୍ତଂ ସମାସଦତ୍।
ଅପି ଜୀବତି ବୈଦେହୀମିତି ପଶ୍ଯାମି ଲକ୍ଷ୍ମଣ ॥ 3-280-16 (26670)
ତସ୍ ତତ୍ସର୍ବମାଚଖ୍ଯୌ ସୀତାଯା ଲକ୍ଷ୍ମଣୋ ବଚଃ।
ଯଦୁକ୍ତବତ୍ଯସଦୃଶଂ ବୈଦେହୀ ପଶ୍ଚିମଂ ବଚଃ ॥ 3-280-17 (26671)
ଦହ୍ଯମାନେନ ତୁ ହୃଦା ରାମୋଽଭ୍ଯପତଦାଶ୍ରମମ୍।
ସ ଦଦର୍ଶ ରତଦା ଗୃଧ୍ରଂ ନିହତଂ ପର୍ବତୋପମମ୍ ॥ 3-280-18 (26672)
ରାକ୍ଷସଂ ଶଙ୍କମାନସ୍ତଂ ବିକୃଷ୍ଯ ବଲବଦ୍ଧନୁଃ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ କାକୁତ୍ସ୍ଥସ୍ତତସ୍ତଂ ସହଲକ୍ଷ୍ମଣଃ ॥ 3-280-19 (26673)
ସ ତାବୁବାଚ ତେଜସ୍ବୀ ସହିତୌ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ।
ଗୃଧ୍ରରାଜେସ୍ମି ଭଦ୍ରଂବାଂ ସଖା ଦଶରଥସ୍ ବୈ ॥ 3-280-20 (26674)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସଂଗୃହ୍ଯ ଧନୁଷୀ ଶୁଭେ।
କୋଯଂ ପିତରମସ୍ମାକଂ ନାମ୍ନାଽଽହେତ୍ଯୂଚତୁଶ୍ଚ ତୌ ॥ 3-280-21 (26675)
ତତୋ ଦଦୃଶତୁସ୍ତୌ ତଂ ଛିନନପକ୍ଷଦ୍ବଯଂ ଖଗମ୍।
ତଯୋଃ ଶଶଂସ ଗୃଧ୍ରସ୍ତୁ ସୀତାର୍ଥେ ରାବଣାଦ୍ବଧମ୍ ॥ 3-280-22 (26676)
ଅପୃଚ୍ଛଦ୍ରାଘବୋ ଗୃଧ୍ରଂ ରାବଣଃ କାଂ ଦିଶଂ ଗତଃ।
ତସ୍ ଗୃଧ୍ରଃ ଶିରଃକମ୍ପୈରାଚଚକ୍ଷେ ମମାର ଚ ॥ 3-280-23 (26677)
ଦକ୍ଷିଣାମିତି କାକୁତ୍ସ୍ଥୋ ବିଦିତ୍ବାଽସ୍ଯ ତଦିଙ୍ଗିତମ୍।
ସଂସ୍କାରଂ ଲମ୍ଭଯାମାସ ସଖାଯଂ ପୂଜଯନ୍ପିତୁଃ ॥ 3-280-24 (26678)
ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଽଶ୍ରମପଦଂ ବ୍ଯପବିଦ୍ଧବୃସୀକଟମ୍।
ବିଧ୍ବସ୍ତକଲଶଂ ଶୂନ୍ଯଂ ଗୋମାଯୁଶତସଂକୁଲମ୍ ॥ 3-280-25 (26679)
ଦୁଃଖଶୋକସମାବିଷ୍ଟୌ ବୈଦେହୀହରଣାର୍ଦିତୌ।
ଜଗ୍ମତୁର୍ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ଯଂ ଦକ୍ଷିଣେନ ପରଂତପୌ ॥ 3-280-26 (26680)
ବନେ ମହତି ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ରାମଃ ସୌମିତ୍ରିଣା ସହ।
ଦଦର୍ଶ ମୃଗଯୂଥନି ଦ୍ରବମାଣାନି ସର୍ବଶଃ ॥ 3-280-27 (26681)
ଶବ୍ଦଂ ଚ ଘୋରଂ ସତ୍ବାନାଂ ଦାବାଗ୍ନରିବବର୍ଧତଃ।
ଅପଶ୍ଯେତାଂ ମୁହୂର୍ତାଚ୍ଚ କବନ୍ଧଂ ଘୋରଦର୍ଶନମ୍ ॥ 3-280-28 (26682)
ମେଘପର୍ବତସଂକାଶଂ ସାଲସ୍କନ୍ଧଂ ମହାଭୂଜମ୍।
ଉରୋଗତବିଶାଲାକ୍ଷଂ ମହୋଦରମହାମୁଖମ୍ ॥ 3-280-29 (26683)
ଯଦୃଚ୍ଛଯାଥ ତଦ୍ରକ୍ଷଃ କରେ ଜଗ୍ରାହ ଲକ୍ଷ୍ମଣମ୍।
ବିଷାଦମଗମତ୍ସଦ୍ଯଃ ସୌମିତ୍ରିରଥ ଭାରତ ॥ 3-280-30 (26684)
ସ ରାମମଭିସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ କୃଷ୍ଯତେ ଯେନ ତନ୍ମୁଖମ୍।
ବିଷଣ୍ଣଶ୍ଚାବ୍ରବୀଦ୍ରାମଂ ପଶ୍ଯାବସ୍ଥାମିମାଂ ମମ ॥ 3-280-31 (26685)
ହରଣଂ ଚୈବବୈଦେହ୍ଯା ମମ ଚାଯମୁପପ୍ଲବଃ।
ରାଜ୍ଯଭ୍ରଂଶଶ୍ଚ ଭବତସ୍ତାତସ୍ଯ ମରଣଂ ତଥା ॥ 3-280-32 (26686)
ନାହଂ ତ୍ବାଂ ମହ ବୈଦେହ୍ଯା ସମେତଂ କୋସଲାଗତମ୍।
ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ପ୍ରଥିତେ ରାଜ୍ଯେପିତୃପୈତାମହେ ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-280-33 (26687)
ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯାର୍ଯସ୍ଯ ଧନ୍ଯା ଯେ କୁଶଲାଜଶମୀଦଲୈଃ।
ଅଭିଷିକ୍ତସ୍ ବଦନଂ ସୋମଂ ଶାନ୍ତଘନଂ ଯଥା ॥ 3-280-34 (26688)
ଏବଂ ବହୁବିଧଂ ଧୀମାନ୍ବିଲଲାପ ସ ଲକ୍ଷ୍ମଣଃ।
ତମୁବାଚାଥକାକୁତ୍ସ୍ଥଃ ସଂଭ୍ରମେଷ୍ବପ୍ଯସଂଭ୍ରମଃ ॥ 3-280-35 (26689)
ମା ବିଷୀଦ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ନୈଷ କଶ୍ଚିନ୍ମଯି ସ୍ଥିତେ।
`ଶକ୍ତୋ ଧର୍ଷଯିତୁଂ ବୀର ସୁମିତ୍ରାନନ୍ଦବର୍ଧନ'।
ଛିନ୍ଧ୍ଯସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣଂ ବାହୁଂ ଛିନ୍ନଃ ସବ୍ଯୋ ମଯା ଭୁଜଃ ॥ 3-280-36 (26690)
ଇତ୍ଯେବଂ ବଦତା ତସ୍ ଭୁଜୋ ରାମେଣ ପାତିତଃ।
ଖଙ୍ଗେନ ଭୃଶତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ନିକୃତ୍ତସ୍ତିଲକାଣ୍ଡବତ୍ ॥ 3-280-37 (26691)
ତତୋଽସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣଂ ବାହୁଂ ସ୍ବଙ୍ଗେନାଜଘ୍ନିବାନ୍ବଲୀ।
ସୌମିତ୍ରିରପି ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଭ୍ରାତରଂ ରାଘବଂ ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-280-38 (26692)
ପୁନର୍ଜଘାନ ପାର୍ଶ୍ବେ ବୈ ତଦ୍ରକ୍ଷୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣୋ ଭୃଶମ୍।
ଗତାସୁରପତଦ୍ଭୂମୌ କବନ୍ଧଃ ସୁମହାଂସ୍ତତଃ ॥ 3-280-39 (26693)
ତସ୍ଯ ଦେହାଦ୍ବିନିଃସୃତ୍ଯ ପୁରୁଷୋ ଦିବ୍ଯଦର୍ଶନଃ।
ଦଦୃଶେ ଦିବମାସ୍ଥାଯ ଦିବି ସୂର୍ଯ ଇବ ଜ୍ବଲନ୍ ॥ 3-280-40 (26694)
ପପ୍ରଚ୍ଛ ରାମସ୍ତଂ ବାଗ୍ମୀ କସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରବ୍ରୂହି ପୃଚ୍ଛତଃ।
କାମଯା କିମିଦଂ ଚିତ୍ରମାଶ୍ଚର୍ଯଂ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ 3-280-41 (26695)
ତସ୍ଯାଚଚକ୍ଷେଗନ୍ଧର୍ବୋବିଶ୍ବାବସୁରହଂ ନୃପ।
ପ୍ରାପ୍ତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଶପେନ ଯୋନିଂ ରାକ୍ଷସସେବିତାମ୍ ॥ 3-280-42 (26696)
ରାବଣେନ ହୃତାସୀତା ଲଙ୍କାଯାଂ ସଂନିବେଶିତା।
ସୁଗ୍ରୀବମଭିଗଚ୍ଛସ୍ବସ ତେ ସାହ୍ଯଂ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-280-43 (26697)
ଏଷା ପମ୍ପା ଶିବଜଲା ହଂସକାରଣ୍ଡବାଯୁତା।
ଋଶ୍ଯମୂକସ୍ଯ ଶୈଲସ୍ଯ ସଂନିକର୍ଷେ ତଟାକିନୀ ॥ 3-280-44 (26698)
ବସତେ ତତ୍ରସୁଗ୍ରୀବଶ୍ଚତୁର୍ଭିଃ ସଚିବୈଃ ସହ।
ଭ୍ରାତା ବାନରରାଜସ୍ ବାଲିନୋ ହେମମାଲିନଃ ॥ 3-280-45 (26699)
ତେନ ତ୍ବଂ ସହସଂଗମ୍ଯ ଦୁଃଖମୂଲଂ ନିବେଦଯ।
ସମାନଶୀଲୋ ଭବତଃ ସାହାଯ୍ଯଂ ସ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-280-46 (26700)
ଏତାବଚ୍ଛକ୍ଯମସ୍ମାଭିର୍ବକ୍ତୁଂ ଦ୍ରଷ୍ଟାସି ଜାନକୀମ୍।
ଧ୍ରୁବଂ ବାନରରାଜସ୍ ବିଦିତୋ ରାବଣାଲଯଃ ॥ 3-280-47 (26701)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽନ୍ତର୍ହିତୋ ଦିବ୍ଯଃ ପୁରୁଷଃ ସ ମହାପ୍ରଭଃ।
ବିସ୍ମଯଂ ଜଗ୍ମତୁଶ୍ଚୋଭୌ ପ୍ରବୀରୌ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ ॥ 3-280-48 (26702)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଅଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-280-3 ଧ୍ରିଯମାଣେ ଜୀବତି ॥ 3-280-4 ନଖରୈଃ ନଖୈଃ ॥ 3-280-5 ଚକ୍ଷାର ସୁସ୍ରାବ ॥ 3-280-7 ଅଙ୍କେନ ଉତ୍ସଙ୍ଗେନ ॥ 3-280-9 ଗିରିପ୍ରସ୍ଥେ ପର୍ବତଶିଖରେ ॥ 3-280-12 ପ୍ରାକାରଃ ପରିଧିଭିତ୍ତିଃ ବପ୍ରସ୍ତଦ୍ବାହ୍ଯଂ ବେଣୁମଯଂ ଦୁର୍ଗଂ ତାଭ୍ଯାଂ ସଂବାଧା ଦୁର୍ଗମା ॥ 3-280-14 କଥଂ ପ୍ରାପ୍ତୋସୀତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 3-280-20 ବାଂ ଯୁବଯୋଃ ॥ 3-280-21 ଆହବ୍ରୃତେ ॥ 3-280-29 ଉରସି ନେତ୍ରେ ଉଦରେ ମୁଖଂ ଚ ଯସ୍ଯ। କବନ୍ଧଃ ଶୋର୍ଷହୀନଃ ପୁମାନ୍ ॥ 3-280-31 ଯେନ ଯତସ୍ତନ୍ମୁଖଂ ତତଃ କୃଷ୍ଯତେ ॥ 3-280-41 କାମଯା ଇଚ୍ଛଯା ॥ 3-280-44 ପମ୍ପା ନାମତଃ। ତଟାକିନୀ ସରସୀ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 281
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.281. ଅଧ୍ଯାଯଃ 281
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାମଣ ସୁଗ୍ରୀବେଣ ସଖ୍ଯକରଣପୂର୍ବକଂ ବାଲିହନନମ୍ ॥ 1 ॥ ରାବଣେନାଶୋକବନେ ସୀତାନିବେଶନପୂର୍ବକଂ ତଦ୍ବଶୀକରଣାଯ ରାକ୍ଷସୀନାଂ ନିଯୋଜନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତ୍ର ତ୍ରିଜଟଯା ରାମରାବଣଯୋରିଷ୍ଟାନିଷ୍ଟସୂଚକସ୍ବଦୃଷ୍ଟସ୍ବାପ୍ନପ୍ରକାରକଥନେନ ସୀତାଯାଃ ପରିସାନ୍ତ୍ବନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-281-0 (26703)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-281-0x (2706)
ତତୋଽବିଦୂରେ ନଲିନୀଂ ରପ୍ରଭୂତକମଲୋତ୍ପଲାମ୍।
ସୀତାହରଣଦୁଃଖାର୍ତଃ ପମ୍ପାଂ ରାମଃ ସମାସଦତ୍ ॥ 3-281-1 (26704)
ମାରୁତେନ ସୁଶୀତେନ ସୁଖେନାମୃତଗନ୍ଧିନା।
ସେବ୍ଯମାନୋ ବନେ ତସ୍ମିଞ୍ଜଗାମ ମନସା ପ୍ରିଯାମ୍ ॥ 3-281-2 (26705)
ବିଲଲାପ ସରାଜେନ୍ଦ୍ରସ୍ତତ୍ରକାନ୍ତାନୁସ୍ମରନ୍।
କାମବାଣାଭିସଂତପ୍ତଂ ସୌମିତ୍ରିସ୍ତମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-281-3 (26706)
ନ ତ୍ବାମେବଂବିଧୋ ଭାବଃ ସ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହତି ମାନଦ।
ଆତ୍ମବନ୍ତମିବ ବ୍ଯାଧିଃ ପୁରୁଷଂବୃଦ୍ଧସେବିନମ୍ ॥ 3-281-4 (26707)
ପ୍ରବୃତ୍ତିରୁପଲବ୍ଧା ତେ ବୈଦେହ୍ଯା ରାବଣସ୍ଯ ଚ।
ତାଂ ତ୍ବଂ ପୁରୁଷକାରେଣ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଚୈବୋପପାଦଯ ॥ 3-281-5 (26708)
ଅଭିଗଚ୍ଛାବ ସୁଗ୍ରୀବଂ ଶୈଲସ୍ଥଂ ହରିପୁଙ୍ଗବମ୍।
ମଯି ଶିଷ୍ଯେ ଚ ଭୃତ୍ଯେ ଚ ସହାଯେ ଚ ସମାଶ୍ବସ ॥ 3-281-6 (26709)
ଏବଂ ବହୁବିଧୈର୍ବାକ୍ଯୈର୍ଲକ୍ଷ୍ମଣେନ ସ ରାଘବଃ।
ଉକ୍ତଃ ପ୍ରକୃତିମାପେଦେ କାର୍ଯେ ଚାନନ୍ତରୋଽଭବତ୍ ॥ 3-281-7 (26710)
ନିଷେବ୍ଯ ବାରି ପମ୍ପାଯାସ୍ତର୍ପଯିତ୍ବା ପିତୃନପି।
ପ୍ରତସ୍ଥତୁରଭୌ ବୀରୌ ଭ୍ରାତରୌ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ ॥ 3-281-8 (26711)
ତାବୃଶ୍ଯମୂକମଭ୍ଯେତ୍ଯ ବହୁମୂଲଫଲଦ୍ରୁମମ୍।
ଗିର୍ଯଗ୍ରେ ବାନରାନ୍ପଞ୍ବୀରୌ ଦଦୃଶତୁସ୍ତଦା ॥ 3-281-9 (26712)
ସୁଗ୍ରୀବଃ ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଚିବଂ ବାନରଂ ତଯୋଃ।
ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତଂ ହନୂମନ୍ତଂ ହିମବନ୍ତମିବ ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-281-10 (26713)
ତେନ ସଂଭାଷ୍ଯ ପୂର୍ବଂ ତୌ ସୁଗ୍ରୀବମଭିଜଗ୍ମତୁଃ।
ରସଖ୍ଯଂ ବାନରରାଜେନ ଚକ୍ରେ ରାମସ୍ତଦା ନୃପ ॥ 3-281-11 (26714)
`ତତଃ ସୀତାଂ ହୃତାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୁଗ୍ରୀବୋ ବାଲିନା କୃତମ୍।
ଦୁଃଖମାଖ୍ଯାତବାନ୍ସର୍ବଂ ରାମାଯାମିତତେଜସେ' ॥ 3-281-12 (26715)
ତଦ୍ବାସୋ ଦର୍ଶଯାମାସ ତସ୍ କାର୍ଯେ ନିବେଦିତେ।
ବାନରାଣାଂ ତୁ ଯତ୍ସୀତା ହ୍ରିଯମାଣା ବ୍ଯପାସୃଜତ୍ ॥ 3-281-13 (26716)
ତତ୍ପ୍ରତ୍ଯଯକରଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ସୁଗ୍ରୀବଂ ପ୍ଲବଗାଧିପମ୍।
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ବାନରୈଶ୍ବର୍ଯେ ସ୍ବଯଂରାମୋଽଭ୍ଯଷେଚଯତ୍ ॥ 3-281-14 (26717)
ପ୍ରତିଜଜ୍ଞେ ଚକାକୁତ୍ସ୍ଥଃ ସମରେ ବାଲିନୋ ବଧମ୍।
ସୁଗ୍ରୀବଶ୍ଚାପି ବୈଦେହ୍ଯାଃ ପୁନରାନଯନଂ ନୃପ ॥ 3-281-15 (26718)
ଇତ୍ଯେବଂ ସମଯଂ କୃତ୍ବାବିଶ୍ବାସ୍ଯ ଚ ପରସ୍ପରମ୍।
ଅଭ୍ଯେତ୍ଯ ସର୍ବକିଷ୍କିନ୍ଧାଂ ତସ୍ଥୁର୍ଯୁଦ୍ଧାଭିକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ ॥ 3-281-16 (26719)
ସୁଗ୍ରୀବଃ ପ୍ରାପ୍ଯକିଷ୍କିନ୍ଧାଂ ନନାଦୌଘନିଭସ୍ବନଃ।
ନସାଯ୍ ତନ୍ମମୃଷେ ବାଲୀ ତାରା ତଂ ପ୍ରତ୍ଯଷେଧଯତ୍ ॥ 3-281-17 (26720)
ଯଥାନଦତିସୁଗ୍ରୀବୋ ବଲବାନେଷ ବାନରଃ।
ମନ୍ଯେ ଚାଶ୍ରଯବାନ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ନ ତ୍ବଂ ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-281-18 (26721)
ହେମମାଲୀ ତତୋ ବାଲୀ ତାରାଂ ତାରାଧିପାନନାମ୍।
ପ୍ରୋବାଚ ବଚନଂ ବାଗ୍ମୀ ତାଂ ବାନରପତିଃ ପତିଃ ॥ 3-281-19 (26722)
ସର୍ବଭୂତରୁତଜ୍ଞା ଶୃଣୁ ସର୍ବଂ କପୀଶ୍ବର ॥
କେନ ଚାଶ୍ରଯବାନ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ମମୈପ ଭ୍ରାତୃଗନ୍ଧିକଃ ॥ 3-281-20 (26723)
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ମୁହୂର୍ତଂ ତୁ ତାରା ତାରାଧିପପ୍ରଭା।
ପତିମିତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରାଜ୍ଞା ଶୃଣୁ ସର୍ବଂ କପୀଶ୍ବର ॥ 3-281-21 (26724)
ହୃତଦାରୋ ମହାସତ୍ବୋରାମୋ ଦଶରଥାତ୍ମଜଃ।
ରତୁଲ୍ଯାରିମିତ୍ରତାଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ ସୁଗ୍ରୀବେଣ ଧନୁର୍ଧରଃ ॥ 3-281-22 (26725)
ଭ୍ରାତା ଚାସ୍ଯ ମହାବାହୁଃ ସୌମିତ୍ରିରପରାଜିତଃ।
ଲକ୍ଷ୍ମଣୋ ନାମ ମେଧାବୀ ସ୍ଥିତଃ କାର୍ଯାର୍ଥସିଦ୍ଧଯେ ॥ 3-281-23 (26726)
ମୈନ୍ଦଶ୍ଚ ଦ୍ବିବିଦଶ୍ଚାପି ହନୂମାଂଶ୍ଚାନିଲାତ୍ମଜଃ।
ଜାମ୍ବବାନୃକ୍ଷରାଜଶ୍ଚ ସୁଗ୍ରୀବସଚିବାଃ ସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-281-24 (26727)
ସର୍ବ ଏତେ ମହାତ୍ମାନୋ ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତୋ ମହାବଲାଃ।
ଅଲଂ ତବ ବିନାଶାଯ ରାମବୀର୍ଯବ୍ଯପାଶ୍ରଯାଃ ॥ 3-281-25 (26728)
ତସ୍ଯାସ୍ତଦାକ୍ଷିପ୍ଯ ବଚୋ ହିତମୁକ୍ତଂ କପୀଶ୍ବରଃ।
ପର୍ଯଶଙ୍କତ ତାମୀର୍ଷୁଃ ସୁଗ୍ରୀବଗତମାନସାମ୍ ॥ 3-281-26 (26729)
ତାରାଂ ପରୁଷମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ନିର୍ଜଗାମ ଗୁହାମୁଖାତ୍।
ସ୍ଥିତଂ ମାଲ୍ଯବତୋଽଭ୍ଯାଶେ ସୁଗ୍ରୀବଂ ସୋଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-281-27 (26730)
ଅସକୃତ୍ତ୍ବଂ ମଯା କ୍ଲୀବ ନିର୍ଜିତୋ ଜୀବିତପ୍ରିଯଃ।
ମୁକ୍ତୋ ଗଚ୍ଛସି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ କଥଂକାରଂ ରଣେ ପୁନଃ ॥ 3-281-28 (26731)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରାହସୁଗ୍ରୀବୋ ଭ୍ରାତରଂ ହେତୁମଦ୍ବଚଃ।
ପ୍ରାପ୍ତକାଲମମିତ୍ରଘ୍ନଂ ରାମଂ ସମ୍ବୋଧଯନ୍ନିବ ॥ 3-281-29 (26732)
ହୃତରାଜ୍ଯସ୍ଯ ମେ ରାଜନ୍ହୃତଦାରସ୍ଯ ଚ ତ୍ବଯା।
କିଂ ମେ ଜୀବିତସାମର୍ଥ୍ଯମିତି ବିଦ୍ଧି ସମାଗତମ୍ ॥ 3-281-30 (26733)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବାବହୁବିଧଂ ତତସ୍ତୌ ସନ୍ନିପେତତୁଃ।
ସମରେ ବାଲିସୁଗ୍ରୀବୌ ସାଲତାଲଶିଲାଯୁଧୌ ॥ 3-281-31 (26734)
ଉଭୌ ଜଘ୍ନତୁରନ୍ଯୋନ୍ଯମୁଭୌ ଭୂମୌ ନିପେତତୁଃ।
ଉଭୌ ବବଲ୍ଗତୁଶ୍ଚିତ୍ରଂ ମୁଷ୍ଟିଭିଶ୍ଚ ନିଜଘ୍ନତୁଃ ॥ 3-281-32 (26735)
ଉଭୌ ରୁଧିରସଂସିକ୍ତୌ ନଖଦନ୍ତପରିକ୍ଷତୌ।
ଶୁଶୁଭାତେ ତଦା ବୀରୌ ପୁଷ୍ପିତାବିବ କିଂଶୁକୌ ॥ 3-281-33 (26736)
ନ ବିଶେଷସ୍ତଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧେ ଯଦା କଶ୍ଚନ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ସୁଗ୍ରୀବସ୍ ତଦା ମାଲାଂ ହନୁମାନ୍କଣ୍ଠ ଆସଜତ୍ ॥ 3-281-34 (26737)
ସ ମାଲଯା ତଦା ବୀରଃ ଶୁଶୁଭେ କଣ୍ଠସକ୍ତଯା।
ଶ୍ରୀମାନିବ ମହାଶୈଲୋ ମଲଯୋ ମେଘମାଲଯା ॥ 3-281-35 (26738)
କୃତଚିହ୍ନଂ ତୁ ସୁଗ୍ରୀବଂ ରାମୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାଧନୁଃ।
ବିଚକର୍ଷ ଧନୁଃଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବାଲିମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଲକ୍ଷଯନ୍ ॥ 3-281-36 (26739)
ବିଷ୍ଫାରସ୍ତସ୍ ଧନୁଷୋ ଯନ୍ତ୍ରସ୍ଯେବ ତଦା ବଭୌ।
ବିତତ୍ରାସ ତଦା ବାଲୀ ଶରେଣାଭିହତୋ ହୃଦି ॥ 3-281-37 (26740)
ସ ଭିନ୍ନହୃଦଯୋ ବାଲୀ ବକ୍ରାଚ୍ଛୋଣିତମୁଦ୍ବମନ୍।
ଦଦର୍ଶାବସ୍ଥିତଂ ରାମଂ ତତଃ ସୌମିତ୍ରିଣା ସହ ॥ 3-281-38 (26741)
ଗର୍ହଯିତ୍ବାସ କାକୁତ୍ସ୍ଥଂ ପପାତ ଭୁବି ମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।
ତାରା ଦଦର୍ଶ ତଂ ଭୂମୌ ତାରାପତିମିବ ଚ୍ଯୁତମ୍ ॥ 3-281-39 (26742)
ହତେ ବାଲିନି ସୁଗ୍ରୀବଃ କିଷ୍କିନ୍ଧାଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ତାଂ ତାରାପତିମୁଖୀଂ ତାରାଂ ନିପତିତେଶ୍ବରାମ୍ ॥ 3-281-40 (26743)
ରାମସ୍ତୁ ଚତୁରୋ ମାସାନ୍ପୃଷ୍ଠେ ମାଲ୍ଯବତଃ ଶୁଭେ।
ନିବାସମକରୋଦ୍ଧୀମାନ୍ସୁଗ୍ରୀବେଣାଭ୍ଯୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 3-281-41 (26744)
ରାବଣୋଽପିପୁରୀଂ ଗତ୍ବାଲଙ୍କାଂ କାମବଲାତ୍କୃତଃ।
ସୀତାଂ ନିବେଶଯାମାସ ଭବନେ ନନ୍ଦନୋପମେ ॥ 3-281-42 (26745)
ଅଶୋକବନିକାଭ୍ଯାସେ ତାପସାସ୍ରମସନ୍ନିଭେ।
ଭର୍ତୃସ୍ମରଣତନ୍ବଙ୍ଗୀ ତାପସୀବେଷଧାରିଣୀ ॥ 3-281-43 (26746)
ଉପବାସତପଃଶୀଲା ତତଃ ସା ପୃଥୁଲେକ୍ଷଣା।
ଉବାସ ଦୁଃଖବସତିଂ ଫଲମୂଲକୃତାଶନା ॥ 3-281-44 (26747)
ଦିଦେଶ ରାକ୍ଷସୀସ୍ତତ୍ରରକ୍ଷଣେ ରାକ୍ଷସାଧିପଃ।
ପ୍ରାସାସିଶୂଲପରଶୁମୁଦ୍ଗରାଲାତଧାରିଣୀଃ ॥ 3-281-45 (26748)
ଦ୍ବ୍ଯକ୍ଷୀଂ ତ୍ର୍ଯକ୍ଷୀଂ ଲଲାଟକ୍ଷୀଂ ଦୀର୍ଘଜିହ୍ବାମଜିହ୍ବିକାମ୍।
ତ୍ରିସ୍ତନୀମେକପାଦାଂ ଚ ତ୍ରିଜଟାମେକଲୋଚନାମ୍ ॥ 3-281-46 (26749)
ଏତାଶ୍ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ଦୀପ୍ତାକ୍ଷ୍ଯଃ କରଭୋତ୍କଟମୂର୍ଧଜାଃ।
ପରିବାର୍ଯାସତେ ସୀତାଂ ଦିବାରାତ୍ରମତନ୍ଦ୍ରିତାଃ ॥ 3-281-47 (26750)
ତାସ୍ତୁ ତାମାଯତାପାଙ୍ଗୀଂ ପିଶାଚ୍ଯୋ ଦାରୁଣସ୍ବରାଃ।
ତର୍ଜଯନ୍ତି ସଦା ରୌଦ୍ରାଃ ପରୁଷବ୍ଯଞ୍ଜନସ୍ବରାଃ ॥ 3-281-48 (26751)
ଖାଦାମ ପାଟଯାମୈନାଂ ତିଲଶଃ ପ୍ରବିଭଜ୍ଯତାମ୍।
ଯେଯଂ ଭର୍ତାରମସ୍ମାକମବମତ୍ଯେହ ଜୀବତି ॥ 3-281-49 (26752)
ଇତ୍ଯେବଂ ପରିଭର୍ତ୍ସନ୍ତୀସ୍ତ୍ରାସଯାନାଃ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଭର୍ତୃଶୋକସମାବିଷ୍ଟା ନିଃଶ୍ବସ୍ଯେଦମୁବାଚ ତାଃ ॥ 3-281-50 (26753)
ଆର୍ଯାଃ ଖାଦତ ମାଂ ଶୀଘ୍ରଂ ନ ମେ ଲୋଭୋସ୍ତି ଜୀବିତେ।
ବିନା ତଂ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଂ ନୀଲକୁଞ୍ଚିତମୂର୍ଧଜମ୍ ॥ 3-281-51 (26754)
ଅଦ୍ଯୈବାହଂ ନିରାହାରା ଜୀବିତପ୍ରିଯବର୍ଜିତା।
ଶୋଷଯିଷ୍ଯାମି ଗାତ୍ରାଣି ବଲ୍ଲୀ ତଲଗତା ଯଥା ॥ 3-281-52 (26755)
ନ ତ୍ବନ୍ଯମଭିଗଚ୍ଛେଯଂ ପୁମାଂସଂ ରାଘବାଦୃତେ।
ଇତି ଜାନୀତ ସତ୍ଯଂ ମେକ୍ରିଯତାଂ ଯଦନନ୍ତରମ୍ ॥ 3-281-53 (26756)
ତସ୍ଯାସ୍ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାକ୍ଷସ୍ଯସ୍ତାଃ ଖରସ୍ବନାଃ।
ଆଖ୍ଯାତୁଂ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରାଯ ଜନ୍ମୁସ୍ତତ୍ସର୍ବମାଦିତଃ ॥ 3-281-54 (26757)
ଗତାସୁ ତାସୁ ସର୍ବାସୁ ତ୍ରିଜଟା ନାମ ରାକ୍ଷସୀ।
ସାନ୍ତ୍ବଯାମାସ ବୈଦେହୀଂ ଧର୍ମଜ୍ଞା ପ୍ରିଯବାଦିନୀ ॥ 3-281-55 (26758)
ସୀତେ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ କିଂଚିଦ୍ବିଶ୍ବାସଂ କରୁ ମେ ସଖି।
ଭଯଂ ତ୍ବଂ ତ୍ଯଜ ବାମୋରୁ ଶୃଣୁ ଚେଦଂ ବଚୋ ମମ ॥ 3-281-56 (26759)
ଅବିନ୍ଧ୍ଯୋ ନାମ ମେଧାବୀ ବୃଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବଃ।
ସ ରାମସ୍ଯ ହିତାନ୍ବେଷୀ ତ୍ବଦର୍ଥେ ମାମଚୂଚୁଦତ୍ ॥ 3-281-57 (26760)
ସୀତା ମଦ୍ବଚନାଦ୍ବାଚ୍ଯା ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଚ।
ଭର୍ତା ତେକୁଶଲୀ ରାମୋଲକ୍ଷ୍ମଣାନୁଗତୋ ବଲୀ ॥ 3-281-58 (26761)
ସଖ୍ଯଂ ବାନରରାଜେନ ଶକ୍ରପ୍ରତିମତେଜସା।
କୃତବାନ୍ରାଘବଃ ଶ୍ରୀମାଂସ୍ତ୍ବଦର୍ଥେ ଚ ସମୁଦ୍ଯତଃ ॥ 3-281-59 (26762)
ମା ଚ ତେ ଭୂଦ୍ଭଯଂ ଭୀରୁ ରାବଣାଲ୍ଲୋକଗର୍ହିତାତ୍।
ନଲକୂବରଶାପେନ ରକ୍ଷିତା ହ୍ଯସି ନନ୍ଦିନି ॥ 3-281-60 (26763)
ଶପ୍ତୋ ହ୍ଯେଷ ପୁରା ପାପୋ ବଧୂଂ ରମ୍ଭାଂ ପରାମୃଶନ୍।
ନ ଶକ୍ରୋତ୍ଯବଶାଂ ନାରୀମୁପୈତୁମଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-281-61 (26764)
କ୍ଷିପ୍ରମେଷ୍ଯତି ତେ ଭର୍ତା ସୁଗ୍ରୀବେଣାଭିରକ୍ଷିତଃ।
ସୌମିତ୍ରିସହିତୋ ଧୀମାଂସ୍ତ୍ବାଂ ଚେତୋ ମୋକ୍ଷଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-281-62 (26765)
ସ୍ବପ୍ନା ହି ସୁମହାଘୋରା ଦୃଷ୍ଟା ମେଽନିଷ୍ଟଦର୍ଶନାଃ।
ବିନାଶାଯାସ୍ଯ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେଃ ପୌଲସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ କୁଲସ୍ଯ ଚ ॥ 3-281-63 (26766)
ଦାରୁଣୋ ହ୍ଯେଷ ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା କ୍ଷୁଦ୍ରକର୍ମା ନିଶାଚରଃ।
ସ୍ବଭାବାଚ୍ଛୀଲଦୋଷେଣ ସର୍ବେଷାଂ ଭଯବର୍ଧନଃ ॥ 3-281-64 (26767)
ସ୍ପର୍ଧତେ ସର୍ବଦେବୈର୍ଯଃ କାଲୋପହତଚେତନଃ।
ମଯା ବିନାସଲିଙ୍ଗାନି ସ୍ବପ୍ନେ ଦୃଷ୍ଟାନି ତସ୍ଯ ବୈ ॥ 3-281-65 (26768)
ତୈଲାଭିଷିକ୍ତୋ ବିକଚୋ ମଜ୍ଜନପ୍କେ ଦଶାନନଃ।
ଅସକୃତ୍ସ୍ବରଯୁକ୍ତେ ତୁ ରଥେ ନୃତ୍ଯନ୍ନିବ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-281-66 (26769)
କୁମ୍ଭକର୍ଣାଦଯଶ୍ଚେମେ ନଗ୍ନାଃ ପତିତମୂର୍ଧଜାଃ।
ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଦକ୍ଷିଣାମାଶାଂ ରକ୍ତମାଲ୍ଯାନୁଲେପନାଃ ॥ 3-281-67 (26770)
ଶ୍ବେତାତପତ୍ରଃ ସୋଷ୍ଣୀଷଃ ଶୁକ୍ଲମାଲ୍ଯାନୁଲେପନଃ।
ଶ୍ବେତପର୍ବତମାରୂଢ ଏକ ଏବ ବିଭୀଷଣଃ ॥ 3-281-68 (26771)
ସଚିବାଶ୍ଚାସ୍ଯ ଚତ୍ବାରଃ ଶୁକ୍ଲମାଲ୍ଯାନୁଲେପନାଃ।
ଶ୍ବେତପର୍ବତମାରୂଢା ମୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେଽସ୍ମାନ୍ମହାଭଯାତ୍ ॥ 3-281-69 (26772)
ରାମସ୍ଯାସ୍ତ୍ରେଣ ପୃଥିବୀ ପରିକ୍ଷିପ୍ତା ସସାଗରା।
ଯଶସା ପୃଥିବୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ପୂରଯିଷ୍ଯତି ତେ ପତିଃ ॥ 3-281-70 (26773)
ହସ୍ତିସକ୍ଥିସମାରୂଢୋ ଭୁଞ୍ଜାନୋ ମଧୁପାଯସମ୍।
ଲକ୍ଷ୍ମଣଶ୍ଚ ମଯା ଦୃଷ୍ଟୋ ଦିଧକ୍ଷୁଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍ ॥ 3-281-71 (26774)
ରୁଦତୀ ରୁଧିରାର୍ଦ୍ରାଙ୍ଗୀ ବ୍ଯାଘ୍ରେଣ ପରିରକ୍ଷିତା।
ଅସକୃତ୍ତ୍ବଂ ମଯା ଦୃଷ୍ଟା ଗଚ୍ଛନ୍ତୀ ଦିଶମୁତ୍ତରାମ୍ ॥ 3-281-72 (26775)
ହର୍ଷମେଷ୍ଯସି ବୈଦେହି କ୍ଷିପ୍ରଂ ଭର୍ତ୍ରା ସମନ୍ବିତା।
ରାଘବେଣ ସହଭ୍ରାତ୍ରା ସୀତେ ତ୍ବମଚିରାଦିବ ॥ 3-281-73 (26776)
ଇତ୍ଯେତନ୍ମୃଗଶାବାକ୍ଷୀ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତ୍ରିଜଟାବଚଃ।
ବଭୂବାଶାବତୀ ବାଲା ପୁନର୍ଭର୍ତୃସମାଗମେ ॥ 3-281-74 (26777)
ତାବଦଭ୍ଯାଗତା ରୌଦ୍ର୍ଯଃ ପିଶାଚ୍ଯସ୍ତାଃସୁଦାରୁଣାଃ।
ଦଦୃଶୁସ୍ତାଂ ତ୍ରିଜଟଯା ସହାସୀନାଂ ଯଥାପୁରମ୍ ॥ 3-281-75 (26778)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକାଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 281 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-281- ଅବିଦୂରେ ସମୀପେ। ନଲିନୀଂ ପୁଷ୍କରିଣୀମ୍ ॥ 3-281-2 ଅମୃତଗନ୍ଧିନାଽମୃତସଦୃଶେନ ॥ 3-281-5 ଉପପାଦଯ ସଫଲୀକୁରୁ ॥ 3-281-7 ଅନନ୍ତରଃ ସଂଲଗ୍ନୁଃ ॥ 3-281-9 ଋଶ୍ଯମୂକଂ ପର୍ବତମ୍ ॥ 3-281-17 ଓଘୋ ଜନବୃନ୍ଦସ୍ତନ୍ନିଭଃ ସ୍ବନୋ ଯସ୍ଯ ॥ 3-281-18 ଆଶ୍ରଯବାନ୍ ପରବଲାଶ୍ରିତଃ ॥ 3-281-26 ଈର୍ଷୁରୀର୍ଷ୍ଯାଲୁଃ ॥ 3-281-28 ମୁକ୍ତୋ ଗଚ୍ଛସି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ କଥଂ ଘୋରେ ପୁନରିତି କ. ପାଠଃ। ମୁକ୍ତୋ ଜ୍ଞାତିରିତି ଜ୍ଞାତ୍ବା କା ତ୍ବରା ମରଣେ ପୁନଃ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-281-30 ଜୀବିତସାମର୍ଥ୍ଯଂ ଜୀବନସ୍ଯ ଶ୍ଲାପ୍ଯତ୍ବମ୍ ॥ 3-281-47 କରଭୋତ୍କଟମୂର୍ଧଜାଃ ଉଷ୍ଟ୍ରସଦୃଶକେଶ୍ଯଃ ॥ 3-281-48 ପରୁଷବ୍ଯଞ୍ଜନଖରାତ୍ମକାଃ ଶବ୍ଦା ଯାସାଂ ତାଃ ॥ 3-281-52 ବ୍ଯାଲୀ ତାଲଗତା ଯଯେତି ଖ.ଝ.ପାଠଃ ॥ 3-281-61 ବଧୂଂ ସ୍ରୁଷାମ୍ ॥ 3-281-70 ପରିକ୍ଷିପ୍ତା ବ୍ଯାପ୍ତା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 282
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.282. ଅଧ୍ଯାଯଃ 282
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାବଣେନ ସୀତାସମୀପମେତ୍ଯ ବହୁଧାପ୍ରଲୋଭନେଽପ୍ଯବିକୃତମାନସଯା ତଯା ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନେ ସ୍ବାବାସଂପ୍ରତିଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-282-0 (26779)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-282-0x (2707)
ତତସ୍ତାଂ ଭର୍ତୃଶୋକାର୍ତାଂ ଦୀନାଂ ମଲିନବାସସମ୍।
ମଣିଶେଷାଭ୍ଯଲଂକାରାଂ ରୁଦତୀଂ ଚ ପତିବ୍ରତାମ୍ ॥ 3-282-1 (26780)
ରାକ୍ଷସୀଭିରୁପାସ୍ଯନ୍ତୀଂ ସମାସୀନାଂ ଶିଲାତଲେ।
ରାବଣଃକାମବାଣାର୍ତୋ ଦଦର୍ଶୋପସସର୍ପ ଚ ॥ 3-282-2 (26781)
ଦେବଦାନବଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷକିଂପୁରୁଷୈର୍ଯୁଧି।
ଅଜିତୋଶୋକବନିକାଂ ଯଯୌ କନ୍ଦର୍ପପୀଡିତଃ ॥ 3-282-3 (26782)
ଦିବ୍ଯାମ୍ବରଧରଃ ଶ୍ରୀମନ୍ସୁମୃଷ୍ଟମଣିକୁଣ୍ଡଲଃ।
ବିଚିତ୍ରମାଲ୍ଯମୁକୁଟୋ ବସନ୍ତ ଇବ ମୂର୍ତିମାନ୍ ॥ 3-282-4 (26783)
ନ କଲ୍ପବୃକ୍ଷସଦୃଶୋଯତ୍ନାଦପି ବିଭୂଷିତଃ।
ଶ୍ମଶାନଚୈତ୍ଯଦ୍ରୁମବଦ୍ଭୂଷିତୋଽପି ଭଯଂକରଃ ॥ 3-282-5 (26784)
ସ ତସ୍ଯାସ୍ତନୁମଧ୍ଯାଯାଃ ସମୀପେ ରଜନୀଚରଃ।
ଦଦୃଶେ ରୋହିଣୀମେତ୍ଯ ଶନୈଶ୍ଚର ଇବ ଗ୍ରୈହଃ ॥ 3-282-6 (26785)
ସ ତାମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ସୁଶ୍ରୋଣୀଂ ପୁଷ୍ପକେତୁଶରାହତଃ।
ଇଦମିତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ତ୍ରସ୍ତାଂ ରୌହୀମିବାବଲାମ୍ ॥ 3-282-7 (26786)
ସୀତେ ପର୍ଯାପ୍ତମେତାବତ୍କୃତୋଭର୍ତୁରନୁଗ୍ରହଃ।
ପ୍ରସାଦଂ କୁରୁ ତନ୍ବଙ୍ଗି କ୍ରିଯତାଂ ପରିକର୍ମ ତେ ॥ 3-282-8 (26787)
ଭଜସ୍ବମାଂ ବରାରୋହେ ମହାର୍ହାଭରଣାମ୍ବରା।
ଭବମେ ସର୍ବନାରୀଣାମୁତ୍ତମା ବରବର୍ଣିନୀ ॥ 3-282-9 (26788)
ସନ୍ତି ମେ ଦେବକ୍ନ୍ଯାଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବାଣଆଂ ଚ ଯୋଷିତଃ।
ସନ୍ତି ଦାନବନ୍ଯାଶ୍ ଦୈତ୍ଯାନାଂ ଚାପି ଯୋଷିତଃ।
`ତାସାମଦ୍ଯବିଶାଲାକ୍ଷି ସର୍ବାସାଂ ମେ ଭବୋତ୍ତମା ॥ 3-282-10 (26789)
ଚତୁର୍ଦଶ ପିଶାଚୀନାଂ କୋଟ୍ଯୋ ମେ ବଚନେ ସ୍ଥିତାଃ।
ଦ୍ବିସ୍ତାବତ୍ପୁରୁଷାଦାନାଂ ରକ୍ଷସାଂ ଭୀମକର୍ମଣାମ୍ ॥ 3-282-11 (26790)
ତତୋ ମେ ତ୍ରିଗୁଣା ଯକ୍ଷା ଯେ ମଦ୍ବଚନକାରିଣଃ।
କେଚିଦେବ ଧନାଧ୍ଯକ୍ଷଂ ଭ୍ରାତରଂ ମେ ସମାଶ୍ରିତାଃ ॥ 3-282-12 (26791)
ଗନ୍ଦର୍ବାପ୍ସରସୋ ଭଦ୍ରେ ମାମାପାନଗତଂ ସଦା।
ଉପତିଷ୍ଠନ୍ତି ବାମୋରୁ ଯଥୈବ ଭ୍ରାତରଂ ମମ ॥ 3-282-13 (26792)
ପୁତ୍ରୋଽହମପି ବିପ୍ରର୍ଷେଃ ସାକ୍ଷାଦ୍ବିଶ୍ରବସୋ ମୁନେଃ।
ପଞ୍ଚମୋ ଲୋକପାଲାନାମିତି ମେ ପ୍ରଥିତଂ ଯଶଃ ॥ 3-282-14 (26793)
ଦିବ୍ଯାନି ଭକ୍ଷ୍ଯଭୋଜ୍ଯାନି ପାନାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ଯଥୈବ ତ୍ରିଦଶେଶସ୍ଯତଥୈବ ମମ ଭାମିନି ॥ 3-282-15 (26794)
କ୍ଷୀଯତାଂ ଦୁଷ୍କୃତଂ କର୍ମ ବନବାସକୃତଂ ତବ।
ଭାର୍ଯା ମେ ଭବସୁଶ୍ରୋଣି ଯଥା ମଣ୍ଡୋଦରୀତଥା ॥ 3-282-16 (26795)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତା ତେନ ବୈଦେହୀ ପରିବୃତ୍ଯ ସୁଭାନନା।
ତୃଣମନତରତଃ କୃତ୍ବାତମୁବାଚ ନିଶାଚରମ୍ ॥ 3-282-17 (26796)
ଅଶିବେନାତିବାମୋରୂରଜସ୍ରଂ ନେତ୍ରବାରିଣା।
ସ୍ତନାବପତିତୌ ବାଲା ସଂହତାବଭିବର୍ଷତୀ ॥ 3-282-18 (26797)
`ବ୍ଯବସ୍ଥାପ୍ଯକଥଂଚିତ୍ସା ବିଷାଦାଦତିମୋହିତା'।
ଉବାଚ ବାକ୍ଯଂ ତଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ବୈଦେହୀ ପତିଦେବତା ॥ 3-282-19 (26798)
ଅସକୃଦ୍ବଦତୋ ବାକ୍ଯମୀଦୃଶଂ ରାକ୍ଷସେଶ୍ବର।
ବିଷାଦଯୁକ୍ତମେତତ୍ତେ ମଯା ଶ୍ରୁତମଭାଗ୍ଯଯା।
ତଦ୍ଭଦ୍ରମୁଖ ଭଦ୍ରଂ ତେ ମାନସଂ ବିନିବର୍ତ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-282-20 (26799)
ପରଦାରାଽସ୍ମ୍ଯଲଭ୍ଯା ଚ ସତତଂ ଚ ପତିବ୍ରତା।
ନ ଚୈବୌପଯିକୀ ଭାର୍ଯ ମାନୁଷୀ ତବ ରାକ୍ଷସ ॥ 3-282-21 (26800)
ବିବଶାଂ ଧର୍ଷଯିତ୍ବଚ କାଂ ତ୍ବଂ ପ୍ରୀତିମବାପ୍ସ୍ଯସି।
ନ ଚ ପାଲଯସେ ଧର୍ମଂ ଲୋକପାଲସମଃ କଥମ୍ ॥ 3-282-22 (26801)
ଭ୍ରାତରଂ ରାଜରାଜଂ ତଂ ମହେଶ୍ବରସସ୍ବଂ ପ୍ରଭୁମ୍।
ଧନେଶ୍ବରଂ ବ୍ଯପଦିଶନ୍କଥଂ ତ୍ବିହ ନ ଲଜ୍ଜସେ ॥ 3-282-23 (26802)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରାରୁଦତ୍ସୀତା କମ୍ପଯନ୍ତୀ ପଯୋଧରୌ।
ଶିରୋଧରାଂ ଚ ତନ୍ବଙ୍ଗୀ ମୁସ୍ବଂ ପ୍ରଚ୍ଛାଦ୍ଯବାସସା ॥ 3-282-24 (26803)
ତସ୍ଯ ରୁଦତ୍ଯା ଭାମିତ୍ଯା ଦୀର୍ଘା ବେଣୀ ସୁସଯତା।
ଦଦୃଶେ ସ୍ବସିତା ସ୍ନିଗ୍ଧା କାଲୀ ବ୍ଯାଲୀବ ମୂର୍ଧନି ॥ 3-282-25 (26804)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଦ୍ରାବଣୋ ବାକ୍ଯଂ ସୀତଯୋକ୍ତଂ ସୁନିଷୁରମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାତୋଽପିଦୁର୍ମେଧାଃ ପୁନରେବାବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ॥ 3-282-26 (26805)
କାମମଙ୍ଗନି ମେ ସୀତେ ଦୁନୋତୁ ମକରଧ୍ବଜଃ।
ନତ୍ବାମକାମାଂ ସୁଶ୍ରୋଣୀଂ ସମେପ୍ଯେ ଚାରୁହାସିନୀଂ ॥ 3-282-27 (26806)
କିଂନୁ ଶକ୍ଯଂ ମଯା କର୍ତୁଂ ଯତ୍ତ୍ବମଦ୍ଯାପିମାନୁଷମ୍।
ଆହାରଭୂତମସ୍ମାକଂ ରାମମେବାନୁରୁଧ୍ଯସେ ॥ 3-282-28 (26807)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତାମନିନ୍ଦ୍ଯାଙ୍ଗୀଂ ସ ରାକ୍ଷସମହେଶ୍ବରଃ।
ତତ୍ରୈବାନ୍ତର୍ହିତୋ ଭୂତ୍ବା ଜଗାମାଭିମତାଂ ଦିଶମ୍ ॥ 3-282-29 (26808)
ରାକ୍ଷସୀଭିଃ ପରିବୃତାବୈଦେହୀ ଶୋକକଶିଂତା।
ସେବ୍ଯମାନା ତ୍ରିଜଟଯା ତତ୍ରୈବ ନ୍ଯବସତ୍ତଦା ॥ 3-282-30 (26809)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 282 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-282-2 ଉପାସ୍ଯନ୍ତୀମୁପାସ୍ଯମାନାମ୍ ॥ 3-282-7 ରୌହୀଂ ହରିଣୀମ୍ ॥ 3-282-8 ପରିକର୍ମ ବସ୍ତ୍ରାଭରଣାଦିନା ପ୍ରସାଧନମ୍ ॥ 3-282-20 ବିନିବର୍ତ୍ଯତାଂ ମତ୍ତ ଇତି ଶେଷଃ ॥ 3-282-21 ଔପଯିକୀ ଉପଯୋଗାହୀ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 283
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.283. ଅଧ୍ଯାଯଃ 283
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାମେଣ ଶରଦାଗମେଽପିବିପଯାସକ୍ତ୍ଯାସ୍ବାନୁପସର୍ପିଣଂ ସୁଗ୍ରୀବପ୍ରତି ଲକ୍ଷ୍ମଣପ୍ରେଷଣମ୍ ॥ 1 ॥ ସୁଗ୍ରୀବେଣ ସହରାମାସ୍ତିକମାଗତେନ ଲକ୍ଷମଣେନ ତଂପ୍ରତି ସୀତାନ୍ବେଷଣାଯ ସୁଗ୍ରୀବକୃତବାନରପ୍ରେପଣନିବେଦନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତୋ ଲଙ୍କାପୁରାତ୍ପ୍ରତିନିବୃତ୍ତେନ ହନୁମତାଽଙ୍ଗଦାଦିଭିଃ ସହ ମଧୁବନଭଙ୍ଗପୂର୍ବକଂରାମାଯ ସୀତାବୃତ୍ତାନ୍ତାଦିନିବେଦନପୂର୍ବକଂ ତଦ୍ଦତ୍ତଚୂଡାମଣିଦାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-283-0 (26810)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-283-0x (2708)
ରାଘବଃ ସହସୌମିତ୍ରିଃ ସୁଗ୍ରୀବେଣାଭିପାଲିତଃ।
ବସନମାଲ୍ଯବତଃ ପୃଷ୍ଠେ ଦଦର୍ଶ ବିମଲଂ ନଭଃ ॥ 3-283-1 (26811)
ସଦୃଷ୍ଟ୍ବାବିମଲେ ବ୍ଯୋମ୍ନି ନିର୍ମଲଂ ଶସଲକ୍ଷଣମ୍।
ଗ୍ରହନକ୍ଷତ୍ରତାରାଭିରନୁଯାନ୍ତମମିତ୍ରହା ॥ 3-283-2 (26812)
କୁମୁଦୋତ୍ପଲପଦ୍ମାନାଂ ଗନ୍ଧମାଦାଯ ବାଯୁନା।
ମହୀଧରସ୍ଥଃ ଶୀତେନ ସହସାପ୍ରତିବୋଧିତଃ ॥ 3-283-3 (26813)
ପ୍ରଭାତେ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ବୀରମଭ୍ଯଭାଷତ ଦୁର୍ମନାଃ।
ସୀତାଂ ସଂସ୍ମୃତ୍ ଯଧର୍ମାତ୍ମା ରୁଦ୍ଧାଂ ରାକ୍ଷସବେଶ୍ମନି ॥ 3-283-4 (26814)
ଗଚ୍ଛ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଜାନୀହି କିଷ୍କିଂଦାଯାଂ କପୀଶ୍ବରମ୍।
ପ୍ରମତ୍ତଂ ଗ୍ରାମ୍ଯଧର୍ମେଷୁ କୃତଘ୍ନଂ ସ୍ବାର୍ଥପଣ୍ଡିତମ୍ ॥ 3-283-5 (26815)
ଯୋସୌ କୁଲାଧମୋ ମୂଢୋ ମଯା ରାଜ୍ଯେଽଭିଷେଚିତଃ।
ସର୍ବବାନରଗୋପୁଚ୍ଛା ଯମୃକ୍ଷାଶ୍ଚ ଭଜନ୍ତି ବୈ ॥ 3-283-6 (26816)
ଯଦର୍ଥଂ ନିହତୋ ବାଲୀ ମଯା ରଘୁକୁଲୋଦ୍ବହ।
ତ୍ବଯା ସହମହାବାହୋ କିଷ୍କିନ୍ଧୋପବନେ ତଦା ॥ 3-283-7 (26817)
କୃତଘ୍ନଂ ତମହଂ ମନ୍ଯେ ବାନରାପଶଦଂ ଭୁବି।
ଯୋ ମାମେବଂଗତୋ ମୂଢୋ ନ ଜାନୀତେଽଦ୍ଯ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ॥ 3-283-8 (26818)
ଅସୌ ମନ୍ଯେ ନ ଜାନୀତେ ସମଯପ୍ରତିପାଲନମ୍।
କୃତୋପକାରଂ ମାଂ ନୂନମବମତ୍ଯାଲ୍ପଯା ଧିଯା ॥ 3-283-9 (26819)
ଯଦିତାବଦନୁଦ୍ଯୁକ୍ତଃ ଶେତେ କାମସୁଖାତ୍ମକଃ।
ନେତବ୍ଯୋ ବାଲିମାର୍ଗେଣ ସର୍ବଭୂତଗତିଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-283-10 (26820)
ଅଥାପି ଘଟତେଽସ୍ମାକମର୍ତେ ବାନରପୁଙ୍ଗବଃ।
ତମାଦାଯୈବ କାକୁତ୍ସ୍ଥ ତ୍ବରାବାନ୍ଭବ ମାଚିରମ୍ ॥ 3-283-11 (26821)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣୋ ଭ୍ରାତ୍ରା ଗୁରୁବାକ୍ଯହିତେ ରତଃ।
ପ୍ରତସ୍ଥେ ରୁଚିରଂ ଗୃହ୍ଯ ସମାର୍ଗଣଗୁଣଂ ଧନୁଃ ॥ 3-283-12 (26822)
କିଷ୍କିନ୍ଧାଦ୍ବାରମାସାଦ୍ଯପ୍ରବିବେଶାନିବାରିତଃ।
ସକ୍ରୋଧ ଇତିତଂ ମତ୍ବାରାଜା ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ହରିଃ ॥ 3-283-13 (26823)
ତଂ ସଦାରୋବିନୀତାତ୍ମା ସୁଗ୍ରୀବଃ ପ୍ଲବଗାଧିପଃ।
ପୂଜଯା ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ପ୍ରୀଯମାଣସ୍ତଦର୍ହଯା ॥ 3-283-14 (26824)
ତମବ୍ରବୀଦ୍ରାମବଚଃ ସୌମିତ୍ରିରକୁତୋଭଯଃ।
ସ ତତ୍ସର୍ବମଶେଷେଣ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରହ୍ବଃ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ॥ 3-283-15 (26825)
ସଭୃତ୍ଯଦାରୋ ରାଜେନ୍ଦ୍ରସୁଗ୍ରୀବୋ ବାନରାଧିପଃ।
ଇଦମାହ ବଚଃ ପ୍ରୀତୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ନରକୁଞ୍ଜରମ୍ ॥ 3-283-16 (26826)
ନାସ୍ମି ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଦୁର୍ମେଧା ନାକୃତଜ୍ଞୋ ନ ନିର୍ଘୃଣଃ।
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଯଃ ପ୍ରଯତ୍ନୋ ମେ ସୀତାପର୍ଯେଷଣେ କୃତଃ ॥ 3-283-17 (26827)
ଦିଶଃ ପ୍ରସ୍ଥାପିତାଃ ସର୍ବେବିନୀତା ହରଯୋ ମଯା।
ସର୍ବେଷାଂ ଚ କୃତଃ କାଲୋ ମାସେଽଭ୍ଯାଗମନେ ପୁନଃ ॥ 3-283-18 (26828)
ଯୈରିଯଂ ସବନା ସାଦ୍ରିଃ ସପୁରା ସାଗରାମ୍ବରା।
ବିଚେତବ୍ଯା ମହୀ ବୀର ସଗ୍ରାମନଗରାକରା ॥ 3-283-19 (26829)
ସ ମାସଃ ପଞ୍ଚରାତ୍ରେଣ ପୂର୍ଣୋ ଭବିତୁମର୍ହତି।
ତତଃ ଶ୍ରୋଷ୍ଯସି ରାମେଣ ସହିତଃ ସୁମହତ୍ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-283-20 (26830)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣତ୍ତେନ କବାନରେନଦ୍ରେଣ ଧୀମତା।
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାରୋଷମଦୀନାତ୍ମା ସୁଗ୍ରୀବଂ ପ୍ରତ୍ଯପୂଜଯତ୍ ॥ 3-283-21 (26831)
ସରାମଂ ସହସୁଗ୍ରୀବୋ ମାଲ୍ଯବତ୍ପୁଷ୍ଠମାସ୍ଥିତମ୍।
ଭିଗମ୍ଯୋଦଯଂ ତସ୍ଯ କାର୍ଯସ୍ଯ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-283-22 (26832)
ଇତ୍ଯେବଂବାନରେନଦ୍ରାସ୍ତେ ସମାଜନ୍ମୁଃ ସହସ୍ରଶଃ।
ଦିଶସ୍ତିସ୍ରୋ ବିଚିତ୍ଯାଥ ନ ତୁ ଯେ ଦକ୍ଷିଣାଂ ଗତାଃ ॥ 3-283-23 (26833)
ଆଚଖ୍ଯୁସ୍ତତ୍ର ରାମାଯ ମହୀଂ ସାଗରମେଖଲାମ୍।
ବିଚିତାଂ ନ ତୁ ବୈଦେହ୍ଯା ଦର୍ଶନଂ ରାବଣସ୍ ବା ॥ 3-283-24 (26834)
ଗତାସ୍ତୁ ଦକ୍ଷିଣାମାଶାଂ ଯେ ବୈ ବାନରପୁଙ୍ଗବାଃ।
ଆଶାବାଂସ୍ତେଷୁ କାକୁତ୍ସ୍ଥଃ ପ୍ରାଣାନାର୍ତୋଽଭ୍ଯଧାରଯତ୍ ॥ 3-283-25 (26835)
ଦ୍ବିମାସୋପରମେ କାଲେ ବ୍ଯତୀତେ ପ୍ଲବଗାସ୍ତତଃ।
ସୁଗ୍ରୀବମଭିଗମ୍ଯେଦଂ ତ୍ବରିତା ବାକ୍ଯମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 3-283-26 (26836)
ରକ୍ଷିତଂବାଲିନା ଯତ୍ତତ୍ସ୍ଫୀତଂ ମଧୁବନଂ ମହତ୍।
ତ୍ବଯା ଚ ପ୍ଲବଗଶ୍ରେଷ୍ଠ ତଦ୍ଭୁଙ୍କ୍ତେ ପବନାତ୍ମଜଃ ॥ 3-283-27 (26837)
ବାଲିପୁତ୍ରୋଽଙ୍ଗଦଶ୍ଚୈବ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ପ୍ଲବଗର୍ଷଭାଃ।
ବିଚେତୁଂ ଦକ୍ଷିଣାମାଶାଂ ରାଜନ୍ପ୍ରସ୍ଥାପିତାସ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-283-28 (26838)
ତେଷାମପନଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମେନେ ସକୃତକୃତ୍ଯତାମ୍।
କୃତାର୍ଥାନାଂ ହି ଭୃତ୍ଯାନାମେତଦ୍ଭବତି ଚେଷ୍ଟିତମ୍ ॥ 3-283-29 (26839)
ସ ତଦ୍ରାମାଯ ମେଧାବୀ ଶଶଂସ ପ୍ଲବଗର୍ଷଭଃ।
ରାମଶ୍ଚାପ୍ଯନୁମାନେନ ମେନେ ଦୃଷ୍ଟାଂ ତୁ ମୈଥିଲୀମ୍ ॥ 3-283-30 (26840)
ହନୁମତ୍ପ୍ରମୁଖାଶ୍ଚାପି ବିଶ୍ରାନ୍ତାସ୍ତେ ପ୍ଲବଙ୍ଗମାଃ।
ଅଭିଜଗ୍ମୁର୍ହରୀନ୍ଦ୍ରଂ ତଂ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣସନ୍ନିଧୌ ॥ 3-283-31 (26841)
ଗତିଂ ଚ ମୁଖବର୍ଣଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାରାମୋ ହନୂମତଃ।
ଅଗମତ୍ପ୍ରତ୍ଯଯଂ ଭୂଯୋ ଦୃଷ୍ଟା ସୀତେତି ଭାରତ ॥ 3-283-32 (26842)
ହନୂମତ୍ପ୍ରମୁଖାସ୍ତେ ତୁ ବାନରାଃ ପୂର୍ଣମାନସାଃ।
ପ୍ରଣେମୁର୍ବିଧିବଦ୍ରାମଂ ସୁଗ୍ରୀବଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ତଥା ॥ 3-283-33 (26843)
ତାନୁବାଚାନତାନ୍ରାମଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ସଶରଂ ଧନୁଃ।
ଅପି ମାଂ ଜୀବଯିଷ୍ଯଧ୍ବମପି ବଃ କୃତକୃତ୍ଯତା ॥ 3-283-34 (26844)
ଅପି ରାଜ୍ଯମଯୋଧ୍ଯାଯାଂ କାରଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପୁନଃ।
ନିହତ୍ଯସମରେ ଶତ୍ରୂନାହୃତ୍ଯଜନକାତ୍ମଜାମ୍ ॥ 3-283-35 (26845)
ଅମୋକ୍ଷଯିତ୍ବାବୈଦେହୀମହତ୍ବା ଚ ରଣେ ରିପୂନ୍।
ହୃତଦାରୋଽବଧୂତଶ୍ଚନାହଂ ଜୀବିତୁମୁତ୍ସହେ ॥ 3-283-36 (26846)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତବଚନଂ ରାମଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାନିଲାତ୍ମଜଃ।
ପ୍ରିଯମାଖ୍ଯାମି ତେ ରାମ ଦୃଷ୍ଟା ସା ଜାନକୀ ମଯା ॥ 3-283-37 (26847)
ବିଚିତ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣାମାଶାଂ ସପର୍ବତବନାକରାମ୍।
ଶ୍ରାନ୍ତାଃ କାଲେ ବ୍ଯତୀତେ ସ୍ମ ଦୃଷ୍ଟବନ୍ତୋ ମହାଗୁହାଂ ॥ 3-283-38 (26848)
ପ୍ରବିଶାମୋ ବଯଂ ତାଂ ତୁ ବହୁଯୋଜନମାଯତାମ୍।
ଅନ୍ଧକାରାଂ ସୁବିପିନାଂ ଗହନାଂ କୀଟସେବିତାମ୍ ॥ 3-283-39 (26849)
ଗତ୍ବା ସୁମହଦଧ୍ବାନମାଦିତ୍ଯସ୍ ପ୍ରଭାଂ ତତଃ।
ଦୃଷ୍ଟବନ୍ତଃ ସ୍ମ ତତ୍ରୈବଭବନଂ ଦିବ୍ଯମନ୍ତରା ॥ 3-283-40 (26850)
ଗଯସ୍ କିଲ ଦୈତ୍ଯସ୍ ତଦା ସଦ୍ବେଶ୍ମ ରାଘବ।
ତତ୍ରପ୍ରଭାବତୀ ନାମ ତପୋଽତପ୍ଯତ ତାପସୀ ॥ 3-283-41 (26851)
ତଯା ଦତ୍ତାନି ଭୋଜ୍ଯାନିପାନାନିବିବିଧାନି ଚ।
ଭୁକତ୍ବା ଲବ୍ଧବଲାଃ ସନ୍ତସ୍ତଯୋକ୍ତେନ ପଥା ତତଃ ॥ 3-283-42 (26852)
ନିର୍ଯାଯ ତସ୍ମାଦୁଦ୍ଦେଶାତ୍ପଶ୍ଯାମୋ ଲବଣାମ୍ଭସଃ।
ସମୀପେ ସହ୍ଯମଲଯୌ ଦର୍ଦୁରଂ ଚ ମହାଗିରିମ୍ ॥ 3-283-43 (26853)
ତତୋ ମଲଯମାରୁହ୍ଯ ପଶ୍ଯନ୍ତୋ ବରୁଣାଲଯମ୍।
କବିଷଣ୍ଣା ବ୍ଯଥିତାଃ ଖିନ୍ନା ନିରାଶା ଜୀବିତେ ଭୃଶମ୍ ॥ 3-283-44 (26854)
ଅନେକଶତବିସ୍ତୀର୍ଣଂ ଯୋଜନାନାଂ ମହୋଦଧିମ୍।
ତିମିନକ୍ରଝଷାବାସଂ ଚିନ୍ତଯନ୍ତଃ ସୁଦୁଃଖିତାଃ ॥ 3-283-45 (26855)
ତତ୍ରାନଶନସଂକଲ୍ପଂ କୃତ୍ବାଽଽସୀନା ବଯଂ ତଦା।
ତତଃ କଥାନ୍ତେ ଗୃଧ୍ରସ୍ଯ ଜଟାଯୋରଭବତ୍କଥା ॥ 3-283-46 (26856)
ତତଃ ପର୍ବତଶୃଙ୍ଗାଭଂ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାବହମ୍।
ପକ୍ଷିଣଂ ଦୃଷ୍ଟବନ୍ତଃ ସ୍ମ ବୈନତିଯେମିବାପରମ୍ ॥ 3-283-47 (26857)
ସୋଽସ୍ମାନତର୍କଯଦ୍ଭୋକ୍ତୁମଥାଭ୍ଯେତ୍ଯ ବଚୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଭୋଃ କ ଏଷ ମମ ଭ୍ରାତୁର୍ଜଟାଯୋଃ କୁରୁତେ କଥାମ୍ ॥ 3-283-48 (26858)
ସଂପାତିର୍ନାମ ତସ୍ଯାହଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଭ୍ରାତା ଖଗାଧିପଃ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ପର୍ଧଯା ରୂଢାବାବାମଦିତ୍ଯସତ୍ପଦମ୍ ॥ 3-283-49 (26859)
ତତୋ ଦଗ୍ଧାବିମୌ ପକ୍ଷୌ ନ ଦଗ୍ଧୌ ତୁ ଜଟାଯୁଷଃ।
ତସ୍ମାନ୍ମେ ଚିରଦୃଷ୍ଟଃ ସ ଭ୍ରାତା ଗୃଧ୍ରପତଃ ପ୍ରିଯଃ ॥ 3-283-50 (26860)
ନିର୍ଦଗ୍ଧପକ୍ଷଃ ପତିତୋ ହ୍ଯହମସ୍ମିନ୍ମହାଗିରୌ।
`ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ବୀରଂ ନ ଶକ୍ନୋମି ଭ୍ରାତରଂ ବୈ ଜଟାଯୁଷମ୍' ॥ 3-283-51 (26861)
ତସ୍ଯୈବଂ ବଦତୋଽସ୍ମାଭିର୍ହତୋ ଭ୍ରାତା ନିବେଦିତଃ।
ବ୍ଯସନଂ ଭବତଶ୍ଚେଦଂ ସଂକ୍ଷେପାଦ୍ବୈ ନିବେଦିତମ୍ ॥ 3-283-52 (26862)
ସ ସମ୍ପାତିସ୍ତଦା ରାଜଞ୍ଶ୍ରୁତ୍ବାସୁମହଦପ୍ରିଯମ୍।
ବିଷଣ୍ଣଚେତାଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ପୁନରସ୍ମାନରିଂଦମ ॥ 3-283-53 (26863)
କଃ ସରାମଃ କଥଂ ସୀତା ଜଟାଯୁଶ୍ଚ କଥଂ ହତଃ।
ଇଚ୍ଛାମି ସର୍ବମେବୈତଚ୍ଛ୍ରୋତୁଂ ପ୍ଲବଗସତ୍ତମାଃ ॥ 3-283-54 (26864)
ତସ୍ଯାହଂ ସର୍ବମେବୈତଦ୍ଭବତୋ ବ୍ଯସନାଗମମ୍।
ପ୍ରାଯୋପବେଶନେ ଚୈବହେତୁଂ ବିସ୍ତରଶୋଽବ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-283-55 (26865)
ସୋଽସ୍ମାନାଶ୍ବାସଯାମାସ ବାକ୍ଯେନାନେନ ପକ୍ଷିରାଟ୍।
ରାବଣୋ ବିଦିତୋ ମହ୍ଯଂ ଲଙ୍କା ଚାସ୍ଯ ମହାପୁରୀ ॥ 3-283-56 (26866)
ଦୃଷ୍ଟାପାରେ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ତ୍ରିକୂଟଗିରିକନ୍ଦରେ।
ଭବିତ୍ରୀ ତତ୍ର ବୈଦେହୀ ନ ରମେଽସ୍ତ୍ଯତ୍ରବିଚାରଣା ॥ 3-283-57 (26867)
ଇତିତସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଯମୁତ୍ଥାଯ ସତ୍ବରାଃ।
ସାଗରକ୍ରମଣେ ମନ୍ତ୍ରଂ ମନ୍ତ୍ରଯାମଃ ପରଂତପ ॥ 3-283-58 (26868)
ନାଧ୍ଯବାସ୍ଯଦ୍ଯଦା କଶ୍ଚିତ୍ସାଗରସ୍ଯ ବିଲଙ୍ଘନମ୍।
ତତଃ ପିତରମାବିଶ୍ଯ ପୁପ୍ଲୁବେଽହଂମହାର୍ଣବମ୍।
ଶତଯୋଜନବିସ୍ତୀର୍ଣଂ ନିହତ୍ଯ ଜଲରାକ୍ଷସୀମ୍ ॥ 3-283-59 (26869)
ଉପବାସତପଃଶୀଲା ଭର୍ତୃଦର୍ଶନଲାଲସା।
ଜଟିଲା ମଲଦିଗ୍ଧାଙ୍ଗୀକୃଶ ଦୀନା ତପସ୍ବିନ ॥ 3-283-60 (26870)
ନିମିତ୍ତୈସ୍ତାମହଂ ସୀତାମୁପଲଭ୍ଯ ପୃଥଗ୍ବିଧୈଃ।
ଉପସୃତ୍ଯାବ୍ରବଂ ଚାର୍ଯାମଭିଗମ୍ଯ ରହୋଗତାମ୍ ॥ 3-283-61 (26871)
ସୀତେ ରାମସ୍ଯ ଦୂତୋଽହଂବାନରୋମାରୁତାତ୍ମଜଃ।
ତ୍ବଦ୍ଦର୍ଶନମଭିପ୍ରପ୍ସୁରିହ ପ୍ରାପ୍ତୋ ବିହାଯସା ॥ 3-283-62 (26872)
ରାଜପୁତ୍ରୌ କୁଶଲିନୌ ଭ୍ରାତରୌ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ।
ସର୍ବଶାଖାମୃଗେନ୍ଦ୍ରେଣ ସୁଗ୍ରୀବେଣାଭିପାଲିତୌ ॥ 3-283-63 (26873)
କୁଶଲଂତ୍ବାବ୍ରବୀଦ୍ରାମଃସୀତେ ସୌମିତ୍ରିଣା ସହ।
ସଖିଭାବାଚ୍ ସୁଗ୍ରୀବଃ କୁଶଲଂ ତ୍ବାଽନୁପୃଚ୍ଛତି ॥ 3-283-64 (26874)
କ୍ଷିପ୍ରମେଷ୍ଯତି ତେ ଭର୍ତା ସର୍ବଶାଖାମୃଗୈଃ ସହ।
ପ୍ରତ୍ଯଯଂ କୁରୁ ମେ ଦେବି ବାନରୋଽସ୍ମି ନ ରାକ୍ଷସଃ ॥ 3-283-65 (26875)
ମୁହୂର୍ତମିବଚ ଧ୍ଯାତ୍ବା ସୀତା ମାଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ହ।
ଅବୈମି ତ୍ବାଂହନୂମନ୍ତମବିନ୍ଧ୍ଯବଚନାଦହମ୍ ॥ 3-283-66 (26876)
ଅବିନ୍ଧ୍ଯୋ ହି ମହାବାହୋ ରାକ୍ଷସୋ ବୃଦ୍ଧସଂମତଃ।
କଥିତସ୍ତେନ ସୁଗ୍ରୀବସ୍ତ୍ବଦ୍ବିଧୈଃ ସଚିବୈର୍ବୃତଃ ॥ 3-283-67 (26877)
ଗମ୍ଯତାମିତି ଚୋକ୍ତ୍ବା ମାଂ ସୀତା ପାଦାଦିମଂ ମଣିମ୍।
ଘାରିତା ଯେନ ବୈଦେହୀ କାଲମେତମନିନ୍ଦିତା ॥ 3-283-68 (26878)
ପ୍ରତ୍ଯଯାର୍ଥଂ କଥାଂ ଚେମାଂ କଥଯାମାସ ଜାନକୀ।
କ୍ଷିପ୍ତାମିଷୀକାଂ କାକାଯ ଚିତ୍ରକୂଟେ ମହାଗିରୌ ॥ 3-283-69 (26879)
ଭବତା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ପ୍ରତ୍ଯଭିଜ୍ଞାନକାରଣାତ୍।
`ଏକାକ୍ଷିବିକଲଃ କାକଃ ସୁଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା କୃତଶ୍ଚବୈ' ॥ 3-283-70 (26880)
ଗ୍ରାହଯିତ୍ବାଽହମାତ୍ମାନଂ ତତୋ ଦଗ୍ଧ୍ବାଚ ତାଂ ପୁରୀମ୍।
ସଂପ୍ରାପ୍ତ ଇତିତଂ ରାମଃ ପ୍ରିଯବାଦିନମାର୍ଚଯତ୍ ॥ 3-283-71 (26881)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 283 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-283-5 ଗ୍ରାମ୍ଯଧର୍ମେଷୁ ମୈଥୁନାଦିଷୁ ନିମିତ୍ତଭୂତେଷୁ। ପ୍ରମତ୍ତମସାବଧାନମ୍ ॥ 3-283-12 ଗୁରୋର୍ବାକ୍ଯେ ହିତେ ଚ ରତସ୍ତତ୍ପରଃ ॥ 3-283-26 ସଯୋରୁପରମଃ ସମାପ୍ତିର୍ଯସ୍ମିସ୍ତସ୍ମିନ୍କାଲେ ॥ 3-283-35 କାରଯିଷ୍ଯାମି ସ୍ବାର୍ଥେ ଣିଚ୍ ॥ 3-283-49 ସତ୍ପଦଂ ଗତବନ୍ତାବିତି ଶେଷଃ ॥ 3-283-68 ଧରିତା ଜୀବନଂ ପ୍ରାପ୍ତା ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 284
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.284. ଅଧ୍ଯାଯଃ 284
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବାନରସନାପତିଭିଃ ସ୍ବସ୍ବସୈନ୍ଯୈଃ ସହରାମସୁଗ୍ରୀବୋପାସନମ୍ ॥ 1 ॥ ବାନରସେନାଭିଃ ସହ ସାଗରତୀରମୁପାଗତେନ ରାମେଣ ସେନାନାଂ ସାଗରତରଣାଯ ସମୁଦ୍ରାରାଧନାର୍ଥଂ ନିଯମେନ ଦର୍ଭସଂସ୍ତରେ ଶଯନମ୍ ॥ 2 ॥ ସାଗରେଣ ରାମଂପ୍ରତି ସ୍ବପ୍ନେ ସ୍ବାତ୍ମପ୍ରଦର୍ଶନପୂର୍ବକଂ ନଲେନ ସେତୁନିର୍ମାପଣଚୋଦନା ॥ 3 ॥ ରାମେଣ ଶରଣାର୍ଥିନୋ ବିଭୀଷଣସ୍ଯ ଲଙ୍କାରାଜ୍ଯେଽଭିଷେଚନପୂର୍ବକଂ ସେତୁମାର୍ଗେଣ ସୈନ୍ଯୈଃ ସହ ଲଙ୍କାଗମନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-284-0 (26882)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-284-0x (2709)
ତତସ୍ତତ୍ରୈବରାମସ୍ଯ ସମାସୀନସ୍ଯ ତୈଃ ସହ।
ସମାଜଗ୍ମୁଃ କପିଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ସୁଗ୍ରୀବବଚନାତ୍ତଦା ॥ 3-284-1 (26883)
ବୃତଃ କୋଟିସହସ୍ରେଣ ବାନରାଣାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍।
ଶ୍ବଶୁରୋ ବାଲିନଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ସୁଷେଣୋ ରାମମଭ୍ଯଯାତ୍ ॥ 3-284-2 (26884)
କୋଟୀଶତବୃତୋବାଽପିଗଜୋ ଗବଯ ଏବ ଚ।
ବାନରେନ୍ରୌ ମହାବୀର୍ଯୌ ପୃଥକ୍ପୃଥଗଦୃଶ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-284-3 (26885)
ଷଷ୍ଟିକୋଟିସହସ୍ରାଣି ପ୍ରକର୍ଷନ୍ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ।
ଗୋଲାଙ୍ଗୂଲୋ ମହାରାଜ ଗବାକ୍ଷୋ ଭୀମଦର୍ଶନଃ ॥ 3-284-4 (26886)
ଗନ୍ଧମାଦନବାସୀ ତୁ ପ୍ରଥିତୋ ଗନ୍ଧମାଦନଃ।
କୋଟୀଶତସହସ୍ରାଣି ହରୀଣାଂ ସମକର୍ଷତ ॥ 3-284-5 (26887)
ପନସୋ ନାମ ମେଧାବୀ ବାନରଃସୁମହାବଲଃ।
କୋଟୀର୍ଦଶ ଦ୍ବାଦଶ ଚ ତ୍ରିଂଶତ୍ପଞ୍ଚ ପ୍ରକର୍ଷତି ॥ 3-284-6 (26888)
ଶ୍ରୀମାନ୍ଦଧିମୁଖୋ ନାମ ହରିବୃଦ୍ଧୋଽତିବୀର୍ଯବାନ୍।
ପ୍ରଚକର୍ଷ ମହାସୈନଯଂ ହରୀଣାଂ ଭୀମତେଜସାମ୍ ॥ 3-284-7 (26889)
କୃଷଣାନାଂ ମୁଖପୁଣ୍ଡ୍ରାଣାମୃକ୍ଷାଣାଂ ଭୀମକର୍ମଣାମ୍।
କୋଟୀର୍ଦଶ ଦ୍ବାଦଶ ଚ ତ୍ରିଂଶତ୍ପଞ୍ଚ ପ୍ରକର୍ଷତି ॥ 3-284-8 (26890)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ହରିଯୂଥପଯୂଥପାଃ।
ଅସଙ୍ଖ୍ଯେଯା ମହାରାଜ ସମୀଯୂ ରାମକାରଣାତ୍ ॥ 3-284-9 (26891)
ଗିରିକୂଟନିଭାଙ୍ଗାନାଂ ସିଂହାନାମିବ ଗର୍ଜତାମ୍।
ଶ୍ରୂଯତେ ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦସ୍ତତ୍ରତତ୍ରପ୍ରଧାବତାମ୍ ॥ 3-284-10 (26892)
ଗିରିକୂଟନିଭାଃ କ୍ନଚିତ୍କେଚିନ୍ମହିଷସନ୍ନିଭାଃ।
ଶରଦଭ୍ରପ୍ରତୀକାଶାଃ କେଚିଦ୍ଧିଙ୍ଗୁଲକାନନାଃ ॥ 3-284-11 (26893)
ଉତ୍ପତନ୍ତଃ ପତନ୍ତଶ୍ଚ ପ୍ଲବମାନାଶ୍ଚ ବାନରାଃ।
ଉଦ୍ଧୁନ୍ବନ୍ତୋଽପରେ ରେଣୂନ୍ସମାଜଗ୍ମୁଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-284-12 (26894)
ସବାନରମହାସୈନ୍ଯଃ ପୂର୍ଣସାଗରସନ୍ନିଭଃ।
ନିବେଶମକରୋତ୍ତତ୍ରସୁଗ୍ରୀବାନୁମତେ ତଦା ॥ 3-284-13 (26895)
ତତସ୍ତେଷୁ ହରୀନ୍ଦ୍ରେଷୁ ସମାବୃତ୍ତେଷୁ ସର୍ବଶଃ।
ତିଥୌ ପ୍ରଶସ୍ତେ ନକ୍ଷତ୍ରେ ମୁହୂର୍ତେ ଚାଭିପୂଜିତେ ॥ 3-284-14 (26896)
ତେନ ବ୍ଯୂଢେନ ସୈନ୍ଯେନ ଲୋକାନୁଦ୍ବର୍ତଯନ୍ନିବ।
ପ୍ରଯଯୌ ରାଘବଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ସୁଗ୍ରୀବସହିତସ୍ତଦା ॥ 3-284-15 (26897)
ମୁଖମାସୀତ୍ତୁ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ହନୂମାନ୍ମାରୁତାତ୍ମଜଃ।
ଜଘନଂ ପାଲଯାମାସ ସୌମିତ୍ରିରକୁତୋଭଯଃ ॥ 3-284-16 (26898)
ବଦ୍ଧଗୋଧାଙ୍ଗୁଲିତ୍ରଣୌ ରାଘବୌ ତତ୍ରଜଗ୍ମତୁଃ।
ବୃତୌ ହରିମହାମାତ୍ରୈଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯୌ ଗ୍ରହୈରିବ ॥ 3-284-17 (26899)
ପ୍ରବଭୌ ହରିସୈନ୍ଯଂ ତତ୍ସାଲତାଲଶିଲାଯୁଧମ୍।
ସୁମହଚ୍ଛାଲିଭବନଂ ଯଥା ସୂର୍ଯୋଦଯଂ ପ୍ରତି ॥ 3-284-18 (26900)
ନଲନୀଲାଙ୍ଗଦକ୍ରାଥମୈନ୍ଦଦ୍ବିବିଦପାଲିତା।
ଯଯୌ ସୁମହତୀ ସେନା ରାଘବସ୍ଯାର୍ଥସିଦ୍ଧଯେ ॥ 3-284-19 (26901)
ବିବିଧେଷୁ ପ୍ରଶସ୍ତେଷୁ ବହୁମୂଲଫଲେଷୁ ଚ।
ପ୍ରଭୂତମଧୁମାଂସେଷୁ ବାରିମତ୍ସୁ ବିବେଷୁ ଚ ॥ 3-284-20 (26902)
ନିବସନ୍ତୀ ନିରାବାଧା ତଥୈବଗିରିସାନୁଷୁ।
ଉପାଯାଦ୍ଧିରିସେନା ସା କ୍ଷାରୋଦମଥ ମାଗରମ୍ ॥ 3-284-21 (26903)
ଦ୍ବିତୀଯସାଗରନିମଂ ତଦ୍ବଲଂବହୁଲଧ୍ବଜମ୍।
ବେଲାବନଂ ସମାସାଦ୍ ନିବାସମକରୋତ୍ତଦା ॥ 3-284-22 (26904)
ତତୋ ଦାଶରଥିଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ସୁଗ୍ରୀବଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ମଧ୍ଯେ ବାନରମୁଖ୍ଯାନାଂ ପ୍ରାପ୍ତକାଲମିଦଂ ବଚଃ ॥ 3-284-23 (26905)
ଉପାଯଃ କୋନୁ ଭବତାଂ ମତଃ ସାଗରଲଙ୍ଘନେ।
ଇଯଂ ହି ମହତୀ ସେନା ସାଗରଶ୍ଚାତିଦୁସ୍ତରଃ ॥ 3-284-24 (26906)
ତତ୍ରାନ୍ଯେ ବ୍ଯାହରନ୍ତି ସ୍ମ ବାନରାଃ ପଟୁମାନିନଃ।
ସମର୍ଥା ଲଙ୍ଘନେ ସିନ୍ଦୋର୍ନ ତତ୍କୃତ୍ସ୍ନସ୍ଯ ବାନରାଃ ॥ 3-284-25 (26907)
କେଚିନ୍ନୌଭିର୍ବ୍ଯବସ୍ଯନ୍ତି କେଚିଚ୍ଚ ବିବିଧୈଃ ପ୍ଲବୈଃ।
ନେତି ରାମସ୍ତୁ ତାନସର୍ବାନ୍ସାନ୍ତ୍ବଯନ୍ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-284-26 (26908)
ଶତଯୋଜନବିସ୍ତାରଂ ନ ଶକ୍ତାଃ ସର୍ବବାନରାଃ।
କ୍ରାନ୍ତୁଂ ତୋଯନିଧିଂ ବୀରାନୈଷା ବୋ ନୈଷ୍ଠିକୀ ମତିଃ ॥ 3-284-27 (26909)
ନାବୋ ନ ସନ୍ତି ସେନାଯା ବହ୍ବ୍ଯସ୍ତାରଯିତୁଂ ତଥା।
ବଣିଜାମୁପଘାତଂ ଚ କଥମସ୍ମଦ୍ବିଧଶ୍ଚରେତ୍ ॥ 3-284-28 (26910)
ବିସ୍ତୀର୍ଣଂ ଚୈବ ନଃ ସୈନ୍ଯଂ ହନ୍ଯାଚ୍ଛିଦ୍ରେଣ ବୈ ପରଃ।
ପ୍ଲବୋଡୁପପ୍ରତାରଶ୍ଚନୈବାତ୍ରମମ ରୋଚତେ ॥ 3-284-29 (26911)
ଅହଂ ତ୍ବିମଂ ଜଲନିଧିଂ ସମାରପ୍ସ୍ଯାମ୍ଯୁପାଯତଃ।
ପ୍ରତିଶେଷ୍ଯାମ୍ଯୁପବସନ୍ଦର୍ଶଯିଷ୍ତି ମାଂ ତତଃ ॥ 3-284-30 (26912)
ନ ଚେଦ୍ଦର୍ଶଯିତା ମାର୍ଗଂ ଧକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯନମହଂ ତତଃ।
ମହାସ୍ତ୍ରୈରପ୍ରତିହତୈରତ୍ଯଗ୍ନିପବନୋଜ୍ଜ୍ବଲୈଃ ॥ 3-284-31 (26913)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସହସୌମିତ୍ରିରୁପସ୍ପୃଶ୍ଯାଥ ରାଘବଃ।
ପ୍ରତିଶିସ୍ଯେ ଜଲନିଧଂ ବିଧିବତ୍କୁଶସଂସ୍ତରେ ॥ 3-284-32 (26914)
ସାଗରସ୍ତୁ ତତଃ ସ୍ବପ୍ନେ ଦର୍ଶଯାମାସ ରାଘବମ୍।
ଦେବୋ ନଦନଦୀମର୍ତା ଶ୍ରୀମାନ୍ଯାଦୋଗଣୈର୍ବୃତଃ ॥ 3-284-33 (26915)
କୌସଲ୍ଯାମାତରିତ୍ଯେବମାଭାଷ୍ଯ ମଧୁରଂ ବଚଃ।
ଇଦମିତ୍ଯାହ ରତ୍ନାନାମାକରୈଃ ଶତଶୋ ବୃତଃ ॥ 3-284-34 (26916)
ବ୍ରୂହି କିଂ ତେକରୋମ୍ଯତ୍ରସାହାଯ୍ଯଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଐକ୍ଷ୍ବାକୋ ହ୍ଯସ୍ମି ତେ ଜ୍ଞାତୀ ରାମ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
ଏବମୁକ୍ତଃ ସମୁଦ୍ରେଣ ରାମୋ ବାକ୍ଯମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-284-35 (26917)
ମାର୍ଗମିଚ୍ଛାମି ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଦତ୍ତଂ ନଦନଦୀପତେ।
ଯେନ ଗତ୍ବାଦଶଗ୍ରୀବଂ ହନ୍ଯାମ କୁଲପାଂସନମ୍।
`ରାକ୍ଷସଂସାନୁବନ୍ଧଂ ତଂ ମମ ଭାର୍ଯାପହାରିଣମ୍' ॥ 3-284-36 (26918)
ଯଦ୍ଯେବଂ ଯାଚତୋ ମାର୍ଗଂ ନ ପ୍ରଦାସ୍ଯତି ମେ ଭବାନ୍।
ଶରୈସ୍ତ୍ବାଂ ଶୋଷଯିଷ୍ଯାମି ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରଯତିମନ୍ତ୍ରିତୈଃ ॥ 3-284-37 (26919)
ଇତ୍ଯେବଂବ୍ରୁବତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବାରାମସ୍ଯ ବରୁଣାଲଯଃ।
ଉବାଚବ୍ଯଥିତୋବାକ୍ଯମିତିବଦ୍ଧାଞ୍ଜଲିଃସ୍ଥିତଃ ॥ 3-284-38 (26920)
ନେଚ୍ଛାମି ପ୍ରତିଘାତଂ ତେ ନାସ୍ମି ବିଘ୍ନକରସ୍ତବ।
ଶୃଣୁ ଚେଦଂ ବଚୋରାମ ଶ୍ରୁତ୍ବା କର୍ତବ୍ଯମାଚର ॥ 3-284-39 (26921)
ଯଦି ଦାସ୍ଯାମି ତେ ମାର୍ଗଂ ସୈନ୍ଯସ୍ ବ୍ରଜତୋଽଽଜ୍ଞଯା।
ଅନ୍ଯେଽପ୍ଯାଜ୍ଞାପଯିଷ୍ଯନ୍ତି ମାମେବଂ ଧନୁଷୋବଲାତ୍ ॥ 3-284-40 (26922)
ଅସ୍ତିତ୍ବତ୍ରନଲୋ ନାମ ବାନରଃ ଶିଲ୍ପିସଂମତଃ।
ତ୍ବଷ୍ଟୁଃ କାକୁତ୍ସ୍ଥ ତନଯୋ ବଲବାନ୍ବିଶ୍ବକର୍ମଣଃ ॥ 3-284-41 (26923)
ସ ଯତ୍କାଷ୍ଠଂ ତୃଣଂ ବାଽପିଶିଲାଂ ବା କ୍ଷେପ୍ସ୍ଯତେ ମଯି।
ସର୍ବଂ ତଦ୍ଧାରଯିଷ୍ଯାମି ସ ତେ ସେତୁର୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-284-42 (26924)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽନ୍ତର୍ହିତେ ତସ୍ମିନ୍ରାମୋ ନଲମୁବାଚ ହ।
କୁରୁ ସେତୁଂ ସମୁଦ୍ରେ ତ୍ବଂଶକ୍ତୋ ହ୍ଯସି ମତୋ ମମ ॥ 3-284-43 (26925)
ତେନୋପାଯେନ କାକୁତ୍ସ୍ଥଃ ସତୁବନ୍ଧମକାରଯତ୍।
ଦଶଯୋଜନବିସ୍ତାରମାଯତଂ ଶତଯୋଜନମ୍ ॥ 3-284-44 (26926)
ନଲସେତୁରିତି ଖ୍ଯାତୋ ଯୋଽଦ୍ଯାପି ପ୍ରଥିତୋ ଭୁବି।
ରାମସ୍ଯାଜ୍ଞାଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଧାର୍ଯତେ ଗିରିସଂନିଭଃ ॥ 3-284-45 (26927)
ତତ୍ରସ୍ଥଂ ସ ତୁ ଧର୍ମାତ୍ମା ସମାଗଚ୍ଚଦ୍ବିଭୀଷଣଃ।
ଭ୍ରାତା ବୈ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଚତୁର୍ଭିଃ ସଚିବୈଃ ସହ ॥ 3-284-46 (26928)
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ରାମସ୍ତଂ ସ୍ବାଗତେନ ମହାମନାଃ।
ସୁଗ୍ରୀବସ୍ଯ ତୁ ଶଙ୍କାଽଭୂତ୍ପ୍ରଣିଧିଃ ସ୍ଯାଦିତି ସ୍ମହ ॥ 3-284-47 (26929)
ରାଘବଃ ସତ୍ଯଚେଷ୍ଟାଭିଃ ସମ୍ଯକ୍ବ ଚରିତେଙ୍ଗିତୈଃ।
ଯଦା ତତ୍ତ୍ବେନ ତୁଷ୍ଟୋଽଭୂତ୍ତତ ଏନମପୂଜଯତ୍ ॥ 3-284-48 (26930)
ସର୍ବରାକ୍ଷସରାଜ୍ଯେଚାପ୍ଯଭ୍ଯପିଞ୍ଚଦ୍ବିଭୀଷଣମ୍।
ଚକ୍ରେ ଚ ମନ୍ତ୍ରସଚିବଂ ସହୃଦଂଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ ଚ ॥ 3-284-49 (26931)
ବିଭୀଷଣମତେ ଚୈବ ସୋଽତ୍ଯକ୍ରାମନ୍ମହାର୍ଣବମ୍।
ସସୈନ୍ଯଃ ସେତୁନା ତେନ ମାର୍ଗେଣୈବ ନରାଧିପଃ ॥ 3-284-50 (26932)
ତତୋ ଗତ୍ବାସମାସାଦ୍ଯ ଲଙ୍କୋଦ୍ଯାନାନ୍ଯନେକଶଃ।
ଭେଦଯାମାସ କପିଭିର୍ମହାନ୍ତି ଚ ବହୂନି ଚ ॥ 3-284-51 (26933)
ତତ୍ରାସ୍ତାଂ ରାବଣାମାତ୍ଯୌ ରାକ୍ଷସୌ ଶୁକସାରଣୌ।
ଚରୌ ବାନରରୂପେଣ ତୌ ଜଗ୍ରାହ ବିଭୀଷଣଃ ॥ 3-284-52 (26934)
ପ୍ରତିପନ୍ନୌ ଯଦା ରୂପଂ ରାକ୍ଷସଂ ତୌ ନିଶାଚରୌ।
ଦର୍ଶଯିତ୍ବା ତତଃ ସୈନ୍ଯଂ ରାମଃ ପଶ୍ଚାଦବାସୃଜତ୍ ॥ 3-284-53 (26935)
ନିବେଶ୍ଯୋପବନେ ସୈନ୍ଯଂ ସ ଶୂରଃ ପ୍ରାଜ୍ଯବାନରମ୍।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ଦୁତ୍ଯେନ ରାବଣସ୍ଯ ତତୋଽଙ୍ଗଦମ୍ ॥ 3-284-54 (26936)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଚତୁରଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 284 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-284-8 ମୁଖେ ପୁଣ୍ଡ୍ରସ୍ତିଲକଂ ଯେଷାଂ ତେ. ଲଲାଟେ ଊର୍ଧ୍ବପୁଣ୍ଡ୍ରାକାରେଣ ଚିହ୍ନେନ ଚିହ୍ନିତାନାମ୍ ॥ 3-284-10 ଶିରୀଷକୁସୁମାଭାନାଂ ସିଂହାନାମିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-284-18 ଶାଲିଭିର୍ଭାତୀତି ଶାଲିଭଂ ତଚ୍ଚତଦ୍ବନଂ ପକ୍ବଜଲିଭବନଂ ତଦ୍ବତ୍ପୀତବର୍ଣମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-284-29 ପ୍ଲବଃ ଅଲାବୁଘଟାଦିମଯଂ ତରଣସାଧନମ୍। ଉଡୁପଂ ରକ୍ଷୁଦ୍ରନୌକା ତାଭ୍ଯାଂ ପ୍ରତାରସ୍ତରଣମ୍ ॥ 3-284-30 ସମାରପ୍ସ୍ଯାମି ଆରାଧଯିଷ୍ଯାମି ॥ 3-284-34 ମଧୁରଂ ବଚ ଇଦଂଶୃଣ୍ବିତ୍ଯାହେତି ଶେଷେଣ ଯୋଜ୍ଯମ୍ ॥ 3-284-40 ଆଜ୍ଞାଯେତି ଚ୍ଛେଦଃ। ପୂର୍ବରୂପମାର୍ଷମ୍ ॥ 3-284-47 ପ୍ରଣିଧିଶ୍ଛଲକୃତ ଗୁପ୍ତଚାରୋ ବା ॥ 3-284-50 ମାସେନୈବ ନରାଧିପ ଇତି ଝ. ପାଠ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 285
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.285. ଅଧ୍ଯାଯଃ 285
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅଙ୍ଗଦେନ ରାବଣାଯ ରାମସଂଦଂଶନିବେଦନପୂର୍ବକଂପୁନା ରାମସମୀପାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ବାନରୈ ରାମାଜ୍ଞଯା ଲଙ୍କାପ୍ରାକାରାଦିବିଭେଦନପୂର୍ବକଂ ରାକ୍ଷସୈଃ ସହ ଯୋଧନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତୋ ରାମେଣ ସ୍ବସେନାନାମବହାରଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-285-0 (26937)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-285-0x (2710)
ପ୍ରଭୂତାନ୍ନୋଦକେତସ୍ମିନ୍ବହୁମୂଲଫଲେ ବନେ।
ସେନାଂ ନିବେଶ୍ଯ କାକୁତ୍ସ୍ଥୋ ବିଧିବତ୍ପର୍ଯରକ୍ଷତ ॥ 3-285-1 (26938)
ରାବଣଃ ସଂବିଧଂ ଚକ୍ରେ ଲଙ୍କାଯାଂ ଶାସ୍ତ୍ରନିର୍ମିତାମ୍।
ପ୍ରକୃତ୍ଯୈବଦୁରାଧର୍ଷା ଦୃଢପ୍ରାକାରତୋରଣା ॥ 3-285-2 (26939)
ଅଗାଧତୋଯାଃ ପରିଖା ମୀନନକ୍ରସମାକୁଲାଃ।
ବଭୂବୁଃ ସପ୍ତ ଦୁର୍ଧର୍ଷାଃ ସ୍ବାଦିରୈଃ ଶଙ୍କୁଭିଶ୍ଚିତାଃ ॥ 3-285-3 (26940)
କର୍ଣାଟଯନ୍ତ୍ରା ଦୁର୍ଧର୍ଷା ବଭୂବୁଃ ସହୁଡୋପଲାଃ।
ସାଶୀବିଷଘଟାଯୋଧାଃ ସସର୍ଜରସପାଂସବଃ ॥ 3-285-4 (26941)
ମୁସଲାଲାତନାରାଚତୋମରାସିପରଶ୍ବଥୈଃ।
ଅନ୍ବିତାଶ୍ଚଶତଘ୍ନୀଭିଃ ସମଧୂଚ୍ଛିଷ୍ଟମୁଦ୍ଗରାଃ ॥ 3-285-5 (26942)
ପୁରଦ୍ବାରେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଗୁଲ୍ମାଃ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମାଃ।
ବଭୂବୁଃ ପତ୍ତିବହୁଲାଃ ପ୍ରଭୂତଗଜବାଜିନଃ ॥ 3-285-6 (26943)
ଅଙ୍ଗଦସ୍ତ୍ବଥ ଲଙ୍କାଯାଂ ଦ୍ବାରଦେଶମୁପାଗତଃ।
ବିଦିତୋ ରରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ପ୍ରବିବେଶଗତବ୍ଯଥଃ ॥ 3-285-7 (26944)
ମଧ୍ଯେ ରାକ୍ଷସକୋଟୀନାଂ ବହ୍ବୀନାଂ ସୁମହାବଲଃ।
ଶୁଶୁଭେ ମେଘମାଲାଭିରାଦିତ୍ଯ ଇବ ସଂବୃତଃ ॥ 3-285-8 (26945)
ସସମାସାଦ୍ଯ ପୌଲସ୍ତ୍ଯମମାତ୍ଯୈରଭିସଂବୃତମ୍।
ରାମସଂଦେଶମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ବାଗ୍ମୀ ବକ୍ତୁଂ ପ୍ରଚକ୍ରମେ ॥ 3-285-9 (26946)
ଆହ ତ୍ବାଂ ରାଘବୋ ରାଜନ୍କୋସଲେନ୍ଦ୍ରୋ ମହାଯଶାଃ।
ପ୍ରାପ୍ତକାଲମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ ତଦାଦତ୍ସ୍ବ ସୁଦୁର୍ମତେ। 3-285-10 (26947)
ଅକୃତାତ୍ମାନମାସାଦ୍ଯ ରାଜାନମନଯେ ରତମ୍।
ବିନଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯନଯାବିଷ୍ଟା ଦେଶାଶ୍ଚ ନଗରାଣି ଚ ॥ 3-285-11 (26948)
ତ୍ବଯୈକେନାପରାଦ୍ଧଂ ମେ ସୀତାମାହରତା ବଲାତ୍।
ବଧାଯାନପରାଦ୍ଧାନାମନ୍ଯେଷାଂ ତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-285-12 (26949)
ଯେ ତ୍ବଯା ବଲଦର୍ପାଭ୍ଯାମାବିଷ୍ଟେନ ବନେଚରାଃ।
ଋଷଯୋହିଂସିତାଃ ପୂର୍ବଂଦେବାଶ୍ଚାପ୍ଯବମାନିତାଃ ॥ 3-285-13 (26950)
ରାଜର୍ଷଯଶ୍ଚ ନିହତା ରୁଦତ୍ଯଶ୍ଚାହୃତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ତଦିଦଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ଫଲଂତସ୍ଯାନଯସ୍ଯ ତେ ॥ 3-285-14 (26951)
ହନ୍ତାସ୍ମି ତ୍ବାଂ ସହାମାତ୍ଯୈର୍ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ପୁରୁଷୋ ଭବ।
ପଶ୍ଯ ମେ ଧନୁଷୋ ବୀର୍ଯଂ ମାନୁଷସ୍ ନିଶାଚର ॥ 3-285-15 (26952)
ମୁଚ୍ଯତାଂ ଜାନକୀ ସୀତା ନ ମେ ମୋକ୍ଷ୍ଯମସି କର୍ହିଚିତ୍।
ଅରାକ୍ଷସମିମଂ ଲୋକଂକର୍ତାଽସ୍ମି ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 3-285-16 (26953)
ଇତିତସ୍ ବ୍ରୁବାଣସ୍ ଦୂତସ୍ ପରୁଷଂ ବଚଃ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ନ ମମୃଷେ ରାଜା ରାବଣଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ ॥ 3-285-17 (26954)
ହଙ୍ଗିତଜ୍ଞାସ୍ତତୋ ଭର୍ତୁଶ୍ଚତ୍ବାରୋ ରଜନୀଚରାଃ।
ଚତୁର୍ଷ୍ବଙ୍ଗେଷୁ ଜଗୃହୁଃ ଶାର୍ଦୂଲମିବ ପକ୍ଷିଣଃ ॥ 3-285-18 (26955)
ତାଂସ୍ତଥାଙ୍ଗେଷୁ ସଂସକ୍ତାନଙ୍ଗଦୋ ରଜନୀଚରାନ୍।
ଆଦାଯୈବ ଖମୁତ୍ପତ୍ଯ ପ୍ରାସାଦତଲମାବିଶତ୍ ॥ 3-285-19 (26956)
ବେଗେନୋତ୍ପତତସ୍ତସ୍ଯ ପେତୁସ୍ତେ ରଜନୀଚରାଃ।
ଭୁବି ସଂଭିନ୍ନହୃଦଯାଃ ପ୍ରହାରବରପୀଡିତାଃ ॥ 3-285-20 (26957)
ସଂସକ୍ତୋହର୍ମ୍ଯଶିଖରାତ୍ତସ୍ମାତ୍ପୁନରବାପତତ୍।
ଲଙ୍ଘଯିତ୍ବା ପୁରଂ ଲଙ୍କାଂ ସୁବେଲସ୍ଯ ସମୀପତଃ ॥ 3-285-21 (26958)
କୋସଲେନ୍ଦ୍ରମଥାଗମ୍ଯ ସର୍ବମାବେଦ୍ଯ ବାନରଃ।
ବିଶଶ୍ରାମ ସ ତେଜସ୍ବୀ ରାଘବେଣାଭିନନ୍ଦିତଃ ॥ 3-285-22 (26959)
ତତଃ ସର୍ବାଭିସାରେଣ ହରୀଣାଂ ବାତରଂହସାମ୍।
ଭେଦଯାମାସ ଲଙ୍କାଯାଃ ଗ୍ରାକାରଂ ରଘୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-285-23 (26960)
ବିଭୀଷଣର୍କ୍ଷାଧିପତୀ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯାଥ ଲକ୍ଷ୍ମଣଃ।
ଦକ୍ଷିଣଂ ନଗରଦ୍ବାରମବାମୃଦ୍ଗାଦ୍ଦୁରାସଦମ୍ ॥ 3-285-24 (26961)
କରଭାରୁଣଗାତ୍ରାଣାଂ ହରୀଣାଂ ଯୁଦ୍ଧଶାଲିନାମ୍।
କୋଟୀଶତସହସ୍ରେଣ ଲଙ୍କାମଭ୍ଯପତତ୍ତଦା ॥ 3-285-25 (26962)
ପ୍ରଲମ୍ବବାହୂରୁକରଜଙ୍ଘାନ୍ତରବିଲମ୍ବିନାମ୍।
ଋକ୍ଷାଣଆଂ ଧୂମ୍ରବର୍ଣାନାଂ ତିସ୍ରଃ କୋଠ୍ଯୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-285-26 (26963)
ଉତ୍ପତଦ୍ଭିଃ ପତଦ୍ଭିଶ୍ଚ ନିପତଦ୍ଭିଶ୍ଚ ବାନରୈଃ।
ନାଦୃଶ୍ଯତ ତଦା ସୂର୍ଯୋ ରଜସା ନାଶିତପ୍ରଭଃ ॥ 3-285-27 (26964)
ଶାଲିପ୍ରସୂନସଦୃଶୈଃ ଶିରୀପକୁସୁମପ୍ରଭୈଃ।
ତରୁଣାଦିତ୍ଯସଦୃଶୈଃ ଶଣଗୌରୈଶ୍ଚ ବୈନରୈଃ ॥ 3-285-28 (26965)
ପ୍ରାକାରଂ ଦଦୃଶୁସ୍ତେ ତୁ ସମନ୍ତାତ୍କପିଲୀକୃତମ୍।
ରାକ୍ଷସା ବିସ୍ମିତା ରାଜନ୍ସସ୍ତ୍ରୀବୃଦ୍ଧାଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-285-29 (26966)
ବିଭିଦୁସ୍ତେ ମଣିସ୍ତମ୍ଭାନ୍କର୍ଣାଟ୍ଟଶିଖରାଣି ଚ।
ଭଗ୍ନୋନ୍ମଥିତଶୃଙ୍ଗାଣି ଯନ୍ତ୍ରାଣି ଚ ବିଚିକ୍ଷିପୁଃ ॥ 3-285-30 (26967)
ପରିଗୃହ୍ଯ ଶତଘ୍ନୀଶ୍ଚ ସଚକ୍ରାଃ ସଗୁଡୋପଲାଃ।
ଚିକ୍ଷିପୁର୍ଭୁଜବେଗେନ ଲଙ୍କାମଧ୍ଯେମହାସ୍ବନାଃ ॥ 3-285-31 (26968)
ପ୍ରାକାରସ୍ଥାଶ୍ଚଯେ କେଚିନ୍ନିଶାଚରଗଣାସ୍ତଥା।
ପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁସ୍ତେ ଶତଶଃ କପିଭିଃ ସମଭିଦ୍ରୁତାଃ ॥ 3-285-32 (26969)
ତତସ୍ତୁ ରାଜବଚନାଦ୍ରାକ୍ଷସାଃ କାମରୂପିଣଃ।
ନିର୍ଯଯୁର୍ବିକୃତାକାରାଃ ସହସ୍ରଶତସଙ୍ଘଶଃ ॥ 3-285-33 (26970)
ଶଖବର୍ଷାଣି ବର୍ଷନ୍ତୋ ଦ୍ରାବଯିତ୍ବା ବନୌକସଃ।
ପ୍ରାକାରଂ ଶୋଭଯନ୍ତସ୍ତେ ପରଂ ବିସ୍ମଯମାସ୍ଥିତାଃ ॥ 3-285-34 (26971)
ସ ମାପରାଶିସଦୃଶୈର୍ବଭୂବ କ୍ଷଣାଦାଚରୈଃ।
କୃତୋ ନିର୍ବାନରୋ ଭୂଯଃ ପ୍ରାକାରୋ ଭୀମଦର୍ଶନୈଃ ॥ 3-285-35 (26972)
ପେତୁଃ ଶଲବିଭିନ୍ନାଙ୍ଗା ବହବୋ ବାନରର୍ପଭାଃ।
ସ୍ତମ୍ଭତୋରଣଭଗ୍ନାଶ୍ଚପେତୁସ୍ତତ୍ରନିଶାଚରାଃ ॥ 3-285-36 (26973)
କେଶାକେଶ୍ଯଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ରକ୍ଷସାଂ ବାନରୈଃ ସହ।
ନଖୈର୍ଦନ୍ତୈଶ୍ଚ ବୀରାଣାଂ ଖାଦତାଂ ବୈ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-285-37 (26974)
ନିଷ୍ଟନନ୍ତୋ ହ୍ଯୁଭଯତସ୍ତତ୍ର ବାନରରାକ୍ଷସାଃ।
ହତାନିପତିତା ଭୂମୌ ନ ମୁଞ୍ଚନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 3-285-38 (26975)
ରାମସ୍ତୁ ଶରଜାଲାନିବବର୍ଷ ଜଲଦୋ ଯଥା।
ତାନିଲଙ୍କାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଜଘ୍ରୁସ୍ତାନ୍ରଜନୀଚରାନ୍ ॥ 3-285-39 (26976)
ସୌମିତ୍ରିରପି ନାରାଚୈର୍ଦୃଢଧନ୍ବା ଜିତକ୍ଲମଃ।
ଆଦିଶ୍ଯାଦିଶ୍ଯ ଦୁର୍ଗସ୍ଥାନ୍ପାତଯାମାସ ରାକ୍ଷସାନ୍ ॥ 3-285-40 (26977)
ତତଃ ପ୍ରତ୍ଯବହାରୋଽଭୂତ୍ସୈନ୍ଯାନାଂ ରାଧବାଜ୍ଞଯା।
କୃତେ ବିମର୍ଦେ ଲଙ୍କାଯାଂ ଲବ୍ଧଲକ୍ଷ୍ଯୋଜଯୋତ୍ତରଃ ॥ 3-285-41 (26978)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶୀତ୍ଯଧିକାଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 285 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-285-2 ସଂବିଧଂ ସମ୍ଯଗ୍ବିଦ୍ଧ୍ଯାନ୍ତ୍ଯନଯା ତାଂ ଯାତ୍ରାଦିସଂପତ୍ତିମ୍ ॥ 3-285-4 ସହୁଡାଃ ସୋପଲାଶ୍ଚ। ହୁଢଂ ମୂତ୍ରାଦ୍ଯୁତ୍ସର୍ଜନାର୍ଥଂ ଶୃଙ୍ଗମ୍। ଉପଲାଃ ପ୍ରକ୍ଷେପ୍ଯା ଗୋଲକାଃ. କପାଟଯନ୍ତ୍ରଦୁର୍ଧର୍ଷା ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-285-5 ସମଧୂଚ୍ଛିଷ୍ଟମୁଦ୍ଗରାଃ। ମଧୂଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ କ୍ଷୌଦ୍ରଂ ମଧୁ ॥ 3-285-6 ଗୁଲ୍ମାଃ ଗୁପ୍ତୋପବେଶନସ୍ଥାନାନି ॥ 3-285-7 ଗତବ୍ଯଥୋ ନିର୍ଭଯଃ ॥ 3-285-9 ଆମନ୍ତ୍ର୍ଯ ହେରାବଣ ଇତି ସଂବୋଧ୍ଯ ॥ 3-285-10 ତଦାଦତ୍ସ୍ବ କୁରୁଷ୍ବ ଚେତି ଝ.ପାଠଃ ॥ 3-285-23 ସର୍ବାଭିସାରଃ ଯୁପଗତ୍ସର୍ବେଷାମଭିସାରୋ ଯତ୍ନସ୍ତେନ ॥ 3-285-24 ଋକ୍ଷାଧିପତିର୍ଜାମ୍ବବାନ୍ ॥ 3-285-25 କରଭୋ ମଣିବନ୍ଧାଦିକନିଷ୍ଠାନ୍ତଂ ହସ୍ତପ୍ରଦେଶସ୍ତଦ୍ବଦରୁଣାଃ ॥ 3-285-28 ଶଣୋ ଗୋଣୀସୂତ୍ରୋପାଦାନବୀରୁତ୍ ॥ 3-285-30 କର୍ଣସ୍ତିର୍ଯଗ୍ଯାନଂ ତେନ ପ୍ରକାରେଣ ଯତ୍ପାଷାଣାଦିବିସ୍ତରେଣ କ୍ରିଯତେ ତତ୍ତଦ୍ଗୃହବିଶେଷଂ କର୍ଣାଟ୍ଟମିତି ବଦନ୍ତି ॥ 3-285-36 ସ୍ତମ୍ଭତଃ ସ୍ତମ୍ଭୈର୍ବାନରୋପାତ୍ତୈଃ। ରଣେ ଭଗ୍ନା ରଣଭଗ୍ନାଃ ॥ 3-285-37 କେଶାକେଶି ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ କେଶେଷୁ ଗୃହୀତ୍ବା ପ୍ରବୃତ୍ତମ୍ ॥ 3-285-38 ନିଷ୍ଟନନ୍ତଃଶବ୍ଦଂ କୁର୍ବନ୍ତଃ ॥ 3-285-40 ଆଦିଶ୍ଯ ସଂମୁଖୀକୃତ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-285-41 ପ୍ରତ୍ଯବହାରଃ ଶିବିରଂପ୍ରତି ଗମନମ୍। ଲବ୍ଧା ଆଯୁଧୈଃ ପ୍ରାପ୍ତା ଲକ୍ଷ୍ଯା ବେଧ୍ଯାଯସ୍ମିନ୍ନବନ୍ଧ୍ଯପ୍ରହାର ଇତିଯାବତ୍। ଜଯୋତ୍ତରୋ ଜଯୋତ୍କର୍ଷବାନ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 286
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.286. ଅଧ୍ଯାଯଃ 286
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣାଦୀନାଂ ରାବଣେନ୍ଦ୍ରଜିଦାଦିଭିଃ ସହ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-286-0 (26979)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-286-0x (2711)
ତତୋ ନିବିଶମାନାଂସ୍ତାନ୍ସୈନିକାନ୍ରାବଣାନୁଗାଃ।
ଅଭିଜଗ୍ମୁର୍ଗଣାଽନକେ ପିଶାଚକ୍ଷୁଦ୍ରରକ୍ଷସାମ୍ ॥ 3-286-1 (26980)
ପର୍ବଣଃ ପତନୋ ଜମ୍ଭଃ ଖରଃ କ୍ରୋଧବଶୋ ହରିଃ।
ପ୍ରରୁଜଶ୍ଚାରୁଜଶ୍ଚୈବ ପ୍ରଘସଶ୍ଚୈବମାଦଯଃ ॥ 3-286-2 (26981)
ତତୋଽଭିପତତାଂ ତେଷାମଦୃଶ୍ଯାନାଂ ଦୁରାତ୍ମନାମ୍।
ଅନ୍ତର୍ଧାନବଧଂ ତଜ୍ଜ୍ଞଶ୍ଚକାର ସ ବିଭୀଷଣଃ ॥ 3-286-3 (26982)
ତେ ଦୃଶ୍ଯମାନା ହରିଭିର୍ବଲିଭିର୍ଦୂରପାତିଭିଃ।
ନିହତାଃ ସର୍ବଶୋ ରାଜନ୍ମହୀଂ ଜଗ୍ମୁର୍ଗତାସବଃ ॥ 3-286-4 (26983)
ଅମୃଷ୍ଯମାଣଃ ସବଲୋ ରାବଣୋ ନିର୍ଯଯାବଥ।
ରାକ୍ଷସାନାଂ ବଲୈର୍ଘୋରୈଃ ପିଶାଚାନାଂଚ ସଂବୃତଃ ॥ 3-286-5 (26984)
ଯୁଦ୍ଧଶାସ୍ତ୍ରବିଧାନଜ୍ଞ ଉଶନା ଇବ ଚାପରଃ।
ବ୍ଯୂହ୍ଯଚୌଶନସଂ ବ୍ଯୂହଂ ହରୀନଭ୍ଯବହାରଯତ୍ ॥ 3-286-6 (26985)
ରାଘବସ୍ତୁ ବିନିର୍ଯାନ୍ତଂ ବ୍ଯୂଢାନୀକଂ ଦଶାନନମ୍।
ବାର୍ହସ୍ପତ୍ଯଂ ବିଧଂ କୃତ୍ବା ପ୍ରତିବ୍ଯୂହ୍ଯ ହ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 3-286-7 (26986)
ସମେତ୍ଯ ଯୁଯୁଧେ ତତ୍ର ତତୋ ରାମେଣ ରାବଣଃ।
ଯୁଯୁଧେ ଲକ୍ଷ୍ମଣଶ୍ଚାପି ତଥୈବେନ୍ଦ୍ରଜିତା ସହ ॥ 3-286-8 (26987)
ବିରୂପାକ୍ଷେଣ ସୁଗ୍ରୀବସ୍ତାରେଣ ଚ ନିସ୍ବର୍ବଟଃ।
ପୌଣ୍ଡ୍ରେଣ ଚ ନଲସ୍ତତ୍ର ପଦୁଶଃ ପନସେନ ଚ ॥ 3-286-9 (26988)
ବିଷହ୍ଯଂ ଯଂ ହି ଯୋ ମେନେ ସ ସ ତେନ ସମେଯିବାନ୍।
ଯୁଯୁଧେ ଯୁଦ୍ଧବେଲାଯାଂ ସ୍ବବାହୁବଲମାଶ୍ରିତଃ ॥ 3-286-10 (26989)
ସ ସଂପ୍ରହାରୋ ବବୃଧେ ଭୀରୂଣାଂ ଭଯବର୍ଧନଃ।
ରୋମସଂହର୍ଷଣୋ ଘୋରଃ ପୁରା ଦେବାସୁରେ ଯଥା ॥ 3-286-11 (26990)
ରାବଣୋ ରାମମାନର୍ଚ୍ଛଚ୍ଛକ୍ତିଶୂଲାସିବୃଷ୍ଟିଭିଃ।
ନିଶିତୈରାଯସୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈ ରାବଣଂ ଚାପି ରାଘବଃ ॥ 3-286-12 (26991)
ତଥୈବେନ୍ଦ୍ରଜିତଂ ଯତ୍ତଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣୋ ମର୍ମଭେଦିଭିଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରଜିଚ୍ଚାପି ସୌମିତ୍ରିଂ ବିଭେଦ ବହୁଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 3-286-13 (26992)
ବିଭୀଷଣଃ ପ୍ରହସ୍ତଂ ଚ ପ୍ରହସ୍ତଶ୍ଚ ବିଭୀଷଣମ୍।
ଖଗପତ୍ରୈଃ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈରଭ୍ଯବର୍ଷଦ୍ଗତବ୍ଯଥଃ ॥ 3-286-14 (26993)
ତେଷାଂ ବଲବତାମାସୀନ୍ମହାସ୍ତ୍ରାଣାଂ ସମାଗମଃ।
ବିବ୍ଯଥୁଃ ସକଲା ଯେନ ତ୍ରଯୋ ଲୋକାଶ୍ଚରାଚରାଃ ॥ 3-286-15 (26994)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଷଡଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 286 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-286-1 ଗଣା ଅନେକେ ଇତି ଚ୍ଛେଦଃ ॥ 3-286-3 ଅନ୍ତର୍ଧାନବଧମନ୍ତର୍ଧାନଶକ୍ତେର୍ନାଶମ୍ ॥ 3-286-6 ହରୀନ୍ ବାନରାନ୍। ଅଭ୍ଯବହାରଯଦାବେଷ୍ଟିତବାନ୍ ॥ 3-286-12 ଆନର୍ଚ୍ଛଦପୀଡଯତ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 287
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.287. ଅଧ୍ଯାଯଃ 287
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ବିଭୀଷଣହନୁମଦ୍ଭ୍ଯାଂ ପ୍ରହସ୍ତଧୂମ୍ରାକ୍ଷବଧଶ୍ରବଣନିର୍ବିଣ୍ଣେନ ରାବଣେନ ଯୁଦ୍ଧାଯ କୁମ୍ଭକର୍ଣପ୍ରେଷଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-287-0 (26995)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-287-0x (2712)
ତତଃ ପ୍ରହସ୍ତଃ ସହସା ସମଭ୍ଯେତ୍ଯ ବିଭୀଷଣମ୍।
ଗଦଯା ତାଡଯାମାସ ବିନଦ୍ଯ ରଣକର୍କଶମ୍ ॥ 3-287-1 (26996)
ସ ତଯାଽଭିହତୋ ଧୀମାନ୍ଗଦଯା ଭୀମବେଗଯା।
ନାକମ୍ପତ ମହାବାହୁର୍ହିମବାନିବ ସୁସ୍ଥିରଃ ॥ 3-287-2 (26997)
ତତଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯବିପୁଲାଂ ଶତଘଣ୍ଟାଂ ବିଭୀଷଣଃ।
ଅନୁମନ୍ତ୍ର୍ଯ ମହାଶକ୍ତିଂ ଚିକ୍ଷେପାସ୍ ଶିରଃ ପ୍ରତି ॥ 3-287-3 (26998)
ପତନ୍ତ୍ଯା ସ ତଯା ବେଗାଦ୍ରାକ୍ଷସୋଽଶନିବେଗଯା।
ହୃତୋତ୍ତାମଙ୍ଗୋ ଦଦୃଶେ ବାତରୁଗ୍ଣ ଇବ ଦ୍ରୁମଃ ॥ 3-287-4 (26999)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିହତଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ପ୍ରହସ୍ତଂ କ୍ଷଣଦାଚରମ୍।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ଧୂମ୍ରାକ୍ଷୋ ବେଗେନ ମହତା କପୀନ୍ ॥ 3-287-5 (27000)
ତସ୍ ମେଘୋପମଂ ସୈନ୍ଯମାପତଦ୍ଭୀମଦର୍ଶନମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ସହସା ଦୀର୍ଣା ରଣେ ବାନରପୁଙ୍ଗବାଃ ॥ 3-287-6 (27001)
ତତସ୍ତାନ୍ସହସା ଦୀର୍ଣାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାନରପୁଙ୍ଗବାନ୍।
ନିର୍ଯଯୌ କପିଶାର୍ଦୂଲୋ ହନୂମାନ୍ମାରୁତାତ୍ମଜଃ ॥ 3-287-7 (27002)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽବସ୍ଥିତଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ହରଯଃ ପବନାତ୍ମଜମ୍।
ମହତ୍ଯା ତ୍ବରଯା ରାଜତ୍ସଂନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-287-8 (27003)
ତତଃ ଶବ୍ଦୋ ମହାନାସୀତ୍ତୁମୁଲୋ ରୋମହର୍ଷଣଃ।
ରାମରାବଣସୈନ୍ଯାନାମନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବତାମ୍ ॥ 3-287-9 (27004)
ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରବୃତ୍ତେ ସଂଗ୍ରାମେ ଘୋରେ ରୁଧିରକର୍ଦମେ।
କ୍ଷୂମ୍ରାକ୍ଷଃ କପିସୈନ୍ଯଂ ତଦ୍ଦ୍ରାବଯାମାସ ପତ୍ରିଭିଃ ॥ 3-287-10 (27005)
ତଂ ସ ରକ୍ଷୋମହାମାତ୍ରମାପତନ୍ତଂ ସପତ୍ନଜିତ୍।
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ହନୁମାଂସ୍ତରସା ପବନାତ୍ମଜଃ ॥ 3-287-11 (27006)
ତଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧମଭୂଦଧୋରଂ ହରିରାକ୍ଷସବୀରଯୋଃ।
ଜୀଗୀଷତୋର୍ଯୁଧାଽନ୍ଯୋନ୍ଯମିନ୍ଦ୍ରପ୍ରହ୍ଲାଦଯୋରିବଂ ॥ 3-287-12 (27007)
କଗଦାଭିଃ ପରିଘୈଶ୍ଚୈବ ରାକ୍ଷସୋ ଜଘ୍ନିବାନ୍କପିମ୍।
କପିଶ୍ଚ ଜଘ୍ନିବାନ୍ରଃ ସସ୍କନ୍ଧବିଟପୈର୍ଦ୍ରୁମୈଃ ॥ 3-287-13 (27008)
ତତସ୍ତମତିକୋପେନ ସାଶ୍ବଂ ସରଥସାରଥିମ୍।
ଧୂମ୍ରାକ୍ଷମବଧୀତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ହନୂମାନ୍ମାରୁତାତ୍ମଜଃ ॥ 3-287-14 (27009)
ତତସ୍ତଂ ନିହତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧୂମ୍ରାକ୍ଷଂ ରାକ୍ଷସୋତ୍ତମମ୍।
ହରଯୋ ଜାତବିଶ୍ରମ୍ଭା ଜଘ୍ନୁରନ୍ଯେ ଚ ସୈନିକାନ୍ ॥ 3-287-15 (27010)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ହରିଭିର୍ବଲିଭିର୍ଜିତକାଶିଭିଃ।
ରାକ୍ଷସା ଭଗ୍ନସଂକଲ୍ପା ଲଙ୍କାମଭ୍ଯପତନ୍ଭଯାତ୍ ॥ 3-287-16 (27011)
ତେଽଭିପତ୍ଯ ପୁରଂ ଭଗ୍ନା ହତଶେଷା ନିଶାଚରାଃ।
ସର୍ବଂ ରାଜ୍ଞେ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ରାବଣାଯ ନ୍ଯବେଦଯନ୍ ॥ 3-287-17 (27012)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ରାବଣସ୍ତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରହସ୍ତଂ ନିହତଂ ଯୁଧି।
ଧୂମ୍ରାକ୍ଷଂ ଚ ମହେଷ୍ବାସଂ ସସୈନ୍ଯଂ ସହରାକ୍ଷସୈଃ ॥ 3-287-18 (27013)
ସୁଦୀର୍ଘମିବ ନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ସମୁତ୍ପତ୍ଯ ବରାସନାତ୍।
ଉବାଚ କୁମ୍ଭକର୍ଣସ୍ଯ କର୍ମକାଲୋଽଯମାଗତଃ ॥ 3-287-19 (27014)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ବିବିଧୈର୍ବାଦିତ୍ରୈଃ ସୁମହାସ୍ବନୈଃ।
ଶଯାନମତିନିଦ୍ରାଲୁଂ କୁମ୍ଭକର୍ଣମବୋଧଯତ୍ ॥ 3-287-20 (27015)
ପ୍ରବୋଧ୍ଯ ମହତା ଚୈନଂ ଯତ୍ନେନାଽଽଗତସାଧ୍ବସଃ।
ସ୍ବସ୍ଥମାସୀନମବ୍ଯଗ୍ରଂ ବିନିଦ୍ରଂ ରାକ୍ଷସାଧିପଃ।
ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଦଶଗ୍ରୀବଃ କୁମ୍ଭକର୍ଣଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 3-287-21 (27016)
ଧନ୍ଯୋସି ଯସ୍ଯ ତେ ନିଦ୍ରା କୁମ୍ଭକର୍ଣେଯମୀଦୃଶୀ।
ଯ ଇଦଂ ଦାରୁଣଂ କାଲଂ ନ ଜାନୀଷେ ମହାଭଯମ୍ ॥ 3-287-22 (27017)
ଏଷ ତୀର୍ତ୍ବାଽର୍ଣବଂ ରାମଃ ସେତୁନା ହରିଭିଃ ସହ।
ଅବମତ୍ଯେହ ନଃ ସର୍ବାନ୍କରୋତି କଦନଂ ମହତ୍ ॥ 3-287-23 (27018)
ମଯା ତ୍ବପହୃତା ଭାର୍ଯା ସୀତା ନାମାସ୍ଯ ଜାନକୀ।
ତାଂ ନେତୁଂ ସ ଇହାଯାତୋ ବଦ୍ଧ୍ବା ସେତୁଂ ମହାର୍ଣବେ ॥ 3-287-24 (27019)
ତେନ ଚୈବ ପ୍ରହସ୍ତାଦିର୍ମହାନ୍ନଃ ସ୍ବଜନୋ ହତଃ।
ତସ୍ଯ ନାନ୍ଯୋ ନିହନ୍ତାଽସ୍ତି ତ୍ବାମୃତେଶତ୍ରୁକର୍ଶନ ॥ 3-287-25 (27020)
ସଦଂଶିତୋଽଭିନିର୍ଯାହି ତ୍ବମଦ୍ଯ ବଲିନାଂବର।
ରାମାଦୀନ୍ସମରେ ସର୍ବାଞ୍ଜହି ଶତ୍ରୂନରିଂଦମ ॥ 3-287-26 (27021)
ଦୂଷଣାବରଜୌ ଚୈବ ବଜ୍ରବେଗପ୍ରମାଥିନୌ।
ତୌ ତ୍ବାଂ ବଲେନ ମହତା ସହିତାବନୁଯାସ୍ଯତଃ ॥ 3-287-27 (27022)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ରାକ୍ଷୁସପତିଃ କୁମ୍ଭକର୍ଣଂ ତରସ୍ବିନମ୍।
ସଂଦିଦେଶେତିକର୍ତବ୍ଯେ ବଜ୍ରବେଗପ୍ରମାଥିନୌ ॥ 3-287-28 (27023)
ତଥ୍ତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଯୁତୌ ବୀରୌ ରାବଣଂ ଦୂଷାଣାନୁଜୌ।
କୁମ୍ଭକର୍ଣଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ତୂର୍ଣଂ ନିର୍ଯଯତୁଃ ପୁରାତ୍ ॥ 3-287-29 (27024)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ସପ୍ତାଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 287 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-287-11 ରକ୍ଷୋମହାମାତ୍ରଂ ରକ୍ଷଃଶ୍ରେଷ୍ଠମ୍ ॥ 3-287-21 ଆଗତସାଧ୍ବସଃ ଜାତଭଯଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 288
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.288. ଅଧ୍ଯାଯଃ 288
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲକ୍ଷ୍ମଣେନ କୁମ୍ଭକର୍ଣବଧଃ ॥ 1 ॥ ହନୁମନ୍ନୀଲାକ୍ଷ୍ଯାଂ ବଜ୍ରବେଗପ୍ରମାଥିନୋର୍ବଧଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-288-0 (27025)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-288-0x (2713)
ତତୋ ନିର୍ଯାଯ ସ୍ବପୁରାତ୍କୁମ୍ଭକର୍ଣଃ ସହାନୁଗଃ।
ଅପଶ୍ଯତ୍କପିସୈନ୍ଯଂ ରତଜ୍ଜିତକାଶ୍ଯଗ୍ରତଃ ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-288-1 (27026)
ସ ବୀକ୍ଷମାଣସ୍ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ରାମଦର୍ଶନକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ଅପଶ୍ଯଚ୍ଚାପି ସୌମିତ୍ରିଂ ଧନୁଷ୍ପାଣିଂ ବ୍ଯବସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-288-2 (27027)
ତମଭ୍ଯେତ୍ଯାଶୁ ହରଯଃ ପରିବବ୍ରୁଃ ସମନ୍ତତଃ।
`ଶୈଲବୃକ୍ଷାଯୁଧା ନାଦାନମୁଞ୍ଚନ୍ଭୀଷଣାସ୍ତତଃ' ॥ 3-288-3 (27028)
ଅଭ୍ଯଘ୍ନଂଶ୍ଚ ମହାକାଯୈର୍ବହୁଭିର୍ଜଗତୀରୁହୈଃ।
କରଜୈରତୁଦଂଶ୍ଚାନ୍ଯେ ବିହାଯ ଭଯମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-288-4 (27029)
ବହୁଧା ଯୁଧ୍ଯମାନାସ୍ତେ ଯୁଦ୍ଧମାର୍ଗୈଃ ପ୍ଲବଂଗମାଃ।
ନାନାପ୍ରହରଣୈର୍ଭୀମୈ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରମତାଡଯନ୍ ॥ 3-288-5 (27030)
ସ ତାଡ୍ଯମାନଃ ପ୍ରହସନ୍ଭକ୍ଷଯାମାସ ବାନରାନ୍।
ବଲଂ ଚଣ୍ଡବଲାଖ୍ଯଂ ଚ ବଜ୍ରବାହୁଂ ଚ ବାନରମ୍ ॥ 3-288-6 (27031)
ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ଯଥନଂ କର୍ମ କୁମ୍ଭକର୍ଣସ୍ଯ ରକ୍ଷସଃ।
ଉଦକ୍ରୋଶନ୍ପରିତ୍ରସ୍ତାସ୍ତାରପ୍ରଭୃତଯସ୍ତଦା ॥ 3-288-7 (27032)
ତାନୁଚ୍ଚୈଃ କ୍ରୋଶତଃ ସୈନ୍ଯାଞ୍ଶ୍ରୁତ୍ବା ସ ହରିଯୂଥପାନ୍।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ସୁଗ୍ରୀବଃ କୁମ୍ଭକର୍ଣମପେତଭୀଃ ॥ 3-288-8 (27033)
ତତୋ ନିପତ୍ଯ ବେଗେନ କୁମ୍ଭକର୍ଣଂ ମହାମନା।
ସାଲେନ ଜଘ୍ନିବାନ୍ମୂର୍ଧ୍ନିଂ ବଲେନ କପିକୁଞ୍ଜରଃ ॥ 3-288-9 (27034)
ସ ମହାତ୍ମା ମହାବେଗଃ କୁମ୍ଭକର୍ଣସ୍ ମୂର୍ଧନି।
ବିଭେଦ ସାଲଂ ସୁଗ୍ରୀବୋ ନ ଚୈବାବ୍ଯଥଯତ୍କପିଃ ॥ 3-288-10 (27035)
ତତୋ ବିନଦ୍ଯସହସା ସାଲସ୍ପର୍ଶବିବୋଧିତଃ।
ଦୋର୍ଭ୍ଯାମାଦାଯ ସୁଗ୍ରୀବଂ କୁମ୍ଭକର୍ଣୋଽହରଦ୍ବଲାତ୍ ॥ 3-288-11 (27036)
ହ୍ରିଯମାଣଂ ତୁ ସୁଗ୍ରୀବଂ କୁମ୍ଭକର୍ଣେନ ରକ୍ଷସା।
ଅବେକ୍ଷ୍ଯାଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ବୀରଃ ସୌମିତ୍ରିର୍ମିତ୍ରନନ୍ଦନଃ ॥ 3-288-12 (27037)
ସୋଽଭିପତ୍ଯ ମହର୍ବେଗଂ ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖଂ ମହାଶରମ୍।
ପ୍ରାହିଣୋତ୍କୁମ୍ଭକର୍ଣାଯ ଲକ୍ଷ୍ମଣଃ ପରବୀରହା ॥ 3-288-13 (27038)
ସ ତସ୍ଯ ଦେହାବରଣଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ଦେହଂ ଚ ସାଯକଃ।
ଜଗାମ ଦାରଯନ୍ଭୂମିଂ ରୁଧିରେଣ ସମୁକ୍ଷିତଃ ॥ 3-288-14 (27039)
ତଥା ସ ଭିନ୍ନହୃଦଯଃ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ କପୀଶ୍ବରମ୍।
`ବେଗେନ ମହତାଽଽବିଷ୍ଟସ୍ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-288-15 (27040)
କୁମ୍ଭକର୍ଣୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ପ୍ରଗୃହୀତଶିଲାଯୁଧଃ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ସୌମିତ୍ରିମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ମହତୀଂ ଶିଲାମ୍ ॥ 3-288-16 (27041)
ତସ୍ଯାଭିପତତସ୍ତୂର୍ଣଂ କ୍ଷୁରାଭ୍ଯାମୁଚ୍ଛିତୌ କରୌ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ନିଶିତାଗ୍ରାଭ୍ଯାଂ ସ ବଭୂବ ଚତୁର୍ଭୁଜଃ ॥ 3-288-17 (27042)
ତାନପ୍ଯସ୍ ଭୁଜାନ୍ସର୍ବାନ୍ପ୍ରଗୃହୀତଶିଲାଯୁଧାନ୍।
କ୍ଷୁରୈଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦଲଘ୍ବସ୍ତ୍ରଂ ସୌମିତ୍ରିଃ ପ୍ରତିଦର୍ଶଯନ୍ ॥ 3-288-18 (27043)
ସ ବଭୂବାତିକାଯଶ୍ଚ ବହୁପାଦଶିରୋଭୁଜଃ।
ତଂ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣ ସୌମିତ୍ରିର୍ଦଦାରାଦ୍ରିଚଯୋପମମ୍ ॥ 3-288-19 (27044)
ସ ପପାତ ମହାବୀର୍ଯୋ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରାଭିହତୋ ରଣେ।
ମହାଶନିବିନିର୍ଦଗ୍ଧଃ ପାଦପୋଽଙ୍କୁରବାନିବ ॥ 3-288-20 (27045)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବୃତ୍ରସଂକାଶଂ କୁମ୍ଭକର୍ଣଂ ତରସ୍ବିନମ୍।
ଗତାସୁଂ ପତିତଂ ଭୂମୌ ରାକ୍ଷସାଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ଭଯାତ୍ ॥ 3-288-21 (27046)
ତଥାତାନ୍ଦ୍ରବତୋ ଯୋଧାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୌ ଦୂଷଣାନୁଜୌ।
ଅବସ୍ଥାପ୍ଯାଥ ସୌମିତ୍ରିଂ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାବଭ୍ଯଧାବତାମ୍ ॥ 3-288-22 (27047)
ତାବାଦ୍ରବନ୍ତୌ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୌ ବଜ୍ରବେଗପ୍ରମାଥିନୌ।
ଅଭିଜଗ୍ରାହ ସୌମିତ୍ରିର୍ବିନଦ୍ଯୋଭୌ ପତତ୍ରିଭିଃ ॥ 3-288-23 (27048)
ତତଃ ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧମଭବଦ୍ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଦୂଷଣାନୁଜଯୋଃ ପାର୍ଥ ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ ଚ ଧୀମତଃ ॥ 3-288-24 (27049)
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ରାକ୍ଷସୌ ସୋଽଭ୍ଯବର୍ପତ।
ତଂ ଚାପିବୀରୌ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାବୁଭୌ ତୌ ସମବର୍ଷତାମ୍ ॥ 3-288-25 (27050)
ମୁହୂର୍ତମେବମଭବଦ୍ବଜ୍ରବେଗପ୍ରମାଥିନୋଃ।
ସୌମିତ୍ରେଶ୍ଚ ମହାବାହୋଃ ସଂପ୍ରହାରଃ ସୁଦାରୁଣଃ ॥ 3-288-26 (27051)
ଅଥାଦ୍ରିଶୃଙ୍ଗମାଦାଯ ହନୁମାନ୍ମାରୁତାତ୍ମଜଃ।
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯାଦଦେ ପ୍ରାଣାନ୍ବଜ୍ରବେଗସ୍ଯ ରକ୍ଷସଃ ॥ 3-288-27 (27052)
ନୀଲଶ୍ଚ ମହତା ଗ୍ରାବ୍ଣା ଦୂପଣାବରଜଂ ହରିଃ।
ପ୍ରମାଥିନମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ପ୍ରମମାଥ ମହାବଲଃ ॥ 3-288-28 (27053)
ତତଃ ପ୍ରାବର୍ତତ ପୁନଃ ସଂଗ୍ରାମଃ କଟୁକୋଦଯଃ।
ରାମରାବଣସୈନ୍ଯାନାମନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବତାମ୍ ॥ 3-288-29 (27054)
ଶତସୋ ନୈର୍ଋତାନ୍ବନ୍ଯା ଜଘ୍ନୁର୍ବନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ନୈର୍ଋତାଃ।
ନୈର୍ଋତାସ୍ତତ୍ରବଧ୍ଯନ୍ତେ ପ୍ରାଯେଣ ନ ତୁ ବାନରାଃ ॥ 3-288-30 (27055)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଶୀତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 288 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-288-1 ଜିତକାଶି ଦୃଢମୁଷ୍ଟି। କାଶିର୍ମୁଷ୍ଟିଃ ପ୍ରକାଶନାଦିତି ଯାସ୍କ ॥ 3-288-30 ବନ୍ଯା ବନେଚରା ବାନରାଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 289
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.289. ଅଧ୍ଯାଯଃ 289
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଲକ୍ଷ୍ମଣଏନ୍ଦ୍ରଜିତୋର୍ଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥ ଅଙ୍ଗଦେନେନ୍ଦ୍ରଜିଦ୍ରଥଭଙ୍ଗେ ମାଯଯା ତସ୍ଯାନ୍ତର୍ଧାନେ ଚ ରାମେଣାପି ତତ୍ରାଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-289-0 (27056)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-289-0x (2714)
ତତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବାହତଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ କୁମ୍ଭକର୍ଣଂ ସହାନୁଗମ୍।
ପ୍ରହସ୍ତଂ ଚ ମହେଷ୍ବାସଂ ଧୂମ୍ରାକ୍ଷଂ ଚାତିତେଜସମ୍ ॥ 3-289-1 (27057)
ପୁତ୍ରମିନଦ୍ରଜିତଂ ବୀରଂ ରାବଣଃ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ଜହିରାମମମିତ୍ରଘ୍ନ ସୁଗ୍ରୀବଂ ଚ ସଲକ୍ଷ୍ମଣମ୍ ॥ 3-289-2 (27058)
ତ୍ବଯା ହି ମମ ସତ୍ପୁତ୍ର ଯଶୋ ଦୀପ୍ତମୁପାର୍ଜିତମ୍।
ଜିତ୍ବାବଜ୍ରଧରଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସହସ୍ରାକ୍ଷଂ ଶଚୀପତିମ୍ ॥ 3-289-3 (27059)
ଅନ୍ତର୍ହିତଃ ପ୍ରକାଶୋ ବା ଦିବ୍ଯୈର୍ଦତ୍ତବରୈଃ ଶରୈଃ।
ଜହି ଶତ୍ରୂନମିତ୍ରଘ୍ନ ମମ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂବର ॥ 3-289-4 (27060)
ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣସୁଗ୍ରୀବାଃ ଶରସ୍ପର୍ଶଂ ନ ତେଽନଘ।
ସମର୍ଥାଃ ପ୍ରତିସୋଢୁଂ ଚ କୁତସ୍ତଦନୁଯାଯିନଃ ॥ 3-289-5 (27061)
ଅଗତା ଯା ପ୍ରହସ୍ତେନ କୁମ୍ଭକର୍ଣେନ ଚାନଘ।
ଖରସ୍ଯାପଚିତିଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ତାଂ ଗଚ୍ଛ ତ୍ବେ ମହାଭୁଜ ॥ 3-289-6 (27062)
ତ୍ବମଦ୍ଯ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ହତ୍ବା ଶତ୍ରୂନ୍ସସୈନିକାନ୍।
ପ୍ରତିନନ୍ଦଯ ମାଂ ପୁତ୍ର ପୁରା ଜିତ୍ବେବ ବାସବମ୍ ॥ 3-289-7 (27063)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ରଥମାସ୍ଥାଯ ଦଂଶିଥଃ।
ପ୍ରଯଯାବିନ୍ଦ୍ରଜିଦ୍ରାଜଂସ୍ତୂର୍ଣମାଯୋଧନଂ ପ୍ରତି ॥ 3-289-8 (27064)
ତତୋ ବିଶ୍ରାବ୍ଯ ବିସ୍ପଷ୍ଟଂ ନାମ ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବଃ।
ଆହ୍ବଯାମାସ ସମରେ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ଶୁଭଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-289-9 (27065)
ତଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣୋଽଭ୍ଯଧାବଚ୍ଚ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ସଶରଂ ଧନୁଃ।
ତ୍ରାସଯଂସ୍ତଲଘୋଷେଣ ସିଂହଃ କ୍ଷୁଦ୍ରମୃଗଂ ଯଥା ॥ 3-289-10 (27066)
ତଯୋଃ ସମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ସୁମହଜ୍ଜଯଗୃଦ୍ଧିନୋଃ।
ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରବିଦୁପୋସ୍ତୀବ୍ରମନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ପର୍ଧିନୋସ୍ତଦା ॥ 3-289-11 (27067)
ରାବଣିସ୍ତୁ ଯଦା ନୈନଂ ବିଶେଷଯତି ସାଯକୈଃ।
ତତୋ ଗୁରୁତରଂ ଯତ୍ନମାତିଷ୍ଠଦ୍ବଲିନାଂ ବରଃ ॥ 3-289-12 (27068)
ତତ ଏବଂ ମହାବେଗୈରର୍ଦଯାମାସ ତୋମରୈଃ।
ତାନାଗତାନ୍ସ ଚିଚ୍ଛେଦ ସୌମିତ୍ରିର୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 3-289-13 (27069)
ତେ ନିକୃତ୍ତାଃ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ନ୍ଯପତନ୍ଧରଣୀତଲେ।
`ସାଧକା ରାବଣେରାଜୌ ଶତଶଃ ଶକଲୀକୃତାଃ ॥ 3-289-14 (27070)
ତମଙ୍ଗଦୋ ବାଲିସୁତଃ ଶ୍ରୀମାନୁଦ୍ଯମ୍ଯ ପାଦପମ୍।
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ମହାବେଗସ୍ତାଡଯାମାସ ମୂର୍ଧନି ॥ 3-289-15 (27071)
ତସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରଜିଦସଂଭ୍ରାନ୍ତଃ ପ୍ରାସେନୋରସି ବୀର୍ଯବାନ୍।
ପ୍ରହର୍ତୁମୈଚ୍ଛତ୍ତଂ ଚାସ୍ଯ ପ୍ରାସଂ ଚିଚ୍ଛେଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣଃ ॥ 3-289-16 (27072)
ତମଭ୍ଯାଶଗତଂ ବୀରମଙ୍ଗଦଂ ରାବଣାତ୍ମଜଃ।
ଗଦଯାଽତାଡଯତ୍ସବ୍ଯେ ପାର୍ଶ୍ବେବାନରପୁଙ୍ଗବମ୍ ॥ 3-289-17 (27073)
ତମଚିନ୍ତ୍ଯ ପ୍ରହାରଂ ସ ବଲବାନ୍ବାଲିନଃ ସୁତଃ।
ସସର୍ଜେନ୍ଦ୍ରଜିତଃ କ୍ରୋଧାତ୍ସାଲସ୍କନ୍ଧଂ ତଥାଙ୍ଗଦଃ ॥ 3-289-18 (27074)
ସୋଽଙ୍ଗଦେନ ରୁପୋତ୍ସୃଷ୍ଟୋ ବଧାଯେନ୍ଦ୍ରଜିତସ୍ତରୁଃ।
ଜଘାନେନ୍ଦ୍ରଜିତଃ ପାର୍ଥ ରଥଂ ସାଶ୍ବଂ ସସାରଥିମ୍ ॥ 3-289-19 (27075)
ତତୋ ହତାଶ୍ବାତ୍ପ୍ରସ୍କନ୍ଦ୍ଯ ରଥାତ୍ସ ହତସାରଥିଃ।
ତତ୍ରୈବାନ୍ତର୍ଦଧେ ରାଜନ୍ମାଯଯା ରାବଣାତ୍ମଜଃ ॥ 3-289-20 (27076)
ଅନ୍ତର୍ହିତଂ ବିଦିତ୍ବା ତଂ ବହୁମାଯଂ ଚ ରାକ୍ଷସମ୍।
ରାମସ୍ତଂ ଦେଶମାଗମ୍ଯ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ପର୍ଯରକ୍ଷତ ॥ 3-289-21 (27077)
ସ ରାମମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଶରୈସ୍ତତୋ ଦତ୍ତବରୈସ୍ତଦା।
ବିବ୍ଯାଧ ସର୍ବଗାତ୍ରେଷୁ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ଚ ମହାବଲମ୍ ॥ 3-289-22 (27078)
ତମଦୃଶ୍ଯଂଶରୈଃ ଶୂରୌ ମାଯଯାଽନ୍ତର୍ହିତଂ ତଦା।
ଯୋଧଯାମାସତୁରୁଭୌ ରାବଣିଂ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ ॥ 3-289-23 (27079)
ସ ରୁଷା ସର୍ବଗାତ୍ରେଷୁ ତଯୋଃ ପୁରୁଷସିଂହଯୋଃ।
ବ୍ଯସୃଜତ୍ସାଯକାନ୍ଭୂଯଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-289-24 (27080)
ତମଦୃଶ୍ଯଂ ବିଚିନ୍ବନ୍ତଃ ସୃଜନ୍ତମନିଶଂ ଶରାନ୍।
ହରଯୋ ବିବିଶୁର୍ବ୍ଯୋମ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ମହତୀଃ ଶିଲାଃ ॥ 3-289-25 (27081)
ତାଂଶ୍ଚ ତୌ ଚାପ୍ଯଦୃଶ୍ଯଃ ସଶରୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ରାକ୍ଷସଃ।
ସ ଭୃଶଂ ତାଡଯାମାସ ରାବଣିର୍ମାଯଯା ବୃତଃ ॥ 3-289-26 (27082)
ତୌ ଶରୈରର୍ଦିତୌ ବୀରୌ ଭ୍ରାରୌ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ।
ପେତତୁର୍ଗଗନାଦ୍ଭୂମିଂ ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦ୍ରମସାବିବ ॥ 3-289-27 (27083)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକୋନନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 289 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-289-18 ରାସର୍ଜ ଉତ୍ସୃଷ୍ଟବାନ୍। ସାଲସ୍କନ୍ଧଂ ମହାସ୍କନ୍ଧଂ ତରୁମ୍ ॥ 3-289-26 ତାନ୍ ହରୀନ୍। ତୌ ଚ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 290
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.290. ଅଧ୍ଯାଯଃ 290
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରଜିଚ୍ଛରଜାଲବନ୍ଧେନ ମୋହାଧିଗମପୂର୍ବକଂ ଭୂମୌ ପତିତଯୋ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣଯୋର୍ବିଭୀଷଣେନ ପ୍ରଜ୍ଞାନାସ୍ତ୍ରେଣ ମୋହାପନୋଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ସୁଗ୍ରୀବେଣ ମହୌଷଧ୍ଯା ତଯୋର୍ବିଶଲ୍ଯୀକରଣମ୍ ॥ 2 ॥ ତତୋ ରାମାଦୀନାଂ ନେତ୍ରେଷୁ କୁବେରଦୂତାନୀତଜଲମାର୍ଜନେନାତୀନ୍ଦ୍ରିଯବନସ୍ତୁଦର୍ଶନଶକ୍ତ୍ଯୁଦଯଃ ॥ 3 ॥ ତତଃ ପୁନରୁପାଗତସ୍ଯେନ୍ପ୍ରଜିତୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣେନ ବଧଃ ॥ 4 ॥ ତତଃ ପୁତ୍ରବଧାମର୍ଷେଣ ସୀତାବଧୋଦ୍ଯତସ୍ଯ ରାବଣସ୍ଯାବିନ୍ଧ୍ଯାଖ୍ଯେନ ବୃଦ୍ଧାମାତ୍ଯେନ ସାମ୍ନା ତତୋ ବିନିବର୍ତନମ୍ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-290-0 (27084)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-290-0x (2715)
ତାବୁଭୌ ପତିତୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭ୍ରାତରୌ ରାମଲକ୍ଷ୍ମଣୌ।
ବବନ୍ଧ ରାବଣିର୍ଭୂଯଃ ଶରୈର୍ଦତ୍ତବରୈସ୍ତଦା ॥ 3-290-1 (27085)
ତୌ ବୀରୌ ଶରଜାଲେନ ବଦ୍ଧାବିନ୍ଦ୍ରଜିତା ରଣେ।
ରେଜତୁଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୌ ଶକୁନ୍ତାବିବ ପଞ୍ଜରେ ॥ 3-290-2 (27086)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିପତିତୌ ଭୂମୌ ସର୍ବାଙ୍ଗେଷୁ ଶରାଚିତୌ।
ସୁଗ୍ରୀବଃ କପିଭିଃ ସାର୍ଧଂ ପରିବାର୍ଯୋପତସ୍ତିବାନ୍ ॥ 3-290-3 (27087)
ସୁଷେଣମୈନ୍ଦଦ୍ବିବିଦୈଃ କୁମୁଦେନାଙ୍ଗଦେନ ଚ।
ହନୁମନନୀଲତାରୈଶ୍ଚ ନଲେନ ଚ କପୀଶ୍ବରଃ ॥ 3-290-4 (27088)
ତତସ୍ତଂ ଦେଶମାଗମ୍ଯ କୃତକର୍ମା ବିଭୀଷଣଃ।
ବୋଧଯାମାସ ତୌ ବୀରୌ ପ୍ରଜ୍ଞାସ୍ତ୍ରେଣ ପ୍ରମୋହିତୌ ॥ 3-290-5 (27089)
ବିଶଲ୍ଯୌ ଚାପି ସୁଗ୍ରୀବଃ କ୍ଷଣେନୈତୌ ଚକାର ହ।
ବିଶଲ୍ଯଯା ମହୌଷଧ୍ଯା ଦିବ୍ଯମନ୍ତ୍ରପ୍ରଯୁକ୍ତଯା ॥ 3-290-6 (27090)
ତୌ ଲବ୍ଧସଂଜ୍ଞୌ ନୃବରୌ ବିଶଲ୍ଯାବୁଦତିଷ୍ଠତାମ୍।
ଉଭୌ ଗତକ୍ଲମୌ ଚାସ୍ତାଂ ଣେନୈତୌ ମହାରଥୌ ॥ 3-290-7 (27091)
ତତୋ ବିଭୀଷଣଃ ପାର୍ଥ ରାମମିକ୍ଷ୍ବାକୁନନ୍ଦନମ୍।
ଉବାଚ ବିଜ୍ବରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୃତାଞ୍ଜଲିରିଦଂ ବଚଃ ॥ 3-290-8 (27092)
ଅଯମମ୍ଭୋ ଗୃହୀତ୍ବାତୁ ରାଜରାଜସ୍ ଶାସନାତ୍।
ଗୁହ୍କୋଽଭ୍ଯାଗତଃ ଶ୍ଲେତାତ୍ତ୍ବତ୍ସକାଶମରିଂଦମ ॥ 3-290-9 (27093)
ଇଦମମ୍ଭଃ କୁବେରସ୍ତେ ମହାରାଜ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଅନ୍ତର୍ହିତାନାଂ ଭୂତାନାଂ ଦର୍ଶନାର୍ଥଂ ପରଂତପ ॥ 3-290-10 (27094)
ଅନେନ ମୃଷ୍ଟନଯନୋ ଭୂତାନ୍ଯନ୍ତର୍ହିତାନ୍ଯୁତ।
ଭବାନ୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯତି ଯସ୍ମୈ ଚ ଭବାନେତତ୍ପ୍ରଦାସ୍ଯତି ॥ 3-290-11 (27095)
ତଥେତି ରାମସ୍ତଦ୍ବାରି ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାଭିସଂସ୍କୃତମ୍।
ଚକାର ନେତ୍ରଯୋଃ ଶୌଚଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣଶ୍ଚ ମହାମନାଃ ॥ 3-290-12 (27096)
ସୁଗ୍ରୀବଜାମ୍ବବନ୍ତୌ ଚହନୁମାନଙ୍ଗଦସ୍ତଥା।
ମୈନ୍ଦଦ୍ବିବିଦନୀଲାଶ୍ଚ ପ୍ରାଯଃ ପ୍ଲବଗସତ୍ତମାଃ ॥ 3-290-13 (27097)
ତଥାସମଭବଚ୍ଚାପି ଯଦୁବାଚ ବିଭୀଷଣଃ।
କ୍ଷଣେନାତୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯେଷାଂ ଚକ୍ଷୁଂଷ୍ଯାସନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର ॥ 3-290-14 (27098)
ଇନ୍ଦ୍ରଜିତ୍କୃତକର୍ମା ତୁ ପିତ୍ରେ କର୍ମ ତଦାଽଽତ୍ମନଃ।
ନିବେଦ୍ଯ ପୁନରାଗଚ୍ଛତ୍ତ୍ବରଯାଽଽଜିଶିରଃପ୍ରତି ॥ 3-290-15 (27099)
ତମାଗତଂ ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ପୁନରେବ ଯୁଯୁତ୍ସଯା।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ସୌମିତ୍ରିର୍ବିଭୀଷଣମତେ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-290-16 (27100)
ଅକୃତାହ୍ନିକମେବୈନଂ ଜିଘାଂସୁର୍ଜିତକାଶିନମ୍।
ଶରୈର୍ଜଘାନ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କୃତସଂଜ୍ଞୋଽଥ ଲକ୍ଷ୍ମଣଃ ॥ 3-290-17 (27101)
ତଯୋଃ ସମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତଦାଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଜୀଗୀଷତୋଃ।
ଅତୀବ ଚିତ୍ରମାଶ୍ଚର୍ଯଂ ଶକ୍ରପ୍ରହ୍ଲାଦଯୋରିବ ॥ 3-290-18 (27102)
ଅବିଧ୍ଯଦିନ୍ଦ୍ରଜିତ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ସୌମିତ୍ରିଂ ମର୍ମଭେଦିଭିଃ।
ସୌମିତ୍ରିଶ୍ଚାନଲସ୍ପର୍ଶୈରବିଧ୍ଯଦ୍ରାବଣିଂ ଶରୈଃ ॥ 3-290-19 (27103)
ସୌମିତ୍ରିଶରସଂସ୍ପର୍ଶାଦ୍ରାବଣିଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।
ଅସୃଜଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମଣାଯାଷ୍ଟୌ ଶରାନାଶୀବିଷୋପମାନ୍ ॥ 3-290-20 (27104)
ତସ୍ଯେଷୂନ୍ପାବକସ୍ପର୍ଶୈଃ ସୌମିତ୍ରିଃ ପତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିଃ।
`ବାରଯାମାସ ନାରାଚୈଃ ସୌମିତ୍ରିର୍ମିତ୍ରନନ୍ଦନଃ ॥ 3-290-21 (27105)
ଅସୃଜଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମଣଶ୍ଚାଷ୍ଟୌ ରାକ୍ଷସାଯ ଶରାନ୍ପୁନଃ'।
ତଥା ତଂ ନ୍ଯହନଦ୍ବୀରସ୍ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ ॥ 3-290-22 (27106)
ଏକେନାସ୍ଯ ଧନୁଷ୍ମନ୍ତଂ ବାହୁଂ ଦେହାଦପାତଯତ୍।
ଦ୍ବିତୀଯେନ ତୁ ବାଣେନ ଭୁଜମନ୍ଯମପାତଯତ୍ ॥ 3-290-23 (27107)
ତୃତୀଯେନ ତୁ ବାଣେନ ଶିତଧାରେଣ ଭାସ୍ବତା।
ଜହାର ସୁନସଂ ଚାପି ଶିରୋ ଜ୍ବଲିତକୁଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 3-290-24 (27108)
ବିନିକୃତ୍ତଭୁଜସ୍କନ୍ଧଃ କବନ୍ଧାକୃତିଦର୍ଶନଃ।
`ପପାତ ବସୁଧାଯାଂ ତୁ ଛିନ୍ନମୂଲ ଇବଦ୍ରୁମଃ' ॥ 3-290-25 (27109)
ତଂ ହତ୍ବାସୂତମପ୍ଯସ୍ତ୍ରୈର୍ଜଘାନ ବଲିନଂବରଃ।
ଲଙ୍କାଂ ପ୍ରବେଶଯାମାସୁସ୍ତଂ ରଥଂ ବାଜିନସ୍ତଦା ॥ 3-290-26 (27110)
ଦଦର୍ଶ ରାବଣସ୍ତଂ ଚ ରଥଂ ପୁତ୍ରବିନାକୃତମ୍।
ସ ପୁତ୍ରଂ ନିହତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତ୍ରାସାତ୍ସଂଭ୍ରାନ୍ତମାନସଃ। 3-290-27 (27111)
ରାବଣଃ ଶୋକମୋହାର୍ତୋ ବୈଦେହୀଂ ହନ୍ତୁମୁଦ୍ଯତଃ ॥
ଙ୍ଗମାଦାଯ ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ଜବେନାଭିପପାତ ହ ॥ 3-290-28 (27112)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାତସ୍ଯ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଦେରବିନ୍ଧ୍ଯଃ ପାପନିଶ୍ଚଯମ୍।
ଶମଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଯେନ ହେତୁନା ॥ 3-290-29 (27113)
ମହାରାଜ୍ଯେସ୍ଥିତୋ ଦୀପ୍ତେ ନ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ହନ୍ତୁମର୍ହସି।
ହତୈବୈଷା ଯଦା ସ୍ତ୍ରୀ ଚ କବନ୍ଧନସ୍ଥା ଚ ତେ ବଶେ ॥ 3-290-30 (27114)
ନ ଚୈଷା ଦହଭେଦେନ ହତାସ୍ଯାଦିତି ମେ ମତିଃ।
ଜହି ଭର୍ତାରମେବାସ୍ଯା ହତେ ତସ୍ମିନ୍ହତା ଭବେତ୍ ॥ 3-290-31 (27115)
ନ ହି ତେ ବିକ୍ରମେ ତୁଲ୍ଯଃ ସାକ୍ଷାଦପି ଶତକ୍ରତୁଃ।
ଅସକୃଦ୍ଧି ତ୍ବଯା ସନ୍ଦ୍ରାସ୍ତ୍ରାସିତାସ୍ତ୍ରିଦସା ଯୁଧି ॥ 3-290-32 (27116)
ଏବଂ ବହୁବିଧୈର୍ବାକ୍ଯୈରବିନ୍ଧ୍ଯୋ ରାବଣଂ ତଦା।
କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ସଂଶମଯାମାସ ଜଗୃହେ ଚ ସ ତଦ୍ବଚଃ ॥ 3-290-33 (27117)
ନିର୍ଯାଣେ ସ ମତିଂ କୃତ୍ବା ନିଯନ୍ତାରଂ କ୍ଷପାଚରଃ।
ଆଜ୍ଞାପଯାମାସ ତଦାରଥୋ ମେ କଲ୍ପ୍ଯତାମିତି ॥ 3-290-34 (27118)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 290 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-290-14 ଅତୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯତୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥଗ୍ରାହକାଣି ॥ 3-290-17 କୃତସଂଜ୍ଞ ବିଭୀଷଣେନ ସଂକେତିତଃ ॥ 3-290-34 ନିଧାଯାସିଂ କ୍ଷପାଚର ଇତି ଝ. ପାଠଃ। ନିଧାଯ ବଦ୍ଧ୍ବା। ଅସିଂ ଖଙ୍ଗମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 291
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.291. ଅଧ୍ଯାଯଃ 291
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରଜିଦ୍ବଧକ୍ରୋଧାଦ୍ରାବଣେନ ତ୍ବଯମେବ ଯୁଦ୍ଧାଯ ରାମଂପ୍ରତ୍ଯଭିଯାନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଦା ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ରାମାଯ ମାତଲିସନାଯସ୍ଯ ନିଜରଥସ୍ଯ ପ୍ରେଷଣମ୍ ॥ 2 ॥ ଶ୍ରୀରାମେଣ ମାଯାଯୋଧିନୋ ରାବଣସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣ ହନନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-291-0 (27119)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-291-0x (2716)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦଶଗ୍ରୀବଃ ପ୍ରିଯେ ପୁତ୍ରେ ନିପାତିତେ।
ନିର୍ଯଯୌ ରଥମାସ୍ଥାଯ ହେମରତ୍ନବିଭୂଷିତମ୍ ॥ 3-291-1 (27120)
ସଂବୃତୋରାକ୍ଷସୈର୍ଘେରୈର୍ବିବିଧାଯୁଧପାଣିଭିଃ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ରାମଂ ସ ପୋଥଯନ୍ହରିଯୂଥପାନ୍ ॥ 3-291-2 (27121)
ତମାଦ୍ରବନ୍ତଂ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧ ମୈନ୍ଦନୀଲନଲାଙ୍ଗଦାଃ।
ହନୁମାଞ୍ଜାମ୍ବବାଂଶ୍ଚୈବ ସସୈନ୍ଯାଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 3-291-3 (27122)
ତେ ଦଶଗ୍ରୀବସୈନ୍ଯଂ ତଦୃକ୍ଷବାନରପୁଙ୍ଗବାଃ।
ଦ୍ରୁମୈର୍ବିଧ୍ବଂସଯାଂଚକ୍ରୁର୍ଦଶଗ୍ରୀବସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 3-291-4 (27123)
ତତଃ ସ୍ବସୈନ୍ଯମାଲୋକ୍ଯ ବଧ୍ଯମାନମରାତିଭିଃ।
ମାଯାବୀ ଚାସୃଜନ୍ମାଯାଂ ରାବଣୋ ରାକ୍ଷସାଧିପଃ ॥ 3-291-5 (27124)
ତସ୍ଯ ଦେହବିନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତାଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ରାକ୍ଷସାଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶରଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିପାଣଯଃ ॥ 3-291-6 (27125)
ତାନ୍ରାମୋ ଜଘ୍ନିବାନ୍ସର୍ବାନ୍ଦିବ୍ଯେନାସ୍ତ୍ରେଣ ରାକ୍ଷସାନ୍।
ଅଥ ଭୂଯୋପି ମାଯାଂ ସ ବ୍ଯଦଧାଦ୍ରାକ୍ଷସାଧିପଃ ॥ 3-291-7 (27126)
କୃତ୍ବା ରାମସ୍ ରୂପାଣି ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ଯ ଚ ଭାରତ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ରାମଂ ଚ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ଚ ଦଶାନନଃ ॥ 3-291-8 (27127)
ତତସ୍ତେ ରାମମର୍ଚ୍ଛନ୍ତୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ଚ କ୍ଷପାଚରାଃ।
ଅଭିପେତୁସ୍ତଦା ରାମଂ ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନାଃ ॥ 3-291-9 (27128)
ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରସ୍ ମାଯାମିକ୍ଷ୍ବାକୁନନ୍ଦନଃ।
ଉବାଚ ରାମଃ ସୌମିତ୍ରିମସଂଭ୍ରାନ୍ତୋ ବୃହଦ୍ବଚଃ ॥ 3-291-10 (27129)
ଜହୀମାନ୍ରାକ୍ଷସାନ୍ପାପାନାତ୍ମନଃ ପ୍ରତିରୂପକାନ୍।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽଭ୍ଯହନଦ୍ରାମୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣଶ୍ଚାତ୍ମରୂପକାନ୍ ॥ 3-291-11 (27130)
ତତୋ ହର୍ଯଶ୍ବଯୁକ୍ତେନ ରଥେନାଦିତ୍ଯବର୍ଚସା।
ଉପତସ୍ଥେ ରଣେ ରାମଂ ମାତଲିଃ ଶକ୍ରସାରଥିଃ ॥ 3-291-12 (27131)
ମାତଲିରୁବାଚ। 3-291-13x (2717)
ଅଯଂ ହର୍ଯଶ୍ବଯୁଗ୍ଜୈତ୍ରୋ ମଘୋନଃ ସ୍ଯନ୍ଦନୋତ୍ତମଃ।
`ତ୍ବଦର୍ଥମିହ ସଂପ୍ରାପ୍ତଃ ସଂଦେଶାଦ୍ବୈ ଶତକ୍ରତୋଃ' ॥ 3-291-13 (27132)
ଅନେନ ଶକ୍ରଃ କାକୁତ୍ସ୍ଥ ସମରେ ଦୈତ୍ଯଦାନବାନ୍।
ଶତଶଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ରଥୋଦାରେଣ ଜଘ୍ନିବାନ୍ ॥ 3-291-14 (27133)
ତଦନନ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ମଯା ଯତ୍ତେନ ସଂଯୁଗେ।
ସ୍ଯନ୍ଦନେନ ଜହିକ୍ଷିପ୍ରଂ ରାବଣଂ ମା ଚିରଂ କୃଥାଃ ॥ 3-291-15 (27134)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ରାଘବସ୍ତଥ୍ଯଂ ବଚୋଽଶଙ୍କତ ମାତଲେଃ।
ମାଯୈଷାରାକ୍ଷସସ୍ଯେତି ତମୁବାଚ ବିବୀଷଣଃ ॥ 3-291-16 (27135)
ନେଯଂ ମାଯା ନରବ୍ଯାଘ୍ରରାବଣସ୍ ଦୁରାତ୍ମନଃ।
ତଦାତିଷ୍ଠ ରଥଂଶୀଘ୍ରମିମସୈନ୍ଦ୍ରଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-291-17 (27136)
ତତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ କାକୁତ୍ସ୍ଥସ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବିଭୀଷଣମ୍।
ରଥେନାଭିପପାତାଥ ଦଶଗ୍ରୀବଂ ରୁଷାଽନ୍ବିତଃ ॥ 3-291-18 (27137)
ହାହାକୁତାନି ଭୂତାନି ରାବଣେ ସମଭିଦ୍ରୁତେ।
ସିଂହନାଦାଃ ସପଟହାଦିତି ଦିବ୍ଯାସ୍ତଥାଽନଦନ୍ ॥ 3-291-19 (27138)
[ଦଶକନ୍ଧରରାଜସୂନ୍ବୋସ୍ତଥା ଯୁଦ୍ଧମଭୂନ୍ମହତ୍।
ଅଲବ୍ଧୋପମମନ୍ଯତ୍ରତଯୋରେବ ତଥାଽଭବତ୍ ॥] 3-291-20 (27139)
ସରାମାଯ ମହାଘୋରଂ ବିସସର୍ଜ ନିଶାଚରଃ।
ଶୂଲମିନ୍ଦ୍ରାଶନିପ୍ରଖ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମଦଣ୍ଡଭିବୋଦ୍ଯତମ୍ ॥ 3-291-21 (27140)
ତଚ୍ଛୂଲଂ ସତ୍ବରଂ ରାମଶ୍ଚଚ୍ଛେଦ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୁଷ୍କରଂ କର୍ମ ରାବଣଂ ଭଯମାବିଶତ୍ ॥ 3-291-22 (27141)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସସର୍ଜାଶୁ ଦଶଗ୍ରୀବଃ ଶିତାଞ୍ଛରାନ୍।
ସହସ୍ରାଯୁତଶୋ ରାମେ ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବିବିଧାନି ଚ ॥ 3-291-23 (27142)
ତତୋ ଭୁଶୁଣ୍ଡୀଃ ଶୂଲାନି ମୁସଲାନି ପରଶ୍ବଥାନ୍।
ଶକ୍ତୀଶ୍ଚ ବିବିଧାକାରାଃ ଶତଘ୍ନୀଶ୍ଚ ଶିତାନ୍କ୍ଷୁରାନ୍ ॥ 3-291-24 (27143)
ତାଂ ମାଯାଂବିବିଧାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦଶଗ୍ରୀବସ୍ଯ ରକ୍ଷସଃ।
ଭଯାତ୍ପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ସର୍ବେ ବାନରାଃ ସର୍ବତୋଦିଶମ୍ ॥ 3-291-25 (27144)
ତତଃ ସୁପତ୍ରଂ ସୁମୁଖଂହେମପୁଙ୍ଗଂ ଶରୋତ୍ତମମ୍।
ତୂଣାଦାଦାଯ କାକୁତ୍ସ୍ଥୋ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣ ଯୁଯୋଜ ହ ॥ 3-291-26 (27145)
ତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯବାଣଂ ରାମେଣ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣାନୁମନ୍ତ୍ରିତମ୍।
ଜହୃଷୁର୍ଦେବଗନ୍ଧର୍ବା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶକ୍ରପୁରୋଗମାଃ ॥ 3-291-27 (27146)
ଅଲ୍ପାବଶେଷମାଯୁଶ୍ଚ ତତୋଽମନ୍ଯନ୍ତ ରକ୍ଷସଃ।
ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରୋଦୀରଣାଚ୍ଛତ୍ରୋର୍ଦେବଦାନବକିଂନରାଃ ॥ 3-291-28 (27147)
ତତଃ ସସର୍ଜ ତଂ ରାମଃ ଶରମପ୍ରତିମୌଜସମ୍।
ରାବଣାନ୍ତକରଂ ଘୋରଂ ବ୍ରହ୍ମଦଣ୍ଡମିବୋଦ୍ଯତମ୍ ॥ 3-291-29 (27148)
ମୁକ୍ତମାତ୍ରେଣ ରାମେଣ ଦୂରାକୃଷ୍ଟେନ ଭାରତ।
ସ ତେନ ରାକ୍ଷସଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସରଥଃ ସାଶ୍ବସାରଥିଃ।
ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ମହାଜ୍ବାଲେନାଗ୍ନିନାଭିପରିପ୍ଲୁତଃ ॥ 3-291-30 (27149)
ତତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାସ୍ତ୍ରିଦଶାଃ ସହଗନ୍ଧର୍ବଚାରଣାଃ।
ନିହତଂ ରାବଣଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାମେଣାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣା ॥ 3-291-31 (27150)
ତତ୍ଯଜୁସ୍ତଂ ମହାଭାଗଂ ପଞ୍ଚଭୂତାନି ରାବଣମ୍।
ଭ୍ରଂଶିତଃ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ସ ହି ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରତେଜସା ॥ 3-291-32 (27151)
ଶରୀରଧାତବୋ ହ୍ଯସ୍ ମାସଂ ରୁଧିରମେବ ଚ।
ନେଶୁର୍ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରନିର୍ଦଗ୍ଦା ନ ଚ ଭସ୍ମାପ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 3-291-33 (27152)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଏକନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 291 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-291-8 ରାମସ୍ଯ ରୂପଂ କୃତ୍ବାଲକ୍ଷ୍ମଣମଭିଦୁଦ୍ରାବ ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ଯ ରୂପଂ କୃତ୍ବା ରାମମିତି ଯେଜନା ॥ 3-291-32 ପଞ୍ଚଭୂତାନି ତତ୍ଯଜୁର୍ମୃତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 292
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.292. ଅଧ୍ଯାଯଃ 292
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ରାବଣବଧାନନ୍ତରମବିନ୍ଧ୍ଯନାମ୍ନା ରାକ୍ଷସବୃଦ୍ଧେନ ରାମସମୀପଂପ୍ରତି ସୀତାଯା ଆନଯନମ୍ ॥ 1 ॥ ସୂତଯା ସ୍ବଶୀଲଶଙ୍କିନୋ ରାମସ୍ଯାନଙ୍ଗୀକାରବଚନଶ୍ରବଣେନ ବୂମୌ ପତନମ୍ ॥ 2 ॥ ଅନ୍ତରିକ୍ଷଗତୈର୍ବ୍ରହ୍ମାଦିଭିଃ ସୀତାଯାଃ ସୌଶୀଲ୍ଯଖ୍ଯାପନପୂର୍ବକଂ ରାମଂପ୍ରତି ତଦ୍ଗ୍ରହଣଚୋଦନା ॥ 3 ॥ ରାମେଣ ସୀତାଲକ୍ଷ୍ମଣାଦିଭିଃ ସହାଯୋଧ୍ଯାଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 4 ॥ ଦୂତ୍ଯେନ ଭରତଂପ୍ରତି ହନୁମତ୍ପ୍ରେଷଣପୂର୍ବକଂ ନନ୍ଦିଗ୍ରାମମାଗତେନ ରାମେଣ ଭରତାଧିଭିଃ ସହାଯୋଧ୍ଯାଂପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 5 ॥ ବସିଷ୍ଠାଦିଭିଃ ସୀତଯା ସହ ରାଜ୍ଯେଽଭିପିକ୍ତେନ ରାମେଣ ସୁଗ୍ରୀବବିଭୀଷଣାଦୀନାଂ ସବହୁମାନଂ ସ୍ବସ୍ବପୁରପ୍ରେଷଣପୂର୍ବକଂ ପ୍ରଜାପାଲନମ୍ ॥ 6 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-292-0 (27153)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-292-0x (2718)
ସ ହତ୍ବା ରାବଯଣଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ରାକ୍ଷସେନଦ୍ରଂ ସୁରଦ୍ବିଷମ୍।
ବଭୂବ ହୃଷ୍ଟଃ ସସୁହୃଦ୍ରାମଃ ସୌମିତ୍ରିଣା ସହ ॥ 3-292-1 (27154)
ତତୋ ହତେ ଦଶଗ୍ରୀବେ ଦେବାଃ ସର୍ଷିପୁରୋଗମାଃ।
ଆଶୀର୍ଭିର୍ଜଯଯୁକ୍ତାଭିରାନର୍ଚୁସ୍ତଂ ମହାଭୁଜମ୍ ॥ 3-292-2 (27155)
ରାମଂ କମଲପତ୍ରାକ୍ଷଂ ତୁଷ୍ଟୁବୁଃ ସର୍ବଦେବତାଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପୁଷ୍ପବର୍ଷୈଶ୍ଚ ବାଗ୍ଭିଶ୍ଚ ତ୍ରିଦଶାଲଯାଃ ॥ 3-292-3 (27156)
ପୂଜଯିତ୍ବା ରଣେ ରାମଂ ପ୍ରତିଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତମ୍।
ତନ୍ମହୋତ୍ସବସଂକାଶମାସୀଦାକାଶମଚ୍ଯୁତ ॥ 3-292-4 (27157)
ତତୋ ହତ୍ବା ଦଶଗ୍ରୀବଂ ଲଙ୍କାଂ ରାମୋ ମହାଯଶାଃ।
ବିଭୀଷଣାଯ ପ୍ରଦଦୌ ପ୍ରଭୁଃ ପରପୁରଂଜଯଃ ॥ 3-292-5 (27158)
ତତଃ ସୀତାଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ବିଭୀଷଣପୁରସ୍କୃତାମ୍।
ଅବିନ୍ଧ୍ଯୋ ନାମ ସୁପ୍ରଜ୍ଞୋ ବୃଦ୍ଧାମାତ୍ଯୋ ବିନିର୍ଯଯୌ ॥ 3-292-6 (27159)
ଉବାଚ ଚ ମହାତ୍ମାନଂ କାକୁତ୍ସ୍ଥଂ ଦୈନ୍ଯମାସ୍ଥିତମ୍।
ପ୍ରତୀଚ୍ଛ ଦେବୀଂ ସଦ୍ବୃତ୍ତାଂ ମହାତ୍ମଞ୍ଜାନକୀମିତି ॥ 3-292-7 (27160)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତସ୍ମାଦବତୀର୍ଯ ରଥୋତ୍ତମାତ୍।
ବାଷ୍ପେଣାପିହିତାଂ ସୀତାଂ ଦଦର୍ଶେକ୍ଷ୍ବାକୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-292-8 (27161)
ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚାରୁସର୍ବାଙ୍ଗୀଂ ଯାନସ୍ଥାଂ ଶୋକକର୍ଶିତାମ୍।
ମଲୋପଚିତସର୍ବାଙ୍ଗୀଂ ଜଟିଲାଂ କୃଷ୍ଣବାସସମ୍ ॥ 3-292-9 (27162)
ଉବାଚ ରାମୋ ବୈଦେହୀଂ ପରାମର୍ଶବିଶଙ୍କିତଃ।
`ଲକ୍ଷଯିତ୍ବେଙ୍ଗିତଂ ସର୍ବଂ ପ୍ରିଯଂ ତସ୍ଯୈ ନିବେଦ୍ଯ ସଃ' ॥ 3-292-10 (27163)
ଗଚ୍ଛ ବୈଦେହି ମୁକ୍ତା ତ୍ବଂ ଯତ୍କାର୍ଯଂ ତନମଯା କୃତମ୍।
ମାମାସାଦ୍ଯପତିଂ ଭଦ୍ରେ ନ ତ୍ବଂ ରାକ୍ଷସବେଶ୍ମନି।
ଜରାଂ ବ୍ରଜେଥା ଇତିମେ ନିହତୋସୌ ନିଶାଚରଃ ॥ 3-292-11 (27164)
କଥଂ ହ୍ଯସ୍ମଦ୍ବିଧୋ ଜାତୁ ଜାନନ୍ଧର୍ମବିନିଶ୍ଚଯମ୍।
ପରହସ୍ତଗତାଂ ନାରୀଂ ମୁହୂର୍ତମପି ଧାରଯେତ୍ ॥ 3-292-12 (27165)
ସୁବୃତ୍ତାମସୁବୃତ୍ତାଂ ବାଽପ୍ଯହଂ ତ୍ବାମଦ୍ଯ ମୈଥିଲି।
ନୋତ୍ସହେ ପରିଭୋଗାଯ ଶ୍ବାବଲୀଢଂ ହବିର୍ଯଥା ॥ 3-292-13 (27166)
ତତଃ ସା ସହସା ବାଲା ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଦାରୁଣଂ ବଚଃ।
ପପାତ ଦେବୀ ବ୍ଯଥିତା ନିକୃତ୍ତା କଦଲୀ ଯଥା ॥ 3-292-14 (27167)
ଯୋପ୍ଯସ୍ଯା ହର୍ଷସଂଭୂତୋ ମୁଖରାଗଃ ପୁରାଽଭବତ୍।
କ୍ଷଣେନ ସପୁନର୍ନଷ୍ଟୋ ନିଃଶ୍ବାସାଦିବ ଦର୍ପଣେ ॥ 3-292-15 (27168)
ତତସ୍ତେ ହରଯଃ ସର୍ବେ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ରାମଭାଷିତମ୍।
ଗତାସୁକଲ୍ପା ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟା ବଭୂବୁଃ ସହଲକ୍ଷ୍ମଣାଃ ॥ 3-292-16 (27169)
ତତୋ ଦେବୋ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ବିମାନେନ ଚତୁର୍ମୁଖଃ।
ପଦ୍ମଯୋନିର୍ଜଗତ୍ସ୍ରଷ୍ଟା ଦର୍ଶଯାମାସ ରାଘବମ୍ ॥ 3-292-17 (27170)
ଶକ୍ରଶ୍ଚାଗ୍ନିଶ୍ଚ ବାଯୁଶ୍ଚଯମୋ ବରୁଣ ଏବ ଚ।
ଯକ୍ଷାଧିପଶ୍ଚ ଭଗବାଂସ୍ତଥା ସପ୍ତର୍ଷଯୋଽମଲାଃ ॥ 3-292-18 (27171)
ରାଜା ଦଶରଥଶ୍ଚୈବ ଦିବ୍ଯଭାସ୍ବରମୂର୍ତିମାନ୍।
ବିମାନେନ ମହାର୍ହେଣ ହଂସଯୁକ୍ତେନ ଭାସ୍ବତା ॥ 3-292-19 (27172)
ତତୋଽନ୍ତରିକ୍ଷଂ ତତ୍ସର୍ବଂଦେବଗନ୍ଧର୍ବସଂକୁଲମ୍।
ଶୁଶୁଭେ ତାରକାଚିତ୍ରଂ ଶରଦୀବ ନଭସ୍ତଲମ୍ ॥ 3-292-20 (27173)
ତତ ଉତ୍ଥାଯ ବୈଦେହୀ ତେଷାଂ ମଧ୍ଯଯଶସ୍ବିନୀ।
ଉବାଚ ବାକ୍ଯଂ କଲ୍ଯାଣୀ ରାମଂ ପୃଥୁଲବକ୍ଷସମ୍ ॥ 3-292-21 (27174)
ରାଜପୁତ୍ର ନ ତେ କୋପଂ କରୋମି ବିଦିତାହି ମେ।
ଗତିଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ନରାଣାଂ ଚ ଶୃଣୁ ଚଦଂ ବଚୋ ମମ ॥ 3-292-22 (27175)
ଅନ୍ତଶ୍ଚରତିଭୂତାନାଂ ମାତରିଶ୍ବା ସଦାଗତିଃ।
ସ ମେ ବିମୁଞ୍ଚତୁ ପ୍ରାଣାନ୍ଯଦି ପାପଂ ଚରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-292-23 (27176)
ଅଗ୍ନିରାପସ୍ତଥାଽଽକାଶଂ ପୃଥିବୀ ବାଯୁରେବ ଚ।
ବିମୁଞ୍ଚନ୍ତୁ ମମ ପ୍ରାଣାନ୍ଯଦି ପାପଂ ଚରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-292-24 (27177)
ଯଥାଽହଂ ତ୍ବଦୃତେବୀର ନାନ୍ଯଂସ୍ବପ୍ନେଽପ୍ଯଚିନ୍ତଯମ୍।
ତଥା ମେ ଦେବ ନିର୍ଦିଷ୍ଟସ୍ତ୍ବମେବ ହି ପତିର୍ଭବ ॥ 3-292-25 (27178)
ତତୋଽନ୍ତରିକ୍ଷେ ବାଗାରୀତ୍ସୁଭଗା ଲୋକସାକ୍ଷିଣୀ।
ପୁଣ୍ଯାସଂହର୍ଷଣୀ ତେଷାଂ ବାନରାଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 3-292-26 (27179)
ବାଯୁରୁବାଚ। 3-292-27x (2719)
ବୋଭୋ ରାଘବ ସତ୍ଯଂ ବୈ ବାଯୁରସ୍ମି ସଦାଗତିଃ।
ଅପାପା ମୈଥିଲୀ ରାଜନ୍ସଂଗଚ୍ଛସହଭାର୍ଯଯା ॥ 3-292-27 (27180)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 3-292-28x (2720)
ଅହମନ୍ତଃଶରୀରସ୍ଥୋ ଭୂତାନାଂ ରଘୁନନ୍ଦନ।
ସୁସୂକ୍ଷ୍ମମପି କାକୁତ୍ସ୍ଥ ମୈଥିଲୀନାପରାଧ୍ଯତି ॥ 3-292-28 (27181)
ବରୁଣ ଉବାଚ। 3-292-29x (2721)
ରସାବୈ ମତ୍ପ୍ରସୂତା ହି ଭୂତଦେହେଷୁ ରାଘବ।
ଅହଂବୈ ତ୍ବାଂ ପ୍ରବ୍ରବୀମି ମୈଥିଲୀ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-292-29 (27182)
ଯମ ଉବାଚ। 3-292-30x (2722)
`ଧର୍ମୋଽହମସ୍ମି କାକୁତ୍ସ୍ଥ ସାକ୍ଷୀ ଲୋକସ୍ଯ କର୍ମଣାମ୍।
ଶୁଭାଶୁଭାନାଂ ସୀତେଯମପାପା ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯତାମ୍' ॥ 3-292-30 (27183)
ବ୍ର୍ହମୋବାଚ। 3-292-31x (2723)
ପୁତ୍ର ନୈତଦିହାଶ୍ଚର୍ଯଂ ତ୍ବଯି ରାଜର୍ଷିଧର୍ମଣି।
ସାଧୋ ସଦ୍ବୃତ୍ତ କାକୁତ୍ସ୍ଥ ଶୃଣୁ ଚେଦଂ ବଚୋ ମମ ॥ 3-292-31 (27184)
ଶତ୍ରୁରେଷ ତ୍ବଯା ବୀର ଦେବଗନଧର୍ବଭୋଗିନାମ୍।
ଯକ୍ଷାଣାଂ ଦାନବାନାଂ ଚ ମହର୍ଷୀଣାଂ ଚ ପାତିତଃ ॥ 3-292-32 (27185)
ଅବଧ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ମତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ପୁରାଽଭବତ୍।
କସ୍ମାଚ୍ଚିତ୍କାରଣାତ୍ପାପଃ କଂଚିତ୍କାଲମୁପେକ୍ଷିତଃ ॥ 3-292-33 (27186)
ବଧାର୍ଥମାତ୍ମନସ୍ତେନ ହୃତା ସୀତା ଦୁରାତ୍ମନା।
ନଲକୂବରଶାପେନ ରକ୍ଷା ଚାସ୍ଯାଃ କୃତା ମଯା ॥ 3-292-34 (27187)
ଯଦି ହ୍ଯକାମାମାସେବେତ୍ସ୍ତରିଯମନ୍ଯାମପି ଧ୍ରୁବମ୍।
ଶତଧାଽସ୍ଯ ଫଲେନ୍ମୂର୍ଧା ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସୋଭବତ୍ପୁରା ॥ 3-292-35 (27188)
ନାତ୍ରଶଙ୍କା ତ୍ବଯା କାର୍ଯା ପ୍ରତୀଚ୍ଛେମାଂ ମହାମତେ।
କୃତଂ ତ୍ବଯା ମହତ୍କାର୍ଯଂ ଦେବାନାମମିତପ୍ରଭ ॥ 3-292-36 (27189)
ଦଶରଥ ଉବାଚ। 3-292-37x (2724)
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ବତ୍ସ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପିତା ଦଶରଥୋସ୍ମି ତେ।
ଅନୁଜାନାମି ରାଜ୍ଯଂ ଚ ପ୍ରଶାଧି ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ॥ 3-292-37 (27190)
ରାମ ଉବାଚ। 3-292-38x (2725)
ଅଭିବାଦଯେତ୍ବାଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯଦି ତ୍ବଂ ଜନକୋ ମମ।
ଗମିଷ୍ଯାମି ପୁରୀଂ ରମ୍ଯାମଯୋଧ୍ଯାଂ ଶାସନାତ୍ତବ ॥ 3-292-38 (27191)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-292-39x (2726)
ତମୁବାଚ ପିତା ଭୂଯଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ଗଚ୍ଛାଯୋଧ୍ଯାଂ ପ୍ରଶାଧି ତ୍ବଂରାମ ରକ୍ତାନ୍ତଲୋଚନ।
ସଂପୂର୍ଣାନୀହବର୍ଷାଣି ଚତୁର୍ଦଶ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-292-39 (27192)
ତତୋ ଦେବାନ୍ନମସ୍କୃତ୍ଯ ମୁହୃଦ୍ଭିରଭିନନ୍ଦିତଃ।
ମହେନ୍ଦ୍ରଇବ ପୌଲୋମ୍ଯା ଭାର୍ଯଯା ସ ସମେଯିବାନ୍ ॥ 3-292-40 (27193)
ତତୋ ବରଂ ଦଦୌ ତସ୍ମୈ ହ୍ଯବିନ୍ଧ୍ଯାଯ ପରଂତପଃ।
ତ୍ରିଜଟାଂ ଚାର୍ଥମାନାଭ୍ଯାଂ ଯୋଜଯାମାସ ରାକ୍ଷସୀମ୍ ॥ 3-292-41 (27194)
ତମୁବାଚ ତତୋ ବ୍ରହ୍ମା ଦେବୈଃ ଶକ୍ରଷୁରୋଗମୈଃ।
କୌସଲ୍ଯାମାତରିଷ୍ଟାଂସ୍ତେ ବରାନଦ୍ଯ ଦଦାନି କାନ୍ ॥ 3-292-42 (27195)
ବବ୍ରେରାମଃ ସ୍ଥିତିଂ ଧର୍ମେ ଶତ୍ରୁଭିଶ୍ଚାପରାଜଯମ୍।
ରାକ୍ଷସୈର୍ନିହତାନାଂ ଚ ବାନରାଣାଂ ସମୁଦ୍ଭବମ୍ ॥ 3-292-43 (27196)
ତତସ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମଣା ପ୍ରୋକ୍ତେ ତଥେତିବଚନେ ତଦା।
ସମୁତ୍ତସ୍ଥୁର୍ମହାରାଜ ବାନରା ଲବ୍ଧଚେତସଃ ॥ 3-292-44 (27197)
ସୀତା ଚାପି ମହାଭାଗା ବରଂ ହନୁମତେ ଦଦୌ।
ରାମକୀର୍ତ୍ଯା ସମଂ ପୁତ୍ର ଜୀବିତଂ ତେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-292-45 (27198)
ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ବାମୁପଭୋଗାଶ୍ଚ ମତ୍ପ୍ରସାଦକୃତାଃ ସଦା।
ଉପସ୍ଥାସ୍ଯନ୍ତି ହନୁମନ୍ନିତି ସ୍ମ ହରିଲୋଚନ ॥ 3-292-46 (27199)
ତତସ୍ତେ ପ୍ରେକ୍ଷମାଣାନାଂ ତେପାମକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣାମ୍।
ଅନ୍ତର୍ଧାନଂ ଯଯୁର୍ଦେବାଃ ସର୍ବେ ଶକ୍ରପୁରୋଗମାଃ ॥ 3-292-47 (27200)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାମଂ ତୁ ଜାନକ୍ଯା ସଂଗତଂ ଶକ୍ରସାରଥିଃ।
ଉବାଚ ପରମପ୍ରୀତସୁହୃନ୍ମଧ୍ଯ ଇଦଂ ବଚଃ ॥ 3-292-48 (27201)
ଦେବଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷାଣାଂ ମାନୁଷାସୁରଭୋଗିନାମ୍।
ଅପନୀତଂ ତ୍ବଯା ଦୁଃଖମିଦଂ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମ ॥ 3-292-49 (27202)
ସଦେବାସୁରଗନଧର୍ବା ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସପନ୍ନଗାଃ।
କଥଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଲୋକାସ୍ତ୍ବାଂ ଯାବଦ୍ଭୂମିର୍ଧରିଷ୍ଯତି ॥ 3-292-50 (27203)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବାଽନୁଜ୍ଞାପ୍ଯରାମଂ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂବରମ୍।
ସଂପୂଜ୍ଯାପାକ୍ରମତ୍ତେନ ରଥେନାଦିତ୍ଯବର୍ଚସା ॥ 3-292-51 (27204)
ତତଃସୀତାଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ରାମଃ ସୌମିତ୍ରିଣା ସହ।
ସୁଗ୍ରୀବପ୍ରମୁଖୈଶ୍ଚୈବ ସହିତଃ ସର୍ବବାନରୈଃ ॥ 3-292-52 (27205)
ବିଧାଯ ରକ୍ଷାଂ ଲଙ୍କାଯାଂ ବିଭୀଷଣପୁରସ୍କୃତଃ।
ସଂତତାର ପୁନସ୍ତେନ ସେତୁନା ମକରାଲଯମ୍ ॥ 3-292-53 (27206)
ପୁଷ୍ପକେଣ ବିସାନନ ଖେଚରେଣ ବିରାଜତା।
କାମଗେନ ଯଥାମୁଖ୍ଯୈରମାତ୍ଯୈଃ ସଂବୃତୋ ବସୀ ॥ 3-292-54 (27207)
ତତସ୍ତୀରେ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯଂ ଯତ୍ରଶିଶ୍ଯ ସ ପାର୍ଥିବଃ।
ତତ୍ରୈବୋବାସ ଧର୍ମାତ୍ମା ସହିତଃ ସର୍ବବାନରୈଃ ॥ 3-292-55 (27208)
ଅଥୈନାନ୍ରାଘବଃ କାଲେ ସମାନୀଯାଭିପୂଜ୍ଯ ଚ।
ବିସର୍ଜଯାମାସ ତଦା ରତ୍ନୈଃ ସଂତୋଷ୍ଯ ସର୍ବଶଃ ॥ 3-292-56 (27209)
ଗତେଷୁ ବାନରେନ୍ଦ୍ରେଷୁ ଗୋପୁଚ୍ଛର୍କ୍ଷେଷୁ ତେଷୁ ଚ।
ସୁଗ୍ରୀବସହିତୋ ରାମଃ କିଷ୍କିନ୍ଦାଂ ପୁନରାଗମତ୍ ॥ 3-292-57 (27210)
ବିଭୀଷଣେନାନୁଗତଃ ସୁଗ୍ରୀବସହିତସ୍ତଦା।
ପୁଷ୍ପକେଣ ବିମାନେନ ବୈଦେହ୍ଯା ଦର୍ଶଯନ୍ବନମ୍ ॥ 3-292-58 (27211)
କିଷ୍କିନ୍ଧାଂ ତୁ ସମାସାଦ୍ଯରାମଃ ପ୍ରହରତାଂବରଃ।
ଅଙ୍ଗଦଂ କୃତକର୍ମାଣଂ ଯୌବରାଜ୍ଯେଽଭ୍ଯଷେଚଯତ୍ ॥ 3-292-59 (27212)
ତତସ୍ତୈରେବ ସହିତୋ ରାମଃ ସୌମିତ୍ରିଣା ସହ।
ଯଥାଗତେନ ମାର୍ଗେଣ ପ୍ରଯଯୌ ସ୍ବପୁରଂ ପ୍ରତି ॥ 3-292-60 (27213)
ଅଯୋଧ୍ଯାଂ ସ ସମାସାଦ୍ଯପୁରୀଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିସ୍ତତଃ।
ଭରତାଯ ହନୂମନ୍ତଂ ଦୂତଂ ପ୍ରାସ୍ଥାପଯଦ୍ଦ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-292-61 (27214)
ଲକ୍ଷଯିତ୍ବେଙ୍ଗିତଂ ସର୍ବଂପ୍ରିଯଂ ତସ୍ମୈ ନିବେଦ୍ଯ ବୈ।
ବାଯୁପୁତ୍ରେ ପୁନଃ ପ୍ରାପ୍ତେ ନନ୍ଦିଗ୍ରାମମୁପାବିଶତ୍ ॥ 3-292-62 (27215)
ସତତ୍ରମଲଦିଗ୍ଧାଙ୍ଗଂ ଭରତଂ ଚୀରବାସସମ୍।
`ନନ୍ଦିଗ୍ରାମଗତଂରାମଃ ସଶତ୍ରୁଘ୍ନଂ ସରାଘବଃ'।
ଅଗ୍ରତଃପାଦୁକେ କୃତ୍ବା ଦଦର୍ଶାସୀନମାସନେ ॥ 3-292-63 (27216)
ସମେତ୍ଯଭରତେନାଥ ଶତ୍ରୁଘ୍ନେନ ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ରାଘବଃ ସହସୌମିତ୍ରିର୍ମୁମୁଦେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-292-64 (27217)
ତତୋ ଭରତଶତ୍ରୁଘ୍ନୌ ସମେତୌ ଗୁରୁଣା ତଦା।
ବୈଦେହ୍ଯା ଦର୍ଶନେନୋଭୌ ପ୍ରହର୍ଷଂ ସମବାପତୁଃ ॥ 3-292-65 (27218)
ତସ୍ମୈ ତଦ୍ଭରତୋ ରାଜ୍ଯମାଗତାଯାତିସତ୍କୃତମ୍।
ନ୍ଯାସଂ ନିର୍ଯାତଯାମାସ ଯୁକ୍ତଃ ପରମଯା ମୁଦା ॥ 3-292-66 (27219)
ତତସ୍ତଂ ବୈଷ୍ଣବେ ଶୂରଂ ନକ୍ଷତ୍ରେଽଭିଜିତେଽହନି।
ବସିଷ୍ଠୋ ବାମଦେବଶ୍ଚ ସହିତାବଭ୍ଯଷିଞ୍ଚତାମ୍ ॥ 3-292-67 (27220)
ସୋଭିଷିକ୍ତଃ କପିଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସୁଗ୍ରୀବଂ ସସୁହୃଜ୍ଜନମ୍।
ବିଭୀଷଣଂ ଚ ପୌଲସ୍ତ୍ଯମନ୍ବଜାନାଦ୍ଗୃହାନ୍ପ୍ରତି ॥ 3-292-68 (27221)
ଅଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ବିବିଧୈ ରତ୍ନୈଃ ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତୌ ମୁଦା ଯୁତୌ।
ସମାଧାଯେତିକର୍ତବ୍ଯଂ ଦୁଃଖେନ ବିସସର୍ଜ ହ ॥ 3-292-69 (27222)
ପୁଷ୍ପକଂ ଚ ବିମାନଂ ତତ୍ପୂଜଯିତ୍ବା ସ ରାଘବଃ।
ପ୍ରାଦାଦ୍ବୈଶ୍ରବଣାଯୈବ ପ୍ରୀତ୍ଯା ସ ରଘୁନନ୍ଦନଃ ॥ 3-292-70 (27223)
ତତୋ ଦେବର୍ଷିସହିତଃ ସରିତଂ ଗୋମତୀମନୁ।
ଶତାଶ୍ବମେଧାନାଜହ୍ରେ ଜାରୂଥ୍ଯାନ୍ସ ନିରର୍ଗଲାନ୍ ॥ 3-292-71 (27224)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପର୍ବଣି ଦ୍ବିନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 292 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-292-3 ବ୍ରିଦଶାଲଯଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ତତ୍ସ୍ଥାଃ ॥ 3-292-55 ଯତ୍ର ଶିଶ୍ଯେ ପୂର୍ବଂ ସମୁଦ୍ରପ୍ରାର୍ଥନାର୍ଥଂ ଶଯନଂ କୃତବାନ୍ ॥ 3-292-62 ଲକ୍ଷଯିତ୍ବେଙ୍ଗିତୈଃ ସର୍ବୈରିତି ଧ.ପାଟଃ ॥ 3-292-65 ଗୁରୁଣା ରାମେଣ ॥ 3-292-67 ବୈଷ୍ଣବେ ନକ୍ଷତ୍ରେଶ୍ରବଣେ ॥ 3-292-71 ଜାରୂଥ୍ଯାନ୍ ତ୍ରିଗୁଣଦକ୍ଷିଣାନିତ୍ଯର୍ଜୁନମିଶ୍ରଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 293
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.293. ଅଧ୍ଯାଯଃ 293
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ସ୍ବସ୍ଯାନୁପମଦୁଃଖାନୁଭବିତୃତ୍ବବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଶୋଚତୋଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ ରାମୋପାଖ୍ଯାନକଥନପୂର୍ବକଂ ହେତୂପନ୍ଯାସେନ ଶୋକାପନୋଦନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-293-0 (27225)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-293-0x (2727)
ଏବମେତନ୍ମହାବାହୋ ରାମେଣାମିତତେଜସା।
ପ୍ରାପ୍ତଂ ବ୍ଯସନମତ୍ଯୁଗ୍ରଂ ବନବାସକୃତଂ ପୁରା ॥ 3-293-1 (27226)
ମା ଶୁଚଃ ପରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର କ୍ଷତ୍ରିଯୋସି ପରଂତପ।
ବାହୁବୀର୍ଯାଶ୍ରଯେମାର୍ଗେ ବର୍ତସେ ଦୀପ୍ତନିର୍ଣଯେ ॥ 3-293-2 (27227)
ନ ହି ତେ ବୃଜିନଂ କିଂଚିଦ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ପରମଣ୍ବପି।
ଅସ୍ମିନ୍ମାର୍ଗେ ନିପୀଦେଯୁଃ ସେନ୍ଦ୍ରା ଅପି ସୁରାସୁରାଃ ॥ 3-293-3 (27228)
ସଂହତ୍ଯ ନିହତୋବୃତ୍ରୋ ମରୁଦ୍ଭିର୍ବଜ୍ରପାଣିନା।
ନମୁଚିଶ୍ଚୈବଦୁର୍ଧର୍ଷୋ ଦୀର୍ଗଜିହ୍ବା ଚରାକ୍ଷସୀ ॥ 3-293-4 (27229)
ସହାଯବତି ସର୍ବାର୍ଥାଃ ସତିଷ୍ଠନ୍ତୀହ ସର୍ବଶଃ।
କିଂନୁ ତସ୍ଯାଜିତଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଯସ୍ ଭ୍ରାତା ଧନଂଜଯଃ ॥ 3-293-5 (27230)
ଅଯଂ ଚ ବଲିନାଂଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମାଃ।
ଯୁବାନୌ ଚ ମହେଷ୍ବାସୌ ବୀରୌ ମାଦ୍ରବତୀସୁତୌ ॥ 3-293-6 (27231)
ଏଭିଃ ସହାଯୈଃ କସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ବିଷୀଦସି ପରଂତପ।
ଯ ଇମେ ବଜ୍ରିଣଃ ସେନାଂ ଜଯେଯୁଃ ସମରୁଦ୍ଗଣାମ୍ ॥ 3-293-7 (27232)
ତ୍ବମପ୍ଯେଭିର୍ମହେଷ୍ବାସୈଃ ସହାଯୈର୍ଦେବରୂପିଭିଃ।
ବିଜେଷ୍ଯସି ରଣେ ସର୍ବାନମିତ୍ରାନ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-293-8 (27233)
ଇତଶ୍ଚ ତ୍ବମିମାଂ ପଶ୍ଯସୈନ୍ଧବେନ ଦୁରାତ୍ମନା।
ବଲିନା ବୀର୍ଯମତ୍ତେନ ହୃତାମେଭିର୍ମହାତ୍ମଭିଃ ॥ 3-293-9 (27234)
ଆନୀତାଂ ଦ୍ରୌପଦୀଂ କୃଷ୍ଣାଂ କୃତ୍ବା କର୍ମ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍।
ଜଯଦ୍ରଥଂ ଚ ରାଜାନଂ ବିଜିତଂ ବଶମାଗତମ୍ ॥ 3-293-10 (27235)
ଅସହାଯେନ ରାମେଣ ବୈଦେହୀ ପୁନରାହୃତା।
ହତ୍ବାସଙ୍ଖ୍ଯେ ଦଶଗ୍ରୀବଂ ରାକ୍ଷସଂ ଭୀମବିକ୍ରମମ୍ ॥ 3-293-11 (27236)
ଯସ୍ ଶାଖାମୃଗାମିତ୍ରାଣ୍ଯୃକ୍ଷାଃ କାଲମୁଖାସ୍ତଥା।
ଜାତ୍ଯନ୍ତରଗତା ରାଜନ୍ନେତଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ଯାଽନୁଚିନ୍ତଯ ॥ 3-293-12 (27237)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବଂ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ମା ଶୁଚୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ତ୍ବଦ୍ବିଧା ହି ମହାତ୍ମାନୋ ନ ଶୋଚନ୍ତି ପରଂତପ ॥ 3-293-13 (27238)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-293-14x (2728)
ଏବମାଶ୍ବାସିତୋ ରାଜାମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଧୀମତା।
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଦୁଃଖମଦୀନାତ୍ମା ପୁନରପ୍ଯେନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-293-14 (27239)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ରାମୋପାଖ୍ଯାନପପର୍ବଣି ତ୍ରିନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 294 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-293-2 ଦୀପ୍ତନିର୍ଣଯେ ଅସଂଦିଗ୍ଧେ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଫଲେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 294
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.294. ଅଧ୍ଯାଯଃ 294
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମାର୍କଣ୍ଡେଯେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସାବିତ୍ର୍ଯୁପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥ ଅସ୍ବପତିନାମ୍ନୋ ମଦ୍ରରାଜସ୍ଯ ସ୍ବୀଯବ୍ରତଚର୍ଯାସଂତୁଷ୍ଟସାବିତ୍ରୀଦେବୀପ୍ରସାଦାତ୍ସାବିତ୍ରୀନାମକକନ୍ଯାଜନନମ୍ ॥ 2 ॥ ଯୌବନସ୍ଯଯାତଯା ପିତ୍ରାଜ୍ଞଯା ବୃଦ୍ଦାମାତ୍ଯୈଃ ସହ ରାଜର୍ଷୀଣାମାଶ୍ରମେଷୁ ସ୍ବୋଧିତବରାନ୍ବେଷଣମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-294-0 (27240)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-294-0x (2729)
ନାତ୍ମାନମନୁଶୋଚାମି ନେମାନ୍ଭ୍ରାତୄନ୍ମହାମୁନେ।
ହରଣଂ ଚାପି ରାଜ୍ଯସ୍ ଯଥେମାଂ ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜାମ୍ ॥ 3-294-1 (27241)
ଦ୍ଯୂତେ ଦୁରାତ୍ମଭିଃ କ୍ଲିଷ୍ଟାଃ କୃଷ୍ଣଯା ତାରିତା ବଯମ୍।
ଜଯଦ୍ରଥେନ ଚପୁନର୍ବନାଚ୍ଚାପି ହୃତା ବଲାତ୍ ॥ 3-294-2 (27242)
ଅସ୍ତି ସୀମନ୍ତିନୀ କାଚିଦ୍ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବାଽପିବା ଶ୍ରୁତା।
ପତିବ୍ରତା ମହାଭାଗା ଯଥେଯଂ ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜା ॥ 3-294-3 (27243)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-294-4x (2730)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍କୁଲସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ମହାଭାଗ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ସର୍ବମେତଦ୍ଯଥାପ୍ରାପ୍ତଂ ସାବିତ୍ର୍ଯା ରାଜକନ୍ଯଯା ॥ 3-294-4 (27244)
ଆସୀନ୍ମଦ୍ରେଷୁ ଧର୍ମାତ୍ମା ରାଜା ପରମଧାର୍ମିକଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଶ୍ଚମହାତ୍ମା ଚ ସତ୍ଯସନ୍ଧୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-294-5 (27245)
ଯଜ୍ବା ଦାନପତିର୍ଦକ୍ଷଃ ପୌରଜାନପଦପ୍ରିଯଃ।
ପାର୍ଥିବୋଽଶ୍ବପତିର୍ନାମ ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତଃ ॥ 3-294-6 (27246)
କ୍ଷମାବାନନପତ୍ଯଶ୍ଚ ସତ୍ଯବାଗ୍ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଅତିକ୍ରାନ୍ତେନ ବଯସା ସଂତାପମୁପଜଗ୍ମିବାନ୍ ॥ 3-294-7 (27247)
ଅପତ୍ଯୋତ୍ପାଦନାର୍ଥଂ ଚ ତୀବ୍ରଂ ନିଯମମାସ୍ଥିତଃ।
କାଲେ ପରିମିତାହାରୋ ବ୍ରହମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ॥ 3-294-8 (27248)
ହୁତ୍ବା ଶତସହସ୍ରଂ ସ ସାବିତ୍ର୍ଯା ରାଜସତ୍ତମ।
ଷଷ୍ଠେଷଷ୍ଠେ ତଦାକାଲେ ବଭୂବ ମିତମୋଜନଃ ॥ 3-294-9 (27249)
ଏତେନ ନିଯମେନାସୀଦ୍ବର୍ଷାଣ୍ଯଷ୍ଟାଦଶୈବ ତୁ।
ପୂର୍ଣେ ତ୍ବଷ୍ଟାଦଶେ ବର୍ଷେ ସାବିତ୍ରୀ ତୁଷ୍ଟିମଭ୍ଯଗାତ୍ ॥ 3-294-10 (27250)
ରୂପିଣୀ ତୁ ତଦା ରାଜନ୍ଦର୍ଶଯାମାସ ତଂ ନୃପମ୍।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରାତ୍ସମୁତ୍ଥାଯ ହର୍ଷେଣ ମହତାଽନ୍ବିତା ॥ 3-294-11 (27251)
ଉବାଚ ଚୈନଂ ବରଦା ବଚନଂ ପାର୍ଥିବଂ ତଦା।
ସା ତମଶ୍ବପତିଂ ରାଜନ୍ସାବିତ୍ରୀ ନିଯମେ ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 3-294-12 (27252)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ଶୁଦ୍ଧେନ ଦମେନ ନିଯମେନ ରଚ।
ସର୍ବାତ୍ମନା ଚ ଭକ୍ତ୍ଯା ଚ ତୁଷ୍ଟାଽସ୍ମି ତବ ପାର୍ଥିବାଃ ॥ 3-294-13 (27253)
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବାଶ୍ବପତେ ମଦ୍ରରାଜ ଯଦୀପ୍ସିତମ୍।
ନ ପ୍ରାମାଦଶ୍ଚ ଧର୍ମେଷୁ କର୍ତବ୍ଯସ୍ତେ କଥଂଚନ ॥ 3-294-14 (27254)
ଅଶ୍ବପତିରୁବାଚ। 3-294-15x (2731)
ଅପତ୍ଯାର୍ଥଃ ସମାରମ୍ଭଃ କୃତୋ ଧର୍ମେପ୍ସଯା ମଯା।
ପୁତ୍ରା ମେ ବହବୋ ଦେବି ଭବେଯୁଃ କୁଲଭାବନାଃ ॥ 3-294-15 (27255)
ତୁଷ୍ଟାଽସି ଯଦି ମେ ଦେବି ବରମେତଂ ବୃଣୋମ୍ଯହମ୍।
ସଂତାଂ ପରମୋ ଧର୍ମ ଇତ୍ଯାହୁର୍ମାଂ ଦ୍ବିଜାତଯଃ ॥ 3-294-16 (27256)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-294-17x (2732)
ପୂର୍ବମେବ ମଯା ରାଜନ୍ନଭିପ୍ରାଯମିମଂ ତବ।
ଜ୍ଞାତ୍ବା ପୁତ୍ରାର୍ଥମୁକ୍ତୋ ବୈ ଭଗବାଂସ୍ତେ ପିତାମହଃ ॥ 3-294-17 (27257)
ପ୍ରସାଦାଚ୍ଚୈବ ତସ୍ମାତ୍ତେ ସ୍ବଯଂ ବିହିତବତ୍ଯହମ୍।
କନ୍ଯା ତେଜସ୍ବିନୀ ସୌମ୍ଯ କ୍ଷିପ୍ରମେବ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-294-18 (27258)
ଉତ୍ତରଂ ଚ ନ ତେ କିଂଚିଦ୍ବ୍ଯାହର୍ତବ୍ଯଂ କଥଂଚନ।
ପିତାମହନିଯୋଗେନ ତୁଷ୍ଟା ହ୍ଯେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-294-19 (27259)
ସ ତଥେତି ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ସାବିତ୍ର୍ଯା ବଚନଂ ନୃପଃ।
ପ୍ରସାଦଯାମାସ ପୁନଃ କ୍ଷିପ୍ରମେତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-294-20 (27260)
ଅନ୍ତର୍ହିତାଯାଂ ସାବିତ୍ର୍ଯାଂ ଜଗାମ ସ୍ବପୁରଂ ନୃପଃ।
ସ୍ବରାଜ୍ଯେ ଚାବସଦ୍ବୀରଃ ପ୍ରଜା ଧର୍ମେଣ ପାଲଯନ୍ ॥ 3-294-21 (27261)
କସ୍ମିଂଶ୍ଚିତ୍ତୁ ଗତେ କାଲେ ସ ରାଜା ନିଯତବ୍ରତଃ।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠାଯାଂ ଧର୍ମଚାରିଣ୍ଯାଂ ମହିଷ୍ଯାଂ କଗର୍ଭମାଦଧେ ॥ 3-294-22 (27262)
ରାଜପୁତ୍ର୍ଯାସ୍ତୁ ଗର୍ଭଃ ସ ମାନବ୍ଯା ଭରତର୍ଷଭ।
ବ୍ଯର୍ଧତଂ ତଦା ଶୁକ୍ଲେ ତାରାପତିରିବାମ୍ବରେ ॥ 3-294-23 (27263)
ପ୍ରାପ୍ତେ କାଲେ ତୁ ସୁଷୁବେ କନ୍ଯାଂ ରାଜୀବଲୋଚନାମ୍।
କ୍ରିଯାଶ୍ଚ ତସ୍ଯା ମୁଦିତଶ୍ଚକ୍ରେ ଚ ନୃପସତ୍ତମଃ ॥ 3-294-25aସାବିତ୍ର୍ଯା ପ୍ରୀତଯା ଦତ୍ତା ସାବ୍ତ୍ର୍ଯା ଦ୍ଦୁତଯା ହ୍ଯପି।
ସାବିତ୍ରୀତ୍ଯେବ ନାମାସ୍ଯାଶ୍ଚକ୍ରୁର୍ବିପ୍ରାସ୍ତଥା ପିତା ॥ 3-294-24 (27264)
ସା ବିଗ୍ରହବତୀବ ଶ୍ରୀବ୍ଯବର୍ଧତ ନୃପାତ୍ମଜା।
କାଲେନ ଚାପି ସା କନ୍ଯା ଯୌବନସ୍ତା ବଭୂବ ହ ॥ 3-294-26 (27265)
ତାଂ ସୁମଧ୍ଯାଂ ପୃଥୁଶ୍ରୋଣୀଂ ପ୍ରତିମାଂ କାଞ୍ଚନୀମିବ।
ପ୍ରାପ୍ତେଯଂ ରଦେବକନ୍ଯେତି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଂମେନିରେ ଜନାଃ ॥ 3-294-27 (27266)
ତାଂ ତୁ ପଦ୍ମପଲାଶାକ୍ଷୀଂ ଜ୍ବଲନ୍ତୀମିବ ତେଜସା।
ନ କଶ୍ଚିଦ୍ବରଯାମାସ ତେଜସା ପ୍ରତିବାରିତଃ ॥ 3-294-28 (27267)
ଅଥୋପୋଷ୍ଯ ଶିରଃସ୍ନାତା ଦେବତାମଭିଗମ୍ଯ ସା।
ହୁତ୍ବାଗ୍ନିଂ ବିଧିବଦ୍ବିପ୍ରାନ୍ବାଚଯାମାସ ପର୍ବଣି ॥ 3-294-29 (27268)
ତତଃ ସୁମନସଃ ଶେଷାଃ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ପିତୁଃ ସମୀପମଗମଦ୍ଦେବୀ ଶ୍ରୀରିବ ରୂପିଣୀ ॥ 3-294-20 (27269)
ସାଽଭିବାଦ୍ଯ ପିତୁଃ ପାଦୌ ଶେଷାଃ ପୂର୍ବଂ ନିବେଦ୍ଯ ଚ।
କୃତାଞ୍ଜଲିର୍ବରାରୋହା ନୃପତେଃ ପାର୍ଶ୍ବମାସ୍ଥିତା ॥ 3-294-31 (27270)
ଯୌବନସ୍ଥାଂ ତୁ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ବାଂ ସୁତାଂ ଦେବରୂପିଣୀମ୍।
ଅଯାଚ୍ଯମାନାଂ ଚ ବରୈର୍ନୃପତିର୍ଦୁଃଖିତୋଽଭବତ୍ ॥ 3-294-32 (27271)
ରାଜୋବାଚ। 3-294-33x (2733)
ପୁତ୍ରି ପ୍ରଦାନକାଲସ୍ତେ ନ ଚ କଶ୍ଚିଦ୍ବୃଣୋତି ମାମ୍।
ସ୍ବଯମନ୍ବିଚ୍ଛ ଭର୍ତାରଂ ଗୁଣୈଃ ସଦୃଶମାତ୍ମନଃ ॥ 3-294-33 (27272)
ପ୍ରାର୍ଥିତଃ ପୁରୁଷୋ ଯଶ୍ଚ ସ ନିବେଦ୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ମମ।
ବିମୃଶ୍ଯାହଂ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ବରଯ ତ୍ବଂ ଯଥେପ୍ସିତମ୍ ॥ 3-294-34 (27273)
ଶ୍ରୁତଂ ହି ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ପଠ୍ଯମାନଂ ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ।
ତଥା ତ୍ବମପିକଲ୍ଯାଣି ଗଦତୋ ମେ ବଚଃ ଶୃଣୁ ॥ 3-294-35 (27274)
ଅପ୍ରଦାତା ପିତା ବାଚ୍ଯୋ ବାଚ୍ଯଶ୍ଚାନୁପଯନ୍ପତିଃ।
ମୃତେ ପିତରି ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ବାଚ୍ଯୋ ମାତୁରରକ୍ଷିତା ॥ 3-294-36 (27275)
ଇଦଂ ମେ ବଚନଂ କ୍ଷୁତ୍ବା ଭର୍ତୁରନ୍ବେଷଣେ ନ୍ବର।
ଦେବତାନାଂ ଯଥା ଯାଚ୍ଯୋ ନ ଭବେଯଂ ତଥା କୁରୁ ॥ 3-294-37 (27276)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଦୁହିତରଂ ତଥା ବୃଦ୍ଧାଂଶ୍ଚ ମନ୍ତ୍ରିଣଃ।
ବ୍ଯାଦିଦେଶାନୁଯାତ୍ରଂ ଚ ଗମ୍ଯତାଂ ଚେତ୍ଯଚୋଦଯତ୍ ॥ 3-294-38 (27277)
ସାଽଭିବାଦ୍ଯ ପିତୁଃ ପାଦୌ ବ୍ରୀଡିତେବ ମନସ୍ବିନୀ।
ପିତୁର୍ବଚନମାଜ୍ଞାଯ ନିର୍ଜଗାମାବିଚାରିତମ୍ ॥ 3-294-39 (27278)
ସା ହୈମଂ ରଥମାସ୍ଥାଯ ସ୍ଥବିରୈଃ ସଚିବୈର୍ବୃତା।
ତପୋବନାନିରମ୍ଯାଣି ରାଜର୍ଷୀଣାଂ ଜଗାମ ହ ॥ 3-294-40 (27279)
ମାନ୍ଯାନାଂ ତତ୍ର ବୃଦ୍ଧାନାଂ କୃତ୍ବା ପାଦାଭିବାଦନମ୍।
ବନାନି କ୍ରମଶସ୍ତାତ ସର୍ବାଣ୍ଯେବାଭ୍ଯଗଚ୍ଛତ ॥ 3-294-41 (27280)
ଏବଂ ତୀର୍ଥେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଧନୋତ୍ସର୍ଗଂ ନୃପାତ୍ମଜା।
କୁର୍ବୀ ଦ୍ବିଜମୁଖ୍ଯାନାଂ ତଂତଂ ଦେଶଂ ଜଗାମ ହ ॥ 3-294-42 (27281)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯପର୍ବଣି ଚତୁର୍ନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 294 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-294-9 ସାବିତ୍ର୍ଯା ସାବିତ୍ରୀ ସବିତୃକନ୍ଯା ତଦ୍ଦୈବତ୍ଯବା ଋଚା ରସା ଚ। ସୋର୍ମା ବଧୂଯୁରଭବଦିତ୍ଯାଦିଃ। ଷଷ୍ଠେକାଲେ ଅଷ୍ଟଧାବିଭକ୍ତସ୍ଯାହ୍ନଃ ଷଷ୍ଠେଶେ ॥ 3-294-19 ଉତ୍ତରଂ ପୁତ୍ରାର୍ଥଂ ପ୍ରାର୍ଥନାବଚନମ୍ ॥ 3-294-20 ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯାଜ୍ଞୋକୃତ୍ଯ ॥ 3-294-23 ମାନବ୍ଯା ମନୁପୁତ୍ର୍ଯାଃ ॥ 3-294-28 ପ୍ରତିବାରିତୋଽଭିଭୂତଃ ॥ 3-294-30 ସୁମନସ ଇଷ୍ଟଦେବତାଯାଃ। ଶୋଷାଃ ପ୍ରସାଦପୂର୍ବକଂ ଦତ୍ତାନି ମାଲ୍ଯାନି ॥ 3-294-32 ଅଯାଚ୍ଯମାନାଂ ତୁ ନରୈରିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-294-34 ପ୍ରାର୍ଥିତ ଇଚ୍ଛିତଃ ॥ 3-294-36 ବାଚ୍ଯୋ ନିନ୍ଦ୍ଯଃ। ଅନୁପଯନ୍ ଋତାବଗଚ୍ଛନ ॥ 3-294-38 ଅନୁଯାତ୍ରାଂ ଯାତ୍ରୋପକରଣଂ ବାହନାଦି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 295
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.295. ଅଧ୍ଯାଯଃ 295
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ମନସା ସ୍ବାନୁଗୁଣନିର୍ଧାରଣପୂର୍ବକଂ ବନାଦାଗତଯା ସାବିତ୍ର୍ଯା ନାରଦେନ ସହ ସଂଭାଷମାଣସ୍ଯ ପିତୁରନ୍ତିକମେତ୍ଯ ତଯୋଃ ପାଦାଭିବାଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ନାରଦସଂନିଧୌ ପିତ୍ରା ପୃଷ୍ଟଯା ତଥା ଦ୍ଯୁମସ୍ସେନସୂନୋଃ ସତ୍ଯବତଃ ପଠିତ୍ବେନ ମନସା ବରଣକଥନମ୍ ॥ 2 ॥ ପିତ୍ରା ନାରଦବଚନାତ୍ତସ୍ଯାଲ୍ପାଯୁଷ୍ଟ୍ବନିବେଦନପୂର୍ବକଂ ବରାନ୍ତରବରଣଂ ଚୋଦିତଯାପି ତଯା ସ୍ବାଧ୍ଯବସାଯାଦନିବର୍ତନମ୍ ॥ 3 ॥ ରାଜ୍ଞାପି ତସ୍ଯା ନିର୍ବନ୍ଧାନ୍ନାରଦବଚନାଚ୍ଚ ତସ୍ମା ଏବ ତସ୍ଯା ଦାନାଧ୍ଯବସାନମ୍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-295-0 (27282)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-295-0x (2734)
ଅଥ ମଦ୍ରାଧିପୋ ରାଜା ନାରଦେନ ସମାଗତଃ।
ଉପବିଷ୍ଟଃ ସଭାମଧ୍ଯେ କଥାଯୋଗେନ ଭାରତ ॥ 3-295-1 (27283)
ତତୋଽଭିଗମ୍ଯ ତୀର୍ଥାନି ସର୍ବାଣ୍ଯେବାଶ୍ରମାଂସ୍ତଥା।
ଆଜଗାମ ପିତୁର୍ବେଶ୍ମ ସାବିତ୍ରୀ ସହ ମନ୍ତ୍ରିଭିଃ ॥ 3-295-2 (27284)
ନାରଦେନ ସହାସୀନଂ ସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପିତରଂ ଶୁଭା।
ଉଭଯୋରେବ ଶିରସା ଚକ୍ରେ ପାଦାଭିବାଦନମ୍ ॥ 3-295-3 (27285)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-295-4x (2735)
କ୍ବ ଗତାଽଭୂତ୍ସୁତେଯଂ ତେ କୁତଶ୍ଚୈବାଗତା ନୃପ।
କିମର୍ଥଂ ଯୁବତୀଂ ଭଦ୍ର ନ ଚୈନାଂ ସଂପ୍ରଯଚ୍ଛସି ॥ 3-295-4 (27286)
ଅଶ୍ବପତିରୁବାଚ। 3-295-5x (2736)
କାର୍ଯେଣ ଖଲ୍ବନେନୈବ ପ୍ରେଷିତାଦ୍ଯୈବ ଚାଗତା।
ଏତସ୍ଯାଃ ଶୃଣୁ ଦେବର୍ଷେ ଭର୍ତାରଂ ଯୋଽନଯା ବୃତଃ ॥ 3-295-5 (27287)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-295-6x (2737)
ସା ବ୍ରୂହି ବିସ୍ତରେଣେତି ପିତ୍ରା ସଂଯୋଦିତା ଶୁଭା।
ତଦୈବ ତସ୍ଯ ବଚନଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-295-6 (27288)
ଆସୀତ୍ସାଲ୍ବେଷୁ ଧର୍ମାତ୍ମା କ୍ଷତ୍ରିଯଃ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନ ଇତି ଖ୍ଯାତଃ ପଶ୍ଚାଚ୍ଚାନ୍ଧୋ ବଭୂବ ହ ॥ 3-295-7 (27289)
ବିନଷ୍ଟଚକ୍ଷୁଷସ୍ତସ୍ଯ ବାଲପୁତ୍ରସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ସାମୀପ୍ଯେନ ହୃତଂ ରାଜ୍ଯଂ ଛିଦ୍ରେଽସ୍ମିନ୍ପୂର୍ବବୈରିଣା ॥ 3-295-8 (27290)
ସ ବାଲବତ୍ସଯା ସାର୍ଧଂ ଭାର୍ଯଯା ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ବନମ୍।
ମହାରଣ୍ଯଂ ଗତଶ୍ଚାପି ପସ୍ତେଷେ ମହାବ୍ରତଃ ॥ 3-295-9 (27291)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ ପୁରେ ଜାତଃ ସଂବୃଦ୍ଧଶ୍ଚ ତପୋବନେ।
ସତ୍ଯବାନନୁରୂପୋ ମେ ଭର୍ତେତି ମନସା ବୃତଃ ॥ 3-295-10 (27292)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-295-11x (2738)
ଅହୋ ବତ ମହତ୍ପାପଂ ସାବିତ୍ର୍ଯା ନୃପତେ କୃତମ୍।
ଅଜାନନ୍ତ୍ଯା ଯଦନଯା ଗୁଣବାନ୍ସତ୍ଯବାନ୍ବୃତଃ ॥ 3-295-11 (27293)
ସତ୍ଯଂ ବଦତ୍ଯସ୍ଯ ପିତା ସତ୍ଯଂ ମାତା ପ୍ରଭାଷତେ।
ତଥାଽସ୍ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚକ୍ରୁର୍ନାମୈତତ୍ସତ୍ଯବାନିତି ॥ 3-295-12 (27294)
ବାଲସ୍ଯାଶ୍ବାଃ ପ୍ରିଯାଶ୍ଚାସ୍ଯ କରୋତ୍ଯଶ୍ବାଂଶ୍ଚ ମୃନ୍ମଯାନ୍।
ଚିତ୍ରେଽପି ବିଲିଖତ୍ଯଶ୍ବାଂଶ୍ଚିତ୍ରାଶ୍ବ ଇତି ଚୋଚ୍ଯତେ ॥ 3-295-13 (27295)
ରାଜୋବାଚ। 3-295-14x (2739)
ଅପୀଦାନୀଂ ସ ତେଜସ୍ବୀ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ବା ନୃପାତ୍ମଜଃ।
କ୍ଷମାବାନପି ବା ଶୃରଃ ସତ୍ଯବାନ୍ପିତୃବତ୍ସଲଃ ॥ 3-295-14 (27296)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-295-15x (2740)
ବିବସ୍ବାନିବ ତେଜସ୍ବୀ ବୃହସ୍ପତିସମୋ ମତୌ।
ମହେନ୍ଦ୍ର ଇବନ ବୀରଶ୍ଚ ବସୁଧେବ କ୍ଷମାନ୍ବିତଃ ॥ 3-295-15 (27297)
ଅଶ୍ବପତିରୁବାଚ। 3-295-16x (2741)
ଅପି ରାଜାତ୍ମଜୋ ଦାତା ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଶ୍ଚାପି ସତ୍ଯବାନ୍।
ରୂପବାନପ୍ଯୁଦାରୋ ବାଽପ୍ଯଥବା ପ୍ରିଯଦର୍ଶନଃ ॥ 3-295-16 (27298)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-295-17x (2742)
ସାଂକୃତେ ରନ୍ତିଦେବସ୍ ସ୍ବଶକ୍ତ୍ଯା ଦାନତଃ ସମଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଃ ସତ୍ଯବାଦୀ ଚ ଶିବିରୌଶୀନରୋ ଯଥା ॥ 3-295-17 (27299)
ଯଯାତିରିବ ଚୋଦାରଃ ସୋମବତ୍ପ୍ରିଯଦର୍ଶନଃ।
ରୂପେଣାନ୍ଯତମୋଽଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନସୁତୋ ବଲୀ ॥ 3-295-18 (27300)
`ସ ବଦାନ୍ଯଃ ସ ତେଜସ୍ବୀଧୀମାଂଶ୍ଚୈବ କ୍ଷମାନ୍ବିତଃ'।
ସ ଦାନ୍ତଃ ସ ମୃଦୁଃ ଶୂରଃ ସ ସତ୍ଯଃ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ସନ୍ମୈତ୍ରଃ ସୋନସୂଯଶ୍ଚ ସ ହ୍ରୀମାନ୍ଦ୍ଯୁତିମାଂଶ୍ଚ ସଃ ॥ 3-295-19 (27301)
ନିତ୍ଯଶଶ୍ଚାର୍ଜବଂ ତସ୍ମିନ୍ଧୃତିସ୍ତତ୍ରୈବ ଚ ଧ୍ରୁବା।
ସଂକ୍ଷେପତସ୍ତପୋବୃଦ୍ଧୈଃ ଶୀଲବୃଦ୍ଧୈଶ୍ଚ କଥ୍ଯତେ ॥ 3-295-20 (27302)
ଅଶ୍ବପତିରୁବାଚ। 3-295-21x (2743)
ଗୁଣୈରୁପେତଂ ସର୍ବୈସ୍ତଂ ଭଗବନ୍ପ୍ରବ୍ରବୀଷି ମେ।
ଦୋଷାନପ୍ଯସ୍ଯ ମେ ବ୍ରୂହି ଯଦି ସନ୍ତୀହ କେଚନ ॥ 3-295-21 (27303)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-295-22x (2744)
ଏକ ଏବାସ୍ଯ ଦୋଷୋ ହି ଗୁଣାନାକ୍ରମ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ସ ଚ ଦୋଷଃ ପ୍ରଯତ୍ନେନ ନ ଶକ୍ଯମତିବର୍ତିତୁମ୍ ॥ 3-295-22 (27304)
ଏକୋ ଦୋଷୋଽସ୍ତି ନାନ୍ଯୋଽସ୍ଯ ସୋଦ୍ଯପ୍ରଭୃତି ସତ୍ଯବାନ୍।
ସଂବତ୍ସରେଣ କ୍ଷୀଣାଯୁର୍ଦେହନ୍ଯାସଂ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-295-23 (27305)
ରାଜୋବାଚ। 3-295-24x (2745)
ଏହି ସାବିତ୍ରି ଗଚ୍ଛସ୍ବ ଅନ୍ଯଂ ବରଯ ଶୋଭନେ।
ତସ୍ଯ ଦୋଷୋ ମହାନେକୋ ଗୁଣାନାକ୍ରମ୍ଯ ଚ ସ୍ଥିତଃ ॥ 3-295-24 (27306)
ଯଥା ମେ ଭଗବାନାହ ନାରଦୋ ଦେବସତ୍କୃତଃ।
ସଂବତ୍ସରେଣ ସୋଽଲ୍ପାଯୁର୍ଦେହନ୍ଯାସଂ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-295-25 (27307)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-295-26x (2746)
ସକୃଦଂଶୋ ନିପତତି ସକୃତ୍କନ୍ଯା ପ୍ରଦୀଯତେ।
ସ କୃଦାହ ଦଦାନୀତି ତ୍ରୀଣ୍ଯେତାନି ସକୃତ୍ସକୃତେ ॥ 3-295-26 (27308)
ଦୀର୍ଘାଯୁରଥବାଽଲ୍ପାଯୁଃ ସଗୁଣୋ ନିର୍ଗୁଣୋଽପି ବା।
ସକୃଦ୍ବୃତୋ ମଯା ଭର୍ତା ନ ଦ୍ବିତୀଯଂ ବୃଣୋମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-295-27 (27309)
ମନସା ନିଶ୍ଚଯଂ କୃତ୍ବାତତୋ ବାଚାଽଭିଧୀଯତେ।
କ୍ରିଯତେ କର୍ମଣା ପଶ୍ଚାତ୍ପ୍ରମାଣଂ ମେ ମନସ୍ତତଃ ॥ 3-295-28 (27310)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-295-29x (2747)
ସ୍ଥିରା ବୁଦ୍ଧିର୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସାବିତ୍ର୍ଯା ଦୁହିତୁସ୍ତବ।
ନୈଷା ବାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯା ଧର୍ମାଦସ୍ମାତ୍କଥଂଚନ ॥ 3-295-29 (27311)
ନାନ୍ଯସ୍ମିନ୍ପୁରୁଷେ ସନ୍ତି ଯେ ସତ୍ଯବତି ବୈ ଗୁଣାଃ।
ପ୍ରଦାନମେବ ତସ୍ମାନ୍ମେ ରୋଚତେ ଦୁହିତୁସ୍ତବ ॥ 3-295-30 (27312)
ରାଜୋବାଚ। 3-295-31x (2748)
ଅବିଚାଲ୍ଯମେତଦୁକ୍ତଂ ତଥ୍ଯଂ ଚ ଭବତା ବଚଃ।
କରିଷ୍ଯାମ୍ଯେତଦେବଂ ଚ ଗୁରୁର୍ହି ଭଗବାନ୍ମମ ॥ 3-295-31 (27313)
ନାରଦ ଉବାଚ। 3-295-32x (2749)
ଅବିଘ୍ନମସ୍ତୁ ସାବିତ୍ର୍ଯାଃ ପ୍ରଦାନେ ଦୁହିତୁସ୍ତବ।
ସାଧଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ତାବତ୍ସର୍ବେଷାଂ ଭଦ୍ରମସ୍ତୁ ବଃ ॥ 3-295-32 (27314)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-295-33x (2750)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ୍ବମୁତ୍ପତ୍ଯ ନାରଦସ୍ତ୍ରିଦିବଂ ଗତଃ।
ରାଜାଽପି ଦୁହିତୁଃ ସଜ୍ଜଂ ବୈବାହିକମକାରଯତ୍ ॥ 3-295-33 (27315)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯପର୍ବଣି ପଞ୍ଚନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 295 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-295-1 କଥାଯୋଗେନ କଥାପ୍ରସଙ୍ଗେନ ॥ 3-295-8 ସାମୀପ୍ଯେନ ସମୀପବାସିନା। ଛିଦ୍ରେ ଅନ୍ଧତ୍ବେ ସତି ॥ 3-295-10 ସ୍ଯବାନ୍ନାମତଃ ॥ 3-295-14 ତେଜସ୍ବୀ ପ୍ରଭାବବାନ୍ ॥ 3-295-17 ସାଂକୃତେଃ ସଂକୃତିପୁତ୍ରସ୍ଯ ॥ 3-295-22 ଆକ୍ରମ୍ଯ ଅଭିଭୂଯ ॥ 3-295-26 ଅଂଶଃ କାଷ୍ଠପାଷାଣାଦେଃ ଶକଲଃ ସକୃନ୍ନିପତତି। କୃତସ୍ଯ କରଣଂ ନାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-295-31 ଏତତ୍ ସାବିତ୍ର୍ଯା ବଚନଂ ଅବିଚାଲ୍ଯଂ ଭବତା ଚ ତଥ୍ଯଂ ଉକ୍ତମ୍ ॥ 3-295-32 ସାଧଯିଷ୍ଯାମି ଗମିଷ୍ଯାମି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 296
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.296. ଅଧ୍ଯାଯଃ 296
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅଶ୍ବପତିନା ରାଜ୍ଞା ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନାଶ୍ରମମେତ୍ଯ ସତ୍ଯବତେ ସ୍ବପୁତ୍ର୍ଯାଃ ସାବିତ୍ର୍ଯା ରଦାନେନ ବୈବାହିକୋତ୍ସବନିର୍ବର୍ତନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବନଗରାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-296-0 (27316)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-296-0x (2751)
ଅଥ କନ୍ଯାପ୍ରଦାନେ ସ ତମେବାର୍ଥଂ ବିଚିନ୍ତଯନ୍।
ସମାନିତ୍ଯେ ଚ ତତ୍ସର୍ବଂଭାଣ୍ଡଂ ବୈବାହିକଂ ନୃପଃ ॥ 3-296-1 (27317)
ତତୋ ବୃଦ୍ଧାନ୍ଦ୍ବିଜାନ୍ସର୍ବାନୃତ୍ବିକ୍ସଭ୍ଯପୁରୋହିତାନ୍।
ସମାହୂଯ ଦିନେ ପୁଣ୍ଯେ ପ୍ରଯଯୌ ସହ କନ୍ଯଯା ॥ 3-296-2 (27318)
ମେଧ୍ଯାରଣ୍ଯଂ ସ ଗତ୍ବା ଚ ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନାଶ୍ରମଂ ନୃପଃ।
ପଦ୍ଭ୍ଯାମେବ ଦ୍ବିଜୈଃ ସାର୍ଧଂ ରାଜର୍ଷିଂ ତମୁପାଗମତ୍ ॥ 3-296-3 (27319)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯନ୍ମହାଭାଗଂ ସାଲବୃକ୍ଷମୁପାଶ୍ରିତମ୍।
କୌଶ୍ଯାଂ ବୃସ୍ଯାଂ ସମାସୀନଂ ଚକ୍ଷୁର୍ହୀନଂ ନୃପଂ ତଦା ॥ 3-296-4 (27320)
ସ ରାଜା ତସ୍ଯ ରାଜର୍ଷେଃ କୃତ୍ବାପୂଜାଂ ଯଥାଽର୍ହତଃ।
ବାଚା ସୁନିଯତୋ ଭୂତ୍ବା ଚକାରାତ୍ମନିବେଦନମ୍ ॥ 3-296-5 (27321)
ତସ୍ଯାର୍ଧ୍ଯମାସଂ ଚୈବ ଗାଂ ଚାବେଦ୍ଯସ ଧର୍ମବିତ୍।
କିମାଗମନମିତ୍ଯେବଂ ରାଜା ରାଜାନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-296-6 (27322)
ତସ୍ଯ ସର୍ବମଭିପ୍ରାଯମିତିକର୍ତବ୍ଯତାଂ ଚ ତାମ୍।
ସତ୍ଯବନ୍ତଂ ସମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ସର୍ବମେବ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-296-7 (27323)
ସାବିତ୍ରୀ ନାମ ରାଜର୍ଷେ କନ୍ଯେଯଂ ମମ ଶୋଭନା।
ତାଂ ସ୍ବଧର୍ମେଣ ଧର୍ମଜ୍ଞ ସ୍ନୁଷାର୍ଥେ ତ୍ବଂ ଗୃହାଣ ମେ ॥ 3-296-8 (27324)
ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନ ଉବାଚ। 3-296-8x (2752)
ଚ୍ଯୁତାଃ ସ୍ମ ରାଜ୍ଯାଦ୍ବନବାସମାଶ୍ରିତା-
ଶ୍ଚରାମ ଧର୍ମଂ ନିଯତାସ୍ତପସ୍ବିନଃ।
କଥଂ ତ୍ବନର୍ହା ବନବାସମାଶ୍ରମେ
ସହିଷ୍ଯତି କ୍ଲେଶମିମଂ ସୁତା ତବ ॥ 3-296-9 (27325)
ଅଶ୍ବମତିରୁବାଚ। 3-296-10x (2753)
ସୁଖଂ ଚ ଦୁଃଖଂ ଚ ଭବାଭବାତ୍ମକଂ
ଯଦା ବିଜାନାତି ସୁତାଽହମେବ ଚ।
ନ ମଦ୍ବିଧେ ଯୁଜ୍ଯତେବାକ୍ଯମୀଦୃଶଂ
ବିନିଶ୍ଚଯେନାଭିଗତୋସ୍ମି ତେ ନୃପ ॥ 3-296-10 (27326)
ଆଶାଂ ନାର୍ହସି ମେ ହନ୍ତୁଂ ସୌହୃଦାତ୍ପ୍ରଣତସ୍ଯ ଚ।
ଅଭିତଶ୍ଚାଗତଂ ପ୍ରେମ୍ଣା ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାତୁଂ ନ ମାଽର୍ହସି ॥ 3-296-11 (27327)
ଅନୁରୂପୋ ହି ଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ତ୍ବଂ ମମାହଂ ତବାପି ଚ।
ସ୍ନୁଷାଂ ପ୍ରତୀଚ୍ଛ ମେ କନ୍ଯାଂ ଭାର୍ଯାଂ ସତ୍ଯବତସ୍ତତଃ ॥ 3-296-12 (27328)
ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନ ଉବାଚ। 3-296-13x (2754)
ପୂର୍ବମେବାଭିଲବିତଃ ସଂବନ୍ଧୋ ମେ ତ୍ବଯା ସହ।
ଭ୍ରଷ୍ଟରାଜ୍ଯସ୍ତ୍ବହମିତି ତତ ଏତଦ୍ବିଚାରିତମ୍ ॥ 3-296-13 (27329)
ଅଭିପ୍ରାଯସ୍ତ୍ବଯଂ ଯୋ ମେ ପୂର୍ବମେବାଭିକାଙ୍କ୍ଷିତଃ।
ସ ନିର୍ବର୍ତତୁ ମେଽଦ୍ଯୈବ କାଙ୍କ୍ଷିତୋ ହ୍ଯସି ମେଽତିଥିଃ ॥ 3-296-14 (27330)
ତତଃ ସର୍ବାନ୍ସମାନାଯ୍ଯ ଦ୍ବିଜାନାଶ୍ରମବାସିନଃ।
ଯଥାବିଧି ସମୁଦ୍ବାହଂ କାରଯାମାସତୁର୍ନୃପୌ ॥ 3-296-15 (27331)
ଦତ୍ତ୍ବା ସୋଽଶ୍ବପତିଃ କନ୍ଯାଂ ଯଥାର୍ହଂ ସପରିଚ୍ଛଦମ୍।
ଯଯୌ ସ୍ବମେବ ଭବନଂ ଯୁକ୍ତଃ ପରମଯା ମୁଦା ॥ 3-296-16 (27332)
ସତ୍ଯବାନପି ତାଂ ଭାର୍ଯାଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ସର୍ବଗୁଣାନ୍ବିତାମ୍।
ମୁମୁଦେ ସା ରଚ ରତଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ଭର୍ତାରଂ ମନସେପ୍ସିତମ୍ ॥ 3-296-17 (27333)
ଗତେ ପିତରି ସର୍ବାଣି ସଂନ୍ଯସ୍ଯାଭରଣାନି ସା।
ଜଗୃହେବଲ୍କଲାନ୍ଯେବ ବସ୍ତ୍ରଂ କାଷାଯମେବ ଚ ॥ 3-296-18 (27334)
ପରିଚାରୈର୍ଗୁଣୈଶ୍ଚୈବ ପ୍ରଶ୍ରଯେଣ ଦମେନ ଚ।
ସର୍ବକାମକ୍ରିଯାଭିଶ୍ଚ ସର୍ବେଷାଂ ତୁଷ୍ଟିମାଦଧେ ॥ 3-296-19 (27335)
ଶ୍ବଶ୍ରୂଂ ଶରୀରସତ୍କାରୈଃ ସର୍ବୈରାଚ୍ଛାଦନାଦିଭିଃ।
ଶ୍ବଶୁରଂ ଦେବସତ୍କାରୈର୍ବାଚଃ ସଂଯମନେନ ଚ ॥ 3-296-20 (27336)
ତଥୈବ ପ୍ରିଯବାଦେନ ନୈଷୁଣେନ ଶମେନ ଚ।
ରହଶ୍ଚୈବୋପଚାରେଣ ଭର୍ତାରଂ ପର୍ଯତୋଷଯତ୍ ॥ 3-296-21 (27337)
ଏବଂ ତତ୍ରାଶ୍ରମେ ତେଷାଂ ତଦା ନିବସତାଂ ସତାମ୍।
କାଲସ୍ତପସ୍ଯତାଂ କଶ୍ଚିଦପାକ୍ରାମତ ଭାରତ ॥ 3-296-22 (27338)
ସାବିତ୍ର୍ଯାଗ୍ଲାଯମାନାଯାସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତ୍ଯାସ୍ତୁ ଦିବାନିଶମ।
ନାରଦେନ ଯଦୁକ୍ତଂ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ମନସି ବର୍ତତେ ॥ 3-296-23 (27339)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯପର୍ବଣି ଷଣ୍ଣବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 296 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-296-1 ବୈବାହିକଂ ଭାଣ୍ଡଂ ବିବାହୋଚିତମୁପକରଣମ୍ ॥ 3-296-4 କୌଶ୍ଯାଂ ରକୁଶମଯ୍ଯାଂ ବୃସ୍ଯାମାସନେ ॥ 3-296-5 ଆତ୍ମନିବେଦନମଶ୍ବପତିରହମିତି ଜ୍ଞାପନମ୍ ॥ 3-296-10 ଭବାଭବାତ୍ମକମୁତ୍ପତ୍ତିବିନାଶାତ୍ମକମ୍। ତେ ତ୍ବାଂ ପ୍ରତି ॥ 3-296-11 ମା ମାମ୍ ॥ 3-296-14 ନିର୍ବର୍ତତୁ ନିଷ୍ପଦ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-296-16 ସପରିଚ୍ଛଦଂ ପାରିବର୍ହସହିତମ୍ ॥ 3-296-19 ପରିଚାରୈଃ ସେବନୈଃ। ଗୁଣୈଃ ଶୀଲସତ୍ଯାଦିଭିଃ। ପ୍ରଶ୍ରଯେଣ ସ୍ନେହେନ। ଦମେନ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯତଯା। ସର୍ବକାମକ୍ରିଯାଭିଃ ସର୍ବେଷାମିଷ୍ଟସଂପାଦନେନ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 297
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.297. ଅଧ୍ଯାଯଃ 297
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କଦାଚନ ନାରଦନିର୍ଦିଷ୍ଟେସତ୍ଯବତୋ ମୃତିଦିବସେ ସାବିତ୍ର୍ଯା ପରଶୁହସ୍ତସ୍ଯ ବନଂଗଚ୍ଛତୋ ଭର୍ତୁରନୁଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-297-0 (27340)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-297-0x (2755)
ତତଃ କାଲେ ବହୁତିଥେ ବ୍ଯତିକ୍ରାନ୍ତେ କଦାଚନ।
ପ୍ରାପ୍ତଃ ସ କାଲୋ ମର୍ବ୍ଯଂ ଯତ୍ରସତ୍ଯବତା ନୃପ ॥ 3-297-1 (27341)
ଗଣଯନ୍ତ୍ଯାଶ୍ଚ ସାବିତ୍ର୍ଯା ଦିବସଦିବସେ ଗତେ।
ଯଦ୍ବାକ୍ଯଂ ନାରଦେନୋକ୍ତଂ ବର୍ତତେ ହୃଦି ନିତ୍ଯଶଃ ॥ 3-297-2 (27342)
ଚତୁର୍ଥେଽହନି ମର୍ତବ୍ଯମିତି ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ଭାମିନୀ।
ବ୍ରତଂ ତ୍ରିରାତ୍ରମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଦିବାରାତ୍ରଂ ସ୍ଥିତାଽଭବତ୍ ॥ 3-297-3 (27343)
`ତ୍ରଯୋଦଶ୍ଯାଂ ଚୋପବାସଂ ପ୍ରତିପତ୍ସୁ ଚ ପାରଣମ୍।
ଆଯୁଷ୍ଯଂ ବର୍ଧତେ ଭର୍ତୁର୍ବ୍ରତେନାନି ଭାରତ' ॥ 3-297-4 (27344)
ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରକନିଯମଂ ତସ୍ଯା ଭୃଶଂ ଦୁଃଖାନ୍ବିତୋ ନୃପଃ।
ଉତ୍ଥାଯ ବାକ୍ଯଂ ସାବିତ୍ରୀମବ୍ରବୀତ୍ପରିସାନ୍ତ୍ବଯନ୍ ॥ 3-297-5 (27345)
ଅତିତୀବ୍ରୋଽଯମାରମ୍ଭସ୍ତ୍ବଯାଽଽରବ୍ଧୋ ନୃପାତ୍ମଜେ।
ତିସୃଣାଂ ବସତୀନାଂ ହି ସ୍ତାନଂ ପରମଦୁଶ୍ଚରମ୍ ॥ 3-297-6 (27346)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-297-7x (2756)
ନ କାର୍ଯସ୍ତାତ ସଂତାପଃ ପାରଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ବ୍ରତମ୍।
ବ୍ଯସଂସାଯକୃତଂ ହୀଦଂ ବ୍ଯବସାଯଶ୍ଚ କାରଣମ୍ ॥ 3-297-7 (27347)
ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନ ଉବାଚ। 3-297-8x (2757)
ବ୍ରତଂ ଭିନ୍ଧୀତି ବକ୍ତୁଂ ତ୍ବାଂ ନାସ୍ମି ଶକ୍ତଃ କଥଂଚନ।
ପାରଯସ୍ବେତି ବଚନଂ ଯୁକ୍ତମସ୍ମଦ୍ବିଧୋ ବଦେତ୍ ॥ 3-297-8 (27348)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-297-9x (2758)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନୋ ବିରରାମ ମହାମନାଃ।
ତିଷ୍ଠନ୍ତୀ ଚୈବ ସାବିତ୍ରୀ କାଣ୍ଠଭୂତେବ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-297-9 (27349)
ଶ୍ବୋଭୂତେ ଭର୍ତୃମରଣେ ସାବିତ୍ର୍ଯା ଭରତର୍ଷଭ।
ଦୁଃଖାନ୍ବିତାଯାସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତ୍ଯାଃ ସା ରାତ୍ରିର୍ବ୍ଯତ୍ଯବର୍ତତ ॥ 3-297-10 (27350)
ଅଦ୍ଯ ତଦ୍ଦିବସଂ ଚେତି ହୁତ୍ବା ଦୀପ୍ତଂ ହୁତାଶନମ୍।
ଯୁଗମାତ୍ରୋଦିତେ ସୂର୍ଯେକୃତ୍ବା ପୌର୍ବାଙ୍ଣିକୀଃ କ୍ରିଯାଃ ॥ 3-297-11 (27351)
`ବ୍ରତଂ ସମାପ୍ଯସାବିତ୍ରୀ ସ୍ନାତ୍ବା ଶୁଦ୍ଧା ଯଶସ୍ବିନୀ'।
ତତଃ ସର୍ବାନ୍ଦ୍ବିଜାନ୍ବୃଦ୍ଧାଞ୍ଶ୍ବଶ୍ରୂଂ ଶ୍ବଶୁରମେବ ଚ।
ଅଭିବାଦ୍ଯାନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ନିଯତା ସ୍ଥିତା ॥ 3-297-12 (27352)
ଅବୈଧବ୍ଯାଶିଷସ୍ତେ ତୁ ସାବିତ୍ର୍ଯର୍ଥଂ ହିତାଃ ଶୁଭାଃ।
ଊଚୁସ୍ତପସ୍ବିନଃ ସର୍ବେ ତପୋବନନିବାସିନଃ ॥ 3-297-13 (27353)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ସାବିତ୍ରୀ ଧ୍ଯାନଯୋଗପରାଯଣା।
ମନସା ତା ଗିରଃ ସର୍ବାଃ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଣାତ୍ତପସ୍ବିନୀ ॥ 3-297-14 (27354)
ତଂ କାଲଂ ତଂ ମୁହୂର୍ତଂ ଚ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତୀ ନୃପାତ୍ମଜା।
ଯଥୋକ୍ତଂ ନାରଦବଚଶ୍ଚିନ୍ତଯନ୍ତୀ ସୁଦୁଃଖିତା ॥ 3-297-15 (27355)
ତତସ୍ତୁ ଶ୍ବଶ୍ରୂଶ୍ବଶୁରାବୂଚତୁସ୍ତାଂ ନୃପାତ୍ମଜାମ୍।
ଏକାନ୍ତମାସ୍ଥିତାଂ ବାକ୍ଯଂ ପ୍ରୀତ୍ଯା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 3-297-16 (27356)
ବ୍ରତଂ ଯଥୋପଦିଷ୍ଟଂ ତୁ ତଥା ତତ୍ପାରିତଂ ତ୍ବଯା।
ଆହାରକାଲଃ ସଂପ୍ରାପ୍ତଃ କ୍ରିଯତାଂ ଯଦନନ୍ତରମ୍ ॥ 3-297-17 (27357)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-297-18x (2759)
ଅସ୍ତଂ ଗତେ ମଯାଽଽଦିତ୍ଯେ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ କୃତକାମଯା।
ଏଷ ମେ ହୃଦି ସଂକଲ୍ପଃ ସମଯଶ୍ଚ କୃତୋ ମଯା ॥ 3-297-18 (27358)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-297-19x (2760)
ଏବଂ ସଂଭାଷମାଣାଯାଃ ସାବିତ୍ର୍ଯା ଭୋଜନଂ ପ୍ରତି।
ସ୍କନ୍ଧେ ପରଶୁମାଦାଯ ସତ୍ଯବାନ୍ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ବନମ୍ ॥ 3-297-19 (27359)
ସାବିତ୍ରୀ ତ୍ବାହ ଭର୍ତାରଂ ନୈକସ୍ତ୍ବଂ ଗନ୍ତୁମର୍ହସି।
ସହ ତ୍ବଯା ଗମିଷ୍ଯାମି ନ ହିତ୍ବାଂ ହାତୁମୁତ୍ସହେ ॥ 3-297-20 (27360)
ସତ୍ଯବାନୁବାଚ। 3-297-21x (2761)
ବନଂ ନ ଗତପୂର୍ବଂ ତେ ଦୁଃଖ ପନ୍ଥାଶ୍ଚ ଭାମିନି।
ବ୍ରତୋପବାସକ୍ଷାମା ଚ କଥଂ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ଗମିଷ୍ଯସି ॥ 3-297-21 (27361)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-297-22x (2762)
ଉପବାସାନ୍ନ ମେ ଗ୍ଲାନିର୍ନାସ୍ତି ଚାପି ପରିଶ୍ରମଃ।
ଗମନେ ଚ କୃତୋତ୍ସାହାଂ ପ୍ରତିଷେଦ୍ଧୁଂ ନ ମାଽର୍ହସି ॥ 3-297-22 (27362)
ସତ୍ଯବାନୁବାଚ। 3-297-23x (2763)
ଯଦି ତେ ଗମନୋତ୍ସାହଃ କରିଷ୍ଯାମି ତବ ପ୍ରଯମ୍।
ମମ ତ୍ବାମନ୍ତ୍ରଯ ଗୁରୂନ୍ନ ମାଂ ଦୋଷଃ ସ୍ପୃଶେଦଯମ୍ ॥ 3-297-23 (27363)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-297-24x (2764)
ସାଽଭିବାଦ୍ଯାବ୍ରବୀଚ୍ଛ୍ବଶ୍ରୂଂ ଶ୍ବଶୁରଂ ଚ ମହାବ୍ରତା।
ଅଯଂ ଗଚ୍ଛତି ମେ ଭର୍ତା ଫଲାହାରୋ ମହାବନମ୍ ॥ 3-297-24 (27364)
ଇଚ୍ଛେଯମଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତା ଆର୍ଯଯା ଶ୍ବଶୁରେଣ ହ।
ଅନେନ ସହ ନିର୍ଗନ୍ତୁଂ ନ ମେଽଦ୍ଯ ବିରହଃ କ୍ଷମଃ ॥ 3-297-25 (27365)
ଗୁର୍ବଗ୍ନିହୋତ୍ରାର୍ତକୃତେପ୍ରସ୍ଥିତଶ୍ଚ ସୁତସ୍ତବ।
ନ ନିବାର୍ଯୋ ନିବାର୍ଯଃ ସ୍ଯାଦନ୍ଯଥା ପ୍ରସ୍ଥିତୋ ବନମ୍ ॥ 3-297-26 (27366)
ସଂବତ୍ସରଃ କିଂଚିଦୂନୋ ନ ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତାଽହମାଶ୍ରମାତ୍।
ବନଂ କୁସୁମିତଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ପରଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ ॥ 3-297-27 (27367)
ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନ ଉବାଚ। 3-297-28x (2765)
ଯଦା ପ୍ରଭୃତି ସାବିତ୍ରୀ ପିତ୍ରା ଦତ୍ତା ସ୍ନାଷୁ ମମ।
ନାନଯାଽଭ୍ଯର୍ଥନାଯୁକ୍ତମୁକ୍ତପୂର୍ବଂ ସ୍ମରାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-297-28 (27368)
ତଦେଷା ଲଭତାଂ କାମଂ ଯଥାଭିଲଷିତଂ ବଧୂଃ।
ଅପ୍ରମାଦଶ୍ଚ କର୍ତବ୍ଯଃ ପୁତ୍ରି ସତ୍ଯବତଃ ପଥି ॥ 3-297-29 (27369)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-297-30x (2766)
ଉଭାଭ୍ଯାମଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତା ସା ଜଗାମ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ସହଭର୍ତ୍ରା ହସନ୍ତୀବ ହୃଦଯେନ ବିଦୂଯତା ॥ 3-297-30 (27370)
ସା ବନାନି ବିଚିତ୍ରାଣି ରମଣୀଯାନି ସର୍ବଶଃ।
ମଯୂରଗଣଜୁଷ୍ଟାନି ଦଦର୍ଶ ବିପୁଲେକ୍ଷଣା ॥ 3-297-31 (27371)
ନଦୀଃ ପୁଣ୍ଯବହାଶ୍ଚୈବ ପୁଷ୍ପିତାଂଶ୍ଚ ନଗୋତ୍ତମାନ୍।
ସତ୍ଯବାନାହ ପଶ୍ଯେତି ସାବିତ୍ରୀଂ ମଧୂରଂ ବଚଃ ॥ 3-297-32 (27372)
ନୀରୀକ୍ଷମାଣା ଭର୍ତାରଂ ସର୍ବାବସ୍ଥମନିନ୍ଦିତା।
ମୃତମେବ ହିଂ ମେନେ କାଲେ ମୁନିବଚଃ ସ୍ମରନ୍ ॥ 3-297-33 (27373)
ଅନୁବ୍ରଜନ୍ତୀ ଭର୍ତାରଂ ଜଗାମ ମୃଦୁଗାମିନୀ।
ଦ୍ବିଧେବ ହୃଦଯଂ କୃତ୍ବା ତଂ ଚ କାଲମବେକ୍ଷତୀ ॥ 3-297-34 (27374)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯପର୍ବଣି ସପ୍ତନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 297 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-297-6 ବସତୀନାଂ ସ୍ଥାନଂ ଭୋଜନତ୍ରଯନିରୋଧଃ। ଉପବସତୀତ୍ଯାଦୌ ବସତେସ୍ତାଦର୍ଥ୍ଯଦର୍ଶନାତ୍ ॥ 3-297-7 ପାରଯିଷ୍ଯାମି ସମାପଯିଷ୍ଯାମି। ବ୍ଯବସାଯକୃତମୁଦ୍ଯୋଗକୃତମ୍ ॥ 3-297-11 ରକଯୁଗଂ ହସ୍ତଚତୁଷ୍କଂ ତାବଦୁଦିତେ ଉପରି ଯାତେ ॥ 3-297-33 ସର୍ବାବସ୍ଥମତନ୍ଦ୍ରିତା ଇତି କ. ଥ. ପାଠଃ। ସ୍ମରନ୍ନିତି ବ୍ଯତ୍ଯଯେନ ପୁଂସ୍ତ୍ବମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 298
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.298. ଅଧ୍ଯାଯଃ 298
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସାବିତ୍ର୍ଯା ସହ ବନଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟେନ ସତ୍ଯବତା ଫଲାହରଣପୂର୍ବକଂ କାଷ୍ଠବିପାଟନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଶିରୋବେଦନାଦୂନତଯା କାଷ୍ଠପାଟନାଦୁପରମପୂର୍ବକଂ ଭାର୍ଯୋତ୍ସଙ୍ଗେ ଶିରୋନିଧାନେନ ଭୂତଲେ ଶଯନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତଃ ସତ୍ଯବତୋଽସୁହରଣାଯ ସମାଗତଂ ଯମଂ ଦୃଷ୍ଟବତ୍ଯା ସାବିତ୍ର୍ଯା ସାଞ୍ଜଲିବନ୍ଧଂ ତଦାଗମନପ୍ରଯୋଜନପ୍ରଶ୍ନଃ ॥ 3 ॥ ଯମେନ ତାଂପ୍ରତିତତ୍କ୍ରଧନପୂର୍ବକଂ ପାଶବନ୍ଧନେନ ସତ୍ଯବତସ୍ତଦୀଯଶରୀରାଦପକର୍ଷଣପୂର୍ବକଂ ସ୍ବଲୋକଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 4 ॥ ତମନୁଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯାଃ ସାବିତ୍ର୍ଯାଃ ସ୍ତୁତିବଚନସଂତୁଷ୍ଟେନ ଯମେନ ତସ୍ଯୈ ବରଦାନପୂର୍ବକଂ ବନ୍ଧବିମୋଚନେନ ସତ୍ଯବତୋ ବିସର୍ଜନମ୍ ॥ 5 ॥ ତତଃ ପୁନରୁଜ୍ଜୀବିତେନ ସତ୍ଯବତା ସାବିତ୍ର୍ଯାସହ ପୁତାଶ୍ରମଂପ୍ରତି ପ୍ରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 6 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-298-0 (27375)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-298-0x (2767)
ଅଥ ଭାର୍ଯାସହାଯଃ ସ ଫଲାନ୍ଯାଦାଯ ବୀର୍ଯବାନ୍।
କଠିନଂ ପୂରଯାମାସ ତତଃ କାଣ୍ଠାନ୍ଯପାଟଯତ୍ ॥ 3-298-1 (27376)
ତସ୍ଯ ପାଟଯତଃ କାଷ୍ଠଂ ସ୍ବେଦୋ ବୈ ସମଜାଯତ।
ବ୍ଯାଯାମେନ ଚ ତେନାସ୍ଯ ଜଜ୍ଞେ ଶିରସି ବେଦନା ॥ 3-298-2 (27377)
ସୋଽଭିଗମ୍ଯ ପ୍ରିଯାଂ ଭାର୍ଯାମୁବାଚ ଶ୍ରମପୀଡିତଃ।
ବ୍ଯାଯାମେନ ମମାନେନ ଜାତା ଶିରସି ବେଦନା ॥ 3-298-3 (27378)
ଅଙ୍ଗାନି ଚୈବ ସାବିତ୍ରି ହୃଦଯଂ ଦୂଯତୀବ ଚ।
ଅସ୍ବସ୍ଥମିବ ଚାତ୍ମାନଂ ଲକ୍ଷଯେ ମିତଭାଷିଣି ॥ 3-298-4 (27379)
ଶୂଲୈରିବ ଶିରୋ ବିଦ୍ଧମିଦଂ ସଂଲକ୍ଷଯାମ୍ଯହମ୍।
`ଭ୍ରମନ୍ତୀବ ଦିଶଃ ସର୍ବାଶ୍ଚକ୍ରାରୂଢଂ ମନୋ ମମ'।
ତତ୍ସ୍ବପ୍ତୁମିଚ୍ଛେ କଲ୍ଯାଣି ନ ସ୍ତାତୁଂ ଶକ୍ତିରସ୍ତି ମେ ॥ 3-298-5 (27380)
ସା ସମାସାଦ୍ଯ ସାବିତ୍ରୀ ଭର୍ତାରମୁପଗମ୍ଯ ଚ।
ଉତ୍ସଙ୍ଗେଽସ୍ଯ ଶିର କୃତ୍ବା ନିଷସାଦ ମହୀତଲେ ॥ 3-298-6 (27381)
ତତଃ ସା ନାରଦବଚୋ ବିମୃଶନ୍ତୀ ତପସ୍ବିନୀ।
ତଂ ମୁହୂର୍ତଂ କ୍ଷଣଂ ବେଲାଂ ଦିବସଂ ଚ ଯୁଯୋଜ ହ ॥ 3-298-7 (27382)
`ହନ୍ତ ପ୍ରାପ୍ତଃ ସ କାଲୋଽଯମିତି ଚିନ୍ତାପରା ସତୀ'।
ମୁହୂର୍ତାଦେବ ଚାପଶ୍ଯ୍ପୁରୁଷଂ ରକ୍ତବାସସମ୍।
ବଦ୍ଧମୌଲିଂ ବପୁଷ୍ମନ୍ତମାଦିତ୍ଯସମତେଜସମ୍ ॥ 3-298-8 (27383)
ଶ୍ଯାମାବଦାତଂ ରକ୍ତାକ୍ଷଂ ପାଶହସ୍ତଂ ଭଯାବହମ୍।
ସ୍ଥିତଂ ସତ୍ଯବତଃ ପାର୍ଶ୍ବେ ନିରୀକ୍ଷନ୍ତଂ ତମେବ ଚ ॥ 3-298-9 (27384)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାସହସୋତ୍ଥାଯ ଭର୍ତୁନ୍ଯସ୍ଯ ଶନୈଃ ଶିରଃ।
କୃତାଞ୍ଜଲିରୁବାଚାର୍ତା ହୃଦଯେନ ପ୍ରବେପତୀ ॥ 3-298-10 (27385)
ଦୈବତଂତ୍ବାଭିଜାନାମି ବପୁରେତଦ୍ଧ୍ଯମାନୁଷମ୍।
କାମଯା ବ୍ରୂହି ଦେବେଶ କସ୍ତ୍ବଂ କିଂଚ ଚିକୀର୍ଷସି ॥ 3-298-11 (27386)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-12x (2768)
ପତିବ୍ରତାଽସି ସାବିତ୍ରି ତଥୈବ ଚ ତପୋନ୍ବିତା।
ଅସ୍ତ୍ବାମଭିଭାଷାମି ବିଦ୍ଧି ମାଂ ତ୍ବଂ ଶୁଭେ ଯମମ୍ ॥ 3-298-12 (27387)
ଅଯଂ ତେ ରସତ୍ଯବାନ୍ଭର୍ତା କ୍ଷୀଣାଯୁଃ ପାର୍ଥିବାତ୍ମଜଃ।
ନେଷ୍ଯାମି ତମହଂ ବଦ୍ଧ୍ବା ବିଦ୍ଧ୍ଯେତନ୍ମେ ଚୀକିର୍ଷିତଂ ॥ 3-298-13 (27388)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-13x (2769)
ଶ୍ରୂଯତେ ଭଗବନ୍ଦୂତାସ୍ତବାଗଚ୍ଛନ୍ତି ମାନବାନ୍।
ନେତୁଂ କିଲ ଭବାନ୍କସ୍ମାଦାଗତୋସି ସ୍ବଯଂ ପ୍ରଭୋ ॥ 3-298-14 (27389)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-298-15x (2770)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ପିତୃରାଜସ୍ତାଂ ଭଗବାନ୍ସ୍ବଚିକୀର୍ଷିତମ୍।
ଯଥାବତ୍ସର୍ବମାଖ୍ଯାତୁଂ ତତ୍ପ୍ରିଯାର୍ଥଂ ପ୍ରଚକ୍ରମେ ॥ 3-298-15 (27390)
ଅଯଂ ଚ ଧର୍ମସଂଯୁକ୍ତୋ ରୂପବାନ୍ଗୁଣସାଗରଃ।
ନାର୍ହୋ ମତ୍ପୁରୁଷୈର୍ନେତୁମତୋସ୍ମି ସ୍ବଯମାଗତଃ ॥ 3-298-16 (27391)
ତତଃ ସତ୍ଯବତଃ କାଯାତ୍ପାଶବଦ୍ଧଂ ବଶଂଗତମ୍।
ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠମାତ୍ରଂ ପୁରୁଷଂ ନିଶ୍ଚକର୍ଷ ଯମୋ ବଲାତ୍ ॥ 3-298-17 (27392)
ତତଃ ସମୁଦ୍ଧୃତପ୍ରାଣଂ ଗତଶ୍ବାସଂ ହତପ୍ରଭମ୍।
ନିରବିଚେଷ୍ଟଂଶରୀରଂ ତଦ୍ବଭୂବାପ୍ରିଯଦର୍ସନମ୍ ॥ 3-298-18 (27393)
ଯମସ୍ତୁ ତଂ ତତୋ ବଦ୍ଧ୍ବା ପ୍ରଯାତୋ ଦକ୍ଷିଣାମୁଖଃ।
ସାବିତ୍ରୀ ଚୈବ ଦୁଃଖାର୍ତା ଯମମେବାନ୍ବଗଚ୍ଛତ ॥ 3-298-19 (27394)
`ଭର୍ତୁଃ ଶରୀରରାଂ ଚ ବିଧାଯ ହି ତପସ୍ବିନୀ।
ଭର୍ତାରମନୁଗଚ୍ଛନ୍ତୀ ତଥାବସ୍ଥଂ ସୁମଧ୍ଯମା'।
ନିଯମବ୍ରତସଂସିଦ୍ଧା ମହାଭାଗା ପତିବ୍ରତା ॥ 3-298-20 (27395)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-21x (2771)
ନିବର୍ତ ଗଚ୍ଛ ସାବିତ୍ରି କୁରୁଷ୍ବାସ୍ଯୌର୍ଧ୍ବଦୈହିକମ୍।
କୃତଂଭର୍ତୁସ୍ତ୍ବଯାଽଽନୃଣ୍ଯଂ ଯାବଦ୍ଗମ୍ଯଂ ଗତଂ ତ୍ବଯା ॥ 3-298-21 (27396)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-22x (2772)
ଯତ୍ର ମେ ନୀଯତେ ଭର୍ତା ସ୍ବଯଂ ବା ଯତ୍ର ଗଚ୍ଛତି।
ମଯା ଚ ତତ୍ର ଗନ୍ତବ୍ଯମେଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ ॥ 3-298-22 (27397)
ତପସା ଗୁରୁଭକ୍ତ୍ଯା ଚ ଭର୍ତୁଃ ସ୍ନେହାଦ୍ବ୍ରତେନ ଚ।
ତବ ଚୈବ ପ୍ରସାଦେନ ନ ମେ ପ୍ରତିହତା ଗତିଃ ॥ 3-298-23 (27398)
ପ୍ରାହୁଃ ସାପ୍ତପଦଂ ମୈତ୍ରଂ ବୁଧାସ୍ତତ୍ତ୍ବାର୍ଥଦର୍ଶିନଃ।
ମିତ୍ରତାଂ ଚ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ କିଂଚିଦ୍ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତଚ୍ଛୃଣୁ ॥ 3-298-24 (27399)
ନାନାତ୍ମବନ୍ତସ୍ତୁ ବନେ ଚରନ୍ତି
ଧର୍ମଂ ଚ ବାସଂ ଚ ପରିଶ୍ରମଂ ଚ।
ବିଜ୍ଞାନତୋ ଧର୍ମମୁଦାହରନ୍ତି
ତସ୍ମାତ୍ସନ୍ତୋ ଧର୍ମମାହୁଃ ପ୍ରଧାନମ୍ ॥ 3-298-25 (27400)
ଏକସ୍ଯ ଧର୍ମେଣ ସତାଂ ମତେନ
ସର୍ବେସ୍ମ ତଂ ମାର୍ଗମନୁପ୍ରପନ୍ନାଃ।
ମା ବୈ ଦ୍ବିତୀଯଂ ମା ତୃତୀଯଂ ଚ ବାଞ୍ଛେ
ତସ୍ମାତ୍ସନ୍ତୋ ଧର୍ମମାହୁଃ ପ୍ରଧାନମ୍ ॥ 3-298-26 (27401)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-37x (2773)
ନିବର୍ତ ତୁଷ୍ଟୋସ୍ମି ତବାନଯା ଗିରା
ସ୍ବରାକ୍ଷରବ୍ଯଞ୍ଜନହେତୁଯୁକ୍ତଯା।
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବେହବିନାଽସ୍ଯ ଜୀବିତଂ
ଦଦାନି ତେ ସର୍ବମନିନ୍ଦିତେ ବରମ୍ ॥ 3-298-27 (27402)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-28x (2774)
ଚ୍ଯୁତଃ ସ୍ବରାଜ୍ଯାଦ୍ବନବାସମାଶ୍ରିତୋ
ବିନଷ୍ଟଚକ୍ଷୁଃ ଶ୍ବଶୁରୋ ମମାଶ୍ରମେ।
ସ ଲବ୍ଧଚକ୍ଷୁର୍ବଲବାନ୍ଭବେନ୍ନୃପ-
ସ୍ତବ ପ୍ରସାଦାଜ୍ଜ୍ବଲନାର୍କସଂନିଭଃ ॥ 3-298-28 (27403)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-29x (2775)
ଦଦାନି ତେଽହଂ ତମନିନ୍ଦିତେ ବରଂ
ଯଥା ତ୍ବଯୋକ୍ତଂ ଭବିତା ଚ ତତ୍ତଥା।
ତବାଧ୍ବନା ଗ୍ଲାନିମିବୋପଲକ୍ଷଯେ
ନିବର୍ତ ଗଚ୍ଛସ୍ବ ନ ତେ ଶ୍ରମୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-298-29 (27404)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-30x (2776)
ଶ୍ରମଃ କୁତୋ ଭର୍ତୃସମୀପତୋ ହିମେ
ଯତୋ ହି ଭର୍ତା ମମ ସା ଗତିର୍ଧ୍ରୁବା।
ଯତଃ ପତିଂ ନମେଷ୍ଯସି ତତ୍ର ମେ ଗତିଃ
ସୁରେଶ ଭୂଯଶ୍ଚ ବଚୋ ନିବୋଧ ମେ ॥ 3-298-30 (27405)
ସତାଂ ସକୃତ୍ସଂଗତମୀପ୍ସିତଂ ପରଂ
ତତଃ ପରଂ ମିତ୍ରମିତି ପ୍ରଚକ୍ଷତେ।
ନ ଚାଫଲଂ ସତ୍ପୁରୁଷେଣ ସଂଗତଂ
ତତଃ ସତାଂ ସଂନିବସେତ୍ସମାଗମେ ॥ 3-298-31 (27406)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-32x (2777)
ମନୋନୁକୂଲଂ ବୁଧବୁଦ୍ଧିବର୍ଧନଂ
ତ୍ବଯା ଯଦୁକ୍ତଂ ବଚନଂ ହିତାଶ୍ରଯମ୍।
ବିନା ପୁନଃ ସତ୍ଯବତୋସ୍ଯ ଜୀବିତଂ
ବରଂ ଦ୍ବିତୀଯଂ ବରଯସ୍ବ ଭାମିନି ॥ 3-298-32 (27407)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-33x (2778)
ହୃତଂପୁରା ମେ ଶ୍ବଶୁରସ୍ଯ ଧୀମତଃ
ସ୍ବମେବ ରାଜ୍ଯଂଲଭତାଂ ସ ପାର୍ଥିବଃ।
କଜହ୍ଯାତ୍ସ୍ବଧର୍ମାନ୍ନ ଚ ମେ ଗୁରୁର୍ଯଥା
ଦ୍ବିତୀଯମେତଦ୍ବରଯାମି ତେ ବରମ୍ ॥ 3-298-33 (27408)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-34x (2779)
ସ୍ବମେବଂ ରାଜ୍ଯଂ ପ୍ରତିପତ୍ସ୍ଯତେଽଚିରା-
ନ୍ନ ଚ ସ୍ବଧର୍ମାତ୍ପରିହୀଯତେ ନୃପଃ।
କୃତେନ କାମେନ ମଯା ନୃପାତ୍ମଜେ
ନିବର୍ତ ଗଚ୍ଛସ୍ବ ନ ତେ ଶ୍ରମୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-298-34 (27409)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-35x (2780)
ପ୍ରଜାସ୍ତ୍ବଯୈତା ନିଯମେନ ସଂଯତା
ନିଯମ୍ଯ ଚୈତା ନଯସେ ନିକାମଯା।
ତତୋ ଯମତ୍ବଂ ତବ ଦେବ ବିଶ୍ରୁତଂ
ନିବୋଧ ଚେମାଂ ଗିରମୀରିତାଂ ମଯା ॥ 3-298-35 (27410)
ଅଦ୍ରୋହଃ ସର୍ବଭୂତେଷୁ କର୍ମଣା ମନସା ଗିରା।
ଅନୁଗ୍ରହଶ୍ଚ ଦାନଂ ଚ ସତାଂ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ ॥ 3-298-36 (27411)
ଏବଂପ୍ରାଯଶ୍ଚ ଲୋକୋଽଯଂ ମନୁଷ୍ଯାଃ ଶକ୍ତିପେଶଲାଃ।
ସନ୍ତସ୍ତ୍ବେବାପ୍ଯମିତ୍ରେଷୁ ଦଯାଂ ପ୍ରାପ୍ତେଷୁ କୁର୍ବତେ ॥ 3-298-37 (27412)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-38x (2781)
ପିପାସିତସ୍ଯେବ ଭବେଦ୍ଯଥା ପଯ-
ସ୍ତଥା ତ୍ବଯା ବାକ୍ଯମିଦଂ ସମୀରିତମ୍।
ବିନା ପୁନଃ ସତ୍ଯବତୋଽସ୍ଯ ଜୀବିତଂ
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବେହ ଶୁଭେ ଯଦିଚ୍ଛସି ॥ 3-298-38 (27413)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-39x (2782)
ମମାନପତ୍ଯଃ ପୃଥିବୀପତିଃ ପିତା
ଭବତ୍ପିତୁଃ ପୁତ୍ରଶତଂ ତଥୌରସମ୍।
କୁଲସ୍ଯ ସଂତାନକରଂ ଚ ଯଦ୍ଭବେ-
ତ୍ତୃତୀଯମେତଦ୍ବରଯାମି ତେ ବରମ୍ ॥ 3-298-39 (27414)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-40x (2783)
କୁଲସ୍ଯ ସଂତାନକରଂ ସୁବର୍ଚସଂ
ଶତଂ ସୁତାନାଂ ପିତୁରସ୍ତୁ ତେ ଶୁଭେ।
କୃତେନ କାମେନ ନରାଧିପାତ୍ମଜେ
ନିବର୍ତ ଦୂରଂ ହି ପଥସ୍ତ୍ବମାଗତା ॥ 3-298-40 (27415)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-41x (2784)
ନ ଦୂରମେତନ୍ମମ ଭର୍ତୃସନ୍ନିଧୌ
ମନୋ ହି ମେ ଦୂରତରଂ ପ୍ରଧାବତି।
ଅଥ ବ୍ରଜନ୍ନେବ ଗିରଂ ସମୁଦ୍ଯତାଂ
ମଯୋଚ୍ଯମାନାଂ ଶୃଣୁ ଭୂଯ ଏବ ଚ ॥ 3-298-41 (27416)
ବିବସ୍ବତସ୍ତ୍ବଂ ତନଯଋ ପ୍ରତାପବାଂ-
ସ୍ତତୋ ହି ବୈବସ୍ବତ ଉଚ୍ଯସେ ବୁଧୈଃ।
ସମେନ ଧର୍ମେଣ ଚରନ୍ତି ତାଃ ପ୍ରଜା-
ସ୍ତତସ୍ତବେହେବର ଧର୍ମରାଜତା ॥ 3-298-42 (27417)
ଆତ୍ମନ୍ଯପି ନ ବିଶ୍ବାସସ୍ତଥା ଭବତି ସତ୍ସୁ ଯଃ।
ତସ୍ମାତ୍ସତ୍ସୁ ବିଶେପେଣ ସର୍ବଃ ପ୍ରଣଯମିଚ୍ଛତି ॥ 3-298-43 (27418)
ସୌହଦାତ୍ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବିଶ୍ବାସୋ ନାମ ଜାଯତେ।
ତସ୍ମାତ୍ସତ୍ସୁ ବିଶେପେଣ ବିଶ୍ବାସଂ କୁରୁତେ ଜନଃ ॥ 3-298-44 (27419)
ଯବ ଉବାଚ। 3-298-45x (2785)
ଉଦାହୃତଂତେ ବଚନଂ ଯଦଙ୍ଗନେ
ଶୁଭେ ନ ତାଦୃକ୍ ତ୍ବଦୃତେ ଶ୍ରୁତଂ ମଯା।
ଅନେନ ତୁଷ୍ଟୋସ୍ମି ବିନାଽସ୍ଯ ଜୀବିତଂ
ବରଂ ଚତୁର୍ଥଂ ବରଯସ୍ବ ଗଚ୍ଛ ଚ ॥ 3-298-45 (27420)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-46x (2786)
ମମାତ୍ମଜଂ ସତ୍ଯବତସ୍ତଥୌରସଂ
ଭବେଦୁଭାଭ୍ଯାମିହ ଯତ୍କୁଲୋଦ୍ବହମ୍।
ଶତଂ ସୁତାନାଂ ବଲବୀର୍ଯଶାଲିନା-
ମିଦଂଚତୁର୍ଥଂ ବରଯାମି ତେ ବରମ୍ ॥ 3-298-46 (27421)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-47x (2787)
ଶତଂ ସୁତାନାଂ ବଲବୀରଯ୍ଶାଲିନାଂ
ଭବିଷ୍ଯତି ପ୍ରୀତିକରଂ ତବାବଲେ।
ପରିଶ୍ରମସ୍ତେ ନ ଭବେନ୍ନୃପାତ୍ମଜେ
ନିବର୍ତ ଦୂରଂ ହି ପଥସ୍ତ୍ବମାଗତା ॥ 3-298-47 (27422)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-48x (2788)
ସତାଂ ସଦା ଶାଶ୍ବତଧର୍ମବୃତ୍ତିଃ
ସନ୍ତୋ ନ ସୀଦନ୍ତି ନ ଚ ବ୍ଯଥନ୍ତି।
ସତାଂ ସଦ୍ଭିର୍ନାଫଲଃ ସଂଗମୋସ୍ତି
ସଦ୍ଭ୍ଯୋ ଭଯଂନାନୁବର୍ତନ୍ତି ସନ୍ତଃ ॥ 3-298-48 (27423)
ସନ୍ତୋ ହି ସତ୍ଯେନ ନଯନ୍ତି ସୂର୍ଯଂ
ସନ୍ତୋ ଭୂମିଂ ତପସା ଧାରଯନ୍ତି।
ସନ୍ତୋ ଗତିର୍ଭୂତଭବ୍ଯସ୍ ରାଜ-
ନ୍ସତାଂ ମଧ୍ଯେ ନାବସୀଦନ୍ତି ସନ୍ତଃ ॥ 3-298-49 (27424)
ଆର୍ଯଜୁଷ୍ଟମିଦଂ ବୃତ୍ତମିତି ବିଜ୍ଞାଯ ଶାଶ୍ବତମ୍।
ସନ୍ତଃ ପରାର୍ଥଂ କୁର୍ବାଣା ନାବେକ୍ଷନ୍ତି ପ୍ରତିକ୍ରିଯାଃ ॥ 3-298-50 (27425)
ନ ଚ ପ୍ରସାଦଃ ସତ୍ପୁରୁଷେଷୁ ମୋଘୋ
ନ ଚାପ୍ଯର୍ଥୋ ନଶ୍ଯତି ନାପି ମାନଃ।
ଯସ୍ମାଦେତନ୍ନିଯତଂ ସତ୍ସୁ ନିତ୍ଯଂ
ତସ୍ମାତ୍ସନ୍ତୋ ରକ୍ଷିତାରୋ ଭବନ୍ତି ॥ 3-298-51 (27426)
ଯମ ଉବାଚ। 3-298-52x (2789)
ଯଥାଯଥା ଭାଷସି ଧର୍ମସଂହିତଂ
ମନୋନୁକୂଲଂ ସୁପଦଂ ମହାର୍ଥବତ୍।
ତଥାତଥା ମେ ତ୍ବଯି ଭକ୍ତିରୁତ୍ତମା
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବାପ୍ରତିମଂ ପତିବ୍ରତେ ॥ 3-298-52 (27427)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-53x (2790)
ନ ତେଽପବର୍ଗଃ ସୁକୃତାଦ୍ବିନା କୃତ-
ସ୍ତଥା ଯଥାଽନ୍ଯେଷୁ ବରେଷୁ ମାନଦ।
ବରଂ ବୃଣେ ଜୀବତୁ ସତ୍ଯବାନଯଂ
ଯଥା ମୃତା ହ୍ଯେବମହଂ ପତିଂ ବିନା ॥ 3-298-53 (27428)
ନ କାମଯେ ଭର୍ତବିନାକୃତା ସୁଖଂ
ନ କାମଯେ ଭର୍ତୃବିନାକୃତା ଦିବମ୍।
ନକାମଯେ ଭର୍ତବିନାକୃତା ଶ୍ରିଯଂ
ନ ଭର୍ତୃହୀନା ବ୍ଯବସାମି ଜୀବିତୁମ୍ ॥ 3-298-54 (27429)
ବରାତିସର୍ଗଃ ଶତପୁତ୍ରତା ମମ
ତ୍ବଯୈବ ଦତ୍ତୋ ହ୍ରିଯତେ ଚ ମେ ପତିଃ।
ବରଂ ବୃଣେ ଜୀବତୁ ସତ୍ଯବାନଯଂ
ତବୈବ ସତ୍ଯଂ ବଚନଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-298-55 (27430)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-298-56x (2791)
ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତଂ ପାଶଂ ମୁକ୍ତ୍ବା ବୈବସ୍ବତୋ ଯମଃ।
ଧର୍ମରାଜଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ସାବିତ୍ରୀମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-298-56 (27431)
ଏଷ ଭଦ୍ରେ ମଯା ମୁକ୍ତୋ ଭର୍ତା ତେ କୁଲନନ୍ଦିନି।
`ତୋଷିତୋଽହଂ ତ୍ବଯା ସାଧ୍ବି ବାକ୍ଯୈର୍ଧର୍ମାର୍ତସଂହିତୈଃ' ॥ 3-298-57 (27432)
ଅରୋଗସ୍ବ ନେଯଶ୍ଚ ସିଦ୍ଧାର୍ଥଃ ସ ଭବିଷ୍ଯି।
ଚତୁର୍ବର୍ଷଶତାଯୁଶ୍ଚ ତ୍ବଯା ସାର୍ଧମବାପ୍ସ୍ଯତି ॥ 3-298-58 (27433)
ଇଷ୍ଟ୍ବା ଯଜ୍ଞୈଶ୍ଚ ଧର୍ମେଣ ଖ୍ଯାତିଂ ଲୋକେ ଗମିଷ୍ଯତି।
ତ୍ବଯି ପୁତ୍ରଶତଂ ଚୈବ ସତ୍ଯବାଞ୍ଜନଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-298-59 (27434)
ତେ ଚାପି ସର୍ବେ ରାଜାନଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରିଣଃ।
ଖ୍ଯାତାସ୍ତ୍ବନ୍ନାମଧେଯାଶ୍ଚଭବିଷ୍ଯନ୍ତୀହ ଶାଶ୍ବତାଃ ॥ 3-298-60 (27435)
ପିତୁଶ୍ଚ ତେ ପୁତ୍ରଶତଂ ଭବିତା ତବ ମାତରି।
ମାଲବ୍ଯାଂ ମାଲବା ନାମ ଶାଶ୍ବତାଃ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରିଣଃ।
ଭ୍ରାତରସ୍ତେ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି କ୍ଷତ୍ରିଯାସ୍ତ୍ରିଦଶୋପମାଃ ॥ 3-298-61 (27436)
ଏବଂ ତସ୍ଯୈ ବରଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଧର୍ମରାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ନିବର୍ତଯିତ୍ବା ସାବିତ୍ରୀଂ ସ୍ବମେବ ଭବନଂ ଯଯୌ ॥ 3-298-62 (27437)
ସାବିତ୍ର୍ଯପି ଯମେ ଯାତେ ଭର୍ତାରଂ ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ଚ।
ଜଗାମ ତତ୍ର ଯତ୍ରାସ୍ଯା ଭର୍ତୁଃ ଶାବଂ କଲେବରମ୍ ॥ 3-298-63 (27438)
ସା ଭୂମୌ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଭର୍ତାରମୁପସୃତ୍ଯୋପଗୃହ୍ଯ ଚ।
ଉତ୍ସଙ୍ଗେ ଶିର ଆରୋପ୍ଯ ଭୂମାବୁପବିବେଶ ହ ॥ 3-298-64 (27439)
ସଂଜ୍ଞାଂ ଚସ ପୁନର୍ଲବ୍ଧ୍ବା ସାବିତ୍ରୀମଭ୍ଯଭାଷତ।
ପ୍ରୋଷ୍ଯାଗତ ଇବ ପ୍ରେମ୍ଣା ପୁନଃପୁନରୁଦୀକ୍ଷ୍ଯବୈ ॥ 3-298-65 (27440)
ସୁଚିରଂ ବତ ସୁପ୍ତୋସ୍ମି କିମର୍ଥଂ ନାବବୋଧିତଃ।
କ୍ବ ଚାସୌ ପୁରୁଷଃ ଶ୍ଯାମୋ ଯୋସୌ ମାଂ ସଂଚକର୍ଷହ ॥ 3-298-66 (27441)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-67x (2792)
ସୁଚିରଂ ତ୍ବଂପ୍ରସୁପ୍ତୋସି ମମାହ୍କେ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଗତଃ ସ ଭଗବାନ୍ଦେବଃ ପ୍ରଜାସଂଯମନୋ ଯମଃ ॥ 3-298-67 (27442)
ବିଶ୍ରାନ୍ତୋସି ମହାଭାଗ ବିନିଦ୍ରଶ୍ଚ ନୃପାତ୍ମଜ।
ଯଦି ଶକ୍ଯଂ ସମୁତ୍ତିଷ୍ଠ ବିଗାଢାଂ ପଶ୍ଯ ଶର୍ବରୀମ୍ ॥ 3-298-68 (27443)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-298-69x (2793)
ଉପଲଭ୍ଯତତଃ ସଂଜ୍ଞାଂ ସୁଖସୁପ୍ତ ଇବୋତ୍ଥିତଃ।
ଦିଶଃ ସର୍ବା ବନାନ୍ତାଂଶ୍ଚ ନିରୀକ୍ଷ୍ଯୋବାଚ ସତ୍ଯବାନ୍ ॥ 3-298-69 (27444)
ଫଲାହାରୋସ୍ମି ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତସ୍ବଯା ସହ ସୁମଧ୍ଯମେ।
ତତଃ ପାଟଯତଃ କାଷ୍ଠଂ ଶରିସୋ ମେ ରୁଜାଽଭବତ୍ ॥ 3-298-70 (27445)
ଶିରୋଭିତାପସଂତପ୍ତଃ ସ୍ଥାତୁଂ ଚିରମଶକ୍ନୁବନ୍।
ତବୋତ୍ସଙ୍ଗେ ପ୍ରସୁପ୍ତୋସ୍ମି ଇତି ସର୍ବଂ ସ୍ମରେ ଶୁଭେ ॥ 3-298-71 (27446)
ତ୍ବଯୋପଗୂଢସ୍ଯ ଚ ମେ ନିଦ୍ରଯାଽପହୃତଂ ମନଃ।
ତତୋଽପଶ୍ଯଂ ତମୋ ଘୋରଂ ପୁରୁଷଂ ଚ ମହୌଜସମ୍ ॥ 3-298-72 (27447)
ତଦ୍ଯଦି ତ୍ବଂ ବିଜାନାସି କିଂ ତଦ୍ବ୍ରୂହି ସୁମଧ୍ଯମେ।
ସ୍ବପ୍ନୋ ମେ ଯଦିବା ଦୃଷ୍ଟୋ ଯଦି ବା ସତ୍ଯମେବ ତତ୍ ॥ 3-298-73 (27448)
ତମୁବାଚାଥ ସାବିତ୍ରୀ ରଜନୀ ବ୍ଯବଗାହତେ।
ଶ୍ବସ୍ତେ ସର୍ବଂଯଥାବୃତ୍ତମାଖ୍ଯାସ୍ଯାମି ନୃପାତ୍ମଜ ॥ 3-298-74 (27449)
ଉତ୍ତିଷ୍ଠୋତ୍ତିଷ୍ଠ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପିତରୌ ପଶ୍ଯ ସୁବ୍ରତ।
ବିଗାଢା ରଜନୀ ଚେଯଂ ନିବୃତ୍ତଶ୍ଚ ଦିବାକରଃ ॥ 3-298-75 (27450)
ନକ୍ତଂଚରାଶ୍ଚରନ୍ତ୍ଯେତେ ହୃଷ୍ଟାଃ କ୍ରୂରାଭିଭାଷିଣଃ।
ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ପର୍ଣଶବ୍ଦାଶ୍ଚ ମୃଗାଣାଂ ଚରତାଂ ବନେ ॥ 3-298-76 (27451)
ଏତା ଘୋରଂ ଶିବା ନାଦାନ୍ଦିଶଂ ଦକ୍ଷିଣପଶ୍ଚିମାମ୍।
ଆସ୍ଥାଯ ବିରୁବନ୍ତ୍ଯୁଗ୍ରାଃ କମ୍ପଯନ୍ତ୍ଯୋ ମନୋ ମମ ॥ 3-298-77 (27452)
ସତ୍ଯବାନୁବାଚ। 3-298-78x (2794)
ବନଂ ପ୍ରତିଭଯାକାରଂ ଘନେନ ତମସା ବୃତମ୍।
ନ ବିଜ୍ଞାସ୍ଯସି ପନ୍ଥାନଂ ଗନ୍ତୁଂ ଚୈବ ନ ଶକ୍ଷ୍ଯସି ॥ 3-298-78 (27453)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-298-79x (2795)
ଅସ୍ମିନ୍ନ ବନେ ଦଗ୍ଧେ ଶୁଷ୍କବୃକ୍ଷଃ ସ୍ଥିତୋ ଜ୍ବଲନ୍।
ବାଯୁନା ଧମ୍ଯମାନୋତ୍ର ଦୃଶ୍ଯତେଽଗ୍ନିଃ କ୍ବଚିତ୍କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-298-79 (27454)
ତତୋଽଗ୍ନିମାନଯିତ୍ବେହ ଜ୍ବାଲଯିପ୍ଯାମି ସର୍ବତଃ।
କାଷ୍ଠାନୀମାନି ସନ୍ତୀହ ଜହି ସଂତାପମାତ୍ମନଃ ॥ 3-298-80 (27455)
ଯଦି ନୋତ୍ସହସେ ଗନ୍ତୁଂ ସରୁଜଂ ତ୍ବାଂ ହି ଲକ୍ଷଯେ।
ନ ଚ ଜ୍ଞାସ୍ଯସି ପନ୍ଥାନଂ ତମସା ସଂବୃତେ ବନେ ॥ 3-298-81 (27456)
ଶ୍ବଃ ପ୍ରଭାତେ ବନେ ଦୃଶ୍ଯେ ଯାସ୍ଯାବୋଽନୁମତେ ତବ।
ବସାବେହ କ୍ଷପାମେକାଂ ରୁଚିତଂ ଯଦି ତେଽନଘ ॥ 3-298-82 (27457)
ସତ୍ଯବାନୁବାଚ। 3-298-83x (2796)
ଶିରୋରୁଜା ନିବୃତ୍ତା ମେ ସ୍ବସ୍ଥାନ୍ଯଙ୍ଗାନି ଲକ୍ଷଯେ।
ମାତାପିତୃଭ୍ଯାମିଚ୍ଛାମି ସଂଯୋଗଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦଜମ୍ ॥ 3-298-83 (27458)
ନ କଦାଚିଦ୍ବିକାଲେ ହି ଗତପୂର୍ବୋହମାଶ୍ରମାତ୍।
ଅନାଗତାଯାଂ ସନ୍ଧ୍ଯାଯାଂ ମାତା ମେ ପ୍ରରୁଣଦ୍ଧି ମାମ୍ ॥ 3-298-84 (27459)
ଦିବାଽପିମଯି ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତେ ସନ୍ତପ୍ଯେତେ ଗୁରୂ ମମ।
ବିଚିନୋତି ହି ମାଂ ତାତଃ ସହୈବାଶ୍ରମବାସିଭିଃ ॥ 3-298-85 (27460)
ମାତ୍ରା ପିତ୍ରା ଚ ସୁଭୃଶଂ ଦୁଃଖିତାଭ୍ଯାମହଂ ପୁରା।
ଉପାଲବ୍ଧଶ୍ଚ ବହୁଶଶ୍ଚିରେଣାଗଚ୍ଛସୀତି ହି ॥ 3-298-86 (27461)
କାତ୍ବବସ୍ଥା ତଯୋରଦ୍ଯ ମଦର୍ଥମିତି ଚିନ୍ତଯେ।
ତଯୋରଦୃଶ୍ଯେ ମଯି ଚ ମହଦ୍ଦୁଃଖଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-298-87 (27462)
ପୁରା ମାମୂଚତୁଶ୍ଚୈବ ରାତ୍ରାବସ୍ରାଯମାଣକୌ।
ଭୃଶଂ ସୁଦୁଃଖିତୌ ବୃଦ୍ଧୌ ବହୁଶଃ ପ୍ରୀତିସଂଯୁତୌ ॥ 3-298-88 (27463)
ତ୍ବଯା ହୀନୌ ନ ଜୀବାବ ମୁହୂର୍ତମପି ପୁତ୍ରକ।
ଯାବଦ୍ଧରିଷ୍ଯସେ ପୁତ୍ର ତାବନ୍ନୌ ଜୀବିତଂ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-298-89 (27464)
ବୃଦ୍ଧଯୋରନ୍ଧଯୋର୍ଦୃଷ୍ଟିସ୍ତ୍ବଯି ବଂଶଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିଃ।
ତ୍ବଯି ପିଣ୍ଡଶ୍ଚ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ସନ୍ତାନଶ୍ଚାବଯୋରିତି ॥ 3-298-90 (27465)
ମାତା ବୃଦ୍ଧା ପିତା ବୃଦ୍ଧସ୍ତଯୋର୍ଯଷ୍ଟିରହଂ କିଲ।
ତୌ ରାତ୍ରୌ ମାମପଶ୍ଯନ୍ତୌ କାମବସ୍ଥାଂ ଗମିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-298-91 (27466)
ନିଦ୍ରାଯାଶ୍ଚାଭ୍ଯସୂଯାମି ଯସ୍ଯା ହେତୋଃ ପିତା ମମ।
ମାତା ଚ ସଂଶଯଂ ପ୍ରାପ୍ତା ମତ୍କୃତେଽନପକାରିଣୀ ॥ 3-298-92 (27467)
ଅହଂ ଚ ସଂଶଯଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ କୃଚ୍ଛ୍ରାମାପଦମାସ୍ଥିତଃ।
ମାତାପିତୃଭ୍ଯାଂ ହି ବିନା ନାହଂ ଜୀବିତୁମୁତ୍ସହେ ॥ 3-298-93 (27468)
ବ୍ଯକ୍ତମାକୁଲଯା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ପ୍ରଜ୍ଞାଚକ୍ଷୁଃ ପିତା ମମ।
ଏକୈକମସ୍ଯାଂ ବେଲାଯାଂ ପୃଚ୍ଛତ୍ଯାଶ୍ରମବାସିନମ୍ ॥ 3-298-94 (27469)
ନାତ୍ମାନମନୁଶୋଚାମି ଯଥାଽହଂପିତରଂ ଶୁଭେ।
ଭର୍ତାରଂ ଚାପ୍ଯନୁଗତାଂ ମାତରଂ ଭୃଶଦୁଃଖିତାମ୍ ॥ 3-298-95 (27470)
ମତ୍କୃତେ ନ ହି ତାବଦ୍ଯ ସନ୍ତାପଂ ପରମେଷ୍ଯତଃ।
ଜୀବନ୍ତାବନୁଜୀବାମି ଭର୍ତବ୍ଯୌ ତୌ ମଯେତି ହ ॥ 3-298-96 (27471)
ତଯୋଃ ପ୍ରିଯଂ ମେ କର୍ବ୍ଯମିତି ଜୀବାମି ଚାପ୍ଯହମ୍।
`ପରମଂ ଦୈବତଂ ତୌ ମେ ପୂଜନୀଯୌ ସଦା ମଯା।
ତଯୋସ୍ତୁ ମେ ସଦାଽସ୍ତ୍ଯେବଂ ବ୍ରତମେତତ୍ପୁରାତନମ୍' ॥ 3-298-97 (27472)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-298-98x (2797)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ଗୁରୁଭକ୍ତୋ ଗୁରୁପ୍ରିଯଃ।
ଉଚ୍ଛ୍ରିତ୍ଯ ବାହୂ ଦୁଃଖାର୍ତଃ ସୁସ୍ବରଂ ପ୍ରରୁରୋଦ ହ ॥ 3-298-98 (27473)
ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍ତଥା ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଭର୍ତାରଂ ଶୋକକର୍ଶିତମ୍।
ପ୍ରମୃଜ୍ଯାଶ୍ରୂଣି ପାଣିଭ୍ଯାଂ ସାବିତ୍ରୀ ଧର୍ମଚାରିଣୀ ॥ 3-298-99 (27474)
ଯଦି ମେଽସ୍ତି ତପସ୍ତପ୍ତଂ ଯଦି ଦତ୍ତଂ ହୁତଂ ଯଦି।
ଶ୍ବଶ୍ରୂଶ୍ବଶୁରଭର୍ତୄଣାଂ ମମ ପୁଣ୍ଯାଽସ୍ତୁ ଶର୍ବରୀ ॥ 3-298-100 (27475)
ନ ସ୍ମରାମ୍ଯୁକ୍ତପୂର୍ବଂ ବୈ ସ୍ବୈରେଷ୍ବପ୍ଯନୃତାଂ ଗିରମ୍।
ତେନ ସତ୍ଯେନ ତାବଦ୍ଯ ଧ୍ରିଯେତାଂ ଶ୍ବଶୁରୌ ମମ ॥ 3-298-101 (27476)
ସତ୍ଯବାନୁବାଚ। 3-298-102x (2798)
କାମଯେ ଦର୍ଶନଂ ପିତ୍ରୋର୍ଯାହି ସାବିତ୍ରି ମାଚିରମ୍।
`ଅପିନାମ ଗୁରୂ ତୌ ହି ପଶ୍ଯେଯଂ ଧ୍ରିଯମାଣକୌ' ॥ 3-298-102 (27477)
ପୁରା ମାତୁଃ ପିତୁର୍ବାଽପିଯଦି ପଶ୍ଯାମି ବିପ୍ରିଯମ୍।
ନ ଜୀବିଷ୍ଯେ ବରାରୋହେ ସତ୍ଯେନାତ୍ମାନମାଲଭେ ॥ 3-298-103 (27478)
ଯଦି ଧର୍ମେ ଚ ତେ ବୁଦ୍ଧିର୍ମାଂ ଚେଜ୍ଜୀବନ୍ତମିଚ୍ଛସି।
ମମ ପ୍ରିଯଂ ବା କର୍ତବ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାବାଶ୍ରମମନ୍ତିକାତ୍ ॥ 3-298-104 (27479)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-298-105x (2799)
ସାବିତ୍ରୀ ତତ ଉତ୍ଥାଯ କେଶାନ୍ସଂମ୍ଯ ଭାମିନୀ।
ପତିମୁତ୍ଥାପଯାମାସ ବାହୁଭ୍ଯାଂ ପରିଗୃହ୍ଯ ବୈ ॥ 3-298-105 (27480)
ଉତ୍ତାଯ ସତ୍ଯବାଂଶ୍ଚାପି ପ୍ରମୃଜ୍ଯାଙ୍ଗାନି ପାଣିନା।
ସର୍ବା ଦିଶଃ ସମାଲୋକ୍ଯ କଠିନେ ଦୃଷ୍ଟିମାଦଧେ ॥ 3-298-106 (27481)
ତମୁବାଚାଥସାବିତ୍ରୀ ଶ୍ବଃ ଫଲାନି ହରିଷ୍ଯସି।
ଯୋଗକ୍ଷେମାର୍ଥମେତଂ ତେ ନେଷ୍ଯାମି ପରଶୁଂ ତ୍ବହମ୍ ॥ 3-298-107 (27482)
କୃତ୍ତ୍ବା କଠିନଭାରଂ ସା ବୃକ୍ଷଶାଖାବଲମ୍ବିନମ୍।
ଗୃହୀତ୍ବା ପରଶୁଂ ଭର୍ତୁଃ ସକାଶେ ପୁନରାଗମତ୍ ॥ 3-298-108 (27483)
ବାମେ ସ୍କନ୍ଧେ ତୁ ବାମୋରୂର୍ଭର୍ତୁର୍ବାହୁଂ ନିବେଶ୍ଯ ଚ।
ଦକ୍ଷିଣଏନ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ଜଗାମ ଗଜଗାମିନୀ ॥ ସତ୍ଯବାନୁବାଚ। 3-298-109 (27484)
ଅଭ୍ଯାସଗମନାଦ୍ଭୀରୁ ପନ୍ଥାନୋ ବିଦିତା ମମ।
ବୃକ୍ଷାନ୍ତରାଲୋକିତଯା ଜ୍ଯୋତ୍ସ୍ନଯା ଚାପି ଲକ୍ଷଯେ ॥ 3-298-110 (27485)
ଆଗତୌ ସ୍ବଃ ପଥା ଯେନ ଫଲାନ୍ଯବଚିତାନି ଚ।
ଯଥାଗତଂ ଶୁଭେ ଗଚ୍ଛ ପନ୍ଥାନଂ ମା ବିଚାରଯ ॥ 3-298-111 (27486)
ପଲାଶଖଣ୍ଡେ ଚୈତସ୍ମିନ୍ପନ୍ଥା ବ୍ଯାବର୍ତତେ ଦ୍ବିଧା।
ତସ୍ଯୋତ୍ତରେଣ ଯଃ ପନ୍ଥାସ୍ତେନ ଗଚ୍ଛ ତ୍ବରସ୍ବ ଚ ॥ 3-298-112 (27487)
ସ୍ବସ୍ଥୋସ୍ମି ବଲବାନସ୍ମି ଦିଦୃକ୍ଷୁଃ ପିତରାବୁଭୌ।
ବ୍ରୁବନ୍ନେବ ତ୍ବରାଯୁକ୍ତଃ ସମ୍ପ୍ରାଯାଦାଶ୍ରମଂ ପ୍ରତି ॥ 3-298-113 (27488)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟନବତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 298 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-298-1 କଠିନଂ ସ୍ତାଲୀମ୍ ॥ 3-298-7 ଯୁଯୋଜ ଅନୁଚିନ୍ତିତବତୀ ॥ 3-298-8 ପୁରୁଷଂ ପୀତବାସସମିତି କ. ଥ. ପାଠଃ ॥ 3-298-11 କାମଯା ଇଚ୍ଛଯା ॥ 3-298-25 ଅନାତ୍ମବନ୍ତଃ ଅଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ। ବନେ ଧର୍ମଂ ଯଜ୍ଞାଦିରୂପଂ ନ ଚରନ୍ତି। ଜିତେନଦ୍ରିଯା ଏବ ବନେ ଗ୍ରାମେ ବା ଯଜ୍ଞାଦୀନ୍ସ୍ତ୍ରୀସଂବଦ୍ଧାନ୍ ଧର୍ମାନ୍କୁର୍ବନ୍ତି। ତେନ ଗୃହସ୍ଥବାନପ୍ରସ୍ଥଯୋଃ ସଂଗ୍ରହଃ। ବାସଂ ଗୁରୁକୁଲବାସଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯମ୍। ପରିଶ୍ରମଂ ପରିତ୍ଯାଗରୂପମାଶ୍ରମଂ ସଂନ୍ଯାସମ୍। ବିଜ୍ଞାନତଃ ଚତୁର୍ଥ୍ଯର୍ଥେ ସାର୍ବବିଭକ୍ତିକସ୍ତସିଃ। ଧର୍ମସ୍ଯ ଫଲଂ ଆତ୍ମବିଜ୍ଞାନମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-298-26 ଏତେଷାମାଶ୍ରମଧର୍ମାଣାଂ ସମୁଚ୍ଚଯଂ ବାରଯତି ଏକସ୍ଯେତି। ଚତୁର୍ଣାମନ୍ଯତମସ୍ଯୈକସ୍ଯାଶ୍ରମସ୍ଯ ଧର୍ମେଣ ସତାଂ ମତେନ ଦମ୍ଭାଦିରହିତଶ୍ରଦ୍ଧଯା ସମ୍ଯଗନୁଷ୍ଠିତେନେତ୍ଯର୍ଥଃ। ସର୍ବେ ତଂ ମାର୍ଗଂ ଜ୍ଞାନମାର୍ଗଂ ପ୍ରପନ୍ନାଃ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ଅତୋ ଧର୍ମଂ ଚ ବାସଂ ଚ ପ୍ରତିଶ୍ରଯଂ ଚେତି ପାଠକ୍ରମାପେକ୍ଷଯା ଦ୍ବିତୀଯଂ ନୈଷ୍ଠିକଂ ଗୁରୁକୁଲବାସଂ ଦାରାଽକରଣରୂପଂ ତୃତୀଯଂ ପାରିବ୍ରାଜ୍ଯଂ ଦାରାଦିତ୍ଯାଗରୂପଂ ବା ନ ବାଞ୍ଛେ। ଜ୍ଞାନହେତୋଃ ପ୍ରଧାନଭୂତସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯାଦ୍ଯେପି ସିଦ୍ଧେରିତ୍ଯର୍ଥଃ. ମଦ୍ଧର୍ତୁର୍ହରଣେନାବଯୋର୍ଧର୍ମଂ ମା ନାଶଯେତି ଭାବଃ ॥ 3-298-27 ନିବର୍ତ ନିବର୍ତସ୍ବ। ସ୍ବର ଉଦାତ୍ତାଦିଃ। ଅକ୍ଷରମକାରାଦି। ବ୍ଯଞ୍ଜନଂ କକାରାଦି। ଏତଦ୍ଯୁକ୍ତତ୍ବେନ ବାକ୍ଯସ୍ଯ ଶବ୍ଦତୋ ନିର୍ଦୋଷତ୍ବମୁକ୍ତମ୍। ହେତୁଯୁକ୍ତତ୍ବେନ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତତ୍ବମପ୍ଯୁକ୍ତମ୍ ॥ 3-298-33 ଗୁରୁଃ ଶ୍ବଶୁରଃ ॥ 3-298-42 ସମେନ ଶତ୍ରୁମିତ୍ରାଦିତାରତମ୍ଯହୀନେନ ତବ ଧର୍ମେଣ ପ୍ରଶାସନେନ ତାଃ ପ୍ରଜାଶ୍ଚରନ୍ତି। ତ୍ବଦାଜ୍ଞାବଶଗା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅତଏବ ତବ ନାମ ଧର୍ମରାଜ ଇତି। ଧର୍ମେଣୈବ ରାଜତେ ଧର୍ମୋଽସ୍ଯ ରାଜତ ଇତିବା ॥ 3-298-43 ଲୌକିକେଷ୍ବପି ବିଶ୍ରାମଂ କୁର୍ଯନ୍ନିଷ୍ଟସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି କିମୁତ ତ୍ବଯି ଧର୍ମରାଜେ ଇତ୍ଯାଶଯେନାହ ଆତ୍ମନ୍ଯପୀତି। ସର୍ବଃ ପ୍ରଣମତେ ନର ଇତି କ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-298-45 ତେ ତ୍ବଯା ॥ 3-298-48 ଶାଶ୍ବତୋ ଧର୍ମଃ ପତ୍ଯୁଃ ସକାଶାଦେବାପତ୍ଯୋତ୍ପାଦନଂ ସତାଂ ମାଦୃଶାନାଂ ଦାରାଣାଂ ତତ୍ରୈବ ବୃତ୍ତିଃ। ନନୁ ଗତାଯୁଷି ପତ୍ଯୌ କଥଂ ତତ୍ ସ୍ଯାଦିତ୍ଯତ ଆହ ସଂତ ଇତି। ବରଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସନ୍ତୋ ନବ୍ଯଥନ୍ତି ନାପି ସୀଦନ୍ତି କିଂତୁ ଉକ୍ତଂ ନିର୍ବହନ୍ତ୍ଯେବେତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅତ୍ଯନ୍ତାଶକ୍ଯେଽର୍ଥେ କଥଂ ସ୍ଯାଦିତ୍ଯତ ଆହ ସତାମିତି। ସତାମଶକ୍ଯମପି ନାସ୍ତି। ଭଂଯଚାନ୍ଯସ୍ଯ ତେଭ୍ଯୋ ନାସ୍ତୀତି ତତ୍ତ୍ବତୋହଂ ନିର୍ଭଯାସ୍ମୀତି ଭାବଃ ॥ 3-298-49 ତ୍ବଯାପି ସତ୍ଯଂ ସ୍ବୀଯଂ ରକ୍ଷଣୀଯମିତ୍ଯାହ ସନ୍ତୋ ହୀତି। ଭୂତଭବ୍ଯସ୍ଯ ଭୂତସ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯସ୍ଯ ଚ ॥ 3-298-51 ଏତତ୍ ତ୍ରଯଂ ପ୍ରସାଦୋଽର୍ଥୋ ମାନଶ୍ଚ। ଦରିଦ୍ରସ୍ଯ ପ୍ରସାଦୋ ନାର୍ଥାଯ। ଶ୍ରୀମତାଂ ପ୍ରସାଦୋଽର୍ଥକୃଦପି ନ ମାନଦଃ। ସତାଂ ତୁ ମାନଦ ଇତି। ଖଲେ ତୁ ପ୍ରସାଦ ଏବ ନାସ୍ତି। ଅତସ୍ତ୍ରଯଂ ତ୍ବଯ୍ଯେବ ସ୍ତିତମିତି ତ୍ବଂ ରକ୍ଷିତାସ୍ମାକଂ ଭବେତି ଭାବଃ ॥ 3-298-53 ତେ ତ୍ବତ୍ତଃ। ଅପବର୍ଗଃ ପୁତ୍ରଫଲପ୍ରାପ୍ତିଃ ସୁକୃତାଦ୍ବିନା ସମୀଚୀନାଦ୍ଦାମ୍ପତ୍ଯଯୋଗାଦୃତେକ୍ଷେତ୍ରଜାଦିପୁତ୍ରାର୍ପଣେନ ନ କୃତୋନିଷ୍ପାଦିତୋ ଭବତି। ଯଥାନ୍ଯେଷୁ ବରେଷୁ ଭର୍ତୃଷୁ ମଦଯନ୍ତ୍ଯାଂ ବଶିଷ୍ଠସ୍ଯେବ ନ ତଦ୍ବତ୍। ଯସ୍ମାଦେବଂ ତସ୍ମାଦ୍ବରଂ ବୃଣେ ॥ 3-298-54 ବ୍ଯବସାମି ଶକ୍ନୋମି ॥ 3-298-60 ତ୍ବନ୍ନାମଧେଯାଃ ସାବିତ୍ରା ଇତି ॥ 3-298-88 ଅସ୍ରାଯମାଣକୌ ରୁଦନ୍ତୌ ॥ 3-298-89 ନୌ ଆବଯୋଃ ॥ 3-298-94 ପ୍ରଜ୍ଞାଚକ୍ଷୁରନ୍ଧଃ ॥ 3-298-101 ଧ୍ରିଯେତାଂ ଜୀବେତାମ୍। ଶ୍ବଶୁରୌ ଶ୍ବଶ୍ରୂଶ୍ବଶୁରୌ ॥ 3-298-106 କଠିନେ ଫଲପୂର୍ଣେ ପାତ୍ରେ ॥ 3-298-108 କୃତ୍ତ୍ବା ଆଚ୍ଛିଦ୍ଯ ଆଦାଯେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-298-109 ଜଗାତ୍ଯମୃଦୁଭାମିନୀ ଇତି ଥ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 299
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.299. ଅଧ୍ଯାଯଃ 299
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଅକସ୍ମାଚ୍ଚକ୍ଷୁର୍ଲାଭତୁଷ୍ଟନାପି ପୁତ୍ରାନାଗମବିଷଣ୍ଣେନ ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନନ ତତ୍ରତତ୍ରତଦନ୍ବେଷଣମ୍ ॥ 1 ॥ ଋଷିଗଣେନ ଶୁଭନିମିତ୍ତଜ୍ଞାପନେନ ସମାଶ୍ବାସିତେ ତସ୍ମିନ୍ସାବିତ୍ର୍ଯାସହ ସତ୍ଯବତା ପିତୁରାଶ୍ରମାଭିଗମନମ୍ ॥ 2 ॥ ମୁନିଗଣାଯ ସାବିତ୍ର୍ଯା ବନେ ବୃତ୍ତବୃତ୍ତାନ୍ତନିବେଦନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-299-0 (27489)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-299-0x (2800)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନୋ ମହାବଲଃ।
ଲବ୍ଧଚକ୍ଷୁଃ ପ୍ରସନ୍ନାଯାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଯାଂ ସର୍ବଂ ଦଦର୍ଶ ହ ॥ 3-299-1 (27490)
ସ ସର୍ବାନାଶ୍ରମାନ୍ଗତ୍ବା ଶୈବ୍ଯଯା ସହ ଭାର୍ଯଯା।
ପୁତ୍ରହେତୋଃ ପରାମାର୍ତିଂ ଜଗାମ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-299-2 (27491)
ତାବାଶ୍ରମାନ୍ନଦୀଶ୍ଚୈବବନାନି ଚ ସରାଂସି ଚ।
ତସ୍ଯାଂ ନିଶି ବିଚିନ୍ବନ୍ତୌ ଦମ୍ପତୀ ପରିଜଗ୍ମତୁଃ ॥ 3-299-3 (27492)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶବ୍ଦଂ ତୁ ଯଂ କଂଚିଦୁନ୍ମୁଖୌ ସୁତଶଙ୍କଯା।
ସାବିତ୍ରୀସହିତୋଽଭ୍ଯେତି ସତ୍ଯବାନିତ୍ଯଭାଷତାମ୍ ॥ 3-299-4 (27493)
ଭିନ୍ନୈଶ୍ଚ ପରୁଷୈଃ ପାଦୈଃ ସବ୍ରଣୈଃ ଶୋଣିତୋକ୍ଷିତୈଃ।
କୁଶକଣଅଟକବିଦ୍ଧାଙ୍ଗାବୁନମତ୍ତାବିବ ଧାବତଃ ॥ 3-299-5 (27494)
ତତୋଽଭିସୃତ୍ଯ ତୈର୍ବିପ୍ରୈଃ ସର୍ବୈରାଶ୍ରମବାସିଭିଃ।
ପରିବାର୍ଯ ସମାଶ୍ବାସ୍ଯ ତାବାନୀତୌ ସ୍ବମାଶ୍ରମମ୍ ॥ 3-299-6 (27495)
ତତ୍ରଭାର୍ଯାସହାଯଃ ସ ବୃତୋ ବୃଦ୍ଧୈସ୍ତପୋଧନୈଃ।
ଆଶ୍ବାସିତୋପି ଚିତ୍ରାର୍ଥୈଃ ପୂର୍ବରାଜକଥାଶ୍ରଯୈଃ ॥ 3-299-7 (27496)
ତତସ୍ତୌ ପୁନରାଶ୍ବସ୍ତୌ ବୃଦ୍ଧୌ ପୁତ୍ରଦିଦୃକ୍ଷଯା।
ବାଲ୍ଯବୃତ୍ତାନି ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସାବିତ୍ର୍ଯା ଦର୍ଶନାନି ଚ।
ଶୋକଂ ଜଗ୍ମତୁରନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସ୍ମରନ୍ତୌ ଭୃଶଦୁଃଖିତୌ ॥ 3-299-8 (27497)
ହାପୁତ୍ର ହାସାଧ୍ବି ବଧୁ କ୍ବାସିକ୍ବାସୀତ୍ଯରୋଦତାମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସତ୍ଯବାକ୍ଯେଷାମୁବାଚେଦଂ ତଯୋର୍ବଚଃ ॥ 3-299-9 (27498)
ସୁବର୍ଚା ଉବାଚ। 3-299-10x (2801)
ଯଥାସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ସାବିତ୍ରୀ ତପସା ଚ ଦମେନ ଚ।
ଆଚାରେଣ ଚ ସଂଯୁକ୍ତା ତଥା ଜୀବତି ସତ୍ଯବାନ୍ ॥ 3-299-10 (27499)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 3-83-299x (2802)
ବେଦାଃ ସାଙ୍ଗା ମଯାଽଧୀତାସ୍ତପୋ ମେ ସଂଚିତଂ ମହତ୍।
କୌମାରବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚ ଗୁରବୋଽଗ୍ନିଶ୍ଚ ତୋଷିତାଃ ॥ 3-299-11 (27500)
ସମାହିତେନ ଚୀର୍ଣାନି ସର୍ବାଣ୍ଯେବ ବ୍ରତାନି ମେ।
ବାଯୁଭକ୍ଷୋପବାସଶ୍ଚ କୃତୋମେ ବିଧିବତ୍ସଦା ॥ 3-299-12 (27501)
ଅନେନ ତପସା ବେଦ୍ମି ସର୍ବଂ ପରଚୀକୀର୍ଷିତମ୍।
ସତ୍ଯମେତନ୍ନିବୋଧଧ୍ବଂ ଧ୍ରିଯତେ ସତ୍ଯବାନିତି ॥ 3-299-13 (27502)
ଶିଷ୍ଯ ଉବାଚ। 3-299-14x (2803)
ଉପାଧ୍ଯାଯସ୍ଯ ମେ ବକ୍ରାଦ୍ଯଥା ବାକ୍ଯଂ ବିନିଃସୃତମ୍।
ନୈବ ଜାତୁ ଭବେନ୍ମିଥ୍ଯା ତଥା ଜୀବତି ସତ୍ଯବାନ୍ ॥ 3-299-14 (27503)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 3-299-15x (2804)
ଯଥାଽସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ସାବିତ୍ରୀ ସର୍ବୈରେବ ସୁଲକ୍ଷଣୈଃ।
ଅବୈଧବ୍ଯକରୈର୍ଯୁକ୍ତା ତଥା ଜୀବତି ସତ୍ଯବାନ୍ ॥ 3-299-15 (27504)
ଭାରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 3-299-16x (2805)
ଯଥାଽସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ସାବିତ୍ରୀ ତପସା ଚ ଦମେନ ଚ।
ଆଚାରେଣ ଚ ସଂଯୁକ୍ତା ତଥା ଜୀବତି ସତ୍ଯବାନ୍ ॥ 3-299-16 (27505)
ଦାଲ୍ଭ୍ଯା ରଉବାଚ। 3-299-17x (2806)
ଯଥା ଦୃଷ୍ଟିଃ ପ୍ରବୃତ୍ତା ତେ ସାବିତ୍ର୍ଯାଶ୍ଚ ଯଥା ବ୍ରତମ୍।
ଗତାଽଽହାରମକୃତ୍ବୈବ ତଥା ଜୀବତି ସତ୍ଯବାନ୍ ॥ 3-299-17 (27506)
ଆପସ୍ତମ୍ବ ଉବାଚ। 3-299-18x (2807)
ଯଥା ବଦନ୍ତି ଶାନ୍ତାଯାଂ ଦିଶି ବୈ ମୃଗପକ୍ଷିଣଃ।
ପାର୍ଥିବୀଂ ଚୈବବୃଦ୍ଧିଂ ତେ ତଥା ଜୀବତି ସତ୍ଯବାନ୍ ॥ 3-299-18 (27507)
ଧୌମ୍ଯ ଉବାଚ। 3-299-19x (2808)
ସର୍ବୈର୍ଗୁଣୈରୁପେତସ୍ତେ ଯଥା ପୁତ୍ରୋ ଜନପ୍ରିଯଃ।
ଦୀର୍ଘାଯୁର୍ଲକ୍ଷଣୋପେତସ୍ତଥା ଜୀବତି ସ୍ଯବାନ୍ ॥ 3-299-19 (27508)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-299-20x (2809)
ଏବମାଶ୍ବାସିତସ୍ତୈସ୍ତୁ ସତ୍ଯବାଗ୍ଭିସ୍ତପସ୍ବିଭିଃ।
ତାଂସ୍ତାନ୍ବିଗଣଯନ୍ସର୍ବାଂସ୍ତତଃ ସ୍ଥିର ଇବାଭବତ୍ ॥ 3-299-20 (27509)
ତତୋ ମୁହୂର୍ତାତ୍ସାବିତ୍ରୀ ଭର୍ତ୍ରା ସତ୍ବତା ସହ।
ଆଜଗାମାଶ୍ରମଂ ରାତ୍ରୌ ପ୍ରହୃଷ୍ଟା ପ୍ରବିବେଶ ହ ॥ 3-299-21 (27510)
`ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚୋତ୍ପତିତାଃ ସର୍ବେହର୍ଷଂ ଜଗ୍ମୁଶ୍ଚ ତେ ଦ୍ବିଜାଃ।
କଣ୍ଠଂ ମାତା ପିତା ଚାସ୍ଯ ସମାଲିଙ୍ଗ୍ଯାଭ୍ଯରୋଦତାଂ' ॥ 3-299-22 (27511)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଊଚୁଃ। 3-299-23x (2810)
ପୁତ୍ରେଣ ସଂଗତଂ ତ୍ବାଂ ତୁ ଚକ୍ଷୁଷ୍ମନ୍ତଂ ନିରୀକ୍ଷ୍ଯ ଚ।
ସର୍ବେ ବଯଂ ବୈ ପୃଚ୍ଛାମୋ ବୃଦ୍ଧିଂ ବୈ ପୃଥିବୀପତେ ॥ 3-299-23 (27512)
ସମାଗମେନ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସାବିତ୍ର୍ଯା ଦର୍ଶନେନ ଚ।
ଚକ୍ଷୁଷଶ୍ଚାତ୍ମନୋ ଲାଭାତ୍ରିଭିର୍ଦିଷ୍ଠ୍ଯା ବିବର୍ଧସେ ॥ 3-299-24 (27513)
ସର୍ବୈରସ୍ମାଭିରୁକ୍ତଂ ଯତ୍ତଥା ତନ୍ନାତ୍ରସଂଶଯଃ।
ଭୂଯୋଭୂଯଃ ସମୃଦ୍ଧିସ୍ତେ କ୍ଷିପ୍ରମେବ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-299-25 (27514)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-299-26x (2811)
ତତୋଽଗ୍ନିଂ ତତ୍ର ସଂଜ୍ବାଲ୍ଯ ଦ୍ବିଜାସ୍ତେ ସର୍ବ ଏବ ହି।
ଉପାସାଂଚକ୍ରିରେ ପାର୍ଥ ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନଂ ମହୀପତିମ୍ ॥ 3-299-26 (27515)
ଶୈବ୍ଯା ଚ ସତ୍ଯବାଂଶ୍ଚୈବ ସାବିତ୍ରୀ ଚୈକତଃ ସ୍ଥିତାଃ।
ସର୍ବୈସ୍ତୈରଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତା ବିଶୋକା ସମୁପାବିଶନ୍ ॥ 3-299-27 (27516)
ତତୋ ରାଜ୍ଞା ସହାସୀନାଃ ସର୍ବେ ତେ ବନବାସିନଃ।
ଜାତକୌତୂହଲାଃ ପାର୍ଥ ପପ୍ରଚ୍ଛୁର୍ନୃପତେଃ ସୁତମ୍ ॥ 3-299-28 (27517)
ପ୍ରାଗେବ ନାଗତଂ କସ୍ମାତ୍ସଭାର୍ଯେଣ ତ୍ବଯା ବିଭୋ।
ବିରାତ୍ରେ ଚାଗତଂ କସ୍ମାତ୍କୋନୁ ବନ୍ଧସ୍ତବାଭବତ୍ ॥ 3-299-29 (27518)
ସଂତାପିତଃ ପିତା ମାତା ବଯଂ ଚୈବ ନୃପାତ୍ମଜ।
କସ୍ମାଦିତି ନ ଜାନୀମସ୍ତତ୍ସର୍ବଂ ବକ୍ତୁମର୍ହିସି ॥ 3-299-30 (27519)
ସତ୍ଯବାନୁବାଚ। 3-299-31x (2812)
ପିତ୍ରାଽହମଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତଃ ସାବିତ୍ରୀସହିତୋ ଗତଃ।
ଅଥ ମେଽଭୂଚ୍ଛିରୋଦୁଃଖଂ ବନେ କାଷ୍ଠାନି ଭିନ୍ଦତଃ ॥ 3-299-31 (27520)
ସୁପ୍ତଶ୍ଚାହଂ ବେଦନଯା ଚିରମିତ୍ଯୁପଲକ୍ଷଯେ।
ତାବତ୍କାଲଂ ନ ଚ ମଯା ସୁପ୍ତପୂର୍ବଂ କଦାଚନ ॥ 3-299-32 (27521)
ସର୍ବେଷାମେବ ଭବତାଂ ସଂତାପୋ ମା ଭବେଦିତି।
ଅତୋ ବିରାତ୍ରାଗମନଂ ନାନ୍ଯଦସ୍ତୀହ କାରଣମ୍ ॥ 3-299-33 (27522)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 3-299-34x (2813)
ଅକସ୍ମାଚ୍ଚକ୍ଷୁଃ ପ୍ରାପ୍ତିର୍ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନସ୍ଯ ତେ ପିତୁଃ।
ନାସ୍ଯ ତ୍ବଂ କାରଣଂ ବେତ୍ସି ସାବିତ୍ରୀ ବକ୍ତୁମର୍ହତି ॥ 3-299-34 (27523)
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ସାବିତ୍ରି ତ୍ବଂ ହି ବେତ୍ଥ ପରାବରମ୍।
ତ୍ବାଂ ହି ଜାନାମି ସାବିତ୍ରି ସାବିତ୍ରୀମିବ ତେଜସା ॥ 3-299-35 (27524)
ତ୍ବମତ୍ର ହେତୁଂ ଜାନୀଷେ ତସ୍ମାତ୍ସତ୍ଯଂ ନିରୁଚ୍ଯତାମ୍।
ରହସ୍ଯଂ ଯଦି ତେ ନାସ୍ତି କିଂଚିଦତ୍ର ବଦସ୍ବ ନଃ ॥ 3-299-36 (27525)
ସାବିତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 3-299-37x (2814)
ଏବମେତଦ୍ଯଥା ବେତ୍ଥ ସଂକଲ୍ପୋ ନାନ୍ଯଥା ହି ବଃ।
ନ ହି କିଂଚିଦ୍ରହସ୍ଯଂ ମେ ଶ୍ରୂଯତାଂ ତଥ୍ଯମେବ ଯତ୍ ॥ 3-299-37 (27526)
ମୃତ୍ଯୁର୍ମେ ପତ୍ଯୁରାଖ୍ଯାତୋ ନାରଦେନ ମହାତ୍ମନା।
ସ ଚାଦ୍ଯ ଦିବସଃ ପ୍ରାପ୍ତସ୍ତତୋ ନୈନଂ ଜହାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-299-38 (27527)
ସୁପ୍ତଂ ଚୈନଂ ସାକ୍ଷାଦୁପାଗଚ୍ଛତ୍ସକିଂକରଃ।
ସ ଏନମନଯଦ୍ବଦ୍ଧ୍ବା ଦିଶଂ ପିତୃନିଷେବିତାମ୍ ॥ 3-299-39 (27528)
ଅସ୍ତୌଷଂ ତମହଂ ଦେବଂ ସତ୍ଯେନ ବଚସା ବିଭୁମ୍।
ପଞ୍ଚ ବୈ ତେନ ମେ ଦତ୍ତା ବରାଃ ଶୃଣୁତ ତାନ୍ମମ ॥ 3-299-40 (27529)
ଚକ୍ଷୁଷୀ ଚ ସ୍ବରାଜ୍ଯଂଚ ଦ୍ବୌ ବରୌ ଶ୍ବଶୁରସ୍ଯ ମେ।
ଲବ୍ଧଂ ପିତୁଃ ପୁତ୍ରଶତଂ ପୁତ୍ରାଣାଂ ଚାତ୍ମନଃ ଶତମ୍ ॥ 3-299-41 (27530)
ଚତୁର୍ବର୍ଷଶତାଯୁର୍ମେ ଭର୍ତା ଲବ୍ଧଶ୍ଚ ସତ୍ଯବାନ୍।
ଭର୍ତୁର୍ହି ଜୀବିତାର୍ଥଂ ତୁ ମଯା ଚୀର୍ଣଂ ତ୍ବିଦଂ ବ୍ରତମ୍। 3-299-42 (27531)
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ମଯାଽଽଖ୍ଯାତଂ କାରଣଂ ବିସ୍ତରଣ ବଃ।
ଯଥାବୃତ୍ତଂ ସୁଖୋଦର୍କମିଦଂ ଦୁଃଖଂ ମହନ୍ମମ ॥ 3-299-43 (27532)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 3-299-44x (2815)
ନିମଜ୍ଜ୍ମାନଂ ବ୍ଯସନୈରଭିଦ୍ରୁତଂ
କୁଲଂ ନରନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ତମୋମଯେ ହ୍ରଦେ।
ତ୍ବଯା ସୁଶୀଲବ୍ରତପୁଣ୍ଯଯା କୁଲଂ
ରସମୁଦ୍ଧୃତଂ ସାଧ୍ବି ପୁନଃ କୁଲୀନଯା ॥ 3-299-44 (27533)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-299-45x (2816)
ତଥା ପ୍ରଶସ୍ଯ ହ୍ଯଭିପୂଜ୍ଯ ଚୈବ
ବରସ୍ତ୍ରିଯଂ ତାମୃଷଯଃ ସମାଗତାଃ।
ନରେନ୍ଦ୍ରମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ସପୁତ୍ରଭଞ୍ଜସା
ଶିବେନ ରଜଗ୍ମୁର୍ମୁଦିତାଃ ସ୍ବମାଲଯମ୍ ॥ 3-299-45 (27534)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯପର୍ବଣି ଏକୋନତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 299 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-299-5 ଭିନ୍ନୌର୍ବିଦୀର୍ଣୈଃ। ପରୁଷୈଃ କର୍କଶୈଃ ॥ 3-299-12 କୁଶଲାନି ଚ ଯାନି ମେ ଇତି ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-299-18 ଶାନ୍ତାଯାଂ ପ୍ରସନ୍ନାଯାମ୍ ॥ 3-299-29 ବିରାତ୍ରେ ବହୁରାତ୍ରେ କାଲେ ଆଗତଂ ଆଗମନମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 300
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.300. ଅଧ୍ଯାଯଃ 300
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସାଲ୍ବଦେଶୀଯୈର୍ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନଂପ୍ରତି ନ୍ମନ୍ତ୍ରିଣା ତଚ୍ଛତ୍ରୁନିଷର୍ହଣନିବେଦନପୂର୍ବକଂ ନିଜନଗରଂପ୍ରତ୍ଯାଗମନପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥ ସଭାର୍ଯେଣ ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନେନ ସାବିତ୍ରୀସତ୍ଯବଦ୍ଭ୍ଯାଂ ସହ ମୁନିଗଣାଭିବାଦନାଦିପୂର୍ବକଂ ସ୍ବପୁରପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-300-0 (27535)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-300-0x (2817)
ତସ୍ଯାଂ ରାତ୍ର୍ଯାଂ ବ୍ଯତୀତାଯାମୁଦିତେ ସୂର୍ଯମଣ୍ଡଲେ।
କୃତପୌର୍ବାହ୍ଣିକାଃ ସର୍ବେ ସମେଯୁସ୍ତେ ତପୋଧନାଃ ॥ 3-300-1 (27536)
ତଦେବ ସର୍ବଂ ସାବିତ୍ର୍ଯା ମହାଭାଗ୍ଯଂ ମହର୍ଷଯଃ।
ଦ୍ଯୁମ୍ସେନାଯ ନାତୃପ୍ଯନ୍କଥଯନ୍ତଃ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 3-300-2 (27537)
ତତଃ ପ୍ରକୃତଯଃ ସର୍ବାଃ ସାଲ୍ବେଭ୍ଯୋଽଭ୍ଯାଗା ନୃପମ୍।
ଆଚଖ୍ଯୁର୍ନିହତଂ ଚୈବ ସ୍ବେନାମାତ୍ଯେନ ତଂ ଦ୍ବିଷମ୍ ॥ 3-300-3 (27538)
ତଂ ମନ୍ତ୍ରିଣା ହତଂ ପ୍ରୋଚ୍ଯ ସସହାଯଂ ସବାନ୍ଧବମ୍।
ନ୍ଯବେଦଯନ୍ଯଥାବୃତ୍ତଂ ବିଦ୍ରୁତଂ ଚ ଦ୍ବିଷଦ୍ବଲମ୍ ॥ 3-300-4 (27539)
ଐକମତ୍ଯଂ ଚ ସର୍ବସ୍ଯ ଜନସ୍ଯ ସ୍ବଂ ନୃପଂ ପ୍ରତି।
ସଚକ୍ଷୁର୍ବାଽପ୍ଯଚକ୍ଷୁର୍ବା ସ ନୋ ରାଜା ଭବତ୍ବିତି ॥ 3-300-5 (27540)
ଅନେନ ନିଶ୍ଚଯେନେହ ବଯଂ ପ୍ରସ୍ଥାପିତା ନୃପ।
ପ୍ରାପ୍ତାନୀମାନି ଯାନାନି ଚତୁରଙ୍ଗଂ ଚ ତେ ବଲମ୍ ॥ 3-300-6 (27541)
ପ୍ରଯାହି ରାଜନ୍ଭଦ୍ରଂ ତେ ଘୁଷ୍ଟସ୍ତେ ନଗରେ ଜଯଃ।
ଅଧ୍ଯାସ୍ସ୍ବ ଚିରରାତ୍ରାଯ ପିତୃପୈତାମହଂ ପଦମ୍ ॥ 3-300-7 (27542)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 3-300-8x (2818)
ଚକ୍ଷୁଷ୍ମନ୍ତଂ ଚ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜାନଂ ବପୁଷାଽନ୍ବିତମ୍।
ମୂର୍ଧ୍ନା ନିପତିତାଃ ସର୍ବେବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନାଃ ॥ 3-300-8 (27543)
ତୋଽଭିବାଦ୍ଯ ତାନ୍ବୃଦ୍ଧାନ୍ଦ୍ବିଜାନାଶ୍ରମବାସିନଃ।
ତୈଶ୍ଚାଭିପୂଜିତଃ ସର୍ବୈଃ ପ୍ରଯଯୌ ନଗରଂ ପ୍ରତି ॥ 3-300-9 (27544)
ଶୈବ୍ଯା ଚ ସହ ସାବିତ୍ର୍ଯା ସ୍ବାସ୍ତୀର୍ଣେନ ସୁବର୍ଚସା।
ନରଯୁକ୍ତେନ ଯାନେନ ପ୍ରଯଯୌ ସେନଯା ବୃତା ॥ 3-300-10 (27545)
ତତୋଽଭିଷିଷିଚୁଃ ପ୍ରୀତ୍ଯା ଦ୍ଯୁମତ୍ସେନଂ ପୁରୋହିତାଃ।
ପୁତ୍ରଂ ଚାସ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ଯୌବରାଜ୍ଯେଽଭ୍ଯଷେଚଯନ୍ ॥ 3-300-11 (27546)
ତତଃ କାଲେନ ମହତା ସାବିତ୍ର୍ଯାଃ କୀର୍ତିବର୍ଧନମ୍।
ତଦ୍ବୈ ପୁତ୍ରଶତଂ ଜଜ୍ଞେ ଶୂରାଣାମନିବର୍ତିନାମ୍ ॥ 3-300-12 (27547)
ଭ୍ରାତୃଣାଂ ସୋଦରାଣାଂ ଚ ତଥୈବାସ୍ଯାଭବଚ୍ଛତମ୍।
ମଦ୍ରାଧିପସ୍ଯାଶ୍ବପତେର୍ମାଲବ୍ଯାଂ ସୁମହାବଲମ୍ ॥ 3-300-13 (27548)
ଏବମାତ୍ମା ପିତା ମାତା ଶ୍ବଶ୍ରୂଃ ଶ୍ବଶୁର ଏବ ଚ।
ଭର୍ତୁଃ କୁଲଂ ଚ ସାବିତ୍ର୍ଯା ସର୍ବଂ କୃଚ୍ଛ୍ରାତ୍ସମୁଦ୍ଧୃତଂ ॥ 3-300-14 (27549)
ତଥୈବୈଷା ହି କଲ୍ଯାଣୀ ଦ୍ରୌପଦୀ ଶୀଲସଂମତା।
ତାରଯିଷ୍ଯତି ବଃ ସର୍ବାନ୍ସାବିତ୍ରୀବ କୁଲାଙ୍ଗନା ॥ 3-300-15 (27550)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-300-16x (2819)
ଏବଂ ସ ପାଣ୍ଡବସ୍ତେନ ଅନୁନୀତୋ ମହାତ୍ମନା।
ବିଶୋକୋ ବିଜ୍ବରୋ ରାଜନ୍କାମ୍ଯକେ ନ୍ଯବସତ୍ତଦା ॥ 3-300-16 (27551)
ଯଶ୍ଚେଦଂ ଶୃଣୁଯାଦ୍ଭକ୍ତ୍ଯା ସାବିତ୍ର୍ଯାଖ୍ଯାନମୁତ୍ତମମ୍।
ସ ସୁଖୀ ସର୍ବସିଦ୍ଧାର୍ଥୋ ନ ଦୁଃଖଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାନ୍ନରଃ ॥ 3-300-17 (27552)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ପତିବ୍ରତାମାହାତ୍ମ୍ଯପର୍ବଣି ତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 300 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-300-7 ଚିରରାତ୍ରାଯ ବହୁକାଲମ୍ ॥ 3-300-17 ସର୍ପସିଦ୍ଧାର୍ଥୋ ରଦୀର୍ଘମାଯୁରବାପ୍ନୁଯାତ୍ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 301
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.301. ଅଧ୍ଯାଯଃ 301
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସୂର୍ଯେଣ ସ୍ବପ୍ନେ କର୍ଣଂପ୍ରତି ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ରପାଣ୍ଡବପ୍ରିଯଚିକୀର୍ଷଯା ଭାବିକବଚକୁଣଅଡଲଯାଚନାନିବେଦନପୂର୍ବକଂ ତଦାନପ୍ରତିପେଧବଚନମ୍ ॥ 1 ॥ କର୍ଣେନ ସୂର୍ଯଂପ୍ରତି ହେତୂକ୍ତିପୂର୍ବକମିନ୍ଦ୍ରାଯ ତଦ୍ଦାନପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-301-0 (27553)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-301-0x (2820)
ଯତ୍ତତ୍ତଦା ମହଦ୍ବ୍ରହ୍ମଁଲ୍ଲୋମଶୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବଚନାଦେବ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 3-301-1 (27554)
ଯଚ୍ଚାପି ତେ ଭଯଂ ତୀବ୍ରଂ ନ ଚ କୀର୍ତଯସେ କ୍ବଚିତ୍।
ତଚ୍ଚାପ୍ଯପହରିଷ୍ଯାମି ଧନଂଜଯ ଇତୋ ଗତେ ॥ 3-301-2 (27555)
କିଂନୁ ରତଜ୍ଜପତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ କର୍ଣଂ ପ୍ରତି ମହଦ୍ଭଯମ୍।
ଆସୀନ୍ନ ଚ ସ ଧର୍ମାତ୍ମା କଥଯାମାସ କସ୍ଯଚିତ୍ ॥ 3-301-3 (27556)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-301-4x (2821)
ଅହଂ ତେ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ କଥଯାମି କଥାମିମାମ୍।
ପୃଚ୍ଛତୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶୁଶ୍ରୂଷସ୍ବ ଗିରଂ ମମ ॥ 3-301-4 (27557)
ଦ୍ବାଦଶେ ସମତିକ୍ରାନ୍ତେ ବର୍ଷେ ପ୍ରାପ୍ତେ ତ୍ରଯୋଦଶେ।
ପାଣ୍ଡୂନାଂ ହିତକୃଚ୍ଛକ୍ରଃ କର୍ଣଂ ଭିକ୍ଷିତୁମୁଦ୍ଯତଃ ॥ 3-301-5 (27558)
ଅଭିପ୍ରାଯମଥୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବିଭାବସୁଃ।
କୁଣ୍ଡଲାର୍ଥେ ମହାରାଜ ସୂର୍ଯଃ କର୍ଣମୁପାଗତଃ ॥ 3-301-6 (27559)
ମହାର୍ହେ ଶଯନେ ବୀରଂ ସ୍ପର୍ଦ୍ଧ୍ଯାସ୍ତରଣସଂବୃତେ।
ଶଯାନମତିବିଶ୍ବସ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଂ ସତ୍ଯବାଦିନମ୍ ॥ 3-301-7 (27560)
ସ୍ବପ୍ନାନ୍ତେ ନିଶି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦର୍ଶଯାମାସ ରଶ୍ମିବାନ୍।
କୃପଯା ପରଯାଽଽବିଷ୍ଟଃ ପୁତ୍ରସ୍ନେହାଚ୍ଚ ଭାରତ ॥ 3-301-8 (27561)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବେଦବିଦ୍ଭୂତ୍ବା ସୂର୍ଯୋ ଯୋଗର୍ଦ୍ଧିରୂପବାନ୍।
ହିତାର୍ଥମବ୍ରବୀତ୍କର୍ଣଂ ସାନ୍ତ୍ବପୂର୍ବମିଦଂ ବଚଃ ॥ 3-301-9 (27562)
କର୍ଣ ମଦ୍ବଚନଂ ତାତ ଶୃଣୁ ସତ୍ଯଭୃତାଂବର।
ବ୍ରୁବତୋଽଦ୍ଯ ମହାବାହୋ ସୌହୃଦାତ୍ପରମଂ ହିତମ୍ ॥ 3-301-10 (27563)
ଉପାଯାସ୍ଯତି ଶକ୍ରସ୍ତ୍ବାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ହିତେପ୍ସଯା।
ବ୍ରାହ୍ମଣଚ୍ଛଦ୍ମନା କର୍ଣ କୁଣ୍ଡଲୋପଜିହୀର୍ଷଯା ॥ 3-301-11 (27564)
ବିଦିତଂ ତେନ ଶୀଲଂ ତେ ସର୍ବସ୍ଯ ଜଗତସ୍ତଥା।
ଯଥା ତ୍ବଂ ଭିକ୍ଷିତଃ ସଦ୍ଭିର୍ଦଦାସ୍ଯେବ ନ ଯାଚସେ ॥ 3-301-12 (27565)
ତ୍ବଂ ହି ତାତ ଦଦାସ୍ଯେବ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯାଚିତମ୍।
ବିତ୍ତଂ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦପ୍ଯାହୁର୍ନ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାସି କସ୍ଯଚିତ୍ ॥ 3-301-13 (27566)
ତ୍ବାଂ ତୁ ଚୈବଂବିଧଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ସ୍ବଯଂ ବୈ ପାକଶାସନଃ।
ଆଗନ୍ତା ରକୁଣ୍ଡଲାର୍ଥାଯ କବଚଂ ଚୈବ ଭିକ୍ଷିତୁମ୍ ॥ 3-301-14 (27567)
ତସ୍ମୈ ପ୍ରଯାଚମାନାଯ ନ ଦେଯେ କୁଣ୍ଡଲେ ତ୍ବଯା।
ଅନୁନେଯଃ ପରଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ଶ୍ରେଯ ଏତଦ୍ଧି ତେ ପରମ୍ ॥ 3-301-15 (27568)
କୁଣ୍ଡଲାର୍ଥେଽବ୍ରୁବଂସ୍ତାତ କାରଣୈର୍ବହୁଭିସ୍ତ୍ବଯା।
ଅନ୍ଯୈର୍ବହୁବିଧୈର୍ବିତ୍ତୈଃ ସନ୍ନିବାର୍ଯଃ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-301-16 (27569)
ରତ୍ନୈଃ ସ୍ତ୍ରୀଭିସ୍ତଥା ଗୋଭିର୍ଧନୈର୍ବହୁବିଧୈରପି।
ନିଦର୍ଶନୈଶ୍ଚ ବହୁଭିଃ କୁଣ୍ଡଲେପ୍ସୁଃ ପୁରଂଦରଃ ॥ 3-301-17 (27570)
ଯଦି ଦାସ୍ଯସି କର୍ଣ ତ୍ବଂ ସହଜେ କୁଣ୍ଡଲେ ଶୁଭେ।
ଆଯୁଷଃ ପ୍ରକ୍ଷଯଂ ଗତ୍ବା ମୃତ୍ଯୋର୍ବଶମୁପୈଷ୍ଯସି ॥ 3-301-18 (27571)
କବଚେନ ସମାଯୁକ୍ତଃ କୁଣ୍ଡଲାଭ୍ଯାଂ ଚ ମାନଦ।
ଅବଧ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ରଣେଽରୀଣାମିତି ବିଦ୍ଧି ବଚୋ ମମ ॥ 3-301-19 (27572)
ଅମୃତାଦୁତ୍ଥିତଂ ହ୍ଯେତଦୁଭଯଂ ରତ୍ନସଂମିତମ୍।
ତସ୍ମାଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯଂ ତ୍ବଯା କର୍ଣ ଜୀବିତଂ ଚେତ୍ପ୍ରିଯଂ ତବ ॥ 3-301-20 (27573)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-301-20x (2822)
କୋ ମାମେବଂ ଭବାନ୍ପ୍ରାହ ଦର୍ଶଯନ୍ସୌହୃଦଂ ପରମ୍।
କାମଯା ଭଗବନ୍ବ୍ରୂହି କୋ ଭବାନ୍ଦ୍ବିଜବେଷଧୃକ୍ ॥ 3-301-21 (27574)
ବ୍ରହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-301-22x (2823)
ଅହଂ ତାତ ସହସ୍ରାଂଶୁଃ ସୌହୃଦାତ୍ତ୍ବାଂ ନିଦର୍ଶଯେ।
କୁରୁଷ୍ବୈତଦ୍ବଯୋ ମେ ତ୍ବମେତଚ୍ଛ୍ରେଯଃ ପରଂ ହି ତେ ॥ 3-301-22 (27575)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-301-23x (2824)
ଶ୍ରେଯ ଏବ ମମାତ୍ଯନ୍ତଂ ଯସ୍ଯ ମେ ଗୋପତିଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ପ୍ରବକ୍ତାଽଦ୍ଯ ହିତାନ୍ବେଷୀ ଶୃଣୁ ଚେଦଂ ବଚୋ ମମ ॥ 3-301-23 (27576)
ପ୍ରସାଦଯେ ତ୍ବାଂ ବରଦଂ ପ୍ରଣଯାଚ୍ଚ ବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍।
ନ ନିବାର୍ଯୋ ବ୍ରତାଦସ୍ମାଦହଂ ଯଦ୍ଯସ୍ମି ତେ ପ୍ରିଯଃ ॥ 3-301-24 (27577)
ବ୍ରତଂ ବୈ ମମ ଲୋକୋଽଯଂ ବେତ୍ତି କୃତ୍ସ୍ନଂ ବିଭାବସୋ।
ଯଥାଽହଂ ଦ୍ବିଜମୁଖ୍ଯେଭ୍ଯୋ ଦଦ୍ଯାଂ ପ୍ରାଣାନପିଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 3-301-25 (27578)
ଯଦ୍ଯାଗଚ୍ଛତି ମାଂ ଶକ୍ରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଚ୍ଛଦ୍ମନା ବୃତଃ।
ହିତାର୍ଥଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ଖେଚରୋତ୍ତମ ଭିକ୍ଷିତୁମ୍ ॥ 3-301-26 (27579)
ଦାସ୍ଯାମି ବିବୁଧଶ୍ରେଷ୍ଠ କୁଣ୍ଡଲେ ବର୍ମ ଚୋତ୍ତମମ୍।
ନ ମେ କୀର୍ତିଃ ପ୍ରଣଶ୍ଯେତ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତା ॥ 3-301-27 (27580)
ମଦ୍ବିଧସ୍ଯାଯଶସ୍ଯଂ ହି ନ ଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରାଣରକ୍ଷଣମ୍।
ଯୁକ୍ତଂ ହି ଯଶସା ଯୁକ୍ତଂ ମରଣଂ ଲୋକସଂମତମ୍ ॥ 3-301-28 (27581)
ସୋହମିନ୍ଦ୍ରାଯ ଦାସ୍ଯାମି କୁଣ୍ଡଲେ ସହ ବର୍ମଣା।
ଯଦି ମାଂ ବଲବୃତ୍ରଘ୍ନୋ ଭିକ୍ଷାର୍ଥମୁପଯାସ୍ଯତି ॥ 3-301-29 (27582)
ହିତାର୍ଥଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ କୁଣ୍ଡଲେ ମେ ପ୍ରଯାଚିତୁମ୍।
ତନ୍ମେ କୀର୍ତିକରଂ ଲୋକେ ତସ୍ଯାକୀର୍ତିର୍ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-301-30 (27583)
ବୃଣୋମି କୀର୍ତିଂ ଲୋକେ ହି ଜୀବିତେନାପି ଭାନୁମନ୍।
କୀର୍ତିମାନଶ୍ନୁତେ ସ୍ବର୍ଗଂ ହୀନକୀର୍ତିସ୍ତୁ ନଶ୍ଯତି ॥ 3-301-31 (27584)
କୀର୍ତିର୍ହି ପୁରୁଷଂ ଲୋକେ ସଂଜୀବଯତି ମାତୃବତ୍।
ଅକୀର୍ତିର୍ଜୀବିତଂ ହନ୍ତି ଜୀବତୋପି ଶରୀରିଣଃ ॥ 3-301-32 (27585)
ଅଯଂପୁରାଣଃ ଶ୍ଲୋକୋ ହି ସ୍ବଯଂ ଗୀତୋ ବିଭାବସୋ।
ଧାତ୍ରା ଲୋକେଶ୍ବର ଯଥା କୀର୍ତିରାଯୁର୍ନରସ୍ଯ ହ ॥ 3-301-33 (27586)
ପୁରୁଷସ୍ଯ ପରେ ଲୋକେ କୀର୍ତିରେବ ପରାଯଣମ୍।
ଇହ ଲୋକେ ବିଶୁଦ୍ଧା ଚ କୀର୍ତିରାଯୁର୍ବିବର୍ଧନୀ ॥ 3-301-34 (27587)
ସୋହଂ ଶରୀରଜେ ଦତ୍ତ୍ବା କୀର୍ତିଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମି ଶାଶ୍ବତୀମ୍।
ଦତ୍ତ୍ବା ଚ ବିଧିବଦ୍ଦାନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ଯଥାବିଧି ॥ 3-301-35 (27588)
ହୁତ୍ବା ଶରୀରଂ ରସଂଗ୍ରାମେ କୃତ୍ବା କର୍ମ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍।
ବିଜିତ୍ଯ ଚ ପରାନାଜୌ ଯଶଃ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମି କେବଲମ୍ ॥ 3-301-36 (27589)
ଭୀତାନାମଭଯଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସଂଗ୍ରାମେ ଜୀବିତାର୍ଥିନାମ୍।
ବୃଦ୍ଧାନ୍ବାଲାନ୍ଦ୍ବିଜାତୀଂଶ୍ଚ ମୋକ୍ଷଯିତ୍ବା ମହାଭଯାତ୍ ॥ 3-301-37 (27590)
ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମି ପରମଂ ଲୋକେ ଯଶଃ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯମନୁତ୍ତମମ୍।
ଜୀବିତେନାପି ମେ ରକ୍ଷ୍ଯା କୀର୍ତିସ୍ତଦ୍ବିଦ୍ବି ମେ ବ୍ରତମ୍ ॥ 3-301-38 (27591)
ସୋ ହଂ ଦତ୍ତ୍ବା ମଘବତେ ଭିକ୍ଷାମେତାମନୁତ୍ତମାମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣଚ୍ଛଦ୍ମିନେ ଦେବ ଲୋକେ ଗନ୍ତା ପରାଂ ଗତିମ୍ ॥ 3-301-39 (27592)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ଏକାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 301 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-301-6 ବିଭାବସୁଃ ବିଶିଷ୍ଟା ଭାଃ ଦୀପ୍ତିଃ ସୈବ ବସୁ ଧନଂ ଯସ୍ ତାଦୃଶଃ ସୂର୍ଯଃ ॥ 3-301-7 ସ୍ପର୍ଧ୍ଯଂ ବିମର୍ଦସହଂ ସ୍ପୃହଣୀଯଂ ବା ॥ 3-301-8 ସ୍ବପ୍ରାନ୍ତେ ସ୍ବାପ୍ନମଧ୍ଯେ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 302
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.302. ଅଧ୍ଯାଯଃ 302
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସୂର୍ଯେଣ ହେତୁକଥନପୂର୍ବକଂ ପୁନରିନ୍ଦ୍ରାଯ କବଚକୁଣ୍ଡଲଦାନପ୍ରତିଧୋକ୍ତିଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-302-0 (27593)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 3-302-0x (2825)
ମାଽହିତଂ କର୍ଣ କାର୍ଷୀସ୍ତ୍ବମାତ୍ମନଃ ସୁହୃଦାଂ ତଥା।
ପୁତ୍ରାଣାମଥ ଭାର୍ଯାଣାମଥୋ ମାତୁରଥୋ ପିତୁଃ ॥ 3-302-1 (27594)
ଶରୀରସ୍ଯାବିରୋଧେନ ପ୍ରାଣିନାଂ ପ୍ରାଣଭୃଦ୍ବର।
ଇଷ୍ଯତେ ଯଶସଃ ପ୍ରାପ୍ତିଃ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ତ୍ରିଦିବେ ସ୍ଥିରା ॥ 3-302-2 (27595)
ଯସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରାଣବିରୋଧେନ କୀର୍ତିମିଚ୍ଛସି ଶାଶ୍ବତୀମ୍।
ସା ତେ ପ୍ରାଣାନ୍ସମାଦାଯ ଗମିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-302-3 (27596)
ଜୀବତାଂ କୁରୁତେ କାର୍ଯଂ ପିତା ମାତା ସୁତାସ୍ତଥା।
ଯେ ଚାନ୍ଯେ ବାନ୍ଧବାଃ କେଚିଲ୍ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 3-302-4 (27597)
ରାଜାନଶ୍ଚ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ପୌରୁଷେଣ ନିବୋଧ ତତ୍।
କୀର୍ତିଶ୍ଚ ଜୀବତଃ ସାଧ୍ବୀ ପୁରୁଷସ୍ଯ ମହାଦ୍ଯୁତେ ॥ 3-302-5 (27598)
ମୃତସ୍ଯ କୀର୍ତ୍ଯା କିଂ କାର୍ଯଂ ଭସ୍ମୀଭୂତସ୍ଯ ଦେହିନଃ।
ମୃତଃ କୀର୍ତିଂ ନ ଜାନୀତେ ଜୀବନ୍କୀର୍ତି ସମଶ୍ନୁତେ ॥ 3-302-6 (27599)
ମୃତସ୍ଯ କୀର୍ତିର୍ମର୍ତ୍ଯସ୍ଯ ଯଥା ମାଲା ଗତାଯୁଷଃ।
ଅହଂ ତୁ ତ୍ବାଂ ବ୍ରବୀମ୍ଯେତଦ୍ଭକ୍ତୋସୀତି ହିତେପ୍ସଯା ॥ 3-302-7 (27600)
ଭକ୍ତିମନ୍ତୋ ହି ମେ ରକ୍ଷ୍ଯା ଇତ୍ଯେତେନାପି ହେତୁନା।
ଭକ୍ତୋଯଂ ପରଯା ଭକ୍ତ୍ଯା ମାମିତ୍ଯେବ ମହାଭୁଜ ॥ 3-302-8 (27601)
ମମାପି ଭକ୍ତିରୁତ୍ପନ୍ନା ସ ତ୍ବଂ କୁରୁ ବଚୋ ମମ।
ଅସ୍ତି ଚାତ୍ର ପରଂ କିଂଚିଦଧ୍ଯାତ୍ମଂ ଦେବନିର୍ମିତମ୍।
ଅତଶ୍ଚ ତ୍ବାଂ ବ୍ରବୀମ୍ଯେତତ୍କ୍ରିଯତାମବିଶଙ୍କଯା ॥ 3-302-9 (27602)
ଦେବଗୁହ୍ଯଂ ତ୍ବଯା ଜ୍ଞାତୁଂ ନ ଶକ୍ଯଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ନସ୍ମାନ୍ନାଖ୍ଯାମି ତେ ଗୁହ୍ଯଂ କାଲେ ବେତ୍ସ୍ଯତି ତଦ୍ଭବାନ୍ ॥ 3-302-10 (27603)
ପୁନରୁକ୍ତଂ ଚ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତ୍ବଂ ରାଧେଯ ନିବୋଧ ତତ୍।
ମାଽସ୍ମୈ ତେ କୁଣ୍ଡଲେ ଦଦ୍ଯା ଭିକ୍ଷିତେ ବଜ୍ରାପାଣିନା ॥ 3-302-11 (27604)
ଶୋଭସେ କୁଣ୍ଡଲାଭ୍ଯାଂ ଚ ରୁଚିରାଭ୍ଯାଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ବିଶାଖଯୋର୍ମଧ୍ଯଗତଃ ଶଶୀବ ବିମଲେ ଦିବି ॥ 3-302-12 (27605)
କୀର୍ତିଶ୍ଚ ଜୀବତଃ ସାଧ୍ବୀ ପୁରୁଷସ୍ଯେତି ବିଦ୍ଧି ତତ୍।
ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯେଯସ୍ତ୍ବଯା ତାତ କୁଣ୍ଡଲାର୍ଥେ ସୁରେଶ୍ବରଃ ॥ 3-302-13 (27606)
`ପାଣ୍ଡବାନାଂ ହିତେ ଯୁକ୍ତୋ ଭିକ୍ଷନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣବେଷଧୃତ୍'।
ଶକ୍ତ୍ଯା ବହୁବିଧୈର୍ବାକ୍ଯୈଃ କୁଣ୍ଡଲେପ୍ସା ତ୍ବଯାଽନଘ।
ବିହନ୍ତୁଂ ଦେବରାଜସ୍ ହେତୁଯୁକ୍ତୈଃ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-302-14 (27607)
ଉପପତ୍ତ୍ଯୁପପନ୍ନାର୍ଥୈର୍ମାଧୁର୍ଯକୃତଭୂଷଣୈଃ।
ପୁରଂଦରସ୍ଯ କର୍ଣ ତ୍ବଂ ବୁଦ୍ଧିମେତାମପାନୁଦ ॥ 3-302-15 (27608)
ତ୍ବଂ ହି ନିତ୍ଯଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ସ୍ପର୍ଧସେ ସବ୍ଯସାଚିନା।
ସବ୍ଯସାଚୀ ତ୍ବଯା ଚେହ ଯୁଧି ଶୂରଃ ସମେଷ୍ଯତି ॥ 3-302-16 (27609)
ନ ତୁ ତ୍ବାମର୍ଜୁନଃ ଶକ୍ତଃ କୁଣ୍ଡଲାଭ୍ଯାଂ ସମନ୍ବିତମ୍।
ବିଜେତୁଂ ଯୁଧି ଯଦ୍ଯସ୍ଯ ସ୍ବଯମିନ୍ଦ୍ରଃ ଶରୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-302-17 (27610)
ତସ୍ମାନ୍ନ ଦେଯେ ଶଖ୍ରାଯ ତ୍ବଯୈତେ କୁଣ୍ଡଲେ ଶୁଭେ।
ସଂଗ୍ରାମେ ଯଦି ନିର୍ଜେତୁଂ କର୍ଣ କାମଯସେଽର୍ଜୁନମ୍ ॥ 3-302-18 (27611)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 302 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-302-4 ଜୀବତାଂ ପତ୍ରାଦୀନାଂ କାର୍ଯଂ ପ୍ରଯୋଜନଂ ପରିଷ୍ବଙ୍ଗାଦିଜଂ ସୁଖଂ ପିତ୍ରାଦିଃ କୁରୁତେ ଲଭତେ ॥ 3-302-8 ମାଂ ମମ ॥ 3-302-12 ବିଶାଖଯୋଃ ବିଶାଖାନକ୍ଷତ୍ରସ୍ଯ ଦ୍ବେ ଭାସ୍ବରେ ତାରେ ତଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ଗତଃ ପୂର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରଃ ॥ 3-302-14 ବିଦ୍ବନ୍ତୁଂ ଶକ୍ଯେତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 303
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.303. ଅଧ୍ଯାଯଃ 303
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କର୍ଣଏନ ସୂର୍ଯଂପ୍ରତି ସାନୁନଯଂ ଶକ୍ରାଯ କବଚକୁଣ୍ଡଲଦାନେଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥ ସୂର୍ଯେଣ କର୍ଣଂପ୍ରତି ଶକ୍ରାଚ୍ଛକ୍ତିଗ୍ରହଣଚୋଦନାପୂର୍ବକଂ କୁଣ୍ଡଲାଦିଦାନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-303-0 (27612)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-303-0x (2826)
ଭଗବନ୍ତମହଂ ଭକ୍ତୋ ଯଥା ମାଂ ବେତ୍ଥ ଗୋପତେ।
ତଥା ପରମତିଗ୍ମାଂଶୋ ନାସ୍ତ୍ଯଦେଯଂ କଥଂଚନ ॥ 3-303-1 (27613)
ନ ମେ ଦାରା ନ ମେପୁତ୍ରା ନ ଚାତ୍ମା ସୁହୃଦୋ ନ ଚ।
ତଥେଷ୍ଟା ବୈ ସଦା ଭକ୍ତ୍ଯା ଯଥା ତ୍ବଂ ଗୋପତେ ମମ ॥ 3-303-2 (27614)
ଇଷ୍ଟାନାଂ ଚ ମହାତ୍ମାନୋ ଭକ୍ତାନାଂ ଚ ନ ସଂଶଯଃ।
କୁର୍ବନ୍ତି ଭକ୍ତିମିଷ୍ଟାଂ ଚ ଜାନୀଷେ ତ୍ବଂ ଚ ଭାସ୍କର ॥ 3-303-3 (27615)
ଇଷ୍ଟୋ ଭକ୍ତଶ୍ଚ ମେ କର୍ଣୋ ନ ଚାନ୍ଯଦ୍ଦୈବତଂ ଦିବି।
ଜାନୀତ ଇତିବୈ କୃତ୍ବା ଭଗବାନାହ ମଦ୍ଧିତମ୍ ॥ 3-303-4 (27616)
ଭୂଯଶ୍ଚ ଶିରସା ଯାଚେ ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଚ ପୁନଃପୁନଃ।
ଇତି ବ୍ରବୀମି ତିଗ୍ମାଂଶୋ ତ୍ବଂ ତୁ ମେ କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-303-5 (27617)
ବିଭେମି ନ ତଥା ମୃତ୍ଯୋର୍ଯଥା ବିଭ୍ଯେଽନୃତାଦହମ୍।
ବିଶେଷେଣ ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ସର୍ବେଷାଂ ସର୍ବଦା ସତାମ୍ ॥ 3-303-6 (27618)
ପ୍ରଦାନେ ଜୀବିତସ୍ଯାପି ନ ମେଽତ୍ରାସ୍ତି ବିଚାରଣା।
ଯଚ୍ଚ ମାମାତ୍ଥ ଦେବ ତ୍ବଂ ପାଣ୍ଡବଂ ଫଲ୍ଗୁନଂ ପ୍ରତି ॥ 3-303-7 (27619)
ବ୍ଯେତୁ ସଂତାପଜଂ ଦୁଃଖଂ ତବ ଭାସ୍କର ମାନସମ୍।
ଅର୍ଜୁନପ୍ରତିମଂ ଚୈବ ବିଜେଷ୍ଯାମି ରଣେଽର୍ଜୁନମ୍ ॥ 3-303-8 (27620)
ତବାପି ବିଦିତଂ ଦେବ ମମାପ୍ଯସ୍ତ୍ରବଲଂ ମହତ୍।
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯାଦୁପାତ୍ତଂ ଯତ୍ତଥା ଦ୍ରୋଣାନ୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 3-303-9 (27621)
ଇଦଂ ତ୍ବମନୁଜାନୀହି ସୁରଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ରତଂ ମମ।
ଭିକ୍ଷତେ ବଜ୍ରିଣେ ଦଦ୍ଯାମପି ଜୀବିତମାତ୍ମନଃ ॥ 3-303-10 (27622)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 3-303-11x (2827)
ଯଦି ତାତ ଦଦାସ୍ଯେତେ ବଜ୍ରିଣେ କୁଣ୍ଡଲେ ଶୁଭେ।
ତ୍ବମପ୍ଯେନମଥୋ ବ୍ରୂଯା ବିଜଯାର୍ଥଂ ମହାବଲ ॥ 3-303-11 (27623)
ନିଯମେନ ପ୍ରଦଦ୍ଯାସ୍ତ୍ବଂ କୁଣ୍ଡଲେବୈ ଶତକ୍ରତୋଃ।
ଅବଧ୍ଯୋ ହ୍ଯସି ଭୂତାନାଂ କୁଣ୍ଡଲାଭ୍ଯାଂ ସମନ୍ବିତଃ ॥ 3-303-12 (27624)
ଅର୍ଜୁନନ ବିନାଶଂ ହି ତବ ଦାନବସୂଦନଃ।
ପ୍ରାର୍ତଯାନୋ ରଣେ ବତ୍ସ କୁଣ୍ଡଲେ ତେ ଜିହୀର୍ଷତି ॥ 3-303-13 (27625)
ସ ତ୍ବମପ୍ଯେନମାରାଧ୍ଯ ସୂନୃତାଭିଃ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଅଭ୍ଯର୍ଥଯେଥା ଦେବେଶମମୋଘାର୍ଥଂ ପୁରଂଦରମ୍ ॥ 3-303-14 (27626)
ଅମୋଘାଂ ଦେହି ମେ ଶକ୍ତିମମିତ୍ରବିନିବର୍ହିଣୀମ୍।
ଦାସ୍ଯାମି ତେ ସହସ୍ରାକ୍ଷ କୁଣ୍ଡଲେ ବର୍ମ ଚୋତ୍ତମମ୍ ॥ 3-303-15 (27627)
ଇତ୍ଯେବ ନିଯମେନ ତ୍ବଂ ଦଦ୍ଯାଃ ଶକ୍ରାଯ କୁଣ୍ଡଲେ।
ତଯା ତ୍ବଂ କର୍ଣ ସଂଗ୍ରାମେ ହନିଷ୍ଯସି ରଣେ ରିପୂନ୍ ॥ 3-303-16 (27628)
ନାହତ୍ବା ହି ମହାବାହୋ ଶତ୍ରୂନେତି କରଂ ପୁନଃ।
ସା ଶକ୍ତିର୍ଦେବରାଜସ୍ଯ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 3-303-17 (27629)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-300-18x (2828)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସହସ୍ରାଂଶୁଃ ସହସାଽନ୍ତରଧୀଯତ।
`କର୍ଣସ୍ତୁ ବୁବୁଧେ ରାଜନ୍ସ୍ବପ୍ନାନ୍ତେ ପ୍ରବ୍ଯଥନ୍ନିବ ॥ 3-303-18 (27630)
ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧସ୍ତୁ ରାଧେଯଃ ସ୍ବପ୍ନଂ ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ଭାରତ।
ଚକାର ନିଶ୍ଚଯଂ ରାଜଞ୍ଶକ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ବଦତାଂବର ॥ 3-303-19 (27631)
ଯଦି ମାମିନ୍ଦ୍ର ଆଯାତି କୁଣ୍ଡଲାର୍ଥଂ ପରନ୍ତପ।
ଶକ୍ତ୍ଯା ତସ୍ମୈ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି କୁଣ୍ଡଲେ ବର୍ମ ଚୈବ ହ ॥ 3-303-20 (27632)
ସ କୃତ୍ବା ପ୍ରାତରୁତ୍ଥାଯ କାର୍ଯାଣି ଭରତର୍ଷଭ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବାଚଯିତ୍ବା ଚ ଯଥାକାର୍ଯମୁପାକ୍ରମତ୍ ॥ 3-303-21 (27633)
ବିଧିନା ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ମୁହୂର୍ତମଜପତ୍ତଦା'।
ତତଃ ସୂର୍ଯାଯ ଜପ୍ଯାନ୍ତେ କର୍ଣଃ ସ୍ବପ୍ନଂ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-303-22 (27634)
ଯଥା ଦୃଷ୍ଟଂ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ଯଥୋକ୍ତମୁଭଯୋର୍ନିସି।
ତତ୍ସର୍ବମାନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ଶଶଂସାସ୍ମୈ ବୃଷସ୍ତଦା ॥ 3-303-23 (27635)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଭଗବାନ୍ଦେବୋ ଭାନୁଃ ସ୍ବର୍ଭାନୁସୂଦନଃ।
ଉବାଚ ତଂ ତଥେତ୍ଯେବ କର୍ଣଂ ସୂର୍ଯଃ ସ୍ମଯନ୍ନିବ ॥ 3-303-24 (27636)
ତତସ୍ତତ୍ତ୍ବମିତି ଜ୍ଞାତ୍ବା ରାଧେଯଃ ପରବୀରହା।
ଶକ୍ତିମେବାଭିକାଙ୍କ୍ଷନ୍ବୈ ବାସବଂ ପ୍ରତ୍ଯପାଲଯତ୍ ॥ 3-303-25 (27637)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 303 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-303-23 ଅସ୍ମୈ ସୂର୍ଯାଯ। ବୃଷଃ କ୍ରଣଃ ॥ 3-303-24 ସ୍ବର୍ଭାନୁସୂଦନଃ ରାହୁଦମନଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 304
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.304. ଅଧ୍ଯାଯଃ 304
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସ୍ବାବାସେ ଦୁର୍ବାସସମାବାସଯତା କୁନ୍ତିଭୋଜେନ ତତ୍ପରିଚର୍ଯାଯୈ କୁନ୍ତ୍ଯା ନିଯୋଜନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-304-0 (27638)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-304-0x (2829)
କିଂ ତଦ୍ଗୁହ୍ଯଂ ନ ଚାଖ୍ଯାତଂ କର୍ଣାଯେହୋଷ୍ଣରଶ୍ମିନା।
କୀଦୃଶେକୁଣ୍ଡଲେ ତେ ଚ କବଚଂ ରଚୈବ କୀଦୃଶମ୍ ॥ 3-304-1 (27639)
କୁତଶ୍ଚ କବଚଂ ତସ୍ଯଂ କୁଣ୍ଡଲେଚୈବ ସତ୍ତମ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ତପୋଧନ ॥ 3-304-2 (27640)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-304-3x (2830)
ଅହଂ ରାଜନ୍ବ୍ରବୀମ୍ଯେତତ୍ତସ୍ଯ ଗୁହ୍ଯଂ ବିଭାବସୋଃ।
ଯାଦୃଶେ କୁଣ୍ଡଲେ ତେ ଚ କବଚଂ ବୈବ ଯାଦୃଶମ୍ ॥ 3-304-3 (27641)
କୁନ୍ତିଭୋଜଂ ପୁରା ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପର୍ଯୁପସ୍ଥିତଃ।
ତିଗ୍ମତେଜା ମହାନ୍ପ୍ରାଂଶୁଃ ଶ୍ମଶ୍ରୁଦଣ୍ଡଜଟାଧରଃ ॥ 3-304-4 (27642)
ଦର୍ସନୀଯୋଽନବଦ୍ଯାଙ୍ଗସ୍ତେଜସା ପ୍ରଜ୍ବଲନ୍ନିବ।
ମଧୁପିଙ୍ଗୋ ମଧୁରବାକ୍ତପଃସ୍ବାଧ୍ଯାଯଭୂଷଣଃ ॥ 3-304-5 (27643)
ସ ରାଜାନଂ କୁନ୍ତିଭୋଜମବ୍ରବୀତ୍ସୁମହାତପାଃ।
ଭିକ୍ଷାମିଚ୍ଛାମି ବୈ ଭୋକ୍ତୁଂ ତବ ଗେହେ ବିମତ୍ସର ॥ 3-304-6 (27644)
ନ ମେ ବ୍ଯଲୀକଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ତ୍ବଯା ବା ତବ ଚାନୁଗୈଃ।
ଏବଂ ବତ୍ସ୍ଯାମି ତେ ଗେହେ ଯଦି ତେ ରୋଚତେଽନଘ ॥ 3-304-7 (27645)
ଯଥାକାମଂ ଚ ଗଚ୍ଛେଯମାଗଚ୍ଛେଯଂ ତଥୈବ ଚ।
ଶଯ୍ଯାସନେ ଚ ମେ ରାଜନ୍ନାପରାଧ୍ଯେତ କଶ୍ଚନ ॥ 3-304-8 (27646)
ତମବ୍ରବୀତ୍କୁନ୍ତିଭୋଜଃ ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତମିଦଂ ବଚଃ।
ଏବମସ୍ତୁ ପରଂଚେତି ପୁନଶ୍ଚୈବମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-304-9 (27647)
ମମ କନ୍ଯା ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ପୃଥା ନାମ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ଶୀଲବୃତ୍ତାନ୍ବିତା ସାଧ୍ବୀ ନିଯତାଽନବମାନିନୀ ॥ 3-304-10 (27648)
ଉପସ୍ଥାସ୍ଯତି ସା ତ୍ବାଂ ବୈ ପୂଜଯାଽନବମତ୍ଯ ଚ।
ତସ୍ଯାଶ୍ଚ ଶୀଲବୃତ୍ତେନ ତୁଷ୍ଟିଂ ସମୁପଯାସ୍ଯସି ॥ 3-304-11 (27649)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତଂ ବିପ୍ରମଭିପୂଜ୍ଯ ଯଥାବିଧି।
ଉବାଚ କନ୍ଯାମଭ୍ଯେତ୍ଯ ପୃଥାଂ ପୃଥୁଲଲୋଚନାମ୍ ॥ 3-304-12 (27650)
ଅଯଂ ବତ୍ସେ ମହାଭାଗୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବସ୍ତୁମିଚ୍ଛତି।
ମମ ଗେହେ ମଯା ଚାସ୍ଯ ତଥେତ୍ଯେବଂ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-304-13 (27651)
ତ୍ବଯି ବତ୍ସେ ପରାଯତ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାଭିରାଧନମ୍।
ତନ୍ମେ ବାକ୍ଯମମିଥ୍ଯା ତ୍ବଂ କର୍ତୁମର୍ହସି କର୍ହିଚିତ୍ ॥ 3-304-14 (27652)
ଅଯଂ ତପସ୍ବୀ ଭଗବାନ୍ସ୍ବାଧ୍ଯାଯନିଯତୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ଯଦ୍ଯଦ୍ବ୍ରୂଯାନ୍ମହାତେଜାସ୍ତତ୍ତଦ୍ଦେଯମାତ୍ସରାତ୍ ॥ 3-304-15 (27653)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ହି ପରଂ ତେଜୋ ବ୍ରାହ୍ମଣା ହି ପରଂ ତପଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ନମସ୍କାରୈଃ ସୂର୍ଯୋ ଦିବି ବିରାଜତେ ॥ 3-304-16 (27654)
ଅମାନଯନ୍ହି ଦାଣ୍ଡକ୍ଯୋ ବାତାପିଶ୍ଚ ମହାସୁରଃ।
ନିହତୋ ବ୍ରହ୍ମଦଣ୍ଡେନ ତାଲଜଙ୍ଘସ୍ତଥୈବ ଚ।
`ବୈନ୍ଧ୍ଯାଦ୍ରିଶ୍ଚ ସମୁଦ୍ରଶ୍ଚ ନଦ୍ଦୁଷଶ୍ଚ ବିହିଂସିତଃ' ॥ 3-304-17 (27655)
ସୋଯଂ ବତ୍ସେ ମହାଭାର ଆହିତସ୍ତ୍ବଯି ସାଂପ୍ରତମ୍।
ତ୍ବଂ ସଦା ନିଯତା କୁର୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାଭିରାଧନମ୍ ॥ 3-304-18 (27656)
ଜାନାମି ପ୍ରଣିଧାନଂ ତେ ବାଲ୍ଯାତ୍ପ୍ରଭୃତି ନନ୍ଦିନି।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବିହ ସର୍ବେଷୁ ଗୁରୁବନ୍ଧୁଷୁ ଚୈବ ହ ॥ 3-304-19 (27657)
ତଥା ପ୍ରେଷ୍ଯେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ମିତ୍ରସଂବନ୍ଧିମାତୃଷୁ।
ମଯି ଚୈବ ଯଥାବତ୍ତ୍ବଂସର୍ବମାବୃତ୍ଯ ବର୍ତସେ ॥ 3-304-20 (27658)
ନ ହ୍ଯତୁଷ୍ଟୋ ଜନୋଽସ୍ତୀହ ପୁରେ ଚାନ୍ତଃପୁରେ ଚ ତେ।
ସମ୍ଯଗ୍ବୃତ୍ତ୍ଯାଽନବଦ୍ଯାଙ୍ଗି ତବ ଭୃତ୍ଯଜନେଷ୍ବପି ॥ 3-304-21 (27659)
ସଂଦେଷ୍ଟବ୍ଯାଂ ତୁ ମନ୍ଯେ ତ୍ବାଂ ଦ୍ବିଜାତିଂ କୋପନଂ ପ୍ରତି।
ପୃଥେ ବାଲେତି କୃତ୍ବା ବୈ ସୁତା ଚାସିମମେତି ଚ ॥ 3-304-22 (27660)
ବୃଷ୍ଣୀନାଂ ଚ କୁଲେ ଜାତା ଶୂରସ୍ ଦଯିତା ସୁତା।
ଦତ୍ତା ପ୍ରୀତିମତା ମହ୍ଯଂ ପିତ୍ରା ବାଲା ପୁରାସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-304-23 (27661)
ବସୁଦେବସ୍ ଭଗିନୀ ସୁତାନାଂ ପ୍ରବରା ମମ।
ଅଗ୍ର୍ଯମଗ୍ରେ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ତେନାସି ଦୁହିତା ମମ ॥ 3-304-24 (27662)
ତାଦୃଶେ ହି କୁଲେ ଜାତା କୁଲେ ମମ ବିବର୍ଧିତା।
ସୁଖାତ୍ସୁଖମନୁପ୍ରାପ୍ତା ହ୍ରଦାଦ୍ଧ୍ରଦମିବାପଗା ॥ 3-304-25 (27663)
ଦୌଷ୍କୁଲେଯା ବିଶେଷେଣ କଥଂଚିତ୍ପ୍ରଗ୍ରହଂ ଗତାଃ।
ବାଲଭାବାଦ୍ବିକୁର୍ବନ୍ତି ପ୍ରାଯଶଃ ପ୍ରମଦାଃ ଶୁଭେ ॥ 3-304-26 (27664)
ପୃଥେ ରାଜକୁଲେ ଜନ୍ମ ରୂପଂ ଚାପି ତବାଦ୍ଭୁତମ୍।
ତେନ ତେନାସି ସଂପନ୍ନା ସମୁପେତା ଚ ଭାମିନି ॥ 3-304-27 (27665)
ସା ତ୍ବଂ ଦର୍ପଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଦମ୍ଭଂ ମାନଂ ଚ ଭାମିନି।
ଆରାଧ୍ଯବରଦଂ ବିପ୍ରଂ ଶ୍ରେଯସା ଯୋକ୍ଷ୍ଯସେ ପୃଥେ ॥ 3-304-28 (27666)
ଏବଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି କଲ୍ଯାଣି କଲ୍ଯାଣମନଘେ ଧ୍ରୁବମ୍।
କୋପିତେ ଚ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠେ କୁତ୍ସ୍ନଂ ଦହ୍ଯେତ ମେ କୁଲମ୍ ॥ 3-304-29 (27667)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ଚତୁରଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 304 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-304-11 ଅନବମତ୍ଯ ଅବମାନମକୃତ୍ବା ॥ 3-304-13 ବସ୍ତୁଂ ବାସଂ କର୍ତୁମ୍ ॥ 3-304-19 ପ୍ରଣିଧାନଂ ଚିତ୍ତୈକାଗ୍ର୍ଯମ୍ ॥ 3-304-20 ଆବୃତ୍ଯବ୍ଯାପ୍ଯ ॥ 3-304-24 ଅଗ୍ର୍ଯଂ ଅଗ୍ରେ ଦେଯଂ ମଯା ପ୍ରଥମମପତ୍ଯଂ ତୁଭ୍ଯଂ ଦେଯମିତି ପ୍ରତିଜ୍ଞାତମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-304-25 ହ୍ରଦମିବାଗତେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-304-26 ଦୌଷ୍କୁଲେଯାଃ ଦୁଷ୍କୁଲେ ଜାତାଃ। ପ୍ରଗ୍ରହଂ ନିର୍ବନ୍ଯଂ ଗତାଃ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ବିକୁର୍ବନ୍ତି ଦୌଷ୍ଠ୍ଯଂ କୁର୍ବନ୍ତି ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 305
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.305. ଅଧ୍ଯାଯଃ 305
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୁନ୍ତ୍ଯା ସାବଧାନଂ ପରିଚର୍ଯଯା ଦୁର୍ବାସସଃ ପରିତୋପଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-305-0 (27668)
କୁନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-305-0x (2831)
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଯନ୍ତ୍ରିତା ରାଜନ୍ନୁପସ୍ଥାସ୍ଯାମି ପୂଜଯା।
ଯଥାପ୍ରତିଜ୍ଞଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ରନ ଚ ମିଥ୍ଯା ବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-305-1 (27669)
ଏଷ ଚୈବ ସ୍ବଭାବୋ ମେ ପୂଜଯେଯଂ ଦ୍ବିଜାନିତି।
ତବ ଚୈବ ପ୍ରିଯଂ କାର୍ଯଂ ଶ୍ରେଯଶ୍ଚ ପରମଂ ମମ ॥ 3-305-2 (27670)
ଯଦ୍ଯେବୈଷ୍ଯତି ସାଯାହ୍ନେ ଯଦି ପ୍ରାତରଥୋ ନିଶି।
ଯଦ୍ଯର୍ଧରାତ୍ରେ ଭଗବାନ୍ନ ମେ କୋପଂ କରିଷ୍ଯତି ॥ 3-305-3 (27671)
ଲାଭୋ ମମୈଷ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯଦ୍ବୈପୂଜଯିତୁଂ ଦ୍ବିଜାନ୍।
ଆଦେଶେ ତବ ତିଷ୍ଠନ୍ତୀ ହିତଂ କୁର୍ଯାଂ ନରୋତ୍ତମ ॥ 3-305-4 (27672)
ବିସ୍ରବ୍ଧୋ ଭବରାଜେନ୍ଦ୍ର ନ ବ୍ଯଲୀକଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ।
ବସନ୍ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତି ତେ ଗେହେ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-305-5 (27673)
ଯତ୍ପ୍ରିଯଂ ଚ ଦ୍ବିଜସ୍ଯାସ୍ଯ ହିତଂ ଚୈବ ତବାନଘ।
ଯତିଷ୍ଯାମି ତଥା ରାଜନ୍ବ୍ଯେତୁ ତେ ମାନସୋ ଜ୍ବରଃ ॥ 3-305-6 (27674)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ହି ମହାଭାଗାଃ ପୂଜିତାଃ ପୃଥିବୀପତେ।
ତାରଣାଯ ସମର୍ଥାଃ ସ୍ଯୁର୍ବିପରୀତେ ବଧାଯ ଚ ॥ 3-305-7 (27675)
ରସାଽହମେତଦ୍ବିଜାନନ୍ତୀ ତୋଷଯିଷ୍ଯେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମମ୍।
ନ ମତ୍କୃତେବ୍ଯଥାଂ ରାଜନ୍ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାତ୍ ॥ 3-305-8 (27676)
ଅପରାଧେଽପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ରାଜ୍ଞାମଶ୍ରେଯସେ ଦ୍ବିଜାଃ।
ଭବନ୍ତି ଚ୍ଯବନୋ ଯଦ୍ବତ୍ସୁକନ୍ଯାଯାଃ କୃତେ ପୁରା ॥ 3-305-9 (27677)
ନିଯମେନ ପରେଣାହମୁପସ୍ଥାସ୍ଯେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମମ୍।
ଯଥା ତ୍ବଯା ନରେନ୍ଦ୍ରେଦଂ ଭାପିତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ପ୍ରତି ॥ 3-305-10 (27678)
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ତୀଂ ବହୁଶଃ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ସମର୍ଥ୍ଯ ଚ।
ଇତିଚେତି ଚ କ୍ରତବ୍ଯଂ ରାଜା ସର୍ବମଥାଦିଶତ୍ ॥ 3-305-11 (27679)
ଏବମେତତ୍ତ୍ବଯା ଭଦ୍ରେ କର୍ତବ୍ଯମବିଶଙ୍କଯା।
ମଦ୍ଧିତାର୍ଥଂ ତଥାଽଽତ୍ମାର୍ଥଂକୁଲାର୍ଥଂ ଚାପ୍ଯନିନ୍ଦିତେ ॥ 3-305-12 (27680)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତାଂ କନ୍ଯାଂ କୁନ୍ତିଭୋଜୋ ମହାଯଶାଃ।
ପୃଥାଂ ପରିଦଦୌ ତସ୍ମୈ ଦ୍ବିଜାଯ ଦ୍ବିଜବତ୍ସଲଃ ॥ 3-305-13 (27681)
ଇଯଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ମମ ସୁତା ବାଲା ସୁଖବିବର୍ଧିତା।
ଅପରାଧ୍ଯେତ ଯତ୍କିଂଚିନ୍ନ କାର୍ଯଂ ହୃଦି ତତ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-305-14 (27682)
ଦ୍ବିଜାତଯୋ ମହାଭାଗା ବୃଦ୍ଧବାଲତପସ୍ବିଷୁ।
ଭବନ୍ତ୍ଯକ୍ରୋଧନାଃ ପ୍ରାଯୋ ହ୍ଯପରାଦ୍ଧେଷୁ ନିତ୍ଯଦା ॥ 3-305-15 (27683)
ସୁମହତ୍ଯପରାଧେଽପି କ୍ଷାନ୍ତିଃ କାର୍ଯା ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ।
ଯଥାଶକ୍ତି ଯଥୋତ୍ସାହଂ ପୂଜା ଗ୍ରାହ୍ଯା ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ ॥ 3-305-16 (27684)
ତଥେତି ବ୍ରାହ୍ମଣେନୋକ୍ତେ ସ ରାଜା ପ୍ରୀତମାନସଃ।
ହଂସଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁସଂକାଶଂ ଗୃହମସ୍ମୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-305-17 (27685)
ତତ୍ରାଗ୍ନିଶରଣେ କ୍ଲୃପ୍ତମାସନଂ ତସ୍ଯ ଭାନୁମତ୍।
ଆହାରାଦି ଚ ସର୍ବଂ ତତ୍ତଥୈବ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍ ॥ 3-305-18 (27686)
ନିକ୍ଷିପ୍ଯ ରାଜପୁତ୍ରୀ ତୁ ତନ୍ଦ୍ରୀଂ ମାନଂ ତଥୈବ ଚ।
ଆତସ୍ଥେ ପରମଂ ଯତ୍ନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାଭିରାଧନେ ॥ 3-305-19 (27687)
ତତ୍ରସା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଗତ୍ବା ପୃଥା ଶୌଚପରା ସତୀ।
ବିଧିବତ୍ପରିଚାରାର୍ହଂ ଦେବବତ୍ପର୍ଯତୋଷଯତ୍ ॥ 3-305-20 (27688)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 305 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-305-1 ଯନ୍ତ୍ରିତା ନିଯମଯୁକ୍ତା ॥ 3-305-5 ବିସ୍ରବ୍ଧୋ ବିଶ୍ବସ୍ତଃ। ରବ୍ଯଲୀକମପ୍ରିଯମ୍ ॥ 3-305-18 ଅଗ୍ନିଶରଣେ ଅଗ୍ନିଗୃହେ ॥ 3-305-19 ତନ୍ଦ୍ରୀଂ ଆଲସ୍ଯମ୍ ॥ 3-305-20 ପରିଚାରାର୍ହଂ ପୂଜାର୍ହମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 306
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.306. ଅଧ୍ଯାଯଃ 306
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୁନ୍ତୀପରିଚର୍ଯାସଂତୁଷ୍ଟେନ ଦୁର୍ବାସସା ତାଂପ୍ରତି ଅଭୀପ୍ସିତାର୍ଥବରଣଚୋଦନା ॥ 1 ॥ ତଥା କିଂଚିଦପ୍ଯବୃଣ୍ବନ୍ତ୍ଯୈ ତସ୍ଯୈ ସ୍ବଯମେବ ସକଲଦେବବଶୀକରଣଦକ୍ଷସ୍ଯ ମନ୍ତ୍ରସ୍ଯୋପଦେଶଃ ॥ 2 ॥ ତତସ୍ତେନ କୁନ୍ତିଭୋଜାମନ୍ତ୍ରଣପୂର୍ବକମନ୍ତର୍ଧାନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-306-0 (27689)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-306-0x (2832)
ସା ତୁ କନ୍ଯା ମହାରାଜ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ସଂଶିତବ୍ରତମ୍।
ତୋଷଯାମାସ ଶୁଦ୍ଧେନ ମନସା ସଂଶିତବ୍ରତା ॥ 3-306-1 (27690)
ପ୍ରାତରେଷ୍ଯାମ୍ଯଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା କଦାଚିଦ୍ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ।
ତତ ଆଯାତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସାଯଂ ରାତ୍ରାବଥୋ ପୁନଃ ॥ 3-306-2 (27691)
ତଂ ଚ ସର୍ବାସୁ ବେଲାସୁ ଭକ୍ଷ୍ଯଭୋଜ୍ଯପ୍ରତିଶ୍ରଯୈଃ।
ପୂଜଯାମାସ ସା କନ୍ଯା ବର୍ଧମାନୈସ୍ତୁ ସର୍ବଦା ॥ 3-306-3 (27692)
ଅନ୍ନାଦିସମୁଦାଚାରଃ ଶଯ୍ଯାସନକୃତସ୍ତଥା।
ଦିବସେଦିବସେ ତସ୍ଯ ବର୍ଧତେ ନ ତୁ ହୀଯତେ ॥ 3-306-4 (27693)
ନିର୍ଭର୍ତ୍ସନାପବାଦୈଶ୍ଚ ତଥୈବାପ୍ରିଯଯା ଗିରା।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ପୃଥା ରାଜନ୍ନ ଚକାରାପ୍ରିଯଂ ତଦା ॥ 3-306-5 (27694)
ସ୍ବପ୍ନକାଲେ ପୁନଶ୍ଚୈତି ନ ଚୈତି ବହୁଶୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ସୁଦୁର୍ଲଭମପି ହ୍ଯନ୍ନଂ ଦୀଯତାମିତି ସୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-306-6 (27695)
କୃତମେବ ଚ ତତ୍ସର୍ବଂ ଯଥା ତସ୍ମୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ଶିଷ୍ଯବତ୍ପୁତ୍ରବଚ୍ଚୈବ ସ୍ବସୃବଚ୍ଚ ସୁସଂଯତା ॥ 3-306-7 (27696)
ଯଥୋପଜୋଷଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦ୍ବିଜାତିପ୍ରବରସ୍ଯ ସା।
ପ୍ରୀତିମୁତ୍ପାଦଯାମାସ କନ୍ଯାରତ୍ନମନିନ୍ଦିତା ॥ 3-306-8 (27697)
ତସ୍ଯାସ୍ତୁ ଶୀଲବୃତ୍ତେନ ତୁତୋପ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ।
ଅବଧାନେନ ଭୂଯୋଽସ୍ଯାଃ ପରଂ ଯତ୍ନମଥାକରୋତ୍ ॥ 3-306-9 (27698)
ତାଂ ପ୍ରଭାତେ ଚ ସାଯଂ ଚ ପିତା ପପ୍ରଚ୍ଛ ଭାରତ।
ଅପିତୁଷ୍ଯତିତେ ପୁତ୍ରି ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପରିଚର୍ଯଯା ॥ 3-306-10 (27699)
ତଂ ସା ପରମମିତ୍ଯେବପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ତତଃ ପ୍ରୀତିମବାପାଗ୍ର୍ଯାଂ କୁନ୍ତିଭୋଜୋ ମହାମନାଃ ॥ 3-306-11 (27700)
ତତଃ ସଂବତ୍ସରେ ପୂର୍ଣେ ଯଦାଽସୌ ଜପତାଂବରଃ।
ନାପଶ୍ଯଦ୍ଦୁଷ୍କୃତଂକିଂଚିତ୍ପୃଥାଯାଃ ସୌହୃଦେ ରତଃ ॥ 3-306-12 (27701)
ତତଃ ପ୍ରୀତମନା ଭୂତ୍ବା ସ ଏନାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ପରମଂ ଭଦ୍ରେ ପରିଚାରେଣ ତେ ଶୁଭେ ॥ 3-306-13 (27702)
ବରାନ୍ବୃଣୀଷ୍ବ କ୍ରଲ୍ଯାଣି ଦୂରାପାନ୍ମାନୁପୈରିହ।
ଯୈସ୍ତ୍ବଂ ସୀମନ୍ତିନୀଃ ସର୍ବାଯଶସାଽଭିମବିଷ୍ଯସି ॥ 3-306-14 (27703)
କୁନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-306-15x (2833)
କୃତାନି ମମ ସର୍ବାଣି ସସ୍ଯା ମେ ବେଦବିତ୍ତମ।
ତ୍ବଂ ପ୍ରସନ୍ନଃ ପିତା ଚୈବ କୃତଂ ବିପ୍ର ବରୈର୍ମମ ॥ 3-306-15 (27704)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-306-16x (2834)
ଯଦି ନେଚ୍ଛସି ମତ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ବରଂ ଭଦ୍ରେ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ଇମଂ ମନ୍ତ୍ରଂ ଗୃହାଣ ତ୍ବମାହ୍ରାନାଯ ଦିବୌକସାମ୍ ॥ 3-306-16 (27705)
ଯଂଯଂ ଦେବଂ ତ୍ବମେତେନ ମନ୍ତ୍ରେଣାବାହଯିଷ୍ଯସି।
ତେନତେନ ବଶେ ଭଦ୍ରେ ସ୍ଥାତବ୍ଯଂ ତେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-306-17 (27706)
ଅକାମୋ ବା ସକାମୋ ବା ସ ସମେଷ୍ଯତି ତେ ବଶେ।
ବିବୁଧୋ ମନ୍ତ୍ରସଂଭ୍ରାନ୍ତୋ ବାକ୍ଯୈର୍ଭୃତ୍ଯ ଇବାନତଃ ॥ 3-306-18 (27707)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-306-19x (2835)
ନ ଶଶକ ଦ୍ବିତୀଯଂ ସା ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମନିନ୍ଦିତା।
ତଂ ବୈ ଦ୍ବିଜାତିପ୍ରବରଂ ତଦା ଶାପଭଯାନ୍ନୃପ ॥ 3-306-19 (27708)
ତତସ୍ତାମନବଦ୍ଯାଙ୍ଗୀଂ ଗ୍ରାହଯାମାସ ସ ଦ୍ବିଜଃ।
ମନ୍ତ୍ରଗ୍ରାମଂ ତଦା ରାଜନ୍ନଥର୍ବଶିରସି ଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 3-306-20 (27709)
ତଂ ପ୍ରଦାଯ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କୁନ୍ତିଭୋଜମୁବାଚ ହ।
ଉପିତୋସ୍ମି ସୁଖଂ ରାଜନ୍କନ୍ଯଯା ପରିତୋପିତଃ ॥ 3-306-21 (27710)
ତବଗେହେ ସୁବିହିତଃ ସଦା ସୁପ୍ରତିପୂଜିତଃ।
ସାଧଯିଷ୍ଯାମହେ ତାବଦିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 3-306-22 (27711)
ସ ତୁ ରାଜା ଦ୍ବିଜଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତତ୍ରୈବାନ୍ତର୍ହିତଂ ତଦା।
ବଭୂବ ବିସ୍ମଯାବିଷ୍ଟଃ ପୃଥାଂ ଚ ସମପୂଜଯତ୍ ॥ 3-306-23 (27712)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ଷଡଧିକବିଶତତମୋଽଦ୍ଯାଯଃ ॥ 306 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-306-3 ପ୍ରତିଶ୍ରଯୈଃ ଆଶ୍ରଯୈଃ ଶଯନାସନାଦ୍ଯୈଃ ॥ 3-306-4 ଅନ୍ନାଦିନା ସମୁଦାଚାରଃ ସମୁପସର୍ପଣମ୍ ॥ 3-306-8 ଯଥୋପଜୋପଂ ପ୍ରିଯମନତିକ୍ରମ୍ଯ ॥ 3-306-9 ଶୀଲଂ ଶମାଦି। ବୃତ୍ତଂ ପରିଚର୍ଯା। ଅସ୍ଯାଃ ପୃଥାଯାଃ ଶ୍ରୋଯୋର୍ଥଂ ଅବଧାନେନ ସମାଧିକାଲେ ଯତ୍ନମକରୋତ୍। ଯତ୍ନେନ ତସ୍ଯାଃ କଲ୍ଯାଣଂ ଚିନ୍ତିତବାନିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-306-19 ଦ୍ବିତୀଯଂ ଦ୍ବିତୀଯବାରମ୍। ନ ଶଶାକ ଦ୍ବିଜାତିଂ ସା ଇତି ଥ. ଧ. ପାଟଃ ॥ 3-306-22 ବିହିତଃ ବିଶେଷେଣ ହିତସ୍ତୃପ୍ତଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 307
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.307. ଅଧ୍ଯାଯଃ 307
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କଦାଚନ ଋତୁସ୍ନାତଯା ସୂର୍ଯମନଲୋକଯନ୍ତ୍ଯା କୁନ୍ତ୍ଯା ଦୁର୍ବାସସା ଦତ୍ତମତ୍ରପରୀକ୍ଷଣାଯ ତଦାହ୍ବାନମ୍ ॥ 1 ॥ ମନ୍ତ୍ରବଲାଦୁପାଗତେନ ରବିଣା ସ୍ବେନ ସଙ୍ଗମନଙ୍ଗୀକୁର୍ବନ୍ତ୍ଯାଃ କୁନ୍ତ୍ଯା ବିଭୀଷିକାପୂର୍ବକଂ ସଙ୍ଗାଯାନୁନଯନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-307-0 (27713)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-307-0x (2836)
ଗତେ ତସ୍ମିନ୍ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠେ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିତ୍କାଲପର୍ଯଯେ।
ଚିନ୍ତଯାମାସ ସା କନ୍ଯା ମନ୍ତ୍ରଗ୍ରାମବଲାବଲମ୍ ॥ 3-307-1 (27714)
ଅଯଂ ବୈ କୀଦୃଶସ୍ତେନ ମମ ଦତ୍ତୋ ହମାତ୍ମନା।
ମନ୍ତ୍ରଗ୍ରାମୋ ବଲଂ ତସ୍ଯ ଜ୍ଞାସ୍ଯେ ନାତିଚିରାଦିତି ॥ 3-307-2 (27715)
ଏବଂ ସଂଚିନ୍ତଯନ୍ତୀ ସା ଦଦର୍ଶର୍ତୁଂ ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ବ୍ରୀଡିତା ସାଽଭବଦ୍ବାଲା କନ୍ଯାଭାବେ ରଜସ୍ବଲା ॥ 3-307-3 (27716)
ତତୋ ହର୍ମ୍ଯତଲସ୍ଥା ସା ମହାର୍ହଶଯନୋଚିତା।
ପ୍ରାଚ୍ଯାଂ ଦିଶି ସମୁଦ୍ଯନ୍ତଂ ଦଦର୍ଶାଦିତ୍ଯମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 3-307-4 (27717)
ତତ୍ର ବଦ୍ଧମନୋଦୃଷ୍ଟିରଭବତ୍ସା ସୁମଧ୍ଯମା।
ନ ଚାତପ୍ଯତ ରୂପେଣ ଭାନୋଃ ସନ୍ଧ୍ଯାଗତସ୍ଯ ସା ॥ 3-307-5 (27718)
ତସ୍ଯା ଦୃଷ୍ଟିରଭୂଦ୍ଦିବ୍ଯା ସାଽପଶ୍ଯଦ୍ଦିବ୍ଯଦର୍ଶନମ୍।
ଆମୁକ୍ତକବଚଂ ଦେବଂ କୁଣ୍ଡଲାଭ୍ଯାଂ ବିଭୂଷିତମ୍ ॥ 3-307-6 (27719)
ତସ୍ଯାଃ କୌତୂହରଲଂ ତ୍ବାସୀନ୍ମନ୍ତ୍ରଂ ପ୍ରତି ନରାଧିପ।
ଆହ୍ବାନମକରୋତ୍ସାଽଥ ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ଭାମିନୀ ॥ 3-307-7 (27720)
ପ୍ରାଣାନୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ତଦା ହ୍ଯାଜୁହାବ ଦିବାକରମ୍।
ଆଜଗାମ ତତୋ ରାଜଂସ୍ତ୍ବରମାଣୋ ଦିବାକରଃ ॥ 3-307-8 (27721)
ମଧୁପିଙ୍ଗୋ ମହାବାହୁଃ କମ୍ବୁଗ୍ରୀବୋ ହସନ୍ନିବ।
ଅଙ୍ଗଦୀ ବଦ୍ଧମୁକୁଟୋ ଦିଶଃ ପ୍ରଜ୍ବାଲଯନ୍ନିବ ॥ 3-307-9 (27722)
ଯୋଗାତ୍କୃତ୍ବା ଦ୍ବିଧାଽଽତ୍ମାନମାଜଗାମ ତତାପ ଚ।
ଆବଭାଷେ ତତଃ କୁନ୍ତୀଂ ସାମ୍ନା ପରମବଲ୍ଗୁନା ॥ 3-307-10 (27723)
ଆଗତୋସ୍ମି ବଶଂ ଭଦ୍ରେ ତବ ମନ୍ତ୍ରବଲାତ୍କୃତଃ।
କିଂ କରୋମି ବଶୋ ରାଜ୍ଞି ବ୍ରୂହି କର୍ତା ତଦସ୍ମି ତେ ॥ 3-307-11 (27724)
କୁନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-307-12x (2837)
ଗମ୍ଯତାଂ ଭଗବଂସ୍ତତ୍ର ଯତ ଏବାଗତୋ ହ୍ଯସି।
କୌତୂହଲାତ୍ସମାହୂତଃ ପ୍ରସୀଦ ଭଗବନ୍ନିତି ॥ 3-307-12 (27725)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 3-307-13x (2838)
ଗମିଷ୍ଯେଽହଂ ଯଥା ମା ତ୍ବଂ ବ୍ରବୀଷି ତନୁମଧ୍ଯମେ।
ନ ତୁ ଦେବଂ ସମାହୂଯ ନ୍ଯାଯ୍ଯଂ ପ୍ରେଷଯିତୁଂ ବୃଥା ॥ 3-307-13 (27726)
ତବାଭିସନ୍ଧି ସୁଭଗେ ରସୂର୍ଯାତ୍ପୁତ୍ରୋ ଭବେଦିତି।
ବୀର୍ଯେଣାପ୍ରତିମୋ ଲୋକେ କବଚୀ କୁଣ୍ଡଲୀତି ଚ ॥ 3-307-14 (27727)
ସା ତ୍ବମାତ୍ମପ୍ରଦାନଂ ବୈ କୁରୁଷ୍ବ ଗଜଗାମିନି।
ଉତ୍ପତ୍ସ୍ଯତି ହି ପୁତ୍ରସ୍ତେ ଯଥାସଂକଲ୍ପମଙ୍ଗନେ।
ଅଥ ଗଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଭଦ୍ରେ ତ୍ବଯା ସଂଗମ୍ଯ ସୁସ୍ମିତେ ॥ 3-307-15 (27728)
ଯଦି ତ୍ବଂବଚନଂ ନାଦ୍ଯ କରିଷ୍ଯସି ମମ ପ୍ରିଯମ୍।
ଶପ୍ସ୍ଯେ କନ୍ଯେଽନ୍ଯଥା କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ପିତରଂ ଚ ତେ ॥ 3-307-16 (27729)
ତ୍ବତ୍କୃତେ ତାନ୍ପ୍ରଧକ୍ଷ୍ଯାମି ସର୍ବାନପି ନ ସଂଶଯଃ।
ପିତରଂ ଚୈବ ତେ ମୂଢଂ ଯୋ ନ ବେତ୍ତି ତବାନଯମ୍ ॥ 3-307-17 (27730)
ତସ୍ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାଦ୍ଯ ଯୋସୌ ମନ୍ତ୍ରମଦାତ୍ତବ।
ଶୀଲବୃତ୍ତମବିଜ୍ଞାଯ ଧାସ୍ଯାମି ବିନଯଂ ପରମ୍ ॥ 3-307-18 (27731)
ଏତେ ହି ବିବୁଧାଃ ସର୍ବେପୁରଂଦରମୁଖା ଦିବି।
ତ୍ବଯା ପ୍ରଲବ୍ଧଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ସ୍ମଯନ୍ତ ଇବ ମାଂ ଶୁଭେ ॥ 3-307-19 (27732)
ପଶ୍ଯ ଚୈନାନ୍ସୁରଗଣାନ୍ଦିବ୍ଯଂ ଚକ୍ଷୁରିଦଂ ହି ତେ।
ପୂର୍ବମେବ ମଯା ଦତ୍ତଂ ଦୃଷ୍ଟବତ୍ଯସି ଯେନ ମାମ୍ ॥ 3-307-20 (27733)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-307-21x (2839)
ତତୋଽପଶ୍ଯତ୍ରିଦଶାନ୍ରାଜପୁତ୍ରୀ
ସର୍ବାନବ ସ୍ବେଷୁ ଧିଷ୍ଣ୍ଯେଷୁ ଖସ୍ଥାନ୍।
ପ୍ରଭାବନ୍ତଂ ଭାନୁମନ୍ତଂ ମହାନ୍ତଂ
ଯଥାଽଽଦିତ୍ଯଂ ରୋଚମାନାଂସ୍ତଥୈବ ॥ 3-307-21 (27734)
ସା ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ରିଦଶାନେବ ବାଲା
ସୂର୍ଯଂ ଦେବୀ ବଚନଂ ପ୍ରାହ ଭୀତା।
ଗଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ବୈ ଗୋପତେ ସ୍ବଂ ବିମାନଂ
କନ୍ଯାଭାବାଦ୍ଦୁଃଖ ଏବାପଚାରଃ ॥ 3-307-22 (27735)
ପିତା ମାତା ଗୁରବଶ୍ଚୈବଯେଽନ୍ଯେ
ଦେହସ୍ଯାସ୍ଯ ପ୍ରଭବନ୍ତି ପ୍ରଦାନେ।
ନାହଂ ଧର୍ମଂ ଲୋପଯିଷ୍ଯାମି ଲୋକେ
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବୃତ୍ତଂ ପୂଜ୍ଯତେ ଦେହରକ୍ଷା ॥ 3-307-23 (27736)
ମଯା ମନ୍ତ୍ରବଲଂ ଜ୍ଞାତୁମାହୂତସ୍ତ୍ବଂ ବିଭାବସୋ।
ବାଲ୍ଯାଦ୍ବାଲେତି ତତ୍କୃତ୍ବା କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ମେ ବିଭୋ ॥ 3-307-24 (27737)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 3-307-25x (2840)
ବାଲେତି କୃତ୍ବାଽନୁନଯଂ ତବାହଂ
ଦଦାନି ନାନ୍ଯାନୁନଯଂ ଲଭେତ।
ଆତ୍ମପ୍ରଦାନଂ କୁରୁ କୁନ୍ତିକନ୍ଯେ
ଶାନ୍ତିସ୍ତବୈବଂ ହି ଭବେଚ୍ଚ ଭୀରୁ ॥ 3-307-25 (27738)
ନ ଚାପି ଗନ୍ତୁଂ ଯୁକ୍ତଂ ହି ମଯା ମିଥ୍ଯାକୃତେନ ବୈ।
ଅସମେତ୍ଯ ତ୍ବଯା ଭୀରୁ ମନ୍ତ୍ରାହୂତେନ ଭାମିନି ॥ 3-307-26 (27739)
ଗମିଷ୍ଯାମ୍ଯନବଦ୍ଯାଙ୍ଗି ଲୋକେ ସମବହାସ୍ଯତାମ୍।
`ଗଚ୍ଛେଯମେବ ସୁଶ୍ରୋଣି ଗତୋଽହଂ ବୈ ନିରାକୃତଃ'।
ସର୍ବେଷାଂ ବିବୁଧାନାଂ ଚ ବକ୍ତବ୍ଯଃ ସ୍ଯାଂ ତଥା ଶୁଭେ ॥ 3-307-27 (27740)
3-307-28 (27741)
ସା ତ୍ବଂ ମଯା ସମାଗଚ୍ଛ ପୁତ୍ରଂ ଲପ୍ସ୍ଯସି ମାଧ୍ଶମ୍।
ବିଶିଷ୍ଟା ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଭବିଷ୍ଯସି ନ ସଂଶଯ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-307-3 ଋତୁଂ ରଜଃ ॥ 3-307-8 ପ୍ରାଣାନ୍ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଚକ୍ଷୁଃଶ୍ରୋତ୍ରାଦୀନି ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ। ଜଲେନ ସମ୍ଯଗାଚମ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-307-11 କିଂ କରୋମ୍ଯବଶୋ ରାଜ୍ଞି ଇତି ଥ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-307-13 ଯଥାହଂ ଗମିଷ୍ଯେ ତଥା ମା ମାଂ ବ୍ରବୀଷି ନତୁ ତଦ୍ଯୋଗ୍ଯମିତ୍ଯାହ ନତ୍ବିତି । ବୃଥା ପ୍ରସାଦମପ୍ରାପ୍ଯ ॥ 3-307-14 ତବାଭିସନ୍ଧିଂ ସୁଭଗେ କୁର୍ଯାଂ ପୁତ୍ରଃ ଇତି ଥ. ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-307-16 ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଦୁର୍ବାସସମ୍ ॥ 3-307-18 ବିନଯଂ ଦଣ୍ଡଂ ଧାସ୍ଯାମି ଧାରଯିଷ୍ଯାମି ॥ 3-307-22 ଅପଚାରୋଽପରାଧଃ କୃତଃ। ବ୍ରୀଡମାନେବ ବାଲେତି ଝ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 308
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.308. ଅଧ୍ଯାଯଃ 308
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କୁନ୍ତ୍ଯା ସଙ୍ଗମନ୍ତରା ଦୁଶ୍ଶକାନୁନଯେ ଭାସ୍କରେ କୃଚ୍ଛ୍ରାତ୍ତଦଙ୍ଗୀକରଣମ୍ ॥ 1 ॥ ସୂର୍ଯେଣ ପୁନଃ କନ୍ଯାତ୍ବଲାଭରୂପବରଦାନପୂର୍ବକଂ ତସ୍ଯାଂ ଗର୍ଭାଧାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-308-0 (27742)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-308-0x (2841)
ସା ତୁ କନ୍ଯା ବହୁବିଧଂ ବ୍ରୁବନ୍ତୀ ମଧୁରଂ ବଚଃ।
ଅନୁନେତୁଂ ସହସ୍ରାଂଶୁଂ ନ ଶଶାକ ମନସ୍ବିନୀ ॥ 3-308-1 (27743)
ନ ଶଶାକ ଯଦା ବାଲା ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାତୁଂ ତମୋନୁଦମ୍।
ଭୀତା ଶାପାତ୍ତତୋ ରାଜନ୍ଦଧ୍ଯୌ ଦୀର୍ଘମଥାନ୍ତରମ୍ ॥ 3-308-2 (27744)
ଅନାଗସଃ ପିତୁଃ ଶାପୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ତଥୈବ ଚ।
ମନ୍ନିମିତ୍ତଃ କଥଂ ନ ସ୍ଯାତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧାଦସ୍ମାଦ୍ବିଭାବସୋଃ ॥ 3-308-3 (27745)
ବାଲେନାପି ସତା ମୋହାଦ୍ଭୃଶଂ ସାପହ୍ନବାନ୍ଯପି।
ନାଽଭ୍ଯାସାଦଯିତବ୍ଯାନି ତେଜାଂସି ଚ ତପାଂସି ଚ॥ 3-308-4 (27746)
ସାହମଦ୍ଯ ଭୃଶଂ ଭୀତା ଗୃହୀତ୍ବା ଚ କରେ ଭୃଶମ୍।
କଥଂ ତ୍ବକାର୍ଯଂ କୁର୍ଯାଂ ବୈ ପ୍ରଦାନଂ ହ୍ଯାତ୍ମନଃ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 3-308-5 (27747)
ସା ବୈ ଶାପପରିତ୍ରସ୍ତା ବହୁ ଚିନ୍ତଯତୀ ହୃଦା।
ମୋହେନାଭିପରୀତାଙ୍ଗୀ ସ୍ମଯମାନା ପୁନଃପୁନଃ ॥ 3-308-6 (27748)
ତଂ ଦେବମବ୍ରବୀଦ୍ଭୀତା ବନ୍ଧୂନାଂ ରାଜସତ୍ତମ।
ବ୍ରୀଡାବିହ୍ବଲଯା ବାଚା ଶାପତ୍ରସ୍ତା ବିଶାଂପତେ ॥ 3-308-7 (27749)
ପିତା ମେ ଧ୍ରିଯତେ ଦେବ ମାତା ଚାନ୍ଯେ ଚ ବାନ୍ଧବାଃ।
ନ ତେଷୁ ଧ୍ରିଯମାଣଏଷୁ ବିଦିଲୋପୋ ଭବେଦଯମ୍ ॥ 3-308-8 (27750)
ତ୍ବଯା ତୁ ସଂଗମୋ ଦେବ ଯଦି ସ୍ଯାଦ୍ବିଧିବର୍ଜିତଃ।
ମନ୍ନିମିତ୍ତଂ କୁଲସ୍ଯାସ୍ଯ ଲୋକେଽକୀର୍ତିର୍ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-308-9 (27751)
ଅଥବା ଧର୍ମମେତଂ ତ୍ବଂ ମନ୍ଯସେ ତପତାଂବର।
ଋତେ ପ୍ରଦାନାଦ୍ବନ୍ଧୁଭ୍ଯସ୍ତବ କାମଂ କରୋମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-308-10 (27752)
ଆତ୍ମପ୍ରଦାନଂ ଦୁର୍ଧର୍ଷ ତବ କୃତ୍ବାସତୀ ତ୍ବହମ୍।
ତ୍ବଯି ଧର୍ମୋ ଯଶଶ୍ଚୈବ କୀର୍ତିରାଯୁଶ୍ଚ ଦେହିନାମ୍ ॥ 3-308-11 (27753)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 3-308-12x (2842)
ନ ତେ ପିତା ନ ତେ ମାତା ଗୁରବୋ ବା ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ପ୍ରଭବନ୍ତି ପ୍ରଦାନେ ତେ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଶୃଣୁ ମେ ବଚଃ ॥ 3-308-12 (27754)
ସର୍ବାନ୍କାମଯତେ ଯସ୍ମାତ୍କନେର୍ଧାତୋଶ୍ଚ ଭାମିନି।
ତସ୍ମାତ୍କନ୍ଯେହ ସୁଶ୍ରୋଣୀ ସ୍ବତନ୍ତ୍ରା ବରବର୍ଣିନି ॥ 3-308-13 (27755)
ନାଧର୍ମଶ୍ଚରିତଃ କଶ୍ଚିତ୍ତ୍ବଯା ଭବତି ଭାମିନି।
ଅଧର୍ମଂକୁତ ଏବାହଂ ବରେଯଂ ଲୋକକାମ୍ଯଯା ॥ 3-308-14 (27756)
ଅନାବୃତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ସର୍ବା ନରାଶ୍ଚ ବରବର୍ଣିନି।
ସ୍ବଭାବ ଏଷ ଲୋକାନାଂ ବିକାରୋଽନ୍ଯ ଇତି ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-308-15 (27757)
ସା ମଯା ସହସଂଗମ୍ଯ ପୁନଃ କନ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯସି।
ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ତେ ମହାବାଦ୍ଦୁର୍ଭବିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-308-16 (27758)
କୁନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-308-17x (2843)
ଯଦି ପୁତ୍ରୋ ମମ ଭବେତ୍ତ୍ବତ୍ତଃ ସର୍ବତମୋନୁଦ।
କୁଣ୍ଡଲୀ କବଚୀ ଶୂରୋ ମହାବାହୁର୍ମହାବଲଃ।
`ଅସ୍ତୁ ମେ ସଙ୍ଗମୋ ଦେବ ଅନେନ ସମଯେନ ତେ' ॥ 3-308-17 (27759)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 3-308-18x (2844)
ଭବିଷ୍ଯତି ମହାବାହୁଃ କୁଣ୍ଡଲୀ ଦିବ୍ଯବର୍ମଭୃତ୍।
ଉଭଯଂ ଚାମୃତମଯଂ ତସ୍ ଭଦ୍ରେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-308-18 (27760)
କୁନ୍ତ୍ଯୁବାଚ। 3-308-19x (2845)
ଯଦ୍ଯତଦମୃତାଦସ୍ତି କୁଣ୍ଡଲେ ବର୍ମ ଚୋତ୍ତମମ୍।
ମମ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଯଂ ବୈ ତ୍ବଂ ମତ୍ତ ଉତ୍ପାଦଯିଷ୍ଯସି ॥ 3-308-19 (27761)
ଅସ୍ତୁ ମେ ସଙ୍ଗମୋ ଦେବ ଯଥୋକ୍ତଂ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବଯା।
ତ୍ବଦ୍ବୀର୍ଯରୂପସତ୍ବୌଜା ଧର଼୍ମଯୁକ୍ତୋ ଭବେତ୍ସ ଚ ॥ 3-308-20 (27762)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 3-308-21x (2846)
ଅଦିତ୍ଯା କୁଣ୍ଡଲେ ରାଜ୍ଞି ଦତ୍ତେ ମେ ମତ୍ତକାଶିନି।
ତସ୍ମୈ ଦାସ୍ଯାମି ବାମୋରୁ ବର୍ମ ଚୈବେଦମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 3-308-21 (27763)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-308-22x (2847)
ପରମଂ ଭଗବନ୍ନେବଂ ସଙ୍ଗମିଷ୍ଯେ ତ୍ବଯା ସହ।
ଯଦି ପୁତ୍ରୋ ଭବେଦେବଂ ଯଥା ବଦସି ଗୋପତେ ॥ 3-308-22 (27764)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-308-23x (2848)
ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତାଂ କୁନ୍ତୀମାବିବେଶ ବିହଂଗମଃ।
ସ୍ବର୍ଭାନୁଶତ୍ରୁର୍ଯୋଗାତ୍ମା ନାଭ୍ଯାଂ ପସ୍ପର୍ଶ ଚୈବ ତାମ୍ ॥ 3-308-23 (27765)
ତତ ସା ବିହ୍ବଲେବାସୀତ୍କନ୍ଯା ସୂରଯ୍ସ୍ ତେଜସା।
ପପାତ ଚାଥ ସା ଦେବୀ ଶଯନେ ମୂଢଚେତନା ॥ 3-308-24 (27766)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 3-308-25x (2849)
ସାଧଯିଷ୍ଯାମି ସୁଶ୍ରୋଣି ପୁତ୍ରଂ ବୈ ଜନଯିଷ୍ଯସି।
ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠଂ କନ୍ଯା ଚୈବ ଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-308-25 (27767)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-308-26x (2850)
ତତଃ ସା ବ୍ରୀଡିତା ବାଲା ତଦା ସୂର୍ଯମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ରାଜେନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥିତଂ ଭୂରିବର୍ଚସମ୍ ॥ 3-308-26 (27768)
ଇତିସ୍ମୋକ୍ତା କୁନ୍ତିରାଜାତ୍ମଜା ସା
ବିବସ୍ବନ୍ତଂ ଯାଚମାନା ସଲଜ୍ଜା।
ତସ୍ମିନ୍ପୁଣ୍ଯେ ଶଯନୀଯେ ପପାତ
ମୋହାବିଷ୍ଟା ବେପମାନା ଲତେବ ॥ 3-308-27 (27769)
ତିଗ୍ମାଂଶୁସ୍ତାଂ ତେଜସା ମୋହଯିତ୍ବା
ଯୋଗେନାବିଶ୍ଯାତ୍ମସଂସ୍ଥାଂ ଚକାର।
ନ ଚୈବୈନାଂ ଦୂଷଯାମାସ ଭାନୁଃ
ସଂଜ୍ଞାଂ ଲେଭେ ଭୂଯ ଏବାତ ବାଲା ॥ 3-308-28 (27770)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ରଅଷ୍ଟାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 308 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-308-2 ଦଧ୍ଯୌ ଚିନ୍ତିତବତୀ। ଅନ୍ତରଂ କାଲମ୍ ॥ 3-308-4 ବାଲେନାଲ୍ପବଯସାପି ସତା ସାଧୁନା ମୋହାଚ୍ଚିତ୍ତପାରବଶ୍ଯାତ୍ ତେଜାସି ସୂର୍ଯାଦୀନି ତପାଂସି ଦୁର୍ବାସଆଦୀନି ନାଭ୍ଯାସାଦଯିତବ୍ଯାନ୍ଯତ୍ଯନ୍ତଂ ପ୍ରତ୍ଯାସତ୍ତିବିଷଯାଣି ନ କର୍ତବ୍ଯାନି ॥ 3-308-7 ବନ୍ଧୂନାଂ ବନ୍ଧୁଭ୍ଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-308-8 ଧ୍ରିଯତେ ଜୀବତି ॥ 3-308-12 ପ୍ରଭବନ୍ତି ସ୍ବାମ୍ଯମର୍ହନ୍ତି ॥ 3-308-13 କାମଯତେ ସର୍ବାନିତି କନ୍ଯେତି କନ୍ଯାଶବ୍ଦନିର୍ବଚନମ୍ ॥ 3-308-14 ତତ୍ରହେତୁଃ ଲୋକକାମ୍ଯଯା ଲୋକପ୍ରିଯଯା କାମବତ୍ତଯା ॥ 3-308-15 ଅନ୍ଯୋ ବିବାହନିଯମାଦିର୍ବିକାରଃ ॥ 3-308-18 ଅମୃତମଯଂ ସହଜଂ ବର୍ମ ॥ 3-308-26 ପ୍ରସ୍ଥିତଂ ସଂଗମାଯୋପକ୍ରନ୍ତମ୍ 3-308-28 ଆତ୍ମସଂସ୍ଥାଂବଚନବଶାମ୍। ଏନାଂ ନ ଦୂଷଯାମାସ। କନ୍ଯାତ୍ବସ୍ଥାପନେନେତି ଶେଷଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 309
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.309. ଅଧ୍ଯାଯଃ 309
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
କତିପଯକାଲାତିପାତେ କର୍ଣସ୍ଯ ସହଜକବଚକୁଣ୍ଡଲଧାରଣଏନ କୁନ୍ତ୍ଯାଂ ଜନନମ୍ ॥ 1 ॥ କୁନ୍ତ୍ଯା ଧାତ୍ର୍ଯାସହ ମନ୍ତ୍ରପୂର୍ବକଂ ଜାତମାତ୍ରସ୍ ଗର୍ଭସ୍ଯ ମଞ୍ଜୂଷାଯାଂ ନିକ୍ଷେପପୂର୍ବକମଶ୍ବନଦ୍ଯାଂ ବିସର୍ଜନମ୍ ॥ 2 ॥ ସଗର୍ଭାଯା ମଞ୍ଜୂଷାଯାଃ କ୍ରମେଣ ଚର୍ମଣ୍ବତୀଯମୁନାଦ୍ବାରା ଗଙ୍ଗାଯାଂ ପ୍ଲବନେନ ଚମ୍ପାପୁରୀପ୍ରବେଶଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-309-0 (27771)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-309-0x (2851)
ତତୋ ଗର୍ଭଃ ସମଭବତ୍ପୃଥାଯାଃ ପୃଥିବୀପତେ।
ଶୁକ୍ଲେ ଦଶୋତ୍ତରେ ପକ୍ଷେ ତାରାପତିରିବାମ୍ବରେ ॥ 3-309-1 (27772)
ସା ବାନ୍ଧବଭଯାଦ୍ବାଲା ଗର୍ଭଂ ତଂ ବିନିଗୂହତୀ।
ଧାରଯାମାସ ସୁଶ୍ରୋଣୀ ନ ଚୈନାଂ ବୁବୁଧେ ଜନଃ ॥ 3-309-2 (27773)
ନ ହି ତାଂ ବେଦ ନାର୍ଯନ୍ଯା କାଚିଦ୍ଧାତ୍ରେଯିକାମୃତେ।
କନ୍ଯାପୁରଗତାଂ ବାଲାଂ ନିପୁଣାଂ ପରିରକ୍ଷଣେ ॥ 3-309-3 (27774)
ତତଃ କାଲେନ ସା ଗର୍ଭଂ ସୁଷୁବେ ବରବର୍ଣିନୀ।
କନ୍ଯୈବ ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ପ୍ରସାଦାଦମରପ୍ରଭମ୍ ॥ 3-309-4 (27775)
ତଥୈବାବଦ୍ଧକବଚଂ କନକୋଜ୍ଜ୍ବଲକୁଣ୍ଡଲମ୍।
ହର୍ଯକ୍ଷଂ ବୃଷଭସ୍କନ୍ଧଂ ଯଥାସ୍ଯ ପିତରଂ ତଥା ॥ 3-309-5 (27776)
ଜାତମାତ୍ରଂ ଚ ତଂ ଗର୍ଭଂ ଧାତ୍ର୍ଯା ସଂମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଭାମିନୀ।
`ଉତ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁକାମା ତଂ ଗର୍ଭଂ କାରଯାମାସ ଭାରତ। 3-309-6 (27777)
ମଞ୍ଜୂଷାଂ ଶିଲ୍ପିଭିସ୍ତୂର୍ଣଂ ସୁନଦ୍ଧାଂ ସୁପ୍ରତିଷ୍ଠିତାମ୍ ॥
ପ୍ଲବୈର୍ବହୁବିଧୈର୍ବଦ୍ଧାଂ ପ୍ଲବନାର୍ଥଂ ଜଲେ ନୃପ।
ଅଜିନୈର୍ମୃଦୁଭିଶ୍ଚୈବଂ ସଂସ୍ତୀର୍ଣଶଯନାଂ ତଥା'॥ 3-309-7 (27778)
ମଞ୍ଜୂଷାଯାଂ ସମାଧାଯ ସ୍ବାସ୍ତୀର୍ଣାଯାଂ ସମନ୍ତତଃ।
ମଧୂଚ୍ଚିଷ୍ଟସ୍ଥିତାଯାଂ ତଂ ସୁଖାଯାଂ ରୁଦତୀ ତଥା।
ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣାଯାଂ ସୁପିଧାନାଯାମଶ୍ବନଦ୍ଯାମବାସୃଜତ୍ ॥ 3-309-8 (27779)
ଜାନତୀ ଚାପ୍ଯକର୍ତବ୍ଯଂ କନ୍ଯାଯା ଗର୍ଭଧାରଣମ୍।
ପୁତ୍ରସ୍ନେହେନ ସା ରାଜନ୍କରୁଣଂ ପର୍ଯଦେବଯତ୍ ॥ 3-309-9 (27780)
ସମୁତ୍ସୃଜନ୍ତୀ ମଞ୍ଜୂପାମଶ୍ବନଦ୍ଯାଂ ତଦା ଜଲେ।
ଉବାଚ ରୁଦତୀକୁନ୍ତୀ ଯାନି ବାକ୍ଯାନି ତଚ୍ଛୃଣୁ ॥ 3-309-10 (27781)
ସ୍ବସ୍ତି ତେଽସ୍ତ୍ବାନ୍ତରିକ୍ଷେଭ୍ଯଃ ପାର୍ଥିବେଭ୍ଯଶ୍ଚ ପୁତ୍ରକ।
ଦିବ୍ଯେଭ୍ଯଶ୍ଚୈବ ଭୂତେଭ୍ଯସ୍ତଥା ତୋଯଚରାଶ୍ଚ ଯେ ॥ 3-309-11 (27782)
ଶିବାସ୍ତେ ସନ୍ତୁ ପନ୍ଥାନୋ ମା ଚ ତେ ପରିପନ୍ଥିନଃ।
ଆଗତାଶ୍ଚ ତଥା ପୁତ୍ର ଭବନ୍ତ୍ଯଦ୍ରୋହଚେତସଃ ॥ 3-309-12 (27783)
ପାତୁ ତ୍ବାଂ ବରୁଣୋ ରାଜା ସଲିଲେ ସଲିଲେଶ୍ବରଃ।
ଅନ୍ତରିକ୍ଷେଽନ୍ତରିକ୍ଷସ୍ଥଃ ପବନଃ ସର୍ବଗସ୍ତଥା ॥ 3-309-13 (27784)
ପିତା ତ୍ବାଂ ପାତୁ ସର୍ବତ୍ର ତପନସ୍ତପତାଂବରଃ।
ଯେନ ଦତ୍ତୋସି ମେ ପୁତ୍ର ଦିବ୍ଯେନ ବିଧିନା କିଲ ॥ 3-309-14 (27785)
ଆଦିତ୍ଯା ବସବୋ ରୁଦ୍ରାଃ ସାଧ୍ଯା ବିଶ୍ବେ ଚ ଦେବତାଃ।
ମରୁତଶ୍ଚ ସହେନ୍ଦ୍ରେଣ ଦିଶଶ୍ଚ ସଦିଦୀଶ୍ବରାଃ ॥ 3-309-15 (27786)
ରକ୍ଷନ୍ତୁ ତ୍ବାଂ ସୁରାଃ ସର୍ବେ ସମେଷୁ ବିଷମେଷୁ ଚ।
ବେତ୍ସ୍ଯାମି ତ୍ବାଂବିଦେଶେପି କବଚେନାଭିସୂଚିତମ୍ ॥ 3-309-16 (27787)
ଧନ୍ଯସ୍ତେ ପୁତ୍ର ଜନରକୋ ଦେବୋ ଭାନୁର୍ବିଭାବସୁଃ।
ସ୍ତ୍ବାଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯତି ଦିବ୍ଯେନ ଚକ୍ଷୁଷା ବାହିନୀଗତମ୍ ॥ 3-309-17 (27788)
ଧନ୍ଯା ସା ପ୍ରମଦା ଯା ତ୍ବାଂ ପୁତ୍ରତ୍ବେ କଲ୍ପଯିଷ୍ଯତି।
ଯସ୍ଯାସ୍ତ୍ବଂ ତୃଷିତଃ ପୁତ୍ର ସ୍ତନଂ ପାସ୍ଯସି ଦେବଜ ॥ 3-309-18 (27789)
କୋନୁ ସ୍ବପ୍ନସ୍ତଯା ଦୃଷ୍ଟୋ ଯା ତ୍ବାମାଦିତ୍ଯବର୍ଚସମ୍।
ଦିବ୍ଯବର୍ମସମାଯୁକ୍ତଂ ଦିବ୍ଯକୃଣ୍ଡଲଭୂଷିତମ୍ ॥ 3-309-19 (27790)
ପଦ୍ମାଯତବିଶାଲାକ୍ଷଂ ପଦ୍ମତାମ୍ରଦଲୋଜ୍ଜ୍ବଲମ୍।
ସୁଲଲାଟଂ ସୁକେଶାନ୍ତଂ ପୁତ୍ରତ୍ବେ କଲ୍ପଯିଷ୍ଯତି ॥ 3-309-20 (27791)
ଧନ୍ଯା ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ପୁତ୍ର ତ୍ବାଂ ଭୂମୌ ସଂସର୍ପମାଣକମ୍।
ଅବ୍ଯକ୍ତକଲବାକ୍ଯାନି ବଦନ୍ତଂ ରେଣୁଗୁଣ୍ଠିତମ୍ ॥ 3-309-21 (27792)
ଧନ୍ଯା ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ପୁତ୍ର ତ୍ବାଂ ପୁନର୍ଯୌବନଗୋଚରମ୍।
ହିମବଦ୍ବନସଂଭୂତଂ ସିଂହଂ କେସରିଣଂ ଯଥା ॥ 3-309-22 (27793)
ଏବଂ ବହୁବିଧଂ ରାଜନ୍ବିଲପ୍ଯ କରୁଣଂ ପୃଥା।
ଅବାମୃଜତମଜ୍ଜୂଷାମଶ୍ବନଦ୍ଯାଂ ତଦା ଜଲେ ॥ 3-309-23 (27794)
ରୁଦତୀ ପୁତ୍ରଶୋକାର୍ତା ନିଶୀଥେ କମଲେକ୍ଷଣା।
ଧାତ୍ର୍ଯା ସହ ପୃଥା ରାଜନ୍ପୁତ୍ରଦର୍ଶନଲାଲସା ॥ 3-309-24 (27795)
ବିସର୍ଜଯିତ୍ବା ମଞ୍ଜୂଷାଂ ସଂବୋଧନଭଯାତ୍ପିତୁଃ।
ବିବେଶ ରାଜଭବନଂ ପୁନଃ ଶୋକାତୁରା ତତଃ ॥ 3-309-25 (27796)
ମଞ୍ଜୂଷା ତ୍ବଶ୍ବନଦ୍ଯାଃ ସା ଯଯୌ ଚର୍ମଯଣ୍ବତୀଂ ନଦୀମ୍।
ଚର୍ମଣ୍ବତ୍ଯାଶ୍ଚଯମୁନାଂ ତତୋ ଗଙ୍ଗାଂ ଜଗାମ ହ ॥ 3-309-26 (27797)
ଗଙ୍ଗାଯାଃ ସୂତବିଷଯଂ ଚମ୍ପାମନୁଯଯୌ ପୁରୀମ୍।
ସ ମଞ୍ଜୂଷାଗତୋ ଗର୍ଭସ୍ତରଙ୍ଗୈରୁହ୍ଯମାନକଃ ॥ 3-309-27 (27798)
ଅମୃତାଦୁତ୍ଥିତଂ ଦିବ୍ଯଂ ତନୁବର୍ମ ସକୁଣ୍ଡଲମ୍।
ଧାରଯାମାସ ତଂ ଗର୍ଭଂ ଦୈବଂ ଚ ବିଧିନିର୍ମିତମ୍ ॥ 3-309-28 (27799)
ଏତଦ୍ଗୁହ୍ଯଂ ମହାରାଜ ସୂର୍ଯସ୍ଯାସୀନ୍ମହାତ୍ମନଃ।
ସ ସୂର୍ଯସଂଭବୋ ଗର୍ଭଃ କୁନ୍ତ୍ଯା ଗର୍ଭେଣ ଧାରିତଃ' ॥ 3-309-29 (27800)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ନବାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 309 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-309-1 ଦଶୋତ୍ତରେ ଏକାଦଶେ ଶୁକ୍ଲେ ପକ୍ଷେ ପ୍ରତିପଦି ଚନ୍ଦ୍ରଇବ ବାଲ ଉଦ୍ଭୂତଃ। ମାଘଶୁକ୍ଲପ୍ରତିପଦି କର୍ଣନିଷେକଜନ୍ମେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-309-5 ହର୍ଯକ୍ଷଂ ସିଂହନେତ୍ରମ୍ ॥ 3-309-6 ଗର୍ଭଂ ପ୍ରତି ସଂମନ୍ତ୍ର୍ଯେତ୍ଯଧ୍ଯାହାରେଣାନ୍ବଯଃ ॥ 3-309-8 ମଧୂଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ ସିକ୍ଥକମ୍। ମଯନମିତି ଭାଷାଯାମ୍। ତେନ ସ୍ଥିତାଯାଂ ସର୍ବତୋଲିପ୍ତାଯାଂ ମଞ୍ଜୂଷାଯାମ୍। ଜଲପ୍ରବେଶୋ ନ ଭବେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 3-309-12 ଆଗମାଶ୍ଚ ତଥା ସନ୍ତୁ ଦିବ୍ଯେନ ବିଧିନା ତବ ଇତି ଥ. ଧ. ପାଠଃ। ଆଗମାଶ୍ଚ ତଥା ପାନ୍ତୁ ଇତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-309-28 ଦୈବଂ କର୍ତୃ। ଗର୍ଭଂ ସକୁଣ୍ଡଲଂ ବର୍ମ ଧାରଯାମାସେତ୍ଯନ୍ବଯଃ। ଗର୍ଭଂ କବଚକୁଣ୍ଡଲଧାରକଂଚକାରେତ୍ଯର୍ଥଃ। ବିଧିନା ଈଶ୍ବରେଣ ନିର୍ମିତମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 310
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.310. ଅଧ୍ଯାଯଃ 310
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ସ୍ନାନାଯ ଭାର୍ଯଯା ସହ ଗଙ୍ଗାଂ ଗତେନାଧିରଥନାମ୍ନା ସୂତେନ ତତ୍ରୋତ୍ପ୍ଲବମାନାଯାଃ ସଗର୍ଭମଞ୍ଜୂଷାଯା ଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ମଞ୍ଜୂଷୋଦ୍ଘାଟନେ ଦୃଷ୍ଟସ୍ଯ ଗର୍ଭସ୍ଯ ସ୍ବପୁତ୍ରତଯା ପରିକଲ୍ପନେନ ନାମକରଣାଦିପୂର୍ବକଂପ୍ରୀତ୍ଯା ପୋଷଣମ୍ ॥ 2 ॥ କର୍ଣେନ ପରଶୁରାମାଦିଭ୍ଯୋଽସ୍ତ୍ରଗ୍ରହଣପୂର୍ବକଂ ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ସଖ୍ଯକରଣମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-310-0 (27801)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-310-0x (2852)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ବୈ ସଖା।
ସୂତୋଽଧିରଥ ଇତ୍ଯେବ ସଦାରୋ ଜାହ୍ନବୀଂ ଯଯୌ ॥ 3-310-1 (27802)
ତସ୍ଯ ଭାର୍ଯାଽଭବଦ୍ରାଜନ୍ରୂପେଣାସଦୃଶୀ ଭୁବି।
ରାଧା ନାମ ମହାଭାଗା ନ ସା ପୁତ୍ରମବିନ୍ଦତ।
ଅପତ୍ଯାର୍ଥେ ପରଂ ଯତ୍ନମକରୋଚ୍ଚ ବିଶେଷତଃ ॥ 3-310-2 (27803)
ସା ଦଦର୍ଶାଥ ମଞ୍ଜୂଷାମୁହ୍ଯମାନାଂ ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ଦତ୍ତରକ୍ଷାପ୍ରତିସରାମନ୍ବାଲମ୍ଭନଶୋଭନାମ୍ ॥ 3-310-3 (27804)
ଊର୍ମୀତରଙ୍ଗୈର୍ଜାହ୍ନବ୍ଯାଃ ସମାନୀତାମୁପହ୍ବରମ୍।
`ବିବର୍ତମାନାଂ ବହୁଶଃ ପୁନଃପୁନରିତସ୍ତତଃ ॥ 3-310-4 (27805)
ତତଃ ସା ବାଯୁନା ରାଜନ୍ସ୍ରୋତସା ଚ ବଲୀଯସା।
ଉପାନୀତୋ ଯତଃ ସୂତଃ ସଭାର୍ଯୋ ଜଲମାଶ୍ରିତଃ' ॥ 3-310-5 (27806)
ସା ତୁ କୌତୂହଲାତ୍ପ୍ରାପ୍ତାଂ ଗ୍ରାହଯାମାସ ଭାମିନୀ।
ତତୋ ନିବେଦଯାମାସ ସୂତସ୍ଯାଧିରଥସ୍ଯ ବୈ ॥ 3-310-6 (27807)
ସ ତାମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ମଞ୍ଜୂଷାମୁତ୍ସାର୍ଯ ଜଲମନ୍ତିକାତ୍।
ଯନ୍ତ୍ରୈରୁଦ୍ଘାଟଯାମାସ ସୋଽପଶ୍ଯତ୍ତତ୍ରବାଲକମ୍ ॥ 3-310-7 (27808)
ମୃଷ୍ଟକୁଣ୍ଡଲଯୁକ୍ତେନ ବଦନେନ ବିରାଜିତମ୍।
`ପରିମ୍ଲାନମୁଖଂ ବାଲଂ ରୁଦନ୍ତଂ କ୍ଷୁଧିତଂ ଭୃଶମ୍ ॥ 3-310-8 (27809)
ସ ତୁ ତଂ ପରଯା ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯୁକ୍ତଂ ବରାତ୍ମଜମ୍'।
ସ ସୂତୋ ଭାର୍ଯଯା ସାର୍ଧଂ ବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନଃ।
ଅଙ୍କମାରୋପ୍ଯ ତଂ ବାଲଂ ଭାର୍ଯାଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-310-9 (27810)
ଇଦମତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ଭୀରୁ ଯତୋ ଜାତୋସ୍ମି ଭାମିନି।
ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ଦେବଗର୍ଭୋଽଯଂ ମନ୍ଯେଽସ୍ମାକମୁପାଗତଃ ॥ 3-310-10 (27811)
ଅନପତ୍ଯସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋଽଯଂ ଦେବୈର୍ଦତ୍ତୋ ଧ୍ରୁବଂ ମମ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତଂ ଦଦୌ ପୁତ୍ରଂ ରାଧାଯୈ ସ ମହୀପତେ ॥ 3-310-11 (27812)
ରପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ତଂ ରାଧା ବିଧିବଦ୍ଦିବ୍ଯରୂପିଣମ୍।
ପୁତ୍ରଂ କମଲଗର୍ଭାଭଂ ଦେବଗର୍ଭଂ ଶ୍ରିଯା ବୃତମ୍ ॥ 3-310-12 (27813)
`ସ୍ତନ୍ଯଂ ସମସ୍ରବଚ୍ଚାସ୍ଯ ଦୈବାଦିତ୍ଥ ନିଶ୍ଚଯଃ'।
ପୁପୋଷ ଚୈନଂ ବିଧିବଦ୍ବବୃଧେ ସ ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ତତଃ ପ୍ରଭୃତି ଚାପ୍ଯନ୍ଯେ ପ୍ରାଭବନ୍ନୌରସାଃ ସୁତାଃ ॥ 3-310-13 (27814)
`ନାମକର୍ମ ଚ ଚକ୍ରୁସ୍ତେ କୁଣ୍ଡଲେ ତସ୍ ଦୃଶ୍ଯତେ।
କର୍ଣ ଇତ୍ଯେବ ତଂ ବାଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କର୍ଣଂ ସକୁଣ୍ଡଲମ୍' ॥ 3-310-14 (27815)
ବସୁବର୍ମଧରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଂ ବାଲଂ ହେମକୁଣ୍ଡଲମ୍।
ନାମାସ୍ଯ ବସୁଷେଣେତି ତତଶ୍ଚକ୍ରୁର୍ଦ୍ବିଜାତଯଃ ॥ 3-310-15 (27816)
ଏବଂ ସ ସୂତପୁତ୍ରତ୍ବଂ ଜଗାମାମିତବିକ୍ରମଃ।
ବସୁଷେଣ ଇତିଖ୍ଯାତୋ ବୃଷ ଇତ୍ଯେବ ଚ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-310-16 (27817)
ସୂତସ୍ଯ ବବୃଧେଽଙ୍ଗେଷୁ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ପୁତ୍ରଃ ସ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଚାରେଣ ବିଦିତଶ୍ଚାସୀତ୍ପୃଥଯା ଦିବ୍ଯବର୍ମଭୃତ୍ ॥ 3-310-17 (27818)
ସୂତସ୍ତ୍ବଧିରଥଃ ପୁତ୍ରଂ ବିବୃଦ୍ଧଂ ସମଯେନ ତମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରସ୍ଥାପଯାମାସ ପୁରଂ ବାରଣସାହ୍ବଯମ୍ ॥ 3-310-18 (27819)
ତତ୍ରୋପସଦନଂ ଚକ୍ରେ ଦ୍ରୋଣସ୍ଯେଷ୍ବସ୍ତ୍ରକର୍ମଣି।
ସଖ୍ଯଂ ଦୁର୍ଯୋଧନେନୈବମଗମତ୍ସ ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 3-310-19 (27820)
ଦ୍ରୋଣାତ୍କୃପାଚ୍ଚ ରାମାଚ୍ଚ ସୋଽସ୍ତ୍ରଗ୍ରାମଂ ଚତୁର୍ବିଧମ୍।
ଲବ୍ଧ୍ବା ଲୋକେଽଭବତ୍ଖ୍ଯାତଃ ପରମେଷ୍ବାସତାଂ ଗତଃ ॥ 3-310-20 (27821)
ସଂଧାଯ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ପାର୍ଥାନାଂ ବିପ୍ରିଯେ ରତଃ।
ଯୋଦ୍ଧୁମାଶଂସତେ ନିତ୍ଯଂ ଫଲ୍ଗୁନେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-310-21 (27822)
ସଦା ହି ତସ୍ ସ୍ପର୍ଧାଽଽସୀଦର୍ଜୁନନ ବିଶାଂପତେ।
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ଚ କର୍ଣେନ ଯତୋ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଂ ବଭୂବ ହ ॥ 3-310-22 (27823)
ଏତଦ୍ଗୁହ୍ଯଂ ମହାରାଜ ସୂର୍ଯସ୍ଯାସୀନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ଯଃ ସୂର୍ଯସଂଭବଃ କର୍ଣଃ କୁର୍ଯାତ୍ପ୍ରତିକୁଲେ ରତଃ ॥ 3-310-23 (27824)
ତଂ ତୁ କୁଣ୍ଡଲିନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବର୍ମଣା ଚ ସମନ୍ବିତମ୍।
ଅବଧ୍ଯଂ ସମରେ ମତ୍ବା ପର୍ଯତପ୍ଯଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 3-310-24 (27825)
ଯଦା ଚ କର୍ଣୋ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭାନୁମନ୍ତଂ ଦିବାକରମ୍।
ସ୍ତୌତି ମଧ୍ଯଂଦିନେ ପ୍ରାପ୍ତେ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ସଲିଲୋତ୍ଥିତଃ ॥ 3-310-25 (27826)
ତତ୍ରୈନମୁପତିଷ୍ଠନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣା ଧନହେତୁନା।
ନାଦେଯଂ ତସ୍ଯ ତତ୍କାଲେ କିଂଚିଦସ୍ତି ଦ୍ବିଜାତିଷୁ ॥ 3-310-26 (27827)
ତମିନ୍ଦ୍ରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଭୂତ୍ବା ଭିକ୍ଷାଂ ଦେହୀତ୍ଯୁପସ୍ଥିତଃ।
ସ୍ବାଗତଂ ଚେତି ରାଧେଯସ୍ତମଥ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-310-27 (27828)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ଦଶାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 310 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-310-3 ଦତ୍ତୋ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ପ୍ରତିସରୋ ଦୂର୍ବାକଙ୍କଣାଦିରୂପୋ ଯସ୍ଯାଂ ତାମଅ। ଅନ୍ବାଲମ୍ଭନଂ କୁଙ୍କୁମହସ୍ତଦାନମ୍ ॥ 3-310-5 ଉପହ୍ବରଂ ସମୀପମ୍ ॥ 3-310-7 ଉତ୍ସାର୍ଯ ପରତୋ ନୀତ୍ବା ॥ 3-310-15 ବସୁବର୍ମ ସ୍ବର୍ଣକବଚନମ୍ ॥ 3-310-17 ଅଙ୍ଗେଷୁ ଜନପଦବିଶେଷେଷୁ ॥ 3-310-19 ଉପସଦନଂ ଗୁରୂପସଦନମ୍ ॥ 3-310-20 ପରମେଷ୍ବାସତାଂ ମହାଧନୁର୍ଧରତାମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 311
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.311. ଅଧ୍ଯାଯଃ 311
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ବ୍ରାହ୍ମଣବେପଧାରଣେନ କର୍ଣପ୍ରତି କବଚକୁଣ୍ଡଲଯାଚନମ୍ ॥ ତସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରତ୍ବଂ ଜାନତା କର୍ଣେନ ତସ୍ମାଚ୍ଛକ୍ତିଗ୍ରହଣପୂର୍ବକଂ ତସ୍ମୈ କବଚକୁଣ୍ଡଲଦାନମ୍ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-311-0 (27829)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-311-0x (2853)
ଦେବରାଜମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଚ୍ଛଦ୍ମନାଽଽବୃତମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାସ୍ବାଗତମିତ୍ଯାହ ନ ବୁବୋଧାସ୍ଯ ମାନସମ୍ ॥ 3-311-1 (27830)
ହିରଣ୍ଯକଣ୍ଠୀଃ ପ୍ରମଦା ଗ୍ରାମାନ୍ବା ବହୁଗୋକୁଲାନ୍।
କିଂ ଦଦାନୀତି ତଂ ବିପ୍ରମୁବାଚାଧିରଥିସ୍ତତଃ ॥ 3-311-2 (27831)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 3-311-3x (2854)
ହିରଣ୍ଯକଣ୍ଠ୍ଯଃ ପ୍ରମଦା ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍ପ୍ରୀତିବର୍ଧନମ୍।
ନାହ ଦତ୍ତମିହେଚ୍ଛାମି ତଦର୍ଥିଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦୀଯତାମ୍ ॥ 3-311-3 (27832)
ଯଦେତତ୍ସହଜଂ ବର୍ମ କୁଣ୍ଡଲେ ଚ ତବାନଘ।
ଏତଦୁତ୍କୃତ୍ଯ ମେ ଦେହି ଯଦି ସତ୍ଯବ୍ରତୋ ଭବାନ୍ ॥ 3-311-4 (27833)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଭିକ୍ଷାଂ ତ୍ବଯା ଦତ୍ତାଂ ପରଂତପ।
ଏଷ ମେ ସର୍ବଲାଭାନାଂ ଲାଭଃ ପରମକୋ ମତଃ ॥ 3-311-5 (27834)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-311-6x (2855)
ଅବନିଂ ପ୍ରମଦା ଗାଶ୍ଚ ନିର୍ବାପଂ ବହୁବାର୍ଷିକମ୍।
ତତ୍ତେ ବିପ୍ର ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ନ ତୁ ବର୍ମ ସକୁଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 3-311-6 (27835)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-311-7x (2856)
ଏବଂ ବହୁବିଧୈର୍ବାକ୍ଯୈର୍ବାର୍ଯମାଣଃ ସ ତୁ ଦ୍ବିଜଃ।
ରକର୍ଣେନ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାନ୍ଯଂ ବରମଯାଚତ ॥ 3-311-7 (27836)
ସାନ୍ତ୍ବିତଶ୍ଚ ଯଥାଶକ୍ତି ପୂଜିତଶ୍ଚ ଯଥାବିଧି।
ନ ଚାନ୍ଯଂ ସ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠଃ କାମଯାମାସ ବୈ ବରମ୍ ॥ 3-311-8 (27837)
ଯଦା ନାନ୍ଯ ପ୍ରବୃଣୁତେ ବରଂ ବୈ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ।
`ବିନାଽସ୍ ସହଜଂ ବର୍ମ କୁଣ୍ଡଲେ ଚ ବିଶାଂପତେ'।
ତଦୈନମବ୍ରବୀଦ୍ଭୂଯୋ ରାଧେଯଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ ॥ 3-311-9 (27838)
ସହଜଂ ବର୍ମ ମେ ବିପ୍ର କୁଣ୍ଡଲେ ଚାମୃତୋଦ୍ଭବେ।
ତେନାବଧ୍ଯୋସ୍ମି ଲୋକେଷୁ ତତୋ ନୈତଜ୍ଜହାମ୍ଯହମ୍ ॥ 3-311-10 (27839)
ବିଶାଲଂ ପୃଥିବୀରାଜ୍ଯଂ କ୍ଷେମଂ ନିହତକଣ୍ଟକମ୍।
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ ମତ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ସାଧୁ ବ୍ରାହ୍ମଣପୁଙ୍ଗବ ॥ 3-311-11 (27840)
କୁଣ୍ଡଲାଭ୍ଯାଂ ବିମୁକ୍ତୋଽହଂବର୍ମଣା ସହଜେନ ଚ।
ଦମନୀଯୋ ଭବିଷ୍ଯାମି ଶତ୍ରୂଣାଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ ॥ 3-311-12 (27841)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-311-12x (2857)
ଯଦନ୍ଯଂ ନ ବରଂ ବବ୍ରେ ଭଗବାନ୍ପାକଶାସନଃ।
ତତଃ ପ୍ରହସ୍ କର୍ଣସ୍ତଂ ପୁନରିତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ॥ 3-311-13 (27842)
ବିଦିତୋ ଦେବଦେବେଶ ପ୍ରାଗେବାସି ମମ ପ୍ରଭୋ।
ନ ତୁ ନ୍ଯାଯ୍ଯଂ ମଯା ଦାତୁଂ ତବ ଶକ୍ର ବୃଥା ବରମ୍ ॥ 3-311-14 (27843)
ତ୍ବଂ ହି ଦେବେଶ୍ବରଃ ସାକ୍ଷାତ୍ତ୍ବଯା ଦେଯୋ ବରୋ ମମ।
ଅନ୍ଯେଷାଂ ଚୈବ ଭୂତାନାମୀଶ୍ବରୋ ହ୍ଯସି ଭୂତକୃତ୍ ॥ 3-311-15 (27844)
ଯଦି ଦାସ୍ଯାମି ତେ ଦେବ କୁଣ୍ଡଲେ କବଚଂ ତଥା।
ବଧ୍ଯତାମୁପଯାସ୍ଯାମି ତ୍ବଂ ଚ ଶକ୍ରାବହାସ୍ଯତାମ୍ ॥ 3-311-16 (27845)
ତସ୍ମାଦ୍ବିନିମଯଂ କୃତ୍ବା କୁଣ୍ଡଲେବର୍ମ ଚୋତ୍ତମମ୍।
ହରସ୍ବ ଶକ୍ରକାମଂ ମେ ନ ଦଦ୍ଯାମହମନ୍ଯଥା ॥ 3-311-17 (27846)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 3-311-18x (2858)
ବିଦିତୋଽହଂ ରବେଃ ପୂର୍ବମାଯାନେବ ତବାନ୍ତିକମ୍।
ତେନ ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତମେବମେତନ୍ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-311-18 (27847)
କାମମସ୍ତୁ ତଥା ତାତ ତବ କର୍ଣ ଯଥେଚ୍ଛସି।
ବର୍ଜଯିତ୍ବା ତୁ ମେ ବଜ୍ରଂ ପ୍ରବୃଣୀଷ୍ବ ଯଥେଚ୍ଛସି ॥ 3-311-19 (27848)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-311-20x (2859)
ତତଃ କର୍ଣଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟସ୍ତୁ ଉପସଂଗମ୍ଯ ବାସବମ୍।
ଅମୋଘାଂ ଶକ୍ତିମଭ୍ଯେତ୍ଯ ବବ୍ରେ ସମ୍ପୂର୍ଣମାନସଃ ॥ 3-311-20 (27849)
କ୍ରଣ ଉବାଚ। 3-311-21x (2860)
ବର୍ମଣା କୁଣ୍ଡଲାଭ୍ଯାଂ ଚ ଶକ୍ତିଂ ମେ ଦେହି ବାସବ।
ଅମୋଘାଂ ଶତ୍ରୁସଙ୍ଘାନାଂ ଘାତିନୀଂ ପୃଥନାମୁଖେ ॥ 3-311-21 (27850)
ତତଃ ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ମନସା ମୁହୂର୍ତମିବ ବାସବଃ।
ଶକ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ପୃଥିବୀପାଲ କର୍ଣଂ ବାକ୍ଯମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-311-22 (27851)
କୁଣ୍ଡଲେ ମେ ପ୍ରଯଚ୍ଛସ୍ବ ବର୍ମ ଚୈବ ଶରୀରଜମ୍।
ଗୃହାଣ କର୍ଣ ଶକ୍ତିଂ ତ୍ବମନେନ ସମଯେନ ଚ ॥ 3-311-23 (27852)
ଅମୋଘା ହନ୍ତି ଶତଶଃ ଶତ୍ରୂନ୍ମମ କରଚ୍ଯୁତା।
ପୁନଶ୍ଚ ପାଣିମଭ୍ଯେତି ମମ ଦୈତ୍ଯାନ୍ବିନିଘ୍ନତଃ ॥ 3-311-24 (27853)
ସେଯଂ ତବ କରପ୍ରାପ୍ତା ହତ୍ବୈରକଂ ରିପୁମୂର୍ଜିତମ୍।
ଗର୍ଜନ୍ତଂ ପ୍ରତପନ୍ତଂ ଚ ମାମେବୈଷ୍ଯତି ସୂତଜ ॥ 3-311-25 (27854)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-311-25x (2861)
ଏକମେବାହମିଚ୍ଛାମି ରିପୁଂ ହନ୍ତୁଂ ମହାହବେ।
ଗର୍ଜନ୍ତଂପ୍ରତପନ୍ତଂ ଚ ଯତୋ ମମ ଭଯଂ ଭବେତ୍ ॥ 3-311-26 (27855)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-311-27x (2862)
ଏକଂ ହନିଷ୍ଯସି ରିପୁଂ ଗର୍ଜନ୍ତଂ ବଲିନଂ ରଣେ।
ତ୍ବଂ ତୁ ଯଂ ପ୍ରାର୍ଥଯସ୍ଯେକଂ ରକ୍ଷ୍ଯତେ ସ ମହାତ୍ମନା ॥ 3-311-27 (27856)
ଯମାହୁର୍ବେଦବିଦ୍ବାଂସୋ ବରାହମପରାଜିତମ୍।
ନାରାଯଣମଚିନ୍ତ୍ଯଂ ଚ ତେନ କୃଷ୍ଣେନ ରକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 3-311-28 (27857)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-311-29x (2863)
`ଏବମେତଦ୍ଯଥାଽଽତ୍ଥ ତ୍ବଂ ଦାନବାନାଂ ନିଷୂଦନ।
ବଧିଷ୍ଯାମି ରଣେ ଶତ୍ରୁଂ ଯୋ ମେ ସ୍ଥାତା ପୁରସ୍ସରଃ' ॥ 3-311-29 (27858)
ଏବମପ୍ଯସ୍ତୁ ଭଗବନ୍ନେକବୀରବଧେ ମମ।
ଅମୋଘାଂ ଦେହି ମେ ଶକ୍ତିଂ ଯଥା ହନ୍ଯାଂ ପ୍ରତାପିନମ୍ ॥ 3-311-30 (27859)
ଉତ୍କୃତ୍ଯ ତୁ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି କୁଣ୍ଡଲେ କବଚଂ ଚ ତେ।
ନିକୃତ୍ତେଷୁ ତୁ ଗାତ୍ରେଷୁ ନ ମେ ବୀଭତ୍ସତା ଭବେତ୍ ॥ 3-311-31 (27860)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 3-311-32x (2864)
ନ ତେ ବୀଭତ୍ସତା କର୍ଣ ଭବିଷ୍ଯତି କଥଞ୍ଚନ।
ବ୍ରଣଶ୍ଚୈବ ନ ଗାତ୍ରେଷୁ ଯସ୍ତ୍ବଂ ନାନୃତମିଚ୍ଛସି ॥ 3-311-32 (27861)
ଯାଦୃଶସ୍ତେ ପିତୁର୍ବର୍ଣସ୍ତେଜଶ୍ଚ ବଦତାଂବର।
ତାଦୃଶେନୈବ ବର୍ଣେନ ତ୍ବଂ କର୍ଣ ଭବିତା ପୁନଃ ॥ 3-311-33 (27862)
ବିଦ୍ଯମାନେଷୁ ଶସ୍ତ୍ରେଷୁ ଯଦ୍ଯମୋଘାମସଂଶଯେ।
ପ୍ରମତ୍ତୋ ମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ଚାପି ତ୍ବଯ୍ଯେବୈଷା ପତିଷ୍ଯତି ॥ 3-311-34 (27863)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 3-311-35x (2865)
ସଂଶଯଂ ପରମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବିମୋକ୍ଷ୍ଯେ ବାସବୀମିମାମ୍।
ଯଥା ମାମୌତ୍ଥ ଶକ୍ର ତ୍ବଂ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 3-311-35 (27864)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-311-36x (2866)
ତତଃ ଶକ୍ତିଂ ପ୍ରଜ୍ବଲିତାଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ ବିଶାଂପତେ।
ଶସ୍ତ୍ରଂ ଗୃହୀତ୍ବା ନିଶିତଂ ସର୍ବଗାତ୍ରାଣ୍ଯକୃନ୍ତତ ॥ 3-311-36 (27865)
ତତୋ ଦେବା ମାନବା ଦାନବାଶ୍ଚ
ନିକୃନ୍ତନ୍ତଂ କର୍ଣମାତ୍ମାନମେବ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସର୍ବେ ସିଂହନାଦାନ୍ପ୍ରଣେଦୁ-
ର୍ନ ହ୍ଯସ୍ଯାସୀନ୍ମୁଖଜୋ ବୈ ବିକାରଃ ॥ 3-311-37 (27866)
ତତୋ ଦିବ୍ଯା ଦୁନ୍ଦୁଭଯଃ ପ୍ରଣେଦୁଃ
ପପାତୋଚ୍ଚୈଃ ପୁଷ୍ପବର୍ଷଂ ଚ ଦିବ୍ଯମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କର୍ଣଂ ଶସ୍ତ୍ରସଂକୃତ୍ତଗାତ୍ରଂ
ମହୁଶ୍ଚାପି ସ୍ମଯମାନଂ ନୃବୀରମ୍ ॥ 3-311-38 (27867)
ତତଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା କବଚଂ ଦିବ୍ଯମଙ୍ଗା-
ତ୍ତଥୈବାର୍ଦ୍ରଂ ପ୍ରଦଦୌ ବାସବାଯ।
ତଥୋତ୍କୃତ୍ଯ ପ୍ରଦଦୌ କୁଣ୍ଡଲେ ତେ
କର୍ଣାତ୍ତସ୍ମାତ୍କର୍ମଣା ତେନ କର୍ଣଃ ॥ 3-311-39 (27868)
`ତତୋ ଦେବୋ ମୁଦିତୋ ବଜ୍ରପାଣି-
ର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କର୍ଣଂ ଶସ୍ତ୍ରନିକୃତ୍ତଗାତ୍ରମ୍'।
ତତଃ ଶକ୍ରଃ ପ୍ରହସନ୍ବଞ୍ଚଯିତ୍ବା
କର୍ଣଂ ଲୋକେ ଯଶସା ଯୋଜଯିତ୍ବା।
କୃତଂକାର୍ଯଂ ପାଣ୍ଡବନାଂ ହି ଭେନେ
ତତଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ଦିବମେବୋତ୍ପପାତ ॥ 3-311-40 (27869)
ଶ୍ରୁତ୍ବା କର୍ଣଂ ମୁଷିତଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା
ଦୀନାଃ ସର୍ବେ ଭଗ୍ନଦର୍ପା ଇବାସନ୍।
ତାଂ ରଚାବସ୍ଥାଂ ଗମିତଂ ସୂତପୁତ୍ରଂ
ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାର୍ଥା ଜହୃପୁଃ କାନନସ୍ଥାଃ ॥ 3-311-41 (27870)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-311-42x (2867)
କ୍ବସ୍ତା ବୀରାଃ ପାଣ୍ଡବାସ୍ତେ ବଭୂବୁଃ
କୁତଶ୍ଚୈତେ ଶ୍ରୁତବନ୍ତଃ ପ୍ରିଯଂ ତତ୍।
କିଂ ବାଽକାର୍ଷୁର୍ଦ୍ବାଦଶେଽବ୍ଦେ ବ୍ଯତୀତେ
ତନ୍ମେ ସର୍ବଂ ଭଗବାନ୍ବ୍ଯାକରୋତୁ ॥ 3-311-42 (27871)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-311-43x (2868)
ଲବ୍ଧ୍ବା କୃଷ୍ଣାଂ ସୈନ୍ଧବଂ ଦ୍ରାବଯିତ୍ବା
ବିପ୍ରୈଃ ସାର୍ଧଂ କାମ୍ଯକାଦାଶ୍ରମାତ୍ତେ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯାଚ୍ଛ୍ରୁତବନ୍ତଃ ପୁରାଣଂ
କଦେବର୍ଷୀଣଆଂ ଚରିତଂ ବିସ୍ତରେଣ ॥ 3-311-43 (27872)
`ପ୍ରତ୍ଯାଜଗ୍ମୁଃ ସରଥାଃ ସାନୁଯାତ୍ରାଃ
ସର୍ବୈଃ ସାର୍ଧଂ ସୂତପୌରୋଗବୈସ୍ତେ।
ତତୋ ଯଯୁର୍ଦ୍ବୈତବନଂ ନୃବୀରା
ନିସ୍ତୀର୍ଯୈବଂ ବନବାସଂ ସମଗ୍ରମ୍' ॥ 3-311-44 (27873)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି କୁଣ୍ଡଲାହରଣପର୍ବଣି ଏକାଦଶାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 311 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-311-3 ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍ପାଦବନ୍ଧନମ୍ ଇତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-311-6 ଅବନି ଗୃହାର୍ଥମ୍। ନିବାପଂ ନ୍ଯୁପ୍ଯତେ ବୀଜମମ୍ମିନ୍ନିତି କ୍ଷେତ୍ରମ୍। ବହୁବର୍ପିକଂ ଯାବଜ୍ଜୀବିକବୃତ୍ତିରୂପମ୍ .। 3-311-18 ଆଯାନେବ ଆଗଚ୍ଛନ୍ନେବ ॥ 3-311-39 କୃଣାତି ହିନସ୍ତି କୃନ୍ତତି ଛିନତ୍ତି ବା ଅଙ୍ଗାନୀତି କର୍ଣ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 312
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.312. ଅଧ୍ଯାଯଃ 312
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଭିଃ କାମ୍ଯକବନାତ୍ପୁନର୍ଦ୍ବୈତବନଂପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍ ॥ 1 ॥ ତତ୍ରକେନଚିନ୍ମୃଗେଣ ତରୁସଙ୍ଘର୍ପବଶାତ୍ସ୍ବବିପାଣଲଗ୍ନେନ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାରଣିନା ସହ ପଲାଯନମ୍ ॥ ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରାର୍ଥନଯା ତଦାନଯନାଯ ପାଣ୍ଡବୈସ୍ତଦନୁଧାବନମ୍ ॥ ତତସ୍ତୌଃ ସୁଦୂରଂ ସ୍ବାପକର୍ପଣପୂର୍ବକମନ୍ତର୍ହିତେ ତସ୍ମିନ୍ଶ୍ରାନ୍ତ୍ଯା ବଟମୂଲେ ସମୁପବେଶନମ୍ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-312-0 (27874)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 3-312-0x (2869)
ଏବଂ ହୃତାଯାଂ ଭାର୍ଯାଯାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କ୍ଲେଶମନୁତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରତିପଦ୍ଯ ତତଃ କୃଷ୍ଣାଂ କିମକୁର୍ବତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-312-1 (27875)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-312-2x (2870)
ଏବଂ ହୃତାଯାଂ କୃଷ୍ଣାଯାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କ୍ଲେଶମନୁତ୍ତମମ୍।
ବିହାଯ କାମ୍ଯକଂ ରାଜା ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରଚ୍ଯୁତଃ ॥ 3-312-2 (27876)
ପୁନର୍ଦ୍ବୈତବନଂ ରମ୍ଯମାଜଗାମ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ସ୍ବାଦୁମୂଲଫଲଂ ରମ୍ଯଂ ବିଚିତ୍ରବହୁପାଦପମ୍ ॥ 3-312-3 (27877)
ଅନୁଭୁକ୍ତଫଲାହାରାଃ ସର୍ବ ଏବ ମିତାଶନାଃ।
ନ୍ଯବସନ୍ପାଣ୍ଡବାସ୍ତତ୍ରକୃଷ୍ଣଯା ସହ ଭାର୍ଯଯା ॥ 3-312-4 (27878)
ବସନ୍ଦ୍ବୈତବନେ ରାଜା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଭୀମସେନୋଽର୍ଜୁନଶ୍ଚୈବ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ପାଣ୍ଡବୌ ॥ 3-312-5 (27879)
ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ପରାକ୍ରାନ୍ତା ଧର୍ମାତ୍ମାନୋ ଯତବ୍ରତାଃ।
କ୍ଲେଶମାର୍ଚ୍ଛନ୍ତ ବିପୁଲଂ ସୁଖୋଦର୍କଂ ପରଂତପାଃ ॥ 3-312-6 (27880)
ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରତିବସନ୍ତସ୍ତେ ଯତ୍ପ୍ରାପୁଃ କୁରୁସତ୍ତମାଃ।
ବନେ କ୍ଲେଶଂ ସୁଖୋଦର୍କଂ ତତ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ଶୃଣୁ ॥ 3-312-7 (27881)
ଅରଣୀସହିତଂ ଭାଣ୍ଡଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ତପସ୍ବିନଃ।
ମୃଗସ୍ ଘର୍ଷଣସ୍ଯ ବିପାଣେ ସମସଜ୍ଜତ ॥ 3-312-8 (27882)
ତଦାଦାଯ ଗତୋ ରାଜଂସ୍ତ୍ବରମାଣୋ ମହାମୃଗଃ।
ଆଶ୍ରମାନ୍ତରିତଃ ଶୀଘ୍ରଂ ପ୍ଲବମାନୋ ମହାଜବଃ ॥ 3-312-9 (27883)
ହ୍ରିଯମାଣଂ ତୁ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ ବିପ୍ରଃ କୁରୁସତ୍ତମ।
ତ୍ବରିତୋଽଭ୍ଯାଗମତ୍ତତ୍ରଅଗ୍ନିହୋତ୍ରପରୀପ୍ସଯା।
`ତେଷାଂ ତୁ ବସତାଂ ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥମ୍' ॥ 3-312-10 (27884)
ଅଜାତଶତ୍ରୁମାସୀନଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଂ ବନେ।
ଆଗମ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତୂର୍ଣଂ ସଂତପ୍ତଶ୍ଚେଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 3-312-11 (27885)
ଅରଣୀସହିତଂ ଭାଣ୍ଡଂ ସମାସକ୍ତଂ ବନସ୍ପତୌ।
ମୃଗସ୍ଯ ଘର଼୍ଷମାଣସ୍ଯ ବିଷାଣେ ସମସଜ୍ଜତ ॥ 3-312-12 (27886)
ତମାଦାଯ ଗତୋ ରାଜଂସ୍ତ୍ବରମାଣୋ ମହାମୃଗଃ।
ଆଶ୍ରମାତ୍ତ୍ବରିତଃ ଶୀଘ୍ରଂ ପ୍ଲବମାନୋ ମହାଜବଃ ॥ 3-312-13 (27887)
ତସ୍ଯ ଗତ୍ବା ପଦଂ ରାଜନ୍ନାସାଦ୍ଯ ଚ ମହାମୃଗମ୍।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ନ ଲୁପ୍ଯେତ ତଦାନଯତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 3-312-14 (27888)
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସନ୍ତପ୍ତୋଽଥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଧନୁରାଦାଯ କୌନ୍ତେଯଃ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ॥ 3-312-15 (27889)
ସନ୍ନଦ୍ଧା ଧନ୍ବିନଃ ସର୍ବେ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ନରପୁଙ୍ଗବାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ଯତନ୍ତସ୍ତେ ଶୀଘ୍ରମନ୍ବଗମନ୍ମୃଗମ୍ ॥ 3-312-16 (27890)
କର୍ଣିନାଲୀକନାରାଚାନୁତ୍ସୃଜନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ।
ନାବିଧ୍ଯନ୍ପାଣ୍ଡବାସ୍ତତ୍ର ପଶ୍ଯନ୍ତୋ ମୃଗମନ୍ତିକାତ୍ ॥ 3-312-17 (27891)
ତେଷାଂ ପ୍ରଯତମାନାନାଂ ନାଦୃଶ୍ଯତ ମହାମୃଗଃ।
ଅପଶ୍ଯନ୍ତୋମୃଗଂ ଶ୍ରାନ୍ତା ଦୁଃଖଂ ପ୍ରାପ୍ତା ମନସ୍ବିନଃ ॥ 3-312-18 (27892)
ଶୀତଲଚ୍ଛାଯମାଗମଯ୍ ନ୍ଯଗ୍ରୋଧଂ ଗହନେ ବନେ।
କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାପରୀତାଙ୍ଗାଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ସମୁପାବିଶନ୍ ॥ 3-312-19 (27893)
ତେଷାଂ ସମୁପବିଷ୍ଟାନାଂ ନକୁଲୋ ଦୁଃଖିତସ୍ତଦା।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଭ୍ରାତରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମମର୍ଷାତ୍କୁରୁନନ୍ଦନମ୍ ॥ 3-312-20 (27894)
ନାସ୍ମିନ୍କୁଲେ ଜାତୁ ମମଜ୍ଜ ଧର୍ମୋ
ନ ଚାଲସ୍ଯାଦର୍ଥଲୋପୋ ବଭୂବ।
ଅନୁତ୍ତରାଃ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଭୂପ
ସଂପ୍ରାପ୍ତାଃ ସ୍ମଃ ସଂଶଯଂ କିଂନୁ ରାଜନ୍ ॥ 3-312-21 (27895)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଆରଣ୍ଯେଯପର୍ବଣି ଦ୍ବାଦଶାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 312 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-312-8 ଅରଣୀସହିତଂ ମନ୍ଥଂ ଇତି ଝଯ ପାଠଃ। ଅରଣୀ ଉତ୍ତରାଧରେଽଗ୍ନିମଥନକାଷ୍ଠେ ରତାଭ୍ଯାଂ ରସହିତଂ ମନ୍ଥଂ ନିର୍ମଥନଦଣ୍ଡମ୍ ॥ 3-312-9 ଆଶ୍ରମାନ୍ତରିତଃ ଆଶ୍ରମଦୂରଗତଃ ॥ 3-312-14 ପଦଂ ମାର୍ଗେ ଚିହ୍ନଂ ଗତ୍ଯା ପ୍ରାପ୍ଥ। ତେନୈବ ପଥା ତଦାନଯତ ॥ 3-312-21 ଧର୍ମୋ ନ ମମଜ୍ଜ ଧର୍ମଲୋପୋଽର୍ଥଲୋପଶ୍ଚ ନାଭୂତ୍। ଆଲସ୍ଯାଦିତ୍ଯୁପଚର୍ଯତେ। ତ୍ବଯି ଅନୁତ୍ତରାଃ ପ୍ରତିବାକ୍ଯରହିତାଃ ସର୍ବଭୂତେଷୁ କାର୍ଯାର୍ଥେ ଉପସ୍ଥିତେ ଓମିତ୍ଯେବ ବଦାମୋ ନତୁ ବାକ୍ଯାନ୍ତରମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ସଂଶଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ କର୍ମଲୋପନିମିତ୍ତଂ ଦୋଷମ୍ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 313
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.313. ଅଧ୍ଯାଯଃ 313
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ପିପାସିତେଷୁ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରନିଯୋଗାଦ୍ବୃକ୍ଷାଗ୍ରମଧିରୂଢେନ ନକୁଲେନ ନାତିଦୂରେ କିଂଚିତ୍ସରୋବିଲୋକନମ୍ ॥ ପାନୀଯାନଯମାଯ ସରୋଗତେଷୁ ନକୁଲାଦିଷୁ ଯକ୍ଷବଚନାବମତ୍ଯା ପାନୀଯପାନେନ ଦୀର୍ଘନିଦ୍ରାଶ୍ରବଣାଦନାଗତେଷୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣାପି ତତ୍ସରୋଗମନମ୍ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-313-0 (27896)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-313-0x (2871)
ନାପଦାମସ୍ତି ମର୍ଯାଦା ନ ନିମିତ୍ତଂ ନ କାରଣମ୍।
ଧର୍ମସ୍ତୁ ବିଭଜତ୍ଯର୍ଥମୁଭଯୋଃ ପୁଣ୍ଯପାପଯୋଃ ॥ 3-313-1 (27897)
ଭୀମ ଉବାଚ। 3-313-2x (2872)
ପ୍ରାତିକାମ୍ଯନଯତ୍କୃଷ୍ଣାଂ ସଭାଯାଂ ପ୍ରେଷ୍ଯବତ୍ତଦା।
ନ ମଯା ନିହତସ୍ତତ୍ରତେନ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସ୍ମ ସଂଶଯମ୍ ॥ 3-313-2 (27898)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 3-313-3x (2873)
ବାଚସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାସ୍ଥିଭେଦିନ୍ଯଃ ସୂତପୁତ୍ରେଣ ଭାଷିତାଃ।
ଅତିତୀବ୍ରା ମଯା କ୍ଷାନ୍ତାସ୍ତେନ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସ୍ମ ସଂଶଯଂ ॥ 3-313-3 (27899)
ସହଦେବ ଉବାଚ। 3-313-4x (2874)
ଶକୁନିସ୍ତ୍ବାଂ ଯଦାଽଜୈଷୀଦକ୍ଷଦ୍ଯୂତେନ ଭାରତ।
ସ ମଯା ନ ହତସ୍ତତ୍ରତେନ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସ୍ମ ସଂଶଯମ୍ ॥ 3-313-4 (27900)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-313-5x (2875)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ନକୁଲଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ଆରୁହ୍ଯ ବୃକ୍ଷଂ ମାଦ୍ରେଯ ନିରୀକ୍ଷସ୍ବ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 3-313-5 (27901)
ପାନୀଯମନ୍ତିକେ ପଶ୍ଯ ବୃକ୍ଷାନ୍ବାପ୍ଯୁଦକାଶ୍ରଯାନ୍।
ଏତେ ହି ଭ୍ରାତରଃ ଶ୍ରାନ୍ତାସ୍ତବ ତାତ ପିପାସିତାଃ ॥ 3-313-6 (27902)
ନକୁଲସ୍ତୁ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଭ୍ରାତୁର୍ଜ୍ଯେଽଷ୍ଠସ୍ଯ ଶାସନାତ୍।
ତତ ଉତ୍ଥାଯ ମତିମାଞ୍ଶୀଘ୍ରମାରୁହ୍ଯ ପାଦପମ୍।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଧାଂତରଂ ଜ୍ଯେଷ୍ମଭିବୀକ୍ଷ୍ଯ ସମନ୍ତତଃ ॥ 3-313-7 (27903)
ପଶ୍ଯାମି ବହୁଲାନ୍ରାଜନ୍ବୃକ୍ଷାନୁଦକସଂଶ୍ରଯାନ୍।
ସାରସାନାଂ ଚ ନିର୍ହ୍ରାଦସ୍ତତ୍ରୋଦକମସଂଶଯମ୍ ॥ 3-313-8 (27904)
ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍ସତ୍ଯଧୃତିଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଗଚ୍ଛ ସୌମ୍ଯ ତତଃ ଶୀଘ୍ରଂ ତୂଣୈଃ ରପାନୀଯମାନଯ ॥ 3-313-9 (27905)
ନକୁଲସ୍ତୁ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଭ୍ରାତୁର୍ଜ୍ଯେଷ୍ଠସ୍ଯ ଶାସନାତ୍।
ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଯତ୍ର ପାନୀଯଂ ଶୀଘ୍ରଂ ଚୈବାନ୍ବପଦ୍ଯତ ॥ 3-313-10 (27906)
ସ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିମଲଂ ତୋଯଂ ସାରସୈଃ ପରିବାରିତମ୍।
ପାତୁକାମସ୍ତତୋ ବାଚମନ୍ତରିକ୍ଷାତ୍ସ ଶୁଶ୍ରୁବେ ॥ 3-313-11 (27907)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-313-12x (2876)
ମା ତାତ ସାହସଂ କାର୍ଷୀର୍ମମ ପୂର୍ବପରିଗ୍ରହଃ।
ପ୍ରଶ୍ନାନୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ମାଦ୍ରେଯ ତତଃ ପିବ ହରସ୍ବ ଚ ॥ 3-313-12 (27908)
ଅନାଦୃତ୍ଯ ତୁ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ନକୁଲଃ ସୁପିପାସିତଃ।
ଅପିବଚ୍ଛୀତଲଂ ତୋଯଂ ପୀତ୍ବା ଚ ନିପପାତ ହ ॥ 3-313-13 (27909)
ଚିରାଯମାଣେ ନକୁଲେ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଧ୍ରାତରଂ ବୀରଂ ସହଦେବମରିଂଦମମ୍ ॥ 3-313-14 (27910)
ଭ୍ରାତା ଚିରାଯତେ ତାତ ସହଦେବ ତବାଗ୍ରଜଃ।
ତଂ ଚୈବାନଯ ସୋଦର୍ଯଂ ପାନୀଯଂ ଚ ତ୍ବମାନଯ ॥ 3-313-15 (27911)
ସହଦେବସ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତାଂ ଦିଶଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ଦଦର୍ଶ ଚ ହତଂ ଭୂମୌ ଭ୍ରାତରଂ ନକୁଲଂ ତଦା ॥ 3-313-16 (27912)
ଭ୍ରାତୃଶୋକାଭିସଂତପ୍ତସ୍ତୃଷଯା ଚ ପ୍ରପୀଡିତଃ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ରପାନୀଯଂ ତତୋ ବାଗଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 3-313-17 (27913)
ମା ତାତ ସାହସଂ କାର୍ଷୀର୍ମମ ପୂର୍ବପରିଗ୍ରହଃ।
ପ୍ରଶ୍ନାନୁକ୍ତ୍ବା ଯଥାକାମଂ ପିବସ୍ବ ଚ ହରସ୍ବ ଚ ॥ 3-313-18 (27914)
ଅନାଦୃତ୍ଯ ତୁ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ସହଦେବଃ ପିପାସିତଃ।
ଅପିବଚ୍ଛୀତଲଂ ତୋଯଂ ପୀତ୍ବା ଚ ନିପପାତ ହ ॥ 3-313-19 (27915)
ଅଥାବ୍ରବୀତ୍ସ ବିଜଯଂ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଭ୍ରାତରୌ ତେ ଚିରଗତୌ ବୀଭତ୍ସୋ ଶତ୍ରୁକର୍ଶନ ॥ 3-313-20 (27916)
ତୌ ଚୈବାନଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପାନୀଯଂ ଚ ତ୍ବମାନଯ।
ତ୍ବଂ ହି ନସ୍ତାତ ସର୍ବେଷାଂ ଦୁଃଖିତାନାମପାଶ୍ରଯଃ ॥ 3-313-21 (27917)
ଏବମୁକ୍ତୋ ଗୁଡାକେଶଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ସଶରଂ ଧନୁଃ।
ଆମୁକ୍ତଖଙ୍ଗୋ ମେଧାବୀ ତତ୍ସରଃ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ ॥ 3-313-22 (27918)
ଯତଃ ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲୌ ପାନୀଯହରଣେ ଗତୌ।
ତୌ ଦଦର୍ଶ ହତୌ ତତ୍ରଭ୍ରାତରୌ ଶ୍ବେତବାହନଃ ॥ 3-313-23 (27919)
`ବିଗତାସୂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୌ ଶଯାନୌ ବସୁଧାତଲେ'।
ପ୍ରସୁପ୍ତାବିବ ତୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନରସିଂହଃ ସୁଦୁଃଖିତଃ।
ଧନୁରୁଦ୍ଯମ୍ଯ କୌନ୍ତେଯୋ ବ୍ଯଲୋକଯତ ତଦ୍ବନମ୍ ॥ 3-313-24 (27920)
ନାପଶ୍ଯତ୍ତତ୍ରକିଂଚିତ୍ସ ଭୂତମସ୍ମିନ୍ମହାବନେ।
ସବ୍ଯସାଚୀ ପିପାସାର୍ତଃ ପାନୀଯଂ ସୋଭ୍ଯଧାବତ ॥ 3-313-25 (27921)
ଅଭିଧାବଂସ୍ତତୋ ବାଚମନ୍ତରିକ୍ଷାତ୍ସ ଶୁଶ୍ରୁବେ।
ଯତ୍ତ୍ବମିଚ୍ଛସି ପାନୀଯଂ ନୈତଚ୍ଛକ୍ଯଂ ବଲାତ୍ତ୍ବଯା ॥ 3-313-26 (27922)
କୌନ୍ତେଯ ଯଦି ବୈ ପ୍ରଶ୍ନାନ୍ମଯୋକ୍ତାନ୍ପ୍ରତିବକ୍ଷ୍ଯସି।
ତତଃ ପାସ୍ଯସି ପାନୀଯଂ ହରିଷ୍ଯସି ଚ ଭାରତ ॥ 3-313-27 (27923)
ବାରିତସ୍ତ୍ବବ୍ରବୀତ୍ପାର୍ଥୋ ଦୃଶ୍ଯମାନୋ ନିବାରଯ।
ଯାବଦ୍ବାଣୈର୍ବିନିର୍ଭିନ୍ନଃ ପୁନର୍ନୈବଂ ବଦିଷ୍ଯସି ॥ 3-313-28 (27924)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତଃ ପାର୍ଥଃ ଶରୈରସ୍ତ୍ରାନୁମନ୍ତ୍ରିତୈଃ।
ପ୍ରବବର୍ଷ ରଦିଶଃ କୃତ୍ସ୍ନାଃ ଶବ୍ଦବେଧଂ ଚ ଦର୍ଶଯନ୍।
କର୍ଣିନାଲୀକନାରାଚାନୁତ୍ସୃଜନ୍ଭରତର୍ଷଭଃ। 3-313-29 (27925)
ସ ତ୍ବମୋଘାନିଷୂନ୍ମୁକ୍ତ୍ବା ତୃଷ୍ଣଯାଽଭିପ୍ରପୀଡିତଃ।
ଅନେକୈରିଷୁସଂଘାତୈରନ୍ତରିକ୍ଷେ ବବର୍ଷ ହ ॥ 3-313-30 (27926)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-313-31x (2877)
କିଂ ବିଧାନେନ ତେ ପାର୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନାନୁକ୍ତ୍ବା ପଯଃ ପିବ।
ଅନୁକ୍ତ୍ବା ଚ ପିବନ୍ପ୍ରଶ୍ନାନ୍ପୀତ୍ବୈବ ନଭବିଷ୍ଯସି ॥ 3-313-31 (27927)
ସ ଚ ମୋଘାନିଷୂନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବାତୃଷ୍ଣଯା ଚ ପ୍ରପୀଡିତଃ।
ଅବଜ୍ଞାଯୈବ ତାଂ ବାଚଂ ପୀତ୍ବୈବ ନିପପାତ୍ ହ ॥ 3-313-32 (27928)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ଭୀମସେନଂ କୁନତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ବୀଭତ୍ସୁଶ୍ଚ ପରଂତପ ॥ 3-313-33 (27929)
ଚିରଂଗତାସ୍ତୋଯହେତୋର୍ନ ଚାଗଚ୍ଛନ୍ତି ଭାରତ।
ତାଂଶ୍ଚୈବାନଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପାନୀଯଂ ଚ ତ୍ବମାନଯ ॥ 3-313-34 (27930)
ଭୀମସେନସ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତଂ ଦେଶଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ରଯତ୍ରତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରା ଭ୍ରାତରୋସ୍ଯ ନିପାତିତାଃ ॥ 3-313-35 (27931)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୁଃଖିତୋ ଭୀମସ୍ତୃଷଯା ଚ ପ୍ରପୀଡିତଃ।
ଅମନ୍ଯତ ମହାବାହୁଃ କର୍ମ ତଦ୍ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍ ॥ 3-313-36 (27932)
ସଚିନ୍ତଯାମାସ ତଦା ଯୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ଧ୍ରୁବମଦ୍ଯ ମେ।
ପାସ୍ଯାମି ତାବତ୍ପାନୀଯମିତି ପାର୍ଥୋ ବୃକୋଦରଃ ॥ 3-313-37 (27933)
ତତୋଽଭ୍ଯଧାବତ୍ପାନୀଯଂ ପିପାସୁଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ ॥ 3-313-38 (27934)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-313-39x (2878)
ମା ତାତ ସାହସଂକାର୍ଷୀର୍ମମ ପୂର୍ବପରିଗ୍ରହଃ।
ପ୍ରଶ୍ନାନୁକ୍ତ୍ବା ତୁ କୌନ୍ତେଯ ତତଃ ପିବ ହରସ୍ବ ଚ ॥ 3-313-39 (27935)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତଦା ଭୀମୋ ଯକ୍ଷେଣାମିତତେଜସା।
ଅନୁକ୍ତ୍ବୈବ ତୁ ତାନ୍ପ୍ରଶ୍ନାନ୍ପୀତ୍ବୈବ ନିପପାତ ହ ॥ 3-313-40 (27936)
ତତଃ କୁନ୍ତୀସୁତୋ ରାଜା ପ୍ରଚିନ୍ତ୍ଯ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ।
`ଆତ୍ମନାଽଽତ୍ମାନମନ୍ବିଷ୍ଯ ବିଚାରମକରୋତ୍ପ୍ରଭୁଃ ॥ 3-313-41 (27937)
ତତଶ୍ଚିରଗତାନ୍ଭ୍ରାତୃନଥାଽଽଜ୍ଞାଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଚିରାଯମାଣାନ୍ବହୁଶଃ ପୁନଃ ପୁନରୁବାଚହ ॥ 3-313-42 (27938)
କିଂସ୍ବିଦ୍ବନମିଦଂ ଦଗ୍ଧଂ କିଂଖିଦ୍ଦୃଷ୍ଟୋ ମୃତୋ ଭବେତ୍।
ପ୍ରହରନ୍ତୋ ମହାଭୂତଂ ଶପ୍ତାସ୍ତେନାଥ ତେଽପତନ୍ ॥ 3-313-43 (27939)
ନ ପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯଥବା ବୀରାଃ ପାନୀଯଂ ଯତ୍ରତେ ଗତାଃ।
ଅନ୍ବିଚ୍ଛଦ୍ଭିର୍ବନେ ତୋଯଂ କାଲୋଽଯମତିପାତିତଃ ॥ 3-313-44 (27940)
କିଂନୁ ତତ୍କାରଣଂ ଯେନ ନାଯାନ୍ତି ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ।
ଗଚ୍ଛାମ୍ଯେଷାଂ ପଦଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିତି କୃତ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ' ॥ 3-313-45 (27941)
ସମୁତ୍ଥାଯ ମହାବୁଦ୍ଧିର୍ଦହ୍ଯମାନେନ ଚେତସା।
ବ୍ଯପେତଜନନିର୍ଘୋଷଂ ପ୍ରବିବେଶ ମହାବନମ୍ ॥ 3-313-46 (27942)
ରୁରୁଭିଶ୍ଚ ବରାହୈଶ୍ଚ ପକ୍ଷିଭିଶ୍ଚ ନିଷେବିତମ୍।
ନୀଲଭାସ୍ବରବର୍ଣୈଶ୍ଚ ପାଦପୈରୁଶୋଭିତମ୍ ॥ 3-313-47 (27943)
ଭ୍ରମରୈରୁପଗୀତଂ ଚ ପକ୍ଷିଭିଶ୍ ସମନ୍ତତଃ।
`ମୃଦୁଶାଡ୍ବଲସଂକୀର୍ଣଭୂମିଭାଗଂ ମନୋହରମ୍' ॥ 3-313-48 (27944)
ସ ଗଚ୍ଛନ୍କାନନେ ତସ୍ମିନ୍ହେମଜାଲପରିଷ୍କୃତମ୍।
ଦଦର୍ଶ ତତ୍ସରଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ବିଶ୍ବକର୍ମକୃତଂ ଯଥା ॥ 3-313-49 (27945)
ଉପେତଂ ନଲିନୀଜାଲୈଃ ସିନ୍ଧୁବାରୈଃ ସଚେତସୈଃ।
କେତକୈଃ କରବୀରୈଶ୍ଚ ପିପ୍ପଲୈଶ୍ଚୈବ ସଂବୃତମ୍ ॥ 3-313-50 (27946)
`ତତୋ ଧର୍ମସୁତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଭ୍ରାତୃଦର୍ଶନଲାଲସଃ'।
ଶ୍ରମାର୍ତସ୍ତଦୁପାଗମ୍ଯ ସରୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଥ ବିସ୍ମିତଃ ॥ 3-313-51 (27947)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଆରଣେଯପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋଦଶାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 313 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-313-1 ରୂପଂ ବିଭଜତି ॥ 3-313-2 ପ୍ରେଷ୍ଯବତ୍ ପ୍ରେଷ୍ଯାମିବ ॥ 3-313-12 ସାହସଂ ଜଲପାନରୂପମ୍। ପରିଗ୍ରହୋ ନିଯମଃ। ଯୋ ମତ୍ପ୍ରଶ୍ନାନ୍ବଦେତ୍ସ ଏବେତଃ ପଯଃ ପିବେଦ୍ଧରେଦ୍ଧେତି ॥ 3-313-28 ଦୃଶ୍ଯମାନୋ ଭୂତ୍ବେତି ଶେଷଃ ॥ 3-313-31 ବିଧାନନ ଯତ୍ନେନ। ରନଭବିଷ୍ଯସି ମରିଷ୍ଯସି ॥ 3-313-49 ହମଜାଲାନି ହେମବର୍ଣାନି କେସରାଣି ତୈଃ ପରିଷ୍କୃତଂ ମଣ୍ଡିତମ୍ ॥ 3-313-50 ସିନ୍ଧୁବାରୈର୍ଜଲଜବିଶେଷୈଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 314
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.314. ଅଧ୍ଯାଯଃ 314
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ସରସ୍ତୀରଶାଯିନାଂ ଭ୍ରାତୃଣାମବଲୋକନେନ ସକରୁଣଂ ପରିଦେବନପୂର୍ବକଂ ପାନୀଯପାନାଯ ପ୍ରଯତନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଯକ୍ଷେଣ ସ୍ବୀଯପ୍ରଶ୍ନାନାମୁତ୍ତରଦାନମନ୍ତରା ଜଲପାନସ୍ଯ ଦୁଶ୍ଶକତ୍ବକଥନେନ ତତ୍ପ୍ରତିପେଧନେ ତେଷାଂ ସମୁଚିତୋତ୍ତରଦାନମ୍ ॥ 2 ॥ ତତସ୍ତୁଷ୍ଟେନ ଯକ୍ଷେଣ ଭୀମାଦୀନାଂ ଚତୁର୍ଣାମୁଜ୍ଜୀବନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-314-0 (27948)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-314-0x (2879)
ସ ଦଦର୍ଶ ହତାନ୍ଭ୍ରାତୃଁଲ୍ଲୋକପାଲାନିବ ଚ୍ଯୁତାନ୍।
ଯୁଗାନ୍ତେ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତେ ଶକ୍ରବୈଶ୍ରବଣୋପମାନ୍ ॥ 3-314-1 (27949)
ବିନିକୀର୍ଣଧନୁର୍ବାଣଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିହତମର୍ଜୁନମ୍।
ଭୀମସେନଂ ଯମୌ ଚୈବ ନିର୍ବିଚେଷ୍ଟାନ୍ଗତାଯୁଷଃ ॥ 3-314-2 (27950)
ସଦୀର୍ଘମୁଷ୍ଣଂ ନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ଶୋକବାଷ୍ପପରିପ୍ଲୁତଃ।
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପତିତାନ୍ଭ୍ରାତୄନ୍ସର୍ବାଂଶ୍ଚିନ୍ତାସମନ୍ବିତଃ। 3-314-3 (27951)
ନନୁ ତ୍ବଯା ମହାବାହୋ ପ୍ରତିଜ୍ଞାତଂ ବୃକୋଦର।
ସୁଯୋଧନସ୍ଯ ଭେତ୍ସ୍ଯାମି ଗଦଯା ସକ୍ଥିନୀ ରଣେ ॥ 3-314-4 (27952)
ବ୍ଯର୍ଥଂ ତଦଦ୍ଯ ମେ ସର୍ବଂ ତ୍ବଯି ବୀରେ ନିପାତିତେ।
ମହାତ୍ମନି ମହାବାହୋ କୁରୂଣାଂ କୀର୍ତିବର୍ଧନେ ॥ 3-314-5 (27953)
ମନୁଷ୍ଯସଂଭବା ବାଚୋ ବିଧର୍ମିଣ୍ଯଃ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତାଃ।
ଭବତାଂଦିବ୍ଯବାଚସ୍ତୁ ତା ଭବନ୍ତୁ କଥଂ ମୃପା ॥ 3-314-6 (27954)
ଦେବାଶ୍ଚାପି ଯଦାଽବୋଚନ୍ମୂତକେ ତ୍ବାଂ ଧନଂଜଯ।
ସହସ୍ରାକ୍ଷାଦନବରଃ କୁନ୍ତି ପୁତ୍ରସ୍ତବେତି ବୈ ॥ 3-314-7 (27955)
ଉତ୍ତରେ ପାରିଯାତ୍ରେ ଚ ଜଗୁର୍ଭୂତାନି ସର୍ବଶଃ।
ବିପ୍ରନଷ୍ଟାଂ ଶ୍ରିଯଂ ଚୈଷାମାହର୍ତା ପୁନରୋଜସା ॥ 3-314-8 (27956)
ନାସ୍ଯ ଜେତା ରଣେ କଶ୍ଚିଦଜେତା ନୈଷ କସ୍ଯଚିତ୍।
ସୋଯଂ ମୃତ୍ଯୁବଶଂ ଯାତଃ କଥଂ ଜିଷ୍ଣୁର୍ମହାବଲଃ ॥ 3-314-9 (27957)
ଅଯଂମମାଶାଂ ସଂହତ୍ଯ ଶେତେ ଭୂମୌ ଧନଂଜଯଃ।
ଆଶ୍ରିତ୍ଯଯଂ ବଯଂ ନାଥଂ ଦୁଃଖାନ୍ଯେତାନିସେହିମ ॥ 3-314-10 (27958)
ରଣେ ପ୍ରଗଲ୍ଭୌ ବୀରୌ ଚସଦା ଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣୌ।
କଥଂ ରିପୁବଶଂ ଯାତୌ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୌ ମହାବଲୌ।
ଯୌ ସର୍ବାସ୍ତ୍ରାପ୍ରତିହତୌ ଭୀମସେନଧନଂଜଯୌ ॥ 3-314-11 (27959)
ଅଶ୍ମସାରମଯଂ ନୂନଂ ହୃଦଯଂ ମମ ଦୁର୍ହୃଦଃ।
ଯମୌ ଯଦେତୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଦ୍ଯ ପତିତୌ ନାବଦୀର୍ଯତେ ॥ 3-314-12 (27960)
ଶାସ୍ତ୍ରଜ୍ଞା ଦେଶକାଲଜ୍ଞାସ୍ତପୋଯୁକ୍ତାଃ କ୍ରିଯାନ୍ବିତାଃ।
ଅକୃତ୍ବା ସଦୃଶଂ କର୍ମ କିଂ ଶେଧ୍ବଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ ॥ 3-314-13 (27961)
ଅବିକ୍ଷତଶରୀରାଶ୍ଚାପ୍ଯପ୍ରମୃଷ୍ଟଶରାସନାଃ।
ଅସଂଜ୍ଞା ଭୁବି ସଂଗମ୍ଯ କିଂ ଶେଷ୍ବମପରାଜିତାଃ ॥ 3-314-14 (27962)
ସାନୂନିବାଦ୍ରେଃ ସଂସୁପ୍ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭ୍ରାତୃନ୍ମହାମତିଃ।
ସୁଖଂ ପ୍ରସୁପ୍ତାନ୍ପ୍ରସ୍ବିନ୍ନଃ ଖିନ୍ନଃ କଷ୍ଟାଂ ଦଶାଂ ଗତଃ ॥ 3-314-15 (27963)
ଏବମେବେଦମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଧର୍ମାତ୍ମା ସ ନରେଶ୍ବରଃ।
ଶୋକସାଗରମଧ୍ଯସ୍ଥୋ ଦଧ୍ଯୌ କାରଣମାକୁଲଃ ॥ 3-314-16 (27964)
ଇତିକର୍ତବ୍ଯତାଂ ଚେତି ଦେଶକାଲବିଭାଗବିତ୍।
ନାଭିପେଦେ ମହାବାହୁଶ୍ଚିନ୍ତଯାନୋ ମହାମତିଃ ॥ 3-314-17 (27965)
ଅଥସଂସ୍ତଭ୍ଯ ଧର୍ମାତ୍ମା ତଦାଽଽତ୍ମାନଂ ତପଃସୁତଃ।
ଏବଂବିଲପ୍ଯ ବହୁଧା ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବିଚିନ୍ତଯାମାସବୀରାଃ କେନ ନିପାତିତାଃ ॥ 3-314-18 (27966)
ନୈଷାଂ ଶସ୍ତ୍ରପ୍ରହାରୋସ୍ତି ପଦଂ ନେହାସ୍ତି କସ୍ଯଚିତ୍।
ଭୂତଂ ମହଦେଦଂ ମନ୍ଯେ ଭ୍ରାତରୋ ଯେନ ମେ ହତାଃ ॥ 3-314-19 (27967)
ଏକାଗ୍ରଂ ଚିନ୍ତଯିଷ୍ଯାମି ପୀତ୍ବା ବେତ୍ସ୍ଯାମି ବା ଜଲମ୍।
`ଭ୍ରାତୄଣାଂ ନ୍ନ୍ଯସନଂ ଘୋରଂ ସମମେବ ମହାତ୍ମନାମ୍' ॥ 3-314-20 (27968)
ସ୍ଯାତ୍ତୁ ଦୁର୍ଯୋଧନେନେଦମୁପାଂଶୁ ପରିକଲ୍ପିତମ୍।
ଗାନ୍ଧାରରାଜରଚିତଂ ସତତଂ ଜିହ୍ମବୁଦ୍ଧିନା ॥ 3-314-21 (27969)
ଯସ୍ କାର୍ଯମକାର୍ଯଂ ବା ସମମେବ ଭବତ୍ଯୁତ।
କସ୍ତସ୍ଯ ବିଶ୍ବସେଦ୍ବୀରୋ ଦୁଷ୍କୃତେରକୃତାତ୍ମନଃ ॥ 3-314-22 (27970)
ଅଥବା ପୁରୁଷୈର୍ଗୂଢୈଃ ପ୍ରଯୋଗୋଽଯଂଦୁରାତ୍ମନଃ।
ଭବେଦିତି ମହାବୁଦ୍ଧିର୍ବହୁଧା ସମଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-314-23 (27971)
`ଆଚାର୍ଯଂ କିଂନୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି କୃପଂ ଭୀଷ୍ମମହଂ ନୁ କିମ୍।
ବିଦୁରଂ କିଂନୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ବୃହସ୍ପତିସମଂ ନଯେ ॥ 3-314-24 (27972)
ଅମ୍ବାଂ ଚ କିଂନୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ସର୍ବଦା ଦୁଃଖଭାଗିନୀମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମାଂ ଭ୍ରାତୃଭିର୍ହୀନଂ ପୃଚ୍ଛନ୍ତୀଂ ପୁତ୍ରଗୃଦ୍ଧିନୀମ୍ ॥ 3-314-25 (27973)
ଯଦା ତ୍ବଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସର୍ବୈଃ ଶକ୍ରତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମୈଃ।
ସାର୍ଧଂ ବନଂ ଗତୋ ବୀରୈଃ କଥମେକସ୍ତ୍ବମାଗତଃ' ॥ 3-314-26 (27974)
କସ୍ଯ କିଂନୁ ବିଷେଣେଦମୁଦକଂ ଦୂପିତଂ ଯଥା।
ମୃତାନାମପି ଚୈତେଷାଂ ବିକୃତଂ ନୈବ ଜାଯତେ।
ମୁଖବର୍ଣାଃ ପ୍ରସନ୍ନା ମେ ଭ୍ରାତୄଣାମିତ୍ଯଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 3-314-27 (27975)
ଏକୈକଶଶ୍ଚୌଘବଲାନିମାନ୍ପୁରୁପସତ୍ତମାନ୍।
କୋଽନ୍ଯଃ ପ୍ରତିସମାସେତ କାଲାନ୍ତକଯମାଦୃତେ ॥ 3-314-28 (27976)
ଏତେନ ବ୍ଯବସାଯେନ ତତ୍ତୋଯଂ ବ୍ଯବଗାଢବାନ୍।
ପାତୁକାମଶ୍ଚ ତତ୍ତୋଯମନ୍ତରିକ୍ଷାତ୍ସ ଶୁଶ୍ରୁବେ ॥ 3-314-29 (27977)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-30x (2880)
ଅହଂ ବକଃ ଶୈବଲମତ୍ସ୍ଯଭକ୍ଷୋ
ନୀତା ମଯା ପ୍ରେତବଶଂ ତବାନୁଜାଃ।
ତ୍ବଂ ପଞ୍ଚମୋ ଭବିତା ରାଜପୁତ୍ର
ନ ଚେତ୍ପ୍ରଶ୍ନାନ୍ପୃଚ୍ଛତୋ ବ୍ଯାକରୋପି ॥ 3-314-30 (27978)
ମା ତାତ ସାହସଂକାର୍ପୀର୍ମମ ପୂର୍ବପରିଗ୍ରହଃ।
ପ୍ରଶ୍ନାନୁକ୍ତ୍ବା ତୁ କୌନ୍ତେଯ ତତଃ ପିବ ହରସ୍ବ ଚ ॥ 3-314-31 (27979)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-32x (2881)
ରୁଦ୍ରାଣାଂ ବା ବସୂନାଂ ବାମରୁତାଂ ବା ପ୍ରଧାନଭାକ୍।
ପୃଚ୍ଛାମି କୋ ଭବାନ୍ଦେବୋ ନୈତଚ୍ଛକୁନିନା କୃତମ୍ ॥ 3-314-32 (27980)
ହିମବାନ୍ପାରିଯାତ୍ରଶ୍ଚ ବିନ୍ଧ୍ଯୋ ଭଲଯ ଏବ ଚ।
ଚତ୍ବାରଃ ପର୍ବତାଃ କେନ ପାତିତା ଭୁବି ତେଜସା ॥ 3-314-33 (27981)
ତ୍ବଯାଽତୀବ ମହତ୍କର୍ମ କୃତଂ ଚ ବଲିନାଂବର।
`ବିନିଘ୍ନତା ମହେଷ୍ବାସାଂଶ୍ଚତୁରୋପି ମମାତ୍ମଜାନ୍' ॥ 3-314-34 (27982)
ଯାନ୍ନ ଦେବାନ ଗନ୍ଧର୍ବାନାସୁରାଶ୍ଚ ନ ରାକ୍ଷସାଃ।
ବିପହେରନ୍ମହାଯୁଦ୍ଧେ କୃତଂ ତେ ତନ୍ମହାଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ 3-314-35 (27983)
ନ ତେ ଜାନାମି ଯତ୍କାର୍ଯଂ ନାଭିଜାନାମି କାଙ୍କ୍ଷିତ୍ତମ୍।
କୌତୂହଲଂ ମହଜ୍ଜାତଂ ସାଧ୍ବସଂ ଚାଗତଂ ମମ ॥ 3-314-36 (27984)
ଯେନାସ୍ସ୍ଯୁଦ୍ବିଗ୍ନହୃଦଯଃ ସମୁତ୍ପନ୍ନଶିରୋଜ୍ବରଃ।
ପୃଚ୍ଛାମି ଭଗବଂସ୍ତସ୍ମାତ୍କୋ ଭବାନିହ ତିଷ୍ଠତି ॥ 3-314-37 (27985)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-38x (2882)
ଯକ୍ଷୋଽହମସ୍ମି ଭଦ୍ରଂ ତେ ନାସ୍ମି ପକ୍ଷୀ ଜଲେଚରଃ।
ମଯୈତେ ନିହତା ସର୍ବେ ଭ୍ରାତରସ୍ତେ ନିବାରିତାଃ ॥ 3-314-38 (27986)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-314-39x (2883)
ତତସ୍ତାମଶିବାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବାବାଚଂ ସ ପରୁପାକ୍ଷରାମ୍।
ଯକ୍ଷସ୍ ବ୍ରୁବତୋ ରାଜନ୍ନାକମ୍ପତ ତଦାଽଽସ୍ଥିତଃ ॥ 3-314-39 (27987)
ବିରୂପାକ୍ଷଂ ମହାକାଯଂ ଯକ୍ଷଂ ତାଲସମୁଚ୍ଛ୍ରଯମ୍।
ଜ୍ବଲନାର୍କପ୍ରତୀକାଶମଧୃଷ୍ଯଂ ପର୍ବତୋପମମ୍ ॥ 3-314-40 (27988)
ସେତୁମାଶ୍ରିତ୍ଯ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ଦଦ୍ରଶ ଭରତର୍ଷଭଃ।
ମେଘଗମ୍ଭୀରନାଦେନ ତର୍ଜଯନ୍ତଂ ମହାସ୍ବନମ୍ ॥ 3-314-41 (27989)
`ଉବାଚ ଯକ୍ଷଃ କୌନ୍ତେଯଂ ଭ୍ରାତୃଶୋକପ୍ରପୀଡିତମ୍' ॥ 3-314-42 (27990)
ଇମେ ତେଭ୍ରାତରୋ ରାଜନ୍ବାର୍ଯମାଣଆ ମଯାଽସକୃତ୍।
ବଲାତ୍ତୋଯଂ ଜିହୀର୍ଷନ୍ତସ୍ତତୋ ବୈ ମୃଦିତା ମଯା।
ନ ପେଯମୁଦକଂ ରାଜନ୍ପ୍ରାଣାନିହ ପରୀପ୍ସତା ॥ 3-314-43 (27991)
ପାର୍ଥ ମା ସାହସଂ କାର୍ପୀର୍ମମ ପୂର୍ବପରିଗ୍ରହଃ।
ପ୍ରଶ୍ନାନୁକ୍ତ୍ବା ତୁ କୌନ୍ତେଯ ତତଃପିବ ହରସ୍ବ ଚ ॥ 3-314-44 (27992)
ଯୂଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-45x (2884)
ନ ଚାହଂ କାମଯେ ଯକ୍ଷ ତବ ପୂର୍ବପରିଗ୍ରହମ୍ ॥ 3-314-45 (27993)
କାମଂ ନୈତତ୍ପ୍ରସଂସନ୍ତି ସନ୍ତୋ ହି ପୁରୁଷାଃ ସଦା।
ଯଦାତ୍ମନା ସ୍ବମାତ୍ମାନଂ ପ୍ରଶଂସେତ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଯଥାପ୍ରଜ୍ଞଂ ତୁ ତେ ପ୍ରଶ୍ନାନ୍ପ୍ରତିବକ୍ଷ୍ଯାମି ପୃଚ୍ଛ ମାମ୍ ॥ 3-314-46 (27994)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-47x (2885)
କିଂସ୍ବିଦାଦିତ୍ଯମୁନ୍ନଯତି କେ ଚ ତସ୍ଯାଭିତଶ୍ଚରାଃ।
କଶ୍ଚୈନମସ୍ତଂ ନଯତିକସ୍ମିଂଶ୍ଚ ପ୍ରତିତିଷ୍ଠତି ॥ 3-314-47 (27995)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-48x (2886)
ବ୍ରହ୍ମାଦିତ୍ଯମୁନ୍ନଯତି ଦେବାସ୍ତସ୍ଯାଭିତଶ୍ଚରାଃ।
ଧର୍ମଶ୍ଚାସ୍ତଂ ନଯତି ଚ ସତ୍ଯେ ଚ ପ୍ରତିତିଷ୍ଠତି ॥ 3-314-48 (27996)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-29x (2887)
କେନ ସ୍ବିଚ୍ଛ୍ରୋତ୍ରିଯୋ ଭବତି କେନ ସ୍ବିଦ୍ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍।
କେନ ସ୍ବିଦ୍ଦ୍ବିତୀଯବାନ୍ଭବତିରାଜନ୍କେନ ଚ ବୁଦ୍ଦିମାନ୍ ॥ 3-314-49 (27997)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-50x (2888)
ଶ୍ରୁତେନ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯୋ ଭତି ରତପସା ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍।
ଧୃତ୍ଯା ଦ୍ବିତୀଯବାନ୍ଭବତି ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ବୃଦ୍ଧସେବଯା ॥ 3-314-50 (27998)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-51x (2889)
କିଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଦେବତ୍ବଂ କଶ୍ଚ ଧର୍ମଃ ସତାମିବ।
କଶ୍ଚୈଷାଂ ମାନୁଷୋ ଭାବଃ କିମେଷାମସତାମିବ ॥ 3-314-51 (27999)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-52x (2890)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯ ଏଷାଂ ଦେବତ୍ବଂ ତପ ଏଷାଂ ସତାମିବ।
ମରଣଂ ମାନୁଷୋ ଭାବଃ ପରିବାଦୋଽସତାମିବ ॥ 3-314-52 (28000)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-53x (2891)
କିଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଦେବତ୍ବଂ କଶ୍ଚ ଧର୍ମଃ ସତାମିବ।
କଶ୍ଚୈଷାଂ ମାନୁଷୋ ଭାବଃ କିମେଷାମସତାମିବ ॥ 3-314-53 (28001)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-54x (2892)
ଇଷ୍ବସ୍ତ୍ରମେଷାଂ ଦେବତ୍ବଂ ଯଜ୍ଞ ଏଷାଂ ସତାମିବ।
ଭଯଂ ବୈ ମାନୁଷୋ ଭାବଃ ପରିତ୍ଯାଗୋଽସତାମିବ ॥ 3-314-54 (28002)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-55x (2893)
କିମେକଂ ଯଜ୍ଞିଯଂ ସାମ କିମେକଂ ଯଜ୍ଞିଯଂ ଯଜୁଃ।
କା ଚୈଷାଂ ବୃଣୁତେ ଯଜ୍ଞଂ କାଂ ଯଜ୍ଞୋ ନାତିବର୍ତତେ ॥ 3-314-55 (28003)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-56x (2894)
ପ୍ରାଣୋ ବୈ ଯଜ୍ଞିଯଂସାମ ମନୋ ବୈ ଯଜ୍ଞିଯଂ ଯଜୁଃ।
ଋଗେକା ବୃଣୁତେ ଯଜ୍ଞଂ ତାଂ ଯଜ୍ଞୋ ନାତିବର୍ତତେ ॥ 3-314-56 (28004)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-57x (2895)
କିଂସ୍ବିଦାବପତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ରକିଂସ୍ବିନ୍ନିବପତାଂ ବରମ୍।
କିଂସ୍ବିତ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠମାନାନାଂ କିସ୍ବିତ୍ପ୍ରସବତାଂବରମ୍ ॥ 3-314-57 (28005)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-58x (2896)
ବର୍ଷମାବପତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବୀଜଂ ନିବପତାଂ ବରମ୍।
ଗାବଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠମାନାନାଂ ପୁତ୍ରଃ ପ୍ରସବତାଂ ବରଃ ॥ 3-314-58 (28006)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-59x (2897)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥାନନୁଭବନ୍ବୁଦ୍ଧିମାଁଲ୍ଲୋକପୂଜିତଃ।
ସଂମତଃ ସର୍ବଭୂତାନାମୁଚ୍ଛ୍ବସନ୍କୋ ନ ଜୀବତି ॥ 3-314-59 (28007)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-60x (2898)
ଦେବତାତିଥିଭୃତ୍ଯାନାଂ ପିତୄଣାମାତ୍ମନଶ୍ଚ ଯଃ।
ନ ନିର୍ବପତି ପଞ୍ଚାନାମୁଚ୍ଛ୍ବସନ୍ନ ସ ଜୀବତି ॥ 3-314-60 (28008)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-61x (2899)
କିଂସ୍ବିଦ୍ଗୁରୁତରଂ ଭୂମେଃ କିଂସ୍ବିଦୁଚ୍ଚତରଂ ଚ ସ୍ବାତ୍।
କିଂସ୍ବିଚ୍ଛୀଘ୍ରତରଂ ବାଯୋଃ କିଂସ୍ବିଦ୍ବହୁତରଂ ତୃଣାତ୍ ॥ 3-314-61 (28009)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-62x (2900)
ମାତା ଗୁରୁତରା ଭୂମେଃ ଖାତ୍ପିତୋଚ୍ଚତରସ୍ତଥା।
ମନଃ ଶୀଘ୍ରତରଂ ବାତାଚ୍ଚିନ୍ତା ବହୁତରୀ ତୃଣାତ୍ ॥ 3-314-62 (28010)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-63x (2901)
କିଂସ୍ବିତ୍ସୁପ୍ତଂ ନ ନିମିଷତି କିଂସ୍ବିଜ୍ଜାତଂ ନ ଚେଙ୍ଗତେ।
କସ୍ଯସ୍ବିଦ୍ଧୃଦଯଂ ନାସ୍ତିକାସ୍ବିଦ୍ବେଗେନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-314-63 (28011)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-64x (2902)
ମତ୍ସ୍ଯଃ ସୁପ୍ତୋ ନ ନିମିଷତ୍ଯଣ୍ଡଂ ଜାତଂ ନ ଚେଙ୍ଗତେ।
ଅଶ୍ମନୋ ହୃଦଯଂନାସ୍ତି ନଦୀ ବେଗେନ ବର୍ଧତେ ॥ 3-314-64 (28012)
ଅକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-65x (2903)
କିଂସ୍ବିତ୍ପ୍ରବସତୋ ମିତ୍ରଂ କିଂସ୍ବିନ୍ମିତ୍ରଂ ଗୃହେ ସତଃ।
ଆତୁରସ୍ ଚ କିଂ ମିତ୍ରଂ କିଂସ୍ବିନ୍ମିତ୍ରଂ ମରିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-314-65 (28013)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-66x (2904)
ବିଦ୍ଯା ପ୍ରବସତୋ ମିତ୍ରଂ ଭାର୍ଯା ମିତ୍ରଂ ଗୃହେ ସତଃ।
ଆତୁରସ୍ଯ ଭିଷଙ୍ଭିତ୍ରଂ ଦାନଂ ମିତ୍ରଂ ମରିଷ୍ଯତଃ ॥ 3-314-66 (28014)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-67x (2905)
କୋଽତିଥିଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ କିଂ ସ୍ବିଦ୍ଧର୍ମଂ ସନାତନମ୍।
ଅମୃତଂ କିଂସ୍ବିଦ୍ରାଜେନ୍ଦ୍ରକିଂସ୍ବିତ୍ସର୍ବମିଦଂ ଜଗତ୍ ॥ 3-314-67 (28015)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-68x (2906)
ଅତିଥିଃ ସର୍ବଭୂତାନାମଗ୍ନିଃ ସୋମୋ ଗବାମୃତମ୍।
ସନାତନୋଽମୃତୋ ଧର୍ମୋ ବାଯୁଃ ସର୍ବମିଦଂ ଜଗତ୍ ॥ 3-314-68 (28016)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-69x (2907)
କିଂସ୍ବିଦେକୋ ବିଚରତେ ଜାତଃ କୋ ଜାଯତେ ପୁନଃ।
କିଂସ୍ବିଦ୍ଧିମସ୍ଯ ଭୈଷଜ୍ଯଂ କିଂସ୍ବିଦାବପନଂ ମହତ୍ ॥ 3-314-69 (28017)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-70x (2908)
ସୂର୍ଯ ଏକୋ ବିଚରତେ ଯନ୍ଦ୍ରମା ଜାଯତେ ପୁନଃ।
ଅଗ୍ନିର୍ହମସ୍ଯ ଭୈଷଜ୍ଯଂ ଭୂମିରାବପନଂ ମହତ୍ ॥ 3-314-70 (28018)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-71x (2909)
କିଂସ୍ବିଦେକପଦଂ ଧର୍ମ୍ଯଂ କିଂସ୍ବିଦେକପଦଂ ଯଶଃ।
କିଂସ୍ବିଦେକପଦଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ କିଂସ୍ବିଦେକପଦଂ ସୁଖମ୍ ॥ 3-314-71 (28019)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-72x (2910)
ଦାକ୍ଷ୍ଯମେକପଦଂ ଧର୍ମ୍ଯଂ ଦାନମେକପଦଂ ଯଶଃ।
ସତ୍ଯମେକପଦଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ଶୀଲମେକପଦଂସୁଖମ୍ ॥ 3-314-72 (28020)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-73x (2911)
କିଂସ୍ବିଦାତ୍ମା ମନୁଷ୍ଯସ୍ କିଂସ୍ବିଦ୍ଦୈବକୃତଃ ସଖା।
ଉପଜୀବନଂ କିସ୍ବିଦସ୍ କିଂସ୍ବିଦସ୍ଯ ପରାଯଣମ୍ ॥ 3-314-73 (28021)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-74x (2912)
ପୁତ୍ର ଆତ୍ମା ମନୁଷ୍ଯସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ଦୈବକୃତଃ ସଖା।
ଉପଜୀବନଂ ଚ ପର୍ଜନ୍ଯୋ ଦାନମସ୍ ପରାଯଣମ୍ ॥ 3-314-74 (28022)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-75x (2913)
ଧନ୍ଯାନାମୁତ୍ତମଂ କିଂସ୍ବିଦ୍ଧନାନାଂ ସ୍ଯାତ୍କିମୁତ୍ତମମ୍।
ଲାଭାନାମୁତ୍ତମଂ କିଂସ୍ଯାତ୍ସୁଖାନାଂ ସ୍ଯାତ୍କିମୁତ୍ତମଂ ॥ 3-314-75 (28023)
ଧନ୍ଯାନାମୁତ୍ତମଂ ଦାକ୍ଷ୍ଯଂଧନାନାମୁତ୍ତମଂ ଶ୍ରୁତମ୍।
ଲାଭାନାଂ ଶ୍ରେଯ ଆରୋଗ୍ଯଂ ସୁଖାନାଂ ତୁଷ୍ଟିରୁତ୍ତମା ॥ 3-314-76 (28024)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-77x (2914)
କିଂସ୍ବିଦ୍ଧର୍ମପରଂଲକେ କଶ୍ଚ ଧର୍ମଃ ସଦାଫଲଃ।
କିଂ ନିଯମ୍ଯ ନ ଶୋଚନ୍ତି କୈଶ୍ ସନ୍ଧିର୍ନ ଜୀର୍ଯତେ ॥ 3-314-77 (28025)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-78x (2915)
ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ପରଂ ଧର୍ମାତ୍ରେତାଧର୍ମଃ ସଦାଫଲଃ।
ମନୋ ଯମ୍ଯ ନ ଶୋଚନ୍ତି ସନ୍ଧିଃ ସଦ୍ଭିର୍ନ ଜୀର୍ଯତେ ॥ 3-314-78 (28026)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-79x (2916)
କିଂନୁ ହିତ୍ବାପ୍ରିଯୋ ଭବତି କିଂନୁ ହିତ୍ବା ନ ଶୋଚତି।
କିଂନୁ ହିତ୍ବାଽର୍ଥବାନ୍ଭବତି କିଂନୁ ହିତ୍ବା ସୁଖୀ ଭବେତ୍ ॥ 3-314-79 (28027)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-80x (2917)
ମାନଂ ହିତ୍ବାପ୍ରିଯୋ ଭବତି କ୍ରୋଧଂ ହିତ୍ବା ନ ଶୋଚତି।
କାମଂ ହିତ୍ବାଽର୍ଥବାନ୍ଭବତି ଲୋମଂ ହିତ୍ବା ସୁଖୀ ଭବେତ୍ ॥ 3-314-80 (28028)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-81x (2918)
କିମର୍ଥଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଦାନଂ କିମର୍ଥଂ ନଟନର୍ତକେ।
କିମର୍ଥଂ ଚୈବ ଭୃତ୍ଯେଷୁ କିମର୍ଥଂ ଚୈବ ରାଜସୁ ॥ 3-314-81 (28029)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-82x (2919)
ଧର୍ମାର୍ଥଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଦାନଂ ଯଶୋର୍ଥଂ ନଟନର୍ତକେ।
ଭୃତ୍ଯେଷୁ ସଙ୍ଗ୍ରହାର୍ଥଂ ଚ ଭଯାର୍ଥଂ ଚୈବ ରାଜସୁ ॥ 3-314-82 (28030)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-83x (2920)
ଅଜ୍ଞାନେନାବୃତୋଲୋକସ୍ତମସା ନ ପ୍ରକାଶତେ।
ଲୋଭାତ୍ତ୍ଯଜତିମିତ୍ରାଣି ସଙ୍ଗାତ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ନ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-314-83 (28031)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-84x (2921)
ଅଜ୍ଞାନେନାବୃତୋଲୋକସ୍ତମସା ନ ପ୍ରକାଶତେ।
ଲୋଭାତ୍ତ୍ଯଜତିମିତ୍ରାଣି ସଙ୍ଗାତ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ନ ଗଚ୍ଛତି ॥ 3-314-84 (28032)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-85x (2922)
ମୃତ କଥଂ ସ୍ଯାତ୍ପୁରୁଷଃ କଥଂ ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ମୃତଂ ଭବତ୍।
ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ମୃତଂକଥଂ ବା ସ୍ଯାତ୍କଥଂ ଯଜ୍ଞା ମୃତୋ ଭବେତ୍ ॥ 3-314-85 (28033)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-86x (2923)
ମୃତୋ ଦରିଦ୍ରଃ ପୁରୁଷୋମୃତଂରାଷ୍ଟ୍ରମରାଜକମ୍।
ମୃତମଶ୍ରୋତ୍ରିଯଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ମୃତୋ ଯଜ୍ଞସ୍ତ୍ବଦକ୍ଷିଣଃ ॥ 3-314-86 (28034)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-87x (2924)
କା ଦିକ୍କିମୁଦକଂପାର୍ଥ କିମନ୍ନଂ କିଂଚ ବୈ ବିଷମ୍।
ଶ୍ରାଦ୍ଧସ୍ କାଲମାଖ୍ଯାହି ତତଃ ପିବ ହରସ୍ବ ଚ ॥ 3-314-87 (28035)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-88x (2925)
ସନ୍ତୋ ଦିଗ୍ଜଲମାକାଶଂ ଗୌରନ୍ନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବିଷମ୍।
ଶ୍ରାଦ୍ଧସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କାଲଃ କଥଂ ବା ଯକ୍ଷ ମନ୍ଯସେ ॥ 3-314-88 (28036)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-89x (2926)
ତପଃ କିଂଲକ୍ଷଣଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କୋ ଦମଶ୍ଚ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
କ୍ଷମା ଚ କା ପରା ପ୍ରୋକ୍ତା କା ଚ ହ୍ରୀଃ ପରିକୀର୍ତିତା ॥ 3-314-89 (28037)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-90x (2927)
ତପଃ ସ୍ବଧର୍ମବର୍ତିତ୍ବଂ ମନସୋ ଦମନଂ ଦମଃ।
କ୍ଷମା ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବସହିଷ୍ଣୁତ୍ବଂହୀରକାର୍ଯନିବର୍ତନମ୍ ॥ 3-314-90 (28038)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-91x (2928)
କିଂ ଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ରାଜନ୍କଃ ଶମଶ୍ଚ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ଦଯା ଚ କା ପରା ପ୍ରୋକ୍ତା କିଂ ଚାର୍ଜବମୁଦାହୃତମ୍ ॥ 3-314-91 (28039)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-92x (2929)
ଜ୍ଞାନଂ ତତ୍ତ୍ବାର୍ଥସମ୍ବୋଧଃ ଶମଶ୍ଚିତ୍ତପ୍ରଶାନ୍ତତା।
ଦଯାସର୍ବସୁଖୈପିତ୍ବମାର୍ଜବଂ ସମଚିତ୍ତତା ॥ 3-314-92 (28040)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-93x (2930)
କଃ ଶତ୍ରୁର୍ଦୁର୍ଜଯଃ ପୁଂସାଂ କଶ୍ଚବ୍ଯାଧିରନନ୍ତକଃ।
କୀଦୃଶଶ୍ଚ ସ୍ମୃତଃ ସାଧୁରସାଧୁଃ କୀଦୃଶଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-314-93 (28041)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-94x (2931)
କ୍ରୋଧଃ ସୁଦୁର୍ଜଯଃ ଶତ୍ରୁର୍ଲୋଭୋବ୍ଯାଧିରନନ୍ତକଃ।
ସର୍ବଭୂତହିତଃ ସାଧୁରସାଧୁର୍ନିର୍ଦଯଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-314-94 (28042)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-95x (2932)
କୋ ମୋହଃ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ରାଜନ୍କଶ୍ ମାନଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
କିମାଲସ୍ଯଂ ଚ ବିଜ୍ଞେଯଂ କଶ୍ଚଶୋକଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ ॥ 3-314-95 (28043)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-96x (2933)
ମୋହୋ ହିଧର୍ମମୂଢ୍ତବଂମାନସ୍ତ୍ବାତ୍ମାଭିମାନିତା।
ଧର୍ମନିଷ୍କ୍ରିଯତାଽଽଲସ୍ଯଂ ଶୋକସ୍ତ୍ବଜ୍ଞାନମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-314-96 (28044)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-97x (2934)
କିଂ ସ୍ଥୈର୍ଯମୃଷିଭିଃ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କିଂ ଚ ଧୈର୍ଯମୁଦାହୃତମ୍।
ସ୍ନାନଂ ଚ କିଂ ପରଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ଦାନଂ ଚ କିମିହୋଚ୍ଯତେ ॥ 3-314-97 (28045)
ଯୁଧିଷ୍ଠି ଉବାଚ। 3-314-98x (2935)
ସ୍ବଧର୍ମେ ସ୍ଥିରତା ସ୍ଥୈର୍ଯଂ ଧୈର୍ଯମିନ୍ଦ୍ରିଯନିଗ୍ରହଃ।
ସ୍ନାନଂ ମନୋମଲତ୍ଯାଗୋ ଦାନଂ ବୈ ଭୂତରକ୍ଷଣମ୍ ॥ 3-314-98 (28046)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-99x (2936)
କଃ ପଣ୍ଡିଃ ପୁମାନ୍ଜ୍ଞେଯୋ ନାସ୍ତିକଃ କଶ୍ଚ ଉଚ୍ଯତେ।
କୋ ମୂର୍ଖଃ କଶ୍ଚକାମଃ ସ୍ଯାତ୍କୋ ମତ୍ସର ଇତି ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-314-99 (28047)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-100x (2937)
ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ପଣ୍ଡିତୋ ଜ୍ଞେଯୋ ନାସ୍ତିକୋ ମୂର୍ଖ ଉଚ୍ଯତେ।
କାମଃ ସଂସାରହେତୁଶ୍ଚ ହୃତ୍ତାପୋ ମତ୍ସରଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-314-100 (28048)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-101x (2938)
କୋଽହଂକାର ଯଇତିପ୍ରୋକ୍ତଃ କଶ୍ଚ ଦମ୍ଭଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
କିଂ ତଦ୍ଦୈବଂ ପରଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କିଂ ତତ୍ପୈଶୁନ୍ଯମୁଚ୍ଯତେ ॥ 3-314-101 (28049)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-102x (2939)
ମହାଽଜ୍ଞାନମହଂକାରୋ ଦମ୍ଭୋ ଧର୍ମୋ ଧ୍ବଜୋଚ୍ଛ୍ରଯଃ।
ଦୈବଂ ରଦାନଫଲଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ପୈଶୁନ୍ଯଂ ପରଦୂଷଣମ୍ ॥ 3-314-102 (28050)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-103x (2940)
ଧର୍ମଶ୍ଚାର୍ଥଶ୍ଚ କାମଶ୍ଚ ପରସ୍ପରବିରୋଧିନଃ।
ଏଷାଂ ନିତ୍ଯବିରୁଦ୍ଧାନାଂ କଥମେକତ୍ର ସଂଗମଃ ॥ 3-314-103 (28051)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-104x (2941)
ଯଦା ଧର୍ମଶ୍ଭାର୍ଯା ଚ ପରସ୍ପରବଶାନୁଗୌ।
ତଦା ଧର୍ମାର୍ଥକାମାନାଂ ତ୍ରଯାଣାମପି ସଂଗମଃ ॥ 3-314-104 (28052)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-105x (2942)
ଅକ୍ଷଯୋନରକଃ କେନ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ଏତନ୍ମେ ପୃଚ୍ଛତଃ ପ୍ରଶ୍ନଂ ତଚ୍ଛୀଘ୍ରଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 3-314-105 (28053)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-106x (2943)
ରବ୍ରାହ୍ମଣଂ ସ୍ବଯମାହୂଯ ଯାଚମାନମକିଂଚନମ୍।
ପଶ୍ଚାନ୍ନାସ୍ତୀତି ଯୋବ୍ରୂଯାତ୍ସୋକ୍ଷଯଂନରକଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-314-106 (28054)
ବେଦେଷୁ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ମିଥ୍ଯା ଯୋ ବୈ ଦ୍ବିଜାତିଷୁ।
ଦେବେଷୁ ପିତୃଧ୍ରମେଷୁ ସୋଽକ୍ଷଯଂନରକଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-314-107 (28055)
ବିଦ୍ଯମାନେ ଧନେ ଲୋଭାଦ୍ଦାନଭୋଗବିବର୍ଜିତଃ।
ପଶ୍ଚାନ୍ନାସ୍ତୀତି ଯୋ ବ୍ରୂଯାତ୍ସୋକ୍ଷଯଂ ନରକଂ ବ୍ରଜେତ୍ ॥ 3-314-108 (28056)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-109x (2944)
ରାଜନ୍କୁଲେନ ବୃତ୍ତେନ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେନ ଶ୍ରୁତେନ ବା।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ କେନ ଭବତି ପ୍ରବ୍ରୂହ୍ଯେତତ୍ସୁନିଶ୍ଚିତମ୍ ॥ 3-314-109 (28057)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-110x (2945)
ଶୃଣୁ ଯକ୍ଷ କୁଲଂ ତାତ ନ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯୋ ନ ଚ ଶ୍ରୁତମ୍।
କାରଣଂ ହି ଦ୍ବିଜତ୍ବେଚ ବୃତ୍ତମେବ ନ ସଂଶଯଃ ॥ 3-314-110 (28058)
ବୃତ୍ତଂ ଯତ୍ନେନ ସଂରକ୍ଷ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ବିଶେଷତଃ।
ଅକ୍ଷୀଣବୃତ୍ତୋ ନ କ୍ଷୀଣୋ ବୃତ୍ତତସ୍ତୁ ହତୋ ହତଃ ॥ 3-314-111 (28059)
ପଠକାଃ ପାଠକାଶ୍ଚୈବ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ଶାସ୍ତ୍ରଚିନ୍ତକାଃ।
ସର୍ବେ ବ୍ଯସନିନୋ ମୂର୍ଖା ଯଃ କ୍ରିଯାବାନ୍ସ ପଣ୍ଡିତଃ ॥ 3-314-112 (28060)
ଚତୁର୍ବେଦୋଽପି ଦୁର୍ବୃତ୍ତଃ ସ ଶୂଦ୍ରାଦତିରିଚ୍ଯତେ।
ଯୋଽଗ୍ନିହୋତ୍ରପୋର ଦାନ୍ତଃ ସ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଇତି ସ୍ମୃତଃ ॥ 3-314-113 (28061)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-114x (2946)
ପ୍ରିଯବଚନବାଦୀ କିଂ ଲଭତେ
ବିମୃଶିତକାର୍ଯକରଃ କିଂ ଲଭତେ।
ବହୁମିତ୍ରକରଃ କିଂ ଲଭତେ
ଧର୍ମେ ରତଃ କିଂ ଲଭତେ କଥଯ ॥ 3-314-114 (28062)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-115x (2947)
ପ୍ରିଯବଚନବାଦୀ ପ୍ରୀଯୋ ଭବତି
ବିମୃଶିତକାର୍ଯକରୋଽଧିକଂ ଜଯତି।
ବହୁମିତ୍ରକରଃ ସୁଖଂ ବସତ
ଯଶ୍ଚ ଧର୍ମରତଃ ସ ଗତିଂ ଲଭତେ ॥ 3-314-115 (28063)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-116x (2948)
କୋମୋଦତେକିମାଶ୍ଚର୍ଯଂ କଃ ପନ୍ଥାଃ କା ଚ ବାର୍ତିକା।
ବଦ ମେ ଚତୁରଃ ପ୍ରଶ୍ନାନ୍ମୃତା ଜୀବନ୍ତୁ ବାନ୍ଧବାଃ ॥ 3-314-116 (28064)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ 3-314-117x (2949)
ପଞ୍ଚମେଽହନି ଷଷ୍ଠେ ବା ଶାକଂ ପଚତି ସ୍ବେ ଗୃହେ।
ଅନୃଣୀ ରଚାପ୍ରବାସୀ ଚସ ବାରିଚର ମୋଦତେ ॥ 3-314-117 (28065)
ଅହନ୍ଯହନି ଭୂତାନି ଗଚ୍ଛନ୍ତୀହ ଯମାଲଯମ୍।
ଶେଷାଃ ସ୍ଥାବରମିଚ୍ଛନ୍ତି କିମାଶ୍ଚର୍ଯମତଃ ପରମ୍ ॥ 3-314-118 (28066)
ତର୍କୋଽପ୍ରତିଷ୍ଠଃ ଶ୍ରୁତଯୋ ବିଭିନ୍ନା
ନୈକୋ ମୁନିର୍ଯସ୍ଯ ମତଂ ପ୍ରମାଣମ୍।
ଧର୍ମସ୍ଯ ତତ୍ତ୍ବଂ ନିହିତଂ ଗୁହାଯାଂ
ମହାଜନୋ ଯେନ ଗତଃସ ପନ୍ଥା ॥ 3-314-119 (28067)
ପୃଥ୍ବୀ ବିଭାଣ୍ଡଂ ଗଗନଂ ପିଘାନଂ
ସୂର୍ଯାଗ୍ନିନା ରାତ୍ରିଦିବେନ୍ଧନେନ।
ମାସର୍ତୁଦର୍ବୀପରିଘଟ୍ଟନେନ
ଭୂତାନି କାଲଃ ପଚତୀତି ବାର୍ତା ॥ 3-314-120 (28068)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-121x (2950)
ବ୍ଯାଖ୍ଯାତା ମେ ତ୍ବଯା ପ୍ରଶ୍ନା ଯଥାତତ୍ବଂ ପରଂତପ।
ପୁରୁଷଂ ତ୍ବିଦାନୀଂବ୍ଯାଖ୍ଯାହି ଯଶ୍ଚ ସର୍ବଧନୀ ନରଃ ॥ 3-314-121 (28069)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-122x (2951)
ଦିବଂ ସ୍ପୃଶତି ଭୂମିଂ ଚ ଶବ୍ଦଃ ପୁଣ୍ଯେନ କର୍ମଣା।
ଯାବତ୍ସ ଶବ୍ଦୋ ଭବତି ତାବତ୍ପୁରୁଷ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 3-314-122 (28070)
ତୁଲ୍ଯେ ପ୍ରିଯାପ୍ରିଯେ ଯସ୍ ସୁଖଦୁଃଖେ ତଥୈବ ଚ।
ଅତୀତାନାଗତେ ଚୋଭେ ସବୈ ପୁରୁଷ ଉଚ୍ଯେତ ॥ 3-314-123 (28071)
`ସମତ୍ବଂ ଯସ୍ଯ ସର୍ବେଷୁ ନିସ୍ପୃହଃ ଶାନ୍ତମାନସଃ।
ସୁପ୍ରସନ୍ନଃ ସଦା ଯୋଗୀ ସ ବୈ ସର୍ବଧନୀ ନରଃ' ॥ 3-314-124 (28072)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-125x (2952)
ବ୍ଯାଖ୍ଯାତଃ ପୁରୁଷୋ ରାଜନ୍ଯଶ୍ଚ ସର୍ବଧନୀ ନରଃ।
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମେକଂ ଭ୍ରାତୃଣାଂ ଯମିଚ୍ଛସି ସ ଜୀବତୁ ॥ 3-314-125 (28073)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-126x (2953)
ଶ୍ଯାମୋ ଯ ଏଷ ରକ୍ତାକ୍ଷୋ ବୃହତ୍ସାଲ ଇବୋତ୍ଥିତଃ।
ବ୍ଯୂଢୋରସ୍କୋ ମହାବାହୁର୍ନକୁଲୋ ଯକ୍ଷ ଜୀବତୁ ॥ 3-314-126 (28074)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-127x (2954)
ପ୍ରିଯସ୍ତେ ଭୀମସେନୋଽଯମର୍ଜୁନୋ ବଃ ପରାଯଣମ୍।
ତ୍ବଂ କସ୍ମାନ୍ନକୁଲଂ ରାଜନ୍ସାପତ୍ନଂ ଜୀବମିଚ୍ଛସି ॥ 3-314-127 (28075)
ଯସ୍ ନାଗସହସ୍ରେଣ ଦଶସଙ୍ଖ୍ଯେନ ବୈ ବଲମ୍।
ତୁଲ୍ଯଂତଂ ଭୀମମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ନକୁଲଂ ଜୀବମିଚ୍ଛସି ॥ 3-314-128 (28076)
ତଥୈନଂ ମନୁଜାଃ ପ୍ରାହୁର୍ଭୀମସେନଂ ପ୍ରିଯଂ ତବ।
ଅଥ କନାନୁଭାବେନ ସାପତ୍ନଂ ଜୀବମିଚ୍ଛସି ॥ 3-314-129 (28077)
ଯସ୍ଯ ବାହୁବଲଂସର୍ବେପାଣ୍ଡବାଃ ସମୁପାସତେ।
ଅର୍ଜୁନଂ ତମପାହାଯ ନକୁଲଂ ଜୀବମିଚ୍ଛସି ॥ 3-314-130 (28078)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-314-131x (2955)
ଧର୍ମ ଏବ ହତୋ ହନ୍ତି ଧ୍ରମୋ ରକ୍ଷତି ରକ୍ଷିତଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଧର଼୍ମଂ ନ ତ୍ଯଜାମି ମା ନୋ ଧର୍ମୋ ହତୋଽବଧୀତ୍ ॥ 3-314-131 (28079)
ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ପରୋ ଧର୍ମଃ ପରମାର୍ଥାଚ୍ଚମେ ମତମ୍।
ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ଚିକୀର୍ଷାମି ନକୁଲୋ ଯକ୍ଷ ଜୀବତୁ ॥ 3-314-132 (28080)
ଧର୍ମଶୀଲଃ ସଦା ରାଜାଇତିମାଂ ମାନବା ବିଦୁଃ।
ସ୍ବଧର୍ମାନ୍ନ ଚଲିଷ୍ଯାମି ନକୁଲୋ ଯକ୍ଷ ଜୀବତୁ ॥ 3-314-133 (28081)
କୁନ୍ତୀ ଚୈବ ତୁ ମାଦ୍ରୀ ଚ ଦ୍ବେ ଭାର୍ଯେ ତୁ ପିତୁର୍ମମ।
ଉଭେ ସପୁତ୍ରେ ସ୍ଯାତାଂ ବୈ ଇତିମେ ଧୀଯତେ ମତିଃ ॥ 3-314-134 (28082)
ଯଥା କୁନ୍ତୀ ତଥା ମାଦ୍ରୀ ବିଶେଷୋ ନାସ୍ତି ମେ ତଯୋଃ।
ମାତୃଭ୍ଯାଂ ସମମିଚ୍ଛାମି ନକୁଲୋ ଯକ୍ଷ ଜୀବତୁ ॥ 3-314-135 (28083)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-314-136x (2956)
3-314-136 (28084)
ଯସ୍ ତେଽର୍ଥାଚ୍ଚ କାମଚ୍ଚ ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ପରଂ ମତମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ତେ ଭ୍ରାତରଃ ସର୍ବେ ଜୀବନ୍ତୁ ଭରତର୍ଷଭ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-314-6 ବିଧର୍ଭିଣ୍ଯୋଽନୃତାଃ ॥ 3-314-9 ନ କସ୍ଯଚିଦଜେତାଽପିତୁ ସର୍ବସ୍ଯୈବ ଜେତା ॥ 3-314-10 ଆଶାଂ ରାଜ୍ଯାଶାମ୍। ସଂହତ୍ଯ ବିନାଶ୍ଯ ॥ 3-314-16 ଦଧ୍ଯୌ କାରଣଂ ମରଣହେତୁଂ ବିଚାରିତବାନ୍ ॥ 3-314-18 ତପଃସୁତଃ ଧର୍ମପୁତ୍ରଃ ॥ 3-314-22 ଦୁଷ୍କୃତେଃପାପାକର୍ମଣଃ ॥ 3-314-28 ଓଘବଲାନ୍ ମହାପ୍ରବାହଯେଗାନ୍। ପ୍ରତିସମାସେତ ପ୍ରତିଯୁଦ୍ଧ୍ଯେତ୍ କରୋତି ଯସ୍ତାଦୃଶୋ ଯନଋ କାଲାନ୍ତକଯମସ୍ତସ୍ମାତ୍ ॥ 3-314-32 ପ୍ରଯାନଭାକ୍ ପ୍ରାଧାନ୍ଯଭାକ୍ ।. 3-314-34 ଅତୀବ ତେ ମହଦିତିପାଠେ ତେ ତଥ ॥ 3-314-48 ବେଦାସ୍ତସ୍ଯାଭିତଶ୍ଚରା ଇତି ଅଧର୍ମସ୍ତମସ୍ତଂ ନଯତୀତି କ. ଚ. ଧ.ପାଠଃ ॥ 3-314-49 କେନ ଦ୍ବିତଯୋ ଭବତୀତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-314-54 ପରିତ୍ଯାଗ ଆର୍ତାନାମିତି ଶେଷଃ। ଦାନମେଷାଂ ସତାମିବତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-314-55 କା ଚୈକା ବୃଶ୍ଚତ ଇତି କ. ଧ.ପାଟଃ ॥ 3-314-56 ବାଗେକା ବୃଶ୍ଚତେଽଯଜ୍ଞମିତି କ. ପାଠଃ ॥ 3-314-60 ନ ନିର୍ବପତି ନ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ଦେବତାଦିଭ୍ଯଃ ॥ 3-314-62 ଉକ୍ତସାଧନାଶକ୍ତେନ ମାତାପିତ୍ରୋଃ ଶୁଶ୍ରୂଷା ମନୋନିରୋଧସ୍ତୃଣବତ୍ତୁଚ୍ଛାଯାଶ୍ଚିନ୍ତାଯସ୍ତ୍ଯାଗଶ୍ଚ କର୍ତବ୍ଯ ଇତ୍ଯାହ କିଂସ୍ବିଦ୍ଗୁର୍ବିତି। ବହୁତରଂ ନୃଣାମିତି ଧ.ପାଠଃ। ବହୁତରୀ ତୃଣାଦିତି ଧ. ପାଠଃ ॥ 3-314-64 କିଂସ୍ବିଜ୍ଜାତଂ ନଚୋପତି ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-314-66 ସାର୍ତଃ ପ୍ରବସତୋ ମିତ୍ରମିତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-314-70 ଏକପଦଂ ଏକମେବ ପର୍ଯବସାନସ୍ଥାନମ୍। ଦାକ୍ଷ୍ଯେ କୃତ୍ସ୍ନେ ଧର୍ମଃ ପର୍ଯବସିତ ଇତ୍ଯର୍ତଃ। ଏବମୁତ୍ତରତ୍ର ॥ 3-314-87 ପ୍ରାର୍ଥନାବିଷଂ ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 3-314-126 ଜୀବଂ ଜୀବନ୍ତମ୍ ॥ 3-314-128 ଅନୁଭାବେନ ନକୁଲଗତସାମର୍ଥ୍ଯେନ ॥ 3-314-130 ନଃ ଅସ୍ମାନ୍ମାବଧୀତ୍ ॥ 3-314-131 ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ଅବୈଷମ୍ଯମ୍। ପରମାର୍ଥାତ୍ ସତ୍ଯାତ୍ ॥ 3-314-133 ଧୀଯତେ ନିଶ୍ଚିନୁତେ ॥ 3-314-135 ଯସ୍ମାତ୍ତେ ପାର୍ଥ ଧର୍ମାଚ୍ଚ ଇତି ଥ. ଧ. ପାଠଃ ॥ଅରଣ୍ଯପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 315
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
3.315. ଅଧ୍ଯାଯଃ 315
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-315-0 (28085)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-315-0x (2957)
ତତସ୍ତେ ଯକ୍ଷବଚନାଦୁଦତିଷ୍ଠନ୍ତ ପାଣ୍ଡବଃ।
କ୍ଷୁତ୍ପିପାସେ ଚ ସର୍ବେଷାଂ କ୍ଷଣେନ ବ୍ଯପଗଚ୍ଛତାମ୍ ॥ 3-315-1 (28086)
ଯୁଧିଷ୍ଠି ଉବାଚ। 3-315-2x (2958)
ସରସ୍ଯେକେନ ପାଦେନ ତିଷ୍ଠନ୍ତମପରାଜିତମ୍।
ପୃଚ୍ଛାମି କୋ ଭବାନ୍ଦେବୋ ନ ମେ ଯକ୍ଷୋ ମତୋ ଭବାନ୍ ॥ 3-315-2 (28087)
ବସୂନାଂ ବା ଭବାନେକୋ ରୁଦ୍ରାଣାମଥବା ଭବାନ୍।
ଅଥବା ମରୁତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ବଜ୍ରୀ ବା ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବରଃ ॥ 3-315-3 (28088)
ମମ ହି ଭ୍ରାତର ଇମେ ସହସ୍ରଶତଯୋଧିନଃ।
ତଂ ଯୋଧଂ ନ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ଯେନ ସର୍ବେ ନିପାତିତାଃ ॥ 3-315-4 (28089)
ସୁଖଂ ପ୍ରତି ପ୍ରବୁଦ୍ଦାନାମିନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯୁପଲକ୍ଷଯେ।
ସ ଭବାନ୍ସୁହୃଦୋସ୍ମାକମଥବା ନଃ ପିତା ଭବାନ୍ ॥ 3-315-5 (28090)
ଯକ୍ଷ ଉବାଚ। 3-315-6x (2959)
ଅହଂତେ ଜନକସ୍ତାତ ଧର୍ମୋ ମୃଦୁପରାକ୍ରମ।
ତ୍ବାଂ ରଦିଦୃକ୍ଷୁରନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ବିଦ୍ଧି ମାଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 3-315-6 (28091)
ଯଶଃ ସତ୍ଯଂଦମଃ ଶୌଚମାର୍ଜବଂ ହ୍ରୀରଚାପଲମ୍।
ଦାନଂ ତପୋ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯମିତ୍ଯେତାସ୍ତନବୋ ମମ ॥ 3-315-7 (28092)
ଅହିଂସା ସମତା ଶାନ୍ତିସ୍ତପଃ ଶୌଚମମତ୍ସରଃ।
ଦ୍ବାରାଣ୍ଯେତାନି ମେ ବିଦ୍ଧି ପ୍ରିଯୋ ହ୍ଯସି ସୁତୋ ମମ ॥ 3-315-8 (28093)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ପଞ୍ଚସୁ ରକ୍ତୋସି ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ତେ ଷଟ୍ରପଦୀ ଜିତା।
ଦ୍ବେ ପୂର୍ବେ ମଧ୍ଯମେ ଦ୍ବେ ଚ ଦ୍ବେ ଶାନ୍ତେ ସାଂପରାଯିକେ ॥ 3-315-9 (28094)
ଧ୍ରମୋଽହମିତି ଭଦ୍ରଂ ତେ ଜିଜ୍ଞାସୁସ୍ତ୍ବାମିହାଗତଃ।
ଆନୃଶଂସ୍ଯେନ ତୁଷ୍ଟୋସ୍ମି ବରଂ ଦାସ୍ଯାମି ତେଽନଘ ॥ 3-315-10 (28095)
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ରାଜେନ୍ଦ୍ରଦାତା ହ୍ଯସ୍ମି ତବାନଘ।
ଯେ ହି ମେ ପୁରୁଷା ଭକ୍ତା ନ ତେଷାମସ୍ତି ଦୁର୍ଗତିଃ ॥ 3-315-11 (28096)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-315-12x (2960)
ଅରଣୀ ତୁ ହୃତାଯସ୍ଯ ମୃଗେଣ ବଦତାଂବର।
ତସ୍ଯାଗ୍ନଯୋ ନ ଲୁପ୍ଯେରନ୍ପ୍ରଥମୋଽସ୍ତୁ ବରୋ ମମ ॥ 3-315-12 (28097)
ଧର୍ମ ଉବାଚ। 3-315-13x (2961)
ଆରଣେଯମିଦଂ ତସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ହୃତଂ ମଯା।
ମୃଗବେଷେଣ କୌନ୍ତେଯ ଜିଜ୍ଞାଲାର୍ଥଂ ତବାନଘ ॥ 3-315-13 (28098)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 3-315-14x (2962)
ଦଦାନୀତ୍ଯେବ ଭଗବାନୁତ୍ତରଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ଅନ୍ଯଂ ବରଯ ଭଦ୍ରଂ ତେ ବରଂ ତ୍ବମମରୋପମ ॥ 3-315-14 (28099)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-315-15x (2963)
ବର୍ଷାଣି ଦ୍ବାଦଶାରଣ୍ଯେ ତ୍ରଯୋଦଶମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ତତ୍ରନୋ ନାଭିଜାନୀଯୁର୍ବସତୋ ମନୁଜାଃ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 3-315-15 (28100)
ଦଦାନୀତ୍ଯେବ ଭଗବାନୁତ୍ତରଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ଭୂଯଶ୍ଚାଶ୍ବାସଯାମାସ କୌନ୍ତେଯଂ ସତ୍ଯବିକ୍ରମମ୍ ॥ 3-315-16 (28101)
ଯଦ୍ଯପି ସ୍ବେନ ରୂପେଣ ଚରିଷ୍ଯଥ ମହୀମିମାମ୍।
ନ ବୋ ବିଜ୍ଞାସ୍ଯତେ କଶ୍ଚିତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଭାରତ ॥ 3-315-17 (28102)
ବର୍ଷଂତ୍ରଯୋଦଶମିଦଂ ମତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍କୁରୂଦ୍ବହାଃ।
ବିରାଟନଗରେ ଗୂଢା ଅବିଜ୍ଞାତାଶ୍ଚରିଷ୍ଯଥ ॥ 3-315-18 (28103)
ଯଦ୍ବଃ ସଂକଲ୍ପିତଂ ରୂପଂ ମନସା ଯସ୍ ଯାଦୃଶମ୍।
ତାଦୃଶଂ ତାଦୃଶଂ ସର୍ବେ ଛନ୍ଦତୋ ଧାରଯିଷ୍ଯଥ ॥ 3-315-19 (28104)
ଅରଣୀସହିତଂ ଭାଣ୍ଡଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ପ୍ରଯଚ୍ଛତ।
ଜିଜ୍ଞାସାର୍ଥଂ ମଯା ହ୍ଯେତଦାହୃତଂମୃଗରୂପିଣା ॥ 3-315-20 (28105)
ପ୍ରବୃଣୀଷ୍ବାପରଂ ସୌମ୍ଯ ବରମିଷ୍ଟଂ ଦଦାନି ତେ।
ନ ତୃପ୍ଯାମି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ବୈ ବରାଂସ୍ତଥା ॥ 3-315-21 (28106)
ତୃତୀଯଂ ଗୃହ୍ଯତାଂ ପୁତ୍ର ବରମପ୍ରତିମଂ ମହତ୍।
ତ୍ବଂ ହି ମତ୍ପ୍ରଭବୋ ରାଜନ୍ବିଦୁରଶ୍ଚମମାଂଶଜଃ ॥ 3-315-22 (28107)
ଜୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 3-315-23x (2964)
ଦେବଦେବୋ ମଯା ଦୃଷ୍ଟୋ ଭବାନ୍ସାକ୍ଷାତ୍ସନାତନଃ।
ଯଂ ଦଦାସି ବରଂ ତୁଷ୍ଟସ୍ତଂ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପିତଃ ॥ 3-315-23 (28108)
ଜଯେଯଂ ଲୋଭମୋହୌ ଚ କ୍ରୋଧଂ ଚାହଂ ସଦା ବିଭୋ।
ଦାନେ ତପସି ସତ୍ଯେ ଚ ମନୋ ମେ ସତତଂ ବେତ୍ ॥ 3-315-24 (28109)
ଧର୍ମ ଉବାଚ। 3-315-25x (2965)
ରଉପପନ୍ନୋ ଗୁଣୈରେତୈଃ ସ୍ବଭାବେନାସି ପାଣ୍ଡବ।
ଭବାନ୍ଧର୍ମଃ ପୁନଶ୍ଚୈବ ଯଥୋକ୍ତଂ ତେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 3-315-25 (28110)
ବୈଶଂବାଯନ ଉବାଚ। 3-315-26x (2966)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାନ୍ତଽର୍ଦଧେ ଧର୍ମୋ ଭଗବାଁଲ୍ଲୋକଭାବନଃ।
ସମେତାଃ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚୈବ ସୁଖସୁପ୍ତା ମନସ୍ବିନଃ ॥ 3-315-26 (28111)
ଉପେତ୍ଯଚାଶ୍ରମଂ ବୀରାଃ ସର୍ବ ଏବ ଗତକ୍ଲମାଃ।
ଆରଣେଯଂ ଦଦୁସ୍ତସ୍ମୈ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ତପସ୍ବିନେ ॥ 3-315-27 (28112)
ଇଦଂ ସମୁତ୍ଥାନସମାଗତଂ ମହ-
ତ୍ପିତୁଶ୍ଚପୁତ୍ରସ୍ଯ ଚ କୀର୍ତିବର୍ଧନମ୍।
ପଠନ୍ନରଃ ରସ୍ଯାଦ୍ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯୋ ବଶୀ
ସପୁତ୍ରପୌତ୍ରଃ ଶତପର୍ଷଭାଗ୍ଭବେତ୍ ॥ 3-315-28 (28113)
ନ ଚାପ୍ଯଧର୍ମେ ନ ସୁହୃଦ୍ବିଭେଦନେ
ପରସ୍ବହାରେ ପରଦାରମର୍ଶନେ।
କଦର୍ଯଭାବେ ନ ରମେନେମନଃ ସଦା
ନୃଣାଂ ସଦାଖ୍ଯାନମିଦଂ ବିଜାନତାମ୍ ॥ 3-315-29 (28114)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଶତସାହସ୍ରିକାଯାଂ ସଂହିତାଯାଂ ବୈଯାସିକ୍ଯାଂ ଅରଣ୍ଯପର୍ବଣି ଆରଣେଯପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଦଶାଧିକତ୍ରିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 315 ॥
ଆରଣେଯପର୍ବ ସମାପ୍ତମ୍ ॥ 21 ॥ ସମାପ୍ତମିଦମରଣ୍ଯପର୍ବ ଚ ॥ 3 ॥ ଅତଃ ପରଂ ବିରାଟପର୍ବ ଭବିଷ୍ଯତି। ତସ୍ଯାଯମାଦ୍ଯଃ ଶ୍ଲୋକଃ। ଜନମେଯଜ ଉବାଚ। କଥଂ ବିରାଟନଗରେ ମମ ପୂର୍ବପିତାମହାଃ। ଅଜ୍ଞାତବାସମୁଷିତା ଦୁର୍ଯୋଧନଭଯାର୍ଦିତାଃ ॥