Kumbhaghonam Edition in Odia/Oriya Script
6. ଭୀଷ୍ମପର୍ବ
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 001
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.1. ଅଧ୍ଯାଯଃ 001
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ କୁରୁପାଣ୍ଡବସେନଯୋଃ ପରସ୍ପରସମାଗମଃ|| ୧|| ଉଭଯପକ୍ଷୀଯୈଃ ପରସ୍ପରଂ ସମଯକରଣଂ ||୨|| ଶ୍ରୀବେଦବ୍ଯାସାଯ ନମଃ ନାରାଯଣଂ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ନରଂ ନରୋତ୍ତମମ୍|Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
ଦେବୀଂ ସରସ୍ବତୀଂ ଚୈବ ତତୋ ଜଯମୁଦୀରଯେତ୍|| ୧ 6-1-0 (38622)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ|
କଥଂ ଯୁଯୁଧିରେ ବୀରାଃ କୁରୁପାଣ୍ଡବସୋମକାଃ
ପାର୍ଥିବାଶ୍ଚ ମହାତ୍ମାନୋ ନାନାଦେଶସମାଗତାଃ|| ୧ 6-1-1 (38623)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ
ଯଥା ଯୁଯୁଧିରେ ବୀରାଃ କୁରୁପାଣ୍ଡବସୋମକାଃ|
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ତପଃକ୍ଷେତ୍ରେ ଶୃଣୁ ତ୍ବଂ ପୃଥିବୀପତେ|| ୨ 6-1-2 (38624)
ତେଽବତୀର୍ଯ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ପାଣ୍ଡବାଃ ସହସୋମକାଃ|
କୌରବାନଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଜିଗୀଷନ୍ତୋ ମହାବଲାଃ|| ୩ 6-1-3 (38625)
ବେଦାଧ୍ଯଯନସଂପନ୍ନାଃ ସର୍ବେ ଯୁଦ୍ଦାଭିନନ୍ଦିନଃ|
ଆଶଂସନ୍ତୋ ଜଯଂ ଯୁଦ୍ଧେ ବଲେନାଭିମୁଖା ରଣେ|| ୪ 6-1-4 (38626)
ଅଭିଯାଯ ଚ ଦୁର୍ଧର୍ଷାଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ବାହିନୀଂ|
ପ୍ରାଙ୍ମୁଖାଃ ପଶ୍ଚିମେ ଭାଗେ ନ୍ଯବଶନ୍ତ ସସୈନିକାଃ ୫ 6-1-5 (38627)
ସ୍ଯମନ୍ତପଞ୍ଚକାଦ୍ବାହ୍ଯଂ ଶିବିରାଣି ସହସ୍ରଶଃ|
କାରଯାମାସ ବିଧିବତ୍କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ|| ୬ 6-1-6 (38628)
ଶୂନ୍ଯେବ ପୃଥିବୀ ସର୍ବା ବାଲବୃଦ୍ଧାବଶେଷିତା|
ନିରଶ୍ବପୁରୁଷେବାସୀଦ୍ରଥକୁଞ୍ଜରବର୍ଜିତା|| ୭ 6-1-7 (38629)
ଯାବତ୍ତପତି ସୁର୍ଯୋ ହି ଜମ୍ବୁଦ୍ବୀପସ୍ଯ ମଣ୍ଡଲଂ|
ତାବଦେବ ସମାବୃତ୍ତଂ ବଲଂ ପାର୍ଥିବସତ୍ତମ|| ୮ 6-1-8 (38630)
ଏକସ୍ଥାଃ ସର୍ବବର୍ଣାସ୍ତେ ମଣ୍ଡଲଂ ବହୁଯୋଜନମ୍ ।
ପର୍ଯାକ୍ରାମନ୍ତ ଦେଶାଂଶ୍ଚ ନଦୀଃ ଶୈଲାନ୍ବନାନି ଚ ॥ 6-1-9 (38631)
ତେଷାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ସର୍ବେଷାଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ।
ବ୍ଯାଦିଦେଶ ସବାହାନାଂ ଭକ୍ଷ୍ଯଭୋଜ୍ଯମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-1-10 (38632)
ସଂଜ୍ଞାଯ ବିବିଧାସ୍ତାତ ତେଷାଂ ଚକ୍ରେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଏବଂବାଦୀ ବେଦିତବ୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବେଯୋଽଯମିତ୍ଯୁତ ॥ 6-1-11 (38633)
ଅଭିଜ୍ଞାନାନି ସର୍ବେଷାଂ ସଂଜ୍ଞାଶ୍ଚାଭରଣାନି ଚ ।
ଯୋଜଯାମାସ କୌରବ୍ଯୋ ଯୁଦ୍ଧକାଲ ଉପସ୍ଥିତେ ॥ 6-1-12 (38634)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧ୍ବଜାଗ୍ରଂ ପାର୍ଥସ୍ଯ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାମନାଃ ।
ସହ ସର୍ବୈର୍ମହୀପାଲୈଃ ପ୍ରତ୍ଯବ୍ଯୂହତ ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 6-1-13 (38635)
ପାଣ୍ଡୁରେଣାତପତ୍ରେଣ ଧ୍ରିଯମାଣେନ ମୂର୍ଧନି ।
ମଧ୍ଯେ ନାଗସହସ୍ରସ୍ଯ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 6-1-14 (38636)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ହୃଷ୍ଟାଃ ପାଞ୍ଚାଲା ଯୁଦ୍ଧନନ୍ଦିନଃ ।
ଦଧ୍ମୁଃ ପ୍ରୀତା ମହାଶଙ୍ଖାନ୍ଭେରୀର୍ଜଘ୍ନୁଃ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-1-15 (38637)
ତତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାଂ ସ୍ବାଂ ସେନାମଭିବୀକ୍ଷ୍ଯାଥ ପାଣ୍ଡବାଃ ।
ବଭୂବୁର୍ହୃଷ୍ଟମନସୋ ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-1-16 (38638)
ସ୍ବଯୋଧାନ୍ହର୍ଷଯନ୍ତୌ ଚ ବାସୁଦେବଧନଞ୍ଜଯୌ ।
ଦଧ୍ମତୁଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୌ ଦିବ୍ଯୌ ଶଙ୍ଖୌ ରଥେ ସ୍ଥିତୌ ॥ 6-1-17 (38639)
ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯସ୍ଯ ଶଙ୍ଖସ୍ଯ ଦେବଦତ୍ତସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ନିନଦଂ ଯୋଧାଃ ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରଂ ପ୍ରସୁସ୍ରୁବୁଃ ॥ 6-1-18 (38640)
ଯଥା ସିଂହସ୍ଯ ନଦତଃ ସ୍ବନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବେତରେ ମୃଗାଃ ।
ତ୍ରଯେଯୁର୍ନିନଦଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଥାଽସୀଦତ ତଦ୍ବଲମ୍ ॥ 6-1-19 (38641)
ଉଦତିଷ୍ଠଦ୍ରଜୋ ଭୌମଂ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ।
ଅସ୍ତଂ ଗତ ଇବାଦିତ୍ଯଃ ସୈନ୍ଯେନ ରଜସା ବୃତଃ ॥ 6-1-20 (38642)
ସବର୍ଷ ତତ୍ର ପର୍ଜନ୍ଯୋ ମାଂସଶୋଣିତବୃଷ୍ଟିମାନ୍।
ବ୍ଯୁକ୍ଷନ୍ସର୍ବାଣି ସୈନ୍ଯାନି ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-1-21 (38643)
ବାଯୁସ୍ତତଃ ପ୍ରାଦୂରଭୂନ୍ନୀଚୈଃ ଶର୍କରକର୍ଷଣଃ ।
ବିନିଘ୍ନଂସ୍ତାନ୍ଯନୀକାନି ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-1-22 (38644)
ଉଭେ ସୈନ୍ଯେ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯୁଦ୍ଧାଯ ମୁଦିତେ ଭୃଶମ୍ ।
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ସ୍ଥିତେ ଯତ୍ତେ ସାଗରକ୍ଷୁଭିତୋପମେ ॥ 6-1-23 (38645)
ତଯୋସ୍ତୁ ସେନଯୋରାସୀଦଦ୍ଭୁତଃ ସ ତୁ ସଂଗମଃ ।
ଯୁଗାନ୍ତେ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତେ ଦ୍ବଯୋଃ ସାଗରଯୋରିବ ॥ 6-1-24 (38646)
ଶୂନ୍ଯାଽଽସୀତ୍ପୃଥିବୀ ସର୍ବା ବୃଦ୍ଧବାଲାବଶେଷିତା।
ନିରଶ୍ବପୁରୁଷେବାସୀଦ୍ରଥକୁଞ୍ଜରବର୍ଜିତା।
ତେନ ସେନାସମୂହେନ ସମାନୀତେନ କୌରବୈଃ ॥ 6-1-25 (38647)
ତତସ୍ତେ ସମଯଂ ଚକ୍ରୁଃ କୁରୁପାଣ୍ଡବସୋମକାଃ।
ଧର୍ମାନ୍ସଂସ୍ଥାପଯାମାସୁର୍ଯୁଦ୍ଧାନାଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-1-26 (38648)
ନିବୃତ୍ତେ ବିହିତେ ଯୁଦ୍ଧେ ସ୍ଯାତ୍ପ୍ରୀତିର୍ନଃ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ଯଥାପରଂ ଯଥାଯୋଗଂ ନ ଚ ସ୍ଯାତ୍କସ୍ଯଚିତ୍ପୁନଃ ॥ 6-1-27 (38649)
ବାଚା ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରବୃତ୍ତାନାଂ ବାଚୈବ ପ୍ରତିଯୋଧନମ୍ ।
ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତାଃ ପୃତନାମଧ୍ଯାନ୍ନ ହନ୍ତବ୍ଯାଃ କଦାଚନ ॥ 6-1-28 (38650)
ରଥୀ ଚ ରଥିନା ଯୋଧ୍ଯୋ ଗଜେନ ଗଜଧୂର୍ଗତଃ ।
ଅଶ୍ବେନାଶ୍ବୀ ପଦାତିଶ୍ଚ ପାଦାତେନୈବ ଭାରତ ॥ 6-1-29 (38651)
ଯଥାଯୋଗଂ ଯଥାକାମଂ ଯଥୋତ୍ସାହଂ ଯଥାବଲମ୍ ।
ସମାଭାଷ୍ଯ ପ୍ରହର୍ତବ୍ଯଂ ନ ବିଶ୍ବସ୍ତେ ନ ବିହ୍ବଲେ ॥ 6-1-30 (38652)
ପରେଣ ସହ ସଂଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରମତ୍ତୋ ବିମୁଖସ୍ତଥା ।
କ୍ଷୀଣଶସ୍ତ୍ରୋ ବିବର୍ମା ଚ ନ ହନ୍ତବ୍ଯଃ କଦାଚନ ॥ 6-1-31 (38653)
ନ ସୂତେଷୁ ନ ଧୁର୍ଯେଷୁ ନ ଚ ଶସ୍ତ୍ରୋପନାଯିଷୁ ।
ନ ଭେରୀଶଙ୍ଖବାଦେଷୁ ପ୍ରହର୍ତବ୍ଯଂ କଥଂଚନ ॥ 6-1-32 (38654)
ଏବଂ ତେ ସମଯଂ କୃତ୍ବା କୁରୁପାଣ୍ଡବସୋମକାଃ ।
ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଜଗ୍ମୁଃ ପ୍ରେକ୍ଷମାଣାଃ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-1-33 (38655)
ନିବିଶ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମାନସ୍ତତସ୍ତେ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ ।
ହୃଷ୍ଟରୂପାଃ ସମୁନସୋ ବଭୂବୁଃ ସହସୈନିକାଃ ॥ ॥ 6-1-34 (38656)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-1-5 6-1-6 6-1-11 ତବ୍ଯଃ ଇତି ଝo ପାଠଃ ତତ୍ପାଠେ ଏବମିତି। ଏବଂବେଦୀ ବିଦ୍ବାନ୍ ଇତି ଅନ୍ଯୈଃ ପାଣ୍ଡବେଯୋ ଜ୍ଞାତବ୍ଯ ଇତ୍ଯେତଦର୍ଥମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-1-19 ଅସୀଦ୍ତ ଅବସନ୍ନମଭୂତ୍ ॥ 6-1-23 ସାଗରକ୍ଷୁଭିତୋପମେ କ୍ଷୁଭିତସାଗରୋପମେ ॥ 6-1-27 ଧର୍ମସଂସ୍ଥାପନମେବାହ ଯଥାପରମିତି। ଯଥାଯୋଗଂ ତୁଲ୍ଯଯୋର୍ଯୋଗସ୍ଯାନତିକ୍ରମଣାମ୍। ଯଥା ଯେନ ପ୍ରକାରେଣ ଅପରଂ ଅନୁତ୍କୃଷ୍ଟଂ ଅନ୍ଯାଯ୍ଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ । ତଥା ନ କସ୍ଯଚିତ୍ତୁଲ୍ଯଯୋଗାତିକ୍ରମଃ ସ୍ଯାଦ୍ତି ଭାବଃ ॥ 6-1-29 ଗଜଧୂର୍ଗତଃ ଗଜସ୍କନ୍ଧଗତଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 002
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.2. ଅଧ୍ଯାଯଃ 002
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଶ୍ରୀବ୍ଯାସେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ଯୁଦ୍ଧଦର୍ଶନାଯ ଚକ୍ଷୁର୍ଦାନକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ଯୁଦ୍ଧଶ୍ରବଣମାତ୍ରେ ପ୍ରାର୍ଥିତେ ବ୍ଯାସେନ ସଞ୍ଜଯଂପ୍ରତି ଯୁଦ୍ଧିବିଷଯେ ସାର୍ବଜ୍ଞଦାନପୂର୍ବକଂ ଯୁଦ୍ଧପ୍ରକାରକଥନନିଯୋଗଃ ॥ 2 । ବ୍ଯାସେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ଦୁର୍ନିମିତ୍ତପ୍ରାଦୁର୍ଭାବକଥନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-2-0 (38657)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-2-0x (3949)
ତତଃ ପୂର୍ବାପରେ ସୈନ୍ଯେ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ଭଗବାନୃଷିଃ।
ସର୍ବବେଦବିଦାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ବ୍ଯାସଃ ସତ୍ଯବତୀସୁତଃ ॥ 6-2-1 (38658)
ଭବିଷ୍ଯତି ରଣେ ଘୋରେ ଭରତାନାଂ ପିତାମହଃ ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦର୍ଶୀ ଭଗବାନ୍ଭୂତଭବ୍ଯଭବିଷ୍ଯବିତ୍ ॥ 6-2-2 (38659)
ବୈଚିତ୍ରବୀର୍ଯଂ ରାଜାନଂ ରହସ୍ସ୍ଥମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ।
ଶୋଚନ୍ତମାର୍ତଂ ଧ୍ଯାଯନ୍ତଂ ପୁତ୍ରାଣାମନଯଂ ତଦା ॥ 6-2-3 (38660)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 6-2-4x (3950)
ରାଜନ୍ପରିକାଲାସ୍ତେ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଚ ପାର୍ଥିବାଃ।
ତେ ହିଂସନ୍ତୀବ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ସମାସାଦ୍ଯେତରେତରମ୍ ॥ 6-2-4 (38661)
ତେଷୁ କାଲପରୀତେଷୁ ବିନଶ୍ଯତ୍ସ୍ବେବ ଭାରତ ।
କାଲପର୍ଯାଯମାହାଯ ମା ସ୍ମ ଶୋକେ ମନଃ କୃଥା ॥ 6-2-5 (38662)
ଯଦି ଚେଚ୍ଛସି ସଂଗ୍ରାମଂ ଦ୍ରୁଷ୍ଟୁମେନଂ ବିଶାଂପତେ ।
ଚକ୍ଷୁର୍ଦଦାନି ତେ ପୁତ୍ର ଯୁଦ୍ଧମେତନ୍ନିଶାମଯା ॥ 6-2-6 (38663)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-2-7x (3951)
ନ ରୋଚଯେ ଜ୍ଞାତିବଧଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସତ୍ତମ। 6-2-7 (38664)
ଯୁଦ୍ଧମେତତ୍ତ୍ବଶେଷେଣ ଶ୍ରୃଣୁଯାଂ ତବ ତେଜସା ॥ 6-2-7 (38665)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-2-8x (3952)
ତସ୍ମିନ୍ନନିଚ୍ଛତି ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ସଂଗ୍ରାମଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛତି।
ବରାଣାମୀଶ୍ବରୋ ବ୍ଯାସଃ ସଂଜଯାଯ ବରଂ ଦଦୌ ॥ 6-2-8 (38666)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 6-2-9x (3953)
ଏଷ ତେ ସଂଜଯୋ ରାଜନ୍ଯୁଦ୍ଧମେତଦ୍ବଦିଷ୍ଯତି।
ଏତସ୍ଯ ସର୍ବଂ ସଂଗ୍ରାମେ ନ ପରୋକ୍ଷଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 6-2-9 (38667)
ଚକ୍ଷୁଷା ସଂଜଯୋ ରାଜନ୍ଦିବ୍ଯେନୈବ ସମନ୍ବିତଃ ।
କଥଯିଷ୍ଯତି ତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ସର୍ବଜ୍ଞଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 6-2-10 (38668)
ପ୍ରକାଶଂ ବାଽପ୍ରକାଶଂ ବା ଦିବା ବା ଯଦି ବା ନିଶି ।
ମନସା ଚିନ୍ତିତମପି ସର୍ବଂ ବେତ୍ସ୍ଯତି ସଂଜଯଃ ॥ 6-2-11 (38669)
ନୈନଂ ଶସ୍ତ୍ରାଣି ଭେତ୍ସ୍ଯନ୍ତି ନୈନଂ ବାଧିଷ୍ଯତେ ଶ୍ରମଃ ।
ଗାବଲ୍ଗଣିରଯଂ ଜୀବନ୍ଯୁଦ୍ଧାଦସ୍ମାଦ୍ବିମୋକ୍ଷ୍ଯତେ ॥ 6-2-12 (38670)
ଅହଂ ତୁ କୀର୍ତିମେତେଷାଂ କରୂଣାଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରଥଯିଷ୍ଯାମି ମା ଶୁଚଃ ॥ 6-2-13 (38671)
ଦିଷ୍ଟମେତନ୍ନରବ୍ଯାଘ୍ର ନାଭିଶୋଚିତୁମର୍ହସି ।
ନ ଚୈବ ଶକ୍ଯଂ ସଂଯନ୍ତୁଂ ଯତୋ ଧର୍ମସ୍ତତୋ ଜଯଃ ॥ 6-2-14 (38672)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-2-15x (3954)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ଭଗବାନ୍କୁରୂଣାଂ ପ୍ରତିତାମହଃ ।
ପୁନରେବ ମହାଭାଗୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରମୁବାଚ ହ ॥ 6-2-15 (38673)
ଇହ ଯୁଦ୍ଧେ ମହାରାଜ ଭବିଷ୍ଯତି ମହାନ୍କ୍ଷଯଃ ।
ତଥେହ ଚ ନିମିତ୍ତାନି ଭଯଦାନ୍ଯୁପଲକ୍ଷଯେ ॥ 6-2-16 (38674)
ଶ୍ଯେନା ଗୃଧ୍ରାଶ୍ଚ କାକାଶ୍ଚ କାଙ୍କାଶ୍ଚ ସହିତା ବକୈଃ ।
ସଂପତନ୍ତି ଧ୍ବଜାଗ୍ରେଷୁ ସମବାଯାଂଶ୍ଚ କୁର୍ବତେ ॥ 6-2-17 (38675)
ଅଭ୍ଯଗ୍ରଂ ଚ ପ୍ରପଶ୍ଯନ୍ତି ଯୁଦ୍ଧମାନନ୍ଦିନୋ ଦ୍ବିଜାଃ ।
କ୍ରବ୍ଯାଦା ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯନ୍ତି ମାଂସାନି ଗଜବାଜିନାଂ ॥ 6-2-18 (38676)
କଟାକଟେତି ବାଶନ୍ତୋ ଭୈରବା ଭଯବେଦିନଃ ।
କଙ୍କାଃ କ୍ରୋଶନ୍ତି ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ଦକ୍ଷିଣାମଭିତୋ ଦିଶଂ ॥ 6-2-19 (38677)
ଉଭେ ପୂର୍ବାପରେ ସନ୍ଧ୍ଯେ ନିତ୍ଯଂ ପଶ୍ଯାମି ଭାରତ ।
ଉଦଯାସ୍ତମନେ ସୂର୍ଯଂ କବନ୍ଧୈଃ ପରିବାରିତମ୍ ॥ 6-2-20 (38678)
ଶ୍ବେତଲୋହିତପର୍ଯନ୍ତାଃ କୃଷ୍ଣାଗ୍ରୀବାଃ ସବିଦ୍ଯୁତଃ ।
ତ୍ରିବର୍ଣାଃ ପରିଘାଃ ସନ୍ଧୌ ଭାନୁମାବାରଯନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 6-2-21 (38679)
ଜ୍ବଲିତାର୍କେ .......ତ୍ରଂ ନିର୍ବିଶେଷଦିନକ୍ଷପମ୍ ।
ଚନ୍ଦ୍ରୋଽଭୂତଗ୍ନିବର୍ଣଶ୍ଚ ପଦ୍ମବର୍ଣେ ନଭସ୍ତଲେ । 6-2-22 (38680)
ଆଲକ୍ଷେ ପ୍ରଭଯା ହୀନାଂ ପୌର୍ଣମାସୀଂ ଚ କୀର୍ତିକୀମ୍ ।
ଚନ୍ଦ୍ରୋଽଭୂଦଗ୍ନିବର୍ଣଶ୍ଚ ପଦ୍ମବର୍ଣେ ନଭସ୍ତଲେ ॥ 6-2-23 (38681)
ସ୍ବପ୍ସ୍ଯନ୍ତି ନିହତା ବୀରା ଭୂମିମାବୃତ୍ଯ ପାର୍ଥିବାଃ ।
ରାଜାନୋ ରାଜପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ଶୂରାଃ ପରିଘବାହବଃ ॥ 6-2-24 (38682)
ଅନ୍ତରିକ୍ଷେ ବରାହସ୍ଯ ପୃଷଦଂଶକସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ।
ପ୍ରଣାଦଂ ଯୁଧ୍ଯତୋ ରାତ୍ରୌ ରୌଦ୍ରଂ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଲକ୍ଷଯେ ॥ 6-2-25 (38683)
ଦେବତାପ୍ରତିମାଶ୍ଚୈବ କମ୍ପନ୍ତି ଚ ହସନ୍ତି ଚ।
ବମନ୍ତି ରୁଧିରଂ ଚାସ୍ଯୈଃ ସ୍ବିଦ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରପତନ୍ତି ଚ॥ 6-2-26 (38684)
ଅନାହତା ଦୁନ୍ଦୁଭଯଃ ପ୍ରଣଦନ୍ତି ବିଶାଂପତେ ।
ଅଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-2-27 (38685)
କୋକିଲାଃ ଶତପତ୍ରାଶ୍ଚ ଚାଷା ଭାସାଃ ଶୁକାସ୍ତଥା ।
ସାରସାଶ୍ଚ ମଯୂରାଶ୍ଚ ବାଚୋ ମୁଞ୍ଚନ୍ତି ଦାରୁଣାଃ ॥ 6-2-28 (38686)
ଗୃହୀତଶସ୍ତ୍ରାଃ କ୍ରୋଶନ୍ତି ଚର୍ମିଣୋ ବାଜିପୃଷ୍ଠଗାଃ ।
ଅରୁଣୋଦଯେ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶତଶଃ ଶଲଭବ୍ରଜାଃ ॥ 6-2-29 (38687)
ଉଭେ ସନ୍ଧ୍ଯେ ପ୍ରକାଶନ୍ତେ ଦିଶୋ ଦାହସମନ୍ବିତେ।
ପର୍ଜନ୍ଯଃ ପାଂସୁବର୍ଷୀ ଚ ମାଂସବର୍ଷୀ ଚ ଭାରତ ॥ 6-2-30 (38688)
ଯା ଚୈଷା ବିଶ୍ରୁତା ରାଜଂସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ସାଧୁସଂମତା।
ଅରୁନ୍ଧତୀ ତଯାପ୍ଯେଷ ବସିଷ୍ଠଃ ପୃଷ୍ଠତଃ କୃତଃ ॥ 6-2-31 (38689)
ରୋହିଣୀଂ ପୀଡଯନ୍ନେଷ ସ୍ଥିତୋ ରାଜଞ୍ଶନୈଶ୍ଚରଃ ।
ବ୍ଯାବୃତ୍ତଂ ଲକ୍ଷ୍ମ ସୋମସ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯତି ମହଦ୍ଭଯମ୍ ॥ 6-2-32 (38690)
ଅନଭ୍ରେ ଚ ମହାଘୋରସ୍ତନିତଂ ଶ୍ରୂଯତେ ଭୃଶମ୍ ।
ବାହନାନାଂ ଚ ରୁଦତାଂ ନିପତନ୍ତ୍ଯୁଶ୍ରୁବିନ୍ଦବଃ ॥ ॥ 6-2-33 (38691)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-2-2 ଭବିଷ୍ଯତି ଭାବିନି ॥ 6-2-4 ହିଂସନ୍ତୀବ ନାଶଯିଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯେବ ॥ 6-2-5 ପର୍ଯାଯଂ ବୈପରୀତ୍ଯମ୍ ॥ 6-2-6 ନିଶାମଯ ପଶ୍ଯ ॥ 6-2-17 ସମବାଯାନ୍ ସଂଘାନ୍ ॥ 6-2-18 ଅଭ୍ଯଗ୍ରଂ ସମୀପମ୍ । କ୍ରବ୍ଯାଦାମାଂସଭକ୍ଷକାଃ ॥ 6-2-19 ବାଶନ୍ତଃ ଶବ୍ଦଂ କୁର୍ବନ୍ତଃ ॥ 6-2-21 ପରିଘାଃ ପରିବେଷାଃ କୃଷ୍ଣଗ୍ରୀବାଃ ମଧ୍ଯେ କୃଷ୍ଣାଃ ଶ୍ବେତଲୋହିତପର୍ଯନ୍ତାଶ୍ଚ ସଂଧୌ ସଂଧ୍ଯାଯାମ୍ ଆବାରଯନ୍ତି ବେଷ୍ଟଯନ୍ତି ॥ 6-2-22 ନିର୍ବିଶେଷଦିନକ୍ଷଯଂ ଇତି ଝo ପାଠେ ନିର୍ବିଶେଷଦିନକ୍ଷଯଂ ଅହୋରାତ୍ରମ୍। ନିଶ୍ଚଯେନ ବିଗତଃ ଶେଷୋ ଯସ୍ଯ ତସ୍ଯ ଦିନସ୍ଯ ତିଥେଃ କ୍ଷଯୋ ଯସ୍ମିନ୍ । ସୂର୍ଯୋଦଯଦ୍ବଯସ୍ପର୍ଶିନୀ କ୍ଷଯତିଥିର୍ଯସ୍ମିନ୍ ଅହୋରାତ୍ରେ ତନ୍ମଯା ଦୃଷ୍ଟମ୍। ତଦେବ ବିଶିନଷ୍ଟି ଜ୍ବଲିତେତି। ଅର୍କେନ୍ଦ୍ବୋର୍ନକ୍ଷତ୍ରମମାବାସ୍ଯାଯାମୁଭାଭ୍ଯାମାକ୍ରାନ୍ତଂ ନକ୍ଷତ୍ରଂ ତଦେବ ଜ୍ବଲିତଂ ପାପଗ୍ରହାକ୍ରାନ୍ତଂ ଯସ୍ମିନ୍। ଦର୍ସେ କ୍ଷଯତିଥିଃ ତନ୍ନକ୍ଷତ୍ରେ ଚ ପାପଗ୍ରହ ଇତ୍ଯଯଂ ମହାନ୍ ଦୁର୍ଯୋଗ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-2-23 ପଦ୍ମବର୍ଣେ ରକ୍ତପଦ୍ମବର୍ଣେ ॥ 6-2-27 ଅଯୁକ୍ତାଃ ଅଶ୍ବୈରଯୋଜିତା ଅପି ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ଚଲନ୍ତି। ମହାନ୍ତୋ ରଥାଃ ମହାରଥାଃ । ମନୋରଥା ଇତି କo ପାଠଃ ॥ 6-2-29 ଗୃହୀତଶସ୍ତ୍ରଃ ଆତ୍ତଲୋହାଃ ଲୋହତୁଣ୍ଡା ଇତି ଯାବତ୍ ଶସ୍ତ୍ରମାଯୁଧଲୋହଯୋରିତ୍ଯମରଃ। ଚର୍ମିଣୋ ଭୃଙ୍ଗରିଟିସଂଜ୍ଞାଃ କୃଷ୍ଣଶଲଭବିଶେଷାଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 003
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.3. ଅଧ୍ଯାଯଃ 003
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ବ୍ଯାସେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ଦୁର୍ନିମିତ୍ତପ୍ରାଦୁର୍ଭାବକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ଜେପ୍ଯତାଂ ଜଯସୂଚକଲିଙ୍ଗକଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-3-0 (38692)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 6-3-0x (3955)
ଖରା ଗୋଷୁ ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ରମନ୍ତେ ମାତୃଭିଃ ସୁତାଃ।
ଅନାର୍ତବଂ ପୁଷ୍ପଫଲଂ ଦର୍ଶଯନ୍ତି ବନଦ୍ରୁମାଃ ॥ 6-3-1 (38693)
ଗର୍ଭିଣ୍ଯୋଽଜାତପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ଜନଯନ୍ତି ବିଭୀଷଣାନ୍ ।
କ୍ରବ୍ଯାଦାଃ ପକ୍ଷିଭିଶ୍ଚାପି ସହା ଶ୍ନନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-3-2 (38694)
ତ୍ରିବିଷାଣାଶ୍ଚତୁର୍ନେତ୍ରାଃ ପଞ୍ଚପାଦା ଦ୍ବିମେହନାଃ ।
ଦ୍ବିଶୀର୍ଷାଶ୍ଚ ଦ୍ବିପୁଚ୍ଛାଶ୍ଚ ଦଂଷ୍ଟ୍ରିଣଃ ପଶବୋଽଶିବାଃ ॥ 6-3-3 (38695)
ଜାଯନ୍ତେ ବିବୃତାସ୍ଯାଶ୍ଚ ବ୍ଯାହରନ୍ତୋଽଶିବା ଗିରଃ ।
ତ୍ରିପଦାଃ ଶିଖିନସ୍ତାର୍କ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚତୁର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରା ବିଷାଣିନଃ ॥ 6-3-4 (38696)
ତଥୈବାନ୍ଯାଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବୈ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନାମ୍ ।
ବୈନତେଯାନ୍ମଯୂରାଂଶ୍ଚ ଜନଯନ୍ତି ପୁରେ ତବ ॥ 6-3-5 (38697)
ଗୋବତ୍ସଂ ବଡବା ସୂତେ ଶ୍ବା ସୃଗାଲଂ ମହୀପତେ ।
କୁକ୍କୁରାନ୍କରଭାଶ୍ଚୈବ ଶୁକାଶ୍ଚାଶୁବାଦିନଃ ॥ 6-3-6 (38698)
ସ୍ତ୍ରିଯଃ କାଶ୍ଚିତ୍ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ଚତସ୍ରଃ ପଞ୍ଚ କନ୍ଯକାଃ ।
ଜାତମାତ୍ରାଶ୍ଚ ନୃତ୍ଯନ୍ତି ଗାଯନ୍ତ ଚ ହସନ୍ତି ଚ ॥ 6-3-7 (38699)
ପୃଥଗ୍ଜନସ୍ଯ ସର୍ବସ୍ଯ କ୍ଷୁଦ୍ରକାଃ ପ୍ରହସନ୍ତି ଚ।
ନୃତ୍ଯନ୍ତି ପରିଗାଯନ୍ତି ବେଦଯନ୍ତୋ ମହଦ୍ଭଯମ୍ ॥ 6-3-8 (38700)
ପ୍ରତିମାଶ୍ଚାଲିଖନ୍ତ୍ଯେତାଃ ସଶସ୍ତ୍ରାଃ କାଲଚୋଦିତାଃ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବନ୍ତି ଶିଶବୋ ଦଣ୍ଡପାଣଯଃ ॥ 6-3-9 (38701)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିମୃଦ୍ଗନ୍ତି ନଗରାଣି ଯୁଯୁତ୍ସବଃ ।
ପଦ୍ମୋତ୍ପଲାନି ବୃକ୍ଷେଷୁ ଜାଯନ୍ତେ କୁମୁଦାନି ଚ ॥ 6-3-10 (38702)
ବିଷ୍ବ୍ବାତାଶ୍ଚ ବାନ୍ତ୍ଯୁଗ୍ରା ରଜୋ ନାପ୍ଯୁପଶାମ୍ଯତି।
ଅଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ କମ୍ପତେ ଭୂମିରର୍କଂ ରାହୁରୁପୈତି ଚ ॥ 6-3-11 (38703)
ଶ୍ବେତୋ ଗ୍ରହସ୍ତଥା ଚିତ୍ରାଂ ସମତିକ୍ରମ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି ।
ଅଭାବଂ ହି ବିଶେଷେଣ କୁରୂଣାଂ ତତ୍ର ପଶ୍ଯତି ॥ 6-3-12 (38704)
ଧୂମକେତୁର୍ମହାଘୋରଃ ପୁଷ୍ଯଂ ଚାକ୍ରମ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି ।
ସେନଯୋରଶିବଂ ଘୋରଂ କରିଷ୍ଯତି ମହାଗ୍ରହଃ ॥ 6-3-13 (38705)
ମଘାସ୍ବଙ୍ଗାରକୋ ବକ୍ରଃ ଶ୍ରବଣେ ଚ ବୃହସ୍ପତିଃ ।
ଭଗଂ ନକ୍ଷତ୍ରମାକ୍ରମ୍ଯ ସୂର୍ଯପୁତ୍ରେଣ ପୀଡ୍ଯତେ ॥ 6-3-14 (38706)
ଶୁକ୍ରଃ ପ୍ରୋଷ୍ଠପଦେ ପୂର୍ବେ ସମାରୁହ୍ଯ ବିରୋଚତେ ।
ଉତ୍ତରେ ତୁ ପରିକ୍ରମ୍ଯ ସହିତଃ ସମୁଦୀକ୍ଷତେ ॥ 6-3-15 (38707)
ଶ୍ଯାମୋ ଗ୍ରହଃ ପ୍ରଜ୍ବଲିତଃ ସଧୂମ ଇବ ପାବକଃ ।
ଐନ୍ଦ୍ରଂ ତେଜସ୍ବି ନକ୍ଷତ୍ରଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠାମାକ୍ରମ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି ॥ 6-3-16 (38708)
ଧ୍ରୁବଂ ପ୍ରଜ୍ବଲିତୋ ଘୋରମପସବ୍ଯଂ ପ୍ରବର୍ତତେ ।
ରୋହିଣୀଂ ପୀଡଯତ୍ଯେବମୁଭୌ ଚ ଶଶିଭାସ୍କରୋ ।
ଚିତ୍ରାସ୍ବାତ୍ଯନ୍ତରେ ଚୈବ ବିଷ୍ଠିତଃ ପରୁଷଗ୍ରହଃ ॥ 6-3-17 (38709)
ବକ୍ରାନୁବକ୍ରଂ କୃତ୍ବା ଚ ଶ୍ରବଣଂ ପାବକପ୍ରଭଃ ।
ବ୍ରହ୍ମରାଶିଂ ସମାବୃତ୍ଯ ଲୋହିତାଙ୍ଗୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ ॥ 6-3-18 (38710)
ସର୍ବସସ୍ଯପରିଚ୍ଛନ୍ନା ପୃଥିବୀ ସସ୍ଯମାଲିନୀ ।
ପଞ୍ଚଶୀର୍ଷା ଯବାଶ୍ଚାପି ଶତଶୀର୍ଷାଶ୍ଚ ଶାଲଯଃ ॥ 6-3-19 (38711)
ପ୍ରଧାନାଃ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ଯାସ୍ବାଯତ୍ତମିଦଂ ଜଗତ୍ ।
ତା ଗାବଃ ପ୍ରସ୍ନୁତା ବତ୍ସୈଃ ଶୋଣିତଂ ପ୍ରକ୍ଷରନ୍ତ୍ଯୁତ ॥ 6-3-20 (38712)
ନିଶ୍ଚେରୁରର୍ଚିଷଶ୍ଚାପାତ୍ଖଙ୍ଗାଶ୍ଚ ଜ୍ବଲିତା ଭୃଶମ୍ ।
ବ୍ଯକ୍ତଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ସଂଗ୍ରାମଂ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-3-21 (38713)
ଅଗ୍ନିବର୍ଣା ଯଥା ଭାସଃ ଶସ୍ତ୍ରାଣାମୁଦକସ୍ଯ ଚ।
କବଚାନାଂ ଧ୍ବଜାନାଂ ଚ ଭବିଷ୍ଯତି ମହାକ୍ଷଯଃ ॥ 6-3-22 (38714)
ପୃଥିବୀ ଶୋଣିତାବର୍ତା ଧ୍ବଜୋଡୁପସମାକୁଲା ।
କୁରୂଣାଂ ବୈଶସେ ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ଭାରତ ॥ 6-3-23 (38715)
ଦିକ୍ଷୁ ପ୍ରଜ୍ବଲିତାସ୍ଯାଶ୍ଚ ବ୍ଯାହରନ୍ତି ମୃଗଦ୍ବିଜାଃ ।
ଅତ୍ଯାହିତଂ ଦର୍ଶଯନ୍ତଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ମହଦ୍ଭଯମ୍ ॥ 6-3-24 (38716)
ଏକପକ୍ଷାକ୍ଷିଚରଣାଃ ଶକୁନ୍ତାଃ ଖେଚରା ନିଶି।
ରୌଦ୍ରଂ ବଦନ୍ତି ସଂରବ୍ଧାଃ ଶୋଣିତଂ ଛର୍ଦଯନ୍ତି ଚ ॥ 6-3-25 (38717)
ଗ୍ରହୌ ତାମ୍ରାରୁଣନିଭୌ ପ୍ରଜ୍ବଲନ୍ତାବିବ ସ୍ଥିତୌ ।
ସପ୍ତର୍ଷୀଣାମୁଦାରାଣାଂ ସମବଚ୍ଛାଦ୍ଯ ବୈ ପ୍ରଭାମ୍ ॥ 6-3-26 (38718)
ସଂବତ୍ସରସ୍ଥାଯିନୌ ଚ ଗ୍ରହୌ ପ୍ରଜ୍ବଲିତାବୁଭୌ ।
ବିଶାଖଯୋଃ ସମୀପସ୍ଥୌ ବୃହସ୍ପତିଶନୈଶ୍ଚରୌ ॥ 6-3-27 (38719)
ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯାବୁଭୌ ଗ୍ରସ୍ତାବେକାହ୍ନା ହି ତ୍ରଯୋଦଶୀମ୍।
ଅପର୍ବମି ଗ୍ରହଂ ଯାତୌ ପ୍ରଜାସଂକ୍ଷଯମିଚ୍ଛତଃ ॥ 6-3-28 (38720)
ଅଶୋଭିତା ଦିଶଃ ସର୍ବାଃ ପାଂସୁବର୍ଷୈଃ ସମନ୍ତତଃ।
ଉତ୍ପାତମେଘା ରୌଦ୍ରାଶ୍ଚ ରାତ୍ରୌ ବର୍ଷନ୍ତି ଶୋଣିତମ୍ ॥ 6-3-29 (38721)
କୃତ୍ତିକାଂ ପୀଡଯଂସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ନକ୍ଷତ୍ରଂ ପୃଥିବୀପତେ ।
ଅଭୀକ୍ଷ୍ଣବାତା ବାଯନ୍ତେ ଧୂମକେତୁମବସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-3-30 (38722)
ବିଷମଂ ଜନଯନ୍ତ୍ଯେତ ଆକ୍ରନ୍ଦଜନନଂ ମହତ୍।
ତ୍ରିଷୁ ପୂର୍ବେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ନକ୍ଷତ୍ରେଷୁ ବିଶାଂପତେ ।
ବୁଧଃ ସଂପତତେଽଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଜନଯନ୍ପ୍ରାଣିନାଂ ଭଯମ୍ ॥ 6-3-31 (38723)
ଚତୁର୍ଦଶୀଂ ପଞ୍ଚଦଶୀଂ ଭୂତପୂର୍ବାଂ ଚ ଷୋଡଶୀମ୍।
ଇମାଂ ତୁ ନାଭିଜାନାମି ଅମାବାସ୍ଯାଂ ତ୍ରଯୋଦଶୀମ୍ ।
ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯାବୁଭୌ ଗ୍ରସ୍ତାବେକାନ୍ହା ହି ତ୍ରଯୋଦଶୀମ୍ ॥ 6-3-32 (38724)
ଅପର୍ବଣି ଗ୍ରହେଣୈତୌ ପ୍ରଜାଃ ସଂକ୍ଷପଯିଷ୍ଯତଃ ।
ମାଂସବର୍ଷଂ ପୁନସ୍ତୀବ୍ରମାସୀତ୍କୃଷ୍ଣଚତୁର୍ଦଶୀମ୍ ।
ଶୋଣିତୈର୍ବକ୍ରସଂପୂର୍ଣା ଅତୃପ୍ତାସ୍ତତ୍ର ରାକ୍ଷସାଃ ॥ 6-3-33 (38725)
ପ୍ରତିସ୍ନୋତୋବହା ନଦ୍ଯଃ ସରିତଃ ଶୋଣିତୋଦକାଃ ।
ଫେନାଯମାନାଃ କୂପାଶ୍ଚ କୂର୍ଦନ୍ତି ବୃଷଭା ଇବ ॥ 6-3-34 (38726)
ପତନ୍ତ୍ଯୁଲ୍କାଃ ସନିର୍ଘାତାଃ ଶକ୍ରାଶନିସମପ୍ରଭାଃ ।
ଅଦ୍ଯ ଚୈବ ନିଶାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟାମନଯଂ ସମବାପ୍ସ୍ଯଥ ॥ 6-3-35 (38727)
ବିନିଃସୃତ୍ଯ ମହୋଲ୍କାଭିସ୍ତିମିରଂ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମୁପତିଷ୍ଠଦ୍ଭିସ୍ତତ୍ର ଚୋକ୍ତଂ ମହର୍ଷିଭିଃ ।
ଭୂମିପାଲସହସ୍ରାଣାଂ ଭୂମିଃ ପାସ୍ଯତି ଶୋଣିତମ୍ ॥ 6-3-36 (38728)
କୈଲାସମନ୍ଦରାଭ୍ଯାଂ ତୁ ତଥା ହିମବତୋ ବିଭୋ ।
ସହସ୍ରଶୋ ମହାଶବ୍ଦଂ ଶିଖରାଣି ପତନ୍ତି ଚ ॥ 6-3-37 (38729)
ମହାଭୂତା ଭୂମିକମ୍ପେ ଚତ୍ବାରଃ ସାଗରାଃ ପୃଥକ୍ ।
ବେଲାମୁଦ୍ବର୍ତଯନ୍ତୀବ କ୍ଷୋଭଯନ୍ତୋ ବସୁନ୍ଧରାମ୍ ॥ 6-3-38 (38730)
ବୃକ୍ଷାନୁନ୍ମଥ୍ଯ ବାନ୍ତ୍ଯୁଗ୍ରା ବାତାଃ ଶର୍କରକର୍ଷିଣଃ ।
ଆଭଗ୍ରାଃ ସୁମହାବାତୈରଶନୀଭିଃ ସମାହତାଃ ॥ 6-3-39 (38731)
ବୃକ୍ଷାଃ ପତନ୍ତି ଚୈତ୍ଯାଶ୍ଚ ଗ୍ରାମେଷୁ ନଗରେଷୁ ଚ ।
ନୀଲଲୋହିତପୀତଶ୍ଚ ଭବତ୍ଯଗ୍ନିର୍ହୁତୋ ଦ୍ବିଜୈଃ ॥ 6-3-40 (38732)
ବାମାର୍ଚିର୍ଦୁଷ୍ଟଗନ୍ଧଶ୍ଚ ମୁଞ୍ଚନ୍ବୈ ଦାରୁଣଂ ସ୍ବନମ୍ ।
ସ୍ପର୍ଶା ଗନ୍ଧା ରସାଶ୍ଚୈବ ବିପରୀତା ମହୀପତେ ॥ 6-3-41 (38733)
ଧୂମଂ ଧ୍ବଜାଃ ପ୍ରମୁଞ୍ଚନ୍ତି କମ୍ପମାନା ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ।
ମୁଞ୍ଚନ୍ତ୍ଯଙ୍ଗାରବର୍ଷଂ ଚ ଭେର୍ଯଶ୍ଚ ପଟହାସ୍ତଥା ॥ 6-3-42 (38734)
ଶିଖରାଣାଂ ସମୃଦ୍ଧାନାମୁପରିଷ୍ଟାତ୍ସମନ୍ତତଃ ।
ବାଯସାଶ୍ଚ ରୁବନ୍ତ୍ଯୁଗ୍ରଂ ବାମଂ ମଣ୍ଡଲମାଶ୍ରିତାଃ ॥ 6-3-43 (38735)
ପକ୍ବାପକ୍ବେଽତିସୁଭୃଶଂ ବାବାଶ୍ଯନ୍ତେ ବଯାଂସି ଚ।
ନିଲୀଯନ୍ତେ ଧ୍ବଜାଗ୍ରେଷୁ କ୍ଷଯାଯ ପୃଥିବୀକ୍ଷିତାମ୍ ॥ 6-3-44 (38736)
ଧ୍ଯାଯନ୍ତଃ ପ୍ରକିରନ୍ତଶ୍ଚ ବ୍ଯାଲା ବେପଥୁସଂଯୁତାଃ ।
ଦୀନାସ୍ତୁରଂଗମାଃ ସର୍ବେ ବାରଣାଃ ସଲିଲାଶ୍ରଯାଃ ॥ 6-3-45 (38737)
`ଏବଂବିଧଂ ଦୁର୍ନିମିତ୍ତଂ କ୍ଷଯାଯ ପୃଥୀବୀକ୍ଷିତାମ୍।
ଭୌମଂ ଦିବ୍ଯଂ ଚାନ୍ତରିକ୍ଷଂ ତ୍ରିବିଧଂ ଜାଯତେଽନିଶମ୍' 6-3-46 (38738)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଭବାନତ୍ର ପ୍ରାପ୍ତକାଲଂ ବ୍ଯବସ୍ଯତାମ୍।
ଯଥା ଲୋକଃ ସମୁଚ୍ଛେଦଂ ନାଯଂ ଗଚ୍ଛେତ ଭାରତ ॥ 6-3-47 (38739)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-3-48x (3956)
ପିତୁର୍ବଚୋ ନିଶମ୍ଯୈତଦ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽବ୍ରବୀଦିଦମ୍ ।
ଦିଷ୍ଟମେତତ୍ପୁରା ମନ୍ଯେ ଭବିଷ୍ଯତି ନରକ୍ଷଯଃ ॥ 6-3-48 (38740)
ରାଜାନଃ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେଣ ଯଦି ବଧ୍ଯନ୍ତି ସଂଯୁଗେ।
ବୀରଲୋକଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯନ୍ତି କେବଲମ୍ ॥ 6-3-49 (38741)
ଇହ କୀର୍ତିଂ ପରେ ଲୋକେ ଦୀର୍ଘକାଲଂ ମହତ୍ସୁଖମ୍ ।
ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯନ୍ତି ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହାହବେ ॥ 6-3-50 (38742)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-3-51x (3957)
ଏବଂ ମୁନିସ୍ତଥେତ୍ସୁକ୍ତ୍ବା କବୀନ୍ଦ୍ରୋ ରାଜସତ୍ତମ।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ପୁତ୍ରେଣ ଧ୍ଯାନମନ୍ବଗମତ୍ପରମ୍ ॥ 6-3-51 (38743)
ସ ମୁହୂର୍ତଂ ତଥା ଧ୍ଯାତ୍ବା ପୁନରେବାବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ।
ଅସଂଶଯଂ ପାର୍ଥିବେନ୍ଦ୍ର କାଲଃ ସଂକ୍ଷଯତେ ଜଗତ୍ ॥ 6-3-52 (38744)
ସୃଜତେ ଚ ପୁନର୍ଲୋକାନ୍ନେହ ବିଦ୍ଯତି ଶାଶ୍ବତମ୍।
ଜ୍ଞାତୀନାଂ ବୈ କୁରୂଣାଂ ଚ ସଂବନ୍ଧିସୁହୃଦାଂ ତଥା ॥ 6-3-53 (38745)
ଧର୍ମ୍ଯଂ ଦର୍ଶଯ ପନ୍ଥାନଂ ସମର୍ଥୋ ହ୍ଯସି ବାରଣେ ।
କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ଜାତିବଧଂ ପ୍ରାହୁର୍ମା କୁରୁଷ୍ବ ମମାପ୍ରିଯମ୍ ॥ 6-3-54 (38746)
କାଲୋଽଯଂ ପୁତ୍ରରୂପେଣ ତବ ଜାତୋ ବିଶାଂପତେ ।
ନ ବଧଃ ପୂଜ୍ଯତେ ବେଦେ ହିତଂ ନୈବ କଥଂଚନ ॥ 6-3-55 (38747)
ହନ୍ଯାତ୍ସ ଏନଂ ଯୋ ହନ୍ଯାତ୍କୁଲଧର୍ମଂ ସ୍ବିକାଂ ତନୁମ୍ ।
କାଲେନୋତ୍ପଥଗନ୍ତସି ଶକ୍ଯେ ସତି ଯଥାଽଽପଦି ॥ 6-3-56 (38748)
କୁଲସ୍ଯାସ୍ଯ ବିନାଶାଯ ତଥୈବ ଚ ମହୀକ୍ଷିତାମ୍ ।
ଅନର୍ଥୋ ରାଜ୍ଯରୂପେଣ ତବ ଜାତୋ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-3-57 (38749)
ଲୁପ୍ତଧର୍ମା ପରେଣାସି ଧର୍ମଂ ଦର୍ଶଯ ବୈ ସୁତାନ୍ ।
କିଂ ତେ ରାଜ୍ଯେନ ଦୁର୍ଧର୍ଷଯେନ ପ୍ରାପ୍ତୋଽସି କିଲ୍ବିଷମ୍ ॥ 6-3-58 (38750)
ଯଶୋ ଧର୍ମଂ ଚ କୀର୍ତିଂ ଚ ପାଲଯନ୍ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ସ୍ଯସି ।
ଲଭନ୍ତାଂ ପାଣ୍ଡବା ରାଜ୍ଯଂ ଶମଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତୁ କୌରବାଃ ॥ 6-3-59 (38751)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-3-60x (3958)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତି ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରେ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽମ୍ବିକାସୁତଃ ।
ପ୍ରଶସ୍ଯ ବାକ୍ଯଂ ବାକ୍ଯଜ୍ଞୋ ବାକ୍ଯଂ ଚୈବାବ୍ରବୀତ୍ପୁନଃ ॥ 6-3-60 (38752)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-3-61x (3959)
ଯଥା ଭବାନ୍ବେତ୍ତି ତଥୈବ ବେତ୍ତା
ଭାବାଭାବୌ ବିଦିତୌ ମେ ଯଥାର୍ଥୌ ।
ସ୍ବାର୍ଥେ ହି ସଂମୁହ୍ଯତି ତାତ ଲୋକୋ
ମାଂ ଚାପି ଲୋକାତ୍ମକମେବ ବିଦ୍ଧି ॥ 6-3-61 (38753)
ପ୍ରସାଦଯେ ତ୍ବାମତୁଲପ୍ରଭାବଂ
ତ୍ବଂ ନୋ ଗତିର୍ଦର୍ଶଯିତା ଚ ଧୀରଃ ।
ନ ଚାପି ତେ ବଶଗା ମେ ସୁତାଶ୍ଚ
ନ ଚାଧର୍ମଂ କର୍ତୁମର୍ହା ହି ମେ ମତିଃ ॥ 6-3-62 (38754)
ତ୍ବଂ ହି ଧର୍ମଃ ପବିତ୍ରଂ ଚ ଯଶଃ କୀର୍ତିର୍ଧୃତିଃ ସ୍ମୃତିଃ ।
କୁରୂଣାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ମାନ୍ଯଶ୍ଚାପି ପିତାମହଃ ॥ 6-3-63 (38755)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 6-3-64x (3960)
ବୈଚିତ୍ରବୀର୍ଯ ନୃପତେ ଯତ୍ତେ ମନସି ବର୍ତତେ।
ଅଭିଧତ୍ସ୍ବ ଯଥାକାମଂ ଛେତ୍ତାଽସ୍ମି ତବ ସଂଶଯମ୍ ॥ 6-3-64 (38756)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-3-65x (3961)
ଯାନି ଲିଙ୍ଗାନି ସଂଗ୍ରାମେ ଭବନ୍ତି ବିଜଯିଷ୍ଯତାମ୍।
ତାନି ସର୍ବାଣି ଭଗବଞ୍ଛ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 6-3-65 (38757)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 6-3-66x (3962)
ପ୍ରସନ୍ନଭାଃ ପାବକ ଊର୍ଧ୍ବରଶ୍ମିଃ
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣାବର୍ତଶିଖୋ ବିଧୂମଃ ।
ପୁଣ୍ଯା ଗନ୍ଧାଶ୍ଚାହୁତୀନାଂ ପ୍ରବାନ୍ତି
ଜଯସ୍ଯୈତଦ୍ଭାବିନୋ ରୂପମାହୁଃ ॥ 6-3-66 (38758)
ଗମ୍ଭୀରଘୋଷାଶ୍ଚ ମହାସ୍ବନାଶ୍ଚ
ଶଙ୍ଖା ମୃଦଙ୍ଗାଶ୍ଚ ନଦନ୍ତି ଯତ୍ର।
ବିଶୁଦ୍ଧରଶ୍ମିସ୍ତପନଃ ଶଶୀ ଚ
ଜଯସ୍ଯେତଦ୍ଭାବିନୋ ରୂପମାହୁଃ ॥ 6-3-67 (38759)
ଇଷ୍ଟା ବାଚଃ ପ୍ରସୃତା ବାଯସାନାଂ
ସଂପ୍ରସ୍ଥିତାନାଂ ଚ ଗମିଷ୍ଯତାଂ ଚ।
ଯେ ପୃଷ୍ଠତସ୍ତେ ତ୍ବରଯନ୍ତି ରାଜ-
ନ୍ଯେ ଚାଗ୍ରତସ୍ତେ ପ୍ରତିଷେଧଯନ୍ତି ॥ 6-3-68 (38760)
କଲ୍ଯାଣବାଚଃ ଶକୁନା ରାଜହଂସାଃ
ଶୁକାଃ କ୍ରୌଞ୍ଚାଃ ଶତପତ୍ରାଶ୍ଚ ଯତ୍ର।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣାଶ୍ଚୈବ ଭବନ୍ତି ସଙ୍ଖ୍ଯେ
ଧ୍ରୁବଂ ଜଯସ୍ତତ୍ର ବଦନ୍ତି ବିପ୍ରାଃ ॥ 6-3-69 (38761)
ଅଲଂକାରୈଃ କବଚୈଃ କେତୁଭିଶ୍ଚ
ସୁଖପ୍ରଣାଦୈର୍ହେଷିତୈର୍ବା ହଯାନାମ୍।
ଭ୍ରାଜିଷ୍ମତୀ ଦୁଷ୍ପ୍ରତିବୀକ୍ଷଣୀଯା
ଯେଷାଂ ଚମୂସ୍ତେ ବିଜଯନ୍ତି ଶତ୍ରୂନ୍ ॥ 6-3-70 (38762)
ହୃଷ୍ଟା ବାଚସ୍ତଥା ସତ୍ବଂ ଯୋଧାନାଂ ଯତ୍ର ଭାରତ।
ନ ମ୍ଲାଯନ୍ତି ସ୍ରଜଶ୍ଚୈବ ତେ ତରନ୍ତି ରଣୋଦଧିମ୍ ॥ 6-3-71 (38763)
`ପ୍ରଯାଣେ ବାଯସୋ ବାମେ ଦକ୍ଷିଣେ ପ୍ରବିବିକ୍ଷତାମ୍।
ପଶ୍ଚାତ୍ସଂସାଧଯତ୍ଯର୍ଥଂ ପୁରସ୍ତାତ୍ପ୍ରତିଷେଧତି ॥ ' 6-3-72 (38764)
ଶବ୍ଦରୂପରସସ୍ପର୍ଶଗନ୍ଧାଶ୍ଚାବିକୃତାଃ ଶୁଭାଃ ।
ସଦା ହର୍ଷଶ୍ଚ ଯୋଧାନାଂ ଜଯତାମିହ ଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 6-3-73 (38765)
ଅନୁଗା ବାଯବୋ ବାନ୍ତି ତଥାଽଭ୍ରାଣି ବଯାଂସି ଚ ।
ଅନୁପ୍ଲବନ୍ତି ମେଘାଶ୍ଚ ତଥୈବେନ୍ଦ୍ରଧନୂଂଷି ଚ ॥ 6-3-74 (38766)
ଏତାନି ଜଯମାନାନାଂ ଲକ୍ଷଣାନି ବିଶାଂପତେ ।
ଭବନ୍ତି ବିପରୀତାନି ମୁମୂର୍ଷୂଣାଂ ଜନାଧିପ ॥ 6-3-75 (38767)
ଅଲ୍ପାଯାଂ ବା ମହତ୍ଯାଂ ବା ସେନାଯାମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ।
ହର୍ଷୋ ଯୋଧଗଣସ୍ଯୈକୋ ଜଯଲକ୍ଷଣମୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-3-76 (38768)
ଏକୋ ଦୀର୍ଣୋ ଦାରଯତି ସେନାଂ ସୁମହତୀମପି ।
ତାଂ ଦୀର୍ଣାମନୁଦୀର୍ଯନ୍ତେ ଯୋଧାଃ ଶୂରତରା ଅପି ॥ 6-3-77 (38769)
ଦୁର୍ନିବର୍ତ୍ଯା ତଦା ଚୈବ ପ୍ରଭଗ୍ନା ମହତୀ ବମୂଃ ।
ଅପାମିବ ମହାବେଗା ତ୍ରସ୍ତା ମଗଗଣା ଇବ ॥ 6-3-78 (38770)
ନୈବ ଶକ୍ଯା ସମାଧାତୁଂ ସନ୍ନିପାତେ ମହାଚମୂଃ ।
ଦୀର୍ଣ ଇତ୍ଯେବ ଦୀର୍ଯନ୍ତେ ସୁବିଦ୍ବାଂସୋଽପି ଭାରତ ॥ 6-3-79 (38771)
ଭୀତାନ୍ଭଗ୍ନାଂଶ୍ଚ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଭଯଂ ଭୂଯୋଽଭିବର୍ଧତେ।
ପ୍ରଭଗ୍ନା ସହସା ରାଜନ୍ଦିଶୋ ବିଦ୍ରବତେ ଚମୂଃ ।
ନୈବ ସ୍ଥାପଯିତୁଂ ଶକ୍ଯା ଶୂରୈରପି ମହାଚମୂଃ ॥ 6-3-80 (38772)
ସତ୍କୃତ୍ଯ ମହତୀଂ ସେନାଂ ଚତୁରଙ୍ଗାଂ ମହୀପତିଃ ।
ଉପାଯପୂର୍ବଂ ମେଧାବୀ ଯତେତ ସତତୋତ୍ଥିତଃ ॥ 6-3-81 (38773)
ଉପାଯବିଜଯଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମାହୁର୍ଭେଦେନ ମଧ୍ଯମମ୍ ।
ଜଘନ୍ଯ ଏଷ ବିଜଯୋ ଯୋ ଯୁଦ୍ଧେନ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-3-82 (38774)
ମହାନ୍ଦୋଷଃ ସନ୍ନିପାତସ୍ତସ୍ଯାଦ୍ଯଃ କ୍ଷଯ ଉଚ୍ଯତେ ।
ପରସ୍ପରଜ୍ଞାଃ ସଂହୃଷ୍ଟା ବ୍ଯବଧୂତାଃ ସୁନିଶ୍ଚିତାଃ ॥ 6-3-83 (38775)
ଅପି ପଞ୍ଚାଶତଂ ଶୂରା ମୃଦ୍ଗନ୍ତି ମହତୀଂ ଚମୂମ୍ ।
ଅପି ବା ପଞ୍ଚ ଷଟ୍ ସପ୍ତ ବିଜଯନ୍ତ୍ଯନିବର୍ତିନଃ ॥ 6-3-84 (38776)
ନ ବୈନତେଯୋ ଗରୁଡଃ ପ୍ରଶଂସତି ମହାଜନମ୍ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁପର୍ଣୋଽପଚିତିଂ ମହତ୍ଯା ଅପି ଭାରତ ॥ 6-3-85 (38777)
ନ ବାହୁଲ୍ଯେନ ସେନାଯା ଜଯୋ ଭବତି ନିତ୍ଯଶଃ ।
ଅଧ୍ରୁବୋ ହି ଜଯୋ ନାମ ଦୈବଂ ଚାତ୍ର ପରାଯଣମ୍ ।
ଜଯବନ୍ତୋ ହି ସଂଗ୍ରାମେ କୃତକୃତ୍ଯା ଭବନ୍ତି ହି ॥ ॥ 6-3-86 (38778)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ତୃତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-3-6 ବଡବା ଅଶ୍ବା ଶ୍ବା ଶୁନୀ। କରଭୋ ମୃଗବିଶେଷଃ ॥ 6-3-7 ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ଜନଯନ୍ତି ॥ 6-3-8 ପୃଥଗ୍ଜନସ୍ଯ ନୀଚଜନସ୍ଯ ସଂବନ୍ଧିନଃ କ୍ଷୁଦ୍ରକାଃ ବ୍ଯଙ୍ଗାଃ ଚଣ୍ଡାଲାଦିଷୁ ଜାତାଃ କାଣକୁବ୍ଜାଦଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ । କ୍ଷୁଦ୍ରା ବ୍ଯଙ୍ଗାନଟୀତ୍ଯାଦିମେଦିନୀ ॥ 6-3-10 ନଗରାଣି କୃତ୍ରିମାଣି ଶିଶବ ଏବାବମୃଦ୍ଗନ୍ତି ॥ 6-3-11 କାର୍ତିକ୍ଯାଃ ପରଂ ହି ସଂଗ୍ରାମାରମ୍ଭସ୍ତତ୍ର ତୁଲାସ୍ଥମର୍କଂ ରାହୁରୁପୈତି ॥ 6-3-12 ତଦୈବ ଶ୍ବେତୋ ଗ୍ରହଃ କେତୁଶ୍ଚିତ୍ରାମତିକ୍ରାମତି ସ୍ବାତ୍ଯାଦୌ ବର୍ତତେ । ନିତ୍ଯଂ ସମସସ୍ତକସ୍ଥୌ ରାହୁକେତୂ ଇଦାନୀମେକରାଶିଗତୌ ମହାନିଷ୍ଟସୂଚକାବିତି ଭାବଃ ॥ 6-3-13 ଧୂମକେତୁରୁପଗ୍ରହବିଶେଷଃ ସ ପୁଷ୍ଯଂ କ୍ଷତ୍ରିଯନକ୍ଷତ୍ରମାକ୍ରମ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି। ତଥା ବକ୍ଷ୍ଯମାଣରୀତ୍ଯା ଜ୍ଯେଷ୍ଠାସ୍ଥେନାପି କେତୁନା ପୁଷ୍ଯୋ ବିଦ୍ଧସ୍ତଥା ଚ ସ୍ବନକ୍ଷତ୍ରେ କ୍ରୂରାକ୍ରାନ୍ତେ କ୍ରୂରବିଦ୍ଧେ ଚ ସତ୍ଯବଶ୍ଯଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ନାଶୋ ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ । ଯଥୋକ୍ତମ୍ । କୃତ୍ତିକାଯାଂ ତଥା ପୁଷ୍ପେ ରେବତ୍ଯାଂ ଚ ପୁନର୍ବସୌ । ବେଧେ ସତି ତ୍ରମାଦ୍ବେଧୋ ବର୍ଣେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦିଷ୍ବିତି ନରତିବିଜଯେ ॥ 6-3-14 ଭଗଂ ନକ୍ଷତ୍ରଂ ପୂର୍ବାଫଲ୍ଗୁନୀ । ଶ୍ରୁତିମତେ ତୂତ୍ତରାଫଲ୍ଗୁନୀ ॥ 6-3-15 ପୂର୍ବେପ୍ରୋଷ୍ଠପଦେ ପୂର୍ବାଭାଦ୍ରପଦାନକ୍ଷତ୍ରଂ ସମାରୁହ୍ଯ ପରିକ୍ରମ୍ଯ ପରିଘାଖ୍ଯ ଉପଗ୍ରହସ୍ତେନ ସହିତଃ ଉତ୍ତରେ ଉତ୍ତରାଭାଦ୍ରପଦାନକ୍ଷତ୍ରଂ ଉଦୀକ୍ଷତେ ଆକ୍ରାନ୍ତୁମିଚ୍ଛତି ॥ 6-3-16 ଶ୍ଯାମୋ ଦ୍ବିତୀଯ ଉପଗ୍ରହଃ କେତୁସଂଜ୍ଞଃ ଐନ୍ଦ୍ରଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠାଂ ନକ୍ଷତ୍ରମିତି ଯୋଜ୍ଯମ୍ ॥ 6-3-17 ପରୁଷଗ୍ରହୋ ରାହୁରେକନକ୍ଷତ୍ରସ୍ଥୌ ଶଶିଭାସ୍କରୌ ପୀଡଯତି । ଅପସବ୍ଯଂ ପ୍ରବର୍ତତେ ସର୍ବଦା ବକ୍ରୀ ସନ୍। ସର୍ବତୋଭଦ୍ରଚକ୍ରେ ବେଧେନ କସ୍ବାତୀସ୍ଥଃ ସନ୍ ରୋହିଣୀନକ୍ଷତ୍ରଂ ଚ ପୀଡଯତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-3-18 ତତ୍ରୈବ ସର୍ବତୋଭଦ୍ରଚକ୍ରେ ମଘାସ୍ଥୋ ଲିହିତାଙ୍ଗୋଽଙ୍ଗାରକୋ ବକ୍ରାନୁବକ୍ରଂ କୃତ୍ବା ପୁନଃପୁନର୍ବକ୍ରୀଭୂଯ ବ୍ରହ୍ମଣା ବୃହସ୍ପତିନାକ୍ରାନ୍ତଂ ରାଶିଂ ଶ୍ରବଣଂ ସମାବୃତ୍ଯ ସମ୍ଯକ୍ ପୂର୍ଣଦୃଷ୍ଟ୍ଯା ବିଦ୍ବା ତିଷ୍ଠତି ॥ 6-3-19 ପରିଚ୍ଛନ୍ନା ଆଚ୍ଛାଦିତା । ପଞ୍ଚଶୀର୍ଷାଣି ଶିମ୍ବୀସଦୃଶାନି ଯେଷାଂ ତେ ପଞ୍ଚଶୀର୍ଷାଃ ॥ 6-3-27 ପୂର୍ବଂ ଶ୍ରବଣସ୍ଥୋ ବୃହସ୍ପତିର୍ଭଗନକ୍ଷତ୍ରସ୍ଥଃ ସୂର୍ଯପୁତ୍ର ଇତ୍ଯୁକ୍ତଂ ତାବୁଭୌ ବିଶାଖାସମୀପେ ତିର୍ଯଗ୍ବେଧେନ ଶତପଦେ ଚକ୍ରେ ବିଶାଖାନକ୍ଷତ୍ରଂ ବିଧ୍ଯତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-3-28 ଅପର୍ବଣି ପର୍ବ ଦର୍ଶାଖ୍ଯଂ ପଞ୍ଚଦଶେହ୍ନି ଭବତି ଏକତିଥିବୃଦ୍ଧୌ ଷୋଡଶେ ବା ଏକତିଥିକ୍ଷଯେ ଚତୁର୍ଦଶେ ବାହ୍ନି ଭବତି। ତିଥିଦ୍ବଯକ୍ଷଯସ୍ତୁ ଲୋକେଽତ୍ଯନ୍ତମପ୍ରସିଦ୍ଧ ଇତି ଅପର୍ବଣୀତ୍ଯୁକ୍ତଂ । ଗ୍ରହଂ ଯାତୌ ରାହୁଣା ଗ୍ରହଣଂ ପ୍ରାପ୍ତୌ । ଏତଦେବ ପ୍ରଜାସଂକ୍ଷଯହେତୁତ୍ବେନ ଶାସ୍ତ୍ରେ ଦୃଷ୍ଟମିତ୍ଯାହ ପ୍ରଜେତି। ଅଯଂ ଶ୍ଲୋକୋତ୍ର ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯକୋଶେଷୁ ନାସ୍ତି। ଝo ପୁସ୍ତକ ଏବାସ୍ତି॥ 6-3-30 ଚିତ୍ରାସ୍ବାନ୍ତ୍ଯତରସ୍ଥଃ ପୁରୁଷୋ ଗ୍ରହୋ ରୋହିଣୀଂ ପୀଡଯତୀତ୍ଯୁକ୍ତଂ ତତ୍ର ଚିତ୍ରାଂଶେ ସ୍ଥିତ୍ବା ରୋହିଣୀ ଅଷ୍ଟାଦଶତ୍ବେନ ସ୍ମମୁଦାଯିକନକ୍ଷତ୍ରଂ ପୀଡଯତି। ସ୍ବାତ୍ଯଂଶେ ସ୍ଥିତ୍ବା କୃତ୍ତିକାଂ ଷୋଡଶକତ୍ବେନ ସାଂଘାତିକନକ୍ଷତ୍ରଂ ପୀଡଯତି। ସର୍ବତୋଭଦ୍ରଚକ୍ରେ ତଥା ଦର୍ଶନାତ୍ ତଦେତଦାହ କୃତ୍ତିକାମିତ୍ଯର୍ଧେନ । ତୀକ୍ଷ୍ଣୈ କ୍ରୂରୈଃ କର୍ମଭିରୁପଲକ୍ଷିତୋ ରାହୁରିତ୍ଯର୍ଥଃ । ଧୂମକେତୁଂ ଉତ୍ପାତବିଶେଷମନୁଲକ୍ଷ୍ଯାବସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-3-31 ତ୍ରିଷ୍ବିତି। ତ୍ରିଷୁ ସର୍ବେଷୁ ନକ୍ଷତ୍ରନକ୍ଷତ୍ରେଷୁ ବିଶାଂପତେ। ଗୃଧ୍ନଃ ସଂପତତେ ଶୀର୍ଷଂ ଜନଯନ୍ଭଯମୁତ୍ତମମ୍ ଇତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-3-32 ଗ୍ରସ୍ତାବେକମାସୀଂ ତ୍ରଯୋଦଶୀମ୍ ଇତି ଝo ପାଠଃ । ତତ୍ପକ୍ଷେ ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯାବୁଭୌ ଗ୍ରସ୍ତାବିତ୍ଯେତେନ ଶ୍ଲୋକେନୋକ୍ତମର୍ଥଂ ବିଶଦଯତି ଦ୍ବାଭ୍ଯାମ୍। ଚତୁର୍ଦଶୀମିତି। ତ୍ରଯୋଦଶୀଂ ତ୍ରଯୋଦାଶାନାମହ୍ନାଂ ପୂରଣୀଂ ଅମାବାସ୍ଯାଂ ଭୂତପୂର୍ବାଂ ନାଭିଜାନାମି। ଅତିଭୂଯସା କାଲେନ ଅଯଂ ଦୁର୍ଯୋଗ ଆଗତ ଇତି ଭାବଃ। ଏକମାସୀଂ ଏକସ୍ମିନ୍ନେବ ମାସେ ଭବାମ୍। ପୂର୍ବଂ ତ୍ରଯୋଦଶ୍ଯାଂ ରାତ୍ରୌ ପକ୍ଷସମାପ୍ତ୍ଯା ସୂର୍ଯଗ୍ରହଣମେବୋକ୍ତମ୍। ଇଦାନୀଂ ତୁ ଏକସ୍ମିନ୍ମାସେ ଚନ୍ଦ୍ରଃ ପୂର୍ବମାସ୍ଯାଂ ରାହୁଣା ଗ୍ରହେଣ ଗ୍ରସ୍ତଃ ସୂର୍ଯୋଽମାବାସ୍ଯାଯାମ୍। ଯଦା ସୂର୍ଯୋ ଗ୍ରସ୍ତସ୍ତଦା ଚନ୍ଦ୍ରୋପି ଗ୍ରସ୍ତ ଏବ ଦର୍ଶେ ତଯୋଃ ସଂହତତ୍ବାତ୍ ॥ 6-3-33 ଅପର୍ବଣୀତି। ଲୋକାପ୍ରସିଦ୍ଧପର୍ବଣୀତି ପୂର୍ବବତ୍ ଜ୍ଞେଯମ୍ ॥ 6-3-34 କୂପାଃ କୂର୍ଦନ୍ତି କ୍ରୀଡନ୍ତି ବାତୈଃ କ୍ଷୁଭ୍ଯନ୍ତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-3-35 ଅନଯଂ ଅନୀତିଫଲମ୍ ॥ 6-3-38 ମହାଭୂତା ବୃଦ୍ଧୀଭୂତାଃ ॥ 6-3-43 ଶିଖରାଣାଂ ଦ୍ରୁମାଗ୍ରାଣାମ୍ ॥ 6-3-44 ପକ୍ବାପକ୍ବେତି ପକ୍ଷିରୁତାନୁକରଣମ୍। ବାବାଶ୍ଯନ୍ତେ ଅତିଶଯେନ ଶବ୍ଦଂ କୁର୍ବନ୍ତି ॥ 6-3-45 ପ୍ରକିରନ୍ତଃ ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରମିତି ଶେଷଃ। ବ୍ଯାଲାଃ ଦୁଷ୍ଟହସ୍ତିନଃ । ସଲିଲାଶ୍ରଯାଃ ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ପ୍ରସ୍ବେଦଯୁକ୍ତାଃ ॥ 6-3-51 ମୁନିଃ ଏବଂ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବେତି ସଂବନ୍ଧଃ । ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ହେତୁନା। ତଦର୍ଥମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଧ୍ଯାନଂ ଚିନ୍ତାମ୍ ॥ 6-3-55 ଅଯଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ॥ 6-3-56 ସଃ ଧର୍ମଃ ଏବଂ ଧର୍ମହନ୍ତାରଂ ଶକ୍ଯେଽନାପଦି ସତ୍ଯାଂ କିମର୍ଥମାପଦୀବ ଉନ୍ମାର୍ଗଗାମୀ ଭବସୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-3-58 ପରେଣ ଅତିଶଯେନ ॥ 6-3-61 ଭାବାଭାବୌ ସ୍ଥିତିବିନାଶୌ ॥ 6-3-63 ତ୍ବଂ ହି ଧର୍ମାଦୌ ହେତୁରିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-3-67 ରୂପଂ ଗମକଂ ଚିହ୍ନମ୍ ॥ 6-3-68 ଯେ ପୃଷ୍ଠତୋ ଭାଷମାଣା ବାଯସାସ୍ତେ ଗନ୍ତାରଂ ତ୍ବରଯନ୍ତି ସିଦ୍ଧିସୂଚକା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ । ଯେ ପୁରତୋ ଭାଷମାଣାସ୍ତେ ଗମନଂ ନିଷେଧନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-3-83 ସନ୍ନିପାତୋ ଯୋଧାନାଂ ସଂଘର୍ଷଃ । ବ୍ଯବଧୂତାଃ ଦାରାଦିଷ୍ବନାସକ୍ତାଃ ॥ 6-3-85 ଶୂରାଣାଂ ସହାଯସଂପତ୍ତିର୍ନାପେକ୍ଷିତେତ୍ଯତ୍ର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମାହ ନ ବୈନତେଯ ଇତି। ମହତ୍ଯା ଅପି ସେନାଯା ଅପଚିତିଂ ପ୍ରତିକାରଂ ନାଶଂ ବା ଏକେନୈବାତ୍ମନା କର୍ତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁପର୍ଣଃ ଶୋଭନପତତ୍ରଃ ଗରୁଡୋ ନାମତଃ ବୈନତେଯୋ ବିନତାଯାଃ ପୁତ୍ରୋ ମହାଜନଂ ବହୁଜନସମୂହଂ ନ ପ୍ରଶଂସତି ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 004
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.4. ଅଧ୍ଯାଯଃ 004
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ବ୍ଯାସେ ଗତେ ସଂଜଯେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ଭୂମିଗୁଣାନୁବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-4-0 (38779)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-4-0x (3963)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଯଯୌ ବ୍ଯାସୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଯ ଧୀମତେ।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽପି ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଧ୍ଯାନମେବାନ୍ବପଦ୍ଯତ॥ 6-4-1 (38780)
ସ ମୁହୂର୍ତମିବ ଧ୍ଯାତ୍ବା ବିନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ।
ସଂଜଯଂ ସଂଶିତାତ୍ମାନମପୃଚ୍ଛଦ୍ରତର୍ଷଭ ॥ 6-4-2 (38781)
ସଂଜଯେମେ ମହୀପାଲାଃ ଶୂରା ଯୁଦ୍ଧାଭିନନ୍ଦିନଃ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିନିଘ୍ନନ୍ତି ଶସ୍ତ୍ରୈରୁଚ୍ଚାବଚୈରିହ ॥ 6-4-3 (38782)
ପାର୍ଥିବାଃ ପୃଥିବୀହେତୋଃ ସମଭିତ୍ଯଜ୍ଯ ଜୀବିତମ୍ ।
ନ ବା ଶାମ୍ଯନ୍ତି ନିଘ୍ନନ୍ତୋ ବର୍ଧଯନ୍ତି ଯମକ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-4-4 (38783)
ଭୌମମୈଶ୍ବର୍ଯମିଚ୍ଛନ୍ତୋ ନ ମୃଷ୍ଯନ୍ତେ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ମନ୍ଯେ ବହୁଗୁଣା ଭୂମିସ୍ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଂଜଯ ॥ 6-4-5 (38784)
ବହୂନି ଚ ସହସ୍ରାଣି ପ୍ରଯୁତାନ୍ଯର୍ବୁଦାନି ଚ।
କୋଟ୍ଯଶ୍ଚ ଲୋକବୀରାଣାଂ ସମେତାଃ କୁରୁଜାଙ୍ଗଲେ ॥ 6-4-6 (38785)
ଦେଶାନାଂ ଚ ପରୀମାଣଂ ନଗରାଣାଂ ଚ ସଂଜଯ ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବେନ ଯତ ଏତେ ସମାଗତାଃ ॥ 6-4-7 (38786)
ଦିବ୍ଯବୁଦ୍ଧିପ୍ରଦୀପେନ ଯୁକ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷା।
ପ୍ରଭାବାତ୍ତସ୍ଯ ବିପ୍ରର୍ଷେର୍ବ୍ଯାସସ୍ଯାମିତତେଜସଃ ॥ 6-4-8 (38787)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 6-4-9x (3964)
ଯଥାପ୍ରଜ୍ଞଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଭୌମାନ୍ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ଗୁଣାନ୍।
ଶାସ୍ତ୍ରଚକ୍ଷୁରବେକ୍ଷସ୍ବ ନମସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-4-9 (38788)
ଦ୍ବିବିଧାନୀହ ଭୂତାନି ଚରାଣି ସ୍ଥାବରାଣି ଚ।
ତ୍ରସାନାଂ ତ୍ରିବିଧା ଯୋନିରଣ୍ଡସ୍ବେଦଜରାଯୁଜାଃ ॥ 6-4-10 (38789)
ତ୍ରସାନାଂ ଖଲୁ ସର୍ବେଷାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ରାଜଞ୍ଜରାଯୁଜାଃ।
ଜରାଯୁଜାନାଂ ପ୍ରବରା ମାନବାଃ ପଶବଶ୍ଚ ଯେ ॥ 6-4-11 (38790)
ନାନାରୂପଧରା ରାଜଂସ୍ତେଷାଂ ଭେଦାଶ୍ଚତୁର୍ଦଶ ।
ବେଦୋକ୍ତାଃ ପୃଥିବୀପାଲ ଯେଷୁ ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ ॥ 6-4-12 (38791)
ଗ୍ରାମ୍ଯାଣାଂ ପୁରୁଷାଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ସିଂହାଶ୍ଚାରଣ୍ଯବାସିନାମ୍ ।
ସର୍ବେଷାମେବ ଭୂତାନାମନ୍ଯୋନ୍ଯେନୋପଜୀବନମ୍ ॥ 6-4-13 (38792)
ଉଦ୍ଭିଞ୍ଜାଃ ସ୍ଥାବରାଃ ପ୍ରୋକ୍ତାସ୍ତେଷାଂ ପଞ୍ଚୈବ ଜାତଯଃ ।
ବୃକ୍ଷଗୁଲ୍ମଲତାବଲ୍ଲ୍ଯସ୍ତ୍ବକ୍ସାରାସ୍ତୃଣଜାତଯଃ ॥ 6-4-14 (38793)
ତେଷାଂ ବିଂଶତିରେକୋନା ମହାଭୂତେଷୁ ପଞ୍ଚସୁ ।
ଚତୁର୍ବିଶତିରୁଦ୍ଦିଷ୍ଟା ଗାଯତ୍ରୀ ଲୋକସଂମତା ॥ 6-4-15 (38794)
ଯ ଏତାଂ ବେଦ ଗାଯତ୍ରୀଂ ପୁଣ୍ଯାଂ ସର୍ବଗୁଣାନ୍ବିତାମ୍ ।
ତତ୍ତ୍ବେନ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ ଲୋକେ ନ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି॥ 6-4-16 (38795)
ଅରଣ୍ଯବାସିନଃ ସପ୍ତ ସପ୍ତୈଷାଂ ଗ୍ରାମବାସିନଃ ।
ସିଂହା ବ୍ଯାଘ୍ରା ବରାହାଶ୍ଚ ମହିଷା ବାରଣାସ୍ତଥା ॥ 6-4-17 (38796)
ଋକ୍ଷାଶ୍ଚ ବାନରାଶ୍ଚୈବ ସପ୍ତାରଣ୍ଯାଃ ସ୍ମୃତା ନୃପ ।
ଗୌରଜାବିମନୁଷ୍ଯାଶ୍ଚ ଅଶ୍ବାଶ୍ବତରଗର୍ଦଭାଃ ॥ 6-4-18 (38797)
ଏତେ ଗ୍ରାମ୍ଯାଃ ସମାଖ୍ଯାତାଃ ପଶବଃ ସପ୍ତ ସାଧୁଭିଃ ।
ଏତେ ବୈ ପଶବୋ ରାଜନ୍ଗ୍ରାମ୍ଯାରଣ୍ଯାଶ୍ଚତୁର୍ଦଶ ॥ 6-4-19 (38798)
ଭୂମୌ ଚ ଜାଯତେ ସର୍ବଂ ଭୂମୌ ସର୍ବଂ ବିନଶ୍ଯତି ।
ଭୂମିଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଭୂତାନାଂ ଭୂମିରେବ ସନାତନମ୍ ॥ 6-4-20 (38799)
ଯସ୍ଯ ଭୂମିସ୍ତସ୍ଯ ସର୍ବଂ ଜଗତ୍ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍ ।
ତତ୍ରାତିଗୃଦ୍ଧା ରାଜାନୋ ବିନିଘ୍ନନ୍ତୀତରେତରମ୍ ॥ ॥ 6-4-21 (38800)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଉଦ୍ଯୋଗପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଥୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-4-4 ନବା ନୈବ । ଯମକ୍ଷଯଂ ଯମଲୋକମ୍ ॥ 6-4-10 ତ୍ରସାନାଂ ଜଂଗମାନାଂ ଯୋନିରୁତ୍ପତ୍ତିସ୍ଥାନମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 005
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.5. ଅଧ୍ଯାଯଃ 005
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂଜଯେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ଭୂତପଞ୍ଚକଗୁଣବର୍ଣନପୂର୍ବକଂ ସଂକ୍ଷେପେଣ ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ।Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-5-0 (38801)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-5-0x (3965)
ନଦୀନାଂ ପର୍ବତାନାଂ ଚ ନାମଧେଯାନି ସଂଜଯ ।
ତଥା ଜନପଦାନାଂ ଚ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ଭୂମିମାଶ୍ରିତାଃ ॥ 6-5-1 (38802)
ପ୍ରମାଣଂ ଚ ପ୍ରମାଣଜ୍ଞ ପୃଥିବ୍ଯା ମମ ସର୍ବତଃ ।
ନିଖିଲେନ ସମାଚକ୍ଷ୍ବ କାନନାନି ଚ ସଂଜଯ ॥ 6-5-2 (38803)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 6-5-3x (3966)
ପଞ୍ଚେମାନି ମହାରାଜ ମହାଭୂତାନି ସଂଗ୍ରହାତ୍।
ଜଗତୀସ୍ଥାନି ସର୍ବାଣି ସମାନ୍ଯାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ ॥ 6-5-3 (38804)
ଭୂମିରାପସ୍ତଥା ବାଯୁରଗ୍ନିରାକାଶମେବ ଚ।
ଗୁଣୋତ୍ତରାଣି ସର୍ବାଣି ତେଷାଂ ଭୂମିଃ ପ୍ରଧାନତଃ ॥ 6-5-4 (38805)
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ରୂପଂ ଚ ରସୋ ଗନ୍ଧଶ୍ଚ ପଞ୍ଚମଃ।
ଭୂମେରେତେ ଗୁଣାଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ଋଷିଭିସ୍ତତ୍ତ୍ବବେଦିଭିଃକ ॥ 6-5-5 (38806)
ଚତ୍ବାରୋଽପ୍ସୁ ଗୁଣା ରାଜନ୍ଗନ୍ଧସ୍ତତ୍ର ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ରୂପଂ ଚ ତେଜସୋଽଥ ଗୁଣାସ୍ତ୍ରଯଃ ।
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ବାଯୌ ଦ୍ବୌ ଅକାଶେ ଶବ୍ଦ ଏବ ତୁ ॥ 6-5-6 (38807)
ଏତେ ପଞ୍ଚ ଗୁଣା ରାଜନ୍ମହାଭୂତେଷୁ ପଞ୍ଚସୁ।
ବର୍ତନ୍ତେ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଯେଷୁ ଭୂତାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ ॥ 6-5-7 (38808)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ନାଭିବର୍ତନ୍ତେ ସାମ୍ଯଂ ଭବତି ବୈ ଯଦା ॥ 6-5-8 (38809)
ଯଦା ତୁ ବିଷମୀଭାବମାବିଶନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍ ।
ତଦା ଦେହୈର୍ଦେହବନ୍ତୋ ବ୍ଯତିରୋହନ୍ତି ନାନ୍ଯଥା ॥ 6-5-9 (38810)
ଆନୁପୂର୍ବ୍ଯା ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ଜାଯନ୍ତେ ଚାନୁପୂର୍ବଶଃ ।
ସର୍ବାମ୍ଯପରିମେଯାଣି ତଦେଷାଂ ରୂପମୈଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-5-10 (38811)
ତତ୍ରତତ୍ର ହି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଧାତବଃ ପାଞ୍ଚଭୌତିକାଃ ।
ତେଷାଂ ମନୁଷ୍ଯାସ୍ତର୍କେଣ ପ୍ରମାଣାନି ପ୍ରଚକ୍ଷତେ ॥ 6-5-11 (38812)
ଅଚିନ୍ତ୍ଯାଃ ଖଲୁ ଯେ ଭାବା ନ ତାଂସ୍ତର୍କେଣ ସାଧଯେତ୍।
ପ୍ରକୃତିଭ୍ଯଃ ପରଂ ଯତ୍ତୁ ତଦଚିନ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ 6-5-12 (38813)
ସୁଦର୍ଶନଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଦ୍ବୀପଂ ତୁ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ପରିମଣ୍ଡଲୋ ମହାରାଜ ଦ୍ବୀପୋଽସୌ ଚକ୍ରସଂସ୍ଥିତଃ ॥ 6-5-13 (38814)
ନଦୀଜାଲପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ନଃ ପର୍ବତୈଶ୍ଚାଭ୍ରସନ୍ନିଭୈଃ ।
ପୁରୈଶ୍ଚ ବିବିଧାକାରୈ ରମ୍ଯୈର୍ଜନପଦୈସ୍ତଥା ॥ 6-5-14 (38815)
ବୃକ୍ଷୈଃ ପୁଷ୍ପଫଲୋପେତୈଃ ସଂପନ୍ନଧନଧାନ୍ଯବାନ୍ ।
ଲବଣେନ ସମୁଦ୍ରେଣ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବାରିତଃ ॥ 6-5-15 (38816)
ଯଥା ହି ପୁରୁଷଃ ପଶ୍ଯେଦାଦର୍ଶେ ମୁଖମାତ୍ମନଃ ।
ଏବଂ ସୁଦର୍ଶନଦ୍ବୀପୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଲେ ॥ 6-5-16 (38817)
ଦ୍ବିରଶସ୍ତୁ ତତଃ ପ୍ଲକ୍ଷୋ ଦ୍ବିରଂଶଃ ଶାଲ୍ମଲିର୍ମହାନ୍ ।
ଦ୍ବିରଂଶଃ ପିପ୍ପଲସ୍ତସ୍ଯ ଦ୍ବିରଂଶଶ୍ଚ କୁଶୋ ମହାନ୍।
ସର୍ବୌଷଧିସମାପନ୍ନଃ ପର୍ବତୈଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 6-5-17 (38818)
ଆପସ୍ତତୋଽନ୍ଯା ବିଜ୍ଞେଯାଃ ଶେଷଃ ସଂକ୍ଷେପ ଉଚ୍ଯତେ।
ତତୋଽନ୍ଯ ଉଚ୍ଯତେ ଚାଯମେନଂ ସଂକ୍ଷେପତଃ ଶ୍ରୃଣୁ ॥ ॥ 6-5-18 (38819)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ପଞ୍ଚମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-5-13 କିମସ୍ଯ ପ୍ରମାଣଂ କା ବା ଆକୃତିସ୍ତବାଭିମତେତ୍ଯାଶଙ୍କ୍ଯାହ ସୁଦର୍ଶନମିତି। ସୁଦର୍ଶନୋ ନାମ ଜମ୍ବୂବୃକ୍ଷବିଶେଷସ୍ତନ୍ନାମାଙ୍କିତୋଽଯଂ ଦ୍ବୀପଃ ସୁଦର୍ଶନଦ୍ବୀପଃ ତଂ ପ୍ରମାଣତ ଆକୃତିତଶ୍ଚ ପ୍ରକର୍ଷେଣ ବକ୍ଷ୍ଯାମି। ତୁଶବ୍ଦଃ ପକ୍ଷାନ୍ତରବ୍ଯାବୃତ୍ତ୍ଯର୍ଥଃ । ଚକ୍ରସଂସ୍ଥିତଃ ଚକ୍ରବତ୍ ସଂସ୍ଥିତଂ ଉସ୍ଥଂନମାକାରୋ ଯସ୍ଯ ସଃ ॥ 6-5-16 ନନ୍ବେବଂବିଧସ୍ଯ କଥମତିସୂକ୍ଷ୍ମତ୍ବମୁଚ୍ଯତେଽତ ଆହ ଯଥା ହୀତି ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 006
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.6. ଅଧ୍ଯାଯଃ 006
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂଜଯେନ ଭାରତାଦିନବଖଣ୍ଡାନାଂ ତତ୍ତତ୍ସୀମାପର୍ବତାନାଂ ମେରୋଶ୍ଚ ବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-6-0 (38820)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-6-0x (3967)
ଉକ୍ତୋ ଦ୍ବୀପସ୍ଯ ସଂକ୍ଷେପୋ ବିଧିବଦ୍ବୁଦ୍ଧିମଂସ୍ତ୍ବଯା।
ତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞଶ୍ଚାସି ସର୍ବସ୍ଯ ବିସ୍ତାରଂ ବ୍ରୂହି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-6-1 (38821)
ଯାବାନ୍ଭୂମ୍ଯବକାଶୋଽଯଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ଶଶଲକ୍ଷଣେ।
ତସ୍ଯ ପ୍ରମାଣାଂ ପ୍ରବ୍ରୂହି ତତୋ ବକ୍ଷ୍ଯସି ପିପ୍ପଲମ୍ ॥ 6-6-2 (38822)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-6-3x (3968)
ଏବଂ ରାଜ୍ଞା ସ ପୃଷ୍ଟସ୍ତୁ ସଂଜଯୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍। 6-6-3xa ସଂଜଯ ଉବାଚ।
ପ୍ରାଗାଯତା ମହାରାଜ ଷଡେତେ ବର୍ଷପର୍ବତାଃ ।
ଅବଗାଢା ହ୍ଯୁଭଯତଃ ସମୁଦ୍ରୌ ପୂର୍ବପଶ୍ଚିମୌ ॥ 6-6-3 (38823)
ହିମବାନ୍ହେମକୂଟଶ୍ଚ ନିଷଧଶ୍ଚ ନଗୋତ୍ତମଃ।
ନୀଲଶ୍ଚ ବୈଦୂର୍ଯମଯଃ ଶ୍ବେତଶ୍ଚ ଶଶିସନ୍ନିଭଃ ॥ 6-6-4 (38824)
ସର୍ବଧାତୁବିଚିତ୍ରଶ୍ଚ ଶ୍ରୃଙ୍ଗବାନ୍ନାମ ପର୍ବତଃ।
ଏତେ ବୈ ପର୍ବତା ରାଜନ୍ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତାଃ ॥ 6-6-5 (38825)
ଏଷାମନ୍ତରବିଷ୍କମ୍ଭା ଯୋଜନାନି ସହସ୍ରଶଃ।
ତତ୍ର ପୁଣ୍ଯା ଜନପଦାସ୍ତାନି ବର୍ଷାଣି ଭାରତ ॥ 6-6-6 (38826)
ବସନ୍ତି ତେଷୁ ସତ୍ବାନି ନାନାଜାତୀନି ସର୍ବଶଃ ।
ଇଦଂ ତୁ ଭାରତଂ ବର୍ଷଂ ତତୋ ହୈମବତଂ ପରମ୍ ॥ 6-6-8a` ତତଃ କିଂପୁରୁଷାବାସଂ ବର୍ଷଂ ହିମବତଃ ପରମ୍'।
ହେମକୂଟାତ୍ପରଂ ଚୈବ ହରିବର୍ଷଂ ପ୍ରଚକ୍ଷତେ ॥ 6-6-7 (38827)
ଦକ୍ଷିଣେନ ତୁ ନୀଲସ୍ଯ ନିଷଧସ୍ଯୋତ୍ତରେଣ ତୁ।
ବ୍ରାଗାଯତୋ ମହାଭାଗ ମାଲ୍ଯବାନ୍ନାମ ପର୍ବତଃ ॥ 6-6-9 (38828)
ତତଃ ପରଂ ମାଲ୍ଯବତଃ ପର୍ବତୋ ଗନ୍ଧମାଦନଃ ।
ପରିମଣ୍ଡଲସ୍ତଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ମେରୁଃ କନକପର୍ବତଃ ।
ତରୁଣାଦିତ୍ଯସଂକାଶୋ ବିଧୂମ ଇବ ପାବକଃ ॥ 6-6-10 (38829)
ଯୋଜନାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ଷୋଡଶାଧଃ କିଲ ସ୍ମୃତଃ ।
ଊର୍ଧ୍ବଂ ଚ ଚତୁରଶୀତିର୍ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶନ୍ମୂର୍ଧ୍ନି ବିସ୍ତୃତଃ।
ଅଧସ୍ତାଚ୍ଚତୁରଶୀତିର୍ଯୋଜନାନାଂ ମହୀପତେ॥ 6-6-11 (38830)
ଊର୍ଧ୍ବଂମଧଶ୍ଚ ତିର୍ଯକ୍ବ ମେରୁରାବୃତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି ।
ତସ୍ଯ ପାର୍ଶ୍ବେଷ୍ବମୀ ଦ୍ବୀପାଶ୍ଚତ୍ବାରଃ ସସ୍ଥିତା ବିଭୋ ॥ 6-6-12 (38831)
ଭଦ୍ରାଶ୍ବଃ କେତୁମାଲଶ୍ଚ ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଉତ୍ତରାଶ୍ଚୈବ କୁରବଃ କୃତପୁଣ୍ଯପ୍ରତିଶ୍ରଯାଃ ॥ 6-6-13 (38832)
ବିହଗଃ ସୁମୁଖୋ ଯସ୍ତୁ ସୁପର୍ଣସ୍ଯାତ୍ମଜଃ କିଲ।
ସ ବୈ ବିଚିନ୍ତଯାମାସ ସୌବର୍ଣାନ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ବାଯସାନ୍ ॥ 6-6-14 (38833)
ମେରୁରୁତ୍ତମମଧ୍ଯାନାମଧମାନାଂ ଚ ପକ୍ଷିଣାମ୍।
ଅବିଶେଷକରୋ ଯସ୍ମାତ୍ତସ୍ମାଦେନଂ ତ୍ଯଜାମ୍ଯହମ୍ ॥ 6-6-15 (38834)
ତମାଦିତ୍ଯୋଽନୁପର୍ଯେତି ସତତଂ ଜ୍ଯୋତିଷାଂ ବରଃ।
ଚନ୍ଦ୍ରମାଶ୍ଚ ସନକ୍ଷତ୍ରୋ ବାଯୁଶ୍ଚୈବ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଃ ॥ 6-6-16 (38835)
ସପର୍ବତୋ ମହାରାଜ ଦିବ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲାନ୍ବିତଃ।
ଭବନୈରାବୃତଃ ସର୍ବୈର୍ଜାମ୍ବୂନଦପରିଷ୍କୃତୈଃ ॥ 6-6-17 (38836)
ତତ୍ର ଦେବଗଣା ରାଜନ୍ଗନ୍ଧର୍ବାସୁରରାକ୍ଷସାଃ।
ଅପ୍ସରୋଗଣସଂଯୁକ୍ତାଃ ଶୈଲେ କ୍ରୀଡନ୍ତି ସର୍ବଦା ॥ 6-6-18 (38837)
ତତ୍ର ବ୍ରହ୍ମା ଚ ରୁଦ୍ରଶ୍ଚ ଶକ୍ରଶ୍ଚାପି ସୁରେଶ୍ବରଃ।
ସମେତ୍ଯ ବିବିଧୈର୍ଯଜ୍ଞୈର୍ଯଜନ୍ତେଽନେକଦକ୍ଷିଣୈଃ ॥ 6-6-19 (38838)
ତୁମ୍ବୁରୁର୍ନାରଦଶ୍ଚୈବ ବିଶ୍ବାବସୁର୍ହହାହୁହୂଃ ।
ଅଭିଗମ୍ଯାମରଶ୍ରେଷ୍ଠାଂସ୍ତୁଷ୍ଟୁବୁର୍ବିବିଧୈଃ ସ୍ତବୈଃ ॥ 6-6-20 (38839)
ସପ୍ତର୍ଷଯୋ ମହାତ୍ମାନଃ କଶ୍ଯପଶ୍ଚ ପ୍ରଜାପତିଃ ।
ତତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଭଦ୍ରଂ ତେ ସଦା ପର୍ବଣି ପର୍ବଣି ॥ 6-6-21 (38840)
ତସ୍ଯୈବ ମୂର୍ଧନ୍ଯୁଶନାଃ କାବ୍ଯୋ ଦୈତ୍ଯୈର୍ମହୀପତେ ।
ଇମାନି ତସ୍ଯ ରତ୍ନାନି ତସ୍ଯେମେ ରତ୍ନପର୍ବତାଃ ॥ 6-6-22 (38841)
ତସ୍ମାତ୍କୁବେରୋ ଭଗବାଂଶ୍ଚତୁର୍ଥଂ ଭାଗମଶ୍ରୁତେ ।
ତତଃ କଲାଂଶଂ ବିତ୍ତସ୍ଯ ମନୁଷ୍ଯେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ॥ 6-6-23 (38842)
ପାର୍ଶ୍ବେ ତସ୍ଯୋତ୍ତରେ ଦିବ୍ଯଂ ସର୍ବର୍ତୁକୁସୁମୈଶ୍ଚିତମ୍।
କର୍ଣିକାରବନଂ ରମ୍ଯଂ ଶିଲାଜାଲସମୁଦ୍ଗତମ୍ ॥ 6-6-24 (38843)
ତତ୍ର ସାକ୍ଷାତ୍ପଶୁପତିର୍ଦିବ୍ଯୈର୍ଭୂତୈଃ ସମାବୃତଃ ।
ଉମାସହାଯୋ ଭଗବାନ୍ରମତେ ଭୂତଭାବନଃ ॥ 6-6-25 (38844)
କର୍ଣିକାରମଯୀ ମାଲାଂ ବିଭ୍ରତ୍ପାଦାବଲମ୍ବିନୀମ୍ ।
ତ୍ରିଭିର୍ନେତ୍ରୈଃ କୃତୋଦ୍ଯୋତସ୍ତ୍ରିଭିଃ ସୂର୍ଯୈରିବୋଦିତୈଃ ॥ 6-6-26 (38845)
ତମୁଗ୍ରତପସଃ ସିଦ୍ଧାଃ ସୁବ୍ରତାଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ ।
ପଶ୍ଯନ୍ତି ନହି ଦୁର୍ବୃତ୍ତୈଃ ଶକ୍ଯୋ ଦ୍ରୁଷ୍ଟୁଂ ମହେଶ୍ବରଃ ॥ 6-6-27 (38846)
ତସ୍ଯ ଶୈଲସ୍ଯ ଶିଖରାତ୍କ୍ଷୀରଧାରା ନରେଶ୍ବର।
ବିଶ୍ବରୂପାଽପରିମିତା ଭୀମନିର୍ଘାତନିଃସ୍ବନା ॥ 6-6-28 (38847)
ପୁଣ୍ଯା ପୁଣ୍ଯତମୈର୍ଜୁଷ୍ଟା ଗଙ୍ଗା ଭାଗୀରଥୀ ଶୁଭା ।
ପ୍ଲବନ୍ତୀବ ପ୍ରବେଗେନ ହ୍ରଦେ ଚନ୍ଦ୍ରମସଃ ଶୁଭେ ॥ 6-6-29 (38848)
ତଯା ହ୍ଯୁତ୍ପାଦିତଃ ପୁଣ୍ଯଃ ସ ହ୍ରଦଃ ସାଗରୋପମଃ ।
ତାଂ ଧାରଯାମାସ ତଦା ଦୁର୍ଧରାଂ ପର୍ବତୈରପି ॥ 6-6-30 (38849)
ଶତଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣାଂ ଶିରସୈବ ମହେଶ୍ବରଃ ।
ମେରୋସ୍ତୁ ପଶ୍ଚିମେ ପାର୍ଶ୍ବେ କେତୁମାଲୋ ମହୀପତେ ॥ 6-6-31 (38850)
ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡେ ତୁ ତତ୍ରୈବ ମହାଜନପଦୋ ନୃପ ।
ଆଯୁର୍ଦଶସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ ତତ୍ର ଭାରତ ॥ 6-6-32 (38851)
ସୁବର୍ଣବର୍ଣାଶ୍ଚ ନରାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚାପ୍ସରସୋପମାଃ ।
ଅନାମଯା ବୀତଶୋକା ନିତ୍ଯଂ ମୁଦିତମାନସାଃ ॥ 6-6-33 (38852)
ଜାଯନ୍ତେ ମାନବାସ୍ତତ୍ର ନିଷ୍ଟପ୍ତକନକପ୍ରଭାଃ ।
ଗନ୍ଧମାଦନଶ୍ରୃଙ୍ଗେଷୁ କୁବେରଃ ସହ ରାକ୍ଷସୈଃ ॥ 6-6-34 (38853)
ସଂବୃତୋଽପ୍ସରସାଂ ସଙ୍ଘୈର୍ମୋଦତେ ଗୁହ୍ଯକାଧିପଃ ।
ଗନ୍ଧମାଦନପାର୍ଶ୍ବେ ତୁ ପର ତ୍ବପରଗଣ୍ଡିକାଃ ॥ 6-6-35 (38854)
ଏକାଦଶସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ ପରମାଯୁଷଃ ।
ତତ୍ର କୃଷ୍ଣା ନରା ରାଜଂସ୍ତେଜୋଯୁକ୍ତା ମହାବଲାଃ ।
ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚୋତ୍ପଲବର୍ଣାଭାଃ ସର୍ବାଃ ସୁପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ ॥ 6-6-36 (38855)
ନୀଲାତ୍ପରତରଂ ଶ୍ବେତଂ ଶ୍ବେତାଦ୍ଧୈରଣ୍ଯକଂ ପରମ୍।
ବର୍ଷମୈରଷ୍ବତଂ ରାଜନ୍ନାନାଜନପଦାବୃତମ୍ ॥ 6-6-37 (38856)
ଧନୁଃସଂସ୍ଥେ ମହାରାଜ ଦ୍ବେ ବର୍ଷେ ଦକ୍ଷିଣୋତ୍ତରେ।
ଇଲାବୃତ୍ତଂ ମଧ୍ଯମଂ ତୁ ପଞ୍ଚ ଦୀର୍ଘାଣି ଚୈବ ହି ॥ 6-6-38 (38857)
ଉତ୍ତରୋତ୍ତରମେତେଭ୍ଯୋ ବର୍ଷମୁଦ୍ରିଚ୍ଯତେ ଗୁଣୈଃ ।
ଆଯୁଃପ୍ରମାଣମାରୋଗ୍ଯଂ ଧର୍ମତଃ କାମତୋଽର୍ଥତଃ॥ 6-6-39 (38858)
ସମନ୍ବିତାନି ଭୂତାନି ତେଷୁ ବର୍ଷେଷୁ ଭାରତ।
ଏବମେଷା ମହାରାଜ ପର୍ବତୈଃ ପୃଥିବୀ ଚିତା ॥ 6-6-40 (38859)
ହେମକୂଟସ୍ତୁ ସୁମହାନ୍କୈଲାସୋ ନାମ ପର୍ବତଃ । 6-6-41bଯତ୍ର ବୈଶ୍ରବଣୋ ରାଜନ୍ଗୁହ୍ଯକୈଃ ସହ ମୋଦତେ ॥ 6-6-41 (38860)
ତତ୍ର ଦେବୋ ମହାଦେବୋ ନିତ୍ଯମାସ୍ତେ ସହୋମଯା।
ଶୀତେ ଶିଲାତଲେ ରମ୍ଯେ ଦେବର୍ଷିଗଣପୂଜିତଃକ ॥ 6-6-42 (38861)
ଅସ୍ତ୍ଯୁତ୍ତରେଣ କୈଲାସଂ ମୈନାକଂ ପର୍ବତଂ ପ୍ରତି।
ହିରଣ୍ଯଶ୍ରୃଙ୍ଗଃ ସୁମହାନ୍ଦିବ୍ଯୋ ମଣିମଯୋ ଗିରିଃ ॥ 6-6-43 (38862)
ତସ୍ଯ ପାର୍ଶ୍ବେ ମହଦ୍ଦିବ୍ଯଂ ଶୁଭ୍ରଂ କାଞ୍ଚନବାଲୁକମ୍ ।
ରମ୍ଯଂ ବିନ୍ଦୁସରୋ ନାମ ଯତ୍ର ରାଜା ଭଗୀରଥଃ ॥ 6-6-44 (38863)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭାଗୀରଥୀଂ ଗଙ୍ଗାମୁବାସ ବହୁଲାଃ ସମାଃ।
ଯୂପା ମଣିମଯାସ୍ତତ୍ର ଚୈତ୍ଯାଶ୍ଚାପି ହିରଣ୍ମଯାଃ ॥ 6-6-45 (38864)
ତତ୍ରେଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ଗତଃ ସିଦ୍ଧିଂ ସହସ୍ରାକ୍ଷୋ ମହାଯଶାଃ।
ସ୍ରଷ୍ଟା ଭୂତପତିର୍ଯତ୍ର ସର୍ବଲୋକାନ୍ସନାତନାନ୍ ॥ 6-6-46 (38865)
ଉପାସ୍ଯତେ ତିଗ୍ମତେଜା ଯତ୍ର ଭୂତୈଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ନରନାରାଯଣୌ ବ୍ରହ୍ମା ମନୁଃ ସ୍ଥାଣୁଶ୍ଚ ପଞ୍ଚମଃ ॥ 6-6-47 (38866)
ତତ୍ର ଦିବ୍ଯା ତ୍ରିପଥଗା ପ୍ରଥମଂ ତୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକାଦପକ୍ରାନ୍ତା ସପ୍ତଧା ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 6-6-48 (38867)
ବସ୍ବୌକସାରା ନଲିନୀ ପାବନୀ ଚ ସରସ୍ବତୀ ।
ଜମ୍ବୂନଦୀ ଚ ସୀତା ଚ ଗଙ୍ଗା ସିଂଧୁଶ୍ଚ ସପ୍ତମୀ ॥ 6-6-49 (38868)
ଅଚିନ୍ତ୍ଯା ଦିବ୍ଯସଂକାଶା ପ୍ରଭୋରେଷୈବ ସଂବିଧିଃ ।
ଉପାସତେ ଯତ୍ର ସତ୍ରଂ ସହସ୍ରଯୁଗପର୍ଯଯେ ॥ 6-6-50 (38869)
ଦୃଶ୍ଯାଽଦୃଶ୍ଯା ଚ ଭବତି ତତ୍ର ତତ୍ର ସରସ୍ବତୀ ।
ଏତା ଦିବ୍ଯାଃ ସପ୍ତ ଗଙ୍ଗାସ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତାଃ ॥ 6-6-51 (38870)
ରକ୍ଷାଂସି ବୈ ହିମବତି ହେମକୂଟେ ତୁ ଗୁହ୍ଯକାଃ ।
ସର୍ପା ନାଗାଶ୍ଚ ନିଷଧେ ଗୋକର୍ଣଂ ଚ ତପୋବନମ୍ ॥ 6-6-52 (38871)
ଦେବାସୁରାଣାଂ ସର୍ବେଷାଂ ଶ୍ବେତପର୍ବତ ଉଚ୍ଯତେ।
ଗନ୍ଧର୍ବା ନିଷଧେ ନିତ୍ଯଂ ନୀଲେ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯସ୍ତଥା ।
ଶ୍ରୃଙ୍ଗବାଂସ୍ତୁ ମହାରାଜ ଦେବାନାଂ ପ୍ରତିସଂଚରଃ ॥ 6-6-53 (38872)
ଇତ୍ଯେତାନି ମହାରାଜ ସପ୍ତ ବର୍ଷାଣି ଭାଗଶଃ।
ଭୂତାନ୍ଯୁପନିବିଷ୍ଟାନି ଗତିମନ୍ତି ଧ୍ରୁବାଣି ଚ ॥ 6-6-54 (38873)
ତେଷାମୃଦ୍ଧିର୍ବହୁବିଧା ଦୃଶ୍ଯତେ ଦୈବମାନୁଷୀ।
ଅଶକ୍ଯା ପରିସଂଖ୍ଯାତୁଂ ଶ୍ରଦ୍ଧେଯା ତୁ ବୁଭୂଷତା ॥ 6-6-55 (38874)
ଯାଂ ତୁ ପୃଚ୍ଛସି ମାଂ ରାଜନ୍ଦିବ୍ଯାମେତାଂ ଶଶାକୃତିମ୍।
ପାର୍ଶ୍ବେ ଶଶସ୍ଯ ଦ୍ବେ ବର୍ଷେ ଉକ୍ତେ ଯେ ଦକ୍ଷିଣୋତ୍ତରେ ।
କର୍ଣୌ ତୁ ଶାକଦ୍ବୀପଶ୍ଚ କାଶ୍ଯପଦ୍ବୀପ ଏବ ଚ ॥ 6-6-56 (38875)
ତାମ୍ରପର୍ଣୀଶିରୋ ରାଜଞ୍ଛ୍ରୀମାନ୍ମଲଯପର୍ବତଃ ।
ଏତଦ୍ଦ୍ବିତୀଯଂ ଦ୍ବୀପସ୍ଯ ଦୃଶ୍ଯତେ ଶଶସଂସ୍ଥିତମ୍ ॥ ॥ 6-6-57 (38876)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ଷଷ୍ଠୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-6-6 ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦିଶମାରଭ୍ଯ ଯାବଦୁତ୍ତରସମାପ୍ତି ଷଟ୍ପ୍ରାକ୍ପଶ୍ଚିମାସ୍ଥାନାନି ଭବନ୍ତି। ତେଷାଂ ସ୍ଥାନାନାଂ ବର୍ଷାଖ୍ଯାନାମନ୍ତରମାହ ଏଷାମିତି। ବିଷ୍କମ୍ଭୋ ବିସ୍ତାରଃ ॥ 6-6-7 ବସନ୍ତ୍ଯେଷୁ ତାନି ବର୍ଷାଣୀତି ଯୋଗାନ୍ତରମାହ ବସନ୍ତୀତି। ହିମବତୋ ଦକ୍ଷିଣେ ଭାରତଂ ବର୍ଷଂ ଉତ୍ତରତୋ ହୈମବତଂ ବର୍ଷଂ ଦ୍ବିତୀଯମ୍। ଅସ୍ଯୈବ ନାମାନ୍ତରଂ କିଂପୁରୁଷାବାସମିତି ॥ 6-6-8 ହେମକୂଟନିଷଧଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ହରିବର୍ଷମ୍। ନିଷଧନୀଲଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ବର୍ଷବିଭାଗମାହ ଦକ୍ଷିଣେନେତି। ଦକ୍ଷିଣେନ ଦକ୍ଷିଣତଃ ସମୀପ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ । ଏବମୁତ୍ତରେଣେତ୍ଯାଦୌ ଜ୍ଞେଯମ୍ ॥ 6-6-9 ନୀଲନିଷଧଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ମେରୁସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରାକ୍ ମାଲ୍ଯବାନ୍ ପୂର୍ବସମୁଦ୍ରାବଧିଃ। ପଶ୍ଚିମସମୁଦ୍ରାବଧିର୍ଗନ୍ଧମାଦନ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-6-12 ତସ୍ଯ ପାର୍ଶ୍ବେଷ୍ବିତି। ପାର୍ଶ୍ବେଷୁ ଚତୁର୍ଦିକ୍ଷୁ। ଦ୍ବୀପା ଇବ ଦ୍ବୀପାଃ ନଦ୍ଯନ୍ତରତ୍ବାଦ୍ବର୍ଷାଣି ॥ 6-6-13 ଭଦ୍ରାଶ୍ବାଦିସାହଚର୍ଯାଜ୍ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପଶବ୍ଦୋଽତ୍ର ଭରତବର୍ଷପରସ୍ତସ୍ଯ ତତ୍ସାରତ୍ବଜ୍ଞାପନାର୍ଥଃ । ତାନେବ ସ୍ତୌତି କୃତପୁଣ୍ଯପ୍ରତିଶ୍ରଯା ଇତ୍ଯାଦିନା । କୃତା ବିହିତାଃ ପୁଣ୍ଯୈଃ ପୁଣ୍ଯବଦ୍ଭିଃ ପ୍ରତିଶ୍ରଯା ଆଶ୍ରମା ଯେଷୁ ତେ ॥ 6-6-16 ତଂ ମେରୁମାଦିତ୍ଯୋଽନୁପର୍ଯେତି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣୀକରୋତି ॥ 6-6-22 କାବ୍ଯଃ କବିଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଶୁକ୍ରୋ ରମତ ଇତି ଶେଷଃ। ତସ୍ଯ କାବ୍ଯସ୍ଯ ॥ 6-6-23 ତସ୍ମାତ୍ କାବ୍ଯାତ୍ । ତତଃ କୁବେରାତ୍ । କଲାଂଶଂ ଷୋଡଶଭାଗସ୍ଯାପି ଲେଶମ୍ ॥ 6-6-28 କ୍ଷୀରବତ୍ ଶ୍ବେତା ଧାରା ଯସ୍ଯାଃ ସା ଗଙ୍ଗା। ବିଶ୍ବରୂପା ବିଶ୍ବୋ ବିଷ୍ଣୁସ୍ତଦ୍ରୂପା। ତଥାଚ ସ୍ମରନ୍ତି- ଯୋସୌ ସର୍ବଗତୋ ବିଷ୍ଣୁଶ୍ଚିତ୍ବରୂପୀ ନିରଞ୍ଜନଃ। ସ ଏବ ଦ୍ରବରୂପେଣ ଗାଙ୍ଗାମ୍ଭୋ କନାତ୍ର ସଂଶଯ ଇତି ॥ 6-6-30 ତଯୈବ ପ୍ରବେଗେନ ମେରୁପ୍ରାକାରାତ୍ ପତନଜନିତବଲେନ ଖନନ୍ତ୍ଯା ସ ହ୍ରଦ ଉତ୍ପାଦିତ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 6-6-35 ଅପରଗଣ୍ଡିକାଃ ଅନ୍ଯେ ଗନ୍ଧମାଦନସ୍ଯୈବାବଯବଭୂତା ବୁଦ୍ବୁଦୋପମାଃ କ୍ଷୁଦ୍ରଶୈଲାଃ । ଗଣ୍ଡୋ ଭୂଷଣବୁଦ୍ବ୍ରଦେ ଇତି ମେଦିନୀ । ସ୍ବାର୍ଥିକଃ କଃ ॥ 6-6-36 ଉତ୍ପଲବର୍ଣେନ ଆଭାନ୍ତି ତାଃ ଉତ୍ପଲବର୍ଣାଭାଃ ॥ 6-6-37 ଏବଂ ହିମବତୋ ଦକ୍ଷିଣେ ଭରତବର୍ଷଂ। ତଦୁତ୍ତରେ ହୈମବତଂ ବର୍ଷ। ହେମକୂଟାଦୁତ୍ତରେ ହରିବର୍ଷଂ। ନିଷଧାଦୁତ୍ତରେ ନୀଲାଚ୍ଚ ଦକ୍ଷିଣେ ମେରୋଃ ପରିତ ଇଲାବୃତମେକମେବ ଚତୁର୍ଥଂ ବର୍ଷଂ। ଅତ୍ରୈବ କେଚିଦ୍ଭଦ୍ରାଶ୍ବକେତୁମାଲଯୋର୍ବର୍ଷ୍ନାନ୍ତରତ୍ବଂ ପ୍ରକଲ୍ପ୍ଯ ନବବର୍ଷାଣୀତ୍ଯାଚକ୍ଷତେ। ତତୋ ନୀଲାତ୍ପର୍ବତାତ୍ ଉତ୍ତରତଃ ଶ୍ବେତଂ ପଞ୍ଚମଂ ବର୍ଷଂ। ଶ୍ବେତାତ୍ପର୍ବତାଦୁତ୍ତରତୋ ହୈରଣ୍ଯକଂ ବର୍ଷଂ ଷଷ୍ଠମ୍। ତତଃ ଶୃଙ୍ଗବତ୍ପର୍ବତାତ୍ ଐରାବତଂ ସପ୍ତମଂ ବର୍ଷମ୍ ॥ 6-6-38 ଧନୁଃସଂସ୍ଥେ ଧନୁରାକାରେ। ଏବମାକାରଂ ଦକ୍ଷିଣେ ଭରତବର୍ଷଂ ଉତ୍ତରେ ଐରାବତଂ ଚ ମଧ୍ଯେ ପଞ୍ଚେତି ସପ୍ତବର୍ଷାଣି ॥ 6-6-41 ହେମେତି ହେମକୂଟଏବ କୈଲାସଃ ତସ୍ଯୋତ୍ତରେ ମୈନାକଃ ତସ୍ଯୋତ୍ତରତୋ ହିରଣ୍ଯଶୃଙ୍ଗଃ ଏତଯୋରନ୍ତରାଲେ ବିନ୍ଦୁସରୋଽସ୍ତୀତି ଶ୍ଲୋକତ୍ରଯାର୍ଥଃ ॥ 6-6-50 ପ୍ରଭୋରୀଶ୍ବରସ୍ଯ ଏଷ ସପ୍ତନଦ୍ଯାତ୍ମକଃ ସଂବିଧିଃ ସମୀଚୀନଂ ଲୋକୋପକାରାର୍ଥଂ ବିଧାନମ୍। ଏଷୈବେତି ସଂଧିରାର୍ଷଃ ॥ 6-6-53 ଶ୍ବେତପର୍ବତଃ ସ୍ଥାନମିତି ଶେଷଃ। ଗନ୍ଧର୍ବା ବସନ୍ତୀତି ଶେଷଃ। ପ୍ରତିସଂଚରଃ ବ୍ଯବହାରସ୍ଥାନମ୍ ॥ 6-6-54 ଇତୀତି। ବର୍ଷାଣି ତତ୍ର ଉପନିବିଷ୍ଟାନି ଗତିମନ୍ତି ଜଙ୍ଗମାନି ଧ୍ରୁବାଣି ସ୍ଥାବରାଣି ଚ ସର୍ବାଣି ଭୂତାନ୍ଯେବ। ସର୍ବଂ ଦୃଶ୍ଯଂ ଆଶ୍ରଯାଶ୍ରିତରୂପଂ ପାଞ୍ଚଭୌତିକମେବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-6-55 ବୁଭୂଷତା ଶ୍ରେଯଃପ୍ରାପ୍ତୁମିଚ୍ଛତା ଶ୍ରଦ୍ଧେଯା ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 007
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.7. ଅଧ୍ଯାଯଃ 007
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ମେରୋରୁତ୍ତରଭାଗସ୍ଥୋତ୍ତରକୁରୁବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା ମେରୋଃ ପୂର୍ବଭାଗସ୍ଥଭଦ୍ରାଶ୍ବଖଣ୍ଡବର୍ଣନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-7-0 (38877)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-7-0x (3969)
ମେରୋରଥୋତ୍ତରଂ ପାର୍ଶ୍ବଂ ପୂର୍ବଂ ଚାଚକ୍ଷ୍ବ ସଂଜଯ।
ନିଖିଲେନ ମହାବୁଦ୍ଧେ ମାଲ୍ଯବନ୍ତଂ ଚ ପର୍ବତମ୍ ॥ 6-7-1 (38878)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 6-7-2x (3970)
ଦକ୍ଷିଣେନ ତୁ ନୀଲସ୍ଯ ମେରୋଃ ପାର୍ଶ୍ବେ ତଥୋତ୍ତରେ।
ଉତ୍ତରାଃ କୁରବୋ ରାଜନ୍ପୁଣ୍ଯାଃ ସିଦ୍ଧନିଷେବିତାଃ ॥ 6-7-2 (38879)
ତତ୍ର ବୃକ୍ଷା ମଧୁଫଲା ନିତ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲୋପଗାଃ।
ପୁଷ୍ପାଣି ଚ ସୁଗନ୍ଧୀନି ରସବନ୍ତି ଫଲାନି ଚ ॥ 6-7-3 (38880)
ସର୍ବକାମଫଲାସ୍ତତ୍ର କେଚିଦ୍ବୃକ୍ଷା ଜନାଧିପ ।
ଅପରେ କ୍ଷୀରିଣୋ ନାମ ବୃକ୍ଷାସ୍ତତ୍ର ନରାଧିପ ॥ 6-7-4 (38881)
ଯେ କ୍ଷରନ୍ତି ସଦା କ୍ଷୀରଂ ଷଡ୍ରସଂ ଚାମୃପୋତମମ୍ ।
ବସ୍ତ୍ରାଣି ଚ ପ୍ରସୂଯନ୍ତେ ଫଲେଷ୍ବାଭରଣାନି ଚ ॥ 6-7-5 (38882)
ସର୍ବା ମଣିମଯୀ ଭୂମିଃ ସୂକ୍ଷ୍ମକାଞ୍ଚନବାଲୁକା ।
ସର୍ବର୍ତୁସୁଖସଂସ୍ପର୍ଶା ନିଷ୍ପଙ୍କା ଚ ଜନାଧିପ ।
ପୁଷ୍କରିଷ୍ଯଃ ଶୁଭାସ୍ତତ୍ର ସୁଖସ୍ପର୍ଶା ମନୋରମାଃ ॥ 6-7-6 (38883)
ଦେବଲୋକଚ୍ଯୁତାଃ ସର୍ବେ ଜାଯନ୍ତେ ତତ୍ର ମାନବାଃ।
ଶୁକ୍ଲାଭିଜନସଂଯନ୍ନାଃ ସର୍ବେ ସୁପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ॥ 6-7-7 (38884)
ମିଥୁନାନି ଚ ଜାଯନ୍ତେ ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚାପ୍ସରସୋପମାଃ।
ତେଷାଂ ତେ କ୍ଷୀରିଣାଂ କ୍ଷୀରଂ ପିବନ୍ତ୍ଯମୃତସନ୍ନିଭମ୍ ॥ 6-7-8 (38885)
ମିଥୁନଂ ଜାଯତେ କାଲେ ସମଂ ତଚ୍ଚ ପ୍ରବର୍ଧତେ।
ତୁଲ୍ଯରୂଗୁଣୋପେତଂ ସମବେଷଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 6-7-9 (38886)
ଏବମେବାନୁରୂପଂ ଚ ଚକ୍ରବାକସମଂ ବିଭୋ ।
ନିରାପଗାମ ତେ ଲୋକା ନିତ୍ଯଂ ମୁଦିତମାନସାଃ ॥ 6-7-10 (38887)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଶଶବର୍ଷଶତାନି ଚ ।
ଜୀବନ୍ତି ତେ ମହାରାଜ ନ ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଜହତ୍ଯୁତ ॥ 6-7-11 (38888)
ଭାରୁଣ୍ଡା ନାମ ଶକୁନାସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣତୁଣ୍ଡା ମହାବଲାଃ ।
ତାନ୍ନିହେରନ୍ତୀହ ମୃତାନ୍ଦରୀଷୁ ପ୍ରକ୍ଷିପନ୍ତି ଚ ॥ 6-7-12 (38889)
ଉତ୍ତରାଃ କୁରବୋ ରାଜନ୍ବ୍ଯାଖ୍ଯାତାସ୍ତେ ସମାସତଃ।
ମେରୋଃ ପାର୍ଶ୍ବମହଂ ପୂର୍ବଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯଥ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 6-7-13 (38890)
ତସ୍ଯ ମୂର୍ଧାଭିଷେକସ୍ତୁ ଭଦ୍ରାଶ୍ବସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ ।
ଭଦ୍ରସାଲବନଂ ଯତ୍ର କାଲାମ୍ରଶ୍ଚ ମହାଦ୍ରୁମଃ ॥ 6-7-14 (38891)
କାଲାମ୍ରସ୍ତୁ ମହାରାଜ ନିତ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲଃ ଶୁଭଃ ।
ଦ୍ରୁମଶ୍ଚ ଯୋଜନୋତ୍ସେଧଃ ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତଃ ॥ 6-7-15 (38892)
ତତ୍ର ତେ ପୁରୁଷାଃ ଶ୍ବେତାସ୍ତେଜୋଯୁକ୍ତା ମହାବଲାଃ।
ସ୍ତ୍ରିଯଃ କୁମୁଦବର୍ଣାଶ୍ଚ ସୁନ୍ଦର୍ଯଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ ॥ 6-7-16 (38893)
ଚନ୍ଦ୍ରପ୍ରଭାଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରବର୍ଣାଃ ପୂର୍ବଚନ୍ଦ୍ରନିଭାନନାଃ ।
ଚନ୍ଦ୍ରଶୀତଲଗାତ୍ର୍ଯଶ୍ଚ ନୃତ୍ତିଗୀତବିଶାରଦାଃ ॥ 6-7-17 (38894)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ତତ୍ରାଯୁର୍ଭରତର୍ଷଭ ।
କାଲାମ୍ରରସପୀତାସ୍ତେ ନିତ୍ଯଂ ସଂସ୍ଥିତଯୌବନାଃ ॥ 6-7-18 (38895)
ଦକ୍ଷିଣେନ ତୁ ନୀଲସ୍ଯ ନିଷଧସ୍ଯୋତ୍ତରେଣ ତୁ।
ସୁଦର୍ଶନୋ ନାମ ମହାଞ୍ଜମ୍ବୂବୃକ୍ଷଃ ସନାତନଃ ॥ 6-7-19 (38896)
ସର୍ବକାମଫଲଃ ପୁଣ୍ଯଃ ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତଃ।
ତସ୍ଯ ନାମ୍ନା ସମାଖ୍ଯାତୋ ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପଃ ସନାତନଃ ॥ 6-7-20 (38897)
ଯୋଜନାନାଂ ସହସ୍ତ୍ରଂ ଚ ଶତଂ ଚ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଉତ୍ସେଧୋ ବୃକ୍ଷରାଜସ୍ଯ ଦିବସ୍ପୃଙ୍ଭନୁଜେଶ୍ବର ॥ 6-7-21 (38898)
ଅରତ୍ନୀନାଂ ସହସ୍ରଂ ଚ ଶତାନି ଦଶ ପଞ୍ଚ ଚ ।
ପରିଣାହସ୍ତୁ ବୃକ୍ଷସ୍ଯ ଫଲାନାଂ ରସଭେଦିନାମ୍ ॥ 6-7-22 (38899)
ପତମାନାନି ତାନ୍ଯୁର୍ବୀ କୁର୍ବନ୍ତି ବିପୁଲଂ ସ୍ବନମ୍ ।
ମୁଞ୍ଚନ୍ତି ଚ ରସଂ ରାଜଂସ୍ତସ୍ମିନ୍ରଜତସନ୍ନିଭମ୍ ॥ 6-7-23 (38900)
ତସ୍ଯା ଜମ୍ବାଃ ଫଲରସୋ ନଦୀ ଭୂତ୍ବା ଜନାଧିପ ।
ମେରୁଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ କୃତ୍ବା ସଂପ୍ରଯାତ୍ଯୁତ୍ତରାନ୍କୁରୂନ୍ ॥ 6-7-24 (38901)
ତତ୍ର ତେଷାଂ ମନଃଶାନ୍ତିର୍ନ ପିପାସା ଜନାଧିପ ।
ତସ୍ମିନ୍ଫଲରସେ ପୀତେ ନ ଜରା ବାଧତେ ଚ ତାନ୍ ॥ 6-7-25 (38902)
ତତ୍ର ଜାମ୍ବୂନଦଂ ନାମ କନକଂ ଦେବଭୂଷଣମ୍ ।
ଇନ୍ଦ୍ରଗୋପକସଂକାଶଂ ଜାଯତେ ଭାସ୍ବରଂ ତୁ ତତ୍ ॥ 6-7-26 (38903)
ତରୁଣାଦିତ୍ଯବର୍ଣାଶ୍ଚ ଜାଯନ୍ତେ ତତ୍ର ମାନବାଃ ।
ତଥା ମାଲ୍ଯବତଃ ଶ୍ରୃଙ୍ଗେ ଦୃଶ୍ଯତେ ହବ୍ଯବାଟ୍ ସଦା ॥ 6-7-27 (38904)
ନାମ୍ନା ସଂବର୍ତକୋ ନାମ କାଲାଗ୍ନିର୍ଭରତର୍ଷଭ ।
ତଥା ମାଲ୍ଯବତଃ ଶ୍ରୃଙ୍ଗେ ପୂର୍ବପୂର୍ବାନୁଗଣ୍ଡିକା ॥ 6-7-28 (38905)
ଯୋଜନାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ପଞ୍ଚଷଣ୍ମାଲ୍ଯବାନଥ ।
ମହାରଜତସଂକାଶା ଜାଯନ୍ତେ ତତ୍ର ମାନବାଃ ॥ 6-7-29 (38906)
ବ୍ରହ୍ମଲୋକଚ୍ଯୁତାଃ ସର୍ବେ ସର୍ବେ ସର୍ବେଷୁ ସାଧବଃ ।
ତପସ୍ତପ୍ଯନ୍ତି ତେ ତୀବ୍ରଂ ଭବନ୍ତି ହ୍ଯୂର୍ଧ୍ବରେତସଃ ।
ରକ୍ଷଣାର୍ଥଂ ତୁ ଭୂତାନାଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯନ୍ତେ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-7-30 (38907)
ଷଷ୍ଟିସ୍ତାନି ସହସ୍ରାଣି ଷଷ୍ଟିରେବ ଶତାନି ଚ।
ଅରୁଣସ୍ଯାଗ୍ରତୋ ଯାନ୍ତି ପରିବାର୍ଯ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-7-31 (38908)
ଷଷ୍ଟିଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଷଷ୍ଟିମେବ ଶତାନି ଚ।
ଆଦିତ୍ଯତାପତପ୍ତାସ୍ତେ ବିଶନ୍ତି ଶଶିମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ ॥ 6-7-32 (38909)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ସପ୍ତମୋଽଧ୍ଯାଯାଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-7-3 ମଧୁଫଲାଃ ସ୍ବାଦୁଫଲାଃ ॥ 6-7-7 ଶୁକ୍ଲାଭିଜନୋ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତଜନସ୍ତେନ ସଂପମାସ୍ତତ୍ସଙ୍ଗିନଃ ॥ 6-7-10 ଚକ୍ରବାକୌ ସହଚରୌ ପକ୍ଷିଦମ୍ପତୀ ॥ 6-7-14 ମୂର୍ଧାଭିଷେକୋ ମୂର୍ଧାଭିଷିକ୍ତମ୍। ମୁଖ୍ଯମିତି ଯାବତ୍ ॥ 6-7-28 ଗଣ୍ଡିକା କ୍ଷୁଦ୍ରପର୍ବତଃ ॥ 6-7-29 ପଞ୍ଚଷଟ୍ ପଞ୍ଚାଧିକାଃ ଷଟ୍ ଏକାଦଶେତ୍ଯର୍ଥଃ । ମହାରଜତଂ କାଞ୍ଚନଂ ତତ୍ସଂକାଶାଃ ॥ 6-7-30 ବ୍ରହ୍ମଲୋକେତି। ଯେ ଇତଃ କର୍ମଣା ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଗତାସ୍ତେ ତତଶ୍ଚ୍ଯୁତାଃ ସନ୍ତୋ ମାଲ୍ଯବତି ପର୍ବତେ ଜନ୍ମ ଲବ୍ଧା ଭୂତାନାଂ ରକ୍ଷଣାର୍ଥଂ ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା ଦିବାକରଂ ପ୍ରବିଶନ୍ତେ ତତ୍ସମୀପଂ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 008
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.8. ଅଧ୍ଯାଯଃ 008
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ମେରୋରୁତ୍ତରଭାଗସ୍ଥଖଣ୍ଡତ୍ରଯବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-8-0 (38910)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-8-0x (3971)
ବର୍ଷାଣାଂ ଚୈବ ନାମାନି ପର୍ବତାନାଂ ଚ ସଂଜଯ।
ଆଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ଯେ ଚ ପର୍ବତବାସିନଃ ॥ 6-8-1 (38911)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 6-8-2x (3972)
ଦକ୍ଷିଣେନ ତୁ ଶ୍ବେତସ୍ଯ ନୀଲସ୍ଯୈବୋତ୍ତରେଣ ତୁ।
ବର୍ଷଂ ରମଣକଂ ନାମ ଜାଯନ୍ତେ ତତ୍ର ମାନବାଃ ॥ 6-8-2 (38912)
ଶୁକ୍ଲାଭିଜନସଂପନ୍ନାଃ ସର୍ବେ ସୁପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ।
ନିଃସପତ୍ନାଶ୍ଚ ତେ ସର୍ବେ ଜାଯନ୍ତେ ତତ୍ର ମାନବାଃ ॥ 6-8-3 (38913)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଶତାନି ଦଶ ପଞ୍ଚ ଚ।
ଜୀବନ୍ତି ତେ ମହାରାଜ ନିତ୍ଯଂ ମୁଦିତମାନସାଃ ॥ 6-8-4 (38914)
ଦକ୍ଷିଣେ ଶୃଙ୍ଗିଣଶ୍ଚୈବ ଶ୍ବେତସ୍ଯାଥୋତ୍ତରେଣ ତୁ।
ବର୍ଷଂ ହିରଣ୍ମଯଂ ନାମ ଯତ୍ର ହୈରଣ୍ବତୀ ନଦୀ ॥ 6-8-5 (38915)
ଯତ୍ର ଚାଯଂ ମହାରାଜ ପକ୍ଷିରାଟ୍ ପତଗୋତ୍ତମଃ।
ଯକ୍ଷାନୁଗା ମହାରାଜ ଧନିନଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ ॥ 6-8-6 (38916)
ମହାବଲାସ୍ତତ୍ର ଜନା ରାଜନ୍ମୁଦିତମାନସାଃ।
ଏକାଦଶସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ ତେ ଜନାଧିପ ॥ 6-8-7 (38917)
ଆଯୁଃପ୍ରମାଣଂ ଜୀବନ୍ତି ଶତାନି ଦଶ ପଞ୍ଚ ଚ।
ଶ୍ରୃଙ୍ଗାଣି ବୈ ଶ୍ରୃଙ୍ଗବତସ୍ତ୍ରୀଣ୍ଯେବ ମନୁଜାଧିପ ॥ 6-8-8 (38918)
ଏକଂ ମଣିମଯଂ ତତ୍ର ତଥୈକଂ ରୌକ୍ମମଦ୍ଭୁତମ୍ ।
ସର୍ବରତ୍ନମଯଂ ଚୈକଂ ଭବନୈରୁପଶୋଭିତମ୍ ।
ତତ୍ର ସ୍ବଯଂପ୍ରଭା ଦେବୀ ନିତ୍ଯଂ ବସତି ଶାଣ୍ଡିଲୀ ॥ 6-8-9 (38919)
ଉତ୍ତରେଣ ତୁ ଶ୍ରୃଙ୍ଗସ୍ଯ ସମୁଦ୍ରାନ୍ତେ ଜନାଧିପ ।
ବର୍ଷମୈରାବତଂ ନାମ ତସ୍ମାଚ୍ଛୃଙ୍ଗବତଃ ପରମ୍ ॥ 6-8-10 (38920)
ନ ତତ୍ର ସୂର୍ଯସ୍ତପତି ନ ଜୀର୍ଯନ୍ତେ ଚ ମାନବାଃ ।
ଚନ୍ଦ୍ରମାଶ୍ଚ ସନକ୍ଷତ୍ରୋ ଜ୍ଯୋତିର୍ଭୂତ ଇବାବୃତଃ ॥ 6-8-11 (38921)
ପଦ୍ମପ୍ରଭାଃ ପଦ୍ମବର୍ଣାଃ ପଦ୍ମପତ୍ରନିଭେକ୍ଷଣାଃ ।
ପଦ୍ମପତ୍ରସୁଗନ୍ଧାଶ୍ଚ ଜାଯନ୍ତେ ତତ୍ର ମାନବାଃ ॥ 6-8-12 (38922)
ଅନିଷ୍ପନ୍ଦା ଇଷ୍ଟଗନ୍ଧା ନିରାହାରା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ ।
ଦେବଲୋକଚ୍ଯୁତାଃ ସର୍ବେ ତଥା ବିରଜସୋ ନୃପ ॥ 6-8-13 (38923)
ତ୍ରଯୋଦଶସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ ତେ ଜନାଧିପ ।
ଆଯୁଃପ୍ରମାଣଂ ଜୀବନ୍ତି ନରା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 6-8-14 (38924)
କ୍ଷୀରୋଦସ୍ଯ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ତଥୈବୋତ୍ତରତଃ ପ୍ରଭୁଃ ।
ହରିର୍ବସତି ବୈକୁଣ୍ଠଃ ଶକଟେ କନକୋଞ୍ଜ୍ବଲେ ॥ 6-8-15 (38925)
ଅଷ୍ଟଚକ୍ରଂ ହି ତଦ୍ଯାନଂ ଭୂତଯୁକ୍ତଂ ମନୋଜବମ୍ ।
ଅଗ୍ନିବର୍ଣଂ ମହାତେଜୋ ଜାମ୍ବୂନଦବିଭୂଷିତମ୍ ॥ 6-8-16 (38926)
ସ ପ୍ରଭୁଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବିଭୁଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ ।
ସଂକ୍ଷେପୋ ବିସ୍ତରଶ୍ଚୈବ କର୍ତା କାରଯିତା ତଥା ॥ 6-8-17 (38927)
ପୃଥିବ୍ଯାପସ୍ତଥାଽଽକାଶଂ ବାଯୁସ୍ତେଜଶ୍ଚ ପାର୍ଥିବ ।
ସ ଯଜ୍ଞଃ ସର୍ବଭୂତନାମାସ୍ଯଂ ତସ୍ଯ ହୁତାଶନଃ ॥ 6-8-18 (38928)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-8-19x (3973)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସଂଜଯେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାମନାଃ।
ଧ୍ଯାନମନ୍ବଗମଦ୍ରାଜା ପୁତ୍ରାନ୍ପ୍ରତି ଜନାଧିପ ॥ 6-8-19 (38929)
ସ ବିଚିନ୍ତ୍ଯ ମହାତେଜାଃ ପୁନରେବାବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ।
ଅସଂଶଯଂ ସୂତପୁତ୍ର କାଲଃ ସଂକ୍ଷିପତେ ଜଗତ୍ ॥ 6-8-20 (38930)
ସୃଜତେ ଚ ପୁନଃ ସର୍ବଂ ନେହ ବିଦ୍ଯତି ଶାଶ୍ବତମ୍ ।
ନରୋ ନାରାଯଣଶ୍ଚୈବ ସର୍ବଜ୍ଞଃ ସର୍ବଭୂତହୃତ୍ ॥ 6-8-21 (38931)
ଦେବା ବୈକୁଣ୍ଠ ଇତ୍ଯାଦ୍ଦୁର୍ବେଦା ବିଷ୍ଣୁରିତି ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ ॥ 6-8-22 (38932)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ଼୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-8-2 ଯତ୍ପୂର୍ବଂ ଶ୍ବେତବର୍ଷମିତ୍ଯୁକ୍ତଂ ତସ୍ଯୈବ ରମଣକମିତି ସଂଜ୍ଞାନ୍ତରମ୍ ॥ 6-8-8 ଶୃଙ୍ଗବତଃ ଷଷ୍ଠସ୍ଯ ବର୍ଷପର୍ବତସ୍ଯ ॥ 6-8-10 ଶୃଙ୍ଗସ୍ଯ ଶୃଙ୍ଗବତଃ ॥ 6-8-13 ଅନିଷ୍ପନ୍ଦା ଅଶ୍ବେଦାଃ । ଦେବତୁଲ୍ଯା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 009
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.9. ଅଧ୍ଯାଯଃ 009
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭାରତବର୍ଷସ୍ଥନଦୀପର୍ବତଦେଶାନାଂ ବିସ୍ତରେଣ କଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-9-0 (38933)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-9-0x (3974)
ଯଦିଦଂ ଭାରତଂ ବର୍ଷଂ ଯତ୍ରେଦଂ ମୂର୍ଚ୍ଛିତଂ ବଲମ୍।
ଯତ୍ରାତିମାତ୍ରଲୁବ୍ଧୋଽଯଂ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମମ ॥ 6-9-1 (38934)
ଯତ୍ର ଗୃଦ୍ଧା ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରା ଯତ୍ର ମେ ସଞ୍ଜତେ ମନଃ।
ଏତନ୍ମେ ତତ୍ତ୍ବମାଚକ୍ଷ୍ବ ତ୍ବଂ ହି ମେ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ମତଃ ॥ 6-9-2 (38935)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 6-9-3x (3975)
ନ ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବା ଗୃଦ୍ଧାଃ ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ବଚୋ ମମ।
ଗୃଦ୍ଧୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତତ୍ର ଶକୁନିଶ୍ଚାପି ସୌବଲଃ ॥ 6-9-3 (38936)
ଅପରେ କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚୈବ ନାନାଜନପଦେଶ୍ବରାଃ ।
ଯେ ଗୃଦ୍ଧା ଭାରତେ ବର୍ଷେ ନ ମୃଷ୍ଯନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-9-4 (38937)
ଅତ୍ର ତେ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ବର୍ଷଂ ଭାରତ ଭାରତମ୍ ।
ପ୍ରିଯମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ମନୋର୍ବୈବସ୍ବତସ୍ଯ ଚ ॥ 6-9-5 (38938)
ପୃଥୋସ୍ତୁ ରାଜନ୍ବୈନ୍ଯସ୍ଯ ତଥେକ୍ଷ୍ବାକୋର୍ମହାତ୍ମନଃ ।
ଯଯାତେରମ୍ବରୀଷସ୍ଯ ମାନ୍ଧାତୁର୍ନହୁଷସ୍ଯ ଚ ॥ 6-9-6 (38939)
ତଥୈବ ମୁଚୁକୁନ୍ଦସ୍ଯ ଶିବେରୌଶୀନରସ୍ଯ ଚ।
ଋଷଭସ୍ଯ ତଥୈଲସ୍ଯ ନୃଗସ୍ଯ ନୃପତେସ୍ତଥା ॥ 6-9-7 (38940)
କୁଶିକସ୍ଯ ଚ ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଗାଧେଶ୍ଚୈବ ମହାତ୍ମନଃ ।
ସୋମକସ୍ଯ ଚ ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଦିଲୀପସ୍ଯ ତଥୈବ ଚ ॥ 6-9-8 (38941)
ଅନ୍ଯେଷାଂ ଚ ମହାରାଜ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ବଲୀଯସାମ୍ ।
ସର୍ବେଷାମେବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରିଯଂ ଭାରତ ଭାରତମ୍ ॥ 6-9-9 (38942)
ତତ୍ତେ ବର୍ଷଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥାଯଥମରିନ୍ଦମ ।
ଶ୍ରୃଣୁ ମେ ଗଦତୋ ରାଜନ୍ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି ॥ 6-9-10 (38943)
ମହେନ୍ଦ୍ରୋ ମଲଯଃ ସହ୍ଯଃ ଶୁକ୍ତିମାନୃକ୍ଷବାନପି ।
ବିନ୍ଧ୍ଯଶ୍ଚ ପାରିଯାତ୍ରଶ୍ଚ ସପ୍ତୈତେ କୁଲପର୍ବତାଃ ॥ 6-9-11 (38944)
ତେଷାଂ ସହସ୍ରଶୋ ରାଜନ୍ପର୍ବତାସ୍ତେ ସମୀପତଃ।
ଅବିଜ୍ଞାତାଃ ସାରବନ୍ତୋ ବିପୁଲାଶ୍ଚିତ୍ରସାନବଃ ॥ 6-9-12 (38945)
ଅନ୍ଯେ ତତୋଽପରିଜ୍ଞାତା ହ୍ରସ୍ବା ହ୍ରସ୍ବୋପଜୀବିନଃ।
ଆର୍ଯା ମ୍ଲେଚ୍ଛାଶ୍ଚ କୌରବ୍ଯ ତୈର୍ମିଶ୍ରାଃ ପୁରୁଷା ବିଭୋ ॥ 6-9-13 (38946)
ନଦୀଂ ପିବନ୍ତି ବିପୁଲାଂ ଗଙ୍ଗାଂ ସିନ୍ଧୁଂ ସରସ୍ବତୀମ୍ ।
ଗୋଦାବରୀଂ ନର୍ମଦାଂ ଚ ବାହୁଦାଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍ ॥ 6-9-14 (38947)
ଶତଦ୍ରୂଂ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାଂ ଚ ଯମୁନାଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍ ।
ଦୃଷଦ୍ବତୀଂ ବିପାଶାଂ ଚ ବିପାପାଂ ସ୍ଥୂଲବାଲୁକାମ୍ ॥ 6-9-15 (38948)
ନଦୀଂ ବେତ୍ରବତୀଂ ଚୈବ କୃଷ୍ଣବେଣୀଂ ଚ ନିମ୍ନଗାମ୍।
ଇରାବତୀଂ ବିତସ୍ତାଂ ଚ ପଯୋଷ୍ଣୀଂ ଦେବିକାମପି ॥ 6-9-16 (38949)
ବେଦସ୍ମୃତାଂ ବେଦବତୀଂ ତ୍ରିଦିବାମିକ୍ଷୁଲାଂ କୃମିମ୍।
କରୀଷିଣୀଂ ଚିତ୍ରବାହାଂ ଚିତ୍ରସେନାଂ ଚ ନିମ୍ନଗାମ୍ ॥ 6-9-17 (38950)
ଗୋମତୀଂ ଧୂତପାପାଂ ଚ ବନ୍ଦନାଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍ ।
କୌଶିକୀଂ ତ୍ରିବିଦାଂ କୃତ୍ଯାଂ ନିଚିତାଂ ଲୋହିତାରଣୀଂ ॥ 6-9-18 (38951)
ରହସ୍ଯାଂ ଶତକୁମ୍ଭାଂ ଚ ସରଯୂଂ ଚ ତଥୈବ ଚ।
ଚର୍ମଣ୍ବତୀଂ ବେତ୍ରବତୀଂ ହସ୍ତିସୋମାଂ ଦିଶଂ ତଥା ॥ 6-9-19 (38952)
ଶରାବତୀଂ ପଯୋଷ୍ଣୀଂ ଚ ବେଣାଂ ଭୀମରଥୀମପି ।
କାବେରୀଂ ଚୁଲୁକାଂ ଚାପି ବାଣୀଂ ଶତବଲାମପି ॥ 6-9-20 (38953)
ନୀବାରାମହିତାଂ ଚାପି ସୁପ୍ରଯୋଗାଂ ଜନାଧିପ ।
ପବିତ୍ରାଂ କୁଣ୍ଡଲୀଂ ସିନ୍ଧୁଂ ରାଜନୀଂ ପୁରମାଲିନୀମ୍ ॥ 6-9-21 (38954)
ପୂର୍ବାଭିରାମାଂ ବୀରାଂ ଚ ଭୀମାମୋଘବତୀଂ ତଥା।
ପାଶାଶିନୀଂ ପାପହରାଂ ମହେନ୍ଦ୍ରାଂ ପାଟଲାବତୀମ୍ ॥ 6-9-22 (38955)
କରୀଷିଣୀମସିକ୍ନୀଂ ଚ କୁଶଚୀରାଂ ମହାନଦୀମ୍ ।
ମକରୀଂ ପ୍ରବରାଂ ମେନାଂ ହେମାଂ ଘୃତବତୀଂ ତଥା ॥ 6-9-23 (38956)
ପୁରାବତୀମନୁଷ୍ଣାଂ ଚ ଶୈବ୍ଯାଂ କାପୀଂ ଚ ଭାରତ ।
ସଦାନୀରାମଧୃଷ୍ଯାଂ ଚ କୁଶଧାରାଂ ମହାନଦୀମ୍ ॥ 6-9-24 (38957)
ସଦାକାନ୍ତାଂ ଶିବାଂ ଚୈବ ତଥା ବୀରବତୀମପି।
ବସ୍ତ୍ରାଂ ସୁବସ୍ତ୍ରାଂ ଗୌରୀଂ ଚ କମ୍ପନାଂ ସହିରଣ୍ବତୀମ୍ ॥ 6-9-25 (38958)
ବରାଂ ବୀରକରାଂ ଚାପି ପଞ୍ଚମୀଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍ ।
ରଥଚିତ୍ରାଂ ଜ୍ଯୋତିରଥାଂ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରାଂ କପିଞ୍ଜଲାମ୍ ॥ 6-9-26 (38959)
ଉପେନ୍ଦ୍ରାଂ ବହୁଲାଂ ଚୈବ କୁବୀରାମମ୍ବୁବାହିନୀମ୍ ।
ବିନଦୀଂ ପିଞ୍ଜଲାଂ ବେଣାଂ ତୁଙ୍ଗବେଣାଂ ମହାନଦୀମ୍ ॥ 6-9-27 (38960)
ବିଦିଶାଂ କୃଷ୍ଣବେଣାଂ ଚ ତାମ୍ରାଂ ଚ କପିଲାମପି।
ଖଲୁଂ ସୁବାମାଂ ବେଦାଶ୍ବାଂ ହରିଶ୍ରାବାଂ ମହାପଗାମ୍ ॥ 6-9-28 (38961)
ଶୀଘ୍ରାଂ ଚ ପିଚ୍ଛିଲାଂ ଚୈବ ଭାରଦ୍ବାଜୀଂ ଚ ନିମ୍ନଗାମ୍।
କୌଶିକୀଂ ନିମ୍ନଗାଂ ଶୋଣା ବାହୁଦାମଥ ଚନ୍ଦ୍ରମାମ୍ ॥ 6-9-29 (38962)
ଦୁର୍ଗାଂ ଚିତ୍ରଶିଲାଂ ଚୈବ ବ୍ରହ୍ମବେଧ୍ଯାଂ ବୃହଦ୍ବତୀମ୍ ।
ଯବକ୍ଷାମଥ ରୋହୀଂ ଚ ତଥା ଜାମ୍ବୂନଦୀମପି ॥ 6-9-30 (38963)
ସୁନସାଂ ତମସାଂ ଦାସୀଂ ବସାମନ୍ଯାଂ ବରାଣସୀମ୍ ।
ନୀଲାଂ ଧୃତବତୀଂ ଚୈବ ପର୍ଣାଶାଂ ଚ ମହାନଦୀମ୍ ॥ 6-9-31 (38964)
ମାନବୀଂ ବୃଷଭାଂ ଚୈବ ବ୍ରହ୍ମମେଧ୍ଯାଂ ବୃହଦ୍ଧ୍ବନୀମ୍।
ଏତାଶ୍ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ବହୁଧା ମହାନଦ୍ଯୋ ଜନାଧିପ ॥ 6-9-32 (38965)
ସଦାନିରାମଯାଂ କୃଷ୍ଣାଂ ମନ୍ଦଗାଂ ମନ୍ଦବାହିନୀମ୍ ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୀଂ ଚ ମହାଗୌରୀଂ ଦୁର୍ଗାମପି ଚ ଭାରତ ॥ 6-9-33 (38966)
ଚିତ୍ରୋପଲାଂ ଚିତ୍ରରଥାଂ ମଞ୍ଚୁଲାଂ ବାହିନୀଂ ତଥା ।
ମନ୍ଦାକିନୀଂ ବୈତରଣୀଂ କୋଷାଂ ଚାପି ମହାନଦୀମ୍ ॥ 6-9-34 (38967)
ଶୁକ୍ତିମତୀମନଙ୍ଗାଂ ଚ ତଥୈବ ବୃଷସାହ୍ବଯାମ୍ ।
ଲୋହିତ୍ଯାଂ କରତୋଯାଂ ଚ ତଥୈବ ବୃଷକାହ୍ବଯାମ୍ ॥ 6-9-35 (38968)
କୁମାରୀମୃଷିକୁଲ୍ଯାଂ ଚ ମାରିଷାଂ ଚ ସରସ୍ବତୀମ୍।
ମନ୍ଦାକିନୀଂ ସୁପୁଣ୍ଯାଂ ଚ ସର୍ବାଂ ଗଙ୍ଗାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-9-36 (38969)
ବିଶ୍ବସ୍ଯ ମାତରଃ ସର୍ବାଃ ସର୍ବାଶ୍ଚୈବ ମହାଫଲାଃ।
ତଥା ନଦ୍ଯସ୍ତ୍ବପ୍ରକାଶାଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ॥ 6-9-37 (38970)
ଇତ୍ଯେତାଃ ସରିତୋ ରାଜନ୍ସମାଖ୍ଯାତା ଯଥାସ୍ମୃତି।
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ଜନପଦାନ୍ନିବୋଧ ଗଦତୋ ମମ ॥ 6-9-38 (38971)
ତତ୍ରେମେ କୁରୁପାଞ୍ଚାଲାଃ ଶାଲ୍ବା ମାଦ୍ରେଯଜାଙ୍ଗଲାଃ ।
ଶୂରସେନାଃ ପୁଲିନ୍ଦାଶ୍ଚ ବୋଧା ମାଲାସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 6-9-39 (38972)
ମତ୍ସ୍ଯାଃ କୁଶଲ୍ଯାଃ ସୌଶଲ୍ଯାଃ କୁଂତଯଃ କାଂତିକୋସଲାଃ ।
ଚେଦିମତ୍ସ୍ଯକରୂଶାଶ୍ଚ ଭୋଜାଃ ସିନ୍ଧୁପୁଲିନ୍ଦକାଃ ॥ 6-9-40 (38973)
ଉତ୍ତମାଶ୍ଚ ଦଶାର୍ଣାଶ୍ଚ ମେକଲାଶ୍ଚୋତ୍କଲୈଃ ସହ ।
ପଞ୍ଚାଲାଃ କୋସଲାଶ୍ଚୈବ ନୈକପୃଷ୍ଠା ଧୁରନ୍ଧରାଃ ॥ 6-9-41 (38974)
ଗୋଧା ମଦ୍ରକଲିଙ୍ଗାଶ୍ଛ କାଶଯୋଽପରକାଶଯଃ ।
ଜଠରାଃ କୁକୁରାଶ୍ଚୈବ ସଦଶାର୍ଣାଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-9-42 (38975)
କୁନ୍ତଯୋଽବନ୍ତଯଶ୍ଚୈବ ତଥୈବାପରକୁନ୍ତଯଃ ।
ଗୋମନ୍ତା ମନ୍ଦକାଃ ସଣ୍ଡା ବିଦର୍ଭା ରୂପବାହିକାଃ ॥ 6-9-43 (38976)
ଅଶ୍ମକାଃ ପାଣ୍ଡୁରାଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚ ଗୋପରାଷ୍ଟ୍ରାଃ କରୀତଯଃ।
ଅଧିରାଜ୍ଯକୁଶାଦ୍ଯଶ୍ଚ ମଲ୍ଲରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଚ କେବଲମ୍ ॥ 6-9-44 (38977)
ବାରବାସ୍ଯାଯବାହାଶ୍ଚ ଚକ୍ରାଶ୍ଚକ୍ରାତଯଃ ଶକାଃ।
ବିଦେହା ମଗଧାଃ ସ୍ବକ୍ଷା ମଲଜା ବିଜଯାସ୍ତଥା ॥ 6-9-45 (38978)
ଅଙ୍ଗା ବଙ୍ଗାଃ କଲିଙ୍ଗାଶ୍ଚ ଯକୃଲ୍ଲୋମାନ ଏବ ଚ।
ମଲ୍ଲାଃ ସୁଦେଷ୍ଣାଃ ପ୍ରହ୍ଲାଦା ମାହିକାଃ ଶଶିକାସ୍ତଥା ॥ 6-9-46 (38979)
ବାହ୍ଲୀକା ବାଟଧାନାଶ୍ଚ ଆଭୀରାଃ କାଲତୋଯକାଃ।
ଅପରାନ୍ତାଃ ପରାନ୍ତାଶ୍ଚ ପଞ୍ଚାଲାଶ୍ଚର୍ମମଣ୍ଡଲାଃ ॥ 6-9-47 (38980)
ଅଟବୀଶିଖରାଶ୍ଚୈବ ମେରୁଭୂତାଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ଉପାବୃତ୍ତାନୁପାବୃତ୍ତାଃ ସ୍ବରାଷ୍ଟ୍ରାଃ କେକଯାସ୍ତଥା ॥ 6-9-48 (38981)
କୁନ୍ଦାପରାନ୍ତା ମାହେଯାଃ କକ୍ଷାଃ ସାମୁଦ୍ରନିଷ୍କୁଟାଃ ।
ଅନ୍ଧ୍ରାଶ୍ଚ ବହବୋ ରାଜନ୍ନନ୍ତର୍ଗିର୍ଯାସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 6-9-49 (38982)
ବହିର୍ଗିର୍ଯାଙ୍ଗମଲଜା ମଗଧା ମାନବର୍ଜକାଃ ।
ସମନ୍ତରାଃ ପ୍ରାବୃଷେଯା ଭାର୍ଗବାଶ୍ଚ ଜନାଧିପ ॥ 6-9-50 (38983)
ପୁଣ୍ଡ୍ରା ଭର୍ଗାଃ କିରାତାଶ୍ଚ ସୁଦୃଷ୍ଟା ଯାମୁନାସ୍ତଥା।
ଶକା ନିଷାଦା ନିଷଧାସ୍ତଥୈବାନର୍ତନୈର୍ଋତାଃ ॥ 6-9-51 (38984)
ଦୁର୍ଗାଲାଃ ପ୍ରତିମତ୍ସ୍ଯାଶ୍ଚ କୁନ୍ତଲାଃ କୋସଲାସ୍ତଥା।
ତୀରଗ୍ରହାଃ ଶୂରସେନା ଈଜିକାଃ କନ୍ଯକା ଗୁଣାଃ ॥ 6-9-52 (38985)
ତିଲଭାରା ମସୀରାଶ୍ଚ ମଧୁମନ୍ତଃ ସକୁନ୍ଦକାଃ।
କାଶ୍ମୀରାଃ ସିନ୍ଧୁସୌବୀରା ଗାନ୍ଧାରା ଦର୍ଶକାସ୍ତଥା ॥ 6-9-53 (38986)
ଅଭୀସାରା ଉଲୂତାଶ୍ଚ ଶୈବଲା ବାହ୍ଲିକାସ୍ତଥା ।
ଦାର୍ବୀ ଚ ବାନବା ଦର୍ବା ବାତଜାମରଥୋରଗାଃ ॥ 6-9-54 (38987)
ବହୁବାଦ୍ଯାଶ୍ଚ କୌରବ୍ଯ ସୁଦାମାନଃ ସୁମଲ୍ଲିକାଃ।
ବଧ୍ରାଃ କରୀଷକାଶ୍ଚାପି କୁଲିନ୍ଦୋପତ୍ଯକାସ୍ତଥା ॥ 6-9-55 (38988)
ବନାଯବୋ ଦଶାପାର୍ଶ୍ବରୋମାଣଃ କୁଶବିନ୍ଦବଃ।
କଚ୍ଛା ଗୋପାଲକକ୍ଷାଶ୍ଚ ଜାଙ୍ଗଲାଃ କୁରୁବର୍ଣକାଃ ॥ 6-9-56 (38989)
କିରାତା ବର୍ବରାଃ ସିଦ୍ଧା ବୈଦେହାସ୍ତାମ୍ରଲିପ୍ତକାଃ।
ଓଣ୍ଡ୍ରା ମ୍ଲେଚ୍ଛାଃ ସୈସିରିଧ୍ରାଃ ପାର୍ବତୀଯାଶ୍ଚ ମାରିଷ ॥ 6-9-57 (38990)
ଅଥାପରେ ଜନପଦା ଦକ୍ଷିଣା ଭରତର୍ଷଭ ।
ଦ୍ରବିଡାଃ କେରଲାଃ ପ୍ରାଚ୍ଯା ଭୂଷିକା ବନବାସିକାଃ ॥ 6-9-58 (38991)
କର୍ଣାଟକା ମହିଷକା ବିକଲ୍ପା ମୂଷକାସ୍ତଥା ।
ଝିଲ୍ଲିକାଃ କୁନ୍ତଲାଶ୍ଚୈବ ସୌହୃଦାନଭକାନନାଃ ॥ 6-9-59 (38992)
କୌକୁଟ୍ଟକାସ୍ତଥା ଚୋଲାଃ କୋଙ୍କଣା ମାଲବା ନରାଃ ।
ସମଙ୍ଗାଃ କରକାଶ୍ଚୈବ କୁକୁରାଙ୍ଗାରମାରିଷାଃ ॥ 6-9-60 (38993)
ଧ୍ବଜିନ୍ଯୁତ୍ସବସଂକେତାସ୍ତ୍ରିଗର୍ତାଃ ସାଲ୍ବସେନଯଃ।
ବ୍ଯୂକାଃ କୋକବକାଃ ପ୍ରୋଷ୍ଠାଃ ସର୍ମବେଗବଶାସ୍ତଥା ॥ 6-9-61 (38994)
ତଥୈବ ବିନ୍ଧ୍ଯଚୁଲିକାଃ ପୁଲିନ୍ଦା ବଲ୍କଲୈଃ ସହ।
ମାଲବା ବଲ୍ଲବାଶ୍ଚୈବ ତଥୈବାପରବଲ୍ଲବାଃ ॥ 6-9-62 (38995)
କୁଲିନ୍ଦାଃ କାଲଦାଶ୍ଚୈବ କୁଣ୍ଡଲାଃ କରଟାସ୍ତଥା ।
ମୂଷକାସ୍ତନବାଲାଶ୍ଚ ସନୀପା ଘଟସୃଞ୍ଜଯାଃ॥ 6-9-63 (38996)
ଅଠିଦାଃ ପାଶିବାଟାଶ୍ଚ ତନଯାଃ ସୁନଯାସ୍ତଥା ।
ଋଷିକା ବିଦଭାଃ କାକାସ୍ତଙ୍ଗଣାଃ ପରତଙ୍ଗଣାଃ ॥ 6-9-64 (38997)
ଉତ୍ତରାଶ୍ଚାପରେ ମ୍ଲେଚ୍ଛାଃ କ୍ରୂରା ଭରତସତ୍ତମ।
ଯବନାଶ୍ଚୀନକାଭ୍ଯୋଜା ଦାରୁଣା ମ୍ଲେଚ୍ଛଜାତଯଃ ॥ 6-9-65 (38998)
ସକୃଦ୍ଗ୍ରହାଃ କୁଲତ୍ଥାଶ୍ଚ ହୂଣାଃ ପାରସିକୈଃ ସହ।
ତଥୈବ ରମଣାଶ୍ଚୀନାସ୍ତଥୈବ ଦଶମାଲିକାଃ ॥ 6-9-66 (38999)
କ୍ଷତ୍ରିକଯୋପନିବେଶାଶ୍ଚ ବୈଶ୍ଯଶୂଦ୍ରକୁଲାନି ଚ।
ଶୂଦ୍ରାଭୀରାଶ୍ଚ ଦରଦାଃ କାଶ୍ମୀରାଃ ପଶୁଭିଃ ସହ ॥ 6-9-67 (39000)
ଖାଶୀରାଶ୍ଚାନ୍ତଚାରାଶ୍ଚ ପହ୍ଲବା ଗିରିଗହ୍ବରାଃ।
ଆତ୍ରେଯାଃ ସଭରଦ୍ବାଜାସ୍ତଥୈବ ସ୍ତନପୋଷିକାଃ ॥ 6-9-68 (39001)
ପ୍ରୋଷକାଶ୍ଚ କଲିଙ୍ଗାଶ୍ଚ କିରାତାନାଂ ଚ ଜାତଯଃ।
ତୋମରା ହନ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ତଥୈବ କରଭଞ୍ଜକାଃ ॥ 6-9-69 (39002)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଜନପଦାଃ ପ୍ରାଚ୍ଯୋଦୀଚ୍ଯାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଉଦ୍ଦେଶମାତ୍ରେଣ ମଯା ଦେଶାଃ ସଂକୀର୍ତିତା ବିଭୋ ॥ 6-9-70 (39003)
ଯଥାଗୁଣବଲଂ ଚାପି ତ୍ରିବର୍ଗସ୍ଯ ମହାଫଲମ୍ ।
ଦୁହ୍ଯାଦ୍ଧେନୁଃ କାମଧୁକ୍କ ଭୂମିଃ ସମ୍ଯଗନୁଷ୍ଠିତା ॥ 6-9-71 (39004)
ତସ୍ଯାଂ ଗୃଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତି ରାଜାନଃ ଶୂରା ଧର୍ମାର୍ଥକ୍ରୋବିଦାଃ ।
ତେ ତ୍ଯଜନ୍ତ୍ଯାହବେ ପ୍ରାଣାନ୍ବସୁଗୃଦ୍ଧାସ୍ତରସ୍ବିନଃ ॥ 6-9-72 (39005)
ଦେବମାନୁଷକାଯାନାଂ କାମଂ ଭୂମିଃ ପରାଯଣମ୍ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯାବଲୁମ୍ପନ୍ତି ସାରମେଯା ଯଥାଽଽମିଷମ୍ ॥ 6-9-73 (39006)
ରାଜାନୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭୋକ୍ତୁକାମା ବସୁନ୍ଧରାମ୍।
ନ ଚାପି ତୃପ୍ତିଃ କାମାନାଂ ବିଦ୍ଯତେଽଦ୍ଯାପି କସ୍ଯଚିତ୍ ॥ 6-9-74 (39007)
ତସ୍ମାତ୍ପରିଗ୍ରହେ ଭୂମେର୍ଯତନ୍ତେ କୁରୁପାଣ୍ଡବାଃ ।
ସାମ୍ନା ଭେଦେନ ଦାନେନ ଦଣ୍ଡେନୈବ ଚ ଭାରତ ॥ 6-9-75 (39008)
ପିତା ଭ୍ରାତା ଚ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ଖଂ ଦ୍ଯୌଶ୍ଚ ନରପୁଙ୍ଗବ ।
ଭୂମିର୍ଭବତି ଭୂତାନାଂ ସମ୍ଯଗଚ୍ଛିଦ୍ରଦର୍ଶନା ॥ ॥ 6-9-76 (39009)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ନବମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-9-2 ଗୃଦ୍ଧାଃ ଲୋଭଯୁକ୍ତାଃ । ଏତତ୍ ଏତସ୍ଯ । ମେ ମହ୍ଯମ୍ । ତତ୍ତ୍ବଂ ଯାଥାର୍ଥ୍ଯମ୍ ॥ 6-9-5 ପ୍ରିଯମିତି। କର୍ମଭୂମିତ୍ବାଦିନ୍ଦ୍ରାଦୀନାମିଦଂ ପ୍ରିଯଂକ ॥ 6-9-71 ଯଯାଗୁଣବଲମିତି। ଯଥାଗୁଣଂ ସତ୍ତ୍ବାଦିଗୁଣାନ୍ ଅନତିକ୍ରମ୍ଯ। ତଦ୍ବତ୍ ଯଥାବଲଂ ଶୌର୍ଯଂ ଚାନତିକ୍ରମ୍ଯ। ତ୍ରିବର୍ଗସ୍ଯ ଧର୍ମାର୍ଥକାମାତ୍ମକସ୍ଯ ମହାଫଲଂ ଉତ୍କୃଷ୍ଟଫଲଂ ହୈରଣ୍ଯଗର୍ଭପଦପ୍ରାପ୍ତ୍ଯନ୍ତଂ ସମ୍ଯଗନୁଷ୍ଠିତା ସମ୍ଯକ୍ ପାଲିତା ଭୂମିର୍ଦୁହ୍ଯାତ୍ ପୂରଯେତ୍ । ଧେନୁରିବ କାମାନ୍ ଅନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଦୁଗ୍ଧେ ଇତି କାମଧୁକ୍ ॥ 6-9-73 ଦେବକାଯାନାଂ ଯଜ୍ଞେନ ମାନୁଷକାଯାନାମନ୍ନପ୍ରସବେନ ଭୂମିଃ ପରାଯଣଂ ଶରଣମ୍ ॥ 6-9-76 ଅଚ୍ଛିଦ୍ରଂ ସଂପୂର୍ଣଂ ଦର୍ଶନଂ ଯସ୍ଯାଃ ସା ଭୂମିଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 010
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.10. ଅଧ୍ଯାଯଃ 010
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଚତୁର୍ଯୁଗବର୍ଣନମ୍ ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-10-0 (39010)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-10-0x (3976)
ଭାରତସ୍ଯାସ୍ଯ ବର୍ଷସ୍ଯ ତଥା ହୈମବତସ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରମାଣମାଯୁଷଃ ସୂତ ବଲଂ ଚାପି ଶୁଭାଶୁଭମ୍ ॥ 6-10-1 (39011)
ଅନାଗତମତିକ୍ରାନ୍ତଂ ବର୍ତମାନଂ ଚ ସଂଜଯ ।
ଆଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ବିସ୍ତରେଣ ହରିବର୍ଷଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 6-10-2 (39012)
ସଂଜଯ ଉବାଚ। 6-10-3x (3977)
ଚତ୍ବାରି ଭାରତେ ବର୍ଷେ ଯୁଗାନି ଭରତର୍ଷଭ।
କୃତଂ ତ୍ରେତା ଦ୍ବାପରଂ ଚ ତିଷ୍ଯଂ ଚ କୁରୁବର୍ଧନ ॥ 6-10-3 (39013)
ପୂର୍ବଂ କୃତଯୁଗଂ ନାମ ତତସ୍ରେତାଯୁଗଂ ପ୍ରଭୋ ।
ସଂକ୍ଷେପାଦ୍ଦ୍ବାପରସ୍ଯାଥ ତତସ୍ତିଷ୍ଯଂ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 6-10-4 (39014)
ଚତ୍ବାରି ତୁ ସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ କୁରୁସତ୍ତମ।
ଆଯୁଃସଂଖ୍ଯା କୃତଯୁଗେ ସଂଖ୍ଯାତା ରାଜସତ୍ତମ ॥ 6-10-5 (39015)
ତଥା ତ୍ରୀଣି ସହସ୍ରାଣି ତ୍ରେତାଯାଂ ମନୁଜାଧିପ ।
ଦ୍ବେ ସହସ୍ରେ ଦ୍ବାପରେ ତୁ ଭୁବି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ସାଂପ୍ରତମ୍ ॥ 6-10-6 (39016)
ନ ପ୍ରମାଣସ୍ଥିତିର୍ହ୍ଯସ୍ତି ତିଷ୍ଯେଽସ୍ମିନ୍ଭରତର୍ଷଭ ।
ଗର୍ଭସ୍ଥାଶ୍ଚ ମ୍ରିଯନ୍ତେଽତ୍ର ତଥା ଜାତା ମ୍ରିଯନ୍ତି ଚ ॥ 6-10-7 (39017)
ମହାବଲା ମହାସତ୍ବାଃ ପ୍ରଜ୍ଞାଗୁଣସମନ୍ବିତାଃ।
ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ଚ ଜାତାଶ୍ଚ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-10-8 (39018)
ଜାତାଃ କୃତଯୁଗେ ରାଜନ୍ଧନିନଃ ପ୍ରଯଦର୍ଶନାଃ ।
ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ଚ ଜାତାଶ୍ଚ ମୁନଯୋ ବୈ ତପୋଧନାଃ ॥ 6-10-9 (39019)
ମହୋତ୍ସାହା ମହାତ୍ମାନୋ ଧାର୍ମିକାଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ।
ପ୍ରିଯଦର୍ଶନା ବପୁଷ୍ମନ୍ତୋ ମହାବୀର୍ଯା ଧନୁର୍ଧରାଃ ॥ 6-10-10 (39020)
ବରାର୍ହା ଯୁଧି ଜାଯନ୍ତେ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ଶୂରସତ୍ତମାଃ।
ତ୍ରେତାଯାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯା ରାଜନ୍ସର୍ବେ ବୈ ଚକ୍ରବର୍ତିନଃ ॥ 6-10-11 (39021)
ସର୍ବବର୍ଣାଶ୍ଚ ଜାଯନ୍ତେ ସଦା ଚୈବ ଚ ଦ୍ବାପରେ ।
ମହୋତ୍ସାହା ବୀର୍ଯବନ୍ତଃ ପରସ୍ପରଜଯୈଷିଣଃ ॥ 6-10-12 (39022)
ତେଜସାଲ୍ପେନ ସଂଯୁକ୍ତାଃ କ୍ରୋଧନାଃ ପୁରୁଷା ନୃପ।
ଲୁବ୍ଧା ଅନୃତକାଶ୍ଚୈବ ତିଷ୍ଯେ ଜାଯନ୍ତି ଭାରତ ॥ 6-10-13 (39023)
ଈର୍ଷ୍ଯା ମାନସ୍ତଥା କ୍ରୋଧୋ ମାଯାଽସୂଯା ତଥୈବ ଚ।
ତିଷ୍ଯେ ଭବତି ଭୂତାନାଂ ରାଗୋ ଲୋଭଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-10-14 (39024)
ସଂକ୍ଷେପୋ ବର୍ତତେ ରାଜନ୍ଦ୍ବାପରେଽସ୍ମିନ୍ନରାଧିପ ।
ଗୁଣୋତ୍ତରଂ ହୈମବତଂ ହରିବର୍ଷଂ ତତଃ ପରମ୍ ॥ ॥ 6-10-15 (39025)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡବିନିର୍ମାଣପର୍ବଣି ଦଶମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-10-3 ତିଷ୍ଯଂ କଲିଯୁଗମ୍ ॥ 6-10-8 ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ପ୍ରଜାଂ ଜନଯନ୍ତି ॥ 6-10-10 ବପୁଷ୍ମନ୍ତଃ ପ୍ରଶସ୍ତଦେହାଃ ॥ 6-10-12 ସର୍ବେ ବର୍ଣାଃ ପରସ୍ପରଜଯୈଷିଣୋ ଜାଯନ୍ତ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 6-10-14 ଈର୍ଷ୍ଯା ପରୋତ୍କର୍ଷାସହିଷ୍ଣୁତ୍ବମ୍ । ମାନଃ ସ୍ବସ୍ମିନ୍ପୂଜ୍ଯତାବୁଦ୍ଧିଃ । କ୍ରୋଧୋଽଭିଜ୍ବଲନମ୍ । ମାଯା କପଟମ୍। ଅସୂଯା ପରଗୁଣେଷୁ ଦୋଷାବିଷ୍କରଣମ୍। ରାଗୋ ବିଷଯେଷୁ ପ୍ରୀତିଃ। ଲୋଭସ୍ତଲ୍ଲିପ୍ସା ॥ 6-10-15 ସଂକ୍ଷେପୋ ଗୁଣାନାମିତି ଶେଷଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 011
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.11. ଅଧ୍ଯାଯଃ 011
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଶାକଦ୍ବୀପବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-11-0 (39026)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-11-0x (3978)
ଜମ୍ବୂଖଣ୍ଡସ୍ତ୍ବଯା ପ୍ରୋକ୍ତୋ ଯଥାବଦିହ ସଞ୍ଜଯ।
ବିଷ୍କମ୍ଭମସ୍ଯ ପ୍ରବ୍ରୂହି ପରିମାଣଂ ତୁ ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 6-11-1 (39027)
ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ପ୍ରମାଣଂ ଚ ସମ୍ଯଗଚ୍ଛିଦ୍ରଦର୍ଶନମ୍ ।
ଶାକଦ୍ବୀପଂ ଚ ମେ ବ୍ରୂହି କୁଶଦ୍ବୀପଂ ଚ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-11-2 (39028)
ଶାଲ୍ମଲିଂ ଚୈବ ତତ୍ତ୍ବେନ କ୍ରୌଞ୍ଚଦ୍ବୀପଂ ତଥୈବ ଚ।
ବ୍ରୂହି ଗାବଲ୍ଗଣେ ସର୍ବଂ ରାହୋଃ ସୋମାର୍କଯୋସ୍ତଥା ॥ 6-11-3 (39029)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-11-4x (3979)
ରାଜନ୍ସୁବହବୋ ଦ୍ବୀପା ଯୈରିଦଂ ସନ୍ତତଂ ଜଗତ୍।
ସପ୍ତ ଦ୍ବୀପାନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯୌ ଗ୍ରହଂ ତଥା ॥ 6-11-4 (39030)
ଅଷ୍ଟାଦଶ ସହସ୍ରାଣି ଯୋଜନାନି ବିଶାଂପତେ।
ଷଟ୍ ଶତାନି ଚ ପୂର୍ଣାନି ବିଷ୍କମ୍ଭୋ ଜମ୍ବୁପର୍ବତଃ ॥ 6-11-5 (39031)
ଲାବଣସ୍ଯ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ବିଷ୍କମ୍ଭୋ ଦ୍ବିଗୁଣଃ ସ୍ମୃତଃ ।
ନାନାଜନପଦାକୀର୍ଣୋ ମଣିବିଦ୍ରୁମଚିତ୍ରିତଃ ॥ 6-11-6 (39032)
ନୈକଧାତୁବିଚିତ୍ରୈଶ୍ଚ ପର୍ବତୈରୁପଶୋଭିତଃ।
ସିଦ୍ଧଚାରଣସଂକୀର୍ଣଃ ସାଗରଃ ପରିମଣ୍ଡଲଃ ॥ 6-11-7 (39033)
ଶାକଦ୍ବୀପଂ ଚ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥାବଦିହ ପାର୍ଥିବ ।
ଶୃଣୁ ମେ ତ୍ବଂ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ବ୍ରୁବତଃ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 6-11-8 (39034)
ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପପରମାଣେନ ଦ୍ବିଗୁଣଃ ସ ନରାଧିପ ।
ବିଷ୍କମ୍ଭେଣ ମହାରାଜ ସାଗରୋଽପି ବିଭାଗଶଃ ॥ 6-11-9 (39035)
କ୍ଷୀରୋଦୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯେନ ସଂପରିବାରିତାଃ ।
ତତ୍ର ପୁଣ୍ଯା ଜନପଦାସ୍ତତ୍ର ନ ମ୍ରିଯତେ ଜନଃ।
କୁତ ଏବ ହି ଦୁର୍ଭିକ୍ଷଂ କ୍ଷମାତେଜୋଯୁତା ହି ତେ ॥ 6-11-10 (39036)
ଶାକଦ୍ବୀପସ୍ଯ ସଂକ୍ଷେପୋ ଯଥାବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ଉକ୍ତ ଏଷ ମହାରାଜ କିମନ୍ଯତ୍କଥଯାମି ତେ ॥ 6-11-11 (39037)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-11-12x (3980)
ଶାକଦ୍ବୀପସ୍ଯ ସଂକ୍ଷେପୋ ଯଥାବଦିହ ସଞ୍ଜଯ ।
ଉକ୍ତସ୍ତ୍ବଯା ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ବିସ୍ତରଂ ବ୍ରୂହି ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 6-11-12 (39038)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-11-13x (3981)
ତଥୈବ ପର୍ବତା ରାଜନ୍ସପ୍ତାତ୍ର ମଣିଭୂଷିତାଃ।
ରତ୍ନାକରାସ୍ତଥା ନଦ୍ଯସ୍ତେଷାଂ ନାମାନି ମେ ଶୃଣୁ ॥ 6-11-13 (39039)
ଅତୀବ ଗୁଣବତ୍ସର୍ବଂ ତତ୍ର ପୁଣ୍ଯଂ ଜନାଧିପ ॥ 6-11-14 (39040)
ଦେବର୍ଷିଗନ୍ଧର୍ବଯୁତଃ ପ୍ରଥମୋ ମେରୁରୁଚ୍ଯତେ।
ପ୍ରାଗାଯତୋ ମହାରାଜ ମଲଯୋ ନାମ ପର୍ବତଃ ॥ 6-11-15 (39041)
ତତୋ ମେଘାଃ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ପ୍ରଭବନ୍ତି ଚ ସର୍ବଶଃ ।
ତତଃ ପରେଣ କୌରବ୍ଯ ଜଲଧାରୋ ମହାଗିରିଃ ॥ 6-11-16 (39042)
ତତୋ ନିତ୍ଯୁମୁପାଦତ୍ତେ ବାସବଃ ପରମଂ ଜଲମ୍।
ତତୋ ବର୍ଷଂ ପ୍ରଭବତି ବର୍ଷକାଲେ ଜନେଶ୍ବର ॥ 6-11-17 (39043)
ଉଚ୍ଚୈର୍ଗିରୀ ରୈବତକୋ ଯତ୍ର ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା।
ରେବତୀ ଦିବି ନକ୍ଷତ୍ରଂ ପିତାମହକୃତୋ ବିଧିଃ ॥ 6-11-18 (39044)
ଉତ୍ତରେଣ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ଯାମୋ ନାମ ମହାଗିରିଃ ।
ନବମେଘପ୍ରଭଃ ପ୍ରାଂଶୁଃ ଶ୍ରୀମାନୁଜ୍ଜ୍ବଲବିଗ୍ରହଃ ।
ଯତଃ ଶ୍ଯାମତ୍ବମାପନ୍ନାଃ ପ୍ରଜା ଜନପଦେଶ୍ବର ॥ 6-11-19 (39045)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-11-20x (3982)
ସୁମହାନ୍ସଂଶଯୋ ମେଽଦ୍ଯ ପ୍ରୋକ୍ତୋଽଯଂ ସଞ୍ଜଯ ତ୍ବଯା।
ପ୍ରଜାଃ କଥଂ ସୂତପୁତ୍ର ସଂପ୍ରାପ୍ତାଃ ଶ୍ଯାମତାମିହ ॥ 6-11-20 (39046)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-11-21x (3983)
ସର୍ବେଷ୍ବେବ ମହାରାଜ ଦ୍ବୀପେଷୁ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଗୌରଃ କୃଷ୍ଣଶ୍ଚ ପତଗସ୍ତଯୋର୍ବର୍ଣାନ୍ତରେ ନୃପ ॥ 6-11-21 (39047)
ଶ୍ଯାମୋ ଯସ୍ମାତ୍ପ୍ରବୃତ୍ତୋ ବୈ ତସ୍ମାଚ୍ଛ୍ଯାମୋ ଗିରିଃସ୍ମୃତଃ 6-11-22 (39048)
ତତଃ ପରଂ କୌରବେନ୍ଦ୍ର ଦୁର୍ଗଶୈଲୋ ମହୋଦଯଃ ।
କେସରଃ କେସରଯୁତୋ ଯତୋ ବାତଃ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 6-11-23 (39049)
ତେଷାଂ ଯୋଜନବିଷ୍କମ୍ଭୋ ଦ୍ବିଗୁଣଃ ପ୍ରବିଭାଗଶଃ।
ବର୍ଷାଣି ତେଷୁ କୌରବ୍ଯ ସପ୍ତୋକ୍ତାନି ମନୀଷିଭିଃ ॥ 6-11-24 (39050)
ମହାମେରୁର୍ମହାକାଶୋ ଜଲଦଃ କୁମୁଦୋତ୍ତରଃ ।
ଜଲଧାରୋ ମହାରାଜ ସୁକୁମାର ଇତି ସ୍ମୃତଃ ॥ 6-11-25 (39051)
ରେବତସ୍ଯ ତୁ କୌମାରଃ ଶ୍ଯାମସ୍ଯ ମଣିକାଞ୍ଚନଃ ।
କେସରସ୍ଯାଥ ମୌଦାକୀ ପରେଣ ତୁ ମହାପୁମାନ୍ ॥ 6-11-26 (39052)
ପରିବାର୍ଯ ତୁ କୌରବ୍ଯ ଦୈର୍ଘ୍ଯଂ ହ୍ରସ୍ବତ୍ବମେବ ଚ।
ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପେନ ସଂକ୍ଯାତସ୍ତସ୍ଯ ମଧ୍ଯେ ମହାଦ୍ରୁମଃ ॥ 6-11-27 (39053)
ଶାକୋ ନାମ ମହାରାଜ ପ୍ରଜା ତସ୍ଯ ସଦାନୁଗା।
ତତ୍ର ପୁଣ୍ଯା ଜନପଦାଃ ପୂଜ୍ଯତେ ତତ୍ର ଶଂକରଃ ॥ 6-11-28 (39054)
ତତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ଚାରଣା ଦୈବତାନି ଚ।
ଧାର୍ମିକାଶ୍ଚ ପ୍ରଜା ରାଜଂଶ୍ଚତ୍ବାରୋଽତୀବ ଭାରତ ॥ 6-11-29 (39055)
ବର୍ଣାଃ ସ୍ବକର୍ମନିରତା ନ ଚ ସ୍ତେନୋଽତ୍ର ଦୃଶ୍ଯତେ ।
ଦୀର୍ଘାଯୁଷୋ ମହାରାଜ ଜରାମୃତ୍ଯୁବିବର୍ଜିତାଃ ॥ 6-11-30 (39056)
ପ୍ରଜାସ୍ତତ୍ର ବିବର୍ଧନ୍ତେ ବର୍ଷାସ୍ବିବ ସମୁଦ୍ରଗାଃ।
ନଦ୍ଯଃ ପୁଣ୍ଯଜଲାସ୍ତତ୍ର ଗଙ୍ଗା ଚ ବହୁଧା ଗତା ॥ 6-11-31 (39057)
ସୁକୁମାରୀ କୁମାରୀ ଚ ଶୀତାଶୀ ବେଣିକା ତଥା।
ମହାନଦୀ ଚ କୌରବ୍ଯ ତଥା ମଣିଜଲା ନଦୀ ॥ 6-11-32 (39058)
ଚକ୍ଷୁର୍ବର୍ଧନିକା ଚୈବ ନଦୀ ଭରତସତ୍ତମ ।
ତତ୍ର ପ୍ରବୃତ୍ତାଃ ପୁଣ୍ଯୋଦା ନଦ୍ଯଃ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ ॥ 6-11-33 (39059)
ସହସ୍ରାଣାଂ ଶତାନ୍ଯେବ ଯତୋ ବର୍ଷତି ବାସବଃ ।
ନ ତାସାଂ ନାମଧେଯାନି ପରିମାଣଂ ତଥୈବ ଚ ॥ 6-11-34 (39060)
ଶକ୍ଯନ୍ତେ ପରିସଂଖ୍ଯାତୁଂ ପୁଣ୍ଯାସ୍ତା ହି ସରିଦ୍ବରାଃ ।
ତତ୍ର ପୁଣ୍ଯା ଜନପଦାଶ୍ଚତ୍ବାରୋ ଲୋକସଂମତାଃ ॥ 6-11-35 (39061)
ମଙ୍ଗାଶ୍ଚ ମଶକାଶ୍ଚୈବ ମାନସା ମନ୍ଦଗାସ୍ତଥା ।
ମଙ୍ଗା ବ୍ରାହ୍ମଣଭୂଯିଷ୍ଠାଃ ସ୍ବକର୍ମନିରତା ନୃପ ॥ 6-11-36 (39062)
ମଶକେଷୁ ଚ ରାଜନ୍ଯା ଧାର୍ମିକାଃ ସର୍ବକାମଦାଃ ।
ମାନସାଶ୍ଚ ମହାରାଜ ବୈଶ୍ଯଧର୍ମୋପଜୀବିନଃ ॥ 6-11-37 (39063)
ସର୍ବକାମସମାଯୁକ୍ତାଃ ଶୂରା ଧର୍ମାର୍ଥନିଶ୍ଚିତାଃ ।
ଶୂଦ୍ରାସ୍ତୁ ମନ୍ଦଗା ନିତ୍ଯଂ ପୁରୁଷା ଧର୍ମଶୀଲିନଃ ॥ 6-11-38 (39064)
ନ ତତ୍ର ରାଜା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନ ଦଣ୍ଡୋ ନ ଚ ଦଣ୍ଡିକାଃ।
ସ୍ବଧର୍ମେଣୈବ ଧର୍ମଜ୍ଞାସ୍ତେ ରକ୍ଷନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-11-39 (39065)
ଏତାବଦେବ ଶକ୍ଯଂ ତୁ ତତ୍ର ଦ୍ବୀପେ ପ୍ରଭାଷିତୁମ୍।
ଏତଦେବ ଚ ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ଶାକଦ୍ବୀପେ ମହୌଜସି ॥ ॥ 6-11-40 (39066)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୂମିପର୍ବଣି ଏକାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-11-4 ଗ୍ରହଂ ରାହୁମ୍ ॥ 6-11-5 ପର୍ବତାକୃତିତ୍ବାଜ୍ଜମ୍ବୁପର୍ବତ ଇତ୍ଯୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-11-6 କ୍ଷେତ୍ରଫଲତଃ ପଞ୍ଚସହସ୍ରାଯାମତ୍ବାଜ୍ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପସ୍ଯ ତଦୁଭଯତଃ ପଞ୍ଚପଞ୍ଚଭିଃ ସହସ୍ରୈଃ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ବିଷ୍କମ୍ଭୋ ବିସ୍ତାରଃ ତେନ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ଦ୍ବୀପସ୍ଯ ପଞ୍ଚଦଶସହସ୍ରଯୋଜନୋ ବ୍ଯାସଃ। ଦ୍ବିଗୁଣଃ ଦଶସହସ୍ରଯୋଜନଃ ପରିମଣ୍ଡଲଶ୍ଚେଦୁଭଯତଃ ସମୁଦ୍ରବେଷ୍ଟନେନ ସହ ଚତ୍ବାରିଂଶତ୍ସହସ୍ରଃ। ଏବଂ ତୃତୀଯୋଽଶୀତିସହସ୍ରଃ। ଚତୁର୍ଥଃ ଷଷ୍ଟିସହସ୍ରାଧିକଂ ଲକ୍ଷମ୍। ପଞ୍ଚମୋ ଲକ୍ଷତ୍ରଯଂ ବିଂଶତିସହସ୍ରାଣି । ଷଷ୍ଠୋ ଲକ୍ଷଷଙ୍କଂ ଚତ୍ବାରିଂଶତ୍ସହସ୍ରାଣି। ସପ୍ତମୋ ଦ୍ବାଦଶଲକ୍ଷାଣ୍ଯଶୀତିସହସ୍ରାଣି। ଏତେଷାଂ ସଂକଲନେ ପଞ୍ଚବିଂଶତିଲକ୍ଷାଣି ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶତ୍ସହସ୍ରାଣି ଯୋଜନାନି ସପ୍ତାନାଂ ଦ୍ବୀପାନାଂ ସମୁଦ୍ରାଣଂ ବିସ୍ତାରଃ॥ 6-11-18 ରେବତୀ ଜ୍ଯୋତିର୍ମଣ୍ଡଲରୂପେଣ ଦିବି ବିଭ୍ରମ୍ଯମାଣାପି ଦିବ୍ଯେନ ରୂପେଣାତ୍ରାପି ବର୍ତତେ ଏବ । ବିଧିର୍ମର୍ଯାଦା ପିତାମହେନ କୃତା ॥ 6-11-21 ପତଗବର୍ଣଂ ବ୍ଯାଚଷ୍ଟେ ତମୋରିତି। ମିଶ୍ରୋବର୍ଣଃ ପତଗ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-11-22 ଯସ୍ମାତ୍ ଶ୍ଯାମୋ ଗିରିସ୍ତସ୍ମାତ୍ତତ୍ସ୍ଥାନାଂ ଶ୍ଯାମୋ ବର୍ଣଃ ପ୍ରବୃତ୍ତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 012
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.12. ଅଧ୍ଯାଯଃ 012
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କ୍ରୌଞ୍ଚଦିଦ୍ବୀପବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-12-0 (39067)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-12-0x (3984)
ଉତ୍ତରେଷୁ ଚ କୌରବ୍ଯ ଦ୍ବୀପେଷୁ ଶ୍ରୂଯତେ କଥା।
ଏବଂ ତତ୍ର ମହାରାଜ ବ୍ରୁବତଶ୍ଚ ନିବୋଧ ମେ ॥ 6-12-1 (39068)
ଘୃତତୋଯଃ ସମୁଦ୍ରୋଽତ୍ର ଦଧିମଣ୍ଡୋଦକୋଽପରଃ ।
ସୁରୋଦଃ ସାଗରଶ୍ଚୈବ ତଥାନ୍ଯୋ ଜଲସାଗରଃ ॥ 6-12-2 (39069)
ପରସ୍ପରେଣ ଦ୍ବିଗୁଣାଃ ସର୍ବେ ଦ୍ବୀପା ନରାଧିପ ।
ପର୍ବତାଶ୍ଚ ମହାରାଜ ସମୁଦ୍ରୈଃ ପରିବାରିତାଃ ॥ 6-12-3 (39070)
ଗୌରସ୍ତୁ ମଧ୍ଯମେ ଦ୍ବୀପେ ଗିରିର୍ମାନଃଶିଲୋ ମହାନ୍ ।
ପର୍ବତଃ ପଶ୍ଚିମେ କୃଷ୍ଣୋ ନାରାଯଣସଖୋ ନୃପ ॥ 6-12-4 (39071)
ତତ୍ର ରତ୍ନାନି ଦିବ୍ଯାନି ସ୍ବଯଂ ରକ୍ଷତି କେଶବଃ ।
ପ୍ରସନ୍ନଶ୍ଚାଭବତ୍ତତ୍ର ପ୍ରଜାନାଂ ବ୍ଯଦଧତ୍ସୁଖମ୍ ॥ 6-12-5 (39072)
କୁଶସ୍ତମ୍ବଃ କୁଶଦ୍ବୀପେ ମଧ୍ଯେ ଜନପଦୈଃ ସହ ।
ସଂପୂଜ୍ଯତେ ଶାଲ୍ମଲିଶ୍ଚ ଦ୍ବୀପେ ଶାଲ୍ମଲିକେ ନୃପ ॥ 6-12-6 (39073)
କ୍ରୌଞ୍ଚଦ୍ବୀପେ ମହାକ୍ରୌଞ୍ଚୋ ଗିରୀ ରତ୍ନଚଯାକରଃ ।
ସଂପୂଜ୍ଯତେ ମହାରାଜ ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯେନ ନିତ୍ଯଦା ॥ 6-12-7 (39074)
ଗୋମନ୍ତଃ ପର୍ବତୋ ରାଜନ୍ସୁମହାନ୍ସର୍ବଧାତୁମାନ୍ ।
ଯତ୍ର ନିତ୍ଯଂ ନିବସତି ଶ୍ରୀମାନ୍କମଲଲୋଚନଃ ॥ 6-12-8 (39075)
ମୋକ୍ଷିଭିଃ ସଂସ୍ତୁତୋ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଭୁର୍ନାରାଯଣୋ ହରିଃ ।
କୁଶଦ୍ବୀପେ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପର୍ବତୋ ବିଦ୍ରୁମୈଶ୍ଚିତଃ ॥ 6-12-9 (39076)
ସୁନାମା ନାମ ଦୁର୍ଧର୍ଷୋ ଦ୍ବିତୀଯୋ ହେମପର୍ବତଃ ।
ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ନାମ କୌରବ୍ଯ ତୃତୀଯଃ କୁମୁଦୋ ଗିରିଃ ॥ 6-12-10 (39077)
ଚତୁର୍ଥଃ ପୁଷ୍ପବାନ୍ନାମ ପଞ୍ଚମସ୍ତୁ କୁଶେଶଯଃ ।
ଷଷ୍ଠୋ ହରିଗିରିର୍ନାମ ଷଡେତେ ପର୍ବତୋତ୍ତମାଃ ॥ 6-12-11 (39078)
ତେଷାମନ୍ତରବିଷ୍କମ୍ଭୋ ଦ୍ବିଗୁଣଃ ସର୍ବଭାଗଶଃ ।
ଔଦ୍ଭିଦଂ ପ୍ରଥମଂ ବର୍ଷଂ ଦ୍ବିତୀଯଂ ବେଣୁମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 6-12-12 (39079)
ତୃତୀଯଂ ସୁରଥାକାରଂ ଚତୁର୍ଥଂ କମ୍ବଲଂ ସ୍ମୃତମ୍ ।
ଧୃତିମତ୍ପଞ୍ଚମଂ ବର୍ଷଂ ଷଷ୍ଠଂ ପ୍ରଭାକରମ୍ ॥ 6-12-13 (39080)
ସପ୍ତମଂ କାପିଲଂ ବର୍ଷଂ ସପ୍ତୈତେ ବର୍ଷଲମ୍ଭକାଃ ।
ଏତେଷୁ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପ୍ରଜାଶ୍ଚ ଜଗତୀଶ୍ବର ॥ 6-12-14 (39081)
ବିହରନ୍ତେ ରମନ୍ତେ ଚ ନ ତେଷୁ ମ୍ରିଯତେ ଜନଃ।
ନ ତେଷୁ ଦସ୍ଯବଃ ସନ୍ତି ମ୍ଲେଚ୍ଛଜାତ୍ଯୋପି ବା ନୃପ ॥ 6-12-15 (39082)
ଗୌରପ୍ରାଯୋ ଜନଃ ସର୍ବଃ ସୁକୁମାରଶ୍ଚ ପାର୍ଥିବ ।
ଅବଶିଷ୍ଟେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ମନୁଜେଶ୍ବର ॥ 6-12-16 (39083)
ଯଥାଶ୍ରୁତଂ ମହାରାଜ ତଦବ୍ଯଗ୍ରମନାଃ ଶ୍ରୃଣୁ ।
କ୍ରୌଞ୍ଚଦ୍ବୀପେ ମହାରା କ୍ରୌଞ୍ଚୋ ନାମ ମହାଗିରିଃ ॥ 6-12-17 (39084)
କ୍ରୌଞ୍ଚାତ୍ପରୋ ବାମନକୋ ବାମନାଦନ୍ଧକାରକଃ।
ଅନ୍ଧକାରାତ୍ପରୋ ରାଜନ୍ମୈନାକଃ ପର୍ବତୋତ୍ତମଃ । 6-12-18 (39085)
ମୈନାକାତ୍ପରତୋ ରାଦନ୍ଗୋବିନ୍ଦୋ ଗିରିରୁତ୍ତମଃ ।
ଗୋବିନ୍ଦାତ୍ପରତୋ ରାଜନ୍ନିବିଡୋ ନାମ ପର୍ବତଃ ॥ 6-12-19 (39086)
ପରସ୍ତୁ ଦ୍ବିଗୁଣସ୍ତେଷାଂ ବିଷ୍କମ୍ଭୋ ବଂଶବର୍ଧନ ।
ଦେଶାଂସ୍ତତ୍ର ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶ୍ରୃଣୁ ॥ 6-12-20 (39087)
କ୍ରୋଞ୍ଚସ୍ଯ କୁଶଲୋ ଦେଶୋ ବାମନସ୍ଯ ମନୋନୁଗଃ।
ମନୋନୁଗାତ୍ପରଶ୍ଚୋଷ୍ଣୋ ଦେଶଃ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ ॥ 6-12-21 (39088)
ଉଷ୍ଣାତ୍ପରଃ ପ୍ରାବରକଃ ପ୍ରାବାରାଦନ୍ଧକାରକଃ।
ଅନ୍ଧକାରକଦେଶାତ୍ତୁ ମୁନିଦେଶଃ ପରଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 6-12-22 (39089)
ମୁନିଦେଶାତ୍ପରଶ୍ଚୈବ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ଦୁନ୍ଦୁଭିସ୍ବନଃ।
ସିଦ୍ଧଚାରଣସଂକୀର୍ଣୋ ଗୌରପ୍ରାଯୋ ଜନାଧିପ ॥ 6-12-23 (39090)
ଏତେ ଦେଶା ମହାରାଜ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସେବିତାଃ ।
ପୁଷ୍କରେ ପୁଷ୍କରୋ ନାମ ପର୍ବତୋ ମଣିରତ୍ନବାନ୍ ॥ 6-12-24 (39091)
ତତ୍ର ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଭବତି ସ୍ବଯଂ ଦେବଃ ପ୍ରଜାପତିଃ ।
ତଂ ପର୍ଯୁପାସତେ ନିତ୍ଯଂ ଦେବାଃ ସର୍ବେ ମହର୍ଷଯଃ ॥ 6-12-25 (39092)
ବାଗ୍ଭିର୍ମନୋନୁକୂଲାଭିଃ ପୂଜଯନ୍ତୋ ଜନାଧିପ।
ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପାତ୍ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ରତ୍ନାନି ବିବିଧାନ୍ଯୁତ ॥ 6-12-26 (39093)
ଦ୍ବୀପେଷୁ ତେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ପ୍ରଜାନାଂ କୁରୁସତ୍ତମ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ସତ୍ଯେନ ପ୍ରଜାନାଂ ହି ଦମେନ ଚ ॥ 6-12-27 (39094)
ଆରୋଗ୍ଯାଯୁଃପ୍ରମାଣାଭ୍ଯାଂ ଦ୍ବିଗୁଣଂ ଦ୍ବିଗୁଣଂ ତତଃ।
ଏକୋ ଜନପଦୋ ରାଜନ୍ଦ୍ବୀପେଷ୍ବେତେଷୁ ଭାରତ।
ଉକ୍ତା ଜନପଦା ଯେଷୁ ଧର୍ମଶ୍ଚୈକଃ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 6-12-28 (39095)
ଈଶ୍ବରୋ ଦଣ୍ଡମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ସ୍ବଯମେବ ପ୍ରଜାପତିଃ ।
ଦ୍ବୀପାନେତାନ୍ମହାରାଜ ରକ୍ଷଂସ୍ତିଷ୍ଠତି ନିତ୍ଯଦା ॥ 6-12-29 (39096)
ସ ରାଜା ସ ଶିବୋ ରାଜନ୍ସ ପିତା ପ୍ରତିତାମହଃ ।
ଗୋପାଯତି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଜାଃ ସଜଡପଣ୍ଡିତାଃ ॥ 6-12-30 (39097)
ଭୋଜନଂ ଚାତ୍ର କୌରବ୍ଯ ପ୍ରଜାଃ ସ୍ବଯମୁପସ୍ଥିତମ୍ ।
ସିଦ୍ଧମେବ ମହାବାହୋ ତଦ୍ଧି ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ନିତ୍ଯଦା ॥ 6-12-31 (39098)
ତତଃ ପରଂ ସମା ନାମ ଦୃଶ୍ଯତେ ଲୋକସଂସ୍ଥିତିଃ।
ଚତୁରଶ୍ର ମହାରାଜ ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶତ୍ତୁ ମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 6-12-32 (39099)
ତତ୍ର ତିଷ୍ଠନ୍ତି କୌରବ୍ଯ ଚତ୍ବାରୋ ଲୋକସଂମତାଃ।
ଦିଗ୍ଗଜା ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବାମନୈରାବତାଦଯଃ ॥ 6-12-33 (39100)
ସୁପ୍ରତୀକସ୍ତଦା ରାଜନ୍ପ୍ରଭିନ୍ନକରଟାମୁଖଃ।
ତସ୍ଯାହଂ ପରିମାଣଂ ତୁ ନ ସଂଖ୍ଯାତୁମିହୋତ୍ସହେ ॥ 6-12-34 (39101)
ଅସଂଖ୍ଯାତଃ ସ ନିତ୍ଯଂ ହି ତିର୍ଯଗୂର୍ଧ୍ବମଧସ୍ତଥା ।
ତତ୍ର ବୈ ବାଯବୋ ବାନ୍ତି ଦିଗ୍ଭ୍ଯଃ ସର୍ବାଭ୍ଯ ଏବ ହି ॥ 6-12-35 (39102)
ଅସଂବଦ୍ଧା ମହାରାଜ ତାନ୍ନିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ତେ ଗଜାଃ ।
ପୁଷ୍କରୈଃ ପଦ୍ମସଂକାଶୈର୍ବିକସଦ୍ଭିର୍ମହାପ୍ରଭୈଃ ॥ 6-12-36 (39103)
ଶତଧା ପୁନରେବାଶୁ ତେ ତାନ୍ମୁଞ୍ଚନ୍ତି ନିତ୍ଯଶଃ ।
ଶ୍ବସଦ୍ଭିର୍ମୁଚ୍ଯମାନାସ୍ତୁ ଦିଗ୍ଗଜୈରିହ ମାରୁତାଃ ।
ଆଗଚ୍ଛନ୍ତି ମହାରାଜ ତତସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ବୈ ପ୍ରଜାଃ ॥ 6-12-37 (39104)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-12-38x (3985)
ପରୋ ବୈ ବିସ୍ତରୋଽତ୍ଯର୍ଥଂ ତ୍ବଯା ସଞ୍ଜଯ କୀର୍ତିତଃ।
ଦର୍ଶିତଂ ଦ୍ବୀପସଂସ୍ଥାନମୁତ୍ତରଂ ବ୍ରୂହି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-12-38 (39105)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-12-39x (3986)
ଉକ୍ତା ଦ୍ବୀପା ମହାରାଜ ଗ୍ରହଂ ବୈ ଶୃଣୁ ତତ୍ତ୍ବତଃ ।
ସ୍ବର୍ଭାନୋଃ କୌରବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯାବଦେବ ପ୍ରମାଣତଃ ॥ 6-12-39 (39106)
ପରିମଣ୍ଡଲୋ ମହାରାଜ ସ୍ବର୍ଭାନୁଃ ଶ୍ରୂଯତେ ଗ୍ରହଃ ।
ଯୋଜନାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ବିଷ୍କମ୍ଭୋ ଦ୍ବାଦଶାସ୍ଯ ବୈ ॥ 6-12-40 (39107)
ପରିଣାହେନ ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶଦ୍ବିପୁଲତ୍ବେନ ଚାନଘ ।
ଷଷ୍ଟିମାହୁଃ ଶତାନ୍ଯସ୍ଯ ବୁଧାଃ ପୌରାଣିକାସ୍ତଥା ॥ 6-12-41 (39108)
ଚନ୍ଦ୍ରମାସ୍ତୁ ସହସ୍ରାଣି ରାଜନ୍ନେକାଦଶ ସ୍ମୃତଃ ।
ବିଷ୍କମ୍ଭେଣ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶତ୍ତୁ ମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 6-12-42 (39109)
ଏକୋନଷଷ୍ଟିବିଷ୍କମ୍ଭଂ ଶୀତରଶ୍ମେର୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-12-43 (39110)
ସୂର୍ଯସ୍ତ୍ବଷ୍ଟୌ ସହସ୍ରାଣି ଦ୍ବେ ଚାନ୍ଯେ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ବିଷ୍କମ୍ଭେଣ ତତୋ ରାଜନ୍ମଣ୍ଡଲଂ ତ୍ରିଂଶତା ସମମ୍ ॥ 6-12-44 (39111)
ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶତଂ ରାଜନ୍ବିପୁଲତ୍ବେନ ଚାନଘ।
ଶ୍ରୂଯତେ ପରମୋଦାରଃ ପତଗୋଽସୌ ବିଭାବସୁଃ ॥ 6-12-45 (39112)
ଏତତ୍ପ୍ରମାଣମର୍କସ୍ଯ ନିର୍ଦିଷ୍ଟମିହ ଭାରତ ।
ସ ରାହୁଶ୍ଛାଦଯତ୍ଯେତୌ ଯଥାକାଲଂ ମହାତ୍ତଯା ॥ 6-12-46 (39113)
ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯୌ ମହାରାଜ ସଂକ୍ଷେପୋଽଯମୁଦାହୃତଃ ।
ଇତ୍ଯେତତ୍ତେ ମହାରାଜ ପୃଚ୍ଛତଃ ଶାସ୍ତ୍ରଚକ୍ଷୁଷା ॥ 6-12-47 (39114)
ସର୍ବମୁକ୍ତଂ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ତସ୍ମାଚ୍ଛମମବାପ୍ନୁହି ।
ଯଥୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସନିର୍ମାଣମିଦଂ ଜଗତ୍ ॥ 6-12-48 (39115)
ତସ୍ମାଦାଶ୍ବସ କୌରବ୍ଯ ପୁତ୍ରଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ପ୍ରତି।
ଶ୍ରୁତ୍ବେଦଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭୂମିପର୍ବ ମନୋନୁଗମ୍ ॥ 6-12-49 (39116)
ଶ୍ରୀମାନ୍ଭବତି ରାଜନ୍ଯଃ ସିଦ୍ଧାର୍ଥଃ ସାଧୁସଂମତଃ ।
ଆଯୁର୍ବଲଂ ଚ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ତସ୍ଯ ତେଜଶ୍ଚ ବର୍ଧତେ ॥ 6-12-50 (39117)
ଯଃ ଶୃଣୋତି ମହୀପାଲ ପର୍ବଣୀଦଂ ଯତବ୍ରତଃ ।
ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପିତରସ୍ତସ୍ଯ ତଥୈବ ଚ ପିତାମହାଃ ॥ 6-12-51 (39118)
ଇଦଂ ତୁ ଭାରତଂ ବର୍ଷଂ ଯତ୍ର ବର୍ତାମହେ ବଯମ୍।
ପୂର୍ବୈଃ ପ୍ରବର୍ତିତଂ ପୁଣ୍ଯଂ ତତ୍ସର୍ବଂ ଶ୍ରୁତବାନସି ॥ ॥ 6-12-52 (39119)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୂମିପର୍ବଣି ଦ୍ବାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ॥ ସମାପ୍ତମିଦଂ ଭୂମିପର୍ବ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-12-4 ମାନଃଶିଲୋ ମନଃଶିଲାମଯଃ ॥ 6-12-34 ତସ୍ଯ ଗଜଚତୁଷ୍ଟଯସ୍ଯ ପୃଥିବ୍ଯା ଆଶ୍ରଯଭୂତସ୍ଯ । ତତ୍କସ୍ଯୋପରିବର୍ତତେ ଇତି ଦୁର୍ବଚମ୍। ତେନ ଈଶ୍ବରଶକ୍ତ୍ଯୈବ ଦିଗ୍ଗଜା ଧ୍ରିଯନ୍ତ ଇତି ଭାବଃ ॥ 6-12-36 ପୁଷ୍କରୈଃ ଶୁଣ୍ଡାଗ୍ରୈଃ ॥ 6-12-39 ଉତ୍ତରଂ ସୂର୍ଯେନ୍ଦୁରାହୁପ୍ରମାଣମ୍ ॥ 6-12-41 ପରିଣାହେନ ପରିଧିନା ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶତ୍ସହସ୍ରାଣି ବିପୁଲତ୍ବେନ ତତୋଽପ୍ଯାଧିକ୍ଯେନ ॥ 6-12-42 ଷଷ୍ଟିର୍ଯୋଜନାନି ପରିଣାହ ଏବେତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-12-45 ପତଗଃ ଶୀଘ୍ରଗଃ । ବିଭାବସୁଃ ସୂର୍ଯଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 013
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.13. ଅଧ୍ଯାଯଃ 013
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଞ୍ଜଯେନ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂପ୍ରତି ଭୀଷ୍ମହନନକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-13-0 (39120)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-13-0x (3987)
ଅଥ ଗାବଲ୍ଗଣିର୍ବିଦ୍ବାନ୍ସଂଯୁଗାଦେତ୍ଯ ଭାରତ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦର୍ଶୀ ସର୍ବସ୍ଯ ଭୂତଭବ୍ଯଭବିଷ୍ଯବିତ୍ ॥ 6-13-1 (39121)
ଧ୍ଯାଯତେ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରାଯ ସହସୋତ୍ପତ୍ଯ ଦୁଃଖିତଃ ।
ଆଚଷ୍ଟ ନିହତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଭରତାନାଂ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-13-2 (39122)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-13-3x (3988)
ସଞ୍ଜଯୋଽହଂ ମହାରାଜ ନମସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ହତୋ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭରତାନାଂ ପିତାମହଃ ॥ 6-13-3 (39123)
କକୁଦଂ ସର୍ବଯୋଧାନାଂ ଧାମ ସର୍ବଧନୁଷ୍ମତାମ୍।
ଶରତଲ୍ପଗତଃ ସୋଽଦ୍ଯ ଶେତେ କୁରୁପିତାମହଃ॥ 6-13-4 (39124)
ଯସ୍ଯ ବୀର୍ଯଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଦ୍ଯୂତଂ ପୁତ୍ରସ୍ତବାକରୋତ୍।
ସ ଶେତେ ନିହତୋ ରାଜନ୍ସଂଖ୍ଯେ ଭୀଷ୍ମଃ ଶିଖଣ୍ଡିନା ॥ 6-13-5 (39125)
ଯଃ ସର୍ବାନ୍ପୃଥିବୀପାଲାନ୍ସମବେତାନ୍ମହାମୃଧେ ।
ଜିଗାଯୈକରଥେନୈବ କାଶିପୁର୍ଯାଂ ମହାରଥଃ ॥ 6-13-6 (39126)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଂ ରଣେ ରାମଂ ଯୋଽଯୁଧ୍ଯଦପସଂଭ୍ରମଃ ।
ନ ହତୋ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ସ ହତୋଽଦ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନା ॥ 6-13-7 (39127)
ମହେନ୍ଦ୍ରସଦୃଶଃ ଶୌର୍ଯେ ସ୍ଥୈର୍ଯେ ଚ ହିମବାନିବ ।
ସମୁଦ୍ର ଇବ ଗାମ୍ଭୀର୍ଯୋ ସହିଷ୍ଣୁତ୍ବେ ଧରାସମଃ ॥ 6-13-8 (39128)
ଶରଦଂଷ୍ଟ୍ରୋ ଧନୁର୍ବକ୍ରଃ ଖଙ୍ଗିଜିହ୍ବୋ ଦୁରାସଦଃ।
ନରସିଂହଃ ପିତା ତେଽଦ୍ଯ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯେନ ନିପାତିତଃ ॥ 6-13-9 (39129)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାସୈନ୍ଯଂ ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୋଦ୍ଯତମାହବେ।
ପ୍ରାବେପତ ଭଯୋଦ୍ବିଗ୍ନଂ ସିଂହ ଦୃଷ୍ଟ୍ବେବ ଗୋଗଣଃ ॥ 6-13-10 (39130)
ପରିରକ୍ଷ୍ଯ ସ ସେନାଂ ତେ ଦଶରାତ୍ରମନୀକହା ।
ଜଗାମାସ୍ତମିବାଦିତ୍ଯଃ କୃତ୍ବା କର୍ମ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 6-13-11 (39131)
ଯଃ ସ ଶକ୍ର ଇବାକ୍ଷୋଭ୍ଯୋ ବର୍ଷନ୍ବାଣାନ୍ସହସ୍ରଶଃ।
ଜଘାନ ଯୁଧି ଯୋଧାନାମର୍ବୁଦଂ ଦଶଭିର୍ଦିନୈଃ ॥ 6-13-12 (39132)
ସ ଶେତେ ନିହତୋ ଭୂମୌ ବାତଭଗ୍ନ ଇବ ଦ୍ରୁମଃ।
ତବ ଦୁର୍ମନ୍ତ୍ରିତେ ରାଜନ୍ଯଥା ନାର୍ହଃ ସ ଭାରତ ॥ ॥ 6-13-13 (39133)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-13-4 କକୁଦଂ ରାଜ୍ଞାଂ ମଧ୍ଯେ ଧ୍ବଜତୁଲ୍ଯମ୍। ଧାମ ତେଜଃ ॥ 6-13-7 ଅପସଂଭ୍ରମୋ ନିର୍ଭଯଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 014
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.14. ଅଧ୍ଯାଯଃ 014
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ଭୀଷ୍ମହନନଶ୍ରବଣାତ୍ପରିଶୋଚନପୂର୍ବକଂ ସଂଜଯଂପ୍ରତି ବିସ୍ତରେଣ ଭୀଷ୍ମାଦିଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନଚୋଦନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-14-0 (39134)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-14-0x (3989)
କଥଂ କୁରୂଣାମୃଷଭୋ ହତୋ ଭୀଷ୍ମଃ ଶିଖଣ୍ଡିନା।
କଥଂ ରଥାର୍ତ୍ସ ନ୍ଯପତିତ୍ପିତା ମେ ବାସବୋପମଃ ॥ 6-14-1 (39135)
କଥମାଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ଯୋଧା ହୀନା ଭୀଷ୍ମେଣ ସଂଜଯ ।
ବଲିନା ଦେବକଲ୍ପେନ ଗୁର୍ବର୍ଥେ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣା ॥ 6-14-2 (39136)
ତସ୍ମିନ୍ହତେ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞେ ମହେଷ୍ବାସେ ମହାବଲେ ।
ମହାସତ୍ବେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରେ କିମୁ ଆସୀନ୍ମନସ୍ତବ ॥ 6-14-3 (39137)
ଆର୍ତିଂ ପରାମାବିଶତି ମନଃ ଶଂସସି ମେ ହତମ୍ ।
କୁରୂଣାମୃଷଭଂ ବୀରମକମ୍ପଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭମ୍ ॥ 6-14-4 (39138)
କେ ତଂ ଯାନ୍ତମନୁପ୍ରାପ୍ତାଃ କେ ବାସ୍ଯସନ୍ପୁରୋଗମାଃ।
କେଽତିଷ୍ଠନ୍କେ ନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ କେଽନ୍ବବର୍ତନ୍ତ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-5 (39139)
କେ ଶୂରା ରଥଶାର୍ଦୂଲମଦ୍ଭୁତଂ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭମ୍ ।
ତଥାଽନୀକଂ ଗାହମାନଂ ସହସା ପୃଷ୍ଠତୋଽନ୍ବଯୁଃ ॥ 6-14-6 (39140)
ଯସ୍ତମୋର୍କ ଇବାପୋହନ୍ପରସୈନ୍ଯମମିତ୍ରହା ।
ସହସ୍ରରଶ୍ମିପ୍ରତିମଃ ପରେଷାଂ ଭଯମାଦଧତ୍ ॥ 6-14-7 (39141)
ଅକରୋଦ୍ଦୁଷ୍କରଂ କର୍ମ ରଣେ ପାଣ୍ଡୁସୁତେଷୁ ଯଃ ।
ଗ୍ରସମାନମନୀକାନି ଯ ଏନଂ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-14-8 (39142)
କୃତିନଂ ତଂ ଦୁରାଧର୍ଷଂ ସଞ୍ଜଯାସ୍ଯ ତ୍ବମନ୍ତିକେ ।
କଥଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଯୁଦ୍ଧେ ପାଣ୍ଡବାଃ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-14-9 (39143)
ନିକୃନ୍ତନ୍ତମନୀକାନି ଶରଦଂଷ୍ଟ୍ରଂ ମନସ୍ବିନମ୍ ।
ଚାପବ୍ଯାତ୍ତାନନଂ ଘୋରମସିଜିହ୍ବଂ ଦୁରାସଦମ୍ ॥ 6-14-10 (39144)
ଅନର୍ହଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ହ୍ରୀମନ୍ତମପରାଜିତମ୍ ।
ପାତଯାମାସ କୌନ୍ତେଯଃ କଥଂ ତମଜିତଂ ଯୁଧି ॥ 6-14-11 (39145)
ଉଗ୍ରଧନ୍ବାନମୁଗ୍ରେଷୁଂ ବର୍ତମାନଂ ରଥୋତ୍ତମେ ।
ପରେଷାମୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ପ୍ରଚିନ୍ବନ୍ତମଥେଷୁଭିଃ ॥ 6-14-12 (39146)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହତ୍ସୈନ୍ଯଂ ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୋଦ୍ଯତମାହବେ ।
କାଲାଗ୍ନିମିବ ଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ସମଚେଷ୍ଟତ ନିତ୍ଯଶଃ ॥ 6-14-13 (39147)
ପରିକୃଷ୍ଯ ସ ସେନାଂ ତୁ ଦଶରାତ୍ରମନୀକହା ।
ଦଗାମାସ୍ତମିବାଦିତ୍ଯଃ କୃତ୍ବା କର୍ମ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 6-14-14 (39148)
ଯଃ ସ ଶକ୍ର ଇବାକ୍ଷଯ୍ଯଂ ବର୍ଷଂ ଶରମଯଂ କ୍ଷିପନ୍ ।
ଜଘାନ ଯୁଧି ଯୋଧାନାମର୍ବୁଦଂ ଦଶଭିର୍ଦିନୈଃ ॥ 6-14-15 (39149)
ସ ଶେତେ ନିହତୋ ଭୂମୌ ବାତଭୁଗ୍ନ ଇବ ଦ୍ରୁମଃ ।
ମମ ଦୁର୍ମନ୍ତ୍ରିତେନାଜୌ ଯଥା ନାର୍ହତି ଭାରତଃ ॥ 6-14-16 (39150)
କଥଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକିନୀ ।
ପ୍ରହର୍ତୁମଶକତ୍ତତ୍ର ଭୀଷ୍ମଂ ଭୀମପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-14-17 (39151)
କଥଂ ଭୀଷ୍ମେଣ ସଂଗ୍ରାମଂ ପ୍ରାକୁର୍ବନ୍ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନାଃ।
କଥଂ ଚ ନାଜଯଦ୍ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣେ ଜୀବତି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-18 (39152)
କୃପେ ସନ୍ନିହିତେ ତତ୍ର ଭରଦ୍ବାଜାତ୍ମଜେ ତଥା।
ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରହରତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ କଥଂ ସ ନିଧନଂ ଗତଃ ॥ 6-14-19 (39153)
କଥଂ ଚାତିରଥସ୍ତେନ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯେନ ଶିଖଣ୍ଡିନା।
ଭୀଷ୍ମୋ ବିନିହତୋ ଯୁଦ୍ଧେ ଦେବୈରପି ଦୁରାସଦଃ ॥ 6-14-20 (39154)
ଯଃ ସ୍ପର୍ଧତେ ରଣେ ନିତ୍ଯଂ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଂ ମହାବଲମ୍ ।
ଅଜିତଂ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ଶକ୍ରତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-14-21 (39155)
ତଂ ହତଂ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଂ ମହାରଥକୁଲୋଦିତମ୍ ।
ସଞ୍ଜଯାଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ବୀରଂ ଯେନ ଶର୍ମ ନ ବିଦ୍ମହେ ॥ 6-14-22 (39156)
ମାମକାଃ କେ ମହେଷ୍ବାସା ନାଜହୁଃ ସଞ୍ଜଯାଚ୍ଯୁତମ୍ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସମାଦିଷ୍ଟାଃ କେ ବୀରାଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-14-23 (39157)
ଯଚ୍ଛିଖଣ୍ଡିମୁଖାଃ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବା ଭୀଷ୍ମମଭ୍ଯଯୁଃ ।
କଚ୍ଚିତ୍ତେ କୁରବଃ ସର୍ବେ ନାଜହୁଃ ସଞ୍ଜଯାଚ୍ଯୁତମ୍ ॥ 6-14-24 (39158)
ଅଶ୍ମସାରମଯଂ ନୂନଂ ହୃଦଯଂ ମୁଦୃଢଂ ମମ।
ଯଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ହତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ନ ଦୀର୍ଯତେ ॥ 6-14-25 (39159)
ଯସ୍ମିନ୍ସତ୍ଯଂ ଚ ମେଧା ଚ ନୀତିଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭେ ।
ଅପ୍ରମେଯାଣି ଦୁର୍ଧର୍ଷେ କଥଂ ସ ନିହତୋ ଯୁଧି ॥ 6-14-26 (39160)
ମୌର୍ବୀଘୋଷସ୍ତନଯୁତ୍ନୁଃ ପୃଷତ୍କପୃଷତୋ ମହାନ୍ ।
ଧନୁର୍ହ୍ରାଦମହାଶବ୍ଦୋ ମହାମେଘ ଇବୋନ୍ନତଃ ॥ 6-14-27 (39161)
ଯୋଽଭ୍ଯବର୍ଷତ କୌନ୍ତେଯାନ୍ସପାଞ୍ଚାଲାନ୍ସସୃଞ୍ଜଯାନ୍।
ନିଘ୍ନନ୍ପରଥାନ୍ବୀରୋ ଦାନବାନିବ ବଜ୍ରଭୃତ୍ ॥ 6-14-28 (39162)
ଇଷ୍ବସ୍ତ୍ରସାଗରଂ ଘୋରଂ ବାଣଗ୍ରହଂ ଦୁରାସଦମ୍ ।
କାର୍ମୁକୋର୍ମିଣମକ୍ଷଯ୍ଯମଦ୍ବୀପଂ ଚଲମପ୍ଲବମ୍ ॥ 6-14-29 (39163)
ଗଦାସିମକରାବାସଂ ହଯାବର୍ତ୍ତଂ ଗଜାକୁଲମ୍ ।
ପଦାତିମତ୍ସ୍ଯକଲିଲଂ ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିନିଃସ୍ବନମ୍ ॥ 6-14-30 (39164)
ହଯାନ୍ଗଜପଦାତୀଂଶ୍ଚ ରଥାଂଶ୍ଚ ତରସା ବହୂନ୍ ।
ନିମଞ୍ଜଯନ୍ତଂ ସମରେ ପରବୀରାପହାରିଣମ୍ ॥ 6-14-31 (39165)
ବିଦହ୍ଯମାନଂ କୋପେନ ତେଜସା ଚ ପରଂତପମ୍ ।
ବେଲେବ ମକରାବାସଂ କେ ବୀରାଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-14-32 (39166)
ଭୀଷ୍ମୋ ଯଦକରୋତ୍କର୍ମ ସମରେ ସଞ୍ଜଯାରିହା ।
ଦୁର୍ଯୋଧନହିତାର୍ଥାଯ କେ ତସ୍ଯାସ୍ଯ ପୁରୋଽଭବନ୍ ॥ 6-14-33 (39167)
କେ ରକ୍ଷନ୍ଦକ୍ଷିଣଂ ଚକ୍ରଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାମିତତେଜସଃ ।
ପୃଷ୍ଠତଃ କେ ପରାନ୍ବୀରାନପାସେଧନ୍ଯତବ୍ରତାଃ ॥ 6-14-34 (39168)
କେ ପୁରସ୍ତାଦବର୍ତନ୍ତ ରକ୍ଷନ୍ତୋ ଭୀଷ୍ମମନ୍ତିକେ।
କେ ରକ୍ଷନ୍ନୁତ୍ତରଂ ଚକ୍ରଂ ବୀରା ବୀରକସ୍ଯ ଯୁଧ୍ଯତଃ ॥ 6-14-35 (39169)
ବାମେ ଚକ୍ରେ ବର୍ତମାନାଃ କେଽଘ୍ନନ୍ସଞ୍ଜଯ ସୃଞ୍ଜଯାନ୍।
ଅଗ୍ନତୋଽଗ୍ନ୍ଯମନୀକେଷୁ କେଽଭ୍ଯରକ୍ଷନ୍ଦୁରାସଦମ୍ ॥ 6-14-36 (39170)
ପାର୍ଶ୍ବତଃ କେଽଭ୍ଯରକ୍ଷନ୍ତ ଗଚ୍ଛନ୍ତୋ ଦୁର୍ଗମାଂ ଗତିମ୍।
ସମୂହେ କେ ପରାନ୍ବୀରାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-37 (39171)
ରକ୍ଷ୍ଯମାଣଃ କଥଂ ବୀରୈର୍ଗୋପ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ତେନ ତେ।
ଦୁର୍ଜଯାନାମନୀକାନି ନାଜଯଂସ୍ତରସା ଯୁଧି ॥ 6-14-38 (39172)
ସର୍ବଲୋକେଶ୍ବରସ୍ଯେବ ପରମସ୍ଯ ପ୍ରଜାପତେଃ।
କଥଂ ପ୍ରହର୍ତୁମପି ତେ ଶେକୁଃ ସଞ୍ଜଯ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-14-39 (39173)
ଯସ୍ମିନ୍ଦ୍ବୀପେ ସମାଶ୍ବସ୍ଯ ଯୁଧ୍ଯନ୍ତେ କୁରବଃ ପରୈଃ ।
ତଂ ନିମଗ୍ନଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଶଂସସି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-40 (39174)
ଯସ୍ଯ ବୀର୍ଯଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ମମ ପୁତ୍ରୋ ବୃହଦ୍ବଲଃ ।
ନ ପାଣ୍ଡବାନଗଣଯତ୍କଥଂ ସ ନିହତଃ ପରୈଃ ॥ 6-14-41 (39175)
ଯଃ ପୁରା ବିବୁଧୈଃ ସର୍ବୈଃ ସହାଯେ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦଃ ।
କାଙ୍କ୍ଷିତୋ ଦାନବାନ୍ଧ୍ନଦ୍ଭିଃ ପିତା ମମ ମହାବ୍ରତଃ ॥ 6-14-42 (39176)
ଯସ୍ମିଜ୍ଜାତେ ମହାବୀର୍ଯେ ଶାନ୍ତନୁର୍ଲୋକବିଶ୍ରୁତଃ ।
ଶୋକଂ ଦୈନ୍ଯଂ ଚ ଦୁଃସ୍ବଂ ଚ ପ୍ରାଜହାତ୍ସ ଚ ତତ୍କ୍ଷଣେ ॥ 6-14-43 (39177)
ପ୍ରୋକ୍ତଂ ପରାଯଣଂ ପ୍ରାଜ୍ଞଂ ସ୍ବଧର୍ମନିରତଂ ଶୁଚିମ୍।
ବେଦବେଦାଙ୍ଗତତ୍ବଜ୍ଞଂ କଥଂ ଶଂସସି ମେ ହତମ୍ ॥ 6-14-44 (39178)
ସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିନଯୋପେତଂ ଶାନ୍ତଂ ଦାନ୍ତଂ ମନସ୍ବିନମ୍।
ହତଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମନ୍ଯେ ଶେଷଂ ହତଂ ବଲମ୍ ॥ 6-14-45 (39179)
ଧର୍ମାଦଧର୍ମୋ ବଲବାନ୍ସଂପ୍ରାପ୍ତ ଇତି ମେ ମତିଃ ।
ଯତ୍ର ବୃଦ୍ଧଂ ଗୁରୁଂ ହତ୍ବା ରାଜ୍ଯମିଚ୍ଛନ୍ତି ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-14-46 (39180)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଃ ପୁରା ରାମଃ ସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିଦନୁତ୍ତମଃ ।
ଅମ୍ବାର୍ଥମୁଦ୍ଯତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧି ନିର୍ଜିତଃ ॥ 6-14-47 (39181)
ତମିନ୍ଦ୍ରସମକର୍ମାଣଂ କକୁଦଂ ସର୍ବଧନ୍ବିନାମ୍।
ହତଂ ଶଂସସି ମେ ଭୀଷ୍ମଂ କିଂ ନୁ ଦୁଃଖମତଃ ପରମ୍ ॥ 6-14-48 (39182)
ଅସକୃତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯବ୍ରାତାଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଯେନ ବିନିର୍ଜିତାଃ ।
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ବୀରେଣ ପରବୀରନିଘାତିନା।
ନ ହତୋ ଯୋ ମହାବୁଦ୍ଧିଃ ସ ହତୋଽଦ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନା ॥ 6-14-49 (39183)
ତସ୍ମାନ୍ନୂନଂ ମହାବୀର୍ଯାଦ୍ଭାର୍ଗବାଦ୍ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାତ୍।
ତେଜୋବୀର୍ଯବଲୈର୍ଯୂଯାଞ୍ଶିଖଣ୍ଡୀ ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜଃ ॥ 6-14-50 (39184)
ଯଃ ଶୂରଂ କୃତିନଂ ଯୁଦ୍ଧେ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରବିଶାରଦମ୍।
ପରମାସ୍ତ୍ରବିଦଂ ବୀରଂ ଜଘାନ ଭଗ୍ତର୍ଷଭମ୍ ॥ 6-14-51 (39185)
କେ ବୀରାସ୍ତମମିତ୍ରଘ୍ନମନ୍ବଯୁଃ ଶସ୍ତ୍ରସଂସଦି ।
ଶଂସ ମେ ତଦ୍ଯଥା ଚାସୀଦ୍ଯୁଦ୍ଭଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୈଃ ॥ 6-14-52 (39186)
ଯୋଷେବ ହତବୀରା ମେ ସେନ୍ମ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଞ୍ଜଯ ।
ଅଗୋପମିବ ଚୋଦ୍ଭ୍ରାନ୍ତଂ ଗୋକୁଲଂ ତଦ୍ବଲଂ ମମ ॥ 6-14-53 (39187)
ପୌରୁଷଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପରଂ ଯସ୍ମିନ୍ମହାହବେ।
ପରାସକ୍ତେ ଚ ବସ୍ତସ୍ମିନ୍କଥମାସୀନ୍ମନସ୍ତଦା ॥ 6-14-54 (39188)
ଜୀବିତେଽପ୍ଯଦ୍ଯ ସାମର୍ଥ୍ଯଂ କିମିବାସ୍ମାସୁ ସଞ୍ଜଯ।
ଘାତଯିତ୍ବା ମହାବୀର୍ଯଂ ପିତରଂ ଲୋକଧାର୍ମିକମ୍ ॥ 6-14-55 (39189)
ଅଗାଧେ ସଲିଲେ ମଗ୍ନାଂ ନାବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବେବ ପାରଗାଃ ।
ଭୀଷ୍ମେ ହତେ ଭୃଶଂ ଦୁଃଖାନ୍ମନ୍ଯେ ଶୋଚନ୍ତି ପୁତ୍ରକାଃ ॥ 6-14-56 (39190)
ଅଦ୍ରିସାରମଯଂ ନୂନଂ ହୃଦଯଂ ମମ ସଞ୍ଜଯ।
ଯଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ହତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ନ ଦୀର୍ଯତେ ॥ 6-14-57 (39191)
ଯସ୍ମିନ୍ନସ୍ତ୍ରାଣି ମେଧା ଚ ନୀତିଶ୍ଚ ପୁରୁଷର୍ଷଭେ।
ଅପ୍ରମେଯାଣି ଦୁର୍ଧର୍ଷେ କଥଂ ସ ନିହତୋ ଯୁଧି ॥ 6-14-58 (39192)
ନ ଚାସ୍ତ୍ରେଣ ନ ଶୌର୍ଯେଣ ତପସା ମେଧଯା ନ ଚ।
ନ ଧୃତ୍ଯା ନ ପୁନସ୍ତ୍ଯାଗାନ୍ମୃତ୍ଯୋଃ କଶ୍ଚିଦ୍ବିମୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-14-59 (39193)
କାଲୋ ନୂନଂ ମହାବୀର୍ଯଃ ସର୍ବଲୋକଦୁରତ୍ଯଯଃ ।
ଯତ୍ର ଶାନ୍ତନବଂ ଭୀଷ୍ମଂ ହତଂ ଶଂସସି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-60 (39194)
ପୁତ୍ରଶୋକାଭିସଂତପ୍ତୋ ମହଦ୍ଦୁଃଖମଚିନ୍ତଯନ୍ ।
ଆଶଂସେଽହଂ ପରଂ ତ୍ରାଣଂ ଭୀଷ୍ମାଚ୍ଛାନ୍ତନୁନନ୍ଦନାତ୍ ॥ 6-14-61 (39195)
ଯଦାଦିତ୍ଯମିବାପଶ୍ଯତ୍ପତିତଂ ଭ୍ରୁବି ସଞ୍ଜଯ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ଶାନ୍ତନବଂ କିଂ ତଦା ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ମତ ॥ 6-14-62 (39196)
ନାହଂ ସ୍ବେଷାଂ ପରେଷାଂ ବା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସଞ୍ଜଯ ଚିନ୍ତଯନ୍ ।
ଶେଷଂ କିଂଚିତ୍ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ପ୍ରତ୍ଯନୀକେ ମହୀକ୍ଷିତାମ୍ ॥ 6-14-63 (39197)
ଦାରୁଣଃ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମୋଽଯମୃଷିଭିଃ ସଂପ୍ରଦର୍ଶିତଃ ।
ଯତ୍ର ଶାନ୍ତନବଂ ହତ୍ବା ରାଜ୍ଯମିଚ୍ଛନ୍ତି ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-14-64 (39198)
ବଯଂ ବା ରାଜ୍ଯମିଚ୍ଛାମୋ ଘାତଯିତ୍ବା ମହାବ୍ରତମ୍।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେ ସ୍ଥିତାଃ ପାର୍ଥା ନାପରାଧ୍ଯନ୍ତି ପୁତ୍ରକାଃ ॥ 6-14-65 (39199)
ଏତଦାର୍ଯେଣ କର୍ତବ୍ଯଂ କୃଚ୍ଛ୍ରାସ୍ବାପତ୍ସୁ ସଞ୍ଜଯ ।
ପରାକ୍ରମଃ ପରାଶକ୍ତିସ୍ତତ୍ତୁ ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 6-14-66 (39200)
ଅନୀକାନି ବିନିଘ୍ନନ୍ତଂ ହ୍ରୀମନ୍ତମପରାଜିତମ୍ ।
କଥଂ ଶାନ୍ତନବଂ ତାତଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରା ନ୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-14-67 (39201)
ଯଥାଯୁକ୍ତାନ୍ଯନୀକାନି କଥଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ମହାତ୍ମଭିଃ।
କଥଂ ବା ନିହତୋ ଭୀଷ୍ମଃ ପିତା ସଞ୍ଜଯ ମେ ପରୈଃ ॥ 6-14-68 (39202)
ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ଚ କର୍ଣଶ୍ଚ ଶକୁନିଶ୍ଚାପି ସୌବଲଃ ।
ଦୁଃଶାସନଶ୍ଚ କିତବୋ ହତେ ଭୀଷ୍ମେ କିମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 6-14-69 (39203)
ଯଚ୍ଛରୀରୈରୁପାସ୍ତୀର୍ଣାଂ ନରବାରଣବାଜିନାମ୍ ।
ଶରଶକ୍ତିମହାଖଙ୍ଗତୋମରାକ୍ଷାଂ ମହାଭଯାମ୍।
ପ୍ରାବିଶନ୍କିତବା ମନ୍ଦାଃ ସଭାଂ ଯୁଦ୍ଧଦୁରାସଦାମ୍ ॥ 6-14-70 (39204)
ପ୍ରାଣଦ୍ଯୂତେ ପ୍ରତିଭଯେ କେଽଦୀବ୍ଯନ୍ତ ନରର୍ଷଭାଃ ।
କେ ଜୀଯନ୍ତେ ଜିତାସ୍ତତ୍ର କୃତଲକ୍ଷ୍ଯା ନିପାତିତାଃ ।
ଅନ୍ଯେ ଭୀଷ୍ମାଚ୍ଚାନ୍ତନବାତ୍ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-71 (39205)
ନ ହି ମେ ଶାନ୍ତିରସ୍ତୀହ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦେବବ୍ରତଂ ହତମ୍।
ପିତରଂ ଭୀମକର୍ମାଣଂ ଭୀଷ୍ମମାହବଶୋଭିନମ୍ ॥ 6-14-72 (39206)
ଆର୍ତିଂ ମେ ହୃଦଯେ ରୂଢାଂ ମହତୀଂ ପୁତ୍ରହାନିଜାମ୍।
ତ୍ବଂ ହି ମେ ସର୍ପିଷେବାଗ୍ନିମୁଦ୍ଦୀପଯସି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-73 (39207)
ମହାନ୍ତଂ ଭାରମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ବିଶ୍ରୁତଂ ସାର୍ବଲୌକିକମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିନିହତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ମନ୍ଯେ ଶୋଚନ୍ତି ପୁତ୍ରକାଃ ॥ 6-14-74 (39208)
ଶ୍ରୋଷ୍ଯାମି ତାନି ଦୁଃଖାନି ଦୁର୍ଯୋଧନକୃତାନ୍ଯହମ୍ ।
ତସ୍ମାନ୍ମେ ସର୍ବମାଚକ୍ଷ୍ବ ଯଦ୍ବୃତ୍ତଂ ତତ୍ର ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-75 (39209)
ଯଦ୍ବୃତ୍ତଂ ତତ୍ର ସଂଗ୍ରାମେ ମନ୍ଦସ୍ଯାବୁଦ୍ଧିସଂଭବମ୍ ।
ଅପନୀତଂ ସୁନୀତଂ ଯତ୍ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-14-76 (39210)
ଯତ୍କୃତଂ ତତ୍ର ସଂଗ୍ରାମେ ଭୀଷ୍ମେଣ ଜଯମିଚ୍ଛତା ।
ତେଜୋଯୁକ୍ତଂ କୃତାସ୍ତ୍ରେଣ ଶଂସ ତଚ୍ଚାପ୍ଯଶେଷତଃ ॥ 6-14-77 (39211)
ଯଥା ତଦଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ କୁରୁପାଣ୍ଡବସେନଯୋଃ ।
କ୍ରମେଣ ଯେନ ଯସ୍ମିଂଶ୍ଚ କାଲେ ଯଚ୍ଚ ଯଥାଽଭବତ୍ ॥ ॥ 6-14-78 (39212)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-14-1 ଅସ୍ଯ ତ୍ବମନ୍ତିକେ ସ୍ଥିତ୍ବା ସର୍ବଂ ଦୃଷ୍ଟବାନସୀତି ଶେଷଃ ॥ 6-14-12 ପ୍ରଚିନ୍ବନ୍ତଂ ପୁଷ୍ପବଦାଦଦାନମ୍ ॥ 6-14-13 ସମଚେଷ୍ଟତ ମ୍ରିଯମାଣପଶୁବଦ୍ଧସ୍ତପାଦବିକ୍ଷେପଂ କୃତବତ୍ ॥ 6-14-23 ଅଜୁସ୍ତ୍ଯକ୍ତବନ୍ତଃ ॥ 6-14-27 ମୌର୍ବୀଘୋଷେଣ ସ୍ତନଯିତ୍ନୁର୍ଗର୍ଜନ୍ମେଘ ଇବ । ପୃଷତ୍କପୃଷତୋ ବାଣବିନ୍ଦୁଃ ॥ 6-14-34 ଅପାସେଧନ୍ ନ୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-14-44 ପ୍ରୋକ୍ତ ଲୋକେ ଖ୍ଯାଢମ୍ ॥ 6-14-45 ସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିନଯୋପେତଂ ସର୍ବାସ୍ତ୍ରଶିକ୍ଷାଯୁକ୍ତମ୍ ॥ 6-14-54 ପରାସକ୍ତେ ପରଲୋକପ୍ରିଯେ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 015
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.15. ଅଧ୍ଯାଯଃ 015
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ଦୁଃଶାସନଂପ୍ରତି ଭୀଷ୍ମରକ୍ଷଣାଜ୍ଞାପନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-15-0 (39213)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-15-0x (3990)
ତ୍ବଦ୍ଯୁକ୍ତୋଽଯମନୁପ୍ରଶ୍ନୋ ମହାରାଜ ଯଥାର୍ହସି।
ନ ତୁ ଦୁର୍ଯୋଧନେ ଦୋଷମିମମାସଙ୍କ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 6-15-1 (39214)
ଯ ଆତ୍ମନୋ ଦୁଶ୍ଚରିତାଦଶୁଭଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାନ୍ନରଃ।
ଏନସା ତେନ ନାନ୍ଯଂ ସ ଉପାଶଙ୍କିତୁମର୍ହତି॥ 6-15-2 (39215)
ମହାରାଜ ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ନିନ୍ଦ୍ଯଂ ଯଃ ସର୍ବମାଚରେତ୍।
ସ ବଧ୍ଯଃ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ନିନ୍ଦିତାନି ସମାଚରନ୍ ॥ 6-15-3 (39216)
ନିକାରୋ ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞୈଃ ପାଣ୍ଡବୈସ୍ତ୍ବତ୍ପ୍ରତୀକ୍ଷଯା ।
ଅନୁଭୂତଃ ସହାମାତ୍ଯୈଃ କ୍ଷାନ୍ତଶ୍ଚ ସୁଚିରଂ ବନେ ॥ 6-15-4 (39217)
ହଯାନାଂ ଚ ଗଜାନାଂ ଚ ରାଜ୍ଞାଂ ଚାମିତତେଜସାମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଯନ୍ମଯା ଦୃଷ୍ଟଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ଯୋଗବଲେନ ଚ ॥ 6-15-5 (39218)
ଶୃଣୁ ତତ୍ପୃଥିବୀପାଲ ମା ଚ ଶୋକେ ମନଃ କୃଥାଃ ।
ଦିଷ୍ଟମେତତ୍ପୁରା ନୂନମିଦମେବ ନରାଧିପ ॥ 6-15-6 (39219)
ନମସ୍କୃତ୍ବା ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ପାରାଶର୍ଯାଯ ଧୀମତେ।
ଯସ୍ଯ ପ୍ରସାଦାଦ୍ଦିବ୍ଯଂ ତତ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ଜ୍ଞାନମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-15-7 (39220)
ଦୃଷ୍ଟିଶ୍ଚାତୀନ୍ଦ୍ରିଯା ରାଜନ୍ଦୂରାଚ୍ଛ୍ରବଣମେବ ଚ ।
ପରଚିତ୍ତସ୍ଯ ବିଜ୍ଞାନମତୀତାନାଗତସ୍ଯ ଚ ॥ 6-15-8 (39221)
ବ୍ଯୁତ୍ଥିତୋତ୍ପତ୍ତିବିଜ୍ଞାନମାକାଶେ ଚ ଗତିଃ ଶୁଭା ।
ଅସ୍ତ୍ରୈରସଙ୍ଗୋ ଯୁଦ୍ଧେଷୁ ବରଦାନାନ୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-15-9 (39222)
ଶ୍ରୃଣୁ ମେ ବିସ୍ତରେଣେଦଂ ବିଚିତ୍ରଂ ପରମାଦ୍ଭୁତମ୍ ।
ଭରତାନାମଭୂଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ଯଥା ତଦ୍ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-15-10 (39223)
ତେଷ୍ବନୀକେଷୁ ଯତ୍ତେଷୁ ବ୍ଯୂଢେଷୁ ଚ ବିଧାନତଃ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ଦୁଃଶାସନମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-15-11 (39224)
ଦୁଃଶାସନ ରଥାସ୍ତୂର୍ଣଂ ଯୁଜ୍ଯନ୍ତାଂ ଭୀଷ୍ମରକ୍ଷିଣଃ।
ଅନୀକାନି ଚ ସର୍ବାଣି ଶୀଘ୍ରଂ ତ୍ବମନୁଚୋଦଯ ॥ 6-15-12 (39225)
ଅଯଂ ସ ମାମଭିପ୍ରାପ୍ତୋ ବର୍ଷପୂଗାଭିଚିନ୍ତିତଃ ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ସସୈନ୍ଯାନାଂ କୁରୂଣାଂ ଚ ସମାଗମଃ ॥ 6-15-13 (39226)
ନାତଃ କାର୍ଯତମଂ ମନ୍ଯେ ରଣେ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରକ୍ଷଣାତ୍।
ହନ୍ଯୁଦ୍ଗୁପ୍ତୋ ହ୍ଯସୌ ପାର୍ଥାନ୍ସୋମକାଂଶ୍ଚ ସସୃଞ୍ଜଯାନ୍ ॥ 6-15-14 (39227)
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ନାହଂ ହନ୍ଯାଂ ଶିଖଣ୍ଡିନାମ୍ ।
ଶ୍ରୂଯତେ ସ୍ତ୍ରୀ ହ୍ଯସୌ ପୂର୍ବଂ ତସ୍ମାଦୂର୍ତ୍ଯୋ ରଣେ ମମ ॥ 6-15-15 (39228)
ତସ୍ମାଦ୍ଭୀଷ୍ମୋ ରକ୍ଷିତବ୍ଯୋ ବିଶେଷେଣେତି ମେ ମତିଃ।
ଶିଖଣ୍ଡିନୋ ବଧେ ଯତ୍ତାଃ ସର୍ବେ ତିଷ୍ଠନ୍ତୁ ମାମକାଃ ॥ 6-15-16 (39229)
ତଥା ପ୍ରାଚ୍ଯାଃ ପ୍ରତୀଚ୍ଯାଶ୍ଚ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯୋତ୍ତରାପଥାଃ ।
ସର୍ବଥାଽସ୍ତ୍ରେଷୁ କୁଶଲାସ୍ତେ ରକ୍ଷନ୍ତୁ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-15-17 (39230)
ଅରକ୍ଷ୍ଯମାଣଂ ହି ବୃକୋ ହନ୍ଯାତ୍ସିଂହଂ ମହାବଲମ୍ ।
ମା ସିଂହଂ ଜମ୍ବୁକେନେବ ଘାତଯାମଃ ଶିଖଣ୍ଡିନା ॥ 6-15-18 (39231)
ବାମଂ ଚକ୍ରଂ ଯୁଧାମନ୍ଯୁରୁତ୍ତମୌଜାଶ୍ଚ ଦକ୍ଷିଣମ୍।
ଗୋପ୍ତାରୌ ଫାଲ୍ଗୁନଂ ପ୍ରାପ୍ତୌ ଫାଲ୍ଗୁନୋପି ଶିଖଣ୍ଡିନଃ । 6-15-19 (39232)
ସଂରକ୍ଷ୍ଯମାଣଃ ପାର୍ଥେନ ଭୀଷ୍ମେଣ ଚ ବିବର୍ଜିତଃ ।
ଯଥା ନ ହନ୍ଯାଦ୍ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଦୁଃଶାସନ ତଥା କୁରୁ ॥ ॥ 6-15-20 (39233)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-15-1 ଆସଙ୍କ୍ତଂ ଆସଞ୍ଜଯିତୁମ୍ ॥ 6-15-2 ଏନସା ପାପେନ ॥ 6-15-9 ବ୍ଯୁତ୍ଥିତସ୍ଯ ଉଚ୍ଛାସ୍ତ୍ରବର୍ତିନ ଉତ୍ପତ୍ତିଃ କାରଣଂ ତସ୍ଯ ବିଜ୍ଞାନମ୍ ॥ 6-15-11 ବ୍ଯୂଢେଷୁ ବ୍ଯୂହରଚନଯା ସ୍ଥିତେଷୁ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 016
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.16. ଅଧ୍ଯାଯଃ 016
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁପାଣ୍ଡବସେନାବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-16-0 (39234)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-16-0x (3991)
ତତୋ ରଜନ୍ଯାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟାଯାଂ ଶବ୍ଦଃ ସମଭବନ୍ମହାନ୍।
କ୍ରୋଶତାଂ ଭୂମିପଲାନାଂ ଯୁଜ୍ଯତାଂ ଯୁଜ୍ଯତାମିତି ॥ 6-16-1 (39235)
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିଘୋଷୈଶ୍ଚ ସିଂହନାଦୈଶ୍ଚ ଭାରତ।
ହଯହେଷିତନାଦୈଶ୍ଚ ରଥନେମିସ୍ବନୈସ୍ତଥା ॥ 6-16-2 (39236)
ଗାଜାନାଂ ବୃହତାଂ ଚୈବ ଯୋଧାନାଂ ଚାପି ଗର୍ଜତାମ୍।
କ୍ଷ୍ବେଲିତାସ୍ଫୋଟିତୋତ୍କ୍ରୁଷ୍ଟୈସ୍ତୁମୁଲଂ ସର୍ବତୋଽଭବତ୍ ॥ 6-16-3 (39237)
ଉଦତିଷ୍ଠନ୍ମହାରାଜ ସର୍ବଂ ଯୁକ୍ତମଶେଷତଃ ।
ସୂର୍ଯୋଦଯେ ମହତ୍ସୈନ୍ଯଂ କୁରୁପାଣ୍ଡବସେନଯୋଃ ॥ 6-16-4 (39238)
ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତବ ପୁତ୍ରାଣାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଦୁଷ୍ପ୍ରଧୃଷ୍ଯାଣି ଚାସ୍ତ୍ରାଣି ସଶସ୍ରକବଚାନି ଚ ॥ 6-16-5 (39239)
ତତଃ ପ୍ରକାଶେ ସୈନ୍ଯାନି ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ।
ତ୍ବଦୀଯାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ଶସ୍ତ୍ରବନ୍ତି ମହାନ୍ତି ଚ ॥ 6-16-6 (39240)
ତତ୍ର ନାଗା ରଥାଶ୍ଚୈବ ଜାମ୍ବୂନଦପରିଷ୍କୃତାଃ।
ବିଭ୍ରାଜମାନା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମେଘା ଇବ ସବିଦ୍ଯୁତଃ ॥ 6-16-7 (39241)
ରଥାନୀକାନ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ନଗରାଣୀବ ଭୂରିଶଃ ।
ଅତୀବ ଶୁଶୁଭେ ତତ୍ର ପିତା ତେ ପୂର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-16-8 (39242)
ଧନୁର୍ଭିର୍ଋଷ୍ଟିଭିଃ ଖଙ୍ଗୈର୍ଗଦାଭିଃ ଶକ୍ତିତୋମରୈଃ ।
ଯୋଧାଃ ପ୍ରହରଣୈଃ ଶୁଭ୍ରୈସ୍ତେଷ୍ବନୀକେଷ୍ବବସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-16-9 (39243)
ଗଜାଃ ପଦାତା ରଥିନସ୍ତୁରଗାଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ।
ବ୍ଯତିଷ୍ଠନ୍ବାଗୁରାକାରାଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-16-10 (39244)
ଧ୍ବଜା ବହୁବିଧାକାରା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସମୁଚ୍ଛ୍ରିତାଃ।
ସ୍ବେଷାଂ ଚୈବ ପରେଷାଂ ଚ ଦ୍ଯୁତିମନ୍ତଃ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-16-11 (39245)
କାଞ୍ଚନା ମଣିଚିତ୍ରାଙ୍ଗା ଜ୍ବଲନ୍ତ ଇବ ପାବକାଃ।
ଅର୍ଚିଷ୍ମନ୍ତୋ ବ୍ଯରୋଚନ୍ତ ଗଜାରୋହାଃ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-16-12 (39246)
ମହେନ୍ଦ୍ରକେତବଃ ଶୁଭ୍ରା ମହେନ୍ଦ୍ରସଦନେଷ୍ବିବ।
ସନ୍ନଦ୍ଧାସ୍ତେ ପ୍ରବୀରାଶ୍ଚ ଦଦୃଶୁର୍ଯୁଦ୍ଧକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ ॥ 6-16-13 (39247)
ଉଦ୍ଯତୈରାଯୁଧୈଶ୍ଚିତ୍ରାସ୍ତଲବଦ୍ଧାଃ କଲାପିନଃ ।
ଋଷଭାକ୍ଷା ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ରାଶ୍ଚମୂମୁଖଗତା ବଭୁଃ ॥ 6-16-14 (39248)
ଶକୁନିଃ ସୌବଲଃ ଶଲ୍ଯ ଆବନ୍ତ୍ଯୋଽଥ ଜଯଦ୍ରଥଃ ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦୌ କୈକେଯାଃ କାମ୍ଭୋଜଶ୍ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣଃ ॥ 6-16-15 (39249)
ଶ୍ରୁତାଯୁଧଶ୍ଚ କାଲିଙ୍ଗୋ ଜଯତ୍ସେନଶ୍ଚ ପାର୍ଥିବଃ ।
ବୃହଦ୍ବଲଶ୍ଚ କୌଶଲ୍ଯଃ କୃତବର୍ମା ଚ ସାତ୍ବତଃ ॥ 6-16-16 (39250)
ଦଶୈତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ଶୂରାଃ ପରିଘବାହବଃ ।
ଅକ୍ଷୌହିଣୀନାଂ ପତଯୋ ଯଜ୍ବାନୋ ଭୂରିଦକ୍ଷିଣାଃ ॥ 6-16-17 (39251)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ଦୁର୍ଯୋଧନବଶାନୁଗାଃ ।
ରାଜାନୋ ରାଜପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ନୀତିମନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ॥ 6-16-18 (39252)
ସନ୍ନଦ୍ଧାଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ ସ୍ବେଷ୍ବନୀକେଷ୍ବବସ୍ଥିତାଃ ।
ବଦ୍ଧକୃଷ୍ଣାଜିନାଃ ସର୍ବେ ବଲିନୋ ଯୁଦ୍ଧଶାଲିନଃ ॥ 6-16-19 (39253)
ହୃଷ୍ଟା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯାର୍ଥେ ବ୍ରହ୍ମଲୋକାଯ ଦୀକ୍ଷିତାଃ।
ସମର୍ଥା ଦଶ ବାହିନ୍ଯଃ ପରିଗୃହ୍ଯ ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-16-20 (39254)
ଏକାଦଶୀ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀ କୌରବାଣାଂ ମହାଚମୂଃ ।
ଅଗ୍ରତଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ଯତ୍ର ଶାନ୍ତନବୋଽଗ୍ରଣୀଃ ॥ 6-16-21 (39255)
ଶ୍ବେତୋଷ୍ଣୀଷଂ ଶ୍ବେତହଯଂ ଶ୍ବେତବର୍ମାଣମଚ୍ଯୁତମ୍ ।
ଅପଶ୍ଯାମ ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମଂ ଚନ୍ଦ୍ରମିବୋଦିତମ୍ ॥ 6-16-22 (39256)
ହେମତାଲଧ୍ବଜଂ ଭୀଷ୍ମଂ ରାଜତେ ସ୍ଯନ୍ଦତେ ସ୍ଥିତମ୍ ।
ଶ୍ବେତାଭ୍ର ଇବ ତୀକ୍ଷ୍ଣାଂଶୁଂ ଦଦୃଶୁଃ କୁରୁପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-16-23 (39257)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚମୂମୁଖେ ଭୀଷ୍ମଂ ସମକମ୍ପନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଃ ।
ସୃଞ୍ଜଯାଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନପୁରୋଗମାଃ ।
ଜୃମ୍ଭମାଣଂ ମହାସିଂହଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କ୍ଷୁଦ୍ରମୃଗା ଯଥା ॥ 6-16-24 (39258)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମୁଖାଃ ସର୍ବେ ସମୁଦ୍ବିବିଜିରେ ମୁହୁଃ ।
ଏକାଦଶୈତାଃ ଶ୍ରୀଜୁଷ୍ଟା ବାହିନ୍ଯସ୍ତବ ପାର୍ଥିବ ॥ 6-16-25 (39259)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ତଥା ସପ୍ତ ମହାପୁରୁଷପାଲିତାଃ ।
ଉନ୍ମତ୍ତମକରାବର୍ତୌ ମହାଗ୍ରାହସମାକୁଲୌ ॥ 6-16-26 (39260)
ଯୁଗାନ୍ତେ ସମବେତୌ ଦ୍ବୌ ଦୃଶ୍ଯେତେ ସାଗରାବିବ ।
ନୈବ ନସ୍ତାଦୃଶୋ ରାଜନ୍ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବୋ ନ ଚ ଶ୍ରୁତଃ ।
ଅନୀକାନାଂ ସମେତାନାଂ କୌରବାଣାଂ ତଥାବିଧଃ ॥ ॥ 6-16-27 (39261)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଷୋଡଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-16-4 ଯୁକ୍ତଂ ସନ୍ନଦ୍ଧମ୍ । ଅଶେଷତଃ ସର୍ବପ୍ରକାରୈଃ ॥ 6-16-10 ବାଗୁରାକାରାଃ ପରେଷାଂ ବନ୍ଧନାର୍ଥମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-16-14 ତଲବଦ୍ଧାଃ ତଲଂ ଜ୍ଯାଧାତତ୍ରାଣଂ ବଦ୍ଧଂ ଯୈସ୍ତେ । କଲାପିନଃ ତୂଣବନ୍ତଃ ॥ 6-16-27 ତଥାବିଧଃ ସଂମର୍ଦ ଇତି ଶେଷଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 017
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.17. ଅଧ୍ଯାଯଃ 017
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଦ୍ଧାଯ କୁରୁସେନାନିର୍ଯାଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-17-0 (39262)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-17-0x (3992)
ଯଥା ସ ଭଗବାନ୍ବ୍ଯାସଃ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ତଥୈବ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ସମାଜଗ୍ମୁର୍ମହୀକ୍ଷିତଃ ॥ 6-17-1 (39263)
ମଘାବିଷଯଗଃ ସୋମସ୍ତଦ୍ଦିନଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ଦୀପ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ସଂପେତୁର୍ଦିବି ସପ୍ତ ମହଗ୍ରହାଃ ॥ 6-17-2 (39264)
ଦ୍ବିଧାଭୂତ ଇବାଦିତ୍ଯ ଉଦଯେ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ।
ଜ୍ବଲନ୍ତ୍ଯା ଶିଖଯା ଭୂଯୋ ଭାନୁମାନୁଦିତୋ ରବିଃ ॥ 6-17-3 (39265)
ବବାଶିରେ ଚ ଦୀପ୍ତାଯାଂ ଦିଶି ଗୋମାଯୁବାଯସାଃ ।
ଲିପ୍ସମାନାଃ ଶରୀରାଣି ମାଂସଶୋଣିତଭୋଜନାଃ ॥ 6-17-4 (39266)
ଅହନ୍ଯହନି ପାର୍ଥାନାଂ ବୃଦ୍ଧଃ କୁରୁପିତାମହଃ ।
ଭରଦ୍ବାଜାତ୍ମଜଶ୍ଚୈବ ପ୍ରାତରୁତ୍ଥାଯ ସଂଯତୌ ॥ 6-17-5 (39267)
ଜଯୋଽସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାମିତ୍ଯୂଚତୁରିନ୍ଦମୌ ।
ଯୁଯୁଧାତେ ତବାର୍ଥାଯ ଯଥା ସ ସମଯଃ କୃତଃ ॥ 6-17-6 (39268)
ସର୍ବଧର୍ମବିଶେଷଜ୍ଞଃ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ସମାନୀଯ ମହୀପାଲାନିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-17-7 (39269)
ଇଦଂ ବଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଦ୍ବାରଂ ସ୍ବର୍ଗାଯାପାବୃତଂ ମହତ୍।
ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ତେନ ଶକ୍ରସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସହଲୋକତାମ୍ ॥ 6-17-8 (39270)
ଏଷ ବଃ ଶାଶ୍ବତଃ ପନ୍ଥାଃ ପୂର୍ବୈଃ ପୂର୍ବତରୈଃ କୃତଃ ।
ସଂଭାବଯଧ୍ବମାତ୍ମାନମବ୍ଯଗ୍ରମନସୋ ଯୁଧି ॥ 6-17-9 (39271)
ନାଭାଗୋଽଥ ଯଯାତିଶ୍ଚ ମାନ୍ଧାତା ନହୁଷୋ ନୃଗଃ ।
ସଂସିଦ୍ଧାଃ ପରମଂ ସ୍ଥାନଂ ଗତାଃ କର୍ମଭିରୀଦୃଶୈଃ ॥ 6-17-10 (39272)
ଅଧର୍ମଃ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯୈଷ ଯଦ୍ବ୍ଯାଧିମରଣଂ ଗୃହେ ।
ଯଦଯୋନିଧନଂ ଯାତି ସୋଽସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ ॥ 6-17-11 (39273)
ଏବମୁକ୍ତା ମହୀପାଲା ଭୀଷ୍ମେଣ ଭରତର୍ଷଭ।
ନିର୍ଯଯୁଃ ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନି ଶୋଭଯନ୍ତୋ ରଥୋତ୍ତମୈଃ ॥ 6-17-12 (39274)
ସ ତୁ ବୈକର୍ତନଃ କର୍ଣଃ ସାମାତ୍ଯଃ ସହ ବନ୍ଧୁଭିଃ ।
ନ୍ଯାସିତଃ ସମରେ ଶସ୍ତ୍ରଂ ଭୀଷ୍ମେଣ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-17-13 (39275)
ଅପେତକର୍ଣାଃ ପୁତ୍ରାସ୍ତେ ରାଜନଶ୍ଚୈବ ତାବକାଃ ।
ନିର୍ଯଯୁଃ ସିଂହନାଦେନ ନାଦଯନ୍ତୋ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 6-17-14 (39276)
ଶ୍ବେତୈଶ୍ଛତ୍ରୈଃ ପତାକାଭିର୍ଧ୍ବଜବାରଣବାଜିଭିଃ ।
ତାନ୍ଯନୀକାନି ଶୋଭନ୍ତେ ଗଜୈରଥ ପଦାତିଭିଃ ॥ 6-17-15 (39277)
ଭେରୀପଣବଶବ୍ଦୈଶ୍ଚ ଦୁନ୍ଦୁଭୀନାଂ ଚ ନିଃସ୍ବନୈଃ ।
ରଥନେମିନିନାଦୈଶ୍ଚ ବଭୂବାକୁଲିତା ମହୀ ॥ 6-17-16 (39278)
କାଞ୍ଚନାଙ୍ଗଦକେଯୂରୈଃ କାର୍ମୁକୈଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ।
ଭ୍ରାଜମାନା ବ୍ଯରାଜନ୍ତ ସାଗ୍ନଯଃ ପର୍ବତା ଇବ ॥ 6-17-17 (39279)
ତାଲେନ ମହତା ଭୀଷ୍ମଃ ପଞ୍ଚତାରେଣ କେତୁନା ।
ବିମଲାଦିତ୍ଯସଂକାଶସ୍ତସ୍ଥୌ କୁରୁଚମୂପରି ॥ 6-17-18 (39280)
ଯେ ତ୍ବଦୀଯା ମହେଷ୍ବାସା ରାଜାନୋ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଅବର୍ତନ୍ତ ଯଥାଦେଶଂ ରାଜଞ୍ଶାନ୍ତନବସ୍ଯ ତେ ॥ 6-17-19 (39281)
ସ ତୁ ଗୋବାସନଃ ଶୈବ୍ଯଃ ସହିତଃ ସର୍ବରାଜଭିଃ ।
ଯଯୌ ମାତଙ୍ଗରାଜେନ ରାଜାର୍ହେଣ ପତାକିନା ।
ପଦ୍ମବର୍ଣସ୍ତ୍ବନୀକାନାଂ ସର୍ବେଷାମଗ୍ରତଃ ସ୍ଥିତଃ ॥ 6-17-20 (39282)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ଯଯୌ ଯତ୍ତଃ ସିଂହଲାଙ୍ଗୂଲକେତୁନା ।
ଶ୍ରୁତାଯୁଧଶ୍ଚିତ୍ରସେନଃ ପୁରୁମିତ୍ରୋ ବିବିଂଶତିଃ ॥ 6-17-21 (39283)
ଶଲ୍ଯୋ ଭୂରିଶ୍ରବାଶ୍ଚୈବ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ଏତେ ସପ୍ତ ମହେଷ୍ବାସା ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରପୁରୋଗମାଃ ॥ 6-17-22 (39284)
ସ୍ଯନ୍ଦନୈର୍ବରବର୍ମାଣୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାସନ୍ପୁରୋଗମାଃ।
ତେଷାମପି ମହୋତ୍ସେଧାଃ ଶୋଭଯନ୍ତୋ ରଥୋତ୍ତମାନ୍ ॥ 6-17-23 (39285)
ଭ୍ରାଜମାନା ବ୍ଯରୋଚନ୍ତ ଜାମ୍ବୂନଦମଯା ଧ୍ବଜାଃ।
ଜାମ୍ବୂନଦମଯୀ ବେଦୀ କମଣ୍ଡଲୁବିଭୂଷିତା ॥ 6-17-24 (39286)
କେତୁରାଚାର୍ଯମୁଖ୍ଯସ୍ଯ ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ଧନୁଷା ସହ ।
ଅନେକଶତସାହସ୍ରମନୀକମନୁକର୍ଷତଃ ॥ 6-17-25 (39287)
ମହାନ୍ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯାସୀନ୍ନାଗୋ ମଣିମଯୋ ଧ୍ବଜଃ ।
ତସ୍ଯ ପୌରବକାଲିଙ୍ଗକାମ୍ଭୋଜାଃ ସମୁଦକ୍ଷିଣାଃ ॥ 6-17-26 (39288)
କ୍ଷେମଧନ୍ବା ଚ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ତସ୍ଥୁଃ ପ୍ରମୁଖତୋ ରଥାଃ।
ସ୍ଯନ୍ଦନେନ ମହାର୍ହେଣ କେତୁନା ବୃଷଭେଣ ଚ।
ପ୍ରକର୍ଷନ୍ନେବ ସେନାଗ୍ନଂ ମାଗଧସ୍ଯ କୃପୋ ଯଯୌ ॥ 6-17-27 (39289)
ତଦଙ୍ଗପତିନାଂ ଗୁପ୍ତଂ କୃପେଣ ଚ ମନସ୍ବିନା ।
ଶାରଦାମ୍ବୁଧରପ୍ରଖ୍ଯଂ ପ୍ରାଚ୍ଯାନାଂ ସୁମହଦ୍ବଲମ୍ ॥ 6-17-28 (39290)
ଅନୀକପ୍ରମୁଖେ ତିଷ୍ଠନ୍ବରାହେଣ ମହାଯଶାଃ।
ଶୁଶୁଭେ କେତୁମୁଖ୍ଯେନ ରାଜତେନ ଜଯଦ୍ରଥଃ ॥ 6-17-29 (39291)
ଶତଂ ରତସହସ୍ରାଣାଂ ତସ୍ଯାସନ୍ବଶବର୍ତିନଃ।
ଅଷ୍ଟୌ ନାଗସହସ୍ରାଣି ସାଦିନାମଯୁତାନି ଷଟ୍ ॥ 6-17-30 (39292)
ତତ୍ସିନ୍ଧୁପତିନା ରାଜ୍ଞା ପାଲିତଂ ଧ୍ବଜିନୀମୁଖମ୍।
ଅନନ୍ତରଥନାଗାଶ୍ବମଶୋଭତ ମହଦ୍ବଲମ୍ ॥ 6-17-31 (39293)
ଷଷ୍ଟ୍ଯା ରଥସହସ୍ରୈସ୍ତୁ ନାଗାନାମଯୁତେନ ଚ।
ପତିଃ ସର୍ବକଲିଙ୍ଗାନାଂ ଯଯୌ କେତୁମତା ସହ ॥ 6-17-32 (39294)
ତସ୍ଯ ପର୍ବତସଂକାଶା ବ୍ଯରୋଚନ୍ତ ମହାଗଜାଃ ।
ଯନ୍ତ୍ରତୋମରତୂଣୀରୈଃ ପତାକାଭିଃ ସୁଶୋଭିତାଃ ॥ 6-17-33 (39295)
ଶୁଶୁଭେ କେତୁମୁଖ୍ଯେନ ପାବକେନ କଲିଙ୍ଗକଃ।
ଶ୍ବେତଚ୍ଛତ୍ରେଣ ନିଷ୍କେଣ ଚାମରବ୍ଯଜନେନ ଚ॥ 6-17-34 (39296)
କେତୁମାନପି ମାତଙ୍ଗଂ ବିଚିତ୍ରପରମାଙ୍କୁଶମ୍।
ଆସ୍ଥିତଃ ସମରେ ରାଜନ୍ମେଘସ୍ଥ ଇବ ଭାନୁମାନ୍ ॥ 6-17-35 (39297)
ତେଜସା ଦୀପ୍ଯମାନସ୍ତୁ ବାରଣୋତ୍ତମମାସ୍ଥିତଃ ।
ଭଗଦତ୍ତୋ ଯଯୌ ରାଜା ଯଥା ବଜ୍ରଧରସ୍ତଥା ॥ 6-17-36 (39298)
ଗଜସ୍କନ୍ଧଗତାବାସ୍ତାଂ ଭଗଦତ୍ତେନ ସଂମିତୌ ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ କେତୁମନ୍ତମନୁବ୍ରତୌ ॥ 6-17-37 (39299)
ସ ରଥାନୀକବାନ୍ବ୍ଯୂହୋ ହସ୍ତ୍ଯଙ୍ଗୋ ନୃପଶୀର୍ଷବାନ୍ ।
ବାଜିପକ୍ଷଃ ପତତ୍ଯୁଗ୍ରଃ ପ୍ରହସନ୍ସର୍ବତୋମୁଖଃ ॥ 6-17-38 (39300)
ଦ୍ରୋଣେନ ବିହିତୋ ରାଜନ୍ରାଜ୍ଞା ଶାନ୍ତନବେନ ଚ।
ତଥୈବାଚାର୍ଯପୁତ୍ରେଣ ବାହ୍ଲୀକେନ କୃପେମ ଚ ॥ ॥ 6-17-39 (39301)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ସପ୍ତଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-17-2 ମଘାବିଷଯଗଃ ସୋମସ୍ତଦ୍ଦିନଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତେତି। ମଘା ପିତ୍ର୍ଯାଂ ନକ୍ଷତ୍ରଂ ତସ୍ଯ ବିଷଯୋ ଦେଶଃ ପିତୃଲୋକସ୍ତଦ୍ଗତଃ ସୋମଃ। କୁରୁପାଣ୍ଡବଯୁଦ୍ଧାରମ୍ଭଦିନମୁକ୍ତଂ ଭାରତସାବିତ୍ର୍ଯାମ୍-ହେମନ୍ତେ ପ୍ରଥମେ ମାସି ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷେ ତ୍ରଯୋଦଶୀମ୍। ପ୍ରବୃତ୍ତଂ ଭାରତଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ନକ୍ଷତ୍ରେ ଯମଦୈବତେ। ପ୍ରଥମେ ମାର୍ଗଶୀର୍ଷେ। ଅତ୍ର ତ୍ରଯୋଦଶୀଶବ୍ଦେନ ତଦ୍ଯୁକ୍ତା ଚତୁର୍ଦଶ୍ଯେବ ଗ୍ରାହ୍ଯା। ଅର୍ଜୁନେନ ହତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ମାଘମାସେଽସିତାଷ୍ଟମୀତି। ତ୍ରଯୋଦଶ୍ଯାଂ ତୁ ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ଭାରଦ୍ବାଜୋ ନିପାତିତ ଇତି। ତତ୍ରୈବ ଯୁଦ୍ଧସ୍ଯ ଦଶମେ ପଞ୍ଚଦଶେ ଚାହ୍ନି ତଯୋର୍ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣଯୋରଷ୍ଟମୀତ୍ରଯୋଦଶୀସଂଯୋଗଦର୍ଶନାତ୍। ଅତ୍ର ପୌଷେତି ମାଘଶବ୍ଦୋ ମକରାଯନାଭିପ୍ରାଯେଣ। ତଦାନୀଂ ତତ୍ସଂଭବାତ୍ ଅସିତାଷ୍ଟମୀତି ଛେଦଃ। ଅନ୍ଯଥା ସପ୍ତମୀଦ୍ବାଦଶ୍ଯୋରେବ ତଯୋର୍ହନନଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି। ଯତ୍ତୁ ଅମାବାସ୍ଯାଯାଂ ଦୁର୍ଯୋଧନହନନଂ ତତ୍ରୈବୋକ୍ତଂ ତତ୍ରାପ୍ଯମାବାସ୍ଯାଶବ୍ଦ ଇଷ୍ଟିଦିନେ ପ୍ରତିପଦ୍ଯେବ ପ୍ରଯୁକ୍ତୋ ବେଦିତବ୍ଯଃ। ଯମଦୈବତେ ଇତି ଭରଣୀ ନ ଗ୍ରାହ୍ଯ କିଂତୁ ଯୁଗ୍ମଦୈବତଂ ମୃଗଶୀର୍ଷମେବ ଗ୍ରାହ୍ଯମ୍। ତସ୍ଯ ହି ପୂର୍ବଦଲଂ ଶୁକ୍ରଦୈବତ୍ଯତ୍ବାଦାସୁରଂ ଉତ୍ତରାର୍ଥଂ ବୁଧଦୈବତ୍ଯତ୍ବାଦ୍ଦୈବ୍ଯମ୍। ତେନ ତତ୍ରାସୁରାଣାମୁପରମୋ ଦେବାନାମଭ୍ଯୁଦଯଶ୍ଚ ସିଦ୍ଧ୍ଯତି। କିଂଚ-ଚତ୍ବାରିଂଶଦହାନ୍ଯଦ୍ଯ ଦ୍ବେ ଚ ମେ ନିଃସୃତସ୍ଯ ବୈ। ପୁଷ୍ଯେଣ ସଂପ୍ରଯାତୋସ୍ମି ଶ୍ରବଣେ ପୁନରାଗତ ଇତି ଯୁଦ୍ଧାରମ୍ଭାଦଷ୍ଟାଦଶେଽହ୍ନି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାତ ଆଗତସ୍ଯ ବଲଦେବସ୍ଯ ବଚନାତ୍ ଶ୍ରବଣେ ଯୁଦ୍ଧସମାପ୍ତିର୍ଦୃଶ୍ଯତେ। ତତଃ ପ୍ରାଚୀନେଽଷ୍ଟାଦଶର୍କ୍ଷେ ମୃଗଶୀର୍ଷ ଏବ ଯୁଦ୍ଧାରମ୍ଭଃ ସଂଭବତି ନତ୍ବେକବିଂଶେ ଭରଣ୍ଯାମ୍। ଅଷ୍ଟାଦଶଦିନମଧ୍ଯେ ନକ୍ଷତ୍ରତ୍ରଯକ୍ଷଯସ୍ଯ କଲ୍ପଯିତୁମଯୁକ୍ତତ୍ବାତ୍ କାର୍ତିକୀ କୃତ୍ତିକାଯୋଗାନୁପାତେନ ଚତୁର୍ଦଶ୍ଯାଂ ମୃଗସ୍ଯୈବ ସଂଭାବନାଚ୍ଚ। ଏତେନ ଯୁଦ୍ଧାରମ୍ଭଂ ପ୍ରକୃତ୍ଯ- ମଘାବିଷଯଗଃ ସୋମସ୍ତଦ୍ଦିନଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତେତି ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ସଞ୍ଜଯବାକ୍ଯାନ୍ମଘାଯାଂ ଯୁଦ୍ଧାରମ୍ଭ ଇତ୍ଯପି ନିରସ୍ତମ୍। ବଲଦେବବାକ୍ଯବିରୁଦ୍ଧତ୍ବାତ୍ । ଶବ୍ଦାର୍ଥସ୍ତୁ ମଘାପଦେନ ତତ୍ସହଚରାଃ ପିତରୋ ଲକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ। ତେନ ଯୁଦ୍ଧେ ମୃତାନାଂ ଉତ୍ତମଦେହପ୍ରଦାନାର୍ଥଂ ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ତଦା ପିତୃଲୋକେ ସନ୍ନିହିତୋଽଭୂଦିତି। ସ୍ବର୍ଗିଣାଂ ଦିବ୍ଯଦେହଲାଭଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାଧୀନ ଇତି ଶାସ୍ତ୍ରପ୍ରସିଦ୍ଧେଃ । ତଥା ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ରାତ୍ରିଯୁଦ୍ଧେ ଚନ୍ଦ୍ରୋଦଯକାଲେ-ତ୍ରିଭାଗମାତ୍ରଶେଷାଯାଂ ରାତ୍ରୌ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତେତ୍ଯୁକ୍ତମ୍ ତତ୍ର ତ୍ରିଭାଗେତ୍ଯସ୍ଯ ତ୍ରିମୁହୂର୍ତଶେଷାଯାମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ତଥା-ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶତଂ ରାତ୍ର୍ଯଃ ଶଯାନସ୍ଯାଦ୍ଯ ମେ ଗତାଃ ଇତି ଭୀଷ୍ମବଚନଂ ତୁ-ମାଘୋଽଯଂ ସମନୁ ପ୍ରାପ୍ତଃ- ତ୍ରିଭଗମାତ୍ରଃ ପକ୍ଷୋଽଯଂ ଇତି ବାକ୍ଯଶେଷାନୁସାରାତ୍। ଅଶତଂ ଶତହୀନଂ ଯଥା ସ୍ଯାତ୍ତଥା ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚ ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶଦ୍ରାତ୍ରଯୋ ବ୍ଯତୀତା ଇତି ବ୍ଯାଖ୍ଯେଯମ୍। ବିଲୋମଶୋଧନାତ୍ ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶଦୂନଂ ଶତଂ ରାତ୍ରଯୋ ଦ୍ବାଚତ୍ବାରିଂଶଦ୍ରାତ୍ରଯୋ ବ୍ଯତୀତା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ତଥାଚ ପୌଷକୃଷ୍ଣାଷ୍ଟମୀତୋ ମାଘଶୁକ୍ଲପଞ୍ଚମ୍ଯାଂ ତାବତୀ ଦିନସଂଖ୍ଯା ପୂର୍ଯତେ ପକ୍ଷସ୍ଯ ଚ ତୃତୀଯୋ ଭାଗୋ ଗତୋ ଭବତି। ତତତ୍ରାପ୍ଯେକତିଥିକ୍ଷଯାତ୍ ପଞ୍ଚମ୍ଯାଃ ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶତ୍ତମତ୍ବଂ ଜ୍ଞେଯମ୍। ଶେଷୋ ଭବିତୁମର୍ହତୀତ୍ଯତ୍ର କାର୍ଯଶେଷୋ ଦେହତ୍ଯାଗାଦିରେବ ଶେଷୋ ନତୁ ପକ୍ଷଶେଷ ଇତି ବ୍ଯାଖ୍ଯା ଜ୍ଞେଯା। ତତ୍ରାଯଂ ନିଷ୍କର୍ଷଃ। କାର୍ତିକଶୁକ୍ଲଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ରେବତ୍ଯାଂ କୃଷ୍ଣପ୍ରଯାଣମ୍। ତତୋ ନିଷ୍କର୍ଷଃ। କାର୍ତିକଶୁକ୍ଲଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ରେବତ୍ଯାଂ କୃଷ୍ଣପ୍ରଯାଣମ୍। ତତୋ ମାର୍ଗଶୀର୍ଷକୃଷ୍ଣପଞ୍ଚମ୍ଯାଂ ପୁଷ୍ଯେ ସେନଯୋର୍ନିର୍ଯାଣମ୍। ତତଃ ପଞ୍ଚମ୍ଯାଂ ଉପରି ଷଷ୍ଠୀମାରଭ୍ଯ ସପ୍ତଦିନାନି ଗଣଯିତ୍ବା ତଦୁପର୍ଯଷ୍ଟମେଽହ୍ନି ଅମାବାସ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯତୀତ୍ଯନେନ ତ୍ରଯୋଦଶଦିନାତ୍ମକୋଽଯଂ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷୋ ମହୋତ୍ପାତଜନକ ଇତି ସୂଚିତମ୍। କ୍ଷୀଣଯୋଶ୍ଚ ତିଥ୍ଯୋଃ ପକ୍ଷାନ୍ତରେ ପୁନର୍ବୃଦ୍ଧ୍ଯା ସଂଖ୍ଯାପୂରଣେଭବତୀତି ମାର୍ଗଶୀର୍ଷକୃଷ୍ଣପଞ୍ଚମୀମାରଭ୍ଯ ପୌଷଶୁକ୍ଲପ୍ରତିପତ୍ ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶୀ ତିଥିର୍ଭବତୀତି ବଲଦେବବାକ୍ଯୋକ୍ତା ଦିନସଂଖ୍ଯା ନକ୍ଷତ୍ରସଂଖ୍ଯା ଚାନୁଗୃହୀତ ଭବତି। ଯତ୍ତୁ- ସପ୍ତମାଚ୍ଚାପି ଦିବସାଦମାବାକ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯତି। ସଂଗ୍ରାମଯୋଜଯେତ୍ତତ୍ର ତାଂ ହ୍ଯାହୁଃ ଶକ୍ରଦୈବତାମ୍। ପ୍ରଯାଧ୍ବଂ ବୈ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ପୁଷ୍ଯୋ ଦ୍ଯେତି ପୁନଃପୁନରିତି ଦୁର୍ଯୋଧନବାକ୍ଯମ୍ ତତ୍ର ସଂଗ୍ରାମମିତ୍ଯନେନ ସଂଗ୍ରାମେ ଜଯସାଧନଂ ଧାରାବନ୍ଧାଦିକଂ ତସ୍ଯାଂ ଯୋଜଯେଦିତ୍ଯୁକ୍ତମ୍। ଶକ୍ରଦୈବତାମିତ୍ଯନେନ ତସ୍ଯାଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠାନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗ ଉଚ୍ଯତେ। ସଚ ତିଥିଦ୍ବଯକ୍ଷଯାତ୍ତତ୍ରାସଂଭବନ୍ନପି ତତ୍ର ତିଥିବଦେବ ନକ୍ଷତ୍ରକ୍ଷଯାଦ୍ବା ତିଥିନକ୍ଷତ୍ରଯୋରାଦ୍ଯନ୍ତଯୋଗାଦ୍ବା ଜ୍ଞେଯ ଇତି ସର୍ବଂ ସମଞ୍ଜସମ୍। ମହାଗ୍ରହାଃ ରାହୁକେତୋ ରୁପଗ୍ରହତ୍ବାତ୍ସପ୍ତୈବ ॥ 6-17-4 ବବାଶିରେ ଶବ୍ଦଂ କୃତବନ୍ତଃ ॥ 6-17-11 ଅଯୋନିଧନଂ ଅଯସା ଶସ୍ତ୍ରେଣ ମରଣମ୍ ॥ 6-17-18 ତାଲେନ ଧ୍ବଜଭୂତେନ ॥ 6-17-20 ଗୋବାସନଃ ତଦ୍ଦ୍ରେଶ୍ଯଃ ॥ 6-17-29 ବରାହେଣ କେତୁମୁଖ୍ଯେନେତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 6-17-34 ନିଷ୍କେଣ କଣ୍ଠାଭରଣେନ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 018
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.18. ଅଧ୍ଯାଯଃ 018
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁସେନାବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-18-0 (39302)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-18-0x (3993)
ତତୋ ମୁହୂର୍ତାତ୍ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦୋ ହୃଦଯକମ୍ପନଃ।
ଅଶ୍ରୂଯତ ମହାରାଜ ଯୋଧାନାଂ ପ୍ରଯୁଯୁତ୍ସତାମ୍ ॥ 6-18-1 (39303)
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିଘୋଷୈଶ୍ଚ ବାରଣାନାଂ ଚ ବୃଂହିତୈଃ ।
ନୋମିଘୋଷୈ ରଥାନାଂ ଚ ଦୀର୍ଯତୀବ ବସୁନ୍ଧରା ॥ 6-18-2 (39304)
ହଯାନାଂ ହେଷମାଣାନାଂ ଯୋଧାନାଂ ଚୈବ ଗର୍ଜତାମ୍।
କ୍ଷଣେନୈବ ନଭୋ ଭୂମିଃ ଶବ୍ଦେନାପୂରିତଂ ତଦା ॥ 6-18-3 (39305)
ପୁତ୍ରାଣାଂ ତବ ଦୁର୍ଧର୍ଷ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ତଥୈବ ଚ ।
ସମକମ୍ପନ୍ତ ସୈନ୍ଯାନି ପରସ୍ପରସମାଗମେ ॥ 6-18-4 (39306)
ତତ୍ର ନାଗା ରଥାଶ୍ଚୈବ ଜାମ୍ବୂନଦବିଭୂଷିତାଃ ।
ଭ୍ରାଜମାନା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ମେଘା ଇବ ସବିଦ୍ଯୁତଃ ॥ 6-18-5 (39307)
ଧ୍ବଜା ବହୁବିଧାକାରାସ୍ତାବକାନାଂ ନରାଧିପ ।
କାଞ୍ଚନାଙ୍ଗଦିନୋ ରେଜୁର୍ଜ୍ବଲିତା ଇବ ପାବକାଃ ॥ 6-18-6 (39308)
ସ୍ବେଷାଂ ଚୈବ ପରେଷାଂ ଚ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ।
ମହେନ୍ଦ୍ରକେତବଃ ଶୁଭ୍ରା ମହେନ୍ଦ୍ରସଦନେଷ୍ବିବ ॥ 6-18-7 (39309)
କାଞ୍ଚନୈଃ କବଚୈର୍ବୀରା ଜ୍ବଲନାର୍କସମପ୍ରଭୈଃ।
ସନ୍ନଦ୍ଧାଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଜ୍ବଲନାର୍କସମପ୍ରଭାଃ ॥ 6-18-8 (39310)
କୁରୁଯୋଧବରା ରାଜନ୍ବିଚିତ୍ରାଯୁଧକାର୍ମୁକାଃ ।
ଉଦ୍ଯତୈରାଯୁଥୈଶ୍ଚିତ୍ରୈସ୍ତଲବଦ୍ଧାଃ ପତାକିନଃ ॥ 6-18-9 (39311)
ଋଷଭାକ୍ଷା ମହେଷ୍ବାସାଶ୍ଚମୂମୁଖଗତା ବଭୁଃ ।
ପୃଷ୍ଠଗୋପାସ୍ତୁ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ନରାଧିପ ।
ଦୁଃଶାସନୋ ଦୁର୍ବିଷହୋ ଦୁର୍ମୁଖୋ ଦୁଃସହସ୍ତଥା ॥ 6-18-10 (39312)
ବିବିଂଶତିଶ୍ଚିତ୍ରସେନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ସତ୍ଯବ୍ରତଃ ପୁରୁମିତ୍ରୋ ଜଯୋ ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲଃ ॥ 6-18-11 (39313)
ରଥା ବିଂଶତିସାହସ୍ରାସ୍ତଥୈଷାମନୁଯାଯିନଃ।
ଅଭୀଷାହାଃ ଶୂରସେନାଃ ଶିବଯୋଽଥ ବସାତଯଃ ॥ 6-18-12 (39314)
ଶାଲ୍ବା ମତ୍ସ୍ଯାସ୍ତଥାମ୍ବଷ୍ଠାସ୍ତ୍ରୈଗର୍ତାଃ କେକଯାସ୍ତଥା।
ସୌବୀରାଃ କୈତବାଃ ପ୍ରାଚ୍ଯାଃ ପ୍ରତୀଚ୍ଯେଦୀଚ୍ଯବାସିନଃ ॥ 6-18-13 (39315)
ଦ୍ବାଦଶୈତେ ଜନପଦାଃ ସର୍ବେ ଶୂରାସ୍ତନୁତ୍ଯଜଃ ।
ମହତା ରଥବଂଶେନ ତେ ରରକ୍ଷୁଃ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-18-14 (39316)
ଅନୀକଂ ଦଶସାହସ୍ରଂ କୁଞ୍ଜରାଣାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍ ।
ମାଗଧୋ ଯତ୍ର ନୃପତିସ୍ତଦ୍ରଥାନୀକମନ୍ବଯାତ୍ ॥ 6-18-15 (39317)
ରଥାନାଂ ଚକ୍ରରକ୍ଷାଶ୍ଚ ପାଦରକ୍ଷାଶ୍ଚ ଦନ୍ତିନାମ୍।
ଅଭବନ୍ବାହିନୀମଧ୍ଯେ ଶତାନାମଯୁତାନି ଷଟ୍ ॥ 6-18-16 (39318)
ପାଦାତାଶ୍ଚାଗ୍ରତୋ ଗଚ୍ଛନ୍ଧନୁଶ୍ଚର୍ମାସିପାଣଯଃ ।
ଅନେକଶତସାହସ୍ରା ନଖରପ୍ରାସଯୋଧିନଃ ॥ 6-18-17 (39319)
ଅକ୍ଷୌହିଣ୍ଯୋ ଦଶୈକା ଚ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ।
ଅଦୃଶ୍ଯତ ମହାରାଜ ଗଙ୍ଗେବ ଯମୁନାନ୍ତରା ॥ ॥ 6-18-18 (39320)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-18-16 ଶତାନାଗଯୁତାନି ଷଟ୍ ଷଟ୍ଶତାନ୍ଯଯୁତଗୁଣାନି। ଷଷ୍ଟିଲକ୍ଷାଣୀତି ଯାବତ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 019
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.19. ଅଧ୍ଯାଯଃ 019
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଦ୍ଧାଯ ପାଣ୍ଡବସେନାନିର୍ଯାଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-19-0 (39321)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-19-0x (3994)
ଅର୍କ୍ଷାଂହିଣୀଂ ଦଶୈକାଂ ଚ ବ୍ଯୂଢାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
କଥମଲ୍ପେନ ସୈନ୍ଯେନ ପ୍ରତ୍ଯବ୍ଯୂହତ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-19-1 (39322)
ଯୋ ବେଦ ମାନୁଷଂ ବ୍ଯୂହଂ ଦୈବଂ ଗାନ୍ଧର୍ବମାସୁରମ୍ ।
କଥଂ ଭୀଷ୍ମଂ ସ କୌନ୍ତେଯଃ ପ୍ରତ୍ଯଯୂହତ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-19-2 (39323)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-19-3x (3995)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣ୍ଯନୀକାନି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ଯୂଢାନି ପାଣ୍ଡବଃ।
ଅଭ୍ଯଭାଷତ ଧର୍ମାତ୍ମା ଧର୍ମରାଜୋ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ॥ 6-19-3 (39324)
ମହର୍ଷେର୍ବଚନାତ୍ତାତ ବେଦଯନ୍ତି ବୃହସ୍ପତେଃ ।
ସଂହତାନ୍ଯୋଧଯେଦଲ୍ପାନ୍କାମଂ ବିସ୍ତାରଯେଦ୍ବହୂନ୍ ॥ 6-19-4 (39325)
ସୂଚୀମୁଖମନୀକଂ ସ୍ଯାଦଲ୍ପାନାଂ ବହୁଭିଃ ସହ।
ଅସ୍ମାକଂ ଚ ତଥା ସୈନ୍ଯମଲ୍ପୀଯଃ ସୁତରାଂ ପରୈଃ ॥ 6-19-5 (39326)
ଏତଦ୍ବଚନମାଜ୍ଞାଯ ମହର୍ଷେର୍ବ୍ଯୂହ ପାଣ୍ଡବ ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଧର୍ମରାଜଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ପାଣ୍ଡବଃ॥ 6-19-6 (39327)
ଏଷ ବ୍ଯୂହାମି ତେ ବ୍ଯୂହଂ ରାଜସତ୍ତମ ଦୁର୍ଜଯମ୍।
ଅଚଲଂ ନାମ ବଜ୍ରାଖ୍ଯଂ ବିହିତଂ ବଜ୍ରପାଣିନା ॥ 6-19-7 (39328)
ଯଃ ସ ବାତ ଇବୋଦ୍ଭୂତଃ ସମରେ ଦୁଃସହଃ ପରୈଃ।
ସ ନଃ ପୁରୋ ଯୋତ୍ସଯତେ ବୈ ଭୀମଃ ପ୍ରହରତାଂ ବରଃ ॥ 6-19-8 (39329)
ତେଜାଂସି ରିପୁସୈନ୍ଯାନାଂ ମୃଦ୍ଗନ୍ପୁରୁଷସତ୍ତମଃ।
ଅଗ୍ନେଽଗ୍ରଣୀର୍ଯୋତ୍ସ୍ଯତି ନୋ ଯୁଦ୍ଧୋପାଯବିଚକ୍ଷଣଃ ॥ 6-19-9 (39330)
ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୁରବଃ ସର୍ବେ ଦୁର୍ଯୋଧନପୁରୋଗମାଃ।
ନିବର୍ତିଷ୍ଯନ୍ତି ସଂତ୍ରସ୍ତାଃ ସିଂହଂ କ୍ଷୁଦ୍ରମୃଗା ଯଥା ॥ 6-19-10 (39331)
ତଂ ସର୍ବେ ସଂଶ୍ରଯିଷ୍ଯାମଃ ପ୍ରାକାରମକୁତୋଭଯାଃ ।
ଭୀମଂ ପ୍ରହରତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଦେବାରାଜମିବାମରାଃ ॥ 6-19-11 (39332)
ନ ହି ସୋଽସ୍ତି ପୁମାଁଲ୍ଲୋକେ ଯଃ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ବୃକୋଦରମ୍।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମତ୍ଯୁଗ୍ରକର୍ମାଣଂ ବିଷହେତ ନରର୍ଷଭମ୍ ॥ 6-19-12 (39333)
ଭୀମସେନୋ ଗଦାଂ ବିଭ୍ରଦ୍ବଜ୍ରସାରମଯୀଂ ଦୃଢାମ୍ ।
ଚରନ୍ବେଗେନ ମହତା ସମୁଦ୍ରମପି ଶୋଷଯେତ୍ ॥ 6-19-13 (39334)
ଭୀମସେନଂ ତଦା ରାଜନ୍ଦର୍ଶଯସ୍ବ ମହାବଲମ୍ ।
କେକଯା ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ଚେକିତାନଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-19-14 (39335)
ଏତେ ଗଚ୍ଛନ୍ତୁ ସାମାତ୍ଯାଃ ପ୍ରକର୍ଷନ୍ତୋ ଜନାଧିପ ।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଦାଯାଦାନିତି ବୀଭତ୍ସୁରବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-19-15 (39336)
ବ୍ରୁବାଣଂ ତୁ ତଥା ପାର୍ଥଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନି ଭାରତ ।
ଅପୂଜଯଂସ୍ତଦା ବାଗ୍ଭିରନୁକୂଲାଭିରାହବେ ॥ 6-19-16 (39337)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାବାହୁସ୍ତଥା ଚକ୍ରେ ଧନଞ୍ଜଯଃ।
ବ୍ଯୂହ୍ଯ ତାନି ବଲାନ୍ଯାଶୁ ପ୍ରଯଯୌ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ତଥା ॥ 6-19-17 (39338)
ସଂପ୍ରଯାତାନ୍କୁରୂନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡଂବାନାଂ ମହାଚମୂଃ।
ଗଙ୍ଗେବ ପୂର୍ଣା ସ୍ତିମିତା ସ୍ପନ୍ଦମାନା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-19-18 (39339)
ଭୀମସେନୋଽଗ୍ରଣୀସ୍ତେଷାଂ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ପାର୍ଥିବଃ ॥ 6-19-19 (39340)
ବିରାଟଶ୍ଚ ତତଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ରାଜାଥାକ୍ଷୌହିଣୀବୃତଃ ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ପୁତ୍ରୈଶ୍ଚ ସୋଽଭ୍ଯରକ୍ଷତ ପୃଷ୍ଠତଃ ॥ 6-19-20 (39341)
ଚକ୍ରରକ୍ଷୌ ତୁ ଭୀମସ୍ଯ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ମହାଦ୍ଯୁତୀ।
ଦ୍ରୌପଦେଯାଃ ସସୌଭଦ୍ରାଃ ପୃଷ୍ଠଗୋପାସ୍ତରସ୍ବିନଃ ॥ 6-19-21 (39342)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯସ୍ତେଷାଂ ଗୋପ୍ତା ମହାରଥଃ ।
ସହିତଃ ପୃତନାଶୂରୈଃ ରଥମୁଖ୍ଯୈଃ ପ୍ରଭଦ୍ରକୈଃ ॥ 6-19-22 (39343)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ତତଃ ପଶ୍ଚାଦର୍ଜୁନେନାଭିରକ୍ଷିତଃ।
ଯତ୍ତୋ ଭୀଷ୍ମବିନାଶାଯ ପ୍ରଯଯୌ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-19-23 (39344)
ପୃଷ୍ଠତୋଽପ୍ଯର୍ଜୁନସ୍ଯାସୀଦ୍ଯୁଯୁଧାନୋ ମହାବଲଃ ।
ଚକ୍ରରକ୍ଷୌ ତୁ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୌ ଯୁଧାମନ୍ଯୂତ୍ତମୋଜସୌ ॥ 6-19-24 (39345)
ରାଜା ତୁ ମଧ୍ଯମାନୀକେ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ବୃହଦ୍ଭୀଃ କୁଞ୍ଜରୈର୍ମତ୍ତୈଶ୍ଚଲଦ୍ଭିରଚଲୈରିବ ॥ 6-19-25 (39346)
ଅକ୍ଷୌହିଣ୍ଯାଥ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞସେନୋ ମହାମନାଃ ।
ବିରାଟମନ୍ବଯାତ୍ପଶ୍ଚାତ୍ପାଣ୍ଡବାର୍ଥଂ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-19-27aତେଷାମାଦିତ୍ଯଚନ୍ଦ୍ରାଭାଃ କନକୋତ୍ତମଭୂଷଣାଃ ।
ନାନାଚିହ୍ନଧରା ରାଜନ୍ରଥେଷ୍ବାସନ୍ମହାଧ୍ବଜାଃ ॥ 6-19-26 (39347)
ସମୁତ୍ସାର୍ଯ ତତଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାରଥଃ ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହପୁତ୍ରୈଶ୍ଚ ସୋଽଭ୍ଯରକ୍ଷଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 6-19-28 (39348)
ତ୍ବଦୀଯାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ରଥେଷୁ ବିପୁଲାନ୍ଧ୍ବଜାନ୍।
ଅଭିଭୂଯାର୍ଜୁନସ୍ଯୈକୋ ରଥେ ତସ୍ଥୌ ମହାକପିଃ ॥ 6-19-29 (39349)
ପଦାତାସ୍ତ୍ବଗ୍ରତୋଽଗଚ୍ଛନ୍ନସିଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିପାଣଯଃ।
ଅନେକଶତସାହସ୍ରା ଭୀମସେନସ୍ଯ ରକ୍ଷିଣଃ ॥ 6-19-30 (39350)
ବାରଣା ଦଶସାହସ୍ରାଃ ପ୍ରଭିନ୍ନକରଟାମୁଖାଃ ।
ଶୂରା ହେମମଯୈର୍ଜାଲୈର୍ଦୀପ୍ଯମାନା ଇବାଚଲାଃ ॥ 6-19-31 (39351)
କ୍ଷରନ୍ତ ଇବ ଜୀମୂତା ମହାର୍ହାଃ ପଦ୍ମଗନ୍ଧିନଃ।
ରାଜାନମନ୍ବଯୁଃ ଯଶ୍ଚାଜ୍ଜୀମୂତା ଇବ ବାର୍ଷିକାଃ ॥ 6-19-32 (39352)
ଭୀମସେନୋ ଗଦାଂ ଭୀମାଂ ପ୍ରକର୍ଷନ୍ପରିଘୋପମାମ୍।
ପ୍ରଚକର୍ଷ ମହାସୈନ୍ଯଂ ଦୁରାଧର୍ଷୋ ମହାମନାଃ ॥ 6-19-33 (39353)
ତମର୍କମିବ ଦୁଷ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଂ ତପନ୍ତମିବ ବାହିନୀମ୍ ।
ନ ଶେକୁଃ ସର୍ବଯୋଧାସ୍ତେ ପ୍ରତିବୀକ୍ଷିତୁମନ୍ତିକେ ॥ 6-19-34 (39354)
ବଜ୍ରୋ ନାମୈଷ ସ ବ୍ଯୂହୋ ନିର୍ଭଯଃ ସର୍ବତୋମୁଖଃ।
ଚାପବିଦ୍ଯୁଦ୍ଧ୍ବଜୋ ଘୋରୋ ଗୁପ୍ତୋ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନା ॥ 6-19-35 (39355)
ଯଂ ପ୍ରତିବ୍ଯୂହଯ୍ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ପାଣ୍ଡବାସ୍ତବ ବାହିନୀମ୍ ।
ଅଜେଯୋ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ପାଣ୍ଡବୈରଭିରକ୍ଷିତଃ ॥ 6-19-36 (39356)
ସଂଧ୍ଯାଂ ତିଷ୍ଠତ୍ସୁ ସୈନ୍ଯେଷୁ ସୂର୍ଯସ୍ଯୋଦଯନଂ ପ୍ରତି।
ପ୍ରବବୌ ପୃଷ୍ଠତୋ ବାଯୁର୍ନିରଭ୍ରେ ସ୍ତନଯିତ୍ନୁମାନ୍ ॥ 6-19-37 (39357)
ବିଷ୍ବଗ୍ବାତାଶ୍ଚ ବିବବୁର୍ନୀଚୈଃ ଶର୍କରକର୍ଷିଣଃ ।
ରଜଶ୍ଚୋଦ୍ଧୂଯତ ମହତ୍ତମ ଆଚ୍ଛାଦଯଞ୍ଜଗତ୍ ॥ 6-19-38 (39358)
ପପାତ ମହତୀ ଚୋଲ୍କା ପ୍ରାଙ୍ଭୁଖୀ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଉଦ୍ଯନ୍ତଂ ସୂର୍ଯମାହତ୍ଯ ବ୍ଯଶୀର୍ଯତ ମହାସ୍ବନା ॥ 6-19-39 (39359)
ଅଥ ସଂନହ୍ଯମାନେଷୁ ସୈନ୍ଯେଷୁ ଭରତର୍ଷଭ ।
ନିଷ୍ପ୍ରଭୋଽଭ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ସୂର୍ଯଃ ସଘୋଷଂ ଭୂଶ୍ଚଚାଲ ଚ ॥ 6-19-40 (39360)
ବ୍ଯଶୀର୍ଯତ ସନାଦା ଚ ଭୂସ୍ତଦା ଭରତର୍ଷଭ ।
ନିର୍ଘାତା ବହବୋ ରାଜନ୍ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ଚାଭବନ୍ ।
ପ୍ରାଦୁରାସୀଦ୍ରଜସ୍ତୀବ୍ରଂ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ ॥ 6-19-41 (39361)
ଧ୍ବଜାନାଂ ଧୂଯମାନାନାଂ ସହସା ମାତରିଶ୍ବନା ।
କିଙ୍କିଣୀଜାଲବଦ୍ଧାନାଂ କାଞ୍ଚନସ୍ରଗ୍ବରାମ୍ବରୈଃ ॥ 6-19-42 (39362)
ମହତାଂ ସପତାକାନାମାଦିତ୍ଯସମତେଜସାମ୍ ।
ସର୍ବଂ ଝଣଝଣୀଭୂତମାସୀତ୍ତାଲବନେଷ୍ବିବ ॥ 6-19-43 (39363)
ଏବଂ ତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ପାଣ୍ଡବା ଯୁଦ୍ଧନନ୍ଦିନଃ ।
ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ ପ୍ରତିବ୍ଯୂହ୍ଯ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-19-44 (39364)
ଗ୍ରସନ୍ତ ଇବ ମଞ୍ଜାନୋ ଯୋଧାନାଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଗ୍ରତୋ ଭୀମସେନଂ ଗଦାପାଣିମବସ୍ଥିତମ୍ ॥ ॥ 6-19-45 (39365)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଏକୋନବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-19-4 ସଂହତାନିତି। ଅଲ୍ପୈଃ ସଂହତ୍ଯୈବ ଯୋଦ୍ଧବ୍ଯମ୍। ବହୁଭିସ୍ତୁ ବିଶକଲିତୈରପି ଯୋଦ୍ଧୁଂ ଶକ୍ଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-19-6 ବ୍ଯୂହ ବ୍ଯୂହଂ କୁରୁ ॥ 6-19-18 ସ୍ପନ୍ଦମାନା କିଂଚିଞ୍ଚଲନ୍ତୀ ॥ 6-19-31 ବାରଣା ରାଜନମନ୍ବଯୁରିତି ସଂବନ୍ଧଃ । ଅଚଲାଃ ନିଷ୍କମ୍ଭାଃ ॥ 6-19-32 ଜୀମୂତଃ ପର୍ବତାଃ ॥ 6-19-39 ଆହତ୍ଯ ଆସ୍ଫାଲ୍ଯ ॥ 6-19-45 ମଜ୍ଜାନ ଇତି। ନୋଽସ୍ମାକଂ ଯୋଧାମଞ୍ନାଃ ଧାତୁବିଶେଷାନ୍ ଗ୍ରସନ୍ତ ଇବେତି ଯୋଜ୍ଯମ୍। ଭୀମସେନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବସ୍ଥିତା ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 020
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.20. ଅଧ୍ଯାଯଃ 020
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁସେନାଗମନପ୍ରକାରବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ।
ସୂର୍ଯୋଦଯେ ସଞ୍ଜଯ କେ ନୁ ପୂର୍ବଂ
ଯୁଯୁତ୍ସବୋ ହୃଷ୍ଯମାଣା ଇବାସନ୍।
ମାମକା ବା ଭୀଷ୍ମନେତ୍ରାଃ ସମୀପେ
ପାଣ୍ଡବା ବା ଭୀମନେତ୍ରାସ୍ତଦାନୀମ୍ ॥ 6-20-1 (39366)
କେଷାଂ ଜଘନ୍ଯୌ ସମସୂର୍ଯୌ ସବାଯୂ
କେଷାଂ ସେନାଂ ଶ୍ବାପଦାଶ୍ଚାଭଷନ୍ତ ।
କେଷାଂ ଯୂନାଂ ମୁଖବର୍ଣାଃ ପ୍ରସନ୍ନାଃ
ସର୍ବଂ ହ୍ଯେତଦ୍ବ୍ରୂହି ତତ୍ତ୍ବଂ ଯଥାବତ୍ ॥ 6-20-2 (39367)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-20-3x (3996)
ଉଭେ ସେନେ ତୁଲ୍ଯମିବୋପଯାତେ
ଉଭେ ବ୍ଯୂହେ ହୃଷ୍ଟରୂପେ ନରେନ୍ଦ୍ର।
ଉଭେ ଚିତ୍ରେ ବନରାଜିପ୍ରକାଶେ
ତଥୈବୋଭେ ନାଗରଥାଶ୍ବପୂର୍ଣେ॥ 6-20-3 (39368)
ଉଭେ ସେନେ ବୃହତ୍ଯୌ ଭୀମରୂପେ
ତଥୈବୋଭେ ଭାରତ ଦୁର୍ବିଷହ୍ଯେ ।
ତଥୈବୋଭେ ସ୍ବର୍ଗଜଯାଯ ସୃଷ୍ଟେ
ତଥୈବୋଭେ ସତ୍ପୁରୁଷୋପଜୁଷ୍ଟେ ॥ 6-20-4 (39369)
ପଶ୍ଚାନ୍ମୁଖାଃ କୁରବୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ
ସ୍ଥିତାଃ ପାର୍ଥାଃ ପ୍ରାଙ୍ମୁଖା ଯୋତ୍ସ୍ଯମାନାଃ ।
ଦୈତ୍ଯେନ୍ଦ୍ରସେନେବ ଚ କୌରବାଣାଂ
ଦେବେନ୍ଦ୍ରସେନେବ ଚ ପାଣ୍ଡବାନାମ୍ ॥ 6-20-5 (39370)
ଶୀତୋ ବାଯୁଃ ପୃଷ୍ଠତଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଞ୍ଶ୍ବାପଦା ବ୍ଯାହରନ୍ତ ।
ଗଜେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ମଦଗନ୍ଧାଂଶ୍ଚ ତୀବ୍ରା-
ନ୍ନ ସେହିରେ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ନାଗାଃ ॥ 6-20-6 (39371)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ହସ୍ତିନଂ ପଦ୍ମବର୍ଣଂ
ସୁବର୍ଣକକ୍ଷଂ ଜାଲବନ୍ତଂ ପ୍ରଭିନ୍ନମ୍ ।
ସମାସ୍ଥିତୋ ମଧ୍ଯଗତଃ କୁରୂଣାଂ
ସଂସ୍ତୂଯମାନୋ ବନ୍ଦିଭିର୍ମାଗଧୈଶ୍ଚ ॥ 6-20-7 (39372)
ଚନ୍ଦ୍ରପ୍ରଭଂ ଶ୍ବେତମଥାତପତ୍ରଂ
ସୌବର୍ଣସ୍ରଗ୍ଭ୍ରାଜତି ଚୋତ୍ତମାଙ୍ଗେ ।
ତଂ ସର୍ବତଃ ଶକୁନିଃ ପାର୍ବତୀଯୈଃ
ସାର୍ଧଂ ଗାନ୍ଧାରୈର୍ଯାତି ଗାନ୍ଧାରରାଜଃ ॥ 6-20-8 (39373)
ଭୀଷ୍ମୋଽଗ୍ରତଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯସ୍ଯ ବୃଦ୍ଧଃ
ଶ୍ବେତଚ୍ଛତ୍ରଃ ଶ୍ବେତଧନୁଃ ସଖଙ୍ଗଃ ।
ଶ୍ବେତୋଷ୍ଣୀଷଃ ପାଣ୍ଡୁରେଣ ଧ୍ବଜେନ
ଶ୍ବେତୈରଶ୍ବୈଃ ଶ୍ବେତଶୈଲପ୍ରକାଶୈଃ ॥ 6-20-9 (39374)
ତସ୍ଯ ସୈନ୍ଯେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚ ସର୍ବେ
ବାହ୍ଲୀକାନାମେକଦେଶଃ ଶଲଶ୍ଚ।
ଯେ ଚାମ୍ବଷ୍ଠାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଯେ ଚ ସିନ୍ଧୋ-
ସ୍ତଥା ସୌବୀରାଃ ପଞ୍ଚନଦାଶ୍ଚ ଶୂରାଃ ॥ 6-20-10 (39375)
ଶୋଣୈର୍ହଯୈ ରୁକ୍ମରଥୋ ମହାତ୍ମା
ଦ୍ରୋଣୋ ଧନୁଷ୍ପାଣିରଦୀନସତ୍ବଃ ।
ଆପ୍ତୋ ଗୁରୁଃ ପ୍ରଥିତଃ ସର୍ବରାଜ୍ଞାଂ
ପଶ୍ଚାଚ୍ଚମୂମିନ୍ଦ୍ର ଇବାଭିଯାତି ॥ 6-20-11 (39376)
ବାର୍ଧକ୍ଷତ୍ରିଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯସ୍ଯ ମଧ୍ଯେ
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ପୁରୁମିତ୍ରୋ ଜଯଶ୍ଚ।
ସାଲ୍ବା ମତ୍ସ୍ଯାଃ କେକଯାଶ୍ଚେତି ସର୍ବେ
ଗଜାନୀକୈର୍ଭ୍ରାତରୋ ଯୋତ୍ସ୍ଯମାନାଃ ॥ 6-20-12 (39377)
ଶାରଦ୍ବତଶ୍ଚୋତ୍ତରଧୂର୍ମହାତ୍ମା
ମହେଷ୍ବାସୋ ଗୌତମଶ୍ଚିତ୍ରଯୋଧୀ।
ଶକୈଃ କିରାତୈର୍ଯବନୈଃ ପହ୍ଲବୈଶ୍ଚ
ସାର୍ଧଂ ଚମୂମୁତ୍ତରତୋଽଭିଯାତି॥ 6-20-13 (39378)
ମହାରଥୈର୍ବଷ୍ଣିଭୋଜୈଃ ସୁଗୁପ୍ତଂ
ସୁରାଷ୍ଟ୍ରକୈର୍ବିଦିତୈରାତ୍ତଶସ୍ତ୍ରୈଃ ।
ବୃହଦ୍ବଲଂ କୃତବର୍ମାଭିଗୁପ୍ତଂ
ବଲଂ ତ୍ବଦୀଯଂ ଦକ୍ଷିଣେନାଭିଯାତି ॥ 6-20-14 (39379)
ସଂଶପ୍ତକାନାମଯୁତଂ ରଥାନାଂ
ମୃତ୍ଯୁର୍ଜଯୋ ବାର୍ଜୁନସ୍ଯେତି ସୃଷ୍ଟାଃ।
ଯେନାର୍ଜୁନସ୍ତେନ ରାଜନ୍କୃତାସ୍ତ୍ରାଃ
ପ୍ରଯାତାରସ୍ତେ ତ୍ରିଗର୍ତାଶ୍ଚ ଶୂରାଃ ॥ 6-20-15 (39380)
ସାଗ୍ରଂ ଶତସହସ୍ରଂ ତୁ ନାଗାନାଂ ତବ ଭାରତ ।
ନାଗେନାଗେ ରଥଶତଂ ଶତମଶ୍ବା ରଥେରଥେ ॥ 6-20-16 (39381)
ଅଶ୍ବେଽଶ୍ବେ ଦଶ ଧାନୁଷ୍କା ଧାନୁଷ୍କେ ଶତ ଚର୍ମିଣଃ।
ଏବଂ ବ୍ଯୂଢାନ୍ଯନୀକାନି ଭୀଷ୍ମେଣ ତବ ଭାରତ ॥ 6-20-17 (39382)
ସଂବ୍ଯୂହ୍ଯ ମାନୁଷଂ ବ୍ଯୂହଂ ଦୈବଂ ଗାନ୍ଧର୍ବମାସୁରମ୍।
ଦିବସେଦିବସେ ପ୍ରାପ୍ତେ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋଽଗ୍ରଣୀଃ ॥ 6-20-18 (39383)
ମହାରଥୌଘବିପୁଲଃ ସମୁଦ୍ର ଇବ ଘୋଷବାନ୍।
ଭୀଷ୍ମେଣ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ବ୍ଯୂହଃ ପ୍ରତ୍ଯଙ୍ମୁଖୋ ଯୁଧି ॥ 6-20-19 (39384)
ଅନନ୍ତରୂପା ଧ୍ବଜିନୀ ନରେନ୍ଦ୍ର
ଭୀମା ତ୍ବଦୀଯା ନ ତୁ ପାଣ୍ଡବାନାମ୍।
ତାଂ ଚୈବ ମନ୍ଯେ ବୃହତୀଂ ଦୁଷ୍ପ୍ରଘର୍ଷାଂ
ଯସ୍ଯା ନେତା କେଶବଶ୍ଚାର୍ଜୁନଶ୍ଚ ॥ ॥ 6-20-20 (39385)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-20-1 ଭୀଷ୍ମୋ ନେତ୍ରଃ ନେତା ଯେଷାଂ ତେ ଭୀଷ୍ମନେତ୍ରାଃ ॥ 6-20-15 ଯେନ ଯତ୍ର। ତେନ ତତ୍ର ॥ 6-20-20 ଅନନ୍ତରୂପା ବହ୍ବୀ ତ୍ବଦୀଯା ନତୁ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ସେନା ବହ୍ବୀ। ତଥାପି ତାଂ ବୃହତୀମେବ ମନ୍ଯେ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 021
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.21. ଅଧ୍ଯାଯଃ 021
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ପରସେନାଦର୍ଶନଚକିତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ପ୍ରତ୍ଯର୍ଜୁନେନ ସଯୁକ୍ତିନିରୂପଣଂ ସମାଶ୍ବାସନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-21-0 (39386)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-21-0x (3997)
ବୃହତୀଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସେନାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମୁଦ୍ଯତାମ୍।
ବିଷାଦମଗମଦ୍ରାଜା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 6-21-1 (39387)
ବ୍ଯୂହଂ ଭୀଷ୍ମେଣ ଚାଭେଦ୍ଯଂ କଲ୍ପିତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଅଭେଦ୍ଯମିବ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବିବର୍ଣୋଽର୍ଜୁନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-21-2 (39388)
ଧନଞ୍ଜଯ କଥଂ ଶକ୍ଯମସ୍ମାଭିର୍ଯୋଦ୍ଧୁମାହବେ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈର୍ମହାବାହୋ ଯେଷାଂ ଯୋଦ୍ଧା ପିତାମହଃ ॥ 6-21-3 (39389)
ଅକ୍ଷୋଭ୍ଯୋଽଯମଭେଦ୍ଯଶ୍ଚ ଭୀଷ୍ମେଣାମିତ୍ରକର୍ଷିଣା ।
କଲ୍ପିତଃ ଶାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟେନ ବିଧିନା ଭୂରିବର୍ଚସା ॥ 6-21-4 (39390)
ତେ ବଯଂ ସଂଶଯ୍ନଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସସୈନ୍ଯାଃ ଶତ୍ରୁକର୍ଷଣ ।
କଥମସ୍ମାନ୍ମହାବ୍ଯୂହାଦୁତ୍ଥାନଂ ନୋ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 6-21-5 (39391)
ଅଥାର୍ଜୁନୋଽବ୍ରବୀତ୍ପାର୍ଥଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମମିତ୍ରହା ।
ବିଷଣ୍ଣମିବ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ତବ ରାଜନ୍ନନୀକିନୀମ୍ ॥ 6-21-6 (39392)
ପ୍ରଜ୍ଞଯାଭ୍ଯଧିକାଞ୍ଶୂରାନ୍ଗୁଣଯୁକ୍ତାନ୍ବହୂନପି ।
ଜଯନ୍ତ୍ଯଲ୍ପତରା ଯେନ ତନ୍ନିବୋଧ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-21-7 (39393)
ତତ୍ର ତେ କାରଣଂ ରାଜନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯନସୂଯବେ ।
ନାରଦସ୍ତମୃଷିର୍ବେଦ ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣୌ ଚ ପାଣ୍ଡବ ॥ 6-21-8 (39394)
ଏନମେବାର୍ଥମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧେ ଦେବାସୁରେଽବ୍ରବୀତ୍।
ପିତାମହଃ କିଲ ପୁରା ମହେନ୍ଦ୍ରାଦୀନ୍ଦିବୌକସଃ ॥ 6-21-9 (39395)
ନ ତଥା ବଲବୀର୍ଯାଭ୍ଯାଂ ଜଯନ୍ତି ବିଜିଗୀଷବଃ ।
ଯଥା ସତ୍ଯାନୃଶଂସ୍ଯାଭ୍ଯାଂ ଧର୍ମେଣୈବୋଦ୍ଯମେନ ଚ ॥ 6-21-10 (39396)
ତ୍ବକ୍ତ୍ବାଽଧର୍ମଂ ତଥା ସର୍ବେ ଧର୍ମଂ ଚୋତ୍ତମମାସ୍ଥିତାଃ ।
ଯୁଧ୍ଯଧ୍ବମତହଂକାରା ଯତୋ ଧର୍ମସ୍ତତୋ ଜଯଃ ॥ 6-21-11 (39397)
ଏବଂ ରାଜନ୍ବିଜାନୀହି ଧ୍ରୁବୋଽସ୍ମାକଂ ରଣେ ଜଯଃ।
ଯଥା ତୁ ନାରଦଃ ପ୍ରାହ ଯତଃ କୃଷ୍ଣସ୍ତତୋ ଜଯଃ ॥ 6-21-12 (39398)
ଗୁଣଭୂତୋ ଜଯଃ କୃଷ୍ଣେ ପୃଷ୍ଠତୋଽଭ୍ଯେତି ମାଧବମ୍ ।
ତଦ୍ଯଥା ବିଜଯଶ୍ଚାସ୍ଯ ସନ୍ନତିଶ୍ଚାପରୋ ଗୁଣଃ ॥ 6-21-13 (39399)
ଅନନ୍ତତେଜା ଗୋବିନ୍ଦଃ ଶତ୍ରୁପୂଗେଷୁ ନିର୍ବ୍ଯଥଃ।
ପୁରୁଷଃ ସନାତନମଯୋ ଯତଃ କୃଷ୍ଣସ୍ତତୋ ଜଯଃ ॥ 6-21-14 (39400)
ପୁରା ହ୍ଯେଷ ହରିର୍ଭୂତ୍ବା ବିକୁଣ୍ଠୋଽକୁଣ୍ଠସାଯକଃ।
ସୁରାସୁରାନବସ୍ଫୂର୍ଜନ୍ନବ୍ରବୀତ୍କେ ଜଯନ୍ତ୍ବିତି ॥ 6-21-15 (39401)
ଅନୁ କୃଷ୍ଣଂ ଜଯେମେତି ଯୈରୁକ୍ତଂ ତତ୍ର ତୈର୍ଜିତମ୍ ।
ତତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଧି ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଶକ୍ରାଦିଭିଃ ସୁରୈଃ ॥ 6-21-16 (39402)
ତସ୍ଯ ତେ ନ ବ୍ଯଥାଂ କାଂଚିଦିହ ପଶ୍ଯାମି ଭାରତ ।
ଯସ୍ଯ ତେ ଯଜମାଶାସ୍ତେ ବିଶ୍ବଭୁକ୍ ତ୍ରିଦିବେଶ୍ବରଃ ॥ ॥ 6-21-17 (39403)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଏକବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-21-13 ଗୁଣଭୂତୋ ଦାସଭୂତଃ ॥ 6-21-15 ଅକୁଣ୍ଠସାଯକଃ ଅପ୍ରତିହତାଯୁଧଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 022
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.22. ଅଧ୍ଯାଯଃ 022
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦୀନାଂ ଯୁଦ୍ଧାଯ ନିର୍ଗମଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ।
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ସ୍ବାଂ ସେନାଂ ସମଚୋଦଯତ୍ ।
ପ୍ରତିବ୍ଯୂହନ୍ନନୀକାନି ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-22-1 (39404)
ଯଥୋଦ୍ଦିଷ୍ଟାନ୍ଯନୀକାନି ପ୍ରତ୍ଯବ୍ଯୂହନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଃକ ।
ସ୍ବର୍ଗଂ ପରମମିଚ୍ଛନ୍ତଃ ସୁଯୁଦ୍ଧେନ କୁରୂଦ୍ବହାଃ ॥ 6-22-2 (39405)
ମଧ୍ଯେ ଶିଖଣ୍ଡିନୋଽନୀକଂ ରକ୍ଷିତଂ ସବ୍ଯସାଚିନା ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚରନ୍ନଗ୍ରେ ଭୀମସେନେନ ପାଲିତଃ ॥ 6-22-3 (39406)
ଅନୀକଂ ଦକ୍ଷିଣଂ ରାଜନ୍ଯୁଯୁଧାନେନ ପାଲିତମ୍ ।
ଶ୍ରୀମତା ସାତ୍ବତାଗ୍ର୍ଯେଣ ଶକ୍ରେଣେବ ଧନୁଷ୍ମତା ॥ 6-22-4 (39407)
ମହେନ୍ଦ୍ରଯାନପ୍ରତିମଂ ରଥଂ ତୁ
ସୋପସ୍କରଂ ହାଟକରତ୍ନଚିତ୍ରମ୍।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ କାଞ୍ଚନଭାଣ୍ଡଯୋକ୍ରଂ
ସମାସ୍ଥିତୋ ନାଗବଲସ୍ଯ ମଧ୍ଯେ ॥ 6-22-5 (39408)
ସମୁଚ୍ଛ୍ରିତଂ ଦନ୍ତଶଲାକମସ୍ଯ
ସୁପାଣ୍ଡୁରଂ ଛତ୍ରମତୀବ ଭାତି।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ଚୈନମୁପାଚରନ୍ତ
ମହର୍ଷଯଃ ସଂସ୍ତୁତିଭିର୍ମହେନ୍ଦ୍ରମ୍ ॥ 6-22-6 (39409)
ପୁରୋହିତାଃ ଶତ୍ରୁବଧଂ ବଦନ୍ତୋ
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସିଦ୍ଧାଃ ଶ୍ରୁତବନ୍ତ ଏନମ୍ ।
ଜପ୍ଯୈଶ୍ଚ ମନ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ମହୌଷଧୀଭିଃ
ସମନ୍ତତଃ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ବ୍ରୁବନ୍ତଃ ॥ 6-22-7 (39410)
ତତଃ ସ ବସ୍ତ୍ରାଣି ତଥୈବ ଗାଶ୍ଚ
ଫଲାନି ପୁଷ୍ପାଣି ତଥୈବ ନିଷ୍କାନ୍ ।
କୁରୂତ୍ତମୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସାନ୍ମହାତ୍ମା
କୁର୍ବନ୍ଯଯୌ ଶକ୍ର ଇବାମରେଶଃ ॥ 6-22-8 (39411)
ସହସ୍ରସୂର୍ଯଃ ଶତକିଙ୍କିଣୀକଃ
ପରାର୍ଧ୍ଯଜାମ୍ବୂନଦହେମଚିତ୍ରଃ।
ରଥୋଽର୍ଜୁନସ୍ଯାଗ୍ନିରିବାର୍ଚିମାଲୀ
ବିଭ୍ରାଜତେ ଶ୍ବେତହଯଃ ସୁଚକ୍ରଃ ॥ 6-22-9 (39412)
ତମାସ୍ଥିତଃ କେଶବସଂଗୃହୀତଂ
କପିଧ୍ବଜୋ ଗାଣ୍ଡିବବାଣପାଣିଃ।
ଧନୁର୍ଧରୋ ଯସ୍ଯ ସମଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ
ନ ବିଦ୍ଯତେ ନୋ ଭବିତା କଦାଚିତ୍ ॥ 6-22-10 (39413)
ଉଦ୍ଧର୍ତଯିଷ୍ଯଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରସେନା-
ମତୀବ ରୌଦ୍ରଂ ସ ବିଭର୍ତି ରୂପମ୍ ।
ଅନାଯୁଧୋ ଯଃ ସୁଭୁଜୋ ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ
ନରାଶ୍ବନାଗାନ୍ଯୁଧି ଭସ୍ମ କୁର୍ଯାତ୍॥ 6-22-11 (39414)
ସ ଭୀମସେନଃ ସହିତୋ ଯମାଭ୍ଯାଂ
ବୃକୋଦରୋ ବୀରରଥସ୍ଯ ଗୋପ୍ତା ।
ତଂ ତତ୍ର ସିଂହର୍ଷଭମତ୍ତଖେଲଂ
ଲୋକେ ମହେନ୍ଦ୍ରପ୍ରତିମାନକଲ୍ପମ୍ ॥ 6-22-12 (39415)
ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ସେନାଗ୍ରଗତଂ ଦୁରାସଦଂ
ସଂବିବ୍ଯଥୁଃ ପଙ୍କଗତା ଯଥା ଦ୍ବିପାଃ ।
ବୃକୋଦରଂ ବାରଣାଜଦର୍ପଂ
ଯୋଧାସ୍ତ୍ବଦୀଯା ଭଯବିଗ୍ନସତ୍ତ୍ବାଃ ॥ 6-22-13 (39416)
ଅନୀକମଧ୍ଯେ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ରାଜପୁତ୍ରଂ ଦୁରାସଦମ୍ ।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଗୁଡାକେଶଂ ଜନାର୍ଦନଃ ॥ 6-22-14 (39417)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 6-22-15x (3998)
ଯ ଏଷ ରୋଷାତ୍ପ୍ରତପନ୍ବଲସ୍ଥୋ
ଯୋ ନଃ ସେନାଂ ସିଂହ ଇବେକ୍ଷତେ ଚ।
ସ ଏଷ ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୁବଂଶକେତୁ-
ର୍ଯେନାହୃତାସ୍ତ୍ରିଶତଂ ବାଜିମେଧାଃ ॥ 6-22-15 (39418)
ଏତାନ୍ଯନୀକାନି ମହାନୁଭାବଂ
ଗୂହନ୍ତି ମେଘା ଇବ ରଶ୍ମିମନ୍ତମ୍।
ଏତାନି ହତ୍ବା ପୁରୁଷପ୍ରବୀର
କାଙ୍କ୍ଷସ୍ବ ଯୁଦ୍ଧଂ ଭରତର୍ଷଭେଣ ॥ ॥ 6-22-16 (39419)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଦ୍ବାବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-22-9 ସହସ୍ରଂ ସୂର୍ଯତୁଲ୍ଯାନ୍ଯାଦର୍ଶଚକ୍ରାଣି ଯସ୍ମିନ୍ସ ସହସ୍ରସୂର୍ଯଃ ॥ 6-22-16 ଗୂହନ୍ତି ପରିବାରଯନ୍ତି ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 023
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.23. ଅଧ୍ଯାଯଃ 023
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନେନ ଦୁର୍ଗାସ୍ତୋତ୍ରପଠନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-23-0 (39420)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-23-0x (3999)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରବଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ହିତାର୍ଥାଯ କୃଷ୍ଣୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-23-1 (39421)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-23-2x (4000)
ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ମହାବାହୋ ସଂଗ୍ରାମାଭିମୁଖେ ସ୍ଥିତଃ।
ପରାଜଯାଯ ଶ୍ତ୍ରୁଣାଂ ଦୁର୍ଗାସ୍ତୋତ୍ରମୁଦୀରଯ ॥ 6-23-2 (39422)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-23-3x (4001)
ଏବମୁକ୍ତୋଽର୍ଜୁନଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ବାସୁଦେବେନ ଧୀମତା।
ଅବତୀର୍ଯ ରଥାତ୍ପାର୍ଥଃ ସ୍ତୋତ୍ରମାହ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ॥ 6-23-3 (39423)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-23-4x (4002)
ନମସ୍ତେ ସିଦ୍ଧସେନାନି ଆର୍ଯେ ମନ୍ଦରବାସିନି ।
କୁମାରି କାଲି କାପାଲି କପିଲେ କୃଷ୍ଣପିଙ୍ଗଲେ ॥ 6-23-4 (39424)
ଭଦ୍ରକାଲି ନମସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ମହାକାଲି ନମୋଽସ୍ତୁ ତେ ।
ଚଣ୍ଡି ଚଣ୍ଡେ ନମସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ତାରିଣି ବରବର୍ଣିନି ॥ 6-23-5 (39425)
କାତ୍ଯାଯନି ମହାଭାଗେ କରାଲି ବିଜଯେ ଜଯେ।
ଶିଖିପିଚ୍ଛଧ୍ବଜଧରେ ନାନାଭରଣଭୂଷିତେ॥ 6-23-6 (39426)
ଅଟ୍ଟଶୂଲପ୍ରହରଣେ ସ୍ବଙ୍ଗଖେଟକଧାରିଣି ।
ଗୋପେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯାନୁଜେ ଜ୍ଯେଷ୍ଠେ ନନ୍ଦଗୋପକୁଲୋଦ୍ଭବେ ॥ 6-23-7 (39427)
ମହିଷାସୃକ୍ପ୍ରିଯେ ନିତ୍ଯଂ କୌଶିକି ପୀତବାସିନି ।
ଅଟ୍ଟହାସେ କୋକମୁଖେ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ରଣପ୍ରିଯେ ॥ 6-23-8 (39428)
ଉଭେ ଶାକମ୍ଭରି ଶ୍ବେତେ କୃଷ୍ଣେ କୈଟଭନାଶିନି ।
ହିରଣ୍ଯାଶ୍ଚି ବିରୂପାକ୍ଷି ସୁଧୂମ୍ରାକ୍ଷି ନମୋଽସ୍ତୁ ତେ ॥ 6-23-9 (39429)
ବେଦଶ୍ରୁତି ମହାପୁଣ୍ଯେ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯେ ଜାତବେଦସି ।
ଜମ୍ବୂକଟକଚୈତ୍ଯେଷୁ ନିତ୍ଯଂ ସନ୍ନିହିତାଲଯେ ॥ 6-23-10 (39430)
ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯା ବିଦ୍ଯାନାଂ ମହାନିଦ୍ରା ଚ ଦେହିନାମ୍।
ସ୍କନ୍ଦମାତର୍ଭଗବତି ଦୁର୍ଗେ କାନ୍ତାରବାସିନି ॥ 6-23-11 (39431)
ସ୍ବାହାକାରଃ ସ୍ବଧା ଚୈବ କଲା କାଷ୍ଠା ସରସ୍ବତୀ।
ସାବିତ୍ରୀ ବେଦମାତା ଚ ତଥା ବେଦାନ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-23-12 (39432)
ସ୍ତୁତାସି ତ୍ବଂ ମହାଦେବି ବିଶୁଦ୍ଧେନାନ୍ତରାତ୍ମନା ।
ଜଯୋ ଭବତୁ ମେ ନିତ୍ଯଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ରଣାଜିରେ ॥ 6-23-13 (39433)
କାନ୍ତାରଭଯଦୁର୍ଗେଷୁ ଭକ୍ତାନାଂ ଚାଲଯେଷୁ ଚ ।
ନିତ୍ଯଂ ବସସି ପାତାଲେ ଯୁଦ୍ଧେ ଜଯସି ଦାନବାନ୍ ॥ 6-23-14 (39434)
ତ୍ବଂ ଜମ୍ଭନୀ ମୋହିନୀ ଚ ମାଯା ହ୍ରୀଃ ଶ୍ରୀସ୍ତଥୈବ ଚ ।
ସଂଧ୍ଯା ପ୍ରଭାବତୀ ଚୈବ ସାବିତ୍ରୀ ଜନନୀ ତଥା ॥ 6-23-15 (39435)
ତୁଷ୍ଟିଃ ପୁଷ୍ଟିର୍ଧୃତିର୍ଦୀପ୍ତିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯବିବର୍ଧିନୀ ।
ଭୂତିର୍ଭୂତିମତାଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ବୀକ୍ଷ୍ଯସେ ସିଦ୍ଧଚାରଣୈଃ ॥ 6-23-16 (39436)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-23-17x (4003)
ତତଃ ପାର୍ଥସ୍ଯ ବିଜ୍ଞାଯ ଭକ୍ତିଂ ମାନବବତ୍ସଲା। 6-23-17bଅନ୍ତରିକ୍ଷଗତୋବାଚ ଗୋବିନ୍ଦସ୍ଯାଗ୍ରତଃ ସ୍ଥିତା ॥ 6-23-17 (39437)
ଦେବ୍ଯୁବାଚ। 6-23-18x (4004)
ସ୍ବଲ୍ପେନୈବ ତୁ କାଲେନ ଶତ୍ରୂଞ୍ଜେଷ୍ଯସି ପାଣ୍ଡବ ।
ନରସ୍ତ୍ବମସି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ନାରାଯଣସହାଯବାନ୍ ॥ 6-23-18 (39438)
ଅଜେଯସ୍ତ୍ବଂ ରଣେଽରୀଣାମପି ବଜ୍ରଭୃତଃ ସ୍ବଯମ୍ ।
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ବରଦା କ୍ଷଣେନାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 6-23-19 (39439)
ଲବ୍ଧ୍ବା ବରଂ ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ମେନେ ବିଜଯମାତ୍ମନଃ ।
ଆରୁରୋହ ତତଃ ପାର୍ଥୋ ରଥଂ ପରମସଂମତମ୍ ॥ 6-23-20 (39440)
କୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନାବେକରଥୌ ଦିବ୍ଯୌ ଶଙ୍ଖୌଃ ପ୍ରଦଧ୍ମତୁଃ ।
ଯ ଇଦଂ ପଠତେ ସ୍ତୋତ୍ରଂ କଲ୍ଯ ଉତ୍ଥାଯ ମାନବଃ ॥ 6-23-21 (39441)
ଯକ୍ଷରକ୍ଷଃପିଶାଚେଭ୍ଯୋ ନ ଭଯଂ ବିଦ୍ଯତେ ସଦା।
ନ ଚାପି ରିପବସ୍ତେଭ୍ଯଃ ସର୍ପାଦ୍ଯା ଯେ ଚ ଦଂଷ୍ଟ୍ରିଣଃ ॥ 6-23-22 (39442)
ନ ଭଯଂ ବିଦ୍ଯତେ ତସ୍ଯ ସଦା ରାଜକୁଲାଦପି ।
ବିବାଦେକ ଜଯମାପ୍ନୋତି ବଦ୍ଧୋ ମୁଚ୍ଯତି ବନ୍ଧନାତ୍ ॥ 6-23-23 (39443)
ଦୁର୍ଗଂ ତରତି ଚାବଶ୍ଯଂ ତଥା ଚୋରୈର୍ବିମୁଚ୍ଯତେ।
ସଂଗ୍ରାମେ ବିଜଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ଲକ୍ଷ୍ମୀଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି କେବଲାମ୍ ॥ 6-23-24 (39444)
ଆରୋଗ୍ଯବଲସଂପନ୍ନୋ ଜୀବେଦ୍ବର୍ଷଶତଂ ତଥା ।
ଏତଦ୍ଦୃଷ୍ଟଂ ପ୍ରସାଦାତ୍ତୁ ମଯା ବ୍ଯାସସ୍ଯ ଧୀମତଃ ॥ 6-23-25 (39445)
ମୋହାଦେତୌ ନ ଜାନନ୍ତି ନରନାରାଯଣାବୃଷୀ ।
ତବ ପୁତ୍ରା ଦୁରାତ୍ମାନଃ ସର୍ବେ ମନ୍ଯୁବଶାନୁଗାଃ ॥ 6-23-26 (39446)
ପ୍ରାପ୍ତକାଲମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ କାଲପାଶେନ କୁଣ୍ଠିତାଃ ।
ଦ୍ବୈପାଯନୋ ନାରଦଶ୍ଚ କଣ୍ବୋ ରାମସ୍ତଥାନଘଃ ।
ଅବାରଯଂସ୍ତବ ସୁତଂ ନ ଚାସୌ ତଦ୍ଗୃହୀତବାନ୍ ॥ 6-23-27 (39447)
ଯତ୍ର ଧର୍ମୋ ଦ୍ଯୁତିଃ କାନ୍ତିର୍ଯତ୍ର ହ୍ରୀଃ ଶ୍ରୀସ୍ତଥା ମତିଃ।
ଯତୋ ଧର୍ମସ୍ତତଃ କୃଷ୍ଣୋ ଯତଃ କୃଷ୍ଣସ୍ତତୋ ଜଯଃ ॥ ॥ 6-23-28 (39448)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-23-1 ହିତାର୍ଥାଯ ହିତଶ୍ଚାସାବର୍ଥଶ୍ଚ ହିତାର୍ଥୋ ଜଯସ୍ତଦର୍ଥମ୍ ॥ 6-23-3 ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ॥ 6-23-4 ଇଦଂ ସ୍ତୋତ୍ରଂ ଝo ପୁସ୍ତକ ଏବ ଦୃଶ୍ଯତେ ନ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯକୋଶେଷୁ କ୍ବାପି। ହେ ସିଦ୍ଧସେନାନି ସିଦ୍ଧାନାଂ ସେନାଯା ନେତ୍ରି। ମନ୍ଦରେ ମନ୍ଦରବନେ ବସତୀତି ତଥା। କୁମାରି ଅବିପ୍ଲୁତବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେ ଜାଦିହୀନେ ଇତି ବା। କାଲି କାଲଶକ୍ତେ। କାପାଲି କପାଲସ୍ଯାଯଂ ପତିଃ କାପାଲୋ ରୁଦ୍ରସ୍ତତ୍ପତ୍ନି। କପିଲଃ କୃଷ୍ଣପିଙ୍ଗଲଶ୍ଚ ବର୍ଣବିଶେଷୌ ତଦ୍ବତି ॥ 6-23-5 ଭଦ୍ରଂ କଲ୍ଯାଣଂ କାଲଯତି ଭକ୍ତାନ୍ ପ୍ରତି ଆନଯତି ସା ଭଦ୍ରକାଲୀ। ମହତୀ ଚାସୀ କାଲୀ ଚ କାଲଯିତ୍ରୀ ସଂହତ୍ରୀ କାଲରୂପା ମହାକାଲୀ। ଚଣ୍ଡି ଚଣ୍ଡସ୍ଯ କାଲାନ୍ତକସ୍ଯ ଭାର୍ଯେ। ଚଣ୍ଡେ ପ୍ରଗଲ୍ଭେ। ତାରିଣି ସଂକଟୋତ୍ତରଣକର୍ତ୍ରି । ବରବର୍ଣିନୀ ସର୍ବସୌଭାଗ୍ଯଲକ୍ଷଣୋପେତା ସ୍ତ୍ରୀ ତଦ୍ରୂପେ ॥ 6-23-6 କାତ୍ଯାଯନି କତଗୋତ୍ରୋଦ୍ଭବେ। ମହାଭାଗେ ଅତିପୂଜ୍ଯେ। କରାଲି କ୍ରୂରେ। ବିଜଯେ ବିଶିଷ୍ଟୋ ଜଯୋ ଯଯା ସା। ଜଯପ୍ରଦେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଜଯେ ଜଯସ୍ବରୂପେ ॥ 6-23-7 ଭଟ୍ଟଂ ଅତ୍ଯୁତ୍କଟଂ ଶୂଲଂ ତଦେବ ପ୍ରହରଣାଯୁଧଂ ଯସ୍ଯାଃ। ଖେଟକଂ ଚର୍ମ ॥ 6-23-8 କୌଶିକି କୁଶିକକୁଲୋତ୍ପନ୍ନେ। ଅଟ୍ଟହାସେ ପ୍ରଶସ୍ତସ୍ମିତେ। କୋକଂ ଚକ୍ରବତ୍ ବୃତ୍ତଂ ବା ରକ୍ତବୀଜବଧେଽସୁରାଦାନଶୀଲଂ ବା ମୁଖଂ ଯସ୍ଯାଃ ସା କୋକମୁଖା ॥ 6-23-9 ହିରଣ୍ଯାକ୍ଷି ପୀତନେତ୍ରେ। ବିରୂପାକ୍ଷି ବିବିଧରୂପଯୁକ୍ତନେତ୍ରେ ॥ 6-23-10 ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯେ ଯଜ୍ଞକର୍ମବିପ୍ରାଦିଷୁ ସାଧ୍ବୀ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯା। ଜାତବେଦସି ଅତୀତଜ୍ଞେ ଅତୀତୈର୍ଜ୍ଞାତେ ବା। ଜମ୍ବୂକଟକେଷୁ ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପରାଜଧାନୀଷୁ ଚୈତ୍ଯେଷୁ ଦେବତାଲଯେଷୁ ନିତ୍ଯଂ ସନ୍ନିହିତ ଆଲଯଃ ସ୍ଥାନଂ ଯସ୍ଯାଃ ସା ତଥା ॥ 6-23-13 ରଣାଜିରେ ଯୁଦ୍ଧାଙ୍ଗଣେ ॥ 6-23-15 ଜମ୍ଭନୀ ତନ୍ଦ୍ରା । ମୋହିନୀ ନିଦ୍ରା। ଶ୍ରୀର୍ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ବିଦ୍ଯାତପୋଧନାଦିସମୃଦ୍ଧିରୂପା ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 024
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.24. ଅଧ୍ଯାଯଃ 024
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଞ୍ଜଯେନୋଭଯସେନଯୋରଭ୍ଯୁଦଯବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-24-0 (39449)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-24-0x (4005)
କେଷାଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାସ୍ତତ୍ରାଗ୍ରେ ଯୋଧା ଯୁଧ୍ଯନ୍ତି ସଞ୍ଜଯ।
ଉଦଗ୍ରମନସଃ କେ ବା କେ ବା ଦୀନା ବିଚେତସଃ ॥ 6-24-1 (39450)
କେ ପୂର୍ବଂ ପ୍ରାହରଂସ୍ତତ୍ର ଯୁଦ୍ଧେ ହୃଦଯକମ୍ପନେ ।
ମାମକାଃ ପାଣ୍ଡବେଯା ବା ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-24-2 (39451)
କସ୍ଯ ସେନାସମୁଦଯେ ଗନ୍ଧୋ ମାଲ୍ଯସମୁଦ୍ଭବଃ ।
ବାଯୁଃ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଶ୍ଚୈବ ଯୋଧାନାମଭିଗର୍ଜତାମ୍ ॥ 6-24-3 (39452)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-24-4x (4006)
ଉଭଯୋଃ ସେନଯୋସ୍ତତ୍ର ଯୋଧା ଜହୃଷିରେ ତଦା।
ସ୍ରଜଃ ସମାଃ ସୁଗନ୍ଧାନାମୁଭଯତ୍ର ସମୁଦ୍ଭବଃ ॥ 6-24-4 (39453)
ସଂହତାନାମନୀକାନାଂ ବ୍ଯୂଢାନାଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ସଂସର୍ଗାତ୍ସମୁଦୀର୍ଣାନାଂ ବିମର୍ଦଃ ସୁମହାନଭୂତ୍ ॥ 6-24-5 (39454)
ବାଦିତ୍ରଶବ୍ଦସ୍ତୁମୁଲଃ ଶଙ୍ଖଭେରୀବିମିଶ୍ରିତଃ।
ଶୂରାଣାଂ ରଣଶୂରାଣାଂ ଗର୍ଜତାମିତରେତରମ୍ ॥ 6-24-6 (39455)
ଉଭଯୋଃ ସେନଯୋ ରାଜନ୍ମହାନ୍ବ୍ଯତିକରୋଽଭବତ୍।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ବୀକ୍ଷମାଣାନାଂ ଯୋଧାନାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
କୁଞ୍ଜରାଣାଂ ଚ ନଦତାଂ ସୈନ୍ଯାନାଂ ଚ ପ୍ରହୃଷ୍ଯତାମ୍ ॥ ॥ 6-24-7 (39456)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଚତୁର୍ବିଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 025
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.25. ଅଧ୍ଯାଯଃ 025
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ପଞ୍ଚବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-25-0 (39457)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-25-0x (4007)
ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରେ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ସମବେତା ଯୁଯୁତ୍ସବଃ।
ମାମକାଃ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚୈବ କିମକୁର୍ବତ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-25-1 (39458)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-25-2x (4008)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ପାଣ୍ଡବାନୀକଂ ବ୍ଯୂଢଂ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ଆଚାର୍ଯମୁପସଂଗମ୍ଯ ରାଜା ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-25-2 (39459)
ପଶ୍ଯୈତାଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାମାଚାର୍ଯ ମହତୀଂ ଚମୂମ୍ ।
ବ୍ଯୂଢାଂ ଦ୍ରୁପଦପୁତ୍ରେଣ ତବ ଶିଷ୍ଯେଣ ଧୀମତା ॥ 6-25-3 (39460)
ଅତ୍ର ଶୂରା ମହେଷ୍ବାସା ଭୀମାର୍ଜୁନସମା ଯୁଧି ।
ଯୁଯୁଧାନୋ ବିରାଟଶ୍ଚ ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-25-4 (39461)
ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚେକିତାନଃ କାଶିରାଜଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ପୁରୁଜିତ୍କୃନ୍ତିଭୋଜଶ୍ଚ ଶୈବ୍ଯଶ୍ଚ ନରପୁଙ୍ଗବଃ ॥ 6-25-5 (39462)
ଯୁଧାମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ବିକ୍ରାନ୍ତ ଉତ୍ତମୌଜାଶ୍ଚ ନରପୁଙ୍ଗବଃ ॥
ସୌଭଦ୍ରୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ସର୍ବ ଏବ ମହାରଥାଃ ॥ 6-25-6 (39463)
ଅସ୍ମାକଂ ତୁ ବିଶିଷ୍ଟା ଯେ ତାନ୍ନିବୋଧ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ନାଯକା ମମ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ସଂଜ୍ଞାର୍ଥଂ ତାନ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 6-25-7 (39464)
ଭବାନ୍ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ କର୍ଣଶ୍ଚ କୃପଶ୍ଚ ସମିତିଂଜଯଃ ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥାଂମା ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ସୌମଦତ୍ତିର୍ଜଯଦ୍ରଥଃ ॥ 6-25-8 (39465)
ଅନ୍ଯେ ଚ ବହବଃ ଶୂରା ମଦର୍ଥେ ତ୍ଯକ୍ତଜୀବିତାଃ।
ନାନାଶସ୍ତ୍ରପ୍ରହରଣାଃ ସର୍ବେ ଯୁଦ୍ଧବିଶାରଦାଃ ॥ 6-25-9 (39466)
ଅପର୍ଯାପ୍ତଂ ତଦସ୍ମାକଂ ବଲଂ ଭୀଷ୍ମାଭିରକ୍ଷିତମ୍।
ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତ୍ବିଦମେତେଷାଂ ବଲଂ ଭୀମାଭିରକ୍ଷିତମ୍ ॥ 6-25-10 (39467)
ଅଯନେଷୁ ଚ ସର୍ବେଷୁ ଯଥାଭାଗମବସ୍ଥିତାଃ।
ଭୀଷ୍ମମେବାଭିରକ୍ଷନ୍ତୁ ଭବନ୍ତଃ ସର୍ବ ଏବ ହି ॥ 6-25-11 (39468)
ତସ୍ଯ ସଂଜନଯନ୍ହର୍ଷଂ କୁରୁବୃଦ୍ଧଃ ପିତାମହଃ ।
ସିଂହନାଦଂ ବିନଦ୍ଯୋଚ୍ଚୈଃ ଶଙ୍ଖଂ ଦଧ୍ମୌ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-25-12 (39469)
ତତଃ ଶଙ୍ଖାଶ୍ଚ ଭେର୍ଯଶ୍ଚ ପଣବାନକଗୋମୁଖାଃ ।
ସହସୈବାଭ୍ଯହନ୍ଯନ୍ତ ସ ଶବ୍ଦସ୍ତୁମୁଲୋଽଭବତ୍ ॥ 6-25-13 (39470)
ତତଃ ଶ୍ବେତୈର୍ହଯୈର୍ଯୁକ୍ତେ ମହତି ସ୍ଯନ୍ଦତେ ସ୍ଥିତୌ ।
ମାଧବଃ ପାଣ୍ଡବଶ୍ଚୈବ ଦିବ୍ଯୌ ଶଙ୍ଖୌ ପ୍ରଦଧ୍ମତୁଃ ॥ 6-25-14 (39471)
ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯଂ ହୃଷୀକେଶୋ ଦେବଦତ୍ତଂ ଧନଂଜଯଃ ।
ପୌଣ୍ଡ୍ରଂ ଦଧ୍ମୌ ମହାଶଙ୍ଖଂ ଭୀମକର୍ମା ବୃକୋଦରଃ ॥ 6-25-15 (39472)
ଅନନ୍ତବିଜଯଂ ରାଜା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ସୁଘୋଷମଣିପୁଷ୍ପକୌ ॥ 6-25-16 (39473)
କାଶ୍ଯଶ୍ଚ ପରମେଷ୍ବାସଃ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଚ ମହାରଥଃ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ବିରାଟଶ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚାପରାଜିତଃ ॥ 6-25-17 (39474)
ଦ୍ରୁପଦୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ପୃଥିବୀପତେ ।
ସୌଭଦ୍ରଶ୍ଚ ମହାବାହୁଃ ଶଙ୍ଖାନ୍ଦଧ୍ମୁଃ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍ ॥ 6-25-18 (39475)
ସ ଘୋଷୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ହୃଦଯାନି ବ୍ଯଦାରଯତ୍।
ନଭଶ୍ଚ ପୃଥିବୀଂ ଚୈବ ତୁମୁଲୋ ବ୍ଯନୁନାଦଯନ୍ ॥ 6-25-19 (39476)
ଅଥ ବ୍ଯବସ୍ଥିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍କପିଧ୍ବଜଃ ।
ପ୍ରବୃତ୍ତେ ଶସ୍ତ୍ରସଂପାତେ ଧନୁରୁଦ୍ଯମ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-25-20 (39477)
ହୃଷୀକେଶଂ ତଦା ବାକ୍ଯମିଦମାହ ମହୀପତେ । 6-25-21 (39478)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ।
ସେନଯୋରୁଭଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ରଥଂ ସ୍ଥାପଯ ମେଽଚ୍ଯୁତ ॥ 6-25-21x (4009)
ଯାବଦେତାନ୍ନିରୀକ୍ଷେଽହଂ ଯୋଦ୍ଧୁକାମାନବସ୍ଥିତାନ୍।
କୈର୍ମଯା ସହ ଯୋଦ୍ଧବ୍ଯମସ୍ମିନ୍ରଣସମୁଦ୍ଯମେ ॥ 6-25-22 (39479)
ଯୋତ୍ସ୍ଯମାନାନବେକ୍ଷେଽହଂ ଯ ଏତେଽତ୍ର ସମାଗତାଃ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେର୍ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରିଯଚିକୀର୍ଷବଃ ॥ 6-25-23 (39480)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-25-24x (4010)
ଏବମୁକ୍ତୋ ହୃଷୀକେଶୋ ଗୁଡାକେଶେନ ଭାରତ।
ସେନଯୋରୁଭଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ସ୍ଥାପଯିତ୍ବା ରଥୋତ୍ତମମ୍ ॥ 6-25-24 (39481)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣପ୍ରମୁଖତଃ ସର୍ବେଷାଂ ଚ ମହୀକ୍ଷିତାମ୍ ।
ଉବାଚ ପାର୍ଥ ପଶ୍ଯୈତାନ୍ସମବେତାନ୍କୁରୂନିତି ॥ 6-25-25 (39482)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯତ୍ସ୍ଥିତାନ୍ପାର୍ଥଃ ପିତୄନଥ ପିତାମହାନ୍।
ଆଚାର୍ଯାନ୍ମାତୁଲାନ୍ଭ୍ରାତୄନ୍ପୁତ୍ରାନ୍ପୌତ୍ରାନ୍ସଖୀଂସ୍ତଥା ॥ 6-25-26 (39483)
ଶ୍ବଶୁରାନ୍ସୁହୃଦଶ୍ଚୈବ ସେନଯୋରୁଭଯୋରପି ।
ତାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ସ କୌନ୍ତେଯଃ ସର୍ବାନ୍ବନ୍ଧୂନବସ୍ଥିତାନ୍ ॥ 6-25-27 (39484)
କୃପଯା ପରଯାଽବିଷ୍ଟୋ ବିଷୀଦନ୍ନିଦମବ୍ରବୀତ୍ । 6-25-28 (39485)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବେମଂ ସ୍ବଜନଂ କୃଷ୍ଣ ଯୁଯୁତ୍ସୁଂ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-25-28x (4011)
ସୀଦନ୍ତି ମମ ଗାତ୍ରାଣି ମୁଖଂ ଚ ପରିଶୁଷ୍ଯତି।
ବେପଥୁଶ୍ଚ ଶରୀରେ ମେ ରୋମହର୍ଷଶ୍ଚ ଜାଯତେ॥ 6-25-29 (39486)
ଗାଣ୍ଡୀବଂ ସ୍ରଂସତେ ହସ୍ତାତ୍ତ୍ବକ୍ବୈବ ପରିଦହ୍ଯତେ।
ନ ଚ ଶକ୍ନୋମ୍ଯବସ୍ଥାତୁଂ ଭ୍ରମତୀବ ଚ ମେ ମନଃ ॥ 6-25-30 (39487)
ନିମିତ୍ତାନି ଚ ପଶ୍ଯାମି ବିପରୀତାନି କେଶବ।
ନ ଚ ଶ୍ରେଯୋଽନୁପଶ୍ଯାମି ହତ୍ବା ସ୍ବଜନମାହବେ ॥ 6-25-31 (39488)
ନ କାଙ୍କ୍ଷେ ବିଜଯଂ କୃଷ୍ଣ ନ ଚ ରାଜ୍ଯଂ ସୁଖାନି ଚ ।
କିଂ ନୋ ରାଜ୍ଯେନ ଗୋବିନ୍ଦ କିଂ ଭୋଗୈର୍ଜୀବିତେନ ବା ॥ 6-25-32 (39489)
ଯେଷାମର୍ଥେ କାଙ୍କ୍ଷିତଂ ନୋ ରାଜ୍ଯଂ ଭୋଗାଃ ସୁଖାନି ଚ।
ତ ଇମେଽବସ୍ଥିତା ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଧନାନି ଚ ॥ 6-25-33 (39490)
ଆଚାର୍ଯାଃ ପିତରଃ ପୁତ୍ରାସ୍ତଥୈବ ଚ ପିତାମହାଃ ।
ମାତୁଲାଃ ଶ୍ବଶୁରାଃ ପୌତ୍ରାଃ ସ୍ଯାଲାଃ ସଂବନ୍ଧିନସ୍ତଥା ॥ 6-25-34 (39491)
ଏତାନ୍ନ ହନ୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ଘ୍ନତୋଽପି ମଧୁସୂଦନ ।
ଅପି ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯରାଜ୍ଯସ୍ଯ ହେତୋଃ କିଂ ନୁ ମହୀକୃତେ ॥ 6-25-35 (39492)
ନିହତ୍ଯ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ନଃ କା ପ୍ରୀତିଃ ସ୍ଯାଜ୍ଜନାର୍ଦନ।
ପାପମେବାଶ୍ରଯେଦସ୍ମାନ୍ହତ୍ବୈତାନାତତାଯିନଃ ॥ 6-25-36 (39493)
ତସ୍ମାନ୍ନାର୍ହା ଯବଂ ହନ୍ତୁଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ସ୍ବବାନ୍ଧବାନ୍।
ସ୍ବଜନଂ ହି କଥଂ ହତ୍ବା ସୁଖିନଃ ସ୍ଯାମ ମାଧବ ॥ 6-25-37 (39494)
ଯଦ୍ଯପ୍ଯେତେ ନ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଲୋଭୋପହତଚେତସଃ ।
କୁଲକ୍ଷଯକୃତଂ ଦୋଷଂ ପିତ୍ରଦ୍ରୋହେ ଚ ପାତକମ୍ ॥ 6-25-38 (39495)
କଥଂ ନ ଜ୍ଞେଯମସ୍ମାଭିଃ ପାପାଦସ୍ମାନ୍ନିବର୍ତିତୁମ୍ ।
କୁଲକ୍ଷଯକୃତଂ ଦୋଷଂ ପ୍ରପଶ୍ଯଦ୍ଭିର୍ଜନାର୍ଦନ ॥ 6-25-39 (39496)
କୁଲକ୍ଷଯେ ପ୍ରଣଶ୍ଯନ୍ତି କୁଲଧର୍ମାଃ ସନାତନାଃ।
ଧର୍ମେ ନଷ୍ଟେ କୁଲଂ କୃତ୍ସ୍ନମଧର୍ମୋଽଭିଭବତ୍ଯୁତ ॥ 6-25-40 (39497)
ଅଧର୍ମାଭିଭବାତ୍କୃଷ୍ଣ ପ୍ରଦୁଷ୍ଯନ୍ତି କୁଲସ୍ତ୍ରିଯଃ ।
ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଦୁଷ୍ଟାସୁ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ଜାଯତେ ବର୍ଣସଙ୍କରଃ ॥ 6-25-41 (39498)
ସଙ୍କରୋ ନରକାଯୈବ କୁଲଘ୍ନାନାଂ କୁଲସ୍ଯ ଚ।
ପତନ୍ତି ପିତରୋ ହ୍ଯେଷାଂ କୁପ୍ତପିଣ୍ଡୋଦକକ୍ରିଯାଃ ॥ 6-25-42 (39499)
ଦୋଷୈରେତୈଃ କୁଲଘ୍ନାନାଂ ବର୍ଣସଙ୍କରକାରକୈଃ ।
ଉତ୍ସାଦ୍ଯନ୍ତେ ଜାତିଧର୍ମାଃ କୁଲଧର୍ମାଶ୍ଚ ଶାଶ୍ବତାଃ ॥ 6-25-43 (39500)
ଉତ୍ସନ୍ନକୁଲଧର୍ମାଣାଂ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଜନାର୍ଦନ ।
ନରକେ ନିଯତଂ ବାସୋ ଭବତୀତ୍ଯନୁଶୁଶ୍ରୁମ ॥ 6-25-44 (39501)
ଅହୋ ବତ ମହତ୍ପାପଂ କର୍ତୁଂ ବ୍ଯବସିତା ବଯମ୍।
ଯଦ୍ରାଜ୍ଯସୁଖଲୋଭେନ ହନ୍ତୁଂ ସ୍ବଜନମୁଦ୍ଯତାଃ ॥ 6-25-45 (39502)
ଯଦି ମାମପ୍ରତୀକାରମଶସ୍ତ୍ରଂ ଶସ୍ତ୍ରପାଣଯଃ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ରଣେ ହନ୍ଯୁସ୍ତନ୍ମେ କ୍ଷେମତରଂ ଭବେତ୍ ॥ 6-25-46 (39503)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-25-47x (4012)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବାର୍ଜୁନଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ରଥୋପସ୍ଥ ଉପାବିଶତ୍ ।
ବିସୃଜ୍ଯ ସଶରଂ ଚାପଂ ଶୋକସଂବିଗ୍ନମାନସଃ ॥ ॥ 6-25-47 (39504)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ଅର୍ଜୁନବିଷାଦଯୋଗୋନାମ ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-25-8 ସୌମଦତ୍ତିସ୍ତଞ୍ଚୈବଚେତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-25-18 ଶଙ୍ଖଂ ଦଧ୍ମୁଃ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-25-30 ଗାଣ୍ଡୀବଂ ସ୍ରବତେ ହସ୍ତାତ୍ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-25-34 ଶ୍ଯାଲା ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 026
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.26. ଅଧ୍ଯାଯଃ 026
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଷଡ୍ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-26-0 (39505)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-26-0x (4013)
ତଂ ତଥା କୃପଯାବିଷ୍ଟମଶ୍ରୁପୂର୍ଣାକୁଲେକ୍ଷଣମ୍ ।
ବିଷୀଦନ୍ତମିଦଂ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ମଧୁସୂଦନଃ ॥ 6-26-1 (39506)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-26-2x (4014)
କୁତସ୍ତ୍ବା କଶ୍ମଲମିଦଂ ବିଷମେ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍ ।
ଅନାର୍ଯଜୁଷ୍ଟମସ୍ବର୍ଗ୍ଯମକୀର୍ତିକରମର୍ଜୁନ ॥ 6-26-2 (39507)
କ୍ଲୈବ୍ଯଂ ମା ସ୍ମ ଗମଃ ପାର୍ଥ ନୈତତ୍ତ୍ବଯ୍ଯୁପପଦ୍ଯତେ।
କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ହୃଦଯଦୌର୍ବଲ୍ଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବୋତ୍ତିଷ୍ଠ ପରଂତପ ॥ 6-26-3 (39508)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-26-4x (4015)
କଥଂ ଭୀଷ୍ମମହଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଦ୍ରୋଣଂ ଚ ମଧୁସୂଦନ ।
ଇଷୁଭିଃ ପ୍ରତିଯୋତ୍ସ୍ଯାମି ପୂଜାର୍ହାବରିସୂଦନ ॥ 6-26-4 (39509)
ଗୁରୂନହତ୍ବା ହି ମହାନୁଭାବାନ୍
ଶ୍ରେଯୋ ଭୋକ୍ତୁଂ ଭେକ୍ଷମପୀହ ଲୋକେ।
ହତ୍ବାର୍ଥକାମାଂସ୍ତୁ ଗୁରୂନିହୈବ
ଭୁଞ୍ଜୀଯ ଭୋଗାନ୍ରୁଧିରପ୍ରଦିଗ୍ଧାନ୍ ॥ 6-26-5 (39510)
ନ ଚୈତଦ୍ବୀଦ୍ମଃ କତରନ୍ନୋ ଗରୀଯୋ
ଯଦ୍ବା ଜଯମ ଯଦି ବା ନୋ ଜଯେଯୁଃ।
ଯାନେବ ହତ୍ବା ନ ଜିଜୀବିଷାମ-
ସ୍ତେଽବସ୍ଥିତାଃ ପ୍ରମୁଖେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ॥ 6-26-6 (39511)
କାର୍ପଣ୍ଯଦୋଷୋପହତସ୍ବଭାବଃ
ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ ଧର୍ମସଂମୂଢଚେତାଃ।
ଯଚ୍ଛ୍ରେଯଃ ସ୍ଯାନ୍ନିଶ୍ଚିତଂ ବ୍ରୂହି ତନ୍ମେ
ଶିଷ୍ଯସ୍ତେଽହଂ ଶାଧି ମାଂ ତ୍ବାଂ ପ୍ରପନ୍ନମ୍ ॥ 6-26-7 (39512)
ନ ହି ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ମମାପନୁଦ୍ଯା-
ଦ୍ଯଚ୍ଛୋକମୁଚ୍ଛୋଷଣମିନ୍ଦ୍ରିଯାଣାମ୍।
ଅବାପ୍ଯ ଭୂମାବସପତ୍ନମୃଦ୍ଧଂ
ରାଜ୍ଯଂ ସୁରାଣାମପି ଚାଧିପତ୍ଯମ୍ ॥ 6-26-8 (39513)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-26-9x (4016)
ଏବମୁକତ୍ବା ହୃଷୀକେଶଂ ଗୁଡାକେଶଂ ପରଂତପ ।
ନ ଯୋତ୍ସ୍ଯ ଇତି ଗୋବିନ୍ଦମୁକ୍ତ୍ବା ତୂଷ୍ଣୀଂ ବଭୂବ ହ ॥ 6-26-9 (39514)
ତମୁବାଚ ହୃଷୀକେଶଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ ଭାରତ।
ସେନଯୋରୁଭଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ବିଷୀଦନ୍ତମିଦଂ ବଚଃ ॥ 6-26-10 (39515)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-26-11x (4017)
ଅଶୋଚ୍ଯାନନ୍ବଶୋଚସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରଜ୍ଞାବାଦାଂଶ୍ଚ ଭାଷସେ।
ଗତାସୂନଗତାସୂଂଶ୍ଚ ନାନୁଶୋଚନ୍ତି ପାଣ୍ଡିତାଃ ॥ 6-26-11 (39516)
ନତ୍ବେବାହଂ ଜାତୁ ନାସଂ ନ ତ୍ବଂ ନେମେ ଜନାଧିପାଃ।
ନ ଚୈବ ନଭବିଷ୍ଯାମଃ ସର୍ବେ ବଯମତଃ ପରମ୍ ॥ 6-26-12 (39517)
ଦେହିନୋଽସ୍ମିନ୍ଯଥା ଦେହେ କୌମାରଂ ଯୌବନଂ ଜରା।
ତଥା ଦେହାନ୍ତରପ୍ରାପ୍ତିର୍ଧୀରସ୍ତତ୍ର ନ ମୁହ୍ଯତି ॥ 6-26-13 (39518)
ମାତ୍ରାସ୍ପର୍ଶାସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯ ଶୀତୋଷ୍ଣସୁଖଦୁଃଖଦାଃ ।
ଆଗମାପାଯିନୋଽନିତ୍ସ୍ଯାସ୍ତାଂସ୍ତିତିକ୍ଷସ୍ବ ଭାରତ ॥ 6-26-14 (39519)
ଯଂ ହି ବ୍ଯଥଯନ୍ତ୍ଯେତେ ପୁରୁଷଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ସମଦୁଃଖସୁଖଂ ଧୀରଂ ସୋଽମୃତତ୍ବାଯ କଲ୍ପତେ ॥ 6-26-15 (39520)
ନାସତୋ ବିଦ୍ଯତେ ଭାବୋ ନାଭାବୋ ବିଦ୍ଯତେ ସତଃ।
ଉଭଯୋରପି ଦୃଷ୍ଟୋଽନ୍ତସ୍ତ୍ବନଯୋସ୍ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିଭିଃକ ॥ 6-26-16 (39521)
ଅବିନାଶି ତୁ ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ଯେନ ସର୍ବମିଦଂ ତତମ୍।
ବିନାଶମବ୍ଯଯସ୍ଯାସ୍ଯ ନ କଶ୍ଚିତ୍କର୍ତୁମର୍ହତି ॥ 6-26-17 (39522)
ଅନ୍ତବନ୍ତ ଇମେ ଦେହା ନିତ୍ଯସ୍ଯୋକ୍ତାଃ ଶରୀରିଣଃ ।
ଅନାଶିନୋଽପ୍ରମେଯସ୍ଯ ତସ୍ମାଦ୍ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ଭାରତ ॥ 6-26-18 (39523)
ଯ ଏନଂ ବେତ୍ତି ହନ୍ତାରଂ ଯଶ୍ଚୈନଂ ମନ୍ଯତେ ହତମ୍।
ଉଭୌ ତୌ ନ ବିଜାନୀତୋ ନାଯଂ ହନ୍ତି ନ ହନ୍ଯତେ ॥ 6-26-19 (39524)
ନ ଜାଯତେ ମ୍ରିଯତେ ବା କଦାଚି-
ନ୍ନାଯଂ ଭୂତ୍ବା ଭବିତା ବା ନ ଭୂଯଃ ।
ଅଜୋ ନିତ୍ଯଃ ଶାଶ୍ବତୋଽଯଂ ପୁରାଣୋ
ନ ହନ୍ତଯେ ହନ୍ଯମାନେ ଶରୀରେ ॥ 6-26-20 (39525)
ବେଦାବିନାଶିନଂ ନିତ୍ଯଂ ଯ ଏନମଜମବ୍ଯଯମ୍।
କଥଂ ସ ପୁରୁଷଃ ପାର୍ଥ କଂ ଘାତଯତି ହନ୍ତି କମ୍ ॥ 6-26-21 (39526)
ବାସାଂସି ଜୀର୍ଣାନି ଯଥା ବିହାଯ
ନବାନି ଗୃହ୍ଣାନି ନରୋଽପରାଣି।
ତଥା ଶରୀରାଣି ବିହାଯ ଜୀର୍ଣା-
ନ୍ଯନ୍ଯାନି ସଂଯାତି ନବାନି ଦେହୀ ॥ 6-26-22 (39527)
ନୈନଂ ଛିନ୍ଦନ୍ତି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ନୈନଂ ଦହତି ପାବକଃ।
ନ ଚୈନଂ କ୍ଲେଦଯନ୍ତ୍ଯାପୋ ନ ଶୋଷଯତି ମାରୁତଃ ॥ 6-26-23 (39528)
ଅଚ୍ଛେଦ୍ଯୋଽଯମଦାହ୍ଯୋଽଯମକ୍ଲେଦ୍ଯୋଽଶୋଷ୍ଯ ଏବ ଚ।
ନିତ୍ଯଃ ସର୍ବଗତଃ ସ୍ଥାଣୁରଚଲୋଽଯଂ ସନାତନଃ ॥ 6-26-24 (39529)
ଅବ୍ଯକ୍ତୋଽଯମଚିନ୍ତ୍ଯୋଽଯମବିକାର୍ଯୋଽଯମୁଚ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାଦେବଂ ବିଦିତ୍ବୈନଂ ନାନୁଶୋଚିତୁମର୍ହସି ॥ 6-26-25 (39530)
ଅଥ ଚୈନଂ ନିତ୍ଯଜାତଂ ନିତ୍ଯଂ ବା ମନ୍ଯସେ ମୃତମ୍।
ତଥାପି କତ୍ବଂ ମହାବାହୋ ନୈନଂ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି ॥ 6-26-26 (39531)
ଜାତସ୍ଯ ହି ଧ୍ରୁବୋ ମୃତ୍ଯୁର୍ଧ୍ରୁବଂ ଜନ୍ମ ମୃତସ୍ଯ ଚ।
ତସ୍ମାଦପରିହାର୍ଯେଽର୍ଥେ ନ ତ୍ବଂ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି ॥ 6-26-27 (39532)
ଅବ୍ଯକ୍ତାଦୀନି ଭୂତାନି ବ୍ଯକ୍ତମଧ୍ଯାନି ଭାରତ।
ଅବ୍ଯକ୍ତନିଧନାନ୍ଯେନ ତତ୍ର କା ପରିଦେବନା ॥ 6-26-28 (39533)
ଆଶ୍ଚର୍ଯବତ୍ପଶ୍ଯତି କଶ୍ଚିଦେନ-
ମାଶ୍ଚର୍ଯବଦ୍ବଦତି ତଥୈବ ଚାନ୍ଯଃ।
ଆଶ୍ଚର୍ଯବଚ୍ଚୈନମନ୍ଯଃ ଶ୍ରୃଣୋତି
ଶ୍ରୁତ୍ବାଽପ୍ଯେନଂ ବେଦ ନ ଚୈବ କଶ୍ଚିତ୍ ॥ 6-26-29 (39534)
ଦେହୀ ନିତ୍ଯମବଧ୍ଯୋଽଯଂ ଦେହେ ସର୍ବସ୍ଯ ଭାରତ।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ନ ତ୍ବଂ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି ॥ 6-26-30 (39535)
ସ୍ବଧର୍ମମପି ଚାବେକ୍ଷ୍ଯ ନ ବିକମ୍ପିତୁମର୍ହସି ।
ଧର୍ମ୍ଯାଦ୍ଧି ଯୁଦ୍ଧାଚ୍ଛ୍ରେଯୋଽନ୍ଯତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 6-26-31 (39536)
ଯଦୃଚ୍ଛଯା ଚୋପପନ୍ନଂ ସ୍ବର୍ଗଦ୍ବାରମପାବୃତମ୍ ।
ସୁଖିନଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ପାର୍ଥ ଲନ୍ତେ ଯୁଦ୍ଧମୀଦୃଶମ୍ ॥ 6-26-32 (39537)
ଅଥ ଚେତ୍ତ୍ବମିମଂ ଧର୍ମ୍ଯଂ ସଂଗ୍ରାମଂ ନ କରିଷ୍ଯସି।
ତତଃ ସ୍ବଧର୍ମଂ କୀର୍ତିଂ ଚ ହିତ୍ବା ପାପମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 6-26-33 (39538)
ଅକୀର୍ତିଂ ଚାପି ଭୂତାନି କଥଯିଷ୍ଯନ୍ତି ତେଽବ୍ଯଯାମ୍ ।
ସଂଭାବିତସ୍ଯ ଚାକୀର୍ତିର୍ମରଣାଦତିରିଚ୍ଯତେ ॥ 6-26-34 (39539)
ଭଯାଦ୍ରଣାଦୁପରତଂ ମଂସ୍ଯନ୍ତେ ତ୍ବାଂ ମହାରଥାଃ ।
ଯେଷାଂ ଚ ତ୍ବଂ ବହୁମତୋ ଭୂତ୍ବା ଯାସ୍ଯସି ଲାଘବମ୍ ॥ 6-26-35 (39540)
ଅବାଚ୍ଯବାଦାଂଶ୍ଚକ ବହୂନ୍ବଦିଷ୍ଯନ୍ତି ତବାହିତାଃ ।
ନିନ୍ଦନ୍ତସ୍ତବ ସାମର୍ଥ୍ଯଂ ତତୋ ଦୁଃଖତରଂ ନୁ କିମ୍ ॥ 6-26-36 (39541)
ହତୋ ବା ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ସ୍ବର୍ଗଂ ଜିତ୍ବା ବା ଭୋକ୍ଷ୍ଯସେ ମହୀମ୍ ।
ତସ୍ମାଦୁତ୍ତିଷ୍ଠ କୌନ୍ତେଯ ଯୁଦ୍ଧାଯ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ ॥ 6-26-37 (39542)
ସୁଖଦୁଃଖେ ସମେ କୃତ୍ବା ଲାଭାଲାଭୌ ଜଯାଜଯୌ ।
ତତୋ ଯୁଦ୍ଧାଯ ଯୁଜ୍ଯସ୍ବ ନୈବଂ ପାପମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 6-26-38 (39543)
ଏଷା ତେଽଭିହିତା ସାଙ୍ଖ୍ଯେ ବୁଦ୍ଧିର୍ଯୋଗେ ତ୍ବିମାଂ ଶ୍ରୃଣୁ।
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଯୁକ୍ତୋ ଯଯା ପାର୍ଥ କର୍ମବନ୍ଧଂ ପ୍ରହାସ୍ଯସି ॥ 6-26-39 (39544)
ନେହାଭିକ୍ରମନାଶୋଽସ୍ତି ପ୍ରତ୍ଯବାଯୋ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ସ୍ବଲ୍ପମପ୍ଯସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ତ୍ରାଯତେ ମହତୋ ଭଯାତ୍ ॥ 6-26-40 (39545)
ବ୍ଯବସାଯାତ୍ମିକା ବୁଦ୍ଧିରେକେହ କୁରୁନନ୍ଦନ ।
ବହୁଶାଖା ହ୍ଯନନ୍ତାଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧଯୋଽବ୍ଯବସାଯିନାମ୍ ॥ 6-26-41 (39546)
ଯାମିମାଂ ପୁଷ୍ପିତାଂ ବାଚଂ ପ୍ରବଦନ୍ତ୍ଯବିପଶ୍ଚିତଃ ।
ବେଦବାଦରତାଃ ପାର୍ଥ ନାନ୍ଯଦସ୍ତୀତି ବାଦିନଃ ॥ 6-26-42 (39547)
କାମାତ୍ମାନଃ ସ୍ବର୍ଗପରା ଜନ୍ମକର୍ମଫଲପ୍ରଦାମ୍ ।
କ୍ରିଯାବିଶେଷବହୁଲାଂ ଭୋଗୈଶ୍ବର୍ଯଗତିଂ ପ୍ରତି ॥ 6-26-43 (39548)
ଭୋଗୈଶ୍ବର୍ଯପ୍ରସକ୍ତାନାଂ ତଯାଽପହୃତଚେତସାମ୍ ।
ବ୍ଯବସାଯାତ୍ମିକା ବୁଦ୍ଧିଃ ସମାଧୌ ନ ବିଧୀଯତେ ॥ 6-26-44 (39549)
ତ୍ରୈଗୁଣ୍ଯବିଷଯା ବେଦା ନିସ୍ତ୍ରୈଗୁଣ୍ଯୋ ଭବାର୍ଜୁନ ।
ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବୋ ନିତ୍ଯସତ୍ବସ୍ଥୋ ନିର୍ଯୋଗକ୍ଷେମ ଆତ୍ମବାନ୍ ॥ 6-26-45 (39550)
ଯାବାନର୍ଥ ଉଦପାନେ ସର୍ବତଃ ସଂପ୍ଲୁତୋଦକେ।
ତାବାନ୍ସର୍ବେଷୁ ବେଦେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ବିଜାନତଃ ॥ 6-26-46 (39551)
କର୍ମଣ୍ଯେବାଧିକାରସ୍ତେ ମା ଫଲେଷୁ କଦା ଚ ନ ।
ମା କର୍ମଫଲହେତୁର୍ଭୂର୍ମା ତେ ସଙ୍ଗୋଽସ୍ତ୍ବକର୍ମଣି ॥ 6-26-47 (39552)
ଯୋଗସ୍ଥଃ କୁରୁ କର୍ମାଣି ସଙ୍ଗଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଧନଂଜଯ ।
ସିଦ୍ଧ୍ଯସିଦ୍ଧ୍ଯୋଃ ସମୋ ଭୂତ୍ବା ସମତ୍ବଂ ଯୋଗ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-26-48 (39553)
ଦୂରେଣ ହ୍ଯବରଂ କର୍ମ ବୁଦ୍ଧିଯୋଗାଦ୍ଧନଂଜଯ।
ବୁଦ୍ଧୌ ଶରଣମନ୍ବିଚ୍ଛ କୃପଣାଃ ଫଲହେତବଃ ॥ 6-26-49 (39554)
ବୁଦ୍ଧିଯୁକ୍ତୋ ଜହାତୀହକ ଉଭେ ସୁକୃତଦୁଷ୍କୃତେ ।
ତସ୍ମାଦ୍ଯୋଗାଯ ଯୁଜ୍ଯସ୍ବ ଯୋଗଃ କର୍ମସୁ କୌଶଲମ୍ ॥ 6-26-50 (39555)
କର୍ମଜଂ ବୁଦ୍ଧିଯୁକ୍ତା ହି ଫଲଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମନୀଷିଣଃ ।
ଜନ୍ମବନ୍ଧବିନିର୍ମୁକ୍ତାଃ ପଦଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯନାମଯମ୍ ॥ 6-26-51 (39556)
ଯଦା ତେ ମୋହକଲିଲଂ ବୁଦ୍ଧିର୍ବ୍ଯତିତରିଷ୍ଯତି।
ତଦା ଗନ୍ତାସି ନିର୍ବେଦଂ ଶ୍ରୋତବ୍ଯସ୍ଯ ଶ୍ରୁତସ୍ଯ ଚ ॥ 6-26-52 (39557)
ଶ୍ରୁତିବିପ୍ରତିପନ୍ନା ତେ ଯଦା ସ୍ଥାସ୍ଯତି ନିଶ୍ଚଲା ।
ସମାଧାବଚଲା ବୁଦ୍ଧିସ୍ତଦା ଯୋଗମବାପ୍ସ୍ଯସି ॥ 6-26-53 (39558)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-26-54x (4018)
ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞସ୍ଯ କା ଭାଷା ସମାଧିସ୍ଥସ୍ଯ କେଶବ ।
ସ୍ଥିତଧୀଃ କିଂ ପ୍ରଭାଷେତ କିମାସୀତ ବ୍ରଜେତ କିଂ ॥ 6-26-54 (39559)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ । 6-26-55x (4019)
ପ୍ରଜହାତି ଯଦା କାମାନ୍ସର୍ବାନ୍ପାର୍ଥ ମନୋଗତାନ୍।
ଆତ୍ମନ୍ଯେବାତ୍ମନା ତୁଷ୍ଟଃ ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞସ୍ତଦୋଚ୍ଯତେ ॥ 6-26-55 (39560)
ଦୁଃଖେଷ୍ବନୁଦ୍ବିଗ୍ନମନାଃ ସୁଖେଷୁ ବିଗତସ୍ପୃହଃ।
ବୀତରାଗଭଯକ୍ରୋଧଃ ସ୍ଥିତଧୀର୍ମୁନିରୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-26-56 (39561)
ଯଃ ସର୍ବତ୍ରାନଭିସ୍ନେହସ୍ତତ୍ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଶୁଭାଶୁଭମ୍ ।
ନାଭିନନ୍ଦତି ନ ଦ୍ବେଷ୍ଟି ତସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ॥ 6-26-57 (39562)
ଯଦା ସଂହରତେ ଚାଯଂ କୂର୍ମୋଽଙ୍ଗାନୀବ ସର୍ବଶଃ ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥେଭ୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ॥ 6-26-58 (39563)
ବିଷଯା ବିନିବର୍ତନ୍ତେ ନିରାହାରସ୍ଯ ଦେହିନଃ।
ରସବର୍ଜଂ ରସୋଽପ୍ଯସ୍ଯ ପରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିବର୍ତତେ ॥ 6-26-59 (39564)
ଯତତୋ ହ୍ଯପି କୌନ୍ତେଯ ପୁରୁଷସ୍ଯ ବିପଶ୍ଚିତଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ପ୍ରମାଥୀନି ହରନ୍ତି ପ୍ରସଭଂ ମନଃ ॥ 6-26-60 (39565)
ତାନି ସର୍ବାଣି ସଂଯମ୍ଯ ଯୁକ୍ତ ଆସୀତ ମତ୍ପରଃ ।
ବଶେ ହି ଯସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରିଯାମି ତସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ॥ 6-26-61 (39566)
ଧ୍ଯାଯତୋ ବିଷଯାନ୍ପୁଂସଃ ସଙ୍ଗସ୍ତେଷୂପଜାଯତେ।
ସଙ୍ଗାତ୍ସଂଜାଯତେ କାମଃ କାମାତ୍କ୍ରୋଧୋଽଭିଜାଯତେ ॥ 6-26-62 (39567)
କ୍ରୋଧାଦ୍ଭବତି ସଂମୋହଃ ସଂମୋହାତ୍ସ୍ମୃତିବିଭ୍ରମଃ ।
ସ୍ମୃତିଭ୍ରଂଶାଦ୍ବୁଦିନାଶୋ ବୁଦ୍ଧିନାଶାତ୍ପ୍ରଣଶ୍ଯତି ॥ 6-26-63 (39568)
ରାଗଦ୍ବେଷବିଯୁକ୍ତୈସ୍ତୁ ବିଷଯାନିନ୍ଦ୍ରିଯୈଶ୍ଚରନ୍ ।
ଆତ୍ମବଶ୍ଯୈର୍ବିଧେଯାତ୍ମା ପ୍ରସାଦମଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-26-64 (39569)
ପ୍ରସାଦେ ସର୍ବଦୁଃଖାନାଂ ହାନିରସ୍ଯୋପଜାଯତେ।
ପ୍ରସନ୍ନଚେତସୋ ହ୍ଯାଶୁ ବୁଦ୍ଧିଃ ପର୍ଯବତିଷ୍ଠତେ ॥ 6-26-65 (39570)
ନାସ୍ତି ବୁଦ୍ଧିରଯୁକ୍ତସ୍ଯ ନ ଚାଯୁକ୍ତସ୍ଯ ଭାବନା ।
ନ ଚାଭାବଯତଃ ଶାନ୍ତିରଶାନ୍ତସ୍ଯ କୁତଃ ସୁଖମ୍ ॥ 6-26-66 (39571)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ହି ଚରତାଂ ଯନ୍ମନୋଽନୁବିଧୀଯତେ ।
ତଦସ୍ଯ ହରତି ପ୍ରଜ୍ଞାଂ ବାଯୁର୍ନାବମିବାମ୍ଭସି ॥ 6-26-67 (39572)
ତସ୍ମାଦ୍ଯସ୍ଯ ମହାବାହୋ ନିଗୃହୀତାନି ସର୍ବଶଃ ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥେଭ୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ॥ 6-26-68 (39573)
ଯା ନିଶା ସର୍ବଭୂତାନାଂ ତସ୍ଯାଂ ଜାଗର୍ତିଂ ସଂଯମୀ।
ଯସ୍ଯାଂ ଜାଗ୍ରତି ଭୂତାନି ସା ନିଶା ପଶ୍ଯତୋ ମୁନେଃ ॥ 6-26-69 (39574)
ଆପୂର୍ଯମାଣମଚଲପ୍ରତିଷ୍ଠଂ
ସମୁଦ୍ରମାପଃ ପ୍ରବିଶନ୍ତି ଯଦ୍ବତ୍।
ତଦ୍ବତ୍କାମା ଯଂ ପ୍ରବିଶନ୍ତି ସର୍ବେ
ସ ଶାନ୍ତିମାପ୍ନୋତି ନ କାମକାମୀ ॥ 6-26-70 (39575)
ବିହାଯ କାମାନ୍ଯଃ ସର୍ବାନ୍ପୁମାଂଶ୍ଚରତି ନିଃସ୍ପୃହଃ ।
ନିର୍ମମୋ ନିରହଂକାରଃ ସ ଶାନ୍ତିମଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-26-71 (39576)
ଏଷା ବ୍ରାହ୍ମୀ ସ୍ଥିତିଃ ପାର୍ଥ ନୈନାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବିମୁହ୍ଯତି ।
ସ୍ଥିତ୍ବାସ୍ଯାମନ୍ତକାଲେଽପି ବ୍ରହ୍ମ ନିର୍ବାଣମୃଚ୍ଛତି ॥ ॥ 6-26-72 (39577)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଷଡ୍ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ଶାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗୋନାମ ଦ୍ବିତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ 2 ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 027
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.27. ଅଧ୍ଯାଯଃ 027
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସପ୍ତବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-27-0 (39578)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-27-0x (4020)
ଜ୍ଯାଯସୀ ଚେତ୍କର୍ମଣସ୍ତେ ମତା ବୁଦ୍ଧିର୍ଜନାର୍ଦନ।
ତତ୍କିଂ କର୍ମଣି ଘୋରେ ମାଂ ନିଯୋଜଯସି କେଶବ ॥ 6-27-1 (39579)
ବ୍ଯାମିଶ୍ରେଣେବ ବାକ୍ଯେନ ବୁଦ୍ଧିଂ ମୋହଯସୀବ ମେ ।
ତଦେକଂ ବଦ ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଯେନ ଶ୍ରେଯୋଽହମାପ୍ନୁଯାମ୍ ॥ 6-27-2 (39580)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-27-3x (4021)
ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଦ୍ବିବିଧା ନିଷ୍ଠା ପୁରା ପ୍ରୋପ୍ତା ମଯାଽନଘ।
ଜ୍ଞାନଯୋଗେନ ସାଙ୍ଖ୍ଯାନାଂ କର୍ମଯୋଗେନ ଯୋଗିନାମ୍ ॥ 6-27-3 (39581)
ନ କର୍ମଣାମନାରମ୍ଭାନ୍ନୈଷ୍କର୍ମ୍ଯଂ ପୁରୁଷୋଽଶ୍ରୁତେ।
ନ ଚ ସଂନ୍ଯସନାଦେବ ସିଦ୍ଧିଂ ସମଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-27-4 (39582)
ନ ହି କଶ୍ଚିତ୍କ୍ଷଣମପି ଜାତୁ ତିଷ୍ଠତ୍ଯକର୍ମକୃତ୍ ।
କାର୍ଯତେ ହ୍ଯବଶଃ କର୍ମ ସର୍ବଃ ପ୍ରକୃତିଜୈର୍ଗୁଣୈଃ ॥ 6-27-5 (39583)
କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ସଂଯମ୍ଯ ଯ ଆସ୍ତେ ମନସା ସ୍ମରନ୍ ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥାନ୍ବିମୂଢାତ୍ମା ମିଥ୍ଯାଚାରାଃ ସ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-27-6 (39584)
ଯସ୍ତ୍ବିନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ପନସା ନିଯମ୍ଯାରମଭତେଽର୍ଜୁନ।
କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ କର୍ମଯୋଗମସକ୍ତଃ ସ ବିଶିଷ୍ଯତେ ॥ 6-27-7 (39585)
ନିଯତଂ କୁରୁ କର୍ମ ତ୍ବଂ ଜ୍ଯାଯୋ ହ୍ଯକର୍ମଣଃ ।
ଶରୀରଯାତ୍ରାପି ଚ ତେ ନ ପ୍ରତିଦ୍ଧ୍ଯେଦକର୍ମଣଃ ॥ 6-27-8 (39586)
ଯଜ୍ଞାର୍ଥାତ୍କର୍ମଣୋଽନ୍ଯତ୍ର ଲୋକୋଽଯଂ କର୍ମବନ୍ଧନଃ।
ତଦର୍ଥଂ କର୍ମ କୌନ୍ତେଯ ମୁକ୍ତସଙ୍ଗଃ ସମାଚର ॥ 6-27-9 (39587)
ସହଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରଜାଃ ସୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁରୋବାଚ ପ୍ରଜାପତିଃ ।
ଅନେନ ପ୍ରସବିଷ୍ଯଧ୍ବମେଷ ବୋଽସ୍ତ୍ବିଷ୍ଟକାମଧୁକ୍ ॥ 6-27-10 (39588)
ଦେବାନ୍ଭାବଯତାଽନେନ ତେ ଦେବା ଭାବଯନ୍ତୁ ବଃ।
ପରସ୍ପରଂ ଭାବଯନ୍ତଃ ଶ୍ରେଯଃ ପରମବାପ୍ସ୍ଯଥ ॥ 6-27-11 (39589)
ଇଷ୍ଟାନ୍ଭୋଗାନ୍ହି ବୋ ଦେବା ଦାସ୍ଯନ୍ତେ ଯଜ୍ଞଭାବିତାଃ।
ତୈର୍ଦତ୍ତାନପ୍ରଦାଯୈଭ୍ଯୋ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସ୍ତେନ ଏବ ସଃ ॥ 6-27-12 (39590)
ଯଜ୍ଞଶିଷ୍ଟାଶିନଃ ସନ୍ତୋ ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ସର୍ବକିଲ୍ବିଷୈଃ ।
ଭୁଞ୍ଜତେ ତେ ତ୍ବଘଂ ପାପା ଯେ ପଚନ୍ତ୍ଯାତ୍ମକାରଣାତ୍ ॥ 6-27-13 (39591)
ଅନ୍ନାଦ୍ଭବନ୍ତି ଭୂତାନି ପର୍ଜନ୍ଯାଦନ୍ନସଂଭବଃ ।
ଯଜ୍ଞାଦ୍ଭବତି ପର୍ଜନ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞଃ କର୍ମସମୁଦ୍ଭବଃ ॥ 6-27-14 (39592)
କର୍ମ ବ୍ରହ୍ମୋଦ୍ଭବଂ ବିଦ୍ଧି ବ୍ରହ୍ମାଽକ୍ଷରସମୁଦ୍ଭବମ୍ ।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବଗତଂ ବ୍ରହ୍ମ ନିତ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 6-27-15 (39593)
ଏବଂ ପ୍ରବର୍ତିତଂ ଚକ୍ରଂ ନାନୁବର୍ତଯତୀହ ଯଃ ।
ଅଘାଯୁରିନ୍ଦ୍ରିଯାରାମୋ ମୋଘଂ ପାର୍ଥ ସ ଜୀବତି ॥ 6-27-16 (39594)
ଯସ୍ତ୍ବାତ୍ମରତିରେବ ସ୍ଯାଦାତ୍ମତୃପ୍ତଶ୍ଚ ମାନବଃ ।
ଆତ୍ମନ୍ଯେବ ଚ ସଂତୁଷ୍ଟସ୍ତସ୍ଯ କାର୍ଯଂ ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 6-27-17 (39595)
ନୈବ ତସ୍ଯ କୃତେନାର୍ଥୋ ନାକୃତେନେହ କଶ୍ଚନ।
ନ ଚାସ୍ଯ ସର୍ବଭୂତେଷୁ କଶ୍ଚିଦର୍ଥବ୍ଯପାଶ୍ରଯଃ ॥ 6-27-18 (39596)
ତସ୍ମାଦସକ୍ତଃ ସତତଂ କାର୍ଯଂ କର୍ମ ସମାଚର ।
ଅସକ୍ତୋ ହ୍ଯାଚରନ୍କର୍ମ ପରମାପ୍ନୋତି ପୁରୂଷଃ ॥ 6-27-19 (39597)
କର୍ମଣୈବ ହି ସଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତା ଜନକାଦଯଃ ।
ଲୋକସଂଗ୍ରହମେବାପି ସଂପଶ୍ଯନ୍କର୍ତୁମର୍ହସି ॥ 6-27-20 (39598)
ଯଦ୍ଯଦାଚରତି ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତତ୍ତଦେବେତରୋ ଜନଃ ।
ସ ଯତ୍ପ୍ରମାଣଂ କୁରୁତେ ଲୋକସ୍ତଦନୁବର୍ତତେ ॥ 6-27-21 (39599)
ନ ମେ ପାର୍ଥାସ୍ତି କର୍ତବ୍ଯଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କିଂଚନ ।
ନାନବାପ୍ତମବାପ୍ତବ୍ଯଂ ବର୍ତ ଏବ ଚ କର୍ମଣି ॥ 6-27-22 (39600)
ଯଦି ହ୍ଯହଂ ନ ବର୍ତେଯଂ ଜାତୁ କର୍ମଣ୍ଯତନ୍ଦ୍ରିତଃ ।
ମମ ବର୍ନ୍ମାନୁବର୍ତନ୍ତେ ମନୁଷ୍ଯାଃ ପାର୍ଥ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-27-23 (39601)
ଉତ୍ସୀଦେଯୁରିମେ ଲୋକା ନ କୁର୍ଯାଂ କର୍ମ ଚେଦହମ୍ ।
ସଂକରସ୍ଯ ଚ କର୍ତା ସ୍ଯାମୁପହନ୍ଯାମିମାଃ ପ୍ରଜାଃ ॥ 6-27-24 (39602)
ସକ୍ତାଃ କର୍ମଣ୍ଯବିଦ୍ବାଂସୋ ଯଥା କୁର୍ବନ୍ତି ଭାରତ ।
କୁର୍ଯାଦ୍ବିଦ୍ବାଂସ୍ତଥାଽସକ୍ତଶ୍ଚିକୀର୍ଷୁର୍ଲୋକସଂଗ୍ରହମ୍ ॥ 6-27-25 (39603)
ନ ବୁଦ୍ଧିଭେଦଂ ଜନଯେଦଜ୍ଞାନାଂ କର୍ମସଙ୍ଗିନାମ୍ ।
ଜୋଷଯେତ୍ସର୍ବକର୍ମାଣି ବିଦ୍ବାନ୍ଯୁକ୍ତଃ ସମାଚରନ୍ ॥ 6-27-26 (39604)
ପ୍ରକୃତେଃ କ୍ରିଯମାଣାନି ଗୁଣୈଃ କର୍ମାଣି ସର୍ବଶଃ।
ଅହଙ୍କାରବିମୂଢାତ୍ମା କର୍ତାହମିତି ମନ୍ଯତେ ॥ 6-27-27 (39605)
ତତ୍ତ୍ବବିତ୍ତୁ ମହାବାହୋ ଗୁଣକର୍ମବିଭାଗଯୋଃ ।
ଗୁଣାଽନୁଣେଷୁ ବର୍ତନ୍ତ ଇତି ମତ୍ବା ନ ସଞ୍ଜତେ ॥ 6-27-28 (39606)
ପ୍ରକୃତେର୍ଗୁଣସଂମୂଢାଃ ସଞ୍ଜନ୍ତେ ଗୁଣକର୍ମସୁ।
ତାନକୃତ୍ସ୍ନବିଦୋ ମନ୍ଦାନ୍କୃତ୍ସ୍ନବିନ୍ନ ବିଚାଲଯେତ୍ ॥ 6-27-29 (39607)
ମଯି ସର୍ବାଣି କର୍ମାଣି ସଂନ୍ଯସ୍ଯାଧ୍ଯାତ୍ମଚେତସା ।
ନିରାଶୀର୍ନିର୍ମମୋ ଭୂତ୍ବା ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ବିଗତଜ୍ବରଃ ॥ 6-27-30 (39608)
ଯେ ମେ ମତମିଦଂ ନିତ୍ଯମନୁତିଷ୍ଠନ୍ତି ମାନବାଃ ।
ଶ୍ରଦ୍ଧାବନ୍ତୋଽନସୂଯନ୍ତୋ ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ତେଽପି କର୍ମଭିଃ ॥ 6-27-31 (39609)
ଯେ ତ୍ବେତଦଭ୍ଯସୂଯନ୍ତୋ ନାନୁତିଷ୍ଠନ୍ତି ମେ ମତମ୍ ।
ସର୍ବଜ୍ଞାନବିମୂଢାଂସ୍ତାନ୍ବିଦ୍ଧି ନଷ୍ଟାନଚେତସଃ ॥ 6-27-32 (39610)
ସଦୃଶଂ ଚେଷ୍ଟତେ ସ୍ବସ୍ଯାଃ ପ୍ରକୃତେର୍ଜ୍ଞାନବାନପି ।
ପ୍ରକୃତିଂ ଯାନ୍ତି ଭୂତାନି ନିଗ୍ରହଃ କିଂ କରିଷ୍ଯତି ॥ 6-27-33 (39611)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଯାର୍ଥେ ରାଗଦ୍ବେଷୌ ବ୍ଯବସ୍ଥିତୌ ।
ତଯୋର୍ନ ବଶମାଗଚ୍ଛେତ୍ତୌ ହ୍ଯସ୍ଯ ପରିପନ୍ଥିନୌ ॥ 6-27-34 (39612)
ଶ୍ରେଯାନ୍ସ୍ବଧର୍ମୋ ବିଗୁଣଃ ପରଧର୍ମାତ୍ସ୍ବନୁଷ୍ଠିତାତ୍ ।
ସ୍ବଧର୍ମେ ନିଧନଂ ଶ୍ରେଯଃ ପରଧର୍ମୋ ଭଯାବହଃ ॥ 6-27-35 (39613)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-27-36x (4022)
ଅଥ କେନ ପ୍ରଯୁକ୍ତୋଽଯଂ ପାପଂ ଚରତି ପୂରୁଷଃ।
ଅନିଚ୍ଛନ୍ନପି ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ବଲାଦିବ ନିଯୋଜିତଃ ॥ 6-27-36 (39614)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-27-37x (4023)
କାମ ଏଷ କ୍ରୋଧ ଏଷ ରଜୋଗୁଣସମୁଦ୍ଭବଃ ।
ମହାଶନୋ ମହାପାପ୍ମା ବିଦ୍ଧ୍ଯେନମିହ ବୈରିଣମ୍ ॥ 6-27-37 (39615)
ଧୂମେନାବ୍ରିଯତେ ବହ୍ନିର୍ଯଥାଽଽଦର୍ଶୋ ମଲେନ ଚ।
ଯଥୋଲ୍ବେନାବୃତୋ ଗର୍ଭସ୍ତଥା ତେନେଦମାବୃତମ୍ ॥ 6-27-38 (39616)
ଆବୃତଂ ଜ୍ଞାନମେତେନ ଜ୍ଞାନିନୋ ନିତ୍ଯବୈରିଣା ।
କାମରୂପେଣ କୌନ୍ତେଯ ଦୁଷ୍ପୂରେଣାନଲେନ ଚ ॥ 6-27-39 (39617)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ମନୋ ବୁଦ୍ଧିରସ୍ଯାଧିଷ୍ଠାନମୁଚ୍ଯତେ ।
ଏତୈର୍ବିମୋହଯତ୍ଯେଷ ଜ୍ଞାନମାବୃତ୍ତ୍ଯ ଦେହିନମ୍ ॥ 6-27-40 (39618)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମିନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯାଦୌ ନିଯମ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ ।
ପାପ୍ମାନଂ ପ୍ରଜହି ହ୍ଯେନଂ ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନନାଶନମ୍ ॥ 6-27-41 (39619)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାମି ପରାଣ୍ଯାହୁରିନ୍ଦ୍ରିଯେଭ୍ଯଃ ପରଂ ମନଃ ।
ମନସସ୍ତୁ ପରା ବୁଦ୍ଧିର୍ଯୋ ବୁଦ୍ଧେଃ ପରତସ୍ତୁ ସଃ ॥ 6-27-42 (39620)
ଏବଂ ବୁଦ୍ଧେଃ ପରଂ ବୁଦ୍ଧାଃ ସଂସ୍ତଭ୍ଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନା ।
ଜହି ଶତ୍ରୁଂ ମହାବାହୋ କାମରୂପଂ ଦୁରାସଦମ୍ ॥ ॥ 6-27-43 (39621)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ସପ୍ତବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ କର୍ମଯୋଗୋନାମ ତୃତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 028
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.28. ଅଧ୍ଯାଯଃ 028
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅଷ୍ଟାଚିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-28-0 (39622)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-28-0x (4024)
ଇମଂ ବିବସ୍ବତେ ଯୋଗଂ ପ୍ରୋକ୍ତବାନହମବ୍ଯଯମ୍ ।
ବିବସ୍ବାନ୍ମନବେ ପ୍ରାହ ମନୁରିକ୍ଷ୍ବାକବେଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-28-1 (39623)
ଏବଂ ପରମ୍ପରାପ୍ରାପ୍ତମିମଂ ରାଜର୍ଷଯୋଽବିଦୁଃ ।
ସ କାଲେନେହ ମହତା ଯୋଗୋ ନଷ୍ଟଃ ପରଂତପ ॥ 6-28-2 (39624)
ସ ଏବାଯଂ ମଯା ତେଽଦ୍ଯ ଯୋଗଃ ପ୍ରୋକ୍ତଃ ପୁରାତନଃ ।
ଭକ୍ତୋଽସି ମେ ସଖା ଚେତି ରହସ୍ଯଂ ହ୍ଯେତଦୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-28-3 (39625)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-28-4x (4025)
ଅପରଂ ଭବତୋ ଜନ୍ମ ପରଂ ଜନ୍ମ ବିବସ୍ବତଃ।
କଥମେତଦ୍ବିଜାନୀଯାଂ ତ୍ବମାଦୌ ପ୍ରୋକ୍ତବାନିତି ॥ 6-28-4 (39626)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-28-5x (4026)
ବହୂନି ମେ ବ୍ଯତୀତାନି ଜନ୍ମାନି ତବ ଚାର୍ଜୁନ ।
ତାନ୍ଯହଂ ବେଦ ସର୍ବାଣି ନ ତ୍ବଂ ବେତ୍ଥ ପରଂତପ ॥ 6-28-5 (39627)
ଅଜୋଽପି ସନ୍ନବ୍ଯଯାତ୍ମା ଭୂତାନାମୀଶ୍ବରୋଽପି ସନ୍ ।
ପ୍ରକୃତିଂ ସ୍ବାମଧିଷ୍ଠାଯ ସଂଭବାମ୍ଯାତ୍ମମାଯଯା ॥ 6-28-6 (39628)
ଯଦା ଯଦା ହି ଧର୍ମସ୍ଯ ଗ୍ଲାନିର୍ଭବତି ଭାରତ।
ଅଭ୍ଯୁତ୍ଥାନମଧର୍ମସ୍ଯ ତଦାଽଽତ୍ମାନଂ ସୃଜାମ୍ଯହମ୍ ॥ 6-28-7 (39629)
ପରିତ୍ରାଣାଯ ସାଧୂନାଂ ବିନାଶାଯ ଚ ଦୁଷ୍କୃତାମ୍।
ଧର୍ମସଂସ୍ଥାପନାର୍ଥାଯ ସଂଭବାମି ଯୁଗେ ଯୁଗେ ॥ 6-28-8 (39630)
ଜନ୍ମ କର୍ମ ଚ ମେ ଦିବ୍ଯମେବଂ ଯୋ ବେତ୍ତି ତତ୍ତ୍ବତଃ ।
ତ୍ବକ୍ତ୍ବା ଦେହଂ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ନୈତି ମାମେତି ସୋଽର୍ଜୁନ ॥ 6-28-9 (39631)
ବୀତରାଗଭଯକ୍ରୋଧା ମନ୍ମଯା ମାମୁପାଶ୍ରିତାଃ ।
ବହବୋ ଜ୍ଞାନତପସା ପୂତା ମଦ୍ଭାବମାଗତାଃ ॥ 6-28-10 (39632)
ଯେ ଯଥା ମାଂ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ତାଂସ୍ତଥୈବ ଭଜାମ୍ଯହମ୍ ।
ମମ ବର୍ତ୍ମାନୁବର୍ତନ୍ତେ ମନୁଷ୍ଯାଃ ପାର୍ଥ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-28-11 (39633)
କାଙ୍କ୍ଷନ୍ତଃ କର୍ମଣାଂ ସିଦ୍ଧିଂ ଯଜନ୍ତ ଇହ ଦେବତାଃ ।
କ୍ଷିପ୍ରଂ ହି ମାନୁଷେ ଲୋକେ ସିଦ୍ଧିର୍ଭବତି କର୍ମଜା ॥ 6-28-12 (39634)
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯଂ ମଯା ସୃଷ୍ଟଂ ଗୁଣକର୍ମବିଭାଗଶଃ ।
ତସ୍ଯ କର୍ତାରମପି ମାଂ ବିଦ୍ଧ୍ଯକର୍ତାରମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-28-13 (39635)
ନ ମାଂ କର୍ମାଣି ଲିମ୍ପନ୍ତିକ ନ ମେ କର୍ମଫଲେ ସ୍ପୃହା ।
ଇତି ମାଂ ଯୋଽଭିଜାନାତି କର୍ମଭିର୍ନ ସ ବଧ୍ଯତେ ॥ 6-28-14 (39636)
ଏବଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା କୃତଂ କର୍ମ ପୂର୍ବୈରପି ମୁମୁକ୍ଷୁଭିଃ ।
କୁରୁ କର୍ମୈବ ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ପୂର୍ବୈଃ ପୂର୍ବତରଂ କୃତମ୍ ॥ 6-28-15 (39637)
କିଂ କର୍ମ କିମକର୍ମେତି କବଯୋଽପ୍ଯତ୍ର ମୋହିତାଃ ।
ତତ୍ତେ କର୍ମ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ମୋକ୍ଷ୍ଯସେଽଶୁଭାତ୍॥ 6-28-16 (39638)
କର୍ମଣୋ ହ୍ଯପି ବୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ବୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ଚ ବିକର୍ମଣଃ ।
ଅକର୍ମଣଶ୍ଚ ବୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ଗହନା କର୍ମଣୋ ଗତିଃ ॥ 6-28-17 (39639)
କର୍ମଣ୍ଯକର୍ମ ଯଃ ପଶ୍ଯେଦକର୍ମଣି ଚ କର୍ମ ଯଃ ।
ସ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ସ ଯୁକ୍ତଃ କୃତ୍ସ୍ନକର୍ମକୃତ୍ ॥ 6-28-18 (39640)
ଯସ୍ଯ ସର୍ବେ ସମାରମ୍ଭାଃ କାମସଂକଲ୍ପବର୍ଜିତାଃ ।
ଜ୍ଞାନାଗ୍ନିଦଗ୍ଧକର୍ମାଣଂ ତମାହୁଃ ପଣ୍ଡିତଂ ବୁଧାଃ ॥ 6-28-19 (39641)
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା କର୍ମଫଲାସଙ୍ଗଂ ନିତ୍ଯତୃପ୍ତୋ ନିରାଶ୍ରଯଃ ।
କର୍ମଣ୍ଯଭିପ୍ରବୃତ୍ତୋଽପି ନୈବ କିଂଚିତ୍କରୋତି ସଃ ॥ 6-28-20 (39642)
ନିରାଶୀର୍ଯତଚିତ୍ତାତ୍ମା ତ୍ଯକ୍ତସର୍ବପରିଗ୍ରହଃ ।
ଶାରୀରଂ କେବଲଂ କର୍ମ କୁର୍ବନ୍ନାପ୍ନୋତି କିଲ୍ବିଷମ୍ ॥ 6-28-21 (39643)
ଯଦୃଚ୍ଛାଲାଭସଂତୁଷ୍ଟୋ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବାତୀତୋ ବିମତ୍ସରଃ।
ସମଃ ସିଦ୍ଧାବସିଦ୍ଧୌ ଚ କୃତ୍ବାପି ନ ନିବଧ୍ଯତେ ॥ 6-28-22 (39644)
ଗତସଙ୍ଗସ୍ଯ ମୁକ୍ତସ୍ଯ ଜ୍ଞାନାବସ୍ଥିତଚେତସଃ ।
ଯଜ୍ଞାଯାଚରତଃ କର୍ମ ସମଗ୍ରଂ ପ୍ରବିଲୀଯତେ ॥ 6-28-23 (39645)
ବ୍ରହ୍ମାର୍ପଣଂ ବ୍ରହ୍ମ ହବିର୍ବ୍ରହ୍ମାଗ୍ନୌ ବ୍ରହ୍ମଣା ହୁତମ୍ ।
ବ୍ରହ୍ମୈବ ତେନ ଗନ୍ତବ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମ କର୍ମ ସମାଧିନା ॥ 6-28-24 (39646)
ଦୈବମେବାପରେ ଯଜ୍ଞଂ ଯୋଗିନଃ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ବ୍ରହ୍ମାଗ୍ନାବପରେ ଯଜ୍ଞଂ ଯଜ୍ଞେନୈବୋପଜୁହ୍ବତି ॥ 6-28-25 (39647)
ଶ୍ରୋତ୍ରାଦୀନୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯନ୍ଯେ ସଂଯମାଗ୍ନିଷୁ ଜୁହ୍ବତି ।
ଶବ୍ଦାଦୀନ୍ବିଷଯାନନ୍ଯ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଗ୍ନିଷୁ ଜୁହ୍ବତି ॥ 6-28-26 (39648)
ସର୍ବାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯକର୍ମାଣି ପ୍ରାଣକର୍ମାଣି ଚାପରେ ।
ଆତ୍ମସଂଯମଯୋଗାଗ୍ନୌ ଜୁହ୍ବତି ଜ୍ଞାନଦୀପିତେ ॥ 6-28-27 (39649)
ଦ୍ରବ୍ଯଯଜ୍ଞାସ୍ତପୋଯଜ୍ଞା ଯୋଗଯଜ୍ଞାସ୍ତଥାପରେ।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଜ୍ଞାନଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ଯତଯଃ ସଂଶିତବ୍ରତାଃ ॥ 6-28-28 (39650)
ଅପାନେ ଜୁହ୍ବତି ପ୍ରାଣଂ ପ୍ରାଣେଽପାନଂ ତଥାଽପରେ ।
ପ୍ରାଣାପାନଗତୀ ରୁଦ୍ଧ୍ବା ପ୍ରାଣାଯାମପରାଯଣାଃ ॥ 6-28-29 (39651)
ଅପରେ ନିଯତାହାରାଃ ପ୍ରାଣାନ୍ପ୍ରାଣେଷୁ ଜୁହ୍ବତି ।
ସର୍ବେଽପ୍ଯେତେ ଯଜ୍ଞବିଦୋ ଯଜ୍ଞକ୍ଷପିତକଲ୍ମଷାଃ॥ 6-28-30 (39652)
ଯଜ୍ଞଶିଷ୍ଟାମୃତଭୁଜୋ ଯାନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନମ୍ ।
ନାଯଂ ଲୋକୋଽସ୍ତ୍ଯଯଜ୍ଞସ୍ଯ କୁତୋଽନ୍ଯଃ କୁରୁସତ୍ତମ ॥ 6-28-31 (39653)
ଏବଂ ବହୁବିଧା ଯଜ୍ଞା ବିତତା ବ୍ରହ୍ମଣୋ ମୁଖେ।
କର୍ମଜାନ୍ବିଦ୍ଧି ତାନ୍ସର୍ବାନେବଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ବିମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ॥ 6-28-32 (39654)
ଶ୍ରେଯାନ୍ଦ୍ରବ୍ଯମଯାଦ୍ଯଜାଜ୍ଜ୍ଞାନଯଜ୍ଞଃ ପରଂତପ ।
ସର୍ବଂ କର୍ମାଖିଲଂ ପାର୍ଥ ଜ୍ଞାନେ ପରିସମାପ୍ଯତେ ॥ 6-28-33 (39655)
ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ପ୍ରଣିପାତେନ ପରିପ୍ରଶ୍ନେନ ସେବଯା ।
ଉପଦେକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞାନିନସ୍ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିନଃ ॥ 6-28-34 (39656)
ଯଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ନ ପୁନର୍ମୋହମେବଂ ଯାସ୍ଯସି ପାଣ୍ଡବ ।
ଯେନ ଭୂତାନ୍ଯଶେଷେଣ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସ୍ଯାତ୍ମନ୍ଯଥୋ ମଯି ॥ 6-28-35 (39657)
ଅପି ଚେଦସି ପାପେଭ୍ଯଃ ସର୍ବେଭ୍ଯଃ ପାପକୃତ୍ତମଃ ।
ସର୍ବଂ ଜ୍ଞାନପ୍ଲବେନୈବ ବୃଜିନଂ ସଂତରିଷ୍ଯସି ॥ 6-28-36 (39658)
ଯଥୈଧାଂସି ସମିଦ୍ଧୋଽଗ୍ନିର୍ଭସ୍ମାସାତ୍କୁରୁତେଽର୍ଜୁନ ।
ଜ୍ଞାନାଗ୍ନିଃ ସର୍ବକର୍ମାଣି ଭସ୍ମସାତ୍କୁରୁତେ ଯଥା ॥ 6-28-37 (39659)
ନ ହି ଜ୍ଞାନେନ ସଦୃଶଂ ପବିତ୍ରମିହ ବିଦ୍ଯତେ।
ତତ୍ସ୍ବଯଂ ଯୋଗସଂସିଦ୍ଧଃ କାଲେନାତ୍ମନି ବିନ୍ଦତି ॥ 6-28-38 (39660)
ଶ୍ରଦ୍ଧାବାଁଲ୍ଲଭତେ ଜ୍ଞାନଂ ତତ୍ପରଃ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ।
ଜ୍ଞାନଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ପରାଂ ଶାନ୍ତିମଚିରେଣାଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-28-39 (39661)
ଅଜ୍ଞଶ୍ଚାଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଶ୍ଚ ସଂଶଯାତ୍ମା ବିନଶ୍ଯତି।
ନାଯଂ ଲୋକୋଽସ୍ତି ନ ପରୋ ନ ସୁଖଂ ସଂଶଯାତ୍ମନଃ ॥ 6-28-40 (39662)
ଯୋଗସଂନ୍ଯସ୍ତକର୍ମାଣଂ ଜ୍ଞାନସଂଛିନ୍ନସଂଶଯମ୍ ।
ଆତ୍ମବନ୍ତଂ ନ କର୍ମାଣି ନିବଧ୍ନନ୍ତି ଧନଂଜଯ ॥ 6-28-41 (39663)
ତସ୍ମାଦଜ୍ଞାନସଂଭୂତଂ ହୃତ୍ସ୍ଥଂ ଜ୍ଞାନାସିନାଽଽତ୍ମନଃ ।
ଛିତ୍ତ୍ବୈନଂ ସଂଶଯଂ ଯୋଗମାତିଷ୍ଠୋତ୍ତିଷ୍ଠ ଭାରତ ॥ ॥ 6-28-42 (39664)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ଯଜ୍ଞବିଭାଗଯୋଗୋନାମ ଚତୁର୍ଥୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-28-39 ମତ୍ପରଃ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-28-* ଜ୍ଞାନଯୋଗୋନାମ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 029
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.29. ଅଧ୍ଯାଯଃ 029
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଏକୋନତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 5 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-29-0 (39665)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-29-0x (4027)
ସଂନ୍ଯାସଂ କର୍ମଣାଂ କୃଷ୍ଣ କପୁନର୍ଯୋଗଂ ଚ ଶଂସସି।
ଯଚ୍ଛ୍ରେଯ ଏତଯୋରେକଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ସୁନିଶ୍ଚିତମ୍ ॥ 6-29-1 (39666)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-29-2x (4028)
ସଂନ୍ଯାସଃ କର୍ମଯୋଗଶ୍ଚ ନିଃଶ୍ରେଯସକରାବୁଭୌ ।
ତଯୋସ୍ତୁ କର୍ମସଂନ୍ଯାସାତ୍କର୍ମଯୋଗୋ ବିଶିଷ୍ଯତେ ॥ 6-29-2 (39667)
ଜ୍ଞେଯଃ ସ ନିତ୍ଯସଂନ୍ଯାସୀ ଯୋ ନ ଦ୍ବେଷ୍ଟି ନ କାଙ୍କ୍ଷତି।
ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବୋ ହି ମହାବାହୋ ସୁଖଂ ବନ୍ଧାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-29-3 (39668)
ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗୌ ପୃଥଗ୍ବାଲାଃ ପ୍ରବଦନ୍ତି ନ ପଣ୍ଡିତାଃ ।
ଏକମପ୍ଯାସ୍ଥିତଃ ସମ୍ଯଗୁଭଯୋର୍ବିନ୍ଦତେ ଫଲମ୍ ॥ 6-29-4 (39669)
ଯତ୍ସାଙ୍ଖ୍ଯୈଃ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ସ୍ଥାନଂ ତଦ୍ଯୋଗୈରପି ଗମ୍ଯତେ ।
ଏକଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯଂ ଚ ଯୋଗଂ ଚ ଯଃ ପଶ୍ଯତି ସ ପଶ୍ଯତି ॥ 6-29-5 (39670)
ସଂନ୍ଯାସସ୍ତୁ ମହାବାହୋ ଦୁଃଖମାପ୍ତୁମଯୋଗତଃ ।
ଯୋଗଯୁକ୍ତୋ ମୁନିର୍ବ୍ରହ୍ମ ନଚିରେଣାଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-29-6 (39671)
ଯୋଗଯୁକ୍ତୋ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ବିଜିତାତ୍ମା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ।
ସର୍ବଭୂତାତ୍ମଭୂତାତ୍ମା କୁର୍ବନ୍ନପି ନ ଲିପ୍ଯତେ ॥ 6-29-7 (39672)
ନୈବ କିଂଚିତ୍କରୋମୀତି ଯୁକ୍ତୋ ମନ୍ଯେତ ତତ୍ତ୍ବବିତ୍ ।
ପଶ୍ଯଞ୍ଶୃଣ୍ବନ୍ସ୍ପୃଶଞ୍ଜିଘ୍ରନ୍ନଶ୍ରନ୍ଗଚ୍ଛନ୍ସ୍ବପନ୍ଶ୍ବସନ୍ ॥ 6-29-8 (39673)
ପ୍ରଲପନ୍ବିସୃଜନ୍ଗୃହ୍ଣନ୍ନୃନ୍ମିଷନ୍ନିମିଷନ୍ନପି।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥେଷୁ ବର୍ତନ୍ତ ଇତି ଧାରଯନ୍ ॥ 6-29-9 (39674)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯାଧାଯ କର୍ମାଣି ସଙ୍ଗଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା କରୋତି ଯଃ।
ଲିପ୍ଯତେ ନ ସ ପାପେନ ପଦ୍ମପତ୍ରମିବାମ୍ଭସା ॥ 6-29-10 (39675)
କାଯେନ ମନସା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା କେବଲୈରିନ୍ଦ୍ରିଯୈରପି ।
ଯୋଗିନଃ କର୍ମ କୁର୍ବନ୍ତି ସଙ୍ଗଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାତ୍ମଶୁଦ୍ଧଯେ ॥ 6-29-11 (39676)
ଯୁକ୍ତଃ କର୍ମଫଲଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଶାନ୍ତିମାପ୍ନୋତି ନୈଷ୍ଠିକୀମ୍ ।
ଅଯୁକ୍ତଃ କାମକାରେଣ ଫଲେ ସକ୍ତୋ ନିବଧ୍ଯତେ ॥ 6-29-12 (39677)
ସର୍ବକର୍ମାଣି ମନସା ସଂନ୍ଯସ୍ଯାସ୍ତେ ସୁଖଂ ବଶୀ ।
ନବଦ୍ବାରେ ପୁରେ ଦେହୀ ନୈବ କୁର୍ବନ୍ନ କାରଯନ୍ ॥ 6-29-13 (39678)
ନ କର୍ତୃତ୍ବଂ ନ କର୍ମାଣି ଲୋକସ୍ଯ ସୃଜତି ପ୍ରଭୁଃ ।
ନ କର୍ମଫଲସଂଯୋଗଂ ସ୍ବଭାବସ୍ତୁ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ 6-29-14 (39679)
ନାଦତ୍ତେ କସ୍ଯ ଚିତ୍ପାପଂ ନ ଚୈବ ସୁକୃତଂ ବିଭୁଃ ।
ଅଜ୍ଞାନେନାବୃତଂ ଜ୍ଞାନଂ ତେନ ମୁହ୍ଯନ୍ତି ଜନ୍ତବଃ ॥ 6-29-15 (39680)
ଜ୍ଞାନେନ ତୁ ତଦଜ୍ଞାନଂ ଯେଷାଂ ନାଶିତମାତ୍ମନଃ ।
ତେଷାମାଦିତ୍ଯବଜ୍ଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରକାଶଯତି ତତ୍ପରମ୍ ॥ 6-29-16 (39681)
ତଦ୍ବୁଦ୍ଧଯସ୍ତଦାତ୍ମାନସ୍ତନ୍ନିଷ୍ଠାସ୍ତତ୍ପରାଯଣାଃ ।
ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯପୁନରାବୃତ୍ତିଂ ଜ୍ଞାନନିର୍ଧୂତକଲ୍ମଷାଃ ॥ 6-29-17 (39682)
ବିଦ୍ଯାବିନଯସଂପନ୍ନେ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଗବି ହସ୍ତିନି ।
ଶୁନି ଚୈବ ଶ୍ବପାକେ ଚ ପଣ୍ଡିତାଃ ସମଦର୍ଶିନଃ ॥ 6-29-18 (39683)
ଇହୈବ ତୈର୍ଜିତଃ ସର୍ଗୋ ଯେଷାଂ ସାମ୍ଯେ ସ୍ଥିତଂ ମନଃ ।
ନିର୍ଦୋଷଂ ହି ସମଂ ବ୍ରହ୍ମ ତସ୍ମାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣି ତେ ସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-29-19 (39684)
ନ ପ୍ରହୃଷ୍ଯେତ୍ପ୍ରିଯଂ ବ୍ଯାପ୍ଯ ନୋଦ୍ବିଜେତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଚାପ୍ରିଯମ୍।
ସ୍ଥିରବୁଦ୍ଧିରସଂମୂଢୋ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣି ସ୍ଥିତଃ ॥ 6-29-20 (39685)
ବାହ୍ଯସ୍ପର୍ଶେଷ୍ବସକ୍ତାତ୍ମା ବିନ୍ଦତ୍ଯାତ୍ମନି ଯତ୍ସୁଖମ୍ ।
ସ ବ୍ରହ୍ମଯୋଗଯୁକ୍ତାତ୍ମା ସୁଖମକ୍ଷଯ୍ଯମଶ୍ରୁତେ ॥ 6-29-21 (39686)
ଯେ ହି ସଂସ୍ପର୍ଶଜା ଭୋଗା ଦୁଃଖଯୋନଯ ଏବ ତେ।
ଆଦ୍ଯନ୍ତବନ୍ତଃ କୌନ୍ତେଯ ନ ତେଷୁ ରମତେ ବୁଧଃ ॥ 6-29-22 (39687)
ଶକ୍ନୋତୀହୈବ ଯଃ ସୋଢୁଂ ପ୍ରାକ୍ଶରୀରବିମୋକ୍ଷଣାତ୍।
କାମକ୍ରୋଧୋଦ୍ଭବଂ ବେଗଂ ସ ଯୁକ୍ତଃ ସ ସୁଖୀ ନରଃ ॥ 6-29-23 (39688)
ଯୋଽନ୍ତଃସୁଖୋଽନ୍ତରାରାମସ୍ତଥାନ୍ତର୍ଜ୍ଯୋତିରେବ ଯଃ ।
ସ ଯୋଗୀ ବ୍ରହ୍ମନିର୍ବାଣଂ ବ୍ରହ୍ମଭୂତୋଽଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-29-24 (39689)
ଲଭନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମନିର୍ବାଣମୃଷଯଃ କ୍ଷୀଣକଲ୍ମଷାଃ।
ଛିନ୍ନଦ୍ବୈଧା ଯତାତ୍ମାନଃ ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତାଃ ॥ 6-29-25 (39690)
କାମକ୍ରୋଧବିଯୁକ୍ତାନାଂ ଯତୀନାଂ ଯତଚେତସାମ୍।
ଅଭିତୋ ବ୍ରହ୍ମନିର୍ବାଣଂ ବର୍ତତେ ବିଦିତାତ୍ମନାମ୍ ॥ 6-29-26 (39691)
ସ୍ପର୍ଶାନ୍କୃତ୍ବା ବହିର୍ବାହ୍ଯାଂଶ୍ଚକ୍ଷୁଶ୍ଚୈବାନ୍ତରେ ଭ୍ରୁବୋଃ ।
ପ୍ରାଣାପାନୌ ସମୌ କୃତ୍ବା ନାସାଭ୍ଯନ୍ତରଚାରିଣୌ ॥ 6-29-27 (39692)
ଯତେନ୍ଦ୍ରିଯମନୋବୁଦ୍ଧିର୍ମୁନିର୍ମୋକ୍ଷପରାଯଣଃ।
ବିଗତେଚ୍ଛାଭଯକ୍ରୋଧୋ ଯଃ ସଦା ମୁକ୍ତ ଏବ ସଃ । 6-29-28 (39693)
ଭୋକ୍ତାରଂ ଯଜ୍ଞତପସାଂ ସର୍ବଲୋକମହେଶ୍ବରମ୍ ।
ସୁହୃଦଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ମାଂ ଶାନ୍ତିମୃଚ୍ଛତି ॥ ॥ 6-29-29 (39694)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଏକୋନତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ସଂନ୍ଯାସଯୋଗୋନାମ ପଞ୍ଚମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 030
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.30. ଅଧ୍ଯାଯଃ 030
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 6 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-30-0 (39695)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-30-0x (4029)
ଅନାଶ୍ରିତଃ କର୍ମଫଲଂ କାର୍ଯଂ କର୍ମ କରୋତି ଯଃ।
ସ ସଂନ୍ଯାସୀ ଚ ଯୋଗୀ ଚ ନ ନିରଗ୍ନିର୍ନ ଚାକ୍ରିଯଃ ॥ 6-30-1 (39696)
ଯଂ ସଂନ୍ଯାସମିତି ପ୍ରାହୁର୍ଯୋଗଂ ତଂ ବିଦ୍ଧି ପାଣ୍ଡବ ।
ନ ହ୍ଯସଂନ୍ଯସ୍ତସିଂକଲ୍ପୋ ଯୋଗୀ ଭବତି କଶ୍ଚନ ॥ 6-30-2 (39697)
ଆରୁରୁକ୍ଷୋର୍ମୁନେର୍ଯୋଗଂ କର୍ମ କାରଣମୁଚ୍ଯତେ।
ଯୋଗାରୂଢସ୍ଯ ତସ୍ଯୈବ ଶମଃ କାରଣମୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-30-3 (39698)
ଯଦା ହି ନେନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥେଷୁ ନ କର୍ମସ୍ବନୁଷଞ୍ଜତେ ।
ସର୍ବସଂକଲ୍ପସଂନ୍ଯାସୀ ଯୋଗାରୂଢସ୍ତଦୋଚ୍ଯତେ ॥ 6-30-4 (39699)
ଉଦ୍ଧରେଦାତ୍ମନାତ୍ମାନଂ ନାତ୍ମାନମବସାଦଯେତ୍ ।
ଆତ୍ମୈବ ହ୍ଯାତ୍ମନୋ ବନ୍ଧୁରାତ୍ମୈବ ରିପୁରାତ୍ମନଃ ॥ 6-30-5 (39700)
ବନ୍ଧୁରାତ୍ମାଽଽତ୍ମନସ୍ତସ୍ଯ ଯେନାତ୍ମୈବାତ୍ମନା ଜିତଃ।
ଅନାତ୍ମନସ୍ତୁ ଶତ୍ରୁତ୍ବେ ବର୍ତେତାତ୍ମୈବ ଶତ୍ରୁବତ୍ ॥ 6-30-6 (39701)
ଜିତାତ୍ମନଃ ପ୍ରଶାନ୍ତସ୍ଯ ପରମାତ୍ମା ସମାହିତଃ।
ଶୀତୋଷ୍ଣସୁଖଦୁଃଖେଷୁ ତଥା ମାନାପମାନଯୋଃ ॥ 6-30-7 (39702)
ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନତୃପ୍ତାତ୍ମା କୂଟସ୍ଥୋ ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ।
ଯୁକ୍ତ ଇତ୍ଯୁଚ୍ଯତେ ଯୋଗୀ ସମଲୋଷ୍ଠାଶ୍ମକାଞ୍ଚନଃ ॥ 6-30-8 (39703)
ସୁହୃନ୍ମିତ୍ରାର୍ଯୁଦାସୀନମଧ୍ଯସ୍ଥଦ୍ବେଷ୍ଯବନ୍ଧୁଷୁ।
ସାଧୁଷ୍ବପି ଚ ପାପେଷୁ ସମବୁଦ୍ଧିର୍ବିଶିଷ୍ଯତେ ॥ 6-30-9 (39704)
ଯୋଗୀ ଯୁଞ୍ଜୀତ ସତତମାତ୍ମାନଂ ରହସି ସ୍ଥିତଃ ।
ଏକାକୀ ଯତଚିତ୍ତାତ୍ମା ନିରାଶୀରପରିଗ୍ରହଃ ॥ 6-30-10 (39705)
ଶୁଚୌ ଦେଶେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାପ୍ଯ ସ୍ଥିରମାସନମାତ୍ମନଃ ।
ନାତ୍ଯୁଚ୍ଛ୍ରିତଂ ନାତିନୀଚଂ ଚୈଲାଜିନକୁଶୋତ୍ତରମ୍ ॥ 6-30-11 (39706)
ତତ୍ରୈକାଗ୍ରଂ ମନଃ କୃତ୍ବା ଯତଚିତ୍ତେନ୍ଦ୍ରିଯକ୍ରିଯଃ ।
ଉପବିଶ୍ଯାସନେ ଯୁଞ୍ଜ୍ଯାଦ୍ଯୋଗମାତ୍ମବିଶୁଦ୍ଧଯେ ॥ 6-30-12 (39707)
ସମଂ କାଯଶିରୋଗ୍ରୀବଂ ଧାରଯନ୍ନଚଲଂ ସ୍ଥିରଃ।
ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ନାସିକାଗ୍ରଂ ସ୍ବଂ ଦିଶଶ୍ଚାନବଲୋକଥନ୍ ॥ 6-30-13 (39708)
ପ୍ରଶାନ୍ତାତ୍ମା ବିଗତଭୀର୍ବ୍ରହ୍ମଚାରିବ୍ରତେ ସ୍ଥିତଃ ।
ପ୍ରନଃ ସଂଯମ୍ଯ ମଚ୍ଚିତ୍ତୋ ଯୁକ୍ତ ଆସୀତ ମତ୍ପରଃ ॥ 6-30-14 (39709)
ଯୁଞ୍ଜନ୍ନେବଂ ସଦାତ୍ମାନଂ ଯୋଗୀ ନିଯତମାନସଃ ।
ଶାନ୍ତିଂ ନିର୍ବାଣପରମାଂ ମତ୍ସଂସ୍ଥାମଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-30-15 (39710)
ନାତ୍ଯଶ୍ରତସ୍ତୁ ଯୋଗୋଽସ୍ତି ନ ଚୈକାନ୍ତମନଶ୍ନତଃ ।
ନ ଚାତିସ୍ବପ୍ରଶୀଲସ୍ଯ ଜାଗ୍ରତୋ ନୈବ ଚାର୍ଜୁନ ॥ 6-30-16 (39711)
ଯୁକ୍ତାହାରବିହାରସ୍ଯ ଯୁକ୍ତଚେଷ୍ଟସ୍ଯ କର୍ମସୁ।
ଯୁକ୍ତସ୍ବପ୍ନାବବୋଧସ୍ଯ ଯୋଗୋ ଭବତି ଦୁଃଖହା ॥ 6-30-17 (39712)
ଯଦା ବିନିଯତଂ ଚିତ୍ତମାତ୍ମନ୍ଯେବାବତିଷ୍ଠତେ।
ନିସ୍ପୃହଃ ସର୍ବକାମେଭ୍ଯୋ ଯୁକ୍ତ ଇତ୍ଯୁଚ୍ଯତେ ତଦା ॥ 6-30-18 (39713)
ଯଥା ଦୀପୋ ନିବାତସ୍ଥୋ ନେଙ୍ଗତେ ସୋପମା ସ୍ମୃତା।
ଯୋଗିନୋ ଯତଚିତ୍ତସ୍ଯ ଯୁଞ୍ଜତୋ ଯୋଗମାତ୍ମନଃ ॥ 6-30-19 (39714)
ଯତ୍ରୋପରମତେ ଚିତ୍ତଂ ନିରୁଦ୍ଧଂ ଯୋଗସେବଯା ।
ଯତ୍ର ଚୈବାତ୍ମନାତ୍ମାନଂ ପଶ୍ଯନ୍ନାତ୍ମନି ତୁଷ୍ଯତି ॥ 6-30-20 (39715)
ମୁଖମାତ୍ଯନ୍ତିକଂ ଯତ୍ତଦ୍ବୁଦ୍ଧିଗ୍ରାହ୍ଯମତୀନ୍ଦ୍ରିଯମ୍।
ବେତ୍ତି ଯତ୍ର ନ ଚୈବାଯଂ ସ୍ଥିତଶ୍ଚଲତି ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 6-30-21 (39716)
ଯଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ଚାପରଂ ଲାଭଂ ମନ୍ଯତେ ନାଧିକଂ ତତଃ।
ଯସ୍ମିନ୍ସ୍ଥିତୋ ନ ଦୁଃଖେନ ଗୁରୁଣାପି ବିଚାଲ୍ଯତେ ॥ 6-30-22 (39717)
ତଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ଦୁଃଖସଂଯୋଗବଯୋଗଂ ଯୋଗସଂଜ୍ଞିତମ୍।
ସ ନିଶ୍ଚଯେନ ଯୋକ୍ତବ୍ଯୋ ଯୋଗୋଽନିର୍ବିଣ୍ଣଚେତସା ॥ 6-30-23 (39718)
ସଂକଲ୍ପପ୍ରଭବାନ୍କାମାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ସର୍ବାନଶେଷତଃ ।
ମନସୈବେନ୍ଦ୍ରିଯଗ୍ରାମଂ ବିନିବମ୍ଯ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-30-24 (39719)
ଶନୈଃ ଶନୈରୁପରମେଦ୍ଭୁଦ୍ଧ୍ଯା ଧୃତିଗୃହୀତଯା ।
ଆତ୍ମସଂସ୍ଥଂ ମନଃ କୃତ୍ବା ନ କିଂଚିଦପି ଚିନ୍ତଯେତ୍ ॥ 6-30-25 (39720)
ଯତୋ ଯତୋ ନିଶ୍ଚରତି ମନଶ୍ଚଞ୍ଚଲମସ୍ଥିରମ୍ ।
ତତସ୍ତତୋ ନିଯମ୍ଯୈତଦାତ୍ମନ୍ଯେବ ବଶଂ ନଯେତ୍ ॥ 6-30-26 (39721)
ପ୍ରଶାନ୍ତମନସଂ ହ୍ଯେନଂ ଯୋଗିନଂ ମୁଖମୁତ୍ତମମ୍ ।
ଉପୈତି ଶ୍ଚାନ୍ତରଜସଂ ବ୍ରହ୍ମଭୂତମକଲ୍ମଷମ୍ ॥ 6-30-27 (39722)
ଯୁଞ୍ଚଯେବଂ ସଦାତ୍ମାନଂ ଯୋଗୀ ବିମତକଲ୍ମଷଃକ ।
ମୁଖେନ ବ୍ରହ୍ମସଂସ୍କପର୍ଶମତ୍ଯନ୍ତଂ ସୁଖମଶ୍ରୁତେ ॥ 6-30-28 (39723)
ସର୍ବଭୂତସ୍ଥମାତ୍ମାନଂ ସର୍ବଭୂତାନି ଚାତ୍ମନି।
ଈକ୍ଷତେ କଯୋଗଯୁକ୍ତାତ୍ମା ସର୍ବତ୍ର ସମଦର୍ଶନଃ ॥ 6-30-29 (39724)
ଯୋ ମାଂ ପଶ୍ଯତି ସର୍ବତ୍ର ସର୍ବଂ ଚ ମଯି ପଶ୍ଯତି ।
ତସ୍ଯାହଂ ନ ପ୍ରଣଶ୍ଯାମି ସ ଚ ମେ ନ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି ॥ 6-30-30 (39725)
ସର୍ବଭୂତସ୍ଥିତଂ ଯୋ ମାଂ ଭଜତ୍ଯେକତ୍ବମାସ୍ଥିତଃ ।
ସର୍ବଥା ବର୍ତମାନୋଽପି ସ ଯୋଗୀ ମଯି ବର୍ତତେ ॥ 6-30-31 (39726)
ଆତ୍ମୌପମ୍ଯେନ ସର୍ବତ୍ର ସମଂ ପଶ୍ଯତି ଯୋଽର୍ଜୁନ ।
ସୁଖଂକ ବା ଯଦି ବା ଦୁଃଖଂ ସ ଯୋଗୀ ମରମୋ ମତଃ ॥ 6-30-32 (39727)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-30-33x (4030)
ଯୋଽଯଂ ଯୋଗସ୍ତ୍ବଯା ପ୍ରୋକ୍ତଃ ସାମ୍ଯେନ ମଧୁସୂଦନ।
ଏତସ୍ଯାହଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ଚଞ୍ଚଲତ୍ବାତ୍ସ୍ଥିତିଂ ସ୍ଥିରାଂ ॥ 6-30-33 (39728)
ଚଞ୍ଚଲଂ ହି ମନଃ କୃଷ୍ଣ ପ୍ରମାଥି ବଲବଦ୍ଦୃଢମ୍ ।
ତସ୍ଯାହଂ ନିଗ୍ରହଂ ମନ୍ଯେ ବାଯୋରିବ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 6-30-34 (39729)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-30-35x (4031)
ଅସଂଶଯଂ ମହାବାହୋ ମନୋ ଦୁର୍ନିଗ୍ରହଂ ଚଲମ୍।
ଅଭ୍ଯାସେନ ତୁ କୌନ୍ତେଯ ବୈରାଗ୍ଯେଣ ଚ ଗୃହ୍ଯତେ ॥ 6-30-35 (39730)
ଅସଂଯତାତ୍ମନା ଯୋଗୋ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପ ଇତି ମେ ମତିଃ।
ବଶ୍ଯାତ୍ମନା ତୁ ଯତତା ଶକ୍ଯୋଽଽବାପ୍ତୁମୁପାଯତଃ ॥ 6-30-36 (39731)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-30-37x (4032)
ଅଯତିଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଯୋପେତୋ ଯୋଗାଚ୍ଚଲିତମାନସଃ।
ଅପ୍ରାପ୍ଯ ଯୋଗସଂସିଦ୍ଧିଂ କାଂ ଗତିଂ କୃଷ୍ଣ ଗଚ୍ଛତି ॥ 6-30-37 (39732)
କଚ୍ଚିନ୍ନୋଭଯବିଭ୍ରଷ୍ଟଶ୍ଛିନ୍ନାଭ୍ରମିବ ନଶ୍ଯତି।
ଅପ୍ରତିକଷ୍ଠୋ ମହାବାହୋ ବିମୂଢୋ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପଥି ॥ 6-30-38 (39733)
ଏତନ୍ମେ ସଂଶଯଂ କୃଷ୍ଣ ଛେତ୍ତୁମର୍ହସ୍ଯଶେଷତଃ ।
ତ୍ବଦନ୍ଯଃ ସଂଶଯସ୍ଯାସ୍ଯ ଛେତ୍ତା ନ ହ୍ଯୁପପଦ୍ଯତେ ॥ 6-30-39 (39734)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-30-40x (4033)
ପାର୍ଥ ନୈବେହ ନାମୁତ୍ର ବିନାଶସ୍ତସ୍ଯ ବିଦ୍ଯତେ।
ନ ହି କଲ୍ଯାଣକୃତ୍କଶ୍ଚିଦ୍ଦୁର୍ଗତିଂ ତାତ ଗଚ୍ଛତି ॥ 6-30-40 (39735)
ପ୍ରାପ୍ଯ ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ଲୋକାନୁଷିତ୍ବା ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ ।
ଶୁଚୀନାଂ ଶ୍ରୀମତାଂ ଗେହେ ଯୋଗଭ୍ରଷ୍ଟୋଽଭିଜାଯତେ ॥ 6-30-41 (39736)
ଅଥବା ଯୋଗିନାମେବ କୁଲେ ଭବତି ଧୀମତାମ୍ ।
ଏତଦ୍ଧି ଦୁର୍ଲଭତରଂ ଲୋକେ ଜନ୍ମ ଯଦୀଦୃଶ୍ଯମ୍ ॥ 6-30-42 (39737)
ତତ୍ର ତଂ ବୁଦ୍ଧିସଂଯୋଗଂ ଲଭତେ ପୌର୍ବଦେହିକମ୍ ।
ଯତତେ ଚ ତତୋ ଭୂଯଃ ସଂସିଦ୍ଧୌ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 6-30-43 (39738)
ପୂର୍ବାଭ୍ଯାସେନ ତେନୈବ ହ୍ରିଯତେ ହ୍ଯବଶେଽପି ସଃ।
ଜିଜ୍ଞାସୁରପି ଯୋଗସ୍ଯ ଶବ୍ଦବ୍ରହ୍ମାତିବର୍ତତେ ॥ 6-30-44 (39739)
ପ୍ରଯତ୍ନାଦ୍ଯତମାନସ୍ତୁ ଯୋଗୀ ସଂଶୁଦ୍ଧକିଲ୍ବିଷଃ ।
ଅନେକନ୍ମସଂସିଦ୍ଧସ୍ତତୋ ଯାତି ପରାଂ ଗତିମ୍ ॥ 6-30-45 (39740)
ତପସ୍ବିଭ୍ଯୋଽଧିକୋ ଯୋଗୀ ଜ୍ଞାନିଭ୍ଯୋପି ମତୋଽଧିକଃ ।
କର୍ମିଭ୍ଯଶ୍ଚାଧିକୋ ଯୋଗୀ ତସ୍ମାଦ୍ଯୋଗୀ ଭାବାର୍ଜୁନ ॥ 6-30-46 (39741)
ଯୋଗିନାମପି ସର୍ବେଷାଂ ମଦ୍ଗତେନାନ୍ତରାତ୍ମନା।
ଶ୍ରଦ୍ଧାବାନ୍ଭଜତେ ଯୋ ମାଂ ସ ମେ ଯୁକ୍ତତମୋ ମତଃ ॥ ॥ 6-30-47 (39742)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ଅଧ୍ଯାତ୍ମଯୋଗୋନାମ ଷଷ୍ଠୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-30-11 ଚେଲାଜିନେତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-30-28 ଏବଂ ଯୁଞ୍ଜନ୍ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-30-41 ପୁଣ୍ଯକୃତାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-31-* ଆତ୍ମସଂଯମଯୋଗୋନାମ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 031
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.31. ଅଧ୍ଯାଯଃ 031
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଏକତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 7 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-31-0 (39743)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-31-0x (4034)
ମଯ୍ଯାସକ୍ତମନାଃ ପାର୍ଥ ଯୋଗଂ ଯୁଞ୍ଜନ୍ମଦାଶ୍ରଯଃ।
ଅସଂଶଯଂ ସମଗ୍ରଂ ମାଂ ଯଥା ଜ୍ଞାସ୍ଯସି ତଚ୍ଛୃଣୁ ॥ 6-31-1 (39744)
ଜ୍ଞାନଂ ତେଽହଂ ସବିଜ୍ଞାନମିଦଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯଶେଷତଃ ।
ଯଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ନେହ ଭୂଯୋଽନ୍ଯଜ୍ଜ୍ଞାତବ୍ଯମବଶିଷ୍ଯତେ ॥ 6-31-2 (39745)
ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ସହସ୍ରେଷୁ କଶ୍ଚିଦ୍ଯତତି ସିଦ୍ଧଯେ।
ଯତତାମପି ସିଦ୍ଧାନାଂ କଶ୍ଚିନ୍ମାଂ ବେତ୍ତି ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 6-31-3 (39746)
ଭୂମିରାପୋଽନଲୋ ବାଯୁଃ ସ୍ବଂ ମନୋ ବୁଦ୍ଧିରେବ ଚ ।
ଅହଂକାର ଇତୀ ଯଂ ମେ ଭିନ୍ନା ପ୍ରକୃତିରଷ୍ଟଧା ॥ 6-31-4 (39747)
ଅପରେଯମିତସ୍ତ୍ବନ୍ଯାଂ ପ୍ରକୃତିଂ ବିଦ୍ଧି ମେ ପରାମ୍ ।
ଜୀବଭୂତାଂ ମହାବାହୋ ଯଯେଦଂ ଧାର୍ଯତେ ଜଗତ୍ ॥ 6-31-5 (39748)
ଏତଦ୍ଯୋନୀନି ଭୂତାନି ସର୍ବାଣୀତ୍ଯୁପଧାରଯ ।
ଅହଂ କୃତ୍ସ୍ନସ୍ଯ ଜଗତଃ ପ୍ରଭବଃ ପ୍ରଲଯସ୍ତଥା ॥ 6-31-6 (39749)
ମତ୍ତଃ ପରତରଂ ନାନ୍ଯତ୍କିଂଚିଦସ୍ତି ଧନଂଜଯ ।
ମଯି ସର୍ବମିଦଂ ପ୍ରୋତଂ ସୂତ୍ରେ ମଣିଗଣା ଇବ ॥ 6-31-7 (39750)
ରସୋଽହମଂପ୍ସୁ କୌନ୍ତେଯ ପ୍ରଭାଽସ୍ମି ଶଶିସୂର୍ଯଯୋଃ ॥
ପ୍ରଣବଃ ସର୍ବବେଦେଷୁ ଶବ୍ଦଃ ଖେ ପୌରୁଷଂ ନୃଷୁ ॥ 6-31-8 (39751)
ପୁଣ୍ଯୋ ଗନ୍ଧଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଚ ତେଜଶ୍ଚାସ୍ମି ବିଭାବସୌ ।
ଜୀବନଂ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ତପଶ୍ଚାସ୍ମି ତପସ୍ବିଷୁ ॥ 6-31-9 (39752)
ବୀଜଂ ମାଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବିଦ୍ଧି ପାର୍ଥ ସନାତନମ୍ ।
ବୁଦ୍ଧିର୍ବୁଦ୍ଧିମତାମସ୍ମି ତେଜସ୍ତେଜସ୍ବିନାମହମ୍ ॥ 6-31-10 (39753)
ବଲଂ ବଲବତାଂ ଚାହଂ କାମରାଗବିବର୍ଜିତମ୍ ।
ଧର୍ମାବିରୁଦ୍ଧୋ ଭୂତେଷୁ କାମୋଽସ୍ମି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-31-11 (39754)
ଯେ ଚୈବ ସାତ୍ବିକା ଭାବା ରାଜସାସ୍ତାମସାଶ୍ଚ ଯେ।
ମତ୍ତ ଏବେତି ତାନ୍ବିଦ୍ଧି ନ ତ୍ବହଂ ତେଷୁ ତେ ମଯି ॥ 6-31-12 (39755)
ତ୍ରିଭିର୍ଗୁଣମଯୈର୍ଭାବୈରେଭିଃ ସର୍ବମିଦଂ ଜଗତ୍ ।
ମୋହିତଂ ନାଭିଜାନାତି ମାମେଭ୍ଯଃ ପରମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-31-13 (39756)
ଦୈବୀ ହ୍ଯେଷା ଗୁଣମଯୀ ମମ ମାଯା ଦୁରତ୍ଯଯା ।
ମାମେବ ଯେ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ମାଯାମେତାଂ ତରନ୍ତି ତେ ॥ 6-31-14 (39757)
ନ ମାଂ ତୁଷ୍କୃତିନୋ ମୂଢାଃ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ନରାଧମାଃ ।
ମାଯଯାଽପହୃତଜ୍ଞାନା ଆସୁରଂ ଭାବମାଶ୍ରିତାଃ ॥ 6-31-15 (39758)
ଚୁତ୍ରର୍ବିଧା ଭଜନ୍ତେ ମାଂ ଜନାଃ ସୁକୃତିନୋଽର୍ଜୁନ।
ଆର୍ତୋ ଜିଜ୍ଞାସୁରର୍ଥାର୍ଥୀ ଜ୍ଞାନୀ ଚ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-31-16 (39759)
ତେଷାଂ ଜ୍ଞାନୀ ନିତ୍ଯଯୁକ୍ତ ଏକଭକ୍ତିର୍ବିଶିଷ୍ଯତେ ।
ପ୍ରିଯୋ ହି ଜ୍ଞାନିନୋଽତ୍ଯର୍ଥମହଂ ସ ଚ ମମ ପ୍ରିଯଃ ॥ 6-31-17 (39760)
ଉଦାରାଃ ସର୍ବ ଏବୈତେ ଜ୍ଞାନୀ ତ୍ବାତ୍ମୈବ ମେ ମତମ୍ ।
ଆସ୍ଥିତଃକ ସ ହି ଯୁକ୍ତାତ୍ମା ମାମେବାନୁତ୍ତମାଂ ଗତିଂ ॥ 6-31-18 (39761)
ବହୂନାଂ ଜନ୍ମନାମନ୍ତେ ଜ୍ଞାନବାନ୍ମାଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ।
ବାସୁଦେବଃ ସର୍ବମିତି ସ ମହାତ୍ମା ସୁଦୁର୍ଲଭଃ ॥ 6-31-19 (39762)
କାମୈସ୍ତୈସ୍ତୈର୍ହୃତଜ୍ଞାନାଃ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେଽନ୍ଯଦେବତାଃ ।
ତଂ ତଂ ନିଯମମାସ୍ଥାଯ ପ୍ରକୃତ୍ଯା ନିଯତାଃ ସ୍ବଯା ॥ 6-31-20 (39763)
ଯୋ ଯୋ ଯାଂ ଯାଂ ତନୁଂ ଭକ୍ତଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଯାର୍ଚିତୁମିଚ୍ଛତି ।
ତସ୍ଯ ତସ୍ଯାଚଲାଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାଂ ତାମେବ ବିଦଧାମ୍ଯହମ୍ ॥ 6-31-21 (39764)
ସ ତଯା ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଯୁକ୍ତସ୍ତସ୍ଯାରାଧନମୀହତେ ।
ଲଭତେ ଚ ତତଃ କାମାନ୍ମଯୈବ ବିହିତାନ୍ହିତାନ୍ ॥ 6-31-22 (39765)
ଅନ୍ତବତ୍ତୁ ଫଲଂ ତେଷାଂ ତଦ୍ଭବତ୍ଯଲ୍ପମେଧସାମ୍ ।
ଦେବାନ୍ଦେବଯଜୋ ଯାନ୍ତି ମଦ୍ଭକ୍ତା ଯାନ୍ତି ମାମପି ॥ 6-31-23 (39766)
ଅବ୍ଯକ୍ତଂ ବ୍ଯକ୍ତିମାପନ୍ନଂ ମନ୍ଯନ୍ତେ ମାମବୁଦ୍ଧଯଃ।
ପରଂ ଭାବମଜାନନ୍ତୋ ମମାବ୍ଯଯମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-31-24 (39767)
ନାହଂ ପ୍ରକାଶଃ ସର୍ବସ୍ଯ ଯୋଗମାଯାସମାବୃତଃ ।
ମୂଢୋଽଯଂ ନାଭିଜାନାତି ଲୋକୋ ମାମଜମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-31-25 (39768)
ବେଦାହଂ ସମତୀତାନି ବର୍ତମାନାନି ଚାର୍ଜୁନ।
ଭବିଷ୍ଯାଣି ଚ ଭୂତାନି ମାଂ ତୁ ବେଦ ନ କଶ୍ଚନ ॥ 6-31-26 (39769)
ଇଚ୍ଛାଦ୍ବେଷସମୁତ୍ଥେନ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବମୋହେନ ଭାରତ ।
ସର୍ବଭୂତାନି ସଂମୋହଂ ସର୍ଗେ ଯାନ୍ତି ପରଂତପ ॥ 6-31-27 (39770)
ଯୋଷାଂ ତ୍ବନ୍ତଗତଂ ପାପଂ ଜନାନାଂ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାମ୍ ।
ତେ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବମୋହନିର୍ମୁକ୍ତ ଭଜନ୍ତେ ମାଂ ଦୃଢବ୍ରତାଃ ॥ 6-31-28 (39771)
ଜରାମରଣମୋକ୍ଷାଯ ମାମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଯତନ୍ତି ଯେ ।
ତେ ବ୍ରହ୍ମ ତଦ୍ବିଦୁଃ କୃତ୍ସ୍ନମଧ୍ଯାତ୍ମଂ କର୍ମ ଚାଖିଲମ୍ ॥ 6-31-29 (39772)
ସାଧିଭୂତାଧିଦୈବଂ ମାଂ ସାଧିଯଜ୍ଞଂ ଚ ଯେ ବିଦୁଃ ।
ପ୍ରଯାଣକାଲେଽପି ଚ ମାଂ ତେ ବିଦୁର୍ଯୁକ୍ତଚେତସଃ ॥ ॥ 6-31-30 (39773)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଏକତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ଜ୍ଞାନଯୋଗୋନାମ ସପ୍ତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-31-* ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନଯୋଗୋନାମ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-31-16 ଆବ୍ରହ୍ମଭବନାତ୍ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 032
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.32. ଅଧ୍ଯାଯଃ 032
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 8 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-32-0 (39774)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-32-0x (4035)
କିଂ ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ କିମଧ୍ଯାତ୍ମଂ କିଂ କର୍ମ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ୍।
ଅଧିଭୂତଂ ଚ କିଂ ପ୍ରୋକ୍ତମଧିଦୈବଂ କିମୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-32-1 (39775)
ଅଧିଯଜ୍ଞଃ କଥଂ କୋଽତ୍ର ଦେହେଽସ୍ମିନ୍ମଧୁସୀଦନ।
ପ୍ରଯାଣକାଲେ ଚ କଥଂ ଜ୍ଞେଯୋଽସି ନିଯତାତ୍ମଭିଃ ॥ 6-32-2 (39776)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-32-3x (4036)
ଅକ୍ଷରଂ ବ୍ରହ୍ମ ପରମଂ ସ୍ବଭାବୋଽଧ୍ଯାତ୍ମମୁଚ୍ଯତେ।
ଭୂତଭାବୋଦ୍ଭବକରୋ ବିସର୍ଗଃ କର୍ମସଂଜ୍ଞିତଃ ॥ 6-32-3 (39777)
ଅଧିଭୂତଂ କ୍ଷରୋ ଭାବଃ ପୁରୁଷଶ୍ଚାଧିଦୈବତମ୍ ।
ଅଧିଯଜ୍ଞୋଽହମେବାତ୍ର ଦେହେ ଦେହଭୃତାଂ ବର ॥ 6-32-4 (39778)
ଅନ୍ତକାଲେ ଚ ମାମେବ ସ୍ମରନ୍ମୁକ୍ତ୍ବା କଲେବରମ୍ ।
ଯଃ ପ୍ରଯାତି ସ ମଦ୍ଭାବଂ ଯାତି ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 6-32-5 (39779)
ଯଂ ଯଂ ବାପି ସ୍ମରନ୍ଭାବଂ ତ୍ଯଜତ୍ଯନ୍ତେ କଲେବରମ୍ ।
ତଂ ତମେବୈତି କୌନ୍ତେଯ ସଦା ତଦ୍ଭାବଭାବିତଃ ॥ 6-32-6 (39780)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବେଷୁ କାଲେଷୁ ମାମନୁସ୍ମର ଯୁଧ୍ଯ ଚ।
ମଯ୍ଯର୍ପିତମନୋବୁଦ୍ଧିର୍ମାମେବୈଷ୍ଯସ୍ଯସଂଶଯଃ ॥ 6-32-7 (39781)
ଅଭ୍ଯାସଯୋଗଯୁକ୍ତେନ ଚେତସାଽନାନ୍ଯଗାମିନା ।
ପରମଂ ପୁରୁଷଂ ଦିବ୍ଯଂ ଯାତି ପାର୍ଥାନୁଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 6-32-8 (39782)
କବିଂ ପୁରାଣମନୁଶାସିତାର-
ମଣୋରଣୀଯାଂସମନୁସ୍ମରେଦ୍ଯଃ ।
ସର୍ବସ୍ଯ ଧାତାରମଚିନ୍ତ୍ଯରୂପ-
ମାଦିତ୍ଯବର୍ଣଂ ତମସଃ ପରସ୍ତାତ୍ ॥ 6-32-9 (39783)
ପ୍ରଯାଣକାଲେ ମନସାଽଚଲେନ
ଭକ୍ତ୍ଯା ଯୁକ୍ତୋ ଯୋଗବଲେନ ଚୈବ।
ଭ୍ରୁବୋର୍ମଧ୍ଯେ ପ୍ରାଣମାବେଶ୍ଯ ସମ୍ଯ-
କ୍ସ ତଂ ପରଂ ପୁରୁଷମୁପୈତି ଦିବ୍ଯମ୍ ॥ 6-32-10 (39784)
ଯଦକ୍ଷରଂ ବେଦବିଦୋ ବଦନ୍ତି
ବିଶନ୍ତି ଯଦ୍ଯତଯୋ ବୀତରାଗାଃ ।
ଯଦିଚ୍ଛନ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚରନ୍ତି
ତତ୍ତେ ପଦଂ ସଂଗ୍ରହେଣ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯେ ॥ 6-32-11 (39785)
ସର୍ବଦ୍ବାରାଣି ସଂଯମ୍ଯ ମନୋ ହୃଦି ନିରୁଧ୍ଯ ଚ।
ମୂର୍ଧ୍ନ୍ଯାଧାଯାତ୍ମନଃ ପ୍ରାଣମାସ୍ଥିତୋ ଯୋଗଧାରଣାଂ ॥ 6-32-12 (39786)
ଓମିତ୍ଯେକାକ୍ଷରଂ ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ଯାହରନ୍ମାମନୁସ୍ମରନ୍ ।
ଯଃ ପ୍ରଯାତି ତ୍ଯଜନ୍ଦେଂ ସ ଯାତି ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 6-32-13 (39787)
ଅନନ୍ଯଚେତାଃ ସତତଂ ଯୋ ମାଂ ସ୍ମରତି ନିତ୍ଯଶଃ ।
ତସ୍ଯାହଂ ସୁଲଭଃ ପାର୍ଥ ନିତ୍ଯଯୁକ୍ତସ୍ଯ ଯୋଗିନଃ ॥ 6-32-14 (39788)
ମାମୁପେତ୍ଯ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ଦୁଃଖାଲଯମଶାଶ୍ବତମ୍ ।
ନାପ୍ନୁବନ୍ତି ମହାତ୍ମାନଃ ସଂସିଦ୍ଧିଂ ପରମାଂ ଗତାଃ ॥ 6-32-15 (39789)
ଆବ୍ରହ୍ମଭୁବନାଲ୍ଲୋକାଃ ପୁନରାବର୍ତିନୋଽର୍ଜୁନ ।
ମାମୁପେତ୍ଯ ତୁ କୌନ୍ତେଯ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 6-32-16 (39790)
ସହସ୍ରଯୁଗପର୍ଯନ୍ତମହର୍ଯଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବିଦୁଃ ।
ରାତ୍ରିଂ ଯୁଗସହସ୍ରାଂ ତାଂ ତେଽହୋରାତ୍ରବିଦୋ ଜନାଃ ॥ 6-32-17 (39791)
ଅବ୍ଯକ୍ତାଦ୍ବ୍ଯକ୍ତଯଃ ସର୍ବାଃ ପ୍ରଭବନ୍ତ୍ଯହରାଗମେ ।
ରାତ୍ର୍ଯାମେ ପ୍ରଲୀଯନ୍ତେ ତତ୍ରୈବାବ୍ଯକ୍ତସଂଜ୍ଞକେ ॥ 6-32-18 (39792)
ଭୂତଗ୍ରାମଃ ସ ଏବାଯଂ ଭୂତ୍ବା ଭୂତ୍ବା ପ୍ରଲୀଯତେ ।
ରାତ୍ର୍ଯଗମେଽବଶଃ ପାର୍ଥତ ପ୍ରଭବତ୍ଯହରାଗମେ ॥ 6-32-19 (39793)
ପରସ୍ତସ୍ମାତ୍ତୁ ଭାବୋଽନ୍ଯୋ ବ୍ଯକ୍ତୋଽବ୍ଯକ୍ତାତ୍ସନାତନଃ ।
ଯଃ ସ ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁକ ନଶ୍ଯତ୍ସୁ ନ ବିନଶ୍ଯତି ॥ 6-32-20 (39794)
ଅବ୍ଯକ୍ତୋଽକ୍ଷର ଇତ୍ଯୁକ୍ତସ୍ତମାହୁଃ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ।
ଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନ ନିବର୍ତନ୍ତେ ତଦ୍ଧାମ ପରମଂ ମମ ॥ 6-32-21 (39795)
ପୁରୁଷଃ ସ ପରଃ ପାର୍ଥ ଭକ୍ତ୍ଯା ଲଭ୍ଯସ୍ତ୍ବନନ୍ଯଯା ।
ଯସ୍ଯାନ୍ତସ୍ଥାନି ଭୂତାନି ଯେନ ସର୍ବମିଦଂ ତତମ୍ ॥ 6-32-22 (39796)
ଯତ୍ର କାଲେ ତ୍ବନାବୃତ୍ତିମାବୃତ୍ତିଂ ଚୈବ ଯୋଗିନଃ ।
ପ୍ରଯାତା ଯାନ୍ତି ତଂ କାଲଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-32-23 (39797)
ଅଗ୍ନିର୍ଜ୍ଯୋତିରହଃ ଶୁକ୍ଲଃ ଷଣ୍ମାସା ଉତ୍ତରାଯଣମ୍ ।
ତତ୍ର ପ୍ରଯାତା ଗଚ୍ଛନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରହ୍ମବିଦୋ ଜନାଃ ॥ 6-32-24 (39798)
ଧୂମୋ ରାତ୍ରିସ୍ତଥା କୃଷ୍ଣଃ ଷଣ୍ମସା ଦକ୍ଷିଣାଯନମ୍ ।
ତତ୍ର ଚାନ୍ଦ୍ରମସଂ ଜ୍ଯୋତିର୍ଯୋଗୀ ପ୍ରାପ୍ଯ ନିବର୍ତତେ ॥ 6-32-25 (39799)
ଶୁକ୍ଲକୃଷ୍ଣେ ଗତୀ ହ୍ଯେତେ ଜଗତଃ ଶାଶ୍ବତେ ମତେ।
ଏକଯା ଯାତ୍ଯନାବୃତ୍ତିମନ୍ଯଯାଽଽବର୍ତତେ ପୁନଃ ॥ 6-32-26 (39800)
ନୈତେ ସୃତୀ ପାର୍ଥ ଜାନନ୍ଯୋଗୀ ମୁହ୍ଯତି କଶ୍ଚନ।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବେଷୁ କାଲେଷୁ ଯୋଗଯୁକ୍ତୋ ଭବାର୍ଜୁନ ॥ 6-32-27 (39801)
ବେଦେଷୁ ଯଜ୍ଞେଷୁ ତପଃସୁ ଚୈବ
ଦାନେଷୁ ଯତ୍ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ପ୍ରଦିଷ୍ଟମ୍।
ଅତ୍ଯେତି ତତ୍ସର୍ବମିଦଂ ବିଦିତ୍ବା
ଯୋଗୀ ପରଂ ସ୍ଥାନମୁପୈତି ଚାଦ୍ଯମ୍ ॥ ॥ 6-32-28 (39802)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଇତିତ ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୁପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ତାରକବ୍ରହ୍ମଯୋଗୋନାମ ଅଷ୍ଟମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-32-* ଅକ୍ଷରବ୍ରହ୍ମଯୋଗୋନାମ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 033
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.33. ଅଧ୍ଯାଯଃ 033
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 9 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-33-0 (39803)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-33-0x (4037)
ଇଦଂ ତୁ ତେ ଗୁହ୍ଯତମଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯନସୂଯବେ ।
ଜ୍ଞାନଂ ବିଜ୍ଞାନସହିତଂ ଯଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ମୋକ୍ଷ୍ଯସେଽଶୁଭାତ୍ ॥ 6-33-1 (39804)
ରାଜବିଦ୍ଯା ରାଜଗୁହ୍ଯଂ ପବିତ୍ରମିଦମୁତ୍ତମମ୍ ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷାବଗମଂ ଧର୍ମ୍ଯଂ ସୁସୁଖଂ କର୍ତୁମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-33-2 (39805)
ଅଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଂ ପୁରୁଷା ଧର୍ମସ୍ଯାସ୍ଯ ପରଂତପ ।
ଅପ୍ରାପ୍ଯ ମାଂ ନିବର୍ତନ୍ତେ ମୃତ୍ଯୁସଂସାରବର୍ତ୍ମନି ॥ 6-33-3 (39806)
ମଯା ତତମିଦଂ ସର୍ବଂ ଜଗଦବ୍ଯକ୍ତମୂର୍ତିନା ।
ମତ୍ସ୍ଥାନି ସର୍ବଭୂତାନି ନ ଚାହଂ ତେଷ୍ବବସ୍ଥିତଃକ ॥ 6-33-4 (39807)
ନ ଚ ମତ୍ସ୍ଥାନି ଭୂତାନି ପଶ୍ଯ ମେ ଯୋଗମୈଶ୍ବରମ୍ ।
ଭୂତଭୃନ୍ନ ଚ ଭୂତସ୍ଥୋ ମମାତ୍ମା ଭୂତଭାବନଃ ॥ 6-33-5 (39808)
ଯଥାଽଽକାଶସ୍ଥିତୋ ନିତ୍ଯଂ ବାଯୁଃ ସର୍ବତ୍ରଗୋ ମହାନ୍ ।
ତଥା ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ମତ୍ସ୍ଥାନୀତ୍ଯୁପଧାରଯ ॥ 6-33-6 (39809)
ସର୍ବଭୂତାନି କୌନ୍ତେଯ ପ୍ରକୃତିଂ ଯାନ୍ତି ମାମିକାମ୍ ।
କଲ୍ପକ୍ଷଯେ ପୁନସ୍ତାନି କଲ୍ପାଦୌ ବିସୃଜାମ୍ଯହମ୍ ॥ 6-33-7 (39810)
ପ୍ରକୃତିଂ ସ୍ବାମବଷ୍ଟଭ୍ଯ ବିସୃଜାମି ପୁନଃ ପୁନଃ ।
ଭୂତଗ୍ରାମମିମଂ କୃତ୍ସ୍ନମବଶଂ ପ୍ରକୃତେର୍ବଶାତ୍ ॥ 6-33-8 (39811)
ନ ଚ ମାଂ ତାନି କର୍ମାଣି ନିବଧ୍ନନ୍ତି ଧନଂଜଯ ।
ଉଦାସୀନବଦାସୀନମସକ୍ତଂ ତେଷୁ କର୍ମସୁ ॥ 6-33-9 (39812)
ମଯାଽଽଧ୍ଯକ୍ଷେଣ ପ୍ରକୃତିଃ ସୂଯତେ ସଚରାଚରମ୍ ।
ହେତୁନାଽନେନ କୌନ୍ତେଯ ଜଗଦ୍ବିପରିବର୍ତତେ ॥ 6-33-10 (39813)
ଅବଜାନନ୍ତି ମାଂ ମୂଢା ମାନୁଷୀଂ ତନୁମାଶ୍ରିତମ୍ ।
ପରଂ ଭାବମଜାନନ୍ତୋ ମମ ଭୂତମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-33-11 (39814)
ମୋଘାଶା ମୋଘକର୍ମାଣୋ ମୋଘଜ୍ଞାନା ବିଚେତସଃ ।
ରାକ୍ଷସୀମାସୁରୀଂ ଚୈବ ପ୍ରକୃତିଂ ମୋହିନୀଂ ଶ୍ରିତାଃ ॥ 6-33-12 (39815)
ମହାତ୍ମାନସ୍ତୁ ମାଂ ପାର୍ଥ ଦୈବୀଂ ପ୍ରକୃତିମାଶ୍ରିତାଃ ।
ଭଜନ୍ତ୍ଯନନ୍ଯମନସୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଭୂତାଦିମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-33-13 (39816)
ସତତଂ କୀର୍ତଯନ୍ତୋ ମାଂ ଯତନ୍ତଶ୍ଚ ଦୃଢବ୍ରତାଃ ।
ନମସ୍ଯନ୍ତଶ୍ଚ ମାଂ ଭକ୍ତ୍ଯା ନିତ୍ଯଯୁକ୍ତା ଉପାସତେ ॥ 6-33-14 (39817)
ଜ୍ଞାନଯଜ୍ଞେନ ଚାପ୍ଯନ୍ତେ ଯଜନ୍ତୋ ମାମୁପାସତେ।
ଏକତ୍ବେନ ପୃଥକ୍ତ୍କବେନ ବହୁଧା ବିଶ୍ବତୋମୁମ୍ ॥ 6-33-15 (39818)
ଅହଂ କ୍ରତୁରହଂ ଯଜ୍ଞଃ ସ୍ବଧାଽହମହମୌଷଧମ୍।
ମନ୍ତ୍ରୋଽହମହମେବାଜ୍ଯମହମଗ୍ନିରହଂ ହୁତମ୍ ॥ 6-33-16 (39819)
ପିତାଽହମସ୍ଯ ଜଗତୋ ମାତା ଧାତା ପିତାମହଃ ।
ବେଦ୍ଯଂ ପବିତ୍ରମୋଂକାର ଋକ୍ ସାମ ଯଜୁରେବ ଚ ॥ 6-33-17 (39820)
ଗତିର୍ଭର୍ତା ପ୍ରଭୁଃ ସାକ୍ଷୀ ନିବାସଃ ଶରଣଂ ସୁହୃତ୍।
ପ୍ରଭବଃ ପ୍ରଲଯଃ ସ୍ଥାନଂ ନିଧାନଂ ବୀଜମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-33-18 (39821)
ତପାମ୍ଯହମହଂ ବର୍ଷଂ ନିଗୃହ୍ଣାମ୍ଯୁତ୍ସୃଜାମି ଚ ।
ଅମୃତଂ ଚୈବ ମୃତ୍ଯୁଶ୍ଚ ସଦସଚ୍ଚାହମର୍ଜୁନ ॥ 6-33-19 (39822)
ତ୍ରୈବିଦ୍ଯା ମାଂ ସୋମପାଃ ପୂତପାପା
ଯଜ୍ଞେରିଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ବର୍ଗତିଂ ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ତେ।
ତେ ପୁଣ୍ଯମାସାଦ୍ଯ ସୁରେନ୍ଦ୍ରଲୋକ-
ମଶ୍ରନ୍ତି ଦିବ୍ଯାନ୍ଦିବି ଦେବଭୋଗାନ୍ ॥ 6-33-20 (39823)
ତେ ତଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ବିଶାଲଂ
କ୍ଷୀଣୋ ପୁଣ୍ଯେ ପର୍ତ୍ଯଲୋକଂ ବିଶନ୍ତି।
ଏବଂ ତ୍ରଯୀଧର୍ମମନୁପ୍ରପନ୍ନା
ଗତାଗତଂ କାମକାମା ଲଭନ୍ତେ ॥ 6-33-21 (39824)
ଅନନ୍ଯାଶ୍ଚିନ୍ତଯନ୍ତୋ ମାଂ ଯେ ଜନାଃ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ତେଷାଂ ନିତ୍ଯାଭିଯୁକ୍ତାନାଂ ଯୋଗକ୍ଷେମଂ ବହାମ୍ଯହମ୍ ॥ 6-33-22 (39825)
ଯେଽପ୍ଯନ୍ଯଦେବତାଭକ୍ତା ଯଜନ୍ତେ ଶ୍ରଦ୍ଧଯାନ୍ବିତାଃ।
ତେଽପି ମାମେବ କୌନ୍ତେଯ ଯଜନ୍ତ୍ଯବିଧିପୂର୍ବକମ୍ ॥ 6-33-23 (39826)
ଅହଂ ହି ସର୍ବଯଜ୍ଞାନାଂ ଭୋକ୍ତା ଚ ପ୍ରଭୁରେବ ଚ।
ନ ତୁ ମାମଭିଜାନନ୍ତି ତତ୍ତ୍ବେନାତଶ୍ଚ୍ଯବନ୍ତି ତେ ॥ 6-33-24 (39827)
ଯାନ୍ତି ଦେବବ୍ରତା ଦେବାନ୍ପିତୄନ୍ଯାନ୍ତି ପିତୃବ୍ରତାଃ।
ଭୂତାନି ଯାନ୍ତି ଭୂତେଜ୍ଯା ଯାନ୍ତି ମଦ୍ଯାଜିନୋପି ମାମ୍ 6-33-25 (39828)
ପତ୍ରଂ ପୁଷ୍ପଂ ଫଲଂ ତୋଯଂ ଯୋ ମେ ଭକ୍ତ୍ଯା ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ତଦହଂ ଭକ୍ତ୍ଯୁପହୃତମଶ୍ନାମି ପ୍ରଯତାତ୍ମନଃ ॥ 6-33-26 (39829)
ଯତ୍କରୋଷି ଯଦଶ୍ରାସି ଯଜ୍ଜୁହୋଷି ଦଦାସି ଯତ୍।
ଯତ୍ତପସ୍ଯସି କୌନ୍ତେଯ ତତ୍କୁରୁଷ୍ବ ମଦର୍ପଣମ୍ ॥ 6-33-27 (39830)
ଶୁଭାଶୁଭଫଲୈରେବଂ ମୋକ୍ଷ୍ଯସେ କର୍ମବନ୍ଧନୈଃ ।
ସଂନ୍ଯାସଯୋଗଯୁକ୍ତାତ୍ମା ବିମୁକ୍ତୋ ମାମୁପୈଷ୍ଯସି ॥ 6-33-28 (39831)
ସମୋଽହଂ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ନ ମେ ଦ୍ବେଷ୍ଯୋଽସ୍ତି ନ ପ୍ରିଯଃ ।
ଯେ ଭଜନ୍ତି ତୁ ମାଂ ଭକ୍ତ୍ଯା ମଯି ତେ ତେଷୁ ଚାପ୍ଯହମ୍ ॥ 6-33-29 (39832)
ଅପି ଚେତ୍ସୁଦୁରାଚାରୋ ଭଜତେ ମାମନନ୍ଯଭାକ୍।
ସାଧୁରେବ ସ ମନ୍ତବ୍ଯଃ ସମ୍ଯଗ୍ବ୍ଯବସିତୋ ହି ସଃ ॥ 6-33-30 (39833)
କ୍ଷିପ୍ରଂ ଭବତି ଧର୍ମାତ୍ମା ଶଶ୍ବଚ୍ଛାନ୍ତିଂ ନିଗଚ୍ଛତି।
କୌନ୍ତେଯ ପ୍ରତିଜାନୀହି ନ ମେ ଭକ୍ତଃ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି । 6-33-31 (39834)
ମାଂ ହି ପାର୍ଥ ବ୍ଯପାଶ୍ରିତ୍ଯ ଯେଽପି ସ୍ଯୁଃ ପାପଯୋନଯଃ ।
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବୈଶ୍ଯାସ୍ତଥା ଶୂଦ୍ରାସ୍ତେଽପି ଯାନ୍ତି ପରାଂ ଗତିଂ ॥ 6-33-32 (39835)
କିଂ ପୁନର୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପୁଣ୍ଯା ଭକ୍ତା ରାଜର୍ଷଯସ୍ତଥା ।
ଅନିତ୍ଯମସୁଖଂ ଲୋକମିମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଭଜସ୍ବ ମାମ୍ ॥ 6-33-33 (39836)
ମନ୍ମନା ଭବ ମଦ୍ଭକ୍ତୋ ମଦ୍ଯାଜୀ ମାଂ ନମସ୍କୁରୁ ।
ମାମେବୈଷ୍ଯସି ଯୁକ୍ତ୍ବୈବମାତ୍ମାନଂ ମତ୍ପରାଯଣଃ ॥ ॥ 6-33-34 (39837)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ରାଜବିଦ୍ଯାରାଜଗୁହ୍ଯଯୋଗୋନାମ ନବମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 034
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.34. ଅଧ୍ଯାଯଃ 034
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 10 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-34-0 (39838)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-34-0x (4038)
ଭୂଯ ଏବ ମହାବାହୋ ଶ୍ରୃଣୁ ମେ ପରମଂ ବଚଃ।
ଯତ୍ତେଽହଂ ପ୍ରୀଯମାଣାଯ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ହିତକାମ୍ଯଯା ॥ 6-34-1 (39839)
ନ ମେ ବିଦୁଃ ସୁରଗଣାଃ ପ୍ରଭବଂ ନ ମହର୍ଷଯଃ।
ଅହମାଦିର୍ହି ଦେବାନାଂ ମହର୍ଷୀଣାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-34-2 (39840)
ଯୋ ମାମଜମନାଦିଂ ଚ ବେତ୍ତି ଲୋକମହେଶ୍ବରମ୍ ।
ଅସଂମୂଢଃ ସ ମର୍ତ୍ଯେଷୁ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 6-34-3 (39841)
ବୁଦ୍ଧିର୍ଜ୍ଞାନମସଂମୋହଃ କ୍ଷମା ସତ୍ଯଂ ଦମଃ ଶମଃ ।
ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ ଭବୋ ଭବୋ ଭଯଂ ଚାଭଯମେବ ଚ ॥ 6-34-4 (39842)
ଅହିଂସା ସମତା ତୁଷ୍ଟିସ୍ତପୋ ଦାନଂ ଯଶୋଽଯଶଃ ।
ଭବନ୍ତି ଭାବା ଭୂତାନାଂ ମତ୍ତ ଏବ ପୃଥଗ୍ବିଧାଃ ॥ 6-34-5 (39843)
ମହର୍ଷଯଃ ସପ୍ତ ପୂର୍ବେ ଚତ୍ବାରୋ ମନବସ୍ତଥା।
ମଦ୍ଭାବ ମାନସା ଜାତା ଯେଷାଂ ଲୋକ ଇମାଃ ପ୍ରଜାଃ ॥ 6-34-6 (39844)
ଏତାଂ ବିଭୂତିଂ ଯୋଗଂ ଚ ମମ ଯୋ ବେତ୍ତି ତତ୍ତ୍ବତଃ ।
ସୋଽବିକମ୍ପେନ ଯୋଗେନ ଯୁଜ୍ଯତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ 6-34-7 (39845)
ଅହଂ ସର୍ବସ୍ଯ ପ୍ରଭବୋ ମତ୍ତଃ ସର୍ବଂ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ଇତି ମତ୍ବା ଭଜନ୍ତେ ମାଂ ବୁଧା ଭାବସମନ୍ବିତାଃ ॥ 6-34-8 (39846)
ମଚ୍ଚିତ୍ତା ମଦ୍ଗତପ୍ରାଣା ବୋଧଯନ୍ତଃ ପରସ୍ପରମ୍ ।
କଥଯନ୍ତଶ୍ଚ ମାଂ ନିତ୍ଯଂ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ଚ ରମନ୍ତି ଚ ॥ 6-34-9 (39847)
ତେଷାଂ ସତତଯୁକ୍ତାନାଂ ଭଜତାଂ ପ୍ରୀତିପୂର୍ବକମ୍ ।
ଦଦାମି ବୁଦ୍ଧିଯୋଗଂ ତଂ ଯେନ ମାମୁପଯାନ୍ତି ତେ ॥ 6-34-10 (39848)
ତେଷାମେବାନୁକମ୍ପାର୍ଥମହମଜ୍ଞାନଜଂ ତମଃ।
ନାଶଯାମ୍ଯାତ୍ମଭାବସ୍ଥୋ ଜ୍ଞାନଦୀପେନ ଭାସ୍ବତା ॥ 6-34-11 (39849)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-34-12x (4039)
ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ପରଂ ଧାମ ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ଭବାନ୍।
ପୁରୁଷଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଦିବ୍ଯମାଦିଦେବମଜଂ ବିଭୁମ୍ ॥ 6-34-12 (39850)
ଆହୁସ୍ତ୍ବାମୃଷଯଃ ସର୍ବେ ଦେବର୍ଷିର୍ନାରଦସ୍ତଥାକ ।
ଅସିତୋ ଦେବଲୋ ବ୍ଯାସଃ ସ୍ବଯଂ ଚୈବ ବ୍ରବୀଷି ମେ ॥ 6-34-13 (39851)
ସର୍ବତେମଦୃତଂ ମନ୍ଯେ ଯନ୍ମାଂ ବଦସି କେଶବ ।
ନ ହି ତେ ଭଗବନ୍ବ୍ଯକ୍ତିଂ ବିଦୁର୍ଦେବା ନ ଦାନବାଃ ॥ 6-34-14 (39852)
ସ୍ବଯମେବାତ୍ମନାତ୍ମାନଂ ବେତ୍ଥ ତ୍ବଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ।
ଭୂତଭାବନ ଭୂତେଶ ଦେବଦେବ ଜଗତ୍ପତେ ॥ 6-34-15 (39853)
ବକ୍ତୁମର୍ହସ୍ଯଶେଷେଣ ଦିବ୍ଯା ହ୍ଯାତ୍ମବିଭୂତଯଃ ।
ଯାଭିର୍ବିଭୂତିଭିର୍ଲୋକାନିମାଂସ୍ତ୍ବଂ ବ୍ଯାପ୍ଯ ତିଷ୍ଠସି ॥ 6-34-16 (39854)
କଥଂ ବିଦ୍ଯାମହଂ ଯୋଗିଂସ୍ତ୍ବାଂ ସଦା ପରିଚିନ୍ତଯନ୍।
କେଷୁ କେଷୁ ଚ ଭାବେଷୁ ଚିନ୍ତ୍ଯୋଽସି ଭଗବନ୍ମଯା ॥ 6-34-17 (39855)
ବିସ୍ତରେଣାତ୍ମନୋ ଯୋଗଂ ବିଭୂତିଂ ଚ ଜନାର୍ଦନ ।
ଭୂଯଃ କଥଯ ତୃପ୍ତିର୍ହି ଶୃଣ୍ବତୋ ନାସ୍ତି ମେଽମୃତମ୍ ॥ 6-34-18 (39856)
ଶ୍ରୀଭଗବନୁବାଚ। 6-34-19x (4040)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଦିବ୍ଯା ହ୍ଯାତ୍ମବିଭୂତଯଃ ।
ପ୍ରାଧାନ୍ଯତଃ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାସ୍ତ୍ଯନ୍ତୋ ବିସ୍ତରସ୍ଯ ମେ ॥ 6-34-19 (39857)
ଅହମାତ୍ମା ଗୁଡାକେଶ ସର୍ବଭୂତାଶଯସ୍ଥିତଃକ ।
ଅହମାଦିଶ୍ଚ ମଧ୍ଯଂ ଚ ଭୂତାନାମନ୍ତ ଏବ ଚ ॥ 6-34-20 (39858)
ଆଦିତ୍ଯାନାମହଂ ବିଷ୍ଣୁର୍ଜ୍ଯୋତିଷାଂ ରବିରଂଶୁମାନ୍।
ମରୀଚିର୍ମରୁତାମସ୍ମି ନକ୍ଷତ୍ରାଣାମହଂ ଶଶୀ ॥ 6-34-21 (39859)
ବେଦାନାଂ ସାମବେଦୋଽସ୍ମି ଦେବାନାମସ୍ମି ବାସବଃ ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ମନଶ୍ଚାସ୍ମି ଭୂତାନାମସ୍ମି ଚେତନା ॥ 6-34-22 (39860)
ରୁଦ୍ରାଣାଂ ଶଂକରଶ୍ଚାସ୍ମି ବିତ୍ତେଶୋ ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍।
ବସୂନାଂ ପାବକଶ୍ଚାସ୍ମି ମେରୁଃ ଶିଖରିଣାମହମ୍ ॥ 6-34-23 (39861)
ପୁରୋଧସାଂ ଚ ମୁଖ୍ଯଂ ମାଂ ବିଦ୍ଧି ପାର୍ଥ ବୃହସ୍ପତିମ୍।
ସେନାନୀନାମହଂ ସ୍କନ୍ଦଃ ସରସାମସ୍ମି ସାଗରଃ ॥ 6-34-24 (39862)
ମହର୍ଷୀଣାଂ ଭୃଗୁରହଂ ଗିରାମସ୍ମ୍ଯେକମକ୍ଷରମ୍।
ଯଜ୍ଞାନାଂ ଜପଯଜ୍ଞୋଽସ୍ମି ସ୍ଥାବରାଣାଂ ହିମାଲଯଃ ॥ 6-34-25 (39863)
ଅଶ୍ବତ୍ଥଃ ସର୍ବବୃକ୍ଷାଣାଂ ଦେବର୍ଷୀଣାଂ ଚ ନାରଦଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ଚିତ୍ରରଥଃ ସିଦ୍ଧାନାଂ କପିଲୋ ମୁନିଃ ॥ 6-34-26 (39864)
ଉଚ୍ଚୈଃ ଶ୍ରବସମଶ୍ବାନାଂ ବିଦ୍ଧି ମାମମୃତୋଦ୍ଭବମ୍ ।
ଐରାବତଂ ଗଜେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ନରାଣାଂ ଚ ନରାଧିପମ୍ ॥ 6-34-27 (39865)
ଆଯୁଧାନାମହଂ ବଜ୍ରଂ ଧେନୂନାମସ୍ମି କାମଧୁକ୍ ।
ପ୍ରଜନଶ୍ଚାସ୍ମି କନ୍ଦର୍ପଃ ସର୍ପାଣାମସ୍ମି ବାସୁକିଃ ॥ 6-34-28 (39866)
ଅନନ୍ତଶ୍ଚାସ୍ମି ନାଗାନାଂ ବରୁଣୋ ଯାଦସାମହମ୍।
ପିତୄଣାମର୍ଯମା ଚାସ୍ମି ଯମଃ ସଂଯମତାମହମ୍ ॥ 6-34-29 (39867)
ପ୍ରହ୍ଲାଦଶ୍ଚାସ୍ମି ଦୈତ୍ଯାନାଂ କାଲଃ କଲଯତାମହମ୍।
ମୃଗାଣାଂ ଚ ମୃଗେନ୍ଦ୍ରୋଽହଂ ବୈନତେଯଶ୍ଚ ପରିଣାମ୍ ॥ 6-34-30 (39868)
ପବନଃ ପବତାମସ୍ମି ରାମଃ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାମହମ୍ ।
ଝଷାଣାଂ ମକରଶ୍ଚାସ୍ମି ସ୍ରୋତସାମସ୍ମି ଜାହ୍ନବୀ ॥ 6-34-31 (39869)
ସର୍ଗାଣାମାଦିରନ୍ତଶ୍ଚ ମଧ୍ଯଂ ଚୈବାହମର୍ଜୁନ ।
ଅଧ୍ଯାତ୍ମବିଦ୍ଯା ବିଦ୍ଯାନାଂ ବାଦଃ ପ୍ରବଦତାମହମ୍ ॥ 6-34-32 (39870)
ଅକ୍ଷରାଣାମକାରୋଽସ୍ମି ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଃ ସାମାସିକସ୍ଯ ଚ ।
ଅହମେବାକ୍ଷଯଃ କାଲୋ ଧାତାଽହଂ ବିଶ୍ବତୋମୁଖଃ ॥ 6-34-33 (39871)
ମୃତ୍ଯୁଃ ସର୍ବହରଶ୍ଚାହମୁଦ୍ଭବଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯତାମ୍।
କୀର୍ତିଃ ଶ୍ରୀର୍ବାକ୍କ ନାରୀଣାଂ ସ୍ମୃତିର୍ମେଧା ଧୃତିଃ କ୍ଷମା ॥ 6-34-34 (39872)
ବୃହତ୍ସାମ କତଥା ସାମ୍ନାଂ ଗାଯତ୍ରୀ ଛନ୍ଦସାମହମ୍।
ମାସାନାଂ ମାର୍ଗଶୀର୍ଷୋଽହମୃତୂନାଂ କୁସୁମାକରଃ ॥ 6-34-35 (39873)
ଦ୍ଯୂତଂ ଛଲଯତାମସ୍ମି ତେଜସ୍ତେଜସ୍ବିନାମହମ୍।
ଜଯୋଽସ୍ମି ବ୍ଯବସାଯୋଽସ୍ମି ସତ୍ତ୍ବଂ ସତ୍ତ୍ବବତାମହମ୍ ॥ 6-34-36 (39874)
ବୃଷ୍ଣୀନାଂ ବାସୁଦେବୋଽସ୍ମି ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଧନଞ୍ଜଯଃ ।
ମୁନୀନାମପ୍ଯହଂ ବ୍ଯାସଃ କବୀନାମୁଶନା କବିଃ ॥ 6-34-37 (39875)
ଦଣ୍ଡୋ ଦମଯତାମସ୍ମି ନୀତିରସ୍ମି ଜିଗୀଷତାମ୍ ।
ମୌନଂ ଚୈବାସ୍ମି ଗୁହ୍ଯାନାଂ ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞାନବତାମହମ୍ ॥ 6-34-38 (39876)
ଯଚ୍ଚାପି ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବୀଜଂ ତଦହମର୍ଜୁନ।
ନ ତଦସ୍ତି ବିନା ଯତ୍ସ୍ଯାନ୍ମଯା ଭୂତଂ ଚରାଚରମ୍ ॥ 6-34-39 (39877)
ନାନ୍ତୋଽସ୍ତି ମମ ଦିବ୍ଯାନାଂ ବିଭୂତୀନାଂ ପରଂତପ ।
ଏଷ ତୂଦ୍ଦେଶତଃ ପ୍ରୋକ୍ତୋ ବିଭୂତେର୍ବିସ୍ତରୋ ମଯା ॥ 6-34-40 (39878)
ଯଦ୍ଯଦ୍ବିଭୂତିତତ୍ସତ୍ତ୍ବଂ ଶ୍ରୀମଦୂର୍ଜିତମେବ ବା।
ତତ୍ତଦେବାବଗଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ମମ ତେଜୋଂଶସଂଭବମ୍ ॥ 6-34-41 (39879)
ଅଥବା ବହୁନୈତେନ କିଂ ଜ୍ଞାତେନ ତବାର୍ଜୁନ ।
ବିଷ୍ଟଭ୍ଯାହମିଦଂ କୃତ୍ସ୍ନମେକାଂଶେନ ସ୍ଥିତୋ ଜଗତ୍ ॥ ॥ 6-34-42 (39880)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ବିଭୂତିଯୋଗୋନାମ ଦଶମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 035
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.35. ଅଧ୍ଯାଯଃ 035
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଦ୍ଯାଯଃ ॥ 11 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-35-0 (39881)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-35-0x (4041)
ମଦନୁଗ୍ରହାଯ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯମଧ୍ଯାତ୍ମସଂଜ୍ଞିତମ୍।
ଯତ୍ତ୍ବଯୋକ୍ତଂ ବଚସ୍ତେନ ମୋହୋଽଯଂ ବିଗତୋ ମମ ॥ 6-35-1 (39882)
ଭବାପ୍ଯଯୌ ହି ଭୂତାନାଂ ଶ୍ରୁତୌ ବିସ୍ତରଶୋ ମଯା।
ତ୍ବତ୍ତଃ କମଲପତ୍ରାକ୍ଷ ମାହାତ୍ମ୍ଯମପି ଚାବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-35-2 (39883)
ଏବମେତଦ୍ଯଥାତ୍ଥ ତ୍ବମାତ୍ମାନଂ ପରମେଶ୍ବର।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମି ତେ ରୂପମୈଶ୍ବରଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ॥ 6-35-3 (39884)
ମନ୍ଯସେ ଯଦି ତଚ୍ଛକ୍ଯଂ ମଯା ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିତି ପ୍ରଭୋ।
ଯୋଗେଶ୍ବର ତତୋ ମେ ତ୍ବଂ ଦର୍ଶଯାତ୍ମାନମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-35-4 (39885)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-35-5x (4042)
ପଶ୍ଯ ମେ ପାର୍ଥ ରୂପାଣି ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ।
ନାନାବିଧାନି ଦିବ୍ଯାନି ନାନାବର୍ଣାକୃତୀନି ଚ ॥ 6-35-5 (39886)
ପଶ୍ଯାଦିତ୍ଯାନ୍ବସୂନ୍ରୁଦ୍ରାନଶ୍ବିନୌ ମରୁତସ୍ତଥା।
ବହୂନ୍ଯଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବାଣି ପଶ୍ଯାଽଶ୍ଚର୍ଯାଣି ଭାରତ॥ 6-35-6 (39887)
ଇହୈକସ୍ଥଂ ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ପଶ୍ଯାଦ୍ଯ ସଚରାଚରମ୍ ।
ମମ ଦେହେ ଗୁଡାକେଶ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦ୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛସି ॥ 6-35-7 (39888)
ନ ତୁ ମାଂ ଶକ୍ଷ୍ଯସେ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମନେନୈବ ସ୍ବଚକ୍ଷୁଷା ।
ଦିବ୍ଯଂ ଦଦାମି ତେ ଚକ୍ଷୁଃ ପଶ୍ଯ ମେ ଯୋଗମୈଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-35-8 (39889)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-35-9x (4043)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ରାଜନ୍ମହାଯୋଗେଶ୍ବରୋ ହରିଃ।
ଦର୍ଶଯାମାସ ପାର୍ଥାଯ ମରମଂ ରୂପମୈଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-35-9 (39890)
ଅନେକବକ୍ରନଯନମନେକାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନମ୍ ।
ଅନେକଦିବ୍ଯାଭାରଣଂ ଦିବ୍ଯାନେକୋଦ୍ଯତାଯୁଧମ୍ ॥ 6-35-10 (39891)
ଦିବ୍ଯମାଲ୍ଯାମ୍ବରଧରଂ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧାନୁଲେପନମ୍ ।
ସର୍ବାଶ୍ଚର୍ଯମଯଂ ଦେବମନନ୍ତଂ ବିଶ୍ବତୋମୁଖମ୍ ॥ 6-35-11 (39892)
ଦିବି ସୂର୍ଯସହସ୍ରସ୍ଯ ଭବେଦ୍ଯୁଗପଦୁତ୍ଥିତା ।
ଯଦି ଭାଃ ସଦୃଶୀ ସା ସ୍ଯାଦ୍ଭାସସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-35-12 (39893)
ତତ୍ରୈକସ୍ଥଂ ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ପ୍ରବିଭକ୍ତମନେକଧା ।
ଅପଶ୍ଯଦ୍ଦେବଦେବସ୍ଯ ଶରୀରେ ପାଣ୍ଡବସ୍ତଦା ॥ 6-35-13 (39894)
ତତଃ ସ ବିସ୍ମଯାବିଷ୍ଟୋ ହୃଷ୍ଟରୋମା ଧନ଼ଞ୍ଜଯଃ ।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ଦେବଂ କୃତାଞ୍ଜଲିରଭାଷତ ॥ 6-35-14 (39895)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-35-15x (4044)
ପଶ୍ଯାମି ଦେବାଂସ୍ତବ ଦେବ ଦେହେ
ସର୍ବାଂସ୍ତଥା ଭୂତବିଶେଷସଙ୍ଘାନ୍ ।
ବ୍ରହ୍ମାଣମୀଶଂ କମଲାସନସ୍ଥ-
ମୃଷୀଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନୁରଗାଂଶ୍ଚ ଦିବ୍ଯାନ୍ ॥ 6-35-15 (39896)
ଅନେକବାହୂଦରବକ୍ରନେତ୍ରଂ
ପଶ୍ଯାମି ତ୍ବାଂ ସର୍ବତୋଽନନ୍ତରୂପମ୍ ।
ନାନ୍ତଂ ନ ମଧ୍ଯଂ ନ ପୁନସ୍ତବାଦିଂ
ପଶ୍ଯାମି ବିଶ୍ବେଶ୍ବର ବିଶ୍ବରୂପ ॥ 6-35-16 (39897)
କିରୀଟିନଂ ଗଦିନଂ ଚକ୍ରିଣଂ ଚ
ତେଜୋରାଶିଂ ସର୍ବତୋ ଦୀପ୍ତିମନ୍ତମ୍ ।
ପଶ୍ଯାମି ତ୍ବାଂ ଦୁର୍ନିରୀକ୍ଷ୍ଯଂ ସମନ୍ତା-
ଦ୍ଦୀପ୍ତାନଲାର୍କଦ୍ଯୁତିମପ୍ରମେଯଯମ୍ ॥ 6-35-17 (39898)
ତ୍ବମକ୍ଷରଂ ପରମଂ ବେଦିତବ୍ଯଂ
ତ୍ବମସ୍ଯ ବିଶ୍ବସ୍ଯ ପରଂ ନିଧାନମ୍ ।
ତ୍ବମବ୍ଯଯଃ ଶାଶ୍ବତଧର୍ମଗୋପ୍ତା
ସନାତନସ୍ତ୍ବଂ ପୁରୁଷୋ ମତୋ ମେ ॥ 6-35-18 (39899)
ଅନାଦିମଧ୍ଯାନ୍ତମନନ୍ତବୀର୍ଯ-
ମନନ୍ତବାହୁଂ ଶଶିସୂର୍ଯନେତ୍ରମ୍ ।
ପଶ୍ଯାମି ତ୍ବାଂ ଦୀପ୍ତହୁତାଶବକ୍ରଂ
ସ୍ବତେଜସା ବିଶ୍ବମିଦଂ ତପନ୍ତମ୍ ॥ 6-35-19 (39900)
ଦ୍ଯାବାପୃଥିବ୍ଯୋରିଦମନ୍ତରଂ ହି
ବ୍ଯାପ୍ତଂ ତ୍ବଯୈକେନ ଦିଶଶ୍ଚ ସର୍ବାଃ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଦ୍ଭୁତଂ ରୂପମୁଗ୍ରଂ ତଦେବଂ
ଲୋକତ୍ରଯଂ ପ୍ରବ୍ଯଥିତଂ ମହାତ୍ମନ୍ ॥ 6-35-20 (39901)
ଅମୀ ହି ତ୍ବା ସୁରସଙ୍ଘା ବିଶନ୍ତି
କେଚିଦ୍ଭୀତାଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯୋ ଗୃଣାନ୍ତି।
ସ୍ବସ୍ତୀତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ମହର୍ଷିସିଦ୍ଧସଙ୍ଘାଃ
ସ୍ତୁବନ୍ତି ତ୍ବାଂ ସ୍ତୁତିଭିଃ ପୁଷ୍କଲାଭିଃ ॥ 6-35-21 (39902)
ରୁଦ୍ରାଦିତ୍ଯା ବସବୋ ଯେ ଚ ସାଧ୍ଯା
ବିଶ୍ବେଽଶ୍ବିନୌ ମରୁତଶ୍ଚୋଷ୍ମପାଶ୍ଚ ।
ଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷାସୁରସିଦ୍ଧସଙ୍ଘା
ବୀକ୍ଷନ୍ତେ ତ୍ବାଂ ବିସ୍ମିତାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେ ॥ 6-35-22 (39903)
ରୂପଂ ମହତ୍ତେ ବହୁବକ୍ରନେତ୍ରଂ
ମହାବାହୋ ବହୁବାହୂରୁପାଦମ୍।
ବହୂଦରଂ ବହୁଦଂଷ୍ଟ୍ରାକରାଲଂ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଲୋକାଃ ପ୍ରବ୍ଯଥିତାସ୍ତଥାହମ୍ ॥ 6-35-23 (39904)
ନଭଃସ୍ପୃଶଂ ଦୀପ୍ତମନେକବର୍ଣଂ
ବ୍ଯାତ୍ତାନନଂ ଦୀପ୍ତବିଶାଲନେତ୍ରମ୍ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହି ତ୍ବା ପ୍ରବ୍ଯଥିତାନ୍ତରାତ୍ମା
ଧୃତିଂ ନ ବିନ୍ଦାମି ଶମଂ ଚ ବିଷ୍ଣୋ ॥ 6-35-24 (39905)
ଦଂଷ୍ଟ୍ରାକରାଲାନି ଚ ତେ ସୁଖାନି
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ କାଲାନଲସନ୍ନିଭାନି।
ଦିଶୋ ନ ଜାନେ ନ ଲଭେ ଚ ଶର୍ମ
ପ୍ରସୀଦ ଦେବେଶ ଜଗନ୍ନିବାସ ॥ 6-35-25 (39906)
ଅମୀ ଚ ତ୍ବାଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରାଃ
ସର୍ବେ ସହୈବାବନିପାଲସଙ୍ଘୈଃ ।
ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣଃ ସୂତପୁତ୍ରସ୍ତଥାସୌ
ସହାସ୍ମଦୀଯୈରପି ଯୋଧମୁଖ୍ଯୈଃ ॥ 6-35-26 (39907)
ବକ୍ରାଣି ତେ ତ୍ବରମାଣା ବିଶନ୍ତି
ଦଂଷ୍ଟ୍ରାକରାଲାନି ଭଯାନକାନି।
କେଚିଦ୍ବିଲଗ୍ନା ଦଶନାନ୍ତରେଷୁ
ସଂଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଚୂର୍ଣିତୈରୁତ୍ତମାଙ୍ଗୈଃ ॥ 6-35-27 (39908)
ଯଥା ନଦୀନାଂ ବହବୋଽମ୍ବୁବେଗାଃ
ସମୁଦ୍ରମେବାଭିମୁଖା ଦ୍ରବନ୍ତି।
ତଥା ତବାମୀ ନରଲୋକବୀରା
ବିଶନ୍ତି ବକ୍ରାଣ୍ଯଭିବିଜ୍ବଲନ୍ତି ॥ 6-35-28 (39909)
ଯଥା ପ୍ରଦୀପ୍ତଂ ଜ୍ବଲନଂ ପତଙ୍ଗା
ବିଶନ୍ତି ନାଶାଯ ସମୃଦ୍ଧବେଗାଃ ।
ତଥୈବ ନାଶାଯ ବିଶନ୍ତି ଲୋକା-
ସ୍ତବାପି ବକ୍ରାଣି ସମୃଦ୍ଧବେଗାଃ ॥ 6-35-29 (39910)
ଲେଲିହ୍ଯସେ ଗ୍ରସମାନଃ ସମନ୍ତା-
ଲ୍ଲୋକାନ୍ସମଗ୍ରାନ୍ବଦନୈର୍ଜ୍ବଲଦ୍ଭିଃକ ।
ତେଜୋଭିରାପୂର୍ଯ ଜଗତ୍ସମଗ୍ରଂ
ଭାସସ୍ତବୋଗ୍ରାଃ ପ୍ରତପନ୍ତି ବିଷ୍ଣୋ ॥ 6-35-30 (39911)
ଆଖ୍ଯାହି ମେ କୋ ଭବାନୁଗ୍ରରୂପୋ
ନମୋଽସ୍ତୁ ତେ ଦେବବର ପ୍ରସୀଦ ।
ବିଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି ଭବନ୍ତମାଦ୍ଯଂ
ନ ହି ପ୍ରଜାନାମି ତବ ପ୍ରବୃତ୍ତିମ୍ ॥ 6-35-31 (39912)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-35-32x (4045)
କାଲୋଽସ୍ମି ଲୋକକ୍ଷଯକୃତ୍ପ୍ରବୃଦ୍ଧୋ
ଲୋକାନ୍ସମାହର୍ତୁମିହ ପ୍ରବୃତ୍ତଃ।
ଋତେଽପି ତ୍ବା ନ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ସର୍ବେ
ଯେଽବସ୍ଥିତାଃ ପ୍ରତ୍ଯନୀକେଷୁ ଯୋଧାଃ ॥ 6-35-32 (39913)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମୁତ୍ତିଷ୍ଠ ଯଶୋ ଲଭସ୍ବ
ଜିତ୍ବା ଶତ୍ରୂନ୍ଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ ରାଜ୍ଯଂ ସମୃଦ୍ଧମ୍।
ମଯୈବୈତେ ନିହତାଃ ପୂର୍ବମେବ
ନିମିତ୍ତମାତ୍ରଂ ଭବ ସବ୍ଯସାଚିନ୍ ॥ 6-35-33 (39914)
ଦ୍ରୋଣଂ ଚ ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ଜଯଦ୍ରଥଂ ଚ
କର୍ଣଂ ତଥାନ୍ଯାନପି ଯୋଧବୀରାନ୍।
ମଯା ହତାଂସ୍ତ୍ବଂ ଜହି ମାବ୍ଯଥିଷ୍ଠା
ଯୁଦ୍ଧ୍ଯସ୍ବ ଜେତାନି ରଣେ ସପତ୍ନାନ୍ ॥ 6-35-34 (39915)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-35-35x (4046)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ କେଶବସ୍ଯ
କୃତାଞ୍ଜଲିର୍ବେପମାନଃ କିରୀଟୀ।
ନମସ୍କୃତ୍ବା ଭୂଯ ଏବାହ କୃଷ୍ଣଂ
ସଗଦ୍ଗଦଂ ଭୀତଭୀତଃ ପ୍ରଣମ୍ଯ ॥ 6-35-35 (39916)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-35-36x (4047)
ସ୍ଥାନେ ହୃଷୀକେଶ ତବ ପ୍ରକୀର୍ତ୍ଯା
ଜଗତ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଯତ୍ଯନୁରଜ୍ଯତେ ଚ।
ରକ୍ଷାଂସି ଭୀତାନି ଦିଶୋ ଦ୍ରବନ୍ତି
ସର୍ବେ ନମସ୍ଯନ୍ତି ଚ ସିଦ୍ଧସଙ୍ଘାଃ॥ 6-35-36 (39917)
କସ୍ମାଚ୍ଚ ତେ ନ ନମେରନ୍ମହାତ୍ମନ୍
ଗରୀଯସେ ବ୍ରହ୍ମଣୋଽପ୍ଯାଦିକର୍ତ୍ରେ।
ଅନନ୍ତ ଦେବେଶ ଜଗନ୍ନିବାସ
ତ୍ବମକ୍ଷରଂ ସଦସତ୍ତତ୍ପରଂ ଯତ୍ ॥ 6-35-37 (39918)
ତ୍ବମାଦିଦେବଃ ପୁରୁଷଃ ପୁରାଣ-
ସ୍ତ୍ବମସ୍ଯ ବିଶ୍ବସ୍ଯ ପରଂ ନିଧାନମ୍ ।
ବେତ୍ତାଽସି ବେଦ୍ଯଂ ଚ ପରଂ ଚ ଧାମ
ତ୍ବଯା ତତଂ ବିଶ୍ବମନନ୍ତରୂପ ॥ 6-35-38 (39919)
ବାଯୁର୍ଯମୋଽଗ୍ନିର୍ବରୁଣଃ ଶଶାଙ୍କଃ
ପ୍ରଜାପତିସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରପିତାମହଶ୍ଚ।
ନମୋ ନମସ୍ତେଽତୁ ସହସ୍ରକୃତ୍ବଃ
ପୁନଶ୍ଚ ଭୂଯୋଽପି ନମୋ ନମସ୍ତେ ॥ 6-35-39 (39920)
ନମଃ ପୁରସ୍ତାଦଥ ପୃଷ୍ଠତସ୍ତେ
ନମୋଽସ୍ତୁ ତେ ସର୍ବତ ଏବ ସର୍ବ।
ଅନନ୍ତବୀର୍ଯାମିତବିକ୍ରମସ୍ତ୍ବଂ
ସର୍ବଂ ସମାପ୍ନୋଷି ତତୋଽସି ସର୍ବଃ ॥ 6-35-40 (39921)
ସଖେତି ମତ୍ବା ପ୍ରସଭଂ ଯଦୁକ୍ତଂ
ହେ କୃଷ୍ଣ ହେ ଯାଦବ ହେ ସଖେତି।
ଅଜାନତା ମହିମାନଂ ତବେଦଂ
ମଯା ପ୍ରମାଦାତ୍ପ୍ରଣଯେନ ବାଽପି ॥ 6-35-41 (39922)
ଯଚ୍ଚାପହାସାର୍ଥମସତ୍କୃତୋଽସି
ବିହାରଶଯ୍ଯାସନଭୋଜନେଷୁ ।
ଏକୋଽଥବାପ୍ଯଚ୍ଯୁତ ତତ୍ସମକ୍ଷଂ
ତତ୍କ୍ଷାମଯେ ତ୍ବାମହମପ୍ରମେଯମ୍ ॥ 6-35-42 (39923)
ପିତାସି ଲୋକସ୍ଯ ଚରାଚରସ୍ଯ
ତ୍ବମସ୍ଯ ପୂଜ୍ଯଶ୍ ଗୁରୁର୍ଗରୀଯାନ୍।
ନ ତ୍ବତ୍ସମୋଽସ୍ତ୍ଯଭ୍ଯଧିକଃ କୁତୋଽନ୍ଯୋ
ଲୋକତ୍ରଯେଽପ୍ଯପ୍ରତିମପ୍ରଭାବଃ ॥ 6-35-43 (39924)
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଣମ୍ଯ ପ୍ରଣିଧାଯ କାଯଂ
ପ୍ରସାଦଯେ ତ୍ବାମହମୀଶମୀଡ୍ଯମ୍ ।
ପିତେବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଖେବ ସଖ୍ଯୁଃ
ପ୍ରିଯଃ ପ୍ରିଯାଯାର୍ହସି ଦେବ ସୋଢୁମ୍ ॥ 6-35-44 (39925)
ଅଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବଂ ହୃଷିତୋଽସ୍ମି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା
ଭଯେନ ଚ ପ୍ରବ୍ଯଥିତଂ ମନୋ ମେ।
ତଦେବ ମେ ଦର୍ଶଯ ଦେବ ରୂପଂ
ପ୍ରସୀଦ ଦେବେଶ ଜଗନ୍ନିବାସ ॥ 6-35-45 (39926)
କିରୀଟିନଂ ଗଦିନଂ ଚକ୍ରହସ୍ତ-
ମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମହଂ ତଥୈବ।
ତେନୈବ ରୂପେଣ ଚତୁର୍ଭୁଜେନ
ସହସ୍ରବାହୋ ଭବ ବିଶ୍ବମୂର୍ତେ ॥ 6-35-46 (39927)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-35-47x (4048)
ମଯା ପ୍ରସନ୍ନେନ ତବାର୍ଜୁନେଦଂ
ରୂପଂ ପରଂ ଦର୍ଶିତମାତ୍ମଯୋଗାତ୍।
ତେଜୋମଯଂ ବିଶ୍ବମନନ୍ତମାଦ୍ଯଂ
ଯନ୍ମେ ତ୍ବଦନ୍ଯେନ ନ ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବମ୍ ॥ 6-35-47 (39928)
ନ ବେଦ ଯଜ୍ଞାଧ୍ଯଯନୈର୍ନ ଦାନୈ-
ର୍ନ ଚ କ୍ରିଯାଭିର୍ନ ତପୋଭିରୁଗ୍ରୈଃ ।
ଏବଂରୂପଃ ଶକ୍ଯ ଅହଂ ନୃଲୋକେ
ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ତ୍ବଦନ୍ଯେନ କୁରୁପ୍ରବୀର ॥ 6-35-48 (39929)
ମା ତେ ବ୍ଯଥା ମା ଚ ବିମୂଢଭାବୋ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରୂପଂ ଘୋରମୀଦୃଙ୍ଭମେଦମ୍ ।
ବ୍ଯପେତଭୀଃ ପ୍ରୀତମନାଃ ପୁନସ୍ତ୍ବଂ
ତଦେବ ମେ ରୂପମିଦଂ ପ୍ରପଶ୍ଯ ॥ 6-35-49 (39930)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-35-50x (4049)
ଇତ୍ଯର୍ଜୁନଂ ବାସୁଦେବସ୍ତଥୋକ୍ତ୍ବା
ସ୍ବକଂ ରୂପଂ ଦର୍ଶଯାମାସ ଭୂଯଃ।
ଆଶ୍ବାସଯାମାସ ଚ ଭୀତମେନଂ
ଭୂତ୍ବା ପୁନଃ ସୌମ୍ଯବପୁର୍ମହାତ୍ମା ॥ 6-35-50 (39931)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-35-51x (4050)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବେଦଂ ମାନୁଷଂ ରୂପଂ ତବ ସୌମ୍ଯଂ ଜନାର୍ଦନ ।
ଇଦାନୀମସ୍ମି ସଂବୃତ୍ତଃ ସଚେତାଃ ପ୍ରକୃତିଂ ଗତଃ ॥ 6-35-51 (39932)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-35-52x (4051)
ସୁଦୁର୍ଦର୍ଶମିଦଂ ରୂପଂ ଦୃଷ୍ଟବାନସି ଯନ୍ମମ।
ଦେବା ଅପ୍ଯସ୍ଯ ରୂପସ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ଦର୍ଶନକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ ॥ 6-35-52 (39933)
ନାହଂ ବେଦୈର୍ନ ତପସା ନ ଦାନେନ ନ ଚେଜ୍ଯଯା।
ଶକ୍ଯ ଏବଂବିଧୋ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦୃଷ୍ଟବାନସି ମାଂ ଯଥା ॥ 6-35-53 (39934)
ଭକ୍ତ୍ଯା ତ୍ବନନ୍ଯଯା ଶକ୍ଯ ଅହମେବଂବିଧୋଽର୍ଜୁନ।
ଜ୍ଞାତୁଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଚ ତତ୍ତ୍ବେନ ପ୍ରବେଷ୍ଟୁଂ ଚ ପରଂତପ ॥ 6-35-54 (39935)
ମତ୍କର୍ମକୃନ୍ମତ୍ପରମୋ ମଦ୍ଭକ୍ତଃ ସଙ୍ଗବର୍ଜିତଃ ।
ନିର୍ବୈରଃ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଯଃ ସ ମାମେତି ପାଣ୍ଡବ ॥ ॥ 6-35-55 (39936)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ବିଶ୍ବରୂପଦର୍ଶନଯୋଗୋ ନାମ ଏକାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 036
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.36. ଅଧ୍ଯାଯଃ 036
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 12 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-36-0 (39937)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-36-0x (4052)
ଏବଂ ସତତଯୁକ୍ତା ଯେ ଭକ୍ତାସ୍ତ୍ବାଂ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ଯେ ଚାପ୍ଯକ୍ଷରମବ୍ଯକ୍ତଂ ତେଷାଂ କେ ଯୋଗବିତ୍ତମାଃ ॥ 6-36-1 (39938)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-36-2x (4053)
ମଯ୍ଯାବେଶ୍ଯ ମନୋ ଯେ ମାଂ ନିତ୍ଯଯୁକ୍ତା ଉପାସତେ।
ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ପରଯୋପେତାସ୍ତେ ମେ ଯୁକ୍ତତମା ମତାଃ ॥ 6-36-2 (39939)
ଯେ ତ୍ବକ୍ଷରମନିର୍ଦେଶ୍ଯମବ୍ଯକ୍ତଂ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ସର୍ବତ୍ରଗମଚିନ୍ତ୍ଯଂ ଚ କୂଟସ୍ଥମଚଲଂ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 6-36-3 (39940)
ସଂନିଯମ୍ଯେନ୍ଦ୍ରିଯଗ୍ରାମଂ ସର୍ବତ୍ର ସମବୁଦ୍ଧଯଃ ।
ତେ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ମାମେବ ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତାଃକ ॥ 6-36-4 (39941)
କ୍ଲେଶୋଽଧିକତରସ୍ତେଷାମବ୍ଯକ୍ତାସକ୍ତଚେତସାମ୍ ।
ଅବ୍ଯକ୍ତା ହି ଗଦିର୍ଦୁଃଖଂ ଦେହବଦ୍ଭିରବାପ୍ଯତେ ॥ 6-36-5 (39942)
ଯେ ତୁ ସର୍ବାଣି କର୍ମାଣି ମଯି ସଂନ୍ଯସ୍ଯ ମତ୍ପରାଃ ।
ଅନନ୍ଯେନୈବ ଯୋଗେନ ମାଂ ଧ୍ଯାଯନ୍ତ ଉପାସତେ ॥ 6-36-6 (39943)
ତେଷାମହଂ ସମୁଦ୍ଧର୍ତା ମୃତ୍ଯୁସଂସାରସାଗରାତ୍।
ଭବାମି ନ ଚିରାତ୍ପାର୍ଥ ମଯ୍ଯାବେଶିତଚେତସାମ୍ ॥ 6-36-7 (39944)
ମଯ୍ଯେବ ମନ ଆଧତ୍ସ୍ବ ମଯି ବୁଦ୍ଧିଂ ନିବେଶଯ ।
ନିବସିଷ୍ଯସି ମଯ୍ଯେବ ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ନ ଶଂଶକଯଃ ॥ 6-36-8 (39945)
ଅଥ ଚିତ୍ତଂ ସମାଧାତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋଷି ମଯି ସ୍ଥିରମ୍ ।
ଅଭ୍ଯାସଯୋଗେନ ତତୋ ମାମିଚ୍ଛାଽଽପ୍ତୁଂ ଧନଂଜଯ ॥ 6-36-9 (39946)
ଅଭ୍ଯାସେଽପ୍ଯସମର୍ଥୋଽସି ମତ୍କର୍ମପରମୋ ଭବ।
ମଦର୍ଥମପି କର୍ମାଣି କୁର୍ବନ୍ସିଦ୍ଧିମବାପ୍ଯ୍ଯସି ॥ 6-36-10 (39947)
ଅଥୈତଦପ୍ଯଶକ୍ତୋଽସି କର୍ତୁଂ ମଦ୍ଯୋଗମାଶ୍ରିତଃ ।
ସର୍ବକର୍ମଫଲତ୍ଯାଗଂ ତତଃ କୁରୁ ଯତାତ୍ମବାନ୍ ॥ 6-36-11 (39948)
ଶ୍ରେଯୋ ହି ଜ୍ଞାନମଭ୍ଯାସାଜ୍ଜ୍ଞାନାଦ୍ଧ୍ଯାନଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ଧ୍ଯାନାତ୍କର୍ମଫଲତ୍ଯାଗସ୍ତ୍ଯାଗାଚ୍ଛାନ୍ତିରନନ୍ତରମ୍ ॥ 6-36-12 (39949)
ଅଦ୍ବେଷ୍ଟା ସର୍ବଭୂତାନାଂ ମୈତ୍ରଃ କରୁଣ ଏବ ଚ।
ନିର୍ମମୋ ନିରହଂକାରଃ ସମଦୁଃଖସୁଖଃ କ୍ଷମୀ ॥ 6-36-13 (39950)
ସଂତୁଷ୍ଟଃ ସତତଂ ଯୋଗୀ ଯତାତ୍ମା ଦୃଢନିଶ୍ଚଯଃ ।
ମଯ୍ଯର୍ପିତମନୋବୁଦ୍ଧିର୍ଯୋ ମେ ଭକ୍ତଃ ସ ମେ ପ୍ରିଯଃ ॥ 6-36-14 (39951)
ଯସ୍ମାନ୍ନୋଦ୍ବିଜତେ ଲୋକୋ ଲୋକାନ୍ନୋଦ୍ବିଜତେ ଚ ଯଃ ।
ହର୍ଷାମର୍ଷଭଯୋଦ୍ବେଗୈର୍ମୁକ୍ତୋ ଯଃ ସ ଚ ମେ ପ୍ରିଯଃ ॥ 6-36-15 (39952)
ଅନପେକ୍ଷଃ ଶୁଚିର୍ଦକ୍ଷ ଉଦାସୀନୋ ଗତବ୍ଯଥଃ ।
ସର୍ବାରମ୍ଭପରିତ୍ଯାଗୀ ଯୋ ମଦ୍ଭକ୍ତଃ ସ ମେ ପ୍ରିଯଃ ॥ 6-36-16 (39953)
ଯୋ ନ ହୃଷ୍ଯତି ନ ଦ୍ବେଷ୍ଟି ନ ଶୋଚତି ନ କାଙ୍କ୍ଷତି।
ଶୁଭାଶୁଭପରିତ୍ଯାଗୀ ଭକ୍ତିମାନ୍ଯଃ ସ ମେ ପ୍ରିଯଃ ॥ 6-36-17 (39954)
ସମଃ ଶତ୍ରୌ ଚ ମିତ୍ରେ ଚ ତଥା ମାନାପମାନଯୋଃ ।
ଶୀତୋଷ୍ଣସୁଖଦୁଃଖେଷୁ ସମଃ ସଙ୍ଗବିବର୍ଜିତଃ ॥ 6-36-18 (39955)
ତୁଲ୍ଯନିନ୍ଦାସ୍ତୁତିର୍ମୌନୀ ସଂତୁଷ୍ଟୋ ଯେନ କେନ ଚିତ୍ ।
ଅନିକେତଃ ସ୍ଥିରମତିର୍ଭକ୍ତିମାନ୍ମେ ପ୍ରିଯୋ ନରଃ ॥ 6-36-19 (39956)
ଯେ ତୁ ଧର୍ମାମୃତମିଦଂ ଯଥୋକ୍ତଂ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନା ମତ୍ପରମା ଭକ୍ତାସ୍ତେଽତୀବ ମେ ପ୍ରିଯାଃ ॥ ॥ 6-36-20 (39957)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ଭକ୍ତିଯୋଗୋନାମ ଦ୍ବାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 037
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.37. ଅଧ୍ଯାଯଃ 037
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସପ୍ତତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 13 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-37-0 (39958)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-37-0x (4054)
ପ୍ରକୃତିଂ ପୁରୁଷଂ ଚୈବ କ୍ଷେତ୍ରଂ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞମେବ ଚ।
ଏତଦ୍ବେଦିତୁମିଚ୍ଛାମି ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞେଯଂ ଚ କେଶବ ॥ 6-37-1 (39959)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-37-2x (4055)
ଇଦଂ ଶରୀରଂ କୌନ୍ତେଯ କ୍ଷେତ୍ରମିତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ଏତଦ୍ଯୋ ବେତ୍ତି ତଂ ପ୍ରାହୁଃ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ ଇତି ତଦ୍ବିଦଃ ॥ 6-37-2 (39960)
କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଂ ଚାପି ମାଂ ବିଦ୍ଧି ସର୍ବକ୍ଷେତ୍ରେଷୁ ଭାରତ ।
କ୍ଷେତ୍ରକ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଯୋର୍ଜ୍ଞାନଂ ଯତ୍ତଜ୍ଜ୍ଞାନଂ ମତଂ ମମ ॥ 6-37-3 (39961)
ତତ୍କ୍ଷେତ୍ରଂ ଯଚ୍ଚ ଯାଦୃକ୍ ଯଦ୍ବିକାରି ଯତଶ୍ଚ ଯତ୍।
ସ ଚ ଯୋ ଯତ୍ପ୍ରଭାବଶ୍ଚ ତତ୍ସମାସେନ ମେ ଶ୍ରୃଣୁ ॥ 6-37-4 (39962)
ଋଷିଭିର୍ବହୁଧା ଗୀତଂ ଛନ୍ଦୋଭିର୍ବିବିଧୈଃ ପୃଥକ୍ ।
ବ୍ରହ୍ମସୂତ୍ରପଦୈଶ୍ଚୈବ ହେତୁମଦ୍ଭିର୍ବିନିଶ୍ଚିତୈଃ ॥ 6-37-5 (39963)
ମହାଭୂତାନ୍ଯହଙ୍କାରୋ ବୁଦ୍ଧିରବ୍ଯକ୍ତମେବ ଚ ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଦଶୈକଂ ଚ ପଞ୍ଚ ଚେନ୍ଦ୍ରିଯଗୋଚରାଃ ॥ 6-37-6 (39964)
ଇଚ୍ଛା ଦ୍ବେଷଃ ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ ସଙ୍ଘାତଶ୍ଚେତନା ଧୃତିଃ ।
ଏତତ୍କ୍ଷେତ୍ରଂ ସମାସେନ ସବିକାରମୁଦାହୃତମ୍ ॥ 6-37-7 (39965)
ଅମାନିତ୍ବମଦମ୍ଭିତ୍ବମହିଂସା କ୍ଷାନ୍ତିରାର୍ଜବମ୍।
ଆଚାର୍ଯୋପାସନଂ ଶୌଚଂ ସ୍ଥୈର୍ଯମାତ୍ମବିନିଗ୍ରହଃ ॥ 6-37-8 (39966)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥେଷୁ ବୈରାଗ୍ଯମନହଙ୍କାର ଏବ ଚ ।
ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁଜରାବ୍ଯାଧିଦୁଃଖଦୋଷାନୁଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-37-9 (39967)
ଅସକ୍ତିରନଭିଷ୍ବଙ୍ଗଃ ପୁତ୍ରଦାରଗୃହାଦିଷୁ।
ନିତ୍ଯଂ ଚ ସମଚିତ୍ତତ୍ବମିଷ୍ଟାନିଷ୍ଟୋପପତ୍ତିଷୁ ॥ 6-37-10 (39968)
ମଯି ଚାନନ୍ଯଯୋଗେନ ଭକ୍ତିରବ୍ଯଭିଚାରିଣୀ ।
ବିବିକ୍ତଦେଶସେବିତ୍ବମରତିର୍ଜନସଂସଦି ॥ 6-37-11 (39969)
ଅଧ୍ଯାତ୍ମଜ୍ଞାନନିତ୍ଯତ୍ବଂ ତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞାନାର୍ଥଦର୍ଶନମ୍ ।
ଏତଜ୍ଜ୍ଞାନମିତି ପ୍ରୋକ୍ତମଜ୍ଞାନଂ ଯଦତୋଽନ୍ଯଥା ॥ 6-37-12 (39970)
ଜ୍ଞେଯଂ ଯତ୍ତତ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବାଽମୃତମଶ୍ରୁତେ ।
ଅନାଦିମତ୍ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ସତ୍ତନ୍ନାସଦୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-37-13 (39971)
ସର୍ବତଃ ପାଣିପାଦଂ ତତ୍ସର୍ବତୋଽକ୍ଷିଶିରୋମୁଖମ୍ ।
ସର୍ବତଃ ଶ୍ରୁତିମଲ୍ଲୋକେ ସର୍ବମାବୃତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି ॥ 6-37-14 (39972)
ସର୍ବେନ୍ଦ୍ରିଯଗୁଣାଭାସଂ ସର୍ବେନ୍ଦ୍ରିଯବିବର୍ଜିତମ୍।
ଅସକ୍ତଂ ସର୍ବଭୃଚ୍ଚୈବ ନିର୍ଗୁଣଂ ଗୁଣଭୋକ୍ତୃ ଚ ॥ 6-37-15 (39973)
ବହିରନ୍ତଶ୍ଚ ଭୂତାନାମଚରଂ ଚରମେବ ଚ ।
ସୂକ୍ଷ୍ମତ୍ବାତ୍ତଦବିଜ୍ଞେଯଂ ଦୂରସ୍ଥଂ ଚାନ୍ତିକେ ଚ ତତ୍ ॥ 6-37-16 (39974)
ଅବିଭକ୍ତଂ ଚ ଭୂତେଷୁ ବିଭକ୍ତମିବ ଚ ସ୍ଥିତମ୍ ।
ଭୂତଭର୍ତୃ ଚ ତଜ୍ଜ୍ଞେଯଂ ଗ୍ରସିଷ୍ଣୁ ପ୍ରଭବିଷ୍ଣୁ ଚ ॥ 6-37-17 (39975)
ଜ୍ଯୋତିଷାମପି ତଜ୍ଜ୍ଯୋତିସ୍ତମସଃ ପରମୁଚ୍ଯତେ ।
ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞେଯଂ ଜ୍ଞାନଗମ୍ଯଂ ହୃଦି ସର୍ବସ୍ଯ ବିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 6-37-18 (39976)
ଇତି କ୍ଷେତ୍ରଂ ତଥା ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞେଯଂ ଚୋକ୍ତଂ ସମାସତଃ।
ମଦ୍ଭକ୍ତ ଏତଦ୍ବିଜ୍ଞାଯ ମଦ୍ଭାବାଯୋପପଦ୍ଯତେ ॥ 6-37-19 (39977)
ପ୍ରକୃତିଂ ପୁରୁଷଂ ଚୈବ ବିଦ୍ଧ୍ଯନାଦୀ ଉଭାବପି।
ବିକାରାଂଶ୍ଚ ଗୁଣାଂଶ୍ଚୈବ ବିଦ୍ଧି ପ୍ରକୃତିସଂଭବାନ୍ ॥ 6-37-20 (39978)
କାର୍ଯକାରଣକର୍ତୃତ୍ବେ ହେତୁଃ ପ୍ରକୃତିରୁଚ୍ଯତେ ।
ପୁରୁଷଃ ସୁଖଦୁଃଖାନାଂ ଭୋକ୍ତୃତ୍ବେ ହେତୁରୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-37-21 (39979)
ପୁରୁଷଃ ପ୍ରକୃତିସ୍ଥୋ ହି ଭୁଙ୍କ୍ତେ ପ୍ରକୃତିଜାନ୍ଗୁଣାନ୍ ।
କାରଣଂ ଗୁଣସଙ୍ଗୋଽସ୍ଯ ସଦସଦ୍ଯୋନିଜନ୍ମସୁ ॥ 6-37-22 (39980)
ଉପଦ୍ରଷ୍ଟାନୁମନ୍ତା ଚ ଭର୍ତା ଭୋକ୍ତା ମହେଶ୍ବରଃ ।
ପରମାତ୍ମେତି ଚାପ୍ଯୁକ୍ତୋ ଦେହେଽସ୍ମିନ୍ପୁରୁଷଃ ପରଃ ॥ 6-37-23 (39981)
ଯ ଏବଂ ବେତ୍ତି ପୁରୁଷଂ ପ୍ରକୃତିଂ ଚ ଗୁଣୈଃ ସହ ।
ସର୍ବଥା ବର୍ତମାନୋଽପି ନ ସ ଭୂଯୋଽଭିଜାଯତେ ॥ 6-37-24 (39982)
ଧ୍ଯାନେନାତ୍ମନି ପଶ୍ଯନ୍ତି କେଚିଦାତ୍ମାନମାତ୍ମନା ।
ଅନ୍ଯେ ସାଙ୍ଖ୍ଯେନ ଯୋଗେନ କର୍ମଯୋଗେନ ଚାପରେ ॥ 6-37-25 (39983)
ଅନ୍ଯେ ତ୍ବେବମଜାନନ୍ତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବାଽନ୍ଯେଭ୍ଯ ଉପାସତେ।
ତେଽପି ଚାତିତରନ୍ତ୍ଯେବ ମୃତ୍ଯୁଂ ଶ୍ରୁତିପରାଯଣାଃ ॥ 6-37-27aଯାବତ୍ସଂଜାଯତେ କିଂଚିତ୍ସତ୍ତ୍ବଂ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍ ।
କ୍ଷେତ୍ରକ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞସଂଯୋଗାତ୍ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-37-26 (39984)
ସମଂ ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ପରମେଶ୍ବରମ୍।
ବିନଶ୍ଯତ୍ସ୍ବବିନଶ୍ଯନ୍ତଂ ଯଃ ପଶ୍ଯତି ସ ପଶ୍ଯତି ॥ 6-37-28 (39985)
ସମଂ ପଶ୍ଯନ୍ହି ସର୍ବତ୍ର ସମବସ୍ଥିତମୀଶ୍ବରମ୍ ।
ନ ହିନସ୍ତ୍ଯାତ୍ମନାତ୍ମାନଂ ତତୋ ଯାତି ପରାଂ ଗତିଂ ॥ 6-37-29 (39986)
ପ୍ରତ୍ଯତ୍ଯୈବ ଚ କର୍ମାଣି କ୍ରିଯମାଣାନି ସର୍ବଶଃ ।
ଯଃ ପଶ୍ଯତି ତଥାତ୍ମାନମକର୍ତାରଂ ସ ପଶ୍ଯତି ॥ 6-37-30 (39987)
ଯଦା ଭୂତପୃଥଗ୍ଭାବମେକସ୍ଥମନୁପଶ୍ଯତି ।
ତତ ଏବ ଚ ବିସ୍ତାରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସଂପଦ୍ଯତେ ତଦା ॥ 6-37-31 (39988)
ଅନାଦିତ୍ବାନ୍ନିର୍ଗୁଣତ୍ବାତ୍ପରମାତ୍ମାଯମବ୍ଯଯଃ ।
ଶରୀରସ୍ଥୋଽପି କୌନ୍ତେଯ ନ କରୋତି ନ ଲିପ୍ଯତେ ॥ 6-37-32 (39989)
ଯଥା ସର୍ବଗତଂ ସୌକ୍ଷ୍ମ୍ଯାଦାକାଶଂ ନୋପଲିପ୍ଯତେ।
ସର୍ବତ୍ରାବସ୍ଥିତୋ ଦେହେ ତଥାତ୍ମା ନୋପଲିପ୍ଯତେ ॥ 6-37-33 (39990)
ଯଥା ପ୍ରକାଶଯତ୍ଯେକଃ କୃତ୍ସ୍ନଂ ଲୋକମିମଂ ରବିଃ ।
କ୍ଷେତ୍ରଂ କ୍ଷେତ୍ରୀ ତଥା କୃତ୍ସ୍ନଂ ପ୍ରକାଶଯତି ଭାରତ ॥ 6-37-34 (39991)
କ୍ଷେତ୍ରକ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଯୋରେବମନ୍ତରଂ ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷା ।
ଭୂତପ୍ରକୃତିମୋକ୍ଷଂ ଚ ଯେ ବିଦୁର୍ଯାନ୍ତି ତେ ପରମ୍ ॥ ॥ 6-37-35 (39992)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ କ୍ଷେତ୍ରକ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞବିଭାଗଯୋଗୋନାମ ତ୍ରଯୋଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-37-1 ଅଯଂ ଶ୍ଲୋକଃ ପ୍ରକ୍ଷିତ ଇତି କେଚିତ୍ ॥ 6-37-5 ବିନିଶ୍ଚିତାମ୍ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-37-18 ସର୍ବସ୍ଯ ଧିଷ୍ଠିତମିତି ପାଠାନ୍ତରମ୍ ॥ 6-37-24 ଯ ଏନଂ ବେତ୍ତି ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 038
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.38. ଅଧ୍ଯାଯଃ 038
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅଷ୍ଟତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 14 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-38-0 (39993)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-38-0x (4056)
ପରଂ ଭୂଯଃ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଜ୍ଞାନାନାଂ ଜ୍ଞାନମୁତ୍ତମମ୍ ।
ଯଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ମୁନଯଃ ସର୍ବେ ପରାଂ ସିଦ୍ଧିମିତୋ ଗତାଃ ॥ 6-38-1 (39994)
ଇଦଂ ଜ୍ଞାନମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯ ମମ ସାଧର୍ମ୍ଯମାଗତାଃ।
ସର୍ଗେଽପି ନୋପଜାଯନ୍ତେ ପ୍ରଲଯେ ନ ବ୍ଯଥନ୍ତି ଚ ॥ 6-38-2 (39995)
ମମ ଯୋନିର୍ମହଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ତସ୍ମିନ୍ଗର୍ଭଂ ଦଧାମ୍ଯହମ୍ ।
ସଂଭବଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ତତୋ ଭବତି ଭାରତ ॥ 6-38-3 (39996)
ସର୍ବଯୋନିଷୁ କୌନ୍ତେଯ ମୂର୍ତଯଃ ସଂଭବନ୍ତିଃ ଯାଃ ।
ତାସାଂ ବ୍ରହ୍ମ ମହଦ୍ଯୋନିରହଂ ବୀଜପ୍ରଦଃ ପିତା ॥ 6-38-4 (39997)
ସତ୍ବଂ ରଜସ୍ତମ ଇତି ଗୁଣାଃ ପ୍ରକୃତିସଂଭବାଃ ।
ନିବଧ୍ନନ୍ତି ମହାବାହୋ ଦେହେ ଦେହିନମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-38-5 (39998)
ତତ୍ର ସତ୍ତ୍ବଂ ନିର୍ମଲତ୍ବାତ୍ପ୍ରକାଶକମନାମଯମ୍ ।
ସୁଖସଙ୍ଗେନ ବଧ୍ନାତି ଜ୍ଞାନସଙ୍ଗେନ ଚାନଘ ॥ 6-38-6 (39999)
ରଜୋ ରାଗାତ୍ମକଂ ବିଦ୍ଧି ତୃଷ୍ଣାସଙ୍ଗସମୁଦ୍ଭବମ୍ ।
ତନ୍ନିବଧ୍ନାତି କୌନ୍ତେଯ କର୍ମସଙ୍ଗେନ ଦେହିନମ୍ ॥ 6-38-7 (40000)
ତମସ୍ତ୍ବଜ୍ଞାନଜଂ ବିଦ୍ଧି ମୋହନଂ ସର୍ବଦେହିନାମ୍ ।
ପ୍ରମାଦାଲସ୍ଯନିଦ୍ରାଭିସ୍ତନ୍ନିବଧ୍ନାତି ଭାରତ ॥ 6-38-8 (40001)
ସତ୍ବଂ ସୁଖେ ସଂଜଯତି ରଜଃ କର୍ମଣି ଭାରତ ।
ଜ୍ଞାନମାବୃତ୍ଯ ତୁ ତମଃ ପ୍ରମାଦେ ସଂଜଯତ୍ଯୁତ ॥ 6-38-9 (40002)
ରଜସ୍ତମଶ୍ଚାଭିଭୂଯ ସତ୍ବଂ ଭବତି ଭାରତ।
ରଜଃ ସତ୍ବଂ ତମଶ୍ଚୈବ ତମଃ ସତ୍ବଂ ରଜସ୍ତଥା ॥ 6-38-10 (40003)
ସର୍ବଦ୍ବାରେଷୁ ଦେହେଽସ୍ମିନ୍ପ୍ରାକାଶ ଉପଜାଯତେ।
ଜ୍ଞାନଂ ଯଦା ତଦା ବିଦ୍ଯାଦ୍ବିବୃଦ୍ଧଂ ସତ୍ବମିତ୍ଯୁତ ॥ 6-38-11 (40004)
ଲୋଭଃ ପ୍ରବୃତ୍ତିରାରମ୍ଭଃ କର୍ମଣାମଶମଃ ସ୍ପୃହା ।
ରଜସ୍ଯେତାନି ଜାଯନ୍ତେ ବିବୃଦ୍ଧେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-38-12 (40005)
ଅପ୍ରକାଶୋଽପ୍ରବୃତ୍ତିଶ୍ଚ ପ୍ରମାଦୋ ମୋହ ଏବ ଚ ।
ତମସ୍ଯେତାନି ଜାଯନ୍ତେ ବିବୃଦ୍ଧେ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 6-38-13 (40006)
ଯଦା ସତ୍ବେ ପ୍ରବୃଦ୍ଧେ ତୁ ପ୍ରଲଯଂ ଯାତି ଦେହଭୃତ୍ ।
ତଦୋତ୍ତମବିଦାଂ ଲୋକାନମଲାନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ ॥ 6-38-14 (40007)
ରଜସି ପ୍ରଲଯଂ ଗତ୍ବା କର୍ମସଙ୍ଗିଷୁ ଜାଯତେ ।
ତଥା ପ୍ରଲୀନସ୍ତମସି ମୂଢଯୋନିଷୁ ଜାଯତେ ॥ 6-38-15 (40008)
କର୍ମଣଃ ସୁକୃତସ୍ଯାହୁଃ ସାତ୍ବିକଂ ନିର୍ମଲଂ ଫଲମ୍।
ରଜସସ୍ତୁ ଫଲଂ ଦୁଃଖମଜ୍ଞାନଂ ତମସଃ ଫଲମ୍ ॥ 6-38-16 (40009)
ସତ୍ବାତ୍ସଂଜାଯତେ ଜ୍ଞାନଂ ରଜସୋ ଲୋଭ ଏବ ଚ।
ପ୍ରମାଦମୋହୌ ତମସୋ ଭବତୋଽଜ୍ଞାନମେବ ଚ ॥ 6-38-17 (40010)
ଊର୍ଧ୍ବଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସତ୍ବସ୍ଥା ମଧ୍ଯେ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ରାଜସାଃ ।
ଜଘନ୍ଯଗୁଣବୃତ୍ତସ୍ଥା ଅଘୋ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତାମସାଃ ॥ 6-38-18 (40011)
ନାନ୍ଯଂ ଗୁଣେଭ୍ଯଃ କର୍ତାରଂ ଯଦା ଦ୍ରଷ୍ଟାଽନୁପଶ୍ଯତି ।
ଗୁଣେଭ୍ଯଶ୍ଚ ପରଂ ବେତ୍ତି ମଦ୍ଭାବଂ ସୋଽଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-38-19 (40012)
ଗୁଣାନେତାନତୀତ୍ଯ ତ୍ରୀନ୍ଦେହୀ ଦେହସମୁଦ୍ଭବାନ୍ ।
ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁଜରାଦୁଃଖୈର୍ବିମୁକ୍ତୋଽମୃତମଶ୍ରୁତେ ॥ 6-38-20 (40013)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-38-21x (4057)
କୈର୍ଲିଙ୍ଗୈସ୍ତ୍ରୀନ୍ଗୁଣାନେତାନୀତୋ ଭବତି ପ୍ରଭୋ ।
କିମାଚାରଃ କଥଂ ଚୈତାଂସ୍ତ୍ରୀନ୍ଗୁଣାନତିବର୍ତତେ ॥ 6-38-21 (40014)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-38-22x (4058)
ପ୍ରକାଶଂ ଚ ପ୍ରବୃତ୍ତିଂ ଚ ମୋହମେବ ଚ ପାଣ୍ଡବ।
ନ ଦ୍ବେଷ୍ଟି ସଂପ୍ରବୃତ୍ତାନି ନ ନିବୃତ୍ତାନି କାଙ୍କ୍ଷତି ॥ 6-38-22 (40015)
ଉଦାସୀନବଦାସୀନୋ ଗୁଣୈର୍ଯୋ ନ ବିଚାଲ୍ଯତେ ।
ଗୁଣା ବର୍ତନ୍ତ ଇତ୍ଯେବ ଯୋଽବତିଷ୍ଠତି ନେଙ୍ଗତେ ॥ 6-38-23 (40016)
ସମଦୁଃଖସୁଖଃ ସ୍ବସ୍ଥଃ ସମଲୋଷ୍ଟାଶ୍ମକାଞ୍ଚନଃ ।
ତୁଲ୍ଯପ୍ରିଯାପ୍ରିଯୋ ଧୀରସ୍ତୁଲ୍ଯନିନ୍ଦାତ୍ମସଂସ୍ତୁତିଃ ॥ 6-38-24 (40017)
ମାନାପମାନଯୋସ୍ତୁଲ୍ଯସ୍ତୁଲ୍ଯୋ ମିତ୍ରାରିପକ୍ଷଯୋଃ ।
ସର୍ବାରମ୍ଭପରିତ୍ଯାଗୀ ଗୁଣାତୀତଃ ସ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-38-25 (40018)
ମାଂ ଚ ଯୋଽବ୍ଯଭିଚାରେଣ ଭକ୍ତିଯୋଗେନ ସେବତେ ।
ସ ଗୁଣାନ୍ସମତୀତ୍ଯୈତାନ୍ବ୍ରହ୍ମ ଭୂଯାଯ କଲ୍ପତେ ॥ 6-38-26 (40019)
ବ୍ରହ୍ମଣୋ ହି ପ୍ରତିଷ୍ଠାହମମୃତସ୍ଯାବ୍ଯଯସ୍ଯ ଚ।
ଶାଶ୍ବତସ୍ଯ ଚ ଧର୍ମସ୍ଯ ସୁଖସ୍ଯୈକାନ୍ତିକସ୍ଯ ଚ ॥ ॥ 6-38-27 (40020)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଦୁନସଂବାଦେ ଗୁଣତ୍ରଯବିଭାଗଯୋଗୋନାମ ଚତୁର୍ଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-38-18 ଜଘନ୍ଯଗୁଣବୃତ୍ତିସ୍ଥାଃ ଇତି ମାଧ୍ଯପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 039
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.39. ଅଧ୍ଯାଯଃ 039
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଏକୋନଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 15 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-39-0 (40021)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-39-0x (4059)
ଊର୍ଧ୍ବମୂଲମଧଃଶାଖମଶ୍ବତ୍ଥଂ ପ୍ରାହୁରବ୍ଯଯମ୍।
ଛନ୍ଦାଂସି ଯସ୍ଯ ପର୍ଣାନି ଯସ୍ତଂ ବେଦ ସ ବେଦବିତ୍ ॥ 6-39-1 (40022)
ଅଧଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବଂ ପ୍ରସୃତାସ୍ତସ୍ଯ ଶାଖା
ଗୁଣପ୍ରବୃଦ୍ଧା ବିଷଯପ୍ରବାଲାଃ ।
ଅଧଶ୍ଚ ମୂଲାନ୍ଯନୁସଂତତାନି
କର୍ମାନୁବନ୍ଧୀନି ମନୁଷ୍ଯଲୋକେ ॥ 6-39-2 (40023)
ନ ରୂପମସ୍ଯେହ ତଥୋପଲଭ୍ଯତେ
ନାନ୍ତୋ ନ ଚାଦିର୍ନ ଚ ସଂପ୍ରତିଷ୍ଠା ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥମେନଂ ସୁବିରୂଢମୂଲ-
ମସଙ୍ଗଶସ୍ତ୍ରେଣ ଦୃଢେନ ଛିତ୍ବା ॥ 6-39-3 (40024)
ତତଃ ପଦଂ ତତ୍ପରିମାର୍ଗିତବ୍ଯଂ
ଯସ୍ମିନ୍ଗତା ନ ନିବର୍ତନ୍ତି ଭୂଯଃ ।
ତମେବ ଚାଦ୍ଯଂ ପୁରୁଷଂ ପ୍ରପଦ୍ଯେ
ଯତଃ ପ୍ରବୃତ୍ତିଃ ପ୍ରସୃତା ପୁରାଣୀ ॥ 6-39-4 (40025)
ନିର୍ମାନମୋହା ଜିତସଙ୍ଗଦୋଷା
ଅଧ୍ଯାତ୍ମନିତ୍ଯା ବିନିବୃତ୍ତକାମାଃ ।
ଦ୍ବଦ୍ବୈର୍ବିମୁକ୍ତାଃ ସୁଖଦୁଃଖସଂଜ୍ଞୈ-
ର୍ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯମୂଢାଃ ପଦମବ୍ଯଯଂ ତତ୍ ॥ 6-39-5 (40026)
ନ ତଦ୍ଭାସଯତେ ସୂର୍ଯୋ ନ ଶଶାଙ୍କୋ ନ ପାବକଃ ।
ଯଦ୍ଗତ୍ବା ନ ନିବର୍ତନ୍ତେ ତଦ୍ଧାମ ପରମଂ ମମ ॥ 6-39-6 (40027)
ମମୈବାଂଶୋ ଜୀବଲୋକେ ଜୀବଭୂତଃ ସନାତନଃ ।
ମନଃଷଷ୍ଠାନୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ପ୍ରକୃତିସ୍ଥାନି କର୍ଷତି ॥ 6-39-7 (40028)
ଶରୀରଂ ଯଦବାପ୍ନୋତି ଯଚ୍ଚାପ୍ଯୁତ୍କ୍ରାମତୀଶ୍ବରଃ ।
ଗୃହୀତ୍ବୈତାନି ସଂଯାତି ବାଯୁର୍ଗନ୍ଧାନିବାଶଯାତ୍ ॥ 6-39-8 (40029)
ଶ୍ରୋତ୍ରଂ ଚକ୍ଷୁଃ ସ୍ପର୍ଶନଂ ଚ ରସନଂ ଘ୍ରାଣମେବ ଚ।
ଅଧିଷ୍ଠାଯ ମନଶ୍ଚାଯଂ ବିଷଯାନୁପସେବତେ ॥ 6-39-9 (40030)
ଉତ୍କ୍ରାମନ୍ତଂ ସ୍ଥିତଂ ବାଽପି ଭୁଞ୍ଜାନଂ ବା ଗୁଣାନ୍ବିତମ୍ ।
ବିମୂଢା ନାନୁପଶ୍ଯନ୍ତି ପଶ୍ଯନ୍ତି ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷଃ ॥ 6-39-10 (40031)
ଯତନ୍ତୋ ଯୋଗିନଶ୍ଚୈନଂ ପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯାତ୍ମନ୍ଯବସ୍ଥିତମ୍ ।
ଯତନ୍ତୋଽପ୍ଯକୃତାତ୍ମାନୋ ନୈନଂ ପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯଚେତସଃ ॥ 6-39-11 (40032)
ଯଦାଦିତ୍ଯଗତଂ ତେଜୋ ଜଗଦ୍ଭାସଯତେଽଖିଲମ୍।
ଯଚ୍ଚନ୍ଦ୍ରମସି ଯଚ୍ଚାଗ୍ନୌ ତତ୍ତେଜୋ ବିଦ୍ଧି ମାର୍ମକମ୍ ॥ 6-39-12 (40033)
ଗାମାବିଶ୍ଯ ଚ ଭୂତାନି ଧାରଯମ୍ଯହମୋଜସା ।
ପୁଷ୍ଣାମି ଚୌଷଧୀଃ ସର୍ବାଃ ସୋମୋ ଭୂତ୍ବା ରସାତ୍ମକଃ ॥ 6-39-13 (40034)
ଅହଂ ବୈଶ୍ବାନରୋ ଭୂତ୍ବା ପ୍ରାଣିନାଂ ଦେହମାଶ୍ରିତଃ ।
ପ୍ରାଣାପାନସମାଯୁକ୍ତଃ ପଚାମ୍ଯନ୍ନଂ ଚତୁର୍ବିଧମ୍ ॥ 6-39-14 (40035)
ସର୍ବସ୍ଯ ଚାହଂ ହୃଦି ସନ୍ନିବିଷ୍ଟୋ
ମତ୍ତଃ ସ୍ମୃତିର୍ଜ୍ଞାନମପୋହନଂ ଚ ।
ବେଦୈଶ୍ଚ ସର୍ବୈରହମେବ ବେଦ୍ଯୋ
ବେଦାନ୍ତକୃଦ୍ବେଦବିଦେବ ଚାହମ୍ ॥ 6-39-15 (40036)
ଦ୍ବାବିମୌ ପୁରୁଷୌ ଲୋକେ କ୍ଷରଶ୍ଚାକ୍ଷର ଏବ ଚ।
କ୍ଷରଃ ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି କୂଟସ୍ଥୋଽକ୍ଷର ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-39-16 (40037)
ଉତ୍ତମଃ ପୁରୁଷସ୍ତ୍ବନ୍ଯଃ ପରମାତ୍ମେତ୍ଯୁଦାହୃତଃ ।
ଯୋ ଲୋକତ୍ରଯମାବିଶ୍ଯ ବିଭର୍ତ୍ଯବ୍ଯଯ ଈଶ୍ବରଃ ॥ 6-39-17 (40038)
ଯସ୍ମାତ୍କ୍ଷରମତୀତୋଽହମକ୍ଷରାଦପି ଚୋତ୍ତମଃ ।
ଅତୋଽସ୍ମି ଲୋକେ ବେଦେ ଚ ପ୍ରସ୍ଥିତଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ ॥ 6-39-18 (40039)
ଯୋ ମାମେବମସଂମୂଢୋ ଜାନାତି ପୁରୁଷୋତ୍ତମମ୍ ।
ସ ସର୍ବବିଦ୍ଭଜତି ମାଂ ସର୍ବଭାବେନ ଭାରତ ॥ 6-39-19 (40040)
ଇତି ଗୁହ୍ଯତମଂ ଶାସ୍ତ୍ରମିଦମୁକ୍ତଂ ମଯାଽନଘ।
ଏବଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ବା ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ସ୍ଯାତ୍କୃତକୃତ୍ଯଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ ॥ 6-39-20 (40041)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଏକୋନଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଯୋଗୋନାମ ପଞ୍ଚଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-39-3 ନ ଚ ସଂପ୍ରବିଷ୍ଟଃ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-39-* ପୁରାଣପୁରୁଷୋତ୍ତମଯୋଯୋନାମ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 040
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.40. ଅଧ୍ଯାଯଃ 040
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 16 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-40-0 (40042)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-40-0x (4060)
ଅଭଯଂ ସତ୍ବସଂଶୁଦ୍ଧିର୍ଜ୍ଞାନଯୋଗବ୍ଯବସ୍ଥିତିଃ ।
ଦାନଂ ଦମଶ୍ଚ ଯଜ୍ଞଶ୍ଚ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯସ୍ତପ ଆର୍ଜବମ୍ ॥ 6-40-1 (40043)
ଅହିଂସା ସତ୍ଯମକ୍ରୋଧସ୍ତ୍ଯାଗଃ ଶାନ୍ତିରପୈଶୁନମ୍ ।
ଦଯା ଭୂତେଷ୍ବଲୋଲୁତ୍ବଂ ମାର୍ଦବଂ ହ୍ରୀରଚାପଲମ୍ ॥ 6-40-2 (40044)
ତେଜଃ କ୍ଷମା ଧୃତିଃ ଶୌଚମଦ୍ରୋହୋ ନାତିମାନିତା ।
ଭବନ୍ତି ସଂପଦଂ ଦୈବୀମଭିଜାତସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 6-40-3 (40045)
ଦମ୍ଭୋ ଦର୍ପୋଽଭିମାନଶ୍ଚ କ୍ରୋଧଃ ପାରୁଷ୍ଯମେବ ଚ ।
ଅଜ୍ଞାନଂ ଚାଭିଜାତସ୍ଯ ପାର୍ଥ ସଂପଦମାସୁରୀମ୍ ॥ 6-40-4 (40046)
ଦୈବୀ ସଂପଦ୍ବିମୋକ୍ଷାଯ ନିବନ୍ଧାଯାସୁରୀ ମତା।
ମା ଶୁଚଃ ସଂପଦଂ ଦୈବୀମଭିଜାତୋଽସି ପାଣ୍ଡବ ॥ 6-40-5 (40047)
ଦ୍ବୌ ଭୂତସର୍ଗୌ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଦୈବ ଆସୁର ଏବ ଚ।
ଦୈବୋ ବିସ୍ତରଶଃ ପ୍ରୋକ୍ତ ଆସୁରଂ ପାର୍ଥ ମେ ଶୃଣୁ ॥ 6-40-6 (40048)
ପ୍ରବୃତ୍ତିଂ ଚ ନିବୃତ୍ତିଂ ଚ ଜନା ନ ବିଦୁରାସୁରାଃ।
ନ ଶୌଚଂ ନାପି ଚାଚାରୋ ନ ସତ୍ଯଂ ତେଷୁ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 6-40-7 (40049)
ଅସତ୍ଯମପ୍ରତିଷ୍ଠଂ ତେ ଜଗଦାହୁରନୀଶ୍ବରମ୍ ।
ଅପରସ୍ପରସଂଭୂତଂ କିମନ୍ଯତ୍କାମହୈତୁକମ୍ ॥ 6-40-8 (40050)
ଏତାଂ ଦୃଷ୍ଟିମବଷ୍ଟଭ୍ଯ ନଷ୍ଟାତ୍ମାନୋଽଲ୍ପବୁଦ୍ଧଯଃ ।
ପ୍ରଭବନ୍ତ୍ଯୁଗ୍ରକର୍ମାଣଃ କ୍ଷଯାଯ ଜଗତୋଽହିତାଃ ॥ 6-40-9 (40051)
କାମମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଦୁଷ୍ପୂରଂ ଦମ୍ଭମାନମଦାନ୍ବିତାଃ ।
ମୋହାଦ୍ଗୃହୀତ୍ବାଽସଦ୍ଗ୍ରାହାନ୍ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେଽଶୁଚିବ୍ରତାଃ ॥ 6-40-10 (40052)
ଚିନ୍ତାମପରିମେଯାଂ ଚ ପ୍ରଲଯାନ୍ତାମୁପାଶ୍ରିତାଃ।
କାମୋପଭୋଗପରମା ଏତାବଦିତି ନିଶ୍ଚିତାଃ ॥ 6-40-11 (40053)
ଆଶାପାଶଶତୈର୍ବଦ୍ଧାଃ କାମକ୍ରୋଧପରାଯଣାଃ ।
ଈହନ୍ତୋ କାମଭୋଗାର୍ଥମନ୍ଯାଯେନାର୍ଥସଂଚଯାନ୍ ॥ 6-40-12 (40054)
ଇଦମଦ୍ଯ ମଯା ଲବ୍ଧମିମଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯେ ମନୋରଥମ୍ ।
ଇଦମସ୍ତୀଦମପି ମେ ଭବିଷ୍ଯତି ପୁନର୍ଧନମ୍ ॥ 6-40-13 (40055)
ଅସୌ ମଯା ହତଃ ଶତ୍ରୁର୍ହନିଷ୍ଯେ ଚାପରାନପି।
ଈଶ୍ବରୋଽହମହଂ ଭୋଗୀ ସିଦ୍ଧୋଽହଂ ବଲବାନ୍ସୁଖୀ ॥ 6-40-14 (40056)
ଆଢ୍ଯୋଽଭିଜନବାନସ୍ମି କୋଽନ୍ଯୋସ୍ତି ସଦୃଶୋ ମଯା ।
ଯକ୍ଷ୍ଯେ ଦାସ୍ଯାମି ମୋଦିଷ୍ଯ ଇତ୍ଯଜ୍ଞାନବିମୋହିତାଃ ॥ 6-40-15 (40057)
ଅନେକଚିତ୍ତବିଭ୍ରାନ୍ତ ମୋହଜାଲସମାବୃତାଃ ।
ପ୍ରସକ୍ତାଃ କାମଭୋଗେଷୁ ପତନ୍ତି ନରକେଽଶୁଚୌ ॥ 6-40-16 (40058)
ଆତ୍ମସଂଭାବିତାଃ ସ୍ତବ୍ଧା ଧନମାନମଦାନ୍ବିତାଃ ।
ଯଜନ୍ତେ ନାମଯଜ୍ଞୈସ୍ତେ ଦମ୍ଭେନାବିଧିପୂର୍ବକମ୍ ॥ 6-40-17 (40059)
ଅହଙ୍କାରଂ ବଲଂ ଦର୍ପଂ କାମଂ କ୍ରୋଧଂ ଚ ସଂଶ୍ରିତାଃ ।
ମାମତ୍ମପରଦେହେଷୁ ପ୍ରଦ୍ବିଷନ୍ତୋଽଭ୍ଯସୂଯକାଃ ॥ 6-40-18 (40060)
ତାନହଂ ଦ୍ବିଷତଃ କ୍ରୂରାନ୍ସଂସାରେଷୁ ନରାଧମାନ୍ ।
କ୍ଷିପାମ୍ଯଜସ୍ରମଶୁଭାନାସୁରୀଷ୍ବେବ ଯୋନିଷୁ ॥ 6-40-19 (40061)
ଆସୁରୀଂ ଯୋନିମାପନ୍ନା ମୂଢା ଜନ୍ମନିଜନ୍ମନି ।
ମାମପ୍ରାପ୍ଯୈବ କୌନ୍ତେଯ ତତୋ ଯାନ୍ତ୍ଯଧମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 6-40-20 (40062)
ତ୍ରିବିଧଂ ନରକସ୍ଯେଦଂ ଦ୍ବାରଂ ନାଶନମାତ୍ମନଃ ।
କାମଃ କ୍ରୋଧସ୍ତଥା ଲୋଭସ୍ତସ୍ମାଦେତତ୍ରଯଂ ତ୍ଯଜେତ୍ ॥ 6-40-21 (40063)
ଏତୈର୍ବିମୁକ୍ତଃ କୌନ୍ତେଯ ତମୋଦ୍ବାରୈସ୍ତ୍ରିଭିର୍ନରଃ ।
ଆଚରତ୍ଯାତ୍ମନଃ ଶ୍ରେଯସ୍ତତୋ ଯାତି ପରାଂ ଗତିମ୍ ॥ 6-40-22 (40064)
ଯଃ ଶାସ୍ତ୍ରବିଧିମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବର୍ତତେ କାମକାରତଃ।
ନ ସ ସିଦ୍ଧିମବାପ୍ନୋତି ନ ସୁଖଂ ନ ପରାଂ ଗତିମ୍ ॥ 6-40-23 (40065)
ତସ୍ମାଚ୍ଛାସ୍ତ୍ରଂ ପ୍ରମାଣଂ ତେ କାର୍ଯାକାର୍ଯବ୍ଯବସ୍ଥିତୌ ।
ଜ୍ଞାତ୍ବା ଶାସ୍ତ୍ରବିଧାନୋକ୍ତଂ କର୍ମ କର୍ତୁମିହାର୍ହସି ॥ ॥ 6-40-24 (40066)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ଦେବାସୁରସଂପଦ୍ବିଭାଗଯୋଗୋନାମ ଷୋଡଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 041
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.41. ଅଧ୍ଯାଯଃ 041
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଏକଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 17 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-41-0 (40067)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-41-0x (4061)
ଯେ ଶାସ୍ତ୍ରବିଧିମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଯଜନ୍ତେ ଶ୍ରଦ୍ଧଯାନ୍ବିତା।
ତେଷାଂ ନିଷ୍ଠା ତୁ କା କୃଷ୍ଣ ସତ୍ବମାହୋ ସଜସ୍ତମଃ ॥ 6-41-1 (40068)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-41-2x (4062)
ତ୍ରିବିଧା ଭବତି ଶ୍ରଦ୍ଧା ଦେହିନାଂ ସା ସ୍ବଭାବଜା।
ସାତ୍ବିକୀ ରାଜସୀ ଚୈବ ତାମସୀ ଚେତି ତାଂ ଶ୍ରୃଣୁ ॥ 6-41-2 (40069)
ସତ୍ବାନୁରୂପା ସର୍ବସ୍ଯ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଭବତି ଭାରତ।
ଶ୍ରଦ୍ଧାମଯୋଽଯଂ ପୁରୁଷୋ ଯୋ ଯଚ୍ଛ୍ରଦ୍ଧଃ ସ ଏବ ସଃ ॥ 6-41-3 (40070)
ଯଜନ୍ତେ ସାତ୍ବିକା ଦେବାନ୍ଯକ୍ଷରକ୍ଷାଂସି ରାଜସାଃ।
ପ୍ରେତାନ୍ଭୂତଗଣାଂଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଯଜନ୍ତେ ତାମସା ଜନାଃ ॥ 6-41-4 (40071)
ଅଶାସ୍ତ୍ରବିହିତଂ ଘୋରଂ ତପ୍ଯନ୍ତେ ଯେ ତପୋ ଜନାଃ ।
ଦମ୍ଭାହଙ୍କାରସଂଯୁକ୍ତାଃ କାମରାଗବଲାନ୍ବିତାଃ ॥ 6-41-5 (40072)
କର୍ଶଯନ୍ତଃ ଶରୀରସ୍ଥଂ ଭୂତଗ୍ରାମମଚେତସଃ।
ମାଂ ଚୈବାନ୍ତଃ ଶରୀରସ୍ଥଂ ତାନ୍ବିଦ୍ଧ୍ଯାସୁରନିଶ୍ଚଯାନ୍ ॥ 6-41-6 (40073)
ଆହାରସ୍ତ୍ବପି ସର୍ବସ୍ଯ ତ୍ରିବିଧୋ ଭବତି ପ୍ରିଯଃ ।
ଯଜ୍ଞସ୍ତପସ୍ତଥା ଦାନଂ ତେଷାଂ ଭେଦମିମଂ ଶ୍ରୃଣୁ ॥ 6-41-7 (40074)
ଆଯୁଃସତ୍ବବଲାରୋଗ୍ଯସୁଖପ୍ରୀତିବିବର୍ଧନାଃ ।
ରସ୍ଯାଃସ୍ରିଗ୍ଧାଃ ସ୍ଥିରା ହୃଦ୍ଯା ଆହାରାଃସାତ୍ବିକପ୍ରିଯାଃ ॥ 6-41-8 (40075)
କଟ୍ବମ୍ଲଲବଣାତ୍ଯୁଷ୍ଣତୀକ୍ଷ୍ଣରୂକ୍ଷବିଦାହିନଃ ।
ଆହାରା ରାଜସସ୍ଯେଷ୍ଟା ଦୁଃଖଶୋକାମଯପ୍ରଦାଃ ॥ 6-41-9 (40076)
ଯାତଯାମଂ ଗତରସଂ ପୂତି ପର୍ଯୁଷିତଂ ଚ ଯତ୍।
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟମପି ଚାମେଧ୍ଯଂ ଭୋଜନଂ ତାମସପ୍ରିଯମ୍ ॥ 6-41-10 (40077)
ଅଫଲାକାଙ୍କ୍ଷିଭିର୍ଯଜ୍ଞୋ ବିଧିଦୃଷ୍ଟୋ ଯ ଇଜ୍ଯତେ।
ଯଷ୍ଟବ୍ଯମେବେତି ମନଃ ସମାଧାଯ ସ ସାତ୍ବିକଃ ॥ 6-41-11 (40078)
ଅଭିସଂଘାଯ ତୁ ଫଲଂ ଦମ୍ଭାର୍ଥମପି ଚୈବ ଯତ୍।
ଇଜ୍ଯତେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ତଂ ଯଜ୍ଞଂ ବିଦ୍ଧି ରାଜସମ୍ ॥ 6-41-12 (40079)
ବିଧିହୀନମସୃଷ୍ଟାନ୍ନଂ ମନ୍ତ୍ରହୀନମଦକ୍ଷିଣମ୍ ।
ଶ୍ରଦ୍ଧାବିରହିତଂ ଯଜ୍ଞଂ ତାମସଂ ପରିଚକ୍ଷତେ ॥ 6-41-13 (40080)
ଦେବଦ୍ବିଜଗୁରୁପ୍ରାଜ୍ଞପୂଜନଂ ଶୌଚମାର୍ଜବମ୍ ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯମହିଂସା ଚ ଶାରୀରଂ ତପ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-41-14 (40081)
ଅନୁଦ୍ବେଗକରଂ ବାକ୍ଯଂ ସତ୍ଯଂ ପ୍ରିଯହିତଂ ଚ ଯତ୍ ।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯାଭ୍ଯସନଂ ଚୈବ ବାଙ୍ଭଯଂ ତପ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-41-15 (40082)
ମନଃପ୍ରସାଦଃ ସମ୍ଯତ୍ବଂ ମୌନମାତ୍ମବିନିଗ୍ରହଃ ।
ଭାବସଂଶୁଦ୍ଧିରିତ୍ଯେତତ୍ତପୋ ମାନସମୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-41-16 (40083)
ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ପରଯା ତପ୍ତଂ ତପସ୍ତତ୍ରିବିଧଂ ନରୈଃ ।
ଅଫଲାକାଙ୍କ୍ଷିଭିର୍ଯୁକ୍ତୈଃ ସାତ୍ବିକଂ ପରିଚକ୍ଷତେ ॥ 6-41-17 (40084)
ସତ୍କାରମାନପୂଜାରାଥଂ ତପୋ ଦମ୍ଭେନ ଚୈବ ଯତ୍ ।
କ୍ରିଯତେ ତଦିହ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ରାଜସଂ ଚଲମଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 6-41-18 (40085)
ମୂଢଗ୍ରାହେଣାତ୍ମନୋ ଯତ୍ପୀଡଯା କ୍ରିଯତେ ତପଃ ।
ପରସ୍ଯୋତ୍ସାଦନାର୍ଥଂ ବା ତତ୍ତାମସମୁଦାହୃତମ୍ ॥ 6-41-19 (40086)
ଦାତବ୍ଯମିତି ଯଦ୍ଦାନଂ ଦୀଯତେଽନୁପକାରିଣେ ।
ଦେଶେ କାଲେ ଚ ପାତ୍ରେ ଚ ତଦ୍ଦାନଂ ସାତ୍ବିକଂ ସ୍ମୃତମ୍ ॥ 6-41-20 (40087)
ଯତ୍ତୁ ପ୍ରତ୍ଯୁପକାରାର୍ଥଂ ଫଲମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ବା ପୁନଃ ।
ଦୀଯତେ ଚ ପରିକ୍ଲିଷ୍ଟଂ ତଦ୍ଦାନଂ ରାଜସଂ ସ୍ମୃତମ୍ ॥ 6-41-21 (40088)
ଅଦେଶକାଲେ ଯଦ୍ଦାନମପାତ୍ରେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଦୀଯତେ।
ଅସତ୍କୃତମବଜ୍ଞାତଂ ତତ୍ତାମସମୁଦାହୃତମ୍ ॥ 6-41-22 (40089)
ଓଂତତ୍ସଦିତି ନିର୍ଦେଶୋ ବ୍ରହ୍ମଣସ୍ତ୍ରିବିଧଃ ସ୍ମୃତାଃ ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତେନ ବେଦାଶ୍ଚ ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ବିହିତାଃ ପୁରା ॥ 6-41-23 (40090)
ତସ୍ମାଦୋମିତ୍ଯୁଦାହୃତ୍ଯ ଯଜ୍ଞଦାନତପଃକ୍ରିଯାଃ ।
ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ବିଧାନୋକ୍ତାଃ ସତତଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନାମ୍ ॥ 6-41-24 (40091)
ତଦିତ୍ଯନଭିସଂଧାଯ ଫଲଂ ଯଜ୍ଞତପଃକ୍ରିଯାଃ ।
ଦାନକ୍ରିଯାଶ୍ଚ ବିବିଧାଃ କ୍ରିଯନ୍ତେ ମୋକ୍ଷକାଙ୍କ୍ଷିଭିଃ ॥ 6-41-25 (40092)
ସଦ୍ଭାବେ ସାଧୁଭାବେ ଚ ସଦିତ୍ଯେତତ୍ପ୍ରୁଯୁଜ୍ଯତେ।
ପ୍ରଶସ୍ତେ କର୍ମଣି ତଥା ସଚ୍ଛବ୍ଦଃ ପାର୍ଥ ଯୁଜ୍ଯତେ ॥ 6-41-26 (40093)
ଯଜ୍ଞେ ତପସି ଦାନେ ଚ ସ୍ଥିତିଃ ସଦିତି ଚୋଚ୍ଯତେ ।
କର୍ମ ଚୈବ ତଦର୍ଥୀଯଂ ସାଦିତ୍ଯେବାଭିଧୀଯତେ ॥ 6-41-27 (40094)
ଅଶ୍ରଦ୍ଧଯା ହୁତଂ ଦତ୍ତଂ ତପସ୍ତପ୍ତଂ କୃତଂ ଚ ଯତ୍ ।
ଅସଦିତ୍ଯୁଚ୍ଯତେ ପାର୍ଥ ନ ଚ ତତ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ନୋ ଇହ ॥ ॥ 6-41-28 (40095)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଏକଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ଶ୍ରଦ୍ଧାତ୍ରଯବିଭାଗଯୋଗୋନାମ ସପ୍ତଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-41-27 ତଦର୍ଥୋଯଂ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 042
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.42. ଅଧ୍ଯାଯଃ 042
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ଭଗବଦ୍ଗୀତାଧ୍ଯାଯଃ ॥ 18 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-42-0 (40096)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-42-0x (4063)
ସଂନ୍ଯାସତ୍ଯ ମହାବାହୋ ତତ୍ତ୍ବମିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍ ।
ତ୍ଯାଗସ୍ଯ ଚ ହୃଷୀକେଶ ପୃଥକ୍କେଶିନିପୂଦନ ॥ 6-42-1 (40097)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-42-2x (4064)
କାମ୍ଯାନାଂ କର୍ମଣାଂ ନ୍ଯାସଂ ସଂନ୍ଯାସଂ କବଯୋ ବିଦୁଃ।
ସର୍ବକର୍ମଫଲତ୍ଯାଗଂ ପ୍ରାହୁସ୍ତ୍ଯାଗଂ ବିଚକ୍ଷଣାଃ ॥ 6-42-2 (40098)
ତ୍ଯାଜ୍ଯଂ ଦୋଷବଦିତ୍ଯେକେ କର୍ମ ପ୍ରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ ।
ଯଜ୍ଞଦାନତପଃକର୍ମ ନ ତ୍ଯାଜ୍ଯମିତି ଚାପରେ ॥ 6-42-3 (40099)
ନିଶ୍ଚଯଂ ଶ୍ରୃଣୁ ମେ ତତ୍ର ତ୍ଯାଗେ ଭରତସତ୍ତମ।
ତ୍ଯାଗୋ ହି ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ତ୍ରିବିଧଃ ସଂପ୍ରକୀର୍ତିତଃ ॥ 6-42-4 (40100)
ଯଜ୍ଞଦାନତପଃକର୍ମ ନ ତ୍ଯାଜ୍ଯଂ କାର୍ଯମେବ ତତ୍।
ଯଜ୍ଞୋ ଦାନଂ ତପଶ୍ଚୈବ ପାବନାନି ମନୀଷିଣାମ୍ ॥ 6-42-5 (40101)
ଏତାନ୍ଯପି ତୁ କର୍ମାଣି ସଙ୍ଗଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଫଲାନି ଚ ।
କର୍ତବ୍ଯାନୀତି ମେ ପାର୍ଥ ନିଶ୍ଚିତଂ ମତମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-42-6 (40102)
ନିଯତସ୍ଯ ତୁ ସଂନ୍ଯାସଃ କର୍ମଣୋ ନୋପପଦ୍ଯତେ ।
ମୋହାତ୍ତସ୍ଯ ପରିତ୍ଯାଗସ୍ତାମସଃ ପରିକୀର୍ତିତଃ ॥ 6-42-7 (40103)
ଦୁଃଖମିତ୍ଯେବ ଯତ୍କର୍ମ କାଯକ୍ଲେଶଭଯାତ୍ତ୍ଯଜେତ୍ ।
ସ କୃତ୍ବା ରାଜସଂ ତ୍ଯାଗଂ ନୈବ ତ୍ଯାଗଫଲଂ ଲଭେତ୍ ॥ 6-42-8 (40104)
କାର୍ଯମିତ୍ଯେବ ଯତ୍କର୍ମ ନିଯତଂ କ୍ରିଯତେଽର୍ଜୁନ ।
ସଙ୍ଗଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଫଲଂ ଚୈବ ସ ତ୍ଯାଗଃ ସାତ୍ବିକୋ ମତଃ ॥ 6-42-9 (40105)
ନ ଦ୍ବେଷ୍ଟ୍ଯକୁଶଲଂ କର୍ମ କୁଶଲେ ନାନୁଷଜ୍ଜତେ ।
ତ୍ଯାଗୀ ସତ୍ତ୍ବସମାବିଷ୍ଟୋ ମେଧାବୀ ଛିନ୍ନସଂଶଯଃ ॥ 6-42-10 (40106)
ନ ହି ଦେହଭୃତା ଶକ୍ଯଂ ତ୍ଯକ୍ତୁଂ କର୍ମାଣ୍ଯଶେଷତଃ ।
ଯସ୍ତୁ କର୍ମଫଲତ୍ଯାଗୀ ସ ତ୍ଯାଗୀତ୍ଯଭିଧୀଯତେ ॥ 6-42-11 (40107)
ଅନିଷ୍ଟମିଷ୍ଟଂ ମିଶ୍ରଂ ଚ ତ୍ରିବିଧଂ କର୍ମଣଃ ଫଲମ୍ ।
ଭବତ୍ଯତ୍ଯାଗିନୀଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ନ ତୁ ସଂନ୍ଯାସିନାଂ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 6-42-12 (40108)
ପଞ୍ଚୈତାନି ମହାବାହୋ କାରଣାନି ନିବୋଧ ମେ।
ସାଙ୍ଖ୍ଯେ କୃତାନ୍ତେ ପ୍ରୋକ୍ତାନି ସିଦ୍ଧଯେ ସର୍ବକର୍ମଣାଂ ॥ 6-42-13 (40109)
ଅଧିଷ୍ଠାନଂ ତଥା କର୍ତା କରଣଂ ଚ ପୃଥଗ୍ବିଧମ୍।
ବିବିଧାଶ୍ଚ ପୃଥକ୍କେଷ୍ଟା ଦୈବଂ ଚୈବାତ୍ର ପଞ୍ଚମମ୍ ॥ 6-42-14 (40110)
ଶରୀରବାଙ୍ଭନୋଭିର୍ଯତ୍କର୍ମ ପ୍ରାରଭତେ ନରଃ।
ନ୍ଯାଯ୍ଯଂ ବା ବିପରୀତଂ ବା ପଞ୍ଚୈତେ ତସ୍ଯ ହେତବଃ ॥ 6-42-15 (40111)
ତତ୍ରୈବଂ ସତି କର୍ତାରମାତ୍ମାନଂ କେବଲଂ ତୁ ଯଃ ।
ପଶ୍ଯତ୍ଯକୃତବୁଦ୍ଧିତ୍ବାନ୍ନ ସ ପଶ୍ଯତି ଦୁର୍ମତିଃ ॥ 6-42-16 (40112)
ଯସ୍ଯ ନାହଂକୃତୋ ଭବୋ ବୁଦ୍ଧିର୍ଯସ୍ଯ ନ ଲିପ୍ଯତେ ।
ହତ୍ବାଽପି ସ ଇମାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ନ ହନ୍ତି ନ ନିବଧ୍ଯତେ ॥ 6-42-17 (40113)
ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞେଯଂ ପରିଜ୍ଞାତା ତ୍ରିବିଧା କର୍ମଚୋଦନା ।
କରଣଂ କର୍ମ କର୍ତେତି ତ୍ରିବିଧଃ କର୍ମସଂଗ୍ରହଃ ॥ 6-42-18 (40114)
ଜ୍ଞାନଂ କର୍ମ ଚ କର୍ତା ଚ ତ୍ରିଧୈବ ଗୁଣଭେଦତଃ ।
ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ଗୁଣସଂଖ୍ଯାନେ ଯଥାବଚ୍ଛୃଣୁ ତାନ୍ଯପି ॥ 6-42-19 (40115)
ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଯେନୈକଂ ଭାବମବ୍ଯଯମୀକ୍ଷତେ ।
ଅବିଭକ୍ତଂ ବିଭକ୍ତେଷୁ ତଜ୍ଜ୍ଞାନଂ ବିଦ୍ଧି ସାତ୍ବିକଂ ॥ 6-42-20 (40116)
ପୃଥକ୍ତ୍ବେନ ତୁ ଯଜ୍ଜ୍ଞାନଂ ନାନାଭାବାନ୍ପୃଥଗ୍ବିଧାନ୍ ।
ବେତ୍ତି ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁ ତଜ୍ଜ୍ଞାନଂ ବିଦ୍ଧି ରାଜସମ୍ ॥ 6-42-21 (40117)
ଯତ୍ତୁ କୃତ୍ସ୍ନବଦେକସ୍ମିନ୍କାର୍ଯେ ସକ୍ତମହୈତୁକମ୍ ।
ଅତତ୍ତ୍ବାର୍ଥବଦଲ୍ପଂ ଚ ତତ୍ତାସମମୁଦାହୃତମ୍ ॥ 6-42-22 (40118)
ନିଯତଂ ସଙ୍ଗରହିତମରାଗଦ୍ବେଷତଃ କୃତମ୍ ।
ଅଫଲପ୍ରେପ୍ସୁନା କର୍ମ ଯତ୍ତତ୍ସାତ୍ବିକମୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-42-23 (40119)
ଯତ୍ତୁ କାମେପ୍ସୁନା କର୍ମ ତାହଙ୍କାରେଣ ବା ପୁନଃ।
କ୍ରିଯତେ ବହୁଲାଯାସଂ ତଦ୍ରାଜସମୁଦାହୃତମ୍ ॥ 6-42-24 (40120)
ଅନୁବନ୍ଧଂ କ୍ଷଯଂ ହିଂସାମନପେକ୍ଷ୍ଯ ଚ ପୌରୁଷମ୍ ।
ମୋହାଦାରଭ୍ଯତେ କର୍ମ ଯତ୍ତତ୍ତାମସମୁଚ୍ଯତେ ॥ 6-42-25 (40121)
ମୁକ୍ତସଙ୍ଗୋନହଂବାଦୀ ଧୃତ୍ଯୁତ୍ସାହସମନ୍ବିତଃ । 6-42-26bସିଦ୍ଧ୍ଯସିଦ୍ଧ୍ଯୋର୍ନିର୍ବିକାରଃ କର୍ତା ସାତ୍ବିକ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-42-26 (40122)
ରାଗୀ କର୍ମଫଲପ୍ରେପ୍ସୁର୍ଲୁବ୍ଧୋ ହିଂସାତ୍ମକୋଽଶୁଚିଃ ।
ହର୍ଷଶୋକାନ୍ବିତଃ କର୍ତା ରାଜସଃ ପରିକୀର୍ତିତଃ ॥ 6-42-27 (40123)
ଅଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରାକୃତଃ ସ୍ତବ୍ଧଃ ଶଠୋ ନୈକୃତିକୋଽଲସଃ ।
ବିଷାଦୀ ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରୀ ଚ କର୍ତା ତାମସ ଉଚ୍ଯତେ ॥ 6-42-28 (40124)
ବୁଦ୍ଧେର୍ଭେଦଂ ଧୃତେଶ୍ଚୈବ ଗୁଣତସ୍ତ୍ରିବିଧଂ ଶ୍ରୃଣୁ ।
ପ୍ରୋଚ୍ଯମାନମଶେଷେଣ ପୃଥକ୍ତ୍ବେନ ଧନଂଜଯ ॥ 6-42-29 (40125)
ପ୍ରବୃତ୍ତିଂ ଚ ନିବୃତ୍ତିଂ ଚ କାର୍ଯାକାର୍ଯେ ଭଯାଭଯେ ।
ବନ୍ଧଂ ମୋକ୍ଷଂ ଚ ଯା ବେତ୍ତି ବୁଦ୍ଧିଃ ସା ପାର୍ଥ ସାତ୍ବିକୀ ॥ 6-42-30 (40126)
ଯଯା ଧର୍ମମଧର୍ମଂ ଚ କାର୍ଯଂ ଚାକାର୍ଯମେବ ଚ ।
ଅଯଥାବତ୍ପ୍ରଜାନାତି ବୁଦ୍ଧିଃ ସା ପାର୍ଥ ରାଜସୀ ॥ 6-42-31 (40127)
ଅଧର୍ମଂ ଧର୍ମମିତି ଯା ମନ୍ଯତେ ତମସାଽଽବୃତା।
ସର୍ବାର୍ଥାନ୍ବିପରୀତାଂଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧିଃ ସା ପାର୍ଥ ତାମସୀ ॥ 6-42-32 (40128)
ଧୃତ୍ଯା ଯଯା ଧାରଯତେ ମନଃପ୍ରଣେନ୍ଦ୍ରିଯକ୍ରିଯାଃ ।
ଯୋଗେନାବ୍ଯଭିଚାରିଣ୍ଯା ଧୃତିଃ ସା ପାର୍ଥ ସାତ୍ବିକୀ ॥ 6-42-33 (40129)
ଯଯା ତୁ ଧର୍ମକାମାର୍ଧାନ୍ଧୃତ୍ଯା ଧାରଯତେଽର୍ଜୁନ ।
ପ୍ରସଙ୍ଗେନ ଫଲାକାଙ୍କ୍ଷୀ ଧୃତିଃ ସା ପାର୍ଥ ରାଜସୀ॥ 6-42-34 (40130)
ଯଥା ସ୍ବପ୍ନଂ ଭଯଂ ଶୋକଂ ବିଷାଦଂ ଭଦେମେବ ଚ ।
ନ ବିମୁଞ୍ଚତି ଦୁର୍ମେଧା ଧୃତିଃ ସା ପାର୍ଥ ତାମସୀ ॥ 6-42-35 (40131)
ସୁଖଂ ତ୍ବିଦାନୀଂ ତ୍ରିବିଧଂ ଶ୍ରୁଣୁ ମେ ଭାରତର୍ଷଭ ।
ଅଭ୍ଯାସାଦ୍ରମତେ ଯତ୍ର ଦୁଃଖାନ୍ତଂ ଚ ନିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-42-36 (40132)
ଯତ୍ତଦଗ୍ରେ ବିଷମିବ ପରିଣାମେଽମୃତୋପମମ୍।
ତତ୍ସୁଖଂ ସାତ୍ବିକଂ ପ୍ରୋକ୍ତମାତ୍ମବୁଦ୍ଧିପ୍ରସାଦଜମ୍ ॥ 6-42-37 (40133)
ବିଷଯେନ୍ଦ୍ରିଯସଂଯୋଗାଦ୍ଯତ୍ତଦଗ୍ରେଽମୃତୋପଭମ୍ ।
ପରିଣାମେ ବିଷମିବ ତତ୍ସୁଖଂ ରାଜସଂ ସ୍ମୃତମ୍ ॥ 6-42-38 (40134)
ଯଦଗ୍ରେ ଚାନୁବନ୍ଧେ ଚ ସୁଖଂ ମୋହନମାତ୍ମନଃ ।
ନିଦ୍ରାଲସ୍ଯପ୍ରମାଦୋତ୍ଥଂ ତତ୍ତାଭସମୁଦାହୃତମ୍ ॥ 6-42-39 (40135)
ନ ତଦସ୍ତି ପୃଥିବ୍ଯାଂ ବା ଦିବି ଦେବେଷୁ ବା ପୁନଃ ।
ସତ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରକୃତିଜୈର୍ମୁକ୍ତଂ ଯଦେମିଃ ସ୍ଯାତ୍ରିଭିର୍ଗୁଣୈଃ ॥ 6-42-40 (40136)
ବ୍ରାହ୍ମଣକ୍ଷତ୍ରିଯବିଶାଂ ଶୂଦ୍ରାଣାଂ ଚ ପରଂତପ ।
କର୍ମାଣି ପ୍ରବିଭକ୍ତାନି ସ୍ବଭାବପ୍ରଭବୈର୍ଗୁଣୈଃ ॥ 6-42-41 (40137)
ଶମୋ ଦମସ୍ତପଃ ଶୌଚଂ କ୍ଷାନ୍ତିରାର୍ଜବମେବ ଚ ।
ଜ୍ଞାନଂ ବିଜ୍ଞାନମାସ୍ତିକ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମକର୍ମ ସ୍ବଭାବଜମ୍ ॥ 6-42-42 (40138)
ଶୌର୍ଯଂ ତେଜୋ ଧୃତିର୍ଦାକ୍ଷ୍ଯଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଚାପ୍ଯପଲାଯନମ୍ ।
ଦାନମୀଶ୍ବରଭାବଶ୍ଚ କ୍ଷାତ୍ରଂ କର୍ମ ସ୍ବଭାବଜମ୍ ॥ 6-42-43 (40139)
କୃଷିଗୋରକ୍ଷ୍ଯରଭାବଶ୍ଚ କ୍ଷାତ୍ରଂ କର୍ମ ସ୍ବଭାବଜମ୍ ।
ପରିଚର୍ଯାତ୍ମକଂ କର୍ମ ଶୂଦ୍ରସ୍ଯାପି ସ୍ବଭାବଜମ୍ ॥ 6-42-44 (40140)
ସ୍ବେ ସ୍ବେ କର୍ମଣ୍ଯଭିରତଃ ସଂସିଦ୍ଧିଂ ଲଭତେ ନରଃ।
ସ୍ବକର୍ମନିରତ୍ତଃ ସିଦ୍ଧିଂ ଯଥା ବିନ୍ଦତି ତଚ୍ଛୃଣୁ ॥ 6-42-45 (40141)
ଯତଃ ପ୍ରବୃତ୍ତିର୍ଭୂତାନାଂ ଯୋନ ସର୍ବମିଦଂ ତତମ୍।
ସ୍ବକର୍ମଣା ତମଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ସିଦ୍ଧିଂ ବିନ୍ଦତି ମାନବଃକ ॥ 6-42-46 (40142)
ଶ୍ରେଯାନ୍ସ୍ବଧର୍ମୋ ବିଗୁଣଃ ପରଧର୍ମାତ୍ସ୍ବନୁଷ୍ଠିତାତ୍ ।
ସ୍ବଭାବନିଯତଂ କର୍ମ କୁର୍ବନ୍ନାପ୍ନୋତି କିଲ୍ବିଷମ୍ ॥ 6-42-47 (40143)
ସହଜଂ କର୍ମ କୌନ୍ତେଯ ସଦୋଷମପି ନ ତ୍ଯଜେତ୍ ।
ସର୍ବାରମ୍ଭା ହି ଦୋଷେଣ ଧୂମେନାଗ୍ନିରିବାବୃତାଃ ॥ 6-42-48 (40144)
ଅସକ୍ତବୁଦ୍ଧିଃ ସର୍ବତ୍ର ଜିତାତ୍ମା ବିଗତସ୍ପୃହଃ ।
ନୈଷ୍କର୍ମ୍ଯସିଦ୍ଧିଂ ପରମାଂ ସଂନ୍ଯାସେନାଧିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-42-49 (40145)
ସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଯଥା ବ୍ରହ୍ମ ତଥାଽଽପ୍ନେତି ନିବୋଧ ମେ ।
ସମାସେନୈବ କୌନ୍ତେଯ ନିଷ୍ଠା ଜ୍ଞାନସ୍ଯ ଯା ପରା ॥ 6-42-50 (40146)
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବିଶୁଦ୍ଧଯା ଯୁକ୍ତୋ ଧୃତ୍ଯାଽଽତ୍ମାନଂ ନିଯମ୍ଯ ଚ।
ଶବ୍ଦାଦୀନ୍ବିଷଯାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ରାଗଦ୍ବେଷୌ ବ୍ଯୁଦସ୍ଯ ଚ ॥ 6-42-51 (40147)
ବିବିକ୍ତସେବୀ ଲଧ୍ବାଶୀ ଯତକାକ୍କାଯମାନସଃ।
ଧ୍ଯାନଯୋଗପରୋ ନିତ୍ଯଂ ବୈରାଗ୍ଯଂ ସମୁପାଶ୍ରିତଃ ॥ 6-42-52 (40148)
ଅହଙ୍କାରଂ ବଲଂ ଦର୍ପଂ କାମଂ କ୍ରୋଧଂ ପରିଗ୍ରହମ୍ ।
ବିମୁଚ୍ଯ ନିର୍ମମଃ ଶାନ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମଭୂଯାଯ କଲ୍ପତେ ॥ 6-42-53 (40149)
ବ୍ରହ୍ମଭୂତଃ ପ୍ରସନ୍ନାତ୍ମା ନ ଶୋଚତିକ ନ କାଙ୍କ୍ଷତି ।
ସମଃ ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁ ମଦ୍ତଭକ୍ତିଂ ଲଭତେ ପରାମ୍ ॥ 6-42-54 (40150)
ଭକ୍ତ୍ଯା ମାମଭିଜାନାତି ଯାବାନ୍ଯଶ୍ଚାସ୍ମି ତତ୍ତ୍ବତଃ।
ତତୋ ମାଂ ତତ୍ତ୍ବତୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ବିଶତେ ତଦନନ୍ତରମ୍ ॥ 6-42-55 (40151)
ସର୍ବକର୍ମାଣ୍ଯପି ସଦା କୁର୍ବାଣୋ ମଦ୍ବ୍ଯପାଶ୍ରଯଃ ।
ମତ୍ପ୍ରସାଦାଦବାପ୍ନୋତି ଶାଶ୍ବତଂ ପଦମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-42-56 (40152)
ଚେତସା ସର୍ବକର୍ମାଣି ମଯି ସଂନ୍ଯସ୍ଯ ମତ୍ପରଃ ।
ବୁଦ୍ଧିଯୋଗମପାଶ୍ରିତ୍ଯ ମଚ୍ଚିତ୍ତଃ ସତତଂ ଭବ ॥ 6-42-57 (40153)
ମଚ୍ଚିତ୍ତଃ ସର୍ବଦୁର୍ଗାଣି ମତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ତରିଷ୍ଯସି ।
ଅଥ ଚେତ୍ତ୍ବମହଙ୍କାରାନ୍ନ ଶ୍ରୋଷ୍ଯସି ବିନଙ୍କ୍ଷ୍ଯସି ॥ 6-42-58 (40154)
ଯଦହଙ୍କାରମାଶ୍ରିତ୍ଯ ନ ଯୋତ୍ସ୍ଯ ଇତି ମନ୍ଯସେ ।
ମିଥ୍ଯୈଷ ବ୍ଯବସାଯସ୍ତେ ପ୍ରକୃତିସ୍ତ୍ବାଂ ନିଯୋକ୍ଷ୍ଯତି ॥ 6-42-59 (40155)
ସ୍ବଭାବଜେନ କୌନ୍ତେଯ ନିବଦ୍ଧଃ ସ୍ବେନ କର୍ମଣା ।
କର୍ତୁଂ ନେଚ୍ଛସି ଯନ୍ମୋହାତ୍କରିଷ୍ଯସ୍ଯବଶୋପି ତତ୍ ॥ 6-42-60 (40156)
ଈଶ୍ବରଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ହୃଦ୍ଦେଶେଽର୍ଜୁନ ତିଷ୍ଠତି।
ଭ୍ରାମଯନ୍ସର୍ବଭୂତାନି ଯନ୍ତ୍ରାରୂଢାନି ମାଯଯା ॥ 6-42-61 (40157)
ତମେବ ଶରଣଂ ଗଚ୍ଛ ସର୍ବଭାବେନ ଭାରତ।
ତତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ପରାଂ ଶାନ୍ତିଂ ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ଶାଶ୍ବତଂ ॥ 6-42-62 (40158)
ଇତି ତେ ଜ୍ଞାନମାଖ୍ଯାତଂ ଗୁହ୍ଯାଦ୍ଗୁହ୍ଯତରଂ ମଯା ।
ବିମୃଶ୍ଯୈତଦଶେଷେଣ ଯଥେଚ୍ଛସି ତଥା କୁରୁ ॥ 6-42-63 (40159)
ସର୍ବଗୁହ୍ଯତମଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୃଣୁ ମେ ପରମଂ ବଚଃ ।
ଇଷ୍ଟେଽସି ମେ ଦୃଢମିତି ତତୋ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ହିତମ୍ ॥ 6-42-64 (40160)
ମନ୍ମନା ଭବ ମଦ୍ଭକ୍ତୋ ମଦ୍ଯାଜୀ ମାଂ ନମସ୍କୁରୁ ।
ମାମେବୈଷ୍ଯସି ସତ୍ଯଂ ତେ ପ୍ରତିଜାନେ ପ୍ରିଯୋଽସି ମେ ॥ 6-42-65 (40161)
ସର୍ବଧର୍ମାନ୍ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ମାମେକଂ ଶରଣଂ ବ୍ରଜ ।
ଅହଂ ତ୍ବା ସର୍ବପାପେଭ୍ଯୋ ମୋକ୍ଷଯିଷ୍ଯାମି ମା ଶୁଚଃ ॥ 6-42-66 (40162)
ଇଦଂ ତେ ନାତପସ୍କାଯ ନାଭକ୍ତାଯ କଦାଚନ।
ନ ଚାଶୁଶ୍ରୂଷବେ ବାଚ୍ଯଂ ନ ଚ ମାଂ ଯୋଽଭ୍ଯସୂଯତି ॥ 6-42-67 (40163)
ଯ ଇଦଂ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ମଦ୍ଭକ୍ତେଷ୍ବଭିଧାସ୍ଯତି।
ଭକ୍ତିଂ ମଯି ପରାଂ କୃତ୍ବା ମାମେବୈଷ୍ଯତ୍ଯସଂଶଯଃ ॥ 6-42-68 (40164)
ନ ଚ ତସ୍ମାନ୍ମନୁଷ୍ଯେଷୁ କଶ୍ଚିନ୍ମେ ପ୍ରିଯକୃତ୍ତମଃ ।
ଭବିତା ନ ଚ ମେ ତସ୍ମାଦନ୍ଯଃ ପ୍ରିଯତରୋ ଭୁବି ॥ 6-42-69 (40165)
ଅଧ୍ଯେଷ୍ଯତେ ଚ ଯ ଇମଂ ଧର୍ମ୍ଯଂ ସଂବାଦମାବଯୋଃ ।
ଜ୍ଞାନଯଜ୍ଞେନ ତେନାହମିଷ୍ଟଃ ସ୍ଯାମିତି ମେ ମତିଃ ॥ 6-42-70 (40166)
ଶ୍ରଦ୍ଧାବାନନସୂଯଶ୍ଚ ଶ୍ରୃଣୁଯାଦପି ଯୋ ନରଃ।
ସୋପି ମୁକ୍ତଃ ଶୁଭାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାଂ ॥ 6-42-71 (40167)
କଚ୍ଚିଦେତଚ୍ଛ୍ରୁତଂ ପାର୍ଥ ତ୍ବଯୈକାଗ୍ରେଣ ଚେତସା ।
କଚ୍ଚିଦଜ୍ଞାନସଂମୋହଃ ପ୍ରନଷ୍ଟସ୍ତେ ଧନଂଜଯ ॥ 6-42-72 (40168)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-42-73x (4065)
ନଷ୍ଟୋ ମୋହଃ ସ୍ମୃତିର୍ଲବ୍ଧା ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମଯାଽଚ୍ଯୁତ ।
ସ୍ଥିତୋଽସ୍ମି ଗତସଂଦେହଃ କରିଷ୍ଯେ ବଚନଂ ତବ ॥ 6-42-73 (40169)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-42-74x (4066)
ଇତ୍ଯହଂ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ପାର୍ଥସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ।
ସଂବାଦମିମମଶ୍ରୌଷମଦ୍ଭୁତଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-42-74 (40170)
ବ୍ଯାସପ୍ରସାଦାଚ୍ଛ୍ରୁତବାନେତଦ୍ଗୁହ୍ଯମହଂ ପରମ୍।
ଯୋଗଂ ଯୋଗେଶ୍ବରାତ୍କୃଷ୍ଣାତ୍ସାକ୍ଷାତ୍କଥଯତଃ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 6-42-75 (40171)
ରାଜନ୍ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ସଂବାଦମିମମଦ୍ଭୁତମ୍ ।
କେଶବାର୍ଜୁବଯୋଃ ପୁଣ୍ଯଂ ହୃଷ୍ଯାମି ଚ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 6-42-76 (40172)
ତଚ୍ଚ ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ରୂପମତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ହରେଃ।
ବିସ୍ମଯୋ ମେ ମହାନ୍ରାଜନ୍ହୃଷ୍ଯାମି ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 6-42-77 (40173)
ଯତ୍ର ଯୋଗେଶ୍ବରଃ କୃଷ୍ଣୋ ଯତ୍ର ପାର୍ଥୋ ଧନୁର୍ଧରଃ ।
ତତ୍ର ଶ୍ରୀର୍ବିଜଯୋ ଭୂତିର୍ଧ୍ରୁବା ନୀତିର୍ମତିର୍ମମ ॥ ॥ 6-42-78 (40174)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବଣି ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂବାଦେ ସଂନ୍ଯାସଯୋଗୋନାମ ଅଷ୍ଟାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ॥ ସମାପ୍ତଂ ଭଗବଦ୍ଗୀତାପର୍ବ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-42-14 ବିବିଧା ଚେତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-42-42ବ୍ରହ୍ମଂ କର୍ମ ସ୍ବଭାବଜମ୍ ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-42-57 ବୁଦ୍ଧିଯୋଗମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯେତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ 6-42-78 ଯତ୍ର ଯୋଗୀଶ୍ବର ଇତି ମାଧ୍ବପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 043
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.43. ଅଧ୍ଯାଯଃ 043
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ରଥାଦବରୁହ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣାଦ୍ଯଭିବାଦନପୂର୍ବକଂ ତେଭ୍ଯୋ ଜଯାଶୀର୍ଗ୍ରହଣମ୍ ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ ପୁନର୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ରଥାରୂଢେ ସନ୍ନହାଭେରୀନ୍ନାଦନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-43-0 (40175)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-43-0x (4067)
ଗୀତା ସୁଗୀତା କର୍ତବ୍ଯା କିମନ୍ଯୈଃ ଶାସ୍ତ୍ରସଂଗ୍ରହୈଃ ।
ଯା ସ୍ବଯଂ ପଦ୍ମନାଭସ୍ଯ ସୁଖପଦ୍ମାଦ୍ବିନିଃସୃତା ॥ 6-43-1 (40176)
ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରମଯୀ ଗୀତା ସର୍ବଦେବମଯୋ ହରିଃ।
ସର୍ବତୀର୍ଥମଯୀ ଗଙ୍ଗା ସର୍ବଦେବମଯୋ ମନୁଃ ॥ 6-43-2 (40177)
ଗୀତା ଗଙ୍ଗା ଚ ଗାଯତ୍ରୀ ଗୋବିନ୍ଦେତି ହୃଦି ସ୍ଥିତେ।
ଚତୁର୍ଗକାରସଂଯୁକ୍ତେ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 6-43-3 (40178)
ଷଟ୍ଶତାନି ସବିଂଶାନି ଶ୍ଲୋକାନାଂ ପ୍ରାହ କେଶବଃ।
ଅର୍ଜୁନଃ ସପ୍ତପଞ୍ଚାଶତ୍ସପ୍ତଷଷ୍ଟିଂ ତୁ ସଞ୍ଜଯଃ॥ 6-43-4 (40179)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଃ ଶ୍ଲୋକମେକଂ ଗୀତାଯା ମାନମୁଚ୍ଯତେ ।
ଭାରତାମୃତସର୍ବସ୍ବଗୀତାଯା ମଥିତସ୍ଯ ଚ।
ସାରମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ କୃଷ୍ଣେନ ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ମୁଖେ ହୁତମ୍ ॥ 6-43-5 (40180)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-43-6x (4068)
ତତୋ ଧନଂଜଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାଣଗାଣ୍ଡୀବଧାରିଣମ୍ ।
ପୁନରେବ ମହାନାଦଂ ବ୍ଯସୃଜନ୍ତ ମହାରଥାଃକ ॥ 6-43-6 (40181)
ପାଣ୍ଡବାଃ ସୋମକାଶ୍ଚୈବ ଯେ ଚୈଷାମନୁଯାଯିନଃ ।
ଦଧ୍ମୁଶ୍ଚ ମୁଦିତାଃ ଶଙ୍ଖାନ୍ବୀରାଃ ସାଗରସଂଭବାନ୍ ॥ 6-43-7 (40182)
ତତୋ ଭେର୍ଯଶ୍ଚ ପେଶ୍ଯଶ୍ଚ କ୍ରକଚା ଗୋବିଷାଣିକାଃ ।
ସହସୈବାଭ୍ଯହନ୍ଯନ୍ତ ତତଃ ଶବ୍ଦୋ ମହାନଭୂତ୍ ॥ 6-43-8 (40183)
ତଥା ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପିତରଶ୍ଚ ଜନାଧିପ ।
ସିଦ୍ଧଚାରଣସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ସମୀଯୁସ୍ତେ ଦିଦୃକ୍ଷଯା ॥ 6-43-9 (40184)
ଋଷଯଶ୍ଚ ମହାଭାଗାଃ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶତକ୍ରତୁମ୍ ।
ସମୀଯୁସ୍ତତ୍ର ସହିତା ଦ୍ରୁଷ୍ଟୁଂ ତଦ୍ବୈଶସଂ ମହତ୍ ॥ 6-43-10 (40185)
` ତେ ସେନେ ସ୍ତିମିତେ ସଞ୍ଜେ ବୀକ୍ଷମାଣେ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ବେଗୋ ଯଥୈବୈତ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-43-11 (40186)
ଏବଂ ପ୍ରବତ୍ତେ ତେ ସେନେ ନିଃଶବ୍ଦେ ଜନସଂସଦି ।
ଚିତ୍ରେ ପଟ ଇବାଲେଖ୍ଯେ ଦର୍ଶନୀଯତରେ ଶୁଭେ ॥' 6-43-12 (40187)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମବସ୍ଥିତେ।
ତେ ସେନେ ସାଗରପ୍ରଖ୍ଯେ ମୁହୁଃ ପ୍ରଜ୍ବଲିତେ ନୃପ ॥ 6-43-13 (40188)
ବିମୁଚ୍ଯ କବଚଂ ବୀରୋ ନିକ୍ଷିପ୍ଯ ଚ ବରାଯୁଧମ୍ ।
ଅବରୁହ୍ଯ ରଥାତ୍କ୍ଷିପ୍ରଂ ପଦ୍ମ୍ଯାମେବ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ॥ 6-43-14 (40189)
ପିତାମହମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ବାଗ୍ଯତଃ ପ୍ରଯଯୌ ଧୀରଃ ପ୍ରାଙ୍ଭୁଖୋ ରିପୁବାହିନୀମ୍ ॥ 6-43-15 (40190)
ତଂ ପ୍ରଯାନ୍ତମଭିପ୍ରେଭ୍ଯ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଧନଞ୍ଜଯଃ ।
ଅବତୀର୍ଯ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋଽନ୍ବଯାତ୍ ॥ 6-43-16 (40191)
ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ପୃଷ୍ଠତୋଽନୁଜଗାମ ତମ୍ ।
ତଥା ମୁଖ୍ଯାଶ୍ଚ ରାଜାନସ୍ତଚ୍ଚିତ୍ତା ଜଗ୍ମୁରୁତ୍ସୁକାଃ ॥ 6-43-17 (40192)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-43-18x (4069)
କିଂ ତେ ବ୍ଯବସିତଂ ରାଜନ୍ଯଦସ୍ମାନପହାଯ ବୈ।
ପ୍ରଦ୍ମ୍ଯାମେବ ପ୍ରଯାତୋଽସି ପ୍ରାଙ୍ମୁଖୋ ରିପୁବାହିନୀମ୍ ॥ 6-43-18 (40193)
ଭୀମସେନ ଉବାଚ। 6-43-19x (4070)
କ୍ବ ଗମିଷ୍ଯସି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନିକ୍ଷିପ୍ତକବଚାଯୁଧଃ।
ଦଂଶିତେଷ୍ବରିସୈନ୍ଯେଷୁ ଭ୍ରାତୄନୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ପାର୍ଥିବ ॥ 6-43-19 (40194)
ନକୁଲ ଉବାଚ। 6-43-20x (4071)
ଏବଂ ଗତେ ତ୍ବଯି ଜ୍ଯେଷ୍ଠେ ମମ ଭ୍ରାତରି ଭାରତ।
ଭୀମେ ଦୁନୋତି ହୃଦଯଂ ବ୍ରୂହି ଗନ୍ତା ଭବାନ୍କ୍ବ ନୁ ॥ 6-43-20 (40195)
ସହଦେବ ଉବାଚ। 6-43-21x (4072)
ଅସ୍ମିନ୍ରଣସମୂହେ ବୈ ବର୍ତମାନେ ମହାଭଯେ।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ କ୍ବ ନୁ ଗନ୍ତାସି ଶତ୍ରୂନଭିମୁଖୋ ନୃପ ॥ 6-43-21 (40196)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-43-22x (4073)
ଏବମାଭାଷ୍ଯମାଣୋଽପି ଭ୍ରାତୃଭିଃ କୁରୁନନ୍ଦନଃ।
ନୋବାଚ ବାଗ୍ଯତଃ କିଂଚିଦ୍ଗଚ୍ଛତ୍ଯେବ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 6-43-22 (40197)
ତାନୁବାଚ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୋ ବାସୁଦେବୋ ମହାମନାଃ ।
ଅଭିପ୍ରାଯୋଽସ୍ଯ ବିଜ୍ଞାତୋ ମଯେତି ପ୍ରହସନ୍ନିବ ॥ 6-43-23 (40198)
ଏଷ ଭୀଷ୍ମଂ ତଥା ଦ୍ରୋଣଂ ଗୌତମଂ ଶଲ୍ଯମେବ ଚ।
ଅନୁମାନ୍ଯ ଗୁରୂନ୍ସର୍ବାନ୍ଯୋତ୍ସ୍ଯତେ ପାର୍ଥିବୋଽରିଭିଃ ॥ 6-43-24 (40199)
ଶ୍ରୂଯତେ ହି ପୁରାକଲ୍ପେ ଗୁରୂନନନୁମାନ୍ଯ ଯଃ।
ଯୁଧ୍ଯତେ ସ ଭବେଦ୍ବ୍ଯକ୍ତମପଧ୍ଯାତୋ ମହତ୍ତରୈଃ ॥ 6-43-25 (40200)
ଅନୁମାନ୍ଯ ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରଂ ଯସ୍ତୁ ଯୁଧ୍ଯେନ୍ମହତ୍ତରୈଃ ।
ଧ୍ରୁବସ୍ତସ୍ଯ ଜଯୋ ଯୁଦ୍ଧେ ଭବେଦିତି ମତିର୍ମମ ॥ 6-43-26 (40201)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତି କୃଷ୍ଣେଽତ୍ର ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଚମୂଂ ପ୍ରତି।
ହାହାକାରୋ ମହାନାସୀନ୍ନିଃଶବ୍ଦାସ୍ତ୍ବପରେଽଭବନ୍ ॥ 6-43-27 (40202)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଦୂରାଦ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସୈନିକାଃ ।
ମିଥଃ ସଂକଥଯାଂଚକ୍ରୁରେଷୋ ହି କୁଲପାଂସନଃ ॥ 6-43-29aବ୍ଯକ୍ତଂ ଭୀତ ଇବାଭ୍ଯେତି ରାଜାସୌ ଭୀଷ୍ମମନ୍ତିକମ୍ ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ସସୋଦର୍ଯଃ ଶରଣାର୍ଥଂ ପ୍ରଯାଚକଃ ॥ 6-43-28 (40203)
ଧନଞ୍ଜଯେ କଥଂ ନାଥେ ପାଣ୍ଡବେ ଚ ବୃକୋଦରେ ।
ନକୁଲେ ସହଦେବେ ଚ ଭୀତିରଭ୍ଯେତି ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 6-43-30 (40204)
ନ ନୂନଂ କ୍ଷତ୍ରିଯକୁଲେ ଜାତଃ ସଂପ୍ରଥିତେ ଭୁବି।
ଯଥାଽସ୍ଯ ହୃଦଯଂ ଭୀତମଲ୍ପସତ୍ବସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-43-31 (40205)
ତତସ୍ତେ ସୈନିକାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ସ୍ମ କୌରବାନ୍ ।
ହୃଷ୍ଟାଃ ସୁମନସୋ ଭୂତ୍ବା ଚେଲାନି ଦୁଧୁବୁଶ୍ଚ ହ ॥ 6-43-32 (40206)
ବ୍ଯନିନ୍ଦଂଶ୍ଚ ତଥା ସର୍ବେ ଯୋଧାସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ସସୋଦର୍ଯଂ ସହିତଂ କେଶବନେନ ହି ॥ 6-43-33 (40207)
ତତସ୍ତତ୍କୌରବଂ ସୈନ୍ଯଂ ଧିକ୍ବୃତ୍ବା ତୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ।
ନିଃଶବ୍ଦମଭବତ୍ତୂର୍ଣଂ ପୁନରେବ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-43-34 (40208)
କିଂ ନୁ ବକ୍ଷ୍ଯାତି ରାଜାଽସୌ କିଂ ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରତିବକ୍ଷ୍ଯତି।
କିଂ ଭୀମଃ ସମରଶ୍ଲାଘୀ କିଂ ନୁ କୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନାବିତି ॥ 6-43-35 (40209)
ବିବକ୍ଷିତଂ କିମସ୍ଯେତି ସଂଶଯଃ ସୁମହାନଭୂତ୍ ।
ଉଭଯୋ ସେନଯୋ ରାଜନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରକୃତେ ତଦା ॥ 6-43-36 (40210)
ସୋଽବଗାହ୍ଯ ଚମୂଂ ଶତ୍ରୋଃ ଶରଶକ୍ତିସମାକୁଲାମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମମେବାଭ୍ଯାତ୍ତୂର୍ଣଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 6-43-37 (40211)
ତମୁବାଚ ତତଃ ପାଦୌ କାରଭ୍ଯାଂ ପୀଡ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ରାଜା ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-43-38 (40212)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-39x (4074)
ଆମନ୍ତ୍ରଯେ ତ୍ବାଂ ଦୁର୍ଧର୍ଷ ତ୍ବଯା ଯୋତ୍ସ୍ଯାମହେ ସହ।
ଅନଜାନୀହି ମାଂ ତାତ ଆଶିଷଶ୍ଚ ପ୍ରଯୋଜଯ ॥ 6-43-39 (40213)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-43-40x (4075)
ଯଦ୍ଯେବଂ ନାଭିଗଚ୍ଛେଥା ଯୁଧି ମାଂ ପୃଥିବୀପତେ।
ଶପେଯଂ ତ୍ବାଂ ମହାରାଜ ପରୀଭାବାଯ ଭାରତ ॥ 6-43-40 (40214)
ପ୍ରୀତୋଽହଂ ପୁତ୍ର ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ଜଯମାପ୍ନୁହି ପାଣ୍ଡବ ।
ଯତ୍ତେଽଭିଲଷିତଂ ଚାନ୍ଯତ୍ତଦବାପ୍ନୁହି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-43-41 (40215)
ବ୍ରିଯତାଂ ଚ ବରଃ ପାର୍ଥ କିମସ୍ମତ୍ତୋଽଭିକାଙ୍କ୍ଷସି ।
ଏବଂ ଗତେ ମହାରାଜ ନ ତବାସ୍ତି ପରାଜଯଃ ॥ 6-43-42 (40216)
ଅର୍ଥସ୍ଯ ପୁରୁଷୋ ଦାସୋ ଦାସସ୍ତ୍ବର୍ଥୋ ନ କସ୍ଯଚିତ୍।
ଇତି ସତ୍ଯଂ ମହାରାଜ ବଦ୍ଧୋଽସ୍ମ୍ଯର୍ଥେନ କୌରବୈଃ ॥ 6-43-43 (40217)
ଅତସ୍ତ୍ବାଂ କ୍ଲୀବବଦ୍ବାକ୍ଯଂ ବ୍ରବୀମି କୁରୁନନ୍ଦନ ।
ଭୃତୋଽସ୍ତ୍ମ୍ଯର୍ଥେନ କୌରବ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧାଦନ୍ଯତ୍କିମିଚ୍ଛସି ॥ 6-43-44 (40218)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-45x (4076)
ମନ୍ତ୍ରଯସ୍ବ ମହାବାହୋ ହିତୈଷୀ ମମ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ କୌରବସ୍ଯାର୍ଥେ ମମୈଷ ସତତଂ ବରଃ ॥ 6-43-45 (40219)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-43-46x (4077)
ରାଜନ୍କିମତ୍ର ସାହ୍ଯଂ ତେ କରୋମି କୁରୁନନ୍ଦନ।
କାମଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯେ ପରସ୍ଯାର୍ଥେ ବ୍ରୂହି ଯତ୍ତେ ବିବକ୍ଷିତମ୍ ॥ 6-43-46 (40220)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-47x (4078)
କଥଂ ଜଯେଯଂ ସଂଗ୍ରାମେ ଭବନ୍ତମପରାଜିତମ୍।
ଏତନ୍ମେ ମନ୍ତ୍ରଯ ହିତଂ ଯଦି ଶ୍ରେଯଃ ପ୍ରପଶ୍ଯସି ॥ 6-43-47 (40221)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-43-48x (4079)
ନୈନଂ ପଶ୍ଯାମି କୌନ୍ତେଯ ଯୋ ମାଂ ଯୁଧ୍ଯନ୍ତମାହବେ।
ବିଜଯେତ ପୁମାନ୍କଶ୍ତିତ୍ସାକ୍ଷାଦପି ଶତକ୍ରତୁଃ ॥ 6-43-48 (40222)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-49x (4080)
ହନ୍ତ ପୃଚ୍ଛାମି ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବାଂ ପିତାମହ ନମୋସ୍ତୁ ତେ।
ବଧୋପାଯଂ ବ୍ରବୀହି ତ୍ବମାତ୍ମନଃ ସମରେ ପରୈଃ ॥ 6-43-49 (40223)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-43-50x (4081)
ନ ସ୍ମ ତଂ ତାତ ପଶ୍ଯାମି ସମରେ ଯୋ ଜଯେତ ମାମ୍।
ନ ତାବନ୍ମୃତ୍ଯୁକାଲୋଽପି ପୁନରାଗମନଂ କୁରୁ ॥ 6-43-50 (40224)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-43-51x (4082)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ବାକ୍ଯଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଶିରସା ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ଭୂଯସ୍ତମଭିବାଦ୍ଯ ଚ ॥ 6-43-51 (40225)
ପ୍ରାଯାତ୍ପୁନର୍ମହାବାହୁରାଚାର୍ଯସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି।
ପଶ୍ଯତାଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ମଧ୍ଯେନ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ॥ 6-43-52 (40226)
ସ ଦ୍ରୋଣମଭିବାଦ୍ଯାଥ କୃତ୍ବଂ ଚାଭିପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ।
ଉବାଚ ରାଜା ଦୁର୍ଧର୍ଷମାତ୍ମନିଃଶ୍ରେଯସଂ ବଚଃ ॥ 6-43-53 (40227)
ଆମନ୍ତ୍ରଯେ ତ୍ବାଂ ଭଗବନ୍ଯୋତ୍ସ୍ଯେ ବିଗିତକଲ୍ମଷଃ ।
କଥଂ ଜଯେ ରିପୂନ୍ସର୍ବାନନୁଜ୍ଞାତସ୍ତ୍ବଯା ଦ୍ବିଜ ॥ 6-43-54 (40228)
ଦ୍ରୋଣ ଉବାଚ। 6-43-55x (4083)
ଯଦି ମାଂ ନାଭିଗଚ୍ଛେଥା ଯୁଦ୍ଧାଯ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ।
ଶପେଯଂ ତ୍ବାଂ ମହାରାଜ ପରୀଭାବାଯ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-43-55 (40229)
ତଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର ତୁଷ୍ଟୋଽସ୍ମି ପୂଜିତଶ୍ଚ ତ୍ବଯାଽନଘ।
ଅନୁଜାନାମି ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ବିଜଯଂ ସମବାପ୍ନୁହି ॥ 6-43-56 (40230)
କରବାଣି ଚ ତେ କାମଂ ବ୍ରୂହି ତ୍ବମଭିକାଙ୍କ୍ଷିତମ୍ ।
ଏବଂ ଗତେ ମହାରାଜ ଯୁଦ୍ଧାଦନ୍ଯତ୍କିମିଚ୍ଛସି ॥ 6-43-57 (40231)
ଅର୍ଥସ୍ଯ ପୁରୁଷୋ ଦାସୋ ଦାସସ୍ତ୍ବର୍ଥୋ ନ କସ୍ଯଚିତ୍।
ଇତି ସତ୍ଯଂ ମହାରାଜ ବଦ୍ଧୋଽସ୍ମ୍ଯର୍ଥେନ କୌରବୈଃକ ॥ 6-43-58 (40232)
ବ୍ରବୀମ୍ଯେତତ୍କ୍ଲୀବବତ୍ତ୍ବାଂ ଯୁଦ୍ଧାଦନ୍ଯତ୍କିମିଚ୍ଛସି।
ଯୋତ୍ସ୍ଯେଽହଂ କୌରବସ୍ଯାର୍ଥେ ତବାଶାସ୍ଯୋ ଜଯୋ ମଯା ॥ 6-43-59 (40233)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-60x (4084)
ଜଯମାଶାସ୍ସ୍ବ ମେ ବ୍ରହ୍ମନ୍ମନ୍ତ୍ରଯସ୍ବ ଚ ମଦ୍ଧିତମ୍।
ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ କୌରବସ୍ଯାର୍ଥେ ବର ଏଷ ବୃତୋ ମଯା ॥ 6-43-60 (40234)
ଦ୍ରୋଣ ଉବାଚ। 6-43-61x (4085)
ଧ୍ରୁବସ୍ତେ ବିଜଯୋ ରାଜନ୍ଯସ୍ଯ ମନ୍ତ୍ରୀ ହରିସ୍ତବ ।
ଅହଂ ତ୍ବାମଭିଜାନାମି ରଣେ ଶତ୍ରୂନ୍ବିଜେଷ୍ଯସି ॥ 6-43-61 (40235)
ଯତୋ ଧର୍ମସ୍ତତଃ କୃଷ୍ଣୋ ଯତଃ କୃଷ୍ଣସ୍ତତୋ ଜଯଃ।
ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ଗଚ୍ଛ କୌନ୍ତେଯ ପୃଚ୍ଛ ମାଂ କିଂ ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 6-43-62 (40236)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-63x (4086)
ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶ୍ରୃଣୁ ଯନ୍ମେଽଭିକାଙ୍କ୍ଷିତମ୍।
କଥଂ ଜଯେଯଂ ସଂଗ୍ରାମେ ଭବନ୍ତମପରାଜିତମ୍ ॥ 6-43-63 (40237)
ଦ୍ରୋଣ ଉବାଚ। 6-43-64x (4087)
ନ ତେଽସ୍ତି ବିଜଯସ୍ତାବଦ୍ଯାବଦ୍ଯୁଦ୍ଧ୍ଯାମ୍ଯହଂ ରଣେ।
ମମାଶୁ ନିଧନେ ରାଜନ୍ଯତସ୍ବ ସହ ସଦରୈଃ ॥ 6-43-64 (40238)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-65x (4088)
ହନ୍ତ ତସ୍ମାନ୍ମହାବାହୋ ବଧୋପାଯଂ ବଦାତ୍ମନଃ।
ଆଚାର୍ଯ ପ୍ରଣିପତ୍ଯୈଷ ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ ନମୋଽସ୍ତୁ ତେ ॥ 6-43-65 (40239)
ଦ୍ରୋଣ ଉବାଚ। 6-43-66x (4089)
ନ ଶତ୍ରୁଂ ତାତ ପଶ୍ଯାମି ଯୋ ମାଂ ହନ୍ଯାଦ୍ରଥେ ସ୍ଥିତମ୍।
ଯୁଧ୍ଯମାନଂ ସୁସଂରବ୍ଧଂ ଶରବର୍ଷୌଘବର୍ଷିଣମ୍ ॥ 6-43-66 (40240)
ଋତେ ପ୍ରାଯଗତଂ ରଜନ୍ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରମଚେତନମ୍ ।
ହନ୍ଯାନ୍ମାଂ ଯୁଧି ଯୋଧାନାଂ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ । 6-43-67 (40241)
ଶସ୍ତ୍ରଂ ଚାହଂ ରଣେ ଜହ୍ଯାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ମହଦପ୍ରିଯମ୍।
ଶ୍ରଦ୍ଧେପବାକ୍ଯାତ୍ପୁରୁଷାଦେତତ୍ସତ୍ଯଂ ବ୍ରବୀତି ତେ ॥ 6-43-68 (40242)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-43-69x (4090)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ମହାରାଜ ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଅନୁମାନ୍ଯ ତମାଚାର୍ଯଂ ପ୍ରାଯାଚ୍ଛାରଦ୍ବତଂ ପ୍ରତି ॥ 6-43-69 (40243)
ସୋଽଭିବାଦ୍ଯ କୃପଂ ରାଜା କୃତ୍ବା ଚାପି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ।
ଉବାଚ ଦୁର୍ଧର୍ଷତମଂ ବାକ୍ଯଂ ବାକ୍ଯବିଦାଂ ବରଃ ॥ 6-43-70 (40244)
ଅନୁମାନଯେ ତ୍ବାଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯେଽହଂ ଗୁରୋ ବିଗତକଲ୍ମଷଃ ।
ଜଯେଯଂ ଚ ରିପୂନ୍ସର୍ବାନନୁଜ୍ଞାତସ୍ତ୍ବଯାଽନଘ ॥ 6-43-71 (40245)
କୃପ ଉବାଚ। 6-43-72x (4091)
ଯଦି ମାଂ ନାଭିଗଚ୍ଛେଥା ଯୁଦ୍ଧାଯ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ।
ଶପେଯଂ ତ୍ବାଂ ମହାରାଜ ପରୀଭାବାଯ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-43-72 (40246)
ଅର୍ଥସ୍ଯ ପୁରୁଷୋ ଦାସୋ ଦାସସ୍ତ୍ବର୍ଥୋ ନ କସ୍ଯଚିତ୍ ।
ଇତି ସତ୍ଯଂ ମହାରାଜ ବଦ୍ଧୋଽସ୍ମ୍ଯର୍ଥେନ କୌରବୈଃ । 6-43-73 (40247)
ତେଷାମର୍ଥେ ମହାରାଜ ଯୋଦ୍ଧବ୍ଯମିତି ମେ ମତିଃ ।
ଅତସ୍ତ୍ବାଂ କ୍ଲୀବବଦ୍ବ୍ରୂଯାଂଯୁଦ୍ଧାଦନ୍ଯତ୍କିମିଚ୍ଛସି ॥ 6-43-74 (40248)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-75x (4092)
ହନ୍ତ ପୃଚ୍ଛାମି ତେ ତସ୍ମାଦାଚାର୍ଯ ଶ୍ରୃଣୁ ମେ ବଚଃ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବ୍ଯଥିତୋ ରାଜା ନୋବାଚ ଗତଚେତନଃ ॥ 6-43-75 (40249)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ 6-43-76x (4093)
ତଂ ଗୌତମଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ବିଜ୍ଞାଯାସ୍ଯ ବିବକ୍ଷିତମ୍।
ଅବଧ୍ଯୋଽହଂ ମହୀପାଲ ଯଦ୍ଧ୍ଯସ୍ବ ଜଯମାପ୍ନୁହି ॥ 6-43-76 (40250)
ପ୍ରୀତସ୍ତେଽଭିଗମେନାହଂ ଜଯଂ ତବ ନରାଧିପ ।
ଆଶାସିଷ୍ଯେ ସଦୋତ୍ଥାଯ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 6-43-77 (40251)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ମହାରାଜ ଗୌତମସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ।
ଅନୁମାନ୍ଯ କୃପଂ ରାଜା ପ୍ରଯଯୌ ଯେନ ମଦ୍ରରାଟ୍ ॥ 6-43-78 (40252)
ସ ଶଲ୍ଯମଭିବାଦ୍ଯାଥ କୃତ୍ବା ଚାଭିପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ।
ଉବାଚ ରାଜା ଦୁର୍ଧର୍ଷମାତ୍ମନିଃଶ୍ରେଯସଂ ବଚଃ ॥ 6-43-79 (40253)
ଅନୁମାନଯେ ତ୍ବାଂ ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଯୋତ୍ସ୍ଯେ ବିଗତକଲ୍ମଷଃ ।
ଜଯେଯଂ ନୁ ପରାନ୍ରାଜନ୍ନନୁଜ୍ଞାତସ୍ତ୍ବଯା ରିପୂନ୍ ॥ 6-43-80 (40254)
ଶଲ୍ଯ ଉବାଚ। 6-43-81x (4094)
ଯଦି ମାଂ ନାଧିଗଚ୍ଛେଥା ଯୁଦ୍ଧାଯ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ ।
ଶପେଯଂ ତ୍ବାଂ ମହାରାଜ ପରୀଭାବାଯ ବୈ ରଣେ ॥ 6-43-81 (40255)
ତୁଷ୍ଟୋଽସ୍ମି ପୂଜିତଶ୍ଚାସ୍ମି ଯତ୍କାଙ୍କ୍ଷସି ତଦସ୍ତୁ ତେ ।
ଅନୁଜାନାମି ଚୈବ ତ୍ବାଂ ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ଜଯମାପ୍ନୁହି ॥ 6-43-82 (40256)
ବ୍ରୂହି ଚୈଷ ପରଂ ବୀର କେନାର୍ଥଃ କିଂ ଦଦାମି ତେ।
ଏବଂ ଗତେ ମହାରାଜ ଯୁଦ୍ଧାଦନ୍ଯତ୍କିମିଚ୍ଛସି ॥ 6-43-83 (40257)
ଅର୍ଥସ୍ଯ ପୁରୁଷୋ ଦାସୋ ଦାସସ୍ତ୍ବର୍ଥୋ ନ କସ୍ଯଚିତ୍।
ଇତି ସତ୍ଯଂ ମହାରାଜ ବଦ୍ଧୋସ୍ମ୍ଯର୍ଥେନ କୌରବୈଃ ॥ 6-43-84 (40258)
କରିଷ୍ଯାମି ହି ତେ କାମଂ ଭାଗିନେଯ ଯଥେପ୍ସିତମ୍।
ବ୍ରବୀମ୍ଯତଃ କ୍ଲୀବବତ୍ତ୍ବାଂ ଯୁଦ୍ଧାଦନ୍ଯତ୍କିମିଚ୍ଛସି ॥ 6-43-85 (40259)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-86x (4095)
ମନ୍ତ୍ରଯସ୍ବ ମହାରାଜ ନିତ୍ଯଂ ମଦ୍ଧିତମୁତ୍ତମମ୍।
କାମଂ ଯୁଦ୍ଧ୍ଯ ପରସ୍ଯାର୍ଥେ ବରମେତଂ ବୃଣୋମ୍ଯହମ୍ ॥ 6-43-86 (40260)
ଶଲ୍ଯ ଉବାଚ। 6-43-87x (4096)
କିମତ୍ର ବ୍ରୂହି ସାହ୍ଯଂ ତେ କରୋମି ନୃପସତ୍ତମ।
କାମଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯେ ପରସ୍ଯାର୍ଥେ ବଦ୍ଧୋଽସ୍ମ୍ଯର୍ଥେନ କୌରବୈଃ ॥ 6-43-87 (40261)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-88x (4097)
ସ ଏବ ମେ ବରଃ ଶଲ୍ଯ ଉଦ୍ଯୋଗେ ଯସ୍ତ୍ବଯା କୃତଃ।
ସୂତପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଂଗ୍ରାମେ କାର୍ଯସ୍ତେଜୋବଧସ୍ତ୍ବଯା ॥ 6-43-88 (40262)
ଶଲ୍ଯ ଉବାଚ। 6-43-89x (4098)
ସଂପତ୍ସ୍ଯତ୍ଯେଷ ତେ କାମଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ର ଯଥେପ୍ସିତମ୍ ।
ଗଚ୍ଛ ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ବିସ୍ରବ୍ଧଃ ପ୍ରତିଜାନେ ବଚସ୍ତବ ॥ 6-43-89 (40263)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-43-90x (4099)
ଅନୁମାନ୍ଯାଥ କୌନ୍ତେଯୋ ମାତୁଲଂ ମଦ୍ରକେଶ୍ବରମ୍ ।
ନିର୍ଜଗାମ ମହାସୈନ୍ଯାଦ୍ଭ୍ରତୃଭିଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 6-43-90 (40264)
ବାସୁଦେବସ୍ତୁ ରାଧେଯମାହବେଽଭିଜଗାମ ବୈ।
ତତ ଏନମୁବାଚେଦଂ ପାଣ୍ଡବାର୍ଥେ ଗଦାଗ୍ରଜଃ ॥ 6-43-91 (40265)
ଶ୍ରୁତଂ ମେ କର୍ଣ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଦ୍ବୋଷାତ୍କିଲ ନ ଯୋତ୍ସ୍ଯସେ।
ଅସ୍ମାନ୍ବରଯ ରାଧେଯ ଯାବଦ୍ଭୀଷ୍ମୋ ନ ହନ୍ଯତେ ॥ 6-43-92 (40266)
ହତେ ତୁ ଭୀଷ୍ମେ ରାଧେଯ ପୁନରେଷ୍ଯସି ସଂଯୁଗମ୍ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସାହାଯ୍ଯଂ ଯଦି ପଶ୍ଯସି ଚେତ୍ସମମ୍ ॥ 6-43-93 (40267)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 6-43-94x (4100)
ନ ବିପ୍ରିଯଂ କରିଷ୍ଯାମି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ କେଶବ ।
ତ୍ଯକ୍ତପ୍ରାଣଂ ହି ମାଂ ବିଦ୍ଧି ଦୁର୍ଯୋଧନହିତୈଷିଣମ୍ ॥ 6-43-94 (40268)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-43-95x (4101)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ କୃଷ୍ଣଃ ସଂନ୍ଯବର୍ତତ ଭାରତ ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରପୁରୋଗୈଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ସଂଗତଃ ॥ 6-43-95 (40269)
ଅଥ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ମଧ୍ଯେ ତୁ ପ୍ରାକ୍ରୋଶତ୍ପାଣ୍ଡବାଗ୍ରଜଃ ।
ଯୋଽସ୍ମାନ୍ବୃଣୋତି ତମହଂ ବରଯେ ସାହ୍ଯକାରଣାତ୍ ॥ 6-43-96 (40270)
ଅଥ ତାନ୍ସମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଯୁଯୁତ୍ସୁରିଦମବ୍ରବୀତ୍ ।
ପ୍ରୀତାତ୍ମା ଧର୍ମରାଜାନଂ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 6-43-97 (40271)
ଅହଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯାମି ଭବତଃ ସଂଯୁଗେ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଜାନ୍ ।
ଯୁଷ୍ମଦର୍ଥଂ ମହାରାଜ ଯଦି ମାଂ ବୃଣୁଷେଽନଘ ॥ 6-43-98 (40272)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-43-99x (4102)
ଏହ୍ଯେହି ସର୍ବେ ଯୋତ୍ସ୍ଯାମସ୍ତବ ଭ୍ରାତୄନପଣ୍ଡିତାନ୍।
ଯୁଯୁତ୍ସୋ ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ବଯଂ ଚ ବ୍ରୂମ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-43-99 (40273)
ବୃଣୋମି ତ୍ବାଂ ମହାବାହୋ ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ମମ କାରଣାତ୍।
ତ୍ବଯି ପିଣ୍ଡଶ୍ଚ ତନ୍ତୁଶ୍ଚ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 6-43-100 (40274)
ଭଜସ୍ବାସ୍ମାନ୍ରାଜପୁତ୍ର ଭଜମାନାନ୍ମହାଦ୍ଯୁତେ ।
ନ ଭବିଷ୍ଯତି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋଽତ୍ଯମର୍ଷଣଃ ॥ 6-43-101 (40275)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-43-102x (4103)
ତତୋ ଯୁଯୁତ୍ସୁଃ କୌରବ୍ଯାନ୍ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ସୁତାଂସ୍ତବ।
ଜଗାମ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ସେନାଂ ବିଶ୍ରାବ୍ଯ ଦୁନ୍ଦୁଭିଂ ॥ 6-43-102 (40276)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟଃକ ସହାନୁଜଃ ।
ଜଗ୍ରାହ କବଚଂ ଭୂଯୋ ଦୀପ୍ତିମତ୍କନକୋଞ୍ଜ୍ବଲମ୍ ॥ 6-43-103 (40277)
ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯନ୍ତ ତେ ସର୍ବେ ସ୍ବରଥାନ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ ।
ତତୋ ବ୍ଯୂହଂ ଯଥାପୂର୍ବଂ ପ୍ରତ୍ଯବ୍ଯୂହନ୍ତ ତେ ପୁନଃ ॥ 6-43-104 (40278)
ଅବାଦଯନ୍ଦୁନ୍ଦୁଭୀଂଶ୍ଚ ଶତଶଶ୍ଚୈବ ପୁଷ୍କରାନ୍ ।
ସିଂହନାଦାଂଶ୍ଚ ବିବିଧାନ୍ବିନେଦୁଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ ॥ 6-43-105 (40279)
ରଥସ୍ଥାନ୍ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପାର୍ଥିବାଃ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନାଦଯଃ ସର୍ବେ ପୁନର୍ଜହୃଷିରେ ତଦା ॥ 6-43-106 (40280)
ଗୌରବଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ମାନ୍ଯାନ୍ମାନଯତାଂ ଚ ତାନ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହୀକ୍ଷିତସ୍ତତ୍ର ପୂଜଯାଂଚକ୍ରିରେ ଭୃଶମ୍ ॥ 6-43-107 (40281)
ସୌହୃଦଂ ଚ କୃପାଂ ଚୈବ ପ୍ରାପ୍ତକାଲଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ଦଯାଂ ଚ ଜ୍ଞାତିଷୁ ପରାଂ କଥଯାଂଚକ୍ରିରେ ନୃପାଃ ॥ 6-43-108 (40282)
ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ସର୍ବତ୍ର ନିଶ୍ଚେରୁଃ ସ୍ତୁତିସଂହିତାଃ।
ବାଚଃ ପୁଣ୍ଯାଃ କୀର୍ତିମତାଂ ମନୋହୃଦଯହର୍ଷଣାଃ ॥ 6-43-109 (40283)
ମ୍ଲେଚ୍ଛାଶ୍ଚାର୍ଯାଶ୍ଚ ଯେ ତତ୍ର ଦଦୃଶୁଃ ଶୁଶ୍ରୁବୁସ୍ତଥା ।
ବୃତ୍ତଂ ତତ୍ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ରୁରୁଦୁସ୍ତେ ସଗଦ୍ଗଦାଃ ॥ 6-43-110 (40284)
ତତୋ ଜଘ୍ନୁର୍ମହାଭେରୀଃ ଶତଶଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ ।
ଶଙ୍ଖାଂଶ୍ଚ ଗୋକ୍ଷୀରନିଭାନ୍ଦଧ୍ମୁର୍ହୃଷ୍ଟା ମନସ୍ବିନଃ ॥ ॥ 6-43-111 (40285)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ତ୍ରିଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-43-8 ପେଶ୍ଯଃ କାହଲାଃ। କ୍ରକଚା ଜଯମଙ୍ଗଲାଃ। ଗୋବିଷାଣିକାଃ ଗବାଦିଶ୍ରୃଙ୍ଗାଣି ॥ 6-43-25 ପୁରାକଲ୍ପେ ପ୍ରାଚୀନଶାସ୍ତ୍ରେ ॥ 6-43-29 ବ୍ଯକ୍ତଂ ନିଯତମ୍। ଭୀଷ୍ମଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ। ଅନ୍ତିକଂ ସମୀପମ୍ ॥ 6-43-36 ବିବକ୍ଷିତଂ ବକ୍ତୁମିଷ୍ଟମ୍ ॥ 6-43-50 ତାବତ୍ ସଂପ୍ରତି ॥ 6-43-53 ଆତ୍ମନିଃଶ୍ରେସଂ ସ୍ବହିତ ସାଧନମ୍ ॥ 6-43-65 ଅଭିଜାନାମି ଅନୁଜାନାମି ॥ 6-43-67 ପ୍ରାଯଗତଂ ମରଣାଯ ନିଯତମ୍ । ଅଚେତନଂ ଯୋଗବଲେନ ତ୍ଯକ୍ତଦେହମ୍ । ଯୋଧାନାଂ ମଧ୍ଯେ କଶ୍ଚିଦିତି ଶେଷଃ ॥ 6-43-68 ଜହ୍ଯାଂ ତ୍ଯଜେଯମ୍ ॥ 6-43-98 ଭବତଃ ଭବତ୍ସଂବନ୍ଧୀ ॥ 6-43-100 ତନ୍ତୁଃ ସଂତତିଃ । ପିଣ୍ଡଃ ପିତୃଯଜ୍ଞଃ । ଅନ୍ଯେ ସର୍ବେ ମରିଷ୍ଯନ୍ତୀତି ଭାବଃ ॥ 6-43-107 ଗୌରବଂ ମାନ୍ଯତ୍ବମ୍ ॥ 6-43-108 ସୌହୃଦଂ ମୈତ୍ରୀମ୍ । କୃପାଂ ସ୍ନେହମ୍। ଦଯାଂ ପରଦୁଃଖପ୍ରହାଣେଚ୍ଛାମ୍ ॥ 6-43-109 କୀର୍ତିମତାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ସ୍ତୁତିସଂହିତା ବାଚ ଇତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 044
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.44. ଅଧ୍ଯାଯଃ 044
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁପାଣ୍ଡବସେନଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-44-0 (40286)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-44-0x (4104)
ଏବଂ ବ୍ଯୂଢେଷ୍ବନୀକେଷୁ ମାମକେଷ୍ବିତରେଷୁ ଚ।
କେ ପୂର୍ବଂ ପ୍ରାହରଂସ୍ତତ୍ର କୁରବଃକ ପାଣ୍ଡବା ନୁ କିମ୍ ॥ 6-44-1 (40287)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-44-2x (4105)
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋ ରାଜନ୍ପୁତ୍ରୋ ଦୁଃଶାସନସ୍ତବ।
ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରମୁଖତଃ କୃତ୍ବା ପ୍ରଯଯୌ ସହ ସେନଯା ॥ 6-44-2 (40288)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ଭୀମସେନପୁରୋଗମାଃ ।
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଦ୍ଧମିଚ୍ଛନ୍ତଃ ପ୍ରଯଯୁର୍ହୃଷ୍ଟମାନସାଃ ॥ 6-44-3 (40289)
କ୍ଷ୍ବେଡାଃ କିଲକିଲାଶବ୍ଦାଃ କ୍ରକଚା ଗୋବିଷାଣିକାଃ ।
ଭେରୀମୃଦଙ୍ଗମୁରଜା ହଯକୁଞ୍ଜରନିଃସ୍ବନାଃ ॥ 6-44-4 (40290)
ଉଭଯୋଃକ ସେନଯୋର୍ହ୍ଯାସଂସ୍ତତସ୍ତେଽସ୍ମାନ୍ସମାଦ୍ରବନ୍।
ବଯଂ ତାନ୍ପ୍ରତିର୍ଦନ୍ତସ୍ତଦାଽଽସୀତ୍ତୁମୁଲଂ ମହତ୍ ॥ 6-44-5 (40291)
ମହାନ୍ତ୍ଯନୀକାନି ମହାସମୁଚ୍ଛ୍ରଯେ
ସମାଗମେ ପାଣ୍ଡବଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଯୋଃ।
ଚକମ୍ପିରେ ଶଙ୍ଖମୃଦଙ୍ଗନିଃସ୍ବନୈଃ
ପ୍ରକମ୍ପିତାନୀବ ବନାନି ବାଯୁନା ॥ 6-44-6 (40292)
ନରେନ୍ଦ୍ର ନାଗାଶ୍ବରତାକୁଲାନା-
ମଭ୍ଯାଗତାନାମଶିବେ ମୁହୂର୍ତେ।
ବଭୂବ ଘୋଷସ୍ତୁମୁଲଶ୍ଚମୂନାଂ
ବାତୋଦ୍ଧୁତାନାମିବ ସାଗରାଣାମ୍ ॥ 6-44-7 (40293)
ତସ୍ମିନ୍ସମୁତ୍ଥିତେ ଶବ୍ଦେ ତୁମୁଲେ ରୋମହର୍ଷଣେ।
ଭୀମସେନୋ ମହାବାହୁଃ ପ୍ରାଣଦଦ୍ଗୋବୃଷୋ ଯଥା ॥ 6-44-8 (40294)
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିନିର୍ଘୋଷଂ ବାରଣାନାଂ ଚ ବୃଂହିତମ୍।
ସିଂହନାଦଂ ଚ ସୈନ୍ଯାନାଂ ଭୀସସେନରବୋଽଭ୍ଯଭୂତ୍ ॥ 6-44-9 (40295)
ହଯାନାଂ ହେଷମାଣାନାମନୀକେଷୁ ସହସ୍ରଶଃ ।
ସର୍ବାନଭ୍ଯଭବଚ୍ଚବ୍ଦାନ୍ଭୀମସ୍ଯ ନଦତଃ ସ୍ବନଃ ॥ 6-44-10 (40296)
ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନିନଦଂ ତସ୍ଯ ସୈନ୍ଯାସ୍ତବ ବିତତ୍ରସୁଃ ।
ଜୀମୂତସ୍ଯେବ ନଦତଃ ଶକ୍ରାଶନିସମସ୍ବନମ୍ ॥ 6-44-11 (40297)
ବାହନାନି ଚ ସର୍ବାଣି ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରଂ ପ୍ରମୁସ୍ରୁବୁଃ ।
ଶବ୍ଦେନ ତସ୍ଯ ବୀରସ୍ଯ ସିଂହସ୍ଯେବେତରେକ ମୃଗାଃ ॥ 6-44-12 (40298)
ଦର୍ଶଯନ୍ଘୋରମାତ୍ମାନଂ ମହାଭ୍ରମିବ ନାଦଯନ୍।
ବିଭୀଷଯଂସ୍ତବ ସୁତାନ୍ଭୀମସେନଃ ସମଭ୍ଯଯାତ୍ ॥ 6-44-13 (40299)
ତମାଯାନ୍ତଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ସୋଦର୍ଯାଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ।
ଛାଦଯନ୍ତଃ ଶରବ୍ରାତୈର୍ମେଘା ଇବ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-44-14 (40300)
ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ଚ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ଦୁର୍ମୁଖୋ ଦୁଃସହଃ ଶଲଃ ।
ଦୁଃଶାସନଶ୍ଚାତିରଥସ୍ତଥା ଦୁର୍ମର୍ଷଣୋ ନୃପଃ ॥ 6-44-15 (40301)
ବିବିଂଶତିଶ୍ଚିତ୍ରସେନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ପୁରୁମିତ୍ରୋ ଜଯୋ ଭୋଜଃ ସୌମଦତ୍ତିଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-44-16 (40302)
ମହାଚାପାନି ଧୁନ୍ବନ୍ତୋ ମେଘା ଇବ ସବିଦ୍ଯୁତଃ ।
ଆଦଦାନାଶ୍ଚ ନାରାଚାନ୍ନିର୍ମୁକ୍ତାଶୀବିଷୋପମାନ୍ ॥ 6-44-17 (40303)
ଅଥ ତେ ଦ୍ରୌପଦୀପୁତ୍ରାଃ ସୌଭଦ୍ରଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-44-18 (40304)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ପ୍ରତିଯଯୁରର୍ଦଯନ୍ତଃ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ବଜ୍ରୈରିବ ମହାବେଗୈଃ ଶିଖରାଣି ଧରାଭୃତାମ୍ ॥ 6-44-19 (40305)
ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରଥମସଂଗ୍ରାମେ ଭୀମଜ୍ଯାତଲନିଃସ୍ବନେ।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ନାସୀତ୍କଶ୍ଚିତ୍ପରାଙ୍ମୁଖଃ ॥ 6-44-20 (40306)
ଲାଘବଂ ଦ୍ରୋଣଶିଷ୍ଯାଣାମପଶ୍ଯଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ନିମିତ୍ତବେଧିନାଂ ଚୈବ ଶରାନୁତ୍ସୃଜତାଂ ଭୃଶମ୍ ॥ 6-44-21 (40307)
ନୋପଶାମ୍ଯତି ନିର୍ଘୋଷୋ ଧନୁଷାଂ କୂଜତାଂ ତଥା।
ବିନିଶ୍ଚେରୁଃ ଶରା ଦୀପ୍ତାଜ୍ଯୋତୀଂଷୀବ ନଭସ୍ତଲାତ୍ ॥ 6-44-22 (40308)
ସର୍ବେ ତ୍ବନ୍ଯେ ମହୀପାଲାଃ ପ୍ରେକ୍ଷକା ଇବ ଭାରତ।
ଦଦୃଶୁର୍ଦର୍ଶନୀଯଂ ତଂ ଭୀମଂ ଜ୍ଞାତିସମାଗମମ୍ ॥ 6-44-23 (40309)
ତତସ୍ତେ ଜାତସଂରମ୍ଭାଃ ପରସ୍ପରକୃତାଗସଃ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ପର୍ଧଯା ରାଜନ୍ବ୍ଯାଯଚ୍ଛନ୍ତ ମହାରଥାଃ ॥ 6-44-24 (40310)
କୁରୁପାଣ୍ଡବସେନେ ତେ ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥସଂକୁଲେ ।
ଶୁଶୁଭାତେ ରଣେଽତୀବ ପଟେ ଚିତ୍ରାର୍ପିତେ ଇବ ॥ 6-44-25 (40311)
ତତସ୍ତେ ପାର୍ଥିବାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନାଃ ।
ସହସୈନ୍ଯାଃ ସମାପେତୁଃ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତବ ଶାସନାତ୍ ॥ 6-44-26 (40312)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଚଦିଷ୍ଟାଃ ପାର୍ଥିବାସ୍ତେ ସହସ୍ରଶଃ ।
ବିନଦନ୍ତଃ ସମାପେତୁଃ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତବ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-44-27 (40313)
ଉଭଯୋଃ ସେନଯୋସ୍ତୀବ୍ରଃ ସୈନ୍ଯାନାଂ ସ ସମାଗମଃ ।
ଅନ୍ତର୍ଧୀଯତ ଚାଦିତ୍ଯଃ ସୈନ୍ଯେନ ରଜସା ବୃତଃ ॥ 6-44-28 (40314)
ପ୍ରଯୁଦ୍ଧାନାଂ ପ୍ରଭଗ୍ନାନାଂ ପୁନରାବର୍ତିନାମପି।
ନାତ୍ର ସ୍ବେଷାଂ ପରେଷାଂ ବା ବିଶେଷଃ ସମଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-44-29 (40315)
ତସ୍ମିସ୍ତୁ ତୁମୁଲେ ଯୁଦ୍ଧେ ବର୍ତମାନେ ମହାଭଯେ।
ଅତି ସର୍ବାଣ୍ଯନୀକାନି ପିତା ତେଽଭିବ୍ଯରୋଚତ ॥ ॥ 6-44-30 (40316)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଚତୁଶ୍ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-44-6 ମହାନ୍ ସମୁଚ୍ଛ୍ରଯଃ ସଂପ୍ରହାରୋ ଯତ୍ର ॥ 6-44-9 ଅଭ୍ଯଭୂତ୍ ଅଭିଭୂତବାନ୍ ॥ 6-44-14 ସୋଦର୍ଯାଃ ରାଜାନୁଜାଃ ॥ 6-44-21 ନିମିତ୍ତଂ ଲକ୍ଷ୍ଯମ୍ ॥ 6-44-25 ପଟେ ଇତି ସପ୍ତମ୍ଯନ୍ତମ୍ ॥ 6-44-28 ସୈନ୍ଯେନ ସେନାଭବେନ ॥ 6-44-30 ଅତି ଅତିକ୍ରମ୍ଯ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 045
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.45. ଅଧ୍ଯାଯଃ 045
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁପାଣ୍ଡବସେନଯୋର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-45-0 (40317)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-45-0x (4106)
ପୂର୍ବାହ୍ଣେ ତସ୍ଯ ରୌଦ୍ରସ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧମହ୍ନୋ ବିଶାଂପତେ।
ପ୍ରାବର୍ତତ ମହାଘୋରଂ ରାଜ୍ଞାଂ ଦେହାବକର୍ତନମ୍ ॥ 6-45-1 (40318)
କୁରୂଣାଂ ସୃଞ୍ଜଯାନାଂ ଚ ଜିଗୀଷୂଣାଂ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ସିଂହାନାମିବ ସଂହ୍ରାଦୋ ଦିବମୁର୍ବୀ ଚ ନାଦଯନ୍ ॥ 6-45-2 (40319)
ଆସୀତ୍କିଲକିଲାଶବ୍ଦସ୍ତଲଶଙ୍ଖରବୈଃ ସହ ।
ଜଝିରେ ସିଂହନାଦାଶ୍ଚ ଶୂରାଣାଂ ପ୍ରତିଗର୍ଜତାମ୍ ॥ 6-45-3 (40320)
ତଲତ୍ରାଭିହତାଶ୍ଚୈବ ଜ୍ଯାଶବ୍ଦା ଭରତର୍ଷଭ।
ପତ୍ତୀନାଂ ପାଦଶବ୍ଦଶ୍ଚ ବାଜିନାଂ ଚ ମହାସ୍ବନଃ ॥ 6-45-4 (40321)
ତୋତ୍ରାଙ୍କୁଶନିପାତଶ୍ଚ ଆଯୁଧାନାଂ ଚ ନିଃସ୍ବନଃ।
ଘଣ୍ଟାଶବ୍ଦଶ୍ଚ ନାଗାନାମନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବତାମ୍ ॥ 6-45-5 (40322)
ତସ୍ମିନ୍ସମୁଦିତେ ଶବ୍ଦେ ତୁଗୁଲେ ରୋମହର୍ଷଣେ ।
ବଭୂବ ରଥନିର୍ଘୋଷଃ ପର୍ଜନ୍ଯନିନଦୋପମଃକ ॥ 6-45-6 (40323)
ତେ ମନଃ କ୍ରୂରମାଧାଯ ସମଭିତ୍ଯକ୍ତଜୀବିତାଃ ।
ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସର୍ବ ଏବୋଚ୍ଛ୍ରିତଧ୍ବଜାଃ ॥ 6-45-7 (40324)
ଅଥ ଶାନ୍ତନବୋ ରାଜନ୍ନଭ୍ଯଧାବଦ୍ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ।
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ କାର୍ମୁକଂ ଘୋରଂ କାଲଦଣ୍ଡୋପମଂ ରଣେ ॥ 6-45-8 (40325)
ଅର୍ଜୁନୋଽପି ଧନୁର୍ଗୃହ୍ଯ ଗାଣ୍ଡୀବଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ ତେଜସ୍ବୀ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 6-45-9 (40326)
ତାବୁଭୌ କୁରୁଶାର୍ଦୂଲୌ ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣୌ।
ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ତୁ ରଣେ ପାର୍ଥଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ନାକମ୍ପଯଦ୍ବଲୀ ॥ 6-45-10 (40327)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବୋ ରାଜନ୍ଭୀଷ୍ମଂ ନାକମ୍ପଯଦ୍ଯୁଧି।
ସାତ୍ଯକିସ୍ତୁ ମହେଷ୍ବାସଃ କୃତବର୍ମାଣମଭ୍ଯାତ୍ ॥ 6-45-11 (40328)
ତଯୋଃ ସମଭଯବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ।
ସାତ୍ଯକିଃ କୃତବର୍ମାଣଂ କୃତବାର୍ମା ଚ ସାତ୍ଯକିମ୍ ॥ 6-45-12 (40329)
ଆନର୍ଚ୍ଛତୁଃ ଶରୈର୍ଘୋରୈସ୍ତକ୍ଷମାଣୌ ପରସ୍ପରମ୍।
ତୌ ଶରାଚିତସର୍ବାଙ୍ଗୌ ଶୁଶୁଭାତେ ମହାବଲୌ ॥ 6-45-13 (40330)
ବସନ୍ତେ ପୁଷ୍ପଶବଲୌ ପୁଷ୍ପିତାବିବ କିଂଶୁକୌ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁର୍ମହେଷ୍ବାସଂ ବୃହଦ୍ବଲମଯୋଧଯତ୍ ॥ 6-45-14 (40331)
ତତଃ କୋସଲରାଜାଽସାବଭିମନ୍ଯୋର୍ବିଶାଂପତେ ।
ଧ୍ବଜଂ ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ସାରଥିଂ ଚ ବ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-45-15 (40332)
ସୌଭଦ୍ରସ୍ତୁ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାତିତେ ରଥସାରଥୌ।
ବୃହଦ୍ବଲଂ ମହାରାଜ ବିବ୍ଯାଧ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-45-16 (40333)
ଅଥାପରାଭ୍ଯାଂ ଭଲ୍ଲାଭ୍ଯାଂ ଶିତାଭ୍ଯାମରିମର୍ଦନଃ ।
ଧ୍ବଜମେକେନ ଚିଚ୍ଛେଦ ପାର୍ଷ୍ଣିମେକେନ ସାରଥିମ୍ ॥ 6-45-17 (40334)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଚ ଶରୈଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୌ ତତକ୍ଷାତେ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ମାନିନଂ ସମରେ ଦୃପ୍ତଂ କୃତବୈରଂ ମହାରଥମ୍॥ 6-45-18 (40335)
ଭୀମସେନସ୍ତବ ସୁତଂ ଦୁର୍ଯୋଧନମଯୋଧଯତ୍ ।
ତାବୁଭୌ ନରଶାର୍ଦୂଲୌ କୁରୁମୁଖ୍ଯୌ ମହାବଲୌ ॥ 6-45-19 (40336)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଶରବର୍ଷାଭ୍ଯାଂ ବବୃଷାତେ ରଣାଜିରେ।
ତୌ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ତୁ ମହାତ୍ମାନୌ କୃତିନୌ ଚିତ୍ରଯୋଧିନୌ ॥ 6-45-20 (40337)
ବିସ୍ମଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସମପଦ୍ଯତ ଭାରତ।
ଦୁଃଶାସନସ୍ତୁ ନକୁଲଂ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାଯ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-45-21 (40338)
ଅବିଧ୍ଯନ୍ନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ବହୁଭିର୍ମର୍ମଭେଦିଭିଃ ।
ତସ୍ଯ ମାଦ୍ରୀସୁତଃ କେତୁଂ ସଶରଂ ଚ ଶରାସନମ୍ ॥ 6-45-22 (40339)
ଚିଚ୍ଛେଦ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ ଭାରତ ।
ଅଥୈନଂ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା କ୍ଷୁଦ୍ରକାଣାଂ ସମାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-45-23 (40340)
ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ତବ ଦୁର୍ଧର୍ଷୋ ନକୁଲସ୍ଯ ମହାହବେ ।
ତୁରଙ୍ଗାଂଶ୍ଚିଚ୍ଛିଦେ ବାଣୈର୍ଧ୍ବଜଂ ଚୈବାଭ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-45-24 (40341)
ଦୁର୍ମୁଖଃ ସହଦେବଂ ଚ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାଯ ମହାବଲମ୍ ।
ବିବ୍ଯାଧ ଶରବର୍ଷେଣ ଯତମାନଂ ମହାହବେ ॥ 6-45-25 (40342)
ସହଦେବସ୍ତତୋ ବୀରୋ ଦୁର୍ମୁଖସ୍ଯ ମହାରଣେ।
ଶରେଣ ଭୃତଶୀକ୍ଷ୍ଣେନ ପାତଯାମାସ ସାରଥିମ୍ ॥ 6-45-27aତାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସମରେ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦୌ । 6-45-27bତ୍ରାସଯେତାଂ ଶରୈର୍ଘୋରୈଃ କୃତପ୍ରତିକୃତୈଷିଣୌ ॥ 6-45-26 (40343)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ସ୍ବଯଂ ରାଜା ମଦ୍ରରାଜାନମଭ୍ଯଯାତ୍।
ତସ୍ଯ ମଦ୍ରାଧିପଶ୍ଚାପଂ ଦ୍ବିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ମାରିଷ ॥ 6-45-28 (40344)
ତଦପାସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଛିନ୍ନଂ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ଅନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ବେଗବଦ୍ବଲବତ୍ତରମ୍ ॥ 6-45-29 (40345)
ତତୋ ମଦ୍ରେଶ୍ବରଂ ରାଜା ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଛାଦଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତିଷ୍ଠ ତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-45-30 (40346)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତତୋ ଦ୍ରୋଣମଭ୍ଯଦ୍ରବତ ଭାରତ।
ତସ୍ଯ ଦ୍ରୋଣଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପରାସୁକରଣଂ ଦୃଢମ୍ ॥ 6-45-31 (40347)
ତ୍ରିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯସ୍ଯ ତୁ କାର୍ମୁକମ୍ ।
ଶରଂ ଚୈବ ମହାଘୋରଂ କାଲଦଣ୍ଡମିବାପରମ୍ ॥ 6-45-32 (40348)
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସମରେ ସୋଽସ୍ଯ କାଯେ ନ୍ଯମଞ୍ଜତ।
ଅଥାନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ସାଯକାଂଶ୍ଚ ଚତୁର୍ଦଶ ॥ 6-45-33 (40349)
ଦ୍ରୋଣଂ ଦ୍ରୁପଦପୁତ୍ରସ୍ତୁ ପ୍ରତିବିବ୍ଯାଧ ସଂଯୁଗେ ।
ତାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୌ ଚକ୍ରତୁଃ ଶୁଭୃଶଂ ରଣମ୍ ॥ 6-45-34 (40350)
ସୌମଦତ୍ତିଂ ରଣେ ଶଙ୍ଖୋ ରଭସଂ ରଭସୋ ଯୁଧି ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ମହାରାଜ ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-45-35 (40351)
ତସ୍ଯ ବୈ ଦକ୍ଷିଣଂ ବୀରୋ ନିର୍ବିଭେଦ ରଣେ ଭୁଜମ୍ ।
ସମଦତ୍ତିସ୍ତଥା ଶଙ୍ଖଂ ଜତ୍ରୁଦେଶେ ସମାହନତ୍ ॥ 6-45-36 (40352)
ତଯୋସ୍ତଦଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ଘୋରରୂପଂ ବିଶାଂପତେ ।
ଦୃପ୍ତଯୋଃ ସମରେ ପୂର୍ବଂ ବୃତ୍ରବାସବଯୋରିବ ॥ 6-45-37 (40353)
ବାହ୍ଲୀକଂ ତୁ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧ କ୍ରୁଦ୍ଧରୂପୋ ବିଶାଂପତେ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବଦମେଯାତ୍ମା ଧୃଷ୍ଟକେତୁର୍ମହାରଥଃ ॥ 6-45-38 (40354)
ବାହ୍ଲୀକସ୍ତୁ ରଣେ ରାଜନ୍ଧୃଷ୍ଟକେତୁମମର୍ଷଣଃ ।
ଶରୈର୍ବହୁଭିରାନର୍ଚ୍ଛତ୍ସିଂହନାଦମଥାନଦତ୍ ॥ 6-45-39 (40355)
ଚେଦିରାଜସ୍ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବାହ୍ଲୀକଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ବିବ୍ଯାଧ ସମରେ ତୂର୍ଣଂ ମତ୍ତୋ ମତ୍ତମିବ ଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-45-40 (40356)
ତୌ ତତ୍ର ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୌ ନର୍ଦନ୍ତୌ ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ ।
ସମୀଯତୁଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାବଙ୍ଗାରବବୁଧାବିବ ॥ 6-45-41 (40357)
ରାକ୍ଷସଂ ରୌଦ୍ରକର୍ମାଣଂ କ୍ରୂରକର୍ମା ଘଟୋତ୍କଚଃ ।
ଅଲମ୍ବୁସଂ ପ୍ରତ୍ଯୁଦିଯାଦ୍ବଲଂ ଶକ୍ର ଇବାହବେ ॥ 6-45-42 (40358)
ଘଟୋତ୍କଚସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସଂ ତଂ ମହାବଲମ୍ ।
ନବତ୍ଯା ସାଯକୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ଦାରଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-45-43 (40359)
ଅଲମ୍ବୁସସ୍ତୁ ସମରେ ଭୈମସେନିଂ ମହାବଲମ୍ ।
ବହୁଧା ଦାରଯାମାସ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-45-44 (40360)
ବ୍ଯଭ୍ରାଜେତାଂ ତତସ୍ତୌ ତୁ ସଂଯୁଗେ ଶରବିକ୍ଷତୌ।
ଯଥା ଦେବାସୁରେ ଯୁଦ୍ଧେ ବଲଶକ୍ରୌ ମହାବଲୌ ॥ 6-45-45 (40361)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ସମରେ ରାଜନ୍ଦ୍ରୌଣିମଭ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ବଲୀ ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଦଃ ଶିଖଣ୍ଡିନମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-45-46 (40362)
ନାରାଚେନ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ଭୃଶଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ହ୍ଯକମ୍ପଯତ୍ ।
ଶିଖଣ୍ଡ୍ଯପି ତତୋ ରାଜନ୍ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରମତାଡଯତ୍ ॥ 6-45-47 (40363)
ସାଯକେନ ସୁପୀତେନ ତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ନିଶିତେନ ଚ।
ତୌ ଜଘ୍ନତୁସ୍ତଦାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଶରୈର୍ବହୁବିଧୈର୍ମୃଧେ ॥ 6-45-48 (40364)
ଭଗଦତ୍ତଂ ରଣେ ଶୂରଂ ବିରାଟୋ ବାହିନୀପତିଃ।
ଅଭ୍ଯଯାତ୍ତ୍ବରିତୋ ରାଜଂସ୍ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 6-45-49 (40365)
ବିରାଟୋ ଭଗଦତ୍ତଂ ତୁ ଶରବର୍ଷଣ ଭାରତ।
ଅଭ୍ଯବର୍ଷତ୍ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମେଘୋ ବୃଷ୍ଟ୍ଯା ଇବାଚଲମ୍ ॥ 6-45-50 (40366)
ଭଗଦତ୍ତସ୍ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ବିରାଟଂ ପୃଥିବୀପତିମ୍ ।
ଛାଦଯାମାସ ସମରେ ମେଘଃ ସୂର୍ଯମିବୋଦିତମ୍ ॥ 6-45-51 (40367)
ବୃହତ୍କ୍ଷତ୍ରଂ ତୁ କୈକେଯଂ କୃପଃ ଶାରଦ୍ବତୋ ଯଯୌ ।
ତଂ କୃପଃ ଶରବର୍ଷେଣ ଚ୍ଛାଦଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-45-52 (40368)
ଗୌତମଂ କୈକଯଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶରବୃଷ୍ଟ୍ଯାଽଭ୍ଯପୂରଯତ୍ ।
ତାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ହଯାନ୍ହତ୍ବା ଧନୁଶ୍ଛିତ୍ବା ଚ ଭାରତ ॥ 6-45-53 (40369)
ବିରଥାବସିଯୁଦ୍ଧାଯ ସମୀଯତୁରମର୍ଷଣୌ ।
ତଯୋସ୍ତଦଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ଘୋରରୂପଂ ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 6-45-54 (40370)
ଦ୍ରୁପଦସ୍ତୁ ତତୋ ରାଜନ୍ସୈନ୍ଧବଂ ବୈ ଜଯଦ୍ରଥମ୍ ।
ଅଭ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ହୃଷ୍ଟରୂପୋ ହୃଷ୍ଟରୂପଂ ପରଂତପଃ ॥ 6-45-55 (40371)
ତତଃ ସୈନ୍ଧବକୋ ରାଜା ଦ୍ରୁପଦଂ ବିଶିଖୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ।
ତାଜଯାମାସ ସମରେ ସ ଚ ତଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯତ ॥ 6-45-56 (40372)
ତଯୋସ୍ତଦଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ଘୋରରୂପଂ ସୁଦାରୁଣମ୍ ।
ଈକ୍ଷଣପ୍ରୀତିଜନନଂ ଶୁକ୍ରାଙ୍ଗରକଯୋରିବ ॥ 6-45-57 (40373)
ବିକର୍ଣସ୍ତୁ ସୁତସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ସୁତସୋମଂ ମହାବଲମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଯାଞ୍ଜବନୈରଶ୍ବୈସ୍ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 6-45-58 (40374)
ବିକର୍ଣଃ ସୁତସୋମଂ ତୁ ବିଦ୍ଧ୍ବା ନାକମ୍ପଯଚ୍ଛରୈଃ ।
ସୁତସୋମୋ ବିକର୍ଣଂ ଚ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-45-59 (40375)
ସୁଶର୍ମାଣଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଶ୍ଚେକିତାନୋ ମହାରଥଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ୍ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାଣ୍ଡବାର୍ଥେ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-45-60 (40376)
ଶୁଶର୍ମା ତୁ ମହାରାଜ ଚେକିତାନଂ ମହାରଥମ୍ ।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ବାରଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-45-61 (40377)
ଚେକିତାନୋଽପି ସଂରବ୍ଧଃ ସୁଶର୍ମାଣାଂ ମହାହବେ ।
ପ୍ରାଚ୍ଛାଦଯତ୍ତମିଷୁଭିର୍ମହାମେଘ ଇବାଚଲମ୍ ॥ 6-45-62 (40378)
ଶକୁନିଃ ପ୍ରତିବିନ୍ଧ୍ଯଂ ତୁ ପରାକ୍ରାନ୍ତଂ ପରାକ୍ରମୀ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମତ୍ତଃ ସିଂହ ଇବ ଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-45-63 (40379)
ଯୌଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସୌବଲଂ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ବ୍ଯଦାରଯତ ସଂଗ୍ରାମେ ମଘବାନିବ ଦାନବମ୍ ॥ 6-45-64 (40380)
ଶକୁନିଃ ପ୍ରତିବିନ୍ଧ୍ଯଂ ତୁ ପ୍ରତିବିଧ୍ଯନ୍ତମାହବେ।
ବ୍ଯଦାରଯନ୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-45-65 (40381)
ସୁଦକ୍ଷିଣଂ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କାମ୍ଭୋଜାନାଂ ମହାରଥମ୍ ।
ଶ୍ରୁତକର୍ମା ପରାକ୍ରାନ୍ତମଭ୍ଯଦ୍ରବତ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-45-66 (40382)
ସୁଦକ୍ଷିଣସ୍ତୁ ସମରେ ସାହଦେବିଂ ମହାରଥମ୍ ।
ବିଦ୍ଧ୍ବା ନାକମ୍ପଯତ ବୈ ମୈନାକମିବ ପର୍ବତମ୍ ॥ 6-45-67 (40383)
ଶ୍ରୁତକର୍ମା ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ କାମ୍ଭୋଜାନାଂ ମହାରଥମ୍ ।
ଶରୈର୍ବହୁଭିରାନର୍ଚ୍ଛଦ୍ଦାରଯନ୍ନିବ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-45-68 (40384)
ଇରାବାନଥ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶ୍ରୁତାଯୁଷମରିନ୍ଦମମ୍ ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ରଣେ ଯତ୍ତୋ ଯତ୍ତରୂପଂ ପରଂତପଃ ॥ 6-45-69 (40385)
ଆର୍ଜୁନିସ୍ତସ୍ଯ ସମରେ ହଯାନ୍ହତ୍ବା ମହାରଥଃ ।
ନନାଦ ବଲବାନ୍ନାଦଂ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ପ୍ରତ୍ଯପୂରଯତ୍ ॥ 6-45-70 (40386)
ଶ୍ରୁତାଯୁସ୍ତୁ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଫାଲ୍ଗୁନେଃ ସମରେ ହଯାନ୍।
ନିଜଘାନ ଗଦାଗ୍ରେଣ ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 6-45-71 (40387)
ବିନ୍ଦାନିବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ କୁନ୍ତିଭୋଜଂ ମହାରଥମ୍ ।
ସସେନଂ ସସୁତଂ ବୀରଂ ସଂସସ଼ଞ୍ଜତୁରାହବେ ॥ 6-45-72 (40388)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ତଯୋର୍ଘୋରଂ ପରାକ୍ରମମ୍ ।
ଅଯୁଧ୍ଯେତାଂ ସ୍ଥିରୌ ଭୂତ୍ବା ମହତ୍ଯା ସେନଯା ସହ ॥ 6-45-73 (40389)
ଅନୁବିନ୍ଦସ୍ତୁ ଗଦଯା କୁନ୍ତିଭୋଜମତାଡଯତ୍।
କୁନ୍ତିଭୋଜଶ୍ଚ ତଂ ତୂର୍ଣଂ ଶରବ୍ରାତୈରବାକିରତ୍ ॥ 6-45-74 (40390)
କୁନ୍ତିଭୋଜସୁତଶ୍ଚାପି ବିନ୍ଦଂ ବିବ୍ଯାଧ ସାଯକୈଃ ।
ସ ଚ ତଂ ପ୍ରତିବିବ୍ଯାଧ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-45-75 (40391)
କେକଯା ଭ୍ରାତରଃ ପଞ୍ଚ ଗାନ୍ଧାରାନ୍ପଞ୍ଚ ମାରିଷ ।
ସସୈନ୍ଯାସ୍ତେ ସସୈନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଯୋଧଯାମାସୁରାହବେ ॥ 6-45-76 (40392)
ବୀରବାହୁଶ୍ଚ ତେ ପୁତ୍ରୋ ବୈରାଟିଂ ରଥସତ୍ତମମ୍ ।
ଉତ୍ତରଂ ଯୋଧଯାମାସ ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-45-77 (40393)
ଉତ୍ତରଶ୍ଚାପି ତଂ ବୀରଂ ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ଚେଦିରାଟ୍ ସମରେ ରାଜନ୍ନୁଲୂକଂ ସମଭିଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-45-78 (40394)
ତଥୈବ ଶରବର୍ଷେଣ ଉଲୂକଂ ସମବିଦ୍ଧ୍ଯତ ।
ଉଲୂକଶ୍ଚାପି ତଂ ବାଣୈର୍ନିଶିତୈର୍ଲୋମବାହିଭିଃ ॥ 6-45-79 (40395)
ତଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧଂ ସମଭବଦ୍ଧୋରରୂପଂ ବିଶାଂତେ ।
ଦାରଯେତାଂ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାବନ୍ଯୋନ୍ଯମପରାଜିତୌ ॥ 6-45-80 (40396)
ଏବଂ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବସହସ୍ରାଣି ରଥବାରଣବାଜିନାମ୍ ।
ପଦାତୀନାଂ ଚ ସମରେ ତବ ତେଷାଂ ଚ ସଂକୁଲେ ॥ 6-45-81 (40397)
ମୁହୂର୍ତମିବ ତଦ୍ଯୁଦ୍ଧମାସୀନ୍ମଧୁରଦର୍ଶନମ୍ ।
ତତ ଉନ୍ମତ୍ତବଦ୍ରାଜନ୍ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ ॥ 6-45-82 (40398)
ଗଜୋ ଗଜେନ ସମରେ ରଥିନଂ ଚ ରଥୀ ଯଯୌ ।
ଅଶ୍ବୋଽଶ୍ବଂ ସମଭିପ୍ରାଯାତ୍ପଦାତିଶ୍ଚ ପଦାତିନମ୍ ॥ 6-45-83 (40399)
ତତୋ ଯୁଦ୍ଧଂ ସୁଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ବ୍ଯାକୁଲଂ ସମପଦ୍ଯତ।
ଶୂରାଣାଂ ସମରେ ତତ୍ର ସମାସାଦ୍ଯେତରେତରମ୍ ॥ 6-45-84 (40400)
ତତ୍ର ଦେବର୍ଷଯଃ ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚାରଣାଶ୍ଚ ସମାଗତାଃ ।
ପ୍ରେକ୍ଷନ୍ତ ତଦ୍ରଣଂ ଘୋରଂ ଦେବାସୁରସମଂ ଭୁବି ॥ 6-45-85 (40401)
ତତୋ ଦନ୍ତିସହସ୍ରାଣି ର୍ଥାନାଂ ଚାପି ମାରିଷ।
ଅଶ୍ବୌଘାଃ ପୁରୁଷୌଘାଶ୍ଚ ବିପରୀତଂ ସମାଯଯୁଃ ॥ 6-45-86 (40402)
ତତ୍ରତତ୍ର ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ରଥବାରଣପତ୍ତଯଃ ।
ସାଦିନଶ୍ଚ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଯୁଧ୍ଯମାନା ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ ॥ 6-45-87 (40403)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପ୍ରଥମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ପଞ୍ଚଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-45-1 ପୂର୍ବାହ୍ଣେ ପୂର୍ବଭାଗେ ॥ 6-45-5 ତୋତ୍ରଂ ଗଜଦମନଂ ବେଣୁକାଖ୍ଯଂ ବେଣୁବୁଧ୍ନସମାକାରମ୍ ॥ 6-45-13 ଆନର୍ଚ୍ଛତୁଃ ପୀଡିତବନ୍ତୌ। ତକ୍ଷମାଣୌ ତନୂକୁର୍ବାଣୌ ॥ 6-45-14 ପୁଷ୍ପୈଃ ଶବଲୌ ବିଚିତ୍ରୌ ॥ 6-45-17 ଏକେନ ପ୍ରାଷ୍ଣି ପୃଷ୍ଠଗୋପଂ ଏକେନ ସାରଥିମିତି ଚ ॥ 6-45-23 କ୍ଷୁଦ୍ରକାଣାଂ ବାଣବିଶେଷାଣାମ୍ ॥ 6-45-31 ପରାସୁକରଣଂ ମାରଣସାଧନମ୍ ॥ 6-45-36 ବୀରଃ ଶଙ୍ଖଃ। ଜତ୍ରୁଦେଶେ ଅଂସସଂଧୌ ॥ 6-45-38 ଧୃଷ୍ଟକେତୁଃ ଶିଶୁପାଲସୁତଃ ॥ 6-45-44 ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ଅଲକ୍ଷିତଗ୍ରନ୍ଥିଭିଃ ॥ 6-45-48 ତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ସୂକ୍ଷ୍ମଧାରେଣ । ନିଶିତେ ଶାଣୋଲ୍ଲୀଢେନ । ମୃଧେ ସଂଗ୍ରାମେ ॥ 6-45-58 ତୁଭ୍ଯଂ ତବ। ସୁତସୋମଂ ଭୈମସେନିମ୍ ॥ 6-45-60 ଚେକିତାନୋ ଯାଦବଃ ॥ 6-45-69 ଇରାବାନର୍ଜୁନପୁତ୍ରଃ ॥ 6-45-72 ସଂସସଜ୍ଜତୁଃ ସଂସକ୍ତାବଭୂତାମ୍ ॥ 6-45-81 ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଂ ଦ୍ବଯୋର୍ଦ୍ବଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 6-45-86 ବିପରୀତଂ ଅତୀତକ୍ରମମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 046
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.46. ଅଧ୍ଯାଯଃ 046
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-46-0 (40404)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-46-0x (4107)
ରାଜଞ୍ଶତସହସ୍ରାଣି ତତ୍ରତତ୍ର ପଦାତିନାମ୍ ।
ନିର୍ମର୍ଯାଦଂ ପ୍ରଯୁଦ୍ଧାନି ତତ୍ତେ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭାରତ ॥ 6-46-1 (40405)
ନ ପୁତ୍ରଃ ପିତରଂ ଜଜ୍ଞେ ପିତା ବା ପୁତ୍ରମୌରସମ୍ ।
ନ ଭ୍ରାତା ଭ୍ରାତରଂ ତତ୍ର ସ୍ବସ୍ତ୍ରୀଯଂ ନ ଚ ମାତୁଲଃ ॥ 6-46-2 (40406)
ନ ମାତୁଲଂ ଚ ସ୍ବସ୍ରୀଯୋ ନ ସଖାଯଂ ସଖା ତଥା।
ଆବିଷ୍ଟା ଇବ ଯୁଧ୍ଯନ୍ତେ ପାଣ୍ଡବାଃ କୁରୁଭିଃ ସହ ॥ 6-46-3 (40407)
ରଥାନୀକଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ କେଚିଦଭ୍ଯପତନ୍ରଥୈଃ ।
ଅଭଜ୍ଯନ୍ତ ଯୁଗୈରେବ ଯୁଗାନି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-46-4 (40408)
ରଥେଷାଶ୍ଚ ରତେଷାଭିଃ କୂରା ରଥକୂବରୈଃ।
ସଂଗତୈଃ ସହିତାଃ କେଚିତ୍ପରସ୍ପରଜିଘାଂସବଃ ॥ 6-46-5 (40409)
ନ ଶେକୁଶ୍ଚଲିତୁଂ କେଚିତ୍ସନ୍ନିପତ୍ଯ ରଥା ରଥୈଃ ।
ପ୍ରଭିନ୍ନାସ୍ତୁ ମହାକାଯାଃ ସନ୍ନିପତ୍ଯ ଗଜା ଗଜୈଃ ॥ 6-46-6 (40410)
ବହୁଧା ଦାରଯନ୍କ୍ରୁଦ୍ଧା ବିଷାଣୈରିତରେତରମ୍।
ସତୋରଣପତାକୈଶ୍ଚ ବାରଣା ବରବାରଣୈଃ ॥ 6-46-7 (40411)
ଅଭିସୃତ୍ଯ ମହାରାଜ ବେଗବଦ୍ଭିର୍ମହାଗଜୈଃ ।
ଦନ୍ତୈରଭିହତାସ୍ତତ୍ର ଚୁକ୍ରୁଶୁଃ ପରମାତୁରାଃ ॥ 6-46-8 (40412)
ଅଭିନୀତାଶ୍ଚ ଶିକ୍ଷାଭିସ୍ତୋତ୍ରାଙ୍କୁଶସମାହତାଃ।
ଅପ୍ରଭିନ୍ନାଃ ପ୍ରଭିନ୍ନାନାଂ ସଂମୁଖାଭିମୁଖା ଯଯୁଃ ॥ 6-46-9 (40413)
ପ୍ରଭିନ୍ନୈରପି ସଂସକ୍ତାଃ କେଚିତ୍ତତ୍ର ମହାଗଜାଃ ।
କ୍ରୌଞ୍ଚବନ୍ନିନଦଂ କୃତ୍ବା ଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍ ॥ 6-46-10 (40414)
ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରଣୀତା ନାଗାଶ୍ଚ ପ୍ରଭିନ୍ନକରଟାମୁଖାଃ ।
ଋଷିତୋମରନାରାଚୈର୍ନିର୍ବିଦ୍ଧା ବରବାରଣାଃ ॥ 6-46-11 (40415)
ପ୍ରଣେଦୁର୍ଭିନ୍ନମର୍ମାଣୋ ନିପେତୁଶ୍ଚ ଗତାସବଃ।
ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ଦିଶଃ କେଚିନ୍ନଦନ୍ତୋ ଭୈରବାନ୍ରବାନ୍ ॥ 6-46-12 (40416)
ଗଜାନାଂ ପାଦରକ୍ଷାସ୍ତୁ ବ୍ଯୂଢୋରସ୍କାଃ ପ୍ରହାରିଣଃ ।
ଋଷ୍ଟିଭିଶ୍ଚ ଧନୁର୍ଭିଶ୍ଚ ବିମଲୈଶ୍ଚ ପରଶ୍ବଥୈଃ ॥ 6-46-13 (40417)
ଗଦାଭିର୍ମୁସଲୈଶ୍ଚୈବ ଭିନ୍ଦିପାଲୈଃ ସତୋମରୈଃ ।
ଆଯସୈଃ ପରିଘୈଶ୍ଚୈବ ନିସ୍ତିରଂଶୈର୍ବିମଲୈ ଶିତୈଃ । 6-46-14 (40418)
ପ୍ରଗୃହୀତୈଃ ସୁସଂରବ୍ଧା ଦ୍ରବମାଣାସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ମହାରାଜ ପରସ୍ପରଜିଘାଂସବଃ ॥ 6-46-15 (40419)
ରାଜମାନାଶ୍ଚ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶାଃ ସଂସିକ୍ତା ନରଶୋଣିତୈଃ।
ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶୂରାଣାମନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବତାମ୍ ॥ 6-46-16 (40420)
ଅବକ୍ଷିପ୍ତାବଧୂତାନାମସୀନାଂ ବୀରବାହୁଭିଃ ।
ସଂଜଜ୍ଞେ ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦଃ ପତତାଂ ପରମର୍ମସୁ ॥ 6-46-17 (40421)
ଗଦାମୁସଲରୁଗ୍ଣାନାଂ ଭିନ୍ନାନାଂ ଚ ବରାସିଭିଃ ।
ଦନ୍ତିଦନ୍ତାବଭିନ୍ନାନାଂ ମୃଦିତାନାଂ ଚ ଦନ୍ତିଭିଃ ॥ 6-46-18 (40422)
ତତ୍ର ତତ୍ର ନରୌଘାଣାଂ କ୍ରୋଶତାମିତରେତରମ୍ ।
ଶୁଶ୍ରୁବୁର୍ଦାରୁଣା ବାଚଃ ପ୍ରେତାନାମିବ ଭାରତ ॥ 6-46-19 (40423)
ହଯୈରପି ହଯାରୋହାଶ୍ଚାମରାପୀଡଧାରିଭିଃ ।
ହଂସୈରିବ ମହାବେଗୈରନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିବିଦ୍ରୁତାଃ ॥ 6-46-20 (40424)
ତୈର୍ବିମୁକ୍ତା ମହାପ୍ରାସା ଜାମ୍ବୂନଦବିଭୂଷଣାଃ ।
ଆଶୁଗା ବିମଲାସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାଃ ସଂପେତୁର୍ଭୁଜଗୋପମାଃ ॥ 6-46-21 (40425)
ଅଶ୍ବୈରଗ୍ନ୍ଯଜବୈଃ କେଚିଦାପ୍ଲୁତ୍ଯ ମହତୋ ରଥାତ୍ ।
ଶିରାଂସ୍ଯାଦଦିରେ ବୀରା ରଥିନାମଶ୍ବସାଦିନଃ ॥ 6-46-22 (40426)
ବହୂନପି ହଯାରୋହାନ୍ଭଲ୍ଲୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ରଥୀ ଜଘାନ ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ବାଣଗୋଚରମାଗତାନ୍ ॥ 6-46-23 (40427)
ନବମେଘପ୍ରତୀକାଶାଶ୍ଚାକ୍ଷିପ୍ଯ ତୁରଗାନ୍ଗଜାଃ ।
ପାଦୈରେବ ବିମୃଦ୍ଗନ୍ତି ମତ୍ତାଃ କନକଭୂଷଣାଃ ॥ 6-46-24 (40428)
ପାଠ୍ଯମାନେଷୁ କୁମ୍ଭେଷୁ ପାର୍ଶ୍ବେଷ୍ବପି ଚ ବାରଣାଃ।
ପ୍ରାସୈର୍ବିନିହତାଃ କେଚିଦ୍ବିନେଦୁଃ ପରମାତୁରାଃ ॥ 6-46-25 (40429)
ସାଶ୍ବାରୋହାନ୍ହଯାନ୍କାଂଶ୍ଚିଦୁନ୍ମଥ୍ଯ ବରବାରଣାଃ ।
ସହସା ଚିକ୍ଷିପୁସ୍ତତ୍ର ସଂକୁଲେ ଭୈରବେ ସତି ॥ 6-46-26 (40430)
ସାଶ୍ବାରୋହାନ୍ବିଷାଣାଗ୍ରୈରୁତ୍କ୍ଷିପ୍ଯ ତୁରଗାନ୍ଗଜାଃ ।
ରଥୌଘାନଭିମୃଦ୍ଗନ୍ତଃ ସଧ୍ବଜାନଭିଚକ୍ରମୁଃ ॥ 6-46-27 (40431)
ପୁଂସ୍ତ୍ବାଦତିମଦତ୍ବାଚ୍ଚ କେଚିତ୍ତତ୍ର ମହାଗଜାଃ ।
ସାଶ୍ବାରୋହାନ୍ହଯାଞ୍ଜଘ୍ନୁଃ କରୈଃ ସଚରଣୈସ୍ତଥା ॥ 6-46-28 (40432)
ଅଶ୍ବାରୋହୈଶ୍ଚ ସମରେ ହସ୍ତିସାଦିଭିରେବ ଚ ।
ପ୍ରତିମାନେଷୁ ଗାତ୍ରେଷୁ ପାର୍ଶ୍ବଷ୍ବଭି ଚ ବାରଣାନ୍ ।
ଆଶୁଗା ବିମଲାସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାଃ ସଂପେତୁର୍ଭୁଜଗୋପମାଃ ॥ 6-46-29 (40433)
ନରାଶ୍ବକାଯାନ୍ନିର୍ଭିଦ୍ଯ ଲୌହାନି କବଚାନି ଚ।
ନିପେତୁର୍ବିମଲାଃ ଶକ୍ତ୍ଯୋ ବୀରବାହୁଭିରର୍ପିତାଃ ॥ 6-46-30 (40434)
ମହୋଲ୍କକାପ୍ରତିମା ଘୋରାସ୍ତତ୍ର ତତ୍ର ବିଶାଂପତେ।
ଦ୍ବୀପିଚର୍ମାବନଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ବ୍ଯାଘ୍ରଚର୍ମଚ୍ଛଦୈରପି ॥ 6-46-31 (40435)
ବିକୋଶୈର୍ବିମଲୈଃ ଖଙ୍ଗୈରଭିଜଧ୍ନୁଃ ପରାନ୍ରଣେ ।
ଅଭିପ୍ଲୁତମଭିକ୍ରୁଦ୍ଧମେକପାର୍ଶ୍ବାବଦାରିତମ୍ ॥ 6-46-32 (40436)
ବିଦର୍ଶଯନ୍ତଃ ସଂପେତୁଃ ଖଙ୍ଗଚର୍ମପରଶ୍ବଥୈଃ।
କେଚିଦାକ୍ଷିପ୍ଯ କରିଣଃ ସାଶ୍ବାନପି ରଥାନ୍କରୈଃ ॥ 6-46-33 (40437)
ବିକର୍ଷନ୍ତୋ ଦିଶଃ ସର୍ବାଃ ସଂପେତୁଃ ସର୍ବଶବ୍ଦଗାଃ।
ଶଙ୍କୁଭିର୍ଦାରିତାଃ କେଚିତ୍ସଂଭିନ୍ନାଶ୍ଚ ପରଶ୍ବଥୈଃ ॥ 6-46-34 (40438)
ହସ୍ତିଭିର୍ମୃଦିତାଃ କେଚିତ୍କ୍ଷୁଣ୍ଣାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ତୁରଂଗମୈଃ ।
ରଥନେମିନିକୃତ୍ତାଶ୍ଚ ନିକୃତ୍ତାଶ୍ଚ ପରଶ୍ବଥୈଃ ॥ 6-46-35 (40439)
ବ୍ଯାକ୍ରୋଶନ୍ତ ନରା ରାଜଂସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ସ୍ମ ବାନ୍ଧବାନ୍।
ପୁତ୍ରାନନ୍ଯେ ପିତୄନନ୍ଯେ ଭ୍ରାତୄଂଶ୍ଚ ସହ ବନ୍ଧୁଭିଃ ॥ 6-46-36 (40440)
ମାତୁଲାନ୍ଭାଗିନେଯାଂଶ୍ଚ ପରାନପି ଚ ସଂଯୁଗେ ।
ବିକୀର୍ଣାନ୍ତ୍ରାଃ ସୁବହବୋ ଭଗ୍ନସକ୍ଥାଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-46-37 (40441)
ବାହୁଭିଶ୍ଚାପରେ ଛିନ୍ନୈଃ ପାର୍ଶ୍ବେଷୁ ଚ ବିଦାରିତାଃ ।
କ୍ରନ୍ଦନ୍ତଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ତୃଷିତା ଜୀବିତେପ୍ସବଃ ॥ 6-46-38 (40442)
ତୃଷାପରିଗତାଃ କେଚିଦଲ୍ପସତ୍ବା ବିଶାଂପତେ।
ଭୂମୌ ନିପତିତାଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ମୃଗଯାଂଚକ୍ରିରେ ଜଲମ୍ ॥ 6-46-39 (40443)
ରୁଧିରୌଘପରିକ୍ଲିନ୍ନାଃ କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ଭାରତ ।
ବ୍ଯନିନ୍ଦନ୍ଭୃଶମାତ୍ମାନଂ ତବ ପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚ ସଂଗତାନ୍ ॥ 6-46-40 (40444)
ଅପରେ କ୍ଷତ୍ରିକଯାଃ ଶୂରାଃ କୃତବୈରାଃ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ନୈବ ଶସ୍ତ୍ରଂ ବିମୁଞ୍ଚନ୍ତି ନୈବ କ୍ରନ୍ଦନ୍ତି ମାରିଷ ।
ତର୍ଜଯନ୍ତି ଚ ସଂହୃଷ୍ଟାସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-46-41 (40445)
ଆଦଶ୍ଯ ଦଶନୈଶ୍ଚାପି କ୍ରୋଧାତ୍ସ୍ବରଦନଚ୍ଛଦମ୍ ।
ଭ୍ରୁକୁଟୀକୁଟିଲୈର୍ବକ୍ରୈଃ ପ୍ରେକ୍ଷନ୍ତି ଚ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-46-42 (40446)
ଅପରେ କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାସ୍ତୁ ଶରାର୍ତା ବ୍ରଣପୀଡିତାଃ।
ନିଷ୍କୂଜାଃ ସମପଦ୍ଯନ୍ତ ଦୃଢସତ୍ବା ମହାବଲାଃ ॥ 6-46-43 (40447)
ଅନ୍ଯେ ଚ ବିରଥାଃ ଶୂରା ରଥମନ୍ଯସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ପ୍ରାର୍ଥଯାନା ନିପତିତାଃ ସଂକ୍ଷୁଣ୍ଣା ବରବାରଣୈଃ ।
ଅଶୋଭନ୍ତ ମହାରାଜ ସପୁଷ୍ପା ଇବ କିଂଶୁକାଃ ॥ 6-46-44 (40448)
ସଂବଭୂବୁରନୀକେଷୁ ବହବୋ ଭୈରବସ୍ବନାଃ।
ବର୍ତମାନେ ମହାଭୀମେ ତସ୍ମିନ୍ବୀରବରକ୍ଷଯେ॥ 6-46-45 (40449)
ନିଜଘାନ ପିତା ପୁତ୍ରଂ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ପିତରଂ ରଣେ।
ସ୍ବସ୍ତ୍ରୀଯୋ ମାତୁଲଂ ଚାପି ସ୍ବସ୍ରୀଯଂ ଚାପି ମାତୁଲଃ ॥ 6-46-46 (40450)
ସଖା ସଖାଯଂ ଚ ତଥା ସଂବନ୍ଧୀ ବାନ୍ଧବଂ ତଥା।
ଏବଂ ଯୁଯୁଧିରେ ତତ୍ର କୁରବଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ॥ 6-46-47 (40451)
ବର୍ତମାନେ ତଥା ତସ୍ମିନ୍ନିର୍ମର୍ଯାଦେ ଭଯାନକେ ।
ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ପାର୍ଥାନାଂ ବାହିନୀ ସମକମ୍ପତ ॥ 6-46-48 (40452)
କେତୁନା ପଞ୍ଚତାରେଣ ତାଲେନ ଭାରତର୍ଷଭ ।
ରାଜତେନ ମହାବାହୁରୁଚ୍ଛ୍ରିତେନ ମହାରଥେ ।
ବଭୌ ଭୀଷ୍ମସ୍ତଦା ରାଜଂଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମା ଇବ ମେରୁଣା ॥ ॥ 6-46-49 (40453)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପ୍ରଥମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଷଟ୍ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-46-1 ପ୍ରଯୁଦ୍ଧାନି ଯୁଦ୍ଧଂ କୃତବନ୍ତି ॥ 6-46-2 ଜଜ୍ଞେ ଜ୍ଞାତବାନ୍ ॥ 6-46-3 ଆବିଷ୍ଟା ଇବ ଭୂତାଦିନା ଗୃହୀତା ଇବ ॥ 6-46-4 ଯୁଗାନି ଅଶ୍ବସ୍କନ୍ଧାର୍ପିତାନି ଦାରୂଣି ॥ 6-46-5 ରଥେଷା ରଥଦଣ୍ଡଃ । କୂବରୋ ଯୁଗକୀଲଃ। ସଂଗତୈଃ ସଂମୁଖାଗତୈଃ ॥ 6-46-6 ପ୍ରଭିନ୍ନାଶ୍ର୍ଯୋତନ୍ମଦାଃ ॥ 6-46-7 ବିଷାଣୈର୍ଦନ୍ତୈଃ ତୋରଣାନି ଚତୁଃସ୍ତମ୍ଭମଣ୍ଡପାକାରସ୍ଯ ଗଜପଲ୍ଯାଣସ୍ଯ ଅମ୍ବାରୀତି ଭାଷଯା ପ୍ରସିଦ୍ଧସ୍ଯ। ଦ୍ବାରାଣି ପତାକାଶ୍ଚ ତତ୍ରୈବ ସ୍ତମ୍ଭଶେଖରସ୍ଥାଃ ॥ 6-46-9 ସଂମୁଖାଭିମୁଖାଃ ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସଂମୁଖା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-46-17 ଅବକ୍ଷିପ୍ତାବଧୂତାନାଂ ଅଧୋମୁଖଂ ପାତିତାନାଂ ପରେଷାଂ ମର୍ମସୁ ପତତାମସୀନାମିତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 6-46-19 ପ୍ରେତାନାଂ ନାରକାଣାମ୍ ॥ 6-46-26 ସହସା ବଲେନ ॥ 6-46-28 ପୁଂସ୍ତ୍ବାଦ୍ବୀର୍ଯବତ୍ତ୍ବାତ୍। ଅତିମଦତ୍ବାଦୁଦ୍ଭିନ୍ନମଦତ୍ବାତ୍ ॥ 6-46-29 ପ୍ରତିମାନେଷୁ ଲଲାଟେଷୁ ॥ 6-46-30 ଶକ୍ତ୍ଯଃ ଶକ୍ତଯଃ 6-46-43 ନିଷ୍କୂଜା ନିଃଶବ୍ଦାଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 047
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.47. ଅଧ୍ଯାଯଃ 047
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଉତ୍ତରକୁମାରବଧଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-47-0 (40454)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-47-0x (4108)
ଗତପୂର୍ବାହ୍ଣଭୂଯିଷ୍ଠି ତସ୍ମିନ୍ନହନି ଦାରୁଣେ।
ବର୍ତମାନେ ତଥା ରୌଦ୍ରେ ମହାବୀରବରକ୍ଷଯେ ॥ 6-47-1 (40455)
ଦୁର୍ମୁଖଃ କୃତବର୍ମା ଚ କୃପଃ ଶଲ୍ଯୋ ବିବିଂଶତିଃ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଜୁଗୁପୁରାସାଦ୍ଯ ତବ ପୁତ୍ରେଣ ଚୋଦିତାଃ ॥ 6-47-2 (40456)
ଏତୈରତିରଥୈର୍ଗୁପ୍ତଃ ପଞ୍ଚଭିର୍ଭରତର୍ଷଭଃ ।
ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକାନି ବିଜଗାହେ ମହାରଥଃ ॥ 6-47-3 (40457)
ଚେଦିକାଶିକରୂଷେଷୁ ପଞ୍ଚାଲେଷୁ ଚ ଭାରତ ।
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବହୁଧା ତାଲଶ୍ଚଲତ୍କେତୁରଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-47-4 (40458)
ସ ଶିରାଂସି ରଣେଽରୀଣାଂ ରଥାଂଶ୍ଚ ସଯୁଗଧ୍ବଜାନ୍ ।
ନିଚକର୍ତ ମହାବେଗୈର୍ଭଲ୍ଲୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-47-5 (40459)
ନୃତ୍ଯତୋ ରଥମାର୍ଗେଷୁ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଭୃଶମାର୍ତସ୍ବରଂ ଚକ୍ରୁର୍ନାଗା ମର୍ମଣି ତାଡିତାଃ ॥ 6-47-6 (40460)
ଅଭିମନ୍ଯୁଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପିଶହ୍ଗୈସ୍ତୁରଗୋତ୍ତମୈଃ ।
ସଂଯୁକ୍ତଂ ରଥମାସ୍ଥାଯ ପ୍ରାଯାଦ୍ଭୀଷ୍ମରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-47-7 (40461)
ଜାମ୍ବୂନଦବିଚିତ୍ରେଣ କର୍ଣିକାରେଣ କେତୁନା ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତତ ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ତାଂଶ୍ଚୈବ ରଥସତ୍ତମାନ୍ ॥ 6-47-8 (40462)
ସ ତାଲକେତୋସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣେନ କେତୁମାହତ୍ଯ ପତ୍ରିଣା ।
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଯୁଧେ ବୀରସ୍ତସ୍ଯ ଚାନୁରଥୈଃ ସହ ॥ 6-47-9 (40463)
କୃତବର୍ମାଣମେକେନ ଶଲ୍ଯଂ ପଞ୍ଚଭିରାଶୁଗୈଃ ।
ବିଦ୍ଧ୍ବା ନବଭିରାନର୍ଚ୍ଛଚ୍ଛିତାଗ୍ରୈଃ ପ୍ରତିପାମହମ୍ ॥ 6-47-10 (40464)
ପୂର୍ଣାଯତବିସୃଷ୍ଟେନ ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରଣିହିତେନ ଚ।
ଧ୍ବଜମେକେନ ବିବ୍ଯାଧ ଜାମ୍ବୂନଦପରିଷ୍କୃତମ୍ ॥ 6-47-11 (40465)
ଦୁର୍ମୁଖସ୍ଯ ତୁ ଭଲ୍ଲେନ ସର୍ବାବରଣଭେଦିନା ।
ଜହାର ସାରଥେଃ କାଯାଚ୍ଛିରଃ ସନ୍ନତପର୍ବଣା ॥ 6-47-12 (40466)
ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭଲ୍ଲେନ କାର୍ତସ୍ବରବିଭୂଷିତମ୍।
କୃପସ୍ଯ ନିଶିତାଗ୍ରେଣ ତାଂଶ୍ଚ ତୀକ୍ଷ୍ଣମୁଖୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-47-13 (40467)
ଜଘାନ ପରମକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନୃତ୍ଯନ୍ନିବ ମହାରଥଃ ।
ତସ୍ଯ ଲାଘବମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ତୁତୁଷୁର୍ଦେବତା ଅପି ॥ 6-47-14 (40468)
ଲବ୍ଧଲକ୍ଷତଯା କାର୍ଷ୍ଣେଃ ସର୍ବେ ଭୀଷ୍ମମୁଖା ରଥାଃ ।
ସତ୍ବବନ୍ତମମନ୍ଯନ୍ତ ସାକ୍ଷାଦିବ ଧନଂଜଯମ୍ ॥ 6-47-15 (40469)
ତସ୍ଯ ଲାଘବମାର୍ଗସ୍ଥମଲାତସଦୃଶପ୍ରଭମ୍।
ଦିଶଃ ପର୍ଯପତଚ୍ଚାପଂ ଗାଣ୍ଡୀବମିବ ଘୋଷବତ୍ ॥ 6-47-16 (40470)
ତମାସାଦ୍ଯ ମହାବେଗୈର୍ଭୀଷ୍ମୋ ନବ୍ରଭିରାଶୁଗୈଃ ।
ବିବ୍ଯାଧ ସମରେ ତୂର୍ଣମାର୍ଜୁନିଂ ପରବୀରହା ॥ 6-47-17 (40471)
ଧ୍ବଜଂ ଚାସ୍ଯ ତ୍ରିଭିର୍ଭଲ୍ଲୈଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ପରମୌଜସଃ ।
ସାରଥିଂ ଚ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈରାଜଘାନ ଯତବ୍ରତଃ ॥ 6-47-18 (40472)
ତଥୈବ କୃତବର୍ମା ଚ କୃପଃ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ବିଦ୍ଧ୍ବା ନାକମ୍ପଯତ୍କାର୍ଷ୍ଣିଂ ମୈନାକମିବ ପର୍ବତମ୍ ॥ 6-47-19 (40473)
ସ ତୈଃ ପରିବୃତଃ ଶୂରୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈର୍ମହାରଥୈଃ ।
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷାଣି କାର୍ଷ୍ଣିଃ ପଞ୍ଚରଥାନ୍ପ୍ରତି ॥ 6-47-20 (40474)
ତତସ୍ତେଷାଂ ସହସ୍ରାଣି ସଂବାର୍ଯ ଶରବୃଷ୍ଟିଭିଃ ।
ନନାଦ ବଲବାନ୍କାର୍ଷ୍ଣିର୍ଭୀଷ୍ମାଯ ବିସୃଜ୍ଯଞ୍ଶରାନ୍ ॥ 6-47-21 (40475)
ତତ୍ରାସ୍ଯ ସୁମହଦ୍ରାଜନ୍ବାହ୍ବୋର୍ବଲମଦୃଶ୍ଯତ ।
ଯତମାନସ୍ଯ ସମରେ ଭୀଷ୍ମମର୍ଦଯତଃ ଶରୈଃ ॥ 6-47-22 (40476)
ପରାକ୍ରାନ୍ତସ୍ଯ ତସ୍ଯୈବ ଭୀଷ୍ମୋଽପି ପ୍ରାହିଣୋଚ୍ଛରାନ୍ ।
ସ ତାଂଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଚାପଚ୍ଯୁତାଞ୍ଶରାନ୍ ॥ 6-47-23 (40477)
ତତୋ ଧ୍ବଜମାମୋଘେଂଷୁର୍ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ବୀରସ୍ତତ ଉଚ୍ଚୁକ୍ରୁଶୁର୍ଜନାଃ ॥ 6-47-24 (40478)
ସ ରାଜତୋ ମହାସ୍କନ୍ଧସ୍ତାଲୋ ହେମବିଭୂଷିତଃ ।
ସୌଭଦ୍ରବିଶିଖୈଶ୍ଛିନ୍ନଃ ପପାତ ଭୁବି ଭାରତ ॥ 6-47-25 (40479)
ତଂ ତୁ ସୌଭଦ୍ରବିଶିଖୈଃ ପାତିତଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମୋ ନନାଦୋଚ୍ଚୈଃ ସୌଭଦ୍ରମଭିହର୍ଷଯନ୍ ॥ 6-47-26 (40480)
ଅଥ ଭୀଷ୍ମୋ ମହାସ୍ରାଣି ଦିବ୍ଯାନି ସୁବହୂନି ଚ ।
ପ୍ରାଦୁଶ୍ଚକ୍ରେ ମହାରୌଦ୍ରେ ରଣେ ତସ୍ମିନ୍ମହାବଲଃ ॥ 6-47-27 (40481)
ତତଃ ଶରସହସ୍ରେଣ ସୌଭଦ୍ରଂ ପ୍ରତିତାମହଃ ।
ଅବାକିରଦମେଯାତ୍ମା ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-47-28 (40482)
ତତୋ ଦଶ ମହେଷ୍ବାସାଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃ ।
ରକ୍ଷାର୍ଥମଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ସୌଭଦ୍ରଂ ତ୍ବରିତା ରଥୈଃ ॥ 6-47-29 (40483)
ବିରାଟଃ ସହ ପୁତ୍ରେଣ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ।
ଭୀମଶ୍ଚ କେକଯାଶ୍ଚୈବ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-47-30 (40484)
ତେଷାଂ ଜବେନାପତତାଂ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ରଣେ ।
ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଂ ତ୍ରିଭିରାନର୍ଚ୍ଛତ୍ସାତ୍ଯକିଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ । 6-47-31 (40485)
ପୂର୍ଣାଯତବିସୃଷ୍ଟେନ କ୍ଷୁରେଣ ନିଶିତେନ ଚ।
ଧ୍ବଜମେକେନ ଚିଚ୍ଛେଦ ଭୀମସେନସ୍ଯ ପତ୍ରିଣା ॥ 6-47-32 (40486)
ଜାମ୍ବୂନଦମଯଃ ଶ୍ରୀମାନ୍କେସରୀ ସ ନରୋତ୍ତମ ।
ପପାତ ଭୀମସେନସ୍ଯ ଭୀଷ୍ମେଣ ମଥିତୋ ରଥାତ୍ ॥ 6-47-33 (40487)
ତତୋ ଭୀମସ୍ତ୍ରିଭିର୍ବିଦ୍ଧ୍ବା ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ରଣେ।
କୃପମେକେନ ବିବ୍ଯାଧ କୃତବର୍ମାଣମଷ୍ଟଭିଃ ॥ 6-47-34 (40488)
ପ୍ରଗୃହୀତାଗ୍ରହସ୍ତେକନ ବୈରାଟିରପି ଦନ୍ତିନା ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ରାଜାନଂ ମଦ୍ରାଧିପତିମୁତ୍ତରଃ ॥ 6-47-35 (40489)
ତସ୍ଯ ବାରଣରାଜସ୍ଯ ଜବେନାପତତୋ ରଥେ ।
ଶଲ୍ଯୋ ନିବାରଯାମାସ ବେଗମପ୍ରତିମଂ ଶରୈଃ । 6-47-36 (40490)
ତସ୍ଯ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସ ନାଗେନ୍ଦ୍ରୋ ବୃହତଃ ସାଧୁବାହିନଃ ।
ପଦା ଯୁଗମଧିଷ୍ଠାଯ ଜଘାନ ଚତୁରୋ ହଯାନ୍ ॥ 6-47-37 (40491)
ସ ହତାଶ୍ବେ ରଥେ ତିଷ୍ଠନ୍ମଦ୍ରାଧିପତିରାଯସୀମ୍ ।
ଉତ୍ତରାନ୍ତକରୀଂ ଶକ୍ତିଂ ଚିକ୍ଷେପ ଭୁଜଗୋପମାମ୍ ॥ 6-47-38 (40492)
ତଯା ଭିନ୍ନତନୁତ୍ରାଣଃ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ବିପୁଲଂ ତମଃ।
ସ ପପାତ ଗଜସ୍କନ୍ଧାତ୍ପରମୁକ୍ତାଙ୍କୁଶତୋମରଃ ॥ 6-47-39 (40493)
ଅସିମାଦାଯ ଶଲ୍ଯୋଽପି ଅବପ୍ଲୁତ୍ଯ ରଥୋତ୍ତମାତ୍।
ତସ୍ଯ ବାରଣରାଜସ୍ଯ ଚିଚ୍ଛେଦାଥ ମହାକରମ୍ ॥ 6-47-40 (40494)
ଭିନ୍ନମର୍ମା ଶରଶତୈଶ୍ଛିନ୍ନହସ୍ତଃ ସବାରଣଃ।
ଭୀମମାର୍ତସ୍ବରଂ କୃତ୍ବା ପପାତ ଚ ମମାର ଚ ॥ 6-47-41 (40495)
ଏତଦୀଦୃଶକଂ କୃତ୍ବା ମଦ୍ରରାଜୋ ନରାଧିପ ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ଭାସ୍ବରଂ କୃତବର୍ମଣଃ ॥ 6-47-42 (40496)
ଉତ୍ତରଂ ବୈ ହତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବୈରାଟିର୍ଭ୍ରାତରଂ ତଦା ।
କୃତବର୍ମଣା ଚ ସହିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶଲ୍ଯମବସ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-47-43 (40497)
ଶ୍ବେତଃ କ୍ରୋଧାତ୍ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ହବିଷା ହବ୍ଯବାଡିବ ।
ସ ବିସ୍ଫାର୍ଯ ମହଚ୍ଚାପଂ ଶକ୍ରଚାପୋପମଂ ବଲୀ ॥ 6-47-44 (40498)
ଅଭ୍ଯଧାବ଼ଞ୍ଜିଘାଂସନ୍ବୈ ଶଲ୍ଯଂ ମଦ୍ରାଧିପଂ ବଲୀ।
ମହତା ରଥବଂଶେନ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବାରିତଃ ॥ 6-47-45 (40499)
ମୁଞ୍ଚନ୍ବାଣମଯଂ ବର୍ଷଂ ପ୍ରାଯାଚ୍ଛଲ୍ଯରଥଂ ପ୍ରତି।
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମତ୍ତବାରଣବିକ୍ରମମ୍ ॥ 6-47-46 (40500)
ତାବକାନାଂ ରଥାଃ ସପ୍ତ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ।
ମଦ୍ରରାଜମଭୀପ୍ସନ୍ତୋ ମୃତ୍ଯୋର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରାନ୍ତରଂ ଗତମ୍ ॥ 6-47-47 (40501)
ବୃହଦ୍ବଲଶ୍ଚ କୌସଲ୍ଯୋ ଜଯତ୍ସେନଶ୍ଚ ମାଗଧଃ ।
ତଥା ରୁକ୍ମରଥୋ ରାଜଞ୍ଶଲ୍ଯପୁତ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-47-48 (40502)
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବାନ୍ତ୍ଯୌ କାମ୍ଭୋଜଶ୍ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣଃ ।
ବୃହତ୍କ୍ଷତ୍ରସ୍ଯ ଦାଯାଦଃ ସୈନ୍ଧବଶ୍ଚ ଜଯଦ୍ରଥଃ ॥ 6-47-49 (40503)
ନାନାବର୍ଣବିଚିତ୍ରାଣି ଧନୂଂଷି ଚ ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ବିସ୍ଫାରିତାନି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ତୋଯଦେଷ୍ବିବ ବିଦ୍ଯୁତଃ ॥ 6-47-50 (40504)
ତେ ତୁ ବାଣମଯଂ ବର୍ଷଂ ଶ୍ବେତମୂର୍ଧନ୍ଯପାତଯନ୍।
ନିଦାଘାନ୍ତେଽନିଲୋଦ୍ଧୂତା ମେଘା ଇବ ନଗେ ଜଲମ୍ ॥ 6-47-51 (40505)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ସପ୍ତଭଲ୍ଲୈଃ ସୁତେଜନୈଃ ।
ଧନୂଂଷି ତେଷାମାଚ୍ଛିଦ୍ଯ ମମର୍ଦ ପୃତନାପତିଃ ॥ 6-47-52 (40506)
ନିକୃତ୍ତାନ୍ଯେବ ତାନି ସ୍ମ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ ।
ତତସ୍ତେ ତୁ ନିମେଷାର୍ଧାତ୍ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯନ୍ଧନୂଂଷି ଚ ॥ 6-47-53 (40507)
ସପ୍ତ ଚୈବ ପୃଷତ୍କାଂଶ୍ଚ ଶ୍ବେତସ୍ଯୋପର୍ଯପାତଯନ୍।
ତତଃ ପୁନରମେଯାତ୍ମା ଭଲ୍ଲୈଃ ସପ୍ତଭିରାଶୁଗୈଃ ।
ନିଚକର୍ତ ମହାବାହୁସ୍ତେଷାଂ ଚାପାନି ଧନ୍ବିନାମ୍ ॥ 6-47-54 (40508)
ତେ ନିକୃତ୍ତମହାଚାପାସ୍ତ୍ବରମାଣା ମହାରଥାଃ ।
ରଥଶକ୍ତୀଃ ପରାମୃଶ୍ଯ ବିନେଦୁର୍ଭୈରବାନ୍ରବାନ୍ ॥ 6-47-55 (40509)
ଅନ୍ବଯୁର୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସପ୍ତ ଶ୍ବେତରଥଂ ପ୍ରତି।
ତତସ୍ତା ଜ୍ବଲିତାଃ ସପ୍ତ ମହେନ୍ଦ୍ରାଶନିନିଃସ୍ବନାଃ ॥ 6-47-56 (40510)
ଅପ୍ରାପ୍ତାଃ ସପ୍ତଭିର୍ଭଲ୍ଲୈଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ପରମାସ୍ତ୍ରବିତ୍। 6-47-57bତତଃ ସମାଦାଯ ଶରଂ ସର୍ବକାଯବିଦାରଣମ୍ ॥ 6-47-57 (40511)
ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶ୍ବେତୋ ରୁକ୍ମରଥଂ ପ୍ରତି।
ତସ୍ଯ ଦେହେ ନିପତିତୋ ବାଣୋ ବଜ୍ରାତିଗୋ ମହାନ୍ ॥ 6-47-58 (40512)
ତତୋ ରୁକ୍ମରଥୋ ରାଜନ୍ସାଯକେନ ଦୃଢାହତଃ ।
ନିଷସାଦ ରଥୋପସ୍ଥେ କଶ୍ମଲଂ ଚାବିଶନ୍ମହତ୍ ॥ 6-47-59 (40513)
ତଂ ବିସଂଜ୍ଞଂ ବିମନସଂ ତ୍ବରମାଣସ୍ତୁ ସାରଥିଃ ।
ଅପୋବାହ ନସଂଭ୍ରାନ୍ତଃ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-47-60 (40514)
ତତୋଽନ୍ଯାନ୍ଷଟ୍ ସମାଦାଯ ଶ୍ବେତୋ ହେମବିଭୂଷିତାନ୍ ।
ତେଷାଂ ଷଣ୍ମାଂ ମହାବାହୁର୍ଧ୍ବଜଶୀର୍ଷଣ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-47-61 (40515)
ହଯାଂଶ୍ଚ ତେଷାଂ ନିର୍ଭିଦ୍ଯ ସାରଥୀଂଶ୍ଚ ପରଂତପ ।
ଶରୈଶ୍ଚୈତାନ୍ସମାକୀର୍ଯ ପ୍ରାଯାଚ୍ଛଲ୍ଯରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-47-62 (40516)
ତତୋ ହଲହଲାଶବ୍ଦସ୍ତବ ସୈନ୍ଯେଷୁ ଭାରତ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସେନାପତିଂ ତୂର୍ଣଂ ଯାନ୍ତଂ ଶଲ୍ଯରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-47-63 (40517)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ତବ ପୁତ୍ରୋ ମହାବଲଃ ।
ବୃତସ୍ତୁ ସର୍ବସୈନ୍ଯେନ ପ୍ରାଯାଚ୍ଛ୍ବେତରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-47-64 (40518)
ମୃତ୍ଯୋରାସ୍ଯମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ମଦ୍ରରାଜମମୋଚଯତ୍ ।
ତତୋ ଯୁଦ୍ଧଂ ସମଭବତ୍ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-47-65 (40519)
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ବ୍ଯତିଷକ୍ତରଥଦ୍ବିପମ୍ ।
ସୌଭଦ୍ରେ ଭୀମସେନ ଚ ସାତ୍ଯକୌ ଚ ମହାରଥେ ॥ 6-47-66 (40520)
କୈକେଯେ ଚ ବିରାଟେ ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନେ ଚ ପାର୍ଷତେ ।
ଏତେଷୁ ନରସିଂହେଷୁ ଚେଦିମତ୍ସ୍ଯେଷୁ ଚୈବ ହ ।
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷାଣି କୁରୁବୃଦ୍ଧଃ ପିତାମହଃ ॥ ॥ 6-47-67 (40521)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପ୍ରଥମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ସପ୍ତଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-47-7 ପିଶଙ୍କୈଃ ପିଙ୍ଗଲୈଃ ॥ 6-47-8 କର୍ଣିକାରେଣ କର୍ଣିକାରଦ୍ରୁମୋପମେନ ॥ 6-47-9 ଅନୁରଥୈଃ ପାର୍ଷ୍ଣିଗୋପାଦିଭିଃ ॥ 6-47-11 ପୂର୍ଣଯତବିସୃଷ୍ଟେନ ଆକର୍ଣାକୃଷ୍ଟତ୍ଯକ୍ତେନ। ପ୍ରଣିହିତେନ ପ୍ରେରିତେନ ॥ 6-47-36 ରଥେ ରଥୋପରି ॥ 6-47-43 ବୈରାଟିଃ ଶଙ୍ଖଃ ॥ 6-47-47 ସପ୍ତଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 048
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.48. ଅଧ୍ଯାଯଃ 048
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଶ୍ବେତଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥ ଭୀଷ୍ମେଣ ଶ୍ବେତବଧଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-48-0 (40522)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-48-0x (4109)
ଏବଂ ଶ୍ବେତେ ମହେଷ୍ବାସେ ପ୍ରାପ୍ତେ ଶଲ୍ଯରଥଂ ପ୍ରତି।
କୁରବଃ ପାଣ୍ଡବେଯାଶ୍ଚ କିମକୁର୍ବତ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-48-1 (40523)
ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବଃ କିଂ ବା ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ପୃଚ୍ଛତଃ । 6-48-2 (40524)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ।
ରାଜଞ୍ଶତସହସ୍ରାଣି ତତଃ କ୍ଷତ୍ରିଯପୁଙ୍ଗବାଃ ॥ 6-48-2x (4110)
ଶ୍ବେତଂ ସେନାପତିଂ ଶୂରଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ମହାରଥାଃ ।
ରାଜ୍ଞୋ ବଲଂ ଦର୍ଶଯନ୍ତସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 6-48-3 (40525)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ତ୍ରାତୁମୈଚ୍ଛନ୍ମହାରଥାଃ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରଥଂ ହେମପରିଷ୍କୃତମ୍ ॥ 6-48-4 (40526)
ଜିଘାଂସନ୍ତଂ ଯୁଧାଂଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ତଦାସୀତ୍ତୁମୁଲଂ ମହତ୍ ।
ତତ୍ତେଽହଂ ସଂପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ମହାବୈଶସମଚ୍ଯୁତ ॥ 6-48-5 (40527)
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ଯଥା ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ।
ତତ୍ରାକରୋଦ୍ରଥୋପସ୍ଥାଞ୍ଶୂନ୍ଯାଞ୍ଶାନ୍ତନବୋ ବହୂନ୍ ॥ 6-48-6 (40528)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତଂ ମହଚ୍ଚକ୍ରେ ଶରୈରାର୍ଚ୍ଛଦ୍ରଥୋତ୍ତମାନ୍ ।
ସମାବୃଣୋଚ୍ଛରୈରର୍କମର୍କତୁଲ୍ଯପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-48-7 (40529)
ନୁଦନ୍ସମନ୍ତାତ୍ସମରେ ରବିରୁଦ୍ଯନ୍ଯଥା ତମଃ ।
ତେନାଜୌ ପ୍ରେଷିତା ରାଜଞ୍ଶରାଃ ଶତସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-48-8 (40530)
କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍ତକରାଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ମହାବେଗା ମହାବଲାଃ ।
ଶିରାଂସି ପାତଯାମାସୁର୍ବୀରାଣାଂ ଶତଶୋ ରଣେ ॥ 6-48-9 (40531)
ଗଜାନ୍କଣ୍ଟକସନ୍ନାହାନ୍ବଜ୍ରେଣେବ ଶିଲୋଚ୍ଚଯାନ୍ ।
ରଥା ରଥେଷୁ ସଂସକ୍ତା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-48-10 (40532)
ଏକେ ରଥଂ ପର୍ଯବହଂସ୍ତୁରଗାଃ ସତୁରଂଗମମ୍ ।
ଯୁବାନଂ ନିହତଂ ବୀରଂ ଲମ୍ବମାନଂ ସକାର୍ମୁକମ୍ ॥ 6-48-11 (40533)
ଉଦୀର୍ଣାଶ୍ଚ ହଯା ରାଜନ୍ବହନକ୍ତସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ହ।
ବଦ୍ଧସ୍ବଙ୍ଗନିଷଙ୍ଗାଶ୍ଚ ବିଧ୍ବସ୍ତଶିରସୋ ହତାଃ ॥ 6-48-12 (40534)
ଶତଶଃ ପତିତା ଭୂମୌ ବୀରଶଯ୍ଯାସୁ ଶେରତେ ।
ପରସ୍ପେରଣ ଧାବନ୍ତଃ ପତିତାଃ ପୁନରୁତ୍ଥିତାଃ ॥ 6-48-13 (40535)
ଉତ୍ଥାଯ ଚ ପ୍ରଧାବନ୍ତୋ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଯୁଦ୍ଧମବାପ୍ନୁବନ୍ ।
ପୀଡିତାଃ ପୁନରନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଲୁଠନ୍ତୋ ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 6-48-14 (40536)
ସଚାପାଃ ସନିଷଙ୍ଗାଶ୍ଚ ଜାତରୂପପରିଷ୍କୃତାଃ ।
ବିସ୍ରବ୍ଧହତବୀରାଶ୍ଚ ଶତଶଃ ପରିପୀଡିତାଃ ॥ 6-48-15 (40537)
ତେନତେନାଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ବିସୃଜନ୍ତଶ୍ଚ ଭାରତ ।
ମତ୍ତୋ ଗଜଃ ପର୍ଯବର୍ତଦ୍ଧଯାଂଶ୍ଚ ହତସାଦିନଃ ॥ 6-48-16 (40538)
ସରଥା ରଥିନଶ୍ଚାପି ବିମୃଦ୍ଗନ୍ତଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ସ୍ଯାନ୍ଦନାଦପତତ୍କଶ୍ଚିନ୍ନିହତୋଽନ୍ଯେନ ସାଯକୈଃ ॥ 6-48-17 (40539)
ହତସାରଥିରପ୍ଯୁଚ୍ଚୈଃ ପପାତ କାଷ୍ଠବଦ୍ରଥଃ ।
ଯୁଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ସଂଗ୍ରାମେ ବ୍ଯୂଢେ ରଜସି ଚୋତ୍ଥିତେ ॥ 6-48-18 (40540)
ଧନୁଃକୂଜିତବିଜ୍ଞାନଂ ତତ୍ରାସୀତ୍ପ୍ରତିଯୁଦ୍ଧ୍ଯତଃ।
ଗାତ୍ରସ୍ପର୍ଶେନ ଯୋଧାନାଂ ବ୍ଯଜ୍ଞାସ୍ତ ପରିପନ୍ଥିନମ୍ ॥ 6-48-19 (40541)
ଯୁଦ୍ଧ୍ଯମାନଂ ଶରୈ ରାଜନ୍ସିଞ୍ଜିନୀଧ୍ବଜିନୀରବାତ୍।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ବୀରସଂଶବ୍ଦୋ ନାଶ୍ରୂଯତ ଭଟୈଃ କୃତଃ ॥ 6-48-20 (40542)
ଶବ୍ଦାଯମାନେ ସଂଗ୍ରାମେ ପଟହେ କର୍ଣଦାରିଣି।
ଯୁଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ସଂଗ୍ରାମେ କୁର୍ବତଃ ପୌରୁଷଂ ସ୍ବକମ୍ ॥ 6-48-21 (40543)
ନାଶ୍ରୌଷଂ ନାମଗୋତ୍ରାଣି କୀର୍ତନଂ ଚ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଚାପଚ୍ଯୁତୈର୍ବାଣୈରାର୍ତାନାଂ ଯୁଧ୍ଯତାଂ ମୃଧେ ॥ 6-48-22 (40544)
ପରସ୍ପରେଷାଂ ବୀରାଣାଂ ମନାଂସି ସମକମ୍ପଯନ୍ ।
ତସ୍ମିନ୍ନତ୍ଯାକୁଲେ ଯୁଦ୍ଧେ ଦାରୁଣେ ରୋମହର୍ଷଣେ ॥ 6-48-23 (40545)
ପିତା ପୁତ୍ରଂ ଚ ସମରେ ନାଭିଜାନାତି କଶ୍ଚନ ।
ଚକ୍ରେ ଭଗ୍ନେ ଯୁଗେ ଚ୍ଛିନ୍ନେ ଏକଧୁର୍ଯେ ହଯେ ହତଃ ॥ 6-48-24 (40546)
ଆକ୍ଷିପ୍ତଃ ସ୍ଯନ୍ଦନାଦ୍ବୀରଃ ସମାରଥିରଜିହ୍ମଗୈଃ।
ଏବଂ ଚ ସମରେ ସର୍ବେ ବୀରାଶ୍ଚ ବିରଥୀକୃତାଃ ॥ 6-48-25 (40547)
ତେନ ତେନ ସ୍ମ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଧାବମାନାଃ ସମଂତତଃ ।
ଗଜୋ ହତଃ ଶିରଶ୍ଛିନ୍ନଂ ମର୍ମ ଭିନ୍ନଂ ହଯୋ ହତଃ ॥ 6-48-26 (40548)
ଅହତଃ କୋପି ନୈବାସୀଦ୍ଭୀଷ୍ମେ ନଘ୍ନତି ଶାତ୍ରବାନ୍ ।
ଶ୍ବେତଃ କୁରୂଣାମକରୋତ୍କ୍ଷଯଂ ତସ୍ମିନ୍ମହାହବେ ॥ 6-48-27 (40549)
ରାଜପୁତ୍ରାନ୍ରଥୋଦାରାନବଧୀଚ୍ଛତସଙ୍ଘଶଃ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ରଥିନାଂ ବାଣୈଃ ଶିରାଂସି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-48-28 (40550)
ସାଙ୍ଗଦା ବାହବଶ୍ଚୈବ ଧନୂଂଷି ଚ ସମଂତତଃ।
ରଥେଷାଂ ରଥଚକ୍ରାଣି ତୂଣୀରାଣି ଯୁଗାନି ଚ ॥ 6-48-29 (40551)
ଛତ୍ରାଣି ଚ ମହାର୍ହାଣି ପତାକାଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ।
ହଯୈଘାଶ୍ଚ ରଥୌଘାଶ୍ଚ ନରୌଘାଶ୍ଚୈବ ଭାରତ ॥ 6-48-30 (40552)
ବାରଣାଃ ଶତଶଶ୍ଚୈବ ହତାଃ ଶ୍ବେତେନ ଭାରତ ।
ବଯଂ ଶ୍ବେତଭଯାଦ୍ଭୀତା ବିହାଯ ରଥସତ୍ତମମ୍ ॥ 6-48-31 (40553)
ଅପଯାତାସ୍ତଥା ପଶ୍ଚାଦ୍ବିଭୁଂ ପଶ୍ଯାମ ଧୃଷ୍ଣବଃ ।
ଶରପାତମତିକ୍ରମ୍ଯ କୁରବଃ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 6-48-32 (40554)
ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଯୁଦ୍ଧେ ସ୍ଥିତାଃ ପଶ୍ଯାମ ସର୍ବଶଃ ।
ଅଦୀନୋ ଦୀନସମଯେ ଭୀଷ୍ମୋଽସ୍ମାକଂ ମହାହବେ ॥ 6-48-33 (40555)
ଏକସ୍ତସ୍ଥୌ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୋ ଗିରିର୍ମେରୁରିବାଚଲଃ।
ଆଦଦାନ ଇବ ପ୍ରାଣାନ୍ସବିତା ଶିଶିରାତ୍ଯଯେ ॥ 6-48-34 (40556)
ଗଭସ୍ତିଭିରିବାଦିତ୍ଯସ୍ତସ୍ଥୌ ଶରମରୀଚିମାନ୍।
ସ ମୁମୋଚ ମହେଷ୍ବାସଃ ଶରସଙ୍ଘାନନେକଶଃ ॥ 6-48-35 (40557)
ନିଘ୍ନନ୍ନମିତ୍ରାନ୍ସମରେ ବଜ୍ରପାଣିରିବାସୁରାନ୍ ।
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଭୀଷ୍ମେଣ ପ୍ରଜହୁସ୍ତଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-48-36 (40558)
ସ୍ବଯୂଥାଦିବ ତେ ଯୂଥାନ୍ମୁକ୍ତଂ ଭୂମିଷୁ ଦାରୁଣମ୍ ।
ତମେବମୁପଲକ୍ଷ୍ଯୈକୋ ହୃଷ୍ଟଃ ପୁଷ୍ଟଃ ପରଂତପ ॥ 6-48-37 (40559)
ଦୁର୍ଯୋଧନପ୍ରିଯେ ଯୁକ୍ତଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପରିଶୋଚଯନ୍।
ଜୀବିତଂ ଦୁସ୍ତ୍ଯଜଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଭଯଂ ଚ ସୁମହାହବେ ॥ 6-48-38 (40560)
ପାତଯାମାସ ସୈନ୍ଯାନି ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବିଶାଂପତେ ।
ପ୍ରହରନ୍ତମନୀକାନି ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ॥ 6-48-39 (40561)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସେନାପତିଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ତ୍ବରିତଃ ଶ୍ବେତମଭ୍ଯଯାତ୍।
ସ ଭୀଷ୍ମଂ ଶରଜାଲେନ ମହତା ସମବାକିରତ୍ ॥ 6-48-40 (40562)
ଶ୍ବେତଂ ଚାପି ତଥା ଭୀଷ୍ମଃ ଶରୌଘୈଃ ସମବାକିରତ୍ ।
ତୌ ବୃଷାବିବ ନର୍ଦନ୍ତୌ ମତ୍ତାବିବ ମହାଦ୍ବିପୌ ॥ 6-48-41 (40563)
ବ୍ଯାଘ୍ରାବିବ ସୁସଂରବ୍ଧାବନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଜଘ୍ନତୁଃ ।
ଅସ୍ତ୍ରୈରସ୍ତ୍ରାଣି ସଂବାର୍ଯ ତତସ୍ତୌ ପୁରୁଷର୍ଷଭୌ ॥ 6-48-42 (40564)
ଭୀଷ୍ମଃ ଶ୍ବେତଶ୍ଚ ଯୁଯୁଧେ ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣୌ ।
ଏକାହ୍ନା ନିର୍ଦହେଦ୍ଭୀଷ୍ମଃ ପାମ୍ଡବାନାମନୀକିନୀମ୍ ॥ 6-48-43 (40565)
ଶରୈଃ ପରମସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଯଦି ଶ୍ବେତୋ ନ ପାଲଯେତ୍।
ପିତାମହଂ ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶ୍ବେତୋ ବିମୁଖୀକୃତମ୍ ॥ 6-48-44 (40566)
ପ୍ରହର୍ଷଂ ପାଣ୍ଡବା ଜଗ୍ମୁଃ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ବିମନାଭବତ୍।
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାର୍ଥିବୈଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 6-48-45 (40567)
ସସୈନ୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବାନୀକମଭ୍ଯଦ୍ରବତ ସଂଯୁଗେ।
ଦୁର୍ମୁଖଃ କୃତବର୍ମା ଚ କୃପଃ ଶଲ୍ଯୋ ବିଶାଂପତିଃକ ॥ 6-48-46 (40568)
ଭୀଷ୍ମଂ ଜୁଗୁପୁରାସାଦ୍ଯ ତବ ପୁତ୍ରେଣ ନୋଦିତାଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ପାର୍ଥିବୈଃ ସର୍ବୈର୍ଦୁର୍ଯୋଧନପୁରୋଗମୈଃ ॥ 6-48-47 (40569)
ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକାନି ବଧ୍ଯମାନାନି ସଂଯୁଗେ।
ଶ୍ବେତୋ ଗାଙ୍ଗେଯମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-48-48 (40570)
ନାଶଯାମାସ ବେଗେନ ବାଯୁର୍ବୃକ୍ଷାନିବୌଜସା ।
ଦ୍ରାବଯିତ୍ବା ଚମୂଂ ରାଜନ୍ବୈରାଟିଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ ॥ 6-48-49 (40571)
ଆପତତ୍ସହସା ଭୂଯୋ ଯତ୍ର ଭୀଷ୍ମୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ ।
ତୌ ତତ୍ରୋପଗତୌ ରାଜଞ୍ଶରଦୀପ୍ତୌ ମହାବଲୌ ॥ 6-48-50 (40572)
ଅଯୁଧ୍ଯେତାଂ ମହାତ୍ମାନୌ ଯଥୋଭୌ ବୃତ୍ରବାସବୌ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ତୁ ମହାରାଜ ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣୌ ॥ 6-48-51 (40573)
ନିଗୃହ୍ଯ କାର୍ମୁକଂ ଶ୍ବେତୋ ଭୀଷ୍ମଂ ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତଭିଃ ।
ପରାକ୍ରମଂ ତତସ୍ତସ୍ଯ ପରାକ୍ରମ୍ଯ ପରାକ୍ରମୀ॥ 6-48-52 (40574)
ତରସା ବାରଯାମାସ ମତ୍ତୋ ମତ୍ତମିବ ଦ୍ବିପମ୍।
ଶ୍ବେତଃ ଶାନ୍ତନବଂ ଭୂଯଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-48-53 (40575)
ବିବ୍ଯାଧ ପ଼ଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍।
ତଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯଦ୍ଦଶଭିର୍ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା ॥ 6-48-54 (40576)
ସ ବିଦ୍ଧସ୍ତେନ ବଲବାନ୍ନାକମ୍ପତ ଯଥାଽଚଲଃ ।
ବୈରାଟିଃ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୃଶମାଯମ୍ଯ କାର୍ମୁକମ୍ ॥ 6-48-55 (40577)
ଆଜଘାନ ତତୋ ଭୀଷ୍ମଂ ଶ୍ବେତଃ କ୍ଷତ୍ରିଯନନ୍ଦନଃ।
ସଂପ୍ରହସ୍ଯ ତତ ଶ୍ବେତଃ ସୃକ୍କିଣୀ ପରିସଂଲିହନ୍ ॥ 6-48-56 (40578)
ଘନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ନବଭିର୍ଦଶଧା ଶରୈଃ ।
ସଂଧାଯ ବିଶିଖଂ ଚୈବ ଶରଂ ଲୋମପ୍ରବାହିନମ୍ ॥ 6-48-57 (40579)
ଉନ୍ମମାଥ ତତସ୍ତାଲଂ ଧ୍ବଜଶୀର୍ଷଂ ମହାତ୍ମନଃ ।
କେତୁଂ ନିପତିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ତନଯାସ୍ତବ ॥ 6-48-58 (40580)
ହତଂ ଭୀଷ୍ମମମନ୍ଯନ୍ତ ଶ୍ବେତସ୍ଯ ବଶମାଗତମ୍।
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚାପି ସଂହୃଷ୍ଟା ଦଧ୍ମୁଃ ଶଙ୍ଖାନ୍ମୁଦା ଯୁତାଃ ॥ 6-48-59 (40581)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପତିତଂ କେତୁଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାଲଂ ମହାତ୍ମନଃ ।
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନଃ କ୍ରୋଧାତ୍ସ୍ବମନୀକମନୋଦଯତ୍ ॥ 6-48-60 (40582)
ଯତ୍ତା ଭୀଷ୍ମଂ ପରୀପ୍ସଧ୍ବଂ ରକ୍ଷମାଣାଃ ସମଂତତଃ।
ମା ନଃ ପ୍ରପଶ୍ଯମାନାନାଂ ଶ୍ବେତାନ୍ମୃତ୍ଯୁମବାପ୍ସ୍ଯତି ॥ 6-48-61 (40583)
ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବଃ ଶୂରସ୍ତଥା ସତ୍ଯଂ ବ୍ରବୀମି ବଃ।
ରାଜ୍ଞସ୍ତୁ ବଚନଂ ଶ୍ରତ୍ବା ତ୍ବରମାଣା ମହାରଥାଃ ॥ 6-48-62 (40584)
ବଲେନ ଚତୁରଙ୍ଗେଣ ଗାଙ୍ଗେଯପ୍ରନ୍ବପାଲଯନ୍।
ବାହ୍ଲୀକଃ କୃତବର୍ମା ଚ ଶଲଃ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-48-63 (40585)
ଜଲସନ୍ଧୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ଚିତ୍ରସେନୋ ବିବିଂଶତିଃ।
ତ୍ବରମାଣାସ୍ତ୍ବରାକାଲେ ପରିବାର୍ଯ ସମଂତତଃ ॥ 6-48-64 (40586)
ଶସ୍ତ୍ରବୃଷ୍ଟିଂ ସୁତୁମୁଲାଂ ଶ୍ବେତସ୍ଯୋପର୍ଯପାତଯନ୍।
ତାନ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈସ୍ତ୍ବରମାଣୋ ମହାରଥଃ ॥ 6-48-65 (40587)
ଅବାରଯଦମେଯାତ୍ମା ଦର୍ଶଯନ୍ପାଣିଲାଘବମ୍ ।
ସ ନିବାର୍ଯ ତୁ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍କେସରୀ କୁଞ୍ଜରାବିବ ॥ 6-48-66 (40588)
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଧନୁରାଚ୍ଛିନତ୍।
ତତୋଽନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଯୁଧି ॥ 6-48-67 (40589)
ଶ୍ବେତଂ ବିବ୍ଯାଧ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କଙ୍କପତ୍ରୈଃ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ତତଃ ସେନାପତିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମଂ ବହୁଭିରାଯସୈଃ ॥ 6-48-68 (40590)
ବିବ୍ଯାଧ ସମରେ ରାଜନ୍ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ।
ତତଃ ପ୍ରବ୍ଯଥିତୋ ରାଜା ଭୀଷ୍ମଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିବାରିତମ୍ ॥ 6-48-69 (40591)
ପ୍ରବୀରଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ଶ୍ବେତେନ ଯୁଧି ବୈ ତଦା।
ନିଷ୍ଠାନକଶ୍ଚ ସୁମହାଂସ୍ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଚାଭବତ୍ ॥ 6-48-70 (40592)
ତଂ ବୀରଂ ବାରିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶ୍ବେତେନ ଶରବିକ୍ଷତମ୍ ।
ହତଂ ଶ୍ବେତେନ ମନ୍ଯନ୍ତେ ଶ୍ବେତସ୍ଯ ବଶମାଗତମ୍ ॥ 6-48-71 (40593)
ତତଃ କ୍ରୋଧବଶଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ଧ୍ବଜମୁନ୍ମତିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାଂ ଚ ସେନାଂ ନିବାରିତାମ୍ ॥ 6-48-72 (40594)
ଶ୍ବେତଂ ପ୍ରତି ମହାରାଜ ବ୍ଯସୃଜତ୍ପ୍ତାଯକାନ୍ବହୂନ୍ ।
ତାନାବାର୍ଯ ରଣେ ଶ୍ବେତୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରଥିନାଂ ବରଃ ॥ 6-48-73 (40595)
ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭଲ୍ଲେନ ପୁନରେବ ପିତୁସ୍ତବ।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ କାର୍ମୁକଂ ରାଜନ୍ଗାଙ୍ଗେଯଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ ॥ 6-48-74 (40596)
ଅନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ବିପୁଲଂ ବଲବତ୍ତରମ୍।
ତତ୍ର ସଂଧାଯ ବିପୁଲାନ୍ଭଲ୍ଲାନ୍ସପ୍ତ ଶିଲାଶିତାନ୍ ॥ 6-48-75 (40597)
ଚତୁର୍ଭିଶ୍ଚ ଜଘାନାଶ୍ବାଞ୍ଶ୍ବେତସ୍ଯ ପୃତନାପତେଃ ।
ଧ୍ବଜଂ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ତୁ ଚିଚ୍ଛେଦ ସପ୍ତମେନ ଚ ସାରଥେ ॥ 6-48-76 (40598)
ଶିରଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭଲ୍ଲେନ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋଽଲଘୁବିକ୍ରମଃ ।
ହତାଶ୍ବସୂତାତ୍ସୁ ରଥାଦବପ୍ଲୁତ୍ଯ ମହାବଲଃ ॥ 6-48-77 (40599)
ଅମର୍ଷବଶମାପନ୍ନୋ ବ୍ଯାକୁଲଃ ସମପଦ୍ଯତ ।
ବିରଥଂ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଶ୍ବେତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପିତାମହଃ ॥ 6-48-78 (40600)
ତାଡଯାମାସ ନିଶିତୈଃ ଶରସଙ୍ଘୈଃ ସମଂତତଃ ।
ସ ତାଡ୍ଯମାନଃ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଚାପଚ୍ଯୁତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-48-79 (40601)
ସ୍ବରଥେ ଧନୁରୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଶକ୍ତିଂ ଜଗ୍ରାହ କାଞ୍ଚନୀମ୍ ।
ତତଃ ଶକ୍ତିଂ ରଣେ ଶ୍ବେତୋ ଜଗ୍ରାହୋଗ୍ରଂ ମହାଭଯାମ୍ ॥ 6-48-80 (40602)
କାଲଦଣ୍ଡୋପମାଂ ଘୋରାଂ ମୃତ୍ଯୋର୍ଜିହ୍ବାମେବ ଶ୍ବସନ୍ ।
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚ ତଦା ଶ୍ବେତୋ ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ରଣେ ॥ 6-48-81 (40603)
ତିଷ୍ଠେଦାନୀଂ ସୁସଂରବ୍ଧଃ ପଶ୍ଯ ମାଂ ପୁରୁଷୋ ଭବ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହେଷ୍ବାସୋ ଭୀଷ୍ମଂ ଯୁଧି ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-48-82 (40604)
ତତଃ ଶକ୍ତିମମେଯାତ୍ମା ଚିକ୍ଷେପ ଭୁଜଗୋପମାମ୍।
ପାଣ୍ଡବାର୍ଥେ ପରାକ୍ରାନ୍ତସ୍ତବାନର୍ଥଂ ଚିକୀର୍ଷୁକଃ ॥ 6-48-83 (40605)
ହାହାକାରୋ ମହାନାସୀତ୍ପୁତ୍ରାଣାଂ ତେ ବିଶାଂପତେ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶକ୍ତିଂ ମହାଘୋରାଂ ମୃତ୍ଯୋର୍ଦଣ୍ଡସମପ୍ରଭାମ୍ ॥ 6-48-84 (40606)
ଶ୍ବେତସ୍ଯ କରନିର୍ମୁକ୍ତାଂ ନିର୍ମୁକ୍ତୋରଗସନ୍ନିଭାମ୍ ।
ଅପତତ୍ସହସା ରାଜନ୍ମହୋଲ୍କେବ ନଭସ୍ତଲାତ୍ ॥ 6-48-85 (40607)
ଜ୍ବଲନ୍ତୀମନ୍ତରିକ୍ଷେ ତାଂ ଜ୍ବାଲାଭିରିବ ସଂବୃତାମ୍ ।
ଅସଂଭ୍ରାନ୍ତସ୍ତଦା ରାଜନ୍ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ॥ 6-48-86 (40608)
ଅଷ୍ଟଭିର୍ନବଭିର୍ଭୀଷ୍ମଃ ଶକ୍ତିଂ ଚିଚ୍ଛେଦ ପତ୍ରିଭିଃ ।
ଉତ୍କୃଷ୍ଟହେମବିକୃତାଂ ନିକୃତାଂ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-48-87 (40609)
ଉଚ୍ଚୁକ୍ରୁଶୁସ୍ତତଃ ସର୍ବେ ତାବକା ଭରତର୍ଷଭ ।
ଶକ୍ତିଂ ବିନିହତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବୈରାଟିଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ ॥ 6-48-88 (40610)
କାଲୋପହତଚେତାସ୍ତୁ କର୍ତବକ୍ଯଂ ନାଭ୍ଯଜାନତ।
କ୍ରୋଧସଂମୂର୍ଚ୍ଛିତୋ ରାଜନ୍ବୈରାଟିଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ ॥ 6-48-89 (40611)
ଗଦାଂ ଜଗ୍ରାହ ସଂହୃଷ୍ଟୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ନିଧନଂ ପ୍ରତି।
କ୍ରୋଧେନ ରକ୍ତନଯନୋ ଦଣ୍ଡପାଣିରିବାନ୍ତକଃ ॥ 6-48-90 (40612)
ଭୀଷ୍ମଂ ସମିଦୁଦ୍ରାବ ଜଲୌଘ ଇବ ପର୍ବତମ୍।
ତସ୍ଯ ବେଗମସଂବାର୍ଯଂ ମତ୍ବା ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-48-91 (40613)
ପ୍ରହାରବିପ୍ରମୋକ୍ଷାର୍ଥଂ ସହସା ଧରଣୀଂଗତଃ।
ଶ୍ବେତଃ କ୍ରୋଧସମାବିଷ୍ଟୋ ଭ୍ରାମଯିତ୍ବା ତୁ ତାଂ ଗଦାମ୍ ॥ 6-48-92 (40614)
ରଥେ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଚିକ୍ଷେପ ଯଥା ଦେବୋ ଧନେଶ୍ବରଃ ।
ତଯା ଭୀଷ୍ମନିପାତିନ୍ଯା ସ ରଥୋ ଭସ୍ମସାତ୍କୃତଃ ॥ 6-48-93 (40615)
ସଧ୍ବଜଃ ସହ ସୂତେନ ସାଶ୍ବଃ ସଯୁଗବନ୍ଧୁରଃ ।
ବିରଥଂ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରଥୋତ୍ତମକାଃ ॥ 6-48-94 (40616)
ଅଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ସହିତାଃ ଶଲ୍ଯପ୍ରଭୃତଯୋ ରଥାଃ।
ତତୋଽନ୍ଯଂ ରଥମାସ୍ଥାଯ ଧନୁର୍ବିସ୍ଫାର୍ଯ ଦୁର୍ମନାଃ ॥ 6-48-95 (40617)
ଶନକୈରଭ୍ଯାଯାଚ୍ଛ୍ବେତଂ ଗାଙ୍ଗେଯଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ଭୀଷ୍ମଃ ଶୁଶ୍ରାବ ବିପୁଲାଂ ଗିରମ୍ ॥ 6-48-96 (40618)
ଆକାଶାଦୀରିତାଂ ଦିବ୍ଯାମାତ୍ମନୋ ହିତସଂଭବାମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଭୀଷ୍ମ ମହାବାହୋ ଶୀଘ୍ରଂ ଯତ୍ନଂ କୁରୁଷ୍ବ ବୈ ॥ 6-48-97 (40619)
ଏଷ ହ୍ଯସ୍ଯ ଜଯେ କାଲୋ ନିର୍ଦିଷ୍ଟୋ ବିଶ୍ବଯୋନିନା ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ଦେବଦୂତେନ ଭାଷିତମ୍ ॥ 6-48-98 (40620)
ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟମନା ଭୂତ୍ବା ବଧେ ତସ୍ଯ ମନୋ ଦଧେ ।
ବିରଥଂ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଶ୍ବେତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପଦାତିନମ୍ ॥ 6-48-99 (40621)
ସହିତାସ୍ତ୍ବଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ପରୀପ୍ସନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ।
ସାତ୍ଯକିର୍ଭୀମସେନଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-48-100 (40622)
କୈକେଯୋ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ଅଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଏତାନାପତତଃ ସର୍ବାନ୍ଦ୍ରୋଣଶଲ୍ଯକୃପୈଃ ସହ ॥ 6-48-101 (40623)
ଅବାରଯଦମେଯାତ୍ମା ବାରିବେଗାନିବାଚଲଃ ।
ସ ନିରୁଦ୍ଧେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ ॥ 6-48-102 (40624)
ଶ୍ବେତଃ ଖଙ୍ଗମଥାକୃଷ୍ଯ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଧନୁରାଚ୍ଛିନାତ୍।
ତଦପାସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଛିନ୍ନଂ ତ୍ବରମାଣଃ ପିତାମହଃ ॥ 6-48-103 (40625)
ଦେବଦୂତବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଧେ ତସ୍ଯ ମନୋ ଦଧେ ।
ତତଃ ପ୍ରଚରମାଣସ୍ତୁ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ॥ 6-48-104 (40626)
ଅନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ତ୍ବରମାଣୋ ମହାରଥଃ।
କ୍ଷଣେନ ସଜ୍ଯମକରୋଚ୍ଛକ୍ରଚାପସମପ୍ରଭମ୍ ॥ 6-48-105 (40627)
ପିତା ତେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶ୍ବେତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାରଥୈଃ ।
ବୃତଂ ତଂ ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ରୈର୍ଭୀମସେନପୁରୋଗମୈଃକ ॥ 6-48-106 (40628)
ଅଭ୍ଯବର୍ତତ ଗାଙ୍ଗେଯଃ ଶ୍ବେତଂ ସେନାପତିଂ ଦ୍ରୁତମ୍ ।
ଆପତନ୍ତଂ ତତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ଭୀମସେନଂ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-48-107 (40629)
ଆଜଘ୍ନେ ବିଶିଖୈଃ ଷଷ୍ଟ୍ଯା ସେନାନ୍ଯଂ ସ ମହାରଥଃ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଂ ଚ ସମରେ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ॥ 6-48-108 (40630)
ଆଜଘ୍ନେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତ୍ରିଭିଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ସାତ୍ଯକିଂ ଚ ଶତେନାଜୌ ଭରତାନାଂ ପିତାମହଃ ॥ 6-48-110aଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ଚ ବିଂଶତ୍ଯା କୈକେଯଂ ଚାପି ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ତାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍ମହେଷ୍ବାସାନ୍ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ॥ 6-48-109 (40631)
ବାରଯିତ୍ବା ଶରୈର୍ଘୋରୈଃ ଶ୍ବେତମେବାଭିଦୁଦ୍ରୁବେ।
ତତଃ ଶରଂ ମୃତ୍ଯୁସମଂ ଭାରସାଧନମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-48-111 (40632)
ବିକୃଷ୍ଯ ବଲବାନ୍ଭୀଷ୍ମଃ ସମାଧତ୍ତ ଦୁରାସଦମ୍।
ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣ ସୁସଂଯୁକ୍ତଂ ତଂ ଶରଂ ଲୋମବାହିନମ୍ ॥ 6-48-112 (40633)
ଦଦୃଶୁର୍ଦେବଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପିଶାଚୋରଗରାକ୍ଷସାଃ ।
ସ ତସ୍ଯ କବଚଂ ଭିତ୍ବା ହୃଦଯଂ ଚାମିତୌଜସଃ ॥ 6-48-113 (40634)
ଜଗାମ ଧରଣୀଂ ବାଣୋ ମହାଶନିରିବ ଜ୍ବଲନ୍।
ଅସ୍ତଂ ଗଚ୍ଛନ୍ଯଥାଽଽଦିତ୍ଯଃ ପ୍ରଭାପ୍ରାଦାଯ ସତ୍ବରଃ ॥ 6-48-114 (40635)
ଏବଂ ଜୀବିତମାଦାଯ ଶ୍ବେତଦେହାଞ୍ଜଗାମ ହ।
ତଂ ଭୀଷ୍ମେଣ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଂ ତଥା ବିନିହତଂ ଯୁଧି ॥ 6-48-115 (40636)
ପ୍ରପତନ୍ତମପଶ୍ଯାମ ଗିରେଃ ଶୃଙ୍ଗମିବ ଚ୍ଯୁତମ୍।
ଅଶୋଚନ୍ପାଣ୍ଡବାସ୍ତତ୍ର କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ॥ 6-48-116 (40637)
ପ୍ରହୃଷ୍ଟାଶ୍ଚ ସୁତାସ୍ତୁଭ୍ଯଂ କୁରବଶ୍ଚାପି ସର୍ବଶଃ । 6-48-117bତତୋ ଦୁଃଶାସନୋ ରାଜଞ୍ଶ୍ବେତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିପାତିତମ୍ ॥ 6-48-117 (40638)
ବାଦିତ୍ରନିନଦୈର୍ଘୋରୈର୍ନୃତ୍ଯତି ସ୍ମ ସମଂତତଃ ।
ତସ୍ମିନ୍ହତେ ମହେଷ୍ବାସେ ଭୀଷ୍ମେଣାହବଶୋଭିନା ॥ 6-48-118 (40639)
ପ୍ରାବେପନ୍ତ ମହେଷ୍ବାସାଃ ଶିଖଣ୍ଡିପ୍ରମୁଖା ରଥାଃ ।
ତତୋ ଧନଂଜଯୋ ରାଜନ୍ବାର୍ଷ୍ଣେଯଶ୍ଚାପି ସର୍ବଶଃ ॥ 6-48-119 (40640)
ଅବହାରଂ ଶନୈଶ୍ଚକ୍ରୁର୍ନିହତେ ବାହିନୀପତୌ।
ତତୋଽବହାରଃ ସୈନ୍ଯାନାଂ ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-48-120 (40641)
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ନର୍ଦତାଂ ଚ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ।
ପାର୍ଥା ବିମନସୋ ଭୂତ୍ବା ନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ମହାରଥାଃ ।
ଚିନ୍ତଯନ୍ତୋ ବଧଂ ଘୋରଂ ଦ୍ବୈରଥେନ ପରଂତପାଃ ॥ ॥ 6-48-121 (40642)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପ୍ରଥମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଅଷ୍ଟଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 049
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.49. ଅଧ୍ଯାଯଃ 049
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଶଙ୍ଖଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-49-0 (40643)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-49-0x (4111)
( ଶ୍ବେତେ ସେନାପତୌ ତାତ ସଂଗ୍ରମେ ନିହତେ ପରୈଃ।
କିମକୁର୍ବନ୍ମହେଷ୍ବାସାଃ ପାଞ୍ଚାଲାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ॥ 6-49-1 (40644)
ସେନାପତିଂ ସମାକର୍ଣ୍ଯ ଶ୍ବେତଂ ଯୁଧି ନିପାତିତମ୍ ।
ତଦର୍ଥଂ ଯତତାଂ ଚାପି ପରେଷାଂ ପ୍ରପଲାଯିନାମ୍ ॥ 6-49-2 (40645)
ମନଃ ପ୍ରୀଣାତି ମେ ବାକ୍ଯଂ ଜଯଂ ସଂଜଯ ଶ୍ରୃଣ୍ବତଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୁପାଯଂ ଚିନ୍ତଯନ୍ତଃ ସଞ୍ଜନାଃ ପ୍ରସ୍ରବନ୍ତି ମେ ॥ 6-49-3 (40646)
ସ ହି ବୀରୋଽନୁରକ୍ତଶ୍ଚ ବୃଦ୍ଧଃ କୁରୁପତିସ୍ତଦା ।
କୃତଂ ବୈରଂ ସଦା ତେନ ପିତୁଃ ପୁତ୍ରେଣ ଧୀମତା ॥ 6-49-4 (40647)
ତସ୍ଯୋଦ୍ବେଗଭଯାଚ୍ଚାପି ସଂଶ୍ରିତଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପୁରା ।
ସର୍ବଂ ବଲଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଦୁର୍ଗଂ ସଂଶ୍ରିତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି ॥ 6-49-5 (40648)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପ୍ରତାପେନ ଦୁର୍ଗଂ ଦେଶଂ ନିବେଶ୍ଯ ଚ ।
ସପତ୍ନାନ୍ସତତଂ ବାଧନ୍ନାର୍ଯବୃତ୍ତିମନୁଷ୍ଠିତଃ ॥ 6-49-6 (40649)
ଆଶ୍ଚର୍ଯଂ ବୈ ସଦା ତେଷାଂ ପୁରା ରାଜ୍ଞାଂ ସୁଦୁର୍ମତିଃ।
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ ଭକ୍ତଃ କଥଂ ସଞ୍ଜଯ ସୂଦିତଃ ॥) 6-49-7 (40650)
ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ତଃ ସଂମତଃ କ୍ଷୁଦ୍ରଃ ପୁତ୍ରୋ ମେ ପୁରୁଷାଧମଃ।
ନ ଯୁଦ୍ଧଂ ରୋଚଯେଦ୍ଭୀଷ୍ମୋ ନ ଚାଚାର୍ଯଃ କଥଂଚନ ॥ 6-49-8 (40651)
ନ କୃପୋ ନ ଚ ଗାନ୍ଧାରୀ ନାହଂ ସଞ୍ଜଯ ରୋଚଯେ ।
ନ ବାସୁଦେବୋ ବାର୍ଷ୍ଣେଯୋ ଧର୍ମରାଜଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-49-9 (40652)
ନ ଭୀମୋ ନାର୍ଜୁନଶ୍ଚୈବ ନ ଯମୌ ପୁରୁଷର୍ଷଭୌ ।
ବାର୍ଯମାଣୋ ମଯା ନିତ୍ଯଂ ଗାନ୍ଧାର୍ଯା ବିଦୁରେଣ ଚ ॥ 6-49-10 (40653)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ରାମେଣ ବ୍ଯାସେନ ଚ ମହାତ୍ମନା ।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ଯୁଧ୍ଯମାନୋ ନିତ୍ଯମେବ ହି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-49-11 (40654)
କର୍ଣସ୍ଯ ମତମାସ୍ଥାଯ ସୌବଲସ୍ଯ ଚ ପାପକୃତ୍ ।
ଦୁଃଶାସନସ୍ଯ ଚ ତଥା ପାଣ୍ଡବାନ୍ନାନ୍ବଚିନ୍ତଯତ୍ ॥ 6-49-12 (40655)
ତସ୍ଯାହଂ ବ୍ଯସନଂ ଘୋରଂ ମନ୍ଯେ ପ୍ରାପ୍ତଂ ତୁ ସଞ୍ଜଯ ।
ଶ୍ବେତସ୍ଯ ଚ ବିନାଶେନ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବିଜଯେନ ଚ ॥ 6-49-13 (40656)
ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କୃଷ୍ଣସହିତଃ ପାର୍ଥଃ କିମକରୋଦ୍ଯୁଧି ।
ଅର୍ଜୁନାଦ୍ଧି ଭଯଂ ଭୂଯସ୍ତନ୍ମେ ତାତ ନ ଶାମ୍ଯତି ॥ 6-49-14 (40657)
ସ ହି ଶୂରଶ୍ଚ କୌନ୍ତେଯଃ କ୍ଷିପ୍ରକାରୀ ଧନଂଜଯଃ ।
ମନ୍ଯେ ଶରୈଃ ଶରୀରାଣି ଶତ୍ରୂଣାଂ ପ୍ରମଥିଷ୍ଯତି ॥ 6-49-15 (40658)
ଐନ୍ଦ୍ରିମିନ୍ଦ୍ରାନୁଜସମଂ ମହେନ୍ଦ୍ରସଦୃଶଂ ବଲେ ।
ଅମୋଘକ୍ରୋଧସଂକଲ୍ପଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବଃ କିମଭୂନ୍ମନଃ ॥ 6-49-16 (40659)
ତଥୈବ ବେଦବିଚ୍ଛୂରୋ ଜ୍ବଲନାର୍କସମଦ୍ଯୁତିଃ ।
ଇନ୍ଦ୍ରାସ୍ତ୍ରବିଦମେଯାତ୍ମା ପ୍ରପତନ୍ସମିତିଂଜଯଃ ॥ 6-49-17 (40660)
ବଜ୍ରସଂସ୍ପର୍ଶରୂପାଣାମସ୍ତ୍ରାଣାଂ ଚ ପ୍ରଯୋଜକଃ ।
ସଖଙ୍ଗାକ୍ଷେପହସ୍ତସ୍ତୁ ଘୋଷଂ ଚକ୍ରେ ମହାରଥଃ ॥ 6-49-18 (40661)
ସ ସଞ୍ଜଯ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯାତ୍ମଜୋ ବଲୀ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଃ କିମକରୋଚ୍ଛ୍ବେତେ ଯୁଧି ନିପାତିତେ ॥ 6-49-19 (40662)
ପୁରା ଚୈବାପରାଧେନ ବଧେନ ଚ ଚମୂପତେଃ ।
ମନ୍ଯେ ମନଃ ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 6-49-20 (40663)
ତେଷାଂ କ୍ରୋଧଂ ଚିନ୍ତଯଂସ୍ତୁ ଅହଃସୁ ଚ ନିଶାସୁ ଚ ।
ନ ଶାନ୍ତିମଧିଗଚ୍ଛାମି ଦୁର୍ଯୋଦନକୃତେନ ହି ।
କଥଂ ଚାଭୂନ୍ମହାଯୁଦ୍ଧଂ ସର୍ବମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-49-21 (40664)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-49-22x (4112)
ଶ୍ରୃଣୁ ରାଜନ୍ସ୍ଥିରୋ ଭୂତ୍ବା ତବାପନଯନୋ ମହାନ୍ ।
ନ ଚ ଦୁର୍ଯୋଧନେ ଦୋଷମିମାମାଧାତୁମର୍ହସି ॥ 6-49-22 (40665)
ଗତୋଦକେ ସେତୁବନ୍ଧୋ ଯାଦୃକ୍ତାଦୃଙ୍ଭତିସ୍ତବ।
ସଂଦୀପ୍ତେ ଭବନେ ଯଦ୍ବତ୍କୂପସ୍ଯ ଖନନଂ ତଥା ॥ 6-49-23 (40666)
ଗତପୂର୍ବାହ୍ଣଭୂଯିଷ୍ଠେ ତସ୍ମିନ୍ନହନି ଦାରୁଣେ ।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ପୁନର୍ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 6-49-24 (40667)
ଶ୍ବେତଂ ତୁ ନିହତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିରାଟସ୍ଯ ଚମୂପତିମ୍ ।
କୃତବର୍ମଣା ଚ ସହିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶଲ୍ଯମବସ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-49-25 (40668)
ଶଙ୍ଖଃ କ୍ରୋଧାତ୍ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ହବିଷା ହବ୍ଯବାଡିବ ।
ସ ବିସ୍ଫାର୍ଯ ମହଚ୍ଚାପଂ ଶକ୍ରଚାପୋପମଂ ବଲୀ ॥ 6-49-26 (40669)
ଅଭ୍ଯଧାବଜ୍ଜିଘାଂସନ୍ବୈ ଶଲ୍ଯଂ ମଦ୍ରାଧିପଂ ଯୁଧି ।
ମହତା ରଥସଙ୍ଘେନ ସମନ୍ତାତ୍ପରିରକ୍ଷିତଃ ॥ 6-49-27 (40670)
ସୃଜନ୍ବାଣମଯଂ ବର୍ଷଂ ପ୍ରାଯାଚ୍ଛଲ୍ଯରଥଂ ପ୍ରତି।
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମତ୍ତବାରଣବିକ୍ରମମ୍ ॥ 6-49-28 (40671)
ତାବକାନାଂ ରଥାଃ ସପ୍ତ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ।
ମଦ୍ରରାଜଂ ପରୀପ୍ସନ୍ତୋ ମୃତ୍ଯୋର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରାନ୍ତରଂ ଗତମ୍ ॥ 6-49-29 (40672)
ବୃହଦ୍ବଲଶ୍ଚ କୌସଲ୍ଯୋ ଜଯତ୍ସେନଶ୍ଚ ମାଗଧଃ।
ତଥା ରୁକ୍ମରଥୋ ରାଜନ୍ପୁତ୍ରଃ ଶଲ୍ଯସ୍ଯ ମାନିତଃ ॥ 6-49-30 (40673)
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ କାମ୍ଭୋଜଶ୍ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣଃକ ।
ବୃହତ୍କ୍ଷତ୍ରସ୍ଯ ଦାଯାଦଃ ସୈନ୍ଧବଶ୍ଚ ଜଯଦ୍ରଥଃ ॥ 6-49-31 (40674)
ନାନାଧାତୁବିଚିତ୍ରାଣି କାର୍ମୁକାଣି ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ବିସ୍ଫାରିତାନ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ତୋଯଦେଷ୍ବିବ ବିଦ୍ଯୁତଃ ॥ 6-49-32 (40675)
ତେ ତୁ ବାଣମଯଂ ବର୍ଷଂ ଶଙ୍ଖମୂର୍ଧ୍ନିଂ ନ୍ଯପାତଯନ୍ ।
ନିଦାଘାନ୍ତେଽନିଲୋଦ୍ଧୃତା ମେଘା ଇବ ନଗେ ଜଲମ୍ ॥ 6-49-33 (40676)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ସପ୍ତଭଲ୍ଲୈଃ ସୁତେଜନୈଃ ।
ଧନୂଂଷି ତେଷାମାଚ୍ଛିଦ୍ଯ ନନର୍ଦ ପୃତନାପତିଃ ॥ 6-49-34 (40677)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ମହାବାହୁର୍ବିନଦ୍ଯ ଜଲଦୋ ଯଥା।
ତାଲମାତ୍ରଂ ଧନୁର୍ଗୃହ୍ଯ ଶଙ୍ଖମଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ରଣେ ॥ 6-49-35 (40678)
ତମୁଦ୍ଯନ୍ତମୁଦୀକ୍ଷ୍ଯାଥ ମହେଷ୍ବାସଂ ମହାବଲମ୍ ।
ସଂତ୍ରସ୍ତା ପାଣ୍ଡବୀ ସେନା ବାତବେଗହତେବ ନୌଃ ॥ 6-49-36 (40679)
ତତୋଽର୍ଜୁନଃ ସଂତ୍ବରିତଃ ଶଙ୍ଖସ୍ଯାସୀତ୍ପୁରଃସରଃ ।
ଭୀଷ୍ମାଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯୋଽଯମଦ୍ଯେତି ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 6-49-37 (40680)
ହାହାକାରୋ ମହାନାସୀଦ୍ଯୋଧାନାଂ ଯୁଧି ଯୁଧ୍ଯତାମ୍ ।
ତେଜସ୍ତେଜସି ସଂପୃକ୍ତମିତ୍ଯେବଂ ବିସ୍ମଯଂ ଯଯୁଃ ॥ 6-49-38 (40681)
ଅଥ ଶଲ୍ଯୋ ଗଦାପାଣିରବତୀର୍ଯ ମହାରଥାତ୍ ।
ଶଙ୍ଖସ୍ଯ ଚତୁରୋ ବାହାନହନଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-49-39 (40682)
ସ ହତାଶ୍ବାଦ୍ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ଖଙ୍ଗମାଦାଯ ବିଦ୍ରୁତଃ ।
ବୀଭତ୍ସୋଶ୍ଚ ରଥଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ପୁନଃ ଶାନ୍ତିମବିନ୍ଦତ ॥ 6-49-40 (40683)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମରଥାତ୍ତୂର୍ଣମୁତ୍ପତନ୍ତି ପତତ୍ରିଣଃ ।
ଯୈରନ୍ତରୀକ୍ଷଂ ଭୂମିଶ୍ଚ ସର୍ବତଃ ସମବସ୍ତୃତା ॥ 6-49-41 (40684)
ପଞ୍ଚାଲାନଥ ମତ୍ସ୍ଯାଂଶ୍ଚ କେକଯାଂଶ୍ଚ ପ୍ରଭଦ୍ରକାନ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରହରତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପାତଯାମାସ ପତ୍ରିଭିଃ ॥ 6-49-42 (40685)
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ସମରେ ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡବଂ ସବ୍ଯସାଚିନମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଂ ଦ୍ରୁପଦଂ ସେନଯା ବୃତମ୍ ॥ 6-49-43 (40686)
ପ୍ରିଯଂ ସଂବନ୍ଧିନଂ ରାଜଞ୍ଶରାନବକିରନ୍ବହୂନ୍ ।
ଅଗ୍ନିନେବ ପ୍ରଦଗ୍ଧାନି ବନାନି ଶିଶିରାତ୍ଯଯେ ॥ 6-49-44 (40687)
ଶରଦଗ୍ଧାନ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସୈନ୍ଯାନି ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ହ।
ଅତ୍ଯତିଷ୍ଠଦ୍ରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ବିଧୂମ ଇବ ପାବକଃ ॥ 6-49-45 (40688)
ମଧ୍ଯନ୍ଦିନେ ଯଥାଽଽଦିତ୍ଯଂ ତପନ୍ତମିବ ତେଜସା।
ନ ଶେକୁଃ ପାଣ୍ଡବେଯସ୍ଯ ଯୋଧା ଭୀଷ୍ମଂ ନିରୀକ୍ଷିତୁମ୍ ॥ 6-49-46 (40689)
ବୀକ୍ଷାଂଚକ୍ରୁଃ ସମଂତାତ୍ତେ ପାଣ୍ଡବା ଭଯପୀଡିତାଃ ।
ତ୍ରାତାରଂ ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତ ଗାବଃ ଶୀତାର୍ଦିତା ଇବ ॥ 6-49-47 (40690)
ସା ତୁ ଯୌଧିଷ୍ଠିରୀ ସେନା ଗାଙ୍ଗେଯଶରପୀଡିତା ।
ସିଂହେନେବ ବିନିର୍ଭିନ୍ନା ଶୁକ୍ଲା ଗୌରିବ ଗୋପତେଃ ॥ 6-49-48 (40691)
ହତେ ବିପ୍ରୁଦ୍ରୁତେ ସୈନ୍ଯେ ନିରୁତ୍ସାହେ ବିମର୍ଦିତେ।
ହାହାକାରୋ ମହାନାସୀତ୍ପାଣ୍ଡୁସୈନ୍ଯେଷୁ ଭାରତ ॥ 6-49-49 (40692)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ନିତ୍ଯଂ ମଣ୍ଡଲକାର୍ମୁକଃ ।
ମୁମୋଚ ବାଣାନ୍ଦୀପ୍ତାଗ୍ରାନହୀନାଶୀବିଷାନିବ ॥ 6-49-50 (40693)
ଶରୈରେକାଯନୀକୁର୍ବନ୍ଦିଶଃ ସର୍ବା ଯତବ୍ରତଃ।
ଜଘାନ ପାଣ୍ଡବରଥାନାଦିଶ୍ଯାଦିଶ୍ଯ ଭାରତ ॥ 6-49-51 (40694)
ତତଃ ସୈନ୍ଯେଷୁ ଭଗ୍ନେଷୁ ମଥିତେଷୁ ଚ ସର୍ବଶଃ ।
ପ୍ରାପ୍ତେ ଚାସ୍ତଂ ଦିନକରେ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ ॥ 6-49-52 (40695)
ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ସମୁଦୀର୍ଯନ୍ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥା ମହାହବେ ।
ଅବହାରମକୁର୍ବନ୍ତ ସୈନ୍ଯାନାଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ ॥ 6-49-53 (40696)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପ୍ରଥମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକୋନପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ॥ ଇତି ପ୍ରଥମଦିବସଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-49-51 ଏକାଯନୀକୁର୍ବନ୍ ଏକମାର୍ଗାଃ କୁର୍ବନ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 050
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.50. ଅଧ୍ଯାଯଃ 050
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନେନ କ୍ରୌଞ୍ଚବ୍ଯୂହନିର୍ମାଣମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-50-0 (40697)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-50-0x (4113)
କୃତେଽବହାରେ ସୈନ୍ଯାନାଂ ପ୍ରଥମେ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଭୀଷ୍ମେ ଚ ଯୁଦ୍ଧସଂରବ୍ଧେ ହୃଷ୍ଟେ ଦୁର୍ଯୋଧନେ ତଥା ॥ 6-50-1 (40698)
ଧର୍ମରାଜସ୍ତତସ୍ତୂର୍ଣମଭିଗମ୍ଯ ଜନାର୍ଦନମ୍ ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଃ ସର୍ବୈଃ ସର୍ବୈଶ୍ଚୈବ ଜନେଶ୍ବରୈଃ ॥ 6-50-2 (40699)
ଶୁଚା ପରମଯା ଯୁକ୍ତଶ୍ଚିନ୍ତଯାନଃ ପରାଜଯମ୍।
ବାର୍ଷ୍ଣେଯମବ୍ରବୀଦ୍ରଜାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବିକ୍ରମମ୍ ॥ 6-50-3 (40700)
କୃଷ୍ଣ ପଶ୍ଯ ମହେଷ୍ବାସଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଭୀମପରାକ୍ରମମ୍ ।
ଶରୈର୍ଦହନ୍ତଂ ସୈନ୍ଯଂ ମେ ଗ୍ରୀଷ୍ମେ କକ୍ଷମିବାନଲମ୍ ॥ 6-50-4 (40701)
କଥମେନଂ ମହାତ୍ମାନଂ ଶକ୍ଷ୍ଯାମଃ ପ୍ରତିବୀକ୍ଷିତୁମ୍ ।
ଲେଲିହ୍ଯମାନଂ ସୈନ୍ଯଂ ମେ ହବିଷ୍ମନ୍ତମିବାନଲମ୍ ॥ 6-50-5 (40702)
ଏତଂ ହି ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ଧନୁଷ୍ମନ୍ତଂ ମହାବଲମ୍ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିପ୍ରଦ୍ରୁର୍ତ ସୈନ୍ଯଂ ସମରେ ମାର୍ଗଣାହତମ୍ ॥ 6-50-6 (40703)
ଶକ୍ଯୋ ଜେତୁଂ ଯମଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବଜ୍ରପାଣିଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ।
ବରୁଣଃ ପାଶଭୃଦ୍ବାପି କୁବେରୋ ବା ଗଦାଧରଃ ॥ 6-50-7 (40704)
ନ ତୁ ଭୀଷ୍ମୋ ମହାଜେତାଃ ଶକ୍ଯୋ ଜେତୁଂ ମହାବଲଃ ।
ସୋଽହମେବଂ ଗତେ ମଗ୍ନୋ ଭୀଷ୍ମାଗାଧଜଲେଽପ୍ଲୁବେ ॥ 6-50-8 (40705)
ଆତ୍ମନୋ ବୁଦ୍ଧିଦୌର୍ବଲ୍ଯାଦ୍ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ କେଶବ ।
ବନଂ ଯାତ୍ସାମି ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ଶ୍ରେଯୋ ମେ ତତ୍ର ଜୀବିତୁମ୍ ॥ 6-50-9 (40706)
ନ ତ୍ବେତାନ୍ପୃଥିବୀପାଲାନ୍ଦାତୁଂ ଭୀଷ୍ମାଯ ମୃତ୍ଯବେ ।
କ୍ଷପଯିଷ୍ଯତି ସେନାଂ ମେ କୃଷ୍ଣ ଭୀଷ୍ମୋ ମହାସ୍ତ୍ରବିତ୍ ॥ 6-50-10 (40707)
ଯଥାଽନଲଂ ପ୍ରଜ୍ବଲିତଂ ପତଙ୍ଗାଃ ସମଭିଦ୍ରୁତାଃ ।
ବିନାଶାଯୋପଗଚ୍ଛନ୍ତି ତଥା ମେ ସନିକୋ ଜନଃ ॥ 6-50-11 (40708)
କ୍ଷଯଂ ନୀତୋଽସ୍ମି ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ରାଜ୍ଯହେତୋଃ ପରାକ୍ରମୀ ।
ଭ୍ରାତଶ୍ଚୈବ ମେ ବୀରାଃ କର୍ଶିତାଃ ଶରପୀଡିତାଃ ॥ 6-50-12 (40709)
ମତ୍କୃତେ ଭ୍ରାତୃହାର୍ଦେନ ରାଜ୍ଯାଦ୍ଭ୍ରଷ୍ଟାସ୍ତଥା ସୁଖାତ୍।
ଜୀବିତଂ ବହୁମନ୍ଯେଽହଂ ଜୀବିତଂ ହ୍ଯଦ୍ଯ ଦୁର୍ଲଭମ୍ ॥ 6-50-13 (40710)
ଜୀବିତସ୍ଯ ଚ ଶେଷେଣ ତପସ୍ତପ୍ସ୍ଯାମି ଦୁଶ୍ଚରମ୍ ।
ନ ଘାତଯିଷ୍ଯାମି ରଣେ ମିତ୍ରାଣୀମାନି କେଶବ ॥ 6-50-14 (40711)
ରଥାନ୍ମେ ବହୁସାହସ୍ରାନ୍ଦିବ୍ଯୈରସ୍ତ୍ରୈର୍ମହାବଲଃ ।
ଘାତଯତ୍ଯନିଶଂ ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରବରାଣାଂ ପ୍ରହାରିଣାମ୍ ॥ 6-50-15 (40712)
କିଂ ନୁ କୃତ୍ବା ହିତଂ ମେ ସ୍ଯାଦ୍ବ୍ରୂହି ମାଧବ ମାଚିରମ୍ ।
ମଧ୍ଯସ୍ଥମିବ ପଶ୍ଯାମି ସମରେ ସବ୍ଯସାଚିନମ୍ ॥ 6-50-16 (40713)
ଏକୋ ଭୀମଃ ପରଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ଯୁଧ୍ଯତ୍ଯେବ ମହାଭୁଜଃ ।
କେବଲଂ ବାହୁବୀର୍ଯେଣ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମମନୁସ୍ମରନ୍ ॥ 6-50-17 (40714)
ଗଦଯା ବୀରଘାତିନ୍ଯା ଯଥୋତ୍ସାହଂ ମହାମନାଃ ।
କରୋତ୍ଯସୁକରଂ କର୍ମ ରଥାଶ୍ବନରପଙ୍କ୍ତିଷୁ ॥ 6-50-18 (40715)
ନାଲମେଷ କ୍ଷଯଂ କର୍ତୁଂ ପରସୈନ୍ଯସ୍ଯ ମାରିଷ ।
ଆର୍ଜବେନୈବ ଯୁଦ୍ଧେନ ବୀର ବର୍ଷଶତୈରପି ॥ 6-50-19 (40716)
ଏକୋଽସ୍ତ୍ରବିତ୍ସଖା ତେଽଯଂ ସୋଽପ୍ଯସ୍ମାନ୍ସମୁପେକ୍ଷତେ ।
ନିର୍ଦହ୍ଯମାନାନ୍ଭୀଷ୍ମେଣ ଦ୍ରୋଣେନ ଚ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-50-20 (40717)
ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଧକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍ସର୍ବାନ୍ପ୍ରଯୁକ୍ତାନି ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 6-50-21 (40718)
କୃଷ୍ଣ ଭୀଷ୍ମଃ ସୁସଂରବ୍ଧଃ ସହିତଃ ସର୍ବପାର୍ଥିବୈଃ ।
କ୍ଷପଯିଷ୍ଯତି ନୋ ନୂନଂ ଯାଦୃଶୋଽସ୍ଯ ପରାକ୍ରମଃ ॥ 6-50-22 (40719)
ସ ତ୍ବଂ ପଶ୍ଯ ମହାଭାଗ ଯୋଗେଶ୍ବର ମହାରଥମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଯଃ ଶମଯେତ୍ସଂଖ୍ଯେ ଦାବାଗ୍ନିଂ ଜଲଦୋ ଯଥା ॥ 6-50-23 (40720)
ତବ ପ୍ରସାଦାଦ୍ଗୋବିନ୍ଦ ପାଣ୍ଡବା ନିହତଦ୍ବିଷଃ ।
ସ୍ବରାଜ୍ଯମନୁସଂପ୍ରାପ୍ତା ମୋଦିଷ୍ଯନ୍ତେ ସବାନ୍ଧବାଃ ॥ 6-50-24 (40721)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତଃ ପାର୍ଥୋ ଧ୍ଯାନ୍ନାସ୍ତେ ମହାମନାଃ ।
ଚିରମନ୍ତର୍ମନା ଭୂତ୍ବା ଶୋକୋପହତଚେତନଃ ॥ 6-50-25 (40722)
ଶୋକାର୍ତଂ ତମଥୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଦୁଃଖୋପହତଚେତସମ୍ ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ତତ୍ର ଗୋବିନ୍ଦୋ ହର୍ଷଯନ୍ସର୍ବପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-50-27aମାଶୁଚୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଟ ନ ତ୍ବଂ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି ।
ଯସ୍ଯ ତେ ଭ୍ରାତରଃ ଶୂରାଃ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଧନ୍ବିନଃକ ॥ 6-50-26 (40723)
ଅହଂ ଚ ପ୍ରିଯକୃଦ୍ରାଜନ୍ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାଯଶାଃ ।
ବିରାଟଦ୍ରୁପଦୌ ଚେମୌ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-50-28 (40724)
ତଥୈବ ସବଲାଶ୍ଚେମେ ରାଜାନୋ ରାଜସତ୍ତମ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତେ ତ୍ବଦ୍ଭକ୍ତାଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-50-29 (40725)
ଏଷ ତେ ପାର୍ଷତୋ ନିତ୍ଯଂ ହିତକାମଃ ପ୍ରିଯେ ରତଃ ।
ସୈନାପତ୍ଯମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-50-30 (40726)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ଚ ମହାବାହୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ନିଧନଂ କିଲ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତତୋ ଧର୍ମୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ମହାରଥମ୍ ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ସମିତୌ ତସ୍ଯାଂ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ଶ୍ରୃଣ୍ବତଃ ॥ 6-50-31 (40727)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନ ନିବୋଧେଦଂ ଯତ୍ତ୍ବାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ମାରିଷ।
ନାତିକ୍ରମ୍ଯଂ ଭବେତ୍ତଚ୍ଚ ବଚନଂ ମମ ଭାଷିତମ୍ ॥ 6-50-32 (40728)
ଭବାନ୍ସେନାପତିର୍ମହ୍ଯଂ ବାସୁଦେବେନ ସଂମିତଃ।
କାର୍ତିକେଯୋ ଯଥା ନିତ୍ଯଂ ଦେବାନାମଭବତ୍ପୁରା ॥ 6-50-33 (40729)
ତଥା ତ୍ବମପି ପାଣ୍ଡୂନାଂ ସେନାନୀଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ସ ତ୍ବଂ ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲ ବିକ୍ରମ୍ଯ ଜହି କୌରବାନ୍ ॥ 6-50-34 (40730)
ଅହଂ ଚ ତେଽନୁଯାସ୍ଯାମି ଭୀମଃ କୃଷ୍ଣଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ସହିତୌ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ଦଂଶିତାଃ ॥ 6-50-35 (40731)
ଯେ ଚାନ୍ଯେ ପୃଥିବୀପାଲାଃ ପ୍ରଧାନାଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ।
ତତ ଉଦ୍ଧର୍ଷଯନ୍ସର୍ବାନ୍ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽଭ୍ଯଭାଷତ ॥ 6-50-36 (40732)
ଅହଂ ଦ୍ରୋଣାନ୍ତକଃ ପାର୍ଥ ବିହିତଃ ଶମ୍ଭୁନା ପୁରା।
ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ କୃପଂ ଦ୍ରୋଣଂ ତଥା ଶଲ୍ଯଂ ଜଯଦ୍ରଥମ୍ ॥ 6-50-37 (40733)
ସର୍ବାନଦ୍ଯ ରଣେ ଦୃପ୍ତାନ୍ପ୍ରତିଯୋତ୍ସ୍ଯାମି ପାର୍ଥିବ ।
ଅଥୋତ୍କ୍ରୁଷ୍ଟଂ ମହେଷ୍ବାସୈଃ ପାଣ୍ଡବୈର୍ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦୈଃ ॥ 6-50-38 (40734)
ସମୁଦ୍ଯତେ ପାର୍ଥିବେନ୍ଦ୍ରେ ପାର୍ଷତେ ଶତ୍ରୁସୂଦନେ ।
ତମବ୍ରବୀତ୍ତତଃ ପାର୍ଥଃ ପାର୍ଷତଂ ପୃତନାପତିମ୍ ॥ 6-50-39 (40735)
ବ୍ଯୂହଃ କ୍ରୌଞ୍ଚାରୁଣୋ ନାମ ସର୍ବଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣଃ ।
ଯଂ ବୃହସ୍ପତିରିନ୍ଦ୍ରାଯ ତଦା ଦେବାସୁରେଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-50-40 (40736)
ତଂ ଯଥାବତ୍ପ୍ରତିବ୍ଯୂହଂ ପରାନୀକବିନାଶନମ୍ ।
ଅଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବଂ ରାଜାନଃ ପଶ୍ଯନ୍ତୁ କୁରୁଭିଃ ସହ ॥ 6-50-41 (40737)
ଯଥୋକ୍ତଃ ସ ନୃଦେବେନ ବିଷ୍ଣୁର୍ବଜ୍ରଭୃତା ଯଥା।
ପ୍ରଭାତେ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାମଗ୍ରେ ଚକ୍ରେ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ॥ 6-50-42 (40738)
ଆଦିତ୍ଯପଥଗଃ କେତୁସ୍ତସ୍ଯାଦ୍ଭୁତମନୋରମଃ ।
ଶାସନାତ୍ପୁରୁହୂତସ୍ଯ ନିର୍ମିତୋ ବିଶ୍ବକର୍ମଣା ॥ 6-50-43 (40739)
ଇନ୍ଦ୍ରାଯୁଧସବର୍ଣାଭିଃ ପତାକାଭିରଲଙ୍କୃତଃ । 6-50-44bଆକାଶଗ ଇବାକାଶେ ଗନ୍ଧର୍ବନଗରୋପମଃ ॥ 6-50-44 (40740)
ନୃତ୍ଯମାନ ଇବାଭାତି ରଥଚର୍ଯାସୁ ମାରିଷ ।
ତେନ ରତ୍ନବତା ପାର୍ଥଃ ସ ଚ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନା ॥ 6-50-45 (40741)
ବଭୂବ ପରମୋପେତଃ ସୁମେରୁରିବ ଭାନୁନା ।
ଶିରୋଭୂଦ୍ଦ୍ରୁପଦୋ ରାଜା ମହତ୍ଯା ସେନଯା ବୃତଃ ॥ 6-50-46 (40742)
କୁନ୍ତିଭୋଜଶ୍ଚ ଚୈଦ୍ଯଶ୍ଚ ଚକ୍ଷୁର୍ଭ୍ଯାଂ ତୌ ଜନେଶ୍ବରୌ ।
ଦାଶାର୍ଣକାଃ ପ୍ରଭଦ୍ରାଶ୍ଚ ଦାଶେରକଗଣୈଃ ସହ ॥ 6-50-47 (40743)
ଅନୂପକାଃ କିରାତାଶ୍ଚ ଗ୍ରୀବାଯାଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ପଟଚ୍ଚରୈଶ୍ଚ ପୌଣ୍ଡ୍ରୈଶ୍ଚ ରାଜନ୍ପୌରବକୈସ୍ତଥା ॥ 6-50-48 (40744)
ନିଷାଦୈଃ ସହିତଶ୍ଚାପି ପୃଷ୍ଠମାସୀଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ପକ୍ଷୌ ତୁ ଭୀମସେନଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-50-49 (40745)
ଦ୍ରୌପଦେଯାଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ପିଶାଚା ଦାରଦାଶ୍ଚୈବ ପୁଣ୍ଡ୍ରାଃ କୁଣ୍ଡୀବିଷୈଃ ସହ ॥ 6-50-50 (40746)
ମାରୁତା ଧେନୁକାଶ୍ଚୈବ ତଂଗମାଃ ପରତଂଗଣାଃ ।
ବାହ୍ଲିକାସ୍ତିତ୍ତିରାଶ୍ଚୈବ ଚୋଲାଃ ପାଣ୍ଡ୍ଯାଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-50-51 (40747)
ଏତେ ଜନପଦା ରାଜନ୍ଦକ୍ଷିଣଂ ପକ୍ଷମାଶ୍ରିତାଃ ।
ଅଗ୍ନିବେଶାସ୍ତୁଦ୍ଦୁଣ୍ଡାଶ୍ଚ ମାଲବା ଦାନଭାରଯଃ ॥ 6-50-52 (40748)
ଶବରା ଉଦ୍ଭସାଶ୍ଚୈବ ବତ୍ସାଶ୍ଚ ସହ ନାକୁଲୈଃ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ବାମଂ ପକ୍ଷଂ ସମାଶ୍ରିତାଃ ॥ 6-50-53 (40749)
ରଥାନାମଯୁତଂ ପକ୍ଷୌ ଶିରସ୍ତୁ ନିଯୁତଂ ତଥା।
ପୃଷ୍ଠମର୍ବୁଦମେବାସୀତ୍ସହସ୍ରାମି ଚ ବିଂଶତିଃ ॥ 6-50-54 (40750)
ଗ୍ରୀବାଯାଂ ନିଯୁତଂ ଚାପି ସହସ୍ରାମି ଚ ସପ୍ତତିଃ ।
ପକ୍ଷକୋଟିପ୍ରପକ୍ଷେଷୁ ପକ୍ଷାନ୍ତେଷୁ ଚ ବାରଣାଃ ॥ 6-50-55 (40751)
ଜଗ୍ମୁଃ ପରିବୃତା ରାଜଂଶ୍ଚଲନ୍ତ ଇବ ପର୍ବତାଃ ।
ଜଘନଂ ପାଲଯାମାସ ବିରାଟଃ ସହ କେକଯୈଃ ॥ 6-50-56 (40752)
କାଶିରାଜଶ୍ଚ ଶୈବ୍ଯଶ୍ଚ ରଥାନାମଯୁତୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ।
ଏବମେନଂ ମହାବ୍ଯୂହଂ ବ୍ଯୂହ୍ଯ ଭାରତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-50-57 (40753)
ସୂର୍ଯୋଧଯଂ ତ ଇଚ୍ଛତଃ ସ୍ଥିତା ଯୁଦ୍ଧାଯ ଦଂଶିତାଃ ।
ତେଷାମାଦିତ୍ଯବର୍ମାନି ବିମଲାନି ମହାନ୍ତି ଚ ।
ଶ୍ବେତଚ୍ଛତ୍ରାଣ୍ଯଶୋଭନ୍ତ ବାରଣେଷୁ ରଥେଷୁ ଚ ॥ ॥ 6-50-58 (40754)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ପଞ୍ଚାଶୋଽଦ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-50-19 ଆର୍ଜବେନ ଅକୁଟିଲେନ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରମାଯାହୀନେନ ॥ 6-50-25 ଅନ୍ତର୍ମନାଃ ବିମନାଃ ॥ 6-50-31 ନିଧନଂ ନିଧନହେତୁଃ ॥ 6-50-32 ଭାଷିତମୁକ୍ତମ୍ ॥ 6-50-33 ମହ୍ଯଂ ମମ ॥ 6-50-44 ଆକାଶଗ ଇବ ପକ୍ଷୀବ ॥ 6-50-45 ରଥଚର୍ଯାସୁ ରଥବର୍ତ୍ମସୁ ॥ 6-50-46 ପରମୋପେତଃ ପରା ଉତ୍କୃଷ୍ଟା ଚାସୌ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀଶ୍ଚେତି ପରମା ତଯା ଉପେତଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 051
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.51. ଅଧ୍ଯାଯଃ 051
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମାଦିଭିଃ ପ୍ରତିବ୍ଯୂହରଚନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-51-0 (40755)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-51-0x (4114)
କ୍ରୌଞ୍ଚଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତତୋ ବ୍ଯୂହମଭେଦ୍ଯଂ ତନଯସ୍ତବ ।
ରକ୍ଷମାଣଂ ମହାଘୋରଂ ପାର୍ଥେନାମିତତେଜସା ॥ 6-51-1 (40756)
ଆଚାର୍ଯମୁପସଂଗମ୍ଯ କୃପଂ ଶଲ୍ଯଂ ଚ ପାର୍ଥିବ ।
ସୌମଦତ୍ତିଂ ବିକର୍ଣଂ ଚ ସୋଽଶ୍ବତ୍ଥାମାନମେବ ଚ ॥ 6-51-2 (40757)
ଦୁଃଶାକସନାଦୀନ୍ଭ୍ରାତୄଂଶ୍ଚ ସର୍ବନେବ ଚ ଭାରତ ।
ଅନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ସୁବହୂଞ୍ଶୂରାନ୍ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମୁପାଗତାନ୍ ॥ 6-51-3 (40758)
ପ୍ରାହେଦଂ ବଚନଂ କାଲେ ହର୍ଷଯଂସ୍ତନଯସ୍ତବ ।
ନାନାଶସ୍ତ୍ରପ୍ରହରଣାଃ ସର୍ବେ ଯୁଦ୍ଧବିଶାରଦାଃ ॥ 6-51-4 (40759)
ଏକୈକଶଃ ସମର୍ଥା ହି ଯୂଯଂ ସର୍ବେ ମହାରଥାଃ ।
ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାନ୍ରଣେ ହନ୍ତୁଂ ସସୈନ୍ଯାନ୍କିମୁ ସଂହତାଃ ॥ 6-51-5 (40760)
ଅପର୍ଯାପ୍ତଂ ତଦସ୍ମାକଂ ବଲଂ ଭୀଷ୍ମାଭିରକ୍ଷିତମ୍ ।
ପର୍ଯାପ୍ତମିଦମେତେଷାଂ ବଲଂ ଭୀମାଭିରକ୍ଷିତମ୍ ॥ 6-51-6 (40761)
ସଂସ୍ଥାନାଃ ଶୂରସେନାଶ୍ଚ ବେତ୍ରିକାଃ କୁକୁରାସ୍ତଥା ।
ଆରୋଚକାସ୍ତ୍ରିଗର୍ତାଶ୍ଚ ମଦ୍ରକା ଯବନାସ୍ତଥା ॥ 6-51-7 (40762)
ଶତ୍ରୁଂଜଯେନ ସହିତାସ୍ତଥା ଦୁଃଶାସନେନ ଚ ।
ବିକର୍ଣେନ ଚ ବୀରେଣ ତଥା ନନ୍ଦୋପନନ୍ଦକୈଃ ॥ 6-51-8 (40763)
ଚିତ୍ରସେନେନ ସହିତାଃ ସହିତାଃ ପାରିଭଦ୍ରକୈଃ ।
ଭୀଷ୍ମମେବାଭିରକ୍ଷନ୍ତୁ ସହ ସୈନ୍ଯପୁରସ୍କୃତାଃ ॥ 6-51-9 (40764)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ତବ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ଅବ୍ଯୂହନ୍ତ ମହାବ୍ଯୂହଂ ପାଣ୍ଡୂନାଂ ପ୍ରତିବାଧକମ୍ ॥ 6-51-10 (40765)
ଭୀଷ୍ମଃ ସୈନ୍ଯେନ ମହତା ସମନନ୍ତାତ୍ପରିବାରିତଃ ।
ଯଯୌ ପ୍ରକର୍ଷନ୍ମହତୀଂ ବାହିନୀଂ ସରରାଡିବ ॥ 6-51-11 (40766)
ତମନ୍ବାଯାନ୍ମହେଷ୍ବାସୋ ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
କୁନ୍ତଲୈଶ୍ଚ ଦଶାର୍ଣୈଶ୍ଚ ମାଗଧୈଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-51-12 (40767)
ବିଦମର୍ଭୈର୍ମେକଲୈଶ୍ଚୈବ କର୍ଣପ୍ରାବରଣୈରପି ।
ସହିତାଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯେନ ଭୀଷ୍ମମହାବଶୋଭିନମ୍ ॥ 6-51-13 (40768)
ଗାନ୍ଧାରାଃ ସିନ୍ଧୁସୌବୀରାଃ ଶିବଯୋଽଥ ବସାତଯଃ।
ଶକୁନିଶ୍ଚ ସ୍ବସୈନ୍ଯେନ ଭୀଷ୍ମମାହବଶୋଭିନମ୍ ॥ 6-51-14 (40769)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ସହିତଃ ସର୍ବସୋଦରୈଃ ।
ଅଶ୍ବାତର୍କେର୍ବିକର୍ଣୈଶ୍ଚ ତଥା ଚାମ୍ବଷ୍ଠକୋସଲୈଃ ॥ 6-51-15 (40770)
ଦରଦୈଶ୍ଚ ଶକୈଶ୍ଚୈବ ତଥା କ୍ଷୁଦ୍ରକମାଲବୈଃ ।
ଅଭ୍ଯରକ୍ଷତ ସଂହୃଷ୍ଟଃ ସୌବଲେଯସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-51-16 (40771)
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲଃ ଶଲ୍ଯୋ ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ମାରିଷଃ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ବାମଂ ପାର୍ଶ୍ବମପାଲଯନ୍ ॥ 6-51-17 (40772)
ସୌମଦତ୍ତିଃ ସୁଶର୍ମା ଚ କାମ୍ଭୋଜଶ୍ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣଃ।
ଶ୍ରୁତାଯୁଶ୍ଚାଚ୍ଯୁତାଯୁଶ୍ଚ ଦକ୍ଷିଣଂ ପକ୍ଷମାସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-51-18 (40773)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା କୃପଶ୍ଚୈବ କୃତବର୍ମା ଚ ସାତ୍ବତଃ ।
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ସାର୍ଧଂ ସେନାପୃଷ୍ଟେ ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-51-19 (40774)
ପୃଷ୍ଠଗୋପାସ୍ତୁ ତସ୍ଯାସନ୍ନାନାଦେଶ୍ଯା ଜନେଶ୍ବରାଃ। 6-51-20bକେତୁମାନ୍ବସୁଦାନଶ୍ଚ ପୁତ୍ରଃ କାଶ୍ଯସ୍ଯ ଚାଭିଭୂଃ ॥ 6-51-20 (40775)
ତତସ୍ତେ ତାବକାଃ ସର୍ବେ ହୃଷ୍ଟା ଯୁଦ୍ଧାଯ ଭାରତ।
ଦଧ୍ମୁଃ ଶଙ୍ଖାନ୍ମୁଦା ଯୁକ୍ତାଃ ସିଂହନାଦାଂସ୍ତଥୋନ୍ନଦନ୍ ॥ 6-51-21 (40776)
ତେଷାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ହୃଷ୍ଟାନାଂ ବୃଦ୍ଧଃ କୁରୁପିତାମହଃ।
ସିଂହନାଦଂ ବିନଦ୍ଯୋଚ୍ଚୈଃ ଶଙ୍ଖଂ ଦଧ୍ମୌ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-51-22 (40777)
ତତଃ ଶଙ୍ଖାଶ୍ଚ ଭେର୍ଯଶ୍ଚ ପେଶ୍ଯଶ୍ଚ ବିବିଧାଃ ପରୈଃ।
ଆନକାଶ୍ଚାଭ୍ଯହନ୍ଯନ୍ତ ସ ଶବ୍ଦସ୍ତୁମୁଲୋଽଭବତ୍ ॥ 6-51-23 (40778)
ତତଃ ଶ୍ବେତୈର୍ହଯୈର୍ଯୁକ୍ତେ ମହତି ସ୍ଯନ୍ଦନେ ସ୍ଥିତୌ ।
ପ୍ରଦଧ୍ମତୁଃ ଶଙ୍ଖବରୌ ହେମରତ୍ନପରିଷ୍କୃତୌ ॥ 6-51-24 (40779)
ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯଂ ହୃଷୀକେଶୋ ଦେବଦତ୍ତଂ ଧନଂଜଯଃ।
ପୌଣ୍ଡ୍ରଂ ଦଧ୍ମୌ ମହାଶଙ୍ଖଂ ଭୀମକର୍ମା ବୃକୋଦରଃ ॥ 6-51-25 (40780)
ଅନ୍ତବିଜଯଂ ରାଜା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ସୁଘୋଷମଣିପୁଷ୍ପକୌ ॥ 6-51-26 (40781)
କାଶିରାଜଶ୍ଚ ଶୈବ୍ଯଶ୍ଚ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଚ ମହାରଥଃ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ବିରାଟଶ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-51-27 (40782)
ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯାଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସା ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ପଞ୍ଚ ଚାତ୍ମଜାଃ ।
ସର୍ବେ ଦଧ୍ଯୁର୍ମହାଶଙ୍ଖାନ୍ସିଂହନାଦାଂଶ୍ଚ ନେଦିରେ ॥ 6-51-28 (40783)
ସ ଘୋଷଃ ସୁମହାଂସ୍ତତ୍ର ବୀରୈସ୍ତୈଃ ସମୁଦୀରିତଃ।
ନଭଶ୍ଚ ପୃଥିବୀଂ ଚୈବ ତୁମୁଲୋ ବ୍ଯନୁନାଦଯନ୍ ॥ 6-51-29 (40784)
ଏବମେତେ ମହାରାଜ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ କୁରୁପାଣ୍ଡବାଃ।
ପୁନର୍ଯୁଦ୍ଧାଯ ସଂଜଗ୍ମୁସ୍ତାପଯାନାଃ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ ॥ 6-51-30 (40785)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-51-6 ଅପର୍ଯାପ୍ତମପରିମେଯମ୍ ॥ 6-51-20 ଅଭିଭବତ୍ଯଭିଭୂଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 052
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.52. ଅଧ୍ଯାଯଃ 052
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମାର୍ଜୁନଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-52-0 (40786)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-52-0x (4115)
ଏବଂ ବ୍ଯୂଢେଷ୍ବନୀକେଷୁ ମାମକେଷ୍ବିତରେଷୁ ଚ ।
କଥଂ ପ୍ରହରତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ସଂପ୍ରହାରଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ॥ 6-52-1 (40787)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-52-2x (4116)
ତଥା ବ୍ଯୂଢେଷ୍ବନୀକେଷୁ ସନ୍ନଦ୍ଧରୁଚିରଧ୍ବଜାଃ।
`ତାବକାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସାର୍ଧଂ ଯଥାଽଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ତଚ୍ଛୃଣୁ।'
ଅପାରମିବ ସଂଦୃଶ୍ଯ ସାଗରପ୍ରତିମଂ ବଲମ୍ ॥ 6-52-2 (40788)
ତେଷାଂ ମଧ୍ଯେ ସ୍ଥିତୋ ରାଜନ୍ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ତାବକାନ୍ସର୍ବାନ୍ଯୁଦ୍ଧ୍ଯଧ୍ବମିତି ଦଂଶିତାଃ ॥ 6-52-3 (40789)
ତେ ମନଃ କ୍ରୂରମାଧାଯ ସମଭିତ୍ଯକ୍ତଜୀବିତାଃ ।
ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସର୍ବ ଏବୋଚ୍ଛ୍ରିତଧ୍ବଜାଃ ॥ 6-52-4 (40790)
ତତୋ ଯୁଦ୍ଧଂ ସମଭବତ୍ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ବ୍ଯତିଷକ୍ତରଥଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-52-5 (40791)
ମୁକ୍ତାସ୍ତୁ ରଥିଭିର୍ବାଣା ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖାଃ ସୁତେଜିତାଃକ ।
ସନ୍ନିପେତୁରକୁଣ୍ଠାଗ୍ରା ନାଗେଷୁ ଚ ହଯେଷୁ ଚ ॥ 6-52-6 (40792)
ତଥା ପ୍ରବୃତ୍ତେ ସଂଗ୍ରାମେ ଧନୁରୁଦ୍ଯମ୍ଯ ଦଂଶିତଃ ।
ଅଭିପତ୍ଯ ମହାବାହୁର୍ଭୀଷ୍ମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ ॥ 6-52-7 (40793)
ସୌଭଦ୍ରେ ଭୀମସେନେ ଚ ସାତ୍ଯକୌ ଚ ମହାରଥେ ।
କୈକେଯେ ଚ ବିରାଟେ ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନେ ଚ ପାର୍ଷତେ ॥ 6-52-8 (40794)
ଏତେଷୁ ନରବୀରେଷୁ ଚେଦିମତ୍ସ୍ଯେଷୁ ଚାଭିଭୂଃ ।
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷାଣି ବୃଦ୍ଧଃ କୁରୁପିତାମହଃ ॥ 6-52-9 (40795)
ଅଭିଦ୍ଯତ ତତୋ ବ୍ଯୂହସ୍ତସ୍ମିନ୍ବୀରସମାଗମେ।
ସର୍ବେଷାମେବ ସୈନ୍ଯାନାମାସୀଦ୍ବ୍ଯତିକରୋ ମହାନ୍ ॥ 6-52-10 (40796)
ସାଦିନୋ ଧ୍ବଜିନଶ୍ଚୈବ ହତପ୍ରବରବାଜିନଃ ।
ବିପ୍ରଦ୍ରୁତରଥାନୀକାଃ ସମପଦ୍ଯନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-52-11 (40797)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମଂ ମହାରଥମ୍ ।
ବାର୍ଷ୍ଣେଯମବ୍ରବୀତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଯାହି ଯତ୍ର ପିତାମହଃ ॥ 6-52-12 (40798)
ଏଷ ଭୀଷ୍ମଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ମମ ବାହିନୀମ୍ ।
ନାଶଯିଷ୍ଯତି ସୁବ୍ଯକ୍ତଂ ଦୁର୍ଯୋଧନହିତେ ରତଃ ॥ 6-52-13 (40799)
ଏଷ ଦ୍ରୋଣଃ କୃପଃ ଶଲ୍ଯୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ଜନାର୍ଦନ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚ ସହିତା ଦୁର୍ଯୋଧନପୁରୋଗମାଃ ॥ 6-52-14 (40800)
ପାଞ୍ଚାଲାନ୍ନିହନିଷ୍ଯନ୍ତି ରକ୍ଷିତା ଦୃଢଧନ୍ବନା ।
ସୋଽହଂ ଭୀଷ୍ମଂ ବଧିଷ୍ଯାମି ସୈନ୍ଯହେତୋର୍ଜନାର୍ଦନ ॥ 6-52-15 (40801)
ତମବ୍ରବୀଦ୍ବାସୁଦେବୋ ଯତ୍ତୋ ଭବ ଧନଂଜଯ।
ଏଷ ତ୍ବାଂ ପ୍ରାପଯିଷ୍ଯାମି ପିତାମହରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-52-16 (40802)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତଃ ଶୌରୀ ରଥଂ ତଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍ ।
ପ୍ରାପଯାମାସ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି ଜନେଶ୍ବର ॥ 6-52-17 (40803)
ଚଲଦ୍ବହୁପାତକେନ ବଲାକାବର୍ଣବାଜିନା ।
ସମୁଚ୍ଛ୍ରିତମହାଭୀମନଦଦ୍ବାନରକେତୁନା ॥ 6-52-18 (40804)
ମହତା ମେଘନାଦେନ ରଥେନାମିତତେଜସା ।
ବିନିଘ୍ନନ୍କୌରବାନୀକଂ ଶୂରସେନାଂଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-52-19 (40805)
ପ୍ରାଯାଚ୍ଛରଣଦଃ ଶୀଘ୍ରଂ ସୁହୃଦାଂ ହର୍ଷବର୍ଧନଃ ।
ତମାପତନ୍ତଂ ବେଗେନ ପ୍ରଭିନ୍ନମିବ ବାରଣମ୍ ॥ 6-52-20 (40806)
ତ୍ରସଯନତଂ ରଣେ ଶୂରାନ୍ମର୍ଦଯନ୍ତଂ ଚ ସାଯକୈଃ ।
ସୈନ୍ଧବପ୍ରମୁଖୈର୍ଗୁପ୍ତଃ ପ୍ରାଚ୍ଯସୌବୀରକେକଯୈଃ ।
ସହସା ପ୍ରତ୍ଯୁଦୀଯାଯ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋଽର୍ଜୁନମ୍ ॥ 6-52-21 (40807)
କୋ ହି ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବାନମନ୍ଯଃ କୁରୁପିତାମହାତ୍।
ଦ୍ରୋଣବୈକର୍ତନାଭ୍ଯାଂ ବା ରଥୀ ସଂଯାତୁମର୍ହତି ॥ 6-52-22 (40808)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ମହାରାଜ ସର୍ବଲୋକମହାରଥଃ ।
ଅର୍ଜୁନଂ ସପ୍ତତସପ୍ତତ୍ଯା ନାରାଚାନାଂ ସମାଚିନୋତ୍ ॥ 6-52-23 (40809)
ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା କୃପଃ ପଞ୍ଚାଶତା ଶରୈଃ।
ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ରତୁଃଷଷ୍ଟ୍ଯା ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-52-24 (40810)
ସୈନ୍ଧବୋ ନବଭିଶ୍ଚୈବ ଶକୁନିଶ୍ଚାପି ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ବିକର୍ଣୋ ଦଶଭିର୍ଭଲ୍ଲୈ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧ ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 6-52-25 (40811)
ସ ତୈର୍ବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ସମନ୍ତାନ୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ନ ବିବ୍ଯଥେ ମହାବାହୁର୍ଭିଦ୍ଯମାନ ଇବାଚଲଃ ॥ 6-52-26 (40812)
ସ ଭୀଷ୍ମଂ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା କୃପଂ ଚ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ଦ୍ରୋଣଂ ଷଷ୍ଟ୍ଯା ନରବ୍ଯାଘ୍ରୋ ବିକର୍ଣଂ ଚ ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-52-27 (40813)
ଶଲ୍ଯଂ ଚୈବ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈ ରାଜାନଂ ଚୈବ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯଦମେଯାତ୍ମା କିରୀଟୀ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-52-28 (40814)
ତଂ ସାତ୍ଯକିର୍ବିରାଟଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ।
ସୌଭଦ୍ରୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ପରିବବ୍ରୁର୍ଧନଂଜଯମ୍ ॥ 6-52-29 (40815)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ପ୍ରିଯେ ରତମ୍।
ଅଭ୍ଯବର୍ତତ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଃ ସଂଯୁକ୍ତଃ ସହ ସୋମକୈଃ ॥ 6-52-30 (40816)
ଭୀଷ୍ମସ୍ତୁ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧ ପାଣ୍ଡବମ୍।
ଅଶୀତ୍ଯା ନିଶିତୈର୍ବାଣୈସ୍ତତୋଽକ୍ରୋଶନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-52-31 (40817)
ତେଷାଂ ତୁ ନିନଦଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସହିତାନାଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟବତ୍।
ପ୍ରବିବେଶ ତତୋ ମଧ୍ଯଂ ନରସିଂହଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-52-32 (40818)
ତେଷାଂ ମହାରଥାନାଂ ସ ମଧ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଧନଂଜଯଃ।
ଚିକ୍ରୀଡ ଧନୁଷା ରାଜଁଲ୍ଲକ୍ଷଂ କୃତ୍ବା ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-52-33 (40819)
`କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଶିରାଂସ୍ଯୁଗ୍ରୈଃ କୃନ୍ତଞ୍ଶସ୍ତ୍ରୈର୍ମହାରଥଃ ।
ଶୂନ୍ଯାନ୍କୃତ୍ବା ରଥୋପସ୍ଥାନ୍ବ୍ଯଚରତ୍ଫଲ୍ଗୁନସ୍ତଦା ।' 6-52-34 (40820)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଭୀଷ୍ମମାହ ଜନେଶ୍ବରଃ ।
ପୀଡ୍ଯମାନଂ ସ୍ବକଂ ସୈନ୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥେନ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-52-35 (40821)
ଏଷ ପାଣ୍ଡୁସୁତସ୍ତାତ କୃଷ୍ଣେନ ସହିତୋ ବଲୀ।
ଯତତାଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ମୂଲଂ ନଃ ପରିକୃନ୍ତତି।
ତ୍ବଯି ଜୀବତି ଗାଙ୍ଗେଯ ଦ୍ରୋଣେ ଚ ରଥିନାଂ ବରେ ॥ 6-52-36 (40822)
ତ୍ବତ୍କୃତେ ଚୈବ କର୍ଣୋଽପି ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରୋ ବିଶାଂପତେ।
ନ ଯୁଧ୍ଯତି ରଣେ ପାର୍ଥାନ୍ହିତକାମଃ ସଦା ମମ।
ସ ତଥା କୁରୁ ଗାଙ୍ଗେଯ ଯଥା ହନ୍ଯେତ ଫଲ୍ଗୁନଃ ॥ 6-52-37 (40823)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ଧିକ୍ କ୍ଷାତ୍ରଂ ଧର୍ମମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରାଯାତ୍ପାର୍ଥଂ ରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-52-38 (40824)
ଉଭୌ ଶ୍ବେତହଯୌ ରାଜନ୍ସଂସକ୍ତୌ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପାର୍ଥିବାଃ ।
ସିଂହନାଦାନ୍ଭୃଶଂ ଚକ୍ରୁଃ ଶଙ୍ଖାନ୍ଦଧ୍ମୁଶ୍ଚ ମାରିଷତ ॥ 6-52-39 (40825)
ଦ୍ରୌଣିର୍ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ଚୈବ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ତବାତ୍ମଜଃ ।
ପରିବାର୍ଯ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ସ୍ଥିତା ଯୁଦ୍ଧାଯ ମାରିଷ ॥ 6-52-40 (40826)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ପରିବାର୍ଯ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ।
ସ୍ଥିତା ଯୁଦ୍ଧାଯ ମହତେ ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 6-52-41 (40827)
ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ତୁ ରଣେ ପାର୍ଥମାନର୍ଚ୍ଛନ୍ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ତମର୍ଜୁନଃ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯଦ୍ଦଶଭିର୍ମର୍ମଭେଦିଭିଃ ॥ 6-52-42 (40828)
ତତଃ ଶରସହସ୍ରେଣ ସୁପ୍ରଯୁକ୍ତେନ ପାଣ୍ଡବଃ ।
ଅର୍ଜୁନଃ ସମରଶ୍ଲାଘୀ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାବାରଯଦ୍ଦିଶଃ ॥ 6-52-43 (40829)
ଶରଜାଲଂ ତତସ୍ତତ୍ତୁ ଶରଜାଲେନ ମାରିଷ।
ବାରଯାମାସ ପାର୍ଥସ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା ॥ 6-52-44 (40830)
ଉଭୌ ପରମସଂହୃଷ୍ଟାବୁଭୌ ଯୁଦ୍ଧାଭିନନ୍ଦିନୌ ।
ନିର୍ବିଶେଷମଯୁଧ୍ଯେତାଂ କୃତପ୍ରତିକୃତୈଷିଣୌ ॥ 6-52-45 (40831)
ଭୀଷ୍ମଚାପବିମୁକ୍ତାନି ଶରଜାଲାନି ଶଙ୍ଘଶଃ।
ଶୀର୍ଯମାଣାନ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଭିନ୍ନାନ୍ଯର୍ଜୁନସାଯକୈଃକ ॥ 6-52-46 (40832)
ତଥୈବାର୍ଜୁନମୁକ୍ତାନି ଶରଜାଲାନି ସର୍ବଶଃ ।
ଗାଙ୍ଗେଯଶରନୁନ୍ନାନି ପ୍ରାପତନ୍ତ ମହୀତଲେ ॥ 6-52-47 (40833)
ଅର୍ଜୁନଃ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା ଭୀଷ୍ମମାର୍ଚ୍ଛଚ୍ଛିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ଭୀଷ୍ମୋପି ସମରେ ପାର୍ଥଂ ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ । 6-52-48 (40834)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ହଯାନ୍ବିଦ୍ଧ୍ବା ଧ୍ବଜୌ ଚ ସୁମହାବଲୌ ।
ରଥେଷାଂ ରଥଚକ୍ରେ ଚ ଚିକ୍ରୀଡତୁରରିନ୍ଦମୌ ॥ 6-52-49 (40835)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରହରତାଂ ବରଃ।
ବାସୁଦେବଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈରାଜଘାନ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ॥ 6-52-50 (40836)
ଭୀଷ୍ମଚାପଚ୍ଯୁତୈସ୍ତୈସ୍ତୁ ନିର୍ବିଦ୍ଧୋ ମଧୁସୂଦନଃ ।
ବିରରାଜ ରଣେ ରାଜନ୍ସପୁଷ୍ପ ଇବ କିଂଶୁକଃ ॥ 6-52-51 (40837)
ତତୋଽର୍ଜୁନୋ ଭୃଶଂ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନିର୍ବିଦ୍ଧଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମାଧବମ୍ ।
ସାରଥିଂ କୁରୁବୃଦ୍ଧସ୍ଯ ନିର୍ବିଭେଦ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-52-52 (40838)
ଯତମାନୌ ତୁ ତୌ ବୀରାବନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ବଧଂ ପ୍ରତି।
ନ ଶକ୍ନୁତାଂ ତଦାଽନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିସନ୍ଧାତୁମାହବେ ॥ 6-52-53 (40839)
ତୌ ମଣ୍ଡଲାନି ଚିତ୍ରାଣି ଗତତ୍ପ୍ରତ୍ଯାଗତାନି ଚ।
ଅଦର୍ଶଯେତାଂ ବହୁଧା ସୂତସାମର୍ଥ୍ଯଲାଘବାତ୍ ॥ 6-52-54 (40840)
ଅନ୍ତରଂ ଚ ପ୍ରହାରେଷୁ ତର୍କଯନ୍ତୌ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ରାଜନ୍ନନ୍ତରମାର୍ଗସ୍ଥୌ ସ୍ଥିତାବାସ୍ତାଂ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 6-52-55 (40841)
ଉଭୌ ସିଂହରବୋନ୍ମିଶ୍ରଂ ଶଙ୍ଖଶବ୍ଦଂ ଚ ଚକ୍ରତୁଃ ।
ତଥୈବ ଚାପନିର୍ଘୋଷଂ ଚକ୍ରତୁସ୍ତୌ ମହାରଥୌ ॥ 6-52-56 (40842)
ତଯୋଃ ଶଙ୍ଖନିନାଦେନ ରଥନେମିସ୍ବନେନ ଚ।
ଦାରିତା ସହସା ଭୂମିଶ୍ଚକମ୍ପେ ଚ ନନାଦ ଚ ॥ 6-52-57 (40843)
ନୋଭଯୋରନ୍ତରଂ କଶ୍ଚିଦ୍ଦଦୃଶେ ଭରତର୍ଷଭ ।
ବଲିନୌ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ଧର୍ଷାବନ୍ଯୋନ୍ଯସଦୃଶାବୁଭୌ ॥ 6-52-58 (40844)
ଚିହ୍ନମାତ୍ରେଣ ଭୀଷ୍ମଂ ତୁ ପ୍ରଜଜ୍ଞୁସ୍ତତ୍ର କୌରବାଃ ।
ତଥା ପାଣ୍ଡୁସୁତାଃ ପାର୍ଥଂ ଚିହ୍ନମାତ୍ରେଣ ଜଜ୍ଞିରେକ ॥ 6-52-59 (40845)
ତଯୋର୍ନୃବରଯୋର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାଦୃଶଂ ତଂ ପରାକ୍ରମମ୍।
ବିସ୍କମଯଂ ସର୍ବଭୂତାନି ଜଗ୍ମୁର୍ଭାରତସଂଯୁଗେ ॥ 6-52-60 (40846)
ନ ତଯୋର୍ବିବରଂ କଶ୍ଚିଦ୍ରଣେ ପଶ୍ଯତି ଭାରତ।
ଧର୍ମେ ସ୍ଥିତସ୍ଯ ହି ଯଥା ନ କଶ୍ଚିଦ୍ବୃଜିନଂ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 6-52-61 (40847)
ଉଭୌ ଚ ଶରଜାଲେନ ତାବଦୃଶ୍ଯୋ ବଭୂବତୁଃ।
ପ୍ରକାଶୌ ଚ ପୁନସ୍ତୂର୍ଣଂ ବଭୂବତୁରୁଭୌ ରଣେ॥ 6-52-62 (40848)
ତତ୍ର ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚାରଣାଶ୍ଚର୍ଷିଭିଃ ସହ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷନ୍ତ ତଯୋର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-52-63 (40849)
ନ ଶକ୍ଯୌ ଯୁଧି ସଂରବ୍ଧୌ ଜେତୁମେତୌ କଥଂଚନ।
ସଦେବାସୁରଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଲୋକୈରପି ମହାରଥୌ ॥ 6-52-64 (40850)
ଆଶ୍ଚର୍ଯଭୂତଂ ଲୋକେଷୁ ଯୁଦ୍ଧମେତନ୍ମହାଦ୍ଭୁତମ୍ ।
ନୈତାଦୃଶାନି ଯୁଦ୍ଧାନି ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି କଥଂଚନ ॥ 6-52-65 (40851)
ନ ହି ଶକ୍ଯୋ ରଣେ ଜେତୁଂ ଭୀଷ୍ମଃ ପାର୍ଥେନ ଧୀମତା।
ସଧନୁଃ ସରଥଃ ସାଶ୍ବଃ ପ୍ରବପନ୍ସାଯକାନ୍ରଣେ ॥ 6-52-66 (40852)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଦେବୈରପି ଦୁରାସଦମ୍ ।
ନ ବିଜେତୁଂ ରଣେ ଭୀଷ୍ମ ଉତ୍ସହେତ ଧନୁର୍ଧରମ୍ ॥ 6-52-67 (40853)
ଆଲୋକାଦପି ଯୁଦ୍ଧଂ ହି ସମମେତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ଇତି ସ୍ମ ବାଚୋଽଶ୍ରୂଯନ୍ତ ପ୍ରୋଚ୍ଚରନ୍ତ୍ଯକସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ଗାଙ୍ଗେଯାର୍ଜୁନଯୋଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସ୍ତବଯୁକ୍ତା ବିଶାଂପତେ ॥ 6-52-68 (40854)
ତ୍ବଦୀଯାସ୍ତୁ ତଦା ଯୋଧାଃ ପାଣ୍ଡବେଯାଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମରେ ଜଘ୍ନୁସ୍ତଯୋସ୍ତତ୍ର ସମାଗମେ ॥ 6-52-69 (40855)
ଶିତଧାରୈସ୍ତଥା ସ୍ବଙ୍ଗୈର୍ବିମଲୈଶ୍ଚ ପରଶ୍ବଧୈଃ ।
ଶରୈରନ୍ଯୈଶ୍ଚ ବହୁଭିଃ ସସ୍ତ୍ରୈର୍ନାନାବିଧୈରପି ॥ 6-52-70 (40856)
ଉଭଯୋଃ ସେନଯୋଃ ଶୂରା ନ୍ଯକୃନ୍ତନ୍ତ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ବର୍ତମାନେ ତଥା ଘୋରେ ତସ୍ମିନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ସୁଦାରୁଣେ।
ଦ୍ରୋଣପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଯୋ ରାଜନ୍ମହାନାସୀତ୍ସମାଗମଃ ॥ ॥ 6-52-71 (40857)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଦ୍ବିପଞ୍ଚଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-52-10 ବ୍ଯତିକରୋ ମେଲକଃ। ସମାଗମ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-52-15 ଦୃଢଧନ୍ବନା ଭୀଷ୍ମେଣ ॥ 6-52-55 ଅନ୍ତରଂ ଛିଦ୍ରମ୍। ତର୍କଯନ୍ତୌ ଚିନ୍ତଯନ୍ତୌ। ଅନ୍ତରମାର୍ଗସ୍ଥୌ ଛିଦ୍ରାନ୍ବେଷଣପରୌ ॥ 6-52-59 ଚିହ୍ନଂ ଧ୍ବଜଃ ॥ 6-52-68 ଆଲୋକାତ୍ ଆସଂସାରସ୍ଥିତେଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 053
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.53. ଅଧ୍ଯାଯଃ 053
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦ୍ରୋଣଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-53-0 (40858)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-53-0x (4117)
କଥଂ ଦ୍ରୋଣୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଶ୍ଚାପି ପାର୍ଷତଃ।
ଉଭୌ ସମୀଯତୁର୍ଯତ୍ତୌ ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-53-1 (40859)
ଦିଷ୍ଟମେବ ପରଂ ମନ୍ଯେ ପୌରୁଷାଦିତି ମେ ମତିଃ।
ଯତ୍ର ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମୋ ନାତରଦ୍ଯୁଧି ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 6-53-2 (40860)
ଭୀଷ୍ମୋ ହି ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ହନ୍ଯାଲ୍ଲୋକାଂଶ୍ଚରାଚରାନ୍।
ସ କଥଂ ପାଣ୍ଡବଂ ଯୁଦ୍ଧେ ନାତରତ୍ସଞ୍ଜଯୌଜସା ॥ 6-53-3 (40861)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-53-4x (4118)
ଶ୍ରୃଣୁ ରାଜନ୍ସ୍ଥିରୋ ଭୂତ୍ବା ଯୁଦ୍ଧମେତତ୍ସୁଦାରୁଣମ୍।
ନ ଶକ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡବା ଜେତୁଂ ଦେବୈରପି ସବାସବୈଃ ॥ 6-53-4 (40862)
ଦ୍ରୋଣସ୍ତୁ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମବିଧ୍ଯତ।
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ଭଲ୍ଲେନ ରଥନୀଡାଦପାତଯତ୍ ॥ 6-53-5 (40863)
ତଥାଽସ୍ଯ ଚତୁରୋ ବାହାଂଶ୍ଚତୁର୍ଭିଃ ସାଯକୋତ୍ତମୈଃ ।
ପୀଡଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ମାରିଷ ॥ 6-53-6 (40864)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତତୋ ଦ୍ରୋଣଂ ନବତ୍ଯା ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ବିବ୍ଯାଧ ପ୍ରହସନ୍ବୀରସ୍ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-53-7 (40865)
ତତଃ ପୁନରମେଯାତ୍ମା ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଶରୈଃ ପ୍ରଚ୍ଛାଦଯାମାସ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମମର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-53-8 (40866)
ଆଦଦେ ଚ ଶରଂ ଘୋରଂ ପାର୍ଷତାନ୍ତଚିକୀର୍ଷକଯା।
ଶକ୍ରାଶନିସମସ୍ପର୍ଶଂ କାଲଦଣ୍ଡମିବାପରମ୍ ॥ 6-53-9 (40867)
ହାହାକାରୋ ମହାନାସୀତ୍ସର୍ବସୈନ୍ଯେଷୁ ଭାରତ ।
ତମିଷୁଂ ସଂଧିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭାରଦ୍ବାଜେନ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-53-10 (40868)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ପୌରୁଷମ୍।
ଯଦେକଃ ସମରେ ବୀରସ୍ତସ୍ଥୌ ଗିରିରିବାଚଲଃ ॥ 6-53-11 (40869)
ତଂ ଚ ଦୀପ୍ତଂ ଶରଂ ଘୋରମାଯାନ୍ତଂ ମୃତ୍ଯୁମାତ୍ମନଃ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ଶରବୃଷ୍ଟିଂ ଚ ଭାରଦ୍ବାଜେ ମୁମୋଚ ହ ॥ 6-53-12 (40870)
ତତ ଉଚ୍ଚୁକ୍ରୁଶୁଃ ସର୍ବେ ପାଞ୍ଚାଲାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ତତ୍କର୍ମ କୃତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୁଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 6-53-13 (40871)
ତତଃ ଶକ୍ତିଂ ମହାବେଗାଂ ସ୍ବର୍ଣବୈଡୂର୍ଯଭୂଷିତାମ୍ ।
ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ନିଧନାକାଙ୍କ୍ଷୀ ଚିକ୍ଷେପ ସ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-53-14 (40872)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ଶକ୍ତିଂ କନକଭୂଷିତାମ୍।
ତ୍ରିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ଭାରଦ୍ବାଜୋ ହସନ୍ନିବ ॥ 6-53-15 (40873)
ଶକ୍ତିଂ ବିନିହତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ପ୍ରତପବାନ୍ ।
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷାଣି ଦ୍ରୋଣଂ ପ୍ରତି ଜନେଶ୍ବରଃ॥ 6-53-16 (40874)
ଶରବର୍ଷଂ ତତସ୍ତତ୍ତୁ ସନ୍ନିବାର୍ଯ ମହାଯଶାଃ।
ଦ୍ରୋଣୋ ଦ୍ରୁପଦପୁତ୍ରସ୍ଯ ମଧ୍ଯେ ଚିଚ୍ଛେଦ କାର୍ମୁକମ୍ ॥ 6-53-17 (40875)
ସ ଚ୍ଛିନ୍ନଧନ୍ବା ସମରେ ଗଦାଂ ଗୁର୍ବୀ ମହାଯଶାଃ ।
ଦ୍ରୋଣାଯ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଗିରିସାରମଯୀଂ ବଲୀ ॥ 6-53-18 (40876)
ସା ଗଦା ବେଗବନ୍ମୁକ୍ତା ପ୍ରାଯାଦ୍ଦ୍ରୋଣଜିଘାଂସଯା ।
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ପୌରୁଷମ୍ ॥ 6-53-19 (40877)
ଲାଘବାଦ୍ବ୍ଯଂସଯାମାସ ଗଦାଂ ହେମବିଭୂଷିତାମ୍।
ବ୍ଯଂସଯିତ୍ବା ଗଦାଂ ତାଂ ଚ ପ୍ରେଷଯାମାସ ପାର୍ଷତମ୍ ॥ 6-53-20 (40878)
ଭଲ୍ଲାନ୍ସୁନିଶିତାନ୍ପୀତାତାନ୍ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖାନ୍ସୁଦାରୁଣାନ୍।
ତେ ତସ୍ଯ କବଚଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ପପୁଃ ଶୋଣିତମାହବେ ॥ 6-53-21 (40879)
ଅଥାନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାରଥଃ ।
ଦ୍ରୋଣଂ ଯୁଧି ପରାକ୍ରମ୍ଯ ଶରୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ପଞ୍ଚଭିଃ ॥ 6-53-22 (40880)
ରୁଧିରାକ୍ତୌ ତତସ୍ତୌ ତୁ ଶୁଶୁଭାତେ ନରର୍ଷଭୌ ।
ବସନ୍ତସମଯେ ରାଜନ୍ପୁଷ୍ପିତାବିବ କିଂଶୁକୌ ॥ 6-53-23 (40881)
ଅମର୍ଷିତସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ପରାକ୍ରମ୍ଯ ଚମୂମୁଖେ ।
ଦ୍ରୋଣୋ ଦ୍ରୁପଦପୁତ୍ରସ୍ଯ ପୁନଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ କାର୍ମୁକମ୍ ॥ 6-53-24 (40882)
ଅଥୈନଂ ଛିନ୍ନଧନ୍ବାନଂ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ଷଦମେଯାତ୍ମା ବୃଷ୍ଟ୍ଯା ମେଘ ଇବାଚଲମ୍ ॥ 6-53-25 (40883)
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ଭଲ୍ଲେନ ରଥନୀଜାଦପାତଯତ୍ ।
ଅଥାସ୍ଯ ଚତୁରୋ ବାହାଂଶ୍ଚତୁର୍ଭିର୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-53-26 (40884)
ପାତଯାମାସ ସମରେ ସିଂହନାଦଂ ନନାଦ ଚ।
ତତୋଽପରେଣ ଭଲ୍ଲେନ ହସ୍ତାଚ୍ଚାପମଥାଚ୍ଛିନତ୍ ॥ 6-53-27 (40885)
ସ ଚ୍ଛିନ୍ନଧନ୍ବା ବିରଥୋ ହତାଶ୍ବୋ ହତସାରଥିଃ ।
ଗଦାପାଣିରବାରୋହତ୍ସ୍ବ୍ଯାପଯନ୍ପୌରୁଷଂ ମହତ୍॥ 6-53-28 (40886)
ତାମସ୍ଯ ବିଶିସ୍ବୈସ୍ତୂର୍ଣଂ ପାତଯାମାସ ଭାରତ ।
ରଥାଦନବରୂଢସ୍ଯ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-53-29 (40887)
ତତଃ ସ ବିପୁଲଂ ଚର୍ମ ଶତଚନ୍ଦ୍ରଂ ଚ ଭାନୁମତ୍।
ଖଙ୍ଗଂ ଚ ବିପୁଲଂ ଦିବ୍ଯଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ସୁଭୁଜୋ ବଲୀ ॥ 6-53-30 (40888)
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ବଧାକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ଆମିଷାର୍ଥୀ ଯଥା ସିଂହୋ ବନେ ମତ୍ତମିବ ଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-53-31 (40889)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ପୌରୁଷମ୍ ।
ଲାଘବଂ ଚାସ୍ତ୍ରଯୋଗଂ ଚ ବଲଂ ବାହ୍ବୋଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-53-32 (40890)
ଯଦେନଂ ଶରବର୍ଷେଣ ବାରଯାମାସ ପାର୍ଷତମ୍ ।
ନ ଶଶାକ ତତୋ ଗନ୍ତୁଂ ବଲବାନପି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-53-33 (40891)
ନିବାରିତସ୍ତୁ ଦ୍ରୋଣେନ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାରଥଃ ।
ନ୍ଯାବାରଯଚ୍ଛରୌଘାଂସ୍ତାଂଶ୍ଚର୍ମଣା କୃତହସ୍ତବତ୍ ॥ 6-53-34 (40892)
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବାହୁଃ ସହସାଽଭ୍ଯପତଦ୍ବଲୀ ।
ସାହାଯ୍ଯକାରୀ ସମରେ ପାର୍ଷତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-53-35 (40893)
ସ ଦ୍ରୋମଂ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତଭିଃ ।
ପାର୍ଷତଂ ଚ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ସ୍ବକମାରୋହଯତ୍ତଦା॥ 6-53-36 (40894)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜନ୍କଲିଙ୍ଗଂ ସମଚୋଦଯତ୍।
ସୈନ୍ଯେନ ମହତା ଯୁକ୍ତଂ ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ରକ୍ଷଣେ ॥ 6-53-37 (40895)
ତତଃ ସା ମହତୀ ସେନ କଲିଙ୍ଗାନାଂ ଜନେଶ୍ବର ।
ଭୀମମଭ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ତୂର୍ଣଂ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଶାସନାତ୍ ॥ 6-53-38 (40896)
ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯମଥ ସଂତ୍ଯଜ୍ଯ ଦ୍ରୋଣୋଽପି ରଥିନାଂ ବରଃ।
ବିରାଟଦ୍ରୁପଦୌ ବୃଦ୍ଧୌ ବାରଯାମାସ ସଂଯୁଗେ॥ 6-53-39 (40897)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽପି ସମରେ ଧର୍ମରାଜାନମଭ୍ଯଯାତ୍।
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-53-40 (40898)
କଲିଙ୍ଗାନାଂ ଚ ସମରେ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଜଗତଃ ପ୍ରକ୍ଷଯକରଂ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାବହମ୍ ॥ ॥ 6-53-41 (40899)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ତ୍ରିପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-53-3 ନାତରତ୍ ନ ଲଙ୍ଘିତବାନ୍ ॥ 6-53-5 ନୀଡାତ୍ ସ୍ଥାନାତ୍ ॥ 6-53-20 ବ୍ଯଂସଯାମାସ ବଞ୍ଚଯତିସ୍ମ ॥ 6-53-21 ପୀତାନ୍ ପାଯିତଜଲାନ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 054
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.54. ଅଧ୍ଯାଯଃ 054
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀମସେନେନ କଲିଙ୍ଗାଦିବଧଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-54-0 (40900)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-54-0x (4119)
ମମ ପୁତ୍ରସମାଦିଷ୍ଟଃ କଲିଙ୍ଗୋଃ ବାହିନୀପତିଃ।
କଥମଦ୍ଭୁତକର୍ମାଣଂ ଭୀମସେନଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-54-1 (40901)
ଚରନ୍ତଂ ଗଦଯା ବୀର ଦଣ୍ଡହସ୍ତମିବାନ୍ତକମ୍ ।
ଯୋଧଯାମାସ ସମରେ କଲିଙ୍ଗଃ ସହ ସେନଯା ॥ 6-54-2 (40902)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-54-3x (4120)
ପୁତ୍ରେଣ ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସ ତଥୋକ୍ତୋ ମହାବଲଃ ।
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ଗୁପ୍ତଃ ପ୍ରାଯାଦ୍ଭୀମରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-54-3 (40903)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ମହତୀଂ କଲିଙ୍ଗାନାଂ ମହାଚମୂମ୍।
ରଥାଶ୍ବନାଗକଲିଲାଂ ପ୍ରଗୃହୀତମହାଯୁଧାମ୍ ॥ 6-54-4 (40904)
ଭୀମସେନଃ କଲିଙ୍ଗାନାମାର୍ଚ୍ଛଦ୍ଭାରତ ବାହିନୀମ୍ ।
କେତୁମନ୍ତଂ ଚ ନୈଷାଦିମାଯାନ୍ତଂ ସହ ଚେଦିଭିଃ ॥ 6-54-5 (40905)
ତତଃ ଶ୍ରୁତାଯୁଃ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାଜ୍ଞା କେତୁମତା ସହ।
ଆସସାଦ ରଣେ ଭୀମଂ ବ୍ଯୂଢାନୀକେଷୁ ଚେଦିଷୁ ॥ 6-54-6 (40906)
ରଥୈରନେକସାହସ୍ରୈଃ କଲିଙ୍ଗାନାଂ ନରାଧିପ ।
ଅଯୁତେନ ଗଜାନାଂ ଚ ନିଷାଦୈଃକ ସହ କେତୁମାନ୍ ॥ 6-54-7 (40907)
ଭିମସେନଂ ରଣେ ରାଜନ୍ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯତ୍ ।
ଚେଦିମତ୍ସ୍ଯକରୂଷାଶ୍ଚ ଭୀମସେନପଦାନୁଗାଃ ॥ 6-54-8 (40908)
ଅଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ସମରେ ନିଷାଦାନ୍ସହ ରାଜଭିଃ ।
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାବହମ୍ ॥ 6-54-9 (40909)
ନ ପ୍ରାଜାନନ୍ତ ଯୋଧାଃ ସ୍ବାନ୍ପରସ୍ପରଜିଘାଂସଯା ।
ଘୋରମାସୀତ୍ତତୋ ଯୁଦ୍ଧଂ ଭୀମସ୍ଯ ସହସା ପରୈଃ ॥ 6-54-10 (40910)
ଯଥେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ମହାରାଜ ମହତ୍ଯା ଦୈତ୍ଯସେନଯା।
ତସ୍ଯ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ସଂଗ୍ରାମେ ଯୁଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 6-54-11 (40911)
ବଭୂବ ସୁମହାଞ୍ଶବ୍ଦଃ ସାଗରସ୍ଯେବ ଗର୍ଜତଃ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସ୍ମ ତଦା ଯୋଧା ବିକର୍ଷନ୍ତୋ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-54-12 (40912)
ମହୀଂ ଚକ୍ରୁଶ୍ଚିତାଂ ସର୍ବାଂ ଶଶଲୋହିତସନ୍ନିଭାମ୍ ।
ଯୋଧାଂଶ୍ଚ ସ୍ବାନ୍ପରାନ୍ବାପି ନାଭ୍ଯଜାନଞ୍ଜିଘାଂସଯା ॥ 6-54-13 (40913)
ସ୍ବାନପ୍ଯାଦଦତେ ସ୍ବାଶ୍ଚ ଶୂରାଃ ପରମଦୁର୍ଜଯାଃ।
ବିମର୍ଦଃ ସୁମହାନାସୀଦଲ୍ପାନାଂ ବହୁଭିଃ ସହ ॥ 6-54-14 (40914)
କଲିଙ୍ଗୈଃ ସହ ଚୈଦୀନାଂ ନିଷାଦୈଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ।
କୃତ୍ବା ପୁରୁଷକାରଂ ତୁ ଯଥାଶକ୍ତି ମହାବଲାଃ ॥ 6-54-15 (40915)
ଭୀମସେନଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ସଂନ୍ଯବର୍ତନକ୍ତ ଚେଦଯଃ।
ସର୍ବୈଃ କଲିଙ୍ଗୈରାସନ୍ନଃ ସନ୍ନିବୃତ୍ତେଷୁ ଚେଦିଷୁ ॥ 6-54-16 (40916)
ସ୍ବବାହୁବଲମସ୍ଥାଯ ଅଭ୍ଯବର୍ଷନ୍ତ ପାଣ୍ଡବମ୍ ।
ନ ଚଚାଲ ରଥୋପସ୍ଥାଦ୍ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-54-17 (40917)
ଶିତୈରବାକିରଦ୍ବାଣୈଃ କଲିଙ୍ଗାନାଂ ବରୂଥିନୀମ୍ ।
କାଲିଙ୍ଗସ୍ତୁ ମହେଷ୍ବାସଃ ପୁତ୍ରଶ୍ଚାସ୍ଯ ମହାରଥଃ ॥ 6-54-18 (40918)
ଶକ୍ରଦେବ ଇତି ଖ୍ଯାତୋ ଜଘ୍ନତୁଃ ପାଣ୍ଡବଂ ଶରୈଃ।
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବାହୁର୍ବିଧୁନ୍ବନ୍ରୁଚିରଂ ଧନୁଃ ॥ 6-54-19 (40919)
ଯୋଧଯାମାସ କାଲିଙ୍ଗଂ ସ୍ବବାହୁବଲମାଶ୍ରିତଃ।
ଶକ୍ରଦେବସ୍ତୁ ସମରେ ବିସୃଜନ୍ସାଯକାନ୍ବହୂନ୍ ॥ 6-54-20 (40920)
ଅଶ୍ବାଞ୍ଜଘାନ ସମରେ ଭୀମସେନସ୍ଯ ସାଯକୈଃ।
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିରଥଂ ତତ୍ର ଭୀମସେନମରିନ୍ଦମମ୍ ॥ 6-54-21 (40921)
ଶକ୍ରଦେବୋଽଭିଦୁଦ୍ରାବ ଶରୈରବକିରଞ୍ସିତୈଃ।
ଭୀମସ୍ଯୋପରି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶକ୍ରଦେବୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-54-22 (40922)
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷାଣି ତପାନ୍ତେ ଜଲଦୋ ଯଥା।
ହତାଶ୍ବେ ତୁ ରଥେ ତିଷ୍ଠନ୍ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-54-23 (40923)
ଶକ୍ରଦେବାଯ ଚିକ୍ଷେପ ସର୍ବଶୈକ୍ଯାଯସୀଂ ଗଦାମ୍।
ସ ତଯା ନିହତୋ ରାଜନ୍କାଲିଙ୍ଗତନଯୋ ରଥାତ୍ ॥ 6-54-24 (40924)
ବିରଥଃ ସହ ସୂତେନ ଜଗାମ ଧରଣୀତଲମ୍।
କହତମାତ୍ମସୁତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କଲିଙ୍ଗାନାଂ ଜନାଧିପଃ ॥ 6-54-25 (40925)
ରଥୈରନେକସାହସ୍ରୈର୍ଭୀମସ୍ଯାବାରଯଦ୍ଦିଶଃ ।
`ଅଯୁତେନ ଗଜାନାଂ ଚ ନିଷାଦୈଃ ପରିବାରିତଃ।'
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବେଗାଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଗୁର୍ବୀ ମହାଗଦାଂ ॥ 6-54-26 (40926)
ନିସ୍ତ୍ରିଂଶମାଦଦେ ଘୋରଂ ଚିକୀର୍ଷୁଃ କର୍ମ ଦାରୁଣମ୍ ।
ଚର୍ମ ଚାପ୍ରତିମଂ ରାଜନ୍ନାର୍ଷଭଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 6-54-27 (40927)
ନକ୍ଷତ୍ରୈରର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରୈଶ୍ଚ ଶାତକୁମ୍ଭମଯୈଶ୍ଚିତମ୍ ।
କାଲିଙ୍ଗସ୍ତୁ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧନୁର୍ଜ୍ଯାମବମୃଜ୍ଯ ଚ ॥ 6-54-28 (40928)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଚ ଶରଂ ଘୋରମେକଂ ସର୍ପବିଷୋପମମ୍।
ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଭୀମସେନାଯ ବଧାକାଙ୍କ୍ଷୀ ଜନେଶ୍ବରଃ ॥ 6-54-29 (40929)
ତମାପତନ୍ତଂ ବେଗେନ ପ୍ରେରିତଂ ନିଶିତଂ ଶରମ୍।
ଭୀମସେନୋ ଦ୍ବିଧା ରାଜଂଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ବିପୁଲାସିନା ॥ 6-54-30 (40930)
ଉଦକ୍ରୋଶଚ୍ଚ ସଂହୃଷ୍ଟସ୍ତ୍ରାସଯାନୋ ବରୂଥିନୀମ୍ ।
କାଲିଙ୍ଗୋଽଥ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀମସେନାଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-54-31 (40931)
ତୋମରାନ୍ପ୍ରାହିଣୋଚ୍ଛୀଘ୍ରଂ ଚତୁର୍ଦଶ ଶିଲାଶିତାନ୍।
ତାନପ୍ରାପ୍ତାନ୍ମହାବାହୁଃ ଖଗତାନେବ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-54-32 (40932)
ଚିଚ୍ଛେଦ ସହସା ରାଜନ୍ନସଂଭ୍ରାନ୍ତୋ ବରାସିନା।
ନିତ୍ଯତ୍ଯ ତୁ ରଣେ ଭୀମସ୍ତୋମରାନ୍ବୈ ଚତୁର୍ଦଶ ॥ 6-54-33 (40933)
ଭାନୁମନ୍ତଂ ତତୋ ଭୀମଃ ପ୍ରାଦ୍ରବତ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ ।
ଭାନୁମାଂସ୍ତୁ ତତୋ ଭୀମଂ ଶରବର୍ଷେଣ ଚ୍ଛାଦଯନ୍ ॥ 6-54-34 (40934)
ନନାଦ ବଲବନ୍ନାଦଂ ନାଦଯାନୋ ନଭସ୍ତଲମ୍।
ନ ଚ ତଂ ମମୃଷେ ଭୀମଃ ସିଂହନାଦଂ ମହାହବେ॥ 6-54-35 (40935)
ତତଃ ଶବ୍ଦେନ ମହତା ବିନନାଦ ମହାସ୍ବନଃ।
ତେନ ନାଦେନ ବିତ୍ରସ୍ତା କଲିଙ୍ଗାନାଂ ବରୂଥିନୀ ॥ 6-54-36 (40936)
ନ ଭୀମଂ ସମରେ ମେନେ ମାନୁଷଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବାହୁର୍ନର୍ଦିତ୍ବା ବିପୁଲଂ ସ୍ବନମ୍ ॥ 6-54-37 (40937)
ସାସିର୍ବେଗବଦାପ୍ଲୁତ୍ଯ ଦନ୍ତାଭ୍ଯାଂ ବାରଣୋତ୍ତମମ୍ ।
ଆରୁରୋହ ତତୋ ମଧ୍ଯଂ ନାଗରାଜସ୍ଯ ମାରିଷ ॥ 6-54-38 (40938)
ତତୋ ମୁମୋଚ କାଲିଙ୍ଗଃ ଶକ୍ତିଂ ତାମକରୋଦ୍ଦ୍ବୀଧା ।
ଖଙ୍ଗେନ ପୃଥୁନା ମଧ୍ଯେ ଭାନୁମନ୍ତମଥାଚ୍ଛିନତ୍ ॥ 6-54-39 (40939)
ସୋଽନ୍ତରାଯୁଧିନଂ ହତ୍ବା ରାଜପୁତ୍ରମରିନ୍ଦମଃ।
ଗୁରୁଭାରସହେ ସ୍କନ୍ଧେ ନାଗସ୍ଯାସିମପାତଯତ୍ ॥ 6-54-40 (40940)
ଛିନ୍ନସ୍କନ୍ଧଃ ସ ବିନଦନ୍ପପାତ ଗଜଯୂଥପଃ।
ଆରୁଗଣଃ ସିନ୍ଧୁବେଗନ ସାନୁମାନିବ ପର୍ବତଃ ॥ 6-54-41 (40941)
ତତସ୍ତସ୍ମାଦପ୍ଲୁତ୍ଯ ଗଜାଦ୍ଭାରତ ଭାରତଃ।
ଖଙ୍ଗପାଣିରଦୀନାତ୍ମା ତସ୍ଥୌ ଭୂମୌ ସୁଦଂଶିତଃ ॥ 6-54-42 (40942)
ସ ଚଚାର ବହୂନ୍ମାର୍ଗାନଭିତଃ ପାତଯନ୍ଗଜାନ୍ ।
ଅଗ୍ନିଚକ୍ରମିବାବିଦ୍ଧଂ ସର୍ବତଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-54-43 (40943)
ଅଶ୍ବବୃନ୍ଦେଷୁ ନାଗେଷୁ ରଥାନୀକେଷୁ ଚାଭିଭୂଃ ।
ପଦାତୀନାଂ ଚ ସଙ୍ଘେଷୁ ବିନିଘ୍ନଞ୍ଶୋଣିତୋକ୍ଷିତଃ। 6-54-44 (40944)
ଶ୍ଯେନବଦ୍ବ୍ଯଚରଦ୍ଭୀମୋ ରଣେଽରିଷୁ ବଲୋତ୍କଟଃ।
ଛିନ୍ଦଂସ୍ତେଷାକଂ ଶରୀରାଣି ଶିରାଂସି ଚ ମହାବଲଃ ॥ 6-54-45 (40945)
ଖଙଘ୍ଗେକନ ଶିତଧାରେଣ ସଂଯୁଗେ ଗଜଯୋଧିନାମ୍।
ପଦାତିରେକଃ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶତ୍ରୂଣାଂ ଭଯବର୍ଧନଃ॥ 6-54-46 (40946)
ସଂମାହଯାମାସ ସ ତାନ୍କାଲାନ୍ତକଯମୋପମଃ।
ମୂଢାଶ୍ଚ ତେ ତମେବାଜୌ ବିନଦନ୍ତଃ ସମାଦ୍ରବନ୍ ॥ 6-54-47 (40947)
ସାସିମୁତ୍ତମବେଗେନ ବିଚରନ୍ତଂ ମହାରଣେ।
ନିକୃତ୍ଯ ରଥିନାଂ ଚାଜୌ ରଥେଷାଶ୍ଚ ଯୁଗାନି ଚ ॥ 6-54-48 (40948)
ଜଘାନ ରଥିନଶ୍ଚାପି ବଲବାନ୍ରିପୁମର୍ଦନଃ।
ଭୀମସେନଶ୍ଚରନ୍ମାର୍ଗାନ୍ସୁବହୂନ୍ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ॥ 6-54-49 (40949)
ଭ୍ରାନ୍ତମାବିଦ୍ଧମୁଦ୍ଭ୍ରାନ୍ତମାପ୍ଲୁତଂ ପ୍ରସୃତଂ ପ୍ଲୁତମ୍ ।
ସଂପାତଂ ସମୁଦୀର୍ଣଂ ଚ ଦର୍ଶଯାମାସ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-54-50 (40950)
କେଚିଦଗ୍ରାସିନା ଛିନ୍ନାଃ ପାଣ୍ଡବେନ ମହାତ୍ମନା।
ବିନେଦୁର୍ଭିନ୍ନମର୍ମାଣୋ ନିପେତୁଶ୍ଚ ଗତାସବଃ ॥ 6-54-51 (40951)
ଛଇନ୍ନଦନ୍ତାଗ୍ରହସ୍ତାଶ୍ଚ ଭିନ୍ନକୁମ୍ଭାସ୍ତଥାଽପରେ ।
ବିଯୋଧାଃ ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନି ଜଘ୍ନୁର୍ଭାରତ ବାରଣାଃ । 6-54-52 (40952)
ନିପେତୁରୁର୍ବ୍ଯାଂ ଚ ତଥା ବିନଦନ୍ତୋ ମହାରବାନ୍।
ଛିନ୍ନାଂଶ୍ଚ ତୋମରାନ୍ରାଜନ୍ମହାମାତ୍ରଶିରାଂସି ଚ ॥ 6-54-53 (40953)
ପରିସ୍ତୋମାନ୍ବିଚିତ୍ରାଂଶ୍ଚ କକ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚ କନକୋଜ୍ଜ୍ବଲାଃ।
ଗ୍ରୈବେଯାଣ୍ଯଥ ଶକ୍ତୀଶ୍ଚ ପତାକାଃ କଣପାଂସ୍ତଥା ॥ 6-54-54 (40954)
ତୂଣୀରାନଥ ଯନ୍ତ୍ରାଣି ଧନୂଂଷି ଚ।
ଭିନ୍ଦିପାଲାନି ଶୁଭ୍ରାଣି ତୋତ୍ରାଣି ଚାଙ୍କୁଶୈଃ ସହ ॥ 6-54-55 (40955)
ଘଣ୍ଟାଶ୍ଚ ବିବିଧା ରାଜନ୍ହେମଗର୍ଭାନ୍ତ୍ସରୂନପି ।
ପତତଃ ପାତିତାଂଶ୍ଚୈବ ପଶ୍ଯାମଃ ସହ ସାଦିଭିଃ ॥ 6-54-56 (40956)
ଛିନ୍ନଗାତ୍ରାବରକରୈର୍ନିହତୈଶ୍ଚାପ ବାରଣୈଃ ॥
ଆସୀଦ୍ଭୂମିଃକ ସମାସ୍ତୀର୍ଣା ପତିତୈର୍ଭୂଧରୈରିବ ॥ 6-54-57 (40957)
ବିମୃଦ୍ଯୈବଂ ମହାନାଗାନ୍ମମର୍ଦାଶ୍ବାନ୍ମହାବଲଃ ।
ଅଶ୍ବାରୋହବରାଂଶ୍ଚୈବ ପାତଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-54-58 (40958)
ତଦ୍ଧୋରମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତସ୍ଯ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ।
ଖଲୀନାନ୍ଯଥ ଯୋକ୍ରାଣି କକ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚ କନକୋଜ୍ଜ୍ବଲାଃ ॥ 6-54-59 (40959)
ପରିସ୍ତୋମାଶ୍ଚ ପ୍ରାସାଶ୍ଚ ଋଷ୍ଟଯଶ୍ଚ ମହାଧନାଃ।
କବଚାନ୍ଯଥ ଚର୍ମାଣି ଚିତ୍ରାଣ୍ଯାସ୍ତରଣାନି ଚ ॥ 6-54-60 (40960)
ତତ୍ରତତ୍ରାପବିଦ୍ଧଆନି ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ମହାହବେ।
ପ୍ରାସୈର୍ଯନ୍ତ୍ରୈର୍ବିଚିତ୍ରୈଶ୍ଚ ଶସ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ବିମଲୈସ୍ତଥା ॥ 6-54-61 (40961)
ସ ଚକ୍ରେ ବସୁଧାଂ କୀର୍ଣାଂ ଶବଲୈଃ କୁସୁମୈରିବ ।
ଆପ୍ଲୁତ୍ଯ ରଥିନଃ କାଶ୍ଚିତ୍ପରାମୃଶ୍ଯ ମହାବଲଃ ॥ 6-54-62 (40962)
ପାତଯାମାସ ଖଙ୍ଗେନ ସଧ୍ବଜାନପି ପାଣ୍ଡବଃ।
ମୁହୁରୁତ୍ପତତୋ ଦିକ୍ଷୁ ଧାବତଶ୍ଚ ଯଶସ୍ବିନଃକ ॥ 6-54-63 (40963)
ମାର୍ଗାଂଶ୍ଚ ଚରତଶ୍ଚିତ୍ରଂ ବ୍ଯସ୍ମଯନ୍ତ ରଣେ ଜନାଃ ।
ସ ଜଘାନ ପଦା କାଂଶ୍ଚିଦ୍ବ୍ଯାକ୍ଷିପ୍ଯାନ୍ଯାନପୋଥଯତ୍ ॥ 6-54-64 (40964)
ଖହ୍ଗେନାନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଚିଚ୍ଛେଦ ନାଦେନାନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଭୀଷଯନ୍।
ଊରୁବେଗେନ ଚାପ୍ଯନ୍ଯାନ୍ପାତଯାମାସ ଭୂତଲେ ॥ 6-54-65 (40965)
ଅପରେ ଚୈନମାଲୋକ୍ଯ ଭଯାତ୍ପଞ୍ଚତ୍ବମାଗତାଃ।
ଏବଂ ସା ବହୁଲା ସେନା କଲିଙ୍ଗାନାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍ ॥ 6-54-66 (40966)
ପରିବାର୍ଯ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ଭୀମସେନମୁପାଦ୍ରବତ୍।
ତତଃ କାଲିଙ୍ଗଯୈନ୍ଯାନାଂ ପ୍ରମୁଖେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-54-67 (40967)
ଶ୍ରୁତାଯୁଷମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଭୀମସେନଃ ସମଭ୍ଯଯାତ୍।
ତମାଯାନ୍ତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ କାଲିଙ୍ଗୋ ନବଭିଃ ଶରୈଃ । 6-54-68 (40968)
ଭୀମସେନମମେଯାତ୍ମା ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯତ୍ସ୍ତନାନ୍ତରେ ।
କଲିଙ୍ଗବାଣାଭିହତସ୍ତୋତ୍ରାର୍ଦିତ ଇବ ଦ୍ବିପଃ ॥ 6-54-69 (40969)
ଭୀମସେନଃ ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ କ୍ରୋଦେନାଗ୍ନିରିବୈଧିତଃ।
ଅଥାଶୋକଃ ସମାଦାଯ ରଥଂ ହେମପରିଷ୍କୃତମ୍ ॥ 6-54-70 (40970)
ଭୀମଂ ସଂପାଦଯାମାସ ରଥେନ ରଥସାରଥିଃ।
ତାମରୁହ୍ଯ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ କୌନ୍ତେଯଃ ଶତ୍ରୁସୂଦନଃ ॥ 6-54-71 (40971)
କଲିଙ୍ଗମଭିଦୁଦ୍ରାବ ତିଷ୍ଠିତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ।
ତତଃ ଶ୍ରୁତାଯୁର୍ବଲାବାନ୍ଭୀମାଯ ନିଶିତାଞ୍ଶରାନ୍ ॥ 6-54-72 (40972)
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦର୍ଶଯନ୍ପାଣିଲାଘବମ୍।
ସ କାର୍ମୁକବରୋତ୍ସୃଷ୍ଟୈର୍ନବଭିର୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-54-73 (40973)
ସମାହତୋ ମହାରାଜ କଲିଙ୍ଗେନ ମହାତ୍ମନା ।
ସଂଚୁକ୍ରୁଶେ ଭୃଶଂ ଭୀମୋ ଦଣ୍ଡାହତ ଇବୋରଗଃ ॥ 6-54-74 (40974)
କ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚ ଚାପମାଯମ୍ଯ ବଲବଦ୍ବଲିନାଂ ବରଃ।
କଲିଙ୍ଗମବଧୀତ୍ପାର୍ଥୋ ଭୀମଃ ସପ୍ତଭିରାଯସୈଃ ॥ 6-54-75 (40975)
କ୍ଷୁରାଭ୍ଯାଂ ଚକ୍ରରକ୍ଷୌ ଚ କଲିଙ୍ଗସ୍ଯ ମହାବଲୌ ।
ସତ୍ଯଦେବଂ ଚ ସତ୍ଯଂ ଚ ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-54-76 (40976)
ତତଃ ପୁନମେଯାତ୍ମା ନାସଚୈର୍ନିଶିତୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ।
କେତୁମନ୍ତଂ ରଣେ ଭୀମୋଽଗମଯଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-54-77 (40977)
ତତଃ କଲିଙ୍ଗାଃ ସନ୍ନଦ୍ଧା ଭୀମସେନମମର୍ଷଣମ୍ ।
ଅନୀକୈର୍ବହୁସାହସ୍ରୈଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ସମବାରଯନ୍ ॥ 6-54-78 (40978)
ତତଃ ଶକ୍ତିଗଦାଖଙ୍ଗତୋମରର୍ଷ୍ଟିପରଶ୍ବଥୈଃ ।
କଲିଙ୍ଗାଶ୍ଚ ତତୋ ରାଜନ୍ଭୀମସେନମବାକିରନ୍ ॥ 6-54-79 (40979)
ସଂନିବାର୍ଯ ସ ତାଂ ଘୋରାଂ ଶରବୃଷ୍ଟିଂ ସମୁତ୍ଥିତାମ୍।
ଗଦାମାଦାଯ ତରସା ସଂନିପତ୍ଯ ମହାବଲଃ ॥ 6-54-80 (40980)
ଭୀମଃ ସପ୍ତଶତାନ୍ବୀରାନନଯଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ।
ପୁନଶ୍ଚୈବ ଦ୍ବିସାହସ୍ରାନ୍କଲିଙ୍ଗାନରିମର୍ଦନଃ ॥ 6-54-81 (40981)
ପ୍ରାହିଣୋନ୍ମୃତ୍ଯୁଲୋକାଯ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍।
ଏବଂ ସ ତାନ୍ଯନୀକାନି କଲିଙ୍ଗାନାଂ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 6-54-82 (40982)
ବିଭେଦ ସମରେ ତୂର୍ଣଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଂ ମହାରଥମ୍ ।
ହତାରୋହାଶ୍ଚ ମାତଙ୍ଗାଃ ପାଣ୍ଡବେନ କୃତା ରଣେ ॥ 6-54-83 (40983)
ବିପ୍ରଜଗ୍ମୁରନୀକେଷୁ ମେଘା ବାତହତା ଇବ।
ମୃଦ୍ଗନ୍ତଃ ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନି ବିନଦନ୍ତଃ ଶରାତୁରାଃ ॥ 6-54-84 (40984)
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବାହୁଃ ଖଙ୍ଗହସ୍ତୋ ମହାଭୁଜଃକ ।
ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ମହାଘୋଷଂ ଶଙ୍ଖଂ ପ୍ରାଧ୍ମାପଯଦ୍ବଲୀ ॥ 6-54-85 (40985)
ସର୍ବକାଲିଙ୍ଗସୈନ୍ଯାନାଂ ମନାଂସି ସମକମ୍ପଯତ୍ ।
ମୋହଶ୍ଚାପି କଲିଙ୍ଗାନାମାବିବେଶ ପରଂତପ ॥ 6-54-86 (40986)
ପ୍ରାକମ୍ପନ୍ତ ଚ ସୈନ୍ଯାନି ବାହନାନି ଚ ସର୍ବଶଃ ।
ଭୀମେନ ସମରେ ରାଜନ୍ଗଜେନ୍ଦ୍ରେଣେବ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-54-87 (40987)
ମାର୍ଗାନ୍ବହୂନ୍ବିଚରତା ଧାବତା ଚ ତତସ୍ତତଃ।
ମୁହୁରୁତ୍ପତତା ଚୈବ ସଂମୋହଃ ସମପଦ୍ଯତ॥ 6-54-88 (40988)
ଭୀମସେନଭଯତ୍ରସ୍ତଂ ସୈନ୍ଯଂ ଚ ସମକମ୍ପତ।
କ୍ଷୋଭ୍ଯମାଣମସଂବାଧଂ ଗ୍ରାହେଣେବ ମହତ୍ସରଃ ॥ 6-54-89 (40989)
ତ୍ରାସିତେଷୁ ଚ ସର୍ବେଷୁ ଭୀମେନାଦ୍ଭୁତକର୍ମଣା ।
ପୁନରାବର୍ତମାନେଷୁ ବିଦ୍ରବତ୍ସୁ ଚ ସଙ୍ଘଶଃ ॥ 6-54-90 (40990)
ସର୍ବକାଲିଙ୍ଗଯୋଧେଷୁ ପାଣ୍ଡୂନାଂ ଧ୍ବଜିନୀପତିଃ ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନି ଯୁଧ୍ଯଧ୍ବମିତି ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-54-91 (40991)
ସେନାପତିବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶିଖଣ୍ଡିପ୍ରମୁଖା ଗଣାଃ।
ଭୀମମେବାଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ରଥାନୀକୈଃ ପ୍ରହାରିଭିଃ ॥ 6-54-93aଧର୍ମରାଜଶ୍ଚ ତାନ୍ସର୍ବାନୁପଜଗ୍ରାହ ପାଣ୍ଡବଃ।
ମହତା ମେଘବର୍ଣେନ ନାଗାନୀକେନ ପୃଷ୍ଠତଃ॥ 6-54-92 (40992)
ଏବଂ ସଂନୋଦ୍ଯ ସର୍ବାମି ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନି ପାର୍ଷତଃ।
ଭୀମସେନସ୍ଯ ଜଗ୍ରାହ ପାର୍ଷ୍ଣି ସତ୍ପୁରୁଷୈର୍ବୃତଃ ॥ 6-54-94 (40993)
ନ ହି ପଞ୍ଚାଲରାଜସ୍ଯ ଲୋକେ କଶ୍ଚନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଭୀମସାତ୍ଯକଯୋରନ୍ଯଃ ପ୍ରାଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରିଯକୃତ୍ତମଃ ॥ 6-54-95 (40994)
ସୋଽପଶ୍ଯଚ୍ଚ କଲିଙ୍ଗେଷୁ ଚରନ୍ତମରିସୂଦନଃ ।
ଭୀମସେନଂ ମହାବାହୁଂ ପାର୍ଷତଃ ପରବୀରହା ॥ 6-54-96 (40995)
ନନର୍ଦ ବହୁଧା ରାଜନ୍ହୃଷ୍ଟଶ୍ଚାସୀତ୍ପରଂତପଃ।
ଶଙ୍ଖଂ ଦଧ୍ମୌ ଚ ସମରେ ସିଂହନାଦଂ ନନାଦ ଚ ॥ 6-54-97 (40996)
ସ ଚ ପାରାବତାଶ୍ବସ୍ଯ ରଥେ ହେମପରିଷ୍କୃତେ।
କୋବିଦାରଧ୍ବଜଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମସେନଃ ସମାଶ୍ବସତ୍ । 6-54-98 (40997)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତୁ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କଲିଙ୍ଗୈଃ ସମଭିଦ୍ରୁତମ୍ ॥
ଭୀମସେନମମେଯାତ୍ମା ତ୍ରାଣାଯାଜୌ ସମଭ୍ଯଯାତ୍ ॥ 6-54-99 (40998)
ତୌ ଦୂରାତ୍ସାତ୍ଯକିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନବୃକୋଦରୌ ।
କଲିଙ୍ଗାନ୍ସମରେ ବୀରୌ ଯୋଧଯେତାଂ ମନସ୍ବିନୌ । 6-54-100 (40999)
ସ ତତ୍ର ଗତ୍ବା ଶୈନେଯୋ ଜବେନ ଜଯତାଂ ବରଃ।
ପାର୍ଥପାର୍ଷତଯୋଃ ପାର୍ଷିଂ ଜଗ୍ରାହ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ ॥ 6-54-101 (41000)
ସ କୃତ୍କବା ଦାରୁଣଂ କର୍ମ ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନଃ ।
ଆସ୍ଥିତୋ ରୌଦ୍ରମାତ୍ମାନଂ କଲିଙ୍ଗାନନ୍ବବୈକ୍ଷତ ॥ 6-54-102 (41001)
କଲିଙ୍ଗପ୍ରଭବାଂ ଚୈବ ମାଂସଶୋଣିତକର୍ଦମାମ୍।
ରୁଧିରସ୍ଯନ୍ଦିନୀଂ ତତ୍ର ଭୀମଃ ପ୍ରାବର୍ତଯନ୍ନଦୀମ୍ ॥ 6-54-103 (41002)
ଅନ୍ତରେଣ କଲିଙ୍ଗାନାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ବାହିନୀମ୍।
ତାଂ ସଂତତାର ଦୁସ୍ତାରାଂ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-54-104 (41003)
ଭୀମସେନଂ ତଥା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରାକ୍ରୋଶଂସ୍ତାବକା ନୃପ।
କାଲୋଽଯଂ ଭୀମରୂପେଣ କଲିଙ୍ଗୈଃ କସହ ଯୁଧ୍ଯତେ ॥ 6-54-105 (41004)
ତତଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଂ ନିନଦଂ ରଣେ।
ଅଭ୍ଯଯାତ୍ତ୍ବରିତୋ ଭୀମଂ ବ୍ଯୂଢାନୀକଃ ସମଂତତଃ ॥ 6-54-106 (41005)
ତଂ ସାତ୍ଯକିର୍ଭୀମସେନୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରଥଂ ହେମପରିଷ୍କୃତମ୍ ॥ 6-54-107 (41006)
ପରିବାର୍ଯ ତୁ ତେ ସର୍ବେ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ତରସା ରଣେ।
ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈର୍ଘୋରୈର୍ଭୀଷ୍ମମାନର୍ଚ୍ଛୁରୋଜସା ॥ 6-54-108 (41007)
ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯତ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ଯତମାନାନ୍ମହେଷ୍ବାସାଂସ୍ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିରଜିହ୍ମଗୈଃ ॥ 6-54-109 (41008)
ତତଃ ଶରସହସ୍ରେଣ ସନ୍ନିବାର୍ଯ ମହାରଥାନ୍ ।
ହଯାନ୍କାଞ୍ଚନସନ୍ନାହାନ୍ଭୀମସ୍ଯ ନ୍ଯହନଚ୍ଛରୈଃ ॥ 6-54-110 (41009)
ହତାଶ୍ବେ ସ ରଥେ ତିଷ୍ଠନ୍ଭୀମସେନଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ଶକ୍ତିଂ ଚିକ୍ଷେପ ତରସା ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-54-111 (41010)
ଅପ୍ରାପ୍ତାମଥ ତାଂ ଶକ୍ତିଂ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ତ୍ରିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ସା ପୃଥିବ୍ଯାମଶୀର୍ଯତ ॥ 6-54-112 (41011)
ତତଃ ଶୈକ୍ଯାଯସୀଂ ଗୁର୍ବୀ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ବଲବାନ୍ଗଦାମ୍ ।
ଭୀମସେନସ୍ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ପୁପ୍ଲୁବେ ମନୁଜର୍ଷଭ ॥ 6-54-113 (41012)
ସାତ୍ଯକୋଽପି ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ଭୀମସ୍ଯ ପ୍ରିଯକାମ୍ଯଯା ।
ଗାଙ୍ଗେଯସାରଥିଂ ତୂର୍ଣଂ ପାତଯାମାସ ସାଯକୈଃ ॥ 6-54-114 (41013)
ଭୀଷ୍ମସ୍ତୁ ନିହତେ ତସ୍ମିନ୍ସାରଥୌ ରଥିନାଂ ବରଃ ।
ବାତାଯମାନୈସ୍ତୈରଶ୍ବୈରପନୀତୋ ରଣାଜିରାତ୍ ॥ 6-54-115 (41014)
ଭୀମସେନସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ନପଯାତେ ମହାବ୍ରତେ ।
ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ଯଥା ବହ୍ନିର୍ଦହନ୍କକ୍ଷମିବୈଧିତଃ ॥ 6-54-116 (41015)
ସ ହତ୍ବା ସର୍ବକାଲିଙ୍ଗାନ୍ସେନାମଧ୍ଯେ ବ୍ଯତିଷ୍ଠତ।
ନୈନମଭ୍ଯୁତ୍ସହନ୍କେଚିତ୍ତାବକା ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-54-117 (41016)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତମାରୋପ୍ଯ ସ୍ବରଥେ ରଥିନାଂ ବରଃ।
ପଶ୍ଯତାଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାମପୋବାହକ ଯଶସ୍ବିନମ୍ ॥ 6-54-118 (41017)
ସଂପୂଜ୍ଯମାନଃ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୈର୍ମତ୍ସ୍ଯୈଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ସମେଯାଦଥ ସାତ୍ଯକିମ୍ ॥ 6-54-119 (41018)
ଅଥାବ୍ରବୀଦ୍ଭୀମସେନଂ ସାତ୍ଯକିଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ।
ପ୍ରହର୍ଷଯନ୍ଯଦୁବ୍ଯାଘ୍ରୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-54-120 (41019)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା କାଲିଙ୍ଗରାଜଶ୍ଚ ରାଜପୁତ୍ରଶ୍ଚ କେତୁମାନ ।
ଶକ୍ରଦେବଶ୍ଚ କାଲିଙ୍ଗଃ କଲିଙ୍ଗାଶ୍ଚ ମୃଧେ ହତାଃ ॥ 6-54-121 (41020)
ସ୍ବବାହୁବଲବୀର୍ଯେଣ ନାଗାଶ୍ବରଥସଂକୁଲଃ ।
ମହାପୁରୁଷଭୂଯିଷ୍ଠୋ ଧୀରଯୋଧନିଷେବିତଃ ॥ 6-54-122 (41021)
ମହାବ୍ଯୂହଃ କଲିଙ୍ଗାନାମେକେନ ମୃଦିତସ୍ତ୍ବଯା ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଶିନେର୍ନପ୍ତା ଦୀର୍ଘବାହୁରରିନ୍ଦମ।
ରଥାଦ୍ରଥମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ପର୍ଯଷ୍ବଜତ ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 6-54-123 (41022)
ତତଃ ସ୍ବରଥମାସ୍ଥାଯ ପୁନରେବ ମହାରଥଃ ।
ତାବକାନବଧୀତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀମସ୍ଯ ବଲମାଦଧତ୍ ॥ ॥ 6-54-124 (41023)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଚତୁଃପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-54-34 ଭାନୁମନ୍ତଂ କଲିଙ୍ଗାତ୍ମଜମ୍ ॥ 6-54-40 ଅନ୍ତରାଯୁଧିନଂ ଗଜାରୂଢଯୋଧମ୍ ॥ 6-54-43 ଆବିଦ୍ଧଂ ଭ୍ରାମିତମ୍ ॥ 6-54-47 କାଲାନ୍ତକଯମୋପମଃ ପ୍ରଲଯକାଲୀନନାଶକଯମତୁଲ୍ଯଃ ॥ 6-54-53 ମହାମାତ୍ରୋ ହସ୍ତିପକଃ ॥ 6-54-54 କଣପାନ୍ ମୁଦ୍ଗରାନ୍ ॥ 6-54-57 ଗାତ୍ରାବରୈର୍ଗାତ୍ରୈଃ ପୂର୍ବକାଯୈଃ ଅବରରଧଃକାଯୈଃ ॥ 6-54-59 ଖଲୀନାନି ଅଶ୍ବାସ୍ଯନିବେଶ୍ଯନି ଅଡିଆଲୀତୀ ପ୍ରସିଦ୍ଧାନି। କକ୍ଷ୍ଯା ଗଜମଧ୍ଯବନ୍ଧନମ୍ ॥ 6-54-70 ଅଶୋକୋ ବିଶୋକଃ ॥ 6-54-108 ଆନର୍ଚ୍ଛୁଃ ଆଚ୍ଛାଦିତବନ୍ତଃ ॥ 6-54-115 ବାତାଯମାନୈଃ ଇତସ୍ତତୋ ଧାବଦ୍ଭିଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 055
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.55. ଅଧ୍ଯାଯଃ 055
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-55-0 (41024)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-55-0x (4121)
ତତୋଽପରାହ୍ଣଭୂଯିଷ୍ଠେ ତସ୍ମିନ୍ନହନି ଭାରତ।
ରଥନାଗାଶ୍ବପତ୍ତୀନାଂ ସାଦିନାଂ ଚ ମହାକ୍ଷଯେ ॥ 6-55-1 (41025)
ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରେଣ ଶଲ୍ଯେନ କୃପେଣ ଚ ମହାତ୍ମନା ।
ସମସଜ୍ଜତ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯସ୍ତ୍ରିଭିରୈତୈର୍ମହାରଥୈଃ ॥ 6-55-2 (41026)
ସ ଲୋକବିଦିତାନଶ୍ବାନ୍ନିଜଘାନ ମହାବଲଃ ।
ଦ୍ରୌଣେଃ ପାଞ୍ଚାଲଦାଯାଦଃ ଶିତୈର୍ଦଶଭିରାଶୁଗୈଃ ॥ 6-55-3 (41027)
ତତଃ ଶଲ୍ଯରଥଂ ତୂର୍ଣମାସ୍ଥାଯ ହତବାହନଃ ।
ଦ୍ରୌଣିଃ ପାଞ୍ଚାଲଦାଯାଦମଭ୍ଯବର୍ଷଦଥେଷୁଭିଃ ॥ 6-55-4 (41028)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ତୁ ସଂଯୁକ୍ତଂ ଦ୍ରୌଣିନା ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଭାରତ।
ସୌଭଦ୍ରୋଽଭ୍ଯପତତ୍ତୂର୍ଣଂ ବିକିରନ୍ନିଶିତାଞ୍ଶରାନ୍ ॥ 6-55-5 (41029)
ସ ଶଲ୍ଯଂ ପ଼ଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା କୃପଂ ଚ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମାନମଷ୍ଟାଭିର୍ବିବ୍ଯାଧ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ ॥ 6-55-6 (41030)
ଆର୍ଜୁନିଂ ତୁ ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ଦ୍ରୌଣିର୍ବିବ୍ଯାଧ ପତ୍ରିଣା।
ଶଲ୍ଯୋଽଥ ଦଶଭିଶ୍ଚୈବ କୃପଶ୍ଚ ନିଶିତୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ॥ 6-55-7 (41031)
ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ତବ ପୌତ୍ରସ୍ତୁ ସୌଭଦ୍ରଂ ସମବସ୍ଥିତମ୍ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତତ ସଂହୃଷ୍ଟସ୍ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 6-55-8 (41032)
ଦୌର୍ଯୋଧନିଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସୌଭଦ୍ରଂ ପରବୀରହା ।
ବିବ୍ଯାଧ ସମରେ ରାଜଂସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-55-9 (41033)
ଅଭିମନ୍ଯୁଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭ୍ରାତରଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଶରୈଃ ପଞ୍ଚାଶତୈ ରାଜନ୍କ୍ଷିପ୍ରହସ୍ତୋଽଭ୍ଯବିଧ୍ଯତ ॥ 6-55-10 (41034)
ଲକ୍ଷ୍ମଣୋଽପି ପୁନସ୍ତସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ପତ୍ରିଣା।
ମୁଷ୍ଟିଦେଶେ ମହାରାଜ ତତସ୍ତେ ଚୁକ୍ରୁଶୁର୍ଜନାଃ ॥ 6-55-11 (41035)
ତଦ୍ବିହାଯ ଧନୁଶ୍ଛିନ୍ନଂ ସୌଭଦ୍ରଂ ପରବୀରହା।
ଅନ୍ଯଦାଦତ୍ତବାଂଶ୍ଚିତ୍ରଂ କାର୍ମୁକଂ ବେଗବତ୍ତରମ୍ ॥ 6-55-12 (41036)
ତୌ ତତ୍ର ସମରେ ଯୁକ୍ତୌ କୃତପ୍ରତିକୃତୈଷିଣୌ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ବିଶିସ୍ବୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ଜଘ୍ନତୁଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭୌ ॥ 6-55-13 (41037)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁତ୍ରଂ ମହାରଥମ୍।
ପୀଡିତଂ ତବ ପୌତ୍ରେଣ ପ୍ରାଯାତ୍ତତ୍ର ପ୍ରଜେଶ୍ବରଃ ॥ 6-55-14 (41038)
ସନ୍ନିବୃତ୍ତେ ତବ ସୁତେ ସର୍ବ ଏବ ଜନାଧିପାଃ ।
ଆର୍ଜୁନିଂ ରଥବଂଶେନ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-55-15 (41039)
ସ ତୈଃ ପରିବୃତଃ ଶୂରୈଃ ଶୂରୋ ଯୁଧି ସୁଦୁର୍ଜଯୈଃ ।
ନ ସ୍ମ ପ୍ରବ୍ଯଥତେ ରାଜନ୍କୃଷ୍ଣତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମଃ ॥ 6-55-16 (41040)
ସୌଭଦ୍ରମଥ ସଂସକ୍ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତତ୍ର ଧନଂଜଯଃ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ତ୍ରାତୁକାମଃ ସ୍ବମାତ୍ମଜମ୍ ॥ 6-55-17 (41041)
ତତଃ ସରଥନାଗାଶ୍ବା ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣପୁରୋଗମାଃ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ରାଜାନଃ ସହିତାଃ ସବ୍ଯସାଚିନମ୍ ॥ 6-55-18 (41042)
ଉଦ୍ବୂତଂ ସହସା ଭୌମଂ ନାଗାଶ୍ବରଥପତ୍ତିଭିଃ ।
ଦିବାକରରଥଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ରଜସ୍ତୀବ୍ରମଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-55-19 (41043)
ତାନି ନାଗସହସ୍ରାଣି ଭୂମିପାଲଶତାନି ଚ।
ତସ୍ଯ ବାଣପଥଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନାଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-55-20 (41044)
ପ୍ରଣେଦୁଃ ସର୍ବଭୂତାନି ବଭୂବୁସ୍ତିମିରା ଦିଶଃ।
କୁରୂଣାଂ ଚାନଯସ୍ତୀବ୍ରଃ ସମଦୃଶ୍ଯତ ଦାରୁଣଃ ॥ 6-55-21 (41045)
ନାପ୍ଯନ୍ତରିକ୍ଷଂ ନ ଦିଶୋ ନ ଭୂମିର୍ନ ଚ ଭାସ୍କରଃ ।
ପ୍ରଜଜ୍ଞେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସସ୍ତ୍ରସଙ୍ଘୈଃ କିରୀଟିନଃ ॥ 6-55-22 (41046)
ସାଦିତା ରଥନାଗାଶ୍ଚ ହତାଶ୍ବା ରଥିନୋ ରଣେ।
ବିପ୍ରଦ୍ରୁତରଥାଃ କେଚିଦ୍ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ରଥଯୂଥପାଃ ॥ 6-55-23 (41047)
ବିରଥା ରଥିନଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଧାବମାନାଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସାଯୁଧାଃ ସାଙ୍ଗଦୈର୍ଭୁଜୈଃ ॥ 6-55-24 (41048)
ହଯାରୋହା ହଯାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଗଜାରୋହାଶ୍ଚ ଦନ୍ତିନଃ ।
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ଭଯାଦ୍ରାଜନ୍ସମନ୍ତାଦ୍ବିପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ॥ 6-55-25 (41049)
ରଥେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଗଜେଭ୍ଯଶ୍ଚ ହଯେଭ୍ଯଶ୍ଚ ନରାଧିପାଃ ।
ପତିତାଃ ପାତ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେଽର୍ଜୁନସାଯକୈଃ ॥ 6-55-26 (41050)
ସଗଦାନୁଦ୍ଯତାନ୍ବାହୂନ୍ସଖଙ୍ଗାଂଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ।
ସପ୍ରାସାଂଶ୍ଚ ସତୂଣୀରାନ୍ସଶରାନ୍ସଶରାସନାନ୍ ॥ 6-55-27 (41051)
ସାଙ୍କୁଶାକନ୍ସପତାକାଂଶ୍ଚ ତତ୍ରତତ୍ରାର୍ଜୁନୋ ନୃଣାମ୍ ।
ନିଚକର୍ତ ଶରୈରୁଗ୍ରୈ ରୌଦ୍ରଂ ବପୁରଧାରଯତ୍ ॥ 6-55-28 (41052)
ପରିଘାଣାଂ ପ୍ରଦୀପ୍ତାନାଂ ମୁଦ୍ଗରାଣାଂ ଚ ମାରିଷ ।
ପ୍ରାସାନାଂ ଭିନ୍ଦିପାଲାନାଂ ନିସ୍ତ୍ରିଶାନାଂ ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-55-29 (41053)
ପରଶ୍ବଥାନାଂ ପୀକ୍ଷ୍ଣାନାଂ ତୋମରାଣାଂ ଚ ଭାରତ।
ବର୍ମଣାଂ ଚାପବିଦ୍ଧାନାଂ କାଞ୍ଚନାନାଂ ଚ ଭୂମିପ ॥ 6-55-30 (41054)
ଧ୍ବଜାନାଂ ଚର୍ମଣାଂ ଚୈବ ବ୍ଯଜନାନାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ ।
ଛତ୍ରାଣାଂ ହେମଦଣ୍ଡାନାଂ ତୋମରାଣାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-55-31 (41055)
ପ୍ରତୋଦାନାଂ ଚ ଯୋକ୍ରାଣାଂ କଶାନାଂ ଚୈବ ମାରିଷ ।
ରାଶଯଃ ସ୍ମାତ୍ର ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବିନିକୀର୍ଣା ରଣକ୍ଷିତୌ ॥ 6-55-32 (41056)
ନାସୀତ୍ତତ୍ର ପୁମାନ୍କଶ୍ଚିତ୍ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ ।
ଯୋଽର୍ଜୁନଂ ସମରେ ଶୂରଂ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାଯାତ୍କଥଂଚନ ॥ 6-55-33 (41057)
ଯୋ ଯୋ ହି ସମରେ ପାର୍ଥଂ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାତି ବିଶାଂପତେ।
ସ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ବିଶିଖୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ପରଲୋକାଯ ନୀଯତେ ॥ 6-55-34 (41058)
ତେଷୁ ବିଦ୍ରବମାଣେଷୁ ତବ ଯୋଧେଷୁ ସର୍ବଶଃ।
ଅର୍ଜୁନୋ ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ଦଧ୍ମତୁର୍ବାରିଜୋତ୍ତମୌ ॥ 6-55-35 (41059)
ତତ୍ପଭଗ୍ନଂ ବଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ସମରେ ଶୂରଂ ଭାରଦ୍ବାଜଂ ସ୍ମଯନ୍ନିବ ॥ 6-55-36 (41060)
ଏଷ ପାଣ୍ଡୁସୁତୋ ବୀର କୃଷ୍ଣେନ ସହିତୋ ବଲୀ ।
ତଥା କରୋତି ସୈନ୍ଯାନି ଯଥା କୁର୍ଯାଦ୍ଧନ଼ଞ୍ଜଯଃ ॥ 6-55-37 (41061)
ନ ହ୍ଯେଷ ସମରେ ଶକ୍ଯୋ ବିଜେତୁଂ ହି କଥଂଚନ ।
ଯଥାସ୍ଯ ଦୃଶ୍ଯତେ ରୂପ କାଲାନ୍ତକଯମୋପମମ୍ ॥ 6-55-38 (41062)
ନ ନିବର୍ତଯିତୁଂ ଚାପି ଶକ୍ଯେଯଂ ମହତୀ ଚମୂଃ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯପ୍ରେଯା ପଶ୍ଯ ଦ୍ରବତୀଯଂ ବରୂଥିନୀ ॥ 6-55-39 (41063)
ଏଷ ଚାସ୍ତଂ ଗିରିଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଭାନୁମାନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ।
ଚକ୍ଷୂଂଷି ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ସଂହରନ୍ନିବ ସର୍ବଥା ॥ 6-55-40 (41064)
ତତ୍ରାବହାରଂ ସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ମନ୍ଯେଽହଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ।
ଶ୍ରାନ୍ତା ଭୀତାଶ୍ଚ ନୋ ଯୋଧା ନ ଯୋତ୍ସ୍ଯନ୍ତି କଥଂଚନ ॥ 6-55-41 (41065)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣମାଚାର୍ଯସତ୍ତମମ୍ ।
ଅବହାରମଥୋ ଚକ୍ରେ ତାବକାନାଂ ମହାରଥଃ ॥ 6-55-42 (41066)
`ତତଃ ସରଥନାଗାଶ୍ବା ଜଂଯ ପ୍ରାପ୍ଯ ସମୋପକାଃ।
ପାଞ୍ଚାଲାଃ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚୈବ ପ୍ରଣେଦୁଶ୍ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 6-55-43 (41067)
ପ୍ରଯଯୁଃ ଶିବିରାଯୈବ ଧନଞ୍ଜଯପୁରସ୍କୃତାଃ।
ବାଦିତ୍ରଘୋଷୈଃ ସଂହୃଷ୍ଟା ପ୍ରଣଦ୍ଯନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ॥' 6-55-44 (41068)
ତତୋଽବହାରଃ ସୈନ୍ଯାନାଂ ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ।
ଅସ୍ତଂ ଗଚ୍ଛତି ସୂର୍ଯେଽଭୂତ୍ସନ୍ଧ୍ଯାକାଲେ ଚ ବର୍ତତି ॥ ॥ 6-55-45 (41069)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ପ଼ଞ୍ଚପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ॥ ଇତି ଦ୍ବିତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-55-8 ତବ ପୌତ୍ରମବସ୍ଥିତଂ ଇତି କo ଘo ପୁସ୍ତକପାଠଃ ॥ 6-55-37 ଯଥା କୁର୍ଯାଦ୍ଧନଂଜଯଃ । ଧନଞ୍ଜଯୋଽଗ୍ନିଃ ॥ 6-55-43 ନରୋତି ବତମାନୈ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 056
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.56. ଅଧ୍ଯାଯଃ 056
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଉଭଯପକ୍ଷଯୋର୍ବ୍ଯୂହରଚନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-56-0 (41070)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-56-0x (4122)
ପ୍ରଭାତାଯାଂ ଚ ଶର୍ବର୍ଯାଂ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନସ୍ତଦା।
ଅନୀକାନ୍ଯନୁସଂଯାନେ ବ୍ଯାଦିଦେଶାଯ ଭାରତ ॥ 6-56-1 (41071)
ଗାରୁଡଂ ଚ ମହାବ୍ଯୂହଂ ଚକ୍ରେ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା।
ପୁତ୍ରାଣାଂ ତେ ଜଯାକାଙ୍କ୍ଷୀ ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୁପିତାମହଃ । 6-56-2 (41072)
ଗରୁଡସ୍ଯ ସ୍ବଯଂ ତୁଣ୍ଡେ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ଚକ୍ଷୁଷୀ ଚ ଭରଜ୍ବାଜଃ କୃତବର୍ମା ଚ ସାତ୍ବତଃ ॥ 6-56-3 (41073)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା କୃପଶ୍ଚୈବ ଶିର ଆସ୍ତାଂ ଯଶସ୍ବିନୌ ।
ତ୍ରୈଗର୍ତ୍ତୈରଥ କୈକେଯୈର୍ବାଟଧାନୈଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-56-4 (41074)
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲଃ ଶଲ୍ଯୋ ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ମଦ୍ରକାଃ ସିନ୍ଧୁସୌବୀରାସ୍ତଥା ପାଞ୍ଚନଦାଶ୍ଚ ଯେ ॥ 6-56-5 (41075)
ଜଯଦ୍ରଥେନ ସହିତା ଗ୍ରୀବାଯାଂ ସନ୍ନିବେଶିତାଃ ।
ପୃଷ୍ଠେ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ସୋଦର୍ଯୈଃ ସାନୁଗୈର୍ବୃତଃ ॥ 6-56-6 (41076)
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ କାମ୍ଭୋଜଶ୍ଚ ଶକୈଃ ସହ।
ପଚ୍ଛମାସନ୍ମହାରାଜ ଶୂରସେନାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-56-7 (41077)
ମାଗଧାଶ୍ଚ କଲିଙ୍ଗାଶ୍ଚ ଦାସେରକଗଣୈଃ ସହ ।
ଦକ୍ଷିଣଂ ପକ୍ଷମାସାଦ୍ଯ ସ୍ଥିତା ବ୍ଯୂହସ୍ଯ ଦଂଶିତାଃ ॥ 6-56-8 (41078)
କାକରୁଶା ବିକୁଞ୍ଚାଶ୍ଚ ମୁଣ୍ଡାଃ କୁଣ୍ଡୀବୃଷାସ୍ତଥା।
ବୃହଦ୍ବଲେନ ସହିତା ବାମଂ ପାର୍ଶ୍ବମବସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-56-9 (41079)
ବ୍ଯୂଢଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ସବ୍ଯସାଚୀ ପରଂତପଃ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ସହିତଃ ପ୍ରତ୍ଯବ୍ଯୂହତ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-56-10 (41080)
ଅର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରେଣ ବ୍ଯୂହେନ ବ୍ଯୂହନ୍ତମତିଦାରୁଣମ୍ ।
ଦକ୍ଷିଣଂ ଶୃଙ୍ଗମାସ୍ବଯ ଭିମସେନୋ ବ୍ଯରୋଚତ ॥ 6-56-11 (41081)
ନାନାସଂସ୍ତ୍ରୌପସଂଷତ୍ରୈର୍ନାନାଦେଶ୍ଯୈର୍ନୃପୈର୍ବୃତଃ ।
ତଦନ୍ଯେବ ବିରାଟଶ୍ଚ ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-56-12 (41082)
ତଦନନ୍ତରମେବାସୀନ୍ନୀଲୋ ନୀଲାଯୁଧୈଃ ସହ ।
ନୀଲାଦନନ୍ତରଶ୍ଚୈବ ଧୃଷ୍ଟକେତୁର୍ମହାବଲଃ ॥ 6-56-13 (41083)
ଚେଦିକାଶିକରୂପେଶ୍ଚ ପୌରବୈରପି ସଂବୃତଃ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଚ ପାଞ୍ଚାଲାଶ୍ଚ ପ୍ରଭଦ୍ରକାଃ ॥ 6-56-14 (41084)
ମଧ୍ଯେ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ମହତଃ ସ୍ଥିତା ଯୁଦ୍ଧାଯ ଭାରତ।
ତତ୍ରୈବ ଧର୍ମରାଜୋଽପି ଗଜାନୀକେନ ସଂବୃତଃ । 6-56-15 (41085)
ତତସ୍ତୁ ସାତ୍ଯକୀ ରାଜନ୍ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ପଞ୍ଚ ଚାତ୍ମଜାଃ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁସ୍ତତଃ ଶୂର ଇରାବାଂଶ୍ଚ ତତଃ ପରମ୍ ॥ 6-56-16 (41086)
ଭୈମସେନିସ୍ତତୋ ରାଜନ୍କେକଯାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ।
ଏତେ ସର୍ବେ ମହାରାଜ ବାମଂ ପାର୍ଶ୍ବମୁପାଶ୍ରିତାଃ ॥ 6-56-17 (41087)
ସର୍ବସ୍ଯ ଜଗତୋ ଗୋପ୍ତା ଗୋପ୍ତା ଯସ୍ଯ ଜନାର୍ଦନଃ।
`ତତ୍ରାନୁରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ବାମଶ୍ରୃଙ୍ଗେ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ।'
ଏବମେତଂ ମହାବ୍ଯୂହଂ ପ୍ରତ୍ଯବ୍ଯୂହନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-56-18 (41088)
ବଧାର୍ଥଂ ତବ ପୁତ୍ରାମାଂ ତତ୍ପକ୍ଷେ ଯେ ଚ ସଙ୍ଗତାଃ ।
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ବ୍ଯତିଷକ୍ତରଥଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-56-19 (41089)
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ନିଘ୍ନତାମିତରେତରମ୍ ।
ହଯୌଘାଶ୍ଚ ରଥୌଘାଶ୍ବ ତତ୍ର ତତ୍ର ବିଶାଂପତେ ॥ 6-56-20 (41090)
ସଂପତନ୍ତୋ ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ନିଘ୍ନନ୍ତସ୍ତେ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ଧାବତାଂ ଚ ରଥୋଘାନାଂ ନିଘ୍ନତାଂ ଚ ପୃଥକ୍ ପୃଥକ୍ ॥ 6-56-21 (41091)
ବଭୂବ ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦୋ ବିମିଶ୍ରୋ ଦୁନ୍ଦୁଭିସ୍ବନୈଃ ।
ଦିବସ୍ପୃଙ୍ବରବୀରାଣାଂ ନିଘ୍ନତାମିତରେତରମ୍ ।
ସଂପ୍ରହାରେ ସୁତୁମୁଲେ ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ ॥ ॥ 6-56-22 (41092)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ତୃତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଷଟ୍ପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-56-17 ତତୋଽଭୂଦ୍ଦ୍ବିପଦାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ବାମଂ ପାର୍ଶ୍ବମପାଶ୍ରିତଃ ଇତି ଖo ପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 057
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.57. ଅଧ୍ଯାଯଃ 057
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-57-0 (41093)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-57-0x (4123)
ତତୋ ବ୍ଯୂଢେଷ୍ବନୀକେଷୁ ତାବକେଷୁ ପରେଷୁ ଚ।
ଧନଞ୍ଜଯୋ ରଥାନୀକମବଧୀତ୍ତବ ଭାରତ ॥ 6-57-1 (41094)
ଶରୈରଥିରଥୋ ଯୁଦ୍ଧେ ଦାରଯନ୍ରଥଯୂଥପାନ୍ ।
ତେ ବଧ୍ଯମାନାଃ ପାର୍ଥେନ କାଲେନେବ ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 6-57-2 (41095)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ରଣେ ଯତ୍ନାତ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଯୋଧଯନ୍ ।
ପ୍ରାର୍ଥଯାନା ଯଶୋ ଦୀପ୍ତାଂ ମୃତ୍ଯୁଂ କୃତ୍ବା ନିବର୍ତନମ୍ ॥ 6-57-3 (41096)
ଏକାଗ୍ରମନସୋ ଭୂତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବରୂଥିନୀମ୍ ।
ବଭଞ୍ଜୁର୍ବହୁଶୋ ରାଜଂସ୍ତେ ଚାସଞ୍ଜନ୍ତ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-57-4 (41097)
ଦ୍ରବଦ୍ଭିରଥଭଗ୍ନୈଶ୍ଚ ପରିବର୍ତଦ୍ଭିରେବ ଚ।
ପାଣ୍ଡବୈଃ କୌରବେଯୈଶ୍ଚ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ ॥ 6-57-5 (41098)
ଉଦତିଷ୍ଠଦ୍ରଜୋ ଭୌମଂ ଛାଦଯାନଂ ଦିବାକରମ୍।
ନ ଦିଶଃ ପ୍ରଦିଶୋ ବାପି ଜଜ୍ଞିରେଽତ୍ର ସମାଗତାଃ ॥ 6-57-6 (41099)
ଅନୁମାନେନ ସଂଜ୍ଞାଭିର୍ନାମଗୋତ୍ରୈଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ।
ଅବର୍ତତ ତଦା ଯୁଦ୍ଧଂ ତତ୍ର ତତ୍ର ବିଶାଂପତେ ॥ 6-57-7 (41100)
ନ ବ୍ଯୂହୋ ଭିଦ୍ଯତେ ତତ୍ର କୌରବାଣାଂ କଥଞ୍ଚନ ।
ରକ୍ଷିତଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧେନ ଭାରଦ୍ବାଜେନ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-57-8 (41101)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ରକ୍ଷିତଃ ସବ୍ଯସାଚିନା।
ନାଭିଦ୍ଯତ ମହାବ୍ଯୂହୋ ଭୀମେନ ଚ ସୁରକ୍ଷିତଃ ॥ 6-57-9 (41102)
ସେନାଗ୍ରାଦପି ନିଷ୍ପତ୍ଯ ପ୍ରାଯୁଧ୍ଯଂସ୍ତତ୍ର ମାନବାଃ ।
ଉଭଯୋଃ ସେନଯୋ ରାଜନ୍ବ୍ଯତିଷକ୍ତରଥଦ୍ବିପାଃ ॥ 6-57-10 (41103)
ହଯାରୋହୈର୍ହଯାରୋହାଃ ପାତ୍ଯନ୍ତେ ସ୍ମ ମହାହବେ।
ଋଷ୍ଟିଭିର୍ବିମଲାଭିଶ୍ଚ ପ୍ରାସୈରପି ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-57-11 (41104)
ରଥୀ ରଥିନମାସାଦ୍ଯ ଶରୈଃ କନକଭୂଷଣୈଃକ ।
ପାତଯାମାସ ସମରେ ତସ୍ମିନ୍ନତିଭଯଂକରେ ॥ 6-57-12 (41105)
ଗଜାରୋହା ଗଜାରୋହାନ୍ନାରାଚଶରତୋମରୈଃ ।
ସଂସକ୍ତାନ୍ପାତଯାମାସୁସ୍ତବ ତେଷାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-57-13 (41106)
କଶ୍ଚିଦୁତ୍ପତ୍ଯ ସମରେ ବସ୍ବାରଣମାସ୍ଥିତଃ ।
କେଶପକ୍ଷେ ପରାମୃଶ୍ଯ ଜହାର ସମରେ ଶିରଃ ॥ 6-57-14 (41107)
ଅନ୍ଯେ ଦ୍ବିରଦଦନ୍ତାଗ୍ରନିର୍ଭିନ୍ନହୃଦଯା ରଣେ।
ବେମୁଶ୍ଚ ରୁଧିରଂ ବୀରା ନିଃଶ୍ବସନ୍ତଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-57-15 (41108)
କଶ୍ଚିତ୍କରିବିଷାଣସ୍ଥୋ ବୀରୋ ରଣବିଶାରଦାଃ ।
ପ୍ରାବେପଚ୍ଛକ୍ତିନିର୍ଭିନ୍ନୋ ଗଜଶିକ୍ଷାସ୍ତ୍ରବେଦିନା ॥ 6-57-16 (41109)
ପତ୍ତିମଙ୍ଘା ରଣେ ପକ୍ତୀନ୍ଭିମନ୍ଦିପାଲପରଶ୍ବଥୈଃ ।
ନ୍ଯତାପତଯନ୍ତ ସଂହୃଷ୍ଟାଃ ପରସ୍ପରକୃତାଗସଃ ॥ 6-57-17 (41110)
ରଥୀ ଚ ସମରେ ରାଜନ୍ନାସାଦ୍ଯ ଗଜଯୂଥପମ୍ ।
ସ ଗଜଂ ପାତଯାମାସ ଗଜୀ ଚ ରଥିନାଂ ବରମ୍ ॥ 6-57-18 (41111)
ରଥିନଂ ଚ ହଯାରୋହଃ ପ୍ରାସେନ ଭରତର୍ଷଭ ।
ପାତଯାମାସ ସମରେ ରଥୀ ଚ ହଯସାଦିନମ୍ ॥ 6-57-19 (41112)
ପଦାତୀ ରଥିନଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ରଥୀ ଚାପି ପଦାତିନମ୍ ।
ନ୍ଯପାତଯଚ୍ଛିତୈଃ ଶସ୍ତ୍ରୈଃ ସେନଯୋରୁଭଯୋରପି ॥ 6-57-20 (41113)
ଗଜାରୋହା ହଯାରୋହାନ୍ପାତଯାଂଚକ୍ରିରେ ତଦା।
ହଯାରୋହା ଗଜସ୍ଥାଂଶ୍ଚ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-57-21 (41114)
ଗଜାରୋହବରୈଶ୍ଚାପି ତତ୍ରତତ୍ର ପଦାତଯଃ।
ପାତିତାଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ତୈଶ୍ଚାପି ଗଜଯୋଧିନଃ ॥ 6-57-22 (41115)
ପତ୍ତିସଙ୍ଘା ହଯାରୋହୈଃ ସାଦିସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ପତ୍ତିଭିଃ ।
ପାତ୍ଯମାନା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-57-23 (41116)
ଧ୍ବଜୈସ୍ତତ୍ରାପବିଦ୍ଧୈଶ୍ଚ କାର୍ମୁକୈସ୍ତୋମରୈସ୍ତଥା।
ପ୍ରାସୈସ୍ତଥା ଗଦାଭିଶ୍ଚ ପରିଘୈଃ କମ୍ପନୈସ୍ତଥା ॥ 6-57-24 (41117)
ଶକ୍ତିଭିଃ କବଚୈଶ୍ଚିତ୍ରୈଃ କଣପୈରଙ୍କୁଶୈରପି।
ନିସ୍ତ୍ରିଂଶୈର୍ବିମଲୈଶ୍ଚାପି ସ୍ବର୍ଣପୁଙ୍ଖୈଃ ଶରୈସ୍ତଥା ॥ 6-57-25 (41118)
ପରିସ୍ତୋମୈଃ କୁଥାଭିଶ୍ଚ କମ୍ବଲୈଶ୍ଚ ମହାଧନୈଃ ।
ଭୂର୍ଭାତି ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ରଗ୍ଦାମୈରିବ ଚିତ୍ରିତା ॥ 6-57-26 (41119)
ନରାଶ୍ବକାଯୈଃ ପତିତୈର୍ଦନ୍ତିଭିଶ୍ଚ ମହାହବେ ।
ଅଗମ୍ଯରୂପା ପୃଥିବୀ ମାଂସଶୋଣିତକର୍ଦମା ॥ 6-57-27 (41120)
ପ୍ରଶଶାମ ରଜୋ ଭୌମଂ ବ୍ଯୁକ୍ଷିତଂ ରଣଶୋଣିତୈଃ ।
ଦିଶଶ୍ଚ ବିମଲାଃ ସର୍ବାଃ ସଂବଭୂବୁର୍ଜନେଶ୍ବର ॥ 6-57-28 (41121)
ଉତ୍ଥିତାନ୍ଯଗଣେଯାନି କବନ୍ଧାନି ସମନ୍ତତଃ।
ଚିହ୍ନଭୂତାନି ଜଗତୋ ବିନାଶାର୍ଥାଯ ଭାରତ ॥ 6-57-29 (41122)
ତସ୍ମିନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ମହାରୌଦ୍ରେ ବର୍ତମାନେ ସୁଦାରୁଣେ ।
ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ରଥିନୋ ଧାବମାନାଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-57-30 (41123)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ସୈନ୍ଧବଶ୍ଚ ଜଯଦ୍ରଥଃ ।
ପୁରୁମିତ୍ରୋ ଜଯୋ ଭୋଜଃ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚାପି ସସୌବଲଃ ॥ 6-57-31 (41124)
ଏତେ ସମରଦୁର୍ଧର୍ଷାଃ ସିଂହତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମାଃ।
ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକାନି ବଭଞ୍ଜୁଃସ୍ମ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 6-57-32 (41125)
ତଥୈବ ଭୀମସେନୋଽପି ରାକ୍ଷସଶ୍ଚ ଘଟୋତ୍କଚଃ ।
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚେକିତାନଶ୍ଚ ଦ୍ରୋପଦେଯାଶ୍ଚ ଭାରତ॥ 6-57-33 (41126)
ତାବକାଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚ ସହିତାନ୍ସର୍ବରାଜଭିଃ ।
ଦ୍ରାବଯାମାସୁରାଜୌ ତେ ତ୍ରିଦଶା ଦାନବାନିବ ॥ 6-57-34 (41127)
ତଥା ତେ ସମରେଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ନିଘ୍ନନ୍ତଃ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭାଃ ।
ରକ୍ତୋକ୍ଷିତା ଘୋରରୂପା ବିରେର୍ଜୁର୍ଦାନବା ଇବ ॥ 6-57-35 (41128)
ବିନିର୍ଜିତ୍ଯ ରିପୂନ୍ବୀରା ସେକନଯୋରୁଭଯୋରପି।
ବ୍ଯଦୃସ୍ଯନ୍ତ ମହାମାତ୍ରା ଗ୍ରହା ଇବ ନଭସ୍ତଲେ ॥ 6-57-36 (41129)
ତତୋ ରଥସହସ୍ରେଣ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ ।
ଅଭ୍ଯଯାତ୍ପାଣ୍ଡବଂ ଯୁଦ୍ଧେ ରାକ୍ଷସଂ ଚ ଘଟୋତ୍କଚମ୍ ॥ 6-57-38aତଥୈବ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ମହତ୍ଯା ସେନଯା ସହ ।
ଦ୍ରୋଣଭୀଷ୍ମୌ ରଣେ ଯତ୍ତୌ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୁରରିନ୍ଦମୌ ॥ 6-57-37 (41130)
କିରୀଟୀ ଚ ଯଯୌ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସମନ୍ତାତ୍ପାର୍ଥିବୋତ୍ତମାନ୍ ।
ଆର୍ଜୁନିଃ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚୈବ ଯଯତୁଃ ସୌବଲଂ ବଲମ୍ ॥ 6-57-39 (41131)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଭୂଯଃ ସଂଗ୍ରାମୋ ରୋମହର୍ଷଣଃ ।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ସମରେ ବିଜଯୈଷିଣାମ୍ ॥ ॥ 6-57-40 (41132)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ତୃତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ସପ୍ତପଞ୍ଚଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-57-3 ମୃତ୍ଯୁରେବ ନିବର୍ତନହେତୁର୍ନାନ୍ଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-57-7 ଅନୁମାନେନ ଧ୍ବଜାଦିଚିହ୍ନେନ। ସଂଜ୍ଞାଭି ସଂକେତୈଶ୍ଚ ॥ 6-57-26 ପରିକସ୍ତୋମୈଶ୍ଚିତ୍ରକମ୍ବଲୈଃ । କୁଥାଭିସ୍ତୈରେବ କ୍ଷୁଦ୍ରୈଃ । କମ୍ବଲୈ ରାଙ୍କବୈଃ । ମହାଧନୈର୍ମହାମୂଲ୍ଯୈଃ ॥ 6-57-36 ମହାମାତ୍ରାଃ ପ୍ରଧାନାଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 058
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.58. ଅଧ୍ଯାଯଃ 058
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନାଦିଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-58-0 (41133)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-58-0x (4124)
ତତସ୍ତେ ପାର୍ଥିବାଃ କ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ଫଲ୍ଗୁନଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ରଥୈରନେକସାହସ୍ରୈଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-58-1 (41134)
ଅଥୈନଂ ରଥବୃନ୍ଦେନ କୋଷ୍ଠକୀକୃତ୍ଯ ଭାରତ।
ଶରୈଃ ସୁବହୁସାହସ୍ରୈଃ ସମନ୍ତାଦଭ୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-58-2 (41135)
ଶକ୍ତୀଶ୍ଚ ବିମଲାକସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣା ଗଦାଶ୍ଚ ପରିଘୈଃ ସହ ।
ପ୍ରାସାନ୍ପରଶ୍ବଥାଂଶ୍ଚୈବ ମୁଦ୍ଗରାନ୍ମୁସଲାନପି ॥ 6-58-3 (41136)
ଚିକ୍ଷିଷୁଃ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି।
ଶସ୍ତ୍ରାଣାମଥ ତାଂ ବୃଷ୍ଟିଂ ଶଲଭାନାମିବାଯତିମ୍ ॥ 6-58-4 (41137)
ରୁରୋଧ ସର୍ବତଃ ପାର୍ଥଃ ଶରୈଃ କନକଭୂଷଣୈଃ ।
ତତ୍ର ତଲ୍ଲାଘବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବୀଭତ୍ସୋରତିମାନୁଷମ୍ ॥ 6-58-5 (41138)
ଦେବଦାନବଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପିଶାଚୋରଗରାକ୍ଷସାଃ ।
ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଫଲ୍ଗୁନଂ ପ୍ରତ୍ଯପୂଜଯନ୍ ॥ 6-58-6 (41139)
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚାଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ମହତ୍ଯା ସେକନଯା ବୃତୌ ।
ଗାନ୍ଧାରାନ୍ସମରେ ଶୂରାଞ୍ଜଗ୍ମତୁଃ ସହସୌବଲାନ୍ ॥ 6-58-7 (41140)
ତତ୍ର ସୌବଲକାଃ କ୍ରୁଦ୍ଧା ବାର୍ଷ୍ଣେଯସ୍ଯ ରଥୋତ୍ତମମ୍ ।
ତିଶଲଶ୍ଚିଚ୍ଛିଦୁଃ କ୍ରୋଧାଚ୍ଛସ୍ତ୍ରୈର୍ନାନାବିଧୈର୍ଯୁଧି ॥ 6-58-8 (41141)
ସାତ୍ଯକିସ୍ତୁ ରଥଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ବର୍ତମାନେ ଭଯାବହେ ।
ଅଭିମନ୍ଯୋ ରଥଂ ତୂର୍ଣମାରୁରୋହ ପରଂତପଃ ॥ 6-58-9 (41142)
ତାବେକରଥସଂଯୁକ୍ତୌ ସୌବଲେଯସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ।
ବ୍ଯଧମେତାଂ ଶିତୈସ୍ତୂର୍ଣଂ ଶରୈଃକ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-58-10 (41143)
ଦ୍ରୋଣଭୀଷ୍ମୌ ରଣେ ଯତ୍ତୌ ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ।
ନାଶଯେତାଂ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ କଙ୍କପତ୍ରପରିଚ୍ଛଦୈଃ ॥ 6-58-11 (41144)
ତତୋ ଧର୍ମସୁତୋକ ରାଜା ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ପାଣ୍ଡବୌ ।
ମିଷତାଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ଦ୍ରୋଣାନୀକମୁପାଦ୍ରବନ୍ ॥ 6-58-12 (41145)
ତତ୍ରାସୀତ୍ସୁମହଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ।
ଯଥା ଦେବାସୁରଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ପୂର୍ବମାସୀତ୍ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 6-58-13 (41146)
କୁର୍ବାଣୌ ସୁମହତ୍କର୍ମ ଭୀମସେନଘଟୋତ୍କଚୌ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତତୋଽଭ୍ଯେତ୍ଯ ତାବୁଭାବପ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-58-14 (41147)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ହୈଡିମ୍ବସ୍ଯ ପରାକ୍ରମମ୍।
ଅତୀତ୍ଯ ପୀତରଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଯଦଯୁଧ୍ଯତ ଭାରତ ॥ 6-58-15 (41148)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦୁର୍ଯୋଧନମମର୍ଷଣମ୍।
ହୃଦ୍ଯବିଧ୍ଯତ୍ପୃଷତ୍କେନ ପ୍ରହସନ୍ନିବ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-58-16 (41149)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନନୋ ରାଜା ପ୍ରହାରବରପୀଡିତଃ।
ନିଷସାଦ ରଥୋପସ୍ଥେ କଶ୍ମଲଂ ଚ ଜଗାମ ହ ॥ 6-58-17 (41150)
ତଂ ବିସଂଜ୍ଞଂ ବିଦିତ୍ବା ତୁ ତ୍ବରମାଣୋଽସ୍ଯ ସାରଥିଃ ।
ଅପୋବାହ ରଣାଦ୍ରାଜଂସ୍ତତଃ ସୈନ୍ଯମଭଜ୍ଯତ ॥ 6-58-18 (41151)
ତତସ୍ତାଂ କୌରବୀଂ ସେନାଂ ଦ୍ରବମାଣାଂ ସମନ୍ତତଃ।
ନିଘ୍ନନ୍ଭୀମଃ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈରନୁବବ୍ରାଜ ପୃଷ୍ଠତଃ ॥ 6-58-19 (41152)
ପାର୍ଷତଶ୍ଚ ରଥଶ୍ରୋଷ୍ଠୋ ଧର୍ମପୁତ୍ରଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ସୈନ୍ଯଂ ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ଚ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-58-20 (41153)
ଜଘ୍ନତୁର୍ବିଶିକୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ପରାନୀକବିନାଶନୈଃ ।
ଦ୍ରବମାଣଂ ତୁ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-58-21 (41154)
ନାଶକ୍ନୁତାଂ ବାରଯିତୁଂ ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣୌ ମହାରଥୌ ।
ବାର୍ଯମାଣଂ ଚ ଭୀଷ୍ମେଣ ଦ୍ରୋଣେନ ଚ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-58-22 (41155)
ବିଦ୍ରବତ୍ଯେବ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ପଶ୍ଯତୋର୍ଦ୍ରୋଣଭୀଷ୍ମଯୋଃ।
ତତୋ ରଥସହସ୍ରେଷୁ ବିଦ୍ରବତ୍ସୁ ତତସ୍ତତଃକ ॥ 6-58-23 (41156)
ତାବାସ୍ଥିତାବେକରଥଂ ସୌଭଦ୍ରଶିନିପୁଙ୍ଗବୌ ।
ସୌବଲୀଂ ସମରେ ସେନାଂ ଶାତଯେତାଂ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-58-24 (41157)
ଶୁଶୁଭାତେ ତଦା ତୌ ତୁ ଶୈନେଯକୁରୁପୁଙ୍ଗବୌ।
ଅମାବାସ୍ଯାଂ ଗତୌ ଯଦ୍ବତ୍ସୋମସୂର୍ଯୌ ନଭସ୍ତଲେ ॥ 6-58-25 (41158)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତବ ସୈନ୍ଯଂ ବିଶାଂପତେ ।
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷେଣ ଧାରାଭିରିବ ତୋଯଦଃ ॥ 6-58-26 (41159)
ବଧ୍ଯମାନଂ ତତସ୍ତତ୍ର ଶରୈଃ ପାର୍ଥସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ଦୁଦ୍ରାବ କୌରବଂ ସୈନ୍ଯଂ ବିଷାଦଭଯକମ୍ପିତମ୍ ॥ 6-58-27 (41160)
ଦ୍ରବତସ୍ତାନ୍ସମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣୌ ମହାରଥୌ ।
ନ୍ଯବାରଯେତାଂ ସଂରବ୍ଧୌ ଦୁର୍ଯୋଧନହିତୈଷିଣୌ ॥ 6-58-28 (41161)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ସମାଶ୍ବସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ ।
ନ୍ଯବର୍ତଯତ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ଦ୍ରବମାଣାଂ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-58-29 (41162)
ଯତ୍ର ଯତ୍ର ହି ପୁତ୍ରଂ ତେ ଯେ ଯେ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଭାରତ।
ତତ୍ର ତତ୍ର ନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ମହରଥାଃ ॥ 6-58-30 (41163)
ତାନ୍ନିବୃତ୍ତାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯୈବ ତତୋଽନ୍ଯେଽପୀତରେ ଜନାଃ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ପର୍ଧଯା ରାଜଁଲ୍ଲଜ୍ଜଯା ଚାବତସ୍ଥିରେ ॥ 6-58-31 (41164)
ପୁନରାବର୍ତତାଂ ତେଷାଂ ବେଗ ଆସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ।
ପୂର୍ଯତଃ ସାଗରସ୍ଯେବ ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ଯୋଦଯନଂ ପ୍ରତି ॥ 6-58-32 (41165)
ଅନ୍ନିବୃତ୍ତାଂସ୍ତତସ୍ତାଂସ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜା ସୁଯୋଧନଃ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ତ୍ବରିତୋ ଗତ୍ବା ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ବଚଃ ॥ 6-58-33 (41166)
ପିତାମହ ନିବୋଧେଦଂ ଯତ୍ତ୍ବାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭାରତ।
ନାନୁରୂପମହଂ ମନ୍ଯେ ତ୍ବଯି ଜୀବତି କୌରବ ॥ 6-58-34 (41167)
ଦ୍ରୋଣୋ ଚାସ୍ତ୍ରବିଦାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠେ ସପୁତ୍ରେ ସସୁହୃଞ୍ଜନେ।
କୃପେ ଚୈବ ମହେଷ୍ବାସେ ଦ୍ରବତେ ଯଦ୍ବରୂଥିନୀ ॥ 6-58-35 (41168)
ନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତିଲାଂସ୍ତବ ମନ୍ଯେ କଥଂଚନ ।
ତଥା ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ସଙ୍ଗ୍ରମେ ଦ୍ରୌମେଶ୍ଚୈବ କୃପସ୍ଯ ଚ ॥ 6-58-36 (41169)
ଅନୁଗ୍ରାହ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତାସ୍ତବ ନୂନଂ ପିତାମହ ।
ଯଥେମାଂ କ୍ଷମସେ ବୀର ବଧ୍ଯମାନାଂ ବରୂଥିନୀମ୍ ॥ 6-58-38aସୋଽସ୍ମି ବାଚ୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ପୂର୍ବମେବ ସମାଗମେ।
ନ ଯୋତ୍ସ୍ଯେ ପାଣ୍ଡବାନ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେ ନାପି ପାର୍ଷତସାତ୍ଯକୀ ॥ 6-58-37 (41170)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ତୁଭ୍ଯମାଚାର୍ଯସ୍ଯ କୃପସ୍ଯ ଚ।
କର୍ଣେନ ସହିତଃ କୃତ୍ଯଂ ଚିନ୍ତଯାନସ୍ତଦୈବ ହି ॥ 6-58-39 (41171)
ଯଦି ନାହଂ ପରିତ୍ଯାଜ୍ଯୋ ଯୁବାଭ୍ଯାମିହ ସଂଯୁଗେ ।
ବିକ୍ରମେଣାନୁରୂପେଣ ଯୁଧ୍ଯେତାଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭୌ ॥ 6-58-40 (41172)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚୋ ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରହସନ୍ବୈ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ତନଯଂ ତୁଭ୍ଯଂ କ୍ରୋଧାଦୁଦ୍ବୃତ୍ଯ ଚକ୍ଷୁଷୀ ॥ 6-58-41 (41173)
ବହୁଶୋଽସି ମଯା ରାଜଂସ୍ତଥ୍ଯମୁକ୍ତୋ ହିତଂ ବଚଃ।
ଅଜେଯାଃ ପାଣ୍ଡବା ଯୁଦ୍ଧେ ଦେବୈରପି ସବାସବୈଃ ॥ 6-58-42 (41174)
ଯତ୍ତୁ ଶକ୍ଯଂ ମଯା କର୍ତୁଂ ବୃଦ୍ଧେନାଦ୍ଯ ଗତାଯୁଷା।
କରିଷ୍ଯାମି ଯଥାଶକ୍ତି ପଶ୍ଯେଦାନୀଂ ସବାନ୍ଧବଃ ॥ 6-58-43 (41175)
ଅଦ୍ଯ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନେକଃ ସସୈନ୍ଯାନ୍ସହ ବନ୍ଧୁଭିଃ ।
ସୋଽହଂ ନିବାରଯିଷ୍ଯାମି ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-58-44 (41176)
ଏବମୁକ୍ତେ ତୁ ଭୀଷ୍ମେଣ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ଜନେଶ୍ବର ।
ଦଧ୍ମୁଃ ଶଙ୍ଖାନ୍ମୁଦା ଯୁକ୍ତା ଭେରୀଃ ସଂଜଘ୍ନିରେ ଭୃଶମ୍ ॥ 6-58-45 (41177)
ପାଣ୍ଡବା ହି ତତୋ ରାଜଞ୍ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଂ ନିନଦଂ ମହତ୍।
ଦଧ୍ମୁଃ ଶଙ୍ଖାଂଶ୍ଚ ଭେରୀଶ୍ଚ ମୁରଜାଂଶ୍ଚାପ୍ଯନାଦଯନ୍ ॥ ॥ 6-58-46 (41178)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ତୃତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-58-2 କୋଷ୍ଠକୀକୃତ୍ଯ ବେଷ୍ଟଯିତ୍ବା ॥ 6-58-39 ଚିନ୍ତଯାନଃ ଅଭବିଷ୍ଯମିତି ଶେଷଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 059
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.59. ଅଧ୍ଯାଯଃ 059
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସ୍ବପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ବିହାଯ ଗୃହୀତଚକ୍ରେମ କୃଷ୍ଣେନ ପାଦଚାରେମ ଭୀଷ୍ମଂ ହନ୍ତୁମଭିଯାନମ୍ ॥ 1 ॥ ଅର୍ଜୁନେନ କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ପ୍ରତିନିବର୍ତନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-59-0 (41179)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-59-0x (4125)
ପ୍ରତିଜ୍ଞାତେ ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ଭୀଷ୍ମେଣ ଦାରୁଣେ।
କ୍ରୋଧିତୋ ମମ ପୁତ୍ରେଣ ଦୁଃଖିତେନ ବିଶେଷତଃ ॥ 6-59-1 (41180)
ଭୀଷ୍ମଃ କିମକରୋତ୍ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବେଯେଷୁ ଭାରତ।
ପିତାମହେ ବା ପଞ୍ଚାଲାସ୍ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-59-2 (41181)
ସ଼ଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-59-3x (4126)
ଗତପୂର୍ବାହ୍ଣଭୂଯିଷ୍ଠେ ତସ୍ମିନ୍ନହନି ଭାରତ।
ପଶ୍ଚିମାଂ ଦିଶମାସ୍ଥାଯ ସ୍ଥିତେ ଚାପି ଦିବାକରେ ॥ 6-59-3 (41182)
ଜଯଂ ପ୍ରାପ୍ତେଷୁ ହୃଷ୍ଟେଷୁ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ମହାତ୍ସସୁ।
ସର୍ବଧର୍ମବିଶେଷଜ୍ଞଃ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ॥ 6-59-4 (41183)
ଅଭ୍ଯଯାଞ୍ଜବନୈରଶ୍ବୈଃ ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକିନୀମ୍ ।
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ଗୁପ୍ତସ୍ତବ ପୁତ୍ରୈଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-59-5 (41184)
ପ୍ରାବର୍ତତ ତତୋ ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ।
ଅସ୍ମାକଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସାର୍ଧମନାଯାତ୍ତବ ଭାରତ ॥ 6-59-6 (41185)
ଘନୁଷାଂ କୂଜତାଂ ତତ୍ର ତଲାନାଂ ଚାଭିହନ୍ଯତାମ୍।
ମହାନ୍ସମଭବଚ୍ଛବ୍ଦୋ ଗିରୀଣାମିବ ଦୀର୍ଯତାମ୍ ॥ 6-59-7 (41186)
ତିଷ୍ଠ ସ୍ଥିତୋଽସ୍ମି ବିଦ୍ଧ୍ଯୈନଂ ନିବର୍ତସ୍ବ ସ୍ଥିରୋ ଭବ।
ସ୍ଥିରୋଽସ୍ମି ପ୍ରହରସ୍ବେତି ଶବ୍ଦୋଽଶ୍ରୂଯତ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-59-8 (41187)
କାଞ୍ଚନେଷୁ ତନୁତ୍ରେଷୁ କିରୀଟେଷୁ ଧ୍ବଜେଷୁ ଚ।
ଶିଲାନାମିବ ଶୈଲେଷୁ ପତିତାନାମଭୂଦ୍ଧ୍ବନିଃ ॥ 6-59-9 (41188)
ପତିତାନ୍ଯୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ବାହବଶ୍ଚ ବିଭୂଷିତାଃ ।
ବ୍ଯଚେଷ୍ଟନ୍ତ ମହୀଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-59-10 (41189)
ହୃତୋତ୍ତମାହ୍ଗାଃ କେଚିତ୍ତୁ ତଥୈବୋଦ୍ଯତକାର୍ମୁକାଃ।
ପ୍ରଗୃହୀତାଯୁଧାଶ୍ଚାପି ତସ୍ଥୁଃ ପୁରୁଷସତ୍ତମାଃକ ॥ 6-59-11 (41190)
ପ୍ରାବର୍ତତ ମହାବେଗା ନଦୀ ରୁଧିରବାହିନୀ ।
ମାତଙ୍ଗାଙ୍ଗଶିଲା ରୌଦ୍ରା ମାଂସଶୋଣିତକର୍ଦମା ॥ 6-59-12 (41191)
ବରଶ୍ବନରନାଗାନାଂ ଶରୀରପ୍ରଭବା ତଦା।
ପରଲୋକାର୍ଣବମୁଖୀ ଗୃଧ୍ରଗୋମାଯୁମୋଦିନୀ ॥ 6-59-13 (41192)
ନ ଦୃଷ୍ଟଂ ନ ଶ୍ରୁତଂ ବାପି ଯୁଦ୍ଧମେତାଦୃଶଂ ନୃପ।
ଯଥା ତବ ସୁତାନାଂ ଚ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-59-14 (41193)
ନାସୀଦ୍ରଥପଥସ୍ତତ୍ର ଯୌଧୈର୍ଯୁଧି ନିପାତିତୈଃ ।
ଗଜୈଶ୍ଚ ପତିତୈର୍ନୀଲୈର୍ଗିରିଶ୍ରୃଙ୍ଗୈନିରବାବୃତଃ ॥ 6-59-15 (41194)
ବିକୀର୍ଣୈଃ କବଚୈଶ୍ଚିତ୍ରୈଃ ଶିରସ୍ତ୍ରଣୈଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ଶୁଶୁଭେ ତଦ୍ରାଣସ୍ଥାନଂ ଶରଦୀବ ନଭସ୍ତଲମ୍ ॥ 6-59-16 (41195)
ବିନିର୍ଭିନ୍ନାଃ ଶରୈଃ କେଚିଦନ୍ତ୍ରାପୀଡପ୍ରକର୍ଷିଣଃ ।
ଅଭୀତାଃ ସମରେ ଶତ୍ରୂନଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ଦର୍ପିତାଃ ॥ 6-59-17 (41196)
ତାତ ଭ୍ରାତଃ ସଖେ ବନ୍ଧୋ ବଯସ୍ଯ ମମ ମାତୁଲ ।
ମା ମାଂ ପରିତ୍ଯଜେତ୍ଯନ୍ଯେ ଚୁକ୍ରୁଶୁଃ ପତିତା ରଣେ ॥ 6-59-18 (41197)
ଅଥାଭ୍ଯେହି ତ୍ବମାଗଚ୍ଛ କିଂ ଭୀତୋସି କ୍ବ ଯାସ୍ଯସି।
ସ୍ଥିତୋଽହଂ ସମରେ ମା ଭୈରିତି ଚାନ୍ଯେ ବିଚୁକ୍ରୁଶୁଃ ॥ 6-59-19 (41198)
ତତ୍ର ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ନିତ୍ଯଂ ମଣ୍ଡଲକାର୍ମୁକଃ ।
ମୁମୀଚ ବାଣାନ୍ଦୀପ୍ତାଗ୍ରାନହୀନାଶୀବିଷାନିବ ॥ 6-59-20 (41199)
ଶରୈରେକାଯନୀକୁର୍ବନ୍ଦିଶଃ ସର୍ବା ଯତବ୍ରତଃ ।
ଜଘାନ ପାଣ୍ଡବରଥାନାଦିଶ୍ଯ ଭାରତର୍ଷଭ ॥ 6-59-21 (41200)
ସ ନୃତ୍ଯନ୍ବୈ ରଥୋପସ୍ଥେ ଦର୍ଶଯନ୍ପାଣିଲାଘବମ୍ ।
ଅଲାତଚକ୍ରବଦ୍ରାଜଂସ୍ତତ୍ର ତତ୍ର ସ୍ମ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 6-59-22 (41201)
ତମେକଂ ସମରେ ଶୂରଂ ପାଣ୍ଡବାଃ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ସହ।
ଅନେକଶତସାହସ୍ରଂ ସମପଶ୍ଯନ୍ତ ଲାଘବାତ୍ ॥ 6-59-23 (41202)
ମାଯାକୃତାତ୍ମାନମିବ ଭୀଷ୍ମଂ ତତ୍ର ସ୍ମ ମେନିରେ ।
ପୂର୍ବସ୍ଯାଂ ଦିଶି ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରତୀଚ୍ଯାଂ ଦଦୃଶୁର୍ଜନାଃ ॥ 6-59-24 (41203)
ଉଦୀଚ୍ଯାଂ ଚୈବମାଲୋକ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣସ୍ଯାଂ ପୁନଃ ପ୍ରଭୋ।
ଏବଂ ସ ସମରେ ଶୂରୋ ଗାଙ୍ଗେଯଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-59-25 (41204)
ନ ଚୈବଂ ପାଣ୍ଡବେଯାନାଂ କଶ୍ଚିଚ୍ଛକ୍ନୋତି ବୀକ୍ଷିତୁମ୍ ।
ବିଶିଖାନେବ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଭୀଷ୍ମଚାପଚ୍ଯୁତାନ୍ବହୂନ୍ ॥ 6-59-26 (41205)
କୁର୍ବାଣଂ ସମରେ କର୍ମ ସୂଦଯାନଂ ଚ ବାହିନୀମ୍ ।
ବ୍ଯାକ୍ରୋଶନ୍ତ ରଣେ ତତ୍ର ନରା ବହୁବିଧା ବହୁ ॥ 6-59-27 (41206)
ଅମାନୁଷେଣ ରୂପେଣ ଚରନ୍ତଂ ପିତରଂ ତବ।
ଶଲଭା ଇବ ରାଜାନଃ ପତନ୍ତି ବିଧିଚୋଦିତାଃ ॥ 6-59-28 (41207)
ଭୀଷ୍ମାଗ୍ନିମଭିସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ବିନାଶାଯ ସହସ୍ରଶଃ ।
ନ ହି ମୋଘଃ ଶରଃ କଶ୍ଚିଦାସୀଦ୍ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-59-29 (41208)
ନରନାଗାଶ୍ବକାଯେଷୁ ବହୁତ୍ବାଲ୍ଲଘୁଯୋଧିନଃ ।
ଭିନତ୍ତ୍ଯେକେନ ବାଣେନ ସୁମୁଖେନ ପତତ୍ରିଣା ॥ 6-59-30 (41209)
ଗଜଂ କଂକଟସନ୍ନଦ୍ଧଂ ବଜ୍ରେଣେବ ଶିଲୋଚ୍ଚଯମ୍ ।
ଦ୍ବୌ ତ୍ରୀନପି ଗଜାରୋହାନ୍ପିଣ୍ଡିତାନ୍ବର୍ମିତାନପି ॥ 6-59-31 (41210)
ନାରାଚେନ ସୁମୁକ୍ତେନ ନିଜଘାନ ପିତା ତବ।
ଯୋ ଯୋ ଭୀଷ୍ମଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରମଭ୍ଯେତି ଯୁଧି କଶ୍ଚନ ॥ 6-59-32 (41211)
ମୁହୂର୍ତଦୃଷ୍ଟଃ ସ ମଯା ପତିତୋ ଭୁବି ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଏବଂ ସା ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ବଧ୍ଯମାନା ମହାଚମୂଃ ॥ 6-59-33 (41212)
ଭୀଷ୍ମେଣାତୁଲବୀର୍ଯେଣ ବ୍ଯଶୀର୍ଯତ ସଂହସ୍ରଧା।
ପ୍ରାକମ୍ପତ ମହାସେନା ଶରବର୍ଷେଣ ତାପିତା ॥ 6-59-34 (41213)
ପଶ୍ଯତୋ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ପାର୍ଥସ୍ଯାଥ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ।
ଯତମାନାଽପି ତେ ବୀରା ଦ୍ରବମାଣାନ୍ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-59-35 (41214)
ନାଶକ୍ନୁବନ୍ବାରଯିତୁଂ ଭୀଷ୍ମବାଣପ୍ରପୀଡିତାନ୍।
ମହେନ୍ଦ୍ରସମବୀର୍ଯେଣ ବଧ୍ଯମାନା ମହାଚମୂଃ ॥ 6-59-36 (41215)
ଅଭଜ୍ଯତ ମହାରାଜ ନ ଚ ଦ୍ବୌ ସହ ଧାବତଃ।
ଆବିଦ୍ଧରନାଗାଶ୍ବଂ ପତିତଧ୍ବଜକୂବରମ୍ ॥ 6-59-37 (41216)
ଅନୀକଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ହାହାଭୂତମଚେତନମ୍।
ଜଘାନାତ୍ର ପିତା ପୁତ୍ରଂ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ପିତରଂ ତଥା ॥ 6-59-38 (41217)
ପ୍ରିଯଂ ସଖାଯଂ ଚାକ୍ରନ୍ଦେ ସଖା ଦୈବବଲାତ୍କୃତଃ । 6-59-39bବିମୁଚ୍ଯ କବଚାନ୍ଯନ୍ଯେ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରସ୍ଯ ସୈନିକାଃ ॥ 6-59-39 (41218)
ବିନୁକ୍ତକେଶା ଧାବନ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ।
ତଦ୍ଗୋକୁଲମିବୋଦ୍ଧାନ୍ତମୁଦ୍ଧାନ୍ତରଥଯୂଥପମ୍ ॥ 6-59-40 (41219)
ଦଦୃଶେ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରସ୍ଯ ସୈନ୍ଯମାର୍ତସ୍ବରଂ ତଦା।
ପ୍ରଭଜ୍ଯମାନଂ ସୈନ୍ଯଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯାଦବନନ୍ଦନଃ ॥ 6-59-41 (41220)
ଉବାଚ ପାର୍ଥଂ ବୀଭତ୍ସୁଂ ନିଗୃହ୍ଯ ରଥମୁତ୍ତମମ୍।
ଅସଂ ସ କାଲଃ ସଂପ୍ରାପ୍ତଃ ପାର୍ଥ ପସ୍ତେଽଭିକାଙ୍କ୍ଷିତଃ ॥ 6-59-42 (41221)
ପ୍ରହରସ୍ବ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ନ ଚେନ୍ମୋହାଦ୍ବିମୁହ୍ଯସେ।
ଯତ୍ତ୍ବଯା କଥିତଂ ବୀର ପୁରା ରାଜ୍ଞାଂ ସମାଗମେ । 6-59-43 (41222)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣମୁଖାନ୍ସର୍ବାନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସୈନିକାନ୍।
ସାନୁବନ୍ଧାନ୍ହନିଷ୍ଯାମି ଯେ ମାଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯନ୍ତି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-59-44 (41223)
ଇତି ତତ୍କୁରୁ କୌନ୍ତେଯ ସତ୍ଯଂ ବାକ୍ଯମରିନ୍ଦମ ।
ବୀଭତ୍ସୋ ପଶ୍ଯ ସୈନ୍ଯଂ ସ୍ବଂ ଭଜ୍ଯମାନଂ ତତସ୍ତତଃ ॥ 6-59-45 (41224)
ଦ୍ରବତଶ୍ଚ ମହୀପାଲାନ୍ପଶ୍ଯ ଯୌଧିଷ୍ଠିରେ ବଲେ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହି ଭୀଷ୍ମଂ ସମରେ ବ୍ଯାତ୍ତାନନମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-59-46 (41225)
ଭଯାର୍ତାଃ ପ୍ରପଲାଯନ୍ତେ ସିଂହାତ୍କ୍ଷୁଦ୍ରମୃଗା ଇବ।
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ବାସୁଦେବଂ ଧନଂଜଯଃ ॥ 6-59-47 (41226)
ନୋଦଯାଶ୍ବାନ୍ଯତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ବିଗାହେ ତଦ୍ବଲାର୍ଣବମ୍ ।
ପାତଯିଷ୍ଯାମି ଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ବୃଦ୍ଧଂ କୁରୁପିତାମହମ୍ ॥ 6-59-48 (41227)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-59-49x (4127)
ତତୋଽଶ୍ବାନ୍ରଜତପ୍ରକଖ୍ଯାନ୍ନୋଦଯାମାସ ମାଧବଃ।
ଯତୋ ଭୀଷ୍ମରଥୋ ରାଜନ୍ଦୁଷ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯୋ ରଶ୍ମିମାନିବ ॥ 6-59-49 (41228)
ତତସ୍ତତ୍ପୁନରାବୃତ୍ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରବଲଂ ମହତ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥଂ ମହାବାହୁଂ ଭୀଷ୍ମାଯୋଦ୍ଯତମାହବେ॥ 6-59-50 (41229)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମଃକ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ସିଂହବଦ୍ବିନଦନ୍ମୁହୁଃ ।
ଧନଞ୍ଜଯରଥଂ ଶୀଘ୍ରଂ ଶରବର୍ଷୈରବାକିରତ୍ ॥ 6-59-51 (41230)
କ୍ଷଣେନ ସ ରଥସ୍ତସ୍ଯ ସହଯଃ କସହସାରଥିଃ ।
ଶରବର୍ଷେଣ ମହତା ସଂଛନ୍ନୋ ନ ପ୍ରକାଶତେ ॥ 6-59-52 (41231)
ବାସୁଦେବସ୍ତ୍ବସଂଭ୍ରାନ୍ତୋ ଧୈର୍ଯମାସ୍ଥାଯ ସତ୍ତ୍ବବାନ୍ ।
ଚୋଦଯାମାସ ତାନଶ୍ବାନ୍ବିଭିନ୍ନାନ୍ଭୀଷ୍ମସାଯକୈଃ ॥ 6-59-53 (41232)
ତତଃ ପାର୍ଥୋ ଧନୁର୍ଗୃହ୍ଯ ଦିବ୍ଯଂ ଜଲଦନିଃସ୍ବନମ୍ ।
ପାତଯାମାସ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଛିତ୍ବା ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-59-54 (41233)
ସ ଚ୍ଛିନ୍ନଧନ୍ବା କୌରବ୍ଯଃ ପୁନରନ୍ଯନ୍ମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ନିମିଷାନ୍ତରମାତ୍ରେଣ ସଜ୍ଯଂ ଚକ୍ରେ ପିତା ତବ ॥ 6-59-55 (41234)
ବିଚକର୍ଷ ତତୋ ଦୋର୍ଭ୍ଯାଂ ଧନୁର୍ଜଲଦନିଃସ୍ବନମ୍ ।
ଅଥାସ୍ଯ ତଦପି କ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଧନୁରର୍ଜୁନଃ ॥ 6-59-56 (41235)
ତସ୍ଯ ତତ୍ପୂଜଯାମାସ ଲାଘବଂ ଶନ୍ତନୋଃ ସୁତଃ।
ସାଧୁ ପାର୍ଥ ମହାବାହୋ ସାଧୁ ଭୋ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ ॥ 6-59-57 (41236)
ତ୍ବଯ୍ଯେବୈତଦ୍ଯୁକ୍ତରୂପଂ ମହତ୍କର୍ମ ଧନଂଜଯ ।
ପ୍ରୀତୋଽସ୍ମି ସୁଭୃଶଂ ପୁତ୍ର କୁରୁ ଯୁଦ୍ଧଂ ମଯା ସହ ॥ 6-59-58 (41237)
ଇତି ପାର୍ଥଂ ପ୍ରଶସ୍ଯାଥ ପ୍ରଗୃହ୍ଯାନ୍ଯନ୍ମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ମୁମୋଚ ସମରେ ବୀରଃ ଶରାନ୍ପାର୍ଥରଥଂ ପ୍ରତି॥ 6-59-59 (41238)
ଅଦର୍ଶଯଦ୍ବାସୁଦେବୋ ହଯଯାନେ ପରଂ ବଲମ୍ ।
ମୋଘାନ୍କୁର୍ବଞ୍ଶରାଂସ୍ତସ୍ଯ ମଣ୍ଡଲାନ୍ବ୍ଯଚରଲ୍ଲୁଘୁ ॥ 6-59-60 (41239)
ତଥା ଭୀଷ୍ମସ୍ତୁ ସୁଦୃଢଂ ବାସୁଦେବଧନଂଜଯୌ।
ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈଃ ସର୍ବଗାତ୍ରେଷୁ ଭାରତ ॥ 6-59-61 (41240)
ଶୁଶୁଭାତେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୌ ତୌ ଭୀଷ୍ମଶରବିକ୍ଷତୌ ।
ଗୋବୃଷାବିବ ସଂରବ୍ଧୌ ବିଷାଣୋଲ୍ଲେଖନାଙ୍କ୍ତିତୌ ॥ 6-59-62 (41241)
ପୁନଶ୍ଚାପି ସୁସଂରବ୍ଧଃ ଶରୈଃ ଶତସହସ୍ରଶଃ ।
କୃଷ୍ଣଯୋର୍ଯୁଧି ସଂରବ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମାଃ ପ୍ରାଚ୍ଛାଦଯଦ୍ଦିଶଃ ।
`ପାର୍ଥୋଽପି ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାବାରଯଦ୍ଦିଶଃ ॥' 6-59-63 (41242)
ବାର୍ଷ୍ଣେଯଂ ଚ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ କମ୍ପଯାମାସ ରୋଷିତଃ ।
ମୁହୁରଭ୍ଯର୍ଦଯନ୍ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରହସ୍ଯ ସ୍ବନବତ୍ତଦା ॥ 6-59-64 (41243)
ତତସ୍ତୁ କୃଷ୍ଣଃ ସମରେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମପରାକ୍ରମମ୍।
ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଚ ମହାବାହୁଃ ପାର୍ଥସ୍ଯ ମୃଦୁଯୁଦ୍ଧତାମ୍ ॥ 6-59-65 (41244)
ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ଶରବର୍ଷାଣି ସୃଜନ୍ତମନିଶଂ ଯୁଧି ।
ପ୍ରତପନ୍ତମିବାଦିତ୍ଯଂ ମଧ୍ଯମାସାଦ୍ଯ ସେନଯୋଃ ॥ 6-59-66 (41245)
ବାରନ୍ବରାନ୍ବିନିଘ୍ନନ୍ତଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରସ୍ଯ ସୈନିକାନ୍।
ଯୁଗାନ୍ତମିବ କୁର୍ବାଣଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଯୌଧିଷ୍ଠିରେ ବଲେ ॥ 6-59-67 (41246)
ଅମୃଷ୍ଯମାଣୋ ଭଗବାନ୍କେଶବଃ ପରବୀରହା।
ଅଚିନ୍ତଯଦମେଯାତ୍ମା ନାସ୍ତି ଯୌଧିଷ୍ଠିରଂ ବଲମ୍ ॥ 6-59-68 (41247)
ଏକାହ୍ନା ହି ରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ନାଶଯେଦ୍ଦେବଦାନବାନ୍।
କିଂ ନୁ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ସବଲାନ୍ସପଦାନୁଗାନ୍ ॥ 6-59-69 (41248)
ଦ୍ରବତେ ଚ ମହାସୈନ୍ଯଂ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଏତେ ଚ କୌରବାସ୍ତୂର୍ଣଂ ପ୍ରଭଗ୍ନାନ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ସୋମକାନ୍ ॥ 6-59-70 (41249)
ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତି ରଣେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହର୍ଷଯନ୍ତଃ ପିତାମହମ୍ ।
ସୋହଂ ଭୀଷ୍ମଂ ନିହନ୍ମ୍ଯଦ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାର୍ଥାଯ ଦଂଶିତଃ ॥ 6-59-71 (41250)
ଭାରମେତଂ ବିନେଷ୍ଯାମି ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ଅର୍ଜୁନୋ ହି ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ବଧ୍ଯମାନୋଽପି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-59-72 (41251)
କର୍ତବ୍ଯଂ ନାଭିଜାନାତି ରଣେ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଗୌରବାତ୍।
ତଥା ଚିନ୍ତଯତସ୍ତସ୍ଯ ଭୂଯ ଏବ ପିତାମହଃ ।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶରାନ୍ପାର୍ଥରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-59-73 (41252)
ତେଷାଂ ବହୁତ୍ବାସୁ ଭୃସଂ ଶରାଣାଂ
ଦିଶଶ୍ଚ ସର୍ବାଃ ପିହିତା ବଭୂବୁଃ ।
ନ ଚାନ୍ତରିକ୍ଷଂ ନ ଦିଶୋ ନ ଭୂମି-
ର୍ନ ଭାସ୍କରୋଽଦୃଶ୍ଯତ ରଶ୍ମିମାଲୀକ ॥ 6-59-74 (41253)
ବବୁଶ୍ଚ ବାତାସ୍ତୁମୁଲାଃ ସଧୂମା
ଦିଶଶ୍ଚ ସର୍ବାଃ କ୍ଷୁଭିତା ବଭୂବୁଃ।
ଦ୍ରୋଣୋ ବିକର୍ଣୋଽଥ ଜଯଦ୍ରଥଶ୍ଚ
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ କୃତବର୍ମା କୃପଶ୍ଚ ॥ 6-59-75 (41254)
ଶ୍ରୁତାଯୁରମ୍ବଷ୍ଠପତିଶ୍ଚ ରାଜା
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦୌ ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣଶ୍ଚ।
ପ୍ରାଚ୍ଯାଶ୍ଚ ସୌବୀରଗଣାଶ୍ଚ ସର୍ବେ
ବସାତଯଃ କ୍ଷୁଦ୍ରକମାଲବାଶ୍ଚ॥ 6-59-76 (41255)
କିରୀଟିନଂ ତ୍ବରମାଣାଭିସ୍ରୁ-
ର୍ନିଦେଶଗାଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ।
ତଂ ବାଜିପାଦାତରଥୌଘଜାଲୈ-
ରନେକସାହସ୍ରଶତୈର୍ଦଦର୍ଶ ॥ 6-59-77 (41256)
କିରୀଟିନଂ ସଂପରିବାର୍ଯମାଣଂ
ଶିନେର୍ନପ୍ତା ବାରଣଯୂଥପୈଶ୍ଚ।
ତତସ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାର୍ଜୁନବାସୁଦେବୌ
ପଦାତିନାଗାଶ୍ବରଥୈଃ ସମନ୍ତାତ୍ ॥ 6-59-78 (41257)
ଅଭିଦ୍ରୁତୌ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠୌ
ଶିନିପ୍ରବୀରୋଽଭିସସାର ତୂର୍ଣମ୍।
ସ ତାନ୍ଯନୀକାନି ମହାଧନୁଷ୍ମାନ୍
ଶିନିପ୍ରବୀରଃ ସହସାଽଭିପତ୍ଯ ॥ 6-59-79 (41258)
ଚକାର ସାହାଯ୍ଯମଥାର୍ଜୁନସ୍ଯ
ବିଷ୍ଣୁର୍ଯଥା ବୃତ୍ରନିଷୂଦନସ୍ଯ।
ବିଶୀର୍ଣନାଗାଶ୍ବରଥଧ୍ବଜୌଘଂ
ଭୀଷ୍ମେଣ ବିତ୍ରାସିତସର୍ବଯୋଧମ୍ ॥ 6-59-80 (41259)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାନୀକମଭିଦ୍ରବନ୍ତଂ
ପ୍ରୋବାଚ ସଂଦୃଶ୍ଯ ଶିନିପ୍ରବୀରଃ ।
କ୍ବ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଯାସ୍ଯଥ ନୈଷ ଧର୍ମଃ
ସତାଂ ପୁରସ୍ତାତ୍କଥିତଃ ପୁରାଣୈଃ ॥ 6-59-81 (41260)
ମା ସ୍ବାଂ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ତ୍ଯଜତ ପ୍ରବୀରାଃ
ସ୍ବଂ ବୀରଧର୍ମଂ ପରିପାଲଯଧ୍ବମ୍।
ତାନ୍ବାସବାନନ୍ତରଜୋ ନିଶାମ୍ଯ
ନରେନ୍ଦ୍ରମୁଖ୍ଯାନ୍ଦ୍ରବତଃ ସମନ୍ତାତ୍ ॥ 6-59-82 (41261)
ପାର୍ଥସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟବା ମୃଦୁଯୁଦ୍ଧାତାଂ ଚ
ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସମୁଦୀର୍ଯମାଣମ୍।
ଅମୃଷ୍ଯମାଣଃ ସ ତତୋ ମହାତ୍ମା
ଯଶସ୍ବିନଂ ସର୍ବଦଶାର୍ହଭର୍ତା ॥ 6-59-83 (41262)
ଉବାଚ ଶୈନେଯମଭିପ୍ରଶଂସନ୍
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୁରୂନାପତତଃ ସମଗ୍ରାନ୍।
ଯେ ଯାନ୍ତି ତେ ଯାନ୍ତୁ ଶିନିପ୍ରବୀର
ଯେଽପି ସ୍ଥିତାଃ ସାତ୍ବତ ତେଽପି ଯାନ୍ତୁ ॥ 6-59-84 (41263)
ଭୀଷ୍ମଂ ରଥାତ୍ପଶ୍ଯ ନିପାତ୍ଯମାନଂ
ଦ୍ରୋଣଂ ଚ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସଗଣଂ ମଯାଽଦ୍ଯ।
ନ ସାରଥେଃ ସାତ୍ବତ କୌରବାଣାଂ
କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯ ମୁଚ୍ଯେତ ରଣେଽଦ୍ଯ କଶ୍ଚିତ୍ ॥ 6-59-85 (41264)
ତସ୍ମାଦହଂ ଗୃହ୍ଯ ରଥାଙ୍ଗମୁଗ୍ରଂ
ପ୍ରାଣଂ ହରିଷ୍ଯାମି ମହାବ୍ରତସ୍ଯ।
ନିହତ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଂ ସଗଣଂ ତଥାଜୌ
ଦ୍ରୋଣଂ ଚ ଶୈନେଯ ରଥପ୍ରବୀରୌ ॥ 6-59-86 (41265)
ପ୍ରୀତିଂ କରିଷ୍ଯାମି ଧନଂଜଯସ୍ଯ
ରାଜ୍ଞଶ୍ଚ ଭୀମସ୍ଯ ତଥାଽଶ୍ବିନୋଶ୍ଚ।
ନିହତ୍ଯ ସର୍ବାନ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରପୁତ୍ରାଂ-
ସ୍ତତ୍ପକ୍ଷିଣୋ ଯେ ଚ ନରେନ୍ଦ୍ରମୁଖ୍ଯାଃ ।
ରାଜ୍ଯେନ ରାଜାନମଜାତଶତ୍ରୁଂ
ସଂପାଦଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହମଦ୍ଯ ହୃଷ୍ଟଃ ॥ 6-59-87 (41266)
` ଇତୀଦମୁକ୍ତ୍ବା ସ ମହାନୁଭାବଃ
ସସ୍ମାର ଚକ୍ରଂ ନିଶିତଂ ପୁରାଣମ୍।
ସୁଦର୍ଶନଂ ଚିନ୍ତିତମାତ୍ରମେବ
ତସ୍ଯାଗ୍ରହସ୍ତଂ ସ୍ବଯମାରୁରୋହ ॥ 6-59-88 (41267)
ତଚ୍ଚକ୍ରପଦ୍ମଂ ପ୍ରଗୃହୀତମାଜୌ
ରରାଜ ନାରାଯଣବାହୁନାଲମ୍।
ଯଥାଦିପଦ୍ମଂ ତରୁଣାର୍କବର୍ଣଂ
ରରାଜ ନାରାଯଣନାଭିଜାତମକ୍ ॥ 6-59-89 (41268)
ତତ୍କୃଷ୍ଣକୋପୋଦଯସୂର୍ଯବୁଦ୍ଧଂ
କ୍ଷୁରାନ୍ତତୀକ୍ଷ୍ଣାଗ୍ରସୁଜାତପତ୍ରମ୍।
ତେସ୍ଯୈବ ଦେହୋରୁସରଃପ୍ରରୂଢଂ
ରରାଜ ନାରାଯଣବାହୁନାଲମ୍ ॥' 6-59-90 (41269)
ତତଃ ସୁନାଭଂ ବସୁଦେବପୁତ୍ରଃ
ସୂର୍ଯପ୍ରଭଂ ବଜ୍ରସମପ୍ରଭାବମ୍ ।
କ୍ଷୁରାନ୍ତମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ଭୁଜେନ ଚକ୍ରଂ
ରଥାଦବପ୍ଲୁତ୍ଯ ବିସୃଜ୍ଯ ବାହାନ୍।
ସଂକମ୍ପଯନ୍ଗାଂ ଚରଣୈର୍ମହାତ୍ମା
ବେଗେନ କୃଷ୍ମଃ ପ୍ରସସାର ଭୀଷ୍ମମ୍ ॥ 6-59-91 (41270)
ମଦାନ୍ଧମାଜୌ ସମୁଦୀର୍ଣଦର୍ପଂ
ସିଂହୋ ଜିଘାଂସନ୍ନିବ ବାରଣେନ୍ଦ୍ରମ୍।
ସୋଽଭିଦ୍ରବନ୍ଭୀଷ୍ମମନୀକମଧ୍ଯେ
କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହେନ୍ଦ୍ରାବରଜଃ ପ୍ରମାଥୀ ।
ବ୍ଯାଲମ୍ବିପୀତାମ୍ବରଧୃକ୍କକାଶେ
ଘନୋ ଯଥା ଖେ ତଡିତାବନଦ୍ଧଃ ॥ 6-59-92 (41271)
ତମାତ୍ତଚକ୍ରଂ ପ୍ରଣଦନ୍ତମୁଚ୍ଚୈଃ
କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ମହେନ୍ଦ୍ରାବରଜଂ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ।
ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ଭୃଶଂ ବିନେଦୁଃ
କ୍ଷଯଂ କୁରୂଣାମିବ ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ॥ 6-59-93 (41272)
ସ ବାସୁଦେବଃ ପ୍ରଗୃହୀତଚକ୍ରଃ
ସଂବର୍ତଯିଷ୍ଯନ୍ନିବ ସର୍ବଲୋକମ୍।
ଅଭ୍ଯୁତ୍ପତଁଲ୍ଲୋକଗୁରୁର୍ବଭାସେ
ଭୂତାନି ଧକ୍ଷ୍ଯନ୍ନିବ ଧୂମକେତୁଃ ॥ 6-59-94 (41273)
ତମାଦ୍ରବନ୍ତଂ ପ୍ରଗୃହୀତଚକ୍ରଂ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବଂ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦାନୀମ୍।
ଅସଂଭ୍ରମଂ ତଦ୍ବିଚକର୍ଷ ଦୋର୍ଭ୍ଯାଂ
ମହାଧନୁର୍ଗାମଡିବତୁଲ୍ଯଘୋଷମ୍।
ଉବାଚ ଭୀଷ୍ମସ୍ତମନନ୍ତପୌରୁଷଂ
ଗୋବିନ୍ଦମାଜାବବିମୂଢଚେତାଃ ॥ 6-59-95 (41274)
ଏହ୍ଯେହି ଦେବେଶ ଜଗନ୍ନିବାସ
ନମୋସ୍ତୁ ତେ ମାଧବ ଚକ୍ରପାଣେ।
ପ୍ରସହ୍ଯ ମାଂ ପାତଯ ଲୋକନାଥ
ରଥୋତ୍ତମାତ୍ସର୍ବଶରଣ୍ଯ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ॥ 6-59-96 (41275)
ତ୍ବଯା ହତସ୍ଯାପି ମମାଽଦ୍ଯ କୃଷ୍ଣ
ଶ୍ରେଯଃ ପରିସ୍ମିନ୍ନିହ ଚୈବ ଲୋକେ।
ସଂଭାବିତୋଽସ୍ମ୍ଯନ୍ଧକବୃଷ୍ଣିନାଥ
ଲୋକୈସ୍ତ୍ରିଭିର୍ବୀର ତବାଭିଯାନାତ୍ ॥ 6-59-97 (41276)
ରଥାଦବପ୍ଲୁତ୍ଯ ତତସ୍ତ୍ବରାବାନ୍
ପାର୍ଥୋଽପ୍ଯନୁଦ୍ରୁତ୍ଯ ଯଦୁପ୍ରବୀରମ୍।
ଜଗ୍ରାହ ପୀନୋତ୍ତମଲମ୍ବବାହୁଂ
ବାହ୍ବୋର୍ହରିଂ ବ୍ଯାଯତପୀନବାହୁଃ ॥ 6-59-98 (41277)
ନିଗୃହ୍ଯମଣାଶ୍ଚ ତଦାଽଽଦିଦେବୋ
ଭୃଶ ସରୋଷଃ କିଲ ନାମ ଯୋଗୀ ।
ଆଦାଯ ବେଗେନ ଜଗାମ ବିଷ୍ଣୁ-
ର୍ଜିଷ୍ଣୁଂ ମହାବାତ ଇବୈକବୃକ୍ଷମ୍ ॥ 6-59-99 (41278)
ପାର୍ଥସ୍ତୁ ବିଷ୍ଟଭ୍ଯ ବଲେନ ପାଦୌ
ଭୀଷ୍ମାନ୍ତିକଂ ତୂର୍ଣମଭିଦ୍ରବନ୍ତମ୍।
ବଲାନ୍ନିଜଗ୍ରାହ ହରିଂ କିରୀଟୀ
ପଦେଽଥ ରାଜନ୍ଦଶମେ କଥଂଚିତ୍ ॥ 6-59-100 (41279)
ଅବସ୍ଥିତଂ ଚ ପ୍ରଣିପତ୍ଯ କୃଷ୍ଣଂ
ପ୍ରୀତୋଽର୍ଜୁନଃ କାଞ୍ଚନଚିତ୍ରମାଲୀ।
ଉବାଚ କୋପେ ପ୍ରତିସଂହରେତି
ଗତିର୍ଭବାନ୍କେଶବ ପାଣ୍ଡବାନାମ୍ ॥ 6-59-101 (41280)
ନ ହାସ୍ଯତେ କର୍ମ ଯଥାପ୍ରତିଜ୍ଞଂ
ପୁତ୍ରୈଃ ଶପେ କେଶବ ସୋଦରୈଶ୍ଚ ।
ଅନ୍ତଂ କରିଷ୍ଯାମି ଯଥା କୁରୂଣାଂ
ତ୍ବଯାଽହମିନ୍ଦ୍ରାନୁଜସଂପ୍ରଯୁକ୍ତଃ ॥ 6-59-102 (41281)
ତତଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ସମଯଂ ଚ ତସ୍ଯ
ଜନାର୍ଦନଃ ପ୍ରୀତମନା ନିଶମ୍ଯ।
ସ୍ଥିତଃ ପ୍ରିଯେ କୌରବସତ୍ତମସ୍ଯ
ରଥଂ ସଚକ୍ରଃ ପୁନରାରୁରୋହ ॥ 6-59-103 (41282)
`ତତଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଂ ସମବାପ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଃ
କୃତାଞ୍ଚଲିଃ ସ୍ତୁତ୍ଯମଥାକରୋଦ୍ବୈ ।
ତ୍ରୈବିକ୍ରମେ ଯସ୍ଯ ବପୁର୍ବଭାସେ
ତଥୈବ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ସମୁଞ୍ଜ୍ବଲନ୍ତମ୍ ॥ 6-59-104 (41283)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଶଙ୍ଖଂ ଦ୍ବିଷତାକଂ ନିହନ୍ତା
ସ ତାନଭୂଷୂନ୍ପୁନରାଦଦାନଃ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଶରୈଃ ସଂପରିବାର୍ଯ ସଙ୍ଖ୍ଯେ
ଚିଚ୍ଛେଦ ଭୂରିଶ୍ରବସଶ୍ଚ ଚାପମ୍ ॥ 6-59-105 (41284)
ଶଲ୍ଯଂ ଚ ବିଦ୍ଧ୍ବା ନବଭିଃ ପୃଷତ୍କୈ-
ର୍ଦୁର୍ଯୋଧଂ ବକ୍ଷସି ନିର୍ବିଭେଦ।'
ବିନାଦଯାମାସ ତତୋ ଦିଶଶ୍ଚ
ସ ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯସ୍ଯ ରବେଣ ଶୌରିଃ ॥ 6-59-106 (41285)
ବ୍ଯାବିଦ୍ଧନିଷ୍କାଙ୍ଗଦକୁଣ୍ଡଲଂ ତଂ
ରଜୋବିକୀର୍ଣାଞ୍ଚିତପଦ୍ମନେତ୍ରମ୍ ।
ବିଶୁଦ୍ଧଦଂଷ୍ଟ୍ରଂ ପ୍ରଗୃହୀତଶଙ୍ଖଂ
ବିଚୁକ୍ରୁଶୁଃ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ କୁରୁପ୍ରବୀରାଃ ॥ 6-59-107 (41286)
ମୃଦଙ୍ଗଭେରୀପଣବପ୍ରଣାଦା
ନେମିସ୍ବନା ଦୁନ୍ଦୁଭିନିଃସ୍ବନାଶ୍ଚ।
ସସିଂହନାଦାଶ୍ଚ ବଭୂବୁରୁଗ୍ରାଃ
ସର୍ବେଷ୍ବନୀକେଷୁ ତତଃ କୁରୂଣାମ୍ ॥ 6-59-108 (41287)
ଗାଣ୍ଡୀବଘୋଷଃ ସ୍ତନଯିତ୍ନୁକଲ୍ପୋ
ଜଗାମ ପାର୍ଥସ୍ଯ ନଭୋ ଦିଶଶ୍ଚ।
ଜଗ୍ମୁଶ୍ଚ ବାଣା ବିମଲାଃ ପ୍ରସନ୍ନାଃ
ସର୍ବା ଦିଶଃ ପାଣ୍ଡବଚାପମୁକ୍ତାଃ ॥ 6-59-109 (41288)
ତଂ କୌରବାଣାମଧିପୋ ଜବେନ
ଭୀଷ୍ମେଣ ଭୂରିଶ୍ରବସା ଚ ସାର୍ଧମ୍।
ଅଭ୍ଯୁଦ୍ଯଯାବୁଦ୍ଯତବାଣପାଣିଃ
କକ୍ଷଂ ଦିଧକ୍ଷନ୍ନିବ ଧୂମକେତୁଃ ॥ 6-59-110 (41289)
ଅଥାର୍ଜୁନାଯ ପ୍ରଜିଘାଯ ଭଲ୍ଲାନ୍
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ସପ୍ତ ସୁବର୍ଣପୁଙ୍ଖାନ୍।
ଦୁର୍ଯୋଦନସ୍ତୋମରମୁଗ୍ରବେଗଂ
ଶଲ୍ଯୋ ଗଦାଂ ଶାନ୍ତନବଶ୍ଚ ଶକ୍ତିମ୍ ॥ 6-59-111 (41290)
ସ ସପ୍ତଭିଃ ସପ୍ତ ଶରପ୍ରବେକାନ୍
ସଂବାର୍ଯ ଭୀରିଶ୍ରବସା ବିସୃଷ୍ଟାନ୍ ।
ଶିତେନ ଦୁର୍ଯୋଧନବାହୁମୁକ୍ତଂ
କ୍ଷୁରେଣ ତତ୍ତୋମରମୁନ୍ମମାଥ ॥ 6-59-112 (41291)
ତତଃ ଶୁଭାମାପତତୀଂ ସ ଶକ୍ତିଂ
ବିଦ୍ଯୁତ୍ପ୍ରଭାଂ ଶାନ୍ତନବେନ ମୁକ୍ତାମ୍।
ଗଦାଂ ଚ ମଦ୍ରାଧିପବାହୁମୁକ୍ତାଂ
ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଶରାଭ୍ଯାଂ ନିଚର୍ତ ବୀରଃ ॥ 6-59-113 (41292)
ତତୋ ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ ବଲବଦ୍ବିକୃଷ୍ଯ
ଚିତ୍ରଂ ଧନୁର୍ଗାଣ୍ଡିବମପ୍ରମେଯମ୍ ।
ମାହେନ୍ଦ୍ରମସ୍ରଂ ବିଧିବତ୍ସୁଘୋରଂ
ପ୍ରାଦୁଶ୍ଚକାରାଦ୍ଭୁତମନ୍ତରିକ୍ଷେ ॥ 6-59-114 (41293)
ତେନୋତ୍ତମାସ୍ତ୍ରେଣ ତତୋ ମହାତ୍ମା
ସର୍ବାଣ୍ଯନୀକାନି ମହାଧନୁଷ୍ମାନ୍।
ଶରୌଘଜାଲୈର୍ବିମଲାଗ୍ନିବର୍ଣୈ-
ର୍ନିବାରଯାମାସ କିରୀଟମାଲୀ ॥ 6-59-115 (41294)
ଶିଲୀମୁଖାଃ ପାର୍ଥଧନୁଃପ୍ରମୁକ୍ତା
ରଥାନ୍ଧ୍ବଜାଗ୍ରାଣି ଧନୂଂଷି ବାହୂନ୍ ।
ନିକୃତ୍ଯ ଦେହାନ୍ବିବିଶୁଃ ପରେଷାଂ
ନରେନ୍ଦ୍ରନାଗେନ୍ଦ୍ରତୁରଙ୍ଗମାଣାମ୍ । 6-59-116 (41295)
ତତୋ ଦିଶଃ ସୋଽନୁଦିଶଶ୍ଚ ପାର୍ଥଃ
ଶରୈଃ ସୁଧାରୈଃ ସମରେ ବିତତ୍ଯ ।
ଗାଣ୍ଡୀବଶବ୍ଦେନ ମନାଂସି ତେଷାଂ
କିରୀଟମାଲୀ ବ୍ଯଥଯାଂଚକାର ॥ 6-59-117 (41296)
ତସ୍ମିଂସ୍ତଥା ଘୋରତମେ ପ୍ରବୃତ୍ତେ
ଶଙ୍ଖସ୍ବନା ଦୁନ୍ଦୁଭିନିଃସ୍ବନାଶ୍ଚ।
ଅନ୍ତର୍ହିତା ଗାଣ୍ଡିବନିଃସ୍ବନେନ
ବଭୂବୁରୁଗ୍ରାଶ୍ବରଥପ୍ରଣାଦାଃ ॥ 6-59-118 (41297)
ଗାଣ୍ଡୀବଶବ୍ଦଂ ତମଥୋ ବିଦିତ୍ବା
ବିରାଟରାଜପ୍ରମୁଖାଃ ପ୍ରବୀରାଃ।
ପାଞ୍ଚାଲରାଜୋ ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚ ବୀର-
ସ୍ତଂ ଦେଶମାଜଗ୍ମୁରଦୀନସତ୍ତ୍ବାଃ ॥ 6-59-119 (41298)
ସର୍ବାଣି ସୈନ୍ଯାନି ତୁ ତାବକାନି
ଯତୋଯତୋ ଗାଣ୍ଡିବଜଃ ପ୍ରଣାଦଃ ।
ତତସ୍ତତଃ ସନ୍ନତିମେବ ଜଗ୍ମୁ-
ର୍ନ ତଂ ପ୍ରତୀପୋଽଭିସସାର କଶ୍ଚିତ୍ ॥ 6-59-120 (41299)
ତସ୍ମିନ୍ସୁଘୋରେ କନୃପ ସଂପ୍ରହାରେ
ହତାଃ ପ୍ରବୀରାଃ ସରଥାଶ୍ବସୂତାଃ।
ଗଜାଶ୍ଚ ନାରାଚନିପାତତପ୍ତା
ମହାପତାକାଃ ଶୁଭରୁକ୍ମକକ୍ଷ୍ଯାଃ ॥ 6-59-121 (41300)
ପରୀତସତ୍ବାଃ ସହସା ନିପେତୁଃ
କିରୀଟିନା ଭିନ୍ନତନୁତ୍ରକାଯାଃ ।
ଦୃଢଂ ହତାଃ ପାତ୍ରିଭିରୁଗ୍ରବେଗୈଃ
ପାର୍ଥେନ ଭଲ୍ଲୈର୍ବିମଲୈଃ ଶିତାଗ୍ନୈଃ ॥ 6-59-122 (41301)
ନିକୃତ୍ତଯନ୍ତ୍ରା ନିହତେନ୍ଦ୍ରକୀଲା
ଧ୍ବଜା ମହାନ୍ତୋ ଧ୍ବଜିନିମୁଖେଷୁ।
ପଦାତିସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ରଥାଶ୍ଚ ସଙ୍ଖ୍ଯେ
ହଯାଶ୍ଚ ନାଗାଶ୍ଚ ଧନଞ୍ଜଯେନ ॥ 6-59-123 (41302)
ବାଣାହତାସ୍ତୂର୍ଣମପେତସତ୍ବା
ବିଷ୍ଟଭ୍ଯ ଗାତ୍ରାଣି ନିପେତୁରୁର୍ବ୍ଯାମ୍ ।
ଐନ୍ଦ୍ରେଣ ତେନାସ୍ତ୍ରବରେଣ ରାଜନ୍
ମହାହବେ ଭିନ୍ନତନୁତ୍ରଦେହାଃ ॥ 6-59-124 (41303)
ତତଃ ଶରୌଘୈର୍ନିଶିତୈଃ କିରୀଟିନା
ନୃଦେହଶସ୍ତ୍ରକ୍ଷତଲୋହିତୋଦା।
ନଦୀ ସୁଘୋରା ନରମେଦଫେନା
ପ୍ରବର୍ତିତା ତତ୍ର ରଣାଜିରେ ବୈ ॥ 6-59-125 (41304)
ବେଗେନ ସାଽତୀବ ପୃଥୁପ୍ରବାହା
ପରେତନାଗାଶ୍ବଶରୀରରୋଧାଃ।
ନରେନ୍ଦ୍ରମଞ୍ଜୋଚ୍ଛ୍ରିତମାଂସପଙ୍କାଃ
ପ୍ରଭୂତରକ୍ଷୋଗଣଭୂତସେବିତା ॥ 6-59-126 (41305)
ଶିରଃକପାଲାକୁଲକେଶଶାଦ୍ବଲା
ଶରୀରସଙ୍ଘାତସହସ୍ରବାହିନୀ ।
ବିଶୀର୍ଣନାନାକବଚୋର୍ମିସଂକୁଲା
ନରାଶ୍ବନାଗାସ୍ଥିନିକୃତ୍ତଶର୍କରା ॥ 6-59-127 (41306)
ଶ୍ବକଙ୍କଶାଲାବୃକଗୃଧ୍ରକାକୈଃ
କ୍ରବ୍ଯାଦସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ତରକ୍ଷୁଭିଶ୍ଚ।
ଉପେତକୂଲାଂ ଦଦୃଶୁର୍ମନୁଷ୍ଯାଃ
କ୍ରୂରାଂ ମହାବୈତରଣୀପ୍ରକାଶାମ୍ ॥ 6-59-128 (41307)
ପ୍ରବର୍ତିତାମର୍ଜୁନବାଣସଙ୍ଘୈ-
ର୍ମେଦୋବସାସୃକପ୍ରବହାଂ ସୁଭୀମାମ୍।
ହତପ୍ରବୀରାଂ ଚ ତଥୈବ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା
ସେନାଂ କୁରୂଣାମଥ ଫଲ୍ଗୁନେନ ॥ 6-59-129 (41308)
ତେ ଚେଦିପାଞ୍ଚାଲକରୂଷମତ୍ସ୍ଯାଃ
ପାର୍ଥାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ସହିତାଃ ପ୍ରଣେଦୁଃ ।
ଜଯପ୍ରଗଲ୍ଭାଃକ ପୁରୁଷପ୍ରବୀରାଃ
ସଂତ୍ରାସଯନ୍ତଃ କୁରୁବୀରଯୋଧାନ୍ ॥ 6-59-130 (41309)
ହତପ୍ରବୀରାଣି ବଲାନି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା
କିରୀଟିନା ଶତ୍ରୁଭଯାବହେନ ।
ବିତ୍ରାସ୍ଯ ସେନାଂ ଧ୍ବଜିନୀପତୀନାଂ
ସିଂହୋ ମୃଗାଣାମିବ ଯୂଥସଙ୍ଘାନ୍ ॥ 6-59-131 (41310)
ବିନେଦତୁସ୍ତାବତିହର୍ଷଯୁକ୍ତୌ
ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବା ଚ ଜନାର୍ଦନଶ୍ଚ।
ତତୋ ରବିଂ ସଂବୃତରଶ୍ମିଜାଲଂ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୃଶଂ ଶସ୍ତ୍ରପରିକ୍ଷତାଙ୍ଗାଃ ॥ 6-59-132 (41311)
ତଦୈନ୍ଦ୍ରମସ୍ତ୍ରଂ ବିତତଂ ଚ ଘୋର-
ମସହ୍ଯମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଯୁଗାନ୍ତକଲ୍ପମ୍ ।
ଅଥାପଯାନଂ କୁରବଃ ସଭୀଷ୍ମାଃ
ସଦ୍ରୋଣଦୁର୍ଯୋଧନବାହ୍ଲିକାଶ୍ଚ॥ 6-59-133 (41312)
ଚକ୍ରୁର୍ନିଶାଂ ସନ୍ଧିଗତାଂ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ
ବିଭାବସୋର୍ଲୋହିତରାଗଯୁକ୍ତାମ୍।
ଅବାପଯ କୀର୍ତି ଚ ଯଶଶ୍ଚ ଲୋକେ
ବିଜିତ୍ଯ ଶତ୍ରୂଂଶ୍ଚ ଧନଂଜଯୋଽପି ॥ 6-59-134 (41313)
ଯଯୌ ନରେନ୍ଦ୍ରୈଃ ସହସୋଦରୈଶ୍ଚ
ସମାପ୍ତକର୍ମା ଶିବିରଂ ନିଶାଯାମ୍।
ତତଃ ପ୍ରଜଜ୍ଞେ ତୁମୁଲଃ କୁରୂଣାଂ
ନିଶାମୁଖେ ଘୋରତମଃ ପ୍ରଣାଦଃ ॥ 6-59-135 (41314)
ରଣେ ରଥାନାମଯୁତଂ ନିହତ୍ଯ
ହତା ଗଜାଃ ସପ୍ତଶତାର୍ଜୁନେନ ।
ପ୍ରାଜ୍ଯାଶ୍ଚ ସୌବୀରଗଣାଶ୍ଚ ସର୍ବେ
ନିପାତିତାଃ କ୍ଷୁଦ୍ରକମାଲବାଶ୍ଚ ॥ 6-59-136 (41315)
ମହତ୍କୃତଂ କର୍ମ ଧନଞ୍ଜଯେନ
କର୍ତୁଂ ଯଥା ନାର୍ହତି କଶ୍ଚିଦନ୍ଯଃ।
ଶ୍ରୁତାଯୁରମ୍ବଷ୍ଠପତିଶ୍ଚ ରାଜା
ତଥୈବ ଦୁର୍ମର୍ଷଣଚିତ୍ରସେନୌ ॥ 6-59-137 (41316)
ଦ୍ରୋଣଃ କୃପଃ ସୈନ୍ଧବବାହ୍ଲିକୌ ଚ
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲ୍ଯଶଲୌ ଚ ରାଜନ୍।
ଅନ୍ଯେ ଚ ଯୋଧାଃ ଶତଶଃ ସମେତାଃ
କ୍ରୁଦ୍ଧେନ ପାର୍ଥେନ ରଣସ୍ଯ ମଧ୍ଯେ॥ 6-59-138 (41317)
ସ୍ବବାହୁବୀର୍ଯେଣ ଜିତାଃ ସଭୀଷ୍ମାଃ
କିରୀଟିନା ଲୋକମହାରଥେନ।
ଇତି ବ୍ରୁବନ୍ତଃ ଶିବିରାଣି ଜଗ୍ମୁଃ
ସର୍ବେ ଗଣା ଭାରତ ଯେ ତ୍ବଦୀଯାଃ ॥ 6-59-139 (41318)
ଉଲ୍କାସହସ୍ରୈଶ୍ଚ ସୁସଂପ୍ରଦୀପ୍ତୈ-
ର୍ବିଭ୍ରାଜମାନୈଶ୍ଚ ତଥା ପ୍ରଦୀପ୍ରୈଃ।
କିରୀଟିବିତ୍ରାସିତସର୍ବଯୋଧା
ଚକ୍ରେ ନିବେଶଂ ଧ୍ବଜିନୀ କୁରୂଣାମ୍ ॥ ॥ 6-59-140 (41319)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ତୃତୀଯଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକୋନଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-59-31 ପିଣ୍ଡିତାନ୍ ଏକସ୍ଥାନ୍। ବର୍ମିତାନ୍ କବଚିନଃ ॥ 6-59-39 ଆକ୍ରନ୍ଦେ ଯୁଦ୍ଧେ ॥ 6-59-83ସମୁଦୀର୍ଯମାଣଂ ବର୍ଧମାନପ୍ରଯତ୍ନମ୍ ॥ 6-59-87 ଅଶ୍ବିନୋରଶ୍ବିପୁତ୍ରଯୋର୍ନକୁଲସହଦେବଯୋଃ ॥ 6-59-111 ପ୍ରଜିଘାଯ ପ୍ରେଷଯାମାସ ॥ 6-59-112 ଶରପ୍ରବେକାନ୍ ବାଣଶ୍ରେଷ୍ଠାନ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 060
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.60. ଅଧ୍ଯାଯଃ 060
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମାର୍ଜୁନଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-60-0 (41320)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-60-0x (4128)
ବ୍ଯୁଷ୍ଟାଂ ନିଶାଂ ଭାରତ ଭାରତାନା-
ମନୀକିନୀନାଂ ପ୍ରମୁଖେ ମହାତ୍ମା।
ଯଯୌ ସପତ୍ନାନ୍ପ୍ରତି ଜାତକୋପୋ
ବୃତଃ ସମଗ୍ରେଣ ବଲେନ ଭୀଷ୍ମଃ ॥ 6-60-1 (41321)
ତଂ ଦ୍ରୋଣଦୁର୍ଯୋଧନବାହ୍ଲିକାଶ୍ଚ
ତଥୈବ ଦୁର୍ମର୍ଷଣଚିତ୍ରସେନୌ।
ଜଯଦ୍ରଥଶ୍ଚାତିବଲୋ ବଲୌଘୈ-
ର୍ନୃପାସ୍ତଥାନ୍ଯେ ପ୍ରଯଯୁଃ ସମନ୍ତାତ୍ ॥ 6-60-2 (41322)
ସ ତୈର୍ମହଦ୍ଭିଶ୍ଚ ମହାରଥୈଶ୍ଚ
ତେଜସ୍ବିଭିର୍ବୀର୍ଯବଦ୍ଭିଶ୍ଚ ରାଜନ୍।
ରରାଜ ରାଜା ସ ତୁ ରାଜମୁଖ୍ଯୈ-
ର୍ବୃତଃ ସଦେବୈରିବ ବଜ୍ରପାଣିଃ ॥ 6-60-3 (41323)
ତସ୍ମିନ୍ନନୀକପ୍ରମୁଖେ ବିଷକ୍ତା
ଦୋଧୂଯମାନାଶ୍ଚ ମହାପତାକାଃ ।
ସୁରକ୍ତପୀତାସିତପାଣ୍ଡୁରାଭା
ମହାଗଜସ୍କନ୍ଧଗତା ବିରେଜୁଃ ॥ 6-60-4 (41324)
ସା ବାହିନୀ ଶାନ୍ତନବେନ ଗୁପ୍ତା
ମହାରଥୈର୍ବାରଣବାଜିଭିଶ୍ଚ।
ବଭୌ ସବିଦ୍ଯୁତ୍ସ୍ତନଯିତ୍ନୁକଲ୍ପା
ଜଲାଗମେ ଦ୍ଯୌରିବ ଜାତମେଘା ॥ 6-60-5 (41325)
ତତୋ ରଣାଯାଭିମୁଖୀ ପ୍ରଯାତା
ପ୍ରତ୍ଯର୍ଜୁନଂ ଶାନ୍ତନବାଭିଗୁପ୍ତା।
ସେନାମହୋଗ୍ନା ସହସା କୁରୂଣାଂ
ବେଗୋ ଯଥା ଭୀମ ଇବାପଗାଯାଃ ॥ 6-60-6 (41326)
ତଂ ବ୍ଯାଲନାନାବିଧଗୂଢସାରଂ
ଗଜାଶ୍ବପାଦାତରଥୌଘପକ୍ଷମ୍।
ବ୍ଯୂହଂ ମହାମେଘସମଂ ମହାତ୍ମା
ଦଦର୍ଶ ଦୂରାତ୍କପିରାଜକେତୁଃ ॥ 6-60-7 (41327)
ବିନିର୍ଯଯୌ କେତୁମତା ରଥେନ
ନରର୍ଷଭଃ ଶ୍ବେତହଯେନ କାଲେ।
` ଜଯେ ଧୃତଃ ଶତ୍ରୁବରୂଥିନୀନାଂ
ଯଥା ସୁରେନ୍ଦ୍ରୋଽସୁରବାହିନୀନାମ୍ ॥ 6-60-8 (41328)
ନାରାଯଣେନେନ୍ଦ୍ର ଇବାଭିଗୁପ୍ତଃ
ଶଶୀବ ସୂର୍ଯେଣ ସମେଯିବାନ୍ଯଥା ।
ତଥା ମହାତ୍ମା ସହ କେଶବେନ
ବରୀଥିନୀନାଂ ପ୍ରମୁଖେ ରରାଜ '॥ 6-60-9 (41329)
ସୋପସ୍କରଂ ସୋତ୍ତରବନ୍ଧୁରେଷଂ
ଯତ୍ତଂ ଯଦୂନାମୃଷଭେଣ ସଙ୍ଖ୍ଯେ।
କପିଧ୍ବଜଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ରଥଂ ବିଷେଦୁଃ
ସହୈବ ପୁତ୍ରୈସ୍ତବ କୌରବେଯାଃ ॥ 6-60-10 (41330)
ପ୍ରକଲ୍ପିତଂ ଗୁପ୍ତମୁଦାଯୁଧେନ
କିରୀଟିନା ଲୋକମହାରଥେନ ।
ତଂ ବ୍ଯୂହରାଜଂ ଦଦୃଶୁସ୍ତ୍ବଦୀଯା-
ଶ୍ଚତୁଶ୍ଚତୁର୍ବ୍ଯାଲସହସ୍ରକୀର୍ଣମ୍ ॥ 6-60-11 (41331)
ଯଥୈବ ପୂର୍ବେଽହନି ଧର୍ମରାଜ୍ଞା
ବ୍ଯୂହଃ କୃତଃ କୌରବସତ୍ତମେନ।
ଯଥା ନ ଭୂତୋ ଭୁବି ମାନୁଷେଷୁ
ନ ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବୋ ନ ଚ ସଂଶ୍ରୁତଶ୍ଚ ॥ 6-60-12 (41332)
ତତୋ ଯଥାଦେଶମୁପେତ୍ଯ ତସ୍ଥୁଃ
ପାଞ୍ଚାଲମୁଖ୍ଯାଃ ସହ ଚେଦିମୁଖ୍ଯୈଃ।
ତତଃ ସମାଦେଶସମାହତାନି
ଭେରୀସହସ୍ରାଣି ବିନେଦୁରାଜୌ ॥ 6-60-13 (41333)
ଶଙ୍ଖସ୍ବନାସ୍ତୂର୍ଯରବାଃ ପ୍ରଣେଦୁଃ
ସର୍ବେଷ୍ବନୀକେଷୁ ସସିଂହନାଦାଃ।
ତତଃ ସବାଣାନି ମହାସ୍ବନାନି
ବିସ୍ଫାର୍ଯମାଣାନି ଧନୂଂଷି ବୀରୈଃ ॥ 6-60-14 (41334)
କ୍ଷଣେନ ଭେରୀପଣବପ୍ରଣାଦା-
ନନ୍ତର୍ଦଧୁଃ ଶଙ୍ଖମହାସ୍ବନାଂଶ୍ଚ।
ତଚ୍ଛଙ୍ଖଶବ୍ଦାବୃତମନ୍ତରିକ୍ଷ-
ମୁଦ୍ଧୂତଭୌମଦ୍ରୁତରେଣୁଜାଲମ୍ ॥ 6-60-15 (41335)
ମହାନୁଭାବାଶ୍ଚ ତତଃ ପ୍ରକାଶ-
ନାଲୋକ୍ଯ ବୀରାଃ ସହସାଽଭିପେତୁଃ ।
ରଥୀ ରଥେନାଭିହତଃ ସସୂତଃ
ପପାତ ସାଶ୍ବଃ ସରଥଃ ସକେତୁଃ ॥ 6-60-16 (41336)
ଗଜୋ ଗଜେନାଭିହତାଃ ପପାତ
ପଦାତିନା ଚାଭିହତଃ ପଦାତିଃ।
ଆବର୍ତମାନାନ୍ଯଭିବର୍ତମାନୈ-
ର୍ଘୋରୀକୃତାନ୍ଯଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାନି ॥ 6-60-17 (41337)
ପ୍ରାସୈଶ୍ଚ ଖଙ୍ଗୈଶ୍ଚ ସମାହତାନି
ସଦଶ୍ବବୃନ୍ଦାନି ସଦଶ୍ବବୃନ୍ଦୈଃ।
ସୁବର୍ଣତାରାଗଣଭୂଷିତାନି
ସୂର୍ଯପ୍ରଭାଭାନି ଶରାବରାଣି ॥ 6-60-18 (41338)
ବିଦାର୍ଯମାଣାନି ପରଶ୍ବଥୈଶ୍ଚ
ପ୍ରାସୈଶ୍ଚ ସ୍ବଙ୍ଗୈଶ୍ଚ ନିପେତୁରୁର୍ବ୍ଯାମ୍।
ଗଜୈର୍ବିଷଣାପରଗାତ୍ରରୁଗ୍ଣାଃ
କେଚିତ୍ସସୂତା ରଥିନଃ ପ୍ରପେତୁଃ ॥ 6-60-19 (41339)
ଗଜର୍ଷଭାଶ୍ଚାପି ଜଗର୍ଷଭେଣ
ନିପାତିତା ବାଣହତାଃ ପୃଥିବ୍ଯାମ୍।
ଗଜୌଘବେଗୋଦ୍ଧତସାଦିତାନାଂ
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିଷେଦୁଃ ସହସା ମନୁଷ୍ଯାଃ ॥ 6-60-20 (41340)
ଆର୍ତସ୍ବନଂ ସାଦିପଦାତିଯୂନାଂ
ବିଷାଣଗାତ୍ରାବରତାଡିତାନାମ୍ ।
ସଂଭ୍ରାନ୍ତନାଗାଶ୍ବରଥେ ମୁହୂର୍ତେ
ମହାକ୍ଷଯେ ସାଦିପଦାତିଯୂନାମ୍ ॥ 6-60-21 (41341)
ମହାରଥୈଃ ସଂପରିବାର୍ଯମାଣଂ
ସଂଦୃଶ୍ଯ ଦୂରାତ୍କପିରାଜକେତୁମ୍ ।
ତଂ ପଞ୍ଚତାଲୋଚ୍ଛ୍ରିତତାଲକେତୁଃ
ସଦଶ୍ବବେଗାଦ୍ଭୁତବୀର୍ଯଯାନଃ॥ 6-60-22 (41342)
ମହାସ୍ତ୍ରବାଣାଶନିଦୀପ୍ତମନ୍ତଂ
କିରୀଟିନଂ ଶାନ୍ତନବୋଽଭ୍ଯଧାବତ୍।
ତଥୈବ ଶକ୍ରପ୍ରତିମପ୍ରଭାବ-
ମିନ୍ଦ୍ରାତ୍ମଜଂ ଦ୍ରୋଣମୁଖା ବିସସ୍ନୁଃ ॥ 6-60-23 (41343)
କୃପଶ୍ଚ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ବିବିଂଶତିଶ୍ଚ
ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ସୌମଦତ୍ତିଶ୍ଚ ରାଜନ୍।
ତତୋ ରଥାନାଂ ପ୍ରମୁଖାଦୁପେତ୍ଯ
ସର୍ବାସ୍ତ୍ରିବିତ୍କାଞ୍ଚନଚିତ୍ରବର୍ମା ॥ 6-60-24 (41344)
ଜବେନ ଶୂରୋଽଭିସସାର ସର୍ବାଂ-
ସ୍ତାନର୍ଜୁନସ୍ଯାତ୍ମଭବୋଽଭିମନ୍ଯୁଃ।
ତେଷାଂ ମହାସ୍ତ୍ରାଣି ମହାରଥାନା-
ମସହ୍ଯକର୍ମା ବିନିହତ୍ଯ କାର୍ଷ୍ଣିଃ ॥ 6-60-25 (41345)
ବଭୌ ମହାମନ୍ତ୍ରହୁତାର୍ଚିମାଲୀ
ସଦୋଗତଃ ସନ୍ଭଗବାନିବାଗ୍ନିଃ ।
ତତଃ ସ ତୂର୍ଣଂ ରୁଧିରୋଦଫେନାଂ
କୃତ୍ବା ନଦୀମାଶୁ ରଣେ ରିପୂଣାମ୍ ॥ 6-60-26 (41346)
ଜଗାମ ସୌଭଦ୍ରମତୀତ୍ଯ ଭୀଷ୍ମୋ
ମହାରଥଂ ପାର୍ଥମଦୀନସତ୍ବଃ ।
ତତଃ ପ୍ରହସ୍ଯାଦ୍ଭୁତବିକ୍ରମେଣ
ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତେନ ଶିଲାଶିତେନ ॥ 6-60-27 (41347)
ବିପାଠଜାଲେନ ମହାସ୍ତ୍ରଜାଲଂ
ବିନାଶଯାମାସ କିରୀଟମାଲୀ।
ତମୁତ୍ତମଂ ସର୍ବଧନୁର୍ଧରାଣା-
ମସକ୍ତକର୍ମା କପିରାଜକେତୁଃ ॥ 6-60-28 (41348)
ଭୀଷ୍ମଂ ମହାତ୍ମାଽଭିବବର୍ଷ ତୂର୍ଣଂ
ଶରୌଘଜାଲୈର୍ବିମଲୈଶ୍ଚ ଭଲ୍ଲୈଃ।
ତଥୈବ ଭୀଷ୍ମାହତମନ୍ତରିକ୍ଷେ
ମହାସ୍ତ୍ରଜାଲଂ କପିରାଜକେତୋଃ ॥ 6-60-29 (41349)
ବିଶୀର୍ଯମାଣଂ ଦଦୃଶୁସ୍ତ୍ବଦୀଯା
ଦିବାକରେଣେବ ତମୋଭିଭୂତମ୍।
ଏବଂବିଧଂ କାର୍ମୁକଭୀମନାଦ-
ମଦୀନବତ୍ସତ୍ପୁରୁଷୋତ୍ତମାଭ୍ଯାମ୍।
ଦଦର୍ଶ ଲୋକଃ କୁରୁସୃଂଜଯାଶ୍ଚ 6-60-30 (41350)
6-60-30f"
ତଦ୍ଦ୍ବୈରଥଂ ଭୀଷ୍ମଧନଞ୍ଜଯାଭ୍ଯାମ୍ ॥ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଥଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-60-1 ବ୍ଯୁଷ୍ଟାଂ ପ୍ରଭାତାମ୍ ॥ 6-60-7 ବ୍ଯାଲୋ ବ୍ଯୂହବିଶେଷସ୍ତେନ ନାନାବିଧଂ ଗୂଢସାରଂ ଚ ॥ 6-60-9 ସୋତ୍ତରବନ୍ଧୁରେଷଂ ଉତ୍ତରେଣାଚ୍ଛାଦନେନ ବନ୍ଧୁରା ରମ୍ଯା ଈଷା ତତ୍ସହିତମ୍ ॥ 6-60-18 ଶରାବରାଣି କବଚାନି ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 061
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.61. ଅଧ୍ଯାଯଃ 061
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁନ୍ମେନ ଶଲପୁତ୍ରବଧଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-61-0 (41351)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-61-0x (4129)
ଦ୍ରୌଣିର୍ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶତ୍ଯଶ୍ଚିତ୍ରସେନଶ୍ଚ ମାରିଷଃ।
ପୁତ୍ରଃ ସାଂଯମନେଶ୍ଚୈବ ସୌଭଦ୍ରଂ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-61-1 (41352)
ସଂସକ୍ତମତିତେଜୋଭିସ୍ତମେକଂ ଦଦୃଶୁର୍ଜନାଃ।
ପଞ୍ଚଭିର୍ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ରୈର୍ଗଜୈଃ ସିଂହଶିଶୁଂ ଯଥା ॥ 6-61-2 (41353)
ନାତିଲକ୍ଷ୍ଯତଯା କଶ୍ଚିନ୍ନ ଶୌର୍ଯେ ନ ପରାକ୍ରମେ ।
ବଭୂବ ସଦୃଶଃ କାର୍ଷ୍ଣେର୍ନାସ୍ତ୍ରେ ନାପି ଚ ଲାଘବେ ॥ 6-61-3 (41354)
ତଥା ତମାତ୍ମଜଂ ଯୁଦ୍ଧେ ବିକ୍ରମନ୍ତମରିନ୍ଦମମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥଃ ସୁସଂଯତ୍ତଂ ସିଂହନାଦମଥାନଦତ୍ ॥ 6-61-4 (41355)
ପୀଡଯାନଂ ତୁ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ପୌତ୍ରଂ ତବ ବିଶାଂପତେ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ବଦୀଯା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-61-5 (41356)
ଧ୍ବଜିନୀଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ଦୀନଶତ୍ରୁରଦୀନବତ୍ ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ସ ସୌଭଦ୍ରସ୍ତେଜସା ଚ ବଲେନ ଚ ॥ 6-61-6 (41357)
ତସ୍ଯ ଲାଘବମାର୍ଗସ୍ଥମାଦିତ୍ଯସଦୃଶପ୍ରଭମ୍ ।
ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ମହଚ୍ଚାପଂ ସମରେ ଯୁଧ୍ଯତଃ ପରୈଃ । 6-61-7 (41358)
ସ ଦ୍ରୌଣିମିଷୁଣୈକେନ ବିଦ୍ଧ୍ବା ଶଲ୍ଯଂ ଚ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ଧ୍ବଜଂ ସାଂଯମନେଶ୍ବୈବ ସୋଽଷ୍ଟାଭିଶ୍ଚିଚ୍ଛିଦେ ତତଃ ॥ 6-61-8 (41359)
ରୁକ୍ମଦଣ୍ଡାଂ ମହାଶକ୍ତିଂ ପ୍ରେଷିତାଂ ସୌମଦତ୍ତିନ ।
ଶିତେନୋରଗସଂକାଶାଂ ପତ୍ରିଣାଭିଜଘାନ ତାମ୍ ॥ 6-61-9 (41360)
ଶଲ୍ଯସ୍ଯ ଚ ମହାବେଗାନସ୍ଯତଃ ସମରେ ଶରାନ୍।
`ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭଲ୍ଲେନ ତୀବ୍ରବେଗନ ଫାଲ୍ଗୁନିଃ'
ଜଘାନାର୍ଜୁନଦାଯାଦଶ୍ଚତୁର୍ଭିଶ୍ଚତୁରୋ ହଯାନ୍ ॥ 6-61-10 (41361)
ଭୂରିଶ୍ରବାଶ୍ଚ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ଦ୍ରୌଣିଃ ସାଂଯମନିଃ ଶଲଃ।
ନାଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତଂ ସଂରବ୍ଧାଃ କାର୍ଷ୍ଣେର୍ବାହୁବଲୋଦଯାତ୍ ॥ 6-61-11 (41362)
ତତସ୍ତ୍ରିଗର୍ତା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମଦ୍ରାଶ୍ଚ ସହ କେକଯୈଃ ।
ପଞ୍ଚବିଂଶତିସାହସ୍ରାସ୍ତବ ପୁତ୍ରେଣ ଚୋଦିତାଃ ॥ 6-61-12 (41363)
ଧନୁର୍ବେଦବିଦୋ ମୁଖ୍ଯା ଅଜେଯାଃ ଶତ୍ରୁଭିର୍ଯୁଧି।
ସହ ପୁତ୍ରଂ ଜିଘାଂସନ୍ତଂ ପରିବବ୍ରୁଃ କିରୀଟିନମ୍ ॥ 6-61-13 (41364)
ତୌ ତୁ ତତ୍ର ପିତାପୁତ୍ରୌ ପରିକ୍ଷିପ୍ତୌ ମହାରଥୌ ।
ଦଦର୍ଶ ରାଜନ୍ପାଞ୍ଚଲ୍ଯଃ ସେନାପତିରରିନ୍ଦମ ॥ 6-61-14 (41365)
ସ ବାରଣରଥୋଘାନାଂ ସହସ୍ରୈର୍ବହୁଭିର୍ବୃତଃ।
ବାଜିଭିଃ ପତ୍ତିଭିଶ୍ଚୈବ ବୃତଃ ଶତସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-61-15 (41366)
`ପାରାବତାଶ୍ବଃ ସ ରଥମାସ୍ଥାଯ ପରବୀରହା'
ଧନୁର୍ବିଷ୍ଫାର୍ଯ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନୋଦଯିତ୍ବା ଚ ବାହିନୀମ୍ ।
ଯଯୌ ତଂ ମଦ୍ରକାନୀକଂ କେକଯାଂଶ୍ଚ ପରଂତପ ॥ 6-61-16 (41367)
ତେନ କୀର୍ତିମତା ଗୁପ୍ତମନୀକଂ ଦୃଢଧନ୍ବନା।
ସଂରବ୍ଧରଥନାଗାଶ୍ବଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯମାନମଶୋଭତ ॥ 6-61-17 (41368)
ସୋଽର୍ଜୁନପ୍ରମୁଖେ ଯାନ୍ତଂ ପାଞ୍ଚାଲକୁଲବର୍ଧନଃ ।
ତ୍ରିଭିଃ ଶାରଦ୍ବତଂ ବାଣୈର୍ଜତ୍ରଦେଶେ ସମାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-61-18 (41369)
ତତଃ ସ ମଦ୍ରକାନ୍ହତ୍ବା ଦଶୈବ ଦଶଭିଃ ଶରୈଃ ।
ପୃଷ୍ଠରକ୍ଷଂ ଜଘାନାଶୁ ଭଲ୍ଲେନ କୃତବର୍ମଣଃ ॥ 6-61-19 (41370)
ଦମନଂ ଚାପି ଦାଯାଦଂ ପୌରବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଜଘାନ ବିମଲାଗ୍ନେଣ ନାରାଚେନ ପରଂତପଃ ॥ 6-61-20 (41371)
ତତଃ ସାଂଯମନେଃ ପୁତ୍ରଃ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଂ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦମ୍ ।
ଅବିଧ୍ଯତ୍ରିଂଶତା ବାଣୈର୍ଦଶଭିଶ୍ଚାସ୍ଯ ସାରଥିମ୍ ॥ 6-61-21 (41372)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ସୃକ୍କିଣୀ ପରିସଂଲିହନ୍।
ଭଲ୍ଲେନ ଭୃଶତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ନିଚକର୍ତାସ୍ଯ କାର୍ମୁକମ୍ ॥ 6-61-22 (41373)
ଅଥୈନଂ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା କ୍ଷିପ୍ରମେବ ସମାର୍ପଯତ୍ ।
ଅଶ୍ବାଂଶ୍ଚାସ୍ଯାବଧୀଦ୍ରାଜନ୍ନୁଭୌ ତୌ ପାର୍ଷ୍ଣିସାରଥୀ ॥ 6-61-23 (41374)
ସ ହତାଶ୍ବେ ରତେ ତିଷ୍ଠନ୍ଦଦର୍ଶ ଭରତର୍ଷଭ ।
ପୁତ୍ରଃ ସାଂଯମନେଃ ପୁତ୍ରଂ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-61-24 (41375)
ସ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ମହାଘୋରଂ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶବରମାଯସମ୍ ।
ପଦାତିସ୍ତୂର୍ଣମାନର୍ଚ୍ଛଦ୍ରଥସ୍ଯଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ ॥ 6-61-25 (41376)
ତଂ ମହୌଘମିବାଯାନ୍ତଂ ସ୍ବାତ୍ପତନ୍ତମିବୋରଗମ୍ ।
ଭ୍ରାନ୍ତାବରଣନିସ୍ତ୍ରିଂଶଂ କାଲୋତ୍ସୃଷ୍ଟମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-61-26 (41377)
ଦୀପ୍ଯମାନମିବାଦିତ୍ଯଂ ମତ୍ତବାରଣବିକ୍ରମମ୍ ।
ଅପଶ୍ଯନ୍ପାଣ୍ଡବାସ୍ତତ୍ର ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-61-27 (41378)
ତସ୍ଯ ପାଞ୍ଚାଲଦାଯାଦଃ ପ୍ରତୀପମଭିଧାବତଃ।
ଶିତନିସ୍ତ୍ରିଂଶହସ୍ତସ୍ଯ ଶରାବରଣଧାରିଣଃ ॥ 6-61-28 (41379)
ବାଣବେଗମତୀତସ୍ଯ ତଥାଭ୍ଯାଶମୁପେଯୁଷଃ ।
ତ୍ବରନ୍ସେନାପତିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବିଭେଦ ଗଦଯା ଶିରଃ ॥ 6-61-29 (41380)
ତସ୍ଯ ରାଜନ୍ସନିସ୍ତ୍ରିଂଶଂ ସୁପ୍ରଭଂ ଚ ଶରାବରମ୍ ।
ହତସ୍ଯ ପତତୋ ହସ୍ତାଦ୍ବେଗେନ ନ୍ଯପତଦ୍ଭୁବି ॥ 6-61-30 (41381)
ତଂ ନିହତ୍ଯ ଗଦାଗ୍ରେଣ ସ ଲେଭେ ପରମାଂ ମୁଦମ୍।
ପୁତ୍ରଃ ପାଞ୍ଚାଲରାଜସ୍ଯ ମହାତ୍ମା ଭୀମବିକ୍ରମଃ ॥ 6-61-31 (41382)
ତସ୍ମିନ୍ହତେ ମହେଷ୍ବାସେ ଶଲ୍ଯପୁତ୍ରେ ମହାରଥେ ।
ହାହାକାରୋ ମହାନାସୀତ୍ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ମାରିଷ ॥ 6-61-32 (41383)
ତତଃ ସାଂଯମନିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିହତାମାତ୍ମଜମ୍ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଂ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦମ୍ ॥ 6-61-33 (41384)
ତୌ ତତ୍ର ସମରେ ଶୂରୌ ସମେତୌ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦୌ ।
ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବରାଜାନଃ କୁରବଃ ପାଣ୍ଡବାସ୍ତଥା ॥ 6-61-34 (41385)
ତତଃ ସାଂଯମନିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାର୍ଷତଂ ପରବୀରହା।
ଆଜଘାନ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈସ୍ତୋତ୍ରୈରିବ ମହାଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-61-35 (41386)
ତଥୈବ ପାର୍ଷତଂ ଶୂରଂ ଶଲ୍ଯଃ ସମିତିଶୋଭନଃ।
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ ॥ 6-61-36 (41387)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଥଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-61-1 ସାଂଯମନେଃ ଶଲସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 062
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.62. ଅଧ୍ଯାଯଃ 062
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀମସେନାଦିଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-62-0 (41388)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-62-0x (4130)
ଦୈବମେବ ପରଂ ମନ୍ଯେ ପୌରୁଷାଦପି ସଞ୍ଜଯ।
ଯତ୍ସୈନ୍ଯଂ ମମ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରେଣ ବଧ୍ଯତେ ॥ 6-62-1 (41389)
ନିତ୍ଯଂ ହି ମାମକାଂସ୍ତାତ ହତାନେବ ହି ଶଂସସି।
ଅବ୍ଯଗ୍ରାଂଶ୍ଚ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାଂଶ୍ଚ ନିତ୍ଯଂ ଶଂଶସି ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-62-2 (41390)
`ବିଭଗ୍ନାଂଶ୍ଚ ପ୍ରନଷ୍ଟାଂଶ୍ଚ ନିତ୍ଯଂ ଶଂସସି ମାମକାନ୍।'
ହୀନାନ୍ପୁରୁଷକାରେଣ ମାମକାନଦ୍ଯ ସଞ୍ଜଯ ।
ପାତିତାନ୍ପାତ୍ଯମାନାଂଶ୍ଚ ହତାନେବ ଚ ଶଂସସି ॥ 6-62-3 (41391)
ଯୁଧ୍ଯମାନାନ୍ଯଥାଶକ୍ତି ଘଟମାନାଞ୍ଜଯଂ ପ୍ରତି।
ପାଣ୍ଡବା ହି ଜଯନ୍ତ୍ଯେବ ଜୀଯନ୍ତେ ଚୈବ ମାମକାଃ ॥ 6-62-4 (41392)
ସୋଽହଂ ତୀବ୍ରାଣି ଦୁଃସ୍ବାନି ଦୁର୍ଯୋଧନକୃତାନି ଚ।
ଶ୍ରୋଷ୍ଯାମି ସତତଂ ତାତ ଦୁଃସହାନି ବହୂନି ଚ ॥ 6-62-5 (41393)
ତମୁପାଯଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ଜୀଯେରନ୍ଯେନ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ।
ମାମକା ବିଜଯଂ ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରାପ୍ନୁଯୁର୍ଯେନ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-62-6 (41394)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-62-7x (4131)
କ୍ଷଯଂ ମନୁଷ୍ଯଦେହାନାଂ ଗଜବାଜିରଥକ୍ଷଯମ୍।
ଶ୍ରୃଣୁ ରାଜନ୍ସ୍ଥିରୋ ଭୂତ୍ବା ତବୈବାପନଯୋ ମହାନ୍ ॥ 6-62-7 (41395)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତୁ ଶଲ୍ଯେନ ପୀଡିତୋ ନବଭିଃ ଶରୈଃ।
ପୀଡଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମଦ୍ରାଧିପତିମାଯସୈଃକ ॥ 6-62-8 (41396)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ପାର୍ଷସ୍ଯ ପରାକ୍ରମମ୍ ।
ନ୍ଯବାରଯତ ଯସ୍ତୂର୍ଣଂ ଶଲ୍ଯଂ ସମିତିଶୋଭନମ୍ ॥ 6-62-9 (41397)
ନାନ୍ତରଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ତତ୍ର ତଯୋଶ୍ଚ ରଥିନୋସ୍ତଦା।
ମୁହୂର୍ତମିବ ତଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତଯୋଃ ସମମିବାଭବତ୍ ॥ 6-62-10 (41398)
ତତଃ ଶଲ୍ଯୋ ମହାରାଜ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭଲ୍ଲେନ ପୀତେନ ନିଶିତେନ ଚ ॥ 6-62-11 (41399)
ଅଥୈନଂ ଶରବର୍ଷେଣ ଚ୍ଛାଦଯାମାସ ସଂଯୁଗେ।
ଗିରିଂ ଜଲାଗମେ ଯଦ୍ବଞ୍ଜଲଦା ଜଲବୃଷ୍ଟିଭିଃ ॥ 6-62-12 (41400)
ଅଭିମନ୍ଯୁସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନେ ଚ ପୀଡିତେ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ମଦ୍ରରାଜରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-62-13 (41401)
ତତୋ ମଦ୍ରାଧିପସ୍ଥଂ କାର୍ଷ୍ଣିଃ ପ୍ରାପ୍ଯାତିକୋପନଃ ।
ଆର୍ତାଯନିମମେଯାତ୍ମା ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-62-14 (41402)
ତତସ୍ତୁ ତାବକା ରାଜନ୍ପରୀପ୍ସନ୍ତୋଽର୍ଜୁନଂ ରଣେ।
ମଦ୍ରରାଜରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ପରିବାର୍ଯାବତସ୍ଥିରେ॥ 6-62-15 (41403)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ଦୁଃଶାସନବିବିଂଶତୀ।
ଦୁର୍ମର୍ଷଣୋ ଦୁଃସହଶ୍ଚ ଚିତ୍ରସେନୋଽଥ ଦୁର୍ମୁଖଃ ॥ 6-62-16 (41404)
ସତ୍ଯବ୍ରତଶ୍ଚ ଭଦ୍ରଂ ତେ ପୁରୁମିତ୍ରଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଏତେ ମଦ୍ରାଧିପରଥଂ ପାଲଯନ୍ତଃ ସ୍ଥିତା ରଣେ ॥ 6-62-17 (41405)
ତାନ୍ଭୀମସେନଃ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ।
ଦ୍ରୌପଦେଯାଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ପାଣ୍ଡବୌ ॥ 6-62-18 (41406)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ଦଶ ରଥାନ୍ଦଶୈବ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯନ୍ ।
ନାନାରୂପାଣି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବିସୃଜନ୍ତୋ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-62-19 (41407)
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତଂ ସଂହୃଷ୍ଟାଃ ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣଃ।
ତେ ବୈ ସମେଯୁଃ ସଂଗ୍ରାମେ ରାଜନ୍ଦୁର୍ମନ୍ତ୍ରିତେ ତବ ॥ 6-62-20 (41408)
ତସ୍ମିନ୍ଦଶରଥେ କ୍ରୁଦ୍ଧେ ବର୍ତମାନେ ମହାଭଯେ।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ବା ପ୍ରେକ୍ଷକା ରଥିନୋଽଭବନ୍ ॥ 6-62-21 (41409)
ଶସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯନେକରୂପାଣି ବିସୃଜନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିନର୍ଦନ୍ତଃ ସଂପ୍ରହାରଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ॥ 6-62-22 (41410)
ତେ ତଦା ଜାତସଂରମ୍ଭାଃ ସର୍ବେଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଜିଘାଂସବଃ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିମର୍ଦନ୍ତଃ ସ୍ପର୍ଧମାନାଃ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-62-23 (41411)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ପର୍ଧଯା ରାଜଞ୍ଜ୍ଞାତଯଃ ସଂଗତା ମିଥଃ ।
ମହାସ୍ରାଣି ବିମୁଞ୍ଚନ୍ତଃ ସମାପେତୁରମର୍ଷିଣଃ ॥ 6-62-24 (41412)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ମହାରଣେ ।
ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈଶ୍ଚତୁର୍ଭିଃ ସମରେ ଦ୍ରୁତମ୍ ॥ 6-62-25 (41413)
ଦୁର୍ମର୍ଷଣଶ୍ଚ ବିଂଶତ୍ଯା ଚିତ୍ରସେନଶ୍ଚ ପ଼ଞ୍ଚଭିଃ ।
ଦୁର୍ମୁଖୋ ନବଭିର୍ବାଣୈର୍ଦୁଃସହଶ୍ଚାପି ସପ୍ତଭିଃ ॥ 6-62-26 (41414)
ବିବିଂଶତିଃ ପଞ୍ଚଭିଶ୍ଚ ତ୍ରିଭିର୍ଦୁଃଶାସନସ୍ତଥା।
ତାନ୍ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯଦ୍ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପାର୍ଷତଃ ଶତ୍ରୁତାପନଃ ॥ 6-62-27 (41415)
ଏକୈକଂ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା ଦର୍ଶଯନ୍ପାଣିଲାଘବମ୍ ।
ସତ୍ଯବ୍ରତଂ ଚ ସମରେ ପୁରୁମିତ୍ରଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-62-28 (41416)
ଅଭିମନ୍ଯୁରବିଧ୍ଯତ୍ତୁ ଦଶଭିର୍ଦଶଭିଃ ଶରୈଃ।
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ତୁ ସମରେ ମାତୁଲଂ ମାତୃନନ୍ଦନୌ ॥ 6-62-29 (41417)
ଅବିଧ୍ଯେତାଂ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍।
ତତଃ ଶଲ୍ଯୋ ମହାରାଜ ସ୍ବସ୍ତ୍ରୀଯୌ ରଥିନାଂ ବରୌ ॥ 6-62-30 (41418)
ଶରୈର୍ବହୁଭିରାନର୍ଚ୍ଛତ୍କୃତପ୍ରତିକୃତୈଷିଣୌ ।
ଛାଦ୍ଯମାନୌ ତତସ୍ତୌ କତୁ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ନ ଚେଲତୁଃ ॥ 6-62-31 (41419)
ଅଥ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
ବିଧିତ୍ସୁଃ କଲହସ୍ଯାନ୍ତଂ ଗଦାଂ ଜଗ୍ରାହ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-62-32 (41420)
ତମୁଦ୍ଯତଗଦଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୈଲାସମିବ ଶ୍ରୃଙ୍ଗିଣମ୍।
ଭୀମସେନଂ ମହାବାହୁଂ ପୁତ୍ରାସ୍ତେ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ଭଯାତ୍ ॥ 6-62-33 (41421)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମାଗଧଂ ସମଚୋଦଯତ୍।
ଅନୀକଂ ଦଶସାହସ୍ରଂ କୁଞ୍ଜରାଣାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍ ॥ 6-62-34 (41422)
ଗଜାନୀକେନ ସହିତସ୍ତେନ ରାଜା ସୁଯୋଧନାଃ ।
ମାଗଧଂ ପୁରତଃ କୃତ୍ବା ଭୀମସେନଂ ସମଭ୍ଯଯାତ୍ ॥ 6-62-35 (41423)
ଆପତନ୍ତଂ ଚ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗଜାନୀକଂ ବୃକୋଦରଃ ।
ଗଦାପାଣିରବାରୋହଦ୍ରଥାଂତ୍ସିଂହ ଇବୋନ୍ନଦନ୍ ॥ 6-62-36 (41424)
ଅଦ୍ରିସାରମଯୀଂ ଗୁର୍ବୀଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ମହତୀଂ ଗଦାମ୍।
ଅଭ୍ଯଧାବଦ୍ଗଜାନୀକଂ ବ୍ଯାଦିତାସ୍ଯ ଇବାନ୍ତକଃ ॥ 6-62-37 (41425)
ସ ଗଜାନ୍ଗଦଯା ନିଘ୍ନନ୍ବ୍ଯଚରତ୍ସମରେ ବଲୀ।
ଭୀମସେନୋ ମହାବାହୁଃ ସବଜ୍ର ଇବ ବାସବଃ ॥ 6-62-38 (41426)
ତସ୍ଯ ନାଦେନ ମହତା ମନୋହୃଦଯକମ୍ପିନା ।
ବ୍ଯତ୍ଯଚେଷ୍ଟନ୍ତ ସଂହତ୍ଯ ଗଜା ଭିମସ୍ଯ ଗର୍ଜତଃ ॥ 6-62-39 (41427)
ତତସ୍ତୁ ଦ୍ରୌପଦୀପୁତ୍ରାଃ ସୌଭଦ୍ରଶ୍ଚ ମହାରଥଃ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-62-40 (41428)
ପୃଷ୍ଠଂ ଭୀମସ୍ଯ ରକ୍ଷନ୍ତଃ ଶରବର୍ଷେଣ ବାରଣାନ୍।
ଅଭ୍ଯବର୍ଷନ୍ତ ଧାବନ୍ତୋ ମେଘା ଇବ ଗିରିବ୍ରଜାନ୍ ॥ 6-62-41 (41429)
ନାକୁଲିସ୍ତୁ ଶତାନୀକଃ ସମରେ ଶତ୍ରୁପୂଗହା ।
କ୍ଷୁରୈଃ କ୍ଷୁରପ୍ରୈର୍ଭଲ୍ଲୈଶ୍ଚ ପୀତୈଶ୍ଚାଞ୍ଜଲିକୈଃ ଶିତୈଃ।
ନ୍ଯହନଚ୍ଚୋତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ପାଣ୍ଡବୋ ଗଜଯୋଧିନାମ୍ ॥ 6-62-42 (41430)
ଶିରୋଭିଃ ପ୍ରପତଦ୍ଭିଶ୍ଚ ବାହୁଭିଶ୍ଚ ବିଭୂଷିତୈଃ ।
ଅଶ୍ମବୃଷ୍ଟିରିବାଭାତି ପାଣିଭିଶ୍ଚ ସହାଙ୍କୁଶୈଃ ॥ 6-62-43 (41431)
ହୃତୋତ୍ତମାଙ୍ଗାଃ ସ୍କନ୍ଧେଷୁ ଗଜାନାଂ ଗଜଯୋଧିନଃ।
ଅଦୃଶ୍ଯନ୍ତାଚଲାଗ୍ରେକଷୁ ଦ୍ରୁମା ଭଗ୍ନଶିଖା ଇବ ॥ 6-62-44 (41432)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନହତାନନ୍ଯାନପଶ୍ଯାମ ମହାଗଜାନ୍।
ପତତଃ ପାତ୍ଯମାନାଂଶ୍ଚ ପାର୍ଷତେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-62-45 (41433)
ମାଗଧୋଽଥ ମହୀପାଲୋ ଗଜମୈରାବଣୋପମମ୍।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସମରେ ସୌଭଦ୍ରସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି॥ 6-62-46 (41434)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମାଗଧସ୍ଯ ମହାଗଜମ୍ ।
ଜଘାନୈକେଷୁଣା ବୀରଃତ ସୌଭଦ୍ରଃ ପରବୀରହା ॥ 6-62-47 (41435)
ତସ୍ଯାବର୍ଜିତନାଗସ୍ଯ କାର୍ଷ୍ଣିଃ ପରପୁରଂଜଯଃ।
ରାଜ୍ଞୋ ରଜତପୁଙ୍ଖେନ ଭଲ୍ଲେନାପାହରଚ୍ଛିରଃ॥ 6-62-48 (41436)
ବିଗାହ୍ଯ ତଦ୍ଗଜାନୀକଂ ଭୀମସେନୋଽପି ପାଣ୍ଡବଃ।
ବ୍ଯଚରତ୍ସମରେ ମୃଦ୍ଗନ୍ଗଜାନିନ୍ଦ୍ରୋ ଗିରୀନିବ ॥ 6-62-49 (41437)
ଏକପ୍ରହାରନିହତାନ୍ଭୀମସେନେନ ଦନ୍ତିନଃ।
ଅପଶ୍ଯାମ ରଣେ ତସ୍ମିନ୍ଗିରୀନ୍ବଜ୍ରହତାନିବ ॥ 6-62-50 (41438)
ଭଗ୍ନଦନ୍ତାନ୍ଭଗ୍ନକରାନ୍ଭଗ୍ନସକ୍ଥୀଶ୍ଚ ବାରଣାନ୍।
ଭଗ୍ନପୃଷ୍ଠତ୍ରିକାନନ୍ଯାନ୍ନିହତାନ୍ପର୍ବତୋପମାନ୍ ॥ 6-62-51 (41439)
ନଦତଃ ସୀଦତଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ବିମୁଖାନ୍ସମରେ ଗତାନ୍।
ବିଦ୍ରୁତାନ୍ଭଯସଂବିଗ୍ନାଂସ୍ତଥା ବିଶକୃତୋଽପରାନ୍ ॥ 6-62-52 (41440)
ଭୀମସେନସ୍ଯ ମାର୍ଗେଷୁ ପତିତାନ୍ପର୍ବତୋପମାନ୍ ।
ଅପଶ୍ଯଂ ନିହତାନ୍ନାଗାନ୍ରାଜନ୍ନିଷ୍ଠୀବତୋପରାନ୍ ॥ 6-62-53 (41441)
ବମନ୍ତୋ ରୁଧିରଂ ଚାନ୍ଯେ ଭିନ୍ନକୁମ୍ଭା ମହାଗଜାଃ ।
ବିହ୍ନଲନ୍ତୋ ଗତା ଭୂମିଂ ଶୈଲା ଇବ ଧରାତଲେ ॥ 6-62-54 (41442)
ମେଦୋରୁଧିରଦିଗ୍ଧାଙ୍ଗୋ ବସାମଜ୍ଜାସମୁକ୍ଷିତଃ ।
ବ୍ଯଚରତ୍ସମରେ ଭୀମୋ ଦଣ୍ଡପାଣିରିବାନ୍ତକଃ ॥ 6-62-55 (41443)
ଗଜାନାଂ ରୁଧିରକ୍ଲିନ୍ନାଂ ଗଦାଂ ବିଭ୍ରଦ୍ବୃକୋଦରଃ ।
ଘୋରଃ ପ୍ରତିଭଯଶ୍ଚାସୀତ୍ପିନାକୀବ ପିନାକଭୃତ୍ ॥ 6-62-56 (41444)
ସଂମଥ୍ଯମାନାଃ କ୍ରୁଦ୍ଧେନ ଭୀମସେନେନ ଦନ୍ତିନଃ ।
ସହସା ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍କ୍ଲିଷ୍ଠା ମୃଦ୍ଗନ୍ତସ୍ତବ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-62-57 (41445)
ତଂ ହି ବୀରଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ସୌଭଦ୍ରପ୍ରମୁଖା ରଥାଃ ।
ପର୍ଯରକ୍ଷନ୍ତ ଯୁଧ୍ଯନ୍ତଂ ବଜ୍ରାଯୁଧମିବାମରାଃ ॥ 6-62-58 (41446)
ଶୋଣିତାକ୍ତାଂ ଗଦାଂ ବିଭ୍ରଦୁକ୍ଷିତାଂ ଗଜଶୋଣିତୈଃ ।
କୃତାନ୍ତ ଇବ ରୋଦ୍ରାତ୍ମା ଭୀମସେନୋ ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-62-59 (41447)
ବ୍ଯାଯଚ୍ଛମାନଂ ଗଦଯା ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ଭାରତ।
ଅପଶ୍ଯାମ ରଣେ ଭୀମଂ ନୃତ୍ଯନ୍ତମିବ ଶଙ୍କରମ୍ ॥ 6-62-60 (41448)
ଯମଦଣ୍ଡୋପମାଂ ଗୁର୍ବୀମିନ୍ଦ୍ରାଶନିସମକସ୍ବନାମ୍ ।
ଅପଶ୍ଯାମ ମହାରାଯ ରୌଦ୍ରାଂ ବିଶସନୀଂ ଗଦାମ୍ ॥ 6-62-61 (41449)
ବିମିଶ୍ରାଂ କେଶମଞ୍ଜାଭିଃ ପ୍ରଦିଗ୍ଧାଂ ରୁଧିରେଣ ଚ।
ପିନାକମିବ ରୁଦ୍ରସ୍ଯ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯାଭିଘ୍ନତଃ ପଶୂନ୍ ॥ 6-62-62 (41450)
ଯଥା ପଶୂନାଂ ସଙ୍ଘାତଂ ଯଷ୍ଟ୍ଯା ପାଲଃ ପ୍ରକାଲଯେତ୍।
ତଥା ଭୀମୋ ଗଜାନୀକଂ ଗଦଯା ସମକାଲଯତ୍ ॥ 6-62-63 (41451)
ଗଦଯା ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତେ ମାର୍ଗଣୈଶ୍ଚ ସମନ୍ତତଃ।
ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନି ମୃଦ୍ଗନ୍ତଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍କୁଞ୍ଜରାସ୍ତବ ॥ 6-62-64 (41452)
ମହାବାତ ଇବାଭ୍ରାଣି ବିଧମିତ୍ବା ସ ବାରଣାନ୍।
ଅତିଷ୍ଠତ୍ତୁମୁଲେ ଭୀମଃ ଶ୍ମଶାନ ଇବ ଶୂଲଭୃତ୍ ॥ ॥ 6-62-65 (41453)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଥଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଦ୍ବିଷଷ୍ଟିତମୋଽଦ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-62-14 ଆର୍ତାଯନିଂ ଋତାଯନପୁତ୍ରଂ ଶଲ୍ଯମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 063
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.63. ଅଧ୍ଯାଯଃ 063
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସାତ୍ଯକିଭୂରିଶ୍ରବସୋଃ ସମାଗମଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-63-0 (41454)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-63-0x (4132)
ହତେ ତସ୍ମିନ୍ଗଜାନୀକେ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ।
ଭୀମସେନଂ ଧ୍ନତେତ୍ଯେବଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନ୍ଯଚୋଦଯତ୍ ॥ 6-63-1 (41455)
ତତଃ ସର୍ବାଣ୍ଯନୀକାନି ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଶାସନାତ୍।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ଭୀମସେନଂ ନଦନ୍ତଂ ଭୈରବାନ୍ରବାନ୍ ॥ 6-63-2 (41456)
ତଂ ବଲୌଘମପର୍ଯନ୍ତଂ ଦେବୈରପି ସୁଦୁଃସହମ୍ ।
ଆପତନ୍ତଂ ସୁଦୁଷ୍ପାରଂ ସମୁଦ୍ରିମିବ ପର୍ବଣି ॥ 6-63-3 (41457)
ରଥନାଗାଶ୍ବକଲିଲଂ ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିନାଦିତମ୍ ।
ଅନନ୍ତରଥପାଦାତଂ ରଜସା ସର୍ବତୋ ବୃତମ୍ ॥ 6-63-4 (41458)
ତଂ ଭୀମସେନଃ ସମରେ ମହୋଦଧିମିବାପରମ୍ ।
ସେନାସାଗରମକ୍ଷୋଭ୍ଯଂ ବେଲେବ ସମବାରଯତ୍ ॥ 6-63-5 (41459)
ତଦାଶ୍ଚର୍ଯମପଶ୍ଯାମ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଭୀମସେନସ୍ଯ ସମରେ ରାଜନ୍କର୍ମାତିମାନୁଷମ୍ ॥ 6-63-6 (41460)
ଉଦୀର୍ଣାନ୍ପାର୍ଥିବାନ୍ସର୍ବାନ୍ସାଶ୍ବାନ୍ସରଥକୁଞ୍ଜରାନ୍ ।
ଅସଂଭ୍ରମଂ ଭୀମସେନୋ ଗଦଯା ସମବାରଯତ୍ ॥ 6-63-7 (41461)
ସ ସଂବାର୍ଯ ବଲୌଘାଂସ୍ତନ୍ଗଦଯା ରଥିନାଂ ବରଃ।
ଅତିଷ୍ଠତ୍ତୁମୁଲେ ଭୀମୋ ଗିରିର୍ମେରୁରିବାଚଲଃ ॥ 6-63-8 (41462)
ତସ୍ମିନ୍ସୁତୁମୁଲେ ଘୋରେ କାଲେ ପରମଦାରୁଣେ।
ଭ୍ରାତରଶ୍ଚୈବ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ॥ 6-63-9 (41463)
ଦ୍ରୌପଦେଯାଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଚାପରାଜିତଃ ।
ନ ପ୍ରାଜହନ୍ଭୀମସେନଂ ଭଯେ ଜାତେ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-63-10 (41464)
ତତଃ ଶୈକ୍ଯାଯସୀଂ ଗୁର୍ବୀଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ମହତୀଂ ଗଦାମ୍।
ଅଧାବତ୍ତାବକାନ୍ଯୋଧାନ୍ଦଣ୍ଡପାଣିରିବାନ୍ତକଃ ॥ 6-63-11 (41465)
ପୋଯଯନ୍ରଥବୃନ୍ଦାନି ବାଜିବୃନ୍ଦନି ଚାଭିଭୂଃ ।
କର୍ଷଯନ୍ରଥବୃନ୍ଦାନି ବାହୁବେଗେନ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-63-12 (41466)
ବିନିଧ୍ରନ୍ଯଚତତ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଯୁଗାନ୍ତେ କାଲବିଦ୍ବିଭୁଃ ।
ଊରୁବେଗେନ ସଂକର୍ଷନ୍ରଥଜାଲାନି ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-63-13 (41467)
ବଲାନି ସଂମମର୍ଦାଶୁ ନଡ୍ବଲାନୀବ କୁଞ୍ଜରଃ ।
ମୃଦ୍ଗନ୍ରଥେଭ୍ଯୋ ରଥିନୋ ଗଜେଭ୍ଯୋ ଗଜଯୋଧିନଃ ॥ 6-63-14 (41468)
ସାଦିନଶ୍ଚାଶ୍ବପୃଷ୍ଠେଭ୍ଯୋ ଭୂମୌ ବାପି ପଦାତିନଃ ।
ଗଦଯା ବ୍ଯବମତ୍ସର୍ବାନ୍ବାତୋ ବୃକ୍ଷାନିବୌଜସା ॥ 6-63-15 (41469)
ଭୀମସେନୋ ମହାବାହୁସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ବୈ ବଲେ।
ସାପି ପ୍ରଞ୍ଜାନସାମାସୈଃ ପ୍ରଦିଗ୍ଧା ରୁଧିରେଣ ଚ ॥ 6-63-16 (41470)
ଅଦୃଶ୍ଯତ ମହାରୌଦ୍ରା ଗଦା ନାଗାଶ୍ବପାତନୀ।
ତତ୍ରତତ୍ର ହତୈଶ୍ଚାପି ମନୁଷ୍ଯଗଜବାଜିଭିଃ ॥ 6-63-17 (41471)
ରଣାଙ୍ଗଣଂ ସମଭବନ୍ମୃତ୍ଯୋରାବାସସନ୍ନିଭମ୍ ।
ପିନାକମିବ ରୁଦ୍ରସ୍ଯ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯାଭିଘ୍ନତଃ ପଶୂନ୍ ॥ 6-63-18 (41472)
ଯମଦଣ୍ଡୋପମାମୁଗ୍ରାମିନ୍ଦ୍ରାଶନିସମସ୍ବନାମ୍ ।
ଦଦୃଶୁର୍ଭୀମସେନସ୍ଯ ରୌଦ୍ରାଂ ବିଶସନୀଂ ଗଦାମ୍ ॥ 6-63-19 (41473)
ଆବିଧ୍ଯତୋ ଗଦାଂ ତସ୍ଯ କୌନ୍ତେଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ବଭୌ ରୂପଂ ମହାଘୋରଂ କାଲସ୍ଯେବ ଯୁଗକ୍ଷଯେ ॥ 6-63-20 (41474)
ତଂ ତଥା ମହତୀଂ ସେନାଂ ଦ୍ରାବଯନ୍ତଂ ପୁନଃ ପୁନଃ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମୃତ୍ଯୁମବାଯାନ୍ତଂ ସର୍ବେ ବିମନସୋଽଭବନ୍ ॥ 6-63-21 (41475)
ଯତୋଯତଃ ପ୍ରେକ୍ଷତେ ସ୍ମ ଗଦାମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ।
ତେନତେନ ସ୍ମ ଦୀର୍ଯନ୍ତେ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନି ଭାରତ ॥ 6-63-22 (41476)
ପ୍ରଦାରଯନ୍ତଂ ସୈନ୍ଯାନି ବଲେନାମିତବିକ୍ରମମ୍ ।
ଗ୍ରସମାନମନୀକାନି ବ୍ଯାଦିତାସ୍ଯମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-63-23 (41477)
ତଂ ତଥା ଭୀମକର୍ମାଣଂ ପ୍ରଗୃହୀତମହାଗଦମ୍ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବୃକୋଦରଂ ଭୀଷ୍ମଃ ସହସୈବ ସମଭ୍ଯଯାତ୍ ॥ 6-63-24 (41478)
ମହତା ରଥଘୋଷେଣ ରଥେନାଦିତ୍ଯବର୍ଚସା ।
ଛାଦଯଞ୍ଶରବର୍ଷେଣ ପର୍ଜନ୍ଯ ଇବ ବୃଷ୍ଟିମାନ୍ ॥ 6-63-25 (41479)
ତମାଯାନ୍ତଂ ତଥା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ଯାତ୍ତାନନମିବାନ୍ତକମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଭୀମୋ ମହାବାହୁଃ ପ୍ରତ୍ଯୁଦୀଯାଦମର୍ଷିତଃ ॥ 6-63-26 (41480)
ତସ୍ମିନ୍କ୍ଷଣେ ସାତ୍ଯକିଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧଃ
ଶିନିପ୍ରବୀରୋଽଭ୍ଯପତତ୍ପିତାମହମ୍।
ନିଘ୍ନନ୍ନମିତ୍ରାନ୍ଧନୁଷା ଦୃଢେନ
ସଂକମ୍ପଯଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସୈନ୍ଯମ୍ ॥ 6-63-27 (41481)
ତଂ ଯାନ୍ତମଶ୍ବୈ ରଜତପ୍ରକାଶୈଃ
ଶରାନ୍ବପନ୍ତଂ ନିଶିତାନ୍ସୁପୁଙ୍ଖାନ୍।
ନାଶକ୍ନବନ୍ଧାରଯିତୁଂ ତଦାନୀଂ
ସର୍ବେ ଗଣା ଭାରତ ଯେ ତ୍ବଦୀଯାଃ ॥ 6-63-28 (41482)
ଅବିଧ୍ଯଦେନଂ ଦଶଭିଃ ପୃଷତ୍କୈଃ-
ରଲମ୍ବୁସୋ ରାକ୍ଷସୋଽସୌ ତଦାନୀମ୍ ।
ଶରୈଶ୍ଚତୁର୍ଭିଃ ପ୍ରତିବିଦ୍ଧ୍ଯ ତଂ ଚ
ନପ୍ତା ଶିନେରଭ୍ଯପତଦ୍ରଥେନ ॥ 6-63-29 (41483)
ଅନ୍ବାଗତଂ ବୃଷ୍ଣିବରଂ ନିଶମ୍ଯ
ତଂ ଶତ୍ରୁମଧ୍ଯେ ପରିବର୍ତମାନମ୍।
ପ୍ରଦ୍ରାବଯନ୍ତଂ କୁରୁପୁଙ୍ଗବାଂଶ୍ଚ
ପୁନଃ ପୁନଶ୍ଚ ପ୍ରଣଦନ୍ତମାଜୌ ॥ 6-63-30 (41484)
ଯୋଧାସ୍ତ୍ବଦୀଯାଃ ଶରବର୍ଷୈରବର୍ଷ-
ନ୍ମେଘା ଯଥା ଭୂଧରମମ୍ବୁବେଗୈଃ ।
ତଥାପି ତଂ ଧାରଯିତୁଂ ନ ଶେକୁ-
ର୍ମଧ୍ଯଂଦିନେ ସୂର୍ଯମିବାତପନ୍ତମ୍ ॥ 6-63-31 (41485)
ନ ତତ୍ର କଶ୍ଚିନ୍ନବିଷଣ୍ଣ ଆସୀ-
ଦୃତେ ରାଜନ୍ସୋମଦତ୍ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରାତ୍।
ସ ବୈ ସମାଦାଯ ଧନୁର୍ମହାତ୍ମା
ଭିରିଶ୍ରବା ଭାରତ ସୌମଦତ୍ତିଃ ॥ 6-63-32 (41486)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରଥାନ୍ସ୍ବାନ୍ବ୍ଯପନୀଯମାନା-
ନ୍ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ସାତ୍ଯକିଂ ଯୋଦ୍ଧୁମିଚ୍ଛନ୍ ॥ ॥ 6-63-33 (41487)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଥଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ତ୍ରିଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 064
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.64. ଅଧ୍ଯାଯଃ 064
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ଦୁର୍ଯୋଧନାନୁଜାଷ୍ଟକବଧଃ ॥ 1 ॥ ଘଟୋତ୍କଚଭଯେନ କୁରୁଭିଃ ସେନାବହାରଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-64-0 (41488)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-64-0x (4133)
ତତୋ ଭୂରିଶ୍ରବା ରାଜନ୍ସାତ୍ଯକିଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ।
ପ୍ରାବିଧ୍ଯଦ୍ଭୃଶସଂକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତୋତ୍ରୈରିବ ମହାଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-64-1 (41489)
କୌରବଂ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚୈବ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ଅବାରଯଦମେଯାତ୍ମା ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ॥ 6-64-2 (41490)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ସୋଦର୍ଯୈଃ ପରିବାରିତଃ।
ସୋମଦତ୍ତିଂ ରଣେ ଯତ୍ତଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-64-3 (41491)
ତଂ ଚୈବ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ସାତ୍ଯକିଂ ରଭସଂ ରଣେ।
ପରିବାର୍ଯ ସ୍ଥିତାଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସମନ୍ତାତ୍ସୁମହୌଜସଃ ॥ 6-64-4 (41492)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଗଜାମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ଭାରତ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନମୁଖାନ୍ସର୍ବାନ୍ପୁତ୍ରାଂସ୍ତେ ପର୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-64-5 (41493)
ରଥୈରନେକସାହସ୍ରୈଃ କ୍ରୋଧାମର୍ଷସମନ୍ବିତଃ ।
ନନ୍ଦକସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ଭୀମସେନଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-64-6 (41494)
ବିବ୍ଯାଧ ବିଶିଖୈଃ ଷଡ୍ଭିଃ କଙ୍କପତ୍ରୈଃ ଶିଲାଶିତୈଃ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା ରାଜନ୍ଭୀମସେନଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-64-7 (41495)
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମାର୍ଗଣୈର୍ନବଭିଃ ଶିତୈଃ ।
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବାହୁଃ ସ୍ବରଥଂ ସୁମହାବଲଃ ॥ 6-64-8 (41496)
ଆରୁରୋହ ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବିଶୋକଂ ଚେଦମବ୍ରବୀତ୍ ।
ଏତେ ମହାରଥାଃ ଶୂରା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ସମାଗତାଃ ॥ 6-64-9 (41497)
ମାମେବ ଭୃଶସଂକ୍ରୁଦ୍ଧା ହନ୍ତୁମଭ୍ଯୁଦ୍ଯତା ଯୁଧି।
ମନୋରଥଦ୍ରୁମୋଽସ୍ମାକଂ ଚିନ୍ତିତୋ ବହୁବାର୍ଷିକଃ ॥ 6-64-10 (41498)
ସଫଲଃ ସୂତ ଚାଦ୍ଯେହ ଯୋଽହଂ ପଶ୍ଯାମି ସୋଦରାନ୍।
ଯତ୍ରାଶୋକସମୁତ୍କ୍ଷିପ୍ତା ରେଣବୋ ରଥନେମିଭିଃ ॥ 6-64-11 (41499)
ପ୍ରଯାସ୍ଯନ୍ତ୍ଯନ୍ତରିକ୍ଷଂ ହି ଶରବୃନ୍ଦୈର୍ଦିଗନ୍ତରେ ।
ତତ୍ର ତିଷ୍ଠତି ସନ୍ନଦ୍ଧଃ ସ୍ବଯଂ ରାଜା ସୁଯୋଧନଃ ॥ 6-64-12 (41500)
ଭ୍ରାତରଶ୍ଚାସ୍ଯ ସନ୍ନଦ୍ଧାଃ କୁଲପୁତ୍ରା ମଦୋତ୍କଟାଃ ।
ଏତାନଦ୍ଯ ହନିଷ୍ଯାମି ପଶ୍ଯତସ୍ତେ ନ ସଂଶଯଃ ॥ 6-64-13 (41501)
ତସ୍ମାନ୍ମମାଶ୍ବାନ୍ସଂଗ୍ରମେ ଯତ୍ତଃ ସଂଯଚ୍ଛ ସାରଥେ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତଃ ପାର୍ଥସ୍ତବ ପୁତ୍ରଂ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-64-14 (41502)
ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ଶରୈଃ କନକଭୂଷଣୈଃ।
ନନ୍ଦକଂ ଚ ତ୍ରିଭିର୍ଭାଣୈରଭ୍ଯବିଧ୍ଯତ୍ସ୍ତନାନ୍ତରେ ॥ 6-64-15 (41503)
ତଂ ତୁ ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ଷଷ୍ଟ୍ଯା ବିଦ୍ଧ୍ବା ଭୀମଂ ମହାବଲମ୍।
ତ୍ରିଭିରନ୍ଯୈଃ ସୁନିଶିତୈର୍ବିଶୋକଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯତ ॥ 6-64-16 (41504)
ଭିମସ୍ଯ ଚ ରଣେ ରାଜନ୍ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭାସୁରମ୍ ।
ମୁଷ୍ଟିଦେଶେ ଭୃଶଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣୌସ୍ତ୍ରିଭିର୍ଭଲ୍ଲୈର୍ହସନ୍ନିବ ॥ 6-64-17 (41505)
ସମରେ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଯନ୍ତାରଂ ବିଶୋକଂ ତୁ ବୃକୋଦରଃ ।
ପୀଡିତଂ ବିଶିଖୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈସ୍ତବ ପୁତ୍ରେଣ ଧନ୍ବିନା ॥ 6-64-18 (41506)
ଅମୃଷ୍ଯମାଣଃ ସଂରବ୍ଧୋ ଧନୁର୍ଦିବ୍ଯଂ ପରାମୃଶମ୍ ।
ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତେ ମହାରାଜ ବଧାର୍ଥଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-64-19 (41507)
ସମାଦଧତ୍ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କ୍ଷୁରପ୍ରଂ ରୋମବାହିନମ୍ ।
ତେନ ଚିଚ୍ଛେଦ ନୃପତେର୍ଭୀମଃ କାର୍ମୁକମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-64-20 (41508)
ସୋଽପବିଦ୍ଧ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଛିନ୍ନଂ ପୁତ୍ରସ୍ତେ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ ।
ଅନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦତ୍ତ ସତ୍ବରଂ ବେଗବତ୍ତରମ୍ ॥ 6-64-21 (41509)
ସଂଦଧେ ବିଶିଖଂ ଘୋର କାଲମୃତ୍ଯୁସମପ୍ରଭମ୍ ।
ତେନାଜଘାନ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀମସେନଂ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ॥ 6-64-22 (41510)
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତଃ ସ୍ଯାନ୍ଦନୋପସ୍ଥ ଆବିଶତ୍।
ସ ନିଷଣ୍ଣୋ ରଥୋପସ୍ଥେ ମୂର୍ଚ୍ଛାମଭିଜଗାମ ହ ॥ 6-64-23 (41511)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ଯଥିତଂ ଭୀମମଭିମନ୍ଯୁପୁରୋଗମାଃ ।
ନାମୃଷ୍ଯନ୍ତ ମହେଷ୍ବାସାଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥଃ ॥ 6-64-24 (41512)
ତତସ୍ତୁ ତୁମୁଲାଂ ବୃଷ୍ଟିଂ ଶସ୍ତ୍ରାଣାଂ ତିଗ୍ମତେଜସାମ୍ ।
ପାତଯାମାସୁରବ୍ଯଗ୍ରାଃ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତବ ମୂର୍ଧନି ॥ 6-64-25 (41513)
ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ତତଃ ସଂଜ୍ଞାଂ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ତ୍ରିଭିର୍ବିଦ୍ଧ୍ବା ପୁନର୍ବିବ୍ଯାଧ ପଞ୍ଚଭିଃ ॥ 6-64-26 (41514)
ଶଲ୍ଯଂ ଚ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା ଶରୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ପାଣ୍ଡବଃ।
ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖୈର୍ମହେଷ୍ବାସଃ ସ ବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯପଯାଦ୍ରଣାତ୍ ॥ 6-64-27 (41515)
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୁସ୍ତତୋ ଭୀମଂ ତବ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚତୁର୍ଦଶ ।
ସେନାପତିଃ ସୁଷେଣଶ୍ଚ ଜଲସନ୍ଧଃ ସୁଲୋଚନଃ ॥ 6-64-28 (41516)
ଉଦ୍ରୋ ଭୀମରଥୋ ଭୀମୋ ବୀରବାହୁରଲୋଲୁପଃ ।
ଦୁର୍ମୁଖୋ ଦୁଷ୍ପ୍ରଧର୍ଷଶ୍ଚ ବିବିତ୍ସୁର୍ବିକଟଃ ସମଃ ॥ 6-64-29 (41517)
ବିସୃଜନ୍ତୋ ବହୂନ୍ବାଣାନ୍କ୍ରୋଧସଂରକ୍ତଲୋଚନାଃ ।
ଭୀମସେନମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ବିବ୍ଯଧୁଃ ସହିତା ଭୃଶମ୍ ॥ 6-64-30 (41518)
ପୁତ୍ରାଂସ୍ତୁ ତବ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
ସୃକ୍କିଣୀ ବିଲିହନ୍ବୀରଃ ପଶୁମଧ୍ଯେ ଯଥା ବୃକଃ ॥ 6-64-31 (41519)
ଅଭିପତ୍ଯ ମହାବାହୁର୍ଗରୁତ୍ମାନିବ ବେଗିତଃ।
ସେନାପତେଃ କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ଶିରଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-64-32 (41520)
ସଂପ୍ରହସ୍ଯ ଚ ହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ମହାଭୁଜଃ ।
ଜଲସନ୍ଧଂ ବିନିର୍ଭିଦ୍ଯ ସୋଽନଯଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-64-33 (41521)
ସୁଷେଣଂ ଚ ତତୋ ହତ୍ବା ପ୍ରେଷଯାମାସ ମୃତ୍ଯବେ।
ଉଗ୍ରସ୍ଯ ସଶିରସ୍ତ୍ରାଣଂ ଶିରଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରୋପମଂ ଭୁବି ॥ 6-64-34 (41522)
ପାତଯାମାସ ଭଲ୍ଲେନ କୁଣ୍ଡଲାଭ୍ଯାଂ ବିଭୂଷିତମ୍।
ବୀରବାହୁଂ ଚ ସପ୍ତତ୍ଯା ସାଶ୍ବକେତୁଂ ସସାରଥିମ୍ ॥ 6-64-35 (41523)
ନିନାଯ ସମରେ ବୀରଃ ପରଲୋକାଯ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଭୀମଂ ଭୀମରଥଂ ଚୋଭୌ ଭୀମସେନୋ ହସନ୍ନିବ ॥ 6-64-36 (41524)
ପୁତ୍ରୌ ତେ ଦୁର୍ମଦୌ ରାଜନ୍ନନଯଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ।
ତତଃ ସୁଲୋଚନଂ ଭୀମଃ କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ମହାମୃଧେ ॥ 6-64-37 (41525)
ମିଷତାଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାମନଯଦ୍ଯମସାଦନମ୍।
ପୁତ୍ରାସ୍ତୁ ତବ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମସେନପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-64-38 (41526)
ଶେଷା ଯେଽନ୍ଯେଽଭବଂସ୍ତତ୍ର ତେ ଭୀମସ୍ଯ ଭଯାର୍ଦିତାଃ।
ବିପ୍ରଦ୍ରୁତା ଦିଶୋ ରାଜନ୍ବଧ୍ଯମାନା ମହାତ୍ମନା ॥ 6-64-39 (41527)
ତତୋଽବ୍ରବୀଚ୍ଛାନ୍ତନବଃ ସର୍ବାନେବ ମହାରଥାନ୍।
ଏଷ ଭୀମୋ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-64-40 (41528)
ଯଥା ପ୍ରାଗ୍ର୍ଯାନ୍ଯଥା ଜ୍ଯେଷ୍ଠାନ୍ଯଥା ଶୂରାଂଶ୍ଚ ସଂଗତାନ୍।
ନିପାତଯତ୍ଯୁଗ୍ରଧନ୍ବା ତଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଣୀତ ମାଚିରମ୍ ॥ 6-64-41 (41529)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତଃ ସର୍ବେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସୈନିକାଃ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧା ଭୀମସେନଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-64-42 (41530)
ଭଗଦତ୍ତଃ ପ୍ରଭିନ୍ନେନ କୁଞ୍ଜରେଣ ବିଶାଂପତେ ।
ଅଭ୍ଯଯାତ୍ସହସା ତତ୍ରଯତ୍ର ଭୀମୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ ॥ 6-64-43 (41531)
ଆପତନ୍ନେବ ଚ ରଣେ ଭୀମସେନଂ ଶିଲୀମୁଖୈଃ ।
ଅଦୃଶ୍ଯଂ ସମରେ ଚକ୍ରେ ଜୀମୂତ ଇବ ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 6-64-44 (41532)
ଅଭିମନ୍ଯୁମୁଖାସ୍ତତ୍ତୁ ନାମୃଷ୍ଯନ୍ତ ମହାରଥାଃ ।
ଭୀମସ୍ଯାଚ୍ଛାଦନଂ ଶଙ୍ଖ୍ଯେ ସ୍ବବାହୁବଲମାଶ୍ରିତାଃ ॥ 6-64-45 (41533)
ତ ଏନଂ ଶରବର୍ଷେଣ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ । 6-64-46bଗଜଂ ଚ ଶରବୃଷ୍ଟ୍ଯା ତୁ ବିଭିଦୁସ୍ତେ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-64-46 (41534)
ସ ଶସ୍ତ୍ରବୃଷ୍ଟ୍ଯାଽଭିହତଃ ସମସ୍ତୈସ୍ତୈର୍ମହାରଥୈଃ।
ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଗଜୋ ରାଜନ୍ନାନାଲିଙ୍ଗୈଃ ସୁତେଜନୈଃ ॥ 6-64-47 (41535)
ସଂଜାତରୁଧିରୋତ୍ପୀଡଃ ପ୍ରେକ୍ଷଣୀଯୋଽଭବଦ୍ରଣେ।
ଗଭସ୍ତିଭିରିବାର୍କସ୍ଯ ସଂସ୍ଯୂତୋ ଜଲଦୋ ମହାନ୍ ॥ 6-64-48 (41536)
ସଂଚୋଦିତୋ ମଦସ୍ରାବୀ ଭଗଦତ୍ତେନ ବାରଣଃ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ ତନ୍ସର୍ବାନ୍କାଲୋତ୍ସୃଷ୍ଟ ଇବାନ୍ତକଃ ॥ 6-64-49 (41537)
ଦ୍ବିଗୁଣଂ ଜବମାସ୍ଥାଯ କମ୍ପଯଂଶ୍ଚରଣୈର୍ମହୀମ୍।
ତସ୍ଯ ତତ୍ସୁମହଦ୍ରୂପଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସର୍ବେ ମହାରଥାଃ ॥ 6-64-50 (41538)
ଅସହ୍ଯଂ ମନ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ନାତିପ୍ରମନସୋଽଭବନ୍ ।
ତତସ୍ତୁ ନୃପତିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀମସେନଂ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ॥ 6-64-51 (41539)
ଆଜଘାନ ମହାରାଜ ଶରେଣାନତପର୍ବଣା।
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସସ୍ତେନ ରାଜ୍ଞା ମହାରଥଃ । 6-64-52 (41540)
ମୂର୍ଚ୍ଛଯାଽଭିପରୀତାତ୍ମା ଧ୍ବଜଯଷ୍ଟିଂ ସମାଶ୍ରଯତ୍।
ତାଂସ୍ତୁ ଭୀତାନ୍ସମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଭୀମସେନଂ ଚ ମୂର୍ଚ୍ଛିତମ୍ ॥ 6-64-53 (41541)
ନନାଦ ବଲବନ୍ନାଦଂ ଭଗଦତ୍ତଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ତତୋ ଘଟୋତ୍କଚୋ ରାଜନ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଭୀମଂ ତଥାଽଽଗତଂ ॥ 6-64-54 (41542)
ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସୋ ଘୋରସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ।
ସ କୃତ୍ବା ଦାରୁଣାଂ ମାଯାଂ ଭୂରୂଣାଂ ଭଯବର୍ଧିନୀମ୍ ॥ 6-64-55 (41543)
ଅଦୃଶ୍ଯତ ନିମେଷାର୍ଧାଦ୍ଧୋରରୂପଂ ସମାସ୍ଥିତଃ।
ଐରାବତଂ ସମାରୂଢଃ ସ ବୈ ମାଯାକୃତଂ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 6-64-56 (41544)
ତସ୍ଯ ଚାନ୍ଯେଽପି ଦିଙ୍ବାଗା ବଭୂବୁରନୁଯାଯିନଃ।
ଅଞ୍ଜନୋ ବମାନଶ୍ଚୈବ ମହାପଦ୍ମଶ୍ଚ ସୁପ୍ରଭଃ ॥ 6-64-57 (41545)
ତ୍ରଯ ଏତେ ମହାନାଗା ରାକ୍ଷସୈଃ ସମଧିଷ୍ଠିତାଃ।
ମହାକାଯାସ୍ତ୍ରିଧା ରାଜନ୍ପ୍ରସ୍ରବନ୍ତୋ ମଦଂ ବହୁ ॥ 6-64-58 (41546)
ତେଜୋବୀର୍ଯବଲୋପେତା ମହାବଲପରାକ୍ରମାଃ।
ଘଟୋତ୍କଚସ୍ତୁ ସ୍ବଂ ନାଗଂ ଚୋଦଯାମାସ ତଂ ତଦା ॥ 6-64-59 (41547)
ସଗଜଂ ଭଗଦତ୍ତଂ ତୁ ହନ୍ତୁକାମଃ ପରଂତପଃ।
ତେ ଚାନ୍ଯେ ଚୋଦିତା ନାଗା ରାକ୍ଷସୈସ୍ତୈର୍ମହାବଲୈଃ ॥ 6-64-60 (41548)
ପରିପେତୁଃ ସୁସଂରବ୍ଧାଶ୍ଚତୁର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚତୁର୍ଦିଶମ୍।
ଭଗଦତ୍ତସ୍ଯ ତଂ ନାଗଂ ବିଷାଣୈରଭ୍ଯପୀଡଯନ୍ ॥ 6-64-61 (41549)
ସ ପୀଡ୍ଯମାନସ୍ତୈର୍ନାଗୈର୍ବେଦନାର୍ତଃ ଶରାହତଃ।
ଅନଦତ୍ସୁମହାନାଦମିନ୍ଦ୍ରାଶନିସମସ୍ବନମ୍ ॥ 6-64-62 (41550)
`ବ୍ଯବର୍ତତ ମହାଘୋଷୋ ଭୈମସେନିଶରାର୍ଦିତଃ ।
ମୃଦିତ୍ବା ସର୍ବସୈନ୍ଯାନି ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ'॥ 6-64-63 (41551)
ତସ୍ଯ ତଂ ନଦତୋ ନାଦଂ ସୁଘୋରଂ ଭୀମନିଃଶ୍ବନମ୍ ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୀଷ୍ମୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଦ୍ରୋଣଂ ରାଜାନଂ ଚ ସୁଯୋଧନମ୍ ॥ 6-64-64 (41552)
ଏଷ ଯୁଧ୍ଯତି ସଂଗ୍ରାମେ ହୈଡିମ୍ବେନ ଦୁରାତ୍ମନା।
ଭଗଦତ୍ତୋ ମହେଷ୍ବାସଃ କୃଚ୍ଛ୍ରେ ଚ ପରିବର୍ତତେ ॥ 6-64-65 (41553)
ରାକ୍ଷସଶ୍ଚ ମହାମାଯଃ ସ ଚ ରାଜାଽତିକୋପନଃ ।
ଏତୌ ସମେତୌ ସମରେ କାଲମୃତ୍ଯୁସମାବୁଭୌ ॥ 6-64-66 (41554)
ଶ୍ରୀଯତେ ଚୈବ ହୃଷ୍ଟାନାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାସ୍ବନଃ ।
ହସ୍ତିନଶ୍ଚୈବ ସୁମହାନ୍ଭୀତସ୍ଯ ରୁଦିତଧ୍ବନିଃ ॥ 6-64-67 (41555)
ତତ୍ର ଗଚ୍ଛାମ ଭଦ୍ରଂ ବୋ ରାଜାନଂ ପରିରକ୍ଷିତୁମ୍ ।
ଅରକ୍ଷ୍ଯମାଣଃ ସମରେ କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରାଣାନ୍ବିମୋକ୍ଷ୍ଯତି ॥ 6-64-68 (41556)
ତେ ତ୍ବରଧ୍ବଂ ମହାବୀର୍ଯାଃ କିଂ ଚିରେଣ ପ୍ରଯାମହେ ।
ମହାନ୍ହି ବର୍ତତେ ରୌଦ୍ରଃ ସଂଗ୍ରାମୋ ରୋମହର୍ଷଣଃ ॥ 6-64-69 (41557)
ଭକ୍ତଶ୍ଚ କୁଲପୁତ୍ରଶ୍ଚ ଶୂରଶ୍ଚ ପୃତନାପତିଃ।
ଯୁକ୍ତଂ ତସ୍ଯ ପରିତ୍ରାଣଂ କର୍ତୁମସ୍ମାଭିରଚ୍ଯୁତ ॥ 6-64-70 (41558)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ତଦ୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସର୍ବ ଏବ ମହାରଥାଃ ।
ଦ୍ରୋଣଭୀଷ୍ମୌ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଭଗଦତ୍ତପରୀପ୍ସଯା ॥ 6-64-71 (41559)
ଉତ୍ତମଂ ଜବମାସ୍ଥାଯ ପ୍ରଯଯୁର୍ଯତ୍ର ସୋଽଭବତ୍।
ତାନ୍ପ୍ରଯାତାନ୍ସମାଲୋକ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରପୁରୋଗମାଃ ॥ 6-64-72 (41560)
ପଞ୍ଚାଲାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସାର୍ଧଂ ପୃଷ୍ଠତୋଽନୁଯଯୁଃ ପରାନ୍।
ତାନ୍ଯନୀକାନ୍ଯଥାଲୋକ୍ଯ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-64-73 (41561)
ନନାଦ ସୁମହାନାଦଂ ବିସ୍ଫୋଟମଶନେରିବ ।
ତସ୍ଯ ତଂ ନିନଦଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନାଗାଂଶ୍ଚ ଯୁଧ୍ଯତଃ ॥ 6-64-74 (41562)
ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୂଯୋ ଭାରଦ୍ବାଜମଭାଷତ ।
ନ ରୋଚତେ ମେ ସଂଗ୍ରାମୋ ହୈଡିମ୍ବେନ ଦୁରାତ୍ମନା ॥ 6-64-75 (41563)
ବଲବୀର୍ଯମସାବିଷ୍ଟଃ ସସହାଯଶ୍ଚ ସାଂପ୍ରତଜ୍ ।
ନୈଷ ଶକ୍ଯୋ ଯୁଧା ଜେତୁମପି ବଜ୍ରଭୃତା ସ୍ବଯମ୍ ॥ 6-64-76 (41564)
ଲବ୍ଧଲକ୍ଷଃ ପ୍ରହାରୀ ଚ ବଯଂ ଚ ଶ୍ରାନ୍ତବାହନାଃ।
ପାଞ୍ଚାଲୈଃ ପାଣ୍ଡବେଯୈଶ୍ଚ ଦିବସଂ କ୍ଷତବିକ୍ଷତାଃ ॥ 6-64-77 (41565)
ଇଦାନୀଂ ଯୁଧି ନିର୍ଜେତୁଂ ନ ଶକ୍ଯୋଽସୌ ସ ରାକ୍ଷସଃ ।
ଅସ୍ତମଭ୍ଯେତି ସବିତା ରାତ୍ରୌ ଯୋଦ୍ଧୁଂ କନ ଶକ୍ଯତେ।
ଅବହାରମତଃ କୁର୍ମଃ ଶ୍ବୋ ଯୋତ୍ସ୍ଯାମଃ ପରୈ ସହ ॥ 6-64-78 (41566)
ପିତାମହବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଯଥା ଚକ୍ରୁଃସ୍ମ କୌରବାଃ ।
ଉପାଯେନାପଯାନଂ ତେ ଘଟୋତ୍କଚଭଯାର୍ଦିତାଃ ॥ 6-64-79 (41567)
କୌରବେଷୁ ନିବୃତ୍ତେଷୁ ପାଣ୍ଡବା ଜିତକାଶିନଃ।
ସିଂହନାଦାନ୍ଭୃଶଂ ଚକ୍ରୁଃ ଶଙ୍ଖାନ୍ଦଧ୍ମୁଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-64-80 (41568)
ଏବଂ ତଦଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ଦିବସଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ କୁରୂଣାଂ ଚ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଘଟୋତ୍କଚମ୍ ॥ 6-64-81 (41569)
କୌରବାସ୍ତୁ ତତୋ ରାଜନ୍ପ୍ରଯଯୁଃ ଶିବିରଂ ସ୍ବକମ୍।
ବ୍ରୀଡମାନା ନିଶାକାଲେ ପାଣ୍ଡବେଯୈଃ ପରାଜିତାଃ ॥ 6-64-82 (41570)
ଶରବିକ୍ଷତଗାତ୍ରାସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡପପୁତ୍ରା ମହାରଥାଃ।
ଯୁଦ୍ଧେ ସୁମନସୋ ଭୂତ୍ବା ଜଗ୍ମୁଃ ସ୍ବଶିବିରଂ ପ୍ରତି ॥ 6-64-83 (41571)
ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ମହାରାଜ ଭୀମସେନଘଟୋତ୍କଚୌ।
ପୂଜଯନ୍ତସ୍ତଦାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ମୁଦା ପରମଯା ଯୁତାଃ ॥ 6-64-84 (41572)
ନଦନ୍ତୋ ବିବିଧାନ୍ନାଦାଂସ୍ତୂର୍ଯସ୍ବନବିମିଶ୍ରିତାନ୍ ।
ସିଂହନାଦାଂଶ୍ଚ କୁର୍ବନ୍ତୋ ବିମିଶ୍ରାଞ୍ଶଙ୍ଖନିଃ ସ୍ବନୈଃ ॥ 6-64-85 (41573)
ବିନଦନ୍ତୋ ମହାତ୍ମାନଃ କମ୍ପଯନ୍ତଶ୍ଚ ମେଦିନୀମ୍ ।
ଘଟ୍ଟଯନ୍ତଶ୍ଚ ମର୍ମାଣି ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ମାରିଷ । 6-64-86 (41574)
ପ୍ରଯାତାଃ ଶିବିରାଯୈବ ନିଶାକାଲେ ପରଂତପ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତୁ ନୃପତିର୍ଦୀନୋ ଭ୍ରାତୃବଧେନ ଚ ॥ 6-64-87 (41575)
ମୁହୂର୍ତଂ ଚିନ୍ତଯାମାସ ବାଷ୍ପଶୋକସମାକୁଲଃ।
ତତଃ କୃତ୍ବା ବିଧିଂ ସର୍ବଂ ଶିବିରସ୍ଯ ଯଥାବିଧି ।
ପ୍ରଦଧ୍ଯୌ ଶୋକସଂତପ୍ତୋ ଭ୍ରାତୃବ୍ଯସନକର୍ଶିତଃ ॥ ॥ 6-64-88 (41576)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଥଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଚତୁଃଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ॥ ଇତି ଚତୁର୍ଥଦିବସଯୁଦ୍ଧଂ ସମାପ୍ତମ୍ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-64-47 ସୁତେଜନୈର୍ବାଣୈରିତି ଶେଷଃ ॥ 6-64-85 ଘଟ୍ଟଯନ୍ତଃ ସ୍ପୃଶନ୍ତଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 065
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.65. ଅଧ୍ଯାଯଃ 065
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଦୁର୍ଯୋଧନଂପ୍ରତି ବିଶ୍ବୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-65-0 (41577)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-65-0x (4134)
ଭଯଂ ମେ ସୁମହଞ୍ଜାତଂ ବିସ୍ମଯଶ୍ଚୈବ ସଞ୍ଜଯ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାଣ୍ଡୁକୁମାରାଣାଂ କର୍ମ ଦେବୈଃ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 6-65-1 (41578)
ପୁତ୍ରାଣାଂ ଚ ପରାଭାବଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସଞ୍ଜଯ ସର୍ବଶଃ।
ଚିନ୍ତା ମେ ମହତୀ ସୂତ ଭବିଷ୍ଯତି କଥଂ ତ୍ବିତି ॥ 6-65-2 (41579)
ଧ୍ରୁବଂ ବିଦୁରବାକ୍ଯାନି ଧକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ହୃଦଯଂ ମମ।
ତଥା ହି ଦୃଶ୍ଯତେ ସର୍ବଂ ଦୈବଯୋଗେନ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-65-3 (41580)
ଯତ୍ର ଭୀଷ୍ମମୁଖାନ୍ସର୍ବାଞ୍ଶସ୍ତ୍ରଜ୍ଞାନ୍ଯୋଧସତ୍ତମାନ୍।
ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକେଷୁ ଯୋଧଯନ୍ତି ପ୍ରହାରିଣଃ ॥ 6-65-4 (41581)
କେନାବଧ୍ଯା ମହାତ୍ମାନଃ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରା ମହାବଲାଃ ।
କେନ ଦତ୍ତବରାସ୍ତାତ କିଂ ବା ଜ୍ଞାନଂ ବିଦନ୍ତି ତେ ॥ 6-65-5 (41582)
ଯେନ କ୍ଷଯଂ ନ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଦିବି ତାରାଗଣା ଇବ।
ପୁନଃପୁନର୍ନ ମୃଷ୍ଯାମି ହତଂ ସୈନ୍ଯଂ ତୁ ପାଣ୍ଡବୈଃ ॥ 6-65-6 (41583)
ମଯ୍ଯେବ ଦଣ୍ଡଃ ପତତି ଦୈବାତ୍ପରମଦାରୁଣଃ।
ଯଥାଽବଧ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତା ଯଥା ବାଧ୍ଯାଶ୍ଚ ମେ ସୁତାଃ ॥ 6-65-7 (41584)
ଏତନ୍ମେ ସର୍ବମାଚକ୍ଷ୍ବ ଯାଥାତଥ୍ଯେନ ସଞ୍ଜଯ ।
ନ ହି ପାରଂ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ଦୁଃଖସ୍ଯାସ୍ଯ କଥଂଚନ॥ 6-65-8 (41585)
ସମୁଦ୍ରସ୍ଯେବ ମହତୋ ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ ପ୍ରତରନ୍ନରଃ ।
ପୁତ୍ରାଣାଂ ବ୍ଯସନଂ ମନ୍ଯେ ଧ୍ରୁବଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 6-65-9 (41586)
ଘାତଯିଷ୍ଯତି ମେ ସ୍ରବାନ୍ପୁତ୍ରାନ୍ଭୀମୋ ନ ଶଂସଯଃ।
ନ ହି ପଶ୍ଯାମି ତଂ ବୀରଂ ଯୋ ମେ ରକ୍ଷେତ୍ସୁତାନ୍ରଣେ ॥ 6-65-10 (41587)
ଧ୍ରୁବଂ ବିନାଶଃ ସଂପ୍ରାପ୍ତଃ ପୁତ୍ରାମାଂ ମମ ସଞ୍ଜଯ।
ତସ୍ମାନ୍ମେ କାରଣଂ ସୂତ ଶକ୍ତିଂ ଚୈବ ବିଶେଷତଃ ॥ 6-65-11 (41588)
ପୃଚ୍ଛତୋ ବୈ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି।
ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ଚ ଯଚ୍ଚକ୍ରେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ବାନ୍ବିମୁଖାନ୍ରଣେ ॥ 6-65-12 (41589)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣୌ କୃପଶ୍ଚୈବ ସୌବଲଶ୍ଚ ଜଯଦ୍ରଥଃ ।
ଦ୍ରୌଣିର୍ବାପି ମହେଷ୍ବାସୋ ବିକର୍ଣୋ ବା ମହାବଲଃ ॥ 6-65-13 (41590)
ନିଶ୍ଚଯୋ ବାପି କସ୍ତେଷାଂ ତଦା ହ୍ଯାସୀନ୍ମହାତ୍ମାନାମ୍ ।
ବିମୁଖେଷୁ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ମମ ପୁତ୍ରେଷୁ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-65-14 (41591)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-65-15x (4135)
ଶ୍ରୃଣୁ ରାଜନ୍ନବହିତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚୈବାବଧାରଯ।
ନୈବ ମନ୍ତ୍ରକୃତଂ କିଂଚିନ୍ନୈବ ମାଯାଂ ତଥାବିଧାମ୍ ॥ 6-65-15 (41592)
ନ ବୈ ବିଭୀଷିକାଂ କାଂଚିଦ୍ରାଜନ୍କୁର୍ବନ୍ତି ପାଣ୍ଡବାଃ ।
ଯୁଧ୍ଯନ୍ତି ତେ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଶକ୍ତିମନ୍ତଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-65-16 (41593)
ଧର୍ମେଣ ସର୍ବକାର୍ଯାଣି ଜୀବିତାଦୀନି ଭାରତ।
ଆରଭନ୍ତେ ସଦା ପାର୍ଥାଃ ପ୍ରାର୍ଥଯାନା ମହଦ୍ଯଶଃ॥ 6-65-17 (41594)
ନ ତେ ଯୁଦ୍ଧାନ୍ନିବର୍ତନ୍ତେ ଧର୍ମୋପେତା ମହାବଲାଃ ।
ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଯୁକ୍ତା ଯତୋ ଧର୍ମସ୍ତତୋ ଜଯଃ ॥ 6-65-18 (41595)
ତେନାବଧ୍ଯା ରଣେ ପାର୍ଥା ଜଯଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ପାର୍ଥିବ ।
ତବ ପୁତ୍ରା ଦୁରାତ୍ମାନଃ ପାପେଷ୍ବଭିରତାଃ ସଦା ॥ 6-65-19 (41596)
ନିଷ୍ଠୁରା ହୀନକର୍ମାଣସ୍ତେନ ହୀଯନ୍ତି ସଂଯୁଗେ।
ସୁବହୂନି ନୃଶଂସାନି ପୁତ୍ରୈସ୍ତବ ଜନେଶ୍ବରେ ॥ 6-65-20 (41597)
ନିକୃତାନୀହ ପାଣ୍ଡୂନାଂ ନୀଚୈରିବ ଯଥା ନରୈଃ ।
ସର୍ବଂ ଚ ତଦନାଦୃତ୍ଯ ପୁତ୍ରାଣାଂ ତବ କିଲ୍ବିଷମ୍ ॥ 6-65-21 (41598)
ଧର୍ମମୂଲାଃ ସଦୈବାସନ୍ପାଣ୍ଡବାଃ ପାଣ୍ଡୁପୂର୍ବଜ।
ନ ଚୈତାନ୍ବହୁମନ୍ଯନ୍ତେ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ । 6-65-22 (41599)
ତସ୍ଯ ପାପସ୍ଯ ସତତଂ କ୍ରିଯମାଣସ୍ଯ କର୍ମଣଃ।
ସାଂପ୍ରତଂ ସୁମହଦ୍ଧୋରଂ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଜନେଶ୍ବର ॥ 6-65-23 (41600)
ସ ତ୍ବଂ ଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ ମହାରାଜ ସପୁତ୍ରଃ ସମୁହୃଞ୍ଜନଃ।
ନାବବୁଧ୍ଯସି ଯଦ୍ରାଜନ୍ବାର୍ଯମାଣଃ ସୁହୃଜ୍ଜନୈଃ ॥ 6-65-24 (41601)
ବିଦୁରେଣାଥ ଭୀଷ୍ମେଣ ଦ୍ରୋଣେନ ନ ମହାତ୍ମନା।
ତଥା ମଯା ଚାପ୍ଯସକୃଦ୍ବାର୍ଯମାଣୋ ନ ବୁଧ୍ଯସେ ॥ 6-65-25 (41602)
ବାକ୍ଯଂ ହିତଂ ଚ ପଥ୍ଯଂ ଚ ମର୍ତ୍ଯଃ ପଥ୍ଯମିବୌଷଧମ୍ ।
ପୁତ୍ରାଣାଂ ମତମାସ୍ଥାଯ ଜିତାନ୍ମନ୍ଯସି ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-65-26 (41603)
ଶୃଣୁ ଭୂଯୋ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି।
କାରଣଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଜଯଂ ପ୍ରତି ॥ 6-65-27 (41604)
ତତ୍ତେଽହଂ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଯଥାଶ୍ରୁତମରିନ୍ଦମ।
ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ସଂପୃଷ୍ଟ ଏତମର୍ଥଂ ପିତାମହଃ ॥ 6-65-28 (41605)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭ୍ରାତୄନ୍ରଣେ ସର୍ବାନ୍ନିର୍ଜିତାଂସ୍ତୁ ମହାରଥାନ୍ ।
ଶୋକସଂମୂଢହୃଦଯୋ ନିଶାକାଲେ ସ୍ମ କୌରବଃ ॥ 6-65-29 (41606)
ପିତାମହଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଂ ବିନଯୋପଗମ୍ଯ ହ।
ଯଦବ୍ରବୀତ୍ସୁତସ୍ତେଽସୌ ତନ୍ମେ ଶୃଣୁ ଜନେଶ୍ବର ॥ 6-65-30 (41607)
ଦୁର୍ଯୋଧନ ଉବାଚ। 6-65-31x (4136)
ଭବାନ୍ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ କର୍ଣଶ୍ଚ କୃପୋ ଦ୍ରୌଣିସ୍ତଥୈବ ଚ।
କୃତବର୍ମା ଚ ହାର୍ଦିକ୍ଯଃ କାମ୍ଭୋଜଶ୍ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣଃ ॥ 6-65-31 (41608)
ଭୂରିଶ୍ରବା ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ମହାରଥାଃ ସମାଖ୍ଯାତାଃ କୁଲପୁତ୍ରାସ୍ତନୁତ୍ଯଜଃ ॥ 6-65-32 (41609)
ତ୍ରଯାଣାମପି ଲୋକାନାଂ ପର୍ଯାପ୍ତା ଇତି ମେ ମତିଃ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ସମସ୍ତାଶ୍ଚ ନ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ପରାକ୍ରମେ ॥ 6-65-33 (41610)
ତତ୍ର ମେ ସଂଶଯୋ ଜାତସ୍ତତ୍ତ୍ବମାଚକ୍ଷ୍ବ ପୃଚ୍ଛତଃ।
ଯଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ଜଯନ୍ତ୍ଯସ୍ମାନ୍କ୍ଷଣେକ୍ଷଣେ ॥ 6-65-34 (41611)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-65-35x (4137)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ବଚୋ ମହ୍ଯଂ ଯଥା ବକ୍ଷ୍ଯାମି କୌରବ।
ବହୁଶଶ୍ଚ ମଯୋକ୍ତୋଽସି ନ ଚ ମେ ତତ୍ତ୍ବଯା କୃତମ୍ ॥ 6-65-35 (41612)
କ୍ରିଯତାଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସାର୍ଧ ସମୋ ଭରତସତ୍ତମ।
ଏତତ୍କ୍ଷେମମହଂ ମନ୍ଯେ ପୃଥିବ୍ଯାସ୍ତବ ବା ବିଭୋ ॥ 6-65-36 (41613)
ଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବେମାଂ ପୃଥିବୀଂ ରାଜନ୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଃ ସୁଖୀ।
ଦୁର୍ହୃଦସ୍ତାପଯନ୍ସର୍ବାନ୍ନନ୍ଦଯଂଶ୍ଚାପି ବାନ୍ଧବାନ୍ ॥ 6-65-37 (41614)
ନ ଚ ମେ କ୍ରୋଶତସ୍ତାତ ଶ୍ରୁତବାନସି ବୈ ପୁରା।
ତଦିଦଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ଯତ୍ପାଣ୍ଡୂନବମନ୍ଯସେ ॥ 6-65-38 (41615)
ଯଶ୍ଚ ହେତୁରବଧ୍ଯତ୍ବେ ତେକଷାମକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣାମ୍।
ତଂ ଶୃଣୁଷ୍ବ ମହାବାହୋ ମମ କୀର୍ତଯତଃ ପ୍ରଭୋ ॥ 6-65-39 (41616)
ନାସ୍ତି ଲୋକେଷୁ ତଦ୍ଭୂତଂ ଭବିତା ନୋ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଯୋ ଜଯେତ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ସର୍ବାନ୍ପାଲିତାଞ୍ଛାର୍ଙ୍ଗଧନ୍ବନା ॥ 6-65-40 (41617)
ଯତ୍ତୁ ମେ କଥିତଂ ତାତ ମୁନିଭିର୍ଭାବିତାତ୍ମଭିଃ।
ପୁରାଣଗୀତଂ ଧର୍ମଜ୍ଞ ତଚ୍ଛୃଣୁଷ୍ବ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 6-65-41 (41618)
ପୁରା କିଲ ସୁରାଃ ସର୍ବେ ଋଷଯଶ୍ଚ ସମାଗତାଃ ।
ପିତାମହମୁପାସେଦୁଃ ପର୍ବତ ଗନ୍ଧମାଦନେ ॥ 6-65-42 (41619)
ତେଷାଂ ମଧ୍ଯେ ସମାସୀନଃ ପ୍ରଜାପତିରପଶ୍ଯତ ।
ବିମାନଂ ପ୍ରଜ୍ବଲଦ୍ଭାସା ସ୍ଥିତଂ ପ୍ରବରମମ୍ବରେ ॥ 6-65-43 (41620)
ଧ୍ଯାନେନାବେଦ୍ଯ ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମା କୃତ୍ବା ଚ ନିଯତୋଽଞ୍ଜଲିମ୍ ।
ନମଶ୍ଚକାର ହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ପୁରୁଷଂ ପରମେଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-65-44 (41621)
ଋଷଯସ୍ତ୍ବଥ ଦେବାଶ୍ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ରହ୍ମାଣମୁତ୍ଥିତମ୍ ।
ସ୍ଥିତାଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସର୍ବେ ପଶ୍ଯନ୍ତୋ ମହଦଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ 6-65-45 (41622)
ଯଥାବଚ୍ଚ ତମଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମା ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂ ବରଃ ।
ଜଗାଦ ଜଗତଃ ସ୍ରଷ୍ଟା ପରଂ ପରମଧର୍ମବିତ୍ ॥ 6-65-46 (41623)
ବିଶ୍ବାବସୁର୍ବିଶ୍ବମୂର୍ତିର୍ହି ବିଶ୍ବେ
ବିଷ୍ବକ୍ସେନୋ ବିଶ୍ବକର୍ମା ବଶୀ ଚ।
ବିଶ୍ବେଶ୍ବରୋ ବାସୁଦେବୋଽସି ତସ୍ମା-
ଦ୍ଯୋଗାତ୍ମାନଂ ଦେବତଂ ତ୍ବାମୁପୈମି ॥ 6-65-47 (41624)
ଜଯ ବିଶ୍ବମହାଦେବ ଜଯ ଲୋକହିତେ ରତ।
ଜଯ ଯୋଗୀଶ୍ବର ବିଭୋ ଜଯ ଯୋଗପରାବର ॥ 6-65-48 (41625)
ପଦ୍ମଗର୍ଭବିଶାଲାକ୍ଷ ଜଯ ଲୋକେଶ୍ବରେଶ୍ବର।
ଭୂତଭବ୍ଯଭବନ୍ନାଥ ଜଯ ସୌମ୍ଯାତ୍ମଜାତ୍ମଜ ॥ 6-65-49 (41626)
ଅସଙ୍କ୍ଯେଯଗୁଣାଧାର ଜଯ ସର୍ବପରାଯଣ।
ନାରାଯଣ ସୁଦୁଷ୍ପାର ଜଯ ଶାର୍ଙ୍ଗଧନୁର୍ଧର ॥ 6-65-50 (41627)
ଜଯ ସର୍ବଗୁଣୋପେତ ବିଶ୍ବମୂର୍ତେ ନିରାମଯ।
ବିଶ୍ବେଶ୍ବର ମହାବାହୋ ଜଯ ଲୋକାର୍ଥତତ୍ପର ॥ 6-65-51 (41628)
ମହୋରଗବରାହାଦ୍ଯ ହରିକେଶ ବିଭୋ ଜଯ।
ହରିବାସଦିଶାମୀଶ ବିଶ୍ବବାସାମିତାବ୍ଯଯ ॥ 6-65-52 (41629)
ବ୍ଯକ୍ତାବ୍ଯକ୍ତାମିତସ୍ଥାନ ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯ ସତ୍ତ୍କ୍ରିଯ ।
ଅସଙ୍ଖ୍ଯେଯାତ୍ମଭାବଜ୍ଞ ଜଯ ଗମ୍ଭୀର କାମଦ ॥ 6-65-53 (41630)
ଅନନ୍ତ ବିଦିତ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନିତ୍ଯଭୂତବିଭାବନ ।
କୃତକାର୍ଯ କୃତପ୍ରଜ୍ଞ ଧର୍ମଜ୍ଞ ବିଜଯାବହ ॥ 6-65-54 (41631)
ଗୁହ୍ଯାତ୍ମନ୍ସର୍ବଯୋଗାତ୍ମନ୍ସ୍ଫୁଟସଂଭୂତସଂଭବ।
ଭୂତାଦ୍ଯ ଲୋକତ୍ତ୍ବେଶ ଜଯ ଭୂତବିଭାବନ ॥ 6-65-55 (41632)
ଆତ୍ମଯୋଗେ ମହାଭାଗ କଲ୍ପସଂକ୍ଷେପତତ୍ପର ।
ଉଦ୍ଭାବନମନୋଭାବ ଜଯ ବ୍ରହ୍ମ ଜଯପ୍ରିଯ ॥ 6-65-56 (41633)
ନିସର୍ଗସର୍ଗନିରତ କାମେଶ ପରମେଶ୍ବର ।
ଅମୃତୋଦ୍ଭବସଦ୍ଭାବ ମୁକ୍ତାତ୍ମନ୍ବିଜଯପ୍ରଦ ॥ 6-65-57 (41634)
ପ୍ରଜାପତିପତେ ଦେବ ପଦ୍ମନାଭ ମହାବଲ।
ଆତ୍ମଭୂତମହାଭୂତ ସତ୍ବାତ୍ମଞ୍ଜଯ ସର୍ବଦା ॥ 6-65-58 (41635)
ପାଦୌ ତବ ଧା ଦେବୀ ଦିଶୋ ବାହୁ ଦିବଂ ଶିରଃ।
ମୂର୍ତିସ୍ତେଽହଂ ସୁରାଃ କାଯଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯୌ ଚ ଚକ୍ଷୁଷୀ ॥ 6-65-59 (41636)
ବଲଂ ତପଶ୍ଚ ସତ୍ଯଂ ଚ କର୍ମ ଧର୍ମାତ୍ମକଂ ତବ।
ତେଜୋଽଗ୍ନିଃ ପବନଃ ଶ୍ବାସ ଆପସ୍ତେ ସ୍ବେଦସଂଭବାଃ ॥ 6-65-60 (41637)
ଅଶ୍ବିନୌ ଶ୍ରବଣୌ ନିତ୍ଯଂ ଦେବୀ ଜିହ୍ବା ସରସ୍ବତୀ।
ବେଦାଃ ସଂସ୍କାରନିଷ୍ଠା ହି ତ୍ବଯୀଦଂ ଜଗଦାଶ୍ରିତମ୍ ॥ 6-65-61 (41638)
ନ ସଙ୍ଖ୍ଯାନଂ ପରୀମାଣଂ ନ ତେଜୋ ନ ପରାକ୍ରମମ୍ ।
ନ ବଲଂ ଯୋଗଯୋଗୀଶ ଜାନୀମସ୍ତେ ପରଂତପ ॥ 6-65-62 (41639)
ତ୍ବଦ୍ଭକ୍ତିନିରତା ଦେବ ନିଯମୈସ୍ତ୍ବାଂ ସମାଶ୍ରିତାଃ।
ଅର୍ଚଯାମଃ ସଦା ବିଷ୍ଣୋ ପରମେଶଂ ମହେଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-65-63 (41640)
ଋଷଯୋ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବା ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସପନ୍ନଗାଃ।
ପିଶାଚା ମାନୁଷାଶ୍ଚୈବ ମୃଗପକ୍ଷିସରୀସୃପାଃ ॥ 6-65-64 (41641)
ଏବମାଦି ମଯା ସୃଷ୍ଟଂ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦଜମ୍ ।
ପଦ୍ମନାଭ ବିଶାଲାକ୍ଷ କୃଷ୍ଣ ଦୁଃଶ୍ବପ୍ରଣାଶନ ॥ 6-65-65 (41642)
ତ୍ବଂ ଗତିଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ତ୍ବଂ ନେତା ତ୍ବଂ ଜଗଦ୍ଗୁରୁଃ ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦେନ ଦେବେଶ ସୁଖିନୋ ବିବୁଧାଃ ସଦା ॥ 6-65-66 (41643)
ପୃଥିବୀ ନିର୍ଭଯା ଦେବ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ସଦାଽଭବତ୍ ।
ତସ୍ମାଦ୍ଭବ ବିଶାଲାକ୍ଷ ଯଦୁବଂଶବିବର୍ଧନଃ ॥ 6-65-67 (41644)
ଧର୍ମସଂସ୍ଥାପନାର୍ଥାଯ ଦୈତ୍ଯାନାଂ ଚ ବଧାଯ ଚ।
ଜଗତୋ ଧାରଣାର୍ଥାଯ ବିଜ୍ଞାପ୍ଯଂ କୁରୁ ମେ ବିଭୋ ॥ 6-65-68 (41645)
ଯତ୍ତତ୍ପରମକଂ ଗୁହ୍ଯଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦିଦଂ ବିଭୋ।
ବାସୁଦେବ ତଦେତତ୍ତେ ମଯୋଦ୍ଗୀତଂ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 6-65-69 (41646)
ସୃଷ୍ଟ୍ବା ସଂକର୍ଷଣଂ ଦେବଂ ସ୍ବଯମାତ୍ମାନମାତ୍ମନା।
କୃଷ୍ଣ ତ୍ବମାତ୍ମନାସ୍ରାକ୍ଷୀଃ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ଚାତ୍ମସଂଭବମ୍ ॥ 6-65-70 (41647)
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନାଦନିରୁଦ୍ଧଂ ତ୍ବଂ ଯଂ ବିଦୁର୍ବିଷ୍ଣୁମବ୍ଯଯମ୍।
ଅନିରୁଦ୍ଧୋଽସୃଜନ୍ମାଂ ବୈ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ଲୋକଧାରିଣମ୍॥ 6-65-71 (41648)
ବାସୁଦେବମଯଃ ସୋଽହଂ ତ୍ବଯୈବାସ୍ମି ବିନିର୍ମିତଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଯାଚାମି ଲୋକେଶ ଚତୁରାତ୍ମାନମାତ୍ମନା।
ବିଭଜ୍ଯ ଭାଗଶୋତ୍ମାନଂ ବ୍ରଜ ମାନୁଷତାଂ ବିଭୋ ॥ 6-65-72 (41649)
ତତ୍ରାସୁରବଧଂ କୃତ୍ବା ସର୍ବଲୋକସୁଖାଯ ବୈ।
ଧର୍ମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯଶଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯୋଗଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତି ତତ୍ତ୍ବତଃ ॥ 6-65-73 (41650)
ତ୍ବାଂ ହି ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯୋ ଲୋକେ ଦେବାଶ୍ଚାମିତବିକ୍ରମ ।
ତୈସ୍ତୈର୍ହି ନାମଭିର୍ଯୁକ୍ତା ଗାଯନ୍ତି ପରମାତ୍ମକମ୍ ॥ 6-65-74 (41651)
ସ୍ଥିତାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ତ୍ବଯି ଭୂତସଙ୍ଘାଃ
କୃତ୍ବାଶ୍ରଯଂ ତ୍ବାଂ ବରଦଂ ସୁବାହୋ।
ଅନାଦିମଧ୍ଯାନ୍ତମପାରଯୋଗଂ
ଲୋକସ୍ଯ ସେତୁଂ ପ୍ରବଦନ୍ତି ବିପ୍ରାଃ ॥ ॥ 6-65-75 (41652)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-65-22 ସାପହ୍ନବାଃ ଇତି ପାଠେ ଅପରିସଂଖ୍ଯାତକିଲ୍ବିଷା ॥ 6-65-26 ମନ୍ଯସି କମନ୍ଯସେ ॥ 6-65-35 ମହ୍ଯଂ ନମ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 066
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.66. ଅଧ୍ଯାଯଃ 066
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ବିଶ୍ବୋପାଖ୍ଯାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-66-0 (41653)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-66-0x (4138)
ତତଃ ସ ଭଗବାନ୍ଦେବୋ ଲୋକାନାମୀଶ୍ବରେଶ୍ବରଃ।
ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚେଦଂ ସ୍ରିଗ୍ଧଗମ୍ଭୀରଯା ଗିରା ॥ 6-66-1 (41654)
ବିଦିତଂ ତାତ ଯୋଗାନ୍ମେ ସର୍ବମେତତ୍ତବେପ୍ସିତମ୍ ।
ତଥା ତଦ୍ଭବିତେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ ॥ 6-66-2 (41655)
ତତୋ ଦେବର୍ଷିଗନ୍ଧର୍ବା ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଗତାଃ ।
କୌତୂହଲପରାଃ ସର୍ବେ ପିତାମହମଥାବ୍ରୁବନ୍ ॥ 6-66-3 (41656)
କୋନ୍ବଯଂ ଯୋ ଭଗବତା ପ୍ରଣମ୍ଯ ବିନଯାଦ୍ବିଭୋ ।
ବାଗ୍ଭିଃ ସ୍ତୁତୋ ବରିଷ୍ଠାଭିଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ ତଂ ବଯମ୍ ॥ 6-66-4 (41657)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଭଗବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ପିତାମହଃ ।
ଦେବବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ସର୍ବାନ୍ମଧୁରଯା ଗିରା ॥ 6-66-5 (41658)
ଯତ୍ତତ୍ପରଂ ଭବିଷ୍ଯଂ ଚ ଭବିତବ୍ଯଂ ଚ ଯତ୍ପରମ୍ ।
ଭୂତାତ୍ମା ଚ ପ୍ରଭୁଶ୍ଚୈବ ବ୍ରହ୍ମ ଯଚ୍ଚ ପରଂ ପଦମ୍ ॥ 6-66-6 (41659)
ତେନାସ୍ମି କୃତସଂବାଦଃ ପ୍ରସନ୍ନେନ ସୁରର୍ଷଭାଃ ।
ଜଗତୋଽନୁଗ୍ରହାର୍ଥାଯ ଯାଚିତୋ ମେ ଜଗତ୍ପତିଃ । 6-66-7 (41660)
ମାନୁଷଂ ଲୋକମାତିଷ୍ଠ ବାସୁଦେବ ଇତି ଶ୍ରୁତଃ ।
ଅସ୍ରୁରାଣାଂ ବଧାର୍ଥାଯ ସଂଭବସ୍ବ ମହୀତଲେ ॥ 6-66-8 (41661)
ସଂଗ୍ରାମେ ନିହତା ଯେ ତେ ଦୈତ୍ଯଦାନବରାକ୍ଷସାଃ ।
ତ ଇମେ ନୃଷୁ ସଂଭୂତା ଘୋରରୂପା ମହାବଲାଃ ॥ 6-66-9 (41662)
ତେଷାଂ ବଧାର୍ଥଂ ଭଗବାନ୍ନରେଣ ସହିତୋ ବଶୀ ।
ମାନୁଷୀଂ ଯୋନିମାସ୍ଥାଯ ଚରିଷ୍ଯତି ମହୀତଲେ ॥ 6-66-10 (41663)
ନରନାରାଯଣୌ ଯୌ ତୌ ପୁରାଣାବୃଷିସତ୍ତମୌ ।
ସହିତୋ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ସଂଭୂତାବମିତଦ୍ଯୁତୀ ॥ 6-66-11 (41664)
ଅଜେଯୌ ସମରେ ଯତ୍ତୌ ସହିତୈରମରୈରପି ।
ମୂଢାସ୍ତ୍ବେତୌ ନ ଜାନନ୍ତି ନରନାରାଯଣାବୃଷୀ ॥ 6-66-12 (41665)
ତସ୍ଯାହମଗ୍ରଜଃ ପୁତ୍ରଃ ସର୍ବସ୍ଯ ଜଗତଃ ପ୍ରଭୁଃ ।
ବାସୁଦେବୋଽର୍ଚନୀଯୋ ବଃ ସର୍ବଲୋକମହେଶ୍ବରଃ ॥ 6-66-13 (41666)
ତଥା ମନୁଷ୍ଯୋଽଯମିତି କଦାଚିତ୍ସୁରସତ୍ତମାଃ ।
ନାବଜ୍ଞେଯୋ ମହାବୀର୍ଯଃ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧରଃ ॥ 6-66-14 (41667)
ଏତତ୍ପରମକଂ ଗୁହ୍ଯମେତତ୍ପରମକଂ ପଦମ୍ ।
ଏତତ୍ପରମକଂ ବ୍ରହ୍ମ ଏତତ୍ପରମକଂ ଯଶଃ ॥ 6-66-15 (41668)
ଏତଦକ୍ଷରମବ୍ଯକ୍ତମେତଦ୍ବୈ ଶାଶ୍ବତଂ ମହଃ ।
ଯତ୍ତତ୍ପୁରୁଷସଂଜ୍ଞଂ ବୈ ଗୀଯତେ ଜ୍ଞାଯତେ ନ ଚ ॥ 6-66-16 (41669)
ଏତତ୍ପରମକଂ ତେଜ ଏତତ୍ପରମକଂ ସୁଖମ୍।
ଏତତ୍ପରମକଂ ସତ୍ଯଂ କୀର୍ତିତଂ ବିଶ୍ବକର୍ମଣା ॥ 6-66-17 (41670)
ତସ୍ମାତ୍ସେନ୍ଦ୍ରୈଃ ସୁରୈଃ ସର୍ବୈର୍ଲୋକୈଶ୍ଚାମିତବିକ୍ରମଃକ ।
ନାବଜ୍ଞେଯୋ ବାସୁଦେବୋ ମାନୁଷୋଽଯମିତି ପ୍ରଭୁଃ ॥ 6-66-18 (41671)
ଯଶ୍ଚ ମାନୁଷମାତ୍ରୋଽଯମିତି ବ୍ରୂଯାତ୍ସ ମନ୍ଦଧୀଃ ।
ହୃଷୀକେଶମବଜ୍ଞାନାତ୍ତମାହୁଃ ପୁରୁଷାଧମମ୍ ॥ 6-66-19 (41672)
ଯୋଗିନଂ ତଂ ମହାତ୍ମାନଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟଂ ମାନୁଷୀଂ ତନୁମ୍ ।
ଅବମନ୍ଯେଦ୍ବାସୁଦେବଂ ତମାହୁସ୍ତମସଂ ଜନାଃ ॥ 6-66-20 (41673)
ଦେବଂ ଚରାଚରାତ୍ମାନଂ ଶ୍ରୀବତ୍ସାଙ୍କଂ ସୁବର୍ଚସମ୍।
ପଦ୍ମନାଭଂ ନ ଜାନାତି ତମାହୁସ୍ତାମସଂ ବୁଧାଃ ॥ 6-66-21 (41674)
କିରୀଟକୌସ୍ତୁଭଧରଂ ମିତ୍ରାଣାମଭଯଂକରମ୍।
ଅବଜାନନ୍ମହାତ୍ମାନଂ ଘୋରେ ତମସି ମଞ୍ଜତି ॥ 6-66-22 (41675)
ଏବଂ ବିଦିତ୍ବା ତତ୍ତ୍ବାର୍ଥଂ ଲୋକାନାମୀଶ୍ବରେଶ୍ବରଃ ।
ବାସୁଦେବୋ ନମସ୍କାର୍ଯଃ ସର୍ବଲୋକୈଃ ସୁରୋତ୍ତମାଃ ।
ତସ୍ଯାମହାତ୍ମାଜୋ ବ୍ରହ୍ମା ସର୍ବସ୍ଯ ଜଗତଃ ପତିଃ ॥ 6-66-23 (41676)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-66-24x (4139)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ଭଗବାନ୍ଦେବାନ୍ସର୍ଷିଗକଣାନ୍ପୁରା।
ବିସୃଜ୍ଯ ସର୍ବଭୂତାନି ଜଗାମ ଭବନଂ ସ୍ବକମ୍ ॥ 6-66-24 (41677)
ତତୋ ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବା ମୁନଯୋଽପ୍ସରସୋଽପି ଚ।
କଥାଂ ତାଂ ବ୍ରହ୍ମଣା ଗୀତାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରୀତା ଦିବଂ ଯଯୁଃ ॥ 6-66-25 (41678)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତଂ ମଯା ତାତ ଋଷୀଣାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍।
ବାସୁଦେବଂ କଥଯତାଂ ସମବାଯେ ପୁରାତନମ୍ ॥ 6-66-26 (41679)
ରାମସ୍ଯ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯସ୍ଯ ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ଯ ଧୀମତଃ ।
ବ୍ଯାସନାରଦଯୋଶ୍ଚାପି ସକାଶାଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-66-27 (41680)
ଏତମର୍ଥଂ ଚ ବିଜ୍ଞାଯ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ ପ୍ରଭୁମବ୍ଯଯମ୍ ।
ବାସୁଦେବଂ ମହାତ୍ମାନଂ ଲୋକାନାମୀଶ୍ବରେଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-66-28 (41681)
ଯସ୍ଯ ଚୈବାତ୍ମଜୋ ବ୍ରହ୍ମା ସର୍ବସ୍ଯ ଜଗତଃ ପିତା ।
କଥଂ ନ ବାସୁଦେବୋଽଯମର୍ଚ୍ଯଶ୍ଚେଜ୍ଯଶ୍ଚ ମାନବୈଃ ॥ 6-66-29 (41682)
ବାରିତୋଽସି ମଯା ତାତ ମୁନିର୍ଭିର୍ବେଦପାରଗୈଃ ।
ମା ଗଚ୍ଛ ସଂଯୁଗଂ ତେନ ବାସୁଦେବେନ ଧନ୍ବିନା ॥ 6-66-30 (41683)
ମା ପାଣ୍ଡବୈଃ ସାର୍ଧମିତି ତତ୍ତ୍ବଂ ମୋହାନ୍ନ ବୁଧ୍ଯସେ।
ମନ୍ଯେ ତ୍ବାଂ ରାକ୍ଷସଂ କ୍ରୂରଂ ତଥା ଚାସି ତମୋବୃତଃ ॥ 6-66-31 (41684)
ଯସ୍ମାଦ୍ଦ୍ବିଷସି ଗୋବିନ୍ଦଂ ପାଣ୍ଡବଂ ତଂ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ।
ନରନାରାଯଣୌ ଦେବୀ କୋଽନ୍ଯୋ ଦ୍ବିଷ୍ଯାଦ୍ଧି ମାନବଃ ॥ 6-66-32 (41685)
ତସ୍ମାଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ରାଜନ୍ନେଷ ବୈ ଶାଶ୍ବତୋଽବ୍ଯଯଃ ।
ସର୍କବଲୋକମଯୋ ନିତ୍ଯଃ ଶାସ୍ତା ଧାତା ଧରୋ ଧ୍ରୁବଃ ॥ 6-66-33 (41686)
ଯୋ ଧାରଯତି ଲୋକାଂସ୍ତ୍ରୀଂଶ୍ଚରାଚରଗୁରୁଃ ପ୍ରଭୁଃ ।
ଯୋଦ୍ଧା ଜଯଶ୍ଚ ଜେତା ଚ ସର୍ବପ୍ରକୃତିରୀଶ୍ବରଃ ॥ 6-66-34 (41687)
ରାଜନ୍ସର୍ବମଯୋ ହ୍ଯେଷ ତମୋରାଗବିବର୍ଜିତଃ ।
ଯତଃ କୃଷ୍ଣସ୍ତତୋ ଧର୍ମୋ ଯତୋ ଧର୍ମସ୍ତତୋ ଜଯଃ ॥ 6-66-35 (41688)
ତସ୍ଯ ମାହାତ୍ମ୍ଯଯୋଗେନ ଯୋଗେନାତ୍ମମଯେନ ଚ ।
ଧୃତାଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତା ରାଜଞ୍ଜଯଶ୍ଚୈଷାଂ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 6-66-36 (41689)
ଶ୍ରେଯୋଯୁକ୍ତାଂ ସଦା ବୁଦ୍ଧିଂ ପାଣ଼୍ଡବାନାଂ ଦଧାତି ଯଃ।
ବଲଂ ଚୈବ ରଣେ ନିତ୍ଯଂ ଭଯେଭ୍ଯଶ୍ଚୈବ ରକ୍ଷତି ॥ 6-66-37 (41690)
ସ ଏଷ ଶାଶ୍ବତୋ ଦେବାଃ ସର୍ବଗୁହ୍ଯମଯଃ ଶିବଃ ।
ବାସୁଦେବ ଇତି ଜ୍ଞେଯୋ ଯନ୍ମାଂ ପୃଚ୍ଛସି ଭାରତ ॥ 6-66-38 (41691)
ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ କ୍ଷତ୍ରିକଯୈର୍ବୈଶ୍ଯୈଃ ଶୂଦ୍ରୈଶ୍ଚ କୃତଲକ୍ଷଣୈଃ ।
ସେବ୍ଯତେଽଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯତେ ଚୈବ ନିତ୍ଯଯୁକ୍ତୈଃ ସ୍ବକର୍ମଭିଃକ ॥ 6-66-39 (41692)
ଦ୍ବାପରସ୍ଯ ଯୁଗସ୍ଯାନ୍ତେ ଆଦୌ କଲିଯୁଗସ୍ଯ ଚ।
ସାତ୍ବତଂ ବିଧିମାସ୍ଥାଯ ଗୀତଃ ସଂକର୍ଷଣେନ ବୈ ॥ 6-66-40 (41693)
ସ ଏଷ ସର୍ବଂ ସୁରମର୍ତ୍ଯଲୋକଂ
ସମୁଦ୍ରକକ୍ଷ୍ଯାନ୍ତରିତାଂ ପୁରୀଂ ଚ।
ଯୁଗେଯୁଗେ ମାନୁଷଂ ଚୈବ ବାସଂ
ପୁନଃପୁନଃ ସୃଜତେ ବାସୁଦେବାଃକ ॥ ॥ 6-66-41 (41694)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଷଟ୍ଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-66-39 କୃତଲକ୍ଷଣୈଃ ସ୍ବସ୍ବଗୁଣପ୍ରଖ୍ଯାତୈଃ ॥ 6-66-40 ସାତ୍ବତାଃ ପଞ୍ଚରାତ୍ରାଗମବିଧିନା ପୂଜକାସ୍ତଦୀଯଂ ସାତ୍ବତମ୍ ॥ 6-66-41 କକ୍ଷ୍ଯା କାଞ୍ଚୀ। ପୁରୀଂ ଦ୍ବାରକାମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 067
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.67. ଅଧ୍ଯାଯଃ 067
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ବିଶ୍ବୋପାଖ୍ଯାନକଥନେ ବାସୁଦେବମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ କୃଷ୍ମସମାଶ୍ରଯଣେନ ବିଜଯ ଇତି କଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-67-0 (41695)
ଦୁର୍ଯୋଧନ ଉବାଚ। 6-67-0x (4140)
ବାସୁଦେବୋ ମହଦ୍ଭୂତଂ ସର୍ବଲୋକେଷୁ କଥ୍ଯତେ।
ତସ୍ଯାଗମଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ ଚ ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛେ ପିତାମହ ॥ 6-67-1 (41696)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-67-2x (4141)
ବାସୁଦେବୋ ମହଦ୍ଭୂତଂ ସର୍ବଦୈବତଦୈବତମ୍ ।
ନ ପରଂ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷାଦ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-67-2 (41697)
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ତାତ ରାମସ୍ଯ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯସ୍ଯ ଜଲ୍ପତଃ।
ନାରଦସ୍ଯ ଚ ଦେବର୍ଷେଃ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନସ୍ଯ ଚ।
ଅସିତୋ ଦେବଲଶ୍ଚାପି ବାଲଖିଲ୍ଯାସ୍ତପୋଧନାଃ ॥ 6-67-3 (41698)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଶ୍ଚ ଗୋବିନ୍ଦେ କଥଯତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ମହତ୍।
ସର୍ବଭୂତାଦିଭୂତାତ୍ମା ମହାତ୍ମା ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ ॥ 6-67-4 (41699)
ଆପୋ ବାଯୁଶ୍ଚ ତେଜଶ୍ଚ ତ୍ରଯମେତଦକଲ୍ପଯତ୍।
ସ ସୃଷ୍ଟ୍ବା ପୃଥିବୀଂ ଦେବୀଂ ସର୍ବଲୋକେଶ୍ବରଃ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 6-67-5 (41700)
ଅପ୍ସୁ ବୈ ଶଯନଂ ଚକ୍ରେ ମହାତ୍ମା ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ ।
ସର୍ବଦେବମଯୋ ଦେବଃ ଶଯାନଃ ଶଯନେ ସୁଖମ୍ ॥ 6-67-6 (41701)
ମୁଖତଃ ସୋଽଗ୍ନିମସୃଜତ୍ପ୍ରାଣାଦ୍ବାଯୁମଥାପି ଚ।
ସରସ୍ବତୀଂ ଚ ବେଦାଂଶ୍ଚ ମନସଃ ସସୃଜେଽଚ୍ଯୁତ ॥ 6-67-7 (41702)
ଏଷକ ଲୋକାନ୍ସସର୍ଜାଦୌ ଦେବାଂଶ୍ଚ ଋଷିଭିଃ ସହ।
ଅମୃତଂ ଚୈବ ମୃତ୍ଯୁଂ ଚ ପ୍ରଜାନାଂ ପ୍ରଭବାପ୍ଯଯୌ ॥ 6-67-8 (41703)
ଏଷ ଧର୍ମଶ୍ଚ ଧର୍ମଜ୍ଞୋ ବରଦଃ ସର୍ବକାମଦଃ ।
ଏଷ କର୍ତା ଚ କାର୍ଯଂ ଚ ଆଦେରାଦିଃ ସ୍ବଯଂ ପ୍ରଭୁଃ ॥ 6-67-9 (41704)
ଭୂତଂ ଭବ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯଚ୍ଚ ପୂର୍ବମେତଦକଲ୍ପଯତ୍ ।
ଉଭେ ସନ୍ଧ୍ଯେ ଦିବଃ ଖଂ ଚ ନିଯମାଂଶ୍ଚ ଜନାର୍ଦନଃ ॥ 6-67-10 (41705)
ଋଷୀଂଶ୍ଚୈବ ହି ଗୋବିନ୍ଦସ୍ତପଶ୍ଚୈବାଭ୍ଯକଲ୍ପଯତ୍ ।
ସ୍ରଷ୍ଟାରଂ ଜଗତଶ୍ଚାପି ମହାତ୍ମା ପ୍ରଭୁରବ୍ଯଯଃ ॥ 6-67-11 (41706)
ଅଗ୍ରଜଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସଂକର୍ଷଣମକଲ୍ପଯତ୍।
ଶେଷଂ ଚାକଲ୍ପଯଦ୍ଦେବମନନ୍ତମିତି ତଂ ବିଦୁଃ ॥ 6-67-12 (41707)
ଯୋ ଧାରଯତି ଭୂତାନି ଧରାଂ ଚେମାଂ ସପର୍ବତାମ୍।
ଧ୍ଯାନଯୋଗେନ ବିପ୍ରାଶ୍ଚ ତଂ ବିଦନ୍ତି ମହୌଜସମ୍।
କର୍ଣସ୍ରୋତୋଭବଂ ଚାପି ମଧୁଂ ନାମ ମହାସୁରମ୍ ॥ 6-67-13 (41708)
ତମୁଗ୍ରମୁଗ୍ରକର୍ମାଣମୁଗ୍ରାଂ ବୁଦ୍ଧଇଂ ସମାସ୍ଥିତମ୍ ।
ହରନ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବେଦାଞ୍ଜଘାନ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପିତା।
ବ୍ରହ୍ମଣୋପଚିତିଂ କୁର୍ବନ୍ମହାତ୍ମା ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ ॥ 6-67-14 (41709)
ତସ୍ଯ ତାତ ବଧାଦେବ ଦେବଦାନବମାନବାଃ ।
ମଧୁସୂଦନମିତ୍ଯାହୁର୍ଋଷଯଶ୍ଚ ଜନାର୍ଦନମ୍ ॥ 6-67-15 (41710)
ବରାହଂ ନାରସିଂହଂ ଚ ତ୍ରିବିକ୍ରମମିତି ପ୍ରଭୁମ୍ ।
ଏଷ ଧାତା ବିଧାତା ଚ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରାମିନାଂ ହରିଃ ॥ 6-67-16 (41711)
ପରଂ ହି ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷାନ୍ନ ଭୂତଂ ନ ଭବିଷ୍ଯତି।
ମୁଖତଃ ସୋସୃଜଦ୍ବିପ୍ରାନ୍ବାହୁଭ୍ଯାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଂସ୍ତଥା ॥ 6-67-17 (41712)
ବୈଶ୍ଯାଂଶ୍ଚାପ୍ଯୂରୁତୋ ରାଜଞ୍ଶୂଦ୍ରାନ୍ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ତଥୈବଚ।
ତପସା ନିଯତଂ ଦେବଂ ନିଧାନଂ ସର୍ବଦେହିନାମ୍ ॥ 6-67-18 (41713)
ବ୍ରହ୍ମଭୂତମମାବାସ୍ଯାଂ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଯୋଗଭୂତଂ ପରିଚରନ୍କେଶବଂ ମହଦାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 6-67-19 (41714)
କେଶବଃ ପରମଂ ତେଜଃ ସର୍ବଲୋକପିତାମହଃ ।
ଏବମାର୍ହୁର୍ହୃଷୀକେଶଂ ମୁନଯୋ ବୈ ନରାଧିପ ॥ 6-67-20 (41715)
ଏବମେନଂ ବିଜାନୀହି ଆଚାର୍ଯଂ ପିତରଂ ଗୁରୁମ୍ ।
କୃଷ୍ଣୋ ଯସ୍ଯ ପ୍ରସୀଦେତ ଲୋକାସ୍ତେନାକ୍ଷଯା ଜିତାଃ ॥ 6-67-21 (41716)
ଯଶ୍ଚୈବୈନଂ ଭଯସ୍ଥାନେ କେଶବଂ ଶରଣଂ ବ୍ରଜେତ୍ ।
ସଦା ନରଃ ପଠଂଶ୍ଚେଦଂ ସ୍ବସ୍ତିମାନ୍ସ ସୁଖୀ ଭବେତ୍ ॥ 6-67-22 (41717)
ଯେ ଚ କୃଷ୍ଣଂ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ତେ ନ ମୁହ୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ ।
ଭଯେ ମହତି ମଗ୍ନାଂଶ୍ଚ ପାତି ନିତ୍ଯଂ ଜନାର୍ଦନଃକ ॥ 6-67-23 (41718)
ସ ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଯାଥାତଥ୍ଯେନ ଭାରତ।
ସର୍ବାତ୍ମନା ମହାତ୍ମାନଂ କେଶବଂ ଜଗଦୀଶ୍ବରମ୍।
ପ୍ରପନ୍ନଃ ଶରଣଂ ରାଜନ୍ଯୋଗାନାଂ ପ୍ରଭୁମୀଶ୍ବରମ୍ ॥ ॥ 6-67-24 (41719)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-67-8 ପ୍ରଭବ ଉତ୍ପତ୍ତିହେତୁଃ। ଅପ୍ଯଯଃ ପ୍ରଲଯହେତୁଃ ॥ 6-67-13 କର୍ଣାତ୍ସ୍ରବତୀତି କର୍ଣସ୍ରୋତଃ କର୍ଣମଲମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 068
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.68. ଅଧ୍ଯାଯଃ 068
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଦୁର୍ଯୋଧନଂପ୍ରତି ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିକୃତକୃଷ୍ଣସ୍ତବକଥନମ୍ ॥ 1 ॥ ତଥା କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ପ୍ରୀତିକଥନପୂର୍ବକଂ ତୈଃ ସହ ଶମବିଧାନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-68-0 (41720)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-68-0x (4142)
ସ୍ତବଂ ବୈ ବ୍ରହ୍ମସଂଯୁକ୍ତଂ ଶୃଣୁ କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ଭାରତ।
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଭିଶ୍ଚ ଦେବୈଶ୍ଚ ଯଃ ପୁରା କଥିତୋ ଭୁବି ॥ 6-68-1 (41721)
ସାଧ୍ଯାନାମପି ଦେବାନାଂ ଦେବଦେବେଶ୍ବରଃ ପ୍ରଭୁଃ ।
ଲୋକଭାବନଭାବଜ୍ଞ ଇତି ତ୍ବାଂ ନାରଦୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-68-2 (41722)
ଭୂତଂ ଭବ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯଚ୍ଚ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋଽଭ୍ଯୁବାଚ ହ।
ଯଜ୍ଞଂ ତ୍ବାଂ ଚୈବ ଯଜ୍ଞାନାଂ ତପଶ୍ଚ ତପସାମପି ॥ 6-68-3 (41723)
ଦେବାନାମପି ଦେବଂ ଚ ତ୍ବାମାହ ଭଗବାନ୍ଭୃଗୁଃ ।
ପୁରାଣାଂ ଚୈବ ପରମଂ ବିଷ୍ଣୋ ରୂପଂ ତବେତି ଚ ॥ 6-68-4 (41724)
ବାସୁଦେବୋ ବସୂନାଂ ତ୍ବଂ ଶକ୍ରଂ ସ୍ଥାପଯିତା ତଥା।
ଦେବଦେବୋଽସି ଦେବାନାମିତି ଦ୍ବୈପାଯନୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-68-5 (41725)
ପୂର୍ବେ ପ୍ରଜାନିସର୍ଗେ ଚ ଦକ୍ଷମାହୁଃ ପ୍ରଜାପତିମ୍।
ସ୍ରଷ୍ଟାରଂ ସର୍ବଭୂତାନାମଙ୍ଗିରାସ୍ତ୍ବାଂ ତଥାଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-68-6 (41726)
ଅବ୍ଯକ୍ତଂ ତେ ଶରୀରୋତ୍ଥଂ ବ୍ଯକ୍ତଂ ତେ ମନସି ସ୍ଥିତମ୍ ।
ଦେବାସ୍ତ୍ବତ୍ସଂଭବାଶ୍ଚୈବ ଦେବଲସ୍ତ୍ବସିତୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-68-7 (41727)
ଶିରସା ତେ ଦିବ୍ଯଂ ବ୍ଯାପ୍ତଂ ବାହୁଭ୍ଯାଂ ପୃଥିବୀ ତଥା ।
ଜଠରଂ ତେ ତ୍ରଯୋ ଲୋକାଃ ପୁରୁଷୋଽସି ସନାତନଃ ॥ 6-68-8 (41728)
ଏବଂ ତ୍ବାମଭିଜାନନ୍ତି ତପସା ଭାବିତା ନରାଃ।
ଆତ୍ମଦର୍ଶନତୃପ୍ତାନାମୃଷୀଣାଂ ଚାସି ସତ୍ତମଃ ॥ 6-68-9 (41729)
ରାଜର୍ଷୀଣାମୁଦାରାଣାମାହବେଷ୍ବନିବର୍ତିନାମ୍ ।
ସର୍ବଧର୍ମପ୍ରଧାନାନାଂ ତ୍ବଂ ଗତିର୍ମଧୁସୂଦନ ॥ 6-68-10 (41730)
ଇତି ନିତ୍ଯଂ ଯୋଗବିର୍ଦ୍ଭିର୍ଭଗବାନ୍ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ।
ସନତ୍କୁମାରପ୍ରମୁଖୈଃ ସ୍ତୂଯତେଽଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯତେ ହରିଃ ॥ 6-68-11 (41731)
ଏଷ ତେ ବିସ୍ତରସ୍ତାତ ସଂକ୍ଷେପଶ୍ଚ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ ।
କେଶବସ୍ଯ ଯଥା ତତ୍ତ୍ବଂ ସୁପ୍ରୀତୋ ଭଜ କେଶବମ୍ ॥ 6-68-12 (41732)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-68-13x (4143)
ପୁଣ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବୈତଦାଖ୍ଯାନଂ ମହାରାଜ ସୁତସ୍ତବ।
କେଶବଂ ବହୁମେନେ ସ ପାଣ୍ଡବାଂଶ୍ଚ ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-68-13 (41733)
ତମବ୍ରବୀନ୍ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବଃ ପୁନଃ ।
ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ତେ ଶ୍ରୁତଂ ରାଜନ୍କେଶବସ୍ଯ ମହାତ୍କମନଃ ॥ 6-68-14 (41734)
ନରସ୍ଯ ଚ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପୃଚ୍ଛସେ ନୃପ।
ଯଦର୍ଥଂ ନୃଷୁ ସଂଭୂତୌ ନରାନାରାଯଣାବୃଷୀ ॥ 6-68-15 (41735)
ଅବଧ୍ଯୌ ଚ ଯଥା ବୀରୌ ସଂଯୁଗେଷ୍ବପରାଜିତୌ ।
ଯଥା ଚ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ନବଧ୍ଯା ଯୁଧି କସ୍ଯଚିତ୍ ॥ 6-68-16 (41736)
ପ୍ରୀତିମାନ୍ହି ଦୃଢଂ କୃଷ୍ଣଃ ପାଣ୍ଡବେଷୁ ଯଶସ୍ବିଷୁ ।
ତସ୍ମାଦ୍ବ୍ରବୀମି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶମୋ ଭବତୁ ପାଣ୍ଡବୈଃ ॥ 6-68-17 (41737)
ପୃଥିବୀଂ ଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ ସହିତୋ ଭ୍ରାତୃଭିର୍ବଲିଭିର୍ବଶୀ ।
ନରାନାରାଯଣୌ ଦେବାବବଜ୍ଞାଯ ନଶିଷ୍ଯସି ॥ 6-68-18 (41738)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତବ ପିତା ତୂଷ୍ଣୀମାସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ ।
ବ୍ଯସର୍ଜଯଚ୍ଚ ରାଜାନଂ ଶଯନଂ ଚ ବିବେଶ ହ ॥ 6-68-19 (41739)
ରାଜା ଚ ଶିବିରଂ ପ୍ରାଯାତ୍ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ମହାତ୍ମନେ ।
ଶିଶ୍ଯେ ଚ ଶଯନେ ଶୁଭ୍ରେ ରାତ୍ରିଂ ତାଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ ॥ 6-68-20 (41740)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ॥ ବିଶ୍ବୋପାଖ୍ଯାନଂ ସମାପ୍ତମ୍ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 069
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.69. ଅଧ୍ଯାଯଃ 069
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁପାଣ୍ଡବଯୋର୍ମକରଶ୍ଯେନବ୍ଯୂହରଚନାପୂର୍ବକଂ ଯୁଦ୍ଧାରମ୍ଭଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-69-0 (41741)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-69-0x (4144)
ବ୍ଯୁଷିତାଯାଂ ତୁ ଶର୍ବର୍ଯାମୁଦିତେ ଚ ଦିବାକରେ।
ଉଭେ ସେନେ ମହାରାଜ ଯୁଦ୍ଧାଯୈବ ସମୀଯତୁଃ ॥ 6-69-1 (41742)
ଅଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ପରସ୍ପରଜିଗୀଷବଃ ।
ତେ ସର୍ବେ ସହିତା ଯୁଦ୍ଧେ ସମାଲୋକ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-69-2 (41743)
ପାଣ୍ଡବା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚ ରାଜନ୍ଦର୍ମନ୍ତ୍ରିତେ ତବ।
ବ୍ଯୂହୌ ଚ ବ୍ଯୂହ୍ଯ ସଂରବ୍ଧାଃ ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ ପ୍ରହାରିଣଃ ॥ 6-69-3 (41744)
ଅରକ୍ଷନ୍ମକରବ୍ଯୂହଂ ଭୀଷ୍ମୋ ରାଜନ୍ସମନ୍ତତଃ ।
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ନରକ୍ଷନ୍ବ୍ଯୂହମାତ୍ମନଃ ॥ 6-69-4 (41745)
`ଅଜାତଶତ୍ରୁଃ ଶତ୍ରୂଣାଂ ମନାଂସି ସମକମ୍ପଯତ୍।'
ଶ୍ଯେନବଦ୍ବ୍ଯୂହ୍ଯ ତଂ ବ୍ଯୂହଂ ଧୌମ୍ଯସ୍ଯ ବଚନାତ୍ସ୍ବଯମ୍ ॥ 6-69-5 (41746)
ସ ହି ତସ୍ଯ ସୁବିଜ୍ଞାତ ଅଗ୍ନିଚିତ୍ଯେଷୁ ଭାରତ।
ମକରସ୍ତୁ ମହାବ୍ଯୂହସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଧୀମତଃ ॥ 6-69-6 (41747)
ସ୍ବଯଂ ସର୍ବେଣ ସୈନ୍ଯେନ ଦ୍ରୋଣେନାନୁମତସ୍ତଦା ।
ଯଥାବ୍ଯୂହଂ ଶାନ୍ତନବଃ ସୋଽନ୍ବବର୍ତତ ତତ୍ପୁନଃ ॥ 6-69-7 (41748)
ସ ନିର୍ଯଯୌ ମହାରାଜ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ମହତା ରଥବଂଶେନ ସଂବୃତୋ ରଥିନାଂ ବରଃ ॥ 6-69-8 (41749)
ଇତରେତରମନ୍ବୀଯୁର୍ଯଥାଭାଗମବସ୍ଥିତାଃ ।
ରଥିନଃ ପତ୍ତଯଶ୍ଚୈବ ଦନ୍ତିନଃ ସାଦିନସ୍ତଥା ॥ 6-69-9 (41750)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଭ୍ଯୁଦ୍ଯତାନ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେ ପାଣ୍ଡବା ହି ଯଶସ୍ବିନଃ ।
ଶ୍ଯେନବ୍ଯୂହେନ ସଂବ୍ଯୂହ୍ଯ ସମନହ୍ଯନ୍ତ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-69-10 (41751)
ଅଶୋଭତ ମୁଖେ ତସ୍ଯ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
ନେତ୍ରେ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଦୁର୍ଧର୍ଷୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-69-11 (41752)
ଶୀର୍ଷେ ତସ୍ଯାଭବଦ୍ବୀରଃ ସାତ୍ଯକିଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ।
ବିଧୁନ୍ବନ୍ଗାଣ୍ଡିବଂ ପାର୍ଥୋ ଗ୍ରୀବାଯାମଭବତ୍ତଦା ॥ 6-69-12 (41753)
ଅକ୍ଷୌହିଣ୍ଯା ସମଂ ତତ୍ର ବାମପକ୍ଷୋଽଭବତ୍ତଦା ।
ମହାତ୍ମା ଦ୍ରୁପଦଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ସହ ପୁତ୍ରେଣ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-69-13 (41754)
ଦକ୍ଷିଣଶ୍ଚାଭବତ୍ପକ୍ଷଃ କୈକେଯୋଽକ୍ଷୌହିଣୀପତିଃ ।
ପୃଷ୍ଠତୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ସୌଭଦ୍ରଶ୍ଚାପି ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-69-14 (41755)
ପୃଷ୍ଠେ ସମଭବଚ୍ଛ୍ରୀମାନ୍ସ୍ବଯଂ ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃକ ।
ଭ୍ରାତୃଭ୍ଯାଂ ସହିତୋ ବୀରୋ ଯମାଭ୍ଯାଂ ଚାରୁବିକ୍ରମଃ ॥ 6-69-15 (41756)
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ତୁ ରଣେ ଭୀମୋ ମକରଂ ମୁଖତସ୍ତଦା।
ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ସଂଗ୍ରାମେ ଚ୍ଛାଦଯାମାସ ସାଯକୈଃ ॥ 6-69-16 (41757)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ମହାସ୍ରାଣି ପାତଯାମାସ ଭାରତ।
ମୋହଯନ୍ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ବ୍ଯୂଢଂ ସୈନ୍ଯଂ ମହାହବେ ॥ 6-69-17 (41758)
ସଂମୁହ୍ଯତି ତଦା ସୈନ୍ଯେ ତ୍ବରମାଣୋ ଧନଂଜଯଃ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଶରସହସ୍ରେଣ ବିବ୍ଯାଧ ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 6-69-18 (41759)
ପ୍ରତିସଂବାର୍ଯ ଚାସ୍ରାଣି ଭୀଷ୍ମମୁକ୍ତାନି ସଂଯୁଗେ।
ସ୍ବେନାନୀକେନ ହୃଷ୍ଟେନ ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମୁପସ୍ଥିତଃ ॥ 6-69-19 (41760)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଭାରଜ୍ବାଜମଭାଷତ ।
ପୂର୍ବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବଧଂ ଘୋରଂ ବଲସ୍ଯ ବଲିନାଂ ବରଃ ॥ 6-69-20 (41761)
ଭ୍ରାତୄଣାଂ ଚ ବଧଂ ଯୁଦ୍ଧେ ସ୍ମରମାଣୋ ମହାରଥଃ।
ଆଚାର୍ଯଃ ସତତଂ ହି ତ୍ବଂ ହିତକାମୋ ମମାନଘ ॥ 6-69-21 (41762)
ବଯଂ ହି ତ୍ବାଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଂ ଚୈବ ପିତାମହମ୍ ।
ଦେବାନପି ରଣେ ଜେତୁଂ ପ୍ରାର୍ଥଯାମୋ ନ ସଂଶଯଃ ॥ 6-69-22 (41763)
କିମୁ ପାଣ୍ଡୁସୁତାକନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ହୀନବୀର୍ଯପରାକ୍ରମାନ୍ ।
ସ ତଥା କୁରୁ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଯଥା ବଧ୍ଯନ୍ତି ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-69-23 (41764)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତୋ ଦ୍ରୋଣସ୍ତବ ପୁତ୍ରେଣ ମାରିଷ ।
ତତ୍ର ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ରାଜନଂ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧ ଇବ ନିଶ୍ଚସନ୍ ॥ 6-69-24 (41765)
ବାଲିଶସ୍ତ୍ବଂ ନ ଜାନୀଷେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପରାକ୍ରମମ୍ ।
ନ ଶକ୍ଯା ହି ଯଥା ଜେତୁଂ ପାଣ୍ଡବା ହି ମହାବଲାଃ ॥ 6-69-25 (41766)
ଯଥାବଲଂ ଯଥାବୀର୍ଯଂ କର୍ମ କୁର୍ଯାମହଂ ହି ତେ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତବା ତେ ସୁତଂ ରାଜନ୍ନଭ୍ଯପଦ୍ଯତ ବାହିନୀମ୍ ।
ଅଭିନତ୍ପାଣ୍ଡବାନୀକଂ ପ୍ରେକ୍ଷମାଣସ୍ଯ ସାତ୍ଯକେଃ ॥ 6-69-26 (41767)
ସାତ୍ଯକିସ୍ତୁ ତତୋ ଦ୍ରୌଣଂ ବାରଯାମାତ ଭାରତ।
ତଯୋଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାବହମ୍ ॥ 6-69-27 (41768)
ଶୈନେଯଂ ତୁ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପାବାନ୍।
ଅବିଧ୍ଯନ୍ନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ଜତ୍ରୁଦେଶେ ହସନ୍ନିବ ॥ 6-69-28 (41769)
ଭୀମସେନସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭାରଦ୍ବାଜମବିଧ୍ଯତ ।
ସଂରକ୍ଷନ୍ସାତ୍ଯକିଂ ରାଜନ୍ଦ୍ରୋଣାଚ୍ଛସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରାତ୍ ॥ 6-69-29 (41770)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ ତଥା ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ମାରିଷ।
ଭୀମସେନଂ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧାଶ୍ଛାଦଯାଂଚକ୍ରିରେ ଶରୈଃ ॥ 6-69-30 (41771)
ତତ୍ରାଭିମନ୍ଯୁଃ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ବିବ୍ଯଧୁର୍ନିଶିତୈର୍ବୈଣୈଃ ସର୍ବାଂସ୍ତାନୁଦ୍ଯତାଯୁଧାନ୍ ॥ 6-69-31 (41772)
ଦ୍ରୋଣଭୀଷ୍ମୌ ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାବାପତନ୍ତୌ ମହାବଲୌ ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ମହେଷ୍ବାସୋ ମହାହବେ ॥ 6-69-32 (41773)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ବଲବଦ୍ବୀରୋ ଧନୁର୍ଜଲଦନିଃଶ୍ବନମ୍ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ଷଚ୍ଛରୈସ୍ତୂର୍ଣଂ ଛାଦଯାନୋ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-69-33 (41774)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଭରତାନାଂ ପିତାମହଃ ।
ଅବର୍ଜଯତ ସଂଗ୍ରାମଂ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ତସ୍ଯାନୁସଂସ୍ମରନ୍ ॥ 6-69-34 (41775)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣୋ ମହାରାଜ ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ତଂ ରଣେ।
ରକ୍ଷମାଣସ୍ତଦା ଭୀଷ୍ମଂ ତବ ପୁତ୍ରେଣ ଚୋଦିତଃ ॥ 6-69-35 (41776)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ସମାସାଦ୍ଯ ଦ୍ରୋଣଂ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରମ୍।
ଅବର୍ଜଯତ ସଂତ୍ରସ୍ତୋ ଯୁଗାନ୍ତାଗ୍ନିମିବୋଲ୍ବଣମ୍ ॥ 6-69-36 (41777)
ତତୋ ବଲେନ ମହତା ପୁତ୍ରସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ଜୁଗୋପ ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ପ୍ରାର୍ଥଯାନୋ ମହଦ୍ଯଶଃ ॥ 6-69-37 (41778)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ପୁରୁସ୍କୃତ୍ଯ ଧନଞ୍ଜଯମ୍।
ଭୀଷ୍ମମେବାଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଜଯେ କୃତ୍ବା ଦୃଢାଂ ମତିମ୍ ॥ 6-69-38 (41779)
ତଦ୍ଯୁଦ୍ଧମଭବଦ୍ଧୋରଂ ଦେବାନାଂ ଦାନବୈରିବ।
ଜଯମାକାଙ୍କ୍ଷତାଂ ସଙ୍କ୍ଷ୍ଯେ ଯଶଶ୍ଚ ସୁମହାଦ୍ଭୁତମ୍ ॥ ॥ 6-69-39 (41780)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକୋନସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 070
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.70. ଅଧ୍ଯାଯଃ 070
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-70-0 (41781)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-70-0x (4145)
ଅକରୋତ୍ତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା।
ଭୀମସେନଭଯାଦିଚ୍ଛନ୍ପୁତ୍ରାଂସ୍ତାରଯିତୁଂ ତବ ॥ 6-70-1 (41782)
ପୂର୍ବାହ୍ଣେ ତନ୍ମହାରୌଦ୍ରଂ ରାଜ୍ଞାଂ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ।
କୁରୂଣାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ମୁଖ୍ଯଶୂରବିନାଶନମ୍ ॥ 6-70-2 (41783)
ତସ୍ମିନ୍ନାକୁଲସଂଗ୍ରାମେ ବର୍ତମାନେ ମହାଭଯେ ।
ଅଭବତ୍ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦଃ ସଂସ୍ପୃଶନ୍ଗଗନଂ ମହତ୍ ॥ 6-70-3 (41784)
ନଦଦ୍ଭିଶ୍ଚ ମହାନାଗୈର୍ହେଷମାଣୈଶ୍ଚ ବାଜିଭିଃ ।
ଭେରୀଶଙ୍ଖନିନାଦୈଶ୍ଚ ତୁମୁଲଂ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-70-4 (41785)
ଯୁଯୁତ୍ସବସ୍ତେ ବିକ୍ରାନ୍ତା ବିଜଯାଯ ମହାବଲାଃକ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଗର୍ଜନ୍ତୋ ଗୋଷ୍ଠିଷ୍ବିବ ମହର୍ଷଭାଃ ॥ 6-70-5 (41786)
ଶିରାସଂ ପାତ୍ଯମାନାନାଂ ସମରେ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ଅଶ୍ଯବୃଷ୍ଟିରିବାକାଶେ ବଭୂବ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-70-6 (41787)
କୁଣ୍ଡଲୋଷ୍ଣୀଷଧାରୀଣି ଜାତରୂପୋଜ୍ଜ୍ବଲାନି ଚ।
ପତିତାନି ସ୍ମ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶିରାଂସି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-70-7 (41788)
ବିଶିଖୋନ୍ମଥିତୈର୍ଗାତ୍ରୈର୍ବାହୁଭିଶ୍ଚ ସକାର୍ମୁକୈଃ ।
ସହସ୍ତାଭରଣୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈରଭବଚ୍ଛାଦିତା ମହୀ ॥ 6-70-8 (41789)
କବଚୋପହିତୈର୍ଗାତ୍ରୈର୍ହସ୍ତୈଶ୍ଚ ସମଲଙ୍କୃତୈଃ ।
ମୁଖୈଶ୍ଚ ଚନ୍ଦ୍ରସଂକାଶୈ ରକ୍ତାନ୍ତନଯନୈଃ ଶୁଭୈଃ ॥ 6-70-9 (41790)
ଗଜବାଜିମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ସର୍ବଗାତ୍ରୈଶ୍ଚ ଭୂପତେ ।
ଆସୀତ୍ସର୍ବା ସମାସ୍ତୀର୍ଣା ମୁହୂର୍ତେନ ବସୁଂଧରାଃ ॥ 6-70-10 (41791)
ରଜୋମେଘୈଶ୍ଚ ତୁମୁଲୈଃ ଶସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଯୁତ୍ପ୍ରକାଶିଭିଃ ।
ଆଯୁଧାନାଂ ଚ ନିର୍ଘୋଷଃ ସ୍ତନଯିତ୍ନୁସମୋଽଭବତ୍ ॥ 6-70-11 (41792)
ସ ସଂପ୍ରହାରସ୍ତୁମୁଲଃକ କଟୁକଃ ଶୋଣିତୋଦକଃ।
ପ୍ରାବର୍ତତ କୁରୂଣାଂ ଚ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-70-12 (41793)
ତସ୍ମିନ୍ମହାଭଯେ ଘୋରେ ତୁମୁଲେ ରୋମହର୍ଷଣେ।
ବବୃଷୁଃ ଶରବର୍ଷାଣି କ୍ଷତ୍ରିଯା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ ॥ 6-70-13 (41794)
ଆକ୍ରୋଶନ୍କୁଞ୍ଜରାସ୍ତତ୍ର ଶରବର୍ଷପ୍ରତାପିତାଃ ।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ସଂଯୁଗେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-70-14 (41795)
ସଂରବ୍ଧାନାଂ ଚ ବୀରାଣାଂ ଧୀରାଣାମମିତୌଜସାମ୍ ।
ଧନୁର୍ଜ୍ଯାତଲଶବ୍ଦେନ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ ॥ 6-70-15 (41796)
ଉତ୍ଥିତେଷୁ କବନ୍ଧେଷୁ ସର୍ବତଃ ଶୋମିତୋଦକେ।
ସମରେ ପର୍ଯଧାବନ୍ତ ନୃପା ରିପୁବଧୋଦ୍ଯତାଃ ॥ 6-70-16 (41797)
ଶରଶକ୍ତିଗଦାଭିସ୍ତେ ଖଙ୍ଗୈଶ୍ଚାମିତତେଜସଃ ।
ନିଜଘ୍ନୁଃ ସମରେଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଶୂରାଃ ପରିଘବାହବଃ ॥ 6-70-17 (41798)
ବଭ୍ରମୁଃ କୁଞ୍ଜରାଶ୍ଚାତ୍ର ଶରୈର୍ବିଦ୍ଧା ନିରଙ୍କୁଶାଃ ।
ଅଶ୍ବାଶ୍ଚ ପର୍ଯଧାବନ୍ତ ହତାରୋହା ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 6-70-18 (41799)
ଉତ୍ପତ୍ଯ ନିପତନ୍ତ୍ଯନ୍ଯେ ଶରଘାତପ୍ରପୀଡିତାଃ।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ଯୋଧା ଭରତସତ୍ତମ ॥ 6-70-19 (41800)
ବାହାନାମୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନାଂ କାର୍ମୁକାଣାଂ ଚ ଭାରତ।
ଗଦାନାଂ ପରିଘାଣାଂ ଚ ହସ୍ତାନାଂ ଚୋରୁଭିଃ ସହ ॥ 6-70-20 (41801)
ପାଦାନାଂ ଭୂଷଣାନାଂ ଚ କେଯୂରାଣାଂ ଚ ସଙ୍ଘଶଃ।
ରାଶଯସ୍ତତ୍ର ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଭୀଷ୍ମଭୀମସମାଗମେ ॥ 6-70-21 (41802)
ଅଶ୍ବାନାଂ କୁଞ୍ଜରାଣାଂ ଚ ରଥାନାଂ ଚାନିବର୍ତିନାମ୍ ।
ସଙ୍ଘାତାଃ ସ୍ମ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ରତତ୍ର ବିଶାଂପତେ ॥ 6-70-22 (41803)
ଗଦାଭିରସିଭିଃ ପ୍ରାସୈର୍ବାଣୈଶ୍ଚ ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଜଘ୍ନୁଃ ପରସ୍ପର ତତ୍ର କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ କାଲ ଆଗତେ ॥ 6-70-23 (41804)
ଅପରେ ବାହୁଭିର୍ବୀରା ନିଯୁଦ୍ଧକୁଶଲା ଯୁଧି।
ବହୁଧା ସମସଞ୍ଜନ୍ତ ଆଯସୈଃ ପରିଘୈରିବ ॥ 6-70-24 (41805)
ମୁଷ୍ଟିଭିର୍ଜାନୁଭିଶ୍ଚୈବ ତଲୈଶ୍ଚୈବ ବିଶାଂପତେ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଜଘ୍ରିରେ ବୀରାସ୍ତାବକାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ॥ 6-70-25 (41806)
ପତିତୈଃ ପାତ୍ଯମାନୈଶ୍ଚ ବିଚେଷ୍ଟଦ୍ଭିଶ୍ଚ ଭୂତଲେ।
ଘୋରମାଯୋଧନଂ ଜଜ୍ଞେ ତତ୍ରତତ୍ର ଜନେଶ୍ବର ॥ 6-70-26 (41807)
ବିରଥା ରଥିନଶ୍ଚାତ୍ର ନିସ୍ତ୍ରିଂଶବରଧାରିଣଃକ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବନ୍ତଃ ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣଃ ॥ 6-70-27 (41808)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା କଲିଙ୍ଗୈର୍ବହୁଭିର୍ବୃତଃ।
ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯବର୍ତତ ॥ 6-70-28 (41809)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ପରିବାର୍ଯ ବୃକୋଦରମ୍।
ଭୀଷ୍ମମଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍କ୍ରୁଦ୍ଧାସ୍ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ ॥ 6-70-29 (41810)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 071
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.71. ଅଧ୍ଯାଯଃ 071
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-71-0 (41811)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-71-0x (4146)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମେଣ ସଂସକ୍ତାନ୍ଭ୍ରାତୄନନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ପାର୍ଥିବାନ୍ ।
ସମଭ୍ଯଧାବଦ୍ଗାଂଙ୍ଗେଯମୁଦ୍ଯତାସ୍ତ୍ରୋ ଧନଞ୍ଜଯଃ ॥ 6-71-1 (41812)
ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯସ୍ଯ ନିର୍ଘୋଷଂ ଧନୁଷୋ ଗାଣ୍ଡିବସ୍ଯ ଚ।
ଧ୍ବଜଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥସ୍ଯ ସର୍ବାନ୍ନୋ ଭଯମାବିଶତ୍ ॥ 6-71-2 (41813)
ସିଂହଲାଙ୍ଗୂଲମାକାଶେ ଜ୍ବଲନ୍ତମିବ ପର୍ବତମ୍।
ଅସଞ୍ଜମାନଂ ବୃକ୍ଷେଷୁ ଧୂମକେତୁମିବୋତ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-71-3 (41814)
ବହୁବର୍ଣଂ ବିଚିତ୍ରଂ ଚ ଦିବ୍ଯଂ ବାନରଲକ୍ଷଣମ୍ ।
ଅପଶ୍ଯାମ ମହାରାଜ ଧ୍ବଜଂ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନଃ ॥ 6-71-4 (41815)
ସୁବର୍ଣପୃଷ୍ଠଂ ଗାଣ୍ଡୀବଂ ରଣେ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ଭାରତ।
ବିଦ୍ଯୁତଂ ମେଘମଧ୍ଯସ୍ଥାଂ ଭ୍ରାଜମାନାମିବାମ୍ବରେ ।
ଦଦୃଶୁର୍ଗାଣ୍ଡିବଂ ଯୋଧା ରୁକ୍ମପୃଷ୍ଠଂ ମହାମୃଧେ ॥ 6-71-5 (41816)
ଆଶୁଶ୍ରୁମ ଭୃଶଂ ଚାସ୍ଯ ଶକ୍ରସ୍ଯେବାଭିଗର୍ଜତଃ।
ସୁଘୋରଂ ତଲଯୋଃ ଶବ୍ଦଂ ନିଘ୍ନତସ୍ତବ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-71-6 (41817)
ଚଣ୍ଡବାତୋ ଯଥା ମେଘଃ ସବିଦ୍ଯୁତ୍ସ୍ତନଯିତ୍ନୁମାନ୍ ।
ଦିଶଃ ସଂପ୍ଲାବଯନ୍ସର୍ବାଃ ଶରବର୍ଷୈଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-71-7 (41818)
ସମଭ୍ଯଧାବଦ୍ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଭୈରବାସ୍ତ୍ରୋ ଧନଞ୍ଜଯଃ ।
ଦିଶଂ ପ୍ରାଚୀଂ ପ୍ରତୀଚୀଂ ଚ ନ ଜାନୀମୋଽସ୍ତ୍ରମୋହିତାଃ ॥ 6-71-8 (41819)
କାନ୍ଦିଗ୍ଭୂତା ଶ୍ରାନ୍ତପତ୍ରା ହତାଶ୍ବା ହତଚେତସଃ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିସଂଶ୍ଲିଷ୍ଯ ଯୋଧାସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-71-9 (41820)
ଭୀଷ୍ମମେବାଭ୍ଯଲୀଯନ୍ତ ସହ ସର୍ବୈସ୍ତବାତ୍ମଜୈଃ ।
ତେଷାମାର୍ତାଯନମଭୂଦ୍ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ରଣେ ॥ 6-71-10 (41821)
ସମୁତ୍ପତନ୍ତି ବିତ୍ରସ୍ତା ରଥେଭ୍ଯୋ ରଥିନସ୍ତଥା ।
ସାଦିନଶ୍ଚାଶ୍ବପୃଷ୍ଠେଭ୍ଯୋ ଭୂମୌ ଚାପି ପଦାତଯଃ ॥ 6-71-11 (41822)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗାଣ୍ଡୀବନିର୍ଘୋଷଂ ବିସ୍ଫୂର୍ଜିତମିବାଶନେଃ ।
ସର୍ବସୈନ୍ଯାନି ଭୀତାନି ବ୍ଯବାଲୀଯନ୍ତ ଭାରତ ॥ 6-71-12 (41823)
ଅଥ କାମ୍ଭୋଜୈଜରଶ୍ବୈର୍ମହଦ୍ଭିଃ ଶୀଘ୍ରଗାମିଭିଃ ।
ଗୋପାନାଂ ବହୁସାହସ୍ତ୍ରୈର୍ବାଲୈର୍ଗାପାଯନୈର୍ବୃତଃ ॥ 6-71-13 (41824)
ମଦ୍ରସୌବୀରଗାନ୍ଧାରୈସ୍ତ୍ରୈଗର୍ତୈଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ।
ସର୍ବକାଲିଙ୍ଗମୁଖ୍ଯୈଶ୍ଚ କଲିଙ୍ଗାଧିପତିର୍ବୃତଃ ॥ 6-71-14 (41825)
ନାନାନରଗଣୌଘୈଶ୍ଚ ଦୁଃଶାସନପୁରଃସରଃ ।
ଜଯଦ୍ରଥଶ୍ଚ ନୃପତିଃ ସହିତଃ ସର୍ବରାଜଭିଃ ॥ 6-71-15 (41826)
ହଯାରୋହବରାଶ୍ଚୈବ ତବ ପୁତ୍ରେଣ ଚୋଦିତାଃ ।
ଚତୁର୍ଦଶସହସ୍ରାଣି ସୌବଲଂ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-71-16 (41827)
ତତସ୍ତେ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ବିଭକ୍ତରଥବାହନାଃ ।
ଅର୍ଜୁନଂ ସମରେ ଜଘ୍ନୁସ୍ତାବକା ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-71-17 (41828)
ଚେଦିକାଶିପଦାତୈଶ୍ଚ ରଥୈଃ ପାଞ୍ଚାଲସୃଞ୍ଜଯୈଃ ।
ପାଣ୍ଡବାଃ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନପୁରୋଗମାଃ।
ତାବକାନ୍ସମରେ ଜଘ୍ନୁର୍ଧର୍ମପୁତ୍ରେଣ ଚୋଦିତାଃ ॥ 6-71-18 (41829)
ରଥିଭିର୍ବାରଣୈରଶ୍ବୈଃ ପାଦାତୈଶ୍ଚ ସମୀରିତମ୍ ।
ଘୋରମାଯୋଧନଂ ଚକ୍ରେ ମହାଭ୍ରସଦୃଶଂ ରଜଃ ॥ 6-71-19 (41830)
ତୋମରପ୍ରାସନାରାଚଗଜାଶ୍ବରଥଯୋଧିନାମ୍ ।
ବଲେନ ମହତା ଭୀଷ୍ମଃ ସମସଞ୍ଜତ୍କିରୀଟିନା ॥ 6-71-20 (41831)
ଆବନ୍ତ୍ଯଃ କାଶିରାଜେନ ଭୀମସେନେନ ସୈନ୍ଧବଃ ।
ଅଜାତଶତ୍ରୁର୍ମଦ୍ରାଣାମୃଷଭେଣ ଯଶଶ୍ବିନା ॥ 6-71-21 (41832)
ସହପୁତ୍ରଃ ସହାମାତ୍ଯଃ ଶଲ୍ଯେନ ସମସଞ୍ଜତ।
ବିକର୍ଣଃ ସହଦେବେନ ଚିତ୍ରସେନଃ ଶିଖଣ୍ଡିନା ॥ 6-71-22 (41833)
ମତ୍ସ୍ଯା ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଜଗ୍ମୁଃ ଶଂକୁନିଂ ନ ବିଶାଂପତେ।
ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚେକିତାନଶ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚକ ମହାରଥଃ ॥ 6-71-23 (41834)
ଦ୍ରୋଣେନ ସମସଞ୍ଜନ୍ତ ସପୁତ୍ରେଣ ମହାତ୍ମନା ।
କୃପଶ୍ଚ କୃତବର୍ମା ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମଭିଦ୍ରୁତୌ ॥ 6-71-24 (41835)
ଏବଂ ପ୍ରବ୍ରଜିତାଶ୍ବାନି ଭ୍ରାନ୍ତନାଗରଥାନି ଚ।
ସୈନ୍ଯାନି ସମସଞ୍ଜନ୍ତ ପ୍ରଯୁଦ୍ଧାନି ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-71-25 (41836)
ନିରଭ୍ରେ ବିଦ୍ଯୁତସ୍ତୀବ୍ରା ଦିଶଶ୍ଚ ରଜସା ବୃତାଃ ।
ପ୍ରାଦୁରାସନ୍ମହୋତ୍କାଶ୍ଚ ସନିର୍ଘାତା ବିଶାଂପତେ ॥ 6-71-26 (41837)
ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂତୋ ମହାବାତଃ ପାଂସୁବର୍ଷଂ ପପାତ ଚ ।
ନଭସ୍ଯନ୍ତର୍ଦଧେ ସୂର୍ଯଃ ସୈନ୍ଯେନ ସଜସା ବୃତଃ ॥ 6-71-27 (41838)
ପ୍ରମୋହଃ ସର୍ବସତ୍ବାନାମତୀବ ସମପଦ୍ଯତ।
ରଜସା ଚାଭିଭୂତାନାମସ୍ତ୍ରଜାଲୈଶ୍ଚ ତୁଦ୍ଯତାମ୍ ॥ 6-71-28 (41839)
ବୀରବାହୁବିସୃଷ୍ଟାନାଂ ସର୍ବାବରଣଭେଦିନାମ୍ ।
ସଂଘାତଃ ଶରଜାଲାନାଂ ତୁମୁଲଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-71-29 (41840)
ପ୍ରକାଶଂ ଚକ୍ରୁରାକାଶମୁଦ୍ଯତାନି ଭୁଜୋତ୍ତମୈଃ ।
ନକ୍ଷତ୍ରବିମଲାଭାନି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-71-30 (41841)
ଆର୍ଷଭାଣି ବିଚିତ୍ରାଣି ରୁକ୍ମଜାଲାବୃତାନି ଚ ।
ସଂପେତୁର୍ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ଚର୍ମାଣି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-71-31 (41842)
ସୂର୍ଯବର୍ଣୈଶ୍ଚ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶୈଃ ପାତ୍ଯମାନାନି ସର୍ବଶଃ ।
ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସ୍ବଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶରୀରାଣି ଶିରାଂସି ଚ । 6-71-32 (41843)
ଭଗ୍ନଚକ୍ରାକ୍ଷନୀଡାଶ୍ଚ ନିପାତିତମହାଧ୍ବଜାଃ ।
ହତାଶ୍ବାଃ ପୃଥିବୀଂ ଜଗ୍ମୁସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ମହାରଥାଃ ॥ 6-71-33 (41844)
ପରିପେତୁର୍ହଯାଶ୍ଚାତ୍ର କେଚିଚ୍ଛସ୍ତ୍ରକୃତବ୍ରଣାଃ ।
ରଥାନ୍ବିପରିକର୍ଷନ୍ତୋ ହତେଷୁ ରଥଯୋଧିଷୁ ॥ 6-71-34 (41845)
ଶରାହତା ଭିନ୍ନଦେହା ବଦ୍ଧଯୋକ୍ରା ହଯୋତ୍ତମାଃ ।
ଯୁଗାନି ପର୍ଯକର୍ଷନ୍ତ ତତ୍ରତତ୍ର ସ୍ମ ଭାରତ। 6-71-35 (41846)
ଅଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସସୂତାଶ୍ଚ ସାଶ୍ବାଃ ସରଥଯୋଧିନଃ ।
ଏକେନ ବଲିନା ରାଜନ୍ବାରଣେନ ବିମର୍ଦିତାଃ ॥ 6-71-36 (41847)
ଗନ୍ଧହସ୍ତିମଦସ୍ରାବମାଘ୍ରାଯ ବହବୋ ରଣେ।
ସନ୍ନିପାତେ ବଲୌଘାନାଂ ଗଜୈର୍ମମୃଦିରେ ଗଜାଃ ॥ 6-71-37 (41848)
ସତୋମରୈର୍ମହାମାତ୍ରୈର୍ନିପତଦ୍ଭିର୍ଗତାସୁଭିଃ ।
ବଭୂବାଯୋଧନଂ ଛନ୍ନଂ ନାରାଚାଭିହତୈର୍ଗଜୈଃ ॥ 6-71-38 (41849)
ସନ୍ନିପାତେ ବଲୌଘାନାଂ ପ୍ରେଷିତୈର୍ବରବାରଣୈଃ ।
ନିପେତୁର୍ଯୁଧି ସଂଭଗ୍ନାଃ ସଯୋଧାଃ ସଧ୍ବଜା ଗଜାଃ ॥ 6-71-39 (41850)
ନାଗରାଜୋପମୈର୍ହସ୍ତୈର୍ନାଗୈରାକ୍ଷିପ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ।
ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ମହାରାଜ ସଂଭଗ୍ନା ରଥକୂବରାଃ ॥ 6-71-40 (41851)
ବିଶୀର୍ଣରଥସଙ୍ଘାଶ୍ଚ କେଶେଷ୍ବାକ୍ଷିପ୍ଯ ଦନ୍ତିଭିଃ ।
ଦ୍ରୁମଶାଖା ଇବାବିଧ୍ଯ ନିଷ୍ପିଷ୍ଟା ରଥିନୋ ରଣେ ॥ 6-71-41 (41852)
ରଥେଷୁ ଚ ରଥାନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ସଂସକ୍ତାନ୍ବରବାରଣାଃ ।
ବିକର୍ଷନ୍ତୋ ଦିଶଃ ସର୍ବାଃ ସଂପେତୁଃ ସର୍ବଶବ୍ଦଗାଃ ॥ 6-71-42 (41853)
ତେଷାଂ ତଥା କର୍ଷତାଂ ତୁ ଗଜାନାଂ ରୂପମାବଭୌ ।
ସରଃସୁ ନଲିନୀଜାଲଂ ବିଷକ୍ତମିବ କର୍ଷତାମ୍ ॥ 6-71-43 (41854)
ଏବଂ ସଂଛାଦିତଂ ତତ୍ର ବଭୂବାଯୋଧନଂ ମହତ୍।
ସାଦିଭିଶ୍ଚ ପଦାତୈଶ୍ଚ ସଧ୍ବଜୈଶ୍ଚ ମହାରଥୈଃ ॥ ॥ 6-71-44 (41855)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-71-7 ସ୍ତନଯିତ୍ନୁର୍ଗର୍ଜିତମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 072
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.72. ଅଧ୍ଯାଯଃ 072
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-72-0 (41856)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-72-0x (4147)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ସହ ମତ୍ସ୍ଯେନ ବିରାଟେନ ବିଶାଂପତେ।
ଭୀଷ୍ମମାଶୁ ମହେଷ୍ବାସମାସସାଦ ସୁଦୁର୍ଜଯମ୍ ॥ 6-72-1 (41857)
ଦ୍ରୋଣଂ କୃପଂ ବିକର୍ଣଂ ଚ ମହେଷ୍ବାସଂ ମହାବଲମ୍ ।
ରାଜ୍ଞଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ରଣେ ଶୂରାନ୍ବହୂନାର୍ଚ୍ଛଦ୍ଧନଂଜଯଃ ॥ 6-72-2 (41858)
ସୈନ୍ଧବଂ ଚ ମହେଷ୍ବାସଂ ସାମାତ୍ଯଂ ସହ ବନ୍ଧୁଭିଃ ।
ପ୍ରାଚ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଭୂମିପାନ୍ଭୂମିପର୍ଷଭ ॥ 6-72-3 (41859)
ପୁତ୍ରଂ ଚ ତେ ମହେଷ୍ବାସଂ ଦୁର୍ଯୋଧନମମର୍ଷଣମ୍ ।
ଦୁଃସହଂ ଚୈବ ସମରେ ଭୀମସେନୋଽଭ୍ଯବର୍ତତ ॥ 6-72-4 (41860)
ସହଦେବସ୍ତୁ ଶକୁନିମୁଲୂକଂ ଚ ମହାରଥମ୍ ।
ପିତାପୁତ୍ରୌ ମହେଷ୍ବାସାବଭ୍ଯବର୍ତତ ଦୁର୍ଜଯୌ ॥ 6-72-5 (41861)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ମହାରାଜ ଗଜାନୀକଂ ମହାରଥଃ ।
ସମବର୍ତତ ସଂଗ୍ରାମେ ପୁତ୍ରେଣ ନିକୃତସ୍ତବ ॥ 6-72-6 (41862)
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରସ୍ତୁ ନକୁଲଃ ଶୂରସଂକ୍ରନ୍ଦନୋ ଯୁଧି ।
ତ୍ରିଗର୍ତାନାଂ ବଲୈଃ ସାର୍ଧଂ ସମସଞ୍ଜତ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-72-7 (41863)
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ସମରେ ସାଲ୍ବକେକଯାନ୍।
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚେକିତାନଶ୍ଚ ସୌଭଦ୍ରଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-72-8 (41864)
ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ସମରେ ରାକ୍ଷସଶ୍ଚ ଘଟୋତ୍କଚଃ ।
ନାକୁଲିଶ୍ଚ ଶତାନୀକଃ ସମରେ ରଥପୁଙ୍ଗବଃ ।
ପୁତ୍ରାଣାଂ ତେ ରଥାନୀକଂ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାତାଃ ସୁଦୁର୍ଜଯାଃ ॥ 6-72-9 (41865)
ସେନାପତିରମେଯାତ୍ମା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାବଲଃ ।
ଦ୍ରୋଣେନ ସମରେ ରାଜନ୍ସମିଯାଯୋଗ୍ରକର୍ମଣା ॥ 6-72-10 (41866)
ଏବମେତେ ମହେଷ୍ବାସାସ୍ତାବକାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ।
ସମେତ୍ଯ ସମରେ ଶୂରାଃ ସଂପ୍ରାହାରଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ॥ 6-72-11 (41867)
ମଧ୍ଯଂଦିନଗତେ ସୂର୍ଯେ ନଭସ୍ଯାକୁଲତାଂ ଗତେ ।
କୁରବଃ ପାଣ୍ଡବେଯାଶ୍ଚ ନିଜଘ୍ନୁରିତରେତରମ୍ ॥ 6-72-12 (41868)
ଧ୍ବଜିନୋ ହେମଚିତ୍ରାଙ୍ଗା ବିଚରନ୍ତୋ ରଣାଜିରେ ।
ସପତାକା ରଥା ରେଜୁର୍ବୈଯାଘ୍ରପରିବାରଣାଃ ॥ 6-72-13 (41869)
ସମେତାନାଂ ଚ ସମରେ ଜିଗୀଷୂଣାଂ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ବଭୂବ ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦଃ ସିଂହାନାମିବ ନର୍ଦତାମ୍ ॥ 6-72-14 (41870)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାସ ସଂପ୍ରହାରଂ ସୁଦାରୁଣମ୍।
ଯଦକୁର୍ବନ୍ରଣେ ଶୂରାଃ ସୃଞ୍ଜଯାଃ କୁରୁଭିଃ ସହ ॥ 6-72-15 (41871)
ନୈବ ଖଂ ନ ଦିଶୋ ରାଜନ୍ନ ସୂର୍ଯଂ ଶତ୍ରୁତାପନ।
ବିଦିଶୋ ବାପି ପଶ୍ଯାମଃ ଶରୈର୍ମୁକ୍ତୈଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-72-16 (41872)
ଶକ୍ତୀନାଂ ବିମଲାଗ୍ରାଣାଂ ତୋମରାଣାଂ ତଥାସ୍ଯତାମ୍ ।
ନିସ୍ତ୍ରିଂଶାନାଂ ଚ ପୀତାନାଂ ନୀଲୋତ୍ପଲନିଭାଃ ପ୍ରଭାଃ ॥ 6-72-17 (41873)
କବଚାନାଂ ବିଚିତ୍ରାଣାଂ ଭୂଷଣାନାଂ ପ୍ରଭାସ୍ତଥା ।
ଖଂ ଦିଶଃ ପ୍ରଦିଶଶ୍ଚୈବ ଭାସଯାମାସୁରୋଜସା ॥ 6-72-18 (41874)
ବପୁର୍ଭିଶ୍ଚ ନରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯସମପ୍ରଭୈଃ ।
ବିରରାଜ ତଦା ରାଜଂସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ରଣାଙ୍ଗଣମ୍ ॥ 6-72-19 (41875)
ରଥସଙ୍ଘା ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ସମାଯାନ୍ତଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ।
ବିରେଜୁଃ ସମରେ ରାଜନ୍ଗ୍ରହା ଇବ ନଭସ୍ତଲେ ॥ 6-72-20 (41876)
ଭୀଷ୍ମସ୍ତୁ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭୀମସେନଂ ମହାବଲମ୍ ।
ଅବାରଯତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-72-21 (41877)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମବିନିର୍ମୁକ୍ତା ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖାଃ ଶିଲାଶିତାଃ।
ଅଭ୍ଯଙ୍ଗନ୍ତମରେ ଭୀମଂ ତୈଲଘୌତାଃ ସୁତେଜନାଃ ॥ 6-72-22 (41878)
ତସ୍ଯ ଶକ୍ତିଂ ମହାବେଗଂ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
କ୍ରୁଦ୍ଧାଶୀବିଷସଂକାଶଂ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-72-23 (41879)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ରୁକ୍ମଦଣ୍ଡଂ ଦୁରାସଦାମ୍।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-72-24 (41880)
ତତୋଽପରେଣ ଭଲ୍ଲେନ ପୀତେନ ନିଶିତେନ ଚ।
କାର୍ମୁକଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ଦ୍ବିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ଭାରତ ॥ 6-72-25 (41881)
ଅପାସ୍ଯ ତୁ ଧନୁଶ୍ଛିନ୍ନଂ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
ଶରୈର୍ବହୁଭିରାନର୍ଚ୍ଛଦ୍ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଯୁଧି ॥ 6-72-26 (41882)
ସାତ୍ଯକିସ୍ତୁ ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ।
ଆକର୍ଣପ୍ରହିତୈସ୍ତ୍ରୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ନିଶିତୈସ୍ତିଗ୍ମତେଜନୈଃ ॥ 6-72-27 (41883)
ଶରୈର୍ବହୁଭିରାନର୍ଚ୍ଛତ୍ପିତରଂ ତେ ଜନେଶ୍ବର ।
ତତଃ ସଂଧାଯ ବୈ ତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଶରଂ ପରମଦାରୁଣମ୍ ॥ 6-72-28 (41884)
ବାର୍ଷ୍ଣେଯସ୍ଯ ରଥାଦ୍ଭୀଷ୍ମଃ ପାତଯାମାସ ସାରଥିମ୍।
ତସ୍ଯାଶ୍ବାଃ ପ୍ରଦ୍ରୁତା ରାଜନ୍ନିହତେ ରଥସାରଥୌ ॥ 6-72-29 (41885)
ତେନ ତେନୈବ ଧାବନ୍ତି ମନୋମାରୁତରଂହସଃ।
ତତଃ ସର୍ବସ୍ଯ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ନିଃସ୍ବନସ୍ତୁମୁଲୋଽଭବତ୍ ॥ 6-72-30 (41886)
ହାହାକାରଶ୍ଚ ସଂଜଜ୍ଞେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ଗୃହ୍ଣୀତ ହଯାନ୍ଯଚ୍ଛତ ଧାବତ ॥ 6-72-31 (41887)
ଇତ୍ଯାସୀତ୍ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦୋ ଯୁଯୁଧାନରଥଂ ପ୍ରତି ।
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା ॥ 6-72-32 (41888)
ନ୍ଯହନତ୍ପାଣ୍ଡବୀଂ ସେନାମାସୁରୀମିବ ବୃତ୍ରାହା ।
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଭୀଷ୍ମେଣ ପାଞ୍ଚାଲାଃ ସୋମକୈଃ ସହ ।
ସ୍ଥିରାଂ ଯୁଦ୍ଧେ ମତିଂ କୃତ୍ବା ଭୀଷ୍ମମେବାଭିଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ॥ 6-72-33 (41889)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମୁଖାଶ୍ଚାପି ପାର୍ଥାଃ ଶାନ୍ତନବଂ ରଣେ।
ଅଭ୍ଯଧାବଞ୍ଜିଗୀଷନ୍ତସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-72-34 (41890)
ତଥୈବ କୌରବା ରାଜନ୍ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣପୁରୋଗମାଃ।
ଅଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ବେଗେନ ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ ॥ 6-72-35 (41891)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଦ୍ବିସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-72-18 ଓଜସା ସ୍ବପ୍ରଭାବେଣ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 073
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.73. ଅଧ୍ଯାଯଃ 073
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-73-0 (41892)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-73-0x (4148)
ବିରାଟୋଽଯ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ଭୀଷ୍ମମାର୍ଚ୍ଛନ୍ମହାରଥମ୍ ।
ବିବ୍ଯାଧ ତୁରମାଂତ୍ରାସ୍ଯ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ମହାରଥଃ ॥ 6-73-1 (41893)
ତଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯଦ୍ଦଶଭିର୍ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବଃ ଶରୈଃ।
ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖୈର୍ମହେଷ୍ବାସଃ କୃତହସ୍ତୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-73-2 (41894)
ଦ୍ରୌଣିର୍ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବାନଂ ଭୀମଧନ୍ବା ମହାରଥଃ ।
ଅବିଧ୍ଯଦିଷୁଭିଃ ଷଙ୍ଭିର୍ଦୃଢହସ୍ତଃ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ॥ 6-73-3 (41895)
କାର୍ମୁକଂ ତସ୍ଯ ଚିଚ୍ଛେଦ ଫଲ୍ଗୁନଃ ପରବୀରହା ।
ଅବିଧ୍ଯଚ୍ଚ ଭୃଶଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ପତ୍ରିଭିଃ ଶତ୍ରୁକର୍ଶନଃ ॥ 6-73-4 (41896)
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ବେଗବାନ୍କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।
ଅମୃଷ୍ଯମାଣଃ ପାର୍ଥେନ କାର୍ମୁକଚ୍ଛେଦମାହବେ ॥ 6-73-5 (41897)
ଅବିଧ୍ଯତ୍ଫଲ୍ଗୁନଂ ରାଜନ୍ନବତ୍ଯା ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ବାସୁଦେବଂ ଚ ସପ୍ତତ୍ଯା ବିବ୍ଯାଧ ପରମେଷୁଭିଃ ॥ 6-73-6 (41898)
ତତଃ କ୍ରୋଧାଭିତାମ୍ରାକ୍ଷଃ କୃଷ୍ଣେନ ସହ ଫଲ୍ଗୁନଃ ।
ଦୀର୍ଘମୁଷ୍ଣଂ ଚ ନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ପୁନଃପୁନଃ ॥ 6-73-7 (41899)
ଧନୁଃ ପ୍ରପୀଡ୍ଯ ବାମେନ କରେଣାମିତ୍ରକର୍ଶନଃ ।
ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବା ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶିତାନ୍ସନ୍ନତପର୍ବଣଃ ॥ 6-73-8 (41900)
ଜୀବିତାନ୍ତକରାନ୍ଘୋରାନ୍ସମାଦତ୍ତ ଶିଲୀମୁଖାନ୍।
ତୈସ୍ତୂର୍ଣଂ ସମରେଽବିଧ୍ଯଦ୍ରୌଣିଂ ବଲବତାଂ ବରଃ ॥ 6-73-9 (41901)
ତସ୍ଯ ତେ କବଚଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ପପୁଃ ଶୋଣିତମାହବେ।
ନ ବିବ୍ଯଥେ ଚ ନିର୍ଭିନ୍ନୋ ଦ୍ରୌଣିର୍ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନା ॥ 6-73-10 (41902)
ତଥୈବ ଚ ଶରାନ୍ଦ୍ରୌଣିଃ ପ୍ରବିମୁଞ୍ଚନ୍ନବିହ୍ବଲଃ ।
ତସ୍ଥୌ ଚ ସମରେ ରାଜଂସ୍ତ୍ରାତୁମିଚ୍ଛନ୍ମହାବ୍ରତମ୍ ॥ 6-73-11 (41903)
ତସ୍ଯ ତତ୍ସୁମହତ୍କର୍ମ ଶଶଂସୁଃ କୁରୁସତ୍ତମାଃ ।
ଯତ୍କୃଷ୍ଣାଭ୍ଯାଂ ସମେତାଭ୍ଯାମଭ୍ଯାପତତ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-73-12 (41904)
ସ ହି ନିତ୍ଯମନୀକେଷୁ ଯୁଧ୍ଯତେଽଭଯମାସ୍ତିତଃ।
ଅସ୍ତ୍ରଗ୍ରାମଂ ସସଂହାରଂ ଦ୍ରୋଣାତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍ ॥ 6-73-13 (41905)
ମମୈଷ ଆଚାର୍ଯସୁତୋ ଦ୍ରୋଣସ୍ଯାପି ପ୍ରିଯଃ ସୁତଃ ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ଚ ବିଶେଷେଣ ମାନନୀଯୋ ମମେତି ଚ ॥ 6-73-14 (41906)
ସମାସ୍ଥଆଯ ମତିଂ ବୀରୋ ବୀଭତ୍ସୁଃ ସତ୍ରୁତାପନଃ ।
କୃପାଂ ଚକ୍ରେ ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭାରଦ୍ବାଜସୁତଂ ପ୍ରତି ॥ 6-73-15 (41907)
ଦ୍ରୌଣିଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ତତୋ ଯୁଦ୍ଧେ କୌନ୍ତେଯଃ ଶ୍ବେତବାହନଃ।
ଯୁଯୁଧେ ତାବକାନ୍ନିଘ୍ନଂସ୍ତ୍ବରମାଣଃ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-73-16 (41908)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତୁ ଦଶଭିର୍ଗାର୍ଧ୍ରପତ୍ରୈଃ ଶିଲାଶିତୈଃ ।
ଭୀମସେନଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖୈଃ ସମାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-73-17 (41909)
ଭୀମସେନଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପରାସୁକରଣଂ ଦୃଢମ୍ ।
ଚିତ୍ରଂ କାର୍ମୁକମାଦତ୍ତ ଶରାଂଶ୍ଚ ନିଶିତାନ୍ଦଶ ॥ 6-73-18 (41910)
ଆକର୍ଣପ୍ରହିତୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ବେଗବଦ୍ଭିରଜିହ୍ମଗୈଃ।
ଅବିଧ୍ଯତ୍ତୂର୍ଣମବ୍ଯଗ୍ରଃ କୁରୁରାଜଂ ମହୋରସି ॥ 6-73-19 (41911)
ତସ୍ଯ କାଞ୍ଚନସୂତ୍ରସ୍ଥଃ ଶରୈଃ ସଂଛାଦିତୋ ମଣିଃ।
ରରାଜୋରସି ଖେ ସୂର୍ଯୋ ଗ୍ରହୈରିବ ସମାବୃତଃ॥ 6-73-20 (41912)
ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ତବ ତେଜସ୍ବୀ ଭୀମସେନେନ ତାଡିତ।
ନାମୃଷ୍ଯତ ଯଥା ନାଗସ୍ତଲଶବ୍ଦଂ ମଦୋତ୍କଟଃ ॥ 6-73-21 (41913)
ତତଃ ଶରୈର୍ମହାରାଜ ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖୈଃ ଶିଲାଶିତୈଃ ।
ଭୀମଂ ବିବ୍ଯାଧ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତ୍ରାସଯାନୋ ବରୂଥିନୀମ୍ ॥ 6-73-22 (41914)
ତୌ ଯୁଧ୍ଯମାନୌ ସମରେ ଭୃଶମନ୍ଯୋନ୍ଯବିକ୍ଷତୌ ।
ପୁତ୍ରୌ ତେ ଦେବସଂକାଶୌ ବ୍ଯରୋଚେତାଂ ମହାବଲୌ ॥ 6-73-23 (41915)
ଚିତ୍ରସେନଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଂ ସୌଭଦ୍ରଃ ପରବୀରହା।
ଅବିଧ୍ଯଦ୍ଦଶଭିର୍ବାଣୈଃ ପୁରୁମିତ୍ରଂ ଚ ସପ୍ତଭିଃ ॥ 6-73-24 (41916)
ସତ୍ଯବ୍ରତଂ ଚ ସପ୍ତତ୍ଯା ବିଦ୍ଧ୍ବା ଶକ୍ରସମୋ ଯୁଧି।
ନୃତ୍ଯନ୍ନିବ ରଣେ ବୀର ଆର୍ତିଂ ନଃ ସମଜୀଜନତ୍ ॥ 6-73-25 (41917)
ତଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯଦ୍ଦଶଭିଶ୍ଚିତ୍ରସେନଃ ଶିଲୀମୁଖୈଃ ।
ସତ୍ଯବ୍ରତଶ୍ଚ ନବଭିଃ ପୁରୁମିତ୍ରଶ୍ଚ ସପ୍ତଭିଃ ॥ 6-73-26 (41918)
ସ ବିଦ୍ଧୋ ବିକ୍ଷରନ୍ରକ୍ତଂ ଶତ୍ରୁସଂବାରଣଂ ମହତ୍।
ଚିଚ୍ଛେଦ ଚିତ୍ରସେନସ୍ଯ ଚିତ୍ରଂ କାର୍ମୁକମାର୍ଜୁନିଃ ॥ 6-73-27 (41919)
ଭିତ୍ତ୍ବା ଚାସ୍ଯ ତନୁତ୍ରାଣଂ ଶରେଣୋରସ୍ଯତାଡଯତ୍ ।
ତତସ୍ତେ ତାବକା ବୀରା ରାଜପୁତ୍ରା ମହାରଥାଃ ॥ 6-73-28 (41920)
ସମେତ୍ଯ ଯୁଧି ସଂରବ୍ଧା ବିବ୍ଯଧୁର୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ତାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାଞ୍ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ଜଘାନ ପରମାସ୍ତ୍ରବିତ୍ ॥ 6-73-29 (41921)
ତସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ତତ୍କର୍ମ ପରିବବ୍ରୁଃ ସୁତାସ୍ତବ।
ଦହନ୍ତଂ ସମରେ ସୈନ୍ଯଂ ବନେ କକ୍ଷଂ ଯଥୋଲ୍ବଣମ୍ ॥ 6-73-30 (41922)
ଅପେତଶିଶିରେ କାଲେ ସମିଦ୍ଧମିବ ପାବକମ୍ ।
ଅତ୍ଯରୋଚତ ସୌଭଦ୍ରସ୍ତବ ସୈନ୍ଯାନି ନାଶଯନ୍ ॥ 6-73-31 (41923)
ତତ୍ତସ୍ଯ ଚରିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୌତ୍ରସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ଲକ୍ଷ୍ମଣୋଽଭ୍ଯପତତ୍ତୂର୍ଣଂ ସାତ୍ତୀପୁତ୍ରମାହବେ ॥ 6-73-32 (41924)
ଅଭିମନ୍ଯୁସ୍ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ଶୁଭଲକ୍ଷଣମ୍ ।
ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈଃ ଷଙଭିଃ ସାରଥିଂ ଚ ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-73-33 (41925)
ତଥୈବ ଲକ୍ଷ୍ମଣୋ ରାଜନ୍ସୌଭଦ୍ରଂ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ଅବିଧ୍ଯତ ମହାରାଜ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-73-34 (41926)
ତସ୍ଯାଶ୍ବାଂଶ୍ଚତୁରୋ ହତ୍ବା ସାରଥିଂ ଚ ମହାବଲଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ସୌଭଦ୍ରୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-73-35 (41927)
ହତାଶ୍ବେ ତୁ ରଥେ ତିଷ୍ଠଁଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମଣଃ ପରବୀରହା ।
ଶକ୍ତିଂ ଚିକ୍ଷେପ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସୌଭଦ୍ରସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି॥ 6-73-36 (41928)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ଘୋରରୂପାଂ ଦୁରାସଦାମ୍।
ଅଭିମନ୍ଯୁଃ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭୁଜଗୋପମାମ୍ ॥ 6-73-37 (41929)
ତତଃ ସ୍ବରଥମାରୋପ୍ଯ ଲକ୍ଷ୍ମଣଂ ଗୌତମସ୍ତଦା।
ଅପୋବାହ ରଥେନାଜୌ ସର୍ବସୈନ୍ଯସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-73-38 (41930)
ତତଃ ସମାକୁଲେ ତସ୍ମିନ୍ବର୍ତମାନେ ମହାଭଯେ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବଞ୍ଜିଘାଂସନ୍ତଃ ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣଃ ॥ 6-73-39 (41931)
ତାବକାଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସାଃ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ।
ଜୁହ୍ବନ୍ତଃ ସମରେ ପ୍ରାଣାନ୍ନିଜଘ୍ନୁରିତରେତରମ୍ ॥ 6-73-40 (41932)
ମୁକ୍ତକେଶା ବିକବଚା ବିରଥାଶ୍ଛିନ୍ନକାର୍ମୁକାଃ ।
ବାହୁଭଇଃ ସମଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ସୃଞ୍ଜଯାଃ କୁରୁଭିଃ ସହ ॥ 6-73-41 (41933)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ମହାବାହୁଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ସେନାଂ ଜଘାନ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦିବ୍ଯୈରସ୍ତ୍ରୈର୍ମହାବଲଃ ॥ 6-73-42 (41934)
ହତେଶ୍ବରୈର୍ଗଜୈସ୍ତତ୍ର ନରୈରଶ୍ବୈଶ୍ଚ ପାତିତୈଃ ।
ରଥିଭିଃ ସାଦିଭିଶ୍ଚୈବ ସମାସ୍ତୀର୍ଯତ ମେଦିନୀ ॥ ॥ 6-73-43 (41935)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପଞ୍ଚମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ତ୍ରିସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-73-32 ସାତ୍ବତୀପୁତ୍ରଂ ଅଭିମନ୍ଯୁମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 074
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.74. ଅଧ୍ଯାଯଃ 074
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୂରିଶ୍ରବସା ସାତ୍ଯକିପୁତ୍ରଦଶକବଧଃ ॥ 1 ॥ ସାତ୍ଯକିଭୂରିଶ୍ରବସୋଯୁର୍ଦ୍ଧମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-74-0 (41936)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-74-0x (4149)
ଅଥ ରାଜନ୍ମହାବାହୁଃ ସାତ୍ଯକିର୍ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦଃ।
ବିକୃଷ୍ଯ ଚାପଂ ସମରେ ଭାରସାହମନୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-74-1 (41937)
ଯତ୍ତତ୍ସଖ୍ଯୁସ୍ତୁ ପୂର୍ବେଣ ଅର୍ଜୁନାଦୁପଶିକ୍ଷିତମ୍ ।
ପ୍ରଗାଢଂ ଲଘୁ ଚିତ୍ରଂ ଚ ଦର୍ଶଯନ୍ହସ୍ତଲାଘବମ୍।
ପ୍ରାମୁଞ୍ଚତ୍ପୁଙ୍ଖସଂଯୁକ୍ତାଞ୍ଶରାନାଶୀବିଷୋପମାନ୍ ॥ 6-74-2 (41938)
ତସ୍ଯ ବିକ୍ଷିପତସ୍ଛାପଂ ଶରାନନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ମୁଞ୍ଚତଃ।
ଆଦଦାନସ୍ଯ ଭୂଯଶ୍ଚ ସଂଦଧାନସ୍ଯ ଚାପରାନ୍ ॥ 6-74-3 (41939)
କ୍ଷିପତଶ୍ଚ ପରାଂସ୍ତସ୍ଯ ରଣେ ଶତ୍ରୂନ୍ବିନିଘ୍ନତଃ।
ଦଦୃଶେ ରୂପମତ୍ଯର୍ଥଂ ମେଘସ୍ଯେବ ପ୍ରବର୍ଷତଃ ॥ 6-74-4 (41940)
ତମୁଦୀର୍ଯନ୍ତମାଲୋକ୍ଯ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧସ୍ତତଃ ।
ରଥାନାମଯୁତଂ ତସ୍ଯ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-74-5 (41941)
ତାଂସ୍ତୁ ସର୍ବାନ୍ମହେଷ୍ବାସାନ୍ସାତ୍ଯକିଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ।
ଜଘାନ ପରମେଷ୍ବାସୋ ଦିବ୍ଯେନାସ୍ତ୍ରେଣ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-74-6 (41942)
ସ କୃତ୍କବା ଦାରୁଣଂ କର୍ମ ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନଃ।
ଆସସାଦ ତତୋ ବୀରୋ ଭୂରିଶ୍ରବସମାହବେ॥ 6-74-7 (41943)
ସ ହି ସଂଦୃଶ୍ଯ ସେନାଂ ତେ ଯୁଯୁଧାନେନ ପାତିତାମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କୁରୂଣାଂ କୀର୍ତିବର୍ଧନଃ ॥ 6-74-8 (41944)
ଇନ୍ଦ୍ରାଯୁଧସବର୍ଣଂ ତୁ ବିସ୍ଫାର୍ଯ ସୁମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ସୃଷ୍ଟବାନ୍ବଜ୍ରସଂକାଶାଞ୍ଶରାନାଶୀବିଷୋପମାନ୍ ॥ 6-74-9 (41945)
ସହସ୍ରଶୋ ମାହାରାଜ ଦର୍ଶଯନ୍ପାଣିଲାଘବମ୍ ।
ଶରାଂସ୍ତାନ୍ମୃତ୍ଯୁସଂସ୍ପର୍ଶାନ୍ସାତ୍ଯକେଶ୍ଚ ପଦାନୁଗାଃ ॥ 6-74-10 (41946)
ନ ବିଷେହୁସ୍ତଦା ରାଜନ୍ଦୁଦ୍ରୁବୁସ୍ତେ ସମନ୍ତତଃ ।
ବିହାଯ ସାତ୍ଯକିଂ ରାଜନ୍ସମରେ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦମ୍ ॥ 6-74-11 (41947)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯୁଯୁଧାନସ୍ଯ ସୁତା ଦଶ ମହାବଲାଃ ।
ମହାରଥାଃକ ସମାଖ୍ଯାତାଶ୍ଚିତ୍ରବର୍ମାଯୁଧଧ୍ବଜାଃ ॥ 6-74-12 (41948)
ସମାସାଦ୍ଯ ମହେଷ୍ବାସଂ ଭୂରିଶ୍ରବସମାହବେ।
ଊଚୁଃ ସର୍ବେ ସୁସଂରବ୍ଧା ଯୂପକେତୁଂ ମହାରଣେ ॥ 6-74-13 (41949)
ଭୋଭୋ କୌରବାଦାଯାଦ ସହାସ୍ମାଭିର୍ମହାବଲ ।
ଏହି ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ସଂଗ୍ରାମେ ସମସ୍ତୈଃ ପୃଥଗେବ ବା ॥ 6-74-14 (41950)
ଅସ୍ମାନ୍ବା ତ୍ବଂ ପରାଜିତ୍ଯ ଯଶଃ ପ୍ରାପ୍ନୁହି ସଂଯୁଗେ।
ବଯଂ ବା ତ୍ବାଂ ପରାଜିତ୍ଯ ପ୍ରୀତିଂ ଧାସ୍ଯାମହେ ପିତୁଃ ॥ 6-74-15 (41951)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତଦା ଶୂରୈସ୍ତାନୁବାଚ ମହାବଲଃ ।
ବୀର୍ଯଶ୍ଲାଘୀ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମବସ୍ଥିତାନ୍ ॥ 6-74-16 (41952)
ସାଧ୍ବିଦଂ କଥ୍ଯତେ ବୀରା ଯଂଦ୍ଯେବଂ ମତିରଦ୍ଯ ବଃ।
ଯୁଧ୍ଯଧ୍ବଂ ସହିତା ଯତ୍ତା ନିହନିଷ୍ଯାମି ବୋ ରଣେ ॥ 6-74-17 (41953)
ଏବମୁକ୍ତା ମହେଷ୍ବାସାସ୍ତେ ବୀରାଃ କ୍ଷିପ୍ରକାରିଣଃ ।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ଅଭ୍ଯଧାବନ୍ନରିନ୍ଦମମ୍ ॥ 6-74-18 (41954)
ସୋଽପରାହ୍ଣେ ମହାରାଜ ସଂଗ୍ରାମସ୍ତୁମୁଲୋଽଭବତ୍।
ଏକସ୍ଯ ଚ ବହୂନାଂ ଚ ସମେତାନାଂ ରଣାଜିରେ ॥ 6-74-19 (41955)
ତମେକଂ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଶରୈସ୍ତେ ସମବାକିରନ୍ ।
ପ୍ରାବୃଷୀବ ଯଥା ମେରୁଂ ସିଷିଚୁର୍ଜଲଦା ନୃପ ॥ 6-74-20 (41956)
ତୈସ୍ତୁ ମୁକ୍ତାଞ୍ଶରାନ୍ଘୋରାନ୍ଯମଦଣ୍ଡାଶନିପ୍ରଭାନ୍ ।
ଅସଂପ୍ରାପ୍ତାନସଂଭ୍ରାକନ୍ତିଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦାଶୁ ମହାରଥଃ ॥ 6-74-21 (41957)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ସୌମଦତ୍ତେଃ ପରାକ୍ରମମ୍ ।
ଯଦେକୋ ବହୁବିର୍ଯୁଦ୍ଧେ ସମସଞ୍ଜଦଭୀତବତ୍ ॥ 6-74-22 (41958)
ବିସୃଜ୍ଯ ଶରବୃଷ୍ଟିଂ ତାଂ ଦଶ ରାଜନ୍ମହାରଥାଃ ।
ପରିବାର୍ଯ ମହାବାହୁଂ ନିହନ୍ତୁମୁପଚକ୍ରମୁଃ ॥ 6-74-23 (41959)
ସମଦତ୍ତିସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତେଷାଂ ଚାପାନି ଭାରତ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ରାଜନ୍ଯୁଧ୍ଯମାନୋ ମହାରଥୈଃ ॥ 6-74-24 (41960)
ଅଥୈଷାଂ ଛିନ୍ନଧନୁଷାଂ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ରାଜଞ୍ଶିରାଂସି ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-74-25 (41961)
ତେ ହତା ନ୍ଯପତନ୍ରାଜନ୍ବଜ୍ରଭଗ୍ନା ଇବ ଦ୍ରୁମାଃ । 6-74-26bତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିହତାନ୍ବୀରୋ ରଣେ ପୁତ୍ରାନ୍ମହାବଲାନ୍ ॥ 6-74-26 (41962)
ବାର୍ଷ୍ଣେଯୋ ବିନଦରାଜନ୍ଭୂରିଶ୍ରବସମଭ୍ଯଯାତ୍।
ରଥଂ ରଥେନ ସମରେ ପୀଡଯିତ୍ବା ମହାବଲୌ ॥ 6-74-27 (41963)
ତାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ହି ସମରେ ନିହତ୍ଯ ରଥବାଜିନଃ ।
ବିରଥାବଭିବଲ୍ଗନ୍ତୌ ସମେଯାତାଂ ମହାରଥୌ ॥ 6-74-28 (41964)
ପ୍ରଗୃହୀତମହାଖଙ୍ଗୌ ତୌ ଚର୍ମବରଧାରିଣୌ ।
ଶୁଶୁଭାତେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୌ ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମବସ୍ଥିତୌ ॥ 6-74-29 (41965)
ଅସହ୍ଯମସିଯୁଦ୍ଧାଯ ଭୂରିଶ୍ରବସମାହବେ।
ମତ୍ବା ବୃକୋଦରସ୍ତୂର୍ଣମଭିପ୍ଲୁତ୍ଯ ମହାରଥଃ ॥ 6-74-30 (41966)
ତତଃ ସାତ୍ଯକିମଭ୍ଯେତ୍ଯ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶବରଧାରିଣମ୍ ।
ଭୀମସେନସ୍ତ୍ବରନ୍ରାଜନ୍ରଥମାରୋପଯତ୍ତଦା ॥ 6-74-31 (41967)
ତବାପି ତନଯୋ ରାଜନ୍ଭୂରିଶ୍ରବସମାହବେ।
ଆରୋପଯଦ୍ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ପଶ୍ଯତାଂ ସର୍ବଧନ୍ବିନାମ୍ ॥ 6-74-32 (41968)
ତସ୍ମିସ୍ତଥା ବର୍ତମାନେ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ମହାରଥମ୍।
ଅଯୋଧଯନ୍ତ ସଂରବ୍ଧାଃ ପାଣ୍ଡବା ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-74-33 (41969)
ଲୋହିତାଯତି ଚାଦିତ୍ଯେ ତ୍ବରମାଣୋ ଧନଞ୍ଜଯଃ ।
ପଞ୍ଚବିଂଶତିସାହସ୍ରାନ୍ନିଜଘାନ ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-74-34 (41970)
ତେ ହି ଦୁର୍ଯୋଧନାଦିଷ୍ଟାସ୍ତଦା ପାର୍ଥନିବର୍ହଣେ ।
ସଂପ୍ରାପ୍ଯୈବ ଗତା ନାଶଂ ଶଲଭା ଇବ ପାବକମ୍ ॥ 6-74-35 (41971)
ତତୋ ମତ୍ସ୍ଯାଃ କେକଯାଶ୍ଚ ଧନୁର୍ବେଦବିଶାରଦାଃ ।
ପରିବବ୍ରୁସ୍ତଦା ପାର୍ଥଂ ସହପୁତ୍ରଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-74-36 (41972)
ଏବସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ସୂର୍ଯେଽସ୍ତମୁପଗଚ୍ଛତି।
ସର୍ବେଷାଂ ଚୈବ ସୈନ୍ଯାନାଂ ପ୍ରମୋହଃ ସମଜାଯତ ॥ 6-74-37 (41973)
ଅବହାରଂ ତତଶ୍ଚକ୍ରେ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ସଂଧ୍ଯାକାଲେ ମହାରାଜ ସୈନ୍ଯାନାଂ ଶ୍ରାନ୍ତବାହନଃ ॥ 6-74-38 (41974)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ କୁରୂଣାଂ ଚ ପରସ୍ପରସମାଗମେ।
ତେ ସେନେ ଭୃଶସଂବିଗ୍ନେ ଯଯତୁଃ ସ୍ବଂ ନିବେଶନମ୍ ॥ 6-74-39 (41975)
ତତଃ ସ୍ବଶିବିରଂ ଗତ୍ବା ନ୍ଯବିଶଂସ୍ତତ୍ର ଭାରତ।
ପାଣ୍ଡବାଃ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ସାର୍ଧଂ କୁରବଶ୍ଚ ଯଥାବିଧିଃ ॥ ॥ 6-74-40 (41976)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ପ଼ଞ୍ଚମଦିବସଯୁଦ୍ଧଏ ଚତୁଃସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 075
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.75. ଅଧ୍ଯାଯଃ 075
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁପାଣ୍ଡବଯୋଃ କ୍ରୌଞ୍ଚମକରବ୍ଯୂହରଚନାପୂର୍ବକମାଯୋଧନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-75-0 (41977)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-75-0x (4150)
ବିହୃତ୍ଯ ତୁ ତତୋ ରାଜନ୍ସହିତାଃ କୁରୁପାଣ୍ଡବାଃ ।
ବ୍ଯତୀତାଯାଂ ତୁ ଶର୍ବର୍ଯାଂ ପୁନର୍ଯୁଦ୍ଧାଯ ନିର୍ଯଯୁଃ ॥ 6-75-1 (41978)
ତତଃ ଶବ୍ଦୋ ମହାନାସୀତ୍ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ ।
ଯୁଜ୍ଯତାଂ ରଥମୁଖ୍ଯାନାଂ କଲ୍ପ୍ଯତାଂ ଚୈବ ଦନ୍ତିନାମ୍ ॥ 6-75-2 (41979)
ସଂନହ୍ଯତାଂ ପଦାତୀନାଂ ହଯାନାଂ ଚୈବ ଭାରତ।
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିନାଦଶ୍ଚ ତୁମୁଲଃ ସର୍ବତୋଽଭବତ୍ ॥ 6-75-3 (41980)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମଭାଷତ।
ବ୍ଯୂହଂ ବ୍ଯୂହସ୍ବ ପାଞ୍ଚାଲ ମକରଂ ଶତ୍ରୁନାଶନମ୍ ॥ 6-75-4 (41981)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ପାର୍ଥେନ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାରଥଃ।
ବ୍ଯାଦିଦେଶ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ରଥିନୋ ରଥିନାଂ ବରଃ ॥ 6-75-5 (41982)
ଶିରୋଽଭୂଦ୍ଦ୍ରୁପଦସ୍ତସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଶ୍ଚ ଧନଞ୍ଜଯଃ।
ଚକ୍ଷୁଷୀ ସହଦେବଶ୍ଚ ନକୁଲଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-75-6 (41983)
ତୁଣ୍ଡମାସୀନ୍ମହାରାଜ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
ସୌଭଦ୍ରୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସଶ୍ଚ ଘଟୋତ୍କଚଃ ॥ 6-75-7 (41984)
ସାତ୍ଯକିର୍ଧର୍ମରାଜଶ୍ଚ ବ୍ଯୂହଗ୍ରୀବାଂ ସମାସ୍ଥିତାଃ ।
ପୃଷ୍ଠମାସୀନ୍ମହାରାଜ ବିରାଟୋ ବାହିନୀପତିଃ ॥ 6-75-9aଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାରାଜ ମହତ୍ଯା ସେନଯା ବୃତଃ ।
କେକଯା ଭ୍ରାତରଃ ପଞ୍ଚ ବାମପାର୍ଶ୍ବଂ ସମାଶ୍ରିତାଃ ॥ 6-75-8 (41985)
ଧୃଷ୍ଟକେତୁର୍ନରବ୍ଯାଘ୍ରଶ୍ଚେକିତାନଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଦକ୍ଷିଣଂ ପକ୍ଷମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସ୍ଥିତୌ ବ୍ଯୂହସ୍ଯ ରକ୍ଷଣେ ॥ 6-75-10 (41986)
ପାଦଯୋସ୍ତୁ ମହାରାଜ ସ୍ଥିତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ମହାରଥଃ।
କୁନ୍ତିଭୋଜଃ ଶତାନୀକୋ ମହତ୍ଯା ସେନଯା ବୃତଃ ॥ 6-75-11 (41987)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ମହେଷ୍ବାସଃ ସୋମକୈଃ ସଂବୃତୋ ବଲୀ ।
ଇରାବାଂଶ୍ଚ ତତଃ ପୁଚ୍ଛେ ମକରସ୍ଯ ବ୍ଯବସ୍ଥିତୌ ॥ 6-75-12 (41988)
ଏବମେତଂ ମହାବ୍ଯୂହଂ ବ୍ଯୂହ୍ଯ ଭାରତ ପାଣ଼୍ଡବାଃ ।
ସୂର୍ଯୋଦଯେ ମହାରାଜ ପୁନର୍ଯୁଦ୍ଧାଯ ଦଂଶିତାଃକ ॥ 6-75-13 (41989)
କୌରବାନଭ୍ଯଯୁସ୍ତୂର୍ଣଂ ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥପତ୍ତିଭିଃ ।
ସମୁଚ୍ଛ୍ରିତୈର୍ଧ୍ବଜୈଶ୍ଛତ୍ରୈଃ ଶସ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ବିମଲୈଃ ଶିତୈଃ ॥ 6-75-14 (41990)
ବ୍ଯୂଢଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
କୌଞ୍ଚେନ ମହତା ରାଜନ୍ପ୍ରତ୍ଯବ୍ଯୂହତ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-75-15 (41991)
ତସ୍ଯ ତୁଣ୍ଡେ ମହେଷ୍ବାସୋ ଭାରଦ୍ବାଜୋ ବ୍ଯରୋଚତ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା କୃପଶ୍ଚୈବ ଚକ୍ଷୁରାସ୍ତାଂ ଜନେଶ୍ବର ॥ 6-75-16 (41992)
କୃତବର୍ମା ତୁ ସହିତଃ କାମ୍ଭୋଜୈରଥ ବାହ୍ଲିକୈଃ ।
ଶିରସ୍ଯାସୀନ୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସର୍ବଧନୁଷ୍ମତାମ୍ ॥ 6-75-17 (41993)
ଗ୍ରୀବାଯାଂ ଶୂରସେନଶ୍ଚ ତବ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ରାଜଭିର୍ବହୁଭିର୍ବୃତଃ ॥ 6-75-18 (41994)
ପ୍ରାଗ୍ଜୋତିଷସ୍ତୁ ସହିତୋ ମଦ୍ରସୌବୀରକେକଯୈଃ ।
ଉରସ୍ଯଭୂନ୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ମହତ୍ଯା ସେନଯା ବୃତଃ ॥ 6-75-19 (41995)
ପୃଷ୍ଠେ ଚାସ୍ତାଂ ମହେଷ୍ବାସାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ସପଦାନୁଗୌଃ ।
ସ୍ବସେନଯା ଚ ସହିତଃ ଶୁଶର୍ମା ପ୍ରସ୍ଥଲାଧିପଃ ।
ବାମଂ ପକ୍ଷଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଦଂଶିତଃ ସମବସ୍ଥିତଃ ॥ 6-75-20 (41996)
ତୁଷାରା ଯବନାଶ୍ଚୈବ ଶକାଶ୍ଚ ସହ ଚୂଚୁପୈଃ ।
ଦକ୍ଷିଣଂ ପକ୍ଷମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସ୍ଥିତା ବ୍ଯୂହସ୍ତ ଭାରତ ॥ 6-75-21 (41997)
ଶ୍ରୁତାଯୁଶ୍ଚ ଶାତାଯୁଶ୍ଚ ସୌମଦତ୍ତିଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ବ୍ଯୂହସ୍ଯ ଜଘନେ ତସ୍ଥୂ ରକ୍ଷମାଣାଃ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-75-22 (41998)
ତତୋ ଯୁଦ୍ଧାଯ ସଂଜଗ୍ମୁଃ ପାଣ୍ଡବାଃ କୌରବୈଃ ସହ।
ସୂର୍ଯୋଦଯେ ମହାରାଜ ପ୍ରାବର୍ତତ ଜନକ୍ଷଯଃ ॥ 6-75-23 (41999)
ପ୍ରତୀଯୂ ରଥିନୋ ନାମାନ୍ନାଗାଶ୍ଚ ରଥିନୋ ଯଯୁଃ ।
ହଯାରୋହାନ୍ରଥାରୋହା ରଥିନଶ୍ଚାପି ସାଦିନଃ ॥ 6-75-24 (42000)
ସାଦିନଶ୍ଚ ହଯାନ୍ରାଜନ୍ରଥିନଶ୍ଚ ମହାରଣେ ।
ହସ୍ତ୍ଯାରୋହାନ୍ହଯାରୋହା ରଥିନଃ ସାଦିନସ୍ତଥା ॥ 6-75-25 (42001)
ରଥିନଃ ପତ୍ତିଭିଃ ସାର୍ଧଂ ସାଦିନଶ୍ଚାପି ପତ୍ତିଭିଃ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମରେ ରାଜନ୍ପ୍ରତ୍ଯଧାବନ୍ନମର୍ଷିତାଃ ॥ 6-75-26 (42002)
ଭୀମସେନାର୍ଜୁନଯମୈର୍ଗୁପ୍ତା ଚାନ୍ଯୈର୍ମହାରଥୈଃ ।
ଶୁଶୁଭେ ପାଣ୍ଡବୀ ସେନା ନକ୍ଷତ୍ରୈରିବ ଶର୍ବରୀ ॥ 6-75-27 (42003)
ତଥା ଭୀଷ୍ମକୃପଦ୍ରୋଣଶଲ୍ଯଦୁର୍ଯୋଧନାଦିଭିଃ ।
ତବାପି ଚ ବଭୌ ସେନା ଗ୍ରହୈର୍ଦ୍ଯୌରିବ ସଂବୃତାଃ ॥ 6-75-28 (42004)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ଦ୍ରୋଣଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପରାକ୍ରମୀ ।
ଅଭ୍ଯଯାଞ୍ଜବନୈରଶ୍ବୈର୍ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-75-29 (42005)
ଦ୍ରୋଣାସ୍ତୁ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀମଂ ନବଭିରାଯସୈଃ ।
ବିବ୍ଯାଧ ସମରଶ୍ଲାଘୀ ମର୍ମାଣ୍ଯୁଦ୍ଦିଷ୍ଯ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-75-30 (42006)
ଦୃଢାହତସ୍ତୋ ଭୀମୋ ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ସାରଥିଂ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଯମସ୍ଯ ସଦନଂ ପ୍ରତି ॥ 6-75-31 (42007)
ସ ସଂଗୃହ୍ଯ ସ୍କବଯଂ ବାହାନ୍ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ବ୍ଯଧମତ୍ପାଣ୍ଡବୀଂ ସେନାଂ ତୂଲରାଶିମିବାନଲଃ ॥ 6-75-32 (42008)
ତେ ବଦ୍ଯମାନା ଦ୍ରୋଣେନ ଭୀଷ୍ମେଣ ଚ ନରୋତ୍ତମାଃ ।
ସୃଞ୍ଜଯାଃ ତାବକଂ ସୈନ୍ଯଂ ଭୀମାର୍ଜୁନପରିକ୍ଷତମ୍ ॥ 6-75-33 (42009)
ତଥୈବ ତାବକଂ ସୈନ୍ଯଂ ଭୀମାର୍ଜୁନପରିକ୍ଷତମ୍।
ମୁହ୍ଯତେ ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ସମଦେବ ବରାଙ୍ଗନା॥ 6-75-34 (42010)
ଅଭିଦ୍ଯେତାଂ ତତୋ ବ୍ଯୂହୌ ତସ୍ମିନ୍ବୀରବରକ୍ଷଯେ।
ଆସୀଦ୍ବ୍ଯତିକରୋ ଘୋରସ୍ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-75-35 (42011)
ତଦଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ତାବକାନାଂ ପରୈଃ ସହ ।
ଏକାଯନଗତାଃ ସର୍ବେ ଯଦଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ ॥ 6-75-36 (42012)
ପ୍ରତିସଂବାର୍ଯ ଚାସ୍ତ୍ରାଣି ତେଽନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ ।
ଯୁଯୁଧୁଃ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚୈବ କୌରବାଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ ॥ ॥ 6-75-37 (42013)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଷଷ୍ଠଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ପଞ୍ଚସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 076
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.76. ଅଧ୍ଯାଯଃ 076
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ସ୍ବସେନାକ୍ଷଯଶ୍ରବଣେନ ଶୋଚନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-76-0 (42014)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-76-0x (4151)
ଏବଂ ବହୁଗୁଣଂ ସୈନ୍ଯମେବଂ ବହୁବିଧଂ ପରମ୍।
ବ୍ଯୂଢମେବଂ ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରମମୋଘଂ ଚୈବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-76-1 (42015)
ଜୁଷ୍ଟମସ୍ମାକମତ୍ଯନ୍ତମଭିକାମଂ ଚ ନଃ ସଦା ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟଂ ବ୍ଯସନୋପେତଂ ପୁରସ୍ତାଦ୍ଦୃଷ୍ଟବିକ୍ରମମ୍ ॥ 6-76-2 (42016)
ନାତିବୃଦ୍ଧମବାଲଂ ଚ ନ କୃଶଂ ନ ଚ ପୀବରମ୍ ।
ଲଘୁବୃତ୍ତାଯତପ୍ରାଯଂ ସାଗରାକାରମବ୍ଯଯମ୍ ॥ 6-76-3 (42017)
ଆତ୍ତସନ୍ନାହଶସ୍ତ୍ରଂ ଚ ବହୁଶସ୍ତ୍ରପରିଗ୍ରହମ୍ ।
ଅସିଯୁଦ୍ଧେ ନିଯୁଦ୍ଧେ ଚ ଗଦାଯୁଦ୍ଧେ ଚ କୋବିଦମ୍ ॥ 6-76-4 (42018)
ପ୍ରାସର୍ଷ୍ଟିତୋମରେଷ୍ବାଜୌ ପରିଘେଷ୍ବାଯସେଷୁ ଚ ।
ଭିଣ୍ଡିପାଲେଷୁ ଶକ୍ତୀଷୁ ମୁସଲେଷୁ ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-76-5 (42019)
କମ୍ପନେଷୁ ଚ ଚାପେଷୁ କଣପେଷୁ ଚ ସର୍ବଶଃ ।
କ୍ଷେଣଣୀଯେଷୁ ଚିତ୍ରେଷୁ ମୁଷ୍ଟଯୁଦ୍ଧେଷୁ ଚ କ୍ଷମମ୍ ॥ 6-76-6 (42020)
ଅପରୋକ୍ଷଂ ଚ ବିଦ୍ଯାସୁ ବ୍ଯାଯାମେ ଚ କୃତଶ୍ରମମ୍ ।
ଶସ୍ତ୍ରଗ୍ରହଣବିଦ୍ଯାସୁ ସର୍ବାସୁ ପରିନିଷ୍ଠିତମ୍ ॥ 6-76-7 (42021)
ଆରୋହେ ପର୍ଯବସ୍କନ୍ଦେ ସରଣେ ସାନ୍ତରପ୍ଲୁତେ ।
ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରହରଣେ ଯାନେ ବ୍ଯପଯାନେ ଚ କୋବିଦମ୍ ॥ 6-76-8 (42022)
ନାଗାଶ୍ବରଥଯାନେଷୁ ବହୁଶଃ ସୁପରୀକ୍ଷିତମ୍ ।
ପରୀକ୍ଷ୍ଯ ଚ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ବେତନେନୋପପାଦିତମ୍ ॥ 6-76-9 (42023)
ନ ଗୋଷ୍ଠ୍ଯା ନୋପକାରେଣ ନ ଚ ବନ୍ଧୁନିମିତ୍ତତଃ ।
ନ ସୌହୃଦବଲୈର୍ବାପି ନାକୁଲୀନପରିଗ୍ରହୈଃ ॥ 6-76-10 (42024)
ସମୃଦ୍ଧଜନମାର୍ଯଂ ଚ ତୁଷ୍ଟସଂବନ୍ଧିବାନ୍ଧବମ୍ ।
କୃତୋପକାରଭୂଯିଷ୍ଠଂ ଯଶସ୍ବି ଚ ମନସ୍ବି ଚ ॥ 6-76-11 (42025)
ସ୍ବଜନୈସ୍ତୁ ନରୈର୍ମୁଖ୍ଯୈର୍ବହୁଶୋ ଦୃଷ୍ଟକର୍ମଭିଃ ।
ଲୋକପାଲୋପମୈସ୍ତାତ ପାଲିତଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍ ॥ 6-76-12 (42026)
ବହୁଭିଃ କ୍ଷତ୍ରିଯୈର୍ଗୁପ୍ତଂ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଲୋକସଂମତୈଃ ।
ଅସ୍ମାନଭିଗତୈଃ କାମାତ୍ସବଲୈଃ ସପଦାନୁଗୈଃ ॥ 6-76-13 (42027)
ମହୋଦଧିମିବାପୂର୍ଣମାପଗାଭିଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ଅପକ୍ଷପକ୍ଷିସଂକାଶୈ ରଥୈର୍ନାଗୈଶ୍ଚ ସଂବୃତମ୍ ॥ 6-76-14 (42028)
ନାନାଯୋଧଜଲଂ ଭୀମଂ ବାହନୋର୍ମିତରଙ୍ଗିଣମ୍।
କ୍ଷେପଣ୍ଯସିଗଦାଶକ୍ତିଶରପ୍ରାସସାମାକୁଲମ୍ ॥ 6-76-15 (42029)
ଧ୍ବଜଭୂଷଣସଂବାଧଂ ରତ୍ନପଟ୍ଟସୁସଂଚିତମ୍ ।
ପରିଧାବଦ୍ଭିରଶ୍ବୈଶ୍ଚ ବାଯୁବେଗବିକମ୍ପିତମ୍ ॥ 6-76-16 (42030)
ଅପାରମିବ ଗର୍ଜନ୍ତଂ ସାଗରପ୍ରତିମଂ ମହତ୍।
ଦ୍ରୋଣଭୀଷ୍ମାସିସଂଗପ୍ତଂ ଗୁପ୍ତଂ ଚ କୃତବର୍ମଣା ॥ 6-76-17 (42031)
କୃପଦୁଃଶାସନାଭ୍ଯାଂ ଚ ଜଯଦ୍ରଥମୁଖୈସ୍ତଥା ।
ଭଗଦତ୍ତବିକର୍ଣାଭ୍ଯାଂ ଦ୍ରୌଣିସୌବଲବାହ୍ଲିକୈଃ ॥ 6-76-18 (42032)
ଗୁପ୍ତଂ ପ୍ରବୀରୈର୍ଲୌକୈଶ୍ଚ ସାରବଦ୍ଭିର୍ମହାତ୍ମଭିଃ ।
ଯଦହନ୍ଯତ ସୈନ୍ଯଂ ମେ ଦିଷ୍ଟମତ୍ର ପରାଯଣମ୍ ॥ 6-76-19 (42033)
ନୈତାଦୃଶଂ ସମୁଦ୍ଯୋଗଂ ଦୃଷ୍ଟବନ୍ତୋ ହି ମାନୁଷାଃ ।
ଋଷଯୋ ବା ମହାଭାଗାଃ ପୁରାଣା ଭୁବି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-76-20 (42034)
ଈଦୃଶୋଽପି ବଲୌଘସ୍ତୁ ସଂଯୁକ୍ତଃ ଶସ୍ତ୍ରସଂପଦା ।
ବଧ୍ଯତେ ଯତ୍ର ସଂଗ୍ରାମେ କିମନ୍ଯଦ୍ଭାଗଧେଯତଃ ॥ 6-76-21 (42035)
ବିପରୀତମିଦଂ ସର୍ବଂ ପ୍ରତିଭାତି ହି ସଞ୍ଜଯ ।
ଯତ୍ରେଦୃଶଂ ବଲଂ ଘୋରଂ ନାବଧୀଦ୍ଯୁଧି ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-76-22 (42036)
ପାଣ୍ଡବାର୍ଥାଯ ନିଯତଂ ଦେବାସ୍ତତ୍ର ସମାଗତାଃ ।
ଯୁଧ୍ଯନ୍ତେ ମାମକଂ ସୈନ୍ଯଂ ଯଥାଽବଧ୍ଯତ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-76-23 (42037)
ଉକ୍ତୋଽପି ବିଦୁରେଣାହଂ ହିତଂ ପଥ୍ଯଂ ଚ ନିତ୍ଯଶଃ ।
ନ ଚ ଜଗ୍ରାହ ତନ୍ମନ୍ଦଃ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମମ ॥ 6-76-24 (42038)
ତଥ୍ଯାଂ ମନ୍ଯେ ମତିଂ ତସ୍ଯ ସର୍ବଜ୍ଞସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଆସୀତ୍ତଥାଽଽଗତଂ ତାତ ଯେନ ଦୃଷ୍ଟମିଦଂ ପୁରା ॥ 6-76-25 (42039)
ଅଥବା ଭାବ୍ଯମେବଂ ହି ସଂଜଯୈତେନ ସର୍ବଥା ।
ପୁରା ଧାତ୍ରା ଯଥା ଦିଷ୍ଟଂ ତତ୍ତଥା ନ ତଦନ୍ଯଥା ॥ ॥ 6-76-26 (42040)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଷଷ୍ଠଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଷଟ୍ସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-76-2 ନଃ ଅସ୍ମାନ୍ ଅଭିକାମଂ ଆକାଙ୍କ୍ଷମାଣମ୍। ପ୍ରହ୍ବନିମିପାଠେ ପ୍ରଣତମ୍ ॥ 6-76-3 ଲଘୁବୃତ୍ତଂ ଶୀଘ୍ରକାରି। ଆଯତପ୍ରାଯଂ ପ୍ରାଂଶୁବହୁଲମ୍ ॥ 6-76-8 ଆରୋହେ ହସ୍ତ୍ଯାଦୀନାମ୍। ପର୍ଯବସ୍କନ୍ଦେ ହସ୍ତ୍ଯାଦିଭ୍ଯୋଽବତରଣେ ॥ 6-76-11 ମନସ୍ବି ସାହଂକାରମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 077
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.77. ଅଧ୍ଯାଯଃ 077
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀମଦ୍ରୋଣପରାକ୍ରମବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-77-0 (42041)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-77-0x (4152)
ଆତ୍ମଦୋଷାତ୍ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ବ୍ଯସନମୀଦୃଶମ୍ ।
ନ ହି ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତାନି ପଶ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-77-1 (42042)
ଯାନି ତ୍ବଂ ପଶ୍ଯସେ ରାଜନ୍ଧର୍ମସଂକରକାରଣାତ୍।
ତବ ଦୋଷାତ୍ପୁରା ବୃତ୍ତଂ ଦ୍ଯୂତମେତଦ୍ବିଶାଂପତେ ॥ 6-77-2 (42043)
ତବ ଦୋଷେଣ ଯୁଦ୍ଦଂ ଚ ପ୍ରବୃତ୍ତଂ ସହ ପାଣ୍ଡବୈଃ ।
ତ୍ବମେବାଦ୍ଯ ଫଲଂ ଭୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ କୃତ୍ବା କିଲ୍ବିଷମାତ୍ମନା ॥ 6-77-3 (42044)
ଆତ୍ମନା ହି କୃତଂ କର୍ମ ଆତ୍ମନୈବୋପଭୁଜ୍ଯତେ।
ଇହ ବା ପ୍ରେତ୍ଯ ବା ରାଜଂସ୍ତ୍ବଯା ପ୍ରାପ୍ତଂ ଯଥାତଥମ୍ ॥ 6-77-4 (42045)
ତସ୍ମାଦ୍ରାଜନ୍ସ୍ଥିରୋ ଭୂତ୍ବା ପ୍ରାପ୍ଯେଦଂ ବ୍ଯସନଂ ମହତ୍।
ଶୃଣୁ ଯୁଦ୍ଧଂ ଯଥା ବୃତ୍ତଂ ଶଂସତୋ ମେ ନରାଧିପ ॥ 6-77-5 (42046)
ଭୀମସେନଃ ସୁନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ଭିତ୍ତ୍ବା ମହାଚମୂମ୍ ।
ଆସସାଦ ତତୋ ବୀରଃ ସର୍ବାନ୍ଦୁର୍ଯୋଧନାନୁଜାନ୍ ॥ 6-77-6 (42047)
ଦୁଃଶାସନଂ ଦୁର୍ବିଷହଂ ଦୁଃସହଂ ଦୁର୍ମଦଂ ଜଯମ୍।
ଜଯତ୍ସେନଂ ବିକର୍ଣଂ ଚ ଚିତ୍ରସେନଂ ସୁଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-77-7 (42048)
ଚାରୁଚିତ୍ରଂ ସୁବର୍ମାଣଂ ଦୁଷ୍କର୍ଣଂ କର୍ଣମେବ ଚ ।
ଏତାଂଶ୍ଚାନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ସୁବହୂନ୍ସମୀପସ୍ଥାନ୍ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-77-8 (42049)
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମୋ ମହାରଥଃ ।
ଭୀଷ୍ମେଣ ସମରେ ଗୁପ୍ତାଂ ପ୍ରବିବେଶ ମହାଚମୂମ୍ ॥ 6-77-9 (42050)
ଅଥାଲୋକ୍ଯ ପ୍ରବିଷ୍ଟଂ ତମୂଚୁସ୍ତେ ସର୍ବ ଏବ ତୁ ।
ଜୀବଗ୍ରାହଂ ନିଗୃହ୍ଣୀମୋ ବଯମେନଂ ନରାଧିପାଃ ॥ 6-77-10 (42051)
ସ ତୈଃ ପରିବୃତଃ ପାର୍ଥୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ କୃତନିଶ୍ଚଯୈଃ ।
ପ୍ରଜାସଂହରଣେ ସୂର୍ଯଃ କ୍ରୂରୈରିବ ମହାଗ୍ରହୈଃ ॥ 6-77-11 (42052)
ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ମଧ୍ଯଂ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ନ ଭୀଃ ପାଣ୍ଡବମାବିଶତ୍।
ଯଥା ଦେବାସୁରେ ଯୁଦ୍ଧେ ମହେନ୍ଦ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଦାନବାନ୍ । 6-77-12 (42053)
ତତଃ ଶତସହସ୍ରାଣି ରଥିନାଂ ସର୍ବଶଃ ପ୍ରଭୋ ।
ଉଦ୍ଯତାନି ଶରୈସ୍ତୀବ୍ରୈସ୍ତମେକଂ ପରିବବ୍ରିରେ ॥ 6-77-13 (42054)
ସ ତେଷାଂ ପ୍ରବରାନ୍ଯୋଧାନ୍ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥସାଦିନଃ ।
ଜଘାନ ସମରେ ଶୂରୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 6-77-14 (42055)
ତେଷାଂ ବ୍ଯବସିତଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଭୀମସେନୋ ଜିଘୃକ୍ଷତାମ୍।
ସମସ୍ତାନାଂ ବଧେ ରାଜନ୍ମତିଂ ଚକ୍ରେ ମହାମନାଃ ॥ 6-77-15 (42056)
ତତୋ ରଥଂ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଗଦାମାଦାଯ ପାଣ୍ଡବଃ ।
ଉବାଚ ସାରଥିଂ ଭୀମଂ ସ୍ଥୀଯତାମିତି ଭାରତ ॥ 6-77-16 (42057)
ଯାବଦେତାନ୍ହନିଷ୍ଯାମି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ସହାନୁଗାନ୍ ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଭୀମସେନସ୍ତୁ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ମହତୀଂ ଚମୂମ୍ ।
ଜଘାନ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ତଦ୍ବଲୌଘମହାର୍ଣବମ୍ ॥ 6-77-17 (42058)
ଗଦଯା ଭିମସେନେନ ତାଡିତା ବାରଣୋତ୍ତମାଃ ।
ଭିନ୍ନକୁମ୍ଭା ମହାକାଯା ଭିନ୍ନପୃଷ୍ଠାସ୍ତଥୈବଚ ॥ 6-77-18 (42059)
ଭିନ୍ନଗାତ୍ରାଃ ସହାରୋହୈଃ ଶେରତେ ପର୍ବତା ଇବ।
ରଥାଶ୍ଚ ଭଗ୍ନାସ୍ତିଲଶଃ ସଯୋଧାଃ ଶତଶୋ ରଣେ ॥ 6-77-19 (42060)
ଅଶ୍ବାଶ୍ଚ ସାଦିନଶ୍ଚୈବ ପାଦାତୈଃ ସହ ଭାରତ ।
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ଭୀମସେନସ୍ଯ ବିକ୍ରମମ୍ ॥ 6-77-20 (42061)
ଯଦେକଃ ସମରେ ରାଜନ୍ବହୁଭିଃ ସମଯୋଧଯତ୍ ।
ଅନ୍ତକାଲେ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବା ଦଣ୍ଡପାଣିରିବାନ୍ତକଃ ॥ 6-77-21 (42062)
ଭୀମସେନେ ପ୍ରବିଷ୍ଟେ ତୁ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽପି ପାର୍ଷତଃ ।
ଦ୍ରୋଣମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ତରସା ଯଯୌ ଯତ୍ର ବୃକୋଦରଃ ॥ 6-77-22 (42063)
ବିଦାର୍ଯ ମହତୀଂ ସେନାଂ ତାବକାନାଂ ନରର୍ଷଭଃ ।
ଆସସାଦ ରଥଂ ଶୂନ୍ଯଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-77-23 (42064)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଶୋକଂ ସମରେ ଭୀମସେନସ୍ଯ ସାରଥିମ୍ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାରାଜ ଦୁର୍ମନା ଗତଚେତନଃ ॥ 6-77-24 (42065)
ଅପୃଚ୍ଛଦ୍ବାଷ୍ପସଂରୁଦ୍ଧୋ ନିଃଶ୍ବସନ୍ବାଚମୀରଯନ୍ ।
ମମ ପ୍ରାଣୈଃ ପ୍ରିଯତମଃ କ୍ବ ଭୀମ ଇତି ଦୁଃଖିତଃ ॥ 6-77-25 (42066)
ବିଶୋକସ୍ତମୁବାଚେଦଂ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ।
ସଂସ୍ଥାପ୍ଯ ମାମିହ ବଲୀ ପାଣ୍ଡବେଯଃ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-77-26 (42067)
ପ୍ରବିଷ୍ଟୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାମେତଦ୍ବଲମହାର୍ଣବମ୍ ।
ମାମୁକ୍ତ୍ବା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଃ ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତମିଦଂ ବଚଃ ॥ 6-77-27 (42068)
ପ୍ରତିପାଲଯ ମାଂ ସୂତ ନିଯମ୍ଯାଶ୍ବାନ୍ମୁହୂର୍ତକମ୍।
ଯାବଦେବାନ୍ନିହନ୍ମ୍ଯଦ୍ଯ ଯ ଇମେ ମଦ୍ବଧୋଦ୍ଯତାଃ ।
ଅଭ୍ଯଧାବଦ୍ଗଦାପାଣିସ୍ତଦ୍ବଲଂ ସ ମହାବଲଃ ॥ 6-77-28 (42069)
ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରଧାବନ୍ତଂ ଗଦାହସ୍ତଂ ମହାବଲମ୍ ।
ସର୍ବେଷାମେବ ସୈନ୍ଯାନାଂ ସଂହର୍ଷଃ ସମଜାଯତ ॥ 6-77-29 (42070)
ତସ୍ମିନ୍ସୁତୁମୁଲେ ଯୁଦ୍ଧେ ବର୍ତମାନେ ଭଯାନକେ ।
ଭିତ୍ତ୍ବା ରାଜନ୍ମହାବ୍ଯୂହଂ ପ୍ରବିବେଶ ସଖା ତବ ॥ 6-77-30 (42071)
ବିଶୋକସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽଥ ପାର୍ଷତଃ ।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତତଃ ସୂତଂ ରଣମଧ୍ଯେ ମହାବଲଃ ॥ 6-77-31 (42072)
ନ ହି ମେ ଜୀବିତେନାପି ବିଦ୍ଯତେଽଦ୍ଯ ପ୍ରଯୋଜନମ୍ ।
ଭୀମସେନଂ ରଣେ ହିତ୍ବା ସ୍ନେହମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୈଃ ॥ 6-77-32 (42073)
ଯଦି ଯାମି ବିନା ଭୀମଂ କିଂ ମାଂ କ୍ଷତ୍ରଂ ବଦିଷ୍ଯତି।
ଏକାଯନଗତେ ଭୀମେ ମଯି ଚାବସ୍ଥିତେ ଯୁଧି ॥ 6-77-33 (42074)
ତସ୍ଯ ନ ସ୍ବସ୍ତି କୁର୍ବନ୍ତି ଦେବାଃ ଶକ୍ରପୁରୋଗମାଃ ।
ଯଃ ସହାଯାନ୍ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ସ୍ବସ୍ତିମାନାବ୍ରଜେଦ୍ଗୃହମ୍ ॥ 6-77-34 (42075)
`ରୌରବେ ନରକେ ମଞ୍ଜେଦପ୍ଲବେ ଦୁସ୍ତରେ ନୃଭିଃ ।'
ମମ ଭୀମଃ ସଖା ଚୈବ ସଂବନ୍ଧୀ ଚ ମହାବଲଃ ।
ଭକ୍ତୋଽସ୍ମାନ୍ଭକ୍ତିମାଂଶ୍ଚାହଂ ତମପ୍ଯରିନିଷୂଦନମ୍ ॥ 6-77-35 (42076)
ସୋଽହଂ ତତ୍ର ଗମିଷ୍ଯାମି ଯତ୍ର ଯାତୋ ବୃକୋଦରଃ ।
ନିଘ୍ନନ୍ତଂ ମାଂ ରିପୂନ୍ପଶ୍ଯ ଦାନବାନିବ ବାସବମ୍ ॥ 6-77-36 (42077)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ବୀରୋ ଯଯୌ ମଧ୍ଯେନ ବାହିନୀମ୍ ।
ଭୀମସେନସ୍ଯ ମାର୍ଗେଷୁ ଗଦାପ୍ରମଥିତୈର୍ଗଜୈଃ ॥ 6-77-37 (42078)
ସ ଦଦର୍ଶ ତଦା ଭୀମଂ ଦହନ୍ତଂ ରିପୁବାହିନୀମ୍।
ବାତୋ ବୃକ୍ଷାନିବ ବଲାତ୍ପ୍ରଭଞ୍ଜନ୍ତଂ ରଣେ ରିପୂନ୍ ॥ 6-77-38 (42079)
ତେ ବଧ୍ଯମାନାଃ ସମରେ ରଥିନଃ ସାଦିନସ୍ତଥା ।
ପାଦାତା ଦନ୍ତିନଶ୍ଚୈବ ଚକ୍ରୁରାତ୍ସ୍ବରଂ ମହତ୍ ॥ 6-77-39 (42080)
ହାହାକାରଶ୍ଚ ସଂଜଜ୍ଞେ ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ମାରିଷ ।
ବଧ୍ଯତୋ ଭୀମସେନେନ କୃତିନା ଚିତ୍ରଯୋଧିନା ॥ 6-77-40 (42081)
ତତଃ କୃତାସ୍ତ୍ରାସ୍ତେ ସର୍ବେ ପରିବାର୍ଯ ବୃକୋଦରମ୍ ।
ଅଭୀତାଃ ସମବର୍ତନ୍ତ ଶସ୍ତ୍ରବୃଷ୍ଟ୍ଯା ପରଂତପ ॥ 6-77-41 (42082)
ଅଭିଦ୍ରୁତଂ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠଂ
ସମନ୍ତତଃ ପାଣ୍ଡବଂ ଲୋକବୀରଃ।
ସୈନ୍ଯେନ ଘୋରେଣ ସୁସଂହିତେନ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବଲୀ ପାର୍ଷତୋ ଭୀମସେନମ୍ ॥ 6-77-42 (42083)
ଅଥୋପଗଚ୍ଛଚ୍ଛରବିକ୍ଷତାଙ୍ଗଂ
ପଦାତିନଂ କ୍ରୋଧବିଷଂ ବମନ୍ତମ୍।
ଆଶ୍ବାସଯନ୍ପାର୍ଷତୋ ଭୀମସେନଂ
ଗଦାହସ୍ତଂ କାଲମିବାନ୍ତକାଲେ ॥ 6-77-43 (42084)
ବିଶଲ୍ଯମେନଂ ଚ ଚକାର ତୂର୍ଣ-
ମାରୋପଯଚ୍ଚାତ୍ମରଥେ ମହାତ୍ମା।
ଭୃଶଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ଚ ଭୀମସେନ-
ମାଶ୍ବାସଯାମାସ ସ ଶତ୍ରୁମଧ୍ଯେ ॥ 6-77-44 (42085)
ତଥା ତସ୍ମିନ୍ବର୍ତମାନେଽତିବେଗଂ
ଭ୍ରାତୄନଥୋପେତ୍ଯ ତବାପି ପୁତ୍ରଃ ।
ତସ୍ମିନ୍ବିମର୍ଦେ ତବ ସଂପ୍ରବୃତ୍ତେ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରଣେ ବାକ୍ଯମିଦଂ ବଭାଷେ ॥ 6-77-45 (42086)
ଅଯଂ ଦୁରାତ୍ମା ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ପୁତ୍ରଃ
ସମାଗତୋ ଭୀମସେନେନ ସାର୍ଧମ୍ ॥ 6-77-46 (42087)
ତଂ ଯାମ ସର୍ବେ ମହତା ବଲେନ
ମା ବୋ ରିପୁଃ ପ୍ରାର୍ଥଯତାମନୀକମ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବାକ୍ଯଂ ତମମୃଷ୍ଯମାଣା
ଜ୍ଯେଷ୍ଠଜ୍ଞଯା ନୋଦିତା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ॥ 6-77-47 (42088)
ବଧାଯ ନିଷ୍ପେତୁରୁଦାଯୁଧାସ୍ତେ
ଯୁଗକ୍ଷଯେ କେତବୋ ଯଦ୍ବଦୁଗ୍ରାଃ।
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଚାସ୍ତ୍ରାଣି ଧନୂଂଷି ବୀରା
ଜ୍ଯାଂ ନେମିଘୋଷୈଃ ପ୍ରବିକମ୍ପଯନ୍ତଃ ॥ 6-77-48 (42089)
ଶରୈରବର୍ଷନ୍ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ପୁତ୍ରଂ
ଯଥାମ୍ବୁଦା ଭୂଧରଂ ବାରିଜାଲୈଃ ।
ନିହତ୍ଯ ତାଂଶ୍ଚାପି ଶରୈଃ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣୈ-
ର୍ନ ବିବ୍ଯଥେ ସମରେ ଚିତ୍ରଯୋଧୀ ॥ 6-77-49 (42090)
ସମଭ୍ଯୁଦୀର୍ଣାଂଶ୍ଚ ତବାତ୍ମଜାଂସ୍ତଥା
ନିଶାମ୍ଯ ବୀରାନଭିତଃ ସ୍ଥିତାନ୍ରଣେ ।
ଜିଘାଂସୁରୁଗ୍ରୋ ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜୋ ଯୁବା।
ପ୍ରମୋହନାସ୍ତ୍ରଂ ଯୁଯୁଜେ ମହାରଥଃ ।
କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୃଶଂ ତବ ପୁତ୍ରେଷୁ ରାଜ-
ନ୍ଦୈତ୍ଯେଷୁ ଯଦ୍ବତ୍ସମରେ ମହେନ୍ଦ୍ରଃ ॥ 6-77-50 (42091)
`ସ ବୈ ତତୋଽସ୍ତ୍ରଂ ସୁମହାପ୍ରଭାବଂ'
ପ୍ରମୋହନଂ ଦ୍ରୋଣଦତ୍ତଂ ମହାତ୍ମା।
ପ୍ରଯୋଜଯାମାସ ଉଦାରକର୍ମା
ତସ୍ମିନ୍ରଣେ ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ରାଜନ୍॥' 6-77-51 (42092)
ତତୋ ବ୍ଯମୁହ୍ଯନ୍ତ ରଣେ ନୃବୀରାଃ
ପ୍ରମୋହନାସ୍ତ୍ରାହତବୁଦ୍ଧିସତ୍ବାଃ
ପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁଃ କୁରବଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେ
ସବାଜିନାଗାଃ ସରଥାଃ ସମନ୍ତାତ୍।
ପରୀତକାଲାନିବ ନଷ୍ଟସଂଜ୍ଞା-
ନ୍ମୋହୋପେତାଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରାନ୍ନିଶମ୍ଯ ॥ 6-77-52 (42093)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ଭୀମଃ ପ୍ରହରତାଂ ବରଃ।
ବିଶ୍ରମ୍ଯ ଚ ତଦା ରାଜନ୍ପୀତ୍ବାଽମୃତରସଂ ଜଲମ୍ ॥ 6-77-53 (42094)
ପୁନଃ ସନ୍ନହ୍ଯ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଯୋଧଯାମାସ ସଂଯୁଗେ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯମ୍ନେନ ସହିତଃ କାଲଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-77-54 (42095)
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ରାଜନ୍ଦ୍ରୋଣଃ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରଃ।
ଦ୍ରୁପଦଂ ତ୍ରିଭିରାସାଦ୍ଯ ଶରୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ଦାରୁଣୈଃ ॥ 6-77-55 (42096)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ରଣେ ଦ୍ରୋଣେନ ପାର୍ଥିବଃ ।
ଅପାଯାଦ୍ଦ୍ରୁପଦୋ ରାଜନ୍ପୂର୍ବବୈରମନୁସ୍ମରନ୍ । 6-77-56 (42097)
ଜିତ୍ବା ତୁ ଦ୍ରୁପଦଂ ଦ୍ରୋଣଃ ଶଙ୍ଖଂ ଦଧ୍ମୌ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ତସ୍ଯ ଶଙ୍ଖସ୍ବନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିତ୍ରେସୁଃ ସର୍ବସୋମକାଃ ॥ 6-77-57 (42098)
ଅଥ ଶୁଶ୍ରାବ ତେଜସ୍ବୀ ଦ୍ରୋଣଃ ଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରଃ।
ପ୍ରମୋହନାସ୍ତ୍ରେଣ ରଣେ ମୋହିତାନାତ୍ମଜାଂସ୍ତବ ॥ 6-77-58 (42099)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣୋ ମହାରାଜ ତ୍ବରିତୋଽଭ୍ଯାଯଯୌ ରଣାତ୍।
ତତ୍ରାପଶ୍ଯନ୍ମହେଷ୍ବାସୋ ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-77-59 (42100)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ଚ ଭୀମଂ ଚ ବିଚରନ୍ତୌ ମହାରଣେ ।
ମୋହାବିଷ୍ଟାଂଶ୍ଚ ତେ ପୁତ୍ରାନପଶ୍ଯତ୍ସ ମହାରଥଃ ॥ 6-77-60 (42101)
ତତଃ ପ୍ରଜ୍ଞାଂସ୍ତ୍ରମଦାଯ ମୋହନାସ୍ତ୍ରଂ ବ୍ଯନାଶଯତ୍ ।
ତତଃ ପ୍ରତ୍ଯାଗତପ୍ରାଣାସ୍ତବ ପୁତ୍ରା ମହାରଥାଃ ॥ 6-77-61 (42102)
ପୁନର୍ଯୁଦ୍ଧାଯ ସମରେ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାତା ଜିଗୀଷବଃ ।
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ପ୍ରାହ ସମାହୂଯ ସ୍ବସୈନିକାନ୍ ॥ 6-77-62 (42103)
ଗଚ୍ଛନ୍ତୁ ପଦବୀଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ଭୀମପାର୍ଷତଯୋର୍ଯୁଧି।
ସୌଭଦ୍ରପ୍ରମୁଖା ବୀରା ରଥା ଦ୍ବାଦଶ ଦଂଶିତାଃ ॥ 6-77-63 (42104)
ପ୍ରବୃତ୍ତିମଧିଗଚ୍ଛନ୍ତୁ ନ ହି ଶୁଦ୍ଧ୍ଯତି ମେ ମନଃ ।
ପ୍ରବୃତ୍ତିର୍ଭିମସେନସ୍ଯ ପାର୍ଷତସ୍ଯ ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-77-64 (42105)
ବିଜ୍ଞେଯା ସମରେ ଶୀଘ୍ରଂ ପ୍ରବିଶଧ୍ବଂ ରଥାର୍ଣବମ୍ ।
ଗଚ୍ଛନ୍ତୁ ପରଯା ଶକ୍ତ୍ଯା ଭବନ୍ତ ଇତି ମେ ମତିଃ ॥ 6-77-65 (42106)
ତ ଏବଂ ସମନୁଜ୍ଞାତାଃ ଶୂରା ବିକ୍ରାନ୍ତଯୋଧିନଃ ।
ବାଢମିତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ସର୍ବେ ପୁରୁଷମାନିନଃ ।
ମଧ୍ଯଂଦିନଗତେ ସୂର୍ଯେ ପ୍ରଯଯୁଃ ସର୍ବ ଏବ ହି ॥ 6-77-66 (42107)
କେକଯା ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ମହତ୍ଯା ସେନଯା ବୃତାଃ ॥ 6-77-67 (42108)
ତେ କୃତ୍ବା ସମରେ ବ୍ଯୂହଂ ସୂଚୀମୁଖମରିନ୍ଦମମ୍ ।
ବିଭିଦୁର୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ତଦ୍ରଥାନୀକମାହବେ ॥ 6-77-68 (42109)
ତାନ୍ପ୍ରଯାତାନ୍ମହେଷ୍ବାସାନଭିମନ୍ଯୁପୁରୋଗମାନ୍।
ଭୀମସେନଭଯାବିଷ୍ଟା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନବିମୋହିତା ॥ 6-77-69 (42110)
ନ ସଂବାରଯିତୁଂ ଶକ୍ତା ତବ ସେନା ଜନାଧିପ ।
ମଦମୂର୍ଚ୍ଛନ୍ବିତାତ୍ମା ବୈ ପ୍ରମଦେବାଧ୍ବନି ସ୍ଥିତା ॥ 6-77-70 (42111)
ତେଽଭିଜାତା ମହେଷ୍ବାସାଃ ସୁବର୍ଣବିକୃତଧ୍ବଜାଃ ।
ପରୀପ୍ସନ୍ତୋଽଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ରବୃକୋଦରୌ ॥ 6-77-71 (42112)
ତୌ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହେଷ୍ବାସାବଭିମନ୍ଯୁପୁରୋଗମାନ୍ ।
ବଭୂବତୁର୍ମୁଦାଯୁକ୍ତୌ ନିଘ୍ନନ୍ତୌ ତବ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-77-72 (42113)
`ଦ୍ରୋଣମିଷ୍ବସ୍ତ୍ରକୁଶଲଂ ସର୍ବବିଦ୍ଯାସୁ ପାରଗମ୍।'
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ସହସାଯାନ୍ତଂ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୋ ଗୁରୁମାତ୍ମନଃ ।
ନାଶଂସତ ବଧଂ ବୀରଃ ପୁତ୍ରାଣାଂ ତବ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-77-73 (42114)
ତତୋ ରଥଂ ସମାରୋପ୍ଯ କୈକେଯସ୍ଯ ବୃକୋଦରମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ୍ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦ୍ରୋଣମିଷ୍ବସ୍ତ୍ରପାରଗମ୍ ॥ 6-77-74 (42115)
ତସ୍ଯାଭିପତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
କ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ବାଣେନ ଧନୁଃ ଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣଃ ॥ 6-77-75 (42116)
ଅନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଶତଶୋ ବାଣାନ୍ପ୍ରେଷଯାମାସ ପାର୍ଷତେ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନହିତାର୍ଥାଯ ଭର୍ତୃପିଣ୍ଡମନୁସ୍ମରନ୍ ॥ 6-77-76 (42117)
ଅଥାନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ପାର୍ଷତଃ ପରବୀରହା ।
ଦ୍ରୋଣଂ ବିବ୍ଯାଧ ବିଂଶତ୍ଯା ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖୈଃ ଶିଲାଶିତୈଃ ॥ 6-77-77 (42118)
ତସ୍ଯ ଦ୍ରୋଣଃ ପୁନଶ୍ଚାପଂ ଚିଚ୍ଛେଦାମିତ୍ରକର୍ଶନଃକ ।
ହଯାଂଶ୍ଚ ଚତୁରସ୍ତୂର୍ଣଂ ଚତୁର୍ଭିଃ ସାଯକୋତ୍ତମୈଃ ॥ 6-77-78 (42119)
ବୈବସ୍ବତକ୍ଷଯଂ ଘୋରଂ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଭାରତ ।
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ଭଲ୍ଲେନ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଭାରତ । 6-77-79 (42120)
ହତାଶ୍ବାତ୍ସ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣମବପ୍ଲୁତ୍ଯ ମହାରଥଃ ।
ଆରୁରୋହ ମହାବାହୁରଭିମନ୍ଯୋର୍ମହାରଥମ୍ ॥ 6-77-80 (42121)
ତତଃ ସରଥନାଗାଶ୍ବା ସମକମ୍ପତ ବାହିନୀ ।
ପଶ୍ଯତୋ ଭୀମସେନସ୍ଯ ପାର୍ଷତସ୍ଯ ଚ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-77-81 (42122)
ତତ୍ପ୍ରଭଗ୍ନଂ ବଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ରୋଣେନାମିତତେଜସା ।
ନାଶକ୍ରୁବନ୍ବାରଯିତୁଂ ସମସ୍ତାସ୍ତେ ମହାରଥାଃ ॥ 6-77-82 (42123)
ବଧ୍ଯମାନଂ ତୁ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ଦ୍ରୋଣେନ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ବ୍ଯଭ୍ରମତ୍ତତ୍ରତତ୍ରୈବ କ୍ଷୋଭ୍ଯମାଣ ଇବାର୍ଣବଃ ॥ 6-77-83 (42124)
ତଥା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ଜହୃଷେ ତାବକଂ ବଲମ୍ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଚାର୍ଯଂ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ତପନ୍ତଂ ରିପୁବାହିନୀମ୍ ।
ତୁଷ୍ଟୁବୁଃ ସର୍ବତୋ ଯୋଧାଃ ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ଭାରତ ॥ ॥ 6-77-84 (42125)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଷଷ୍ଠଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ସପ୍ତସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 078
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.78. ଅଧ୍ଯାଯଃ 078
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-78-0 (42126)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-78-0x (4153)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ମହୋତ୍ପ୍ରତ୍ଯାଗତସ୍ମୃତିଃ ।
ଶରବର୍ଷୈଃ ପୁନର୍ଭୀମଂ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯଦଚ୍ଯୁତମ୍ ॥ 6-78-1 (42127)
ଏକୀଭୂତାସ୍ତତଶ୍ଚୈବ ତବ ପୁତ୍ରା ମହାରଥାଃ ।
ସମେତ୍ଯ ସମରେ ଭୀମଂ ଯୋଧଯାମାସୁରୁଦ୍ଯତାଃ ॥ 6-78-2 (42128)
ଭୀମସେନୋଽପି ସମରେ ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ସ୍ବରଥଂ ପୁନଃ ।
ସମାରୁହ୍ଯ ମହାବାହୁର୍ଯଯୌ ଯେନ ତବାତ୍ମଜଃ ॥ 6-78-3 (42129)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଚ ମହାବେଗଂ ପରାସୁକରଣଂ ଦୃଢମ୍ ।
ସଜ୍ଯଂ ଶରାସନଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଶରୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ତେ ସୁତମ୍ ॥ 6-78-4 (42130)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଭୀମସେନଂ ମହାବଲମ୍ ।
ନାରାଚେନ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ଭୃଶଂ ମର୍ମଣ୍ଯତାଡଯତ୍ ॥ 6-78-5 (42131)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସସ୍ତବ ପୁତ୍ରେଣ ଧନ୍ବିନା ।
କ୍ରୋଧସଂରକ୍ତନଯନୋ ବେଗେନାକ୍ଷିପ୍ଯ କାର୍ମୁକମ୍ ॥ 6-78-6 (42132)
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ବାହ୍ବୋରୁରସି ଚାର୍ପଯତ୍ ।
ସ ତତ୍ର ଶୁଶୁଭେ ରାଜା ଶିଖରୈର୍ଗିରିରାଡିବ ॥ 6-78-7 (42133)
ତୌ ଦଷ୍ଟ୍ବା ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୌ ବିନିଘ୍ନନ୍ତୌ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନାନୁଜାଃ ସର୍ବେ ଶୂରାଃ ସଂତ୍ଯକ୍ତଜୀବିତାଃ ॥ 6-78-8 (42134)
ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ମନ୍ତ୍ରିତଂ ପୂର୍ବଂ ନିଗ୍ରହେ ଭୀମକର୍ମଣଃ ।
ନିଶ୍ଚଯଂ ପରମଂ କୃତ୍ବା ନିଗ୍ରହୀତୁଂ ପ୍ରଚକ୍ରମୁଃ ॥ 6-78-9 (42135)
ତାନାପତତ ଏବାଜୌ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ମହାରାଜ ଗଜଃ ପ୍ରତିଗଜାନିବ ॥ 6-78-10 (42136)
ଭୃଶଂ କ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚ ତେଜସ୍ବୀ ନାରାଚେନ ସମାର୍ପଯତ୍ ।
ଚିତ୍ରସେନଂ ମହାରାଜ ତବ ପୁତ୍ରଂ ମହାଯଶାଃ ॥ 6-78-11 (42137)
ତଥେତରାଂସ୍ତବ ସୁତାଂସ୍ତାଡଯାମାସ ଭାରତ ।
ଶରୈର୍ବହୁବିଧୈଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖୈଃ ସୁତେଜନୈଃ ॥ 6-78-12 (42138)
ତତଃ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପୁତ୍ରୈସ୍ତେ ଭୀମସେନଂ ସମାବୃତମ୍ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁପ୍ରଭୃତଯସ୍ତେ ଦ୍ବଦଶ ମହାରଥାଃ ॥ 6-78-13 (42139)
ପ୍ରେଷିତା ଧର୍ମରାଜେନ ଭୀମସେନପଦାନୁଗାଃ ।
ପ୍ରତିଜଗ୍ମୁର୍ମହାରାଜ ତବ ପୁତ୍ରାନ୍ମହାବଲାନ୍ ॥ 6-78-14 (42140)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରଥସ୍ଥାଂସ୍ତାଞ୍ଶୂରାନ୍ସୂର୍ଯାଗ୍ନିସମତେଜସଃ ।
ସର୍ବାନେବ ମହେଷ୍ବାସାନ୍ଭ୍ରାଜମାନାଞ୍ଶ୍ରିଯା ବୃତାନ୍ ॥ 6-78-15 (42141)
ମହାହବେ ଦୀଷ୍ଯମାନାନ୍ସୁବର୍ଣମକୁଟୋଞ୍ଜ୍ବଲାନ୍।
ତତ୍ଯଜୁଃ ସମରେ ଭୀମଂ ତବ ପୁତ୍ରା ମହାବଲାଃ ॥ 6-78-16 (42142)
ତାନ୍ନାମୃଷ୍ଯତ କୌନ୍ତେଯୋ ଜୀବମାନା ଗତା ଇତି ।
ଅନ୍ବୀଯ ଚ ପୁନଃ ସର୍ବାଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରାନପୀଡଯତ୍ ॥ 6-78-17 (42143)
ଅଥାଭିମନ୍ଯୁଃ ସମରେ ଭୀମସେନେନ ସଂଗତଃ ।
ପାର୍ଷତେନ ଚ ତେ ସର୍ବେ କୈକଯା ଦ୍ରୌପଦୀସୁତାଃ ॥ 6-78-18 (42144)
ତାଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧାଂସ୍ତବ ସୈନ୍ଯେ ମହାରଥାଃ।
ଦୁର୍ଯୋଧନପ୍ରଭୃତଯଃ ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନାଃ।
ଭୃଶମର୍ଶ୍ବୈଃ ପ୍ରଜବିତୈଃ ପ୍ରଯଯୁର୍ଯତ୍ର ତେ ରଥାଃ ॥ 6-78-19 (42145)
ଅପରାହ୍ଣେ ମହାରାଜ ପ୍ରାବର୍ତତ ମହାରଣଃ।
ତାବକାନାଂ ଚ ବଲିନାଂ ପରେଷାଂ ଚୈବ ଭାରତ ॥ 6-78-20 (42146)
ଅଭିମନ୍ଯୁର୍ବିକର୍ଣସ୍ଯ ହଯାନ୍ହତ୍ବା ମହାହବେ।
ଅଥୈନଂ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା କ୍ଷୁଦ୍ରକାଣାଂ ସମାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-78-21 (42147)
ହତାଶ୍ବଂ ରଥମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବିକର୍ଣସ୍ତୁ ମହାରଥଃ ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ରାଜଂଶ୍ଚିତ୍ରସେନସ୍ଯ ଭାରତ ।
ଯୋଧଯାମାସ ସମରେ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-78-22 (42148)
ସ୍ଥିତାବେକରଥେ ତୌ ତୁ ଭ୍ରାତରୌ କୁଲବର୍ଧନୌ।
ଆର୍ଜିନିଃ ଶରଜାଲେନ ଚ୍ଛାଦଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-78-23 (42149)
ଚିତ୍ରସେନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ କାର୍ଷ୍ଣିଂ ପଞ୍ଚଭିରାଯସୈଃ ।
ବିବ୍ଯଧାତେ ନ ଚାକମ୍ପତ୍କାର୍ଷ୍ଣିର୍ମେରୁରିବ ସ୍ଥିତଃ ॥ 6-78-24 (42150)
ଦୁଃଶାସନସ୍ତୁ ସମରେ କେକଯାନ୍ପଞ୍ଚ ମାରିପ ।
ଯୋଧଯାମାସ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-78-25 (42151)
ଦ୍ରୌପଦେଯା ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧା ଦୁର୍ଯୋଧନମବାରଯନ୍ ।
ଶରୈରାଶୀବିଷାକାରୈଃ ପୁତ୍ରଂ ତବ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-78-26 (42152)
ପୁତ୍ରୋଽପି ତବ ଦୁର୍ଧର୍ଷୋ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାସ୍ତନଯାନ୍ରଣେ ।
ସାଯକୈର୍ନିଶିତୈ ରାଜନ୍ନାଜଘାନ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍ ॥ 6-78-27 (42153)
ତୈଶ୍ଚାପି ବିଦ୍ଧଃ ଶୁଶୁଭେ ରୁଧିରେମ ସମୁକ୍ଷିତଃ ।
ଗିରିଃ ପ୍ରସ୍ରବଣୈର୍ଯଦ୍ବଦ୍ଗୈରିକାଦିବିମିଶ୍ରିତୈଃ ॥ 6-78-28 (42154)
ଭୀଷ୍ମୋଽପି ସମରେ ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକିନୀମ୍ ।
କାଲଯାମାସ ବଲବାନ୍ପାଲଃ ପଶୁଗଣାନିବ ॥ 6-78-29 (42155)
ତତୋ ଗାଣ୍ଡୀବନିର୍ଘୋଷଃ ପ୍ରାଦୁରାସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ ।
ଦକ୍ଷିଣେନ ବରୂଥିନ୍ଯାଃ ପାର୍ଥସ୍ଯରୀନ୍ବିନିଘ୍ନତଃ ॥ 6-78-30 (42156)
ଉତ୍ତସ୍ଥୁଃ ସମରେ ତତ୍ର କବନ୍ଧାନି ସମନ୍ତତଃ।
କୁରୂଣାଂ ଚୈବ ସୈନ୍ଯେଷୁ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-78-31 (42157)
ଶୋଣିତୋଦଂ ଶରାବର୍ତଂ ଗଜଦ୍ବୀପଂ ହଯୋର୍ମିଣମ୍ ।
ରଥନୌଭିର୍ନରବ୍ଯାଘ୍ରାଃ ପ୍ରତେରୁଃ ସୈନ୍ଯସାଗରମ୍ ॥ 6-78-32 (42158)
ଛିନ୍ନହସ୍ତା ବିକବଚା ବିଦେହାଶ୍ଚ ନରୋତ୍ତମାଃ ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ପତିତାସ୍ତତ୍ର ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-78-33 (42159)
ନିହତୈର୍ମତ୍ତମାତଙ୍ଗୈଃ ଶୋଣିତୌଘପରିପ୍ଲୁତୈଃ ।
ଭୂର୍ଭାତି ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପର୍ବତୈରାଚିତା ଯଥା ॥ 6-78-34 (42160)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ ।
ନ ତତ୍ରାସୀତ୍ପୁମାନ୍କଶ୍ଚିଦ୍ଯୋ ଯୁଦ୍ଧଂ ନାଭିକାଙ୍କ୍ଷତି ॥ 6-78-35 (42161)
ଏବଂ ଯୁଯୁଧିରେ ବୀରାଃ ପ୍ରାର୍ଥଯାନା ମହଦ୍ଯଶଃ।
ତାବକାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସାର୍ଧମାକାଙ୍କ୍ଷନ୍ତୋ ଜଯଂ ଯୁଧି ॥ ॥ 6-78-36 (42162)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଷଷ୍ଠଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଅଷ୍ଟସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 079
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.79. ଅଧ୍ଯାଯଃ 079
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-79-0 (42163)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-79-0x (4154)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଲୋହିତାଯତି ଭାସ୍କରେ।
ସଂଗ୍ରାମରଭସୋ ଭୀମଂ ହନ୍ତୁକାମୋଽଭ୍ଯଧାବତ ॥ 6-79-1 (42164)
ତମାଯାନ୍ତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ନୃବୀରଂ ଦୃଢବୈରିଣମ୍ ।
ଭୀମସେନଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧ ଇଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-79-2 (42165)
ଅଯଂ ସ କାଲଃ ସଂପ୍ରାପ୍ତୋ ବର୍ଷପୂଗାଭିବାଞ୍ଛିତଃ ।
ଅଦ୍ଯ ତ୍ବାଂ ନିହନିଷ୍ଯାମି ଯଦି ନୋତ୍ସୃଜସେ ରଣମ୍ ॥ 6-79-3 (42166)
ଅଦ୍ଯ କୁନ୍ତ୍ଯାଃ ପରିକ୍ଲେଶଂ ବନବାସଂ ଚ କୃତ୍ସ୍ନଶଃ।
ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଶ୍ଚ ପରିକ୍ଲେଶଂ ପ୍ରଣେଷ୍ଯାମି ହତେ ତ୍ବଯି ॥ 6-79-4 (42167)
ଯତ୍ପୁରା ମତ୍ସରୀଭୂତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନବମନ୍ଯସେ ।
ତସ୍ଯ ପାପସ୍ଯ ଗାନ୍ଧାରେ ପଶ୍ଯ ବ୍ଯସନମାଗତମ୍ ॥ 6-79-5 (42168)
କର୍ଣସ୍ଯ ମତମାସ୍ଥାଯ ସୌବଲସ୍ଯ ଚ ଯତ୍ପୁରା ।
ଅଚିନ୍ତ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍କାମାଦ୍ଯଥେଷ୍ଟଂ କୃତବାନସି ॥ 6-79-6 (42169)
ଯାଚମାନଂ ଚ ଯନ୍ମୋହାଦ୍ଦାଶାର୍ହମବମନ୍ଯସେ।
ଉଲୂକସ୍ଯ ସମାଦେଶଂ ଯଦ୍ଦଦାସି ଚ ହୃଷ୍ଟବତ୍ ॥ 6-79-7 (42170)
ତେନ ତ୍ବାଂ ନିହନିଷ୍ଯାମି ସାନୁବନ୍ଧଂ ସବାନ୍ଧବମ୍ ।
ଶମୀକରିଷ୍ଯେ ତତ୍ପାପଂ ଯତ୍ପୁରା କୃତବାନସି ॥ 6-79-8 (42171)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଧନୁର୍ଘୋରଂ ବିକୃଷ୍ଯୋଦ୍ଭ୍ରାମ୍ଯ ଚାସକୃତ୍ ।
ସମାଧତ୍ତ ଶରାନ୍ଘୋରାନ୍ମହାଶନିସମପ୍ରଭାନ୍ ॥ 6-79-9 (42172)
ଷଡ୍ବିଂଶତିମସଂ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମୁମୋଚାଶୁ ସୁଯୋଧନେ ।
ଜ୍ବଲିତାଗ୍ନିଶିଖାକାରାନ୍ବଜ୍ରକଲ୍ପାନଜିହ୍ମଗାନ୍ ॥ 6-79-10 (42173)
ତତୋଽସ୍ଯ କାର୍ମୁକଂ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ସୂତଂ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଚ ବିବ୍ଯଧେ ।
ଚତୁର୍ଭିରଶ୍ବାଞ୍ଜବନାନନଯଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-79-11 (42174)
ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଚ ସୁବିକୃଷ୍ଟାଭ୍ଯାଂ ଶରାଭ୍ଯାମରିମର୍ଦନଃ ।
ଛତ୍ରଂ ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ରାଜ୍ଞସ୍ତସ୍ଯ ନରୋତ୍ତମ୍ ॥ 6-79-12 (42175)
ଷଙ୍ଭିଶ୍ଚ ତସ୍ଯ ଚିଚ୍ଛେଦ ଜ୍ବଲନ୍ତଂ ଧ୍ବଜମୁତ୍ତମମ୍ ।
ଛିତ୍ତ୍ବା ତଂ ଚ ନନାଦୋଚ୍ଚୈସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-79-13 (42176)
ରଥାଚ୍ଚ ସ ଧ୍ବଜଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ନାନାରତ୍ନବିଭୂଷିତାତ୍।
ପପାତ ସହସା ଭୂମୌ ବିଦ୍ଯୁଞ୍ଜଲଧରାଦିବ ॥ 6-79-14 (42177)
ଜ୍ବଲନ୍ତଂ ସୂର୍ଯସଂକାଶଂ ନାଗଂ ମଣିମଯଂ ଶୁଭମ୍ ।
ଧ୍ବଜଂ କୁରୁପତେଶ୍ଛିନ୍ନଂ ଦଦୃଶୁଃ ସର୍ବପାର୍ଥିବାଃ ॥ 6-79-15 (42178)
ଅଥୈନଂ ଦଶଭିର୍ବାଣୈସ୍ତୋତ୍ରୈରିବ ମହାଦ୍ବିପମ୍ ।
ଆଜଘାନ ରଣେ ବୀରଂ ସ୍ମଯନ୍ନିବ ମହାରଥଃ ॥ 6-79-16 (42179)
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତୋ ଭୀମସେନେନ ସଂଯୁଗେ ।
ନିଷସାଦ ରଥୋପସ୍ଥେ ମୂର୍ଚ୍ଛାଭିହତଚେତନଃ ॥ 6-79-17 (42180)
ତତଃ ସ ରାଜା ସିନ୍ଧୂନାଂ ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ମହାବଲଃ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ଜଗ୍ରାହ ପାର୍ଷ୍ଣିଂ ସ୍ବପୁରୁଷୈର୍ବୃତଃ ॥ 6-79-18 (42181)
କୃପଶ୍ଚ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତବ ପୁତ୍ରମଚେତନମ୍ ।
ଆରୋପଯଦ୍ରଥଂ ରାଜନ୍ଦୁର୍ଯୋଧନମମର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-79-19 (42182)
ପରିବାର୍ଯ ତତୋ ଭୀମଂ ଜେତୁକାମୋ ଜଯଦ୍ରଥଃ ।
ରଥୈରନେକସାହସ୍ରୈର୍ଭୀମସ୍ଯାବାରଯଦ୍ଦିଶଃ ॥ 6-79-20 (42183)
ଧୃଷ୍ଟକେତୁସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ନଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
କେକଯା ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ତବ ପୁତ୍ରାନଯୋଧଯନ୍ ॥ 6-79-21 (42184)
ଚିତ୍ରସେନଃ ସୁଚିତ୍ରଶ୍ଚ ଚିତ୍ରାଙ୍ଗଶ୍ଚିତ୍ରଦର୍ଶନଃ ।
ଚାରୁଚିତ୍ରଃ ସୁଚାରୁଶ୍ଚ ତଥା ନନ୍ଦୋପନନ୍ଦକୌ ॥ 6-79-22 (42185)
ଅଷ୍ଟାବେତେ ମହେଷ୍ବାସାଃ ସୁକୁମାରା ଯଶସ୍ବିନଃ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁରଥଂ ରାଜନ୍ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-79-23 (42186)
ଆଜଘାନ ତତସ୍ତୂର୍ଣମଭିମନ୍ଯୁର୍ମହାମନାଃ ।
ଏକୈକଂ ପଞ୍ଚଭିର୍ବାଣୈଃ ଶିତୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-79-24 (42187)
ବଜ୍ରମୃତ୍ଯୁପ୍ରତୀକାଶୈର୍ବିଚିତ୍ରାଯୁଧନିଃସୃତୈଃ ।
ଅମୃଷ୍ଯମାଣାସ୍ତେ ସର୍ବେ ସୌଭଦ୍ରଂ ରଥସତ୍ତମମ୍ ॥ 6-79-25 (42188)
ବବୃଷୁର୍ମାର୍ଗଣୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ଗିରିଂ ମେରୁମିବାମ୍ବୁଦାଃ ।
ସ ପୀଡ୍ଯମାନଃ ସମରେ କୃତାସ୍ତ୍ରୋ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦଃ ॥ 6-79-26 (42189)
ଅଭିମନ୍ଯୁର୍ମହାରାଜ ତାବକାନ୍ସମକମ୍ପଯତ୍।
ଯଥା ଦେବାସୁରେ ଯୁଦ୍ଧେ ବଜ୍ରପାଣିର୍ମହାସୁରାନ୍ ॥ 6-79-27 (42190)
ବିକର୍ଣସ୍ଯ ତତୋ ଭଲ୍ଲାନ୍ପ୍ରେଷଯାମାସ ଭାରତ।
ଚତୁର୍ଦଶ ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଘୋରାନାଶୀବିଷୋପମାନ୍ ॥ 6-79-28 (42191)
ସ ତୈର୍ବିକର୍ଣସ୍ଯ ରଥାତ୍ପାତଯାମାସ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ଧ୍ବଜଂ ସୂତଂ ହଯାଂଶ୍ଚୈବ ନୃତ୍ଯମାନ ଇବାହବେ ॥ 6-79-29 (42192)
ପୁନଶ୍ଚାନ୍ଯାଞ୍ଶରାନ୍ପୀତାନକୁଣ୍ଠାଗ୍ରାଞ୍ଶିଲାଶିତାନ୍।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବିକର୍ଣାଯ ମହାବଲଃ ॥ 6-79-30 (42193)
ତେ ବିକର୍ଣଂ ସମାସାଦ୍ଯ କଙ୍କବର୍ହିଣବାସସଃ।
ଭିତ୍ତ୍ବା ଦେହଂ ଗତା ଭୂମିଂ ଜ୍ବଲନ୍ତ ଇବ ପନ୍ନଗାଃ ॥ 6-79-31 (42194)
ତେ ଶରା ହେମପୁଙ୍ଖାଗ୍ରା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ମହୀତଲେ ।
ବିକର୍ଣରୁଧିରକ୍ଲିନ୍ନା ବମନ୍ତ ଇବ ଶୋଣିତମ୍ ॥ 6-79-32 (42195)
ବିକର୍ଣଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ନିର୍ଭିନ୍ନଂ ତସ୍ଯୈବାନ୍ଯେ ସହୋଦରାଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସମରେ ସୌଭଦ୍ରପ୍ରମୁଖାନ୍ରଥାନ୍ ॥ 6-79-33 (42196)
ଅଭିଯାତ୍ବା ତଥୈବାନ୍ଯାନ୍ରଥାଂସ୍ତାନ୍ସୂର୍ଯବର୍ଚସଃ ।
ଅବିଧ୍ଯନ୍ସମରେଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସଂରମ୍ଭାଦ୍ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ ॥ 6-79-34 (42197)
ଦୁର୍ମୁଖଃ ଶ୍ରୁତକର୍ମାଣଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ସପ୍ତଭିରାଶୁଗୈଃ ।
ଧ୍ବଜମେକେନ ଚିଚ୍ଛେଦ ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ସପ୍ତମିଃ ॥ 6-79-35 (42198)
ଅଶ୍ବାଞ୍ଜାମ୍ବୂନଦୈର୍ଜାଲୈଃ ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନାନ୍ବାତରଂହସଃ ।
ଜଘାନ ଷଙ୍ଭିରାସାଦ୍ଯ ସାରଥିଂ ଚାଭ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-79-36 (42199)
ସ ହତାଶ୍ବେ ରଥେ ତିଷ୍ଠଞ୍ଶ୍ରୁତକର୍ମା ମହାରଥଃ ।
ଶକ୍ତିଂ ଚିକ୍ଷେପ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହୋଲ୍କାଂ ଜ୍ବଲିତାମିବ ॥ 6-79-37 (42200)
ସା ଦୁର୍ମୁଖସ୍ଯ ବିମଲଂ ବର୍ମ ଭିତ୍ତ୍ବା ଯଶସ୍ବିନଃ ।
ବିଦାର୍ଯ ପ୍ରାବିଶଦ୍ଭୂଭିଂ ଦୀପ୍ଯମାନା ସ୍ବତେଜସା ॥ 6-79-38 (42201)
ଦୁର୍ମୁଖୋ ବିହ୍ବଲସ୍ତତ୍ର ନିଷସାଦ ରଣେ ବିଭୋ।
ବିସଂଜ୍ଞଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ତେ ସର୍ବେ ଭ୍ରାତରଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-79-39 (42202)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିରଥଂ ତତ୍ର ସୁତସୋମୋ ମହାରଥଃ ।
ପଶ୍ଯତାଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ରଥମାରୋପଯତ୍ସ୍ବକମ୍ ॥ 6-79-40 (42203)
ଶ୍ରୁତକୀର୍ତିସ୍ତଥା ବୀରୋ ଜଯତ୍ସେନଂ ସୁତଂ ତବ।
ଅଭ୍ଯଯାତ୍ସମରେ ରାଜନ୍ହନ୍ତୁକାମୋ ଯଶସ୍ବିନମ୍ ॥ 6-79-41 (42204)
ତସ୍ଯ ବିକ୍ଷିପତଶ୍ଚାପଂ ଶ୍ରୁତକୀର୍ତେର୍ମହାସ୍ବନମ୍।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ତୂର୍ଣଂ ଜଯତ୍ସେନଃ ସୁତସ୍ତବ ॥ 6-79-42 (42205)
କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ପ୍ରହସନ୍ନିବ ଭାରତ।
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ୍ଛିନ୍ନଧନ୍ବାନଂ ଶତାନୀକଃ ସହୋଦରମ୍ ॥ 6-79-43 (42206)
ଅଭ୍ଯପଦ୍ଯତ ତେଜସ୍ବୀ ସିଂହବନ୍ନିନଦନ୍ମୁହୁଃ ।
ଶତାନୀକସ୍ତୁ ସମରେ ଦୃଢଂ ବିସ୍ପାର୍ଯ କାର୍ମୁକମ୍ ॥ 6-79-44 (42207)
ବିବ୍ଯାଧ ଦଶଭିସ୍ତୂର୍ଣଂ ଜଯତ୍ସେନଂ ଶିଲୀମୁଖୈଃ ।
ନନାଦ ସୁମହାନାଦଂ ପ୍ରଭିନ୍ନ ଇବ ବାରଣଃ ॥ 6-79-45 (42208)
ଅଥାନ୍ଯେନ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ସର୍ବାବରଣଭେଦିନା ।
ଶତାନୀକୋ ଜଯତ୍ସେନଂ ବିବ୍ଯାଧ ହୃଦଯେ ଭୃଶମ୍ ॥ 6-79-46 (42209)
ତଥା ତସ୍ମିନ୍ବର୍ତମାନେ ଦୁଷ୍କର୍ଣୋ ଭ୍ରାତୁରନ୍ତିକେ ।
ମୁମୋଚାସ୍ମୈଶିତାନ୍ବାଣାଂସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାନାଶୀବିଷୋପମାନ୍
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ଚାପଂ ନାକୁଲେଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ ॥ 6-79-47 (42210)
ଅଥାନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ଭାରସାହମନୁତ୍ତମମ୍ ।
ସମାଦତ୍ତ ଶରାନ୍ଘୋରାଞ୍ଶତାନୀକୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-79-48 (42211)
ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଦୁଷ୍କର୍ଣଂ ଭ୍ରାତୁରଗ୍ରତଃ।
ମୁମୋଚାସ୍ମୈ ଶିତାନ୍ବାଣାଜ୍ଜ୍ବଲିତାନ୍ପନ୍ନଗାନିବ ॥ 6-79-49 (42212)
ତତୋଽସ୍ଯ ଧନୁରେକେନ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ସୂତଂ ଚ ମାରିଷ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ତୂର୍ଣଂ ତଂ ଚ ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତଭିଃ ॥ 6-79-50 (42213)
ଅଶ୍ବାନ୍ମନୋଜବାଂସ୍ତସ୍ଯ କର୍ବୁରାନ୍ବାତରଂହସଃ ।
ଜଘାନ ନିଶିତୈସ୍ତୂର୍ଣଂ ସର୍ବାନ୍ଦ୍ବାଦଶଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-79-51 (42214)
ଅଥାପରେଣ ଭଲ୍ଲେନ ସୁଯୁକ୍ତେନାଶୁପାତିନା।
ଦୁଷ୍କର୍ଣଂ ନାକୁଲିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବିବ୍ଯାଧ ହୃଦଯେ ଭୃଶମ୍ ॥ 6-79-52 (42215)
ସ ପପାତ ତତୋ ଭୂମୌ ବଜ୍ରାହତ ଇବ ଦ୍ରୁମଃ ।
ଦୁଷ୍କର୍ଣଂ ବ୍ଯଥିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପଞ୍ଚ ରାଜନ୍ମହାରଥାଃ ॥ 6-79-53 (42216)
ଦିଘାଂସନ୍ତଃ ଶତାନୀକଂ ସର୍ବତଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍।
ଛାଦ୍ଯମାନଂ ଶରବ୍ରତୈଃ ଶତାନୀକଂ ଯଶସ୍ବିନମ୍ ॥ 6-79-54 (42217)
ଅଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାଃ କେକଯାଃ ପଞ୍ଚ ସୋଦରାଃ ।
ତାନଭ୍ଯାପତତଃ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ତବ ପୁତ୍ରା ମହାରଥାଃ ॥ 6-79-55 (42218)
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୁର୍ମହାରାଜ ଗଜାନିବ ମହାଗଜାଃ ।
ଦୁର୍ମୁଖୋ ଦୁର୍ଜଯଶ୍ଚୈବ ତଥା ଦୁର୍ମର୍ଷଣୋ ଯୁବା ॥ 6-79-56 (42219)
ଶତ୍ରୁଂଜଯଃ ସତ୍ରୁସହଃ ସର୍ବେ କ୍ରୁଦ୍ଧା ଯଶସ୍ବିନଃ ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାତା ମହାରାଜ କେକଯାନ୍ଭ୍ରାତରଃ ସମମ୍ ॥ 6-79-57 (42220)
ରଥୈର୍ନଗରସଂକାଶୈର୍ହଯୈର୍ଯୁକ୍ତୈର୍ମନୋଜବୈଃ ।
ନାନାବର୍ଣବିଚିତ୍ରାଭିଃ ପତାକାଭିରଲଙ୍କୃତୈଃ ॥ 6-79-58 (42221)
ଶରଚାପଧରା ବୀରା ବିଚିତ୍ରକବଚଧ୍ବଜାଃ ।
ବିବିଶୁସ୍ତେ ପରଂ ସୈନ୍ଯଂ ସିଂହା ଇବ ବନାଦ୍ବନମ୍ ॥ 6-79-59 (42222)
ତେଷାଂ ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ବ୍ଯତିଷକ୍ତରଥଦ୍ବିପମ୍।
ଅବର୍ତତ ମହାରୌଦ୍ରଂ ନିଘ୍ନତାମିତରେତରମ୍ ॥ 6-79-60 (42223)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯାଗସ୍କୃତାଂ ରାଜନ୍ଯମରାଷ୍ଟ୍ରବିବର୍ଧନମ୍ ।
ମୁହୂର୍ତାସ୍ତମିତେ ସୂର୍ଯେ ଚକ୍ରୁର୍ଯୁଦ୍ଧଂ ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 6-79-61 (42224)
ରଥିନଃ ସାଦିନଶ୍ଚାଥ ବ୍ଯକୀର୍ଯନ୍ତ ସହସ୍ରଶଃ ।
ତତଃ ଶାନ୍ତନବଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-79-62 (42225)
ନାଶଯାମାସ ସେନାଂ ତାଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ପଞ୍ଚାଲାନାଂ ଚ ସୈନ୍ଯାନି ଶରୈର୍ନିନ୍ଯେ ଯମକ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-79-63 (42226)
ଏବଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ମହେଷ୍ବାସଃ ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକିନୀମ୍।
କୃତ୍ବାଽବହାରଂ ସୈନ୍ଯାନାଂ ଯଯୌ ସ୍ବଶିବିରଂ ନୃପ ॥ 6-79-64 (42227)
ନାଶଯାମାସତୁର୍ବୀରୌ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନବୃକୋଦରୌ।
କରବାଣାମନୀକାନି ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-79-65 (42228)
ଧର୍ମରାଜୋଽପି ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନବୃକୋଦରୌ ।
ମୂର୍ଧ୍ନି ଚୈତାବୁପାଘ୍ରାଯ ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ଶିବିରଂ ଯଯୌ ॥ 6-79-66 (42229)
` ଅର୍ଜୁନୋ ବାସୁଦେବଶ୍ଚ କୌରବାଣାମନୀକିନୀମ୍ ।'
ହତ୍ବା ବିଦ୍ରାବ୍ଯ ଚ ଶରୈଃ ଶିବିରାଯୈବ ଜଗ୍ମତୁଃ ॥ ॥ 6-79-67 (42230)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଷଷ୍ଠଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକୋନାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 080
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.80. ଅଧ୍ଯାଯଃ 080
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମଦୁର୍ଯୋଧନସଂବାଦଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-80-0 (42231)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-80-0x (4155)
କ୍ଷତ୍ରିଯାସ୍ତେ ମହାରାଜ ପରସ୍ପରକୃତାଗସଃ।
ଜଗ୍ମୁଃ ସ୍ବଶିବିରାଣ୍ଯେବ ରୁଧିରେଣ ସମୁକ୍ଷିତାଃ ॥ 6-80-1 (42232)
ବିଶ୍ରମ୍ଯ ଚ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପୂଜଯିତ୍ବା ପରସ୍ପରମ୍ ।
ସନ୍ନଦ୍ଧାଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଭୂଯୋ ଯୁଦ୍ଧଚିକୀର୍ଷବଃ ॥ 6-80-2 (42233)
ତତସ୍ତବ ସୁତୋ ରାଜଂଶ୍ଚିନ୍ତଯାଭିପରିପ୍ଲୁତଃ ।
ବିସ୍ରବଚ୍ଛୋଣିତାକ୍ତାଙ୍ଗଃ ପପ୍ରଚ୍ଛେଦଂ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-80-3 (42234)
ସୈନ୍ଯାନି ରୌଦ୍ରାଣି ଭଯାନକାନି
ବ୍ଯୂଢାନି ସମ୍ଯଗ୍ବହୁଲଧ୍ବଜାନି।
ବିଦାର୍ଯ ହତ୍ବା ଚ ନିପୀଡ୍ଯ ଶୂରାଂ-
ସ୍ତେ ପାଣ୍ଡବା ଲବ୍ଧଜଯାଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ ॥ 6-80-4 (42235)
ସଂମୋହ୍ଯ ସର୍ବାନ୍ଯୁଧି କୀର୍ତିମନ୍ତୋ
ବ୍ଯୂହଂ ଚ ତଂ ମକରଂ ମୃତ୍ଯୁକଲ୍ପମ୍ ।
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଭୀମେନ ରଣେ ହତୋଽସ୍ମି
ଘୋରୈଃ ଶରୈର୍ମୃତ୍ଯୁଦଣ୍ଡପ୍ରକାଶୈଃ ॥ 6-80-5 (42236)
କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ତମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଭଯେନ ରାଜ-
ନ୍ସଂମୂର୍ଚ୍ଛିତୋ ନ ଲଭେ ଶାନ୍ତିମଦ୍ଯ ।
ଇଚ୍ଛେ ପ୍ରସାଦାତ୍ତବ ସତ୍ଯସନ୍ଧ
ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ଜଯଂ ପାଣ୍ଡବେଯାଂଶ୍ଚ ହନ୍ତୁମ୍ ॥ 6-80-6 (42237)
ତେନୈବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରହସନ୍ମହାତ୍ମା
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ମନ୍ଯୁଗତଂ ବିଦିତ୍ବା।
ତଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାବିମନା ମନସ୍ବୀ
ଗଙ୍ଗାସୁତଃ ସସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠଃ ॥ 6-80-7 (42238)
ପରେଣ ଯତ୍ନେନ ବିଗାହ୍ଯ ସେନାଂ
ସର୍ବାତ୍ମନାଽହଂ ତବ ରାଜପୁତ୍ର।
ଇଚ୍ଛାମି ଦାତୁଂ ବିଜଯଂ ସୁଖଂ ଚ
ନ ଚାତ୍ମାନଂ ଛାଦଯେଽହଂ ତ୍ବଦର୍ଥେ ॥ 6-80-8 (42239)
ଏତେ ତୁ ରୌଦ୍ରା ବହବୋ ମହାରଥା
ଯଶସ୍ବିନଃ ଶୂରତମାଃ କୃତାସ୍ତ୍ରାଃ ।
ଯେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ସମରେ ସହାଯା
ଜିତକ୍ଲମା ରୋଷବିଷଂ ବମନ୍ତି ॥ 6-80-9 (42240)
କେନେହ ଶକ୍ଯାଃ ସହସା ବିଜେତୁଂ
ବୀର୍ଯୋଦ୍ଧତାଃ କୃତବୈରାସ୍ତ୍ବଯା ଚ।
ଅହଂ ହ୍ଯେତାନ୍ପ୍ରତିଯୋତ୍ସ୍ଯାମି ରାଜ-
ନ୍ସର୍ବାତ୍ମନା ଜୀବିତଂ ତ୍ଯଜ୍ଯ ବୀର ॥ 6-80-10 (42241)
ରଣେ ତବାର୍ଥାଯ ମହାନୁଭାବ
ନ ଜୀବିତଂ ରକ୍ଷିତବ୍ଯଂ ମମାଦ୍ଯ।
ସର୍ବାଂସ୍ତବାର୍ଥାଯ ସଦେବଦୈତ୍ଯାଁ-
ଲ୍ଲୋକାନ୍ଦହେଯଂ କିମୁ ଶତ୍ରୁସେନାମ୍ ॥ 6-80-12aତାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ଯୋଧଯିଷ୍ଯାମି ରାଜନ୍
ପ୍ରିଯଂ ଚ ତେ ସର୍ବମହଂ କରିଷ୍ଯେ। 6-80-11 (42242)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ପିତୁସ୍ତେ ବଚନଂ ପ୍ରତୀତୋ
ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ପ୍ରୀତମନା ବଭୂବ ॥ 6-80-12x (4156)
ସର୍ବାଣି ସୈନ୍ଯାନି ତତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ
ନିର୍ଗଚ୍ଛତେତ୍ଯାହ ନୃପାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍।
ତଦାକ୍ଷଯା ତାନି ବିନିର୍ଯଯୁର୍ଦ୍ରୁତଂ
ଗଜାଶ୍ବପାଦାତରଥାଯୁତାନି ॥ 6-80-13 (42243)
ପ୍ରହର୍ଷଯୁକ୍ତାନି ତୁ ତାନି ରାଜ-
ନ୍ମହାନ୍ତି ନାନାବିଧଶସ୍ତ୍ରବନ୍ତି।
ସ୍ଥିତାନି ନାଗାଶ୍ବପଦାତିମନ୍ତି
ବିରେଜୁରାଜୌ ତବ ରାଜନ୍ବଲାନି ॥ 6-80-14 (42244)
ଶସ୍ତ୍ରାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଭିର୍ନରବୀରଯୋଧୈ-
ରଧିଷ୍ଠିତାଃ ସୈନ୍ଯଗଣାସ୍ତ୍ବଦୀଯାଃ।
ରଥୌଘପାଦାତଗଜାଶ୍ବସଙ୍ଘୈଃ
ପ୍ରଯାଦ୍ଭିରାଜୌ ବିଧିବତ୍ପ୍ରଣୁନ୍ନୈଃ ॥ 6-80-15 (42245)
ସମୁଦ୍ଧତଂ ବୈ ତରୁଣାର୍କବର୍ଣଂ
ରଜୋ ବଭୌ ଚ୍ଛାଦଯତ୍ସୂର୍ଯଶ୍ମୀନ୍।
ରେଜୁଃ ପତାକା ରଥଦନ୍ତିସଂସ୍ଥା
ବାତେରିତା ଭ୍ରାମ୍ଯମାଣାଃ ସମନ୍ତାତ୍ ॥ 6-80-16 (42246)
ନାନାଲିଙ୍ଗୈଃ ସମରେ ତତ୍ର ରାଜନ୍
ମେଘୈର୍ଯୁତା ବିଦ୍ଯୁତଃ ଖେ ଯଥୈବ।
ବୃନ୍ଦୈଃ ସ୍ଥିତାଶ୍ଚାପି ସୁସଂପ୍ରଯୁକ୍ତା-
ଶ୍ଚକାଶିରେ ଦନ୍ତିଗଣାଃ ସମନ୍ତାତ୍ ॥ 6-80-17 (42247)
ଧନୂଂଷି ବିଷ୍ଫାରଯତାଂ ନୃପାଣାଂ
ବଭୂବ ଶବ୍ଦସ୍ତୁମୁଲୋଽତିଘୋରଃ।
ବିମଥ୍ଯତୋ ଦେବମହାସୁରୌଘୈ-
ର୍ଯଥାର୍ଣବସ୍ଯାଦିଯୁଗେ ତଦାନୀମ୍ ॥ 6-80-18 (42248)
ତଦୁଗ୍ରନାଗଂ ବହୁରୂପବର୍ଣଂ
ତବାତ୍ମଜାନାଂ ସମୁଦୀର୍ଣକୋପମ୍ ।
ବଭୂବ ସୈନ୍ଯଂ ରିପୁସୈନ୍ଯହନ୍ତ-
ଯୁଗାନ୍ତମେଘୌଘନିଭଂ ତଦାନୀମ୍ ॥ ॥ 6-80-19 (42249)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଅଶୀତିତମୋଽଦ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 081
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.81. ଅଧ୍ଯାଯଃ 081
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଦୁର୍ଯୋଧନସଂହର୍ଷଣମ୍ ॥ 1 ॥ ରାଜ୍ଞାଂ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବୀଭୂଯ ମେଲନମ୍ ॥ 2 ॥ ଅର୍ଜୁନପରାକ୍ରମବର୍ଣନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-81-0 (42250)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-81-0x (4157)
ଅଥାତ୍ମଜଂ ତବ ପୁନର୍ଗାଙ୍ଗେଯୋ ଧ୍ଯାନମାସ୍ଥିତମ୍ ।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସଂପ୍ରହର୍ଷକର ବଚଃ ॥ 6-81-1 (42251)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-81-2x (4158)
ଅହଂ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ କୃତବର୍ମା ଚ ସାତ୍ବତଃ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ଭଗଦତ୍ତୋଽଥ ସୌବଲଃ ॥ 6-81-2 (42252)
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ବାହ୍ଲୀକଃ ସହ ବାହ୍ଲିକୈଃ ।
ତ୍ରିଗର୍ତରାଜୋ ବଲବାନ୍ମାଗଧଶ୍ଚ ସୁଦୁର୍ଜଯଃ ॥ 6-81-3 (42253)
ବୃହଦ୍ବଲଶ୍ଚ କୌସଲ୍ଯଶ୍ଚିତ୍ରସେନୋ ବିବିଂଶତିଃ ।
`କୃପଶ୍ଚ ସହ ସୋଦର୍ଯୈସ୍ତବ ରାଜନ୍ପଦାନୁଗାଃ।'
ରଥାଶ୍ଚ ବହୁସାହସ୍ରାଃ ଶୋଭନାଶ୍ଚ ମହାଧ୍ବଜାଃ ॥ 6-81-4 (42254)
ଦେଶଜାଶ୍ଚ ହଯା ରାଜନ୍ସ୍ବାରୂଢା ହଯସାଦିଭିଃ ।
ଗଜେନ୍ଦ୍ରାଶ୍ଚ ମଦୋଦ୍ବୃତ୍ତାଃ ପ୍ରଭିନ୍ନକରଟାମୁଖାଃ ॥ 6-81-5 (42255)
ପାଦାତାଶ୍ଚ ତଥା ଶୂରା ନାନାପ୍ରହରଣା ଯୁଧି।
ନାନାଦେଶସମୁତ୍ପନ୍ନାସ୍ତ୍ବଦର୍ଥେ ଯୋଦ୍ଧୁମୁଦ୍ଯତାଃ ॥ 6-81-6 (42256)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବସ୍ତ୍ବଦର୍ଥେ ତ୍ଯକ୍ତଜୀବିତାଃ।
ଦେବାନପି ରଣେ ଜେତୁଂ ସମର୍ଥା ଇତି ମେ ମତିଃ ॥ 6-81-7 (42257)
ଅବଶ୍ଯଂ ହି ମଯା ରାଜଂସ୍ତବ ବାଚ୍ଯଂ ହିତଂ ସଦା।
ଅଶକ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡବା ଜେତୁଂ ଦେବୈରପି ସବାସବୈଃ ॥ 6-81-8 (42258)
ବାସୁଦେବସହାଯାଶ୍ଚ ମହେନ୍ଦ୍ରସମବିକ୍ରମାଃ ।
ସର୍ବଥାଽହଂ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କରିଷ୍ଯେ ବଚନଂ ତବ ॥ 6-81-9 (42259)
ପାଣ୍ଡବାଂଶ୍ଚ ରଣେ ଜେଷ୍ଯେ ମାଂ ବା ଜେଷ୍ଯନ୍ତି ପାଣ୍ଡବାଃ । 6-81-10 (42260)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଦଦାବସ୍ମୈ ବିଶଲ୍ଯକରଣୀଂ ଶୁଭାମ୍ ॥ 6-81-10x (4159)
ଓଷଧୀଂ ବୀଯସଂପନ୍ନାଂ ବିଶଲ୍ଯଶ୍ଚାଭବତ୍ତଦା ।
ତତଃ ପ୍ରଭାତେ ବିମଲେ ସ୍ବେନ ସୈନ୍ଯେନ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-81-11 (42261)
ଅବ୍ଯୂହତ ସ୍ବଯଂ ବ୍ଯୂହଂ ଭୀଷ୍ମୋ ବ୍ଯୂହବିଶାରଦଃ ।
ମଣ଼୍ଡଲଂ ମନୁଜଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ନାନାଶସ୍ତ୍ରସମାକୁଲମ୍ ॥ 6-81-12 (42262)
ସଂପୂର୍ଣଂ ଯୋଧମୁଖ୍ଯୈଶ୍ଚ ତଥା ଦନ୍ତିପଦାତିଭିଃ ।
ରଥୈରନେକସାହସ୍ରୈଃ ସମନ୍ତତ୍ପରିବାରିତମ୍ ॥ 6-81-13 (42263)
ଅଶ୍ବବୃନ୍ଦୈର୍ମହଦ୍ଭିଶ୍ଚ ରିଷ୍ଟିତୋମରଧାରିଭିଃ ।
ନାଗେନାଗେ ରଥାଃ ସପ୍ତ ସପ୍ତ ଚାଶ୍ବା ରଥେରଥେ ॥ 6-81-14 (42264)
ଅନ୍ବଶ୍ବଂ ଦଶ ଧାନୁଷ୍କା ଧାନୁଷ୍କେ ଦଶ ଚର୍ମିଣଃ।
ଏବଂ ବ୍ଯୂହଂ ମହାରାଜ ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଦଂଶିତମ୍ ॥ 6-81-15 (42265)
ସ୍ଥିତଂ ରଣାଯ ମହତେ ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧି ପାଲିତମ୍ ।
ଦଶାଶ୍ବାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ଦନ୍ତିନାଂ ଚ ତଥୈବ ଚ ॥ 6-81-16 (42266)
ରଥାନାମଯୁତଂ ଚାପି ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ତବ ଦଂଶିତାଃ।
ଚିତ୍ରସେନାଦଯଃ ଶୂରା ଅଭ୍ଯରକ୍ଷନ୍ତିତାମହମ୍ ॥ 6-81-17 (42267)
ରକ୍ଷ୍ଯମାଣାଃ ସ ତୈଃ ଶୂରୈର୍ଗୋପ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ତେନ ତେ।
ସନ୍ନଦ୍ଧାଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ରାଜାନଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ ॥ 6-81-18 (42268)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତୁ ସମରେ ଦଂଶିତୋ ରଥମାସ୍ଥିତଃ ।
ବ୍ଯରାଜତ ଶ୍ରିଯା ଜୁଷ୍ଟୋ ଯଥା ଶକ୍ରସ୍ତ୍ରିବିଷ୍ଟପେ ॥ 6-81-19 (42269)
ତତଃ ଶବ୍ଦୋ ମହାନାସୀତ୍ପୁତ୍ରାଣାଂ ତବ ଭାରତ ।
ରଥଘୋଷଶ୍ଚ ବିପୁଲୋ ବାଦିତ୍ରାଣାଂ ଚ ନିଃସ୍ବନଃ ॥ 6-81-20 (42270)
ଭୀଷ୍ମେଣ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ବ୍ଯୂଢଃ ପ୍ରତ୍ଯଙ୍ଭୁଖୋ ଯୁଧି।
ମଣ୍ଡଲଃ ସ ମହାବ୍ଯୂହୋ ଦୁର୍ଭେଦ୍ଯୋଽମିତ୍ରଘାତନଃ ॥ 6-81-21 (42271)
ସର୍ବତଃ ଶୁଶୁଭେ ରାଜନ୍ରଣେଽରୀଣାଂ ଦୁରାସଦଃ ।
ମଣ୍ଡଲଂ ତୁ ସମାଲୋକ୍ଯ ବ୍ଯୂହଂ ପରମଦୁର୍ଯଯମ୍ ॥ 6-81-22 (42272)
ସ୍ବଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ବଜ୍ରଂ ବ୍ଯୂହମଥାକରୋତ୍।
ତଥା ବ୍ଯୂଢେଷ୍ବନୀକେଷୁ ଯଥାସ୍ଥାନମବସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-81-23 (42273)
ରଥିନଃ ସାଦିନଃ ସର୍ବେ ସିଂହନାଦମଥାନଦନ୍ ।
ବିଭିତ୍ସବସ୍ତତୋ ବ୍ଯୂହଂ ନିର୍ଯଯୁର୍ଯୁଦ୍ଧକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ ॥ 6-81-24 (42274)
ଇତରେତରତଃ ଶୂରାଃ ସହସୈନ୍ଯାଃ ପ୍ରହାରିଣଃ ।
ଭାରଦ୍ବାଜୋ ଯଯୌ ମତ୍ସ୍ଯଂ ଦ୍ରୌଣିଶ୍ଚାପି ସିଖଣ୍ଡିନମ୍ ॥ 6-81-25 (42275)
ସ୍ବଯଂ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ପାର୍ଷତଂ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ମଦ୍ରରାଜାନମୀଯତୁଃ ॥ 6-81-26 (42276)
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ଯୁଯୁଧାନମଭିଦ୍ରୁତୌ ।
ସର୍ବେ ନୃପାସ୍ତୁ ସମରେ ଧନଂଜଯମଯୋଧଯନ୍ ॥ 6-81-27 (42277)
ଭୀମସେନୋ ରଣେ ଯାନ୍ତଂ ହାର୍ଦିକ୍ଯଂ ସମବାରଯତ୍।
ଚିତ୍ରସେନଂ ବିକର୍ଣଂ ଚ ତଥା ଦୁର୍ମର୍ଷଣଂ ବିଭୁଃ ॥ 6-81-28 (42278)
ଆର୍ଜୁନିଃ ସମରେ ରାଜଂସ୍ତବ ମୁତ୍ରାନଯୋଧଯତ୍ ।
ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ହୈଡିମ୍ବଂ ରାକ୍ଷସୋତ୍ତମମ୍ ॥ 6-81-29 (42279)
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ମତ୍ତୋ ମତ୍ତମିବ ଦ୍ବିପମ୍ ।
ଅଲମ୍ବୁସସ୍ତଦା ରାଜନ୍ସାତ୍ଯକିଂ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦମ୍ ॥ 6-81-30 (42280)
ସସୈନ୍ଯଂ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସଃ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍।
ଭୂରିଶ୍ରବା ରଣେ ଯତ୍ତୋ ଧୃଷ୍ଟକେତୁମଯୋଧଯତ୍ ॥ 6-81-31 (42281)
ଶ୍ରୁତାଯୁଷଂ ଚ ରାଜାନଂ ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ଚେକିତାନଶ୍ଚ ସମରେ କୃପମେବାନ୍ବଯୋଧଯତ୍ ॥ 6-81-32 (42282)
ଶେଷାଃ ପ୍ରତିଯଯୁର୍ଯତ୍ତା ଭୀଷ୍ମମେବ ମହାରଥମ୍ ।
ତତୋ ରାଜସମୂହାସ୍ତେ ପରିବବ୍ରୁର୍ଧନଂଜଯମ୍ ॥ 6-81-33 (42283)
ଶକ୍ତିତୋମରନାରାଚଗଦାପରିଘପାଣଯଃ।
ଅର୍ଜୁନୋଽଥ ଭୃଶଂ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବାର୍ଷ୍ଣେଯମିଦମବ୍ରବୀତ୍॥ 6-81-34 (42284)
ପଶ୍ଯ ମାଧବ ସୈନ୍ଯାନି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ବ୍ଯୂଢାନି ବ୍ଯୂହବିଦୁଷା ଗାଙ୍ଗେଯେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-81-35 (42285)
ଯୁଦ୍ଧାଭିକାମାଞ୍ଶୂରାଂଶ୍ଚ ପଶ୍ଯ ମାଧବ ଦଂଶିତାନ୍ ।
ତ୍ରିଗର୍ତରାଜଂ ସହିତଂ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ପଶ୍ଯ କେଶବ ॥ 6-81-36 (42286)
ଅଦ୍ଯୈତାନ୍ନାଶଯିଷ୍ଯାମି ପଶ୍ଯତସ୍ତେ ଜନାର୍ଦନ ।
ଯ ଇମେ ମାଂ ଯଦୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯୋଦ୍ଧୁକାମା ରଣାଜିରେ ॥ 6-81-37 (42287)
ଏତଦୁକ୍ତ୍ବା ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ଧନୁର୍ଜ୍ଯାମବମୃଦ୍ଯ ଚ ।
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷାଣି ନରାଧିପଗଣାନ୍ପ୍ରତି ॥ 6-81-38 (42288)
ତେଽପି ତଂ ପରମେଷ୍ବାସାଃ ଶରବର୍ଷୈରପୂରଯନ୍ ।
ତଟାକଂ ବାରିଧାରାଭିର୍ଯଥା ପ୍ରାବୃଷି ତୋଯଦାଃ ॥ 6-81-39 (42289)
ହାହାକାରୋ ମହାନାସୀତ୍ତବ ସୈନ୍ଯେ ବିଶାଂପତେ ।
ଛାଦ୍ମମାନୌ ରଣେ କୃଷ୍ଣୌ ଶରୈର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାରଣେ ॥ 6-81-40 (42290)
ଦେବା ଦେବର୍ଷଯଶ୍ଚୈବ ଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚ ସହୋରଗୈଃ ।
ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଜଗ୍ମୁର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୃଷ୍ଣୌ ତଥାଽଽଗତୌ ॥ 6-81-41 (42291)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋଽର୍ଜୁନୋ ରାଜନ୍ନୈନ୍ଦ୍ରମସ୍ତ୍ରମୁଦୈରଯତ୍ ।
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ବିଜଯସ୍ଯ ପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-81-42 (42292)
ଶସ୍ତ୍ରବୃଷ୍ଟିଂ ପରୈର୍ମୁକ୍ତାଂ ଶରୌଘୈର୍ଯଦବାରଯତ୍ ।
ନ ଚ ତତ୍ରାପ୍ଯନିର୍ଭିନ୍ନଃ କଶ୍ଚିଦାସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ ॥ 6-81-43 (42293)
ତେଷାଂ ରାଜସହସ୍ରାଣାଂ ହଯାନାଂ ଦନ୍ତିନାଂ ତଥା।
ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ପାର୍ଥୋ ବିବ୍ଯାଧ ମାରିଷ ॥ 6-81-44 (42294)
ତେ ହନ୍ଯମାନାଃ ପାର୍ଥେନ ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଯଯୁଃ ।
ଅଗାଧେ ମଞ୍ଜମାନାନାଂ ଭୀଷ୍ମଃ ପୋତୋଽଭବତ୍ତଦା ॥ 6-81-45 (42295)
ଆପତଦ୍ଭିସ୍ତୁ ତୈସ୍ତତ୍ର ପ୍ରଭଗ୍ନଂ ତାବକଂ ବଲମ୍ ।
ସଂଚୁକ୍ଷୁଭେ ମହାରାଜ ବାତୈରିବ ମହାର୍ଣବଃ ॥ ॥ 6-81-46 (42296)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 082
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.82. ଅଧ୍ଯାଯଃ 082
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦ୍ରୋଣେନ ବିରାଟସୂନୋଃ ଶଙ୍ଖସ୍ଯ ବଧଃ ॥ 1 ॥ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-82-0 (42297)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-82-0x (4160)
ପ୍ରବୃତ୍ତମାତ୍ରେ ସଂଗ୍ରାମେ ନିବୃତ୍ତେ ଚ ସୁଶର୍ମଣି ।
ଭଗ୍ନେଷୁ ଚାପି ବୀରେଷୁ ପାଣ୍ଡବେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-82-1 (42298)
କ୍ଷୁଭ୍ଯମାଣେ ବଲେ ତୂର୍ଣଂ ସାଗରପ୍ରତିମେ ତବ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାତେ ଚ ଗାଙ୍ଗେଯେ ତ୍ବରିତଂ ବିଜଯଂ ପ୍ରତି ॥ 6-82-2 (42299)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ରଣେ ପାର୍ଥସ୍ଯ ବିକ୍ରମମ୍ ।
ତ୍ବରମାଣଃ ସମଭ୍ଯେତ୍ଯ ସର୍ବାଂସ୍ତାନବ୍ରବୀନ୍ନୃପାନ୍ ॥ 6-82-4aତେଷାଂ ତୁ ପ୍ରମୁଖେ ଶୂରଂ ସୁଶର୍ମାଣଂ ମହାବଲମ୍ ।
ମଧ୍ଯେ ସର୍ବସ୍ଯ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଭୃଶଂ ସଂହର୍ଷଯନ୍ନିବ॥ 6-82-3 (42300)
ଏଷ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଯୋଦ୍ଧୁକାମୋ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ।
ସର୍ବାତ୍ମନା କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଜୀବିତମାତ୍ମନଃ ॥ 6-82-5 (42301)
ତଂ ପ୍ରଯାନ୍ତଂ ରଣେ ବୀରଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯେନ ଭାରତମ୍ ।
ସଂଯତ୍ତାଃ ସମରେ ସର୍ବେ ପାଲଯଧ୍ବଂ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-82-6 (42302)
ବାଢମିତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତାନ୍ଯନୀକାନି ସର୍ବଶଃ ।
ନରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ମହାରାଜ ସମାଜଗ୍ମୁଃ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-82-7 (42303)
ତତଃ ପ୍ରଯାତଃ ସହସା ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋଽର୍ଜୁନମ୍ ।
ରଣେ ଭାରତମାଯାନ୍ତମାସସାଦ ମହାବଲଃ ॥ 6-82-8 (42304)
ମହାଶ୍ବେତାଶ୍ବଯୁକ୍ତେନ ଭୀମବାନରକେତୁନା ।
ମହତା ମେଘନାଦେନ ରଥେନାତିବିରାଜତା ॥ 6-82-9 (42305)
ସମରେ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାମୁପଯାନଂ ଧନଞ୍ଜଯମ୍।
ଅଭବତ୍ତୁମୁଲୋ ନାଦୋ ଭଯାଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କିରୀଟିନମ୍ ॥ 6-82-10 (42306)
ଅଭୀଶୁହସ୍ତଂ କୃଷ୍ଣଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଦିତ୍ଯମିବାପରମ୍ ।
ମଧ୍ଯଂଦିନଗତଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ନ ଶେକୁଃ ପ୍ରତିବୀକ୍ଷିତୁମ୍ ॥ 6-82-11 (42307)
ତଥା ଶାନ୍ତନବଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଶ୍ବେତାଶ୍ବଂ ଶ୍ବେତକାର୍ମୁକମ୍ ।
ନ ଶେକୁଃ ପାଣ୍ଡବା ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଶ୍ବେତଂ ଗ୍ରହମିବୋଦିତମ୍ ॥ 6-82-12 (42308)
ସ ସର୍ବତଃ ପରିବୃତସ୍ତ୍ରିଗର୍ତୈଃ ସୁମହାତ୍ମଭିଃ ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ପୁତ୍ରୈଶ୍ଚ ତଥାଽନ୍ଯୈଶ୍ଚ ମହାରଥୈଃ ॥ 6-82-13 (42309)
ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ତୁ ସମରେ ମତ୍ସ୍ଯଂ ବିବ୍ଯାଧ ପତ୍ରିଣା।
ଧ୍ବଜଂ ଚାସ୍ଯ ଶରେଣାଜୌ ଧନୁଶ୍ଚୈକେନ ଚିଚ୍ଛିଦେ ॥ 6-82-14 (42310)
ତଦପାସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଛିନ୍ନଂ ବିରାଟୋ ବାହିନୀପତିଃ ।
ଅନ୍ଯଦାଦତ୍ତ ବେଗେନ ଧନୁର୍ଭାରସହଂ ଦୃଢମ୍ ॥ 6-82-15 (42311)
ଶରାଂଶ୍ଚାଶୀବିଷାକାରାଜ୍ଜ୍ବଲିତାନ୍ପନ୍ନଗାନିବ ।
ଦ୍ରୋଣଂ ତ୍ରିଭିଶ୍ଚ ବିବ୍ଯାଧ ଚତୁର୍ଭିଶ୍ଚାସ୍ଯ ବାଜିନଃ ॥ 6-82-16 (42312)
ଧ୍ବଜମେକେନ ବିବ୍ଯାଧକ ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ଧନୁରେକେଷୁଣାଽବିଧ୍ଯତ୍ତତ୍ରାକ୍ରୁଧ୍ଯଦ୍ଦ୍ବିଜର୍ଷଭଃ ॥ 6-82-17 (42313)
ତସ୍ଯ ଦ୍ରୋଣୋଽବଧୀଦଶ୍ବାଞ୍ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ଅଷ୍ଟାଭିର୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସୂତମେକେନ ପତ୍ରିଣା ॥ 6-82-18 (42314)
ସ ହତାଶ୍ବାଦବପ୍ଲୁତ୍ଯ ସ୍ଯନ୍ଦନାଦ୍ଧତସାରଥିଃ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ରଥିନାଂ ବରଃ ॥ 6-82-19 (42315)
ତତସ୍ତୁ ତୌ ପିତାପୁତ୍ରୌ ଭାରଦ୍ବାଜଂ ରଥେ ସ୍ଥିତୌ ।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ବାରଯାମାସସତୁର୍ବଲାତ୍ ॥ 6-82-20 (42316)
ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶରମାଶୀବିଷୋପମମ୍ ।
ଚିକ୍ଷେପ ସମରେ ତୂର୍ଣଂ ଶଙ୍ଖଂ ପ୍ରତି ଜନେଶ୍ବରଃ ॥ 6-82-21 (42317)
ସ ତସ୍ଯ ହୃଦଯଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ପୀତ୍ତ୍ବା ଶୋଣିତମାହବେ।
ଜଗାମ ଧରଣୀଂ ବାଣୋ ଲୋହିତାର୍ଦ୍ରବରଚ୍ଛଦଃ ॥ 6-82-22 (42318)
ସ ପପାତ ରଣେ ତୂର୍ଣଂ ଭାରଦ୍ବାଜଶରାହତଃ।
ଧନୁସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଶରାଂଶ୍ଚୈବ ପିତୁରେବ ସମୀପତଃ ॥ 6-82-23 (42319)
ହତଂ ତମାତ୍ମଜଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିରାଟଃ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଭଯାତ୍।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ସମରେ ଦ୍ରୋଣଂ ବ୍ଯାତ୍ତାନନମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-82-24 (42320)
ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାଚମୂମ୍।
ଦାରଯାମାସ ସମରେ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-82-25 (42321)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ମହାରାଜ ଦ୍ରୌଣିମାସାଦ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ଆଜଘାନ ଭ୍ରବୋର୍ମଧ୍ଯେ ନାରାଚୈସ୍ତ୍ରିଭିରାଶୁଗୈଃ ॥ 6-82-26 (42322)
ସ ବଭୌ ରଥଶାର୍ଦୂଲୋ ଲଲାଟେ ସଂସ୍ଥିତୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ।
ଶିଖରୈଃ କାଞ୍ଚନମଯୈର୍ମେରୁସ୍ତ୍ରିଭିରିବୋଚ୍ଛ୍ରିତୈଃ ॥ 6-82-27 (42323)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନିମେଷାର୍ଧାଚ୍ଛିଖଣ୍ଡିନଃ ।
ଧ୍ବଜଂ ସୂତମଥୋ ରାଜଂସ୍ତୁରଗାନାଯୁଧାନି ଚ ॥ 6-82-28 (42324)
ଶରୈର୍ବହୁଭିରାଚ୍ଛିଦ୍ଯ ପାତଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ଷ।
ସ ହତାଶ୍ବାଦବପ୍ଲୁତ୍ଯ ରଥାଦ୍ବୈ ରଥିନାଂ ବରଃ ॥ 6-82-29 (42325)
ଖଙ୍ଗମାଦାଯ ସୁଶିତଂ ବିମଲଂ ଚ ଶରାବରମ୍ ।
ଶ୍ଯେନବଦ୍ବ୍ଯଚରତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଶତ୍ରୁତାପନଃ ॥ 6-82-30 (42326)
ସଖଙ୍ଗସ୍ଯ ମହାରାଜ ଚରତସ୍ତସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ।
ନାନ୍ତରଂ ଦଦୃଶେ ଦ୍ରୌଣିସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-82-31 (42327)
ତତଃ ଶରସହସ୍ରାଣି ବହୂନି ଭରତର୍ଷଭ ।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସମରେ ଦ୍ରୌଣିଃ ପରମକୋପନଃ ॥ 6-82-32 (42328)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସମରେ ଶରବୃଷ୍ଟିଂ ସୁଦାରୁଣାମ୍।
ଅସିନା ତୀକ୍ଷ୍ଣଧାରେଣ ଚିଚ୍ଛେଦ ବଲିନାଂ ବରଃ ॥ 6-82-33 (42329)
ତତୋଽସ୍ଯ ବିମଲଂ ଦ୍ରୌଣିଃ ଶତଚନ୍ଦ୍ରଂ ମନୋରମମ୍।
ଚର୍ମାଚ୍ଛିନଦସିଂ ଚାସ୍ଥ ଖଣ୍ଡଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-82-34 (42330)
ଶିତୈସ୍ତୁ ବହୁଶୋ ରାଜଂସ୍ତଂ ଚ ବିବ୍ଯାଧ ପତ୍ରିଭିଃ ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ତତଃ ଖଙ୍ଗଂ ଖଣ୍ଡିତଂ ତେନ ସାଯକୈଃ ॥ 6-82-35 (42331)
ଆବିଧ୍ଯ ବ୍ଯସୃଜତ୍ତୂର୍ଣଂ ଜ୍ବଲନ୍ତମିବ ପନ୍ନଗମ୍ ।
ତମାପତନ୍ତଂ ସହସା କାଲାନଲସମପ୍ରଭମ୍ ॥ 6-82-36 (42332)
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ଦ୍ରୌଣିର୍ଦର୍ଶଯନ୍ପାଣିଲାଘବମ୍ ।
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ଚ ବିବ୍ଯାଧ ଶରୈର୍ବହୁଭିରାଯସୈଃ ॥ 6-82-37 (42333)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ଭୃଶଂ ରାଜଂସ୍ତଡ୍ଯମାନଃ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ମାଧବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-82-38 (42334)
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚାପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସଂ କ୍ରୂରମାହବେ।
ଅଲମ୍ବୁସଂ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ବଲିନାଂ ବରଃ ॥ 6-82-39 (42335)
ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରସ୍ତତସ୍ତସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭାରତ।
ଅର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରେଣ ସମରେ ତଂ ଚ ବିବ୍ଯାଧ ସାଯକୈଃ ॥ 6-82-40 (42336)
ମାଯାଂ ଚ ରାକ୍ଷସୀଂ କୃତ୍ବା ଶରବର୍ଷୈରବାକିରତ୍।
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ଶୈନେଯସ୍ଯ ପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-82-41 (42337)
ଅସଂଭ୍ରମସ୍ତୁ ସମରେ ବଧ୍ଯମାନଃ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ଐନ୍ଦ୍ରମସ୍ତ୍ରଂ ଚ ବାର୍ଷ୍ଣେଯୋ ଯୋଜଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-82-42 (42338)
ବିଜଯାଦ୍ଯଦନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ମାଧବେନ ଯଶସ୍ବିନା।
ତଦସ୍ତ୍ରଂ ଭସ୍ମାସାତ୍କୃତ୍ବା ମାଯାଂ ତାଂ ରାକ୍ଷସୀଂ ତଦା ॥ 6-82-43 (42339)
ଅଲମ୍ବୁସଂ ଶରୈରନ୍ଯୈରଭ୍ଯାକିରତ ସର୍ବତଃ।
ପର୍ବତଂ ବାରିଧାରାଭିଃ ପ୍ରାବୃଷୀବ ବଲାହକଃ ॥ 6-82-44 (42340)
ତତ୍ତଥା ପୀଡିତଂ ତେନ ମାଧବେନ ଯଶସ୍ବିନା ।
ପ୍ରଦୁଦ୍ରାବ ଭଯାଦ୍ରକ୍ଷସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ସାତ୍ଯକିମାହବେ ॥ 6-82-45 (42341)
........ ମାଘବତା ଜିତ୍ବା ଭାରତ ସାତ୍ଯକିଃ।
ଶୈନେଯଃ ପ୍ରାଣଦ଼ଜ୍ଜିତ୍ବା ଯୋଧାନାଂ ତବ ପଶ୍ଯତାମ୍ ॥ 6-82-46 (42342)
ନ୍ଯହନତ୍ତାବକାଂଶ୍ଚାପି ସାତ୍ଯକିଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ।
ନିଶିତୈର୍ବହୁଭିର୍ବାଣୈସ୍ତେଽଦ୍ରବନ୍ତ ଭଯାର୍ଦିତାଃ ॥ 6-82-47 (42343)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯାତ୍ମଜୋ ବଲୀ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହାରାଜ ପୁତ୍ରଂ ତବ ଜନେଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-82-48 (42344)
ଛାଦଯାମାସ ସମରେ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ସ ଚ୍ଛାଦ୍ଯମାନୋ ବିଶିଖୈର୍ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ଭାରତ ॥ 6-82-49 (42345)
ବିବ୍ଯଥେ ନ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତବ ପୁତ୍ରୋ ଜନେଶ୍ବର ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ଚ ସମରେ ତୂର୍ଣଂ ବିବ୍ଯାଧ ପତ୍ରିଭିଃକ ॥ 6-82-50 (42346)
ଷଷ୍ଟ୍ଯା ଚ ତ୍ରିଂଶତା ଚୈବ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ।
ତସ୍ଯ ସେନାପତିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ମାରିଷ ॥ 6-82-51 (42347)
ହଯାଂଶ୍ଚ ଚତୁରଃ ଶୀଘ୍ରଂ ନିଜଘାନ ମହାବଲଃ ।
ଶରୈଶ୍ଚୈନଂ ସୁନିଶିତୈଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତଭିଃ ॥ 6-82-52 (42348)
ସ ହତାଶ୍ବାନ୍ମହାବାହୁରବପ୍ଲୁତ୍ଯ ରଥାଦ୍ବଲୀ ।
ପଦାତିରସିମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ପ୍ରାଦ୍ରବତ୍ପାର୍ଷତଂ ପ୍ରତି॥ 6-82-53 (42349)
ଶକୁନିସ୍ତଂ ସମଭ୍ଯେତ୍ଯ ରାଜଗୃଦ୍ଧୀ ମହାବଲଃ ।
ରାଜାନଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ରଥମାରୋପଯତ୍ସ୍ବକମ୍ ॥ 6-82-54 (42350)
ତତୋ ନୃପଂ ପରାଜିତ୍ଯ ପାର୍ଷତଃ ପରବୀରହା ।
ନ୍ଯହନତ୍ତାବକଂ ସୈନ୍ଯଂ ବଜ୍ରପାଣିରିବାସୁରାନ୍ ॥ 6-82-55 (42351)
କୃତବର୍ମା ରଣେ ଭୀମଂ ଶରୈରାର୍ଚ୍ଛନ୍ମହାରଥଃ ।
ପ୍ରଚ୍ଛାଦଯାମାସ ଚ ତଂ ମହାମେଘୋ ରବିଂ ଯଥା ॥ 6-82-56 (42352)
ତତଃ ପ୍ରହସ୍ଯ ସମରେ ଭୀମସେନଃ ପରଂତପଃ ।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସାଯଂକାନ୍କୃତବର୍ମଣେ ॥ 6-82-57 (42353)
ତୈରର୍ଦ୍ଯମାନୋଽତିରଥଃ ସାତ୍ବତଃ ଶସ୍ତ୍ରକୋବିଦଃ ।
ନାକମ୍ପତ ମହାରାଜ ଭୀମଂ ଚାର୍ଚ୍ଛଚ୍ଛିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-82-58 (42354)
ତସ୍ଯାଶ୍ବାଂଶ୍ଚତୁରୋ ହତ୍ବା ଭୀମସେନୋ ମହାରଥଃ ।
ସାରଥିଂ ପାତଯାମାସ ସଧ୍ବଜଂ ସୁପରିଷ୍କୃତମ୍ ॥ 6-82-59 (42355)
ଶରୈର୍ବହୁବିଧୈଶ୍ଚୈନମାଚିନୋତ୍ପରବୀରହା ।
ଶକଲୀକୃତସର୍ବାଙ୍ଗଃ ଶ୍ବାବିତ୍ତୁ ଶଲଲୈର୍ଯଥା ॥ 6-82-60 (42356)
ହତାଶ୍ବଶ୍ଚ ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ସୁବଲସ୍ଯ ରଥଂ ଯଯୌ।
ସ୍ବାଲସ୍ଯ ତେ ମହାରାଜ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-82-61 (42357)
ଭୀମସେନୋଽପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତବ ସୈନ୍ଯମୁପାଦ୍ରବତ୍।
ନିଜଘାନ ଚ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦଣ୍ଡପାଣିରିବାନ୍ତକଃ ॥ ॥ 6-82-62 (42358)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଦ୍ବଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-82-60 ସର୍ବାଙ୍ଗୋ ହତାଶ୍ବଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତେତି ଝo ପାଠଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 083
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.83. ଅଧ୍ଯାଯଃ 083
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-83-0 (42359)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-83-0x (4161)
ବହୂନି ହି ବିଚିତ୍ରାଣି ଦ୍ବୈରଥାନି ସ୍ମ ସଞ୍ଜଯ।
ପାଣ୍ଡୂନାଂ ମାମକୈଃ ସାର୍ଧମଶ୍ରୌଷଂ ତବ ଜଲ୍ପତଃ ॥ 6-83-1 (42360)
ନ ଚୈବ ମାମକଂ କିଂଚିଦ୍ଧୃଷ୍ଟଂ ଶଂସସି ସଞ୍ଜଯ ।
ନିତ୍ଯଂ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ହୃଷ୍ଟାନଭଗ୍ନାନ୍ସଂପ୍ରଶଂସସି ॥ 6-83-2 (42361)
ଜୀଯମାନାନ୍ବିମନସୋ ମାମକାନ୍ବିଗତୌଜସଃ ।
ବଦସେ ସଂଯୁଗେ ସୂତ ଦିଷ୍ଟମେତନ୍ନ ସଂଶଯଃ ॥ 6-83-3 (42362)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-83-4x (4162)
ଯଥାଶକ୍ତି ଯଥୋତ୍ସାହଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଚେଷ୍ଟନ୍ତି ତାବକାଃ।
ଦର୍ଶଯାନାଃ ପରଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ପୌରୁଷଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 6-83-4 (42363)
ଗଙ୍ଗାଯାଃ ସୁରନଦ୍ଯା ବୈ ସ୍ବାଦୁଭୂତଂ ଯଥୋଦକମ୍ ।
ମହୋଦଧିସମଭ୍ଯାଶେ ଲବଣତ୍ବଂ ନିଗଚ୍ଛତି ॥ 6-83-5 (42364)
ତଥା ତତ୍ପୌରୁଷଂ ରାଜଂସ୍ତାବକାନାଂ ପରଂତପ ।
ପ୍ରାପ୍ଯ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ବୀରାନ୍ବ୍ଯର୍ଥଂ ଭବତି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-83-6 (42365)
ଘଟମାନାନ୍ଯଥାଶକ୍ତି କୁର୍ବାଣାନ୍କର୍ମ ଦୁଷ୍କରମ୍ ।
ନ ଦୋଷେଣ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ କୌରବାନ୍ଗନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 6-83-7 (42366)
ତବାପରାଧାତ୍ସୁମହାନ୍ସପୁତ୍ରସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ ।
ପୃତିବ୍ଯାଃ ପ୍ରକ୍ଷଯୋ ଘୋରୋ ଯମରାଷ୍ଟ୍ରବିବର୍ଧନଃ ॥ 6-83-8 (42367)
ଆତ୍ମଦୋଷାତ୍ସମୁତ୍ପନ୍ନଂ ଶୋଚିତୁଂ ନାର୍ହସେ ନୃପ ।
ନ ହି ରକ୍ଷନ୍ତି ରାଜାନଃ ସର୍ବଥାଽତ୍ରାପି ଜୀବିତମ୍ ॥ 6-83-9 (42368)
ଯୁଦ୍ଧେ ସୁକୃତିନାଂ ଲୋକାନିଚ୍ଛନ୍ତୋ ବସୁଧାଧିପାଃ।
ଚମୂଂ ବିଗାହ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତେ ନିତ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗପରାଯଣାଃ ॥ 6-83-10 (42369)
ପୂର୍ବାହ୍ଣେ ତୁ ମହାରାଜ ପ୍ରାବର୍ତତ ଜନକ୍ଷଯଃ।
ତଂ ତ୍ବମେକମନା ଭୂତ୍ବା ଶୃଣୁ ଦେବାସୁରୋପମମ୍ ॥ 6-83-11 (42370)
ଆବନ୍ତ୍ଯୌ ତୁ ମହେଷ୍ବାସୌ ମହାସେନୌ ମହାବଲୌ ।
ଯୁଧାମନ୍ଯୁମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସମେଯତା ରଣୋତ୍କଟୌ ॥ 6-83-12 (42371)
ତେଷାଂ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ସମୁହଦ୍ରୋଣହର୍ଷଣମ୍ ।
ଯୁଧାମନ୍ଯୁଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭ୍ରାତରୌ ଦେବରୂପିଣୌ ॥ 6-83-13 (42372)
ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈସ୍ତୂର୍ଣଂ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ତାବେନଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯେତାଂ ସମରେ ଚିତ୍ରଯୋଧିନୌ ॥ 6-83-14 (42373)
ଯୁଧ୍ଯତାଂ ହି ତଥା ରାଜନ୍ବିଶେଷୋ ନ ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ।
ଯତତାଂ ଶତ୍ରୁନାଶାଯ କୃତପ୍ରତିକୃତୈଷିଣାମ୍ ॥ 6-83-15 (42374)
ଯୁଧାମନ୍ଯୁସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ନନୁବିନ୍ଦସ୍ଯ ସାଯକୈଃ ।
ଚତୁର୍ଭିଶ୍ଚତୁରୋ ବାହାନନଯଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-83-16 (42375)
ଭଲ୍ଲାଭ୍ଯାଂ ଚ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣାଭ୍ଯାଂ ଧନୁଃ କେତୁଂ ଚ ମାରିଷ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ରାଜଂସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-83-17 (42376)
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାଽନୁବିନ୍ଦୋଽଥ ରଥଂ ବିନ୍ଦସ୍ଯ ରଥମାସ୍ଥିତଃ।
ଧନୁର୍ଗୃହୀତ୍ବା ପରମଂ ଭାରସାଧନମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-83-18 (42377)
ତାବେକସ୍ଥୌ ରଣେ ବୀରାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ରଥିନାଂ ବରୌ।
ଶରାନ୍ମୁମୁଚତୁସ୍ତୂର୍ଣଂ ଯୁଧାମନ୍ଯୌ ମହାତ୍ମନି ॥ 6-83-19 (42378)
ତାଭ୍ଯାଂ ମୁକ୍ତା ମହାବେଗାଃ ଶରାଃ କାଞ୍ଚନଭୂଷଣାଃ ।
ଦିବାକରପଥଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଚ୍ଛାଦଯାମାସୁରମ୍ବରମ୍ ॥ 6-83-20 (42379)
ଯୁଧାମନ୍ଯୂ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭ୍ରାତରୌ ତୌ ମହାରଥୌ ।
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷେଣ ସାରଥିଂ ଚାପ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-83-21 (42380)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ପତିତେ ଭୂମୌ ଗତସତ୍ବେ ତୁ ସାରଥୌ ।
ରଥଃ ପ୍ରଦୁଦ୍ରାବ ଦିଶଃ ସମୁଦ୍ଧାନ୍ତହଯସ୍ତତଃ ॥ 6-83-22 (42381)
ତୌ ସ ଜିତ୍ବା ମହାରାଜ ଯଜ୍ଞସେନସୁତଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ପୌରୁଷଂ ଖ୍ଯାପଯଂସ୍ତୂର୍ଣଂ ବ୍ଯଧମତ୍ତବ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-83-23 (42382)
ସା ବଧ୍ଯମାନା ସମରେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀ ମହାଚମୂଃ ।
ବେଗାନ୍ବହୁବିଧାଂଶ୍ଚକ୍ରେ ବିଷଂ ପୀତ୍ବେନ ମାନବଃ ॥ 6-83-24 (42383)
ହୈଡିମ୍ବୋ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରସ୍ତୁ ଭଗଦତ୍ତଂ ସମାଦ୍ରବତ୍।
ରଥେନାଦିତ୍ଯବର୍ଣେନ ସଧ୍ବଜେନ ମହାବଲଃ ॥ 6-83-25 (42384)
ତତଃ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷୋ ରାଜା ନାଗରାଜଂ ସମାସ୍ଥିତଃକ ।
ଯଥା ବଜ୍ରଧରଃ ପୂର୍ବଂ ସଂଗ୍ରାମେ ତାରକାମଯେ ॥ 6-83-26 (42385)
ତତ୍ର ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବା ଋଷଯଶ୍ଚ ସମାଗତାଃ ।
ବିଶେଷଂ ନ ସ୍ମ ବିବିଦୁର୍ହୈଡିମ୍ବଭଗଦତ୍ତଯୋଃ ॥ 6-83-27 (42386)
ଯଥା ସୁରପତିଃ ଶକ୍ରସ୍ତ୍ରାସଯାମାସ ଦାନବାନ୍।
ତଥୈବ ସମରେ ରାଜା ଦ୍ରାବଯାମାସ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-83-28 (42387)
ତେନ ବିଦ୍ରାବ୍ଯମାଣାସ୍ତେ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍।
ତ୍ରାତାରଂ ନାଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତଃ ସ୍ବେଷ୍ବନୀକେଷୁ ଭାରତ ॥ 6-83-29 (42388)
ଭୈମସେନିଂ ରଥସ୍ଥଂ ତୁ ତତ୍ରାପଶ୍ଯାମ ଭାରତ ।
ଶେଷା ବିମନସୋ ଭୂତ୍ବା ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ମହାରଥାଃ ॥ 6-83-30 (42389)
ନିବୃତ୍ତେଷୁ ତୁ ପାଣ୍ଡୂନାଂ ପୁନଃ ସୈନ୍ଯେଷୁ ଭାରତ ।
ଆସୀନ୍ନିଷ୍ଠାନକୋ ଘୋରସ୍ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-83-31 (42390)
ଘଟୋତ୍କଚସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ଭଗଦତ୍ତଂ ମହାରଣେ।
ଶରୈଃ ପ୍ରଚ୍ଛାଦଯାମାସ ମେରୁଂ ଗିରିମିବାମ୍ବୁଦଃ ॥ 6-83-32 (42391)
ନିହତ୍ଯ ତାଞ୍ଶରାନ୍ରାଜା ରାକ୍ଷସସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ର୍ଯୁତାନ୍।
ଭୈମସେନିଂ ରଣେ ତୂର୍ଣଂ ସର୍ବମର୍ମସ୍ବତାଡଯତ୍ ॥ 6-83-33 (42392)
ସ ତାଡ୍ଯମାନୋ ବହୁଭିଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ନ ବିବ୍ଯଥେ ରାକ୍ଷସନ୍ଦ୍ରୋ ଭିଦ୍ଯମାନ ଇବାଚଲଃ ॥ 6-83-34 (42393)
ତସ୍ଯ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଃ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତୋମରାଂଶ୍ଚ ଚତୁର୍ଦଶ ।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସମରେ ତାଂଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ସ ରାକ୍ଷସଃ ॥ 6-83-35 (42394)
ସ ତାଂଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ମହାବାହୁସ୍ତୋମରାନ୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ଭଗଦତ୍ତଂ ଚ ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତତ୍ଯା କଙ୍କପତ୍ରିଭିଃ ॥ 6-83-36 (42395)
ତତଃ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷୋ ରାଜା ପ୍ରହସନ୍ନିବ ଭାରତ।
ତସ୍ଯାଶ୍ବାଂଶ୍ଚତୁରଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ପାତଯାମାସ ସାଯକୈଃ ॥ 6-83-37 (42396)
ସ ହତାଶ୍ବେ ରଥେ ତିଷ୍ଠନ୍ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ଶକ୍ତିଂ ଚିକ୍ଷେପ ବେଗେନ ପ୍ରଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଗଜଂ ପ୍ରତି ॥ 6-83-38 (42397)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ହେମଦଣ୍ଡାଂ ସୁବେଗିନୀମ୍ ।
ତ୍ରିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ନୃପତିଃ ସା ବ୍ଯକୀର୍ଯତ ମେଦିନୀଂ ॥ 6-83-39 (42398)
ଶକ୍ତିଂ ବିନିହତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହୈଡିମ୍ବଃ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଭଯାତ୍ ।
ଯଥେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ରଣାତ୍ପୂର୍ବଂ ନମୁଚିର୍ଦୈତ୍ଯସତ୍ତମଃ ॥ 6-83-40 (42399)
ତଂ ବିଜିତ୍ଯ ରଣେ ଶୂରଂ ବିକ୍ରାନ୍ତଂ ଖ୍ଯାତପୌରୁଷମ୍ ।
ଅଜଯ୍ଯଂ ସମରେ ବୀରଂ ଯମେନ ବରୁଣେନ ଚ ॥ 6-83-41 (42400)
ପାଣ୍ଡବୀଂ ସମରେ ସେନାଂ ସଂମମର୍ଦ ସ କୁଞ୍ଜରଃ ।
ଯଥା ବନଗଜୋ ରାଜନ୍ମୃଦ୍ଗଶ୍ଚରତି ପଦ୍ମିନୀମ୍ ॥ 6-83-42 (42401)
ମଦ୍ରେଶ୍ବରସ୍ତୁ ସମରେ ଯମାଭ୍ଯାଂ ସମସଞ୍ଜତ ।
ସ୍ବସ୍ତ୍ରୀଯୌ ଛାଦଯାଂଚକ୍ରେ ଶରୌଘୈଃ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନୌ ॥ 6-83-43 (42402)
ସହଦେବସ୍ତୁ ସମରେ ମାତୁଲଂ ଦୃଶ୍ଯ ସଂଗତମ୍ ।
ଅବାରଯଚ୍ଛରୌଘେଣ ମେଘୋ ଯଦ୍ବଦ୍ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-83-44 (42403)
ଛାଦ୍ଯମାନଃ ଶରୌଘେଣ ହୃଷ୍ଟରୂପତରୋଽଭବତ୍ ।
ତଯୋଶ୍ଚାପ୍ଯଭବତ୍ପ୍ରୀତିରତୁଲା ମାତୃକାରଣାତ୍ ॥ 6-83-45 (42404)
ତତଃ ପ୍ରହସ୍ଯ ସମରେ ନକୁଲସ୍ଯ ମହାରଥଃ।
` ଧ୍ବଜଂ ଚିଚ୍ଛେଦ ବାଣେନ ଧନୁଶ୍ଚୈକେନ ମାରିଷ ॥ 6-83-46 (42405)
ଅଥୈନଂ ଛିନ୍ନଧନ୍ବାନଂ ଛାଦଯାମାସ ଭାରତ।
ନିଜଘାନ ରଣେ ତଂ ତୁ ସୂତଂ ଚାସ୍ଯ ନ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-83-47 (42406)
ତତଃ ପ୍ରସହ୍ଯ ସମରେ ନକୁଲସ୍ଯ ମହାରଥଃ ।
ଅଶ୍ବାଂଶ୍ଚ ଚତୁରୋ ରାଜଂଶ୍ଚତୁର୍ଭିଃ ସାଯକୋତ୍ତମୈଃ ॥ 6-83-48 (42407)
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସମରେ ଯମସ୍ଯ ସଦନଂ ପ୍ରତି।
ହତାଶ୍ବାତ୍ତୁ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣମବପ୍ଲୁତ୍ଯ ମହାରଥଃ ॥ 6-83-49 (42408)
ଆରୁରୋହ ତତୋ ଯାନଂ ଭ୍ରାତୁରେବ ଯଶସ୍ବିନଃ ।
ଏକସ୍ଥୌ ତୁ ରଣେ ଶୂରୌ ଦୃଢେ ବିକ୍ଷିପ୍ଯ କାର୍ମୁକେ ॥ 6-83-50 (42409)
ମଦ୍ରରାଜରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ଚ୍ଛାଦଯାମାସତୁଃ କ୍ଷଣାତ୍।
ସ ଚ୍ଛାଦ୍ଯମାନୋ ବହୁଭିଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-83-51 (42410)
ସ୍ବସ୍ତ୍ରୀଯାଭ୍ଯାଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୋ ନାକମ୍ପତ ଯଥାଽଚଲଃ।
ପ୍ରହସନ୍ନିବ ତାଂ ଚାପି ଶସ୍ତ୍ରବୃଷ୍ଟିଂ ଜଘାନ ହ ॥ 6-83-52 (42411)
ସହଦେବସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶରମୁଦ୍ଗୃହ୍ଯ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ମଦ୍ରରାଜମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-83-53 (42412)
ସ ଶରଃ ପ୍ରେଷିତସ୍ତେନ ଗରୁଡାନିଲବେଗବାନ୍ ।
ମଦ୍ରରାଜଂ ବିନିର୍ଭିଦ୍ଯ ନିପପାତ ମହୀତଲେ ॥ 6-83-54 (42413)
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତୋ ରଥୋପସ୍ଥେ ମହାରଥଃ ।
ନିଷସାଦ ମହାରାଜ କଶ୍ମଲଂ ଚ ଜଗାମ ହ ॥ 6-83-55 (42414)
ତଂ ବିସଂଜ୍ଞଂ ନିପତିତଂ ସୂତଃ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ଅପୋବାହ ରଥେନାଜୌ ଯମାଭ୍ଯାମଭିପୀଡିତମ୍ ॥ 6-83-56 (42415)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମଦ୍ରେଶ୍ବରରଥଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ପରାଙ୍ଭୁଖମ୍।
ସର୍ବେ ବିମନସୋ ଭୂତ୍ବା ନେଦମସ୍ତୀତ୍ଯଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 6-83-57 (42416)
ନିର୍ଜିତ୍ଯ ମାତୁଲଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ମହାରଥୌ ।
ଦଧ୍ଯତୁର୍ମୁଦିତୌ ଶଙ୍ଖୌ ସିଂହନାଦଂ ଚ ନେଦତୁଃ ॥ 6-83-58 (42417)
ଅଭିଦୁଦ୍ରୁବତୁର୍ହୃଷ୍ଟୌ ତବ ସୈନ୍ଯଂ ବିଶାଂପତେ ।
ଯଥା ଦୈତ୍ଯଚମୂଂ ରାଜନ୍ନିନ୍ଦ୍ରୋପେନ୍ଦ୍ରାବିବାମରୌ ॥ ॥ 6-83-59 (42418)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ତ୍ର୍ଯଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-83-12 ଇରାବନ୍ତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଇତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-83-13 ଇରାବାଂସ୍ତୁ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧ ଇତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-83-16 ଇରାବାଂସ୍ତୁ ତତଂ ଇତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-83-19 ଇରାବତି ମହାତ୍ମନୀତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-83-21 ଇରାବାଂସ୍ତୁ ରଣେ ଇତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-83-23 ନାଗରାଜସୁତାସୁତ ଇତି ଝo ପାଠଃ । ତତ୍ର ନାଗରାଜଃ କୌରବ୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ସୁତା ଉଲୂପୀ ତସ୍ଯାଃ ସୁତ ଇରାବାନିତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-83-31 ନିଷ୍ଠାନକଃ ସବ୍ଯଥଃ କଶବ୍ଦଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 084
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.84. ଅଧ୍ଯାଯଃ 084
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-84-0 (42419)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-84-0x (4163)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ମଧ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ତେ ଦିବାକରେ।
ଶ୍ରୁତାଯୁପମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପ୍ରେଷଯାମାସ ବାଜିନଃ ॥ 6-84-1 (42420)
ତତସ୍ତୁ ତ୍ବରିତୋ ରାଜଞ୍ଶ୍ରୁତାଯୁଷମରିନ୍ଦମନ୍ ।
ନିଜଘ୍ନେ ସାଯକୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ନବଭିର୍ନତପର୍ବଭିଃକ ॥ 6-84-2 (42421)
ସ ସଂବାର୍ଯ ରମେ ରାଜା ପ୍ରେଷିତାନ୍ଧର୍ମସୂନୁନା ।
ଶରାନ୍ସପ୍ତ ମହେଷ୍ବାସଃ କୌନ୍ତେଯାଯା ସମାର୍ଷଯତ୍॥ 6-84-3 (42422)
ତେ ତସ୍ବ କବଚଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ପପୁଃ ଶୋଣିତମାହବେ।
ଅସୂନିବ ବିଚିନ୍ବନ୍ତୋ ଦେହେ ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-84-4 (42423)
ପାଣ୍ଡବସ୍ତୁ ଭୃଶଂ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବିଦ୍ଧସ୍ତେନ ମହାତ୍ମନା ।
ରଣେ ବରାହକର୍ଣେନ ରାଜାନଂ ହୃଦ୍ଯବିଧ୍ଯତା ॥ 6-84-5 (42424)
ଅଥାପରେଣ ଭଲ୍ଲେନ କେତୁଂ ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ଭୂମୌ ପାର୍ଥୋ ନ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-84-6 (42425)
କେତୁ ନିପତିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶ୍ରୁତାଯୁଃ ସ ତୁ ପାର୍ଥିବଃ ।
ପାଣ୍ଡବଂ ବିଶିଖୈତୀକ୍ଷ୍ଣୈ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତଭିଃ ॥ 6-84-7 (42426)
ତତଃ କ୍ରୋଘାତ୍ପ୍ରଜଜ୍ବଲ ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ଯଥା ଯୁଗାନ୍ତେ ଭୂତାନି ଦିଧକ୍ଷୁରିବ ପାବକଃ ॥ 6-84-8 (42427)
କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ତୁ ପାଣ୍ଡବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବଗନ୍ଧର୍ବରାକ୍ଷସାଃ ।
ପ୍ରବିବ୍ଯଧୁର୍ମହାରାଜ ବ୍ଯାକୁଲଂ ଜାପ୍ଯଭୂଜ୍ଜଗତ୍ ॥ 6-84-9 (42428)
ସର୍ବେଷାଂ ଚୈବ ଭୂତାନାମିଦମାସୀନ୍ମନୋଗତମ୍ ।
ତ୍ରୀଂଲ୍ଲୋକାନ୍ମ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନୃପୋଽଯଂ ଧକ୍ଷ୍ଯତୀତି ବୈ ॥ 6-84-10 (42429)
ଋଷ..... ଦେବାଶ୍ଚ ଚକ୍ରୁଃ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ମହତ୍।
ଲୋକାନାଂ ନୃପାଶାନ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ କ୍ରୋଧିତେ ପାଣ୍ଡବେ ତଦା ॥ 6-84-11 (42430)
ସ ଚ କ୍ରୋଧସମାବିଷ୍ଟଃ ସୃକ୍ବିଣୀ ପରିସଂଲିହନ ।
ଇବାରାତ୍ସବପୁର୍ଘୋରଂ ଯୁଗାନ୍ତାଦିତ୍ଯସନ୍ନିଭମ୍ ॥ 6-84-12 (42431)
ତତଃ ସୈନ୍ଯାନି ସର୍ବାଣି ତାବକାନି ବିଶାଂପତେ ।
ନିରାଶାନ୍ଯଭବଂସ୍ତତ୍ର ଜୀବିତଂ ପ୍ରତି ଭାରତ ॥ 6-84-13 (42432)
ସ ତୁ ଧୈର୍ଯେଣ ତଂ କୋପଂ ସନ୍ନିବାର୍ଯ ମହାଯଶାଃ ।
ଶ୍ରୁତାଯୁଷଃ ପ୍ରଚିଚ୍ଛେଦ ମୁଷ୍ଟିଦେଶେ ମହାଧନୁଃ ॥ 6-84-14 (42433)
ଅଥୈନଂ ଛିନ୍ନଧନ୍ବାନଂ ନାରାଚେନ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ।
ନିର୍ବିଭେଦ ରଣେ ରାଜା ସର୍ବସୈନ୍ଯସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-84-15 (42434)
ସତ୍ବରଂ ଚ ରଣେ ରାଜଂସ୍ତସ୍ଯ ବାହାନ୍ମହାତ୍ମନଃ ।
ନିଜଘାନ ଶରୈଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସୂତଂ ଚ ସୁମହାବଲଃ ॥ 6-84-16 (42435)
ହତାଶ୍ବଂ ତୁ ରଥଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜ୍ଞୋଽସ୍ଯ ପୌରୁଷମ୍ ।
ବିପ୍ରଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ଶ୍ରୁତାଯୁଃ ସମରେ ତଦା॥ 6-84-17 (42436)
ତସ୍ମିଞ୍ଜିତେ ମହେଷ୍ବାସେ ଧର୍ମପୁତ୍ରେଣ ସଂଯୁଗେ।
ଦୁର୍ଯୋଧନବଲଂ ରାଜନ୍ସର୍ବମାସୀତ୍ପରାଙ୍ଭୁଖମ୍ ॥ 6-84-18 (42437)
ଏବଂ ଜିତ୍ବା ମହାରାଜ ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ବ୍ଯାତ୍ତାନନୋ ଯଥା କାଲସ୍ତବ ସୈନ୍ଯଂ ଜଘାନ ହ ॥ 6-84-19 (42438)
ଚେକିତାନସ୍ତୁ ବାର୍ଷ୍ଣେଯୋ ଗୌତମଂ ରଥିନାଂ ବରମ୍ ।
ପ୍ରେକ୍ଷତାଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ଛାଦଯାମାସ ସାଯକୈଃ ॥ 6-84-20 (42439)
ସଂନିବାର୍ଯ ଶରାଂସ୍ତାଂସ୍ତୁ କୃପଃ ଶାରଦ୍ବତୋ ଯୁଧି।
ଚେକିତାନାଂ ରଣେ ଯତ୍ତଂ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧ ପତ୍ରିଭିଃ ॥ 6-84-21 (42440)
ଅଥାପରେଣ ଭଲ୍ଲେନ ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ମାରିଷ ।
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ସମରେ କ୍ଷିପ୍ରହସ୍ତୋ ନ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-84-22 (42441)
ଅଶ୍ବାଂସ୍ଛାସ୍ଯାବଧୀଦ୍ରାଜନ୍ନୁଭୌ ତୌ ପାର୍ଷ୍ଣିସାରଥୀ ।
ଅବପ୍ଲୁତ୍ଯ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ଗଦାଂ ଜଗ୍ରାହ ସାତ୍ବତଃ ॥ 6-84-23 (42442)
ସ ତଯା ବୀରଘାତିନ୍ଯା ଗଦଯା ଗଦିନାଂ ବରଃ ।
ଗୌତମସ୍ଯ ହଯାନ୍ହତ୍ବା ସାରଥିଂ ଚ ନ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-84-24 (42443)
ଭୂମିଷ୍ଠୋ ଗୌତମସ୍ତସ୍ଯ ଶରାଂଶ୍ଚିକ୍ଷେପ ଷୋଡଶକ ।
ଶରାସ୍ତେ ସାତ୍ବତଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ପ୍ରାବିଶନ୍ଧରଣୀତଲମ୍ ॥ 6-84-25 (42444)
ଚେକିତାନସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପୁନଶ୍ଚିକ୍ଷେପ ତାଂ ଗଦାମ୍ ।
ଗୌତମସ୍ଯ ବଧାକାଙ୍କ୍ଷୀ ବୃତ୍ରସ୍ଯେବ ପୁରନ୍ଦରଃ ॥ 6-84-26 (42445)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ବିମଲାମଶ୍ଯମଗର୍ଭାଂ ମହାଗଦାମ୍।
ଶରୈରନେକସାହସ୍ତ୍ରୈର୍ବାରଯାମାସ ଗୌତମଃ ॥ 6-84-27 (42446)
ଚେକିତାନସ୍ତତଃ ଖଙ୍ଗଂ କ୍ରୋଧାଦୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ଭାରତ।
ଲାଘବଂ ପରମାସ୍ଥାଯ ଗୌତମଂ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-84-28 (42447)
ଗୌତମୋଽପି ଧନୁସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ପ୍ରଗୃହ୍ଯାସିଂ ସୁସଂଯତଃ ।
ବେଗେନ ମହତା ରାଜଂଶ୍ଚେକିତାନମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-84-29 (42448)
ତାବୁଭୌ ବଲସଂପନ୍ନୌ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶବରଧାରିଣୌ ।
ନିସ୍ତ୍ରିଂଶାଭ୍ଯାଂ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣାଭ୍ଯାମନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସଂତତକ୍ଷତୁଃ ॥ 6-84-30 (42449)
ନିସ୍ତ୍ରିଂଶବେଗାଭିହତୌ ତତସ୍ତୌ ପୁରୁଷର୍ଷଭୌ ।
ଧରଣୀଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତୌ ସର୍ବଭୂତନିଷେବିତାମ୍ ॥ 6-84-31 (42450)
ମୂର୍ଛଯାଽଭିପରୀତାଙ୍ଗୌ ବ୍ଯାଯାମେନ ତୁ ମୋହିତୌ ।
ତତୋଽଭ୍ଯଧାବଦ୍ବେଗେନ ଭୀମସେନଃ ସୁହୃତ୍ତଯା ॥ 6-84-32 (42451)
ଚେକିତାନଂ ତଥାଭୂତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମରଦୁର୍ମଦଃ ।
ରଥମାରୋପଯଚ୍ଚୈନଂ ସର୍ବସୈକନ୍ଯସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-84-33 (42452)
ତଥୈବ ଶକୁନି ଶୂରଃ ସ୍ଯାଲସ୍ତବ ବିଶାଂପତେକ ।
ଆରୋପଯଦ୍ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ଗୌତମଂ ରଥିନାଂ ବରମ୍ ॥ 6-84-34 (42453)
ସୌମଦତ୍ତିଂ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧୃଷ୍ଟକେତୁର୍ମହାବଲଃ ।
ନବତ୍ଯା ସାଯକୈଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧ ବକ୍ଷସି ॥ 6-84-35 (42454)
ସୌମଦତ୍ତିରୁରସ୍ଥୈସ୍ତୈର୍ଭୃଶଂ ବାଣୈରଶୋଭତ ।
ମଧ୍ଯଂଦିନେ ମହାରାଜ ରଶ୍ମିଭିସ୍ତପନୋ ଯଥା ॥ 6-84-36 (42455)
ଭୂରିଶ୍ରବାସ୍ତୁ ସମରେ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଂ ମହାରଥମ୍ ।
ହତସୂତହଯଂ ଚକ୍ରେ ବିରଥଂ ସାଯକୋତ୍ତମୈଃ ॥ 6-84-37 (42456)
ବିରଥଂ ତଂ ସମାଲୋକ୍ଯ ହତାଶ୍ବଂ ହତସାରଥିମ୍ ।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ଚ୍ଛାଦଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-84-38 (42457)
ସ ତୁ ତଂ ରଥମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଧୃଷ୍ଟକେତୁର୍ମହାମନାଃ ।
ଆରୁରୋହ ତତୋ ଯାନଂ ଶତାନୀକସ୍ଯ ମାରିଷ ॥ 6-84-39 (42458)
ଚିତ୍ରସେନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ରାଜନ୍ଦୁର୍ମର୍ଷଣସ୍ତଥା।
ରଥିନୋ ହେମସନ୍ନାହାଃ ସୌଭଦ୍ରମଭିଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ॥ 6-84-40 (42459)
ଅଭିମନ୍ଯୋସ୍ତତସ୍ତୈସ୍ତୁ ଘୋରଂ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ।
ଶରୀରସ୍ଯ ଯଥା ରାଜନ୍ବାତପିତ୍ତକଫୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ॥ 6-84-41 (42460)
ବିରଥାଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରାଂସ୍ତୁ କୃତ୍ବା ରାଜନ୍ମହାହବେ ।
ନ ଜଘାନ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଃ ସ୍ମରନ୍ଭୀମବଚସ୍ତଦା ॥ 6-84-42 (42461)
ତତୋ ରାଜ୍ଞାଂ ବହୁଶତୈର୍ଗଜାଶ୍ବରଥଯାଯିଭିଃ ।
ସଂବୃତଂ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଂ ଦେବୈରପି ଦୁରାସଦମ୍ ॥ 6-84-43 (42462)
ପ୍ରଯାନ୍ତଂ ଶୀଘ୍ରମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ପରିତ୍ରାତୁଂ ସୁତାଂସ୍ତବ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଂ ସମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ବାଲମେକଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-84-44 (42463)
ବାସୁଦେବମୁବାଚେଦଂ କୌନ୍ତେଯଃ ଶ୍ବେତବାହନଃ ।
ଚୋଦଯାଶ୍ବାନ୍ହୃଷୀକେଶ ଯତ୍ରୈତେ ବହୁଲା ରଥାଃ ॥ 6-84-45 (42464)
ଏତେ ହି ବହବଃ ଶୂରାଃ କୃତାସ୍ତ୍ରା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ।
ଯଥା ହନ୍ଯୁର୍ନ ନଃ ସେନାଂ ତଥା ମାଧବ ଚୋଦଯ ॥ 6-84-46 (42465)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ବାର୍ଷ୍ଣେଯଃ କୌନ୍ତେଯେନାମିତୌଜସା ।
ରଥଂ ଶ୍ବେତହଯୈର୍ଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-84-47 (42466)
ନିଷ୍ଠାନକୋ ମହାନାସୀତ୍ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ମାରିଷ ।
ଯଦର୍ଜୁନୋ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସଂଯାତସ୍ତାବକାନ୍ପ୍ରତି ॥ 6-84-48 (42467)
ସମାସାଦ୍ଯ ତୁ କୌନ୍ତେଯୋ ରାଜ୍ଞସ୍ତାନ୍ଭୀଷ୍ମରକ୍ଷିଣଃ ।
ସୁଶର୍ମାଣମଥୋ ରାଜନ୍ନିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-84-49 (42468)
ଜାନାମି ତ୍ବାଂ ଯୁଧାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମତ୍ଯନ୍ତଂ ପୂର୍ବବୈରିଣମ୍ ।
ଅନଯସ୍ଯାଦ୍ଯ ସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ଫଲଂ ପଶ୍ଯ ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 6-84-50 (42469)
ଅଦ୍ଯ ତେ ଦର୍ଶଯିଷ୍ଯାମି ପୂର୍ବପ୍ରେତାନ୍ପିତାମହାନ୍ ।
ଏବଂ ସଂଜଲ୍ପତସ୍ତସ୍ଯ ବୀଭତ୍ସୋଃ ଶତ୍ରୁଘାତିନଃ ॥ 6-84-51 (42470)
ଶ୍ରୁତ୍ବାପି ପରୁଷଂ ବାକ୍ଯଂ ସୁଶର୍ମା ରଥଯୂଥପଃ ।
ନ ଚୈନମବ୍ରବୀତ୍କିଂଚିଚ୍ଛୁଭଂ ବା ଯଦି ବାଽଶୁଭମ୍ ॥ 6-84-52 (42471)
ଅଭିଗମ୍ଯାର୍ଜୁନଂ ବୀରଂ ରାଜଭିର୍ବହୁଭିର୍ବୃତଃ।
ପୁରସ୍ତାତ୍ପୃଷ୍ଠତଶ୍ଚୈବ ପାର୍ଶ୍ବତଶ୍ଚୈବ ସର୍ବତଃ ॥ 6-84-53 (42472)
ପରିବାର୍ଯାର୍ଜୁନଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ତବ ପୁତ୍ରୈର୍ମହାରଥଃ ।
ଶରୈଃ ସଂଛାଦଯାମାସ ମେଘୈରିବ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-84-54 (42473)
6-84-55 (42474)
ତତଃ ପ୍ରବୃତ୍ତଃ ସୁମହାନ୍ସଂଗ୍ରାମଃ ଶୋଣିତୋଦକଃ।
ତାବକାନାଂ ଚ ସମରେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ଭାରତ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 085
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.85. ଅଧ୍ଯାଯଃ 085
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-85-0 (42475)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-85-0x (4164)
ସ ତାଡ୍ଯମାନସ୍ତୁ ଶରୈର୍ଧନଂଜଯଃ
ପଦାହତୋ ନାଗ ଇବ ଶ୍ବସନ୍ବଲୀ ।
ବାଣାଂଶ୍ଚ ବାଣେନ ମହାରଥାନାଂ
ଚିଚ୍ଛେଦ ଚାପାନି ରଣେ ପ୍ରସହ୍ଯ ॥ 6-85-1 (42476)
ସଂଛିଦ୍ଯ ଚାପାନି ଚ ତାନି ରାଜ୍ଞାଂ
ତେଷାଂ ରଣେ ବୀର୍ଯବତାଂ କ୍ଷଣେନ।
ବିବ୍ଯାଧ ବାଣୈର୍ଯୁଗପନ୍ମହାତ୍ମା
ନିଃଶେଷତାଂ ତେଷ୍ବଥ ମନ୍ଯମାନଃ ॥ 6-85-2 (42477)
ନିପେତୁରାଜୌ ରୁଧିରପ୍ରଦିଗ୍ଧା-
ସ୍ତେ ତାଡିତାଃ ଶକ୍ରସୁତେନ ରାଜନ୍।
ବିଭିନ୍ନଗାତ୍ରାଃ ପତିତୋତ୍ତମାଙ୍ଗା
ଗତାସବଶ୍ଛିନ୍ନତନୁକ୍ରକାଯାଃ ॥ 6-85-3 (42478)
ମହୀଂ ଗତାଃ ପର୍ଥବଲାଭିଭୂତା
ବିଚିତ୍ରରୂପା ଯୁଗପଦ୍ବିନେଶୁଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହତାଂସ୍ତାନ୍ଯୁଧି ରାଜପୁତ୍ରାଂ-
ସ୍ତ୍ରିଗର୍ତରାଜଃ ପ୍ରଯଯୌ ରଥେନ ॥ 6-85-4 (42479)
ତେଷାଂ ରଥାନାମଥ ପୃଷ୍ଠଗୋପା
ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶଦନ୍ଯେଽଭ୍ଯପତନ୍ତ ପାର୍ଥମ୍।
ତଥୈବ ତେ ତଂ ପରିବାର୍ଯ ପାର୍ଥଂ
ବିକୃଷ୍ଯ ଚାପାନି ମହାରବାଣି ॥ 6-85-5 (42480)
ଅବୀବୃଷନ୍ବାଣମହୌଘବୃଷ୍ଟ୍ଯା
ଯଥା ଗିରିଂ ତୋଯଧରା ଜଲୌଘୈଃ।
ସଂପୀଡ୍ଯମାନସ୍ତୁ ଶରୌଘବୃଷ୍ଟ୍ଯା
ଧନଂଜଯସ୍ତାନ୍ଯୁଧି ଜାତରୋଷଃ ॥ 6-85-6 (42481)
ଷଷ୍ଟ୍ଯା ଶରୈଃ ସଂଯତି ତୈଲଧୌତୈ-
ର୍ଜଘାନ ତାନପ୍ଯଥ ପୃଷ୍ଠଗୋପାନ୍।
ରଥାଂଶ୍ଚ ତାଂସ୍ତନବଜିତ୍ଯ ସଙ୍ଖ୍ଯେ
ଧନଞ୍ଜଯଃ ପ୍ରୀତମନା ଯଶସ୍ବୀ॥ 6-85-7 (42482)
ଅଥାତ୍ବରଦ୍ଭୀଷ୍ମବଧାଯ ଜିଷ୍ଣୁ-
ର୍ବଲାନି ରାଜନ୍ସମରେ ନିହତ୍ଯ।
ତ୍ରିଗର୍ତରାଜୋ ନିହତାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯ
ମହାତ୍ମନା ତାନଥ ବନ୍ଧୁବର୍ଗାନ୍ ॥ 6-85-8 (42483)
ରଣେ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ନରାଧିପାଂସ୍ତାନ୍
ଜଗାମ ପାର୍ଥଂ ତ୍ବରିତୋ ବଧାଯ
ଅଭିଦ୍ରୁତଂ ଚାସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠଂ
ଧନଂଜଯଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିମୁଖ୍ଯାଃ ॥ 6-85-9 (42484)
ଅଭ୍ଯଦ୍ଯଯୁସ୍ତେ ଶିତଶସ୍ତ୍ରହସ୍ତା
ରିରକ୍ଷିଷନ୍ତୋ ରଥମର୍ଜୁନସ୍ଯ।
ପାର୍ଥୋଽପି ତାନାପତତଃ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ
ତ୍ରିଗର୍ତରାଜ୍ଞା ସହିତାନ୍ନୃବୀରାନ ॥ 6-85-10 (42485)
ବିଧ୍ବଂସଯିତ୍ବା ସମରେ ଧନୁଷ୍ମାନ୍
ଗାଣ୍ଡୀବମୁକ୍ତୈର୍ନିଶିତୈଃ ପୃଷତ୍କୈଃ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଯିଯାସୁର୍ଯୁଧି ସଂଦଦର୍ଶ
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ସୈନ୍ଧବାଦୀଂଶ୍ଚ ରାଜ୍ଞଃ ॥ 6-85-11 (42486)
ସଂବାରଯିଷ୍ଣୂନଭିବାରଯିତ୍ବା
ମୁହୂର୍ତମାଯୋଧ୍ଯ ବଲେନ ବୀରଃ।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ରାଜାନମନନ୍ତବୀର୍ଯୋ
ଜଯଦ୍ରଥାଦୀଂଶ୍ଚ ନୃପାନ୍ମହୌଜାଃ।
ଯଯୌ ତତୋ ଭୀମବଲୋ ମନସ୍ବୀ
ଗାଙ୍ଗେଯମାଜୌ ଶରଚାପପାଣିଃ ॥ 6-85-12 (42487)
ଭୀଷ୍ମୋଽପି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମରେ କୃତାସ୍ତ୍ରାନ୍
ସ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ରଥିନୋଽଭ୍ଯୁଦାରାନ୍।
ବିହାଯ ସଂଗ୍ରାମମୁଖେ ଧନଂଜଯଂ
ଜବେନ ପାର୍ଥଂ ପୁନରାଜଗାମ॥ 6-85-13 (42488)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଶ୍ଚ ପ୍ରବଲୋ ମହାତ୍ମା
ସମାଯଯୌ ତ୍ବରିତୋ ଜାତକୋପଃ।
ମଦ୍ରାଧିପଂ ସମଭିତ୍ଯଜ୍ଯ ସଙ୍ଖ୍ଯେ
ସ୍ବଭାଗମାପ୍ତଂ ତମନନ୍ତକୀର୍ତିଃ।
ସାର୍ଧଂ ସ ମାଦ୍ରୀସୁତଭୀମସେନୈ-
ର୍ଭୀଷ୍ମଂ ଯଯୌ ଶାନ୍ତନବଂ ରଣାଯ ॥ 6-85-14 (42489)
ତୈଃ ସଂପ୍ରଯୁକ୍ତୈଃ ସ ମହାରଥାଗ୍ର୍ଯୈ-
ର୍ଗଙ୍ଗାସୁତଃ ସମରେ ଚିତ୍ରଯୋଧୀ।
ନ ବିବ୍ଯଧେ ଶାନ୍ତନବୋ ମହାତ୍ମା
ସମାଗତୈଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତୈଃ ସମସ୍ତୈଃ ॥ 6-85-15 (42490)
ଅଥୈତ୍ଯ ରାଜା ଯୁଧି ସତ୍ଯସନ୍ଧୋ
ଜଯଦ୍ରଥୋଽତ୍ଯୁଗ୍ରବଲୋ ମନସ୍ବୀ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ଚାପାନି ମହାରଥାନାଂ
ପ୍ରସହ୍ଯ ତେଷାଂ ଧନୁଷା ବରେଣ ॥ 6-85-16 (42491)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଭୀମସେନଂ ଯମୌ ଚ
ପାର୍ଥଂ କୃଷ୍ଣଂ ଯୁଧି ସଂଜାତକୋପଃ ।
ଦୁର୍ଯୋଦନଃ କ୍ରୋଧବିଷୋ ମହାତ୍ମା
ଜଘାନ ବାଣୈରନଲପ୍ରକାଶୈଃ ॥ 6-85-17 (42492)
କୃପେଣ ଶଲ୍ଯେନ ଶଲେନ ଚୈବ
ତଥା ବିଭୋ ଚିତ୍ରସେନେନ ଚୌଜୌ।
ବିଦ୍ଧାଃ ଶରୈସ୍ତେଽତିବିବୃଦ୍ଧକୋପୈ-
ର୍ଦେବା ଯଥା ଦୈତ୍ଯଗଣୈଃ ସମେତୈଃ ॥ 6-85-18 (42493)
ଛିନ୍ନାଯୁଧଂ ଶାନ୍ତନବେନ ରାଜା
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଚ ଜାତକୋପଃ।
ଅଜାତଶତ୍ରୁଃ ସମରେ ମହାତ୍ମା
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ କ୍ରୁଦ୍ଧ ଉବାଚ ବାକ୍ଯମ୍ ॥ 6-85-19 (42494)
ଉକ୍ତ୍ବା ତଥା ତ୍ବଂ ପିତୁରଗ୍ରତୋ ମା-
ମହଂ ହନିଷ୍ଯାମି ମହାବ୍ରତଂ ତମ୍।
ଭୀଷ୍ମଂ ଶରୌଘୈର୍ବିମଲାର୍କବର୍ଣୈଃ
ସତ୍ଯଂ ବଦାମୀତି କୃତା ପ୍ରତିଜ୍ଞା ॥ 6-85-20 (42495)
ତ୍ବଯା ଚ ନୈନାଂ ସଫଲାଂ କରୋଷି
ଦେବବ୍ରତଂ ଯନ୍ନ ନିହଂସି ଯୁଦ୍ଧେ।
ମିଥ୍ଯାପ୍ରତିଜ୍ଞୋ ଭବ ମାତ୍ର ବୀର
ରକ୍ଷସ୍ବ ଧର୍ମଂ ସ୍ବକୁଲଂ ଯଶଶ୍ଚ॥ 6-85-21 (42496)
ପ୍ରେକ୍ଷସ୍ବ ଭୀଷ୍ମଂ ଯୁଧି ଭୀମବେଗଂ
ସର୍ବାଂସ୍ତପନ୍ତଂ ମମ ସୈନ୍ଯସଙ୍ଘାନ୍।
ଶରୌଘଜାଲୈରତିତିଗ୍ମବେଗୈଃ
କାଲଂ ଯଥା କାଲକୃତଂ କ୍ଷଣେନ ॥ 6-85-22 (42497)
ନିକୃତ୍ତଚାପଃ ସମରେଽନପେକ୍ଷଃ
ପରାଜିତଃ ଶାନ୍ତନବେନ ଚାଜୌ ।
ବିହାଯ ବନ୍ଧୂନଥ ସଦରାଂଶ୍ଚ
କ୍ବ ଯାସ୍ଯସେ ନାନୁରୂପଂ ତବେଦମ୍ ॥ 6-85-23 (42498)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହି ଭୀଷ୍ମଂ ତମନନ୍ତବୀର୍ଯଂ
ଭଗ୍ନଂ ଚ ସୈନ୍ଯଂ ଦ୍ରବମାଣମେବମ୍ ।
ଭୀତୋଽସି ନୂନଂ ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ପୁତ୍ର
ତଥା ହି ତେ ମୁଖବର୍ଣୋଽପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ॥ 6-85-24 (42499)
ଅଜ୍ଞାଯମାନେ ଚ ଧନଂଜଯେ ତୁ
ମହାହାବେ ସଂପ୍ରସକ୍ତେ ନୃବୀରେ।
କଥଂ ହି ଭୀଷ୍ମାତ୍ପ୍ରଥିତଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ
ଭଯଂ ତ୍ବମଦ୍ଯ ପ୍ରକରୋଷି ବୀର ॥ 6-85-25 (42500)
ସ ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ବଚୋ ନିଶମ୍ଯ 6-85-26bରୂକ୍ଷାକ୍ଷରଂ ବିପ୍ରଲାପାନୁବଦ୍ଧମ୍ ।
ପ୍ରତ୍ଯାଦେଶଂ ମନ୍ଯମାନୋ ମହାତ୍ମା
ପ୍ରତତ୍ବରେ ଭୀଷ୍ମବଧାଯ ରାଜନ୍ ॥ 6-85-26 (42501)
ତମାପତନ୍ତଂ ମହତା ଜବେନ
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ଭୀଷ୍ମମଭିଦ୍ରବନ୍ତମ୍।
ନିବାରଯାମାସ ହି ଶଲ୍ଯ ଏନ-
ମସ୍ତ୍ରେଣ ଘୋରେଣ ସୁଦୁର୍ଜଯେନ ॥ 6-85-27 (42502)
ସ ଚାପି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମୁଦୀର୍ଯମାଣ-
ମସ୍ତ୍ରଂ ଯୁଗାନ୍ତାଗ୍ନିସମପ୍ରକାଶମ୍।
ନ ସଂମୁମୋହ ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ
ରାଜନ୍ମହେନ୍ଦ୍ରପ୍ରତିମପ୍ରଭାବଃ ।
ତସ୍ଥୌ ଚ ତତ୍ରୈବ ମହାଧନୁଷ୍ମାନ୍
ଶରୈସ୍ତଦସ୍ତ୍ରଂ ପ୍ରତିବାଧମାନଃ ॥ 6-85-28 (42503)
ଅଥାଦଦେ ବାରୁଣମନ୍ଯଦସ୍ତ୍ରଂ
ଶିଖଣ୍ଡ୍ଯଥୋଽଗ୍ରଂ ପ୍ରତିଘାତମସ୍ଯ।
ତଦସ୍ତ୍ରମସ୍ତ୍ରେଣ ବିଦାର୍ଯମାଣଂ
ଖସ୍ଥାଃ ସୁରା ଦଦୃଶୁଃ ପାର୍ଥିବାଶ୍ଚ ॥ 6-85-29 (42504)
ଭୀଷ୍ମସ୍ତୁ ରାଜନ୍ସମରେ ମହାତ୍ମା
ଧନୁଶ୍ଚ ଚିତ୍ରଂ ଧ୍ବଜମେବ ଚାପି।
ଛିତ୍ତ୍ବାଽନଦତ୍ପାଣ୍ଡୁସୁତସ୍ଯ ବୀରୋ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯାଜମୀଢସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ॥ 6-85-30 (42505)
ତତଃ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଧନୁଃ ସବାଣଂ
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଭଯାଭିଭୂତମ୍।
ଗଦାଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯାଭିପପାତ ସଙ୍ଖ୍ଯେ
ଜଯଦ୍ରଥଂ ଭୀମସେନଃ ପଦାତିଃ ॥ 6-85-31 (42506)
ତମାପତନ୍ତଂ ସହସା ଜବେନ
ଜଯଦ୍ରଥଃ ସଗଦଂ ଭୀମସେନମ୍।
ବିବ୍ଯାଧ ଘୋରୈର୍ଯମଦଣ୍ଡକଲ୍ପୈଃ
ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ପଞ୍ଚଶରୈଃ ସମନ୍ତାତ୍ ॥ 6-85-32 (42507)
ଅଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ସ ଶରାଂସ୍ତରସ୍ବୀ
ବୃକୋଦରଃ କ୍ରୋଧପରୀତଚେତାଃ ।
ଜଘାନ ବାହାନ୍ସମରେ ସମନ୍ତାତ୍
ସୁସଂମତାନ୍ସିନ୍ଧୁରାଜସ୍ଯ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ॥ 6-85-33 (42508)
ତତୋଽଭିବୀକ୍ଷ୍ଯାପ୍ରତିମପ୍ରଭାବ-
ସ୍ତବାତ୍ମଜସ୍ତ୍ବରମାଣୋ ରଥେନ
ଅଭ୍ଯାଯୌ ଭୀମସେନଂ ନିହନ୍ତୁଂ
ସମୁଦ୍ଯତାସ୍ତ୍ରଃ ସୁରରାଜକଲ୍ପଃ ॥ 6-85-34 (42509)
ଜଯଦ୍ରଥୋ ଭଗ୍ରବାହଂ ରଥଂ ତ
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଯଯୌ ଯତ୍ର ରାଜା କୁରୂଣାମ୍ ।
ଭଯେନ ଭୀମସ୍ଯ ସମୂଢଚେତାଃ
ସସୌବଲସ୍ତତ୍ର ଯୁଦ୍ଧସ୍ଯ ଭୀତଃ ॥ 6-85-35 (42510)
ଭୀମୋଽପ୍ଯଥୈନଂ ସହସା ବିନଦ୍ଯ
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ଗଦଯା ତର୍ଜଯାନଃ।
ସମୁଦ୍ଯତାଂ ତାଂ ଯମଦଣ୍ଡକଲ୍ପାଂ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗଦାଂ ତେ କୁରବଃ ସମନ୍ତାତ୍ ॥ 6-85-36 (42511)
ବିହାଯ ସର୍ବେ ତବ ପୁତ୍ରମୁଗ୍ନଂ 6-85-37 (42512)
ପାତଂ ଗଦାଯାଃ ପରିହର୍ତୁକାମାଃ।
ଅପକ୍ରାନ୍ତାସ୍ତୁମୁଲେ ସଂପ୍ରମର୍ଦେ
ସୁଦୂରୁଣେ ଭାରତ ମୋହନୀଯେ ॥ 6-85-37 (42513)
ଅମୂଢଚେତାସ୍ତ୍ବଥ ଚିତ୍ରସେନୋ
ମହାଗଦାମାପତନ୍ତୀଂ ନିରୀକ୍ଷ୍ଯ।
ରଥଂ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ପଦାତିରାଜୌ
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଖଙ୍ଗଂ ବିପୁଲଂ ଚ ଚର୍ମ।
ଅବପ୍ଲୁତଃ ସିଂହ ଉବାଚଲାଗ୍ରା-
ଜ୍ଜଗାମାନ୍ଯଂ ଭ୍ରମପ ଭୂମିଦେଶମ୍ ॥ 6-85-38 (42514)
ଗଦାପି ସା ପ୍ରାପ୍ଯ ରଥଂ ସୁଚିତ୍ରଂ
ସାଶ୍ବ ସସୂତଂ ବିନିହତ୍ଯ ସଙ୍ଖ୍ଯେ।
ଜଗାମ ଭୂମିଂ ଜ୍ବଲିତା ମହୋଲ୍କ
ଭ୍ରଷ୍ଟାଽମ୍ବରାଦ୍ଗାମିବ ସଂପତନ୍ତୀ ॥ 6-85-39 (42515)
ଆଶ୍ଚର୍ଯଭୂତଂ ସୁମହତ୍ତ୍ବଦୀଯା
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ତଦ୍ଭାରତ ସଂପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ।
ସର୍ବେ ବିନେଦୁଃ ସହିତାଃ ସମନ୍ତା-
ତ୍ପୁପୂଜିରେ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଶୌର୍ଯମ୍ ॥ ॥ 6-85-40 (42516)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ପଞ୍ଚାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-85-25 ଅଜ୍ଞାଯମାନେ ପଶ୍ଚାତ୍ସ୍ଥିତେ ॥ 6-85-26 ପ୍ରତ୍ଯାଦେଶଂ ଭର୍ତ୍ସନଂ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 086
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.86. ଅଧ୍ଯାଯଃ 086
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-86-0 (42517)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-86-0x (4165)
ବିରଥଂ ତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଚିତ୍ରସେନଂ ଯଶସ୍ବିନମ୍ ।
ରଥମାରୋପଯାମାସ ବିକର୍ଣସ୍ତନଯସ୍ତବ ॥ 6-86-1 (42518)
ତସ୍ମିଂସ୍ତଥା ବର୍ତମାନେ ତୁମୁଲେ ସଂକୁଲେ ଭୃଶମ୍।
ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତୂର୍ଣଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-86-2 (42519)
ତତଃ ସରଥନାଗାଶ୍ବାଃ ସମକମ୍ପନ୍ତ ସୃଞ୍ଜଯାଃ ।
ମୃତ୍ଯୋରାସ୍ଯମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ମେନିରେ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 6-86-3 (42520)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋଽପି କୌରବ୍ଯୋ ଯମାଭ୍ଯାଂ ସହିତଃ ପ୍ରଭୁଃ ।
ମହେଷ୍ବାସଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଯଯୌ ॥ 6-86-4 (42521)
ତତଃ ଶରସହସ୍ରାଣି ପ୍ରମୁଞ୍ଚନ୍ପାଣ୍ଡବୋ ଯୁଧି ।
ଭୀଷ୍ମଂ ସଂଛାଦଯାମାସ ଯଥା ମେଘୋ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-86-5 (42522)
ତେନ ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରଣୀତାନି ଶରଜାଲାନି ମାରିଷ ।
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ଗାଙ୍ଗଯଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-86-6 (42523)
ତଥୈବ ଶରଜାଲାନି ଭୀଷ୍ମୋଣାସ୍ତାନି ମାରିଷ ।
ଆକାଶେ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସ୍ବଗମାନାଂ ବ୍ରଜା ଇବ ॥ 6-86-7 (42524)
ନିମେଷାର୍ଧେନ କୌନ୍ତେଯଂ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଯୁଧି ।
ଅଦୃଶ୍ଯଂ ସମରେ ଚକ୍ରେ ଶରଜାଲେନ ଭାରତ ॥ 6-86-8 (42525)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ ରାଜା କୌରବ୍ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ନାରାଚଂ ପ୍ରେଷଯାମାସ କ୍ରୁଦ୍ଧ ଆଶୀବିଷୋପମମ୍ ॥ 6-86-9 (42526)
ଅସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ତତସ୍ତଂ ତୁ କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ମହାରଥଃ ।
ଚଚ୍ଛେଦ ସମରେ ରାଜନ୍ଭୀଷ୍ମସ୍ତସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଚ୍ଯୁତମ୍ ॥ 6-86-10 (42527)
ତଂ ତୁ ଚ୍ଛିତ୍ବା ରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ନାରାଚଂ କଲସଂମିତମ୍ ।
ନଜଘ୍ନେ କୌରବେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ହଯାନ୍କାଞ୍ଚନଭୂଷଣାନ୍ ॥ 6-86-11 (42528)
ହତାଶ୍ବଂ ତୁ ରଥଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଧର୍ମପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ନକୁଲସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃକ ॥ 6-86-12 (42529)
ଯମାବପି ହି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସମାସାଦ୍ଯ ରଣେ ତଦା ।
ଶରୈଃ ସଂଛାଦଯାମାସ ଭୀଷ୍ମଃ ପରପୁରଂଜଯଃ ॥ 6-86-13 (42530)
ତୌ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମବାଣପ୍ରପୀଡିତୌ।
ଜଗାମ ପରମାଂ ଚିନ୍ତାଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବଧକାଙ୍କ୍ଷଯା ॥ 6-86-14 (42531)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ବଶ୍ଯାନ୍ରାଜ୍ଞସ୍ତାନ୍ସମଚୋଦଯତ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ସର୍ବେ ନିହତେତି ସୁହୃଦ୍ଗଣାନ୍ ॥ 6-86-15 (42532)
ତତସ୍ତେ ପାର୍ଥିବାଃ ସର୍ବେ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାର୍ଥସ୍ଯ ଭାଷିତମ୍ ।
ମହତା ରଥବଂଶେନ ପରିବବ୍ରୁଃ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-86-16 (42533)
ସ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବୃତଃ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ଚିକ୍ରୀଡ ଧନୁଷା ରାଜନ୍ପାତଯାନୋ ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-86-17 (42534)
ତଂ ଚରନ୍ତଂ ରଣେ ପାର୍ଥା ଦଦୃଶୁଃ କୌରବଂ ଯୁଧି।
ମୃଗମଧ୍ଯଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯେବ ଯଥା ସିଂହଶିଶୁଂ ବନେ ॥ 6-86-18 (42535)
ତର୍ଜଯାନଂ ରମେ ବୀରାଂସ୍ତ୍ରାସଯାନଂ ଚ ସାଯକୈଃ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ରେସୁର୍ମହାରାଜ ସିଂହଂ ମୃଗଗଣା ଇବ ॥ 6-86-19 (42536)
ରଣେ ଭାରତ ସିଂହସ୍ଯ ଦଦୃଶୁଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଗତିମ୍।
ଅଗ୍ନେର୍ବାଯୁସହାଯସ୍ଯ ଯଥା କକ୍ଷଂ ଦିଧକ୍ଷତଃ ॥ 6-86-20 (42537)
ଶିରାଂସି ରଥିନାଂ ଭୀଷ୍ମଃ ପାତଯାମାସ ସଂଯୁଗେ।
ତାଲେଭ୍ଯଃ ପରିପକ୍ବାନି ଫଲାନି କୁଶଲୋ ନରଃ ॥ 6-86-21 (42538)
ପତଦ୍ଭିଶ୍ଚ ମହାରାଜ ଶିରୋଭିର୍ଧରଣୀତଲେ।
ବଭୂବ ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦଃ ପତତାମଶ୍ମନାମିବ ॥ 6-86-22 (42539)
ତସ୍ମିନ୍ସୁତୁମୁଲେ ଯୁଦ୍ଧେ ବର୍ତମାନେ ଭଯାନକେ।
ସର୍ବେଷାମେବ ସୈନ୍ଯାନାମାସୀଦ୍ବ୍ଯତିକରୋ ମହାନ୍ ॥ 6-86-23 (42540)
ଭିନ୍ନେଷୁ ତେଷୁ ବ୍ଯୂହେଷୁ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଇତରେତରମ୍ ।
ଏକମେକଂ ସମାହୂଯ ଯୁଦ୍ଧାଯୈବାବତସ୍ଥିରେ ॥ 6-86-24 (42541)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ସମାସାଦ୍ଯ ଭରତାନାଂ ପିତାମହମ୍ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-86-25 (42542)
ଅନାଦୃତ୍ଯ ତତୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ତଂ ଶିଖଣ୍ଡିନମାହବେ ।
ପ୍ରଯଯୌ ସୃଞ୍ଜଯାନ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ତସ୍ଯ ବିଚିନ୍ତଯନ୍ ॥ 6-86-26 (42543)
ସୃଂଜଯାସ୍ତୁ ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହୃଷ୍ଟଂ ଭୀଷ୍ମ ମହାରଣେ ।
ସିଂହନାଦାଂଶ୍ଚ ବିବିଧାଂଶ୍ଚକ୍ରୁଃ ଶଙ୍ଖବିମିଶ୍ରିତାନ୍ ॥ 6-86-27 (42544)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ବ୍ଯତିଷକ୍ତରଥଦ୍ବିପମ୍ ।
ପଶ୍ଚିମାଂ ଦିଶମାସାଦ୍ଯ ସ୍ଥିତେ ସବିତରି ପ୍ରଭୋ ॥ 6-86-28 (42545)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽଥ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଃ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ପୀଡଯନ୍ତୌ ଭୃଶଂ ସୈନ୍ଯଂ ଶକ୍ତିତୋମରବୃଷ୍ଟିଭିଃ ॥ 6-86-29 (42546)
ଶସ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ବହୁଭୀ ରାଜଞ୍ଜଘ୍ନତୁସ୍ତାବକାନ୍ରଣେ ।
ତେ ହନ୍ଯମାନାଃ ସମରେ ତାବକା ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-86-30 (42547)
ଆର୍ଯାଂ ଯୁଦ୍ଧେ ମତିଂ କୃତ୍ବା ନ ତ୍ଯଜନ୍ତି ସ୍ମ ସଂଯୁଗମ୍।
ଯଥୋତ୍ସାହଂ ତୁ ସମରେ ନିଜଘ୍ନୁସ୍ତାବକା ରଣେ ॥ 6-86-31 (42548)
ତତ୍ରାକ୍ରନ୍ଦୋ ମହାନାସୀତ୍ତାବକାନାଂ ମହାତ୍ମାନାମ୍ ।
ବଧ୍ଯତାଂ ସମରେ ରାଜନ୍ପାର୍ଷତେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-86-32 (42549)
ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନିନଦଂ ଘୋରଂ ତାବକାନାଂ ମହାରଥୌ ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ପାର୍ଷତଂ ପ୍ରତ୍ଯୁପସ୍ଥିତୌ ॥ 6-86-33 (42550)
ତୌ ତସ୍ଯ ତୁରଗାନ୍ହତ୍ବା ତ୍ବରମାଣୌ ମହାରଥୌ ।
ଛାଦଯାମାସତୁରୁଭୌ ଶରବର୍ଷେଣ ପାର୍ଷତମ୍ ॥ 6-86-34 (42551)
ଅବପ୍ଲୁତ୍ଯାଥ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୋ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ମହାବଲଃ ।
ଆରୁରୋହକ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ସାତ୍ଯକେସ୍ତୁ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-86-35 (42552)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ମହତ୍ଯା ସେନଯା ବୃତଃ।
ଆବନ୍ତ୍ଯୌ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧାବଭ୍ଯଯାତ୍ସ ପରଂତପୌ ॥ 6-86-36 (42553)
ତଥୈବ ତବ ପୁତ୍ରୋଽପି ସର୍ବୋଦ୍ଯୋଗେନ ମାରିଷ ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦୌ ସମରେ ପରିବାର୍ଯାବତସ୍ଥିବାନ୍ ॥ 6-86-37 (42554)
ଅର୍ଜୁନଶ୍ଚାପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭଃ ।
ଅଯୋଧଯତ ସଂଗ୍ରାମେ ବଜ୍ରପାଣିରିବାସୁରାନ୍ ॥ 6-86-38 (42555)
ଦ୍ରୋଣାସ୍ତୁ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ପ୍ରିଯକୃତ୍ତବ ।
ବ୍ଯଧମତ୍ସର୍ବପାଞ୍ଚାଲାଂସ୍ତୂଲରାଶିମିବାନଲଃ ॥ 6-86-39 (42556)
ଦୁର୍ଯୋଧନପୁରୋଗାସ୍ତୁ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ପରିବାର୍ଯ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ଯୁଯୁଧୁଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ॥ 6-86-40 (42557)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଲୋହିତାଯତି ଭାସ୍କରେ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ତାବକାନ୍ସର୍ବାଂସ୍ତ୍ବରଧ୍ବମିତି ଭାରତ ॥ 6-86-41 (42558)
ଯୁଧ୍ଯତାଂ ତୁ ତଥା ତେଷାଂ କୁର୍ବତାଂ କର୍ମ ଦୁଷ୍କରମ୍।
ଅସ୍ତଂ ଗିରିମଥାରୂଢେ ଅପ୍ରକାଶତି ଭାସ୍କରେ ॥ 6-86-42 (42559)
ପ୍ରାବର୍ତତ ନଦୀ ଘୋରା ଶୋଣିତୌଘତରଙ୍ଗିଣୀ ।
ଗୋମାଯୁଗଣସଂକୀର୍ଣା କ୍ଷଣେନ କ୍ଷଣଦାମୁଖେ ॥ 6-86-43 (42560)
ଶିବାଭିରଶିବାଭିଶ୍ଚ ରୁବଦ୍ଭିର୍ଭୈରବଂ ରବମ୍।
ଘୋରମାଯୋଧନଂ ଜଜ୍ଞେ ଭୂତସଙ୍ଘୈଃ ସମାକୁଲମ୍ ॥ 6-86-44 (42561)
ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ତଥାନ୍ଯେ ପିଶିତାଶିନଃ ।
ସମନ୍ତତୋ ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-86-45 (42562)
ଅର୍ଜୁନୋଽଥ ସୁଶର୍ମାଦୀନ୍ରାଜ୍ଞସ୍ତାନ୍ସପଦାନୁଗାନ୍।
ବିଜିତ୍ଯ ପୃତନାମଧ୍ଯେ ଯଯୌ ସ୍ବଶିବିରଂ ପ୍ରତି ॥ 6-86-46 (42563)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋଽପି କୌରବ୍ଯୋ ଭ୍ରାତୃଭ୍ଯାଂ ସହିତସ୍ତଥା।
ଯଯୌ ସ୍ବଶିବିରଂ ରାଜା ନିଶାଯାଂ ସେନଯା ବୃତଃ ॥ 6-86-47 (42564)
ଭୀମସେନୋଽପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦୁର୍ଯୋଧନମୁଖାନ୍ରଥାନ୍ ।
ଅବଜିତ୍ଯ ତତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଯଯୌ ସ୍ବଶିବିରଂ ପ୍ରତି ॥ 6-86-48 (42565)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋଽପି ନୃପତିଃ ପରିବାର୍ଯ ମହାରଣେ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ତୂର୍ଣଂ ପ୍ରଯାତଃ ଶିବିରଂ ପ୍ରତି ॥ 6-86-49 (42566)
ଦ୍ରୋଣୋ ଦ୍ରୌଣିଃ କୃପଃ ଶଲ୍ଯଃ କୃତବର୍ମା ଚ ସାତ୍ବତଃ ।
ପରିବାର୍ଯ ଚମୂଂ ସର୍ବାଃ ପ୍ରଯଯୁଃ ଶିବିରଂ ପ୍ରତି ॥ 6-86-50 (42567)
ତଥୈବ ସାତ୍ଯକୀ ରାଜନ୍ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ।
ପରିବାର୍ଯ ରଣେ ଯୋଧାନ୍ଯଯତୁଃ ଶିବିରଂ ପ୍ରତି ॥ 6-86-51 (42568)
ଏବମେତେ ମହାରାଜ ତାବକାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ।
ପର୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସହିତା ନିଶାକାଲେ ପରଂତପ ॥ 6-86-52 (42569)
ତତଃ ସ୍ବଶିବିରଂ ଗତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାଃ କୁରବସ୍ତଥା ।
ନ୍ଯବସନ୍ତ ମହାରାଜ ପୂଜଯନ୍ତଃ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-86-53 (42570)
ରକ୍ଷାଂ କୃତ୍ବା ତତଃ ଶୂରା ନ୍ଯସ୍ଯ ଗୁଲ୍ମାନ୍ଯଥାବିଧି।
ଅପନୀଯ ଚ ଶଲ୍ଯାନି ସ୍ନାତ୍ବା ଚ ବିବିଧୈର୍ଜଲୈଃ ॥ 6-86-54 (42571)
କୃତସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନାଃ ସର୍ବେ ସ୍ତୂଯମାନାଶ୍ଚ ବନ୍ଦିଭିଃ ।
ଗୀତବାଦିତ୍ରଶବ୍ଦେନ ବ୍ଯକ୍ରୀଡନ୍ତ ଯଶସ୍ବିନଃ ॥ 6-86-55 (42572)
ମୁହୂର୍ତାଦିବ ତତ୍ସର୍ବମଭବତ୍ସ୍ବର୍ଗସନ୍ନିଭମ୍ ।
ନ ହି ଯୁଦ୍ଧକଥାଂ କାଂଚିତ୍ତତ୍ରାକୁର୍ବନ୍ମହାରଥାଃ ॥ 6-86-56 (42573)
ତେ ପ୍ରସୁପ୍ତେ ବଲେ ତତ୍ର ପରିଶ୍ରାନ୍ତଜନେ ନୃପ ।
ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବବହୁଲେ ରାତ୍ରୌ ପ୍ରେକ୍ଷଣୀଯେ ବଭୂବତୁଃ ॥ ॥ 6-86-57 (42574)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଷଡଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 087
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.87. ଅଧ୍ଯାଯଃ 087
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଉଭଯସେନଯୋର୍ବ୍ଯୂହରଚନାପୂର୍ବକଂ ପରସ୍ପରାଭିଯାନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-87-0 (42575)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-87-0x (4166)
ପରିଣାମ୍ଯ ନିଶାଂ ତାଂ ତୁ ସୁଖସୁପ୍ତା ଜନେଶ୍ବରାଃ।
କୁରବଃ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚୈବ ପୁନର୍ଯୁଦ୍ଧାଯ ନିର୍ଯଯୁଃ ॥ 6-87-1 (42576)
ତତଃ ଶବ୍ଦୋ ମହାନାସୀତ୍ସେନଯୋରୁଭଯୋର୍ନୃପ ।
ନିର୍ଗଚ୍ଛମାନଯୋଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଯଥା ସାଗରଯୋରିବ ॥ 6-87-2 (42577)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଚିତ୍ରସେନୋ ବିବିଂଶତିଃ।
ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭାରଦ୍ବାଜଶ୍ଚ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ ॥ 6-87-3 (42578)
ଏକୀଭୂତାଃ ସୁସଂଯତ୍ତାଃ କୌରବାଣାଂ ମହାଚମୂମ୍ ।
ବ୍ଯୂହାଯ ବିଦଧୂ ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତିଦଂଶିତାନ୍ ॥ 6-87-4 (42579)
କୂର୍ମବ୍ଯୂହଂ ତତଃ କୃତ୍ବା ପିତା ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ସାଗରପ୍ରତିମଂ ଘୋରଂ ବାହନୋର୍ମିତରଙ୍ଗିଣମ୍ ॥ 6-87-5 (42580)
ଅଗ୍ରତଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଯଯୌ ।
ମାଲବୈର୍ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯୈଶ୍ଚ ଆବନ୍ତ୍ଯୈଶ୍ଚ ସମନ୍ବିତଃ ॥ 6-87-6 (42581)
ତତୋଽନନ୍ତରମେବାସୀଦ୍ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ ।
ପୁଲିନ୍ଦୈଃ ପାରଦୈଶ୍ଚୈବ ତଥା କ୍ଷୁଦ୍ରକମାଲବୈଃ ॥ 6-87-7 (42582)
ଦ୍ରୋଣାଦନନ୍ତରଂ ଯତ୍ତୋ ଭଗଦତ୍ତଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ମଗଧୈଶ୍ଚ କଲିଙ୍ଗୈଶ୍ଚ ପିଶାଚୈଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-87-8 (42583)
ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷାଦନୁ ନୃପଃ କୌସଲ୍ଯୋଽଥ ବୃହଦ୍ବଲଃ ।
ମେକଲୈଃ କୁରୁବିନ୍ଦୈଶ୍ଚ ତ୍ରୈପୁରୈଶ୍ଚ ସମନ୍ବିତାଃ ॥ 6-87-9 (42584)
ବୃହଦ୍ବଲାଦନୁ ନୃପସ୍ତ୍ରିଗର୍ତଃ ପ୍ରସ୍ଥଲାଧିପଃ।
କାମ୍ଭୋଜୈର୍ବହୁଭିଃ ସାର୍ଧଂ ଯବନୈଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-87-10 (42585)
ଦ୍ରୌଣିସ୍ତୁ ରଭସଃ ଶୂରସ୍ତ୍ରୈଗର୍ତାଦନୁ ଭାରତ।
ପ୍ରଯଯୌ ସିଂହନାଦେନ ନାଦଯାନୋ ଧରାତଲମ୍ ॥ 6-87-11 (42586)
ତଥା ସର୍ବେଣ ସୈନ୍ଯେନ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ଦ୍ରୌଣେରନନ୍ତରଂ ପ୍ରାଯାତ୍ସୋଦର୍ଯୈଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 6-87-12 (42587)
ଦୁର୍ଯୋଧନାଦନୁ ତତଃ କୃପଃ ଶାରଦ୍ବତୋ ଯଯୌ।
ଏବମେଷ ମହାବ୍ଯୂହଃ ପ୍ରଯଯୌ ସାଗରୋପମଃ ॥ 6-87-13 (42588)
ରେଜୁସ୍ତତ୍ର ପତାକାଶ୍ଚ ଶ୍ବେତଚ୍ଛତ୍ରାଣି ଭାରତ ।
ଅଙ୍ଗଦାନ୍ଯତ୍ର ଚିତ୍ରାଣି ମହାର୍ହାଣି ଧନୂଂଷି ଚ ॥ 6-87-14 (42589)
ତଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାବ୍ଯୂହଂ ତାବକାନାଂ ମହାରଥଃ ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋଽବ୍ରବୀତ୍ତୂର୍ଣଂ ପାର୍ଷତଂ ପୃତନାପତିମ୍ ॥ 6-87-15 (42590)
ପଶ୍ଯ ବ୍ଯୂହଂ ମହେଷ୍ବାସ ନିର୍ମିତଂ ସାଗରୋପମମ୍ ।
ପ୍ରତିବ୍ଯୂହଂ ରଣେ ଶୂର କୁରୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ମହାରଥ ॥ 6-87-16 (42591)
ତତଃ ସ ପାର୍ଷତଃ କ୍ରୂରୋ ବ୍ଯୂହଂ ଚକ୍ରେ ସୁଦାରୁଣମ୍ ।
ଶ୍ରୃଙ୍ଗାଟକଂ ମହାରାଜ ପରବ୍ଯୂହବିନାଶନମ୍ ॥ 6-87-17 (42592)
ଶ୍ରୃଙ୍ଗାଭ୍ଯାଂ ଭୀମସେନଶ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ରଥୈରନେକସାହସ୍ରୈସ୍ତଥା ହଯପଦାତିଭିଃ ॥ 6-87-18 (42593)
ନାଭାବଭୂନ୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଶ୍ବେତାଶ୍ବଃ କୃଷ୍ଣସାରଥିଃ ।
ମଧ୍ଯେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ପାଣ୍ଡବୌ ॥ 6-87-19 (42594)
ଅଥେତରେ ମହେଷ୍ବାସାଃ ସହସୈନ୍ଯା ନରାଧିପାଃ ।
ବ୍ଯୂହଂ ତଂ ପୂରଯାମାସୁର୍ବ୍ଯୂହଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦାଃ ॥ 6-87-20 (42595)
ଏବମେତଂ ମହାବ୍ଯୂହଂ ବ୍ଯୂହ୍ଯ ଭାରତ ପାଣ୍ଡବାଃ ।
ଅତିଷ୍ଠନ୍ସମରେ ଶୂରା ଯୋଦ୍ଧୁକାମା ଜଯୈଷିଣଃ ॥ 6-87-21 (42596)
ଭେରୀଶବ୍ଦୈଶ୍ଚ ବିମଲୈର୍ବିମିଶ୍ରୈଃ ଶଙ୍ଖନିଃସ୍ବନୈଃ ।
କ୍ଷ୍ବେଡିତାସ୍ଫୋଟିତୋତ୍କ୍ରୁଷ୍ଟୈର୍ନାଦିତାଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶଃ ॥ 6-87-22 (42597)
ତତଃ ଶୂରାଃ ସମାସାଦ୍ଯ ସମରେ ତେ ପରସ୍ପରମ।
ନେତ୍ରୈରନିମିଷୈ ରାଜନ୍ନବୈକ୍ଷନ୍ତ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-87-24a`ମନୋଭିସ୍ତେ ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ଯୁଦ୍ଧଂ ଯୋଧାଃ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ।'
ପୁନରାହୂଯ ତେଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଶରୀରୈରପି ଚକ୍ରିରେ ॥ 6-87-23 (42598)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାବହମ୍ ।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ନିଘ୍ନତାମିତରେତରମ୍ ॥ 6-87-25 (42599)
ନାରାଚା ନିଶିତାଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସଂପତନ୍ତି ସ୍ମ ଭାରତ ।
ବ୍ଯାତ୍ତାନନା ଭଯକରା ଉରଗା ଇବ ସଙ୍ଘଶଃ ॥ 6-87-26 (42600)
ନିଷ୍ପେତୁର୍ବିମଲାଃ ଶକ୍ତ୍ଯସ୍ତୈଲଧୌତାଃ ସୁତେଜନାଃ ।
ଅମ୍ବୁଦେଭ୍ଯୋ ଯଥା ରାଜନ୍ଭ୍ରାଜମାନାଃ ଶତହ୍ରଦାଃ ॥ 6-87-27 (42601)
ଗଦାଶ୍ଚ ବିମଲୈଃ ପଟ୍ଟୈଃ ପିନଦ୍ଧାଃ ସ୍ବର୍ଣଭୂଷିତାଃ।
ପତନ୍ତ୍ଯସ୍ତତ୍ର ଦୃସ୍ଯନ୍ତେ ଗିରିଶୃଙ୍ଗୋପମାଃ ଶୁଭାଃ ॥ 6-87-28 (42602)
ନିସ୍ତ୍ରିଂଶାଶ୍ଚ ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ବିମଲାମ୍ବରସନ୍ନିଭାଃ ।
ଆର୍ଷଭାଣି ଚ ଚର୍ମାଣି ଶତଚନ୍ଦ୍ରାଣି ଭାରତତ ॥ 6-87-29 (42603)
ଅଶୋଭନ୍ତ ରଣେ ରାଜନ୍ପାତ୍ଯମାନାନି ସର୍ବଶଃ ।
ତେଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମରେ ସେନେ ଯୁଧ୍ଯମାନେ ନରାଧିପ ॥ 6-87-30 (42604)
ଅଶୋଭେତାଂ ଯଥା ଦେବଦୈତ୍ଯସେନେ ସମୁଦ୍ଯତେ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସମରେ ତେଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ବୈ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-87-31 (42605)
ରଥାସ୍ତୁ ରଥିଭିସ୍ତୂର୍ଣଂ ପ୍ରେଷିତାଃ ପରମାହବେ।
ଯୁଗୈର୍ଯୁଗାନି ସଂଶ୍ଲିଷ୍ଯ ଯୁଯୁଧୁଃ ପାର୍ଥିବର୍ଷଭାଃ ॥ 6-87-32 (42606)
ଦନ୍ତିନାଂ ଯୁଧ୍ଯମାନାନାଂ ସଂଘର୍ଷାତ୍ପାବକୋଽଭବତ୍ ।
ଦନ୍ତେଷୁ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଧୂମଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍ ॥ 6-87-33 (42607)
ପ୍ରାସୈରଭିହତାଃ କେଚିଦ୍ଗଜଯୋଧାଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ପତମାନାଃ ସ୍ମ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଗିରିଶୃଙ୍ଗାନ୍ନଗା ଇବ ॥ 6-87-34 (42608)
ପାଦାତାଶ୍ଚାପ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ନିଘ୍ନନ୍ତୋଽଥ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ଚିତ୍ରରୂପଧରାଃ ଶୂରା ନଖରପ୍ରାସଯୋଧିନଃ ॥ 6-87-35 (42609)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ତେ ସମାସାଦ୍ଯ କୁରୁପାଣ୍ଡବସୈନିକାଃ ।
ଅସ୍ତ୍ରୈର୍ନାନାବିଧୈର୍ଘୋରୈ ରଣେ ନିନ୍ଯୁର୍ଯମକ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-87-36 (42610)
ତତଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମୋ ରଥଘୋଷେଣ ନାଦଯନ୍ ।
ଅଭ୍ଯାଗମଦ୍ରଣେ ପାର୍ଥାନ୍ଧନୁଃଶବ୍ଦେନ ମୋହଯନ୍ ॥ 6-87-37 (42611)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ରଥାଶ୍ଚାପି ନଦନ୍ତୋ ଭୈରବଂ ସ୍ବନମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସଂଯତ୍ତା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନପୁରୋଗମାଃ ॥ 6-87-38 (42612)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ।
ନରାଶ୍ବରଥନାଗାନାଂ ବ୍ଯତିଷକ୍ତଂ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ ॥ 6-87-39 (42613)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ସପ୍ତାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 088
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.88. ଅଧ୍ଯାଯଃ 088
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ସୁନାଭାଦିଦୁର୍ଯୋଧନାନୁଜାଷ୍ଟକହନନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-88-0 (42614)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-88-0x (4167)
ଭୀଷ୍ମଂ ତୁ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ପ୍ରତପନ୍ତଂ ସମନ୍ତତଃ।
ନ ଶେକୁଃ ପାଣ୍ଡବା ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ତପନ୍ତମିବ ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 6-88-1 (42615)
ତତଃ ସର୍ବାଣି ସୈନ୍ଯାନି ଧର୍ମପୁତ୍ରସ୍ଯ ଶାସନାତ୍।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ମର୍ଦଯନ୍ତଂ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-88-2 (42616)
ସ ତୁ ଭୀଷ୍ମୋ ରଣଶ୍ଲାଘୀ ତୋମକାନ୍ସହସୃଜ୍ଜଯାନ୍ ।
ପାଞ୍ଚାଲାଂଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସାନ୍ପାତଯାମାସ ସାଯକୈଃ ॥ 6-88-3 (42617)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଭୀଷ୍ମେଣ ପାଞ୍ଚାଲାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ।
ଭୀଷ୍ମମେବାଭ୍ଯଯୁସ୍ତୂର୍ଣଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମୃତ୍ଯୁକୃତଂ ଭଯମ୍ ॥ 6-88-4 (42618)
ସ ତେଷାଂ ରଥିନାଂ ବୀରୋ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଯୁଧି ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସହସା ରାଜନ୍ବାହୂନଥ ଶିରାଂସି ଚ ॥ 6-88-5 (42619)
ବିରଥାନ୍ରଥିନଶ୍ଚକ୍ରେ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ପତିତାନ୍ଯୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ହଯେଭ୍ଯୋ ହଯସାଦିନାମ୍ ॥ 6-88-6 (42620)
ନିର୍ମନୁଷ୍ଯାଂଶ୍ଚ ମାତଙ୍ଗାଞ୍ଶଯାନାନ୍ପର୍ବତୋପମାନ୍ ।
ଅପଶ୍ଯାମ ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମାସ୍ତ୍ରେଣ ପ୍ରମାଥିତାନ୍ ॥ 6-88-7 (42621)
ନ ତତ୍ରାସୀତ୍ପୁମାନ୍କଶ୍ଚିତ୍ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବିଶାଂପତେ।
ଅନ୍ଯତ୍ର ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଦ୍ଭୀମସେନାନ୍ମହାବଲାତ୍ ॥ 6-88-8 (42622)
ସ ହି ଭୀଷ୍ମଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଛାଦଯାମାସ ସାଯକୈଃ ।
ତତୋ ନିଷ୍ଟାନକୋ ଘୋରୋ ଭୀଷ୍ମଭୀମସମାଗମେ ॥ 6-88-9 (42623)
ବଭୂବ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ଘୋରରୂପୋ ଭଯାନକଃ ।
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବା ହୃଷ୍ଟାଃ ସିଂହନାଦମଥାନଦନ୍ ॥ 6-88-10 (42624)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ସୋଦର୍ଯୈଃ ପରିବାରିତଃ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଜୁଗୋପ ସମରେ ବର୍ତମାନେ ଜନକ୍ଷଯେ ॥ 6-88-11 (42625)
ଭୀମସ୍ତୁ ସାରଥିଂ ହତ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରଥିନାଂ ବରଃ।
ପ୍ରଦ୍ରୁତାଶ୍ବେ ରଥେ ତସ୍ମିନ୍ଦ୍ରବମାଣେ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-88-12 (42626)
ସୁନାଭସ୍ଯ ଶରେଣାଶୁ ଶିରଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭାରତ ।
କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ସ ହତୋ ନ୍ଯପତଦ୍ଭୁବି ॥ 6-88-13 (42627)
ହତେ ତସ୍ମିନ୍ମହାରାଜ ତବ ପୁତ୍ରେ ମହାରଥେ ।
ନାମୃଷ୍ଯନ୍ତ ରଣେ ଶୂରାଃ ସୋଦରାଃ ସପ୍ତ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-88-14 (42628)
ଆଦିତ୍ଯକେତୁର୍ବହ୍ବାଶୀ କୁଣ୍ଡଧାରୋ ମହୋଦରଃ ।
ଅପରାଜିତଃ ପଣ୍ଡିତକୋ ବିଶାଲାକ୍ଷଃ ସୁଦୁର୍ଜଯଃ ॥ 6-88-15 (42629)
ପାଣ୍ଡବଂ ଚିତ୍ରସନ୍ନାହା ବିଚିତ୍ରକବଚଧ୍ବଜାଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମେ ଯୋଦ୍ଧୁକାମାରିମର୍ଦନାଃ ॥ 6-88-16 (42630)
ମହୋଦରସ୍ତୁ ସମରେ ଭୀମଂ ବିବ୍ଯାଧ ପତ୍ରିଭିଃ ।
ନବଭିର୍ବଦ୍ରସଂକାଶୈର୍ନମୁଚିଂ ବୃତ୍ରହା ଯଥା ॥ 6-88-17 (42631)
ଆଦିତ୍ଯକେତୁଃ ସପ୍ତତ୍ଯା ବହ୍ବାଶୀ ଚାପି ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ନବତ୍ଯା କୁଣ୍ଡଧାରଶ୍ଚ ବିଶାଲାକ୍ଷଶ୍ଚ ପଞ୍ଚଭିଃ ॥ 6-88-18 (42632)
ଅପରାଜିତୋ ମହାରାଜ ପରାଜିଷ୍ଣୁର୍ମହାରଥମ୍ ।
ଶରୈର୍ବହୁଭିରାନର୍ଚ୍ଛଦ୍ଭୀମସେନଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-88-19 (42633)
ରଣେ ପଣ୍ଡିତକଶ୍ଚୈନଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈଃ ସମାର୍ପଯତ୍।
ସ ତଂ ନ ମମୃଷେ ଭୀମଃ ଶତ୍ରୁଭିର୍ବଧମାହବେ॥ 6-88-20 (42634)
ଧନୁଃ ପ୍ରପୀଡ୍ଯ ବାମେନ କରେଣାମିତ୍ରକର୍ସନଃ ।
ଶିରଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ଶରେଣାନତପର୍ବଣା ॥ 6-88-21 (42635)
ଅପରାଜିତସ୍ଯ ସୁନସଂ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ।
ପରାଜିତସ୍ଯ ଭୀମେନ କୃତ୍ତଂ ଗାମପତଚ୍ଛିରଃ ॥ 6-88-22 (42636)
ଅଥାପରେଣ ଭଲ୍ଲେନ କୁଣ୍ଡଧାରଂ ମହାରଥମ୍ ।
ପ୍ରାହିଣୋନ୍ମୃତ୍ଯୁଲୋକାଯ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-88-23 (42637)
ତତଃ ପୁନରମେଯାତ୍ମା ପ୍ରସଂଧାଯ ଶିଲୀମୁଖମ୍ ।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସମରେ ପଣ୍ଡିତଂ ପ୍ରତି ଭାରତ॥ 6-88-24 (42638)
ସ ଶରଃ ପଣ୍ଡିତଂ ହତ୍ବା ବିବେଶ ଧରଣୀତଲମ୍ ।
ଯଥା ନରଂ ନିହତ୍ଯାଶୁ ଭୁଜଗଃ କାଲଚୋଦିତଃ ॥ 6-88-25 (42639)
ବିଶାଲାକ୍ଷଶିରଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ପାତଯାମାସ ଭୂତଲେ।
ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈରଦୀନାତ୍ମା ସ୍ମରନ୍କ୍ଲେଶଂ ପୁରାତନମ୍ ॥ 6-88-26 (42640)
ମହୋଦରଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ନାରାଚେନ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ।
ବିବ୍ଯାଧ ସମରେ ରାଜନ୍ସ ହତୋ ନ୍ଯପତଦ୍ଭୁବି ॥ 6-88-27 (42641)
ଆଦିତ୍ଯକେତୋଃ କେତୁଂ ଚ ଚ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ବାଣେନ ସଂଯୁଗେ ।
ଭଲ୍ଲେନ ଭୃଶତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ଶିରଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭାରତ ॥ 6-88-28 (42642)
ବହ୍ବାଶିନଂ ତତ ଭୀମଃ ଶରେଣାନତର୍ବଣା ।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଯମସ୍ଯ ସଦନଂ ପ୍ରତି ॥ 6-88-29 (42643)
ପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁସ୍ତତସ୍ତେଽନ୍ଯେ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ମନ୍ଯମାନା ହି ତତ୍ସତ୍ଯଂ ସଭାଯାଂ ତସ୍ଯ ଭାଷିତମ୍ ॥ 6-88-30 (42644)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଭ୍ରାତୃବ୍ଯସନକର୍ଶିତଃ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ତାବକାନ୍ଯୋଧାନ୍ଭୀମୋଽଯଂ ବଧ୍ଯତାମିତି ॥ 6-88-31 (42645)
ଏବମେତେ ମହେଷ୍ବାସାଃ ପୁତ୍ରାସ୍ତ୍ବ ବିଶାଂପତେ ।
ଭ୍ରାତୄନ୍ସଂଦୃଶ୍ଯ ନିହତାନ୍ପ୍ରସ୍ମରଂସ୍ତେ ହି ତଦ୍ବଚଃ ॥ 6-88-32 (42646)
ଯଦୁକ୍ତବାନ୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ କ୍ଷତ୍ତା ହିତମନାମଯମ୍ ।
ତଦିଦଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ବଚନଂ ଦିବ୍ଯଦର୍ଶିନଃ ॥ 6-88-33 (42647)
ଲୋଭମୋହସମାବିଷ୍ଟଃ ପୁତ୍ରପ୍ରୀତ୍ଯା ଜନାଧିପ।
ନ ବୁଧ୍ଯସେ ପୁରା ଯତ୍ତତ୍ତଥ୍ଯମୁକ୍ତଂ ବଚୋ ମହତ୍ ॥ 6-88-34 (42648)
ତଥୈବ ଚ ବଧାର୍ଥାଯ ପୁତ୍ରାଣାଂ ପାଣ୍ଡବୋ ବଲୀ।
ନୂନଂ ଜାତୋ ମହାବାହୁର୍ଯଥା ହନ୍ତି ସ୍ମ କୌରବାନ୍ ॥ 6-88-35 (42649)
ତତୋ ଦୁରଯୋଧନୋ ରାଜା ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ଦୁଃଖେନ ମହତାଽଽବିଷ୍ଟୋ ବିଲଲାପ ସୁଦୁଃଖିତଃ ॥ 6-88-36 (42650)
ନିହତା ଭ୍ରାତରଃ ଶୂରା ଭୀମସେନେନ ମେ ଯୁଧି।
ଯତମାନାସ୍ତଥାନ୍ଯେଽପି ହନ୍ଯନ୍ତେ ସର୍ବସୈନିକାଃ ॥ 6-88-37 (42651)
ଭବାଂଶ୍ଚ ମଧ୍ଯସ୍ଥତଯା ନିତ୍ଯମସ୍ମାନୁପେକ୍ଷତେ।
ସୋଽହଂ କୁପଥମାରୂଢଃ ପଶ୍ଯ ଦୈବମିଦଂ ମମ ॥ 6-88-38 (42652)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚଃ କ୍ରୂରଂ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ଦୁର୍ଯୋଧନମିଦଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ସମାଶ୍ରୁଲୋଚନଃ ॥ 6-88-39 (42653)
ଉକ୍ତମେତନ୍ମଯା ପୂର୍ବଂ ଦ୍ରୋଣେନ ବିଦୁରେଣ ଚ ।
ଗାନ୍ଧାର୍ଯା ଚ ଯଶସ୍ବିନ୍ଯା ତତ୍ତ୍ବଂ ତାତ ନ ବୁଦ୍ଧବାନ୍ ॥ 6-88-40 (42654)
ସମଯଶ୍ଚ ମଯା ପୂର୍ବଂ କୃତୋ ବୈ ଶତ୍ରୁକର୍ଶନ ।
ନାହଂଯୁଧି ନିଯୋକ୍ତବ୍ଯୋ ନାପ୍ଯାଚାର୍ଯଃ କଥଂଚନା ॥ 6-88-41 (42655)
ଯଯ ହି ଧର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ଭୀମୋ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯତି ସଂଯୁଗେ।
ହନିଷ୍ଯତି ରଣେ ନିତ୍ଯଂ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 6-88-42 (42656)
ସ ତ୍ବଂ ରାଜନ୍ସ୍ଥିରୋ ଭୂତ୍ବା ରଣେ କୃତ୍ବା ଦୃଢାଂ ମତିମ୍ ।
ଯୋଧଯସ୍ବ ରଣେ ପାର୍ଥାନ୍ସ୍ବର୍ଗଂ କୃତ୍ବା ପରାଯଣମ୍ ॥ 6-88-43 (42657)
ନ ଶକ୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବା ଜେତୁଂ ସେନ୍ଦ୍ରୈରପି ସୁରାସୁରୈଃ ।
ତସ୍ମାଦ୍ଯୁଦ୍ଧେ ସ୍ଥିରାଂ କୃତ୍ବା ମତିଂ ଯୁଦ୍ଧ୍ଯସ୍ବ ଭାରତ ॥ ॥ 6-88-44 (42658)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଅଷ୍ଟାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 089
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.89. ଅଧ୍ଯାଯଃ 089
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ପୁତ୍ରବଧଶ୍ରବଣାତ୍ ଶୋଚନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-89-0 (42659)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-89-0x (4168)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମେ ନିହତାନ୍ପୁତ୍ରାନ୍ବହୂନେକେନ ସଞ୍ଜଯ ।
ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣଃ କୃପଶ୍ଚୈବ କିମକୁର୍ବତ ସଂଯୁଗେ॥ 6-89-1 (42660)
ଅହନ୍ଯହନି ମେ ପୁତ୍ରାଃ କ୍ଷଯଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସଞ୍ଜଯ ।
ମନ୍ଯେଽହଂ ସର୍ବଥା ପୁତ୍ରାନ୍ଦୈବେନୋପହତାନ୍ଭୃଶମ୍ ॥ 6-89-2 (42661)
ଯତ୍ର ମେ ତନଯାଃ ସର୍ବେ ଜୀଯନ୍ତେ ନ ଜଯନ୍ତ୍ଯୁତ ।
ଯତ୍ର ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ କୃପସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-89-3 (42662)
ସୌମଦତ୍ତେଶ୍ଚ ବୀରସ୍ଯ ଭଗଦତ୍ତସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମ୍ନସ୍ତଥା ତାତ ଶୂରାଣାମନିବର୍ତିନାମ୍ ॥ 6-89-4 (42663)
ଅନ୍ଯେଷାଂ ଚୈବ ଶୂରାଣାଂ ମଧ୍ଯଗାସ୍ତନଯା ମମ ।
ଯଦହନ୍ଯନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମେ କିମନ୍ଯଦ୍ଭାଗଧେଯତଃ ॥ 6-89-5 (42664)
ନ ହି ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମନ୍ଦଃ ପୁରା ପ୍ରୋକ୍ତମବୁଧ୍ଯତ ।
ବାର୍ଯମାଣୋ ମଯା ତାତ ଭୀଷ୍ମେଣ ବିଦୁରେଣ ଚ ॥ 6-89-6 (42665)
ଗନ୍ଧାର୍ଯା ଚୈବ ଦୁର୍ମେଧାଃ ସତତଂ ହିତକାମ୍ଯଯା ।
ନାବୁଧ୍ଯତ ପୁରା ମୋହାତ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରାପ୍ତମିଦଂ ଫଲମ୍ ॥ 6-89-7 (42666)
ଯଦ୍ଭୀମସେନଃ ସମରେ ପୁତ୍ରାନ୍ମମ ବିଚେତସଃ ।
ଅହନ୍ଯହନି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନଯତେ ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-89-8 (42667)
ଇଦଂ ତତ୍ସମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ କ୍ଷତ୍ତୁର୍ବଚନମୁତ୍ତମମ୍ ।
ନ ବୁଦ୍ଧବାନସ୍ମି ବିଭୋ ପ୍ରୋଚ୍ଯମାନମିଦଂ ତଦା ॥ 6-89-9 (42668)
ନିବାରଯ ସୁତଂ ଦ୍ଯୂତାତ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ମା ଦ୍ରୁହେତି ଚ ।
ସୁହୃଦାଂ ହିତକାମାନାଂ ବ୍ରୁବତାଂ ତତ୍ତଦେବ ଚ ॥ 6-89-10 (42669)
ନ ଶୃଣୋମି ପୁରା ବାକ୍ଯଂ ମର୍ତ୍ଯଃ ପଥ୍ଯମିବୌଷଧମ୍ ।
ତଦିଦଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ବଚନଂ ସାଧୁ ଭାଷିତମ୍ ॥ 6-89-11 (42670)
ବିଦୁରଦ୍ରୋଣଭୀଷ୍ମାଣାଂ ତଥାଽନ୍ଯେଷାଂ ହିତୈଷିଣାମ୍ ।
ଅକୃତ୍ବା ବଚନଂ ପଥ୍ଯଂ କ୍ଷଯଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି କୌରବାଃ ॥ 6-89-12 (42671)
ତଦେତତ୍ସମତିକ୍ରାନ୍ତଂ ପୂର୍ବମେବ ହି ସଞ୍ଜଯ।
ତସ୍ମାନ୍ମେ ବଦ ତତ୍ତ୍ବେନ ଯଥା ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ 6-89-13 (42672)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-89-14x (4169)
ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ମୁମହାରୌଦ୍ରଃ ସଂଗ୍ରାମଃ ସମୁପଦ୍ଯତ।
ଲକକ୍ଷଯକରୋ ରାଜଂସ୍ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ ॥ 6-89-14 (42673)
ତତଃ ସର୍ବାଣି ସୈନ୍ଯାନି ଧର୍ମପୁତ୍ରସ୍ଯ ଶାସନାତ୍।
ସଂରବ୍ଧାନ୍ଯଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଭୀଷ୍ମମେବ ଜିଘାଂସଯା ॥ 6-89-15 (42674)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ଯୁକ୍ତାନୀକା ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମମେବ ସମଭ୍ଯଯୁଃ ॥ 6-89-16 (42675)
ବିରାଟୋ ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚୈବ ସହିତାଃ ସର୍ବସୋମକୈଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମେ ଭୀଷ୍ମମେବ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-89-17 (42676)
କେକଯା ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ କୁନ୍ତିଭୋଜଶ୍ଚ ଦଂଶିତଃ ।
ଶୁକ୍ତାନୀକା ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମମେବ ସମଭ୍ଯଯୁଃ ॥ 6-89-18 (42677)
ଅର୍ଜୁନୋ ଦ୍ରୌପଦଶ୍ଚୈବ କୁନ୍ତିଭୋଜଶ୍ଚ ଦଂଶିତଃ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସମାଦିଷ୍ଟାନ୍ରାଜ୍ଞଃ ସର୍ବାନ୍ସମଭ୍ଯଯୁଃ ॥ 6-89-19 (42678)
ଅଭିମନ୍ଯୁସ୍ତଥା ଶୂରୋ ହୈଡିମ୍ବଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ଭୀମସେନଶ୍ଚ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତେଽଭ୍ଯଧାବନ୍ତ କୌରବାନ୍ ॥ 6-89-20 (42679)
ତ୍ରିଧାଭୂତୈରବଧ୍ଯନ୍ତ ପାଣ୍ଡବୈଃ କୌରବା ଯୁଧି।
ତଥୈବ କୌରବୈ ରାଜନ୍ନବଧ୍ଯନ୍ତ ପରେ ରଣେ ॥ 6-89-21 (42680)
ଦ୍ରୋଣସ୍ତୁ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସୋମକାନ୍ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ସହ ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରେଷଯିଷ୍ଯନ୍ଯମକ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-89-22 (42681)
ତତ୍ରାକ୍ରନ୍ଦୋ ମହାନାସୀତ୍ସୃଞ୍ଜଯାନାଂ ମହାତ୍ମାନାମ୍ ।
ବଧ୍ଯତାଂ ସମରେ ରାଜନ୍ଭାରଦ୍ବାଜେନ ଧନ୍ବିନା ॥ 6-89-23 (42682)
ଦ୍ରୋଣେନ ନିହତାସ୍ତତ୍ର କ୍ଷତ୍ରିଯା ବହବୋ ରଣେ।
ବିଚେଷ୍ଟନ୍ତୋ ହୃଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ବ୍ଯାଧିକ୍ଲିଷ୍ଟା ବରା ଇବ ॥ 6-89-24 (42683)
କୂଜତାଂ କ୍ରନ୍ଦତାଂ ଚୈବ ସ୍ତନତାଂ ଚୈବ ଭାରତ।
ଅନିଶଂ ଶୁଶ୍ରୁବେ ଶବ୍ଦଃ କ୍ଷୁତ୍କ୍ଲିଷ୍ଟାନାଂ ନୃଣାମିବ ॥ 6-89-25 (42684)
ତଥୈବ କୌରବେଯାଣାଂ ଭୀମସେନୋ ମହାବଲଃ ।
ଚକାର କଦନଂ ଘୋରଂ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ କାଲ ଇବାପରଃ ॥ 6-89-26 (42685)
ବଧ୍ଯତାଂ ତତ୍ର ସୈନ୍ଯାନାମନ୍ଯୋନ୍ଯେନ ମହାରଣେ ।
ପ୍ରାବର୍ତତ ନଦୀ ଘୋରା ରୁଧିରୌଘପରବାହିନୀ ॥ 6-89-27 (42686)
ସ ସଂଗ୍ରାମୋ ମହାରାଜ ଘୋରରୂପୋଽଭବନ୍ମହାନ୍ ।
କୁରୂଣାଂ ପାଣଡବାନାଂ ଚ ଯମରାଷ୍ଟ୍ରବିବର୍ଧନଃ ॥ 6-89-28 (42687)
ତତୋ ଭୀମୋ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରଭସଶ୍ଚ ବିଶେଷତଃ।
ଗଜାନୀକଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପ୍ରେଷଯାମାସ ମୃତ୍ଯବେ ॥ 6-89-29 (42688)
ତତ୍ର ଭାରତ ଭୀମେନ ନାରାଚାଭିହତା ଗଜାଃ ।
ପେତୁର୍ନେଦୁଶ୍ଚ ସେଦୁଶ୍ଚ ଦିଶଶ୍ଚ ପରିବଭ୍ରମୁଃ ॥ 6-89-30 (42689)
ଛିନ୍ନହସ୍ତା ମହାନାଗାଶ୍ଛିନ୍ନଗାତ୍ରାଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
କ୍ରୌଞ୍ଚବଦ୍ବ୍ଯନଦନ୍ଭୀତାଃ ପୃଥିବୀମଧିଶେରତେ ॥ 6-89-31 (42690)
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ହଯାନୀକମଭିଦ୍ରୁତୌ।
ତେ ହଯାଃ କାଞ୍ଚନାପୀଡା ରୁକ୍ମଭାଣ୍ଡପରିଚ୍ଛଦାଃ ॥ 6-89-32 (42691)
ବଧ୍ଯମାନା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ପତିଦ୍ଭିସ୍ତୁରଗୈ ରାଜନ୍ସମାସ୍ତୀର୍ଯତ ମେଦିନୀ ॥ 6-89-33 (42692)
ନିର୍ଜିହ୍ବୈଶ୍ଚ ଶ୍ବସଦ୍ଭିଶ୍ଚ କୂଜଦ୍ଭିଶ୍ଚ ଗତାସୁଭିଃ ।
ହଯୈର୍ବଭୌ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାନାରୂପଧରୈର୍ଧରା ॥ 6-89-34 (42693)
ଅର୍ଜୁନେନ ହତୈଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ତଥା ଭାରତ ରାଜଭିଃ ।
ପ୍ରବଭୌ ବସୁଧା ଘୋରା ତତ୍ରତତ୍ର ବିଶାଂପତେ ॥ 6-89-35 (42694)
ରଥୈର୍ଭଗ୍ନୈର୍ଧ୍ବଜୈଶ୍ଛିନ୍ନୈର୍ନିକୃତ୍ତୈଶ୍ଚ ମହାଯୁଧୈଃ ।
ଚାମରୈର୍ବ୍ଯଜନୈଶ୍ଚୈବ ଚ୍ଛତ୍ରୈଶ୍ଚ ସୁମହାପ୍ରଭୈଃ ॥ 6-89-36 (42695)
ହରୈର୍ନିଷ୍କୈଃ ସକେଯୂରୈଃ ଶିରୋଭିଶ୍ଚ ସକୁଣ୍ଡଲୈଃ ।
ଉଷ୍ଣୀଷୈରପବିଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ପତାକାଭିଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-89-37 (42696)
ଅନୁକର୍ଷୈଃ ଶୁଭୈ ରାଜନ୍ଯୋକ୍ରୈଶ୍ଚୈବ ସରଶ୍ମିଭିଃ ।
ସଂକୀର୍ଣା ବସୁଧା ଭାତି ବସନ୍ତେ କୁସୁମୈରିବ ॥ 6-89-38 (42697)
ଏବମେଷ କ୍ଷଯୋ ବୃତ୍ତଃ ପାଣ୍ଡୂନାମପି ଭାରତ।
କ୍ରୁଦ୍ଧେ ଶାନ୍ତନବେ ଭୀଷ୍ମେ ଦ୍ରୋଣେ ଚ ରଥସତ୍ତମେ ॥ 6-89-39 (42698)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମ୍ନି କୃପେ ଚୈବ ତଥୈବ କୃତବର୍ମଣି।
ତଥେତରେଷୁ କ୍ରୁଦ୍ଧେଷୁ ତାବକାନାମପି କ୍ଷଯଃ ॥ ॥ 6-89-40 (42699)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକୋନନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-89-25 କୂଜତାଂ ଅବ୍ଯକ୍ତଂ ଧ୍ବନତାମ୍। ସ୍ତନତାଂ ଉଚ୍ଚୈଃ ଶବ୍ଦାଯମାନାନାମ୍ ॥ 6-89-37 ନିଷ୍କୈରୁରୋଭୂଷଣୈଃ ॥ 6-89-38 ଯୋକ୍ରୈରୀଷାଯୋଜନରଜ୍ଜୁଭିଃ ରଶ୍ମିଭିରଶ୍ବବନ୍ଧନରଜ୍ଜୁଭିଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 090
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.90. ଅଧ୍ଯାଯଃ 090
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନାତ୍ମଜେନ ଇରାବତା ଶକୁନେରନୁଜାନାଂ ବଧଃ ॥ 1 ॥ ଆର୍ଶ୍ଚଶୃଙ୍ଗିନାମ୍ନା ରାକ୍ଷସେନ ଇରାବତୋ ବଧଃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-90-0 (42700)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-90-0x (4170)
ବର୍ତମାନେ ତଥା ରୌଦ୍ରେ ରାଜନ୍ବୀରବରକ୍ଷଯେ।
ଶକୁନିଃ ସୌବଲଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ସମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-90-1 (42701)
ତଥୈବ ସାତ୍ବତୋ ରାଜନ୍ହାର୍ଦିକ୍ଯଃ ପରବୀରହା।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ସଂଗ୍ରାମେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବରୂଥିନୀମ୍ ॥ 6-90-2 (42702)
ତତଃ କାମ୍ଭୋଜମୁଖ୍ଯାନାଂ ନଦୀଜାନାଂ ଚ ବାଜିନାମ୍ ।
ଆରଟ୍ଟାନାଂ ମହୀଜାନାଂ ସିନ୍ଧୁଜାନାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-90-3 (42703)
ବନାଯୁଜାନାଂ ଶୁଭ୍ରାଣାଂ ତଥା ପର୍ବତବାସିନାମ୍ ।
ବାଜିନାଂ ବହୁଭିଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବାରଯନ୍ ॥ 6-90-4 (42704)
ଯେ ଚାପରେ ତିତ୍ତିରିଜା ଜବନା ବାତରଂହସଃ ।
ସୁବର୍ଣାଲଙ୍କୃତୈରେତୈର୍ବର୍ମବଦ୍ଭିଃ ସୁକଲ୍ପିତୈଃ ॥ 6-90-5 (42705)
ହଯୈର୍ବାତଜବୈର୍ମୁଖ୍ଯୈଃ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ସୁତୋ ବଲୀ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତତ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ହୃଷ୍ଟରୂପଃ ପରଂତପାଃ ॥ 6-90-6 (42706)
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ସୁତଃ ଶ୍ରୀମାନିରାବାନ୍ନାମ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ସୁତାଯାଂ ନାଗରାଜସ୍ଯ ଜାତଃ ପାର୍ଥେନ ଧୀମତା ॥ 6-90-7 (42707)
ଐରାବତେନ ସା ଦତ୍ତା ଅନପତ୍ଯା ମହାତ୍ମନା ।
ପତ୍ଯୌ ହତେ ସୁପର୍ଣେନ କୃପଣା ଦୀନଚେତନା ॥ 6-90-8 (42708)
କାର୍ଯାର୍ଥଂ ତାଂ ଚ ଜଗ୍ରାହ ପାର୍ଥଃ କାମବଶାନୁଗାମ୍ ।
ଏବମେଷ ସମୁତ୍ପନ୍ନଃ ପରକ୍ଷେତ୍ରେଽର୍ଜୁନାତ୍ମଜଃ ॥ 6-90-9 (42709)
ସ ନାଗଲୋକେ ସଂବୃଦ୍ଧୋ ମାତ୍ରା ଚ ପରିରକ୍ଷିତଃ ।
ପିତୃବ୍ଯେଣ ପରିତ୍ଯକ୍ତଃ ପାର୍ଥଦ୍ବେଷାଦ୍ଦୁରାତ୍ମନା ॥ 6-90-10 (42710)
ଖମୁତ୍ପତ୍ଯ ମହାରାଜ ନାଗରାଟ୍ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ।
ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକଂ ଜଗାମାଶୁ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତତ୍ରାର୍ଜୁନଂ ଗତମ୍ ॥ 6-90-11 (42711)
ସୋଽଭିଗମ୍ଯ ମହାବାହୁଃ ପିତରଂ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ ।
ଅଭ୍ଯବାଦଯଦବ୍ଯଗ୍ରୋ ବିନଯେନ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ॥ 6-90-12 (42712)
ନ୍ଯବେଦଯତ ଚାତ୍ମାନମର୍ଜୁନସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଇରାବାନସ୍ମି ଭଦ୍ରଂ ତେ ପୁତ୍ରଶ୍ଚାହଂ ତବ ପ୍ରଭୋ ॥ 6-90-13 (42713)
ମାତୁଃ ସମାଗମୋ ଯଶ୍ଚ ତତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍ ।
ତଚ୍ଚ ସର୍ବଂ ଯଥାବୃତ୍ତମନୁସସ୍ମାର ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-90-14 (42714)
ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ସୁତଂ ଚାପି ଆତ୍ମନଃ ସଦୃଶଂ ଗୁଣୈଃ ।
ପ୍ରୀତିମାନନଯତ୍ପାର୍ଥୋ ଦେବରାଜନିବେଶନମ୍ ॥ 6-90-15 (42715)
ସୋଽର୍ଜୁନେନ ସମାଜ୍ଞପ୍ତୋ ଦେବଲୋକେ ତଦା ନୃପ ।
ପ୍ରୀତିପୂର୍ବଂ ମହାବାହୁଃ ସ୍ବକାର୍ଯଂ ପ୍ରତି ଭାରତ ॥ 6-90-16 (42716)
`ସ ଚାପି ନରଶାର୍ଦୂଲଃ ଶାର୍ଦୂଲସମବିକ୍ରମଃ।'
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚ ତଦା ପାର୍ଥମଯମସ୍ମି ତବାନଘ ॥ 6-90-17 (42717)
ସ୍ଥିତଃ ପ୍ରେଷ୍ଯଶ୍ଚ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ସର୍ବଥା ତ୍ବଂ ପ୍ରଶାଧି ମାମ୍ ।
କଂ କରୋମି ଚ ତେ କାମଂ କଂ ଚ କାମଂ ତ୍ବମିଚ୍ଛସି ॥ 6-90-18 (42718)
ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ସୁତଂ ପ୍ରେମ୍ଣା ବାସବିଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତମ୍।
ପ୍ରୀତିପୂର୍ବଂ ଚ କାର୍ଯଂ ଚ କାର୍ଯା ପ୍ରୀତିଶ୍ଚ ମାନଦଃ ॥' 6-90-19 (42719)
ଯୁଦ୍ଧକାଲେ ତୁ ସାହାଯ୍ଯଂ ଦାତବ୍ଯଂ ନୋ ଭବେଦିତି ।
ବାଢମିତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ଯୁଦ୍ଧକାଲ ଇହାଗତଃ ॥ 6-90-20 (42720)
କାମବର୍ଣଜବୈରଶ୍ବୈଃ ସର୍ବତଃ ଶୁଶୁଭେ ବୃତଃ ।
ତେ ହଯାଃ କାଞ୍ଚନାପୀଡା ନାନାବର୍ଣା ମନୋଜବାଃ ॥ 6-90-21 (42721)
ଉତ୍ପେତୁଃ ସହସା ରାଜନ୍ହଂସା ଇବ ମହୋଦଧୌ ।
ତେ ତ୍ବଦୀଯାନ୍ସମାସାଦ୍ଯ ହଯସଂଘାନ୍ମନୋଜବାନ୍ ॥ 6-90-22 (42722)
କ୍ରୋଡୈଃ କ୍ରୋଡାନଭିଘ୍ନନ୍ତୋ ଘୋଣାଭିଶ୍ଚ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ନିପେତୁଃ ସହସା ରାଜନ୍ସୁବେଗାଭିହତା ଭୁବି ॥ 6-90-23 (42723)
ନିପତଦ୍ଭିସ୍ତଥା ତୈଶ୍ଚ ହଯସଙ୍ଘୈଃ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ଶୁଶ୍ରୁବେ ଦାରୁଣଃ ଶବ୍ଦଃ ସୁପର୍ଣପତନେ ଯଥା ॥ 6-90-24 (42724)
ତଥୈବ ତାବକା ରାଜନ୍ସମେତ୍ଯାନ୍ଯୋନ୍ଯମାହବେ ।
ପରସ୍ପରବଧଂ ଘୋରଂ ଚକ୍ରୁସ୍ତେ ହଯସାଦିନଃ ॥ 6-90-25 (42725)
ତସ୍ମିଂସ୍ତଥା ବର୍ତମାନେ ସଂକୁଲେ ତୁମୁଲେ ଭୃଶମ୍ ।
ଉଭଯୋରପି ସଂଶାନ୍ତା ହଯସଙ୍ଘାଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-90-26 (42726)
ପ୍ରକ୍ଷୀଣସାଯକାଃ ଶୂରା ନିହତାଶ୍ବାଃ ଶ୍ରମାତୁରାଃ ।
ବିଲଯଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତାସ୍ତକ୍ଷମାଣାଃ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-90-27 (42727)
ତତଃ କ୍ଷୀଣେ ହଯାନିକେ କିଂଚିଚ୍ଛେଷେ ଚ ଭାରତ ।
ସୌବଲସ୍ଯାନୁଜାଃ ଶୂରା ନିର୍ଗତା ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 6-90-28 (42728)
ବାଯୁବେଗସମସ୍ପର୍ଶାଞ୍ଜବେ ବାଯୁସମାଂଶ୍ଚ ତେ।
ଆରୁହ୍ଯ ବଲସଂପନ୍ନାନ୍ବଯଃସ୍ଥାଂସ୍ତୁରଗୋତ୍ତମାନ୍ ॥ 6-90-29 (42729)
ଗଜୋ ଗବାକ୍ଷୋ ବୃଷକଶ୍ଚର୍ମବାନାର୍ଜଯଃ ଶୁକଃ।
ଷଡେତେ ବଲସଂପନ୍ନା ନିର୍ଯଯୁର୍ମହତୋ ବଲାତ୍ ॥ 6-90-30 (42730)
ବାର୍ଯମାଣାଃ ଶକୁନିନା ସ୍ବୈଶ୍ଚ ଯୋଧୈର୍ମହାବଲୈଃ ।
ସନ୍ନଦ୍ଧା ଯୁଦ୍ଧକୁଶଲା ରୌଦ୍ରରୂପା ମହାବଲାଃ ॥ 6-90-31 (42731)
ତଦନୀକଂ ମହାବହୋ ଭିତ୍ତ୍ବା ପରମଦୁର୍ଜଯମ୍ ।
ବଲେନ ମହତା ଯୁକ୍ତାଃ ସ୍ବର୍ଗାଯ ବିଜଯୈଷିଣଃ ॥ 6-90-32 (42732)
ବିବିଶୁସ୍ତେ ତଦା ହୃଷ୍ଟା ଗାନ୍ଧାରା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ ।
ତାନ୍ପ୍ରବିଷ୍ଟାଂସ୍ତଦା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଇରାବାନପି ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-90-33 (42733)
ଅବ୍ରବୀତ୍ସମରେ ଯୋଧାନ୍ସ୍ବାନ୍ବିଚିତ୍ରହଯସ୍ଥିତାନ୍ ।
ଯଥୈତେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଯୋଧାଃ ସାନୁଗବାହନାଃ ॥ 6-90-34 (42734)
ହନ୍ଯନ୍ତେ ସମରେ ସର୍ବେ ତଥା ନୀତିର୍ବିଧୀଯତାମ୍ ।
ବାଢମିତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ତେ ସର୍ବେ ଯୋଧା ଇରାବତଃ ॥ 6-90-35 (42735)
ଜଘ୍ନୁସ୍ତେଷାଂ ବଲାନୀକଂ ଦୁର୍ଜଯଂ ସମରେ ପରୈଃ ।
ତଦନୀକମନୀକେନ ସମରେ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ପାତିତମ୍ ॥ 6-90-36 (42736)
ଅମୃଷ୍ଯମାଣାସ୍ତେ ସର୍ବେ ସୁବଲସ୍ଯାତ୍ମଜା ରଣେ ।
ଇରାବନ୍ତମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ସର୍ବତଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-90-37 (42737)
ତାଡଯନ୍ତଃ ଶିତୈଃ ପ୍ରାସୈଶ୍ଚୋଦଯନ୍ତଃ ପରସ୍ପରମ୍।
ତେ ଶୂରାଃ ପର୍ଯଧାବନ୍ତ କୁର୍ବନ୍ତୋ ମହଦାକୁଲମ୍ ॥ 6-90-38 (42738)
ଇରାବାନଥ ନିର୍ଭିନ୍ନଃ ପ୍ରାସୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ମହାତ୍ମଭିଃ ।
ସ୍ରବତା ରୁଧିରେଣାକ୍ତସ୍ତୋତ୍ରୈର୍ବିଦ୍ଧ ଇବ ଦ୍ବିପଃ ॥ 6-90-39 (42739)
ଉରସ୍ଯପି ଚ ପୃଷ୍ଠେ ଚ ପାର୍ଶ୍ବଯୋଶ୍ଚ ଭୃଶାହତଃ ।
ଏକୋ ବହୁଭିରତ୍ଯର୍ଥଂ ଧୈର୍ଯାଦ୍ରାଜନ୍ନ ବିବ୍ଯଥେ ॥ 6-90-40 (42740)
ଇରାବାନପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସର୍ବାସ୍ତାନ୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ମୋହଯାମାସ ସମରେ ବିଦ୍ଧ୍ବା ପରପୁରଂଜଯଃ ॥ 6-90-41 (42741)
ପ୍ରାସାନୁତ୍କୃଷ୍ଯ ତରସା ସ୍ବଶରୀରାଦରିନ୍ଦମଃ ।
ତୈରେବ ତାଡଯାମାସ ସୁବଲସ୍ଯାତ୍ମଜାନ୍ରଣେ ॥ 6-90-42 (42742)
ବିକୃଷ୍ଯ ଚ ଶିତଂ ଖଙ୍ଗଂ ଗୃହୀତ୍ବା ଚ ଶରାବରମ୍ ।
ପଦାତିର୍ଦ୍ରୁତମାଗଚ୍ଛଜ୍ଜିଘାଂସୁଃ ସୌବଲାନ୍ଯୁଧି ॥ 6-90-43 (42743)
ତତଃ ପ୍ରତ୍ଯାଗତପ୍ରାଣାଃ ସର୍ବେ ତେ ସୁବଲାତ୍ମଜାଃ ।
ଭୂଯଃ କ୍ରୋଧସମାବିଷ୍ଟା ଇରାବନ୍ତମଭିଦ୍ରୁତାଃ ॥ 6-90-44 (42744)
ଇରାବାନପି ଖଙ୍ଗେନ ଦର୍ଶଯନ୍ପାଣିଲାଘବମ୍ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତତ ଦେବାଂଶ୍ଚ ମାନୁଷାଂଶ୍ଚୈବ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-90-45 (42745)
ଲାଘବେନାଥ ଚରତଃ ସର୍ବେ ତେ ସୁବଲାତ୍ମଜାଃ ।
ଅନ୍ତରଂ ନାଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତ ଚରନ୍ତଃ ଶୀଘ୍ରଗୈର୍ହଯୈଃ ॥ 6-90-46 (42746)
ଭୂମିଷ୍ଠମଥ ତଂ ସହ୍ଖ୍ଯେ ହ୍ଯନ୍ତରିକ୍ଷାଦବପ୍ଲୁତମ୍ ।
ପରିବାର୍ଯ ଭୃଶଂ ସର୍ବେ ଗ୍ରହୀତୁମୁପଚକ୍ରମୁଃ ॥ 6-90-47 (42747)
ଅଥାଭ୍ଯାଶଗତାନାଂ ତେଷାଂ ଗାତ୍ରାଣ୍ଯକୃନ୍ତତ ।
ଅସିହସ୍ତୋଽସ୍ତ୍ରହସ୍ତାନାଂ ତେଷାଂ ଗାତ୍ରାଣ୍ଯକୃନ୍ତତ ॥ 6-90-48 (42748)
ଆଯୁଧାନି ଚ ସର୍ବେଷାଂ ବାହୂନପି ବିଭୂଷିତାନ୍।
ଅପତନ୍ତ ନିକୃତ୍ତାଙ୍ଗା ମୃତା ଭୂମୌ ଗତାସବଃ ॥ 6-90-49 (42749)
ବୃଷକସ୍ତୁ ମହାରାଜ ବହୁଧା ବିପରିକ୍ଷତଃ।
ଅମୁଚ୍ଯତ ମହାରୌଦ୍ରାତ୍ତସ୍ମାଦ୍ବୀରାବକର୍ତନାତ୍ ॥ 6-90-50 (42750)
ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ପତିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତତଃ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସଂ ଘୋରଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-90-51 (42751)
ଆର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ମାଯାବିନମରିନ୍ଦମମ୍।
ବୈରିଣଂ ଭୀମସେନସ୍ଯ ପୂର୍ବଂ ବକବଧେନ ବୈ ॥ 6-90-52 (42752)
ପଶ୍ଯ ବୀର ଯଥା ହ୍ଯେଷ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ସୁତୋ ବଲୀ।
ମାଯାବୀ ବିପ୍ରିଯଂ କର୍ତୁମକାର୍ଷୀନ୍ମେ ବଲକ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-90-53 (42753)
ତ୍ବଂ ଚ କାମଗମସ୍ତାତ ମାଯାସ୍ତ୍ରେ ଚ ବିଶାରଦଃ ।
କୃତବୈରଶ୍ଚ ପାର୍ଥେନ ତସ୍ମାଦେନଂ ରଣେ ଜହି ॥ 6-90-54 (42754)
ବାଢମିତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ରାକ୍ଷସୋ ଘୋରଦର୍ଶନଃ ।
ପ୍ରଯଯୌ ସିଂହନାଦେନ ଯତ୍ରାର୍ଜୁନସୁତୋ ଯୁବା ॥ 6-90-55 (42755)
ସ ଯୋଧୈର୍ଯୁଦ୍ଧକୁଶଲୈର୍ବିମଲପ୍ରାସଯୋଧିଭିଃ ।
ବୀରୈଃ ପ୍ରହାରିଭିର୍ଯୁକ୍ତୈଃ ସ୍ବୈରନୀକୈଃ ସମାବୃତଃ ॥ 6-90-56 (42756)
[ହତଶେଷୈର୍ମହାରାଜ ଦ୍ବିସାହସ୍ତ୍ରୈର୍ହଯୋତ୍ତମୈଃ]
ନିହନ୍ତୁକାମଃ ସମରେ ଇରାବନ୍ତଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-90-57 (42757)
ଇରାବାନପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତ୍ବରମାଣଃ ପରାକ୍ରମୀ
ହନ୍ତୁକାମମଯିତ୍ରଘ୍ନୋ ରାକ୍ଷସଂ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-90-58 (42758)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ରାକ୍ଷସଃ ସୁମହାବଲଃ।
ତ୍ବରମାଣସ୍ତତୋ ମାଯାଂ ପ୍ରଯୋକ୍ତୁମୁପଚକ୍ରମେ ॥ 6-90-59 (42759)
ତେନ ମାଯାମଯାଃ ସୃଷ୍ଟା ହଯାସ୍ତାବନ୍ତ ଏବ ହି।
ସ୍ବାରୂଢା ରାକ୍ଷସୈର୍ଘୋରୈଃ ଶୂଲପଟ୍ଟସଧାରିଭିଃ ॥ 6-90-60 (42760)
ତେ ସଂରବ୍ଧାଃ ସମାଗମ୍ଯ ଦ୍ବିସାହସ୍ରାଃ ପ୍ରହାରିଣଃ।
ଅଚିରାଦ୍ଗମଯାମାସୁଃ ପ୍ରେତଲୋକଂ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-90-61 (42761)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ନିହତେ ସୈନ୍ଯେ ତାବୁଭୌ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦୌ।
ସଂଗ୍ରାମେ ସମତିଷ୍ଠେତାଂ ଯଥା ବୈ ବୃତ୍ରବାସବୌ ॥ 6-90-62 (42762)
ଆଦ୍ରବନ୍ତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ରାକ୍ଷସଂ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦମ୍ ।
ଇରାବାଥ ସଂରବ୍ଧଃ ପ୍ରତ୍ଯଧାବନ୍ମହାବଲଃ ॥ 6-90-63 (42763)
ସମଭ୍ଯାଶଗତସ୍ଯାଜୌ ତସ୍ଯ ଖଙ୍ଗେନ ଦୁର୍ମଦଃ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ କାର୍ମୁକଂ ଦୀପ୍ତଂ ଶରବାପଂ ଚ କଞ୍ଚୁକମ୍ ॥ 6-90-64 (42764)
ସ ନିକୃତ୍ତଂ ଧନୁର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଖଂ ଜବେନ ସମାବିଶତ୍।
ଇରାବନ୍ତମଭିକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ମୋହଯନ୍ନିବ ମାଯଯା ॥ 6-90-65 (42765)
ତତୋଽନ୍ତରିକ୍ଷମୁତ୍ପତ୍ଯ ଇରାବାନପି ରାକ୍ଷସମ୍।
ବିମୋହଯିତ୍ବା ମାଯାଭିସତ୍ସ୍ଯ ଗାତ୍ରାମି ସାଯକୈଃ ॥ 6-90-66 (42766)
ଚିଚ୍ଛେଦ ସର୍ବମର୍ମଜ୍ଞଃ କାମରୂପୋ ଦୁରାସଦଃ ।
ତଥା ସ ରାକ୍ଷସଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଶରୈଃ କୃତ୍ତଃ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 6-90-67 (42767)
ସଂବଭୂବ ମହାରାଜ ସମବାପ ଚ ଯୌବନମ୍ ।
ମାଯା ହି ସହରାଜ ସମବାପ ଚ ଯୌବନମ୍ ॥ 6-90-68 (42768)
ଏବଂ ତଦ୍ରାକ୍ଷସସ୍ଯାଙ୍ଗଂ ଛିନ୍ନଂଛିନ୍ନଂ ବ୍ଯରୋହତ ।
ଇରାବାନପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସଂ ତ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-90-69 (42769)
ପରଶ୍ବଥେନ ତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ଚିଚ୍ଛେଦ ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ ।
ସ ତେନ ବଲିନା ବୀରଶ୍ଛିଦ୍ଯମାନ ଇବ ଦ୍ରୁମଃ ॥ 6-90-71aରାକ୍ଷସୋ ବ୍ଯନଦଦ୍ଧୋରଂ ସ ଶବ୍ଦସ୍ତୁମୁଲୋଽଭବତ୍।
ପରଶ୍ବଥକ୍ଷତଂ ରକ୍ଷଃ ସୁସ୍ରାବ ବହୁଶୋଣିତମ୍ ॥ 6-90-70 (42770)
ତତଶ୍ରୁକ୍ରୋଧ ବଲବାଂଶ୍ଚକ୍ରେ ବେଗଂ ଚ ସଂଯୁଗେ।
ଆର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିସ୍ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମରେ ଶତ୍ରୁମୂର୍ଚିତମ୍ ॥ 6-90-72 (42771)
କୃତ୍ବା ଘୋରଂ ମହଦ୍ରୂପଂ ଗ୍ରହୀତୁମୁପଚକ୍ରମେ ।
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ସୁତଂ ବୀରମିରାବନ୍ତଂ ଯଶସ୍ବିନମ୍ ॥ 6-90-73 (42772)
ସଂଗ୍ରାମଶିରସୋ ମଧ୍ଯେ ସର୍ବେଷାଂ ତତ୍ର ପଶ୍ଯତାମ୍।
ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାଦୃଶୀଂ ମାଯାଂ ରାକ୍ଷସସ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମନଃ ॥ 6-90-74 (42773)
ଇରାବାନପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମାଯାଂ ସ୍ରଷ୍ଟୁଂ ପ୍ରଚକ୍ରମେ।
ତସ୍ଯ କ୍ରୋଧାଭିଭୂତସ୍ଯ ସମରେଷ୍ବନିବର୍ତିନଃ ॥ 6-90-75 (42774)
ଯୋଽନ୍ବଯୋ ମାତୃକସ୍ତସ୍ଯ ସ ଏନମଭିପେଦିବାନ୍।
ସ ନାଗୈର୍ବହୁଭୀ ରାଜନ୍ନିରାବାନ୍ସଂବୃତୋ ରଣେ ॥ 6-90-76 (42775)
ଦଧାର ସୁମହଦ୍ରୂପମନନ୍ତ ଇବ ଭୋଗବାନ୍।
ତତୋ ବହୁବିଧୈର୍ନାଗୈଶ୍ଛାଦଯାମାସ ରାକ୍ଷସମ୍ ॥ 6-90-77 (42776)
ଛାଦ୍ଯମାନସ୍ତୁ ନାଗୈଃ ସ ଧ୍ଯାତ୍ବା ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବଃ।
ସୌପର୍ଣଂ ରୂପମାସ୍ଥାଯ ଭକ୍ଷଯାମାସ ପନ୍ନଗମ୍ ॥ 6-90-78 (42777)
ମାଯଯା ଭକ୍ଷିତେ ତସ୍ମିନ୍ନନ୍ବଯେ ତସ୍ଯ ମାତୃକେ ।
ବିମୋହିତମିରାବନ୍ତଂ ନ୍ଯହନଦ୍ରାକ୍ଷସୋଽସିନା ॥ 6-90-79 (42778)
ସକୁଣ୍ଡଲଂ ସମୁକୁଟଂ ପଦ୍ମେନ୍ଦୁସଦୃଶପ୍ରଭମ୍ ।
ଇରାବତଃ ଶିରୋ ରକ୍ଷଃ ପାତଯାମାସ ଭୂତଲେ ॥ 6-90-80 (42779)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ନିହତେ ବୀରେ ରାକ୍ଷସେନାର୍ଜୁନାତ୍ମଜେ।
ବିଶୋକାଃ ସମପଦ୍ଯନ୍ତ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ସରାଜକାଃ ॥ 6-90-81 (42780)
ତସ୍ମିନ୍ମହତି ସଂଗ୍ରାମେ ତାଦୃଶେ ଭୈରବେ ପୁନଃ।
ମହାନ୍ବ୍ଯତିକରୋ ଘୋରଃ ସେନଯୋଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-90-82 (42781)
ଗଜା ହଯାଃ ପଦାତାଶ୍ଚ ବିମିଶ୍ରା ଦନ୍ତିଭିର୍ହତାଃ ।
ରଥାଶ୍ବା ଦନ୍ତିନଶ୍ଚୈବ ପତ୍ତିଭିସ୍ତତ୍ର ସୂଦିତାଃ ॥ 6-90-83 (42782)
ତଥା ପତ୍ତିରଥୌଘାଶ୍ଚ ହଯାଶ୍ଚ ବହବୋ ରଣେ।
ରଥିଭିର୍ନିହତା ରାଜଂସ୍ତବ ତେଷାଂ ଚ ସଂକୁଲେ ॥ 6-90-84 (42783)
ଅଜାନନ୍ନର୍ଜୁନଶ୍ଚାପି ନିହତଂ ପୁତ୍ରମୌରସମ୍।
ଜଘାନ ସମରେ ଶୂରାନ୍ରାଜ୍ଞସ୍ତାନ୍ଭୀଷ୍ମରକ୍ଷିଣଃ ॥ 6-90-85 (42784)
ତଥୈବ ତାବକା ରାଜନ୍ସୃଞ୍ଜଯାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ।
ଜୁହ୍ବତଃ ସମରେ ପ୍ରାଣାନ୍ନିଜଘ୍ରୁରିତରେତରମ୍ ॥ 6-90-86 (42785)
ମୁକ୍ତକେଶା ବିକବଚା ବିରଥାଶ୍ଛିନ୍ନକାର୍ମୁକାଃ ।
ବାହୁଭିଃ ସମଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ସମବେତାଃ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-90-87 (42786)
ତଥା ମର୍ମାତିଗୈର୍ଭୀଷ୍ମୋ ନିଜଘାନ ମହାରଥାନ୍।
କମ୍ପଯନ୍ସମରେ ସେନାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପରଂତପଃ ॥ 6-90-88 (42787)
ତେନ ଯୌଧିଷ୍ଠିରେ ସୈନ୍ଯେ ବହବୋ ମାନବା ହତାଃ।
ଦନ୍ତିନଃ ସାଦିନଶ୍ଚୈବ ରଥିନୋଽଥ ହଯାସ୍ତଥା ॥ 6-90-89 (42788)
ତତ୍ର ଭାରତ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରଣେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପରାକ୍ରମମ୍ ।
ଅତ୍ଯଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ଶକ୍ରସ୍ଯେବ ପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-90-90 (42789)
ତଥୈବ ଭୀମସେନସ୍ଯ ପାର୍ଷତସ୍ଯ ଚ ଭାରତ।
ରୌଦ୍ରମାସୀଦ୍ରଣେ ଯୁଦ୍ଧଂ ସାତ୍ଯକସ୍ଯ ଚ ଧନ୍ବିନଃ ॥ 6-90-91 (42790)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ବିକ୍ରାନ୍ତଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ଭଯମାବିଶତ୍ ।
ଏକ ଏବ ରଣେ ଶକ୍ତୋ ନିହନ୍ତୁଂ ସର୍ବସୈନିକାନ୍ ॥ 6-90-92 (42791)
କିଂ ପୁନଃ ପୃଥିବୀଶୂରୈର୍ଯୋଧବ୍ରାତୈଃ ସମାବୃତଃ।
ଇତ୍ଯବ୍ରୁବନ୍ମହାରାଜ ରଣେ ଦ୍ରୋଣେନ ପୀଡିତାଃ॥ 6-90-93 (42792)
ବର୍ତମାନେ ତଥା ରୌଦ୍ରେ ସଂଗ୍ରାମେ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଉଭଯୋଃ ସେନଯୋଃ ଶୂରା ନାମୃଷ୍ଯନ୍ତ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-90-94 (42793)
ଆବିଷ୍ଟା ଇବ ଯୁଧ୍ଯନ୍ତେ ରକ୍ଷୋଭୂତୈର୍ମହାବଲୈଃ ।
ତାବକାଃ ପାଣ୍ଡବେଯାଶ୍ଚ ସଂରବ୍ଧାସ୍ତାତ ଧନ୍ବିନଃ ॥ 6-90-95 (42794)
ନ ସ୍ମ ପଶ୍ଯାମହେ କଂଚିତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ଯଃ ପରିରକ୍ଷତି।
ଦୈବାସୁରାଭେ ସମରେ ତସ୍ମିନ୍ଯୋଧା ନରାଧିପ ॥ ॥ 6-90-96 (42795)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-90-3 ବାଜିନାଂ ବେଗବତାଂ ବାଜିନାମଶ୍ବାନାଂ ବହୁଭିର୍ଗଣୈଃ ପରିବାରଯନ୍ନିତି ଗଣଶବ୍ଦାଧ୍ଯାହାରେଣ ଦ୍ବଯୋଃ ସଂବନ୍ଧଃ ॥ 6-90-6 ପାଣ୍ଡବସ୍ଯାର୍ଜୁନସ୍ଯ ସୁତ ଇରାବାନ୍ ॥ 6-90-7 ନାଗରାଜସ୍ଯ ଐରାବତସ୍ଯ ॥ 6-90-10 ପିତୃବ୍ଯେଣ ଅଶ୍ବସେନେନ ॥ 6-90-57 ଅଯମର୍ଧଃ ଶ୍ଲୋକୋ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯକୋଶେଷୁ ନାସ୍ତି ଖo ଝo ପୁସ୍ତକଯୋରସ୍ତି ॥ 6-90-95 ଆବିଷ୍ଟାଃ ଗ୍ରହାଦ୍ଯାବିଷ୍ଟାଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 091
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.91. ଅଧ୍ଯାଯଃ 091
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦୁର୍ଯୋଧନଘଟୋତ୍କଚଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-91-0 (42796)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-91-0x (4171)
ଇରାବନ୍ତଂ ତୁ ନିହତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥା ମହାରଥାଃ ।
ସଂଗ୍ରାମେ କିମକୁର୍ବନ୍ତ ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-91-1 (42797)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-91-2x (4172)
ଇରାବନ୍ତଂ ତୁ ନିହତଂ ସଂଗ୍ରାମେ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ରାକ୍ଷସଃ।
ବ୍ଯନଦତ୍ସୁମହାନାଦଂ ଭୈମସେନିର୍ଘଟୋତ୍କଚଃ ॥ 6-91-2 (42798)
ନଦତସ୍ତସ୍ଯ ଶବ୍ଦେନ ପୃଥିବୀ ସାଗରାମ୍ବରା ।
ସପର୍ବତବନା ରାଜଂଶ୍ଚଚାଲ ସୁଭୃଶଂ ତଦା ॥ 6-91-3 (42799)
ଅନ୍ତରିକ୍ଷଂ ଦିଶଶ୍ଚୈବ ସର୍ବାଶ୍ଚ ପ୍ରଦିଶସ୍ତଥା ।
`ଚେଲୁଶ୍ଚ ସହସା ତତ୍ର ତେନ ନାଦେନ ନାଦିତାଃ' 6-91-4 (42800)
ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୁମହାନାଦଂ ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ ॥
ଊରୁସ୍ତମ୍ଭଃ ସମଭବଦ୍ବେପଥୁଃ ସ୍ବେଦ ଏବ ଚ। 6-91-5 (42801)
ସର୍ବ ଏବ ମହାରାଜ ତାବକା ଦୀନଚେତସଃ ॥
ସର୍ବତଃ ସମଚେଷ୍ଟନ୍ତ ସିଂହଭୀତା ଗଜା ଇବ । 6-91-6 (42802)
ନର୍ଦିତ୍ବା ସୁମହାନାଦଂ ନିର୍ଘାତମିବ ରାକ୍ଷସଃ ॥
ଜ୍ବଲିତଂ ଶୂଲମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ରୂପଂ କୃତ୍ବା ବିଭୀଷଣମ୍ । 6-91-7 (42803)
ନାନାରୂପପ୍ରହରଣୈର୍ବୃତୋ ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବୈଃ ॥
ଆଜଘାନ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କାଲାନ୍ତକଯମୋପଭଃ । 6-91-8 (42804)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଭୀମଦର୍ଶନମ୍ ॥
ସ୍ବବଲଂ ଚ ଭଯାତ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରାଯଶୋ ବିମୁଖୀକୃତମ୍ । 6-91-9 (42805)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଘଟୋତ୍କଚମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ବିପୁଲଂ ଚାପଂ ସିଂହବଦ୍ବିନଦନ୍ମୁହୁଃ । 6-91-10 (42806)
ପୃଷ୍ଠତୋଽନୁଯଯୌ ଚୈନଂ ସ୍ରବଦ୍ଭିଃ ପର୍ବତୋପମୈଃ ॥
କୁଞ୍ଜରୈର୍ଦଶସାହସ୍ରୈର୍ବଙ୍ଗାନାମଧିପଃ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 6-91-11 (42807)
ପୁତ୍ରଂ ତବ ମହାରାଜ ଚୁକୋପ ସ ନିଶାଚରଃ ।
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-91-12 (42808)
ରାକ୍ଷସାନାଂ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦୁର୍ଯୋଧନବଲସ୍ଯ ଚ।
ଗଜାନୀକଂ ଚ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମେଘବୃନ୍ଦମିବୋଦିତମ୍ ॥ 6-91-13 (42809)
ଅଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧା ରାକ୍ଷସାଃ ଶସ୍ତ୍ରପାଣଯଃ ।
ନଦନ୍ତୋ ବିବିଧାନ୍ନାଦାନ୍ମେଘା ଇବ ସବିଦ୍ଯୁତଃ ॥ 6-91-14 (42810)
ଶରଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିନାରାଚୈର୍ନିଘ୍ନନ୍ତୋ ଗଜଯୋଧିନଃ ।
ଭିଣ୍ଡିପାଲୈସ୍ତଥା ଶୂଲୈର୍ମୁଦ୍ଗରୈଃ ସପରଶ୍ବଥୈଃ ॥ 6-91-15 (42811)
ପର୍ବତାଗ୍ରୈଶ୍ଚ ବୃକ୍ଷୈଶ୍ଚ ନିଜଘ୍ନୁସ୍ତେ ମହାଗଜାନ୍ ।
ଭିନ୍ନକୁମ୍ଭାନ୍ବିରୁଧିରାନ୍ଭିନ୍ନଗାତ୍ରାଂଶ୍ଚ ବାରଣାନ୍ ॥ 6-91-16 (42812)
ଅପଶ୍ଯାମ ମହାରାଜ ବଧ୍ଯମାନାନ୍ନିଶାଚରୈଃ ।
ତେଷୁ ପ୍ରକ୍ଷୀଯମାଣେଷୁ ଭଗ୍ନେଷୁ ଗଜଯୋଧିଷୁ ॥ 6-91-17 (42813)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ରାକ୍ଷସାନ୍ସମୁପାଦ୍ରବତ୍।
ଅମର୍ଷବଶମାପନ୍ନସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଜୀବିତାତ୍ମନଃ ॥ 6-91-18 (42814)
ମୁମୋଚ ନିଶିତାନ୍ବାଣାନ୍ରାକ୍ଷସେଷୁ ପରଂତପ ।
ଜଘାନ ଚ ମହେଷ୍ବାସଃ ପ୍ରଧାନାଂସ୍ତତ୍ର ରାକ୍ଷସାନ୍ ॥ 6-91-19 (42815)
ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ ।
ବେଗବନ୍ତଂ ମହାରୌଦ୍ରଂ ବିଦ୍ଯୁଜ୍ଜିହ୍ବଂ ପ୍ରମାଥିନମ୍ ॥ 6-91-20 (42816)
ଶରୈଶ୍ଚତୁର୍ଭିଶ୍ଚତୁରୋ ନିଜଘାନ ମହାବଲଃ ।
ତତଃ ପୁନରମେଯାତ୍ମା ଶରବର୍ଷଂ ଦୁରାସଦମ୍ ॥ 6-91-21 (42817)
ମୁମୋଚ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ନିଶାଚରବଲଂ ପ୍ରତି।
ତତ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହତ୍କର୍ମ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତବ ମାରିଷ ॥ 6-91-22 (42818)
କ୍ରୋଧେନାଭିପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ଭୈମସେନିର୍ମହାବଲଃ ।
ସ ବିଷ୍ଫାର୍ଯ ମହଚ୍ଚାପମିନ୍ଦ୍ରାଶନିସମପ୍ରଭମ୍ ॥ 6-91-23 (42819)
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ଦୁର୍ଯୋଧନମରିନ୍ଦମମ୍ ।
ତମାପତନ୍ତମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ କାଲସୃଷ୍ଟମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-91-24 (42820)
ନ ବିବ୍ଯଥେ ମହାରାଜ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ।
ଅଥୈନମବ୍ରବୀତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଃ କ୍ରୂରଃ ସଂରକ୍ତଲୋଚନଃ ॥ 6-91-25 (42821)
ଘଟୋତ୍କଚ ଉବାଚ। 6-91-26x (4173)
ଅଦ୍ଯାନୃଣ୍ଯଂ ଗମିଷ୍ଯାମି ପିତୄଣାଂ ମାତୁରେବ ଚ।
ଯେ ତ୍ବଯା ସୁନୃଶଂସେନ ଦୀର୍ଘକାଲଂ ପ୍ରବାସିତାଃ ॥ 6-91-26 (42822)
ଯଚ୍ଚ ତେ ପାଣ୍ଡବା ରାଜଂଶ୍ଛଲଦ୍ଯୂତେ ପରାଜିତାଃ ।
ଯଚ୍ଚୈବ ଦ୍ରୌପଦୀ କୃଷ୍ଣା ଏବବସ୍ତ୍ରା ରଜସ୍ବଲା ॥ 6-91-27 (42823)
ସଭାମାନୀଯ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ବହୁଧା କ୍ଲେଶିତା ତ୍ବଯା।
ତବ ଚ ପ୍ରିଯକାମେନ ଆଶ୍ରମସ୍ଥା ଦୁରାତ୍ମନା ॥ 6-91-28 (42824)
ସୈନ୍ଧବେନ ପରାମୃଷ୍ଟା ପରିଭୂଯ ପିତୄନ୍ମମ ।
ଏତେଷାମପମାନାନାମନ୍ଯେଷାଂ ଚ କୁଲାଧମ ॥ 6-91-29 (42825)
ଅନ୍ତମଦ୍ଯ ଗମିଷ୍ଯାମି ଯଦି ନୋତ୍ସୃଜସେ ରଣମ୍।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ହୈଡିମ୍ବୋ ମହଦ୍ବିଷ୍ଫାର୍ଯ କାର୍ମୁକମ୍ ॥ 6-91-30 (42826)
ସଂଦଶ୍ଯ ଦଶନୈରୋଷ୍ଠଂ ସୃକିଣୀ ପରିସଂଲିହନ୍।
ଶରବର୍ଷେଣ ମହତା ଦୁର୍ଯୋଧନମବାକିରତ୍।
ପର୍ବତଂ ବାରିଧାରାଭିଃ ପ୍ରାବୃଷୀବ ବଲାହକଃ ॥ ॥ 6-91-31 (42827)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 092
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.92. ଅଧ୍ଯାଯଃ 092
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଘଟୋତ୍କଚଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-92-0 (42828)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-92-0x (4174)
ତତସ୍ତଦ୍ବାଣବର୍ଷଂ ତୁ ଦୁଃସହଂ ଦାନବୈରପି।
ଦଧାର ଯୁଧି ରାଜେନ୍ଦ୍ରୋ ଯଥା ବର୍ଷଂ ମହାଦ୍ବିପଃ ॥ 6-92-1 (42829)
ତତଃ କ୍ରୋଧସମାବିଷ୍ଟୋ ନିଃଶ୍ବସନ୍ନିବ ପନ୍ନଗଃ ।
ସଂଶଯଂ ପରମଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-92-2 (42830)
ମୁମୋଚ ନିଶିତାଂସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାନ୍ନାରାଚାନ୍ପଞ୍ଚବିଂଶତିମ୍।
ତେଽପତନ୍ସହସା ରାଜଂସ୍ତସ୍ମିନ୍ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବେ ॥ 6-92-3 (42831)
ଆଶୀବିଷା ଇବ କ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ପର୍ବତେ ଗନ୍ଧମାଦନେ ।
ସ ତୈର୍ବିଦ୍ଧଃ ସ୍ରବନ୍ରକ୍ତଂ ପ୍ରଭିନ୍ନ ଇବ କୁଞ୍ଜରଃ ॥ 6-92-4 (42832)
ଦଧ୍ରେ ମତିଂ ବିନାଶାଯ ରାଜ୍ଞଃ ସ ପିଶିତାଶନଃ।
ଜଗ୍ରାହ ଚ ମହାଶକ୍ତିଂ ଗିରୀଣାମପି ଦାରିଣୀମ୍ ॥ 6-92-5 (42833)
ସଂପ୍ରଦୀପ୍ତାଂ ମହୋଲ୍କାଭାମଶନିଂ ଜ୍ବଲିତାମିବ ।
ତମାଗଚ୍ଛନ୍ମହାବାହୁର୍ଜିଘାଂସୁସ୍ତନଯଂ ତବ॥ 6-92-6 (42834)
ତାମୁଦ୍ଯତାମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବଙ୍ଗାନାମଧିପସ୍ତ୍ବରନ୍ ।
କୁଞ୍ଜରଂ ଗିରିସଂକାଶଂ ରାକ୍ଷସଂ ପ୍ରତ୍ଯଚୋଦଯତ୍ ॥ 6-92-7 (42835)
ସ ନାଗପ୍ରବରେଣାଜୌ ବଲିନା ଶୀଘ୍ରଗାମିନା ।
ଯତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନରଥସ୍ତଂ ମାର୍ଗଂ ପ୍ରତ୍ଯଷେଧଯତ୍ ॥ 6-92-8 (42836)
ପନ୍ଥାନଂ ବାରଯାମାସ କୁଞ୍ଜରେଣ ସୁତସ୍ଯ ତେ।
ମାର୍ଗମାବାରିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜ୍ଞା ବଙ୍ଗେନ ଧୀମତା ॥ 6-92-9 (42837)
ଘଟୋତ୍କଚୋ ମହାରାଜ କ୍ରୋଧସଂରକ୍ତଲୋଚନଃ ।
ଉଦ୍ଯତାଂ ତାଂ ମହାଶକ୍ତିକଂ ତସ୍ମିଂଶ୍ଚିକ୍ଷେପ ବାରଣେ ॥ 6-92-10 (42838)
ସ ତଯାଽଭିହତୋ ରାଜଂସ୍ତେନ ବାହୁପ୍ରମୁକ୍ତଯା।
ସଂଜାତରୁଧିରୋତ୍ପୀଡଃ ପପାତ ଚ ମମାର ଚ ॥ 6-92-11 (42839)
ପତତ୍ଯଥ ଗଜେ ଚାପି ବଙ୍ଗାନାମୀଶ୍ବରୋ ବଲୀ।
ଜବେନ ସମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ଜଗାମ ଧରଣୀତଲମ୍ ॥ 6-92-12 (42840)
ଦୁର୍ଯୋଧୋଽପି ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପତିତଂ ବରବାରଣମ୍ ।
ପ୍ରଭଗ୍ନଂ ଚ ବଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜଗାମ ପରମାଂ ବ୍ଯଥାମ୍ ॥ 6-92-13 (42841)
`ଅଶକ୍ତଃ ପ୍ରତିଯୋଦ୍ଧୁଂ ବୈ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତସ୍ଯ ପରାକ୍ରମମ୍।'
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଆତ୍ମନଶ୍ଚାତିମାନିତାମ୍।
ପ୍ରାପ୍ତେଽପକ୍ରନଯେ ରାଜା ତସ୍ଥୌ ଗିରିରିବାଚଲଃ ॥ 6-92-14 (42842)
ରାଧାନ ଚ ଶିତଂ ବାଣଂ କାଲାଗ୍ନିସମତେଜସମ୍।
ସୁଯୋଚ ଧରମକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତସ୍ମିନ୍ଘୋରେ ନିଶାଚରେ ॥ 6-92-15 (42843)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବଣିମିନ୍ଦ୍ରାଶନିପ୍ରଭମ୍ ।
ଲାଘବାନ୍ମୋଚଯାମାସ ମହାତ୍ମା ବୈ ଘଟୋତ୍କଚଃ ॥ 6-92-16 (42844)
ଭୂଯଶ୍ଚ ନିନନାଦୋଷଂ କ୍ରୋଧସଂରକ୍ତଲୋଚନଃ ।
ତ୍ରାସଯାମାସ ରୌନ୍ଯାନି ଯୁଗନ୍ତେ ଜଲଦୋ ଯଥା ॥ 6-92-17 (42845)
ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନିନିଦଂ ଘୋରଂ ତସ୍ବ ଭୀମସ୍ଯ ରକ୍ଷସଃ।
ଆଚାର୍ଯମୁସଂଗମ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-92-18 (42846)
ଯଥୈବ ନିନନ୍ଦୋ ଘୋରଃ ଶ୍ରୂଯତେ ରାକ୍ଷସେରିତଃ ।
ହୈଡିମ୍ବୋ ଯୁଧ୍ଯତେ ନୂନଂ ରାଜ୍ଞା ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ଚ ॥ 6-92-19 (42847)
ନୈଷ ଶକ୍ଯୋ ହି ସଂଗ୍ରାମେ ଜେତୁଂ ଭୂତେନ କେନଚିତ୍ ।
ତତ୍ର ଗଚ୍ଛତ ଭଦ୍ରଂ ବୋ ରାଜାନଂ ପରିରକ୍ଷିତୁମ୍ ॥ 6-92-20 (42848)
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ମହାବାହୁଂ ରାକ୍ଷସେନ ପ୍ରପୀଡିତମ୍।
ଏତଦ୍ଧି ପରମଂ କୃତ୍ଯଂ ସର୍ବେଷାଂ ନଃ ପରଂତପାଃ ॥ 6-92-21 (42849)
ପିତାମହବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତ୍ବରମାଣା ମହାରଥାଃ ।
ଉତ୍ତମଂ ଜବମାସ୍ଥାଯ ପ୍ରଯଯୁର୍ଯତ୍ର କୌରବଃ ॥ 6-92-22 (42850)
ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ସୋମଦତ୍ତଶ୍ଚ ବାହ୍ଲୀକୋଽଥ ଜଯଦ୍ରଥଃ ।
କୃପୋ ଭିରିଶ୍ରବାଃ ଶଲ୍ଯ ଆବନ୍ତ୍ଯଃ ସ ବୃହଦ୍ବଲଃ ॥ 6-92-23 (42851)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ଚିତ୍ରସେନୋ ବିବିଂଶତିଃ।
ରଥାଶ୍ଚାନେକସାହସ୍ରା ଯେ ତେଷାମନୁଯାଯିନଃ ॥ 6-92-24 (42852)
ଅଭିଦ୍ରୁତଂ ପରୀପ୍ସନ୍ତଃ ପୁତ୍ରଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ତବ।
ତଦନୀକମନାଧୃଷ୍ଯଂ ପାଲିତଂ ତୁ ମହାରଥୈଃ ॥ 6-92-25 (42853)
ପାତତାଯିନମାଯାନ୍ତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ରାକ୍ଷସସତ୍ତମଃ ।
...କମ୍ପତ ମହାବାହୁର୍ମୈନାକ ଇବ ପର୍ବତଃକ ॥ 6-92-26 (42854)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ବିପୁଲଂ ଚାପଂ ଜ୍ଞାତିଭିଃ ପରିବାରିତଃ ।
ଶୂଲମୁଦ୍ଗରହସ୍ତୈଶ୍ଚ ନାନାପ୍ରହରଣୈରପି ॥ 6-92-27 (42855)
ତତଃ ସମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ।
ରାକ୍ଷସାନାଂ ଚ ମୁଖ୍ଯସ୍ଯ ଦୁର୍ଯୋଧନବଲସ୍ଯ ଚ ॥ 6-92-28 (42856)
ଧନୁଷାଂ କୂଜତାଂ ଶବ୍ଦଃ ସର୍ବତସ୍ତୁମୁଲୋ ରଣେ ।
ଅଶ୍ରୂଯତ ମହାରାଜ ବଂଶାନାଂ ଦହ୍ଯତାମିବ ॥ 6-92-29 (42857)
ଶସ୍ତ୍ରାଣାଂ ପାତ୍ଯମାନାନାଂ କବଚେଷୁ ଶରୀରିଣାମ୍।
ଶବ୍ଦଃ ସମଭବଦ୍ରାଜନ୍ଗିରୀଣାମିବ ଭିଦ୍ଯତାମ୍ ॥ 6-92-30 (42858)
ବୀରବାହୁବିସୃଷ୍ଟାନାଂ ତୋମରାଣାଂ ବିଶାଂପତେ ।
ରୂପମାସୀଦ୍ବିଯତ୍ସ୍ଥାନାଂ ସର୍ପାଣାମିବ ସର୍ପତାମ୍ ॥ 6-92-31 (42859)
ତତଃ ପରମସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବିଷ୍ଫାର୍ଯ ସୁମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ରାକ୍ଷସନ୍ଦ୍ରୋ ମହାବାହୁର୍ବିନଦନ୍ଭୈରବ ରବମ୍ ॥ 6-92-32 (42860)
ଆଚାର୍ଯସ୍ଯାର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରେଣ କ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ କାର୍ମୁକମ୍ ।
ସୋମଦତ୍ତସ୍ଯ ଭଲ୍ଲେନ ଧ୍ବଜଂ ଚୋନ୍ମଥ୍ଯ ଚାନଦତ୍ ॥ 6-92-33 (42861)
ବାହ୍ଲୀକଂ ଚ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈଃ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯତ୍ସ୍ତନାନ୍ତରେ।
କୃପମେକେନ ବିବ୍ଯାଧ ଚିତ୍ରସେନଂ ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-92-34 (42862)
ପୂର୍ଣାଯତବିସୃଷ୍ଟେନ ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରଣିହିତେନ ଚ।
ଜତ୍ରୁଦେଶେ ସମାସାଦ୍ଯ ବିକର୍ଣଂ ସମତାଡଯତ୍ ॥ 6-92-35 (42863)
ନ୍ଯଷୀଦତ୍ସ୍ବରଥୋପସ୍ଥେ ଶୋଣିତେନ ପରିପ୍ଲୁତଃ ।
ତତଃ ପୁନରମେଯାତ୍ମା ନାରାଚାନ୍ଦଶ ପଞ୍ଚ ଚ ॥ 6-92-36 (42864)
ଭୂରିଶ୍ରବସି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ।
ତେ ବର୍ମ ଭିତ୍ତ୍ବା ତସ୍ଯାଶୁ ବିବିଶୁର୍ଧରଣୀତଲମ୍ ॥ 6-92-37 (42865)
ବିବିଂଶତେଶ୍ଚ ଦ୍ରୌଣେଶ୍ଚ ଯନ୍ତାରୌ ସମତାଡଯତ୍।
ତୌ ପେତତୂ ରଥୋପସ୍ଥେ ରଶ୍ମୀନୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ବାଜିନାମ୍ ॥ 6-92-38 (42866)
ସିନ୍ଧୁରାଜ୍ଞୋଽର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରେଣ ବାରାହଂ ସ୍ବର୍ଣଭୂଷିତମ୍ ।
ଉନ୍ମମାଥ ମହାରାଜ ଦ୍ବିତୀଯେନାଚ୍ଛିନଦ୍ଧନୁଃ ॥ 6-92-39 (42867)
ଚତୁର୍ଭିରଥ ନାରାଚୈରାବନ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଜଘାନ ଚତୁରୋ ବାହାନ୍କ୍ରୋଧସଂରକ୍ତଲୋଚନଃ ॥ 6-92-40 (42868)
ପୂର୍ଣାଯତବିସୃଷ୍ଟେନ ପୀତେନ ନିଶିତେନ ଚ ।
ନିର୍ବିଭେଦ ମହାରାଜ ରାଜପୁତ୍ରଂ ବୃହଦ୍ବଲମ୍ ॥ 6-92-41 (42869)
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତୋ ରଥୋପସ୍ଥ ଉପାବିଶତ୍।
ଭୃଶଂ କ୍ରୋଧେନ ଚାବିଷ୍ଟୋ ରଥସ୍ଥୋ ରାକ୍ଷସାଧିପଃ ॥ 6-92-42 (42870)
ଚିକ୍ଷେପ ନିଶିତାଂସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାଞ୍ଛରାନାଶୀବିଷୋପମାନ୍।
ବିଭିଦୁସ୍ତେ ମହାରାଜ ଶଲ୍ଯଂ ଯୁଦ୍ଧବିଶାରଦମ୍ ॥ ॥ 6-92-43 (42871)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଦ୍ବିନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 093
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.93. ଅଧ୍ଯାଯଃ 093
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲମୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-93-0 (42872)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-93-0x (4175)
ବିମୁଖୀକୃତ୍ଯ ବର୍ସାଂସ୍ତୁ ତାବକାନ୍ଯୁଧି ରାକ୍ଷସଃ।
ଜିଘାଂସୁଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦୁର୍ଯୋଧନମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-93-1 (42873)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ରାଜାନଂ ପ୍ରତି ବେଗିତମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଧାବଞ୍ଜିଘାଂସନ୍ତସ୍ତାବକା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃକ ॥ 6-93-2 (42874)
ତାଲମାତ୍ରାଣି ଚାପାନି ବିକର୍ଷନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ।
ତମେକମଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ନଦନ୍ତଃ ସିଂହସଙ୍ଘବତ୍ ॥ 6-93-3 (42875)
ଅଥୈନଂ ଶରବର୍ଷେଣ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାକିରନ୍ ।
ପର୍ବତଂ ବାରିଧାରାଭିଃ ଶରଦୀବ ବଲାହକାଃ ॥ 6-93-4 (42876)
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତସ୍ତୋତ୍ରାର୍ଦିତ ଇବ ଦ୍ବିପଃ ।
ଉତ୍ପପାତ ତଦାଽଽକାଶଂ ସମନ୍ତାଦ୍ବୈନତେଯବତ୍ ॥ 6-93-5 (42877)
ବ୍ଯନଦତ୍ସୁମହାନାଦଂ ଜୀମୂତ ଇବ ଶାରଦଃ ।
ଦିଶଃ ଖଂ ବିଦିଶଶ୍ଚୈବ ନାଦଯନ୍ଭୈରବସ୍ବନଃ ॥ 6-93-6 (42878)
ରାକ୍ଷସସ୍ଯ ତୁ ତଂ ଶବ୍ଦଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ଉବାଚ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭୀମସେନମରିନ୍ଦମମ୍ ॥ 6-93-7 (42879)
ଯୁଧ୍ଯତେ ରାକ୍ଷସୋ ନୂନଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈର୍ମହାରଥୈଃ ।
ଯଥାଽସ୍ଯ ଶ୍ରୂଯତେ ଶବ୍ଦୋ ନଦତୋ ଭୈରବଂ ସ୍ବନମ୍ ॥ 6-93-8 (42880)
ଅତିଭାରଂ ଚ ପଶ୍ଯାମି ତସ୍ମିନ୍ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବେ ।
ପିତାମହଶ୍ଚ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାଞ୍ଚାଲାନ୍ହନ୍ତୁମୁଦ୍ଯତଃ ॥ 6-93-9 (42881)
ତେଷାଂ ଚ ରକ୍ଷଣାର୍ଥାଯ ଯୁଧ୍ଯତେ ଫଲ୍ଗୁନଃ ପରୈଃ।
ଏତଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ମହାବାହୋ କାର୍ଯଦ୍ବଯମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-93-10 (42882)
ଗଚ୍ଛ ରକ୍ଷସ୍ବ ହୈଡିମ୍ବଂ ଶଂଶଯଂ ପରମଂ ଗତମ୍ ।
ଭ୍ରାତୁର୍ବଚନମାଜ୍ଞାଯ ତ୍ବରମାଣୋ ବୃକୋଦରଃ ॥ 6-93-11 (42883)
ପ୍ରଯଯୌ ସିଂହନାଦେନ ତ୍ରାସଯନ୍ସର୍ବପାର୍ଥିବାନ୍ ।
ବେଗେନ ମହତା ରାଜନ୍ପର୍ବକାଲେ ଯଥୋଦଧିଃକ ॥ 6-93-12 (42884)
ତମନ୍ବଗାତ୍ସତ୍ଯଧୃତିଃ ସୌଚିତ୍ତିର୍ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦଃ ।
ଶ୍ରେଣିମାନ୍ବସୁଦାନଶ୍ଚ ପୁତ୍ରଃ କାଶ୍ଯସ୍ଯ ଚାଭିଭୂଃ ॥ 6-93-13 (42885)
ଅଭିମନ୍ଯୁମୁଖାଶ୍ଚୈବ ଦ୍ରୌପଦେଯା ମହାରଥାଃ ।
କ୍ଷତ୍ରଦେବଶ୍ଚ ବିକ୍ରନ୍ତଃ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମା ତଥୈବ ଚ ॥ 6-93-14 (42886)
ଅନୂପାଧିପତିଶ୍ଚୈବ ନୀଲଃ ସ୍ବବଲମାସ୍ଥିତଃ ।
ମହତା ରଥବଂଶେନ ହୈଡିମ୍ବଂ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-93-15 (42887)
କୁଞ୍ଚରୈଶ୍ଚ ସଦା ମତ୍ତୈଃ ଷଟ୍ସହସ୍ରୈଃ ପ୍ରହାରିଭିଃକ ।
ଅଭ୍ଯରକ୍ଷନ୍ତ ସହିତା ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଂ ଘଟୋତ୍କଚମ୍ ॥ 6-93-16 (42888)
ସିଂହନାଦେନ ମହତା ନେମିଘୋଷେଣ ଚୈବ ହ।
ଖୁରଶବ୍ଦନିପାତୈଶ୍ଚ କମ୍ପଯନ୍ତୋ ବସୁଂଧରାମ୍ ॥ 6-93-17 (42889)
ତେଷାମାପତତାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶବ୍ଦଂ ତଂ ତାବକଂ ବଲମ୍ ।
ଭୀମସେନଭଯୋଦ୍ବିଗ୍ନଂ ବିବର୍ଣବଦନଂ ତଥା ॥ 6-93-18 (42890)
ପରିବୃତ୍ଯ ମହାରାଜ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଘଟୋତ୍କଚମ୍ ।
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂକ ତତ୍ର ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 6-93-19 (42891)
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ସଂଗ୍ରାମେଷ୍ବନିବର୍ତିନାମ୍ ।
ନାନାରୂପାଣି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବିସୃଜନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ॥ 6-93-20 (42892)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବନ୍ତଃ ସଂପ୍ରହାରଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ।
ବ୍ଯତିଷ୍ଯକ୍ତଂ ମହାରୌଦ୍ରଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ଭୀରୁଭଯାବହମ୍ ॥ 6-93-21 (42893)
ହଯା ହଯୈଃ ସମାଜଗ୍ମୁଃ ପାଦାତାଶ୍ଚ ପଦାତିଭିଃ ।
`ରଥା ରଥୈଃ ସମାଗଚ୍ଛନ୍ନାଗା ନାଗୈଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ'
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମରେ ରାଜନ୍ପ୍ରାର୍ଥଯାନାଃ ସମଭ୍ଯଯୁଃ ॥ 6-93-22 (42894)
ସହସା ଚାଭବତ୍ତୀବ୍ରଂ ସନ୍ନିପାତନ୍ମହଦ୍ରଜଃ।
ଗଜାଶ୍ବରଥପତ୍ତୀନାଂ ପାଦନେମିସମୁଦ୍ଧତମ୍ ॥ 6-93-23 (42895)
ଧୂମ୍ରାରୁଣଂ ରଜସ୍ତୀବ୍ରଂ ରଣଭୂମିଂ ସମାବୃଣୋତ୍।
ନୈବ ସ୍ବେ ନ ପରେ ରାଜନ୍ସମଜାନନ୍ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-93-24 (42896)
ପିତା ପୁତ୍ରଂ ନ ଜାନୀତେ ପୁତ୍ରୋ ବା ପିତରଂ ତଥା ।
ନିର୍ମର୍ଯାଦେ ତଥାଭୂତେ ବୈଶସେ ରୋମହର୍ଷଣେ ॥ 6-93-25 (42897)
ଶସ୍ତ୍ରାଣାଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଚ ର୍ଜତାମ୍ ।
ସୁମହାନଭବଚ୍ଛବ୍ଦଃ ପ୍ରେତାନାମିବ ଭାରତ ॥ 6-93-26 (42898)
ଗଜବାଜିମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଶୋଣିତାନ୍ରତରଙ୍ଗିଣୀ ।
ପ୍ରାବବର୍ତତ ନଦୀ ତତ୍ର କେଶଶୈବଲଶାଦ୍ବଲା ॥ 6-93-27 (42899)
ନରାଣାଂ ଚୈବ କାଯେଭ୍ଯଃ ଶିରସାଂ ପତତାଂ ରଣେ।
ଶୁଶ୍ରୁବେ ସୁମହାଞ୍ଛବ୍ଦଃ ପତତାମଶ୍ମନାମିବ ॥ 6-93-28 (42900)
ବିଶିରସ୍କୈର୍ମନୁଷ୍ଯୈଶ୍ଚ ଛିନ୍ନଗାତ୍ରୈଶ୍ଚ ବାରଣୈଃ ।
ଅଶ୍ବୈଃ ସଂଭିନ୍ନଦେହୈଶ୍ଚ ସଂକୀର୍ଣାଽଭୂଦ୍ବସୁଂଧରା ॥ 6-93-29 (42901)
ନାନାବିଧାନି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବିସୃଜନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବନ୍ତଃ ସଂପ୍ରହାରାର୍ଥମୁଦ୍ଯତାଃ ॥ 6-93-30 (42902)
ହଯା ହଯାନ୍ସମାସାଦ୍ଯ ପ୍ରେଷିତା ହଯସାଦିଭିଃ ।
ସମାହତ୍ଯ ରଣେଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ନିପେତୁର୍ଗତଜୀବିତାଃ ॥ 6-93-31 (42903)
ନରା ନରାନ୍ସମାସାଦ୍ଯ କ୍ରୋଧରକ୍ତେକ୍ଷଣା ଭୃଶମ୍ ।
ଉରାଂସ୍ଯୁରୋଭିରନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମାଶ୍ଲିଷ୍ଯ ନିଜଘ୍ନିରେ ॥ 6-93-32 (42904)
ପ୍ରେଷିତାଶ୍ଚ ମହାମାତ୍ରୈର୍ବାରଣାଃ ପରବାରଣୈଃ ।
ଅଭ୍ଯଘ୍ନନ୍ତ ବିଷଣାଗ୍ରୈର୍ବାରଣାନେବ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-93-33 (42905)
ତେ ଜାତରୁଧିରୋତ୍ପୀଡାଃ ପତାକାଭିରଲଙ୍କୃତାଃ ।
ସଂସକ୍ତାଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ମେଘା ଇବ ସବିଦ୍ଯୁତଃ ॥ 6-93-34 (42906)
କେଚିଦ୍ଭିନ୍ନା ବିଷାଣାଗ୍ରୈର୍ଭିନ୍ନକୁମ୍ଭାଶ୍ଚ ତୋମରୈଃ ।
ବିନଦନ୍ତୋଽଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ଗର୍ଜମାନା ଧନା ଇବ ॥ 6-93-35 (42907)
କେଚିଦ୍ଧସ୍ତୈର୍ଦ୍ବିଧାଚ୍ଛିନ୍ନୈଶ୍ଛିନ୍ନଗାତ୍ରାସ୍ତଥାଽପରେ ।
ନିପେତୁସ୍ତୁମୁଲେ ତସ୍ମିଂଶ୍ଛିନ୍ନପକ୍ଷା ଇବାଦ୍ରଯଃ ॥ 6-93-36 (42908)
ପାର୍ଶ୍ବୈସ୍ତୁ ଦାରିତୈରନ୍ଯେ ବାରଣୈର୍ବରବାରଣାଃ ।
ମୁମୁଚୁଃ ଶୋଣିତଂ ଭୂରି ଧାତୂନିବ ମହୀଧରାଃ ॥ 6-93-37 (42909)
ନାରାଚନିହତାସ୍ତ୍ବନ୍ଯେ ତଥା ବିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ତୋମରୈଃ ।
ବିନଦନ୍ତୋଽଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ବିଶୃଙ୍ଗା ଇବ ପର୍ବତାଃ ॥ 6-93-38 (42910)
କେଚିତ୍କ୍ରୋଧସମାବିଷ୍ଟା ମଦାନ୍ଧା ନିରବଗ୍ରହାଃ ।
ରଥାନ୍ହଯାନ୍ପଦାତୀଂଶ୍ଚ ମମୃଦୁଃ ଶତଶୋ ରଣେ ॥ 6-93-39 (42911)
ତଥା ହଯା ହଯାରୋହୈସ୍ତାଡିତାଃ ପ୍ରାସତୋମରୈଃ ।
ତେନ ତେନାଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ କୁର୍ବନ୍ତୋ ବ୍ଯାକୁଲା ଦିଶଃ ॥ 6-93-40 (42912)
ରଥିନୋ ରଥିଭିଃ ସାର୍ଧଂ କୁଲପୁତ୍ରାସ୍ତନୁତ୍ଯଜଃ।
ପରାଂ ଶକ୍ତିଂ ସମାସ୍ଥାଯ ଚକ୍ରୁଃ କର୍ମାଣ୍ଯଭୀତବତ୍ ॥ 6-93-41 (42913)
ସ୍ବଯଂବର ଇବାମର୍ଦେ ପ୍ରଜହ୍ରୁରିତରେତରମ୍ ।
ପ୍ରାର୍ଥଯାନା ଯଶୋ ରାଜନ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ବା ଯୁଦ୍ଧଶାଲିନଃ ॥ 6-93-42 (42914)
ତସ୍ମିଂସ୍ତଥା ବର୍ତମାନେ ସଂଗ୍ରାମେ ରୋମହର୍ଷଣେ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ମହତ୍ସୈନ୍ଯଂ ପ୍ରଯଯୌ ବିମୁଖୀକୃତମ୍ ॥ ॥ 6-93-43 (42915)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ତ୍ରିନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 094
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.94. ଅଧ୍ଯାଯଃ 094
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଘଟୋତ୍କଚଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-94-0 (42916)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-94-0x (4176)
ସ୍ବସୈନ୍ଯଂ ନିହତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ସ୍ବଯମ୍।
ଅଭ୍ଯଧାବତ୍ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀମସେନମରିନ୍ଦମମ୍ ॥ 6-94-1 (42917)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ସୁମହଚ୍ଚାପମିନ୍ଦ୍ରାଶନିସମସ୍ବନମ୍ ।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ପାଣ୍ଡବଂ ସମବାକିରତ୍ ॥ 6-94-2 (42918)
ଅର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରଂ ଚ ସଂଧାଯ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଲୋମବାପିନମ୍ ।
ଭୀମସେନସ୍ଯ ଚିଚ୍ଛେଦ ଚାପଂ କ୍ରୋଧସମନ୍ବିତଃ ॥ 6-94-3 (42919)
ତଦନ୍ତରଂ ଚ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ତ୍ବରମାମୋ ମହାରଥଃ ।
ପ୍ରସଂଦଧେ ଶିତଂ ବାଣଂ ଗିରୀଣାମପି ଦାରଣମ୍ ॥ 6-94-4 (42920)
ତେନୋରସି ମହାରାଜ ଭୀମସେନମତାଡଯତ୍ ।
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତଃ ସୃକ୍ବିଣୀ ପରିସଂଲିହନ୍ ॥ 6-94-5 (42921)
ସମାଲଲମ୍ବେ ତେଜସ୍ବୀ ଧ୍ବଜଂ ହେମପରିଷ୍କୃତମ୍।
ତଥା ବିମନସଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମସେନଂ ଘଟୋତ୍କଚଃ ॥ 6-94-6 (42922)
କ୍ରୋଧେନାଭିପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ଦିଧକ୍ଷନ୍ନିବ ପାବକଃ।
ଅଭିମନ୍ଯୁମୁଖାଶ୍ଚାପି ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-94-7 (42923)
ସମଭ୍ଯଧାବନ୍କ୍ରୋଶନ୍ତୋ ରାଜାନଂ ଜାତସଂଭ୍ରମାଃ ।
ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ତାନ୍ସଂପତତଃ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାଞ୍ଜାତସଂଭ୍ରମାନ୍ ॥ 6-94-8 (42924)
ଭାରଦ୍ବାଜୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ତାବକାନାଂ ମହାରଥାନ୍ ।
କ୍ଷିପ୍ରଂ ଗଚ୍ଛତ ଭଦ୍ରଂ ବୋ ରାଜାନଂ ପରିରକ୍ଷତ ॥ 6-94-9 (42925)
ସଂଶଯଂ ପରମଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ମଞ୍ଜନ୍ତଂ ବ୍ଯସନାର୍ଣବେ।
ଏତେ କ୍ରୁଦ୍ଧା ମହେଷ୍ବାସାଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-94-10 (42926)
ଭୀମସେନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଦୁର୍ଯୋଧନମୁପାଦ୍ରବନ୍।
ନାନାବିଧାନି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବିସୃଜନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ॥ 6-94-11 (42927)
ନଦନ୍ତୋ ଭୈରବାନ୍ନାଦାଂସ୍ତ୍ରାସଯନ୍ତଶ୍ଚ ଭୂମିପାନ୍ ।
ତଦାଽଽଚାର୍ଯବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୌମଦତ୍ତିପୁରୋଗମାଃ ॥ 6-94-12 (42928)
ତାବକାଃ ସମବର୍ତନ୍ତ ପାମ୍ଡବାନାମନୀକିନୀମ୍ ।
କୃପୋ ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲ୍ଯୋ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରୋ ବିବିଂଶତିଃ ॥ 6-94-13 (42929)
ଚିତ୍ରସେନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ସୈନ୍ଧବୋଽଥ ବୃହଦ୍ବଲଃ ।
ଆବନ୍ତ୍ଯୌ ଚ ମହେଷ୍ବାସୌ କୌରବଂ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-94-14 (42930)
ତେ ବିଂଶତିପଦଂ ଗତ୍ବା ସଂପ୍ରହାରଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ।
ପାଣ଼୍ଡବା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚ ପରସ୍ପରଜିଘାଂସବଃକ ॥ 6-94-15 (42931)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାବାହୁର୍ମହଦ୍ବିଷ୍ଫାର୍ଯ କାର୍ମୁକମ୍ ।
ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ତତୋ ଭୀମଂ ଷଡ୍ବିଂଶତ୍ଯା ସମାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-94-16 (42932)
ଭୂଯଶ୍ଚୈନଂ ମହାବାହୁଃ ଶରୈଃ ଶୀଘ୍ରମବାକିରତ୍ ।
ପର୍ବତଂ ବାରିଧାରାଭିଃ ପ୍ରାବୃଷୀବ ବଲାହକଃ॥ 6-94-17 (42933)
ତଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯଦ୍ଦଶଭିର୍ଭୀମସେନଃ ଶିଲୀମୁଖୈଃ ।
ତ୍ବରମାଣୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ସବ୍ଯେ ପାର୍ଶ୍ବେ ମହାବଲଃ ॥ 6-94-18 (42934)
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତୋ ବଯୋବୃଦ୍ଧଶ୍ଚ ଭାରତ।
ପ୍ରନଷ୍ଟସଂଜ୍ଞଃ ସହସା ରଥୋପସ୍ଥ ଉପାବିଶତ୍॥ 6-94-19 (42935)
ଗୁରୁଂ ପ୍ରବ୍ଯଥିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ସ୍ବଯମ୍ ।
ଦ୍ରୌଣାଯନିଶ୍ଚ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୌ ଭୀମସେନମଭିଦ୍ରୁତୌ ॥ 6-94-20 (42936)
ତାବାପତନ୍ତୌ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ କାଲାନ୍ତକଯମୋପମୌ ।
ଭୀମସେନୋ ମହାବାହୁର୍ଗଦାମାଦାଯ ସତ୍ବରମ୍ ॥ 6-94-21 (42937)
ଅବପ୍ଲୁତ୍ଯ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ତସ୍ଥୌ ଗିରିରିବାଚଲଃ।
ସମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ଗଦାଂ ଗୁର୍ବୀ ଯମଦଣ୍ଡୋପମାଂ ରଣେ। 6-94-22 (42938)
ତମୁଦ୍ଯତଗଦଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୈଲାସମିବ ଶୃଙ୍ଗିଣମ୍।
କୌରବୋ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରଶ୍ଚ ସହିତାବଭ୍ଯଧାବତାମ୍ ॥ 6-94-23 (42939)
ତାବାପତନ୍ତୌ ସହିତୌ ତ୍ବରିତୌ ବଲିନାଂ ବରୌ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ ବେଗେନ ତ୍ବରମାଣୋ ବୃକୋଦରଃ ॥ 6-94-24 (42940)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଭୀମଦର୍ଶନମ୍ ।
ସମଭ୍ଯଧାବଂସ୍ତ୍ବରିତାଃ କୌରବାଣାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-94-25 (42941)
ଭାରଦ୍ବାଜମୁଖାଃ ସର୍ବେ ଭୀମସେନଜିଘାଂସଯା ।
ନାନାବିଧାନି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ଭୀମସ୍ଯୋରସ୍ଯପାତଯନ୍ ॥ 6-94-26 (42942)
ସହିତାଃ ପାଣ୍ଡବଂ ସର୍ବେ ପୀଡଯନ୍ତଃ ସମନ୍ତତଃ।
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଂଶଯଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ପୀଡ୍ଯମାନଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-94-27 (42943)
ଅଭିମନ୍ଯୁପ୍ରଭୃତଯଃ ପାଣ଼୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃକ ।
ଅଭ୍ଯଦାବନ୍ପରୀପ୍ସନ୍ତଃ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ସୁଦୁସ୍ତ୍ଯଜାନ୍ 6-94-28 (42944)
ଅନୂପାଧିପତିଃ ଶୂରୋ ଭୀମସ୍ଯ ଦଯିତଃ ସଖା ।
ନୀଲୋ ନୀଲାମ୍ବୁଦପ୍ରଖ୍ଯଃ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦ୍ରୌଣିମଭ୍ଯାତ୍ ॥ 6-94-29 (42945)
ସ୍ପର୍ଧତେ ହି ମହେଷ୍ବାସୋ ନିତ୍ଯଂ ଦ୍ରୋଣସୁତେନ ସଃ।
ସ ବିଷ୍ଫାର୍ଯ ମହଚ୍ଚାପଂ ଦ୍ରୌଣିଂ ବିବ୍ଯାଧ ପତ୍ରିଣା ॥ 6-94-30 (42946)
ଯଥା ଶକ୍ରୋ ମହାରାଜ ପୁରା ବିବ୍ଯାଧ ଦାନବମ୍ ।
ବିପ୍ରଚିତ୍ତିଂ ଦୁରାଧର୍ଷଂ ଦେବତାନାଂ ଭଯଂକରମ୍ ॥ 6-94-31 (42947)
ଯେନ ଲୋକତ୍ରଯଂ କ୍ରୋଧାତ୍ରାସିତଂ ସ୍ବେନ ତେଜସାକ । 6-94-32b`ସ ରୁଦ୍ରେଣ ଜିତଃ ପୂର୍ବଂ ନିହତୋ ମାତରିଶ୍ବନା'
ତଥା ନୀଲେନ ନିର୍ଭିନ୍ନଃ ସମ୍ଯଙ୍ଭୁକ୍ତେନ ପତ୍ରିଣା ॥ 6-94-32 (42948)
ସଂଜାତରୁଧିରୋତ୍ପୀଡୋ ଦ୍ରୌଣିଃ କ୍ରୋଧସମନ୍ବିତଃ ।
ସ ବିଷ୍ଫାର୍ଯ ଧନୁଶ୍ଚିତ୍ରମିନ୍ଦ୍ରାଶନିସମସ୍ବନମ୍ ॥ 6-94-33 (42949)
ଦଧ୍ରେ ନୀଲବିନାଶାଯ ମତିଂ ମତିମତାଂ ବରଃ।
ତତଃ ସଂଧାଯ ବିମଲାନ୍ଭଲ୍ଲାନ୍କର୍ମାରମାର୍ଜିତାନ୍ ॥ 6-94-34 (42950)
ଜଘାନ ଚତୁରୋ ବାହାନ୍ପାତଯାମାସ ଚ ଧ୍ବଜମ୍।
`ସୂତଂ ଚୈକେନ ଭଲ୍ଲେନ ରଥନୀଡାଦପାହରତ୍'
ସପ୍ତମେନ ଚ ଭଲ୍ଲେନ ନୀଲଂ ବିବ୍ଯାଧ ବକ୍ଷସି ॥ 6-94-35 (42951)
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତୋ ରଥୋପସ୍ଥ ଉପାବିଶତ୍।
ମୋହିତଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ରାଜାନଂ ନୀଲମଶ୍ମଚଯୋପମମ୍ ॥ 6-94-36 (42952)
ଘଟୋତ୍କଚୋଽଭିସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଜ୍ଞାତିଭିଃ ପରିବାରିତଃ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ଦ୍ରୌଣିମାହବଶୋଭିନମ୍ ।
ତଥେତରେ ଚାଭ୍ଯଧାବନ୍ରାକ୍ଷସା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ ॥ 6-94-38a` ଭୀମସେନୋ ମହାବାହୁର୍ନୀଲଂ ନୀଲାଞ୍ଜନପ୍ରଭମ୍।'
ଆରୋପ୍ଯ ସ୍ବରଥଂ ବୀରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନମପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-94-37 (42953)
ଘଟୋତ୍କଚଂ ଚ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ରାକ୍ଷସଂ ଘୋରଦର୍ଶନମ୍ ॥
ଅଭ୍ଯଧାବତ ତେଜସ୍ବୀ ଭାରଜ୍ବାଜାତ୍ମଜସ୍ତ୍ବରନ୍ ॥ 6-94-39 (42954)
ନିଜଘାନ ଚ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସାନ୍ଭୀମଦର୍ଶନାନ୍।
ଯୋଽଭବନ୍ନଗ୍ରତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧା ରାକ୍ଷସସ୍ଯ ପୁରଃସରାଃ ।
ବିମୁଖାଂଶ୍ଚୈବ ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ରୌଣିଚାପଚ୍ଯୁତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-94-40 (42955)
ଅକ୍ରୁଦ୍ଧ୍ଯତ ମହାକାଯୋ ଭୈମସେନିର୍ଘଟୋତ୍କଚଃ।
ପ୍ରାଦୁଶ୍ଚକ୍ରେ ତତୋ ମାଯାଂ ଘୋରରୂପାଂ ସୁଦାରୁଣାମ୍ ॥ 6-94-41 (42956)
ମୋହଯନ୍ସମରେ ଦ୍ରୌଣିଂ ମାଯାବୀ ରାକ୍ଷସାଧିପଃ।
ତତସ୍ତେ ତାବକାଃ ସର୍ବେ ମାଯଯା ବିମୁଖୀକୃତାଃକ ॥ 6-94-42 (42957)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମପଶ୍ଯନ୍ତ ନିକୃତ୍ତା ମେଦିନୀତଲେ।
ବିଚେଷ୍ଟମାନାଃ କୃପଣାଃ ଶୋଣିତେନ ପରିପ୍ଲୁତାଃ ॥ 6-94-43 (42958)
ଦ୍ରୋଣଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ଶଲ୍ଯମଶ୍ବତ୍ଥାମାନମେବ ଚ।
ପ୍ରାଯଶଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସା ଯେ ପ୍ରଧାନାଃ ସ୍ମ କୌରବାଃ ॥ 6-94-44 (42959)
ବିଧ୍ବସ୍ତା ରଥିନଃ ସର୍ବେ ଗଜାଶ୍ଚ ବିନିପାତିତାଃ।
ହଯାଶ୍ଚୈବ ହଯାରୋହାଃ ସନ୍ନିକୃତ୍ତାଃ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-94-45 (42960)
ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାବକଂ ସୈନ୍ଯଂ ବିଦ୍ରୁତଂ ଶିବିରଂ ପ୍ରତି।
ମମ ପ୍ରାକ୍ରୋଶତୋ ରାଜଂସ୍ତଥା ଦେବବ୍ରତସ୍ଯ ଚ ॥ 6-94-46 (42961)
ଯୁଧ୍ଯଧ୍ବଂ ମା ପଲାଯଧ୍ବଂ ମାଯୈଷା ରାକ୍ଷସୀ ରଣେ।
ଘଟୋତ୍କଚପ୍ରମୁକ୍ତେତି ନାତିଷ୍ଠନ୍ତ ବିମୋହିତାଃ ॥ 6-94-47 (42962)
ନୈବ ତେ ଶ୍ରଦ୍ଦଧୁର୍ଭୀତା ବଦତୋରାବଯୋର୍ବଚଃ ।
ତାଂଶ୍ଚ ପ୍ରଦ୍ରବତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜଯଂ ପ୍ରାପ୍ତାଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-94-48 (42963)
ଘଟୋତ୍କଚେନ ସହିତାଃ ସିଂହନାଦାନ୍ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ।
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିନିର୍ଘୋଷୈଃ ସମନ୍ତାନ୍ନେଦିରେ ଭୃଶମ୍ ॥ 6-94-49 (42964)
ଏବଂ ତବ ବଲଂ ସର୍ବଂ ହୈଡିମ୍ବେନ ମହାତ୍ମନା।
ସୂର୍ଯାସ୍ତମନବେଲାଯାଂ ପ୍ରଭଗ୍ନଂ ବିଦ୍ରୁତଂ ଦିଶଃ ॥ ॥ 6-94-50 (42965)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଚତୁର୍ନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-94-44 ଦ୍ରୋଣାଦ୍ରୀଂଶ୍ଚାପଶ୍ଯନ୍ତେତି ସଂବନ୍ଧଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 095
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.95. ଅଧ୍ଯାଯଃ 095
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭଗଦତ୍ତାଦିଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-95-0 (42966)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-95-0x (4177)
ତସ୍ମିନ୍ମହତି ସଂକ୍ରନ୍ଦେ ରାଜା ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
`ପରାଜଯଂ ରାକ୍ଷସେନ ନାମୃଷ୍ଯତ ପରଂତପଃ।'
ଗାଙ୍ଗେଯମୁପସଂଗମ୍ଯ ବିନଯେନାଭିବାଦ୍ଯ ଚ ॥ 6-95-1 (42967)
ତସ୍ଯ ସର୍ବଂ ଯଥାବୃତ୍ତମାଖ୍ଯାତୁମୁପଚକ୍ରମେ।
ଘଟୋତ୍କଚସ୍ଯ ବିଜଯମାତ୍ମନଶ୍ଚ ପରାଜଯମ୍ ॥ 6-95-2 (42968)
କଥଯାମାସ ଦୁର୍ଧର୍ଷୋ ବିନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ପୁନଃପୁନଃ ।
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚ ତଦା ରାଜନ୍ଭୀଷ୍ମଂ କୁରୁପିତାମହମ୍ ॥ 6-95-3 (42969)
ଭବନ୍ତଂ ସମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯ ଦ୍ରୋଣଂ ଚୈବ ପିତାମହ ।
ପାଣ୍ଡବୈର୍ବିଗ୍ରହୋ ଘୋରଃ ସମାରବ୍ଧୋ ମଯା ପ୍ରଭୋ ॥ 6-95-4 (42970)
ଏକାଦଶ ସମାଖ୍ଯାତା ଅକ୍ଷୌହିଣ୍ଯଶ୍ଚ ଯା ମମ।
ନିଦେଶେ ତବ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ମଯା ସାର୍ଧଂ ପରଂତପ ॥ 6-95-5 (42971)
ସୋଽହଂ ଭରତଶାର୍ଦୂଲ ଭୀମସେନପୁରୋଗମୈଃ ।
ଘଟୋତ୍କଚଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୈର୍ଯୁଧି ନିର୍ଜିତଃ ॥ 6-95-6 (42972)
ତନ୍ମେ ଦହତି ଗାତ୍ରାଣି ଶୁଷ୍କବୃକ୍ଷମିବାନଲଃ ।
ତଦିଚ୍ଛାମି ମହାଭାଗ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ପରଂତପ ॥ 6-95-7 (42973)
ରାକ୍ଷସାପଶଦଂ ହନ୍ତୁଂ ସ୍ବଯମେବ ପିତାମହ ।
ତ୍ବାଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ତନ୍ମେ କର୍ତୁଂ ତ୍ବମର୍ହସି ॥ 6-95-8 (42974)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-95-9x (4178)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ରାଜ୍ଞୋ ଭରତସତ୍ତମ।
ଦୁର୍ଯୋଧନମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-95-9 (42975)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ମମ ବଚୋ ଯତ୍ତ୍ବାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି କୌରବ।
ଯଥା ତ୍ବଯା ମହାରାଜ ବର୍ତିତବ୍ଯଂ ପରଂତପ ॥ 6-95-10 (42976)
ଆତ୍ମା ରକ୍ଷ୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ତାତ ସର୍ବାବସ୍ଥାସ୍ବରିନ୍ଦମ।
ଧର୍ମରାଜେନ ସଂଗ୍ରାମସ୍ତ୍ବଯା କାର୍ଯଃ ସଦାଽନଘ ॥ 6-95-11 (42977)
ଅର୍ଜୁନେନ ଯମାଭ୍ଯାଂ ବା ଭୀମସେନେନ ବା ପୁନଃ ।
ଅନ୍ଯୈର୍ବା ପୃଥିବୀପାଲୈ ରାଜା ରାଜାନମୃଚ୍ଛତି ॥ 6-95-12 (42978)
ନ ତୁ କାର୍ଯସ୍ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ହୈଡିମ୍ବେନ ଦୁରାତ୍ମା।
ଅହଂ ଦ୍ରୋଣଃ କୃପୋ ଦ୍ରୌଣିଃ କୃତବର୍ମା ଚ ସାତ୍ବତଃ।
ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ବୃଷସେନଶ୍ଚ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-95-13 (42979)
ଶେଷାଶ୍ଚ ଭ୍ରାତରସ୍ତ୍ବନ୍ଯେ ଦୁଃଶାସନପୁରୋଗମାଃ।
ତ୍ବଦର୍ଥେ ପ୍ରତିଯୋତ୍ସ୍ଯାମୋ ରାକ୍ଷସଂ ତଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-95-14 (42980)
ରୌଦ୍ରେ ତସ୍ମିନ୍ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରେ ଯଦି ତେ ହୃଚ୍ଛଯୋ ମହାନ୍ ।
ଅଯମାଗଚ୍ଛତୁ ରଣଂ ତସ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧାଯ ଦୁର୍ମତେଃ ॥ 6-95-15 (42981)
ଭଗଦତ୍ତୋ ମହୀପାଲଃ ପୁରନ୍ଦରସମୋ ଯୁଧି ।
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ରାଜାନଂ ଭଗଦତ୍ତମଥାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-95-16 (42982)
ସମକ୍ଷଂ ପାର୍ଥିବେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବାକ୍ଯଂ ବାକ୍ଯବିଶାରଦଃ।
ଗଚ୍ଛ ଶୀଘ୍ରଂ ମହାରାଜ ହୈଡିମ୍ବଂ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦମ୍ ॥ 6-95-17 (42983)
ବାରଯସ୍ବ ରଣେ ଯତ୍ତୋ ମିଷତାଂ ସର୍ବଧନ୍ବିନାମ୍ ।
ରାକ୍ଷସଂ କ୍ରୂରକର୍ମାଣଂ ଯଥେନ୍ଦ୍ରସ୍ତାରକଂ ପୁରା ॥ 6-95-18 (42984)
ତବ ଦିବ୍ଯାନି ଚାସ୍ତ୍ରାଣି ବିକ୍ରମଶ୍ଚ ପରଂତପ ।
ସମାଗମଶ୍ଚ ବହୁଭିଃ ପୁରାଽଭୂଦମରୈଃ ସହ ॥ 6-95-19 (42985)
ତ୍ବଂ ତସ୍ଯ ନୃପଶାର୍ଦୂଲ ପ୍ରତିଯୋଦ୍ଧା ମହାହବେ ।
ସ୍ବବଲେନାବୃତୋ ଗଚ୍ଛ ଜହି ରାକ୍ଷସପୁଙ୍ଗବମ୍ ॥ 6-95-20 (42986)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-95-21x (4179)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପୃତନାପତେଃ।
ପ୍ରଯଯୌ ସିଂହନାଦେନ ପରାନଭିମୁଖକୋ ଦ୍ରୁତମ୍ ॥ 6-95-21 (42987)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଗର୍ଜନ୍ତମିବ ତୋଯଦମ୍ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-95-22 (42988)
ଭୀମସେନୋଽଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସଶ୍ଚ ଘଟୋତ୍କଚଃ ।
ଦ୍ରୌପଦେଯାଃ ସତ୍ଯଧୃତିଃ କ୍ଷତ୍ରଦେବଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-95-23 (42989)
ଚେଦିପୋ ବସୁଦାନଶ୍ଚ ଦଶାର୍ଣାଧିପତିସ୍ତଥା ।
ସୁପ୍ରତୀକେନ ତାଂଶ୍ଚାପି ଭଗଦତ୍ତୋଽପ୍ଯୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-95-24 (42990)
ତତଃ ସମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାନକମ୍।
ପାଣ୍ଡୂନାଂ ଭଗଦତ୍ତେନ ଯମରାଷ୍ଟ୍ରବିବର୍ଧନମ୍ ॥ 6-95-25 (42991)
ପ୍ରଯୁକ୍ତା ରଥିଭିର୍ବାଣା ଭୀମବେଗାଃ ସୁତେଜନାଃ ।
ତେ ନିପେତୁର୍ମହାରାଜ ନାଗେଷୁ ଚ ରଥେଷୁ ଚ ॥ 6-95-26 (42992)
ପ୍ରଭିନ୍ନାଶ୍ଚ ମହାନାଗା ବିନୀତା ହସ୍ତିସାଦିଭିଃ ।
ପରସ୍ପରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସଂନିପେତୁରଭୀତବତ୍ ॥ 6-95-27 (42993)
ମଦାନ୍ଧା ରୋଷସଂରବ୍ଧା ବିଷାଣାଗ୍ରୈର୍ମହାହବେ ।
ବିଭିଦୁର୍ଦନ୍ତମୁସଲୈଃ ସମାସାଦ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-95-28 (42994)
ହଯାଶ୍ଚ ଚାମରାପୀଡାଃ ପ୍ରାସପାଣିଭିରାସ୍ଥିତାଃ ।
ଚୋଦିତାଃ ସାଦିଭିଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ନିଜଘ୍ରୁରିତରେତରମ୍ ॥ 6-95-29 (42995)
ପାଦାତାଶ୍ଚ ପଦାତ୍ଯୋଘୈସ୍ତାଡିତାଃ ଶକ୍ତିତୋମରୈଃ।
ନ୍ଯପତନ୍ତ ତଦା ଭୂମୌ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-95-30 (42996)
ରଥିନଶ୍ଚ ରଥାକଂଶ୍ଚିତ୍ରାନ୍କର୍ଣିନାଲୀକତୋମରୈଃ ।
ନିହତ୍ଯ ସମରେ ବୀରାନ୍ସିଂହନାଦାନ୍ବିନେଦିରେ ॥ 6-95-31 (42997)
ତସ୍ମିଂସ୍ତଥା ବର୍ତମାନେ ସଂଗ୍ରାମେ ରୋମହର୍ଷଣେ ।
ଭଗତତ୍ତୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ଭୀମସେନମଥାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-95-32 (42998)
କୁଞ୍ଜରେଣ ପ୍ରଭିନ୍ନେନ ସପ୍ତଧା ସ୍ରବତା ମଦମ୍।
ପର୍ବତେନ ଯଥା ତୋଯଂ ସ୍ରବମାଣେନ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-95-33 (42999)
କିରଞ୍ଛରସହସ୍ରାଣି ସୁପ୍ରତୀକଶିରୋଗତଃ ।
ଐରାବତସ୍ଥୋ ମଘବାନ୍ବାରିଧାରା ଇବାନଘ ॥ 6-95-34 (43000)
ସ ଭୀମଂ ଶରଧାରାଭିସ୍ତାଜଯାମାସ ପାର୍ଥିବଃ ।
ପର୍ବତଂ ବାରିଧାରାଭିସ୍ତପାନ୍ତେ ଜଲଦୋ ଯଥା ॥ 6-95-35 (43001)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାଦରକ୍ଷାନ୍ପରଃଶତାନ୍।
ନିଜଘାନ ମହେଷ୍ବାସଃ ସଂରବ୍ଧଃ ଶରବୃଷ୍ଟିଭିଃ ॥ 6-95-36 (43002)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିହତାନ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭଗଦତ୍ତଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ଚୋଦଯାମାସ ନାଗେନ୍ଦ୍ରଂ ଭୀମସେନରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-95-37 (43003)
ସ ନାଗଃ ପ୍ରେଷିତସ୍ତେନ ବାଣୋ ଜ୍ଯାଚୋଦିତୋ ଯଥା।
ଅଭ୍ଯଧାବତ ବେଗେନ ଭୀମସେନପୁରୋଗମାଃ ॥ 6-95-38 (43004)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ବେଗେନ ଭୀମସେନପୁରୋଗମାଃ ॥ 6-95-39 (43005)
କେକଯାଶ୍ଚାଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଦଶାର୍ଣାଧିପତିଃ ଶୂରଃ କ୍ଷତ୍ରଦେବଶ୍ଚ ମାରିଷ ॥ 6-95-40 (43006)
ଚେଦିପୋ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ସଂରବ୍ଧାଃ ସର୍ବ ଏବ ତେ।
ଉତ୍ତମାସ୍ତ୍ରାଣି ଦିବ୍ଯାନି ଦର୍ଶଯନ୍ତୋ ମହାବଲାଃ ॥ 6-95-41 (43007)
ତମେକଂ କୁଞ୍ଜରଂ କ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ।
ସ ବିଦ୍ଧୋ ବହୁଭିର୍ବାଣୈର୍ବ୍ଯରୋଚତ ମହାଦ୍ବିପଃ ॥ 6-95-42 (43008)
ସଂଜାତରୁଧିରୋତ୍ପୀଡୋ ଧାତୁଚିତ୍ର ଇବାଦ୍ରିରାଟ୍।
ଦଶାର୍ଣାଧିପତିଶ୍ଚାଽପି ଗଜଂ ଭୂମିଧରୋପମମ୍ ॥ 6-95-43 (43009)
ସମାସ୍ଥିତୋଽଭିଦୁଦ୍ରାବ ଭଗଦତ୍ତସ୍ଯ ବାରଣମ୍।
ତମାପତନ୍ତଂ ସମରେ ଜଗଂ ଜଗପତିଃ ସ ଚ ॥ 6-95-44 (43010)
ଦଧାର ସୁପ୍ରତୀକୋଽପି ବେଲେବ ମକରାଲଯମ୍ ।
ବାରିତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ନାଗେନ୍ଦ୍ରଂ ଦଶାର୍ଣସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-95-45 (43011)
ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ସୈନ୍ଯାନି ତ୍ବଦୀଯାନ୍ଯଭ୍ଯପୂଜଯନ୍ ।
ତତଃ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଃ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତୋମରାନ୍ବୈ ଚତୁର୍ଦଶ ॥ 6-95-46 (43012)
ପ୍ରାହିଣୋତ୍ତସ୍ଯ ନାଗସ୍ଯ ପ୍ରମୁଖେ ନୃପସତ୍ତମ।
ତସ୍ଯ କୁମ୍ଭପରିତ୍ରାଣାଂ ଶାତକୁମ୍ଭପରିଷ୍କୃତମ୍ ॥ 6-95-47 (43013)
ବିଦାର୍ଯ ପ୍ରାବିଶନ୍କ୍ଷିପ୍ରଂ ବଲ୍ମୀକମିବ ପନ୍ନଗାଃ।
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତୋ ନାଗୋ ଭରତସତ୍ତମ ॥ 6-95-48 (43014)
ଉପାବୃତ୍ତମଦଃ କ୍ଷିପ୍ରମଭ୍ଯବର୍ତତ ବେଗିନଃ ।
ସ ପ୍ରଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ପ୍ରଣଦନ୍ଭୈରବଂ ରବମ୍ ॥ 6-95-49 (43015)
ସଂମର୍ଦମାନଃ ସ୍ବବଲଂ ବାଯୁର୍ବୃକ୍ଷାନିବୌଜସା ।
ତସ୍ମିନ୍ପରାଜିତେ ନାଗେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-95-50 (43016)
ସିଂହନାଦଂ ବିନଦ୍ଯୋଚ୍ଚୈର୍ଯୁଦ୍ଧାଯୈବାବତସ୍ଥିରେ ।
ତତୋ ଭୀମଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଭଗଦତ୍ତମୁପାଦ୍ରବନ୍ ॥ 6-95-51 (43017)
କିରନ୍ତୋ ବିବିଧାନ୍ବାଣାଞ୍ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବିବିଧାନି ଚ।
ତେଷାମାପତତାଂ ରାଜନ୍ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାନାମମର୍ଷିଣାମ୍ ॥ 6-95-52 (43018)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ସ ନିନଦଂକ ଘୋରମମର୍ଷାଦ୍ଗତସାଧ୍ବସଃ ।
ଭଗଦତ୍ତୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ସ୍ବନାଗଂ ପ୍ରତ୍ଯଚୋଦଯତ୍ ॥ 6-95-53 (43019)
ଅଙ୍କୁଶାଙ୍ଗୁଷ୍ଠନୁଦିତଃ ସ ଗଜପ୍ରବରୋ ଯୁଧି।
ତସ୍ମିନ୍କ୍ଷଣେ ସମଭବତ୍ସାଂବର୍ତକ ଇବାନଲଃ ॥ 6-95-54 (43020)
ରଥସଙ୍ଘାଂସ୍ତଥା ନାଗାନ୍ହଯାଂଶ୍ଚ ହଯସାଦିନଃ ।
ପାଦାତାଂଶ୍ଚ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃକ ॥ 6-95-55 (43021)
ଅମୃଦ୍ଗାତ୍ସମରେ ନାଗଃ ସଂପ୍ରଧାବଂସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ତେନ ସଂଲୋଡ୍ଯମାନଂ ତୁ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବଲଂ ମହତ୍ ॥ 6-95-56 (43022)
ସଂଚୁକୋଚ ମହାରାଜ ଚର୍ମେବାଗ୍ନୌ ସମାହିତମ୍ ।
ଭଗ୍ନଂ ତୁ ସ୍ବବଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭଗଦତ୍ତେନ ଧୀମତା ॥ 6-95-57 (43023)
ଘଟୋତ୍କଚୋଽଥ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭଗଦତ୍ତମୁପାଦ୍ରବତ୍।
ବିକଟଃ ପରୁଷୋ ରାଜନ୍ଦୀପ୍ତାସ୍ଯୋ ଦୀପ୍ତଲୋଚନଃ ॥ 6-95-58 (43024)
ରୂପଂ ବିଭୀଷଣଂ କୃତ୍ବା ରୋଷେଣ ପ୍ରଜ୍ବଲନ୍ନିବ ।
ଜଗ୍ରାହ ବିମଲଂ ଶୂଲଂ ଗିରୀଣାମପି ଦାରଣମ୍ ॥ 6-95-59 (43025)
ନାଗଂ ଜିଘାଂସୁଃ ସହସା ଚିକ୍ଷେପ ଚ ମହାବଲଃ।
ସ ବିସ୍ଫୁଲିଙ୍ଗମାଲାଭିଃ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବେଷ୍ଟିତମ୍ ॥ 6-95-60 (43026)
ତମାପତନ୍ତଂ ସହସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷୋ ନୃପଃ ।
ଚିକ୍ଷେପ ରୁଚିରଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣମର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରଂ ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 6-95-61 (43027)
ଚିଚ୍ଛେଦ ତନ୍ମହଚ୍ଛୂଲଂ ତେନ ବାଣେନ ବେଗବାନ୍ ।
ଉତ୍ପପାତ ଦ୍ବିଧା ଚ୍ଛିନ୍ନଂ ଶୂଲଂ ହେମପରିଷ୍କୃତମ୍ ॥ 6-95-62 (43028)
ମହାଶନିର୍ଯଥା ଭ୍ରଷ୍ଟା ଶକ୍ରମୁକ୍ତା ନଭୋଗତା ।
ଶୂଲଂ ନିପତିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ବିଧା କୃତ୍ତଂ ଚ ପାର୍ଥିବଃ ॥ 6-95-63 (43029)
ରୁକ୍ମଦଣ୍ଡାଂ ମହାଶକ୍ତିଂ ଜଗ୍ରାହାଗ୍ନିଶିଖୋପମାନ୍ ।
ଚିକ୍ଷେପ ତାଂ ରାକ୍ଷସସ୍ଯ ତିଷ୍ଠିତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-95-64 (43030)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବିଯତ୍ସ୍ଥାମଶନୀମିବ ।
ଉତ୍ପତ୍ଯ ରାକ୍ଷସସ୍ତୂର୍ଣଂ ଜଗ୍ରାହ ଚ ନନାଦ ଚ ॥ 6-95-65 (43031)
ବଭଞ୍ଜ ଚୈନାଂ ତ୍ବରିତୋ ଜାନୁନ୍ଯାରୋପ୍ଯ ଭାରତ।
ପଶ୍ଯତଃ ପାର୍ଥିବେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-95-66 (43032)
ତଦବେକ୍ଷ୍ଯ କୃତଂ କର୍ମ ରାକ୍ଷସେନ ବଲୀଯସା।
ଦିବି ଦେବାଃ ସଗନ୍ଧର୍ବା ମୁନଯଶ୍ଚାପି ବିସ୍ମିତାଃ ॥ 6-95-67 (43033)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ମହାରାଜ ଭୀମସେନପୁରୋଗମାଃ ।
ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ନାଦେନ ପୃଥିବୀମନ୍ବନାଦଯନ୍ ॥ 6-95-68 (43034)
ତଂ ତୁ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମହାନାଦଂ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ନାମୃଷ୍ଯତ ମହେଷ୍ବାସୋ ଭଗଦତ୍ତଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-95-69 (43035)
ସ ବିଷ୍ଫାର୍ଯ ମହଚ୍ଚାପମିନ୍ଦ୍ରାଶାନିସମପ୍ରଭମ୍ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-95-70 (43036)
ବିସୃଜନ୍ବିମଲାଂସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାନ୍ନାରାଚାଞ୍ଜ୍ବଲନପ୍ରଭାନ୍ ।
ଭୀମମେକେନ ବିବ୍ଯାଧ ରାକ୍ଷସଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-95-71 (43037)
ଅଭିମନ୍ଯୁଂ ତ୍ରିଭିଶ୍ଚୈବ କେକଯାନ୍ପଞ୍ଚ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ପୂର୍ଣାଯତବିସୃଷ୍ଟେନ ଶରେଣାନତପର୍ବଣା ॥ 6-95-72 (43038)
ବିଭେଦ ଦକ୍ଷିଣଂ ବାହୁଂ କ୍ଷତ୍ରେଦବସ୍ଯ ଚାହବେ ।
ପପାତ ସହସା ତସ୍ଯ ସଶରଂ ଧନୁରୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-95-73 (43039)
ଦ୍ରୌପଦେଯାଂସ୍ତତଃ ପଞ୍ଚ ପଞ୍ଚଭିଃ ସମତାଡଯତ୍ ।
ଭୀମସେନସ୍ଯ ଚ କ୍ରୋଧାନ୍ନିଜଘାନ ତୁରଂଗମାନ୍ ॥ 6-95-74 (43040)
ଧ୍ବଜଂ କେସରିଣଂ ଚାସ୍ଯ ଚିଚ୍ଛେଦ ବିଶିଖୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ।
ନିର୍ବିଭେଦ ତ୍ରିଭିଶ୍ଚାନ୍ଯୈଃ ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ପତ୍ରିଭିଃ ॥ 6-95-75 (43041)
ସ ଗାଢବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତୋ ରଥୋପସ୍ଥ ଉପାବିଶତ୍ ।
ବିଶୋକୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭଗଦତ୍ତେନ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-95-76 (43042)
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବାହୁର୍ବିରଥୋ ରଥିନାଂ ବରଃ ।
ଗଦାଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ବେଗେନ ପ୍ରଚସ୍କନ୍ଦ ରଥୋତ୍ତମାତ୍ ॥ 6-95-77 (43043)
ତମୁଦ୍ଯତଗଦଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଶୃଙ୍ଗମିବ ପର୍ବତମ୍ ।
ତାବକାନାଂ ଭଯଂ ଘୋରଂ ସମପଦ୍ଯତ ଭାରତ ॥ 6-95-78 (43044)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ପାଣ୍ଡବଃ କୃଷ୍ଣସାରଥିଃ ।
ଆଜଗାମ ମହାରାଜ ନିଘ୍ନଞ୍ଶତ୍ରୂନ୍ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-95-79 (43045)
ଯତ୍ର ତୌ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୌ ପିତାପୁତ୍ରୌ ମହାବଲୌ ।
ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷେଣ ସଂଯୁକ୍ତୌ ଭୀମସେନଘଟୋତ୍କଚୌ ॥ 6-95-80 (43046)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ପାଣ୍ଡବୋ ଭ୍ରାତୄନ୍ଯୁଧ୍ଯମାନାନ୍ମହାରଥାନ୍ ।
ତ୍ବରିତୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ତତ୍ରାଯୁଧ୍ଯତ୍କିରଞ୍ଛରାନ୍ ॥ 6-95-81 (43047)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ତ୍ବରମାଣୋ ମହାରଥଃ ।
ସେନାମଚୋଦଯତ୍କ୍ଷିପ୍ରଂ ରଥନାଗାଶ୍ବସଂକୁଲାମ୍ ॥ 6-95-82 (43048)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା କୌରବାଣାଂ ମହାଚମୂମ୍ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ପାଣ୍ଡବଃ ଶ୍ବେତବାହନଃ ॥ 6-95-83 (43049)
ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ସମରେ ତେନ ନାଗେନ ଭାରତ।
ବିମୃଦ୍ଗନ୍ପାଣ୍ଡବବଲଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-95-84 (43050)
ତଦାସୀତ୍ସୁମହଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ଭଗଦତ୍ତସ୍ଯ ମାରିଷ।
ପାଞ୍ଚାଲୈଃ ପାଣ୍ଡବେଯୈଶ୍ଚ କେକଯୈଶ୍ଚୋଦ୍ଯତାଯୁଧୈଃ ॥ 6-95-85 (43051)
ଭୀମସେନୋଽପି ସମରେ ତାବୁଭୌ କେଶବାର୍ଜିନୌ ।
ଅଶ୍ରାବଯଦ୍ଯଥାବୃତ୍ତମିରାବଦ୍ବଧତୁତ୍ତମମ୍ ॥ ॥ 6-95-86 (43052)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ପଞ୍ଚନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-95-4 ଭବନ୍ତଂ ସମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯ ବାସୁଦେବଂ ଯଥା ପରୈଃ ଇତି ଝo ପାଠଃ। ଡ ପାଠେ ଅଯମର୍ଥଶ୍ଲୋକୋ ନାସ୍ତି॥ 6-95-15 ଅନୁଶଯ ଇତି ପାଠେ ପଶ୍ଚାତ୍ତାପଃ ॥ 6-95-77 ପ୍ରଚସ୍କନ୍ଦ ଅବତତାର ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 096
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.96. ଅଧ୍ଯାଯଃ 096
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀମେନ ଦୁର୍ଯୋଧନାନୁଜାନାଂ କତିପଯାନାଂ ହନନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-96-0 (43053)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-96-0x (4180)
ପୁତ୍ରଂ ବିନିହତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଇରାବନ୍ତଂ ଧନ଼ଞ୍ଜଯଃ।
ଦୁଃଖେନ ମହତାଽଽବିଷ୍ଟୋ ନିଃଶ୍ବସନ୍ପନ୍ନଗୋ ଯଥା ॥ 6-96-1 (43054)
ଅବ୍ରବୀତ୍ସମରେ ରାଜନ୍ବାସୁଦେବମିଦଂ ବଚଃ।
ଇଦଂ ନୂନଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୋ ବିଦୁରୋ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ପୁରା ॥ 6-96-2 (43055)
କୁରୂଣାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ କ୍ଷଯଂ ଘୋରଂ ମହାମତିଃକ ।
ସ ତତୋ ନିବାରିତବାନ୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଜନେଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-96-3 (43056)
ଅନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ବୀରାଃ ସଂଗ୍ରାମେ ମଧୁସୂଦନ।
ନିହତାଃ କୌରବୈଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ତଥାଽସ୍ମାଭିଶ୍ଚ କୌରବାଃ ॥ 6-96-4 (43057)
ଅର୍ଥହେତୋର୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ କ୍ରିଯତେ କର୍ମ କୁତ୍ସିତମ୍।
ଧିଗର୍ଥାନ୍ଯତ୍କୃତେ ହ୍ଯେବଂ କ୍ରିଯତେ ଜ୍ଞାତିସଂକ୍ଷଯଃ ॥ 6-96-5 (43058)
ଅଧନସ୍ଯ ମୃତଂ ଶ୍ରେଯୋ ନ ଚ ଜ୍ଞାତିବଧାଦ୍ବନମ୍ ।
କିଂ ନୁ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମହେ କୃଷ୍ଣ ହତ୍ବା ଜ୍ଞାତୀନ୍ସମାଗତାନ୍ ॥ 6-96-6 (43059)
ଦୁର୍ଯୋଧନାପରାଧେନ ଶକୁନେଃ ସୌବଲସ୍ଯ ଚ।
କ୍ଷତ୍ରିଯା ନିଧନଂ ଯାନ୍ତି କର୍ଣଦୁର୍ମନ୍ତ୍ରିତେନ ଚ ॥ 6-96-7 (43060)
ଇଦାନୀଂ ଚ ବିଜାନାମି ସୁକୃତଂ ମଧୁସୂଦନ।
କୃତଂ ରାଜ୍ଞା ମହାବାହୋ ଯାଚତା ତ ସୁଯୋଧନମ୍ ॥ 6-96-8 (43061)
ରାଜ୍ଯାର୍ଧଂ ପଞ୍ଚ ବା ଗ୍ରାମାନ୍ନାକାର୍ଷୀତ୍ସ ଚ ଦୁର୍ମତିଃକ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହି କ୍ଷତ୍ରିଯାଞ୍ଶୂରାଞ୍ଶଯାନାନ୍ଧରଣୀତଲେ ॥ 6-96-9 (43062)
ନିନ୍ଦାମି ଭୃଶମାତ୍ମାନଂ ଧିଗସ୍ତୁ କ୍ଷତ୍ରିଜୀବିକାମ୍ ।
ଅଶକ୍ତମିତି ମାମେତେ ଜ୍ଞାସ୍ଯନ୍ତେ କ୍ଷତ୍ରିଯା ରଣେ ॥ 6-96-10 (43063)
ଏତଦର୍ଥଂ ମଯା ଯୁଦ୍ଧଂ ରୋଚିତଂ ମଧୁସୂଦନ।
ସଂଚୋଦଯ ହଯାଞ୍ଶୀଘ୍ରଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଚମୂଂ ପ୍ରତି ॥ 6-96-11 (43064)
ପ୍ରତରିଷ୍ଯେ ମହାପାରଂ ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ ସମରୋଦଧିମ୍ ।
ନାଯଂ କ୍ଲୀବାଯିତୁଂ କାଲୋ ବିଦ୍ଯତେ ମାଧବ କ୍ବଚିତ୍ ॥ 6-96-12 (43065)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-96-13x (4181)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ପାର୍ଥେନ କେଶବଃ ପରବୀରହା।
ଚୋଦଯାମାସ ତାନଶ୍ବାନ୍ପାଣ୍ଡୁରାନ୍ବାତରଂହସଃ ॥ 6-96-13 (43066)
ଅଥ ଶବ୍ଦୋ ମହାନାସୀତ୍ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ।
ମାରୁତୋଦ୍ଧୂତବେଗସ୍ଯ ସାଗରସ୍ଯେବ ପର୍ବଣି ॥ 6-96-14 (43067)
ଅପରାହ୍ଣେ ମହାରାଜ ସଂଗ୍ରାମଃ ସମପଦ୍ଯତ ।
ପର୍ଜନ୍ଯସମନିର୍ଘୋଷୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସହ ପାଣ୍ଡବୈଃ ॥ 6-96-15 (43068)
ତତୋ ରାଜଂସ୍ତବ ସୁତା ଭୀମସେନମୁପାଦ୍ରବନ୍ ।
ପରିବାର୍ଯ ରଣେ ଦ୍ରୋଣଂ ବସବୋ ବାସବଂ ଯଥା ॥ 6-96-16 (43069)
ତତଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମଃ କୃପଶ୍ଚ ରଥିନାଂ ବରଃ।
ଭଗଦତ୍ତଃ ସୁଶର୍ମା ଚ ଧନଂଜଯମୁପାଦ୍ରବନ୍ ॥ 6-96-17 (43070)
ହାର୍ଦିକ୍ଯୋ ବାହ୍ଲିକଶ୍ଚୈବ ସାତ୍ଯକିଂ ସମଭିଦ୍ରୁତୌ ।
ଅମ୍ବଷ୍ଠକସ୍ତୁ ନୃପତିରଭିମନ୍ଯୁମବସ୍ଥିତଃ ॥ 6-96-18 (43071)
ଶେଷାସ୍ତ୍ବନ୍ଯେ ମହାରାଜ ଶେଷାନେବ ମହାରଥାନ୍ ।
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାବହମ୍ ॥ 6-96-19 (43072)
`ଭୀମସେନସ୍ତୁ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପୁତ୍ରାଂସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ'।
ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ହବିଷା ହବ୍ଯବାଡିବ ॥ 6-96-20 (43073)
ପୁତ୍ରାସ୍ତୁ ତବ କୌନ୍ତେଯଂ ଛାଦଯାଂଚକ୍ରିରେ ଶରୈଃ।
ପ୍ରାବୃଷୀବ ମହାରାଜ ଜଲଦା ଇବ ପର୍ବତମ୍ ॥ 6-96-21 (43074)
ସ ଚ୍ଛାଦ୍ଯମାନୋ ବହୁଧା ପୁତ୍ରୈସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ସୃକ୍ବିଣୀ ସଂଲିହନ୍ବୀରଃ ଶାର୍ଦୂଲ ଇବ ଦର୍ପିତଃ ॥ 6-96-22 (43075)
ବ୍ଯୂଢୋରସ୍କସ୍ତତୋ ଭୀମଃ ପୋଥଯାମାସ ପାର୍ଥିବମ୍ ।
କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ସୁମୁକ୍ତେନ ମହାରଣେ ॥ 6-96-23 (43076)
ତାଡଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସୋଽଭବଦ୍ବ୍ଯଥିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ।
ଅପରେଣ ତୁ ଭଲ୍ଲେନ ପୀତେନ ନିଶିତେନ ତୁ।
ଅପାତଯତ୍କୁଣ୍ଡଲିତଂ ସିଂହଃ କ୍ଷୁଦ୍ରମୃଗଂ ଯଥା ॥ 6-96-24 (43077)
ତତଃ ସୁନିଶିତାନ୍ବାଣାନ୍ଭୀମସେନଃ ଶିଲାଶିତାନ୍ ।
ସ ସପ୍ତ ସଂଦଧେ ହନ୍ତୁଂ ପୁତ୍ରାସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-96-25 (43078)
ପ୍ରେଷିତା ଭିମସେନେନ ଶରାସ୍ତେ ଦୃଢଧନ୍ବନା ।
ଅପାତଯନ୍ତ ପୁତ୍ରାଂସ୍ତେ ରଥେଭ୍ଯଃ ସୁମହାରଥାନ୍ ॥ 6-96-26 (43079)
ଅନାଧୃଷ୍ଟିଂ କୁଣ୍ଡଭେଦିଂ ବିରାଜଂ ଦୀପ୍ତଲୋଚନମ୍ ।
ଦୀର୍ଘବାହୁଂ ସୁବାହୁଂ ଚ ତଥୈବ ମକରଧ୍ବଜମ୍ ॥ 6-96-27 (43080)
ପ୍ରପତନ୍ତିସ୍ମ ବୀରାସ୍ତେ ବିରେଜୁର୍ଭରତର୍ଷଭ।
ବସନ୍ତେ ପୁଷ୍ପଶବଲାଃ କିଂଶୁକାଃ ପତିତା ଇବ ॥ 6-96-28 (43081)
ତତଃ ପ୍ରଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ଶେଷାସ୍ତବ ପୁତ୍ରା ମହାହବେ ।
ତଂ କାଲମିବ ମନ୍ଯନ୍ତୋ ଭୀମସେନଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-96-29 (43082)
ଦ୍ରୋଣସ୍ତୁ ସମରେ ବୀରଂ ନିର୍ଦହନକ୍ତଂ ସୁତାଂସ୍ତବ ।
ଯଥାଦ୍ରିଂ ବାରିଧାରାଭିଃ ସମନ୍ତାଦ୍ବ୍ଯକିରଚ୍ଛରୈଃ ॥ 6-96-30 (43083)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରସ୍ଯ ପୌରୁଷମ୍ ।
ଦ୍ରୋଣେନ ବାର୍ଯମାଣୋଽପି ନିଜଘ୍ନେ ଯତ୍ସୁତାଂସ୍ତବ ॥ 6-96-31 (43084)
ଯଥା ଗୋବୃଷଭୋ ବର୍ଷଂ ସଂଧାରଯତି ସ୍ବାତ୍ପତତ୍ ।
ଭୀମସ୍ତଥା ଦ୍ରୋଣମୁକ୍ତଂ ଶରବର୍ଷମଦୀଧରତ୍ ॥ 6-96-32 (43085)
ଅଦ୍ଭୁତଂ ଚ ମହାରାଜ ତତ୍ର ଚକ୍ରେ ବୃକୋଦରଃ ।
ଯତ୍ପୁତ୍ରାଂସ୍ତେଽବଧୀତ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଦ୍ରୋଣଂ ଚୈବ ନ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-96-33 (43086)
ପୁତ୍ରେଷୁ ତବ ବୀରେଷୁ ଚିକ୍ରୀଡାର୍ଜୁନପୂର୍ବଜଃ ।
ମୃଗେଷ୍ବିବ ମହାରାଜ ଚରନ୍ବ୍ଯାଘ୍ରୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-96-34 (43087)
ଯଥା ହି ପଶୁମଧ୍ଯସ୍ଥୋ ଦ୍ରାବଯେତ ପଶୂନ୍ବୃକଃ ।
ବୃକୋଦରସ୍ତବ ସୁତାଂସ୍ତଥା ବ୍ଯଦ୍ରାବଯଦ୍ରଣେ ॥ 6-96-35 (43088)
ଗାଙ୍ଗେଯୋ ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ଗୋତମଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ।
ପାଣ୍ଡବଂ ରଭସଂ ଯୁଦ୍ଧେ ବାରଯାମାସୁରର୍ଜୁନମ୍ ॥ 6-96-36 (43089)
ଅସ୍ତ୍ରୈରସ୍ତ୍ରାଣି ସଂବାର୍ଯ ତେଷାଂ ସୋଽତିରଥୋ ରଣେ
ପ୍ରବୀରାଂସ୍ତବ ସୈନ୍ଯେଷୁ ପ୍ରେଷଯାମାସ ମୃତ୍ଯବେ ॥ 6-96-37 (43090)
ଅଭିମନ୍ଯୁସ୍ତୁ ରାଜାନମମ୍ବଷ୍ଠଂ ଲୋକବିଶ୍ରୁତମ୍ ।
ବିରଥଂ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ କାରଯାମାସ ସାଯକୈଃ ॥ 6-96-38 (43091)
ବିରଥୋ ବଧ୍ଯମାନସ୍ତୁ ସୌଭଦ୍ରେଣ ଯଶସ୍ବିନା ।
ଅବପ୍ଲୁତ୍ଯ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣମମ୍ବଷ୍ଠୋ ବସୁଧାଧିପଃ ॥ 6-96-39 (43092)
ଅସିଂ ଚିକ୍ଷେପ ସମରେ ସୌଭଦ୍ରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ଚୈବ ହାର୍ଦିକ୍ଯସ୍ଯ ମହାବଲଃ ॥ 6-96-40 (43093)
ଆପତନ୍ତଂ ତୁ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶଂ ଯୁଦ୍ଧମାର୍ଗବିଶାରଦଃ ।
ଲାଘବାଦ୍ବ୍ଯଂସଯାମାସ ସୌଭଦ୍ରଃ ପରବୀରହା ॥ 6-96-41 (43094)
ବ୍ଯଂସିତଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶଂ ସୌଭଦ୍ରେଣ ରଣେ ତଦା।
ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ସୈନ୍ଯାନାଂ ପ୍ରଣାଦୋଽଭୂଦ୍ବିଶାଂପତେ ॥ 6-96-42 (43095)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମୁଖାସ୍ତ୍ବନ୍ଯେ ତବ ସୈନ୍ଯମଯୋଧଯନ୍।
ତଥୈବ ତାବକାଃ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡୁସୈନ୍ଯମଯୋଧଯନ୍ ॥ 6-96-43 (43096)
ତତ୍ରାକ୍ରନ୍ଦୋ ମହାନାସୀତ୍ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ।
ନିଘ୍ନତାଂ ଦୃଢମନ୍ଯୋନ୍ଯଂ କୁର୍ବତାଂ କର୍ମ ଦୁଷ୍କରମ୍ ॥ 6-96-44 (43097)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ହି ରଣେ ଶୂରାଃ କେଶେଷ୍ବାକ୍ଷିଷ୍ଯ ମାନିନଃ।
ନଖଦନ୍ତୈରଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ମୁଷ୍ଟିଭିର୍ଜାନୁଭିସ୍ତଥା ॥ 6-96-45 (43098)
ତଲୈଶ୍ଚୈବାଥ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶୈର୍ବାହୁଭିଶ୍ଚ ସୁସଂସ୍ଥିତୈଃ।
ବିବରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯମନଯନ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-96-46 (43099)
ନ୍ଯହନଚ୍ଚ ପିତା ପୁତ୍ରଂ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ପିତରଂ ତଥା।
ବ୍ଯାକୁଲୀକୃତସଂକଲ୍ପା ଯୁଯୁଧୁସ୍ତତ୍ର ମାନବାଃ ॥ 6-96-47 (43100)
ରଣେ ଚାରୂଣି ଚାପାନି ହେମପୃଷ୍ଠାନି ମାରିଷ ।
ହତାନାମପବିଦ୍ଧାନି କଲାପାଶ୍ଚ ମହାଧନାଃ ॥ 6-96-48 (43101)
ଜାତରୂପମଯୈଃ ପୁଙ୍ଖୈ ରାଜତୈର୍ନିଶିତାଃ ଶରାଃ।
ତୈଲଧୌତା ବ୍ଯରାଜନ୍ତ ନିର୍ମୁକ୍ତଭୁଜଗୋପମାଃ ॥ 6-96-49 (43102)
ଖଙ୍ଗାଶ୍ଚ ଦାନ୍ତତ୍ସରବୋ ଜାତରୂପପରିଷ୍କୃତାଃ ।
ଚର୍ମାଣି ଚାପବିଦ୍ଧାନି ରୁକ୍ମଚିତ୍ରାଣି ଧନ୍ବିନାଂ ॥ 6-96-50 (43103)
ସୁବର୍ଣାବିକୃତାଃ ପ୍ରାସାଃ ପ୍ରଭଗ୍ନା ହେମଭୂଷିତାଃ।
ଜାତରୂପମଯା ଯଷ୍ଟ୍ଯଃ ଶକ୍ତ୍ଯଶ୍ଚ କନକୋଜ୍ଜ୍ବଲାଃ ॥ 6-96-51 (43104)
ଅବସ୍କନ୍ଦାଶ୍ଚ ପତିତା ମୁସଲାନି ଗୁରୂଣି ଚ ।
ପରିଘାଃ ପଟ୍ଟସାଶ୍ଚୈବ ଭିଣ୍ଡିପାଲାଶ୍ଚ ମାରିଷ ॥ 6-96-52 (43105)
ପତିତା ବିବିଧାଶ୍ଚାପାଶ୍ଚିତ୍ରା ହେମପରିଷ୍କୃତାଃ ।
କୁଥା ବହୁବିଧାକାରାଶ୍ଚାମରା ବ୍ଯଜନାନି ଚ ॥ 6-96-53 (43106)
ନାନାବିଧାନି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ପତିତା ନରାଃ।
ଜୀବନ୍ତ ଇବ ଦୃଶ୍ଯନତେ ଗତସତ୍ତ୍ବା ମହାରଥାଃ ॥ 6-96-54 (43107)
ଗଜାବିମଥିତୈର୍ଗାତ୍ରୈର୍ମୁସଲୈର୍ଭିନ୍ନମସ୍ତକାଃ।
ଗଜାବାଜିରଥକ୍ଷୁଣ୍ଣାଃ ଶେରତେ ସ୍ମ ନରାଃ କ୍ଷିତୌ ॥ 6-96-55 (43108)
ତଥୈବାଶ୍ବନୃନାଗାନାଂ ଶରୀରୈର୍ବିବଭୌ ତଦା।
ସଂଛନ୍ନା ବସୁଧା ରାଜନ୍ପର୍ବତୈରିବ ଶାତିତୈଃ ॥ 6-96-56 (43109)
ସମରେ ପତିତୈଶ୍ଚୈବ ଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିଶରତୋମରୈଃ।
ନିସ୍ତ୍ରିଂଶୈଃ ପଟ୍ଟସୈଃ ପ୍ରାସୈରବସ୍କନ୍ଦୈଃ ପରଶ୍ବଥୈଃ ॥ 6-96-57 (43110)
ପରିଘୈର୍ଭିଣ୍ଡିପାଲୈଶ୍ଚ ଶତଘ୍ନୀଭିଶ୍ଚ ମାରିଷ।
ଶରୀରୈଃ ଶସ୍ତ୍ରନିର୍ଭିନ୍ନୈଃ ସମାସ୍ତୀର୍ଯତ ମେଦିନୀ ॥ 6-96-58 (43111)
ବିଶବ୍ଦୈରଲ୍ପଶବ୍ଦୈଶ୍ଚ ଶୋଣିତୌଗପରିପ୍ଲୁତୈଃ।
ଗତାସୁଭିରମିତ୍ରଘ୍ନ ବିବଭୌ ନିଚିତା ମହୀ ॥ 6-96-59 (43112)
ସତଲତ୍ରୈଃ ସକେଯୂରୈର୍ବାହୁଭିଶ୍ଚନ୍ଦନୋକ୍ଷିତୈଃ ।
ହସ୍ତିହସ୍ତୋପମୈଶ୍ଛିନ୍ନୈରୂରୁଭିଶ୍ଚ ତରସ୍ବିନାମ୍ ॥ 6-96-60 (43113)
ବଦ୍ଧଚୂଜାମଣିବରୈଃ ଶିରୋଭିଶ୍ଚ ସକୁଣ୍ଡଲୈଃ ।
ପାତିତୈ ଋଷଭାକ୍ଷାଣାଂ ବଭୌ ଭାରତ ମେଦିନୀ ॥ 6-96-61 (43114)
କବଚୈଃ ଶୋଣିତାଦିଗ୍ଧୈର୍ବିପ୍ରକୀର୍ଣୈଶ୍ଚ କାଞ୍ଚନୈଃ ।
ରରାଜ ସୁଭୃଶଂ ଭୂମିଃ ଶାନ୍ତାର୍ଚିର୍ଭିରିବାନଲୈଃ ॥ 6-96-62 (43115)
ବିପ୍ରବିଦ୍ଧୈଃ କଲାପୈଶ୍ଚ ପତିତୈଶ୍ଚ ଶରାସନୈଃ ।
ବିପ୍ରକୀର୍ଣୈଃ ଶରୈଶ୍ଚୈବ ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖୈଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-96-63 (43116)
ରଥୈଶ୍ଚ ସର୍ବତୋ ଭଗ୍ନୈଃ କିଙ୍କିଣୀଜାଲଭୂଷିତୈଃ ।
ବାଜିଭିଶ୍ଚ ହତୈର୍ବାଣୈଃ ସ୍ରସ୍ତଜିହ୍ବୈଃ ସଶୋଣିତୈଃ ॥ 6-96-64 (43117)
ଅନୁକର୍ଷୈଃ ପତାକାଭିରୁପାସଙ୍ଗୈର୍ଧ୍ବଜୈରପି ।
ପ୍ରବୀରାଣାଂ ମହାଶଙ୍ଖୈର୍ବିପ୍ରକୀର୍ଣୈଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡୁରୈଃ ॥ 6-96-65 (43118)
ସ୍ରସ୍ତହସ୍ତୈଶ୍ଚ ମାତଙ୍ଗୈଃ ଶଯାନୈର୍ବିବଭୌ ମହୀ ।
ନାନାରୂପେରଲଂକାରୈଃ ପ୍ରମଦେବାଭ୍ଯଲଙ୍କୃତା॥ 6-96-66 (43119)
ଦନ୍ତିଭିଶ୍ଚାପରୈସ୍ତତ୍ର ସପ୍ରାଣୈର୍ଗାଢବେଦନୈଃ ।
କରୈଃ ଶବ୍ଦଂ ବିମୁଞ୍ଚଦ୍ଭିଃ ଶୀକରଂ ଚ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 6-96-67 (43120)
ବିବଭୌ ତଦ୍ରଣସ୍ଥାନଂ ସ୍ଯନ୍ଦମାନୈରିବାଚଲୈଃ।
ନାନାରାଗୈଃ କମ୍ବଲୈଶ୍ଚ ପରିସ୍ତୋମେଶ୍ଚ ଦନ୍ତିନାମ୍ ॥ 6-96-68 (43121)
ବୈଦୂର୍ଯମଣିଦଣ୍ଡୈଶ୍ଚ ପତିତୈରଙ୍କୁଶୈଃ ଶୁଭୈଃ।
ଘଣ୍ଟାଭିଶ୍ଚ ଗଜେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ପତିତାଭିଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-96-69 (43122)
ବିପାଟିତବିଚିତ୍ରାଭିଃ କୁଥାଭିରଙ୍କୁଶୈସ୍ତଥା।
ଗ୍ରୈବେଯୈଶ୍ଚିତ୍ରରୂପୈଶ୍ଚ ରୁକ୍ମକକ୍ଷ୍ଯାଭିରେବ ଚ ॥ 6-96-70 (43123)
ଯନ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ବହୁଧା ଚ୍ଛିନ୍ନୈସ୍ତୋମରୈଶ୍ଚାପି କାଞ୍ଚନୈଃ।
`ରରାଜ ସୁଭୃଶଂ ଭୂମିସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ବିଶାଂପତେ'
ଅଶ୍ବାନାଂ ରେଣୁକପିଲୈ ରୁକ୍ମଚ୍ଛନ୍ନୈରୁରଶ୍ଛଦୈଃ॥ 6-96-71 (43124)
ସାଦିନାଂ ଚ ଭୁଜୈଶ୍ଛିନ୍ନୈଃ ପତିତୈଃ ସାଙ୍ଗଦୈସ୍ତଥା।
ପ୍ରାସୈଶ୍ଚ ବିମଲୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ବିମଲାଭିସ୍ତଥର୍ଷ୍ଟିଭିଃ॥ 6-96-72 (43125)
ଉଷ୍ଣୀଷୈଶ୍ଚ ତଥା ଚିତ୍ରୈର୍ବିପ୍ରବିଦ୍ଧୈସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ବିଚିତ୍ରୈର୍ବାଣବର୍ଷୈଶ୍ଚ ଜାତରୂପପରିଷ୍କୃତୈଃ ॥ 6-96-73 (43126)
ଅଶ୍ବାସ୍ତରପରିସ୍ତୋମୈ ରାଙ୍କବୈର୍ମୃଦିତୈସ୍ତଥା।
ନରେନ୍ଦ୍ରଚୂଡାମଣିଭିର୍ବିଚିତ୍ରୈଶ୍ଚ ମହାଧନୈଃ ॥ 6-96-74 (43127)
ଛତ୍ରୈସ୍ତଥାପବିଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ଚାମରୈର୍ବ୍ଯଜନୈରପି ।
ପଦ୍ମେନ୍ଦୁଦ୍ଯୁତିଭିଶ୍ଚୈବ ବଦନୈଶ୍ଚାରୁକୁଣ୍ଡଲୈଃ ॥ 6-96-75 (43128)
କ୍ଲୃପ୍ତଶ୍ମଶ୍ରୁଭିରତ୍ଯର୍ଥଂ ବୀରାଣାଂ ସମଲଙ୍କୃତୈଃ ।
ଅପବିଦ୍ଧୈର୍ମହାରାଜ ସୁବର୍ଣାଜ୍ଜ୍ବଲକୁଣ୍ଡଲୈଃ ॥ 6-96-76 (43129)
ଗ୍ରହନକ୍ଷତ୍ରଶବଲା ଦ୍ଯୌରିବାସୀଦ୍ବସୁଂଧରା।
ଏବମେତେ ମହାସେନେ ମୃଦିତେ ତତ୍ର ଭାରତ ॥ 6-96-77 (43130)
ପରସ୍ପରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତବ ତେଷାଂ ଚ ସଂଯୁଗେ ।
ତେଷୁ ଶ୍ରାନ୍ତେଷୁ ଭଗ୍ନେଷୁ ମୃଦିତେଷୁ ଚ ଭାରତ ॥ 6-96-78 (43131)
ରାତ୍ରିଃ ସମଭବତ୍ତତ୍ର ନାପଶ୍ଯାମ ତତୋଽନୁଗାନ୍ ।
ତତୋଽବହାରଂ ସୈକନ୍ଯାନାଂ ପ୍ରଚୁକ୍ରୁଃ କୁରୁପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-96-79 (43132)
ଘୋରେ ନିଶାମୁଖେ ରୌଦ୍ରେ ବର୍ତମାନେ ମହାଭଯେ।
ଅବହାରଂ ତତଃ କୃତ୍ବା ସହିତାଃ କୁରୁପାଣଡ୍ବାଃ ।
ନ୍ଯବିଶନ୍ତ ନିଶାକାଲେ ଗତ୍ବା ସ୍ବଶିବିରଂ ତଦା ॥ ॥ 6-96-80 (43133)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଷଣ୍ଣବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-96-23 ବ୍ଯୂଢୋରସ୍କଂ ଇତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-96-48 ଅପବିଦ୍ଧାନି ପତିତାନି ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 097
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.97. ଅଧ୍ଯାଯଃ 097
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମୋ ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରଶ୍ଚେଦହଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ଜେଷ୍ଯାମୀତି କର୍ଣବୋଧିତେନ ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ରାତ୍ରୌ ଭୀଷ୍ମମେତ୍ଯ କର୍ଣସ୍ଯ ଯୁଦ୍ଧାନୁଜ୍ଞାପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-97-0 (43134)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-97-0x (4182)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଶକୁନିଶ୍ଚାପି ସୌବଲଃ।
ଦୁଃଶାସନଶ୍ଚ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ସୂତପୁତ୍ରଶ୍ଚ ଦୁର୍ଜଯଃ ॥ 6-97-1 (43135)
ସମାଗମ୍ଯ ମହାରାଜ ମନ୍ତ୍ରଂ ଚକ୍ରୁର୍ବିବକ୍ଷିତମ୍ ।
କଥଂ ପାଣ୍ଡୁସୁତାଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଜେତବ୍ଯାଃ ସଗଣା ଇତି॥ 6-97-2 (43136)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ସର୍ବାଂସ୍ତାନାହ ମନ୍ତ୍ରିଣଃ ।
ସୂତପୁତ୍ରଂ ସମାଭାଷ୍ଯ ସୌବଲଂ ଚ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-97-3 (43137)
ଦ୍ରୋଣୋ ଭୀଷ୍ମ କୃପଃ ଶଲ୍ଯଃ ସୌମଦତ୍ତିଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ।
ନ ପାର୍ଥାନ୍ପ୍ରତି ବାଧନ୍ତେ ନ ଜାନେ କିଂନୁ କାରଣମ୍ ॥ 6-97-4 (43138)
ଅବଧ୍ଯମାନାସ୍ତେ ଚାପି କ୍ଷପଯନ୍ତି ବଲଂ ମମ।
ସୋଽସ୍ମି କ୍ଷୀଣବଲଃ କର୍ଣ କ୍ଷୀଣଶସ୍ତ୍ରଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-97-5 (43139)
`ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ପ୍ରମୁଖେ ବୀରା ହତାସ୍ତେ ଭ୍ରାତରୋ ମମ।
ଭୀମସେନେନ ରାଧେଯ ମମ ଚୈବ ଚ ପଶ୍ଯତଃ '॥ 6-97-6 (43140)
ନିକୃତଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ଶୂରୈରବଧ୍ଯୈର୍ଦୈବତୈରପି ।
ସୋଽହଂ ସଂଶଯମାପନ୍ନଃ ପ୍ରକରିଷ୍ଯେ କଥଂ ରଣମ୍ ॥ 6-97-7 (43141)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-97-8x (4183)
ତମବ୍ରବୀନ୍ମହାରାଜ ସୂତପୁତ୍ରୋ ନରାଧିପମ୍ ।
ମା ଶୋଚ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ କରିଷ୍ଯେଽହଂ ପ୍ରିଯଂ ତବ ॥ 6-97-8 (43142)
ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତୂର୍ଣମପଯାତୁ ମହାରଣାତ୍ ।
ନିବୃତ୍ତେ ଯୁଧି ଗାଙ୍ଗେଯେ ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରେ ଚ ଭାରତ ॥ 6-97-9 (43143)
ଅହଂ ପାର୍ଥାନ୍ହନିଷ୍ଯାମି ସହିତାନ୍ସର୍ବସୋମକୈଃ ।
ପଶ୍ଯତୋ ଯୁଧି ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଶପେ ସତ୍ଯେନ ତେ ନୃପ ॥ 6-97-10 (43144)
ପାଣ୍ଡବେଷୁ ଦଯାଂ ନିତ୍ଯଂ ସ ହି ଭୀଷ୍ମଃ କରୋତି ବୈ।
ଅଶକ୍ତଶ୍ଚ ରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ଜେତୁମେତାନ୍ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-97-11 (43145)
ଅଭିମାନୀ ରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ନିତ୍ଯଂ ଚାପି ରଣପ୍ରିଯଃ ।
ସ କଥଂ ପାଣ୍ଡବାନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ଜେଷ୍ଯତେ ତାତ ସଂଗତାନ୍ ॥ 6-97-12 (43146)
ସ ତ୍ବଂ ଶୀଘ୍ରମିତୋ ଗତ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଶିବିରଂ ପ୍ରତି ।
ଅନୁମାନ୍ଯ ଗୁରୁଂ ବୃଦ୍ଧଂ ଶସ୍ତ୍ରଂ ନ୍ଯାସଯ ଭାରତ ॥ 6-97-13 (43147)
ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରେ ତତୋ ଭୀଷ୍ମେ ନିହତାନ୍ପଶ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ।
ମଯୈକେନ ରଣେ ରାଜନ୍ସସୁହୃଦ୍ଗଣବାନ୍ଧବାନ୍ ॥ 6-97-14 (43148)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ କର୍ଣେନ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ ।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଭ୍ରାତରଂ ତତ୍ର ଦୁଃଶାସନମିଦଂ ବଚଃ ॥ 6-97-15 (43149)
ଅନୁଯାତ୍ରଂ ଯଥା ସର୍ବଂ ସଜ୍ଜୀଭବତି ସର୍ବଶଃ ।
ଦୁଃଶାସନ ତଥା କ୍ଷିପ୍ରଂ ସର୍ବମେବୋପପାଦଯ ॥ 6-97-16 (43150)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ରାଜନ୍କର୍ଣମାହ ଜନେଶ୍ବରଃ ।
ଅନୁମାନ୍ଯ ରଣେ ଭୀଷ୍ମମେଷୋଽହଂ ଦ୍ବିପଦାଂ ବରମ୍ ॥ 6-97-17 (43151)
ଆଗମିଷ୍ଯେ ତତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତ୍ବତ୍ସକାଶମରିନ୍ଦମ।
ଅପକ୍ରାନ୍ତେ ତତୋ ଭୀଷ୍ମେ ପ୍ରହରିଷ୍ଯସି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-97-18 (43152)
ନିଷ୍ପପାତ ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ପୁତ୍ରସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ସହିତୋ ଭ୍ରାତୃଭିସ୍ତୈସ୍ତୁ ଦେବୈରିବ ଶତକ୍ରତୁଃ ॥ 6-97-19 (43153)
ତତସ୍ତଂ ନୃପଶାର୍ଦୂଲଂ ଶାର୍ଦୂଲସମବିକ୍ରମମ୍ ।
ଆରୋପଯଦ୍ଧଯଂ ତୂର୍ଣଂ ଭ୍ରାତା ଦୁଃଶାସନସ୍ତଦା ॥ 6-97-20 (43154)
ଅଙ୍ଗଦୀ ବଦ୍ଧମୁକୁଟୋ ହସ୍ତାଭରଣବାନ୍ନୃପ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାରାଜ ବିବଭୌ ସ ପଥି ବ୍ରଜନ୍ ॥ 6-97-21 (43155)
ଭଣ୍ଡୀପୁଷ୍ପନିକାଶେନ ତପନୀଯନିଭେନ ଚ।
ଅନୁଲିପ୍ତଃ ପରାର୍ଦ୍ଧ୍ଯେନ ଚନ୍ଦନେନ ସୁଗନ୍ଧିନା ॥ 6-97-22 (43156)
ଅରଜୋମ୍ବରସଂବୀତଃ ସିଂହଖେଲଗତିର୍ନୃପ ।
ଶୁଶୁଭେ ବିମଲାର୍ଚିଷ୍ମାନ୍ନଭସୀବ ଦିବାକରଃ ॥ 6-97-23 (43157)
ତଂ ପ୍ରଯାନ୍ତଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଶିବିରଂ ପ୍ରତି ।
ଅନୁଜଗ୍ମୁର୍ମହେଷ୍ବାସାଃ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ଧନ୍ବିନଃ ।
ଭ୍ରାତରଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସାସ୍ତ୍ରିଦଶା ଇବ ବାସବମ୍ ॥ 6-97-24 (43158)
ହଯାନନ୍ଯେ ସମାରୁହ୍ଯ ଗଜାନନ୍ଯେ ଚ ଭାରତ ।
ରଥାନନ୍ଯେ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପରିବବ୍ରୁଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-97-25 (43159)
`ପଦାତଯଶ୍ଚ ତ୍ବରିତା ନଖରପ୍ରାସଯୋଧିନଃ।
ପରିବବ୍ରୁର୍ମହେଷ୍ବାସଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ମହାରଥମ୍ ॥' 6-97-26 (43160)
ଆତ୍ତଶସ୍ତ୍ରାଶ୍ଚ ସୁହୃଦୋ ରକ୍ଷଣାର୍ଥଂ ମହୀପତେଃ ।
ପ୍ରାଦୁର୍ବଭୂବୁଃ ସହିତାଃ ଶକ୍ରସ୍ଯେବାମରା ଦିବି ॥ 6-97-27 (43161)
ସ ପୂଜ୍ଯମାନଃ କୁରୁଭିଃ କୌରବାଣାଂ ମହାବଲଃ ।
ପ୍ରଯଯୌ ସଦନଂ ରାଜା ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ଯଶସ୍ବିନଃ ।
ଅନ୍ବୀଯମାନଃ ସତତଂ ସୋଦରୈଃ ପରିବାରିତଃ ॥ 6-97-28 (43162)
ଦକ୍ଷିଣଂ ଦକ୍ଷିଣଃ କାଲେ ସଂଭୃତ୍ଯ ସ୍ବଭୁଜଂ ତଦା।
ହସ୍ତିହସ୍ତୋପମଂ ସୌମ୍ଯଂ ସର୍ବଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣମ୍ ॥ 6-97-29 (43163)
ପ୍ରଗୃହ୍ଣନ୍ନଞ୍ଜଲୀନ୍ନୄଣାମୁଦ୍ଯତାନ୍ସର୍ବତୋ ଦିଶଃ।
ଶୁଶ୍ରାବ ମଧୁରା ବାଚୋ ନାନାଦେଶନିବାସିନାମ୍ ॥ 6-97-30 (43164)
ସଂସ୍ତୂଯମାନଃ ସୂତୈଶ୍ଚ ମାଗଧୈଶ୍ଚ ମହାଯଶାଃ।
ପୂଜଯାନଶ୍ଚ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ସର୍ବଲୋକେଶ୍ବରେଶ୍ବରଃ॥ 6-97-31 (43165)
ପ୍ରଦୀପୈଃ କାଞ୍ଚନୈସ୍ତତ୍ର ଗନ୍ଧତୈଲାବସେଚିତୈଃ ।
ପରିବବ୍ରୁର୍ମହାରାଜଂ ପ୍ରଜ୍ବଲଦ୍ଭିଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-97-32 (43166)
ସ ତୈଃ ପରିବୃତୋ ରାଜା ପ୍ରଦୀପୈଃ କାଞ୍ଚନୈର୍ଜ୍ବଲନ୍।
ଶୁଶୁଭେ ଚନ୍ଦ୍ରମାଯୁକ୍ତୋ ଦୀପ୍ତୈରିବ ମହାଗ୍ରହୈଃ ॥ 6-97-33 (43167)
କଞ୍ଚୁକୋଷ୍ଣୀଷିଣସ୍ତତ୍ର ବେତ୍ରଝର୍ଝରପାଣଯଃ।
ପ୍ରୋତ୍ସାରଯନ୍ତଃ ଶନକୈସ୍ତଂ ଜନଂ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍ ॥ 6-97-34 (43168)
ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ତୁ ତତୋ ରାଜା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସଦନଂ ଶୁଭମ୍ ।
ଅବତୀର୍ଯ ହଯାଚ୍ଚାପି ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଜନେଶ୍ବରଃ ॥ 6-97-35 (43169)
ଅଭିବାଦ୍ଯ ତତୋ ଭୀଷ୍ମଂ ନିଷଣ୍ଣଃ ପରମାସନେ।
କାଞ୍ଚନେ ସର୍ବତୋଭଦ୍ରେ ସ୍ପର୍ଦ୍ଧ୍ଯାସ୍ତରଣସଂବୃତେ।
ଉବାଚ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୀଷ୍ମଂ ବାଷ୍ପକଣ୍ଠୋଽଶ୍ରୁଲୋଚନଃ ॥ 6-97-36 (43170)
ତ୍ବାଂ ବଯଂ ହି ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ଶତ୍ରୁସୂଦନ ।
ଉତ୍ସହେମ ରଣେ ଜେତୁଂ ସେନ୍ଦ୍ରାନପି ସୁରାସୁରାନ୍ ।
କିମୁ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ବୀରାନ୍ସସୁହୃଦ୍ଗଣବାନ୍ଧବାନ୍ ॥ 6-97-37 (43171)
ତସ୍ମାଦର୍ହସି ଗାଙ୍ଗେଯ କୃପାଂ କର୍ତୁଂ ମଯି ପ୍ରଭୋ।
ଜହି ପାଣଡୁସୁତାନ୍ବାରାନ୍ମହେନ୍ଦ୍ର ଇବ ଦାନବାନ୍ ॥ 6-97-38 (43172)
ପୂର୍ବମୁକ୍ତଂ ମହାବାହୋ ହନିଷ୍ଯାମି ସସୋମକାନ୍ ।
ପାଞ୍ଚାଲାନ୍କେକଯୈଃ ସାର୍ଧଂ କରୂପାଂଶ୍ଚେତି ଭାରତ ॥ 6-97-39 (43173)
ତ୍ବଦ୍ବଚଃ ସତ୍ଯମେବାସ୍ତୁ ଜହି ପାର୍ଥାନ୍ସମାଗତାନ୍ ।
ସୋମକାଂଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସାନ୍ସତ୍ଯବାଗ୍ଭବ ଭାରତ ॥ 6-97-40 (43174)
ଦଯଯା ଯଦି ବା ରାଜନ୍ଦ୍ବେଷ୍ଯଭାବାନ୍ମମ ପ୍ରଭୋ ।
ମନ୍ଦଭାଗ୍ଯତଯା ବାପି ମମ ରକ୍ଷସି ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-97-41 (43175)
ଅନୁଜାନୀହି ସମରେ କର୍ଣମାହବଶୋଭିନମ୍ ।
ସ ଜେଷ୍ଯତି ରଣେ ପାର୍ଥାନ୍ସସୁହୃଦ୍ଗଣବାନ୍ଧବାନ୍ ॥ 6-97-42 (43176)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-97-43x (4184)
ସ ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ନୃପତିଃ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ।
ନୋବାଚ ବଚନଂ କିଂଚିଦ୍ଭୀଷ୍ମଂ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମମ୍ ॥ ॥ 6-97-43 (43177)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-97-21 ଭଣ୍ଡୀପୁଷ୍ପଂ ମଞ୍ଜିଷ୍ଠାପୁଷ୍ପମ୍ ॥ 6-97-29 ଦକ୍ଷିଣଂ ସ୍ବଭୁଜଂ ସଂଭୃତ୍ଯ ସମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 098
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.98. ଅଧ୍ଯାଯଃ 098
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଦୁର୍ଯୋଧନଂପ୍ରତି ଅର୍ଜୁନପରାକ୍ରମପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ପାଣ୍ଡବାନାମଜଯ୍ଯତ୍ବମଭିଧାଯ ଶିଖଣ୍ଡିବର୍ଜଂ ପାଞ୍ଚାଲାଦିବଧପ୍ରତିଜ୍ଞା ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-98-0 (43178)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-98-0x (4185)
ବାକ୍ଶଲ୍ଯୈସ୍ତବ ପୁତ୍ରେଣ ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହାମନାଃ ।
ନୋବାଚ ଦୁଃଖୋପହତୋ ହ୍ଯପ୍ରିଯଂ ପ୍ରିଯମଣ୍ବପି ॥ 6-98-1 (43179)
ସ ଧ୍ଯାତ୍ବା ସୁଚିରଂ କାଲଂ ଦୁଃଖରୋଷସମନ୍ବିତଃ ।
ଶ୍ବସନ୍ନିବ ମହାନାଗଃ ପ୍ରଣୁନ୍ନୋ ବାକ୍ଶଲାକଯା ॥ 6-98-2 (43180)
ଉଦ୍ବୃତ୍ଯ ଚକ୍ଷୁଷୀ ଲୋପାନ୍ନିର୍ଦହନ୍ନିବ ଭାରତ।
ସଦେବାସୁରଗନ୍ଧର୍ବଂ ଲୋକଂ କାଲ ଇବାପରଃ ॥ 6-98-3 (43181)
ଅବ୍ରବୀତ୍ତବ ପୁତ୍ରଂ ଚ ସାମପୂର୍ବମିଦଂ ବଚଃ।
କିଂ ତ୍ବଂ ଦୁର୍ଯୋଧନୈବଂ ମାଂ ବାକ୍ଶଲ୍ଯୈରପକୃନ୍ତସି ॥ 6-98-4 (43182)
ଘଟମାନଂ ଯଥାଶକ୍ତିଂ କୁର୍ବାଣଂ ଚ ତବ ପ୍ରିଯମ୍ ।
ଜୁହ୍ବାନଂ ସମରେ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତବ ବୈ ପ୍ରିଯକାମ୍ଯଯା ॥ 6-98-5 (43183)
ଯଦା ତୁ ପାଣ୍ଡବଃ ଶୂରଃ ଖାଣ୍ଡବେଽଗ୍ନିମତର୍ପଯତ୍ ।
ପରାଜିତ୍ଯ ରଣେ ଶକ୍ରଂ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-98-6 (43184)
ଯଦା ଚ ତ୍ବାଂ ମହାବାହୋ ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ହୃତମୋଜସା ।
ଅମୋଚଯତ୍ପାଣ୍ଡୁସୁତଃ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-98-7 (43185)
ଦ୍ରବମାଣେଷୁ ଶୂରେଷୁ ସୋଦରେଷୁ ତବ ପ୍ରଭୋ ।
ସୂତପୁତ୍ରେ ଚ ରାଧେଯେ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-98-8 (43186)
ଯଚ୍ଚ ନଃ ସହିତାନ୍ସର୍ବାନ୍ବିରାଟନଗରେ ତଦା ।
ଏକ ଏବାଜଯତ୍ପାର୍ଥଃ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-98-9 (43187)
ଦ୍ରୋଣଂ ଚ ଯୁଧି ସଂରବ୍ଧଂ ମାଂ ଚ ନିର୍ଜିତ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ବାସାଂସି ସ ସମାଦତ୍ତ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-98-10 (43188)
ତଥା ଦ୍ରୌଣିଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ଶାରଦ୍ବତମଥାପି ଚ ।
ଗୋଗ୍ରହେ ଜିତବାନ୍ପୂର୍ବଂ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-98-11 (43189)
ବିଜିତ୍ଯ ଚ ଯଦା କର୍ଣଂ ସଦା ପୁରୁଷମାନିନମ୍ ।
ଉତ୍ତରାଯୈ ଦଦୌ ବସ୍ତ୍ରଂ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-98-12 (43190)
ନିବାତକବଚାନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ବାସବେନାପି ଦୁର୍ଜଯାନ୍।
ଜିତବାନ୍ସମରେ ପାର୍ଥଃ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍ ॥ 6-98-13 (43191)
କୋ ହି ଶକ୍ତୋ ରଣେ ଜେତୁଂ ପାଣ୍ଡବଂ ରଭସଂ ତଦା।
ଯସ୍ଯ ଗୋପ୍ତା ଜଗଦ୍ଗୋପ୍ତା ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧରଃ ॥ 6-98-14 (43192)
ବାସୁଦେବୋଽନନ୍ତଶକ୍ତିଃ ସୃଷ୍ଟିସଂହାରକାରକଃ ।
ସର୍ବେଶ୍ବରୋ ଦେବଦେବଃ ପରମାତ୍ମା ସନାତନଃ ॥ 6-98-15 (43193)
ଉକ୍ତୋଽସ୍ତି ବହୁଶୋ ରାଜନ୍ନାରଦାଦ୍ଯୈର୍ମହର୍ଷିଭିଃ ।
ତ୍ବଂ ତୁ ମୋହାନ୍ନ ଜାନୀଷେ ବାଚ୍ଯାବାଚ୍ଯଂ ସୁଯୋଧନ ॥ 6-98-16 (43194)
ମୁମୂର୍ଷୁର୍ହି ନରଃ ସର୍ବାନ୍ବୃକ୍ଷାନ୍ପଶ୍ଯତି କାଞ୍ଚନାନ୍।
ତଥା ତ୍ବମପି ଗାନ୍ଧାରେ ବିପରୀତାନି ପଶ୍ଯସି ॥ 6-98-17 (43195)
ସ୍ବଯଂ ବୈରଂ ମହତ୍କୃତ୍ବା ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ।
ଯୁଦ୍ଧ୍ଯସ୍ବ ତାନଦ୍ଯ ରଣେ ପଶ୍ଯାମଃ ପୁରୁଷୋ ଭବ।
`ଅଶକ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡବା ଜେତୁଂ ଦେବୈରପି ସବାସବୈଃ ॥' 6-98-18 (43196)
ଅହଂ ତୁ ସୋମକାନ୍ସର୍ବାନ୍ପାଞ୍ଚାଲାଂଶ୍ଚ ସମାଗତାନ୍।
ନିହନିଷ୍ଯେ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବର୍ଜଯିତ୍ବା ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ॥ 6-98-19 (43197)
ତୈର୍ବାଽହଂ ନିହତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଗମିଷ୍ଯେ ଯମସାଦନମ୍ ।
ତାନ୍ବା ନିହତ୍ଯ ସମରେ ପ୍ରୀତିଂ ଦାସ୍ଯାମ୍ଯହଂ ତବ ॥ 6-98-20 (43198)
ପୂର୍ବ ହି ସ୍ତ୍ରୀ ସମୁତ୍ପନ୍ନା ଶିଖଣ୍ଡୀ ରାଜବେଶ୍ମନି ।
ବରଦାନାତ୍ପୁମାଞ୍ଜାତଃ ସୈଷା ବେ ସ୍ତ୍ରୀ ଶିଖଣ୍ଡିନୀ ॥ 6-98-21 (43199)
ତମହଂ ନ ହନିଷ୍ଯାମି ପ୍ରାଣତ୍ଯାଗେଽପି ଭାରତ।
ଯାଽସୌ ପ୍ରାଙ୍ବର୍ମିତା ଧାତ୍ରା ସୈଷା ବୈ ସ୍ତ୍ରୀ ଶିଖଣ୍ଡିନୀ॥ 6-98-22 (43200)
ସୁଖଂ ସ୍ବପିହି ଗାନ୍ଧାରେ ଶ୍ବୋଽସ୍ମି କର୍ତା ମହାରଣମ୍।
ଯଂ ଜନାଃ କଥଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଯାବତ୍ସ୍ଥାସ୍ଯତି ମେଦିନୀ ॥ 6-98-23 (43201)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-98-24x (4186)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତବ ସୁତୋ ନିର୍ଜଗାମ ଜନେଶ୍ବର।
ଅଭିବାଦ୍ଯ ଗୁରୁଂ ମୂର୍ଧ୍ନା ପ୍ରଯଯୌ ସ୍ବଂ ନିବେଶନମ୍ ॥ 6-98-24 (43202)
ଆଗମ୍ଯ ତୁ ତତୋ ରାଜା ବିସୃଜ୍ଯ ଚ ମହାଜନମ୍ ।
ପ୍ରବିବେଶ ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ କ୍ଷଯଂ ଶତ୍ରୁକ୍ଷଯଂକରଃ ॥ 6-98-25 (43203)
ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ସ ନିଶାଂ ତାଂ ଚ ଗମଯାମାସ ପାର୍ଥିବଃ।
ପ୍ରଭାତାଯାଂ ଚ ଶର୍ବର୍ଯାଂ ପ୍ରାତରୁତ୍ଥାଯ ତାନ୍ନୃପଃ ॥ 6-98-26 (43204)
ରାଜ୍ଞଃ ସମାଜ୍ଞାପଯତ ସେନାଂ ଯୋଜଯତେତି ହ।
ଅଦ୍ଯ ଭୀଷ୍ମୋ ରଣେ କ୍ରଦ୍ଧୋ ନିହନିଷ୍ଯତି ସୋମକାନ୍ ॥ 6-98-27 (43205)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ରାତ୍ରୌ ବିଲପିତଂ ବହୁ।
ମନ୍ଯମାନଃ ସ ତଂ ରାଜନ୍ପ୍ରତ୍ଯାଦେଶମିବାତ୍ମନଃ ॥ 6-98-28 (43206)
ନିର୍ବେଦଂ ପରମଂ ଗତ୍ବା ବିନିନ୍ଦ୍ଯ ପରବଶ୍ଯତାମ୍ ।
ଦୀର୍ଘଂ ଦଧ୍ଯୌ ଶାନ୍ତନବୋ ଯୋଦ୍ଧୁକାମୋଽର୍ଜୁନଂ ରଣେ ॥ 6-98-29 (43207)
ଇଙ୍ଗିତେନ ତୁ ତଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ଗାଙ୍ଗେଯେନ ବିଚିନ୍ତିତମ୍ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ଦୁଃଶାସନମଚୋଦଯତ୍ ॥ 6-98-30 (43208)
ଦୁଃଶାସନ ରଥାସ୍ତୂର୍ଣଂ ଯୁଜ୍ଯନ୍ତାଂ ଭୀଷ୍ମରକ୍ଷିଣଃ ।
ଦ୍ବାବିଂଶତିମନୀକାନି ସର୍ବାଣ୍ଯେବାଭିଚୋଦଯ ॥ 6-98-31 (43209)
ଅଯଂ ହି ସମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ବର୍ଷପୂଗାଭିଚିନ୍ତିତଃ ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ସସୈନ୍ଯାନାଂ ବଧୋ ରାଜ୍ଯସ୍ଯ ଚାଗମଃ ॥ 6-98-32 (43210)
ତତ୍ର କାର୍ଯମହଂ ମନ୍ଯେ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯୈବାଭିରକ୍ଷଣମ୍।
ସ ନୋ ଗୁପ୍ତଃ ସହାଯଃ ସ୍ଯାଦ୍ଧନ୍ଯାତ୍ପାର୍ଥାଂଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-98-33 (43211)
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଧି ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ନାହଂ ହନ୍ଯାଂ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ।
ସ୍ତ୍ରୀପୂର୍ବକୋ ହ୍ଯସୌ ରାଜଂସ୍ତସ୍ମାଦ୍ବର୍ଜ୍ଯୋ ମଯା ରଣେ ॥ 6-98-34 (43212)
ଲୋକସ୍ତଦ୍ବେଦ ଯଦହଂ ପିତୁଃ ପ୍ରିଯଚିକୀର୍ଷଯା ।
ରାଜ୍ଯଂ ସ୍ଫୀତଂ ମହାବାହୋ ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚ ତ୍ଯକ୍ତବାନ୍ପୁରା ॥ 6-98-35 (43213)
ନୈବ ଚାହଂ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ଜାତୁ ନ ସ୍ତ୍ରୀପୂର୍ବଂ କଥଂଚନ ।
ହନ୍ଯାଂ ଯୁଧି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 6-98-36 (43214)
ଅଯଂ ସ୍ତ୍ରୀପୂର୍ବକୋ ରାଜଞ୍ଛିଖଣ୍ଡୀ ଯଦି ତେ ଶ୍ରୁତଃ।
ଉଦ୍ଯୋଗେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ ଯଥା ଜାତା ଶିଖଣ୍ଡିନୀ ॥ 6-98-37 (43215)
କନ୍ଯା ଭୂତ୍ବା ପୁମାଞ୍ଜାତଃ ସ ଚ ଯୋତ୍ସ୍ଯତି ଭାରତ ।
ତସ୍ଯାହଂ ପ୍ରମୁଖେ ବାଣାନ୍ନ ମୁଞ୍ଚେଯଂ କଥଂଚନ ॥ 6-98-38 (43216)
ଯୁଦ୍ଧେ ହି କ୍ଷତ୍ରିଯାଂସ୍ତାତ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଜଯୈଷିଣଃ ।
ସର୍ବାନନ୍ଯାନ୍ହନିଷ୍ଯାମି ସଂପ୍ରାପ୍ତାନ୍ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 6-98-39 (43217)
ଏବଂ ମାଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗାଙ୍ଗେଯଃ ପ୍ରାହ ଶାସ୍ତ୍ରବିତ୍ ।
ତତ୍ର ସର୍ବାତ୍ମନା ମନ୍ଯେ ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯୈବ ପାଲନମ୍ ॥ 6-98-40 (43218)
ଅରକ୍ଷ୍ଯମାଣଂ ହି ବୃକୋ ହନ୍ଯାତ୍ସିଂହଂ ମହାହବେ ।
ମା ବୃକେଣେବ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଘାତଯେମ ଶିଖଣ୍ଡିନା ॥ 6-98-41 (43219)
ମାତୁଲଃ ଶକୁନିଃ ଶଲ୍ଯଃ କୃପୋ ଦ୍ରୋଣୋ ବିବିଂଶତିଃ।
ଯତ୍ତା ରକ୍ଷନ୍ତୁ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ତସ୍ମିନ୍ଗୁପ୍ତେ ଧ୍ରୁବୋ ଜଯଃ ॥ 6-98-42 (43220)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ତେ ସର୍ବେ ଦୁର୍ଯୋଧନବଚସ୍ତଦା ।
ସର୍ବତୋ ରଥବଂଶେନ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-98-43 (43221)
ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ତବ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ପରିବାର୍ଯ ଯଯୁର୍ମୁଦା ।
କମ୍ପଯନ୍ତୋ ଭୁବଂ ଦ୍ଯାଂ ଚ କ୍ଷୋଭଯନ୍ତଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-98-44 (43222)
ତେ ରଥୈଃ ସୁପ୍ରସଂଯୁକ୍ତୈର୍ଦନ୍ତିଭିଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ।
ପରିବାର୍ଯ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ଦଂଶିତାଃ ସମବସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-98-45 (43223)
ଯଥା ଦେବାସୁରେ ଯୁଦ୍ଧେ ତ୍ରିଦଶା ବଜ୍ରଧାରିଣମ୍।
ସର୍ବେ ତେ ସ୍ମ ବ୍ଯତିଷ୍ଠନ୍ତ ରକ୍ଷନ୍ତସ୍ତଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-98-46 (43224)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ପୁନର୍ଭ୍ରାତରମବ୍ରବୀତ୍ ।
ସବ୍ଯଂ ଚକ୍ରଂ ଯୁଧାମନ୍ଯୁରୁତ୍ତମୌଜାଶ୍ଚ ଦକ୍ଷିଣମ୍।
ଗୋପ୍ତାରାବର୍ଜୁନସ୍ଯୈତାବର୍ଜୁନୋଽପି ଶିଖଣ୍ଡିନଃ ॥ 6-98-47 (43225)
ରକ୍ଷ୍ଯମାଣଃ ସ ପାର୍ଥେନ ତଥାସ୍ମାଭିର୍ବିବର୍ଜିତଃ ।
ଯଥା ଭୀଷ୍ମଂ ନ ନୋ ହନ୍ଯାଦ୍ଦୁଃଶାସନ ତଥା କୁରୁ ॥ 6-98-48 (43226)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-98-49x (4187)
ଭ୍ରାତୁସ୍ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପୁତ୍ରୋ ଦୁଃଶାସନସ୍ତବ।
ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରମୁଖତଃ କୃତ୍ବା ପ୍ରଯଯୌ ସହ ସେନଯା ॥ 6-98-49 (43227)
ଭୀଷ୍ମଂ ତୁ ରଥବଂଶେନ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମଭିସଂବୃତମ୍।
ଅର୍ଜୁନୋ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମୁବାଚ ହ ॥ 6-98-50 (43228)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ରଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପ୍ରମୁଖେ ନୃପ।
ସ୍ଥାପଯସ୍ବାଦ୍ଯ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯ ତସ୍ଯ ଗୋପ୍ତାଽହମିତ୍ଯୁତ ॥ ॥ 6-98-51 (43229)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଅଷ୍ଟନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-98-25 ମହାଜନଂ ଜନସମୂହମ୍ । କ୍ଷଯଂ ଗୃହମ୍ ॥ 6-98-28 ପ୍ରତ୍ଯାଦେଶଂ ନିରାକରମ୍ ॥ 6-98-29 ନିର୍ବେଦଂ ଖେଦମ୍ ॥ 6-98-37 ଉଦ୍ଯୋଗେ ଯୁଦ୍ଧାତ୍ପ୍ରାକ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 099
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.99. ଅଧ୍ଯାଯଃ 099
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁପାଣ୍ଡବସେନଯୋର୍ବ୍ଯୂହରଚନାପୂର୍ବକଂ ପରସ୍ପରାଭିଗମନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-99-0 (43230)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-99-0x (4188)
ତତଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମୋ ନିର୍ଯଯୌ ସହ ସେନଯା।
ବ୍ଯୂହଂ ଚାବ୍ଯୂହତ ମହତ୍ସର୍ବତୋଭଦ୍ରମାତ୍ମନଃ ॥ 6-99-1 (43231)
କୃପଶ୍ଚ କୃତବର୍ମା ଚ ଶୈବ୍ଯଶ୍ଚୈବ ମହାରଥଃ ।
ଶକୁନିଃ ସୈନ୍ଧବଶ୍ଚୈବ କାମ୍ଭୋଜଶ୍ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣଃ ॥ 6-99-2 (43232)
ଭୀଷ୍ମେଣ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ପୁତ୍ରୈଶ୍ଚ ତବ ଭାରତ ।
ଅଗ୍ରତଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ବ୍ଯୂହସ୍ଯ ପ୍ରମୁଖେ ସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-99-3 (43233)
ଦ୍ରୋଣୋ ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲ୍ଯୋ ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ଦକ୍ଷିଣଂ ପକ୍ଷମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସ୍ଥିତା ବ୍ଯୂହସ୍ଯ ଦଂଶିତାଃ ॥ 6-99-4 (43234)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ସୋମଦତ୍ତଶ୍ଚାବନ୍ତ୍ଯୌ ଚ ମହାରଥୌ ।
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ଯୁକ୍ତା ବାମଂ ପକ୍ଷମପାଲଯନ୍ ॥ 6-99-5 (43235)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ତ୍ରିଗର୍ତୈଃ ସର୍ବତୋ ବୃତଃ ।
ବ୍ଯୂହମଧ୍ଯେ ସ୍ଥିତୋ ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ଭାରତ ॥ 6-99-6 (43236)
ଅଲମ୍ବୁସୋ ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଶ୍ରୁତାଯୁଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ପୃଷ୍ଠତଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ସ୍ଥିତୌ ବ୍ଯୂହସ୍ଯ ଦଂଶିତୌ ॥ 6-99-7 (43237)
ଏବଂ ଚ ତଂ ତଦା ବ୍ଯୂହଂ କୃତ୍ବା ଭାରତ ତାବକାଃ।
ସନ୍ନଦ୍ଧାଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ପ୍ରତପନ୍ତ ଇବାଗ୍ନଯଃ ॥ 6-99-8 (43238)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ଭୀମସେନଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରାବୁଭାବପି ॥ 6-99-9 (43239)
ଅଗ୍ରତଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ସ୍ଥିତା ବ୍ଯୂହସ୍ଯ ଦଂଶିତାଃ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ବିରାଟଶ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-99-10 (43240)
ସ୍ଥିତାଃ ସୈନ୍ଯେନ ମହତା ପରାନୀକବିନାଶନାଃ ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ବିଜଯଶ୍ଚୈବ ରାକ୍ଷସଶ୍ଚ ଘଟୋତ୍କଚଃ ॥ 6-99-11 (43241)
ଚେକିତାନୋ ମହାବାହୁଃ କୁନ୍ତିଭୋଜଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ସ୍ଥିତା ରଣେ ମହାରାଜ ମହତ୍ଯା ସେନଯା ବୃତାଃ ॥ 6-99-12 (43242)
ଅଭିମନ୍ଯୁର୍ମହେଷ୍ବାସୋ ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚ ମହାବଲଃ ।
ଯୁଯୁଧାନୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ଯୁଧାମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-99-13 (43243)
କେକଯା ଭ୍ରାତରଶ୍ଚୈବ ସ୍ଥିତା ଯୁଦ୍ଧାଯ ଦଂଶିତାଃ ।
ଏବଂ ତେଽପି ମହାବ୍ଯୂହଂ ପ୍ରତିବ୍ଯୂହ୍ଯ ସୁଦୁର୍ଜଯମ୍ ॥ 6-99-14 (43244)
ପାଣ୍ଡବାଃ ସମରେ ଶୂରାଃ ସ୍ଥିତା ଯୁଦ୍ଧାଯ ଦଂଶିତାଃ ।
ତାବକାସ୍ତୁ ରଣେ ଯତ୍ତାଃ ସହସେନା ନରାଧିପାଃ ॥ 6-99-15 (43245)
ଅଭ୍ଯୁଦ୍ଯଯୂ ରଣେ ପାର୍ଥାନ୍ଭୀଷ୍ମଂ କୃତ୍ବାଽଗ୍ରତୋ ନୃପ।
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ଭୀମସେନପରୋଗମାଃ ॥ 6-99-16 (43246)
ଭୀଷ୍ମଂ ଯୋଦ୍ଧୁମଭୀପ୍ସନ୍ତଃ ସଂଗ୍ରାମେ ବିଜଯୈଷିଣଃ ।
କ୍ଷ୍ବେଲାଃ କିଲକିଲାଃ ଶଙ୍ଖାନ୍କ୍ରକଚାନ୍ଗୋବିଷାଣିକାଃ ॥ 6-99-17 (43247)
ଭେରୀମୃଦଙ୍ଗପଣବାନ୍ନାଦଯନ୍ତଶ୍ଚ ପୁଷ୍କରାନ୍।
ପାଣ୍ଡବା ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ନଦନ୍ତୋ ଭୈରବାନ୍ରବାନ୍ ॥ 6-99-18 (43248)
ଭେରୀମୃଦ୍ଗଶଙ୍ଖାନାଂ ଦୁନ୍ଦୁଭୀନାଂ ଚ ନିଃସ୍ବନୈଃ ।
ଉତ୍କୃଷ୍ଟସିଂହନାଦୈଶ୍ଚ ବଲ୍ଗିତୈଶ୍ଚ ପୃଥଗ୍ବିଧୈଃ ॥ 6-99-19 (43249)
ବଯଂ ପ୍ରତିନଦନ୍ତସ୍ତାନଗଚ୍ଛାମ ତ୍ବରାନ୍ବିତାଃ ।
ସହସୈବାଭିସଂକ୍ରଦ୍ଧାସ୍ତଦାସୀତ୍ତୁମୁଲଂ ମହତ୍ ॥ 6-99-20 (43250)
ତତୋଽନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପ୍ରଧାବନ୍ତଃ ସଂପ୍ରହାରଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ।
ତତଃ ଶବ୍ଦେନ ମହତା ପ୍ରଚକମ୍ପେ ବସୁଂଧରା ॥ 6-99-21 (43251)
ପକ୍ଷିଣଶ୍ଚ ମହାଘୋରଂ ବ୍ଯାହରନ୍ତୋ ବିବଭ୍ରମୁଃ ।
ସପ୍ରଭଶ୍ଚୋଦିତଃ ସୂର୍ଯୋ ନିଷ୍ପ୍ରଭଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-99-22 (43252)
ବବୁଶ୍ଚ ବାତାସ୍ତୁମୁଲାଃ ଶଂସନ୍ତଃ ସୁମହଦ୍ଭଯମ୍ ।
ଘୋରାଶ୍ଚ ଘୋରନିର୍ହ୍ରାଦାଃ ଶିବାସ୍ତତ୍ର ବବାଶିରେ ॥ 6-99-23 (43253)
ବେଦଯନ୍ତ୍ଯୋ ମହାରାଜ ମହଦ୍ବୈଶସମାଗତମ୍।
ଦିଶଃ ପ୍ରଜ୍ବଲିତା ରାଜନ୍ପାଂସୁବର୍ଷଂ ପପାତ ଚ ॥ 6-99-24 (43254)
ରୁଧିରେଣ ସମୁନ୍ମିଶ୍ରମସ୍ଥିବର୍ଷଂ ପପାତ ଚ ।
ରୁଦତାଂ ବାହନାନାଂ ଚ ନେତ୍ରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରାପତଞ୍ଜଲମ୍ ॥ 6-99-25 (43255)
ସୁସ୍ରୁବୁଶ୍ଚ ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରଂ ପ୍ରଧ୍ଯାଯନ୍ତୋ ବିଶାଂପତେ ।
ଅନ୍ତର୍ହିତା ମହାନାଦାଃ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-99-26 (43256)
ରକ୍ଷସାଂ ପୁରୁଷାଦାନାଂ ନଦତାଂ ଭୈରବାନ୍ରବାନ୍ ।
ସଂପତନ୍ତଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଗୋମାଯବଲବାଯସାଃ ॥ 6-99-27 (43257)
ଶ୍ବାନଶ୍ଚ ବିବିଧୈର୍ନାଦୈର୍ଭଷନ୍ତସ୍ତତ୍ର ମାରିଷ ।
ଜ୍ବଲିତାଶ୍ଚ ମହୋଲ୍କା ବୈ ସମାହତ୍ଯ ଦିବାକରମ୍ ।
ନିପେତୁଃ ସହସା ଭୂମୌ ବେଦଯନ୍ତ୍ଯୋ ମହଦ୍ଭଯମ୍ ॥ 6-99-28 (43258)
ମହାନ୍ତ୍ଯନୀକାନି ମହାସମୁଚ୍ଛ୍ରଯେ
ତତସ୍ତଯୋଃ ପାଣ୍ଡବଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରଯୋଃ।
ଚକମ୍ପିରେ ଶଙ୍ଖମୃଦଙ୍ଗନିଃସ୍ବନୈଃ
ପ୍ରକମ୍ପିତାନୀବ ବନାନି ବାଯୁନା ॥ 6-99-29 (43259)
ନରେନ୍ଦ୍ରନାଗାଶ୍ବସମାକୁଲାନା-
ମଭ୍ଯାଯତୀନାମଶିବେ ମୁହୂର୍ତେ।
ବଭୂବ ଘୋଷସ୍ତୁମୁଲଶ୍ଚମୂନାଂ
ବାତୋଦ୍ଧୁତାନାମିବ ସାଗରାଣାମ୍ ॥ ॥ 6-99-30 (43260)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକୋନଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-99-27 ବଲବାଯସାଃ ବଲୋଦଗ୍ରାଃ କାକାଃ ॥ 6-99-29 ମହାସମୁଚ୍ଛ୍ରଯେ ମହତି ଯୁଦ୍ଧେ ॥ 6-99-30 ଅଭ୍ଯାଯତୀନାମଭିମୁଖମାଗଚ୍ଛନ୍ତୀନାମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 100
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.100. ଅଧ୍ଯାଯଃ 100
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅଲମ୍ବୁସସ୍ଯ ଦ୍ରୌପଦେଯୈଃ ସହ ଯୁଦ୍ଧମଭିମନ୍ଯୁନା ସମାଗମଶ୍ଚ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-100-0 (43261)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-100-0x (4189)
ଅଭିମନ୍ଯୂ ରଥୋଦାରଃ ପିଶଙ୍ଗୈସ୍ତୁରଗୋତ୍ତମୈଃ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ତେଜସ୍ବୀ ଦୁର୍ଯୋଧନବଲଂ ମହତ୍ ॥ 6-100-1 (43262)
ବିକିରଞ୍ଶରବର୍ଷାଣି ବାରିଧାରା ଇବାମ୍ବୁଦଃ।
ନ ଶେକୁଃ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ସୌଭଦ୍ରମରିସୂଦନମ୍ ॥ 6-100-2 (43263)
ଶସ୍ତ୍ରୌଘିଣଂ ଗାହମାନଂ ସେନାସାଗରମକ୍ଷଯମ୍।
ନିବାରଯିତୁମପ୍ଯାଜୌ ତ୍ବଦୀଯାଃ କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 6-100-3 (43264)
ତେନ ମୁକ୍ତା ରଣେ ରାଜଞ୍ଶରାଃ ଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣାଃ।
କ୍ଷତ୍ରିଯାନନଯଞ୍ଶୂରାନ୍ପ୍ରେତରାଜନିବେଶନମ୍ ॥ 6-100-4 (43265)
ଯମଦଣ୍ଡୋପମାନ୍ଘୋରାଞ୍ଜ୍ବଲିତାଶୀବିଷୋପମାନ୍ ।
ସୌଭଦ୍ରଃ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରେଷଯାମାସ ସାଯକାନ୍ ॥ 6-100-5 (43266)
ସରଥାନ୍ରଥିନସ୍ତୂର୍ଣଂ ହଯାଂଶ୍ଚୈବ ସସାଦିନଃ ।
ଗଜାରୋହାଂଶ୍ଚ ସଗଜାନ୍ଦାରଯାମାସ ଫାଲ୍ଗୁନିଃ ॥ 6-100-6 (43267)
ତସ୍ଯ ତତ୍କୁର୍ବତଃ କର୍ମ ମହତ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେ ମହୀଭୃତଃ।
ପୂଜଯାଂଚକ୍ରିରେ ହୃଷ୍ଟାଃ ପ୍ରଶଶଂସୁଶ୍ଚ ଫାଲ୍ଗୁନିମ୍ ॥ 6-100-7 (43268)
ତାନ୍ଯନୀକାନି ସୌଭଦ୍ରୋ ଦ୍ରାବଯାମାସ ଭାରତ।
ତୂଲରାଶୀନିବାକାଶେ ମାରୁତଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶମ୍ ॥ 6-100-8 (43269)
ତେନ ବିଦ୍ରାବ୍ଯମାଣାନି ତବ ସୈନ୍ଯାନି ଭାରତ ।
ତ୍ରତାରଂ ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତ ପଙ୍କ୍ତେ ମଗ୍ନା ଇବ ଦ୍ବୀପାଃ ॥ 6-100-9 (43270)
ବିଦ୍ରାବ୍ଯ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନି ତାବକାନି ନରୋତ୍ତମ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଃ ସ୍ଥିତୋ ରାଜନ୍ବିଧୂମୋଽଗ୍ନିରିବ ଜ୍ବଲନ୍ ॥ 6-100-10 (43271)
ନ ଚୈନଂ ତାବକା ରାଜନ୍ବିଷେହୁରରିଘାତିନମ୍ ।
ପ୍ରଦୀପ୍ତଂ ପାବକଂ ଯଦ୍ବତ୍ପତଙ୍ଗାଃ କାଲଚୋଦିତାଃ ॥ 6-100-11 (43272)
ପ୍ରହରନ୍ସର୍ବଶତ୍ରୁଭ୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥଃ ।
ଅଦୃଶ୍ଯତ ମହେଷ୍ବାସଃ ସବଜ୍ର ଇବ ବାସବଃ ॥ 6-100-12 (43273)
ହେମପୃଷ୍ଠଂ ଧନୁଶ୍ଚାସ୍ଯ ଦଦୃଶେ ବିଚରଦ୍ଦିଶଃ ।
ତୋଯଦେଷୁ ଯଥା ରାଜନ୍ରାଜମାନା ଶତହ୍ରଦା ॥ 6-100-13 (43274)
ଶରାଶ୍ଚ ନିଶିତାଃ ପୀତା ନିଶ୍ଚରନ୍ତି ସ୍ମ ସଂଯୁଗେ ।
ବନାତ୍ଫୁଲ୍ଲଦ୍ରୁମାଦ୍ରାଜନ୍ଭ୍ରମରାଣାମିବ ବ୍ରଜାଃ ॥ 6-100-14 (43275)
ତଥୈବ ଚରତସ୍ତସ୍ଯ ସୌଭଦ୍ରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
ରଥେନ କାଞ୍ଚନାଙ୍ଗେନ ଦଦୃଶୁର୍ନାନ୍ତରଂ ଜନାଃ ॥ 6-100-15 (43276)
ମୋହଯିତ୍ବା କୃପଂ ଦ୍ରୋଣଂ ଦ୍ରୌଣିଂ ଚ ସବୃହଦ୍ବଲମ୍।
ସୈନ୍ଧବଂ ଚ ମହେଷ୍ବାସୋ ବ୍ଯଚରଲ୍ଲଘୁ ସୁଷ୍ଠୁ ଚ ॥ 6-100-16 (43277)
ମଣ୍ଡଲୀକୃତମେବାସ୍ଯ ଧନୁଃ ପଶ୍ଯାମ ଭାରତ।
ସୂର୍ଯମଣ୍ଡଲସଂକାଶଂ ଦହତସ୍ତବ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-100-17 (43278)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ଶୁରାଃ ପ୍ରତପନ୍ତଂ ତରସ୍ବିନମ୍ ।
ଦ୍ବିଫଲ୍ଗୁନମିମଂ ଲୋକଂ ମେନିରେ ତସ୍ଯ କର୍ମଭିଃ ॥ 6-100-18 (43279)
ତେନାର୍ଦିତା ମହାରାଜ ଭାରତୀ ସା ମହାଚମୂଃ ।
ବ୍ଯଭ୍ରମତ୍ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଯୋଷିନ୍ମଦବଶାଦିବ ॥ 6-100-19 (43280)
ଦ୍ରାବଯିତ୍ବା ମହାସୈନ୍ଯଂ କମ୍ପଯିତ୍ବା ମହାରଥାନ୍ ।
ନନ୍ଦଯାମାସ ସୁହୃଦୋ ମଯଂ ଜିତ୍ବେବ ବାସବଃ ॥ 6-100-20 (43281)
ତେନ ନିଦ୍ରାବ୍ଯମାଣାନି ତବ ସୈନ୍ଯାନି ସଂଯୁଗେ।
ଚକ୍ରୁରାର୍ତସ୍ବନଂ ଘୋରଂ ପର୍ଜନ୍ଯନିନଦୋପମମ୍ ॥ 6-100-21 (43282)
ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନିନଦଂ ଘୋରଂ ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ।
ମାରୁତୋଦ୍ଧୂତବେଗସ୍ଯ ସାଗରସ୍ଯେବ ପର୍ବଣି ॥ 6-100-22 (43283)
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା ରାଜନ୍ନାର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିମଭାଷତ।
ଏଷ କାର୍ଷ୍ଣିର୍ମହାବାହୋ ଦ୍ବିତୀଯ ଇବ ଫଲ୍ଗୁନଃ ॥ 6-100-23 (43284)
ଚମୂଂ ଦ୍ରାବଯତେ କ୍ରୋଧାଦ୍ବୃତ୍ରୋ ଦେବଚମୂମିବ ।
ତସ୍ଯ ଚାନ୍ଯତ୍ର ପଶ୍ଯାମି ସଂଯୁଗେ ଭେଷଜଂ ମହତ୍ ॥ 6-100-24 (43285)
ଋତେ ତ୍ବାଂ ରାକ୍ଷସଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସର୍ବବିଦ୍ଯାସୁ ପାରଗମ୍ ।
ସ ଗତ୍ବା ତ୍ବରିତଂ ବୀରଂ ଜହି ସୌଭଦ୍ରମାହବେ ॥ 6-100-25 (43286)
ବଯଂ ପାର୍ଥଂ ହନିଷ୍ଯାମୋ ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣପୁରୋଗମାଃ ।
ସ ଏବମୁକ୍ତୋ ବଲବାନ୍ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-100-26 (43287)
ପ୍ରଯଯୌ ସମରେ ତୂର୍ଣଂ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଶାସନାତ୍।
ନର୍ଦମାନୋ ମହାନାଦଂ ପ୍ରାବୃଷୀବ ବଲାହକଃ ॥ 6-100-27 (43288)
ତସ୍ଯ ଶବ୍ଦେନ ମହତା ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବଲଂ ମହତ୍ ।
ପ୍ରାଚଲତ୍ସର୍ବତୋ ରାଜନ୍ବାତୋଦ୍ଧୂତ ଇବାର୍ଣବଃ ॥ 6-100-28 (43289)
ବହବଶ୍ଚ ମହାରାଜ ତସ୍ଯ ନାଦେନ ଭୀଷିତାଃ।
ପ୍ରିଯାନ୍ପ୍ରାଣାନ୍ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ନିପେତୁର୍ଧରଣୀତଲେ ॥ 6-100-29 (43290)
କାର୍ଷ୍ଣିଶ୍ଚାପି ମୁଦା ଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ସଶରଂ ଧନୁଃ ।
ନୃତ୍ଯନ୍ନିବ ରଥୋପସ୍ଥେ ତଦ୍ରକ୍ଷଃ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-100-30 (43291)
ତତଃ ସ ରାକ୍ଷସଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସଂପ୍ରାପ୍ଯୈବାର୍ଜୁନଂ ରଣେ।
ନାତିଦୂରେ ସ୍ଥିତାଂ ତସ୍ଯ ଦ୍ରାବଯାମାସ ବୈ ଚମୂମ୍ ॥ 6-100-31 (43292)
ତାଂ ବଧ୍ଯମାନାଂ ଚ ତଥା ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାଚମୂମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯଦ୍ଯଯୌ ରଣେ ରକ୍ଷୋ ଦେବସେନାଂ ଯଥା ବଲଃ ॥ 6-100-32 (43293)
ବିମର୍ଦଃ ସୁମହାନାସୀତ୍ତସ୍ଯ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ମାରିଷ ।
ରକ୍ଷସା ଘୋରରୂପେଣ ବଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ॥ 6-100-33 (43294)
ତତଃ ଶରସହସ୍ତ୍ରୈସ୍ତାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାଚମୂମ୍।
ବ୍ଯଦ୍ରାବଯଦ୍ରଣେ ରକ୍ଷୋ ଦର୍ଶଯତତ୍ସ୍ବପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-100-34 (43295)
ସା ବଧ୍ଯମାନା ଚ ତଥା ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକିନୀ ।
ରକ୍ଷସା ଘୋରରୂପେଣ ପ୍ରଦୁଦ୍ରାବ ରଣେ ଭଯାତ୍ ॥ 6-100-35 (43296)
ପ୍ରମୃଦ୍ଯ ଚ ରଣେ ସେନାଂ ପଦ୍ମିନୀଂ ବାରଣୋ ଯଥା।
ତତୋଽଭିଦ୍ରଦ୍ରାବ ରଣେ ଦ୍ରୌପଦେଯାନ୍ମହାବଲାନ୍ ॥ 6-100-36 (43297)
ତେ ତୁ କ୍ରୁଦ୍ଧା ମହେଷ୍ବାସା ଦ୍ରୌପଦେଯାଃ ପ୍ରହାରିଣଃ।
ରାକ୍ଷସଂ ଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଗ୍ରହାଃ ପଞ୍ଚ ରବିଂ ଯଥା ॥ 6-100-37 (43298)
ବୀର୍ଯବଦ୍ଭିସ୍ତତସ୍ତୈସ୍ତୁ ପୀଡିତୋ ରାକ୍ଷସୋତ୍ତମଃ ।
ଯଥା ଯୁଗକ୍ଷଯେ ଘୋରେ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ପଞ୍ଚଭିର୍ଗ୍ରହୈଃ ॥ 6-100-38 (43299)
ପ୍ରତିବିନ୍ଧ୍ଯସ୍ତତୋ ରକ୍ଷୋ ବିଭେଦ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ସର୍ବପାରଶବୈସ୍ତୂର୍ଣମକୁଣ୍ଠାଗ୍ରୈର୍ମହାବଲଃ ॥ 6-100-39 (43300)
ସ ତୈର୍ଭିନ୍ନତନୁତ୍ରାଣଃ ଶୁଶୁଭେ ରାକ୍ଷସୋତ୍ତମଃ ।
ମରୀଚିଭିରିବାର୍କସ୍ଯ ସଂସ୍ଯୂତୋ ଜଲଦୋ ମହାନ୍ ॥ 6-100-40 (43301)
ବିଷକ୍ତୈଃ ସଶରୈଶ୍ଚାପି ତପନୀଯପରିଚ୍ଛଦୈଃ ।
ଆର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିର୍ବଭୌ ରାଜନ୍ଦୀପ୍ତଶୃଙ୍ଗ ଇବାଚଲଃ ॥ 6-100-41 (43302)
ତତସ୍ତେ ଭ୍ରାତରଃ ପଞ୍ଚ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଂ ମହାହବେ।
ବିବ୍ଯଧୁର୍ନିଶିତୈର୍ବାଣୈସ୍ତପନୀଯବିଭୂଷିତୈଃ । 6-100-42 (43303)
ସ ନିର୍ଭିନ୍ନଃ ଶରୈର୍ଘୋରୈର୍ଭୁଜଗୈଃ କୋପିତୈରିବ ।
ଅଲମ୍ବୁସୋ ଭୃଶଂ ରାଜନ୍ନାଗେନ୍ଦ୍ର ଇବ ଚୁକ୍ରୁଧେ ॥ 6-100-43 (43304)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହାରାଜ ମୁହୂର୍ତମଥ ମାରିଷ ।
ପ୍ରବିବେଶ ତମୋ ଦୀର୍ଘଂ ପୀଡିତସ୍ତୈର୍ମହାରଥୈଃ ॥ 6-100-44 (43305)
ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ତତଃ ସଂଜ୍ଞାଂ କ୍ରୋଧେନ ଦ୍ବିଗୁଣୀକୃତଃ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସାଯକୈସ୍ତେଷାଂ ଧ୍ବଜାଂଶ୍ଚୈବ ଧନୂଂଷି ଚ ॥ 6-100-45 (43306)
ଏକୈକଂ ପଞ୍ଚଭିର୍ବାଣୈରାଜଘାନ ସ୍ମଯନ୍ନିବ ।
ଅଲମ୍ବୁସୋ ରଥୋପସ୍ଥେ ନୃତ୍ଯନ୍ନିବ ମହାରଥଃ ॥ 6-100-46 (43307)
ତ୍ବରମାଣଃ ସୁସଂବଦ୍ଧୋ ହଯାଂସ୍ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ।
ଜଘାନ ରାକ୍ଷସଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସାରଥୀଂଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-100-47 (43308)
ବିଭେଦ ଚ ସୁସଂରବ୍ଧଃ ପୁନଶ୍ଚୈନାନ୍ସୁତାଂଶିତୈଃ।
ଶରୈର୍ବହୁବିଧାକାରୈଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-100-48 (43309)
ବିରଥାଂଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସାନ୍କୃତ୍ବା ତତ୍ର ସ ରାକ୍ଷସଃ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ହନ୍ତୁକାମୋ ନିଶାଚରଃ ॥ 6-100-49 (43310)
ତାନର୍ଦିତାନ୍ରଣେ ତେନ ରାକ୍ଷସେନ ଦୁରାତ୍ମନା ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽର୍ଜୁନସୁତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ରାକ୍ଷସଂ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-100-50 (43311)
ତଯୋଃ ସମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ବୃତ୍ରବାସବଯୋରିବ।
ଦଦୃଶୁସ୍ତାବକାଃ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-100-51 (43312)
ତୌ ସମେତୌ ମହାଯୁଦ୍ଧେ କ୍ରୋଧଦୀପ୍ତୌ ପରସ୍ପରମ୍।
ମହାବଲୌ ମହାରାଜ କ୍ରୋଧସଂରକ୍ତଲୋଚନୌ ॥ 6-100-52 (43313)
ପରସ୍ପରମବେକ୍ଷେତାଂ କାଲାନଲସମୌ ଯୁଧି।
`ଆଶୀବିଷାବିବ କ୍ରୁଦ୍ଧୌ ନେତ୍ରାଭ୍ଯାମିତରେତରମ୍ ।'
ତଯୋଃ ସମାଗମୋ ଘୋରୋ ବଭୂବ କଟୁକୋଦଯଃ ॥ 6-100-53 (43314)
ଯଥା ଦେବାସୁରେ ଯୁଦ୍ଧେ ଶକ୍ରଶମ୍ବରଯୋଃ ପୁରା ॥ ॥ 6-100-54 (43315)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-100-16 ଲଘୁ ସୁଷ୍ଠୁ ଚ ଶୀଘ୍ରଂ ଶୋଭନଂ ଚ ଯଥା ସ୍ତାତ୍ତଥା ॥ 6-100-23 ଆର୍ଷ୍ଯଶୃଙ୍ଗିମଲମ୍ବୁସମ୍ ॥ 6-100-39 ସର୍ବପାରଶବୈଃ ସର୍ବଲୋହମଯୈଃ ॥ 6-100-40 ସଂସ୍ଯୂତୋ ଗ୍ରଥିତଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 101
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.101. ଅଧ୍ଯାଯଃ 101
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅଭିମନ୍ଯୁନାଽଲମ୍ବୁସସ୍ଯ ପରାଜଯଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-101-0 (43316)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-101-0x (4190)
ଆର୍ଜୁନଂ ସମରେ ଶୂରଂ ବିନିଘ୍ନନ୍ତଂ ମହାରଥାନ୍।
ଅଲମ୍ବୁସଃ କଥଂ ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରତ୍ଯଯୁଧ୍ଯତ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-101-1 (43317)
ଆର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିଂ କଥଂ ଚୈବ ସୌଭଦ୍ରଃ ପରବୀରହା।
ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ତତ୍ତ୍ବେନ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ସ୍ମ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-101-2 (43318)
ଧନଂଜଯଶ୍ଚ କିଂ ଚକ୍ରେ ମମ ସୈନ୍ଯେଷୁ ସଂଯୁଗେ ।
ଭୀମୋ ବା ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ରାକ୍ଷସୋ ବା ଘଟୋତ୍କଚଃ ॥ 6-101-3 (43319)
ନକୁଲଃ ସହଦେବୋ ବା ସାତ୍ଯକିର୍ବା ମହାରଥଃ ।
ଏତଦାଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ସତ୍ଯଂ କୁଶଲୋ ହ୍ଯସି ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-101-4 (43320)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-101-5x (4191)
ହନ୍ତେ ତେଽହଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ସଂଗ୍ରାମଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଯଥାଽଭୂଦ୍ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ସୌଭଦ୍ରସ୍ଯ ଚ ମାରିଷ ॥ 6-101-5 (43321)
ଅର୍ଜୁନଶ୍ଚ ଯଥା ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଭୀମସେନଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ରଣେ ଚକ୍ରୁଃ ପରାକ୍ରମମ୍॥ 6-101-6 (43322)
ତଥୈବ ତାବକାଃ ସର୍ବେ ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣପୁରଃସରାଃ।
ଅଦ୍ଭୁତାନି ବିଚିନ୍ରାଣି ଚକ୍ରୁଃ କର୍ମାଣ୍ଯଭୀତବତ୍ ॥ 6-101-7 (43323)
ଅଲମ୍ବୁସସ୍ତୁ ସମରେ ଅଭିମନ୍ଯୁଂ ମହାରଥମ୍ ।
ବିନଦ୍ଯ ସୁମହାନାଦଂ ତର୍ଜଯିତ୍ବା ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 6-101-8 (43324)
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ବେଗେନ ସିଂହବଦ୍ବିନଦନ୍ମୁହୁଃ ॥ 6-101-9 (43325)
ଆର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିଂ ମହେଷ୍ବାସି ପିତୁରତ୍ଯନ୍ତବୈରିଣମ୍ ।
ତତଃ ସମୀପତୁଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ତ୍ବରିତୌ ନରରାକ୍ଷସୌ ॥ 6-101-10 (43326)
ରଥାଭ୍ଯାଂ ରଥିନୌ ଶ୍ରେଷ୍ଠୌ ଯଥା ବୈ ଦେବଦାନବୌ ।
ମାଯାବା ରାକ୍ଷସଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରଶ୍ଚୈବ ଫାଲ୍ଗୁନିଃ ॥ 6-101-11 (43327)
ତତଃ କର୍ଷ୍ଣିର୍ମହାରାଜ ନିଶିତୈଃ ସାଯକୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ।
ଆର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିଂ ରଣେ ବିଦ୍ଧ୍ବା ପୁନର୍ବିବ୍ଯାବ ପଞ୍ଚଭିଃ ॥ 6-101-12 (43328)
ଅଲମ୍ବୁରୋଽପି ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କାର୍ଷ୍ଣି ନବଭିରାଶୁଗୈଃ ।
ହୃଦି ବିବ୍ଯାଧ ବେଗେନ ତୋତ୍ରୈରିବ ମହାଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-101-13 (43329)
ତତଃ ଶରସହସ୍ରେଣ କ୍ଷିପ୍ରକାରୀ ନିଶାଚରଃ ।
ଅର୍ଜୁନାସ ସୁତଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ପୀଡଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-101-14 (43330)
ଅଭିମନ୍ଯୁସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନବଭିର୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ବିଭେଦ ନିଶିସୈର୍ବାଣୈ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଂ ମହୋରସି ॥ 6-101-15 (43331)
ତେ ତସ୍ଯ ବିବିଶୁସ୍ତୂର୍ଣଂ କାଯଂ ନିର୍ଭିଦ୍ଯ ମର୍ମସୁ।
ସ ତୈର୍ବିଭିନ୍ନସର୍ବାଙ୍ଗଃ ଶୁଶୁଭେ ରାକ୍ଷସୋତ୍ତମଃ ॥ 6-101-16 (43332)
ପୁଷ୍ପିତୈଃ କିଂଶୁକୈ ରାଜନ୍ସଂସ୍ତୀର୍ଣ ଇବ ପର୍ବତଃ ।
ସ ସଂଦଧାନଶ୍ଚ ଶରାନ୍ହେମପୁଙ୍ଖାନ୍ମହାବଲଃ ॥ 6-101-17 (43333)
ବିବଭୌ ରାକ୍ଷସଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସଜ୍ବାଲ ଇବ ପର୍ବତଃ ।
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହାରାଜ ଆର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିରମର୍ଷଣଃ ॥ 6-101-18 (43334)
ମହେନ୍ଦ୍ରପ୍ରତିମଂ କାର୍ଷ୍ଣି ଛାଦଯାମାସ ପତ୍ରିଭିଃ ।
ତେନ ତେ ବିଶିଖା ମୁକ୍ତା ଯମଦଣ୍ଡୋପମାଃ ଶିତାଃ ॥ 6-101-19 (43335)
ଅଭିମନ୍ଯୁଂ ବିନିର୍ଭିଦ୍ଯ ପ୍ରାବିଶନ୍ତ ଧରାତଲମ୍ ।
ତଥୈବାର୍ଜୁନିନା ମୁକ୍ତାଃ ଶରାଃ କନକଭୂଷଣାଃ ॥ 6-101-20 (43336)
ଅଲମ୍ବୁସଂ ବିନିର୍ଭିଦ୍ଯ ପ୍ରାବିଶନ୍ତ ଧରାତଲମ୍ ।
ସୌଭଦ୍ରସ୍ତୁ ରଣେ ରକ୍ଷଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-101-21 (43337)
ଚକ୍ରେ ବିମୁଖମାସାଦ୍ଯ ବଲଂ ଶକ୍ର ଇବାହବେ ।
ବିମୁଖଂ ଚ ରଣେ ରକ୍ଷୋ ବଧ୍ଯମାନଂ ରଣେଽରିଣା ॥ 6-101-22 (43338)
ପ୍ରାଦୁଶ୍ଚକ୍ରେ ମହାମାଯାଂ ତାମସୀମରିଘାତିନୀମ୍ ।
ତତସ୍ତେ ତମସା ସର୍ବେ ବୃତାଶ୍ଚାସନ୍ମହୀପତେ ॥ 6-101-23 (43339)
ନାଭିମନ୍ଯୁମପଶ୍ଯନ୍ତ ନୈବ ସ୍ବାନ୍ନ ପରାନ୍ରଣେ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ତଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଘୋରରୂପଂ ମହତ୍ତମଃ ॥ 6-101-24 (43340)
ପ୍ରାଦୁଶ୍ଚକ୍ରେଽସ୍ତ୍ରମତ୍ସୁଗ୍ରଂ ଭାସ୍କରଂ କୁରୁନନ୍ଦନଃ ।
ତତଃ ପ୍ରକାଶମଭବଜ୍ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ମହୀପତେ ॥ 6-101-25 (43341)
ତାଂ ଚାଭିଜଘ୍ନିବାନ୍ମାଯାଂ ରାକ୍ଷସସ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମନଃ ।
ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚ ମହାବୀର୍ଯୋ ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଂ ନରୋତ୍ତମଃ ॥ 6-101-26 (43342)
ଛାଦଯାମାସ ସମରେ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ବହ୍ବୀସ୍ତଥାଽନ୍ଯା ମାଯାଶ୍ଚ ପ୍ରଯୁକ୍ତାସ୍ତେନ ରକ୍ଷସା ॥ 6-101-27 (43343)
ସର୍ବାସ୍ତ୍ରବିଦମେଯାତ୍ମା ବାରଯାମାସ ଫାଲ୍ଗୁନିଃ।
ହତମାଯଂ ତତୋ ରକ୍ଷୋ ବଧ୍ଯମାନଂ ଚ ସାଯକୈଃ ॥ 6-101-28 (43344)
ରଥଂ ତତ୍ରୈବ ସଂତ୍ଯଜ୍ଯ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ମହତୋ ଭଯାତ୍।
ତସ୍ମିନ୍ବିନିର୍ଜିତେ ତୂର୍ଣଂ କୂଟଯୋଧିନି ରାକ୍ଷସେ ॥ 6-101-29 (43345)
ଆର୍ଜୁନିଃ ସମରେ ସୈନ୍ଯଂ ତାବକଂ ସଂମମର୍ଦ ହ।
ମଦାନ୍ଧୋ ବନ୍ଯନାଗେନ୍ଦ୍ରଃ ସପଦ୍ମାଂ ପଦ୍ମିନୀମିବ ॥ 6-101-30 (43346)
ତତଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମଃ ସୈନ୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଭିବିଦ୍ରୁତମ୍।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ସୌଭଦ୍ରଂ ପର୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-101-31 (43347)
କୋଷ୍ଠୀକୃତ୍ଯ ଚ ତଂ ବୀରଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ମହାରଥଃ ।
ଏବଂ ସୁବହବୋ ଯୁଦ୍ଧେ ତତକ୍ଷୁଃ ସାଯକୈର୍ଦୃଢମ୍ ॥ 6-101-32 (43348)
ସ ତେଷାଂ ରଥିନାଂ ବୀରଃ ପିତୁସ୍ତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମଃ ।
ସଦୃଶୋ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ବିକ୍ରମେଣ ବଲେନ ଚ ॥ 6-101-33 (43349)
ଉଭଯୋଃ ସଦୃଶଂ କର୍ମ ସ ପିତୁର୍ମାତୁଲସ୍ଯ ଚ ।
ରଣେ ବହୁବିଧଂ ଚକ୍ରେ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରଃ ॥ 6-101-34 (43350)
ତତୋ ଧନଞ୍ଜଯୋ ବୀରୋ ବିନିଘ୍ନଂସ୍ତବ ସୈନିକାନ୍ ।
ଆସସାଦ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ପୁତ୍ରପ୍ରେପ୍ସୁରମର୍ଷଣଃ ॥ 6-101-35 (43351)
ତଥୈବ ସମରେ ରାଜନ୍ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ଆସସାଦ ରଣେ ପାର୍ଥଂ ସ୍ବର୍ଭାନୁରିବ ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 6-101-36 (43352)
ତତଃ ସରଥନାଗାଶ୍ବାଃ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ଜନେଶ୍ବର ।
ପରିବବ୍ରୂ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ଜୁଗୁପୁଶ୍ଚ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-101-37 (43353)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ପରିବାର୍ଯ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ।
ରଣାଯ ମହତେ ଯୁକ୍ତା ଦଂଶିତା ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-101-38 (43354)
ଶାରଦ୍ବତସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପ୍ରମୁଖେ ସ୍ଥିତମ୍ ।
ଅର୍ଜୁନଂ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା ସାଯକାନାଂ ସମାଚିନୋତ୍ ॥ 6-101-39 (43355)
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଗମ୍ଯାଥ ବିବ୍ଯାଧ ସାତ୍ଯକିସ୍ତଂ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ପାଣ୍ଡବପ୍ରିଯକାମାର୍ଥଂ ଶାର୍ଦୂଲ ଇବ କୁଞ୍ଜରମ୍ ॥ 6-101-40 (43356)
ଗୌତମୋଽପି ତ୍ବରାଯୁକ୍ତୋ ମାଧବଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ହୃଦି ବିବ୍ଯାଧ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କଙ୍କପତ୍ରପରିଚ୍ଛଦୈଃ ॥ 6-101-41 (43357)
ଶୈନେଯୋଽପି ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚାପମାନମ୍ଯ ବେଗବାନ୍ ।
ଗୌତମାନ୍ତକରଂ ତୂର୍ଣଂ ସମାଧତ୍ତ ଶିଲୀମୁଖମ୍ ॥ 6-101-42 (43358)
ତମାପତନ୍ତଂ ବେଗେନ ଶକ୍ରାଶନିସମଦ୍ଯୁତିମ୍ ।
ଦ୍ବିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦ୍ରୌଣିଃ ପରମକୋପନଃ ॥ 6-101-43 (43359)
ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯାଥ ଶୈନେଯୋ ଗୌତମଂ ରଥିନାଂ ବରଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ରଣେ ଦ୍ରୌଣିଂ ରାହୁଃ ଖେ ଶଶିନଂ ଯଥା ॥ 6-101-44 (43360)
ତସ୍ଯ ଦ୍ରୋଣସୁତଶ୍ଚାପଂ ଦ୍ବିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ଭାରତ।
ଅଥୈନଂ ଛିନ୍ନଧନ୍ବାନଂ ତାଡଯାମାସ ସାଯକୈଃ ॥ 6-101-45 (43361)
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ଶତ୍ରୁଘ୍ନଂ ଭାରସାଧନମ୍ ।
ଦ୍ରୌଣିଂ ଷଷ୍ଟ୍ଯା ମହାରାଜ ବାହ୍ବୋରୁରସି ଚାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-101-46 (43362)
ସ ବିଦ୍ଧୋ ବ୍ଯଥିତଶ୍ଚୈବ ମୁହୂର୍ତଂ କଶ୍ମଲାଯୁତଃ।
ନିଷସାଦ ରଥୋପସ୍ଥେ ଧ୍ବଜଯଷ୍ଟିଂ ସମାଶ୍ରିତଃ ॥ 6-101-47 (43363)
ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ତତଃ ସଂଜ୍ଞାଂ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ବାର୍ଷ୍ଣେଯଂ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନାରାଚେନ ସମାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-101-48 (43364)
ଶୈନେଯଂ ସ ତୁ ନିର୍ଭିଦ୍ଯ ପ୍ରାବିଶଦ୍ଧରଣୀତଲମ୍ ।
ବସନ୍ତକାଲେ ବଲବାନ୍ବିଲଂ ସର୍ପଶିଶୁର୍ଯଥା ॥ 6-101-49 (43365)
ଅଥାପରେଣ ଭଲ୍ଲେନ ମାଧବସ୍ଯ ଧ୍ବଜୋତ୍ତମମ୍ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ସମରେ ଦ୍ରୌଣିଃ ସିଂହନାଦଂ ମୁମୋଚ ହ ॥ 6-101-50 (43366)
ପୁନଶ୍ଚୈନଂ ଶରୈର୍ଘୋରୈଶ୍ଛାଦଯାମାସ ଭାରତ।
ନିଦାଘାନ୍ତେ ମହାରାଜ ଯଥା ମେଘୋ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-101-51 (43367)
ସାତ୍ଯକୋଽପି ମହାରାଜ ଶରଜାଲଂ ନିହତ୍ଯ ତତ୍।
ଦ୍ରୌଣିମଭ୍ଯାକିରତ୍ତୂର୍ଣଂ ଶରଜାଲୈରନେକଧା ॥ 6-101-52 (43368)
ତାପଯାମାସ ଚ ଦ୍ରୌଣିଂ ଶୈନେଯଃ ପରବାରହା ।
ବିମୁକ୍ତୋ ମେଘଜାଲେନ ଯଥୈବ ତପନସ୍ତଥା ॥ 6-101-53 (43369)
ଶରାଣାଂ ଚ ସହସ୍ରେଣ ପୁନରେବ ସମୁଦ୍ଯତଃ ।
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଛାଦଯାମାସ ନନାଦ ଚ ମହାବଲଃ ॥ 6-101-54 (43370)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁତ୍ରଂ ଚ ତଂ ଗ୍ରସ୍ତଂ ରାହୁଣେବ ନିଶାକରମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ଶୈନେଯଂ ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-101-55 (43371)
ବିବ୍ଯାଧ ଚ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ପୃଷତ୍କେନ ମହାମୃଧେ ।
ପରୀପ୍ସନ୍ଖସୁତଂ ରାଜନ୍ବାର୍ଷ୍ଣେଯେନାଭିପୀଡିତମ୍ ॥ 6-101-56 (43372)
ସାତ୍ଯକିସ୍ତୁ ରଣେ ହିତ୍ବା ଗୁରୁପୁତ୍ରଂ ମହାରଥମ୍ ।
ଦ୍ରୋଣଂ ବିବ୍ଯାଧ ବିଂଶତ୍ଯା ସର୍ବପାରଶବୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-101-57 (43373)
ତଦନ୍ତରମମେଯାତ୍ମା କୌନ୍ତେଯଃ ଶତ୍ରୁତାପନଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦ୍ରୋଣଂ ପ୍ରତି ମହାରଥଃ ॥ 6-101-58 (43374)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ପାର୍ଥଶ୍ଚ ସମେଯାତାଂ ମହାମୃଧେ ।
ଯଥା ବୁଧଶ୍ଚ ଶୁକ୍ରଶ୍ଚ ମହାରାଜ ନଭସ୍ତଲେ ॥ ॥ 6-101-59 (43375)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 102
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.102. ଅଧ୍ଯାଯଃ 102
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦ୍ରୋଣାର୍ଜୁନଯୁଦ୍ଧଂ ଭୀମସେନପରାକ୍ରମଶ୍ଚ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-102-0 (43376)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-102-0x (4192)
କଥଂ ଦ୍ରୋଣୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ପାଣ୍ଡବଶ୍ଚ ଧନଞ୍ଜଯଃ ।
ସମୀଯତୂ ରଣେ ଯତ୍ତୌ ତାବୁଭୌ ପୁରୁଷର୍ଷଭୌ ॥ 6-102-1 (43377)
ପ୍ରିଯୋ ହି ପାଣ୍ଡବୋ ନିତ୍ଯଂ ଭାରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ଧୀମତଃ ।
ଆଚାର୍ଯଶ୍ଚ ରଣେ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରିଯଃ ପାର୍ଥସ୍ଯ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-102-2 (43378)
ତାବୁଭୌ ରଥିନୋ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ହୃଷ୍ଟୌ ସିଂହାବିବୋତ୍କଟୌ ।
କଥଂ ସମୀଯତୁର୍ଯତ୍ତୌ ଭାରଦ୍ବାଜଧନଞ୍ଜଯୌ ॥ 6-102-3 (43379)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-102-4x (4193)
ନ ଦ୍ରୋଣଃ ସମରେ ପାର୍ଥଂ ଜାନୀତେ ପ୍ରିଯମାତ୍ମନଃ ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ପାର୍ଥୋ ବା ଗୁରୁମାହବେ ॥ 6-102-4 (43380)
ନ କ୍ଷତ୍ରିଯା ରଣେ ରାଜନ୍ବର୍ଜଯନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍ ।
ନିର୍ମର୍ଯାଦଂ ହି ଯୁଧ୍ଯନ୍ତେ ପିତୃଭିର୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ॥ 6-102-5 (43381)
ରଣେ ଭାରତ ପାର୍ଥେନ ଦ୍ରୋଣୋ ବିଦ୍ଧସ୍ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ।
ନାଚିନ୍ତଯଚ୍ଚ ତାନ୍ବାଣାନ୍ପାର୍ଥଚାପଚ୍ଯୁତାନ୍ଯୁଧି ॥ 6-102-6 (43382)
ଶରବୃଷ୍ଟ୍ଯା ପୁନଃ ପାର୍ଥଶ୍ଛାଦଯାମାସ ତଂ ରଣେ ।
ସ ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ରୋଷେଣ ଗହନେଽଗ୍ନିରିବୋର୍ଜିତଃ ॥ 6-102-7 (43383)
ତତୋଽର୍ଜୁନଂ ରଣେ ଦ୍ରୋଣଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଛାଦଯାମାସ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନଚିରାଦେବ ଭାରତ ॥ 6-102-8 (43384)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ସୁଶର୍ମାଣମଚୋଦଯତ୍ ।
ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ସମରେ ରାଜନ୍ପାର୍ଷ୍ଣିଗ୍ରହଣକାରଣାତ୍ ॥ 6-102-9 (43385)
ତ୍ରିଗର୍ତରାଡପି କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୃଶମାଯମ୍ଯ କାର୍ମୁକମ୍ ।
ଛାଦଯାମାସ ସମରେ ପାର୍ଥଂ ବାଣୈରଯୋମୁଖୈଃ ॥ 6-102-10 (43386)
ତାଭ୍ଯାଂ ମୁକ୍ତାଃ ଶରା ରାଜନ୍ନନ୍ତରିକ୍ଷେ ବିରେଜିରେ ।
ହଂସା ଇବ ମହାରାଜ ଶରତ୍କାଲେ ନଭସ୍ତଲେ ॥ 6-102-11 (43387)
ତେ ଶରାଃ ପ୍ରାପ୍ଯ କୌନ୍ତେଯଂ ସମନ୍ତାଦ୍ବିବିଶୁଃ ପ୍ରଭୋ ।
ଫଲଭାରନତଂ ଯଦ୍ବତ୍ସ୍ବାଦୁବୃକ୍ଷଂ ବିହଂଗମାଃ ॥ 6-102-12 (43388)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ରଣେ ନାଦଂ ବିନଦ୍ଯ ରଥିନାଂ ବରଃ।
ତ୍ରିଗର୍ତରାଜଂ ସମରେ ସପୁତ୍ରଂ ବିବ୍ଯଧେ ଶରୈଃ ॥ 6-102-13 (43389)
ତେ ବଧ୍ଯମାନାଃ ପାର୍ଥେନ କାଲେନେବ ଯୁଗକ୍ଷଯେ ।
ପାର୍ଥମେବାଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ମରଣେ କୃତନିଶ୍ଚଯାଃ ।
ମୁମୁଚୁଃ ଶରବୃଷ୍ଟିଂ ଚ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-102-14 (43390)
ଶରବୃଷ୍ଟିଂ ତତସ୍ତାଂ ତୁ ଶରବର୍ଷୈଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତୋଯବୃଷ୍ଟିମିବାଚଲଃ॥ 6-102-15 (43391)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ବୀଭତ୍ସୋର୍ହସ୍ତଲାଘବମ୍ ।
ବିମୁକ୍ତାଂ ବହୁଭିର୍ଯୋଧୈଃ ଶସ୍ତ୍ରବୃଷ୍ଟିଂ ଦୁରାସଦାମ୍ ॥ 6-102-16 (43392)
ଯଦେକୋ ବାରଯାମାସ ମାରୁତୋଽଭ୍ରଗଣାନିବ ।
କର୍ମଣା ତେନ ପାର୍ଥସ୍ଯ ତୁତୁଷୁର୍ଦେବଦାନବାଃ ॥ 6-102-17 (43393)
ଅଥ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରଣେ ପାର୍ଥସ୍ତ୍ରିଗର୍ତାନ୍ପ୍ରତି ଭାରତ।
ମୁମୋଚାସ୍ତ୍ରଂ ମହାରାଜ ବାଯବ୍ଯଂ ପୃତନାମୁଖେ ॥ 6-102-18 (43394)
ପ୍ରାଦୁରାସୀତ୍ତତୋ ବାଯୁଃ କ୍ଷୋଭଯାଣୋ ନଭସ୍ତଲମ୍ ।
ପାତଯନ୍ବୈ ତରୁଗଣାନ୍ବିନିଘ୍ନଂଶ୍ଚୈବ ସୈନିକାନ୍ ॥ 6-102-19 (43395)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣୋଽଭିବୀକ୍ଷ୍ଯୈବ ବାଯବ୍ଯାସ୍ତ୍ରଂ ସୁଦାରୁଣମ୍।
ଶୈଲମନ୍ଯନ୍ମହାରାଜ ଘୋରମସ୍ତ୍ରଂ ମୁମୋଚ ହ ॥ 6-102-20 (43396)
ଦ୍ରୋଣେନ ଯୁଧି ନିର୍ମୁକ୍ତେ ତସ୍ମିନ୍ନସ୍ତ୍ରେ ନରାଧିପ।
ପ୍ରଶଶାମ ତତୋ ବଯୁଃ ପ୍ରସନ୍ନାଶ୍ଚ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 6-102-21 (43397)
ତତଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତୋ ବୀରସ୍ତ୍ରିଗର୍ତସ୍ଯ ରଥବ୍ରଜାନ୍ ।
ନିରୁତ୍ସାହାନ୍ରଣେ ଚକ୍ରେ ବିମୁଖାନ୍ବିପରାକ୍ରମାନ୍ ॥ 6-102-22 (43398)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ଚୈବ କୃପଶ୍ଚ ରଥିନାଂ ବରଃ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ତଥା ଶଲ୍ଯଃ କାମ୍ଭୋଜଶ୍ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣଃ ॥ 6-102-23 (43399)
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ବାହ୍ଲିକଃ ସହ ବାହ୍ଲିକୈଃ ।
ମହତା ରଥବଂଶେନ ପାର୍ଥସ୍ଯାବାରଯନ୍ଦିଶଃ ॥ 6-102-24 (43400)
ତଥୈବ ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ଶ୍ରତାଯୁଶ୍ଚ ମହାବଲଃ।
ଗଜାନୀକେନ ଭୀମସ୍ଯ ତାବବାରଯତାଂ ଦିଶଃ ॥ 6-102-25 (43401)
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲଶ୍ଚୈବ ସୌବଲଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ।
ଶରୌଘୈର୍ବିମଲୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରାବବାରଯନ୍ ॥ 6-102-26 (43402)
ଭୀଷ୍ମସ୍ତୁ ସଂହତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈଃ ସସୈନିକୈଃ ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସର୍ବତଃ ପର୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-102-27 (43403)
ଆପତନ୍ତଂ ଗଜାନୀକଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥୋ ବୃକୋଦରଃ।
ଲୋଲିହନ୍ସୃକ୍କିଣୀ ବୀରୋ ମୃଗରାଡିବ କାନନେ ॥ 6-102-28 (43404)
ଭୀମସ୍ତୁ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଗଦାଂ ଗୃହ୍ଯ ମହାହବେ ।
ଅବପ୍ଲୁତ୍ଯ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ତବ ସୈନ୍ଯାନ୍ଯଭୀଷଯତ୍ ॥ 6-102-29 (43405)
ତମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଗଦାହସ୍ତଂ ତତସ୍ତେ ଗଜସାଦିନଃ ।
ପରିବବ୍ରୂ ରଣେ ଯତ୍ତା ଭୀମସେନଂ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-102-30 (43406)
ଗଜମଧ୍ଯମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ ପାଣ୍ଡବଃ ସ ବ୍ଯରାଜତ।
ମେଘଜାଲସ୍ଯ ମହତୋ ଯଥା ମଧ୍ଯଗତୋ ରବିଃ ॥ 6-102-31 (43407)
ବ୍ଯଧମତ୍ସ ଗଜାନୀକଂ ଗଦଯା ପାଣ୍ଡବର୍ଷଭଃ ।
ମହାଭ୍ରଜାଲମତୁଲଂ ମାତରିଶ୍ବେବ ସନ୍ତତମ୍ ॥ 6-102-32 (43408)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ବଲିନା ଭୀମସେନେନ ଦନ୍ତିନଃ ।
ଆର୍ତନାଦଂ ରଣେ ଚକ୍ରୁର୍ଗର୍ଜନ୍ତୋ ଜଲଦା ଇବ ॥ 6-102-33 (43409)
ବହୁଧା ଦାରିତଶ୍ଚୈବ ବିଷାଣୈସ୍ତତ୍ର ଦନ୍ତିଭିଃ ।
ଫୁଲ୍ଲାଶୋକନିଭଃ ପାର୍ଥଃ ଶୁଶୁଭେ ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 6-102-34 (43410)
`ସାଦିନାଂ ଶସ୍ତ୍ରବୃଷ୍ଟିଂ ଚ ବ୍ଯଧମଦ୍ଗଦଯା ତତଃ।'
ବାଯୁବେଗସମାଯୁକ୍ତୋ ବ୍ଯଚରତ୍ପାଣ୍ଡବୋ ଯୁଧି ॥ 6-102-35 (43411)
ବିଷାଣୋଲ୍ଲିଖିତୈର୍ଗାତ୍ରୌର୍ବିଷାଣାଭିହତୋ ଭୃଶମ୍।
ବିଷାଣେ ଦନ୍ତିନଂ ଗୃହ୍ଯ ନିର୍ବିଷାଣମଥାକରୋତ୍ ॥ 6-102-36 (43412)
ବିଷାଣେନ ଚ ତେନୈବ କୁମ୍ଭୋଽଭ୍ଯାହତ୍ଯ ଦନ୍ତିନମ୍ ।
ପାତଯାମାସ ସମରେ ଦଣ୍ଡହସ୍ତ ଇବାନ୍ତକଃ ॥ 6-102-37 (43413)
ଶୋଣିତାକ୍ତାଂ ଗଦାଂ ବିଭ୍ରନ୍ମେଦୋଭଞ୍ଜାକୃତଚ୍ଛବିଃ ।
କୃତାଭ୍ଯଙ୍ଗଃ ଶୋଣିତେନ ରୁଦ୍ରବତ୍ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-102-38 (43414)
ଏବଂ କେ ବଧ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ହତଶେଷା ମହାଗଜାଃ ।
ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ଦିଶୋ ରାଜନ୍ବିମୃଦ୍ଗନ୍ତଃ ସ୍ବକଂ ବଲମ୍ ॥ 6-102-39 (43415)
ଦ୍ରବଦ୍ଭିସ୍ତୈର୍ମହାନାଗୈଃ ସମନ୍ତାଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ଦୁର୍ଯୋଧନବଲଂ ସର୍ବଂ ପୁନରାସୀତ୍ପରାଙ୍ଭୁଖମ୍ ॥ 6-102-40 (43416)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଦ୍ବ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 103
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.103. ଅଧ୍ଯାଯଃ 103
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-103-0 (43417)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-103-0x (4194)
ମଧ୍ଯଂଦିନୋ ମହାରାଜ ସଂଗ୍ରାମଃ ସମପଦ୍ଯତ।
ଲୋକକ୍ଷଯକରୋ ରୌଦ୍ରୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସହ ସୋମକୈଃ ॥ 6-103-1 (43418)
ଗାଙ୍ଗେଯୋ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକିନୀମ୍ ।
ବ୍ଯଧମନ୍ନିଶିତୈର୍ବାଣୈଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ॥ 6-103-2 (43419)
ସଂମମର୍ଦ ଚ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ମର୍ଦଯେଚ୍ଚ ଯଥା ରାଜନ୍ସିଂହଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ମୃଗବ୍ରଜମ୍ ॥ 6-103-3 (43420)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଚ ବିରାଟୋ ଦ୍ରୁପଦସ୍ତଥା।
ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ସମରେ ଶରୈର୍ଜଘ୍ନୁର୍ମହାରଥମ୍ ॥ 6-103-4 (43421)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ତତୋ ବିଦ୍ଧ୍ବା ବିରାଟଂ ଚ ଶରୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ।
ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ଚ ନାରାଚଂ ପ୍ରେଷଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-103-5 (43422)
ତେନ ବିଦ୍ଧା ମହେଷ୍ବାସା ଭୀଷ୍ମେଣାମିତ୍ରକର୍ଶିନା ।
ଚୁକ୍ରୁଧୁଃ ସମରେ ରାଜନ୍ପାଦସ୍ପୃଷ୍ଟା ଇବୋରଗାଃ ॥ 6-103-6 (43423)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତଂ ଚ ବିବ୍ଯାଧ ଭରତାନାଂ ପିତାମହମ୍ ।
ସ୍ତ୍ରୀମଯଂ ମନସା ଧ୍ଯାତ୍ବା ନାସ୍ମୈ ପ୍ରାହରଦଚ୍ଯୁତଃ ॥ 6-103-7 (43424)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତୁ ସମରେ କ୍ରୋଧେନାଗ୍ନିରିବ ଜ୍ବଲନ୍ ।
ପିତାମହଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ବାହ୍ବୋରୁରସି ଚାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-103-8 (43425)
ଦ୍ରୁପଦଃ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା ବିରାଟୋ ଦଶମିଃ ଶରୈଃ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା ଭୀଷ୍ମଂ ବିବ୍ଯାଧ ସାଯକୈଃ ॥ 6-103-9 (43426)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହାରାଜ ଶୋଣିତୌଘପରିପ୍ଲୁତଃ।
ବସନ୍ତେ ପୁଷ୍ପଶବଲୋ ରକ୍ତାଶୋକ ଇବାବଭୌ ॥ 6-103-10 (43427)
ତାନ୍ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯଦ୍ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିରଜିହ୍ମଗୈଃ ।
ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ଚ ଭଲ୍ଲେନ ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ମାରିଷ ॥ 6-103-11 (43428)
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ଭୀଷ୍ମଂ ବିବ୍ଯାଧ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ସାରଥିଂ ଚ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈଃ ସୁଶିତୈ ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 6-103-12 (43429)
ତଥା ଭୀମୋ ମହାରାଜ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ପଞ୍ଚ ଚାତ୍ମଜାଃ ।
କେକଯା ଭ୍ରାତରଃ ପଞ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚୈବ ସାତ୍ବତଃ ॥ 6-103-13 (43430)
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସମାଜ୍ଞଯା ।
ପ୍ରତି ରକ୍ଷଣକାର୍ଯାର୍ଥଂ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନମୁଖାନ୍ରଣେ ॥ 6-103-14 (43431)
ତଥୈବ ତାବକାଃ ସର୍ବେ ଭୀଷ୍ମରକ୍ଷାର୍ଥମୁଦ୍ଯତାଃ ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୁଃ ପାଣ୍ଡୁସେନାଂ ସହସୈନ୍ଯା ନରାଧିପ ॥ 6-103-15 (43432)
ତତ୍ରାସୀତ୍ସୁମହଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତବ ତେଷାଂ ଚ ସଂକୁଲମ୍ ।
ନରାଶ୍ବରଥନାଗାନାଂ ଯମରାଷ୍ଟ୍ରବିବର୍ଧନମ୍ ॥ 6-103-16 (43433)
ରଥୀ ରଥିନମାସାଦ୍ଯ ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଯମସାଦନମ୍।
ତଥେତରାନ୍ସମାସାଦ୍ଯ ନରନାଗାଶ୍ବସାଦିନଃ ॥ 6-103-17 (43434)
ଅନଯନ୍ପରଲୋକାଯ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଶରୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈର୍ଘୋରୈସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ବିଶାଂପତେ ॥ 6-103-18 (43435)
ରଥାସ୍ତୁ ରଥିଭିର୍ହୀନା ହତସାରଥଯସ୍ତଥା ।
ବିପ୍ରଦ୍ରୁତାଶ୍ବାଃ ସମରେ ଦିଶୋ ଜଗ୍ମୁଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-103-19 (43436)
ମୃଦ୍ଗନ୍ତସ୍ତେ ନରାନ୍ରାଜନ୍ହଯାଂଶ୍ଚ ସୁବହୂନ୍ରଣେ।
ବାତାଯମାନା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଗନ୍ଧର୍ବନଗରୋପମାଃ ॥ 6-103-20 (43437)
ରଥିନଶ୍ଚ ରଥୈର୍ହୀନା ବର୍ମିଣସ୍ତେଜସା ଯୁତାଃ।
କୁଣ୍ଡଲୋଷ୍ଣୀଷିଣଃ ସର୍ବେ ନିଷ୍କାଙ୍ଗଦବିଭୂଷଣାଃ ॥ 6-103-21 (43438)
ଦେବପୁତ୍ରସମାଃ ସର୍ବେ ଶୌର୍ଯେ ଶକ୍ରସମା ଯୁଧି।
ଋଦ୍ଧ୍ଯା ବୈଶ୍ରବଣାଂ ଚାତି ନଯେନ ଚ ବୃହସ୍ପତିମ୍ ॥ 6-103-22 (43439)
ସର୍ବଲୋକେଶ୍ବରାଃ ଶୂରାସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ବିଶାଂପତେ।
ବିପ୍ରଦ୍ରୁତା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ପ୍ରାକୃତା ଇବ ମାନବାଃ ॥ 6-103-23 (43440)
ଦନ୍ତିନଶ୍ଚ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ହୀନାଃ ପରମସାଦିଭିଃ ।
ମୃଦ୍ଗନ୍ତଃ ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନି ନିପେତୁଃ ସର୍ବଶବ୍ଦଗାଃ ॥ 6-103-24 (43441)
ଚର୍ମଭିଶ୍ଚାମରୈଶ୍ଚିତ୍ରୈଃ ପତାକାଭିଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ଛତ୍ରୈଃ ସିତୈର୍ହେମଦଣ୍ଡୈଶ୍ଚାମରୈଶ୍ଚ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-103-25 (43442)
ବିଶୀର୍ଣୈର୍ବିପ୍ରଧାବନ୍ତୋ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସ୍ମ ଦିଶୋ ଦଶ।
ନବମେଘପ୍ରତୀକାଶା ଜଲଦୋପମନିଃସ୍ବନାଃ ॥ 6-103-26 (43443)
ତଥୈବ ଦନ୍ତିଭିର୍ହୀନା ଗଜାରୋହା ବିଶାଂପତେ।
ପ୍ରଧାବନ୍ତୋଽନ୍ବଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ତବ ତେଷାଂ ଚ ସଂକୁଲେ ॥ 6-103-27 (43444)
ନାନାଦେଶସମୁତ୍ଥାଂଶ୍ଚ ତୁରଗାନ୍ହେମଭୀଷିତାନ୍ ।
ବାତାଯମାନାନଦ୍ରାକ୍ଷଂ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-103-28 (43445)
ଅଶ୍ବାରୋହାନ୍ହତୈରଶ୍ବୈର୍ଗୃହୀତାସନ୍ସମନ୍ତତଃ ।
ଦ୍ରବମାଣାନପଶ୍ଯାମ ଦ୍ରାବ୍ଯମାଣାଂଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-103-29 (43446)
ଗଜୋ ଗଜଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଦ୍ରବମାଣଂ ମହାହବେ ।
ଯଯୌ ପ୍ରମୃଦ୍ଯ ତରସା ପାଦାତାନ୍ବାଜିନସ୍ତଥା ।
ତଥୈବ ଚ ରଥାନ୍ରାଜନ୍ପ୍ରମମର୍ଦ ରଣେ ଗଜଃ ॥ 6-103-30 (43447)
ରଥାଶ୍ଚୈବ ସମାସାଦ୍ଯ ପତିତାଂସ୍ତୁରଗାନ୍ଭୁବି।
ବ୍ଯମୃଦ୍ଗନ୍ସମରେ ରାଜଂସ୍ତୁରଗାଂଶ୍ଚ ନରାନ୍ରମେ ॥ 6-103-31 (43448)
ଏବଂ ତେ ବହୁଧା ରାଜନ୍ପ୍ରତ୍ଯମୃଦ୍ଗନ୍ପରସ୍ପରମ୍।
`ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେସ୍ମ ମହାବାହୋ ତତ୍ରତତ୍ର ମହାବଲାଃ ॥' 6-103-32 (43449)
ତସ୍ମିନ୍ରୌଦ୍ରେ ତଥା ଯୁଦ୍ଧେ ବର୍ତମାନେ ମହାଭଯେ।
ପ୍ରାବର୍ତତ ନଦୀ ଘୋରା ଶୋମିତାନ୍ତ୍ରତରଙ୍ଗିଣୀ ॥ 6-103-33 (43450)
ଅସ୍ଥିସଙ୍ଘାତସଂବାଧା କେଶଶୈବଲାଦ୍ବଲା ।
ରଥହ୍ରଦା ଶରାବର୍ତା ହଯମୀନା ଦୁରାସଦା॥ 6-103-34 (43451)
ଶୀର୍ଷୋପଲସମାକୀର୍ଣା ହସ୍ତିଗ୍ରାହସମାକୁଲା ।
କବଚୋଷ୍ଣୀଷଫେନୌଘା ଧନୁର୍ବେଗାସିକଚ୍ଛପା ॥ 6-103-35 (43452)
` ଶଙ୍ଖନକ୍ରୌଘସଂକୀର୍ଣା ଛତ୍ରକୂର୍ମରଥୋଡୁପା।'
ପତାକାଧ୍ବଜବୃକ୍ଷାଢ୍ଯା ମର୍ତ୍ଯକୂଲାପହାରିଣୀ ।
କ୍ରବ୍ଯାଦହଂସସଂକୀର୍ଣା ଯମରାଷ୍ଟ୍ରବିବର୍ଧନୀ ॥ 6-103-36 (43453)
ତାଂ ନଦୀଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ଶୂରା ରଥନାଗହଯପ୍ଲବୈଃ ।
ପ୍ରତେରୁର୍ବହବୋ ରାଜନ୍ଭଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହାରଥାଃ ॥ 6-103-37 (43454)
ଅପୋବାହ ରଣେ ଭୀରୂନ୍କଶ୍ମଲେନାଭିସଂବୃତାନ୍।
ଯଥା ବୈତରଣୀ ପ୍ରେତାନ୍ପ୍ରେତରାଜପୁରଂ ପ୍ରତି ॥ 6-103-38 (43455)
ପ୍ରାକ୍ରୋଶନ୍କ୍ଷତ୍ରିଯାସ୍ତତ୍ର ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଦ୍ବୈଶସଂ ମହତ୍।
ଦୁର୍ଯୋଧନାପରାଧେନ ଗଚ୍ଛନ୍ତି କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ କ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-103-39 (43456)
ଗୁଣବତ୍ସୁ କଥଂ ଦ୍ବେଷଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ଜନେଶ୍ବରଃ ।
କୃତବାନ୍ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରେଷୁ ପାପାତ୍ମା ଲୋଭମୋହିତଃ ॥ 6-103-40 (43457)
ଏବଂ ବହୁବିଧା ବାଚଃ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ସ୍ମ ପରସ୍ପରମ୍ ।
ପାଣ୍ଡବସ୍ତବସଂଯୁକ୍ତାଃ ପୁତ୍ରାଣାଂ ତେ ସୁଦାରୁଣାଃ ॥ 6-103-41 (43458)
ତା ନିଶମ୍ଯ ତତୋ ବାଚଃ ସର୍ବଯୋଧୈରୁଦାହୃତାଃ।
ଆଗସ୍କୃତ୍ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ ॥ 6-103-42 (43459)
ଭୀଷ୍ମଂ ଦ୍ରୋଣଂ କୃପଂ ଚୈବ ଶଲ୍ଯଂ ଚୋବାଚ ଭାରତ।
ଯୁଧ୍ଯଧ୍ବମନହଂକରାଃ କିଂ ଚିରଂ କୁରୁଥେତି ଚ ॥ 6-103-43 (43460)
`ଇତି ଦୁର୍ଯୋଧନୋତ୍ସୃଷ୍ଟାଃ ସର୍ବେ ଯୁଯୁଧିରେ ନୃପାଃ'
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ କୁରୂଣାଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ।
ଅକ୍ଷଦ୍ଯୂତକୃତଂ ରାଜନ୍ସୁଘୋରଂ ବୈଶସଂ ତଦା ॥ 6-103-44 (43461)
ଯତ୍ପୁରା ନ ନିଗୃହ୍ଣାସି ବାର୍ଯମାଣୋ ମହାତ୍ମଭିଃ ।
ବୈଚିତ୍ରବୀର୍ଯ ତସ୍ଯେଦଂ ଫଲଂ ପଶ୍ଯ ସୁଦାରୁଣମ୍ ॥ 6-103-45 (43462)
ନ ହି ପାଣ୍ଡୁସୁତା ରାଜନ୍ସସୈନ୍ଯାଃ ସପଦାନୁଗାଃ ।
ରକ୍ଷନ୍ତି ସମରେ ପ୍ରାଣାନ୍କୌରବା ବାପି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-103-46 (43463)
6-103-47 (43464)
ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଦ୍ଧୋରୋ ବର୍ତତେ ସ୍ବଜନକ୍ଷଯଃ ।
ଦୈବାଦ୍ବା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ତବ ଚାପନଯାନ୍ନୃପ ॥ ॥ ଇତି ଶ୍ରାମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ତ୍ର୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-103-7 ସ୍ତ୍ରୀମଯଂ ଅଯଂ ଭୀଷ୍ମଃ ସ୍ତ୍ରୀଂ ଧ୍ଯାତ୍ବା ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା। ଯଦ୍ବା ସ୍ତ୍ରୀମଯଂ ସ୍ବାର୍ଥେ ମଯଟ୍ ॥ 6-103-22 ବୈଶ୍ରବଣଂ କୁବେରଂ ଚାତି ଅତିକ୍ରାନ୍ତା ॥ 6-103-28 ଅଦ୍ରାକ୍ଷମହଂ ସଞ୍ଜଯଃ ॥ 6-103-42 ଆଗସ୍କୃଦପରାଧୀ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 104
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.104. ଅଧ୍ଯାଯଃ 104
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-104-0 (43465)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-104-0x (4195)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତାନ୍ନରବ୍ଯାଘ୍ରଃ ସୁଶର୍ମାନୁଚରାନ୍ନୃପାନ୍ ।
ଅନଯତ୍ପ୍ରେତରାଜସ୍ଯ ସଦନଂ ସାଯକୈଃ ଶିତୈଃ ॥ 6-104-1 (43466)
ସୁଶର୍ମାପି ତତୋ ବାଣୈଃ ପାର୍ଥଂ ବିବ୍ଯାଧ ସଂଯୁଗେ।
ବାସୁଦେବଂ ଚ ସପ୍ତତ୍ଯା ପାର୍ଥଂ ଚ ନବଭିଃ ପୁନଃ ॥ 6-104-2 (43467)
ତଂ ନିବାର୍ଯ ଶରୌଘେଣ ସକ୍ରୁସୂନୁର୍ମହାରଥଃ ।
ସୁଶର୍ମଣୋ ରଣେ ଯୋଧାନ୍ପ୍ରାହିଣୋଦ୍ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-104-3 (43468)
ତେ ବଧ୍ଯମାନାଃ ପାର୍ଥେନ କାଲେନେବ ଯୁଗକ୍ଷଯେ।
ବ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ରଣେ ରାଜନ୍ଭଯେ ଜାତେ ମହାରଥାଃ ॥ 6-104-4 (43469)
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ତୁରଗାନ୍କେଚିଦ୍ରଥାନ୍କେଚିଚ୍ଚ ମାରିଷ।
ଗଜାନନ୍ଯେ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 6-104-5 (43470)
ଅପରେ ତୁ ତଦାଦାଯ ବାଜିନାଗରଥାନ୍ରଣେ ।
ତ୍ବରଯା ପରଯା ଯୁକ୍ତାଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-104-6 (43471)
ପାଦାତାଶ୍ଚାପି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମହାରଣେ ।
ନିରପେକ୍ଷା ବ୍ଯଧାବନ୍ତ ତେନତେନ ସ୍ମ ଭାରତ॥ 6-104-7 (43472)
ବାର୍ଯମାଣାଃ ସୁବହୁଶସ୍ତ୍ରୈଗର୍ତେନ ସୁଶର୍ମଣା ।
ତଥାନ୍ଯୈଃ ପାର୍ଥିବଶ୍ରେଷ୍ଠୈର୍ନ ବ୍ଯତିଷ୍ଠନ୍ତ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-104-8 (43473)
ତଦ୍ବଲଂ ପ୍ରଦ୍ରୁତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ।
ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ସର୍ବସୈନ୍ଯପୁରସ୍କୃତଃ ॥ 6-104-9 (43474)
ସର୍ବୋଦ୍ଯୋଗେନ ମହତା ଧନଞ୍ଜଯମୁପାଦ୍ରବତ୍ ।
ତ୍ରିଗର୍ତାଧିପତେରର୍ଥେ ଜୀବିତସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-104-10 (43475)
ସ ଏକଃ ସମରେ ତସ୍ଥୌ କିରନ୍ବହୁବିଧାଞ୍ଶରାନ୍।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଃ ସର୍ବୈଃ ଶେଷା ହି ପ୍ରଦ୍ରୁତା ନରାଃ ॥ 6-104-11 (43476)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ସର୍ବୋଦ୍ଯୋଗେନ ଦଂଶିତାଃ।
ପ୍ରଯଯୁଃ ଫଲ୍ଗୁନାର୍ଥାଯ ଯତ୍ର ଭୀଷ୍ମୋ ବ୍ଯତିଷ୍ଠତ ॥ 6-104-12 (43477)
ଜ୍ଞାଯମାନା ରଣେ ବୀର୍ଯଂ ଘୋରଂ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନଃ।
ହାହାକାରକୃତୋତ୍ସାହା ଭୀଷ୍ମଂ ଜଗ୍ମୁଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-104-13 (43478)
ତତସ୍ତାଲଧ୍ବଜଃ ଶୂରଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବରୂଥିନୀମ୍।
ଛାଦଯାମାସ ସମରେ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-104-14 (43479)
ଏକୀଭୂତାସ୍ତତଃ ସର୍ବେ କୁରବଃ ସହ ପାଣ୍ଡବୈଃ ।
ଅଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ମହାରାଜ ମଧ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ତେ ଦିବାକରେ ॥ 6-104-15 (43480)
ସାତ୍ଯକିଃ କୃତବର୍ମାଣଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ପଞ୍ଚଭିରାଶୁଗୈଃ ।
ଅତିଷ୍ଠଦାହବେ ଶୂରଃ କିରନ୍ବାଣାନ୍ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-104-16 (43481)
ତଥୈବ ଦ୍ରୁପଦୋ ରାଜା ଦ୍ରୋଣଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ପୁନର୍ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତତ୍ଯା ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ପଞ୍ଚଭିଃ ॥ 6-104-17 (43482)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ ରାଜାନଂ ବାହ୍ଲୀକଂ ପ୍ରପିତାମହମ୍ ।
ବିଦ୍ଧ୍ବା ନଦନ୍ମହାନାଦଂ ଶାର୍ଦୂଲ ଇବ କାନନେ ॥ 6-104-18 (43483)
ଆର୍ଜୁନିଶ୍ଚିତ୍ରସେନେନ ବିଦ୍ଧୋ ବହୁଭିରଶୁଗୈଃ ।
ଅତିଷ୍ଠଦାହବେ ଶୂରଃ କିରନ୍ବାଣାନ୍ସହସ୍ରଶଃ।
ଚିତ୍ରସେନଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ସମରେ ଭୃଶମ୍ ॥ 6-104-19 (43484)
ସମାଗତୌ ତୌ ତୁ ରଣେ ମହାମାତ୍ରୌ ବ୍ଯରୋଚତାମ୍।
ଯଥା ଦିବି ମହାଘୋରୌ ରାଜନ୍ବୁଧଶନୈଶ୍ଚରୌ ॥ 6-104-20 (43485)
ତସ୍ଯାଶ୍ବାଂଶ୍ଚତୁରୋ ହତ୍ବା ସୂତଂ ଚ ନବଭିଃ ଶରୈଃ।
ନନାଦ ବଲବାନ୍ନାଦଂ ସୌଭଦ୍ରଃ ପରବୀରହା ॥ 6-104-21 (43486)
ହତାଶ୍ବାତ୍ତୁ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ସୋଽବପ୍ଲୁତ୍ଯ ମହାରଥଃ ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ଦୁର୍ମୁଖସ୍ଯ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-104-22 (43487)
ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ଦ୍ରୁପଦଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ବିବ୍ଯାଧ ତ୍ବରମାଣଃ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-104-23 (43488)
ପୀଡ୍ଯମାନସ୍ତତୋ ରାଜା ଦ୍ରୁପଦୋ ବାହିନୀମୁଖେ।
ଅପାଯାଜ୍ଜବନୈରଶ୍ବୈଃ ପୂର୍ବବୈରମନୁସ୍ମରନ୍ ॥ 6-104-24 (43489)
ଭୀମସେନସ୍ତୁ ରାଜାନଂ ମୁହୂର୍ତାଦିବ ବାହ୍ଲିକମ୍ ।
ବ୍ଯଶ୍ବସୂତରଥଂ ଚକ୍ରେ ସର୍ବସୈନ୍ଯସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-104-25 (43490)
ସସଂଭ୍ରମୋ ମହାରାଜ ସଂଶଯଂ ପରମଂ ଗତଃ ॥ 6-104-26 (43491)
ଅବପ୍ଲୁତ୍ଯ ତତୋ ବାହାଦ୍ବାହ୍ଲୀକଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ।
ଆରୁରହ ରଥଂ ତୂର୍ଣଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ଯ ମହାରଣେ ॥ 6-104-27 (43492)
ସାତ୍ଯକିଃ କୃତବର୍ମାଣଂ ବାରଯିତ୍ବା ମହାରଣେ ।
ଶରୈର୍ବହୁବିଧୈ ରାଜନ୍ନାସସାଦ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-104-28 (43493)
ସ ବିଦ୍ଧ୍ବା ଭାରତଂ ଷଷ୍ଟ୍ଯା ନିଶିତୈ ରୋମବାହିଭିଃ।
ନୃତ୍ଯନ୍ନିବ ରଥୋପସ୍ଥେ ବିଧୁନ୍ବାନୋ ମହଦ୍ଧନୁଃ ॥ 6-104-29 (43494)
ତସ୍ଯାଯସୀଂ ମହାଶକ୍ତିଂ ଚିକ୍ଷେପାଥ ପିତାମହଃ ।
ହେମଚିତ୍ରାଂ ମହାବେଗାଂ ନାଗକନ୍ଯୋପମାଂ ଶୁଭାମ୍ ॥ 6-104-30 (43495)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ମୃତ୍ଯୁକଲ୍ପାଂ ସୁଦୁର୍ଜଯାମ୍।
ବ୍ଯଂସଯାମାସ ବାର୍ଷ୍ଣେଯୋ ଲାଘବେନ ମହାଯଶାଃ ॥ 6-104-31 (43496)
ଅନାସାଦ୍ଯ ତୁ ବାର୍ଷ୍ଣେଯଂ ଶକ୍ତିଃ ପରମଦାରୁଣା ।
ନ୍ଯପତଦ୍ଧରଣୀପୃଷ୍ଠେ ମହୋଲ୍କେବ ମହାପ୍ରଭା ॥ 6-104-32 (43497)
ବାର୍ଷ୍ଣେଯସ୍ତୁ ତତୋ ରାଜନ୍ସ୍ବାଂ ଶକ୍ତିଂ କନକପ୍ରଭାମ୍ ।
ବେଗବଦ୍ଗୃହ୍ଯ ଚିକ୍ଷେପ ପିତାମହରଥଂ ପ୍ରତି॥ 6-104-33 (43498)
ବାର୍ଷ୍ଣେଯଭୁଜବେଗେନ ପ୍ରଣୁନ୍ନା ସା ମହାହବେ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ କାଲରାତ୍ରିର୍ଯଥା ନରମ୍ ॥ 6-104-34 (43499)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ଦ୍ବିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ଭାରତଃ ।
କ୍ଷୁରପ୍ରାଭ୍ଯାଂ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣାଭ୍ଯାଂସା ବ୍ଯଶୀର୍ଯତ ମେଦିନୀମ୍ ॥ 6-104-35 (43500)
ଛିତ୍ତ୍ବା ଶକ୍ତିଂ ତୁ ଗାଙ୍ଗଯଃ ସାତ୍ଯକିଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରହସଞ୍ଛତ୍ରୁକର୍ଶନଃ ॥ 6-104-36 (43501)
ତତଃ ସରଥନାଗାଶ୍ବାଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ପାଣ୍ଡୁପୂର୍ବଜ।
ପରିବବ୍ରୂ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ମାଧବତ୍ରାଣକାରଣାତ୍ ॥ 6-104-37 (43502)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ କୁରୂଣାଂ ଚ ସମରେ ବିଜଯୈଷିଣାମ୍ ॥ ॥ 6-104-38 (43503)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଚତୁରଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-104-7 ତେନତେନ ପଥା ॥ 6-104-20 ମହାମାତ୍ରୌ ଶ୍ରେଷ୍ଠୌ ॥ 6-104-29 ଭାରତ ଭୀଷ୍ମମ୍ । ରୋମବାହିଭିଃ ରୋମଚ୍ଛେଦକୈଃ ॥ 6-104-35 ମେଦିନୀଂ ପ୍ରାପ୍ଯେତି ଶେଷଃ ॥ 6-104-37 ମାଧବଃ ସାତ୍ଯକିଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 105
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.105. ଅଧ୍ଯାଯଃ 105
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-105-0 (43504)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-105-0x (4196)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମଂ ରଣେ ଯୁଦ୍ଧଂ ପାଣ୍ଡବୈରଭିସଂବୃତମ୍।
ଯଥା ମେଘୈର୍ମହାରାଜ ତପାନ୍ତେ ଦିବି ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 6-105-1 (43505)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ମହାରାଜ ଦୁଃଶାସନମଭାଷତ।
ଏଷ ଶୂରୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ଭୀଷ୍ମଃ ଶୂରନିଷୂଦନଃ ॥ 6-105-2 (43506)
ଛାଦିତଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ଶୂରୈଃ ସମନ୍ତାଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ।
ତସ୍ଯ କାର୍ଯଂ ତ୍ବଯା ବୀର ରକ୍ଷଣଂ ସୁମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-105-3 (43507)
ରକ୍ଷ୍ଯମାଣୋ ହି ସମରେ ଭୀଷ୍ମୋଽସ୍ମାକଂ ପିତାମହଃ ।
ନିହନ୍ଯାତ୍ସମରେ ଯତ୍ତାନ୍ପାଞ୍ଚାଲାନ୍ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ॥ 6-105-4 (43508)
ତତ୍ର କାର୍ଯତମଂ ମନ୍ଯେ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯୈବାଭିରକ୍ଷଣମ୍ ।
ଗୋପ୍ତା ହ୍ଯେଷ ମହେଷ୍ବାସୋ ଭୀଷ୍ମୋଽସ୍ମାକଂ ମହାବ୍ରତଃ ॥ 6-105-5 (43509)
ସ ଭବାନ୍ସର୍ବସୈନ୍ଯେନ ପରିବାର୍ଯ ପିତାମହମ୍ ।
ସମରେ କର୍ମ କୁର୍ବାଣଂ ଦୁଷ୍କରଂ ପରିରକ୍ଷତୁ ॥ 6-105-6 (43510)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-105-7x (4197)
ସ ଏବମୁକ୍ତଃ ସମରେ ପୁତ୍ରୋ ଦୁଃଶାସନସ୍ତବ।
ପରିବାର୍ଯ ସ୍ଥିତୋ ଭୀଷ୍ମଂ ସୈନ୍ଯେନ ମହତା ବୃତଃ ॥ 6-105-7 (43511)
ତତଃ ଶତସହସ୍ରାଣାଂ ହଯାନାଂ ସୁବଲାତ୍ମଜଃ ।
ବିମଲପ୍ରାସହସ୍ତାନାମୃଷ୍ଟିତୋମରଧାରିଣାମ୍ ॥ 6-105-8 (43512)
ଦର୍ପିତାନାଂ ସୁବେଗାନାଂ ବଲସ୍ଥାନାଂ ପତାକିନାମ୍ ।
ଶିକ୍ଷିତୈର୍ଯୁଦ୍ଧକୁଶଲୈରୁପେତାନାଂ ନରୋତ୍ତମୈଃ ॥ 6-105-9 (43513)
ନକୁଲଂ ସହଦେବଂ ଚ ଧର୍ମରାଜଂ ଚ ପାଣ୍ଡବମ୍ ।
ନ୍ଯବାରଯନ୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠାନ୍ପରିବାର୍ଯ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-105-10 (43514)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ଶୂରାଣାଂ ହଯସାଦିନାମ୍ ।
ଅଯୁତଂ ପ୍ରେଷଯାମାସ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ନିବାରଣେ ॥ 6-105-11 (43515)
ତୈଃ ପ୍ରବିଷ୍ଟୈର୍ମହାବେଗୈର୍ଗରୁତ୍ମଦ୍ଭିରିବାହବେ।
ଖୁରାହତା ଧରା ରାଜଂଶ୍ଚକମ୍ପେ ଚ ନନାଦ ଚ ॥ 6-105-12 (43516)
ଖୁରଶବ୍ଦଶ୍ଚ ସୁମହାନ୍ବାଜିନାଂ ଶୁଶ୍ରୁବେ ତଦା।
ମହାବଂଶବନସ୍ଯେବ ଦହ୍ଯମାନସ୍ଯ ପର୍ବତେ ॥ 6-105-13 (43517)
ଉତ୍ପତଦ୍ଭିଶ୍ଚ ତୈସ୍ତତ୍ର ସମୁଦ୍ଧୂତଂ ମହଦ୍ରଜଃ।
ଦିବାକରରଥଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଚ୍ଛାଦଯାମାସ ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 6-105-14 (43518)
ବେଗବଦ୍ଭିର୍ହଯୈସ୍ତୈସ୍ତୁ କ୍ଷୋଭିତା ପାଣ୍ଡବୀକ ଚମୂଃ।
ନିପତଦ୍ଭିର୍ମହାବେଗୈର୍ହଂସୈରିବ ମହତ୍ସରଃ ॥ 6-105-15 (43519)
ହେଷତାଂ ଚୈବ ଶବ୍ଦେନ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ ।
`ଅନ୍ତର୍ଦଧେ ମହାଞ୍ଶବ୍ଦସ୍ତେନ ଶବ୍ଦେନ ମୋହିତଃ॥' 6-105-16 (43520)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ପାଣ୍ଡବୌ।
ପ୍ରତ୍ଯଘ୍ନଂସ୍ତରସା ବେଗଂ ସମରେ ହଯସାଦିନାମ୍ ॥ 6-105-17 (43521)
ଉଦ୍ବୃତ୍ତସ୍ଯ ମହାରାଜ ପ୍ରାବୃଟ୍କାଲେଽତିପୂର୍ଯତଃ।
ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାମମ୍ବୁବେଗଂ ଯଥା ବେଲା ମହୋଦଧେଃ ॥ 6-105-18 (43522)
ତତସ୍ତେ ରଥିନୋ ରାଜଞ୍ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ନ୍ଯକୃନ୍ତନ୍ନୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ଶରେଣ ହଯସାଦିନାମ୍ ॥ 6-105-19 (43523)
ତେ ନିପେତୁର୍ମହାରାଜ ନିହତା ଦୃଢଧନ୍ବିଭିଃ ।
ନାଗୈରିବ ମହାନାଗା ଯଥାବଦ୍ଗିରିଗହ୍ବରେ ॥ 6-105-20 (43524)
ତେଽପି ପ୍ରାସୈଃ ସୁନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ନ୍ଯକୃନ୍ତନ୍ନୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ବିଚରନ୍ତୋ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 6-105-21 (43525)
ଅଭ୍ଯାହତା ହଯାରୋହା ଋଷ୍ଟିଭିର୍ଭରତର୍ଷଭ ।
ଅତ୍ଯଜନ୍ନୁତ୍ତମାଙ୍ଗାନି ଫଲାନୀବ ମହାଦ୍ରୁମାଃ ॥ 6-105-22 (43526)
ସମାଦିନୋ ହଯା ରାଜଂସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ନିଷୂଦିତାଃ।
ପତିତାଃ ପାତ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-105-23 (43527)
ବଧ୍ଯମାନା ହଯାଶ୍ଚୈବ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ଭଯାର୍ଦିତାଃ।
ଯଥା ସିଂହଂ ସମାସାଦ୍ଯ ମୃଗାଃ ପ୍ରାଣପରାଯଣାଃ ॥ 6-105-24 (43528)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ମହାରାଜ ଜିତ୍ବା ଶତ୍ରୂନ୍ମହାମୃଧେ ।
ଦଧ୍ମୁଃ ଶଙ୍ଖାଂଶ୍ଚ ଭେରୀଶ୍ଚ ତାଡଯାମାସୁରାହବେ ॥ 6-105-25 (43529)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ଦୀନୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସୈନ୍ଯଂ ପରାଜିତମ୍ ।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ମଦ୍ରରାଜମିଦଂ ବଚଃ ॥ 6-105-26 (43530)
ଏଷ ପାଣ୍ଡୁସୁତୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଯମାଭ୍ଯାଂ ସହିତୋ ରଣେ ।
ପଶ୍ଯତାଂ ବୋ ମହାବାହୋ ସେନାଂ ଦ୍ରାବଯତି ପ୍ରଭୋ ॥ 6-105-27 (43531)
ତଂ ବାରଯ ମହାବାହୋ ବେଲେବ ମକରାଲଯମ୍ ।
ତ୍ବଂ ହି ସଂଶ୍ରୂଯସେଽତ୍ଯର୍ଥମସହ୍ଯବଲବିକ୍ରମଃ ॥ 6-105-28 (43532)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-105-29x (4198)
ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତବ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶଲ୍ଯଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ସ ଯଯୌ ରଥବଂଶେନ ଯତ୍ର ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ॥ 6-105-29 (43533)
ତଦାପତଦ୍ବୈ ସହସା ଶଲ୍ଯସ୍ଯ ସୁମହଦ୍ବଲମ୍ ।
ମହୌଘବେଗଂ ସମରେ ବାରଯାମାସ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-105-30 (43534)
ମଦ୍ରରାଜଂ ଚ ସମରେ ଧର୍ମରାଜୋ ମହାରଥଃ।
ଦଶଭିଃ ସାଯକୈସ୍ତୂର୍ଣମାଜଘାନ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ତଂ ସପ୍ତଭିରଜିହ୍ନଗୈଃ ॥ 6-105-31 (43535)
ମଦ୍ରରାଜୋଽପି ତାନ୍ସର୍ବାନାଜଘାନ ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିଃ ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ପୁନଃ ଷଷ୍ଟ୍ଯା ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-105-32 (43536)
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ସଂଭ୍ରାନ୍ତୌ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଦ୍ବାଭ୍ଯାମତାଡଯତ୍।
ତତୋ ଭୀମୋ ମହାବହୁର୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜନମାହବେ॥ 6-105-33 (43537)
ମଦ୍ରରାଜବଶଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ମୃତ୍ଯୋରାସ୍ଯଗତଂ ଯଥା।
ଅଭ୍ଯପଦ୍ଯତ ସଂଗ୍ରାମେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମମିତ୍ରଜିତ୍ ॥ 6-105-34 (43538)
`ଆପତନ୍ନେବ ଭୀମସ୍ତୁ ମଦ୍ରରାଜମତାଡଯତ୍।'
ସର୍ବପାରଶବୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ନାରାଚୈର୍ମର୍ମଭେଦିଭିଃ ॥ 6-105-35 (43539)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ସୈନ୍ଯେନ ମହତା ବୃତୌ।
ରାଜାନମଭ୍ଯପଦ୍ଯେତାମଞ୍ଜସା ଶରବର୍ଷିଣୌ ॥ 6-105-36 (43540)
ତତୋ ଯୁଦ୍ଧଂ ମହାଘୋରଂ ପ୍ରାବର୍ତତ ସୁଦାରୁଣମ୍।
ଅପରାଂ ଦିଶମାସ୍ଥାଯ ଦ୍ଯୋତମାନେ ଦିବାକରେ ॥ ॥ 6-105-37 (43541)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ପଞ୍ଚାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-105-8 ତତ ଇତି। ସୈନ୍ଯେନେତି ପୂର୍ବସ୍ମାଦନୁକୃଷ୍ଯତେ। ହଯାନାଂ ସୈନ୍ଯେନ ପରିବାର୍ଯ ନ୍ଯବାରଯଦିତି ତୃତୀଯେନାନ୍ବଯଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 106
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.106. ଅଧ୍ଯାଯଃ 106
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମପରାକ୍ରମମମୃଷ୍ଯତା କୃଷ୍ଣେନ ରଥାଦବରୁହ୍ଯ ତଦ୍ବଧାଯାଭିଯାନମ୍ ॥ 1 ॥ ଅର୍ଜୁନେନ ପଶ୍ଚାଦନୁଧାବ୍ଯ ନିବର୍ତିତସ୍ଯ କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ତେନ ସହ ପୁନା ରଥାରୋହଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-106-0 (43542)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-106-0x (4199)
ତତଃ ପିତା ତବ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନିଶିତୈଃ ସାଯକୋତ୍ତମୈଃ।
ଆଜଘାନ ରଣେ ପାର୍ଥାନ୍ସହସେନାନ୍ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-106-1 (43543)
ଭୀମଂ ଦ୍ବାଦଶଭିର୍ବିଦ୍ଧ୍ବା ସାତ୍ଯକିଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ନକୁଲଂ ଚ ତ୍ରିଭିର୍ବିଦ୍ଧ୍ବା ସହଦେବଂ ଚ ସପ୍ତଭିଃ ॥ 6-106-2 (43544)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଦ୍ବାଦଶଭିର୍ବାହ୍ବୋରୁରସି ଚାର୍ପଯତ୍।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ତତୋ ବିଦ୍ଧ୍ବା ନନାଦ ସୁମହାବଲଃ ॥ 6-106-3 (43545)
ତଂ ଦ୍ବାଦଶାଖ୍ଯୈର୍ନକୁଲୋ ମାଧବଶ୍ଚ ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ସପ୍ତତ୍ଯା ଭୀମସେନଶ୍ଚ ସପ୍ତଭିଃ ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ଦ୍ବାଦଶଭିଃ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯତ୍ପିତାମହମ୍ ॥ 6-106-4 (43546)
ଦ୍ରୋଣସ୍ତୁ ସାତ୍ଯକିଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ଭୀମସେନମବିଧ୍ଯତ ।
ଏକୈକଂ ପଞ୍ଚଭିର୍ବାଣୈର୍ଯମଦଣ୍ଡୋପମୈଃ ଶିତୈଃ ॥ 6-106-5 (43547)
ତୌ ଚ ତଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯେତାଂ ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିରଜିହ୍ମଗୈଃ ।
ତୋତ୍ରୈରିବ ମହାନାଗଂ ଦ୍ରୋଣଂ ବ୍ରାହ୍ମଣପୁଙ୍ଗବମ୍ ॥ 6-106-6 (43548)
ସୌବୀରା କିତବାଃ ପ୍ରାଚ୍ଯାଃ ପ୍ରତୀଚ୍ଯୋଦୀଚ୍ଯମାଲବାଃ ।
ଅଭୀଷାହାଃ ଶୂରସେନାଃ ଶିବଯୋଽଥ ବସାତଯଃ।
ସଂଗ୍ରମେ ନାଜହୁର୍ଭୀଷ୍ମଂ ବଧ୍ଯମାନାଃ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-106-7 (43549)
ତଥୈବାନ୍ଯେ ମହୀପାଲା ନାନାଦେଶସମାଗତାଃ ।
ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ବିବିଧାଯୁଧପାଣଯଃ ।
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ପରିବବ୍ରୁଃ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-106-8 (43550)
ସ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବୃତୋ ରଥୌଘୈରପରାଜିତଃ ।
ଗହନେଽଗ୍ନିରିବୋତ୍ସୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ଦହନ୍ପରାନ୍ ॥ 6-106-9 (43551)
ରଥାଗ୍ନ୍ଯଗାରଶ୍ଚାପାର୍ଚିରସିଶକ୍ତିଗଜେନ୍ଧନଃ ।
ଶରସ୍ଫୁଲିଙ୍ଗୋ ଭୀଷ୍ମାଗ୍ନିର୍ଦଦାହ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭାନ୍ ॥ 6-106-10 (43552)
` ଯଥା ହି ସୁମହାନଗ୍ନିଃ କକ୍ଷେ ଚରସି ସାନିଲଃ ।'
ତଥା ଭୀଷ୍ମୋ ମହାରାଜ ଦିବ୍ଯମସ୍ତ୍ରମୁଦୀରଯନ୍ ॥ 6-106-11 (43553)
ସୁବର୍ଣପୁଙ୍ଖୈରିଷୁଭିର୍ଗାର୍ଧ୍ରପକ୍ଷୈଃ ସୁତେଜନୈଃ ।
କର୍ଣିନାଲୀକନାରାଚୈଶ୍ଛାଦଯାମାସ ତଦ୍ବଲମ୍ ॥ 6-106-12 (43554)
ଅପାତଯଦ୍ଧ୍ବଜାଂଶ୍ଚୈବ ରଥିନଶ୍ଚ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ମୁଣ୍ଡତାଲବନାନୀବ ଚକାର ସ ରଥବ୍ରଜାନ୍ ॥ 6-106-13 (43555)
ନିର୍ମନୁଷ୍ଯାନ୍ରଥାନ୍ରାଜନ୍ଗଜାନଶ୍ବାଂଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ।
ଅକରୋତ୍ସ ମହାବାହୁଃ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରଃ ॥ 6-106-14 (43556)
ତସ୍ଯ ଜ୍ଯାତଲନିର୍ଘୋଷଂ ବିସ୍ଫୂର୍ଜିତମିବାଶନେଃ।
ନିଶମ୍ଯ ସର୍ବଭୂତାନି ସମକମ୍ପନ୍ତ ଭାରତ ॥ 6-106-15 (43557)
ଅମୋଘା ହ୍ଯପତ୍ନବାଣାଃ ପିତୁସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ନାସଜ୍ଜନ୍ତ ତନୁତ୍ରେଷୁ ଭୀଷ୍ମଚାପଚ୍ଯୁତାଃ ଶରାଃ ॥ 6-106-16 (43558)
ହତବୀରାନ୍ରଥାନ୍ରାଜନ୍ସଂଯୁକ୍ତାଞ୍ଜବନୈର୍ହଯୈଃ ।
ଅପଶ୍ଯାମ ମହାରାଜ ହ୍ରିଯମାଣାନ୍ରଣାଜିରେ ॥ 6-106-17 (43559)
ଚେଦିକାଶିକରୂଷାଣାଂ ସହସ୍ରାଣି ଚତୁର୍ଦଶ ।
ମହାରଥାଃ ସମାଖ୍ଯାତାଃ କଲପୁତ୍ରାସ୍ତନୁତ୍ଯଜଃ ।
ଅପରାବର୍ତିନଃ ସର୍ବେ ସୁବର୍ଣବିକୃତଧ୍ବଜାଃ॥ 6-106-18 (43560)
ସଂଗ୍ରାମେ ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ବ୍ଯାଦିତାସ୍ଯମିବାନ୍ତକମ୍।
ନିମଗ୍ନାଃ ପରଲୋକାଯ ସବାଜିରଥକୁଞ୍ଜରାଃ ॥ 6-106-19 (43561)
ଭଗ୍ନାକ୍ଷୋପସ୍କରାନ୍କାଂଶ୍ଚିଦ୍ଭଗ୍ନଚକ୍ରାଂଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଅପଶ୍ଯାମ ମହାରାଜ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-106-20 (43562)
ସବରୂଥୈ ରଥୈର୍ଭଗ୍ନୈ ରଥିଭିଶ୍ଚ ନିପାତିତୈଃ ।
ଶରୈଃ ସୁକବଚୈଶ୍ଛିନ୍ନୈଃ ପଟ୍ଟସୈଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-106-21 (43563)
ଗଦାଭିର୍ଭିଣ୍ଡିପାଲୈଶ୍ଚ ନିଶିତୈଶ୍ଚ ଶିଲୀମୁଖୈଃ ।
ଅନୁକର୍ଷୈରୁପାସଙ୍ଗୈଶ୍ଚକ୍ରୈର୍ଭଗ୍ନୈଶ୍ଚ ମାରିଷ ॥ 6-106-22 (43564)
ବାହୁଭିଃ କାର୍ମୁକୈଃ ଖଙ୍ଗୈଃ ଶିରୋଭିଶ୍ଚ ସକୁଣ୍ଡଲୈଃ।
ତଲତ୍ରୈରଙ୍ଗୁଲିତ୍ରୈଶ୍ଚ ଧ୍ବଜୈଶ୍ଚ ବିନିପାତିତୈଃ।
ଚାପୈଶ୍ଚ ବହୁଧା ଚ୍ଛିନ୍ନୈଃ ସମାସ୍ତୀର୍ଯତ ମେଦିନୀ ॥ 6-106-23 (43565)
ଗଜାରୋହା ଗଜାନ୍ରାଜନ୍ହଯାଂଶ୍ଚ ହଯସାଦିନଃ ।
ଅଭିପେତୁର୍ଦ୍ରୁତଂ ତତ୍ର ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-106-24 (43566)
ଯତମାନାଶ୍ଚ ତେ ବୀରା ଦ୍ରବମାଣାନ୍ମହାରଥାନ୍।
ନାଶକ୍ନୁବନ୍ବାରଯିତୁଂ ଭୀଷ୍ମବାଣପ୍ରପୀଡିତାନ୍ ॥ 6-106-25 (43567)
ମହେନ୍ଦ୍ରସମବୀର୍ଯେଣ ବଧ୍ଯମାନା ମହାଚମୂଃ ।
ଅଭଜ୍ଯତ ମହାରାଜ ନ ଚ ଦ୍ବୌ ସମଧାବତାମ୍ ॥ 6-106-26 (43568)
ଆବିଦ୍ଧରଥନାଗାଶ୍ବଂ ପତିତଧ୍ବଜସଂକୁଲମ୍ ।
ଅନୀକଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ହାହାଭୂତମଚେତନମ୍ ॥ 6-106-27 (43569)
ଜଘାନାତ୍ର ପିତା ପୁତ୍ରଂ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ପିତରଂ ତଥ।
ପ୍ରିଯଂ ସଖାଯ ଚାକ୍ରନ୍ଦେ ସଖା ଦୈବବଲାତ୍କୃତଃ ॥ 6-106-28 (43570)
ବିମୁଚ୍ଯ କବଚାନନ୍ଯେ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରସ୍ଯ ସୈନିକାଃ ।
ପ୍ରକୀର୍ଯ କେଶାନ୍ଧାବନ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-106-29 (43571)
ତଦ୍ଗୋକୁଲମିବୋଦ୍ଭ୍ରାନ୍ତମୁଦ୍ଭାନ୍ତରଥକୂବରମ୍ ।
ଦଦୃଶେ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରସ୍ଯ ସୈନ୍ଯମାର୍ତସ୍ବରଂ ତଦା ॥ 6-106-30 (43572)
ପ୍ରଭଜ୍ଯମାନଂ ସୈନ୍ଯଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯାଦବନନ୍ଦନଃ ।
ଉବାଚ ପାର୍ଥଂ ବୀଭତ୍ସୁଂ ନିଗୃହ୍ଯ ରଥମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-106-31 (43573)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 6-106-32x (4200)
ଅଯଂ ସ କାଲଃ ସଂପ୍ରାପ୍ତଃ ପାର୍ଥ ଯଃ କାଙ୍କ୍ଷିତସ୍ତବ।
ପ୍ରହରାସ୍ମୈ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଭୀଷ୍ମାଯାହବଶୋଭିନେ ॥ 6-106-32 (43574)
ଯତ୍ପୁରା କଥିତଂ ବୀର ତ୍ବଯା ରାଜ୍ଞାଂ ସମାଗମେ।
ବିରାଟନଗରେ ତାତ ସଞ୍ଜଯସ୍ଯ ସମୀପତଃ ॥ 6-106-33 (43575)
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣମୁଖାନ୍ସର୍ବାନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସୈନିକାନ୍ ।
ସାନୁବନ୍ଧାନ୍ହନିଷ୍ଯାମି ଯେ ମାଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯନ୍ତି ସଙ୍ଗରେ ॥ 6-106-34 (43576)
ଇତି ତତ୍କୁରୁ କୌନ୍ତେଯ ସତ୍ଯଂ ବାକ୍ଯମରିନ୍ଦମ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମମନୁସ୍ମୃତ୍ଯ ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ବିଗତଜ୍ବରଃ ॥ 6-106-35 (43577)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-106-36x (4201)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ବାସୁଦେବେନ ତିର୍ଯଗ୍ଦୃଷ୍ଟିରଧୋମୁଖଃ।
ଅକାମ ଇବ ବୀଭତ୍ସୁରିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-106-36 (43578)
ଅବଧ୍ଯାନାଂ ବଧଂ କୃତ୍ବା ରାଜ୍ଯଂ ବା ନରକୋତ୍ତରମ୍ ।
ଦୁଃଖାନି ବନବାସେ ବା କିଂ ନୁ ମେ ସୁକୃତଂ ଭବେତ୍ ॥ 6-106-37 (43579)
ଚୋଦଯାଶ୍ବାନ୍ଯତୋ ଭୀଷ୍ମଃ କରିଷ୍ଯେ ବଚନଂ ତବ।
ପାତଯିଷ୍ଯାମି ଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ଭୀଷ୍ମଂ କୁରୁପିତାମହମ୍ ॥ 6-106-38 (43580)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-106-39x (4202)
ସ ଚାଶ୍ବାନ୍ରଜତପ୍ରଖ୍ଯାଂଶ୍ଚୋଦଯାମାସ ମାଧବଃ।
ଯତୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ଦୁଷ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯୋ ରଶ୍ମିବାନିବ । 6-106-39 (43581)
ତତସ୍ତତ୍ପୁନରାବୃତ୍ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରବଲଂ ମହତ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥଂ ମହାବାହୁଂ ଭୀଷ୍ମାଯୋଦ୍ଯତମାହବେ ॥ 6-106-40 (43582)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସିଂହବଦ୍ବିନଦନ୍ମୁହୁଃ ।
ଧନଂଜଯରଥଂ ଶୀଘ୍ରଂ ଶରବର୍ଷୈରବାକିରତ୍ ॥ 6-106-41 (43583)
କ୍ଷଣେନ ସ ରଥସ୍ତସ୍ଯ ସହଯଃ ସହସାରଥିଃ ।
ଶରବର୍ଷେଣ ମହତା ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ ଭାରତ ॥ 6-106-42 (43584)
ବାସୁଦେବସ୍ତ୍ବସଂଭ୍ରାନ୍ତୋ ଧୈର୍ଯମାସ୍ଥାଯ ସତ୍ବରଃ ।
ଚୋଦଯାମାସ ତାନଶ୍ବାନ୍ବିନୁନ୍ନାନ୍ଭୀଷ୍ମସାଯକୈଃ ॥ 6-106-43 (43585)
ତତଃ ପାର୍ଥୋ ଧନୁର୍ଗୃହ୍ଯ ଦିବ୍ଯଂ ଜଲଦନିଃସ୍ବନମ୍ ।
ପାତଯାମାସ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-106-44 (43586)
ସ ଚ୍ଛିନ୍ନଧନ୍ବା କୌରବ୍ଯଃ ପୁନରନ୍ଯନ୍ମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ନିମେଷାନ୍ତରମାତ୍ରେଣ ସଜ୍ଯଂ ଚକ୍ରେ ପିତା ତବ ॥ 6-106-45 (43587)
ଚକର୍ଷ ଚ ତତୋ ଦୋର୍ଭ୍ଯାଂ ଧନୁର୍ଜଲଦନିଃସ୍ବନମ୍ ।
ଅଥାସ୍ଯ ତଦପି କ୍ରୁଦ୍ଧଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଧନୁରର୍ଜୁନଃ ।
ତସ୍ଯ ତତ୍ପୂଜଯାମାସ ଲାଘବଂ ଶନ୍ତନୋଃ ସୁତଃ ॥ 6-106-46 (43588)
ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ତ୍ବବ୍ରବୀତ୍ପାର୍ଥଂ ଧନ୍ବିଶ୍ରେଷ୍ଠମରିଂଦମ।
ସାଧୁସାଧୁ ମହାବାହୋ ସାଧୁ କୁନ୍ତୀସୁତେତି ଚ ॥ 6-106-47 (43589)
ସମାଭାଷ୍ଯୈବମପରଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ରୁଚିରଂ ଧନୁଃ।
ମୁମୋଚ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଃ ଶରାନ୍ପାର୍ଥରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-106-48 (43590)
ଅଦର୍ଶଯଦ୍ବସୁଦେବୋ ହଯଯାନେ ପରଂ ବଲମ୍।
ମୋଘାନ୍କୁର୍ବଞ୍ଶରାଂସ୍ତସ୍ଯ ମଣ୍ଡଲାନି ନିଦର୍ଶଯନ୍ ॥ 6-106-49 (43591)
ଶୁଶୁଭାତେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୌ ତୌ ଭୀଷ୍ମଶରବିକ୍ଷତୌ ।
ଗୋବୃଷାବିବ ସଂରବ୍ଧୌ ବିଷାଣୋଲ୍ଲିଖିତାଙ୍କିତୌ ॥ 6-106-50 (43592)
ବାସୁଦେବସ୍ତୁ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପାର୍ଥସ୍ଯ ମୃଦୁଯୁଦ୍ଧତାମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ଶରବର୍ଷାଣି ସୃଜନ୍ତମନିଶଂ ଯୁଧି ॥ 6-106-51 (43593)
ପ୍ରତପନ୍ତମିବାଦିତ୍ଯଂ ମଧ୍ଯମାସାଦ୍ଯ ସେନଯୋଃ ।
ବରାନ୍ବରାନ୍ବିନିଘ୍ନନ୍ତଂ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରସ୍ଯ ସୈନିକାନ୍ ॥ 6-106-52 (43594)
ଯୁଗାନ୍ତମିବ କୁର୍ବାଣଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଯୌଧିଷ୍ଠିରେ ବଲେ ।
ନାମୃଷ୍ଯତ ମହାବାହୁର୍ମାଧବଃ ପରବୀରହା ॥ 6-106-53 (43595)
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ରଜତପ୍ରଖ୍ଯାନ୍ହଯାନ୍ପାର୍ଥସ୍ଯ ମାରିଷ ।
ବାସୁଦେବସ୍ତତୋ ଯୋଗୀ ପ୍ରଚସ୍କନ୍ଦ ମହାରଥାତ୍ ॥ 6-106-54 (43596)
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ଭୀଷ୍ମଂ ସ ଭୁଜପ୍ରହରଣୋ ବଲୀ।
ପ୍ରତୋଦପାଣିସ୍ତେଜସ୍ବୀ ସିଂହବଦ୍ବିନଦନ୍ମୁହୁଃ ॥ 6-106-55 (43597)
ଦାରଯନ୍ନିବ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ସ ଜଗତୀଂ ଜଗଦୀଶ୍ବରଃ ।
କ୍ରୋଧତାମ୍ରେକ୍ଷଣଃ କୃଷ୍ଣୋ ଜିଘାଂସୁରମିତଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 6-106-56 (43598)
ଗ୍ରସନ୍ନିବ ଚ ତେଜାଂସି ତାବକାନାଂ ମହାହବେ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମାଧବମାକ୍ରନ୍ଦେ ଭୀଷ୍ମାଯୋଦ୍ଯତମନ୍ତିକେ ॥ 6-106-57 (43599)
ହତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ହତୋ ଭୀଷ୍ମ ଇତି ତତ୍ରସ୍ମ ସୈନିକାଃ ।
କ୍ରୋଶନ୍ତଃ ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ସର୍ବେ ବାସୁଦେବଭଯାତୁରାଃ ॥ 6-106-58 (43600)
ପୀତକୌଶେଯସଂବୀତୋ ମଣିଶ୍ଯାମୋ ଜନାର୍ଦନଃ ।
ଶୁଶୁଭେ ବିଦ୍ରବନ୍ଭୀଷ୍ମଂ ବିଦ୍ଯୁନ୍ମାଲୀ ଯଥାମ୍ବୁଦଃ ॥ 6-106-59 (43601)
ସ ସିଂହ ଇବ ମାତଙ୍ଗଂ ଯଥର୍ଷଭ ଇବର୍ଷଭମ୍ ।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ବିନଦନ୍ଯାଦବର୍ଷଭଃ ॥ 6-106-60 (43602)
ତମାପତନ୍ତଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷମାହବେ।
ଅସଂଭ୍ରମଂ ରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ବିଚକର୍ଷ ମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ଉବାଚ ଚୈବ ଗୋବିନ୍ଦମସଂଭ୍ରାନ୍ତେନ ଚେତସା ॥ 6-106-61 (43603)
ଏହ୍ଯେହି ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷ ଦେବଦେବ ନମୋସ୍ତୁ ତେ ।
ମାମଦ୍ଯ ସାତ୍ବତଶ୍ରେଷ୍ଠ ତାପଯସ୍ତ ମହାହବେ ॥ 6-106-62 (43604)
ତ୍ବଯା ହି ଦେବ ସଂଗ୍ରାମେ ହତସ୍ଯାପି ମମାନଘ ।
ଶ୍ରେଯ ଏବ ପରଂ କୃଷ୍ଣ ଲୋକେ ଭବତି ସର୍ବତଃ ॥ 6-106-63 (43605)
ସଂଭାବିତୋଽସ୍ମି ଗୋବିନ୍ଦ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେନାଦ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ପ୍ରହରସ୍ବ ଯଥେଷ୍ଟଂ ବୈ ଦାସୋଽସ୍ମି ତବ ଚାନଘ ॥ 6-106-64 (43606)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-106-65x (4203)
ଅନ୍ବଗେବ ତତଃ ପାର୍ଥଃ ସମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ କେଶବମ୍ ।
ନିଜଗ୍ରାହ ମହାବାହୁର୍ବାହୁଭ୍ଯାଂ ପରିଗୃହ୍ଯ ବୈ ॥ 6-106-65 (43607)
ନିଗୃହ୍ଯମାଣଃ ପାର୍ଥେନ କୃଷ୍ଣୋ ରାଜୀବଲୋଚନଃ ।
ଜଗାମୈବୈନମାଦାଯ ବେଗେନ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ ॥ 6-106-66 (43608)
ପାର୍ଥସ୍ତୁ ବିଷ୍ଟଭ୍ଯ ବଲାଚ୍ଚରଣୌ ପରବୀରହା ।
ନିଜଗ୍ରାହ ହୃଷୀକେଶଂ କଥଂଚିଦ୍ଦଶମେ ପଦେ ॥ 6-106-67 (43609)
ତତ ଏବମୁବାଚାର୍ତଃ କ୍ରୋଧପର୍ଯାକୁଲେକ୍ଷଣମ୍ ।
ନିଃଶ୍ବସନ୍ତଂ ଯଥା ନାଗମର୍ଜୁନଃ ପ୍ରଣଯାତ୍ସଖା ॥ 6-106-68 (43610)
ନିବର୍ତସ୍ବ ମହାବାହୋ ନାନୃତଂ କର୍ତୁମର୍ହସି ।
ଯତ୍ତ୍ବଯା କଥିତଂ ପୂର୍ବଂ ନ ଯୋତ୍ସ୍ଯାମୀତି କେଶବ ॥ 6-106-69 (43611)
ମିଥ୍ଯାବାଦୀତି ଲୋକାସ୍ତ୍ବାଂ କଥଯିଷ୍ଯନ୍ତି ମାଧବ ।
ମମୈଷ ଭାରଃ ସର୍ବୋ ହି ହନିଷ୍ଯାମି ପିତାମହମ୍ ॥ 6-106-70 (43612)
ଶପେ କେଶବ ଶସ୍ତ୍ରେଣ ସତ୍ଯେନ ସୁକୃତେନ ଚ।
ଅନ୍ତଂ ଯଥା ଗମିଷ୍ଯାମି ଶତ୍ରୂଣାଂ ଶତ୍ରୁସୂଦନ ॥ 6-106-71 (43613)
ଅଦ୍ଯୈବ ପଶ୍ଯ ଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ପାତ୍ଯମାନଂ ମହାରଥମ୍ ।
ତାରାପତିମିବାପୂର୍ଣମନ୍ତକାଲେ ଯଦୃଚ୍ଛଯା ॥ 6-106-72 (43614)
ମାଧବସ୍ତୁ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
`ଅଭବତ୍ପରମପ୍ରୀତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥସ୍ଯ ବିକ୍ରମମ୍'।
ନ କିଂଚିଦୁକ୍ତ୍ବା ସକ୍ରୋଧ ଆରୁରୋହ ରଥଂ ପୁନଃ ॥ 6-106-73 (43615)
ତୌ ରଥସ୍ଥୌ ନରବ୍ଯାଘ୍ରୌ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବଃ ପୁନଃ।
ବବର୍ଷ ଶରବର୍ଷେଣ ମେଘୋ ବୃଷ୍ଟ୍ଯା ଯଥାଽଚଲୌ ॥ 6-106-74 (43616)
ପ୍ରାଣାନାଦତ୍ତ ଯୋଧାନାଂ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ଗଭସ୍ତିଭିରିବାଦିତ୍ଯସ୍ତେଜାଂସି ଶିଶିରାତ୍ଯଯେ ॥ 6-106-75 (43617)
ଯଥା କୁରୂଣାଂ ସୈନ୍ଯାନି ବଭଞ୍ଜୁର୍ଯୁଧି ପାଣ୍ଡବାଃ ।
ତଥା ପାଣ୍ଡବସୈନ୍ଯାନି ବଭଞ୍ଜ ଯୁଧି ତେ ପିତା ॥ 6-106-76 (43618)
ହତବିଦ୍ରୁତସୈନ୍ଯାସ୍ତୁ ନିରୁତ୍ସାହା ବିଚେତସଃ ।
ନିରୀକ୍ଷିତୁଂ ନ ଶେକୁସ୍ତେ ଭୀଷ୍ମମପ୍ରତିମଂ ରଣେ ॥ 6-106-77 (43619)
ମଧ୍ଯଂ ଗତମିବାଦିତ୍ଯଂ ପ୍ରତପନ୍ତଂ ସ୍ବତେଜସା ।
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଭୀଷ୍ମେଣ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-106-78 (43620)
କୁର୍ବାଣଂ ସମରେ କର୍ମାଣ୍ଯତିମାନୁଷବିକ୍ରମମ୍।
ବୀକ୍ଷାଂଚକ୍ରୁର୍ମହାରାଜ ପାଣ୍ଡବା ଭଯପୀଡିତାଃ ॥ 6-106-79 (43621)
ତଥା ପାଣ୍ଡବସୈନ୍ଯାନି ଦ୍ରାବ୍ଯମାଣାନି ଭାରତ।
ତ୍ରାତାରଂ ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତ ଗାବଃ ପଙ୍କଗତା ଇବ।
ପିପୀଲିକା ଇବ କ୍ଷୁଣ୍ଣା ଦୁର୍ବଲା ବଲିନା ରଣେ ॥ 6-106-80 (43622)
ତଥୈବ ଯୋଧା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭୀଷ୍ମେଣାମିତ୍ରଘାତିନା।
ସମରେ ମୃଦିତାଃ ସର୍ବେ ପାଣ୍ଡବାଃ ସହ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ॥ 6-106-81 (43623)
ମହାରଥଂ ଭାରତ ଦୁଷ୍ପ୍ରକମ୍ପଂ
ଶରୌଘିଣଂ ପ୍ରତପନ୍ତଂ ନରେନ୍ଦ୍ରାନ୍।
ଭୀଷ୍ମଂ ନ ଶେକୁଃ ପ୍ରତିବୀକ୍ଷିତୁଂ ତେ
ଶରାର୍ଚିଷଂ ସୂର୍ଯମିବାତପନ୍ତମ୍ ॥ 6-106-82 (43624)
ବିମୃଦ୍ଗତସ୍ତସ୍ଯ ତୁ ପାଣ୍ଡୁସେନା-
ମସ୍ତଂ ଜଗାମାଥ ସହସ୍ରରଶ୍ମିଃ।
ତତୋ ହି ଭୀଷ୍ମଃ ସବଲାନ୍ସସୈନ୍ଯା-
ନ୍ନ୍ଯବାରଯତ୍ପାଣ୍ଡୁସୁତାଞ୍ଶରୌଘୈଃ ॥ 6-106-83 (43625)
ଜଘାନ ଚୈତାନ୍ସୁଭୃଶଂ ମହାବଲୋ
ମହାବ୍ରତଃ ପାଣ୍ଡୁସୁତାନ୍ମହାସ୍ତ୍ରୈଃ ।
ରଣେ କରୂଣାଧିପଚେଦିପୈର୍ବଲୈ-
ର୍ବୃତାନ୍ସଦା ଚକ୍ରଧରସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ।
ତତୋ ବଲାନାଂ ଶ୍ରମକର୍ଶିତାନାଂ 6-106-84 (43626)
6-106-84f"
ମନୋଽବହାରଂ ପ୍ରତି ସଂବଭୂବ ॥ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ନବମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଷଡଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 107
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.107. ଅଧ୍ଯାଯଃ 107
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ କୃଷ୍ଣେନସହ ସଂମନ୍ତ୍ର୍ଯ ରାତ୍ରୌ ଭୀଷ୍ମମେତ୍ଯ ତଦ୍ବଧୋପାଯକଥନପ୍ରାର୍ଥନା ॥ 1 ॥ ତଂପ୍ରତି ଭୀଷ୍ମେଣ ତତ୍କଥନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-107-0 (43627)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-107-0x (4204)
ଯୁଧ୍ଯତାମେବ ତେଷାଂ ତୁ ଭାସ୍କରେଽସ୍ତମୁପାଗତେ।
ସନ୍ଧ୍ଯା ସମଭବଦ୍ଧୋରା ନାପଶ୍ଯାମ ତତୋ ରଣମ୍ ॥ 6-107-1 (43628)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ସନ୍ଧ୍ଯାଂ ସଂଦୃଶ୍ଯ ଭାରତ।
ବଧ୍ଯମାନଂ ଚ ଭୀଷ୍ମେଣ ତ୍ଯକ୍ତାସ୍ତ୍ରଂ ଭଯବିହ୍ବଲମ୍ ॥ 6-107-2 (43629)
ସ୍ବସୈନ୍ଯଂ ଚ ପରାବୃତ୍ତଂ ପଲାଯନପରାଯଣମ୍।
ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ଯୁଧି ସଂରବ୍ଧଂ ପୀଡଯନ୍ତଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-107-3 (43630)
ସୋମକାଂଶ୍ଚ ଜିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିରୁତ୍ସାହାନ୍ମହାରଥାନ୍।
` ନିଶାମୁଖଂ ଚ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାନକମ୍।'
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ତତୋ ରାଜ୍ଞାମପହାରମକାରଯତ୍ ॥ 6-107-4 (43631)
ତତୋଽପହାରଂ ସୈନ୍ଯାନାଂ ଚକ୍ରେ ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ତଥୈବ ତବ ସୈନ୍ଯାନାମପହାରେ ହ୍ଯଭୂତ୍ତଦା ॥ 6-107-5 (43632)
ତତୋଽପହାରଂ ସୈନ୍ଯାନାଂ କୃତ୍ବା ତତ୍ର ମହାରଥାଃ ।
ନ୍ଯବିଶନ୍ତ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଂଗ୍ରାମେ କ୍ଷତବିକ୍ଷତାଃ ॥ 6-107-6 (43633)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସମରେ କର୍ମ ଚିନ୍ତଯାନାସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡବାଃ ।
ନାଲଭନ୍ତ ତଦା ଶାନ୍ତିଂ ଭୀଷ୍ମବାଣପ୍ରପୀଡିତାଃ ॥ 6-107-7 (43634)
ଭୀଷ୍ମୋଽପି ସମରେ ଜିତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନ୍ସହ ସୃଞ୍ଜଯାନ୍।
ପୂଜ୍ଯମାନସ୍ତବ ସୁତୈର୍ବନ୍ଦ୍ଯମାନଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-107-8 (43635)
ନ୍ଯବିଶତ୍କୁରୁଭିଃ ସାର୍ଧଂ ହୃଷ୍ଟରୂପୈଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ତତୋ ରାତ୍ରିଃ ସମଭବତ୍ସର୍ବଭୂତପ୍ରମୋହିନୀ ॥ 6-107-9 (43636)
ତସ୍ମିନ୍ରାତ୍ରିମୁଖେ ଘୋରେ ପାଣ୍ଡବା ବୃଷ୍ଣିଭିଃ ସହ ।
ସୃଞ୍ଜଯାଶ୍ଚ ଦୁରାଧର୍ଷା ମନ୍ତ୍ରାଯ ସମୁପାବିଶନ୍ ॥ 6-107-10 (43637)
ଆତ୍ମନିଃଶ୍ରେଯସଂ ସର୍ବେ ପ୍ରାପ୍ତକାଲଂ ମହାବଲାଃ।
ମନ୍ତ୍ରଯାମାସୁରବ୍ଯଗ୍ରା ମନ୍ତ୍ରନିଶ୍ଚଯକୋବିଦାଃ ॥ 6-107-11 (43638)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ମନ୍ତ୍ରଯିତ୍ବା ଚିରଂ ନୃପ ।
ବାସୁଦେବଂ ସମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ବଚନଂ ଚେଦମାଦଦେ ॥ 6-107-12 (43639)
କୃଷ୍ଣ ପଶ୍ଯ ମାହାତ୍ମାନଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଭୀମପରାକ୍ରମମ୍ ।
ଗଜଂ ନଲବନାନୀବ ବିମୃଦ୍ଗନ୍ତଂ ବଲଂ ମମ ॥ 6-107-13 (43640)
ନ ଚୈବୈନଂ ମହାତ୍ମାନମୁତ୍ସହାମୋ ନିରୀକ୍ଷିତୁମ୍ ।
ଲେଲିହ୍ଯମାନଂ ସୈନ୍ଯେଷୁ ପ୍ରବୃଦ୍ଧମିବ ପାବକମ୍ ॥ 6-107-14 (43641)
ଯଥା ଘୋରୋ ମହାନାଗସ୍ତକ୍ଷକୋ ବୈ ବିଷୋଲ୍ବଣଃ।
ତଥା ଭୀଷ୍ମୋ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣଶସ୍ତ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-107-15 (43642)
ଗୃହୀତଚାପଃ ସମରେ ପ୍ରମୁଞ୍ଚନ୍ନିଶିତାଞ୍ଛରାନ୍।
ଶକ୍ଯୋ ଜେତୁଂ ଯମଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବଜ୍ରପାଣିଶ୍ଚ ଦେବରାଟ୍ ॥ 6-107-16 (43643)
ବରୁଣଃ ପାଶଭୃଚ୍ଚାପି ସଗଦୋ ବା ଧନେଶ୍ବରଃ ।
ନ ତୁ ଭୀଷ୍ମଃ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶକ୍ଯୋ ଜେତୁଂ ମହାହବେ ॥ 6-107-17 (43644)
ସୋଽହମେବଂ ଗତେ କୃଷ୍ଣ ନିମଗ୍ନଃ ଶୋକସାଗରେ।
ଆତ୍ମନୋ ବୁଦ୍ଧିଦୌର୍ବଲ୍ଯାଦ୍ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-107-18 (43645)
ବନଂ ଯାସ୍ଯାମି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଶ୍ରେଯୋ ବୈ ତତ୍ର ମେ ଗତମ୍ ।
ନ ଯୁଦ୍ଧଂ ରୋଚତେ କୃଷ୍ଣ ହନ୍ତି ଭୀଷ୍ମୋ ହି ନଃ ସଦା ॥ 6-107-19 (43646)
ଯଥା ପ୍ରଜ୍ବଲିତଂ ବହ୍ନିଂ ପତଙ୍ଗଃ ସମଭିଦ୍ରବନ୍।
ଏକତୋ ମୃତ୍ଯୁମଭ୍ଯେତି ତଥାଽହଂ ଭୀଷ୍ମମେଯିବାନ୍ ॥ 6-107-20 (43647)
କ୍ଷଯଂ ନୀତୋଽସ୍ମି ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ରାଜ୍ଯହେତୋଃ ପରାକ୍ରମୀ ।
ଭ୍ରାତରଶ୍ଚୈବ ମେ ଶୁରାଃ ସାଯକୈର୍ଭୃଶପୀଡିତାଃ ॥ 6-107-21 (43648)
ମତ୍କୃତେ ଭ୍ରାତୃସୌହାର୍ଦାଦ୍ରାଜ୍ଯଭ୍ରଷ୍ଟା ବନଂ ଗତାଃ।
ପରିକ୍ଲିଷ୍ଟା ତଥା କୃଷ୍ଣା ମତ୍କୃତେ ମଧୁସୂଦନ ॥ 6-107-22 (43649)
ଜୀବିତଂ ବହୁ ମନ୍ଯେଽହଂ ଜୀବିତଂ ହ୍ଯଦ୍ଯ ଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଜୀବିତସ୍ଯାଦ୍ଯ ଶେଷେଣ ଚରିଷ୍ଯେ ଧର୍ମମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 6-107-23 (43650)
ଯଦି ତେଽହମନୁଗ୍ରାହ୍ଯୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସ କେଶବ ।
ସ୍ବଧର୍ମସ୍ଯାବିରୋଧେନ ହିତଂ ବ୍ଯାହର କେଶବ ॥ 6-107-24 (43651)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-107-25x (4205)
ଏବଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତସ୍ଯ କାରୁଣ୍ଯାଦ୍ବହୁବିସ୍ତରମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ତତଃ କୃଷ୍ଣଃ ସାନ୍ତ୍ବଯାନୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 6-107-25 (43652)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ । 6-107-26x (4206)
ଧର୍ମପୁତ୍ର ବିଷାଦଂ ତ୍ବଂ ମା କୃଥାଃ ସତ୍ଯସଂଗର ।
ଯସ୍ଯ ତେ ଭ୍ରାତରଃ ଶୂରା ଦୁର୍ଜଯାଃ ସତ୍ରୁସୂଦନାଃ ॥ 6-107-26 (43653)
ଅର୍ଜୁନୋ ଭୀମସେନଶ୍ଚ ବାଯ୍ବଗ୍ନିସମତେଜସୌ।
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ବିକ୍ରାନ୍ତୌ ତ୍ରିଦଶାନାମିବିଶ୍ବରୌ ॥ 6-107-27 (43654)
ମାଂ ବା ନିଯୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ ସୌହାର୍ଦାଦ୍ଯୋତ୍ସ୍ଯେ ଭୀଷ୍ମେଣ ପାଣ୍ଡବ ।
ତ୍ବପ୍ରଯୁକ୍ତୋ ମହାରାଜ କିଂ ନ କୁର୍ଯାଂ ମହାହବେ ॥ 6-107-28 (43655)
ହନିଷ୍ଯାମି ରଣେ ଭୀଷ୍ମମାହୂଯ ପୁରୁଷର୍ଷଭମ୍ ।
ପଶ୍ଯତାଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ଯଦି ନେଚ୍ଛତି ଫଲ୍ଗୁନଃ ॥ 6-107-29 (43656)
ଯଦି ଭୀଷ୍ମେ ହତେ ବୀରେ ଜଯଂ ପଶ୍ଯସି ପଣ୍ଡବ।
ହନ୍ତାସ୍ମ୍ଯେକରଥେନାଦ୍ଯ କୁରୁବୃଦ୍ଧଂ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-107-30 (43657)
ପଶ୍ଯ ମେ ବିକ୍ରମଂ ରାଜନ୍ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯେବ ସଂଯୁଗେ।
ବିମୁଞ୍ଚନ୍ତଂ ମହାସ୍ତ୍ରାମି ପାତଯିଷ୍ଯାମି ତଂ ରଥାତ୍ ॥ 6-107-31 (43658)
ଯଃ ଶତ୍ରୁଃ ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରାଣାଂ ମଚ୍ଛତ୍ରୁଃ ସ ନ ସଂଶଯଃ।
ମଦର୍ଥା ଭବଦର୍ଥା ଯେ ଯେ ମଦୀଯାସ୍ତବୈବ ତେ ॥ 6-107-32 (43659)
ତବ ଭ୍ରାତା ମମ ସଖା ସଂବନ୍ଧୀ ଶିଷ୍ଯ ଏବ ଚ ।
ମାଂସାନ୍ଯୁତ୍କୃତ୍ଯ ଦାସ୍ଯାମି ଫଲ୍ଗୁନାର୍ଥେ ମହୀପତେ ॥ 6-107-33 (43660)
ଏଷ ଚାପି ନରବ୍ଯାଘ୍ରୋ ମତ୍କୃତେ ଜୀବିତଂ ତ୍ଯଜେତ୍।
ଏଷ ନଃ ସମଯସ୍ତାତ ତାରଯେମ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-107-34 (43661)
ସ ମାଂ ନିଯୁଙ୍କ୍ଷ୍ବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯାବତ୍ସଜ୍ଜୋ ଭବାମ୍ଯହମ୍ ।
ପ୍ରତିଜ୍ଞାତମୁପପ୍ଲାବ୍ଯେ ଯତ୍ତତ୍ପାର୍ଥେନ ପୂର୍ବତଃ ॥ 6-107-35 (43662)
ପାତଯିଷ୍ଯାମି ଗାଙ୍ଗେଯମିତ୍ଯୁଲୂକସ୍ଯ ସଂନିଧୌ।
ପରିରକ୍ଷ୍ଯମିଦଂ ତାବଦ୍ବଚଃ ପାର୍ଥସ୍ଯ ଧୀମତଃ ॥ 6-107-36 (43663)
ଅନୁଜ୍ଞାତେନ ପାର୍ଥେନ ମଯା କାର୍ଯଂ ନ ସଂଶଯଃ।
ଅଥବା ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯୈଷ ଭାରଃ ପରିମିତୋ ରଣେ ॥ 6-107-37 (43664)
ସ ହନିଷ୍ଯତି ସଂଗ୍ରାମେ ଭୀଷ୍ମଂ ପରପୁରଂଜଯମ୍ ।
ଅଶକ୍ଯମପି କୁର୍ଯାଦ୍ଧି ରଣେ ପାର୍ଥଃ ସମୁଦ୍ଯତଃ ॥ 6-107-38 (43665)
ତ୍ରିଦଶାନ୍ବା ସମୁଦ୍ଯୁକ୍ତାନ୍ସହିତାନ୍ଦୈତ୍ଯଦାନବୈଃ ।
ନିହନ୍ତ୍ଯାଦର୍ଜୁନଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ କିମୁ ଭୀଷ୍ମଂ ନରାଧିପ ॥ 6-107-39 (43666)
ବିପରୀତୋ ମହାବୀର୍ଯୋ ଗତସତ୍ବୋଽଲ୍ପଜୀବନଃ ।
ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ନୂନଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ନାବବୁଧ୍ଯତେ ॥ 6-107-40 (43667)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-107-41x (4207)
ଏବମେତନ୍ମହାବାହୋ ଯଥା ବଦସି ମାଧବ।
ସର୍ବେ ହ୍ଯେତେ ନ ପର୍ଯାପ୍ତାସ୍ତବ ବେଗବିଧାରଣେ ॥ 6-107-41 (43668)
ନିଯତଂ ସମାବାପ୍ସ୍ଯାମି ସର୍ବମେତଦ୍ଯଥେପ୍ସିତମ୍ ।
ଯସ୍ଯ ମେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ଭବାନ୍ପକ୍ଷେ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ ॥ 6-107-42 (43669)
ସେନ୍ଦ୍ରାନପି ରଣେ ଦେବାଞ୍ଜଯେଯଂ ଜଯତାଂ ବର।
ତ୍ବଯା ନାଥେନ ଗୋବିନ୍ଦ କିମୁ ଭୀଷ୍ମଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-107-43 (43670)
ନ ତୁ ତ୍ବାମନୃତଂ କର୍ତୁମୁତ୍ସହେ ସ୍ବାତ୍ମଗୌରବାତ୍।
ଅଯୁଧ୍ଯମାନାଃ ସହାଯ୍ଯଂ ଯଥୋକ୍ତଂ କୁରୁ ମାଧବ ॥ 6-107-44 (43671)
ସମଯସ୍ତୁ କୃତଃ କଶ୍ଚିନ୍ମମ ଭୀଷ୍ମେଣ ସଂଯୁଗେ।
ମନ୍ତ୍ରଯିଷ୍ଯେ ତବାର୍ଥାଯ ନ ତୁ ଯୋତ୍ସ୍ଯେ କଥଂଚନ ॥ 6-107-45 (43672)
ଦୁର୍ଯୋଧନାର୍ଥଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯାମି ସତ୍ଯମେତଦିତି ପ୍ରଭୋ।
ସ ହି ରାଜ୍ଯସ୍ଯ ମେ ଦାତା ମନ୍ତ୍ରସ୍ଯୈବ ଚ ମାଧବ ॥ 6-107-46 (43673)
ତସ୍ମାଦ୍ଦେବବ୍ରତଂ ଭୂଯୋ ବଧୋପାଯାର୍ଥମାତ୍ମନଃ ।
ଭବତା ସହିତାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରଯାମ ମଧୁସୂଦନ ॥ 6-107-47 (43674)
ତଦ୍ବଯଂ ସହିତା ଗତ୍ବା ଭୀଷ୍ମମାଶୁ ନରୋତ୍ତମମ୍ ।
ରୁଚିତେ ତବ ପୃଚ୍ଛାମି ମନ୍ତ୍ରଂ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ମାଚିରମ୍ ॥ 6-107-48 (43675)
ସ ବକ୍ଷ୍ଯତି ହିତଂ ବାକ୍ଯଂ ସତ୍ଯମସ୍ମାଜ୍ଜନାର୍ଦନ।
ଯଥା ଚ ବକ୍ଷ୍ଯତେ କୃଷ୍ଣ ତଥା କର୍ତାସ୍ମି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-107-49 (43676)
ସ ନୋ ଜଯସ୍ଯ ଦାତା ସ୍ଯାନ୍ମନ୍ତ୍ରସ୍ଯ ଚ ଦୃଢବ୍ରତଃ ।
ବାଲାଃ ପିତ୍ରା ବିହୀନାଶ୍ଚ ତେନ ସଂବର୍ଧିତା ବଯମ୍ ॥ 6-107-50 (43677)
ତଂ ଚେତ୍ପିତାମହଂ ବୃଦ୍ଧଂ ହନ୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ମାଧବ।
ପିତୁଃ ପିତରମିଷ୍ଟଂ ଚ ଧିଗସ୍ତୁ କ୍ଷତ୍ରଜୀବିକାମ୍ ॥ 6-107-51 (43678)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-107-52x (4208)
ତତୋଽବ୍ରବୀନ୍ମହାରାଜ ବାର୍ଷ୍ଣେଯଃ କୁରୁନନ୍ଦନମ୍ ।
ରୋଚତେ ମେ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତବ ଭାଷିତମ୍ ॥ 6-107-52 (43679)
ଦେବବ୍ରତଃ କୃତୀ ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରେକ୍ଷିତେନାପି ନିର୍ଦହେତ୍।
ଗମ୍ଯତାଂ ସ୍ବବଧୋପାଯଂ ପ୍ରଷ୍ଟୁଂ ସାଗରଗାସୁତମ୍ ॥ 6-107-53 (43680)
ବକ୍ତମର୍ହତି ସତ୍ଯଂ ସ ତ୍ବଯା ପୃଷ୍ଟୋ ବିଶେଷତଃ ।
ତେ ବଯଂ ତତ୍ର ଗଚ୍ଛାମଃ ପ୍ରଷ୍ଟୁଂ କୁରୁପିତାମହମ୍ ॥ 6-107-54 (43681)
ଗତ୍ବା ଶାନ୍ତନବଂ ବୃଦ୍ଧଂ ମନ୍ତ୍ରଂ ପୃଚ୍ଛାମ ଭାରତ ।
ସ ନୋ ଦାସ୍ଯତି ମନ୍ତ୍ରଂ ଯଂ ତେନ ଯୋତ୍ସ୍ଯାମହେ ପରାନ୍ ॥ 6-107-55 (43682)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-107-56x (4209)
ଏବମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ତେ ବୀରାଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ପାଣ୍ଡୁପୂର୍ବଜ।
ଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ସହିତାଃ ସର୍ବେ ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-107-56 (43683)
ବିମୁକ୍ତଶସ୍ତ୍ରକବଚା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସଦନଂ ପ୍ରତି।
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଚ ତଦା ଭୀଷ୍ମଂ ଶିରୋଭିଃ ପ୍ରଣିପେଦିରେ ॥ 6-107-57 (43684)
ପୂଜଯନ୍ତୋ ମହାରାଜ ପାଣ୍ଡବା ଭରତର୍ଷଭମ୍ ।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ଚୈନଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଶରଣମଭ୍ଯଯୁଃ ॥ 6-107-58 (43685)
ତାନୁବାଚ ମହାବାହୁର୍ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୁପିତାମହଃ ।
ସ୍ବାଗତଂ ତବ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ସ୍ବାଗତଂ ତେ ଧନଞ୍ଜଯ ॥ 6-107-59 (43686)
ସ୍ବାଗତଂ ଧର୍ମପୁତ୍ରାଯ ଭୀମାଯ ଯମଯୋସ୍ତଥା।
କିଂ ବା କାର୍ଯଂ କରୋମ୍ଯଦ୍ଯ ଯୁଷ୍ମାକଂ ପ୍ରୀତିବର୍ଧନଂ ॥ 6-107-60 (43687)
`ଯୁଦ୍ଧାଦନ୍ଯତ୍ର ହେ ବତ୍ସାଃ ପ୍ରୀଯନ୍ତାଂ ମା ବିଶଙ୍କଥ ।'
ସର୍ବାତ୍ମନାପି କର୍ତାସ୍ମି ଯଦପି ସ୍ଯାତ୍ସଦୁଷ୍କରମ୍ ।
ତଥା ବ୍ରୁବାଣଂ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତଂ ପୁନଃପୁନଃ ॥ 6-107-61 (43688)
ଉବାଚ ରାଜା ଦୀନାତ୍ମା ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତମିଦଂ ବଚଃ।
କଥଂ ଜଯେମ ସର୍ବଜ୍ଞ କଥଂ ରାଜ୍ଯଂ ଲଭେମହି ॥ 6-107-62 (43689)
ପ୍ରଜାନାଂ ସଂଶଯୋ ନ ସ୍ଯାତ୍କଥଂ ତନ୍ମେ ବଦ ପ୍ରଭୋ ।
ଭବାନ୍ହି ନୋ ବଧୋପାଯଂ ବ୍ରବୀତୁ ସ୍ବଯମାତ୍ମନଃ ॥ 6-107-63 (43690)
ଭବନ୍ତଂ ସମରେ ବୀର ବିଷହେମ କଥଂ ବଯମ୍।
ନ ହି ତେ ସୂକ୍ଷ୍ମମପ୍ଯସ୍ତି ରନ୍ଧ୍ରଂ କୁରୁପିତାମହ ॥ 6-107-64 (43691)
ମଣ୍ଡଲେନୈବ ଧନୁଷା ଦୃଶ୍ଯସେ ସଂଯୁଗେ ସଦା।
ଆଦଦାନଂ ସଂଦଧାନଂ ବିକର୍ଷନ୍ତଂ ଧନୁର୍ନ ଚ ॥ 6-107-65 (43692)
ପଶ୍ଯାମସ୍ତ୍ବାଂ ମହାବାହୋ ରଥେ ସୂର୍ଯମିବାପରମ୍ ।
ରଥାଶ୍ବନରନାଗାନାଂ ହନ୍ତାରଂ ପରବୀରହନ୍ ॥ 6-107-66 (43693)
କୋଽଥବୋତ୍ସହତେ ଜେତୁଂ ବାଂ ପୁମାନ୍ଭରତର୍ଷଭ ।
ବର୍ଷତା ଶରବର୍ଷାଣି ମହାନ୍ତି ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 6-107-67 (43694)
କ୍ଷଯଂ ନିତା ହି ପୃତନା ସଂଯୁଗେ ମହତୀ ମମ।
ଯଥା ଯୁଧି ଜଯେମ ତ୍ବାଂ ଯଥା ରାଜ୍ଯଂ ଭୃଶଂ ମମ ॥ 6-107-68 (43695)
ମମ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଚ କ୍ଷେମଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ । 6-107-69xସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ।
ତତୋଽବ୍ରବୀଚ୍ଛାନ୍ତନବଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପାଣ୍ଡୁପୂର୍ବଜ ॥ 6-107-69 (43696)
ନ କଥଂଚନ କୌନ୍ତେଯ ମଯି ଜୀବତି ସଂଯୁଗେ।
ଜଯୋ ଭବତି ସର୍ବଜ୍ଞ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 6-107-70 (43697)
ନିର୍ଜିତେ ମଯି ଯୁଦ୍ଧେନ ରଣେ ଜେଷ୍ଯଥ ପାଣ୍ଡବାଃ ।
କ୍ଷିପ୍ରଂ ମଯି ପ୍ରହରତ ଯଦୀଚ୍ଛଥ ରଣେ ଜଯମ୍ ॥ 6-107-71 (43698)
ଅନୁଜାନାମି ବଃ ପାର୍ଥାଃ ପ୍ରହରଧ୍ବଂ ଯଥାସୁଖମ୍ ।
ଏବଂ ହି ସୁକୃତଂ ମନ୍ଯେ ଭବତାଂ ବିଦିତୋ ହ୍ଯହମ୍ ।
ହତେ ମଯି ହତଂ ସର୍ବଂ ତସ୍ମାଦେବଂ ବିଧୀଯତାମ୍ ॥ 6-107-72 (43699)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 6-107-73x (4210)
ବ୍ରୂହି ତସ୍ମାଦୁପାଯଂ ନୋ ଯଥା ଯୁଦ୍ଧେ ଜଯେମହି।
ଭବନ୍ତଂ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଦଣ୍ଡହସ୍ତମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-107-73 (43700)
ଶକ୍ଯୋ ବଜ୍ରଧରୋ ଜେତୁଂ ବରୁଣୋଽଥ ଯମସ୍ତଥା।
ନ ଭବାନ୍ସମରେ ଶକ୍ଯଃ ସେନ୍ଦ୍ରୈରପି ସୁରାସୁରୈଃ ॥ 6-107-74 (43701)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-107-75x (4211)
ସତ୍ଯମେତନ୍ମହାବାହୋ ଯଥା ବଦସି ପାଣ୍ଡବ ॥ 6-107-75 (43702)
ନାହଂ ଜେତୁଂ ରଣେ ଶକ୍ଯଃ ସେନ୍ଦ୍ରୈରପି ସୁରାସୁରୈଃ।
ଆତ୍ତଶସ୍ତ୍ରୋ ରଣେ ଯତ୍ତୋ ଗୃହୀତବରକାର୍ମୁକଃ ।
ତତୋ ମାଂ ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରଂ ତୁ ଏତେ ହନ୍ଯୁର୍ମହାରଥାଃ ॥ 6-107-76 (43703)
ନିକ୍ଷିପ୍ତଶସ୍ତ୍ରେ ପତିତେ ବିମୁକ୍ତକବଚଧ୍ବଜେ ।
ଦ୍ରବମାଣେ ଚ ଭୀତେ ଚ ତବାସ୍ମୀତି ଚ ବାଦିନି ॥ 6-107-77 (43704)
`ସ୍ତ୍ରୀଜିତେ ସ୍ତ୍ରୀପ୍ରଧାନେ ଚ ସ୍ତ୍ରୀପ୍ରଧାଯିନି ଧର୍ମଜ'
ସ୍ତ୍ରିଯାଂ ସ୍ତ୍ରୀନାମଧେଯେ ଚ ବିକଲେ ଚୈକପୁତ୍ରିଣି ।
ଅପ୍ରସୂତେ ଚ ଷଣ୍ଡେ ଚ ନ ଯୁଦ୍ଧଂ ରୋଚତେ ମମ ॥ 6-107-78 (43705)
ଇମଂ ମେ ଶୃଣୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସଂକଲ୍ପଂ ପୂର୍ବଚିନ୍ତିତମ୍ ।
ଅସଂକଲ୍ପଧ୍ବଜଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନ ଯୁଧ୍ଯେଯଂ କଦାଚନ ॥ 6-107-79 (43706)
ଯ ଏଷ ଦ୍ରୌପଦୋ ରାଜଂସ୍ତବ ସୈନ୍ଯେ ମହାରଥଃ ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ସମରାମର୍ଷୀ ଶୂରଶ୍ଚ ସମିତିଂଜଯଃ ॥ 6-107-80 (43707)
ଯଥାଽଭବଚ୍ଚ ସ୍ତ୍ରୀପୂର୍ବଂ ପଶ୍ଚାତ୍ପୁଂସ୍ତ୍ବଂ ସମାଗତଃ।
ଜାନନ୍ତି ଚ ଭବନ୍ତୋଽପି ସର୍ବମେତଦ୍ଯଥାତଥମ୍ ॥ 6-107-81 (43708)
ଅର୍ଜୁନଃ ସମରେ ଶୂରଃ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡୀନମ୍ ।
ମାମେବ ବିଶିଖୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈରଭିଦ୍ରବତୁ ଦଂଶିତଃ ॥ 6-107-82 (43709)
ଅସଂକଲ୍ପଧ୍ବଜେ ତସ୍ମିନ୍ସ୍ତ୍ରୀପୂର୍ବେ ଚ ବିଶେଷତଃ ।
ନ ପ୍ରହର୍ତୁମଭୀପ୍ସାମି ଗୃହୀତେଷୁ କଥଂଚନ ॥ 6-107-83 (43710)
ତଦନ୍ତରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୋ ମାଂ ଧନଞ୍ଜଯଃ।
ଶରୈର୍ଘାତଯତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସମନ୍ତାଦ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-107-84 (43711)
ନ ତଂ ପଶ୍ଯାମି ଲୋକେଷ ମାଂ ହନ୍ଯାଦ୍ଯଃ ସମୁଦ୍ଯତମ୍।
ଋତେ କୃଷ୍ଣାନ୍ମହାଭାଗାତ୍ପାଣ୍ଡବାଦ୍ବା ଧନଞ୍ଜଯାତ୍ ॥ 6-107-85 (43712)
ପାର୍ଷତଂ ତୁ ପୁରୋଧାଯ କ୍ଲୀବମଦ୍ଯ ମମାଗ୍ରତଃ ।
ଆତ୍ତଶସ୍ତ୍ରୋ ରଣେ ଯତ୍ତୋ ଗୃହୀତବରକାର୍ମୁକଃ ।
ମାଂ ପାତଯତୁ ବୀଭତ୍ସୁରେବଂ ତବ ଜଯୋ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 6-107-86 (43713)
ଏତତ୍କୁରୁଷ୍ବ କୌନ୍ତେଯ ଯଥୋକ୍ତଂ ମମ ସୁବ୍ରତ ।
ତତୋ ଜେଷ୍ବସି ସଂଗ୍ରାମେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ସମାଗତାନ୍ ॥ 6-107-87 (43714)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-107-88x (4212)
ତେଽନୁଜ୍ଞାତାସ୍ତତଃ ପାର୍ଥା ଜଗ୍ମୁଃ ସ୍ବଶିବିରଂ ପ୍ରତି।
ଅଭିବାଦ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ଭୀଷ୍ମଂ କୁରୁପିତାମହମ୍ ॥ 6-107-88 (43715)
ତଥୋକ୍ତବତି ଗାଙ୍ଗେଯେ ପରଲୋକାଯ ଦୀକ୍ଷିତେ।
ଅର୍ଜୁନୋ ଦୁଃଖସଂତପ୍ତଃ ସବ୍ରୀଡମିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-107-89 (43716)
ଗୁରୁଣା କୁରୁବୃଦ୍ଧେନ କୃତପ୍ରଜ୍ଞେନ ଧୀମତା ।
ପିତାମହେନ ସଂଗ୍ରାମେ କଥଂ ଯୋଦ୍ଧାସ୍ମି ମାଧବ ॥ 6-107-90 (43717)
କ୍ରୀଡତା ହି ମଯା ବାଲ୍ଯେ ବାସୁଦେବ ମହାମନାଃ ।
ପାଂସୁରୂଷିତଗାତ୍ରେଣ ମହାତ୍ମା ପରୁଷୀକୃତଃ॥ 6-107-91 (43718)
ଯସ୍ଯାହମଧିରୁହ୍ଯାଙ୍କଂ ବାଲଃ କିଲ ଗଦାଗ୍ରଜ ।
ତାତେତ୍ଯବୋଚଂ ପିତରଂ ପିତୁଃ ପାଣ୍ଡୋର୍ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-107-92 (43719)
ନାହଂ ତାତସ୍ତବ ପିତୁସ୍ତାତୋଽସ୍ମି ତବ ଭାରତ ।
ଇତି ମାମବ୍ରବୀଦ୍ବାଲ୍ଯେ ଯଃ ସ ବଧ୍ଯଃ କଥଂ ମଯା ॥ 6-107-93 (43720)
କାମଂ ବଧ୍ଯତୁ ସୈନ୍ଯଂ ମେ ନାହଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯେ ମହାତ୍ମନା ।
ଜଯୋ ବାସ୍ତୁ ବଧୋ ବା ମେ କଥଂ ବା କୃଷ୍ଣ ମନ୍ଯସେ ॥ 6-107-94 (43721)
` କଥମସ୍ମାଦ୍ବିଧଃ କୃଷ୍ଣ ଜାନନ୍ଧର୍ମଂ ସନାତନମ୍ ।
ନ୍ଯସ୍ତଶସ୍ତ୍ରେ ଚ ବୃଦ୍ଧେ ଚ ପ୍ରହରେଦ୍ଧି ପିତାମହେ ॥' 6-107-95 (43722)
ଶ୍ରୀବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 6-107-96x (4213)
ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ବଧଂ ଜିଷ୍ଣୋ ପୁରା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେ ସ୍ଥିତଃ ପାର୍ଥ କଥଂ ନୈନଂ ହନିଷ୍ଯସି ॥ 6-107-96 (43723)
ପାତଯୈନଂ ରଥାତ୍ପାର୍ଥ କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦମ୍ ।
ନାହତ୍ବା ଯୁଧି ଗାଙ୍ଗେଯଂ ବିଜଯସ୍ତେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 6-107-97 (43724)
ଦୃଷ୍ଟମେତତ୍ପୁରା ଦେବୈର୍ଭବିଷ୍ଯତ୍ଯବଶସ୍ଯ ତେ।
ଯଦ୍ଦୃଷ୍ଟଂ ହି ପୁରା ପାର୍ଥ ତତ୍ତଥା ନ ତଦନ୍ଯଥା ॥ 6-107-98 (43725)
ନ ହି ଭୀଷ୍ମଂ ଦୁରାଧର୍ଷଂ ବ୍ଯାତ୍ତାନନମିବାନ୍ତକମ୍ ।
ତ୍ବଦନ୍ଯଃ ଶକ୍ନୁଯାଦ୍ଯୋଦ୍ଧୁମପି ବଜ୍ରଧରଃ ସ୍ବଯମ୍ ॥ 6-107-99 (43726)
ଜହି ଭୀଷ୍ମଂ ସ୍ଥିରୋ ଭୂତ୍ବା ଶୃଣୁ ଚେଦଂ ବଚୋ ମମ।
ଯଥୋବାଚ ପୁରା ଶକ୍ରଂ ମହାବୁଦ୍ଧିର୍ବୃହସ୍ପତିଃ ॥ 6-107-100 (43727)
ଜ୍ଯାଯାଂସମପି ଚେଦ୍ବୃଦ୍ଧଂ ଗୁଣୈରପି ସମନ୍ବିତମ୍ ।
ଆତତାଯିନମାଯାନ୍ତଂ ହନ୍ଯାଦ୍ଧାତକମାତ୍ମନଃ ॥ 6-107-101 (43728)
ଶାଶ୍ବତୋଽଯଂ ସ୍ଥିତୋ ଧର୍ମଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଧନଞ୍ଜଯ ।
ଯୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ରକ୍ଷିତବ୍ଯଂ ଚ ଯଷ୍ଟବ୍ଯଂ ଚାନସୂଯୁଭିଃ ॥ 6-107-102 (43729)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 6-107-103x (4214)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ନିଧନଂ କୃଷ୍ଣ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଭବିତା ଧ୍ରୁବମ୍ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ହି ସଦା ଭୀଷ୍ମଃ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଂ ବିନିବର୍ତତେ ॥ 6-107-103 (43730)
ତେ ବଯଂ ପ୍ରମୁଖେ ତସ୍ଯ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍।
ଗାଙ୍ଗେଯଂ ପାତଯିଷ୍ଯାମ ଉପାଯେନେତି ମେ ମତିଃ ॥ 6-107-104 (43731)
ଅହମନ୍ଯାନ୍ମହେଷ୍ବାସାନ୍ବାରଯିଷ୍ଯାମି ସାଯକୈଃ ।
ଶିଖଣ୍ଡ୍ଯପି ଯୁଧାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଭୀଷ୍ମମେବାଭିଯୋଧଯେତ୍ ॥ 6-107-105 (43732)
ଶ୍ରୁତଂ ହି କୁରୁମୁଖ୍ଯସ୍ଯ ନାହଂ ହନ୍ଯାଂ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ।
କନ୍ଯା ହ୍ଯେଷା ପୁରା ଭୂତ୍ବା ପୁରୁଷଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-107-106 (43733)
`ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବଧସଂଯୁତମ୍।
ଜହୃଷୁର୍ହୃଷ୍ଟରୋମାଣଃ ସକୃଷ୍ଣାଃ ପାଣ୍ଡବାସ୍ତଦା॥' 6-107-107 (43734)
ଇତ୍ଯେବଂ ନିଶ୍ଚଯଂ କୃତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାଃ ସହମାଧବାଃ।
ଅନୁମାନ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ପ୍ରଯଯୁର୍ହୃଷ୍ଟମାନସାଃ।
ଶଯନାନି ଯଥା ସ୍ବାନି ଭେଜିରେ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ ॥ ॥ 6-107-108 (43735)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ସପ୍ତାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-107-20 ଏକତ ଇତି ଦ୍ବିତୀଯାନ୍ତାତ୍ତସିଃ। ଏକଂ କେବଲଂ ମୃତ୍ଯୁମେବାଭ୍ଯେତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-107-40 ବିପରୀତଃ କ୍ଷୁଦ୍ରେଷୁ ପରାକ୍ରମୀ । ଗତସତ୍ବୋ ଗତବୁଦ୍ଧିଃ ॥ 6-107-61 ଯୁଦ୍ଧାଦନ୍ଯତ୍ରେତ୍ଯର୍ଧଂ କଃ ପୁସ୍ତକ ଏବ ଦୃଶ୍ଯତେ ॥ 6-107-91 ପରୁଷୀକୃତଃ ରୂକ୍ଷୀକୃତଃ ॥ 6-107-97 ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦଂ ଯୁଦ୍ଧୋତ୍ସୁକମ୍ ॥ 6-107-98 ଗମିଷ୍ଯାତି ଯମକ୍ଷଯଂ ଇତି ପାଠେ ଭୀଷ୍ମ ଇତି ଶେଷଃ ॥ 6-107-101 ଆତତାଯିନମିତ୍ଯସ୍ଯ ଘାତକମିତି ବିଶେଷଣମନ୍ଯେଭ୍ଯ ଆତତାଯିଭ୍ଯୋ ବ୍ଯବଚ୍ଛେଦାଯୋକ୍ତମ୍ ॥ 6-107-103 ନିଧନଂ ନିଧନହେତୁଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 108
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.108. ଅଧ୍ଯାଯଃ 108
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 । ଶିଖଣ୍ଡିନୋ ଭୀଷ୍ମେଣ ସହ ସଂବାଦୋ ଯୁଦ୍ଧସନ୍ନାହଶ୍ଚ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-108-0 (43736)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-108-0x (4215)
କଥଂ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଗାଙ୍ଗେଯମଭ୍ଯବର୍ତତ ସଂଯୁଗେ।
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ କଥଂ ଭୀଷ୍ମଂ ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-108-1 (43737)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-108-2x (4216)
ତତଃ ପ୍ରଭାତେ ବିମଲେ ସୂର୍ଯସ୍ଯୋଦଯନଂ ପ୍ରତି।
ତାଡ୍ଯମାନାସୁ ଭେରୀଷୁ ମୃଦଙ୍ଗେଷ୍ବାନକେଷୁ ଚ ॥ 6-108-2 (43738)
ଧ୍ମାଯମାନେଷୁ ଶଙ୍ଖେଷୁ ପାଣ୍ଡରେଷୁ ସମନ୍ତତଃ ।
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ନିର୍ଯାପ୍ତାଃ ପାଣ୍ଡବା ଯୁଧି ॥ 6-108-3 (43739)
କୃତ୍ବା ବ୍ଯୂହଂ ମହାରାଜ ସର୍ବଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣମ୍ ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାମଗ୍ର ଆସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ ॥ 6-108-4 (43740)
ଚକ୍ରରକ୍ଷୌ ତତସ୍ତସ୍ଯ ଭୀମସେନଧନଂଜଯୌ ।
ପୃଷ୍ଠତୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ସୌଭଦ୍ରଶ୍ଚୈବ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-108-5 (43741)
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚେକିତାନଶ୍ଚ ତେଷାଂ ଗୋପ୍ତା ମହାରଥଃ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତତଃ ପଶ୍ଚାତ୍ପାଞ୍ଚାଲୈରଭିରକ୍ଷିତଃ ॥ 6-108-6 (43742)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ଯମାଭ୍ଯାଂ ସହିତଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ପ୍ରଯଯୌ ସିଂହନାଦେନ ନାଦଯନ୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-108-7 (43743)
ବିରାଟସ୍ତୁ ତତଃ ପଶ୍ଚାତ୍ସ୍ବେନ ସୈନ୍ଯେନ ସଂବୃତ୍ତଃ ।
ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚ ମହାବାହୋ ତତଃ ପଞ୍ଚାଦୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-108-8 (43744)
କେକଯା ଭ୍ରାତରଃ ପଞ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ଜଘନଂ ପାଲଯାମାସୁଃ ପାଣ୍ଡବେଯଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସଃ ॥ 6-108-9 (43745)
ଏବଂ ବ୍ଯୂହ୍ଯ ମହାସୈନ୍ଯଂ ପାଣ୍ଡବାସ୍ତବ ବାହିନୀମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମେ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଜୀବିତମାତ୍ମନଃ ॥ 6-108-10 (43746)
ତଥୈବ କୁରବୋ ରାଜନ୍ଭୀଷ୍ମଂ କୃତ୍ବା ମହାରଥମ୍ ।
ଅଗ୍ରତଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନାଂ ପ୍ରଯଯୁଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ॥ 6-108-11 (43747)
ପୁତ୍ରୈସ୍ତବ ଦୁରାଧର୍ଷୋ ରକ୍ଷିତଃ ସୁମହାବଲୈଃ ।
ତତୋ ଦ୍ରୋଣୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ପୁତ୍ରଶ୍ଚାସ୍ଯ ମହାବଲଃ ॥ 6-108-12 (43748)
ଭଗଦତ୍ତସ୍ତତଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ଗଜାନୀକେନ ସଂବୃତଃ ।
କୃପଶ୍ଚ କୃତବର୍ମା ଚ ଭଗଦତ୍ତମନୁବ୍ରତୌ ॥ 6-108-13 (43749)
କାମ୍ଭୋଜରାଜୋ ବଲବାଂସ୍ତତଃ ପଶ୍ଚାତ୍ସୁଦକ୍ଷିଣଃ ।
ମାଗଧଶ୍ଚ ଜଯତ୍ସେନଃ ସୌବଲଶ୍ଚ ବୃହଦ୍ବଲଃ ॥ 6-108-14 (43750)
ତଥୈବାନ୍ଯେ ମହେଷ୍ବାସାଃ ସୁଶର୍ମପ୍ରମୁଖା ନୃପାଃ ।
ଜଘନଂ ପାଲଯାମାସୁସ୍ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ ॥ 6-108-15 (43751)
ଦିବସେଦିବସେ ପ୍ରାପ୍ତେ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଯୁଧି।
ଆସୁରାନକରୋଦ୍ବ୍ଯୂହାନ୍ପୈଶାଚାନଥ ରାକ୍ଷସାନ୍ ॥ 6-108-16 (43752)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ତବ ତେଷାଂ ଚ ଭାରତ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ନିଘ୍ନତାଂ ରାଜନ୍ଯମରାଷ୍ଟ୍ରବିବର୍ଧନମ୍ ॥ 6-108-17 (43753)
ଅର୍ଜୁନପ୍ରମୁଖାଃ ପାର୍ଥାଃ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍।
ଭୀଷ୍ମଂ ଯୁଦ୍ଧେଽଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ କିରନ୍ତୋ ବିବିଧାଞ୍ଶରାନ୍॥ 6-108-18 (43754)
ତତ୍ର ଭାରତ ଭୀମେନ ତାଡିତାସ୍ତାବକାଃ ଶରୈଃ।
ରୁଧିରୌଘପରିକ୍ଲିନ୍ନାଃ ପରଲୋକଂ ଯଯୁସ୍ତଦା ॥ 6-108-19 (43755)
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ତବ ସୈନଯଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପୀଡଯାମାସୁରୋଜସା ॥ 6-108-20 (43756)
ତେ ବଧ୍ଯାମାନାଃ ସମରେ ତାବକା ଭରତର୍ଷଭ ।
ନାଶକ୍ନୁବନ୍ବାରଯିତୁଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହଦ୍ବଲମ୍ ॥ 6-108-21 (43757)
ତତସ୍ତୁ ତାବକଂ ସୈନ୍ଯଂ ବଧ୍ଯମାନଂ ସମନ୍ତତଃ।
ସଂପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଦଶଃ ଦିଶଃ କାଲ୍ଯମାନଂ ମହାରଥୈଃ ॥ 6-108-22 (43758)
ତ୍ରାତାରଂ ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ତ ତାବକା ଭରତର୍ଷଭ ।
ବଧ୍ଯମାନାଃ ଶିତୈର୍ବାଣୈଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ॥ 6-108-23 (43759)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-108-24x (4217)
ପୀଡ୍ଯମାନଂ ବଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଥୈର୍ଭୀଷ୍ମଃ ପରାକ୍ରମୀ ।
ଯଦକାର୍ଷୀଦ୍ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-108-24 (43760)
କଥଂ ବା ପାଣ୍ଡବା ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାତାଃ ପରଂତପାଃ ।
ନିଘ୍ନନ୍ତୋ ମାମକାନ୍ବୀରାଂସ୍ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ସଞ୍ଜଯ ॥ 6-108-25 (43761)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-108-26x (4218)
ଆଚକ୍ଷେ ତେ ମହାରାଜ ଯଦକାର୍ଷୀତ୍ପିତା ତବ।
ପୀଡିତେ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସୈନ୍ଯେ ପାଣ୍ଡବ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ॥ 6-108-26 (43762)
ପ୍ରଂହୃଷ୍ଟମନସଃ ଶୂରାଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ପାଣ୍ଡୁପୂର୍ବଜ ।
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ନିଘ୍ନନ୍ତସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-108-27 (43763)
ତଂ ବିନାଶଂ ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ନରବାରଣବାଜିନାମ୍ ।
ନାମୃଷ୍ଯତ ତଦା ଭୀଷ୍ମଃ ସୈନ୍ଯଘାତଂ ରଣେ ପରୈଃ ॥ 6-108-28 (43764)
ସ ପାଣଡବାନ୍ମହେଷ୍ବାସଃ ପଞ୍ଚାଲାଂଶ୍ଚୈବ ସୃଞ୍ଜଯାନ୍ ।
ନାରାଚୈର୍ବତ୍ସଦନ୍ତୈଶ୍ଚ ଶିତୈରଞ୍ଜଲିକୈସ୍ତଥା ॥ 6-108-29 (43765)
ଅଭ୍ଯବର୍ଷତ ଦୁର୍ଧର୍ଷସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଜୀବିତମାତ୍ମନଃ ।
ସ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପ୍ରବରାନ୍ପଞ୍ଚ ରାଜନ୍ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-108-30 (43766)
ଆତ୍ତଶସ୍ତ୍ରୋ ରଣେ ଯତ୍ନାଦ୍ବାରଯାମାସ ସାଯକୈଃ ।
ନାନାଶସ୍ତ୍ରାସ୍ତ୍ରବର୍ଷୈସ୍ତାନ୍ବୀର୍ଯାମର୍ଷପ୍ରବେରିତୈଃ ॥ 6-108-31 (43767)
ନିଜଘ୍ନେ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବଂ ଚାମିତଂ ବହୁ।
ରଥିନୋଽପାତଯଦ୍ରାଜନ୍ରଥେଭ୍ଯଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭ ॥ 6-108-32 (43768)
ସାଦିନଶ୍ଚାଶ୍ବପୃଷ୍ଠେଭ୍ଯଃ ପାଦାତାଂଶ୍ଚ ସମାଗତାନ୍ ॥ 6-108-33 (43769)
ଗଜାରୋହାନ୍ଗଜେଭ୍ଯଶ୍ଚ ପରେଷାଂ ଜଯକାରିଣଃ ।
ତମେକଂ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଂ ତ୍ବରମାଣଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-108-34 (43770)
ପାଣ୍ଡବାଃ ସମବର୍ତନ୍ତ ବଜ୍ରହସ୍ତମିବାସୁରାଃ।
ଶକ୍ରାଶନିସମସ୍ପର୍ଶାନ୍ବିମୁଞ୍ଚନ୍ନିଶିତାଞ୍ଛରାନ୍ ॥ 6-108-35 (43771)
ଦିକ୍ଷ୍ବଦୃଶ୍ଯତ ସର୍ବାସୁ ଘୋରଂ ସନ୍ଧାରଯନ୍ବପୁଃ।
ମଣ୍ଡଲୀଭୂତମେବାସ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ଧନୁରଦୃଶ୍ଯତ ॥ 6-108-36 (43772)
ସଂଗ୍ରାମେ ଯୁଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ଶକ୍ରଚାପୋପମଂ ମହତ୍ ॥
ତଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମରେ କର୍ମ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-108-37 (43773)
ବିସ୍ମାଯଂ ପରମଂ ଗତ୍ବା ପିତାମହମପୂଜଯନ୍ ।
ପାର୍ଥା ବିମନସୋ ଭୂତ୍ବା ପ୍ରୈକ୍ଷନ୍ତ ପିତରଂ ତବ ॥ 6-108-38 (43774)
ଯୁଧ୍ଯମାନଂ ରଣେ ଶୂରଂ ବିପ୍ରଚିତ୍ତିମିବାମରାଃ ।
ନ ଚୈନଂ ବାରଯାମାସୁର୍ବ୍ଯାତ୍ତାନନମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-108-39 (43775)
ଦଶମେଽହନି ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ରଥାନୀକଂ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ ।
ଅଦହନ୍ନିଶିତୈର୍ବାଣୈଃ କୃଷ୍ଣବର୍ତ୍ମେବ କାନନମ୍ ॥ 6-108-40 (43776)
ତଂ ଶିଖଣ୍ଡୀ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈରଭ୍ଯବିଧ୍ଯତ୍ସନାନ୍ତରେ ।
ଆଶୀବିଷମିବ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ କାଲସୃଷ୍ଟମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-108-41 (43777)
ସ ତେନାତିଭୃଶଂ ବିଦ୍ଧଃ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଃ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ।
ପୁନର୍ନାଲୋକଯତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରହସନ୍ନିଦମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-108-42 (43778)
କାମଂ ପ୍ରହର ବା ମା ବା ନ ତ୍ବାଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯେ କଥଂଚନ ।
ଯୈବ ହି ତ୍ବଂ କୃତା ଧାତ୍ରା ସୈବ ହି ତ୍ବଂ ଶିଖଣ୍ଡିନୀ ॥ 6-108-43 (43779)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶିଖଣ୍ଡୀ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ ।
ଉବାଚ ଭୀଷ୍ମଂ ସମରେ ସୃକ୍ବିଣୀ ପରିଲେଲିହନ୍ ॥ 6-108-44 (43780)
ଜାନାମି ତ୍ବାଂ ମହାବାହୋ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଭଯଂକରମ୍ ।
ମଯା ଶ୍ରୁତଂ ଚ ତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ବୈ ସହ ॥ 6-108-45 (43781)
ଦିବ୍ଯଶ୍ଚ ତେ ପ୍ରଭାବୋଽଯଂ ମଯା ଚ ବହୁଶଃ ଶ୍ରୁତଃ ।
ଜନନ୍ନପି ପ୍ରଭାବଂ ତେ ଯୋତ୍ସ୍ଯେଽଦ୍ଯାହଂ ତ୍ବଯା ସହ ॥ 6-108-46 (43782)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପ୍ରିଯଂ କୁର୍ବନ୍ନାତ୍ମନଶ୍ଚ ନରୋତ୍ତମ ॥
ଅଦ୍ଯ ତ୍ବାଂ ଯୋଧଯିଷ୍ଯାମି ରଣେ ପୁରୁଷସତ୍ତମ ॥ 6-108-47 (43783)
ଧ୍ରୁବଂ ଚ ତ୍ବାଂ ହନିଷ୍ଯାମି ଶପେ ସତ୍ଯେନ ତେଽଗ୍ରତଃ ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଚ ମଦ୍ବାକ୍ଯଂ ଯତ୍କୃତ୍ଯଂ ତତ୍ସମାଚର ॥ 6-108-48 (43784)
କାମଂ ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ବା ମା ବା ନ ମେ ଜୀବନ୍ପ୍ରମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ।
ସୁଦୃଷ୍ଟଃ କ୍ରିଯତାଂ ଭୀଷ୍ମ ଲୋକୋଽଯଂ ସମିତିଂଜଯ ॥ 6-108-49 (43785)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-108-50x (4219)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ଭୀଷ୍ମଂ ପଞ୍ଚଭିର୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ଅବିଧ୍ଯତ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତୁଦନ୍ବାକ୍ଯସାଯକୈଃ ॥ 6-108-50 (43786)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସବ୍ଯସାଚୀ ମହାରଥଃ ।
କାଲୋଽଯମିତି ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମଚୋଦଯତ୍ ॥ 6-108-51 (43787)
ଅହଂ ତ୍ବାମନୁଯାସ୍ଯାମି ପରାନ୍ବିଦ୍ରାବଯଞ୍ଶରୈଃ ।
ଅଭିଦ୍ରବ ସୁସଂରବ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମଂ ଭୀମପରାକ୍ରମମ୍ ॥ 6-108-52 (43788)
ନ ହି ତେ ସଂଯୁଗେ ପୀଡାଂ ଶକ୍ତାଃ କର୍ତୁଂ ମହାବଲାଃ ।
ତସ୍ମାଦଦ୍ଯ ମହାବାହୋ ଯତ୍ନାଦ୍ଭୀଷ୍ଯମଭିଦ୍ରବ ॥ 6-108-53 (43789)
ଅହତ୍ବା ସମରେ ଭୀଷ୍ମ ଯଦି ଯାସ୍ଯସି ମାରିଷ ।
ଅବହାସ୍ଯୋଽସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯସି ମଯା ସହ ॥ 6-108-54 (43790)
ନାବହାସ୍ଯା ଯଥା ବୀର ଭବେମ ପରମାହବେ ।
ତଥା କୁରୁ ରଣେ ଯତ୍ନଂ ସାଧଯସ୍ବ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-108-55 (43791)
କୁରୂଂଶ୍ଚ ସହିତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଯତମାନାନ୍ମହାରଥାନ୍ ।
ଅହମାବାରଯିଷ୍ଯାମି ସାବଯସ୍ବ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-108-56 (43792)
ଦ୍ରୋଣଂ ଚ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରଂ ଚ କୃପଂ ଚାଥ ସୁଯୋଧନମ୍ ।
ଚିତ୍ରସେନଂ ବିକର୍ଣଂ ଚ ସୈନ୍ଧବଂ ଚ ଯଜଦ୍ରଥମ୍ ॥ 6-108-57 (43793)
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ କାମ୍ଭୋଜଂ ଚ ସୁଦକ୍ଷିଣମ୍ ।
ଭଗଦତ୍ତଂ ତଥା ଶୂରଂ ମାଗଦଂ ଚ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-108-58 (43794)
ସୌମଦତ୍ତିଂ ତଥା ଶୂରମାର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିଂ ଚ ରାକ୍ଷସମ୍ ।
ତ୍ରିଗର୍ତରାଜଂ ଚ ରଣେ ସହ ସର୍ବୈର୍ମହାରଥୈଃ ॥ 6-108-59 (43795)
ଅହମାବାରଯିଷ୍ଯାମି ବେଲେବ ମକରାଲଯମ୍ ।
କୁରୂଂଶ୍ଚ ସହିତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଯୁଧ୍ଯମାନାନ୍ମହାବଲାନ୍ ।
ନିବାରଯିଷ୍ଯାମି ରଣେ ସାଧଯସ୍ବ ପିତାମହମ୍ ॥ ॥ 6-108-60 (43796)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଅଷ୍ଟାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-108-43 କାମଂ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦମ୍। ଅଭ୍ଯସ ଇତି ପାଠେ ପ୍ରକ୍ଷିପ ॥ 6-108-49 ସୁଦୃଷ୍ଟଃ କ୍ରିଯତାଂ ନ ପୁନର୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ଲୋକମିମମିତି ଭାବଃ ॥ 6-108-55 ସାଧଯସ୍ବସ୍ବୀକୁରୁ ଜହି ବା ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 109
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.109. ଅଧ୍ଯାଯଃ 109
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମଦୁର୍ଯୋଧନସଂବାଦଃ ॥ 1 ॥ ଭୀଷ୍ମପରାକ୍ରମବର୍ଣନମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-109-0 (43797)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-109-0x (4220)
କଥଂ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଗାଙ୍ଗେଯମଭ୍ଯଧାବତ୍ପିତାମହମ୍ ।
ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଃ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଧର୍ମାତ୍ମାନଂ ଯତବ୍ରତମ୍ ॥ 6-109-1 (43798)
କେଽରକ୍ଷନ୍ପାଣ୍ଡବାନୀକେ ଶିଖଣ୍ଡିନମୁଦାଯୁଧାଃ।
ତ୍ବରମାଣାସ୍ତ୍ବରାକାଲେ ଜିଗୀଷନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ॥ 6-109-2 (43799)
କଥଂ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମଃ ସ ତସ୍ମିନ୍ଦଶମେଽହନି।
ଅଯୁଧ୍ଯତ ମହାବୀର୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ॥ 6-109-3 (43800)
ନ ମୃଷ୍ଯାମି ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାତଂ ଶିଖଣ୍ଡିନା ।
କଚ୍ଚିନ୍ନ ରଥମଦ୍ଗୋଽସ୍ବ ଧନୁର୍ବାଽଶୀର୍ଯତାସ୍ଥତଃ ॥ 6-109-4 (43801)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-109-5x (4221)
ନାଶୀର୍ଯତ ଧନୁଶ୍ଚାସ୍ଯ ରଥଭଙ୍ଗୋ ନ ଚାପ୍ଯଭୂତ୍।
ଯୁଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ସଂଗ୍ରାମେ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ।
ନିଘ୍ନତଃ ସମରେ ଶତ୍ରୂନ୍ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ॥ 6-109-5 (43802)
ଅନେକଶତସାହସ୍ରାବକାନାଂ ମହାରଥାଃ ।
ତଥା ଦନ୍ତିଗଣା ରାଜନ୍ହାଯଶ୍ଚୈବ ସୁସଞ୍ଜିତାଃ॥ 6-109-6 (43803)
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଯୁଦ୍ଧାଯ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-109-7 (43804)
ଯଥାପ୍ରତିଜ୍ଞଂ କୌରବ୍ଯ ସ ଚାପି ସମିର୍ତିଜଯଃ ।
ପାର୍ଯାନାମକରୋଦ୍ଭୀଷ୍ମଃ ସତତଂ ସମିତି କ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-109-8 (43805)
ଯୁଧ୍ଯମାନଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ବିନିଘ୍ନନ୍ତଂ ପରାଞ୍ଶରୈଃ ।
ପାଞ୍ଚାଲାଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସାର୍ଧ ସର୍ବତଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-109-9 (43806)
ଦଶମେଽହନି ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ତତସ୍ତାଂ ରିପୁବାହିନୀମ୍ ।
କୀର୍ଯମାଣାଂ ଶିତୈର୍ବାଣୈଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-109-10 (43807)
ନ ହି ଭୀଷ୍ମଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ପାଣ୍ଡବାଃ ପାଣ୍ଡୁପୂର୍ବଜ ।
ଅଶକ୍ନୁବନ୍ରଣେ ଜେତୁଂ ପାଶହସ୍ତମିବାନତକମ୍ ॥ 6-109-11 (43808)
ଅଥୋପାଯାନ୍ମହାରାଜ ସବ୍ଯସାଚୀ ଧନଞ୍ଜଯଃ ।
ତ୍ରାସଯନ୍ରଥିନଃ ସର୍ବାନ୍ବୀଭତ୍ସୁରପରାଜିତଃ ॥ 6-109-12 (43809)
ସିଂହବଦ୍ବିନଦନ୍ନୁଚ୍ଚୈର୍ଧନୁର୍ଜ୍ଯାଂ ବିକ୍ଷିପନ୍ମୁହୁଃ ।
ଶରୌଘାନ୍ବିସୃଜନ୍ପାର୍ଥୋ ବ୍ଯଚରତ୍କାଲବଦ୍ରଣେ ॥ 6-109-13 (43810)
ତସ୍ଯ ଶବ୍ଦେନ ବିତ୍ରସ୍ତାସ୍ତାବକା ଭାରତର୍ଷଭ ।
ସିଂହସ୍ଯେବ ମୃଗା ରାଜନ୍ବ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ମହାଭଯାତ୍ ॥ 6-109-14 (43811)
ଜଯନ୍ତଂ ପାଣ୍ଡବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ବତ୍ସୈନ୍ଯଂ ଚାଭିପୀଡିତମ୍ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତତୋ ଭୀଷ୍ମମବ୍ରବୀଦ୍ଭୃଶପୀଡିତଃ ॥ 6-109-15 (43812)
ଏଷ ପାଣ୍ଡୁସୁତସ୍ତାତ ଶ୍ବେତାଶ୍ବଃ କୃଷ୍ଣସାରଥିଃ।
ଦହତେ ମାମକାନ୍ସର୍ବାନ୍କୃଷ୍ଣବର୍ତ୍ମେନ କାନନମ୍ ॥ 6-109-16 (43813)
ପଶ୍ଯ ସୈନ୍ଯାନି ଗାଙ୍ଗେଯ ଦ୍ରବମାଣାନି ସର୍ବଶଃ ।
ପଣ୍ଡବେନ ଯୁଧାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କାଲ୍ଯମାନାନି ସଂଯୁଗେ ॥ 6-109-17 (43814)
ଯଥା ପଶୁଗଣାନ୍ପାଲଃ ସଂକାଲଯତି କାନନେ ।
ତଥେଦଂ ମାମକଂ ସୈନ୍ଯଂ କାଲ୍ଯତେ ଶତ୍ରୁତାପନ ॥ 6-109-18 (43815)
ଧନଞ୍ଜଯଶରୈର୍ଭଗ୍ନଂ ଦ୍ରବମାଣଂ ତତସ୍ତତଃ ।
ଭୀମୋଽପ୍ଯେବଂ ଦୁରାଧର୍ପୋ ବିଦ୍ରାବଯତି ମେ ବଲମ୍ ॥ 6-109-19 (43816)
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚେକିତାନଶ୍ଚ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ପାଣ୍ଡବୌ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଃ ସୁବିକ୍ରାନ୍ତୋ ବାହିନୀଂ ଦ୍ରବତେ ମମ ॥ 6-109-20 (43817)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତଥା ଶୂରୋ ରାକ୍ଷସଶ୍ଚ ଘଟୋତ୍କଚଃ ।
ବ୍ଯଦ୍ରାବଯେତାଂ ସହସା ସୈନ୍ଯଂ ମମ ମହାରଣେ ॥ 6-109-21 (43818)
ବଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ସର୍ବୈରେତୈର୍ମହାରଥୈଃ ।
ନାନ୍ଯାଂ ଗତିଂ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ସ୍ଥାନେ ଯୁଦ୍ଧେ ଚ ଭାରତ ॥ 6-109-22 (43819)
ଋତେ ତ୍ବାଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ଦେବତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମମ୍।
ପର୍ଯାପ୍ତସ୍ତୁ ଭବାଞ୍ଶୀଘ୍ରଂ ପୀଡିତାନାଂ ଗତିର୍ଭବ ॥ 6-109-23 (43820)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-109-24x (4222)
ଏବମୁକ୍ତୋ ମହାରାଜ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ।
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ମୁହୂର୍ତଂ ତୁ କୃତ୍ବା ନିଶ୍ଚଯମାତ୍ମନଃ ॥ 6-109-24 (43821)
ତବ ସଂଧାରଯନ୍ପୁତ୍ରମବ୍ରବୀଚ୍ଛଂତନୋଃ ସୁତଃ।
ଦୁର୍ଯୋଧନ ବିଜାନୀହି ସ୍ଥିରୋ ଭୂତ୍ବା ବିଶାଂପତେ ॥ 6-109-25 (43822)
`ପାତଯିଷ୍ଯେ ରିପୂନନ୍ଯାନ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତିପାଲଯନ୍ ।
ପ୍ରତିଜ୍ଞାତୋ ଜଯୋ ହ୍ଯଦ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥' 6-109-26 (43823)
ପୂର୍ବକାଲଂ ତବ ମଯା ପ୍ରତିଜ୍ଞାନଂ ମହାବଲ ।
ହତ୍ବା ଦଶସହସ୍ରାଣି କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 6-109-27 (43824)
ସଂଗ୍ରାମାଦପଯାସ୍ଯାମି ହ୍ଯେତତ୍କର୍ମ ସମାହିତମ୍ ।
ଇତି ତତ୍କୃତବାଂଶ୍ଚାହଂ ଯଥୋକ୍ତଂ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-109-28 (43825)
ଅଦ୍ଯ ଚାପି ମହତ୍କର୍ମ ପ୍ରକରିଷ୍ଯେ ଯଥାବଲମ୍ ।
ଅହଂ ବାଽଦ୍ଯ ହତଃ ଶେଷ୍ଯେ ହନିଷ୍ଯେ ବାଽଦ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-109-29 (43826)
`ଅଶକ୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡବା ଜେତୁଂ ଦେବୈରପି ସବାସବୈଃ।'
କିଂ ପୁନର୍ମର୍ତ୍ଯଧର୍ମେଣ କ୍ଷତ୍ରିଯେଣ ମହାବଲାଃ ॥ 6-109-30 (43827)
ଅଦ୍ଯ ତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ପ୍ରତରିଷ୍ଯେ ଋଣଂ ତବ।
ଭର୍ତୃପିଣ୍ଡକୃତଂ ରାଜନ୍ନିହତାଃ ପୃତନାମୁଖେ ॥ 6-109-31 (43828)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-109-32x (4223)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍ପ୍ରବପଞ୍ଛରୈଃ।
ଆସସାଦ ଦୁରାଧର୍ଷଃ ପାଣ୍ଡବାନାମନୀକିନୀମ୍ ॥ 6-109-32 (43829)
ଅନୀକମଧ୍ଯେ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଭାରତର୍ଷଭ ।
ଆଶୀବିଷମିବ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ପାଣ୍ଡବାଃ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-109-33 (43830)
ଦଶମେଽହନି ଭୀଷ୍ମସ୍ତୁ ଦର୍ଶଯଞ୍ଶକ୍ତିମାତ୍ମନଃ ।
ରାଜଞ୍ଶତସହସ୍ରାଣି ସୋଽବଧୀତ୍କୁରୁନନ୍ଦନ ॥ 6-109-34 (43831)
ପାଞ୍ଚାଲାନାଂ ଚ ଯେ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ରାଜପୁତ୍ରା ମହାରଥାଃ ।
ତେଷାମାଦତ୍ତ ତେଜାଂସି ଜଲଂ ସୂର୍ଯ ଇବାଂଶୁଭିଃ ॥ 6-109-35 (43832)
ହତ୍ବା ଦଶସହସ୍ରାଣି କୁଞ୍ଜରାଣାଂ ତରସ୍ବିନାମ୍ ।
ସାରୋହାଣାଂ ମହାରାଜ ହଯାନାଂ ଚାଯୁତଂ ତଥା ॥ 6-109-36 (43833)
ପୂର୍ଣେ ଶତସହସ୍ରେ ଦ୍ବେ ପାଦାତାନାଂ ନରୋତ୍ତମଃ ।
ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ବିଧୂମ ଇବ ପାବକଃ ॥ 6-109-37 (43834)
ନ ଚୈବଂ ପାଣ୍ଡବେଯାନାଂ କେଚିଚ୍ଛେକୁର୍ନିରୀକ୍ଷିତୁମ୍ ।
ଉତ୍ତରଂ ମାର୍ଗମାସ୍ଥାଯ ତପନ୍ତମିବ ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 6-109-38 (43835)
ତେ ପାଣ୍ଡବେବାଃ ସଂରବ୍ଧା ମହେଷ୍ବାସେନ ପୀଡିତାଃ ।
ବଧାଯାଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ଭୀଷ୍ମଂ ସୃଞ୍ଜଯାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ॥ 6-109-39 (43836)
ସ ବଧ୍ଯମାନୋ ବହୁଭିର୍ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଥା ।
ଅବକୀର୍ଣୋ ମହେଷ୍ବାସୈଃ ଶୈଲୋ ମେଘୈରିବାବୃତଃ ॥ 6-109-40 (43837)
ପୁତ୍ରାସ୍ତୁ ତବ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ।
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ସାର୍ଧଂ ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ ॥ ॥ 6-109-41 (43838)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ନବାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-109-8 ସମିତିଂଜଯଃ ସଂଗ୍ରାମଜିତ୍। ସମିତି ଯୁଦ୍ଧେ ॥ 6-109-20 ଦ୍ରବତେ ଦ୍ରାବଯତି ॥ 6-109-22 ଗତିଂ ଧାମ। ଆଶ୍ରଯମିତି ଯାବତ୍। ସ୍ଥାନେ ଅବସ୍ଥାନେ ॥ 6-109-29 ଶେଷ୍ଯେ ସ୍ବପ୍ସ୍ଯାମି ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 110
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.110. ଅଧ୍ଯାଯଃ 110
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅର୍ଜୁନଦୁଃଶାସନଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-110-0 (43839)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-110-0x (4224)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ରଣେ ରାଜନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବିକ୍ରମମ୍ ।
ଶିଖଣ୍ଡିନମଥୋବାଚ ସମଭ୍ଯୋହି ପିତାମହମ୍ ॥ 6-110-1 (43840)
ନ ଚାପି ଭୀସ୍ତ୍ବଯା କାର୍ଯା ଭୀଷ୍ମାଦଦ୍ଯ କଥଂଚନ ।
ଅହମେନଂ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ପାତଯିଷ୍ଯେ ରଥୋତ୍ତମାତ୍ ॥ 6-110-2 (43841)
ସଞ୍ଜଯ ଉବଚ। 6-110-3x (4225)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ପାର୍ଥେନ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାର୍ଥସ୍ଯ ଭାଷିତମ୍ ॥ 6-110-3 (43842)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତଥା ରାଜନ୍ସୌଭଦ୍ରଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ହୃଷ୍ଟାବାଦ୍ରବତାଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାର୍ଥସ୍ଯ ଭାଷିତମ୍ ॥ 6-110-4 (43843)
ବିରାଟଦ୍ରୁପଦୌ ବୃଦ୍ଧୌ କୁନ୍ତିଭୋଜସ୍ଯ ଦଂଶିତଃ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତବ ପଶ୍ଯତଃ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ଧର୍ମରାଜଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-110-5 (43844)
ତଥେତରାଣି ସୈନ୍ଯାନି ସର୍ବାମ୍ଯେବ ବିଶାଂପତେ ।
ସମାଦ୍ରବନ୍ତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାର୍ଥସ୍ଯ ଭାଷିତମ୍ ॥ 6-110-6 (43845)
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୁସ୍ତାବକାଶ୍ଚ ସମେତାଂସ୍ତାନ୍ମହାରଥାନ୍ ।
ଯଥାଶକ୍ତି ଯଥୋତ୍ସାହଂ ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ ॥ 6-110-7 (43846)
ଚିତ୍ରସେନୋ ମହାରାଜ ଚେକିତାନଂ ସମଭ୍ଯାଯାତ୍ ।
ଭୀଷ୍ମପ୍ରେପ୍ସୁଂ ରଣେ ଯାନ୍ତଂ ବୃଷଂ ବ୍ଯାଘ୍ରଶିଶୁର୍ଯଥା ॥ 6-110-8 (43847)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମାନ୍ତିକମୁପାଗତମ୍ ।
ତ୍ବରମାଣଂ ରଣେ ଯତ୍ତଂ କୃତବର୍ମା ନ୍ଯବରାଯତ୍ ॥ 6-110-9 (43848)
ଭୀମସେନଂ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ବଧୈଷିଣମ୍ ।
ତ୍ବରମାଣୋ ମହାରାଜ ସୌମଦତ୍ତିର୍ନ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-110-10 (43849)
ତଥୈବ ନକୁଲଂ ଶୂରଂ କିରନ୍ତଂ ସାଯକାନ୍ବହୂନ୍ ।
ବିକର୍ଣୋ ବାରଯାମାସ ଇଚ୍ଛନ୍ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଜୀବିତମ୍ ॥ 6-110-11 (43850)
ସହଦେବଂ ତଥା ରାଜନ୍ଯାନ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମରଥଂ ପ୍ରତି।
ବାରଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ କୃପଃ ଶାରଦ୍ବତୋ ଯୁଧି ॥ 6-110-12 (43851)
ରାକ୍ଷସଂ କ୍ରୂରକର୍ମାଣଂ ଭୈମସେନିଂ ମହାବଲମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ନିଧନପ୍ରେପ୍ସୁଂ ଦୁର୍ମୁଖୋଽଭ୍ଯଜ୍ରବଦ୍ବଲୀ ॥ 6-110-13 (43852)
ସାତ୍ଯକିଂ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧମାର୍ସ୍ଯଶୃଙ୍ଗିବାରଯତ୍ ।
`ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବଧମିଚ୍ଛନ୍ତଂ ପାଣ୍ଡବପ୍ରୀତିକାମ୍ଯଯା' 6-110-14 (43853)
ଅଭିମନ୍ଯୁଂ ମହାରାଜ ଯାନ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମରଥଂ ପ୍ରତି।
ସୁଦକ୍ଷିଣୋ ମହାରାଜ କାମ୍ଭୋଜ ପ୍ରତ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-110-15 (43854)
ବିରାଟଦ୍ରୁପଦୌ ବୃଦ୍ଧୌ ସମେତାବରିମର୍ଦନୌ ।
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବାରଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-110-16 (43855)
ତଥା ପାଣ୍ଡୁସୁତଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବଧକାଙ୍କ୍ଷିଣମ୍ ।
ଭାରଦ୍ବାଜୋ ରଣେ ଯତ୍ତୋ ଧର୍ମପୁତ୍ରମବାରଯତ୍ ॥ 6-110-17 (43856)
ଅର୍ଜୁନଂ ରଭସଂ ଯୁଦ୍ଧେ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମପ୍ରେପ୍ସୁଂ ମହାରାଜ ଭାସଯନ୍ତଂ ଦିଶୋ ଦଶ ॥ 6-110-18 (43857)
ଦୁଃଶାସନୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ବାରଯାମାସ ସଂଯୁଗେ।
ଅନ୍ଯେ ଚ ତାବକା ଯୋଧାଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-110-19 (43858)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାଭିମୁଖାନ୍ଯାତାନ୍ବାରଯାମାସୁରାହବେ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତୁ ସୈନ୍ଯାନି ପ୍ରାକ୍ରୋଶଂସ୍ତୁ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ 6-110-20 (43859)
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ସଂରବ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମମେକଂ ମହାରଥଃ ।
ଏଷୋଽର୍ଜୁନୋ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରଯାତି କୁରୁନନ୍ଦନଃ ॥ 6-110-21 (43860)
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ମାଭୈଷ୍ଟ ଭୀଷ୍ମୋ ହି ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତେ ନ ବଃ ।
ଅର୍ଜୁନଂ ସମରେ ଯୋଦ୍ଧୁଂ ନୋତ୍ସହେତାପି ବାସବଃ ॥ 6-110-22 (43861)
କିମୁ ଭୀଷ୍ମୋ ରଣେ ବୀରା ଗତସତ୍ବୋଽଲ୍ପଜୀବିତଃ।
ଇତି ସେନାପତେଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-110-23 (43862)
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସଂହୃଷ୍ଟା ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି।
ଆଗଚ୍ଛତସ୍ତାନ୍ସମରେ ବାର୍ଯୋଘାନଚଲା ଇବ ॥ 6-110-24 (43863)
ଅବାରଯନ୍ତ ସଂହୃଷ୍ଟାସ୍ତାବକାଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ ।
ଦୁଃଶାସନୋ ମହାରାଜ ଭଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହାରଥଃ ॥ 6-110-25 (43864)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଜୀବିତାକାଙ୍କ୍ଷୀ ଧନଞ୍ଜଯମୁପାଦ୍ରବତ୍ । 6-110-26bତଥୈବ ପାଣ୍ଡବାଃ ଶୂରା ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-110-26 (43865)
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମେ ତବ ପୁତ୍ରାନ୍ମହାରଥାଃ ।
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ଚିତ୍ରରୂପଂ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-110-27 (43866)
ଦୁଃଶାସନରଥଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯତ୍ପାର୍ଥୋ ନାତ୍ଯବର୍ତତ ।
ଯଥା ବାରଯତେ ବେଲା କ୍ଷୁବ୍ଧତୋଯଂ ମହାର୍ଣବମ୍ ॥ 6-110-28 (43867)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବଂ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ତବ ପୁତ୍ରୋ ନ୍ଯବାରଯତ୍।
ଉଭୌ ତୌ ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାବୁଭୌ ଭାରତଦୁର୍ଜଯୌ ॥ 6-110-29 (43868)
ଉଭୌ ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କସଦୃଶୌ କାନ୍ତ୍ଯା ଦୀପ୍ତ୍ଯା ଚ ଭାରତ।
ତଥା ତୌ ଜାତସଂରମ୍ଭାବନ୍ଯୋନ୍ଯବଧକାଙ୍କ୍ଷିଣୌ ॥ 6-110-30 (43869)
ସମୀଯତୁର୍ମହାସଙ୍ଖ୍ଯେ ମଯଶକ୍ରୌ ଯଥା ପୁରା।
ଦୁଃଶାସନୋ ମହାରାଜ ପାଣ୍ଡବଂ ବିଶିଖୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ॥ 6-110-31 (43870)
ବାସୁଦେବଂ ଚ ବିଂଶତ୍ଯା ତାଡଯାମାସ ସଂଯୁଗେ।
ତତୋଽର୍ଜୁନୋ ଜାତମନ୍ଯୁର୍ବାର୍ଷ୍ଣେଯଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ପୀଡିତମ୍ ॥ 6-110-32 (43871)
ଦୁଃଶାସନଂ ଶତେନାଜୌ ନାରାଚାନାଂ ସମାର୍ପଯତ୍।
ତେ ତସ୍ଯ କବଚଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ପପୁଃ ଶୋଣିତମାହବେ ॥ 6-110-33 (43872)
` ଯଥୈବ ପନ୍ନଗା ରାଜଂସ୍ତଟାକଂ ତୃଷିତାସ୍ତଥା।'
ଦୁଃଶାସନସ୍ତ୍ରିଭିଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାର୍ଥଂ ବିବ୍ଯାଧ ପତ୍ରିଭିଃ।
ଲଲାଟେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-110-34 (43873)
ଲଲାଟସ୍ଥୈସ୍ତୁ ତୈର୍ବାଣୈଃ ଶୁଶୁଭେ ପାଣ୍ଡବୋ ରଣେ।
ଯଥା ମେରୁର୍ମହାରାଜ ଶୃଙ୍ଗୈରତ୍ଯର୍ଥମୁଚ୍ଛ୍ରିତୈଃ ॥ 6-110-35 (43874)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ପୁତ୍ରେଣ ତବ ଧନ୍ବିନା।
ବ୍ଯରାଜତ ରଣେ ପାର୍ଥଃ କିଂଶୁକଃ ପୁଷ୍ପବାନିବ ॥ 6-110-36 (43875)
ଦୁଃଶାସନଂ ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପୀଡଯାମାସ ପାଣ୍ଡବଃ।
ପର୍ବଣୀବ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାହୁଃ ପୂର୍ଣଂ ନିଶାକରମ୍ ॥ 6-110-37 (43876)
ପୀଡ୍ଯମାନୋ ବଲବତା ପୁତ୍ରସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ବିବ୍ଯାଧ ସମରେ ପାର୍ଥଂ କଙ୍କପତ୍ରୈଃ ଶିଲାଶିତୈଃ ॥ 6-110-38 (43877)
ତସ୍ଯ ପାର୍ଥୋ ଧନୁଶ୍ଛିତ୍ବା ରଥଂ ଚାସ୍ଯ ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ।
ଆଜଘାନ ତତଃ ପଶ୍ଚାତ୍ପୁତ୍ରଂ ତେ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-110-39 (43878)
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ଭୀମସ୍ଯ ପ୍ରମୁଖେ ସ୍ଥିତଃ।
ଅର୍ଜୁନଂ ପଞ୍ଚାବିଂଶତ୍ଯା ବାହ୍ବୋରୁରସି ଚାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-110-40 (43879)
ତସ୍ଯ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହାରାଜ ପାଣ୍ଡବଃ ଶତ୍ରୁତାପନଃ ।
ଅପ୍ରୈଷୀଦ୍ବିଶିଖାନ୍ଘୋରାନ୍ଯମଦଣ୍ଡୋପମାନ୍ବହୂନ୍ ॥ 6-110-41 (43880)
ଅପ୍ରାପ୍ତାନେବ ତାନ୍ବାଣାଂଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ତନଯସ୍ତବ ।
ଯତମାନସ୍ଯ ପାର୍ଥସ୍ଯ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-110-42 (43881)
ପାର୍ଥଂ ଚ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈରବିଧ୍ଯତ୍ତନଯସ୍ତବ ।
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରଣେ ପାର୍ଥଃ ଶରାନ୍ସଂଧାଯ କାର୍ମୁକେ ॥ 6-110-43 (43882)
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସମରେ ସ୍ବର୍ଣପୁଙ୍ଖାଞ୍ଛିଲାଶିତାନ୍ ।
ନ୍ଯମଞ୍ଜଂସ୍ତେ ମହାରାଜ ତସ୍ଯ କାଯେ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-110-44 (43883)
ଯଥା ହଂସା ମହାରାଜ ତଟାକଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଭାରତ।
ପୀଡିତଶ୍ଚୈବ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ପାଣ୍ଡବେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-110-45 (43884)
ହିତ୍ବା ପାର୍ଥଂ ରଣେ ତୂର୍ଣଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ରଥମାବ୍ରଜତ୍।
ଅଗାଧେ ମଞ୍ଜତସ୍ତସ୍ଯ ଦ୍ବୀପୋ ଭୀଷ୍ମୋଽଭବତ୍ତଦା ॥ 6-110-46 (43885)
ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ତତଃ ସଂଜ୍ଞାଂ ପୁତ୍ରସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ଅବାରଯତ୍ତତଃ ଶୂରୋ ଭୂଯ ଏବ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-110-47 (43886)
ଶରୈଃ ସୁନିଶିତୈଃ ପାର୍ଥଂ ଯଥା ବୃତ୍ରଂ ପୁରନ୍ଦରଃ।
ନିର୍ବିଭେଦ ମହାକାଯୋ ବିବ୍ଯଥେ ନୈବ ଚାର୍ଜୁନଃ ॥ ॥ 6-110-48 (43887)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-110-18 ରଭସଂ କୃତୋତ୍ସାହମ୍ ॥ 6-110-24 ପ୍ରଲଯାନିବ ଇତି ପାଠେ ପ୍ରଲଯାକାଲୀନାନିବ॥ 6-110-27 ଅଦ୍ଭୁତଂ ଅଭୂତପୂର୍ବମ୍ ॥ 6-110-31 ଯମଶକ୍ରୌ ଇତି ପାଠାନ୍ତରମ୍ ॥ 6-110-41 ଅପ୍ରୈଷୀତ୍। ଉପସର୍ଗାତ୍ପୂର୍ବୋଽଡଗାମସ୍ତୁ ଛାନ୍ଦସଃ। ଏବମନ୍ଯତ୍ରାପି ॥ 6-110-46 ଦ୍ବୀପ ଆଶ୍ରଯଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 111
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.111. ଅଧ୍ଯାଯଃ 111
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଯୁଦ୍ଧମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-111-0 (43888)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-111-0x (4226)
ସାତ୍ଯକିଂ ଦଂଶିତଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଭୀଷ୍ମାଯାଭ୍ଯୁଦ୍ଯତଂ ରଣେ।
ଆର୍ଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗିର୍ମହେଷ୍ବାସୋ ବାରଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-111-1 (43889)
ମାଧବସ୍ତୁ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ଆଜଘାନ ରଣେ ରାଜନ୍ପ୍ରହସନ୍ନିବ ଭାରତ ॥ 6-111-2 (43890)
ତଥୈବ ରାକ୍ଷସୋ ରାଜନ୍ମାଧବଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ଅର୍ଦଯାମାସ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶିନିପୁଙ୍ଗବମ୍ ॥ 6-111-3 (43891)
ଶୈନେଯଃ ଶରସଙ୍ଘଂ ତୁ ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ।
ରାକ୍ଷସାଯ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମାଧବଃ ପରବୀରହା ॥ 6-111-4 (43892)
ତତୋ ରକ୍ଷୋ ମହାବାହୁଂ ସାତ୍ଯକିଂ ସତ୍ଯବିକ୍ରମମ୍ ।
ବିବ୍ଯାଧ ବିଶିଖୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ସିଂହନାଦ ନନାଦ ଚ ॥ 6-111-5 (43893)
ମାଧବସ୍ତୁ ଭୃଶଂ ବିଦ୍ଧୋ ରାକ୍ଷସେନ ରଣେ ତଦା।
ଧୈର୍ଯମାଲମ୍ବ୍ଯ ତେଜସ୍ବୀ ଜହାସ ଚ ନନାଦ ଚ ॥ 6-111-6 (43894)
ଭଗଦତ୍ତସ୍ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମାଧବଂ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ତାଡଯାମାସ ସମରେ ତୋତ୍ରୈରିବ ମହାଗଜମ୍ ॥ 6-111-7 (43895)
ବିହାଯ ରାକ୍ଷସଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଶୈନେଯୋ ରଥିନାଂ ବରଃ ।
ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷାଯ ଚିକ୍ଷେପ ଶରାନ୍ସଂନତପର୍ବଣଃ ॥ 6-111-8 (43896)
ତସ୍ଯ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷୋ ରାଜା ମାଧବସ୍ଯ ମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ଚିଚ୍ଛେଦ ଶତଧାରେଣ ଭଲ୍ଲେନ କୃତହସ୍ତବତ୍ ॥ 6-111-9 (43897)
ଅଥାନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ବେଗବତ୍ପରବୀରହା ।
ଭଗଦତ୍ତଂ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-111-10 (43898)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ସୃକ୍କିଣୀ ପରିସଂଲିହନ୍ ।
ଶକ୍ତିଂ କନକବୈଡୂର୍ଯଭୂଷିତାମାଯସୀଂ ଦୃଢାମ୍ ॥ 6-111-11 (43899)
ଯମଦଣ୍ଡୋପମାଂ ଘୋରାଂ ଚିକ୍ଷେପ ପରମାହବେ।
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ତସ୍ଯ ବାହୁବଲେରିତାମ୍ ॥ 6-111-12 (43900)
ସାତ୍ଯକିଃ ସମରେ ରାଜନ୍ଦ୍ବିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ସାଯକୈଃ ।
ତତଃ ପପାତ ସହସା ସହୋଲ୍କେବ ହତପ୍ରଭା ॥ 6-111-13 (43901)
ଶକ୍ତିଂ ବିନିହତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁତ୍ରସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ମହତା ରଥବଂଶେନ ବାରଯାମାସ ମାଧବମ୍ ॥ 6-111-14 (43902)
ତଥା ପରିବୃତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାର୍ଷ୍ଣେଯାନାଂ ମହାରଥମ୍।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ଭୃଶଂ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭ୍ରାତୄନ୍ସର୍ବାନୁବାଚ ହ ॥ 6-111-15 (43903)
ତଥା କୁରୁତ କୌରବ୍ଯା ଯଥାଃ ବଃ ସାତ୍ଯକୋ ଯୁଧି ।
ନ ଜୀବନ୍ପ୍ରତିନିର୍ଯାତି ମହତୋଽସ୍ମାଦ୍ରଥବ୍ରଜାତ୍ ॥ 6-111-16 (43904)
ତସ୍ମିନ୍ହତେ ହତଂ ମନ୍ଯେ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହଦ୍ବଲମ୍ ।
ତଥେତି ଚ ବଚସ୍ତସ୍ଯ ପରିଗୃହ୍ଯ ମହାରଥାଃ ॥ 6-111-17 (43905)
ଶୈନେଯଂ ଯୋଧଯାମାସର୍ଭୀଷ୍ମାଯାଭ୍ଯୁଦ୍ଯତଂ ରଣେ।
`ଅଭିମନ୍ଯୁଂ ତଦାଽଽଯାନ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାଭ୍ଯୁଦ୍ଯତଂ ବଧେ।'
କାମ୍ଭୋଜରାଜୋ ବଲବାନ୍ବାରଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-111-18 (43906)
ଆର୍ଜୁନିଂ ନୃପତିର୍ବିଦ୍ଧ୍ବା ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ପୁନରେବ ଚତୁଃଷଷ୍ଟ୍ଯା ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧ ତଂ ନୃପ ॥ 6-111-19 (43907)
ସୁଦକ୍ଷିଣସ୍ତୁ ସମରେ ପୁନର୍ବିବ୍ଯାଧ ତଂ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ନବଭିରିଚ୍ଛନ୍ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଜୀବିତମ୍ ॥ 6-111-20 (43908)
ତଦ୍ଯୁଦ୍ଧମାସୀତ୍ସୁମହତ୍ତଯୋସ୍ତତ୍ର ସମାଗମେ।
ଯଦାଭ୍ଯଧାବଦ୍ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଶତ୍ରୁକର୍ଶନଃ ॥ 6-111-21 (43909)
ବିରାଟଦ୍ରୁପଦୌ ବୃଦ୍ଧୌ ବାରଯନତୌ ମହାଚମୂମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ଯୁଧି ସଂରବ୍ଧାବାଦ୍ରବନ୍ତୌ ମହାରଥୌ ॥ 6-111-22 (43910)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସମିଯାଦ୍ରଥସତ୍ତମଃ।
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ ତଯୋସ୍ତସ୍ଯ ଚ ଭାରତ ॥ 6-111-23 (43911)
ବିରାଟୋ ଦଶଭିର୍ଭଲ୍ଲୈରାଜଘାନ ପରଂତପ ।
ଯତମାନଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ଦ୍ରୌଣିମାହବଶୋଭିନମ୍ ॥ 6-111-24 (43912)
ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈସ୍ତଦା।
ଗୁରୁପୁତ୍ରଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପ୍ରହରନ୍ତୌ ମହାବଲୌ ॥ 6-111-25 (43913)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ତତସ୍ତୌ ତୁ ବିବ୍ଯାଧ ବହୁଭିଃ ଶରୈଃ।
ବିରାଟଦ୍ରୁପଦୌ ବୀରୌ ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତି ସମୁଦ୍ଯତୌ ॥ 6-111-26 (43914)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ବୃଦ୍ଧଯୋଶ୍ଚରିତଂ ମହତ୍।
ଯଦ୍ଦ୍ରୌଣିସାଯକାନ୍ଘୋରାନ୍ପ୍ରତ୍ଯବାରଯତାଂ ଯୁଧି ॥ 6-111-27 (43915)
ସହଦେବଂ ତଥାଽଽଯାନ୍ତଂ କୃପଃ ଶାରଦ୍ବତୋଽଭ୍ଯଯାତ୍।
ଯଥା ନାଗୋ ବନେ ନାଗଂ ମତ୍ତୋ ମତ୍ତମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-111-28 (43916)
କୃପଶ୍ଚ ସମରେ ଶୂରୋ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରଂ ମହାରଥମ୍ ।
ଆଜଘାନ ଶରୈସ୍ତୂର୍ଣଂ ସପ୍ତତ୍ଯା ରୁକ୍ମଭୂଷଣୈଃ ॥ 6-111-29 (43917)
ତସ୍ଯ ମାଦ୍ରୀସୁତଶ୍ଚାପଂ ଦ୍ବିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ସାଯକୈଃ ।
ଅଥୈନଂ ଛିନ୍ନଧନ୍ବାନଂ ବିବ୍ଯାଧ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-111-30 (43918)
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ସମରେ ଭାରସାଧନମ୍ ।
ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରଂ ସୁସଂହୃଷ୍ଟୋ ଦଶଭିର୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-111-31 (43919)
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧ ଇଚ୍ଛନ୍ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଜୀବିତମ୍ ।
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବୋ ରାଜଞ୍ଛାରଦ୍ବତମମର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-111-32 (43920)
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବଧକାଙ୍କ୍ଷଯା ।
ତଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧଂ ସମଭବଦ୍ଧୋରରୂପଂ ଭଯାବହମ୍ ॥ 6-111-33 (43921)
ନକୁଲଂ ତୁ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବିକର୍ଣଃ ଶତ୍ରୁତାପନଃ ।
ବିବ୍ଯାଧ ସାଯକୈଃ ଷଷ୍ଟ୍ଯା ରକ୍ଷନ୍ଭୀଷ୍ମଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-111-34 (43922)
ନକୁଲୋଽପି ଭୃଶଂ ବିଦ୍ଧସ୍ତବ ପୁତ୍ରେଣ ଧୀମତା।
ବିକର୍ଣଂ ସପ୍ତସପ୍ତତ୍ଯା ନିର୍ବିଭେଦ ଶିଲୀମୁଖୈଃ ॥ 6-111-35 (43923)
ତତ୍ର ତୌ ନରଶାର୍ଦୂଲୌ ଭୀଷ୍ମହେତୋଃ ପରଂତପୌ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଜଘ୍ନୁତୁର୍ବୀରୌ ଗୋଷ୍ଠେ ଗୋବୃଷଭାବିବ ॥ 6-111-36 (43924)
ଘଟୋତ୍କଚଂ ରଣେ ଯାନ୍ତଂ ନିଘ୍ନନ୍ତଂ ତବ ବାହିନୀମ୍ ।
ଦୁର୍ମୁଖଃ ସମରେ ପ୍ରାଯାଦ୍ଭୀଷ୍ଯହେତୋଃ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-111-37 (43925)
ହୈଡିମ୍ବସ୍ତୁ ରଣେ ରାଜନ୍ଦୁର୍ମୁଖଂ ଶତ୍ରୁତାପନମ୍ ।
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଶରେଣାନତପର୍ବଣା ॥ 6-111-38 (43926)
ଭୀମସେନସୁତଂ ଚାପି ଦୁର୍ମୁଖଃ ସୁମୁଖୈଃ ଶରୈଃ।
ଷଷ୍ଟ୍ଯା ବୀରୋ ନଦନ୍ହୃଷ୍ଟୋ ବିବ୍ଯାଧ ରଣମୂର୍ଧନି ॥ 6-111-39 (43927)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ତଥାଽଽଯାନ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବଧକାଙ୍କ୍ଷିଣମ୍ ।
ହାର୍ଦିକ୍ଯୋ ବାରଯାମାସ ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ମହାରଥଃ ॥ 6-111-40 (43928)
ହାର୍ଦିକ୍ଯଃ ପାର୍ଷତଂ ଚାପି ବିଦ୍ଧ୍ବା ପଞ୍ଚଭିରାଯସୈଃ ।
ପୁନଃ ପଞ୍ଚାଶତା ତୂର୍ଣଂ ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-111-41 (43929)
ଆଜଘାନ ମହାବାହୁଃ ପାର୍ଷତଂ ତଂ ମହାରଥମ୍ ।
ତଂ ଚୈବ ପାର୍ଷତୋ ରାଜନ୍ହାର୍ଦିକ୍ଯଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-111-42 (43930)
ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ କଙ୍କପତ୍ରୈରଜିହ୍ନଗୈଃ ।
ତଯୋଃ ସମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ଭୀଷ୍ମହେତୋର୍ମହାହବେ ॥ 6-111-43 (43931)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯାତିଶଯେ ଯୁକ୍ତଂ ଯଥା ବୃତ୍ରମହେନ୍ଦ୍ରଯୋଃ ।
ଭୀମସେନଂ ତଥାଽଽଯାନ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତି ମହାରଥମ୍ ॥ 6-111-44 (43932)
ଭୂରିଶ୍ରବାଭ୍ଯଯାତ୍ତୂର୍ଣଂ ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ।
ସୌମଦତ୍ତିରଥୋ ଭୀମମାଜଘାନ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ॥ 6-111-45 (43933)
ନାରାଚେନ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖେନ ସଂଯୁଗେ।
ଉରଃସ୍ଥେନ ବଭୌ ତେନ ଭୀମସେନଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-111-46 (43934)
ସ୍କନ୍ଦଶକ୍ତ୍ଯା ଯଥା କ୍ରୌଞ୍ଚଃ ପୁରା ନୃପତିସତ୍ତମ।
ତୌ ଶରାନ୍ସୂର୍ଯସଂକାଶାନ୍କର୍ମାରପରିମାର୍ଜିତାନ୍ ॥ 6-111-47 (43935)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧୌ ଚିକ୍ଷିପତେ ନରର୍ଷଭୌ ।
ଭୀମୋ ଭୀଷ୍ମବଧାକାଙ୍କ୍ଷୀ ସୌମଦତ୍ତିଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-111-48 (43936)
ତଥା ଭୀଷ୍ମଜଯେ ଗୃଧ୍ନୁଃ ସୌମଦତ୍ତିସ୍ତୂ ପାଣ୍ଡବମ୍ ।
କୃତପ୍ରତିକୃତେ ଯତ୍ତୌ ଯୋଧଯାମାସତୂ ରଣେ ॥ 6-111-49 (43937)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ତୁ କୌନ୍ତେଯଂ ମହତ୍ଯା ସେନଯା ବୃତ୍ତମ୍।
ଭୀଷ୍ମାଭିମୁଖମାଯାନ୍ତଂ ଭାରଦ୍ବାଜୋ ନ୍ଯବାରଯତ୍ ॥ 6-111-50 (43938)
ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ରଥନିର୍ଘୋଷଂ ପର୍ଜନ୍ଯନିନଦୋପମମ୍ ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରଭଦ୍ରକା ରାଜନ୍ସମକମ୍ପନ୍ତ ମାରିଷ ॥ 6-111-51 (43939)
ସା ସେନା ମହତୀ ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡୁପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ।
ଦ୍ରୋଣେନ ବାରିତା ଯତ୍ତା ନ ଚଚାଲ ପଦାତ୍ପଦମ୍ ॥ 6-111-52 (43940)
ଚେକିତାନ ରଣେ ଯତ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତି ଜନେଶ୍ବର ।
ଚିତ୍ରସେନସ୍ତବ ସୁତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧରୂପମବାରଯତ୍ ॥ 6-111-53 (43941)
ଭୀଷ୍ମହେତୋଃ ପରାକ୍ରାନ୍ତଶ୍ଚିତ୍ରସେନଃ ପରାକ୍ରମୀ ।
ଚେକିତାନଂ ପରଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ଯୋଧଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-111-54 (43942)
ତଥୈବ ଚେକିତାନୋଽପି ଚିତ୍ରସେନମବାରଯତ୍ ।
ତଦ୍ଯୁଦ୍ଧମାସୀତ୍ସୁମହତ୍ତଯୋସ୍ତତ୍ର ସମାଗମେ ॥ 6-111-55 (43943)
ଅର୍ଜୁନୋ ବାର୍ଯମାଣସ୍ତୁ ବହୁଶସ୍ତତ୍ର ଭାରତ ।
ବିମୁଖୀକୃତ୍ଯ ପୁତ୍ରଂ ତେ ସେନାଂ ତବ ମମର୍ଦ ହ ॥ 6-111-56 (43944)
ଦୁଃଶାସନୋଽପି ପରଯା ଶକ୍ତ୍ଯା ପାର୍ଥମବାରଯତ୍।
କଥଂ ଭୀଷ୍ମଂ ନ ନୋ ହନ୍ଯାଦିତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଭାରତ ॥ 6-111-57 (43945)
ସା ବଧ୍ଯମାନା ସମରେ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ତବ ବାହିନୀ ।
ଲୋଡ୍ଯତେ ରଥିଭିଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠୈସ୍ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଭାରତ ॥ ॥ 6-111-58 (43946)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-111-58 ଲୋଡ୍ଯତେ ଆକୁଲୀକ୍ରିଯତେ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 112
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.112. ଅଧ୍ଯାଯଃ 112
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଦ୍ରୋଣେନାଶ୍ବତ୍ଥାମାନଂପ୍ରତି ଦୁର୍ନିମିତ୍ତପ୍ରଦର୍ଶପୂର୍ବକଂ ଯୁଦ୍ଧାନୁଶାସନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-112-0 (43947)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-112-0x (4227)
ଅଥ ବୀରୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ମତ୍ତବାରଣବିକ୍ରମଃ।
ସମାଦାଯ ମହଚ୍ଚାପଂ ମତ୍ତବାରଣବାରଣମ୍ ॥ 6-112-1 (43948)
ବିଧୁନ୍ବାନୋ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଦ୍ରାବଯାଣୋ ବରୂଥିନୀମ୍ ।
ପୃତନାଂ ପାଣ୍ଡବେଯାନାଂ ଗାହମାନୋ ମହାବଲଃ ॥ 6-112-2 (43949)
ନିମିତ୍ତାନି ନିମିତ୍ତଜ୍ଞଃ ସର୍ବତୋ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ପ୍ରତପନ୍ତମନୀକାନି ଦ୍ରୋଣଃ ପୁତ୍ରମଭାଷତ ॥ 6-112-3 (43950)
ଦ୍ରୋଣ ଉବାଚ। 6-112-4x (4228)
ଅଯଂ ହି ଦିବସସ୍ତାତ ଯତ୍ର ପାର୍ଥୋ ମହାବଲଃ।
ଜିଘାଂସୁଃ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଂ ପରଂ ଯତ୍ନଂ କରିଷ୍ଯତି ॥ 6-112-4 (43951)
ଉତ୍ପତନ୍ତି ହି ମେ ବାଣା ଧନୁଃ ପ୍ରସ୍ଫୁରତୀବ ଚ ।
ଯୋଗମସ୍ତ୍ରାଣି ନେଚ୍ଛନ୍ତି କ୍ରୂରଂ ମେ ବର୍ତତେ ମନଃ ॥ 6-112-5 (43952)
ଦିକ୍ଷ୍ବଶାନ୍ତାନି ଘୋରାଣି ବ୍ଯାହରନ୍ତି ମୃଗଦ୍ବିଜାଃ ।
ନୀଚୈର୍ଗୃଧ୍ରା ନିଲୀଯନ୍ତେ ଭାରତାନାଂ ଚମୂଂ ପ୍ରତି ॥ 6-112-6 (43953)
ନଷ୍ଟପ୍ରଭ ଇବାଦିତ୍ଯଃ ସର୍ବତୋ ଲୋହିତା ଦିଶଃ ।
ରସତେ ବ୍ଯଥତେ ଭୂମିଃ କମ୍ପତୀବ ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-112-7 (43954)
କଙ୍କଗୃଧ୍ରା ବଲାକାଶ୍ଚ ବ୍ଯାହରନ୍ତି ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ।
ଶିବାଶ୍ଚୈବାଶିବା ଘୋରା ବେଦଯନ୍ତ୍ଯୋ ମହଦ୍ଭଯମ୍ ॥ 6-112-8 (43955)
ପପାତ ମହତୀ ଚୋଲ୍କା ମଧ୍ଯେନାଦିତ୍ଯମଣ୍ଡଲାତ୍।
ସକବନ୍ଧଶ୍ଚ ପରିଘୋ ଭାନୁମାବୃତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି ॥ 6-112-9 (43956)
ପରିବେଷସ୍ତଥା ଘୋରଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଭାସ୍କରଯୋରଭୂତ୍।
ବେଦଯାନୋ ଭଯଂ ଘୋରଂ ରାଜ୍ଞାଂ ଦେହାବକର୍ତନମ୍ ॥ 6-112-10 (43957)
ଦେବତାଯତନସ୍ଥାଶ୍ଚ କୌରବେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଦେବତାଃ ।
କମ୍ପନ୍ତେ ଚ ହସନ୍ତେ ଚ ନୃତ୍ଯନ୍ତି ଚ ରୁଦନ୍ତି ଚ ॥ 6-112-11 (43958)
ଅପସବ୍ଯଂ ଗ୍ରହାଶ୍ଚକ୍ରୁରଲକ୍ଷ୍ମାଣଂ ଦିବାକରମ୍ ।
ଅବାକ୍ଶିରାଶ୍ଚ ଭଗବାନୁପାତିଷ୍ଠତ ଚନ୍ଦ୍ରକମାଃ ॥ 6-112-12 (43959)
ବପୂଂଷି ଚ ନରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ବିଗତାଭାନି ଲକ୍ଷଯେ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ସୈନ୍ଯେଷୁ ନ ଚ ଭ୍ରାଜନ୍ତି ଦଂଶିତାଃକ ॥ 6-112-13 (43960)
ସେନଯୋରୁଭଯୋଶ୍ଚାପି ସମନ୍ତାଚ୍ଛ୍ରୂଯତେ ମହାନ୍।
ପାଞ୍ଚଜନ୍ଯସ୍ଯ ନିର୍ଘୋଷୋ ଗାଣ୍ଡୀବସ୍ଯ ଚ ନିଃସ୍ବନଃ ॥ 6-112-14 (43961)
ଧ୍ରୁବମାସ୍ଥାଯ ବୀଭତ୍ସୁରୁତ୍ତମାସ୍ତ୍ରାଣି ସଂଯୁଗେ।
ଅପାସ୍ଯାନ୍ଯାନ୍ରଣେ ଯୋଧାନଭ୍ଯେଷ୍ଯତି ପିତାମହମ୍ ॥ 6-112-15 (43962)
ହୃଷ୍ଯନ୍ତି ରୋମକୂପାଣି ସୀଦତୀବ ଚ ମେ ମନଃ ।
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ମହାବାହୋ ଭୀଷ୍ମାର୍ଜୁନସମାଗମମ୍ ॥ 6-112-16 (43963)
ତଂ ଚେହ ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞଂ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଂ ପାପଚେତସମ୍ ।
ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ରଣେ ପାର୍ଥୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାଯୋଧନଂ ଗତଃ॥ 6-112-17 (43964)
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚ ପୁରା ଭୀଷ୍ମୋ ନାହଂ ହନ୍ଯାଂ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ।
ସ୍ତ୍ରୀ ହ୍ଯେଷା ବିହିତା ଧାତ୍ରା ଦୈବାଚ୍ଚ ସ ପୁନଃ ପୁମାନ୍ ॥ 6-112-18 (43965)
ଅସଂକଲ୍ପଧ୍ବଜଶ୍ଚୈବ ଯାଜ୍ଞସେନିର୍ମହାବଲଃ ।
ନ ଚାମଙ୍ଗଲିକେ ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରହରେଦାପଗାସୁତଃ ॥ 6-112-19 (43966)
ଏତଦ୍ବିଚିନ୍ତଯାନସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ସୀଦତି ମେ ଭୃଶମ୍ ।
ଅଭ୍ଯୁଦ୍ଯତୋ ରଣେ ପାର୍ଥଃ କୁରୁବୃଦ୍ଧମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-112-20 (43967)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ ଚ କ୍ରୋଧୋ ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚାର୍ଜୁନସଂଗତଃ ।
ମମ ଚାସ୍ତ୍ରସମାରମ୍ଭଃ ପ୍ରଜାନାମଶିବଂ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 6-112-21 (43968)
ମନସ୍ବୀ ବଲବାଞ୍ଶୂରଃ କୃତାସ୍ତ୍ରୋଽଲଘୁବିକ୍ରମଃ ।
ଦୂରପାତୀ ଦୃଢେଷୁଶ୍ଚ ନିମିତ୍ତଜ୍ଞଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ ॥ 6-112-22 (43969)
ଅଜେଯଃ ସମରେ ଚାପି ଦେବୈରପି ସବାସବୈଃ ।
ବଲବାନ୍ବୁଦ୍ଧିମାଂଶ୍ଚୈବ ଜିତକ୍ଲେଶୋ ଯୁଧାଂ ବରଃ ॥ 6-112-23 (43970)
ବିଜଯୀ ଚ ରଣେ ନିତ୍ଯଂ ଭୈରବାସ୍ତ୍ରଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ । 6-112-24b`ଅଭ୍ଯୁଦ୍ଯତଂ ରଣେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୈରବାସ୍ତ୍ରଂ ଚ ପାଣ୍ଡବମ୍ ।'
ତସ୍ଯ ମାର୍ଗଂ ପରିହରନ୍ଦ୍ରୁତଂ ଗଚ୍ଛ ଯତବ୍ରତ ॥ 6-112-24 (43971)
ପଶ୍ଯାଦ୍ଯୈତନ୍ମହାଘୋରେ ସଂଯୁଗେ ବୈଶସଂ ମହତ୍।
ହେମଚିତ୍ରାଣି ଶୂରଣାଂ ମହାନ୍ତି ଚ ଶୁଭାନି ଚ ॥ 6-112-25 (43972)
କବଚାନ୍ଯବଦୀର୍ଯନ୍ତେ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଛିଦ୍ଯନ୍ତେ ଚ ଧ୍ବଜାଗ୍ରାଣି ତୋମରାଶ୍ଚ ଧନୂଂଷି ଚ ॥ 6-112-26 (43973)
ପ୍ରାସାଶ୍ଚ ବିମଲାସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାଃ ଶକ୍ତ୍ଯଶ୍ଚ କନକୋଜ୍ଜ୍ବଲାଃ ।
ବୈଜଯନ୍ତ୍ଯଶ୍ଚ ନାଗାନାଂ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧେନ କିରୀଟିନା ॥ 6-112-27 (43974)
ନାଯଂ ସଂରକ୍ଷିତୁଂ କାଲଃ ପ୍ରାଣାନ୍ପୁତ୍ରୋପଜୀବିଭିଃ ।
ଯାହି ସ୍ବର୍ଗଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଯଶସେ ବିଜଯାଯ ଚ ॥ 6-112-28 (43975)
ରଥନାଗହଯାବର୍ତାଂ ମହାଘୋରାଂ ସୁଦୁର୍ଗମାମ୍ ।
ରଥେନ ସଂଗ୍ରାମନଦୀଂ ତରତ୍ଯେଷ କପିଧ୍ବଜଃ ॥ 6-112-29 (43976)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯତା ଦମୋ ଦାନଂ ତପଶ୍ଚ ଚରିତଂ ମହତ୍।
ଇହୈବ ଦୃଶ୍ଯତେ ପାର୍ଥେ ଭ୍ରାତା ଯସ୍ଯ ଧନଞ୍ଜଯଃ ॥ 6-112-30 (43977)
ଭୀମସେନଶ୍ଚ ବଲବାନ୍ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ପାଣ୍ଡବୌ ।
ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ବାର୍ଷ୍ଣେଯୋ ଯସ୍ଯ ନାଥୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ ॥ 6-112-31 (43978)
ତସ୍ଯୈଷ ମନ୍ଯୁପ୍ରଭବୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଦୁର୍ମତେଃ ।
ତପୋଭାବିତଦେହସ୍ଯ କୋପୋ ଦହତି ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-112-32 (43979)
ଏଷ ସଂଦୃଶ୍ଯତେ ପାର୍ଥୋ ବାସୁଦେବବ୍ଯପାଶ୍ରଯଃ ।
ଦାରଯନ୍ସର୍ବସୈନ୍ଯାନି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣି ସର୍ବଶଃ ॥ 6-112-33 (43980)
ଏତଦାଲୋକ୍ଯତେ ସୈନ୍ଯଂ କ୍ଷୋଭ୍ଯମାଣଂ କିରୀଟିନା ।
ମହୋର୍ମିନଦ୍ଧଂ ସୁମହତ୍ତିମିନେବ ମହାଜଲମ୍ ॥ 6-112-34 (43981)
ହାହାକିଲକିଲାଶବ୍ଦାଃ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ଚ ଚମୂମୁଖେ ।
ଯାହି ପାଞ୍ଚାଲଦାଯାଦମହଂ ଯାସ୍ଯେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ॥ 6-112-35 (43982)
ଦୁର୍ଗମଂ ହ୍ଯନ୍ତରଂ ରାଜ୍ଞୋ ବ୍ଯୂହସ୍ଯାମିତତେଜସଃ ।
ସମୁଦ୍ରକୁକ୍ଷିପ୍ରତିମଂ ସର୍ବତୋଽତିରଥୈଃ ସ୍ଥିତୈଃ ॥ 6-112-36 (43983)
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚାଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନବୃକୋଦରୌ ।
ପର୍ଯରକ୍ଷନ୍ତ ରାଜାନଂ ଯମୌ ଚ ମନୁଜେଶ୍ବରମ୍ ॥ 6-112-37 (43984)
ଉପେନ୍ଦ୍ରସଦୃଶଶ୍ଯାମୋ ମହାଶାଲ ଇବୋଦ୍ଗତଃ ।
ଏଷ ଗଚ୍ଛତ୍ଯନୀକାଗ୍ରେ ଦ୍ବିତୀଯ ଇବ ଫଲ୍ଗୁନଃ ॥ 6-112-38 (43985)
ଉତ୍ତମାସ୍ତ୍ରାଣି ଚାଧତ୍ସ୍ବ ଗୃହୀତ୍ବା ଚ ମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ପାର୍ଷତଂ ଯାହି ରାଜାନଂ ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ଚ ବୃକୋଦରମ୍ ॥ 6-112-39 (43986)
କୋ ହି ନେଚ୍ଛେତ୍ପ୍ରିଯଂ ପୁତ୍ରଂ ଜୀବନ୍ତଂ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମଂ ତୁ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ତତସ୍ତ୍ବାଂ ନିଯୁନଜ୍ମ୍ଯହମ୍ ॥ 6-112-40 (43987)
ଏଷ ଚାତିରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ଦହତେ ବୈ ମହାଚମୂମ୍ ।
ଯୁଦ୍ଧେଷୁ ସଦୃଶସ୍ତାତ ଯମସ୍ଯ ବରୁଣସ୍ଯ ଚ ॥ 6-112-41 (43988)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-112-42x (4229)
ପୁତ୍ରଂ ସମନୁଶାସ୍ଯୈବଂ ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ମହାରଣେ ମହାରାଜ ଧର୍ମରାଜମଯୋଧଯତ୍ ॥ ॥ 6-112-42 (43989)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଦ୍ବାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-112-6 ଘୋରାଣି ଭଯଂକରାଣି । ଅଶାନ୍ତାନି ଅନୁପରତାନି॥ 6-112-7 ରସତେ ଶବ୍ଦାଯତେ। ବ୍ଯଥତେ ବିଭେତୀବ କମ୍ପତ ଇବ ଚ ॥ 6-112-12 ଅଲକ୍ଷ୍ମାଣଂ ପ୍ରଚଣ୍ଡଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷିତମ୍ । ଅବାକ୍ଶିରା ଅଧୋମୁଖକୋଟିଦ୍ବଯଃ ॥ 6-112-15 ଆସ୍ଥାଯ ଆଲମ୍ବ୍ଯ ॥ 6-112-21 ଅସ୍ତ୍ରସମାରମ୍ଭଃ ଉଦ୍ଯମମାତ୍ରଂ ନତୁ ପୂର୍ବବଦସ୍ତ୍ରାଣାମୁପସ୍ଥିତିଃ ॥ 6-112-28 ହେ ପୁତ୍ର ଉପଜୀବିଭିରନୁଗତୈଃ ॥ 6-112-30 ପାର୍ଥଏ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ ॥ 6-112-32 ତସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ। ମନ୍ଯୁର୍ଦୈନ୍ଯମ୍। ଭାରତୀମିତି ପାଠେ ସେନାମିତି ଶେଷଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 113
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.113. ଅଧ୍ଯାଯଃ 113
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀମସେନପରାକ୍ରମବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-113-0 (43990)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-113-0x (4230)
ଭଗଦତ୍ତଃ କୃପଃ ଶଲ୍ଯଃ କୃତବର୍ତା ତଥୈବ ଚ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ସୈନ୍ଧବଶ୍ଚ ଜଯଦ୍ରଥଃ ॥ 6-113-1 (43991)
ଚିତ୍ରସେନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ତଥା ଦୁର୍ମର୍ଷଣୋ ଯୁବା।
ଦଶୈତେ ତାବକା ଯୋଧା ଭୀମସେନମଯୋଧଯନ୍ ॥ 6-113-2 (43992)
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ଯୁକ୍ତା ନାନାଦେଶସମୁତ୍ଥଯା ।
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସମରେ ରାଜନ୍ପ୍ରାର୍ଥଯାନା ମହଦ୍ଯଶଃ ॥ 6-113-3 (43993)
ଶଲ୍ଯସ୍ତୁ ନବଭିର୍ବାଣୈର୍ଭୀମସେନମତାଡଯତ୍ ।
କୃତବର୍ମା ତ୍ରିଭିର୍ଭାଣୈଃ କୃପଶ୍ଚ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-113-4 (43994)
ଚିତ୍ରସେନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ଦଶଭିର୍ଦଶଭିର୍ବାଣୈର୍ଭୀମସେନମତାଡଯନ୍ ॥ 6-113-5 (43995)
ସୈନ୍ଧବଶ୍ଚ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ଭୀମସେନମଡାଯତ୍ ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ପଞ୍ଚଭିଃ ପଞ୍ଚଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-113-6 (43996)
ଦୁର୍ମର୍ଷଣସ୍ତୁ ବିଂଶତ୍ଯା ପାଣ୍ଡବଂ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ସ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ମହାରାଜ ରାଜମାନାନ୍ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍ ॥ 6-113-7 (43997)
ପ୍ରବୀରାନ୍ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ମହାରଥାନ୍ ।
ଜଘାନ ସମରେ ବୀରଃ ପାଣ୍ଡବଃ ପରବୀରହା ॥ 6-113-8 (43998)
ସପ୍ତଭିଃ ଶଲ୍ଯମାବିଧ୍ଯତ୍କୃତବର୍ମାଣମଷ୍ଟଭିଃ ।
କୃପସ୍ଯ ସଶରଂ ଚାପଂ ମଧ୍ଯେ ଚିଚ୍ଛେଦ ଭାରତ ॥ 6-113-9 (43999)
ଅଥୈନଂ ଚ୍ଛିନ୍ନଧନ୍ବାନଂ ପୁନର୍ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତଭିଃ ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦୌ ଚ ତଥା ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିରତାଡଯତ୍ ॥ 6-113-10 (44000)
ଦୁର୍ମର୍ଷଣଂ ଚ ବିଂଶତ୍ଯା ଚିତ୍ରସେନଂ ଚ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ବିକର୍ଣଂ ଦଶଭିର୍ବାଣୈଃ ପଞ୍ଚଭିଶ୍ଚ ଜଯଦ୍ରଥମ୍ ॥ 6-113-11 (44001)
ବିଦ୍ଧ୍ବା ଭୀମୋଽନଦଦ୍ଧୃଷ୍ଟଃ ସୈନ୍ଧବଂ ଚ ପୁନସ୍ତ୍ରିଭିଃ ।
ଅଥାନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ଗୌତମୋ ରଥିନାଂ ବରଃ ॥ 6-113-12 (44002)
ଭୀମଂ ବିବ୍ଯାଧ ସଂରବ୍ଧୋ ଦଶଭିର୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ସ ବିଦ୍ଧୋ ଦଶଭିର୍ବାଣୈସ୍ତୋତ୍ରୈରିବ ମହାଦ୍ବିପଃ ॥ 6-113-13 (44003)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହାରାଜ ଭୀମସେନଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ଗୌତମଂ ତାଡଯାମାସ ଶରୈର୍ବହୁଭିରାହବେ ॥ 6-113-14 (44004)
ସୈନ୍ଧବସ୍ଯ ତଥାଽଶ୍ବାଂଶ୍ଚ ସାରଥିଂ ଚ ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ।
ପ୍ରାହିଣୋନ୍ମୃତ୍ଯୁଲୋକାଯ କାଲାନ୍ତକସମଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 6-113-15 (44005)
ହତାଶ୍ବାତ୍ତୁ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣମବପ୍ଲୁତ୍ଯ ମହାରଥଃ ।
ଶରାଂଶ୍ଚିକ୍ଷେପ ନିଶିତାନ୍ଭୀମସେନସ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-113-16 (44006)
ତସ୍ଯ ଭୀମୋ ଧନୁର୍ମଧ୍ଯେ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଚିଚ୍ଛେଦ ମାରିଷ ।
ଭଲ୍ଲାଭ୍ଯାଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସୈନ୍ଧବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-113-17 (44007)
ସ ଚ୍ଛିନ୍ନଧନ୍ବା ବିରଥୋ ହତାଶ୍ବୋ ହତସାରଥିଃ ।
ଚିତ୍ରସେନରଥଂ ରାଜନ୍ନାରୁରୋହ ତ୍ବରାନ୍ବିତଃ ॥ 6-113-18 (44008)
ଅତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ରଣେ କର୍ମ କୃତବାଂସ୍ତତ୍ର ପାଣ୍ଡବଃ ।
ମହାରଥାଞ୍ଶରୈର୍ବିଦ୍ଧ୍ବା ବାରଯିତ୍ବା ଚ ମାରିଷ ॥ 6-113-19 (44009)
ବିରଥଂ ସୈନ୍ଧବଂ ଚକ୍ରେ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ।
ତଦା ନ ମମୃଷେ ଶଲ୍ଯୋ ଭୀମସେସ୍ଯ ବିକ୍ରମମ୍ ॥ 6-113-20 (44010)
ସ ସଂଧାଯ ଶରାଂସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣାନ୍କରମାରପରିମାର୍ଜିତାନ୍ ।
ଭୀମଂ ବିବ୍ଯାଧ ସମରେ ତିଷ୍ଠିତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-113-21 (44011)
କୃପଶ୍ଚ କୃତବର୍ମାଚ ଭଗଦତ୍ତଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ଚିତ୍ରସେନଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-113-22 (44012)
ଦୁର୍ମର୍ଷଣୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ସିନ୍ଧୁରାଜଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଭୀମଂ ତେ ବିବ୍ଯଧୁସ୍ତୂର୍ଣଂ ଶଲ୍ଯହେତୋରରିନ୍ଦମାଃ ॥ 6-113-23 (44013)
ସ ଚ ତାନ୍ପ୍ରତି ବିବ୍ଯାଧ ପଞ୍ଚଭିଃ ପଞ୍ଚଭିଃ ଶରୈଃକ ।
ଶଲ୍ଯଂ ବିବ୍ଯାଧ ସପ୍ତତ୍ଯା ପୁନଶ୍ଚ ଦଶଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-113-24 (44014)
ତଂ ଶଲ୍ଯୋ ନବଭିର୍ଭିତ୍ତ୍ବା ପୁନର୍ବିବ୍ଯାଧ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ଭଲ୍ଲେନ ଗାଢଂ ବିବ୍ଯାଧ ମର୍ମଣି ॥ 6-113-25 (44015)
ବିଶୋକଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ନିର୍ଭିନ୍ନଂ ଭୀମସେନଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ମଦ୍ରରାଜଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ବାହ୍ବୋରୁରୁସି ଚାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-113-26 (44016)
ତଥେତରାନ୍ମହେଷ୍ବାସାଂସ୍ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିରଜିହ୍ମଗୈଃ ।
ତାଜଯାମାସ ସମରେ ସିଂହବାଦ୍ବିନନାଦ ଚ ॥ 6-113-27 (44017)
ତେ ହି ଯତ୍ତା ମହେଷ୍ବାସାଃ ପାଣ୍ଡବଂ ଯୁଦ୍ଧକୋବିଦମ୍ ।
ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିରକୁଣ୍ଠାଗ୍ରୈର୍ଭୃଶଂ ମର୍ମସ୍ବତାଡଯନ୍ ॥ 6-113-28 (44018)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ଭୀମସେନୋ ନ ବିବ୍ଯଥେ ।
ପର୍ବତୋ ବାରିଧାରାଭିର୍ବର୍ଷମାଣୈରିବାମ୍ବୁଦୈଃ ॥ 6-113-29 (44019)
ସ ତୁ କ୍ରୋଧସମାବିଷ୍ଟଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥଃ ।
ମଦ୍ରେଶ୍ବରଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ଭୃଶଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ମହାଯଶାଃ ॥ 6-113-30 (44020)
କୃପଂ ଚ ନବଭିର୍ବାଣୈର୍ଭୃଶଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ସମନ୍ତତଃ ।
ପ୍ରଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଂ ଶତୈରାଜୌ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧ ସାଯକୈଃ ॥ 6-113-31 (44021)
ତତସ୍ତୁ ସଶରଂ ଚାପଂ ସାତ୍ବତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ।
କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣେନ ଚିଚ୍ଛେଦ କୃତହସ୍ତବତ୍ ॥ 6-113-32 (44022)
ତଥାନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ କୃତବର୍ମା ବୃକୋଦରମ୍ ।
ଆଜଘାନ ଭ୍ରୁବୋର୍ମଧ୍ଯେ ନାରାଚେନ ପରଂତପଃ ॥ 6-113-33 (44023)
ଭୀମସ୍ତୁ ସମରେ ବିଦ୍ଧ୍ବା ଶଲ୍ଯଂ ନବଭିରାଯସୈଃ ।
ଭଗଦତ୍ତଂ ତ୍ରିଭିଶ୍ଚୈବ କୃତବର୍ମାଣମଷ୍ଟଭିଃ ॥ 6-113-34 (44024)
ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ତୁ ବିବ୍ଯାଧ ଗୌତମପ୍ରଭୃତୀନ୍ରଥାନ୍ ।
ତେଽପି ତଂ ସମରେ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯଧୁର୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-113-35 (44025)
ସ ତଥା ପୀଡ୍ଯମାନୋଽପି ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରୈର୍ମହାରଥୈଃ ।
ମତ୍ବା ତୃଣେନ ତାଂସ୍ତୁଲ୍ଯାନ୍ବିଚଚାର ଗତବ୍ଯଥଃ ॥ 6-113-36 (44026)
ତେ ଚାପି ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ଭୀମାଯ ନିଶିତାଞ୍ଶରାନ୍ ।
ପ୍ରେଷଯାମାସୁରବ୍ଯାଗ୍ରାଃ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-113-37 (44027)
ତସ୍ଯ ଶକ୍ତିଂ ମହାବେଗାଂ ଭଗଦତ୍ତୋ ମହାରଥଃ।
ଚିକ୍ଷେପ ସମରେ ବୀରଃ ସ୍ବର୍ଣଦଣ୍ଡାଂ ମହମତେ ॥ 6-113-38 (44028)
ତୋମରଂ ସୈନ୍ଧବୋ ରାଜା ପଟ୍ଟସଂ ଚ ମହାଭୁଜଃ ।
ଶତଘ୍ନୀଂ ଚ କୃପୋ ରାଜଞ୍ଛରଂ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-113-39 (44029)
ଅଥେତରେ ମହେଷ୍ବାସାଃ ପଞ୍ଚ ପଞ୍ଚ ଶିଲୀମୁଖାନ୍ ।
ଭୀମସେନଂ ସମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ପ୍ରେଷଯମାସୁରୋଜସା ॥ 6-113-40 (44030)
ତୋମରଂ ଚ ଦ୍ବିଧା ଚକ୍ରେ କ୍ଷୁରପ୍ରେଣାନିଲାତ୍ମଜଃ ।
ପଟ୍ଟସଂ ଚ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ତିଲକାଣ୍ଡବତ୍ ॥ 6-113-41 (44031)
ସ ବିଭେଦ ଶତଘ୍ନୀଂ ଚ ନବଭିଃ କଙ୍କପତ୍ରିଭିଃ ।
ମଦ୍ରରାଜପ୍ରଯୁକ୍ତଂ ଚ ଶରଂ ଛିତ୍ତ୍ବା ମହାରଥଃ ॥ 6-113-42 (44032)
ଶକ୍ତିଂ ଚିଚ୍ଛେଦ ସହସା ଭଗଦତ୍ତେରିତାଂ ରଣେ।
ତଥେତରାଞ୍ଶରାନ୍ଘୋରାଞ୍ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-113-43 (44033)
ଭୀମସେନୋ ରଣଶ୍ଲାଘୀ ତ୍ରିଧୈକୈକଂ ସମାଚ୍ଛିନତ୍।
ତାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍ମହେଷ୍ବାସାଂସ୍ତ୍ରିଭିସ୍ତ୍ରିଭିରତାଡଯତ୍ ॥ 6-113-44 (44034)
ତତୋ ଧନଞ୍ଜଯସ୍ତତ୍ର ବର୍ତମାନେ ମହାରଣେ ।
ଆଜଗାମ ରଥେନାଜୌ ଭୀମଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାରଥମ୍ ॥ 6-113-45 (44035)
ନିଘ୍ନନ୍ତଂ ସମରେ ଶତ୍ରୂନ୍ଯୋଧଯାନଂ ଚ ସାଯକୈଃ ।
ତୌ ତୁ ତତ୍ର ମହାତ୍ମାନୌ ସମେତୌ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୌ ॥ 6-113-46 (44036)
ନ ଶଶଂସୁର୍ଜଯଂ ତତ୍ର ତାବକାଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ ।
ଅଥାର୍ଜୁନୋ ରଣେ ଭୀମଂ ଯୋଧଯନ୍ତଂ ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-113-47 (44037)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ନିଧନାକାଙ୍କ୍ଷୀ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍।
ଆସସାଦ ରଣେ ବୀରାଂସ୍ତାବକାନ୍ଦଶ ଭାରତ ॥ 6-113-48 (44038)
ଯେ ସ୍ମ ଭୀମଂ ରଣେ ରାଜନ୍ଯୋଧଯନ୍ତୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ।
ବୀଭତ୍ସୁସ୍ତାନଥାବିଧ୍ଯଦ୍ଭୀମସ୍ଯ ପ୍ରିଯକାମ୍ଯଯା ॥ 6-113-49 (44039)
ତତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ସୁଶର୍ମାଣମଚୋଦଯତ୍ ।
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ବଧାର୍ଥାଯ ଭୀମସେନସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ ॥ 6-113-50 (44040)
ସୁଶର୍ମନ୍ଗଚ୍ଛ ଶୀଘ୍ରଂ ତ୍ବଂ ବଲୌଘୈଃ ପରିବାରିତଃ ।
ଜହି ପାଣ୍ଡୁସୁତାବେତୌ ଧନଞ୍ଜଯବୃକୋଦରୌ ॥ 6-113-51 (44041)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ ତସ୍ଯ ତ୍ରୈଗର୍ତଃ ପ୍ରସ୍ଥଲାଧିପଃ ।
ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ରଣେ ଭୀମମର୍ଜୁନଂ ଚୈବ ଧନ୍ବିନୌ ॥ 6-113-52 (44042)
ରଥୈରନେକସାହସ୍ରୈଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯତ୍ ।
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧମର୍ଜୁନସ୍ଯ ପରୈଃ ସହ ॥ ॥ 6-113-53 (44043)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ତ୍ରଯୋଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-113-21 କର୍ମାରଂ ଶସ୍ତ୍ରୋଲ୍ଲେଖନଯନ୍ତ୍ରମ୍ ॥ 6-113-32 ସାତ୍ବତସ୍ଯ କୃତବର୍ମଣଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 114
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.114. ଅଧ୍ଯାଯଃ 114
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀମାର୍ଜୁନପରାକ୍ରମବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-114-0 (44044)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-114-0x (4231)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ରଣେ ଶଲ୍ଯଂ ଯତମାନଂ ମହାରଥମ୍।
ଛାଦଯାମାସ ସମରେ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-114-1 (44045)
ସୁଶର୍ମାଣଂ କୃପଂ ଚବ ତ୍ରିଭୀସ୍ତ୍ରିଭିରବିଧ୍ଯତ।
ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷଂ ଚ ସମରେ ସୈନ୍ଧବଂ ଚ ଜଯଦ୍ରଥମ୍ ॥ 6-114-2 (44046)
ଚିତ୍ରସେନଂ ବିକର୍ଣଂ ଚ କୃତବର୍ମାଣମେବ ଚ ।
ଦୁର୍ମର୍ଷଣଂ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ହ୍ଯାବନ୍ତ୍ଯୌ ଚ ମହାରଥୌ ॥ 6-114-3 (44047)
ଏକୈକଂ ତ୍ରିଭିରାନର୍ଚ୍ଛତ୍କଙ୍କବର୍ହିଣବାଜିତୈଃ ।
ଶରୈରତିରଥୋ ଯୁଦ୍ଧେ ପୀଡଯନ୍ବାହିନୀଂ ତବ॥ 6-114-4 (44048)
ଜଯଦ୍ରଥୋ ରଣେ ପାର୍ଥଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ଭାରତ ସାଯକୈଃ ।
ଭୀମଂ ବିବ୍ଯାଧ ତରସା ଚିତ୍ରସେନରଥେ ସ୍ଥିତଃ ॥ 6-114-5 (44049)
ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ସମରେ ଜିଷ୍ଣୁଂ କୃପଶ୍ଚ ରଥିନାଂ ବରଃ ॥
ବିବ୍ଯାଧାତେ ମହାରାଜ ବହୁଧା ମର୍ମମେଦିଭିଃ ॥ 6-114-6 (44050)
ଚିତ୍ରସେନାଦଯଶ୍ଚୈବ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ପଞ୍ଚାଭିଃ ପଞ୍ଚଭିସ୍ତୂର୍ଣଂ ସୁଂଯୁଗେ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-114-7 (44051)
ଆଜଘ୍ନୁରର୍ଜୁନଂ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଭୀମସେନଂ ଚ ମାରିଷ ।
ତୌ ତତ୍ର ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୌ କୌନ୍ତେଯୌ ଭରତର୍ଷଭୌ ॥ 6-114-8 (44052)
ଅପୀଡଯେତାଂ ସମରେ ତ୍ରିଗର୍ତାନାଂ ମହଦ୍ବଲମ୍ ।
ସୁଶର୍ମାଣି ରଣେ ପାର୍ଥଂ ଶରୈର୍ନବଭିରାଶୁଗୈଃ ॥ 6-114-9 (44053)
ନନାଦ ବଲବନ୍ନାଦଂ ତ୍ରାସଯାନୋ ମହଦ୍ବଲମ୍ ।
ଅନ୍ଯେ ଚ ରଥିନଃ ଶୂରା ଭୀମସେନଧନଞ୍ଜଯୌ ॥ 6-114-10 (44054)
ବିବ୍ଯଧୁର୍ନିଶିତୈର୍ବାଣୈ ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖୈରଜିହ୍ମଗୈଃ ।
ତେଷାଂ ଚ ରଥିନାଂ ମଧ୍ଯେ କୌନ୍ତେଯୌ ଭରତର୍ଷଭୌ ॥ 6-114-11 (44055)
କ୍ରୀଡମାନୌ ରଥୋଦାରୌ ଚିତ୍ରରୂପୌ ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯତାମ୍ ।
ଆମିଷେପ୍ସୂ ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ ସିଂହାବିବ ମଦୋତ୍କଟୌ ॥ 6-114-12 (44056)
ଛିତ୍ତ୍ବା ଧନୂଂଷି ଶୂରାଣାଂ ଶରାଂଶ୍ଚ ବହୁଧା ରଣେ ।
ପାତଯାମାସତୁର୍ବୀରୌ ଶିରାଂସି ଶତଶୋ ନୃଣାମ୍ ॥ 6-114-13 (44057)
ରଥାଶ୍ଚ ବହବୋ ଭଗ୍ନା ହଯାଶ୍ଚ ଶତଶୋ ହତାଃ।
ଗଜାଶ୍ଚ ସଗଜାରୋହାଃ ପେତୁରୁର୍ବ୍ଯାଂ ମହାହବେ ॥ 6-114-14 (44058)
ରଥିନଃ ସାଦିନଶ୍ଚାପି ତତ୍ରତତ୍ର ନିଷୂଦିତାଃ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବହବୋ ରାଜନ୍ବେଷମାନାଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-114-15 (44059)
ହତୈର୍ଗଜପଦାତ୍ଯୋଘୈର୍ବାଜିଭିଶ୍ଚ ନିଷୂଦିତୈଃ।
ରଥୈଶ୍ଚ ବହୁଧା ଭଗ୍ନୈଃ ସମାସ୍ତୀର୍ଯତ ମେଦିନୀ ॥ 6-114-16 (44060)
ଛତ୍ରୈଶ୍ଚ ବହୁଧା ଚ୍ଛିନ୍ନୈର୍ଧ୍ବଜୈଶ୍ଚ ବିନିପାତିତୈଃ ।
ଅଙ୍କୁଶୈରପବିଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ପରିସ୍ତୋମୈଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-114-17 (44061)
କେଯୂରୈରଙ୍ଗଦୈର୍ହାରୈ ରାଙ୍କବୈର୍ମୃଦିତୈସ୍ତଥା ।
ଉଷ୍ଣୀଷୈର୍ଋଷ୍ଟିଭିଶ୍ଚୈବ ଚାମରବ୍ଯଜନୈରପି ॥ 6-114-18 (44062)
ତତ୍ରତତ୍ରାପବିଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ବାହୁଭିଶ୍ଚନ୍ଦନୋକ୍ଷିତୈଃ ।
ଊରୁଭିଶ୍ଚ ନରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ସମାସ୍ତୀର୍ଯତ ମେଦିନୀ ॥ 6-114-19 (44063)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ରଣେ ପାର୍ଥସ୍ଯ ବିକ୍ରମମ୍ ।
ଶରୈଃ ସଂବାର୍ଯ ତାନ୍ବୀରାନ୍ଯଜ୍ଜଘାନ ମହାବଲଃ ॥ 6-114-20 (44064)
ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ତବ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମାର୍ଜୁନପରାକ୍ରମମ୍ ।
ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ରଥାଭ୍ଯାଶମୁପଜଗ୍ମେ ମହାବଲଃ ॥ 6-114-21 (44065)
କୃପଶ୍ଚ କୃତବର୍ମା ଚ ସୈନ୍ଧବଶ୍ଚ ଜଯଦ୍ରଥଃ ।
ବିନ୍ଦାନୁବିନ୍ଦାବାବନ୍ତ୍ଯୌ ନାଜହୁଃ ସଂଯୁଗଂ ତଦା ॥ 6-114-22 (44066)
ତତୋ ଭୀମୋ ମହେଷ୍ବାସଃ ଫଲ୍ଗୁନଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
କୌରବାଣାଂ ଚମୂଂ ଘୋରାଂ ଭୃଶଂ ଦୁଦ୍ରୁବତୂ ରଣେ ॥ 6-114-23 (44067)
ତତୋ ବର୍ହିଣବାଜାନାମଯୁତାନ୍ଯର୍ବୁଦାନି ଚ।
ଧନଞ୍ଜଯରଥେ ତୂର୍ଣଂ ପାତଯନ୍ତି ସ୍ମ ଭୂମିପାଃ ॥ 6-114-24 (44068)
ତତସ୍ତଞ୍ଶରଜାଲେନ ସନ୍ନିବାର୍ଯ ମହାରଥାନ୍ ।
ପାର୍ଥଃ ସମନ୍ତାତ୍ସମରେ ପ୍ରେଷଯାମାସ ମୃତ୍ଯବେ ॥ 6-114-25 (44069)
ଶଲ୍ଯସ୍ତୁ ସମରେ ଜିଷ୍ଣୁଂ କ୍ରୀଡନ୍ନିବ ମହାରଥଃ ।
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭଲ୍ଲୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-114-26 (44070)
ତସ୍ଯ ପାର୍ଥୋ ଧନୁଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ହସ୍ତାବାପଂ ଚ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ଅଥୈନଂ ସାଯକୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ଭୃଶଂ ବିବ୍ଯାଧ ମର୍ମଣି ॥ 6-114-27 (44071)
ଅଥାନ୍ଯଦ୍ଧନୁରାଦାଯ ସମରେ ଭାରସାଧନମ୍ ।
ମଦ୍ରେଶ୍ବରୋ ରଣେ ଜିଷ୍ଣୁଂ ତାଡଯାମାସ ରୋଷିତଃ ॥ 6-114-28 (44072)
ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈର୍ମହାରାଜ ବାସୁଦେବଂ କଚ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ଭୀମସେନଂ ଚ ନବଭିର୍ବାହ୍ବୋରୁରସି ଚାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-114-29 (44073)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣୋ ମହାରାଜ ମାଗଧଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନସମାଦିଷ୍ଟୌ ତଂ ଦେଶମୁପଜଗ୍ମତୁଃ॥ 6-114-30 (44074)
ଯତ୍ର ପାର୍ଥୋ ମହାରାଜ ଭୀମସେନଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ ।
କୌରବ୍ଯସ୍ଯ ମହାସେନାଂ ଜଘ୍ନୁତୁଃ ସୁମହାରଥୌ ॥ 6-114-31 (44075)
ଜଯତ୍ସେନସ୍ତୁ ସମରେ ଭୀମଂ ଭୀମାଯୁଧଂ ଯୁଧି।
ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈରଷ୍ଟଭିର୍ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-114-32 (44076)
ତଂ ଭୀମୋ ଦଶଭିର୍ବିଦ୍ଧା ପୁନର୍ବୀବ୍ଯାଧ ପଞ୍ଚଭିଃ ।
ସାରଥିଂ ଚାସ୍ଯ ଭଲ୍ଲେନ ରଥନୀଡାଦପାତଯତ୍ ॥ 6-114-33 (44077)
ଉଦ୍ଭ୍ରାଂତୈସ୍ତୁରଗୈଃ ସୋଽଥ ଦ୍ରବମାଣୈଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ମାଗଧୋଽପସୃତୋ ରାଜା ସର୍ବସୈନ୍ଯସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ॥ 6-114-34 (44078)
ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ବିବରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀମସେନଂ ଶିଲୀମୁଖୈଃ ।
ବିବ୍ଯାଧ ବାଣୈର୍ନିଶିତୈଃ ପଞ୍ଚଷଷ୍ଟିଭିରାଯସୈଃ ॥ 6-114-35 (44079)
ତଂ ଭୀମଃ ସମରଶ୍ଲାଘୀ ଗୁରୁଂ ପିତୃସମଂ ରଣେ।
ବିବ୍ଯାଧ ପଞ୍ଚଭିର୍ଭଲ୍ଲୈସ୍ତଥା ଷଷ୍ଟ୍ଯା ଚ ଭାରତ ॥ 6-114-36 (44080)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ସୁଶର୍ମାଣଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ବହୁଭିରାଯସୈଃ।
ବ୍ଯଧମତ୍ତସ୍ଯ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ମହାଭ୍ରାଣି ଯଥାଽନିଲଃ ॥ 6-114-37 (44081)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ ରାଜ ଚ କୌସଲ୍ଯଶ୍ଚ ବୃହଦ୍ବଲଃ ।
ସମବର୍ତନ୍ତ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧା ଭୀମସେନଧନଞ୍ଜଯୌ ॥ 6-114-38 (44082)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବାଃ ଶୂରା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ବ୍ଯାଦିତାସ୍ଯମିବାନ୍ତକମ୍ ॥ 6-114-39 (44083)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ସମାସାଦ୍ଯ ଭରତାନାଂ ପିତାମହମ୍ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ସଂହୃଷ୍ଟୋ ଭଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହାରଥାତ୍ ॥ 6-114-40 (44084)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମୁଖାଃ ପାର୍ଥାଃ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ।
ଅଯୋଧଯନ୍ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ସହିତାଃ ସର୍ବସୃଞ୍ଜଯୈଃ ॥ 6-114-41 (44085)
ତଥୈବ ତାବକାଃ ସର୍ବେ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଯତବ୍ରତମ୍ ।
ଶିଖଣ୍ଡିପ୍ରମୁଖାନ୍ପାର୍ଥାନ୍ଯୋଧଯନ୍ତି ସ୍ମ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-114-42 (44086)
ତତଃ ପ୍ରବବୃତେ ଯୁଦ୍ଧଂ କୌରବାଣାଂ ଭଯାବହମ୍।
ତତ୍ର ପାଣ୍ଡୁସୁତୈଃ ସାର୍ଧଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବିଜଯଂ ପ୍ରତି ॥ 6-114-43 (44087)
ତାବକାନାଂ ଜଯେ ଭୀଷ୍ମୋ ଗ୍ଲହ ଆସୀଦ୍ବିଶାଂପତେ ।
ତତ୍ର ହି ଦ୍ଯୂତମାସକ୍ତଂ ବିଜଯାଯେତରାଯ ବା ॥ 6-114-44 (44088)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ବସୈନ୍ଯାନ୍ଯଚୋଦଯତ୍।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ମା ଭୈଷ୍ଟ ରଥସତ୍ତମାଃ ॥ 6-114-45 (44089)
ସେନାପତିବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନାଂ ବରୂଥିନୀ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ସମଭ୍ଯଯାତ୍ତୂର୍ଣଂ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହାହବେ ॥ 6-114-46 (44090)
ଭୀଷ୍ମୋଽପି ରଥିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ତାଂ ଚମୂମ୍ ।
ଆପତନ୍ତୀଂ ମହାରାଜ ବେଲାମିବ ମହୋଦଧିଃ ॥ ॥ 6-114-47 (44091)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଚତୁର୍ଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-114-24 ବର୍ହିଣବାଜାନାଂ ମଯୂରପକ୍ଷବତାଂ ବାଣାନାମ୍ ॥ 6-114-30 ମାଗଧୋ ଜଯତ୍ସେନଃ ॥ 6-114-34 ଅପସୃତଃ ପଲାଯିତଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 115
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.115. ଅଧ୍ଯାଯଃ 115
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଯୁଦ୍ଧେ ବିରକ୍ତେନ ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସ୍ବବଧୋଦ୍ଯମଚୋଦନା ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-115-0 (44092)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-115-0x (4232)
କଥଂ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମୋ ଦଶମେଽହନି ସଞ୍ଜଯ।
ଅଯୁଧ୍ଯତ ମହାବୀର୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ସୃଜ୍ଜଯୈଃ ॥ 6-115-1 (44093)
କୁରବଶ୍ଚ କଥଂ ଯୁଦ୍ଧେ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯବାରଯନ୍।
ଆଚକ୍ଷ୍ବ ମେ ମହାଯୁଦ୍ଧଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାହବଶୋଭିନଃ ॥ 6-115-2 (44094)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-115-3x (4233)
କୁରବଃ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସାର୍ଧଂ ଯଦଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ।
ଯଥା ଚ ତଦଭୂଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତତ୍ତୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ସାଂପ୍ରତମ୍ ॥ 6-115-3 (44095)
ଗମିତାଃ ପରଲୋକାଯ ପରମାସ୍ତ୍ରୈଃ କିରୀଟିନା ।
ଅହନ୍ଯହନି ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ତାବକାନାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-115-4 (44096)
ଯଥାପ୍ରତିଜ୍ଞଂ କୌରବ୍ଯଃ ସ ଚାପି ସମିତିଂଜଯଃ ।
ପାର୍ଥାନାମକରୋଦ୍ଭୀଷ୍ମଃ ସତତଂ ସମିତି କ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-115-5 (44097)
କୁରୁଭିଃ ସହିତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଯୁଧ୍ଯମାନଂ ପରଂତପ ।
ଅର୍ଜୁନଂ ଚ ସପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଂଶଯିତା ଜନାଃ ॥ 6-115-6 (44098)
ଦଶମେଽହନି ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ଭୀଷ୍ମାର୍ଜୁନସମାଗମେ ।
ଅବର୍ତତ ମହାରୌଦ୍ରଃ ସତତଂ ସମିତି କ୍ଷଯଃ ॥ 6-115-7 (44099)
ତସ୍ମିନ୍ନଯୁତଶୋ ରାଜନ୍ଭୂଯଶଶ୍ଚ ପରଂତପଃ ।
ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଯୋଧାଞ୍ଜଘାନ ପରାମାସ୍ତ୍ରବିତ୍ ॥ 6-115-8 (44100)
ଯେଷାମଜ୍ଞାତକଲ୍ପାନି ନାମଗୋତ୍ରାଣି ପାର୍ଥିବ ।
ତେ ହତାସ୍ତତ୍ର ଭୀଷ୍ମେଣ ଶୂରାଃ ସର୍ବେଽନିବର୍ତିନଃ ॥ 6-115-9 (44101)
ଦଶାହାନି ତଥା ତପ୍ତ୍ବା ଭୀଷ୍ମଃ ପାଣ୍ଡବବାହିନୀମ୍ ।
ନିରବିଦ୍ଯତ ଧର୍ମାତ୍ମା ଜୀବିତେ ସ ପରଂତପଃ ॥ 6-115-10 (44102)
ସ କ୍ଷିପ୍ରଂ ବଧମନ୍ବିଚ୍ଛନ୍ନାତ୍ମନୋଽଭିସୁଖଂ ରଣେ।
ନ ହନ୍ଯାଂ ମାନବଶ୍ରେଷ୍ଠାନ୍ସଂଗ୍ରାମେଽଭିମୁଖାନିତି ॥ 6-115-11 (44103)
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ମହାବାହୁଃ ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ଅଭ୍ଯାଶସ୍ଥଂ ମହାରାଜ ପାଣ୍ଡବଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-115-12 (44104)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-115-13x (4234)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦ ।
ଶୃଣୁଷ୍ବ ବଚନଂ ତାତ ଧର୍ମ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ଚ ଜଲ୍ପତଃ ॥ 6-115-13 (44105)
ନିର୍ବିଷ୍ଣୋଽସ୍ମି ଭୃଶଂ ତାତ ଦେହେନାନେନ ଭାରତ ।
ଘ୍ନତଶ୍ଚ ମେ ଗତଃ କାଲଃ ସୁବହୂନ୍ପ୍ରାଣିନୋ ରଣେ ॥ 6-115-14 (44106)
ତସ୍ମାତ୍ପାର୍ଥଂ ପୁରୋଧାଯ ପାଞ୍ଚାଲାନ୍ସୃଜ୍ଜଯାଂସ୍ତଥା ।
ମଦ୍ବଧେ କ୍ରିଯତାଂ ଯତ୍ନୋ ମମ ଚେଦିଚ୍ଛସି ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 6-115-15 (44107)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-115-16x (4235)
ତସ୍ଯ ତନ୍ମତମାଜ୍ଞାଯ ପାଣ୍ଡବଃ ସତ୍ଯଦର୍ଶନଃ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତି ଯଯୌ ରାଜା ସଂଗ୍ରାମେ ସହ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ॥ 6-115-16 (44108)
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ପାଣ୍ଡବଶ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ତାଂ ବାଚଂ ଚୋଦଯାମାସତୁର୍ବଲମ୍ ॥ 6-115-17 (44109)
ଅଭିଦ୍ରବଧ୍ଯଂ ଯୁଦ୍ଧ୍ଯଧ୍ବଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଜଯତ ସଂଯୁଗେ ।
ରକ୍ଷିତାଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧେନ ଜିଷ୍ଣୁନା ରିପୁଜିଷ୍ଣୁନା ॥ 6-115-18 (44110)
ଅଯଂ ଚାପି ମହେଷ୍ବାସଃ ପାର୍ଷତୋ ବାହିନୀପତିଃ ।
ଭୀମସେନଶ୍ଚ ସମରେ ପାଲଯିଷ୍ଯତି ବୋ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ 6-115-19 (44111)
ମା ବୋ ଭୀଷ୍ମାଦ୍ଭଯଂ କିଂଚିଦସ୍ତ୍ବଦ୍ଯ ଯୁଧି ସୃଞ୍ଜଯାଃ।
ଧ୍ରୁବଂ ଭୀଷ୍ମଂ ବିଜେଷ୍ଯାମଃ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ॥ 6-115-20 (44112)
ତେ ତଥା ସମଯଂ କୃତ୍ବା ଦଶମେଽହନି ପାଣ୍ଡବାଃ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକପରା ଭୂତ୍ବା ସଂଜଗ୍ମୁଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତାଃ ॥ 6-115-21 (44113)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଂ ଚ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପାତନେ ଯତ୍ନଂ ପରମଂ ତେ ସମାସ୍ଥିତାଃ ॥ 6-115-22 (44114)
ତତସ୍ତ୍ବ ସୁତାଦିଷ୍ଟା ନାନାଜନପଦେଶ୍ବରାଃ।
ଦ୍ରୋଣେନ ସହପୁତ୍ରେଣ ସହସେନା ମହାବଲାଃ ॥ 6-115-23 (44115)
ଦୁଃଶାସନଶ୍ଚ ବଲବାନ୍ସହ ସର୍ବୈଃ ସହୋଦରୈଃ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ସମରମଧ୍ଯସ୍ଥଂ ପାଲଯାଂଚକ୍ରିରେ ତଦା ॥ 6-115-24 (44116)
ତତସ୍ତୁ ତାବକାଃ ଶୂରାଃ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ମହାବ୍ରତମ୍।
ଶିଖଣ୍ଡିପ୍ରମୁଖାନ୍ପାର୍ଥାନ୍ଯୋଧଯନ୍ତି ସ୍ମ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-115-25 (44117)
ଚେଦିଭିସ୍ତୁ ସପାଞ୍ଚାଲୈଃ ସହିତୋ ବାନରଧ୍ବଜଃ ।
ଯଯୌ ଶାନ୍ତନବଂ ଭୀଷ୍ମଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ॥ 6-115-26 (44118)
ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରଂ ଶିନେର୍ନପ୍ତା ଧୃଷ୍ଟକେତୁସ୍ତୁ ପୌରବମ୍ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଃ ସହାମାତ୍ଯଂ ଦୁର୍ଯୋଧମଯୋଧଯତ୍ ॥ 6-115-27 (44119)
ବିରାଟସ୍ତୁ ସହାନୀକଃ ସହସେନଂ ଜଯଦ୍ରଥମ୍ ।
ବୃଦ୍ଧକ୍ଷତ୍ରସ୍ଯ ଦାଯାଦମାସସାଦ ପରଂତପ ॥ 6-115-28 (44120)
ମଦ୍ରରାଜଂ ମହେଷ୍ବାସଂ ସହସୈନ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ଭୀମସେନୋଽଭିଗୁପ୍ତସ୍ତୁ ନାଗାନୀକମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-115-29 (44121)
ଅପ୍ରଧୃଷ୍ଯମନାବାର୍ଯଂ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରମ୍ ।
ଦ୍ରୋଣଂ ପ୍ରତି ଯଯୌ ଯତ୍ତଃ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯଃ ସହ ସୋଦରୈଃ ॥ 6-115-30 (44122)
କର୍ଣିକାରଧ୍ବଜଂ ଚୈବ ସିଂହକୈତୁରରିଂଦମଃ ।
ପ୍ରତ୍ଯୁଜ୍ଜଗାମ ସୌଭଦ୍ରଂ ରାଜପୁତ୍ରୋ ବୃହଦ୍ବଲଃ ॥ 6-115-31 (44123)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ଚ ପୁତ୍ରାସ୍ତେ ପାଣ୍ଡବଂ ଚ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ।
ରାଜଭିଃ ସମରେ ପାର୍ଥମଭିପେତୁର୍ଜିଘାଂସବଃ ॥ 6-115-32 (44124)
ତସ୍ମିନ୍ନତିମହାଭୀମେ ସେନଯୋର୍ବୈ ପରାକ୍ରମେ ।
ସଂପ୍ରଧାବତ୍ସ୍ବନୀକେଷୁ ମେଦିନୀ ସମକମ୍ପତ ॥ 6-115-33 (44125)
ତାନ୍ଯନୀକାନ୍ଯନୀକେଷୁ ସମଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ ।
ତାବକାନାଂ ପରେଷାଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶାନ୍ତନବଂ ରଣେ ॥ 6-115-34 (44126)
ତତସ୍ତେଷାଂ ପ୍ରଯତତାମନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଧାବତାମ୍ ।
ପ୍ରାଦୁରାସୀନ୍ମହାଶବ୍ଦୋ ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ଭାରତ ॥ 6-115-35 (44127)
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିଘୋଷଶ୍ଚ ବାରଣାନାଂ ଚ ବୃଂହିତୈଃ ।
ସିଂହନାଦଶ୍ଚ ସୈନ୍ଯାନାଂ ଦାରୁଣଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-115-36 (44128)
ସା ଚ ସର୍ବନରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କସଦୃଶୀ ପ୍ରଭା ।
ହାରାଙ୍ଗଦକିରୀଟେଷୁ ନିଷ୍ପ୍ରଭା ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-115-37 (44129)
ରଜୋମେଘାସ୍ତୁ ସଂଜଜ୍ଞୁଃ ଶସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଯୁଦ୍ଭିରାବୃତାଃ ।
ଧନୁଷାଂ ଚାପି ନିର୍ଘୋଷୋ ଦାରୁଣଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-115-38 (44130)
ବାଣଶଙ୍ଖପ୍ରଣାଦାଶ୍ଚ ଭେରୀଣାଂ ଚ ମହାସ୍ବନାଃ ।
ରଥଘୋଷଶ୍ଚ ସଂଜଜ୍ଞେ ସେନଯୋରୁଭଯୋରପି ॥ 6-115-39 (44131)
ପ୍ରାସଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ବାଣୌଘୈଶ୍ଚ ସମାକୁଲମ୍ ।
ନିଷ୍ପ୍ରକାଶମିବାକାଶଂ ସେନଯୋଃ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-115-40 (44132)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ରଥିନଃ ପେତୁର୍ବାଜିନଶ୍ଚ ମହାହବେ ।
କୁଞ୍ଜରାନ୍କୁଞ୍ଜରା ଜଘ୍ନୁଃ ପାଦାତାଂଶ୍ଚ ପଦାତଯଃ ॥ 6-115-41 (44133)
ତତ୍ରାସୀତ୍ସୁମହଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ କୁରୂଣାଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ।
ଭୀଷ୍ମହେତୋର୍ନରବ୍ଯାଘ୍ର ଶ୍ଯେନଯୋରାମିଷେ ଯଥା ॥ 6-115-42 (44134)
ତଯୋଃ ସମାଗମୋ ଘୋରୋ ବଭୂବ ଯୁଧି ଭାରତ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ବଧାର୍ଥାଯ ଜିଗୀଷୂଣାଂ ମହାହବେ ॥ ॥ 6-115-43 (44135)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ପଞ୍ଚାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-115-10 ନିରବିଦ୍ଯତ ନିର୍ବେଦଂ ଜଗାମ ॥ 6-115-14 ନିର୍ବିଣ୍ଯୋ ବିରକ୍ତଃ ॥ 6-115-21 ବ୍ରହ୍ମଲୋକପରାଃ ବୃହତ୍ତ୍ବାନ୍ମହାନ୍ତଂ ଲୋକଂ ପ୍ରତି ଯତମାନାଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 116
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.116. ଅଧ୍ଯାଯଃ 116
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-116-0 (44136)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-116-0x (4236)
ଅଭିମନ୍ଯୁର୍ମହାରାଜ ତବ ପୁତ୍ରମଯୋଧଯତ୍।
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ଯୁକ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମହେତୋଃ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-116-1 (44137)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରଣେ କାର୍ଷିଂ ନବଭିର୍ନତପର୍ବଭିଃ।
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପୁନଶ୍ଚୈନଂ ତ୍ରିଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-116-2 (44138)
ତସ୍ଯ ଶକ୍ତିଂ ରଣେ କାର୍ଷ୍ଣିର୍ମୃତ୍ଯୋର୍ଜିହ୍ବାମିବାଯସୀମ୍।
ପ୍ରେଷଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଦୁର୍ଯୋଧନରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-116-3 (44139)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ଘୋରରୂପାଂ ବିଶାଂପତେ ।
ଦ୍ବିଧା ଚିଚ୍ଛେଦ ତେ ପୁତ୍ରଃ କ୍ଷୁରପ୍ରେଣ ମହାରଥଃ ॥ 6-116-4 (44140)
ତାଂ ଶକ୍ତିଂ ପତିତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କାର୍ଷ୍ଣିଃ ପରମକୋପନଃ ।
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈର୍ବାହ୍ବୋରୁରସି ଚାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-116-5 (44141)
ପୁନଶ୍ଚୈନଂ ଶରୈର୍ଘୋରୈରାଜଘାନ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ।
ଦଶଭିର୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦୁର୍ଯୋଧନମମର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-116-6 (44142)
ତଦ୍ଯୁଦ୍ଧମଭବଦ୍ଧୋରଂ ଚିତ୍ରରୂପଂ ଚ ଭାରତ।
ଈକ୍ଷିତୃପ୍ରୀତିତଜନନଂ ସର୍ବପାର୍ଥିବପୂଜିତମ୍ ॥ 6-116-7 (44143)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ନିଧନାର୍ଥାଯ ପାର୍ଥସ୍ଯ ବିଜଯାଯ ଚ।
ଯୁଯୁଧାତେ ରଣେ ବୀରୌ ସୌଭଦ୍ରକୁରୁପୁଙ୍ଗବୌ ॥ 6-116-8 (44144)
ସାତ୍ଯକିଂ ରଭସଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଦ୍ରୌଣିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣପୁଙ୍ଗବଃ ।
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନାରାଚେନ ପରଂତପଃ ॥ 6-116-9 (44145)
ଶୈନେଯୋଽପି ଗୁରୋଃ ପୁତ୍ରଂ ସର୍ବମର୍ମସୁ ଭାରତ।
ଅତାଡଯଦମେଯାତ୍ମା ନବଭିଃ କଙ୍କପତ୍ରିଭିଃ ॥ 6-116-10 (44146)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ତୁ ସମରେ ସାତ୍ଯକିଂ ନବଭିଃ ଶରୈଃ ।
ତ୍ରିଂଶତା ଚ ପୁନସ୍ତୂର୍ଣଂ ବାହ୍ବୋରୁରସି ଚାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-116-11 (44147)
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରେଣ ସାତ୍ଯକିଃ ।
ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରଂ ତ୍ରିଭିର୍ବାଣୈରାଜଘାନ ମହାଯଶାଃ ॥ 6-116-12 (44148)
ପୌରବୋ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଂ ଚ ଶରୈରାଚ୍ଛାଦ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ।
ବହୁଧା ଦାରଯାଂଚକ୍ରେ ମହେଷ୍ବାସଂ ମହାରଥଃ ॥ 6-116-13 (44149)
ତଥୈବ ପୌରବଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଧୃଷ୍ଟକେତୁର୍ମହାରଥଃ।
ତ୍ରିଂଶତା ନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ବିବ୍ଯାଧାଶୁ ମହାଭୁଜଃ ॥ 6-116-14 (44150)
ପୌରବସ୍ତୁ ଧନୁଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ଧୃଷ୍ଟକେତୋର୍ମହାରଥଃ ।
ନନାଦ ବଲବନ୍ନାଦଂ ବିବ୍ଯାଧ ଚ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-116-15 (44151)
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ପୌରବଂ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ଆଜଘାନ ମହାରାଜ ତ୍ରିସପ୍ତତ୍ଯା ଶିଲୀମୁଖୈଃ ॥ 6-116-16 (44152)
ତୌ ତୁ ତତ୍ର ମହେଷ୍ବାସୌ ମହାମାତ୍ରୌ ମହାରଥୌ ।
ମହତା ଶରବର୍ଷେଣ ପରସ୍ପରମବର୍ଷତାମ୍ ॥ 6-116-17 (44153)
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ହଯାନ୍ହତ୍ବା ଚ ଭାରତ।
ବିରଥାବସିଯୁଦ୍ଧାଯ ସମୀଯତୁରମର୍ଷଣୌ ॥ 6-116-18 (44154)
ଆର୍ଷଭେ ଚର୍ମଣୀ ଚିତ୍ରେ ଶତଚନ୍ଦ୍ରପୁରସ୍କୃତେ ।
ତାରକାଶତଚିତ୍ରେ ଚ ନିସ୍ତ୍ରିଂଶୌ ସୁମହାପ୍ରଭୌ ॥ 6-116-19 (44155)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ବିମଲୌ ରାଜଂସ୍ତାବନ୍ଯୋନ୍ଯମଭିଦ୍ରୁତୌ ।
ବାସିତାସଂଗମେ ଯତ୍ତୌ ସିଂହାବିବ ମହାବନେ ॥ 6-116-20 (44156)
ମଣ୍ଡଲାନି ବିଚିତ୍ରାଣି ଗତପ୍ରତ୍ଯାଗତାନି ଚ।
ଚେରତୁର୍ଦର୍ଶଯନ୍ତୌ ଚ ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ତୌ ପରସ୍ପରମ୍ ॥ 6-116-21 (44157)
ପୌରବୋ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଂ ତୁ ଶଙ୍ଖଦେଶେ ମହାସିନା ।
ତାଡଯାମାସ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତିଷ୍ଠତିଷ୍ଠେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-116-22 (44158)
ଚେଦିରାଜୋଽପି ସମରେ ପୌରବଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭମ୍ ।
ଆଜଘାନ ଶିତାଗ୍ରେଣ ଜତ୍ରୁଦେଶେ ମହାସିନା ॥ 6-116-23 (44159)
ତାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ମହାରାଜ ସମାସାଦ୍ଯ ମହାହବେ ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯବେଗାଭିହତୌ ନିପେତତୁରରିଂଦମୌ ॥ 6-116-24 (44160)
ତତଃ ସ୍ବରଥମାରୋପ୍ଯ ପୌରବଂ ତନଯସ୍ତବ ।
ଜଯତ୍ସେନୋ ରଥେନାଜାବପୋବାହ ରଣାଜିରାତ୍ ॥ 6-116-25 (44161)
ଧୃଷ୍ଟକେତୁ ତୁ ସମରେ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ଅପୋବାହ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସହଦେବଃ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-116-26 (44162)
ଚିତ୍ରସେନଃ ସୁଶର୍ମାଣଂ ବିଦ୍ଧ୍ବା ବହୁଭିରାଯସୈଃ ।
ପୁନର୍ବିବ୍ଯାଧ ତଂ ଷଷ୍ଟ୍ଯା ପୁନଶ୍ଚ ନବଭି ଶରୈଃ ॥ 6-116-27 (44163)
ସୁଶର୍ମା ତୁ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତବ ପୁତ୍ରଂ ବିଶାଂପତେ ।
ଦଶମିର୍ଦଶଭିଶ୍ଚୈବ ବିବ୍ଯାଧ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ॥ 6-116-28 (44164)
ଚିତ୍ରସେନଶ୍ଚ ତଂ ରାଜଂସ୍ତ୍ରିଂଶତା ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଆଜଘାନ ରମେ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସ ଚ ତଂ ପ୍ରତ୍ଯବିଧ୍ଯତ ॥ 6-116-29 (44165)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସମରେ ରାଜନ୍ଯଶୋ ମାନଂ ଚ ବର୍ଧଯନ୍ ।
ସୌଭଦ୍ରୋ ରାଜପୁତ୍ରଂ ତୁ ବୃହଦ୍ବଲମଯୋଧଯତ୍ ॥ 6-116-30 (44166)
ପାର୍ଥହେତୋଃ ପରାକ୍ରାନ୍ତୋ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ନିଧନଂ ପ୍ରତି।
ଆର୍ଜୁନିଂ କୋସଲେନ୍ଦ୍ରସ୍ତୁ ବିଦ୍ଧ୍ବା ପଞ୍ଚଭିରାଯସୈଃ ॥ 6-116-31 (44167)
ପୁନର୍ବିବ୍ଯାଧ ବିଂଶତ୍ଯା ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ସୌଭଦ୍ରଃ କୋସଲେନ୍ଦ୍ରଂ ତୁ ବିବ୍ଯାଧାଷ୍ଟଭିରାଯସୈଃ ॥ 6-116-32 (44168)
ନାକମ୍ପଯତ ସଂଗ୍ରାମେ ବିବ୍ଯାଧ ଚ ପୁନଃ ଶରୈଃ ।
କୌସଲ୍ଯସ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଚାପି ପୁନଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଫାଲ୍ଗୁନିଃ ॥ 6-116-33 (44169)
ଆଜଘାନ ଶରୈଶ୍ଚାପି ତ୍ରିଂଶତା କଙ୍କପତ୍ରିଭିଃ ।
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ରାଜପୁତ୍ରୋ ବୃହଦ୍ବଲଃ ॥ 6-116-34 (44170)
ଫାଲ୍ଗୁନିଂ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବିବ୍ଯାଧ ବହୁଭିଃ ଶରୈଃ ।
ତଯୋର୍ଯୁଦ୍ଧଂ ସମଭବଦ୍ଭୀଷ୍ମହେତୋଃ ପରଂତପ ॥ 6-116-35 (44171)
ସଂରବ୍ଧଯୋର୍ମହାରାଜ ସମରେ ଚିତ୍ରଯୋଧିନୋଃ ।
ଯଥା ଦେବାସୁରେ ଯୁଦ୍ଧେ ବଲିବାସବଯୋରଭୂତ୍ ॥ 6-116-36 (44172)
ଭୀମସେନୋ ଗଜାନୀକଂ ଯୋଧଯନ୍ବହ୍ବଶୋଭତ ।
ଯଥା ଶକ୍ରୋ ବଜ୍ରପାଣିର୍ଦାରଯନ୍ପର୍ବତୋତ୍ତମାନ୍ ॥ 6-116-37 (44173)
ତେ ବଧ୍ଯମାନା ଭୀମେନ ମାତ୍ଗା ଗିରିସନ୍ନିଭାଃ ।
ନିପେତୁରୁର୍ବ୍ଯାଂ ସହିତା ନାଦଯନ୍ତୋ ବସୁଧରାମ୍ ॥ 6-116-38 (44174)
ଗିରିମାତ୍ରା ହି ତେ ନାଗା ଭିନ୍ନାଞ୍ଜନଚଯୋପମାଃ ।
ବିରେଜୁର୍ବସୁଧାଂ ପ୍ରାପ୍ତା ବିକୀର୍ଣା ଇବ ପର୍ବତାଃ ॥ 6-116-39 (44175)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ମଦ୍ରରାଜାନମାହବେ ।
ମହତ୍ଯା ସେନଯା ଗୁପ୍ତଂ ପୀଡଯାମାସ ସଂଗତମ୍ ॥ 6-116-40 (44176)
ମଦ୍ରେଶ୍ବରଶ୍ଚ ସମରେ ଧର୍ମପୁତ୍ରଂ ମହାରଥମ୍ ।
ପୀଡଯାମାସ ସଂରବ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମହେତୋଃ ପରାକ୍ରମୀ ॥ 6-116-41 (44177)
ବିରାଟଂ ସୈନ୍ଧବୋ ରାଜା ବିଦ୍ଧ୍ବା ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ନବଭିଃ ସାଯକୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈସ୍ତ୍ରିଂଶତା ପୁନରାର୍ପଯତ୍ ॥ 6-116-42 (44178)
ବିରାଟଶ୍ଚ ମହାରାଜ ସୈନ୍ଧବଂ ବାହିନୀପତିଃ ।
ତ୍ରିଂଶଦ୍ଭିର୍ନିଶିତୈର୍ବାଣୈରାଜଘାନ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ॥ 6-116-43 (44179)
ଚିତ୍ରକାର୍ମୁକନିସ୍ତ୍ରିଂଶୌ ଚିତ୍ରବର୍ମାଯୁଧଧ୍ବଜୌ ।
ରେଜତୁଶ୍ଚିତ୍ରରୂପୌ ତୌ ସଂଗ୍ରାମେ ମତ୍ସ୍ଯସୈନ୍ଧବୌ ॥ 6-116-44 (44180)
ଦ୍ରୋଣଃ ପାଞ୍ଚାଲପୁତ୍ରେଣ ସମାଗମ୍ଯ ମହାରଣେ ।
ମହାସମୁଦଯଂ ଚକ୍ରେ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-116-45 (44181)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣୋ ମହାରାଜ ପାର୍ଷତସ୍ଯ ମହଦ୍ଧନୁଃ ।
ଛିତ୍ତ୍ବା ପଞ୍ଚାଶତେଷୂଂଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଂ ପ୍ରତି ସୃଷ୍ଟବାନ୍ ॥ 6-116-46 (44182)
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ପାର୍ଷତଃ ପରବୀରହା।
ଦ୍ରୋଣସ୍ଯ ମିଷତୋ ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରେଷଯାମାସ ସାଯକାନ୍ ॥ 6-116-47 (44183)
ତାଞ୍ଛରାଞ୍ଛରଘାତେନ ଚିଚ୍ଛେଦ ସ ମହାରଥଃ ।
ଦ୍ରୋଣୋ ଦ୍ରୁପଦପୁତ୍ରାଯ ପ୍ରାହିଣୋତ୍ପଞ୍ଚ ସାଯକାନ୍ ॥ 6-116-48 (44184)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ମହାରାଜ ପାର୍ଷତଃ ପରବୀରହା ।
ଦ୍ରୋଣାଯ ଚିକ୍ଷେପ ଗଦାଂ ଯମଦଣ୍ଡୋପମାଂ ରଣେ ॥ 6-116-49 (44185)
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସହସା ହେମପଟ୍ଟବିଭୂଷିତାମ୍।
ଶରୈଃ ପଞ୍ଚାଶତା ଦ୍ରୋଣୋ ବାରଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-116-50 (44186)
ସା ଛିନ୍ନା ବହୁଧା ରାଜନ୍ଦ୍ରୋଗଚାପଚ୍ଯୁତୈଃ ଶରୈଃ ।
ଚୂର୍ଣୀକୃତା ବିଶୀର୍ଯନ୍ତୀ ପପାତ ବସୁଧାତଲେ ॥ 6-116-51 (44187)
ଗଦାଂ ବିନିହତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାର୍ଷତଃ ଶତ୍ରୁତାପନଃ ।
ଦ୍ରୋଣାଯ ଶକ୍ତିଂ ଚିକ୍ଷେପ ସର୍ବପାରଶବୀଂ ଶୁଭାମ୍ ॥ 6-116-52 (44188)
ତାଂ ଦ୍ରୋଣୋ ନବଭିର୍ବାଣୈଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଯୁଧି ଭାରତ।
ପାର୍ଷତଂ ଚ ମହେଷ୍ବାସଂ ପୀଜଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-116-53 (44189)
ଏବମେତନ୍ମହାଯୁଦ୍ଧଂ ଦ୍ରୋଣପାର୍ଷତଯୋରଭୂତ୍।
ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତି ମହାରାଜ ଘୋରରୂପଂ ଭଯାନକମ୍ ॥ 6-116-54 (44190)
ଅର୍ଜୁନଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ପୀଡଯନ୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ସଂଯତ୍ତୋ ବନେ ମତ୍ତମିବ ଦ୍ବିପମ୍ ॥ 6-116-55 (44191)
ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୌ ଚ ତଂ ରାଜା ଭଗଦତ୍ତଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ତ୍ରିଧା ଭିନ୍ନେନ ନାଗେନ ମଦାନ୍ଧେନ ମହାବଲଃ ॥ 6-116-56 (44192)
ତମାପତନ୍ତଂ ସହସା ମହେନ୍ଦ୍ରଗଜସନ୍ନିଭମ୍ ।
ପରଂ ଯତ୍ନଂ ସମସ୍ଥାଯ ବୀଭତ୍ସୁଃ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ ॥ 6-116-57 (44193)
ତତୋ ଗଜଗତୋ ରାଜା ଭଗଦତ୍ତଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ଅର୍ଜୁନଂ ଶରବର୍ଷେଣ ବାରଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-116-58 (44194)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ତତୋ ନାଗମାଯାନ୍ତଂ ରଜତୋପମୈଃ ।
ବିମଲୈରାଯସୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈରବିଧ୍ଯତ ମହାରଣେ ॥ 6-116-59 (44195)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ଚ କୌନ୍ତେଯୋ ଯାହିଯାହୀତ୍ଯଚୋଦଯତ୍।
ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତି ମହାରାଜ ଜହ୍ଯେନମିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-116-60 (44196)
ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ଯୋତିଷସ୍ତତୋ ହିତ୍ବା ପାଣ୍ଡବଂ ପାଣ୍ଡୁପୂର୍ବଜ।
ପ୍ରଯଯୌ ତ୍ବରିତୋ ରାଜନ୍ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-116-61 (44197)
ତତୋଽର୍ଜୁନୋ ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମମଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ଦ୍ରୁତମ୍।
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ତତୋ ଯୁଦ୍ଧମବର୍ତତ । 6-116-62 (44198)
ତତସ୍ତେ ତାବକାଃ ଶୂରାଃ ପାଣ୍ଡବଂ ରଭସଂ ଯୁଧି ।
ସମଭ୍ଯଧାବନ୍କ୍ରୋଶନ୍ତସ୍ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-116-63 (44199)
ନାନାବିଧାନ୍ଯନୀକାନି ପୁତ୍ରାଣାଂ ତେ ଜନାଧିପ ।
ଅର୍ଜୁନୋ ବ୍ଯଧମତ୍କାଲେ ଦିବୀବାଭ୍ରାଣି ମାରୁତଃ ॥ 6-116-64 (44200)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ସମାସାଦ୍ଯ ଭରତାନାଂ ପିତାମହମ୍।
ଇଷୁଭିସ୍ତୂର୍ଣମବ୍ଯଗ୍ରୋ ବହୁଭିଃ ସ ସମାଚିନୋତ୍ ॥ 6-116-65 (44201)
ରଥାଗ୍ନ୍ଯଗାରଶ୍ଚାପାର୍ଚିରଶିଶକ୍ତିଗଦେନ୍ଧନଃ ।
ଶରସଙ୍ଘମହାଜ୍ବାଲଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍ସମରେଽଦହତ୍ ॥ 6-116-66 (44202)
ଯଥାଽଗ୍ନିଃ ସୁମହାନିଦ୍ଧଃ କକ୍ଷେ ଚରତି ସାନିଲଃ।
ତଥା ଜଜ୍ବାଲ ଭୀଷ୍ମୋଽପି ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯୁଦୀରଯନ୍ ॥ 6-116-67 (44203)
ସୋମକାଂଶ୍ଚ ରଣେ ଭୀଷ୍ମୋ ଜଘ୍ନେ ପାର୍ଥପଦାନୁଗାନ୍ ।
ନ୍ଯବାରଯତ ତତ୍ସୈନ୍ଯଂ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯ ମହାରଥଃ ॥ 6-116-68 (44204)
ସୁବର୍ଣପୁଙ୍ଖୈରିଷୁଭିଃ ଶିତୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ନାଦଯନ୍ସ ଦିଶୋ ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରଦିଶଶ୍ଚ ମହାହବେ ॥ 6-116-69 (44205)
ପାତଯନ୍ରଥିନୋ ରାଜନ୍ହଯାଂଶ୍ଚ ସହ ସାଦିଭିଃ ।
ମୁଣ୍ଡତାଲବନାନୀବ ଚକାର ସ ରଥବ୍ରଜାନ୍ ॥ 6-116-70 (44206)
ନିର୍ମନୁଷ୍ଯାନ୍ରଥାନ୍ରାଜନ୍ଗଜାନଶ୍ବାଂଶ୍ଚ ସଂଯୁଗେ ।
ଚକାର ସମରେ ଭୀଷ୍ମଃ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରଃ ॥ 6-116-71 (44207)
ତସ୍ଯ ଜ୍ଯାତଲନିର୍ଘୋଷଂ ବିସ୍ଫୂର୍ଜିତମିବାଶନେଃ ।
ନିଶମ୍ଯ ସର୍ବତୋ ରାଜନ୍ସମକମ୍ପନ୍ତ ସୈନିକାଃ ॥ 6-116-72 (44208)
ଅଘୋମା ନ୍ଯପତନ୍ବାଣାଃ ପିତୁସ୍ତେ ମନୁଜେଶ୍ବର ।
ନାସଞ୍ଜନ୍ତ ଶରୀରେଷୁ ଭୀଷ୍ମଚାପଚ୍ଯୁତାଃ ଶରାଃ ॥ 6-116-73 (44209)
ନିର୍ମନୁଷ୍ଯାନ୍ରଥାନ୍ରାଜନ୍ସୁଯୁକ୍ତାଞ୍ଜବନୈର୍ହଯୈଃ ।
ବାତାଯମାନାନଦ୍ରାକ୍ଷଂ ଧ୍ରିଯମାଣାନ୍ବିଶାଂପତେ ॥ 6-116-74 (44210)
ଚେଦିକାଶିକରୂଶାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ଚତୁର୍ଦଶ ।
ମହାରଥାଃ ସମାଖ୍ଯାତାଃ କୁଲପୁତ୍ରାସ୍ତନୁତ୍ଯଜଃ ॥ 6-116-75 (44211)
ଅପରାବର୍ତିନଃ ଶୂରାଃ ସୁବର୍ଣବିକୃତଧ୍ବଜାଃ ।
ସଂଗ୍ରାମେ ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ସବାଜିରଥକୁଞ୍ଜରାଃ ॥ 6-116-76 (44212)
ଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ପରଲୋକାଯ ବ୍ଯାଦିତାସ୍ଯମିବାନ୍ତକମ୍।
ନ ତତ୍ରାସୀଦ୍ରଣେ ରାଜନ୍ସୋମକାନାଂ ମହାରଥଃ ॥ 6-116-77 (44213)
ଯଃ ସଂପ୍ରାପ୍ଯ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ଜୀବିତେ ସ୍ମ ମନୋ ଦଧେ ।
ତାଂଶ୍ଚ ସର୍ବାନ୍ରଣେ ଯୋଧାନ୍ପ୍ରେତରାଜପୁରଂ ପ୍ରତି ॥ 6-116-78 (44214)
ନୀତାନମନ୍ଯନ୍ତ ଜନା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ବିକ୍ରମମ୍ ।
ନ କଶ୍ଚିଦେନଂ ସମରେ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯାତି ମହାରଥଃ ॥ 6-116-79 (44215)
ଋତେ ପାଣ୍ଡୁସୁତଂ ବୀରଂ ଶ୍ବେତାଶ୍ବଂ କୃଷ୍ଣସାରଥିମ୍ ।
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ଚ ସମରେ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯମମିତୌଜସମ୍ ॥ ॥ 6-116-80 (44216)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଷୋଡଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-116-27 ଚିତ୍ରସେନ ଇତି। ପାଣ୍ଡବପକ୍ଷୀଯଃ ସୁଶର୍ମାଯମପରୋ ବାର୍ଧକ୍ଷେମିର୍ନତୁ ତ୍ରୈଗର୍ତଃ ॥ 6-116-45 ସମୁଦଯଂ ସଂଗ୍ରାମମ୍। ଭବେତ୍ସମୁଦଯଃ ସଙ୍ଘେ ସଂଯୁଗେ ଚ ସମୁଦ୍ରମେ ଇତି ମେଦିନୀ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 117
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.117. ଅଧ୍ଯାଯଃ 117
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ସଂକୁଲଯୁଦ୍ଧବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-117-0 (44217)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-117-0x (4237)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ରଣେ ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ପୁରୁଷର୍ଷଭମ୍ ।
ଦଶଭିର୍ନିଶିତୈର୍ଭଲ୍ଲୈରାଜଘାନ ସ୍ତନାନ୍ତରେ ॥ 6-117-1 (44218)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ତୁ ଗାଙ୍ଗେଯଃ କ୍ରୋଧଦୀପ୍ତେନ ଚକ୍ଷୁଷା ।
ସଂପ୍ରେକ୍ଷତ କଟାକ୍ଷେଣ ନିର୍ଦହନ୍ନିବ ଭାରତ ॥ 6-117-2 (44219)
ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ତସ୍ଯ ସ୍ମରନ୍ରାଜନ୍ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ।
ନାଜଘାନ ରଣେ ଭୀଷ୍ମଃ ସ ଚ ତନ୍ନାବବୁଦ୍ଧବାନ୍ ॥ 6-117-3 (44220)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ମହାରାଜ ଶିଖଣ୍ଡିନମଭାଷତ ।
ଅଭିତ୍ବରସ୍ବାସ୍ଯ ବଧେ ଶିଖଣ୍ଡିନ୍ରଥସତ୍ତମ ॥ 6-117-4 (44221)
କିଂ ତେ ବିବକ୍ଷଯା ବୀର ଜହି ଭୀଷ୍ମଂ ମହାରଥମ୍ ।
ନ ହ୍ଯନ୍ଯମନୁପଶ୍ଯାମି କଂଚିଦ୍ଯୌଧିଷ୍ଠିରେ ବଲେ ॥ 6-117-5 (44222)
ଯଃ ଶକ୍ତଃ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଂ ଯୋଧଯେତ ପିତାମହମ୍ ।
ଋତେ ତ୍ବାଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 6-117-6 (44223)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ପାର୍ଥେନ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଶରୈର୍ନାନାବିଧୈସ୍ତୂର୍ଣଂ ପିତାମହମୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-117-7 (44224)
ଅଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ତାନ୍ବାଣାନ୍ପିତା ଦେବବ୍ରତସ୍ତବ ।
ଅର୍ଜୁନଂ ସମରେ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ବାରଯାମାସ ସାଯକୈଃ ॥ 6-117-8 (44225)
ତଥୈବ ଚ ଚମୂଂ ସର୍ବାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥଃ ।
ଅପ୍ରୈଷୀତ୍ସ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ପରଲୋକାଯ ମାରିଷ ॥ 6-117-9 (44226)
ତଥୈବ ପାଣ୍ଡବା ରାଜନ୍ସୈନ୍ଯେନ ମହତା ବୃତାଃ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ସଂଛାଦଯାମାସୁର୍ମେଘା ଇବ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-117-10 (44227)
ସ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବୃତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ହି ଭରତର୍ଷଭ ।
ନିର୍ଦଦାହ ରଣେ ଶୂରାନ୍ବନେ ବହ୍ନିରିବ ଜ୍ବଲନ୍ ॥ 6-117-11 (44228)
ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ପୌରୁଷମ୍ ।
ଅଯୋଧଯଚ୍ଚ ଯତ୍ପାର୍ଥଂ ଜୁଗୋପ ଚ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-117-12 (44229)
କର୍ମଣା ତେନ ସମରେ ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଧନ୍ବିନଃ ।
ଦୁଃଶାସନସ୍ଯ ତୁତୁଷୁଃ ସର୍ବେ ଲୋକା ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-117-13 (44230)
ଯଦେକଃ ସମରେ ପାର୍ଥାନ୍ସାନୁଗାନ୍ସମଯୋଧଯତ୍ ।
ନ ଚୈନଂ ପାଣ୍ଡବା ଯୁଦ୍ଧେ ବାରଯାମାସୁରୁଲ୍ବଣମ୍ ॥ 6-117-14 (44231)
ଦୁଃଶାସନେନ ସମରେ ରଥିନୋ ବିରଥୀକୃତାଃ ।
ସାଦିନଶ୍ଚ ମହେଷ୍ବାସା ହସ୍ତିନଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ ॥ 6-117-15 (44232)
ବିନିର୍ଭିନ୍ନାଃ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ନିପେତୁର୍ବସୁଧାତଲେ ।
ଶରାତୁରାସ୍ତଥୈବାନ୍ଯେ ଦନ୍ତିନୋ ବିଦ୍ରୁତା ଦିଶଃ ॥ 6-117-16 (44233)
ଯଥାଗ୍ନିରିନ୍ଧନଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଜ୍ବଲେଦ୍ଦୀପ୍ତାର୍ଚିରୁଲ୍ବଣମ୍ ।
ତଥା ଜଜ୍ବାଲ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ପାଣ୍ଡୁସେନାଂ ବିନିର୍ଦହନ୍ ॥ 6-117-17 (44234)
ତଂ ଭାରତମହାମାତ୍ରଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥଃ ।
ଜେତୁଂ ନୋତ୍ସହତେ କଶ୍ଚିନ୍ନାଭ୍ଯୁଦ୍ଯାତୁଂ କଥଂଚନ ॥ 6-117-18 (44235)
ଋତେ ମହେନ୍ଦ୍ରତନଯାଚ୍ଛ୍ବେତାଶ୍ବାତ୍କୃଷ୍ଣସାରଥେଃ ।
ସ ହି ତଂ ସମରେ ରାଜନ୍ନିର୍ଜିତ୍ଯ ବିଜଯୋଽର୍ଜୁନଃ ॥ 6-117-19 (44236)
ଭୀଷ୍ମମେବାଭିଦୁଦ୍ରାବ ସର୍ବସୈନ୍ଯସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ ।
ବିଜିତସ୍ତବ ପୁତ୍ରୋଽପି ଭୀଷ୍ମବାହୁବ୍ଯପାଶ୍ରଯଃ ॥ 6-117-20 (44237)
ପୁନଃ ପୁନଃ ସମାଶ୍ବସ୍ଯ ପ୍ରାଯୁଧ୍ଯତ ମଦୋତ୍କଟଃ ।
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ରଣେ ରାଜନ୍ଯୋଧଯନ୍ସଂବ୍ଯରାଜତ ॥ 6-117-21 (44238)
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ରଣେ ରାଜନ୍ବିବ୍ଯାଧୈବ ପିତାମହମ୍ ।
ଶରୈରଶନିସଂସ୍ପର୍ଶୈସ୍ତଥା ସର୍ପବିଷୋପମୈଃ ॥ 6-117-22 (44239)
ନ ଚ ସ୍ମ ତେ ରୁଜଂ ଚକ୍ରୁଃ ପିତୁସ୍ତବ ଜନେଶ୍ବର ।
ସ୍ମଯ୍ରମାନସ୍ତୁ ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ତାନ୍ବାଣାଞ୍ଜଗୃହେ ତଦା ॥ 6-117-23 (44240)
ଉଷ୍ଣାର୍ତୋ ହି ନରୋ ଯଦ୍ବଜ୍ଜଲଧାରାଃ ପ୍ରତୀଚ୍ଛତି ।
ତଥା ଜଗ୍ରାହ ଗାଙ୍ଗେଯଃ ଶରଧାରାଃ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ ॥ 6-117-24 (44241)
ତଂ କ୍ଷତ୍ରିଯା ମହାରାଜ ଦଦୃଶୁର୍ଘୋରମାହବେ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଦହନ୍ତଂ ସୈନ୍ଯାନି ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାତ୍ମନାଂ ॥ 6-117-25 (44242)
ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍ତବ ସୁତଃ ସର୍ବସୈନ୍ଯାନି ମାରିଷ ।
ଅଭିଦ୍ରବତ ସଂଗ୍ରାମେ ଫଲ୍ଗୁନଂ ସର୍ବତୋ ରଣେ ॥ 6-117-26 (44243)
ଭୀଷ୍ମୋ ବଃ ସମରେ ସର୍ବାନ୍ପାଯିଷ୍ଯତି ଧର୍ମବିତ୍।
ତଦ୍ଭଯଂ ସୁମହତ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରତି ଯୁଧ୍ଯତ ॥ 6-117-27 (44244)
ଏଷ ତାଲେନ ମହତା ଭୀଷ୍ମସ୍ତିଷ୍ଠତି ପାଲଯନ୍।
ସର୍ବେଷାଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ସମରେ ଶର୍ମ ବର୍ମ ଚ ॥ 6-117-28 (44245)
ଦେବା ଅପି ସମୁଦ୍ଯୁକ୍ତା ନାଲଂ ଭୀଷ୍ମଂ ସମାସିତୁମ୍ ।
କିମୁ ପାର୍ଥା ମହାତ୍ମାନଂ ମର୍ତ୍ଯଭୂତା ମହାବଲାଃ ॥ 6-117-29 (44246)
ତସ୍ମାଦ୍ଦ୍ରବତ ମା ଯୋଧାଃ ଫଲ୍ଗୁନଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସଂଯୁଗେ ।
ଅହମଦ୍ଯ ରଣେ ଯତ୍ତୋ ଯୋଧଯିଷ୍ଯାମି ପାଣ୍ଡବମ୍ ॥ 6-117-30 (44247)
ସହିତଃ ସର୍ବତୋ ଯତ୍ତୈର୍ଭବଦ୍ଭିର୍ବସୁଧାଧିପୈଃ ।
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚୋ ରାଜଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ଧନ୍ବିନଃ ॥ 6-117-31 (44248)
ଅର୍ଜୁନଂ ପ୍ରତି ସଂଯତ୍ତା ବଲବନ୍ତୋ ମହାବଲାଃ ।
ତେ ବିଦେହାଃ କଲିଙ୍ଗାଶ୍ଚ ଦାସେରକଗଣାଶ୍ଚ ହ ॥ 6-117-32 (44249)
ଅଭିପେତୁର୍ନିଷାଦାଶ୍ଚ ସୌବୀରାଶ୍ଚ ମହାରଣେ ।
ବାହ୍ଲୀକା ଦରଦାଶ୍ଚୈବ ପ୍ରତୀଚ୍ଯୋଦୀଚ୍ଯମାଲବାଃ ॥ 6-117-33 (44250)
ଅଭୀଷାହାଃ ଶୂରସେନାଃ ଶିବଯୋଽଥ ବସାତଯଃ ।
ସାଲ୍ବଃ ଶକାସ୍ତ୍ରିଗର୍ତାଶ୍ଚ ଅମ୍ବଷ୍ଠାଃ କେକଯୌଃ ସହ ॥ 6-117-34 (44251)
ଅଭିପେତୂ ରଣେ ପାର୍ଥଂ ପତଙ୍ଗା ଇବ ପାବକମ୍ ।
ସ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ସହାନୀକାନ୍ମହାରାଜ ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-117-35 (44252)
ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ପ୍ରସଂଧାଯ ଧନଞ୍ଜଯଃ ।
ସ ତୈରସ୍ତ୍ରୈର୍ମହାବେଗୈର୍ଦଦାହ ସୁମହାବଲଃ ॥ 6-117-36 (44253)
ଶରପ୍ରତାପୈର୍ବୀଭତ୍ସୁଃ ପତଙ୍ଗାନିବ ପାବକଃ ।
ତସ୍ଯ ବାଣସହସ୍ରାଣି ସୃଜତୋ ଦୃଢଧନ୍ବିନଃ ॥ 6-117-37 (44254)
ଦୀପ୍ଯମାନମିବାକାଶେ ଗାଣ୍ଡୀବଂ ସମଦୃଶ୍ଯତ।
ତେ ଶରାର୍ତା ମହାରାଜ ବିପ୍ରକୀର୍ଣମହାଧ୍ବଜାଃ ॥ 6-117-38 (44255)
ନାଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ରାଜାନଃ ସହିତା ବାନରଧ୍ବଜମ୍ ।
ସଧ୍ବଜା ରଥିନଃ ପେତୁର୍ହଯାରୋହା ହଯୈଃ ସହ ॥ 6-117-39 (44256)
ସଗଜାଶ୍ଚ ଗଜାରୋହାଃ କିରୀଟିଶରତାଡିତାଃ ।
ତତୋଽର୍ଜୁନଭୁଜୋତ୍ସୃଷ୍ଟୈରାବୃତାଽଽସୀଦ୍ବସୁଂଧରା ॥ 6-117-40 (44257)
ବିଦ୍ରୁତଂ ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ଶରୈର୍ବଲମଦୃଶ୍ଯତ ।
ଅଥ ପାର୍ଥୋ ମହାରାଜ ଦ୍ରାବଯିତ୍ବା ବରୂଥିନୀମ୍ ॥ 6-117-41 (44258)
ଦୁଃଶାସନାଯ ସୁବହୂନ୍ପ୍ରେଷଯାମାସ ସାଯକାନ୍ ।
ତେ ତୁ ଭିତ୍ତ୍ବା ତବ ସୁତଂ ଦୁଃଶାସନମଯୋମୁଖାଃ ॥ 6-117-42 (44259)
ଧରଣୀଂ ବିବିଶୁଃ ସର୍ବେ ବଲ୍ମୀକମିବ ପନ୍ନଗାଃ ।
ହଯାଂଶ୍ଚାସ୍ଯ ତତୋ ଜଘ୍ନେ ସାରଥିଂ ଚ ନ୍ଯପାତଯତ୍ ॥ 6-117-43 (44260)
ବିବିଂଶତିଂ ଚ ବିଂଶତ୍ଯା ବିରଥୀକୃତବାନ୍ପ୍ରଭୁଃ ।
ଆଜଘାନ ଭୃଶଂ ଚୈବ ପଞ୍ଚଭିର୍ନତପର୍ବଭିଃ ॥ 6-117-44 (44261)
କୃପଂ ବିକର୍ଣଂ ଶଲ୍ଯଂ ଚ ବିଦ୍ଧ୍ବା ବହୁଭିରାଯସୈଃ ।
ଚକାର ବିରଥାଂଶ୍ଚୈବ କୌନ୍ତେଯଃ ଶ୍ବେତବାହନଃ ॥ 6-117-45 (44262)
ଏବଂ ତେ ବିରଥାଃ ସର୍ବେ କୃପଃ ଶଲ୍ଯଶ୍ଚ ମାରିଷ ।
ଦୁଃଶାସନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ତଥୈବ ଚ ବିବିଂଶତିଃ ॥ 6-117-46 (44263)
ସଂପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ତ ସମରେ ନିର୍ଜିତାଃ ସବ୍ଯସାଚିନା ।
ପୂର୍ବାହ୍ଣେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପରାଜିତ୍ଯ ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-117-47 (44264)
ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ରଣେ ପାର୍ଥୋ ବିଧୂମ ଇବ ପାବକଃ ।
ତଥୈବ ଶରବର୍ଷେଣ ଭାସ୍କରୋ ରଶ୍ମିବାନିବ ॥ 6-117-48 (44265)
ଅନ୍ଯାନପି ମହାରାଜ ତାପଯାମାସ ପାର୍ଥିବାନ୍ ।
ପରାଙ୍ମୁଖୀକୃତ୍ଯ ତଥା ଶରବର୍ଷୈର୍ମହାରଥାନ୍ ॥ 6-117-49 (44266)
ପ୍ରାବର୍ତଯତ ସଂଗ୍ରାମେ ଶୋଣିତୋଦାଂ ମହାନଦୀମ୍ ।
ମଧ୍ଯେନ କୁରୁସୈନ୍ଯାନାଂ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-117-50 (44267)
ତସ୍ମିନ୍ନତିମହାଭୀମେ ରାଜନ୍ବୀରବରକ୍ଷଯେ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ପ୍ରତି ପରାକ୍ରାନ୍ତାଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ସହ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ॥ 6-117-51 (44268)
ତେ ପରାକ୍ରାନ୍ତମାଲୋକ୍ଯ ଯୁଧି ରାଜନ୍ପିତାମହମ୍ ।
ନ ନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ତେ ପୁତ୍ରା ବ୍ରହ୍ମଲୋକପୁରସ୍କୃତାଃ ॥ 6-117-52 (44269)
ଇଚ୍ଛନ୍ତୋ ନିଧନଂ ଯୁଦ୍ଧେ ସ୍ବର୍ଗଲୋକପରାଯଣାଃ ।
ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ତାବକା ଯୁଦ୍ଧଦୁର୍ମଦାଃ ॥ 6-117-53 (44270)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ମହାରାଜ ସ୍ମରନ୍ତୋ ବିବିଧାନ୍ବହୂନ୍ ।
କ୍ଲେଶାନ୍କୃତାନ୍ସପୁତ୍ରେଣ ତ୍ବଯା ପୂର୍ବଂ ନରାଧିପ ॥ 6-117-54 (44271)
ଭଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ରଣେ ଶୂରାଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକପୁରସ୍କୃତାଃ।
ତାବକାଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚ ଯୋଧଯନ୍ତି ସ୍ମ ହୃଷ୍ଟବତ୍ ॥ 6-117-55 (44272)
ଗଜାଶ୍ଚ ରଥସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ବହୁଧା ରଥିଭିର୍ହତାଃ ।
ରଥାଶ୍ଚ ନିହତା ନାଗୈର୍ହଯାଶ୍ଚୈବ ପଦାତିଭିଃ ॥ 6-117-56 (44273)
ଅନ୍ତରା ଚ୍ଛିଦ୍ଯମାନାନି ଶରୀରାଣି ଶିରାଂସି ଚ ।
ନିପେତୁର୍ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ଗଜାଶ୍ବରଥଯୋଧିନାମ୍ ॥ 6-117-57 (44274)
ଛନ୍ନମାଯୋଧନଂ ରାଜନ୍କୁଣ୍ଡଲାଙ୍ଗଦଧାରିଭିଃ।
ପତିତୈଃ ପାତ୍ଯମାନୈଶ୍ଚ ରାଜପୁତ୍ରୈର୍ମହାରଥୈଃ ॥ 6-117-58 (44275)
ରଥନେମିନିକୃତ୍ତୈଶ୍ଚ ଗଜୈଶ୍ଚୈବାବପୋଥିତୈଃ ।
ପାଦାତଶ୍ଚାପ୍ଯଧାବନ୍ତ ସାଶ୍ବାଶ୍ଚ ହଯଯୋଧିନଃ ॥ 6-117-59 (44276)
ଗଜାଶ୍ଚ ରଥଯୋଧାଶ୍ଚ ପରିପେତୁଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ବିକୀର୍ଣାଶ୍ଚ ରଥା ଭୂମୌ ଭଗ୍ରଚକ୍ରଯୁଗଧ୍ବଜାଃ ॥ 6-117-60 (44277)
ତଦ୍ଗଜାଶ୍ବରଥୌଘାନାଂ ରୁଧିରେଣ ସମୁକ୍ଷିତମ ।
ଛନ୍ନମାଯୋଧନଂ ରେଜେ ରକ୍ତାଭ୍ରମିବ ଶାରଦମ୍ ॥ 6-117-61 (44278)
ଶ୍ବାନଃ କାକାଶ୍ଚ ଗୃଧ୍ରାଶ୍ଚ ବୃକା ଗୋମାଯୁଭିଃ ସହ ।
ପ୍ରଣେର୍ଦୁର୍ଭକ୍ଷ୍ଯମାସାଦ୍ଯ ବିକୃତାଶ୍ଚ ସଗଦ୍ବିଜାଃ ॥ 6-117-62 (44279)
ବବୁର୍ବହୁବିଧଶ୍ଚୈବ ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ମାରୁତାଃ।
ଦୃଶ୍ଯମାନେଷୁ ରକ୍ଷଃସୁ ଭୂତେଷୁ ଚ ନଦତ୍ସୁ ଚ ॥ 6-117-63 (44280)
କାଞ୍ଚନାନି ଚ ଦାମାନି ପତାକାଶ୍ଚ ମହାଧନାଃ ।
ଧୂଯମାନା ବ୍ଯଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ସହସା ମାରୁତେରିତାଃ ॥ 6-117-64 (44281)
ଶ୍ବେତଚ୍ଛତ୍ରସହସ୍ରାଣି ସଧ୍ବଜାଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ।
ବିକୀର୍ଣାଃ ସମଦୃଶ୍ଯନ୍ତ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-117-65 (44282)
ସପତାକାଶ୍ଚ ମାତଙ୍ଗା ଦିଶୋ ଜଗ୍ମୁଃ ଶରାତୁରାଃ।
କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚ ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ଗଦାଶକ୍ତିଧନୁର୍ଧରାଃ ॥ 6-117-66 (44283)
ସମନ୍ତତଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ପତିତା ଧରଣୀତଲେ । 6-117-67b`ଇଷୁଭିସ୍ତାଡ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ନାରାଚୈଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ।'
ପେତୁରାର୍ତସ୍ବରଂ କୃତ୍ବା ତତ୍ରତତ୍ର ମହାଗଜାଃ ॥ 6-117-67 (44284)
ସେନାପତିସ୍ତୁ ସମରେ ପ୍ରାହ ସେନାଂ ମହାରଥଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ସୈନିକାଃ କିଂ କୃତେନ ବଃ ॥ 6-117-68 (44285)
ସେନାପତିବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୋମକାଃ ସହ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ।
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ଗୋଙ୍ଗେଯଂ ଶସ୍ତ୍ରବୃଷ୍ଟ୍ଯା ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-117-69 (44286)
ତତୋ ଭୀଷ୍ମୋ ମହାରାଜ ଦିବ୍ଯମସ୍ତ୍ରମୁଦୀରଯନ୍ ।
ଅଭ୍ଯଧାବତ କୌନ୍ତେଯଂ ମିଷତାଂ ସର୍ବଧନ୍ବିନାମ୍ ॥ 6-117-70 (44287)
ତଂ ଶିଖଣ୍ଡୀ ରଣେ ଯାନ୍ତମଭ୍ଯଦ୍ରବତ ଦଂଶିତଃ ।
ତତଃ ସମାହରଦ୍ଭୀଷ୍ମସ୍ତଦସ୍ତ୍ରଂ ପାବକୋପମମ୍ ॥ 6-117-71 (44288)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ କୌନ୍ତେଯଃ ଶ୍ବେତବାହନଃ।
ନିଜଘ୍ନେ ତାବକଂ ସୈନ୍ଯଂ ମୋହଯିତ୍ବା ପିତାମହମ୍ ॥ ॥ 6-117-72 (44289)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ସପ୍ତଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-117-5 ବିବକ୍ଷଯା ବିଚାରେଣ ସଂଶଯେନ ବା ॥ 6-117-9 ତୀକ୍ଷ୍ଣୈସ୍ତଦା ଶରୈଃ ପ୍ରୈଷୀତ୍ ଇତି ଡo ପାଠଃ ॥ 6-117-14 ଉଲ୍ବଣମୁଗ୍ରମ୍ ॥ 6-117-18 ଭାରତମହାମାତ୍ରଂ ଭରତବଂଶଶ୍ରେଷ୍ଠମ୍ ॥ 6-117-28 ଶର୍ମ ସୁଖହେତୁତ୍ବାତ୍। ବର୍ମ ରକ୍ଷାହେତୁତ୍ବାତ୍ ॥ 6-117-29 ସମାସିତୁଂ ଉପସର୍ପିତୁଂ ନାଶଯିତୁଂ ବା। ମର୍ତ୍ଯଭୂତାଃ ମର୍ତ୍ଯସ୍ବରୂପାଃ ॥ 6-117-30 ତସ୍ମାଦ୍ଦ୍ରବତ ହେ ଯୋଧାଃ ଇତି କo ପାଠଃ ॥ 6-117-63 ଭୂତେଷୁ ପ୍ରେତେଷୁ ॥ 6-117-64 ମହାଧନାଃ ବହୁମୂଲ୍ଯାଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 118
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.118. ଅଧ୍ଯାଯଃ 118
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମପରାକ୍ରମବର୍ଣନମ୍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-118-0 (44290)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-118-0x (4238)
ଅସଂବ୍ଯୂଢେଷ୍ବନୀକେଷୁ ଭୂଯିଷ୍ଠମନୁବର୍ତିଷୁ ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକପରାଃ ସର୍ବେ ସମପଦ୍ଯନ୍ତ ଭାରତ ॥ 6-118-1 (44291)
ଚ ହ୍ଯନୀକମନୀକେଷୁ ସମସଞ୍ଜତ ସଂକଲେ ।
ରଥା ନ ରଥିଭିଃ ସାର୍ଧଂ ପାଦାତା ନ ପଦାତିଭିଃ ॥ 6-118-2 (44292)
ଅଶ୍ବା ନାଶ୍ବୈରଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ଗଜା ନ ଗଜଯୋଧିଭିଃ ।
ଉନ୍ମତ୍ତବନ୍ମହାରାଜ ଯୁଧ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ର ଭାରତ ॥ 6-118-3 (44293)
ମହାନ୍ବ୍ଯତିକରୋ ରୌଦ୍ରଃ ସେନଯୋଃ ସମପଦ୍ଯତ ।
ନରନାଗଗଣେଷ୍ବେବଂ ବିକୀର୍ଣେଷୁ ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-118-4 (44294)
କ୍ଷଯେ ତସ୍ମିନ୍ମହାରୌଦ୍ରେ ନିର୍ବିଶେଷମଜାଯତ ।
ତତଃ ଶଲ୍ଯଃ କୃପଶ୍ଚୈବ ଚିତ୍ରସେନଶ୍ଚ ଭାରତ ॥ 6-118-5 (44295)
ଦୁଃଶାସନୋ ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ରଥାନାସ୍ଥାଯ ଭାସ୍ବରାନ୍ ।
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ରଣେ ଶୂରା ଧ୍ବଜିନୀଂ ସମକମ୍ପଯନ୍ ॥ 6-118-6 (44296)
ସା ବଧ୍ଯମାନା ସମରେ ପାଣ୍ଡୁସେନା ମହାତ୍ମଭିଃ ।
ତ୍ରାତାରଂ ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛଦ୍ବୈ ମଞ୍ଜମାନେବ ନୌର୍ଜଂଲେ ॥ 6-118-7 (44297)
ଯଥା ହି ଶୈଶିରଃ କାଲୋ ଗବାଂ ମର୍ମାଣି କୃନ୍ତତି।
ତଥା ପାଣ୍ଡୁସୁତାନାଂ ବୈ ଭୀଷ୍ମୋ ମର୍ମାଣି କୃନ୍ତତି 6-118-8 (44298)
ତଥୈବ ତବ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ପାର୍ଥେନ ଚ ମହାତ୍ମନା।
ନବମେଘପ୍ରତୀକାଶାଃ ପାତିତା ବହୁଧା ଗଜାଃ ॥ 6-118-9 (44299)
ମୃଦ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ପାର୍ଥେନ ନରଯୂଥପାଃ ।
ଇଷୁଭିସ୍ତାଡ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ନାରାଚୈଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-118-10 (44300)
ପେତୁରାର୍ତସ୍ବରଂ ଘୋରଂ କୃତ୍ବା ତତ୍ର ମହାଗଜାଃ ।
ଆନଦ୍ଧାଭରଣୈଃ କାଯୈର୍ନିହତାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 6-118-11 (44301)
ଛନ୍ନମାଯୋଧନଂ ରେଜେ ଶିରୋଭିଶ୍ଚ ସକୁଣ୍ଡଲୈଃ । 6-118-12bତସ୍ମିନ୍ନେବ ମହାରାଜ ମହାବୀରବରକ୍ଷଯେ ॥ 6-118-12 (44302)
ଭୀଷ୍ମେ ଚ ଯୁଧି ବିକ୍ରାନ୍ତେ ପାଣ୍ଡବେ ଚ ଧନଞ୍ଜଯେ ।
ତେ ପରାକ୍ରାନ୍ତମାଲୋକ୍ଯ ରାଜନ୍ଯୁଧି ପିତାମହମ୍ ॥ 6-118-13 (44303)
ଅଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ତେ ପୁତ୍ରାଃ ସର୍ବେ ସୈନ୍ଯପୁରସ୍କୃତାଃ ।
ଇଚ୍ଛନ୍ତୋ ନିଧନଂ ଯୁଦ୍ଧେ ସ୍ବର୍ଗଂ କୃତ୍ବା ପରାଯଣମ୍ ॥ 6-118-14 (44304)
ପାଣ୍ଡବାନଭ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ତସ୍ମିନ୍ବୀରବରକ୍ଷଯେ ।
ପାଣ୍ଡବାପି ମହାରାଜ ସ୍ମରନ୍ତୋ ବିବିଧାନ୍ବହୂନ୍ ॥ 6-118-15 (44305)
କ୍ଲେଶାନ୍କୃତାନ୍ସପୁତ୍ରେଣ ତ୍ବଯା ପୂର୍ବଂ ନରାଧିପ ।
ଭଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ରଣେ ଶୂରା ବ୍ରହ୍ମଲୋକାଯ ତତ୍ପରାଃ ॥ 6-118-16 (44306)
ତାବକାଂସ୍ତବ ପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚ ଯୋଧଯନ୍ତି ପ୍ରହୃଷ୍ଟବତ୍।
ସେନାପତିସ୍ତୁ ସମରେ ପ୍ରାହ ସେନାଂ ମହାରଥଃ ॥ 6-118-17 (44307)
ଅଭିଦ୍ରବତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ସୋମକାଃ ସୃଞ୍ଜଯୈଃ ସହ ।
ସେନାପତିବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୋମକାଃ ସୃଞ୍ଜଯାଶ୍ଚ ତେ ॥ 6-118-18 (44308)
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଶରବୃଷ୍ଟ୍ଯା ସମାହତାଃ ।
ବଧ୍ଯମାନସ୍ତତୋ ରାଜନ୍ପିତା ଶାନ୍ତନବସ୍ତବ ॥ 6-118-19 (44309)
ଅମର୍ଷବଶମାପନ୍ନୋ ଯୋଧଯାମାସ ସୃଞ୍ଜଯାନ୍।
ତସ୍ଯ କୀର୍ତିମତସ୍ତାତ ପୁରା ରାମେଣ ଧୀମତା॥ 6-118-20 (44310)
ସଂପ୍ରଦତ୍ତାଽସ୍ତ୍ରଶିକ୍ଷା ବୈ ପରାନୀକବିନାଶନୀ ।
ସ ତାଂ ବିଦ୍ଯାମଧିଷ୍ଠାଯ କୁର୍ବନ୍ତପରବଲକ୍ଷଯମ୍ ॥ 6-118-21 (44311)
ଅହନ୍ଯହନି ପାର୍ଥାନାଂ ବୃଦ୍ଧଃ କୁରୁପିତାମହଃ ।
ଭୀଷ୍ମୋ ଦଶସହସ୍ରାଣି ଜଘାନ ପରବୀରହା ॥ 6-118-22 (44312)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ଦଶମେ ପ୍ରାପ୍ତେ ଦିବସେ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଏକୋ ଭୀଷ୍ମୋ ହି ମତ୍ସ୍ଯେଷୁ ପାଞ୍ଚାଲେଷୁ ଚ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-118-23 (44313)
ଗଜାଶ୍ବମମିତଂ ହତ୍ବା ହତ୍ବା ସପ୍ତ ମହାରଥାନ୍ ।
ହତ୍ବା ପଞ୍ଚସହସ୍ରାଣି ରଥାନାଂ ପ୍ରତିପାମହଃ ॥ 6-118-24 (44314)
ନରାଣାଂ ଚ ମହାଯୁଦ୍ଧେ ସହସ୍ରାଣି ଚତୁର୍ଦଶ ।
ଦନ୍ତିନାଂ ଚ ସହସ୍ରାଣି ହଯାନାମଯୁତଂ ପୁନଃ ॥ 6-118-25 (44315)
ଶିକ୍ଷବଲେନ ନ୍ଯହନତ୍ପିତା ତବ ବିଶାଂପତେ ।
ତତଃ ସର୍ବମହୀପାନାଂ କ୍ଷପଯିତ୍ବା ବରୂଥିନୀମ୍ ॥ 6-118-26 (44316)
ବିରାଟସ୍ଯ ପ୍ରିଯୋ ଭ୍ରାତା ଶତାନୀକୋ ନିପାତିତଃ।
ଶତାନୀକଂ ଚ ସମରେ ହତ୍ବା ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ॥ 6-118-27 (44317)
ସହସ୍ରାଣି ମହାରାଜ ରାଜ୍ଞାଂ ଭଲ୍ଲୈରପାତଯତ୍।
ଉଦ୍ବିଗ୍ନାଃ ସମରେ ଯୋଧା ବିକ୍ରୋଶନ୍ତି ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ॥ 6-118-28 (44318)
ଯେ ଚ କେଚନ ପାର୍ଥାନାମଭିଯାତା ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ।
ରାଜାନୋ ଭୀଷ୍ମମାସାଦ୍ଯ ଗତାସ୍ତେ ଯମସାଦନମ୍ ॥ 6-118-29 (44319)
କିରନ୍ଦଶ ଦିଶୋ ଭୀଷ୍ମଃ ଶରଜାଲୈଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ଅତୀତ୍ଯ ସେନାଂ ପାର୍ଥାନାମବତସ୍ଥେ ଚମୂମୁଖେ ॥ 6-118-30 (44320)
ସ କୃତ୍ବା ସୁମହତ୍କର୍ମ ତସ୍ମିନ୍ବୈ ଦଶମେଽହନି।
ସେନଯୋରନ୍ତରେ ତିଷ୍ଠନ୍ପ୍ରଗୃହୀତଶରାସନଃ ॥ 6-118-31 (44321)
ନ ଚୈନଂ ପାର୍ଥିବାଃ କେଚିଚ୍ଛକ୍ତା ରାଜନ୍ନିରୀକ୍ଷିତୁମ୍ ।
ମଧ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଯଥା ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ତପନ୍ତଂ ଭାସ୍କରଂ ଦିବି ॥ 6-118-32 (44322)
ଯଥା ଦୈତ୍ଯଚମୂଂ ଶକ୍ରସ୍ତାପଯାମାସ ସଂଯୁଗେ ।
ତଥା ଭୀଷ୍ମଃ ପାଣ୍ଡବେଯାଂସ୍ତାପଯାମାସ ଭାରତ ॥ 6-118-33 (44323)
ତଥା ଚୈନଂ ପରାକ୍ରାନ୍ତମାଲୋକ୍ଯ ମଧୁସୂଦନଃ।
ଉବାଚ ଦେବକୀପୁତ୍ରଃ ପ୍ରୀଯମାଣୋ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ॥ 6-118-34 (44324)
ଏଷ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମଃ ସେନଯୋରନ୍ତରେ ସ୍ଥିତଃ ।
ସନ୍ନିହତ୍ଯ ବଲାଦେନଂ ବିଜଯସ୍ତେ ଭବିଷ୍ଯତି ॥ 6-118-35 (44325)
ବଲାତ୍ସଂସ୍ତମ୍ଭଯସ୍ବୈନଂ ଯତ୍ରୈଷା ଭିଦ୍ଯତେ ଚମୂଃ ।
ନ ହି ଭୀଷ୍ମଶରାନନ୍ଯଃ ସୋଢୁମୁତ୍ସହତେ ବିଭୋ ॥ 6-118-36 (44326)
ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍କ୍ଷଣେ ରାଜଂଶ୍ଚୋଦିତୋ ବାନରଧ୍ବଜଃ ।
ସଧ୍ବଜଂ ସରଥଂ ସାଶ୍ବଂ ଭୀଷ୍ମମନ୍ତର୍ଦଧେ ଶରୈଃ ॥ 6-118-37 (44327)
ସ ଚାପି କୁରୁମୁଖ୍ଯାନାମୃଷଭଃ ପାଣ୍ଡବେରିତାନ୍।
ସରବ୍ରତୈଃ ଶରବ୍ରାତାନ୍ବହୁଧା ବିଦୁଧାବ ତାନ୍ ॥ 6-118-38 (44328)
ତତଃ ପାଞ୍ଚାଲରାଜଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ପାଣ୍ଡବୋ ଭୀମସେନଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-118-39 (44329)
ଯମୌ ଚ ଚେକିତାନଶ୍ଚ କେକଯାଃ ପଞ୍ଚ ଚୈବ ହ ।
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚ ମହାବାହୁଃ ସୌଭଦ୍ରୋଽଥ ଘଟୋତ୍କଚଃ ॥ 6-118-40 (44330)
ଦ୍ରୌପଦେଯାଃ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଚ କୁନ୍ତିଭୋଜଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍ ।
ବିରାଟଶ୍ଚ ମହାରାଜ ପାଣ୍ଡବେଯା ମହାବଲାଃ ॥ 6-118-41 (44331)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବଃ ପୀଡିତା ଭୀଷ୍ମସାଯକୈଃ ।
ସମୁଦ୍ଧୃତାଃ ଫଲ୍ଗୁନେନ ନିମଗ୍ନାଃ ଶୋକସାଗରେ ॥ 6-118-42 (44332)
ତତଃ ଶିଖଣ୍ଡୀ ବେଗେନ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ପରମାଯୁଧମ୍।
ଭୀଷ୍ମମେବାଭିଦୁଦ୍ରାବ ରକ୍ଷ୍ଯମାଣଃ କିରୀଟିନା ॥ 6-118-43 (44333)
ତତୋଽସ୍ଯାନୁଚରାନ୍ହତ୍ବା ସର୍ବାନ୍ରଣବିଭାଗବିତ୍ ।
ଭୀଷ୍ମମେବାଭିଦୁଦ୍ରାବ ବୀଭତ୍ସୁରପରାଜିତଃ ॥ 6-118-44 (44334)
ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚେକିତାନଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ।
ବିରାଟୋ ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚୈବ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରୌ ଚ ପାଣ୍ଡବୌ ॥ 6-118-45 (44335)
ଦୁଦ୍ରୁବୁର୍ଭୀଷ୍ମମେବାଜୌ ରକ୍ଷିତା ଦୃଢଧନ୍ବନା ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ସମରେ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯାଃ ପଞ୍ଚ ଚାତ୍ମଜାଃ ॥ 6-118-46 (44336)
ଦଦୃଶୁଃ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଂ ସମୁଦ୍ଯତମହାଯୁଧମ୍ ।
ତେ ସର୍ବେ ଦୃଢଧନ୍ବାନଃ ସଂଯୁଗେଷ୍ବପଲାଯିନଃ ॥ 6-118-47 (44337)
ବହୁଧା ଭୀଷ୍ମମାନର୍ଚ୍ଛୁର୍ମାର୍ଗଣୈଃ କ୍ଷତମାର୍ଗଣୈଃ ।
ବିଧୂଯ ତାନ୍ବାଣଗଣାନ୍ଯେ ମୁକ୍ତାଃ ପାର୍ଥିବୋତ୍ତମୈଃ ॥ 6-118-48 (44338)
ପାଣ୍ଡବାନାମଦୀନାତ୍ମା ବ୍ଯଗାହତ ବରୂଥିନୀମ୍ ।
ଚକ୍ରେ ଶରବିଘାତଂ ଚ କ୍ରୀଡନ୍ନିବ ପିତାମହଃ ॥ 6-118-49 (44339)
ନାଭିସଂଧତ୍ତ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯେ ସ୍ମଯମାନୋ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ।
ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ତସ୍ଯାନୁସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ଭୀଷ୍ମୋ ବାଣାଞ୍ଶିଖଣ୍ଡିନେ ॥ 6-118-50 (44340)
ଜଘାନ ଦ୍ରୁପଦାନୀକେ ରଥାନ୍ସପ୍ତ ମହାରଥଃ ।
ତତଃ କିଲକିଲାଶବ୍ଦଃ କ୍ଷଣେନ ସମଭୂତ୍ତଦା ॥ 6-118-51 (44341)
ମତ୍ସ୍ଯପାଞ୍ଚାଲଚେଦୀନାଂ ତମେକମଭିଧାବତାମ୍ ।
ତେ ନରାଶ୍ବରଥବ୍ରାତୈର୍ମାର୍ଗଣୈଶ୍ଚ ପରଂତପ ॥ 6-118-52 (44342)
ତମେକଂ ଛାଦଯାମାସୁର୍ମେଘା ଇବ ଦିବାକରମ୍ ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଭାଗୀରଥୀପୁତ୍ରଂ ପ୍ରତପନ୍ତଂ ରଣେ ରିପୂନ୍ ॥ 6-118-53 (44343)
ତତସ୍ତସ୍ଯ ଚ ତେଷାଂ ଚ ଯୁଦ୍ଧେ ଦେବାସୁରୋପମେ ।
କିରୀଟୀ ଭୀଷ୍ମମାନର୍ଚ୍ଛ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ॥ ॥ 6-118-54 (44344)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଅଷ୍ଟାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-118-1 ଅନିବର୍ତିଷୁ ଇତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-118-4 ବ୍ଯତିକରଃ କ୍ଷୋଭଃ ॥ 6-118-49 ଅଦୀନାତ୍ମା ଅକ୍ଷୀଣସ୍ବଭାବଃ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 119
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.119. ଅଧ୍ଯାଯଃ 119
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମନିପାତଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-119-0 (44345)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-119-0x (4239)
ଏବଂ ତେ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନମ୍ ।
ବିବ୍ଯଧୁଃ ସମରେ ଭୀଷ୍ମଂ ପରିବାର୍ଯ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-119-1 (44346)
ଶତଘ୍ନୀଭିଃ ସୁଘୋରାଭିଃ ପରିଘୈଶ୍ଚ ପରଶ୍ବଥୈଃ ।
ମୁଦ୍ଗରୈର୍ମୁସଲୈଃ ପ୍ରାସୈଃ କ୍ଷେପଣୀଯୈଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-119-2 (44347)
ଶରୈଃ କନକପୁଙ୍ଖୈଶ୍ଚ ଶକ୍ତିତୋମରକମ୍ପନୈଃ ।
ନାରାଚୈର୍ବତ୍ସଦନ୍ତୈଶ୍ଚ ଭୁଶୁଣ୍ଡୀଭିଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-119-3 (44348)
ଅତାଡଯନ୍ରଣେ ଭୀଷ୍ମଂ ସହିତାଃ ସର୍ବସୃଞ୍ଜଯାଃ ।
ସ ବିଶୀର୍ଣତନୁତ୍ରାମାଃ ପୀଡିତୋ ବହୁଭିସ୍ତଦା ॥ 6-119-4 (44349)
ନ ବିବ୍ଯଥେ ତଦା ଭୀଷ୍ମୋ ଭିଦ୍ଯମାନେଷୁ ମର୍ମସୁ ।
ସଂଦୀପ୍ତଶରଚାପାଗ୍ନିରସ୍ତ୍ରପ୍ରସୃତମାରୁତଃ ॥ 6-119-5 (44350)
ନେମିନିର୍ହ୍ରାଦସଂତାପୋ ମହାସ୍ତ୍ରୋଦଯପାବକଃ ।
ଚିତ୍ରଚାପମହାଜ୍ବାଲୋ ବୀରକ୍ଷଯମହେନ୍ଧନଃ ॥ 6-119-6 (44351)
ଯୁଗାନ୍ତାଗନିସମପ୍ରଖ୍ଯଃ ପରେଷାଂ ସମପଦ୍ଯତ ।
ନିବୃତ୍ଯ ରଥସଙ୍ଘାନାମନ୍ତରେଣ ବିନିଃସୃତଃ॥ 6-119-7 (44352)
ଦୃଶ୍ଯତେ ସ୍ମ ନେରନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ପୁନର୍ମଧ୍ଯଗତଶ୍ଚରନ୍ ।
ତତଃ ପାଞ୍ଚାଲରାଜଂ ଚ ଧୃଷ୍ଟକେତୁମତୀତ୍ଯ ଚ ॥ 6-119-8 (44353)
ପାଣ୍ଡବାନୀକିନୀମଧ୍ଯମାସସାଦ ବିଶାଂପତେ।
ତତଃ ସାତ୍ଯକିଭୀମୌ ଚ ପାଣ୍ଡବଂ ଚ ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ॥ 6-119-9 (44354)
ଦ୍ରୁପଦଂ ଚ ବିରାଟଂ ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ଚ ପାର୍ଷତମ୍ ।
ଭୀମଘୋଷୈର୍ମହାବେଗୈର୍ମର୍ମାବରଣଭେଦିଭିଃ ॥ 6-119-10 (44355)
ଷଡେତାନ୍ନିଶିତୈର୍ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରବିବ୍ଯାଧୋତ୍ତକୈଃ ଶରୈଃ ।
ତସ୍ଯ ତେ ନିଶିତାନ୍ବାଣାତ୍ସନ୍ନିବାର୍ଯ ମହାରଥାଃ ॥ 6-119-11 (44356)
ଦଶଭିର୍ଦଶଭିର୍ଭୀଷ୍ମମର୍ଦଯାମାସୁରୋଜସା ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ମହାବାଣାନ୍ଯାନ୍ମୁମୋଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-119-12 (44357)
ନ ଚକ୍ରୁସ୍ତେ ରୁଜଂ ତସ୍ଯ ସ୍ବର୍ମପୁଙ୍ଖାଃ ଶିଲାଶିତାଃ।
ତତଃ କିରୀଟୀ ସଂରବ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମମେବାଭ୍ଯଧାବତ ॥ 6-119-13 (44358)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଚାସ୍ଯ ସମାଚ୍ଛିନତ୍।
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଧନୁଷଶ୍ଛେଦଂ ନାମୃଷ୍ଯନ୍ତ ମହାରଥାଃ ॥ 6-119-14 (44359)
ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ କୃତବର୍ମା ଚ ସୈନ୍ଧବଶ୍ଚ ଜଯଦ୍ରଥଃ ।
ଭୂରିଶ୍ରବାଃ ଶଲଃ ଶଲ୍ଯୋ ଭଗଦତ୍ତସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ 6-119-15 (44360)
ସପ୍ତୈତେ ପରମକ୍ରୁଦ୍ଧାଃ କିରୀଟିନମଭିଦ୍ରୁତାଃ ।
ତତ୍ର ଶସ୍ତ୍ରାଣି ଦିବ୍ଯାନି ଦର୍ଶଯନ୍ତୋ ମହାରଥାଃ ॥ 6-119-16 (44361)
ଅଭିପେତୁର୍ଭୃଶଂ କ୍ରୁଦ୍ଧାଶ୍ଚାଦଯନ୍ତଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବମ୍ ।
ତେଷାମାପତତାଂ ଶବ୍ଦଃ ଶୁଶ୍ରୁବେ ଫଲ୍ଗୁନଂ ପ୍ରତି ॥ 6-119-17 (44362)
ଉଦ୍ଧୂତାନାଂ ଯଥା ଶବ୍ଦଃ ସମୁଦ୍ରାଣାଂ ଯୁଗକ୍ଷଯେ ।
ଘ୍ନତ ତ୍ବରତ ଗୃହ୍ଣୀତ ବିଦ୍ଧ୍ଯଧ୍ବମବକର୍ତତ ॥ 6-119-18 (44363)
ଇତ୍ଯାସୀତ୍ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦଃ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି ।
ତଂ ଶବ୍ଦଂ ତୁମୁଲଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥାଃ ॥ 6-119-19 (44364)
ଅଭ୍ଯଧାବନ୍ପରୀପ୍ସନ୍ତଃ ଫଲ୍ଗୁନଂ ଭରତର୍ଷଭ ।
ସାତ୍ଯକିର୍ଭୀମସେନଶ୍ଚ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ପାର୍ଷତଃ ॥ 6-119-20 (44365)
ବିରାଟଦ୍ରୁଷଦୌ ଚୋଭୌ ରାକ୍ଷସଶ୍ଚ ଘଟୋତ୍କଚଃ ।
ଅଭିମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସପ୍ତୈତେ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତାଃ ॥ 6-119-21 (44366)
ସମଭ୍ଯଧାବଂସ୍ତ୍ବରିତାଶ୍ଚିତ୍ରକାର୍ମୁକଧାରିଣଃ ।
ତେଷାଂ ସମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତୁମୁଲଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍ ॥ 6-119-22 (44367)
ସଂଗ୍ରମେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦେବାନାଂ ଦାନବୈରିବ ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ରଣେ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ରକ୍ଷ୍ମମାଣଃ କିରୀଟିନା ॥ 6-119-23 (44368)
ଅବିଧ୍ଯଦ୍ଦଶଭିର୍ଭୀଷଅମଂ ଛିନ୍ନଧନ୍ବାନମାହବେ।
ସାରଥିଂ ଦଶଭିଶ୍ଚାସ୍ଯ ଧ୍ବଜଂ ଚୈକେନ ଚିଚ୍ଛିଦେ ॥ 6-119-24 (44369)
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ଗାଙ୍ଗେଯୋ ବେଗବତ୍ତରମ୍।
ତଦପ୍ଯସ୍ଯ ଶିତୈର୍ବାଣୈସ୍ତ୍ରିଭିଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଫଲ୍ଗୁନଃ ॥ 6-119-25 (44370)
ଏବଂ ସ ପାଣ୍ଡବଃ କ୍ରୁଦ୍ଧ ଆତ୍ତମାତ୍ତଂ ପୁନଃ ପୁନଃ ।
ଧନୁଶ୍ଚିଚ୍ଛେଦ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସବ୍ଯସାଚୀ ପରଂତପଃ ॥ 6-119-26 (44371)
ସ ଚ୍ଛିନ୍ନଧନ୍ବା ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ସୃକ୍କିଣୀ ପରିସଂଲିହନ୍ ।
ଶକ୍ତିଂ ଜଗ୍ରାହ ତରସା ଗିରୀଣାମପି ଦାରଣୀମ୍ ॥ 6-119-27 (44372)
ତାଂ ଚ ଚିକ୍ଷେପ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧଃ ଫଲ୍ଗୁନସ୍ଯ ରଥଂ ପ୍ରତି ।
ତାମାପତନ୍ତୀଂ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଜ୍ବଲନ୍ତୀମଶନୀମିବ ॥ 6-119-28 (44373)
ସମାଦତ୍ତ ଶିତାନ୍ଭଲ୍ଲାନ୍ପଞ୍ଚ ପାଣ୍ଡବନନ୍ଦନଃ ।
ତସ୍ଯ ଚିଚ୍ଛେଦ ତାଂ ଶକ୍ତିଂ ପଞ୍ଚଧା ପଞ୍ଚଭିଃ ଶରୈଃ ॥ 6-119-29 (44374)
ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭୀଷ୍ମବାହୁପ୍ରବେରିତାମ୍ ।
ସା ପପାତ ତଥା ଚ୍ଛିନ୍ନା ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧେନ କିରୀଟିନା ॥ 6-119-30 (44375)
ମେଘବୃନ୍ଦପରିଭ୍ରଷ୍ଟା ବିଚ୍ଛିନ୍ନେବ ଶତହ୍ରଦା ।
ଛିନ୍ନାଂ ତାଂ ଶକ୍ତିମାଲୋକ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଃ କ୍ରୋଧସମନ୍ବିତଃ । 6-119-31 (44376)
ଅଚିନ୍ତଯଦ୍ରଣେ ବୀରୋ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ପରପୁରଂଜଯଃ।
ଶକ୍ତୋଽହଂ ଧନୁଷୈକେନ ନିହନ୍ତୁଂ ସର୍ବପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-119-32 (44377)
ଯଦ୍ଯେଷାଂ ନ ଭବେଦ୍ଗୋପ୍ତା ବିଷ୍ବକ୍ସେନୋ ମହାବଲଃ ।
`ଅଜଯ୍ଯଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେଷାଂ ଲୋକାନାମିତି ମେ ମତିଃ ।'
କାରଣଦ୍ବଯମାସ୍ଥାଯ ନାହଂ ଯୋତ୍ସ୍ଯାମି ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-119-33 (44378)
ଅବଧ୍ଯତ୍ବାଚ୍ଚ ପାଣ୍ଡୂନାଂ ସ୍ତ୍ରୀଭାବାଚ୍ଚ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ।
ପିତ୍ରା ତୁଷ୍ଟେନ ମେ ପୂର୍ବଂ ଯଦା କାଲୀମୁଦବହମ୍ ॥ 6-119-34 (44379)
ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦମରଣଂ ଦତ୍ତମବଧ୍ଯତ୍ବଂ ରଣେ ତଥା ।
ତସ୍ମାନ୍ମୃତ୍ଯୁମହଂ ମନ୍ଯେ ପ୍ରାପ୍ତକାଲମିବାତ୍ମନଃ ॥ 6-119-35 (44380)
ଏବଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ବ୍ଯବସିତଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାମିତତେଜସଃ ।
ଋଷଯୋ ବସବଶ୍ଚୈବ ବିଯତ୍ସ୍ଥା ଭୀଷ୍ମମବ୍ରୁବନ୍ ॥ 6-119-36 (44381)
ଯତ୍ତେ ବ୍ଯବସିତଂ ତାତ ତଦସ୍ମାକମପି ପ୍ରିଯମ୍ ।
ତତ୍କୁରୁଷ୍ବ ମହାରାଜ ଯୁଦ୍ଧେ ବୁଦ୍ଧିଂ ନିବର୍ତଯ ॥ 6-119-37 (44382)
ଅସ୍ଯ ବାକ୍ଯସ୍ଯ ନିଧନେ ପ୍ରାଦୁସାସୀଚ୍ଛିବୋଽନିଲଃ ।
ଅନୁଲୋମଃ ସୁଗନ୍ଧୀ ଚ ପୃଷତୈଶ୍ଚ ସମନ୍ବିତଃ ॥ 6-119-38 (44383)
ଦେବଦୁନ୍ଦୁଭଯଶ୍ଚୈବ ସଂପ୍ରଣେଦୁର୍ମହାସ୍ବନାଃ।
ପପାତ ପୁଷ୍ପବୃଷ୍ଟିଶ୍ଚ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯୋପରି ମାରିଷ ॥ 6-119-39 (44384)
ନ ଚ ତାଃ ଶୁଶ୍ରୁବେ କଶ୍ଚିତ୍ତେଷାଂ ସଂବଦତାଂ ଗିରଃ।
ଋତେ ଭୀଷ୍ମଂ ମହାବାହୁଂ ମାଂ ଚାପି ମୁନିତେଜସା ॥ 6-119-40 (44385)
ସଂଭ୍ରମଶ୍ଚ ମହାନାସୀତ୍ରିଦଶାନାଂ ବିଶାଂପତେ ।
ପତିଷ୍ଯତି ରଥାଦ୍ଭୀଷ୍ମେ ସର୍ବଲୋକପ୍ରିଯେ ତଦା ॥ 6-119-41 (44386)
ଇତି ଦେବଗଣାନାଂ ଚ ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମହାତପାଃ।
ତତଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମୋ ବୀଭତ୍ସୁଂ ନାଭ୍ଯବର୍ତତ ॥ 6-119-42 (44387)
ଭିଦ୍ଯମାନଃ ଶିତୈର୍ବାଣୈଃ ସର୍ବାବରଣଭେଦିଭିଃ ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ମହାରାଜ ଭରତାନାଂ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-119-43 (44388)
ଆଜଘାନୋରସି କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନବଭିର୍ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
ସ ତେନାଭିହତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୁପିତାମହଃ ॥ 6-119-44 (44389)
ନାକମ୍ପତ ମହାରାଜ କ୍ଷିତିକମ୍ପେ ଯଥାଽଚଲଃ ।
ତତଃ ପ୍ରହସ୍ଯ ବୀଭତ୍ସୁର୍ବ୍ଯାକ୍ଷିପନ୍ଗାଣ୍ଡିବଂ ଧନୁଃ ॥ 6-119-45 (44390)
ଗାଙ୍ଗେଯଂ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା କ୍ଷୁଦ୍ରକାଣାଂ ସମାର୍ପଯତ୍।
ପୁନଃ ପୁନଃ ଶତୈରେନଂ ତ୍ବରମାଣୋ ଧନଞ୍ଜଯଃ ॥ 6-119-46 (44391)
ସର୍ବଗାତ୍ରେଷୁ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତଥା ମର୍ମସ୍ବତାଡଯତ୍ ।
ଏବମନ୍ଯୈରପି ଭୃଶଂ ବିଦ୍ଧ୍ଯମାନଃ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-119-47 (44392)
ତାନପ୍ଯାଶୁ ଶରୈର୍ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରବିବ୍ଯାଧ ମହାରଥଃ ।
ତୈଶ୍ଚ ମୁକ୍ତାଞ୍ଛରାନ୍ଭୀଷ୍ମୋ ଯୁଧି ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ ॥ 6-119-48 (44393)
ନିବାରଯାମାସ ଶରୈଃ ସମଂ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ଶିଖଣ୍ଡୀ ତୁ ରଣେ ବାଣାନ୍ଯାନ୍ମୁମୋଚ ମହାରଥଃ ॥ 6-119-49 (44394)
ନ ଚକ୍ରୁସ୍ତେ ରୁଜଂ ତସ୍ଯ ରୁକ୍ମପୁଙ୍ଖାଃ ଶିଲାସିତାଃ ।
ତତଃ କିରୀଟୀ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଭୀଷ୍ମମେବାଭ୍ଯବର୍ତତ ॥ 6-119-50 (44395)
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଧନୁଶ୍ଚାସ୍ଯ ସମାଚ୍ଛିନତ୍।
ଅଥୈନଂ ନବଭିର୍ବିଦ୍ଧ୍ବା ଧ୍ବଜମେକେନ ଚିଚ୍ଛିଦେ ॥ 6-119-51 (44396)
ସାରଥିଂ ବିଶିଖୈଶ୍ଚାସ୍ଯ ଦଶଭିଃ ସମକମ୍ପଯତ୍ ।
ସୋଽନ୍ଯତ୍କାର୍ମୁକମାଦାଯ ଗାଙ୍ଗେଯୋ ବଲବତ୍ତରମ୍ ॥ 6-119-52 (44397)
ତଦପ୍ଯସ୍ଯ ଶିତୈର୍ଭଲ୍ଲୈସ୍ତ୍ରିଧା ତ୍ରିଭିରଘାତଯତ୍ ।
ନିମେଷାର୍ଧେନ କୌନ୍ତେଯ ଆତ୍ତମାତ୍ତଂ ମହାରଣେ ॥ 6-119-53 (44398)
ଏବମସ୍ଯ ଧନୂଂଷ୍ଯାଜୌ ଚିଚ୍ଛେଦ ସୁବହୂନ୍ଯଥ।
ତତଃ ଶାନ୍ତନବୋ ଭୀଷ୍ମୋ ବୀଭତ୍ସୁଂ ନାତ୍ଯବର୍ତତ ॥ 6-119-54 (44399)
ଅଥୈନଂ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯା କ୍ଷୁଦ୍ରକାଣାଂ ସମାର୍ପଯତ୍।
ସୋଽତିବିଦ୍ଧୋ ମହେଷ୍ବାସୋ ଦୁଃଶାସନମଭାଷତ ॥ 6-119-55 (44400)
ଏଷ ପାର୍ଥୋ ରଣେ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ମହାରଥଃ ।
ଶରୈରନେକସାହସ୍ତ୍ରୈର୍ମାମେବାଭ୍ଯପତଦ୍ରଣେ ॥ 6-119-56 (44401)
ନ ଚୈଷ ସମରେ ଶକ୍ଯୋ ଜେତୁଂ ବଜ୍ରଭୃତା ଅପି।
ନ ଚାପି ସହିତା ବୀରା ଦେବଦାନବରାକ୍ଷସାଃ ॥ 6-119-57 (44402)
ମାଂ ଚାପି ଶକ୍ତା ନିର୍ଜେତୁଂ କିମୁ ମର୍ତ୍ଯା ମହାରଥାଃ । 6-119-58b`ଋତେଽର୍ଜୁନଂ ସୁସଂକ୍ରୁଦ୍ଧମେତତ୍ସତ୍ଯଂ ବ୍ରବୀମି ତେ ॥' 6-119-58 (44403)
ଏବଂ ତଯୋଃ ସଂବଦତୋଃ ଫଲ୍ଗୁନୋ ନିଶିତୈଃ ଶରୈଃ।
ଶିଖଣ୍ଡିନଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଂ ବିବ୍ଯାଧ ସଂଯୁଗେ ॥ 6-119-59 (44404)
ତତୋ ଦୁଃଶାସନଂ ଭୀଷ୍ମଃ ସ୍ମଯମାନ ଇବାବ୍ରବୀତ୍ ।
ଅର୍ଦିତୋ ନିଶିତୈର୍ବାଣୈର୍ଭୃଶଂ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନା ॥ 6-119-60 (44405)
ବଜ୍ରାଶନିସମସ୍ପର୍ଶାଃ ସୁପୁଙ୍ଖାଃ ସୁପ୍ରତେଜନାଃ ।
ସୁମୁକ୍ତା ଅବ୍ଯବଚ୍ଛିନ୍ନା ନେମେ ବାଣାଃଶିଖଣ୍ଡିନଃ ॥ 6-119-61 (44406)
ନିକୃନ୍ତମାନା ମର୍ମାଣି ଦୃଢାବରଣଭେଦିନଃ ।
ସୁସଲା ଇବ ମେ ଧ୍ନନ୍ତି ନେମେ ବାଣଃ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ ॥ 6-119-62 (44407)
ବଜ୍ରଦଣ୍ଡସମସ୍ପର୍ଶା ବଜ୍ରବେଗଦୁରାସଦାଃ ।
ମମ ପ୍ରାଣାନାରୁଜନ୍ତି ନେମେ ବାଣାଃ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ ॥ 6-119-63 (44408)
ନାଶଯନ୍ତୀବ ମେ ପ୍ରାଣାନ୍ଯମଦୂତା ଇବାଗତାଃ ।
ଗଦାପରିଘସଂସ୍ପର୍ଶା ନେମେ ବାଣାଃ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ ॥ 6-119-64 (44409)
ଭୁଜଗା ଇବ ସଂକ୍ରୁଦ୍ଧା ଲେଲିହାନା ବିଷୋଲ୍ବଣାଃ।
ସମାବିଶନ୍ତି ମର୍ମାଣି ନେମେ ବାଣାଃ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ ॥ 6-119-65 (44410)
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ଇମେ ବାଣା ନେମେ ବାଣାଃ ଶିଖଣ୍ଡିନଃ ।
କୃନ୍ତନ୍ତି ମମ ଗାତ୍ରାଣି ମାଘମାଂ ସେଗବା ଇବ ॥ 6-119-66 (44411)
ସର୍ବେ ହ୍ଯପି ନ ମେ ଦୁଃଖଂ କୁର୍ଯୁରନ୍ଯେ ନରାଧିପାଃକ ।
ବୀରଂ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବାନମୃତେ ଜିଷ୍ଣୁଂ କପିଧ୍ବଜମ୍ ॥ 6-119-67 (44412)
ଇତି ବ୍ରୁବଞ୍ଛାନ୍ତନବୋ ଦିଧକ୍ଷୁରିବ ପାଣ୍ଡବମ୍ ।
ଶକ୍ତିଂ ଭୀଷ୍ମଃ ସ ପାର୍ଥାଯ ତତଶ୍ଚିକ୍ଷେପ ଭାରତ ॥ 6-119-68 (44413)
ତାମସ୍ଯ ବିଶିଖୈଶ୍ଛିତ୍ତ୍ବା ତ୍ରିଧା ତ୍ରିଭିରପାତଯତ୍।
ପଶ୍ଯତାଂ କୁରୁବୀରାଣାଂ ସର୍ବେଷାଂ ତତ୍ର ଭାରତ ॥ 6-119-69 (44414)
ଚର୍ମାଥାଦତ୍ତ ଗାଙ୍ଗେଯୋ ଜାତରୂପପରିଷ୍କୃତମ୍ ।
ଖଙ୍ଗଂ ଚାନ୍ଯତରପ୍ରେପ୍ସୁର୍ମୃତ୍ଯୋରଗ୍ରେ ଜଯାଯ ବା ॥ 6-119-70 (44415)
ତସ୍ଯ ତଚ୍ଛତଧା ଚର୍ମ ବ୍ଯଧମତ୍ସାଯକୈସ୍ତଥା ।
ରଥାଦନବରୂଢସ୍ଯ ତଦଦ୍ଭୁତମିବାଭବତ୍ ॥ 6-119-71 (44416)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନ୍ଯଚୋଦଯତ୍।
ଅଭିଦ୍ରବତ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ମା ବୋଽସ୍ତୁ ଭଯମଣ୍ବପି ॥ 6-119-72 (44417)
ଅଥ ତେ ତୋମରୈଃ ପ୍ରାସୈର୍ବାଣୌଘୈଶ୍ଚ ସମନ୍ତତଃ।
ପଟ୍ଟସୈଶ୍ଚ ସୁନିସ୍ତ୍ରିଂଶୈର୍ନାରାଚୈଶ୍ଚ ତଥା ଶିତୈଃ ॥ 6-119-73 (44418)
ବତ୍ସଦନ୍ତୈଶ୍ଚ ଭଲ୍ଲୈଶ୍ଚ ତମେକମଭିଦୁଦ୍ରୁବୁଃ ।
ସିଂହନାଦସ୍ତତୋ ଘୋରଃ ପାଣ୍ଡବାନାମଭୂତ୍ତଦା ॥ 6-119-74 (44419)
ତଥୈବ ତବ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ନେଦୁର୍ଭୀଷ୍ମଜଯୈଷିଣଃ।
ତମେକମଭ୍ଯରକ୍ଷନ୍ତ ସିଂହନାଦାଂଶ୍ଚ ଚକ୍ରିରେ ॥ 6-119-75 (44420)
ତତ୍ରାସୀତ୍ତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ତାବକାନାଂ ପରୈଃ ସହ।
ଦଶମେଽହନି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭୀଷ୍ମାର୍ଜୁନସମାଗମେ ॥ 6-119-76 (44421)
ଆସୀଦ୍ଧୋର ଇବାବର୍ତୋ ମୁହୂର୍ତମୁଦଧେରିବ ।
ସୈନ୍ଯାନାଂ ଯୁଧ୍ଯମାନାନାଂ ନିଘ୍ନତାମିତରେତରମ୍ ॥ 6-119-77 (44422)
ଅସୌମ୍ଯରୂପା ପୃଥିବୀ ଶୋଣିତାକ୍ତାଽଭବତ୍ତଦା।
ସମଂ ଚ ବିଷମଂ ଚୈବ ନ ପ୍ରାଜ୍ଞାଯତ କିଂଚନ ॥ 6-119-78 (44423)
ଯୋଧାନାମଯୁତଂ ହତ୍ବା ତସ୍ମିନ୍ସ ଦଶମେଽହନି ।
ଅତିଷ୍ଠଦାହବେ ଭୀଷ୍ମୋ ଭିଦ୍ଯମାନେଷୁ ମର୍ମସୁ ॥ 6-119-79 (44424)
ତତଃ ସେନାମୁଖେ ତସ୍ମିନ୍ସ୍ଥିତଃ ପାର୍ଥୋ ଧନୁର୍ଧରଃ।
ମଧ୍ଯେନ କୁରୁସୈନ୍ଯାନାଂ ଦ୍ରାବଯାମାସ ବାହିନୀମ୍ ॥ 6-119-80 (44425)
`ତତ୍ରାଦ୍ଭୁତମପଶ୍ଯାମ ପାଣ୍ଡବାନାଂ ପରାକ୍ରମମ୍।
ଦ୍ରାବଯାମାସୁରିଷୁଭିଃ ସର୍ବାନ୍ଭୀଷ୍ମପଦାନୁଗାନ୍ ॥' 6-119-81 (44426)
ବଯଂ ଶ୍ବେତହଯାଦ୍ଭୀତାଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରାଦ୍ଧନଞ୍ଜଯାତ୍।
ପୀଡ୍ଯମାନାଃ ଶିତୈଃ ଶସ୍ତ୍ରୈଃ ପ୍ରାଦ୍ରବାମ ରଣେ ତଦା ॥ 6-119-82 (44427)
`ପାଣ୍ଡବୈଃ ପଞ୍ଚଭିଃ ସାର୍ଧଂ ସାତ୍ଯକେନ ଚ ଧନ୍ବିନା।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସୁଖୈଃ ସର୍ବୈଃ ପାଞ୍ଚାଲୈଶ୍ଚ ସମନ୍ତତଃକ ॥ 6-119-83 (44428)
ଭିଦ୍ଯମାନାଃ ଶରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ସର୍ବେ କାର୍ଷ୍ଣିପୁରୋଗମୈଃ।
ଦ୍ରୋଣଦ୍ରୌଣିକୃତୈଃ ସାର୍ଧଂ ସର୍ବେ ଶଲ୍ଯଶଲାଦଯଃ।
ତାବକାଃ ସମରେ ରାଜଞ୍ଜହୁର୍ଭୀଷ୍ମଂ ମହାମୃଧେ ॥' 6-119-84 (44429)
ସୌବୀରାଃ କିତବାଃ ପ୍ରାଚ୍ଯାଃପ୍ରତୀଚ୍ଯୋଦୀଚ୍ଯମାଲବାଃ।
ଅଭୀଷାହାଃ ଶୂରସେନାଃ ଶିବଯୋଽଥ ବସାତଯଃ ॥ 6-119-85 (44430)
ସାଲ୍ବାଶ୍ରଯାସ୍ତ୍ରିଗର୍ତାଶ୍ଚ ଅମ୍ବଷ୍ଠାଃ କେକଯୈଃ ସହ।
ଦ୍ବାଦଶୈତେ ଜନପଦାଃ ଶରାର୍ତା ବ୍ରଣପୀଡିତାଃ।
ସଂଗ୍ରାମେ ପ୍ରଜହୁର୍ଭୀଷ୍ମଂ ଯୁଧ୍ଯମାନାଃ କିରୀଟିନା ॥ 6-119-86 (44431)
ତତସ୍ତମେକଂ ବହବଃ ପରିବାର୍ଯ ସମନ୍ତତଃ ।
ପରିକାଲ୍ଯ କୁରୂନ୍ସର୍ବାଞ୍ଶରର୍ଷୈରବାକିରନ୍ ॥ 6-119-87 (44432)
ନିପାତଯତ ଗୃହ୍ଣୀତ ଯୁଧ୍ଯଧ୍ବମବକୃନ୍ତତ।
ଇତ୍ଯାସୀତ୍ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦୋ ରାଜନ୍ଭୀଷ୍ମରଥଂ ପ୍ରତି ॥ 6-119-88 (44433)
ନିହତ୍ଯ ସମରେ ରାଜଞ୍ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ।
ନ ତସ୍ଯାସୀଦନିର୍ଭିନ୍ନଂ ଗାତ୍ରେ ଦ୍ବ୍ଯଙ୍ଗୁଲମନ୍ତରମ୍ ॥ 6-119-89 (44434)
ଏବଂଭୂତସ୍ତବ ପିତା ଶରୈର୍ବିଶକଲୀକୃତଃ।
ଶିତାଗ୍ରୈଃ ଫଲ୍ଗୁନେନାଜୌ ପ୍ରାକ୍ଶିରାଃ ପ୍ରାପତଦ୍ରଥାତ୍ ॥ 6-119-90 (44435)
କିଂଚିଚ୍ଛେଷେ ଦିନକରେ ପୁତ୍ରାଣାଂ ତବ ପଶ୍ଯତାମ୍ ।
ହାହେତି ଦିବି ଦେବାନାଂ ପାର୍ଥିବାନାଂ ଚ ଭାରତ ॥ 6-119-91 (44436)
ପତମାନେ ରଥାଦ୍ଭୀଷ୍ମେ ବଭୂବ ସୁମହାସ୍ବନଃ ।
ସଂପତନ୍ତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-119-92 (44437)
ସହ ଭୀଷ୍ମେଣ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରାପତନ୍ହୃଦଯାନି ନଃ ।
ସ ପପାତ ମହାବାହୁର୍ବସୁଧାମନୁନାଦଯନ୍ ॥ 6-119-93 (44438)
ଇନ୍ଦ୍ରଧ୍ବଜ ଇବୋତ୍ସୃଷ୍ଟଃ କେତୁଃ ସର୍ବଧନୁଷ୍ମତାମ୍ ।
ଧରଣୀଂ ନ ସ ପସ୍ପର୍ଶ ଶରସଙ୍ଘୈଃ ସମାବୃତଃ ॥ 6-119-94 (44439)
ଶଲତଲ୍ପେ ମହେଷ୍ବାସଂ ଶଯାନଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭମ୍।
ରଥାତ୍ପ୍ରପତିତଂ ଚୈନଂ ଦିବ୍ଯୋ ଭାବଃ ସମାବିଶତ୍ ॥ 6-119-95 (44440)
ଅଭ୍ଯବର୍ଷଚ୍ଚ ପର୍ଜନ୍ଯଃ ପ୍ରାକମ୍ପତ ଚ ମେଦିନୀ ।
ପତନ୍ସ ଦଦୃଶେ ଚାପି ଦକ୍ଷିଣେନ ଦିବାକରମ୍ ॥ 6-119-96 (44441)
ସଂଜ୍ଞାଂ ଚୋପାଲଭଦ୍ବୀରଃ କାଲଂ ସଂଚିନ୍ତ୍ଯ ଭାରତ ।
ଅନ୍ତରିକ୍ଷେ ଚ ଶୁଶ୍ରାବ ଦିବ୍ଯା ବାଚଃ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-119-97 (44442)
କଥଂ ମହାତ୍ମା ଗାଙ୍ଗେଯଃ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରଃ ।
କାଲକର୍ତା ନରବ୍ଯାଘ୍ରଃ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ଦକ୍ଷିଣାଯନେ ॥ 6-119-98 (44443)
ସ୍ଥିତୋଽସ୍ମୀତି ଚ ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ଧାରଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପ୍ରାଣାନ୍ପତିତିଽପି ମହୀତଲେ ॥ 6-119-99 (44444)
ଉତ୍ତରାଯଣମନ୍ବିଚ୍ଛନ୍ସୁଗତିପ୍ରତିକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ତସ୍ଯ ତନ୍ମତମାଜ୍ଞାଯ ଗହ୍ଗା ହିମବତଃ ସୁତାଃ ॥ 6-119-100 (44445)
ମହର୍ଷୀନ୍ହଂସରୂପେଣ ପ୍ରେଷଯାମାସ ତତ୍ର ବୈ।
ତତସ୍ତଂ ପ୍ରତି ତେ ହଂସାସ୍ତ୍ବରିତା ମାନସୌକସଃ ॥ 6-119-101 (44446)
ଆଜଗ୍ମୁଃ ସହିତା ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଭୀଷ୍ମଂ କୁରୁପିତାମହମ୍।
ଯତ୍ର ଶେତେ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଶରତଲ୍ପେ ପିତାମହଃ ॥ 6-119-102 (44447)
ତେ ତୁ ଭୀଷ୍ମଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଋଷଯୋ ହଂସରୂପିଣଃ ।
ଅପଶ୍ଯଞ୍ଛରତଲ୍ପସ୍ଥଂ ଭୀଷ୍ମଂ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହମ୍ ॥ 6-119-103 (44448)
ତେ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାତ୍ମାନଂ କୃତ୍ବା ଚାପି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଦକ୍ଷିଣେନ ଚ ଭାସ୍କରମ୍ ॥ 6-119-104 (44449)
ଇତରେତରମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପ୍ରାହୁସ୍ତତ୍ର ମନୀଷିଣଃ ।
ଭୀଷ୍ମଃ କଥଂ ମହାତ୍ମା ସନ୍ସଂସ୍ଥାତା ଦକ୍ଷିଣାଯନେ ॥ 6-119-105 (44450)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରସ୍ଥିତା ହଂସା ଦକ୍ଷିଣାମଭିତୋ ଦିଶମ୍।
ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବୈ ମହାବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ଚ ଭାରତ ॥ 6-119-106 (44451)
ତାନବ୍ରବୀଚ୍ଛାନ୍ତନବୋ ନାହଂ ଗନ୍ତା କଥଂଚନ ।
ଦକ୍ଷିଣାବର୍ତ ଆଦିତ୍ଯେ ଏତନ୍ମେ ମନସି ସ୍ଥିତମ୍ ॥ 6-119-107 (44452)
ଗମିଷ୍ଯାମି ସ୍ବକଂ ସ୍ଥାନମାସୀଦ୍ଯନ୍ମେ ପୁରାତନମ୍ ।
ଉଦଗାଯନ ଆଦିତ୍ଯେ ହଂସାଃ ସତ୍ଯଂ ବ୍ରବୀମି ବଃ ॥ 6-119-108 (44453)
ଧାରଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପ୍ରାଣାନୁତ୍ତରାଯଣକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ପ୍ରାଣାନାଂ ଚ ସମୁତ୍ସର୍ଗ ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ନିଯତଂ ମମ ॥ 6-119-109 (44454)
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ଧାରଯିଷ୍ଯେ ମୁମୂର୍ଷୁରୁଦଗାଯନେ।
ଯଶ୍ଚ ଦତ୍ତୋ ବରୋ ମହ୍ଯଂ ପିତ୍ରା ତେନ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-119-110 (44455)
ଛନ୍ଦତସ୍ତେ ଭବେନ୍ମୃତ୍ଯୁରିତି ତତ୍ସତ୍ଯମସ୍ତୁ ମେ।
ଧାରଯିଷ୍ଯେ ତତଃ ପ୍ରାଣାନୁତ୍ସର୍ଗେ ନିଯତେ ସତି ॥ 6-119-111 (44456)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତାଂସ୍ତଦା ହଂସାନ୍ସ ଶେତେ ଶରତଲ୍ପଗଃ ।
ଏବଂ କୁରୂଣାଂ ପତିତେ ଶୃଙ୍ଗେ ଭୀଷ୍ମେ ମହୌଜସି ॥ 6-119-112 (44457)
ପାଣ୍ଡବାଃ ସୃଞ୍ଜଯାଶ୍ଚୈବ ସିଂହନାଦଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ ।
ତସ୍ମିନ୍ହତେ ମହାସତ୍ବେ ଭରତାନାଂ ପିତାମହେ ॥ 6-119-113 (44458)
ନ କିଂଚିତ୍ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯନ୍ତ ପୁତ୍ରାସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ ।
ସଂମୋହଶ୍ଚୈବ ତୁମୁଲଃ କରୂଣାମଭବତ୍ତଦା ॥ 6-119-114 (44459)
କୃପଦୁର୍ଯୋଧନମୁଖା ନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ରୁରୁଦୁସ୍ତତଃ ।
ବିଷାଦାଚ୍ଚ ଚିରଂ କାଲମତିଷ୍ଠନ୍ବିଗତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ ॥ 6-119-115 (44460)
ଦଧ୍ଯୁଶ୍ଚୈବ ମହାରାଜ ନ ଯୁଦ୍ଧେ ଦଧିରେ ମନଃ ।
ଊରୁଗ୍ରାହଗୃହୀତାଶ୍ଚ ନାଭ୍ଯଧାବନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାନ୍ ॥ 6-119-116 (44461)
ଅବଧ୍ଯେ ଶନ୍ତନୋଃ ପୁତ୍ରେ ହତେ ଭୀଷ୍ମେ ମହୌଜସି।
`ଦୁଃଖାର୍ତାସ୍ତେ ତତୋ ରାଜନ୍କୁରୂଣାଂ ପତଯୋଽଭବନ୍ ।'
ଅଭାବ ସହସା ରାଜନ୍କୁରୁରାଜସ୍ଯ ତର୍କିତଃ ॥ 6-119-117 (44462)
ହତପ୍ରବୀରାସ୍ତୁ ବଯଂ ନିକୃତ୍ତାଶ୍ଚ ଶିତୈଃ ଶରୈଃ ।
କର୍ତବ୍ଯଂ ନାଭିଜାନୀମୋ ନିର୍ଜିତାଃ ସବ୍ଯସାଚିନା ॥ 6-119-118 (44463)
ପାଣଡବାଶ୍ଚ ଜଯଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ପରତ୍ର ଚ ପରାଂ ଗତିମ୍ ।
ସର୍ବେ ଦଧ୍ଯୁର୍ମହାଶଙ୍ଖଞ୍ଶୂରାଃ ପରିଘବାହବଃ ॥ 6-119-119 (44464)
ସୋମକାଶ୍ଚ ସପାଞ୍ଚାଲାଃ ପ୍ରାହୃଷ୍ଯନ୍ତ ଜନେଶ୍ବର ।
ତତସ୍ତୂର୍ଯସହସ୍ରେଷୁ ନଦତ୍ସୁ ସ ମହାବଲଃ ॥ 6-119-120 (44465)
ଆସ୍ଫୋଟଯାମାସ ଭୃଶଂ ଭୀମସେନୋ ନନାଦ ଚ।
ସେନଯୋରୁଭଯୋଶ୍ଚାପି ଗାଙ୍ଗେଯେ ନିହତେ ବିଭୌ ॥ 6-119-121 (44466)
ସଂନ୍ଯସ୍ଯ ବିରାଃ ଶସ୍ତ୍ରାଣି ପ୍ରାଧ୍ଯାଯନ୍ତ ସମନ୍ତତଃ ।
ପ୍ରାକ୍ରୋଶନ୍ପ୍ରାଦ୍ରବଂଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଜଗ୍ମୁର୍ମୋହଂ ତଥାଽପରେ ॥ 6-119-122 (44467)
କ୍ଷତ୍ରଂ ଚାନ୍ଯେଽଭ୍ଯନିନ୍ଦନ୍ତ ଭୀଷ୍ମଂ ଚାନ୍ଯେଽଭ୍ଯପୂଜଯନ୍।
ଋଷଯଃ ପିତରଶ୍ଚୈବ ପ୍ରଶଶସୁର୍ମହାବ୍ରତମ୍ ॥ 6-119-123 (44468)
ଭରତାନାଂ ଚ ଯେ ପୂର୍ବେ ତେ ଚୈନଂ ପ୍ରଶଶଂସିରେ ।
ମହୋପନିଷଦଂ ଚୈବ ଯୋଗମାସ୍ଥାଯ ବିର୍ଯବାନ୍ ॥ 6-119-124 (44469)
ଜପଞ୍ଶାନ୍ତନବୋ ଧୀମାନ୍କାଲାକାଙ୍କ୍ଷୀ ସ୍ଥିତୋଽଭବତ୍ ॥ ॥ 6-119-125 (44470)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସଯୁଦ୍ଧେ ଏକୋନବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-119-26 ଆତ୍ତମାତ୍ତଂ ଗୃହୀତଂ ଗୃହୀତମ୍ ॥ 6-119-37 ବ୍ଯବସିତଂ ନିଶ୍ଚିତମ୍ ॥ 6-119-38 ନିଧନେ ସମାପ୍ତୌ ॥ 6-119-40 ମୁନିତେଜସା ବ୍ଯାସପ୍ରଭାବେନ ॥ 6-119-61 ଅବ୍ଯବଚ୍ଛିନ୍ନାଃ ସଂତତାଃଚ ॥ 6-119-66 ମାଘମା କର୍କଟୀ ପ୍ରୋକ୍ତା ତଦପତ୍ଯଂ ତୁ ସେଗବା । ଯଥା ମାଘମାଂ କର୍କଟୀ ମାତରଂ ସେଗବାସ୍ତଦପତ୍ଯାନି କୃନ୍ତନ୍ତି ଉଦରସ୍ଥାନ୍ଯପତ୍ଯାନି ପୃଷ୍ଠଂ ବିଦାର୍ଯ ବହିର୍ନର୍ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତଦ୍ବଦିତ୍ଯର୍ଥଃ । ତେନ ପ୍ରାଣାପହାରିବେଦନାଜନକତ୍ବଂ ବାମାନାଂ ନେଦଂ ଶିଖଣ୍ଡିବାଣେଷୁ ସଂଭବତି । ତେଷାଂ ମଦଙ୍ଗେ ପୁଷ୍ପତୁଲ୍ଯତ୍ବାତ୍॥ 6-119-70 ଅଗ୍ରେ ତେଷାମ୍। ମୃତ୍ଯୋରିତି ଚତୁର୍ଥ୍ଯର୍ଥେ ଷଷ୍ଠୀ । ମୃତ୍ଯବେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ॥ 6-119-86 ପ୍ରାଣପୀଡିତା ଇତି କo ଘo ପାଠଃ ॥ 6-119-97 କାଲଂ ମୃତ୍ଯୁମ୍ ॥ 6-119-104 ଦକ୍ଷିଣେନ ଦକ୍ଷିଣମାର୍ଗସ୍ଥଂ ଭାସ୍କରଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବେତ୍ଯନ୍ବଯଃ ॥ 6-119-105 ସଂସ୍ଥାତା ମରିଷ୍ଯତି ॥ 6-119-109 ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ସ୍ବସାମର୍ଥ୍ଯଂ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦମୃତ୍ଯୁତ୍ବାତ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 120
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.120. ଅଧ୍ଯାଯଃ 120
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
କୁରୁପାଣ୍ଡବୈରନ୍ଯୈ ରାଜଭିଶ୍ଚ ଭୀଷ୍ମାଭିବାଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ଅର୍ଜୁନେନ ଭୀଷ୍ମାଯ ବାଣମଯୋପଧାନସମର୍ପଣମ୍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-120-0 (44471)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 6-120-0x (4240)
କଥମାସଂସ୍ତଦା ଯୋଧା ହୀନା ଭୀଷ୍ମେଣ ସଞ୍ଜଯ ।
ବଲିନା ଦେବକଲ୍ପେନ କୌମାରବ୍ରହ୍ମଚାରିଣା ॥ 6-120-1 (44472)
ତଦୈବ ନିହତାନ୍ମନ୍ଯେ କୁରୂନନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବୈଃ ।
ନ ପ୍ରାହରଦ୍ଯଦା ଭୀଷ୍ମୋ ଘୃଣିତ୍ବାଦ୍ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜମ୍ ॥ 6-120-2 (44473)
ତତୋ ଦୁଃଖତରଂ ମନ୍ଯେ କିମନ୍ଯତ୍ପ୍ରଭବିଷ୍ଯତି ।
ଅଦ୍ଯୈବ ନିହତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପିତରଂ ମମ ଦୁର୍ମତେଃ ॥ 6-120-3 (44474)
ଅଶ୍ମସାରମଯଂ ନୂନଂ ହୃଦଯଂ ମମ ସଞ୍ଜଯ ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିନିହତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ଶତଧା ଯନ୍ନ ଦୀର୍ଯତେ ॥ 6-120-4 (44475)
ଯଦନ୍ଯନ୍ନିହତେନାଜୌ ଭୀଷ୍ମେଣ ଜଯମିଚ୍ଛତା ।
ଚେଷ୍ଟିତଂ କୁରୁସିଂହେନ ତନ୍ମେ କଥଯ ସୁବ୍ରତ ॥ 6-120-5 (44476)
ପୁନଃପୁନର୍ନ ମୃଷ୍ଯାମି ହତଂ ଦେବବ୍ରତଂ ରଣେ।
ନ ହତୋ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ଦିବ୍ଯୈରସ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ଯଃ ପୁରା ॥ 6-120-6 (44477)
ସ ହତୋ ଦ୍ରୌପଦେଯେନ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯେନ ଶିଖଣ୍ଡିନା । 6-120-7 (44478)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ।
ସାଯାହ୍ନେ ନ୍ଯପତଦ୍ଭୂମୌ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ବିଷାଦଯନ୍ ॥ 6-120-7x (4241)
ପାଞ୍ଚାଲାନ୍ହର୍ଷଯଂଶ୍ଚୈବ ଭୀଷ୍ମଃ କୁରୁପିତାମହଃ ।
ସ ଶେତେ ଶରତଲ୍ପସ୍ଥୋ ମେଦିନୀମସ୍ପୃଶଂସ୍ତଦା ॥ 6-120-8 (44479)
ଭୀଷ୍ମୋ ରଥାତ୍ପ୍ରପତିତଃ ସଂଛିନ୍ନୋ ବହୁଭିଃ ଶରୈଃ ।
ହାହେତି ତୁମୁଲଃ ଶବ୍ଦୋ ଭୂତାନାଂ ସମପଦ୍ଯତ ॥ 6-120-9 (44480)
ସୀମାବୃକ୍ଷେ ନିପତିତେ କୁରୂଣାଂ ସମିତିଂଜଯେ ।
ସେନଯୋରୁଭଯୋ ରାଜନ୍କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍ଭଯମାବିଶତ୍ ॥ 6-120-10 (44481)
ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଶୀର୍ଣକବଚଧ୍ବଜମ୍ ।
କୁରବଃ ପର୍ଯବର୍ତନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ବିଶାଂପତେ ॥ 6-120-11 (44482)
ଖଂ ତମଃସଂବୃତମଭୂଦାସୀଦ୍ଭାନୁର୍ଗତପ୍ରଭଃ ।
ରରାସ ପୃଥିବୀ ଚୈବ ଭୀଷ୍ମେ ଶାନ୍ତନବେ ହତେ ॥ 6-120-12 (44483)
ଅଯଂ ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଗତିର୍ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂ ସଦା।
ଇତ୍ଯଭାଷନ୍ତ ଭୂତାନି ଶଯାନଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭମ୍ ॥ 6-120-13 (44484)
ଅଯଂ ପିତରମାଜ୍ଞାଯ କାମାର୍ତଂ ଶନ୍ତନୁଂ ପୁରା ।
ଊର୍ଧ୍ବରେତସମାତ୍ମାନଂ ଚକାର ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ ॥ 6-120-14 (44485)
ଇତି ସ୍ମ ଶରତଲ୍ପସ୍ଥଂ ଭରତାନାଂ ପିତାମହମ୍ ।
ଋଷଯସ୍ତ୍ବଭ୍ଯଭାଷନ୍ତ ସହିତାଃ ସିଦ୍ଧଚାରଣୈଃ ॥ 6-120-15 (44486)
ହତେ ଶାନ୍ତନବେ ଭୀଷ୍ମେ ଭରତାନାଂ ପିତାମହେ ।
ନ କିଂଚିତ୍ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯନ୍ତ ପୁତ୍ରାସ୍ତବ ହି ମାରିଷ ॥ 6-120-16 (44487)
ବିଷଣ୍ଣବଦନାଶ୍ଚାସନ୍ହତଶ୍ରୀକାଶ୍ଚ ଭାରତ ।
ଅତିଷ୍ଠନ୍ବ୍ରୀଡିତାଶ୍ଚୈବ ହ୍ରିଯା ଯୁକ୍ତା ହ୍ଯଧୋମୁଖାଃ ॥ 6-120-17 (44488)
ପାଣ୍ଡବାଶ୍ଚ ଜଯଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ସଂଗ୍ରାମଶିରସି ସ୍ଥିତାଃ ।
ସର୍ବେ ଦଧ୍ଯୁର୍ମହାଶଙ୍ଖାନ୍ହେମଜାଲପରିଷ୍କୃତାନ୍ ॥ 6-120-18 (44489)
ହର୍ଷାତ୍ତୂର୍ଯସହସ୍ରେଷୁ ବାଦ୍ଯମାନେଷୁ ଚାନଘ ।
ଅପଶ୍ଯାମ ମହାରାଜ ଭୀମସେନଂ ମହାବଲମ୍ ॥ 6-120-19 (44490)
ବିକ୍ରୀଡମାନଂ କୌନ୍ତେଯଂ ହର୍ଷେଣ ମହତା ଯୁତମ୍।
ନିହତ୍ଯ ତରସା ଶତ୍ରୁଂ ମହାବଲସମନ୍ବିତମ୍ ॥ 6-120-20 (44491)
ସଂମୋହଶ୍ଚାପି ତୁମୁଲଃ କୁରୂଣାମଭବତ୍ତତଃ ।
କର୍ଣଦୁର୍ଯୋଧନୌ ଚାପି ନିଃଶ୍ବସେତାଂ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ॥ 6-120-21 (44492)
ତଥା ନିପାତିତେ ଭୀଷ୍ମେ କୌରବାଣାଂ ପିତାମହେ ।
ହାହାଭୂତମଭୂତ୍ସର୍ବଂ ନିର୍ମର୍ଯାଦମବର୍ତତ ॥ 6-120-22 (44493)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ପତିତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ପୁତ୍ରୋ ଦୁଃଶାସନସ୍ତବ।
ଉତ୍ତମଂ ଜବମାସ୍ଥାଯ ଦ୍ରୋଣାନୀକଭୁପାଦ୍ରବତ୍ ॥ 6-120-23 (44494)
ଭ୍ରାତ୍ରା ପ୍ରସ୍ଥାପିତୋ ବୀରଃ ସ୍ବେନାନୀକେନ ଦଂଶିତଃ।
ପ୍ରଯଯୌ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଃ ସ୍ବସୈନ୍ଯମଭିହର୍ଷଯନ୍ ॥ 6-120-24 (44495)
ତମାଯାନ୍ତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ କୁରବଃ ପର୍ଯବାରଯନ୍।
ଦୁଃଶାସନଂ ମହାରାଜ କିମଯଂ ବକ୍ଷ୍ଯତୀତି ଚ ॥ 6-120-25 (44496)
ତତୋ ଦ୍ରୋଣାଯ ନିହତଂ ଭୀଷ୍ମମାଚଷ୍ଟ କୌରବଃ ।
ଦ୍ରୋଣସ୍ତଦାଽପ୍ରିଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମୁମୋହ ଭରତର୍ଷଭ ॥ 6-120-26 (44497)
ସ ସଂଜ୍ଞାମୁପଲଭ୍ଯାଶୁ ଭାରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍ ।
ନିବାରଯାମାସ ତଦା ସ୍ବାନ୍ଯନୀକାନି ମାରିଷ ॥ 6-120-27 (44498)
ବିନିବୃତ୍ତାନ୍କୁରୂନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡବାପି ସ୍ବସୈନିକାନ୍।
ରଥୈଃ ଶୀଘ୍ରାଶ୍ବସଂଯୁକ୍ତୈଃ ସମନ୍ତାତ୍ପର୍ଯବାରଯନ୍ ॥ 6-120-28 (44499)
ନିବୃତ୍ତେଷୁ ଚ ସୈନ୍ଯେଷୁ ପାରମ୍ପର୍ଯେଣ ସର୍ବଶଃ ।
ନିର୍ମୁକ୍ତକବଚାଃ ସର୍ବେ ଭୀଷ୍ମମୀଯୁର୍ନରାଧିପାଃ ॥ 6-120-29 (44500)
ବ୍ଯୁପରମ୍ଯ ତତୋ ଯୁଦ୍ଧାଦ୍ଯୋଧାଃ ଶତସହସ୍ରଶଃ ।
ଉପତସ୍ଥୁର୍ମହାତ୍ମାନଂ ପ୍ରଜାପତିମିବାମରାଃ ॥ 6-120-30 (44501)
ତେ ତୁ ଭୀଷ୍ମଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଶଯାନଂ ଭରତର୍ଷଭମ୍ ।
ଅଭିବାଦ୍ଯାବତିଷ୍ଠନ୍ତ ପାଣ୍ଡବାଃ କୁରୁଭିଃ ସହ ॥ 6-120-31 (44502)
ଅଥ ପାଣ୍ଡୂନ୍କୁରୂଂଶ୍ଚୈବ ପ୍ରଣିପତ୍ଯାଗ୍ରତଃ ସ୍ଥିତାନ୍ ।
ଅଭ୍ଯଭାଷତ ଧର୍ମାତ୍ମା ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା ॥ 6-120-32 (44503)
ସ୍ବାଗତଂ ବୋ ମହାଭାଗାଃ ସ୍ବାଗତଂ ବୋ ମହାରଥାଃ ।
ତୁଷ୍ଯାମି ଦର୍ଶନାଚ୍ଚାହଂ ଯୁଷ୍ମାକମମରୋପମାଃ ॥ 6-120-33 (44504)
ଅଭିନନ୍ଦ୍ଯ ସ ତାନେବଂ ଶିରସା ଲମ୍ବତାଽବ୍ରବୀତ୍ ।
`ପରପାର୍ଶ୍ବେ ତବ ସୁତାନ୍ସ୍ଥିତାନୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଭାରତ।'
ଶିରୋ ମେ ଲମ୍ବତେଽତ୍ଯର୍ଥମୁପଧାନଂ ପ୍ରଦୀଯତାମ୍ ॥ 6-120-34 (44505)
ତତୋ ନୃପାଃ ସମାଜହ୍ରୁସ୍ତନୂନି ଚ ମୃଦୂନି ଚ ।
ଉପଧାନାନି ମୁଖ୍ଯାନି ନୈଚ୍ଛତ୍ତାନି ପିତାମହଃ ॥ 6-120-35 (44506)
ଅଥାବ୍ରବୀନ୍ନରବ୍ଯାଘ୍ରଃ ପ୍ରସହନ୍ନିବ ତାନ୍ନୃପାନ୍ ।
ନୈତାନି ବୀରଶଯ୍ଯାସୁ ଯୁକ୍ତରୂପାଣି ପାର୍ଥିବାଃ ॥ 6-120-36 (44507)
ତତୋ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠମଭ୍ଯଭାଷତ ପାଣ୍ଡବମ୍ ।
ଧନଞ୍ଜଯଂ ଦୀର୍ଘବାହୁଂ ସର୍ବଲୋକମହାରଥମ୍ ॥ 6-120-37 (44508)
ଧନଞ୍ଜଯ ମହାବାହୋ ଶିରୋ ମେ ତାତ ଲମ୍ବତେ।
ଦୀଯତାମୁପଧାନଂ ବୈ ଯଦ୍ଯୁକ୍ତମିହ ମନ୍ଯସେ ॥ 6-120-38 (44509)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-120-39x (4242)
ସମାରୋପ୍ଯ ମହଚ୍ଚାପମଭିବାଦ୍ଯ ପିତାମହମ୍।
ନେତ୍ରାଭ୍ଯାମଶ୍ରୁପୂର୍ଣାଭ୍ଯାମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-120-39 (44510)
ଆଜ୍ଞାପଯ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବର।
ପ୍ରେଷ୍ଯୋଽହଂ ତବ ଦୁର୍ଧର୍ଷ କ୍ରିଯତାଂ କିଂ ପିତାମହ ॥ 6-120-40 (44511)
ତମବ୍ରବୀଚ୍ଛାନ୍ତନବଃ ଶିରୋ ମେ ତାତ ଲମ୍ବତେ । 6-120-41b`ଦୀଯତାମୁପଧାନଂ ମେ ଯଦ୍ଯୁକ୍ତମିହ ମନ୍ଯସେ'
ଉପଧାନଂ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉପଧେହି ମମାର୍ଜୁନ ॥ 6-120-41 (44512)
ବୀରଶଯ୍ଯାନୁରୂପଂ ବୈ ଶୀଘ୍ରଂ ବୀର ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମେ ।
ତ୍ବଂ ହି ପାର୍ଥ ସମର୍ଥୋ ବୈ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସର୍ବଧନୁଷ୍ମତାମ୍ ॥ 6-120-42 (44513)
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମସ୍ଯ ବେତ୍ତା ଚ ବୁଦ୍ଧିସତ୍ବଗୁଣାନ୍ବିତଃ ।
ଫଲ୍ଗୁନୋଽପି ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବ୍ଯବସାଯଂ ପରଂଜଯଃ ॥ 6-120-43 (44514)
ଗୃହ୍ଯାନୁମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଗାଣ୍ଡୀବଂ ଶରାନ୍ସନ୍ନତପର୍ବଣଃ ।
ଅନୁମାନ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ଭରତାନାଂ ମହାରଥମ୍ ॥ 6-120-44 (44515)
ତ୍ରିଭିସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ମହାବେଗୈରୁଦଗୃହ୍ଣାଚ୍ଛିରଃ ଶରୈଃ ।
ଅଭିପ୍ରାଯେ ତୁ ବିଦିତେ ଧର୍ମାତ୍ମା ସ୍ବଯସାଚିନା ॥ 6-120-45 (44516)
ଅତୁଷ୍ଯଦ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭୀଷ୍ମୋ ଧର୍ମାର୍ଥତତ୍ତ୍ବବିତ୍ ।
ଉପଧାନେନ ଦତ୍ତେନ ପ୍ରତ୍ଯନନ୍ଦଦ୍ଧନଞ୍ଜଯମ୍ ॥ 6-120-46 (44517)
ପ୍ରାହ ସର୍ବାନ୍ସମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଭରତାନ୍ଭାରତଂ ପ୍ରତି।
କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରଂ ଯୁଧାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସୁହୃଦାଂ ପ୍ରୀତିବର୍ଧନମ୍ ॥ 6-120-47 (44518)
ଶଯନସ୍ଯାନୁରୂପଂ ମେ ପାଣ୍ଡବୋପହିତଂ ତ୍ବଯା।
ଯଦ୍ଯନ୍ଯଥା ପ୍ରପଦ୍ଯେଥାଃ ଶପେଯଂ ତ୍ବାମହଂ ପୁରା ॥ 6-120-48 (44519)
ଏବମେବ ମହାବାହୋ ଧର୍ମେଷୁ ପରିତିଷ୍ଠତା।
ସ୍ବପ୍ତବ୍ଯଂ କ୍ଷତ୍ରିଯେଣାଜୌ ଶରତଲ୍ପଗତେନ ବୈ ॥ 6-120-49 (44520)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ବୀଭତ୍ସୁଂ ସର୍ବାଂସ୍ତାନବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ ।
ରାଜ୍ଞଶ୍ଚ ରାଜପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବୈରଭିସଂବୃତାନ୍ ॥ 6-120-50 (44521)
ପଶ୍ଯଧ୍ବମୁପଧାନଂ ମେ ପାଣଡବେନାଭିସନ୍ଧିତମ୍ ।
ଶଯେଯମସ୍ଯାଂ ଶଯ୍ଯାଯାଂ ଯାବଦାବର୍ତନଂ ରବେଃ ॥ 6-120-51 (44522)
ଯେ ତଦା ଧାରଯିଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ଚ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ମାଂ ନୃପାଃ।
ଦିଶଂ ବୈଶ୍ରବଣାକ୍ରାନ୍ତାଂ ଯଦା ଗନ୍ତା ଦିବାକରଃ ॥ 6-120-52 (44523)
ନୂନଂ ସପ୍ତାଶ୍ବଯୁକ୍ତେନ ରଥେନୋତ୍ତମତେଜସା ।
ରକ୍ଷ୍ଯେଽହଂ ବୈ ମମ ପ୍ରାଣାନ୍ସୁହୃଦଃ ସୁପ୍ରିଯାନିବ ॥ 6-120-53 (44524)
ପରିଖାଃ ଖନ୍ଯତାମତ୍ର ମମାବସଦନେ ନୃପାଃ ।
ଉପାସିଷ୍ଯେ ବିବସ୍ବନ୍ତମେବଂ ଶରଶତାଚିତଃ ।
ଉପାରମଧ୍ବଂ ସଂଗ୍ରାମାଦ୍ବୈରମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ପାର୍ଥିବାଃ ॥ 6-120-54 (44525)
ସ଼ଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-120-55x (4243)
ଉପାତିଷ୍ଠନ୍ନଥୋ ବୈଦ୍ଯାଃ ଶଲ୍ଯୋଦ୍ଧରଣକୋବିଦାଃ।
ସର୍ବୋପକରଣୈର୍ଯୁକ୍ତାଃ କୁଶଲୈଃ ସାଧୁଶିକ୍ଷିତାଃ ॥ 6-120-55 (44526)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜାହ୍ନବୀପୁତ୍ରଃ ପ୍ରୋବାଚ ତନଯଂ ତବ ।
ଦତ୍ତଦେଯା ବିସୃଜ୍ଯନ୍ତାଂ ପୂଜଯିତ୍ବା ଚିକିତ୍ସକାଃ ॥ 6-120-56 (44527)
ଏବଂଗତେ ମଯେଦାନୀଂ ବୈଦ୍ଯୈଃ କାର୍ଯମିହାସ୍ତି କିମ୍।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେ ପ୍ରଶସ୍ତାଂ ହି ପ୍ରାପ୍ତୋଽସ୍ମି ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 6-120-57 (44528)
ନୈଷ ଧର୍ମୋ ମହୀପାଲାଃ ଶରତଲ୍ପଗତସ୍ଯ ମେ ।
ଏଭିରେବ ଶରୈଶ୍ଚାହଂ ଦଗ୍ଧବ୍ଯୋଽଗ୍ନୌ ନରାଧିପାଃ ॥ 6-120-58 (44529)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତବ।
ବୈଦ୍ଯାନ୍ବିସର୍ଜଯାମାସ ପୂଜଯିତ୍ବା ଯଥାର୍ହତଃ ॥ 6-120-59 (44530)
ତତସ୍ତେ ବିସ୍ମଯଂ ଜଗ୍ମୁର୍ନାନାଜନପଦେଶ୍ବରାଃ ।
ସ୍ଥିତିଂ ଧର୍ମେ ପରାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାମିତତେଜସଃ ॥ 6-120-60 (44531)
ଉପଧାନଂ ତତୋ ଦତ୍ତ୍ବା ପିତୁସ୍ତେ ମନୁଜେଶ୍ବରାଃ ।
ସହିତାଃ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ କୁରବଶ୍ଚ ମହାରଥାଃ ॥ 6-120-61 (44532)
ଉପଗମ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ଶଯାନଂ ଶଯନେ ଶୁଭେ ॥ 6-120-62 (44533)
ତେଽଭିବାଦ୍ଯ ତତୋ ଭୀଷ୍ମଂ କୃତ୍ବା ଚ ତ୍ରିଃପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ବିଧାଯ ରକ୍ଷାଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ସର୍ବ ଏବ ସମନ୍ତତଃ ॥ 6-120-63 (44534)
ବୀରାଃ ସ୍ବଶିବିରାଣ୍ଯେବ ଧ୍ଯାଯନ୍ତଃ ପରମାତୁରାଃ ।
ନିବେଶାଯାଭ୍ଯୁପାଗଚ୍ଛନ୍ସାଯାହ୍ନେ ରୁଧିରୋକ୍ଷିତାଃ ॥ 6-120-64 (44535)
ନିବିଷ୍ଟାନ୍ପାଣ୍ଡବାଂଶ୍ଚୈବ ପ୍ରୀଯମାଣାନ୍ମହାରଥାନ୍ ।
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପତନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଉପଗମ୍ଯ ମହାବଲଃ ॥ 6-120-65 (44536)
ଉବାଚ ମାଧବଃ କାଲେ ଧର୍ମପୁତ୍ରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଜଯସି କୌରବ୍ଯ ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଭୀଷ୍ମୋ ନିପାତିତଃ ॥ 6-120-66 (44537)
ଅବଧ୍ଯୋ ମାନୁଷୈରେବ ସତ୍ଯସନ୍ଧୋ ମହାରଥଃ ।
ଅଥବା ଦୈବତୈଃ ସାର୍ଧଂ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରସ୍ଯ ପାରଗଃ ॥ 6-120-67 (44538)
ତ୍ବାଂ ତୁ ଚକ୍ଷୁର୍ହଣଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଦଗ୍ଧୋ ଘୋରେଣ ଚକ୍ଷୁଷ । 6-120-68 (44539)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତୋ ଧର୍ମରାଜଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଜନାର୍ଦନମ୍ ॥ 6-120-68x (4244)
ତବ ପ୍ରସାଦାଦ୍ବିଜଯଃ କ୍ରୋଧାତ୍ତବ ପରାଜଯଃ ।
ତ୍ବଂ ହି ନଃ ଶରଣଂ କୃଷ୍ଣ ଭକ୍ତାନାମଭଯଂକରଃ ॥ 6-120-69 (44540)
ଅନାଶ୍ଚର୍ଯୋ ଜଯସ୍ତେଷାଂ ଯେଷାଂ ତ୍ବମସି କେଶବ ।
ରକ୍ଷିତା ସମରେ ନିତ୍ଯଂ ନିତ୍ଯଂ ଚାପି ହିତେ ରତଃ ॥ 6-120-70 (44541)
ସର୍ବଥା ତ୍ବାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ନାଶ୍ଚର୍ଯମିତି ମେ ମତିଃ। 6-120-71 (44542)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ସ୍ମଯମାନୋ ଜନାର୍ଦନଃ।
ତବୈବୈତଦ୍ଯୁକ୍ତରୂପଂ ବଚନଂ ପାର୍ଥିବୋତ୍ତମ ॥ ॥ 6-120-71x (4245)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦଶମଦିବସେ ବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-120-11 ପର୍ଯବର୍ତନ୍ତ ପରିବୃତବନ୍ତଃ ॥ 6-120-17 ବ୍ରୀଡିତାଃ ବ୍ରୀଡାବନ୍ତଃ । ବ୍ରୀଡା ଚାନ୍ଯତଃ। ହ୍ରୀଶ୍ଚାକାର୍ଯକରଣାତ୍ ॥ 6-120-29 ପାରମ୍ପର୍ଯେଣ କ୍ରମେଣ॥ 6-120-34 ଉପଧାନଂ ଉପବର୍ହମ୍ ॥ 6-120-38 ଇହ ବୀରଶଯ୍ଯାଯାମ୍ ॥ 6-120-43 ବ୍ଯବସାଯମୁଚିତୋଦ୍ଯୋଗମ୍ ॥ 6-120-45 ଅନ୍ବଗୃହ୍ଣାତ୍ ଅବତଷ୍ଟମ୍ଭେ ॥ 6-120-48 ଉପହିତଂ ଉପଧାନୀଯଂ ଦତ୍ତମ୍॥ 6-120-53 ବିମୋକ୍ଷ୍ଯେଽହଂ ତଦା ପ୍ରାଣାନ୍ ଇତି ଝo ପାଠଃ ॥ 6-120-54 ମମାବସଦନେ ମନ୍ନିବାସସ୍ଥାନେ ॥ 6-120-68 ଚକ୍ଷୁଷା ହନ୍ତୀତି ତଥା ତମ୍। ଦୃଷ୍ଟିମାତ୍ରେଣ ହନନକ୍ଷମମ୍ ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 121
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.121. ଅଧ୍ଯାଯଃ 121
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ତୃଷାର୍ତେନ ଭୀଷ୍ମେଣ ପାନୀଯଯାଚନମ୍ ॥ 1 ॥ ରାଜଭିଃ କଲଶେନାନୀତେ ଜଲେ ଭୀଷ୍ମେଣ ତନ୍ନିନ୍ଦନପୂର୍ବକମର୍ଜୁନଂପ୍ରତି ଯାଚନମ୍ ॥ 2 ॥ ଅର୍ଜୁନେନ ପର୍ଯନ୍ଯାସ୍ତ୍ରେଣ ଭୂମିଂଭିତ୍ତ୍ବୋତ୍ଥାପିତସଲିଲଧାରଯା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ତୃଷ୍ଣାଶମନମ୍ ॥ 3 ॥ ଭୀଷ୍ମେଣ ଦୁର୍ଯୋଧନଂପ୍ରତି ଅର୍ଜୁନପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ଶମୋପଦେଶଃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-121-0 (44543)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-121-0x (4246)
ବ୍ଯୁଷ୍ଟାଯାଂ ତୁ ମହାରାଜ ଶର୍ବର୍ଯାଂ ସର୍ବପାର୍ଥିବାଃ।
ପାଣ୍ଡବା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚ ଉପାତିଷ୍ଠନ୍ପିତାମହମ୍ ॥ 6-121-1 (44544)
ତଂ ବୀରଶଯନେ ବୀରଂ ଶଯାନଂ କୁରୁସତ୍ତମ।
ଅଭିବାଦ୍ଯୋପତସ୍ଥୁର୍ବୈ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭମ୍ ॥ 6-121-2 (44545)
କନ୍ଯାଶ୍ଚନ୍ଦନଚୂର୍ଣୈଶ୍ଚ ଲାଜୈର୍ମାଲ୍ଯୈଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ ।
ଅବାକିରଞ୍ଛାନ୍ତନବଂ ତତ୍ର ଗତ୍ବା ସହସ୍ରଶଃ ॥ 6-121-3 (44546)
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବୃଦ୍ଧାସ୍ତଥା ବାଲାଃ ପ୍ରେକ୍ଷକାଶ୍ଚ ପୃଥଗ୍ଜନାଃ ।
ସମଭ୍ଯଯୁଃ ଶାନ୍ତନବଂ ଭୂତାନୀବ ତମୋନୁଦମ୍ ॥ 6-121-4 (44547)
ତୂର୍ଯାଣି ଶତସଙ୍ଖ୍ଯାନି ତଥୈବ ନଟନର୍ତକାଃ।
ଶିଲ୍ପିନଶ୍ଚ ତଥାଽଽଜଗ୍ମୁଃ କୁରୁବୃଦ୍ଧଂ ପିତାମହମ୍ ॥ 6-121-5 (44548)
ଉପାଗମ୍ଯ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସନ୍ନହାନ୍ବିପ୍ରମୁଚ୍ଯ ତେ।
ଆଯୁଧାନି ଚ ନିକ୍ଷିପ୍ଯ ସହିତାଃ କୁରୁପାଣ୍ଡବାଃ ॥ 6-121-6 (44549)
ଅନ୍ବାସନ୍ତ ଦୁରାଧର୍ଷଂ ଦେବବ୍ରତମରିଂଦମମ୍।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପ୍ରୀତିମନ୍ତସ୍ତେ ଯଥାପୂର୍ବଂ ଯଥାବଯଃ ॥ 6-121-7 (44550)
ସା ପାର୍ଥିବଶତାକୀର୍ଣା ସମିତିର୍ଭୀଷ୍ମଶୋଭିତା।
ଶୁଶୁଭେ ଭାରତୀ ଦୀପ୍ତା ଦିବୀବାଦିତ୍ଯମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ 6-121-8 (44551)
ବିବଭୌ ଚ ନୃପାଣାଂ ସା ଗଙ୍ଗାସୁତମୁପାସତାମ୍।
ଦେବାନାମିବ ଦେବେଶଂ ପିତାମହମୁପାସତାମ୍ ॥ 6-121-9 (44552)
ଭୀଷ୍ମସ୍ତୁ ବେଦନାଂ ଧୈର୍ଯାନ୍ନିଗୃହ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ ।
ଅଭିତପ୍ତଃ ଶରୈଶ୍ଚୈବ ନାତିହୃଷ୍ଟମନାଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-121-10 (44553)
ଶରାଭିତପ୍ତକାଯୋ ହି ଶସ୍ତ୍ରସଂପାତମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ ।
ପାନୀଯମିତ ସଂପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ରାଜ୍ଞସ୍ତାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ ॥ 6-121-11 (44554)
ତତସ୍ତେ କ୍ଷତ୍ରିଯା ରାଜନ୍ନୁପାଜହ୍ରୁଃ ସମନ୍ତତଃ ।
ଭକ୍ଷ୍ଯାନୁଚ୍ଚାବଚାନ୍ରାଜନ୍ବାରିକୁମ୍ଭାଂଶ୍ଚ ଶୀତଲାନ୍ ॥ 6-121-12 (44555)
ଉପାନୀତଂ ତୁ ପାନୀଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶାନ୍ତନବୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ନ ମେଽଦ୍ଯ ସେବିତୁଂ ଯୋଗ୍ଯା ଭୋଗାଃ କେବଲମାନୁଷାଃ ॥ 6-121-13 (44556)
ଅପକ୍ରାନ୍ତୋ ମନୁଷ୍ଯେଭ୍ଯଃ ଶରଶଯ୍ଯାଂ ଗତୋ ହ୍ଯହମ୍।
ପ୍ରତୀକ୍ଷମାଣସ୍ତିଷ୍ଠାମି ନିବୃତ୍ତିଂ ଶଶିସୂର୍ଯଯୋଃ ॥ 6-121-14 (44557)
` ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-121-15x (4247)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତଦୋବାଚ ଭୀଷ୍ମଃ ଶରଶତୈଶ୍ଚିତଃ।
ପଯଃ ପାସ୍ଯାମି ଗୋପାଲା ଗୋମଯଂ ନ ତୁ ଗୋମଯମ୍।
ଗୋପଯେନାଗ୍ନିବର୍ଣେନ ଗୋମଯଂ ନ ତୁ ଗୋମଯମ୍ ॥' 6-121-15 (44558)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ଶାନ୍ତନବୋ ନିନ୍ଦନ୍ବାକ୍ଯେନ ପାର୍ଥିବାନ୍।
ଅର୍ଜୁନଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମୀତ୍ଯଭ୍ଯଭାଷତ ଭାରତ ॥ 6-121-16 (44559)
ଅଥୋପେତ୍ଯ ମହାବାହୁରଭିବାଦ୍ଯ ପିତାମହମ୍ ।
ଅତିଷ୍ଠତ୍ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରହ୍ବଃ କିଂ କରୋମୀତି ଚାବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-121-17 (44560)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପାଣ୍ଡବଂ ରାଜନ୍ନଭିବାଦ୍ଯାଗ୍ରତଃ ସ୍ଥିତମ୍।
ଅଭ୍ଯଭାଷତ ଧର୍ମାତ୍ମା ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରୀତୋ ଧନଂଜଯମ୍ ॥ 6-121-18 (44561)
ଦହ୍ଯତୀବ ଶରୀର ମେ ସଂବୃତସ୍ଯ ତବେଷୁଭିଃ।
ମର୍ମାଣି ପରିଦୂଯନ୍ତେ ମୁଖଂ ଚ ପରିଶୁଷ୍ଯତି ॥ 6-121-19 (44562)
ବେଦନାର୍ତଶରୀରସ୍ଯ ପ୍ରଯଚ୍ଛାପୋ ମମାର୍ଜୁନ।
ତ୍ବଂ ହି ଶକ୍ତୋ ମହେଷ୍ବାସ ଦାତୁମାପୋ ଯଥାବିଧି ॥ 6-121-20 (44563)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-121-21x (4248)
ଅର୍ଜୁନସ୍ତୁ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ରଥମାରୁହ୍ଯ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଅଧିଜ୍ଯଂ ବଲବତ୍କୃତ୍ବା ଗାଣ୍ଡୀବଂ ବ୍ଯାକ୍ଷିପଦ୍ଧନୁଃ ॥ 6-121-21 (44564)
ତସ୍ଯ ଜ୍ଯାତଲନିର୍ଘୋଷଂ ବିସ୍ଫୂର୍ଜିତମିବାଶନେଃ ।
ବିତ୍ରେସୁଃ ସର୍ବଭୂତାନି ସର୍ବେ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ ପାର୍ଥିବାଃ ॥ 6-121-22 (44565)
ତତଃ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ କୃତ୍ବା ରଥେନ ରଥିନାଂ ବରଃ।
ଶଯାନଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂ ବରମ୍ ॥ 6-121-23 (44566)
ସଂଧାଯ ଚ ଶରଂ ଦୀପ୍ତମଭିମନ୍ତ୍ର୍ଯ ସ ପାଣ୍ଡବଃ।
ପର୍ଜନ୍ଯାସ୍ତ୍ରେଣ ସଂଯୋଜ୍ଯ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ॥ 6-121-24 (44567)
ଅବିଧ୍ଯତ୍ପୃଥିବୀଂ ପାର୍ଥଃ ପାର୍ଶ୍ବେ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣେ ।
ଉତ୍ପପାତ ତତୋ ଧାରା ବାରିଣୋ ବିମଲା ଶୁଭା ॥ 6-121-25 (44568)
ଶୀତସ୍ଯାମୃତକଲ୍ପସ୍ଯ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧରସସ୍ଯ ଚ ।
ଅତର୍ପଯତ୍ତତଃ ପାର୍ଥଃ ଶୀତଯା ଜଲଧାରଯା ॥ 6-121-26 (44569)
ଭୀଷ୍ମଂ କୁରୂଣାମୃଷଭଂ ଦିବ୍ଯଂ ଦିବ୍ଯପରାକ୍ରମମ୍ ।
କର୍ମଣା ତେନ ପାର୍ଥସ୍ଯ ଶକ୍ରସ୍ଯେବ ବିକୁର୍ବତଃ ॥ 6-121-27 (44570)
ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଜଗ୍ମୁସ୍ତତସ୍ତେ ବସୁଧାଧିପାଃ ।
ତତ୍କର୍ମ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବୀଭତ୍ସୋରତିମାନୁଷବିକ୍ରମମ୍ ॥ 6-121-28 (44571)
ସଂପ୍ରାବେପନ୍ତ କୁରବୋ ଗାବଃ ଶୀତାର୍ଦିତା ଇବ।
ବିସ୍ମଯାଚ୍ଚୋତ୍ତରୀଯାଣି ବ୍ଯାବିଧ୍ଯନ୍ସର୍ବତୋ ନୃପାଃ ॥ 6-121-29 (44572)
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିନିର୍ଘୋଷସ୍ତୁମୁଲଃ ସର୍ବତୋଽଭବତ୍।
ତୃପ୍ତଃ ଶାନ୍ତନବଶ୍ଚାପି ରାଜନ୍ବୀଭତ୍ସୁମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-121-30 (44573)
ସର୍ବପାର୍ଥିବବୀରାଣାଂ ସନ୍ନିଧୌ ପୂଜଯନ୍ନିବ ।
ନୈତଚ୍ଚିତ୍ରଂ ମହାବାହୋ ତ୍ବଯି କୌରବନନ୍ଦନ ॥ 6-121-31 (44574)
କଥିତୋ ନାରଦେନାସି ପୂର୍ବର୍ଷିରମିତଦ୍ଯୁତେ ।
ବାସୁଦେବସହାଯସ୍ତ୍ବଂ ମହତ୍କର୍ମ କରିଷ୍ଯସି ॥ 6-121-32 (44575)
ଯନ୍ନୋତ୍ସହତି ଦେବେନ୍ଦ୍ରଃ ସହ ଦେବୈରପି ଧ୍ରୁବମ୍ ।
ବିଦୁସ୍ତ୍ବାଂ ନିଧନଂ ପାର୍ଥ ସର୍ବକ୍ଷତ୍ରସ୍ଯ ତଦ୍ବିଦଃ ॥ 6-121-33 (44576)
ଧନୁର୍ଧରାଣାମେକସ୍ତ୍ବଂ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପ୍ରବରୋ ନୃଷୁ ॥ 6-121-34 (44577)
ମନୁଷ୍ଯା ଜଗତି ଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ପକ୍ଷିଣାଂ ପତଗେଶ୍ବରଃ।
ସରିତଂ ସାଗରଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଗୌର୍ବରିଷ୍ଠା ଚତୁଷ୍ପଦାମ୍ ॥ 6-121-35 (44578)
ଆଦିତ୍ଯସ୍ତେଜସାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଗିରୀଣାଂ ହିମବାନ୍ବରଃ ।
ଜାତୀନାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତ୍ବମସି ଧନ୍ବିନାଂ ॥ 6-121-36 (44579)
ନ ବୈ ଶ୍ରୁତଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରେଣ ବାକ୍ଯଂ
ମଯୋଚ୍ଯମାନଂ ବିଦୁରେଣ ଚୈବ।
ଦ୍ରୋଣେନ ରାମେଣ ଜନାର୍ଦନେନ
ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ ସଞ୍ଜଯେନାପି ଚୋକ୍ତମ୍ ॥ 6-121-37 (44580)
ପରୀତବୁଦ୍ଧିର୍ହି ବିସଂଜ୍ଞକଲ୍ପୋ
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ନ ଚ ତଚ୍ଛ୍ରଦ୍ଦଧାତି।
ସ ଶେଷ୍ଯତେ ବୈ ନିହତଶ୍ଚିରାଯ
ଶାସ୍ତ୍ରାତିଗୋ ଭୀମବଲାଭିଭୂତଃ ॥ 6-121-38 (44581)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-121-39x (4249)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତଦ୍ବଚଃ କୌରବେନ୍ଦ୍ରୋ
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ଦୀନମନା ବଭୂବ।
ତମବ୍ରବିଚ୍ଛାନ୍ତନବୋଽଭିବୀକ୍ଷ୍ଯ
ନିବୋଧ ରାଜନ୍ଭବ ବୀତମନ୍ଯୁଃ ॥ 6-121-39 (44582)
ଦୃଷ୍ଟଂ ଦୁର୍ଯୋଧନୈତତ୍ତେ ଯଥା ପାର୍ଥେନ ଧୀମତା।
ଜଲସ୍ଯ ଧାରା ଜନିତା ଶୀତସ୍ଯାମୃତଗନ୍ଧିନଃ ॥ 6-121-40 (44583)
ଏତସ୍ଯ କର୍ତା ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ନାନ୍ଯଃ କଶ୍ଚନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଆଗ୍ନେଯଂ ବାରୁଣଂ ସୌମ୍ଯଂ ବାଯବ୍ଯମଥ ବୈଷ୍ଣବମ୍ ॥ 6-121-41 (44584)
ଐନ୍ଦ୍ରଂ ପାଶୁପତଂ ବ୍ରହ୍ମଂ ପାରମେଷ୍ଠ୍ଯଂ ପ୍ରଜାପତେଃ ।
ଧାତୁସ୍ତ୍ବଷ୍ଟୁଶ୍ଚ ସବିତୁର୍ବୈବସ୍ବତମଥାପି ବା॥ 6-121-42 (44585)
ସର୍ବସ୍ମିନ୍ମାନୁଷେ ଲୋକେ ବେତ୍ତ୍ଯେକୋ ହି ଧନଞ୍ଜଯଃ।
କୃଷ୍ଣୋ ବା ଦେବକୀପୁତ୍ରୋ ନାନ୍ଯୋ ବେଦେହ କଶ୍ଚନ ॥ 6-121-43 (44586)
ଅଶକ୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବସ୍ତାତ ଯୁଦ୍ଧେ ଜେତୁଂ କଥଂଚନ ।
ଅମାନୁଷାଣି କର୍ମାଣି ଯସ୍ଯୈତାନି ମହାତ୍ମନଃ ॥ 6-121-44 (44587)
ତେନ ସତ୍ବବତା ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଶୂରେଣାହବଶୋଭିନା ।
ଜିଷ୍ଣୁନା ସମରେ ରାଜନ୍ସଂଧିର୍ଭବତୁ ମା ଚିରମ୍ ॥ 6-121-45 (44588)
ଯାବତ୍କୃଷ୍ଣୋ ମହାବାହୁଃ ସ୍ବାଧୀନଃ କୁରୁସତ୍ତମ।
ତାବତ୍ପାର୍ଥେନ ଶୂରେଣ ସଂଧିସ୍ତେ ତାତ ଯୁଜ୍ଯତାମ୍ ॥ 6-121-46 (44589)
ଯାବନ୍ନ ତେ ଚମୂଃ ସର୍ବାଃ ଶରୈଃ ସନ୍ନତପର୍ବଭିଃ ।
ନାଶଯତ୍ଯର୍ଜୁନସ୍ତାବତ୍ସଂଧିସ୍ତେ ତାତ ଯ୍ରୁଜ୍ଯତାମ୍ ॥ 6-121-47 (44590)
ଯାବତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ସମରେ ହତଶେଷାଃ ସହୋଦରାଃ ।
ନୃପାଶ୍ଚ ବହବୋ ରାଜଂସ୍ତାବତ୍ସଂଧିଃ ପ୍ରଯୁଜ୍ଯତାମ୍ ॥ 6-121-48 (44591)
ନ ନିର୍ଦହତି ତେ ଯାବତ୍କ୍ରୋଧଦୀପ୍ତେକ୍ଷଣଶ୍ଚମୂମ୍ ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରଣେ ତାବତ୍ସଂଧିସ୍ତେ ତାତ ଯୁଜ୍ଯତାମ୍ ॥ 6-121-49 (44592)
ନକୁଲଃ ସହଦେବଶ୍ଚ ଭୀମସେନଶ୍ଚ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଯାବଚ୍ଚମୂଂ ମହାରାଜ ନାଶଯନ୍ତି ନ ସର୍ବଶଃ ॥ 6-121-50 (44593)
ତାବତ୍ତେ ପାଣ୍ଡବୈର୍ବୀରୈଃ ସୌହାର୍ଦଂ ମମ ରୋଚତେ।
ଯୁଦ୍ଧଂ ମଦନ୍ତମେବାସ୍ତୁ ତାତ ସଂଶାମ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୈଃ ॥ 6-121-51 (44594)
ଏତତ୍ତେ ରୋଚତାଂ ବାକ୍ଯଂ ଯଦୁକ୍ତୋଽସି ମଯାଽନଘ।
ଏତତ୍କ୍ଷମମହଂ ମନ୍ଯେ ତବ ଚୈବ କୁଲସ୍ଯ ଚ ॥ 6-121-52 (44595)
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମନ୍ଯୁଂ ବ୍ଯୁପଶାମ୍ଯସ୍ବ ପାର୍ଥୈଃ
ପର୍ଯାପ୍ତମେତଦ୍ଯତ୍କୃତଂ ଫଲ୍ଗୁନେନ ।
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯାନ୍ତାଦସ୍ତୁ ବଃ ସୌହୃଦଂ ଚ
ଜୀବନ୍ତୁ ଶେଷାଃ ସାଧୁ ରାଜନ୍ପ୍ରସୀଦ ॥ 6-121-53 (44596)
ରାଜ୍ଯସ୍ଯାର୍ଦଂ ଦୀଯତାଂ ପାଣ୍ଡବାନା-
ମିନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥଂ ଧରମରାଜୋଽଭିଯାତୁ।
ମା ମିତ୍ରଧ୍ରୁକ୍ପାର୍ଥିବାନାଂ ଜଘନ୍ଯଃ
ପାପାଂ କୀର୍ତିଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ କୌରବେନ୍ଦ୍ର॥ 6-121-54 (44597)
ମମାବସାନାଚ୍ଛାନ୍ତିରସ୍ତୁ ପ୍ରଜାନାଂ
ସଂଗଚ୍ଛନ୍ତାଂ ପାଣ୍ଡବାଃ ପ୍ରୀତିମନ୍ତଃ।
ପିତା ପୁତ୍ରଂ ମାତୁଲଂ ଭାଗିନେଯୋ
ଭ୍ରାତା ଚୈବ ଭ୍ରାତରଂ ପ୍ରୈତୁ ରାଜନ୍ ॥ 6-121-55 (44598)
ନ ଚେଦେବଂ ପ୍ରାପ୍ତକାଲଂ ବଚୋ ମେ
ମୋହାବିଷ୍ଟଃ ପ୍ରତିପତ୍ସ୍ଯସ୍ଯବୁଦ୍ଧ୍ଯା ।
ତପ୍ସ୍ଯସ୍ଯନ୍ତେ ଏତଦନ୍ତାଃ ସ୍ଥ ସର୍ବେ
ସତ୍ଯାମେତାଂ ଭାରତୀମୀରଯାମି ॥ 6-121-56 (44599)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-121-57x (4250)
ଏତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ସୌହୃଦାଦାପଗେଯୋ
ମଧ୍ଯେ ରାଜ୍ଞାଂ ଭାରତଂ ଶ୍ରାବଯିତ୍ବା।
ତୂଷ୍ଣୀମାସୀଚ୍ଛଲ୍ଯସଂତପ୍ତମର୍ମା
ଯୋଜ୍ଯାତ୍ମାନଂ ବେଦନାଂ ସଂନିଯମ୍ଯ ॥ 6-121-57 (44600)
ଧର୍ମାର୍ଥସହିତଂ ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ହିତମନାମଯମ୍ ।
ନାରୋଚଯତ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ମୁମୂର୍ଷୁରିବ ଭେଷଜମ୍ ॥ ॥ 6-121-58 (44601)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଏକବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ।
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-121-4 ପୃଧଗ୍ଜନାଃ ପ୍ରାକୃତା ଜନାଃ। ଭୂତାନି ପ୍ରାଣିନୋ ଗନ୍ଧର୍ବାଦୀନି ବା। ତମୋନୁଦଂ ସୂର୍ଯମ୍ ॥ 6-121-19 ପରିଦୂଯନ୍ତେ ପରିତପ୍ଯନ୍ତେ ॥ 6-121-27 ବିକୁର୍ବତୋ ବିଶେଷେଣ କୁର୍ବତଃ ॥ 6-121-29 ବ୍ଯାବିଧ୍ଯନ୍ଭ୍ରାମିତବନ୍ତଃ ॥ 6-121-33 ନିଧନଂ ନିଧନହେତୁଃ। ତଦ୍ବିଦୋ ଦେବରହସ୍ଯଜ୍ଞାଃ ॥ 6-121-35 ଜଗତି ଭୂଲୋକେ ॥ 6-121-52 କ୍ଷେମମିତି ପାଠେ ହିତଂ ॥ 6-121-53 ଫଲ୍ଗୁନେନ ଯତ୍କୃତଂ ଏତଦେତାବଦେବ ପର୍ଯାପ୍ତମସ୍ତୁ। ଚଶବ୍ଦାଦେତାବତାଂ ଭ୍ରାତୄଣାମନ୍ତାଦପୀତି ॥ 6-121-57 ଯୋଜ୍ଯଯୋଗଧାରଣାଯୁକ୍ତଂ କୃତ୍ବା ॥ 6-121-58 ଧର୍ମାର୍ଥେତି ଶ୍ଲୋକଃ ଝo ପୁସ୍ତ ଏବାସ୍ତି ॥ଭୀଷ୍ମପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 122
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
6.122. ଅଧ୍ଯାଯଃ 122
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ଅପଗତେଷୁ ରାଜସୁ କର୍ଣେନ ରସହି ଭୀଷ୍ମମେତ୍ଯ ତଦଭିବାଦନମ୍ ॥ 1 ॥ ଭୀଷ୍ମେଣ କର୍ଣଂ ପ୍ରତି ତସ୍ଯ କୁନ୍ତୀସୁତତ୍ବୋକ୍ତ୍ଯା ପାଣ୍ଡବୈଃ ସହ ସଂଗମଚୋଦନା ॥ 2 ॥ କର୍ଣେନ ସଯୁକ୍ତିକଂ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସଂଗମସ୍ଯ ଦୁଷ୍କରତ୍ବମଭିଧାଯ ଭୀଷ୍ମକ୍ଷମାପନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବାବାସଗମନମ୍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-122-0 (44602)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-122-0x (4251)
ତତସ୍ତେ ପାର୍ଥିବାଃ ସର୍ବେ ଜଗ୍ମୁଃ ସ୍ବାନାଲଯାନ୍ପୁନଃ ।
ତୂଷ୍ଣୀଂଭୂତେ ମହାରାଜ ଭୀଷ୍ମେ ଶନ୍ତନୁନନ୍ଦନେ ॥ 6-122-1 (44603)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ନିହତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ରାଧେଯଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ ।
ଈଷଦାଗତସଂତ୍ରାସସ୍ତ୍ବରଯୋପଜଗାମ ହ ॥ 6-122-2 (44604)
ସ ଦଦର୍ଶ ମହାତ୍ମାନଂ ଶରତଲ୍ପଗତଂ ତଦା।
ଜନ୍ମଶଯ୍ଯାଗତଂ ବୀରଂ କାର୍ତିକେଯମିବ ପ୍ରଭୁମ୍ ॥ 6-122-3 (44605)
ନିମୀଲିତାକ୍ଷଂ ତଂ ବୀରଂ ସାଶ୍ରୁକଣ୍ଠସ୍ତଦା ବୃଷା ।
ଅଭ୍ଯେତ୍ଯ ପାଦଯୋସ୍ତସ୍ଯ ନିପପାତ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ ॥ 6-122-4 (44606)
ରାଧେଯୋଽହଂ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିତ୍ଯମକ୍ଷିଗତସ୍ତବ ।
ଦ୍ବେଭ୍ଯୋଽତ୍ଯନ୍ତମନାଗାଃ ସନ୍ନିତି ଚୈନମୁବାଚ ହ ॥ 6-122-5 (44607)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା କୁରୁବୃଦ୍ଧୋ ହି ଶରୈଃ ସଂବୃତଲୋଚନଃ।
ରହିତଂ ଧିଷ୍ଣ୍ଯମାଲୋକ୍ଯ ସମୁତ୍ସାର୍ଯ ଚ ରକ୍ଷିଣଃ ॥ 6-122-6 (44608)
ପିତେବ ପୁତ୍ରଂ ଗାଙ୍ଗେଯଃ ପରିରଭ୍ଯୈକପାଣିନା ।
ଶନୈରୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ସସ୍ନେହମିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍ ॥ 6-122-7 (44609)
ନ ବିପ୍ରିଯଂ ମମୈବେହ ଯତ୍ସ୍ପର୍ଧେଥା ମଯା ସହ ।
ଯଦି ମାଂ ନାଧିଗଚ୍ଛେଥା ନ ତେ ଶ୍ରେଯୋ ଧ୍ରୁବଂ ଭବେତ୍ ॥ 6-122-8 (44610)
କୌନ୍ତେଯସ୍ତ୍ବଂ ନ ରାଧେଯୋ ନ ତବାଧିରଥଃ ପିତା।
ସୂର୍ଯଜସ୍ତ୍ବଂ ମହାବାହୋ ବିଦିତୋ ନାରଦାନ୍ମଯା ॥ 6-122-9 (44611)
କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନାଚ୍ଚୈବ ତେଜସା ଚ ନ ସଂଶଯଃ ।
ନ ଚ ଦ୍ବେଷୋସ୍ତି ମେ ତାତ ତ୍ବଯି ସତ୍ଯଂ ବ୍ରବୀମି ତେ ॥ 6-122-10 (44612)
ତେଜୋବଧନିମିତ୍ତଂ ତୁ ପରୁଷଂ ତ୍ବାହମବ୍ରୁବମ୍।
ଅକସ୍ମାତ୍ପାଣ୍ଡବାନ୍ହି ତ୍ବଂ ଦ୍ବିଷସୀତି ମତିର୍ମମ ॥ 6-122-11 (44613)
ଯେନାସି ବହୁଶୋ ରାଜ୍ଞା ଚୋଦିତଃ ସୂତନନ୍ଦନ ।
ଜାତୋଽସି ଧର୍ମଲୋପେନ ତତସ୍ତେ ବୁଦ୍ଧିରୀଦୃଶୀ ॥ 6-122-12 (44614)
ନୀଚାଶ୍ରଯାନ୍ମତ୍ସରେଣ ଦ୍ବେଷିଣୀ ଗୁମିନାମପି ।
ତେନାସି ବହୁଶୋ ରୂକ୍ଷଂ ଶ୍ରାବିତଃ କୁରୁସଂସଦି ॥ 6-122-13 (44615)
ଜାନାମି ସମରେ ବୀର୍ଯଂ ଶତ୍ରୁଭିର୍ଦୁଃସହଂ ଭୁବି ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯତାଂ ଚ ଶୌର୍ଯଂ ଚ ଦାନେ ଚ ପରମାଂ ସ୍ଥିତିମ୍ ॥ 6-122-14 (44616)
ନ ତ୍ବଯା ସଦୃଶଃ କଶ୍ଚିତ୍ପୁରୁଷେଷ୍ବମରୋପମ।
କୁଲଭେଦଭଯାଚ୍ଚାହଂ ସଦା ପରୁଷମୁକ୍ତବାନ୍ ॥ 6-122-15 (44617)
ଇଷ୍ବସ୍ତ୍ରେ ଭାରସଂଧାନେ ଲାଘବେଽସ୍ତ୍ରବଲେ ତଥା ।
ସଦୃଶଃ ଫଲ୍ଗୁନେନାସି କୃଷ୍ଣେନ ଚ ମହାତ୍ମନା ॥ 6-122-16 (44618)
କର୍ଣ କାଶିପୁରଂ ଗତ୍ବା ତ୍ବଯୈକେନ ଧନୁଷ୍ମତା ।
କନ୍ଯାର୍ଥେ କୁରୁରାଜସ୍ଯ ରାଜାନୋ ମୃଦିତା ଯୁଧି ॥ 6-122-17 (44619)
ତଥା ଚ ବଲବାନ୍ରାଜା ଜରାସନ୍ଧୋ ଦୁରାସଦଃ।
ସମରେ ସମରଶ୍ଲାଘିନ୍ନ ତ୍ବଯା ସଦୃଶୋଽଭବତ୍॥ 6-122-18 (44620)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଃ ସତ୍ତ୍ବଯୋଧୀ ଚ ତେଜସା ଚ ବଲେନ ଚ ।
ଦେବଗର୍ଭସମଃ ସଙ୍ଖ୍ଯେ ମନୁଷ୍ଯୈରଧିକୋ ଯୁଧି ॥ 6-122-19 (44621)
ବ୍ଯପନୀତୋଽଦ୍ଯ ମନ୍ଯୁର୍ମେ ଯସ୍ତ୍ବାଂ ପ୍ରତି ପୁରା କୃତଃ ।
ଦୈବଂ ପୁରୁଷକାରେଣ ନ ଶକ୍ଯମତିବର୍ତିତୁମ୍ ॥ 6-122-20 (44622)
ସୋଦର୍ଯାଃ ପାଣ୍ଡବା ବୀରା ଭ୍ରାତରସ୍ତେଽରିସୂଦନ।
ସଂଗଚ୍ଛ ତୈର୍ମହାବାହୋ ମମ ଚେଦିଚ୍ଛସି ପ୍ରିଯମ୍ ॥ 6-122-21 (44623)
ମଯା ଭବତୁ ନିର୍ବୃତ୍ତଂ ବୈରମାଦିତ୍ଯନନ୍ଦନ ।
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ସର୍ବରାଜାନୋ ଭବନ୍ତ୍ବଦ୍ଯ ନିରାମଯାଃ ॥ 6-122-22 (44624)
କର୍ଣ ଉବାଚ। 6-122-23x (4252)
ଜାନାମ୍ଯେବ ମହାବାହୋ ସର୍ବମେତନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ଯଥା ବଦସି ମେ ଭୀଷ୍ମ କୌନ୍ତେଯୋଽହଂ ନ ସୂତଜଃ ॥ 6-122-23 (44625)
ଅବକୀର୍ଣସ୍ତ୍ବହଂ କୁନ୍ତ୍ଯା ସୂତେନ ଚ ବିବର୍ଧିତଃ।
ଭୁକ୍ତ୍ବା ଦୁର୍ଯୋଧନୈଶ୍ବର୍ଯଂ ନ ମିଥ୍ଯା କର୍ତୁମୁତ୍ସହେ ॥ 6-122-24 (44626)
ବସୁଦେବସୁତୋ ଯଦ୍ବତ୍ପାଣ୍ଡବାଯ ଦୃଢବ୍ରତଃ ।
ବମୁ ଚୈବ ଶରୀରଂ ଚ ପୁତ୍ରଦାରଂ ତଥା ଯଶଃ ॥ 6-122-25 (44627)
ସର୍ବଂ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯାର୍ଥେ ତ୍ଯକ୍ତଂ ମେ ଭୂରିଦକ୍ଷିଣ ।
ମା ଚୈତଦ୍ବ୍ଯାଧିମରଣଂ କ୍ଷତ୍ରଂ ସ୍ଯାଦିତି କୌରବ ॥ 6-122-26 (44628)
କୋପିତାଃ ପାଣ୍ଡବା ନିତ୍ଯଂ ମଯାଽଶ୍ରିତ୍ଯ ସୁଯୋଧନମ୍ ।
ଅବଶ୍ଯଭାବୀ ହ୍ଯର୍ଥୋଽଯଂ ଯୋ ନ ଶକ୍ଯୋ ନିବର୍ତିତୁମ୍ ॥ 6-122-27 (44629)
ଦୈବଂ ପୁରୁଷକାରେଣ କୋ ବିବର୍ତିତୁମୁତ୍ସହେତ୍।
ପୃଥିବୀକ୍ଷଯସଂଶୀନି ନିମିତ୍ତାନି ପିତାମହ ॥ 6-122-28 (44630)
ଭବଦ୍ଭିରୁପଲବ୍ଧାନି କଥିତାନି ଚ ସଂସଦି ।
ପାଣ୍ଡବା ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ବିଦିତା ମମ ସର୍ବଶଃ॥ 6-122-29 (44631)
ଅଜେଯାଃ ପୁରୁଷୈରନ୍ଯୈରିତି ତଂଶ୍ଚୋତ୍ସହାମହେ।
ବିଜଯିଷ୍ଯେ ରଣେ ପାଣ୍ଡୂନିତି ମେ ନିଶ୍ଚିତଃ ମନଃ ॥ 6-122-30 (44632)
ନ ଚ ଶକ୍ଯମବସ୍ରଷ୍ଟୁଂ ବୈରମେତତ୍ସୁଦାରୁଣମ୍ ।
ଧନଂଜଯେନ ଯୋତ୍ସ୍ଯେଽହଂ ସ୍ବଧର୍ମପ୍ରୀତମାନସଃ ॥ 6-122-31 (44633)
ଅନୁଜାନୀଷ୍ବ ମାଂ ତାତ ଯୁଦ୍ଧାଯ କୃତନିଶ୍ଚଯମ୍ ।
ଅନୁଜ୍ଞାତସ୍ତ୍ବଯା ବୀର ଯୁଧ୍ଯେଯମିତି ମେ ମତିଃ ॥ 6-122-32 (44634)
ଦୁରୁକ୍ତଂ ବିପ୍ରତୀପଂ ବା ରଭସାଚ୍ଚାପଲାତ୍ତଥା ।
ଯନ୍ମଯେହ କୃତଂ କିଂଚିତ୍ତନ୍ମେ ତ୍ବଂ କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି ॥ 6-122-33 (44635)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 6-112-34x (4253)
ନ ଚେଚ୍ଛକ୍ଯମବସ୍ରଷ୍ଟୁଂ ବୈରମେତତ୍ସୁଦାରୁଣମ୍।
ଅନୁଜାନାମି କର୍ଣ ତ୍ବାଂ ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ସ୍ବର୍ଗକାମ୍ଯଯା ॥ 6-122-34 (44636)
ନିର୍ମନ୍ଯୁର୍ଗତସଂରମ୍ଭଃ କୃତକର୍ମା ରଣେ ସ୍ମ ହ।
ଯଥାଶକ୍ତି ଯଥୋତ୍ସାହଂ ସତାଂ ବୃତ୍ତେଷୁ ବୃତ୍ତବାନ୍ ॥ 6-122-35 (44637)
ଅହଂ ତ୍ବାମନୁଜାନାମି ଯଦିଚ୍ଛସି ତଦାପ୍ନୁହି ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମଜିତାଁଲ୍ଲୋକାନବାପ୍ସ୍ଯସି ଧନଂଜଯାତ୍ ॥ 6-122-36 (44638)
ଯୁଧ୍ଯସ୍ବ ନିରହଂକାରୋ ବଲବୀର୍ଯବ୍ଯପାଶ୍ରଯଃ ।
ଧର୍ମ୍ଯାଦ୍ଧି ଯୁଦ୍ଧାଦଧିକଂ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ନ ବିଦ୍ଯତେ ॥ 6-122-37 (44639)
ପ୍ରଶମେ ହି କୃତୋ ଯତ୍ନଃ ସୁମହାନ୍ସୁଚିରଂ ମଯା।
ନ ଚୈବ ଶକିତଃ କର୍ତୁଂ ଯତୋ ଧର୍ମସ୍ତତୋ ଜଯଃ ॥ 6-122-38 (44640)
ସଞ୍ଜଯ ଉବାଚ। 6-122-39x (4254)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତବତି ଗାଙ୍ଗେଯେ ଅଭିବାଦ୍ଯୋପମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଚ।
ରାଧେଯୋ ରଥମାରୁହ୍ଯ ପ୍ରାଯାତ୍ତବ ସୁତଂ ପ୍ରତି ॥ 6-122-39 (44641)
` ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 6-122-40x (4255)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ବହୁବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମପର୍ବାଖିଲଂ ମଯା।
ଶୃଣ୍ବତେ ତେ ମହାରାଜ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ପାପହରଂ ଶୁଭମ୍ ॥ 6-122-40 (44642)
ଯଃ ଶ୍ରାବଯେତ୍ସଦା ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବେଦପାରଗାନ୍ ।
ଶ୍ରଦ୍ଧାବନ୍ତଶ୍ଚ ଯେ ଚାପି ଶ୍ରୋଷ୍ଯନ୍ତି ମନୁଜା ଭୁବି ॥ 6-122-41 (44643)
ବିଧୂଯ ସର୍ବପାପାନି ବିହାଯାନ୍ତେ କଲେବରମ୍ ।
ପ୍ରଯାନ୍ତି ତତ୍ପଦଂ ବିଷ୍ଣୋର୍ଯତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ନ ନିବର୍ତତେ ॥ 6-122-42 (44644)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବପ୍ରଯତ୍ନେନ ଭାରତଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ଶୃଣୁଯାତ୍ସିଦ୍ଧିମନ୍ବିଚ୍ଛନ୍ନିହ ବାମୁତ୍ର ମାନବଃ ॥ 6-122-43 (44645)
ଭୋଜନଂ ଭୋଜଯେଦ୍ବିପ୍ରାନ୍ଗନ୍ଧମାଲ୍ଯୈରଲଙ୍କୃତାନ୍ ।
ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦଦ୍ଯାତ୍ପାନୀଯମୁତ୍ତମମ୍ ॥' ॥ 6-122-44 (44646)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଶତସାହସ୍ତ୍ର୍ଯାଂ ସଂହିତାଯାଂ ବୈଯାସିକ୍ଯାଂ ଭୀଷ୍ମପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବଣି ଦ୍ବାବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥ ॥ ସମାପ୍ତଂ ଭୀଷ୍ମବଧପର୍ବ ଭୀଷ୍ମପର୍ବ ଚ ।
------------