Kumbhaghonam Edition in Odia/Oriya Script
13. ଅନୁଶାସନପର୍ବ
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 001
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.1. ଅଧ୍ଯାଯଃ 001
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀଷ୍ମଂପ୍ରତି ପୁନଃ ଶମାଦିକଥନପ୍ରାର୍ଥନା॥ 1॥ ଭୀଷ୍ମାଦିନିଧନେ ସ୍ବସ୍ଯୈବ ହେତୁତ୍ବବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସ୍ବୋପାଲମ୍ଭନପୂର୍ବକଂ ଶୋଚନ୍ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଭୀଷ୍ମେଣ ଜୀବସ୍ଯ କର୍ମଣ୍ଯସ୍ବାତନ୍ତ୍ରଯମଭିଧାଯ ତନ୍ନିଦର୍ଶନତଯା ଗୌତମୀଲୁବ୍ଧକାଦିସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
13-1-0 (81169)
॥ ଶ୍ରୀବେଦବ୍ଯାସାଯ ନମଃ॥ 13-1-0x (6718)
ନାରାଯଣଂ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ନରଂ ଚୈବ ନରୋତ୍ତମମ୍।
ଦେବୀଂ ସରସ୍ବତୀଂ ଚୈବ(ବ୍ଯାସଂ)ତତୋ ଜଯମୁଦୀରଯେତ୍॥ 13-1-1 (81170)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
`ଶରତଲ୍ପେ ମହାତ୍ମାନଂ ଶଯାନମପରାଜିତମ୍।
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉପାଗମ୍ଯ ପ୍ରଣିପତ୍ଯେଦମବ୍ରବୀତ୍॥' 13-1-1x (6719)
ଶମୋ ବହୁବିଧାକାରଃ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଉକ୍ତଃ ପିତାମହ।
ନ ଚ ମେ ହୃଦଯେ ଶାନ୍ତିରସ୍ତି ଶ୍ରୁତ୍ବେଦମୀଦୃଶମ୍॥ 13-1-2 (81171)
ଅସ୍ମିନ୍ନର୍ଥେ ବହୁବିଧା ଶାନ୍ତିରୁକ୍ତା ପିତାମହ।
ସ୍ବକୃତାତ୍କା ନୁ ଶାନ୍ତି ସ୍ଯାଚ୍ଛମାଦ୍ବହୁବିଧାଦପି॥ 13-1-3 (81172)
ଶରାଚିତଂ ଶରୀରଂ ହି ତୀବ୍ରବ୍ରଣମୁଦୀକ୍ଷ୍ଯ ତେ।
ଶମଂ ନୋପଲଭେ ବୀର ଦୁଷ୍କୃତାନ୍ଯେବ ଚିନ୍ତଯନ୍॥ 13-1-4 (81173)
ରୁଧିରେଣାବସିକ୍ତାଙ୍ଗଂ ପ୍ରସ୍ରବନ୍ତଂ ଯଥାଚଲମ୍।
ତ୍ବାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ସୀଦେ ବର୍ଷାସ୍ବିବାମ୍ବୁଜମ୍॥ 13-1-5 (81174)
ଅତଃ କଷ୍ଟତରଂ କିନ୍ନୁ ମତ୍କୃତେ ଯତ୍ପିତାମହଃ।
ଇମାମବସ୍ଥାଂ `ଗମିତଃ ପ୍ରତ୍ଯମିତ୍ରୈ ରଣାଜିରେ॥ 13-1-6 (81175)
ତଥା ଚାନ୍ଯେ ନୃପତଯଃ ସହପୁତ୍ରାଃ ସବାନ୍ଧବାଃ।
ମତ୍କୃତେ ନିଧନଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ କିନ୍ନୁ କଷ୍ଟତରଂ ତତଃ॥ 13-1-7 (81176)
ବଯଂ ହି ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚ କାମମନ୍ଯୁବଶଂ ଗତାଃ।
କୃତ୍ବେଦଂ ନିନ୍ଦିତଂ କର୍ମ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମଃ କାଂ ଗତିଂ ନୃପ॥ 13-1-8 (81177)
ଇଦଂ ତୁ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାସ୍ଯ ଶ୍ରେଯୋ ମନ୍ଯେ ଜନାଧିପ।
ଇମାମବସ୍ଥାଂ ସଂପ୍ରାପ୍ତଂ ଯଦସୌ ତ୍ବାଂ ନ ପଶ୍ଯତି॥ 13-1-9 (81178)
ସୋଽହମାର୍ତିକରୋ ରାଜନ୍ସୁହୃଦ୍ବଧକରସ୍ତଥା।
ନ ଶାନ୍ତିମଧିଗଚ୍ଛାମି ପଶ୍ଯଂସ୍ତ୍ବାଂ ଦୁଃଖିତଂ କ୍ଷିତୌ॥ 13-1-10 (81179)
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ହି ସମରେ ସହସୈନ୍ଯଃ ସହାନୁଜଃ।
ନିହତଃ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେଽସ୍ମିନ୍ଦୁସତ୍ମା କୁଲପାଂସନଃ॥ 13-1-11 (81180)
ନ ସ ପଶ୍ଯତି ଦୁଷ୍ଟାତ୍ମା ତ୍ବାମଦ୍ଯ ପତିତଂ କ୍ଷିତୌ।
ଅତଃ ଶ୍ରେଯୋ ମୃତଂ ମନ୍ଯେ ନେହ ଜୀବିତମାତ୍ମନଃ॥ 13-1-12 (81181)
ଅହଂ ହି ସମରେ ବୀର ଗମିତଃ ଶତ୍ରୁଭିଃ କ୍ଷଯମ୍।
ଅଭବିଷ୍ଯଂ ଯଦି ପୁରା ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରଚ୍ଯୁତ।
ନ ତ୍ବାମେବଂ ସୁଦୁଃଖାର୍ତମଦ୍ରାକ୍ଷଂ ସାଯକାର୍ଦିତମ୍॥ 13-1-13 (81182)
ନୂନଂ ହି ପାପକର୍ମାଣୋ ଧାତ୍ରା ସୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ମ ହେ ନୃପ॥ 13-1-14 (81183)
ଅନ୍ଯସ୍ମିନ୍ନପି ଲୋକେ ବୈ ଯଥା ମୁଚ୍ଯେମ କିଲ୍ବିଷାତ୍।
ତଥା ପ୍ରଶାଧି ମାଂ ରାଜନ୍ମମ ଚେଦିଚ୍ଛସି ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-1-15 (81184)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-1-16x (6720)
ପରତନ୍ତ୍ରଂ କଥଂ ହେତୁମାତ୍ମାନମନୁ ପଶ୍ଯସି।
କର୍ମଣାଂ ହି ମହାଭାଗ ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ହ୍ଯେତଦତୀନ୍ଦ୍ରିଯମ୍॥ 13-1-16 (81185)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ସଂବାଦଂ ମୃତ୍ଯୁଗୌତମ୍ଯୋଃ କାଲଲୁବ୍ଧକପନ୍ନଗୈଃ॥ 13-1-17 (81186)
ଗୌତମୀ ନାମ କାଽପ୍ଯାସୀତ୍ସ୍ଥବିରା ଶମସଂଯୁତା।
ସର୍ପେଣ ଦଷ୍ଟଂ ସ୍ବଂ ପୁତ୍ରମପଶ୍ଯଦ୍ଗତଚେତନମ୍॥ 13-1-18 (81187)
ଅଥ ତଂ ସ୍ନାଯୁପାଶେନ ବଦ୍ଧ୍ବା ସର୍ପମମର୍ଷିତଃ।
ଲୁବ୍ଧକୋଽର୍ଜୁନକୋ ନାମ ନାମ ଗୌତମ୍ଯାଃ ସମୁପାନଯତ୍॥ 13-1-19 (81188)
ତାଂ ଚାବ୍ରବୀଦଯଂ ତେ ସ ପୁତ୍ରହା ପନ୍ନଗାଧମଃ।
ବ୍ରହି କ୍ଷିପ୍ରଂ ମହାଭାଗେ ବଧ୍ଯତାଂ କେନ ହେତୁନା॥ 13-1-20 (81189)
ଅଗ୍ନୌ ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ଯତାମେଷ ଚ୍ଛିଦ୍ଯତାଂ ଖଣ୍ଡଶୋପି ବା।
ନ ହ୍ଯଂ ବାଲହା ପାପଶ୍ଚିରଂ ଜୀବିତୁମର୍ହତି॥ 13-1-21 (81190)
ଗୌତମ୍ଯୁବାଚ। 13-1-22x (6721)
ବିସୃଜୈନମବୁଦ୍ଧିସ୍ତ୍ବମବଧ୍ଯୋଽର୍ଜୁନକ ତ୍ବଯା।
କୋ ହ୍ଯାତ୍ମାନଂ ଗୁରୁଂ କୁର୍ଯାତ୍ପ୍ରାପ୍ତବ୍ଯେ ସତି ଚିନ୍ତଯନ୍ 13-1-22 (81191)
ପ୍ଲବନ୍ତେ ଧର୍ମଲଘବୋ ଲୋକେଽମ୍ଭସି ଯଥା ପ୍ଲବାଃ।
ମଜ୍ଜନ୍ତି ପାପଗୁରବଃ ଶସ୍ତ୍ରଂ ସ୍କନ୍ନମିବୋଦକେ॥ 13-1-23 (81192)
ନାସ୍ଯାମୃତତ୍ବଂ ଭବିତୈବଂ ହତେଽସ୍ମି-
ଞ୍ଜୀବତ୍ଯସ୍ମିନ୍କୋଽତ୍ଯଯଃ ସ୍ଯାଦଯଂ ତେ।
ଅସ୍ଯୋତ୍ସର୍ଗେ ପ୍ରାଣଯୁକ୍ତସ୍ଯ ଜନ୍ତୋ-
ର୍ମୃତ୍ଯୁଂ ଲୋକେ କୋ ନ ଗଚ୍ଛେଦନନ୍ତେ॥ 13-1-24 (81193)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-25x (6722)
ଜାନାମ୍ଯହଂ ନେହ ଗୁଣାଗୁଣଜ୍ଞାଃ
ସଦାଯୁକ୍ତା ଗୁରବୋ ବୈ ଭବନ୍ତି।
ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ତେ ସୂପଦେଶା ଭବନ୍ତି
ତସ୍ମାତ୍କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ସର୍ପମେନଂ ହନିଷ୍ଯେ॥ 13-1-25 (81194)
ଶମମୀପ୍ସନ୍ତଃ କାଲଯୋଗଂ ତ୍ଯଜନ୍ତି
ସଦ୍ଯଃ ଶୁଚଂ ତ୍ବର୍ଥବିଦସ୍ତ୍ଯଜନ୍ତି।
ଶ୍ରିଯଃ କ୍ଷଯଃ ଶୋଚତାଂ ନିତ୍ଯଶୋ ହି
ତସ୍ମାଚ୍ଛୁଚଂ ମୁଞ୍ଚ ହତେ ଭୁଜଙ୍ଗେ॥ 13-1-26 (81195)
ଗୌତମ୍ଯୁବାଚ। 13-1-27x (6723)
ନ ଚୈବାର୍ତିର୍ବିଦ୍ଯତେଽସ୍ମଦ୍ବିଧାନାଂ
ଧର୍ମାତ୍ମାନଃ ସର୍ବଦା ସଞ୍ଜନା ହି।
ନିତ୍ଯାଯସ୍ତୋ ବାଲଜନୋ ନ ଚାହଂ
ଧର୍ମୋପୈତି ପ୍ରଭବାମ୍ଯସ୍ଯ ନାହମ୍॥ 13-1-27 (81196)
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ କୋପୋଽସ୍ତି କୁତଃ କୋପାଚ୍ଚ ଯାତନା।
ମାର୍ଦବାତ୍କ୍ଷମ୍ଯତାଂ ସାଧୋ ମୁଚ୍ଯତାମେଷ ପନ୍ନଗଃ॥ 13-1-28 (81197)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-29x (6724)
ହତ୍ବା ଲାଭଃ ଶ୍ରେଯ ଏବାବ୍ଯଯଃ ସ୍ଯା-
ତ୍ସଦ୍ଯୋଲାଭଃସ୍ଯାଦ୍ବଲିଭ୍ଯଃ ପ୍ରଶସ୍ତଃ।
କାଲାଲ୍ଲାଭୋ ଯସ୍ତୁ ସଦ୍ଯୋ ଭବେତ
ଶ୍ରେଯୋଲାଭଃ କୁତ୍ସିତେ ତ୍ବୀଦୃଶି ସ୍ଯାତ୍॥ 13-1-29 (81198)
ଗୌତମ୍ଯୁବାଚ। 13-1-30x (6725)
କାଽର୍ଥପ୍ରାପ୍ତିର୍ଗୃହ୍ଯ ଶତ୍ରୁଂ ନିହତ୍ଯ
କା କାମାପ୍ତିଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ଶତ୍ରୁଂ ନ ମୁକ୍ତ୍ବା।
କସ୍ମାତ୍ସୌମ୍ଯାହଂ ନ କ୍ଷମେ ନୋ ଭୁଜଙ୍ଗେ
ମୋକ୍ଷାର୍ଥଂ ବା କସ୍ଯ ହେତୋର୍ନ କୁର୍ଯାମ୍॥ 13-1-30 (81199)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-31x (6726)
ଅସ୍ମାଦେକାଦ୍ବହବୋ ରକ୍ଷିତବ୍ଯା
ନୈକୋ ବହୁଭ୍ଯୋ ଗୌତମି ରକ୍ଷିତବ୍ଯଃ।
କୃତାଗସଂ ଧର୍ମହେତୋସ୍ତ୍ଯଜନ୍ତି
ସରୀସୃପଂ ପାପମିମଂ ତ୍ଯଜ ତ୍ବମ୍॥ 13-1-31 (81200)
ଗୌତମ୍ଯୁବାଯ 13-1-32x (6727)
ନାସ୍ମିନ୍ହତେ ପନ୍ନଗେ ପୁତ୍ରକୋ ମେ
ସମ୍ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯତେ ଲୁବ୍ଧକ ଜୀବିତଂ ବୈ।
ଗୁଣଂ ଚାନ୍ଯଂ ନାସ୍ଯ ବଧେ ପ୍ରପଶ୍ଯେ
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ପଂ ଲୁବ୍ଧକ ମୁଞ୍ଚ ଜୀବମ୍॥ 13-1-32 (81201)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-33x (6728)
ବୃତ୍ରଂ ହତ୍ବା ଦେବରାଟ୍ ଶ୍ରେଷ୍ଠଭାଗ୍ବୈ
ଯଜ୍ଞଂ ହତ୍ବା ଭାଗମବାପ ଚୈବ।
ଶୂଲୀ ଦେବୋ ଦେବବୃତ୍ତଂ ଚର ତ୍ବଂ
କ୍ଷିପ୍ରଂ ସର୍ପଂ ଜହି ମା ଭୂତ୍ତେ ବିଶଙ୍କା॥ 13-1-33 (81202)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-1-34x (6729)
ଅସକୃତ୍ପ୍ରୋଚ୍ଯମାନାଽପି ଗୌତମୀ ଭୁଜଗଂ ପ୍ରତି।
ଲୁବ୍ଧକେନ ମହାଭାଗା ସା ପାପେ ନାକରୋନ୍ମତିମ୍॥ 13-1-34 (81203)
ଈଷଦୁଚ୍ଛ୍ବସମାନସ୍ତୁ କୃଚ୍ଛ୍ରାତ୍ସଂସ୍ତଭ୍ଯ ପନ୍ନଗଃ।
ଉତ୍ସସର୍ଜ ଗିରଂ ମନ୍ଦାଂ ମାନୁଷୀଂ ପାଶପୀଡିତଃ॥ 13-1-35 (81204)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 13-1-36x (6730)
କୋ ନ୍ବର୍ଜୁନକ ଦୋଷୋଽତ୍ର ବିଦ୍ଯତେ ମମ ବାଲିଶ।
ଅସ୍ବତନ୍ତ୍ରଂ ହି ମାଂ ମୃତ୍ଯୁର୍ବିବଶଂ ଯଦଚୂଚୁଦତ୍॥ 13-1-36 (81205)
ତସ୍ଯାଯଂ ବଚନାଦ୍ଦଷ୍ଟୋ ନ କୋପେନ ନ କାମ୍ଯଯା।
ତସ୍ଯ ତତ୍କିଲ୍ବିଷଂ ଲୁବ୍ଧ ବିଦ୍ଯତେ ଯଦି କିଞ୍ଚନ। 13-1-37 (81206)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-38x (6731)
ଯଦ୍ଯନ୍ଯବଶଗେନେଦଂ କୃତଂ ତେ ପନ୍ନଗାଶୁଭମ୍।
କାରଣଂ ବୈ ତ୍ବମପ୍ଯତ୍ର ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି କିଲ୍ବିଷୀ॥ 13-1-38 (81207)
ମୃତ୍ପାତ୍ରସ୍ଯ କ୍ରିଯାଯାଂ ହି ଦଣ୍ଡଚକ୍ରାଦଯୋ ଯଥା।
କାରଣତ୍ବେ ପ୍ରକଲ୍ପ୍ଯନ୍ତେ ତଥା ତ୍ବମପି ପନ୍ନଗ॥ 13-1-39 (81208)
କିଲ୍ବିଷୀ ଚାପି ମେ ବଧ୍ଯଃ କିଲ୍ବିଷୀ ଚାସି ପନ୍ନଗ।
ଆତ୍ମାନଂ କାରଣଂ ହ୍ଯତ୍ର ତ୍ବମାଖ୍ଯାସି ଭୁଜଙ୍ଗମ॥ 13-1-40 (81209)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 13-1-41x (6732)
ସର୍ବ ଏତେ ହ୍ଯସ୍ବବଶା ଦଣ୍ଡଚକ୍ରାଦଯୋ ଯଥା।
ତଥାହମପି ତସ୍ମାନ୍ମେ ନୈଷ ଦୋଷୋ ମତସ୍ତବ॥ 13-1-41 (81210)
ଅଥବା ମତମେତତ୍ତେ ତେପ୍ଯନ୍ଯୋଽନ୍ଯପ୍ରଯୋଜକାଃ।
କାର୍ଯକାରଣସନ୍ଦେହୋ ଭବତ୍ଯନ୍ଯୋନ୍ଯଚୋଦନାତ୍॥ 13-1-42 (81211)
ଏବଂ ସତି ନ ଦୋଷୋ ମେ ନାସ୍ମି ବଧ୍ଯୋ ନ କିଲ୍ବିଷୀ।
କିଲ୍ବିଷଂ ସମବାଯେ ସ୍ଯାନ୍ମନ୍ଯସେ ଯଦି କିଲ୍ବିଷମ୍॥ 13-1-43 (81212)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-44x (6733)
କାରଣଂ ଯଦି ସ୍ଯାଦ୍ବୈ ନ କର୍ତା ସ୍ଯାସ୍ତ୍ବମପ୍ଯୁତ।
ବିନାଶେ କାରଣଂ ତ୍ବଂ ଚ ତସ୍ମାଦ୍ବଧ୍ଯୋଽସି ମେ ମତଃ॥ 13-1-44 (81213)
ଅସତ୍ଯପି କୃତେ କାର୍ଯେ ନେହ ପନ୍ନଗ ଲିପ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାନ୍ନାତ୍ରୈବ ହେତୁଃ ସ୍ଯାଦ୍ବଧ୍ଯଃ କିଂ ବହୁ ଭାଷସେ॥ 13-1-45 (81214)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 13-1-46x (6734)
କାର୍ଯାଭାବେ କ୍ରିଯା ନ ସ୍ଯାତ୍ସତ୍ଯସତ୍ଯପି କାରଣେ।
ତସ୍ମାତ୍ସମେଽସ୍ମିନ୍ହେତୌ ମେ ବାଚ୍ଯୋ ହେତୁର୍ବିଶେଷତଃ॥ 13-1-46 (81215)
ଯଦ୍ଯହଂ କାରଣତ୍ବେନ ମତୋ ଲୁବ୍ଧକ ତତ୍ତ୍ବତଃ।
ଅନ୍ଯଃ ପ୍ରଯୋକ୍ତାସ୍ଯାଦତ୍ର କିନ୍ନୁ ଜନ୍ତୁବିନାଶନେ॥ 13-1-47 (81216)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-48x (6735)
ବଧ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ମମ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ବାଲଘାତୀ ନୃଶଂସକୃତ୍।
ଭାଷସେ କିଂ ବହୁ ପୁନର୍ବଧ୍ଯଃ ସନ୍ପନ୍ନଗାଧମ॥ 13-1-48 (81217)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 13-1-49x (6736)
ଯଥା ହବୀଂଷି ଜୁହ୍ବାନା ମଖେ ବୈ ଲୁବ୍ଧକର୍ତ୍ବିଜଃ।
ନ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯତ୍ର ଫଲଯୋଗେ ତଥା ହ୍ଯହମ୍॥ 13-1-49 (81218)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-1-50x (6737)
ତଥା ବ୍ରୁବତି ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ପନ୍ନଗେ ମୃତ୍ଯୁଚୋଦିତେ।
ଆଜଗାମ ତତୋ ମୃତ୍ଯୁଃ ପନ୍ନଗଂ ଚାବ୍ରବୀଦିଦମ୍॥ 13-1-50 (81219)
ପ୍ରଚୋଦିତୋଽହଂ କାଲେନ ପନ୍ନଗ ତ୍ବାମଚୂଚୁଦମ୍।
ବିନାଶହେତୁର୍ନାସ୍ଯ ତ୍ବମହଂ ନ ପ୍ରାଣିନଃ ଶିଶୋଃ॥ 13-1-51 (81220)
ଯଥା ବାଯୁର୍ଜଲଧରାନ୍ବିକର୍ଷତି ତତସ୍ତତଃ।
ତଦ୍ବଜ୍ଜଲଦବତ୍ସର୍ପ କାଲସ୍ଯାହଂ ବଶାନୁଗଃ॥ 13-1-52 (81221)
ସାତ୍ବିକା ରାଜସାଶ୍ଚୈବ ତାମସା ଯେ ଚ କେଚନ।
ଭାବାଃ କାଲାତ୍ମକାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେହ ଜନ୍ତୁଷୁ॥ 13-1-53 (81222)
ଜଙ୍ଗମାଃ ସ୍ଥାବରାଶ୍ଚୈବ ଦିବି ବା ଯଦି ବା ଭୁବି।
ସର୍ବେ କାଲାତ୍ମକାଃ ସର୍ପ କାଲାତ୍ମକମିଦଂ ଜଗତ୍॥ 13-1-54 (81223)
ପ୍ରବୃତ୍ତଯଶ୍ଚ ଲୋକେ ଯା ତଥୈବ ଚ ନିବୃତ୍ତଯଃ।
ତାସାଂ ବିକୃତଯୋ ଯାଶ୍ଚ ସର୍ବଂ କାଲାତ୍ମକଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-1-55 (81224)
ଆଦିତ୍ଯଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମା ବିଷ୍ଣୁରାପୋ ବାଯୁଃ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ଅଗ୍ନିଃ ଖଂ ପୃଥିବୀ ମିତ୍ରଃ ପର୍ଜନ୍ଯୋ ବସବୋଽଦିତିଃ॥ 13-1-56 (81225)
ସରିତଃ ସାଗରାଶ୍ଚୈବ ଭାବାଭାବୌ ଚ ପନ୍ନଗ।
ସର୍ବେ କାଲେନ ସୃଜ୍ଯନ୍ତେ ହ୍ରିଯନ୍ତେ ଚ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-1-57 (81226)
ଏବଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା କଥଂ ମାଂ ସଦୋଷଂ ସର୍ପ ମନ୍ଯସେ।
ଅଥ ଚୈବଂ ଗତେ ଦୋଷେ ମଯି ତ୍ବମପି ଦୋଷବାନ୍॥ 13-1-58 (81227)
ସର୍ପ ଉବାଚ। 13-1-59x (6738)
ନିର୍ଦୋଷଂ ଦୋଷବନ୍ତଂ ବା ନ ତ୍ବାଂ ମୃତ୍ଯୋ ବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍।
ତ୍ବଯାଽହଂ ଚୋଦିତ ଇତି ବ୍ରବୀମ୍ଯେତାବଦେବ ତୁ॥ 13-1-59 (81228)
ଯଦି କାଲେ ତୁ ଦୋଷୋଽସ୍ତି ଯଦି ତତ୍ରାପି ନେଷ୍ଯତେ।
ଦୋଷୋ ନୈବ ପରୀକ୍ଷ୍ଯୋ ମେ ନ ହ୍ଯତ୍ରାଧିକୃତା ବଯମ୍॥ 13-1-60 (81229)
ନିର୍ମୋକ୍ଷସ୍ତ୍ବସ୍ଯ ଦୋଷସ୍ଯ ମଯା କାର୍ଯୋ ଯଥା ତଥା।
ମୃତ୍ଯୋରପି ନ ଦୋଷଃ ସ୍ଯାଦିତି ମେଽତ୍ର ପ୍ରଯୋଜନମ୍॥ 13-1-61 (81230)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-1-62x (6739)
ସର୍ପୋଽଥାର୍ଜୁନକଂ ପ୍ରାହ ଶ୍ରୁତଂ ତେ ମୃତ୍ଯୁଭାଷିତମ୍।
ନାନାଗସଂ ମାଂ ପାଶେନ ସନ୍ତାପଯିତୁମର୍ହସି। 13-1-62 (81231)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-63x (6740)
ମୃତ୍ଯୋଃ ଶ୍ରୁତଂ ମେ ବଚନଂ ତବ ଚୈବ ଭୁଜଙ୍ଗମ।
ନୈବ ତାବଦଦୋଷତ୍ବଂ ଭବତି ତ୍ବଯି ପନ୍ନଗ॥ 13-1-63 (81232)
ମୃତ୍ଯୁସ୍ତ୍ବଂ ଚୈବ ହେତୁର୍ହି ବାଲସ୍ଯାସ୍ଯ ବିନାଶନେ।
ଉଭଯଂ କାରଣଂ ମନ୍ଯେ ନ କାରଣମକାରଣମ୍॥ 13-1-64 (81233)
ଧିଙ୍ଭୃତ୍ଯୁଂ ଚ ଦୁରାତ୍ମାନଂ କ୍ରୂରଂ ଦୁଃଖକରଂ ସତାମ୍।
ତ୍ବାଂ ଚୈବାହଂ ବଧିଷ୍ଯାମି ପରପାପସ୍ଯ କାରଣମ୍॥ 13-1-65 (81234)
ମୃତ୍ଯୁରୁବାଚ। 13-1-66x (6741)
ବିବଶୌ କାଲବଶଗାବାବାଂ ନିର୍ଦିଷ୍ଟକାରିଣୌ।
ନାବାଂ ଦୋଷେଣ ଗନ୍ତବ୍ଯୌ ଯଦି ସମ୍ଯକ୍ପ୍ରପଶ୍ଯସି॥ 13-1-66 (81235)
ଲୁବ୍ଧକ ଉବାଚ। 13-1-67x (6742)
ଯୁବାମୁଭୌ କାଲବଶୌ ଯଦି ମେ ମୃତ୍ଯୁପନ୍ନଗୌ।
ହର୍ଷକ୍ରୋଧୌ ଯଥା ସ୍ଯାତାମେତଦିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-1-67 (81236)
ମୃତ୍ଯୁରୁବାଚ। 13-1-68x (6743)
ଯା କାଚିଦେବ ଚେଷ୍ଟା ସ୍ଯାନ୍ସର୍ବା କାଲପ୍ରଚୋଦିତା।
ପୂର୍ବମେବୈତଦୁକ୍ତଂ ହି ମଯା ଲୁବ୍ଧକ ତତ୍ବତଃ॥ 13-1-68 (81237)
ତସ୍ମାଦୁଭୌ କାଲବଶାବାବାଂ ନିର୍ଦିଷ୍ଟକାରିଣୌ।
ନାବାଂ ଦୋପେଣ ଗନ୍ତବ୍ଯୌ ତ୍ବଯା ଲୁବ୍ଧକ କର୍ହିଚିତ୍॥ 13-1-69 (81238)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-1-70x (6744)
ଅଥୋପଗମ୍ଯ କାଲସ୍ତୁ ତସ୍ମିନ୍ଧର୍ମାର୍ଥସଂଶଯେ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ପନ୍ନଗଂ ମୃତ୍ଯୁଂ ଲୁବ୍ଧଂ ଚାର୍ଜୁନକଂ ତଥା॥ 13-1-70 (81239)
ନ ହ୍ଯହଂ ନାପ୍ଯଯଂ ମୃତ୍ଯୁର୍ନାଯଂ ଲୁବ୍ଧକ ପନ୍ନଗଃ।
କିଲ୍ବିଷୀ ଜନ୍ତୁମରଣେ ନ ବଯଂ ହି ପ୍ରଯୋଜକାଃ॥ 13-1-71 (81240)
ଅକରୋଦ୍ଯଦଯଂ କର୍ମ ତନ୍ନୋଽର୍ଜୁନକ ଚୋଦକମ୍।
ବିନାଶହେତୁର୍ନାନ୍ଯୋଽସ୍ଯ ବଧ୍ଯତେଽଯଂ ସ୍ବକର୍ମଣା॥ 13-1-72 (81241)
ଯଦନେନ କୃତଂ କର୍ମ ତେନାଯଂ ନିଧନଂ ଗତଃ।
ବିନାଶହେତୁଃ କର୍ମାସ୍ଯ ସର୍ବେ କର୍ମବଶା ବଯମ୍॥ 13-1-73 (81242)
କର୍ମଦାଯାଦବାଁଲ୍ଲୋକଃ କର୍ମସମ୍ବନ୍ଧଲକ୍ଷଣଃ।
କର୍ମାଣି ଚୋଦଯନ୍ତୀହ ଯଥାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ତଥାବଯମ୍॥ 13-1-74 (81243)
ଯଥା ମୃତ୍ପିଣ୍ଡତଃ କର୍ତା କୁରୁତେ ଯଦ୍ଯଦିଚ୍ଛତି।
ଏବମାତ୍ମକୃତଂ କର୍ମ ମାନବଃ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-1-75 (81244)
ଯଥା ଚ୍ଛାଯାତପୌ ନିତ୍ଯଂ ସୁସମ୍ବଦ୍ଧୌ ନିରନ୍ତରମ୍।
ତଥା କର୍ମ ଚ କର୍ତା ଚ ସମ୍ବଦ୍ଧାବାତ୍ମକର୍ମଭିଃ॥ 13-1-76 (81245)
ଏବଂ ନାହଂ ନ ବୈ ମୃତ୍ଯୁର୍ନ ସର୍ପୋ ନ ତଥା ଭବ ନ୍।
ନ ଚେଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ବୃଦ୍ଧା ଶିଶୁରେବାତ୍ର କାରଣମ୍॥ 13-1-77 (81246)
ତସ୍ମିଂସ୍ତଥା ବ୍ରୁବାଣେ ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ଗୌତମୀ ନୃପ।
ସ୍ବକର୍ମପ୍ରତ୍ଯଯାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ମତ୍ବାଽର୍ଜୁନକମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-1-78 (81247)
ନୈବ କାଲୋ ନ ଭୁଜଗୋ ନ ମୃତ୍ଯୁରିହ କାରଣମ୍।
ସ୍ବକର୍ମଭିରଯଂ ବାଲଃ କାଲେନ ନିଧଂ ଗତଃ॥ 13-1-79 (81248)
ମଯା ଚ ତତ୍କୃତଂ କର୍ମ ଯେନାଯଂ ମେ ମୃତଃ ସୁତଃ।
ଯାତୁ କାଲସ୍ତଥା ମୃତ୍ଯୁର୍ମୁଞ୍ଚାର୍ଜୁନକ ପନ୍ନଗମ୍॥ 13-1-80 (81249)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-1-81x (6745)
ତତୋ ଯଥାଗତଂ ଜଗ୍ମୁର୍ମୃତ୍ଯୁଃ କାଲୋଽଥ ପନ୍ନଗଃ।
ଅଭୂଦ୍ବିଶୋକୋଽର୍ଜୁନକୋ ବିଶୋକା ଚୈବ ଗୌତମୀ॥ 13-1-81 (81250)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଶମଂ ଗଚ୍ଛ ମା ଭୂଃ ଶୋକପରୋ ନୃପ।
ସ୍ବକର୍ମପ୍ରତ୍ଯଯାଁଲ୍ଲୋକାଂସ୍ତ୍ରୀନ୍ବିଦ୍ଧି ସମିତିଂଜଯ॥ 13-1-82 (81251)
ନୈବ ତ୍ବଯା କୃତଂ କର୍ମ ନାପି ଦୁର୍ଯୋଧନେନ ବୈ।
କାଲେନୈତତ୍କୃତଂ ବିଦ୍ଧି ନିହତା ଯେନ ପାର୍ଥିବାଃ॥ 13-1-83 (81252)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-1-84x (6746)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଭୂବ ବିଗତଜ୍ବରଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠରୋ ମହାତେଜାଃ ପପ୍ରଚ୍ଛେଦଂ ଚ ଧର୍ମବିତ୍॥ ॥ 13-1-84 (81253)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 1 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 002
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.2. ଅଧ୍ଯାଯଃ 002
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯାଶ୍ରଯଣେନାତିଥିସତ୍କାରସ୍ଯ ଶ୍ରେଯଃସାଧନତାଯାଂ ସୁଦର୍ଶନୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
13-2-0 (81254)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-2-0x (6747)
ପିତାମହ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦ।
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ମହଦାଖ୍ଯାନମିଦଂ ମତିମତାଂବର॥ 13-2-1 (81255)
ଭୂଯସ୍ତୁ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଧର୍ମାର୍ଥସହିତଂ ନୃପ।
କଥ୍ଯମାନଂ ତ୍ବଯା କିଞ୍ଚିତ୍ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-2-2 (81256)
କେନ ମୃତ୍ଯୁର୍ଗୃହସ୍ଥେନ ଧର୍ମମାଶ୍ରିତ୍ଯ ନିର୍ଜିତଃ।
ଇତ୍ଯେତଦ୍ଧର୍ମମାଚକ୍ଷ୍ବ ତତ୍ତ୍ବେନାପି ଚ ପାର୍ଥିବ॥ 13-2-3 (81257)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-2-4x (6748)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଯଥା ମୃତ୍ଯର୍ଗୃହସ୍ଥେନ ଧର୍ମମାଶ୍ରିତ୍ଯ ନିର୍ଜିତଃ॥ 13-2-4 (81258)
ମନୋଃ ପ୍ରଜାପତେ ରାଜନ୍ନିକ୍ଷ୍ବାକୁରଭବତ୍ସୁତଃ।
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରଶତଂ ଜଜ୍ଞେ ନୃପତେଃ ସୂର୍ଯବର୍ଚସଃ॥ 13-2-5 (81259)
ଦଶମସ୍ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ଦଶାଶ୍ବୋ ନାମ ଭାରତ।
ମାହିଷ୍ମତ୍ଯାମଭୂଦ୍ରାଜା ଧର୍ମାତ୍ମା ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ॥ 13-2-6 (81260)
ଦଶାଶ୍ବସ୍ଯ ସୁତସ୍ତ୍ବାସୀଦ୍ରାଜା ପରମଧାର୍ମିକଃ।
ସତ୍ଯେ ତପସି ଦାନେ ଚ ଯସ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ରତଂ ମନଃ॥ 13-2-7 (81261)
ମଦିରାଶ୍ବ ଇତି ଖ୍ଯାତଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ଧନୁର୍ବେଦେ ଚ ବେଦେ ଚ ନିରତୋ ଯୋଽଭବତ୍ସଦା॥ 13-2-8 (81262)
ମଦିରାଶ୍ବସ୍ଯ ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ନାମ ପାର୍ଥିବଃ।
ମହାଭାଗୋ ମହାତେଜା ମହାସତ୍ବୋ ମହାବଲଃ॥ 13-2-9 (81263)
ପୁତ୍ରୋ ଦ୍ଯୁତିମତସ୍ତ୍ବାସୀଦ୍ରାଜା ପରମଧାର୍ମିକଃ।
ସର୍ବଲୋକେଷୁ ବିଖ୍ଯାତଃ ସୁବୀରୋ ନାମ ନାମତଃ।
ଧର୍ମାତ୍ମା କୋଶବାଂଶ୍ଚାପି ଦେବରାଜ ଇବାପରଃ॥ 13-2-10 (81264)
ସୁବୀରସ୍ଯ ତୁ ପୁତ୍ରୋଽଭୂତ୍ସର୍ବସଙ୍ଗ୍ରାମଦୁର୍ଜଯଃ।
ଦୁର୍ଜଯୋ ନାମ ବିଖ୍ଯାତଃ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂବର॥ 13-2-11 (81265)
ଦୁର୍ଜଯସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରବପୁଷଃ ପୁତ୍ରୋଽଗ୍ନିସଦୃଶଦ୍ଯୁତିଃ।
ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ନାମ ମହାନ୍ରାଜା ରାଜର୍ଷିସତ୍ତମଃ॥ 13-2-12 (81266)
ତସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରସମବୀର୍ଯସ୍ଯ ସଙ୍ଗ୍ରାମେଷ୍ବନିବର୍ତିନଃ।
ବିଷଯେ ବାସବସ୍ତସ୍ଯ ସମ୍ଯଗେବ ପ୍ରବର୍ଷତି॥ 13-2-13 (81267)
ରତ୍ନୈର୍ଧନୈଶ୍ଚ ପଶୁଭିଃ ସସ୍ଯୈଶ୍ଚାପି ପୃଥଗ୍ବିଧୈଃ।
ନଗରଂ ବିଷଯଶ୍ଚାସ୍ଯ ପ୍ରତିପୂର୍ଣସ୍ତଦାଽଭବତ୍॥ 13-2-14 (81268)
ନ ତସ୍ଯ ବିଷଯେ ଚାଭୂତ୍କୃପଣୋ ନାପି ଦୁର୍ଗତଃ।
ବ୍ଯାଧିତୋ ବା କୃଶୋ ବାଽପରି ତସ୍ମିନ୍ନାଭୂନ୍ନରଃ କ୍ବଚିତ୍॥ 13-2-15 (81269)
ସୁଦକ୍ଷିଣୋ ମଧୁରବାଗନସୂଯୁର୍ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଧର୍ମାତ୍ମା ଚାନୃଶଂସଶ୍ଚ ବିକ୍ରାନ୍ତୋଽଥାବିକତ୍ଥନଃ॥ 13-2-16 (81270)
ଯଜ୍ବା ଚ ଦାନ୍ତୋ ମେଧାବୀ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଃ ସତ୍ଯସଙ୍ଗରଃ।
ନ ଚାବମନ୍ତା ଦାତା ଚ ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗଃ॥ 13-2-17 (81271)
ତଂ ନର୍ମଦା ଦେବନଦୀ ପୁଣ୍ଯା ଶୀତଜଲା ଶିବା।
ଚକମେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଂ ସ୍ବେନ ଭାବେନ ଭାରତ॥ 13-2-18 (81272)
ତସ୍ଯାଂ ଜଜ୍ଞେ ତଦା ନଦ୍ଯାଂ କନ୍ଯା ରାଜୀବଲୋଚନା।
ନାମ୍ନା ସୁଦର୍ଶନା ରାଜନ୍ରୂପେଣ ଚ ସୁଦର୍ଶନା॥ 13-2-19 (81273)
ତାଦୃଗ୍ରୂପା ନ ନାରୀଷୁ ଭୂତପୂର୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଦୁର୍ଯୋଧନସୁତା ଯାଦୃଗଭବଦ୍ବରବର୍ଣିନୀ॥ 13-2-20 (81274)
ତାମଗ୍ନିଶ୍ଚକମେ ସାକ୍ଷାଦ୍ରାଜକନ୍ଯାଂ ସୁଦର୍ଶନାମ୍।
ସ୍ବରୂପଂ ଦୀପ୍ତିମତ୍କୃତ୍ବା ଶରଦର୍କସମଦ୍ଯୁତି॥ 13-2-21 (81275)
ସା ଚାଗ୍ନିଶରଣେ ରାଜ୍ଞଃ ଶୁଶ୍ରୂଷାକୃତନିଶ୍ଚଯା।
ନିଯୁକ୍ତା ପିତୃସନ୍ଦେଶାଦାରିରାଧଯିଷୁଃ ଶିଖିମ୍॥ 13-2-22 (81276)
ତସ୍ଯା ମନୋହରଂ ରୂପଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବୋ ହୁତାଶନଃ।
ମନ୍ମଥେନ ସମାଦିଷ୍ଟଃ ପତ୍ନୀତ୍ବେ ଯତତେ ମିଥଃ॥ 13-2-23 (81277)
ଭଜ ମାମନବଦ୍ଯାଙ୍ଗି କାମାତ୍କମଲଲୋଚନେ।
ରମ୍ଭୋରୁ ମୃଗଶାବାକ୍ଷି ପୂର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରନିଭାନନେ॥ 13-2-24 (81278)
ତବେଦଂ ପଦ୍ମପତ୍ରାକ୍ଷଂ ମୁଖଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମନୋହରମ୍।
ଭ୍ରୂଲତାଲଲିତଂ କାନ୍ତମନଙ୍ଗୋ ବାଧତେ ହି ମାମ୍॥ 13-2-25 (81279)
ଲଲାଟଂ ଚନ୍ଦ୍ରରେଖାଭଂ ଶିରୋରୁହବିଭୂଷିତମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତେ ପତ୍ରଲେଖାନ୍ତମନଙ୍ଗୋ ବାଧତେ ଭୃଶମ୍॥ 13-2-26 (81280)
ବାଲାତପେନ ତୁଲିତଂ ସସ୍ବେଦପୁଲକୋଦ୍ଗମମ୍।
ବିମ୍ବାଧରୋଷ୍ଠବଦନଂ ବିବୁଦ୍ଧମିବ ପଙ୍କଜମ୍।
ଅତୀବ ଚାରୁବିଭ୍ରାନ୍ତଂ ମଦମାବହତେ ମମ॥ 13-2-27 (81281)
ଦନ୍ତପ୍ରକାଶନିଯତା ବାଣୀ ତବ ସୁରକ୍ଷିତା।
ତାମ୍ରପଲ୍ଲବସଂକାଶା ଜିହ୍ବେଯଂ ମେ ମନୋହରା॥ 13-2-28 (81282)
ସମାଃ ସ୍ନିଗ୍ଧାଃ ସୁଜାତାଶ୍ଚ ସହିତାଶ୍ଚ ଦ୍ବିଜାସ୍ତବ।
ଦ୍ବିଜପ୍ରିଯେ ପ୍ରସୀଦସ୍ବ ଭଜ ମାଂ ସୁଭଗା ହ୍ଯସି॥ 13-2-29 (81283)
ମନୋଜ୍ଞଂ ସୁକୃତାପାଙ୍ଗଂ ମୁଖଂ ତବ ମନୋହରମ୍।
ସ୍ତନୌ ତେ ସଂହତୌ ଭୀରୁ ହାରାଭରଣଭୂଷିତୌ॥ 13-2-30 (81284)
ପକ୍ବବିଲ୍ବପ୍ରତୀକାଶୌ କର୍କଶୌ ସଙ୍ଗମକ୍ଷମୌ।
ଗମ୍ଭୀରନାଭିସୁଭଗେ ଭଜ ମାଂ ବରବର୍ଣିନି॥ 13-2-31 (81285)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-2-32x (6749)
ସୈବମୁକ୍ତା ବିରହିତେ ପାବକେନ ମହାତ୍ମନା।
ଈଷଦାକମ୍ପହୃଦଯା ବ୍ରୀଡିତା ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-2-32 (81286)
ନଲୁ ନାମ କୁଲୀନାନାଂ କନ୍ଯକାନାଂ ବିଶେଷତଃ।
ମାତା ପିତା ପ୍ରଭବତଃ ପ୍ରଦାନେ ବାନ୍ଧବାଶ୍ଚ ଯେ॥ 13-2-33 (81287)
ପାଣିଗ୍ରହଣମନ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ହୁତେ ଚୈବ ବିଭାବସୌ।
ସତାଂ ମଧ୍ଯେ ନିବିଷ୍ଟାଯାଃ କନ୍ଯାଯାଃ ଶରଣଂ ପତିଃ 13-2-34 (81288)
ସାଽହଂ ନାତ୍ମବଶା ଦେବ ପିତରଂ ବରଯସ୍ବ ମେ। 13-2-35 (81289)
ଅଥ ନାତିଚିରାଦ୍ରାଜା କାଲାଦ୍ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା।
ଯଜ୍ଞସମ୍ଭାରନିପୁଣାନ୍ମନ୍ତ୍ରୀନାହୂଯ ଚୋକ୍ତବାନ୍।
ଯଜ୍ଞଂ ଯକ୍ଷ୍ଯେଽହମିତି ବୈ ସମ୍ଭାରାନ୍ସମ୍ଭ୍ରିଯନ୍ତୁ ମେ॥ 13-2-36 (81290)
ତତଃ ସମାହିତେ ତସ୍ଯ ଯଜ୍ଞେ ବ୍ରାହ୍ମଣସତ୍ତମୈଃ।
ବିପ୍ରରୂପୀ ହୁତବହୋ ନୃପଂ କନ୍ଯାମଯାଚତ॥ 13-2-37 (81291)
ନ ତୁ ରାଜା ପ୍ରଦାନାଯ ତସ୍ମୈ ଭାବମକଲ୍ପଯତ୍।
ଦରିଦ୍ରଶ୍ଚାସବର୍ଣଶ୍ଚ ମମାଯମିତି ପାର୍ଥିବଃ।
ଇତି ତସ୍ମୈ ନ ବୈ କନ୍ଯାଂ ଦିତ୍ସାଂ ଚକ୍ରେ ନରାଧିପଃ॥ 13-2-38 (81292)
ଅଥ ଦୀକ୍ଷାମୁପେତସ୍ଯ ଯଜ୍ଞେ ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଆହିତୋ ହବନାର୍ଥାଯ ବେଦ୍ଯାମଗ୍ନିଃ ପ୍ରଣଶ୍ଯତ॥ 13-2-39 (81293)
ତତଃ ସ ଭୀତୋ ନୃପତିର୍ଭୃଶଂ ପ୍ରବ୍ଯଥିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ମନ୍ତ୍ରିଣୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚୈବ ପପ୍ରଚ୍ଛ କିମିଦଂ ଭବେତ୍।
ଯଜ୍ଞେ ସମିଦ୍ଧୋ ଭଗବାନ୍ନଷ୍ଟୋ ମେ ହବ୍ଯବାହନଃ॥ 13-2-40 (81294)
ସମ୍ମନ୍ତ୍ରକୁଶଲୈସ୍ତୈସ୍ତୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବେଦପାରଗୈଃ।
ଋତ୍ବିଗ୍ଭିର୍ମନ୍ତ୍ରକୁଶଲୈର୍ଯଜ୍ଯତାଂ ବା ହୁତାଶନଃ॥ 13-2-41 (81295)
ଅଥ ଋକ୍ସାମଯଜୁଷାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବେଦପାରଗୈଃ।
ବେଦତତ୍ବାର୍ଥକୁଶଲୈସ୍ତତଃ ସୋମପୁରସ୍କରୈଃ॥ 13-2-42 (81296)
ଗୁହ୍ଯୈଶ୍ଚ ନାମଭିଃ ସର୍ବୈରାହୂତୋ ହବ୍ଯବାହନଃ।
ସ୍ବରୂପଂ ଦୀପ୍ତିମତ୍କୃତ୍ବା ଶରଦର୍କସମଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-2-43 (81297)
ତତୋ ମହାତ୍ମା ତାନାହ ଦହନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣର୍ଷଭାନ୍।
ବରଯାମ୍ଯାତ୍ମନୋଽର୍ଥାଯ ଦୁର୍ଯୋଧନସୁତାମିତି॥ 13-2-44 (81298)
ତତସ୍ତେ କଲ୍ଯମୁତ୍ଥାଯ ତସ୍ମୈ ରାଜ୍ଞେ ନ୍ଯବେଦଯନ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ବିସ୍ମିତାଃ ସର୍ବେ ଯଦୁକ୍ତଂ ଚିତ୍ରଭାନୁନା॥ 13-2-45 (81299)
ତତଃ ସ ରାଜା ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନାମ୍।
ଅବାପ୍ଯ ପରମଂ ହର୍ଷଂ ତଥେତି ପ୍ରାହ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍॥ 13-2-46 (81300)
ଅଯାଚତ ଚ ତଂ ଶୁଲ୍କଂ ଭଗବନ୍ତଂ ବିଭାବସୁମ୍।
ନିତ୍ଯଂ ସାନ୍ନିଧ୍ଯମିହ ତେ ଚିତ୍ରଭାନୋ ଭବେଦିତି॥ 13-2-47 (81301)
ତମାହ ଭଗବାନଗ୍ନିରେବମସ୍ତ୍ବିତି ପାର୍ଥିବମ୍।
ତତଃ ସାନ୍ନିଧ୍ଯମଦ୍ଯାପି ମାହିଷ୍ମତ୍ଯାଂ ବିଭାବସୋଃ॥
ଦୃଷ୍ଟଂ ହି ସହଦେବେନ ଦିଶଂ ବିଜଯତା ଚ ତତ୍। 13-2-48 (81302)
ତତସ୍ତାଂ ସମଲଙ୍କୃତ୍ଯ କନ୍ଯାମହତବାସସମ୍।
ଦଦୌ ଦୁର୍ଯୋଧନୋ ରାଜା ପାବକାଯ ମହାତ୍ମନେ॥ 13-2-49 (81303)
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ଚାଗ୍ନିସ୍ତୁ ରାଜକନ୍ଯାଂ ସୁଦର୍ଶନାମ୍।
ବିଧିନା ବେଦଦୃଷ୍ଟେନ ବସୋର୍ଧାରାମିବାଧ୍ବରେ॥ 13-2-50 (81304)
ତସ୍ଯା ରୂପେଣ ଶୀଲେନ କୁଲେନ ବପୁଷା ଶ୍ରିଯା।
ଅଭବତ୍ପ୍ରୀତିମାନଗ୍ନିର୍ଗର୍ଭଂ ଚାସ୍ଯାଂ ସମାଦଧେ॥ 13-2-51 (81305)
ତସ୍ଯାଃ ସମଭବତ୍ପୁତ୍ରୋ ନାମ୍ନାଽଗ୍ନେଯଃ ସୁଦର୍ଶନଃ॥ 13-2-52 (81306)
ସୁଦର୍ଶନସ୍ତୁ ରୂପେଣ ପୂର୍ଣେନ୍ଦୁସଦୃଶୋପମଃ।
ଶିଶୁରେବାଧ୍ଯଗାତ୍ସର୍ବଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନମ୍॥ 13-2-53 (81307)
ଅଥୌଘବାନ୍ନାମ ନୃପୋ ନୃଗସ୍ଯାସୀତ୍ପିତାମହଃ।
ତସ୍ଯାପ୍ଯୋଘବତୀ କନ୍ଯା ପୁତ୍ରଶ୍ଚୌଘରଥୋଽଭବତ୍॥ 13-2-54 (81308)
ତାମୋଘବାନ୍ଦଦୌ ତସ୍ମୈ ସ୍ବଯମୋଘବତୀଂ ସୁତାମ୍।
ସୁଦର୍ଶନାଯ ବିଦୁଷେ ଭାର୍ଯାର୍ଥେ ଦେବରୂପିଣୀମ୍॥ 13-2-55 (81309)
ସ ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମରତସ୍ତଯା ସହ ସୁଦର୍ଶନଃ।
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେଽବସଦ୍ରାଜନ୍ନୋଘବତ୍ଯା ସମନ୍ବିତଃ॥ 13-2-56 (81310)
ଗୃହସ୍ଥଶ୍ଚାବଜେଷ୍ଯାମି ମୃତ୍ଯୁମିତ୍ଯେବ ସ ପ୍ରଭୋ।
ପ୍ରତିଜ୍ଞାମକରୋଦ୍ଧୀମାନ୍ଦୀପ୍ତତେଜା ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-2-57 (81311)
ତାମେବୌଘବତୀଂ ରାଜନ୍ସ ପାବକସୁତୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଅତିଥେଃ ପ୍ରତିକୂଲଂ ତେ ନ କର୍ତବ୍ଯଂ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-2-58 (81312)
ଯେନଯେନ ଚ ତୁଷ୍ଯେତ ନିତ୍ଯମେବ ତ୍ବଯାଽତିଥିଃ।
ଅପ୍ଯାତ୍ମନଃ ପ୍ରଦାନେନ ନ ତେ କାର୍ଯା ବିଚାରଣା॥ 13-2-59 (81313)
ଏତଦ୍ବ୍ରତଂ ମମ ସଦା ହୃଦି ସମ୍ପରିବର୍ତତେ।
ଗୃହସ୍ଥାନାଂ ଚ ସୁଶ୍ରୋଣି ନାତିଥେର୍ବିଦ୍ଯତେ ପରମ୍॥ 13-2-60 (81314)
ପ୍ରମାଣଂ ଯଦି ବାମୋରୁ ବଚସ୍ତେ ମମ ଶୋଭନେ।
ଇଦଂ ବଚନମବ୍ଯଗ୍ରା ହୃଦି ତ୍ବଂ ଧାରଯେଃ ସଦା॥ 13-2-61 (81315)
ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତେ ମଯି କଲ୍ଯାଣି ତଥା ସନ୍ନିହିତେଽନଘେ।
ନାତିଥିସ୍ତେଽବମନ୍ତବ୍ଯଃ ପ୍ରମାଣଂ ଯଦ୍ଯହଂ ତବ॥ 13-2-62 (81316)
ତମବ୍ରବୀଦୋଘବତୀ ତଥା ମୂର୍ଧ୍ନି କୃତାଞ୍ଜଲିଃ।
ନ ମେ ତ୍ବଦ୍ବଚନାତ୍କିଞ୍ଚିନ୍ନ କର୍ତବ୍ଯଂ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-2-63 (81317)
ଜିଗୀଷମାଣସ୍ତୁ ଗୃହେ ତଦା ମୃତ୍ଯୁଃ ସୁଦର୍ଶନମ୍।
ପୃଷ୍ଠତୋଽନ୍ବଗମଦ୍ରାଜନ୍ରନ୍ଧ୍ରାନ୍ବେଷୀ ତଦା ସଦା॥ 13-2-64 (81318)
ଇଧ୍ମାର୍ଥଂ ତୁ ଗତେ ତସ୍ମିନ୍ନଗ୍ରିପୁତ୍ରେ ସୁଦର୍ଶନେ।
ଅତିଧିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ଶ୍ରୀମାଂସ୍ତାମାହୌଘବତୀଂ ତଦା॥ 13-2-65 (81319)
ଆତିଥ୍ଯଂ କୃତମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବଯାଽଦ୍ଯ ବରବର୍ଣିନି।
ପ୍ରମାଣଂ ଯଦି ଧର୍ମସ୍ତେ ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମସମ୍ମତଃ॥ 13-2-66 (81320)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତା ତେନ ବିପ୍ରେଣି ରାଜପୁତ୍ରୀ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ବିଧିନା ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ବେଦୋକ୍ତେନ ବିଶାଂପତେ॥ 13-2-67 (81321)
ଆସନଂ ଚୈବ ପାଦ୍ଯଂ ଚ ତସ୍ମୈ ଦତ୍ତ୍ବା ଦ୍ବିଜାତଯେ।
ପ୍ରୋବାଚୌଘବତୀ ବିପ୍ରଂ କେନାର୍ଥଃ କିଂ ଦଦାମି ତେ॥ 13-2-68 (81322)
ତାମବ୍ରବୀତ୍ତତୋ ବିପ୍ରୋ ରାଜପୁତ୍ରୀଂ ସୁଦର୍ଶନାମ୍।
ତ୍ବଯା ମମାର୍ଥଃ କଲ୍ଯାଣି ନିର୍ବିଶଙ୍କୈତଦାଚର॥ 13-2-69 (81323)
ଯଦି ପ୍ରମାଣଂ ଧର୍ମସ୍ତେ ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମସମ୍ମତଃ।
ପ୍ରଦାନେନାତ୍ମନୋ ରାଜ୍ଞି କର୍ତୁମର୍ହସି ମେ ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-2-70 (81324)
ସ ତଯା ଛନ୍ଦ୍ଯମାନୋଽନ୍ଯୈରୀପ୍ସିତୈର୍ନୃପକନ୍ଯଯା।
ନାନ୍ଯମାତ୍ମପ୍ରଦାନାତ୍ସ ତସ୍ଯା ବବ୍ରେ ପରଂ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-2-71 (81325)
ସା ତୁ ରାଜସୁତା ସ୍ମୃତ୍ବା ଭର୍ତୁର୍ବଚନମାଦିତଃ।
ତଥେତି ଲଜ୍ଜମାନା ସା ତମୁବାଚ ଦ୍ବିଜର୍ଷଭମ୍॥ 13-2-72 (81326)
ତତୋ ବିହସ୍ଯ ବିପ୍ରର୍ଷିଃ ସା ଚୈବୋପବିବେଶ ହ।
ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ଭର୍ତୁର୍ବଚନଂ ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ॥ 13-2-73 (81327)
ଅଥେଧ୍ମାନ୍ସମୁପାଦାଯ ସ ପାବକିରୁପାଗମତ୍।
ମୃତ୍ଯୁନା ରୌଦ୍ରଭାବେନ ନିତ୍ଯଂ ବନ୍ଧୁରିବାନ୍ବିତଃ॥ 13-2-74 (81328)
ତତସ୍ତ୍ବାଶ୍ରମମାଗମ୍ଯ ସ ପାବକସୁତସ୍ତଦା।
ତାଂ ବ୍ଯାଜହାରୌଘବତୀଂ କ୍ବାସି ଯାତେତି ଚାସକୃତ୍॥ 13-2-75 (81329)
ତସ୍ମୈ ପ୍ରତିବଚଃ ସା ତୁ ଭର୍ତ୍ରେ ନ ପ୍ରଦଦୌ ତଦା।
କରାଭ୍ଯାଂ ତେନ ବିପ୍ରେଣ ସ୍ପୃଷ୍ଟା ଭର୍ତୃବ୍ରତା ସତୀ॥ 13-2-76 (81330)
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟାଽସ୍ମୀତି ମନ୍ବାନା ଲଜ୍ଜିତା ଭର୍ତୁରେବ ଚ।
ତୂଷ୍ଣୀଂଭୂତାଽଭବତ୍ସାଧ୍ବୀ ବିପ୍ରକୋପାଚ୍ଚ ଶଙ୍କିତା॥ 13-2-77 (81331)
ଅଥ ତାଂ କିନ୍ବିତି ପୁନଃ ପ୍ରୋବାଚ ସ ସୁଦର୍ଶନଃ।
କ୍ବ ସା ସାଧ୍ବୀ କ୍ବ ସାଯାତା ଗରୀଯ କିମତୋ ମମ॥ 13-2-78 (81332)
ପତିବ୍ରତା ସତ୍ଯଶୀଲା ନିତ୍ଯଂ ଚୈବାର୍ଜବେ ରତା।
କଥଂ ନ ପ୍ରତ୍ଯୁଦେତ୍ଯଦ୍ଯ ସ୍ମଯମାନା ଯଥାପୁରମ୍॥ 13-2-79 (81333)
ଉଟଜସ୍ଥସ୍ତୁ ତଂ ବିପ୍ରଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ସୁଦର୍ଶନମ୍।
ଅତିଥିଂ ବିଦ୍ଧି ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ପାବକେ ଚ ମାମ୍॥ 13-2-80 (81334)
ଅନଯା ଛନ୍ଦ୍ଯମାନୋଽହଂ ଭାର୍ଯଯା ତବ ସତ୍ତମ।
ତୈସ୍ତୈରତିଥିସତ୍କାରୈର୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ନେଷା ବୃତା ମଯା॥ 13-2-81 (81335)
ଆତ୍ମପ୍ରଦାନବିଧିନା ମାମର୍ଚତି ଶୁଭାନନା।
ଅନୂରୂପଂ ଯଦତ୍ରାନ୍ଯତ୍ତଦ୍ଭବାନ୍କର୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-2-82 (81336)
କୂଟମୁଦ୍ଗରହସ୍ତସ୍ତୁ ମୃତ୍ଯୁସ୍ତଂ ବୈ ସମନ୍ବଗାତ୍।
ହୀନପ୍ରତିଜ୍ଞମତ୍ରୈବଂ ବଧିଷ୍ଯାମୀତି ଚିନ୍ତଯନ୍॥ 13-2-83 (81337)
ସୁଦର୍ଶନସ୍ତୁ ମନସା କର୍ମଣା ଚକ୍ଷୁଷା ଗିରା।
ତ୍ଯକ୍ତେର୍ଷ୍ଯସ୍ତ୍ଯକ୍ତମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ସ୍ମଯମାନୋଽବ୍ରବୀଦିଦମ୍॥ 13-2-84 (81338)
ସୁରତଂ ତେଽସ୍ତୁ ବିପ୍ରାଗ୍ର୍ଯ ପ୍ରୀତିର୍ହି ପରମା ମମ।
ଗୃହସ୍ଥସ୍ଯ ହି ଧର୍ମୋଽଗ୍ର୍ଯଃ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତାତିଥିପୂଜନମ୍॥ 13-2-85 (81339)
ଅତିଥିଃ ପୂଜିତୋ ଯସ୍ଯ ଗୃହସ୍ଥସ୍ଯ ତୁ ଗଚ୍ଛତି।
ନାନ୍ଯସ୍ତସ୍ମାତ୍ପରୋ ଧର୍ମ ଇତି ପ୍ରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-2-86 (81340)
ପ୍ରାଣାଶ୍ଚ ମମ ଦାରାଶ୍ଚ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦ୍ବିଦ୍ଯତେ ବସୁ।
ଅତିଥିଭ୍ଯୋ ମଯା ଦେଯମିତି ମେ ବ୍ରତମାହିତମ୍॥ 13-2-87 (81341)
ନିଃସନ୍ଦିଗ୍ଧଂ ଯଥା ବାକ୍ଯମେତନ୍ମେ ସମୁଦାହୃତମ୍।
ତେନାହଂ ବିପ୍ର ସତ୍ଯେନ ସ୍ବଯମାତ୍ମାନମାଲଭେ॥ 13-2-88 (81342)
ପୃଥିବୀ ବାଯୁରାକାଶମାପୋ ଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚ ପଞ୍ଚମମ୍।
ବୁଦ୍ଧିରାତ୍ମା ମନଃ କାଲୋ ଦିଶଶ୍ଚୈବ ଗୁଣା ଦଶ॥ 13-2-89 (81343)
ନିତ୍ଯମେବ ହି ପଶ୍ଯନ୍ତି ଦେହିନାଂ ଦେହସଂଶ୍ରିତାଃ।
ସୁକୃତଂ ଦୁଷ୍କୃତଂ ଚାପି କର୍ମ କର୍ମବତାଂବର॥ 13-2-90 (81344)
ଯଥୈଷା ନାନୃତା ବାଣୀ ମଯାଽଦ୍ଯ ସମୁଦୀରିତା।
ତେନ ସତ୍ଯେନ ମାଂ ଦେବାଃ ପାଲଯନ୍ତୁ ଦହନ୍ତୁ ବା॥ 13-2-91 (81345)
ତତୋ ନାଦଃ ସମଭବଦ୍ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସୁ ଭାରତ।
ଅସକୃତ୍ସତ୍ଯମିତ୍ଯେବଂ ନୈତନ୍ମିଥ୍ଯେତି ସର୍ବତଃ॥ 13-2-92 (81346)
ଉଟଜାତ୍ତୁ ତତସ୍ତସ୍ମାନ୍ନିଶ୍ଚକ୍ରାମ ସ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ।
ବପୁଷା ଦ୍ଯାଂ ଚ ଭୂମିଂ ଚ ବ୍ଯାପ୍ଯ ବାଯୁରିବୋଦ୍ଯତଃ॥ 13-2-93 (81347)
ସ୍ବରେଣ ବିପ୍ରଃ ଶୈକ୍ଷେଣ ତ୍ରୀଂଲ୍ଲୋକାନନୁନାଦଯନ୍।
ଉବାଚ ଚୈନଂ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ପୂର୍ବମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ନାମତଃ॥ 13-2-94 (81348)
ଧର୍ମୋଽହମସ୍ମି ଭଦ୍ରଂ ତେ ଜିଜ୍ଞାସାର୍ଥଂ ତବାନଘ।
ପ୍ରାପ୍ତଃ ସତ୍ଯଂ ଚ ତେ ଜ୍ଞାତ୍ବା ପ୍ରୀତିର୍ମେ ପରମା ତ୍ବଯି॥ 13-2-95 (81349)
ବିଜିତଶ୍ଚ ତ୍ବଯା ମୃତ୍ଯୁର୍ଯୋଽଯଂ ତ୍ବାମନୁଗଚ୍ଛତି।
ରନ୍ଧ୍ରାନ୍ବେଷୀ ତବ ସଦା ତ୍ବଯା ଧୃତ୍ଯା ବଶୀକୃତଃ॥ 13-2-96 (81350)
ନ ଚାସ୍ତି ଶକ୍ତିସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ କସ୍ଯ ଚିତ୍ପୁରୁଷୋତ୍ତମ।
ପତିବ୍ରତାମିମାଂ ସାଧ୍ବୀଂ ତବୋଦ୍ବୀକ୍ଷିତୁମପ୍ଯୁତ॥ 13-2-97 (81351)
ରକ୍ଷିତା ତ୍ବଦ୍ଗୁଣୈରେଷା ପାତିବ୍ରତ୍ଯଗୁଣୈସ୍ତଥା।
ଅଧୃଷ୍ଯା ଯଦିଯଂ ବ୍ରୂଯାତ୍ତଥା ତନ୍ନାନ୍ଯଥା ଭବେତ୍॥ 13-2-98 (81352)
ଏଷା ହି ତପସା ସ୍ବେନ ସଂଯୁକ୍ତା ବ୍ରହ୍ମବାଦିନୀ।
ପାବନାର୍ଥଂ ଚ ଲୋକସ୍ଯ ସରିଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠା ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-2-99 (81353)
ଅର୍ଧେନୌଘବତୀ ନାମ ତ୍ବାମର୍ଧେନାନୁଯାସ୍ଯତି।
ଶରୀରେଣ ମହାଭାଗା ଯୋଗୋ ହ୍ଯସ୍ଯା ବଶେ ସ୍ଥିତଃ।
ଅନଯା ସହ ଲୋକାଂଶ୍ଚ ଗନ୍ତାଽସି ତପସାର୍ଜିତାନ୍॥ 13-2-100 (81354)
ଯତ୍ର ନାବୃତ୍ତିମଭ୍ଯେତି ଶାଶ୍ବତାଂସ୍ତାନନୁତ୍ତମାନ୍।
ଅନେନ ଚୈବ ଦେହେନ ଲୋକାଂସ୍ତ୍ବମଭିପତ୍ସ୍ଯସେ॥ 13-2-101 (81355)
ନିର୍ଜିତଶ୍ଚ ତ୍ବଯା ମୃତ୍ଯୁରୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଚ ତବୋତ୍ତମମ୍।
ପଞ୍ଚଭୂତାନ୍ଯତିକ୍ରାନ୍ତଃ ସ୍ବବୀର୍ଯାଚ୍ଚ ମନୋଜବଃ। 13-2-102 (81356)
ଗୃହସ୍ଥଧର୍ମେଣାନେନ କାମକ୍ରୋଧୌ ଚ ତେ ଜିତୌ॥
ସ୍ନେହୋ ରାଗଶ୍ଚ ତନ୍ଦ୍ରୀ ଚ ମୋହୋ ଦ୍ରୋହଶ୍ଚ କେବଲଃ।
ତବ ଶୁଶ୍ରୂଷଯା ରାଜନ୍ରାଜପୁତ୍ର୍ଯା ଚ ନିର୍ଜିତାଃ॥ 13-2-103 (81357)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-2-104x (6750)
ଶୁକ୍ଲାନାଂ ତୁ ସହସ୍ରେଣ ବାଜିନାଂ ରଥମୁତ୍ତମମ୍।
ଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଭଗବାନ୍ବାସବୋପ୍ଯାଜଗାମ ତମ୍॥ 13-2-104 (81358)
ମୃତ୍ଯୁରାତ୍ମା ଚ ଲୋକାଶ୍ଚ ଜିତା ଭୂତାନି ପଞ୍ଚ ଚ।
ବୁଦ୍ଧିଃ କାଲୋ ମଦୋ ମୋହଃ କାମକ୍ରୋଧୌ ତଥୈବ ଚ 13-2-105 (81359)
ତସ୍ମାଦ୍ଗୃହାଶ୍ରମସ୍ଥସ୍ଯ ନାନ୍ଯଦ୍ଦୈବତମସ୍ତି ବୈ।
ଋତେଽତିଥିଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ମନସୈତଦ୍ବିଚାରଯ॥ 13-2-106 (81360)
ଅତିଥିଃ ପୂଜିତୋ ଯଦ୍ଧି ଧ୍ଯାଯତେ ମନସା ଶୁଭମ୍।
ନ ତତ୍କ୍ରତୁଶତେନାପି ତୁଲ୍ଯମାହୁର୍ମନୀପିଣ॥ 13-2-107 (81361)
ସୁଦତ୍ତଂ ସୁକୃତଂ ବାଽପି କମ୍ପଯେଦପ୍ଯନର୍ଚିତଃ॥ 13-2-108 (81362)
ପାତ୍ରଂ ତ୍ବତିଥିମାସାଦ୍ଯ ଶୀଲାଢ୍ଯଂ ଯୋ ନ ପୂଜଯେତ୍।
ସ ଦତ୍ତ୍ବା ତୁଷ୍କୃତଂ ତସ୍ମୈ ପୁଣ୍ଯମାଦାଯ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-2-109 (81363)
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ପୁତ୍ର ମଯାଽଽଖ୍ଯାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ଯଥା ହି ବିଜିତୋ ମୃତ୍ଯୁର୍ଗୃହସ୍ଥେନ ପୁରାଽଭବତ୍॥ 13-2-110 (81364)
ଧନ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯମିଦମାଖ୍ଯାନମୁତ୍ତମମ୍।
ବୁଭୂଷତାଽଭିମନ୍ତବ୍ଯଂ ସର୍ବଦୁଶ୍ଚରିତାପହମ୍॥ 13-2-111 (81365)
ଇଦଂ ଯଃ କଥଯେଦ୍ବିଦ୍ବାନହନ୍ଯହନି ଭାରତ।
ସୁଦର୍ଶନସ୍ଯ ଚରିତଂ ପୁଣ୍ଯାଁଲ୍ଲୋକାନବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ ॥ 13-2-112 (81366)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 2 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-2-15 ଦୁର୍ଗତୋ ଦରିଦ୍ରଃ॥ 7-2-21 ଚକମେ କାମଯାମାସ॥ 7-2-38 ଅସବର୍ଣଃ ଅକ୍ଷତ୍ରିଯଃ। ଦିତ୍ସାଂ ଦାତୁମିଚ୍ଛାମ୍॥ 7-2-39 ପ୍ରଣଶ୍ଯତ ନାଦୃଶ୍ଯତ॥ 7-2-43 ଦର୍ଶଯାମାସେତି ଶେଷଃ। 7-2-45 କଲ୍ଯଂ ପ୍ରାତଃ॥ 7-2-49 ଅହତଂ ନବଂ ବାସୋ ଯସ୍ଯାସ୍ତାମ୍॥ 7-2-50 ବସୋର୍ଧାରାଂ ସନ୍ତତାଂ ଘୃତଧାରାମ୍॥ 7-2-53 ଦୃଶାଭ୍ଯାଂ ଦୃଗ୍ଭ୍ଯାଂ ସହିତଂ ସଦୃଶଂ ବକ୍ରଂ ତସ୍ମିନ୍ ପୂର୍ଣେନ୍ଦୋରୁପମା ସାଦୃଶ୍ଯଂ ଯସ୍ଯ ପୂର୍ଣେନ୍ଦୁସଦୃଶୋପମଃ॥ 7-2-57 ଗୃହସ୍ଥଶ୍ଚ ଗୃହସ୍ଥ ଏବ॥ 7-2-59 ଆତ୍ମନଃ ଶରୀରସ୍ଯ॥ 7-2-62 ପ୍ରମାଣଂ ହିତଜ୍ଞାପକମ୍॥ 7-2-63 କିଞ୍ଚିନ୍ନ କର୍ତବ୍ଯମିତି ନ ଅପିତୁ କର୍ତବ୍ଯମେବ॥ 7-2-64 ପୃଷ୍ଠତସ୍ତସ୍ଯାପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଗୃହେଽନ୍ବଗମତ୍॥ 7-2-65 ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତଦ୍ରୂପୀ ମୃତ୍ଯୁଃ॥ 7-2-69 ଏତଦ୍ରତପ୍ରଦାନମ୍॥ 7-2-70 ରାଜ୍ଞି ରାଜକନ୍ଯେ॥ 7-2-71 ଛନ୍ଦ୍ଯମାନଃ ପ୍ରଲୋଭ୍ଯମାନଃ॥ 7-2-77 ବିପ୍ରକାରାଚ୍ଚ ଶଙ୍କିତେତି ଥ. ପାଠ॥ 7-2-82 ଅନୁରୂପଂ ସ୍ତ୍ରୀଦୂଷଣାନୁଗୁଣଂ ଦଣ୍ଡମ୍॥ 7-2-83 କୂଟମୁଦ୍ଗରୋ ଲୋହଦଣ୍ଡଃ। ହୀନପ୍ରତିଜ୍ଞଂ ତ୍ଯକ୍ତାତିଥିବ୍ରତମ୍॥ 7-2-89 ଗୁଣାଃ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ତଦଭିମାନିନ୍ଯୋ ଦେବତା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-2-94 ଶୈକ୍ଷେଣ ଉଦାତ୍ତାଦିଧର୍ମବତା॥ 7-2-100 ଅର୍ଧେନ ଓଘବତୀ ନାମ ନଦୀ ଭବିଷ୍ଯତୀତି ଶେଷଃ। ଯୋଗୋ ହୀତି ଯୋଗସିଦ୍ଧେଯମତଃ ଶରୀରଦ୍ବଯଂ କରିଷ୍ଯତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-2-103 ରାଜନ୍ନିତି ଋଷିରାଜତ୍ବାତ୍ ରାଜଜାମାନୃତ୍ବାଦ୍ବା ସଂବୋଧନମ୍॥ 7-2-105 ବୁଦ୍ଧିରିତ୍ଯାଦାବପି ଜିତେତ୍ଯାଦ୍ଯନୁଷଙ୍ଗଃ॥ 7-2-111 ବୁଭୂଷତା ମିଚ୍ଛତା॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 003
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.3. ଅଧ୍ଯାଯଃ 003
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯସ୍ଯ କ୍ଷତ୍ରିଯାଦିଦୌର୍ଲଭ୍ଯେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ମତଙ୍ଗୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ॥ 1 ॥ ତତ୍ରେନ୍ଦ୍ରମତଙ୍ଗସଂବାଦାନୁବାଦାରମ୍ଭଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପ୍ରଜ୍ଞାଶ୍ରୁତାଭ୍ଯାଂ ବୃତ୍ତେନ ଶୀଲେନ ଚ ଯଥା ଭବାନ୍।
ଗୁଣୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈଃ ସର୍ବୈର୍ବଯସା ଚ ସମନ୍ବିତଃ॥ 13-3-1 (81367)
ଭବାନ୍ବିଶିଷ୍ଟୋ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଚ ପ୍ରଜ୍ଞଯା ତପସା ତଥା।
`ସର୍ବେଷାମେବ ଜାତାନାଂ ସତାମେତନ୍ନ ସଂଶଯଃ॥' 13-3-2 (81368)
ତସ୍ମାଦ୍ଭବନ୍ତଂ ପୃଚ୍ଛାମି ଧର୍ମଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ନାନ୍ଯସ୍ତ୍ବଦନ୍ଯୋ ଲୋକେଷୁ ପ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯୋସ୍ତି ନରାଧିପ॥ 13-3-3 (81369)
କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ଯଦି ବା ବୈଶ୍ଯଃ ଶୂଦ୍ରୋ ବା ରାଜସତ୍ତମ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦ୍ଯେନ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-3-4 (81370)
`ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଯଦି ଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ତ୍ରିଭିର୍ବର୍ଣୈର୍ନରାଧିପ।'
ତପସା ବା ସୁମହତା କର୍ମଣା ବା ଶ୍ରୁତେନ ବା।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମଥ ଚେଦିଚ୍ଛେତ୍କଥଂ ଶକ୍ଯଂ ପିତାମହ॥ 13-3-5 (81371)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-3-6x (6751)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମତିଦୁଷ୍ପ୍ରାପ୍ଯଂ ବର୍ଣୈଃ କ୍ଷତ୍ରାଦିଭିସ୍ତ୍ରିଭିଃ।
ପରଂ ହି ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସ୍ଥାନମେତଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-3-6 (81372)
ବହ୍ବିସ୍ତୁ ସଂସରନ୍ଯୋନୀର୍ଜାଯମାନଃ ପୁନଃପନଃ।
ପର୍ଯାଯେ ତାତ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନାମ ଜାଯତେ॥ 13-3-7 (81373)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ମତଙ୍ଗସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ଗର୍ଦଭ୍ଯାଶ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-3-8 (81374)
ଦ୍ବିଜାତେଃ କସ୍ଯଚିତ୍ତାତ ତୁଲ୍ଯବର୍ଣଃ ସୁତସ୍ତ୍ବଭୂତ୍।
ମତଙ୍ଗୋ ନାମ ନାମ୍ନାଽଽସୀତ୍ସର୍ବୈଃ ସମୁଦିତୋ ଗୁଣୈଃ॥ 13-3-9 (81375)
ସ ଯଜ୍ଞକାରଃ କୌନ୍ତେଯ ପିତ୍ରୋତ୍ସୃଷ୍ଟଃ ପରଂତପ।
ପ୍ରାଯାଦ୍ଗର୍ଦଭଯୁକ୍ତେନ ରଥେନାପ୍ଯାଶୁଗାମିନା॥ 13-3-10 (81376)
ସ ବାଲଂ ଗର୍ଦଭଂ ରାଜନ୍ବହନ୍ତଂ ମାତୁରନ୍ତିକେ।
ନିରବିଧ୍ଯତ୍ପ୍ରତୋଦେନ ନାସିକାଯାଂ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-3-11 (81377)
ତଂ ଦୃଶ୍ଯ ନସି ନିର୍ଭିନ୍ନଂ ଗର୍ଦଭୀ ପୁତ୍ରଗୃଦ୍ଧିନୀ।
ଉବାଚ ମା ଶୁଚଃ ପୁତ୍ର ଚଣ୍ଡାଲସ୍ତ୍ବାଭିବିଧ୍ଯତି॥ 13-3-12 (81378)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଦାରୁଣୋ ନାସ୍ତି ମୈତ୍ରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉଚ୍ଯତେ।
ଆଚାର୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଶାସ୍ତା କିଂ ପ୍ରହରିଷ୍ଯତି॥ 13-3-13 (81379)
ଅଯଂ ତୁ ପାପପ୍ରକୃତିର୍ବାଲେ ନ କୁରୁତେ ଦଯାମ୍।
ସ୍ବଯୋନିଂ ମାନଯତ୍ଯେଷ ଭାବୋ ଭାବଂ ନିଯଚ୍ଛତି॥ 13-3-14 (81380)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ମତଙ୍ଗସ୍ତୁ ଦାରୁଣଂ ରାସଭୀବଚଃ।
ଅବତୀର୍ଯ ରଥାତ୍ତୂର୍ଣଂ ରାସଭୀଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ॥ 13-3-15 (81381)
ବ୍ରୂହି ରାସଭି କଲ୍ଯାଣି ମାତା ମେ ଯେନ ଦୂଷିତା।
କେନ ମାଂ ବେତ୍ସି ଚଣ୍ଡାଲଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ କେନ ମେଽନଶତ୍।
ତତ୍ତ୍ବେନୈତନ୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞେ ବ୍ରୂହି ସର୍ବମଶେଷତଃ॥ 13-3-16 (81382)
ଗର୍ଦଭ୍ଯୁବାଚ। 13-3-17x (6752)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଂ ବୃଷଲେନ ତ୍ବଂ ମତ୍ତାଯାଂ ନାପିତେନ ହ।
ଜାତସ୍ତ୍ବମସି ଚଣ୍ଡାଲୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ତେନ ତେଽନଶତ୍॥ 13-3-17 (81383)
ଏବମୁକ୍ତୋ ମତଙ୍ଗସ୍ତୁ ପ୍ରତିପ୍ରାଯାଦ୍ଗୃହଂ ପୁନଃ।
ତମାଗତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପିତା ବାକ୍ଯମଥାବ୍ରବୀତ୍॥ 13-3-18 (81384)
ଯସ୍ତ୍ବଂ ଯଜ୍ଞାର୍ଥସଂସିଦ୍ଧୌ ନିଯୁକ୍ତୋ ଗୁରୁକର୍ମଣି।
କସ୍ମାତ୍ପ୍ରତିନିବୃତ୍ତୋସି କଚ୍ଚିନ୍ନ କୁଶଲଂ ତବ॥ 13-3-19 (81385)
ମତଙ୍ଗ ଉବାଚ। 13-3-20x (6753)
ଅନ୍ତ୍ଯଯୋନିରଯୋନିର୍ବା କଥଂ ସ କୁଶଲୀ ଭବେତ୍।
କୁଶଲଂ ତୁ କୁତସ୍ତସ୍ଯ ଯସ୍ଯେଯଂ ଜନନୀ ପିତଃ॥ 13-3-20 (81386)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଂ ବୃଷଲାଞ୍ଜାତଂ ପିତର୍ବେଦଯତେ ହି ମାମ୍।
ଅମାନୁଷୀ ଗର୍ଦଭୀଯଂ ତସ୍ମାତ୍ତପ୍ସ୍ଯେ ତପୋ ମହତ୍॥ 13-3-21 (81387)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ପିତରଂ ପ୍ରତସ୍ଥେ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ।
ତତୋ ଗତ୍ବା ମହାରଣ୍ଯମତପତ୍ସୁମହତ୍ତପଃ॥ 13-3-22 (81388)
ତତଃ ସ ତାପଯାମାସ ବିବୁଧାଂସ୍ତପସାଽନ୍ବିତଃ।
ମତଙ୍ଗଃ ସୁସୁଖଂ ପ୍ରେପ୍ସୁଃ ସ୍ଥାନଂ ସୁଚରିତାଦପି॥ 13-3-23 (81389)
ତଂ ତଥା ତପସା ଯୁକ୍ତମୁବାଚ ହରିବାହନଃ।
ମତଙ୍ଗ ତପ୍ସ୍ଯସେ କିଂ ତ୍ବଂ ଭୋଗାନୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମାନୁଷାନ୍॥ 13-3-24 (81390)
ବରଂ ଦଦାମି ତେ ହନ୍ତ ବୃଣୀଷ୍ବ ତ୍ବଂ ଯଦିଚ୍ଛସି।
ଯଚ୍ଚାପ୍ଯବାପ୍ଯଂ ହୃଦି ତେ ସର୍ବଂ ତଦ୍ବ୍ରୂହି ମା ଚିରମ୍॥ 13-3-25 (81391)
ମତଙ୍ଗ ଉବାଚ। 13-3-26x (6754)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ କାମଯାନୋଽହମିଦମାରବ୍ଧବାଂସ୍ତପଃ।
ଗଚ୍ଛେଯଂ ତଦବାପ୍ଯେହ ବର ଏଷ ବୃତୋ ମଯା॥ 13-3-26 (81392)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-3-27x (6755)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ତମୁବାଚ ପୁରଦରଃ।
ମତଙ୍ଗ ଦୁର୍ଲଭମିଦଂ ବିପ୍ରତ୍ବଂ ପ୍ରାର୍ଥ୍ଯତେ ତ୍ବଯା॥ 13-3-27 (81393)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ପ୍ରାର୍ଥଯାନସ୍ତ୍ବମପ୍ରାପ୍ଯମକୃତାତ୍ମଭିଃ।
ବିନଶିଷ୍ଯସି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ତଦୁପାରମ ମା ଚିରମ୍॥ 13-3-28 (81394)
ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଯତ୍ସର୍ବଭୂତେଷୁ ତପୋ ଯଦତିବର୍ତତେ।
ତଦଗ୍ର୍ଯଂ ପ୍ରାର୍ଥଯାନସ୍ତ୍ବମଚିରାଦ୍ବିନଶିଷ୍ଯସି॥ 13-3-29 (81395)
ଦେବତାସୁରମର୍ତ୍ଯେଷୁ ଯତ୍ପବିତ୍ରଂ ପରଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଚଣ୍ଡାଲଯୋନୌ ଜାତେନ ନ ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯଂ କଥଞ୍ଚନ॥ ॥ 13-3-30 (81396)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତୃତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 3 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-3-1 ବୃତ୍ତମାଚାରଃ। ଶୀଲଂ ବିନଯଃ॥ 7-3-4 ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଚେଦିଚ୍ଛେତ୍ତର୍ହି କେନ ପ୍ରାପ୍ତୁଯାତ୍ତଦିତି ଅନୁଷଜ୍ଯ ବ୍ଯାଖ୍ଯେଯମ୍॥ 7-3-7 ପର୍ଯାଯେ ଆବୃତ୍ତୌ ଜନ୍ମନାମ୍॥ 7-3-9 ତୁଲ୍ଯବର୍ଣଃ ଅନ୍ଯବର୍ଣଜୋଽପି ଜାତକର୍ମାଦିସଂସ୍କାରଯୋଗାତ୍ତୁଲ୍ଯବର୍ଣତ୍ବଂ ଗତଃ। ନାମ ପ୍ରସିଦ୍ଧମ୍॥ 7-3-10 ଯଜ୍ଞକାରଃ ଯଜ୍ଞଂ କାରଯନ୍ ଆର୍ତ୍ବିଜ୍ଯଂ କୁର୍ବନ୍ନିତ୍ଯର୍ଥଃ। ପ୍ରାଯାତ୍ ଅଗ୍ନିଚଯନାର୍ଥମିଷ୍ଟକା ଆନେତୁମିତ୍ଯର୍ଥାଦ୍ଗମ୍ଯତେ॥ 7-3-11 ବାଲଂ ଅଶିକ୍ଷିତମ୍॥ 7-3-14 ବାଲେ ତ୍ବଯି। ଭାବଃ ଜାତିସ୍ବଭାବଃ। ଭାବଂ ବୁଦ୍ଧିଂ ନିଯଚ୍ଛତି ମାର୍ଗାନ୍ତରାଦପକର୍ଷତି। ଭାବଂ ଭାବୋଽଧିଗଚ୍ଛତୀତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-3-15 କରୁଣଂ ରାସଭୀବଚ ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-3-19 ସଂସିଦ୍ଧୌ ସଂସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥମ୍॥ 7-3-20 ଅନ୍ତ୍ଯଯୋନିଶ୍ଚଣ୍ଡାଲଜାତିଃ। ଅଯୋନିସ୍ତଦନ୍ଯଃ କୁତ୍ସିତଯୋନିଃ। ତଯୋର୍ହୀନକର୍ମତଯା କୁଶଲିତ୍ବଂ ନାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-3-23 ସୁଚରିତାତ୍ତପସଶ୍ଚ ହେତୋଃ ସ୍ଥାନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ସୁଖେନ ପ୍ରେପ୍ସୁର୍ବିବୁଧାଂସ୍ତାପଯାମାସେତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-3-24 ହରିବାହନ ଇନ୍ଦ୍ରଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 004
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.4. ଅଧ୍ଯାଯଃ 004
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମତଙ୍ଗେନ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯପ୍ରାପ୍ତଯେ ବର୍ଷଶତଂ ତପଶ୍ଚରଣମ୍॥ 1 ॥ ତମ୍ପ୍ରତୀନ୍ଦ୍ରେଣ ପ୍ରାଣିନାଂ କଥଂଚିନ୍ମାନୁଷତ୍ବଲାଭେପି ନାନାନୀଚଯୋନିଷୁ ପରିଭ୍ରମଣପୂର୍ବକଂ କ୍ରମେଣ ତ୍ରୈବର୍ଣିକତ୍ବମାତ୍ରପ୍ରାପ୍ତିକଥନେନ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯସ୍ଯ ଦୁର୍ଲଭତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତୋ ମତଙ୍ଗସ୍ତୁ ସଂଶିତାତ୍ମା ଯତବ୍ରତଃ।
ଅତିଷ୍ଠଦେକପାଦେନ ବର୍ଷାଣାଂ ଶତମଚ୍ଯୁତଃ॥ 13-4-1 (81397)
ତମୁବାଚ ତତଃ ଶକ୍ରଃ ପୁନରେବ ମହାଯଶାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଦୁର୍ଲଭଂ ତାତ ପ୍ରାର୍ଥଯାନୋ ନ ଲପ୍ସ୍ଯସେ॥ 13-4-2 (81398)
ମତଙ୍ଗ ପରମଂ ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ବିନଶିଷ୍ଯସି।
ମା କୃଥାଃ ସାହସଂ ପୁତ୍ର ନୈଷ ଧର୍ମପଥସ୍ତବ॥ 13-4-3 (81399)
`ବିମାର୍ଗତୋ ମାର୍ଗମାଣଃ ସର୍ବଥା ନଭବିଷ୍ଯସି'।
ନ ହି ଶକ୍ଯଂ ତ୍ବଯା ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମିହ ଦୁର୍ମତେ।
ଅପ୍ରାପ୍ଯଂ ପ୍ରାର୍ଥଯାନୋ ହି ନଚିରାଦ୍ବିନଶିଷ୍ଯସି॥ 13-4-4 (81400)
ମତଙ୍ଗ ପରମଂ ସ୍ଥାନଂ ବାର୍ଯମାଣୋଽସକୃନ୍ମଯା।
ଚିକୀର୍ଷସ୍ଯେବ ତପସା ସର୍ବଥା ନଭବିଷ୍ଯସି॥ 13-4-5 (81401)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଗତଃ ସର୍ବୋ ମାନୁଷ୍ଯଂ ଯଦି ଗଚ୍ଛତି।
ସ ଜାଯତେ ପୁଲ୍କସୋ ବା ଚଣ୍ଡାଲୋ ବାଽପ୍ଯସଂଶଯଃ॥ 13-4-6 (81402)
ପୁଲ୍କସଃ ପାପଯୋନିର୍ବା ଯଃ କଶ୍ଚିଦିହ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ସ ତସ୍ଯାମେବ ସୁଚିରଂ ମତଙ୍ଗ ପରିବର୍ତତେ॥ 13-4-7 (81403)
ତତୋ ଦଶଶତେ କାଲେ ଲଭତେ ଶୂଦ୍ରତାମପି।
ଶୂଦ୍ରଯୋନାବପି ତତୋ ବହୁଶଃ ପରିବର୍ତତେ॥ 13-4-8 (81404)
ତତସ୍ତ୍ରିଂଶଦ୍ଗଣେ କାଲେ ଲଭତେ ବୈଶ୍ଯତାମପି।
ବୈଶ୍ଯତାଯାଂ ଚିରଂ କାଲଂ ତତ୍ରୈବ ପରିବର୍ତତେ।
ତତଃ ଷଷ୍ଟିଗୁଣେ କାଲେ ରାଜନ୍ଯୋ ନାମ ଜାଯତେ॥ 13-4-9 (81405)
ତତଃ ଷଷ୍ଟିଗୁଣେ କାଲେ ଲଭତେ ବ୍ରହ୍ମବନ୍ଧୁତାମ୍।
ବ୍ରହ୍ମବନ୍ଧୁଶ୍ଚିରଂ କାଲଂ ତତସ୍ତୁ ପରିବର୍ତତେ॥ 13-4-10 (81406)
ତତସ୍ତୁ ଦ୍ବିଶତେ କାଲେ ଲଭତେ କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠତାମ୍।
କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠଶ୍ଚିରଂ କାଲଂ ତତ୍ରୈବ ପରିବର୍ତତେ॥ 13-4-11 (81407)
ତତସ୍ତୁ ତ୍ରିଶତେ କାଲେ ଲଭତେ ଜପତାମପି।
ତଂ ଚ ପ୍ରାପ୍ଯ ଚିରଂ କାଲଂ ତତ୍ରୈବ ପରିବର୍ତତେ॥ 13-4-12 (81408)
ତତଶ୍ଚତୁଃଶତେ କାଲେ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯୋ ନାମ ଜାଯତେ।
ଶ୍ରୋତ୍ରିଯତ୍ବେ ଚିରଂ କାଲଂ ତତ୍ରୈବ ପରିବର୍ତତେ॥ 13-4-13 (81409)
ତଦେବଂ ଶୋକହର୍ଷୌ ତୁ କାମଦ୍ବେଷୌ ଚ ପୁତ୍ରକ।
ଅତିମାନାତିବାଦୌ ଚ ପ୍ରବିଶେତେ ଦ୍ବିଜାଧମମ୍॥ 13-4-14 (81410)
ତାଂଶ୍ଚେଜ୍ଜଯତି ଶତ୍ରୂନ୍ସ ତଦା ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସଦ୍ଗତିମ୍।
ଅଥ ତେ ବୈ ଜଯନ୍ତ୍ଯେନଂ ତାଲଂ ପକ୍ବମିବାପତେତ୍॥ 13-4-15 (81411)
ମତଙ୍ଗ ସମ୍ପ୍ରଧାର୍ଯୈବଂ ଯଦହଂ ତ୍ବାମଚୂଚୁଦମ୍।
ବୃଣୀଷ୍ବ କାମମନ୍ଯଂ ତ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ହି ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍॥ ॥ 13-4-16 (81412)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଥୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 4 ॥।
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-4-11 କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠତାଂ ଶସ୍ତ୍ରଜୀବିତ୍ବମ୍॥ 7-4-12 ଜପତାଂ ଗାଯତ୍ରୀମାତ୍ରସେବିନାଂ କୁଲେ ଜନ୍ମେତି ଶେଷଃ॥ 7-4-13 ଶ୍ରୋତ୍ରିଯଃ ଅଧୀତବେଦଃ॥ 7-4-14 ତତ୍ ତଦା ଶ୍ରୋତ୍ରିଯତ୍ବଲାଭେଽପି॥ 7-4-15 ତେ ଶୋକାଦଯଃ। ଏନଂ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 005
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.5. ଅଧ୍ଯାଯଃ 005
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ପୁନର୍ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯପ୍ରାପ୍ତଯେ ତପସ୍ଯତେ ମତଙ୍ଗାଯ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯସ୍ଯ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପତ୍ବକଥନପୂର୍ବକମିତରାଭୀଷ୍ଟବରଦାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତୋ ମତଙ୍ଗସ୍ତୁ ସଂଶିତାତ୍ମା ଯତବ୍ରତଃ।
ସହସ୍ରମେକପାଦେନ ତତୋ ଧ୍ଯାନେ ବ୍ଯତିଷ୍ଠତ॥ 13-5-1 (81413)
ତଂ ସହସ୍ରାବରେ କାଲେ ଶକ୍ରୋ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମୁପାଗମତ୍।
ତଦେବ ଚ ପୁନର୍ବାକ୍ଯମୁବାଚ ବଲବୃତ୍ରହା॥ 13-5-2 (81414)
ମତଙ୍ଗ ଉବାଚ। 13-5-3x (6756)
ଇଦଂ ବର୍ଷସହସ୍ରଂ ବୈ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସମାହିତଃ।
ଅତିଷ୍ଠମେକପାଦେନ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ନାପ୍ନୁଯାଂ କଥମ୍॥ 13-5-3 (81415)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 13-5-4x (6757)
ଚଣ୍ଡାଲଯୋନୋ ଜାତେନ ନାବାପ୍ଯଂ ବୈ କଥଞ୍ଚନ।
ଅନ୍ଯଂ କାମଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ତ୍ବଂ ମା ବୃଥା ତେଽସ୍ତ୍ବଯଂ ଶ୍ରମଃ॥ 13-5-4 (81416)
ଏବମୁକ୍ତୋ ମତଙ୍ଗସ୍ତୁ ଭୃଶଂ ଶୋକପରାଯଣଃ।
ଅଧ୍ଯତିଷ୍ଠଦ୍ଗଯାଂ ଗତ୍ବା ସୋଽଙ୍ଗୁଷ୍ଟେନ ଶତଂ ସମାଃ॥ 13-5-5 (81417)
ସୁଦୁର୍ବହଂ ବହନ୍ଯୋଗଂ କୃଶୋ ଧମନିସନ୍ତତଃ।
ତ୍ବଗସ୍ଥିଭୂତୋ ଧର୍ମାତ୍ମା ସ ତତାପେତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-5-6 (81418)
ତଂ ତପନ୍ତମଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ପାଣିଂ ଜଗ୍ରାହ ବାସବଃ।
ବରାଣାମୀଶ୍ବରୋ ଦାତା ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତଃ॥ 13-5-7 (81419)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 13-5-8x (6758)
ମତଙ୍ଗ ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବଂ ତେ ବିରୁଦ୍ଧମିହ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଦୁର୍ଲଭତରଂ ସଂବୃତଂ ପରିପନ୍ଥିଭିଃ॥ 13-5-8 (81420)
ପୂଜଯନ୍ସୁଖମାପ୍ନୋତି ଦୁଃଖମାପ୍ନୋତ୍ଯପୂଜଯନ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଯୋଗକ୍ଷେମଃ ସମାହିତଃ॥ 13-5-9 (81421)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋଽନୁତୃପ୍ଯନ୍ତେ ପିତରୋ ଦେବତାସ୍ତଥା।
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ମତଙ୍ଗ ପର ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-5-10 (81422)
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କୁରୁତେ ତଦ୍ଧି ଯଥା ଯଦ୍ଯଚ୍ଚ ବାଞ୍ଛତି॥ 13-5-11 (81423)
ବହ୍ବୀସ୍ତୁ ସଂସରନ୍ଯୋନୀର୍ଜାଯମାନଃ ପନୁଃପୁନଃ।
ପର୍ଯାଯେ ତାତ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମିହ ବିନ୍ଦତି॥ 13-5-12 (81424)
ତଦୁତ୍ସୃଜ୍ଯେହ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମକୃତାତ୍ମଭିଃ।
ଅନ୍ଯଂ ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ତ୍ବଂ ଦୁର୍ଲଭୋଽଯଂ ହି ତେ ବରଃ॥ 13-5-13 (81425)
କିଂ ମାଂ ତୁଦସି ଦୁଃଖାର୍ତଂ ମୃତଂ ମାରଯସେ ଚ ମାମ୍।
ତ୍ବାଂ ତୁ ଶୋଚାମି ଯୋ ଲବ୍ଧ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ନ ବୁଭୂଷସେ॥ 13-5-14 (81426)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଯଦି ଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ତ୍ରିଭିର୍ବର୍ଣୈର୍ଦୁରାସଦମ୍।
ସୁଦୁର୍ଲଭଂ ସଦାବାପ୍ଯ ନାନୁତିଷ୍ଠନ୍ତି ମାନବାଃ॥ 13-5-15 (81427)
ଯେ ପାପେଭ୍ଯଃ ପାପତମାସ୍ତେଷାମଧମ ଏବ ସଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଯୋଽବଜାନୀତେ ଧନଂ ଲବ୍ଧ୍ବେବ ଦୁର୍ଲଭମ୍॥ 13-5-16 (81428)
ଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ଖଲୁ ବିପ୍ରତ୍ବଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଦୁରନୁପାଲନମ୍।
ଦୁରବାପମବାପ୍ଯୈତନ୍ନାନୁତିଷ୍ଠନ୍ତି ମାନବାଃ॥ 13-5-17 (81429)
ଏକାରାମୋ ହ୍ଯହଂ ଶକ୍ର ନିର୍ନ୍ଦ୍ବଦ୍ବୋ ନିଷ୍ପରିଗ୍ରହଃ।
ଅହିଂସାଦମମାସ୍ଥାଯ କଥଂ ନାର୍ହାମି ବିପ୍ରତାମ୍॥ 13-5-18 (81430)
ଦୈବଂ ତୁ କଥମେତଦ୍ବୈ ଯଦହଂ ମାତୃଦୋଷତଃ।
ଏତାମବସ୍ଥାଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସନ୍ପୁରନ୍ଦରଂ॥ 13-5-19 (81431)
ନୂନଂ ଦୈବଂ ନ ଶକ୍ଯଂ ହି ପୌରୁଷେଣାତିବର୍ତିତୁମ୍।
ଯଦର୍ଥଂ ଯତ୍ନବାନେବ ନ ଲଭେ ବିପ୍ରତାଂ ବିଭୋ॥ 13-5-20 (81432)
ଏବଂଗତେ ତୁ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଦାତୁମର୍ହସି ମେ ବରମ୍।
ଯଦି ତେଽହମନୁଗ୍ରାହ୍ଯଃ କିଚିଦ୍ବା ସୁକୃତଂ ମମ॥ 13-5-21 (81433)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-5-22x (6759)
ବୃଣୀଷ୍ବେତି ତଦା ପ୍ରାହ ତତସ୍ତଂ ବଲବୃତ୍ରହା।
ଚୋଦିତସ୍ତୁ ମହେନ୍ଦ୍ରେଣ ମତଙ୍ଗଃ ପ୍ରାବ୍ରବୀଦିଦମ୍॥ 13-5-22 (81434)
ଯଥା କାମବିହାରୀ ସ୍ଯାଂ କାମରୂପୀ ବିହଙ୍ଗମଃ।
ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରାବିରୋଧେନ ପୂଜାଂ ଚ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାମହମ୍॥ 13-5-23 (81435)
ଯଥା ମମାକ୍ଷଯା କୀର୍ତିର୍ଭବେଚ୍ଚାପି ପୁରନ୍ଦର।
କର୍ତୁମର୍ହସି ତଦ୍ଦେବ ଶିରସା ତ୍ବାଂ ପ୍ରସାଦଯେ॥ 13-5-24 (81436)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 13-5-25x (6760)
ମତଙ୍ଗ ଗମ୍ଯତାଂ ଶୀଘ୍ରମେବମେତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ସ୍ତ୍ରିଯଃ ସର୍ବାସ୍ତ୍ବଯା ଲୋକେ ଯକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ଭୂତିକର୍ମଣି॥ 13-5-25 (81437)
ଛନ୍ଦୋଦେବ ଇତି ଖ୍ଯାତଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ପୂଜ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯସି।
କୀର୍ତିଶ୍ଚ ତେଽତୁଲା ବତ୍ସ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଯାସ୍ଯତି॥ 13-5-26 (81438)
ଏବଂ ତସ୍ମୈ ବରଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବାସବୋଽନ୍ତରଧୀଯତ।
ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମତଙ୍ଗୋପି ପ୍ରାପ ତତ୍ସ୍ଥାନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-5-27 (81439)
ଏବମେବ ପରଂ ସ୍ଥାନଂ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ନାମ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପମିନ୍ଦ୍ରେଣୋକ୍ତଂ ମହାତ୍ମନା॥ ॥ 13-5-28 (81440)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚମୋଧ୍ଯାଯଃ॥ 5 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-5-1 ସହସ୍ରଂ ବତ୍ସରାମ୍॥ 7-5-7 ଅଭିଦ୍ରୁତ୍ଯ ଗତ୍ବା॥ 7-5-8 ପରିପନ୍ଥିଭିଃ କାମାଦ୍ଯୈଶ୍ଚୋରୈଃ ସଂବୃତମତୋ ଦୁଃସଂରକ୍ଷ୍ଯମପୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-5-9 ଅପୂଜଯନ୍ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମିତି ଶେଷଃ॥ 7-5-10 ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯସ୍ତଦ୍ଦ୍ବାରା ଦେବାଦଯସ୍ତୃପ୍ଯନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-5-11 ଯଦ୍ଯଦ୍ବାଞ୍ଛତି ତତ୍ତତ୍କୁରୁତେ॥ 7-5-15 ନାନୁତିଷ୍ଠନ୍ତି ତଦୁଚିତାନ୍ ଶମଦମାଦୀନ୍ନ ସେବନ୍ତେଽତଃ ପ୍ରାପ୍ତମପି ଦୁଃସଂରକ୍ଷ୍ଯମିତି ଭାବଃ॥ 7-5-16 ଅବଜାନୀତେ ଅବଜ୍ଞାଂ କରୋତି। ନ ରକ୍ଷତୀତି ଯାବତ୍॥ 7-5-19 ଦୈବଂ ପ୍ରାକ୍କର୍ମ। ଯତ୍ ଯତଃ ଏତାଂ ଅବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବରୂପାମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 006
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.6. ଅଧ୍ଯାଯଃ 006
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀଷ୍ମଂପ୍ରତ ସବିସ୍ତରଂ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରଚରିତ୍ରାନୁବାଦପୂର୍ବକଂ ତସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିହେତୁପ୍ରଶ୍ନଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଯଦି ଦୁଷ୍ପ୍ରାପ୍ଯଂ ତ୍ରିଭିର୍ବର୍ଣୈର୍ନରାଧିପ।
କଥଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ମହାରାଜ କ୍ଷତ୍ରିଯେଣ ମହାତ୍ମନା॥ 13-6-1 (81441)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରେଣ ଧର୍ମାତ୍ମନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବଂ ନରର୍ଷଭ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବେନ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-6-2 (81442)
ତେନ ହ୍ଯମିତବୀର୍ଯେଣ ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ହତଂ ପୁତ୍ରଶତଂ ସଦ୍ଯସ୍ତପସାଽପି ପିତାମହ॥ 13-6-3 (81443)
ଯାତୁଧାନାଶ୍ଚ ବହବୋ ରାକ୍ଷସାସ୍ତିଗ୍ମତେଜସଃ।
ମନ୍ଯୁନାଽଽବିଷ୍ଟଦେହେନ ସୃଷ୍ଟାଃ କାଲାନ୍ତକୋପମାଃ॥ 13-6-4 (81444)
ମହାନ୍କୁଶିକବଂଶଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଶତସଂକୁଲଃ।
ସ୍ଥାପିତୋ ନରଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ବିଦ୍ବଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସଂକୁଲଃ॥ 13-6-5 (81445)
ଋତୀକସ୍ଯାତ୍ମଜଶ୍ଚୈବ ଶୁନଃଶେପୋ ମହାତପାଃ।
ବିମୋକ୍ଷିତୋ ମହାସତ୍ରାତ୍ପଶୁତାମପ୍ଯୁପାଗତଃ॥ 13-6-6 (81446)
ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରକ୍ରତୌ ଦେବାଂସ୍ତୋଷଯିତ୍ବାଽଽତ୍ମତେଜସା।
ପୁତ୍ରତାମନୁସଂପ୍ରାପ୍ତୋ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯ ଧୀମତଃ॥ 13-6-7 (81447)
ନାଭିବାଦଯତେ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ ଦେବରାତଂ ନରାଧିପ।
ପୁତ୍ରାଃ ପଞ୍ଚଶତଂ ଚାପି ଶପ୍ତାଃ ଶ୍ବପଚତାଂ ଗତାଃ॥ 13-6-8 (81448)
ତ୍ରିଶଙ୍କୁର୍ବନ୍ଧୁଭିର୍ମୁକ୍ତ ଐକ୍ଷ୍ବାକଃ ପ୍ରୀତିପୂର୍ବକମ୍।
ଅବାକ୍ଶିରାଦିବଂ ନୀତୋ ଦକ୍ଷିଣାମାଶ୍ରିତୋଦିଶମ୍॥ 13-6-9 (81449)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯ ଭଗିନୀ ନଦୀ ଦେବର୍ଷିସେବିତା।
କୌଶିକୀତି କୃତା ପୁଣ୍ଯା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସୁରସେବିତା॥ 13-6-10 (81450)
ତପୋବିଘ୍ନକରୀ ଚୈବ ପଞ୍ଚଚୂଡା ସୁସଂମତା।
ରମ୍ଭା ନାମାପ୍ସରାଃ ଶାପାଦ୍ଯସ୍ଯ ଶୈଲତ୍ବମାଗତା॥ 13-6-11 (81451)
ତଥୈବାସ୍ଯ ଭଯାଦ୍ବଦ୍ଧ୍ବା ବସିଷ୍ଠଃ ସଲିଲେ ପୁରା।
ଆତ୍ମାନଂ ମଞ୍ଜଯଞ୍ଶ୍ରୀମାନ୍ବିପାଶଃ ପୁନରୁତ୍ଥିତଃ॥ 13-6-12 (81452)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ପୁଣ୍ଯା ହି ବିପାଶାଽଭୂନ୍ମହାନଦୀ।
ବିଖ୍ଯାତା କର୍ମଣା ତେନ ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-6-13 (81453)
ବଶ୍ଯଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଯେନ ଦେବସେନାଗ୍ରଗଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ସ୍ତୁତଃ ପ୍ରୀତମନାଶ୍ଚାସୀଚ୍ଛାପାଚ୍ଚୈନମମୁଞ୍ଚତ॥ 13-6-14 (81454)
ଧ୍ରୁବସ୍ଯୌତ୍ତାନପାଦସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷୀଣାଂ ତଥୈବ ଚ।
ମଧ୍ଯେ ଜ୍ବଲତି ଯୋ ନିତ୍ଯମୁଦୀଚୀମାଶ୍ରିତୋ ଦିଶମ୍॥ 13-6-15 (81455)
ତସ୍ଯୈତାନି ଚ କର୍ମାଣି ତଥାଽନ୍ଯାନି ଚ କୌରବ।
କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯେତ୍ଯତୋ ଜାତମିଦଂ କୌହତୂଲଂ ମମ॥ 13-6-16 (81456)
କିମେତଦିତି ତତ୍ତ୍ବେନ ପ୍ରବ୍ରୂହି ଭରତର୍ଷଭ।
ଦେହାନ୍ତରମନାସାଦ୍ଯ କଥଂ ସ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽଭବତ୍॥ 13-6-17 (81457)
ଏତତ୍ତତ୍ବେନ ମେ ତାତ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି।
ମତଙ୍ଗସ୍ଯ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ତଥୈବୈତଦ୍ବଦସ୍ବ ମେ॥ 13-6-18 (81458)
ସ୍ଥାନେ ମତଙ୍ଗୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ନାଲଭଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ଚଣ୍ଡାଲଯୋନୌଜାତୋ ହି କଥଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମାପ୍ତବାନ୍॥ ॥ 13-6-19 (81459)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଦର୍ମପର୍ବଣି ଷଷ୍ଠୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 6 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-6-1 ଶୁନଃଶେଷୋ ଦେବାଂସ୍ତୋଷଯିତ୍ବା ତୈର୍ମୋକ୍ଷିତଃ ସନ୍ପୁତ୍ରତାଂ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯାନୁସମ୍ପ୍ରାପ୍ତ ଇତ୍ଯୁତ୍ତରେଣ ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-6-8 ନାଭିବାଦଯତେ ନ ନମସ୍କୁର୍ବନ୍ତି। ଅନୁସ୍ବାରଲୋଷ ଆର୍ଷଃ। ଦେବରାତଂ ଦେବୈର୍ବିଶ୍ବାମିତ୍ରାଯ ଦତ୍ତଂ ତେନ ଚ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ କୃତଂ ସନ୍ତମ୍। ଶପ୍ତା ଯେନେତି ଶେଷଃ॥ 7-6-9 ବନ୍ଧୁଭିର୍ମୁକ୍ତଃ। ବସିଷ୍ଠଶାପେନ ଚଣ୍ଡାଲତାଂ ଗତତ୍ବାତ୍। ଦିବଂ ଯେନ ନୀତଃ॥ 7-6-11 ପଞ୍ଚ ଚୂଡାଃ ବଲଯଭେଦା ଯସ୍ଯାଃ ସା॥ 7-6-14 ତ୍ରିଶଙ୍କୁଂ ଯାଜଯନ୍ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋ ବସିଷ୍ଟପୁତ୍ରୈଃ ଶପ୍ତଃ ଶ୍ବପଚସ୍ଯ ଯାଜକସ୍ତ୍ବଂ ଶ୍ବପଚୋ ଭବିଷ୍ଯସୀତି। ତଂ ଶାପମୃତଂ କର୍ତୁଂ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରଃ କସ୍ଯାଂଚିଦାପଦି ଶ୍ବଜାଘନୀଂ ଚୌର୍ଯେଣାର୍ଜଯିତ୍ବା ପକ୍ତୁମାରେଭେ। ତାମିନ୍ଦ୍ରଃ ଶ୍ଯେନରୂପେଣ ହୃତବାନ୍। ତାବତୈବାଯଂ ଶାପାନ୍ମୁକ୍ତୋ ବବର୍ଷ ଚେନ୍ଦ୍ର ଇତି। ଦେବସେନାନାମଗ୍ରଗଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଇନ୍ଦ୍ରଃ॥ 7-6-15 ଜ୍ବଲତି ତାରାରୂପେଣ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 007
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.7. ଅଧ୍ଯାଯଃ 007
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରକଥନେନୈବ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିପ୍ରକାରକଧନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୂଯତାଂ ପାର୍ଥ ତତ୍ତ୍ବେନ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋ ଯଥା ପୁରା।
ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବଂ ଗତସ୍ତାତ୍ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିତ୍ବଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-7-1 (81460)
ଭରତସ୍ଯାନ୍ବବାଯେ ବୈ ମିଥିଲୋ ନାମ ପାର୍ଥିବଃ।
ବଭୂବ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯଜ୍ବା ଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ॥ 13-7-2 (81461)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ ମହାନାସୀଞ୍ଜହ୍ନୁର୍ନାମ ନରେଶ୍ବରଃ।
ଦୁହିତୃତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ତା ଗଙ୍ଗା ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-7-3 (81462)
ତସ୍ଯାତ୍ମଜସ୍ତୁଲ୍ଯଗୁଣଃ ସିନ୍ଧୁଦ୍ବୀପୋ ମହାଯଶାଃ।
ସିନ୍ଧୁଦ୍ବୀପାଚ୍ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ବଲାକାଶ୍ବୋ ମହାବଲଃ॥ 13-7-4 (81463)
ବଲ୍ଲଭସ୍ତସ୍ଯ ତନଯଃ ସାକ୍ଷାଦ୍ଧର୍ମ ଇବାପରଃ।
କୁଶିକସ୍ତସ୍ଯ ତନଯଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷସମଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-7-5 (81464)
କୁଶିକସ୍ଯାତ୍ମଜଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଗାଧିର୍ନାମ ଜନେଶ୍ବରଃ।
ଅପୁତ୍ରଃ ପ୍ରସବେନାର୍ଥୀ ବନବାସମୁପାବସତ୍॥ 13-7-6 (81465)
କନ୍ଯା ଜଜ୍ଞେ ସୁତାତ୍ତସ୍ଯ ବନେ ନିବସତଃ ସତଃ।
ନାମ୍ନା ସତ୍ଯବତୀ ନାମ ରୂପେଣାପ୍ରତିମା ଭୁବି॥ 13-7-7 (81466)
ତାଂ ବବ୍ରେ ଭାର୍ଗବଃ ଶ୍ରୀମାଂଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ଯାତ୍ମସମ୍ଭବଃ।
ଋଚୀକ ଇତି ବିଖ୍ଯାତୋ ବିପୁଲେ ତପସି ସ୍ଥିତଃ॥ 13-7-8 (81467)
ସ ତାଂ ନ ପ୍ରଦଦୌ ତସ୍ମୈ ଋଚୀକାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ଦରିଦ୍ର ଇତି ମତ୍ବା ବୈ ଗାଧିଃ ଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣଃ॥ 13-7-9 (81468)
ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାଯ ପୁନର୍ଯାନ୍ତମବ୍ରବୀଦ୍ରାଜସତ୍ତପ୍ରଃ।
ଶୁଲ୍କଂ ପ୍ରଦୀଯତାଂ ମହ୍ଯଂ ତତୋ ବତ୍ସ୍ଯସି ମେ ସୁତାମ୍॥ 13-7-10 (81469)
ଋଚୀକ ଉବାଚ। 13-7-11x (6761)
କିଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛାମି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତୁଭ୍ଯଂ ଶୁଲ୍କମହଂ ନୃପ।
ଦୁହିତୁର୍ବ୍ରୂହ୍ଯସଂସକ୍ତୋ ମାଽଭୂତ୍ତତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-7-11 (81470)
ଗାଧିରୁବାଚ। 13-7-12x (6762)
ଚନ୍ଦ୍ରରଶ୍ମିପ୍ରକାଶାନାଂ ହଯାନାଂ ବାତରହସାମ୍।
ଏକତଃ ଶ୍ଯାମକର୍ଣାନାଂ ସହସ୍ରଂ ଦାହ ଭାର୍ଗବ॥ 13-7-12 (81471)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-7-13x (6763)
ତତଃ ସ ଭୃଗୁଶାର୍ଦୂଲଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ଯାତ୍ମଜଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ବରୁଣଂ ଦେବମାଦିତ୍ଯଂ ପତିମମ୍ଭସାମ୍॥ 13-7-13 (81472)
ଏକତଃ ଶ୍ଯାମକର୍ଣାନାଂ ହଯାନାଂ ଚନ୍ଦ୍ରବର୍ଚସାମ୍।
ସହସ୍ରଂ ବାତବେଗାନାଂ ଭିକ୍ଷେ ତ୍ବାଂ ଦେବସତ୍ତମ॥ 13-7-14 (81473)
ତଥେତି ବରୁଣୋ ଦେବ ଆଦିତ୍ଯୋ ଭୃଗୁସତ୍ତମମ୍।
ଉବାଚ ଯତ୍ର ତେ ଚ୍ଛନ୍ଦସ୍ତତ୍ରୋତ୍ଥାସ୍ଯନ୍ତି ବାଜିନଃ॥ 13-7-15 (81474)
ଧ୍ଯାତମାତ୍ରେ ଋଚୀକେନ ହଯାନାଂ ଚନ୍ଦ୍ରବର୍ଚସାମ୍।
ଗଙ୍ଗାଜଲାତ୍ସମୁତ୍ତସ୍ଥୌ ସହସ୍ରଂ ବିପୁଲୌଜସାମ୍॥ 13-7-16 (81475)
ଅଦୂରେ କାନ୍ଯକୁବ୍ଜସ୍ଯ ଗଙ୍ଗାଯାସ୍ତୀରମୁତ୍ତମମ୍।
ଅଶ୍ବତୀର୍ଥଂ ତଦଦ୍ଯାପି ମାନବାଃ ପରିଚକ୍ଷତେ॥ 13-7-17 (81476)
ତତୋ ବୈ ଗାଧଯେ ତାତ ସହସ୍ରଂ ବାଜିନାଂ ଶୁଭମ୍।
ଋଚୀକଃ ପ୍ରଦଦୌ ପ୍ରୀତଃ ଶୁଲ୍କାର୍ଥଂ ତପତାଂ ବରଃ॥ 13-7-18 (81477)
ତତଃ ସ ବିସ୍ମିତୋ ରାଜା ଗାଧିଃ ଶାପଭଯେନ ଚ।
ଦଦୌ ତାଂ ସମଲଙ୍କୃତ୍ଯ କନ୍ଯାଂ ଭୃଗୁସୁତାଯ ବୈ॥ 13-7-19 (81478)
ଜଗ୍ରାହ ବିଧିବତ୍ପାଣିଂ ତସ୍ଯା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସତ୍ତମଃ।
ସା ଚ ତଂ ପତିମାସାଦ୍ଯ ପରଂ ହର୍ଷମବାପ ହ॥ 13-7-20 (81479)
ସ ତୁତୋଷ ଚ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସ୍ତସ୍ଯା ବୃତ୍ତେନ ଭାରତ।
ଛନ୍ଦଯାମାସ ଚୈବୈନାଂ ବରେଣ ବରବର୍ଣିନୀମ୍॥ 13-7-21 (81480)
ମାତ୍ରେ ତତ୍ସର୍ବମାଚଖ୍ଯୌ ସା କନ୍ଯା ରାଜସତ୍ତମ।
ଅଥତାମବ୍ରବୀନ୍ମାତା ସୁତାଂ କିଞ୍ଚିଦବାଙ୍ମୁଖୀମ୍॥ 13-7-22 (81481)
ମମାପି ପୁତ୍ରି ଭର୍ତା ତେ ପ୍ରସାଦଂ କର୍ତୁମର୍ହତି।
ଅପତ୍ଯସ୍ଯ ପ୍ରଦାନେନ ସମର୍ଥଶ୍ଚ ମହାତପାଃ॥ 13-7-23 (81482)
ତତଃ ସା ତ୍ବରିତଂ ଗତ୍ବା ତତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯତ୍।
ମାତୁଶ୍ଚିକୀର୍ଷିତଂ ରାଜନ୍ଋଚୀକସ୍ତାମଥାବ୍ରବୀତ୍॥ 13-7-24 (81483)
ଗୁଣବନ୍ତଂ ଚ ପୁତ୍ରଂ ବୈ ତ୍ବଂ ଚ ସାଽଥ ଜନିଷ୍ଯଥ।
ଜନନ୍ଯାସ୍ତବ କଲ୍ଯାଣି ମା ଭୂଦ୍ବୈ ପ୍ରଣଯୋଽନ୍ଯଥା॥ 13-7-25 (81484)
ତବ ଚୈବ ଗୁଣଶ୍ଲାଘୀ ପୁତ୍ର ଉତ୍ପତ୍ସ୍ଯତେ ମହାନ୍।
ଅସ୍ମଦ୍ବଂଶକରଃ ଶ୍ରୀମାଂସ୍ତବ ଭ୍ରାତା ଚ ବଂଶକୃତ୍॥ 13-7-26 (81485)
ଋତୁସ୍ନାତା ଚ ସାଽଶ୍ବତ୍ଥଂ ତ୍ବଂ ଚ ବୃକ୍ଷମୁଦୁମ୍ବରମ୍।
ପରିଷ୍ବଜେତଂ କଲ୍ଯାଣି ତତ ଇଷ୍ଟମବାପ୍ସ୍ଯଥଃ॥ 13-7-27 (81486)
ଚରୁଦ୍ବଯମିଦଂ ଚୈବ ମନ୍ତ୍ରପୂତଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ତ୍ବଂ ଚ ସା ଚୋପଭୁଞ୍ଜୀତଂ ତତଃ ପୁତ୍ରାବବାପ୍ସ୍ଯଥଃ॥ 13-7-28 (81487)
ତତଃ ସତ୍ଯବତୀ ହୃଷ୍ଟା ମାତରଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ଯଦୃଚୀକେନ କଥିତଂ ତଚ୍ଚାଚଖ୍ଯୌ ଚରୁଦ୍ବଯମ୍॥ 13-7-29 (81488)
ତାମୁବାଚ ତତୋ ମାତା ସୁତାଂ ସତ୍ଯବତୀଂ ତଦା।
ପୁତ୍ରି ପୂର୍ବୋପପନ୍ନାଯାଃ କୁରୁଷ୍ବ ବଚନଂ ମମ॥ 13-7-30 (81489)
ଭର୍ତ୍ରା ଯ ଏଷ ଦତ୍ତସ୍ତେ ଚରୁର୍ମନ୍ତ୍ରପୁରସ୍କୃତଃ।
ଏନଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମହ୍ଯଂ ତ୍ବଂ ମଦୀଯଂ ତ୍ବଂ ଗୃହାଣ ଚ॥ 13-7-31 (81490)
ବ୍ଯତ୍ଯାସଂ ବୃକ୍ଷଯୋଶ୍ଚାପି କରବାବ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ଯଦି ପ୍ରମାଣଂ ବଚନଂ ମମ ମାତୁରନିନ୍ଦିତେ॥ 13-7-32 (81491)
ସ୍ବମପତ୍ଯଂ ବିଶିଷ୍ଟଂ ହି ସର୍ବ ଇଚ୍ଛତ୍ଯନାବିଲମ୍।
ବ୍ଯକ୍ତଂ ଭଗବତା ଚାତ୍ର କୃତମେବଂ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-7-33 (81492)
ତତୋ ମେ ତ୍ବଚ୍ଚରୌ ଭାବଃ ପାଦପେ ଚ ସମୁଧ୍ଯମେ।
କଥଂ ବିଶିଷ୍ଟୋ ଭ୍ରାତା ମେ ଭବେଦିତ୍ଯେବ ଚିନ୍ତଯ 13-7-34 (81493)
ତଥାଚ କୃତବତ୍ଯୌ ତେ ମାତା ସତ୍ଯବତୀ ଚ ସା।
ଅଥ ଗର୍ଭାବନୁପ୍ରାପ୍ତେ ଉଭେ ତେ ବୈ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-7-35 (81494)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗର୍ଭମନୁପ୍ରାପ୍ତାଂ ଭାର୍ଯାଂ ସ ଚ ମହାନୃଷିଃ।
ଉବାଚ ତାଂ ସତ୍ଯବତୀଂ ଦୁର୍ମନା ଭୃଗୁସତ୍ତମଃ॥ 13-7-36 (81495)
ବ୍ଯତ୍ଯାସେନୋପଯୁକ୍ତସ୍ତେ ଚରୁର୍ବ୍ଯକ୍ତଂ ଭବିଷ୍ଯତି।
ବ୍ଯତ୍ଯାସଃ ପାଦପେ ଚାପି ସୁବ୍ଯକ୍ତଂ ତେ କୃତଃ ଶୁଭେ॥ 13-7-37 (81496)
ମଯା ହି ବିଶ୍ବଂ ଯଦ୍ବ୍ରାହ୍ମ ତ୍ବଚ୍ଚରୌ ସନ୍ନିବେଶିତମ୍।
କ୍ଷତ୍ରବୀର୍ଯଂ ଚ ସକଲଂ ଚରୌ ତସ୍ଯା ନିବେଶିତମ୍॥ 13-7-38 (81497)
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିଖ୍ଯାତଗୁଣଂ ତ୍ବଂ ବିପ୍ରଂ ଜନଯିଷ୍ଯସି।
ସା ଚ କ୍ଷତ୍ରଂ ବିଶିଷ୍ଟଂ ବୈ ତତ ଏତତ୍କୃତଂ ମଯା॥ 13-7-39 (81498)
ବ୍ଯତ୍ଯାସସ୍ତୁ କୃତୋ ଯସ୍ମାତ୍ତ୍ବଯା ମାତ୍ରା ଚ ତେ ଶୁଭେ।
ତସ୍ମାତ୍ସା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ମାତା ତେ ଜନଯିଷ୍ଯତି॥ 13-7-40 (81499)
କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ତୂଗ୍ରକର୍ମାଣଂ ତ୍ବଂ ଭଦ୍ରେ ଜନଯିଷ୍ଯସି।
ନ ହି ତେ ତତ୍କୃତଂ ସାଧୁ ମାତୃସ୍ନେହେନ ଭାମିନି॥ 13-7-41 (81500)
ସା ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶୋକସଂତପ୍ତା ପପାତ ବରବର୍ଣିନୀ।
ଭୂମୌ ସତ୍ଯବତୀ ରାଜଂଶ୍ଛିନ୍ନେବ ରୁଚିରା ଲତା॥ 13-7-42 (81501)
ପ୍ରତିଲଭ୍ଯ ଚ ସା ସଞ୍ଜ୍ଞାଂ ଶିରସା ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ଚ।
ଉବାଚ ଭାର୍ଯା ଭର୍ତାରଂ ଗାଧେଯୀ ଭାର୍ଗବର୍ଷଭମ୍॥ 13-7-43 (81502)
ପ୍ରସାଦଯନ୍ତ୍ଯାଂ ଭାର୍ଯାଯାଂ ମଯି ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂବର।
ପ୍ରସାଦଂ କୁରୁ ବିପ୍ରର୍ଷେ ନ ମେ ସ୍ଯାତ୍ତ୍ରତ୍ରିଯଃ ସୁତଃ॥ 13-7-44 (81503)
କାମଂ ମମୋଗ୍ରକର୍ମା ବୈ ପୌତ୍ରୋ ଭବିତୁମର୍ହତି।
ନ ତୁ ମେ ସ୍ଯାତ୍ସୁତୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନେଷ ମେ ଦୀଯତାଂ ବରଃ॥ 13-7-45 (81504)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ହୋବାଚ ସ୍ବାଂ ଭାର୍ଯାଂ ସୁମହାତପାଃ।
ତତଃ ସା ଜନଯାମାସ ଜମଦଗ୍ନିଂ ସୁତଂ ଶୁଭମ୍॥ 13-7-46 (81505)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରଂ ଚାଜନଯଦ୍ଗାଧିଭାର୍ଯା ଯଶସ୍ବିନୀ।
ଋଷେଃ ପ୍ରସାଦାଦ୍ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ବ୍ରହ୍ମବାଦିନମ୍॥ 13-7-47 (81506)
ତତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣତାଂ ଯାତୋ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋ ମହାତପାଃ।
କ୍ଷତ୍ରିଯଃ ସୋଽପ୍ଯଥ ତଥା ବ୍ରହ୍ମବଂଶସ୍ଯ କାରକଃ॥ 13-7-48 (81507)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରା ମହାତ୍ମାନୋ ବ୍ରହ୍ମବଂଶବିବର୍ଧନାଃ।
ତପସ୍ବିନୋ ବ୍ରହ୍ମବିଦୋ ଗୋତ୍ରକର୍ତାର ଏବ ଚ॥ 13-7-49 (81508)
ମଧୁଚ୍ଛନ୍ଦଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଦେବରାତଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଅକ୍ଷୀଣଶ୍ଚ ଶକୁନ୍ତଶ୍ଚ ବଭ୍ରୁଃ କାଲପଥସ୍ତଥା॥ 13-7-50 (81509)
ଯାଜ୍ଞବଲ୍କ୍ଯଶ୍ଚ ବିଖ୍ଯାତସ୍ତଥା ସ୍ଥୂଣୋ ମହାବ୍ରତଃ।
ଉଲୂକୋ ଯମଦୂତଶ୍ଚ ତଥର୍ଷିଃ ସୈନ୍ଧବାଯନଃ॥ 13-7-51 (81510)
ପର୍ଣଜଙ୍ଘଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଗାବଲଶ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ।
ଋଷିର୍ବଜ୍ରସ୍ତଥା ଖ୍ଯାତଃ ସାଲଙ୍କାଯନ ଏବ ଚ॥ 13-7-52 (81511)
ଲୀଲାଢ୍ଯୋ ନାରଦଶ୍ଚୈବ ତଥା କୂର୍ଚାମୁଖଃ ସ୍ମୃତଃ।
ବାଦୁଲିର୍ମୁସଲଶ୍ଚୈବ ବକ୍ଷୋଗ୍ରୀବସ୍ତଥୈବ ଚ। 13-7-53 (81512)
ଆଙ୍ଘ୍ରିକୋ ନୈକଦୃକ୍ଚୈବ ଶିଲାଯୂପଃ ସିତଃ ଶୁଚିଃ।
ଚକ୍ରକୋ ମାରୁତନ୍ତବ୍ଯୋ ବାତଘ୍ନୋଽଥାଶ୍ବଲାଯନଃ॥ 13-7-54 (81513)
ଶ୍ଯାମାଯନୋଽଥ ଗାର୍ଗ୍ଯଶ୍ଚ ଜାବାଲିଃ ସୁଶ୍ରୁତସ୍ତଥା।
କାରୀଷିରଥ ସଂଶ୍ରୁତ୍ଯଃ ପରପୌରବତନ୍ତବଃ॥ 13-7-55 (81514)
ମହାନୃଷିଶ୍ଚ କପିଲସ୍ତଥର୍ଷିସ୍ତାଡକାଯନଃ।
ତଥୈବ ଚୋପଗହନସ୍ତଥର୍ଷିଶ୍ଚାସୁରାଯଣଃ॥ 13-7-56 (81515)
ମାର୍ଦମର୍ଷିର୍ହିରଣ୍ଯାକ୍ଷୋ ଜଙ୍ଗାରିର୍ବାଭ୍ରବାଯଣିଃ।
ଭୂତିର୍ବିଭୂତିଃ ସୂତଶ୍ଚ ସୁରକୃତ୍ତୁ ତଥୈବ ଚ॥ 13-7-57 (81516)
ଅରାଲିର୍ନାଚିକଶ୍ଚୈବ ଚାମ୍ପେଯୋଜ୍ଜଯନୌ ତଥା।
ନବତନ୍ତୁର୍ବକନଖଃ ସେଯନୋ ଯତିରେବ ଚ॥ 13-7-58 (81517)
ଅମ୍ଭୋରୁଦଶ୍ଚାରୁମତ୍ସ୍ଯଃ ଶିରୀଷୀ ଚାଥ ଗାର୍ଦଭିଃ।
ଊର୍ଜଯୋନିରୁଦାପେକ୍ଷୀ ନାରଦୀ ଚ ମହାନୃଷିଃ।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରାତ୍ମଜାଃ ସର୍ବେ ମୁନଯୋ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ॥ 13-7-59 (81518)
ତଥୈବ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ରାଜନ୍ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋ ମହାତପାଃ।
ଋଚୀକେନାହିତଂ ବ୍ରହ୍ମ ପରମେତଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-7-60 (81519)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ତତ୍ବେନ ଭରତର୍ଷଭ।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯ ବୈ ଜନ୍ମ ସୋମସୂର୍ଯାଗ୍ନିତେଜସଃ॥ 13-7-61 (81520)
ଯତ୍ରଯତ୍ର ଚ ସନ୍ଦେହୋ ଭୂଯସ୍ତେ ରାଜସତ୍ତମ।
ତତ୍ରତତ୍ର ଚ ମାଂ ବ୍ରୂହି ଚ୍ଛେତ୍ତାଽସ୍ମି ତବ ସଂଶଯାନ୍॥ ॥ 13-7-62 (81521)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 7 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-7-1 ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବପି ଋଷିତ୍ବଂ ମନ୍ତ୍ରଦ୍ରଷ୍ଟୃତ୍ବଂ ଗୋତ୍ରପ୍ରବର୍ତକତ୍ବଂ ବା॥ 7-7-2 ଭରତସ୍ଯାନ୍ବଯେ ଚୈବାଜମୀଢ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-7-5 ପିପ୍ପଲସ୍ତସ୍ଯ ତନଯ ଇତି ଯ, ପାଠଃ। ପଲ୍ଲବସ୍ତସ୍ଯେତି ଟ. ପାଠଃ॥ 7-7-6 ପ୍ରସବେନ ସୋମାଭିଷବନିମିତ୍ତେନ। ଅର୍ଥୀ ପୁତ୍ରାର୍ଥୀ॥ 7-7-7 ସୁତାତ୍ ସୋମା ଭିଷବୋପଲକ୍ଷିକତାଦ୍ଯଜ୍ଞାତ୍॥ 7-7-8 ଭାର୍ଗବୋ ଭୃଗୋର୍ଗୋତ୍ରାପତ୍ଯମ୍॥ 7-7-10 ବତ୍ସ୍ଯସି ଉଦ୍ବାହେନ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି॥ 7-7-11 ଅସଂସକ୍ତୋ ନିଃସଂଶଯଃ॥ 7-7-13 ଆଦିତ୍ଯମଦିତେଃ ପୁତ୍ରମ୍॥ 7-7-15 ବରେଣ ପୁତ୍ରଂ ତେ ଦାସ୍ଯାମୀତ୍ଯନୁଗ୍ରହେଣ॥ 7-7-30 ପୂର୍ବୋପପନ୍ନାଯା ଭର୍ତୁଃ ସମ୍ବନ୍ଧାତ୍ପୂର୍ବମୁପପନ୍ନାଯାଃ ଗୁରୁତ୍ବେନ ପ୍ରାପ୍ତାଯାସ୍ତବ ଭର୍ତ୍ରପେକ୍ଷଯାହଂ ଗରୀଯସୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ପୁତ୍ରି ପୂର୍ବପ୍ରପନ୍ନାଯା ଇତି ଟ.ଧ ପାଠଃ॥ 7-7-44 କ୍ଷତ୍ରିଯଃ କ୍ଷତ୍ରିଯବଦୁଗ୍ରକ୍ରମା॥ 7-7-53 ଊର୍ଘ୍ବଲିର୍ମୁସଲଶ୍ଚେତି ଟ.ଧ.ପାଠ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 008
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.8. ଅଧ୍ଯାଯଃ 008
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବୀତହବ୍ଯସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିପ୍ରକାରକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ମହଦାଖ୍ଯାନମେତତ୍କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ।
ସୁଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ଯଦ୍ବ୍ରବୀଷି ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ବଦତାଂବର॥ 13-8-1 (81522)
ବିଶ୍ବାମିଇତ୍ରୋ ମହାରାଜ ରାଜା ବ୍ରାହ୍ମଣତାଂ ଗତଃ।
କଥିତଂ ଭବତା ସର୍ବଂ ବିସ୍ତରେଣ ପିତାମହ॥ 13-8-2 (81523)
ତଚ୍ଚ ରାଜନ୍ମଯା ସର୍ବଂ ଶ୍ରୁତଂ ବୁଦ୍ଧିମତାଂବର।
ଆଗମୋ ହି ପରୋଽସ୍ମାକଂ ତ୍ବତ୍ତଃ କୌରବନନ୍ଦନ॥ 13-8-3 (81524)
ବୀତହବ୍ଯଶ୍ଚ ନୃପତିଃ ଶ୍ରୁତୋ ମେ ବିପ୍ରତାଂ ଗତଃ।
ତଦେବ ତାବଦ୍ଗାଙ୍ଗେଯ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ବିଭୋ॥ 13-8-4 (81525)
ସ କେନ କର୍ମଣା ପ୍ରାପ୍ତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ରାଜସତ୍ତମଃ।
ବରେଣ ତପସା ବାଽପି ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-8-5 (81526)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-8-6x (6764)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ଯଥା ରାଜା ବୀତହବ୍ଯୋ ମହାଯଶାଃ।
ରାଜର୍ଷିର୍ଦୁର୍ଲଭଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଲୋକସତ୍କୃତମ୍॥ 13-8-6 (81527)
ମନୋର୍ମହାତ୍ମନସ୍ତାତ ପ୍ରଜା ଧର୍ମେଣ ଶାସତଃ।
ବଭୂବ ପୁତ୍ରୋ ଧର୍ମାତ୍ମା ଶର୍ଯାତିରିତି ବିଶ୍ରୁତଃ॥ 13-8-7 (81528)
ତସ୍ଯାନ୍ବବାଯେ ଦ୍ବୌ ରାଜନ୍ରାଜାନୌ ସମ୍ବଭୂବତୁଃ।
ହୈହଯସ୍ତାଲଜଙ୍ଘଶ୍ଚ ବତ୍ସେଷୁ ଜଯତାଂବର॥ 13-8-8 (81529)
ହୈହଯସ୍ଯ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦଶସୁ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଭାରତ।
ଶତଂ ବଭୂବ ପୁତ୍ରାଣାଂ ଶୂରାଣାମନିବର୍ତିନାମ୍।
ତୁଲ୍ଯରୂପପ୍ରଭାବାନାଂ ବଲିନାଂ ଯୁଦ୍ଧଶାଲିନାମ୍॥ 13-8-9 (81530)
ଧନୁର୍ବେଦେ ଚ ବେଦେ ଚ ସର୍ବତ୍ରୈବ କୃତଶ୍ରମାଃ॥ 13-8-10 (81531)
କାଶିଷ୍ବପି ନୃପୋ ରାଜନ୍ଦିବୋଦାସପିତାମହଃ।
ହର୍ଯଶ୍ବ ଇତି ବିଖ୍ଯାତୋ ବଭୂବ ଜଯତାଂବରଃ॥ 13-8-11 (81532)
ସ ବୀତହବ୍ଯଦାଯାଦୈରାଗତ୍ଯ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ବିନିପାତିତଃ॥ 13-8-12 (81533)
ତଂ ତୁ ହତ୍ବା ନରପତିଂ ହୈହଯାସ୍ତେ ମହାରଥାଃ।
ପ୍ରତିଜଗ୍ମୁଃ ପୁରୀଂ ରମ୍ଯାଂ ବତ୍ସାନାମକୁତୋଭଯାଃ॥ 13-8-13 (81534)
ହର୍ଯଶ୍ବସ୍ଯ ଚ ଦାଯାଦଃ କାଶିରାଜୋଽଭ୍ଯଷିଚ୍ଯତ।
ସୁଦେବୋ ଦେବସଂକାଶଃ ସାକ୍ଷାଦ୍ଧର୍ମ ଇବାପରଃ॥ 13-8-14 (81535)
ସ ପାଲଯାମାସ ମହୀଂ ଧର୍ମାତ୍ମା କାଶିନନ୍ଦନଃ।
ତୈର୍ବୀତହବ୍ଯୈରାଗତ୍ଯ ଯୁଧି ସର୍ବୈର୍ବିନିର୍ଜିତଃ॥ 13-8-15 (81536)
ତମଥାଜୌ ବିନିର୍ଜିତ୍ଯ ପ୍ରତିଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତମ୍।
ସୌଦେବିସ୍ତ୍ବଥ କାଶୀଶୋଦିବୋଦାସୋଽଭ୍ଯଷିଚ୍ଯତ॥ 13-8-16 (81537)
ଦିବୋଦାସସ୍ତୁ ବିଜ୍ଞାଯ ବୀର୍ଯ ତେଷାଂ ଯତାତ୍ମନାମ୍।
ବାରାଣସୀଂ ମହାତେଜା ନିର୍ମମେ ଶକ୍ରଶାସନାତ୍॥ 13-8-17 (81538)
ବିପ୍ରକ୍ଷତ୍ରିଯସମ୍ବାଧାଂ ବୈଶ୍ଯଶୂଦ୍ରସମାକୁଲାମ୍।
ନୈକଦ୍ରବ୍ଯୋଚ୍ଚଯବତୀଂ ସମୃଦ୍ଧବିପଣାପଣାମ୍॥ 13-8-18 (81539)
ଗଙ୍ଗାଯା ଉତ୍ତରେ କୂଲେ ବପ୍ରାନ୍ତେ ରାଜସତ୍ତମ୍॥
ଗୋମତ୍ଯା ଦକ୍ଷିଣେ କୂଲେ ଶକ୍ରସ୍ଯେବାମରାବତୀମ୍। 13-8-19 (81540)
ତତ୍ର ତଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲଂ ନିବସନ୍ତଂ ମହୀପତିମ୍।
ଆଗତ୍ଯ ହୈହଯା ଭୂଯଃ ପର୍ଯଧାବନ୍ତ ଭାରତ॥ 13-8-20 (81541)
ସ ନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯ ଦଦୌ ଯୁଦ୍ଧଂ ତେଭ୍ଯୋ ରାଜା ମହାବଲଃ।
ଦେବାସୁରସମଂ ଘୋରଂ ଦିବୋଦାସୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-8-21 (81542)
ସ ତୁ ଯୁଦ୍ଧେ ମହାରାଜ ଦିନାନାଂ ଦଶତୀର୍ଦଶ।
ହତବାହନଭୂଯିଷ୍ଠସ୍ତତୋ ଦୈନ୍ଯମୁପାଗମତ୍॥ 13-8-22 (81543)
ହତଯୋଧସ୍ତତୋ ରାଜନ୍କ୍ଷୀଣକୋଶଶ୍ଚକ ଭୂମିପଃ।
ଦିବୋଦାସଃ ପୁରୀଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ପଲାଯନପରୋଽଭବତ୍॥ 13-8-23 (81544)
ଗତ୍ବାଽଽଶ୍ରମପଦଂ ରମ୍ଯଂ ଭରଦ୍ବାଜସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଜଗାମ ଶରଣଂ ରାଜା କୃତାଞ୍ଜଲିରରିଂଦମ୍॥ 13-8-24 (81545)
ତମୁବାଚ ଭରଦ୍ବାଜୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ପୁତ୍ରୋ ବୃହସ୍ପତେଃ।
ପୁରୋଧାଃ ଶୀଲସମ୍ପନ୍ନୋ ଦିବୋଦାସଂ ମହୀପତିମ୍॥ 13-8-25 (81546)
କିମାଗମନକୃତ୍ଯଂ ତେ ସର୍ବଂ ପ୍ରବୂହି ମେ ନୃପ।
ଯତ୍ତେ ପ୍ରିଯଂ ତତ୍କରିଷ୍ଯେ ନ ମେଽତ୍ରାସ୍ତି ବିଚାରଣା॥ 13-8-26 (81547)
ରାଜୋବାଚ। 13-8-27x (6765)
ଭଗବନ୍ବୈତହବ୍ଯୈର୍ମେ ଯୁଦ୍ଧେ ବଂଶଃ ପ୍ରଣାଶିତଃ।
ଅହମେକଃ ପରିଦ୍ଯୂନୋ ଭବନ୍ତଂ ଶରଣଂ ଗତଃ॥ 13-8-27 (81548)
ଶିଷ୍ଯସ୍ନେହେନ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବଂ ମାଂ ରକ୍ଷିତୁମର୍ହସି।
ଏକଶେଷଃ କୃତୋ ବଂଶୋ ମମ ତୈଃ ପାପକର୍ମଭିଃ॥ 13-8-28 (81549)
ତମୁବାଚ ମହାଭାଗୋ ଭରଦ୍ବାଜଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ନ ଭେତବ୍ଯଂ ନ ଭେତବ୍ଯଂ ସୌଦେବ ବ୍ଯେତୁ ତେ ଭଯମ୍॥ 13-8-29 (81550)
ଅହମିଷ୍ଟିଂ କରିଷ୍ଯାମି ପୁତ୍ରାର୍ଥଂ ତେ ବିଶାମ୍ପତେ।
ବୀତହବ୍ଯସହସ୍ରାଣି ଯେନ ତ୍ବଂ ପ୍ରହରିଷ୍ଯସି॥ 13-8-30 (81551)
ତତ ଇଷ୍ଟିଂ ଚକାରର୍ଷିସ୍ତସ୍ଯ ବୈ ପୁତ୍ରକାମିକୀମ୍।
ଅଥାସ୍ଯ ତନଯୋ ଜଜ୍ଞେ ଦୈବୋଦାସଃ ପ୍ରତର୍ଦନଃ॥ 13-8-31 (81552)
ସ ଜାତମାତ୍ରୋ ବବୃଧେ ସମାଃ ସଦ୍ଯସ୍ତ୍ରଯୋଦଶ।
ବେଦଂ ଚାପି ଜଗୌ କୃତ୍ସ୍ନଂ ଧନୁର୍ବେଦଂ ଚ ଭାରତ॥ 13-8-32 (81553)
ଯୋଗେନ ଚ *****ବିଷ୍ଟୋ ଭରଦ୍ବାଜେନ ଧୀମତା।
କୃତ୍ସ୍ନଂ ହି ତେଜୋ ଯଲ୍ଲୋକେ ତଦେତଦ୍ଦେହମାବିଶତ୍॥ 13-8-33 (81554)
ତତଃ ସ କବଚୀ ଧନ୍ବୀ ସ୍ତୂଯମାନଃ ସୁରର୍ଷିଭିଃ।
ବନ୍ଦିଭିର୍ବନ୍ଦ୍ଯମାନଶ୍ଚ ବଭୌ ସୂର୍ଯ ଇବୋଦିତଃ॥ 13-8-34 (81555)
ସ ରଥୀ ବଦ୍ଧନିସ୍ତ୍ରିଂଶୋ ବଭୌ ଦୀପ୍ତ ଇବାନଲଃ।
ପ୍ରଯଯୌ ସ ଧନୁର୍ଧୁନ୍ବନ୍ବିବର୍ଷିଷୁରିବାମ୍ବୁଦଃ॥ 13-8-35 (81556)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପରମଂ ହର୍ଷଂ ସୁଦେବତନଯୋ ଯଯୌ।
ମେନେ ଚ ମନସା ଦଗ୍ଧାନ୍ବୈତହବ୍ଯାନ୍ସ ପାର୍ଥିବଃ॥ 13-8-36 (81557)
ତତୋସୌ ଯୌବରାଜ୍ଯେ ଚ ସ୍ଥାପଯିତ୍ବା ପ୍ରତର୍ଦନମ୍।
କୃତକୃତ୍ଯଂ ତଦାଽଽତ୍ମାନଂ ସ ରାଜା ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ॥ 13-8-37 (81558)
ତତସ୍ତୁ ବୈତହବ୍ଯାନାଂ ବଧାଯ ସ ମହୀପତିଃ।
ପୁତ୍ରଂ ପ୍ରସ୍ଥାପଯାସାସ ପ୍ରତର୍ଦନମରିଂଦମମ୍॥ 13-8-38 (81559)
ସରଥଃ ସ ତୁ ସଂତୀର୍ଯ ଗଙ୍ଗାମାଶୁ ପରାକ୍ରମୀ।
ପ୍ରଯଯୌ ବୀତହବ୍ଯାନାଂ ପୁରୀଂ ପରପୁରଂଜଯଃ॥ 13-8-39 (81560)
ବୈତହବ୍ଯାସ୍ତୁ ସଂଶ୍ରୁତ୍ଯ ରଥଘୋଷଂ ସମୁଦ୍ଧତମ୍।
ନିର୍ଯଯୁର୍ନଗରାକାରୈ ରଥୈଃ ପରରଥାରୁଜୈଃ॥ 13-8-40 (81561)
ନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯ ତେ ନରବ୍ଯାଘ୍ରା ଦଂଶିତାଶ୍ଚିତ୍ରଯୋଧିନଃ।
ପ୍ରତର୍ଦନଂ ସମାଜଗ୍ମୁଃ ଶରବର୍ଷୈରୁଦାଯୁଧାଃ॥ 13-8-41 (81562)
ଶସ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ବିବିଧାକାରୈ ରଥୌଘୈଶ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅଭ୍ଯବର୍ଷନ୍ତ ରାଜାନଂ ହିମବନ୍ତମିବାମ୍ବୁଦାଃ॥ 13-8-42 (81563)
ଅସ୍ତ୍ରୈରସ୍ତ୍ରାଣି ସଂବାର୍ଯ ତେଷାଂ ରାଜା ପ୍ରତର୍ଦନଃ।
ଜଘାନ ତାନ୍ମହାତେଜା ବଜ୍ରାନଲସମୈଃ ଶରୈଃ॥ 13-8-43 (81564)
କୃତ୍ତୋତ୍ତମାଙ୍ଗାସ୍ତେ ରାଜନ୍ଭଲ୍ଲୈଃ ଶତସହସ୍ରଶଃ।
ଅପତନ୍ରୁଧିରାର୍ଦ୍ରାଙ୍ଗା ନିକୃତ୍ତା ଇବ କିଂଶୁକାଃ॥ 13-8-44 (81565)
ହତେଷୁ ତେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ବୀତହବ୍ଯଃ ସୁତେଷ୍ବଥ।
ପ୍ରାଦ୍ରବନ୍ନଗରଂ ହିତ୍ବା ଭୃଗୋରାଶ୍ରମମପ୍ଯୁତ॥ 13-8-45 (81566)
ଯଯୌ ଭୃଗୁଂ ଚ ଶରଣଂ ବୀତହବ୍ଯୋ ନରାଧିପଃ।
ଅଭଯଂ ଚ ଦଦୌ ତସ୍ମୈ ବୀତହବ୍ଯାଯ ଭାର୍ଗବଃ।
ଆସନଂ ଶିଷ୍ଯମଧ୍ଯେ ଚ ଭୃଗୁରନ୍ଯତ୍ସମାଦିଶତ୍॥ 13-8-46 (81567)
ଅଥାନୁପଦମେବାଶୁ ତତ୍ରାଗଚ୍ଛତ୍ପ୍ରତର୍ଦନଃ।
ସ ପ୍ରାପ୍ଯ ଚାଶ୍ରମପଦଂ ଦିବୋଦାସାତ୍ମଜୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-8-47 (81568)
ଭୋଭୋ କେଽତ୍ରାଶ୍ରମେ ସନ୍ତି ଭୃଗୋଃ ଶିଷ୍ଯା ମହାତ୍ମନଃ।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛେ ମୁନିମହଂ ତସ୍ଯାଚକ୍ଷତ ମାମିତି॥ 13-8-48 (81569)
ସ ତଂ ବିଦିତ୍ବା ତୁ ଭୃଗୁର୍ନିଶ୍ଚକ୍ରାମାଶ୍ରମାତ୍ତଦା।
ପୂଜଯାମାସ ଚ ତତୋ ବିଧିନା ନୃପସତ୍ତମମ୍॥ 13-8-49 (81570)
ଉବାଚ ଚୈନଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଂ କାର୍ଯଂ ବ୍ରୂହି ପାର୍ଥିବ।
ସ ଚୋବାଚ ନୃପସ୍ତସ୍ମୈ ଯଦାଗମନକାରଣମ୍॥ 13-8-50 (81571)
ରାଜୋବାଚ। 13-8-51x (6766)
ଅଯଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନିତୋ ରାଜା ବୀତହବ୍ଯୋ ବିସର୍ଜ୍ଯତାମ୍।
ଅସ୍ଯ ପୁତ୍ରୈର୍ହି ମେ କୃତ୍ସ୍ନୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ବଂଶଃ ପ୍ରଣାଶିତଃ॥ 13-8-51 (81572)
ଉତ୍ସାଦିତଶ୍ଚ ବିଷଯଃ କାଶୀନାଂ ରତ୍ନସଞ୍ଚଯଃ।
ଏତସ୍ଯ ବୀର୍ଯଦୃପ୍ତସ୍ଯ ହତଂ ପୁତ୍ରଶତଂ ମଯା।
ଅସ୍ଯେଦାନୀଂ ବଧାଦଦ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯାମ୍ଯନୃଣଃ ପିତୁଃ॥ 13-8-52 (81573)
ତମୁବାଚ କୃପାବିଷ୍ଟୋ ଭୃଗୁର୍ଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ।
ନେହାସ୍ତି କ୍ଷତ୍ରିଯଃ କଶ୍ଚିତ୍ସର୍ବେ ହୀମେ ଦ୍ବିଜାତଯଃ॥ 13-8-53 (81574)
ଏତତ୍ତୁ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୃଗୋସ୍ତଥ୍ଯଂ ପ୍ରତର୍ଦନଃ।
ପାଦାବୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଶନୈଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-8-54 (81575)
ଏବମପ୍ଯସ୍ମି ଭଗବନ୍କୃତକୃତ୍ଯୋ ନ ସଂଶଯଃ।
ଯ ଏଷ ରାଜା ବୀର୍ଯେଣ ସ୍ବଜାତିଂ ତ୍ଯାଜିତୋ ମଯା॥ 13-8-55 (81576)
ଅନୁଜାନୀହି ମାଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଧ୍ଯାଯସ୍ବ ଚ ଶିବେନ ମାମ୍।
ତ୍ଯାଜିତୋ ହି ମଯା ଜାତିମେବ ରାଜା ଭୃଗୂଦ୍ବହ॥ 13-8-56 (81577)
ତତସ୍ତେନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତୋ ଯଯୌ ରାଜା ପ୍ରତର୍ଦନଃ।
ଯଥାଗତଂ ମହାରାଜ ମୁକ୍ତ୍ବା ବିଷମିବୋରଗଃ॥ 13-8-57 (81578)
ଭୃଗୋର୍ବଚନମାତ୍ରେଣ ସ ଚ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିତାଂ ଗତଃ।
ବୀତହବ୍ଯୋ ମହାରାଜ ବ୍ରହ୍ମବାଦିତ୍ବମେବ ଚ॥ 13-8-58 (81579)
ତସ୍ଯ ଗୃତ୍ସମଦଃ ପୁତ୍ରୋ ରୂପେଣେନ୍ଦ୍ର ଇବାପରଃ।
ଶକ୍ରସ୍ତ୍ବମିତି ଯୋ ଦୈତ୍ଯୈର୍ନିଗୃହୀତଃ କିଲାଭବତ୍॥ 13-8-59 (81580)
ଋଗ୍ବେଦେ ବର୍ତତେ ଚାଗ୍ର୍ଯା ଶ୍ରୁତିର୍ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଯତ୍ର ଗୃତ୍ସମଦୋ ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସ ମହୀଯତେ॥ 13-8-60 (81581)
ସ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ବିପ୍ରର୍ଷିଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଗୃତ୍ସମଦୋଽଭବତ୍।
ପୁତ୍ରୋ ଗୃତ୍ସମଦସ୍ଯାପି ବିପ୍ରଃ ସାବୈନସୋଽଭବତ୍॥ 13-8-61 (81582)
ସାବୈନସସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋ ବୈ ବିତସ୍ତ୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ଚାତ୍ମଜଃ।
ବିତସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ସୁତସ୍ତସ୍ଯ ଶିବସ୍ତଶ୍ଚାତ୍ମଜୋଽଭବତ୍॥ 13-8-62 (81583)
ଶ୍ରବାସ୍ତସ୍ଯ ସୁତଶ୍ଚର୍ଷିଃ ଶ୍ରବସଶ୍ଚାଭବତ୍ତମଃ।
ତମସଶ୍ଚ ପ୍ରକାଶୋଽଭୂତ୍ତନଯୋ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ॥ 13-8-63 (81584)
ପ୍ରକାଶସ୍ଯ ଚ ବାଗିନ୍ଦ୍ରୋ ବଭୂବ ଜଯତାଂବରଃ।
ତସ୍ଯାତ୍ମଜଶ୍ଚ ପ୍ରମିତିର୍ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗଃ॥ 13-8-64 (81585)
ଘୃତାଚ୍ଯାଂ ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ରୁରୁର୍ନାମୋଦପଦ୍ଯତ।
ପ୍ରମଦ୍ବରାଯାଂ ତୁ ରୁରୋଃ ପୁତ୍ରଃ ସମୁଦପଦ୍ଯତ।
ଶୁନକୋ ନାମ ବିପ୍ରର୍ଷିର୍ଯସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋଽଥ ଶୌନକଃ॥ 13-8-65 (81586)
ଏବଂ ବିପ୍ରତ୍ବମଗମଦ୍ବୀତହବ୍ଯୋ ନରାଧିପଃ।
ଭୃଗୋଃ ପ୍ରସାଦାଦ୍ରାଜେନ୍ଦ୍ର କ୍ଷତ୍ରିଯଃ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭ॥ 13-8-66 (81587)
ଏଷ ତେ କଥିତୋ ବଂଶୋ ରାଜନ୍ଗାର୍ତ୍ସମଦୋ ମଯା।
ବିସ୍ତରେଣ ମହାରାଜ କିମନ୍ଯଦନୁପୃଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-8-67 (81588)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 8 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-8-7 ଶଯ୍ଯାତିରିତି ବିଶ୍ରୁତ ଇତି ଟ.ଘ.ପାଠଃ॥ 7-8-10 ତେ ଚେତି ଶେଷଃ॥ 7-8-12 ବୀତହବ୍ଯଦାଯାଦୈଃ। ହୈହଯସ୍ଯୈବ ନାମାନ୍ତରଂ ବୀତହବ୍ଯ ଇତି ତତ୍ପୁତ୍ରୈଃ॥ 7-8-13 ବତ୍ସାନାଂ ବତ୍ସବଂଶ୍ଯାନାଂ ରାଜ୍ଞାମ୍॥ 7-8-19 ବପ୍ରାନ୍ତେ ତଟସମୀପେ॥ 7-8-22 ଦଶତୀର୍ଦଶ ସହସ୍ରମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-8-27 ପରିଦ୍ଯୂନଃ ସର୍ବତୋନିରସ୍ତଃ॥ 7-8-32 ସଦ୍ଯୋ ବବୃଧେ ତ୍ରଯୋଦଶବାର୍ଷିକୋଽଭୂତ୍ ସଦ୍ଯଶ୍ଚ ବେଦାନ୍ ଜଗୌ॥ 7-8-33 ଯୋଗେନ ଯୋଗବଲେନ॥ 7-8-48 ତସ୍ଯ ତଂପ୍ରତି ମାଂ ଆଗତଂ ଆଚକ୍ଷତ କଥଯତ॥ 7-8-58 ଆଖ୍ଯାଯିକାତାତ୍ପର୍ଥମାହ ଭୃଗୋରିତି॥ 7-8-60 ଯତ୍ର ଗାର୍ତ୍ସମଦଂ ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସମୁଦାହୃତମ୍। ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 009
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.9. ଅଧ୍ଯାଯଃ 009
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତପ୍ରଦର୍ଶନଂ ଦୈବାଦପି ପୁରୁଷକାରସ୍ଯ ପ୍ରାବଲ୍ଯପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପିତାମହ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସର୍ବସାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦ।
ଦୈବେ ପୁରୁଷକାରେ ଚ କିଂସ୍ବିଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠତରଂ ଭବେତ୍॥ 13-9-1 (81589)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-9-2x (6767)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ବ୍ରହ୍ମଣଶ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-9-2 (81590)
ଦୈବମାନୁଷଯୋଃ କିଂସ୍ବିତ୍କର୍ମଣୋଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠମିତ୍ଯୁତ।
ପୁରା ବସିଷ୍ଠୋ ଭଗବାନ୍ପିତାମହମପୃଚ୍ଛତ॥ 13-9-3 (81591)
ତତଃ ପଦ୍ମୋଦ୍ଭବୋ ରାଜନ୍ଦେବଦେବଃ ପିତାମହଃ।
ଉବାଚ ମଧୁରଂ ବାକ୍ଯମର୍ଥବଦ୍ଧେତୁଭୂଷିତମ୍॥ 13-9-4 (81592)
`ବୀଜତୋ ହ୍ଯଙ୍କୁରୋତ୍ପତ୍ତିରଙ୍କୁରାତ୍ପର୍ଣସମ୍ଭବଃ।
ପର୍ଣାନ୍ନାଲାଃ ପ୍ରସୂଯନ୍ତେ ନାଲାତ୍ସ୍କନ୍ଧଃ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-9-5 (81593)
ସ୍କନ୍ଧାତ୍ପ୍ରବର୍ତତେ ପୁଷ୍ପଂ ପୁଷ୍ପାତ୍ସଂବର୍ଧତେ ଫଲମ୍।
ଫଲାନ୍ନିର୍ବର୍ତତେ ବୀଜଂ ବୀଜାତ୍ସ୍ଯାତ୍ସମ୍ଭବଃ ପୁନଃ'॥ 13-9-6 (81594)
ନାବୀଜଂ ଜାଯତେ କିଞ୍ଚିନ୍ନ ବୀଜେନେ ବିନା ଫଲମ୍।
ବୀଜାଦ୍ବୀଜଂ ପ୍ରଭବତି ନାବୀଜଂ ବିଦ୍ଯତେ ଫଲମ୍॥ 13-9-7 (81595)
ଯାଦୃଶଂ ବପତେ ବୀଜଂ କ୍ଷେତ୍ରମାସାଦ୍ଯ ବାପକଃ।
ସୁକୃତେ ଦୁଷ୍କୃତେ ବାଽପି ତାଦୃଶଂ ଲଭତେ ଫଲମ୍॥ 13-9-8 (81596)
ଯଥା ବୀଜଂ ବିନା କ୍ଷେତ୍ରମୁପ୍ତଂ ଭବତି ନିଷ୍ଫଲମ୍।
ତଥା ପୁରୁଷକାରେଣ ବିନା ଦୈବଂ ନ ସିଧ୍ଯତି॥ 13-9-9 (81597)
କ୍ଷେତ୍ରଂ ପୁରୁଷକାରସ୍ତୁ ଦୈବଂ ବୀଜମୁଦାହୃତମ୍।
କ୍ଷେତ୍ରବୀଜସମାଯୋଗାତ୍ତତଃ ସସ୍ଯଂ ସମୃଦ୍ଧ୍ଯତେ॥ 13-9-10 (81598)
କର୍ମଣଃ ଫଲନିର୍ବୃତ୍ତିଂ ସ୍ବଯମଶ୍ନାତି କାରକଃ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ଲୋକେ କୃତସ୍ଯାପ୍ଯକୃତସ୍ଯ ଚ॥ 13-9-11 (81599)
ଶୁଭେନ କର୍ମଣା ସୌଖ୍ଯଂ ଦୁଃଖଂ ପାପେନ କର୍ମଣା।
କୃତଂ ସର୍ବତ୍ର ଲଭତେ ନାକୃତଂ ଭୁଜ୍ଯତେ କ୍ବଚିତ୍॥ 13-9-12 (81600)
କୃତୀ ସର୍ବତ୍ର ଲଭତେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ ଭାଗ୍ଯବୀକ୍ଷିତଃ।
ଅକୃତୀ ଲଭତେ ଭ୍ରଷ୍ଟଃ କ୍ଷତେ କ୍ଷାରାବସେଚନମ୍॥ 13-9-13 (81601)
ତପସା ରୂପସୌଭାଗ୍ଯଂ ରତ୍ନାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ପ୍ରାପ୍ଯତେ କର୍ମଣା ସର୍ବଂ ନ ଦୈବାଦକୃତାତ୍ମନା॥ 13-9-14 (81602)
ତଥା ସ୍ବର୍ଗଶ୍ଚ ଭୋଗଶ୍ଚ ନିଷ୍ଠା ଯା ଚ ମନୀଷିତା।
ସର୍ବଂ ପୁରୁଷକାରେଣ କୃତେନେହୋପଲଭ୍ଯତେ॥ 13-9-15 (81603)
ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ତ୍ରିଦଶା ନାଗା ଯକ୍ଷାଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କମାରୁତାଃ।
ସର୍ବେ ପୁରୁଷକାରେଣ ମାନୁଷ୍ଯାଦ୍ଦେବତାଂ ଗତାଃ॥ 13-9-16 (81604)
ଅର୍ଥୋ ବା ମିତ୍ରବର୍ଗୋ ବା ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ବା କୁଲାନ୍ବିତମ୍।
ଶ୍ରୀଶ୍ଚାପି ଦୁର୍ଲଭା ଭୋକ୍ତୁଂ ତଥୈବାକୃତକର୍ମଭିଃ॥ 13-9-17 (81605)
ଶୌଚେନ ଲଭତେ ବିପ୍ରଃ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବିକ୍ରମେଣ ତୁ।
ବୈଶ୍ଯଃ ପୁରୁଷକାରେଣ ଶୂଦ୍ରଃ ଶୁଶ୍ରୂଷଯା ଶ୍ରିଯମ୍॥ 13-9-18 (81606)
ନାଦାତାରଂ ଭଜନ୍ତ୍ଯର୍ଥା ନ କ୍ଲୀବଂ ନାପି ନିଷ୍କ୍ରିଯମ୍।
ନାକର୍ମଶୀଲଂ ନାଶୂରଂ ତଥା ନୈବାତପସ୍ବିନମ୍॥ 13-9-19 (81607)
ଯେନ ଲୋକାସ୍ତ୍ରଯଃ ସୃଷ୍ଟା ଦୈତ୍ଯାଃ ସର୍ବାଶ୍ଚ ଦେବତାଃ।
ସ ଏଷ ଭଗବାନ୍ବିଷ୍ଣୁଃ ସମୁଦ୍ରେ ତପ୍ଯତେ ତପଃ॥ 13-9-20 (81608)
ସ୍ବଂ ଚେତ୍କର୍ମଫଲଂ ନ ସ୍ଯାତ୍ସର୍ବମେବାଫଲଂ ଭବେତ୍।
ଲୋକୋ ଦୈବଂ ସମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଉଦାସୀନୋ ଭବେଦ୍ଯଦି॥ 13-9-21 (81609)
ଅକୃତ୍ବା ମାନୁଷଂ କର୍ମ ଯୋ ଦୈବମନୁବର୍ତତେ।
ବୃଥା ଶ୍ରାମ୍ଯତି ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ପତିଂ କ୍ଲୀବମିବାଙ୍ଗନା॥ 13-9-22 (81610)
ନ ତଥା ମାନୁଷେ ଲୋକେ ଫଲମସ୍ତି ଶୁଭାଶୁଭେ।
ଯଥା ତ୍ରିଦଶଲୋକେ ହି ଫଲମଲ୍ପେନ ଜାଯତେ॥ 13-9-23 (81611)
କୃତଃ ପୁରୁଷକାରସ୍ତୁ ଦୈବମେବାନୁବର୍ତତେ।
ନ ଦୈବମକୃତେ କିଞ୍ଚିତ୍କସ୍ଯଚିଦ୍ଦାତୁମର୍ହତି॥ 13-9-24 (81612)
ଯଥା ସ୍ଥାନାନ୍ଯନିତ୍ଯାନି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଦୈବତେଷ୍ବପି।
କଥଂ କର୍ମ ବିନା ଦୈବଂ ସ୍ଥାସ୍ଯତି ସ୍ଥାପଯିଷ୍ଯତଃ॥ 13-9-25 (81613)
ନ ଦୈବତାନି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ବ୍ଯାପାରଂ ଯାନ୍ତି କସ୍ଯଚିତ୍।
ବ୍ଯାସଙ୍ଗଂ ଜନଯନ୍ତ୍ଯୁଗ୍ରମାତ୍ମାଭିଭବଶଙ୍କଯା॥ 13-9-26 (81614)
ଋଷୀଣାଂ ଦେବତାନାଂ ଚ ସଦା ଭବତି ବିଗ୍ରହଃ।
କସ୍ଯ ବାଚା ହ୍ଯଦୈବଂ ସ୍ଯାଦ୍ଯତୋ ଦୈବଂ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-9-27 (81615)
କଥଂ ତସ୍ଯ ସମୁତ୍ପତ୍ତିର୍ଯତୋ ଦୈବଂ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ଏବଂ ତ୍ରିଦଶଲୋକେଽପି ପ୍ରାପ୍ଯତେ ପରମଂ ସୁଖମ୍॥ 13-9-28 (81616)
ଆତ୍ମୈବ ହ୍ଯାତ୍ମନୋ ବନ୍ଧୁରାତ୍ମୈବ ରିପୁରାତ୍ମନଃ।
ଆତ୍ମୈବ ହ୍ଯାତ୍ମନଃ ସାକ୍ଷୀ କୃତସ୍ଯାପ୍ଯକୃତସ୍ଯ ଚ॥ 13-9-29 (81617)
କୃତଂ ଚ ବିକୃତଂ କିଞ୍ଚିତ୍ସିଦ୍ଧ୍ଯତେ ଗୁରୁକର୍ମଣା।
ସୁକୃତଂ ଦୁଷ୍କୃତଂ କର୍ମ ଅକୃତାର୍ଥଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥ 13-9-30 (81618)
ଦେବାନାଂ ଶରଣଂ ପୁଣ୍ଯଂ ସର୍ବଂ ପୁଣ୍ଯୈରବାପ୍ଯତେ।
ପୁଣ୍ଯହୀନଂ ନରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କିଂ ଦୈବଂ ପ୍ରକରିଷ୍ଯତି॥ 13-9-31 (81619)
ପୁରା ଯଯାତିର୍ବିଭ୍ରଷ୍ଟଶ୍ଚ୍ଯାବିତଃ ପତିତଃ କ୍ଷିତୌ।
ପୁନରାରୋପିତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଦୌହିତ୍ରୈଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଭିଃ॥ 13-9-32 (81620)
ପୁରୂରବାଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ଦ୍ବିଜୈରଭିହିତଃ ପୁରା।
ଐଲ ଇତ୍ଯଭିବିଖ୍ଯାତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ମହୀପତିଃ॥ 13-9-33 (81621)
ଅଶ୍ବମେଧାଦିଭିର୍ଯଜ୍ଞୈଃ ସତ୍କୃତଃ କୋସଲାଧିପଃ।
ମହର୍ଷିଶାପାତ୍ସୌଦାସଃ ପୁରୁଷାଦତ୍ବମାଗତଃ॥ 13-9-34 (81622)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ଚ ରାମଶ୍ଚ ମୁନିପୁତ୍ରୌ ଧନୁର୍ଧରୌ।
ନ ଗଚ୍ଛତଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ବେଦଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-9-35 (81623)
ବସୁର୍ଯଜ୍ଞଶତୈରିଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ବିତୀଯ ଇବ ବାସବଃ।
ମିଥ୍ଯାଭିଧାନେନୈକେନ ରସାତଲତଲଂ ଗତଃ॥ 13-9-36 (81624)
ବଲିର୍ବୈରୋଚନିର୍ବଦ୍ଧୋ ଧର୍ମପାଶେନ ଦୈବତୈଃ।
ବିଷ୍ଣୋଃ ପୁରୁଷକାରେଣ ପାତାଲସଦନଃ କୃପଃ॥ 13-9-37 (81625)
ଶକ୍ରସ୍ଯାଥ ରଥୋପସ୍ଥେ ବିଷ୍ଠିତୋ ଜନମେଜଯଃ।
ଦ୍ବିଜସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବଧଂ କୃତ୍ବା କିଂ ଦୈବେନ ନ ବାରିତଃ॥ 13-9-38 (81626)
ଅଜ୍ଞାନାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ହତ୍ବା ସ୍ପୃଷ୍ଟୋ ବାଲବଧେନ ଚ।
ବୈଶମ୍ପାଯନବିପ୍ରର୍ଷିଃ କିଂ ଦୈବେନ ନ ବାରିତଃ॥ 13-9-39 (81627)
ଗୋପ୍ରଦାନେନ ମିଥ୍ଯା ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ମହାମଖେ।
ପୁରା ନୃଗଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିଃ କୃକଲାସତ୍ବମାଗତଃ॥ 13-9-40 (81628)
ଧୁନ୍ଧୁମାରଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିଃ ସତ୍ରେଷ୍ବେବ ଜରାଂ ଗତଃ।
ପ୍ରୀତିଦାଯଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ସୁଷ୍ବାପ ସ ଗିରିବ୍ରଜେ॥ 13-9-41 (81629)
ପାଣ୍ଡବାନାଂ ହୃତଂ ରାଜ୍ଯଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୈର୍ମହାବଲୈଃ।
ପୁନଃ ପ୍ରତ୍ଯାହୃତଂ ଚୈବ ନ ଦୈବାଦ୍ଭୁଜସଂଶ୍ରଯାତ୍॥ 13-9-42 (81630)
ତପୋନିଯମସଂଯୁକ୍ତା ମୁନଯଃ ସଂଶିତବ୍ରତାଃ।
କିଂ ତେ ଦୈବବଲାଚ୍ଛାପମୁତ୍ସୃଜନ୍ତେ ନ କର୍ମଣା॥ 13-9-43 (81631)
ପାପମୁତ୍ସୃଜତେ ଲୋକେ ସର୍ବଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଲୋଭମୋହସମାପନ୍ନଂ ନ ଦୈବଂ ତ୍ରାଯତେ ନରମ୍॥ 13-9-44 (81632)
ଯଥାଽଽଗ୍ନିଃ ପବନୋଦ୍ଭୂତଃ ସୁସୂକ୍ଷ୍ମୋଽପି ମହାନ୍ଭବେତ୍।
ତଥା କର୍ମସମାଯୁକ୍ତଂ ଦୈବଂ ସାଧୁ ବିବର୍ଧତେ॥ 13-9-45 (81633)
ଯଥା ତୈଲକ୍ଷଯାଦ୍ଦୀପଃ ପ୍ରମ୍ଲାନିମୁପଗଚ୍ଛତି।
ତଥା କର୍ମକ୍ଷଯାଦ୍ଦୈବଂ ପ୍ରମ୍ଲାନିମୁପଗଚ୍ଛତି॥ 13-9-46 (81634)
ବିପୁଲମପି ଧନୌଘଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଭୋଗାନ୍ତ୍ରିଯୋ ବା
ପୁରୁଷ ଇହ ନ ଶକ୍ତଃ କର୍ମହୀନୋ ହି ଭୋକ୍ତୁମ୍।
ସୁବିହିତମପି ଚାର୍ଥଂ ଦୈବତେ ରକ୍ଷ୍ଯମାଣଂ
ପୁରୁଷ ଇହ ମହାତ୍ମା ପ୍ରାପ୍ନୁତେ ନିତ୍ଯଯୁକ୍ତଃ॥ 13-9-47 (81635)
ବ୍ଯଯଗୁମପି ସାଧୁଂ କର୍ମଣା ସଂଶ୍ରଯନ୍ତେ
ଭବତୀ ମନୁଜଲୋକାଦ୍ଦୈବଲୋକୋ ବିଶିଷ୍ଟଃ।
ବହୁତରସୁସମୃଦ୍ଧ୍ଯା ମାନୁଷାଣାଂ ଗୃହାଣି
ପିତୃବନଭବନାଭଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ଚାମରାଣାମ୍॥ 13-9-48 (81636)
ନ ଚ ଫଲତି ବିକର୍ମା ଜୀବଲୋକେ ନ ଦୈବଂ
ବ୍ଯପନଯତି ବିମାର୍ଗଂ ନାସ୍ତି ଦୈବେ ପ୍ରଭୁତ୍ବମ୍।
ଗୁରୁମିବ କୃତମଗ୍ର୍ଯଂ କର୍ମ ସଂଯାତି ଦୈବଂ
ନଯତି ପୁରୁଷକାରଃ ସଞ୍ଚିତସ୍ତତ୍ରତତ୍ର॥ 13-9-49 (81637)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ମଯା ବୈ ମୁନିସତ୍ତମ।
ଫଲଂ ପୁରୁଷକାରସ୍ଯ ସଦା ସଂଦୃଶ୍ଯ ତତ୍ତ୍ବତଃ॥ 13-9-50 (81638)
ଅଭ୍ଯୁତ୍ଥାନେନ ଦୈବସ୍ଯ ସମାରବ୍ଧେନ କେନଚିତ୍।
ବିଧିନା କର୍ମଣା ଚୈବ ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ ॥ 13-9-51 (81639)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ନବମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 9 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-9-13 ନାକୃତୀ ଲଭତେଽଭୀଷ୍ଟଂ କ୍ଷିତିଃ କ୍ଷୀରାବସେଚନମିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-9-16 ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କତାରକା ଇତି ଧ.ପାଠଃ। 7-9-18 ଲଭତେ ଶ୍ରିଯମିତି ସର୍ବତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-9-24 ଅକୃତେ କର୍ମାଭାବେ ସତି॥ 7-9-26 ବ୍ଯାପାରଂ ପୁଣ୍ଯରୂପଂ ଯାନ୍ତି ଅନୁମୋଦନ୍ତେ। ଉଗ୍ରଂ ଧର୍ମବିଘ୍ନକରମ୍। ଏବଂ ସଞ୍ଜନଯନ୍ତ୍ଯୁଗ୍ରା ଆତ୍ମନିର୍ଭଯଶଙ୍କଯେତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-9-27 ଯଦ୍ଯପ୍ଯେବଂ କର୍ମପରତ୍ବଂ ଦେବର୍ଷୀଣାମସ୍ତି ତଥାପି ଅଦୈବଂ ଦୈବାଭାବୋ ନ ବକ୍ତୁଂ ଶକ୍ଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-9-28 ଯତୋ ଯସ୍ମାଦ୍ଦୈବଂ ପ୍ରବର୍ତତେ ତସ୍ଯ କର୍ମଣୋଽପି ଦୈବଂ ବିନା କଥମୁତ୍ପତ୍ତିଃ ସ୍ଯାନ୍ନ କଥମପି॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 010
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.10. ଅଧ୍ଯାଯଃ 010
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶୁଭାଶୁଭକର୍ମଫଲପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କର୍ମଣାଂ ଚ ସମସ୍ତାନାଂ ଫଲିନାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ଫଲାନି ମହତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଟ ପ୍ରବ୍ରୂହି ପରିପୃଚ୍ଛତଃ॥ 13-10-1 (81640)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-10-2x (6768)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଯନ୍ମାଂ ପୃଚ୍ଛସି ଭାରତ।
ରହସ୍ଯଂ ଯଦୃଷୀଣାଂ ତୁ ତଚ୍ଛୃଣୁଷ୍ବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯା ଗତିଃ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଯେନ ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ଚିରେପ୍ସିତା॥ 13-10-2 (81641)
ଯେନଯେନ ଶରୀରେଣ ଯଦ୍ଯତ୍କର୍ମ କରୋତି ଯଃ।
ତେନତେନ ଶରୀରେଣ ତତ୍ତତ୍ଫଲମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-10-3 (81642)
ଯସ୍ଯାଂଯସ୍ଯାମବସ୍ଥାଯାଂ ଯତ୍କରୋତି ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ତସ୍ଯାଂତସ୍ଯାମବସ୍ଥାଯାଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଜନ୍ମନିଜନ୍ମନି॥ 13-10-4 (81643)
ନ ନଶ୍ଯତି କୃତଂ କର୍ମ ଚିତ୍ତପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯୈରିହ।
ତେ ହ୍ଯସ୍ଯ ସାକ୍ଷିଣୋ ନିତ୍ଯଂ ଷଷ୍ଠ ଆତ୍ମା ଶୁଭାଶୁଭେ॥ 13-10-5 (81644)
ଚକ୍ଷୁର୍ଦଦ୍ଯାନ୍ମନୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବାଚଂ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ସୂନୃତାମ୍।
ଅନୁବ୍ରଜେଦୁପାସୀତ ସ ଯଜ୍ଞଃ ପଞ୍ଚଦକ୍ଷିଣଃ॥ 13-10-6 (81645)
ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦପରିକ୍ଲିଷ୍ଟମନ୍ନମଧ୍ବନି ବର୍ତତେ।
ଶ୍ରାନ୍ତାଯାଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବାଯ ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ମହତ୍॥ 13-10-7 (81646)
ସ୍ଥଣ୍ଡିଲେଷୁ ଶଯାନାନାଂ ଗୃହାଣି ଶଯନାନି ଚ।
ଚୀରବଲ୍କଲସଂବୀତେ ବାସାଂସ୍ଯାଭରଣାନି ଚ॥ 13-10-8 (81647)
ବାହନାନି ଚ ଯାନାନି ଯୋଗାତ୍ମନି ତପୋଧନେ।
ଅଗ୍ନୀନୁପଶଯାନସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ପୌରୁଷମେବ ଚ॥ 13-10-9 (81648)
ରସାନାଂ ପ୍ରତିସଂହାରେ ସୌଭାଗ୍ଯମନୁଗଚ୍ଛତି।
ଆମିଷପ୍ରତିସଂହାରେ ପଶୂନ୍ପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚ ବିନ୍ଦତି॥ 13-10-10 (81649)
ଅବାକ୍ଶିରାସ୍ତୁ ଯୋ ଲମ୍ବେଦୁଦବାସଂ ଚ ଯୋ ବସେତ୍।
ମଣ୍ଡୂକଶାଯୀ ଚ ନରୋ ଲଭତେ ଚେପ୍ସିତାଂ ଗତିମ୍॥ 13-10-11 (81650)
ପାଦ୍ଯମାସନମେବାଥ ଦୀପମନ୍ନଂ ପ୍ରତିଶ୍ରଯମ୍।
ଦଦ୍ଯାଦତିଥିପୂଜାର୍ଥଂ ସ ଯଜ୍ଞଃ ପଞ୍ଚଦକ୍ଷିଣଃ॥ 13-10-12 (81651)
ବୀରାସନଂ ବୀରଶଯ୍ଯାଂ ବୀରସ୍ଥାନମୁପାସତଃ।
ଅକ୍ଷଯାସ୍ତସ୍ଯ ବୈ ଲୋକାଃ ସର୍ବକାମଗମାସ୍ତଥା॥ 13-10-13 (81652)
ଧନଂ ଲଭେତ ଦାନେନ ମୌନେନାଜ୍ଞାଂ ବିଶାଂପତେ।
ଉପଭୋଗାଂଶ୍ଚ ତପସା ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ଜୀବିତମ୍॥ 13-10-14 (81653)
ରୂପମୈଶ୍ବର୍ଯମାରୋଗ୍ଯମହିଂସାଫଲମଶ୍ନୁତେ।
ଫଲମୂଲାଶିନୋ ରାଜ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗଃ ପର୍ଣାଶିନାଂ ଭବେତ୍॥ 13-10-15 (81654)
ପ୍ରାଯୋପବେଶିନୋ ରାଜନ୍ସର୍ବତ୍ର ସୁଖମୁଚ୍ଯତେ।
ଗବାଢ୍ଯଃ ଶାକଦୀକ୍ଷାଯାଂ ସ୍ବର୍ଗଗାମୀ ତୃଣାଶନଃ॥ 13-10-16 (81655)
ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତ୍ରିଷବଣଂ ସ୍ନାତ୍ବା ବାଯୁଂ ପୀତ୍ବା କ୍ରତୁଂ ଲଭେତ୍।
ସ୍ବର୍ଗଂ ସତ୍ଯେନ ଲଭତେ ଦୀକ୍ଷଯା କୁଲମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-10-17 (81656)
ସଲିଲାଶୀ ଭବେଦ୍ଯସ୍ତୁ ସଦାଗ୍ନିଃ ସଂସ୍କୃତୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ମରୁତ୍ସାଧଯତୋ ରାଜ୍ଯଂ ନାକପୃଷ୍ଠମନାଶିନେ॥ 13-10-18 (81657)
ଉପବାସଂ ଚ ଦୀକ୍ଷାଯାମଭିଷେକଂ ଚ ପାର୍ଥିବ।
କୃତ୍ବା ଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣି ବୀରସ୍ଥାନାଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-10-19 (81658)
ଅଧୀତ୍ଯ ସର୍ବବେଦାନ୍ବୈ ସଦ୍ଯୋ ଦୁଃଖାଦ୍ବିମୁଚ୍ଯତେ।
`ତତ୍ପାଠଧାରଣାତ୍ସ୍ବର୍ଗମର୍ଥଜ୍ଞାନାତ୍ପରାଂ ଗତିମ୍॥ 13-10-20 (81659)
ବିତୃଷ୍ଣାନାଂ ବେଦଜପାତ୍ସ୍ବର୍ଗମୋକ୍ଷଫଲଂ ସ୍ମୃତମ୍।'
ମାନସଂ ହି ଚରନ୍ଧର୍ମ ସ୍ବର୍ଗଲୋକମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-10-21 (81660)
ଯା ଦୁସ୍ତ୍ଯଜା ଦୁର୍ମତିଭିର୍ଯା ନ ଜୀର୍ଯତି ଜୀର୍ଯତଃ।
ଯୋସୌପ୍ରାଣାନ୍ତିକୋରୋଗସ୍ତାଂତୃଷ୍ଣାଂ ତ୍ଯଜତଃ ସୁଖଂ॥ 13-10-22 (81661)
ଯଥା ଧେନୁସହସ୍ରେଷୁ ବତ୍ସୋ ବିନ୍ଦତି ମାତରମ୍।
ଏବଂ ପୂର୍ବକୃତଂ କର୍ମ କର୍ତାରମନୁଗଚ୍ଛତି॥ 13-10-23 (81662)
ଅଚୋଦ୍ଯମାନାନି ଯଥା ପୁଷ୍ପାଣି ଚ ଫଲାନି ଚ।
ସ୍ବକାଲଂ ନାତିବର୍ତନ୍ତେ ତଥା କର୍ମ ପୁରାକୃତମ୍॥ 13-10-24 (81663)
ଜୀର୍ଯନ୍ତି ଜୀର୍ଯତଃ କେଶା ଦନ୍ତା ଜୀର୍ଯନ୍ତି ଜୀର୍ଯତଃ।
ଚକ୍ଷୁଃ ଶ୍ରୋତ୍ରେ ଚ ଜୀର୍ଯେତେ ତୃଷ୍ଣୈକା ନ ତୁ ଜୀର୍ଯତେ॥ 13-10-25 (81664)
ଯେନ ପ୍ରୀଣନ୍ତି ପିତରସ୍ତେନ ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ମାତା ଚ ଯେନ ପ୍ରୀଣାତି ପୃଥିବୀ ତେନ ପୂଜିତା।
ଯେନ ପ୍ରୀଣାତ୍ଯୁପାଧ୍ଯାଯସ୍ତେନ ସ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ପୂଜିତମ୍॥ 13-10-26 (81665)
ସର୍ବେ ତସ୍ଯାଦୃତା ଧର୍ମା ଯସ୍ଯୈତେ ତ୍ରଯ ଆଦୃତାଃ।
ଅନାଦୃତାସ୍ତୁ ଯସ୍ଯୈତେ ସର୍ବାସ୍ତସ୍ଯାଫଲାଃ କ୍ରିଯାଃ॥ 13-10-27 (81666)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-10-28x (6769)
ଭୀଷ୍ମସ୍ଯୈତଦ୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିସ୍ମିତାଃ କୁରୁପୁଙ୍ଗବାଃ।
ଆସନ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସଃ ପ୍ରୀତିମନ୍ତୋଽଭବଂସ୍ତଦା॥ 13-10-28 (81667)
ଯନ୍ମନ୍ତ୍ରେ ଭବତି ବୃଥୋପଯୁଜ୍ଯମାନେ
ଯତ୍ସୋମେ ଭବତି ବୃଥାଽଭିଷୂଯମାଣେ।
ଯଚ୍ଚାଗ୍ନୌ ଭବତି ବୃଥାଽଭିହୂଯମାନେ
ତତ୍ସର୍ବଂ ଭବତି ବୃଥାଽଭିଧୀଯମାନେ॥ 13-10-29 (81668)
ଇତ୍ଯେତଦୃଷିଣା ପ୍ରୋକ୍ତମୁକ୍ତବାନସ୍ମି ଭାରତ।
ଶୁଭାଶୁଭଫଲପ୍ରାପ୍ତୌ କିମତଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-10-30 (81669)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦଶମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 10 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-10-2 ଗତିଃ ଫଲମ୍। ଯେନ କର୍ମଣା। ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ମରଣୋତ୍ତରଂ ଦେହାନ୍ତରପ୍ରାପ୍ତୌ॥ 7-10-5 ଅସ୍ଯ କର୍ତୁଃ॥ 7-10-6 ଦଦ୍ଯାଦଭ୍ଯାଗତାଯେତି ଶେଷଃ॥ 7-10-8 ବାନପ୍ରସ୍ଥଧର୍ମାଣାଂ ଫଲାନ୍ଯାହ ସ୍ଥଣ୍ଡିଲେଷ୍ବିତ୍ଯାଦିନା॥ 7-10-9 ଯୋଗାତ୍ମନି ଯୋଗଯୁକ୍ତଚିତ୍ତେ॥ 7-10-11 ସତତଂ ଚୈକଶାଯୀ ଯଃ ସ ଇତି ଝ.ପାଠଃ। ତତ୍ର ଏକଶାଯୀ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯବାନ୍॥ 7-10-13 ବୀରା ଆସତେଽସ୍ମିନ୍ନିତି ବୀରାସନଂ ରଣଦେଶଂ ଉପେତ୍ଯ ବୀରଶଯ୍ଯାଂ ତତ୍ର ଦୀର୍ଘନିଦ୍ରାଂ ଚ ପ୍ରାପ୍ଯ ବୀରସ୍ଥାନଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକମ୍॥ 7-10-14 ଆଜ୍ଞାମବିଚ୍ଛିନ୍ନାମିତି ଶେଷଃ। ତପସା କୃଚ୍ଛ୍ରାଦିନା ଜୀବିତମାଯୁଃ॥ 7-10-16 ଶାକଦୀକ୍ଷାଯାଂ ଶାକମାତ୍ରାଶନନିଯମେ॥ 7-10-17 କ୍ରତୁଂ ସଂକଲ୍ପଂ ସତ୍ଯସଂକଲ୍ପତ୍ବମିତି ଯାବତ୍। ଦୀକ୍ଷଯା ଯଜ୍ଞେନ॥ 7-10-18 ସଦାଗ୍ନିଃ ଅବିଚ୍ଛିନ୍ନାଗ୍ନିହୋତ୍ରଃ॥ 7-10-19 ଅଭିଷେକଂ ତୀର୍ଥାଟନମ୍। ବୀରସ୍ଥାନାତ୍ସ୍ବର୍ଗାଦପି ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 7-10-22 ମାନସଂ ଧର୍ମଂ ବିବୃଣୋତି ଯେତି॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 011
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.11. ଅଧ୍ଯାଯଃ 011
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶୁକବାସବସଂବାଦାନୁବାଦେନାନୃଶଂସ୍ଯପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଆନୃଶଂସ୍ଯସ୍ଯ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଗୁଣାନ୍ଭକ୍ତଜନସ୍ଯ ଚ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଧର୍ମଜ୍ଞ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-11-1 (81670)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-11-2x (6770)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ବାସବସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ଶୁକସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-11-2 (81671)
ବିଷଯେ କାଶିରାଜସ୍ଯ ଗ୍ରାମାନ୍ନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯ ଲୁବ୍ଧକଃ।
ସବିଷଂ କାଣ୍ଡମାଦାଯ ମୃଗଯାମାସ ବୈ ମୃଗମ୍॥ 13-11-3 (81672)
ତତ୍ର ଚାମିଷଲୁବ୍ଧେନ ଲୁବ୍ଧକେନ ମହାବନେ।
ଅବିଦୂରେ ମୃଗାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାଣଃ ପ୍ରତିସମାହିତଃ॥ 13-11-4 (81673)
ତେନ ଦୁର୍ବାରିତାସ୍ତ୍ରେଣ ନିମିତ୍ତଚପଲେଷୁଣା।
ମହାନ୍ବନତରୁସ୍ତତ୍ର ବିଦ୍ଧୋ ମୃଗଜିଘାଂସଯା॥ 13-11-5 (81674)
ସ ତୀକ୍ଷ୍ଣବିଷଦିଗ୍ଧେନ ଶରେଣାତିବଲାତ୍କ୍ଷତଃ।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ଫଲପତ୍ରାଣି ପାଦପଃ ଶୋଷମାଗତଃ॥ 13-11-6 (81675)
ତସ୍ମିନ୍ବୃକ୍ଷେ ତଥାଭୂତେ କୋଟରେଷୁ ଚିରୋଷିତଃ।
ନ ଜହାତି ଶୁକୋ ବାସଂ ତସ୍ଯ ଭକ୍ତ୍ଯା ବନସ୍ପତେଃ॥ 13-11-7 (81676)
ନିଷ୍ପ୍ରଚାରୋ ନିରାହାରୋ ଗ୍ଲାନଃ ଶିଥିଲବାଗପି।
କୃତଜ୍ଞଃ ସହ ବୃକ୍ଷେଣ ଧର୍ମାତ୍ମା ସୋପ୍ଯଶୁଷ୍ଯତ॥ 13-11-8 (81677)
ତମୁଦାରଂ ମହାସତ୍ବମତିମାନୁଷଚେଷ୍ଟିତମ୍।
ସମଦୁଃଖସୁଖଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିସ୍ମିତଃ ପାକଶାସନଃ॥ 13-11-9 (81678)
ତତଶ୍ଚିନ୍ତାମୁପଗତଃ ଶକ୍ରଃ କଥମଯଂ ଦ୍ବିଜଃ।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନାବସମ୍ଭାବ୍ଯମାନୃଶଂସ୍ଯମବସ୍ଥିତଃ॥ 13-11-10 (81679)
ଅଥବା ନାତ୍ର ଚିତ୍ରଂ ହୀତ୍ଯଭବଦ୍ବାସବସ୍ଯ ତୁ।
ପ୍ରାଣିନାମପି ସର୍ବେଷାଂ ସର୍ବଂ ସର୍ବତ୍ର ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-11-11 (81680)
ତତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣବେଷେଣି ମାନୁଷଂ ରୂପମାସ୍ଥିତଃ।
ଅବତୀର୍ଯ ମହୀଂ ଶକ୍ରସ୍ତଂ ପକ୍ଷିଣମୁବାଚ ହ॥ 13-11-12 (81681)
ଶୁକ ଭୋ ପକ୍ଷିଣାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦାକ୍ଷେଯୀ ସୁପ୍ରଜାସ୍ତ୍ବଯା।
ପୃଚ୍ଛେ ତ୍ବାଂ ଶୁକମେନଂ ତ୍ବଂ କସ୍ମାନ୍ନ ତ୍ଯଜସି ଦ୍ରୁମମ୍॥ 13-11-13 (81682)
ଅଥ ପୃଷ୍ଟଃ ଶୁକଃ ପ୍ରାହ ମୂର୍ଧ୍ନା ସମଭିବାଦ୍ଯ ତମ୍।
ସ୍ବାଗତଂ ଦେବରାଜ ତ୍ବଂ ବିଜ୍ଞାତସ୍ତପସା ମଯା॥ 13-11-14 (81683)
ତତୋ ଦଶଶତାକ୍ଷେଣ ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ଭାଷିତମ୍।
ଅହୋ ବିଜ୍ଞାନମିତ୍ଯେବଂ ମନସା ପୂଜିତସ୍ତତଃ॥ 13-11-15 (81684)
ତମେବଂ ଶୁଭକର୍ମାଣଂ ଶୁକଂ ପରମଧାର୍ମିକମ୍।
ଜାନନ୍ନପି ଚ ତତ୍ପାପଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ ବଲସୂଦନଃ॥ 13-11-16 (81685)
ନିଷ୍ପତ୍ରମଫଲଂ ଶୁଷ୍କମଶରଣ୍ଯଂ ପତତ୍ତ୍ରିଣାମ୍।
କିମର୍ଥଂ ସେବସେ ବୃକ୍ଷଂ ଯଦା ମହଦିଦଂ ବନମ୍॥ 13-11-17 (81686)
ଅନ୍ଯେଽପି ବହବୋ ବୃକ୍ଷାଃ ପତ୍ରସଂଛନ୍ନକୋଟରାଃ।
ଶୁଭାଃ ପର୍ଯାପ୍ତସଞ୍ଚାରା ବିଦ୍ଯନ୍ତେଽସ୍ମିନ୍ମହାବନେ॥ 13-11-18 (81687)
ଗତାଯୁଷମସାମର୍ଥ୍ଯଂ କ୍ଷୀଣସାରଂ ହତଶ୍ରିଯମ୍।
ବିମୃଶ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞଯା ଧୀର ଜହୀମଂ ହ୍ଯସ୍ଥିରଂ ଦ୍ରୁମମ୍॥ 13-11-19 (81688)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-11-20x (6771)
ତଦୁପଶ୍ରୁତ୍ଯ ଧର୍ମାତ୍ମା ଶୁକଃ ଶକ୍ରେଣ ଭାଷିତମ୍।
ସୁଦୀର୍ଘମତିନିଃଶ୍ବସ୍ଯ ଦୀନୋ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ହ॥ 13-11-20 (81689)
ଅନତିକ୍ରମଣୀଯାନି ଦୈବତାନି ଶଚୀପତେ।
ଯତ୍ରାଭବଂସ୍ତତ୍ର ଭବାଂସ୍ତନ୍ନିବୋଧ ସୁରାଧିପ॥ 13-11-21 (81690)
ଅସ୍ମିନ୍ନହଂ ଦ୍ରୁମେ ଜାତଃ ସାଧୁଭିଶ୍ଚ ଗୁଣୈର୍ଯୁତେ।
ଚାଲଭାବେନ ସଙ୍ଗୁପ୍ତଃ ଶତ୍ରୁଭିଶ୍ଚ ନ ଧର୍ଷିତଃ॥ 13-11-22 (81691)
କିମନୁକ୍ରୋଶ୍ଯଂ ବୈଫଲ୍ଯମୁତ୍ପାଦଯସି ମେଽନଘ।
`ଅନୁରକ୍ତସ୍ଯ ଭକ୍ତସ୍ଯ ସଂସ୍ପୃଶେ ନ ଚ ପାବକମ୍।'
ଆନୃଶଂସ୍ଯାଭିଯୁକ୍ତସ୍ଯ ଭକ୍ତସ୍ଯାନନ୍ଯଗସ୍ଯ ଚ॥ 13-11-23 (81692)
ଅନୁକ୍ରୋଶୋ ହି ସାଧୂନାଂ ମହଦ୍ଧର୍ମସ୍ଯ ଲକ୍ଷଣମ୍।
ଅନୁକ୍ରୋଶଶ୍ଚ ସାଧୂନାଂ ସଦା ପ୍ରୀତିଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-11-24 (81693)
ତ୍ବମେବ ଦୈବତୈଃ ସର୍ବୈଃ ପୃଚ୍ଛ୍ଯସେ ଧର୍ମସଂଶଯାତ୍।
ଅତସ୍ତ୍ବଂ ଦେବଦେବାନାମାଧିପତ୍ଯେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ॥ 13-11-25 (81694)
ନାର୍ହସେ ମାଂ ସହସ୍ରାକ୍ଷ ଦ୍ରୁମଂ ତ୍ଯାଜଯିତୁଂ ଚିରାତ୍।
ସମସ୍ଥମୁପଜୀବନ୍ବୈ ବିଷମସ୍ଥଂ କଥଂ ତ୍ଯଜେତ୍॥ 13-11-26 (81695)
ତସ୍ଯ ବାକ୍ଯେନ ସୌମ୍ଯେନ ହର୍ଷିତଃ ପାକଶାସନଃ।
ଶୁକଂ ପ୍ରୋବାଚ ଧର୍ମଜ୍ଞମାନୃଶଂସ୍ଯେନ ତୋଷିତଃ॥ 13-11-27 (81696)
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବେତି ତଦା ସ ଚ ବବ୍ରେ ବରଂ ଶୁକଃ।
ଆନୃଶଂସ୍ଯପରୋ ନିତ୍ଯଂ ତସ୍ଯ ବୃକ୍ଷସ୍ଯ ସମ୍ଭବମ୍॥ 13-11-28 (81697)
ବିଦିତ୍ବା ଚ ଦୃଢାଂ ଭକ୍ତିଂ ତାଂ ଶୁକେ ଶୀଲସମ୍ପଦମ୍।
ପ୍ରୀତଃ କ୍ଷିପ୍ରମଥୋ ବୃକ୍ଷମମୃତେନାବସିକ୍ତବାନ୍॥ 13-11-29 (81698)
ତତଃ ଫଲାନି ପତ୍ରାଣି ଶାଖାଶ୍ଚାପି ମନୋହରାଃ।
ଶୁକସ୍ଯ ଦୃଢଭକ୍ତିତ୍ବାଚ୍ଛ୍ରୀମତ୍ତାଂ ପ୍ରାପ ସ ଦ୍ରୁମଃ॥ 13-11-30 (81699)
ଶୁକଶ୍ଚ କର୍ମଣା ତେନ ଆନୃଶଂସ୍ଯକୃତେନ ବୈ।
ଆଯୁଷୋନ୍ତେ ମହାରାଜ ପ୍ରାପ ଶକ୍ରସଲୋକତାମ୍॥ 13-11-31 (81700)
ଏବମେବ ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ଭକ୍ତିମନ୍ତଂ ସମାଶ୍ରିତଃ।
ସର୍ବାର୍ଥସିଦ୍ଧିଂ ଲଭତେ ଶୁକଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯଥା ଦ୍ରୁମଃ॥ ॥ 13-11-32 (81701)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 11 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-11-3 ବିଷଯେ ଦେଶେ। କାଣ୍ଡଂ ବାଣମ୍॥ 7-11-4 ତତ୍ର ମୃଗଯାଯାମ୍॥ 7-11-5 ଦୁର୍ବାରିତାସ୍ତ୍ରେଣ ଦୁର୍ବାର୍ଯଶସ୍ତ୍ରେଣ। ନିମିତ୍ତାଲ୍ଲକ୍ଷ୍ଯାଚ୍ଚପଲଶ୍ଚଲିତ ଇଷୁର୍ଯସ୍ଯ ତେନ। ନିମିତ୍ତବିଫଲେଷୁଣେତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-11-6 ଦିଗ୍ଧେନ ଲିପ୍ତେନ॥ 7-11-10 ଦ୍ବିଜଃ ପକ୍ଷୀ। ଆନୃଶଂସ୍ଯ ପରଦୁଃଖେନ ଦୁଃଖିତ୍ବମ୍॥ 7-11-11 ସର୍ବେଷାଂ ନୃତିର୍ଯଗାଦୀନାମ୍। ସର୍ବତ୍ର ଜାତୌ। ସର୍ବଂ କୃପାଽନୈଷ୍ଟୁର୍ଯାଦିକଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ଇତି ବାସବସ୍ଯ ବୁଦ୍ଧିରଭବଦିତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-11-13 ଦାକ୍ଷେଯୋ ଦକ୍ଷଦୌହିତ୍ରୀ ଶୁକୀନାମ॥ 7-11-14 ତପସା ଜ୍ଞାନଦୃଷ୍ଟ୍ଯା॥ 7-11-23 ଅନୁକ୍ରୋଶ୍ଯ କୃପାଯିତ୍ବା। ବୈଫଲ୍ଯଂ ଜନ୍ମନ ଇତି ଶେଷଃ॥ 7-11-25 ସଂଶଯାତ୍ ସଂଶଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ। ଅତଃ ସଂଶଯଚ୍ଛେତ୍ତୃତ୍ବାତ୍॥ 7-11-28 ସମ୍ଭବଂ ସମ୍ଯଗୌଶ୍ବର୍ଯଂ ବରଂ ବବ୍ରେ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 012
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.12. ଅଧ୍ଯାଯଃ 012
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯଥୈବ ତେ ନମସ୍କାର୍ଯାଃ ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ଶକ୍ରେଣ ମାନଦ।
ଏତନ୍ମେ ସର୍ବମାଚକ୍ଷ୍ବ ଯେଭ୍ଯଃ ସ୍ପୃହଯସେ ନୃପଃ॥ 13-12-1 (81702)
ଉତ୍ତମାପଦ୍ଗତସ୍ଯାପି ଯତ୍ର ତେ ବର୍ତତେ ମନଃ।
ମନୁଷ୍ଯଲୋକେ ସର୍ବସ୍ମିନ୍ଯଦମୁତ୍ରେହ ଚାପ୍ଯୁତ॥ 13-12-2 (81703)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-12-3x (6772)
ସ୍ପୃହଯାମି ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯୋ ଯେଷାଂ ବ୍ରହ୍ମ ପରଂ ଧନମ୍।
ଯେଷାଂ ସଂପ୍ରତ୍ଯଯଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ତପଃସ୍ବାଧ୍ଯାଯସାଧନମ୍॥ 13-12-3 (81704)
ଯେଷାଂ ବାଲାଶ୍ଚ ବୃଦ୍ଧାଶ୍ଚ ପିତୃପୈତାମହୀଂ ଧୁରମ୍।
ଉଦ୍ବହନ୍ତି ନ ସୀଦନ୍ତି ତେଭ୍ଯୋ ବୈ ସ୍ପୃହଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-12-4 (81705)
ବିଦ୍ଯାସ୍ବଭିବିନୀତାନାଂ ଦାନ୍ତାନାଂ ମୃଦୁଭାଷିଣାମ୍।
ଶ୍ରୁତବୃତ୍ତୋପପନ୍ନାନାଂ ସଦାଽକ୍ଷରବିଦାଂ ସତାମ୍॥ 13-12-5 (81706)
ସଂସତ୍ସୁ ବଦତାଂ ତାତ ହଂସାନାମିବ ସଙ୍ଘଶଃ।
ମଙ୍ଗଲ୍ଯରୂପା ରୁଚିରା ଦିବ୍ଯଜୀମୂତନିଃସ୍ବନାଃ॥ 13-12-6 (81707)
ସମ୍ଯଗୁଚ୍ଚରିତା ବାଚଃ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ହି ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଶୁଶ୍ରୂଷମାଣେ ନୃପତୌ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ସୁଖାବହାଃ॥ 13-12-7 (81708)
ଯେ ଚାପି ତେଷାଂ ଶ୍ରୋତାରଃ ସଦା ସଦସି ସମ୍ମତାଃ।
ବିଜ୍ଞାନଗୁଣସମ୍ପନ୍ନାସ୍ତେଭ୍ଯଶ୍ଚ ସ୍ପୃହଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-12-8 (81709)
ସୁସଂସ୍କୃତାନି ପ୍ରଯତାଃ ଶୁଚୀନି ଗୁଣବନ୍ତି ଚ।
ଦଦତ୍ଯନ୍ନାନି ତୃପ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ଯୁଧିଷ୍ଠର।
ଯେ ଚାପି ସତତଂ ରାଜଂସ୍ତେଭ୍ଯଶ୍ଚ ସ୍ପୃହଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-12-9 (81710)
ଶକ୍ଯଂ ହ୍ଯେବାହବେ ଯୋଦ୍ଧୁଂ ନ ଦାତୁମନସୂଯିତୁମ୍॥ 13-12-10 (81711)
ଶୂରା ବୀରାଶ୍ଚ ଶତଶଃ ସନ୍ତି ଲୋକେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ତେଷାଂ ସଂଖ୍ଯାଯମାନାନାଂ ଦାନଶୂରୋ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-12-11 (81712)
`ଭଦ୍ରଂ ତୁ ଜନ୍ମ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଭୂଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣକୋ ଭବେତ୍।
ବନ୍ଧୁମଧ୍ଯେ କୁଲେ ଜାତଃ ସୁଦୁରାପମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥' 13-12-12 (81713)
ଧନ୍ଯଃ ସ୍ଯାଂ ଯଦ୍ଯହଂ ଭୂଯଃ ସୌମ୍ଯବ୍ରାହ୍ମଣକୋପି ବା।
କୁଲେ ଜାତୋ ଧର୍ମଗତିସ୍ତପୋବିଦ୍ଯାପରାଯଣଃ॥ 13-12-13 (81714)
ନ ମେ ତ୍ବତ୍ତଃ ପ୍ରିଯତରୋ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ।
ତ୍ବତ୍ତଶ୍ଚାପି ପ୍ରିଯତରା ବ୍ରାହ୍ମଣା ଏବ ଭାରତ॥ 13-12-14 (81715)
ଯଥା ମମ ପ୍ରିଯତମାସ୍ତ୍ବତ୍ତୋ ବିପ୍ରାଃ କୁରୂତ୍ତମ।
ତେନ ସତ୍ଯେନ ଗଚ୍ଛେଯଂ ଲୋକାନ୍ଯତ୍ର ସ ଶନ୍ତନୁଃ॥ 13-12-15 (81716)
ନ ମେ ପିତା ପ୍ରିଯତରୋ ବ୍ରହ୍ମଣେଭ୍ଯସ୍ତଥାଽଭବତ୍।
ନ ମେ ପିତୁଃ ପିତା ବାଽପି ଯେ ଚାନ୍ଯେଽପି ସୁହୃଞ୍ଜନାଃ॥ 13-12-16 (81717)
ନ ହି ମେ ବୃଜିନଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ବିଦ୍ଯତେ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବିହ।
ଅଣୁ ବା ଯଦି ବା ସ୍ଥୂଲଂ ବିଦ୍ଯତେ ସାଧୁକର୍ମସୁ॥ 13-12-17 (81718)
କର୍ମଣା ମନସା ବାଽପି ବାଚା ବାଽପି ପରଂତପ।
ଯନ୍ମେ କୃତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯସ୍ତେନାଦ୍ଯ ନ ତପାମ୍ଯହମ୍॥ 13-12-18 (81719)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯ ଇତି ମାମାହୁସ୍ତଯା ବାଚାଽସ୍ମି ତୋଷିତଃ।
ଏତଦେବ ପବିତ୍ରେଭ୍ଯଃ ସର୍ବେଭ୍ଯଃ ପରମଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-12-19 (81720)
ପଶ୍ଯାମି ଲୋକାନମଲାଞ୍ଶୁଚୀନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣତୋଷଣାତ୍।
ତେଷୁ ମେ ତାତ ଗନ୍ତବ୍ଯମହ୍ନାଯ ଚ ଚିରାଯ ଚ॥ 13-12-20 (81721)
ଯଥା ଭର୍ତ୍ରାଶ୍ରଯୋ ଧର୍ମଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଲୋକେ ଯୁଦିଷ୍ଠିର।
ସ ଦେବଃ ସା ଗତିର୍ନାନ୍ଯା କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ତଥା ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-12-21 (81722)
କ୍ଷତ୍ରିଯଃ ଶତବର୍ଷୀ ଚ ଦଶବର୍ଷୀ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ।
ପିତାପୁତ୍ରୌ ଚ ବିଜ୍ଞେଯୌ ତଯୋର୍ହି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଗୁରୁଃ॥ 13-12-22 (81723)
ନାରୀ ତୁ ପତ୍ଯଭାବେ ବୈ ଦେବରଂ କୁରୁତେ ପତିମ୍।
ପୃଥିବୀ ବ୍ରାହ୍ମଣାଲାଭେ କ୍ଷତ୍ରିଯଂ କୁରୁତେ ପତିମ୍॥ 13-12-23 (81724)
`ବ୍ରାହ୍ମଣାନୁଜ୍ଞଯା ଗ୍ରାହ୍ଯଂ ରାଜ୍ଯଂ ଚ ସପୁରୋହିତୈଃ।
ତଦ୍ରକ୍ଷଣେନ ସ୍ବର୍ଗୋଽସ୍ଯ ତତ୍କୋପାନ୍ନରକୋଽକ୍ଷଯଃ॥' 13-12-24 (81725)
ପୁତ୍ରବଚ୍ଚୈବ ତେ ରକ୍ଷ୍ଯା ଉପାସ୍ଯା ଗୁରୁବଚ୍ଚ ତେ।
ଅଗ୍ନିବଚ୍ଚୋପଚାର୍ଯା ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କୁରୁସତ୍ତମ୍॥ 13-12-25 (81726)
ଋଜୁନ୍ସତଃ ସତ୍ଯଶୀଲାନ୍ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତାନ୍।
ଆଶୀବିଷାନିବ କ୍ରୁଦ୍ଧାନ୍ଦ୍ବିଜାନ୍ପରିଚରେତ୍ସଦା॥ 13-12-26 (81727)
ତେଜସସ୍ତପସଶ୍ଚୈବ ନିତ୍ଯଂ ବିଭ୍ଯେଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଉଭେ ଚୈତେ ପରିତ୍ଯାଜ୍ଯେ ତେଜଶ୍ଚୈବ ତପସ୍ତଥା॥ 13-12-27 (81728)
ବ୍ଯବସାଯସ୍ତଯୋଃ ଶୀଘ୍ରମୁଭଯୋରେବ ବିଦ୍ଯତେ।
ହନ୍ଯୁଃ କ୍ରୁଦ୍ଧା ମହାରାଜ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଯେ ତପସ୍ବିନଃ॥ 13-12-28 (81729)
`ଦୂରତୋ ମାତୃବତ୍ପୂଜ୍ଯା ବିପ୍ରଦାରାଃ ସୁରକ୍ଷଯା।
ଅକୋପନାପରାଧେନ ଭୂଯୋ ନରକମଶ୍ନୁତେ॥ 13-12-29 (81730)
ଭୂଯଃ ସ୍ଯାଦୁଭଯଂ ଦତ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦ୍ଯଦକୋପନାତ୍।
କୁର୍ଯାଦୁଭଯତଃ ଶେଷଂ ଦତ୍ତଶେଷଂ ନ ଶେଷଯେତ୍॥ 13-12-30 (81731)
ଦଣ୍ଡପାଣିର୍ଯଥା ଗୋଷ୍ଠଂ ପାଲୋ ନିତ୍ଯଂ ହି ରକ୍ଷଯେତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ସ୍ଥିତଂ ବ୍ରହ୍ମ କ୍ଷତ୍ରିଯଃ ପରିପାଲଯେତ୍॥ 13-12-31 (81732)
ପିତେବ ପୁତ୍ରାନ୍ରକ୍ଷେଥା ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବ୍ରହ୍ମତେଜସଃ।
ଗୃହେ ଚୈଷାମବେକ୍ଷେଥାଃ କିଂସ୍ବିଦସ୍ତୀତି ଜୀବନମ୍॥ ॥ 13-12-32 (81733)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 12 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-12-2 ଯଦମୁତ୍ରେହ ଚ ହିତଂ ତଦ୍ବଦେତି ଶେଷଃ॥ 7-12-5 ଅକ୍ଷରଂ ବ୍ରହ୍ମ ତଦ୍ବିଦାମ୍॥ 7-12-6 ହଂସସାଦୃଶ୍ଯଂ କ୍ଷୀରନୀରଯୋରିବ ସାରସାରଯୋର୍ବିବେଚନାତ୍॥ 7-12-7 ନୃପତୌ ନୃପତେଃ ସମୀପେ ଉଚ୍ଚରିତାଃ॥ 7-12-8 ଯେ ଚାପି ତେଷାଂ ଦାତାର ଇତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-12-13 ବ୍ରାହ୍ମଣକଃ କୁତ୍ସିତବ୍ରାହ୍ମଣୋପି ଯଦ୍ଯହଂ ସ୍ଯାଂ ତର୍ହି ଧନ୍ଯଃ କିମୁତ ଫୁଲେ ଜାତଃ॥ 7-12-17 ଯୃଜିନଂ ସଙ୍କଟମ୍। ଫଲାଶେଥିଯାବତ୍। ପୂଜ୍ଯତ୍ବାଦେବ ତାନ୍ପୂଜଯାମି ନତୁ ଫଲାଯେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-12-18 ତେନ ବ୍ରାହ୍ମଣାରାବନେନ। ନ ତପାମି ନ ବ୍ଯଥାଂ ପ୍ରାପ୍ତୋମି॥ 7-12-19 ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ବ୍ରହ୍ମଜାତୌ ଆସକ୍ତଃ॥ 7-12-27 ବ୍ରାହ୍ମଣାଦ୍ବିଭ୍ଯେତ୍ ନତୁ ତତ୍ର ତେଜସ୍ତପସୀ ସ୍ବୀଯେ ପ୍ରକାଶଯେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ। ତେଜଃ କ୍ରୋଧବଲମ୍। ତପୋ ଯୋଗବଲମ୍॥ 7-12-28 ତଯୋସ୍ତପସ୍ତେଜସୋର୍ବ୍ରହ୍ମଣକ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଥଯୋର୍ବ୍ଯବସାଯଃ ଫଲମଭିଭବରୂପଂ ଶୀଘ୍ରଂ ତୀବ୍ରଂ ତଥାପି ତପସ୍ବିନ ଏବେତରାନ୍ ହନ୍ଯୁର୍ନ ତେଜସ୍ବିନ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-12-30 ଲ୍ଯବ୍ଲୋପେ ପଞ୍ଚମୀ। ଅକୋପନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯଦ୍ଭୂଯଃ ବହୁତରଂ ଉଭଯଂ ତପସ୍ତେଜଆଖ୍ଯଂ ସ୍ଯାତ୍ ତଦ୍ଦତ୍ତଂ ଖଣ୍ଡିତଂ ଭବତୀତି ଶେଷଃ। ଉଭଯତ ଉଭଯଂ ଚେତ୍ ଶେଷଂ କୁର୍ଯାଦ୍ ଦତ୍ତଶେଷଂ ଶେଷଯେଦିତ୍ଯନ୍ବଯଃ। ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ମିନ୍ପ୍ରଯୁକ୍ତଂ ତେଜଆଦିଦ୍ବଯଂ ନ ନିଃଶେଷଂ ନଶ୍ଯତି କିନ୍ତୁ ଶେଷମ୍। କ୍ଷମାବତା ଖଣ୍ଡିତସ୍ଯ ତସ୍ଯାବଶିଷ୍ଟଂ ତୁ ନ ଶେଷଯେନ୍ନ ଶିଷ୍ଯତେ ଅପିତୁ ନିଃଶେଷମେବ ନଶ୍ଯତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 30 ॥ 7-12-32 ଅଭାବେ ତଦ୍ଦେଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-12-42 ଦ୍ବାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 013
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.13. ଅଧ୍ଯାଯଃ 013
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି କ୍ରମେଣ କ୍ରୋଧସ୍ଯାତିଥେଶ୍ଚ ନିନ୍ଦାପ୍ରଶଂସନପରବେଦଚତୁଷ୍ଟଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଚତୁର୍ଣାମପି ବେଦାନାଂ ସଂବାଦଂ ଶୃଣୁ ପୁତ୍ରକ॥ 13-13-1 (81734)
ଋଗ୍ବେଦ ଉବାଚ। 13-13-2x (6773)
ଗୃହାନାଶ୍ରଯମାଣସ୍ଯ ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ଚ ଜୁହ୍ବତଃ।
ସର୍ବଂ ସୁକୃତମାଦତ୍ତେ ଯଃ ସାଯେ ନୁଦ୍ଯତେଽତିଥିଃ॥ 13-13-2 (81735)
ନ ସ୍କନ୍ଦତେ ନ ବ୍ଯଥତେ ନାସ୍ଯୋର୍ଧ୍ବଂ ସର୍ପତେ ରଜଃ।
ବରିଷ୍ଠମଗ୍ନିହୋତ୍ରାଚ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ମୁଖେ ହୁତମ୍॥ 13-13-3 (81736)
ସାମବେଦ ଉବାଚ। 13-13-4x (6775)
ନ ଚେଦ୍ଧନ୍ତି ପିତରଂ ମାତରଂ ବା
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ନାପବାଦଂ କରୋତି।
ଯତ୍କିଂଚିଦନ୍ଯଦ୍ବୃଜିନଂ କରୋତି।
ପ୍ରୀତୋଽତିଥିସ୍ତଦୁପହନ୍ତି ପାପମ୍॥ 13-13-4 (81737)
ଅଥର୍ବବେଦ ଉବାଚ। 13-13-5x (6776)
ଯତ୍କ୍ରୋଧନୋ ଯଜତେ ଯଦ୍ଦଦାତି
ଯଦ୍ବା ତପସ୍ତପ୍ଯତି ଯଜ୍ଜୁହୋତି।
ବୈବସ୍ବତୋ ହରତେ ସର୍ବମସ୍ଯ
ମୋଘଂ ଚେଷ୍ଟଂ ଭବତି କ୍ରୋଧନସ୍ଯ॥ ॥ 13-13-6 (81738)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 13 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 014
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.14. ଅଧ୍ଯାଯଃ 014
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପତିବ୍ରତାନାଂ ଚ ମହିମପ୍ରତିପାଦକେନ୍ଦ୍ରାଗ୍ନ୍ଯାଦିସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଭୂଯସ୍ତୁ ଶୃଣୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଧର୍ମାନ୍ଧର୍ମଭୃତାଂବର॥ 13-14-1 (81739)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରାଗ୍ନ୍ଯୋଃ ସୂର୍ଯଶଚ୍ଯୋଶ୍ଚ ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ॥ 13-14-2 (81740)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 13-14-3x (6777)
ରାଜ୍ଯେ ବିପ୍ରାନ୍ପ୍ରପଶ୍ଯାମି କାମକ୍ରୋଧବିବର୍ଜିତାନ୍।
ଏତେନ ସତ୍ଯବାକ୍ଯେନ ପାଦଃ କୁମ୍ଭସ୍ଯ ପୂର୍ଯତାମ୍॥ 13-14-3 (81741)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-14-4x (6778)
ଯଥାଽହଂ ତତ୍ର ନାଶ୍ନାମି ଯତ୍ର ନାଶ୍ନନ୍ତି ବୈ ଦ୍ବିଜାଃ
ଏତେନ ସତ୍ଯବାକ୍ଯେନ ପାଦଃ କୁମ୍ଭସ୍ଯ ପୂର୍ଯତାମ୍॥ 13-14-4 (81742)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 13-14-5x (6779)
ଯଥା ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାର୍ଥେ ନ ତପାମି ଯଥାବଲମ୍।
ଏତେନ ସତ୍ଯବାକ୍ଯେନ ପାଦଃ କୁମ୍ଭସ୍ଯ ପୂର୍ଯତାମ୍॥ 13-14-5 (81743)
ଶଚ୍ଯୁବାଚ। 13-14-6x (6780)
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା ନାବମନ୍ଯେ ପୁରନ୍ଦରମ୍।
ଏତେନ ସତ୍ଯବାକ୍ଯେନ ପାଦଃ କୁମ୍ଭସ୍ଯ ପୂର୍ଯତାମ୍॥ ॥ 13-14-6 (81744)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 14 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-14-3 ଯଥା ରାଜ୍ଯଂ ପ୍ରପାସ୍ଯାମି କାମକୋଧବିବର୍ଜିତ ଇତି ପାଠାନ୍ତରମ୍। ପାସ୍ଯାମି ପାଲଯିଷ୍ଯାମି। ପା ପାଲନ ଇତି ଧାତୋଃ। ପାଦଃ କୁମ୍ଭସ୍ଯ ପୂର୍ବତାମିତି। ଚତୁର୍ଭାଗାଦେକୋ ଭାଗଃ ପାଦଃ। କୁମ୍ଭେ ଏକପାଦୋନତଯୋଦକପୂରିତେ ସତି ଚତୁର୍ଥଃ ପାଦଃ ସ୍ବଯମେବ ପୂର୍ଯତାମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଯଥା ସତ୍ଯବଲେନାଗ୍ନିରନୁଷ୍ଣୋ ଭବତି ତଦ୍ବଦିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 015
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.15. ଅଧ୍ଯାଯଃ 015
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଭଗବନ୍ମହିମପ୍ରତିପାଦକବ୍ଯାସବାସୁଦେବସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ମଦ୍ରରାଜସ୍ଯ ସଂବାଦଂ ବ୍ଯାସସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-15-1 (81745)
ବୈତାନେ କର୍ମଣି ତତେ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ର ଯଥା ପୁରା।
ଉକ୍ତଃ ସ ଭଗବାନ୍ଯଜ୍ଞେ ତଥା ତତ୍ରାଶୃଣୋଦ୍ଭବାନ୍॥ 13-15-2 (81746)
ମଦ୍ରରାଜ ଉବାଚ। 13-15-3x (6781)
କାନି ତୀର୍ଥାନି ଭଗବନ୍ଫଲାର୍ଥାଶ୍ଚେହ କେଽଽଶ୍ରମାଃ।
କ ଇଜ୍ଯତେ କଶ୍ଚ ଯଜ୍ଞଃ କୋ ଯୂପଃ କ୍ରମତେ ଚ କଃ॥ 13-15-3 (81747)
କଶ୍ଚାଧ୍ବରେ ଶସ୍ଯତେ ଗୀତିଶବ୍ଦୈଃ
କଶ୍ଚାଧ୍ବରେ ଗୀଯତେ ବଲ୍ଗୁଭାଷୈଃ।
କୋ ବ୍ରହ୍ମଶବ୍ଦୈଃ ସ୍ତୁତିଭିଃ ସ୍ତୂଯତେ ଚ
କସ୍ଯେହ ବୈ ହବିରଧ୍ବର୍ଯବଃ କଲ୍ପଯନ୍ତି॥ 13-15-4 (81748)
ବର୍ଣାଶ୍ରମେ ଗୋଫଲେ କଶ୍ଚ ସୋମେ
କଶ୍ଚୋଂକାରଃ କଶ୍ଚ ବେଦାର୍ଥମାର୍ଗଃ।
ପୃଷ୍ଟସ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ସର୍ବଂ ମହର୍ଷେ
ଲୋକଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ କସ୍ଯ ବିଜ୍ଞାନମାହୁଃ॥ 13-15-5 (81749)
ଦ୍ବୈପାଯନ ଉବାଚ। 13-15-6x (6782)
ଲୋକଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ ଯସ୍ଯ ବିଜ୍ଞାନମାହୁ
ର୍ଯୋନିଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ ଯସ୍ଯ ବଦନ୍ତି ଜନ୍ମ।
ପୂତାତ୍ମାନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦମୁଖ୍ଯା
ଅସ୍ମିନ୍ପ୍ରଶ୍ନୋ ଦୀଯତାଂ କେଶବାଯ॥ 13-15-6 (81750)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 13-15-7x (6783)
ବାଲୋ ଜାତ୍ଯା କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମାର୍ଥଶୀଲୋ
ଜାତୋ ଦେବକ୍ଯାଂ ଶୂରପୁତ୍ରେଣ ବୀର।
ବେତ୍ତୁଂ ବେଦାନର୍ହତେ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବୈ
ଦାଶାର୍ହାଣାମୁତ୍ତମଃ ପୁଷ୍କରାକ୍ଷଃ॥ 13-15-7 (81751)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-15-8x (6784)
ପାରାଶର୍ଯ ବ୍ରୂହି ଯଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ
ପ୍ରୀତାତ୍ମା ବୈ ବ୍ରହ୍ମକଲ୍ପଃ ସୁମେଧାଃ।
ପୃଷ୍ଟୋ ଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ ପାଣ୍ଡବସ୍ଯାତିତେଜା
ଏତଚ୍ଛ୍ରେଯସ୍ତସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ଚୈବ॥ 13-15-8 (81752)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-15-9x (6785)
ଉକ୍ତଂ ବାକ୍ଯଂ ଯଦ୍ଭବାନ୍ମାମବୋଚ-
ତ୍ପ୍ରଶ୍ନଂ ଚିତ୍ରଂ ନାହମତ୍ରୋତ୍ସହେଽଦ୍ଯ।
ଛେତ୍ତୁଂ ବିସ୍ପଷ୍ଟଂ ତିଷ୍ଠତି ତ୍ବଦ୍ବିଧେ ବୈ
ଲୋକଜ୍ଯେଷ୍ଠେ ବିଶ୍ବରୂପେ ସୁନାଭେ॥ 13-15-9 (81753)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-15-10x (6786)
ତତ୍ତ୍ବଂ ବାକ୍ଯଂ ବ୍ରୂହି ଯତ୍ତ୍ବଂ ମହର୍ଷେ
ଯସ୍ମିନ୍କୃଷ୍ଣଃ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ବୈ ଯଥାବତ୍।
ପ୍ରୀତସ୍ତେଽହଂ ଜ୍ଞାନଶକ୍ତ୍ଯା ଯଥାବ-
ତ୍ତସ୍ମାନ୍ନିର୍ଦେଶେ କର୍ମଣାଂ ବ୍ରୂହି ସିଦ୍ଧିମ୍॥ 13-15-10 (81754)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-15-11x (6787)
ଉକ୍ତବାକ୍ଯେ ସତ୍ତମେ ଯାଦବାନାଂ
କୃଷ୍ଣୋ ବ୍ଯାସଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ବାସୁଦେବମ୍।
ବିପ୍ରୈଃ ସାର୍ଧଂ ପୂଜଯନ୍ଦେବଦେବଂ
କୃଷ୍ଣଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ବାସୁଦେବଂ ବଭାଷେ॥ 13-15-11 (81755)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-15-12x (6788)
13-15-12 (81756)
ଆନନ୍ତ୍ଯଂ ତେ ବିଶ୍ବକର୍ମଂସ୍ତବୈବଂ
ରୂପଂ ପୌରାଣଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଚ ଧ୍ରୁବଂ ଚ।
କସ୍ତେ ବୁଦ୍ଧ୍ଯେଦ୍ବେଦବାଦେଷୁ ଚୈତ-
ଲ୍ଲୋକେ ହ୍ଯସ୍ମିଞ୍ଶାସକସ୍ତ୍ବଂ ପିତେବ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 016
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.16. ଅଧ୍ଯାଯଃ 016
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଭଗବନ୍ମହିମପ୍ରତିପାଦକବ୍ଯାସବଚନାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଦ୍ବାରକାଯାଂ ଯଥା ପ୍ରାହ ପୁରାଽଯଂ ମୁନିସତ୍ତମଃ।
ବେଦବିପ୍ରମଯତ୍ବଂ ତୁ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ତଚ୍ଛୃଣୁ॥ 13-16-1 (81757)
ଯୂପଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ବାସୁଦେବଂ ବିଜାନ-
ନ୍ସର୍ବାନ୍ବିପ୍ରାନ୍ବୋଧତେ ତତ୍ବଦର୍ଶି।
ବିଷ୍ଣୁଂ କ୍ରାନ୍ତଂ ବାସୁଦେବଂ ବିଜାନ-
ନ୍ବିପ୍ରୋ ବିପ୍ରତ୍ବଂ ଗଚ୍ଛତେ ତତ୍ବଦର୍ଶୀ॥ 13-16-2 (81758)
ବିଷ୍ଣୁର୍ଯଜ୍ଞସ୍ତ୍ବିଜ୍ଯତେ ଚାପି ବିଷ୍ଣୁଃ
କୃଷ୍ଣୋ ବିଷ୍ଣୁର୍ଯଶ୍ଚ କୃତ୍ସ୍ନଃ ପ୍ରଭୁଶ୍ଚ।
କୃଷ୍ଣୋ ବେଦାଙ୍ଗଂ ବେଦବାଦାଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣ
ଏବଂ ଜାନନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବ୍ରହ୍ମ ଏତି॥ 13-16-3 (81759)
ସ୍ଥାନଂ ସର୍ବଂ ବୈଷ୍ଣବଂ ଯଜ୍ଞମାର୍ଗେ
ଚାତୁର୍ହୋତ୍ରଂ ବୈଷ୍ଣବଂ ତତ୍ର କୃଷ୍ଣଃ।
ସର୍ବୈର୍ଭାବୈରିଜ୍ଯତେ ସର୍ବକାମୈଃ
ପୁଣ୍ଯାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି॥ 13-16-4 (81760)
ସୋମଂ ସଦ୍ଭାବାଦ୍ଯେ ଚ ଜାତଂ ପିବନ୍ତି
ଦୀପ୍ତିଂ କର୍ମ ଯେ ବିଦାନାଶ୍ଚରନ୍ତି।
ଏକାନ୍ତମିଷ୍ଟଂ ଚିନ୍ତଯନ୍ତୋ ଦିବିସ୍ଥା-
ସ୍ତେ ବୈ ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ବ୍ରତଜ୍ଞାଃ॥ 13-16-5 (81761)
ଓମିତ୍ଯେତଦ୍ଧ୍ଯାଯମାନୋ ନ ଗଚ୍ଛେ-
ଦ୍ଦୁର୍ଗଂ ପନ୍ଥାନଂ ପାପକର୍ମାପି ବିପ୍ରଃ।
ସର୍ବଂ କୃଷ୍ଣଂ ବାସୁଦେବଂ ହି ବିଗ୍ରାଃ
କୃତ୍ବା ଧ୍ଯାନଂ ଦୁର୍ଗତିଂ ନ ପ୍ରଯାନ୍ତି॥ 13-16-6 (81762)
ଆଜ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞଃ ସ୍ରୁକ୍ସ୍ରୁବୌ ଯଜ୍ଞଦାତା
ଇଚ୍ଛା ପତ୍ନୀ ପତ୍ନିଶାଲା ହବୀଂଷି।
ଇଧ୍ଯାଃ ପୁରୋଡାଶଂ ସର୍ବଦା ହୋତୃକର୍ତା
କୃତ୍ସ୍ନଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ସଂବିଜାନଂସ୍ତମେତି॥ 13-16-7 (81763)
ଯୋଗେଯୋଗେ କର୍ମଣାଂ ଚାଭିହାରେ
ଯୁକ୍ତେ ବୈତାନେ କର୍ମଣି ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ।
ପୁଷ୍ଟ୍ଯର୍ଥେଷୁ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍କର୍ମସିଦ୍ଧିଂ
ଶାନ୍ତ୍ଯର୍ଥେଷୁ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ସର୍ବଶାନ୍ତିମ୍ଟ'॥ ॥ 13-16-8 (81764)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷୋଡଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 16 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 017
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.17. ଅଧ୍ଯାଯଃ 017
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଭକ୍ତିଶ୍ରଦ୍ଧାଦୀନାଂ ଭୁକ୍ତିସାଧନତାପ୍ରତିପାଦକବ୍ଯାସବାକ୍ଯାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଦ୍ବୈପାଯନ ଉବାଚ।
ଶ୍ରଦ୍ଦାତ୍ଯାଗଂ ନିର୍ବୃତିଂ ଚାପି ପୂଜାଂ
ସତ୍ଯଂ ଧର୍ମଂ ଯଃ କୃତଂ ଚାଭ୍ଯୁପୈତି।
କାମଦ୍ବେଷୌ ତ୍ଯଜ୍ଯ ସର୍ବେଷୁ ତୁଲ୍ଯଃ
ଶ୍ରଦ୍ଧାପୂତଃ ସର୍ବଯଜ୍ଞେଷୁ ଯୋଗ୍ଯଃ॥ 13-17-1 (81765)
ଯସ୍ମିନ୍ଯଜ୍ଞେ ସର୍ବଭୂତାଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ
ସର୍ବେ ଚାରମ୍ଭାଃ ଶାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟାଃ ପ୍ରବୃତ୍ତାଃ।
ଧର୍ମ୍ଯୈରର୍ଥ୍ଯୈର୍ଯେ ଯଜନ୍ତେ ଧ୍ରୁବଂ ତେ
ପୂତାତ୍ମାନୋ ଧର୍ମମେକଂ ଭଜନ୍ତେ॥ 13-17-2 (81766)
ଏକାକ୍ଷରଂ ଦ୍ବ୍ଯକ୍ଷରମେକମେବ
ସଦା ଯଜନ୍ତେ ନିଯତାଃ ପ୍ରତୀତାଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମନାଗର୍ଚଯିତ୍ବା ସ୍ମ ବିପ୍ରାଃ
ସତାଂ ମାର୍ଗଂ ତଂ ଧ୍ରୁବଂ ସମ୍ଭଜନ୍ତେ॥ 13-17-3 (81767)
ପାପାତ୍ମାନଃ କ୍ରୋଧରଗାଭିଭୂତାଃ
କୃଷ୍ଣେ ଭକ୍ତା ନାମ ସଙ୍କୀର୍ତଯନ୍ତଃ।
ପୂତାତ୍ମାନୋ ଯଜ୍ଞଶୀଲାଃ ସୁମେଧା
ଯଜ୍ଞସ୍ଯାନ୍ତେ କୀର୍ତିଲୋକାନ୍ଭଜନ୍ତେ॥ 13-17-4 (81768)
ଏକୋ ବେଦୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ବଭୂବ
ଚତୁଷ୍ପାଦସ୍ତ୍ରିଗୁଣୋ ବ୍ରହ୍ମଶୀର୍ଷଃ।
ପାଦଂପାଦଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦମାହୁ-
ସ୍ତ୍ରେତାକାଲେ ତଂ ଚ ତଂ ବିଦ୍ଧି ଶୀର୍ଷମ୍॥' ॥ 13-17-5 (81769)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 17 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 018
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.18. ଅଧ୍ଯାଯଃ 018
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣମହିମପ୍ରତିପାଦକବ୍ଯାସମଦ୍ରରାଜସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଦ୍ବୈପାଯନ ଉବାଚ।
ସର୍ବେ ବେଦାଃ ସର୍ବବେଦ୍ଯାଃ ସଶାସ୍ତ୍ରାଃ
ସର୍ବେ ଯଜ୍ଞାଃ ସର୍ବ ଇତ୍ଯଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣଃ।
ବିଦୁଃ କୃଷ୍ଣଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତତ୍ବତୋ ଯେ
ତେଷାଂ ରାଜନ୍ସର୍ବଯଜ୍ଞଃ ସମାପ୍ତଃ॥ 13-18-1 (81770)
ଜ୍ଞେଯୋ ଯୋଗୀ ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବେଦତତ୍ବୈ-
ରାରଣ୍ଯକୈଃ ସୈଷ କୃଷ୍ଣଃ ପ୍ରଭୁତ୍ବାତ୍।
ସର୍ବାନ୍ଯଜ୍ଞାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବ୍ରହ୍ମ ଚୈବ
ବ୍ଯାପ୍ଯାତିଷ୍ଠଦ୍ଦେବଦେବସ୍ତ୍ରିଲୋକେ॥ 13-18-2 (81771)
ସ ଏଷ ଦେବଃ ଶକ୍ରମୀଶଂ ଯଜାନଂ
ପ୍ରୀତ୍ଯା ପ୍ରାହ କ୍ରତୁଯଷ୍ଟାରମଗ୍ର୍ଯମ୍
ନ ମା ଶକ୍ରୋ ବେଦବେଦାର୍ଥତତ୍ବା-
ଦ୍ଭକ୍ତୋ ଭକ୍ତ୍ଯା ଶୁଦ୍ଧଭାବପ୍ରଧାନଃ॥ 13-18-3 (81772)
ମା ଜାନନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମଶୀର୍ଷଂ ବରିଷ୍ଠଂ
ବିଶ୍ବେ ବିଶ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଯୋନିଂ ହ୍ଯଯୋନିମ୍।
ସର୍ବତ୍ରାହଂ ଶାଶ୍ବତଃ ଶାଶ୍ବତେଶଃ
କୃତ୍ସ୍ନୋ ବେଦୋଽଗ୍ନିର୍ନିର୍ଗୁଣୋଽନନ୍ତତେଜାଃ॥ 13-18-4 (81773)
ସର୍ବେ ଦେବା ବାସୁଦେବଂ ଯଜନ୍ତେ
ତତୋ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ମାର୍ଗମାଣାସ୍ତନୂନାମ୍।
ସର୍ବାନ୍କାମାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତେ ବିଶାଲାଂ-
ସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେଽସ୍ମିନ୍କୃଷ୍ଣନାମାଭିଧାନାତ୍॥ 13-18-5 (81774)
କୃଷ୍ଣୋ ଯଜ୍ଞୈରିଜ୍ଯତେ ଯାଯଜୂକୈଃ
କୃଷ୍ଣୋ ବୀର୍ଯୈରିଜ୍ଯତେ ବିକ୍ରମଦ୍ଭିଃ।
କୃଷ୍ଣୋ ବାକ୍ଯୈରିଜ୍ଯତେ ସମ୍ମୃଶାନୈଃ
କୃଷ୍ଣୋ ମୁକ୍ତୈରିଜ୍ଯତେ ବୀତମୋହୈଃ॥ 13-18-6 (81775)
ବିଦ୍ଯାବନ୍ତଃ ସୋମପା ଯେ ବିପାପା
ଇଷ୍ଟ୍ବା ଯଜ୍ଞେର୍ଗୋଚରଂ ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ତେ। 13-18-7 (81776)
ଭବଗାନୁବାଚ।
ସର୍ବଂ କ୍ରାନ୍ତଂ ଦେବଲୋକଂ ବିଶାଲ-
ମନ୍ତେ ଗତ୍ବା ମୁକ୍ତିଲୋକଂ ଭଜନ୍ତି॥ 13-18-7x (6789)
ଏବଂ ସର୍ବେ ତ୍ବାଶ୍ରମାଃ ସୁବ୍ରତା ଯେ
ମାଂ ଜାନନ୍ତୋ ଯାନ୍ତି ଲୋକାନଦୀନାନ୍।
ଯେ ଧ୍ଯାନଦୀକ୍ଷାମୁଦ୍ବହନ୍ତୋ ବିପାପା
ଜ୍ଯୋତିର୍ଭୂତ୍ବା ଦେବଲୋକଂ ଭଜନ୍ତି॥ 13-18-8 (81777)
ପୂଜ୍ଯନ୍ତେ ମାଂ ପୂଜଯନ୍ତଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟା
ମାଂ ଜାନନ୍ତଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ବାସୁଦେବମ୍।
ଭକ୍ତ୍ଯା ତୁଷ୍ଟୋଽହଂ ତସ୍ଯ ସତ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛେ
ସତ୍ବସ୍ପୃଷ୍ଟୋ ବୀତମୋହୋଽଯମେତି॥ 13-18-9 (81778)
ଦ୍ବୈପାଯନ ଉବାଚ। 13-18-10x (6790)
ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ଶୁକ୍ତାନି ଚ ଯାନି ଲୋକେ
ତ୍ରଯୋ ଲୋକା ଲୋକପାଲାସ୍ତ୍ରଯଶ୍ଚ।
ତ୍ରଯୋଽଗ୍ନଯଶ୍ଚାହୁତଯଶ୍ଚ ପଞ୍ଚ
ସର୍ବେ ଦେବା ଦେବକୀପୁତ୍ର ଏବ॥ 13-18-10 (81779)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-18-11x (6791)
ବ୍ଯାସସ୍ଯୈତଦ୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମଦ୍ରରାଜଃ ସହର୍ଷିଭିଃ।
ବ୍ଯାସଂ କୃଷ୍ଣଂ ଚ ବିଧିବତ୍ପ୍ରୀତାତ୍ମା ପ୍ରତ୍ଯପୂଜଯତ୍॥ 13-18-11 (81780)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-18-12x (6792)
କବିଃ ପ୍ରଯାତସ୍ତୁ ମହର୍ଷିପୁତ୍ରୋ
ଦ୍ବୈପାଯନସ୍ତଦ୍ବଚନଂ ନିଶମ୍ଯ।
ଜଗାମ ପୃଥ୍ବୀଂ ଶିରସା ମହାତ୍ମା
ନମଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣାଯ ଚକାର ଭୀଷ୍ମଃ॥' ॥ 13-18-12 (81781)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣୀ ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 18 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 019
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.19. ଅଧ୍ଯାଯଃ 019
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣେନ ଭୀଷ୍ମଂପ୍ରତି ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ ଗରୁଡୋପାଖ୍ଯାନକଥନଚୋଦନା॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଗରୁଡଃ ପକ୍ଷିଣାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଇତି ପୂର୍ବଂ ପିତାମହ।
ଉକ୍ତସ୍ତ୍ବଯା ମହାବାହୋ ଶ୍ବେତବାହଂ ପ୍ରଶଂସତା॥ 13-19-1 (81782)
ଅତ୍ର କୌତୂହଲ ଇତି ଶ୍ରବଣେ ଜାଯତେ ମତିଃ।
କଥଂ ଗରୁତ୍ମାନ୍ପକ୍ଷୀଣାଂ ଶ୍ରୈଷ୍ଠ୍ଯଂ ପ୍ରାପ ପରନ୍ତପ॥ 13-19-2 (81783)
ସୁପର୍ଣୋ ବୈନତେଯଶ୍ଚ କେନ ଶତ୍ରୁଶ୍ଚ ଭୋଗିନାମ୍।
କିଂବୀର୍ଯଃ କିଂବଲଶ୍ଚାସୌ ବକ୍ତୁମର୍ହସି ଭାରତ॥ 13-19-3 (81784)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-19-4x (6793)
ବାସୁଦେବ ମହାବାହୋ ଦେବକୀ ସୁପ୍ରଜାସ୍ତ୍ବଯା।
ଶ୍ରୁତଂ ତେ ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ମମ ହର୍ଷବିବର୍ଧନ॥ 13-19-4 (81785)
ସୁପର୍ଣଂ ଶଂସ ଇତ୍ଯେବ ମାମାହ କୁରୁନନ୍ଦନଃ।
ଅସ୍ଯ ପ୍ରବକ୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବଯାଽଜ୍ଞପ୍ତୋ ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ 13-19-5 (81786)
ତ୍ବଂ ହି ଶୌରେ ମହାବାହୋ ସୁପର୍ଣଃ ପ୍ରୋଚ୍ଯସେ ପୁରା।
ଅନାଦିନିଧନେ କାଲେ ଗରୁଡଶ୍ଚାସି କେଶବ॥ 13-19-6 (81787)
ତସ୍ମାତ୍ପୂର୍ବଂ ପ୍ରସାଦ୍ଯ ତ୍ବାଂ ଧର୍ମପୁତ୍ରାଯ ଧୀମତେ।
ଗରୁଡଂ ପତତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବକ୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ମାଧବ॥ 13-19-7 (81788)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-19-8x (6794)
ଯଥୈବ ମାଂ ଭବାନ୍ବେଦ ତଥା ବେଦ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଯଥା ଚ ଗରୁଡୋ ଜାତସ୍ତଥାଽସ୍ମୈ ବ୍ରୂହି ତତ୍ବତଃ'॥ ॥ 13-19-8 (81789)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 19 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 020
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.20. ଅଧ୍ଯାଯଃ 020
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କଶ୍ଯପେନ ସ୍ବଭାର୍ଯଯୋଃ କଦ୍ରୂବିନତଯୋଃ କ୍ରମେଣି ପୁତ୍ରସହସ୍ରତଦ୍ଦ୍ବଯଲାଭରୂପବରଦାନମ୍॥ 1 ॥ କଦ୍ର୍ବା ଅଣ୍ଡସହସ୍ରାତ୍ସର୍ପସହସ୍ରବିନିର୍ଗମେ ଉତ୍କଣ୍ଠିତଯା ବିନତଯା ସ୍ବୀଯାଣ୍ଡଦ୍ବଯେ ଏକତରାଣ୍ଡବିଭେଦନମ୍॥ 2 ॥ ଅକାଲେଽଣ୍ଡଭେଦନାଦସମଗ୍ରାଙ୍ଗତଯା ଜାତେନାରୂପେଣ ବିନତାଯୈ ଦାସ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିରୂପଶାପଦାନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାବାହୋ ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ଯଥାତଥମ୍।
ଗରୁଡଂ ପକ୍ଷିଣାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବୈନତେଯଂ ମହାବଲମ୍॥ 13-20-1 (81790)
ତଥା ଚ ଗରୁଡୋ ରାଜନ୍ସୁପର୍ଣଶ୍ଚ ଯଥାଽଭବତ୍।
ଯଥା ଚ ଭୁଜଗାନ୍ହନ୍ତି ତଥା ମେ ବ୍ରୁବତଃ ଶୃଣୁ॥ 13-20-2 (81791)
ପୁରାଽହଂ ତାତ ରାମେଣି ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ଧୀମତା।
କୈଲାସଶିଖରେ ରମ୍ଯେ ମୃଗାନ୍ନିଘ୍ନନ୍ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-20-3 (81792)
ତମହଂ ତାତ ଦୃଷ୍ଟୈବ ଶସ୍ତ୍ରଣ୍ଯୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ସର୍ବଶଃ।
ଅଭିବାଦ୍ଯ ପୂର୍ବଂ ରାମାଯ ବିନଯେନୋପତସ୍ଥିବାନ୍॥ 13-20-4 (81793)
ତମହଂ କଥାନ୍ତେ ବରଦଂ ସୁପର୍ଣସ୍ଯ ବଲୌଜସୀ।
ଅପୃଚ୍ଛଂ ସ ଚ ମାଂ ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-20-5 (81794)
କଦ୍ରୂଶ୍ଚ ବିନତା ଚାସ୍ତାଂ ପ୍ରଜାପତିସୁତେ ଉଭେ।
ତେ ତୁ ଧର୍ମେଣୋପଯେମେ ମାରୀଚଃ କଶ୍ଯପଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-20-6 (81795)
ପ୍ରାଦାତ୍ତାଭ୍ଯାଂ ବରଂ ପ୍ରୀତୋ ଭାର୍ଯାଭ୍ଯାଂ ସୁମହାତପାଃ॥ 13-20-7 (81796)
ତତ୍ର କଦ୍ରୂର୍ବରଂ ବବ୍ରେ ପୁତ୍ରାଣାଂ ଦଶତଃ ଶତମ୍।
ତୁଲ୍ଯତେଜଃପ୍ରଭାବାନାଂ ସର୍ବେଷାଂ ତୁଲ୍ଯଜନ୍ମନାମ୍॥ 13-20-8 (81797)
ବିନତା ତୁ ବବ୍ରେ ଦ୍ବୌ ପୁତ୍ରୌ ବୀରୌ ଭରତସତ୍ତମ।
କଦ୍ରୂପୁତ୍ରସହସ୍ରେଣ ତୁଲ୍ଯବେଗପରାକ୍ରମୌ॥ 13-20-9 (81798)
ସ ତୁ ତାଭ୍ଯାଂ ବରଂ ପ୍ରାଦାତ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ମହାତପାଃ।
ଜନଯାମାସ ତାନ୍ପୁତ୍ରାଂ ସ୍ତାଭ୍ଯାମାସୀଦ୍ଯଥା ପୁରା॥ 13-20-10 (81799)
କଦ୍ରୂଃ ପ୍ରଜଜ୍ଞେ ହ୍ଯଣ୍ଡାନାଂ ତଥୈବ ଦଶତଃଶତମ୍।
ଅଣ୍ଡେ ଦ୍ବେ ବିନତା ଚୈବ ଦର୍ଶନୀଯତରେ ଶୁଭେ॥ 13-20-11 (81800)
ତାନି ତ୍ବଣ୍ଡାନି ତୁ ତଯୋଃ କଦ୍ରୂବିନତଯୋର୍ଦ୍ବଯୋଃ।
ସୋପସ୍ବେଦେଷୁ ପାତ୍ରେଷୁ ନିଦଧୁଃ ପରିଚାରିଣଃ॥ 13-20-12 (81801)
ନିସ୍ସରନ୍ତି ତଦାଽଣ୍ଡେଭ୍ଯଃ କଦ୍ରୂପୁତ୍ରା ଭୁଜଙ୍ଗମାଃ।
ପଞ୍ଚବର୍ଷଶତେ କାଲେ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽମୋଘବଲୌଜସଃ॥ 13-20-13 (81802)
ବିନତା ତେଷୁ ଜାତେଷୁ ପନ୍ନଗେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ବିପୁତ୍ରା ପୁତ୍ରସଂତାପାଦ୍ଦଣ୍ଡମେକଂ ବିଭେଦ ହ॥ 13-20-14 (81803)
କିମନେନ କରିଷ୍ଯେଽହମିତି ବାକ୍ଯମଭାଷତ।
ନହି ପଞ୍ଚଶତେ କାଲେ ପୁରା ପୁତ୍ରୌ ଦଦର୍ଶ ସା॥ 13-20-15 (81804)
ସାପଶ୍ଯଦଣ୍ଡାନ୍ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତଂ ବିନାପତ୍ରଂ ମନସ୍ବିନମ୍।
ପୂର୍ବକାଯୋପସମ୍ପନ୍ନଂ ବିଯୁକ୍ତମିତରେଣ ହ॥ 13-20-16 (81805)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ତଂ ତଥାରୂପମସମଗ୍ରଶରୀରିଣମ୍।
ପୁତ୍ରଦୁଃଖାନ୍ବିତାଽଶୋଚତ୍ସ ଚ ପକ୍ଷୀ ତଥା ଗତଃ॥ 13-20-17 (81806)
ଅବ୍ରବୀଚ୍ଚ ମୁଦା ଯୁକ୍ତଃ ପର୍ଯଶ୍ରୁନଯନସ୍ତଦା।
ମାତରଂ ଚ ପଲାଶୀ ହ ହତୋଽହମିତି ଚାସକୃତ୍॥ 13-20-18 (81807)
ନ ତ୍ବଯା କାଙ୍କ୍ଷିତଃ କାଲୋ ଯାବାନେବାତ୍ଯଗାତ୍ପୁରା।
ଆବାଂ ଭବାଯ ପୁତ୍ରୌ ତେ ଶ୍ବସନାଦ୍ବଲବତ୍ତରୌ॥ 13-20-19 (81808)
ଈର୍ଷ୍ଯାକ୍ରୋଧାଭିଭୂତତ୍ବାଦ୍ଯୋହମେବଂ କୃତସ୍ତ୍ବଯା।
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି ମେ ମାତର୍ଦାସୀଭାବଂ ଗମିଷ୍ଯସି॥ 13-20-20 (81809)
ପଞ୍ଚବର୍ଷଶତାନି ତ୍ବଂ ସ୍ପର୍ଧସେ ବୈ ଯଯା ସହ।
ଦାସୀ ତସ୍ଯା ଭବିତ୍ରୀତି ସାଶ୍ରୁପାତମୁବାଚ ହ॥ 13-20-21 (81810)
ଏଷ ଚୈବ ମହାଭାଗେ ବଲୀ ବଲବତାଂବରଃ।
ମୋକ୍ଷଯିଷ୍ଯତି ତେ ମାତର୍ଦାସୀଭାବାନ୍ମମାନୁଜଃ॥' ॥ 13-20-22 (81811)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 20 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-20-3 ରାମେଣ ସଙ୍ଗତ ଇତି ଶେଷଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 021
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.21. ଅଧ୍ଯାଯଃ 021
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବର୍ଷସହସ୍ରାନ୍ତେ ପରିଣତାଦଣ୍ଡାଦ୍ବିନିର୍ଗତେନ ଗରୁଡେନ ମାତୃପାର୍ଶ୍ବଂ ବିହାଯ ଚିରାଦ୍ଦେଶାନ୍ତରେଷ୍ବେବ ସଞ୍ଚରଣମ୍॥ 1 ॥ କଦାଚନଂ କଦ୍ରୂବିନତାକ୍ଷ୍ଯାଂ ସମୁଦ୍ରାନ୍ତେ ଉଚ୍ଚୈରଶ୍ରବସୋ ହଯସ୍ଯ ଦର୍ଶନମ୍॥ 2 ॥ କଦ୍ର୍ବା ହଯସ୍ଯ ବର୍ଣଂ ପୃଷ୍ଟଯା ବିନତଯା ସର୍ବାଙ୍ଗଶ୍ବେତତ୍ବକଥନମ୍। `କଦ୍ର୍ବା ତୁ ନୀଲବାଲତ୍ବକଥନମ୍॥ 3 ॥' ତଥା ବିବଦମାନାଭ୍ଯାଂ ତାଭ୍ଯାଂ ସ୍ବୋକ୍ତବ୍ଯତ୍ଯାସେ ଅନ୍ଯତରଯାଽନ୍ଯତରସ୍ଯା ଦାସ୍ଯବହନରୂପପଣବନ୍ଧନମ୍॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ବିନତା ପୁତ୍ରଶୋକାର୍ତା ଶାପାଦ୍ଭୀତା ଚ ଭାରତ।
ପ୍ରତୀକ୍ଷତେ ସ୍ମ ତଂ କାଲଂ ଯଃ ପୁତ୍ରୋକ୍ତସ୍ତଦାଽଭବତ୍॥ 13-21-1 (81812)
ତତୋଽପ୍ଯତୀତେ ପଞ୍ଚଶତେ ବର୍ଷାଣାଂ କାଲସଂଯୁଗେ।
ଗରୁଡୋଽଥ ମହାବୀର୍ଯୋ ଜଜ୍ଞେ ଭୁଜଗଭୁଗ୍ବଲୀ॥ 13-21-2 (81813)
ବନ୍ଧୁରାସ୍ଯଃ ଶିଖୀ ପତ୍ରକୋଶଃ କୂର୍ମନଖୋ ମହାନ୍।
ରକ୍ତାକ୍ଷଃ ସଂହତଗ୍ରୀବୋ ହ୍ରସ୍ବପାଦୋ ମହାଶିରାଃ॥ 13-21-3 (81814)
ଯସ୍ତ୍ବଣ୍ଡାତ୍ସ ବିନିର୍ଭିନ୍ନୋ ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ବିନତାପୂର୍ବଜଃ ପୁତ୍ରଃ ସୋଽରୁଣୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ଦିବି॥ 13-21-4 (81815)
ପୂର୍ବାଂ ଦିଶାମଭିପ୍ରେତ୍ଯ ସୂର୍ଯସ୍ଯୋଦଯନଂ ପ୍ରତି।
ଅରୁଣୋଽରୁଣସଂକାଶୋ ନାମ୍ନା ଚୈବାରୁଣଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-21-5 (81816)
ଜାତମାତ୍ରସ୍ତୁ ବିହଗୋ ଗରୁଡଃ ପନ୍ନଗାଶନଃ।
ବିହାଯ ମାତରଂ କ୍ଷିପ୍ରମଗମତ୍ସର୍ବତୋ ଦିଶଃ॥ 13-21-6 (81817)
ସ ତଦା ବବୃଧେଽତୀବ ସର୍ବକାମୈଃ କଦାଽର୍ଚିତଃ।
ପିତାମହବିସୃଷ୍ଟେନ ଭୋଜନେନ ବିଶାଂପତେ॥ 13-21-7 (81818)
ତସ୍ମିଂଶ୍ଚ ବିହଗେ ତତ୍ର ଯଥାକାମଂ ବିବର୍ଧତି।
କଦ୍ରୂଶ୍ଚ ବିନତା ଚୈବାଗଚ୍ଛତାଂ ସାଗରଂ ପ୍ରତି॥ 13-21-8 (81819)
ଦଦୃଶାତେ ତୁ ତେ ଯାନ୍ତମୁଚ୍ଚୈଶ୍ଶ୍ରବସମନ୍ତିକାତ୍।
ସ୍ନାତ୍ବୋପବୃତ୍ତଂ ତ୍ବରିତଂ ପୀତବନ୍ତଂ ଚ ବାଜିନମ୍॥ 13-21-9 (81820)
ତତଃ କଦ୍ରୂର୍ହସନ୍ତ୍ଯେବ ବିନତାମିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ହଯସ୍ଯ ବର୍ଣଃ କୋ ନ୍ବତ୍ର ବ୍ରୂହି ଯସ୍ତେ ମତଃ ଶୁଭେ॥ 13-21-10 (81821)
ବିନତୋବାଚ। 13-21-11x (6795)
ଏକବର୍ଣୋ ହଯୋ ରାଜ୍ଞି ସର୍ବଶ୍ବେତୋ ମତୋ ମମ।
ବର୍ଣଂ ବା କୀଦୃଶଂ ତସ୍ଯ ମନ୍ଯତେ ତ୍ବଂ ମନସ୍ବିନି॥ 13-21-11 (81822)
କଦ୍ରୂରୁବାଚ। 13-21-12x (6796)
ସର୍ବଶ୍ବେତୋ ମତସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ଯ ଏଷ ହଯସତ୍ତମଃ।
ବ୍ରୂହି କଲ୍ଯାଣି ଦୀବ୍ଯାବୋ ବର୍ଣାନ୍ଯତ୍ବେନ ଭାମିନି॥ 13-21-12 (81823)
ବିନତୋବାଚ। 13-21-13x (6797)
ଯଦ୍ଯାର୍ଯେ ଦୀବ୍ଯସି ତ୍ବଂ ମେ କଃ ପଣୋ ନୋ ଭବିଷ୍ଯତି।
ସା ତଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ପଣେଯଂ ବୈ ଜ୍ଞାତ୍ବା ତୁ ବିପଣେ ତ୍ବଯା॥ 13-21-13 (81824)
କଦ୍ରୂରୁବାଚ। 13-21-14x (6798)
ଜିତା ଦାସୀ ଭବେର୍ମେ ତ୍ବମହଂ ଚାପ୍ଯସିତେକ୍ଷଣେ।
ନୈକବର୍ଣୈକବର୍ଣତ୍ବେ ବିନତେ ରୋଚତେ ଚ ତେ॥ 13-21-14 (81825)
ରୋଚତେ ମେ ପଣେ ରାଜ୍ଞି ଦାସୀତ୍ବେନ ନ ସଂଶଯଃ।
ସତ୍ଯମାତିଷ୍ଠ ଭଦ୍ରଂ ତେ ସତ୍ଯେ ସ୍ଥାସ୍ଯାମି ଚାପ୍ଯହମ୍'॥ ॥ 13-21-15 (81826)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 21 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 022
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.22. ଅଧ୍ଯାଯଃ 022
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କଦ୍ର୍ବା ସ୍ବପୁତ୍ରାନ୍ପ୍ରତି ବିନତଯା ସହ ସ୍ବସ୍ଯ ପଣବନ୍ଧନନିବେଦନପୂର୍ବକମୁଚ୍ଚୈରଶ୍ରବସୋ ବାଲେ ସ୍ବାଙ୍ଗବେଷ୍ଟନେନ ନୈଲ୍ଯସମ୍ପାଦନଚୋଦନା॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ବିନତା ତୁ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା କୃତସଂଶଯନା ପଣେ।
କଦ୍ରୂରପି ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପୁତ୍ରାନିଦମୁବାଚ ହ॥ 13-22-1 (81827)
ମଯା କୃତଃ ପଣଃ ପୁତ୍ରା ମିଥୋ ବିନତଯା ସହ।
ଉଚ୍ଚୈରଶ୍ରବସି ଗାନ୍ଧର୍ବେ ତଚ୍ଛୃଣୁଧ୍ବଂ ଭୁଜଙ୍ଗମାଃ॥ 13-22-2 (81828)
ଅବ୍ରବଂ ନୈକବର୍ଣଂ ତଂ ସୈକବର୍ଣମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଜିତା ଦାସୀ ଭବେତ୍ପୁତ୍ରାଃ ସା ବାଽହଂ ବା ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-22-3 (81829)
ଏକବର୍ଣଶ୍ଚ ବାଜୀ ସ ଚନ୍ଦ୍ରକୋକନଦପ୍ରଭଃ।
ସାଽହଂ ଦାସୀ ଭବିଷ୍ଯାମି ଜିତା ପୁତ୍ରା ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-22-4 (81830)
ତେ ଯୂଯମଶ୍ବପ୍ରବରମାବିଶଧ୍ବମତନ୍ଦ୍ରିତାଃ।
ସର୍ବଶ୍ବେତଂ ବାଲଧିଷୁ ବାଲା ଭୂତ୍ବାଞ୍ଜନପ୍ରଭାଃ॥ 13-22-5 (81831)
ସର୍ପା ଊଚୁଃ। 13-22-5x (6799)
ନିକୃତ୍ଯା ନ ଜଯଃ ଶ୍ରେଯାନ୍ମାତଃ ସତ୍ଯା ଗିରଃ ଶୃଣୁ।
ଆଯତ୍ଯାଂ ଚ ତଦାତ୍ବେ ଚ ନ ଚ ଧର୍ମୋଽତ୍ର ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-22-6 (81832)
ସା ତ୍ବଂ ଧର୍ମାଦପେତଂ ବୈ କୁଲସ୍ଯୈବାହିତଂ ତବ।
ନିକୃତ୍ଯା ବିଜଯଂ ମାତର୍ମା ସ୍ମ କାର୍ଷୀଃ କଥଞ୍ଚନା॥ 13-22-7 (81833)
ଯଦ୍ଯଧର୍ମେଣ ବିଜଯଂ ବଯଂ କାଙ୍କ୍ଷାମହେ କ୍ବଚିତ୍।
ତ୍ବଯା ନାମ ନିବାର୍ଯାଃ ସ୍ମ ମା କୁରୁଧ୍ବମିତି ଧ୍ରୁବମ୍॥ 13-22-8 (81834)
ସା ତ୍ବମସ୍ମାନପି ସତୋ ବିପାପାନୃଜୁବୁଦ୍ଧିନଃ।
କଲ୍ମଷେଣାଭିସଂଯୋକ୍ତୁଂ କାଙ୍କ୍ଷସେ ଲୋଭମୋହିତା॥ 13-22-9 (81835)
ତେ ବଯଂ ତ୍ବାଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଦ୍ରବିଷ୍ଯାମ ଦିଶୋ ଦଶ।
ଯତ୍ର ବାକ୍ଯଂ ନ ତେ ମାତଃ ପୁନଃ ଶ୍ରୋଷ୍ଯାମ ଈଦୃଶମ୍॥ 13-22-10 (81836)
ଗୁରୋରପ୍ଯବଲିପ୍ତସ୍ଯ କାର୍ଯାକାର୍ଯମଜାନତଃ।
ଉତ୍ପଥଂ ପ୍ରତିପନ୍ନସ୍ଯ ପରିତ୍ଯାଗୋ ବିଧୀଯତେ॥ 13-22-11 (81837)
କଦ୍ରୂରୁବାଚ। 13-22-12x (6800)
ଶୃଣୋମି ବିବିଧା ବାଚୋ ହେତୁମତ୍ଯଃ ସମୀରିତାଃ।
ବକ୍ରମାର୍ଗନିବୃତ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ତଦହଂ ବୋ ନ ରୋଚଯେ॥ 13-22-12 (81838)
ନ ଚ ତତ୍ପଣିତଂ ମନ୍ଦାଃ ଶକ୍ଯଂ ଜେତୁମତୋଽନ୍ବଥା।
ଜିତେ ନିକୃତ୍ଯା ଶ୍ରୁତ୍ବୈତତ୍କ୍ଷେମଂ କୁରୁତ ପୁତ୍ରକାଃ॥ 13-22-13 (81839)
ଶ୍ବୋଽହଂ ପ୍ରଭାତସମଯେ ଜିତା ଧର୍ମେଣ ପୁତ୍ରକାଃ।
ଶୈଲୂଷିଣୀ ଭବିଷ୍ଯାମି ବିନତାଯା ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-22-14 (81840)
ଇହ ଚାମୁତ୍ର ଚାର୍ଥାଯ ପୁତ୍ରାନିଚ୍ଛନ୍ତି ମାତରଃ।
ସେଯମୀହା ବିପନ୍ନା ମେ ଯୁଷ୍ମାନାସାଦ୍ଯ ସଙ୍ଗତାମ୍॥ 13-22-15 (81841)
ଇହ ବା ତାରଯେତ୍ପୁତ୍ରଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ବା ତାରଯେତ୍ପିତୄନ୍।
ମାତ୍ର ଚିତ୍ରଂ ଭବେକିଞ୍ଚିତ୍ପୁନାତୀତି ଚ ପୁତ୍ରକଃ॥ 13-22-16 (81842)
ତେ ଯୂଯଂ ତାରଣାର୍ଥାଯ ମମ ପୁତ୍ରା ମନୋଜବାଃ।
ଆବିଶଧ୍ବଂ ହଯଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବାଲା ଭୂତ୍ବାଽଞ୍ଜନପ୍ରଭାଃ॥ 13-22-17 (81843)
ଜାନାମ୍ଯଧର୍ମଂ ସକଲଂ ବିଜିତା ବିନତା ଭବେତ୍।
ନିକୃତ୍ଯା ଦାସଭାବସ୍ତୁ ଯୁଷ୍ମାନପ୍ଯବପୀଡଯେତ୍॥ 13-22-18 (81844)
ନିକୃତ୍ଯା ବିଜଯୋ ବେତି ଦାସତ୍ବଂ ବା ପରାଭବେ।
ଉଭଯଂ ନିଶ୍ଚଯଂ କୃତ୍ବା ଜଯୋ ବୈ ଧାର୍ମିକୋ ବରଃ॥ 13-22-19 (81845)
ଯଦ୍ଯପ୍ଯଧର୍ମୋ ବିଜଯୋ ଯୁଷ୍ମାନେବ ସ୍ପୃଶେତ୍ପୁନଃ।
ଗୁରୋର୍ବଚନମାସ୍ଥାଯ ଧର୍ମୋ ବା ସମ୍ଭବିଷ୍ଯତି'॥ ॥ 13-22-20 (81846)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 22 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 023
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.23. ଅଧ୍ଯାଯଃ 023
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କଦ୍ର୍ବା ସ୍ବବଚନତିରସ୍କାରିଣଃ କାଂଶ୍ଚନ ପୁତ୍ରାନ୍ପ୍ରତି ଜନମେଜଯସର୍ପସତ୍ରେ ନିଧନରୂପଶାପଦାନମ୍॥ 1 ॥ କୈଶ୍ଚନ ସର୍ପୈରୁଚ୍ଚୈରଶ୍ରବସୋ ବାଲେ ସ୍ବାଙ୍ଗବେଷ୍ଟନେନ ନୈଲ୍ଯସମ୍ପାଦନମ୍॥ 2 ॥ ତତଃ କଦ୍ରୂଚୋଦନଯା ହଯବାଲେ ନୈଲ୍ଯଦର୍ଶିନ୍ଯା ବିନତଯା ତଦ୍ଦାସ୍ଯାଙ୍ଗୀକରଣମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ଯ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ମାତୁଃ କ୍ରୁଦ୍ଧାଯାସ୍ତେ ଭୁଜଙ୍ଗମାଃ।
କୃଚ୍ଛ୍ରେଣୈବାନ୍ବମୋଦନ୍ତ କେଚିଦ୍ଧିତ୍ବା ଦିଶୋ ଗତାଃ॥ 13-23-1 (81847)
ଯେ ପ୍ରତସ୍ଥୁର୍ଦିଶସ୍ତତ୍ର କ୍ରୁଦ୍ଧା ତାନଶପଦ୍ଭୃଶମ୍।
ଭୁଜଙ୍ଗମାନାଂ ମାତାଽସୌ କଦ୍ରୂର୍ବୈରକରୀ ତଦା॥ 13-23-2 (81848)
ଉତ୍ପତ୍ସ୍ଯତି ହି ରାଜନ୍ଯଃ ପାଣ୍ଡବୋ ଜନମେଜଯଃ।
ଚତୁର୍ଥୋ ଧନ୍ବିନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାତ୍କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରାଦ୍ଧନଞ୍ଜଯାତ୍॥ 13-23-3 (81849)
ସ ସର୍ପସତ୍ରମାହର୍ତା କ୍ରୁଦ୍ଧଃ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହଃ।
ତସ୍ମିନ୍ସତ୍ରେଽଗ୍ନିନା ଯୁଷ୍ମାନ୍ପଞ୍ଚତ୍ବମୁପନେଷ୍ଯତି॥ 13-23-4 (81850)
ଏବଂ କ୍ରୁଦ୍ଧାଽଶପନ୍ମାତା ପନ୍ନଗାନ୍ଧର୍ମଚାରିଣଃ।
ଗୁରୋଃ ପରିତ୍ଯାଗକୃତଂ ନୈତଦନ୍ଯଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-23-5 (81851)
ଏବଂ ଶପ୍ତା ଦିଶଃ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପନ୍ନଗା ଧର୍ମଚାରିଣଃ।
ବିହାଯ ମାତରଂ କ୍ରୁଦ୍ଧା ଗତା ବୈରକରୀଂ ତଦା॥ 13-23-6 (81852)
ତତ୍ର ଯେ ବୃଜିନଂ ତସ୍ଯା ଅନାପନ୍ନା ଭୁଜଙ୍ଗମାଃ।
ତେ ତସ୍ଯ ବାଜିନୋ ବାଲା ବଭୂବୁରସିତପ୍ରଭାଃ॥ 13-23-7 (81853)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାଲଧିସ୍ଥାଂଶ୍ଚ ପୁତ୍ରାନ୍କଦ୍ରୂରଥାବ୍ରବୀତ୍।
ବିନତାମଥ ସଂହୃଷ୍ଟା ହଯୋସୌ ଦୃଶ୍ଯତାମିତି॥ 13-23-8 (81854)
ଏକବର୍ଣୋ ନ ବା ଭଦ୍ରେ ପଣୋ ନୌ ସୁବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ।
ଉତକାଦୁତ୍ତରନ୍ତଂ ତଂ ହଯଂ ଚୈବ ଚ ଭାମିନି॥ 13-23-9 (81855)
ସା ତ୍ବବକ୍ରମତିର୍ଦେବୀ ବିନତା ଜିହ୍ମଗାମିନୀମ୍।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଭଗିନୀଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ବିହସନ୍ତୀବ ଭାରତ॥ 13-23-10 (81856)
ହନ୍ତ ପଶ୍ଯାବ ଗଚ୍ଛାବଃ ସୁକୃତୋ ନୌ ପଣଃ ଶୁଭେ।
ଦାସୀ ବା ତେ ଭବିଷ୍ଯାମି ତ୍ବଂ ବା ଦାସୀ ଭବିଷ୍ଯସି॥ 13-23-11 (81857)
ଏବଂ ସ୍ଥିରଂ ପଣଂ କୃତ୍ବା ହଯଂ ତେ ତଂ ଦଦର୍ଶତୁଃ।
କୃତ୍ବା ସାକ୍ଷିଣମାତ୍ମାନଂ ଭଗିନ୍ଯୌ କୁରୁସତ୍ତମ॥ 13-23-12 (81858)
ସା ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ହଯଂ ମନ୍ଦଂ ବିନତା ଶୋକକର୍ଶିତା।
ଶ୍ବେତଂ ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁବାଲଂ ତଂ କାଲବାଲଂ ମନୋଜବମ୍॥ 13-23-13 (81859)
ତତ୍ର ସା ବ୍ରୀଲିତା ବାକ୍ଯଂ ବିନତା ସାଶ୍ରୁବିନ୍ଦୁକା।
ଉବାଚ କାଲବାଲୋଽଯଂ ତୁରଗୋ ବିଜିତଂ ତ୍ବଯା॥ 13-23-14 (81860)
ଦାସୀ ମାଂ ପ୍ରେଷଯ ସ୍ବାର୍ଥେ ଯଥା କାମବଶାଂ ଶୁଭେ।
ଦାସ୍ଯଶ୍ଚ କାମକାରା ହି ଭର୍ତୃଣାଂ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ'॥ ॥ 13-23-15 (81861)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 23 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-23-9 ହଯମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ନୌ ପଣଃ ସୁବ୍ଯବସ୍ଥିତ ଇତି ଶେଷେଣାନ୍ବଯଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 024
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.24. ଅଧ୍ଯାଯଃ 024
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ନାରଦେନ ଗରୁଡଂପ୍ରତି ବିନତାଯାଃ କଦ୍ରୂଦାସ୍ଯନିବେଦନମ୍॥ 1 ॥ ତଚ୍ଛ୍ରବଣଖିନ୍ନେନ ତେନ କଦ୍ରୂଂପ୍ରତି ସ୍ବମାତୁର୍ଦାସ୍ଯାନ୍ମୋଚନଯାଚନା ॥ 2 ॥ କଦ୍ର୍ବା ଗରୁଡଂପ୍ରତ୍ଯମୃତାନଯନେ ମାତୁର୍ଦାସ୍ଯାନ୍ମୋଚନୋକ୍ତିଃ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତତଃ କଦ୍ରୂର୍ହସନ୍ତୀ ଚ ବିନତାଂ ଧର୍ମଚାରିଣୀମ୍।
ଦାସୀବତ୍ପ୍ରେଷଯାମାସ ସା ଚ ସର୍ବଂ ଚକାର ତତ୍॥ 13-24-1 (81862)
ନ ବିବର୍ଣା ନ ସଂକ୍ଷୁବ୍ଧା ନ ଚ କ୍ରୁଦ୍ଧା ନ ଦୁଃଖିତା।
ପ୍ରେଷ୍ଯକର୍ମ ଚକାରାସ୍ଯା ବିନତା କମଲେକ୍ଷଣା॥ 13-24-2 (81863)
ଇମା ଦିଶଶ୍ଚତସ୍ରୋଽସ୍ଯାଃ ପ୍ରେଷ୍ଯଭାବେନ ବର୍ତିତାଃ।
ଅଥ ସ୍ମ ବୈନତେଯଂ ବୈ ବଲଦର୍ପୌ ସମୀଯତୁଃ॥ 13-24-3 (81864)
ତଂ ଦର୍ପବଶମାପନ୍ନଂ ପରିଧାବନ୍ତମନ୍ତିକାତ୍।
ଦଦର୍ଶ ନାରଦୋ ରାଜନ୍ଦେବର୍ଷିର୍ଦର୍ପସଂଯୁତମ୍॥ 13-24-4 (81865)
ତମବ୍ରବୀଚ୍ଚ ଦେବର୍ଷିର୍ନାରଦଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
କିଂ ଦର୍ପବଶମାପନ୍ନୋ ନ ବୈ ପଶ୍ଯସି ମାତରମ୍॥ 13-24-5 (81866)
ବଲେନ ଦୃପ୍ତଃ ସତତମହଂମାନକୃତଃ ସଦା।
ଦାସୀଂ ପନ୍ନଗରାଜସ୍ଯ ମାତୁରନ୍ତର୍ଗୃହେ ସତୀମ୍॥ 13-24-6 (81867)
ତମବ୍ରବୀଦ୍ବୈନତେଯଃ କର୍ମ କିଂ ତନ୍ମହାମତେ।
ଜନଯିତ୍ରୀ ମଯି ସୁତେ ଜାତା ଦାସୀ ତପସ୍ବିନୀ॥ 13-24-7 (81868)
ଅଥାବ୍ରବୀଦୃଷିର୍ବାକ୍ଯଂ ଦୀବ୍ଯତୀ ବିଜିତା ଖଗ।
ନିକୃତ୍ଯା ପନ୍ନଗେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ମାତ୍ରା ପୁତ୍ରୈଃ ପୁରା ସହ॥ 13-24-8 (81869)
ଗରୁଡ ଉବାଚ। 13-24-9x (6801)
କଥଂ ଜିତା ନିକୃତ୍ଯା ସା ଭଗବଞ୍ଜନନୀ ମମ।
ବ୍ରୂହି ତନ୍ମେ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବେତ୍ସ୍ଯେ ତତଃ ପରମ୍॥ 13-24-9 (81870)
ତତସ୍ତସ୍ଯ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ସର୍ବଂ ତନ୍ନାରଦସ୍ତଦା।
ଆଚଖ୍ଯୌ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯଥାବୃତ୍ତଂ ପତତ୍ରିଣଃ॥ 13-24-10 (81871)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବୈନତେଯସ୍ଯ କୋପୋ ହୃଦି ସମାବିଶତ୍।
ଜଗର୍ହେ ପନ୍ନଗାନ୍ସର୍ବାନ୍ମାତ୍ରା ସହ ପରଂତପଃ॥ 13-24-11 (81872)
ତତସ୍ତୁ ରୋଷାଦ୍ଦୁଃଖାଚ୍ଚ ତୂର୍ଣମୁତ୍ପତ୍ଯକ ପକ୍ଷିରାଟ୍।
ଜଗାମ ଯତ୍ର ମାତାଽସ୍ଯ କୃଚ୍ଛ୍ରେ ମହତି ବର୍ତତେ॥ 13-24-12 (81873)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯତ୍ତତୋ ଦୀନାଂ ଜଟିଲାଂ ମଲିନାଂ କୃଶାମ୍।
ତୋଯଦେନ ପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ନାଂ ସୂର୍ଯାଭାମିବ ମାତରମ୍॥ 13-24-13 (81874)
ତସ୍ଯ ଦୁଃଖାଚ୍ଚ ରୋଷାଚ୍ଚ ନେତ୍ରାଭ୍ଯାମଶ୍ରୁ ଚାସ୍ରବତ୍।
ପ୍ରବୃତ୍ତିଂ ଚ ନିବୃତ୍ତିଂ ଚ ପୌରୁଷେ ପ୍ରତିତସ୍ଥୁଷଃ॥ 13-24-14 (81875)
ଅନୁକ୍ତ୍ବା ମାତରଂ କିଞ୍ଚିତ୍ପତତ୍ରିବରପୁଙ୍ଗବଃ।
କଦ୍ରୂମେବ ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ବଚନଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ॥ 13-24-15 (81876)
ଯଦି ଧର୍ମେଣ ମେ ମାତା ଜିତା ଯଦ୍ଯପ୍ଯଧର୍ମତଃ।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ତ୍ବମସି ମେ ମାତା ଧର୍ମଃ ସର୍ବଃ ସ ମେ ମତଃ॥ 13-24-16 (81877)
ଇଯଂ ତୁ ମେ ସ୍ଯାତ୍କୃପଣା ମଯି ପୁତ୍ରେଽମ୍ବ ଦୁଃଖିତା।
ଅନୁଜାନୀହି ତାଂ ସାଧୁ ମତ୍କୃତେ ଧର୍ମଦର୍ଶିନି॥ 13-24-17 (81878)
କଦ୍ରୂଃ ଶ୍ରୁତ୍ବାସ୍ଯ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ବୈନତେଯସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଉବାଚ ବାକ୍ଯଂ ଦୁଷ୍ପ୍ରଜ୍ଞା ପରୀତା ଦୁଃଖମୂର୍ଚ୍ଛିତା॥ 13-24-18 (81879)
ନାହଂ ତବ ନ ତେ ମାତୁର୍ବୈନତେଯ କଥଞ୍ଚନ।
କୁର୍ଯାଂ ପ୍ରିଯମନିଷ୍ଟାତ୍ମା ମାଂ ବ୍ରବୀଷି ଖଗ ଦ୍ବିଜା॥ 13-24-19 (81880)
ତାଂ ତଦା ବ୍ରୁବତୀଂ ବାକ୍ଯମନିଷ୍ଟଂ କ୍ରୂରଭାଷିଣୀମ୍।
ଦାରୁଣାଂ ସୂନୃତାଭିସ୍ତାମନୁନେତୁଂ ପ୍ରଚକ୍ରମେ॥ 13-24-20 (81881)
ଗରୁଡ ରୁବାଚ। 13-24-21x (6802)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ତ୍ବମସି କଲ୍ଯାଣି ମାତୁର୍ମେ ଭାମିନି ପ୍ରିଯା।
ସୋଦର୍ଯୀ ମମ ଚାସି ତ୍ବଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ମାତା ନ ସଂଶଯଃ॥ 7--24-22x କଦ୍ରୂରୁବାଚ। 13-24-21 (81882)
ବିହଙ୍ଗମ ଯଥାକାମଂ ଗଚ୍ଛ କାମଗମ ଦ୍ବିଜ।
ସୂନୃତାଭିସ୍ତ୍ବଯା ମାତା ନାଦାସୀ ଶକ୍ଯମଣ୍ଡଜ॥ 13-24-22 (81883)
ଅମୃତଂ ଯଦ୍ଯାହରେସ୍ତ୍ବଂ ବିହଙ୍ଗଂ ଜନନୀଂ ତବ।
ଅଦାସୀଂ ମମ ପଶ୍ଯେମାଂ ବୈନତେଯ ନ ସଂଶଯଃ॥ ॥ 13-24-23 (81884)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 24 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 025
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.25. ଅଧ୍ଯାଯଃ 025
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କଦ୍ର୍ବାଽମୃତାହରଣଂ ଚୋଦିତେନ ଗରୁଡେନ ସ୍ବପିତରି କଶ୍ଯପେ ତନ୍ନିବେଦନମ୍॥ 1 ॥ ତେନ ତସ୍ଯ ଦୁଷ୍କରତ୍ବକଥନେ ଗରୁଡେନ ସ୍ବେନ ତସ୍ଯ ସୁକରତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 2 ॥ କଶ୍ଯପେନ ଗରୁଡଂପ୍ରତି ଗଜକଚ୍ଛପବୃତ୍ତାନ୍ତକଥନପୂର୍ବକଂ ତଯୋର୍ଭକ୍ଷଣାଦ୍ବଲାପ୍ଯାଯନସମ୍ପାଦନେନାମୃତାହରଣଚୋଦନା॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ବିହଗଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ଅମୃତାହରଣେ ବାଚଂ ତତଃ ପିତରମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-25-1 (81885)
କାମଂ ବୈ ସୂନୃତା ବାଚୋ ବିସୃଜ୍ଯ ଚ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ।
ଯଚ୍ଚାପ୍ଯନୁଜ୍ଞାଂ ମାତୁର୍ବୈ ନ ଚ ସା ହ୍ଯନୁମନ୍ଯତେ॥ 13-25-2 (81886)
ସା ମା ବହୁବିଧା ବାଚୋ ବଜ୍ରକଲ୍ପା ବିସୃଜ୍ଯ ବୈ।
ଭଗବନ୍ବିନତା ଦାସୀ ମମ ମାତା ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ 13-25-3 (81887)
କଦ୍ରୂଃ ପ୍ରେଷଯତେ ଚୈବ ଦାସୀଯମିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍।
ଆହରାମୃତମିତ୍ଯେବ ମୋକ୍ଷ୍ଯତେ ବିନତା ତତଃ॥ 13-25-4 (81888)
ସୋହଂ ମାତୃବିମୋକ୍ଷାର୍ଥମାହରିଷ୍ଯ ଇତି ବ୍ରୁବନ୍।
ଅମୃତଂ ପ୍ରାର୍ଥିତସ୍ତୂର୍ଣମାହର୍ତୁଂ ପ୍ରତିନନ୍ଦ୍ଯ ବୈ॥ 13-25-5 (81889)
ପିତୋବାଚ। 13-25-6x (6803)
ଅମୃତଂ ତାତ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ଦେବୈରପି କୁତସ୍ତ୍ବଯା।
ରକ୍ଷ୍ଯତେ ହି ଭୃଶଂ ପୁତ୍ର ରକ୍ଷିଭିସ୍ତନ୍ନିବୋଧ ମେ॥ 13-25-6 (81890)
ଗୁପ୍ତମଦ୍ଭିର୍ଭୃଶଂ ସାଧୁ ସର୍ବତଃ ପରିବାରିତମ୍।
ଅନନ୍ତରମଥୋ ଗୁପ୍ତଂ ଜ୍ବଲତା ଜାତବେଦସା॥ 13-25-7 (81891)
ତତଃ ଶତସହସ୍ରାଣି ଅଯୁତାନ୍ଯର୍ବୁଦାନି ଚ।
ରକ୍ଷନ୍ତ୍ଯମୃତମତ୍ଯନ୍ତଂ କିଙ୍କରା ନାମ ରାକ୍ଷସାଃ॥ 13-25-8 (81892)
ତେଷାଂ ଶକ୍ତ୍ଯୃଷ୍ଟିଶୂଲାଂଶ୍ଚ ଶତଘ୍ନ୍ଯଃ ପଟ୍ଟସାସ୍ତଥା।
ଆଯୁଧା ରକ୍ଷିଣାଂ ତାତ ବଜ୍ରକଲ୍ପାଃ ଶିଲାସ୍ତଥା॥ 13-25-9 (81893)
ତତୋ ଜାଲେନ ମହତା ଅବନଦ୍ଧଂ ସମନ୍ତତଃ।
ଅଯସ୍ମଯେନ ବୈ ତାତ ବୃତ୍ରହନ୍ତୁଃ ସ୍ମ ଶାସନାତ୍॥ 13-25-10 (81894)
ତତ୍ତ୍ବମେବଂବିଧଂ ତାତ କଥଂ ପ୍ରାର୍ଥଯସେଽମୃତମ୍।
ସୁରକ୍ଷିତଂ ବଜ୍ରଭୃତାଂ ବୈନତେଯ ବିହଙ୍ଗମ।
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ଦେବୈର୍ନାଗୈଶ୍ଚ ଖଡ୍ଗୈର୍ଗିରିଜଲାଦିଭିଃ॥ 13-25-11 (81895)
ଗରୁଡ ଉବାଚ। 13-25-13x (6804)
ପୁତ୍ରଗୃଦ୍ଧ୍ଯା ବ୍ରବୀଷ୍ଯେତଚ୍ଛୃଣୁ ତାତ ବିନିଶ୍ଚଯମ୍।
ବଲବାନୁପାଯବାନସ୍ମି ଭୂଯଃ କିଂ କରବାଣି ତେ॥ 13-25-12 (81896)
ତମବ୍ରବୀତ୍ପିତା ହୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରହସନ୍ବୈ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଯଦି ତୌ ଭକ୍ଷଯେସ୍ତାତ କ୍ରୂରୌ କଚ୍ଛପବାରଣୌ॥ 13-25-13 (81897)
ତଥା ବଲମମେଯଂ ତେ ଭବିତା ତନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ଅମୃତସ୍ଯୈବ ଚାହର୍ତା ଭବିଷ୍ଯସି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-25-14 (81898)
ଗରୁଡ ଉବାଚ। 13-25-15x (6805)
କ୍ବ ତୌ କ୍ରୂରୌ ମହାଭାଗ ବର୍ତେତେ ହସ୍ତିକଚ୍ଛପୌ।
ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ତାତ ବଲସ୍ଯାପ୍ଯାଯନଂ ପ୍ରତି॥ 13-25-15 (81899)
କଶ୍ଯପ ଉବାଚ। 13-25-16x (6806)
ପର୍ବତୋ ବୈ ସମୁଦ୍ରାନ୍ତେ ନଭଃ ସ୍ତବ୍ଧ୍ବେବ ତିଷ୍ଠତି।
ଉରଗୋ ନାମ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପଃ ପୁରା ଦେବଗଣୈରପି॥ 13-25-16 (81900)
ଗୋରୁତାନି ସ ବିସ୍ତୀର୍ଣଃ ପୁଷ୍ପିତଦ୍ରୁମସାନୁମାନ୍।
ତତ୍ର ପନ୍ଥାଃ କୃତସ୍ତାତ କୁଞ୍ଜରେଣ ବଲୀଯସା॥ 13-25-17 (81901)
ଗୋରୁତାନ୍ଯୁଚ୍ଛ୍ରଯସ୍ତସ୍ଯ ନବ ସପ୍ତ ଚ ପୁତ୍ରକ।
ଗଚ୍ଛତାଽଗଚ୍ଛତା ଚୈବ କ୍ଷପିତଃ ସ ମହାଗିରିଃ॥ 13-25-18 (81902)
ତାବାନ୍ଭୂମିସମସ୍ତାତ କୃତଃ ପନ୍ଥାଃ ସମୁତ୍ଥିତଃ।
ତେନ ଗତ୍ବା ସ ମାତଙ୍ଗଃ ପିପାସୁର୍ଯୁଦ୍ଧମିଚ୍ଛତି॥ 13-25-19 (81903)
ତମତୀତ୍ଯ ତୁ ଶୈଲେନ୍ଦ୍ରଂ ହ୍ରଦଃ କୋକନଦାଯୁତଃ।
କନକେତି ଚ ବିଖ୍ଯାତସ୍ତତ୍ର କୂର୍ମୋ ମହାବଲଃ॥ 13-25-20 (81904)
ଗୋରୁତାନି ସ ବିସ୍ତୀର୍ଣଃ କଚ୍ଛପଃ କୁଞ୍ଜରଶ୍ଚ ସଃ।
ଆଯାମତଶ୍ଚାପି ସମୌ ତେଜୋବଲସମନ୍ବିତୌ॥ 13-25-21 (81905)
ପୁନରାବୃତ୍ତିମାପନ୍ନୌ ତାବେତୌ ମଧୁକୈଟଭୌ।
ଜନ୍ମାନ୍ତରେ ବିପ୍ରମୂଢୌ ପରସ୍ପରବଧୈଷିଣୌ॥ 13-25-22 (81906)
ଯଦା ସ ନାଗୋ ବ୍ରଜତି ପିପାସୁସ୍ତଂ ଜଲାଶଯମ୍।
ତଦୈନଂ କଚ୍ଛପୋ ରୋଷାତ୍ପ୍ରତିଯାତି ମହାବଲଃ॥ 13-25-23 (81907)
ନଖୈଶ୍ଚ ଦଶନୈଶ୍ଚାପି ନିମଜ୍ଯୋନ୍ମଜ୍ଯ ବାଽସକୃତ୍।
ବିଦଦାରାଗ୍ରହସ୍ତେନ କୁଞ୍ଜରଂ ତଂ ଜଲେଚରଃ॥ 13-25-24 (81908)
ନାଗରାଡପି ତୋଯାର୍ଥୀ ପିପାସୁଶ୍ଚରଣୈରପି।
ଅଗ୍ରହସ୍ତେନ ଦନ୍ତାଭ୍ଯାଂ ନିବାରଯତି ବାରିଜମ୍॥ 13-25-25 (81909)
ସ ତୁ ତୋଯାଦନୁତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ବାରିଜୋ ଗଜଯୂଥପମ୍।
ନଖୈଶ୍ଚ ଦଶନୈଶ୍ଚୈବ ଦ୍ବିରଦଂ ପ୍ରତିଷେଧତି॥ 13-25-26 (81910)
ନିବାରିତୋ ଗଜଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପୁନର୍ଗଚ୍ଛତି ସ୍ବଂ ବନମ୍।
ପିପାସୁଃ କ୍ଲିନ୍ନହସ୍ତାଗ୍ରୋ ରୁଧିରେଣ ସମୁକ୍ଷିତଃ॥ 13-25-27 (81911)
ତୌ ଗଚ୍ଛ ସହିତୌ ପୁତ୍ର ଯଦି ଶକ୍ନୋଷି ଭକ୍ଷଯ।
ନ ତୌ ପୃଥକ୍ତଯା ଶକ୍ଯାବପ୍ରମତ୍ତୌ ବଲେ ସ୍ଥିତୌ'॥ ॥ 13-25-28 (81912)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 25॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-25-17 ଗୋରୁତାନି ଗବ୍ଯୂତୀଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 026
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.26. ଅଧ୍ଯାଯଃ 026
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଗରୁଢେନ ଗଜକଚ୍ଛପାବାସମେତ୍ଯ ଚରଣାଭ୍ଯାଂ ତଯୋର୍ଗ୍ରହଣମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ତଯୋର୍ଭକ୍ଷଣାଯ ନୈମିଷାରଣ୍ଯସ୍ଥମହାତରୁଶାଖାଯାଂ ବେଗାନ୍ନିପତନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ସ୍ବନିପତନମାତ୍ରେଣ ଭଜ୍ଯମାନଶାଖାଯା ଅଧୋଭାଗେ ଲମ୍ବମାନମୁନିଗଣାବଲୋକନାତ୍ତୁଣ୍ଡେନ ତଚ୍ଛାଖାଗ୍ରହଣପୂର୍ବକଂ ପୁନରୁତ୍ପତନମ୍॥ 3 ॥ ତଥା ଦେବଦୂତବଚନାତ୍ସମୁଦ୍ରାନ୍ତେ ଶାଖାବିସର୍ଜନେନ ତନ୍ନିବାସିନାଂ କୁବିନ୍ଦାନାଂ ହନନମ୍॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଗରୁଡ ଉବାଚ।
କଥଂ ତୌ ଭଗବଞ୍ଶକ୍ଯୌ ମଯା ବାରଣକଚ୍ଛପୌ॥
ଯୁଗପଦ୍ଗୃହୀତଂ ତଂ ମେ ତ୍ବମୁପାଯଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-26-1 (81913)
କଶ୍ଯଯ ଉବାଚ। 13-26-2x (6807)
ଯୋଦ୍ଧୁକାମେ ଗଜେ ତସ୍ମିନ୍ମୁହୂର୍ତଂ ସ ଜଲେଚରଃ।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠତି ଜଲାତ୍ତୂର୍ଣଂ ଯୋଦ୍ଧୁକାମଃ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-26-2 (81914)
ଜଲଜଂ ନିର୍ଗତଂ ତାତ ପ୍ରମତ୍ତଂ ଚୈବ ବାରଣମ୍।
ଗ୍ରହୀଷ୍ଯସି ପତଙ୍ଗେଶ ନାନ୍ଯୋ ଯୋଗୋଽତ୍ର ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-26-3 (81915)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-26-4x (6808)
ଇତ୍ଯେମୁକ୍ତୋ ବିହଗସ୍ତଦ୍ଗତ୍ବା ବନମୁତ୍ତମମ୍।
ଦଦର୍ଶ ବାରଣେନ୍ଦ୍ରଂ ତଂ ମେଘାଚଲସମପ୍ରଭମ୍॥ 13-26-4 (81916)
ତାଂ ସ ନାଗୋ ଗିରେର୍ବୀଥିଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତ ଇବ ଭାରତଃ।
ସ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାଭାଗଃ ସମ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଟତନୂରୁହଃ॥ 13-26-5 (81917)
ବିଭକ୍ଷଯିଷତୋ ରାଜନ୍ଦାରୁଣସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥
ମାତଙ୍ଗଂ କଚ୍ଛପଂ ଚୈବ ପ୍ରହର୍ଷଃ ସୁମହାନଭୂତ୍॥ 13-26-6 (81918)
ଅଥ ବେଗେନ ମହତା ଖେଚରଃ ସ ମହାବଲଃ।
ସଙ୍କୁଚ୍ଯ ସର୍ବଗାତ୍ରାଣି କୃଚ୍ଛ୍ରେଣୈବାନ୍ବପଦ୍ଯତ॥ 13-26-7 (81919)
ତଥା ଗତ୍ବା ତମଧ୍ବାନଂ ବାରଣପ୍ରବରୋ ବଲୀ।
ନିଶଶ୍ବାସ ମହାଶ୍ବାସଃ ଶ୍ରମାଦ୍ବିଶ୍ରମଣାଯ ଚ॥ 13-26-8 (81920)
ତସ୍ଯ ନିଶ୍ବାସବାତେନ ମଦଗନ୍ଧେନ ଚୈବ ହ।
ଉଦତିଷ୍ଠନ୍ମହାକୂର୍ମୋ ବାରଣପ୍ରତିଷେଧକଃ॥ 13-26-9 (81921)
ତଯୋଃ ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ଦଦର୍ଶ ପତଗେଶ୍ବରଃ।
କଚ୍ଛପେନ୍ଦ୍ରଦ୍ବିରଦଯୋରିନ୍ଦ୍ରପ୍ରହ୍ବାଦଯୋରିବ॥ 13-26-10 (81922)
ସ୍ପୃଶନ୍ତମଗ୍ରହସ୍ତେନ ତୋଯଂ ବାରଣଯୂଥପମ୍।
ଦନ୍ତୈର୍ନସ୍ତୈଶ୍ଚ ଜଲଜୋ ବାରଯାମାସ ଭାରତ॥ 13-26-11 (81923)
ଜଲଜଂ ବାରଣୋଽପ୍ଯେବଂ ଚରଣୈଃ ପୁଷ୍କରେଣ ଚ।
ପ୍ରତ୍ଯଷେଧନ୍ନିମଜ୍ଜନ୍ତମୁନ୍ମଜ୍ଜନ୍ତଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-26-12 (81924)
ମୁହୂର୍ତମଭବଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ତଯୋର୍ଭୀମପ୍ରଦର୍ଶନମ୍।
ଅଥ ତସ୍ମାଜ୍ଜଲାଦ୍ରାଜନ୍କଚ୍ଛପଃ ସ୍ଥଲମାସ୍ଥିତଃ॥ 13-26-13 (81925)
ସ ତୁ ନାଗଃ ପ୍ରଭଗ୍ରୋଽପି ପିପାସୁର୍ନ ନ୍ଯବର୍ତତ।
ତୋଯଗୃଧ୍ନୁଃ ଶନୈସ୍ତର୍ଷାଦପାସର୍ପତ ପୃଷ୍ଠତଃ॥ 13-26-14 (81926)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜଲଜସ୍ତୂର୍ଣମପସର୍ପନ୍ତମାହବାତ୍।
ଅଭିଦୁଦ୍ରାବ ବେଗେନ ବଜ୍ରଯାଣିରିବାସୁରମ୍॥ 13-26-15 (81927)
ତଂ ରୋଷାତ୍ସ୍ଥଲମୁତ୍ତୀର୍ଣମସମ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ଗଜୋତ୍ତମମ୍।
ଉଭାବେବ ସମସ୍ତୌ ତୁ ଜଗ୍ରାହ ବିନତାସୁତଃ॥ 13-26-16 (81928)
ଚରଣେନ ତୁ ସବ୍ଯେନ ଜଗ୍ରାହ ସ ଗଜୋତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରସ୍ପନ୍ଦମାନଂ ବଲବାନ୍ଦକ୍ଷିଣେନ ତୁ କଚ୍ଛପମ୍॥ 13-26-17 (81929)
ଉତ୍ପପାତ ତତସ୍ତୂର୍ଣଂ ପନ୍ନଗେନ୍ଦ୍ରନିଷୂଦତଃ।
ଦିବଂ ଖଂ ଚ ସମୁତ୍ପତ୍ଯ ପକ୍ଷାଭ୍ଯାମପରାଜିତଃ॥ 13-26-18 (81930)
ତେନ ଚୋତ୍ପତତା ତୂର୍ଣଂ ସଙ୍ଗୃହୀତୌ ନଖୈର୍ଭୃଶମ୍।
ବଜ୍ରଗର୍ଭୈଃ ସୁନିଶିତୈଃ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତୂର୍ଣଂ ମୁମୋଚତୁଃ॥ 13-26-19 (81931)
ତୌ ଗୃହ୍ଯ ବଲବାଂସ୍ତୂର୍ଣଂ ସ୍ରସ୍ତପାଦଶିରୋଧରୌ।
ବିବଲ୍ଗନ୍ନିବ ଖେ କ୍ରୀଡନ୍ଖେଚରୋଽଭିଜଗାମ ହ॥ 13-26-20 (81932)
ଅତ୍ତୁକାମସ୍ତତୋ ବୀରଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପୃଥିବୀପତେ।
ନିରୈକ୍ଷତ ନ ଚାପଶ୍ଯଦ୍ଦ୍ରୁମଂ ପର୍ଯାପ୍ତମାସିତୁମ୍॥ 13-26-21 (81933)
ନୈମିଷଂ ତ୍ବଥ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଦେବାରଣ୍ଯଂ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ଅପଶ୍ଯତ ଦ୍ରୁମଂ କଞ୍ଚିଚ୍ଛାଖାସ୍କନ୍ଧସମାବୃତମ୍॥ 13-26-22 (81934)
ହିମବଚ୍ଛିଖରପ୍ରଖ୍ଯଂ ଯୋଜନଦ୍ବଯମୁଚ୍ଛ୍ରିତମ୍।
ପରିଣାହେନ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନଲ୍ବମାତ୍ରଂ ସମନ୍ତତଃ॥ 13-26-23 (81935)
ତସ୍ଯ ଶାଖାଽଭବତ୍କାଚିଦାଯତା ପଞ୍ଚଯୋଜନମ୍।
ଦୃଢମୂଲା ଦୃଢସ୍କନ୍ଧା ବଜ୍ରପତ୍ରସମାଚିତା॥ 13-26-24 (81936)
ତତ୍ରୋପବିଷ୍ଟଃ ସହସା ବୈନତେଯୋ ନିଗୃହ୍ଯ ତୌ।
ଅତ୍ତୁକାମସ୍ତତଃ ଶାଖା ତସ୍ଯ ବେଗାଦବାପତତ୍॥ 13-26-25 (81937)
ତାଂ ପତନ୍ତୀମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଚର୍ଷିଗଣାନଧଃ।
ଆସୀନାନ୍ବସୁଭିଃ ସାର୍ଧଂ ସତ୍ରେଣ ଜଗତୀପତେ॥ 13-26-26 (81938)
ବୈଖାନସାନ୍ନାମ ଯତୀନ୍ବାଲଖିଲ୍ଯଗଣାନପି।
ତତ୍ର ଭୀରାବିଶତ୍ତସ୍ଯ ପତଗେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-26-27 (81939)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ ଯତୀଂସ୍ତତ୍ର ସମାସୀନାନ୍ସୁରୈଃ ସହ।
ତୁଣ୍ଡେନ ଗୃହ୍ଯ ତାଂ ଶାଖାମୁତ୍ପପାତ ଖଗେଶ୍ବରଃ।
ତୌଚ ପକ୍ଷୀ ଭୁଜଙ୍ଗାଶୋ ବ୍ଯୋମ୍ନି କ୍ରୀଡନ୍ନିବାବ୍ରଜତ୍॥ 13-26-28 (81940)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗୁରୁସମ୍ଭାରଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯୋତ୍ପତିତଂ ଖଗମ୍।
ଋଷଯସ୍ତେଽବ୍ରୁବନ୍ସର୍ବେ ଗରୁଡୋଽଯମିତି ସ୍ମ ହ।
ନ ତ୍ବନ୍ଯଃ କ୍ଷମତେ କଶ୍ଚିଦ୍ଯଥାଽଯଂ ବୀର୍ଯବାନ୍ଖଗଃ॥ 13-26-29 (81941)
ଅସୌ ଯଚ୍ଛତି ଧର୍ମାତ୍ମା ଗୁରୁଭାରସମନ୍ବିତଃ।
ଅଯଂ କ୍ରୀଡନ୍ନିବାକାଶେ ତସ୍ମାଦ୍ଗରୁଡ ଏବ ସଃ॥ 13-26-30 (81942)
ଏବଂ ତେ ସମଯଂ ସର୍ବେ ବସବଶ୍ଚ ଦିବୌକସଃ।
ଅକାର୍ଷୁଃ ପକ୍ଷିରାଜସ୍ଯ ଗରୁଡେତ୍ଯେବ ନାମ ହ॥ 13-26-31 (81943)
ସ ପକ୍ଷୀ ପୃଥିବୀଂ ସର୍ବାଂ ପରିଧାବଂସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ମୁମୁକ୍ଷଃ ଶାଖିନଃ ଶାଖାଂ ନ ସ୍ମ ଦେଶମପଶ୍ଯତ॥ 13-26-32 (81944)
ସ ବାଚମଶୃଣୋଦ୍ଦିବ୍ଯାମୁପର୍ଯୁପରି ଜଲ୍ପତଃ।
ଦେବଦୂତସ୍ଯ ବିସ୍ପଷ୍ଟମାଭାଷ୍ଯ ଗରୁଡେତି ଚ॥ 13-26-33 (81945)
ବୈନତେଯ କୁବିନ୍ଦେଷୁ ସମୁଦ୍ରାନ୍ତେ ମହାବଲ।
ପାତ୍ଯତାଂ ଶାଖିନଃ ଶାଖା ନ ହି ତେ ଧର୍ମନିଶ୍ଚଯାଃ॥ 13-26-34 (81946)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଗରୁଡସ୍ତୂର୍ଣଂ ଜଗାମ ଲବଣାମ୍ଭସଃ।
ଉଦ୍ଦେଶଂ ଯତ୍ର ତେ ମନ୍ଦାଃ କୁବିନ୍ଦାଃ ପାପକର୍ମିଣଃ॥ 13-26-35 (81947)
ତତୋ ଗତ୍ବା ତତଃ ଶାଖାଂ ମୁମୋଚ ପତତାଂବରଃ।
ତଯା ହତା ********* ଦାସ୍ତଦା ଷଡ୍ବିଂଶତୋ ନୃପ॥ 13-26-36 (81948)
ସ ଦେଶୋ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ଖ୍ଯାତଃ ପରମଦାରୁଣଃ।
ଶାଖାପତଗ ଇତ୍ଯେବ କୁବିନ୍ଦାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍॥' ॥ 13-26-37 (81949)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଡ୍ବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 26 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-26-36 ତୁଣ୍ଡେନ ଶାଖାଂ ଗୃହୀତ୍ବା କଶ୍ଯପସମୀପଂ ଗତେ ଗରୁଡେ ଶାଖାଯା ଅଧୋଭାଗଲମ୍ବିନାମୃଷୀଣାଂ କସ୍ଯପପ୍ରାର୍ଥନଯା ଶାଖାବିସର୍ଜନେନ ହିମବଦ୍ଗିରିଗମନମାଦିପର୍ବୋକ୍ତମତ୍ରାନୁସନ୍ଧେଯମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 027
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.27. ଅଧ୍ଯାଯଃ 027
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଗରୁଡେନ ଶୈଲାଗ୍ରେ ଉପବିଶ୍ଯ ଗଜକଚ୍ଛପଯୋର୍ଭକ୍ଷଣମ୍॥ 1 ॥ ତତଃ ସ୍ବର୍ଗେଽମୃତସମୀପଂ ଗତେନ ତେନ ତତ୍ର ପରିତୋ ଜ୍ବଲଦଗ୍ନିଦର୍ଶନଭଯା********* ପ୍ରତି ତଚ୍ଛମନୋପାଯପ୍ରଶ୍ନଃ॥ 2 ॥ ବ୍ରହ୍ମଣା ତମ୍ପ୍ରତି ନବନୀତପ୍ରକ୍ଷେପେଣାଗ୍ନିସଂଶାମନଚେଦନା॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ହତ୍ବା ତଂ ପକ୍ଷିଶାର୍ଦୂଲଃ କୁବିନ୍ଦାନାଂ ଜନଂ ବ୍ରତୀ।
ଉପୋପବିଶ୍ଯ ଶୈଲାଗ୍ରେ ଭକ୍ଷଯାମାସ ତାବୁଭୌ।
ବାରଣଂ କଚ୍ଛର୍ପ ଚୈବ ସଂହୃଷ୍ଟଃ ସ ପତତ୍ରିରାଟ୍॥ 13-27-1 (81950)
ତଯୋଃ ସ ରୁଧିରଂ ପୀତ୍ବା ମେଦସୀ ଚ ପରନ୍ତପ।
ସଂହୃଷ୍ଟଃ ଯତତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଲବ୍ଧ୍ବା ବଲମନୁତ୍ତମମ୍।
ଜଂଗାମ ଦେବରାଜସ୍ଯ ଭବନଂ ପନ୍ନଗାଶନଃ॥ 13-27-2 (81951)
ତଂ ପ୍ରଣମ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ପାବକଂ ବିସ୍ଫୁଲିଙ୍ଗିନମ୍।
ରାତ୍ରିଦିବଂ ପ୍ରଜ୍ବଲିତଂ ରକ୍ଷାର୍ଥମମୃତସ୍ଯ ହ॥ 13-27-3 (81952)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିହଗେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଭଯଂ ତୀବ୍ରମୁପାବିଶତ୍।
ନତୁ ତୋଯାନ୍ନ ରକ୍ଷିଭ୍ଯୋ ଭଯମସ୍ଯୋପପଦ୍ଯତେ॥ 13-27-4 (81953)
ପକ୍ଷିତ୍ବମାତ୍ମନୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜ୍ବଲନ୍ତଂ ଚ ହୁତାଶନମ୍।
ପିତାମହମଥୋ ଗତ୍ବା ଦଦର୍ଶ ଭୁଜଗାଶନଃ॥ 13-27-5 (81954)
ତଂ ପ୍ରଣମ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ଗରୁଡଃ ପ୍ରଯତାଞ୍ଜଲିଃ।
ପ୍ରୋବାଚ ତଦସନ୍ଦିଗ୍ଧଂ ବଚନଂ ପନ୍ନଗେଶ୍ବରଃ॥ 13-27-6 (81955)
ଉଦ୍ଯତଂ ଗୁରୁକୃତ୍ଯେ ମାଂ ଭଗବନ୍ଧର୍ମନିଶ୍ଚିତମ୍।
ବିମୋକ୍ଷଣାର୍ଥଂ ମାତୁର୍ହି ଦାସଭାବାଦନିନ୍ଦିତମ୍॥ 13-27-7 (81956)
କଦ୍ରୂସକାଶମମୃତଂ ମଯାହର୍ତବ୍ଯମୀଶ୍ବର।
ତଦା ମେ ଜନନୀ ଦେବ ଦାସଭାବାତ୍ପ୍ରମୋକ୍ଷ୍ଯତେ॥ 13-27-8 (81957)
ତତ୍ରାମୃତଂ ପ୍ରଜ୍ବଲିତୋ ନିତ୍ଯମୀଶ୍ବର ରକ୍ଷତି।
ହିରଣ୍ଯରେତା ଭଗବାନ୍ପାକଶାସନଶାସନାତ୍॥ 13-27-9 (81958)
ତତ୍ର ମେ ଦେବଦେବେଶ ଭଯଂ ତୀବ୍ରମଥାବିଶତ୍।
ଜ୍ବଲନ୍ତଂ ପାବକଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପକ୍ଷିତ୍ବଂ ଚାତ୍ମନଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-27-10 (81959)
ସମତିକ୍ରମିତୁଂ ଶକ୍ଯଃ କଥଂ ସ୍ଯାତ୍ପାବକୋ ମଯା।
ତସ୍ଯାଭ୍ଯୁପାଯଂ ବରଦ ବକ୍ତୁମୀଶୋଽସି ମେ ପ୍ରଭୋ॥ 13-27-11 (81960)
ତମବ୍ରବୀନ୍ମହାଭାଗ ତପ୍ଯମାନଂ ବିହଙ୍ଗମମ୍।
ଅଗ୍ନେଃ ସଂଶମନୋପାଯମୁତ୍ସଯନ୍ତ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-27-12 (81961)
ପଯସା ଶାମ୍ଯତେ ବତ୍ସ ସର୍ପିଷା ଚ ହୁତାଶନଃ।
ଶରୀରସ୍ଥୋପି ଭୂତାନାଂ କିଂ ପୁନଃ ପ୍ରଜ୍ବଲନ୍ଭୁବି॥ 13-27-13 (81962)
ନବନୀତଂ ପଯୋ ବାଽପି ପାବକେ ତ୍ବଂ ସମାଦଧେଃ।
ତତୋ ଗଚ୍ଛ ଯଥାକାମଂ ନ ତ୍ବା ଧକ୍ଷ୍ଯତି ପାବକଃ॥' ॥ 13-27-14 (81963)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 27 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-27-7 ଜାନୀହୀତି ଶେଷଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 028
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.28. ଅଧ୍ଯାଯଃ 028
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଗରୁଡେନ ନବନୀତପ୍ରକ୍ଷେପେଣ ମନ୍ଦୀଭୂତାଭ୍ଯୁଲ୍ଲଙ୍ଘନପୂର୍ବକମମୃତରକ୍ଷିଣାଂ ପକ୍ଷପ୍ରହାରେଣ ନିରାକରଣମ୍॥ 1 ॥ ତଥାଽମୃତମାହୃତ୍ଯ ବିମତି ସମୁତ୍ପତନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ସ୍ବସ୍ଯୋପରି ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ବଜ୍ରେ ବିସୃଷ୍ଟେ ତତ୍ସନ୍ମାନନାଯୈକତନୂରୁହବିସ୍ରଂସନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ପିତାମହବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗରୁଡଃ ପତତାଂବରଃ।
ଜଗାମ ଗୋକୁଲଂ କିଞ୍ଚିନ୍ନବନୀତଜିହୀର୍ଷଯା॥ 13-28-1 (81964)
ନବନୀତଂ ତଥାଽପଶ୍ଯନ୍ମଥିତଂ କଲଶେ ସ୍ଥିତମ୍।
ତଦାଦାଯ ତତୋଽଗଚ୍ଛଦ୍ଯତସ୍ତଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯତେଽମୃତମ୍॥ 13-28-2 (81965)
ସ ତତ୍ର ଗତ୍ବା ପତଗସ୍ତିର୍ଯକ୍ତୋଯଂ ମହାବଲଃ।
ହୁତାଶନମପକ୍ରମ୍ଯ ନବନୀତମପାତଯତ୍॥ 13-28-3 (81966)
ସୋ ର୍ଚିଷ୍ମାନ୍ମନ୍ଦବେଗୋଽଭୂତ୍ସର୍ପିଷା ତେନ ତର୍ପିତଃ।
ଧୂମକେତୁର୍ନ ଜଜ୍ବାଲ ଧୂମମେବ ସସର୍ଜ ହ॥ 13-28-4 (81967)
ତମତୀତ୍ଯାଶୁ ଗରୁଡୋ ହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ଜାତବେଦସମ୍।
ରକ୍ଷାଂସି ସମତିକ୍ରାମତ୍ପକ୍ଷବାତେନ ପାତଯନ୍॥ 13-28-5 (81968)
ତେ ପତନ୍ତି ଶିରୋଭିସ୍ଚ ଜାନୁଭିଶ୍ଚରଣୈସ୍ତଥା।
ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ଶସ୍ତ୍ରାବରଣଂ ପକ୍ଷିପକ୍ଷସମାହତାଃ॥ 13-28-6 (81969)
ଉତ୍ପ୍ଲୁତ୍ଯ ଚାବୃତାନ୍ନାଗାନ୍ହତ୍ବା ଚକ୍ରଂ ବ୍ଯତୀତ୍ଯ ଚ।
ଅରାନ୍ତରେଣ ଶିରସା ଭିତ୍ତ୍ବା ଜାଲଂ ସମାଦ୍ରବତ୍॥ 13-28-7 (81970)
ସ ଭିତ୍ତ୍ବା ଶିରସା ଜାଲଂ ବଜ୍ରବେଗସମୋ ବଲୀ।
ଉଜ୍ଜହାର ତତଃ ଶୀଘ୍ରମମୃତଂ ଭୁଜଗାଶନଃ॥ 13-28-8 (81971)
ତଦାଦାଯାଦ୍ରବଚ୍ଛୀଘ୍ରଂ ଗରୁଡଃ ଶ୍ବସନୋ ଯଥା।
ଅଥ ସନ୍ନାହମକରୋଦ୍ବୃତ୍ରହା ବିବୁଧୈଃ ସହ॥ 13-28-9 (81972)
ତତୋ ମାତଲିସଂଯୁକ୍ତଂ ହରିଭିଃ ସ୍ବର୍ଣମାଲିଭିଃ।
ଆରୁରୋହ ରଥଂ ଶୀଘ୍ରଂ ସୂର୍ଯାଗ୍ନିସମତେଜସମ୍॥ 13-28-10 (81973)
ସୋଽଭ୍ଯଦ୍ରବତ୍ପକ୍ଷିରାଜଂ ବୃତ୍ରହା ପାକଶାସନଃ।
ଉଦ୍ଯମ୍ଯ ନିଶିତଂ ବଜ୍ରଂ ବଜ୍ରହସ୍ତୋ ମହାବଲଃ॥ 13-28-11 (81974)
ତଥୈବ ଗରୁଡୋ ରାଜନ୍ବଜ୍ରହସ୍ତଂ ସମାଦ୍ରବତ୍।
ତତୋ ବୈ ମାତଲିଂ ପ୍ରାହ ଶୀଘ୍ରଂ ବାହଯ ବାଜିନଃ॥ 13-28-12 (81975)
ଅଥ ଦିବ୍ଯଂ ମହାଘୋରଂ ଗରୁଡାଯ ସସର୍ଜ ହ।
ବଜ୍ରଂ ସହସ୍ରନଯନସ୍ତିଗ୍ମବେଗପରାକ୍ରମଃ॥ 13-28-13 (81976)
ଉତ୍ସିସୃକ୍ଷନ୍ତମାଜ୍ଞାଯ ବଜ୍ରଂ ବୈ ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବରମ୍।
ତୂର୍ଣଂ ବେଗପରୋ ଭୂତ୍ବା ଜଗାମ ପତତାଂବରଃ॥ 13-28-14 (81977)
ପିତାମହନିସର୍ଗେଣ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଲବ୍ଧବରଃ ଖଗଃ।
ଆଯୁଧାନାଂ ବରଂ ବଜ୍ରମଥ ଶକ୍ରମୁବାଚ ହ॥ 13-28-15 (81978)
ବୃତ୍ରହନ୍ନେଷ ବଜ୍ରସ୍ତେ ବରୋ ଲବ୍ଧଃ ପିତାମହାତ୍।
ଅତଃ ସମ୍ମାନମାକାଙ୍କ୍ଷନ୍ମୁଞ୍ଚାମ୍ଯେକଂ ତନୂରୁହମ୍॥ 13-28-16 (81979)
ଏତେନାଯୁଧରାଜେନ ଯଦି ଶକ୍ତୋସି ବୃତ୍ରହନ୍।
ହନ୍ଯାସ୍ତ୍ବଂ ପରଯା ଶକ୍ତଯା ଗଚ୍ଛାମ୍ଯହମନାମଯଃ॥ 13-28-17 (81980)
ତତ୍ତୁ ତୂର୍ଣଂ ତଦା ବଜ୍ରଂ ସ୍ବେନ ବେଗେନ ଭାରତ।
ଜଘାନ ପରଯା ଶକ୍ତ୍ଯା ନ ଚୈନମଦହଦ୍ଭୃଶମ୍॥ 13-28-18 (81981)
ତତୋ ଦେବର୍ଷଯୋ ରାଜନ୍ଗଚ୍ଛନ୍ତୋ ବୈ ବିହାଯସା।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବଜ୍ରଂ ବିବକ୍ତଂ ତଂ ପକ୍ଷଇପର୍ଣେଽବ୍ରୁବନ୍ବଚଃ॥ 13-28-19 (81982)
ସୁପର୍ଣଃ ପକ୍ଷିଗରୁଡୋ ଯସ୍ଯ ପର୍ଣେ ବରାଯୁଧମ୍।
ବିଷକ୍ତଂ ଦେବରାଜସ୍ଯ ବୃତ୍ରହନ୍ତୁଃ ସନାତନମ୍॥ 13-28-20 (81983)
ଏବଂ ସୁପର୍ଣୋ ବିହଗୋ ବୈନତେଯଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଋଷଯସ୍ତଂ ବିଜାନନ୍ତି ଚାଗ୍ନେଯଂ ବୈଷ୍ଣବଂ ପୁନଃ॥ 13-28-21 (81984)
ବେଦାଭିଷ୍ଟୁତମତ୍ଯର୍ଥଂ ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗଫଲପ୍ରଦମ୍।
ତନୁପର୍ଣଂ ସୁପର୍ଣସ୍ଯ ଜଗୃହୁର୍ବର୍ହିଣସ୍ତଥା॥ 13-28-22 (81985)
ମଯୂରାବିସ୍ମିତାଃ ସର୍ବେ ଆଦ୍ରବନ୍ତି ସ୍ମ ବଜ୍ରିଣମ୍॥' ॥ 13-28-23 (81986)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 28 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 029
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.29. ଅଧ୍ଯାଯଃ 029
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଗରୁଡେନ କଦ୍ରୂଂପ୍ରତ୍ଯମୃତାନଯନକଥନମ୍॥ 1 ॥ କଦ୍ର୍ବା ବିନତାଯା ଦାସ୍ଯାନ୍ମୋଚନମ୍॥ 2 ॥ ଗରୁଡେନ ପୁନରିନ୍ଦ୍ରାଯାମୃତପ୍ରତ୍ଯର୍ପଣମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତତୋ ବ୍ରଜ୍ରଂ ସହସ୍ରାକ୍ଷୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସକ୍ତଂ ବରାଯୁଧମ୍।
ଋଷୀଂଶ୍ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସହସା ସୁପର୍ଣମିଦମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-29-1 (81987)
ନ ତେ ସୁପର୍ଣ ପଶ୍ଯାମି ପ୍ରଭାବଂ ତେନ ଯୋଧଯେ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତେ ନ ମଯା ରକ୍ଷା ଶକ୍ଯା କର୍ତୁମତୋଽନ୍ଯଥା।
ଇଦଂ ବଜ୍ରଂ ମଯା ସାର୍ଧଂ ନିବୃତ୍ତଂ ହି ଯଥାଗତମ୍॥ 13-29-2 (81988)
ତତଃ ସହସ୍ରନଯନେ ନିବୃତ୍ତେ ଗରୁଡସ୍ତଥା।
କଦ୍ରୂମଭ୍ଯଗମତ୍ତୂର୍ଣମମୃତଂ ଗୃହ୍ଯ ଭାରତଃ॥ 13-29-3 (81989)
ଗରୁଡ ଉବାଚ। 13-29-4x (6809)
ତଦାହୃତଂ ମଯା ଶୀଘ୍ରମମୃତଂ ଜନନୀକୃତେ।
ଅଦାସୀ ସା ଭବତ୍ବଦ୍ଯ ବିନତା ଧର୍ମିଚାରିଣୀ॥ 13-29-4 (81990)
କଦ୍ରୂରୁବାଚ। 13-29-5x (6810)
ସ୍ବାଗତଂ ସ୍ବାହୃତଂ ଚେଦମମୃତଂ ବିନତାତ୍ମଜ।
ଅଦାସୀ ଜନନୀ ତେଽଦ୍ଯ ପୁତ୍ର କାମବଶା ଶୁଭା। 13-29-5 (81991)
ଏବମୁକ୍ତେ ତଦା ସା ଚ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତା ବିନତା ଗୃହମ୍॥
ଉପନୀଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ବିହଗୋ ବଲିନାଂବରଃ। 13-29-6 (81992)
ସ୍ମୃତ୍ବା ନିକୃତ୍ଯା ବିଜଯଂ ମାତୁଃ ସମ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯ ଚ॥
ବଧଂ ଚ ଭୁଜଗେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ଯେ ବାଲାସ୍ତସ୍ଯ ବାଜିନଃ। 13-29-7 (81993)
ବଭୂବୁରସିତପ୍ରଖ୍ଯା ନିକୃତ୍ଯା ବୈ ଜିତଂ ତ୍ବଯା॥
ତାମୁବାଚ ତତୋ ନ୍ଯାଯ୍ଯଂ ବିହଗୋ ବଲିନାଂବରଃ। 13-29-8 (81994)
ଉଞ୍ଜହାରାମୃତଂ ତୂର୍ଣମୁତ୍ପପାତ ଚ ରଂହସା॥
ତଦ୍ଗୃହୀତ୍ବାଽମୃତଂ ତୂର୍ଣଂ ପ୍ରଯାନ୍ତମପରାଜିତମ୍। 13-29-9 (81995)
କିମର୍ଥଂ ବୈନତେଯ ତ୍ବମାହୃତ୍ଯାମୃତମୁତ୍ତମମ୍।
ପୁନର୍ହରତି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ମା ଜାତୁ ବୃଜିତଂ କୃଥାଃ॥ 13-29-10 (81996)
ସୁପର୍ଣି ଉବାଚ। 13-29-11x (6811)
ଅମୃତାହରଣଂ ମେଽଦ୍ଯ ଯତ୍କୃତଂ ଜନନୀକୃତେ।
ଭବତ୍ଯା ବଚନାଦେତଦାହରାମୃତମିତ୍ଯୁତ॥ 13-29-11 (81997)
ଆହୃତଂ ତଦିଦଂ ଶୀଘ୍ରଂ ମୁକ୍ତା ଚ ଜନନୀ ମମ।
ହରାମ୍ଯେଷ ପୁନସ୍ତତ୍ର ଯତ ଏତନ୍ମଯାଽଽହୃତମ୍॥ 13-29-12 (81998)
ଯଦି ମାଂ ଭବତୀ ବ୍ରୂଯାଦମୃତଂ ମେ ଚ ଦୀଯତାମ୍।
ତଥା କୁର୍ଯାଂ ନ ବା କୁର୍ଯାଂ ନ ହି ତ୍ବମମୃତକ୍ଷମା।
ମଯା ଧର୍ମେଣ ସତ୍ଯେନ ବିନତା ଚ ସମୁଦ୍ଧୃତା॥ 13-29-13 (81999)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-29-14x (6812)
ତତୋ ଗତ୍ବାଽଥ ଗରୁଡଃ ପୁରନ୍ଦରମୁବାଚ ହ।
ଇଦଂ ମଯା ବୃତ୍ରହନ୍ତର୍ହୃତଂ ତେଽମୃତମୁତ୍ତମମ୍।
ମାତ୍ରର୍ଥେ ହି ତଥୈବେଦଂ ଗୃହାଣାମୃତମାହୃତମ୍॥ 13-29-14 (82000)
ମାତା ଚ ମମ ଦେବେଶ ଦାସୀତ୍ବମୁପଜଗ୍ମୁଷୀ।
ଭୁଜଙ୍ଗମାନାଂ ମାତୁର୍ବୈ ସା ମୁକ୍ତାଽମୃତଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-29-15 (82001)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ ସୁପର୍ଣମନୁମନ୍ଯତେ।
ଉବାଚ ଚ ମୁଦା ଯୁକ୍ତୋ ଦିଷ୍ଟ୍ଯାଦିଷ୍ଟ୍ଯେତି ବାସବଃ॥ 13-29-16 (82002)
କ୍ରଷଯୋ ଯେ ସହସ୍ରାକ୍ଷମୁପାସନ୍ତି ସୁରୈଃ ସହ।
ତେ ସର୍ବେ ଚ ମୁଦା ଯୁକ୍ତା ବିଶ୍ବେଦେବାସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-29-17 (82003)
ତତସ୍ତମୃଷଯଃ ସର୍ବେ ଦେବାଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଊଚୁଃ ପୁରନ୍ଦରଂ ଦୃଷ୍ଟା ଗରୁଡୋ ଲଭତାଂ ବରମ୍॥ 13-29-18 (82004)
ତତଃ ଶଚୀପତିର୍ବାକ୍ଯମୁବାଚ ପ୍ରହସନ୍ନିବ।
ଜନିଷ୍ଯତି ହୃଷୀକେଶଃ ସ୍ବଯମେବୈଷ ପକ୍ଷିରାଟ୍॥ 13-29-19 (82005)
କେଶବଃ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଃ ଶୂରପୁତ୍ରସ୍ଯ ବେଶ୍ମନି।
ସ୍ବଯଂ ଧର୍ମସ୍ଯ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ବିଭଜ୍ଯ ଭୁଜଗାଶନଃ॥ 13-29-20 (82006)
ଏଷ ତେ ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗରୁଡୋଽଥ ପତତ୍ରିରାଟ୍।
ସୁପର୍ଣୋ ବୈନତେଯଶ୍ଚ କୀର୍ତିତୋ ଭଦ୍ରମସ୍ତୁ ତେ॥ 13-29-21 (82007)
ତଦେତଦ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ମଯାଽଽଖ୍ଯାନଂ ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍।
ସୁପର୍ଣସ୍ଯ ମହାବାହୋ କିଂ ଭୂଯଃ କଥଯାମି ତେ॥' ॥ 13-29-22 (82008)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 29 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-29-1 ଜିତଂ ତ୍ବଯେତି ତାଂ କଦ୍ରୂମୁବାଚେତ୍ଯୁତ୍ତରେଣ ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 030
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.30. ଅଧ୍ଯାଯଃ 030
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତାର୍ଥାପ୍ରଦାନସ୍ଯାନର୍ଥହେତୁତାଯାଂ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ସୃଗାଲବାନରସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ତୁ ଯେ ଲୋକେ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ପିତାମହ।
ନ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଲୋଭାତ୍ତେ କେ ଭବନ୍ତି ମହାମତେ॥ 13-30-1 (82009)
ଏତନ୍ମେ ତତ୍ବତୋ ବ୍ରୂହି ଧର୍ମେ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ଦୁରାତ୍ମାନୋ ନ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଯେ ନରାଃ॥ 13-30-2 (82010)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-30-3x (6813)
ଯୋ ନ ଦଦ୍ଯାତ୍ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ସ୍ବଲ୍ପଂ ବା ଯଦି ବା ବହୁ।
ଆଶାସ୍ତସ୍ଯ ହତାଃ ସର୍ବାଃ କ୍ଲୀବସ୍ଯେବ ପ୍ରଜାଫଲମ୍॥ 13-30-3 (82011)
ଯାଂ ରାତ୍ରିଂ ଜାଯତେ ପାପୋ ଯାଂ ଚ ରାତ୍ରିଂ ବିନଶ୍ଯତି।
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ଯଦ୍ଯତ୍ସୁକୃତଂ ତସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-30-4 (82012)
ଯଚ୍ଚ ତସ୍ଯ ହୁତଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ଦତ୍ତଂ ବା ଭରତର୍ଷଭ।
ତପସ୍ତପ୍ତମଥୋ ବାଽପି ସର୍ବଂ ତସ୍ଯୋପହନ୍ଯତେ॥ 13-30-5 (82013)
ଅଥୈତଦ୍ବଚନଂ ପ୍ରାହୁର୍ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରବିଦୋ ଜନାଃ।
ନିଶାସ୍ଯ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ପରମଯୁକ୍ତଯା॥ 13-30-6 (82014)
ଅପି ଚୋଦାହରନ୍ତୀମଂ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରବିଦୋ ଜନାଃ।
ଅଶ୍ବାନାଂ ଶ୍ଯାମକର୍ଣାନାଂ ସହସ୍ରେଣ ସ ମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-30-7 (82015)
ଅତ୍ରୈବୋଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ସୃଗାଲସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ବାନରସ୍ଯ ଚ ଭାରତ॥ 13-30-8 (82016)
ତୌ ସଖାଯୌ ପୁରା ହ୍ଯାସ୍ତାଂ ମାନୁଷତ୍ବେ ପରଂତପ।
ଅନ୍ଯାଂ ଯୋନିଂ ସମାପନ୍ନୌ ସୃଗାଲୀଂ ବାନରୀଂ ତଥା।
ସମ୍ଭାଷଣାତ୍ତତଃ ସଖ୍ଯଂ ତତ୍ରତତ୍ର ପରସ୍ପରମ୍॥ 13-30-9 (82017)
ତତଃ ପରାସୂନ୍ଖାଦନ୍ତଂ ସୃଗାଲଂ ବାନରୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଶ୍ମଶାନମଧ୍ଯେ ସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ପୂର୍ବଜାତିମନୁସ୍ମରନ୍॥ 13-30-10 (82018)
କିଂ ତ୍ବଯା ପାପକଂ ପୂର୍ବଂ କୃତଂ କର୍ମ ସୁଦାରୁଣମ୍।
ଯସ୍ତ୍ବଂ ଶ୍ମଶାନେ ମୃତକାନ୍ପୂତିକାନତ୍ସି କୁତ୍ସିତାନ୍॥ 13-30-11 (82019)
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ସୃଗାଲୋ ବାନରଂ ତଦା।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ନ ମଯା ତଦୁପାହୃତମ୍॥ 13-30-12 (82020)
ତତ୍କୃତେ ପାପିକାଂ ଯୋନିମାପନ୍ନୋସ୍ମି ପ୍ଲବଙ୍ଗମ।
ତସ୍ମାଦେବଂବିଧଂ ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ଭକ୍ଷଯାମି ବୁଭୁକ୍ଷିତଃ॥ 13-30-13 (82021)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-30-14x (6814)
ସୃଗାଲୋ ବାନରଂ ପ୍ରାହ ପୁନରେବ ନରୋତ୍ତମ।
କିଂ ତ୍ବଯା ପାତକଂ କର୍ମ କୃତଂ ଯେନାସି ବାନରଃ॥ 13-30-14 (82022)
ବାନର ଉବାଚ। 13-30-15x (6815)
ସ ଚାପ୍ଯାହ ଫଲାହାରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପ୍ଲବଙ୍ଗମଃ।
ତସ୍ମାନ୍ନ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବଂ ତୁ ହର୍ତ୍ତବ୍ଯଂ ବିଦୁଷା ସଦା।
ସୀମାବିବାଦେ ମୋକ୍ତବ୍ଯଂ ଦାତବ୍ଯଂ ଚ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-30-15 (82023)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-30-16x (6816)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ବ୍ରୁବତୋ ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ମଯା ଶ୍ରୁତମ୍।
କଥାଂ କଥଯତଃ ପୁଣ୍ଯାଂ ଧର୍ମଜ୍ଞସ୍ଯ ପୁରାତନୀମ୍॥ 13-30-16 (82024)
ଶ୍ରୁତଂ ଚାପି ମଯା ଭୂଯଃ କୃଷ୍ଣସ୍ଯାପି ବିଶାଂପତେ।
କଥାଂ କଥଯତଃ ପୂର୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ପ୍ରତି ପାଣ୍ଡବ॥ 13-30-17 (82025)
ନ ହର୍ତବ୍ଯଂ ବିପ୍ରଧନଂ କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯଂ ତେଷୁ ନିତ୍ଯଶଃ।
ବାଲାଶ୍ଚ ନାବମନ୍ତବ୍ଯା ଦରିଦ୍ରାଃ କୃପଣା ଅପି॥ 13-30-18 (82026)
ଏବମେବ ଚ ମାଂ ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସଂଦିଶନ୍ତି ବୈ।
ପ୍ରତିଶ୍ରୁତଂ ଭବେଦ୍ଦେଯଂ ନାଶା କାର୍ଯା ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମେ॥ 13-30-19 (82027)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହ୍ଯାଶଯା ପୂର୍ବଂ କୃତଯା ପୃଥିବୀପତେ।
ସୁସମିଦ୍ଧୋ ଯତା ଦୀପ୍ତଃ ପାବକସ୍ତଦ୍ବିଧଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-30-20 (82028)
ଯଂ ନିରୀକ୍ଷେତ ସଙ୍କ୍ରୁଦ୍ଧ ଆଶଯା ପୂର୍ବଜାତଯା।
ପ୍ରଦହେଚ୍ଚ ହିତଂ ରାଜନ୍କକ୍ଷମକ୍ଷଯ୍ଯଭୁଗ୍ଯଥା॥ 13-30-21 (82029)
ସ ଏବ ହି ଯଦା ତୁଷ୍ଟୋ ବଚସା ପ୍ରତିନନ୍ଦତି।
ଭବତ୍ଯଗଦସଂକାଶୋ ବିଷଯେ ତସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-30-22 (82030)
ପୁତ୍ରାନ୍ପୌତ୍ରାନ୍ପଶୂଂଶ୍ଚୈବ ବାନ୍ଧବାନ୍ସଚିବାଂସ୍ତଥା।
ପୁରଂ ଜନପଦଂ ଚୈବ ଶାନ୍ତିରିଷ୍ଟେନ ପୋଷଯେତ୍॥ 13-30-23 (82031)
ଏତଦ୍ଧି ପରମଂ ତେଜୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯେହ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ସହସ୍ରକିରଣସ୍ଯେବ ସବିତୁର୍ଧରଣୀତଲେ॥ 13-30-24 (82032)
ତସ୍ମାଦ୍ଦାତବ୍ଯମେବେହ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯଦୀଚ୍ଛେଚ୍ଛୋଭନାଂ ଜାତିଂ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-30-25 (82033)
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ହି ଦତ୍ତେନ ଧ୍ରୁବଂ ସ୍ବର୍ଗୋ ହ୍ଯନୁତ୍ତମଃ।
ଶକ୍ଯଃ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ବିଶେଷେଣ ଦାନଂ ହି ମହତୀ କ୍ରିଯା॥ 13-30-26 (82034)
ଇତୋ ଦତ୍ତେନ ଜୀବନ୍ତି ଦେବତାଃ ପିତରସ୍ଥା।
ତସ୍ମାଦ୍ଦାନାନି ଦେଯାନି ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ବିଜାନତା॥ 13-30-27 (82035)
ମହଦ୍ଧି ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତୀର୍ଥମୁଚ୍ଯତେ।
ବେଲାଯାଂ ନ ତୁ କସ୍ଯାଂ ଚିଦ୍ଗଚ୍ଛେଦ୍ବିପ୍ରୋ ହ୍ଯପୂଜିତଃ॥ ॥ 13-30-28 (82036)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 30 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-30-6 ନିଶାମ୍ଯ ବିଚାର୍ଯ॥ 7-30-10 ତତଃ ପୁରା ସଖାଯଂ ତଂ ସୃଗାଲମିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-30-16 ବ୍ରୁବତୋଽଧ୍ଯାପକସ୍ଯ କଥାଂ କଥଯତୋ ମୁଖାତ୍ ଶ୍ରୁତମ୍॥ 7-30-17 କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ବ୍ଯାସସ୍ଯ। ନୃଗକଥାଂ କଥଯତୋ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ବା ମୁଖାତ୍॥ 7-30-19 ଆଶା ବନ୍ଧ୍ଯାଶା॥ 7-30-21 ଅକ୍ଷଯ୍ଯଂ ପିତ୍ରର୍ଥମୁଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ଦାନଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଇତ୍ଯକ୍ଷଯ୍ଯଭୁଗଗ୍ନିଃ॥ 7-30-22 ଅଗଦସଂକାଶଃ ଚିକିତ୍ସକତୁଲ୍ଯଃ॥ 7-30-23 ଶାନ୍ତିରିଷ୍ଟେନ ଶାନ୍ତ୍ଯାହିତେନ କ୍ଷେମେଣ॥ 7-30-30 ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 031
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.31. ଅଧ୍ଯାଯଃ 031
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଶୂଦ୍ରୋପଦେଶସ୍ଯାନର୍ଥହେତୁତାଯାଂ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ମୁନିଶୂଦ୍ରଯୋଃ କଥାକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ମିତ୍ରସୌହାର୍ଦଯୋଗେନ ଉପଦେଶଂ କରୋତି ଯଃ।
ଜାତ୍ଯାଽଧରସ୍ଯ ରାଜର୍ଷେ ଦୋଷସ୍ତସ୍ଯ ଭବେନ୍ନ ବା॥ 13-31-1 (82037)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବେନ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁଂ ବୈ ପିତାମହ।
ସୂକ୍ଷ୍ମା ଗତିର୍ହି ଧର୍ମସ୍ଯି ଯତ୍ର ମୁହ୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ॥ 13-31-2 (82038)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-31-3x (6817)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ଯଥାକ୍ରମମ୍।
`ମଦୁକ୍ତଂ ବଚନଂ ରାଜନ୍ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଯଥାଗମମ୍।'
ଋଷୀଣାଂ ବଦତାଂ ପୂର୍ବଂ ଶ୍ରୁତମାସୀଦ୍ଯଥା ପୁରା॥ 13-31-3 (82039)
ଉପଦେଶୋ ନ କର୍ତବ୍ଯୋ ଜାତିହୀନସ୍ଯ କସ୍ଯ ଚିତ୍।
ଉପଦେଶେ ମହାନ୍ଦୋଷ ଉପାଧ୍ଯାଯସ୍ଯ ଭାଷ୍ଯତେ॥ 13-31-4 (82040)
`ନାଧ୍ଯାପଯେଚ୍ଛୂଦ୍ରମିହ ତଥା ନୈବ ଚ ଯାଜଯେତ୍।'
ନିଦର୍ଶନମିଦଂ ରାଜଞ୍ଶୃଣୁ ମେ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-31-5 (82041)
ଦୁରୁକ୍ତବଚନେ ରାଜନ୍ଯଥାପୂର୍ବଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବ୍ରହ୍ମାଶ୍ରମପଦେ ବୃତ୍ତଂ ପାର୍ଶ୍ବେ ହିମବତଃ ଶୁଭେ॥ 13-31-6 (82042)
ତତ୍ରାଶ୍ରମପଦଂ ପୁଣ୍ଯଂ ନାନାବୃକ୍ଷଗଣାଯୁତମ୍।
ନାନାଗୁଲ୍ମଲତାକୀର୍ଣଂ ମୃଗଦ୍ବିଜନିଷେବିତମ୍।
ସିଦ୍ଧଚାରଣସଂଘୁଷ୍ଟଂ ରମ୍ଯଂ ପୁଷ୍ପିତକାନନମ୍॥ 13-31-7 (82043)
ବ୍ରତିଭିର୍ବହୁଭିଃ କୀର୍ଣଂ ତାପସୈରୁପଶୋଭିତମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈଶ୍ଚ ମହାଭାଗୈଃ ସୂର୍ଯଜ୍ବଲନସନ୍ନିଭୈଃ॥ 13-31-8 (82044)
ନିଯମବ୍ରତସମ୍ପନ୍ନୈଃ ସମାକୀର୍ଣଂ ତପସ୍ବିଭିଃ।
ଦୀକ୍ଷିତୈର୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯତାହାରୈଃ କୃତାତ୍ମଭିଃ॥ 13-31-9 (82045)
ବେଦାଧ୍ଯଯନଘୋଷୈଶ୍ଚ ନାଦିତଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ବାଲଖିଲ୍ଯୈଶ୍ଚ ବହୁଭିର୍ଯତିଭିଶ୍ଚ ନିଷେବିତମ୍॥ 13-31-10 (82046)
ତତ୍ର କଶ୍ଚିତ୍ସମୁତ୍ସାହଂ କୃତ୍ବା ଶୂଦ୍ରୋ ଦଯାନ୍ବିତଃ।
ଆଗତୋ ହ୍ଯାଶ୍ରମପଦଂ ପୂଜିତଶ୍ଚ ତପସ୍ବିଭିଃ॥ 13-31-11 (82047)
ତାଂସ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମୁନିଗଣାନ୍ଦେବକଲ୍ପାନ୍ମହୌଜସଃ।
ବିବିଧାଂ ବହତୋ ଦୀକ୍ଷାଂ ସମ୍ପ୍ରାହୃଷ୍ଯତ ଭାରତ॥ 13-31-12 (82048)
ଅଥାସ୍ଯ ବୁଦ୍ଧିରଭାବତ୍ତାପସ୍ଯେ ଭରତର୍ଷଭ।
ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍କୁଲପତିଂ ପାଦୌ ସଙ୍ଗୃହ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-31-13 (82049)
ଭବତ୍ପ୍ରସାଦାଦିଚ୍ଛାମି ଧର୍ମଂ ଚର୍ତୁଂ ଦ୍ବିଜର୍ଷଭ।
ତସ୍ମାଦଭିଗତଂ ତ୍ବଂ ମାଂ ପ୍ରବ୍ରାଜଯିତୁମର୍ହସି॥ 13-31-14 (82050)
ବର୍ଣାବରୋଽହଂ ଭଗବଞ୍ଶୂଦ୍ରୋ ଜାତ୍ଯାଽସ୍ମି ସତ୍ତମ।
ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ କର୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ପ୍ରପନ୍ନାଯ ପ୍ରସୀଦ ମେ॥ 13-31-15 (82051)
କୁଲପତିରୁବାଚ। 13-31-16x (6818)
ନ ଶକ୍ଯମିହ ଶୂଦ୍ରେଣ ଲିଙ୍ଗମାଶ୍ରିତ୍ଯ ବର୍ତିତୁମ୍।
ଆସ୍ଯତାଂ ଯଦି ତେ ବୁଦ୍ଧିଃ ଶୁଶ୍ରୂଷାନିରତୋ ଭବ॥ 13-31-16 (82052)
ଶୁଶ୍ରୂଷଯା ପରାଁଲ୍ଲୋକାନବାପ୍ସ୍ଯସି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-31-17 (82053)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-31-18x (6819)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ମୁନିନା ସ ଶୂଦ୍ରୋଽଚିନ୍ତଯନ୍ନୃପ।
କଥମତ୍ର ମଯା କାର୍ଯଂ ଶ୍ରୁଦ୍ଧା ଧର୍ମପରା ଚ ମେ॥ 13-31-18 (82054)
ବିଜ୍ଞାତମେବଂ ଭବତୁ କରିଷ୍ଯେ ପ୍ରିଯମାତ୍ମନଃ।
ଗତ୍ବାଽଽଶ୍ରମପଦାଦ୍ଦୂରମୁଟଜଂ କୃତବାଂସ୍ତୁ ସଃ॥ 13-31-19 (82055)
ତତ୍ର ବେଦୀଂ ଚ ଭୂମିଂ ଚ ଦେବତାଯତନାନି ଚ।
ନିବେଶ୍ଯ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଯମସ୍ଥୋଽଭବନ୍ମୁନିଃ॥ 13-31-20 (82056)
ଅଭିଷେକାଂଶ୍ଚ ନିଯମାନ୍ଦେବତାଯତନେଷୁ ଚ।
ବଲିଂ ଚ କୃତ୍ବା ହୁତ୍ବା ଚ ଦେବତାଂ ଚାପ୍ଯପୂଜଯତ୍॥ 13-31-21 (82057)
ସଙ୍କଲ୍ପନିଯମୋପେତଃ ଫଲାହାରୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ନିତ୍ଯଂ ସନ୍ନିହିତାଭିସ୍ତୁ ଓଷଧୀଭିଃ ଫଲୈସ୍ତଥା॥ 13-31-22 (82058)
ଅତିଥୀନ୍ପୂଜଯାମାସ ଯଥାବତ୍ସମୁପାଗତାନ୍।
ଏବଂ ହି ସୁମହାନ୍କାଲୋ ବ୍ଯତ୍ଯକ୍ରାମତ ତସ୍ଯ ବୈ॥ 13-31-23 (82059)
ଅଥାସ୍ଯ ମୁନିରାଗଚ୍ଚତ୍ସଙ୍ଗତ୍ଯା ବୈ ତମାଶ୍ରମମ୍।
ସମ୍ପୂଜ୍ଯ ସ୍ବାଗତେନର୍ଷିଂ ବିଧିବତ୍ସମତୋଷଯତ୍॥ 13-31-24 (82060)
ଅନୂକୂଲାଃ କଥାଃ କୃତ୍ବା ଯଥାଗତମପୃଚ୍ଛତ।
ଋଷିଃ ପରମତେଜସ୍ବୀ ଧର୍ମାତ୍ମା ସଂଶିତବ୍ରତଃ॥ 13-31-25 (82061)
ଏବଂ ସୁବହୁଶସ୍ତସ୍ଯ ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ।
ସୋଽଗଚ୍ଛଦାଶ୍ରମମୃଷିଃ ଶୂଦ୍ରଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ନରର୍ଷଭଃ॥ 13-31-26 (82062)
ଅଥ ତଂ ତାପସଂ ଶୂଦ୍ରଃ ସୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ପିତୃକାର୍ଯଂ କରିଷ୍ଯାମି ତତ୍ର ମେଽନୁଗ୍ରହଂ କୁରୁ॥ 13-31-27 (82063)
ବାଢମିତ୍ଯେବ ତଂ ବିପ୍ର ଉବାଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ସ ଶୂଦ୍ରସ୍ତୁ ତସ୍ଯର୍ଷେଃ ପାଦ୍ଯମାନଯତ୍॥ 13-31-28 (82064)
ଅଥ ଦର୍ଭାଶ୍ଚ ବନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଓଷଧୀର୍ଭରତର୍ଷଭ।
ପବିତ୍ରମାସନଂ ଚୈବ ବୃସୀଂ ଚି ସମୁପାନଯତ୍॥ 13-31-29 (82065)
ଅଥ ଦକ୍ଷିଣମାବୃତ୍ଯ ବୃସୀଂ ଚରମଶୈର୍ଷିକୀମ୍।
କୃତାମନ୍ଯାଯତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଂ ଶୂଦ୍ରମୃଷିରବ୍ରବୀତ୍॥ 13-31-30 (82066)
କୁରୁଷ୍ବୈତାଂ ପୂର୍ବଶୀର୍ଷାଂ ଭବାଂଶ୍ଚୋଦଙ୍ମୁଖଃ ଶୁଚିଃ।
ସ ଚ ତତ୍କୃତବାଞ୍ଶୂଦ୍ରଃ ସର୍ବଂ ଯଦୃଷିରବ୍ରବୀତ୍॥ 13-31-31 (82067)
ଯଥୋପଦିଷ୍ଟଂ ମେଧାବୀ ଦର୍ଭାର୍ଘାଦି ଯଥାତଥମ୍।
ହବ୍ଯକବ୍ଯବିଧିଂ କୃତ୍ସ୍ନମୁକ୍ତଂ ତେନ ତପସ୍ବିନା॥ 13-31-32 (82068)
ଋଷିଣା ପିତୃକାର୍ଯେଷୁ ସଦା ଧର୍ମପଥେ ସ୍ଥିତଃ।
ପିତୃକାର୍ଯେ କୃତେ ଚାପି ବିସୃଷ୍ଟଃ ସ ଜଗାମ ହ॥ 13-31-33 (82069)
ଅଥ ଦୀର୍ଘସ୍ଯ କାଲସ୍ଯ ସ ତପ୍ଯଞ୍ଶୂଦ୍ରତାପସଃ।
ବନେ ପଞ୍ଚତ୍ବମଗମତ୍ସୁକୃତେନ ଚ ତେନ ବୈ।
ଅଜାଯତ ମହାରାଜ ବଂଶେ ସ ଚ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-31-34 (82070)
ତଥୈବ ସ ଋଷିସ୍ତାତ କାଲଧର୍ମମବାପ ହ।
ପୁରୋହିତକୁଲେ ବିପ୍ରଃ ସ ଜାତୋଽସ୍ଯ ବଶାନୁଗଃ॥ 13-31-35 (82071)
ଏବଂ ତୌ ତତ୍ର ସମ୍ଭୂତାବୁଭୌ ଶୂଦ୍ରମୁନୀ ତଦା।
କ୍ରମେଣ ବର୍ଧିତୌ ଚାପି ବିଦ୍ଯାସୁ କୁଶଲାବୁଭୌ॥ 13-31-36 (82072)
ଅଥର୍ବବେଦେ ବେଦେ ଚ ବଭୂବର୍ଷିଃ ସୁନିଷ୍ଠିତଃ।
କଲ୍ପପ୍ରଯୋଗେ ଚୋତ୍ପନ୍ନେ ଜ୍ଯୋତିଷେ ଚ ପରଂ ଗତଃ।
ସାଙ୍ଖ୍ଯେ ଚୈବ ପରା ପ୍ରୀତିସ୍ତସ୍ଯ ଚୈବଂ ବ୍ଯବର୍ଧତ॥ 13-31-37 (82073)
ପିତର୍ଯୁପରତେ ଚାପି କୃତଶୌଚସ୍ତୁ ପାର୍ଥିବଃ।
ଅଭିଷିକ୍ତଃ ପ୍ରକୃତିଭୀ ରାଜପୁତ୍ରଃ ସ ପାର୍ଥିବଃ॥ 13-31-38 (82074)
ଅଭିଷିକ୍ତେନ ସ ଋଷିରଭିଷିକ୍ତଃ ପୁରୋହିତଃ॥ 13-31-39 (82075)
ସ ତଂ ପୁରୋଧାଯ ସୁଖମବସଦ୍ଭରତର୍ଷଭଃ।
ରାଜ୍ଯଂ ଶଶାସ ଧର୍ମେଣ ପ୍ରଜାଶ୍ଚ ପରିପାଲଯନ୍॥ 13-31-40 (82076)
ପୁଣ୍ଯାହବାଚନେ ନିତ୍ଯଂ ଧର୍ମକାର୍ଯେଷୁ ଚାସକୃତ୍।
ଉତ୍ସ୍ମଯନ୍ପ୍ରାହସଚ୍ଚାପି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରାଜା ପୁରୋହିତମ୍।
ଏବଂ ସ ବହୁଶୋ ରାଜନ୍ପୁରୋଧସମୁପାହସତ୍॥ 13-31-41 (82077)
ଲକ୍ଷଯିତ୍ବା ପୁରୋଧାସ୍ତୁ ବହୁଶସ୍ତଂ ନରାଧିପମ୍।
ଉତ୍ସ୍ମଯନ୍ତଂ ଚ ସତତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଂ ମନ୍ଯୁମାନଭୂତ୍॥ 13-31-42 (82078)
ଅଥ ଶୂନ୍ଯେ ପୁରୋଧାସ୍ତୁ ସହ ରାଜ୍ଞା ସମାଗତଃ।
କଥାଭିରନୁକୂଲାଭୀ ରାଜାନଂ ଚାଭ୍ଯୋରଚଯତ୍॥ 13-31-43 (82079)
ତତୋଽବ୍ରବୀନ୍ନରେନ୍ଦ୍ରଂ ସ ପୁରୋଧା ଭରତର୍ଷଭ।
ବରମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ତ୍ବେକଂ ତ୍ବଯା ଦତ୍ତଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ 13-31-44 (82080)
ରାଜୋବାଚ। 13-31-45x (6820)
ବରାଣାଂ ତେ ଶତଂ ଦଦ୍ଯାଂ କିଂ ବତୈକଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ସ୍ନେହାଚ୍ଚ ବହୁମାନାଚ୍ଚ ନାସ୍ତ୍ଯଦେଯଂ ହି ମେ ତବ॥ 13-31-45 (82081)
ପୁରୋହିତ ଉବାଚ। 13-31-46x (6821)
ଏକଂ ବୈ ବରମିଚ୍ଛାମି ଯଦି ତୁଷ୍ଟିସି ପାର୍ଥିବ।
ପ୍ରତିଜାନୀହି ତାବତ୍ତ୍ବଂ ସତ୍ଯଂ ଯଦ୍ବଦ ନାନୃତମ୍॥ 13-31-46 (82082)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚି। 13-31-47x (6822)
ବାଢମିତ୍ଯେବ ତଂ ରାଜା ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯଦି ଜ୍ଞାସ୍ଯାମି ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଅଜାନନ୍ନ ତୁ ସଂବଦେ॥ 13-31-47 (82083)
ପୁରୋହିତ ଉବାଚ। 13-31-48x (6823)
ପୁଣ୍ଯାହବାଚନେ ନିତ୍ଯଂ ଧର୍ମକୃତ୍ଯେଷୁ ଚାସକୃତ୍।
ଶାନ୍ତିହୋମେଷୁ ଚ ସଦା କିଂ ତ୍ବଂ ହସସି ବୀକ୍ଷ୍ଯ ମାଂ॥ 13-31-48 (82084)
ସବ୍ରୀଡଂ ବୈ ଭବତି ହି ମନୋ ମେ ହସତା ତ୍ବଯା।
କାମଯା ଶାପିତୋ ରାଜନ୍ନାନ୍ଯଥାବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-31-49 (82085)
ଭାବ୍ଯଂ ହି କାରଣେନାତ୍ର ନ ତେ ହାସ୍ଯମକାରଣମ୍।
କୌତୂହଲଂ ମେ ସୁଭୃଶଂ ତତ୍ତ୍ବେନ କଥମସ୍ବ ମେ॥ 13-31-50 (82086)
ରାଜୋବାଚ। 13-31-51x (6824)
ଏବମୁକ୍ତେ ତ୍ବଯା ବିପ୍ର ଯଦବାଚ୍ଯଂ ଭବେଦପି।
ଅବଶ୍ଯମେବ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ଶୃଣୁଷ୍ବୈକମନା ଦ୍ବିଜ॥ 13-31-51 (82087)
ପୂର୍ବଦେହେ ଯଥା ବୃତ୍ତଂ ତନ୍ନିବୋଧ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଜାତିଂ ସ୍ମରାମ୍ଯହଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନବଧାନେନ ମେ ଶୃଣୁ॥ 13-31-52 (82088)
ଶୁଦ୍ରୋଽହମଭବଂ ପୂର୍ବଂ ତପସେ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ।
ଋଷିରୁଗ୍ରତପାସ୍ତ୍ବଂ ଚ ତଦାଽଭୂର୍ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ॥ 13-31-53 (82089)
ପ୍ରୀଯତା ହି ତଦା ବ୍ରହ୍ମନ୍ମମାନୁଗ୍ରହବୁଦ୍ଧିନା।
ପିତୃକାର୍ଯେ ତ୍ବଯା ପୂର୍ବମୁପଦେଶଃ କୃତୋଽନଘ॥ 13-31-54 (82090)
ବୃସ୍ଯାଂ ଦର୍ଭେଷୁ ହବ୍ଯେ ଚ କବ୍ଯେ ଚ ମୁନିସତ୍ତମ।
ଏତେନ କର୍ମଦୋଷେଣ ପୁରୋଧାସ୍ତ୍ବମଜାଯଥାଃ॥ 13-31-55 (82091)
ଅହଂ ରାଜା ଚ ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ର ପଶ୍ଯ କାଲସ୍ଯ ପର୍ଯଯମ୍।
ମତ୍କୃତସ୍ଯୋପଦେଶସ୍ଯ ତ୍ବଯାଽବାପ୍ତମିଦଂ ଫଲମ୍॥ 13-31-56 (82092)
ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଦ୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ପ୍ରହସେ ତ୍ବାଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ନ ତ୍ବାଂ ପରିଭବନ୍ବ୍ରହ୍ମନପ୍ରହସାମି ଗୁରୁର୍ଭବାନ୍॥ 13-31-57 (82093)
ବିପର୍ଯଯେଣ ମେ ମନ୍ଯୁସ୍ତେନ ସନ୍ତପ୍ଯତେ ମନଃ।
ଜାତିଂ ସ୍ମରାମ୍ଯହଂ ତୁଭ୍ଯମତସ୍ତ୍ବାଂ ପ୍ରହସାମି ବୈ॥ 13-31-58 (82094)
ଏବଂ ତବୋଗ୍ରଂ ହି ତପ ଉପଦେଶେନ ନାଶିତମ୍।
ପୁରୋହିତତ୍ବମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଯତସ୍ବ ତ୍ବଂ ପୁନର୍ଭବେ॥ 13-31-59 (82095)
ଇତସ୍ତ୍ବମଧମାମନ୍ଯାଂ ମା ଯୋନିଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ଦ୍ବିଜ।
ଗୃହ୍ଯତାଂ ଦ୍ରବିଣଂ ବିପ୍ର ପୂତାତ୍ମା ଭବ ସତ୍ତମ॥ 13-31-60 (82096)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-31-61x (6825)
ତତୋ ବିସୃଷ୍ଟୋ ରାଜ୍ଞା ତୁ ବିପ୍ରୋ ଦାନାନ୍ଯନେକଶଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ଦଦୌ ବିତ୍ତଂ ଭୂମିଂ ଗ୍ରାମାଂଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-31-61 (82097)
କୃଚ୍ଛ୍ରାଣି ଚୀର୍ତ୍ବା ଚ ତତୋ ଯଥୋକ୍ତାନି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମୈଃ।
ତୀର୍ଥାନି ଚାପି ଗତ୍ବା ବୈ ଦାନାନି ବିବିଧାନି ଚ॥ 13-31-62 (82098)
ଦତ୍ତ୍ବା ଗାଶ୍ଚୈବ ବିପ୍ରେଭ୍ଯଃ ପୂତାତ୍ମାଽଭବଦାତ୍ମବାନ୍।
ତମେବ ଚାଶ୍ରମଂ ଗତ୍ବା ଚଚାର ବିପୁଲଂ ତପଃ॥ 13-31-63 (82099)
ତତଃ ସିଦ୍ଧିଂ ପରାଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ରାଜସତ୍ତମ।
ସମ୍ମତସ୍ଚାଭବତ୍ତେଷାମାଶ୍ରମେ ତନ୍ନିବାସିନାମ୍॥ 13-31-64 (82100)
ଏବଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ମହତ୍କୃଚ୍ଛ୍ରମୃଷିଃ ସନ୍ନୃପସତ୍ତମ।
ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ନ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ତସ୍ମାଦ୍ବର୍ଣାବରେ ଜନେ॥ 13-31-65 (82101)
`ବର୍ଜଯେଦୁପଦେଶଂ ଚ ସଦୈବ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନୃପ।
ଉପଦେଶଂ ହି କୁର୍ବାଣୋ ଦ୍ବିଜଃ କୃଚ୍ଛ୍ରମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-31-66 (82102)
ନେଷିତବ୍ଯଂ ସଦା ବାଚା ଦ୍ବିଜେନ ନୃପସତ୍ତମ।
ନ ଚ ପ୍ରବକ୍ତବ୍ଯମିହ କିଞ୍ଚିଦ୍ବର୍ଣାବରେ ନରେ॥' 13-31-67 (82103)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯାସ୍ତ୍ରଯୋ ବର୍ଣା ଦ୍ବିଜାତଯଃ।
ଏତେଷୁ କଥଯନ୍ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନ ପ୍ରଦୁଷ୍ଯତି॥ 13-31-68 (82104)
ତସ୍ମାତ୍ସଦ୍ଭିର୍ନ ବକ୍ତବ୍ଯଂ କସ୍ଯଚିତ୍କିଂଚିଦଗ୍ରତଃ।
ସୂକ୍ଷ୍ମା ଗତିର୍ହି ଧର୍ମସ୍ଯ ଦୁର୍ଜ୍ଞେଯା ହ୍ଯକୃତାତ୍ମଭିଃ॥ 13-31-69 (82105)
ତସ୍ମାନ୍ମୌନେନ ମୁନଯୋ ଦୀକ୍ଷାଂ କୁର୍ବନ୍ତି ଚାଦୃତାଃ।
ଦୁରୁକ୍ତସ୍ଯ ଭଯାଦ୍ରାଜନ୍ନାଭାଷନ୍ତେ ଚ କିଞ୍ଚନ॥ 13-31-70 (82106)
ଧାର୍ମିକା ଗୁଣସମ୍ପନ୍ନାଃ ସତ୍ଯାର୍ଜବସମନ୍ବିତାଃ।
ଦୁରୁକ୍ତବାଚାଭିହିତୈଃ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତୀହ ଦୁଷ୍କୃତମ୍॥ 13-31-71 (82107)
ଉପଦେଶୋ ନ କର୍ତବ୍ଯୋ ହ୍ଯଜ୍ଞାତ୍ବା ଯସ୍ଯକସ୍ଯ ଚିତ୍।
ଉପଦେଶାଦ୍ଧି ତତ୍ପାପଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-31-72 (82108)
ବିମୃଶ୍ଯ ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଜ୍ଞେନ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ଧର୍ମମିଚ୍ଛତା।
ସତ୍ଯାନୃତେନ ହି କୃତ ଉପଦେଶୋ ହିନସ୍ତି ହି॥ 13-31-73 (82109)
ବକ୍ତବ୍ଯମିହ ପୃଷ୍ଟେନ ବିନିଶ୍ଚଯବିପର୍ଯଯମ୍।
ସ ଚୋପଦେଶଃ କର୍ତବ୍ଯୋ ଯେନ ଧର୍ମମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-31-74 (82110)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତମୁପଦେଶକୃତେ ମଯା।
ମହାନ୍କ୍ଲେଶୋ ହି ଭବତି ତସ୍ମାନ୍ନୋପଦିଶେଦିହ॥ ॥ 13-31-75 (82111)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକବିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 31 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-31-1 ମିତ୍ରମୁପକାରମପେକ୍ଷ୍ଯୋପକର୍ତା। ସୁହୃଦୁପକାରମନପେକ୍ଷ୍ଯୋପକର୍ତା। ଲୋଭାତ୍ କୃପଯା ବେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-31-4 ଉପାଧ୍ଯାଯସ୍ଯୋପଦେଶକର୍ତୁଃ॥ 7-31-6 ଦୁରୁକ୍ତଂ ଦୁଃଖସ୍ଥଂ ନୀଚଂ ପ୍ରତି ଉକ୍ତଂ ବଚନମ୍॥ 7-31-8 ବ୍ରତିଭିର୍ବ୍ରହ୍ମଚାରିଭିଃ। ତାପସୈର୍ବାନପ୍ରସ୍ଥୈଃ॥ 7-31-10 ଯତିଭିଃ ସଂନ୍ଯାସିଭିଃ॥ 7-31-11 ଦଯାନ୍ବିତଃ ସର୍ବଭୂତାଭଯଦାନେନ ପ୍ରବ୍ରଜ୍ଯାଂ କୃତବାନିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-31-12 ଦୀକ୍ଷାଂ ନିଯମମ୍॥ 7-31-13 ପ୍ରବ୍ରାଜଯିତୁଂ ବିଧିବତ୍ ସ୍ବୋଚିତଂ କର୍ମ ତ୍ଯାଜଯିତୁମ୍॥ 7-31-14 ପ୍ରବ୍ରଜାଯିତୁଂ ବିଧିବତ୍ ସ୍ବୋଚିତଂ କର୍ମ ତ୍ଯାଜଯିତୁମ୍॥ 7-31-16 ଲିଙ୍ଗଂ ସଂନ୍ଯାସିଚିହ୍ନମ୍॥ 7-31-19 ଆତ୍ମନଃ ପ୍ରିଯଂ ବିକ୍ଷେପକସ୍ଯ ଶୁଶ୍ରୂଷାଖ୍ଯସ୍ଯ ସ୍ବଧର୍ମସ୍ଯ ତ୍ଯାଗମ୍। ଲିଙ୍ଗଧାରଣାନଧିକାରେଽପି ତ୍ଯାଗମାତ୍ରେ ସର୍ବସ୍ଯାଧିକାରାତ୍। ଉଟଜଂ ପର୍ଣସାଲାମ୍॥ 7-31-20 ବେଦୀଂ ପୂଜାର୍ଥମ୍। ଭୂମିଂ ଶଯନାଦ୍ଯର୍ଥମ୍॥ 7-31-21 ଅଭିଷେକାନ୍ ତ୍ରିସନ୍ଧ୍ଯଂ ସ୍ରାନାନି॥ 7-31-22 ସଙ୍କଲ୍ପସ୍ଯ ନିଯମୋ ନିଗ୍ରହଃ। ଚିତ୍ତବୃତ୍ତିନିରୋଧ ଇତି ଯାବତ୍। ତେନ ଉପେତଃ॥ 7-31-30 ବୃସୀଂ ଚରମଶୈର୍ଷିକୀଂ ଆସନକୂର୍ଚଂ ପଶ୍ଚିମାଗ୍ରମ୍॥ 7-31-37 ବେଦେ ଋଗ୍ବେଦାଦିତ୍ରଯେ। କଲ୍ପପ୍ରଯୋଗେ ସୂତ୍ରୋକ୍ତଯଜ୍ଞପ୍ରଯୋଗେ॥ 7-31-43 ମତ୍କୃତସ୍ଯ ମହ୍ଯଂ କୃତସ୍ଯ॥ 7-31-58 ବିପର୍ଯଯେଣ ବୈପରୀତ୍ଯେନ ମନ୍ଯୁର୍ଦୈନ୍ଯମ୍॥ 7-31-59 ଭବେ ଭବନିମିତ୍ତମ୍॥ 7-31-63 ସତ୍ଯାନୃତେନ ବାଣିଜ୍ଯେନ ଧନଲୋଭେନେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 032
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.32. ଅଧ୍ଯାଯଃ 032
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହୀଲକ୍ଷ୍ଯା ରୁକ୍ମିଣୀଂପ୍ରତି ସ୍ବାବାସସ୍ଥଲନିର୍ଦେଶଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କୀଦୃଶେ ପୁରୁଷେ ତାତ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଭରତର୍ଷଭ।
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-32-2x (6826)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ଣଯିଷ୍ଯାମି ଯଥାବୃତ୍ତଂ ଯଥାଶ୍ରୁତମ୍।
ରୁକ୍ମିଣୀ ଦେବକୀପୁତ୍ରସନ୍ନିଧୌ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ॥ 13-32-2 (82113)
ନାରାଯଣସ୍ଯାଙ୍କଗତାଂ ଜ୍ବଲନ୍ତୀଂ
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଶ୍ରିଯଂ ପଦ୍ମସମାନବକ୍ତ୍ରାମ୍। 13-32-3 (82114)
କୌତୂହଲାଦ୍ବିସ୍ମିତଚାରୁନେତ୍ରା
ପପ୍ରଚ୍ଛ ମାତା ମକରଧ୍ବଜସ୍ଯଷ॥ 13-32-4 (82115)
କାନୀହ ଭୂତାନ୍ଯୁପସେବସେ ତ୍ବଂ
ସନ୍ତିଷ୍ଠସେ କାନି ଚ ସେବସେ ତ୍ବମ୍।
ତାନି ତ୍ରିଲୋକେଶ୍ବରଭୂତକାନ୍ତେ
ତତ୍ତ୍ବେନ ମେ ବ୍ରୂହି ମହର୍ଷିକନ୍ଯେ॥ 13-32-4 (82116)
ଏବଂ ତଦା ଶ୍ରୀରାଭିଭାଷ୍ଯମାଣା
ଦେବ୍ଯା ସମକ୍ଷଂ ଗରୁଡଧ୍ବଜସ୍ଯ।
ଉବାଚ ବାକ୍ଯଂ ମଧୁରାଭିଧାନଂ
ମନୋହରଂ ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖୀ ପ୍ରସନ୍ନା॥ 13-32-5 (82117)
ଶ୍ରୀରୁବାଚ। 13-32-6x (6827)
ବସାମି ନିତ୍ଯଂ ସୁଭଗେ ପ୍ରଗଲ୍ଭେ
ଦକ୍ଷେ ନରେ କର୍ମଣି ବର୍ତମାନେ।
ଅକ୍ରୋଧନେ ଦେବପରେ କୃତଜ୍ଞେ
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯେ ନିତ୍ଯମୁଦୀର୍ଣସତ୍ବେ॥ 13-32-6 (82118)
ନାକର୍ମଶୀଲେ ପୁରୁଷେ ବସାମି
ନ ନାସ୍ତିକେ ସାଙ୍କରିକେ କୃତଘ୍ନେ।
ନ ଭିନ୍ନବୃତ୍ତେ ନ ନୃଶଂସବୃତ୍ତେ
ନ ଚାବିନୀତେ ନ ଗୁରୁଷ୍ବସୂଯକେ॥ 13-32-7 (82119)
ଯେ ଚାଲ୍ପତେଜୋବଲସତ୍ତ୍ବମାନାଃ
କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତି କୁପ୍ଯନ୍ତି ଚ ଯତ୍ରତତ୍ର।
ନ ଚୈବ ତିଷ୍ଠାମି ତଥାବିଧେଷୁ
ନରେଷୁ ସଙ୍ଗୁପ୍ତମନୋରଥେଷୁ॥ 13-32-8 (82120)
ଯଶ୍ଚାତ୍ମନି ପ୍ରାର୍ଥଯତେ ନ କିଞ୍ଚି-
ଦ୍ଯଶ୍ଚ ସ୍ବଭାବୋପହତାନ୍ତରାତ୍ମା।
ଦ୍ଯଶ୍ଚ ସ୍ବଭାବୋପହତାନ୍ତରାତ୍ମା।
ନରେଷୁ ନାହଂ ନିବସାମି ସ୍ମ୍ଯକ୍॥ 13-32-9 (82121)
ବସାମି ଧର୍ମଶୀଲେଷୁ ଧର୍ମଜ୍ଞେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ବୃଦ୍ଧସେବିଷୁ ଦାନ୍ତେଷୁ ସତ୍ବଜ୍ଞେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ॥ 13-32-10 (82122)
ଅବନ୍ଧ୍ଯକାଲେଷୁ ସଦା ଦାନଶୌଚରତଷୁ ଚ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯତପୋଜ୍ଞାନଗୋଦ୍ବିଜାତିପ୍ରିଯେଷୁ ଚ॥ 13-32-11 (82123)
ସ୍ତ୍ରୀଷୁ କାନ୍ତାସୁ ଶାନ୍ତାସୁ ଦେବଦ୍ବିଜପରାସୁ ଚ।
ବିଶୁଦ୍ଧଗୃହଭାଣ୍ଡାସୁ ଗୋଧାନ୍ଯାଭିରତାସୁ ଚ॥ 13-32-12 (82124)
ସ୍ବଧର୍ମଶୀଲେଷୁ ଚ ଧର୍ମବିତ୍ସୁ
ବୃଦ୍ଧୋପସେବାନିରତେ ଚ ଦାନ୍ତେ।
କୃତାତ୍ମନି କ୍ଷାନ୍ତିପରେ ସମର୍ଥେ
କ୍ଷାନ୍ତାସୁ ଦାନ୍ତାସୁ ତଥାଽବଲାସୁ।
ସତ୍ଯସ୍ବଭାବାର୍ଜବସଂଯୁତାସୁ
ବସାଗି ଦେବଦ୍ବିଜପୂଜିକାସୁ॥ 13-32-13 (82125)
ପ୍ରକୀର୍ଣଭାଣ୍ଡାମନବେକ୍ଷ୍ଯକାରିଣୀଂ
ସଦା ଚ ଭର୍ତୁଃ ପ୍ରତିକୂଲବାଦିନୀମ୍। 13-32-14 (82126)
ଲୋଲାମଦକ୍ଷାମବଲେପିନୀଂ ଚ
ବ୍ଯପେତଶୌଚାଂ କଲହପ୍ରିଯାଂ ଚ।
ନିଦ୍ରାଭିଭୂତାଂ ସତତଂ ଶଯାନା-
ମେବଂବିଧାଂ ସ୍ତ୍ରୀଂ ପରିବର୍ଜଯାମି॥ 13-32-15 (82127)
ସତ୍ଯାସୁ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନାସୁ
ସୌଭାଗ୍ଯଯୁକ୍ତାସୁ ଗୁଣାନ୍ବିତାସୁ।
ବସାମି ନାରୀଷୁ ପତିବ୍ରତାସୁ
କଲ୍ଯାଣଶୀଲାସୁ ବିଭୂଷିତାସୁ॥ 13-32-16 (82128)
ଯାନେଷୁ କନ୍ଯାସୁ ବିଭୂଷଣେଷୁ
ଯଜ୍ଞେଷୁ ମେଘେଷୁ ଚ ବୃଷ୍ଟିମତ୍ସୁ।
ବସାମି ଫୁଲ୍ଲାସୁ ଚ ପଦ୍ମିନୀଷୁ
ନକ୍ଷତ୍ରବୀଥୀଷୁ ଚ ଶାରଦୀଷୁ॥ 13-32-17 (82129)
ଗଜେଷୁ ଗୋଷ୍ଠେଷୁ ତଥାଽଽସନେଷୁ
ସରଃସୁ ଫୁଲ୍ଲୋତ୍ପଲପଙ୍କଜେଷୁ।
ନଦୀଷୁ ହଂସସ୍ବନନାଦିତାସୁ
କ୍ରୌଞ୍ଚାବଘୁଷ୍ଟସ୍ବରଶୋଭିତାସୁ॥ 13-32-18 (82130)
ବିକୀର୍ଣକୂଲଦ୍ରୁମରାଜିତାସୁ
ତପସ୍ବିସିଦ୍ଧଦ୍ବିଜସେବିତାସୁ।
ବସାମି ନିତ୍ଯଂ ସୁବହୂଦକାସୁ
ସିମ୍ହୈର୍ଗଜୈଶ୍ଚାକୁଲିତୋଦକାସୁ॥ 13-32-19 (82131)
ମତ୍ତେ ଗଜେ ଗୋବୃଷଭେ ନରେନ୍ଦ୍ରେ
ସିମ୍ହାସନେ ସତ୍ପୁରୁଷେଷୁ ନିତ୍ଯମ୍॥ 13-32-20 (82132)
ଯସ୍ମିଞ୍ଚନୋ ହବ୍ଯଭୁଜଂ ଜୁହୋତି
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚାର୍ଚତି ଦେବତାଶ୍ଚ
କାଲେ ଚ ପୁଷ୍ପୈର୍ବଲଯଃ କ୍ରିଯନ୍ତେ
ତସ୍ମିନ୍ଗୃହେ ନିତ୍ଯମୁପୈମି ବାସମ୍॥ 13-32-21 (82133)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯନିତ୍ଯେଷୁ ସଦା ଦ୍ବିଜେଷୁ
କ୍ଷତ୍ରେ ଚ ଧର୍ମାଭିରତେ ସଦୈବ।
ବୈଶ୍ଯେ ଚ କୃଷ୍ଯାଭିରତେ ବସାମି
ଶୂଦ୍ରେ ଚ ଶୁଶ୍ରୂଷଣନିତ୍ଯଯୁକ୍ତେ॥ 13-32-22 (82134)
ନାରାଯଣେ ତ୍ବେକମନା ବସାମି
ସର୍ବେଣ ଭାବେନ ଶରୀରଭୂତା।
ତସ୍ମିନ୍ହି ଧର୍ମଃ ସୁମହାନ୍ନିବିଷ୍ଟୋ
ବ୍ରହ୍ମିଣ୍ଯତା ଚାତ୍ର ତଥା ପ୍ରିଯତ୍ବମ୍॥ 13-32-23 (82135)
ନାହଂ ଶରୀରେଣ ବସାମି ଦେବି
ନୈବଂ ମଯା ଶକ୍ଯମିହାଭିଧାତୁମ୍।
ଭାବେନ ଯସ୍ମିନ୍ନିବସାମି ପୁଂସି
ସ ବର୍ଧତେ ଧର୍ମଯଶୋର୍ଥକାମୈଃ॥ ॥ 13-32-24 (82136)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 32 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-32-2 ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ ଶ୍ରିଯମିତ୍ଯପକୃଷ୍ଯତେ॥ 7-32-4 ଉପସେବସେ ଗଜତୁରଗାଦିରୂପେଣ। ସଂତିଷ୍ଠସେ ଶୌର୍ଯାଦିରୂପେଣ ପୁରୁଷେ ବସସି॥ 7-32-5 ଦେବ୍ଯା ରୁକ୍ମିଣ୍ଯା॥ 7-32-6 ପ୍ରଗଲ୍ଭେ ବାଗ୍ମିନି। ଦକ୍ଷେ ଅନରୁସେ। ବସାମି ସତ୍ତ୍ବେ ଇତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-32-8 ତେଜଃ ଶୌର୍ଯଂ। ସତ୍ବଂ ବୁଦ୍ଧିଃ। ଯତ୍ର ତତ୍ର ବିଶିଷ୍ଟପୁରୁଷେ। ସଙ୍ଗୁପ୍ତମନୋରଥେଷୁ ଅନ୍ଯତ୍ ଘ୍ଯାଯନ୍ତ୍ଯନ୍ଯଦ୍ଦର୍ଶଯନ୍ତି ତାଦୃଶେଷୁ॥ 7-32-23 ଭାବେନ ଆଦରେଣ ଶରୀରଭୂତା ଶରୀରବତୀ॥ 7-32-24 ନାରାଯଣାଦନ୍ଯତ୍ର ଧର୍ମାଦିବୃଦ୍ଧିରୂପେଣୈବ ବସାମି ନ ଶରୀରେଣେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-32-32 ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 033
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.33. ଅଧ୍ଯାଯଃ 033
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି କୃତଘ୍ନସ୍ଯ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତବିଷଯେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ବତ୍ସନାଭମୁନିଚରିତ୍ରକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ କୃତଘ୍ନାନାଂ ପ୍ରତିବ୍ରୂହି ପିତାମହ।
ମାତୄଃ ପିତୄନ୍ଗୁରୁଂଶ୍ଚୈବ ଯେଽବମନ୍ଯନ୍ତି ମୋହିତାଃ॥ 13-33-1 (82137)
ଯେ ଚାପ୍ଯନ୍ତେ ପରେ ତାତ କୃତଘ୍ନା ନିରପତ୍ରପାଃ।
ତେଷାଂ ଗତିଂ ମହାବାହୋ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ବତଃ॥ 13-33-2 (82138)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-33-3x (6828)
କୃତଘ୍ନାନାଂ ଗତିସ୍ତାତ ନରକେ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ।
ମାତାପିତୃଗୁରୂଣାଂ ଚ ଯେ ନ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଶାସନେ।
କ୍ରିମିକୀଟପିପୀଲେଷୁ ଜାଯନ୍ତେ ସ୍ଥାବରେଷୁ ଚ॥ 13-33-3 (82139)
ଦୁର୍ଲଭୋ ହି ପୁନସ୍ତେଷାଂ ମାନୁଷ୍ଯେ ପୁନରୁଦ୍ଭବଃ।
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍॥ 13-33-4 (82140)
ବତ୍ସନାଭୋ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୋ ମହର୍ଷିଃ ସଂଶିତବ୍ରତଃ।
ବଲ୍ମୀକଭୂତୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସ୍ତପ୍ଯତେ ସୁମହତ୍ତପଃ॥ 13-33-5 (82141)
ତସ୍ମିଂଶ୍ଚ ତପ୍ଯତି ତପୋ ବାସବୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ବବର୍ଷ ସମୁହଦ୍ବର୍ଷଂ ସବିଦ୍ଯୁତ୍ସ୍ତନଯିତ୍ନୁମାନ୍॥ 13-33-6 (82142)
ତତ୍ର ସପ୍ତାହବର୍ଷଂ ତୁ ମୁମୁଚେ ପାକଶାସନଃ।
ନିମୀଲିତାକ୍ଷସ୍ତଦ୍ବର୍ଷଂ ପ୍ରତ୍ଯଗୃହ୍ଯତ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-33-7 (82143)
ତସ୍ମିନ୍ପତତି ବର୍ଷେ ତୁ ଶୀତବାତସମନ୍ବିତେ।
ବିଶୀର୍ଣଧ୍ବସ୍ତଶିଖରୋ ବଲ୍ମୀକୋଽଶନିତାଡିତଃ॥ 13-33-8 (82144)
ତାଡ୍ଯମାନେ ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ବତ୍ସନାଭେ ମହାତ୍ମନି।
କାରୁଣ୍ଯାତ୍ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସ୍ବମାନୃଶଂସ୍ଯମଥାକରୋତ୍॥ 13-33-9 (82145)
ଚିନ୍ତଯାନସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ତପନ୍ତମତିଧାର୍ମିକମ୍।
ଅନୁରୂପା ମତିଃ କ୍ଷିପ୍ରମୁପଜାତା ସ୍ବଭାବଜା॥ 13-33-10 (82146)
ସ୍ବଂ ରୂପଂ ମାହିଷଂ କୃତ୍ବା ********* ମନୋହରମ୍।
ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ବତ୍ସନାମସ୍ଯ ଚତୁଷ୍ପାଦୁପରିସ୍ଥିତଃ॥ 13-33-11 (82147)
ଯଦା ତ୍ବପଗତଂ ବର୍ଷଂ ବୃଷ୍ଟିବାତସମନ୍ବିତମ୍।
ତତୋ ମହିଷରୁପେଣ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ଶନୈର୍ବଲ୍ମୀକମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-33-12 (82148)
ସ୍ଥିତେଽସ୍ମିନ୍ବୃଷ୍ଟିସମ୍ପାତେ ବୀକ୍ଷତେ ସ୍ମ ମହାତପାଃ।
ଦିଶଶ୍ଚ ବିପୁଲାସ୍ତତ୍ର ଗିରୀଣାଂ ଶିଖରାଣି ଚ॥ 13-33-13 (82149)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ପୃଥିବୀଂ ସର୍ବାଂ ସଲିଲେନ ପରିପ୍ଲୁତାମ୍।
ଜଲାଶଯାନ୍ସ ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିପ୍ରଃ ପ୍ରମୁଦିତୋଽଭବତ୍॥ 13-33-14 (82150)
ଅଚିନ୍ତଯଦ୍ବିସ୍ମିତଶ୍ଚି ବିପ୍ରଃ ପ୍ରମୁଦିତୋଽଭବତ୍॥
ଅଚିନ୍ତଯଦ୍ବିସ୍ତିତଶ୍ଚ ବର୍ଷାତ୍କେନାଭିରକ୍ଷିତଃ।
ତତୋଽପଶ୍ଯତ୍ସ ମହିଷମବସ୍ଥିତମଦୂରତଃ॥ 13-33-15 (82151)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନାବପି କଥଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ଧର୍ମବତ୍ସଲଃ॥ 13-33-16 (82152)
ଅତୋ ନୁ ଭଦ୍ରମହିଷଃ ଶିଲାପଟ୍ଟମବସ୍ଥିତଃ।
ପୀବରଶ୍ଚୈବ ବଲ୍ଯଶ୍ଚ ବହୁମାଂସୋ ଭବେଦଯମ୍॥ 13-33-17 (82153)
ତସ୍ଯ ବୁଦ୍ଧିରିଯଂ ଜାତା ଧର୍ମସଂସକ୍ତଜା ମୁନେଃ।
କୃତଘ୍ନା ନରକଂ ଯାନ୍ତି ଯେ ଚ ବିଶ୍ବସ୍ତଘାତିନଃ॥ 13-33-18 (82154)
ନିଷ୍କୃତିଂ ନୈବ ପଶ୍ଯାମି କୃତଘ୍ନାନାଂ କଥଞ୍ଚନ।
କ୍ରତେ ପ୍ରାଣିପରିତ୍ଯାଗାଦ୍ଧର୍ମଜ୍ଞାନାଂ ବଚୋ ଯଥା॥ 13-33-19 (82155)
ଅକୃତ୍ବା ଭରଣଂ ପିତ୍ରୋରଦତ୍ତ୍ବା ଗୁରୁଦକ୍ଷିଣାମ୍।
କୃତଘ୍ନତାଂ ଚ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମରଣାନ୍ତା ଚ ନିଷ୍କୃତିଃ॥ 13-33-20 (82156)
ଆକାଙ୍କ୍ଷାଯାମୁପେକ୍ଷାଯାଂ ଚୋପପାତକମୁତ୍ତମମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ପରିତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯେ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାର୍ଥମିତ୍ଯୁତ॥ 13-33-21 (82157)
ସ ମେରୁଶିଖରଂ ଗତ୍ବା ନିସ୍ଯଙ୍କେନାନ୍ତରାତ୍ମନା।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ କର୍ତୁକାମଃ ଶରୀରଂ ତ୍ଯକ୍ତୁମୁଦ୍ଯତଃ।
ନିଗୃହୀତଶ୍ଚ ଧର୍ମାତ୍ମା ହସ୍ତେ ଧର୍ମେଣ ଧର୍ମବିତ୍॥ 13-33-22 (82158)
ଧର୍ମି ଉବାଚ। 13-33-23x (6829)
ବତ୍ସନାଭ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ବହୁବର୍ଷଶତାଯୁଷ।
ପରିତୁଷ୍ଟୋସ୍ମି ତ୍ଯାଗେନ ନିସ୍ସଙ୍ଗେନ ତଥାଽଽତ୍ମନଃ॥ 13-33-23 (82159)
ଏବଂ ଧର୍ମଭୃତଃ ସର୍ବେ ବିମୃଶନ୍ତି କୃତାକୃତମ୍।
ନ କଶ୍ଚିଦ୍ବତ୍ସନାଭସ୍ଯ ଯସ୍ଯ ନୋପହତଂ ମନଃ॥ 13-33-24 (82160)
ଯଶ୍ଚାନବଦ୍ଯଶ୍ଚରତି ଶକ୍ତୋ ଧର୍ମଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ନିବର୍ତସ୍ବ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ୍ ପୂତାତ୍ମା ହ୍ଯସି ଶାଶ୍ବତଃ'॥ ॥ 13-33-25 (82161)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 33 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-33-17 ବଲ୍ଯଃ ବଲିକର୍ମାର୍ହଃ। ପୀବରଶ୍ଚୈବ ବଧ୍ଯଶ୍ବେତି ପାଠାନ୍ତରମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 034
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.34. ଅଧ୍ଯାଯଃ 034
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସଯୋଃ ସମାଯୋଗେ ସ୍ତ୍ରିଯାଏବ ସୁଖାଧିକ୍ଯେ ସବାଦତଯା ଭଙ୍ଗାସ୍ବନୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସଯୋଃ ସମ୍ପ୍ରଯୋଗେ ସ୍ପର୍ଶଃ କସ୍ଯାଧିକୋ ଭବେତ୍।
ଏତସ୍ମିନ୍ସଂଶଯେ ରାଜନ୍ଯଥାବଦ୍ବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-34-1 (82162)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-34-2x (6830)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଭଙ୍ଗାସ୍ବନେନ ଶକ୍ରସ୍ଯ ଯଥା ବୈରମଭୂତ୍ପୁରା॥ 13-34-2 (82163)
ପୁରା ଭଙ୍ଗାସ୍ବନୋ ନାମ ରାଜର୍ଷିରତିଧାର୍ମିକଃ।
ଅପୁତ୍ରଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ପୁତ୍ରାର୍ଥଂ ଯଜ୍ଞମାହରତ୍॥ 13-34-3 (82164)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୁତଂ ସ ରାଜର୍ଷିରିନ୍ଦ୍ରଦ୍ବିଷ୍ଟଂ ମହାବଲଃ।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତେଷୁ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ପୁତ୍ରକାମେଷୁ ଚେଷ୍ଯତେ॥ 13-34-4 (82165)
ଇନ୍ଦ୍ରୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ତୁ ତଂ ଯଜ୍ଞଂ ମହାଭାଗଃ ସୁରେଶ୍ବରଃ।
ଅନ୍ତରଂ ତସ୍ଯ ରାଜର୍ଷେରନ୍ବିଚ୍ଛନ୍ନିଯତାତ୍ମନଃ।
ନ ଚୈବାସ୍ଯାନ୍ତରଂ ରାଜନ୍ସ ଦଦର୍ଶ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-34-5 (82166)
କସ୍ଯ ଚିତ୍ତ୍ବଥ କାଲସ୍ଯ ମୃଗଯାଂ ଗତବାନ୍ନୃପଃ।
ଇଦମନ୍ତରମିତ୍ଯେବ ଶକ୍ରୋ ନୃପମମୋହଯତ୍॥ 13-34-6 (82167)
ଏକାଶ୍ବେନ ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ଭ୍ରାନ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ମୋହିତଃ।
ନ ଦିଶୋଽବିନ୍ଦତ ନୃପଃ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାର୍ଦିତସ୍ତଦା॥ 13-34-7 (82168)
ଇତଶ୍ଚେତଶ୍ଚ ଧାବନ୍ବୈ ଶ୍ରମତୃଷ୍ଣାର୍ଦିତୋ ନୃପ।
ସରୋଽପଶ୍ଯତ୍ସୁରୁଚିରଂ ପୂର୍ଣଂ ପରମବାରିଣା॥ 13-34-8 (82169)
ସୋଽବଗାହ୍ଯ ସରସ୍ତାତ ପାଯଯାମାସ ବାଜିନମ୍॥ 13-34-9 (82170)
ଅଥ ପୀତୋଦକଂ ସୋଽଶ୍ବଂ ବୃକ୍ଷେ ବଦ୍ଧ୍ବା ନୃପୋତ୍ତମଃ।
ଅବଗାହ୍ଯ ତତଃ ସ୍ନାତସ୍ତତ୍ର ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବମବାପ୍ତବାନ୍॥ 13-34-10 (82171)
ଆତ୍ମାନଂ ସ୍ତ୍ରୀକୃତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ରୀଡିତୋ ନୃପସତ୍ତମଃ।
ଚିନ୍ତାନୁଗତସର୍ବାତ୍ମା ବ୍ଯାକୁଲେନ୍ଦ୍ରିଯଚେତନଃ॥ 13-34-11 (82172)
ଆରୋହିଷ୍ଯେ କଥଂ ତ୍ବଶ୍ବଂ କଥଂ ଯାସ୍ଯାମି ବୈ ପୁରମ୍।
ଇଷ୍ଟେନାଗ୍ନିଷ୍ଟୁତା ଚାପି ପୁତ୍ରାଣାଂ ଶତମୌରସମ୍॥ 13-34-12 (82173)
ଜାତଂ ମହାବଲାନାଂ ମେ ତାନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି କିନ୍ନବହମ୍।
ଦାରେଷୁ ଚାତ୍ମକୀଯେଷୁ ପୌରଜାନପଦେଷୁ ଚ॥ 13-34-13 (82174)
ମୃଦୁତ୍ବଂ ଚ ତନୁତ୍ବଂ ଚ ପରାଧୀନତ୍ବମେବ ଚ।
`ହାସଭାବାଦି ଲାବଣ୍ଯଂ ସ୍ତ୍ରୀଗୁଣାଦ୍ବା କୁତୂହଲମ୍।'
ସ୍ତ୍ରୀଗୁଣା ଋଷିଭିଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ଧର୍ମତତ୍ତ୍ବାର୍ଥଦର୍ଶିଭିଃ॥ 13-34-14 (82175)
ବ୍ଯାଯାମଃ କର୍କଶତ୍ବଂ ଚ ବୀର୍ଯଂ ଚ ପୁରୁଷେ ଗୁଣାଃ॥ 13-34-15 (82176)
ପୌରୁଷଂ ବିପ୍ରନଷ୍ଟଂ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ କେନାପି ମେଽଭବତ୍।
ସ୍ତ୍ରୀଭାବାତ୍ପୁନରଶ୍ବଂ ତଂ କଥମାରୋଢୁମୁତ୍ସହେ॥ 13-34-16 (82177)
ମହତା ତ୍ବଥ ଖେଦେନ ଆରୁହ୍ଯାଶ୍ବଂ ନରାଧିପଃ।
ପୁନରାଯାତ୍ପୁରଂ ତାତ ସ୍ତ୍ରୀଭୂତୋ ନୃପସତ୍ତମଃ। 13-34-17 (82178)
ପୁତ୍ରା ଦାରାଶ୍ଚ ଭୃତ୍ଯାଶ୍ଚ ପୌରଜାନପଦାଶ୍ଚ ତେ।
କିନ୍ନ୍ବିଦଂ ତ୍ବିତି ବିଜ୍ଞାଯ ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଗତାଃ॥ 13-34-18 (82179)
ଅଥୋବାଚ ସ ରାଜର୍ଷିଃ ସ୍ତ୍ରୀଭୂତୋ ବଦତାଂବରଃ।
ମୃଗଯାମସ୍ମି ନିର୍ଯାତୋ ବଲୈଃ ପରିବୃତୋ ଦୃଢମ୍।
ଉଦ୍ଭାନ୍ତଃ ପ୍ରାବିଶଂ ଘୋରାମଟବୀଂ ଦୈବମୋହିତଃ॥ 13-34-19 (82180)
ଅଟବ୍ଯାଂ ଚ ସୁଘୋଂରାଯାଂ ତୃଷ୍ଣାର୍ତୋ ନଷ୍ଟଚେତନଃ।
ସରଃ ସୁରୁଚିରପ୍ରଖ୍ଯମପଶ୍ଯଂ ପକ୍ଷିଭିର୍ବୃତମ୍॥ 13-34-20 (82181)
ତତ୍ରାବଗାଢଃ ସ୍ତ୍ରୀଭୂତୋ ବ୍ଯକ୍ତଂ ଦୈବାନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
`ଅତୃପ୍ତ ଏବ ପୁତ୍ରାଣାଂ ଦାରାଣାଂ ଚ ଧନସ୍ଯ ଚ॥' 13-34-21 (82182)
ନାମଗୋତ୍ରାଣି ଚାଭାବ୍ଯ ଦାରାଣାଂ ମନ୍ତ୍ରିଣାଂ ତଥା।
ଆହ ପୁତ୍ରାଂସ୍ତତଃ ସୋଽଥ ସ୍ତ୍ରୀଭୂତଃ ପାର୍ତିବୋତ୍ତମଃ।
ସମ୍ପ୍ରୀତ୍ଯା ଭୁଜ୍ଯତାଂରାଜ୍ଯଂ ବନଂ ଯାସ୍ଯାମି ପୁତ୍ରକାଃ॥ 13-34-22 (82183)
ସ ପୁତ୍ରାଣାଂ ଶତଂ ରାଜା ଅଭିଷିଚ୍ଯ ବନଂ ଗତଃ।
ଗତ୍ବା ଚୈବାଶ୍ରମଂ ସା ତୁ ତାପସଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ॥ 13-34-23 (82184)
ତାପସେନାସ୍ଯ ପୁତ୍ରାଣାମାଶ୍ରମେଷ୍ବଭବଚ୍ଛତମ୍।
ଅଥ ସାଽଽଦାଯ ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ପୂର୍ବପୁତ୍ରାନଭାଷତ॥ 13-34-24 (82185)
ପୁରୁଷତ୍ବେ ସୁତା ଯୂଯଂ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବେ ଚେମେ ଶତଂ ସୁତାଃ।
ଏକତ୍ର ଭୁଜ୍ଯତାଂ ରାଜ୍ଯଂ ଭ୍ରାତୃଭାବେନ ପୁତ୍ରକାଃ॥ 13-34-25 (82186)
ସହିତା ଭ୍ରାତରସ୍ତେଽଥ ରାଜ୍ଯଂ ବୁଭୁଜିରେ ତଦା॥ 13-34-26 (82187)
ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭାତୃଭାବେନ ଭୁଞ୍ଜାନାନ୍ରାଜ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍।
ଚିନ୍ତଯାମାସ ଦେବେନ୍ଦ୍ରୋ ମନ୍ଯୁନାଽଥ ପରିପ୍ଲୁତଃ।
ଉପକାରୋଽସ୍ଯ ରାଜର୍ଷେଃ କୃତୋ ନାପକୃତଂ ମଯା॥ 13-34-27 (82188)
ତତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣରୁପେଣ ଦେବରାଜଃ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ଭେଦଯାମାସ ତାନ୍ଗତ୍ବା ନଗରଂ ବୈ ନୃପାତ୍ମଜାନ୍॥ 13-34-28 (82189)
ଭ୍ରାତୃଣାଂ ନାସ୍ତି ସୌଭ୍ରାତ୍ରଂ ଯେଽପ୍ଯେକସ୍ଯ ପିତଃ ସୁତାଃ।
କଶ୍ଯପସ୍ଯ ସୁରାଶ୍ଚୈବ ଅସୁରାଶ୍ବ ସୁତାସ୍ତଥା। 13-34-29 (82190)
ରାଜ୍ଯହେତୋର୍ବିବଦିତାଃ କଶ୍ଯପସ୍ଯ ସୁରାସୁରାଃ॥
ଯୂଯଂ ଭଙ୍ଗାସ୍ବନାପତ୍ଯାସ୍ତାପସସ୍ଯେତରେ ସୁତାଃ। 13-34-30 (82191)
ଯୁଷ୍ମାକଂ ଭେଦିତାସ୍ତେ ତୁ ଯୁଦ୍ଧେଽନ୍ଯୋନ୍ଯମପାତଯନ୍।
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତାପସୀ ଚାପି ସଂତପ୍ତା ପ୍ରରୁରୋଦ ହ॥ 13-34-31 (82192)
ବ୍ରାହ୍ମଣଚ୍ଛଦ୍ମନାଽଭ୍ଯେତ୍ଯ ତାମିନ୍ଦ୍ରୋଽଥାନ୍ବପୃଚ୍ଛତ।
କେନ ଦୁଃଖେନ ସଂତପ୍ତା ରୋଦିଷି ତ୍ବଂ ବରାନନେ॥ 13-34-32 (82193)
ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣଂ ତଂ ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସା ସ୍ତ୍ରୀ କରଣମବ୍ରବୀତ୍।
ପୁତ୍ରାଣାଂ ଦ୍ବେ ଶତେ ବ୍ରହ୍ମନ୍କାଲେନ ବିନିପାତିତେ॥ 13-34-33 (82194)
ଅହଂ ରାଜାଽଭବ ବିପ୍ର ତତ୍ର ପୂର୍ବଂ ଶତଂ ମମ।
ସମୁତ୍ପନ୍ନଂ ସୁରୂପାଣାଂ ପୁତ୍ରାଣାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋତ୍ତମ॥ 13-34-34 (82195)
କଦାଚିନ୍ମୃଗଯାଂ ଯାତ ଉଦ୍ଧାନ୍ତୋ ଗହନେ ବନେ।
ଅବଗାଢଶ୍ଚ ସରସି ସ୍ତ୍ରୀଭୂତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋତ୍ତମ॥ 13-34-35 (82196)
ପୁତ୍ରାନ୍ରାଜ୍ଯେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାପ୍ଯ ବନମସ୍ମି ତତୋ ଗତଃ॥ 13-34-36 (82197)
ସ୍ତ୍ରିଯାଶ୍ଚ ମେ ପୁତ୍ରଶତଂ ତାପସେନ ମହାତ୍ମନା।
ଆଶ୍ରମେ ଜନିତଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନୀତଂ ତନ୍ନଗରଂ ମଯା॥ 13-34-37 (82198)
ତେଷାଂ ଚ ବୈରମୁତ୍ପନ୍ନଂ କାଲଯୋଗେନ ବୈ ଦ୍ବିଜ।
ଏତଚ୍ଛୋଚାମ୍ଯହଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଦୈବେନ ସମଭିପ୍ଲୁତା॥ 13-34-38 (82199)
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ତାଂ ଦୁଃଶିତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଅବ୍ରବୀତ୍ପରୁଷଂ ବଚଃ॥ 13-34-39 (82200)
ପୁରା ସୁଦୁଃସହଂ ଭଦ୍ରେ ମମ ଦୁଃଖଂ ତ୍ବଯା କୃତମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ବିଷ୍ଟେନ ଯଜତା ମାମନାହୂଯ ଧିଷ୍ଠିତମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରୋଽହମସ୍ମି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ବୈରଂ ତେ ପାତିତଂ ମଯା॥ 13-34-40 (82201)
ଇନ୍ଦ୍ରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ରାଜର୍ଷିଃ ପାଦଯୋଃ ଶିରସା ଗତଃ।
ପ୍ରସୀଦ ତ୍ରିଦଶଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୁତ୍ରକାମେନ ସ କ୍ରତୁଃ।
ଇଷ୍ଟସ୍ତ୍ରିଦଶଶାର୍ଦୂଲ ତତ୍ର ମେ କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-34-41 (82202)
ପ୍ରଣିପାତେନ ତସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରଃ ପରିତୁଷ୍ଟୋ ବରଂ ଦଦୌ॥ 13-34-42 (82203)
ପୁତ୍ରାସ୍ତେ କତମେ ରାଜଞ୍ଜୀବନ୍ତ୍ବେତତ୍ପ୍ରଚକ୍ଷ୍ବ ମେ।
ସ୍ତ୍ରୀଭୂତସ୍ଯ ହି ଯେ ଜାତାଃ ପୁରୁଷସ୍ଯାଥ ଯେଽଭବନ୍॥ 13-34-43 (82204)
ତାପସୀ ତୁ ତତଃ ଶକ୍ରମୁବାଚ ପ୍ରଯତାଞ୍ଜଲିଃ।
ସ୍ତ୍ରୀଭୂତସ୍ଯ ହି ଯେ ପୁତ୍ରାସ୍ତେ ମେ ଜୀବନ୍ତୁ ବାସବ॥ 13-34-44 (82205)
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ତୁ ବିସ୍ମିତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ତ୍ରିଯଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ ତାଂ ପୁନଃ।
ପୁରୁଷୋତ୍ପାଦିତା ଯେ ତେ କଥଂ ଦ୍ବେଷ୍ଯାଃ ସୁତାସ୍ତବ॥ 13-34-45 (82206)
ସ୍ତ୍ରୀଭୂତସ୍ଯ ହି ଯେ ଜାତାଃ ସ୍ନେହସ୍ତେଭ୍ଯୋଽଧିକଃ କଥମ୍।
କାରଣଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତନ୍ମେ ବକ୍ତୁମିହାର୍ହସି ॥ 13-34-46 (82207)
ସ୍ତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 13-34-47x (6831)
ସ୍ତ୍ରିଯାସ୍ତ୍ବଭ୍ଯଧିକଃ ସ୍ନେହୋ ନ ତତା ପୁରୁଷସ୍ଯ ବୈ।
ତସ୍ମାତ୍ତେ ଶକ୍ର ଜୀବନ୍ତୁ ଯେ ଜାତାଃ ସ୍ତ୍ରୀକୃତସ୍ଯ ବୈ॥ 13-34-47 (82208)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-34-48x (6832)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତସ୍ତ୍ବିନ୍ଦ୍ରଃ ପ୍ରୀତୋ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ହ।
ସର୍ବ ଏବେହ ଜୀବନ୍ତୁ ପୁତ୍ରାସ୍ତେ ସତ୍ଯବାଦିନି॥ 13-34-48 (82209)
ବରଂ ଚ ବୃଣୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯଂ ତ୍ବମିଚ୍ଛସି ସୁବ୍ରତ।
ପୁରୁଷତ୍ବମଥ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ମତ୍ତୋ ଯଦଭିକାଙ୍କ୍ଷସେ॥ 13-34-49 (82210)
ସ୍ତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 13-34-50x (6833)
ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବମେବ ବୃଣେ ଶକ୍ର ପୁଂସ୍ତ୍ବଂ ନେଚ୍ଛାମି ବାସବ।
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଦେବେନ୍ଦ୍ରସ୍ତାଂ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ହ॥ 13-34-50 (82211)
ପୁରୁଷତ୍ବଂ କଥଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ରୋଚଯସେ ବିଭୋ।
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ସ୍ତ୍ରୀଭୂତୋ ରାଜସତ୍ତମଃ॥ 13-34-51 (82212)
ସ୍ତ୍ରିଯାଃ ପୁରୁଷସଂଯୋଗେ ପ୍ରୀତିରଭ୍ଯଧିକା ସଦା।
ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଚ୍ଛକ୍ର ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବମେବ ବୃଣୋମ୍ଯହମ୍॥ 13-34-52 (82213)
ରମାଭି ଚାଧିକଂ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବେ ସତ୍ଯଂ ବୈ ଦେବସତ୍ତମ।
ସ୍ତ୍ରୀଭାବେନ ହି ତୁଷ୍ଯାମି ଗମ୍ଯତାଂ ତ୍ରିଦଶାଧିପ॥ 13-34-53 (82214)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ଚୋକ୍ତ୍ବା ତାମାପୃଚ୍ଛ୍ଯ ତ୍ରିଦିବଂ ଗତଃ।
ଏବଂ ସ୍ତ୍ରିଯା ମହାରାଜ ଅଧିକା ପ୍ରୀତିରୁଚ୍ଯତେ॥ ॥ 13-34-54 (82215)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 34 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-34-1 ସ୍ପର୍ଶଃ ବୈଷଯିକଂ ସୁଖମ୍॥ 7-34-4 ତତ୍ର ହ୍ଯଗ୍ନିଦେବ ସ୍ତୂଯତେ। ସଚ ପୁତ୍ରପ୍ରଦଃ କ୍ରତୁଃ ସଚେନ୍ଦ୍ରଦ୍ବିଷ୍ଟସ୍ତତ୍ରେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ପ୍ରାଧାନ୍ଯାଭାବାତ୍॥ 7-34-5 ଯଜ୍ଞଂ କୃତମିତି ଶେଷଃ॥ 7-34-14 ମୃଦୁତ୍ବାଦଯଃ ସ୍ତ୍ରୀଗୁଣା ଆଗତାଃ॥ 7-34-15 କର୍କଶତ୍ବାଦଯଃ ପୁରୁଷଗୁଣାଃ ନଷ୍ଟାଃ॥ 7-34-23 ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ ଭର୍ତୃତ୍ବେନ ସ୍ବୀକୃତବତୀ॥ 7-34-27 ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଦାନେନ ଦ୍ବିଗୁଣିତପୁତ୍ରପ୍ରାପ୍ତିରୂପ ଉପକାରଏବ ଜାତୋ ନ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବକୃତୋଽପକାର ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-34-40 ଇନ୍ଦଦ୍ବିଷ୍ଟେନ ଅପ୍ରିଷ୍ଟୁତା ଯଜ୍ଞେନ। ଧିଷ୍ଠିତମଧିଷ୍ଠିତମ୍। କ୍ରତୂନିତି ଶେଷଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 035
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.35. ଅଧ୍ଯାଯଃ 035
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ମନୋବାକ୍କାଯରୂପକରଣୈର୍ଦୁଷ୍କର୍ମପରିତ୍ପାଗପୂର୍ବକଂ ଶୁଭକର୍ମକରଣସ୍ଯ ଭଗବତ୍ପ୍ରସାଦନହେତୁତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କିଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ମନୁଷ୍ଯେଣ ଲୋକଯାତ୍ରାହିତାର୍ଥିନା।
କଥଂ ବୈ ଲୋକଯାତ୍ରାଂ ତୁ କିଂଶୀଲଶ୍ଚ ସମାଚରେତ୍॥ 13-35-1 (82216)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-35-2x (6834)
`ଦେବେ ନାରାଯଣେ ଭକ୍ତିଃ ଶଂକରେ ସାଧୁପୂଜଯା।
ଧ୍ଯାନେନାଥ ଜପଃ କାର୍ଯଃ ସ୍ବଧର୍ମୈଃ ଶୁଚିଚେତସା॥' 13-35-2 (82217)
କାଯେନ ତ୍ରିବିଧଂ କର୍ମ ବାଚା ଚାପି ଚତୁର୍ବିଧମ୍।
ମନସା ତ୍ରିବିଧଂ ଚୈବ ଦଶ କର୍ମପଥାଂସ୍ତ୍ଯଜେତ୍॥ 13-35-3 (82218)
ପ୍ରାଣାତିପାତଃ ସ୍ତୈନ୍ଯଂ ଚ ପରଦାରାଭିମର୍ଶନମ୍।
ତ୍ରୀଣି ପାପାନି କାଯେନ ସର୍ବତଃ ପରିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-35-4 (82219)
ଅସତ୍ପ୍ରଲାପଂ ପାରୁଷ୍ଯଂ ପୈଶୁନ୍ଯମନୃତଂ ତଥା।
ଚତ୍ବାରି ବାଚା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନ ଜଲ୍ପେନ୍ନାନୁଚିନ୍ତଯେତ୍॥ 13-35-5 (82220)
ଅନଭିଧ୍ଯା ପରଖେଷୁ ସର୍ବସତ୍ବେଷୁ ସୌହୃଦମ୍।
କର୍ମଣାଂ ଫଲମସ୍ତୀତି ତ୍ରିବିଧଂ ମନସା ଚରେତ୍॥ 13-35-6 (82221)
ତସ୍ମାଦ୍ବାକ୍ବାଯମନସା ନାଚରେଦଶୁଭଂ ନରଃ।
ଶୁଭାନ୍ଯେବାଚରଁଲ୍ଲୋକେ ଭକ୍ତୋ ନାରାଯଣସ୍ଯ ହି।
ତସ୍ଯୈବ ତୁ ପଦଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ପ୍ରସାଦାଦଶ୍ନୁଯାତ୍ପରମ୍॥' ॥ 13-35-7 (82222)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 35 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-35-1 ଲୋକଯାତ୍ରାଂ ଲୋକଦ୍ବଯଶ୍ରେଯଃସାଧନମ୍॥ 7-35-3 ସୁଭଂ କର୍ମଫଲଂ ଚରେଦିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-35-4 ପ୍ରାଣାତିପାତୋ ହିଂସା॥ 7-35-5 ପାରୁଷ୍ଯଂ ନିଷ୍ଠୁରଭାଷଣମ୍। ପୈଶୁନ୍ଯଂ ରାଜଦ୍ବାରାଦୌ ପରଦୋଷସୂଚନମ୍। ଅନତଂ ମିଥ୍ଯାବାଦଃ ମନସାପ୍ଯେବଂ ବଦିଷ୍ଯାମିତି ନାନୁଚିନ୍ତଯେତ୍॥ 7-35-6 ଅନଭିଧ୍ଯେତି ଶ୍ଲୋକେନ ପରଦ୍ରବ୍ଯେଷ୍ବଭିଧ୍ଯାନଂ ପରସ୍ଯାନିଷ୍ଟଚିନ୍ତନଂ ବେଦବାଦେଷୁ ନାସ୍ତିକ୍ଯମିତି ତ୍ରୀଣି ତ୍ଯାଜ୍ଯାନି ଲକ୍ଷଯେତ୍। ତ୍ଯଜେଦିତ୍ଯୁପକ୍ରମାତ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 036
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.36. ଅଧ୍ଯାଯଃ 036
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀଷ୍ମାଂପ୍ରତି ଶ୍ରୁତଧର୍ମାନନୂଦ୍ଯ ପ୍ରାଣିନାଂ ସାଂସାରିକଦୁଃଖାନୁବର୍ଣନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବସ୍ଯ ସଂସାରନିର୍ବେଦନିବେଦନେନ ପୁନର୍ବିସ୍ତରେଣ ବୈଷ୍ଣବଧର୍ମକଥନପ୍ରାର୍ଥନା॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଚିତ୍ତଂ ମେ ଦୂଯତେ ତାତ ଲୋକେ ପରମବିନ୍ଦତଃ॥ 13-36-1 (82223)
ଅଶାଶ୍ବତମିଦଂ ସର୍ବଂ ଜଗତ୍ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍।
କ୍ରତେ ନାରାଯଣଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପ୍ରତିଭାତି ପିତାମହ॥ 13-36-2 (82224)
ନାରାଯଣୋ ହି ବିଶ୍ବାତ୍ମା ପୁରୁଷଃ ପୁଷ୍କରେକ୍ଷଣଃ।
ତସ୍ଯାସ୍ଯ ଦେବକୀସୂନୋଃ ଶ୍ରୁତଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ତ୍ବଯାଽନଘ॥ 13-36-3 (82225)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-36-4x (6835)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ମଯା ଦୃଷ୍ଟଂ ଚ ସଙ୍ଗରେ॥ 13-36-4 (82226)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-36-5x (6836)
ତ୍ବତ୍ତ ଏବ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ରାଜଧର୍ମାଶ୍ଚ ପୁଷ୍କଲାଃ।
ଶ୍ରୁତଂ ପୁରାଣମଖିଲଂ ନାରଦେନ ନିବେଦିତମ୍।
ଗୁହ୍ଯଂ ନାରାଯଣାଖ୍ଯାନଂ ତ୍ରିବିଧକ୍ଲେଶନାଶନମ୍॥ 13-36-5 (82227)
ଏକାନ୍ତିଧର୍ମନିଯମାଃ ସମାସବ୍ଯାସକଲ୍ପିତାଃ।
କଥିତା ବୈ ମହାଭାଗ ତ୍ବଯା ବୈ ମଦନୁଗ୍ରହାତ୍॥ 13-36-6 (82228)
ଲୋକରକ୍ଷଣକର୍ତୃତ୍ବଂ ତସ୍ଯୈବ ହରିମେଧସଃ।
ଆତିଥେଯବିଧିଶ୍ଚୈବ ତପାଂସି ନିଯମାଶ୍ଚ ଯେ॥ 13-36-7 (82229)
ବେଦବାଦପ୍ରସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ବାଜପେଯାଦଯୋ ମଖାଃ।
ଯଜ୍ଞା ଦ୍ରବିଣନିଷ୍ପାଦ୍ଯା ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରାନୁପାଲିତାଃ॥ 13-36-8 (82230)
ଜପଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ବିବିଧା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ତପସ୍ବିନାମ୍।
ଏକାଦଶବିଧାଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ହବିର୍ଯଜ୍ଞା ଦ୍ବିଜାତିନାମ୍॥ 13-36-9 (82231)
ତେଷାଂ ଫଲବିଶେଷାଶ୍ଚ ଉଞ୍ଛଧର୍ମାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଅହନ୍ଯହନି ଯେ ପ୍ରୋକ୍ତା ମହାଯଜ୍ଞା ଦ୍ବିଜାତିନାମ୍॥ 13-36-10 (82232)
ବେଦଶ୍ରବଣଧର୍ମାଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମଯଜ୍ଞଫଲଂ ତଥା।
ବେଦବ୍ରତବିଧାନଂ ଚ ନିଯମାଶ୍ଚୈବ ବୈଦିକାଃ॥ 13-36-11 (82233)
ସ୍ବାହା ସ୍ବଧା ପ୍ରଣୀତେ ଚ ଇଷ୍ଟାପୂର୍ତଫଲଂ ତଥା।
ଉତ୍ତରୋତ୍ତରସେବାଯାମାଶ୍ରମାଣାଂ ଚ ଯତ୍ଫଲମ୍॥ 13-36-12 (82234)
ପ୍ରତ୍ଯେକଶଶ୍ଚ ନିଷ୍ଠାଯାମାଶ୍ରମାଣାଂ ମହାମତେ।
ମାସପକ୍ଷୋପବାସାନାଂ ସମ୍ଯଗୁକ୍ତଫଲଂ ଚ ଯତ୍॥ 13-36-13 (82235)
ଅନାଶିତାନାଂ ଯେ ଲୋକା ଯେ ଚ ପଞ୍ଚତପା ନରାଃ।
ବୀରାଧ୍ବାନଂ ପ୍ରପନ୍ନାନାଂ ଯା ଗତିଶ୍ଚାଗ୍ନିହୋତ୍ରିଣାମ୍॥ 13-36-14 (82236)
ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ପଞ୍ଚତପାନାଂ ଚ ଶିଶିରେ ଜଲଚାରିଣାମ୍।
ବର୍ଷେ ସ୍ଥଣ୍ଡିଲଶାଯୀନାଂ ଫଲଂ ଯତ୍ପରିକୀର୍ତିତମ୍॥ 13-36-15 (82237)
ଲୋକେ ଚକ୍ରଚରାଣାଂ ଚ ଦ୍ବିଜାନାଂ ଯତ୍ଫଲଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଅନ୍ନାଦୀନାଂ ଚ ଦାନାନାଂ ଯତ୍ଫଲଂ ପରିକୀର୍ତିତମ୍॥ 13-36-16 (82238)
ସର୍ବତୀର୍ଥାଭିଷିକ୍ତାନାଂ ନରାଣାଂ ଚ ଫଲୋଦଯଃ।
ରାଜ୍ଞାଂ ଧର୍ମାଶ୍ଚ ଯେ ଲୋକେ ସମ୍ଯକ୍ପାଲଯତାଂ ପ୍ରଜାଃ॥ 13-36-17 (82239)
ଯେ ଚ ସତ୍ଯବ୍ରତା ଲୋକେ ଯେ ତୀର୍ଥେ କୃତଶ୍ରମାଃ।
ମାତାପିତୃପରା ଯେ ଚ ଗୁରୁବୃତ୍ତୀଶ୍ଚ ସଂଶ୍ରିତାଃ॥ 13-36-18 (82240)
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣପରିତ୍ରାଣେ ରାଷ୍ଟ୍ରାତିକ୍ରମଣେ ତଥା।
ତ୍ଯଜନ୍ତ୍ଯଭିମୁଖାଃ ପ୍ରାଣାନ୍ନିର୍ଭଯାଃ ସତ୍ବମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-36-19 (82241)
ସହସ୍ରଦକ୍ଷିଣାନାଂ ଚ ଯା ଗତିର୍ବଦନାଂ ବର।
ଯେ ଚ ସଂଧ୍ଯାମୁପାସନ୍ତେ ସମ୍ଯଗୁକ୍ତା ମହାବ୍ରତାଃ॥ 13-36-20 (82242)
ତଥା ଯୋଗବିଧାନଂ ଚ ଯଦ୍ଗ୍ରନ୍ଥେଷ୍ବଭିଶବ୍ଦିତମ୍।
ବେଦାଦ୍ଯାଃ ଶ୍ରୁତଯଶ୍ଚାପି ଶ୍ରୁତା ମେ ଗୁରୁସତ୍ତମ॥ 13-36-21 (82243)
ସିଦ୍ଧାନ୍ତନିର୍ଣଯାଶ୍ଚାପି ଦ୍ବୈପାଯନମୁଖୋଦ୍ଗତାଃ।
ଶ୍ରୁତାଃ ପଞ୍ଚ ମହାଯଜ୍ଞା ଯେଷୁ ସର୍ବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-36-22 (82244)
ତତ୍ପ୍ରଭେଦେଷୁ ଯେ ଧର୍ମାସ୍ତେଽପି ବୈ କୃତ୍ସ୍ନଶଃ ଶ୍ରୁତାଃ।
ନ ଚ ଦୂଷଯିତୁଂ ଶକ୍ଯାଃ ସଦ୍ଭିରୁକ୍ତା ହି ତେ ତଥା॥ 13-36-23 (82245)
ଏତେଷାଂ କିଲ ଧର୍ମାଣାମୁତ୍ତମୋ ବୈଷ୍ଣବୋ ବିଧିଃ।
ରକ୍ଷତେ ଭଗବାନ୍ବିଷ୍ଣୁର୍ଭକ୍ତମାତ୍ମଶରୀରବତ୍॥ 13-36-24 (82246)
କର୍ମଣୋ ହି କୃତେସ୍ଯେହ କାମିତସ୍ଯ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଫଲଂ ହ୍ଯବଶ୍ଯଂ ଭୋକ୍ତବ୍ଯମୃଷିର୍ଦ୍ବୈପାଯନୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-36-25 (82247)
ଭୋଗାନ୍ତେ ଚାପି ପତନଂ ଗତିଃ ପୂର୍ବଂ ପ୍ରଭାଷିତା।
ନ ମେ ପ୍ରୀତିକରାସ୍ତ୍ବେତେ ବିଷୋଦର୍କା ହି ମେ ମତାଃ॥ 13-36-26 (82248)
ବଧାତ୍କୃଷ୍ଟତରଂ ମନ୍ଯେ ଗର୍ଭବାସଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଦିଷ୍ଟାନ୍ତେ ଯାନି ଦୁଃଖାନି ପୁରୁଷୋ ବିନ୍ଦତେ ବିଭୋ।
ତତଃ କଷ୍ଟତରାଣୀହ ଗର୍ଭବାସେ ହି ବିନ୍ଦତି॥ 13-36-27 (82249)
ତତଶ୍ଚାଭ୍ଯାଧିକାଂ ତୀବ୍ରାଂ ବେଦନାଂ ଲଭତେ ନରଃ।
ଗର୍ଭାପକ୍ରମଣେ ତାତ କର୍ମଣାସୁପସର୍ପଣେ॥ 13-36-28 (82250)
ତସ୍ମାନ୍ମେ ନିଶ୍ଚଯୋ ଜାତୋ ଧର୍ମେଷ୍ବେତେଷୁ ଭାରତ।
ତଦିଚ୍ଛାମି କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହାମତେ।
ତଂ ଧର୍ମଂ ଚେହ ବେତ୍ତୁଂ ବୈ ଯୋ ଜରାଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁହା॥ 13-36-29 (82251)
ଯେନୋଷ୍ଣଦା ବୈତରଣୀ ଅସିପତ୍ରବନଂ ଚ ତତ୍।
କୁଣ୍ଡାନି ଚାଗ୍ନିତପ୍ତାନି କ୍ଷୁରଧାରାପଥସ୍ତଥା।
ଶାଲ୍ମଲୀଂ ଚ ମହାଘୋରାମାଯସୀଂ ଘୋରକଣ୍ଟକାମ୍॥ 13-36-30 (82252)
ମାତାପିତୃକତେ ଚାପି ସୁହୃନ୍ମିତ୍ରାର୍ଥକାରଣାତ୍।
ଆତ୍ମହେତୋଶ୍ଚ ପାପାନି କୃତାନୀହ ନରୈଶ୍ଚ ଯୈଃ।
ତେଷାଂ ଫଲୋଦଯଂ କଷ୍ଟମୃଷିର୍ଦ୍ବୈପାଯନୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-36-31 (82253)
କୁମ୍ଭୀପାକପ୍ରଦୀପ୍ତାନାଂ ଶୂଲାର୍ତାନାଂ ଚ କ୍ରନ୍ଦତାମ୍।
ରୌରବେ କ୍ଷିପ୍ଯମାଣାନାଂ ପ୍ରହାରୈର୍ମଥିତାତ୍ମନାମ୍॥ 13-36-32 (82254)
ସ୍ତନତାମପକୃତ୍ତାନାଂ ପିବତାମାତ୍ମଶୋଣିତମ୍।
ତେଷାମେବ ପ୍ରବଦତାଂ କାରୁଣ୍ଯଂ ନାସ୍ତି ଯନ୍ତ୍ରତଃ॥ 13-36-33 (82255)
ତୃଷ୍ଣାଶୁଷ୍କୋଷ୍ଠକଣ୍ଠାନାଂ ବିହ୍ବଲାନାମଚେତସାମ୍।
ସର୍ବଦୁଃଖାଭିଭୂତାନାଂ ରୁଜାର୍ତାନାଂ ଚ କ୍ରୋଶତାମ୍॥ 13-36-34 (82256)
ବେଦନାର୍ତା ହି କ୍ରନ୍ଦନ୍ତି ପୂରଯନ୍ତୋ ଦିଶୋ ଦଶ॥ 13-36-35 (82257)
ଏକଃ କରୋତି ପାପାନି ସହଭୋଜ୍ଯାନି ବାନ୍ଧବୈଃ।
ତେଷାମେକଃ ଫଲଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ କଷ୍ଟଂ ବୈବସ୍ବତେ ଗୃହେ॥ 13-36-36 (82258)
ଯେନ ନୈତାଂ ଗତିଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନ ବିଣ୍ମୂତ୍ରାସ୍ଥିପିଚ୍ଛିଲେ।
ବିଷ୍ଠାମୂତ୍ରକୃମୀମଧ୍ଯେ ବହୁଜନ୍ତୁନିଷେବିତେ॥ 13-36-37 (82259)
କୋ ଗର୍ଭବାସାତ୍ପରତୋ ନରକୋଽନ୍ଯୋ ବିଧୀଯତେ।
ଯତ୍ର ବାସକୃତୋ ଯୋଗଃ କୁକ୍ଷୌ ବାସୋ ବିଧୀଯତେ॥ 13-36-38 (82260)
ଜାତୋ ବିସ୍ତୀର୍ଣଶୋକଃ ସ୍ଯାଦ୍ଭବେତ ବିଗତଜ୍ବରଃ।
ନ ଚୈଷ ଲଭ୍ଯତେ କାମୋ ଜାତମାତ୍ରଂ ହି ମାନବମ୍।
ଆବିଶନ୍ତୀହ ଦୁଃଖାନି ମନୋବାକ୍କାଯିକାନି ତୁ॥ 13-36-39 (82261)
ତୈରସ୍ବତନ୍ତ୍ରୋ ଭବତି ପୀଡ୍ଯମାନୋ ଭଯାନକୈଃ।
ତୈର୍ଗର୍ଭବାସଂ ଗଚ୍ଛତି ଅବଶୋ ଜାଯତେ ତଥା॥ 13-36-40 (82262)
ଅବଶଶ୍ଚେହତେ ଜନ୍ତୁର୍ବ୍ରଜତ୍ଯବଶ ଏବ ହି।
ଜରସା ରୂପବିଧ୍ବଂସଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯବଶ ଏବ ତୁ॥ 13-36-41 (82263)
ଶରୀରଭେଦମାପ୍ନୋତି ଜୀର୍ଯତେଽବଶ ଏବ ତୁ।
ଏବଂ ହ୍ଯନିଯତୋ ମୃତ୍ଯୁର୍ଭବତ୍ଯେବ ସଦା ନୃଷୁ॥ 13-36-42 (82264)
ଗର୍ଭେଷୁ ମ୍ରିଯତେ କଶ୍ଚିଜ୍ଜାଯମାନସ୍ତଥାଽପରଃ।
ଜାତା ମ୍ରିଯନ୍ତେ ବହବୋ ଯୌବନସ୍ଥାସ୍ତଥାଽପରେ।
ମଧ୍ଯଭାବେ ତୁ ନଶ୍ଯନ୍ତି ସ୍ଥବିରୋ ମୃତ ଏବ ତୁ॥ 13-36-43 (82265)
କୋ ଜନ୍ମନୋ ନୋଦ୍ବିଜତେ ସ୍ବଯମ୍ଭୂରପି ଯୋ ଭବେତ୍।
କୁତସ୍ତ୍ବସ୍ମଦ୍ବିଧସ୍ତାତ ମରଣସ୍ଯ ବଶାନୁଗଃ॥ 13-36-44 (82266)
ନିତ୍ଯାବିଷ୍ଟୋ ଭଯେନାହଂ ମନସା କୁରୁସତ୍ତମ।
ମୁହୂର୍ତମପ୍ଯହଂ ଶର୍ମ ନ ବିନ୍ଦାମି ମହାମତେ॥ 13-36-45 (82267)
କାଲାତ୍ମନି ତିରୋଭୂତୋ ନିତ୍ଯଂ ତଦ୍ଗୁଣବର୍ଜିତଃ।
ଅନ୍ନୈର୍ବହୁବିଧୈଃ ପୁଷ୍ଟଂ ବସ୍ତ୍ରୈର୍ନାନାବିଧୈର୍ବୃତମ୍॥ 13-36-46 (82268)
ଚନ୍ଦନାଗରୁଦିଗ୍ଧାଙ୍ଗଂ ମଣିମୁକ୍ତାବିଭୂଷିତମ୍।
ଯାନୈର୍ବହୁବିଧୈର୍ଯାତମେକାନ୍ତେନୈବ ଲାଲିତମ୍॥ 13-36-47 (82269)
ଯୌବନୋଦ୍ଧତରୂପାଭିର୍ମନ୍ଦବିହ୍ବଲଗାମିଭିଃ।
ଇଷ୍ଟିଭିରଭିରାମାଭିର୍ବରସ୍ତ୍ରୀଭିରଯନ୍ତ୍ରିତମ୍॥ 13-36-48 (82270)
ରମିତଂ ସୁଚିରଂ କାଲଂ ଶରୀରମମିତପ୍ରଭମ୍।
ଅବିତୃପ୍ତା ଗମିଷ୍ଯନ୍ତି ହିତ୍ବା ପ୍ରାଣାଂସ୍ତଥାଽପରେ॥ 13-36-49 (82271)
ସ୍ବର୍ଗେଽପ୍ଯନିଯତା ଭୂତିସ୍ତଥୈବାକାଶସଂଶ୍ରଯେ।
ଦେବାଽପ୍ଯଧିଷ୍ଠାନବଶାସ୍ତସ୍ମାଦ୍ଦେବଂ ନ କାମଯେ॥ 13-36-50 (82272)
କାମାନାଂ ନାସ୍ତ୍ଯଧିଷ୍ଠାନମକାମସ୍ତୁ ନିବର୍ତତେ।
ଲୋକସଙ୍ଗ୍ରହଧର୍ମାସ୍ତୁ ସର୍ବ ଏବ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-36-51 (82273)
ଡୋଲାସଧର୍ମା ଧର୍ମଜ୍ଞ ଋଷିର୍ଦ୍ବୈପାଯନୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଅସ୍ମାତ୍କୋ ବିଷମଂ ଦୁଃଖମାରୋହେତ ବିଚକ୍ଷଣଃ॥ 13-36-52 (82274)
ବିଦ୍ଯମାନେ ସମେ ମାର୍ଗେ ଡୋଲାଧର୍ମବିବର୍ଜିତେ।
କୋ ହ୍ଯାତ୍ମାନଂ ପ୍ରିଯଂ ଲୋକେ ଡୋଲାସାଧର୍ମ୍ଯତାଂନଯେତ୍॥ 13-36-53 (82275)
ଚରାଚରୈଃ ସର୍ବଭୂତୈର୍ଗନ୍ତବ୍ଯମବିଶଙ୍କଯା।
ଅସ୍ମାଲ୍ଲୋକାତ୍ପରଂ ଲୋକମପାଥେଯମଦୈଶିକମ୍।
ଘୋରଂ ତମଃ ପ୍ରବେଷ୍ଟବ୍ଯମତ୍ରାତାରମବାନ୍ଧବମ୍॥ 13-36-54 (82276)
ଯେ ତୁ ତଂ କିଲ ଧର୍ମଜ୍ଞା ଧର୍ମଂ ନାରାଯଣେରିତମ୍।
ଅନନ୍ଯମନସୋ ଦାନ୍ତାଃ ସ୍ମରନ୍ତି ନିଯତବ୍ରତାଃ॥ 13-36-55 (82277)
ତତସ୍ତେନୈବ ପଶ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରାପ୍ନୁବ୍ତି ପରଂ ପଦମ୍।
ରକ୍ଷତେ ଭଗବାନ୍ବିଷ୍ଣୁର୍ଭକ୍ତାନାତ୍ମଶରୀରବତ୍॥ 13-36-56 (82278)
କୁଲାଲଚକ୍ରପ୍ରତିମେ ଭ୍ରାମ୍ଯମାଣେଷୁ ଜନ୍ତୁଷୁ।
ମାତାପିତୃସହସ୍ରାଣି ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତାନି ମଯା ଗୁରୋ॥ 13-36-57 (82279)
ସ୍ନେହାପନ୍ନେନ ପୀତାସ୍ତୁ ମାତୄଣାଂ ବିବିଧାଃ ସ୍ତଲାଃ॥ 13-36-58 (82280)
ପୁତ୍ରଦାରସହସ୍ରାଣି ଇଷ୍ଟାନିଷ୍ଟଶତାନି ଚ।
ପ୍ରାପ୍ତାନ୍ଯଧିଷ୍ଠାନବଶାଦତୀତାନି ତଥୈବ ଚ।
ନ କ୍ବଚିନ୍ନ ସୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ନ କ୍ବଚିଚ୍ଛାଶ୍ବତୀ ସ୍ଥିତିଃ॥ 13-36-59 (82281)
ସ୍ଥାନୈର୍ମହଦ୍ଭିର୍ବିଭ୍ରଂଶୋ ଦୁଃଖଲବ୍ଧୈଃ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଧନନାଶଶ୍ଚ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ଲବ୍ଧ୍ବା ଦୁଃଖେନ ତଦ୍ଧନମ୍।
ଅଧ୍ବଗାନାମିବ ପଥି ଚ୍ଛାଯାମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସଙ୍ଗମଃ॥ 13-36-60 (82282)
ଏବଂ କର୍ମବଶୋ ଲୋକୋ ଜ୍ଞାତୀନାଂ ହିତସଙ୍ଗମଃ।
ବିଶ୍ରମ୍ଯ ଚ ପୁନର୍ଯାତି କର୍ମଭିର୍ଦର୍ଶିତାଂ ଗତିମ୍॥ 13-36-61 (82283)
ଏତଦୀଦୃଶକଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜ୍ଞାତ୍ବା ଚୈବ ସମାଗମମ୍।
କୋ ନ ବିଭ୍ଯେତ୍କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିଷ୍ଠାନ୍ନସ୍ଯେବ ଭୋଜନାତ୍॥ 13-36-62 (82284)
ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ମେ ସମୁତ୍ପନ୍ନା ବୈଷ୍ଣବେ ଧର୍ମବିସ୍ତରେ।
ତଦେଷ ଶିରସା ପାଦୌ ଗତୋଽସ୍ମି ଭଗବଂସ୍ତବ।
ଶରଣଂ ଚ ପ୍ରପନ୍ନୋଽସ୍ମି ଗନ୍ତବ୍ଯେ ଶରଣେ ଧ୍ରୁବେ॥ 13-36-63 (82285)
ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁଜରାଖିନ୍ନସ୍ତ୍ରିଭିର୍ଦୁଃଖୈର୍ନିପୀଡିତଃ।
ଇଚ୍ଛାମି ଭବତା ତ୍ରାତୁମେଭ୍ଯସ୍ତ୍ବତ୍ତୋ ମହାମତେ।
ତସ୍ଯାଦ୍ଯ ଯୁଗଧର୍ମସ୍ଯ ଶ୍ରବଣାତ୍କୁରୁପୁଙ୍ଗବ॥ 13-36-64 (82286)
ଏତଦାଦ୍ଯଯୁଗୋଦ୍ଭୂତଂ ତ୍ରେତାଯାଂ ତତ୍ତିରୋହିତମ୍।
ସ ଏବ ଧର୍ମମଖିଲମୃଷିର୍ଦ୍ବୈପାଯନୋଽବ୍ରବୀତ୍॥' ॥ 13-36-65 (82287)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃଠ॥ 36 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-36-3 ପୁରୁଷଃ ପୁଷ୍କରୋ ବିଭୁରିତି ଟ.ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 037
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.37. ଅଧ୍ଯାଯଃ 037
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରହ୍ମାଦିସର୍ବଜଗତାମନିତ୍ଯତ୍ବାଦିକଥନପୂର୍ବକଂ ନାରାଯଣସ୍ଯ ନିତ୍ଯତ୍ବାଦିକଥନେନ ତଦୁପାସନବିଧାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ସଦୃଶଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ବୃତ୍ତସ୍ଯ ଚ କୁଲସ୍ଯ ଚ॥ 13-37-1 (82288)
କୋ ରାଜ୍ଯଂ ବିପୁଲଂ ଗୃହ୍ଯ ସ୍ଫୀତାକାରଂ ପୁନର୍ମହତ୍।
ନିର୍ଜିତାରାତିସାମନ୍ତଂ ଦେବରାଜ୍ଯୋପମଂ ସୁଖମ୍॥ 13-37-2 (82289)
ରାଜ୍ଯେ ରାଜ୍ଯଗୁଣା ଯେ ଚ ତାନ୍ବ୍ଯୁଦସ୍ଯ ନରାଧିପ।
ଦୋଷଂ ପଶ୍ଯତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦେହେଽସ୍ମିନ୍ପାଞ୍ଚଭୌତିକେ॥ 13-37-3 (82290)
ଅତିକ୍ରାନ୍ତାସ୍ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ବୃତ୍ତେନ ପ୍ରପିତାମହାଃ।
ଧର୍ମୋ ବିଗ୍ରହବାନ୍ଧୀରୋ ବିଦୁରଶ୍ଚ ମହାଯଶାଃ॥ 13-37-4 (82291)
ସଞ୍ଜଯଶ୍ଚ ମହାତେଜା ଯେ ଚାନ୍ଯେ ଦିବ୍ଯଦର୍ଶନାଃ।
ପ୍ରବୃତ୍ତଜ୍ଞାନସମ୍ପନ୍ନାସ୍ତତ୍ବଜ୍ଞାନବିଦୋ ନୃପ॥ 13-37-5 (82292)
ତେଽତିକ୍ରାନ୍ତା ମହାରାଜ ବ୍ରହ୍ମାଦ୍ଯାଃ ସସୁରାସୁରାଃ।
ଅନିତ୍ଯଂ ଦୁଃଖସଂତପ୍ତଂ ଜଗଦେତନ୍ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-37-6 (82293)
ଏବମେତାନ୍ମହାବାହୋ ବ୍ରହ୍ମାଦ୍ଯାନ୍ସସୁରାସୁରାନ୍।
ଅନିତ୍ଯାନ୍ସତତଂ ପଶ୍ଯ ମନୁଷ୍ଯାଦିଷୁ କା କଥା॥ 13-37-7 (82294)
ନିତ୍ଯାଂ ତୁ ପ୍ରକୃତୀମାହ ଯାଽସୌ ପ୍ରସବଧର୍ମିଣୀ।
ଅରୂପିଣୀମନିର୍ଦେଶ୍ଯାମକୃତାଂ ପୁରୁଷାତିଗାମ୍॥ 13-37-8 (82295)
ତାମତ୍ଯନ୍ତସୁଖାଂ ସୌମ୍ଯାଂ ନିର୍ବାଣମିତି ସଂଜ୍ଞିତାମ୍।
ଆହୁର୍ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯୋ ହ୍ଯାଦ୍ଯାଂ ଭୁବି ଚୈବ ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-37-9 (82296)
ତଯା ପୁରୁଷରୂପିଣ୍ଯା ଧର୍ମପ୍ରକୃତିକୋଽନଘ।
ସ ଯାତ୍ଯେବ ହି ନିର୍ବାଣଂ ଯତ୍ତତ୍ପ୍ରକୃତିସଂଜ୍ଞିତମ୍॥ 13-37-10 (82297)
ସ ଏଷ ପ୍ରାକୃତୋ ଧର୍ମୋ ଭ୍ରାଜତ୍ଯାଦିଯୁଗେ ନୃପ।
ବିକାରଧର୍ମାଃ ଶେଷେଷୁ ଯୁଗେଷୁ ଭରତର୍ଷଭ।
ଭ୍ରାଜନ୍ତେଽଭ୍ଯଧିକଂ ବୀର ସଂସାରପଥଗୋଚରାଃ॥ 13-37-11 (82298)
ପ୍ରକୃତୀନାଂ ଚ ସର୍ବାସାମକୃତା ପ୍ରକୃତିଃ ସ୍ମୃତା।
ଏବଂ ପ୍ରକୃତିଧର୍ମା ହି ବରାଂ ପ୍ରକୃତିମାଶ୍ରିତା॥ 13-37-12 (82299)
ପଶ୍ଯନ୍ତି ପରମାଂ ଲୋକେ ଦୃଷ୍ଟାଦୃଷ୍ଟାନୁଦର୍ଶିନୀମ୍।
ସତ୍ବାଦିଯୁଗପର୍ଯନ୍ତେ ତ୍ରେତାଯୁଗସମୁଦ୍ଭବେ॥ 13-37-13 (82300)
କାମଂ କାମଯମାନେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ତିରୋହିତଃ।
କୁପଥେଷୁ ତୁ ଧର୍ମେଷୁ ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂତେଷୁ କୌରବ।
ଜାତୋ ମନ୍ଦପ୍ରଚାରୋ ହି ଧର୍ମଃ କଲିଯୁଗେ ନୃପ॥ 13-37-14 (82301)
ନିତ୍ଯସ୍ତୁ ପୁରୁଷୋ ଜ୍ଞେଯୋ ବିଶ୍ବରୂପୋ ନିରଞ୍ଜନଃ।
ବ୍ରହ୍ମାଦ୍ଯା ଅପି ଦେବାଶ୍ଚ ଯଂ ସଦା ପର୍ଯୁପାସତେ॥ 13-37-15 (82302)
ତଂ ଚ ନାରାଯଣଂ ବିଦ୍ଧି ପରଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ଶାଶ୍ବତମ୍।
ତତ୍କର୍ମ କୁରୁ କାଯେନ ଧ୍ଯାଯସ୍ବ ମନସା ଚ ତମ୍॥ 13-37-16 (82303)
କୀର୍ତଯସ୍ବ ଚ ତନ୍ନାମ ବାଚା ସର୍ବତ୍ର ଭୂପତେ।
ତତ୍ପଦଂ ପ୍ରାପ୍ନୁହି ପ୍ରାପ୍ଯଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଚାପୁନର୍ଭବମ୍॥ 13-37-17 (82304)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ବିଷ୍ଣୁମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସଂସାରଗ୍ରହମୋକ୍ଷଣମ୍।
କଥିତଂ ତେ ମହାବାହୋ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥' ॥ 13-37-18 (82305)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 37 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-37-3 ଦେହେଽସ୍ମିନ୍ପଞ୍ଚବିଂଶକ ଇତି ଟ. ଥ. ଧ. ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 038
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.38. ଅଧ୍ଯାଯଃ 038
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ତତ୍ବସୃଷ୍ଟ୍ଯାଦିପ୍ରତିପାଦକନାରଦସନତ୍କୁମାରସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କ୍ଲିଶ୍ଯମାନେଷୁ ଭୂତେଷୁ ଜାତୀମରଣସାଗରେ।
ଯତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ କ୍ଲେଶଂ ନାପ୍ନୋତି ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-38-1 (82306)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-38-2x (6837)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ସନତ୍କୁମାରସ୍ଯ ସତଃ ସଂବାଦଂ ନାରଦସ୍ଯ ଚ॥ 13-38-2 (82307)
ସନତ୍କୁମାରୋ ଭଗବାନ୍ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ରୋ ମହାଯଶାଃ।
ପୂର୍ବଜାତାସ୍ତ୍ରଯସ୍ତସ୍ଯ କଥ୍ଯନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ॥ 13-38-3 (82308)
ସନକଃ ସନନ୍ଦନଶ୍ଚୈବ ତୃତୀଯଶ୍ଚ ସନାତନଃ।
ଜାତମାତ୍ରାଶ୍ଚ ତେ ସର୍ବେ ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧା ଇତି ଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-38-4 (82309)
ଚତୁର୍ଥଶ୍ଚୈବ ତେଷାଂ ସ ଭଗବାନ୍ଯୋଗବିତ୍ତମଃ।
ସନତ୍କୁମାର ଇତି ବୈ କଥଯନ୍ତି ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-38-5 (82310)
ହୈରଣ୍ଯଗର୍ଭଃ ସ ମୁନିର୍ବସିଷ୍ଠଃ ପଞ୍ଚମଃ ସ୍ମୃତଃ।
ଷଷ୍ଠଃ ସ୍ଥାଣୁଃ ସ ଭଗବାନମେଯାତ୍ମା ତ୍ରିଶୂଲଧୃତ୍॥ 13-38-6 (82311)
ତତୋଽପରେ ସମୁତ୍ପନ୍ନାଃ ପାବକାଦାରୁଣେ କ୍ରତୌ।
ମନସା ସ୍ବଯଂଭୁବୋ ହୀମେ ମରୀଚିପ୍ରମୁଖାସ୍ତଥା॥ 13-38-7 (82312)
ଭୁଗୁର୍ମରୀଚେରନୁଜୋ ଭୃଗୋରପ୍ଯଙ୍ଗିରାସ୍ତଥା।
ଅନୁଜୋଙ୍ଗିରସୋଽଥାତ୍ରିଃ ପୁଲସ୍ତ୍ଯୋତ୍ରେସ୍ତଥାଽନୁଜଃ॥ 13-38-8 (82313)
ପୁଲସ୍ତ୍ଯସ୍ଯାନୁଜୋ ବିଦ୍ବାନ୍ପୁଲହୋ ନ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ପଠ୍ଯନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମଜା ହ୍ଯେତେ ବିଦ୍ବଦ୍ବିରମିତୌଜସଃ॥ 13-38-9 (82314)
ସର୍ବମେତନ୍ମହାରାଜ କୁର୍ବନ୍ନାଦିଗୁରୁର୍ମହାନ୍।
ପ୍ରଭୁର୍ବିଭୁରନନ୍ତଶ୍ରୀର୍ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକପିତାମହଃ॥ 13-38-10 (82315)
ମୂର୍ତିମନ୍ତୋଽମୃତୀଭୂତାସ୍ତେଜସାଽତିତପୋନ୍ବିତାଃ।
ସନକପ୍ରଭୃତଯସ୍ତତ୍ର ଯେ ଚ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପରଂ ପଦମ୍।
କୃତ୍ସ୍ନଂ କ୍ଷଯମନୁପ୍ରାପ୍ଯ ବିମୁକ୍ତା ମୂର୍ତିବନ୍ଧନାତ୍॥ 13-38-11 (82316)
ସନତ୍କୁମାରସ୍ତୁ ବିଭୁର୍ଯୋଗମାସ୍ଥାଯ ଯୋଗବିତ୍।
ତ୍ରୀଁଲ୍ଲୋକାନଚରଚ୍ଛଶ୍ବଦୈର୍ଯେଣ ପରେଣ ହି॥ 13-38-12 (82317)
ରୁଦ୍ରଶ୍ଚାପ୍ଯଷ୍ଟଗୁଣିତଂ ଯୋଗଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ମହାଯଶାଃ।
ସୂକ୍ଷ୍ମମଷ୍ଟଗୁଣଂ ରାଜନ୍ନିତରେ ନୃପସତ୍ତମ॥ 13-38-13 (82318)
ମରୀଚିପ୍ରମୁଖାସ୍ତାତ ସର୍ବେ ସୃଷ୍ଟ୍ଯର୍ଥମେବ ତେ।
ନିଯୁକ୍ତା ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ତେଷାଂ ସୃଷ୍ଟିଂ ଶୃଣୁଷ୍ବ ମେ॥ 13-38-14 (82319)
ସପ୍ତ ବ୍ରହ୍ମଣ ଇତ୍ଯେତେ ପୁରାଣେ ନିଶ୍ଚଯଂ ଗତାଃ।
ସର୍ବେ ବେଦେଷୁ ଚୈବୋକ୍ତାଃ ଖିଲେଷୁ ଚ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-38-15 (82320)
ଇତିହାସପୁରାଣେ ଚ ଶ୍ରୁତିରେଷା ସନାତନୀ।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ବରଦାନେତାନ୍ପ୍ରାହୁର୍ବେଦାନ୍ତପାରଗାଃ॥ 13-38-16 (82321)
ଏତେଷାଂ ପିତରସ୍ତାତ ପୁତ୍ରା ଇତ୍ଯନୁଚକ୍ଷତେ।
ଗଣାଃ ସପ୍ତ ମହାରାଜ ମୂର୍ତଯୋଽମୂର୍ତଯସ୍ତଥା॥ 13-38-17 (82322)
ପିତୃଣାଂ ଚୈବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୁତ୍ରା ଦେବା ଇତି ଶ୍ରୁତିଃ।
ଦେବୈର୍ବ୍ଯାପ୍ତା ଇମେ ଲୋକା ଇତ୍ଯେବମନୁଶୁଶ୍ରୁମ॥ 13-38-18 (82323)
କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନାଚ୍ଚୈବ ଦେବସ୍ଥାନାତ୍ତଥୈବ ତ।
ଦେବଲାଚ୍ଚ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ କାଶ୍ଯପାଚ୍ଚ ମଯା ଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-38-19 (82324)
ଗୌତମାଦପି କୌଣ୍ଡିନ୍ଯାଦ୍ବାରଦ୍ବାଜାତ୍ତଥୈବ ଚ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯାତ୍ତଥୈବୈତଦୃଷେର୍ଦେବମତାଦପି॥ 13-38-20 (82325)
ପିତ୍ରା ଚ ମମ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଲେ ପ୍ରଭାଷିତମ୍।
ପରଂ ରହସ୍ଯଂ ବେଦାନ୍ତଂ ପ୍ରିଯଂ ହି ପରମାତ୍ମନଃ॥ 13-38-21 (82326)
ଅତଃ ପରଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯନ୍ମାଂ ପୃଚ୍ଛସି ଭାରତଃ।
ତଦିହୈକମନୋବୁଦ୍ଧିଃ ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ନୃପ।
ସ୍ବାଯଂଭୁବସ୍ଯ ସଂବାଦଂ ନାରଦସ୍ଯ ଚ ଧୀମତଃ॥ 13-38-22 (82327)
ସନତ୍କୁମାରୋ ଭଗବାନ୍ଦିବ୍ଯଂ ଜଜ୍ବାଲ ତେଜସା।
ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠମାତ୍ରୋ ଭୂତ୍ବା ବୈ ବିଚଚାର ମହାଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-38-23 (82328)
ସ କଦାଚିନ୍ମହାଭାଗୋ ମେରୁପୃଷ୍ଠଂ ସମାଗମତ୍।
ନାରଦେନ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ମୁନିନା ବ୍ରହ୍ମବାଦିନା॥ 13-38-24 (82329)
ଜିଜ୍ଞାସମାନାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସକାଶେ ବ୍ରହ୍ମଣସ୍ତତଃ।
ବ୍ରହ୍ମ ଭାଗବତୌ ତାତ ପରମାର୍ଥାର୍ଥଚିନ୍ତକୌ॥ 13-38-25 (82330)
ମତିମାନ୍ମତିମଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠଂ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତରମ୍।
କ୍ଷେତ୍ରବିତ୍କ୍ଷେତ୍ରବିଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠଂ ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଜ୍ଞାନମତ୍ତମମ୍॥ 13-38-26 (82331)
ସନତ୍କୁମାରଂ ତତ୍ବଜ୍ଞଂ ଭଗବନ୍ତମରିଂଦମ।
ଲୋକବିଲ୍ଲୋକବିଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠମାତ୍ମବିଚ୍ଚାତ୍ମବିତ୍ତମମ୍।
ସର୍ବବେଦାର୍ଥକୁଶଲଂ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦମ୍॥ 13-38-27 (82332)
ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗଂ ଚ ଯୋ ବେଦ ପାଣାବାମଲକଂ ଯଥା।
ନାରଦୋଽଥ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-38-28 (82333)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-38-29x (6838)
ତ୍ରଯୋବିଂଶତିତତ୍ବସ୍ଯ ଅବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯ ମହାମୁନେ।
ପ୍ରଭବଂ ଚାପ୍ଯଯଂ ଚୈବ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ବତଃ॥ 13-38-29 (82334)
ଅଧ୍ଯାତ୍ମମଧିଭୂତଂ ଚ ଅଧିଦୈବଂ ତଥୈବ ଚ।
କାଲସଙ୍ଖ୍ଯାଶ୍ଚ ସର୍ଗଂ ଚ ସ୍ରଷ୍ଟାରଂ ପୁରୁଷଂ ପ୍ରଭୁମ୍। 13-38-30 (82335)
ଯଂ ବିସ୍ବମୁପଜୀବନ୍ତି ଯେନ ସର୍ବମିଦଂ ତତମ୍।
ଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନ ନିବର୍ତନ୍ତେ ତଦ୍ଭବାନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-38-31 (82336)
ସନତ୍କୁମାର ଉବାଚ। 13-38-32x (6839)
ଯଂ ବିଶ୍ବମୁପଜୀବନ୍ତି ଯମାହୁଃ ପୁରୁଷଂ ପରମ୍।
ତଂ ବୈ ଶୃଣୁ ମହାବୁଦ୍ଧେ ନାରାଯଣମନାମଯମ୍॥ 13-38-32 (82337)
ଏଷ ନାରାଯଣୋ ନାମ ଯଂ ବିଶ୍ବମୁପଜୀବତି।
ଏଷ ସ୍ରଷ୍ଟା ବିଧାତା ଚ ଭର୍ତା ପାଲଯିତା ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-38-33 (82338)
ପ୍ରାପ୍ଯୈନଂ ନ ନିବର୍ତନ୍ତେ ଯତଯୋଽଧ୍ଯାତ୍ମଚିନ୍ତକାଃ।
ଏତାବଦେବ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ମଯା ନାରଦ ପୃଚ୍ଛତେ॥ 13-38-34 (82339)
ପରଂ ନ ବେଦ୍ମି ତତ୍ସର୍ଗଂ ଯାବାଂଶ୍ଚାଯଂ ଯଥାପ୍ଯହମ୍।
ଶ୍ରୂଯତାମାନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ନ ଚ ସର୍ଗଃ ପ୍ରଯତ୍ନତଃ॥ 13-38-35 (82340)
ଯଥା କାଲପରୀମାଣଂ ତତ୍ବାନାମୃଷିସତ୍ତମ।
ଅଧ୍ଯାତ୍ମମଧିଭୂତଂ ଚ ଅଧିଦୈବଂ ତଥୈବ ଚ।
କାଲସଂଖ୍ଯାଂ ଚ ସର୍ଗଂ ଚ ସର୍ବମେବ ମହାମୁନେ॥ 13-38-36 (82341)
ତମସଃ କୁର୍ବତଃ ସର୍ଗଂ ତାମସୋ ହ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଭିର୍ଦ୍ବିଜୈର୍ନିତ୍ଯଂ ନିତ୍ଯମଧ୍ଯାତ୍ମଚିନ୍ତକୈଃ॥ 13-38-37 (82342)
ପର୍ଯାଯନାମାନ୍ଯେତସ୍ଯ କଥଯନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ।
ତାନି ତେ ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତଦିହୈକମନାଃ ଶୃଣୁ॥ 13-38-38 (82343)
ମହାର୍ଣବୋଽର୍ଣବଶ୍ଚୈବ ସଲିଲଂ ଚ ଗୁଣାସ୍ତଥା।
ବେଦାସ୍ତପାଂସି ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ଧର୍ମାଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ବିଭୁଃ।
ପ୍ରାଣଃ ସାଂବର୍ତକୋଗ୍ନିଶ୍ଚ ବ୍ଯୋମ କାଲସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-38-39 (82344)
ନାମାନ୍ଯେତାନି ବ୍ରହ୍ମର୍ଷେ ଶରୀରସ୍ଯେଶ୍ବରସ୍ଯ ବୈ।
କୀର୍ତିତାନି ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ମଯା ଶାସ୍ତ୍ରାନୁସାରତଃ॥ 13-38-40 (82345)
ଚତୁର୍ଯୁଗସହସ୍ରାଣି ଚତୁର୍ଯୁଗମରିଂଦମ।
ପ୍ରାହୁଃ କଲ୍ପସହସ୍ରଂ ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତତ୍ବଦର୍ଶିନଃ॥ 13-38-41 (82346)
ଦଶକଲ୍ପସହସ୍ରାଣି ଅବ୍ଯଯସ୍ଯ ମହାନିଶା।
ତଥୈବ ଦିବସଂ ପ୍ରାହୁର୍ଯୋଗାଃ ସାଂଖ୍ଯାଶ୍ଚ ତତ୍ବତଃ॥ 13-38-42 (82347)
ନିଶାସୁପ୍ତୋଥ ଭଗବାନ୍କ୍ଷପାନ୍ତେ ପ୍ରତ୍ଯବୁଧ୍ଯତ।
ପଶ୍ଚାଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ବା ସସର୍ଜାପସ୍ତାସୁ ବୀର୍ଯମବାସୃଜତ୍॥ 13-38-43 (82348)
ତଦଣ୍ଡମଭବଦ୍ଧୈମଂ ସହସ୍ରାଂଶୁସମପ୍ରଭମ୍।
ଅହଂକୃତ୍ବା ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ସସର୍ଜ ପ୍ରଭୁରୀଶ୍ବରଃ॥ 13-38-44 (82349)
ହିରଣ୍ଯଗର୍ଭଂ ବିସ୍ବାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମାଣାଂ ଜଲବନ୍ମୁନିମ୍।
ଭୂତଭବ୍ଯଭବିଷ୍ଯସ୍ଯ କର୍ତାରମନଘଂ ବିଭୁମ୍।
ମୂର୍ତିମନ୍ତଂ ମହାତ୍ମାନଂ ବିଶ୍ବଶଭୁଂ ସ୍ବଯଂଭୁବମ୍॥ 13-38-45 (82350)
ଅଣିମା ଲଘିମା ପ୍ରାପ୍ତିରୀଶାନୋ ଜ୍ଯୋତିଷାଂ ନରମ୍।
ଚକ୍ରେ ତିରୋଧାଂ ଭଗବାନେତ୍କୃତ୍ବା ମହାଯଶାଃ॥ 13-38-46 (82351)
ଏତସ୍ଯାପି ନିଶାମାହୁର୍ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗାଃ।
ପଞ୍ଚକଲ୍ପସହସ୍ରାଣି ଅହରେତାବଦେବ ଚ॥ 13-38-47 (82352)
ସ ସର୍ଗଂ କୁରୁତ ବ୍ରହ୍ମା ତାମସଶ୍ଚାନୁପୂର୍ବ୍ଯଶଃ।
ସୃଜତେଽହଂ ତ୍ବହଂକାରଂ ପରମେଷ୍ଠିନମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-38-48 (82353)
ଅହଙ୍କାରେଣୈବ ଲୋକା ବ୍ଯାପ୍ତାଃ ସାହଂକୃତେନ ବୈ।
ଯେନାବିଷ୍ଟାନି ଭୂତାନି ମଜ୍ଜନ୍ତ୍ଯବ୍ଯକ୍ତସାଗରେ॥ 13-38-49 (82354)
ଦେବର୍ଷିଦାନବନରା ଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବକିନ୍ନରାଃ।
ଉନ୍ମଜ୍ଜନ୍ତି ନିମଜ୍ଜନ୍ତି ଊର୍ଧ୍ବାଧସ୍ତିର୍ଯଗେବ ଚ॥ 13-38-50 (82355)
ଏତସ୍ଯାପି ନିଶାମାହୁସ୍ତୃତୀଯାମଥ କୁର୍ବତଃ।
ତ୍ରୀଣି କଲ୍ପସହସ୍ରାଣି ଅହରେତାବଦେବ ତୁ॥ 13-38-51 (82356)
ଅହଙ୍କାରସ୍ତୁ ସୃଜତି ମହାଭୂତାନି ପଞ୍ଚ ବୈ।
ପୃଥିବୀ ବାଯୁରାକାଶମାପୋ ଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚ ପଞ୍ଚମମ୍॥ 13-38-52 (82357)
ଏତେଷାଂ ଗୁଣତତ୍ବାନି ପଞ୍ଚ ପ୍ରାହୁର୍ଦ୍ବିଜାତଯଃ।
ଶବ୍ଦେ ସ୍ପର୍ଶେ ଚ ରୂପେ ଚ ରସେ ଗନ୍ଧେ ତଥୈବ ଚ॥ 13-38-53 (82358)
ଗୁଣେଷ୍ବେତେଷ୍ବଭିରତାଃ ପଙ୍କଲଗ୍ନା ଇବ ଦ୍ବିପାଃ।
ନୋତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତ୍ଯବଶୀଭୂତାଃ ସକ୍ତା ଅବ୍ଯକ୍ତସାଗରେ॥ 13-38-54 (82359)
ଏତେଷାମିହ ବୈ ସର୍ବଂ ଚତୁର୍ଥମିହ କୁର୍ବତଃ।
ଚତୁର୍ଯୁଗସହସ୍ରେ ବୈ ଅହୋରାତ୍ରାସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-38-55 (82360)
ଅନନ୍ତ ଇତି ବିଖ୍ଯାତଃ ପଞ୍ଚମଃ ସର୍ଗ ଉଚ୍ଯତେ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଦଶୈକଂ ଚ ଯଥାଶ୍ରୁତିନିଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-38-56 (82361)
ମନଃ ସର୍ବମିଦଂ ତାତ ବିଶ୍ବଂ ସର୍ବମିଦଂ ଜଗତ୍।
ନ ତଥାନ୍ଯାନି ଭୂତାନି ବଲବନ୍ତି ଯଥା ମନଃ॥ 13-38-57 (82362)
ଏତସ୍ଯାପି ହ ବୈ ସର୍ଗଂ ଷଷ୍ଠମାହୁର୍ଦ୍ବିଜାତଯଃ।
ଅହଃ କଲ୍ପସହସ୍ରଂ ବୈ ରାତ୍ରିରେତାବତୀ ତଥା॥ 13-38-58 (82363)
ଊର୍ଧ୍ବସ୍ରୋତସ୍ତୁ ବୈ ସର୍ଗଂ ସପ୍ତମଂ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବିଦୁଃ।
ଅଷ୍ଟମଂ ଚାପ୍ଯଧଃସ୍ରୋତସ୍ତିର୍ଯକ୍ତୁ ନବମଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-38-59 (82364)
ଏତାନି ନବ ସର୍ଗାଣି ତତ୍ବାନି ଚ ମହାମୁନେ।
ଚତୁର୍ବିଂଶତିତତ୍ବାନି ତତ୍ବସଂଖ୍ଯାନି ତେଽନଘ॥ 13-38-60 (82365)
ସର୍ବସ୍ଯ ପ୍ରଭବଃ ପୂର୍ବମୁକ୍ତୋ ନାରାଯଣଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଅବ୍ଯଯଃ ପ୍ରଭବଶ୍ଚୈବ ଅବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯ ମହାମୁନେ।
ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯପରଂ ତତ୍ବଂ ଯସ୍ଯ ଯସ୍ଯେଶ୍ବରଶ୍ଚ ଯଃ॥ 13-38-61 (82366)
ଅଧ୍ଯାତ୍ମମଧିଭୂତଂ ଚ ଅଧିଦୈବଂ ତଥୈବ ଚ।
ଯଥାଶ୍ରୁତଂ ଯଥାଦୃଷ୍ଟଂ ତତ୍ବତୋ ବୈ ନିବୋଧ ମେ॥' ॥ 13-38-62 (82367)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 38 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 039
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.39. ଅଧ୍ଯାଯଃ 039
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ସନତ୍କୁମାରେଣ ନାରଦମ୍ପ୍ରତି ପ୍ରଲଯପ୍ରକାରାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଭୂତାଦିନିରୂପଣମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ସନତ୍କୁମାର ଉବାଚ।
ଅଧଃସ୍ରୋତସି ସର୍ଗେ ଚ ତିର୍ଯକ୍ସ୍ରୋତସି ଚୈବ ହି।
ଏତାଭ୍ଯାମୀଶ୍ବରଂ ବିନ୍ଦ୍ଯାଦୂର୍ଧ୍ବସ୍ରୋତସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-39-1 (82368)
କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ପଞ୍ଚାନାମୀଶ୍ବରୋ ବୁଦ୍ଧିଗୋଚରଃ।
ବୁଦ୍ଧୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣାମପି ତୁ ଈଶ୍ବରୋ ମନ ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-39-2 (82369)
ମନସଃ ପଞ୍ଚଭୂତାନି ସଗୁଣାନ୍ଯାହୁରୀଶ୍ବରମ୍।
ଭୂତାନାମୀଶ୍ବରଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ପରମେଷ୍ଠିନମ୍॥ 13-39-3 (82370)
ଭବାନ୍ହି କୁଶଲଶ୍ଚୈବ ଧର୍ମେଷ୍ବେଷୁ ପରେଷୁ ବୈ।
କାଲାଗ୍ନିରହ୍ନଃ କଲ୍ପାନ୍ତେ ଜଗଦ୍ଦହତି ଚାଂଶୁଭିଃ॥ 13-39-4 (82371)
ତତଃ ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ସ୍ଥାବରାଣି ଚରାଣି ଚ।
ମହାଭୂତାନି ଦଗ୍ଧାନି ସ୍ବାଂ ଯୋନିଂ ଗମିତାନି ବୈ॥ 13-39-5 (82372)
କୂର୍ମପୃଷ୍ଠନିଭା ଭୂମିର୍ନିର୍ଦଗ୍ଧକୁଶକଣ୍ଟକା।
ନିର୍ବୃକ୍ଷା ନିସ୍ତୃଣା ଚୈବ ଦଗ୍ଧା କାଲାଗ୍ନିନା ତଦା॥ 13-39-6 (82373)
ଜଗତ୍ପ୍ରଲୀନଂ ଜଗତି ଜଗଚ୍ଚାପି ପ୍ରଲୀଯତେ।
ନଷ୍ଟିଗନ୍ଧା ତଦା ସୂକ୍ଷ୍ମା ଜଲମେବାଭବତ୍ତଦା॥ 13-39-7 (82374)
ତତୋ ମଯୂଖଜାଲେନ ସୂର୍ଯସ୍ତ୍ବାପୀଯତେ ଜଲମ୍।
ରସାତ୍ମା ଲୀଯତେ ଚାର୍କେ ତଥା ବ୍ରାହ୍ମଣସତ୍ତମ॥ 13-39-8 (82375)
ଅନ୍ତରିକ୍ଷଗତାନ୍ଭୂତାନ୍ପ୍ରଦହତ୍ଯନଲସ୍ତଦା।
ଅଗ୍ନିଭୂତଂ ତଦା ବ୍ଯୋମ ଭବତୀତ୍ଯଭିଚକ୍ଷତେ॥ 13-39-9 (82376)
ତଂ ତଥା ବିସ୍ଫୁରଦ୍ବହ୍ନିଂ ବାଯୁର୍ଜରଯତେ ମହାନ୍।
ମହତା ବଲବେଗେନ ଆଦତ୍ତେ ତଂ ହି ଭାନୁମାନ୍॥ 13-39-10 (82377)
ବାଯୋରପି ଗୁଣଂ ସ୍ପର୍ଶମାକାଶଂ ଗ୍ରସତେ ଯଦା।
ପ୍ରଶାମ୍ଯତି ତଦା ବାଯୁଃ ଖଂ ତୁ ତିଷ୍ଠତି ନାନଦତ୍॥ 13-39-11 (82378)
ତସ୍ଯ ତଂ ନିନଦଂ ଶବ୍ଦମାଦତ୍ତେ ବୈ ମନସ୍ତଦା।
ସ ଶବ୍ଦଗୁଣହୀନାତ୍ମା ତିଷ୍ଠତେ ମୂର୍ତିମାଂସ୍ତୁ ବୈ॥ 13-39-12 (82379)
ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଚ ସ ତଦା ବ୍ଯୋମ ମନସ୍ତାତ ଦିଗାତ୍ମକମ୍।
ବ୍ଯୋମାତ୍ମନି ବିନଷ୍ଟେ ତୁ ସଙ୍କଲ୍ପାତ୍ମା ବିବର୍ଧତେ॥ 13-39-13 (82380)
ସଙ୍କଲ୍ପାତ୍ମାନମାଦତ୍ତେ ଚିତ୍ତଂ ବୈ ସ୍ବେନ ତେଜସା।
ଚିତ୍ତଂ ଗ୍ରସତ୍ଯହଙ୍କାରସ୍ତଦା ବୈ ମୁନିସତ୍ତମ॥ 13-39-14 (82381)
ବିନଷ୍ଟେ ଚ ତଦା ଚିତ୍ତେ ଅହଙ୍କାରୋଽଭବନ୍ମହାନ୍।
ଅହଙ୍କାରଂ ତଦାଦତ୍ତେ ମହାନ୍ବ୍ରହ୍ମା ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-39-15 (82382)
ଅଭିମାନେ ବିନଷ୍ଟେ ତୁ ମହାନ୍ବ୍ରହ୍ମା ବିରାଜତେ।
ତଂ ତଦା ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ମୂର୍ତିଷ୍ବେବାଗ୍ରମୂର୍ତିଜମ୍॥ 13-39-16 (82383)
ଯେନ ବିଶ୍ବମିଦଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ନିର୍ମିତଂ ବୈ ଗୁଣାର୍ଥିନା।
ମୂର୍ତଂ ଜଲେଚରମପି ବ୍ଯବସାଯଗୁଣାତ୍ମକମ୍।
ଗ୍ରସିଷ୍ଣୁର୍ଭଗବାନ୍ବ୍ରହ୍ମା ବ୍ଯକ୍ତାବ୍ଯକ୍ତମସଂଶଯମ୍॥ 13-39-17 (82384)
ଏଷୋଽବ୍ଯଯସ୍ଯ ପ୍ରଲଯୋ ମଯା ତେ ପରିକୀର୍ତିତଃ।
ଅଧ୍ଯାତ୍ମମଧିଭୂତଂ ଚ ଅଧିଦୈବଂ ଚ ଶ୍ରୂଯତାମ୍॥ 13-39-18 (82385)
ଆକାଶଂ ପ୍ରଥମଂ ଭୂତଂ ଶ୍ରୋତ୍ରମଧ୍ଯାତ୍ମଂ ଶବ୍ଦୋଧିଭୂତଂ ଦିଶୋଧିଦୈବତଂ॥ 13-39-19 (82386)
ବାଯୁର୍ଦ୍ବିତୀଯଂ ଭୂତଂ ତ୍ବଗଧ୍ଯାତ୍ମଂ ସ୍ପର୍ଶୋଧିଭୂତଂ ବିଦ୍ଯୁଦଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-20 (82387)
ଜ୍ଯୋତିସ୍ତୃତୀଯଂ ଭୂତଂ ଚକ୍ଷୁରଧ୍ଯାତ୍ମଂ ରୂପମଧିଭୂତଂ ସୂର୍ଯୋଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-21 (82388)
ଆପଶ୍ଚତୁର୍ଥଂ ଭୂତଂ ଜିହ୍ବାଧ୍ଯାତ୍ମଂ ରସୋଧିଭୂତଂ ବରୁଣୋଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-22 (82389)
ପୃଥିବୀ ପଞ୍ଚମଂ ଭୂତଂ ଧ୍ରାଣମଧ୍ଯାତ୍ମଂ ଗନ୍ଧୋଧିଭୂତଂ ବାଯୁରଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-23 (82390)
ପାଞ୍ଚଭୌତିକମେତଚ୍ଚତୁଷ୍ଟଯଂ ବର୍ଣିତମ୍। ଅତ ଊର୍ଧ୍ବମିନ୍ଦ୍ରିଯମନୁବର୍ଣଯିଷ୍ଯାମଃ॥ 13-39-24 (82391)
ପାଦାବଧ୍ଯାତ୍ମଂ ଗନ୍ତବ୍ଯମଧିଭୂତଂ ବିଷ୍ଣୁରଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-25 (82392)
ହସ୍ତାବଧ୍ଯାତ୍ମଂ କର୍ତବ୍ଯମଧିଭୂତମିନ୍ଦ୍ରୋଽଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-26 (82393)
ପାଯୁରଧ୍ଯାତ୍ମଂ ବିସର୍ଗୋଽଧିଭୂତଂ ମିତ୍ରୋଽଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-27 (82394)
ଉପସ୍ଥୋଽଧ୍ଯାତ୍ମମାନନ୍ଦୋଽଧିଭୂତଂ ପ୍ରଜାପତିରବଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍। 13-39-28 (82395)
ବାଗଧ୍ଯାତ୍ମଂ ବକ୍ତବ୍ଯମଧିଭୂତମଗ୍ନିରଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-29 (82396)
ମନୋଽଧ୍ଯାତ୍ମଂ ମନ୍ତବ୍ଯମଧିଭୂତଂ ଚନ୍ଦ୍ରମା ଅଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-30 (82397)
ଅହଙ୍କାରୋଽଧ୍ଯାତ୍ମମଭିମାନୋଽଧିଭୂତଂ ବିରିଞ୍ଚୋଽଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍। 13-39-31 (82398)
ବୁଦ୍ଧିରଧ୍ଯାତ୍ମଂ ବ୍ଯବସାଯୋଽଧିଭୂତଂ ବ୍ରହ୍ମାଧିଦୈବତଂ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-39-32 (82399)
ଏବମବ୍ଯକ୍ତୋ ଭଗବାନ୍ସକୃତ୍କୃତ୍ସ୍ନାନ୍କୁରୁତେ ସମ୍ହରତେ ଚ। କସ୍ମାତ୍କ୍ରୀଡାର୍ଥମ୍॥ 13-39-33 (82400)
ଯଥାଽଽଦିତ୍ଯୋଂଽଶୁଜାଲଂ କ୍ଷିପତି ସମ୍ହରତେ ଚ ଏବମବ୍ଯକ୍ତୋ ଗୁଣାନ୍ସୃଜତି ସମ୍ହରତେ ଚ॥ 13-39-34 (82401)
ଯଥାଽର୍ଣବାଦୂର୍ମିମାଲାନିଚ ଯଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବମୁତ୍ତିଷ୍ଠତେ ସମ୍ହରତେ ଚ।
ଯଥା ଚାନ୍ତରିକ୍ଷାଦଭ୍ରମାକାଶମୁତ୍ତିଷ୍ଠତି ସ୍ତନିତଗର୍ଜିତୋନ୍ମିଶ୍ରଂ ତଦ୍ବତ୍ତତ୍ରୈବ ପ୍ରାଣଶତ୍।
ଏବମବ୍ଯକ୍ତୋ ଗୁଣାନ୍ସୃଜତି ସମ୍ହରତି ଚ॥ 13-39-35 (82402)
ଯଥା କୂର୍ମୋଽଙ୍ଗାନି କାମାତ୍ପ୍ରସାରଯତେ ପୁନଶ୍ଚ ପ୍ରବେଶଯତି ଏବମବ୍ଯକ୍ତୋ ଭଗବାନ୍ଲୋକାନ୍ପ୍ରକାଶଯତି ପ୍ରବେଶଯତେ ଚ॥ 13-39-36 (82403)
ଏବଂ ଚେତନଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ପଞ୍ଚବିଂଶଃ ଶୁଚିସ୍ତେନାଧିଷ୍ଠିତା ପ୍ରକୃତିଶ୍ଚେତଯତି ନିତ୍ଯଂ ସହଧର୍ମା ଚ। ଭଗବତୋଽବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯ କ୍ରିଯାବତୋକ୍ରିଯାବତଶ୍ଚ ପ୍ରକୃତିଃ କ୍ରିଯାବାନଜରାମରଃ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞୋ ନାରାଯଣାଖ୍ଯଃ ପୁରୁଷଃ॥ 13-39-37 (82404)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-39-38x (6840)
ଇତ୍ଯେତନ୍ନାରଦାଯୋକ୍ତଂ କୁମାରେଣ ଚ ଧୀମତା।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଦ୍ବିଜୋ ରାଜନ୍ସର୍ବଯଜ୍ଞଫଲଂ ଲଭେତ୍॥' ॥ 13-39-38 (82405)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 39 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 040
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.40. ଅଧ୍ଯାଯଃ 040
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବ୍ରହ୍ମଣା ଦେବାନ୍ପ୍ରତି ନାରାଯଣମହିମପ୍ରତିପାଦକଗରୁଡକଶ୍ଯପସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠର ଉବାଚ।
ଆତ୍ମନ୍ଯଗ୍ନୌ ସମାଧ୍ନାଯ ଯ ଏତେ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଦ୍ବିଜାତଯୋ ବ୍ରତୋପେତା ଜପଯଜ୍ଞପରାଯଣାଃ॥ 13-40-1 (82406)
ଯଜନ୍ତ୍ଯାରମ୍ଭଯଜ୍ଞୈଶ୍ଚ ମାନସଂ ଯଜ୍ଞମାସ୍ଥିତାଃ।
ଅଗ୍ନିଭ୍ଯଶ୍ଚ ପରଂ ନାସ୍ତି ଯେଷାମେଷୋଽବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ॥ 13-40-2 (82407)
ତେଷାଂ ଗତିର୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ କୀଦୃଶୀ କିମ୍ପରାଶ୍ଚ ତେ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ତତ୍ବେନ ତ୍ବତ୍ତଃ ଶ୍ରୋତୁଂ ପିତାମହ॥ 13-40-3 (82408)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-40-4x (6841)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଇତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ବୈକୁଣ୍ଠସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ସୁପର୍ଣସ୍ଯ ଚ ଭାରତ॥ 13-40-4 (82409)
ଅମୃତସ୍ଯ ସମୁତ୍ପତ୍ତୌ ଦେବାନାମସୁରୈଃ ସହ।
ଷଷ୍ଟିବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଦୈବାସୁରମବର୍ତତ। 13-40-5 (82410)
ତତ୍ର ଦେବାସ୍ତୁ ଦୈତେଯୈର୍ବଧ୍ଯନ୍ତେ ଭୃଶଦାରୁଣୈଃ।
ତ୍ରାତାରଂ ନାଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି ବଧ୍ଯମାନା ମହାସୁରୈଃ॥ 13-40-6 (82411)
ଆର୍ତାସ୍ତେ ଦେବଦେବେଶଂ ପ୍ରପନ୍ନାଃ ଶରଣୈଷିଣଃ।
ପିତାମହଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଂ ବଧ୍ଯମାନାଃ ସୁରେତରୈଃ॥ 13-40-7 (82412)
ତା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବତା ବ୍ରହ୍ମା ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତେନ୍ଦ୍ରିଯମାନସଃ।
ବୈକୁଣ୍ଠଂ ଶରଣଂ ଦେବଂ ପ୍ରତିପେଦେ ଚ ତୈଃ ସହ॥ 13-40-8 (82413)
ତତଃ ସ ଦେବୈଃ ସହିତଃ ପଦ୍ମଯୋନିର୍ନରେଶ୍ବର।
ତୁଷ୍ଟାବ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ନାରାଯଣମନାମଯମ୍॥ 13-40-9 (82414)
ତ୍ବଦ୍ରୂପଚିନ୍ତନାନ୍ନାମ୍ନାଂ ସ୍ମରଣାଦର୍ଚନାଦପି।
ତପୋଯୋଗାଦିଭିଶ୍ଚୈବ ଶ୍ରେଯୋ ଯାନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ॥ 13-40-10 (82415)
ଭକ୍ତବତ୍ସଲ ପଦ୍ମାକ୍ଷ ପରମେଶ୍ବର ପାପହନ୍।
ପରମାତ୍ମାଽବିକାରାଦ୍ଯ ନାରାଯଣ ନମୋଂସ୍ତୁ ତେ॥ 13-40-11 (82416)
ନମସ୍ତେ ସର୍ବଲୋକାଦେ ସର୍ବାତ୍ମାମିତବିକ୍ରମ।
ସର୍ବଭୂତଭବିଷ୍ଯେଶ ସର୍ବଭୂତମହେଶ୍ବର 13-40-12 (82417)
ଦେବାନାମପି ଦେବସ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବବିଦ୍ଯାପରାଯଣଃ।
ଜଗଦ୍ବୀଜସମାହାର ଜଗତଃ ପରମୋ ହ୍ଯସି॥ 13-40-13 (82418)
ତ୍ରାଯସ୍ବ ଦେବତା ବୀର ଦାନବାଦ୍ଯୈଃ ସୁପୀଡିତାଃ।
ଲୋକାଂଶ୍ଚ ଲୋକପାଲାଂଶ୍ଚ ଋଷୀଂଶ୍ଚ ଜଯତାଂବର॥ 13-40-14 (82419)
ବେଦାଃ ସାଙ୍ଗୋପନିଷଦଃ ସରହସ୍ଯାଃ ସସଙ୍ଗ୍ରହାଃ।
ସୋଙ୍କାରାଃ ସବଷଟ୍କାରାଃ ପ୍ରାହୁସ୍ତ୍ବାଂ ଯଜ୍ଞମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-40-15 (82420)
ପବିତ୍ରାଣାଂ ପବିତ୍ରଂ ଚ ମଙ୍ଗଲାନାଂ ଚ ମଙ୍ଗଲମ୍।
ତପସ୍ବିନାଂ ତପଶ୍ଚୈବ ଦୈବତଂ ଦେବତାସ୍ବପି॥ 13-40-16 (82421)
ଏବମାଦିପୁରସ୍କାରୈର୍ଋକ୍ସାମଯଜୁଷାଂ ଗଣୈଃ।
ବୈକୁଣ୍ଠଂ ତୁଷ୍ଟୁବୁର୍ଦେବାଃ ସର୍ବେ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଭିଃ ସହ॥ 13-40-17 (82422)
ତତୋଽନ୍ତରିକ୍ଷେ ବାଗାସୀନ୍ମେଘଗମ୍ଭୀରନିସ୍ବନା।
ଜେଷ୍ଯଧ୍ବଂ ଦାନବାନ୍ଯୂଯଂ ମଯୈବ ସହ ସଙ୍ଗରେ॥ 13-40-18 (82423)
ତତୋ ଦେବଗଣାନାଂ ଚ ଦାନବାନାଂ ଚ ଯୁଧ୍ଯତାମ୍।
ପ୍ରାଦୁରାସୀନ୍ମହାତେଜାଃ ଶାର୍ଙ୍ଗଚକ୍ରଗଦାଧରଃ॥ 13-40-19 (82424)
ସୁପର୍ଣପୃଷ୍ଠମାସ୍ଥାଯ ତେଜସା ପ୍ରଦହନ୍ନିବ।
ବ୍ଯଧମଦ୍ଦାନବାନ୍ସର୍ବାନ୍ବାହୁଦ୍ରବିଣତେଜସା॥ 13-40-20 (82425)
ତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସମରେ ଦୈତ୍ଯଦାନବପୁଙ୍ଗବାଃ।
ବ୍ଯନଶ୍ଯନ୍ତ ମହାରାଜ ପତଙ୍ଗା ଇବ ପାବକମ୍॥ 13-40-21 (82426)
ସ ବିଜିତ୍ଯାସୁରାନ୍ସର୍ବାନ୍ଦାନବାଂଶ୍ଚ ମହାମତିଃ।
ପଶ୍ଯତାମେବ ଦେବାନାଂ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-40-22 (82427)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାନ୍ତର୍ହିତଂ ଦେବା ବିଷ୍ଣୁଂ ଦେବାମିତଦ୍ଯୁତିମ୍।
ବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲନଯନା ବ୍ରହ୍ମାଣମିଦମବ୍ରୁବନ୍॥ 13-40-23 (82428)
ଭଗବନ୍ସର୍ବଲୋକେଶ ସର୍ବଲୋକପିତାମହ।
ଇଦମତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ବୃତ୍ତଂ ତନ୍ନଃ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-40-24 (82429)
ଦୈବାସୁରେଽସ୍ମିନ୍ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ତ୍ରାତା ଯେନ ବଯଂ ବିଭୋ।
ଏତଦ୍ବିଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମଃ କୁତୋସୌ କଶ୍ଚ ତତ୍ବତଃ॥ 13-40-25 (82430)
କୋଽଯମସ୍ମାନ୍ପରିତ୍ରାଯ ତୂଷ୍ଣୀମେବ ଯଥାଗତମ୍।
ପ୍ରତିପ୍ରଯାତୋ ଦିବ୍ଯାତ୍ମା ତଂ ନଃ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-40-26 (82431)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସୁରୈଃ ସର୍ବୈର୍ବଚନଂ ବଚନାର୍ଥବିତ୍।
ଉବାଚ ପଦ୍ମନାଭସ୍ଯ ପୂର୍ବରୂପଂ ପ୍ରତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-40-27 (82432)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 13-40-28x (6842)
ନ ହ୍ଯେନଂ ବେଦ ତତ୍ବେନ ଭୁବନଂ ଭୁବନେଶ୍ବରମ୍।
ସଙ୍ଖ୍ଯାତୁଂ ନୈବ ଚାତ୍ମାନଂ ନିର୍ଗୁଣଂ ଗୁଣିନାଂ ବରମ୍॥ 13-40-28 (82433)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଇତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ସୁପର୍ଣସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦମୃଷୀଣାଂ ଚାପି ଦେବତାଃ॥ 13-40-29 (82434)
ପୁରା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯଶ୍ଚୈବ ସିଦ୍ଦାଶ୍ଚ ଭୁବନେଶ୍ବରମ୍।
ଆଶ୍ରିତ୍ଯ ହିମବତ୍ପୃଷ୍ଠେ ଚକ୍ରିରେ ବିବିଧାଃ କଥାଃ॥ 13-40-30 (82435)
ତେଷାଂ କଥଯତାଂ ତତ୍ର କଥାନ୍ତେ ପତତାଂ ବରଃ।
ପ୍ରାଦୁରାସୀନ୍ମହାତେଜା ବାହଶ୍ଚକ୍ରଗଦାଭୃତଃ॥ 13-40-31 (82436)
ସ ତାନୃଷୀନ୍ସମାସାଦ୍ଯ ବିନଯାବନତାନନଃ।
ଅବତୀର୍ଯ ମହାବୀର୍ଯସ୍ତାନୃଷୀନଭିଜଗ୍ମିବାନ୍॥ 13-40-32 (82437)
ଅଭ୍ଯର୍ଚିତଃ ସ ଋଷିଭିଃ ସ୍ବାଗତେନ ମହାବଲଃ।
ଉପାବିଶତ ତେଜସ୍ବୀ ଭୂମୌ ବେଗବତାଂ ବରଃ॥ 13-40-33 (82438)
ତମାସୀନଂ ମହାତ୍ମାନଂ ବୈନତେଯଂ ମହାଦ୍ଯୁତିମ୍।
ଋଷଯଃ ପରିପପ୍ରଚ୍ଛୁର୍ମହାତ୍ମାନସ୍ତପସ୍ବିନଃ॥ 13-40-34 (82439)
କୌତୂହଲଂ ବୈନତେଯ ପରଂ ନୋ ହୃଦି ବର୍ତତେ।
ତସ୍ଯ ନାନ୍ଯୋସ୍ତି ବକ୍ତେହ ତ୍ବାମୃତେ ପନ୍ନଗାଶନ॥ 13-40-35 (82440)
ତଦାଖ୍ଯାତମିହେଚ୍ଛାମୋ ଭବତା ପ୍ରଶ୍ନମୁତ୍ତମମ୍।
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ବିନତାସୁତଃ॥ 13-40-36 (82441)
ଧନ୍ଯୋସ୍ମ୍ଯନୁଗୃହୀତୋସ୍ମି ଯନ୍ମାଂ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସତ୍ତମାଃ।
ପ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯଂ ପ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛନ୍ତି ପ୍ରୀତିମନ୍ତୋଽନସୂଯକାଃ॥ 13-40-37 (82442)
କିଂ ମଯା ବ୍ରୂତ ବକ୍ତବ୍ଯଂ କାର୍ଯଂ ଚ ବଦତାଂ ବରାଃ।
ଯୂଯଂ ହି ମାଂ ଯଥାଯୁକ୍ତଂ ସର୍ବଂ ବୈ ପ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହଥ॥ 13-40-38 (82443)
ନମସ୍କୃତ୍ବା ହ୍ଯନନ୍ତାଯ ତତସ୍ତ ଋଷିସତ୍ତମାଃ।
ପ୍ରଷ୍ଟୁଂ ପ୍ରଚକ୍ରମୁସ୍ତତ୍ର ବୈନତେଯଂ ମହାବଲମ୍॥ 13-40-39 (82444)
ଦେବଦେବଂ ମହାତ୍ମାନଂ ନାରାଯଣମନାମଯମ୍।
ଭବାନୁପାସ୍ତେ ବରଦଂ କୁତୋଽସୌ କଶ୍ଚ ତତ୍ବତଃ॥ 13-40-40 (82445)
ପ୍ରକୃତିର୍ବିକୃତିର୍ବାଽସ୍ଯ କୀଦୃଶୀ କ୍ବନୁ ସଂସ୍ଥିତିଃ।
ଏତଦ୍ଭବନ୍ତଂ ପୃଚ୍ଛାମୋ ଦେବୋଽଯଂ କ୍ବ କୃତାଲଯଃ॥ 13-40-41 (82446)
ଏଥ ଭକ୍ତପ୍ରିଯୋ ଦେବଃ ପ୍ରିଯଭକ୍ତସ୍ତଥୈବ ଚ।
ତ୍ବଂ ପ୍ରିଯଶ୍ଚାସ୍ଯ ଭକ୍ତଶ୍ଚ ନାନ୍ଯଃ କାଶ୍ଯପ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-40-42 (82447)
ମୁଷ୍ଣନ୍ନିବ ମନଶ୍ଚକ୍ଷୂଂଷ୍ଯବିଭାବ୍ଯତନୁର୍ବିଭୁଃ।
ଅନାଦିମଧ୍ଯନିଧନୋ ନ ବିଦ୍ମୈନଂ କୁତୋ ହ୍ଯସୌ॥ 13-40-43 (82448)
ବେଦେଷ୍ବପି ଚ ବିଶ୍ବାତ୍ମା ଗୀଯତେ ନ ଚ ବିଦ୍ମହେ।
ତତ୍ବତସ୍ତତ୍ବଭୂତାତ୍ମା ବିଭୁର୍ନିତ୍ଯଃ ସନାତନଃ॥ 13-40-44 (82449)
ପୃଥିବୀ ବାଯୁରାକାଶମାପୋ ଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚ ପଞ୍ଚମମ୍।
ଗୁଣାଶ୍ଚୈଷାଂ ଯଥାସଙ୍ଖ୍ଯଂ ଭାବାଭାବୌ ତଥୈବ ଚ॥ 13-40-45 (82450)
ତମଃ ସତ୍ବଂ ରଜଶ୍ଚୈବ ଭାବାଶ୍ଚୈବ ତଦାତ୍ମକାଃ।
ମନୋ ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ତେଜଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧିଗମ୍ଯାନି ତତ୍ବତଃ।
ଜାଯନ୍ତେ ତାତ ତସ୍ମାଦ୍ଧି ତିଷ୍ଠତେ ତେଷ୍ବସୌ ବିଭୁଃ॥ 13-40-46 (82451)
ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ବହୁଧା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ନାଧ୍ଯବସ୍ଯାମହେ ପରମ୍।
ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ତତ୍ବେନ ତନ୍ନଃ ଶଂସ ଯଥାତଥମ୍॥ 13-40-47 (82452)
ଏତମେବ ପରଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ କୌତୂହଲସମନ୍ବିତାଃ।
ଏବଂ ଭବନ୍ତଂ ପୃଚ୍ଛାମସ୍ତନ୍ନଃ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-40-48 (82453)
ସୁପର୍ଣ ଉବାଚ। 13-40-49x (6843)
ସ୍ଥୂଲତୋ ଯସ୍ତୁ ଭଗବାଂସ୍ତେନୈବ ସ୍ବେନ ହେତୁନା।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯ ତୁ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ରୂପମାସ୍ଥିତଃ॥ 13-40-49 (82454)
ମଯା ତୁ ମହଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ପୁରା ଦୃଷ୍ଟଂ ସନାତନେ।
ଦେବେ ଶ୍ରୀବତ୍ସନିଲଯେ ତଚ୍ଛୃଣୁଧ୍ବମଶେଷତଃ॥ 13-40-50 (82455)
ନ ସ୍ମ ଶକ୍ଯୋ ମଯା ବେତ୍ତୁଂ ନ ଭବଦ୍ଭିଃ କଥଞ୍ଚନ।
ଯଥା ମାଂ ପ୍ରାହ ଭଗବାଂସ୍ତଥା ତଚ୍ଛ୍ରୁଯତାଂ ମମ॥ 13-40-51 (82456)
ମଯାଽମୃତଂ ଦେବତାନାଂ ମିଷତାମୃଷିସତ୍ତମାଃ।
ହୃତଂ ବିପାଟ୍ଯ ତଂ ଯନ୍ତ୍ରଂ ବିଦ୍ରାବ୍ଯାମୃତରକ୍ଷିଣଃ॥ 13-40-52 (82457)
ଦେବତା ବିମୁଖୀକୃତ୍ଯ ସେନ୍ଦ୍ରାଃ ସମରୁତୋ ମୃଧେ।
ଉନ୍ମଥ୍ଯାଶୁ ଗିରୀଂଶ୍ଚୈବ ବିକ୍ଷୋଭ୍ଯ ଚ ମହୋଦଧିଂ॥ 13-40-53 (82458)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମମ ବିକ୍ରାନ୍ତଂ ବାଗୁବାଚାଶରୀରିଣୀ।
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ତେ ବୈନତେଯ କର୍ମଣାଽନେନ ସୁବ୍ରତ।
ଅବୃଥା ତେଽସ୍ତୁ ମଦ୍ବାକ୍ଯଂ ବ୍ରୂହି କିଂ କରବାଣି ତେ॥ 13-40-54 (82459)
ତାମେବଂବାଦିନୀଂ ବାଚମହଂ ପ୍ରତ୍ଯୁକ୍ତବାଂସ୍ତଦା।
ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି କସ୍ତ୍ବଂ ହି ତତୋ ମେ ଦାସ୍ଯସେ ବରମ୍।
ପ୍ରକୃତିର୍ବିକୃତିର୍ବା ତ୍ବଂ ଦେବୋ ବା ଦାନବୋପି ବା॥ 13-40-55 (82460)
ତତୋ ଜଲଦଗମ୍ଭୀରଂ ପ୍ରହସ୍ଯ ବଦତାଂବରଃ।
ଉଂବାଚ ବରଦଃ ପ୍ରୀତଃ କାଲେ ତ୍ବଂ ମାଽଭିବେତ୍ସ୍ଯସି॥ 13-40-56 (82461)
ବାହନଂ ଭବ ମେ ସାଧୋ ବରଂ ଦଦ୍ମି ତବୋତ୍ତମମ୍।
ନ ତେ ବୀର୍ଯେଣ ସଦୃଶଃ କଶ୍ଚିଲ୍ଲୋକେ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-40-57 (82462)
ପତଙ୍ଗ ପତତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ ନ ଦେବୋ ନାପି ଦାନବଃ।
ମତ୍ସଖିତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ଦୁର୍ଧର୍ଷଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯସି॥ 13-40-58 (82463)
ତମବ୍ରବଂ ଦେବଦେବଂ ମାମେବଂବାଦିନଂ ପରମ୍।
ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ବିଭୁମ୍॥ 13-40-59 (82464)
ଏବମେତନ୍ମହାବାହୋ ସର୍ବମେତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ବାହନଂ ତେ ଭବିଷ୍ଯାମି ଯଥା ବଦତି ମାଂ ଭବାନ୍॥ 13-40-60 (82465)
ମମ ଚାପି ମହାବୁଦ୍ଧେ ନିଶ୍ଚଯଂ ଶ୍ରୂଯତାମିତି।
ଧ୍ବଜସ୍ତେଽହଂ ଭବିଷ୍ଯାମି ରଥସ୍ଥସ୍ଯ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-40-61 (82466)
ତଥାସ୍ତ୍ବିତି ସ ମାମୁକ୍ତ୍ବା ଭୂଯଃ ପ୍ରାହ ମହାମନାଃ।
ନ ତେ ଗତିବିଘାତୋଽଦ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯତ୍ଯମୃତଂ ବିନା॥ 13-40-62 (82467)
ଏବଂ କୃତ୍ବା ତୁ ସମଯଂ ଦେବଦେବଃ ସନାତନଃ।
ମାମୁକ୍ତ୍ବା ସାଧଯସ୍ବେତି ଯଥାଽଭିପ୍ରାଯତୋ ଗତଃ॥ 13-40-63 (82468)
ତତୋଽହଂ କୃତସଂବାଦୋ ଯେନ କେନାପି ସତ୍ତମାଃ।
କୌତୂହଲସମାବିଷ୍ଟଃ ପିତରଂ କଶ୍ଯପଂ ଗତଃ॥ 13-40-64 (82469)
ସୋହଂ ପିତରମାସାଦ୍ଯ ପ୍ରଣିପତ୍ଯାଭିବାଦ୍ଯ ଚ।
ସର୍ବମେତଦ୍ଯଥାତଥ୍ଯମୁକ୍ତବାନ୍ପିତୁରନ୍ତିକେ॥ 13-40-65 (82470)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ଭଗବାନ୍ମହ୍ଯଂ ଧ୍ଯାନମେବାନ୍ବପଦ୍ଯତ।
ସ ମୁହୂର୍ତମିବ ଧ୍ଯାତ୍ବା ମାମାହ ବଦତାଂ ବରଃ॥ 13-40-66 (82471)
ଧନ୍ଯୋସ୍ଯନୁଗୃହୀତଶ୍ଚ ଯତ୍ତ୍ବଂ ତେନ ମହାତ୍ମନା।
ସଂବାଦଂ କୃତବାଂସ୍ତାତ ଗୁହ୍ଯେନ ପରମାତ୍ମନା॥ 13-40-67 (82472)
ସ୍ଥୂଲଦୃଶ୍ଯଃ ସ ଭଗବାଂସ୍ତେନ ତେନୈବ ହେତୁନା।
ଦୃଶ୍ଯତେଽବ୍ଯକ୍ତରୂପସ୍ଥଃ ପ୍ରଧାନପ୍ରଭବାପ୍ଯଯଃ॥ 13-40-68 (82473)
ମଯା ହି ସ ମହାତେଜା ନାନ୍ଯଯୋଗସମାଧିନା।
ତପସୋଗ୍ରେଣ ତେଜସ୍ବୀ ତୋଷିତସ୍ତପସାଂନିଧିଃ॥ 13-40-69 (82474)
ତତୋ ମେ ଦର୍ଶଯାମାସ ତୋଷଯନ୍ନିବ ପୁତ୍ରକ।
ଶ୍ବେତପୀତାରୁଣନିଭଃ କଦ୍ରୂକପିଲପିଙ୍ଗଲଃ॥ 13-40-70 (82475)
ରକ୍ତନୀଲାସିତନିଭଃ ସହସ୍ରୋଦରପାଣିମାନ୍।
ଦ୍ବିସାହସ୍ରମହାବକ୍ତ୍ର ଏକାକ୍ଷଃ ଶତଲୋଚନଃ॥ 13-40-71 (82476)
ଅନିଷ୍ପନ୍ଦା ନିରାହାରାଃ ସମାନାଃ ସୂର୍ଯତେଜସା।
ତମୁପାସନ୍ତି ପରମଂ ଗୁହ୍ଯମକ୍ଷରମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-40-72 (82477)
ସମାସାଦ୍ଯ ତୁ ତଂ ବିଶ୍ବମହଂ ମୂର୍ଧ୍ନା ପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ।
ଋଗ୍ଯଜୁଃସାମଭିଃ ସ୍ତୁତ୍ବା ଶରଣ୍ଯଂ ଶରଣଂ ଗତଃ॥ 13-40-73 (82478)
ମହାମେଘୌଘଧୀରେଣ ସ୍ବରେଣ ଜଯତାଂବରଃ।
ଆଭାଷ୍ଯ ପୁତ୍ରପୁତ୍ରେତି ଇଦମାହ ଧୃତଂ ବଚଃ॥ 13-40-74 (82479)
ତ୍ବଯାଽଭ୍ଯୁଦଯକାମେନ ତପଶ୍ଚୀର୍ଣଂ ମହାମୁନେ।
ଅମୁକ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ସମାସଙ୍ଗୈରବିମୁକ୍ତୋଽଦ୍ଯ ପଶ୍ଯସି॥ 13-40-75 (82480)
ଯଦା ସଙ୍ଗୈର୍ବିମୁକ୍ତଶ୍ଚ ଗତମୋହୋ ଗତସ୍ପୃହଃ।
ଭବିଷ୍ଯସି ସଦା ବ୍ରହ୍ମ ମାମନୁଧ୍ଯାସ୍ଯସେ ଦ୍ବିଜ॥ 13-40-76 (82481)
ଐକାନ୍ତିକୀଂ ମତିଂ କୃତ୍ବା ମଦ୍ଭକ୍ତୋ ମତ୍ପରାଯଣଃ।
ଜ୍ଞାସ୍ଯସେ ମାଂ ତତୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ବୀତମୋହଶ୍ଚ ତତ୍ବତଃ॥ 13-40-77 (82482)
ତେନ ତ୍ବଂ କୃତସଂବାଦଃ ସ୍ବତଃ ସର୍ବହିତୈଷିଣା।
ବିଶ୍ବରୂପେଣ ଦେବେନ ପୁରୁଷେଣ ମହାତ୍ମନା।
ତମେବାରାଧଯ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତମାରାଧ୍ଯ ନ ସୀଦସି॥ 13-40-78 (82483)
ସୋହମେବଂ ଭଗବତା ପିତ୍ରା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସତ୍ତମାଃ।
ଅନୁନୀତୋ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ସ୍ବମେବ ଭବନଂ ଗତଃ॥' ॥ 13-40-79 (82484)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 40 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 041
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.41. ଅଧ୍ଯାଯଃ 041
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବ୍ରହ୍ମଣା ଦେବାନ୍ପ୍ରତି ଗରୁଡସ୍ଯ ବଦରୀନାରାଯଣାନୁଗମନାଦିପ୍ରତିପାଦକଗରୁଡମୁନିଗଣସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ସୁପର୍ଣ ଉବାଚ।
ସୋଽହମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପିତରଂ ତଦ୍ଭାବଗତମାନସଃ।
ସ୍ବମେବାଲଯମାସାଦ୍ଯ ତମେବାର୍ଥମଚିନ୍ତଯମ୍॥ 13-41-1 (82485)
ତଦ୍ଭାବଗତଭାବାତ୍ମା ତଦ୍ଭୂତଗତମାନସଃ।
ଗୋବିନ୍ଦଂ ଚିନ୍ତଯନ୍ନାସେ ଶାଶ୍ବତଂ ପରମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-41-2 (82486)
ଧୃତଂ ବଭୂବ ହୃଦଯଂ ନାରାଯଣଦିଦୃକ୍ଷଯା।
ସୋହଂ ବେଗଂ ସମାସ୍ଥାଯ ମନୋମାରୁତବେଗବାନ୍।
ରମ୍ଯାଂ ବିଶାଲାଂ ବଦରୀଂ ଗତୋ ନାରାଯଣାଶ୍ରମମ୍॥ 13-41-3 (82487)
ତତସ୍ତତ୍ର ହରିଂ ଜଗତଃ ପ୍ରଭବଂ ବିଭୁମ୍।
ଗୋବିନ୍ଦଂ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଂ ପ୍ରଣତଃ ଶିରସା ହରିମ୍।
ଋଗ୍ଯଜୁସ୍ସାମଭିଶ୍ଚୈନଂ ତୁଷ୍ଟାବ ପରଯା ମୁଦା॥ 13-41-4 (82488)
ଅଥାପଶ୍ଯଂ ସୁବିପୁଲମଶ୍ବତ୍ଥଂ ଦେବସଂଶ୍ରଯମ୍॥ 13-41-5 (82489)
ଚତୁର୍ଦ୍ବିଗୁଣପୀନାଂସଃ ଶଙ୍କଚକ୍ରଗଦାଧରଃ।
ପ୍ରାଦୁର୍ବଭୂବ ପୁରୁଷଃ ପୀତବାସାଃ ସନାତନଃ।
ମଧ୍ଯାହ୍ନାର୍କପ୍ରତୀକାଶସ୍ତେଜସା ଭାସଯନ୍ଦିଶଃ॥ 13-41-6 (82490)
ସଂସ୍ତୁତଃ ସଂବିଦଂ କୃତ୍ବା ବ୍ରଜେତି ଶ୍ରେଯସେ ରତଃ।
ପ୍ରାଗୁଦୀଚୀଂ ଦିଶଂ ଦେବଃ ପ୍ରତସ୍ଥେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ।
ଦିଶଶ୍ଚ ବିଦିଶଶ୍ଚୈବ ଭାସଯନ୍ସ୍ବେନ ତେଜସା॥ 13-41-7 (82491)
ତମହଂ ପୁରୁଷଂ ଦିବ୍ଯଂ ବ୍ରଜନ୍ତମମିତୌଜସମ୍।
ଅନୁବବ୍ରାଜ ବେଗେନ ଶନୈର୍ଗଚ୍ଛନ୍ତମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-41-8 (82492)
ଯୋଜନାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ଷଷ୍ଟିମଷ୍ଟୌ ତଥା ଶତମ୍।
ତଥା ଶତସହସ୍ରଂ ଚ ଶତଂ ଦ୍ବିଗୁଣମେବ ଚ॥ 13-41-9 (82493)
ସ ଗତ୍ବା ଦୀର୍ଗମଧ୍ବାନମପଶ୍ଯମହମଦ୍ଭୁତମ୍।
ମହାନ୍ତଂ ପାବକଂ ଦୀପ୍ତମର୍ଚିଷ୍ମନ୍ତମନିନ୍ଧନମ୍॥ 13-41-10 (82494)
ଶତଯୋଜନବିସ୍ତୀର୍ଣଂ ତସ୍ମାଦ୍ଦ୍ବିଗୁଣମାଯତମ୍।
ବିବେଶ ସ ମହାଯୋଗୀ ପାବକଂ ପାବକଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-41-11 (82495)
ତତ୍ର ଶଂଭୁସ୍ତପସ୍ତେପେ ମହାଦେବଃ ସହୋମଯା।
ସ ତେନ ସଂବିଦଂ କୃତ୍ବା ପାବକଂ ସମତିକ୍ରମତ୍॥ 13-41-12 (82496)
ଶ୍ରମାଭିଭୂତେନ ମଯା କଥଞ୍ଚିଦନୁଗମ୍ଯତେ॥ 13-41-13 (82497)
ଗତ୍ବା ସ ଦୀର୍ଘମଧ୍ବାନଂ ଭାସ୍କରେଣାବଭାସିତମ୍।
ଅଭାସ୍କରମମର୍ଯାଦଂ ବିବେଶ ସୁମହତ୍ତମଃ॥ 13-41-14 (82498)
ଅଥ ଦୃଷ୍ଟିଃ ପ୍ରତିହତା ମମ ତତ୍ର ବଭୂବ ହ।
ଯଥାସ୍ବଭାବଂ ଭୂତାତ୍ମା ବିବେଶ ସ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-41-15 (82499)
ତତୋଽହମଭବଂ ମୂଢୋ ଜଡାନ୍ଧବଧିରୋପମଃ।
ଦିଶଶ୍ଚ ବିଦିଶଶ୍ଚୈବ ନ ବିଜଜ୍ଞେ ତମୋବୃତଃ॥ 13-41-16 (82500)
ଅବିଜାନନ୍ନହଂ କିଞ୍ଚିତ୍ତସ୍ମିଂସ୍ତମସି ସଂବୃତେ।
ସସଂଭ୍ରାନ୍ତେନ ମନସା ବ୍ଯଥାଂ ପରମିକାଂ ଗତଃ॥ 13-41-17 (82501)
ସୋଽହଂ ପ୍ରପନ୍ନଃ ଶରଣଂ ଦେବଦେବଂ ସନାତନମ୍।
ପ୍ରାଞ୍ଚଲିର୍ମନସା ଭୂତ୍ବା ବାକ୍ଯମେତତ୍ତଦୋକ୍ତବାନ୍॥ 13-41-18 (82502)
ଭଗବନ୍ଭୂତଭବ୍ଯେଶ ଭବଦ୍ଭୂତକୃଦବ୍ଯଯ।
ଶରଣଂ ସମ୍ପ୍ରପନ୍ନଂ ମାଂ ତ୍ରାତୁମର୍ହସ୍ଯରିଂଦମ॥ 13-41-19 (82503)
ଅହଂ ତୁ ତତ୍ତ୍ବଜିଜ୍ଞାସୁଃ କୋସି କସ୍ଯାସି କୁତ୍ର ବା।
ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତଃ ପଦବୀଂ ଦେବ ସ ମାଂ ସଂତ୍ରାତୁମର୍ହସି॥ 13-41-20 (82504)
ଆବିର୍ଭୂତଃ ପୁରାଣାତ୍ମା ମାମେହୀତି ସନାତନଃ।
ତତୋପରାନ୍ତତୋ ଦେବୋ ବିଶ୍ବସ୍ଯ ଗତିରାତ୍ମବାନ୍।
ମୋହଯାମାସ ମାଂ ତତ୍ର ଦୁର୍ବିଭାବ୍ଯବପୁର୍ବିଭୁଃ॥ 13-41-21 (82505)
ସ୍ବଭାବମାତ୍ମନସ୍ତତ୍ର ଦର୍ଶଯନ୍ସ୍ବଯମାତ୍ମନା।
ଶ୍ରମଂ ମେ ଜନଯାମାସ ଭଯଂ ଚାଭଯଦଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-41-22 (82506)
ଖିନ୍ନ ଇତ୍ଯେବ ମାଂ ମତ୍ବା ଭଗବାନବ୍ଯଯୋଽଚ୍ଯୁତଃ।
ଶବ୍ଦେନାଶ୍ବାସଯାମାସ ଜଗାହେ ଚ ତମୋ ମହତ୍॥ 13-41-23 (82507)
ଅହଂ ତମେବାନୁଗତଃ ଶ୍ରମାଲସପଦଶ୍ଚରନ୍।
ମନସା ଦେବଦେବେଶଂ ଧ୍ଯାତୁଂ ସମୁପଚକ୍ରମେ॥ 13-41-24 (82508)
ତଥାଗତଂ ତୁ ମାଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଭଗବାନମିତଦ୍ଯୁତିଃ।
ତମଃ ପ୍ରଣାଶଯାମାସ ମମାନୁଗ୍ରହକାଙ୍କ୍ଷଯା॥ 13-41-25 (82509)
ତତଃ ପ୍ରନଷ୍ଟେ ତମସି ତମହଂ ଦୀପ୍ତତେଜସମ୍।
ଅପଶ୍ଯଂ ତେଜସା ବ୍ଯାପ୍ତଂ ମଧ୍ଯାହ୍ନ ଇବ ଭାସ୍କରମ୍॥ 13-41-26 (82510)
ସ୍ବଯଂପ୍ରଭାଂଶ୍ଚ ପୁରୁଷାନ୍ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚ ପରମାଦ୍ଭୁତାଃ।
ଅପଶ୍ଯମହମବ୍ଯଗ୍ରସ୍ତସ୍ମିନ୍ଦେଶେ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-41-27 (82511)
ନ ତତ୍ର ଦ୍ଯୋତତେ ସୂର୍ଯୋ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ତଥୈବ ଚ।
ନ ତତ୍ର ଚନ୍ଦ୍ରମା ଭାତି ନ ବାଯୁର୍ବାତି ପାଂସୁଲଃ॥ 13-41-28 (82512)
ତତ୍ର ତୂର୍ଯାଣ୍ଯନେକାନି ଗୀତାନି ମଧୁରାଣି ଚ।
ଅଦୃଶ୍ଯାନି ମନୋଜ୍ଞାନି ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ସର୍ବତୋଦିଶମ୍॥ 13-41-29 (82513)
ସ୍ରବନ୍ତି ବୈଡୂର୍ଯଲତାଃ ପଦ୍ମୋତ୍ପଲଝଷାକୁଲାଃ।
ମୁକ୍ତାସିକତବପ୍ରାଶ୍ଚ ସରିତୋ ନିର୍ମଲୋଦକାଃ॥ 13-41-30 (82514)
ଅଗତିସ୍ତତ୍ର ଦେବାନାମସୁରାଣାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଗନ୍ଧର୍ବନାଗଯକ୍ଷାଣାଂ ରାକ୍ଷସାନାଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-41-31 (82515)
ସ୍ବଯଂପ୍ରଭାସ୍ତତ୍ର ନରା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେଽଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାଃ।
ଯେଷାଂ ନ ଦେବତାସ୍ତୁଲ୍ଯାଃ ପ୍ରଭାଭିର୍ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍॥ 13-41-32 (82516)
ସ ଚ ତାନପ୍ଯତିକ୍ରମ୍ଯ ଦୈବତୈରପି ପୂଜିତଃ।
ବିବେଶ ଜ୍ବଲନଂ ଦୀପ୍ତମନିନ୍ଧନମନୌପମମ୍॥ 13-41-33 (82517)
ଜ୍ବାଲାଭିର୍ମାଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟଂ ଚ ଜ୍ବଲନ୍ତଂ ସର୍ବତୋଦିଶମ୍।
ଦୈତ୍ଯଦାନବରକ୍ଷୋଭିର୍ଦୈବତୈଶ୍ଚାପି ଦୁସ୍ସହମ୍॥ 13-41-34 (82518)
ଜ୍ବାଲାମାଲିନମାସାଦ୍ଯ ତମଗ୍ନିମହମବ୍ଯଯମ୍।
ଅବିଷହ୍ଯତମଂ ମତ୍ବା ମନସେଦମଚିନ୍ତଯମ୍॥ 13-41-35 (82519)
ମଯା ହି ସମରେଷ୍ବଗ୍ନିରନେକେଷୁ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ପ୍ରବିଷ୍ଟଶ୍ଚାପବିଦ୍ଧଶ୍ଚ ନ ଚ ମାଂ ଦଗ୍ଧବାନ୍କ୍ବଚିତ୍॥ 13-41-36 (82520)
ଅଯଂ ଚ ଦୁସ୍ସହଃ ଶଶ୍ବତ୍ତେଜସାଽତିହୁତାଶନଃ।
ଅତ୍ଯାଦିତ୍ଯପ୍ରକାଶାର୍ଚିରନଲୋ ଦୀପ୍ଯତେ ମହାନ୍॥ 13-41-37 (82521)
ସ ତଥା ଦହ୍ଯମାନୋପି ତେଜସା ଦୀପ୍ତବର୍ଚସା।
ପ୍ରପନ୍ନଃ ଶରଣଂ ଦେବଂ ଶଙ୍କଚକ୍ରଗଦାଧରମ୍॥ 13-41-38 (82522)
ଭକ୍ତଶ୍ଚାନୁଗତଶ୍ଚେତି ତ୍ରାତୁମର୍ହସି ମାଂ ବିଭୋ।
ଯଥା ମାଂ ନ ଦହେଦଗ୍ନିଃ ସଦ୍ଯୋ ଦେବ ତଥା କୁରୁ॥ 13-41-39 (82523)
ଏବଂ ବିଲପମାନସ୍ଯ ଜ୍ଞାତ୍ବା ମେ ବଚନଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ମା ଭୈରିତି ବଚଃ ପ୍ରାହ ମେଘଗମ୍ବୀରନିସ୍ବନଃ॥ 13-41-40 (82524)
ସ ମାମାଶ୍ବାସ୍ଯ ବଚନଂ ପ୍ରାହେଦଂ ଭଗବାନ୍ବିଭୁଃ।
ମମ ତ୍ବଂ ବିଦିତଃ ସୌମ୍ଯ ଯଥାବତ୍ତତ୍ବଦର୍ଶନେ॥ 13-41-41 (82525)
ଜ୍ଞାପିତଶ୍ଚାପି ଯତ୍ପିତ୍ରା ତଚ୍ଚାପି ବିଦିତଂ ମହତ୍।
ବୈନତେଯ ମମାପ୍ଯେବମହଂ ବେଦ୍ଯଃ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-41-42 (82526)
ମହଦେତତ୍ସ୍ବରୂପଂ ମେ ନ ତେ ବେଦ୍ଯଂ କଥଞ୍ଚନ।
ମାଂ ହି ବିନ୍ଦନ୍ତି ବିଦ୍ବାଂସୋ ଯେ ଜ୍ଞାନେ ପରିନିଷ୍ଠିତାଃ॥
ନିର୍ମମା ନିରହଙ୍କାରା ନିରାଶୀର୍ବନ୍ଧନାଯୁତାଃ॥ 13-41-43 (82527)
ଭବାଂସ୍ତୁ ସତତଂ ଭକ୍ତୋ ମନ୍ମନାଃ ପକ୍ଷିସତ୍ତମ।
ସ୍ଥୂଲଂମାଂ ବେତ୍ସ୍ଯସେ ତସ୍ମାଜ୍ଜଗତଃ କାରଣେସ୍ଥିତମ୍'॥ ॥ 13-41-44 (82528)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 41 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 042
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.42. ଅଧ୍ଯାଯଃ 042
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବ୍ରହ୍ମଣା ଦେବାନ୍ପ୍ରତି ଶ୍ରୀନାରାଯଣମହିମପ୍ରତିପାଦକଗରୁଡମୁନିଗଣସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ସୁପର୍ଣ ଉବାଚ।
ଏବଂ ଦତ୍ତାଭଯସ୍ତେନ ତତୋଽହମୃଷିସତ୍ତମାଃ।
ନଷ୍ଟଖେଦଶ୍ରମଭଯଃ କ୍ଷଣେନ ହ୍ଯଭବଂ ତଦା॥ 13-42-1 (82529)
ସ ଶନୈର୍ଯାତି ଭଗବାନ୍ଗତ୍ଯା ଲଘୁପରାକ୍ରମଃ।
ଅହଂ ତୁ ସୁମହାବେଗମାସ୍ତାଯାନୁବ୍ରଜାମି ତମ୍॥ 13-42-2 (82530)
ସ ଗତ୍ବା ଦୀର୍ଘମଧ୍ବାନମାକାଶମମିତହ୍ଯୁତିଃ।
ମନସାଽପ୍ଯଗମଂ ଦେବମାସସାଦାତ୍ମତତ୍ବବିତ୍॥ 13-42-3 (82531)
ଅଥ ଦେବଃ ସମାସାଦ୍ଯ ମନସଃ ସଦୃଶଂ ଜବମ୍।
ମୋହଯିତ୍ବା ଚ ମାଂ ତତ୍ର କ୍ଷଣେନାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-42-4 (82532)
ତତ୍ରାମ୍ବୁଧରଧୀରେଣ ଭୋଶବ୍ଦେନାନୁନାଦିନା।
ଅଯଂ ଭୋଽହମିତି ପ୍ରାହ ବାକ୍ଯଂ ବାକ୍ଯବିଶାରଦଃ॥ 13-42-5 (82533)
ଶବ୍ଦାନୁସାରୀ ତୁ ତତସ୍ତଂ ଦେଶମହମାବ୍ରଜମ୍।
ତତ୍ରାପଶ୍ଯଂ ତତଶ୍ଚାହଂ ଶ୍ରୀମଦ୍ଧଂସଯୁତଂ ସରଃ॥ 13-42-6 (82534)
ସ ତତ୍ସରଃ ସମାସାଦ୍ଯ ଭଗବାନାତ୍ମବିତ୍ତମଃ।
ଭୋଶବ୍ଦପ୍ରତିସୃଷ୍ଟେନ ସ୍ବରେଣ ପ୍ରତିବାଦିନା॥ 13-42-7 (82535)
ବିବେଶ ଦେବଃ ସ୍ବାଂ ଯୋନିଂ ମାମିଦଂ ଚାଭ୍ଯଭାଷତ।
ବିଶସ୍ବ ସଲିଲଂ ସୌମ୍ଯ ସୁଖମତ୍ର ବସାମହେ॥ 13-42-8 (82536)
ତତଶ୍ଚ ପ୍ରାବିଶଂ ତତ୍ର ସହ ତେନ ମହାତ୍ମନା।
ଦୃଷ୍ଟବାନଦ୍ଭୁତତରଂ ତସ୍ମିନ୍ସରସି ଭାସ୍ବତାମ୍॥ 13-42-9 (82537)
ଅଗ୍ନୀନାମପ୍ରଣୀତାନାମିଦ୍ଧାନାମିନ୍ଧନୈର୍ବିନା।
ଦୀପ୍ତାନାମାଜ୍ଯସିକ୍ତାନାଂ ସ୍ଯାନେଷ୍ବର୍ଚିଷ୍ମତାଂ ସଦା॥ 13-42-10 (82538)
ଦୀପ୍ତିସ୍ତେଷାମନାଜ୍ଯାନାଂ ପ୍ରାପ୍ତାଜ୍ଯାନାମିବାଭବତ୍।
ଅନିଦ୍ଧାନାମିବ ସତାମିଦ୍ଧାନାମିବ ଭାସ୍ବତାମ୍॥ 13-42-11 (82539)
ଅଥାହଂ ବରଦଂ ଦେବଂ ନାପଶ୍ଯଂ ତତ୍ର ସଙ୍ଗତମ୍।
ତତଃ ସମ୍ମୋହମାପନ୍ନୋ ବିଷାଦଭଗମଂ ପରମ୍॥ 13-42-12 (82540)
ଅପଶ୍ଯଂ ଚାଗ୍ନିହୋତ୍ରାଣି ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ବିଧିନା ସମ୍ପ୍ରଣୀତାନି ଧିଷ୍ଣ୍ଯେଷ୍ବାଜ୍ଯବତାଂ ତଦା॥ 13-42-13 (82541)
ଅସଂଭୃଷ୍ଟତଲାଶ୍ଚୈବ ବେଦୀଃ କୁସୁମସଂସ୍ତୃତାଃ।
କୁଶପଦ୍ମୋତ୍ପଲାସଙ୍ଗାଃ କଲଶାଂଶ୍ଚ ହିରଣ୍ମଯାନ୍॥ 13-42-14 (82542)
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରାଣି ଚିତ୍ରାଣି ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରାଯ ଯୋଗ୍ଯାନି ଯାନି ଦ୍ରବ୍ଯାଣି କାନିଚିତ୍।
ତାନି ଚାତ୍ର ସମୃଦ୍ଧାନି ଦୃଷ୍ଟବାନସ୍ମ୍ଯନେକଶଃ॥ 13-42-15 (82543)
ମନୋହୃଦ୍ଯତମଶ୍ଚାଗ୍ନିଃ ସୁରଭିଃ ପୁଣ୍ଯଲକ୍ଷଣଃ।
ଆଜ୍ଯଗନ୍ଧୋ ମନୋଗ୍ରାହୀ ଘ୍ରାଣଚକ୍ଷୁସ୍ସୁଖାବହଃ॥ 13-42-16 (82544)
ତେଷାଂ ତତ୍ରାଗ୍ନିହୋତ୍ରାଣାମୀଡିତାନାଂ ସହସ୍ରଶଃ।
ସମୀପେ ତ୍ବଦ୍ଭୁତତମମପଶ୍ଯମହମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-42-17 (82545)
ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁକାଶଶୁଭ୍ରାଣାଂ ତୁଷାରୋଦ୍ଭେଦବର୍ଚସାମ୍।
ବିମଲାଦିତ୍ଯଭାସାନାଂ ସ୍ଥଣ୍ଡିଲାନି ସହସ୍ରଶଃ।
ଦୃଷ୍ଟାନ୍ଯଗ୍ନିସମୀପେ ତୁ ଧ୍ଯୁତିମନ୍ତି ମହାନ୍ତି ଚ॥ 13-42-18 (82546)
ଏଷୁ ଚାଗ୍ନିସମୀପେଷୁ ଶୁଶ୍ରାବ ସୁପଦାକ୍ଷରାଃ।
ପ୍ରଭାବାନ୍ତରିତାନାଂ ତୁ ପ୍ରସ୍ପଷ୍ଟାକ୍ଷରଭାଷିଣାମ୍।
ଋଗ୍ଯଜୁଃସାମଗାନାଂ ଚ ମଧୁରାଃ ସୁସ୍ବରା ଗିରଃ॥ 13-42-19 (82547)
ସୁସଂମୃଷ୍ଟତଲୈସ୍ତୈସ୍ତୁ ବୃହଦ୍ବିର୍ଦୀପ୍ତତେଜସୈଃ।
ପାବକୈଃ ପାବିତାତ୍ମାହମଭବଂ ଲଘୁବିକ୍ରମଃ॥ 13-42-20 (82548)
ତତୋଽହଂ ତେଷୁ ଧିଷ୍ଣ୍ଯେଷୁ ଜ୍ବଲମାନେଷୁ ଯଜ୍ବନାମ୍।
ତଂ ଦେଶଂ ପ୍ରଣମିତ୍ବାଽଥ ଅନ୍ବେଷ୍ଟୁମୁପଚକ୍ରମେ॥ 13-42-21 (82549)
ତାନ୍ଯନେକସହସ୍ରାଣି ପର୍ଯଟଂସ୍ତୁ ମହାଜବାତ୍।
ଅପଶ୍ଯମାନସ୍ତଂ ଦେବଂ ତତୋଽହଂ ବ୍ଯଥିତୋଽଭବମ୍॥ 13-42-22 (82550)
ତତସ୍ତେଷ୍ବଗ୍ନିହୋତ୍ରେଷୁ ଜ୍ବଲତ୍ସୁ ବିମଲାର୍ଚିଷୁ।
ଭାନୁମତ୍ସୁ ନ ପଶ୍ଯାମି ଦେବଦେବଂ ସନାତନମ୍॥ 13-42-23 (82551)
ତତୋଽହଂ ତାନି ଦୀପ୍ତାନି ପରୀଯ ବ୍ଯସ୍ଥିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ନାନ୍ତଂ ତେଷାଂ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ଖେଦଶ୍ଚ ସହସାଭବତ୍॥ 13-42-24 (82552)
ବିସୃତ୍ଯ ସର୍ବତୋ ଦୃଷ୍ଟିଂ ଭଯମୋହସମନ୍ବିତଃ।
ଶ୍ରମଂ ପରଂମମାପନ୍ନଶ୍ଚିନ୍ତଯାନସ୍ତ୍ବଚେତନଃ॥ 13-42-25 (82553)
ତସ୍ମିନ୍ନ ଖଲୁ ବର୍ତେଽହଂ ଲୋକେ ଯତ୍ରୈତଦୀଦୃଶମ୍।
ଋଗ୍ଯଜୁସ୍ସାମନିର୍ଘୋଷଃ ଶ୍ରୂଯତେ ନ ଚ ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-42-26 (82554)
ନ ଚ ପଶ୍ଯାମି ତଂ ଦେବଂ ଯେନାହମିହ ଚୋଦିତଃ।
ଏବଂ ଚିନ୍ତାସଭାପନ୍ନଃ ପ୍ରଧ୍ଯାତୁମୁପଚକ୍ରମେ॥ 13-42-27 (82555)
ତତଶ୍ଚିନ୍ତଯତୋ ମହ୍ଯଂ ମୋହେନାବିଷ୍ଟଚେତସଃ।
ମହାଶବ୍ଦଃ ପ୍ରାଦୁରାସୀତ୍ସୁଭୃଶଂ ମେ ବ୍ଯଥାକରଃ॥ 13-42-28 (82556)
ଅଥାହଂ ସହସା ତତ୍ର ଶୃଣୋମି ବିପୁଲଧ୍ବନିମ୍।
ଅପଶ୍ଯଂ ଚ ସୁପର୍ଣାନାଂ ସହସ୍ରାଣ୍ଯଯୁତାନି ଚ॥ 13-42-29 (82557)
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ମାମେବ ବିପୁଲଦ୍ଯୁତିରଂହସଃ।
ତେଷାମହଂ ପ୍ରଭାବେଣ ସର୍ବଥୈବାବରୋଽଭବମ୍॥ 13-42-30 (82558)
ସୋଽହଂ ସମନ୍ତତଃ ସର୍ବୈଃ ସୁପର୍ଣୈରତିତେଜସୈଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽଽତ୍ମାନଂ ପରିଗତଂ ସମ୍ଭ୍ରମଂ ପରମଂ ଗତଃ॥ 13-42-31 (82559)
ବିନଯାବନତୋ ଭୂତ୍ବା ନମଶ୍ଚକ୍ରେ ମହାତ୍ମନେ।
ଅନାଦିନିଧନାଯୈଭିର୍ନାମଭିଃ ପରମାତ୍ମନେ॥ 13-42-32 (82560)
ନାରାଯଣାଯ ଶୁଦ୍ଧାଯ ଶାଶ୍ବତାଯ ଧ୍ରୁବାଯ ଚ।
ଭୂତଭବ୍ଯଭବେଶାଯ ଶିବାଯ ଶିବମୂର୍ତଯେ॥ 13-42-33 (82561)
ଶିବଯୋନେଃ ଶିବାଦ୍ଯାଯି ଶିବପୂଜ୍ଯତମାଯ ଚ।
ଘୋରରୂପାଯ ମହତେ ଯୁଗାନ୍ତକରଣାଯ ଚ॥ 13-42-34 (82562)
ବିଶ୍ବାଯ ବିଶ୍ବଦେବାଯ ବିଶ୍ବେଶାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ସହସ୍ରୋଦରପାଦାଯ ସହସ୍ରନଯନାଯ ଚ॥ 13-42-35 (82563)
ସହସ୍ରବାହବେ ଚୈବ ସହସ୍ରବଦନାଯ ଚ।
ଶୁଚିଶ୍ରବାଯ ମହତେ ଋତୁସଂବତ୍ସରାଯ ଚ॥ 13-42-36 (82564)
ଋଗ୍ଯଜୁଃସାମବକ୍ତ୍ରାଯ ଅଥର୍ବଶିରସେ ନମଃ।
ହୃଷୀକେଶାଯ କୃଷ୍ଣାଯ ଦ୍ରୁହିଣୋରୁକ୍ରମାଯ ଚ॥ 13-42-37 (82565)
ବୃହଦ୍ବେଗାଯ ତାର୍କ୍ଷ୍ଯାଯ ବରାହାଯୈକଶୃଙ୍ଗିଣେ।
ଶିପିବିଷ୍ଟାଯ ସତ୍ଯାଯ ହରଯେଽଥ ଶିଖଣ୍ଡିନେ॥ 13-42-38 (82566)
ହୁତାଶାଯୋର୍ଧ୍ବବକ୍ତ୍ରାଯ ରୌଦ୍ରାନୀକାଯ ସାଧବେ।
ସିନ୍ଧବେ ସିନ୍ଧୁବର୍ଷଘ୍ନେ ଦେବାନାଂ ସିନ୍ଧବେ ନମଃ॥ 13-42-39 (82567)
ଗରୁତ୍ମତେ ତ୍ରିନେତ୍ରାଯ ସୁଧର୍ମାଯ ବୃଷାକୃତେ।
ସମ୍ମ୍ରାଡୁଗ୍ରେ ସଂକୃତଯେ ବିରଜେ ସମ୍ଭବେ ଭବେ॥ 13-42-40 (82568)
ବୃଷାଯ ବୃଷରୂପାଯ ବିଭବେ ଭୂର୍ଭୁବାଯ ବ।
ଦୀପ୍ତସୃଷ୍ଟାଯ ଯଜ୍ଞାଯ ସ୍ଥିରାଯ ସ୍ଥବିରାଯ ଚ॥ 13-42-41 (82569)
ଅଚ୍ଯୁତାଯ ତୁଷାରାଯ ବୀରାଯ ଚ ସମାଯ ଚ।
ଜିଷ୍ଣବେ ପୁରୁହୂତାଯ ବସିଷ୍ଠାଯ ବରାଯ ଚ॥ 13-42-42 (82570)
ସତ୍ଯେଶାଯ ସୁରେଶାଯ ହରଯେଽଥ ଶିଖଣ୍ଡିନେ।
ବର୍ହିଷାଯ ବରେଣ୍ଯାଯ ବସବେ ବିଶ୍ବବେଧସେ॥ 13-42-43 (82571)
କିରୀଟିନେ ସୁକେଶାଯ ବାସୁଦେବାଯ ଶୁଷ୍ମିଣେ।
ବୃହଦୁକ୍ଥ୍ଯସୁଷେଣାଯ ଯୁଗ୍ଯେ ଦୁନ୍ଦୁଭଯେ ତଥା॥ 13-42-44 (82572)
ଭଯେସଖାଯ ବିଭବେ ଭରଦ୍ବାଜେଽଭଯାଯ ଚ।
ଭାସ୍କରାଯ ଚ ଚନ୍ଦ୍ରାଯ ପଦ୍ମନାଭାଯ ଭୂରିଣେ॥ 13-42-45 (82573)
ପୁନର୍ବସୁଭୃତତ୍ବାଯ ଜୀବପ୍ରଭବିଷାଯ ଚ।
ବଷଟ୍କାରାଯ ସ୍ବାହାଯ ସ୍ବଧାଯ ନିଧନାଯ ଚ॥ 13-42-46 (82574)
ଋଚେ ଚ ଯଜୁଷେ ସାମ୍ନେ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯପତଯେ ନମଃ।
ଶ୍ରୀପଦ୍ମାଯାତ୍ମସଦୃଶେ ଧରଣୀଧାରିଣେ ପରେ॥ 13-42-47 (82575)
ସୌମ୍ଯାସୌମ୍ଯସ୍ବରୂପାଯ ସୌମ୍ଯେ ସୁମନସେ ନମଃ।
ବିଶ୍ବାଯ ଚ ସୁବିଶ୍ବାଯ ବିଶ୍ବରୂପଧରାଯ ଚ॥ 13-42-48 (82576)
କେଶବାଯ ସୁକେଶାଯ ରଶ୍ମିକେଶାଯ ଭୂରିଣେ।
ହିରଣ୍ଯଗର୍ଭାଯ ନମଃ ସୌମ୍ଯାଯ ବୃଷରୂପିଣେ॥ 13-42-49 (82577)
ନାରାଯଣାଗ୍ର୍ଯବପୁଷେ ପୁରୁହୂତାଯ ବଜ୍ରିଣେ।
ବର୍ମିଣେ ବୃଷସେନାଯ ଧର୍ମସେନାଯ ରୋଧସେ।
ମୁନଯେ ଜ୍ବରମୁକ୍ତାଯି ଜ୍ବରାଧିପତଯେ ନମଃ॥ 13-42-50 (82578)
ଅନେତ୍ରାଯ ତ୍ରିନେତ୍ରାଯ ପିଙ୍ଗଲାଯ ବିଡୂର୍ମିଣେ।
ତପୋବ୍ରହ୍ମନିଧାନାଯ ଯୁଗପର୍ଯାଯିଣେ ନମଃ॥ 13-42-51 (82579)
ଶରଣାଯ ଶରଣ୍ଯାଯ ଭକ୍ତେଷ୍ଟଶରଣାଯ ଚ।
ନମଃ ସର୍ବଭବେଶାଯ ଭୂତଭବ୍ଯଭବାଯ ଚ॥ 13-42-52 (82580)
ପାହି ମାଂ ଦେବଦେବେଶ କୋପ୍ଯଜୋସି ସନାତନଃ।
ଏବଂ ଗତୋସ୍ମି ଶରଣଂ ଶରଣ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମଯୋନିନମ୍॥ 13-42-53 (82581)
ସ୍ତବ୍ଯଂ ସ୍ତବଂ ସ୍ତୁତବତସ୍ତତ୍ତମୋ ମେ ପ୍ରଣଶ୍ଯତ।
ଭଯଂ ଚ ମେ ବ୍ଯପଗତଂ ପକ୍ଷିଣୋଽନ୍ତର୍ହିତାଽଭବନ୍॥ 13-42-54 (82582)
ଶୃଣୋମି ଚ ଗିରଂ ଦିବ୍ଯାମନ୍ତର୍ଧାନଗତାଂ ଶିବାମ୍।
ମା ଭୈର୍ଗରୁତ୍ମନ୍ଦାନ୍ତୋସି ପୁନଃ ସେନ୍ଦ୍ରାନ୍ଦିବୌକସଃ।
ସ୍ବଂ ଚୈବ ଭବନଂ ଗତ୍ବା ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ପୁତ୍ରବାନ୍ଧବାନ୍॥ 13-42-55 (82583)
ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍କ୍ଷଣେନୈବ ସହସୈବ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ ତେଜସ୍ବୀ ପୁରସ୍ତାତ୍ସ ମମାନ୍ତିକେ॥ 13-42-56 (82584)
ସମାଗମ୍ଯ ତତସ୍ତେନ ଶିବେନ ପରମାତ୍ମନା।
ଅପଶ୍ଯଂ ଚାହମାଯାନ୍ତଂ ନରନାରାଯଣାଶ୍ରମେ।
ଚତୁର୍ଦ୍ବିଗୁଣବିନ୍ଯାସଂ ତଂ ଚ ଦେବଂ ସନାତନମ୍॥ 13-42-57 (82585)
ଯଜତସ୍ତାନୃଷୀନ୍ଦେବାନ୍ବଦତୋ ଧ୍ଯାଯତୋ ମୁନୀନ୍।
ଯୁକ୍ତାନ୍ସିଦ୍ଧାନ୍ନୈଷ୍ଠିକାଂଶ୍ଚ ଜପତୋ ଯଜତୋ ଗୃହେ॥ 13-42-58 (82586)
ପୁଷ୍ପପୂରପରିକ୍ଷିପ୍ତଂ ଧୂପିତଂ ଦୀପିତଂ ହୁତମ୍।
ବନ୍ଦିତଂ ସିକ୍ତସମ୍ମୃଷ୍ଟଂ ନରନାରାଯଣାଶ୍ରମମ୍॥ 13-42-59 (82587)
ତଦଦ୍ଭୁତମହଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିସ୍ମିତୋସ୍ମି ତଦାଽନଘାଃ।
ଜଗାମ ଶିରସା ଦେବଂ ପ୍ରଯତେନାନ୍ତରାତ୍ମନା॥ 13-42-60 (82588)
ତଦତ୍ଯଦ୍ଭୁତସଙ୍କାସଂ କିମେତଦିତି ଚିନ୍ତଯନ୍।
ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛଂ ପରଂ ଦିବ୍ଯଂ ତସ୍ଯ ସର୍ବଭବାତ୍ମନଃ॥ 13-42-61 (82589)
ପ୍ରଣିପତ୍ଯ ସୁଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ପୁନଃ ପୁନରୁଦୀକ୍ଷ୍ଯ ଚ।
ଶିରସ୍ଯଞ୍ଜଲିମାଧାଯ ବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନଃ।
ଅବୋଚଂ ତମଦୀନାର୍ଥଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-42-62 (82590)
ନମସ୍ତେ ଭଗବନ୍ଦେବ ଭୂତଭବ୍ଯଭବତ୍ପ୍ରଭୋ।
ଯଦେତଦଦ୍ଭୁତଂ ଦେବ ମଯା ଦୃଷ୍ଟଂ ତ୍ବଦାଶ୍ରଯମ୍॥ 13-42-63 (82591)
ଅନାଦିମଦ୍ଯପର୍ଯନ୍ତଂ କିଂ ତଚ୍ଛଂସିତୁମର୍ହସି।
ଯଦି ଜାନାସି ସାଂ ଭକ୍ତଂ ଯଦି ବାଽନୁଗ୍ରହୋ ମଯି।
ଶଂସ ସର୍ବମଶେଷେଣ ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ଯଦି ଚେନ୍ମଯା॥ 13-42-64 (82592)
ସ୍ବଭାବସ୍ତବ ଦୁର୍ଜ୍ଞେଯଃ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବୋ ଭବସ୍ଯ ଚ।
ଭବଦ୍ଭୂତଭବିଷ୍ଯେଶ ସର୍ବଥା ଗହନଂ ଭବାନ୍॥ 13-42-65 (82593)
ବ୍ରୂହି ସର୍ବମଶେଷେଣ ତଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ମହାମୁନେ।
କିଂ ତଦତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ବୃତ୍ତଂ ତେଷ୍ବଗ୍ନିଷୁ ସମନ୍ତତଃ॥ 13-42-66 (82594)
କାନି ତାନ୍ଯଗ୍ନିହୋତ୍ରାଣି କେଷାଂ ଶବ୍ଦଃ ଶ୍ରୁତୋ ମଯା।
ଶୃଣ୍ବତାଂ ବ୍ରହ୍ମ ସତତମଦୃଶ୍ଯାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-42-67 (82595)
ଏତନ୍ମେ ଭଗବନ୍କୃଷ୍ଣ ବ୍ରୂହି ସର୍ବମଶେଷତଃ।
ଗୃଣନ୍ତ୍ଯଗ୍ନିସମୀପେଷୁ କେ ଚ ତେ ବ୍ରହ୍ମରାଶଯଃ॥' ॥ 13-42-68 (82596)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 42 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 043
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.43. ଅଧ୍ଯାଯଃ 043
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବଦରୀନାରାଯଣେନ ଗରୁଡଂପ୍ରତି ସ୍ବମହିମୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥ ଗରୁଡେନ ମୁନିଗଣାନ୍ପ୍ରତି ସ୍ବାନୁଭୂତନାରାଯଣମହିମୋକ୍ତିଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭଗବାନୁବାଚ।
ମାଂ ନ ଦେବା ନ ଗନ୍ଧର୍ବା ନାସୁରା ନ ବ ରାକ୍ଷସାଃ।
ବିଦୁସ୍ତତ୍ବେନ ସତ୍ବସ୍ଥଂ ସୂକ୍ଷ୍ମାତ୍ମାନମବସ୍ଥିତମ୍॥ 13-43-1 (82597)
ଚତୁର୍ଧାଽହଂ ବିଭକ୍ତାତ୍ମା ଲୋକାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା।
ଭୂତଭବ୍ଯଭବିଷ୍ଯାଦିରନାଦିର୍ବିଶ୍ବକୃତ୍ତମଃ॥ 13-43-2 (82598)
ପୃଥିବୀ ବାଯୁରାକାଶମାପୋ ଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚ ପଞ୍ଚମମ୍।
ମନୋ ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ଚେତଶ୍ଚ ତମଃ ସତ୍ବଂ ରଜସ୍ତଥା॥ 13-43-3 (82599)
ପ୍ରକୃତିର୍ବିକୃତିଶ୍ଚୈବ ବିଦ୍ଯାବିଦ୍ଯେ ଶୁଭାଶୁଭେ।
ମତ୍ତ ଏତାନି ଜାଯନ୍ତେ ନାହମେଭ୍ଯଃ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-43-4 (82600)
ଯତ୍କିଂଚିଚ୍ଛ୍ରେଯସା ଯୁକ୍ତଂ ଶ୍ରେଯସ୍କରମନୁତ୍ତମମ୍।
ଧର୍ମଯୁକ୍ତଂ ଚ ପୁଣ୍ଯଂ ଚ ସୋଽହମସ୍ମି ନିରାମଯଃ॥ 13-43-5 (82601)
ଯତ୍ସ୍ବଭାବାତ୍ମତତ୍ବଜ୍ଞୈଃ କାରଣୈରୁପଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ଅନାଦିମଧ୍ଯନିଧନଃ ସୋନ୍ତରାତ୍ମାଽସ୍ମି ଶାଶ୍ବତଃ॥ 13-43-6 (82602)
ଯତ୍ତୁ ମେ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ରୂପଂ ସୂକ୍ଷ୍ମାର୍ଥଦର୍ଶିଭିଃ।
ଗୃହ୍ଯତେ ସୂକ୍ଷ୍ମଭାବଜ୍ଞୈଃ ସୋଽବିଭାବ୍ଯୋସ୍ମି ଶାଶ୍ବତଃ॥ 13-43-7 (82603)
ତତ୍ତୁ ମେ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ଯେନ ବ୍ଯାପ୍ତମିଦଂ ଜଗତ୍।
ସୋହଙ୍ଗତଃ ସର୍ବସତ୍ବଃ ସର୍ବସ୍ଯ ପ୍ରଭବୋଽବ୍ଯଯଃ॥ 13-43-8 (82604)
ମତ୍ତୋ ଜାଯନ୍ତି ଭୂତାନି ମଯା ଧାର୍ଯନ୍ତ୍ଯହର୍ନିଶମ୍।
ମଯ୍ଯେବ ବିଲଯଂ ଯାନ୍ତି ପ୍ରଲଯେ ପନ୍ନଗାଶନ॥ 13-43-9 (82605)
ଯୋ ମାଂ ଯଥା ବେଦଯତି ତଥା ତସ୍ଯାସ୍ମି କାଶ୍ଯପ।
ମନୋବୁଦ୍ଧିଗତଃ ଶ୍ରେଯୋ ବିଦଧାମି ବିହଙ୍ଗମ॥ 13-43-10 (82606)
ମାଂ ତୁ ଜ୍ଞାତୁଂ କୃତା ବୁଦ୍ଧିର୍ଭବତା ପକ୍ଷିସତ୍ତମ।
ଶୃଣୁ ଯୋଽହଂ ଯତଶ୍ଚାହଂ ଯଦର୍ଥଶ୍ଚାହମୁଦ୍ଯତଃ॥ 13-43-11 (82607)
ଯେ କେଚିନ୍ନିଯତାତ୍ମାନସ୍ତ୍ରେତାଗ୍ନିପରମାର୍ଚିତାଃ।
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯପରା ନିତ୍ଯଂ ଜପହୋମପରାଯଣାଃ॥ 13-43-12 (82608)
ଆତ୍ମନ୍ଯଗ୍ନୀନ୍ସମାଧାଯ ନିଯତା ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ।
ଅନନ୍ଯମନସସ୍ତେ ମାଂ ସର୍ବେ ବୈ ସମୁପାସତେ॥ 13-43-13 (82609)
ଯଜନ୍ତୋ ଜପଯଜ୍ଞୈର୍ମାଂ ମାନସୈଶ୍ଚ ସୁସଂଯତାଃ।
ଅଗ୍ନୀନଭ୍ଯୁଦ୍ଯଯୁଃ ଶଶ୍ବଦଗ୍ନିଷ୍ବେବାଭିସଂଶ୍ରିତାଃ॥ 13-43-14 (82610)
ଅନନ୍ଯକାର୍ଯାଃ ଶୁଚଯୋ ନିତ୍ଯମଗ୍ନିପରାଯଣାଃ।
ଯ ଏବଂବୁଦ୍ଧ୍ଯୋ ଧୀରାସ୍ତେ ମାଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତାଦୃଶାଃ॥ 13-43-15 (82611)
ଅକାମହତସଙ୍କଲ୍ପା ଜ୍ଞାନେ ନିତ୍ଯଂ ସମାହିତାଃ।
ଆତ୍ମନ୍ଯଗ୍ନିଂ ସମାଧାଯ ନିରାହାରା ନିରାଶିଷଃ॥ 13-43-16 (82612)
ବିଷଯେଷୁ ନିରାରମ୍ଭା ବିମୁକ୍ତା ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷଃ।
ଅନନ୍ଯମନସୋ ଧୀରାଃ ସ୍ବଭାବନିଯମାନ୍ବିତାଃ॥ 13-43-17 (82613)
ଯତ୍ତଦ୍ବିଯତି ଦୃଷ୍ଟଂ ତତ୍ସରଃ ପଦ୍ମୋତ୍ପଲାଯୁତମ୍।
ତତ୍ରାଗ୍ନଯଃ ସନ୍ନିହିତା ଦୀପ୍ଯନ୍ତେ ସ୍ମ ନିରିନ୍ଧନାଃ॥ 13-43-18 (82614)
ଜ୍ଞାନାମଲାଶଯାସ୍ତସ୍ମିନ୍ଯେ ଚ ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁନିର୍ମଲାଃ।
ଉପାସୀନା ଗୃଣନ୍ତୋଽଗ୍ନିମସ୍ପଷ୍ଟାକ୍ଷରଭାଷିଣଃ।
ଆକାଙ୍କ୍ଷମାଣାଃ ଶୁଚଯସ୍ତେଷ୍ବଗ୍ରିଷୁ ବିହଙ୍ଗମ॥ 13-43-19 (82615)
ଯେ ମଯା ଭାବିତାତ୍ମାନୋ ମଯ୍ଯେବାଭିରତାଃ ସଦା।
ଉପାସତେ ଚ ମାମେବ ଜ୍ଯୋତିର୍ଭୂତା ନିରାମଯାଃ॥ 13-43-20 (82616)
ତୈର୍ହି ତତ୍ରୈବ ବସ୍ତବ୍ଯଂ ନୀରାଗାଦିଭିରଚ୍ଯୁତୈଃ।
ନିରାହାରା ହ୍ଯନିଷ୍ପନ୍ଦାଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁସଦୃଶପ୍ରଭାଃ॥ 13-43-21 (82617)
ନିର୍ମଲା ନିରହଙ୍କାରା ନିରାଲମ୍ବା ନିରାଶିଷଃ।
ମଦ୍ଭକ୍ତାଃ ସତତଂ ତେବୈ ଭକ୍ତାଂସ୍ତାନପି ଚାପ୍ଯହମ୍॥ 13-43-22 (82618)
ଚତୁର୍ଧାଽହଂ ବିଭକ୍ତାତ୍ମା ଚରାମି ଜଗତୋ ହିତଃ।
ଲୋକାନାଂ ଧାରଣାର୍ଥାଯ ବିଧାନଂ ବିଦଧାମି ଚ॥ 13-43-23 (82619)
ଯଥାବତ୍ତଦଶେଷେଣ ଶ୍ରୋତୁମର୍ହତି ମେ ଭବାନ୍॥ 13-43-24 (82620)
ଏକା ମୂର୍ତିର୍ନିର୍ଗୁଣାଖ୍ଯା ଯୋଗଂ ପରମମାସ୍ଥିତା।
ଦ୍ବିତୀଯା ସୃଜତେ ତାତ ଭୂତଗ୍ରାମଂ ଚରାଚରମ୍॥ 13-43-25 (82621)
ସୃଷ୍ଟଂ ସଂହରତେ ଚୈକା ଜଗତ୍ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍।
ଜ୍ଞାତାତ୍ମନିଷ୍ଠା କ୍ଷପଯନ୍ମୋହଯନ୍ତୀବ ମାଯଯା।
କ୍ଷପଯନ୍ତୀ ମୋହଯତି ଆତ୍ମନିଷ୍ଠା ସ୍ବମାଯଯା॥ 13-43-26 (82622)
ଚତୁର୍ଥୀ ମେ ମହାମୂର୍ତିର୍ଜଗଦ୍ବୃଦ୍ଧିଂ ଦଦାତି ସା।
ରକ୍ଷତେ ଚାପି ନିଯତା ସୋହମସ୍ମି ନଭଶ୍ବରଃ॥ 13-43-27 (82623)
ମଯା ସର୍ବମିଦଂ ବ୍ଯାପ୍ତଂ ମଯି ସର୍ବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ଅହଂ ସର୍ବଜଗଦ୍ବୀଜଂ ସର୍ବତ୍ରଗତିରବ୍ଯଯଃ॥ 13-43-28 (82624)
ଯାନି ତାନ୍ଯଗ୍ନିହୋତ୍ରାଣି ଯେ ଚ ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁରାଶଯଃ।
ଗୃଣନ୍ତି ବେଦଂ ସତତଂ ତେଷ୍ବଗ୍ନିଷୁ ବିହଙ୍ଗମ॥ 13-43-29 (82625)
କ୍ରମେଣ ମାଂ ସମାଯାନ୍ତି ସୁଖିନୋ ଜ୍ଞାନସଂଯୁତାଃ।
ତେଷାମହଂ ତପୋ ଦୀପ୍ତଂ ତେଜଃ ସମ୍ଯକ୍ସମାହିତମ୍।
ନିତ୍ଯଂ ତେ ମଯି ବର୍ତନ୍ତେ ତେଷୁ ଚାହମତନ୍ଦ୍ରିତଃ॥ 13-43-30 (82626)
ସର୍ବତୋ ମୁକ୍ତସଙ୍ଗେନ ମଯ୍ଯନନ୍ଯସମାଧିନା।
ଶକ୍ଯଃ ସମାସାଦଯିତୁମହଂ ବୈ ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷା॥ 13-43-31 (82627)
ମାଂ ସ୍ଥୂଲଦର୍ଶନଂ ବିଦ୍ଧି ଜଗତଃ କାର୍ଯକାରଣମ୍।
ମତ୍ତଶ୍ଚ ସମ୍ପ୍ରସୂତାନ୍ବୈ ବିଦ୍ଧି ଲୋକାନ୍ସଦୈବତାନ୍॥ 13-43-32 (82628)
ମଯା ଚାପି ଚତୁର୍ଧାତ୍ମା ବିଭକ୍ତଃ ପ୍ରାଣିଷୁ ସ୍ଯିଥଃ।
ଆତ୍ମଭୂତୋ ବାସୁଦେବୋ ହ୍ଯନିରୁଦ୍ଧୋ ମତୌ ସ୍ଯିତଃ॥ 13-43-33 (82629)
ସଙ୍କର୍ଷଣୋଽହଙ୍କାରେ ଚ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମନସି ସ୍ଯିତଃ।
ଅନ୍ଯଥା ଚ ଚତୁର୍ଦା ଯତ୍ସମ୍ଯକ୍ତ୍ବଂ ଶ୍ରୋତୁମର୍ହସି॥ 13-43-34 (82630)
ଯତ୍ତତ୍ପଦ୍ମମଭୂତ୍ପୂର୍ବଂ ତତ୍ର ବ୍ରହ୍ମା ବ୍ଯଜାଯତ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ଚାପି ସମ୍ଭୂତଃ ଶିବ ଇତ୍ଯବଧାର୍ଯତାମ୍॥ 13-43-35 (82631)
ଶିବାତ୍ସ୍କନ୍ଦଃ ସଂବଭୂବ ଏତତ୍ସୃଷ୍ଟିଚତୁଷ୍ଟଯମ୍।
ଦୈତ୍ଯଦାନବଦର୍ପଘ୍ନମେବଂ ମାଂ ବିଦ୍ଧି ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-43-36 (82632)
ଦୈତ୍ଯଦାନବରକ୍ଷୋଭିର୍ଯଦା ଧର୍ମଃ ପ୍ରପୀଡ୍ଯତେ।
ତଦାଽହଂ ଧର୍ମବୃଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ମୂର୍ତିମାନ୍ଭବିତାଽଽଶୁଗ॥ 13-43-37 (82633)
ବେଦବ୍ରତପରା ଯେ ତୁ ଧୀରା ନିଶ୍ଚିତବୁଦ୍ଧ୍ଯଃ।
ଯୋଗିନୋ ଯୋଗଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ତେ ମାଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ନାନ୍ଯଥା॥ 13-43-38 (82634)
ପଞ୍ଚଭିଃ ସମ୍ପ୍ରଯୁକ୍ତୋଽହଂ ବିପ୍ରଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ପଞ୍ଚଭିଃ।
ବର୍ତମାନଶ୍ଚ ତେଷ୍ବେବଂ ନିବୃତ୍ତଶ୍ଚୈବ ତେଷ୍ବହମ୍॥ 13-43-39 (82635)
ଯେ ବିଦୁର୍ଜାତସଙ୍କଲ୍ପାସ୍ତେ ମାଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ତାଦୃଶାଃ॥ 13-43-40 (82636)
ସ୍ବଂ ବାଯୁରାପୋ ଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚ ପୃଥିବୀ ଚେତି ପଞ୍ଚମମ୍।
ତଦାତ୍ମକୋଽସ୍ମି ବିଜ୍ଞେଯୋ ନ ଚାନ୍ଯୋସ୍ମୀତି ନିଶ୍ଚିତମ୍। 13-43-41 (82637)
ବର୍ତମାନମତୀତଂ ଚ ପଞ୍ଚବର୍ଗେଷୁ ନିଶ୍ଚଲମ୍।
ଶବ୍ଦସ୍ପର୍ଶେଷୁ ରୂପେଷୁ ରସଗନ୍ଧେଷୁ ଚାପ୍ଯହମ୍॥ 13-43-42 (82638)
ରଜସ୍ତମୋଭ୍ଯାମାବିଷ୍ଟା ଯେଷାଂ ବୁଦ୍ଧିରନିଶ୍ଚିତା।
ତେ ନ ପଶ୍ଯନ୍ତି ମେ ତତ୍ବଂ ତପସା ମହତା ହ୍ଯପି॥ 13-43-43 (82639)
ନୋପବାସୈର୍ନ ନିଯମୈର୍ନ ବ୍ରତୈର୍ବିବିଧୈରପି।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ବା ବେଦିତୁଂ ବାଽପି ନ ଶକ୍ଯା ପରମା ଗତିଃ॥ 13-43-44 (82640)
ମହାମୋହାର୍ଥପଙ୍କେ ତୁ ନିମଗ୍ରାନାଂ ଗତିର୍ହରିଃ।
ଏକାନ୍ତିନୋ ଧ୍ଯାନପରା ଯତିଭାବାଦ୍ବ୍ରଜନ୍ତି ମାମ୍॥ 13-43-45 (82641)
ସତ୍ବଯୁକ୍ତା ମତିର୍ଯେଷାଂ କେବଲାଽଽତ୍ମବିନିଶ୍ଚିତା।
ତେ ପଶ୍ଯନ୍ତି ସ୍ବମାତ୍ମାନଂ ପରମାତ୍ମାନମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-43-46 (82642)
ଅହିଂସା ସର୍ବଭୂତେଷୁ ତେଷ୍ବବସ୍ତିତମାର୍ଜବମ୍।
ତେଷ୍ବେବ ଚ ସମାଧାଯ ସମ୍ଯଗେତି ଚ ମାମଜମ୍॥ 13-43-47 (82643)
ଯଦେତତ୍ପରମଂ ଗୁହ୍ଯମାଖ୍ଯାନଂ ପରମାଦ୍ଭୁତମ୍।
ଯତ୍ତେନ ତଦଶେଷେଣ ଯଥାବଚ୍ଛ୍ରୋତୁମର୍ହସି॥ 13-43-48 (82644)
ଯେ ତ୍ବଗ୍ନିହୋତ୍ରନିଯତା ଜପଯଜ୍ଞପରାଯଣାଃ।
ତେ ମାମୁପାସତେ ଶଶ୍ବଦ୍ଯାଂସ୍ତାଂସ୍ତ୍ବଂ ଦୃଷ୍ଟବାନସି॥ 13-43-49 (82645)
ଶାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟବିଧାନଜ୍ଞା ଅସକ୍ତାଃ କ୍ବଚିଦନ୍ଯଥା।
ଶକ୍ଯୋଽହଂ ବେଦିତୁଂ ତୈସ୍ତୁ ଯନ୍ମେ ପରମମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-43-50 (82646)
ଯେ ତୁ ସାଂଖ୍ଯଂ ଚ ଯୋଗଂ ଚ ଜ୍ଞାତ୍ବାଽପ୍ଯଧୃତନିଶ୍ଚଯାଃ।
ନ ତେ ଗଚ୍ଛନ୍ତି କୁଶଲାଃ ପରାଂ ଗତିମନୁତ୍ତମାମ୍॥ 13-43-51 (82647)
ତସ୍ମାଜ୍ଜ୍ଞାନେନ ଶୁଦ୍ଧେନ ପ୍ରସନ୍ନାତ୍ମାଽଽନ୍ମବିଚ୍ଛୁଚିଃ।
ଆସାଦଯତି ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ଯତ୍ର ଗତ୍ବା ନ ଶୋଚତି॥ 13-43-52 (82648)
ଶୁଦ୍ଧାଭିଜନସମ୍ପନ୍ନାଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାଯୁକ୍ତେନ ଚେତସା।
ମଦ୍ଭକ୍ତ୍ଯା ଚ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠା ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପରମାଂ ଗତିଂ॥ 13-43-53 (82649)
ଯଦ୍ଗହ୍ଯଂ ପରମଂ ବୁଦ୍ଧେରଲିଙ୍ଗଗ୍ରହଣଂ ଚ ଯତ୍।
ତତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ଗୃହ୍ଯତେ ବିପ୍ରୈର୍ଯତିଭିସ୍ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିଭିଃ॥ 13-43-54 (82650)
ନ ବାଯୁଃ ପବତେ ତତ୍ର ନ ତସ୍ମିଞ୍ଜ୍ଯୋତିଷାଂ ଗତିଃ।
ନ ଚାପଃ ପୃଥିବୀ ଚୈବ ନାକାଶଂ ନ ମନୋଗତିଃ॥ 13-43-55 (82651)
ତସ୍ମାଚ୍ଚୈତାନି ସର୍ବାଣି ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ବିହଙ୍ଗମ।
ସର୍ବେଭ୍ଯଶ୍ଚ ସ ତେଭ୍ଯଶ୍ଚ ପ୍ରଭବତ୍ଯମଲୋ ବିଭୁଃ॥ 13-43-56 (82652)
ସ୍ଥୂଲଦର୍ଶନମେତନ୍ମେ ଯଦ୍ଦୃଷ୍ଟଂ ଭବତାଽନଘ।
ଏତତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମସ୍ଯ ତଦ୍ଦ୍ବାରଂ କାର୍ଯାଣାଂ କାରଣଂ ତ୍ବହମ୍॥ 13-43-57 (82653)
ଦୃଷ୍ଟୋ ବୈ ଭବତା ତସ୍ମାତ୍ସରସ୍ଯମିତବିକ୍ରମ।
ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଯଦହୋରାତ୍ରସଙ୍ଖ୍ଯାଭିଜ୍ଞୈର୍ବିଭାବ୍ଯତେ॥ 13-43-58 (82654)
ଏଷ କାଲସ୍ତ୍ବଯା ତତ୍ର ସରସ୍ଯହମୁପାଗତଃ।
ମାଂ ଯଜ୍ଞମାହୁର୍ଯଜ୍ଞଜ୍ଞା ବେଦଂ ବେଦବିଦୋ ଜନାଃ।
ମୁନଯଶ୍ଚାପି ମାମେବ ଜପଯଜ୍ଞଂ ପ୍ରଚକ୍ଷତେ॥ 13-43-59 (82655)
ବକ୍ତା ମନ୍ତା ରସଯିତା ଘ୍ରାତା ଦ୍ରଷ୍ଟା ପ୍ରଦର୍ଶକଃ।
ବୋଦ୍ଧା ବୋଧଯିତା ଚାହଂ ଗନ୍ତା ଶ୍ରୋତା ଚିଦାତ୍ମକଃ॥ 13-43-60 (82656)
ମାମିଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ବର୍ଗମାଯାନ୍ତି ତଥା ଚାପ୍ନୁବତେ ମହତ୍।
ଜ୍ଞାତ୍ବା ମାମେବ ଚୈବାନ୍ତେ ନିଃସଙ୍ଗେନାନ୍ତରାତ୍ମନା॥ 13-43-61 (82657)
ଅହଂ ତେଜୋ ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ମମ ତେଜୋ ଦ୍ବିଜାତଯଃ।
ମମ ଯସ୍ତେଜସୋ ଦେହଃ ସୋଗ୍ନିରିତ୍ଯବଗମ୍ଯତାମ୍॥ 13-43-62 (82658)
ପ୍ରାଣପାଲଃ ଶରୀରେଽହଂ ଯୋଗିନାମହମୀଶ୍ବରଃ।
ସାଂଖ୍ଯାନାମିଦମେବାଗ୍ରେ ମଯି ସର୍ବମିଦଂ ଜଗତ୍॥ 13-43-63 (82659)
ଧର୍ମମର୍ତଂ ଚ କାମଂ ଚ ମୋକ୍ଷଂ ଚୈବାର୍ଜବଂ ଜପମ୍।
ତମଃ ସତ୍ବଂ ରଜଶ୍ଚୈବ କର୍ମଜଂ ଚ ଭବାପ୍ଯଯମ୍॥ 13-43-64 (82660)
ସ ତଦାଽହଂ ତଥାରୂପସ୍ତ୍ବଯା ଦୃଷ୍ଟଃ ସନାତନଃ।
ତତସ୍ତ୍ବହଂ ପରତରଃ ଶକ୍ଯଃ କାଲେନ ବେଦିତୁମ୍॥ 13-43-65 (82661)
ମମ ଯତ୍ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଧ୍ରୁବମବ୍ଯଯମ୍।
ତଦେବଂ ପରମୋ ଗୁହ୍ଯୋ ଦେବୋ ନାରାଯଣୋ ହରିଃ।
ନ ତଚ୍ଛକ୍ଯଂ ଭୁଜଙ୍ଗାରେ ବେତ୍ତୁମଭ୍ଯୁଦଯାନ୍ବିତୈଃ॥ 13-43-66 (82662)
ନିରାରମ୍ଭନମସ୍କାରା ନିରାଶୀର୍ବନ୍ଧନାସ୍ତଥା।
ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତଂ ମହାତ୍ମାନଃ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନମ୍॥ 13-43-67 (82663)
ସ୍ଥୂଲୋଽହମେବଂ ବିହଗ ତ୍ବଯା ଦୃଷ୍ଟସ୍ତଥାଽନଘ।
ଏତଚ୍ଚାପି ନ ବେତ୍ତ୍ଯନ୍ଯସ୍ତ୍ବାମୃତେ ପନ୍ନଗାଶନ॥ 13-43-68 (82664)
ମା ମତିସ୍ତବ ଗାନ୍ନାଶମେଷା ଗତିରନୁତ୍ତମା।
ମଦ୍ଭକ୍ତୋ ଭବ ନିତ୍ଯଂ ତ୍ବଂ ତତୋ ବେତ୍ସ୍ଯସି ମେ ପଦମ୍॥ 13-43-69 (82665)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ରହସ୍ଯଂ ଦିବ୍ଯମାନୁଷମ୍।
ଏତଚ୍ଛ୍ରେଯଃ ପରଂ ଚୈତତ୍ପନ୍ଥାନଂ ବିଦ୍ଧି ମୋକ୍ଷିଣାମ୍॥ 13-43-70 (82666)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ।
ପଶ୍ଯତୋ ମେ ମହାଯୋଗୀ ଜଗାମାତ୍ମଗତିର୍ଗତିମ୍॥ 13-43-71 (82667)
ଏତଦେବଂବିଧଂ ତସ୍ଯ ମହିମାନଂ ମହାତ୍ମନଃ।
ଅଚ୍ଯୁତସ୍ଯାପ୍ରମେଯସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟବାନସ୍ମି ଯତ୍ପୁରା॥ 13-43-72 (82668)
ଏତଦ୍ବଃ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଚେଷ୍ଟିତଂ ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ମଯାଽନୁଭୂତଂ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚାଦ୍ଭୁତକର୍ମଣଃ॥' ॥ 13-43-73 (82669)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 43 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 044
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.44. ଅଧ୍ଯାଯଃ 044
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରହ୍ମଣା ଦେବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯନୂଦିତସୁପର୍ଣୋପାଖ୍ଯାନକଥନସମାପନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
name="anuzAsana-13-44-1x">ଋଷଯ ଊଚୁଃ।
ଅହୋ ଶ୍ରାବିତମାଖ୍ଯାନଂ ଭବତାଽତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ମହତ୍।
ପୁଣ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ମହତ୍॥ 13-44-1 (82670)
ଏତତ୍ପବିତ୍ରଂ ଦେବାନାମେତଦ୍ଗୁହ୍ଯଂ ପରଂତପ।
ଏତଜ୍ଜ୍ଞାନବତା ଜ୍ଞେଯମେଷା ଗତିରନୁତ୍ତମା॥ 13-44-2 (82671)
ଯ ଇମାଂ ଶ୍ରାବଯେଦ୍ବିଦ୍ବାନ୍କଥାଂ ପର୍ବସୁପର୍ବସୁ
ସ ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପୁଣ୍ଯାନ୍ଦେବର୍ଷିଭିରଭିଷ୍ଟୁତାନ୍॥ 13-44-3 (82672)
ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଲେ ଚ ବିପ୍ରାଣାଂ ଯ ଇମାଂ ଶ୍ରାବଯେଚ୍ଛୁଚିଃ।
ନ ତତ୍ର ରକ୍ଷସାଂ ଭାଗୋ ନାସୁରାଣାଂ ଚ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-44-4 (82673)
ଅନସୂଯୁର୍ଜିତକ୍ରୋଧଃ ସର୍ବସତ୍ବହିତେ ରତଃ।
ଯଃ ପଠେତ୍ସତତଂ ଯୁକ୍ତଃ ସ ବ୍ରଜେତ୍ତତ୍ସଲୋକତାମ୍॥ 13-44-5 (82674)
ବେଦାନ୍ପାରଯତେ ବିପ୍ରୋ ରାଜା ବିଜଯବାନ୍ଭବେତ୍।
ବୈଶ୍ଯସ୍ତୁ ଧନଧାନ୍ଯାଢ୍ଯଃ ଶୂଦ୍ରଃ ସୁଖମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-44-6 (82675)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-44-7x (6844)
ତତସ୍ତେ ମୁନଯଃ ସର୍ବେ ସମ୍ପୂଜ୍ଯ ବିନତାସୁତମ୍।
ସ୍ବାନେବ ଚାଶ୍ରମାଞ୍ଜଗ୍ମୁର୍ବଭୂବୁଃ ଶାନ୍ତିତତ୍ପରାଃ॥ 13-44-7 (82676)
ସ୍ଥୂଲଦର୍ଶିଭିରାକୃଷ୍ଟୋ ଦୁର୍ଜ୍ଞେଯୋ ହ୍ଯକୃତାତ୍ମଭିଃ।
ଏଷା ଧୁତିର୍ମହାରାଜ ଧର୍ମ୍ଯା ଧର୍ମଭୃତାଂବର॥ 13-44-8 (82677)
ସୁରାଣାଂ ବ୍ରହ୍ମଣା ପ୍ରୋକ୍ତା ବିସ୍ମିତାନାଂ ପରଂତପ।
ମଯାପ୍ଯେଷା କଥା ତାତ କଥିତା ମାତୁରନ୍ତିକେ।
ବସୁଭିଃ ସତ୍ତ୍ବସମ୍ପନ୍ନୈସ୍ତବାପ୍ଯେଷା ମଯୋଚ୍ଯତେ॥ 13-44-9 (82678)
ତଦଗ୍ନିହୋତ୍ରପରମା ଜପଯଜ୍ଞପରାଯଣାଃ।
ନିରାଶୀର୍ବନ୍ଧନାଃ ସନ୍ତଃ ପ୍ରଯାନ୍ତ୍ଯକ୍ଷରସାତ୍ମତାଂ॥ 13-44-10 (82679)
ଆରମ୍ଭଯଜ୍ଞାନୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଜପହୋମପରାଯଣାଃ।
ଧ୍ଯାଯନ୍ତୋ ମନସା ବିଷ୍ଣୁଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପରମାଂ ଗତିମ୍॥ 13-44-11 (82680)
ତଦେଷ ପରମୋ ମୋକ୍ଷୋ ମୋକ୍ଷଦ୍ବାରଂ ଚ ଭାରତ।
ଯଥା ବିନିଶ୍ଚିତାତ୍ମାନୋ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପରମାଂ ଗତିମ୍॥ ॥ 13-44-12 (82681)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଶ୍ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 44 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 045
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.45. ଅଧ୍ଯାଯଃ 045
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମନିଯୋଗାତ୍କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ମହାଦେବମହିମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପିତାମହ ମହେଶାଯ ନାମାନ୍ଯାଚକ୍ଷ୍ବ ଶମ୍ଭବେ।
ବିଦୁଷେ ବିଶ୍ବମାଯାଯ ମହାଭାଗ୍ଯଂ ଚ ତତ୍ବତଃ॥ 13-45-1 (82682)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-45-2x (6845)
ସୁରାସୁରଗୁରୋ ଦେବ ବିଷ୍ଣୋ ତ୍ବଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସି।
ଶିବାଯ ଶିବରୂପାଯ ଯନ୍ମାଽପୃଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ॥ 13-45-2 (82683)
ନାମ୍ନାଂ ସହସ୍ରଂ ଦେବସ୍ଯ ତଣ୍ଡିନା ବ୍ରହ୍ମବାଦିନା।
ନିବେଦିତଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଯତ୍ପୁରାଽଭବତ୍॥ 13-45-3 (82684)
ଦ୍ବୈପାଯନପ୍ରଭୃତଯସ୍ତଥା ଚେମେ ତପୋଧନାଃ।
ଋଷଯଃ ସୁବ୍ରତା ଦାନ୍ତାଃ ଶୃଣ୍ବନ୍ତୁ ଗଦତସ୍ତବ॥ 13-45-4 (82685)
ଧ୍ରୁବାଯ ନନ୍ଦିନେ ହୋତ୍ରେ ଗୋପ୍ତ୍ରେ ବିଶ୍ବସୃଜେଽଗ୍ନଯେ।
ମହାଭାଗ୍ଯଂ ବିଭୋର୍ବ୍ରୂହି ମୁଣ୍ଡିନେଽଥ କପର୍ଦିନେ॥ 13-45-5 (82686)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-45-6x (6846)
ନ ଗତିଃ କର୍ମଣାଂ ଶକ୍ଯା ବେତ୍ତୁମୀଶସ୍ଯ ତତ୍ତ୍ବତଃ।
ହିରଣ୍ଯଗର୍ଭପ୍ରମୁଖା ଦେବାଃ ସେନ୍ଦ୍ରା ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-45-6 (82687)
ନ ବିଦୁର୍ଯସ୍ଯ ନିଧନମାଦିଂ ବା ସୂକ୍ଷ୍ମଦର୍ଶିନଃ।
ସ କଥଂ ନାମମାତ୍ରେଣ ଶକ୍ଯୋ ଜ୍ଞାତୁଂ ସତାଂ ଗତିଃ॥ 13-45-7 (82688)
ତସ୍ଯାହମସୁରଘ୍ନସ୍ଯ କାଂଶ୍ଚିଦ୍ଭଗବତୋ ଗୁଣାନ୍।
ଭବତାଂ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ବ୍ରତେଶାଯ ଯଥାତଥମ୍॥ 13-45-8 (82689)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-45-9x (6847)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ଭଗବାନ୍ଗୁଣାଂସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା କଥଯାମାସ ଧୀମତଃ॥ 13-45-9 (82690)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-45-10x (6848)
ଶୁଶ୍ରୂଷଧ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ୍ଦ୍ରାସ୍ତ୍ବଂ ଚ ତାତ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ତ୍ବଂ ଚାପଗେଯ ନାମାନି ନିଶାମଯ ଜଗତ୍ପତେଃ॥ 13-45-10 (82691)
ଯଦବାପ୍ତଂ ଚ ମେ ପୂର୍ବଂ ସାମ୍ବହେତୋଃ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍।
ଯଥାବଦ୍ଭଗବାନ୍ଦୃଷ୍ଟୋ ମଯା ପୂର୍ବଂ ସମାଧିନା॥ 13-45-11 (82692)
ଶମ୍ବରେ ନିହତେ ପୂର୍ବଂ ରୌକ୍ମିଣେଯେନ ଧୀମତା।
ଅତୀତେ ଦ୍ବାଦଶେ ବର୍ଷେ ଜାମ୍ବବତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ଧି ମାମ୍॥ 13-45-12 (82693)
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଚାରୁଦେଷ୍ଣାଦୀନ୍ରୁକ୍ମିଣ୍ଯା ବୀକ୍ଷ୍ଯ ପୁତ୍ରକାନ୍।
ପୁତ୍ରାର୍ଥିନୀ ମାମୁପେତ୍ଯ ବାକ୍ଯମାହ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-45-13 (82694)
ଶୂରଂ ବଲବତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ କାନ୍ତରୂପମକଲ୍ମଷମ୍।
ଆତ୍ମତୁଲ୍ଯଂ ମମ ସୁତଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛାଚ୍ଯୁତ ମାଚିରମ୍॥ 13-45-14 (82695)
ନ ହି ତେଽପ୍ରାପ୍ଯମସ୍ତୀହ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କିଞ୍ଚନ।
ଲୋକାନ୍ସୃଜେସ୍ତ୍ବମପରାନିଚ୍ଛନ୍ଯଦୁକୁଲୋଦ୍ବହ॥ 13-45-15 (82696)
ତ୍ବଯା ଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣି ବ୍ରତୀଭୂତେନ ଶୁଷ୍ଯତା।
ଆରାଧ୍ଯ ପଶୁଭର୍ତାରଂ ରୁକ୍ମିଣ୍ଯାଂ ଜନିତାଃ ସୁତାଃ॥ 13-45-16 (82697)
ଚାରୁଦେଷ୍ଣଃ ସୁଚାରୁଶ୍ଚ ଚାରୁବେଶୋ ଯଶୋଧରଃ।
ଚାରୁଶ୍ରବାଶ୍ଚାରୁଯଶାଃ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ସମ୍ଭୁରେବ ଚ॥ 13-45-17 (82698)
ଯଥା ତେ ଜନିତାଃ ପୁତ୍ରା ରୁକ୍ମିଣ୍ଯାଂ ଚାରୁବିକ୍ରମାଃ।
ତଥା ମମାପି ତନଯଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମଧୁସୂଦନ॥ 13-45-18 (82699)
ଇତ୍ଯେବଂ ଚୋଦିତୋ ଦେବ୍ଯା ତାମବୋଚଂ ସୁମଧ୍ଯମାମ୍।
ଅନୁଜାନୀହି ମାଂ ରାଜ୍ଞି କରିଷ୍ଯେ ବଚନଂ ତବ॥ 13-45-19 (82700)
ସା ଚ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ଗଚ୍ଛ ଶିବାଯ ବିଜଯାଯ ଚ।
ବ୍ରହ୍ମା ଶିବଃ କାଶ୍ଯପଶ୍ଚ ନଦ୍ଯୋ ଦେବା ମନୋଽନୁଗାଃ। 13-45-20 (82701)
କ୍ଷେତ୍ରୌଷଧ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞବାହାଶ୍ଛନ୍ଦାସ୍ଯୃଷିଗଣାଧ୍ବରାଃ।
ସମୁଦ୍ରା ଦକ୍ଷିଣା ସ୍ତୋଭା ଋକ୍ଷାଣି ପିତରୋ ଗ୍ରହାଃ॥ 13-45-21 (82702)
ଦେବପତ୍ନ୍ଯୋ ଦେବକନ୍ଯା ଦେବମାତର ଏବ ଚ।
ମନ୍ବନ୍ତରାଣି ଗାବଶ୍ଚ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ସବିତା ହରିଃ॥ 13-45-22 (82703)
ସାବିତ୍ରୀ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଯା ଚ ଋତବୋ ବତ୍ସରାସ୍ତଥା।
କ୍ଷଣା ଲବା ମୁହୂର୍ତାଶ୍ଚ ନିମେଷା ଯୁଗପର୍ଯଯାଃ॥ 13-45-23 (82704)
ରକ୍ଷନ୍ତୁ ସର୍ବତ୍ର ଗତଂ ତ୍ବାଂ ଯାଦବ ସୁଖାଯ ଚ।
ଅରିଷ୍ଟଂ ଗଚ୍ଛ ପନ୍ଥାନମପ୍ରମତ୍ତୋ ଭବାନଘ॥ 13-45-24 (82705)
ଏବଂ କୃତସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନସ୍ତଯାଽହଂ
ତତୋଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାଯ ନରେନ୍ଦ୍ରପୁତ୍ରୀମ୍।
ପିତୁଃ ସମୀପଂ ନରସତ୍ତମସ୍ଯ
ମାତୁଶ୍ଚ ରାଜ୍ଞଶ୍ଚ ତଥାଽଽହୁକସ୍ଯ॥ 13-45-25 (82706)
ଗତ୍ବା ସମାବେଦ୍ଯ ଯଦବ୍ରବୀନ୍ମାଂ
ବିଦ୍ଯାଧରେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ସୁତା ଭୃଶର୍ତା।
ତାନଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାଯ ତଦାଽତିଦୁଃଖା-
ଦ୍ଗଦଂ ତଥୈବାତିବଲଂ ଚ ରାମମ୍।
ଅଥୋଚତୁଃ ପ୍ରୀତିଯୁତୌ ତଦାନୀଂ
ତତଃସମୃଦ୍ଧିର୍ଭବତୋଽସ୍ତ୍ବବିଘ୍ନମ୍॥ 13-45-26 (82707)
ପ୍ରାପ୍ଯାନୁଜ୍ଞାଂ ଗୁରୁଜନାଦହଂ ତାର୍କ୍ଷ୍ଯମଚିନ୍ତଯମ୍।
ସୋବହଦ୍ଧିମବନ୍ତଂ ମାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଚୈନଂ ବ୍ଯସର୍ଜଯମ୍॥ 13-45-27 (82708)
ତତ୍ରାହମଦ୍ବୁତାନ୍ଭାବାନପଶ୍ଯଂ ଗିରିସତ୍ତମେ।
କ୍ଷେତ୍ରଂ ଚ ତପସାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପଶ୍ଯାମ୍ଯଦ୍ଭୁତମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-45-28 (82709)
ଦିବ୍ଯଂ ବୈଯାଘ୍ରପଦ୍ଯସ୍ଯ ଉପମନ୍ଯୋର୍ମହାତ୍ମନଃ।
ପୂଜିତଂ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଯା ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ସମାବୃତମ୍॥ 13-45-29 (82710)
ଧବକକୁଭକଦମ୍ବନାରିକେଲୈଃ
କୁରବକକେତକଜମ୍ବୁପାଟଲାଭିଃ।
ବଟବରୁଣକବତ୍ସନାଭବିଲ୍ବୈଃ
ସରଲକପିତ୍ଥପ୍ରିଯାଲସାଲତାଲୈଃ॥ 13-45-30 (82711)
ବଦରୀକୁନ୍ଦପୁନ୍ନାଗରୈଶୋକାମ୍ରାତିମୁକ୍ତକୈଃ।
ମଧୂକୈଃ କୋବିଦାରୈଶ୍ଚ ଚମ୍ପକୈଃ ପନସୈସ୍ତଥା॥ 13-45-31 (82712)
ବନ୍ଯୈର୍ବହୁବିଧୈର୍ବୃକ୍ଷୈଃ ଫଲପୁଷ୍ପପ୍ରଦୈର୍ଯୁତମ୍।
ପୁଷ୍ପଗୁଲ୍ମଲତାକୀର୍ଣଂ କଦଲୀଷଣ୍ଡଶୋଭିତମ୍॥ 13-45-32 (82713)
ନାନାଶକୁନିସମ୍ଭୋଜ୍ଯୈଃ ଫଲୈର୍ବୃକ୍ଷୈରଲଙ୍କୃତମ୍।
ଯଥାସ୍ଥାନବିନିକ୍ଷିପ୍ତୈର୍ଭୂଷିତଂ ଭସ୍ମରାଶିଭିଃ॥ 13-45-33 (82714)
ରୁରୁବାନରଶାର୍ଦୂଲସିଂହଦ୍ବୀପିସମାକୁଲମ୍।
କୁରଙ୍ଗବର୍ହିଣାକୀର୍ଣଂ ମାର୍ଜାରଭୁଜଗାବୃତମ୍।
ପୂଗୈଶ୍ଚ ମୃଗଜାତୀନାଂ ମହିଷର୍କ୍ଷନିଷେବିତମ୍॥ 13-45-34 (82715)
ସକୃତ୍ପ୍ରଭିନ୍ନୈଶ୍ଚ ଗଜୈର୍ବିଭୂଷିତଂ
ପ୍ରହୃଷ୍ଟନାନାବିଧପକ୍ଷିସେବିତମ୍।
ସୁପୁଷ୍ପିତୈରମ୍ବୁଧରପ୍ରକାଶୈ-
ର୍ମହୀରୁହାଣାଂ ଚ ବନୈର୍ବିଚିତ୍ରୈଃ॥ 13-45-35 (82716)
ନାନାପୁଷ୍ପରଜୋମିଶ୍ରୋ ଗଜଦାନାଧଇବାସିତଃ।
ଦିବ୍ଯସ୍ତ୍ରୀଗୀତବହୁଲୋ ମାରୁତୋଽଭିମୁଖୋ ବବୌ 13-45-36 (82717)
ଧାରାନିନାଦୈର୍ବିହଗପ୍ରାଣାଦୈଃ
ଶୁଭୈସ୍ତଥା ବୃଂହିତୈଃ କୁଞ୍ଜରାଣାମ୍।
ଗୀତୈସ୍ତଥା କିନ୍ନରାଣାମୁଦାରୈଃ
ଶୁଭୈଃ ସ୍ବନୈଃ ସାମଗାନାଂ ଚ ବୀର॥ 13-45-37 (82718)
ଅଚିନ୍ତ୍ଯଂ ମନସାଽପ୍ଯନ୍ଯୈଃ ସରୋଭିଃ ସମଲଙ୍କୃତମ୍।
ବିଶାଲୈଶ୍ଚାଗ୍ନିଶରଣୈର୍ଭୂଷିତଂ କୁସୁମାବୃତୈଃ॥ 13-45-38 (82719)
ବିଭୂଷିତଂ ପୁଣ୍ଯଯବିତ୍ରତୋଯଯା
ସଦା ଚ ଜୁଷ୍ଟଂ ନୃପ ଜହ୍ନୁକନ୍ଯଯା।
ବିଭୂଷିତଂ ଧର୍ମଭୃତାଂ ବରିଷ୍ଠୈ-
ର୍ମହାତ୍ମଭିର୍ବହ୍ନିସମାନକଲ୍ପୈଃ॥ 13-45-39 (82720)
ବାଯ୍ବାହାରୈରମ୍ବୁପୈର୍ଜପ୍ଯନିତ୍ଯୈଃ
ସମ୍ପ୍ରକ୍ଷାଲୈର୍ଯୋଗିଭିର୍ଧ୍ଯାନନିତ୍ଯୈଃ।
ଧୂମପ୍ରାଶୈରୂଷ୍ମପୈଃ କ୍ଷୀରପୈଶ୍ଚ
ସଂଜୁଷ୍ଟଂ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ୍ଦ୍ରୈଃ ସମନ୍ତାତ୍॥ 13-45-40 (82721)
ଗୋଚାରିଣୋଽର୍ଥାଶ୍ମକୁଟ୍ଟା ଦନ୍ତୋଲୂଖଲିକାସ୍ତଥା।
ମରୀଚିପାଃ ଫେନପାଶ୍ଚ ତଥୈବ ମୃଗଚାରିଣଃ॥ 13-45-41 (82722)
ଅଶ୍ବତ୍ଥଫଲଭକ୍ଷାଶ୍ଚ ତଥା ହ୍ଯୁଦକଶାଯିନଃ।
ଚୀଚଚର୍ମାମ୍ବରଧରାସ୍ତଥା ବଲ୍କଲଧାରିଣଃ॥ 13-45-42 (82723)
ସୁଦୁଃଖାନ୍ନିଯମାଂସ୍ତାଂସ୍ତାନ୍ବହତଃ ସୁତପୋଧନାନ୍।
ପଶ୍ଯନ୍ମୁନୀନ୍ବହୁବିଧାନପ୍ରବେଷ୍ଟୁମୁପଚକ୍ରମେ॥ 13-45-43 (82724)
ସୂପୂଜିତଂ ଦେବଗଣୈର୍ମହାତ୍ମଭିଃ
ଶିବାଦିଭିର୍ଭାରତପୁଣ୍ଯକର୍ମଭିଃ।
ରରାଜ ତଚ୍ଚାଶ୍ରମମଣ୍ଡଲଂ ସଦା
ଦିବୀବ ରାଜଞ୍ଶଶିମଣ୍ଡଲଂ ଯଥା॥ 13-45-44 (82725)
କ୍ରୀଡନ୍ତି ସର୍ପୈର୍ନକୁଲା ମୃଗୈର୍ବ୍ଯାଘ୍ରାଶ୍ଚ ମିତ୍ରବତ୍।
ପ୍ରଭାବାଦ୍ଦୀପ୍ତତପସାଂ ସନ୍ନିକର୍ଷାନ୍ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-45-45 (82726)
ତତ୍ରାଶ୍ରମପଦେ ଶ୍ରେଷ୍ଠେ ସର୍ବଭୂତମନୋରମ।
ସେବିତେ ଦ୍ବିଜଶାର୍ଦୂଲୈର୍ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗୈଃ॥ 13-45-46 (82727)
ନାନାନିଯମବିଖ୍ଯାତୈର୍ଋଷିଭି ସୁମହାନ୍ମଭିଃ।
ପ୍ରବିଶନ୍ନେବ ଚାପଶ୍ଯଂ ଜଟାଚୀରଧରଂ ପ୍ରଭୁମ୍॥ 13-45-47 (82728)
ତେଜସା ତପସା ଚୈବ ଦୀପ୍ଯମାନଂ ଯଥାଽନଲମ୍।
ଶିଷ୍ଯୈରନୁଗତଂ ଶାନ୍ତଂ ଯୁବାନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣର୍ବଭମ୍॥ 13-45-48 (82729)
ଶିରସା ବନ୍ଦମାନଂ ମାମୁପମନ୍ଯୁରଭାଷତ॥ 13-45-49 (82730)
ସ୍ବାଗତଂ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷ ସଫଲାନି ତପାଂସି ନଃ।
ଯଃ ପୂଜ୍ଯଃ ପୂଜଯସି ମାଂ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯୋ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-45-50 (82731)
`ମନୁଷ୍ଯତାନୁବୃତ୍ତ୍ଯା ତ୍ବା ଜ୍ଞାତ୍ବା ତିଷ୍ଠାମ ସର୍ବଗମ୍।'
ତମହଂ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ମୃଗପକ୍ଷିଷ୍ବଥାଗ୍ନିଷୁ।
ଧର୍ମେ ଚ ଶିଷ୍ଯବର୍ଗେ ଚ ସମପୃଚ୍ଛମନାମଯମ୍॥ 13-45-51 (82732)
ତତୋ ମାଂ ଭଗବାନାହ ସାମ୍ନା ପରମବଲ୍ଗୁନା।
ଲପ୍ସ୍ଯସେ ତନଯଂ କୃଷ୍ଣି ଆତ୍ମତୁଲ୍ଯମସଂଶଯମ୍॥ 13-45-52 (82733)
ତପଃ ସୁମହଦାସ୍ଥାଯ ତୋଷଯେଶାନମୀଶ୍ବରମ୍।
ଇହ ଦେବଃ ସପତ୍ନୀକଃ ସମାକ୍ରୀଡତ୍ଯଧୋକ୍ଷଜ॥ 13-45-53 (82734)
ଇହୈନଂ ଦୈବତଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଦେବାଃ ସର୍ଷିଗଣାଃ ପୁରା।
ତପସା ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ସତ୍ଯେନ ଚ ଦମେନ ଚ॥ 13-45-54 (82735)
ତୋଷଯିତ୍ବା ଶୁଭାନ୍କାମାନ୍ପ୍ରାପ୍ତବନ୍ତୋ ଜନାର୍ଦନ।
ତେଜସାଂ ସପସାଂ ଚୈବ ନିଧିଃ ସ ଭଗବାନିହ॥ 13-45-55 (82736)
ଶୁଭାଶୁଭାନ୍ବିତାନ୍ଭାବାନ୍ବିସୃଜନ୍ସ କ୍ଷିପନ୍ନପି।
ଆସ୍ତେ ଦେବ୍ଯା ସହାଚିନ୍ତ୍ଯୋ ଯଂ ପ୍ରାର୍ଥଯସି ଶତ୍ରୁହନ୍॥ 13-45-56 (82737)
ହିରଣ୍ଯକଶିପୁର୍ଯୋଽଭୂଦ୍ଦାନବୋ ମେରୁକମ୍ପନଃ।
ତେନ ସର୍ବାମରୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଶର୍ବାତ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ସମାର୍ବୁଦମ୍॥ 13-45-57 (82738)
ତସ୍ଯୈବ ପୁତ୍ରପ୍ରବରୋ ଦମନୋ ନାମ ବିଶ୍ରୁତଃ।
ମହାଦେବବରାଚ୍ଛକ୍ରଂ ବର୍ଷାର୍ବୁଦମଯୋଧଯମ୍॥ 13-45-58 (82739)
ବିଷ୍ଣୋଶ୍ଚକ୍ରଂ ଚ ତଦ୍ଧୋରଂ ବଜ୍ରମାଖଣ୍ଡଲସ୍ଯ ଚ।
ଶୀର୍ଣଂ ପୁରାଽଭବତ୍ତାତ ଗ୍ରହସ୍ଯାଙ୍ଗେଷୁ କେଶବ॥ 13-45-59 (82740)
[ଯତ୍ତଦ୍ଭଗବତା ପୂର୍ବଂ ଦତ୍ତଂ ଚକ୍ରଂ ତବାନଘ।
ଜଲାନ୍ତରଚରଂ ହତ୍ବା ଦୈତ୍ଯଂ ଚ ବଲଗର୍ବିତମ୍॥ 13-45-60 (82741)
ଉତ୍ପାଦିତଂ ବୃଷାଙ୍କେନ ଦୀପ୍ତଜ୍ବଲନସନ୍ନିଭମ୍।
ଦତ୍ତଂ ଭଗବତା ତୁଭ୍ଯଂ ଦୁର୍ଧଷଂ ତେଜସାଽଦ୍ଭୁତମ୍॥ 13-45-61 (82742)
ନ ଶକ୍ଯଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମନ୍ଯେନ ବର୍ଜଯିତ୍ବା ପିନାକିନମ୍।
ସୁଦର୍ଶନଂ ଭବତ୍ଯେବଂ ଭବେନୋକ୍ତଂ ତଦା ତୁ ତତ୍॥ 13-45-62 (82743)
ସୁଦର୍ଶନଂ ତଦା ତସ୍ଯ ଲୋକେ ନାମ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ତଜ୍ଜୀର୍ଣମଭାବତ୍ତାତ ଗ୍ରହସ୍ଯାଙ୍ଗେଷୁ କେଶବ। 13-45-63 (82744)
ଗ୍ରହସ୍ଯାତିବଲସ୍ଯାଙ୍ଗେ ବରଦତ୍ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ନ ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବହନ୍ତ୍ଯଙ୍ଗେ ଚକ୍ରବଜ୍ରଶତାନ୍ଯପି॥] 13-45-64 (82745)
ଅର୍ଦ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ବିବୁଧା ଗ୍ରହେଣି ସୁବଲୀଯସା।
ଶିବଦତ୍ତବରାଞ୍ଜଘ୍ନୁରସୁରେନ୍ଦ୍ରାନ୍ସୁରା ଭୃଶମ୍॥ 13-45-65 (82746)
ତୃଷ୍ଟୋ ବିଦ୍ଯୁତ୍ପ୍ରଭସ୍ଯାପି ତ୍ରିଲୋକେଶ୍ବରତାଂ ଦଦୌ।
ଶତଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣାଂ ସର୍ବଲୋକେଶ୍ବରୋଽଭବତ୍॥ 13-45-66 (82747)
ମମୈବାନୁଚରୋ ନିତ୍ଯଂ ଭବିତାସୀତି ଚାବ୍ରବୀତ୍।
ତଥା ପୁତ୍ରସହସ୍ରାଣାମଯୁତଂ ଚ ଦଦୌ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-45-67 (82748)
କୁଶଦ୍ବୀପଂ ଚ ସ ଦଦୌ ରାଜ୍ଯେନ ଭଗବାନଜଃ।
[ତଥା ଶତମୁଖୋ ନାମ ଧାତ୍ରା ସୃଷ୍ଟୋ ମହାସୁରଃ। 13-45-68 (82749)
ଯେନ ବର୍ଷଶତଂ ସାଗ୍ରମାତ୍ମମାଂସୈର୍ହୁତୋଽନଲଃ।
ତଂ ପ୍ରାହ ଭବବାଂସ୍ତୁଷ୍ଟଃ କିଂକରୋମୀତି ଶଂକରଃ॥ 13-45-69 (82750)
ତଂ ବୈ ଶତମୁଖଃ ପ୍ରାହ ଯୋଗୋ ଭବତୁ ମେଽଦ୍ଭୁତଃ।
ବଲଂ ଚ ଦୈବତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶାଶ୍ବତଂ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମେ॥ 13-45-70 (82751)
ତଥେତି ଭଗବାନାହ ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ସ୍ବାଯଂଭୁବଃ କ୍ରତୁଶ୍ଚାପି ପୁତ୍ରାର୍ଥମଭବତ୍ପୁରା॥ 13-45-71 (82752)
ଆବିଶ୍ଯ ଯୋଗେନାତ୍ମାନଂ ତ୍ରୀଣି ବର୍ଷଶତାନ୍ଯପି।
ତସ୍ଯ ଚୋପଦଦୌ ପୁତ୍ରାନ୍ସହସ୍ରଂ କ୍ରତୁସମ୍ମିତାନ୍।]
ଯୋଗେଶ୍ବରଂ ଦେବଗୀତଂ ବେତ୍ଥ କୃଷ୍ଣ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-45-72 (82753)
ଯାଜ୍ଞବଲ୍କ୍ଯ ଇତି ଖ୍ଯାତ ଋଷିଃ ପରମଧାର୍ମିକଃ।
ଆରାଧ୍ଯ ସ ମହାଦେବଂ ପ୍ରାପ୍ତବାନତୁଲଂ ଯଶଃ॥ 13-45-73 (82754)
ବେଦବ୍ଯାସଶ୍ଚ ଯୋଗାତ୍ମା ପରାଶରସୁତୋ ମୁନିଃ।
ସୋଽପି ଶଂକରମାରାଧ୍ଯ ପ୍ରାପ୍ତବାନତୁଲଂ ଯଶଃ॥ 13-45-74 (82755)
ବାଲଖିଲ୍ଯା ମଘବତା ହ୍ଯବଜ୍ଞାତାଃ ପୁରା କିଲ।
ତୈଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୈର୍ଭଗବାନ୍ରୁଦ୍ରସ୍ତପସା ତୋଷିତୋ ହ୍ଯଭୂତ୍॥ 13-45-75 (82756)
ତାଂଶ୍ଚାପି ଦୈବତଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପ୍ରାହ ପ୍ରୀତୋ ଜଗତ୍ପତିଃ।
ସୁପର୍ଣଂ ସୋମହର୍ତାରଂ ତପସୋତ୍ପାଦଯିଷ୍ଯଥ॥ 13-45-76 (82757)
ମହାଦେବସ୍ଯ ରୋଷାଚ୍ଚ ଆପୋ ନଷ୍ଟାଃ ପୁରାଽଭବନ୍।
ତାଶ୍ଚ ସପ୍ତକପାଲେନ ଦେବୈରନ୍ଯାଃ ପ୍ରବର୍ତିତାଃ॥ 13-45-77 (82758)
ତତଃ ପାନୀଯମଭବତ୍ପ୍ରସନ୍ନେ ତ୍ର୍ଯମ୍ବକେ ଭୁବି।
ଅତ୍ରିଭାର୍ଯା ସୁତଂ ଦତ୍ତଂ ସୋମଂ ଦୁର୍ବାସସଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-45-78 (82759)
ଅତ୍ରେର୍ଭାର୍ଯାଽପି ଭର୍ତାରଂ ସଂତ୍ଯଜ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନୀ।
ନାହଂ ତବ ମୁନେ ଭୂଯୋ ବଶଗା ସ୍ଯାଂ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-45-79 (82760)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସା ମହାଦେବମଗମଚ୍ଛରଣଂ କିଲ।
ନିରାହାସ ଭଯାଦତ୍ରେସ୍ତ୍ରୀଣି ବର୍ଷଶତାନ୍ଯପି॥ 13-45-80 (82761)
ଅଶେତ ମୁସଲେଷ୍ବେବ ପ୍ରସାଦାର୍ଥଂ ଭବସ୍ଯ ସା।
ତାମବ୍ରବୀଦ୍ଧସନ୍ଦେବୋ ଭବିତା ବୈ ସୁତସ୍ତବ॥ 13-45-81 (82762)
ବିନା ଭର୍ତ୍ରା ଚରୁଦ୍ରେଣ ଭବିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ।
ବଂଶେ ତବୈବ ନାମ୍ନା ତୁ ଖ୍ଯାତିଂ ଯାସ୍ଯତି ଚେପ୍ସିତାମ୍॥ 13-45-82 (82763)
ବିକର୍ଣଶ୍ଚ ମହାଦେବଂ ତଥା ଭକ୍ତସୁଖାବହମ୍।
ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଭଗବାନ୍ସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ୍ତବାନ୍ମଧୁସୂଦନ॥ 13-45-83 (82764)
ଶାକଲ୍ଯଃ ସଂଶିତାତ୍ମା ବୈ ନବବର୍ଷଶତାନ୍ଯପି।
ଆରାଧଯାମାସ ଭବଂ ମନୋଯଜ୍ଞେନ କେଶବ॥ 13-45-84 (82765)
ତଂ ଚାହ ଭଗବାଂସ୍ତୁଷ୍ଟୋ ଗ୍ରନ୍ଥକାରୋ ଭବିଷ୍ଯସି।
ବତ୍ସାକ୍ଷଯା ଚ ତେ କୀତିସ୍ତ୍ରେଲୋକ୍ଯେ ବୈ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-45-85 (82766)
ଅକ୍ଷଯଂ ଚ କୁଲଂ ତେଽସ୍ତୁ ମହର୍ଷିଭିରଲଂକୃତମ୍।
ଭବିଷ୍ଯତି ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସୂତ୍ରକର୍ତା ସୁତସ୍ତବ॥ 13-45-86 (82767)
ସାବର୍ଣିଶ୍ଚାପି ବିଖ୍ଯାତ ଋଷିରାସୀତ୍କୃତେ ଯୁଗେ।
ଇହ ତେନ ତପସ୍ତପ୍ତଂ ଷଷ୍ଟିବର୍ଷଶତାନ୍ଯଥ॥ 13-45-87 (82768)
ତମାହ ଭଗବାନ୍ରୁଦ୍ରଃ ସାକ୍ଷାତ୍ତୁଷ୍ଟୋସ୍ମି ତେଽନଘ।
ଗ୍ରନ୍ଥକୃଲ୍ଲୋକବିଖ୍ଯାତୋ ଭବିତାସ୍ଯଜରାମରଃ॥ 13-45-88 (82769)
ଶକ୍ରେଣି ତୁ ପୁରା ଦେବୋ ବାରାଣସ୍ଯାଂ ଜନାର୍ଦନ।
ଆରାଧିତୋଽଭୂଦ୍ଭକ୍ତେନ ଦିଗ୍ବାସା ଭସ୍ମଗୁଷ୍ଠିତଃ॥
ଆରାଧ୍ଯ ସ ମହାଦେବଂ ଦେବରାଜ୍ଯମବାପ୍ତବାନ୍॥ 13-45-89 (82770)
ନାରଦେନ ତୁ ଭକ୍ତ୍ଯାଽସୌ ଭବ ଆରାଧିତଃ ପୁରା।
ତସ୍ଯ ତୁଷ୍ଟୋ ମହାଦେବୋ ଜଗୌ ଦେବଗୁରୁର୍ଗୁରୁଃ॥ 13-45-90 (82771)
ତେଜସା ତପସା କୀର୍ତ୍ଯା ତ୍ବତ୍ସମୋ ନ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଗୀତେନ ବାଦିତବ୍ଯେନ ନିତ୍ଯଂ ମାମନୁଯାସ୍ଯସି॥ 13-45-91 (82772)
`ବାଣଃ ସ୍କନ୍ଦସମତ୍ବଂ ଚ କାମୋ ଦର୍ପବିମୋକ୍ଷଣମ୍।
ଲବଣୋଽବଧ୍ଯତାମନ୍ଯୈର୍ଦଶାସ୍ଯଶ୍ଚ ପୁନର୍ବଲମ୍।
ଅନ୍ତକୋଽନ୍ତମନୁପ୍ରାପ୍ତସ୍ତସ୍ମାତ୍କୋଽନ୍ଯଃ ପରଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-45-92 (82773)
ମଯାଽପି ଚ ଯଥା ଦୃଷ୍ଟୋ ଦେବଦେବଃ ପୁରା ବିଭୋ।
ସାକ୍ଷାତ୍ପଶୁପତିସ୍ତାତ ତଚ୍ଚାପି ଶୃଣୁ ମାଧବ॥ 13-45-93 (82774)
ଯଦର୍ଥଂ ଚ ମଯା ଦେବଃ ପ୍ରଯତେନ ତଥା ବିଭୋ।
ଆରାଧିତୋ ମହାତେଜାସ୍ତଚ୍ଚାପି ଶୃଣୁ ବିସ୍ତରାତ୍॥ 13-45-94 (82775)
ଯଦବାପ୍ତଂ ଚ ମେ ପୂର୍ବଂ ଦେବଦେବାନ୍ମହେଶ୍ବରାତ୍।
ତତ୍ସର୍ବଂ ନିଖିଲେନାଦ୍ଯ କଥଯିଷ୍ଯାମି ତେଽନଘ 13-45-95 (82776)
ପୁରା କୃତଯୁଗେ ତାତ ଋଷିରାସୀନ୍ମହାଯଶାଃ।
ବ୍ଯାଘ୍ରପାଦ ଇତି ଖ୍ଯାତୋ ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗଃ।
ତସ୍ଯାହମଭବଂ ପୁତ୍ରୋ ଧୌମ୍ଯଶ୍ଚାପି ମମାନୁଜଃ॥ 13-45-96 (82777)
କସ୍ଯଚିତ୍ତ୍ଥ କାଲସ୍ଯ ଧୌମ୍ଯେନ ସହ ମାଧବ।
ଆଗଚ୍ଛମାଶ୍ରମଂ କ୍ରୀଡନ୍ମୁନୀନାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍॥ 13-45-97 (82778)
ତତ୍ରାପି ଚ ମଯା ଦୃଷ୍ଟା ଦୁହ୍ଯମାନା ପଯସ୍ବିନୀ।
ଲକ୍ଷିତଂ ଚ ମଯା କ୍ଷୀରଂ ସ୍ବାଦୁତୋ ହ୍ଯମୃତୋପମମ୍॥ 13-45-98 (82779)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ଚୈବାହମରୁଦଂ ମଧୁସୂଦନ।
ଦୀଯତାଂ ଦୀଯତାଂ କ୍ଷୀରଂ ମମ ମାତରିତୀରିତା॥ 13-45-99 (82780)
ଅଭାବାଚ୍ଚୈବ ଦୁଗ୍ଧସ୍ଯ ଦୁଃଖିତା ଜନନୀ ତଦା॥ 13-45-100 (82781)
ତତଃ ପିଷ୍ଟଂ ସମାଲୋଡ୍ଯ ତୋଯେନ ସହ ମାଧବ।
ଆବଯୋଃ କ୍ଷୀରମିତ୍ଯେବ ପାନାର୍ଥଂ ସମୁପାନଯତ୍॥ 13-45-101 (82782)
ଅଥ ଗବ୍ଯଂ ପଯସ୍ତାତ କଦାଚିତ୍ପ୍ରାଶିତଂ ମଯା। 13-45-102 (82783)
ପିତ୍ରାଽହଂ ଯଜ୍ଞକାଲେ ହି ନୀତୋ ଜ୍ଞାତିକୁଲଂ ମହତ୍।
ତତ୍ର ସା କ୍ଷରତେ ଦେବୀ ଦିବ୍ଯା ଗୌଃ ସୁରନନ୍ଦିନୀ॥ 13-45-103 (82784)
ଯସ୍ତାହଂ ତତ୍ପଯଃ ପୀତ୍ବା ରସେନ ହ୍ଯମୃତୋପମମ୍।
ଜ୍ଞାତ୍ବା କ୍ଷୀରଗୁଣାଂଶ୍ଚୈବ ଉପଲଭ୍ଯ ହି ସମ୍ଭବମ୍।
ସ ଚ ପିଷ୍ଟରସସ୍ତାତ ନ ମେ ପ୍ରୀତିମୁପାବହତ୍॥ 13-45-104 (82785)
ତତୋଽହମବ୍ରୁବଂ ବାଲ୍ଯାଜ୍ଜନନୀମାତ୍ମନସ୍ତଦା।
ନେଦଂ କ୍ଷୀରୋଦନଂ ମାତର୍ଯତ୍ତ୍ବଂ ମେ ଦତ୍ତବତ୍ଯସି॥ 13-45-105 (82786)
ତତୋ ମାମବ୍ରବୀନ୍ମାତା ଦୁଃଖଶୋକସମନ୍ବିତା।
ପୁତ୍ରସ୍ନେହାତ୍ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ମୂର୍ଧ୍ନି ଚାଘ୍ରାଯ ମାଧବ॥ 13-45-106 (82787)
କୁତଃ କ୍ଷୀରୋଦନଂ ବତ୍ସ ମୁନୀନାଂ ଭାବିତାତ୍ମନମ୍।
ବନେ ନିବସତାଂ ନିତ୍ଯଂ କନ୍ଦମୂଲଫଲାଶିନାମ୍॥ 13-45-107 (82788)
ଆସ୍ଥିତାନାଂ ନଦୀଂ ଦିବ୍ଯାଂ ବାଲଖିଲ୍ଯୈର୍ନିଷେବିତାମ୍
କୁତ କ୍ଷୀରଂ ବନସ୍ଥାନାଂ ମୁନୀନାଂ ଗିରିବାସିନାମ୍॥ 13-45-108 (82789)
ପାବନାନାଂ ବନାଶାନାଂ ବନାଶ୍ରମନିବାସିନାମ୍।
ଗ୍ରାମ୍ଯାହାରନିବୃତ୍ତାନାମାରଣ୍ଯଫଲଭୋଜିନାମ୍।
ନାସ୍ତି ପୁତ୍ର ପଯୋଽରଣ୍ଯେ ସୁରଭୀଗୋତ୍ରବର୍ଜିତେ॥ 13-45-109 (82790)
ନଦୀଗହ୍ବରଶୈଲେଷୁ ତୀର୍ଥେଷୁ ବିବିଧେଷୁ ଚ।
ତପସା ଜପ୍ଯନିତ୍ଯାନାଂ ଶିବୋ ନଃ ପରମା ଗତିଃ॥ 13-45-110 (82791)
ଅପ୍ରସାଦ୍ଯ ବିରୂପାକ୍ଷଂ ବରଦଂ ସ୍ଥାଣୁମବ୍ଯଯମ୍।
କୁତଃ କ୍ଷୀରୋଦନଂ ବତ୍ସ ସୁଖାନି ବସନାନି ଚ॥ 13-45-111 (82792)
ତଂ ପ୍ରପଦ୍ଯ ସଦା ବତ୍ସ ସର୍ବଭାବେନ ଶଙ୍କରମ୍।
ତତ୍ପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ କାମେଭ୍ଯଃ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ପୁତ୍ରକ॥ 13-45-112 (82793)
ଜନନ୍ଯାସ୍ତଦ୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଦାପ୍ରଭୃତି ଶତ୍ରୁହନ୍।
[ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରଣତୋ ଭୂତ୍ବା ଇଦମମ୍ବାମବୋଚଯଂ॥ 13-45-113 (82794)
କୋଽଯମମ୍ବ ମହାଦେବଃ ସ କଥଂ ଚ ପ୍ରସୀଦତି।
କୁତ୍ର ବା ବସତେ ଦେବୋ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯୋ ବା କଥଞ୍ଚନ॥ 13-45-114 (82795)
ତୁଷ୍ଯତେ ବା କଥଂ ଶର୍ବୋ ରୂପଂ ତସ୍ଯ ଚ କୀଦୃଶମ୍।
କଥଂ ଜ୍ଞେଯଃ ପ୍ରସନ୍ନୋ ବା ଦର୍ଶଯେଜ୍ଜନନୀ ମମ॥ 13-45-115 (82796)
ଏବମୁକ୍ତା ତଦା କୃଷ୍ଣ ମାତା ମେ ସୁତବତ୍ସଲା।
ମୂର୍ଘନ୍ଯାଧ୍ରାଯ ଗୋବିନ୍ଦ ସବାଷ୍ପାକୁଲଲୋଚନା॥ 13-45-116 (82797)
ପ୍ରମାର୍ଜନ୍ତୀ ଚ ଗାତ୍ରାଣି ମମ ବୈ ମଧୁସୂଦନ॥
ଦୈନ୍ଯମାଲମ୍ବ୍ଯ ଜନନୀ ଇଦମାହ ସୁରୋତ୍ତମ॥ 13-45-117 (82798)
ଦୁର୍ବିଜ୍ଞେଯୋ ମହାଦେବୋ ଦୁରାଧାରୋ ଦୁରନ୍ତକଃ।
ଦୁରାବାଧଶ୍ଚ ଦୁର୍ଗ୍ରାହ୍ଯୋ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶ୍ଯୋ ହ୍ଯକୃତାତ୍ମଭିଃ॥ 13-45-118 (82799)
ଯସ୍ଯ ରୂପାଣ୍ଯନେକାନି ପ୍ରବଦନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ।
ସ୍ଥାନାନି ଚ ବିଚିତ୍ରାଣି ପ୍ରାସାଦାଶ୍ଚାପ୍ଯନେକଶଃ॥ 13-45-119 (82800)
କୋ ହି ତତ୍ତ୍ବେନ ତଦ୍ବେଦ ଈଶସ୍ଯ ଚରିତଂ ଶୁଭମ୍।
କୃତବାନ୍ଯାନି ରୂପାଣି ଦେବଦେବଃ ପୁରା କିଲ।
କ୍ରୀଡତେ ଚ ତଥା ଶର୍ବଃ ପ୍ରସୀଦତି ଯଥାଚ ବୈ॥ 13-45-120 (82801)
ହୃଦିସ୍ଥଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବିଶ୍ବରୂପୋ ମହେଶ୍ବରଃ।
ଭକ୍ତାନାମନୁକମ୍ପାର୍ଥଂ ଦର୍ଶନଂ ଚ ଯଥାଶ୍ରୁତମ୍।
ମୁନୀନାଂ ବ୍ରୁବତାଂ ଦିବ୍ଯମୀଶାନଚରିତଂ ଶୁଭମ୍॥ 13-45-121 (82802)
କୃତବାନ୍ଯାନି ରୂପାଣି କଥିତାନି ଦିବୌକସୈଃ।
ଅନୁଗ୍ରହାର୍ଥଂ ବିପ୍ରାଣାଂ ଶୃଣୁ ବତ୍ସ ସମାସତଃ॥ 13-45-122 (82803)
ତାନି ତେ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି॥ 13-45-123 (82804)
ବ୍ରହ୍ମବିଷ୍ଣୁସୁରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ରୁଦ୍ରାଦିତ୍ଯାଶ୍ବିନାମପି।
ବିଶ୍ବେଷାମପି ଦେବାନାଂ ବପୁର୍ଧାରଯତେ ଭବଃ॥ 13-45-124 (82805)
ନରାଣାଂ ଦେବନାରୀଣାଂ ତଥା ପ୍ରେତପିଶାଚଯୋଃ।
କିରାତଶବରାଣାଂ ଚ ଜଲଜାନାମନେକଶଃ॥ 13-45-125 (82806)
କରୋତି ଭଗବାନ୍ରୂପମାଟବ୍ଯଶବରାଣ୍ଯପି।
କୂର୍ମୋ ମତ୍ସ୍ଯସ୍ତଥା ଶଙ୍ଖଃ ପ୍ରବାଲାଙ୍କୁରଭୂଷଣଃ॥ 13-45-126 (82807)
ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସସର୍ପାଣାଂ ଦୈତ୍ଯଦାନବଯୋରପି।
ବପୁର୍ଧାରଯତେ ଦେବୋ ଭୂଯଶ୍ଚ ବିଲବାସିନାମ୍॥ 13-45-127 (82808)
ବ୍ଯାଘ୍ରସିଂହମୃଗାଣାଂ ଚ ତରକ୍ଷ୍ବୃକ୍ଷପତତ୍ତ୍ରିଣାମ୍।
ଉଲୂକଶ୍ବଶୃଗାଲାନାଂ ରୂପାଣି କୁରୁତେଽପି ଚ॥ 13-45-128 (82809)
ହଂସକାକମଯୂରାଣାଂ କୃକଲାସକସାରସାମ୍।
ରୂପାଣି ଚ ବଲାକାନାଂ ଗୃଧ୍ରଚକ୍ରାଙ୍ଗଯୋରପି॥ 13-45-129 (82810)
କରୋତି ବା ସ ରୂପାଣି ଧାରଯତ୍ଯପି ପର୍ବତମ୍।
ଗୋରୂପଂ ଚ ମହାଦେବୋ ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବୋଷ୍ଟ୍ରଖରାକୃତିଃ॥ 13-45-130 (82811)
ଛାଗଶାର୍ଦୂଲରୂପଶ୍ଚ ଅନେକମୃଗରୂପଧୃକ୍।
ଅଣ୍ଡଜାନାଂ ଚ ଦିବ୍ଯାନାଂ ବପୁର୍ଧାରଯତେ ଭବଃ॥ 13-45-131 (82812)
ଦଣ୍ଡୀ ଛତ୍ରୀ ଚ କୁଣ୍ଡୀ ଚ ଦ୍ବିଜାନାଂ ବାରଣସ୍ତଥା।
ଷଣ୍ମୁଖୋ ବୈ ବହୁମୁଖସ୍ତ୍ରିନେତ୍ରୋ ବହୁଶୀର୍ଷକଃ॥ 13-45-132 (82813)
ଅନେକକଟିପାଦଶ୍ଚ ଅନେକୋଦରବକ୍ତ୍ରଧୃତ୍।
ଅନେକପାଣିପାର୍ଶ୍ବଶ୍ଚ ଅନେକଗପସଂବୃତଃ॥ 13-45-133 (82814)
ଋଷିଗନ୍ଧର୍ବରୂପଶ୍ଚ ସିଦ୍ଧଚାରଣରୂପଧୃତ୍।
ଭସ୍ପପାଣ୍ଡୁରଗାତ୍ରଶ୍ଚ ଚନ୍ଦ୍ରାର୍ଧକୃତଭୂଷଣଃ॥ 13-45-134 (82815)
ଅନେକରାବସଂଘୁଷ୍ଟଶ୍ଚାନେକସ୍ତୁତିସଂସ୍କୃତଃ।
ସର୍ବଭୂତାନ୍ତକଃ ସର୍ବଃ ସର୍ବଲୋକପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ॥ 13-45-135 (82816)
ସର୍ବଲୋକାନ୍ତରାତ୍ମା ଚ ସର୍ବଗଃ ସର୍ବବାଦ୍ଯପି।
ସର୍ବତ୍ର ଭଗବାନ୍ଜ୍ଞେଯୋ ହୃଦିସ୍ଥଃ ସର୍ବଦେହିନାମ୍॥ 13-45-136 (82817)
ଯୋ ହି ଯଂ କାମଯେତ୍କାମଂ ଯସ୍ମିନ୍ନର୍ଥଽର୍ଚ୍ଯତେ ପୁନଃ।
ତତ୍ସର୍ବଂ ବେତ୍ତି ଦେବେଶସ୍ତଂ ପ୍ରପଦ୍ଯ ଯଦୀଚ୍ଛସି॥ 13-45-137 (82818)
ନନ୍ଦତେ କୁପ୍ଯତେ ଚାପି ତଥା ହୁଂକାରଯତ୍ଯପି।
ଚକ୍ରୀ ଶୂଲୀ ଗଦାପାଣିର୍ମୁସଲୀ ଖଡ୍ଗପଟ୍ଟସୀ॥ 13-45-138 (82819)
ଭୂଧରୋ ନାଗମୌଞ୍ଜୀ ଚ ନାଗକୁଣ୍ଡଲକୁଣ୍ଡଲୀ।
ନାଗଯଜ୍ଞୋପବୀତୀ ଯ ନାଗଚର୍ମୋତ୍ତରଚ୍ଛଦଃ॥ 13-45-139 (82820)
ହସତେ ଗାଯତେ ଚୈବ ନୃତ୍ଯତେ ଚ ମନୋହରମ୍।
ବାଦଯତ୍ଯପି ବାଦ୍ଯାନି ବିଚିତ୍ରାଣି ଗଣୈର୍ଯୁତଃ॥ 13-45-140 (82821)
ବଲ୍ଗତେ ଜୃମ୍ବତେ ଚୈବ ରୁଦତେ ରୋଦଯତ୍ଯପି।
ଉନ୍ମତ୍ତମତ୍ତରୂପଂ ଚ ଭାଷତେ ଚାପି ସୁସ୍ବରଃ॥ 13-45-141 (82822)
ଅତୀବ ହସତେ ରୌଦ୍ରସ୍ତ୍ରାସଯନ୍ନଯନୈର୍ଜନମ୍।
ଜାଗର୍ତି ଚୈବ ସ୍ବପିତି ଜୃମ୍ଭତେ ଚ ଯଥାସୁବମ୍॥ 13-45-142 (82823)
ଜପତେ ଜପ୍ଯତେ ଚୈବ ତପତେ ତପ୍ଯତେ ପୁନଃ।
ଦଦାତି ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣାତି ଯୁଞ୍ଜତେ ଧ୍ଯାଯତେଽପି ଚ॥ 13-45-143 (82824)
ବେଦୀମଧ୍ଯେ ତଥା ଯୂପେ ଗୋଷ୍ଠମଧ୍ଯେ ହୁତାଶନେ।
ଦୃଶ୍ଯତେ ଦୃଶ୍ଯତେ ଚାପି ବାଲୋ ବୃଦ୍ଧୋ ଯୁବା ତଥା॥ 13-45-144 (82825)
କ୍ରୀଡତେ ଋଷିକନ୍ଯାଭିର୍ଋଷିପତ୍ନୀଭିରେବ ଚ।
ଊର୍ଧ୍ବକେଶୋ ମହାଶେଫୋ ନଗ୍ନୋ ବିକୃତଲୋଚନଃ॥ 13-45-145 (82826)
ଗୌରଃ ଶ୍ଯାମସ୍ତଥା କୃଷ୍ଣଃ ପାଣ୍ଡୁରୋ ଧୂମଲୋହିତଃ।
ବିକୃତାକ୍ଷୋ ବିଶାଲାକ୍ଷୋ ଦିଗ୍ବାସାଃ ସର୍ବବାସକଃ॥ 13-45-146 (82827)
ଅରୂପସ୍ଯାଦ୍ଯରୂପସ୍ଯ ଅତିରୂପାଦ୍ଯରୂପିଣଃ।
ଅନାଦ୍ଯନ୍ତମଜସ୍ଯାନ୍ତଂ ବେତ୍ସ୍ଯତେ କୋସ୍ଯ ତତ୍ତ୍ବତଃ॥ 13-45-147 (82828)
ହୃଦି ପ୍ରାଣୋ ମନୋ ଜୀବୋ ଯୋଗାତ୍ମା ଯୋଗସଂଜ୍ଞିତଃ।
ଧ୍ଯାନଂ ତତ୍ପରମାତ୍ମା ଚ ଭାବଗ୍ରାହ୍ଯୋ ମହେଶ୍ବରଃ॥ 13-45-148 (82829)
ବାଦକୋ ଗାଯନଶ୍ଚୈବ ସହସ୍ରଶତଲୋଚନଃ।
ଏକବକ୍ତ୍ରୋ ଦ୍ବିବକ୍ତ୍ରଶ୍ଚ ତ୍ରିବକ୍ତ୍ରୋଽନେକବକ୍ତ୍ରକଃ॥ 13-45-149 (82830)
ତଦ୍ଭକ୍ତସ୍ତଦ୍ଗତୋ ନିତ୍ଯଂ ତନ୍ନିଷ୍ଠସ୍ତତ୍ପରାଯଣଃ।
ଭଜ ପୁତ୍ର ମହାଦେବଂ ତତଃ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ଚେପ୍ସିତଂ॥ 13-45-150 (82831)
ଜନନ୍ଯାସ୍ତଦ୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଦାପ୍ରଭୃତି ଶତ୍ରୁହନ୍।]
ମମ ଭକ୍ତିର୍ମହାଦେବେ ନୈଷ୍ଠିକୀ ସମପଦ୍ଯତ॥ 13-45-151 (82832)
ତତୋଽହଂ ତପ ଆସ୍ଥାଯ ତୋପଯାମାସ ଶଂକରମ୍।
ଦିବ୍ଯଂ ବର୍ଷସହସ୍ରଂ ତୁ ବାମାଙ୍ଗୁଷ୍ଠାଗ୍ରବିଷ୍ଠିତଃ॥ 13-45-152 (82833)
ଏକଂ ବର୍ଷଶତଂ ଚୈବ ଫଲାହାରସ୍ତତୋଽଭବମ୍।
ଦ୍ବିତୀଯଂ ଶୀର୍ଣପର୍ଣାଶୀ ତୃତୀଯଂ ଚାମ୍ବୁଭୋଜନଃ॥ 13-45-153 (82834)
ଶତାନି ସପ୍ତ ଚୈବାହଂ ବାଯୁଭକ୍ଷସ୍ତଦାଽଭବମ୍।
ଏକଂ ବର୍ଷସହସ୍ରଂ ତୁ ଦିବ୍ଯମାରାଧିତୋ ମଯା॥ 13-45-154 (82835)
ତତସ୍ତୁଷ୍ଟୋ ମହାଦେବଃ ସର୍ବଲୋକେଶ୍ବରଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଏକଭକ୍ତ ଇତି ଜ୍ଞାତ୍ବା ଜିଜ୍ଞାସାଂ କୁରୁତେ ତଦା॥ 13-45-155 (82836)
ଶକ୍ରରୂପଂ ସ କୃତ୍ବା ତୁ ସର୍ବୈର୍ଦେବଗଣୈର୍ବୃତଃ।
ସହସ୍ରାକ୍ଷସ୍ତଦା ଭୂତ୍ବା ବଜ୍ରପାଣିର୍ମହାଯଶାଃ॥ 13-45-156 (82837)
ସୁଧାବଦାତଂ ରକ୍ତାକ୍ଷଂ ସ୍ତବ୍ଧକର୍ଣଂ ମଦୋତ୍କଟମ୍।
ଆବେଷ୍ଟତକରଂ ଘୋରଂ ଚତୁର୍ଦଷ୍ଟ୍ରଂ ମହାଗଜମ୍॥ 13-45-157 (82838)
ସମାସ୍ଥିତଃ ସ ଭଗବାନ୍ଦୀପ୍ଯମାନଃ ସ୍ବତେଜସା।
ଆଜଗାମ କିରୀଟୀ ତୁ ହାରକେଯୂରଭୂଷିତଃ॥ 13-45-158 (82839)
ପାଣ୍ଡୁରେଣାତପତ୍ରେଣ ଧ୍ରିଯମାଣେନ ମୂର୍ଧନି।
ସେବ୍ଯଭାନୋପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧର୍ବନାଦିତୈଃ॥ 13-45-159 (82840)
ତତୋ ମାମାହ ଦେବେନ୍ଦ୍ରସ୍ତୁଷ୍ଟସ୍ତେଽହଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ମତ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ଯତ୍ତେ ମନସି ବର୍ତତେ॥ 13-45-160 (82841)
ଶକ୍ରସ୍ଯ ତୁ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନାହଂ ପ୍ରୀତମନାଽଭବମ୍।
ଅବ୍ରବଂ ଚ ତଦା କୃଷ୍ଣ ଦେବରାଜମିଦଂ ବଚଃ॥ 13-45-161 (82842)
ନାହଂ ତ୍ବତ୍ତୋ ବରଂ କାଙ୍କ୍ଷେ ନାନ୍ଯସ୍ମାଦପି ଦୈବତାତ୍।
ମହାଦେବାଦୃତେ ସୌମ୍ଯ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ॥ 13-45-162 (82843)
ସତ୍ଯଂସତ୍ଯଂ ହି ନଃ ଶକ୍ର ବାକ୍ଯମେତତ୍ସୁନିଶ୍ଚିତମ୍।
ନ ଯନ୍ମିହେଶ୍ବରଂ ମୁକ୍ତ୍ବା କଥାଽନ୍ଯା ମମ ରୋଚତେ॥ 13-45-163 (82844)
ପଶୁପତିବଚନାଦ୍ଭବାମି ସଦ୍ଯଃ
କୃମିରଥବା ତରୁରପ୍ଯନେକଶାଖଃ।
ଅପଶୁପତିବରପ୍ରସାଦଜା ମେ
ତ୍ରିଭୁବନରାଜ୍ଯବିଭୂତିରପ୍ଯନିଷ୍ଟା॥ 13-45-164 (82845)
[ଜନ୍ମଶ୍ବପାକମଧ୍ଯେଽ-
ପି ମେଽସ୍ତୁ ହରଚରଣବନ୍ଦନରତସ୍ଯ।
ମା ବାଽନୀଶ୍ବରଭକ୍ତୋ
ଭବାନି ଭବନେଽପି ଶକ୍ରସ୍ଯ॥ 13-45-165 (82846)
ବାଯ୍ବମ୍ବୁଭୁଜୋଽପି ସତୋ।
ନରସ୍ଯ ଦୁଃଖକ୍ଷଯଃ କୁତସ୍ତସ୍ଯ।
ଭବତି ହି ସୁରାସୁରଗୁରୌ
ଯସ୍ଯ ନ ବିଶ୍ବେଶ୍ବରେ ଭକ୍ତିଃ॥ 13-45-166 (82847)
ଅଲମନ୍ଯାଭିସ୍ତେଷାଂ
କଥାଭିରପ୍ଯନ୍ଯଧର୍ମଯୁକ୍ତାଭିଃ।
ଯେଷାଂ ନ କ୍ଷଣମପି ରୁଚିତୋ
ହରଚରଣସ୍ମରଣବିଚ୍ଛେଦଃ॥ 13-45-167 (82848)
ହରଚରଣନିରତମତିନା
ଭବିତବ୍ଯମନାର୍ଜବଂ ଯୁଗଂ ପ୍ରାପ୍ଯ।
ସଂସାରଭଯଂ ନ ଭବତି
ହରଭକ୍ତିରସାଯନଂ ପୀତ୍ବା॥ 13-45-168 (82849)
ଦିବସଂ ଦିବସାର୍ଧଂ ବା ମୁହୂର୍ତଂ ବା କ୍ଷଣଂ ଲବମ୍।
ନ ହ୍ଯଲବ୍ଧପ୍ରସାଦସ୍ଯ ଭକ୍ତିର୍ଭବତି ଶଙ୍କରେ॥] 13-45-169 (82850)
ଅପି କୀଟଃ ପତଙ୍ଗୋ ବା ଭବେଯଂ ଶଙ୍କରାଜ୍ଞଯା।
ନ ତୁ ଶକ୍ର ତ୍ବଯା ଦତ୍ତଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯମପି କାମଯେ॥ 13-45-170 (82851)
[ଶ୍ବାଽପି ମହେଶ୍ବରବଚନା-
ଦ୍ଭବାମି ସ ହି ନଃ ପରଃ କାମଃ।
ତ୍ରିଦଶଗଣରାଜ୍ଯମପି ଖଲୁ
ନେଚ୍ଛାମ୍ଯମହେଶ୍ବରାଜ୍ଞପ୍ତମ୍॥ 13-45-171 (82852)
ନ ନାକପୃଷ୍ଠଂ ନ ଚ ଦେବରାଜ୍ଯଂ
ନ ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ନ ଚ ନିଷ୍କଲତ୍ବମ୍।
ନ ସର୍ବକାମାନଖିଲାନ୍ବୃଣୋମି
ହରସ୍ଯ ଦାସତ୍ବମହଂ ବୃଣୋମି॥] 13-45-172 (82853)
ଯାବଚ୍ଛଶାଙ୍କଧବଲାମଲବଦ୍ଧମୌଲି-
ର୍ନ ପ୍ରୀଯତେ ପଶୁପତିର୍ଭଗବାନ୍ମମେଶଃ।
ତାବଜ୍ଜରାମରଣଜନ୍ମଶତାଭିଘାତୈ-
ର୍ଦୁଃଖାନି ଦେହବିହିତାନି ସମୁଦ୍ବହାମି॥ 13-45-173 (82854)
ଦିବସକରଶଶାଙ୍କବହ୍ନିଦୀପ୍ତଂ
ତ୍ରିଭୁବନସାରମସାରମାଦ୍ଯମେକମ୍।
ଅଜରମମରମପ୍ରସାଦ୍ଯ ରୁଦ୍ରଂ
ଜଗତି ପୁମାନିହ କୋ ଲଭେତ ଶାନ୍ତିଂ॥ 13-45-174 (82855)
`ଧିକ୍ତେଷାଂ ଧିକ୍ତେଷାଂ
ପୁନରପି ଚ ଧିଗସ୍ତୁ ଧିକ୍ତେଷାମ୍।
ଯେଷାଂ ନ ବସତି ହୃଦଯେ
କୁପଥଗତିବିମୋକ୍ଷକୋ ରୁଦ୍ରଃ'॥ 13-45-175 (82856)
ଯଦି ନାମ ଜନ୍ମ ଭୂଯୋ
ଭବତି ମଦୀଯୈଃ ପୁନର୍ଦୋଷୈଃ।
ତସ୍ମିଂସ୍ତସ୍ମିଞ୍ଜନ୍ମନି
ଭବେ ଭବେନ୍ମେଽକ୍ଷଯା ଭକ୍ତିଃ॥ 13-45-176 (82857)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 13-45-177x (6849)
କଃ ପୁନର୍ଭବନେ ହେତୁରୀଶେ କାରଣକାରଣେ।
ଯେନ ଶର୍ବାଦୃତେଽନ୍ଯସ୍ମାତ୍ପ୍ରସାଦଂ ନାଭିକାଙ୍କ୍ଷସି॥ 13-45-177 (82858)
[ଉପମନ୍ଯୁରୁବାଚ। 13-45-178x (6850)
ସଦସଦ୍ବ୍ଯକ୍ତମବ୍ଯକ୍ତଂ ଯମାହୁର୍ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ।
ନିତ୍ଯମେକମନେକଂ ଚ ବରଂ ତସ୍ମାଦ୍ବୃଣୀମହେ॥ 13-45-178 (82859)
ଅନାଦିମଧ୍ଯପର୍ଯନ୍ତଂ ଜ୍ଞାନୈଶ୍ବର୍ଯମଚିନ୍ତିତମ୍।
ଆତ୍ମାନଂ ପରମଂ ଯସ୍ମାଦ୍ବରଂ ତସ୍ମାଦ୍ବୃଣୀମହେ॥ 13-45-179 (82860)
ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ସକଲଂ ଯସ୍ମାଦନୁତ୍ପାଦିତମବ୍ଯଯମ୍।
ଅବୀଜାଦ୍ବୀଜସମ୍ଭୂତଂ ବରଂ ତସ୍ମାଦ୍ବୃଣୀମହେ॥ 13-45-180 (82861)
ତମସଃ ପରମଂ ଜ୍ଯୋତିସ୍ତପସ୍ତଦ୍ବୃତ୍ତିନାଂ ପରମ୍।
ଯଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ନାନୁଶୋଚନ୍ତି ବରଂ ତସ୍ମାଦ୍ବୃଣୀମହେ॥ 13-45-181 (82862)
ଭୂତଭାବନଭାବଜ୍ଞଂ ସର୍ବଭୂତାଭିଭାବନମ୍।
ସର୍ବଗଂ ସର୍ବଦଂ ଦେବଂ ପୂଜଯାମି ପୁରଂଦର॥ 13-45-182 (82863)
ହେତୁବାଦୈର୍ବିନିର୍ମୁକ୍ତଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗାର୍ଥଦଂ ପରମ୍।
ଯମୁପାସନ୍ତି ତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞା ବରଂ ତସ୍ମାଦ୍ବୃଣୀମହେ॥ 13-45-183 (82864)
ମଘବନ୍ମଘବାତ୍ମାନଂ ଯଂ ବଦନ୍ତି ସୁରେଶ୍ବରମ୍।
ସର୍ବଭୂତଗୁରୁଂ ଦେବଂ ବରଂ ତସ୍ମାଦ୍ବୃଣୀମହେ॥ 13-45-184 (82865)
ଯତ୍ପୂର୍ବମସୃଜଦ୍ଦେବଂ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ଲୋକଭାବନମ୍।
ଅଣ୍ଡମାକାଶମାପୂର୍ଯ ବରଂ ତସ୍ମାଦ୍ବୃଣୀମହେ॥ 13-45-185 (82866)
ଅଗ୍ନିରାପୋଽନିଲଃ ପୃଥ୍ବୀ ଖଂ ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ମନୋ ମହାନ୍।
ସ୍ରଷ୍ଟା ଚୈଷାଂ ଭବେଦ୍ଯୋଽନ୍ଯୋ ବ୍ରୂହି କଃ ପରମେଶ୍ବରାତ୍॥ 13-45-186 (82867)
ମନୋ ମତିରହଙ୍କାରସ୍ତନ୍ମାତ୍ରାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଚ।
ବ୍ରୂହି ଚୈଷାଂ ଭବେଚ୍ଛକ୍ର କୋଽନ୍ଯୋସ୍ତି ପରମଂ ଶିବାତ୍॥ 13-45-187 (82868)
ସ୍ରଷ୍ଟାରଂ ଭୁବନସ୍ଯେହ ବଦନ୍ତୀହ ପିତାମହମ୍।
ଆରାଧ୍ଯ ସ ତୁ ଦେବେଶମଶ୍ନୁତେ ମହତୀଂ କ୍ଷିଯମ୍॥ 13-45-188 (82869)
ଭଗବତ୍ଯୁତ୍ତମୈଶ୍ବର୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମବିଷ୍ଣୁପୁରୋଗମମ୍।
ବିଦ୍ଯତେ ବୈ ମହାଦେବାଦ୍ବ୍ରୂହି କଃ ପରମେଶ୍ବରାତ୍॥ 13-45-189 (82870)
ଦୈତ୍ଯଦାନବମୁଖ୍ଯାନାମାଧିପତ୍ଯାରିମର୍ଦନାତ୍।
କୋଽନ୍ଯଃ ଶକ୍ରୋତି ଦେବେଶାଦ୍ଦିତେଃ ସମ୍ପାଦିତୁଂ ସୁତାନ୍॥ 13-45-190 (82871)
ଦିକ୍କାଲସୂର୍ଯତେଜାଂସି ଗ୍ରହବାଯ୍ବିନ୍ଦୁତାରକାଃ।
ବିଦ୍ଧି ତ୍ବେତେ ମହାଦେବାଦ୍ବ୍ରୂହି କଃ ପରମେଶ୍ବରାତ୍॥ 13-45-191 (82872)
ଅଥୋତ୍ପତ୍ତିବିନାଶେ ବା ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ତ୍ରିପୁରସ୍ଯ ବା।
ଦୈତ୍ଯଦାନବମୁଖ୍ଯାନାମାଧିପତ୍ଯାରିମର୍ଦନଃ॥ 13-45-192 (82873)
କିଂ ଚାତ୍ର ବହୁଭିଃ ସୂକ୍ତୈର୍ହେତୁବାଦୈଃ ପୁରଂଦର।
ସହସ୍ରନଯନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ବାମେବ ସୁରସତ୍ତମ॥ 13-45-193 (82874)
ପୂଜିତଂ ସିଦ୍ଧଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ଦେବୈଶ୍ଚ ଋଷିଭିସ୍ତଥା।
ଦେବଦେବପ୍ରସାଦେନ ତତ୍ସର୍ବଂ କୁଶିକୋତ୍ତମ॥ 13-45-194 (82875)
ଅବ୍ଯକ୍ତମୁକ୍ତକେଶାଯ ସର୍ବଗସ୍ଯେଦମାତ୍ମକମ୍।
ଚେତନାଚେତନାଦ୍ଯେଷୁ ଶକ୍ର ବିଦ୍ଧି ମହେଶ୍ବରାତ୍॥ 13-45-195 (82876)
ଭୁବାଦ୍ଯେଷୁ ମହାନ୍ତେଷୁ ଲୋକାଲୋକାନ୍ତରେଷୁ ଚ।
ଦ୍ବୀପସ୍ଥାନେଷୁ ମେରୋଶ୍ଚ ବିଭବେଷ୍ବନ୍ତରେଷୁ ଚ। 13-45-196 (82877)
ଭଗବନ୍ମଘବନ୍ଦେବଂ ବଦନ୍ତେ ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିନଃ॥
ଯଦି ଦେବାଃ ସୁରାଃ ଶକ୍ର ପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯନ୍ଯାଂ ଭବାକୃତିମ୍। 13-45-197 (82878)
କିଂ ନ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଶରଣଂ ମର୍ଦିତାଶ୍ଚାସୁରୈଃ ସୁରାଃ॥
ଅଭିଘାତେଷୁ ଦେବାନାଂ ସଯକ୍ଷୋରଗରକ୍ଷସାମ୍। 13-45-198 (82879)
ପରସ୍ପରବିନାଶୀଷୁ ସ୍ବସ୍ଥାନୈଶ୍ବର୍ଯଦୋ ଭବଃ॥
ଅନ୍ଧକସ୍ଯାଥ ଶୁକ୍ରସ୍ଯ ଦୁନ୍ଦୁଭେର୍ମହିଷସ୍ଯ ଚ।
ଯକ୍ଷେନ୍ଦ୍ରବଲରକ୍ଷଃସୁ ନିବାତକବଚେଷୁ ଚ।
ବରଦାନାବଘାତାଯ ବ୍ରୂହି କୋଽନ୍ଯୋ ମହେଶ୍ବରାତ୍॥ 13-45-199 (82880)
ସୁରାସୁରଗୁରୋର୍ବକ୍ତ୍ରେ କସ୍ଯ ରେତଃ ପୁରା ହୁତମ୍।
କସ୍ଯ ବାଽନ୍ଯସ୍ଯ ରେତସ୍ତଦ୍ଯେନ ହୈମୋ ଗିରିଃ କୃତଃ॥ 13-45-200 (82881)
ଦିଗ୍ବାସାଃ କୀର୍ତ୍ଯତେ କୋଽନ୍ଯୋ ଲୋକେ କଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବରେତସଃ।
କସ୍ଯ ଚାର୍ଧେ ସ୍ଥିତା କାନ୍ତା ଅନଙ୍ଗଃ କେନ ନିର୍ଜିତଃ॥ 13-45-201 (82882)
ବ୍ରୂହୀନ୍ଦ୍ର ପରମଂ ସ୍ଥାନଂ କସ୍ଯ ଦେବୈଃ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ।
ଶ୍ମଶାନେ କସ୍ଯ କ୍ରୀଡାର୍ଥଂ ନୃତ୍ତେ ବା କୋଽଭିଭାଷ୍ଯତେ॥ 13-45-202 (82883)
କସ୍ଯୈଶ୍ବର୍ଯଂ ସମାନଂ ଚ ଭୂତୈଃ କୋ ବାଽପି କ୍ରୀଡତେ।
କସ୍ଯ ତୁଲ୍ଯବଲା ଦେବଗଣାଶ୍ଚୈଶ୍ବର୍ଯଦର୍ପିତାଃ॥ 13-45-203 (82884)
ଘୁଷ୍ଯତେ ହ୍ଯଚଲଂ ସ୍ଥାନଂ କସ୍ଯ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯପୂଜିତମ୍।
ବର୍ଷତେ ତପତେ କୋଽନ୍ଯୋ ଜ୍ବଲତେ ତେଜସା ଚ କଃ॥ 13-45-204 (82885)
କସ୍ମାଦୋଷଧିସମ୍ପତ୍ତିଃ କୋ ବା ଧାରଯତେ ବସୁ।
ପ୍ରକାମଂ କ୍ରୀଡତେ କୋ ବା ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ସଚରାଚରେ॥ 13-45-205 (82886)
ଜ୍ଞାନସିଦ୍ଧିକ୍ରିଯାଯୋଗୈଃ ସେବ୍ଯମାନଶ୍ଚ ଯୋଗିଭିଃ।
ଋଷିଗନ୍ଧର୍ବସିଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ବିହିତଂ କାରଣଂ ପରମ୍॥ 13-45-206 (82887)
କର୍ମଯଜ୍ଞକ୍ରିଯାଯୋଗୈଃ ସେବ୍ଯମାନଃ ସୁରାସୁରୈଃ।
ନିତ୍ଯଂ କର୍ମଫଲୈର୍ହୀନଂ ତମହଂ କାରଣଂ ବଦେ॥ 13-45-207 (82888)
ସ୍ଥୂଲଂ ସୂକ୍ଷ୍ମମନୌପମ୍ଯମଗ୍ରାହ୍ଯଂ ଗୁଣଗୋଚରମ୍।
ଗୁଣହୀନଂ ଗୁଣାଧ୍ଯକ୍ଷଂ ପରଂ ମାହେଶ୍ବରଂ ପଦମ୍॥ 13-45-208 (82889)
ବିଶ୍ବେଶଂ କାରଣଗୁରୁଂ ଲୋକକାଲୋକାନ୍ତକାରଣମ୍।
ଭୂତାଭୂତଭବିଷ୍ଯଚ୍ଚ ଜନକଂ ସର୍ବକାରଣମ୍। 13-45-209 (82890)
ଅକ୍ଷରାକ୍ଷରମବ୍ଯକ୍ତଂ ବିଦ୍ଯାବିଦ୍ଯେ କୃତାକୃତେ।
ଧର୍ମାଧର୍ମୌ ଯତଃ ଶକ୍ର ତମହଂ କାରଣଂ ବ୍ରୁବେ॥ 13-45-210 (82891)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମିହ ଦେବେନ୍ଦ୍ର ପଶ୍ଯ ଲିଙ୍ଗଂ ଭଗାଙ୍କିତମ୍।
ଦେବଦେବେନ ରୁଦ୍ରେଣ ସୃଷ୍ଟିସଂହାରହେତୁନା॥ 13-45-211 (82892)
ମାତ୍ରା ପୂର୍ବଂ ମମାଖ୍ଯାତଂ କାରଣଂ ଲୋକଲକ୍ଷଣମ୍।
ନାସ୍ତି ଚେଶାତ୍ପରଂ ଶକ୍ର ତଂ ପ୍ରପଦ୍ଯ ଯଦୀଚ୍ଛସି॥ 13-45-212 (82893)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ନନୁ ତେ ସୁରେଶ ବିଦିତଂ ସଂଯୋଗଲିଙ୍ଗୋଦ୍ଭବଂ
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ସବିକାରନିର୍ଗୁଣଗଣଂ ବ୍ରହ୍ମାଦିରେତୋଦ୍ଭବମ୍।
ଯଦ୍ବ୍ରହ୍ମେନ୍ଦ୍ରହୁତାଶବିଷ୍ଣୁସହିତା ଦେବାଶ୍ଚ ଦୈତ୍ଯେଶ୍ବରା
ନାନ୍ଯତ୍କାମସହସ୍ରକଲ୍ପିତଧିଯଃ ଶଂସନ୍ତି ଈଶାତ୍ପରଂ॥ 13-45-213 (82894)
ତଂ ଦେବଂ ସଚରାଚରସ୍ଯ ଜଗତୋ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତବେଦ୍ଯୋତ୍ତମଂ
କାମାର୍ଥୀ ବରଯାମି ସଂଯତମନା ମୋକ୍ଷାଯ ସଦ୍ଯଃ ଶିବମ୍
ହେତୁଭିର୍ବା କିମନ୍ଯୈସ୍ତୈରୀଶଃ କାରଣକାରଣମ୍।
ନ ଶୁଶ୍ରୁମ ଯଦନ୍ଯସ୍ଯ ଲିଙ୍ଗମଭ୍ଯର୍ଚିତଂ ସୁରୈଃ॥ 13-45-214 (82895)
କସ୍ଯାନ୍ଯସ୍ଯ ସୁରୈଃ ସର୍ବୈର୍ଲିଙ୍ଗଂ ମୁକ୍ତ୍ବା ମହେଶ୍ବରମ୍।
ଅର୍ଚ୍ଯତେଽର୍ଚିତପୂର୍ବଂ ବା ବ୍ରୂହି ଯଦ୍ଯସ୍ତି ତେ ଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-45-215 (82896)
ଯସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମ ଚ ବିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ତ୍ବଂ ଚାପି ସହଦୈବତୈଃ।
ଅର୍ଚଯଧ୍ବଂ ସଦା ଲିଙ୍ଗଂ ତସ୍ମାଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠତମୋ ହି ସଃ॥ 13-45-216 (82897)
ନ ପଦ୍ମାଙ୍ଗା ନ ଚକ୍ରାଙ୍କା ନ ବଜ୍ରାଙ୍କା ଯତଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଲିଙ୍ଗାଙ୍କା ଚ ଭଗାଙ୍କା ଚ ତସ୍ମାନ୍ମାହେଶ୍ବରୀ ପ୍ରଜା॥ 13-45-217 (82898)
ଦେବ୍ଯାଃକରଣରୂପଭାବଜନିତାଃସର୍ବାଭଗାଙ୍କାଃ ସ୍ତ୍ରିଯୋ
ଲିଙ୍ଗେନାପି ହରସ୍ଯ ସର୍ବପୁରୁଷାଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଚିହ୍ନୀକୃତାଃ।
ଯୋଽନ୍ଯତ୍କାରଣମୀଶ୍ବରାତ୍ପ୍ରବଦତେ ଦେବ୍ଯା ଚ ଯନ୍ନାଙ୍କିତଂ
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ସଚରାଚରେ ସ ତୁ ପୁମାନ୍ବାହ୍ଯୋ ଭବେଦ୍ଦୁର୍ମତିଃ॥ 13-45-218 (82899)
ପୁଲ୍ଲିଙ୍ଗଂ ସର୍ବମୀଶାନଂ ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗଂ ବିଦ୍ଧି ଚାପ୍ଯମାମ୍।
ଦ୍ବାଭ୍ଯାଂ ତନୁଭ୍ଯାଂ ବ୍ଯାପ୍ତଂ ହି ଚରାଚରମିଦଂ ଜଗତ୍॥] 13-45-219 (82900)
ତସ୍ମାଦ୍ବରମହଂ କାଙ୍କ୍ଷେ ନିଧନଂ ବାଽପି କୌଶିକ।
ଗଚ୍ଛ ବା ତିଷ୍ଠ ବା ଶକ୍ର ଯଥେଷ୍ଟଂ ବଲସୂଦନ॥ 13-45-220 (82901)
କାମମେଷ ବରୋ ମେସ୍ତୁ ଶାପୋ ବାଽଥ ମହେଶ୍ବରାତ୍।
ନ ଚାନ୍ଯାଂ ଦେବତାଂ କାଙ୍କ୍ଷେ ସର୍ବକାମଫଲାମପି॥ 13-45-221 (82902)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ଦେବେନ୍ଦ୍ରଂ ଦୁଃଖାଦାକୁଲିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ନ ପ୍ରସୀଦତି ମେ ଦେବଃ କିମେତଦିତି ଚିନ୍ତଯନ୍॥ 13-45-222 (82903)
ଅଥାପଶ୍ଯଂ କ୍ଷଣେନୈବ ତମେବୈରାବତଂ ପୁନଃ।
ହଂସକୁନ୍ଦେନ୍ଦୁସଦୃଶଂ ମୃଣାଲରଜତପ୍ରଭମ୍॥ 13-45-223 (82904)
ବୃଷରୂପଧରଂ ସାକ୍ଷାତ୍କ୍ଷୀରୋଦମିବ ସାଗରମ୍।
କୃଷ୍ଣପୁଚ୍ଛଂ ମହାକାଯଂ ମଧୁପିଙ୍ଗଲଲୋଚନମ୍॥ 13-45-224 (82905)
ବଜ୍ରସାରମଯୈଃ ଶୃଙ୍ଗୈର୍ନିଷ୍ଟପ୍ତକନକପ୍ରଭୈଃ।
ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣୈର୍ମୃଦୁରକ୍ତାଗ୍ରୈରୁତ୍କିରନ୍ତମିବାବନିମ୍॥ 13-45-225 (82906)
ଜାମ୍ବୂନଦେନ ଦାମ୍ନା ଚ ସର୍ବତଃ ସମଲଙ୍କୃତମ୍।
ସୁବକ୍ତ୍ରଖୁରନାସଂ ଚ ସୁକର୍ଣଂ ସୁକଟୀତଟମ୍।
ସୁପାର୍ଶ୍ବଂ ବିପୁଲସ୍କନ୍ଧଂ ସୁରୂପଂ ଚାରୁଦର୍ଶନମ୍॥ 13-45-226 (82907)
କକୁଦଂ ତସ୍ଯ ଚାଭାତି ସ୍କନ୍ଧମାପୂର୍ଯ ଧିଷ୍ଠିତମ୍।
ତୁଷାରଗିରିକୂଟାଭଂ ସିତାଭ୍ରଶିଖରୋପମମ୍॥ 13-45-227 (82908)
ତଭାସ୍ଥିତଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଦେବଦେବଃ ସହୋମଯା।
ଅଶୋଭତ ମହାଦେବଃ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାମିବୋଡୁରାଟ୍॥ 13-45-228 (82909)
`କିରୀଟଂ ଚ ଜଟାଭାରଃ ସର୍ପାଦ୍ଯାଭରଣାନି ଚ।
ବଜ୍ରାଦିଶୂଲମାତଙ୍ଗଗମ୍ଭୀରସ୍ମିତମାଗତମ୍॥' 13-45-229 (82910)
ତସ୍ଯ ତେଜୋଭବୋ ବହ୍ନିଃ ସମେଘଃ ସ୍ତନଯିତ୍ନୁମାନ୍।
ସହସ୍ରମିବ ସୂର୍ଯାଣାଂ ସର୍ବମାପୂର୍ଯ ଧିଷ୍ଠିତଃ॥ 13-45-230 (82911)
ଈଶ୍ବରଃ ସୁମହାତେଜାଃ ସଂବର୍ତକ ଇବାନଲଃ।
ଯୁଗାନ୍ତେ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଦିଧକ୍ଷୁରିବ ଚୋଦ୍ଯତଃ॥ 13-45-231 (82912)
ତେଜସା ତୁ ତଦା ବ୍ଯାପ୍ତଂ ଦୁର୍ନିରୀକ୍ଷ୍ଯଂ ସମନ୍ତତଃ।
ପୁନରୁଦ୍ବିଗ୍ନହୃଦଯ କିମେତଦିତି ଚିନ୍ତଯମ୍॥ 13-45-232 (82913)
ମୁହୂର୍ତମିବ ତତ୍ତେଜୋ ବ୍ଯାପ୍ଯ ସର୍ବା ଦିଶୋ ଦଶ।
ପ୍ରଶାନ୍ତଂ ଚ କ୍ଷଣେନୈବ ଦେବଦେବସ୍ଯ ମାଯଯା॥ 13-45-233 (82914)
ଅଥାପଶ୍ଯଂ ସ୍ଥିତଂ ସ୍ଥାଣୁଂ ଭଗବନ୍ତଂ ମହେଶ୍ବରମ୍।
`ସୌରଭେଯଗତଂ ସୌମ୍ଯଂ ବିଧୂମମିବ ପାବକମ୍॥ 13-45-234 (82915)
ପ୍ରଶାନ୍ତମନସଂ ଦେବଂ ତ୍ରିନେତ୍ରମପରାଜିତମ୍।
ସହିତଂ ଚାରୁସର୍ବାଙ୍ଗ୍ଯା ପାର୍ବତ୍ଯା ପରମେଶ୍ବରମ୍॥' 13-45-235 (82916)
ନୀଲକଣ୍ଠଂ ମହାତ୍ମନମସକ୍ତଂ ତେଜସାଂ ନିଧିମ୍।
ଅଷ୍ଟାଦଶଭୁଜଂ ସ୍ଥାଣୁଂ ସର୍ବାଭରଣଭୂଷିତମ୍॥ 13-45-236 (82917)
ଶୁକ୍ଲାମ୍ବରଧରଂ ଦେବଂ ଶୁକ୍ଲମାଲ୍ଯାନୁଲେପନମ୍।
ଶୁକ୍ଲଧ୍ବଜମନାଧୃଷ୍ଯଂ ଶୁକ୍ଲଯଜ୍ଞୋପବୀତିନମ୍॥ 13-45-237 (82918)
ଗାଯଦ୍ଭିର୍ନୃତ୍ଯମାନୈଶ୍ଚ ବାଦଯଦ୍ଭିଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ବୃତଂ ପାର୍ଶ୍ବଚରୈର୍ଦିବ୍ଯୈରାତ୍ମତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମୈଃ॥ 13-45-238 (82919)
ବାଲେନ୍ଦୁମୁକୁଟଂ ପାଣ୍ଡୁଂ ଶରଚ୍ଚନ୍ଦ୍ରମିବୋଦିତମ୍।
ତ୍ରିଭିର୍ନେତ୍ରୈଃ କୃତୋଦ୍ଯୋତଂ ତ୍ରିଭିଃ ସୂର୍ଯୈରିବୋଦିତୈଃ॥ 13-45-239 (82920)
`ସର୍ବବିଦ୍ଯାଧିପଂ ଦେବଂ ଶରଚ୍ଚନ୍ଦ୍ରସମପ୍ରଭମ୍।
ନଯନାହ୍ଲାଦସୌମ୍ଯୋଽହମପଶ୍ଯଂ ପରମେଶ୍ବରମ୍॥' 13-45-240 (82921)
ଅଶୋଭତାସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ମାଲା ଗାତ୍ରେ ସିତପ୍ରଭେ।
ଜାତରୂପମଯୈଃ ପଦ୍ମୈର୍ଗ୍ରଥିତା ରତ୍ନଭୂଷିତା॥ 13-45-241 (82922)
ମୂର୍ତିମନ୍ତି ତଥାଽସ୍ତ୍ରାଣି ସର୍ବତେଜୋମଯାନି ଚ।
ମଯା ଦୃଷ୍ଟାନି ଗୋବିନ୍ଦ ଭବସ୍ଯାମିତତେଜସଃ॥ 13-45-242 (82923)
ଇନ୍ଦ୍ରାଯୁଧସହସ୍ରାଭଂ ଧନୁସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ପିନାକମିତି ବିଖ୍ଯାତଂ ସ ଚ ବୈ ପନ୍ନଗୋ ମହାନ୍॥ 13-45-243 (82924)
ସପ୍ତଶୀର୍ଷୋ ମହାକାଯସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣଦଂଷ୍ଟ୍ରୋ ବିଷୋଲ୍ବଣଃ।
ଜ୍ଯାବେଷ୍ଟିତମହାଗ୍ରୀବଃ ସ୍ଥିତଃ ପୁରୁଷବିଗ୍ରହଃ॥ 13-45-244 (82925)
ଶରଶ୍ଚ ସୂର୍ଯସଙ୍କାଶୋ ଦୃଷ୍ଟଃ ପାଶୁପତାହ୍ବଯଃ।
`ସହସ୍ରଭୁଜଜିହ୍ବାସ୍ଯୋ ଭୀଷଣୋ ନାଗବିଂଗ୍ରହ॥ 13-45-245 (82926)
ଶଙ୍ଖଶୂଲାସିଭିଶ୍ଚୈବ ପଟ୍ଟସୈ ରୂପବାନ୍ସ୍ଥିତଃ।
ଯେନ ଚ ତ୍ରିପୁରଂ ଦଗ୍ଧଂ ସର୍ବଦେବମଯଃ ****** 13-45-246 (82927)
ଅଦ୍ବିତୀଯମନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ସର୍ବଭୂତଭଯାବହମ୍।
ସସ୍ଫୁଲିଙ୍ଗଂ ମହାକାଯଂ ବିସୃଜନ୍ତମିବାନଲମ୍॥ 13-45-247 (82928)
ଏକପାଦଂ ମହାଦଂଷ୍ଟ୍ରଂ ସହସ୍ରଶିରସୋଦରମ୍।
ସହସ୍ରଭୁଜଜିହ୍ବାକ୍ଷମୁଦ୍ଗିରନ୍ତମିବାନଲମ୍॥ 13-45-248 (82929)
ବ୍ରାହ୍ମାନ୍ନାରାଯଣାଚ୍ଚୈନ୍ଦ୍ରାଦାଗ୍ନେଯାଦପି ବାରୁଣାତ୍।
ଯଦ୍ବିଶିଷ୍ଟଂ ମହାବାହୋ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରବିଘାତନମ୍॥ 13-45-249 (82930)
ଯେନ ତତ୍ତ୍ରିପୁରଂ ଦଗ୍ଧ୍ବା କ୍ଷଣାଦ୍ଭସ୍ମୀକୃତଂ ପୁରା।
ଶରେଣୈକେନ ଗୋବିନ୍ଦ ମହାଦେବେନ ଲୀଲଯା॥ 13-45-250 (82931)
ନିର୍ଦହେତ ଚ ଯତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ସଚରାଚରମ୍।
ମହେଶ୍ବରଭୁଜୋତ୍ସୃଷ୍ଟଂ ନିମେଷାର୍ଧାନ୍ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-45-251 (82932)
ନାବଧ୍ଯୋ ଯସ୍ଯ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ବ୍ରହ୍ମବିଷ୍ଣୁସୁରେଷ୍ବପି।
ତଦହଂ ଦୃଷ୍ଟବାଂସ୍ତତ୍ର ଆଶ୍ଚର୍ଯମିଦମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-45-252 (82933)
ଗୁହ୍ଯମସ୍ତ୍ରବରଂ ନାନ୍ଯତ୍ତତ୍ତୁଲ୍ଯମଧିକଂ ହି ବା।
ଯତ୍ତଚ୍ଛୂଲମିତି ଖ୍ଯାତଂ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଶୂଲିନଃ 13-45-253 (82934)
ଦାରଯେଦ୍ଦ୍ଯାଂ ମହୀ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ଶୋଷଯେଦ୍ବା ମହୋଦଧିମ୍।
ସଂହରେଦ୍ବା ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ବିସୃଷ୍ଟଂ ଶୂଲପାଣିନା॥ 13-45-254 (82935)
ଯୌବନାଶ୍ବୋ ହତୋ ଯେନ ମାନ୍ଧାତା ସବଲଃ ପୁରା।
ଚକ୍ରବର୍ତୀ ମହାତେଜାସ୍ତ୍ରିଲୋକବିଜଯୀ ନୃପଃ॥ 13-45-255 (82936)
ମହାବଲୋ ମହାବୀର୍ଯଃ ଶକ୍ରତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
କରସ୍ଥେନୈବ ଗୋବିନ୍ଦ ଲବଣସ୍ଯେହ ରକ୍ଷସଃ॥ 13-45-256 (82937)
ତଚ୍ଛୂଲମତିତୀକ୍ଷ୍ଣାଗ୍ରଂ ସୁଭୀମଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ତ୍ରିଶିଖାଂ ଭ୍ରୁକୁଟିଂ କୃତ୍ବା ତର୍ଜମାନମିବ ସ୍ଥିତମ୍॥ 13-45-257 (82938)
ବିଧୂମଂ ସାର୍ଚିଷଂ କୃଷ୍ଣଂ କାଲସୂର୍ଯମିବୋଦିତମ୍।
ସର୍ପହସ୍ତମନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ପାଶହସ୍ତାମିବାନ୍ତକମ୍॥ 13-45-258 (82939)
ଦୃଷ୍ଟବାନସ୍ମି ଗୋବିନ୍ଦ ତଦସ୍ତ୍ରଂ ରୁଦ୍ରସନ୍ନିଧୌ।
ପରଶୁସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣଧାରଶ୍ଚ ଦତ୍ତୋ ରାମସ୍ଯ ଯଃ ପୁରାଃ॥ 13-45-259 (82940)
ମହାଦେବେନ ତୁଷ୍ଟେନ ଦତ୍ତଂ ଭୃଗୁସୁତାଯ ଚ।
କାର୍ତବୀର୍ଯୋ ହତୋ ଯେନ ଚକ୍ରବର୍ତୀ ମହାମୃଧେ॥ 13-45-260 (82941)
ତ୍ରିଃସପ୍ତକୃତ୍ବଃ ପୃଥିବୀ ଯେନ ନିଃକ୍ଷତ୍ରିଯା କୃତା।
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ଗୋବିନ୍ଦ ରାମେଣାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣା॥ 13-45-261 (82942)
ଦୀପ୍ତଧାରଃ ସୁରୌଦ୍ରାସ୍ଯଃ ସର୍ପକଣ୍ଠାଗ୍ରଧିଷ୍ଠିତଃ॥
ଅଭବଚ୍ଛୂଲିନୋଽଭ୍ଯାଶେ ଦୀପ୍ତବହ୍ନିଶତୋପମଃ। 13-45-262 (82943)
ଅସଙ୍ଖ୍ଯେଯାନି ଚାସ୍ତ୍ରାଣି ତସ୍ଯ ଦିବ୍ଯାନି ଧୀମତଃ।
ପ୍ରାଧାନ୍ଯତୋ ମଯୈତାନି କୀର୍ତିତାନି ତବାନଘ॥ 13-45-263 (82944)
ସବ୍ଯଦେଶେ ତୁ ଦେବସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକପିତାମହଃ।
ଦିବ୍ଯଂ ବିମାନମାସ୍ଥାଯ ହଂସଯୁକ୍ତଂ ମନୋଜବମ୍॥ 13-45-264 (82945)
ବାମପାର୍ଶ୍ବଗତଶ୍ଚାପି ତଥା ନାରାଯଣଃ ସ୍ଥିତଃ।
ବୈନତେଯଂ ସମାରୁହ୍ଯ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧରଃ॥ 13-45-265 (82946)
ସ୍କନ୍ଦୋ ମଯୂରମାସ୍ଥାଯ ସ୍ଥିତୋ ଦେବ୍ଯାଃ ସମୀପତଃ।
ଶକ୍ତିଘଣ୍ଟେ ସମାଦାଯ ଦ୍ବିତୀଯ ଇବ ପାବକଃ॥ 13-45-266 (82947)
ପୁରସ୍ତାଚ୍ଚୈବ ଦେବସ୍ଯ ନନ୍ଦିଂ ପଶ୍ଯାମ୍ଯବସ୍ଥିତମ୍।
ଶୂଲଂ ବିଷ୍ଟଭ୍ଯ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ଦ୍ବିତୀଯମିବ ଶଙ୍କରମ୍॥ 13-45-267 (82948)
ସ୍ବାଯଂଭୁବାଦ୍ଯା ମନବୋ ଭୃଗ୍ବାଦ୍ଯା ଋଷଯସ୍ତଥା।
ଶକ୍ରାଦ୍ଯା ଦେବତାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବ ଏବ ସମଭ୍ଯଯୁଃ॥ 13-45-268 (82949)
ସର୍ବଭୂତଗଣାଶ୍ଚୈବ ମାତରୋ ବିବିଧାଃ ସ୍ଥିତାଃ।
ତେଽଭିବାଦ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ ପରିବାର୍ଯ ସମନ୍ତତଃ॥ 13-45-269 (82950)
ଅସ୍ତୁବନ୍ବିବିଧୈଃ ସତୋତ୍ରୈର୍ମହାଦେବଂ ସୁରାସ୍ତଦା।
`ଜଗନ୍ମୂର୍ତି ମହାଲିଙ୍ଗଂ ତନ୍ମଧ୍ଯେ ସ୍ଫୂତରୂପିଣମ୍॥ 13-45-270 (82951)
ବ୍ରହ୍ମା ଭବଂ ତଦାଽସ୍ତୌବୀଦ୍ରଥନ୍ତରମୁଦୀରଯନ୍।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠସାମ୍ନା ଚ ଦେବେଶଂ ଜଗୌ ନାରାଯଣସ୍ତଦା॥ 13-45-271 (82952)
ଗୃଣନ୍ବ୍ରହ୍ମ ପରଂ ଶକ୍ରଃ ଶତରୁଦ୍ରିଯମୁତ୍ତମମ୍।
ବ୍ରହ୍ମା ନାରାଯଣଶ୍ଚୈବ ଦେବରାଜଶ୍ଚ କୌଶିକଃ।
ଅଶୋଭନ୍ତ ମହାତ୍ମାନସ୍ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରଯ ଇବାଗ୍ନଯଃ॥ 13-45-272 (82953)
ତେଷାଂ ମଧ୍ଯଗତୋ ଦେବୋ ରରାଜ ଭଗବାଞ୍ଛିବଃ।
ଶରଦଭ୍ରବିନିର୍ମୁକ୍ତଃ ପରିଧିସ୍ଥ ଇବାଂଶୁମାନ୍॥ 13-45-273 (82954)
ଅଯୁତାନି ଚ ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କାନପଶ୍ଯଂ ଦିବି କେଶବ।
ତତୋଽହମସ୍ତୁବଂ ଦେବଂ ସ୍ତବେନାନେନ ସୁବ୍ରତ॥ 13-45-274 (82955)
ଉପମନ୍ଯୁରୁବାଚ। 13-45-275x (6851)
ନମୋ ଦେବାଧିଦେବାଯ ମହାଦେବାଯ ତେ ନମଃ।
ଶକ୍ରରୂପାଯ ଶକ୍ରାଯ ଶକ୍ରବେଷଧରାଯ ଚ॥ 13-45-275 (82956)
ନମସ୍ତେ ବଜ୍ରହସ୍ତାଯ ପିଙ୍ଗଲାଯାରୁଣାଯ ଚ।
ପିନାକପାଣଯେ ନିତ୍ଯଂ ଶଙ୍ଖଶୂଲଧରାଯ ଚ॥। 13-45-276 (82957)
ନମସ୍ତେ କୃଷ୍ଣବାସାଯ କୃଷ୍ଣକୁଞ୍ଚିତମୂର୍ଧଜ।
କୃଷ୍ଣାଜିନୋତ୍ତରୀଯାଯ କୃଷ୍ଣାଷ୍ଟମିରତାଯ ଚ॥ 13-45-277 (82958)
ଶୁକ୍ଲବର୍ଣାଯ ଶୁକ୍ଲାଯ ଶୁକ୍ଲାମ୍ବରଧରାଯ ଚ।
ଶୁକ୍ଲଭସ୍ମାବଲିପ୍ତାଯ ଶୁକ୍ଲକର୍ମରତାଯ ଚ॥ 13-45-278 (82959)
ନମୋସ୍ତୁ ରକ୍ତବର୍ଣାଯ ରକ୍ତାମ୍ବରଧରାଯ ଚ।
ରକ୍ତଧ୍ବଜପତାକାଯ ରକ୍ତସ୍ରଗନୁଲେପିନେ॥ 13-45-279 (82960)
ନମୋସ୍ତୁ ପୀତବର୍ଣାଯ ପୀତାମ୍ବରଧରାଯ ଚ॥ 13-45-280 (82961)
ନମୋସ୍ତୂଚ୍ଛ୍ରିତଚ୍ଛତ୍ରାଯ କିରୀଟବରଧାରିଣେ।
ଅର୍ଧହାରାର୍ଦକେଯୂର ଅର୍ଧକୁଣ୍ଡଲକର୍ଣିନେ॥ 13-45-281 (82962)
ନମଃ ପବନବେଗାଯ ନମୋ ଦେବାଯ ବୈ ନମଃ।
ସୁରେନ୍ଦ୍ରାଯ ମୁନୀନ୍ଦ୍ରାଯ ମହେନ୍ଦ୍ରାଯ ନମୋସ୍ତୁ ତେ॥ 13-45-282 (82963)
ନମଃ ପଦ୍ମାର୍ଧମାଲାଯ ଉତ୍ପଲୈର୍ମିଶ୍ରିତାଯ ଚ।
ଅର୍ଧଚନ୍ଦନଲିପ୍ତାଯ ଅର୍ଧସ୍ରଗନୁଲେପିନେ॥ 13-45-283 (82964)
ନମ ଆଦିତ୍ଯବକ୍ତ୍ରାଯ ଆଦିତ୍ଯନଯନାଯ ଚ।
ନମ ଆଦିତ୍ଯବର୍ଣାଯ ଆଦିତ୍ଯପ୍ରତିମାଯ ଚ॥ 13-45-284 (82965)
ନମଃ ସୋମାଯ ସୌମ୍ଯାଯ ସୌମ୍ଯବକ୍ତ୍ରଧରାଯ ଚ।
ସୌମ୍ଯରୂପାଯ ମୁଖ୍ଯାଯ ସୌମ୍ଯଦଂଷ୍ଟ୍ରାବିଭୂଷିଣେ॥ 13-45-285 (82966)
ନମଃ ଶ୍ଯାମାଯ ଗୌରାଯ ଅର୍ଧପୀତାର୍ଧପାଣ୍ଡବେ।
ନାରୀନରଶରୀରାଯ ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସାଯ ନମୋସ୍ତୁ ତେ॥ 13-45-286 (82967)
ନମୋ ବୃଷଭବାହାଯ ଗଜେନ୍ଦ୍ରଗମନାଯ ଚ।
ଦୁର୍ଗମାଯ ନମସ୍ତୁଭ୍ଯମଗମ୍ଯାଗମନାଯ ଚ॥ 13-45-287 (82968)
ନମୋସ୍ତୁ ଗଣନୀତାଯ ଗଣବୃନ୍ଦରତାଯ ଚ।
ଗୁଣାନୁଯାତମାର୍ଗାଯ ଗଣନିତ୍ଯବ୍ରତାଯ ଚ॥ 13-45-288 (82969)
ନମଃ ଶ୍ବେତାଭ୍ରବର୍ଣାଯ ସଂଧ୍ଯାରାଗପ୍ରଭାଚ ଯ।
ଅନୁଦ୍ଦିଷ୍ଟାମଭିଧାନାଯ ସ୍ବରୂପାଯ ନମୋସ୍ତୁ ତେ॥ 13-45-289 (82970)
ନମୋ ରକ୍ତାଗ୍ରବାସାଯ ରକ୍ତସୂତ୍ରଧରାଯ ଚ।
ରକ୍ତମାଲାବିଚିତ୍ରାଯ ରକ୍ତାମ୍ବରଧରାଯ ଚ॥ 13-45-290 (82971)
ମଣିଭୂଷିତମୂର୍ଧାଯ ନମଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାର୍ଧଭୂଷିଣେ।
ବିଚିତ୍ରମଣିମୂର୍ଧାଯ କୁସୁମାଷ୍ଟଧରାଯ ଚ॥ 13-45-291 (82972)
ନମୋଽଗ୍ନିମୁଖନେତ୍ରାଯ ସହସ୍ରଶଶିଲୋଚନେ।
ଅଗ୍ନିରୂପାଯ କାନ୍ତାଯ ନମୋସ୍ତୁ ଗହନାଯ ଚ॥ 13-45-292 (82973)
ଖଚରାଯ ନମସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ଗୋଚରାଭିରତାଯ ଚ।
ଭୂଚରାଯ ଭୁବନାଯ ଅନନ୍ତାଯ ଶିବାଯ ଚ॥ 13-45-293 (82974)
ନମୋ ଦିଗ୍ବାସସେ ନିତ୍ଯମଧିବାସସୁବାସସେ।
ନମୋ ଜଗନ୍ନିବାସାଯ ପ୍ରତିପତ୍ତିସୁଖାଯ ଚ॥ 13-45-294 (82975)
ନିତ୍ଯମୁଦ୍ବଦ୍ଧମୁକୁଟେ ମହାକେଯୂରଧାରିଣେ।
ସର୍ପକଣ୍ଠୋପହାରାଯ ବିଚିତ୍ରାଭରଣାଯ ଚ॥ 13-45-295 (82976)
ନମସ୍ତ୍ରିନେତ୍ରନେତ୍ରାଯ ସହସ୍ରଶତଲୋଚନେ।
ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସାଯ ନପୁଂସାଯ ନମଃ ସାଙ୍ଖ୍ଯାଯ ଯୋଗିନେ॥ 13-45-296 (82977)
ଶଂଯୋରଭିସ୍ରବନ୍ତାଯ ଅଥର୍ବାଯ ନମୋନମଃ।
ନମଃ ସର୍ବାର୍ତିନାଶାଯ ନମଃ ଶୋକହରାଯ ଚ॥ 13-45-297 (82978)
ନମୋ ମେଘନିନାଦାଯ ବହୁମାଯାଧରାଯ ଚ।
ବୀଜକ୍ଷେତ୍ରାଭିପାଲାଯ ସ୍ରଷ୍ଟାରାଯ ନମୋନମଃ॥ 13-45-298 (82979)
ନମଃ ସୁରାସୁରେଶାଯ ବିଶ୍ବେଶାଯ ନମୋନମଃ।
ମନଃ ପବନବେଗାଯ ନମଃ ପବନରୂପିଣେ॥ 13-45-299 (82980)
ନମଃ କାଞ୍ଚନମାଲାଯ ଗିରିମାଲାଯ ବୈ ନମଃ।
ନମଃ ସୁରାରିମାଲାଯ ଚଣ୍ଡବେଗାଯ ବୈ ନମଃ॥ 13-45-300 (82981)
ବ୍ରହ୍ମଶିରୋପହର୍ତାଯ ମହିଷଘ୍ନାଯ ବୈ ନମଃ।
ନମଃ ସ୍ତ୍ରୀରୂପଧାରାଯ ଯଜ୍ଞବିଧ୍ବଂସନାଯ ଚ॥ 13-45-301 (82982)
ନମସ୍ତ୍ରିପୁରହର୍ତାଯ ଯଜ୍ଞବିଧ୍ବଂସନାଯ ଚ।
ନମଃ କାମାଙ୍ଗନାଶାଯ କାଲଦଣ୍ଡଧରାଯ ଚ॥ 13-45-302 (82983)
ନମଃ ସ୍କନ୍ଦବିଶାଖାଯ ବ୍ରହ୍ମଦଣ୍ଡାଯ ବୈ ନମଃ।
ନମୋ ଭବାଯ ଶର୍ବାଯ ବିଶ୍ବରୂପାଯ ବୈ ନମଃ॥ 13-45-303 (82984)
ଈଶାନାଯ ଭବଘ୍ନାଯ ନମୋସ୍ତ୍ବନ୍ଧକଘାତିନେ।
ନମୋ ବିଶ୍ବାଯ ମାଯାଯଚିନ୍ତ୍ଯାଚିନ୍ତ୍ଯାଯ ବୈ ନମଃ॥ 13-45-304 (82985)
ତ୍ବଂ ନୋ ଗତିଶ୍ଚ ଶ୍ରେଷ୍ଠଶ୍ଚ ତ୍ବମେବ ହୃଦଯଂ ତଥା।]
ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମା ସର୍ବଦେବାନାଂ ରୁଦ୍ରାଣାଂ ନୀଲଲୋହିତଃ॥ 13-45-305 (82986)
ଆତ୍ମା ଚ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯେ ପୁରୁଷ ଉଚ୍ଯତେ।
ଋଷଭସ୍ତ୍ବଂ ପବିତ୍ରାଣାଂ ଯୋଗିନାଂ ନିଷ୍କଲଃ ଶିବଃ॥ 13-45-306 (82987)
ଗୃହସ୍ଥସ୍ତ୍ବମାଶ୍ରଗିଣାମୀଶ୍ବରାଣାଂ ମହେଶ୍ବରଃ।
କୁବେରଃ ସର୍ବଯକ୍ଷାଣାଂ କ୍ରତୂନାଂ ବିଷ୍ଣୁରୁଚ୍ଯତେ॥ 13-45-307 (82988)
ପର୍ବତାନାଂ ଭବାନ୍ମେରୁର୍ନକ୍ଷତ୍ରାଣାଂ ଚ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ।
ବସିଷ୍ଠସ୍ତ୍ବମୃଷୀଣାଂ ଚ ଗ୍ରହାଣାଂ ସୂର୍ଯ ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-45-308 (82989)
ଆରଣ୍ଯାନାଂ ପଶୂନାଂ ଚ ସିଂହସ୍ତ୍ବଂ ପରମେଶ୍ବରଃ।
ଗ୍ରାମ୍ଯାଣାଂ ଗୋବୃଷଶ୍ଚାସି ଭବାଁଲ୍ଲୋକ୍ପ୍ରପୂଜିତଃ॥ 13-45-309 (82990)
ଆଦିତ୍ଯାନାଂ ଭବାନ୍ବିଷ୍ଣୁର୍ବସୂନାଂ ଚୈବ ପାବକଃ।
ପକ୍ଷିଣାଂ ବୈନତେଯସ୍ତ୍ବମନନ୍ତୋ ଭ୍ରୁଜଗେଷୁ ଚ॥ 13-45-310 (82991)
ସାମବେଦଶ୍ଚ ବେଦାନାଂ ଯଜୁଷାଂ ଶତରୁଦ୍ରିଯମ୍।
ସନତ୍କୁମାରୋ ଯୋଗାନାଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯାନାଂ କପିଲୋ ହ୍ଯସି॥ 13-45-311 (82992)
ଶକ୍ରୋସି ମରୁତାଂ ଦେବ ପିତୄଣାଂ ହବ୍ଯବାଡସି॥
ବ୍ରହ୍ମଲୋକଶ୍ଚ ଲୋକାନାଂ ଗତୀନାଂ ମୋକ୍ଷ ଉଚ୍ଯସେ॥ 13-45-312 (82993)
କ୍ଷୀରୋଦଃ ସାଗରାଣାଂ ଚ ଶୈଲାନାଂ ହିମବାନ୍ଗିରିଃ।
ବର୍ଣାନାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ଚାସି ବିପ୍ରାଣାଂ ଦୀକ୍ଷିତୋ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-45-313 (82994)
ଆଦିସ୍ତ୍ବମସି ଲୋକାନାଂ ସଂହର୍ତା କାଲ ଏବ ଚ
ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦପି ଲୋକେ ବୈ ସର୍ବତେଜୋଧିକଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ତତ୍ସର୍ବଂ ଭଗବାନେବ ଇତି ମେ ନିଶ୍ଚିତା ମତିଃ॥ 13-45-314 (82995)
ନମସ୍ତେ ଭଗବନ୍ଦେବ ନମସ୍ତେ ଭକ୍ତବତ୍ସଲଃ।
ଯୋଗେଶ୍ବର ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ନମସ୍ତେ ବିସ୍ବସମ୍ଭବ॥ 13-45-315 (82996)
ପ୍ରସୀଦ ମମ ଭକ୍ତସ୍ଯ ଦୀନସ୍ଯ କୃପଣସ୍ଯ ଚ।
ଅନୈଶ୍ବର୍ଯେଣି ଯୁକ୍ତସ୍ଯ ଗତିର୍ଭବ ସନାତନ॥ 13-45-316 (82997)
ଯଚ୍ଚାପରାଧଂ କୃତବାନଜ୍ଞାତ୍ବା ପରମେଶ୍ବର।
ମଦ୍ଭକ୍ତ ଇତି ଦେବେଶ ତତ୍ସର୍ବଂ କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-45-317 (82998)
ମୋହିତଶ୍ଚାସ୍ମି ଦେବେଶ ତ୍ବଯା ରୂପବିପର୍ଯଯାତ୍।
ନାର୍ଘ୍ଯଂ ତେନ ମଯା ଦତ୍ତଂ ପାଦ୍ଯଂ ଚାପି ମହେଶ୍ବର॥ 13-45-318 (82999)
ଏବଂ ସ୍ତୁତ୍ବାଽହମୀଶାନଂ ପାଦ୍ଯମର୍ଘ୍ଯଂ ଚ ଭକ୍ତିତଃ।
କୃତାଞ୍ଜଲିପୁଟୋ ଭୂତ୍ବା ସର୍ବଂ ତସ୍ମୈ ନ୍ଯବେଦଯମ୍॥ 13-45-319 (83000)
ତତଃ ଶୀତାମ୍ବୁସଂଯୁକ୍ତା ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧସମନ୍ବିତା।
ପୁଷ୍ପବୃଷ୍ଟିଃ ଶୁଭା ତାତ ପପାତ ମମ ମୂର୍ଧନି॥ 13-45-320 (83001)
ଦୁନ୍ଦୁଭିଶ୍ଚ ତଦା ଦିବ୍ଯସ୍ତାଡିତୋ ଦେବକିଂକରୈଃ।
ବବୌ ଚ ମାରୁତଃ ପୁଣ୍ଯଃ ଶୁଚିଗନ୍ଧଃ ସୁଖାବହଃ॥ 13-45-321 (83002)
ତତଃ ପ୍ରୀତୋ ମହାଦେବଃ ସପତ୍ନୀକୋ ବୃଷଧ୍ବଜଃ।
ଅବ୍ରବୀତ୍ତ୍ରିଦଶାଂସ୍ତତ୍ର ହର୍ଷଯନ୍ନିବ ମାଂ ତଦା॥ 13-45-322 (83003)
ପଶ୍ଯଧ୍ବଂ ତ୍ରିଦଶାଃ ସର୍ବେ ଉପମନ୍ଯୋର୍ମହାତ୍ମନଃ।
ମଯି ଭକ୍ତିଂ ପରାଂ ନିତ୍ଯମେକଭାବାଦବସ୍ଥିତାମ୍॥ 13-45-323 (83004)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତଦା କୃଷ୍ଣ ସୁରାସ୍ତେ ଶୂଲପାଣିନା।
ଊଚୁଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସର୍ବେ ନମସ୍କୃତ୍ବା ବୃଷଧ୍ବଜମ୍॥ 13-45-324 (83005)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ଲୋକନାଥ ଜଗତ୍ପତେ।
ଲଭତାଂ ସର୍ବକାମେଭ୍ଯଃ ଫଲଂ ତ୍ବତ୍ତୋ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ॥ 13-45-325 (83006)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତତଃ ଶର୍ବଃ ସୁରୈର୍ବ୍ରହ୍ମାଦିଭିସ୍ତଥା।
ଆହ ମାଂ ଭଗବାନୀଶଃ ପ୍ରହସନ୍ନିବ ଶଙ୍କରଃ॥ 13-45-326 (83007)
ଭଗବାନୁବାଚ। 13-45-327x (6852)
ବତ୍ସୋପମନ୍ଯୋ ତୃଷ୍ଟୋସ୍ମି ପଶ୍ଯ ମାଂ ମୁନିପୁଙ୍ଗବ।
ଦୃଢଭକ୍ତୋସି ବିପ୍ରର୍ଷେ ମଯା ଜିଜ୍ଞାସିତୋ ହ୍ଯସି॥ 13-45-327 (83008)
ଅନଯା ଚୈବ ଭକ୍ତ୍ଯା ତେ ଅତ୍ଯର୍ଥଂ ପ୍ରୀତିମାନହମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବାନ୍ଦଦାମ୍ଯଦ୍ଯ କାମାଂସ୍ତବ ଯଥୋପ୍ସିତାନ୍॥ 13-45-328 (83009)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ଯ ଚୈବାଥ ମହାଦେବେନ ଧୀମତା।
ହର୍ଷାଦଶ୍ରୂଣ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ରୋମହର୍ଷସ୍ତ୍ବଜାଯତ॥ 13-45-329 (83010)
ଅବ୍ରବଂ ଚ ତଦା ଦେବ ହର୍ଷଗଦ୍ଗଦଯା ଗିରା।
ଜାନୁଭ୍ଯାମବନୀଂ ଗତ୍ବା ପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-45-330 (83011)
ଅଦ୍ଯ ଜାତୋ ହ୍ଯହଂ ଦେବ ସଫଲଂ ଜନ୍ମ ଚାଦ୍ଯ ମେ।
ଯନ୍ମେ ସାକ୍ଷାନ୍ମହାଦେବଃ ପ୍ରସନ୍ନସ୍ତିଷ୍ଠତେଽଗ୍ରତଃ॥ 13-45-331 (83012)
ଯଂ ନ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଚୈବାଦ୍ଧା ଦେବା ହ୍ଯମିତବିକ୍ରମମ୍।
ତମହଂ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ଦେବଂ କୋଽନ୍ଯୋ ଧନ୍ଯତରୋ ମଯା॥ 13-45-332 (83013)
ଏବଂ ଧ୍ଯାଯନ୍ତି ବିଦ୍ବାଂସଃ ପରଂ ତତ୍ତ୍ବଂ ସନାତନମ୍।
ତଦ୍ବିଶେଷମତିଖ୍ଯାତଂ ଯଦଜଂ ଜ୍ଞାନମକ୍ଷରମ୍॥ 13-45-333 (83014)
ସ ଏଷ ଭଗବାନ୍ଦେବଃ ସର୍ବସତ୍ତ୍ବାଦିରବ୍ଯଯଃ।
ସର୍ବତତ୍ତ୍ବବିଧାନଜ୍ଞଃ ପ୍ରଧାନପୁରୁଷଃ ପରଃ॥ 13-45-334 (83015)
ଯୋଽସୃଜଦ୍ଦକ୍ଷିଣାଦଙ୍ଗାଦ୍ବ୍ରହ୍ମାଣାଂ ଲୋକସମ୍ଭବମ୍।
ବାମପାର୍ଶ୍ବାତ୍ତଥା ବିଷ୍ଣୁଂ ଲୋକରକ୍ଷାର୍ଥମୀଶ୍ବରଃ॥ 13-45-335 (83016)
ଯୁଗାନ୍ତେ ଚୈବ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ରୁଦ୍ରମୀଶୋଽସୃଜତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ସ ରୁଦ୍ରଃ ସଂହରନ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ଜଗତ୍ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍॥ 13-45-336 (83017)
କାଲୋ ଭୂତ୍ବା ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଯାତି ସଂବର୍ତକାନଲଃ।
ଯୁଗାନ୍ତେ ସର୍ବଭୂତାନି ଗ୍ରସନ୍ନିବ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ॥ 13-45-337 (83018)
ଏଷ ଦେବୋ ମହାଦେବୋ ଜଗତ୍ସୃଷ୍ଟ୍ବା ଚରାଚରମ୍।
କଲ୍ପାନ୍ତେ ଚୈବ ସର୍ବେଷାଂ ସ୍ମୃତିମାକ୍ଷିପ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି॥ 13-45-338 (83019)
ସର୍ବଗଃ ସର୍ବଭୂତାତ୍ମା ସର୍ବଭୂତଭବୋଦ୍ଭବଃ।
ଆସ୍ତେ ସର୍ବଗତୋ ନିତ୍ଯମଦୃଶ୍ଯଃ ସର୍ବଦୈବତୈଃ॥ 13-45-339 (83020)
ଯଦି ଦେଯୋ ବରୋ ମହ୍ଯଂ ଯଦି ତୁଷ୍ଟୋଽସି ମେ ପ୍ରଭୋ।
ଭକ୍ତିର୍ଭକ୍ତୁ ମେ ନିତ୍ଯଂ ତ୍ବଯି ଦେବ ସୁରେଶ୍ବର॥ 13-45-340 (83021)
ଅତୀତାନାଗତଂ ଚୈବ ବର୍ତମାନଂ ଚ ଯଦ୍ବିଭୋ।
ଜାନୀଯାମିତି ମେ ବୁଦ୍ଧିଃ ପ୍ରସାଦାତ୍ସୁରସତ୍ତମ॥ 13-45-341 (83022)
କ୍ଷୀରୋଦନଂ ଚ ଭୁଞ୍ଜୀଯାମକ୍ଷଯଂ ସହ ବାନ୍ଧବୈଃ।
ଆଶ୍ରମେ ଚ ସଦାଽସ୍ମାକଂ ସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ ପରମସ୍ତୁ ତେ॥ 13-45-342 (83023)
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ମାଂ ପ୍ରାହ ଭଗବାଁଲ୍ଲୋକପୂଜିତଃ।
ମହେଶ୍ବରୋ ମହାତେଜାଶ୍ବରାଚରଗୁରୁଃ ଶିବଃ॥ 13-45-343 (83024)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 13-45-344x (6853)
ଅଜରଶ୍ଚାମରଶ୍ଚୈବ ଭବ ତ୍ବଂ ଦୁଃଖବର୍ଜିତଃ।
ଯଶସ୍ବୀ ତେଜସା ଯୁକ୍ତୋ ଦିବ୍ଯଜ୍ଞାନସମନ୍ବିତଃ॥ 13-45-344 (83025)
ଋଷୀଣାମଭିଗମ୍ଯଶ୍ଚ ମତ୍ପ୍ରସାଦାଧ୍ଭବିଷ୍ଯସି।
ଶୀଲବାନ୍ଗୁଣସମ୍ପନ୍ନଃ ସର୍ବଜ୍ଞଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନଃ॥ 13-45-345 (83026)
ଅକ୍ଷଯଂ ଯୌବନଂ ତେଽସ୍ତୁ ତେଜଶ୍ଚୈବାନଲୋପମମ୍।
କ୍ଷୀରୋଦଃ ସାଗରଶ୍ଚୈବ ଯତ୍ରଯତ୍ରେଚ୍ଛସି ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-45-346 (83027)
ତତ୍ର ତେ ଭବିତା କାମଂ ସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ ପଯସୋନିଧେଃ।
କ୍ଷୀରୋଦନଂ ଚ ଭୁଙ୍ଖ ତ୍ବମମୃତେନ ସମନ୍ବିତମ୍॥ 13-45-347 (83028)
ବନ୍ଧୁଭିଃ ସହିତଃ କଲ୍ପଂ ତତୋ ମାମୁପଯାସ୍ଯସି।
ଅକ୍ଷଯା ବାନ୍ଧବାଶ୍ଚୈବ କୁଲଂ ଗୋତ୍ରଂ ଚ ତେ ସଦା॥ 13-45-348 (83029)
ଭବିଷ୍ଯତି ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ମଯି ଭକ୍ତିଶ୍ଚ ଶାଶ୍ବତୀ।
ସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ ଚାଶ୍ରମେ ନିତ୍ଯଂ କରିଷ୍ଯାମି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ॥ 13-45-349 (83030)
ତିଷ୍ଠ ବତ୍ସ ଯଥାକାମଂ ନୋତ୍କଣ୍ଠାଂ ଚ କରିଷ୍ଯତି।
ସ୍ମୃତସ୍ତ୍ବଯା ପୁନର୍ବିପ୍ର କରିଷ୍ଯାମି ଚ ଦର୍ଶନମ୍॥ 13-45-350 (83031)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ଭଗବାନ୍ସୂର୍ଯକୋଟିସମପ୍ରଭଃ।
ଈଶାନଃ ସ ବରାନ୍ଦତ୍ତ୍ବା ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-45-351 (83032)
ଏବଂ ଦୃଷ୍ଟୋ ମଯା କୃଷ୍ଣ ଦେବଦେବଃ ସମାଧିନା।
ତଦବାପ୍ତଂ ଚ ମେ ସର୍ବଂ ଯଦୁକ୍ତଂ ତେନ ଧୀମତା॥ 13-45-352 (83033)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଚୈବ ତେ କୃଷ୍ଣ ପଶ୍ଯ ସିଦ୍ଧାନ୍ବ୍ଯବସ୍ଥିତାନ୍।
ଋଷୀନ୍ବିଦ୍ଯାଧରାନ୍ଯକ୍ଷାନ୍ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସସ୍ତଥା॥ 13-45-353 (83034)
ପଶ୍ଯ ବୃକ୍ଷଲତାଗୁଲ୍ମାନ୍ସର୍ବପୁଷ୍ପଫଲପ୍ରଦାନ୍।
ସର୍ବର୍ତୁକୁସୁମୈର୍ଯୁକ୍ତାନ୍ସୁଖପତ୍ରାନ୍ସୁଗନ୍ଧିନଃ॥ 13-45-354 (83035)
ସର୍ବମେତନ୍ମହାବାହୋ ଦିବ୍ଯଭାବସମନ୍ବିତମ୍।
ପ୍ରସାଦାଦ୍ଦେବଦେବସ୍ଯ ଈଶଅବରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-45-355 (83036)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-45-356x (6854)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମିବ ଦର୍ଶନମ୍।
ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଗତ୍ବା ଅବ୍ରବଂ ତଂ ମହାମୁନିମ୍॥ 13-45-356 (83037)
ଧନ୍ଯସ୍ତ୍ବମସି ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରି କସ୍ତ୍ବଦନ୍ଯୋସ୍ତି ପୁଣ୍ଯକୃତ୍।
ଯସ୍ଯ ଦେବାଧିଦେବସ୍ତେ ସାନ୍ନିଧ୍ଯଂ କୁରୁତେଽଽଶ୍ରମେ॥ 13-45-357 (83038)
ଅପି ତାବନ୍ମମାପ୍ଯେବଂ ଦଦ୍ଯାତ୍ସ ଭଗବାଞ୍ଶିବଃ।
ଦର୍ଶଂ ମୁନିଶାର୍ଦୂଲ ପ୍ରସାଦଂ ଚାପି ଶଙ୍କରଃ॥ 13-45-358 (83039)
ଉପମନ୍ଯୁରୁବାଚ। 13-45-359x (6855)
[ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷ ମହାଦେବଂ ନ ସଂଶଯଃ।
ଅଚିରେଣୈବ କାଲେନ ଯଥା ଦୃଷ୍ଟୋ ମଯାଽନଘ॥ 13-45-359 (83040)
ଚକ୍ଷୁଷା ଚୈବ ଦିବ୍ଯେନ ପଶ୍ଯାମ୍ଯମିତବିକ୍ରମମ୍।
ଷଷ୍ଠେ ମାସି ମହାଦେବଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ॥ 13-45-360 (83041)
ଷୋଡଶାଷ୍ଟୌ ବରାଂଶ୍ଚାପି ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ତ୍ବଂ ମହେଶ୍ବରାତ୍।
ସପତ୍ନୀକାଦ୍ଯଦୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ॥ 13-45-361 (83042)
ଅତୀତାନାଗତଂ ଚୈବ ବର୍ତମାନଂ ଚ ନିତ୍ଯଶଃ।
ବିଦିତଂ ମେ ମହାବାହୋ ପ୍ରସାଦାତ୍ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ॥] 13-45-362 (83043)
ଏତାନ୍ସହସ୍ରଶଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ସମନୁଧ୍ଯାତବାନ୍ହରଃ।
କସ୍ମାତ୍ପ୍ରସାଦଂ ଭଗବାନ୍ନ କୁର୍ଯାତ୍ତବ ମାଧବ॥ 13-45-363 (83044)
ତ୍ବାଦୃଶେନ ହି ଦେବାନାଂ ଶ୍ଲାଘନୀଯ ସମାଗମଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣଅଯେନାନୃଶଂସେନ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେନ ଚାପ୍ଯୁତ।
ଜପ୍ଯଂ ତୁ ତେ ପ୍ରଦାସ୍ଯାମି ଯେନ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସି ଶଂକରମ୍॥ 13-45-364 (83045)
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଉବାଚ। 13-45-365x (6856)
ଅବ୍ରବଂ ତମହଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହାମୁନେ।
ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯେ ଦିତିଜସଙ୍ଘାନାଂ ମର୍ଦନଂ ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବରମ୍॥ 13-45-365 (83046)
ଏବଂ କଥଯତସ୍ତସ୍ଯ ମହାଦେବାଶ୍ରିତାଂ କଥାମ୍।
ଦିନାନ୍ଯଷ୍ଟୌ ତତୋ ଜଗ୍ମୁର୍ମୁହୂର୍ତମିବ ଭାରତ॥ 13-45-366 (83047)
ଦିନେଽଷ୍ଟମେ ତୁ ବିପ୍ରେଣି ଦୀକ୍ଷିତୋଽହଂ ଯଥାବିଧି।
ଦଣ୍ଡୀ ମୁଣ୍ଡୀ କୁଶୀ ଚୀରି ଘୃତାକ୍ତୋ ମେଖଲୀକୃତଃ॥ 13-45-367 (83048)
ମାସମେକଂ ଫଲାହାରୋ ଦ୍ବିତୀଯଂ ସଲିଲାଶନଃ।
ତୃତୀଯଂ ଚ ଚତୁର୍ଥଂ ଚ ପଞ୍ଚମଂ ଚାନିଲାଶଃ॥ 13-45-368 (83049)
ଏକପାଦେନ ତିଷ୍ଠଂଶ୍ଚ ଊର୍ଧ୍ବବାହୁରତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ତେଜଃ ସୂର୍ଯସହସ୍ରସ୍ଯ ଅପଶ୍ଯଂ ଦିବି ଭାରତ॥ 13-45-369 (83050)
ତସ୍ଯ ମଧ୍ଯଗତଂ ଚାପି ତେଜସଃ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ।
ଇନ୍ଦ୍ରାଯୁଧପିନଦ୍ଧାଙ୍ଗଂ ବିଦ୍ଯୁନ୍ମାଲାଗବାକ୍ଷକମ୍।
ନୀଲସୈଲଚଯପ୍ରଖ୍ଯଂ ବଲାକାଭୂଷିତାମ୍ବରମ୍॥ 13-45-370 (83051)
ତତ୍ର ସ୍ଥିତଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଦେବ୍ଯା ସହ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ତପସା ତେଜସା କାନ୍ତ୍ଯା ଦୀପ୍ତଯା ସହ ଭାର୍ଯଯା॥ 13-45-371 (83052)
ରରାଜ ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ର ଦେବ୍ଯା ସହ ମହେଶ୍ବରଃ।
ସୋମେନ ସହିତଃ ସୂର୍ଯୋ ଯଥା ମେଘସ୍ଥିତସ୍ତଥା॥ 13-45-372 (83053)
ସଂହୃଷ୍ଟରୋମା କୌନ୍ତେଯ ବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନଃ।
ଅପଶ୍ଯଂ ଦେବସଙ୍ଘାନାଂ ଗତିମାର୍ତିହରଂ ହରମ୍॥ 13-45-373 (83054)
କିରୀଟିନଂ ଗଦିନଂ ଶୂଲପାଣିଂ
ବ୍ଯାଘ୍ରାଜିନଂ ଜଟିଲଂ ଦଣ୍ଡପାଣିମ୍।
ପିନାକିନଂ ବଜ୍ରିଣଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଦଂଷ୍ଟ୍ରଂ
ଶୁଭାଙ୍ଗଦଂ ବ୍ଯାଲଯଜ୍ଞୋପବୀତମ୍॥ 13-45-374 (83055)
ଦିବ୍ଯାଂ ମାଲାମୁରସାଽନେକବର୍ଣାଂ
ସମୁଦ୍ବହନ୍ତଂ ଗୁଲ୍ଫଦେଶାବଲମ୍ବାମ୍।
ଚନ୍ଦ୍ରଂ ଯଥା ପରିବିଷ୍ଟଂ ସସନ୍ଧ୍ଯଂ
ବର୍ଷାତ୍ଯଯେ ତଦ୍ବଦପଶ୍ଯମେନମ୍॥ 13-45-375 (83056)
ପ୍ରମଥାନାଂ ଗଣୈଶ୍ଚୈବ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବାରିତମ୍।
ଶରଦୀବ ସୁଦୁଷ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯଂ ପରିବିଷ୍ଟଂ ଦିବାକରମ୍॥ 13-45-376 (83057)
ଏକାଦଶଶତାନ୍ଯେବଂ ରୁଦ୍ରାଣାଂ ବୃଷବାହନମ୍
ଅସ୍ତୁବଂ ନିଯତାତ୍ମାନଂ କର୍ମଭିଃ ଶୁଭକର୍ମିଣମ୍॥ 13-45-377 (83058)
ଆଦିତ୍ଯା ବସବଃ ସାଧ୍ଯା ବିଶ୍ବେଦେବାସ୍ତଥାଽଶ୍ବିନୌ।
ବିଶ୍ବାଭିଃ ସ୍ତୁତିଭିର୍ଦେବଂ ବିଶ୍ବଦେବଂ ସମସ୍ତୁବନ୍॥ 13-45-378 (83059)
ଶତକ୍ରତୁଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ବିଷ୍ଣୁଶ୍ଚାଦିତିନନ୍ଦନୌ।
ବ୍ରହ୍ମା ରଥନ୍ତରଂ ସାମ ଈରଯନ୍ତି ଭବାନ୍ତିକେ॥ 13-45-379 (83060)
ଯୋଗୀଶ୍ବରାଃ ସୁବହବୋ ଯୋଗଦଂ ପିତରଂ ଗୁରୁମ୍।
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯଶ୍ଚ ସସୁତାସ୍ତଥା ଦେବର୍ଷଯଶ୍ଚ ବୈ॥ 13-45-380 (83061)
ପୃଥିବୀଂ ଚାନ୍ତରିକ୍ଷଂ ଚ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଗ୍ରହାସ୍ତଥା।
ମାସାର୍ଧମାସା କ୍ରତବୋ ରାତ୍ରିଃ ସଂବତ୍ସରାଃ କ୍ଷଣାଃ॥ 13-45-381 (83062)
ମୁହୂର୍ତାଶ୍ଚ ନିମେପାଶ୍ଚ ତଥୈବ ଯୁଗପର୍ଯଯାଃ।
ଦିବ୍ଯା ରାଜନ୍ନମସ୍ଯନ୍ତି ବିଦ୍ଯାଃ ସତ୍ବବିଦସ୍ତଥା॥ 13-45-382 (83063)
ସନତ୍କୁମାରୋ ଦେବାଶ୍ଚ ଇତିହାସାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ମରୀଚିରଙ୍ଗିରା ଅତ୍ରିଃ ପୁଲସ୍ତ୍ଯଃ ପୁଲହଃ କ୍ରତୁଃ॥ 13-45-383 (83064)
ମନବଃ ସପ୍ତ ସୋମଶ୍ଚ ଅର୍ଥବା ସବୃହସ୍ପତିଃ।
ଭୃଗୁର୍ଦକ୍ଷଃ କଶ୍ଯପଶ୍ଚ ବସିଷ୍ଠଃ କାଶ୍ଯ ଏବ ଚ॥ 13-45-384 (83065)
ଛନ୍ଦାଂସି ଦୀକ୍ଷା ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ଦକ୍ଷିଣାଃ ପାବକୋ ହବିଃ।
ଯଜ୍ଞୋପଗାନି ଦ୍ରବ୍ଯାଣି ମୂର୍ତିମନ୍ତି ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-45-385 (83066)
ପ୍ରଜାନାଂ ପାଲକାଃ ସର୍ବେ ସରିତଃ ପନ୍ନଗା ନଗାଃ।
ଦେବାନାଂ ମାତରଃ ସର୍ବାଦେବପତ୍ନ୍ଯ ସକନ୍ଯକାଃ॥ 13-45-386 (83067)
ସହସ୍ରାଣି ମୁନୀନାଂ ଚ ଅଯୁତାନ୍ଯର୍ବୁଦାନି ଚ।
ନମସ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରଭୁଂ ଶାନ୍ତଂ ପର୍ବତାଃସାଗରା ଦିଶଃ॥ 13-45-387 (83068)
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସଶ୍ଚୈବ ଗୀତବାଦିତ୍ରକୋବିଦାଃ।
ଦିବ୍ଯତାଲେଷୁ ଗାଯନ୍ତଃ ସ୍ତୁବନ୍ତି ଭବମଦ୍ଭୁତମ୍॥ 13-45-388 (83069)
ବିଦ୍ଯାଧରା ଦାନବାଶ୍ଚ ଗୁହ୍ଯକା ରାକ୍ଷସାସ୍ତଥା।
ସର୍ବାଣି ଚୈବ ଭୂତାନି ସ୍ତାବରାଣି ଚରାଣି ଚ।
ନମସ୍ଯନ୍ତି ମହାରାଜ ବାଙ୍ମନଃ କର୍ମଭିର୍ବିଭୁମ୍॥ 13-45-389 (83070)
ପୁରସ୍ତାଦ୍ଧିଷ୍ଠିତଃ ଶର୍ବୋ ମମାସୀସ୍ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବରଃ॥ 13-45-390 (83071)
ପୁରସ୍ତଦ୍ଧିଷ୍ଠିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମମେଶାନଂ ଚ ଭାରତ।
ସପ୍ରଜାପତିଶକ୍ରାନ୍ତଂ ଜଗନ୍ମାମଭ୍ଯୁଦୈକ୍ଷତ॥ 13-45-391 (83072)
ଈକ୍ଷିତୁଂ ଚ ମହାଦେବଂ ନ ମେ ଶକ୍ତିରଭୂତ୍ତଦା।
ତତୋ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ଦେବଃ ପଶ୍ଯ କୃଷ୍ଣ ବଦସ୍ବ ଚ॥ 13-45-392 (83073)
ତ୍ବଯା ହ୍ଯାରାଧିତଶ୍ଚାହଂ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ତ୍ବତ୍ସମୋ ନାସ୍ତି ମେ କଶ୍ଚିତ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକଷୁ ବୈ ପ୍ରିଯଃ॥ 13-45-393 (83074)
ଶିରସା ବନ୍ଦିତେ ଦେବେ ଦେବୀ ପ୍ରୀତା ହ୍ଯୁମା ତଦା।
ତତୋଽହମବ୍ରୁବଂ ସ୍ଥାଣୁଂ ସ୍ତୁତଂ ବ୍ରହ୍ମାଦିଭିଃ ସୁରୈଃ॥ 13-45-394 (83075)
କୃଷ୍ଣ ଉବାଚ। 13-45-395x (6857)
ନମୋସ୍ତୁ ତେ ଶାଶ୍ବତ ସର୍ବଯୋନେ
ବ୍ରାହ୍ମାଧିପଂ ତ୍ବାମୃଷଯୋ ବଦନ୍ତି।
ତପଶ୍ଚ ସତ୍ବଂ ଚ ରଜସ୍ତମଶ୍ଚ
ତ୍ବାମେବ ସତ୍ଯଂ ଚ ବଦନ୍ତି ସନ୍ତଃ॥ 13-45-395 (83076)
ତ୍ବଂ ବୈ ବ୍ରହ୍ମା ଚ ରୁଦ୍ରଶ୍ଚ ବରୁଣୋଽଗ୍ନିର୍ମନୁର୍ଭବଃ।
ଧାତା ତ୍ବଷ୍ଟା ବିଧାତା ଚ ତ୍ବଂ ପ୍ରଭୁଃ ସର୍ବତୋମୁଖଃ॥ 13-45-396 (83077)
ତ୍ବତ୍ତୋ ଜାତାନି ଭୂତାନି ସ୍ଥାବରାଣି ଚରାଣି ଚ।
ତ୍ବଯା ସୃଷ୍ଟମିଦଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ସଚରାଚରମ୍॥ 13-45-397 (83078)
ଯାନୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀହ ମନଶ୍ଚ କୃତ୍ସ୍ନଂ
ଯେ ବାଯବଃ ସପ୍ତି ତଥୈବ ଚାଗ୍ନଯଃ।
ଯେ ଦେବସଂସ୍ଥାସ୍ତବ ଦେବତାଶ୍ଚ
ତସ୍ମାତ୍ପରଂ ତ୍ବାମୃଷଯୋ ବଦନ୍ତି॥ 13-45-398 (83079)
ବେଦାଶ୍ଚ ଯଜ୍ଞାଃ ସୋମଶ୍ଚ ଦକ୍ଷିଣା ପାବକୋ ହବିଃ।
ଯଜ୍ଞୋପଗଂ ଚ ଯତ୍କିଂଚିଦ୍ଭଗବାଂସ୍ତଦସଂଶଯମ୍॥ 13-45-399 (83080)
ଇଷ୍ଟଂ ଦତ୍ତମଧୀତଂ ବ୍ରତାନି ନିଯମାଶ୍ଚ ଯେ।
ହ୍ରୀଃ କୀର୍ତିଃ ଶ୍ରୀର୍ଦ୍ଯୁତିସ୍ତୁଷ୍ଟିଃ ସିଦ୍ଧିଶ୍ଚୈବ ତଦର୍ପଣୀ॥ 13-45-400 (83081)
କାମଃ କ୍ରୋଧୋ ଭଯଂ ଲୋଭୋ ମଦଃ ସ୍ତମ୍ଭୋଥ ମତ୍ସରଃ।
ଆଧଯୋ ବ୍ଯାଧଯଶ୍ଚୈବ ଭଗବଂସ୍ତନବସ୍ତବ॥ 13-45-401 (83082)
କୃତିର୍ବିକାରଃ ପ୍ରଣଯଃ ପ୍ରଧାନଂ ବୀଜମବ୍ଯଯମ୍।
ମନସଃ ପରମା ଯୋନିଃ ପ୍ରଭାବଶ୍ଚାପି ଶାଶ୍ବତଃ॥ 13-45-402 (83083)
ଅବ୍ଯକ୍ତଃ ପାବନୋଽଚିନ୍ତ୍ଯଃ ସହସ୍ରାଂଶୁର୍ହିରଣ୍ମଯଃ।
ଆଦିର୍ଗଣାନାଂ ସର୍ବେଷାଂ ଭବାନ୍ବୈଜୀବିତାଶ୍ରଯଃ॥ 13-45-403 (83084)
ମହାନାତ୍ମା ମତିର୍ବ୍ରହ୍ମା ବିଶ୍ବଃ ଶଂଭୁଃ ସ୍ବଯଂଭୁବଃ।
ବୁଦ୍ଧିଃ ପ୍ରଜ୍ଞୋପଲବ୍ଧିଶ୍ଚସଂବିତ୍ଖ୍ଯାତିର୍ଧୃତିଃ ସ୍ମୃତିଃ॥ 13-45-404 (83085)
ପର୍ଯାଯବାଚକୈଃ ଶବ୍ଦୈର୍ମହାନାତ୍ମା ବିଭାବ୍ଯତେ।
ତ୍ବାଂ ବୁଦ୍ଧ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବେଦାତ୍ପ୍ରମୋହଂ ବିନିଯଚ୍ଛତି॥ 13-45-405 (83086)
ହୃଦଯଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞସ୍ତ୍ବମୃଷିସ୍ତୁତଃ॥ 13-45-406 (83087)
ସର୍ବତଃ ପାଣିପାଦସ୍ତ୍ବଂ ସର୍ବତୋକ୍ଷିଶିରୋମୁଖଃ।
ସର୍ବତଃ ଶ୍ରୁତିମାଁଲ୍ଲୋକେ ସର୍ବମାବୃତ୍ଯ ତିଷ୍ଠସି॥ 13-45-407 (83088)
ଫଲଂ ତ୍ବମସି ଦିଗ୍ମାଂଶୋର୍ନିମେଷାଦିଷୁ କର୍ମସୁ।
ତ୍ବଂ ବୈ ପ୍ରବାର୍ଚିଃ ପୁରୁଷଃ ସର୍ବସ୍ଯ ହୃଦି ସଂଶ୍ରିତଃ।
ଅଣିମା ମହିମା ପ୍ରାପ୍ତିରୀଶାନୋ ଜ୍ଯୋତିରବ୍ଯଯଃ॥ 13-45-408 (83089)
ତ୍ବଯି ବୁଦ୍ଧିର୍ମତିର୍ଲୋକାଃ ପ୍ରପନ୍ନାଃ ସଂଶ୍ରିତାଶ୍ଚ ଯେ।
ଧ୍ଯାନିନୋ ନିତ୍ଯଯୋଗାଶ୍ଚ ସତ୍ଯସତ୍ବା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ॥ 13-45-409 (83090)
ଯସ୍ତ୍ବାଂ ଧ୍ରୁବଂ ବେଦଯତେ ଗୁହାଶଯଂ
ପ୍ରଭୁଂ ପୁରାଣଂ ପୁରୁଷଂ ବିଶ୍ବରୂପମ୍।
ହିରଣ୍ମଯଂ ବୁଦ୍ଧିମତାଂ ପରାଂ ଗତିଂ
ସ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ବୁଦ୍ଧିମତୀତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି॥ 13-45-410 (83091)
ବିଦିତ୍ବା ସପ୍ତ ସୂକ୍ଷ୍ମାଣି ଷଡଙ୍ଗଂ ତ୍ବାଂ ଚ ମୂର୍ତିତଃ।
ପ୍ରଧାନବିଧିଯୋଗସ୍ଥସ୍ତ୍ବାମେବ ବିଶତେ ବୁଧଃ॥ 13-45-411 (83092)
ଏବମୁକ୍ତେ ମଯା ପାର୍ଥ ଭବେ ଚାର୍ତିବିନାଶନେ।
ଚରାଚରଂ ଜଗତ୍ସର୍ଗଂ ସିଂହନାଦଂ ତଦାଽକରୋତ୍॥ 13-45-412 (83093)
ତଂ ବିପ୍ରସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ସୁରାସୁରାଶ୍ଚ
ନାଗାଃ ପିଶାଚାଃ ପିତରୋ ବଯାଂସି।
ରକ୍ଷୋଗଣା ଭୂତଗଣାଶ୍ଚ ସର୍ବେ
ମହର୍ଷଯଶ୍ଚୈବ ତଦା ପ୍ରଣେମୁଃ॥ 13-45-413 (83094)
ମମ ମୂର୍ଧ୍ନି ଚ ଦିବ୍ଯାନାଂ କୁସୁମାନାଂ ସୁଗନ୍ଧିନାମ୍।
ରାଶଯୋ ନିପତନ୍ତି ସ୍ମ ବାଯୁଶ୍ଚ ସୁସୁଖୋ ବବୌ॥ 13-45-414 (83095)
ନିରୀକ୍ଷ୍ଯ ଭଗବାନ୍ଦେବୀଂ ହ୍ଯୁମାଂ ମାଂ ଚ ଜଗଦ୍ଧିତଃ।
ଶତକ୍ରତୁଂ ଚାଭିବୀକ୍ଷ୍ଯ ସ୍ବଯଂ ମାମାହ ଶଙ୍କରଃ॥ 13-45-415 (83096)
ବିଦ୍ମଃ କୃଷ୍ଣ ପରାଂ ଭକ୍ତିମସ୍ମାସୁ ତବ ଶତ୍ରୁହନ୍।
କ୍ରିଯତାମାତ୍ମନଃ ଶ୍ରେଯଃ ପ୍ରୀତିର୍ହିତ୍ବଯି ମେ ପରା॥ 13-45-416 (83097)
ବୃଣୀଷ୍ବାଷ୍ଟୌ ବରାନ୍କୃଷ୍ଣ ଦାତାଽସ୍ମି ତବ ସତ୍ତମ।
ବ୍ରୂହି ଯାଦବଶାର୍ଦୂଲ ଯାନିଚ୍ଛସି ସୁଦୁର୍ଲଭାନ୍॥ ॥ 13-45-417 (83098)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 45 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। ଯଯାଽଽପଗେଯ ନାମାନି ଶ୍ରୁତାନୀହ ଜଗତ୍ପତେଃ। ପିତାମହେଶାଯ ବିଭୋ ନାମାନ୍ଯାଚକ୍ଷ୍ଯ ଶମ୍ଭବେ॥ 13-45-1 (83099) ବଭ୍ରବେ ବିଶ୍ବରୂପାଯ ମହାଭାଗ୍ଯଂ ଚ ତତ୍ତ୍ବତଃ। ସୁରାସୁରଗୁରୌ ଦେବେ ଶଂକରେଽବ୍ଯକ୍ତଯୋନଯେ॥ 13-45-2 (83100) ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-45-3x (6858) ଅଶକ୍ତୋଽହଂ ଗୁଣାନ୍ଯକ୍ତୁଂ ମହାଦେବସ୍ଯ ଧୀମତଃ। ଯୋ ହି ସର୍ବଗତୋ ଦେବୋ ନ ଚ ସର୍ବତ୍ର ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-45-3 (83101) ବ୍ରହ୍ମବିଷ୍ଣୁସୁରେଶାନାଂ ସ୍ରଷ୍ଟା ଚ ପ୍ରଭୁରେବ ଚ। ବ୍ରହ୍ମାଦଯଃ ପିଶାଚାନ୍ତା ଯଂ ହି ଦେବା ଉପାସତେ॥ 13-45-4 (83102) ପ୍ରକୃତୀନାଂ ପରତ୍ବେନ ପୁରୁଷସ୍ଯ ଚ ଯଃ ପରଃ। ଚିନ୍ତ୍ଯତେ ଯୋ ଯୋଗବିଦ୍ଭିର୍ଋଷିଭିସ୍ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିଭିଃ। ଅକ୍ଷରଂ ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମ ଅସଚ୍ଚ ସଦସଚ୍ଚ ଯଃ॥ 13-45-5 (83103) ପ୍ରକୃତିଂ ପୁରୁଷଂ ଚୈବ କ୍ଷୋଭଯିତ୍ବା ସ୍ବତେଜସା। ବ୍ରହ୍ମାଣମସୃଜତ୍ତସ୍ମାଦ୍ଦେବଦେବଃ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-45-6 (83104) କୋ ହି ଶକ୍ତୋ ଗୁଣାନ୍ବକ୍ତଂ ଦେବଦେବସ୍ଯ ଧୀମତଃ। ଗର୍ଭଜନ୍ମଜରାଯୁକ୍ତୋ ମର୍ତ୍ଯୋ ମୃତ୍ଯୁସମନ୍ବିତଃ॥ 13-45-7 (83105) କୋ ହି ଶକ୍ତୋ ଭବଂ ଜ୍ଞାତୁଂ ମଦ୍ବିଧଃ ପରମେଶ୍ବରମ୍। କ୍ରତେ ନାରାଯଣାତ୍ପୁତ୍ର ଶଙ୍କଚକ୍ରଗଦାଧରାତ୍॥ 13-45-8 (83106) ଏଷ ବିଦ୍ବାନ୍ଗୁଣଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ବିଷ୍ଣୁଃ ପରମଦୁର୍ଜଯଃ॥ ଦିବ୍ଯଚକ୍ଷୁର୍ମହାତେଜା ବୀକ୍ଷ୍ଯତେ ଯୋଗଚକ୍ଷୁଷା॥ 13-45-9 (83107) ରୁଦ୍ରଭକ୍ତ୍ଯା ତୁ କୃଷ୍ଣେନ ଜଗଦ୍ବ୍ଯାପ୍ତଂ ମହାତ୍ମନା। ତଂ ପ୍ରସାଦ୍ଯ ତଦା ଦେବଂ ବଦର୍ଯାଂ କିଲ ଭାରତ॥ 13-45-10 (83108) ଅର୍ଥାତ୍ପ୍ରିଯତରତ୍ବଂ ଚ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ବୈ ତଦା। ପ୍ରାପ୍ତବାନେବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୁବର୍ଣାକ୍ଷାନ୍ମହେଶ୍ବରାତ୍॥ 13-45-11 (83109) ପୂର୍ଣଂ ବର୍ଷସହସ୍ରଂ ତୁ ତପ୍ତବାନେଷ ମାଧବଃ। ପ୍ରସାଦ୍ଯ ବରଦଂ ଦେବଂ ଚରାଚରଗୁରୁଂ ଶିବମ୍॥ 13-45-12 (83110) ଯୁଗେଯୁଗେ ତୁ କୃଷ୍ଣେନ ତୋଷିତୋ ବୈ ମହେଶ୍ବରଃ। ଭକ୍ତ୍ଯା ପରମଯା ଚୈବ ପ୍ରୀତଶ୍ଚୈବ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-45-13 (83111) ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ଯାଦୃସଂ ତସ୍ଯ ଜଗଦ୍ଯୋନେର୍ମହାତ୍ମନଃ॥ ତଦଯଂ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ସାକ୍ଷାତ୍ପୁତ୍ରାର୍ଥେ ହରିରଚ୍ଯୁତଃ॥ 13-45-14 (83112) ଯସ୍ମାତ୍ପରତରଂ ଚୈବ ନାନ୍ଯଂ ପଶ୍ଯାମି ଭାରତ। ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁଂ ଦେବଦେବସ୍ଯ ଶକ୍ତୋ ନାମାନ୍ଯଶଷତଃ॥ 13-45-15 (83113) ଏଷ ଶକ୍ତୋ ମହାବାହୁର୍ବକ୍ତୁଂ ଭଗବତୋ ଗୁଣାନ୍। ବିଭୂତିଂ ଚୈବ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ସତ୍ଯାଂ ମାହେଶ୍ବରୀଂ ନୃପ॥ 13-45-16 (83114) ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-45-17x (6859) 13-45-17 (83115) ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତଦା ଭୀଷ୍ମୋ ବାସୁଦେବଂ ମହାଯଶାଃ। ଭବମାହାତ୍ମ୍ଯସଂଯୁକ୍ତମିଦମାହ ପିତାମହଃ॥ 7-45-2 ଶିବାଯ ବିଷ୍ଣୁରୂପାଯେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-45-3 ତଣ୍ଡିନା ବ୍ରହ୍ମଯୋନିନେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-45-18 ତେ ତ୍ବଯା॥ 7-45-21 ଯଜ୍ଞବାହା ଇତି ଛନ୍ଦସାମେବ ବିଶେଷଣମ୍। ଛନ୍ଦାଂସି ବୈ ଦେବେଭ୍ଯୋ ହବ୍ଯମୂଢ୍ବ୍ରେତି ବ୍ରାହ୍ମଣାତ୍ ତେଷାଂ ଯଜ୍ଞବାହତ୍ବସିଦ୍ଧିଃ। ସ୍ତୋଭାଃ ସାମପୂରଣାନ୍ଯକ୍ଷରାଣି ହୁଂମା ଇତ୍ଯାଦୀନି॥ 7-45-25 ନରେନ୍ଦ୍ରପୁତ୍ରୀଂ ଋକ୍ଷରାଜସ୍ଯ ଜାମ୍ବବତୋ ଦୁହିତରମ୍॥ 7-45-26 ଅଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାଯ ସ୍ଥିତଂ ମାମିତି ଶେଷଃ। ଅଥୋଚତୁରିତ୍ଯର୍ଧଃ॥ 7-45-33 ଭସ୍ମରାଶିଭିରିତି ଭସ୍ମଚ୍ଛନ୍ନୈରଗ୍ନିଭଇଃ॥ 7-45-40 ସମ୍ପ୍ରକ୍ଷାଲୈଃ ମୈତ୍ର୍ଯାଦିଭିଶ୍ଚିତ୍ତଶୋଧନଂ କୁର୍ବଦ୍ଭିଃ॥ 7-45-41 ଗୋଚାରିଣୋ ଗୋବନ୍ମୁଖେନୈବ ଚରନ୍ତୋ ହସ୍ତବ୍ଯାପାରଶୂନ୍ଯା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ମରୀଚିପାଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରରଶ୍ମି ପାନେନୈବ ଜୀବନ୍ତଃ॥ 7-45-47 ନିଯମାଃ ଅମ୍ବୁପାନାଦଯସ୍ତୈରେବାମ୍ପୁଷୈଃ କ୍ଷୀରପୈରିତ୍ଯାଦିନାମଭିଃ ଖ୍ଯାତୈଃ। ପ୍ରବିଶନ୍ନେବାପଶ୍ଯମୁପମନ୍ଯୁମିତି ଶେଷଃ॥ 7-45-58 ସମାନାଂ ସବତ୍ସରଣାମର୍ବୁଦଂ ସମାର୍ବୁଦମ୍॥ 7-45-59 ପ୍ରହସ୍ଯ ମନ୍ଦାରନାମ୍ନଃ॥ 7-45-60 ଭଗବତା ମହାଦେବେନ॥ 7-45-61 ଉତ୍ପାଦିତଂ ତସ୍ଯୈବ ଦୈତ୍ଯସ୍ଯ ହନନାର୍ଥମ୍॥ 7-45-63 ଜୀର୍ଣଂ ଜୀର୍ଣତୃଣବଦ୍ବ୍ଯର୍ଥମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-45-64 ବରଦତ୍ତସ୍ଯ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରାବଧ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ଭବେତି ଦତ୍ତବରସ୍ଯ॥ 7-45-77 ସପ୍ତକପାଲେନ ତ୍ର୍ଯମ୍ବକଦୈବତ୍ଯେନ ହେତୁନା। ଦେବୈଃ ସପ୍ତକପାଲେନ ରୁଦ୍ରମିଷ୍ଟ୍ବା ଆପୋ ନିର୍ମିତା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-45-78 ରୁଦ୍ରପ୍ରସାଦାଜ୍ଜନଯାମାସତି ଶେଷଃ॥ 7-45-81 ମୁସଲେଷ୍ବଯୋଗ୍ରେଷୁ କାଷ୍ଠକୀଲେଷୁ॥ 7-45-82 ଚରୁଦ୍ରଃ ଚରୋର୍ଦ୍ରବଃ ମଣ୍ଡ ଇତି ଯାବତ୍। ଚରୁଶବ୍ଦପୂର୍ବାଦ୍ଦ୍ରବତେରନ୍ଯେଭ୍ଯୋପି ଦୃଶ୍ଯତ ଇତି ଡଃ। ଭର୍ତାରଂବିନାପି ଚରୁଦ୍ରବପାନମାତ୍ରେଣ ତବ ପୁତ୍ରୋ ଭବିଷ୍ଯତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-45-96 ଧୂମ୍ରଶ୍ଚାପି ମମାନୁଜ ଇତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-45-109 ପାବନାନାଂ ପବନାଶିନାମ୍। ବନାଶାନାଂ ଅବ୍ଭକ୍ଷାଣାମ୍॥ 7-45-112 ପ୍ରବଦ୍ଯ ପ୍ରପନ୍ନୋ ଭବ॥ 7-45-118 ଦୁରାଧାରଃ ମନସି ଧର୍ତୁମଶକ୍ଯଃ 7-45-126 ପ୍ରବାଲାଙ୍କୁରଭୂଷଣେ ବସନ୍ତସ୍ତେନ କାଲୋପ୍ଯଯମେବେତ୍ଯର୍ଥଃ 7-45-139 ଭୂଧରଃ ଶେଷନାଗଃ॥ 7-45-146 ସର୍ବବାସକଃ ସର୍ବସ୍ଯାଚ୍ଛାଦକଃ 7-45-161 ଅଭବଂ ସନ୍ଧିରାର୍ଷଃ॥ 7-45-165 ଭାବା ମୈବ। ଭବାନି ଭୂଯାସମ୍॥ 7-45-168 ଅନାର୍ଜବଂ ବକ୍ରମ୍। ଯୁଗଂ କଲିଯୁଗମ୍॥ 7-45-174 ଅସାରଂ ନାସ୍ତି ସାରୋ ଯସ୍ମାଦନ୍ଯସ୍ତମ୍॥ 7-45-177 ଈଶେ ଈଶସ୍ଯ। ଭବନେ ସତ୍ତାଯାମ୍। କୋ ହେତୁଃ କା ଯୁକ୍ତିଃ। ଈଶସତ୍ତ୍ବେ ପ୍ରମାଣଂ ନାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-45-271 ରଥନ୍ତରଜ୍ଯେଷ୍ଠେ ସାମନୀ॥ 7-45-278 ଶୁକ୍ଲଂ କର୍ମ ହିଂସାରହିତୋ ଧ୍ଯାନାଦିଧର୍ମଃ॥ 7-45-283 ମିଶ୍ରିତାଯ ମିଶ୍ରିତମାଲାଯ॥ 7-45-295 ମୁକୁଟେ ମୁକୁଟାଯ॥ 7-45-296 ତ୍ରୀଣି ନେତ୍ରାଣୀବ ନେତ୍ରାଣି ଲୋକଯାତ୍ରାନିର୍ବାହକାଣ୍ଯଗ୍ନିଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯାଖ୍ଯାନି ନେତ୍ରାଣି ଯସ୍ଯ ତସ୍ଯୈ ତ୍ରିନେତ୍ରନେତ୍ରାଯ। ଲୋଚନେ ଲୋଚନାଯ॥ 7-45-298 ସ୍ରଷ୍ଟାରାଯ ଔଣାଦିକଃ ସୃଜେତ୍ବାରନ୍। ସ୍ରଷ୍ଟ୍ରେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-45-304 ମାଯାଯ ମାଯାବିନେ॥ 7-45-325 କାମେଭ୍ଯଃ କାମାନ୍ କାମ୍ଯମାନାନ୍ ଅର୍ଥାନ୍॥ 7-45-333 ଷଡ୍ବିଂଶକମିତି ଖ୍ଯାତମିତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-45-336 ତଂ ତ୍ବାଂ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶଇରସା ପ୍ରସାଦ୍ଯ ପ୍ରାର୍ଥଯେ ପ୍ରଭୋ ଇତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-45-375 ପରିବିଷ୍ଟଂ ପରିବେଷବନ୍ତମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 046
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.46. ଅଧ୍ଯାଯଃ 046
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ପାର୍ବତୀପରମେଶ୍ବରାଭ୍ଯାଂ ସ୍ଯସ୍ମୈ ବରପ୍ରଦାନକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
କୃଷ୍ଣ ଉବାଚ।
ମୂର୍ଧ୍ନା ନିପତ୍ଯ ନିଯତସ୍ତେଜଃସନ୍ନିଚଯେ ତତଃ।
ପରମଂ ହର୍ଷମାଗତ୍ଯ ଭଗବନ୍ତମଥାବ୍ରବମ୍॥ 13-46-1 (83116)
ଧର୍ମେ ଦୃଢତ୍ବଂ ଯୁଧି ଶତ୍ରୁଘାତଂ
ଯଶସ୍ତଥାଽଗ୍ର୍ଯଂ ପରମଂ ବଲଂ ଚ
ଯୋଗପ୍ରିଯତ୍ବଂ ତବ ସନ୍ନିକର୍ଷଂ
ବୃଣେ ସୁତାନାଂ ଚ ଶତଂ ଶତାନି॥ 13-46-2 (83117)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ମଯୋକ୍ତଃ ପ୍ରାହ ଶଙ୍କରଃ॥ 13-46-3 (83118)
ତତୋ ମାଂ ଜଗତୋ ମାତା ଧାରିଣୀ ସର୍ବପାବନୀ।
ଉବାଚୋମା ପ୍ରଣିହିତା ଶର୍ବାଣୀ ତପସାଂ ନିଧିଃ।
ଦତ୍ତୋ ଭଗବତା ପୁତ୍ରଃ ସାମ୍ବୋ ନାମ ତବାନଘ॥ 13-46-4 (83119)
ମତ୍ତୋପ୍ଯଷ୍ଟୌ ବରାନିଷ୍ଟାନ୍ଗୃହଣ ତ୍ବଂ ଦଦାମି ତେ।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ସା ଚ ମଯୋକ୍ତା ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ॥ 13-46-5 (83120)
ଦ୍ବିଜେଷ୍ବକୋପଂ ପିତୃତଃ ପ୍ରସାଦଂ
ଶତଂ ସୁତାନାଂ ପରମଂ ଚ ଭୋଗମ୍।
କୁଲେ ପ୍ରୀତିଂ ମାତୃତଶ୍ଚ ପ୍ରସାଦଂ-
ଶମପ୍ରାପ୍ତିଂ ପ୍ରବୃଣେ ଚାପି ଦାକ୍ଷ୍ଯମ୍॥ 13-46-6 (83121)
ଉମୋବାଚ। 13-46-7x (6860)
ଏବଂ ଭବିଷ୍ଯତ୍ଯମରପ୍ରଭାବ
ନାହଂ ମୃଷା ଜାତୁ ବଦେ କଦାଚିତ୍।
ଭାର୍ଯାସହସ୍ରାଣି ଚ ଷୋଡଶୈବ
ତାସୁ ପ୍ରିଯତ୍ବଂ ଚ ତଥାଽକ୍ଷଯଂ 13-46-7 (83122)
ପ୍ରୀତିଂ ଚାଗ୍ର୍ଯାଂ ବାନ୍ଧବାନାଂ ସକାଶା-
ଦ୍ଦଦାମି ତେଽହଂ ବପୁଷଃ କାମ୍ଯତାଂ ଚ।
ଭୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ବୈ ସପ୍ତତିଂ ବୈ ଶତାନି
ଗୃହେ ତୁଭ୍ଯମତିଥୀନାଂ ଚ ନିତ୍ଯମ୍॥ 13-46-8 (83123)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-46-9x (6861)
ଏବଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବରାନ୍ଦେବୋ ମମ ଦେବୀ ଚ ଭାରତ।
ଅନ୍ତର୍ହିତଃ କ୍ଷଣେ ତସ୍ମିନ୍ସଗଣୋ ଭୀମପୂର୍ବଜ॥ 13-46-9 (83124)
ଏତଦତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ପୂର୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯାତିତେଜସେ।
ଉପମନ୍ଯବେ ମଯା କୃତ୍ସ୍ନଂ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତଂ ପାର୍ଥିବୋତ୍ତମ।
ନମସ୍କୃତ୍ବା ତୁ ସ ପ୍ରାହ ଦେବଦେବାଯ ସୁବ୍ରତ॥ 13-46-10 (83125)
ନାସ୍ତି ଶର୍ବସମୋ ଦେବୋ ନାସ୍ତି ଶର୍ବସମା ଗତିଃ।
ନାସ୍ତି ଶର୍ବସମୋ ଦାନେ ନାସ୍ତି ଶର୍ବସମୋ ରଣେ॥ ॥ 13-46-11 (83126)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 46 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 047
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.47. ଅଧ୍ଯାଯଃ 047
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଉପମନ୍ଯୁନା କୃଷ୍ଣଂପ୍ରତି ତଣ୍ଡିକୃତମହାଦେବସ୍ତୁତ୍ଯନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉପମନ୍ଯୁରୁବାଚ।
ଋଷିରାସୀତ୍କୃତେ ତାତ ତଣ୍ଡିରିତ୍ଯେବ ବିଶ୍ରୁତଃ।
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ତେନ ଦେବଃ ସମାଧିନା॥ 13-47-1 (83127)
ଆରାଧିତୋଽଭୂଦ୍ଭକ୍ତେନ ତସ୍ଯୋଦର୍କଂ ନିଶାମଯ।
ସ ଦୃଷ୍ଟବାନ୍ମହାଦେବମସ୍ତୌଷୀଚ୍ଚ ସ୍ତବୈର୍ବିଭୁମ୍॥ 13-47-2 (83128)
[ଇତି ତଣ୍ଡିସ୍ତପୋଯୋଗାତ୍ପରମାତ୍ମାନମବ୍ଯଯମ୍।
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ମହାତ୍ମାନମିଦମାହ ସୁବିସ୍ମିତଃ॥ 13-47-3 (83129)
ଯଂ ପଠନ୍ତି ସଦା ସାଙ୍ଖ୍ଯାଶ୍ଚିନ୍ତଯନ୍ତି ଚ ଯୋଗିନଃ।
ପରଂ ପ୍ରଧାନଂ ପୁରୁଷମଧିଷ୍ଠାତାରମୀଶ୍ବରମ୍। 13-47-4 (83130)
ଉତ୍ପତ୍ତୌ ଚ ବିନାଶେ ଚ କାରଣଂ ଯଂ ବିଦୁର୍ବୁଧାଃ।
ଦେବାସୁରମୁନୀନାଂ ଚ ପରଂ ଯସ୍ମାନ୍ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-47-5 (83131)
ଅଜଂ ତମହମୀଶାନମନାଦିନିଧନଂ ପ୍ରଭୁମ୍।
ଅତ୍ଯନ୍ତସୁଖିନଂ ଦେବମନଘଂ ଶରଣଂ ବ୍ରଜେ॥ 13-47-6 (83132)
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ନେବ ତଦା ଦଦର୍ଶ ତପସାନ୍ନିଧିମ୍।
ତମବ୍ଯଯମନୌପମ୍ଯମଚିନ୍ତ୍ଯଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଧ୍ରୁବମ୍॥ 13-47-7 (83133)
ନିଷ୍କଲଂ ସକଲଂ ବ୍ରହ୍ମ ନିର୍ଗୁଣଂ ଗୁଣଗୋଚରମ୍।
ଯୋଗିନାଂ ପରମାନନ୍ଦମକ୍ଷରଂ ମୋକ୍ଷସଂଜ୍ଞିତମ୍॥ 13-47-8 (83134)
ମନୋରିନ୍ଦ୍ରାଗ୍ନିମରୁତାଂ ବିଶ୍ବସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଗତିମ୍।
ଅଗ୍ରାହ୍ଯମଚଲଂ ଶୁଦ୍ଧଂ ବୁଦ୍ଧିଗ୍ରାହ୍ଯଂ ମନୋମଯମ୍॥ 13-47-9 (83135)
ଦୁର୍ବିଜ୍ଞେଯମସଙ୍ଖ୍ଯେ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପମକୃତାତ୍ମଭିଃ।
ଯୋନି ବିଶ୍ବସ୍ଯ ଜଗତସ୍ତମସଃ ପରତଃ ପରମ୍॥ 13-47-10 (83136)
ଯଃ ପ୍ରାଣବନ୍ତମାତ୍ମାନଂ ଜ୍ଯୋତିର୍ଜୀବସ୍ଥିତଂ ମନଃ।
ତଂ ଦେବଂ ଦର୍ଶନାକାଙ୍କ୍ଷୀ ବହୂନ୍ବର୍ଷଗଣାନୃଷିଃ।
ତପସ୍ଯୁଗ୍ରେ ସ୍ଥିତୋ ଭୂତ୍ବା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁଷ୍ଟାବ ଚେଶ୍ବରମ୍॥] 13-47-11 (83137)
ତଣ୍ଡିରୁବାଚ। 13-47-12x (6862)
ପବିତ୍ରାଣାଂ ପବିତ୍ରସ୍ତ୍ବଂ ଗତିର୍ଗତିମତାଂବର॥ 13-47-12 (83138)
ଅତ୍ଯୁଗ୍ରଂ ତେଜସାଂ ତେଜସ୍ତପସାଂ ପରମଂ ତପଃ।
ବିଶ୍ବାବସୁହିରଣ୍ଯାକ୍ଷପୁରୁହୂତନମସ୍ତୃତ॥ 13-47-13 (83139)
ଭୂରିକଲ୍ଯାଣଦ ବିଭୋ ପରଂ ସତ୍ଯଂ ନମୋସ୍ତୁ ତେ।
ଜାତୀମରଣଭୀରୂଣାଂ ଯତୀନାଂ ଯତତାଂ ବିଭୋ॥ 13-47-14 (83140)
ନିର୍ବାଣଦ ସହସ୍ରାଂଶୋ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ସୁଖାଶ୍ରଯ।
ବ୍ରହ୍ମା ଶତକ୍ରତୁର୍ବିଷ୍ଣୁର୍ବିଶ୍ବେଦେବା ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-47-15 (83141)
ନ ବିଦୁସ୍ତ୍ବାଂ ତୁ ତତ୍ତ୍ବେନ କୁତୋ ବେତ୍ସ୍ଯାମହେ ବଯମ୍।
ତ୍ବତ୍ତଃ ପ୍ରବର୍ତତେ ସର୍ବଂ ତ୍ବଯି ସର୍ବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-47-16 (83142)
କାଲାଖ୍ଯଃ ପୁରୁଷାଖ୍ଯଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମାଖ୍ଯଶ୍ଚ ତ୍ବମେବ ହି।
ତନବସ୍ତେ ସ୍ମୃତାସ୍ତିସ୍ରଃ ପୁରାଣଜ୍ଞୈଃ ସୁରର୍ଷିଭିଃ॥ 13-47-17 (83143)
ଅଧିପୌରୁଷମଧ୍ଯାତ୍ମମଧିଭୂତାଧିଦୈବତମ୍।
ଅଧିଲୋକାଧିବିଜ୍ଞାନମଧିଯଜ୍ଞସ୍ତ୍ବମେବ ହି॥ 13-47-18 (83144)
ତ୍ବାଂ ବିଦିତ୍ବାଽଽତ୍ମଦେବସ୍ଥଂ ଦୁର୍ବିଦଂ ଦୈବତୈରପି।
ବିଦ୍ବାଂସୋ ଯାନ୍ତି ନିର୍ମୁକ୍ତାଃ ପରଂ ଭାବମନାମଯମ୍॥ 13-47-19 (83145)
ଅନିଚ୍ଛତସ୍ତବ ବିଭୋ ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁରନେକତଃ।
ଦ୍ବାରଂ ତୁ ସ୍ବର୍ଗମୋକ୍ଷାଣାମାକ୍ଷେପ୍ତା ତ୍ବଂ ଦଦାସି ଚ॥ 13-47-20 (83146)
ତ୍ବଂ ବୈ ସ୍ବର୍ଗଶ୍ଚ ମୋକ୍ଷଶ୍ଚ କାମଃ କ୍ରୋଧସ୍ତ୍ବମେବ ଚ।
ସତ୍ବଂ ରଜସ୍ମମଶ୍ଚୈବ ଅଧଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବଂ ତ୍ବମେବ ହି॥ 13-47-21 (83147)
ବ୍ରହ୍ମା ଭବଶ୍ଚ ବିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ସ୍କନ୍ଦେନ୍ଦ୍ରୌ ସବିତା ଯମଃ।
ବରୁଣେନ୍ଦୂ ମନୁର୍ଧାତା ବିଧାତା ତ୍ବଂ ଧନେଶ୍ବରଃ॥ 13-47-22 (83148)
ଭୂର୍ବାଯୁଃ ସଲିଲାଗ୍ନିଶ୍ଚ ଖଂ ବାଗ୍ବୁଦ୍ଧିଃ ସ୍ଥିତିର୍ମତିଃ।
କର୍ମ ସତ୍ଯାନୃତେ ଚୋଭେ ତ୍ବମେବାସ୍ତି ଚ ନାସ୍ତି ଚ॥ 13-47-23 (83149)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥାଶ୍ଚ ପ୍ରକୃତିଭ୍ଯଃ ପରଂ ଧ୍ରୁବମ୍।
ବିଶ୍ବାବିଶ୍ବପରୋ ଭାବଶ୍ଚିନ୍ତ୍ଯାଚିନ୍ତ୍ଯସ୍ତ୍ବମେବ ହି॥ 13-47-24 (83150)
ଯଚ୍ଚୈତତ୍ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମ ଯଚ୍ଚ ତତ୍ପରମଂ ପଦମ୍।
ଯା ଗତିଃ ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗାନାଂ ସ ଭବାନ୍ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-47-25 (83151)
ନୂନମଦ୍ଯ କୃତାର୍ଥାଃ ସ୍ମ ନୂନଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସତାଂ ଗତିମ୍।
ଯାଂ ଗତିଂ ପ୍ରାର୍ତଯନ୍ତୀହ ଜ୍ଞାନନିର୍ମଲବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-47-26 (83152)
ଅଯୋ ମୂଢାଃ ସ୍ମ ସୁଚିରମିମଂ କାଲମଚେତସା।
ଯନ୍ନ ବିଦ୍ମଃ ପରଂ ଦେବଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଯଂ ବିଦୁର୍ବୁଧାଃ॥ 13-47-27 (83153)
ସେଯମାସାଦିତା ସାକ୍ଷାତ୍ତ୍ବଦ୍ଭକ୍ତିର୍ଜନ୍ମଭିର୍ମଯା।
ଭକ୍ତାନୁଗ୍ରହକୃଦ୍ଦେବୋ ଯଂ ଜ୍ଞାତ୍ବାଽମୃତମଶ୍ନୁତେ॥ 13-47-28 (83154)
ଦେବାସୁରମୁନୀନାଂ ତୁ ଯଚ୍ଚ ଗୁହ୍ଯଂ ସନାତନମ୍।
ଗୁହାଯାଂ ନିହିତଂ ବ୍ରହ୍ମି ଦୁର୍ବିଜ୍ଞେଯଂ ମୁନେରପି॥ 13-47-29 (83155)
ସ ଏଷ ଭଗବାନ୍ଦେବଃ ସର୍ବକୃତ୍ସର୍ବତୋମୁଖଃ।
ସର୍ବାତ୍ମା ସର୍ବଦର୍ଶୀ ଚ ସର୍ବଗଃ ସର୍ବବେଦିତା॥ 13-47-30 (83156)
ଦେହକୃଦ୍ଦେହଭୃଦ୍ଦେହୀ ଦେହଭୁଗ୍ଦେହିନାଂ ଗତିଃ।
ପ୍ରାଣକୃତ୍ପ୍ରାଣଭୃତ୍ପ୍ରାଣୀ ପ୍ରାଣଦଃ ପ୍ରାଣିନାଂ ଗତିଃ॥ 13-47-31 (83157)
ଅଧ୍ଯାତ୍ମଗତିରିଷ୍ଟାନାଂ ଧ୍ଯାଯିନାମାତ୍ମବେଦିନାମ୍।
ଅପୁନର୍ଭବକାମାନାଂ ଯା ଗତିଃ ସୋଽଯମୀଶ୍ବରଃ॥ 13-47-32 (83158)
ଅଯଂ ଚ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଶୁଭାଶୁଭଗତିପ୍ରଦଃ।
ଅଯଂ ଚ ଜନ୍ମମରଣେ ବିଦଧ୍ଯାତ୍ସର୍ବଜନ୍ତୁଷୁ।
ଅଯଂ ସଂସିଦ୍ଧିକାମାନାଂ ଯା ଗତିଃ ସୋଯମୀସ୍ବରଃ। 13-47-33 (83159)
ଭୂରାଦ୍ଯାନ୍ସର୍ବଭୁବନାନୁତ୍ପାଦ୍ଯ ସଦିବୌକସଃ।
ଦଧାତି ଦେବସ୍ତନୁଭିରଷ୍ଟାଭିର୍ଯୋ ବିଭର୍ତି ଚ॥ 13-47-34 (83160)
ଅତଃ ପ୍ରବର୍ତତେ ସର୍ବମସ୍ମିନ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ଅସ୍ମିଂଶ୍ଚ ପ୍ରଲଯଂ ଯାତି ଅଯମେକଃ ସନାତନଃ॥ 13-47-35 (83161)
ଅଯଂ ସ ସତ୍ଯକାମାନାଂ ସତ୍ଯଲୋକଃ ପରଂ ସତାମ୍।
ଅପବର୍ଗଶ୍ଚ ମୁକ୍ତାନାଂ କୈବଲ୍ଯଂ ଚାତ୍ମବେଦିନାମ୍॥ 13-47-36 (83162)
ଅଯଂ ବ୍ରହ୍ମାଦିଭିଃ ସିଦ୍ଧୈର୍ଗୁହାଯାଂ ଗୋପିତଃ ପ୍ରୁଭୁଃ।
ଦେବାସୁରମନୁଷ୍ଯାଣାମପ୍ରକାଶୋ ଭବେଦିତି॥ 13-47-37 (83163)
ତଂ ତ୍ବାଂ ଦେବାସୁରନରାସ୍ତତ୍ତ୍ବେନ ନ ବିଦୁର୍ଭବମ୍।
ମୋହିତାଃ ଖଲ୍ବନେନୈବ ହୃଦିସ୍ଥେନାପ୍ରକାଶିନା 13-47-38 (83164)
ଯେ ଚୈନଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯନ୍ତେ ଭକ୍ତିଯୋଗେନ ଭାବିତାଃ।
ତେଷାମେବାତ୍ମନାତ୍ମାନଂ ଦର୍ଶଯତ୍ଯେଷ ହୃଚ୍ଛଯଃ॥ 13-47-39 (83165)
ଯଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ନ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ମରଣଂ ଚାପି ବିଦ୍ଯତେ।
ଯଂ ବିଦିତ୍ବା ପରଂ ବେଦ୍ଯଂ ବେଦିତବ୍ଯଂ ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-47-40 (83166)
ଯଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ପରମଂ ଲାଭଂ ନାଧିକଂ ମନ୍ଯତେ ବୁଧଃ।
ଯାଂ ସୂକ୍ଷ୍ମାଂ ପରମାଂ ପ୍ରାପ୍ତିଂ ଗଚ୍ଛନ୍ନବ୍ଯଯମକ୍ଷଯମ୍॥ 13-47-41 (83167)
ଯଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯା ଗୁଣତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞାଃ ସାଙ୍ଖ୍ଯଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦାଃ।
ସୂକ୍ଷ୍ମଜ୍ଞାନତରାଃ ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ମୁଚ୍ଯନ୍ତି ବନ୍ଧନୈଃ 13-47-42 (83168)
ଯଂ ଚ ବେଦବିଦୋ ବେଦ୍ଯଂ ବେଦାନ୍ତେ ଚ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ପ୍ରାଣାଯାମପରା ନିତ୍ଯଂ ଯଂ ବିଶନ୍ତି ଜପନ୍ତି ଚ॥ 13-47-43 (83169)
ଓଂକାରରଥମାରୁହ୍ଯ ତେ ବିଶନ୍ତି ମହେଶ୍ବରମ୍।
ଅଯଂ ସ ଦେବଯାନାନାମାଦିତ୍ଯୋ ଦ୍ବାରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-47-44 (83170)
ଅଯଂ ଚ ପିତୃଯାନାନାଂ ଚନ୍ଦ୍ରମା ଦ୍ବାରମୁଚ୍ଯତେ।
ଏଷ କାଷ୍ଠା ଦିଶଶ୍ଚୈବ ସଂବତ୍ସରଯୁଗାଦି ଚ॥ 13-47-45 (83171)
ଦିବ୍ଯାଦିବ୍ଯଃ ପରୋ ଲାଭ ଅଯନେ ଦକ୍ଷିଣୋତ୍ତରେ।
ଏନଂ ପ୍ରଜାପତିଃ ପୂର୍ବମାରାଧ୍ଯ ବହୁଭିଃ ସ୍ତବୈଃ॥ 13-47-46 (83172)
ପ୍ରଜାର୍ଥଂ ବରଯାମାସ ନୀଲଲୋହିତସଂଜ୍ଞିତମ୍।
କ୍ରଗ୍ଭିର୍ଯମନୁଶାସନ୍ତି ତତ୍ତ୍ବେ କର୍ମଣି ବହ୍ବୃଚାଃ॥ 13-47-47 (83173)
ଯଜୁର୍ଭିର୍ଯତ୍ତ୍ରିଧା ବେଦ୍ଯଂ ଜୁହ୍ବତ୍ଯଧ୍ବର୍ଯବୋଽଧ୍ବରେ।
ସାମଭିର୍ଯଂ ଚ ଗାଯନ୍ତି ସାମଗାଃ ଶୁଦ୍ଧବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-47-48 (83174)
ଋତଂ ସତ୍ଯଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ତୁବନ୍ତ୍ଯାଥର୍ବଣା ଦ୍ବିଜାଃ।
ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ପରମା ଯୋନିଃ ପରିଶ୍ଚାଯଂ ପରଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-47-49 (83175)
ରାତ୍ର୍ଯହଃ ଶ୍ରୋତ୍ରନଯନଃ ପକ୍ଷମାସଶିରୋଭୁଜଃ।
ଋତୁବୀର୍ଯସ୍ତପୋଧୈର୍ଯୋ ହ୍ଯବ୍ଦଗୁହ୍ଯୋରୁପାଦବାନ୍॥ 13-47-50 (83176)
ମୃତ୍ଯୁର୍ଯମୋ ହୁତାଶଶ୍ଚ କାଲଃ ସଂହାରବେଗବାନ୍।
କାଲସ୍ଯ ପରମା ଯୋନିଃ କାଲଶ୍ଚାଯଂ ସନାତନଃ॥ 13-47-51 (83177)
ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯୌ ସନକ୍ଷତ୍ରୌ ଗ୍ରହାଶ୍ଚ ସହ ବାଯୁନା।
ଧ୍ରୁବଃ ସପ୍ତର୍ଷଯଶ୍ଚୈବ ଭୁବନାଃ ସପ୍ତ ଏବ ଚ॥ 13-47-52 (83178)
ପ୍ରଧାନଂ ମହଦବ୍ଯକ୍ତଂ ବିଶେଷାନ୍ତଂ ସବୈକୃତମ୍।
ବ୍ରହ୍ମାଦିସ୍ତମ୍ବପର୍ଯନ୍ତଂ ଭୂତାଦି ସଦସଚ୍ଚ ଯତ୍॥ 13-47-53 (83179)
ଅଷ୍ଟୌ ପ୍ରକୃତଯଶ୍ଚୈବ ପ୍ରକୃତିଭ୍ଯଶ୍ଚ ଯଃ ପରଃ।
ଅସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ଯଦ୍ଭାଗଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ସମ୍ପରିବର୍ତତେ॥ 13-47-54 (83180)
ଏତତ୍ପରମମାନନ୍ଦଂ ଯତ୍ତଚ୍ଛାଶ୍ବତମେବ ଚ।
ଏଷା ଗତିର୍ବିରକ୍ତାନାମେଷ ଭାବଃ ପରଃ ସତାମ୍॥ 13-47-55 (83181)
ଏତତ୍ପଦମନୁଦ୍ବିଗ୍ନମେତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନମ୍।
ଶାସ୍ତ୍ରବେଦାଙ୍ଗବିଦୁଷାମେତଦ୍ଧ୍ଯାନଂ ପରଂ ପଦମ୍॥ 13-47-56 (83182)
ଇଯଂ ସା ପରମା କାଷ୍ଠା ଇଯଂ ସା ପରମା କଲା।
ଇଯଂ ସା ପରମା ସିଦ୍ଧିରିଯଂ ସା ପରମା ଗତିଃ॥ 13-47-57 (83183)
ଇଯଂ ସା ପରମା ଶାନ୍ତିରିଯଂ ସା ନିର୍ବୃତିଃ ପରା।
ଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କୃତକୃତ୍ଯାଃ ସ୍ମ ଇତ୍ଯମନ୍ଯନ୍ତ ଯୋଗିନଃ॥ 13-47-58 (83184)
ଇଯଂ ତୁଷ୍ଟିରିଯଂ ସିଦ୍ଧିରିଯଂ ଶ୍ରୁତିରିଯଂ ସ୍ମୃତିଃ।
ଅଧ୍ଯାତ୍ମଗତିରିଷ୍ଟାନାଂ ବିଦୁଷାଂ ପ୍ରାପ୍ତିରବ୍ଯଯା॥ 13-47-59 (83185)
ଯଜତାଂ କାମଯାନାନାଂ ମଖୈର୍ବିପୁଲଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଯା ଗତିର୍ଯଜ୍ଞଶୀଲାନାଂ ସା ଗତିସ୍ତ୍ବଂ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-47-60 (83186)
ସମ୍ଯଗ୍ଯୋଗଜପୈଃ ଶାନ୍ତିର୍ନିଯମୈର୍ଦେହତାପନୈଃ।
ତପ୍ଯତାଂ ଯା ଗତିର୍ଦେବ ପରମା ସା ଗତିର୍ଭବାନ୍॥ 13-47-61 (83187)
କର୍ମନ୍ଯାସକୃତାନାଂ ଚ ବିରକ୍ତାନାଂ ତତସ୍ତତଃ।
ଯା ଗତିର୍ବ୍ରହ୍ମିସଦନେ ସା ଗତିସ୍ତ୍ବଂ ସନାତନ॥ 13-47-62 (83188)
ଅପୁନର୍ଭବକାମାନାଂ ବୈରାଗ୍ଯେ ବର୍ତତାଂ ଚ ଯା।
ପ୍ରକୃତୀନାଂ ଲଯାନାଂ ଚ ସା ଗତିସ୍ତ୍ବଂ ସନାତନ॥ 13-47-63 (83189)
ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନଯୁକ୍ତାନାଂ ନିରୁପାଖ୍ଯା ନିରଞ୍ଜନା।
କୈବଲ୍ଯା ଯା ଗତିର୍ଦେବ ପରମା ସା ଗତିର୍ଭବାନ୍॥ 13-47-64 (83190)
ବେଦଶାସ୍ତ୍ରପୁରାଣୋକ୍ତାଃ ପଞ୍ଚ ତା ଗତଯଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଧି ଲଭ୍ଯନ୍ତେ ନ ଲଭ୍ଯନ୍ତେଽନ୍ଯଥା ବିଭୋ॥ 13-47-65 (83191)
ଇତି ତଣ୍ଡିସ୍ତପୋରାଶିସ୍ତୁଷ୍ଟାବେସାନମାତ୍ମନା।
ଜଗୌ ଚ ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମ ଯତ୍ପୁରା ଲୋକକୃଜ୍ଜଗୌ॥ 13-47-66 (83192)
ଉପମନ୍ଯୁରୁବାଚ। 13-47-67x (6863)
ଏବଂ ସ୍ତୁତୋ ମହାଦେବସ୍ତଣ୍ଡିନା ବ୍ରହ୍ମବାଦିନା।
ଉବାଚ ଭଗବାନ୍ଦେବ ଉମଯା ସହିତଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-47-67 (83193)
ବ୍ରହ୍ମା ଶତକ୍ରତୁର୍ବିଷ୍ଣୁର୍ବିଶ୍ବେଦେବା ମହର୍ଷଯଃ।
ନ ବିଦୁସ୍ତ୍ବାମିତି ତତସ୍ତୁଷ୍ଟଃ ପ୍ରୋବାଚ ତଂ ଶିବଃ॥ 13-47-68 (83194)
ଅକ୍ଷଯଶ୍ଚାବ୍ଯଯଶ୍ଚୈବ ଭବିତା ଦୁଃଖବର୍ଜିତଃ।
ଯଶସ୍ବୀ ତେଜସା ଯୁକ୍ତୋ ଦିବ୍ଯଜ୍ଞାନସମନ୍ବିତଃ॥ 13-47-69 (83195)
ଋଷୀଣାମଭିଗମ୍ଯଶ୍ଚ ସୂତ୍ରକର୍ତା ସୁତସ୍ତବ।
ମତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭବିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-47-70 (83196)
କଂ ବା କାମଂ ଦଦାମ୍ଯଦ୍ଯ ବ୍ରୂହି ଯଦ୍ବତ୍ସ କାଙ୍କ୍ଷସେ।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ସ ଉବାଚେଦଂ ତ୍ବଯି ଭକ୍ତିର୍ଦୃଢାଽସ୍ତୁ ମେ॥ 13-47-71 (83197)
ଉପମନ୍ଯୁରୁବାଚ। 13-47-72x (6864)
ଏତାନ୍ଦତ୍ତ୍ବା ବରାନ୍ଦେବୋ ବନ୍ଦ୍ଯମାନଃ ସୁରର୍ଷିଭିଃ।
ସ୍ତୂଯମାନଶ୍ଚ ବିବୁଧୈସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-47-72 (83198)
ଅନ୍ତର୍ହିତେ ଭଗବତି ସାନୁଗେ ଯାଦବେଶ୍ବର।
ଋଷିରାଶ୍ରମମାଗମ୍ଯ ମମୈତତ୍ପ୍ରୋକ୍ତବାନିହ॥ 13-47-73 (83199)
ଯାନି ଚ ପ୍ରଥିତାନ୍ଯାଦୌ ତଣ୍ଡିରାଖ୍ଯାତବାନ୍ମମ
ମାନାନି ମାନବଶ୍ରେଷ୍ଠ ତାନି ତ୍ବଂ ଶୃଣୁ ସିଦ୍ଧଯେ॥ 13-47-74 (83200)
ଦଶ ନାମସହସ୍ରାଣି ଦେବେଷ୍ବାହ ପିତାମହଃ।
ସର୍ବସ୍ଯ ଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ତଥା ଦଶ ନାମଶତାନି ଚ॥ 13-47-75 (83201)
ଗୁହ୍ଯାନୀମାନି ନାମାନି ତଣ୍ଡିର୍ଭଗବତୋଽଚ୍ଯୁତ।
ଦେବପ୍ରସାଦାଦ୍ଦେବେଶଃ ପୁରା ପ୍ରାହ ମହାତ୍ମନେ॥ ॥ 13-47-76 (83202)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 47 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-47-2 ଉଦର୍କଂ ଫଲୋଦଯମ୍॥ 7-47-27 ଅଚେତସା ଅଜ୍ଞାନେନ ॥ 7-47-42 ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ଲିଙ୍ଗଂ ଜ୍ଞାନେନ ତରନ୍ତ୍ଯତିକମ୍ଯ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତେ ସୂକ୍ଷ୍ମଜ୍ଞାନତରାଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 048
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.48. ଅଧ୍ଯାଯଃ 048
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତ୍ଯୁପମନ୍ଯୁନା ସ୍ବାତ୍ମାନଂ ପ୍ରତ୍ଯୁକ୍ତଶିବସହସ୍ରନାମାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ।
ତତଃ ସ ପ୍ରଯତୋ ଭୂତ୍ବା ମମ ତାତ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରାହ ବିପ୍ରର୍ଷିର୍ନାମସଙ୍ଗ୍ରହମାଦିତଃ॥ 13-48-1 (83203)
ଉପମନ୍ଯୁରୁବାଚ। 13-48-2x (6865)
ବ୍ରହ୍ମପ୍ରୋକ୍ତୈର୍ଋଷିପ୍ରୋକ୍ତୈର୍ବେଦବେଦାଙ୍ଗସମ୍ଭବୈ।
ସର୍ବଲୋକେଷୁ ବିଖ୍ଯାତଂ ସ୍ତୁତ୍ଯଂ ସ୍ତୋଷ୍ଯାମି ନାମଭିଃ॥ 13-48-2 (83204)
ମହଦ୍ଭିର୍ବିହିତୈଃ ସତ୍ଯୈଃ ସିଦ୍ଧୈଃ ସର୍ବାର୍ଥସାଧକୈଃ।
ଋଷିଣା ତଣ୍ଡିନା ଭକ୍ତ୍ଯା କୃତୈର୍ବେଦକୃତାତ୍ମନା॥ 13-48-3 (83205)
ଯଥୋକ୍ତୈଃ ସାଧୁଭିଃ ଖ୍ଯାତୈର୍ମୁନିଭିସ୍ତତ୍ତ୍ବଦର୍ଶିଭିଃ।
ପ୍ରବରଂ ପ୍ରଥମଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ସର୍ବଭୂତହିତଂ ଶୁଭମ୍॥ 13-48-4 (83206)
ଶ୍ରୁତେଃ ସର୍ବତ୍ର ଜଗତି ବ୍ରହ୍ମଲୋକାବତାରିତୈଃ।
ସତ୍ଯୈସ୍ତତ୍ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମି ବ୍ରହ୍ମପ୍ରୋକ୍ତଂ ସନାତନମ୍।
ବକ୍ଷ୍ଯେ ଯଦୁକୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ମମ॥ 13-48-5 (83207)
ବରଯୈନଂ ଭବଂ ଦେବଂ ଭକ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ପରମେଶ୍ବରମ୍।
ତେନ ତେ ଶ୍ରାବଯିଷ୍ଯାମି ଯତ୍ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନମ୍॥ 13-48-6 (83208)
ନ ଶକ୍ଯଂ ବିସ୍ତରାତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ବକ୍ତୁଂ ସର୍ବସ୍ଯ କେନଚିତ୍।
ଯୁକ୍ତେନାପି ବିଭୂତୀନାମପି ବର୍ଷଶତୈରପି॥ 13-48-7 (83209)
ଯସ୍ଯାଦିର୍ମଧ୍ଯମନ୍ତଂ ଚ ସୁରୈରପି ନ ଗମ୍ଯତେ।
କସ୍ତସ୍ଯ ଶକ୍ନୁଯାଦ୍ବକ୍ତଂ ଗୁଣାନ୍କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ମାଧବ॥ 13-48-8 (83210)
କିନ୍ତୁ ଦେବସ୍ଯ ମହତଃ ସଂକ୍ଷିପ୍ତାର୍ଥପଦାକ୍ଷରମ୍।
ଶକ୍ତିତଶ୍ଚରିତଂ ବକ୍ଷ୍ଯେ ପ୍ରସାଦାତ୍ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ॥ 13-48-9 (83211)
ଅପ୍ରାପ୍ଯ ତୁ ତତୋଽନୁଜ୍ଞାଂ ନ ଶକ୍ଯଃ ସ୍ତୋତୁମୀଶ୍ବରଃ।
ଯଦା ତେନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତଃ ସ୍ତୁତୋ ବୈ ସ ତଦା ମଯା॥ 13-48-10 (83212)
ଅନାଦିନିଧନସ୍ଯାହଂ ଜଗଦ୍ଯୋନେର୍ମହାତ୍ମନଃ।
ନାମ୍ନାଂ କଞ୍ଚିତ୍ସମୁଦ୍ଦେଶଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯବ୍ଯକ୍ତଯୋନିନଃ॥ 13-48-11 (83213)
ବରଦସ୍ଯ ବରେଣ୍ଯସ୍ଯ ବିଶ୍ବରୂପସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଶୃଣୁ ନାମ୍ନାଂ ଚଯଂ କୃଷ୍ଣ ଯଦୁକ୍ତଂ ପଦ୍ମଯୋନିନା॥ 13-48-12 (83214)
ଦଶ ନାମସହସ୍ରାଣି ଯାନ୍ଯାହ ପ୍ରପିତାମହଃ।
ତାନି ନିର୍ମଥ୍ଯ ମନସା ଦଧ୍ନୋ ଘୃତମିବୋଦ୍ଧୃତମ୍॥ 13-48-13 (83215)
ଗିରେଃ ସାରଂ ଯଥା ହେମ ପୁଷ୍ପସାରଂ ଯଥା ମଧୁ।
ଘୃତାତ୍ସାରଂ ଯଥା ମଣ୍ଡସ୍ତଥୈତତ୍ସାରମୁଦ୍ଧୃତମ୍। 13-48-14 (83216)
ସର୍ବପାପାପହମିଦଂ ଚତୁର୍ବେଦସମନ୍ବିତମ୍।
ପ୍ରଯତ୍ନେନାଧିଗନ୍ତବ୍ଯଂ ଧାର୍ଯଂ ଚ ପ୍ରଯତାତ୍ମନା॥ 13-48-15 (83217)
ମାଙ୍ଗଲ୍ଯଂ ପୌଷ୍ଟିକଂ ଚୈବ ରକ୍ଷୋଘ୍ନଂ ପାବନଂ ମହତ୍॥ 13-48-16 (83218)
ଇଦଂ ଭକ୍ତାଯ ଦାତବ୍ଯଂ ଶ୍ରଦ୍ଦଘାନାସ୍ତିକାଯ ଚ।
ନାଶ୍ରଦ୍ଦଧାନରୂପାଯ ନାସ୍ତିକାଯାଜିତାତ୍ମନେ॥ 13-48-17 (83219)
ଯଶ୍ଚାଭ୍ଯସୂଯତେ ଦେବଂ କାରଣାତ୍ମାନମୀଶ୍ବରମ୍।
ସ କୃଷ୍ଣ ନରକଂ ଯାତି ସହପୂର୍ବୈଃ ସହାତ୍ମଜୈଃ॥ 13-48-18 (83220)
ଇଦଂ ଧ୍ଯାନମିଦଂ ଯୋଗମିଦଂ ଧ୍ଯେଯମନୁତ୍ତମମମ୍।
ଇଦଂ ଜପ୍ଯମିଦଂ ଜ୍ଞାନଂ ରହସ୍ଯମିଦମୁତ୍ତମ୍॥ 13-48-19 (83221)
ଯଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଅନ୍ତକାଲେଽପି ଗଚ୍ଛେତ ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ପବିତ୍ରଂ ମଙ୍ଗଲଂ ମେଧ୍ଯଂ କଲ୍ଯାଣମିଦମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-48-20 (83222)
ଇଦଂ ବ୍ରହ୍ମା ପୁରା କୃତ୍ବା ସର୍ବଲୋକପିତାମହଃ।
ସର୍ବସ୍ତବାନାଂ ରାଜତ୍ବେ ଦିବ୍ଯାନାଂ ସମକଲ୍ପଯତ୍॥ 13-48-21 (83223)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ଚୈବାଯମୀଶ୍ବରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ସ୍ତବରାଜ ଇତି ଖ୍ଯାତୋ ଜଗତ୍ଯମରପୂଜିତଃ॥ 13-48-22 (83224)
ବ୍ରହ୍ମଲୋକାଦଯଂ ସ୍ବର୍ଗେ ସ୍ତବରାଜୋଽବତାରିତଃ।
ଯତସ୍ତଣ୍ଡିଃ ପୁରା ପ୍ରାପ ତେନ ତଣ୍ଡିକୃତୋଽଭବତ୍॥ 13-48-23 (83225)
ସ୍ବର୍ଗାଚ୍ଚୈବାତ୍ର ଭୂର୍ଲୋକଂ ତଣ୍ଡିନା ହ୍ଯବତାରିତଃ।
ସର୍ବମଙ୍ଗଲମାଙ୍ଗଲ୍ଯଂ ସର୍ବପାପପ୍ରଣାଶନମ୍॥ 13-48-24 (83226)
ନିଗଦିଷ୍ଯେ ମହାବାହୋ ସ୍ତବାନାମୁତ୍ତମଂ ସ୍ତବମ୍।
ବ୍ରହ୍ମଣାମପି ଯଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ପରାଣାମପି ଯତ୍ପରମ୍॥ 13-48-25 (83227)
ତେଜସାମପି ଯତ୍ତେଜସ୍ତପସାମପି ଯତ୍ତପଃ।
ଶାନ୍ତୀନାମପି ଯା ଶାନ୍ତିର୍ଦ୍ଯୁତୀନାମପି ଯା ଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-48-26 (83228)
ଦାନ୍ତାନାମପି ଯୋ ଦାନ୍ତୋ ଧୀମତାମପି ଯା ଚ ଧୀଃ।
ଦେବାନାମପି ଯୋ ଦେବ ଋଷୀଣାମପି ଯସ୍ତ୍ବୃଷିଃ॥ 13-48-27 (83229)
ଯଜ୍ଞାନାମପି ଯୋ ଯଜ୍ଞଃ ଶିବାନାମପି ଯଃ ଶିବଃ।
ରୁଦ୍ରାଣାମପି ଯୋ ରୁଦ୍ରଃ ପ୍ରଭା ପ୍ରଭବତାମପି॥ 13-48-28 (83230)
ଯୋଗିନାମପି ଯୋ ଯୋଗୀ କାରଣାନାଂ ଚ କାରଣମ୍।
ଯତୋ ଲୋକାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ନଭବନ୍ତି ଯତଃ ପୁନଃ॥ 13-48-29 (83231)
ସର୍ବଭୂତାତ୍ମଭୂତସ୍ଯ ହରସ୍ଯାମିତତେଜସଃ।
ଅଷ୍ଟୋତ୍ତରସହସ୍ରଂ ତୁ ନାମ୍ନାଂ ଶର୍ବସ୍ଯ ମେ ଶୃଣୁ।
ଯଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ସର୍ବାନ୍କାମାନବାପ୍ସ୍ଯସି॥ 13-48-30 (83232)
ସ୍ଥିରଃ ସ୍ଥାଣୁଃ ପ୍ରଭୁର୍ଭାନୁଃ, ପ୍ରବରୋ ବରଦୋ ବରଃ।
ସର୍ବାତ୍ମା ସର୍ବବିଖ୍ଯାତଃ ସର୍ବଃ ସର୍ବକରୋ ଭବଃ॥ 13-48-31 (83233)
ଜଟୀ ଚର୍ମୀଂ ଶିଖୀ ଖଙ୍ଗୀ ସର୍ବାଙ୍ଗଃ ସର୍ବଭାବନଃ।
ହରଶ୍ଚ ହରିଣାକ୍ଷଶ୍ଚ ସର୍ବଭୂତହରଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-48-32 (83234)
ପ୍ରବୃତ୍ତିଶ୍ଚ ନିବୃତ୍ତିଶ୍ଚ ନିଯତଃ ଶାଶ୍ବତୋ ଧ୍ରୁବଃ।
ଶ୍ମଶାନବାସୀ ଭଗବାନ୍ଖଚରୋ ଗୋଚରୋଽର୍ଦନଃ॥ 13-48-33 (83235)
ଅଭିବାଦ୍ଯୋ ମହାକର୍ମା ତପସ୍ବୀ ଭୂତଭାବନଃ।
ଉନ୍ମତ୍ତବେଷପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନଃ ସର୍ବଲୋକପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-48-34 (83236)
ମହାରୂପୋ ମହାକାଯୋ ବୃଷରୂପୋ ମହାଯଶାଃ।
ମହାତ୍ମା ସର୍ବଭୂତାତ୍ମା ବିଶ୍ବରୂପୋ ମହାହନୁଃ॥ 13-48-35 (83237)
ଲୋକପାଲୋଽନ୍ତର୍ହିତାତ୍ମା ପ୍ରସାଦୋ ହଯଗର୍ଦଭିଃ।
ପବିତ୍ରଂ ଚ ମହାଂଶ୍ଚୈବ ନିଯମୋ ନିଯମାଶ୍ରିତଃ॥ 13-48-36 (83238)
ସର୍ବକର୍ମା ସ୍ବଯଂଭୂତ ଆଦିରାଦିକରୋ ନିଧିଃ।
ସହସ୍ରାକ୍ଷୋ ବିଶାଲାକ୍ଷଃ ସୋମୋ ନକ୍ଷତ୍ରସାଧକଃ॥ 13-48-37 (83239)
ଚନ୍ଦ୍ରଃ ସୂର୍ଯଃ ଶନିଃ କେତୁର୍ଗ୍ରହୋ ଗ୍ରହପତିର୍ବରଃ।
ଅତ୍ରିରତ୍ର୍ଯା ନମସ୍କର୍ତା ମୃଗବାଣାର୍ପଣୋଽନଘଃ॥ 13-48-38 (83240)
ମହାତପା ଘୋରତପା ଅଦୀନୋ ଦୀନସାଧକଃ।
ସଂବତ୍ସରକରୋ ମନ୍ତ୍ରଃ ପ୍ରମାଣଂ ପରମଂ ତପଃ॥ 13-48-39 (83241)
ଯୋଗୀ ଯୋଜ୍ଯୋ ମହାବୀଜୋ ମହାରେତା ମହାବଲଃ।
ସୁବର୍ଣରେତାଃ ସର୍ବଜ୍ଞଃ ସୁବୀଜୋ ବୀଜବାହନଃ॥ 13-48-40 (83242)
ଦଶବାହୁସ୍ତ୍ବନିମିଷୋ ନୀଲକଣ୍ଠ ଉମାପତିଃ।
ବିଶ୍ବରୂପଃ ସ୍ବଯଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ବଲବୀରୋ ବଲୋ ଗଣଃ॥ 13-48-41 (83243)
ଗଣକର୍ତା ଗଣପତିର୍ଦିଗ୍ବାସାଃ କାମ ଏବ ଚ।
ମନ୍ତ୍ରବିତ୍ପରମୋ ମନ୍ତ୍ରଃ ସର୍ବଭାବକରୋ ହରଃ॥ 13-48-42 (83244)
କମଣ୍ଡଲୁଧରୋ ଧନ୍ବୀ ବାଣହସ୍ତଃ କପାଲବାନ୍।
ଅଶନୀ ଶତଘ୍ନୀ ଖଙ୍ଗୀ ପଟ୍ଟିଶୀ ଚାଯୁଧୀ ମହାନ୍॥ 13-48-43 (83245)
ସ୍ରୁବହସ୍ତଃ ସୁରୂପଶ୍ଚ ତେଜସ୍ତେଜସ୍କରୋ ନିଧିଃ।
ଉଷ୍ଣୀଷୀ ଚ ସୁବକ୍ତ୍ରଶ୍ଚ ଉଦଗ୍ରୋ ବିନତସ୍ତଥା॥ 13-48-44 (83246)
ଦୀର୍ଘଶ୍ଚ ହରିକେଶଶ୍ଚ ସୁତୀର୍ଥଃ କୁଷ୍ଣ ଏବ ଚ।
ଶୃଗାଲରୂପଃ ସିଦ୍ଧାର୍ଥୋ ମୁଣ୍ଡଃ ସର୍ବଶୁଭଂକରଃ॥ 13-48-45 (83247)
ଅଜଶ୍ଚ ବହୁରୂପଶ୍ଚ ଗନ୍ଧଧାରୀ କପର୍ଦ୍ଯପି।
ଊର୍ଧ୍ବରେତା ଊର୍ଧ୍ବଲିଙ୍ଗ ଊର୍ଧ୍ବଶାଯୀ ନଭଃସ୍ଥଲଃ॥ 13-48-46 (83248)
ତ୍ରିଜଟୀ ଚୀରବାସାଶ୍ଚ ରୁଦ୍ରଃ ସେନାପତିର୍ବିଭୁଃ।
ଅହଶ୍ଚରୋ ନକ୍ତଂଚରସ୍ତିଗ୍ମମନ୍ଯୁଃ ସୁବର୍ଚସଃ॥ 13-48-47 (83249)
ଗଜହା ଦୈତ୍ଯହା କାଲୋ ଲୋକଧାତା ଗୁଣାକରଃ।
ସିଂହଶାର୍ଦୂଲରୂପଶ୍ଚି ଆର୍ଦ୍ରଚର୍ମାମ୍ବରାବୃତଃ॥ 13-48-48 (83250)
କାଲଯୋଗୀ ମହାନାଦଃ ସର୍ବକାମଶ୍ଚତୁଷ୍ପଥଃ।
ନିଶାଚରଃ ପ୍ରେତଚାରୀ ଭୂତଚାରୀ ମହେଶ୍ବରଃ॥ 13-48-49 (83251)
ବହୁଭୂତୋ ବହୁଧରଃ ସ୍ବର୍ଭିନୁରମିତୋ ଗତିଃ।
ନୃତ୍ଯପ୍ରିଯୋ ନିତ୍ଯନର୍ତୋ ନର୍ତକଃ ସର୍ବଲାଲସଃ॥ 13-48-50 (83252)
ଘୋରୋ ମହାତପାଃ ପାଶୋ ନିତ୍ଯୋ ଗିରିରୁହୋ ନଭଃ।
ସହସ୍ରହସ୍ତୋ ବିଜଯୋ ବ୍ଯବସାଯୋ ହ୍ଯତନ୍ଦ୍ରିତଃ॥ 13-48-51 (83253)
ଅଧର୍ଷଣୋ ଧର୍ଷଣାତ୍ମା ଯଜ୍ଞହା କାମନାଶକଃ।
ଦକ୍ଷଯାଗାପହାରୀ ଚ ସୁସହୋ ମଧ୍ଯମସ୍ତଥା॥ 13-48-52 (83254)
ତେଜୋପହାରୀ ବଲହା ମୁଦିତୋଽର୍ଥୋଽଜିତୋ ବରଃ।
ଗମ୍ଭୀରଘୋଷୋ ଗମ୍ଭୀରୋ ଗମ୍ଭୀରବଲବାହନଃ॥ 13-48-53 (83255)
ନ୍ଯଗ୍ରୋଧରୂପୋ ନ୍ଯଗ୍ରୋଧୋ ବୃକ୍ଷକର୍ଣସ୍ଥିତିର୍ବିଭୁଃ।
ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣଦଶନଶ୍ଚୈବ ମହାକାଯୋ ମହାନନଃ॥ 13-48-54 (83256)
ବିଷ୍ବକ୍ସେନୋ ହରିର୍ଯଜ୍ଞଃ ସଂଯୁଗାପୀଡବାହନଃ।
ତୀକ୍ଷ୍ଣତାପଶ୍ଚ ହର୍ଯଶ୍ବଃ ସହାଯଃ କର୍ମକାଲବିତ୍॥ 13-48-55 (83257)
ବିଷ୍ଣୁପ୍ରସାଦିତୋ ଯଜ୍ଞଃ ସମୁଦ୍ରୋ ବଡବାମୁଖଃ।
ହୁତାଶନସହାଯଶ୍ଚ ପ୍ରଶାନ୍ତାତ୍ମା ହୁତାଶନଃ॥ 13-48-56 (83258)
ଉଗ୍ରତେଜା ମହାତେଜା ଜନ୍ଯୋ ବିଜଯକାଲବିତ୍।
ଜ୍ଯୋତିଷାମଯନଂ ସିଦ୍ଧିଃ ସର୍ବବିଗ୍ରହ ଏବ ଚ॥ 13-48-57 (83259)
ଶିଂଖୀ ମୁଣ୍ଡୀ ଜଟୀ ଜ୍ବାଲୀ ମୂର୍ତିଜୋ ମୂର୍ଧଗୋ ବଲୀ।
ବେଣବୀ ପଣବୀ ତାଲୀ ଖଲୀ କାଲକଟଂକଟଃ॥ 13-48-58 (83260)
ନକ୍ଷତ୍ରବିଗ୍ରହମତିର୍ଗୁଣବୁଦ୍ଧିର୍ଲଯୋ ଗମଃ।
ପ୍ରଜାପତିର୍ବିଶ୍ବବାହୁର୍ବିଭାଗଃ ସର୍ବଗୋମୁଖଃ॥ 13-48-59 (83261)
ବିମୋଚନଃ ସୁସରଣୋ ହିରଣ୍ଯକବଚୋଦ୍ଭବଃ॥
ମେଢ୍ରଜୋ ବଲଚାରୀ ଚ ମହୀଚାରୀ ସ୍ରୁତସ୍ତଥା॥ 13-48-60 (83262)
ସର୍ବତୂର୍ଯନିନାଦୀ ଚ ସର୍ବାତୋଦ୍ଯପରିଗ୍ରହଃ।
ବ୍ଯାଲରୂପୋ ଗୁହାବାସୀ ଗୁହୋ ମାଲୀ ତରଙ୍ଗବିତ୍॥ 13-48-61 (83263)
ତ୍ରିଦଶସ୍ତ୍ରିକାଲଧୃକ୍କର୍ମସର୍ବବନ୍ଧବିମୋଚନଃ।
ବନ୍ଧନସ୍ତ୍ବସୁରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ଯୁଧି ଶତ୍ରୁବିନାଶନଃ॥ 13-48-62 (83264)
ସାଙ୍ଖ୍ଯପ୍ରସାଦୋ ଦୁର୍ବାସାଃ ସର୍ବସାଧୁନିଷେବିତଃ।
ପ୍ରସ୍କନ୍ଦନୋ ବିଭାଗଜ୍ଞୋ ଅତୁଲ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞଭାଗବିତ୍॥ 13-48-63 (83265)
ସର୍ବବାସଃ ସର୍ବଚାରୀ ଦୁର୍ବାସା ବାସବୋଽମରଃ।
ହୈମୋ ହେମକରୋ ଯଜ୍ଞଃ ସର୍ବଂଧାରୀ ଧରୋତ୍ତମଃ॥ 13-48-64 (83266)
ଲୋହିତାକ୍ଷୋ ମହାକ୍ଷଶ୍ଚ ବିଜଯାକ୍ଷୋ ବିଶାରଦଃ।
ସଙ୍ଗ୍ରହୋ ନିଗ୍ରହଃ କର୍ତା ସର୍ପଚୀରନିବାସନଃ॥ 13-48-65 (83267)
ମୁଖ୍ଯୋଽମୁଖ୍ଯଶ୍ଚ ଦେହଶ୍ଚ କାହଲିଃ ସର୍ବକାମଦଃ।
ସର୍ବକାସପ୍ରସାଦଶ୍ଚ ସୁବଲୋ ବଲରୂପଧୃତ୍॥ 13-48-66 (83268)
ସର୍ବକାମବରଶ୍ଚୈବ ସର୍ବଦଃ ସର୍ବତୋମୁଖଃ।
ଆକାଶନିର୍ବିରୂପଶ୍ଚ ନିପାତୀ ହ୍ଯବଶଃ ଖଗଃ॥ 13-48-67 (83269)
ରୌଦ୍ରରୂପୋଂଽଶୁରାଦିତ୍ଯୋ ବହୁରଶ୍ମିଃ ସୁବର୍ଚସୀ।
ବସୁବେଗୋ ମହାବେଗୋ ମନୋବେଗୋ ନିଶାଚରଃ॥ 13-48-68 (83270)
ସର୍ବବାସୀ ଶ୍ରିଯାବାସୀ ଉପଦେଶକରୋଽକରଃ।
ମୁନିରାତ୍ମନିରାଲୋକଃ ସମ୍ଭଗ୍ନଶ୍ଚ ସହସ୍ରଦଃ॥ 13-48-69 (83271)
ପକ୍ଷୀ ଚ ପକ୍ଷରୂପଶ୍ଚ ଅତିଦୀପ୍ତୋ ବିଶାମ୍ପତିଃ।
ଉନ୍ମାଦୋ ମଦନଃ କାମୋ ହ୍ଯଶ୍ବତ୍ଥୋଽର୍ଥକରୋ ଯଶଃ॥ 13-48-70 (83272)
ବାମଦେବଶ୍ଚ ବାମଶ୍ଚ ପ୍ରାଗ୍ଦକ୍ଷିଣଶ୍ଚ ବାମନଃ।
ସିଦ୍ଧଯୋଗୀ ମହର୍ଷିଶ୍ଚ ସିଦ୍ଧାର୍ଥଃ ସିଦ୍ଧସାଧକଃ॥ 13-48-71 (83273)
ଭିକ୍ଷୁଶ୍ଚ ଭିକ୍ଷୁରୂପଶ୍ଚ ବିପଣୋ ମୃଦୁରବ୍ଯଯଃ।
ମହାସେନୋ ବିଶାଖଶ୍ଚ ଷଷ୍ଟିଭାଗୋ ଗବାଂପତିଃ॥ 13-48-72 (83274)
ବଜ୍ରହସ୍ତଶ୍ଚ ବିଷ୍କମ୍ଭୀ ଚମୂସ୍ତମ୍ଭନ ଏବ ଚ।
ବୃତ୍ତାବୃତ୍ତକରସ୍ତାଲୋ ମଧୁର୍ମଧୁକଲୋଚନଃ॥ 13-48-73 (83275)
ବାଚସ୍ପତ୍ଯୋ ବାଜସନୋ ନିତ୍ଯମାଶ୍ରମପୂଜିତଃ।
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଲୋକଚାରୀ ସର୍ବଚାରୀ ବିଚାରବିତ୍॥ 13-48-74 (83276)
ଈଶାନ ଈଶ୍ବରଃ କାଲୋ ନିଶାଚାରୀ ପିନାକବାନ୍।
ନିମିତ୍ତସ୍ଥୋ ନିମିତ୍ତଂ ଚ ନନ୍ଦିର୍ନନ୍ଦିକରୋ ହରିଃ॥ 13-48-75 (83277)
ନନ୍ଦୀଶ୍ବରଶ୍ଚ ନନ୍ଦୀ ଚ ନନ୍ଦନୋ ନନ୍ଦିବର୍ଧନଃ।
ଭଗହାରୀ ନିହନ୍ତା ଚ କାଲୋ ବ୍ରହ୍ମା ପିତାମହଃ॥ 13-48-76 (83278)
ଚତୁର୍ମୁଖୋ ମହାଲିଙ୍ଗଶ୍ଚାରୁଲିଙ୍ଗସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଲିଙ୍ଗାଧ୍ଯକ୍ଷଃ ସୁରାଧ୍ଯକ୍ଷୋ ଯୋଗାଧ୍ଯକ୍ଷୋ ଯୁଗାବହଃ॥ 13-48-77 (83279)
ବୀଜାଧ୍ଯକ୍ଷୋ ବୀଜକର୍ତା ଅବ୍ଯାତ୍ମାଽନୁଗତୋ ବଲଃ।
ଇତିହାସଃ ସକଲ୍ପଶ୍ଚ ଗୌତମୋଽଥ ନିଶାକରଃ॥ 13-48-78 (83280)
ଦମ୍ଭୋ ହ୍ଯଦମ୍ଭୋ ବୈଦମ୍ଭୋ ବଶ୍ଯୋ ବଶକରଃ କଲିଃ।
ଲୋକକର୍ତା ପଶୁପତିର୍ମହାକର୍ତା ହ୍ଯନୌଷଧଃ॥ 13-48-79 (83281)
ଅକ୍ଷରଂ ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମି ବଲବଚ୍ଛକ୍ର ଏବ ଚ।
ନୀତିର୍ହ୍ଯନୀତିଃ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଶୁଦ୍ଧୋ ମାନ୍ଯୋ ଗତାଗତଃ॥ 13-48-80 (83282)
ବହୁପ୍ରସାଦଃ ସୁସ୍ବପ୍ନୋ ଦର୍ପଣୋଽଥ ତ୍ବଭିତ୍ରଜିତ୍।
ବେଦକାରୋ ମନ୍ତ୍ରକାରୋ ବିଦ୍ବାନ୍ସମରମର୍ଦନଃ॥ 13-48-81 (83283)
ମହାମେଘନିବାସୀ ଚ ମହାଘୋରୋ ବଶୀକରଃ।
ଅଗ୍ନିଜ୍ବାଲୋ ମହାଜ୍ବାଲୋ ଅତିଧୂମ୍ରୋ ହୁତୋ ହିବଃ॥ 13-48-82 (83284)
ବୃଷଣଃ ଶଂକରୋ ନିତ୍ଯଂ ବର୍ଚସ୍ବୀ ଧୂମକେତନଃ।
ନୀଲସ୍ତଥାଙ୍ଗଲୁବ୍ଧଶ୍ଚ ଶୋଭନୋ ନିରବଗ୍ରହଃ॥ 13-48-83 (83285)
ସ୍ବସ୍ତିଦଃ ସ୍ବସ୍ତିଭାବଶ୍ଚ ଭାଗୀ ଭାଗକରୋ ଲଘୁଃ।
ଉତ୍ସଙ୍ଗଶ୍ଚ ମହାଙ୍ଗଶ୍ଚି ମହାଗର୍ଭପରାଯଣଃ॥ 13-48-84 (83286)
କୃଷ୍ଣବର୍ଣଃ ସୁବର୍ଣଶ୍ଚ ଇନ୍ଦ୍ରିଯଂ ସର୍ବଦେହିନାମ୍।
ମହାପାଦୋ ମହାହସ୍ତୋ ମହାକାଯୋ ମହାଯଶାଃ॥ 13-48-85 (83287)
ମହାମୂର୍ଧା ମହାଭାତ୍ରୋ ମହାନେତ୍ରୋ ନିଶାଲଯଃ।
ମହାନ୍ତକୋ ମହାକର୍ଣୋ ମହୋଷ୍ଠଶ୍ଚି ମହାହନୁଃ॥ 13-48-86 (83288)
ମହାନାସୋ ମହାକମ୍ବୁର୍ମହାଗ୍ରୀବଃ ଶ୍ମଶାନଭାକ୍।
ମହାବକ୍ଷା ମହୋରସ୍କୋ ହ୍ଯନ୍ତରାତ୍ମା ମୃଗାଲଯଃ॥ 13-48-87 (83289)
ଲମ୍ବନୋ ଲମ୍ବିତୋଷ୍ଠଶ୍ଚ ମହାମାଯଃ ପଯୋନିଧିଃ।
ମହାଦନ୍ତୋ ମହାଦଂଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାଜିହ୍ବୋ ମହାମୁଖଃ॥ 13-48-88 (83290)
ମହାନଖୋ ମହାରୋମା ମହାକେଶୋ ମହାଜଟଃ।
ପ୍ରସନ୍ନଶ୍ଚ ପ୍ରସାଦଶ୍ଚ ପ୍ରତ୍ଯଯୋ ଗିରିସାଧନଃ॥ 13-48-89 (83291)
ସ୍ନେହନୋଽସ୍ନେହନଶ୍ଚୈବ ଅଜିତଶ୍ଚ ମହାମୁନିଃ।
ବୃକ୍ଷାକାରୋ ବୃକ୍ଷକେତୁରନଲୋ ବାଯୁବାହନଃ॥ 13-48-90 (83292)
ଗଣ୍ଡଲୀ ମେରୁଧାମା ଚ ଦେବାଧିପତିରେବ ଚ।
ଅଥର୍ବଶୀର୍ଷଃ ସାମାସ୍ଯ ଋକ୍ସହସ୍ରାମିତେକ୍ଷଣଃ॥ 13-48-91 (83293)
ଯଜୁଃପାଦଭୁଜୋ ଗୁହ୍ଯଃ ପ୍ରକାଶୋ ଜଙ୍ଗମସ୍ତଥା।
ଅମୋଘାର୍ଥଃ ପ୍ରସାଦଶ୍ଚ ଅଭିଗମ୍ଯଃ ସୁଦର୍ଶନଃ॥ 13-48-92 (83294)
ଉପକାରଃ ପ୍ରିଯଃ ସର୍ବଃ କନକଃ କାଞ୍ଚନଚ୍ଛବିଃ।
ନାଭିର୍ନନ୍ଦିକରୋ ଭାବଃ ପୁଷ୍କରସ୍ଥପତିଃ ସ୍ଥିରଃ॥ 13-48-93 (83295)
ଦ୍ବାଦଶସ୍ତ୍ରାସନଶ୍ଚାଦ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞୋ ଯଜ୍ଞସମାହିତଃ।
ନକ୍ତଂ କଲିଶ୍ଚ କାଲଶ୍ଚ ମକରଃ କାଲପୂଜିତଃ॥ 13-48-94 (83296)
ସଗଣୋ ଗଣକାରଶ୍ଚ ଭୂତବାହନସାରଥିଃ।
ଭସ୍ମଶଯୋ ଭସ୍ମଗୋପ୍ତା ଭସ୍ମଭୂତସ୍ତରୁର୍ଗଣଃ॥ 13-48-95 (83297)
ଲୋକପାଲସ୍ତଥା ଲୋକୋ ମହାତ୍ମା ସର୍ବପୂଜିତଃ।
ଶୁକ୍ଲସ୍ତ୍ରିଶୁକ୍ଲଃ ସମ୍ପନ୍ନଃ ଶୁଚିର୍ଭୂତନିଷେବିତଃ॥ 13-48-96 (83298)
ଆଶ୍ରମସ୍ଥଃ କ୍ରିଯାଦସ୍ଥୋ ବିଶ୍ବକର୍ମମତିର୍ବରଃ।
ବିଶାଲଶାଖସ୍ତାମ୍ରୋଷ୍ଠୋ ହ୍ଯମ୍ବୁଜାଲଃ ସୁନିଶ୍ଚଲଃ॥ 13-48-97 (83299)
କପିଲଃ କପିଶଃ ଶୁକ୍ଲ ଆଯୁଶ୍ଚୈବି ପରୋଽପରଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବୋ ହ୍ଯଦିତିସ୍ତାର୍କ୍ଷ୍ଯଃ ସୁବିଜ୍ଞେଯଃ ସୁଶାରଦଃ॥ 13-48-98 (83300)
ପରଶ୍ବଧାଯୁଧୋ ଦେବ ଅନୁକାରୀ ସୁବାନ୍ଧବଃ।
ତୁମ୍ବବୀଣୋ ମହାକ୍ରୋଧ ଊର୍ଧ୍ବରେତା ଜଲେଶଯଃ॥ 13-48-99 (83301)
ଉଗ୍ରୋ ବଂଶକରୋ ବଂଶୋ ବଂଶନାଦୋ ହ୍ଯନିନ୍ଦିତଃ।
ସର୍ବାଙ୍ଗରୂପୋ ମାଯାବୀ ସୁହୃଦୋ ହ୍ଯନିଲୋଽନଲଃ॥ 13-48-100 (83302)
ବନ୍ଧନୋ ବନ୍ଧକର୍ତା ଚ ସୁବନ୍ଧନବିମୋଚନଃ।
ସ ଯଜ୍ଞାରିଃ ସ କାମାରିର୍ମହାଦଂଷ୍ଟ୍ରୋ ମହାଯୁଧଃ॥ 13-48-101 (83303)
ବହୁଧା ନିନ୍ଦିତଃ ଶର୍ବଃ ଶଙ୍କରଃ ଶଙ୍କରୋଽଧନଃ।
ଅମରେଶୋ ମହାଦେବୀ ବିଶ୍ବଦେବଃ ସୁରାରିହା॥ 13-48-102 (83304)
ଅହିର୍ବୁଧ୍ନ୍ଯୋଽନିଲାଭଶ୍ଚ ଚେକିତାନୋ ହବିସ୍ତଥା।
ଅଜୈକପାଚ୍ଚ କାପାଲୀ ତ୍ରିଶଙ୍କୁରଜିତଃ ଶିବଃ॥ 13-48-103 (83305)
ଧନ୍ବନ୍ତରିର୍ଧୂମକେତୁଃ ସ୍କନ୍ଦୋ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ତଥା।
ଧାତା ଶକ୍ରଶ୍ଚ ବିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ମିତ୍ରସ୍ତ୍ବଷ୍ଟା ଧ୍ରୁବୋ ଧରଃ॥ 13-48-104 (83306)
ପ୍ରଭାବଃ ସର୍ବଗୋ ବାଯୁରର୍ଯମା ସବିତା ରବିଃ।
ଉଷଙ୍ଗୁଶ୍ଚ ବିଧାତା ଚ ମାଂଧାତା ଭୂତଭାବନଃ॥ 13-48-105 (83307)
ବିଭୁର୍ବର୍ଣବିଭାବୀ ଚ ସର୍ବକାମଗୁଣାବହଃ।
ପଦ୍ମନାଭୋ ମହାଗର୍ଭଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରବକ୍ତ୍ରୋଽନିଲୋଽନଲଃ॥ 13-48-106 (83308)
ବଲବାଂଶ୍ଚୋପଶାନ୍ତଶ୍ଚ ପୁରାଣଃ ପୁଣ୍ଯଚଞ୍ଚୁରୀ।
କୁରୁକର୍ତା କୁରୁବାସୀ କୁରୁଭୂତୋ ଗୁଣୌଷଧଃ॥ 13-48-107 (83309)
ସର୍ବାଶଯୋ ଦର୍ଭଚାରୀ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ପତିଃ।
ଦେବଦେବଃ ସୁଖାସକ୍ତଃ ସଦସତ୍ସର୍ବରତ୍ନବିତ୍॥ 13-48-108 (83310)
କୈଲାସଗିରିବାସୀ ଚ ହିମବଦ୍ଭିରିସଂଶ୍ରଯଃ।
କୂଲହାରୀ କୂଲକର୍ତା ବହୁବିଦ୍ଯୋ ବହୁପ୍ରଦଃ॥ 13-48-109 (83311)
ବଣିଜୋ ବର୍ଧକୀ ବୃକ୍ଷୋ ବକୁଲଶ୍ଚନ୍ଦନଶ୍ଛଦଃ।
ସାରଗ୍ରୀବୋ ମହାଜତ୍ରୁରଲୋଲଶ୍ଚ ମହୌଷଧଃ॥ 13-48-110 (83312)
ସିଦ୍ଧାର୍ଥକାରୀ ସିଦ୍ଧାର୍ଥଶ୍ଛଦୋ ବ୍ଯାକରଣୋତ୍ତରଃ।
ସିଂହନାଦଃ ସିଂହଦଂଷ୍ଟ୍ରଃ ସିଂହଗଃ ସିଂହବାହନଃ॥ 13-48-111 (83313)
ପ୍ରଭାବାତ୍ମା ଜଗତ୍କାଲସ୍ଥାଲୋ ଲୋକହିତସ୍ତରୁଃ।
ସାରଙ୍ଗୋ ନବଚକ୍ରାଙ୍ଗଃ କେତୁମାଲୀ ସଭାବନଃ॥ 13-48-112 (83314)
ଭୂତାଲଯୋ ଭୂତପତିରହୋରାତ୍ରମନିନ୍ଦିତଃ॥ 13-48-113 (83315)
ବାହିତା ସର୍ବଭୂତାନାଂ ନିଲଯଶ୍ଚ ବିଭୁର୍ଭବଃ।
ଅମୋଘଃ ସଂଯତୋ ହ୍ଯଶ୍ବୋ ଭୋଜନଃ ପ୍ରାଣଧାରଣଃ॥ 13-48-114 (83316)
ଧୃତିମାନ୍ମତିମାନ୍ଦକ୍ଷଃ ସତ୍କୃତଶ୍ଚ ଯୁଗାଧିପଃ।
ଗୋପାଲିର୍ଗୋପତିର୍ଗ୍ରାମୋ ଗୋଚର୍ମବସନୋ ହରିଃ। 13-48-115 (83317)
ହିରଣ୍ଯବାହୁଶ୍ଚ ତତା ଗୁହାପାଲଃ ପ୍ରବେଶିନାମ୍।
ପ୍ରକୃଷ୍ଟାରିର୍ମହାହର୍ଷୋ ଜିତକାମୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-48-116 (83318)
ଗାନ୍ଧାରଶ୍ଚ ସୁବାସସ୍ଚ ତପଃସକ୍ତୋ ରତିର୍ନରଃ।
ମହାଗୀତୋ ମହାନୃତ୍ଯୋ ହ୍ଯପ୍ସରୋଗଣସେବିତଃ॥ 13-48-117 (83319)
ମହାକେତୁର୍ମହାଧାତୁର୍ନୈକସାନୁଚରଶ୍ଚଲଃ।
ଆବେଦନୀଯ ଆଦେଶଃ ସର୍ବଗନ୍ଧସୁଖାବହଃ॥ 13-48-118 (83320)
ତୋରଣସ୍ତାରଣୋ ବାତଃ ବରିଧୀ ପତିଖେଚରଃ।
ସଂଯୋଗୋ ବର୍ଧନୋ ବୃଦ୍ଧୋ ଅତିବୃଦ୍ଧୋ ଗୁଣାଧିକଃ॥ 13-48-119 (83321)
ନିତ୍ଯ ଆତ୍ମସହାଯଶ୍ଚ ଦେବାସୁରପତିଃ ପତିଃ।
ଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ଯୁକ୍ତବାହୁଶ୍ଚ ଦେବୋ ଦିବି ସୁପର୍ବଣଃ॥ 13-48-120 (83322)
ଆଷାଢଶ୍ଚ ସୁଷାଂଢଶ୍ଚ ଧ୍ରୁବୋଽଥ ହରିଣୋ ହରଃ।
ବପୁରାବର୍ତମାନେଭ୍ଯୋ ବସୁଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ମହାପଥଃ॥ 13-48-121 (83323)
ଶିରୋହାରୀ ବିମର୍ଶଶ୍ଚ ସର୍ବଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷିତଃ।
ଅକ୍ଷଶ୍ଚ ରଥଯୋଗୀ ଚ ସର୍ବଯୋଗୀ ମହାବଲଃ॥ 13-48-122 (83324)
ସମାମ୍ନାଯୋଽସମାମ୍ନାଯସ୍ତୀର୍ଥଦେବୋ ମହାରଥଃ।
ନିର୍ଜୀବୋ ଜୀବନୋ ମନ୍ତ୍ରଃ ଶୁଭାକ୍ଷୋ ବହୁକର୍କଶଃ॥ 13-48-123 (83325)
ରତ୍ନପ୍ରଭୂତୋ ରତ୍ନାଙ୍ଗୋ ମହାର୍ଣବନିପାନବିତ୍।
ମୂଲଂ ବିଶାଲୋ ହ୍ଯମୃତୋ ବ୍ଯକ୍ତାବ୍ଯକ୍ତସ୍ତପୋନିଧିଃ॥ 13-48-124 (83326)
ଆରୋହଣୋଽଧିରୋହଶ୍ଚ ଶୀଲଧାରୀ ମହାଯଶାଃ।
ସେନାକଲ୍ପୋ ମହାକଲ୍ପୋ ଯୋଗୋ ଯୁଗକରୋ ହରିଃ॥ 13-48-125 (83327)
ଯୁଗରୂପୋ ମହାରୂପୋ ମହାନାଗହନୋ ବଧଃ।
ନ୍ଯାଯନିର୍ବପଣଃ ପାଦଃ ପଣ୍ଡିତୋ ହ୍ଯଚଲୋପମଃ॥ 13-48-126 (83328)
ବହୁମାଲୋ ମହାମାଲଃ ଶଶୀ ହରସୁଲୋଚନଃ।
ବିସ୍ତାରୋ ଲବଣଃ କୂପସ୍ତ୍ରିଯୁଗଃ ସଫଲୋଦଯଃ॥ 13-48-127 (83329)
ତ୍ରିଲୋଚନୋ ବିଷଷ୍ଣାଙ୍ଗୋ ମଣିବିଦ୍ଧୋ ଜଟାଧରଃ।
ବିନ୍ଦୁର୍ବିସର୍ଗଃ ସୁମୁଖଃ ଶରଃ ସର୍ବାଯୁଧଃ ସହଃ॥ 13-48-128 (83330)
ନିବେଦନଃ ସୁଖାଜାତଃ ସୁଗନ୍ଧାରୋ ମହାଧନୁଃ।
ଗନ୍ଧପାଲୀ ଚ ଭଗବାନୁତ୍ଥାନଃ ସର୍ବକର୍ମଣାମ୍॥ 13-48-129 (83331)
ମନ୍ଥାନୋ ବହୁଲୋ ବାଯୁଃ ସକଲଃ ସର୍ବଲୋଚନଃ।
ତଲସ୍ତାଲଃ କରସ୍ଥାଲୀ ଊର୍ଧ୍ବସଂହନନୋ ମହାନ୍॥ 13-48-130 (83332)
ଧତ୍ରଂ ସୁଚ୍ଛତ୍ରୋ ବିଖ୍ଯାତୋ ଲୋକଃ ସର୍ବାଶ୍ରଯଃ କ୍ରମଃ।
ମୁଣ୍ଡୋ ବିରୂପୋ ବିକୃତୋ ଦଣ୍ଡୀ କୁଣ୍ଡୀ ବିକୁର୍ବଣଃ। 13-48-131 (83333)
ହର୍ଯକ୍ଷଃ କକୁଭୋ ବଜ୍ରୋ ଶତଜିହ୍ବଃ ସହସ୍ରପାତ୍।
ସହସ୍ରମୂର୍ଧା ଦେବେନ୍ଦ୍ରଃ ସର୍ବଦେବମଯୋ ଗୁରୁଃ॥ 13-48-132 (83334)
ସହସ୍ରବାହୁଃ ସର୍ବାଙ୍ଗଃ ଶରଣ୍ଯଃ ସର୍ବଲୋକକୃତ୍।
ପବିତ୍ରଂ ତ୍ରିକକୁନ୍ମନ୍ତ୍ରଃ କନିଷ୍ଠଃ କୃଷ୍ଣପିଙ୍ଗଲଃ। 13-48-133 (83335)
ବ୍ରହ୍ମଦଣ୍ଡବିନିର୍ମାତା ଶତଘ୍ନୀପାଶଶକ୍ତିମାନ୍।
ପଦ୍ମଗର୍ଭୋ ମହାଗର୍ଭୋ ବ୍ରହ୍ମଗର୍ଭୋ ଜଲୋଦ୍ଭବଃ॥ 13-48-134 (83336)
ଗଭସ୍ତିର୍ବ୍ରହ୍ମକୃଦ୍ବ୍ରହ୍ମୀ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଗତିଃ।
ଅନନ୍ତରୁପୋ ନୈକାତ୍ମା ତିଗ୍ମତେଜାଃ ସ୍ବଯଂଭୁବଃ॥ 13-48-135 (83337)
ଊର୍ଧ୍ବଗାତ୍ମା ପଶୁପତିର୍ବାତରଂହା ମନୋଜବଃ।
ଚନ୍ଦନୀ ପଦ୍ମନାଲାଗ୍ରଃ ସୁରଭ୍ଯୁତ୍ତରଣୋ ନରଃ॥ 13-48-136 (83338)
କର୍ଣିକାରମହାସ୍ରଗ୍ବୀ ନୀଲମୌଲିଃ ପିନାକଧୃତ୍।
ଉମାପତିରୁମାକାନ୍ତୋ ଜାହ୍ନବୀଧୃଗୁମାଧବଃ॥ 13-48-137 (83339)
ବରୋ ବରାହୋ ବରଦୋ ବରେଣ୍ଯଃ ସୁମାହାସ୍ବନଃ।
ମହାପ୍ରସାଦୋ ଦମନଃ ଶତ୍ରୁହା ଶ୍ବେତପିଙ୍ଗଲଃ॥ 13-48-138 (83340)
ପୀତାତ୍ମା ପରମାତ୍ମା ଚ ପ୍ରଯତାତ୍ମା ପ୍ରଧାନଧୃତ୍।
ସର୍ବପାର୍ଶ୍ବମୁଖସ୍ତ୍ର୍ଯକ୍ଷୋ ଧର୍ମସାଧାରଣୋ ବରଃ॥ 13-48-139 (83341)
ଚରାଚରାତ୍ମା ସୂକ୍ଷ୍ମାତ୍ମା ଅମୃତୋ ଗୋବୃଷେଶ୍ବରଃ।
ସାଧ୍ଯର୍ଷିର୍ବସୁରାଦିତ୍ଯୋ ବିବସ୍ବାନ୍ସବିତାଽମୃତଃ 13-48-140 (83342)
ବ୍ଯାସଃ ସର୍ଗଃ ସୁସଂକ୍ଷେପୋ ବିସ୍ତରଃ ପର୍ଯଯୋ ନରଃ।
ଋତୁ ସଂବତ୍ସରୋ ମାସଃ ପକ୍ଷଃ ସଙ୍ଖ୍ଯାସମାପନଃ॥ 13-48-141 (83343)
କଲା କାଷ୍ଠା ଲବା ମାତ୍ରା ମୁହୂର୍ତାହଃକ୍ଷପାଃ କ୍ଷଣାଃ।
ବିଶ୍ବକ୍ଷେତ୍ରଂ ପ୍ରଜାବୀଜଂ ଲିଙ୍ଗମାଦ୍ଯସ୍ତୁ ନିର୍ଗମଃ॥ 13-48-142 (83344)
ସଦସଦ୍ବ୍ଯକ୍ତମବ୍ଯକ୍ତଂ ପିତା ମାତା ପିତାମହଃ।
ସ୍ବର୍ଗଦ୍ବାରଂ ପ୍ରଜାଦ୍ବାରଂ ମୋକ୍ଷଦ୍ବାରଂ ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍॥ 13-48-143 (83345)
ନିର୍ବାଣଂ ହ୍ଲାଦନଶ୍ଚୈବ ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ପରା ଗତିଃ।
ଦେବାସୁରବିନିର୍ମାତା ଦେବାସୁରପରାଯଣଃ॥ 13-48-144 (83346)
ଦେବାସୁରଗୁରୁର୍ଦେବୋ ଦେବାସୁରନମସ୍କୃତଃ।
ଦେବାସୁରମହାମାତ୍ରୋ ଦେବାସୁଗଣାଶ୍ରଯଃ॥ 13-48-145 (83347)
ଦେବାସୁରଗଣାଧ୍ଯକ୍ଷୋ ଦେବାସୁରଗଣାଗ୍ରଣୀଃ।
ଦେବାତିଦେବୋ ଦେବର୍ଷିର୍ଦେବାସୁରବରପ୍ରଦଃ॥ 13-48-146 (83348)
ଦେବାସୁରେଶ୍ବରୋ ବିଶ୍ବୋ ଦେବାସୁରମହେଶ୍ବରଃ।
ସର୍ବଦେବମଯୋଚିନ୍ତ୍ଯୋ ଦେବତାତ୍ମାଽତ୍ମସମ୍ଭବଃ॥ 13-48-147 (83349)
ଉଦ୍ଭିତ୍ତ୍ରିବିକ୍ରମୋ ବୈଦ୍ଯୋ ବିରଜୋ ନୀରଜୋଽମରଃ॥
ଈଡ୍ଯୋ ହସ୍ତୀଶ୍ବରୋ ବ୍ଯାଘ୍ରୋ ଦେବସିଂହୋ ନରର୍ଷଭଃ॥ 13-48-148 (83350)
ବିବୁଧୋଽଗ୍ରବରଃ ସୂକ୍ଷ୍ମଃ ସର୍ବଦେବସ୍ତପୋମଯଃ।
ସୁଯୁକ୍ତଃ ଶୋଭନୋ ବଜ୍ରୀ ପ୍ରାସାନାଂ ପ୍ରଭବୋଽବ୍ଯଯଃ॥ 13-48-149 (83351)
ଗୁହଃ କାନ୍ତୋ ନିଜଃ ସର୍ଗଃ ପବିତ୍ରଂ ସର୍ବପାବନଃ।
ଶୃଙ୍ଗୀ ଶୃଙ୍ଗପ୍ରିଯୋ ବଭ୍ରୂ ରାଜରାଜୋ ନିରାମଯଃ॥ 13-48-150 (83352)
ଅଭିରାମଃ ସୁରଗଣୋ ବିରାମଃ ସର୍ବସାଧଃ।
ଲଲାଟାକ୍ଷୋ ବିଶ୍ବଦେବୋ ହରିଣୋ ବ୍ରହ୍ମବର୍ଚସଃ॥ 13-48-151 (83353)
ସ୍ଥାବରାଣାଂ ପତିଶ୍ଚୈବ ନିଯମନ୍ଦ୍ରିଯବର୍ଧନଃ।
ସିଦ୍ଧାର୍ଥଃ ସିଦ୍ଧଭୂତାର୍ଥୋଽଚିନ୍ତ୍ଯଃ ସତ୍ଯବ୍ରତଃ ଶୁଚିଃ॥ 13-48-152 (83354)
ବ୍ରତାଧିପଃ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଭକ୍ତାନାଂ ପରମା ଗତିଃ।
ବିମୁକ୍ତୋ ମୁକ୍ତତେଜାଶ୍ଚ ଶ୍ରୀମାଞ୍ଶ୍ରୀବର୍ଧନୋ ଜଗତ୍॥ 13-48-153 (83355)
ଯଥା ପ୍ରଧାନଂ ଭଗବାନିତି ଭକ୍ତ୍ଯା ସ୍ତୁତୋ ମଯା।
ଯନ୍ନ ବ୍ରହ୍ମାଦଯୋ ଦେବା ବିଦୁସ୍ତତ୍ତ୍ବେନ ନର୍ଷଯଃ।
ସ୍ତୋତବ୍ଯମର୍ଚ୍ଯଂ ବନ୍ଦ୍ଯଂ ଚ କଃ ସ୍ତୋଷ୍ଯତି ଜଗତ୍ପତିମ୍॥ 13-48-154 (83356)
ଭକ୍ତିଂ ତ୍ବେବଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ମଯା ଯଜ୍ଞପତିର୍ବିଭୁଃ।
ତତୋଽଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ସ୍ତୁତୋ ମତିମତାଂ ବରଃ॥ 13-48-155 (83357)
ଶିବମେଭିଃ ସ୍ତୁବନ୍ଦେବଂ ନାମଭିଃ ପୁଷ୍ଟିବର୍ଧନୈଃ।
ନିତ୍ଯଯୁକ୍ତଃ ଶୁଚିର୍ଭକ୍ତଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନା॥ 13-48-156 (83358)
ଏତଦ୍ଧି ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମାଧିଗଚ୍ଛତି॥ 13-48-157 (83359)
ଋଷଯଶ୍ଚୈବ ଦେବାଶ୍ଚ ସ୍ତୁବନ୍ତ୍ଯେତେନ ତତ୍ପରମ୍॥ 13-48-158 (83360)
ସ୍ତୂଯମାନୋ ମହାଦେବସ୍ତଷ୍ଯତେ ନିଯତାତ୍ମଭିଃ।
ଭକ୍ତାନୁକମ୍ପୀ ଭଗବାନାତ୍ମସଂସ୍ଥାକରୋ ବିଭୁଃ॥ 13-48-159 (83361)
ତଥୈବ ଚ ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ଯେ ମନୁଷ୍ଯାଃ ପ୍ରଧାନତଃ।
ଆସ୍ତିକାଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଧାନାଶ୍ଚ ବହୁଭିର୍ଜନ୍ମଭିଃ ସ୍ତବୈଃ॥ 13-48-160 (83362)
ଭକ୍ତ୍ଯା ହ୍ଯନନ୍ଯମୀଶାନଂ ପରଂ ଦେବଂ ସନାତନମ୍।
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା ଭାବେନାମିତତେଜସଃ॥ 13-48-161 (83363)
ଶଯାନା ଜାଗ୍ରମାଣାଶ୍ଚ ବ୍ରଜନ୍ନୁପବିଶଂସ୍ତଥା।
ଉନ୍ମିଷନ୍ନିମିଷଂଶ୍ଚୈବ ଚିନ୍ତଯନ୍ତଃ ପୁନଃପନଃ॥ 13-48-162 (83364)
ଶୃଣ୍ବନ୍ତଃ ଶ୍ରାବଯନ୍ତଶ୍ଚ କଥଯନ୍ତଶ୍ଚ ତେ ଭବମ୍।
ସ୍ତୁବନ୍ତଃ ସ୍ତୂଯାମାନାଶ୍ଚ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ଚ ରମନ୍ତି ଚ॥ 13-48-163 (83365)
ଜନ୍ମକୋଟିସହସ୍ରେଷୁ ନାନାସଂସାରଯୋନିଷୁ।
ଜନ୍ତୋର୍ବିଗତପାପସ୍ଯ ଭବେ ଭକ୍ତିଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-48-164 (83366)
ଉତ୍ପନ୍ନା ଚ ଭବେ ଭକ୍ତିରନତ୍ଯା ସର୍ବଭାବତଃ।
ଭାବିନଃ କାରଣେ ଚାସ୍ଯ ସର୍ବଯୁକ୍ତସ୍ଯ ସର୍ବଥା॥ 13-48-165 (83367)
ଏତଦ୍ଦେବେଷୁ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ନ ଲଭ୍ତତେ।
ନିର୍ବିଘ୍ରା ନିଶ୍ଚଲା ରୁଦ୍ରେ ଭକ୍ତିରବ୍ଯଭିଚାରିଣୀ॥ 13-48-166 (83368)
ତସ୍ଯୈବ ଚ ପ୍ରସାଦେନ ଭକ୍ତିରୁତ୍ପଦ୍ଯତେ ନୃଣାମ୍।
ଯେନ ଯାନ୍ତି ପରାଂ ସିଦ୍ଧିଂ ତଦ୍ଭାଗବତଚେତସଃ॥ 13-48-167 (83369)
ଯେ ସର୍ବଭାବାନୁଗତାଃ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ମହେଶ୍ବରମ୍।
ପ୍ରପନ୍ନବତ୍ସଲୋ ଦେବଃ ସଂସାରାତ୍ତାନ୍ସମୁଦ୍ଧରେତ୍॥ 13-48-168 (83370)
ଏବମନ୍ଯେ ବିକୁର୍ବନ୍ତି ଦେବାଃ ସଂସାରମୋଚନମ୍।
ମନୁଷ୍ଯାଣାମୃତେ ଦେବଂ ନାନ୍ଯା ଶକ୍ତିସ୍ତପୋବଲମ୍॥ 13-48-169 (83371)
ଇତି ତେନେନ୍ଦ୍ରକଲ୍ପେନ ଭଗବାନ୍ସଦସତ୍ପତିଃ।
କୃତ୍ତିବାସାଃ ସ୍ତୁତଃ କୃଷ୍ଣ ତଣ୍ଡିନା ଶୁଭବୁଦ୍ଧିନା॥ 13-48-170 (83372)
ସ୍ତବମେତଂ ଭଗବତୋ ବ୍ରହ୍ମା ସ୍ବଯମଧାରଯତ୍।
ଗୀଯତେ ଚ ସ ବୁଦ୍ଧ୍ଯେତ ବ୍ରହ୍ମ ଶଂକରସନ୍ନିଧୌ॥ 13-48-171 (83373)
ଇଦଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପବିତ୍ରଂ ଚ ସର୍ବଦା ପାପନାଶନମ୍।
ଯୋଗଦଂ ମୋକ୍ଷଦଂ ଚୈବ ସ୍ବର୍ଗଦଂ ତୋଷଦଂ ତଥା॥ 13-48-172 (83374)
ଏବମେତତ୍ପଠନ୍ତେ ଯ ଏକଭକ୍ତ୍ଯା ତୁ ଶଙ୍କରମ୍।
ଯା ଗତିଃ ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗାନାଂ ବ୍ରଜନ୍ତ୍ଯେତାଂ ଗତିଂ ତଦା॥ 13-48-173 (83375)
ସ୍ତବମେତଂ ପ୍ରଯତ୍ନେନ ସଦା ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ସନ୍ନିଧୌ।
ଅବ୍ଧମେକଂ ଚରେଦ୍ଭକ୍ତଃ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦୀପ୍ସିତଂ ଫଲମ୍॥ 13-48-174 (83376)
ଏତଦ୍ରହସ୍ଯଂ ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ହୃଦି ସଂସ୍ଥିତମ୍।
ବ୍ରହ୍ମା ପ୍ରୋବାଚ ଶକ୍ରାଯ ଶକ୍ରଃ ପ୍ରୋବାଚ ମୃତ୍ଯବେ॥ 13-48-175 (83377)
ମୃତ୍ଯୁଃ ପ୍ରୋବାଚ ରୁଦ୍ରେଭ୍ଯୋ ରୁଦ୍ରେଭ୍ଯସ୍ତଣ୍ଡିମାଗମତ୍।
ମହତା ତପସା ପ୍ରାପ୍ତସ୍ତଣ୍ଡିନା ବ୍ରହ୍ମସଦ୍ମାନି॥ 13-48-176 (83378)
ତଣ୍ଡିଃ ପ୍ରୋବାଚ ଶୁକ୍ରାଯ ଗୌତମାଯ ଚ ଭାର୍ଗବଃ।
ବୈବସ୍ବତାଯ ମନବେ ଗୌତମଃ ପ୍ରାହ ମାଧବ॥ 13-48-177 (83379)
ନାରାଯଣାଯ ସାଧ୍ଯାଯ ସମାଧିଷ୍ଠାଯ ଧୀମତେ।
ଯମାଯ ପ୍ରାହ ଭଗବାନ୍ସାଧ୍ଯୋ ନାରାଯଣୋଚ୍ଯୁତଃ॥ 13-48-178 (83380)
ନାଚିକେତାଯ ଭଗବାନାହ ବୈବସ୍ବତୋ ଯମଃ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯାଯ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ନାଚିକେତୋଽଭ୍ଯଭାଷତ॥ 13-48-179 (83381)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯାନ୍ମଯ ପ୍ରାପ୍ତୋ ନିଯମେନ ଜନାର୍ଦନ।
ତବାପ୍ଯହମମିତ୍ରଘ୍ନ ସ୍ତବଂ ଦଦ୍ଯାଂ ହ୍ଯବିଶ୍ରୁତମ୍। 13-48-180 (83382)
ସ୍ବର୍ଗ୍ଯମାରୋଗ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ଧନ୍ଯଂ ବେଦେନି ସଂମିତମ୍।
ନାସ୍ଯ ବିଘ୍ରଂ ବିକୁର୍ବନ୍ତି ଦାନବା ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସାଃ॥ 13-48-181 (83383)
ପିଶାଚା ଯାତୁଧାନା ବା ଗୁହ୍ଯକା ଭୁଜଗା ଅପି।
ଯଃ ପଠେତ ଶୁଚିଃ ପାର୍ଥ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଅଭଗ୍ରଯୋଗୋ ବର୍ଷଂ ତୁ ସୋଽଶ୍ବମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ ॥ 13-48-182 (83384)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଚତ୍ବାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 48 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-48-3 ସତ୍ଯୈରନ୍ବର୍ଯୈଃ ବେଦେ କୃତାତ୍ମନା ଦତ୍ତଚିତ୍ତେନ କୃତୈଃ ବେଦାତ୍ପୃଥକ୍କୃତୈ॥ 7-48-6 ବରଯ ପ୍ରାର୍ଥତ॥ 7-48-20 ପବିତ୍ରଂ ପାପନାଶକମ୍। ମେଧ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞାଦିଫଲପ୍ରଦମ୍। ମଙ୍ଗଲମଭ୍ଯୁଦଯକରମ୍। ଉତ୍ତମଂ କଲ୍ଯାଣଂ ପରମାନନ୍ଦରୂପମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 049
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.49. ଅଧ୍ଯାଯଃ 049
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବୈଶମ୍ପାନେନ ଜନମେଜଯଂପ୍ରତି ଦ୍ବୈପାଯନାଦିଭିର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତ୍ଯୁକ୍ତମହାଦେବମହିମାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ମହାଯୋଗୀ ତୁ ତଂ ପ୍ରାହ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନୋ ମୁନିଃ।
ପଠସ୍ବ ପୁତ୍ର ଭଦ୍ରଂ ତେ ପ୍ରୀଯତାଂ ତେ ମହେଶ୍ବରଃ॥ 13-49-1 (83385)
ପୁରା ପୁତ୍ର ମଯା ମେରୌ ତପ୍ଯତା ପରମଂ ତପଃ।
ପୁତ୍ରହେତୋର୍ମହାରାଜ ସ୍ତବ ଏଷୋଽନୁକୀର୍ତିତଃ॥ 13-49-2 (83386)
ଲବ୍ଧବାନୀପ୍ସିତଂ କାମମହଂ ବୈ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ।
ତଥା ତ୍ବମପି ଶର୍ବାଦ୍ଧି ସର୍ବାନ୍କାମାନବାପ୍ସ୍ଯସି॥ 13-49-3 (83387)
କପିଲଶ୍ଚ ତତଃ ପ୍ରାହ ସାଙ୍ଖ୍ଯର୍ଷିର୍ଦେବସମ୍ମତଃ।
ମଯା ଜନ୍ମାନ୍ଯନେକାନି ଭକ୍ତ୍ଯା ଚାରାଧିତୋ ଭବଃ।
ପ୍ରୀତଶ୍ଚ ଭଗବାଞ୍ଜ୍ଞାନଂ ଦଦୌ ମମ ଭବାନ୍ତକମ୍॥ 13-49-4 (83388)
ଚାରୁଶୀର୍ଷସ୍ତତଃ ପ୍ରାହ ଶକ୍ରସ୍ଯ ଦଯିତଃ ସଖା।
ଆଲମ୍ବାଯନ ଇତ୍ଯେବଂ ବିଶ୍ରୁତଃ କରୁଣାତ୍ମକଃ॥ 13-49-5 (83389)
ମଯା ଗୋକର୍ଣମାସାଦ୍ଯ ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା ଶତଂ ସମାଃ।
ଅଯୋନିଜାନାଂ ଦାନ୍ତାନାଂ ଧର୍ମଜ୍ଞାନାଂ ସୁବର୍ଚସାମ୍॥ 13-49-6 (83390)
ଅଜରାଣାମଦୁଃଖାନାଂ ଶତବର୍ଷସହସ୍ରିଣାମ୍।
ଲବ୍ଧଂ ପୁତ୍ର ଶତଂ ଶର୍ବାତ୍ପୁରା ପାଣ୍ଡୁନୃପାତ୍ମଜ॥ 13-49-7 (83391)
ବାଲ୍ମୀକିଶ୍ଚାହ ଭଗବାନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମିଦଂ ବଚଃ।
ବିବାଦେ ସାଗ୍ନିମୁନିଭିର୍ବ୍ରହ୍ମଘ୍ନୋ ବୈ ଭବାନିତି॥ 13-49-8 (83392)
ଉକ୍ତଃ କ୍ଷଣେନ ଚାବିଷ୍ଟସ୍ତେନାଧର୍ମେଣ ଭାରତ।
ସୋଽହମୀଶାନମନଘମମୋଘଂ ଶରଣଂ ଗତଃ॥ 13-49-9 (83393)
ମୁକ୍ତଶ୍ଚାସ୍ମି ତତଃ ପାପୈସ୍ତତୋ ଦୁଃଖବିନାଶନଃ।
ଆହ ମାଂ ତ୍ରିପୁରଘ୍ନୋ ବୈ ଯଶସ୍ତେଽଗ୍ର୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-49-10 (83394)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଶ୍ଚ କୌନ୍ତେଯମିଦଂ ଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ।
ଋଷିମଧ୍ଯେ ସ୍ଥିତଃ ପ୍ରାହ ଜ୍ବଲନ୍ନିବ ଦିବାକରଃ॥ 13-49-11 (83395)
ପିତୃବିପ୍ରବଧେନାହମାର୍ତୋ ବୈ ପାଣ୍ଡବାଗ୍ରଜ।
ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ମହାଦେବଂ ଗତୋସ୍ମି ଶରଣଂ ନୃପ॥ 13-49-12 (83396)
ନାମଭିଶ୍ଚାସ୍ତୁବଂ ଦେବଂ ତତସ୍ତୁଷ୍ଟୋଽଭବଦ୍ଭବଃ।
ପରଶୁଂ ଚ ତତୋ ଦେବୋ ଦିବ୍ଯାନ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ଚୈବ ମେ॥ 13-49-13 (83397)
ପାପଂ ଚ ତେ ନ ଭବିତା ଅଜେଯଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯସି।
ନ ତେ ପ୍ରଭବିତା ମୃତ୍ଯୁରଜରଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯସି॥ 13-49-14 (83398)
ଆହ ମାଂ ଭଗବାନେବଂ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଶିବବିଗ୍ରହଃ।
ତଦବାପ୍ତଂ ଚ ମେ ସର୍ବଂ ପ୍ରସାଦାତ୍ତସ୍ଯ ଧୀମତଃ॥ 13-49-15 (83399)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ତଦୋବାଚ କ୍ଷତ୍ରିଯୋଽହଂ ତଦାଽଭବମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽହଂ ଭବାନୀତି ମଯା ଚାରାଧିତୋ ଭବଃ।
ତତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମଯା ପ୍ରାପ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଦୁର୍ଲଭଂ ମହତ୍॥ 13-49-16 (83400)
ଅସିତୋ ଦେବଲଶ୍ଚୈବ ପ୍ରାହ ପାଣ୍ଡୁସୁତଂ ନୃପମ୍॥ 13-49-17 (83401)
ଶାପାଚ୍ଛକ୍ରସ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ବିଭୋ ଧର୍ମୋଽନଶତ୍ତଦା।
ତନ୍ମେ ଧର୍ମଂ ଯଶଶ୍ଚାଗ୍ର୍ଯମାଯୁଶ୍ଚୈବାଦଦତ୍ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-49-18 (83402)
ଋଷିର୍ଗୃତ୍ସମଦୋ ନାମ ଶକ୍ରସ୍ଯ ଦଯିତଃ ସଖା।
ପ୍ରାହାଜମୀଢଂ ଭଗବାନ୍ବୃହସ୍ପତିସମଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-49-19 (83403)
ବରିଷ୍ଠୋ ନାମ ଭଗବାଂଶ୍ଚାକ୍ଷୁଷସ୍ଯ ମନୋଃ ସୁତଃ।
ଶତକ୍ରତୋରଚିନ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ସତ୍ରେ ବର୍ଷସହସ୍ରିକେ॥ 13-49-20 (83404)
ବର୍ତମାନେଽବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ସାମ୍ନି ହ୍ଯୁଚ୍ଚାରିତେ ମଯା।
ରଥନ୍ତରେ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ନ ସମ୍ଯଗିତି ବର୍ତତେ॥ 13-49-21 (83405)
ସମୀକ୍ଷସ୍ବ ପୁନର୍ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ପାପଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ଅଯଜ୍ଞବାହିନଂ ପାପମକାର୍ଷୀସ୍ତ୍ବଂ ସୁଦୁର୍ମତେ॥ 13-49-22 (83406)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାକ୍ରୋଧଃ ପ୍ରାହ ଶମ୍ଭୁଂ ପୁନର୍ବଚଃ।
ପ୍ରଜ୍ଞଯା ରହିତୋ ଦୁଃଖୀ ନିତ୍ଯଭୀତୋ ବନେଚରଃ॥ 13-49-23 (83407)
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଦଶାଷ୍ଟୌ ଚ ଶତାନି ଚ।
ନଷ୍ଟପାନୀଯପବନେ ମୃଗୈରନ୍ଯୈଶ୍ଚ ବର୍ଜିତେ॥ 13-49-24 (83408)
ଅଯଜ୍ଞୀଯଦ୍ରୁମେ ଦେଶେ ରୁରୁସିଂହନିଷେବିତେ।
ଭବିତା ତ୍ବଂ ମୃଗଃ କ୍ରୂରୋ ମହାଦୁଃଖସମନ୍ବିତଃ॥ 13-49-25 (83409)
ତସ୍ଯ ବାକ୍ଯସ୍ଯ ନିଧନେ ପାର୍ଥ ଜାତୋ ହ୍ଯହଂ ମୃଗଃ।
ତତୋ ମାଂ ଶରଣଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ପ୍ରାହ ଯୋଗୀ ମହେଶ୍ବରଃ॥ 13-49-26 (83410)
ଅଜରଶ୍ଚାମରଶ୍ଚୈବ ଭବିତା ଦୁଖବର୍ଜିତଃ।
ସାମ୍ଯଂ ମମାସ୍ତୁ ତେ ସୌଖ୍ଯଂ ଯୁବଯୋର୍ବର୍ଧତାଂ କ୍ରତୁଃ॥ 13-49-27 (83411)
ଅନୁଗ୍ରହାନେବମେଷ କରୋତି ଭଗବାନ୍ବିଭୁଃ।
ଅଯଂ ଧାତା ବିଧାତା ଚ ସୁଖଦୁଃଖେ ଚ ସର୍ବଦା॥ 13-49-28 (83412)
ଅଚିନ୍ତ୍ଯ ଏଷ ଭଗବାନ୍କର୍ମଣା ମନସା ଗିରା।
ନ ମେ ତାତ ଯୁଧିଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିଦ୍ଯଯା ପଣ୍ଡିତଃ ସମଃ॥ 13-49-29 (83413)
ବାସୁଦେବସ୍ତଦୋବାଚ ପୁନର୍ମତିମତାଂବରଃ।
ସୁବର୍ଣାକ୍ଷୋ ମହାଦେବସ୍ତପସା ତୋଷିତୋ ମଯା॥ 13-49-30 (83414)
ତତୋଽଥ ଭଗବାନାହ ପ୍ରୀତୋ ମା ବୈ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅର୍ଥାତ୍ପ୍ରିଯତରଃ କୃଷ୍ଣ ମତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଭବିଷ୍ଯସି॥ 13-49-31 (83415)
ଅପରାଜିତଶ୍ଚ ଯୁଦ୍ଧେଷୁ ତେଜଶ୍ଚୈବାନଲୋପମମ୍।
ଏବଂ ସହସ୍ରଶଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ମହାଦେବୋ ବରଂ ଦଦୌ॥ 13-49-32 (83416)
ମଣିମନ୍ଥେଽଥ ଶୈଲେ ବୈ ପୁରା ସମ୍ପୂଜିତୋ ମଯା।
ବର୍ଷାଯୁତାସହସ୍ରାଣାଂ ସହସ୍ରଂ ଶତମେବ ଚ॥ 13-49-33 (83417)
ତତୋ ମାଂ ଭଗବାନ୍ପ୍ରୀତ ଇଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ବରଂ ବୃଣୀଷ୍ବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଯସ୍ତେ ମନସି ବର୍ତତେ॥ 13-49-34 (83418)
ତତଃ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ଇଦଂ ବଚନମବ୍ରବମ୍।
ଯଦି ପ୍ରୀତୋ ମହାଦେବୋ ଭକ୍ତ୍ଯା ପରମଯା ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-49-35 (83419)
ନିତ୍ଯକାଲଂ ତବେଶାନ ଭକ୍ତିର୍ଭବତୁ ମେ ସ୍ଥିରା।
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ରୋକ୍ତ୍ବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-49-36 (83420)
ଜୈଗୀଷବ୍ଯ ଉବାଚ। 13-49-37x (6866)
ମମାଷ୍ଟଗୁଣମୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଦତ୍ତଂ ଭଗବତା ପୁରା।
ଯତ୍ନେନାନ୍ଯେନ ବଲିନା ବାରାଣସ୍ଯାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-49-37 (83421)
ଗର୍ଗ ଉବାଚ। 13-49-38x (6867)
ଚତୁଃଷଷ୍ଟ୍ଯଙ୍ଗମଦଦତ୍କଲାଜ୍ଞାନଂ ମମାଦ୍ଭୁତମ୍।
ସରସ୍ବତ୍ଯାସ୍ତଟେ ତୁଷ୍ଟୋ ମନୋଯଜ୍ଞେନ ପାଣ୍ଡବ॥ 13-49-38 (83422)
ତୁଲ୍ଯଂ ମମ ସହସ୍ରଂ ତୁ ସୁତାନାଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନାମ୍।
ଆଯୁଶ୍ଚୈବ ସପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଂବତ୍ସରଶତାଯୁତମ୍॥ 13-49-39 (83423)
ପରାଶର ଉବାଚ। 13-49-40x (6868)
ପ୍ରସାଦ୍ଯେହ ପୁରା ଶର୍ବଂ ମନସାଽଚିନ୍ତଯଂ ନୃପ।
ମହାତପା ମହାତେଜା ମହାଯୋଗୀ ମହାଯଶାଃ॥ 13-49-40 (83424)
ବେଦବ୍ଯାସଃ ଶ୍ରିଯାବାସୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କରୁଣାନ୍ବିତଃ।
ଅପ୍ଯସାବୀପ୍ସିତଃ ପୁତ୍ରୋ ମମ ସ୍ଯାଦ୍ବୈ ମହେଶ୍ବରାତ୍॥ 13-49-41 (83425)
ଇତି ମତ୍ବା ହୃଦି ମତଂ ପ୍ରାହ ମାଂ ସୁରସତ୍ତମଃ।
ମଯି ସମ୍ଭାବନା ଯାସ୍ଯାଃ ଫଲାତ୍କୃଷ୍ଣୋ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-49-42 (83426)
ସାବର୍ଣସ୍ଯ ମନୋଃ ସର୍ଗେ ସପ୍ତର୍ଷିଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯତି।
ବେଦାନାଂ ଚ ସ ବୈ ବକ୍ତା କୁରୁବଂଶକରସ୍ତଥା॥ 13-49-43 (83427)
ଇତିହାସସ୍ଯ କର୍ତା ଚ ପୁତ୍ରସ୍ତେ ଜଗତୋ ହିତଃ।
ଭବିଷ୍ଯତି ମହେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଦଯିତଃ ସ ମହାମୁନିଃ॥ 13-49-44 (83428)
ଅଜରଶ୍ଚାମରଶ୍ଚୈବ ପରାଶର ସୁତସ୍ତବ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ସ ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାଯୋଗୀ ବୀର୍ଯବାନକ୍ଷଯୋଽବ୍ଯଯଃ॥ 13-49-45 (83429)
ମାଣ୍ଡବ୍ଯ ଉବାଚ। 13-49-46x (6869)
ଅଚୋରଶ୍ଚୋରଶଙ୍କାଯାଂ ଶୂଲେ ଭିନ୍ନୋ ହ୍ଯହଂ ତଦା॥ 13-49-46 (83430)
ତତ୍ରସ୍ଥେନ ସ୍ତୁତୋ ଦେବଃ ପ୍ରାହ ମାଂ ବୈ ନରେଶ୍ବର।
ମୋକ୍ଷଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ଶୂଲାଚ୍ଚ ଜୀବିଷ୍ଯସି ସମାର୍ବୁଦମ୍॥ 13-49-47 (83431)
ରୁଜା ଶୂଲକୃତା ଚୈବ ନ ତେ ବିପ୍ର ଭବିଷ୍ଯତି।
ଆଧିଭିର୍ବ୍ଯାଧିଭିଶ୍ଚୈବ ବର୍ଜିତସ୍ତ୍ବଂ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-49-48 (83432)
ପାଦାଚ୍ଚତୁର୍ଥାତ୍ସମ୍ଭୂତ ଆତ୍ମା ଯସ୍ମାନ୍ମୁନେ ତବ।
ତ୍ବଂ ଭବିଷ୍ଯସ୍ଯନୁପମୋ ଜନ୍ମ ବୈ ସଫଲଂ କୁରୁ॥ 13-49-49 (83433)
ତୀର୍ଥାଭିଷେକଂ ସକଲଂ ତ୍ବମବିଘ୍ନେନ ଚାପ୍ସ୍ଯସି।
ସ୍ବର୍ଗଂ ଚୈବାକ୍ଷଯଂ ବିପ୍ର ବିଦଧାମି ତବୋର୍ଜିତମ୍॥ 13-49-50 (83434)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ଭଗବାନ୍ବରେଣ୍ଯୋ ବୃଷବାହନଃ।
ମହେଶ୍ବରୋ ମହାରାଜଃ କୃତ୍ତିବାସା ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ସଗଣୋ ଦୈବତଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-49-51 (83435)
ଗାଲବ ଉବାଚ। 13-49-52x (6870)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତୋ ହ୍ଯହଂ ପିତରମାଗତଃ।
ଅବ୍ରବୀନ୍ମାଂ ତତୋ ମାତା ଦୁଃଖିତା ରୁଦତୀ ଭୃଶମ୍॥ 13-49-52 (83436)
କୌଶିକେନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତଂ ପୁତ୍ରଂ ଦେବବିଭୂଷିତମ୍।
ନ ତାତ ତରୁଣଂ ଦାନ୍ତଂ ପିତା ତ୍ବାଂ ପଶ୍ଯତେଽନଘ॥ 13-49-53 (83437)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଜନନ୍ଯା ବଚନଂ ନିରାଶୋ ଗୁରୁଦର୍ଶନେ।
ନିଯତାତ୍ମା ମହାଦେବମପଶ୍ଯଂ ସୋଽବ୍ରବୀଚ୍ଚ ମାମ୍॥ 13-49-54 (83438)
ପିତା ମାତା ଚ ତେ ତ୍ବଂ ଚ ପୁତ୍ର ମୃତ୍ଯୁବିବର୍ଜିତାଃ।
ଭବିଷ୍ଯଥ ବିଶ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଦ୍ରଷ୍ଟାସି ପିତରଂ କ୍ଷଯେ॥ 13-49-55 (83439)
ଅନୁଜ୍ଞାତୋ ଭଗବତା ଗୃହଂ ଗତ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅପଶ୍ଯଂ ପିତରଂ ତାତ ଇଷ୍ଟିଂ କୃତ୍ବା ବିନିଃସୃତମ୍।
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଗୃହୀତ୍ବେଧ୍ମଂ କୁଶାଂଶ୍ଚ ଶରଣାକୁରୂନ୍॥ 13-49-56 (83440)
ତାନ୍ବିସୃଜ୍ଯ ଚ ମାଂ ପ୍ରାହ ପିତା ସାସ୍ରାବିଲେକ୍ଷଣଃ।
ପ୍ରଣମନ୍ତଂ ପରିଷ୍ବଜ୍ଯ ମୂର୍ଧ୍ନ୍ଯୁପାଘ୍ରାଯ ପାଣ୍ଡବ॥ 13-49-57 (83441)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଦୃଷ୍ଟୋସି ମେ ପୁତ୍ର କୃତବିଦ୍ଯ ଇହାଗତ॥ 13-49-58 (83442)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-49-59x (6871)
ଏତାନ୍ଯତ୍ଯଦ୍ଭୁତାନ୍ଯେବ କର୍ମାଣ୍ଯଥ ମହାତ୍ମନଃ।
ପ୍ରୋକ୍ତାନି ମୁନିଭିଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିସ୍ମଯାମାସ ପାଣ୍ଡବଃ॥ 13-49-59 (83443)
ତତଃ କୃଷ୍ଣୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ପୁନର୍ମତିମତାଂବରଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ଧର୍ମନିଧିଂ ପୁରୁହୂତମିବେଶ୍ବରଃ॥ 13-49-60 (83444)
ଉପମନ୍ଯୁର୍ମଯି ପ୍ରାହ ତପନ୍ନିବ ଦିବାକରଃ।
ଅଶୁଭୈଃ ପାପକର୍ମାଣୋ ଯେ ନରାଃ କଲୁଷୀକୃତାଃ॥ 13-49-61 (83445)
ଈଶାନଂ ନ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ତମୋରାଜସବୃତ୍ତଯଃ। 13-49-62 (83446)
ଈଶ୍ବରଂ ସମ୍ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ଦ୍ବିଜା ଭାବିତଭାବନାଃ॥ 13-49-63 (83447)
ସର୍ବଥା ବର୍ତମାନୋପି ଯୋ ଭକ୍ତଃ ପରମେଶ୍ବରେ।
ସଦୃଶୋଽରଣ୍ଯବାସୀନାଂ ମୁନୀନାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍॥ 13-49-64 (83448)
ବ୍ରହ୍ମତ୍ବଂ କେଶବତ୍ବଂ ବା ଶକ୍ରତ୍ବଂ ବା ସୁରୈଃ ସହ।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯାଧିପତ୍ଯଂ ବା ତୁଷ୍ଟୋ ରୁଦ୍ରଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି 13-49-65 (83449)
ମନସାଽପି ଶିବଂ ତାତ ଯେ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତି ମାନବାଃ।
ବିଧୂଯ ସର୍ବପାପାନି ଦେବୈଃ ସହ ବସନ୍ତି ତେ॥ 13-49-66 (83450)
ଭିତ୍ତ୍ବାଭିତ୍ତ୍ବା ଚ କୂଲାନି ହୁତ୍ବା ସର୍ବମିଦଂ ଜଗତ୍।
ଜଯେଦ୍ଦେବଂ ବିରୂପାକ୍ଷଂ ନ ସ ପାପେନ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-49-67 (83451)
ସର୍ବଲକ୍ଷଣହୀନୋପି ଯୁକ୍ତୋ ବା ସର୍ବପାତକୈଃ।
ସର୍ବଂ ତୁଦତି ତତ୍ପାପଂ ଭାବଯଞ୍ଶିବମାତ୍ମନା 13-49-68 (83452)
କୀଟପକ୍ଷିପତଙ୍ଗାନାଂ ତିରଶ୍ଚାମପି କେଶବ।
ମହାଦେବପ୍ରପନ୍ନାନାଂ ନ ଭଯଂ ବିଦ୍ଯତେ କ୍ବଚିତ୍॥ 13-49-69 (83453)
ଏବମେବ ମହାଦେବଂ ଭକ୍ତା ଯେ ମାନବା ଭୁବି।
ନ ତେ ସଂସାରବଶଗା ଇତି ମେ ନିଶ୍ଚିତା ମତିଃ।
ତତଃ କୃଷ୍ଣୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ଧର୍ମପୁତ୍ରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍॥ 13-49-70 (83454)
ବିଷ୍ଣୁରୁବାଚ। 13-49-71x (6872)
ଆଦିତ୍ଯଚନ୍ଦ୍ରାବନିଲାନଲୌ ଚ
ଦ୍ଯୌର୍ଭୂମିରାପୋ ବସବୋଽଥ ବିଶ୍ବେ।
ଧାତାଽର୍ଯମା ଶୁକ୍ରବୃହସ୍ପତୀ ଚ
ବେଦା ଯଜ୍ଞା ଦକ୍ଷିଣା ବେଦବାହାଃ। 13-49-71 (83455)
ସୋମୋ ଯଷ୍ଟା ଯଚ୍ଚ ହବ୍ଯଂ ହବିଶ୍ଚ
ରକ୍ଷା ଦୀକ୍ଷା ସଂଯମା ଯେ ଚ କେଚିତ୍॥ 13-49-72 (83456)
ସ୍ବାହା ବୌଷଟ୍ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସୌରଭେଯୀ
ଧର୍ମଂ ଚାଗ୍ର୍ଯଂ କାଲଚକ୍ରଂ ବଲଂ ଚ।
ଯଶୋ ଦମୋ ବୁଦ୍ଧିମତାଂ ସ୍ଥିତିଶ୍ଚ
ଶୁଭାଶୁଭଂ ଯେ ମୁନଯଶ୍ଚ ସପ୍ତ॥ 13-49-73 (83457)
ଅଗ୍ର୍ଯା ବୁଦ୍ଧିର୍ମନସା ଦର୍ଶନେ ଚ
ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚାଗ୍ର୍ଯଃ କର୍ମଣାଂ ଯା ଚ ସିଦ୍ଧିଃ।
ଗଣା ଦେବାନାମୂଷ୍ମପାଃ ସୋମପାଶ୍ଚ
ଲେଖାଃ ସୁଯାମାସ୍ତୁଷିତା ବ୍ରହ୍ମକାଯାଃ॥ 13-49-74 (83458)
ଆଭାସୁରା ଗନ୍ଧପା ଧୂମପାଶ୍ଚ
ବାଚା ବିରୁଦ୍ଧାଶ୍ଚ ମନୋବିରୁଦ୍ଧାଃ।
ଶୁଦ୍ଧାଶ୍ଚ ନିର୍ମାଣରତାଶ୍ଚ ଦେବାଃ
ସ୍ପର୍ଶାଶନା ଦର୍ଶପା ଆଜ୍ଯପାଶ୍ଚ॥ 13-49-75 (83459)
ଚିନ୍ତ୍ଯଦ୍ଯୋତା ଯେ ଚ ଦେବେଷୁ ମୁଖ୍ଯା
ଯେ ଚାପ୍ଯନ୍ତେ ଦେବତାଶ୍ଚାଜମୀଢ।
ସୁପର୍ଣଗନ୍ଧର୍ବପିଶାଚଦାନବା
ଯକ୍ଷାସ୍ତଥା ଚାରଣପନ୍ନଗାଶ୍ଚ॥ 13-49-76 (83460)
ସ୍ଥୂଲଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ମୃଦୁ ଚାପ୍ଯସୂକ୍ଷ୍ମଂ
ଦୁଃଖଂ ସୁଖଂ ଦୁଃଖମନନ୍ତରଂ ଚ।
ସାଙ୍ଖ୍ଯଂ ଯୋଗଂ ତତ୍ପରାଣାଂ ପରଂ ଚ
ଶର୍ବାଞ୍ଜାତଂ ବିଦ୍ଧି ଯ***********॥ 13-49-77 (83461)
ତତ୍ସମ୍ଭୂତା ଭୂତକୃତୋ ବରେଣ୍ଯା
ସର୍ବେ ଦେବା ଭୁବନସ୍ଯାସ୍ଯ ଗୋପାଃ।
ଆବିଶ୍ଯେମାଂ ଧରଣୀଂ ଯେଽଭ୍ଯରକ୍ଷନ୍
ପୁରାତନୀଂ ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ସୃଷ୍ଟିମ୍॥ 13-49-78 (83462)
ବିଚିନ୍ବନ୍ତସ୍ତପସା ତତ୍ସ୍ଥବୀଯଃ
କିଞ୍ଚିତ୍ତତ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରାଣହେତୋର୍ନତୋସ୍ମି।
ଦଦାତୁ ବେଦଃ ସ ବରାନିହେଷ୍ଟା-
ନଭିଷ୍ଟୁତୋଃ ନଃ ପ୍ରଭୁରବ୍ଯଯଃ ସଦା॥ 13-49-79 (83463)
ଇମଂ ସ୍ତବଂ ସନ୍ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଶ୍ଚ
ଭୂତ୍ବା ଶୁଚିର୍ଯଃ ପୁରୁଷଃ ପଠେତ।
ଅଭଗ୍ନଯୋଗୋ ନିଯତୋ ମାସମେକଂ
ସମ୍ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦଶ୍ବମେଧେ ଫଲଂ ଯତ୍॥ 13-49-80 (83464)
ବେଦାନ୍କୃତ୍ସ୍ନାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ତୁ
ଜଯେନ୍ନୃପଃ ପାର୍ଥ ମହୀଂ ଚ କୃତ୍ସ୍ନାମ୍।
ବୈଶ୍ଯୋ ଲାଭଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାନ୍ନୈପୁଣଂ ଚ
ଶୂଦ୍ରୋ ଗତିଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ତଥା ସୁଖଂ ଚ॥ 13-49-81 (83465)
ସ୍ତବରାଜମିମଂ କୃତ୍ବା ରୁଦ୍ରାଯ ଦଧିରେ ମନଃ।
ସର୍ବଦୋଷାପହଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପବିତ୍ରଂ ଚ ଯଶସ୍ବିନଃ॥ 13-49-82 (83466)
ଯାବନ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ଶରୀରେଷୁ ରୋମକୂପାଣି ଭାରତଃ।
ତାବନ୍ତ୍ଯବ୍ଦସହସ୍ରାଣି ସ୍ବର୍ଗେ ବସତି ମାନବଃ॥ ॥ 13-49-83 (83467)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 49 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-49-1 ପଠସ୍ବ ସ୍ତବମିତି ଶେଷଃ। ହେ ପୁତ୍ର ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 7-49-5 ଆଲମ୍ବାଯନ ଆଲମ୍ବଗୋତ୍ରଃ। ଚତୁଃଶୀର୍ଷ ଇତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-49-7 ହେ ପୁତ୍ର ଶତଂ ପୁତ୍ରାଣାମିତି ଶେଷଃ॥ 7-49-8 ବିବାଦେ ବେଦବିପରୀତବାଦେ। ଅଗ୍ନିସହିତୈର୍ମୁନିଭିରୁକ୍ତ ଇତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-49-9 ତେନ ବେଦବିରୋଧଜେନ॥ 7-49-12 ପିତୃତୁଲ୍ଯା ବିପ୍ରା ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଭ୍ରାତା ପିତୁଃ ସମ ଇତିସ୍ମୃତେର୍ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ଭ୍ରାତରସ୍ତେଷାଂ ବଧେନ। ସ ତୁ ବିପ୍ରବଧେନେତି ଟ.ଥ ପାଠଃ॥ 7-49-15 ଶିଖଣ୍ଡୀ କପର୍ଦୀ। ଶିବବିଗ୍ରହଃ କଲ୍ଯାଣଶରୀରଃ॥ 7-49-18 ପ୍ରଭୁଃ ପ୍ରାର୍ଥିତଃ ସନ୍ନିତି ଶେଷଃ॥ 7-49-21 ଉଚ୍ଚାରିତେ ଅନ୍ଯଥେତି ଶେଷଃ॥ 7-49-22 ପାପଂ ବିତଥାଭିନିବେଶଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ସମୀକ୍ଷସ୍ବ ବିଚାରଯ। ଅଯଜ୍ଞବାହିନଂ ନ ଯଜ୍ଞଂ ବହତି ତଂ ପାପମବାକ୍ଷରପାଠଜମପରାଧମ୍॥ 7-49-23 ନିଧନେ ଅନ୍ଦେ ସଦ୍ଯ ଏବେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-49-27 ସାମ୍ଯଭବୈଷମ୍ଯମ୍। ଯୁବଯୋର୍ଗୃତ୍ସମଦଶତକ୍ରତ୍ବୋଃ॥ 7-49-31 ଅର୍ଥଃ ସର୍ବସ୍ମାତ୍ପ୍ରିଯସ୍ତତୋଽପି ପ୍ରିଯୋଽନ୍ତରାତ୍ମା ତତ୍ତୁଲ୍ଯଃ ସର୍ବେଷାଂ ଭବିଷ୍ଯସୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-49-33 ପୂରା ପୂର୍ବାବତାରେ॥ 7-49-42 ଯା ତବ ମଯି ସମ୍ଭାବନା ଏତସ୍ମାତ୍ଫଲମହଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯେ ଇତି ଅସ୍ଯାଃ ଫଲାତ୍ ପୁଣ୍ଯାତ୍ତବ କୃଷ୍ଣୋନାମ ପୁତ୍ରୋ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 7-49-49 ପାଦାଚ୍ଚତୁର୍ଥାତ୍। ତପଃ ଶୌଚଂ ଦଯା ସତ୍ଯମିତି ଚତ୍ବାରୋ ଧର୍ମସ୍ଯ ପାଦାସ୍ତେଷାଂ ଚତୁର୍ଥାତ୍ସତ୍ଯାଦେବ ତବାତ୍ମା ଶରୀରମ୍॥ 7-49-52 ପିତରଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯେ ଇତି ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଗୃହମାଗତଃ। ଦୁଃଖିତା ବୈଧବ୍ଯଦୁଃଖେନ॥ 7-49-55 କ୍ଷଯେ ଗୃହେ। ବିଶ ପ୍ରବିଶ॥ 7-49-56 ଶରଣାକୁରୂନ୍ ବାଯ୍ବାଘାତେନ ବା ସ୍ବଯଂ ବା ପକ୍ବତଯା ଫଲାନାମଧଃ ପତନେନ ବିଶରଣଂ ଶରଣା ତତ୍ପ୍ରଧାନାଃ କୁରବୋଽନ୍ନାନି ଶରଣାକୁରବସ୍ତାନ୍। ଶୄ ବିଶରଣେଽସ୍ମାଦ୍ଭାବେ ଲ୍ଯୁଃ॥ 7-49-57 ସାସ୍ରତ୍ବାଦାବିଲେ ଈକ୍ଷଣେ ଯସ୍ଯ॥ 7-49-60 ଈଶ୍ବରୋ ବିଷ୍ଣୁଃ॥ 7-49-67 କୂଲାନି ଗୃହତଟାକାଦୀନି॥ 7-49-68 ଆତ୍ମନା ଚିତ୍ତେନ॥ 7-49-71 ଆଦିତ୍ଯଚନ୍ଦ୍ରାବିତ୍ଯାଦିସର୍ବଂ ସର୍ବାଜ୍ଜାତଂ ବିଦ୍ଧୀତି ସପ୍ତମସ୍ଥେନାନ୍ବଯଃ॥ 7-49-72 ଉପନିଷତ୍। ପ୍ରାଧାନ୍ଯାତ୍ପୃଥକ୍କୀର୍ତନମ୍। ବେଦବାହା ବେଦପାଠକାଃ॥ 7-49-75 ବାଚାବିରୁଦ୍ଧାଃ। ବାଙ୍ନିଯମନଶୀଲାଃ। ନିର୍ମାଣଂ ଅନେକଧାଭବନଂ ଯୋଗେନାନେକଶରୀରଧାରଣଂ ତତ୍ର ରତାଃ॥ 7-49-77 ଚିନ୍ତ୍ଯଦ୍ଯୋତାଃ ସଙ୍କଲ୍ପିତମାତ୍ରଂ ବସ୍ତୁ ଯେଷାଂ ସଦ୍ଯଃ ପୁରତଃ ପ୍ରକାଶତେ ତାଦୃଶାଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 050
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.50. ଅଧ୍ଯାଯଃ 050
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀସ୍ବଭାବପ୍ରଦର୍ଶନାଯ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯାଽଷ୍ଟାବକ୍ରୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ॥ ଅଷ୍ଟାବକ୍ରେଣ ଭାର୍ଯାତ୍ବାଯ ବଦାନ୍ଯଂପ୍ରତି କନ୍ଯାଯାଚନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ବଦାବ୍ଯନିଯୋଗାଦୁତ୍ତରଦିଗନ୍ତଗମନମ୍॥ 3 ॥ ତଥୋତ୍ତରଦିଗଭିମାନିନ୍ଯା ଜରତୀରୂପ ଧାରିଣ୍ଯା ସଂବାଦଃ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯଦିଦଂ ସହଧର୍ମେତି ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ପାଣିଗ୍ରହଣକାଲେ ତୁ ସ୍ତ୍ରୀଣାମେତତ୍କଥଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-50-1 (83468)
ଆର୍ଷ ଏଷ ଭବେଦ୍ଧର୍ମଃ ପ୍ରାଜାପତ୍ଯୋଽଥବାଽସୁରଃ।
ଯଦେତତ୍ସହଧର୍ମେତି ପୂର୍ବମୁକ୍ତଂ ମହର୍ଷିଭିଃ॥ 13-50-2 (83469)
ସନ୍ଦେହଃ ସୁମହାନେଷ ବିରୁଦ୍ଧ ଇତି ମେ ମତିଃ।
ଇହ ଯଃ ସହଧର୍ମୋ ବୈ ପ୍ରେତ୍ଯାଯଂ ବିହିତଃ କ୍ବନୁ॥ 13-50-3 (83470)
ସ୍ବର୍ଗୋ ମୃତାନାଂ ଭବତି ସହଧର୍ମଃ ପିତାମହ।
ପୂର୍ବମେକସ୍ତୁ ମ୍ରିଯ********କସ୍ତିଷ୍ଠତେ ବଦ॥ 13-50-4 (83471)
ନାନାଧର୍ମଫଲୋପେତା ନାନାକର୍ମନିବାସିତାଃ।
ନାନାନିରଯନିଷ୍ଠାନ୍ତା ମାନୁପା ବହବୋ ଯଦା॥ 13-50-5 (83472)
ଅନୃତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯ ଇତ୍ଯେବଂ ସୂତ୍ରକାରୋ ବ୍ଯବସ୍ଯତି।
ଯଦାଽନୃତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତାତ ସହଧର୍ମଃ କୁତଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-50-6 (83473)
ଅନୃତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯ ଇତ୍ଯେବଂ ବେଦେଷ୍ବପି ହି ପଠ୍ଯତେ।
ଧର୍ମୋ ଯଃ ପୂର୍ବିକୋ ଦୃଷ୍ଟ ଉପଚାରଃ କ୍ରିଯାବିଧିଃ॥ 13-50-7 (83474)
ଗହରଂ ପ୍ରତିଭାତ୍ଯେତନ୍ମମ ଚିନ୍ତଯତୋଽନିଶମ୍।
ନିଃସନ୍ଦେହମିଦଂ ସର୍ବଂ ପିତାମହ ଯଥାଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-50-8 (83475)
ଯଦୈତଦ୍ଯାଦୃଶଂ ଚୈତଦ୍ଯଥା ଚୈତତ୍ପ୍ରବର୍ତିତମ୍।
ନିଖିଲେନ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଭବାନେତଦ୍ବ୍ରବୀତୁ ମେ॥ 13-50-9 (83476)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-50-10x (6873)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରସ୍ଯ ସଂବାଦଂ ଦିଶଯା ସହ ଭାରତ॥ i 13-50-10 (83477)
ନିର୍ବିଷ୍ଟୁକାମସ୍ତୁ ପୁରା ଅଷ୍ଟାବକ୍ରୋ ମହାତପାଃ।
ଋଷେରଥ ବଦାନ୍ଯସ୍ଯ ବବ୍ରେ କନ୍ଯାଂ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-50-11 (83478)
ସୁପ୍ରଭାଂ ନାମ ବୈ ନାମ୍ନା ରୂପେଣାପ୍ରତିମାଂ ଭୁବି।
ଗୁଣପ୍ରଭାବଶୀଲେନ ଚାରିତ୍ରେଣ ଚ ଶୋଭନାମ୍॥ 13-50-12 (83479)
ସା ତସ୍ଯର୍ଷେର୍ମନୋ ଦୃଷ୍ଟା ଜହାର ଶୁଭଲୋଚନା।
ବନରାଜୀ ଯଥା ଚିତ୍ରା ବସନ୍ତେ କୁସୁମାଞଚିତା॥ 13-50-13 (83480)
ଋଷିସ୍ତମାହ ଦେଯା ମେ ସୁତା ତୁଭ୍ଯଂ ହି ତଚ୍ଛୃଣୁ॥ 13-50-14 (83481)
`ଅନନ୍ଯସ୍ତ୍ରୀଜନଃ ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ହ୍ଯପ୍ରବାସୀ ପ୍ରିଯଂବଦଃ।
ସୁରୂପଃ ସମ୍ମତୋ ବୀରଃ ଶୀଲବାନ୍ଭୋଗଭୁକ୍ଛୁଚିଃ॥ 13-50-15 (83482)
ଦାରାନୁମତଯଜ୍ଞଶ୍ଚ ସୁନକ୍ଷତ୍ରାମଥୋଦ୍ବେହେତ୍।
ସଭୃତ୍ଯଃ ସ୍ବଜନୋପେତ ଇହ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚ ମୋଦତେ॥ 13-50-16 (83483)
ଗଚ୍ଛ ତାବଦ୍ଦିଶଂ ପୁଣ୍ଯାମୁତ୍ତରାଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ତତଃ॥ 13-50-17 (83484)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-50-18x (6874)
କିଂ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯଂ ମଯା ତତ୍ର ବକ୍ତୁମର୍ହତି ମେ ଭବାନ୍।
ତଥେଦାନୀଂ ମଯୋ କାର୍ଯଂ ଯଥା ବକ୍ଷ୍ଯତି ମାଂ ଭବାନ୍॥ 13-50-18 (83485)
ବଦାନ୍ଯ ଉବାଚ। 13-50-19x (6875)
ଧନଦଂ ସମତିକ୍ରମ୍ଯ ହିମବନ୍ତଂ ଚ ପର୍ବତମ୍।
ରୁଦ୍ରସ୍ଯାଯତନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତମ୍॥ 13-50-19 (83486)
ସଂହୃଷ୍ଟୈଃ ପାର୍ଷଦୈର୍ଜୁଷ୍ଟଂ ନୃତ୍ଯଦ୍ଭିର୍ବିବିଧାନନୈଃ।
ଦିବ୍ଯାଙ୍ଗରାଗୈଃ ପୈଶାଚୈରନ୍ଯୈର୍ନାନାବିଧୈଃ ପ୍ରଭୋଃ॥ 13-50-20 (83487)
ପାଣିତାଲସୁତାଲୈଶ୍ଚ ଶମ୍ପାତାଲୈଃ ସମୈସ୍ତଥା।
ସମ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଟୈଃ ପ୍ରନୃତ୍ଯଦ୍ଭିଃ ଶର୍ବସ୍ତତ୍ର ନିଷେବ୍ଯତେ॥ 13-50-21 (83488)
ଇଷ୍ଟଂ କିଲ ଗିରୌ ସ୍ଥାନଂ ତଦ୍ଦିବ୍ଯମିତି ଶୁଶ୍ରୁମ।
ନିତ୍ଯଂ ସନ୍ନିହିତୋ ଦେବସ୍ତଥା ତେ ପାର୍ଷଦାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-50-22 (83489)
ତତ୍ର ଦେବ୍ଯା ତପସ୍ତପ୍ତଂ ସଙ୍କରାର୍ଥଂ ସୁଦୁଶ୍ଚରମ୍।
ଅତସ୍ତଦିଷ୍ଟଂ ଦେବସ୍ଯ ତଥୋମାଯା ଇତି ଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-50-23 (83490)
ପୂର୍ବେ ତତ୍ର ମହାପାର୍ଶ୍ବେ ଦେବସ୍ଯୋତ୍ତରତସ୍ତଥା॥
ଋତବଃ କାଲରାତ୍ରିଶ୍ଚ ଯେ ଦିବ୍ଯା ଯେ ଚ ମାନୁଷାଃ॥ 13-50-24 (83491)
ଦେବଂ ଚୋପାସତେ ସର୍ବେ ରୂପିଣଃ କିଲ ତତ୍ର ହ।
ତଦତିକ୍ରମ୍ଯ ଭବନଂ ତ୍ବଯା ଯାତବ୍ଯମେବ ହି॥ 13-50-25 (83492)
ତତୋ ନୀଲଂ ବନୋଦ୍ଦେଶଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ମେଘସନ୍ନିଭମ୍।
ରମଣୀଯଂ ମନୋଗ୍ରାହି ତତ୍ର ବୈ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ସ୍ତ୍ରିଯମ୍॥ 13-50-26 (83493)
ତପସ୍ବିନୀଂ ମହାଭାଗାଂ ବୃଦ୍ଧାଂ ଦୀକ୍ଷାମନୁଷ୍ଠିତାମ୍।
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯା ସା ତ୍ବଯା ତତ୍ର ସମ୍ପୂଜ୍ଯା ଚୈବ ଯତ୍ନତଃ॥ 13-50-27 (83494)
ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିନିବୃତ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ତତଃ ପାଣିଂ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯସି।
ଯଦ୍ଯେଷ ସମଯଃ ସର୍ବଃ ସାଧ୍ଯତାଂ ତତ୍ର ଗମ୍ଯତାମ୍॥ 13-50-28 (83495)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-50-29x (6876)
ତଥାଽସ୍ତୁ ସାଧଯିଷ୍ଯାମି ତତ୍ର ଯାସ୍ଯାମ୍ଯସଂଶଯମ୍।
ଯତ୍ର ତ୍ବଂ ବଦସେ ସାଧୋ ଭବାନ୍ଭବତୁ ସତ୍ଯବାକ୍॥ 13-50-29 (83496)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-50-30x (6877)
ତତୋଽଗଚ୍ଛତ୍ସ ଭଗବାନୁତ୍ତରାମୁତ୍ତରାଂ ଦିଶମ୍।
ହିମବନ୍ତଂ ଗିରିଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତମ୍॥ 13-50-30 (83497)
ସ ଗତ୍ବା ଦ୍ବିଜଶାର୍ଦୂଲୋ ହିମବନ୍ତଂ ମହାଗିରିମ୍।
ଅଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ନଦୀଂ ପୁଣ୍ଯାଂ ବାହୁଦାଂ ପୁଣ୍ଯଦାଯିନୀମ୍॥ 13-50-31 (83498)
ଅଶୋକେ ବିମଲେ ତୀର୍ଥେ ସ୍ନାତ୍ବା ବୈ ତର୍ପ୍ଯ ଦେବତାଃ।
ତତ୍ର ବାସାଯ ଶଯନେ କୌଶେ ସୁଖମୁବାସ ହ॥ 13-50-32 (83499)
ତତୋ ରାତ୍ର୍ଯାଂ ବ୍ଯତୀତାଯାଂ ପ୍ରାତରୁତ୍ଥାଯ ସ ଦ୍ବିଜଃ।
ସ୍ନାତ୍ବା ପ୍ରାଦୁଶ୍ଚକାରାଗ୍ନିଂ ହୁତ୍ବା ଚୈବଂ ବିଧାନତଃ॥ 13-50-33 (83500)
ରୁଦ୍ରାଣୀକୂପମାସାଦ୍ଯ ହ୍ରଦେ ତତ୍ର ସମାଶ୍ବସତ୍।
ବିଶ୍ରାନ୍ତଶ୍ଚ ସମୁତ୍ଥାଯ କୈଲାସମଭିତୋ ଯଯୌ॥ 13-50-34 (83501)
ସୋଽପଶ୍ଯତ୍କାଞ୍ଚନଦ୍ବାରଂ ଦୀପ୍ଯମାନମିବ ଶ୍ରିଯା।
ମନ୍ଦାକିନୀଂ ଚ ନଲିନୀଂ ଧନଦସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-50-35 (83502)
ଅଥ ତେ ରାକ୍ଷସାଃ ସର୍ବେ ଯେଽଭିରକ୍ଷନ୍ତି ପଦ୍ମିନୀମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ଥିତା ଭଗବନ୍ତଂ ମାଣିଭଦ୍ରପୁରୋଗମାଃ॥ 13-50-36 (83503)
ସ ତାନ୍ପ୍ରତ୍ଯର୍ଚଯାମାସ ରାକ୍ଷସାନ୍ଭୀମବିକ୍ରମାନ୍।
ନିବେଦଯତ ମାଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଧନଦାଯେତି ଚାବ୍ରବୀତ୍॥ 13-50-37 (83504)
ତେ ରାକ୍ଷସାସ୍ତଥା ରାଜନ୍ଭଗବନ୍ତମଥାବ୍ରୁବନ୍।
ଅସୌ ବୈଶ୍ରବଣୋ ରାଜା ସ୍ବଯମାଯାତି ତେଽନ୍ତିକମ୍॥ 13-50-38 (83505)
ବିଦିତୋ ଭଗବାନସ୍ଯ କାର୍ଯମାଗମନସ୍ଯ ଯତ୍।
ପଶ୍ଯୈନଂ ତ୍ବଂ ମହାଭାଗଂ ଜ୍ବଲନ୍ତମିବ ତେଜସା॥ 13-50-39 (83506)
ତତୋ ବୈଶ୍ରବଣୋଽଭ୍ଯେତ୍ଯ ଅଷ୍ଟାବକ୍ରମନିନ୍ଦିତମ୍।
ବିଧିବତ୍କୁଶଲଂ ପୃଷ୍ଟ୍ବା ତତୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-50-40 (83507)
ସୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଭବାନ୍କଚ୍ଚିତ୍କିଂବା ମତ୍ତଶ୍ଚିକୀର୍ଷତି।
ବ୍ରୂହି ସର୍ବଂ କରିଷ୍ଯାମି ଯନ୍ମାଂ ବକ୍ଷ୍ଯସି ବୈ ଦ୍ବିଜ॥ 13-50-41 (83508)
ଭବନଂ ପ୍ରବିଶ ତ୍ବଂ ମେ ଯଥାକାମଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ସତ୍କୃତଃ କୃତକାର୍ଯଶ୍ଚ ଭବାନ୍ଯାସ୍ଯତ୍ଯବିଘ୍ନତଃ॥ 13-50-42 (83509)
ପ୍ରାବିଶଦ୍ଭବନଂ ସ୍ବଂ ବୈ ଗୃହୀତ୍ବା ତଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମମ୍।
ଆସନଂ ସ୍ବଂ ଦଦୌ ଚୈବ ପାଦ୍ଯମର୍ଘ୍ଯଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-50-43 (83510)
ଅଥୋପବିଷ୍ଟଯୋସ୍ତତ୍ର ମାଣିଭଦ୍ରପୁରୋଗମାଃ।
ନିଷେଦୁସ୍ତତ୍ର କୌବେରା ଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବକିନ୍ନରାଃ॥ 13-50-44 (83511)
ତତସ୍ତେଷାଂ ନିଷଣ୍ଣାନାଂ ଧନଦୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ଭବଚ୍ଛନ୍ଦଂ ସମାଜ୍ଞାଯ ନୃତ୍ଯେରନ୍ନପ୍ସରୋଗଣାଃ॥ 13-50-45 (83512)
ଆତିଥ୍ଯଂ ପରମଂ କାର୍ଯଂ ଶୁଶ୍ରୂଷା ଭବତସ୍ତଥା।
ସଂବର୍ତତାମିତ୍ଯୁବାଚ ମୁନିର୍ମଧୁରଯା ଗିରା॥ 13-50-46 (83513)
ଯଥୋର୍ବରା ମିଶ୍ରକେଶୀ ରମ୍ଭା ଚୈବୋର୍ବଶୀ ତଥା।
ଅଲମ୍ବୁସା ଘୃତାଚୀ ଚ ଚିତ୍ରା ଚିତ୍ରାଙ୍ଗଦାରୁଚିଃ॥ 13-50-47 (83514)
ମନୋହରା ସୁକେଶୀ ଚ ସୁମୁଖୀ ହାସିନୀ ପ୍ରଭା।
ବିଦ୍ଯୁତା ପ୍ରଶମୀ ଦାନ୍ତା ବିଦ୍ଯୋତା ରତିରେବ ଚ॥ 13-50-48 (83515)
ଏତାଶ୍ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ବୈ ବହ୍ବ୍ଯଃ ପ୍ରନୃତ୍ତାପ୍ସରସଃ ଶୁଭାଃ।
ଅବାଦଯଂଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବା ବାଦ୍ଯାନି ବିବିଧାନି ଚ॥ 13-50-49 (83516)
ଅଥ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ଗାନ୍ଧର୍ବେ ଦିବ୍ଯେ ଋଷିରୁପାବିଶତ୍।
ଦିବ୍ଯଂ ସଂବତ୍ସରଂ ତତ୍ରାରମତୈଷ ମହାତପାଃ॥ 13-50-50 (83517)
ତତୋ ବୈଶ୍ରବଣୋ ରାଜା ଭଗବନ୍ତମୁବାଚ ହ।
ସାଗ୍ରଃ ସଂବତ୍ସରୋ ଯାତୋ ବିପ୍ରେହ ତବ ପଶ୍ଯତଃ॥ 13-50-51 (83518)
ହାର୍ଯୋଽଯଂ ବିଷଯୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଗାନ୍ଧର୍ବୋ ନାମ ନାମତଃ।
ଛନ୍ଦତୋ ବର୍ତତାଂ ବିପ୍ର ଯଥା ବଦତି ବା ଭବାନ୍॥ 13-50-52 (83519)
ଅତିଥିଃ ପୂଜନୀଯସ୍ତ୍ବମିଦଂ ଚ ଭବତୋ ଗୃହମ୍।
ସର୍ବମାଜ୍ଞାପ୍ଯତାମାଶୁ ପରବନ୍ତୋ ବଯଂ ତ୍ବଯି॥ 13-50-53 (83520)
ଅଥ ବୈଶ୍ରବଣଂ ପ୍ରୀତୋ ଭଗବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ଅର୍ଚିତୋସ୍ମି ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଗମିଷ୍ଯାମି ଧନେଶ୍ବର॥ 13-50-54 (83521)
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ସଦୃଶଂ ଚୈବ ତବ ସର୍ବଂ ଧନାଧିପ।
ତବ ପ୍ରସାଦାଦ୍ଭଗବନ୍ମହର୍ଷେଶ୍ଚ ମହାତ୍ମନଃ।
ନିଯୋଗାଦଦ୍ଯ ଯାସ୍ଯାମି ବୃଦ୍ଦିମାନୃଦ୍ଧିମାନ୍ଭବ॥ 13-50-55 (83522)
ଅଥ ନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯ ଭଗବାନ୍ପ୍ରଯଯାବୁତ୍ତରାମୁଖଃ।
`କୈଲାସେ ସଙ୍କରାବାସମଭିବୀକ୍ଷ୍ଯ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ॥ 13-50-56 (83523)
ଗୌରୀଶଂ ଶଙ୍କରଂ ଦାନ୍ତଂ ଶରଣାଗତବତ୍ସଲମ୍।
ଗଙ୍ଗାଧରଂ ଗୋପତିନଂ ଗଣାବୃତମକଲ୍ପଷମ୍॥' 13-50-57 (83524)
କୈଲାସଂ ମନ୍ଦରଂ ହୈମଂ ସର୍ବାନନୁଚଚାର ହ।
ତାନତୀତ୍ଯ ମହାଶୈଲାନ୍କୈରାତଂ ସ୍ଥାନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-50-58 (83525)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ତଥା ଚକ୍ରେ ପ୍ରଯତଃ ଶିରସା ନତଃ।
ଧରଣୀମବତୀର୍ଯାଥ ପୂତାତ୍ମାଽସୌ ତଦାଽଭକବତ୍॥ 13-50-59 (83526)
ସ ତଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ କୃତ୍ବା ନିର୍ଯାତଶ୍ଚୋତ୍ତରାମୁଖଃ।
ସମେନ ଭୂମିଭାଗେନ ଯଯୌ ପ୍ରୀତିପୁରସ୍କୃତଃ॥ 13-50-60 (83527)
ତତୋଽପରଂ ବନୋଦ୍ଦେଶଂ ରମଣୀଯମପଶ୍ଯତ।
ସର୍ବର୍ତୁଭିର୍ମୂଲଫଲୈଃ ପକ୍ଷିଭିଶ୍ଚ ସମନ୍ବିତୈଃ।
ରମଣୀଯୈର୍ବନୋଦ୍ଦେଶୈସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ବିଭୂଷିତମ୍॥ 13-50-61 (83528)
ତତ୍ରାଶ୍ରମପଦଂ ଦିବ୍ଯଂ ଦଦର୍ଶ ଭଗବାନଥ॥ 13-50-62 (83529)
ଶୈଲାଂଶ୍ଚ ବିବିଧାକାରାନ୍କାଞ୍ଚନାନ୍ରତ୍ନଭୂଷିତାନ୍।
ମଣିଭୂମୌ ନିବିଷ୍ଟାଶ୍ଚ ପୁଷ୍କରିଣ୍ଯସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-50-63 (83530)
ଅନ୍ଯାନ୍ଯପି ସୁରମ୍ଯାଣି ଦଦର୍ଶ ସୁବହୂନ୍ଯଥ।
ଭୃଶଂ ତସ୍ଯ ମନୋ ରମେ ମହର୍ଷେର୍ଭାବିତାତ୍ମନଃ॥ 13-50-64 (83531)
ସ ତତ୍ର କାଞ୍ଚନଂ ଦିବ୍ଯଂ ସର୍ବରତ୍ନମଯଂ ଗୃହମ୍।
ଦଦର୍ଶାଦ୍ଭୁତସଙ୍କାଶଂ ଧନଦସ୍ଯ ଗୃହାଦ୍ବରମ୍॥ 13-50-65 (83532)
ମହାନ୍ତୋ ଯତ୍ର ବିବିଧା ମଣିକାଞ୍ଚନପର୍ବତାଃ।
ବିମାନାନି ଚ ରମ୍ଯାଣି ରତ୍ନାନି ବିବିଧାନି ଚ॥ 13-50-66 (83533)
ମନ୍ଦାରପୁଷ୍ପୈଃ ସଙ୍କୀର୍ଣାଂ ତଥା ମନ୍ଦାକିନୀଂ ନଦୀମ୍।
ସ୍ବଯମ୍ପ୍ରଭାଶ୍ଚ ମଣଯୋ ବଜ୍ରୈର୍ଭୂମିଶ୍ଚ ଭୂଷିତା॥ 13-50-67 (83534)
ନାନାବିଧୈଶ୍ଚ ଭବନୈର୍ବିଚିତ୍ରମଣିତୋରଣୈଃ।
ମୁକ୍ତାଜାଲବିନିକ୍ଷିପ୍ତୈର୍ମଣିରତ୍ନବିଭୂଷିତୈଃ॥ 13-50-68 (83535)
ମନୋଦ୍ଦଷ୍ଟିହରୈ ରମ୍ଯୈଃ ସର୍ବତଃ ସଂବୃତଂ ଶୁଭୈଃ।
ଋଷିଭିଶ୍ଚାବୃତଂ ତତ୍ର ଆଶ୍ରମଂ ତଂ ମନୋହରମ୍॥ 13-50-69 (83536)
ତତସ୍ତସ୍ଯାଭବଚ୍ଚିନ୍ତା କୁତ୍ର ବାସୋ ଭବେଦିତି।
ଅଥ ଦ୍ବାରଂ ସମଭିତୋ ଗତ୍ବା ସ୍ଥିତ୍ବା ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-50-70 (83537)
ଅତିଥିଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତମଭିଜାନନ୍ତୁ ଯେଽତ୍ର ବୈ॥ 13-50-71 (83538)
ଅଥ କନ୍ଯାଃ ପରିବୃତା ଗୃହାତ୍ତସ୍ମାଦ୍ବିନିର୍ଗତାଃ।
ନାନାରୂପାଃ ସପ୍ତ ବିଭୋ କନ୍ଯାଃ ସର୍ବା ମନୋହରାଃ॥ 13-50-72 (83539)
ଯାଂଯାମପଶ୍ଯତ୍କନ୍ଯାଂ ବୈ ସାସା ତସ୍ଯ ମନୋଽହରତ୍।
ନ ଚ ଶକ୍ତୋ ବାରଯିତୁଂ ମନୋଽସ୍ଯାଥାବସୀଦତି।
ତତୋ ଧୃତିଃ ସମୁତ୍ପନ୍ନା ତସ୍ଯ ବିପ୍ରସ୍ଯ ଧୀମତଃ॥ 13-50-73 (83540)
ଅଥ ତଂ ପ୍ରମଦାଃ ପ୍ରାହୁର୍ଭଗବାନ୍ପ୍ରବିଶତ୍ବିତି।
ସ ଚ ତାସାଂ ସୁରୁପେଣ ତସ୍ଯୈବ ଭବନସ୍ଯ ଚ।
କୌତୂହଲଂ ସମାବିଷ୍ଟଃ ପ୍ରବିବେଶ ଗୃହଂ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-50-74 (83541)
ତତ୍ରାପଶ୍ଯଜ୍ଜରାଯୁକ୍ତାମରଜୋମ୍ବରଧାରିଣୀମ୍।
ବୃଦ୍ଧାଂ ପର୍ଯଙ୍କମାସୀନାଂ ସର୍ବାଭରଣଭୂଷିତାମ୍॥ 13-50-75 (83542)
ସ୍ବସ୍ତୀତି ତେନ ଚୈବୋକ୍ତା ସା ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରତ୍ଯବଦତ୍ତଦା।
ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ଥାଯ ଚ ତଂ ବିପ୍ରମାସ୍ଯତାମିତ୍ଯୁବାଚ ହ॥ 13-50-76 (83543)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-50-77x (6878)
ସର୍ବାଃ ସ୍ବାନାଲଯାନ୍ଯାନ୍ତୁ ଏକା ମାମୁପତିଷ୍ଠତୁ।
ପ୍ରଜ୍ଞାତା ଯା ପ୍ରଶାନ୍ତା ଯା ଶେଷା ଗଚ୍ଛନ୍ତୁ ଚ୍ଛନ୍ଦତଃ॥ 13-50-77 (83544)
ତତଃ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣୀକୃତ୍ଯ କନ୍ଯାସ୍ତାସ୍ତମୃଷିଂ ତଦା।
ନିଶ୍ଚକ୍ରମୁର୍ଗୃହାତ୍ତସ୍ମାତ୍ସା ବୃଦ୍ଧାଽଥ ବ୍ଯତିଷ୍ଠତଃ।
ତଯା ସମ୍ପୂଜିତସ୍ତତ୍ର ଶଯନେ ଚାପି ନିର୍ମଲେ॥ 13-50-78 (83545)
ଅଥ ତାଂ ସଂବିଶନ୍ପ୍ରାହ ଶଯନେ ଭାସ୍ବରେ ତଦା।
ତ୍ବଯାଽପି ସୁପ୍ଯତାଂ ଭଦ୍ରେ ରଜନୀ ହ୍ଯତିବର୍ତତେ॥ 13-50-79 (83546)
ସଂଲାପାତ୍ତେନ ବିପ୍ରେଣ ତଥା ସା ତତ୍ର ଭାଷିତା।
ଦ୍ବିତୀଯେ ଶଯନେ ଦିବ୍ଯେ ସଂବିବେଶ ମହାପ୍ରଭେ॥ 13-50-80 (83547)
ଅଥ ସା ବେପମାନାଙ୍ଗୀ ନିମିତ୍ତଂ ଶୀତଜଂ ତଦା।
ବ୍ଯପଦିଶ୍ଯ ମହର୍ଷେର୍ବୈ ଶଯନଂ ବ୍ଯବରୋହତ॥ 13-50-81 (83548)
ସ୍ବାଗତେନାଗତାଂ ତାଂ ତୁ ଭଗବାନଭ୍ଯଭାଷତ।
ସା ଜୁଗୂହ ଭୁଜାଭ୍ଯାଂ ତୁ ଋଷିଂ ପ୍ରୀତ୍ଯା ନରର୍ଷଭ॥ 13-50-82 (83549)
ନିର୍ବିକାରମୃଷିଂ ଚାପି କାଷ୍ଠକୁଡ୍ଯୋପମଂ ତଦା।
ଦୁଖିତା ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସଞ୍ଜଲ୍ପମକାର୍ଷୀଦୃଷିଣା ସହ॥ 13-50-83 (83550)
ବ୍ରହ୍ମନ୍ନକାମକରୋସ୍ତି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ପୁରୁଷତୋ ଧୃତିଃ।
କାମେନ ମୋହିତା ଚାହଂ ତ୍ବାଂ ଭଜନ୍ତୀଂ ଭଜସ୍ବ ମାମ୍॥ 13-50-84 (83551)
ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ଭବ ବିପ୍ରର୍ଷେ ସମାଗଚ୍ଛ ମଯା ସହ।
ଉପଗୂହ ଚ ଭାଂ ବିପ୍ର କାମାର୍ତାଽହଂ ଭୃଶଂ ତ୍ବଯି॥ 13-50-85 (83552)
ଏତଦ୍ବି ତବ ଧର୍ମାତ୍ମଂସ୍ତପସଃ ପୂଜ୍ଯତେ ଫଲମ୍।
ପ୍ରାର୍ଥିତଂ ଦର୍ଶନାଦେବ ଭଜମାନାଂ ଭଜସ୍ବ ମାମ୍॥ 13-50-86 (83553)
ସଦ୍ମ ଚେଦଂ ଧନଂ ସର୍ବଂ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦପି ପଶ୍ଯସି।
ପ୍ରଭୁସ୍ତ୍ବଂ ଭବ ସର୍ବତ୍ର ମଯି ଚୈବ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-50-87 (83554)
ସର୍ବାନ୍କାମାନ୍ବିଧାସ୍ଯାମି ରମସ୍ବ ସହିତୋ ମଯା।
ରମଣୀଯେ ବନେ ବିପ୍ର ସର୍ବକାମଫଲପ୍ରଦେ॥ 13-50-88 (83555)
ତ୍ବଦ୍ବଶାଽହଂ ଭବିଷ୍ଯାମି ରଂସ୍ଯସେ ଚ ମଯା ସହ।
ସର୍ବାନ୍କାମାନୁପାଶ୍ନୀମୋ ଯେ ଦିବ୍ଯା ଯେ ଚ ମାନୁଷାଃ॥ 13-50-89 (83556)
ନାତଃ ପରଂ ହି ନାରୀଣାଂ ବିଦ୍ଯତେ ଚ କଦାଚନ।
ଯଥା ପୁରୁଷସଂସର୍ଗଃ ପରମେତଦ୍ଧି ନଃ ଫଲମ୍॥ 13-50-90 (83557)
ଆତ୍ମଚ୍ଛନ୍ଦେନ ବର୍ତନ୍ତେ ନାର୍ଯୋ ମନ୍ମଥଚୋଦିତାଃ।
ନ ଚ ଦହ୍ଯନ୍ତି ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯଃ ସୁତପ୍ତୈରପି ପାଂସୁଭିଃ॥ 13-50-91 (83558)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-50-92x (6879)
ପରଦାରାନହଂ ଭଦ୍ରେ ନ ଗଚ୍ଛେଯଂ କଥଞ୍ଚନ।
ଦୂଷିତଂ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରଜ୍ଞୈଃ ପରଦାରାଭିମର୍ଶନମ୍॥ 13-50-92 (83559)
`ଶୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତମଥୋଚ୍ଯତେ।
ପୁନଶ୍ଚ ପାତକଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ବିପ୍ରକ୍ଷେତ୍ରେ ବିଶେଷତଃ'॥ 13-50-93 (83560)
ଭଦ୍ରେ ନିର୍ବେଷ୍ଟୁକାମୋଽହଂ ତତ୍ରାବକିରଣଂ ମମ।
`ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ମହଦତୋ ଦାରଗ୍ରହଣପୂର୍ବକମ୍॥ 13-50-94 (83561)
ବୀଜଂ ନ ଶୁଦ୍ଧ୍ଯତେ ବୋଢୁରନ୍ଯଥା କୃତନିଷ୍କୃତେଃ।
ମାତୃତଃ ପିତୃତଃ ଶୁଦ୍ଧୋ ଜ୍ଞେଯଃ ପୁତ୍ରୋ ଯଥାର୍ଥତଃ॥' 13-50-95 (83562)
ବିଷଯେଷ୍ବନଭିଜ୍ଞୋଽହଂ ଧର୍ମାର୍ଥଂ କିଲ ସନ୍ତତିଃ।
ଏବଂ ଲୋକାନ୍ଗମିଷ୍ଯାମି ପୁତ୍ରୈରିତି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-50-96 (83563)
ଭଦ୍ରେ ଧର୍ମଂ ବିଜାନୀହି ଜ୍ଞାତ୍ବା ଚୋପରମସ୍ବ ହ॥ 13-50-97 (83564)
ସ୍ତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 13-50-98x (6880)
ନାନିଲୋଽଗ୍ନିର୍ନ ବରୁଣୋ ନ ଚାନ୍ଯେ ତ୍ରିଦଶା ଦ୍ବିଜ।
ପ୍ରିଯାଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଯଥା କାମୋ ରତିଶୀଲା ହି ଯୋଷିତଃ॥ 13-50-98 (83565)
ସହସ୍ରେ କିଲ ନାରୀଣାଂ ପ୍ରାପ୍ଯେତୈକା କଦାଚନ।
ତଥା ଶତସହସ୍ରେଷୁ ଯଦି କାଚିତ୍ପତିବ୍ରତା॥ 13-50-99 (83566)
ନୈତା ଜାନନ୍ତି ପିତରଂ ନ କୁଲଂ ନ ଚ ମାତରମ୍।
ନ ଭ୍ରାତୄନ୍ନ ଚ ଭର୍ତାରଂ ନ ଚ ପୁତ୍ରାନ୍ନ ଦେବରାନ୍॥ 13-50-100 (83567)
ଲୀଲାଯନ୍ତ୍ଯଃ କୁଲଂ ଘ୍ନନ୍ତି କୂଲାନୀବ ସରିଦ୍ବରାଃ।
ଦୋଷାନ୍ସର୍ବାଶ୍ଚ ମତ୍ବାଽଽଶୁ ପ୍ରଜାପତିରଭାଷତ॥ 13-50-101 (83568)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-50-102x (6881)
ତତଃ ସ ଋଷିରେକାଗ୍ରସ୍ତାଂ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ଆସ୍ଯତାଂରୁଚିତଶ୍ଛନ୍ଦଃ କିଞ୍ଚ କାର୍ଯଂ ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-50-102 (83569)
ସା ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରୋବାଚ ଭଗବନ୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ଦେଶକାଲତଃ।
ବସ ତାବନ୍ମହାଭାଗ କୃତକୃତ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯସି॥ 13-50-103 (83570)
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସ୍ତାମଥୋବାଚ ସ ତଥେତି ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବତ୍ସ୍ଯେଽହଂ ଯାବଦୁତ୍ସାହୋ ଭବତ୍ଯା ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-50-104 (83571)
ଅଥର୍ଷିରଭିସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ତାଂ ଜରଯାଽର୍ଦିତାମ୍।
ଚିନ୍ତାଂ ପରମିକାଂ ଭେଜେ ସନ୍ତପ୍ତ ଇବ ଚାଭବତ୍॥ 13-50-105 (83572)
ଯଦ୍ଯଦଙ୍ଗଂ ହି ସୋଽପଶ୍ଯତ୍ତସ୍ଯା ବିପ୍ରର୍ଷଭସ୍ତଦା।
ନାରମତ୍ତତ୍ରତତ୍ରାସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟୀ ରୂପବିରାଗିତା॥ 13-50-106 (83573)
ଦେବତେଯଂ ଗୃହସ୍ଯାସ୍ଯ ଶାପାତ୍କିଂନୁ ବିରୂପିତା।
ଅସ୍ଯାଶ୍ଚ କାରଣଂ ବେତ୍ତୁଂ ନ ଯୁକ୍ତଂ ସହସା ଭଯା॥ 13-50-107 (83574)
ଇତି ଚିନ୍ତାବିଷକ୍ତସ୍ଯ ତମର୍ଥଂ ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛତଃ।
ବ୍ଯଗମଦ୍ରାତ୍ରିଶେଷଃ ସ ମନସା ବ୍ଯାକୁଲେନ ତୁ॥ 13-50-108 (83575)
ଅଥ ସା ସ୍ତ୍ରୀ ତଥୋବାଚ ଭଗବନ୍ପଶ୍ଯ ବୈ ରବେଃ।
ରୂପଂ ସନ୍ଧ୍ଯାଭ୍ରସଂରକ୍ତଂ କିମୁପସ୍ଥାପ୍ଯତାଂ ତବ॥ 13-50-109 (83576)
ସ ଉବାଚ ତତସ୍ତାଂ ସ୍ତ୍ରୀଂ ସ୍ନାନୋଦକମିହାନଯ।
ଉପାସିଷ୍ଯେ ତତଃ ସନ୍ଧ୍ଯାଂ ବାଗ୍ଯତୋ ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ ॥ 13-50-110 (83577)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 50 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-50-1 ସହୋଭୌ ଚରତାଂ ଧର୍ମଂ କ୍ଷୌମେ ବସାନୌ ଜାଯାପତୀ ଅଗ୍ନିମାଦଧୀଯାତାମିତି ଧର୍ମପତ୍ନୀସାହିତ୍ଯଂ ଶାସ୍ତ୍ରେ ଦୃଶ୍ଯମାନମାକ୍ଷିପତି ଯଦିଦମିତି। ପାଣଗ୍ରହଣାତ୍ପ୍ରାକ୍ସାହିତ୍ଯାଭାବାତ୍ସହୋଭାବିତି ବାକ୍ଯଂ ବ୍ଯାକୁପ୍ଯେତେତି ଭାବଃ॥ 7-50-3 ଇହୈବ ସାହିତ୍ଯଂ ଦଂପତ୍ଯୋର୍ଦୃଶ୍ଯତେ ପରଲୋକେ ତଯୋଃ ସାହିତ୍ଯଂ କ୍ବନୁ। ନ କ୍ବାପୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-50-6 ସୂତ୍ରକାରୋ ଧର୍ମପ୍ରବକ୍ତା। ଅନୃତଂ ସାହସଂ ମାଯା ମୂର୍ଖତ୍ବମତିଲୋଭତେତି ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମାନାହ॥ 7-50-8 ଗହ୍ବରଂ ଗହନଂ ଦୁର୍ବୋଧମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-50-10 ଦିଶଯା ଦିଗଭିମାନିଦେବତଯା॥ 7-50-11 ନିର୍ବେଷ୍ଟୁକାମଃ ଦାରସଂଗ୍ରହାର୍ଥୀ॥ 7-50-21 ତାଲୈଃ କାଂସ୍ଯମଯୈର୍ବାଦ୍ଯଭାଣ୍ଡୈଃ। ଶମ୍ପାତାଲୈଃ ବିଦ୍ଯୁଦ୍ବଦତିଚପଲୈର୍ଭ୍ରମଣାଦିଘଟିତୈଃ ଗୀତନୃତ୍ଯକ୍ରିଯାମାନବିଶେଷୈଃ। ସମୈର୍ଭ୍ରମଣାଦିରହିତୈସ୍ତୈରେବ॥ 7-50-24 ମହାପାର୍ଶ୍ବେ ପର୍ବତେ। ତତଃ କୋପୋ ମହାନ୍ପାର୍ଶ୍ବେ ଇତି ଟ. ଥ. ପାଠଃ। ତତଃ କାଲୋ ମହାନ୍ପାର୍ଶ୍ବେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-50-30 ଉତ୍ତରାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାମ୍॥ 7-50-45 ଭବଚ୍ଛନ୍ଦଂ ଭବଦିଚ୍ଛାମ୍॥ 7-50-52 ହାର୍ଯଃ ହରତୀତି ହାର୍ଯଃ॥ 7-50-54 ଭଗବାନ୍ ଅଷ୍ଟାବକ୍ରଃ॥ 7-50-55 ବୃଦ୍ଧିରୁପଚଯସ୍ତଦ୍ବାନ୍। ଋଦ୍ଧିଃ ସମ୍ପତ୍ ତଦ୍ବାନ୍॥ 7-50-58 କୈରାତଂ କିରାତବେଷଧାରିଣୋ ମହାଦେବସ୍ଯ ସମ୍ବନ୍ଧି॥ 7-50-59 ଧରଣୀମବତୀର୍ଯେତ୍ଯନେନାକାଶମାର୍ଗେଣାଷ୍ଟାବକ୍ରୋ ଗଚ୍ଛତୀତି ଗମ୍ଯତେ॥ 7-50-72 ସପ୍ତ ଇତରଦିଗ୍ଦେବତାଃ॥ 7-50-75 ଉତ୍ତରାଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ତୁ ଦେବତା ମୁଖ୍ଯାଽଷ୍ଟମୀ ସୈବ ଜରାଯୁକ୍ତା॥ 7-50-77 ପ୍ରଜ୍ଞାତା ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ଜ୍ଞାନବତୀ। ପ୍ରଶାନ୍ତା ନିର୍ଜିତଚିତା॥ 7-50-82 ଜୁଗୂହ ଆଲିଙ୍ଗିତବତୀ॥ 7-50-84 ବ୍ରହ୍ମନ୍ନକାମତୋଽନ୍ଯାସ୍ତୀତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ଅକାମତୋଽନିଚ୍ଛାତଃ ସ୍ବଭାବତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ପୁରୁଷତଃ ପୁରୁଷଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଧୃତିର୍ଧୈର୍ଯମନ୍ଯା ପରକୀଯାସ୍ତି।ପୁଂଯୋଗେ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଧୃତିଃ ସ୍ବକୀଯା ସର୍ବଥା ନାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-50-85 ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ କାମୁକୋ ଭବ। ଉପନୃହ ଅଲିଙ୍ଗସ୍ବ॥ 7-50-96 ଅନଭିଜ୍ଞୋଽପ୍ରୀତିମାନ୍॥ 7-50-101 ଲୀଲାଯନ୍ତ୍ଯଃ ଲୀଲାଂ ରତିମାତ୍ମନ ଇଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯଃ ଦୋଷାଂଶ୍ଚ ମନ୍ଦାନ୍ମନ୍ଦାସୁଃ ପ୍ରଜାପତିରଭାଷତ ଇତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-50-102 ଏକାଗ୍ରଃ ସ୍ତ୍ରୀଦୋଷାନନୁସନ୍ଦଧାନଃ ସ୍ତ୍ରିଯମ୍ପ୍ରତି ଆସ୍ଯତା ତୂଣ୍ଣୀଂ ସ୍ଥୀଯତାମ୍। ରୁଚିତଃ ରୁଚିଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଛନ୍ଦଃ ଇଚ୍ଛା ଭବତୀତି ଅଭାଷତ। ତ୍ବଂ ରୁଚିଜ୍ଞା ମାମିଚ୍ଛସି ଅହଂ ତ୍ବରୁଚିଜ୍ଞୋ ନ ତ୍ବାଂ ସ୍ଫୁଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମୀତି ଭାବଃ। ଏବମପି ଯତ୍କାର୍ଯଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ତବ ତନ୍ମେ ବ୍ରବୀହି॥ 7-50-103 ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯସେ ସ୍ପର୍ଶସୁଖଂ ଜ୍ଞାଯସେ॥ 7-50-106 ରୂପେ ବିରାଗିତା ବୈରାଗ୍ଯବତୀ ଦୃଷ୍ଟିର୍ନାରମତ୍ ନ ରେମେ॥ 7-50-108 ବ୍ଯଗଚ୍ଛତ୍ତଦହଃଶେଷ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 051
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.51. ଅଧ୍ଯାଯଃ 051
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଉତ୍ତରଦିଗଭିମାନିଦେବତଯା ପରଦାରତ୍ବଶଙ୍କଯା ସ୍ବଭୋଗମନଙ୍ଗୀକୁର୍ବାଣମଷ୍ଟାବକ୍ରମ୍ପ୍ରତି ଜରତୀରୂପତ୍ଯାଗେନ କନ୍ଯାରୂପସ୍ବୀକରଣପୂର୍ବକଂ ସ୍ବପାଣିଗ୍ରହଣପ୍ରାର୍ଥନା॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଅଥ ସା ସ୍ତ୍ରୀ ତମୁବାଚ ବିପ୍ରମେବଂ ଭବତ୍ବିତି।
ତୈଲଂ ଦିବ୍ଯମୁପାଦାଯ ସ୍ନାନଶାଟୀମୁପାନଯତ୍॥ 13-51-1 (83578)
ଅନୁଜ୍ଞାତା ଚ ମୁନିନା ସା ସ୍ତ୍ରୀ ତେନ ମହାତ୍ମନା।
ଅଥାସ୍ଯ ତୈଲେନାଙ୍ଗାନି ସର୍ବାଣ୍ଯେବାଭ୍ଯମୃକ୍ଷତ॥ 13-51-2 (83579)
ଶନୈଶ୍ଚାଚ୍ଛାଦିତସ୍ତତ୍ର ସ୍ନାନଶାଲାମୁପାଗମତ୍।
ଭଦ୍ରାସନଂ ତତଶ୍ଚିତ୍ରମୃଷିରନ୍ବଗମନ୍ନବମ୍॥ 13-51-3 (83580)
ଅଥୋପବିଷ୍ଟଶ୍ଚ ଯଦା ତସ୍ମିନ୍ଭଦ୍ରାସନେ ତଦା।
ସ୍ନାପଯାମାସ ଶନକୈସ୍ତମୃଷିଂ ସୁଖହସ୍ତବତ୍।
ଦିବ୍ଯଂ ଚ ବିଧିବଚ୍ଚକ୍ରେ ସୋପଚାରଂ ମୁନେସ୍ତଦା॥ 13-51-4 (83581)
ଜଲେନ ସୁସୁଖୋଷ୍ଣେନ ତସ୍ଯା ହସ୍ତସୁଖେନ ଚ।
ବ୍ଯତୀତାଂ ରଜନୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ନାଜାନାତ୍ସ ମହାବ୍ରତଃ॥ 13-51-5 (83582)
ତତ ଉତ୍ଥାଯ ସ ମୁନିସ୍ତଦା ପରମବିସ୍ମିତଃ।
ପୂର୍ବସ୍ଯାଂ ଦିଶି ସୂର୍ଯଂ ଚ ସୋଽପଶ୍ଯଦୁଦିତଂ ଦିବି॥ 13-51-6 (83583)
`ସନ୍ଧ୍ଯୋପାସନମିତ୍ଯେବ ସର୍ବପାପହରଂ ନ ମେ।'
ତସ୍ଯ ବୁଦ୍ଧିରିଯଂ କିନ୍ତୁ ମୋହସ୍ତତ୍ତ୍ବମିଦଂ ଭବେତ୍॥ 13-51-7 (83584)
ଅଥୋପାସ୍ଯ ସହସ୍ରାଂଶୁଂ କିଂ କୋରମୀତ୍ଯୁବାଚ ତାମ୍।
ସା ଚାମୃତରସପ୍ରଖ୍ଯଂ କ୍ରଷେରନ୍ନମୁପାହରତ୍॥ 13-51-8 (83585)
ତସ୍ଯ ସ୍ବାଦୁତଯାଽନ୍ନସ୍ଯ ନ ପ୍ରଭୂତଂ ଚକାର ସଃ।
ବ୍ଯଗମଚ୍ଚାପ୍ଯହଃଶେଷ ତତଃ ସନ୍ଧ୍ଯାଽଽଗମତ୍ପୁନଃ॥ 13-51-9 (83586)
ଅଥ ସା ସ୍ତ୍ରୀ ଭଗବନ୍ତଂ ସୁପ୍ଯତାମିତ୍ଯଚୋଦଯତ୍।
ତତ୍ର ବୈ ଶଯନେ ଦିବ୍ଯେ ତସ୍ଯ ତସ୍ଯାଶ୍ଚ କଲ୍ପିତେ॥ 13-51-10 (83587)
[ପୃଥକ୍ର୍ବୈବ ତଥା ସୁପ୍ତୌ ସା ସ୍ତ୍ରୀ ସ ଚ ମୁନିସ୍ତଦା।
ତଥାଽର୍ଥରାତ୍ରେ ସା ସ୍ତ୍ରୀ ତୁ ଶଯନଂ ତଦୁପାଗମତ୍॥] 13-51-11 (83588)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-51-12x (6882)
ନ ଭଦ୍ରେ ପରଦାରେଷୁ ମନୋ ମେ ସମ୍ପ୍ରସଜ୍ଜତି।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠ ଭଦ୍ରେ ଭଦ୍ରଂ ତେ ସ୍ବାପଂ ବୈ ବିରମସ୍ବ ଚ॥ 13-51-12 (83589)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-51-13x (6883)
ସା ତଦା ତେନ ବିପ୍ରେଣ ତଥା ଧୃତ୍ଯା ନିବର୍ତିତା।
ସ୍ବତନ୍ତ୍ରାଽସ୍ମୀତ୍ଯୁବାଚର୍ଷିଂ ନ ଧର୍ମଚ୍ଛଲମସ୍ତି ତେ॥ 13-51-13 (83590)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-51-14x (6884)
ନାସ୍ତି ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତା ସ୍ତ୍ରୀଣାମସ୍ବତନ୍ତ୍ରା ହି ଯୋଷିତଃ।
ପ୍ରଜାପତିମତଂ ହ୍ଯେତନ୍ନ ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ଯମର୍ହତି॥ 13-51-14 (83591)
ସ୍ତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 13-51-15x (6885)
ବାଧନେ ମୈଥୁନଂ ବିପ୍ର ମମ ଭକ୍ତିଂ ଚ ପଶ୍ଯ ବୈ।
ଅଧର୍ମଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ବିପ୍ର ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ନାଭିନନ୍ଦସି॥ 13-51-15 (83592)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-51-16x (6886)
ହରନ୍ତି ଦୋଷଜାତାନି ନରମିନ୍ଦ୍ରିଯକିଙ୍କରମ୍।
ପ୍ରଭବାମି ସଦା ଧୃତ୍ଯା ଭଦ୍ରେ ସ୍ବଶଯନଂ ବ୍ରଜ॥ 13-51-16 (83593)
ସ୍ତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 13-51-17x (6887)
ଶିରସା ପ୍ରଣମେ ବିପ୍ର ପ୍ରସାଦଂ କର୍ତୁମର୍ହସି।
ଭୂମୌ ନିପତମାନାଯାଃ ଶରଣଂ ଭବ ମେଽନଘ॥ 13-51-17 (83594)
ଯଦି ବା ଦୋଷଜାତଂ ତ୍ବଂ ପରଦାରେଷୁ ପଶ୍ଯସି।
ଆତ୍ମାନଂ ସ୍ପର୍ଶଯାମ୍ଯଦ୍ଯ ପାଣିଂ ଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ ମେ ଦ୍ବିଜ॥ 13-51-18 (83595)
ନ ଦୋଷୋ ଭବିତା ଚୈବ ସତ୍ଯେନୈତଦ୍ବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍।
ସ୍ବତନ୍ତ୍ରାଂ ମାଂ ବିଜାନୀହି ଯୋ ଧର୍ମଃ ସୋସ୍ତୁ ବୈ ମଯି।
ତ୍ବଯ୍ଯାବେଶିତଚିତ୍ତା ଚ ସ୍ବତନ୍ତ୍ରାଽସ୍ମି ଭଜସ୍ବ ମାମ୍॥ 13-51-19 (83596)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-51-20x (6888)
ସ୍ବତନ୍ତ୍ରା ତ୍ବଂ କଥଂ ଭଦ୍ରେ ବ୍ରୂହି କାରଣମତ୍ର ବୈ।
ନାସ୍ତି ତ୍ରିଲୋକେ ସ୍ତ୍ରୀ କାଚିଦ୍ଯା ବୈ ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ଯମର୍ହତି॥ 13-51-20 (83597)
ପିତା ରକ୍ଷତି କୌମାରେ ଭର୍ତା ରକ୍ଷତି ଯୌବନେ।
ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ସ୍ଥାବିରେ ଭାବେ ନ ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ଯମର୍ହତି।
`ନ ବୃଦ୍ଧାମକ୍ଷତାଂ ମନ୍ଯେ ଚ ଚେଚ୍ଛା ତ୍ବଯି ମେଽନଘେ' 13-51-21 (83598)
ସ୍ତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 13-51-22x (6889)
କୌମାରଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ମେ କନ୍ଯୈବାସ୍ମି ନ ସଂଶଯଃ।
ପତ୍ନୀଂ କୁରୁଷ୍ବ ମାଂ ବିପ୍ର ଶ୍ରଦ୍ଧାଂ ବିଜହି ମା ମମ॥ 13-51-22 (83599)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଉବାଚ। 13-51-23x (6890)
ଯଥା ମମ ତଥା ତୁଭ୍ଯଂ ଯଥା ତୁଭ୍ଯଂ ତଥା ମମ।
ଜିଜ୍ଞାସେଯମୃଷେସ୍ତସ୍ଯ ବିଘ୍ନଃ ସତ୍ଯଂ ନୁ କିଂ ଭବେତ୍॥ 13-51-23 (83600)
ଆଶ୍ଚର୍ଯଂ ପରମଂ ହୀଦଂ କିନ୍ନୁ ଶ୍ରେଯୋ ହି ମେ ଭବେତ୍।
ଦିବ୍ଯାଭରଣବସ୍ତ୍ରା ହି କନ୍ଯେଯଂ ମାମୁପସ୍ଥିତା॥ 13-51-24 (83601)
କିଂ ତ୍ବସ୍ଯାଃ ପରମଂ ରୂପଂ ଜୀର୍ଣମାସୀତ୍କଥଂ ପୁନଃ।
କନ୍ଯାରୂପମିହାଦ୍ଯୈବଂ କିମିବାତ୍ରୋତ୍ତରଂ ଭବେତ୍॥ 13-51-25 (83602)
ଯଥା ମେ ପରମା ଶକ୍ତିର୍ନ ବ୍ଯୁତ୍ଥାନେ କଥଂଚନ।
ନ ରୋଚତେ ହି ବ୍ଯୁତ୍ଥାନଂ ସତ୍ଯେନାସାଦଯାମ୍ଯହମ୍॥ ॥ 13-51-26 (83603)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 51 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-51-2 ଅଭ୍ଯମୃକ୍ଷତି ଅଭ୍ଯଞ୍ଜିତବତୀ॥ 7-51-3 ଶନୈଶ୍ଚୋତ୍ସାଦିତ ଇତି ଡ.ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ଉତ୍ସାଦିତଃ ଚାଲିତଃ॥ 7-51-5 ନାଜାନାତ୍ ନ ଜ୍ଞାତବାନ୍॥ 7-51-9 ନ ପ୍ରଭୂତଂ ଚକାର ପୂର୍ଣମିତି ନାଭ୍ଯବଦଦିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-51-12 ସ୍ବଯଂ ବୈ ବିରମସ୍ବ ଚେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-51-13 ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ଯାନ୍ମମ। ନ ତବ ପାରଦାର୍ଯଦୋଷୋଽସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ ଧର୍ମଚ୍ଛଲଂ ପରପୁରୁଷପ୍ରଲୋଭନମ୍। ନାଧର୍ମଫଲମସ୍ତି ତ ଇତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-51-14 ନାସ୍ତୀତି ଅପ୍ରଦତ୍ତା ତ୍ବାଂ ନ କାମଯେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-51-18 ସ୍ପର୍ଶଯାମି ଦଦାମି॥ 7-51-19 ସ୍ବତନ୍ତ୍ରାମାତ୍ମପ୍ରଦାନଂ ଇତି ଶେଷଃ। ଯୋ ଧର୍ମଃ ପାଣିଗ୍ରହଣାଦିସଂସ୍କାରୋ ମଯି ମନ୍ନିମିତ୍ତଂ ସୋସ୍ତୁ॥ 7-51-22 ବିଜହି ମା ମା ନାଶଯ॥ 7-51-23 ତୁଭ୍ଯଂ ତବ। ସଙ୍ଗମଶ୍ରଦ୍ଧେତ୍ଯୁଭଯତ୍ର ଶେଷଃ। କିଂ ତସ୍ଯ ମଯା କନ୍ଯାର୍ଥିନା ପ୍ରାର୍ତିତସ୍ଯ ତତ୍କର୍ତୃକା ଇଯଂ ଜିଜ୍ଞାସା ମମ ପରୀକ୍ଷା କିମଯଂ ସାଧୁରସାଧୁର୍ବେତି॥ 7-51-24 ବିଘ୍ରତ୍ବମେବାହ ଆଶ୍ଚର୍ଯମିତି। ପୂର୍ବମତିଜୀର୍ଣତ୍ବେନ ଦୃଷ୍ଟା ପୁନଃ କନ୍ଯେବ ଦୃଶ୍ଯତ ଇତି ମାଯାରୂପମାଶ୍ଚର୍ଯମ୍॥ 7-51-25 ଅତ୍ରାସ୍ମିନ୍ବିଷଯେ କିମୁତ୍ତରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠତରମ୍। ପର୍ବପରିଗୃହୀତସ୍ଯାତ୍ଯାଗଃ ଉତ ଏତସ୍ଯାଃ ସ୍ବୀକାରଃ କର୍ତବ୍ଯ ଇତି ଭାବଃ॥ 7-51-26 ନ ବ୍ଯୁତ୍ଥାସ୍ଯେଽସ୍ଯାଃ ସ୍ବୀକାରଂ ନ କରିଷ୍ଯେ। ବ୍ଯୁତ୍ଥାନଂ ଧର୍ମାତିକ୍ରମୋ ମମ ନ ରୋଚତେ କିନ୍ତୁ ସତ୍ଯେନାସାଦଯାମ୍ବହଂ ଦାରାନିତି ଶେଷଃ। ଧୃତ୍ଯୈନାଂ ସାଧଯାମ୍ଯହମିତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 052
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.52. ଅଧ୍ଯାଯଃ 052
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଉତ୍ତରଦିଗଭିମାନିଦେବତଯା ସ୍ବୀଯପ୍ରାର୍ଥନାଯାଃ ସ୍ତ୍ରୀଚାପଲପ୍ରଦର୍ଶନାଦ୍ଯର୍ଥକତ୍ବକଥନପୂର୍ବକମଷ୍ଟାବକ୍ରସ୍ଯ ଧର୍ମୋପଦେଶେନ ସ୍ବଗୃହମ୍ପ୍ରତି ପ୍ରେଷଣମ୍॥ 1 ॥ ଅଷ୍ଟାବକ୍ରେଣ ବଦାନ୍ଯକନ୍ଯାପାଣିଗ୍ରହଣେନ ସ୍ବାଶ୍ରମେ ସୁଖନିବାସଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ନ ବିଭେତି କଥଂ ସା ସ୍ତ୍ରୀ ଶାପାଚ୍ଚ ପରମଦ୍ଯୁତେ।
କଥଂ ନିବୃତ୍ତୋ ଭଗବାଂସ୍ତଦ୍ଭବାନ୍ପ୍ରବ୍ରବୀତୁ ମେ॥ 13-52-1 (83604)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-52-2x (6891)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରୋଽନ୍ବପୃଚ୍ଛତ୍ତାଂ ରୂପଂ ବିକୁରୁଷେ କଥମ୍।
ନ ଚାନୃତଂ ତେ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ବ୍ରୂହି ବ୍ରାହ୍ମଣକାମ୍ଯଯା॥ 13-52-2 (83605)
ସ୍ତ୍ର୍ଯୁବାଚ। 13-52-3x (6892)
ଦ୍ଯାବାପୃଥିବ୍ଯୋର୍ଯତ୍ରୈଷା କାମ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣସତ୍ତମ।
ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତଃ ସର୍ବଂ ଯଦିଦଂ ସତ୍ଯବିକ୍ରମ॥ 13-52-3 (83606)
ଜିଜ୍ଞାସେଯଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତା ମେ ସ୍ଥୈର୍ଯଂ କର୍ତୁଂ ତବାନଘ।
ଅବ୍ଯୁତ୍ଥାନେନ ତେ ଲୋକା ଜିତାଃ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମ॥ 13-52-4 (83607)
ଉତ୍ତରାଂ ମାଂ ଦିଶଂ ବିଦ୍ଧି ଦୃଷ୍ଟଂ ସ୍ତ୍ରୀଚାପଲଂ ଚ ତେ।
ସ୍ଥବିରାଣାମପି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବାଧତେ ମୈଥୁନଜ୍ବରଃ॥ 13-52-5 (83608)
`ଅବିଶ୍ବାସୋ ନ ବ୍ଯସନୀ ନାତିସକ୍ତୋଽପ୍ରବାସକଃ।
ବିଦ୍ବାନ୍ସୁଶୀଲଃ ପୁରୁଷଃ ସଦାରଃ ସୁଖମଶ୍ନୁତେ॥' 13-52-6 (83609)
ତୁଷ୍ଟଃ ପିତାମହସ୍ତେଽଦ୍ଯ ତଥା ଦେବାଃ ସବାସବାଃ॥ 13-52-7 (83610)
ସତ୍ବଂ ଯେନ ଚ କାର୍ଯେଣ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ଭଗବାନିହ।
ପ୍ରେଷିତସ୍ତେନ ବିପ୍ରେଣ କନ୍ଯାପିତ୍ରା ଦ୍ବିଜର୍ଷଭଃ॥ 13-52-8 (83611)
ପ୍ରେଷିତଶ୍ଚୋପଦେଶାଯ ତଚ୍ଚ ସର୍ବଂ ଶ୍ରୁତଂ ତ୍ବଯା॥ 13-52-9 (83612)
`ନିତାନ୍ତଂ ସ୍ତ୍ରୀ ଭୋଗପରା ପ୍ରିଯବାଦାପ୍ରବାସନାତ୍।
ରକ୍ଷ୍ଯତେ ଚାକୁଚେଲାଦ୍ଯୈରପ୍ରସଙ୍ଗାନୁବର୍ତନୈଃ॥ 13-52-10 (83613)
ଅପର୍ବସ୍ବନିଷିଦ୍ଧାସୁ ରାତ୍ରିଷ୍ବପ୍ଯନୃତୌ ବ୍ରଜେତ୍।
ରାତ୍ରୌ ଚ ନାତିନିଯମୋ ନ ବୈ ହ୍ଯନିଯମୋ ଭବେତ୍॥'॥ 13-52-11 (83614)
କ୍ଷେମୈର୍ଗମିଷ୍ଯସି ଗୃହଂ ଶ୍ରମଶ୍ଚ ନ ଭବିଷ୍ଯତି।
କନ୍ଯାଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ତାଂ ବିପ୍ର ପୁତ୍ରିଣୀ ଚ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-52-12 (83615)
କାମ୍ଯଯା ପୃଷ୍ଟବାଂସ୍ତ୍ବଂ ମାଂ ତତୋ ବ୍ଯାହୃତମୁତ୍ତରମ୍।
ଅନତିକ୍ରମଣୀଯା ସାକୃତ୍ସ୍ନୈର୍ଲୋକୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ସଦା॥ 13-52-13 (83616)
ଗଚ୍ଛସ୍ବ କୃତକୃତ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ କିଂ ବାଽନ୍ଯଚ୍ଛ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି।
ଯାବଦ୍ବ୍ରବୀମି ବିପ୍ରର୍ଷେ ଅଷ୍ଟାବକ୍ର ଯଥାତଥମ୍॥ 13-52-14 (83617)
ଋଷିଣା ପ୍ରସାଦିତା ଚାସ୍ମି ତବ ହେତୋର୍ଦ୍ବିଜର୍ଷଭ।
ତସ୍ଯ ସମ୍ମାନନାର୍ଥଂ ମେ ତ୍ବଯି ବାକ୍ଯଂ ପ୍ରଭାଷିତମ୍॥ 13-52-15 (83618)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-52-16x (6893)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ତସ୍ଯାଃ ସ ବିପ୍ରଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ସ୍ଥିତଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାତସ୍ତଯା ଚାପି ସ୍ବଗୃହଂ ପୁନରାବ୍ରଜତ୍॥ 13-52-16 (83619)
ଗୃହମାଗତ୍ଯ ବିଶ୍ରାନ୍ତଃ ସ୍ବଜନଂ ପରିପୃଚ୍ଛ୍ଯ ଚ।
ଅଭ୍ଯାଗଚ୍ଛଚ୍ଚ ତଂ ବିପ୍ରଂ ନ୍ଯାଯତଃ କୁରୁନନ୍ଦନ॥ 13-52-17 (83620)
ପୃଷ୍ଟଶ୍ଚ ତେନ ବିପ୍ରେଣ ଦୃଷ୍ଟଂ ତ୍ବେତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍।
ପ୍ରାହ ବିପ୍ରଂ ତଦା ବିପ୍ରଃ ସୁପ୍ରୀତେନାନ୍ତରାତ୍ମନା॥ 13-52-18 (83621)
ଭବତାଽହମନୁଜ୍ଞାତଃ ପ୍ରାସ୍ଥିତୋ ଗନ୍ଧମାଦନମ୍।
ତସ୍ଯ ଚୋତ୍ତରତୋ ଦେଶେ ଦୃଷ୍ଟଂ ମେ ଦୈବତଂ ମହତ୍॥ 13-52-19 (83622)
ତଯା ଚାହମନୁଜ୍ଞାତୋ ଭବାଂଶ୍ଚାପି ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ଶ୍ରାବିତଶ୍ଚାପି ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ଗୃହଂ ଚାଭ୍ଯାଗତଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-52-20 (83623)
ତମୁବାଚ ତଦା ବିପ୍ରଃ ସୁତାଂ ପ୍ରତିଗୃହାଣ ମେ।
ନକ୍ଷତ୍ରତିଥିସଂଯୋଗେ ପାତ୍ରଂ ହି ପରମଂ ଭବାନ୍॥ 13-52-21 (83624)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-52-22x (6894)
ଅଷ୍ଟାବକ୍ରସ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ଚ ତାଂ ପ୍ରଭୋ।
କନ୍ଯାଂ ପରମଧର୍ମାତ୍ମା ପ୍ରୀତିମାଂଶ୍ଚାଭବତ୍ତଦା॥ 13-52-22 (83625)
କନ୍ଯାଂ ତାଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯୈବ ଭାର୍ଯାଂ ପରମଶୋଭନାମ୍।
ଉବାସ ମୁଦିତସ୍ତତ୍ର ଶ୍ବାଶ୍ରମେ ବିଗତଜ୍ବରଃ॥ ॥ 13-52-23 (83626)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣିଃ ଦ୍ବିପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 52 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-52-2 ବିକୁରୁଷେଽନ୍ଯଥାନ୍ଯଥା କରୋଷି। ବ୍ରାହ୍ମଣକାମ୍ଯଯା ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଲିପ୍ସଯା॥ 7-52-3 ଦ୍ଯାବାପୃଥିବ୍ଯୋଃ ଦିବି ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଚ ଯତ୍ର ସ୍ଥୀଯତେ ତତ୍ର ଏଷା କାମ୍ଯା ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସଯୋଃ ଅନ୍ଯୋନ୍ଯାଭିଲାଷରୂପା ଇଚ୍ଛାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-52-4 ମେ ମଯା॥ 7-52-8 ତତ୍କାର୍ଯଂ ଜ୍ଞାପଯାମୀତି ଶେଷଃ। 7-52-13 ସା କାମ୍ଯାଽନତିକ୍ରମଣୀଯା॥ 7-52-15 ଋଷିଣା ବଦାନ୍ଯେନ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 053
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.53. ଅଧ୍ଯାଯଃ 053
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଋଷ୍ଯାଦୀନାଂ ବିଯୋନିଜତ୍ବେପି ତପୋବିଦ୍ଯାଦୀନାମେବ ମାହାତ୍ମ୍ଯପ୍ରଯୋଜକତ୍ବେ ନିଦର୍ଶନତଯା ତାଦୃଶାନାଂ ସମ୍ଭବପ୍ରକାରାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବୈଶ୍ଯଯୋନ୍ଯାଂ ସମୁତ୍ପନ୍ନାଃ ଶୂଦ୍ରଯୋନ୍ଯାଂ ତଥୈବ ଚ।
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯ ଇତି ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ପୁରାଣି ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ॥ 13-53-1 (83627)
କଥମେତନ୍ମହାରାଜ ତତ୍ତ୍ବଂ ଶଂସିତୁମର୍ହସି।
ବିରୁଦ୍ଧମିହ ପଶ୍ଯାମି ବିଯୋନୌ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଭବେତ୍॥ 13-53-2 (83628)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-53-3x (6895)
ଅଲଂ କୌତୂହଲେନାତ୍ର ନିବୋଧ ତ୍ବଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଶୁଭେତରଂ ଶୁଭଂ ବାଽପି ନ ଚିନ୍ତଯିତୁମର୍ହସି॥ 13-53-3 (83629)
ଈଶନ୍ତ୍ଯାତ୍ମନ ଇତ୍ଯେତେ ଗତିଶ୍ଚୈଷାଂ ନ ସଞ୍ଜତେ।
ବ୍ରହ୍ମଭୂଯାଂସ ଇତ୍ଯେବ ଋଷଯଃ ଶ୍ରୁତିଚୋଦିତାଃ॥ 13-53-4 (83630)
ନିନ୍ଦ୍ଯା ନ ଚୈତେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରମାଣଂ ହି ପ୍ରମାଣିନାମ୍।
ଲୋକୋଽନୁମନ୍ଯତେ ଚୈତାନ୍ପ୍ରମାଣଂ ହ୍ଯତ୍ର ବୈ ତପଃ॥ 13-53-5 (83631)
ଏବଂ ମହାତ୍ମଭିସ୍ତାତ ତପୋଜ୍ଞାନସମନ୍ବିତୈଃ।
ପ୍ରବର୍ତିତାନି କାର୍ଯାଣି ପ୍ରମାଣାନ୍ଯେବ ସତ୍ତମ॥ 13-53-6 (83632)
ଭାର୍ଯାଶ୍ଚତସ୍ରୋ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ସ୍ବଧର୍ମତଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୀ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯା ଶୂଦ୍ରା ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-53-7 (83633)
ରାଜ୍ଞାଂ ତୁ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯା ଶୂଦ୍ରା ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ବୈଶ୍ଯା ବିହିତା ଶୂଦ୍ରା ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-53-8 (83634)
ଶୂଦ୍ରସ୍ଯୈକା ସ୍ମୃତା ଭାର୍ଯା ପ୍ରତିଲୋମେ ତୁ ସଙ୍କରଃ।
ଶୂଦ୍ରାଯାସ୍ତୁ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଚତ୍ବାରଃ ପତଯଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-53-9 (83635)
ବର୍ଣୋତ୍ତମାଯାସ୍ତୁ ପତିଃ ସବର୍ଣସ୍ତ୍ବେକ ଏବ ସଃ।
ଦ୍ବୌ କ୍ଷତ୍ରିଯାଯା ବିହିତୌ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ତଥା॥ 13-53-10 (83636)
ବୈଶ୍ଯାଯାସ୍ତୁ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିହିତାଃ ପତଯସ୍ତ୍ରଯଃ।
ସବର୍ଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଶ୍ଚୈବ ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ଚ ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-53-11 (83637)
ଏବଂବିଧିମନୁସ୍ମୃତ୍ଯ ତତସ୍ତେ ଋଷିଭିଃ ପୁରା।
ଉତ୍ପାଦିତା ମହାତ୍ମାନଃ ପୁତ୍ରା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯଃ ପୁରା॥ 13-53-12 (83638)
ପୁରାଣାଭ୍ଯାମୃଷିଭ୍ଯାଂ ତୁ ମିତ୍ରେଣ ବରୁଣେନ ଚ।
ବସିଷ୍ଠୋଽଥ ତଥାଽଗସ୍ତ୍ଯୋ ବର୍ହିଷବ୍ଯସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-53-13 (83639)
କକ୍ଷୀବାନାର୍ଷ୍ଟିଷେଣଶ୍ଚ ପୁରୁଷଃ କଷ ଏବ ଚ।
ମାମତେଯସ୍ଯ ବୈ ପୁତ୍ରା ଗୌତମଶ୍ଚାତ୍ମଜାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-53-14 (83640)
ବତ୍ସପ୍ରିଯଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ସ୍ଥୂଲରଶ୍ମିସ୍ତଥାକ୍ଷଣିଃ।
ଗୌତମସ୍ଯୈବ ତନଯା ଯେ ଦାସ୍ଯାଂ ଜନିତା ହ୍ଯୁତ॥ 13-53-15 (83641)
କପିଞ୍ଜଲାଦୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଶ୍ଚାଣ୍ଡାଲ୍ଯାମୁଦପଦ୍ଯତ।
ବୈନତେଯସ୍ତଥା ପକ୍ଷୀ ତୁର୍ଯାଯାଂ ଚ ବସିଷ୍ଠତଃ॥ 13-53-16 (83642)
ପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ଶୁକ୍ଲାଭ୍ଯୁପଗମେନ ଚ।
ଅଦୃଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯାଃ ପିତା ବୈଶ୍ଯୋ ନାମ୍ନା ଚିତ୍ରମୁଖଃ ପୁରା।
ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିତ୍ବଂ ଚ କୌରବ॥ 13-53-17 (83643)
ବୈଶ୍ଯଶ୍ଚିତ୍ରମୁଖଃ କନ୍ଯାଂ ବସିଷ୍ଠତନଯସ୍ଯ ବୈ।
ଶୁଭାଂ ପ୍ରାଦାଦ୍ଯତୋ ଜାତୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିସ୍ତୁ ପରାଶରଃ॥ 13-53-18 (83644)
ତଥୈବ ଦାଶକନ୍ଯାଯାଂ ସତ୍ଯବତ୍ଯାଂ ମହାନୃଷିଃ।
ପରାଶରାତ୍ପ୍ରସୂତଶ୍ଚ ବ୍ଯାସୋ ଯୋଗମଯୋ ମୁନିଃ॥ 13-53-19 (83645)
ବିଭଣ୍ଡକସ୍ଯ ମୃଗ୍ଯାଂ ଚ ତପୋଯୋଗାତ୍ମକୋ ମୁନିଃ।
ଋସ୍ଯଶୃଙ୍ଗଃ ସମୁତ୍ପନ୍ନୋ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ମହାଯଶାଃ॥ 13-53-20 (83646)
ଶାର୍ଙ୍ଗ୍ଯାଂ ଚ ମନ୍ଦପାଲସ୍ଯ ଚତ୍ବାରୋ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ।
ଜାତା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯଃ ପୁଣ୍ଯା ଯୈଃ ସ୍ତୁତୋ ହବ୍ଯବାହନଃ॥ 13-53-21 (83647)
ଦ୍ରୋଣଶ୍ଚ ସ୍ତମ୍ବମିତ୍ରଶ୍ଚ ସାରିସୃକ୍ବଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ଜରିତାରିଶ୍ଚ ବିଖ୍ଯାତଶ୍ଚତ୍ବାରଃ ସୂର୍ଯସନ୍ନିଭାଃ॥ 13-53-22 (83648)
ମହର୍ଷେଃ କାଲବୃକ୍ଷସ୍ଯ ଶକୁନ୍ତ୍ଯାମେବ ଜଜ୍ଞିବାନ୍।
ହିରଣ୍ଯହସ୍ତୋ ଭଗବାନ୍ମହର୍ଷିଃ କାଞ୍ଚନପ୍ରଭଃ॥ 13-53-23 (83649)
ପାବକାତ୍ତାତ ସମ୍ଭୂତା ମନସା ଚ ମହର୍ଷଯଃ।
ପିତାମହସ୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୁରସ୍ତ୍ଯପୁଲହାଦଯଃ॥ 13-53-24 (83650)
ସାବର୍ଣ୍ଯଶ୍ଚାପି ରାଜର୍ଷିଃ ସବର୍ଣାଯାମଜାଯତ।
ମୃଣ୍ମଯ୍ଯାଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଦିତ୍ଯେନ ବିବସ୍ବତା॥ 13-53-25 (83651)
ଶାଣ୍ଡିଲ୍ଯଶ୍ଚାଗ୍ନିତୋ ଜାତଃ କଶ୍ଯପସ୍ଯାଗ୍ରଜଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଶରଦ୍ବତଃ ଶରସ୍ତମ୍ବାତ୍କୃପଶ୍ବ କୃପଯା ସହ॥ 13-53-26 (83652)
ପଦ୍ମାଶ୍ଚ ଜଜ୍ଞେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୋସ୍ଯପସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ରେଣୁଶ୍ଚ ରେଣୁକା ଚୈବ ରାମମାତା ଯଶସ୍ବିନୀ॥ 13-53-27 (83653)
ସମୁନାଯାଃ ସମୁଦ୍ଭୂତଃ ସୋମକେନ ମହାତ୍ମନା।
ଅର୍କଦନ୍ତୋ ମହାନୃଷିଃ ପ୍ରଥିତଃ ପୃଥିବୀତଲେ॥ 13-53-28 (83654)
ଅଗ୍ନେରାହବନୀଯାଚ୍ଚ ଦ୍ରୁପଦସ୍ଯେନ୍ଦ୍ରବର୍ଚସଃ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ସମ୍ଭୂତୋ ବେଦ୍ଯାଂ କୃଷ୍ଣା ଚ ଭାରତ॥ 13-53-29 (83655)
ବ୍ଯାଘ୍ରଯୋନ୍ଯାଂ ତତୋ ଜାତା ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଏକୋନବିଂଶତିଃ ପୁତ୍ରାଃ ଖ୍ଯାତା ବ୍ଯାଘ୍ରପଦାଦଯଃ॥ 13-53-30 (83656)
ମନ୍ଧଶ୍ଚ ବାଦଲୋମସ୍ଚ ଜାବାଲିଶ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ।
ମନ୍ଯୁଶ୍ଚୈବୋପମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ସେତୁକର୍ଣସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବିଖ୍ଯାତାଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଗୋତ୍ରତାଂ ଗତାଃ॥ 13-53-31 (83657)
ବିଶ୍ବକାଶସ୍ଯ ରାଜର୍ଷେରୈକ୍ଷ୍ବାକୋସ୍ତୁ ମହାତ୍ମନଃ।
ବାଲାଶ୍ବୋ ନାମ ପୁତ୍ରୋଽଭୂଚ୍ଛିଖାଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ବିନିସ୍ସୃତଃ॥ 13-53-32 (83658)
ମାନ୍ଧାତା ଚୈବ ରାଜର୍ଷିର୍ଯୁବନାଶ୍ବେନ ଧୀମତା।
ସ୍ବଯଂ ଧୃତୋଽଥ ଗର୍ଭେଣ ଦିବ୍ଯାସ୍ତ୍ରବଲସଂଯୁତଃ॥ 13-53-33 (83659)
ଗୌରିକଶ୍ଚାପି ରାଜର୍ଷିଶ୍ଚକ୍ରବର୍ତୀ ମହାଯଶାଃ।
ବାହୁଦାଯାଂ ସମୁତ୍ପନ୍ନୋ ନଦ୍ଯାଂ ରାଜ୍ଞା ସୁବାହୁନା॥ 13-53-34 (83660)
ଭୂମେଶ୍ଚ ପୁତ୍ରୋ ନରକଃ ସଂବର୍ତଶ୍ଚୈବ ପୁଷ୍କଲଃ।
ଅଦ୍ଭିଶ୍ଚୈବ ମହାତେଜା ଋଷିର୍ଗାର୍ଗ୍ଯୋଽଭ୍ଯଜାଯତ॥ 13-53-35 (83661)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ରାଜନ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତଥା।
ପ୍ରଭାବେନାଭିସମ୍ଭୂତା ମହର୍ଷୀଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ନାସାଧ୍ଯ ତପସା ତେଷାଂ ବିଦ୍ଯଯାଽଽତ୍ମଗୁଣୈଃ ପରୈଃ॥ 13-53-36 (83662)
ଅସ୍ମିନ୍ନର୍ଥେ ଚ ମନୁନା ନୀତଃ ଶ୍ଲୋକୋ ନରାଧିପ।
ଧର୍ମଂ ପ୍ରଣଯତା ରାଜଂସ୍ତଂ ନିବୋଧ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-53-37 (83663)
ଋଷିଣାଂ ଚ ନଦୀନାଂ ଚ ସାଧୂନାଂ ଚ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ପ୍ରଭବୋ ନାଧିଗନ୍ତବ୍ଯଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଦୁଶ୍ଚରିତସ୍ଯ ଚ॥ 13-53-38 (83664)
ତନ୍ନାତ୍ର ଚିନ୍ତା କର୍ତବ୍ଯା ମହର୍ଷୀଣାଂ ସମୁଦ୍ଭବେ।
ଯଥା ସର୍ବଗତୋ ହ୍ଯଗ୍ନିସ୍ତଥା ତେଜୋ ମହାତ୍ମସୁ॥' ॥ 13-53-39 (83665)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 53 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-53-1 ଏତଦାଦିସପ୍ତାଧ୍ଯାଯା ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯକୋଶେଷ୍ବେବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ।ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 054
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.54. ଅଧ୍ଯାଯଃ 054
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଯୁଗଚତୁଷ୍ଟଯଧର୍ମାଦିପ୍ରତିପାଦକନାରଦମାର୍କଣ୍ଡେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପୁତ୍ରୈଃ କଥଂ ମହାରାଜ ପୁରୁଷସ୍ତାରିତୋ ଭବେତ୍।
ଯାବନ୍ନ ଲବ୍ଧବାନ୍ପୁତ୍ରମଫଲଃ ପୁରୁଷୋ ନୃପ॥ 13-54-1 (83666)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-54-2x (6896)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ନାରଦେନ ପୁରା ଗୀତଂ ମାର୍କଣ୍ଡେଯାଯ ପୃଚ୍ଛତେ॥ 13-54-2 (83667)
ପର୍ବତଂ ନାରଦଂ ଚୈବ ଅସିତଂ ଦେବଲଂ ଚ ତମ୍।
ଆରୁଣେଯଂ ଚ ରୈଭ୍ଯଂ ଚ ଏତାନତ୍ରାଗତାନ୍ପୁରା॥ 13-54-3 (83668)
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ଭୋଗବତ୍ଯାଃ ସମାଗମେ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୂର୍ବଂ ସମାସୀନାନ୍ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋଽଭ୍ଯଗଚ୍ଛତ॥ 13-54-4 (83669)
ଋଷଯସ୍ତୁ ମୁନିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସମୁତ୍ଥାଯୋନ୍ମୁଖାଃ ସ୍ଥିତାଃ।
ଅର୍ଚଯିତ୍ବାଽର୍ହତୋ ବିପ୍ରଂ କିଂ କୁର୍ମ ଇତି ଚାବ୍ରୁବନ୍॥ 13-54-5 (83670)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-54-6x (6897)
ଅଯଂ ସମାଗମଃ ସଦ୍ଭିର୍ଯତ୍ନେନାସାଦିତୋ ମଯା।
ଅତ୍ର ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମି ଧର୍ମାଣାମାଚାରସ୍ଯ ଚ ନିଶ୍ଚଯମ୍॥ 13-54-6 (83671)
ଋଜୁଃ କୃତଯୁଗେ ଧର୍ମସ୍ତସ୍ମିନ୍କ୍ଷୀଣେ ବିମୁହ୍ଯତି।
ଯୁଗେଯୁଗେ ମହର୍ଷିଭ୍ଯୋ ଧର୍ମମିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-54-7 (83672)
ଋଷିଭିର୍ନାରଦଃ ପ୍ରୋକ୍ତୋ ବ୍ରୂହି ଯତ୍ରାସ୍ଯ ସଂଶଯଃ।
ଧର୍ମାଧର୍ମେଷୁ ତତ୍ବଜ୍ଞ ତ୍ବଂ ହି ଚ୍ଛେତ୍ତା ହି ସଂଶଯାନ୍॥ 13-54-8 (83673)
ଋଷିଭ୍ଯୋଽନୁମତଂ ବାକ୍ଯଂ ନିଯୋଗାନ୍ନାରଦସ୍ତଦା।
ସର୍ବଧର୍ମାର୍ଥତତ୍ବଜ୍ଞଂ ମାର୍କଣ଼୍ଡେଯଂ ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-54-9 (83674)
ଦୀର୍ଘାଯୋ ତପସା ଦୀପ୍ତ ବଦେବଦାଙ୍ଗତତ୍ବବିତ୍।
ଯତ୍ର ତେ ସଂଶଯୋ ବ୍ରହ୍ମନ୍ସମୁତ୍ପନ୍ନଃ ସ ଉଚ୍ଯତାମ୍॥ 13-54-10 (83675)
ଧର୍ମଂ ଲୋକୋପକାରଂ ବା ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଚ୍ଛ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି।
ତଦହଂ କଥଯିଷ୍ଯାମି ବ୍ରୂହି ତ୍ବଂ ସୁମହାତପାଃ॥ 13-54-11 (83676)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-54-12x (6898)
ଯୁଗେଯୁଗେ ବ୍ଯତୀତେଽସ୍ମିନ୍ଧର୍ମସେତୁଃ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି।
କଥଂ ଧର୍ମଚ୍ଛଲେନାହଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାମିତି ମେ ମତିଃ॥ 13-54-12 (83677)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-54-13x (6899)
ଆସୀଦ୍ଧର୍ମଃ ପୁରା ବିପ୍ର ଚତୁଷ୍ପାଦଃ କୃତେ ଯୁଗେ।
ତତୋ ହ୍ଯଧର୍ମଃ କାଲେନ ପ୍ରସୂତଃ କିଞ୍ଚିଦୂନତଃ॥ 13-54-13 (83678)
ତତସ୍ତ୍ରେତାଯୁଗଂ ନାମ ପ୍ରବୃତ୍ତଂ ଧର୍ମଦୂଷଣମ୍॥ 13-54-14 (83679)
ତସ୍ମିନ୍ନତୀତେ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ତୃତୀଯଂ ଦ୍ବାପରଂ ଯୁଗମ୍।
ତଦା ଧର୍ମସ୍ଯ ଦ୍ବୌ ପାଦାବଧର୍ମୋ ନାଶଯିଷ୍ଯତି॥ 13-54-15 (83680)
ଦ୍ବାପରେ ତୁ ପରିକ୍ଷୀଣେ ନନ୍ଦିକେ ସମୁପସ୍ଥିତେ।
ଲୋକବୃତ୍ତଂ ଚ ଧର୍ମଂ ଚ ଉଚ୍ଯମାନଂ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-54-16 (83681)
ଚତୁର୍ଥଂ ନନ୍ଦିକଂ ନାମ ଧର୍ମଃ ପାଦାବଶେଷିତଃ।
ତତଃ ପ୍ରଭୃତି ଜାଯନ୍ତେ କ୍ଷୀଣପ୍ରଜ୍ଞାଯୁପୋ ନରାଃ।
କ୍ଷୀଣପ୍ରାଣଧନା ଲୋକେ ଧର୍ମାଚାରବହିଷ୍କୃତାଃ॥ 13-54-17 (83682)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-54-18x (6900)
ଏବଂ ବିଲୁଲିତେ ଧର୍ମେ ଲୋକେ ଚାଧର୍ମସଂଯୁତେ।
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯ ନିଯତଂ ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ନିଯଚ୍ଛତି॥ 13-54-18 (83683)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-54-19x (6901)
ମନ୍ତ୍ରପୂତଂ ସଦା ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ଚୈବ ନ ନଶ୍ଯତି।
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ତଦ୍ଦେବା ଦାତୁର୍ନ୍ଯାଯାତ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତଃ॥ 13-54-19 (83684)
ସତ୍ବଯୁକ୍ତଂ ଚ ଦାତା ଚ ସର୍ବାନ୍କାମାନବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଅବାପ୍ତକାମଃ ସ୍ବର୍ଗେ ଚ ମହୀଯେତ ଯଥେପ୍ସିତମ୍॥ 13-54-20 (83685)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-54-21x (6902)
ଚତ୍ବାରୋ ହ୍ଯଥ ଯେ ବର୍ଣା ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ପ୍ରଦାସ୍ଯତି।
ମନ୍ତ୍ରହୀନମପନ୍ଯାଯଂ ତେଷାଂ ଦତ୍ତଂ କ୍ବ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-54-21 (83686)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-54-22x (6903)
ଅସୁରାନ୍ଗଚ୍ଛତେ ଦତ୍ତଂ ବିପ୍ରୈ ରକ୍ଷାଂସି କ୍ଷତ୍ରିଯୈଃ।
ବୈଶ୍ଯୈଃ ପ୍ରେତାନି ବୈ ଦତ୍ତଂ ଶୂଦ୍ରୈର୍ଭୂତାନି ଗଚ୍ଛତି॥ 13-54-22 (83687)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-54-23x (6904)
ଅଥ ବର୍ଣାବରେ ଜାତାଶ୍ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯୋପଦେଶିନଃ।
ଦାସ୍ଯନ୍ତି ହବ୍ଯକବ୍ଯାନି ତେଷାଂ ଦତ୍ତଂ କ୍ବ ଗଚ୍ଛତି 13-54-23 (83688)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-54-24x (6905)
ବର୍ଣାବରାଣାଂ ଭୂତାନାଂ ହବ୍ଯକବ୍ଯପ୍ରଦାତୃଣାମ୍।
ନୈବ ଦେବା ନ ପିତରଃ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ତତ୍ସ୍ବଯମ୍॥ 13-54-24 (83689)
ଯାତୁଧାନାଃ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ଭୂତା ଯେ ଚାପି ନୈର୍ଋତାଃ।
ତେଷାଂ ସା ବିହିତା ବୃତ୍ତିଃ ପିତୃଦୈବତନିର୍ଗତାଃ॥ 13-54-25 (83690)
ତେଷାଂ ସର୍ବପ୍ରଦାତୄଣାଂ ହବ୍ଯକବ୍ଯଂ ସମାହିତାଃ।
ଯତ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ବିଧଇବତ୍ତଦ୍ବୈ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ଦେବତାଃ॥' ॥ 13-54-26 (83691)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଃପଶ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 54 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-54-16 ନନ୍ଦିକ ଇତି କଲିଯୁଗେ ପ୍ରବର୍ତମାନଧର୍ମୈକପାଦସ୍ଯ ନାମ॥ 16 ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 055
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.55. ଅଧ୍ଯାଯଃ 055
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି କନ୍ଯାନାଂ ପ୍ରଦାନକାଲାଦିପ୍ରତିପାଦକନାରଦମାର୍କଣ୍ଡେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ବର୍ଣାବରୈର୍ଦତ୍ତଂ ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ଚ ନାରଦ।
ସମ୍ପ୍ରଯୋଗେ ଚ ପୁତ୍ରାଣାଂ କନ୍ଯାନାଂ ଚ ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-55-1 (83692)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-55-2x (6906)
କନ୍ଯାପ୍ରଦାନଂ ପ୍ରତ୍ରାଣାଂ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ସଂଯୋଗମେବ ଚ।
ଆନୁପୂର୍ବ୍ଯାନ୍ମଯା ସମ୍ଯଗୁଚ୍ଯମାନଂ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-55-2 (83693)
ଜାତମାତ୍ରା ତୁ ଦାତବ୍ଯା କନ୍ଯକା ସଦୃଶେ ବରେ।
କାଲେ ଦତ୍ତାସୁ କନ୍ଯାସୁ ପିତା ଧର୍ମେଣ ଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-55-3 (83694)
ଯସ୍ତୁ ପୁଷ୍ପବତୀଂ କନ୍ଯାଂ ବାନ୍ଧବୋ ନ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ମାସିମାସି ଗତେ ବନ୍ଧୁସ୍ତସ୍ଯା ଭ୍ରୌଣଘ୍ନ୍ଯମାପ୍ନୁତେ॥ 13-55-4 (83695)
ଯସ୍ତୁ କନ୍ଯାଂ ଗୃହେ ରୁନ୍ଧ୍ଯାଦ୍ଗ୍ରାମ୍ଯୈର୍ଭୋଗୈର୍ବିବର୍ଜିତାମ୍।
ଅବଧ୍ଯାତଃ ସ କନ୍ଯାଯା ବନ୍ଧୁଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଭ୍ରୂଣହାମ୍॥ 13-55-5 (83696)
ଦୂଷିତା ପାଣିମାତ୍ରେଣ ମୃତେ ଭର୍ତରି ଦାରିକା।
ସଂସ୍କାରଂ ଲଭତେ ନାରୀ ଦ୍ବିତୀଯେ ସା ପୁନଃ ପତୌ॥ 13-55-6 (83697)
ପୁନର୍ଭୂର୍ନାମ ସା କନ୍ଯା ସପୁତ୍ରା ହବ୍ଯକବ୍ଯଦା।
ଅଦୂଷ୍ଯା ସା ପ୍ରସୂତୀଷୁ ପ୍ରଜାନାଂ ଦାରକର୍ମଣି॥ 13-55-7 (83698)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-55-8x (6907)
ଯା ତୁ କନ୍ଯା ପ୍ରସୂଯେତ ଗର୍ଭିଣୀ ଯା ତୁ ବା ଭବେତ୍।
କଥଂ ଦାରକ୍ରିଯାଂ ଭୂଯଃ ସା ଭବେଦୃଷିସତ୍ତମ॥ 13-55-8 (83699)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-55-9x (6908)
ତତ୍ବାର୍ଥନିଶ୍ଚିତଂ ଶବ୍ଦଂ କନ୍ଯକା ନଯତେଽଗ୍ନଯେ।
ତସ୍ମାତ୍କୁର୍ବନ୍ତି ବୈ ଭାବଂ କୁମାର୍ଯସ୍ତା ନ କନ୍ଯକାଃ॥ 13-55-9 (83700)
ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାତ୍ରିଭାଗେନ ଗର୍ଭାଧାନବିଶୋଧିତଃ।
ଗୃହ୍ଣୀଯାତ୍ତାଂ ଚତୁର୍ଭାଗବିଶୁଦ୍ଧାଂ ସର୍ଜନାତ୍ପୁନଃ॥ 13-55-10 (83701)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-55-11x (6909)
କଥଂ କନ୍ଯାସୁ ଯେ ଜାତା ବନ୍ଧୂନାଂ ଦୂଷିତାଃ ସଦା।
କସ୍ଯ ତେ ହବ୍ଯକବ୍ଯାନି ପ୍ରଦାସ୍ଯନ୍ତି ମହାମୁନେ॥ 13-55-11 (83702)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-55-12x (6910)
କନ୍ଯାଯାସ୍ତୁ ପିତୁଃ ପୁତ୍ରାଃ କାନୀନା ହବ୍ଯକବ୍ଯଦାଃ।
ଅନ୍ତର୍ବତ୍ନଯାସ୍ତୁ ଯଃ ପାଣିଂ ଗୃହ୍ଣୀଯାତ୍ସ ସହୋଢଜଃ॥ 13-55-12 (83703)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-55-13x (6911)
ଅଥ ଯେନାହିତୋ ଗର୍ଭଃ କନ୍ଯାଯାଂ ତତ୍ର ନାରଦ।
କଥଂ ପୁତ୍ରଫଲଂ ତସ୍ଯ ଭବେଦେତତ୍ପ୍ରଚକ୍ଷ୍ବ ମେ॥ 13-55-13 (83704)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-55-14x (6912)
ଧର୍ମାଚାରେଷୁ ତେ ନିତ୍ଯଂ ଦୂଷକାଃ କୃତଶୋଧନାଃ।
ବୀଜଂ ଚ ନଶ୍ଯତେ ତେଷାଂ ମୋଘଚେଷ୍ଟା ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-55-14 (83705)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-55-15x (6913)
ଅଥ କାଚିଦ୍ଭବେତ୍କନ୍ଯା କ୍ରୀତା ଦତ୍ତା ହୃତାଽପି ବା।
କଥଂ ପୁତ୍ରକୃତଂ ତସ୍ଯାସ୍ତଦ୍ଭବେଦ୍ଦଷିସତ୍ତମ॥ 13-55-15 (83706)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-55-16x (6914)
କ୍ରୀତା ଦତ୍ତା ହୃତା ଚୈବ ଯା କନ୍ଯା ପାଣିବର୍ଜିତା।
କୌମାରୀ ନାମ ସା ଭାର୍ଯା ପ୍ରସବେଦୌରସାନ୍ସୁତାନ୍।
ନ ପତ୍ନ୍ଯର୍ଥେ ଶୁଭା ପ୍ରୋକ୍ତା ତତ୍କର୍ମଣ୍ଯପରାଜିତେ॥ 13-55-16 (83707)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-55-17x (6915)
କେନ ମଙ୍ଗଲକୃତ୍ଯେଷୁ ବିନିଯୁଜ୍ଯନ୍ତି କନ୍ଯକାଃ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ବିଜ୍ଞାତୁଂ ତତ୍ବେନେହ ମହାମୁନେ॥ 13-55-17 (83708)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-55-18x (6916)
ନିତ୍ଯଂ ନିବସତେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ କନ୍ଯକାସୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା।
ଶୋଭନା ଶୁଭଯୋଗ୍ଯା ଚ ପୂଜ୍ଯା ମଙ୍ଗଲକର୍ମସୁ॥ 13-55-18 (83709)
ଆକରସ୍ଥଂ ଯଥା ରତ୍ନଂ ସର୍ବକାମଫଲୋପଗମ୍।
ତଥା କନ୍ଯା ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ମଙ୍ଗଲମ୍॥ 13-55-19 (83710)
ଏବଂ କନ୍ଯା ପରା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ରତିସ୍ତୋଷଶ୍ଚ ଦେହିନାମ୍।
ମହାକୁଲାନାଂ ଚାରିତ୍ରବୃତ୍ତେନ ନିକଷୋପଲମ୍॥ 13-55-20 (83711)
ଆନଯିତ୍ବା ସ୍ବକାଦ୍ବର୍ଣାତ୍କନ୍ଯକାଂ ଯୋ ଭଜେନ୍ନରଃ।
ଦାତାରଂ ହବ୍ଯକବ୍ଯାନାଂ ପୁତ୍ରକଂ ଯା ପ୍ରସୂଯତି॥ 13-55-21 (83712)
ସାଧ୍ବୀ କୁଲଂ ବର୍ଧଯତି ସାଧ୍ବୀ ପୁଷ୍ଟିଗ୍ରହେ ପରା।
ସାଧ୍ବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ରତିଃ ସାକ୍ଷାତ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠା ସନ୍ତତିସ୍ତଥା॥ ॥ 13-55-22 (83713)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 55 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-55-10 ଚତୁର୍ଭାଗବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ସ୍ବଜନାତ୍ପୁନରିତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 056
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.56. ଅଧ୍ଯାଯଃ 056
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଭାର୍ଯାତ୍ବେନ ପରିଗ୍ରହଯୋଗ୍ଯତାପ୍ରତିପାଦକନାରଦମାର୍କଣ୍ଡେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ବହୁବିଧଂ ବୃତ୍ତଂ କନ୍ଯକାନାଂ ମହାମତେ।
ଇଚ୍ଛାମି ଯୋଷିତାଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ଧର୍ମାଧର୍ମୌ ପରିଗ୍ରହେ॥ 13-56-1 (83714)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-56-2x (6917)
ଅଷ୍ଟୌ ଭାର୍ଯାଗମା ଧର୍ମ୍ଯା ନରାଣାଂ ଦାରକର୍ମଣି।
ପ୍ରେତ୍ଯେହ ଚ ହିତା ଯାସ୍ତୁ ସପୁତ୍ରା ହବ୍ଯକବ୍ଯଦାଃ॥ 13-56-2 (83715)
ସାଧ୍ବୀ ପାଣିଗୃହୀତା ଯା କୌମାରୀ ପାଣିବର୍ଜିତା।
ଭ୍ରାତୃଭାର୍ଯା ସ୍ବଭାର୍ଯେତି ପ୍ରସୂଯେତ୍ପୁତ୍ରମୌରସମ୍॥ 13-56-3 (83716)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-56-4x (6918)
ତ୍ରଯୋ ଭାର୍ଯାଗମା ଜ୍ଞେଯା ଯତ୍ର ଧର୍ମୋ ନ ନଶ୍ଯତି।
ପଞ୍ଚାନ୍ଯାଃ ପଶ୍ଚିମା ବ୍ରୂହି ଭାର୍ଯାସ୍ତାସାଂ ଚ ଯେ ସୁତାଃ॥ 13-56-4 (83717)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-56-5x (6919)
ସଗୋତ୍ରଭାର୍ଯା କ୍ରୀତା ଚ ପରଭାର୍ଯା ଚ କାରିତା।
ଗତାଗତା ଚ ଯା ଭାର୍ଯା ଆଶ୍ରମାଦାହୃତା ଚ ଯା॥ 13-56-5 (83718)
ଏତା ଭାର୍ଯାଗମାଃ ପଞ୍ଚ ପୁନର୍ଭାର୍ଯା ଭବନ୍ତି ଯାଃ।
ଏତା ଭାର୍ଯା ନୃଣାଂ ଗମ୍ଯାସ୍ତତ୍ପୁତ୍ରା ହବ୍ଯକବ୍ଯଦାଃ॥' ॥ 13-56-6 (83719)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 56 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 057
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.57. ଅଧ୍ଯାଯଃ 057
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସତୀନାମସତନାଂ ଗୁଣଦୋଷପ୍ରତିପାଦକନାରଦମାର୍କଣ୍ଡେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତା ଭାର୍ଯାଶ୍ଚ ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ବିସ୍ତରେଣ ମହାମୁନେ।
ଆଶ୍ରମସ୍ଥାଃ କଥଂ ନାର୍ଯୋ ନ ଦୁଷ୍ଯନ୍ତୀତି ବ୍ରୂହି ଭୋ॥ 13-57-1 (83720)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-57-2x (6920)
ଆଶ୍ରମସ୍ଥାସୁ ନାରୀଷୁ ବାନ୍ଧବତ୍ବଂ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି।
ନଷ୍ଟବଂଶ୍ଯା ଭବନ୍ତ୍ଯେତା ବନ୍ଧୂନାମଥ ଭର୍ତୃଣାମ୍॥ 13-57-2 (83721)
ପରଦାରା ମୁକ୍ତଦୋଷାସ୍ତା ନାର୍ଯୋଽଽଶ୍ରମସଂସ୍ଥିତାଃ।
ସ୍ବଯମୀଶାଃ ସ୍ବଦେହାନାଂ କାମ୍ଯାସ୍ତଦ୍ଗତମାନସାଃ॥ 13-57-3 (83722)
ଏବଂ ନାର୍ଯୋ ନ ଦୁଷ୍ଯନ୍ତି ନରାଣାଂ ତତ୍ପ୍ରସୂତିଷୁ।
ଧର୍ମପତ୍ନ୍ଯୋ ଭବନ୍ତ୍ଯେତାଃ ସପୁତ୍ରା ହବ୍ଯକବ୍ଯଦାଃ॥ 13-57-4 (83723)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-57-5x (6921)
ପରସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ଯା ପୂର୍ବଂ ମୃତେ ଭର୍ତରି ଯା ପୁନଃ।
ଅନ୍ଯଂ ଭଜତି ଭର୍ତାରଂ ସସୁତା ଅସୁତା କଥମ୍॥ 13-57-5 (83724)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-57-6x (6922)
ଅସୁତା ବା ପ୍ରସୂତା ବା ଗୃହସ୍ଥାନାଂ ପରସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ପରାମୃଷ୍ଟେତି ତା ବର୍ଜ୍ଯା ଧର୍ମାଚାରେଷୁ ଦୂଷିତାଃ॥ 13-57-6 (83725)
ନ ଚାସାଂ ହବ୍ଯକବ୍ଯାନି ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ଦେବତାଃ।
ଯସ୍ତାସୁ ଜନଯେତ୍ପୁତ୍ରାନ୍ନ ତୈଃ ପୁତ୍ରମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-57-7 (83726)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-57-8x (6923)
ପରକ୍ଷେତ୍ରେଷୁ ଯୋ ବୀଜଂ ଚାପଲାଦ୍ବିସୃଜେନ୍ନରଃ।
କଥଂ ପୁତ୍ରଫଲଂ ତସ୍ଯ ଭବେତ୍ତଦୃଷିସତ୍ତମ॥ 13-57-8 (83727)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-57-9x (6924)
ଅସ୍ବାମିକେ ପରକ୍ଷେତ୍ରେ ଯୋ ନରୋ ବୀଜମୁତ୍ସୃଜେତ୍।
ସ୍ବଯଂବୃତୋଽଽଶ୍ରମସ୍ଥାଯାଂ ତଦ୍ବୀଜଂ ନ ବିନଶ୍ଯତି॥ 13-57-9 (83728)
ପରକ୍ଷେତ୍ରେଷୁ ଯୋ ବୀଜଂ ନରୋ ଦର୍ପାତ୍ସମୁତ୍ସୃଜେତ୍।
କ୍ଷେତ୍ରିକସ୍ଯୈବ ତଦ୍ବୀଜଂ ନ ବୀଜୀ ଲଭତେ ଫଲମ୍॥ 13-57-10 (83729)
ନାତଃ ପରମଧର୍ମ୍ଯଂ ଚାପ୍ଯଯଶସ୍ଯଂ ତଥୋତ୍ତରମ୍।
ଗର୍ଭାଦୀନାଂ ଚ ବହୁଭିସ୍ତାଶ୍ଚ ତ୍ଯାଜ୍ଯାଃ ସମେଷ୍ବପି॥ 13-57-11 (83730)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-57-12x (6925)
ଅଥ ଯେ ପରଦାରେଷୁ ପୁତ୍ରା ଜାଯନ୍ତି ନାରଦ।
କସ୍ଯ ତେ ବନ୍ଧୁଦାଯାଦା ଭବନ୍ତି ପରମଦ୍ଯୁତେ॥ 13-57-12 (83731)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-57-13x (6926)
ପରଦାରେଷୁ ଜାଯେତେ ଦ୍ବୌ ପୁତ୍ରୌ କୁଣ୍ଡଗୋଲକୌ।
ଜୀବତ୍ଯଥ ପତୌ କୁଣ୍ଡୋ ମୃତେ ଭର୍ତରି ଗୋଲକଃ॥ 13-57-13 (83732)
ତେ ଚ ଜାତାଃ ପରକ୍ଷେତ୍ରେ ଦେହିନାଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ।
ଦତ୍ତାନି ହବ୍ଯକବ୍ଯାନି ନାଶଯନ୍ତ୍ଯଥ ଦାତୃଣାମ୍॥ 13-57-14 (83733)
ପିତୁହି ନରକାଯୈତେ ଗୋଲକସ୍ତୁ ବିଶେଷତଃ।
ଚଣ୍ଡାଲତୁଲ୍ଯୌ ତଜ୍ଜୌ ହି ପରତ୍ରେହ ଚ ନଶ୍ଯତଃ॥ 13-57-15 (83734)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-57-16x (6927)
କସ୍ଯ ତେ ଗର୍ହିତାଃ ପୁତ୍ରାଃ ପିତୄଣାଂ ହବ୍ଯକବ୍ଯଦାଃ।
ଯସ୍ଯ କ୍ଷେତ୍ରେ ପ୍ରସୂଯନ୍ତେ ଯୋ ବା ତାଞ୍ଜନଯେତ୍ସୁତାନ୍॥ 13-57-16 (83735)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-57-17x (6928)
କ୍ଷେତ୍ରିକଶ୍ଚୈବ ବୀଜୀ ଚ ଦ୍ବାବେତୌ ନିରଯଂ ଗତୌ।
ନ ରକ୍ଷତି ଚ ଯୋ ଦାରାନ୍ପରଦାରାଶ୍ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-57-17 (83736)
ଗର୍ହିତାସ୍ତେ ନରା ନିତ୍ଯଂ ଧର୍ମାଚାରବହିଷ୍କୃତାଃ।
କୁଣ୍ଡୋ ଭୋକ୍ତା ଚ ଭୋଗୀ ଚ କୁତ୍ସିତାଃ ପିତୃଦୈବତୈଃ॥ 13-57-18 (83737)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-57-19x (6929)
ତଥୈତେ ଗର୍ହିତାଃ ପୁତ୍ରା ହବ୍ଯକବ୍ଯାନି ନାରଦ।
କସ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଧର୍ମୋ ବା ତେଷୁ କିଂ ଫଲଂ॥ 13-57-19 (83738)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-57-20x (6930)
ଯାତୁଧାନାଃ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ତୈର୍ହୁତମ୍।
ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ଚ ତୈର୍ଦତ୍ତଂ ଯେ ଚ ଭୂତା ନିଶାଚରାଃ॥ 13-57-20 (83739)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-57-21x (6931)
ଅଥ ତେ ରାକ୍ଷସାଃ ପ୍ରୀତାଃ କିଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଦାତୃଣାମ୍।
କିଂ ବା ଧର୍ମଫଲଂ ତେଷାଂ ଭବେତ୍ତଦୃଷିସତ୍ତମ॥ 13-57-21 (83740)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-57-22x (6932)
ନ ଦତ୍ତଂ ନଶ୍ଯତେ କିଞ୍ଚିତ୍ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଦାତୃଣାମ୍।
ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ତାଂ ପୁଷ୍ଟିମୁପାଶ୍ନନ୍ତି ପ୍ରଦାଯିନଃ॥ 13-57-22 (83741)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-57-23x (6933)
ଅଥ ଗୋଲକକୁଣ୍ଡାଭ୍ଯାଂ ସନ୍ତତିର୍ଯା ଭବିଷ୍ଯତି।
ତଯୋର୍ଯେ ବାନ୍ଧବାଃ କେଚିତ୍ପ୍ରଦାସ୍ଯନ୍ତି କଥଂ ନୁ ତଂ॥ 13-57-23 (83742)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-57-24x (6934)
ସାଧ୍ବୀଜାତାଃ ସୁତାସ୍ତେଷାଂ ତାଂ ବୃତ୍ତିମନୁତିଷ୍ଠତାମ୍।
ପ୍ରୀଣନ୍ତି ପିତୃଦୈବତ୍ଯଂ ହବ୍ଯକବ୍ଯସମାହିତାଃ॥ 13-57-24 (83743)
ଏବଂ ଗୋଲକକୁଣ୍ଡାଭ୍ଯାଂ ଯେ ଚ ବର୍ଣାପଦେଶିନଃ।
ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ଚ ଶୁଦ୍ଧାନାଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ଦେବତାଃ॥' ॥ 13-57-25 (83744)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 57 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-57-3 ପରମଂ ମୁକ୍ତଦୋଷାସ୍ତା ଯା ନାର୍ଯୋଽଽଶ୍ରମସଂସ୍ଥିତା ଇତି ଧ. ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 058
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.58. ଅଧ୍ଯାଯଃ 058
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀଣାମତିକ୍ରମେ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାଦିପ୍ରତିପାଦକନାରଦମାର୍କଣ୍ଡେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ନରାଣାଂ ଚାପଲ୍ଯଂ ପରସ୍ତ୍ରୀଷୁ ପ୍ରଜାଯତାମ୍।
ପ୍ରମଦାନାଂ ତୁ ଚାପଲ୍ଯେ ଦୋଷମିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-58-1 (83745)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-58-2x (6935)
ଏକବର୍ଣେ ବିଦୋଷଂ ତୁ ଗମନଂ ପୂର୍ବକାଲିକମ୍।
ଧାତା ଚ ସମନୁଜ୍ଞାତୋ ବିଷ୍ଣୁନା ତତ୍ତଥାଽକରୋତ୍॥ 13-58-2 (83746)
ଭଗଲିଙ୍ଗେ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ପୂର୍ବମେବ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ସସର୍ଜ ତାଭ୍ଯାଂ ସଂଯୋଗମନୁଜ୍ଞାତଶ୍ଚକାର ସଃ॥ 13-58-3 (83747)
ଅଥ ବିଷ୍ଣୁପ୍ରସାଦେନ ଭଗୋ ଦତ୍ତବରଃ କିଲ।
ତେନ ଚୈବ ପ୍ରସାଦେନ ସର୍ବାଂଲ୍ଲୋକାନୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-58-4 (83748)
ତସ୍ମାତ୍ତୁ ପୁରୁଷେ ଦୋଷୋ ହ୍ଯଧିକୋ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ବିନା ଗର୍ଭଂ ସବର୍ଣେଷୁ ନ ତ୍ଯାଜ୍ଯା ଗମନାତ୍ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-58-5 (83749)
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଦଣ୍ଡଂ କୁର୍ଯାତ୍ସ ପଣ୍ଡିତଃ।
ଶ୍ବଭିର୍ବା ଦଂଶନଂ ସ୍ନାନଂ ସବନତ୍ରିତଯଂ ନିଶି॥ 13-58-6 (83750)
ଭୂମୌ ଚ ଭସ୍ମଶଯନଂ ଦାନଂ ଭୋଗବିବର୍ଜିତମ୍।
ଦୋଷଗୌରବତଃ କାଲୋ ଦ୍ରବ୍ଯଗୌରବମେବ ଚ।
ମର୍ଯାଦା ସ୍ଥାପିତା ପୂର୍ବମିତି ତୀର୍ଥାନ୍ତରଂ ଗତେ॥ 13-58-7 (83751)
ତଦ୍ଯୋଷିତୀଂ ତୁ ଦୀର୍ଘାଯୋ ନାସ୍ତି ଦୋଷୋ ବ୍ଯତିକ୍ରମେ।
ଭଗତୀର୍ଥାନ୍ତରେ ଶୁଦ୍ଧୋ ବିଷ୍ଣୋସ୍ତୁ ବଚନାଦିହ॥ 13-58-8 (83752)
ରକ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚୈବାନ୍ଯସଂବାଦୈରନ୍ଯଗେହାଦ୍ବିଚକ୍ଷଣୈଃ।
ଆସାଂ ଶୁଦ୍ଧୌ ବିଶେଷେଣ କର୍ମଣାଂ ଫଲମଶ୍ନୁତେ॥ 13-58-9 (83753)
ନୈତା ବାଚ୍ଯା ନ ବୈ ବଧ୍ଯା ନ କ୍ଲେଶ୍ଯାଃ ଶୁଭମିଚ୍ଛତା।
ବିଷ୍ଣୁପ୍ରସାଦାଦିତ୍ଯେବ ଭଗସ୍ତୀର୍ଥାନ୍ତରଂ ଗତଃ।
ମାସିମାସି ଋତୁସ୍ତାସାଂ ଦୁଷ୍କୃତାନ୍ଯପକର୍ଷତି॥ 13-58-10 (83754)
ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତୋଷକରା ନୄଣାଂ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ପୁଷ୍ଟିପ୍ରଦାଃ ସଦା।
ପୁତ୍ରସେତୁପ୍ରତିଷ୍ଠାଶ୍ଚ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ଲୋକେ ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ ॥ 13-58-11 (83755)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 58 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 059
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.59. ଅଧ୍ଯାଯଃ 059
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀଣାମପରିତ୍ଯାଗପରିତ୍ଯାଗପ୍ରଯୋଜକଗୁଣଦୋଷାଦିପ୍ରତିପାଦକନାରଦମାର୍କଣ୍ଡେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ବଲଂ ପ୍ରଭାବଶ୍ଚ ଯୋଷିତାଂ ମୁନିସତ୍ତମ।
ଏକସ୍ଯ ବହୁଭାର୍ଯସ୍ଯ ଧର୍ମମିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-59-1 (83756)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-2x (6936)
ବହୁଭାର୍ଯାସୁ ସକ୍ତସ୍ଯ ନାରୀଭୋଗେଷୁ ଗେହିନଃ।
ଋତୌ ବିମୁଞ୍ଚମାନସ୍ଯ ସାଂନିଧ୍ଯେ ଭ୍ରୂଣହା ସ୍ମୃତଃ॥ 13-59-2 (83757)
ବୃଦ୍ଧାଂ ବନ୍ଧ୍ଯାଂ ସୁବ୍ରତା ଚ ମୃତାପତ୍ଯାମପୁଷ୍ପିଣୀମ୍।
କନ୍ଯାଂ ଚ ବହୁପୁତ୍ରାଂ ଚ ବର୍ଜଯନ୍ମୁଚ୍ଯତେ ଭଯାତ୍॥ 13-59-3 (83758)
ବ୍ଯାଧିତୋ ବନ୍ଧନସ୍ଥୋ ବା ପ୍ରବାସେଷ୍ବଥ ପର୍ବସୁ।
ଋତୁକାଲେ ତୁ ନାରୀଣାଂ ଭ୍ରୂଣହତ୍ଯାଂ ପ୍ରମୁଞ୍ଚତି॥ 13-59-4 (83759)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-5x (6937)
ବୈଶ୍ଯନାରୀଷୁ ବୈ ଜାତାଃ ପରପ୍ରେଷ୍ଯାସୁ ବା ସୁତାଃ।
କସ୍ଯ ତେ ବନ୍ଧୁଦାଯାଦା ଭବନ୍ତି ହି ମହାମୁନେ॥ 13-59-5 (83760)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-6x (6938)
ପଣ୍ଯସ୍ତ୍ରୀଷୁ ପ୍ରସୂତା ଯେ ଯସ୍ଯ ସ୍ତ୍ରୀ ତସ୍ଯ ତେ ସୁତାଃ।
କ୍ରଯାଚ୍ଚ କୃତ୍ରିମାଃ ପୁତ୍ରା ପ୍ରଦାନାଚ୍ଚୈବ ଦତ୍ରିମାଃ॥ 13-59-6 (83761)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-7x (6939)
ପଣ୍ଯନାରୀଷ୍ବନିଯତଃ ପୁଂସୋଽର୍ଥୋ ବର୍ତତେ ଧ୍ରୁବମ୍।
ଅତ୍ର ଚାହିତଗର୍ଭାଯାଃ କସ୍ଯ ପୁତ୍ରଂ ବଦନ୍ତି ତମ୍॥ 13-59-7 (83762)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-8x (6940)
ତୀର୍ଥଭୂତାସୁ ନାରୀଷୁ ଜ୍ଞାଯତେ ଯୋଽଭିଗଚ୍ଛତି।
ଋତୌ ତସ୍ଯ ଭବେଦ୍ଗର୍ଭୋ ଯଂ ବା ନାରୀ ନ ଶଙ୍କତେ॥ 13-59-8 (83763)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-9x (6941)
ନରାଣାଂ ତ୍ଯଜତାଂ ଭାର୍ଯାଂ କାମକ୍ରୋଧାଦ୍ଗୁଣାନ୍ବିତାମ୍।
ଅପ୍ରସୂତାଂ ପ୍ରସୂତାଂ ବା ତେଷାଂ ପୃଚ୍ଛାମି ନିଷ୍କୃତିମ୍॥ 13-59-9 (83764)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-10x (6942)
ଅପାପାଂ ତ୍ଯଜମାନସ୍ଯ ସାଧ୍ବୀଂ ମତ୍ବା ଯମାଦିତଃ।
ଆତ୍ମବଂଶସ୍ବଧର୍ମୋ ବା ତ୍ଯଜତୋ ନିଷ୍କୃତିର୍ନ ତୁ॥ 13-59-10 (83765)
ଯୋ ନରସ୍ତ୍ଯଜତେ ଭାର୍ଯା ପୁଷ୍ପିଣୀମପ୍ରସୂତିକାମ୍।
ସ ନଷ୍ଟବଂଶଃ ପିତୃଭିର୍ଯୁକ୍ତସ୍ତ୍ଯଜ୍ଯେତ ଦୈବତୈଃ॥ 13-59-11 (83766)
ଭାର୍ଯାମପତ୍ଯସଞ୍ଜାତାଂ ପ୍ରସୂତାଂ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରିଣୀମ୍।
ପୁତ୍ରଦାରପରିତ୍ଯାଗୀ ନ ସ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ନିଷ୍କୃତିମ୍॥ 13-59-12 (83767)
ଏବଂ ହି ଭାର୍ଯାଂ ତ୍ଯଜତାଂ ନରାଣାଂ ନାସ୍ତି ନିଷ୍କୃତିଃ।
ନାର୍ହନ୍ତି ପ୍ରମଦାସ୍ତ୍ଯକ୍ତୁଂ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ॥ 13-59-13 (83768)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-14x (6943)
କୀଦୃଶୀଂ ସଂତ୍ଯଜନ୍ଭାର୍ଯାଂ ନରୋ ଦୋଷୈର୍ନ ଲିପ୍ଯତେ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ତତ୍ବେନ ବିଜ୍ଞାତୁମୃଷିସତ୍ତମ॥ 13-59-14 (83769)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-15x (6944)
ମୋକ୍ଷଧର୍ମସ୍ଥିତାନାଂ ତୁ ଅନ୍ଯୋନ୍ଯମନୁଜାନତାମ୍।
ଭାର୍ଯାପତୀନାଂ ମୁକ୍ତାନାମଧର୍ମୋ ନ ବିଧୀଯତେ॥ 13-59-15 (83770)
ଅନ୍ଯସଙ୍ଗାଂ ଗତାପତ୍ଯାଂ ଶୂଦ୍ରଗାଂ ପରଗାମିନୀମ୍।
ପରୀକ୍ଷ୍ଯ ତ୍ଯଜମାନାନାଂ ନରାଣାଂ ନାସ୍ତି ପାତକମ୍॥ 13-59-16 (83771)
ପାତକେଽପି ତୁ ଭର୍ତବ୍ଯୌ ଦ୍ବୌ ତୁ ମାତା ପିତା ତଥା॥ 13-59-17 (83772)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-18x (6945)
ଭାର୍ଯାଯାଂ ବ୍ଯଭିଚାରିଣ୍ଯାଂ ନରସ୍ଯ ତ୍ଯଜତୋ ରୁଷା।
କଥଂ ଧର୍ମୋଽପ୍ଯଧର୍ମୋ ବା ଭବତୀହ ମହାମତେ॥ 13-59-18 (83773)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-19x (6946)
ଅନୃତେଽପି ହି ସତ୍ଯେ ବା ଯୋ ନାରୀଂ ଦୂଷିତାଂ ତ୍ଯଜେତ୍।
ଅରକ୍ଷମାଣଃ ସ୍ବାଂ ଭାର୍ଯାଂ ନରୋ ଭବତି ଭ୍ରୂଣହା॥ 13-59-19 (83774)
ଅପତ୍ଯହେତୋର୍ଯା ନାରୀ ଭର୍ତାରମତିଲଙ୍ଘଯେତ୍।
ଲୋଲେନ୍ଦ୍ରିଯେତି ସା ରକ୍ଷ୍ଯା ନ ସନ୍ତ୍ଯାଜ୍ଯା କଥଞ୍ଚନ॥ 13-59-20 (83775)
ନଦ୍ଯଶ୍ଚ ନାର୍ଯଶ୍ଚ ସମସ୍ବଭାବା
ନୈତାଃ ପ୍ରମୁଞ୍ଚନ୍ତି ନରାବଗାଢାଃ।
ସ୍ରୋତାଂସି ନଦ୍ଯୋ ବହତେ ନିପାତଂ
ନାରୀ ରଜୋଭିଃ ପୁନରେତି ଶୌଚମ୍॥ 13-59-21 (83776)
ଏବଂ ନାର୍ଯୋ ନ ଦୁଷ୍ଯନ୍ତି ବ୍ଯଭିଚାରେଽପି ଭର୍ତୃଣାମ୍।
ମାସିମାସି ଭବେଦ୍ରାଗସ୍ତତଃ ଶୁଦ୍ଧା ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-59-22 (83777)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-23x (6947)
କାନି ତୀର୍ଥାନି ଭଗବନ୍ନୃଣାଂ ଦେହାଶ୍ରିତାନି ବୈ।
ତାନି ବୈ ଶଂସ ଭଗବନ୍ଯାଥାତଥ୍ଯେନ ପୃଚ୍ଛତଃ॥ 13-59-23 (83778)
ସର୍ବତୀର୍ଥେଷୁ ସର୍ବଜ୍ଞ କିଂ ତୀର୍ଥଂ ପରମଂ ନୃଣାମ୍।
ଯତ୍ରୋପସ୍ପୃଶ୍ଯ ପୂତୋ ଯୋ ନରୋ ଭବତି ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-59-24 (83779)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-25x (6948)
ଦେବର୍ଷିପିତୃତୀର୍ଥାନି ବ୍ରାହ୍ମଂ ମଧ୍ଯେଽଥଂ ବୈଷ୍ଣବମ୍।
ନୃଣାଂ ତୀର୍ଥାନି ପଞ୍ଚାହୁଃ ପାଣୌ ସନ୍ନିହିତାନି ବୈ॥ 13-59-25 (83780)
ଆଦ୍ଯତୀର୍ଥଂ ତୁ ତୀର୍ଥାନାଂ ବୈଷ୍ଣବୋ ଭାଗ ଉଚ୍ଯତେ।
ଯତ୍ରୋପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବର୍ଣାନାଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ବର୍ଧତେ କୁଲମ୍।
ପିତୃଦୈବତକାର୍ଯାଣି ବର୍ଧନ୍ତେ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ॥ 13-59-26 (83781)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-27x (6949)
ନରାଣାଂ କାମବୃତ୍ତାନାଂ ଯା ନାର୍ଯୋ ନିରବଗ୍ରହାଃ।
ଯାସାମଭିଗ୍ରହୋ ନାସ୍ତି ତା ମେ କଥଯ ନାରଦ॥ 13-59-27 (83782)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-28x (6950)
ପାଶୁର୍ବୈଶ୍ଯା ନଟୀ ଗୋପୀ ତାନ୍ତୁକୀ ତୁନ୍ନବାଯିକୀ।
ନାରୀ କିରାତୀ ଶବରୀ ନର୍ତକୀ ଚାନବଗ୍ରହା॥ 13-59-28 (83783)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-29x (6951)
ଏତାସୁ ଜାତା ନାରୀଷୁ ସର୍ବବର୍ଣେଷୁ ଯେ ସୁତାଃ।
କେଷୁ କେ ବନ୍ଧୁଦାଯାଦା ଭବନ୍ତି ଋଷିସତ୍ତମ॥ 13-59-29 (83784)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-30x (6952)
ଯ ଏତାଃ ପରିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ତେଷାମେବ ହି ତେ ସୁତାଃ।
ସର୍ବତ୍ର ତୁ ପ୍ରବୃତ୍ତାସୁ ବୀଜଂ ନଶ୍ଯତି ଦେହିନାମ୍॥ 13-59-30 (83785)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-31x (6953)
ସର୍ବସ୍ତ୍ରୀଷୁ ପ୍ରବୃତ୍ତାଶ୍ଚ ସାଧୁବେଦବିବର୍ଜିତାଃ।
ମାନବାଃ କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠାଶ୍ଚ ବେଦମନ୍ତ୍ରବହିଷ୍କୃତାଃ।
ନିଯୁକ୍ତା ହବ୍ଯକବ୍ଯେଷୁ ତେଷାଂ ଦତ୍ତଂ କଥଂ ଭବେତ୍॥ 13-59-31 (83786)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-32x (6954)
ନାର୍ହନ୍ତି ହବ୍ଯକବ୍ଯାନି ସାବିତ୍ରୀବର୍ଜିତା ଦ୍ବିଜାଃ।
ବ୍ରାତ୍ଯେଷ୍ବନ୍ନପ୍ରଦାନଂ ତଦ୍ଯଥା ଶୂଦ୍ରେଷୁ ବୈ ତଥା॥ 13-59-32 (83787)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-33x (6955)
ଧର୍ମେଷ୍ବଧିକୃତାନାଂ ତୁ ନରାଣାଂ ମୁହ୍ଯତେ ମନଃ।
କଥଂ ନ ବିଘ୍ନୋ ଭବତି ଏତଦିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-59-33 (83788)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-34x (6956)
ଅର୍ଥାଶ୍ଚ ନାର୍ଯଶ୍ଚ ସମାନମେନ-
ଚ୍ଛ୍ରେଯାଂସି ପୁଂସାମିହ ମୋହଯନ୍ତି।
ରତିପ୍ରମୋଦାତ୍ପ୍ରମଦା ହରନ୍ତି
ଭୋଗୈର୍ଧନଂ ଚାପ୍ଯୁପହନ୍ତି ଧର୍ମାନ୍॥ 13-59-34 (83789)
ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ଚ ଧର୍ମାତ୍ମା ସର୍ବଂ ତଚ୍ଛ୍ରୋତ୍ରିଯୋଽର୍ହତି।
ଦତ୍ତଂ ହି ଶ୍ରୋତ୍ରିଯେ ସାଧୌ ଜ୍ବଲିତାଗ୍ନାବିବାହୁତିଃ॥ 13-59-35 (83790)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-36x (6957)
ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାଣାଂ କୁଲେ ଜାତା ବେଦାର୍ଥବିଦିତାତ୍ମନାମ୍।
ହିତ୍ବା କସ୍ମାତ୍ତ୍ରଯୀଂ ବିଦ୍ଯାଂ ବାର୍ତାଂ ବୃତ୍ତିମୁପାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-59-36 (83791)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-37x (6958)
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯଂ ପୁରା ନ୍ଯସ୍ତଂ ସୁବିଦ୍ବତ୍ସୁ ଦ୍ବିଜାତିଷୁ।
ତସ୍ମାଦ୍ବର୍ଣୌଃ ସଂବିଭଜ୍ଯା ବୃତ୍ତିଃ ସଙ୍କରବର୍ଜିତା॥ 13-59-37 (83792)
ଯେ ଚାନ୍ଯେ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯା ଜାତାଃ ସଂସ୍କୃତାଃ ପୁତ୍ରଗୃଧ୍ନୁଭିଃ।
ପୂର୍ବନିର୍ବାଣନିର୍ବୃତ୍ତାଂ ଜାତାଂ ବୃତ୍ତିମୁପାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-59-38 (83793)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-39x (6959)
ଅସଂସ୍କୃତାଃ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯଜାଃ ସଂସ୍କୃତା ଜ୍ଞାନିଜାଃ କଥମ୍। 13-59-39 (83794)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-40x (6960)
ଅସଂସ୍କାରୋ ବୈଦିକଶ୍ଚ ସ ମାନ୍ଯଃ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାତ୍ମଜଃ।
ଶୁଦ୍ଧାନ୍ବଯଃ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯସ୍ତୁ ସୁବିଦ୍ବଦ୍ଭିଃ ସମୋଽନ୍ଯଥା॥ 13-59-40 (83795)
ଅନଧୀଯାନପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ବେଦସଂସ୍କାରବର୍ଜିତାଃ।
ତସ୍ମାତ୍ତେ ବେଦବିଜ୍ଞାଽପି ବିପ୍ରାଃ ଶ୍ରୁତିନିକାରିଣଃ॥ 13-59-41 (83796)
ବ୍ରହ୍ମରାଶୌ ପୁରା ସୃଷ୍ଟା ବେଦସଂସ୍କାରସଂସ୍କୃତାଃ।
ତସ୍ମାତ୍ତେଷ୍ବେବ ତେ ଜାତାଃ ସାଧବଃ କୁଲଧାରିଣଃ॥ 13-59-42 (83797)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-43x (6961)
ସ୍ବଯଂ କ୍ରୀତାସୁ ପ୍ରେଷ୍ଯାସୁ ପ୍ରସୂଯନ୍ତେ ତୁ ଯେ ନରାଃ।
କସ୍ଯ ନାର୍ଯଃ ସୁତାଶ୍ଚୈବ ଭବନ୍ତି ଋଷିସତ୍ତମ॥ 13-59-43 (83798)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-59-44x (6962)
ସ୍ବଦାସ୍ଯାଂ ଯୋ ନରୋ ମୋହାତ୍ପ୍ରସୂଯେତ ସ ପାପକୃତ୍।
ଇହାଭିନିନ୍ଦିତଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଅପତ୍ଯଂ ପ୍ରେଷ୍ଯତାଂ ନଯେତ୍॥ 13-59-44 (83799)
ସା ତସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ପୁତ୍ରା ଯେ ହବ୍ଯକବ୍ଯପ୍ରଦାସ୍ତୁ ତେ।
ତସ୍ଯା ଯେ ବାନ୍ଧବାଃ କେଚିଦ୍ବିଷକ୍ତାଃ ପ୍ରେଷ୍ଯତାଂ ଗତାଃ।
ସର୍ବେ ତସ୍ଯାସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧା ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ପ୍ରେଷ୍ଯକର୍ମସୁ॥ 13-59-45 (83800)
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ ଯଦଭିବ୍ଯାହୃତଂ ତ୍ବଯା।
ଅଥବା ସଂଶଯଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଭୂଯଃ ସମ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହସି॥ 13-59-46 (83801)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-59-47x (6963)
ଅମିଥ୍ଯାଦର୍ଶନାଲୋକେ ନାରଦଃ ସର୍ବକୋବିଦଃ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦର୍ଶୀ ଲୋକାନାଂ ସ୍ବଯଂଭୁରିବ ସତ୍ତମଃ॥ 13-59-47 (83802)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-59-48x (6964)
ଇତି ସମ୍ଭାଷ୍ଯ ଋଷିଭିର୍ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋ ମହାତପାଃ।
ନାରଦଂ ଚାପି ସତ୍କୃତ୍ଯ ତେନ ଚୈବାଭିସତ୍କୃତଃ।
ଆମନ୍ତ୍ରଯିତ୍ବା ଋଷିଭିଃ ପ୍ରଯଯାବାଶ୍ରମଂ ମୁନିଃ॥ 13-59-48 (83803)
ଋଷଯଶ୍ଚାପି ତୀର୍ଥାନାଂ ପରିଚର୍ଯାଂ ପ୍ରଚକ୍ରମୁଃ॥ 13-59-49 (83804)
ସୁକ୍ଷେତ୍ରବୀଜସଂସ୍କାରବିଶୁଦ୍ଧୋ ବ୍ରହ୍ମିଚର୍ଯଯା।
ନିତ୍ଯନୈମିତ୍ତିକାତ୍ସ୍ନାତୋ ମନଶ୍ଶୁଦ୍ଧ୍ଯା ଚ ଶୁଦ୍ଧ୍ଯତି॥' ॥ 13-59-50 (83805)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 59 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 060
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.60. ଅଧ୍ଯାଯଃ 060
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ପ୍ରତି ଦାନେ ପାତ୍ରାଣାଂ ଲକ୍ଷଣାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କିମାହୁର୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାତ୍ରଂ ବିପ୍ରାଃ ସନାତନମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଲିଙ୍ଗିନଂ ଚୈବ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବାଽପ୍ଯଲିଙ୍ଗିନମ୍॥ 13-60-1 (83806)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-2x (6965)
ସ୍ବବୃତ୍ତିମଭିପନ୍ନାଯ ଲିଙ୍ଗିନେ ଚେତରାଯ ଚ।
ଦେଯମାହୁର୍ମହାରାଜ ଉଭାବେତୌ ତପସ୍ବିନୌ॥ 13-60-2 (83807)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-60-3x (6966)
ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ପରଯାଽପୂତୋ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛେଦ୍ଦ୍ବିଜାତଯେ।
ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ତଥା ଦାନଂ କୋ ଦୋଷଃ ସ୍ଯାତ୍ପିତାମହ॥ 13-60-3 (83808)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-4x (6967)
ଶ୍ରଦ୍ଧାପୂତୋ ନରସ୍ତାତ ଦୁର୍ଦାନ୍ତୋଽପି ନ ସଂଶଯଃ।
ପୂତୋ ଭବତି ସର୍ବତ୍ର କିମୁତ ତ୍ବଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ 13-60-4 (83809)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-60-5x (6968)
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ପରିକ୍ଷେତ ଦୈବେଷୁ ସତତଂ ନରଃ।
କବ୍ଯପ୍ରଦାନେ ତୁ ବୁଧାଃ ପରୀକ୍ଷ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବିଦୁଃ॥ 13-60-5 (83810)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-6x (6969)
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସାଧଯତେ ହବ୍ଯଂ ଦୈବାତ୍ପ୍ରସିଦ୍ଧ୍ଯତି।
ଦେବପ୍ରସାଦାଦିଜ୍ଯନ୍ତେ ଯଜମାନୈର୍ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-60-6 (83811)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ସତତଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଃ ପୁରା ପ୍ରାହ ଇତି ଲୋକେଷୁ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
`ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପାତ୍ରଭୂତାଶ୍ଚ ଶୁଦ୍ଧା ନୈବଂ ପିତୃଷ୍ବିହ॥ 13-60-7 (83812)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-60-8x (6970)
ଅପର୍ବୋଽପ୍ଯଥବା ବିଦ୍ବାନ୍ସମ୍ବନ୍ଧୀ ବା ଯଥା ଭବେତ୍।
ତପସ୍ବୀ ଯଜ୍ଞଶୀଲୋ ବା କଥଂ ପାତ୍ରଂ ଭବେତ୍ତୁ ସଃ॥ 13-60-8 (83813)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-9x (6971)
କୁଲୀନଃ କର୍ମକୃଦ୍ବୈଦ୍ଯସ୍ତଥୈବାପ୍ଯନୃଶଂସ୍ଯବାନ୍।
ହ୍ରୀମାନୃଜୁଃ ସତ୍ଯବାଦୀ ପାତ୍ରଂ ପୂର୍ବେ ଚ ଯେ ତ୍ରଯଃ॥ 13-60-9 (83814)
ତତ୍ରେମଂ ଶୃଣୁ ମେ ପାର୍ଥ ଚତୁର୍ଣାଂ ତେଜସାଂ ମତମ୍।
ପୃଥିବ୍ଯାଃ କାଶ୍ଯପସ୍ଯାଗ୍ନେର୍ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ଯ ଚୈବ ହି॥ 13-60-10 (83815)
ପୃଥିବ୍ଯୁବାଚ। 13-60-11 (83816)
ଯଥା ମହାର୍ଣବେ କ୍ଷିପ୍ତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ନେଷ୍ଟୁର୍ବିନଶ୍ଯତି।
ତଥା ଦୁଶ୍ଚରିତଂ ସର୍ବଂ ତ୍ରଯୀନିତ୍ଯେ ନିମଜ୍ଜତି॥ 13-60-11 (83817)
କାଶ୍ଯପ ଉବାଚ। 13-60-12x (6972)
ସର୍ବେ ଚ ବେଦାଃ ସହ ଷଙ୍ଭିରଙ୍ଗୈଃ
ସାଙ୍ଖ୍ଯଂ ପୁରାଣଂ ଚ କୁଲେ ଚ ଜନ୍ମ।
ନୈତାନି ସର୍ବାଣି ଗତିର୍ଭବନ୍ତି
ଶୀଲବ୍ଯପେତସ୍ଯ ନୃପ ଦ୍ବିଜସ୍ଯ॥ 13-60-12 (83818)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-60-13x (6973)
ଅଧୀଯାନଃ ପଣ୍ଡିତମ୍ମନ୍ଯମାନୋ
ଯୋ ବିଦ୍ଯଯା ହନ୍ତି ଯଶଃ ପରେଷାମ୍।
ବ୍ରହ୍ମନ୍ସ ତେନ ଲଭତେ ବ୍ରହ୍ମବଧ୍ଯାଂ
ଲୋକାସ୍ତସ୍ଯ ହ୍ଯନ୍ତବନ୍ତୋ ଭବନ୍ତି॥ 13-60-13 (83819)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଉବାଚ। 13-60-14x (6974)
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରଂ ଚ ସତ୍ଯଂ ଚ ତୁଲଯା ଧୃତମ୍।
ନାଭିଜାନାମି ଯଜ୍ଞଂ ତୁ ସତ୍ଯସ୍ଯାର୍ଧମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-60-14 (83820)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-15x (6975)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତେ ଜଗ୍ମୁରାଶୁ ଚତ୍ବାରୋଽମିତତେଜସଃ।
ପୃଥିବୀ କାଶ୍ଯପୋଽଗ୍ନିଶ୍ଚ ପ୍ରକୃଷ୍ଟାଯୁଶ୍ଚ ଭାର୍ଗବଃ॥ 13-60-15 (83821)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-60-16x (6976)
ଯଦି ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଲୋକେ ବ୍ରତିନୋ ଭୁଞ୍ଜତେ ହବିଃ।
ଦତ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣକାମାଯ କଥଂ ତତ୍ସୁକୃତଂ ଭବେତ୍॥ 13-60-16 (83822)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-17x (6977)
ଆଦିଷ୍ଟିନୋ ଯେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦପାରଗାଃ।
ଭୁଞ୍ଜତେ ବ୍ରହ୍ମକାମାଯ ବ୍ରତଲୁପ୍ତା ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-60-17 (83823)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-60-18x (6978)
ଅନେକାନ୍ତଂ ବହୁଦ୍ବାରଂ ଧର୍ମମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
କିଂ ନିମିତ୍ତଂ ଭବେଦତ୍ର ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-60-18 (83824)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-19x (6979)
ଅହିଂସା ସତ୍ଯମକୋଧ ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ଦମସ୍ତଥା।
ଆର୍ଜବଂ ଚୈବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନିଶ୍ଚିତଂ ଧର୍ମଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-60-19 (83825)
ଯେ ତୁ ଧର୍ମଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତଶ୍ଚରନ୍ତି ପୃଥିବୀମିମାମ୍।
ଅନାଚରନ୍ତସ୍ତଦ୍ଧର୍ମ ସଙ୍କରେଽଭିରତା ପ୍ରଭୋ॥ 13-60-20 (83826)
ତେଭ୍ଯୋ ହିରଣ୍ଯଂ ରତ୍ନଂ ବା ଗାମଶ୍ବଂ ବା ଦଦାତି ଯଃ।
ଦଶବର୍ଷାଣି ବିଷ୍ଠାଂ ସ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନିରଯମାସ୍ଥିତଃ॥ 13-60-21 (83827)
ଧନେନ ପୁଲ୍କସାନାଂ ଚ ତଥୈବାନ୍ତେବସାଯିନାମ୍।
କୃତଂ କର୍ମାକୃତଂ ବାଽପି ରାଗମୋହେନ ଜଲ୍ପତାମ୍॥ 13-60-22 (83828)
ବୈଶ୍ବଦେବଂ ଚ ଯେ ମୂଢା ବିପ୍ରାଯ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣେ।
ନ ଦଦନ୍ତୀହ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତେ ଲୋକାନ୍ଭୁଞ୍ଜତେଽଶୁଭାନ୍॥ 13-60-23 (83829)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-60-24x (6980)
କିଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚ କିଂ ପରଂ ଧର୍ମଲକ୍ଷଣମ୍।
କିଞ୍ଚ ଶ୍ରେଷ୍ଠତମଂ ଶୌଚଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-60-24 (83830)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-25x (6981)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ପରଂ ତାତ ମଧୁମାଂସସ୍ଯ ବର୍ଜନମ୍।
ମର୍ଯାଦାଯାଂ ସ୍ଥିତୋ ଧର୍ମଃ ଶମଃ ଶୌଚସ୍ଯ ଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-60-25 (83831)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-60-26x (6982)
କସ୍ମିନ୍କାଲେ ଚରେଦ୍ଧର୍ମ କସ୍ମିନ୍କାଲେଽର୍ଥମାଚରେତ୍।
କସ୍ମିନ୍କାଲେ ସୁଖୀ ଚ ସ୍ଯାତ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-60-26 (83832)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-27x (6983)
କାଲ୍ଯମର୍ଥଂ ନିଷେବେତ ତତୋ ଧର୍ମମନନ୍ତରମ୍।
ପଶ୍ଚାତ୍କାମଂ ନିଷେବେତ ନ ଚ ଗଚ୍ଛେତ୍ପ୍ରସଙ୍ଗିତାମ୍॥ 13-60-27 (83833)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚୈବ ମନ୍ଯେତ ଗୁରୂଂଶ୍ଚାପ୍ଯଭିପୂଜଯେତ୍।
ସର୍ବଭୂତାନୁଲୋମଶ୍ଚ ମୃଦୁଶୀଲଃ ପ୍ରିଯଂବଦଃ॥ 13-60-28 (83834)
ଅଧିକାରେ ଯଦନୃତଂ ଯଚ୍ଚ ରାଜସୁ ପୈଶୁନମ୍।
ଗୁରୋଶ୍ଚାଲୀକନିର୍ବନ୍ଧଃ ସମାନି ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯଯା॥ 13-60-29 (83835)
ପ୍ରହରେନ୍ନ ନରେନ୍ଦ୍ରେଷୁ ନ ହନ୍ଯାଦ୍ଗାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଭ୍ରୂଣହତ୍ଯାସମଂ ଚୈତଦୁଭଯଂ ଯେ ନିଷେଧତେ॥ 13-60-30 (83836)
ନାଗ୍ନିଂ ପରିତ୍ଯଜେଜ୍ଜାତୁ ନ ଚ ବେଦାନ୍ପରିତ୍ଯଜେତ୍।
ନ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣମାକ୍ରୋଶେତ୍ସମଂ ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯଯା॥ 13-60-31 (83837)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-60-32x (6984)
କୀଦୃଶାଃ ସାଧବୋ ବିପ୍ରାଃ କେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍।
କୀଦୃଶାନାଂ ଚ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-60-32 (83838)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-60-33x (6985)
ଅକ୍ରୋଧନା ଧର୍ମପରାଃ ସତ୍ଯନିତ୍ଯା ଦମେ ରତାଃ।
ତାଦୃଶାଃ ସାଧବୋ ବିପ୍ରାସ୍ତେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-60-33 (83839)
ଅମାନିନଃ ସର୍ବସହା ଦୃଢାର୍ଥା ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ।
ସର୍ବଭୂତହିତା ମୈତ୍ରାସ୍ତେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-60-34 (83840)
ଅଲୁବ୍ଧାଃ ଶୁଚଯୋ ବୈଦ୍ଯା ହ୍ରୀମନ୍ତଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ।
ସ୍ବକର୍ମନିରତା ଯେ ଚ ତେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-60-35 (83841)
ସାଙ୍ଗାଂଶ୍ଚ ଚତୁରୋ ବେଦାନଧୀତେ ଯୋ ଦ୍ବିଜର୍ଷଭଃ।
ଷଡ୍ଭ୍ଯଃ ପ୍ରବୃତ୍ତଃ କର୍ମଭ୍ଯସ୍ତଂ ପାତ୍ରମୃଷଯୋ ବିଦୁଃ॥ 13-60-36 (83842)
ଯେ ତ୍ବେବଂଗୁଣଜାତୀଯାସ୍ତେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍।
ସହସ୍ରଗୁଣମାପ୍ନୋତି ଗୁଣାର୍ହାଯ ପ୍ରଦାଯକଃ॥ 13-60-37 (83843)
ପ୍ରଜ୍ଞାଶ୍ରୁତାଭ୍ଯାଂ ବୃତ୍ତେନ ଶୀଲେନ ଚ ସମନ୍ବିତଃ।
ତାରଯେତ କୁଲଂ ସର୍ବମେକୋଽପୀହ ଦ୍ବିଜର୍ଷଭଃ।
`ତୃପ୍ତେ ତୃପ୍ତାଃ ସର୍ବଦେବାଃ ପିତରୋ ମୁନଯୋପି ଚ॥' 13-60-38 (83844)
ଗାମଶ୍ବଂ ବିତ୍ତମନ୍ନଂ ବା ତଦ୍ବିଧେ ପ୍ରତିପାଦଯେତ୍।
ଦ୍ରବ୍ଯାଣି ଚାନ୍ଯାନି ତଥା ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ନ ଶୋଚତି॥ 13-60-39 (83845)
ତାରଯେତ କୁଲଂ ସର୍ବମେକୋପି ହ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ।
କିମଙ୍ଗ ପୁନରେବୈତେ ତସ୍ମାତ୍ପାତ୍ରଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-60-40 (83846)
ନିଶାମ୍ଯ ଚ ଗୁଣୋପେତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ସାଧୁସମ୍ମତମ୍।
ଦୂରାଦାନାଯ୍ଯ ସତ୍କୃତ୍ଯ ସର୍ବତଶ୍ଚାପି ପୂଜଯେତ୍॥ ॥ 13-60-41 (83847)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 60 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-60-1 ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବ୍ରହ୍ମବିଦମ୍। ଲିଙ୍ଗିନଂ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣଂ ସଂନ୍ଯାସିନଂ ଚ ଦଣ୍ଡାଦିଲିଙ୍ଗବନ୍ତମ୍॥ 7-60-3 ଅପୂତୋପି ପରଯା ଶ୍ରଦ୍ଧଯାଂ ଯଦି ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ତର୍ହି ତସ୍ଯ ଦାତୁରପୂତତ୍ବପ୍ରଯୁକ୍ତଃ କୋ ଦୋଷଃ ସ୍ଯାତ୍ତଂ ବଦ॥ 7-60-4 ଶ୍ରଦ୍ଧୈବାସ୍ଯ ପୂତତ୍ବଂ କରୋତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-60-5 ଶ୍ରଦ୍ଧୈବ ପୂତତ୍ବକର୍ତ୍ରୀ ଚେତ୍ କବ୍ଯେ ପାତ୍ରପରୀକ୍ଷା ନ ବିଧେଯା ସ୍ଯାଦିତ୍ଯାଶଯଃ॥ 7-60-6 ହବ୍ଯଂ ଦୈବଂ କର୍ମ ସିଧ୍ଯତି ଫଲଦଂ ଭବତି ନତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣଗୁଣାଦିତି ଭାବଃ। ଇଜ୍ଯନ୍ତେ ଦେବା ଇତି ଶେଷଃ। ଦୈବଂ କର୍ମ ଦେବାନୁଗ୍ରହାଦେବ ପୂର୍ଣଂ ଭବତି। ଶ୍ରଦ୍ଧାମାତ୍ରପ୍ରିଯତ୍ବାଦ୍ଦେବାନାମିତି ଭାବଃ॥ 7-60-7 ପିତ୍ର୍ଯଂ ତୁ କର୍ମ ବ୍ରାହ୍ମଣାନୁଗ୍ରହାଦେବ ପୂର୍ଣଂ ଭବତୀତି ତତ୍ରାନୁଗ୍ରହକର୍ତରି ତପୋବଲମାବଶ୍ଯକମିତ୍ଯାଶଯେନାହ ବ୍ରାହ୍ମଣାନିତି॥ 7-60-9 ତ୍ରଯଃ ଅପୂର୍ବସମ୍ବନ୍ଧିତପସ୍ବିନଃ କୁଲୀନତ୍ବାଦିଗୁଣସପ୍ତକଯୁକ୍ତା ଏବ ପାତ୍ରତ୍ବଂ ଭଜନ୍ତେ ପରିଶେଷାତ୍॥ 7-60-10 ତେଜସାଂ ତେଜସ୍ବିନାଂ ସର୍ବଜ୍ଞାନାମିତି ଯାବତ୍॥ 7-60-11 ନେଷ୍ଟୁଃ ପାଂସୁପିଣ୍ଡଃ ଲୋଷ୍ଠୋ ବିନଶ୍ଯତୀତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-60-15 ଭାର୍ଗବଃ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଃ॥ 7-60-16 ବ୍ରତିନଃ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣଃ। ତଦୀଯବ୍ରତନାଶାତ୍ସ୍ବୀଯଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଦୁଷ୍ଯତି ନବେତି ପ୍ରଶ୍ନଃ॥ 7-60-17 ଆଦିଷ୍ଟଂ ଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣି ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚରେତି ଗୁର୍ବାଦେଶସ୍ତଦ୍ବନ୍ତଃ। ଭୋକ୍ତୁରେବ ବ୍ରତଂ ଲୁପ୍ଯତେ। ନତୁ ଦାତା ପ୍ରତ୍ଯବୈତି॥ 7-60-18 ଅନ୍ତୋ ନିଷ୍ଠା। ଅନେକାନ୍ତଂ ଅନେକଫଲାକାରମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ପାତ୍ରଗୁଣାନାମନନ୍ତତ୍ବାତ୍କେ ଗୁଣା ନିଯମେନ ପାତ୍ରତାଯା ନିମିତ୍ତଂ ତାନେବ ସଂକ୍ଷେପେଣ ବ୍ରୂହୀତି ପ୍ରଶ୍ନାର୍ଥଃ॥ 7-60-22 ମେଦାନାଂ ପୁଲ୍କସାଂ ଚେତି ଝ. ପାଠଃ। ତତ୍ର ମେଦାଦୀନାଂ ସ ବିଷ୍ଠାଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଇତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ। ମେଦା ଗୋମହିଷ୍ଯାଦୀନାଂ ମୃତାନାଂ ମାଂସମଶ୍ନନ୍ତଃ। ପୁଲ୍କସା ଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦୀନପି ସ୍ବଭାବାଦେବ ହିଂସନ୍ତି। ଅନ୍ତେବସାଯିନଶ୍ଚର୍ମକାରାଦଯଃ। କୃତମକୃତଂ ବା ପରକୀଯଂ ପାପଂ କର୍ମ॥ 7-60-24 ପରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମ୍॥ 7-60-27 କାଲ୍ଯଂ ପୂର୍ବାହ୍ଣେ॥ 7-60-39 ନ ଶୋଚତି ପ୍ରତିପାଦଯନ୍॥ 7-60-40 ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ ନିର୍ଦୋଷଃ। ଏତେ ପୂର୍ବୋକ୍ତା ଗୁଣାଶ୍ଚ ତତ୍ର ଯଦି ଲଭ୍ଯନ୍ତେ ତର୍ହି ତାରଯେତେତି କିମୁ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 061
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.61. ଅଧ୍ଯାଯଃ 061
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ନିମନ୍ତ୍ରଣାର୍ହାନର୍ହବ୍ରାହ୍ମଣଲକ୍ଷଣାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଲେ ଚ ଦୈବେ ଚ ପିତ୍ର୍ଯେଽପି ଚ ପିତାମହ।
ଇଚ୍ଛାମୀହ ତ୍ବଯାଽଽଖ୍ଯାତଂ ବିହିତଂ ଯତ୍ସୁରର୍ଷିଭିଃ॥ 13-61-1 (83848)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-61-2x (6986)
ଦୈବଂ ପୌର୍ବାହ୍ଣିକେ କୁର୍ଯାଦପରାହ୍ଣେ ତୁ ପୈତୃକମ୍।
ମଙ୍ଗଲାଚାରସମ୍ପନ୍ନଃ କୃତଶୌଚଃ ପ୍ରଯତ୍ନବାନ୍॥ 13-61-2 (83849)
ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ତୁ ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ପ୍ରଦଦ୍ଯାଦୁପପତ୍ତିଭିଃ।
କାଲହୀନଂ ତୁ ଯଦ୍ଦାନଂ ତଂ ଭାଗଂ ରକ୍ଷସାଂ ବିଦୁଃ॥ 13-61-3 (83850)
ଲଙ୍ଘିତଂ ଚାବଲୀଢଂ ଚ ଲାକପୂର୍ବଂ ଚ ଯତ୍କୃତମ୍।
ରଜସ୍ବଲାଭିଦୃଷ୍ଟଂ ଚ ତଂ ଭାଗଂ ରକ୍ଷସାଂ ବିଦୁଃ॥ 13-61-4 (83851)
ଅବଘୁଷ୍ଟଂ ଚ ଯଦ୍ଭୁକ୍ତମବ୍ରତେନ ଚ ଭାରତ।
ପରାମୃଷ୍ଟଂ ଶୁନା ଚୈବ ତଂ ଭାଗଂ ରକ୍ଷସାଂ ବିଦୁଃ॥ 13-61-5 (83852)
କେଶକୀଟାବପତିତଂ କ୍ଷୁତଂ ଶ୍ବଭିରବେକ୍ଷିତମ୍।
ରୁଦିତଂ ଚାବଧୂତଂ ଚ ତଂ ଭାଗଂ ରକ୍ଷସାଂ ବିଦୁଃ॥ 13-61-6 (83853)
ନିରୋଙ୍କାରେଣ ଯଦ୍ଭୁକ୍ତଂ ସଶସ୍ତ୍ରେଣ ଚ ଭାରତ।
ଦୁରାତ୍ମନା ଚ ଯଦ୍ଭୁକ୍ତଂ ତଂ ଭାଗଂ ରକ୍ଷସାଂ ବିଦୁଃ॥ 13-61-7 (83854)
ପରୋଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ ଚ ଯଦ୍ଭୁକ୍ତଂ ପରିଭୁକ୍ତଂ ଚ ଯଦ୍ଭବେତ୍।
ଦୈବେ ପିତ୍ର୍ଯେ ଚ ସତତଂ ତଂ ଭାଗଂ ରକ୍ଷସାଂ ବିଦୁଃ॥ 13-61-8 (83855)
ମନ୍ତ୍ରହୀନଂ କ୍ରିଯାହୀନଂ ଯଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ପରିବିଷ୍ଯତେ।
ତ୍ରିଭିର୍ବର୍ଣୈର୍ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତଂ ଭାଗଂ ରକ୍ଷସାଂ ବିଦୁଃ॥ 13-61-9 (83856)
ଆଜ୍ଯାହୁତିଂ ବିନା ଚୈବ ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ପରିବିଷ୍ଯତେ।
ଦୁରାଚାରୈଶ୍ଚ ଯଦ୍ଭୁକ୍ତଂ ତଂ ଭାଗଂ ରକ୍ଷସାଂ ବିଦୁଃ॥ 13-61-10 (83857)
ଯେ ଭାଗା ରକ୍ଷସାଂ ପ୍ରାପ୍ତାସ୍ତ ଉକ୍ତା ଭରତର୍ଷଭ।
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ବିସର୍ଗସ୍ଯ ପରୀକ୍ଷାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଶୃଣୁ॥ 13-61-11 (83858)
ଯାବନ୍ତଃ ପତିତା ବିପ୍ରା ଜଡୋନ୍ମତ୍ତାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଦୈବେ ବାଽପ୍ଯଥ ପିତ୍ର୍ଯେ ବା ରାଜନ୍ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-12 (83859)
ଶ୍ବିତ୍ରୀ କ୍ଲୀବଶ୍ଚ କୁଷ୍ଠୀ ଚ ତତା ଯକ୍ଷ୍ମହତଶ୍ଚ ଯଃ।
ଅପସ୍ମାରୀ ଚ ଯଶ୍ଚାନ୍ଧୋ ରାଜନ୍ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-13 (83860)
ଚିକିତ୍ସକା ଦେବଲକା ବୃଥା ନିଯମଧାରିଣଃ।
ସୋମବିକ୍ରଯିଣଶ୍ଚୈବ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-14 (83861)
ଗାଯନା ନର୍ତକାଶ୍ଚୈବ ପ୍ଲବକା ବାଦକାସ୍ତଥା।
କଥକା ଯୋଧକାଶ୍ଚୈବ ରାଜନ୍ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-15 (83862)
ହୋତାରୋ ବୃଷଲାନାଂ ଚ ବୃଷଲାଧ୍ଯାପକାସ୍ତଥା।
ତଥା ବୃଷଲଶିଷ୍ଯାଶ୍ଚ ରାଜନ୍ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-16 (83863)
ଅନୁଯୋକ୍ତା ଚ ଯୋ ବିପ୍ରୋ ଅନୁଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ଭାରତ।
ନାର୍ହତସ୍ତାବପି ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ବ୍ରହ୍ମବିକ୍ରଯିଣୌ ହି ତୌ॥ 13-61-17 (83864)
ଅଗ୍ରଣୀର୍ଯଃ କୃତଃ ପୂର୍ବଂ ବର୍ଣାବରପରିଗ୍ରହଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସର୍ବବିଦ୍ଯୋଽପି ରାଜନ୍ନାର୍ହତି କେତନମ୍॥ 13-61-18 (83865)
ଅନଗ୍ନଯଶ୍ଚ ଯେ ବିପ୍ରା ମୃତନିର୍ଯାତକାଶ୍ଚ ଯେ।
ସ୍ତେନାଶ୍ଚ ପତିତାଶ୍ଚୈବ ରାଜନ୍ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-19 (83866)
ଅପରିଜ୍ଞାତପୂର୍ବାଶ୍ଚ ଗଣପୂର୍ବାଶ୍ଚ ଭାରତ।
ପୁତ୍ରିକାପୂର୍ବପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-20 (83867)
ଋଣକର୍ତା ଚ ଯୋ ରାଜନ୍ଯଶ୍ଚ ବାର୍ଧୁଷିକୋ ନରଃ।
ପ୍ରାଣିବିକ୍ରଯବୃତ୍ତିଶ୍ଚ ରାଜନ୍ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-21 (83868)
ସ୍ତ୍ରୀପୂର୍ବାଃ କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠାଶ୍ଚ ଯାବନ୍ତୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ଆଜପା ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚୈବ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ନାର୍ହନ୍ତି କେତନମ୍॥ 13-61-22 (83869)
ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ଦୈବେ ଚ ନିର୍ଦିଷ୍ଟୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ଦାତୁଃ ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତୁଶ୍ଚ ଶୃଣୁଷ୍ବାନୁଗ୍ରହଂ ପୁନଃ॥ 13-61-23 (83870)
ଚୀର୍ଣବ୍ରତା ଗୁଣୈର୍ଯୁକ୍ତା ଭବେଯୁର୍ଯେଽପି କର୍ଷକାଃ।
ସାବିତ୍ରୀଜ୍ଞାଃ କ୍ରିଯାବନ୍ତସ୍ତେ ରାଜନ୍କେତନକ୍ଷମାଃ॥ 13-61-24 (83871)
କ୍ଷାତ୍ରଧର୍ମିଣମପ୍ଯାଜୌ କେତଯେତ୍କୁଲଜଂ ଦ୍ବିଜମ୍।
ନ ତ୍ବେବ ବଣିଜଂ ତାତ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ଚ ପରିକଲ୍ପଯେତ୍॥ 13-61-25 (83872)
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରୀ ଚ ଯୋ ବିପ୍ରୋ ଗ୍ରାମବାସୀ ଚ ଯୋ ଭବେତ୍।
ଅସ୍ତେନଶ୍ଚାତିଥିଜ୍ଞଶ୍ଚ ସ ରାଜନ୍କେତନକ୍ଷମଃ॥ 13-61-26 (83873)
ସାବିତ୍ରୀଂ ଜପତେ ଯସ୍ତୁ ତ୍ରିକାଲଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ଭିକ୍ଷାବୃତ୍ତିଃ କ୍ରିଯାବାଂଶ୍ଚ ସ ରାଜନ୍କେତନକ୍ଷମଃ॥ 13-61-27 (83874)
ଉଦିତାସ୍ତମିତୋ ଯଶ୍ଚ ତଥୈବାସ୍ତମିତୋଦିତଃ।
ଅହିଂସ୍ରଶ୍ଚାଲ୍ପଦୋଷଶ୍ଚ ସ ରାଜନ୍କେତନକ୍ଷମଃ॥ 13-61-28 (83875)
ଅକଲ୍କକୋ ହ୍ଯତର୍କଶ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ସଂସର୍ଗ ଭୈକ୍ଷ୍ଯବୃତ୍ତିଶ୍ଚ ସ ରାଜନ୍କେତନକ୍ଷମଃ॥ 13-61-29 (83876)
ଅବ୍ରତୀ କିତବଃ ସ୍ତେନଃ ପ୍ରାଣିବିକ୍ରଯିକୋ ବଣିକ୍।
ସନିଷ୍କୃତିଃ ପୁନଃ ସୋମଂ ପୀତବାନ୍କେତନକ୍ଷମଃ॥ 13-61-30 (83877)
ଅର୍ଜଯିତ୍ବା ଧନଂ ପୂର୍ବଂ ଦାରୁଣୈରପି କର୍ମଭିଃ।
ଭବେତ୍ସର୍ବାତିଥିଃ ପଶ୍ଚାତ୍ସ ରାଜନ୍କେତନକ୍ଷମଃ॥ 13-61-31 (83878)
ବ୍ରହ୍ମବିକ୍ରଯନିର୍ଦିଷ୍ଟଂ ସ୍ତ୍ରିଯା ଯଚ୍ଚାର୍ଜିତଂ ଧନମ୍।
ଅଦେଯଂ ପିତୃବିପ୍ରେଭ୍ଯୋ ଯଚ୍ଚ କ୍ଲୈବ୍ଯାଦୁପାର୍ଜିତମ୍॥ 13-61-32 (83879)
କ୍ରିଯମାଣେଽପବର୍ଗେ ଚ ଯୋ ଦ୍ବିଜୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ନ ବ୍ଯାହରତି ଯଦ୍ଯୁକ୍ତଂ ତସ୍ଯାଧର୍ମୋ ଗବାନୃତମ୍॥ 13-61-33 (83880)
ଶ୍ରାଦ୍ଧସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କାଲଃ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଦଧି ଘୃତଂ ତଥା।
ସୋମକ୍ଷଯଶ୍ଚ ମାଂସଂ ଚ ଯଦାରଣ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-61-34 (83881)
`ମୁହୂର୍ତାନାଂ ତ୍ରଯଂ ପୂର୍ବମହ୍ନଃ ପ୍ରାତରିତି ସ୍ମୃତମ୍।
ଜପଧ୍ଯାନାଦିଭିସ୍ତସ୍ମିନ୍ବିପ୍ରୈଃ କାର୍ଯଂ ଶୁଭବ୍ରତମ୍॥ 13-61-35 (83882)
ସଙ୍ଗବାଖ୍ଯଂ ତ୍ରିଭାଗଂ ତୁ ମଧ୍ଯାହ୍ନସ୍ତ୍ରିମୁହୂର୍ତକଃ।
ଲୌକିକଂ ସଙ୍ଗବେଽର୍ଧଂ ଚ ସ୍ନାନାଦି ହ୍ଯଥ ମଧ୍ଯମେ॥ 13-61-36 (83883)
ଚତୁର୍ଥମପରାହ୍ଣଂ ତୁ ତ୍ରିମୁହୂର୍ତଂ ତୁ ପିତ୍ର୍ଯକମ୍।
ସାଯାହ୍ନସ୍ତ୍ରିମୁହୂର୍ତଂ ଚ ମଧ୍ଯମଂ କବିଭିଃ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-61-37 (83884)
ଚତୁର୍ଥ ତ୍ବପରାହ୍ଣାଖ୍ଯେ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ କୁର୍ଯାତ୍ସଦା ନୃପ॥ 13-61-38 (83885)
ପ୍ରାଗୁଦୀଚୀମୁଖା ବିପ୍ରାଃ ବିଶ୍ବେଦେବେ ଚ ଦକ୍ଷିଣାଃ।
ଶ୍ରାବିତେଷୁ ସୁତୃପ୍ତେଷୁ ପିଣ୍ଡଂ ଦଦ୍ଯାତ୍ସଦକ୍ଷିଣମ୍॥' 13-61-39 (83886)
ଶ୍ରାଦ୍ଧାପବର୍ଗେ ବିପ୍ରସ୍ଯ ଦାତାରୋ ବୋସ୍ତ୍ବିତୀରଯେତ୍।
କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯାପି ଯୋ ବ୍ରୂଯାତ୍ପ୍ରୀଯନ୍ତାଂ ପିତରସ୍ତ୍ବିତି॥ 13-61-40 (83887)
ଅପବର୍ଗେ ତୁ ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମଣି ଭାରତ।
ଅକ୍ଷଯ୍ଯମଭିଧାତବ୍ଯଂ ସ୍ବସ୍ତି ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-61-41 (83888)
ପୁଣ୍ଯାହବାଚନଂ ଦୈବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ବିଧୀଯତେ।
ଏତଦେବ ନିରୋଙ୍କାରଂ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ବିଧୀଯତେ॥ 13-61-42 (83889)
ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ଦୈବେ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ପ୍ରୀଯନ୍ତାଂ ଦେବତା ଇତି।
`ଗୋର୍ହିସାଯାଂ ଚତୁର୍ଭାଗଂ ପୂର୍ବଂ ବିପ୍ରାତିକେତିନଃ॥ 13-61-43 (83890)
ବର୍ଣାବରେଷୁ ଭୁଞ୍ଜାନଂ କ୍ରମାଚ୍ଛୂଦ୍ରେ ଚତୁର୍ଗୁଣମ୍।
ନାନ୍ଯତ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବ୍ରୂଯାତ୍ପୂର୍ବଂ ବିପ୍ରେଣ କେତିତଃ॥ 13-61-44 (83891)
ଅଭୋଜନେ ଚ ଦୋଷଃ ସ୍ଯାଦ୍ବର୍ଜଯେଚ୍ଛୂଦ୍ରକେତନମ୍।
ଶୂଦ୍ରାନ୍ନରସପୁଷ୍ଟାଙ୍ଗୋ ଦ୍ବିଜୋ ନୋର୍ଧ୍ବାଂ ଗତିଂ ଲଭେତ୍॥ 13-61-45 (83892)
ଅଶୁଚିର୍ନୈବ ଚାଶ୍ନୀଯାନ୍ନାସ୍ତିକୋ ମାନବର୍ଜିତଃ।
ନ ପୂର୍ବଂ ଲଙ୍ଘଯେଲ୍ଲୋଭାଦେକବର୍ଣୋଽପି ପାର୍ଥିବ॥ 13-61-46 (83893)
ବିପ୍ରାଃ ସ୍ମୃତା ଭୂମିଦେବା ଉପକୁର୍ବାଣବର୍ଜିତାଃ।'
କର୍ମଣାମାନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ବିଦିପୂର୍ବଂ କୃତଂ ଶୃଣୁ॥ 13-61-47 (83894)
ଜାତକର୍ମାଦିକାଃ ସର୍ବାସ୍ତ୍ରିଷୁ ବର୍ଣେଷୁ ଭାରତ।
ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରେ ହି ମନ୍ତ୍ରୋକ୍ତା ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-61-48 (83895)
ବିପ୍ରସ୍ଯ ରଶନା ମୌଞ୍ଜୀ ମୌର୍ବୀ ରାଜନ୍ଯଗାମିନୀ।
ବାଲ୍ବଜୀ ହ୍ଯେବ ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ଧର୍ମ ଏଷ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-61-49 (83896)
`ପାଲାଶୋ ଦ୍ବିଜଦଣ୍ଡଃ ସ୍ଯାଦଶ୍ବତ୍ଥଃ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ତୁ।
ଔଦୁମ୍ବରଶ୍ଚ ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ଧର୍ମ ଏଷ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥' 13-61-50 (83897)
ଦାତୁଃ ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତୁଶ୍ଚ ଧର୍ମାଧର୍ମାବିମୌ ଶୃଣୁ।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାନୃତେଽଧର୍ମଃ ପ୍ରୋକ୍ତଃ ପାତକସଂଜ୍ଞିତଃ।
ଚତୁର୍ଗୁଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ବୈଶ୍ଯସ୍ଯାଷ୍ଟଗୁଣଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-61-51 (83898)
ନାନ୍ଯତ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽଶ୍ନୀଯାତ୍ପୂର୍ବଂ ବିପ୍ରେଣ କେତିତଃ।
[ଯବୀଯାନ୍ପଶୁହିଂସାଯାଂ ତୁଲ୍ଯଧର୍ମା ଭବେତ୍ସ ହି॥ 13-61-52 (83899)
ତଥା ରାଜନ୍ଯବୈଶ୍ଯାଭ୍ଯାଂ ଯଦ୍ଯଶ୍ନୀଯାତ୍ତୁ କେତିତଃ।
ଯବୀଯାନ୍ପଶୁହିଂସାଯାଂ ଭାଗାର୍ଧଂ ସମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-61-53 (83900)
ଦୈବଂ ବାଽ************** ପିତ୍ର୍ଯଂ ଯୋଽଶ୍ନୀଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଦିଷୁ।]
ଅସ୍ନାତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ରାଜଂସ୍ତସ୍ଯାଧର୍ମୋଽନୃତଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-61-54 (83901)
ଆଶୌଚୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ରାଜନ୍ଯୋଽଶ୍ନୀଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଦିଷୁ।
ଜ୍ଞାନପୂର୍ବମଥୋ ଲୋଭାତ୍ତସ୍ଯାଧର୍ମୋ ଗବାନୃତମ୍॥ 13-61-55 (83902)
ଅର୍ଥେନାନ୍ଯେନ ଯୋ ଲିପ୍ସେତ୍କର୍ମାର୍ଥଂ ଚୈବ ଭାରତ।
ଆମନ୍ତ୍ରଯତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତସ୍ଯାଧର୍ମୋଽନୃତଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-61-56 (83903)
ଅବେଦବ୍ରତଚାରିତ୍ରାସ୍ତ୍ରିଭିର୍ବର୍ଣୈର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ମନ୍ତ୍ରବତ୍ପରିବିଷ୍ଯନ୍ତେ ତସ୍ଯାଧର୍ମୋ ଗବାନୃତମ୍॥ ॥ 13-61-57 (83904)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 61 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-61-1 କାଲାଦୌ ବିହିତଂ ବିଶେଷମିତି ଶେଷଃ॥ 7-61-3 ଉପପତ୍ତିଭିଃ ଆଦରାଦିଭିର୍ଯୁକ୍ତଃ ସନ୍॥ 7-61-4 କଲିପୂର୍ବଂ ଚେତି ଝ. ପାଠଃ॥ 7-61-6 କ୍ଷୁତଂ କ୍ଷୁତେନ ଦୂଷିତମ୍॥ 7-61-7 ନିରୋଂକାରେଣ ଅନନୁଜ୍ଞାତେନ ଶୂଦ୍ରେଣ ବା॥ 7-61-8 ପରିଭୁକ୍ତଂ ଦେବାତିଥିପିତୃବାଲକାଦୀନ୍ବର୍ଜଯିତ୍ବା ଭୁକ୍ତଂ ସ୍ବେନ୍ନୈବ॥ 7-61-10 ଆଜ୍ଯାହୁତିଂ ପାତ୍ରାଭିଘାରଣଂ ବିନା॥ 7-61-11 ବିସର୍ଗସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଦାନସ୍ଯ ପାତ୍ରଭୂତେ॥ 7-61-12 ପତିତାଃ ମହାପାତକେନ ଜାତିବହିର୍ଭୂତାଃ। କେତନଂ ନିମନ୍ତ୍ରଣମ୍॥ 7-61-13 ଶ୍ବିତ୍ରୀ ଶ୍ବେତକୁଷ୍ଠୀ। କୁଷ୍ଠୀ ମଣ୍ଡଲକୁଷ୍ଠୀ। ଯକ୍ଷ୍ମହତୋ ମହାରୋଗୀ। ଅପସ୍ମାରୀ ଗ୍ରହଗ୍ରସ୍ତଃ॥ 7-61-14 ଦେବଲକା ଦେବାର୍ଚନବୃତ୍ତିଜୀବିନଃ। 7-61-15 ପ୍ଲବକାଃ କ୍ରୀଡାପରାଃ। କଥକା ବୃଥାଲାପିନଃ। ଯୋଧକା ମଲ୍ଲାଃ॥ 7-61-16 ବୃଷଲାନାଂ ଶୂଦ୍ରାଣାଂ ହୋତାରୋ ଯାଜକାଃ॥ 7-61-17 ଅନୁଯୋକ୍ତା ଭୃତକାଧ୍ଯାପକଃ। ଅନୁଯୁକ୍ତୋ ଭୃତକାଧ୍ଯେତା॥ 7-61-18 ବର୍ଣାବରପରିଗ୍ରହଃ ଶୂଦ୍ରାପତିଃ॥ 7-61-20 ଗଣପୂର୍ବା ଗ୍ରାମଣ୍ଯଃ। ପୁତ୍ରିକାପୂର୍ବପୁତ୍ରାଃ। ଅସ୍ଯାମୁତ୍ପନ୍ନଃ ପୁତ୍ରୋ ମଦୀଯ ଇତି ନିଯମେନ ଯା ଦୀଯତେ ତସ୍ଯାଂ ଚ ଯୋ ଜାତଃ ସ ପୁତ୍ରିକାପୂର୍ବପୁତ୍ରଃ॥ 7-61-21 ଋଣକର୍ତା ବୃଦ୍ଧ୍ଯାର୍ଥଂ ଧନପ୍ରଯୋକ୍ତା॥ 7-61-22 ସ୍ତ୍ରୀପୂର୍ବାଃ ସ୍ତ୍ରୀଜିତାଃ ସ୍ତ୍ରୀପଣ୍ଯୋପଜୀବିନୋ ବା। କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠୋ ବେଶ୍ଯାପତିଃ। ଅଜପାଃ ସନ୍ଧ୍ଯାବନ୍ଦନହୀନାଃ॥ 7-61-23 ଅନୁଗ୍ରହଂ ନିଷିଦ୍ଧାନାମପି କେନଚିଦ୍ଗୁଣେନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାନମ୍॥ 7-61-25 ବଣିଜଂ ବଣିଗ୍ବୃତ୍ତିମ୍॥ 7-61-28 ଉଦିତ ଆଢ୍ଯଃ। ଅସ୍ତମିତୋ ଦରିଦ୍ରଃ ପୂର୍ବଂ ଆଢ୍ଯଃ ସଦ୍ଯୋ ଦରିଦ୍ରଃ॥ 7-61-29 ଅକଲ୍କକୋଽଦାମ୍ଭିକଃ ଅପାପୋ ବା। ଅତର୍କୋଽହୈତୁକଃ ସଂସର୍ଗେ ସଙ୍ଗତ୍ଯର୍ହେ ଗୃହେ ଜ୍ଞାତେ ଭୈକ୍ଷ୍ଯବୃତ୍ତିଃ॥ 7-61-30 କିତବୋ ଧୂର୍ତଃ॥ 7-61-31 ସର୍ବଂ ଦେବତାଦିକଂ ଅତିଥିରେବ ଯସ୍ଯ ସ ସର୍ବାତିଥିଃ॥ 7-61-32 ବ୍ରହ୍ମ ବେଦଃ। କ୍ଲୈବ୍ଯାତ୍ ଦୀନଭାଷଣେନ ମିଧ୍ଯାଶପଥାଦିନା ବା॥ 7-61-33 ଅପବର୍ଗେ ଶ୍ରାଦ୍ଧସମାପ୍ତୌ ଯୁକ୍ତଂ ଅସ୍ତୁସ୍ବଧେତ୍ଯାଦିବଚନଂ ଗବାନୃତଂ ଅନୃତଗୋଶପଥସ୍ଯ ପାପମ୍॥ 7-61-34 ସୋମକ୍ଷଯୋ ଦର୍ଶଃ। ଆରଣ୍ଯଂ ମୃଗାଦିମାଂସଂ ଚ ଯଦା ପ୍ରାପ୍ତଂ ତଦୈବ ଶ୍ରାଦ୍ଧସ୍ଯ କାଲଃ॥ 7-61-40 ସ୍ବଧା ବୈ ମୁଦିତା ଭବେଦିତି ଝ.ପାଠଃ। ସ୍ବଧୋଚ୍ଯତାମିତି ପ୍ରଦାତ୍ରା ଉକ୍ତେ ଅସ୍ତୁସ୍ବଧେତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବଦେତ୍। ଏବମୁତ୍ତରତ୍ର ମୁଦିତା ପ୍ରୀତିକରୀ ପିତୄଣାମିତ୍ଯର୍ଥାତ୍॥ 7-61-42 ପୁଣ୍ଯାହଂ ଭବନ୍ତୋ ବ୍ରୁବନ୍ତ୍ବିତି ଯଜମାନେନ ପ୍ରୋକ୍ତେ ଓଂ ପୁଣ୍ଯାହମସ୍ତ୍ବିତି ବ୍ରାହ୍ମଣା ବ୍ରୂଯୁଃ। ଦୈବଂ ସୋଙ୍କାରମ୍॥ 7-61-43 ଦୈବେ ଓଙ୍କାରସ୍ଥାନେ ପ୍ରୀଯନ୍ତାଂ ଦେବତାଃ ପୁଣ୍ଯାହମସ୍ତ୍ବିତି ପ୍ରତିବଦେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-61-49 ରଶନା ଭେଖଲା। ମୌଞ୍ଜୀ ମୁଞ୍ଜମଯୀ। ମୌର୍ବୀ ଧନୁର୍ଜ୍ଯା। ବାଲ୍ବଜୀ ବଲ୍ବଜସ୍ତୃଣବିସେଷସ୍ତନ୍ମଯୀ॥ 7-61-51 ଧର୍ମୋ ଦାତୁଃ। ଅଧର୍ମଃ ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତୁଃ॥ 7-61-53 ବ୍ରାହ୍ମଣେନ କେତିତଃ ସନ୍ ଯଦି ଯବୀଯାନ୍ ଭବେତ୍ତର୍ହି ବୃଥା ପଶୁହିଂସାଯାଃ ପୂର୍ଣଂ ପାପଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍। କ୍ଷତ୍ରିଯାଦିନା କେତିତଃ ସନ୍ ଯଦି ଯବୀଯାନ୍ସ୍ଯାତ୍ତର୍ହି ବୃଥାପଶୁହିଂସାଯା ଅର୍ଧଂ ପାପଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଟିତି ଶ୍ଲୋକଦ୍ବଯାର୍ଥଃ॥ 7-61-55 ଆଶୌଚଃ ଜନନମରଣାଶୌଚବାନ୍॥ 7-61-56 ଅର୍ଥେନ ପ୍ରଯୋଜନେନ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାବ୍ଯପଦେଶେନ ଜୀବିକାଦ୍ଯର୍ଥୀ ଯୋ ଧନଂ ଲିପ୍ତେତ୍ ଯୋ ବା କର୍ମାର୍ଥଂ ମେ ଭିକ୍ଷାଂ ଦେହୀତ୍ଯାମନ୍ତ୍ରଯତି ଦାତାରମମିମୁଖୀକରୋତି ତସ୍ଯାପି ଅନୃତଂ ଗବାନୃତମେବ ସ୍ମୃତମ୍॥ 7-61-57 ବେଦବ୍ରତଂ ଚାରିତ୍ରଂ ଚ ଯେଷାଂ ନାସ୍ତି ତେ। ଯେନ ମନ୍ତ୍ରବତ୍ ମନ୍ତ୍ରଯୁକ୍ତଂ ଯଥା ସ୍ଯାତ୍ତଥା ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ପରିବିଷ୍ଯନ୍ତେ ତସ୍ଯ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 062
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.62. ଅଧ୍ଯାଯଃ 062
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଦାନାଦିଷୁ ପାତ୍ରଲକ୍ଷଣାନାଂ ସ୍ବର୍ଗନରକପ୍ରାପକପୁଣ୍ଯପାପାନାଂ ଚ ପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପିତ୍ର୍ଯଂ ବାଽପ୍ଯଥବା ଦୈବଂ ଦୀଯତେ ଯତ୍ପିତାମହ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଜ୍ଞାତୁଂ ଦତ୍ତଂ କେଷୁ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-1 (83905)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-62-2x (6987)
ଯେଷାଂ ଦାରାଃ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତେ ସୁବୃଷ୍ଟିମିବ କର୍ଷକାଃ।
ଉଚ୍ଛେଷପରିଶେଷଂ ହି ତାନ୍ଭୋଜଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-62-2 (83906)
ଚାରିତ୍ରନିରତା ରାଜନ୍ଯେ କୃଶାଃ କୃଶବୃତ୍ତଯଃ॥
ଅର୍ଥିନଶ୍ଚୋପଗଚ୍ଛନ୍ତି ତେଷୁ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-3 (83907)
ତଦ୍ଭକ୍ତାସ୍ତଦ୍ଗୃହା ରାଜଂସ୍ତଦ୍ବଲାସ୍ତଦପାଶ୍ରଯାଃ।
ଅର୍ଥିନଶ୍ଚ ଭବନ୍ତ୍ଯର୍ଥେ ତେଷୁ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-4 (83908)
ତସ୍କରେଭ୍ଯଃ ପରେଭ୍ଯୋ ବା ହୃତସ୍ବା ଭଯଦୁଃଖିତାଃ।
ଅର୍ଥିନୋ ଭୋକ୍ତୁମିଚ୍ଛନ୍ତି ତେଷୁ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-5 (83909)
ଅକଲ୍କକସ୍ଯ ବିପ୍ରସ୍ଯ ରୌକ୍ଷ୍ଯାତ୍କରକୃତାତ୍ମନଃ।
ବଟବୋ ଯସ୍ଯ ଭିକ୍ଷନ୍ତି ତେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-6 (83910)
ହୃତସ୍ବା ହୃତଦାରାଶ୍ଚ ଯେ ବିପ୍ରା ଦେଶସମ୍ପ୍ଲବେ।
ଅର୍ଥାର୍ଥମଭିଗଚ୍ଛନ୍ତି ତେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-7 (83911)
ବ୍ରତୋନୋ ନିଯମସ୍ଥାଶ୍ଚ ଯେ ବିପ୍ରାଃ ଶ୍ରୁତସମ୍ମତାଃ।
ତସ୍ମପାପ୍ତ୍ଯର୍ଥମିଚ୍ଛନ୍ତି ତେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-8 (83912)
ଅତ୍ଯୁତ୍କ୍ରାନ୍ତାଶ୍ଚ ଧର୍ମେଷୁ ପାଷଣ୍ଡସ୍ରମଯେଷୁ ଚ।
କୃଶପ୍ରାଣାଃ କୃଶଘନାସ୍ତେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-9 (83913)
କୃତସର୍ବସ୍ବହରଣା ନିର୍ଦୋଷାଃ ପ୍ରଭବିଷ୍ଣୁଭିଃ।
ସ୍ପୃହଯନ୍ତି ଚ ଭୁକ୍ତ୍ବାଽନ୍ନଂ ତେଷୁଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-10 (83914)
ତପସ୍ବିନସ୍ତପୋନିଷ୍ଠାସ୍ତେଷାଂ ଭୈକ୍ଷଚରାଶ୍ଚ ଯେ।
ଅର୍ଥିନଃ କିଞ୍ଚିଦିଚ୍ଛନ୍ତି ତେଷୁ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-11 (83915)
ମହାଫଲବିଧିର୍ଦାନେ ଶ୍ରୁତସ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ନିରଯଂ ଯେନ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସ୍ବର୍ଗଂ ଚୈବ ହି ତତ୍ଛୃଣୁ॥ 13-62-12 (83916)
`ବ୍ରତାନାଂ ପାରଣାର୍ଥାଯ ଗୁର୍ବର୍ଥେ ଯଜ୍ଞଦକ୍ଷିଣାମ୍।
ନିର୍ବେଶାର୍ଥଂ ଚ ବିଦ୍ବାଂସସ୍ତେଷାଂ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-13 (83917)
ପିତ୍ରୋଶ୍ଚ ରକ୍ଷଣାର୍ଥାଯ ପୁତ୍ରଦାରାର୍ଥମେବ ବା।
ମହାବ୍ଯାଧିବିମୋକ୍ଷାର୍ଥଂ ତେଷୁ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-62-14 (83918)
ବାଲାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚ ବାଞ୍ଛନ୍ତି ସୁଭକ୍ତଂ ଚାପ୍ଯସାଧନାଃ।
ସ୍ବର୍ଗମାଯାନ୍ତି ଦତ୍ତ୍ବୈଷାଂ ନିରଯାନ୍ନୋପଯାନ୍ତି ତେ॥'॥ 13-62-15 (83919)
ଗୁର୍ବର୍ଥମଭଯାର୍ଥଂ ବା ବର୍ଜଯିତ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯେଽନୃତଂ କଥଯନ୍ତି ସ୍ମ ତେ ବା ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-16 (83920)
ପରଦାରାଭିହର୍ତାରଃ ପରଦାରାଭିମର୍ଶିନଃ।
ପରଦାରପ୍ରଯୋକ୍ତାସ୍ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-17 (83921)
ଯେ ପରସ୍ବାପହର୍ତାରଃ ପରସ୍ବାନାଂ ଚ ନାଶକାଃ।
ସୂଚକାଶ୍ଚ ପରେଷାଂ ଯେ ତେ ବା ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-18 (83922)
ପ୍ରପାଣାଂ ଚ ସଭାନାଂ ଚ ସଂକ୍ରମାଣାଂ ଚ ଭାରତ।
ଅଗାରାଣାଂ ଚ ଭେତ୍ତାରୋ ନରା ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-19 (83923)
ଅନାଥାଂ ପ୍ରମଦାଂ ବାଲାଂ ବୃଦ୍ଧାଂ ଭୀତାଂ ତପସ୍ବିନୀମ୍।
ବଞ୍ଚଯନ୍ତି ନରା ଯେ ଚ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-20 (83924)
ବୃତ୍ତିଚ୍ଛେଦଂ ଗୃହଚ୍ଛେଦଂ ଦାରଚ୍ଛେଦଂ ଚ ଭାରତ।
ମିତ୍ରଚ୍ଛେଦଂ ତଥାଽଽଶାଯାସ୍ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-21 (83925)
ସୂଚକାଃ ସେତୁଭେତ୍ତାରଃ ପରବୃତ୍ତ୍ଯୁପଜୀବକାଃ।
ଅକୃତଜ୍ଞାଶ୍ଚ ମିତ୍ରାଣାଂ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-22 (83926)
ପାଷଣ୍ଡା ଦୂଷକାଶ୍ଚୈବ ସମଯାନାଂ ଚ ଦୂଷକାଃ।
ଯେ ପ୍ରତ୍ଯବସିତାଶ୍ଚୈବ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-23 (83927)
ବିଷମବ୍ଯବହାରାଶ୍ଚ ବିଷମାଶ୍ଚୈବ ବୃଦ୍ଧିଷୁ।
ଲାଭେଷୁ ବିଷମାଶ୍ଚୈବ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-24 (83928)
ଦୂତସଂବ୍ଯବହାରାଶ୍ଚ ନିଷ୍ପରୀକ୍ଷାଶ୍ଚ ମାନବାଃ।
ପ୍ରାଣିହିଂସାପ୍ରବୃତ୍ତାଶ୍ଚି ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-25 (83929)
କୃତାଶଂ କୃତନିର୍ଦେଶଂ କୃତଭକ୍ତଂ କୃତଶ୍ରମମ୍।
ଭେଦୈର୍ଯେ ବ୍ଯପକର୍ଷନ୍ତି ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-26 (83930)
ପର୍ଯଶ୍ନନ୍ତି ଚ ଯେ ଦାରାନଗ୍ନିଭୃତ୍ଯାତିଥୀଂସ୍ତଥା।
ଉତ୍ସନ୍ନପିତୃଦେବେଜ୍ଯାସ୍ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-27 (83931)
ବେଦବିକ୍ରଯିଣଶ୍ଚୈବ ବେଦାନାଂ ଚୈବ ଦୂଷକାଃ।
ବେଦାନାଂ ଲେଖକାଶ୍ଚୈବ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-28 (83932)
ଚାତୁରାଶ୍ରମ୍ଯବାହ୍ଯାଶ୍ଚ ଶ୍ରୁତିବାହ୍ଯାଶ୍ଚ ଯେ ନରାଃ।
ବିକର୍ମଭିଶ୍ଚ ଜୀବନ୍ତି ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-29 (83933)
କେଶବିକ୍ରଯିକା ରାଜନ୍ବିଷବିକ୍ରଯିକାଶ୍ଚ ଯେ।
କ୍ଷୀରବିକ୍ରଯିକାଶ୍ଚୈବ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-30 (83934)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଗବାଂ ଚୈବ କନ୍ଯାନାଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯେଽନ୍ତରାଯାନ୍ତି କାର୍ଯେଷୁ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-31 (83935)
ଶସ୍ତ୍ରବିକ୍ରଯିକାଶ୍ଚୈବ କର୍ତାରଶ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଶଲ୍ଯାନାଂ ଧନୁଷାଂ ଚୈବ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-32 (83936)
ଶିଲାଭିଃ ଶଙ୍କୁଭିର୍ବାଽପି ଶ୍ବର୍ଭ୍ରୈର୍ବା ଭରତର୍ଷଭ।
ଯେ ମାର୍ଗମନୁରୁନ୍ଧନ୍ତି ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-33 (83937)
ଉପାଧ୍ଯାଯାଂଶ୍ଚ ଭୃତ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଭକ୍ତାଂଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଯେ ତ୍ଯଜନ୍ତ୍ଯବିକାରାଂସ୍ତ୍ରୀଂସ୍ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-34 (83938)
ଅପ୍ରାପ୍ତଦମକାଶ୍ଚୈବ ନାସାନାଂ ବେଧକାଶ୍ଚ ଯେ।
ବନ୍ଧକାଶ୍ଚ ପଶୂନାଂ ଯେ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-35 (83939)
ଅଗୋପ୍ତାରଶ୍ଚ ରାଜାନୋ ବଲିଷଡ୍ଭାଗତସ୍କରାଃ।
ସମର୍ଥାଶ୍ଚାପ୍ଯଦାତାରସ୍ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-36 (83940)
କ୍ଷାନ୍ତାନ୍ଦାନ୍ତାଂସ୍ତଥା ପ୍ରାଜ୍ଞାନ୍ଦୀର୍ଘକାଲଂ ସହୋଷିତାନ୍।
ତ୍ଯଜନ୍ତି କୃତକୃତ୍ଯା ଯେ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-37 (83941)
ବାଲାନାମଥ ବୃଦ୍ଧାନାଂ ଦାସାନାଂ ଚୈବ ଯେ ନରାଃ।
ଅଦତ୍ତ୍ବା ଭକ୍ଷଯନ୍ତ୍ଯଗ୍ରେ ତେ ବୈ ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-62-38 (83942)
ଏତେ ପୂର୍ବଂ ବିନିର୍ଦିଷ୍ଟାଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ନିରଯଗାମିନଃ।
ଭାଗିନଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକସ୍ଯ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-62-39 (83943)
ସର୍ବେଷ୍ବେବ ତୁ କାର୍ଯେଷୁ ଦୈବପୂର୍ବେଷୁ ଭାରତ।
ହନ୍ତି ପୁତ୍ରାନ୍ପଶୂନ୍କୃତ୍ସ୍ନାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାତିକ୍ରମଃ କୃତଃ॥ 13-62-40 (83944)
ଦାନେନ ତପସା ଚୈବ ସତ୍ଯେନ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯେ ଧର୍ମମନୁବର୍ତନ୍ତେ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-41 (83945)
ଶୁଶ୍ରୂଷାଭିସ୍ତପୋଭିଶ୍ଚ ବିଦ୍ଯାମାଦାଯ ଭାରତ।
ଯେ ପ୍ରତିଗ୍ରହନିଃସ୍ନେହାସ୍ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-42 (83946)
ଭଯାତ୍ପାଷାତ୍ତଥା ବାଧାଦ୍ଦାରିଦ୍ର୍ଯାଦ୍ବ୍ଯାଧିଧର୍ଷଣାତ୍।
ତତ୍କୃତେ ଧନମୀପ୍ସନ୍ତେ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-43 (83947)
କ୍ଷମାବନ୍ତଶ୍ଚ ଧୀରାଶ୍ଚ ଧର୍ମକାର୍ଯେଷୁ ଚୋତ୍ଥିତାଃ।
ମଙ୍ଗଲାଚାରସମ୍ପନ୍ନାଃ ପୁରୁଷାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-44 (83948)
ନିବୃତ୍ତା ମଧୁମାଂସେଭ୍ଯଃ ପରଦାରେଭ୍ଯ ଏବ ଚ।
ନିବୃତ୍ତାଶ୍ଚୈବ ମଦ୍ଯେଭ୍ଯସ୍ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-45 (83949)
ଆଶ୍ରମାଣାଂ ଚ କର୍ତାରଃ କୁଲାନାଂ ଚୈବ ଭାରତ।
ଦେଶାନାଂ ନଗରାଣାଂ ଚ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-46 (83950)
ବସ୍ତ୍ରାଭରଣଦାତାରୋ ଭକ୍ଷ୍ଯପାନାନ୍ନଦାସ୍ତଥା।
କୁଟୁମ୍ବାନାଂ ଚ ଭର୍ତାରଃ ପୁରୁଷାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-47 (83951)
ସର୍ବହିଂସାନିବୃତ୍ତାଶ୍ଚ ନରାଃ ସର୍ବସହାଶ୍ଚ ଯେ।
ସର୍ବସ୍ଯାଶ୍ରଯଭୂତାଶ୍ଚ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-48 (83952)
ମାତରଂ ପିତରଂ ଚୈବ ଶୁଶ୍ରୁଷନ୍ତି ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ।
ଭ୍ରାତୄଣାଂ ଚୈବ ସସ୍ନେହାସ୍ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-49 (83953)
ଆଢ୍ଯାଶ୍ଚ ବଲବନ୍ତଶ୍ଚ ଯୌବନସ୍ଥାଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଯେ ବୈ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯା ଧୀରାସ୍ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-50 (83954)
ଅପରାଧିଷୁ ସସ୍ନେହା ମୃଦବୋ ମୃଦୁବତ୍ସଲାଃ।
ଆରାଧନସୁଖାଶ୍ଚାପି ପୁରୁଷାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-51 (83955)
ସହସ୍ରପରିବେଷ୍ଟାରସ୍ତଥୈବ ଚ ସହସ୍ରଦାଃ।
ତ୍ରାତାରଶ୍ଚ ସହସ୍ରାଣାଂ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-52 (83956)
ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଚ ଦାତାରୋ ଗବାଂ ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଯାନାନାଂ ବାହନାନାଂ ଚ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-53 (83957)
ବୈବାହିକାନାଂ ଦ୍ରବ୍ଯାଣାଂ ପ୍ରେଷ୍ଯାଣାଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଦାତାରୋ ବାସସାଂ ଚୈବ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-54 (83958)
ବିହାରାବସଥୋଦ୍ଯାନକୂପାରାମସଭାପ୍ରପା।
ବପ୍ରାଣାଂ ଚୈବ କର୍ତାରସ୍ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-55 (83959)
ନିବେଶନାନାଂ କ୍ଷେତ୍ରାଣାଂ ବସତୀନାଂ ଚ ଭାରତ।
ଦାତାରଃ ପ୍ରାର୍ଥିତାନାଂ ଚ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-56 (83960)
ରସାନାଂ ଚାଥ ବୀଜାନାଂ ଧାନ୍ଯାନାଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ସ୍ବଯମୁତ୍ପାଦ୍ଯ ଦାତାରଃ ପୁରୁଷାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-57 (83961)
ଯସ୍ମିଂସ୍ତସ୍ମିନ୍କୁଲେ ଜାତା ବହୁପୁତ୍ରାଃ ଶତାଯୁଷଃ।
ସାନୁକ୍ରୋଶା ଜିତକ୍ରୋଧାଃ ପୁରୁଷାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-62-58 (83962)
ଏତଦୁକ୍ତମମୁତ୍ରାର୍ଥଂ ଦୈବଂ ପିତ୍ର୍ଯଂ ଚ ଭାରତ।
ଦାନଧର୍ମଂ ଚ ଦାନସ୍ଯ ଯତ୍ପୂର୍ବମୃଷିତିଃ କୃତମ୍॥ ॥ 13-62-59 (83963)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 62 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-62-2 ଭୋଜନପାତ୍ରେଽବଶିଷ୍ଟମୁଚ୍ଛେଷଃ ତେନ ସହିତଂ ପରିଶେଷଂ ସ୍ଥାଲ୍ଯାମବଶିଷ୍ଟଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତେ। ଯେଷାଂ ପାକପର୍ଯାପ୍ତମେବ ଧାନ୍ଯାଦିକମସ୍ତି ନ କୁସୂଲାଦୌ ତାନ୍ ଭୋଜଯ॥ 7-62-4 ତଦ୍ଭକ୍ତାଃ ଚାରିତ୍ରମେବ ଭକ୍ତୋଽନ୍ନଂ ତଦ୍ବଜ୍ଜୀବନଂ ଯେଷାଂ ତେ। ତଦ୍ଗୃହାଃ ତଦେବ ଗୃହେ ସ୍ତ୍ର୍ଯାଦୌ ଯେଷାଂ ତେ ଅର୍ଥେ ପ୍ରଯୋଜନେ ସତ୍ଯେବାର୍ଥିନୋ ଭବନ୍ତି ନ ସଙ୍ଗ୍ରହାର୍ଥମ୍॥ 7-62-6 ରୌକ୍ଷ୍ଯାତ୍ ଦାରିଦ୍ର୍ଯାତ୍। କରେ କୃତଃ ଆତ୍ମେବାତ୍ମା ଜୀବନମନ୍ନମ୍। ହସ୍ତେ ଗୃହୀତାନ୍ନସ୍ଯ ବଟବଃ କ୍ଷୁଧାର୍ତାଃ ମହ୍ଯ ଦେହି ମହ୍ଯଂ ଦେବୀତି ଯାଚନ୍ତେ ତେଭ୍ଯୋଽତିଦରିଦ୍ରେଭ୍ଯଃ॥ 7-62-9 ପାଷଣ୍ଡାନାଂ ସମଯୋ ମର୍ଯାଦା ଯେଷୁ ଧର୍ମେଷୁ ତତ୍ର ଅତ୍ଯୁତ୍କ୍ରାନ୍ତାଃ ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ତତୋ ଦୂରେ ସ୍ଥିତାଃ॥ 7-62-10 ଭୁବତ୍ବାନ୍ନମେବ ସ୍ପୃହଯନ୍ତି ନ ସ୍ବାଦୁ। ଅତଏବ ନ ଚତୁର୍ଥୀ॥ 7-62-16 ଅସଯାର୍ଥଂ, ଭଯନିବୃତ୍ତିରୂପଂ ପ୍ରଯୋଜନମ୍॥ 7-62-17 ଅଭିମର୍ଶିତୋ ଜାରାଃ। ପ୍ରଯୋକ୍ତାରଃ ହର୍ତ୍ରଭିମର୍ଶିନୋର୍ଦୂତାଃ॥ 7-62-18 ପରେଷାଂ ଦୋଷସ୍ଯେତି ଶେଷଃ॥ 7-62-21 ଆଶାଯାଶ୍ଛେଦମିତ୍ଯେକଦେଶାନୁଷଙ୍ଗଃ। କୁର୍ବନ୍ତୀତି ଶେଷଃ॥ 7-62-22 ସୂଚକାଃ ରାଜଗାମିପୈଶୁନ୍ଯବାଦିନଃ। ସେତୁଃ ଆର୍ଯମର୍ଯାଦା॥ 7-62-23 ପାଷଣ୍ଡାଃ ବେଦବିରୋଧିନଃ ଶାକ୍ଯାଦଯଃ ଦୂଷକାଃ ସତାଂ ନିନ୍ଦକାଃ। ସମଯାନାଂ ଧର୍ମସଙ୍କେତାନାମ୍। ପ୍ରତ୍ଯବସିତାଃ ଆରୂଢପତିତାଃ॥ 7-62-26 କୃତାଶଂ ଦାସମର୍ଥିନ ବା। କୃତନିର୍ଦେଶଂ ନିର୍ଦେଶଃ ତୁଭ୍ଯମିଦଂ ଦାସ୍ଯାମୀତି ପ୍ରତିଜ୍ଞା ସା କୃତାଯସ୍ମୈ ତମ୍। ଭକ୍ତଂ ବେତନମ୍। ବ୍ଯପକର୍ଷନ୍ତି ଷତ୍ଯୁଃ ସକାଶାଦ୍ଦୂରୀକୁର୍ବନ୍ତି॥ 7-62-27 ପର୍ଯଶ୍ନନ୍ତି। ପରିତ୍ଯଜ୍ଯାଶ୍ନନ୍ତି॥ 7-62-29 ବିକର୍ମଭଇଃ ସ୍ବସ୍ଯ ନିଷିଦ୍ଧୈଃ କର୍ମଭିଃ॥ 7-62-30 କେଶାଶ୍ଚାମରକମ୍ବଲାଦଯଃ॥ 7-62-32 କର୍ତାରଃ ଶସ୍ତ୍ରଶଲ୍ଯାଦୀନାମ୍॥ 7-62-35 ଅପ୍ରାପ୍ତାନାମଦାନ୍ତାନାଂ ପଶୂନାମ୍। ଅଣ୍ଡମର୍ଦନେନ ବଲବୀର୍ଯଯୋର୍ନାଶକା ଅପ୍ରାପ୍ତଦମକାଃ॥ 7-62-40 ଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣାତିକ୍ରମଂ ନ କୁର୍ବନ୍ତି ତେ ସ୍ବର୍ଗାଗାମିନ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-62-43 କର୍ତାରଃ ପାଲନକର୍ତାରଃ॥ 7-62-51 ଆରାଧନେନି ଇତରାନ୍ ସୁଖଯନତି ତେ ତଥା॥ 7-62-57 ଦାନସ୍ଯ ପ୍ରତ୍ଯର୍ପଣସ୍ଯ। ଦାନଂ ଚ ତଦ୍ଧର୍ମ ଯେତି ଶୋଧକୋ ଧର୍ମଃ ଦୈଷ୍ ଶୋଧନ ଇତି ଧାତୁଃ ଅମୁତ୍ରାର୍ଥଂ ପରଲୋକଫଲମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 063
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.63. ଅଧ୍ଯାଯଃ 063
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ହିଂସାଭାବେପି ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାପ୍ରାପ୍ତିପ୍ରତିପାଦକବ୍ଯାସବଚନାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଇଦଂ ମେ ତତ୍ତ୍ବତୋ ରାଜନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହସି ଭାରତ।
ଅହିଂସଯିତ୍ବାଽପି କଥଂ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯା ବିଧୀଯତେ॥ 13-63-1 (83964)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-63-2x (6988)
ବ୍ଯାସମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପୁରା ଯତ୍ପୃଷ୍ଟବାନହମ୍।
ତତ୍ତେଽହଂ ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତଦିହୈକମନାଃ ଶୃଣୁ॥ 13-63-2 (83965)
ଚତୁର୍ଥସ୍ତ୍ବଂ ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ତତ୍ତ୍ବମାଖ୍ଯାହି ମେ ମୁନେ।
ଅହିଂସଯିତ୍ବା କେନେହ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯା ବିଧୀଯତେ॥ 13-63-3 (83966)
ଇତି ପୃଷ୍ଟୋ ମଯା ରାଜନ୍ପରାଶରଶରୀରଜଃ।
ଅବ୍ରବୀନ୍ନିପୁଣୋ ଧର୍ମେ ନିଃସଂଶଯମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-63-4 (83967)
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ସ୍ବଯମାହୂଯ ଭିକ୍ଷାର୍ଥେ କୃଶବୃତ୍ତିନମ୍।
ବ୍ରୂଯାନ୍ନାସ୍ତୀତି ଯଃ ପଶ୍ଚାତ୍ତଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଘାତିନମ୍॥ 13-63-5 (83968)
ମଧ୍ଯସ୍ଥସ୍ଯେହ ବିପ୍ରସ୍ଯ ଯୋଽନୂଚାନସ୍ଯ ଭାରତ।
ବୃତ୍ତିଂ ହରତି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିସ୍ତଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଘାତିନମ୍॥ 13-63-6 (83969)
ଗୋକୁଲସ୍ଯ ତୃଷାର୍ତସ୍ଯ ଜଲାର୍ଥମଭିଧାବତଃ।
ଉତ୍ପାଦଯତି ଯୋ ବିଘ୍ନଂ ତଂ ବିଦ୍ଯା** ହ୍ମଘାତିନମ୍॥ 13-63-7 (83970)
ଯଃ ପ୍ରବୃତ୍ତାଂ ଶ୍ରୁତିଂ ସମ୍ଯକୂ ଶାସ୍ତ୍ର ବା ମୁନିଭିଃ କୃତମ୍।
ଦୂଷଯତ୍ଯନଭିଜ୍ଞାଯ ତଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଘାତିନମ୍॥ 13-63-8 (83971)
ଆତ୍ମଜାଂ ରୂପସମ୍ପନ୍ନାଂ ମହତୀଂ ସଦୃଶେ ବରେ।
ନ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ଯଃ କନ୍ଯାଂ ତଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଧାତିନମ୍॥ 13-63-9 (83972)
ଅଧର୍ମନିରତୋ ମୂଢୋ ମିଥ୍ଯା ଯୋ ବୈ ଦ୍ବିଜାତିଷୁ।
ଦଦ୍ଯାନ୍ମର୍ମାତିଗଂ ଶୋକଂ ତଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଘାତିନମ୍॥ 13-63-10 (83973)
ଚକ୍ଷୁଷା ବିପ୍ରହୀଣସ୍ଯ ପଙ୍ଗୁଲସ୍ଯ ଜଡସ୍ଯ ବା।
ହରେତ ଯୋ ବୈ ସର୍ବସ୍ବଂ ତଂ ବିଦ୍ଯା *** ଘାତିନମ୍॥ 13-63-11 (83974)
ଆଶ୍ରମେ ବା ବନେ ବାଽପି ଗ୍ରାମେ ବା ଯଦି ବା ପୁରେ।
ଅଗ୍ନିଂ ସମୁତ୍ସୃଜେନ୍ମୋହାତ୍ତଂ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଘାତିନମ୍॥ ॥ 13-63-12 (83975)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 63 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 064
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.64. ଅଧ୍ଯାଯଃ 064
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ନଦ୍ଯାଦିତୀର୍ଥାନାଂ ତତ୍ତନ୍ନାମବିଶେଷନିର୍ଦେଶେନ ତତ୍ସେବନଫଲପ୍ରତିପାଦକଗୌତମାଙ୍ଗିରଃସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ତୀର୍ଥାନାଂ ଦର୍ଶନଂ ଶ୍ରେଯଃ ସ୍ନାନଂ ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଶ୍ରବଣଂ ଚ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ। 13-64-1 (83976)
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଯାନି ତୀର୍ଥାନି ପୁଣ୍ଯାନି ଭରତର୍ଷଭ।
ବକ୍ତୁମର୍ହସି ମେ ତାନି ଶ୍ରୋତାଽସ୍ମି ନିଯତଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-64-2 (83977)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-64-3x (6989)
ଇମମଙ୍ଗିରସା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ତୀର୍ଥବଂଶଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଶ୍ରୋତୁମର୍ହସି ଭଦ୍ରଂ ତେ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ଧର୍ମମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-64-3 (83978)
ତପୋବନଗତଂ ବିପ୍ରମଭିଗମ୍ଯ ମହାମୁନିମ୍।
ପପ୍ରଚ୍ଛାଙ୍ଗିରସଂ ଧୀରଂ ଗୌତମଃ ସଂଶିତବ୍ରତଃ। 13-64-4 (83979)
ଅସ୍ତି ମେ ଭଗବନ୍କଶ୍ଚିତ୍ତୀର୍ଥେଭ୍ଯୋ ଧର୍ମସଂଶଯଃ।
ତତ୍ସର୍ବଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତନ୍ମେ ଶଂସ ମହାମୁନେ॥ 13-64-5 (83980)
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଫଲଂ କିଂ ସ୍ଯାତ୍ତେଷୁ ତୀର୍ଥେଷୁ ବୈ ମୁନେ।
ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ତଦ୍ଯଥାଽସ୍ତି ତଥା ବଦ॥ 13-64-6 (83981)
ଅଙ୍ଗିରା ଉବାଚ। 13-64-7x (6990)
ସପ୍ତାହଂ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାଂ ବୈ ବିତସ୍ତାମୂର୍ମିମାଲିନୀମ୍।
ବିଗାହ୍ଯ ବୈ ନିରାହାରୋ ନିର୍ମଲୋ ମୁନିବଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-64-7 (83982)
କାଶ୍ମୀରମଣ୍ଡଲେ ନଦ୍ଯୋ ଯାଃ ପତନ୍ତି ମହାସ୍ବନମ୍।
ତା ନଦୀଃ ସିନ୍ଧୁମାସାଦ୍ଯ ଶୀଲବାନ୍ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-64-8 (83983)
ପୁଷ୍କରଂ ଚ ପ୍ରଭାସଂ ଚ ନୈମିଷଂ ସାଗରୋଦକମ୍।
ଦେବିକାମିନ୍ଦ୍ରମାର୍ଗଂ ଚ ସ୍ବର୍ଣବିନ୍ଦୁଂ ବିଗାହ୍ଯ ଚ॥ 13-64-9 (83984)
ବିବୋଧ୍ଯତେ ବିମାନସ୍ଥଃ ସୋଽପ୍ସରୋଭିରଭିଷ୍ଟୁତଃ।
ହିରଣ୍ଯବିନ୍ଦୁମାଲକ୍ଷ୍ଯ ପ୍ରଯତଶ୍ଚାଭିବାଦ୍ଯ ଚ॥ 13-64-10 (83985)
କୁଶେଶଯେ ଚ ଦେବତ୍ବଂ ଧୂଯତେ ତସ୍ଯ କିଲ୍ବିଷମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରତୋଯାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଗନ୍ଧମାଦନସନ୍ନିଧୌ॥ 13-64-11 (83986)
କରତୋଯାଂ କୁରୁଙ୍ଗେ ଚ ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ବିଗାହ୍ଯ ପ୍ରଯତଃ ଶୁଚିଃ॥ 13-64-12 (83987)
ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରେ କୁଶାବର୍ତେ ବିଲ୍ବକେ ନୀଲପର୍ବତେ।
ତଥା କନଖଲେ ସ୍ନାତ୍ବା ଧୂତପାପ୍ମା ଦିବଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-64-13 (83988)
ଅପାଂ ହ୍ରଦ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବାଜିମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତକ୍ରୋଧଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧସ୍ତ୍ବହିଂସକଃ॥ 13-64-14 (83989)
ଯତ୍ର ଭାଗୀରଥୀ ଗଙ୍ଗା ବହତେ ଦିଶମୁତ୍ତରମ୍।
ମହେଶ୍ବରସ୍ଯ ତ୍ରିସ୍ଥାନେ ଯୋ ନରସ୍ତ୍ବଭିଷିଚ୍ଯତେ॥ 13-64-15 (83990)
ଏକମାସଂ ନିରାହାରଃ ସ ପଶ୍ଯତି ହି ଦେବତାଃ।
ସପ୍ତଗଙ୍ଗେ ତ୍ରିଗଙ୍ଗେ ଚ ଇନ୍ଦ୍ରମାର୍ଗେ ଚ ତର୍ପଯନ୍॥ 13-64-16 (83991)
ଅର୍ଥାନ୍ବୈ ଲଭତେ ଭୋକ୍ତୁଂ ଯୋ ନରୋ ଜାଯତେ ପୁନଃ।
ମହାଶ୍ରମ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଯୋଽଗ୍ନିହୋତ୍ରପରଃ ଶୁଚିଃ॥ 13-64-17 (83992)
ଏକମାସଂ ନିରାହାରଃ ସିଦ୍ଧିଂ ମାସେନ ସ ବ୍ରଜେତ୍।
ମହାହ୍ରଦ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଭୃଗୁତୁଙ୍ଗେ ତ୍ବଲୋଲୁପଃ॥ 13-64-18 (83993)
ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ଭୂତ୍ବା ମୁଚ୍ଯତେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯଯା।
କନ୍ଯାକୂପ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବଲାକାଯାଂ କୃତୋଦକଃ॥ 13-64-19 (83994)
ଦେବେଷୁ ଲଭତେ କୀର୍ତିଂ ଯଶସା ଚ ବିରାଜତେ॥ 13-64-20 (83995)
ଦେବିକାଯାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ତଥା ସୁନ୍ଦରିକାହ୍ରଦେ।
ଅଶ୍ବିନ୍ଯାଂ ରୂପବର୍ଚସ୍କଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ବୈ ଲଭତେ ନରଃ॥ 13-64-21 (83996)
ମହାଗଙ୍ଗାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ କୃତ୍ତିକାଙ୍ଗାରକେ ତଥା।
ପକ୍ଷମେକଂ ନିରାହାରଃ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୋତି ନିର୍ମଲଃ॥ 13-64-22 (83997)
ବୈମାନିକ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ କିଙ୍କିଣୀକାଶ୍ରମେ ତଥା।
ନିବାସେଽପ୍ସରସାଂ ଦିବ୍ଯେ କାମଚାରୀ ମହୀଯତେ॥ 13-64-23 (83998)
କାଲିକାଶ୍ରମମାସାଦ୍ଯ ବିପାଶାଯାଂ କୃତୋଦକଃ।
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତକ୍ରୋଧସ୍ତ୍ରିରାତ୍ରଂ ମୁଚ୍ଯତେ ଭବାତ୍॥ 13-64-24 (83999)
ଆଶ୍ରମେ କୃତ୍ତିକାନାଂ ତୁ ସ୍ନାତ୍ବା ଯସ୍ତର୍ପଯେତ୍ପିତୄନ୍।
ତୋଷଯିତ୍ବା ମହାଦେବଂ ନିର୍ମଲଃ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-64-25 (84000)
ମହାକୂପମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତଃ ଶୁଚିଃ।
ତ୍ରସାନାଂ ସ୍ଥାବରାଣାଂ ଚ ଦ୍ବିପଦାନାଂ ଭଯଂ ତ୍ଯଜେତ୍॥ 13-64-26 (84001)
ଦେବଦାରୁବନେ ସ୍ନାତ୍ବା ଧୂତପାପ୍ମା କୃତୋଦକଃ।
ଦେବଶବ୍ଦମବାପ୍ନୋତି ସପ୍ତରାତ୍ରୋଷିତଃ ଶୁଚିଃ॥ 13-64-27 (84002)
ଶରସ୍ତମ୍ବେ କୁଶସ୍ତମ୍ବେ ଦ୍ରୋଣଶର୍ମପଦେ ତଥା।
ଅପାଂପ୍ରପତନାସେବୀ ସେବ୍ଯତେ ସୋପ୍ସରୋଗଣୈଃ॥ 13-64-28 (84003)
ଚିତ୍ରକୂଟେ ଜନସ୍ଥାନେ ତଥା ମନ୍ଦାକିନୀଜଲେ।
ବିଗାହ୍ଯ ବୈ ନିରାହାରୋ ରାଜଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ନିଷେବ୍ଯତେ॥ 13-64-29 (84004)
ଶ୍ଯାମାଯାସ୍ତ୍ବାଶ୍ରମଂ ଗତ୍ବା ଉଷିତ୍ବା ଚାଭିଷିଚ୍ଯ ଚ।
ଏକପକ୍ଷଂ ନିରାହାରସ୍ତ୍ବନ୍ତର୍ଧାନଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-64-30 (84005)
କୌଶିକୀଂ ତୁ ସମାସାଦ୍ଯ ବାଯୁଭକ୍ଷସ୍ତ୍ବଲୋଲୁପଃ।
ଏକବିଂଶତିରାତ୍ରେଣ ସ୍ବର୍ଗମାରୋହତେ ନରଃ॥ 13-64-31 (84006)
ମତଙ୍ଗବାପ୍ଯାଂ ଯଃ ସ୍ନାଯାଦେକରାତ୍ରେଣ ସିଧ୍ଯତି।
ବିଗାହତି ହ୍ଯନାଲମ୍ବମନ୍ଧକଂ ବୈ ସନାତନମ୍॥ 13-64-32 (84007)
ନୈମିଷେ ସ୍ବର୍ଗତୀର୍ଥେ ଚ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଫଲଂ ପୁରୁଷମେଧସ୍ଯ ଲଭେନ୍ମାସଂ କୃତୋଦକଃ॥ 13-64-33 (84008)
ଗଙ୍ଗାହ୍ରଦ ଉପସ୍ପୃସ୍ଯ ତଥା ଚୈବୋତ୍ପଲାବନେ।
ଅଶ୍ବମେଘମବାପ୍ନୋତି ତତ୍ର ମାସଂ କୃତୋଦକଃ॥ 13-64-34 (84009)
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋସ୍ତୀର୍ଥେ ତଥା କାଲଞ୍ଜରେ ଗିରୌ।
ଦଶାଶ୍ବମେଧାନାପ୍ନୋତି ତତ୍ର ମାସଂ କୃତୋଦକଃ॥ 13-64-35 (84010)
ଯଷ୍ଟିହ୍ରଦ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଚାନ୍ନଦାନାଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-64-36 (84011)
ଦଶତୀର୍ଥସହସ୍ରାଣି ତିସ୍ରଃ କୋଟ୍ଯସ୍ତଥାଽପରାଃ।
ସମାଗଚ୍ଛନ୍ତି ମାଘ୍ଯାଂ ତୁ ପ୍ରଯାଗେ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-64-37 (84012)
ମାଘମାସଂ ପ୍ରଯାଗେ ତୁ ନିଯତଃ ସଂଶିତବ୍ରତଃ।
ସ୍ନାତ୍ବା ତୁ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିର୍ମଲଃ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-64-38 (84013)
ମରୁଦ୍ଗଣ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ପିତୄଣାମାଶ୍ରମେ ଶୁଚିଃ।
ବୈବସ୍ବତସ୍ଯ ତୀର୍ଥେ ଚ ତୀର୍ଥଭୂତୋ ଭବେନ୍ନରଃ॥ 13-64-39 (84014)
ତଥା ବ୍ରହ୍ମସରୋ ଗତ୍ବା ଭାଗୀରଥ୍ଯାଂ କୃତୋଦକଃ।
ଏକମାସଂ ନିରାହାରଃ ସୋମଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-64-40 (84015)
ଉତ୍ପାତକେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଅଷ୍ଟାବକ୍ରେ କୃତୋଦକଃ।
ଦ୍ବାଦଶାହଂ ନିରାହାରୋ ନରମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-64-41 (84016)
ଅଶ୍ମପୃଷ୍ଠେ ଗଯାଯାଂ ଚ ନିରବିନ୍ଦେ ଚ ପର୍ବତେ।
ତୃତୀଯାଂ କ୍ରୌଞ୍ଚପଦ୍ଯାଂ ଚ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାଂ ବିଶୁଧ୍ଯତେ 13-64-42 (84017)
କଲବିଙ୍କ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବିଦ୍ଯାଚ୍ଚ ବହୁଶୋ ଜଲମ୍।
ଅଗ୍ନେଃ ପୁରେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ଅଗ୍ନିକନ୍ଯାପୁରେ ବସେତ୍॥ 13-64-43 (84018)
କରବୀରପୁରେ ସ୍ନାତ୍ବା ବିଶାଲାଯାଂ କୃତୋଦକଃ।
ଦେବହ୍ରଦ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଭୂତୋ ବିରାଜତେ॥ 13-64-44 (84019)
ପୁନରାବର୍ତନନ୍ଦାଂ ଚ ମହାନନ୍ଦାଂ ଚ ସେବ୍ଯ ବୈ।
ନନ୍ଦନେ ସେବ୍ଯତେ ଦାନ୍ତସ୍ତ୍ବପ୍ସରୋଭିରହିଂସକଃ॥ 13-64-45 (84020)
ଉର୍ବଶୀଂ କୃତ୍ତିକାଯୋଗେ ଗତ୍ବା ଚୈବ ସମାହିତଃ।
ଲୌହିତ୍ଯେ ବିଧିବତ୍ସ୍ନାତ୍ବା ପୁଣ୍ଡରୀକଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-64-46 (84021)
ରାମହ୍ରଦ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବିପାଶାଯାଂ କୃତୋଦକଃ।
ଦ୍ବାଦଶାହଂ ନିରାହାରଃ କଲ୍ମଷାଦ୍ବିପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-64-47 (84022)
ମହାହ୍ରଦ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଶୁଦ୍ଧେନ ମନସା ନରଃ।
ଏକମାସଂ ନିରାହାରୋ ଜମଦଗ୍ନିଗତିଂ ଲଭେତ୍॥ 13-64-48 (84023)
ବିନ୍ଧ୍ଯେ ସଂତାପ୍ଯ ଚାତ୍ମାନଂ ସତ୍ଯସନ୍ଧସ୍ତ୍ବହିଂସକଃ।
ବିନଯାତ୍ତପ ଆସ୍ଥାଯ ମାସେନୈକେନ ସିଧ୍ଯତି॥ 13-64-49 (84024)
`ମୁଣ୍ଡେ ବ୍ରହ୍ମଗବା ଚୈବ ନିରିଚିଂ ଦେବପର୍ବତମ୍।
ଦେବହ୍ରଦମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଭୂତୋ ବିରାଜତେ।
କୁମାରପଦମାସ୍ଥାଯ ମାସେନୈକେନ ଶୁଧ୍ଯତି॥' 13-64-50 (84025)
ନର୍ମଦାଯାମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ତତା ଶୂର୍ପାରକୋଦକେ।
ଏକପକ୍ଷଂ ନିରାହାରୋ ରାଜପୁତ୍ରୋ ବିଧୀଯତେ॥ 13-64-51 (84026)
ଜମ୍ବୂମାର୍ଗେ ତ୍ରିଭିର୍ମାସୈଃ ସଂଯତଃ ସୁସମାହିତଃ।
ଅହୋରାତ୍ରେଣ ଚୈକେନ ସିଦ୍ଧିଂ ସମଧିଗଚ୍ଛତି॥ 13-64-52 (84027)
କୋକାମୁଖେ ବିଗାହ୍ଯାଥ ଗତ୍ବା ଚାଞ୍ଜଲିକାଶ୍ରମମ୍।
ଶାକଭକ୍ଷଶ୍ଚୀରବାସାଃ କୁମାରୀର୍ବିନ୍ଦତେ ଦଶ॥ 13-64-53 (84028)
ବୈବସ୍ବତସ୍ଯ ସଦନଂ ନ ସ ଗଚ୍ଛେତ୍କଦାଚନ।
ଯସ୍ଯ କନ୍ଯାହ୍ରଦ ବାସୋ ଦେବଲୋକଂ ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-64-54 (84029)
ପ୍ରଭାସେ ତ୍ବେକରାତ୍ରେଣ ଅମାବାସ୍ଯାଂ ମମାହିତଃ।
ସିଦ୍ଧ୍ଯତେ ତୁ ମହାବାହୋ ଯୋ ନରୋ ଜାଯତେଽମରଃ॥ 13-64-55 (84030)
ଉଜ୍ଜାନକ ଉପସ୍ପୃସ୍ଯ ଆର୍ଷ୍ଟିଷେଣସ୍ଯ ଚାଶ୍ରମେ।
ପିଙ୍ଗାଯାଶ୍ଚାଶ୍ରମେ ସ୍ନାତ୍ବା ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-64-56 (84031)
କୁଲ୍ଯାଯାଂ ସମୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଜପ୍ତ୍ବା ଚୈବାଘମର୍ଷଣମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧମବାପ୍ନୋତି ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ନରଃ॥ 13-64-57 (84032)
ପିଣ୍ଡାରକ ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ଏକରାତ୍ରୋଷିତୋ ନରଃ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି ପ୍ରଭାତାଂ ଶର୍ବରୀଂ ଶୁଚିଃ॥ 13-64-58 (84033)
ତଥା ବ୍ରହ୍ମସରୋ ଗତ୍ବା ଧର୍ମାରଣ୍ଯୋପଶୋଭିତମ୍।
ପୁଣ୍ଡରୀକମବାପ୍ନୋତି ଉପସ୍ପୃଶ୍ଯ ନରଃ ଶୁଚିଃ॥ 13-64-59 (84034)
ମୈନାକେ ପର୍ବତେ ସ୍ନାତ୍ବା ତଥା ସନ୍ଧ୍ଯାମୁପାସ୍ଯ ଚ।
କାମଂ ଜିତ୍ବା ଚ ବୈ ମାସଂ ସର୍ବଯଜ୍ଞଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-64-60 (84035)
କାଲୋଦକଂ ନନ୍ଦିକୁଣ୍ଡଂ ତଥା ଚୋତ୍ତରମାନସମ୍।
ଅଭ୍ଯେତ୍ଯ ଯୋଜନଶତାଦ୍ଭୂଣହା ବିପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-64-61 (84036)
ନନ୍ଦୀଶ୍ବରସ୍ଯ ମୂର୍ତି ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମୁଚ୍ଯେତ କିଲ୍ବିଷୈଃ।
ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗେ ନରଃ ସ୍ନାତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-64-62 (84037)
ବିଖ୍ଯାତୋ ହିମବାନ୍ପୁଣ୍ଯଃ ଶଂକରଶ୍ବଶୁରୋ ଗିରିଃ।
ଆକରଃ ସର୍ବରତ୍ନାନାଂ ସିଦ୍ଧଚାରଣସେବିତଃ॥ 13-64-63 (84038)
`ଦର୍ଶନାଦ୍ଗମନାତ୍ପୂତୋ ଭବେଦନଶନାଦପି।'
ଶରୀରମୁତ୍ସୃଜେତ୍ତତ୍ର ବିଧିପୂର୍ବମନାଶକେ॥ 13-64-64 (84039)
ଅଧ୍ରୁବଂ ଜୀବିତଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଯୋ ବୈ ବେଦାନ୍ତଗୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ଅଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ଦେବତାସ୍ତତ୍ର ନମସ୍କୃତ୍ଯ ମୁନୀଂସ୍ତଥା। 13-64-65 (84040)
ତତଃ କ୍ରୋଧଂ ଚ ଲୋଭଂ ଚ ଯୋ ଜିତ୍ବା ତୀର୍ଥମାବସେତ୍।
ନ ତେନ କିଞ୍ଚିନ୍ନ ପ୍ରାପ୍ତଂ ତୀର୍ଥାଭିଗମନାଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-64-66 (84041)
ଯାନ୍ଯଗମ୍ଯାନି ତୀର୍ଥାନି ଦୁର୍ଗାଣି ବିଷମାଣି ଚ।
ମନସା ତାନି ଗମ୍ଯାନି ସର୍ବତୀର୍ଥସମୀକ୍ଷଯା॥ 13-64-67 (84042)
ଇଦଂ ମେଧ୍ଯମିଦଂ ପୁଣ୍ଯମିଦଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯମନୁତ୍ତମମ୍।
ଇଦଂ ରହସ୍ଯଂ ବେଦାନାମାପ୍ଲାବ୍ଯଂ ପାବନଂ ତଥା॥ 13-64-68 (84043)
ଇଦଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ସାଧୋରାତ୍ମହିତସ୍ଯ ଚ।
ସୁହୃଦାଂ ଚ ଜପେତ୍କର୍ଣେ ଶିଷ୍ଯସ୍ଯାନୁଗତସ୍ଯ ଚ। 13-64-69 (84044)
ଦତ୍ତବାନ୍ଗୌତମସ୍ଯୈତଦଙ୍ଗିରା ବୈ ମହାତପାଃ।
ଅଙ୍ଗିରାଃ ସମନୁଜ୍ଞାତଃ କାଶ୍ଯପେନ ଚ ଧୀମତା॥ 13-64-70 (84045)
ମହର୍ଷୀଣାମିଦଂ ଜପ୍ଯଂ ପାବନାନାଂ ତଥୋତ୍ତମମ୍।
ଜପଂଶ୍ଚାଭ୍ଯୁତ୍ଥିତଃ ଶଶ୍ବନ୍ନିର୍ମଲଃ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-64-71 (84046)
ଇଦଂ ଯଶ୍ଚାପି ଶୃଣୁଯାଦ୍ରହସ୍ଯଂ ତ୍ବଙ୍ଗିରୋମତମ୍।
ଉତ୍ତମେ ଚ କୁଲେ ଜନ୍ମ ଲଭେଞ୍ଜାତୀଶ୍ଚ ସଂସ୍ମରେତ୍॥ ॥ 13-64-72 (84047)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁସାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଃଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 64 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-64-3 ତୀର୍ଥବଂଶଂ ତୀର୍ଥସଂଘମ୍॥ 7-64-5 ତୀର୍ଥେଭ୍ଯଃ ତୀର୍ଥାନ୍ଯୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ॥ 7-64-6 ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ଜନ୍ମାନ୍ତରେ॥ 7-64-7 ମୁନିବଦ୍ଭବେତ୍ ମୁନୀନାଂ ଗତିଂ ଲଭେତେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-64-8 ସିଂଧୁଂ ସମୁଦ୍ରଂ ପତନ୍ତୀତ୍ଯନ୍ବଯଃ॥ 7-64-9 ସ୍ବର୍ଗବିନ୍ଦୁଂ ବିଗାହ୍ଯେତି ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ 7-64-21 ରୂପବର୍ଚସୋଃ ସମାହାରଃ ରୂପବର୍ଚସ୍କମ୍। ବର୍ଚସ୍ତେଜଃ॥ 7-64-26 ତ୍ରସାନାଂ ଜଙ୍ଗମାନାମ୍॥ 7-64-30 ଅନ୍ତର୍ଧାନଫଲଂ ଗନ୍ଧର୍ବାଦିଭୋଗମ୍॥ 7-64-35 କାଲାଞ୍ଜନେ ଗିରାବିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-64-37 ସମାଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯଗାବାସ୍ଯାମିତି ଥ.ପାଠ॥ 7-64-43 ଉର୍ବଶୀଂ ଉର୍ବଶୀତୀର୍ଥମ୍। କୃତ୍ତିକାଯୋଗେ କାର୍ତିକ୍ଯାଂ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାମ୍॥ 7-64-68 ଇଦଂ ତୀର୍ଥସେବନମ୍। ମେଧ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞଫଲପ୍ରଦମ୍। ପୁଣ୍ଯଂ ପାପଘ୍ନମ୍॥ 7-64-70 ସମନୁଜ୍ଞାତଃ ପ୍ରାର୍ଥିତଃ। କାଶ୍ଯପେନ ଏତଦ୍ବିଜ୍ଞାତୁକାମେନେତି ଶେଷଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 065
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.65. ଅଧ୍ଯାଯଃ 065
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗଙ୍ଗାମହିମପ୍ରତିପାଦକସିଦ୍ଧସିଲବୃତ୍ତିସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ବୃହସ୍ପତିସମଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା କ୍ଷମଯା ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସମମ୍।
ପରାକ୍ରମେ ଶକ୍ରସମମାଦିତ୍ଯସମତେଜସମ୍॥ 13-65-1 (84048)
ଗାଙ୍ଗେଯମର୍ଜୁନେନାଜୌ ନିହତଂ ଭୂରିତେଜସମ୍।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋଽନ୍ଯୈଶ୍ଚ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ॥ 13-65-2 (84049)
ଶଯାନଂ ବୀରଶଯନେ କାଲାକାଙ୍କ୍ଷିଣମଚ୍ଯୁତମ୍।
ଆଜଗ୍ମୁର୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁକାମା ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-65-3 (84050)
ଅତ୍ରିର୍ବସିଷ୍ଠୋଽଥ ଭୃଗୁଃ ପୁଲସ୍ତ୍ଯଃ ପୁଲହଃ କ୍ରତୁଃ।
ଅଙ୍ଗିରା ଗୌତମୋଽଗସ୍ତ୍ଯଃ ସୁମତିଃ ସୁଯତାତ୍ମବାନ୍॥ 13-65-4 (84051)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରଃ ସ୍ଥୂଲଗିରାଃ ସଂବର୍ତଃ ପ୍ରମତିର୍ଦମଃ।
ବୃହସ୍ପତ୍ଯୁଶନୋବ୍ଯାସଶ୍ଚ୍ଯବନଃ ଫାଶ୍ଯପୋ ଧ୍ରୁବଃ॥ 13-65-5 (84052)
ଦୁର୍ବାସା ଜମଦଗ୍ନିଶ୍ଚ ମାର୍କଣ୍ଡେଯୋଽଥ ଗାଲବଃ।
ଭରଦ୍ବାଜୋଽଥ ରୈଭ୍ଯଶ୍ଚକ ଯବକ୍ରୀତସ୍ତ୍ରିତସ୍ତଥା॥ 13-65-6 (84053)
ସ୍ଥୂଲାକ୍ଷଃ ଶବଲାକ୍ଷଶ୍ଚ କଣ୍ବୋ ମେଧାତିଥିଃ କୃଶଃ।
ନାରଦଃ ପର୍ବତଶ୍ଚୈବ ସୁଧନ୍ବାଽଥୈକତୋ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-65-7 (84054)
ନିତଂଭୂର୍ଭୁବନୋ ଧୌମ୍ଯଃ ଶତାନନ୍ଦୋଽକୃତବ୍ରଣଃ।
ଜାମଦଗ୍ର୍ଯସ୍ତଥା ରାମଃ କଚଶ୍ଚେତ୍ଯେବମାଦଯଃ।
ସମାଗତା ମହାତ୍ମାନୋ ଭୀଷ୍ମଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-65-8 (84055)
ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାଂ ପୂଜାମାଗତାନାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତଶ୍ଚକ୍ରେ ଯତାବଦନୁପୂର୍ବଶଃ॥ 13-65-9 (84056)
ତେ ପୂଜିତାଃ ସୁଖାସୀନାଃ କଥାଶ୍ରକ୍ରୁର୍ମହର୍ଷଯଃ।
ଭୀଷ୍ମାଶ୍ରିତାଃ ସୁମଧୁରାଃ ସର୍ବେନ୍ଦ୍ରିଯମନୋହରାଃ॥ 13-65-10 (84057)
ଭୀଷ୍ମସ୍ତେଷାଂ କଥାଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଋଷୀଣାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍।
ମେନେ ଦିବିଷ୍ଠମାତ୍ମାନଂ ତୁଷ୍ଟ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତଃ॥ 13-65-11 (84058)
ତତସ୍ତେ ଭୀଷ୍ମମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପାଣ୍ଡବାଂଶ୍ଚ ମହର୍ଷଯଃ।
ଅନ୍ତର୍ଧାନଂ ଗତାଃ ସର୍ବେ ସର୍ବେଷାମେବ ପଶ୍ଯତାମ୍॥ 13-65-12 (84059)
ତାନୃଷୀନ୍ସୁମହାଭାଗାନନ୍ତର୍ଧାନଗତାନପି।
ପାଣ୍ଡବାସ୍ତୁଷ୍ଟୁବୁଃ ସର୍ବେ ପ୍ରଣେମୁଶ୍ଚ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ॥ 13-65-13 (84060)
ପ୍ରସନ୍ନମନସଃ ସର୍ବେ ଗାଙ୍ଗେଯଂ କୁରୁସତ୍ତମମ୍।
ଉପତସ୍ଥୁର୍ଯଥୋଦ୍ଯନ୍ତମାଦିତ୍ଯଂ ମନ୍ତ୍ରକୋବିଦାଃ॥ 13-65-14 (84061)
ପ୍ରଭାବଂ ତପସସ୍ତେଷାମୃଷୀଣାଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ପାଣ୍ଡବାଃ।
ପ୍ରକାଶନ୍ତୋ ଦିଶଃ ସର୍ବା ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଯଯୁଃ॥ 13-65-15 (84062)
ମହାଭାଗ୍ଯଂ ପରଂ ତେଷାମୃଷୀଣାମନୁଚିନ୍ତ୍ଯ ତେ।
ପାଣ୍ଡବାଃ ସହ ଭୀଷ୍ମେଣ କଥାଶ୍ଚକ୍ରୁସ୍ତଦାଶ୍ରଯାଃ॥ 13-65-16 (84063)
କଥାନ୍ତେ ଶିରସା ପାଦୌ ସ୍ପୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ପାଣ୍ଡବଃ।
ଧର୍ମ୍ଯଂ ଧର୍ମସୁତଃ ପ୍ରଶ୍ନଂ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ॥ 13-65-17 (84064)
କେ ଦେଶାଃ କେ ଜନପଦା ଆଶ୍ରମାଃ କେ ଚ ପର୍ବତାଃ।
ପ୍ରକୃଷ୍ଟାଃ ପୁଣ୍ଯତଃ କାଶ୍ଚ ଜ୍ଞେଯା ନଦ୍ଯଃ ପିତାମହ॥ 13-65-18 (84065)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-65-19x (6991)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଶିଲୋଚ୍ଛବୃତ୍ତେଃ ସଂବାଦଂ ସିଦ୍ଧସ୍ଯ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-65-19 (84066)
ଇମାଂ କଶ୍ଚିତ୍ପରିକ୍ରମ୍ଯ ପୃଥିବୀଂ ଶୈଲଭୂଷଣାମ୍।
ଅସକୃଦ୍ଦ୍ବିପଦାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ଯ ଗୃହମେଧିନଃ॥ 13-65-20 (84067)
ଶିଲବୃତ୍ତେର୍ଗୃହଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ ସ ତେନ ବିଧିନାଽର୍ଚିତଃ।
ଉବାସ ରଜନୀଂ ତତ୍ର ସୁମୁଖଃ ସୁଖଭାଗୃଷିଃ॥ 13-65-21 (84068)
ଶିଲବୃତ୍ତିସ୍ତୁ ଯତ୍କୃତ୍ଯଂ ପ୍ରାତସ୍ତତ୍କୃତବାଞ୍ଶୁଚିଃ।
କୃତକୃତ୍ଯମୁପାତିଷ୍ଠତ୍ସିଦ୍ଧଂ ତମତିଥିଂ ତଦା॥ 13-65-22 (84069)
ତୌ ସମେତ୍ଯ ମହାତ୍ମାନୌ ସୁଖାସୀନୌ କଥାଃ ଶୁଭାଃ।
ଚକ୍ରତୁର୍ବେଦସମ୍ବଦ୍ଧାସ୍ତଚ୍ଛେଷକୃତଲକ୍ଷଣାଃ॥ 13-65-23 (84070)
ଶିଲବୃତ୍ତିଃ କଥାନ୍ତେ ତୁ ସିଦ୍ଧମାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଯତ୍ନତଃ।
ପ୍ରଶ୍ନଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ ମେଧାବୀ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି॥ 13-65-24 (84071)
ଶିଲବୃତ୍ତିରୁବାଚ। 13-65-25x (6992)
କେଦେଶାଃ କେ ଜନପଦାଃ କେଽଽଶ୍ରମାଃ କେ ଚ ପର୍ବତାଃ।
ପ୍ରକୃଷ୍ଟାଃ ପୁଣ୍ଯତଃ କାଶ୍ଚ ଜ୍ଞେଯା ନଦ୍ଯସ୍ତଦୁଚ୍ଯତାମ୍॥ 13-65-25 (84072)
ସିଦ୍ଧ ଉବାଚ। 13-65-26x (6993)
ତେ ଦେଶାସ୍ତେ ଜନପଦାସ୍ତେଽଽଶ୍ରମାସ୍ତେ ଚ ପର୍ବତାଃ।
ଯେଷାଂ ଭାଗୀରଥୀ ଗଙ୍ଗା ମଧ୍ଯେନୈତି ରାରିଦ୍ବରା॥ 13-65-26 (84073)
ତପସା ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ଯଜ୍ଞୈସ୍ତ୍ଯାଗେନ ବା ପୁନଃ।
ଗତିଂ ତାଂ ନ ଲଭେଜ୍ଜନ୍ତୁର୍ଗଙ୍ଗାଂ ସଂସେବ୍ଯ ଯାଂ ଲଭେତ୍॥ 13-65-27 (84074)
ସ୍ପଷ୍ଟାନି ଯେଷାଂ ଗାଙ୍ଗେଯୈସ୍ତୋଯୈର୍ଗାତ୍ରାଣି ଦେହିନାମ୍।
ନ୍ଯସ୍ତାନି ନ ପୁନସ୍ତେଷାଂ ତ୍ଯାଗଃ ସ୍ବର୍ଗାଦ୍ବିଧୀଯତେ॥ 13-65-28 (84075)
ସର୍ବାଣି ଯେଷାଂ ଗାଙ୍ଗେଯୈସ୍ତୋଯୈଃ କାର୍ଯାଣି ଦେହିନାମ୍।
ଗାଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମାନବା ବିପ୍ର ଦିବି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ତେ ଜନାଃ॥ 13-65-29 (84076)
ପୂର୍ବେ ବଯସି କର୍ମାଣି କୃତ୍ବା ପାପାନି ଯେ ନରାଃ।
ପଶ୍ଚାଦ୍ଗଙ୍ଗାଂ ନିଷେବନ୍ତେ ତେଽପି ଯାନ୍ତ୍ଯୁତ୍ତମାଂ ଗତିମ୍॥ 13-65-30 (84077)
`ଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ପାତକୈସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଦେହଂ ଶୁଦ୍ଧା ଭବନ୍ତି ତେ।
ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ଦେହସଂତ୍ଯାଗାଦ୍ଗଙ୍ଗାଯମୁନସଙ୍ଗମେ॥' 13-65-31 (84078)
ସ୍ନାତାନାଂ ଶୁଚିଭିସ୍ତୋଯୈର୍ଗାଙ୍ଗେଯୈଃ ପ୍ରଯତାତ୍ମନାମ୍।
ବ୍ଯୁଷ୍ଟିର୍ଭବତି ଯା ପୁଂସାଂ ନ ସା କ୍ରତୁଶତୈରପି॥ 13-65-32 (84079)
ଯାବଦସ୍ଥି ମନୁଷ୍ଯସ୍ଯ ଗଙ୍ଗାତୋଯେଷୁ ତିଷ୍ଠତି।
ତାବଦ୍ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-65-33 (84080)
ଅପହତ୍ଯ ତମସ୍ତୀବ୍ରଂ ଯଥା ଭାତ୍ଯୁଦଯେ ରବିଃ।
ତଥାଽପହତ୍ଯ ପାପ୍ମାନଂ ଭାତି ଗଙ୍ଗାଜଲୋକ୍ଷିତଃ॥ 13-65-34 (84081)
ବିସୋମା ଇବ ଶର୍ବର୍ଯୋ ବିପୁଷ୍ପାସ୍ତରବୋ ଯଥା।
ତଦ୍ବଦ୍ଦେଶା ଦିଶଶ୍ଚୈବ ହୀନା ଗଙ୍ଗାଜଲୈଃ ଶିବୈଃ॥ 13-65-35 (84082)
ବର୍ଣାଶ୍ରମା ଯଥା ସର୍ବେ ଧର୍ମଜ୍ଞାନବିବର୍ଜିତାଃ।
କ୍ରତବଶ୍ଚ ଯଥାଽସୋମାସ୍ତଥା ଗଙ୍ଗାଂ ବିନା ଜଗତ୍॥ 13-65-36 (84083)
ଯଥା ହୀନଂ ନଭୋଽର୍କେଣ ଭୂଃ ଶୈଲୈଃ ଖଂ ଚ ବାଯୁନା।
ତଥା ଦେଶା ଦିଶଶ୍ଚୈବ ଗଙ୍ଗାହୀନା ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-65-37 (84084)
ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଯେ କେଚିତ୍ପ୍ରାଣିନଃ ସର୍ବ ଏବ ତେ।
ତର୍ପ୍ଯମାଣାଃ ପରାଂ ତୃପ୍ତିଂ ଯାନ୍ତି ଗଙ୍ଗାଜଲୈଃ ଶୁଭୈଃ॥ 13-65-38 (84085)
`ଅନ୍ଯେ ଚ ଦେବା ମୁନଯଃ ପ୍ରେତାନି ପିତୃଭିଃ ସହ।
ତର୍ପିତାସ୍ତୃପ୍ତିମାଯାନ୍ତି ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ସର୍ବଶଃ॥' 13-65-39 (84086)
ଯସ୍ତୁ ସୂର୍ଯେଣ ନିଷ୍ଟପ୍ତଂ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ପିବତେ ଜଲମ୍।
ଗବାଂ ନିର୍ହରନିର୍ମୁକ୍ତାଦ୍ଯାବକାତ୍ତଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-65-40 (84087)
ଇନ୍ଦ୍ରବ୍ରତସହସ୍ରଂ ତୁ ଯଶ୍ଚୋରତ୍କାଯଶୋଧନମ୍।
ପିବେଦ୍ଯଶ୍ଚାପି ଗଙ୍ଗାମ୍ଯଃ ସମୌ ସ୍ଯାତାଂ ନ ବା ସମୌ॥ 13-65-41 (84088)
ତିଷ୍ଠେଦ୍ଯୁଗସହସ୍ରଂ ତୁ ପଦେନୈକେନ ଯଃ ପୁମାନ୍।
ମାସମେକଂ ତୁ ଗଙ୍ଗାଯାଂ ସମୌ ସ୍ଯାତାଂ ନ ବା ସଭୌ॥ 13-65-42 (84089)
ଲମ୍ବତେଽବାକ୍ଶିରା ଯସ୍ତୁ ଯୁଗାନାମଯୁତଂ ପୁମାନ୍।
ତିଷ୍ଠେଦ୍ଯଥେଷ୍ଟଂ ଯଶ୍ଚାପି ଗଙ୍ଗାଯାଂ ସ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-65-43 (84090)
ଅଗ୍ନୌ ପ୍ରାସ୍ତଂ ପ୍ରଧୂଯେତ ଯଥା ତୂଲଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ତଥା ଗଙ୍ଗାବଗାଢସ୍ଯ ସର୍ବପାପଂ ପ୍ରଧୂଯତେ॥ 13-65-44 (84091)
ଭୂତାନାମିହ ସର୍ବେଷାଂ ଦୁଃଖୋପହତଚେତସାମ୍।
ଗତିମନ୍ବେଷମାଣାନାଂ ନ ଗଙ୍ଗାସଦୃଶୀ ଗତିଃ॥ 13-65-45 (84092)
ଭବନ୍ତି ନିର୍ବିଷାଃ ସର୍ପା ଯଥା ତାର୍କ୍ଷ୍ଯସ୍ଯ ଦର୍ଶନାତ୍।
ଗଙ୍ଗାଯା ଦର୍ଶନାତଦ୍ବତ୍ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-65-46 (84093)
ଅପ୍ରତିଷ୍ଠାଶ୍ଚ ଯେ କେଚିଦଧର୍ମଶରଣାଶ୍ଚ ଯେ।
ଯେଷାଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଗଙ୍ଗେହ ଶରଣଂ ଶର୍ମ ବର୍ମ ଚ। 13-65-47 (84094)
ପ୍ରକୃଷ୍ଟୈରଶୁଭୈର୍ଗ୍ରସ୍ତାନନେକୈଃ ପୁରୁଷାଧମାନ୍।
ପତତୋ ନରକେ ଗଙ୍ଗା ସଂଶ୍ରିତାନ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ତାରଯେତ୍॥ 13-65-48 (84095)
ତେ ସଂବିଭକ୍ତା ମୁନିଭିର୍ନୂନଂ ଦେବୈଃ ସବାସବୈଃ।
ଯେଽଭିଗଚ୍ଛନ୍ତି ସତତଂ ଗଙ୍ଗାଂ ମତିମତାଂବର॥ 13-65-49 (84096)
ବିନଯାଚାରହୀନାଶ୍ଚ ଅଶିବାଶ୍ଚ ନରାଧମାଃ।
ତେ ଭବନ୍ତି ଶିବା ବିପ୍ର ଯେ ବୈ ଗଙ୍ଗାମୁପାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-65-50 (84097)
ଯଥା ସୁରାଣାମଭୃତଂ ପିତୄଣାଂ ଚ ଯଥା ସ୍ବଧା।
ସୁଧା ଯଥା ଚ ନାଗାନାଂ ତଥା ଗଙ୍ଗାଜଲଂ ନୃଣାମ୍॥ 13-65-51 (84098)
ଉପାସତେ ଯଥା ବାଲା ମାତରଂ କ୍ଷୁଧଯାଽର୍ଦିତାଃ।
ଶ୍ରେଯସ୍କାମାସ୍ତଥା ଗଙ୍ଗାମୁପାସନ୍ତୀହ ଦେହିନଃ॥ 13-65-52 (84099)
ସ୍ବାଯଂଭୁବଂ ଯଥା ସ୍ଥାନଂ ସର୍ବେଷାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମୁଚ୍ଯତେ।
ସ୍ଥାନାନାଂ ସରିତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ଗଙ୍ଗା ତଦ୍ବଦିହୋଚ୍ଯତେ॥ 13-65-53 (84100)
`ଉପଜୀବ୍ଯା ଯଥା ଧେନୁର୍ଲୋକାନାଂ ବ୍ରାହ୍ମମେବ ବା।
ହବିଷାଂ ତୁ ଯଥା ସୋମସ୍ତରଣେଷୁ ତଥା ତ୍ବିଯମ୍॥ 13-65-54 (84101)
ଯଥୋପଜୀବିନାଂ ଧେନୁର୍ଦେବାଦୀନାଂ ପରା ସ୍ମୃତା।
ତଥୋପଜୀବିନାଂ ଗଙ୍ଗା ସର୍ବପ୍ରାଣଭୃତାମିହ॥ 13-65-55 (84102)
ଦେବାଃ ସୋମାର୍କସଂସ୍ଥାନି ଯତା ସତ୍ରାଦିଭିର୍ମଖୈଃ।
ଅମୃତାନ୍ଯୁପଜୀବନ୍ତି ତଥା ଗଙ୍ଗାଜଲଂ ନରାଃ॥ 13-65-56 (84103)
ଜାହ୍ନବୀପୁଲିନୋତ୍ଥାଭିଃ ସିକତାଭିଃ ସମୁକ୍ଷିତମ୍।
ଆତ୍ମାନଂ ମନ୍ଯତେ ଲୋକୋ ଦିବିଷ୍ଠମିବ ଶୋଭିତମ୍॥ 13-65-57 (84104)
ଜାହ୍ନବୀତୀରସମ୍ଭୂତାଂ ମୃଦଂ ମୂର୍ଧ୍ନା ବିଭର୍ତି ଯଃ।
ବିଭର୍ତି ରୂପଂ ସୋଽର୍କସ୍ଯ ତମୋନାଶାଯ ନିର୍ମଲମ୍॥ 13-65-58 (84105)
ଗଙ୍ଗୋର୍ମିଭିରଥୋ ଦିଗ୍ଧଃ ପୁରୁଷଂ ପବନୋ ଯଦା।
ସ୍ପୃଶ୍ଯତେ ସୋଽସ୍ଯ ପାପ୍ମାନଂ ସଦ୍ଯ ଏବାପକର୍ଷତି॥ 13-65-59 (84106)
ବ୍ଯସନୈରଭିତପ୍ତସ୍ଯ ନରସ୍ଯ ବିନଶିଷ୍ଯତଃ।
ଗଙ୍ଗାଦର୍ଶନଜା ପ୍ରୀତିର୍ବ୍ଯସନାନ୍ଯପକର୍ଷତି॥ 13-65-60 (84107)
ହଂସାରାବୈଃ କୋକରବୈ ରବୈରନ୍ଯୈଶ୍ଚ ପକ୍ଷିଣାମ୍।
ପସ୍ପର୍ଧ ଗଙ୍ଗା ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ପୁଲିନୈଶ୍ଚ ଶିଲୋଚ୍ଚଯାନ୍॥ 13-65-61 (84108)
ହଂସାଦିଭିଃ ସୁବହୁଭିର୍ବିବିଧୈଃ ପକ୍ଷିଭିର୍ବୃତାମ୍।
ଗଙ୍ଗାଂ ଗୋକୁଲସମ୍ବାଦାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ବର୍ଗୋଽପି ବିସ୍ମୃତଃ॥ 13-65-62 (84109)
ନ ସା ପ୍ରୀତିର୍ଦିବିଷ୍ଠସ୍ଯ ସର୍ବକାମାନୁପାଶ୍ନତଃ।
ସମ୍ଭବେଦ୍ଯା ପରା ପ୍ରୀତିର୍ଗଙ୍ଗାଯାଃ ପୁଲିନେ ନୃଣାମ୍॥ 13-65-63 (84110)
ବାଙ୍ମନ କର୍ମଜୈର୍ଗ୍ରସ୍ତଃ ପାପୈରପି ପୁମାନିହ।
ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଗଙ୍ଗାଂ ଭବେନ୍ମୂତୋ ଅତ୍ର ମେ ନାସ୍ତି ସଂଶଯଃ॥ 13-65-64 (84111)
ସପ୍ତାବରାନ୍ସପ୍ତ ପରାନ୍ପିତୄଂସ୍ତେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଯେ ପରେ।
ପୁମାଂସ୍ତାରଯତେ ଗଙ୍ଗାଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ସ୍ପୃଷ୍ଟ୍ବାଽବଗାହ୍ଯ ଚ॥ 13-65-65 (84112)
ଶ୍ରୁତାଭିଲଷିତା ପୀତା ସ୍ପୃଷ୍ଟା ଦୃଷ୍ଟାଽବଗାହିତା।
ଗଙ୍ଗା ତାରଯତେ ନୄଣାମୁଭୌ ବଂଶୌ ବିଶେଷତଃ॥ 13-65-66 (84113)
`ତତ୍ତୀରଗାନାଂ ତପସା ଶ୍ରାଦ୍ଧପାରାଯଣାଦିଭିଃ।
ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରପ୍ରଭୃତିଭିସ୍ତତ୍ତୀର୍ଥୈର୍ନ ପରଂ ନୃଣାମ୍॥ 13-65-67 (84114)
ସାଯଂ ପ୍ରାତଃ ସ୍ମରେଦ୍ଗଙ୍ଗାଂ ନିତ୍ଯଂ ସ୍ନାନେ ତୁ କୀର୍ତଯେତ୍।
ତର୍ପଣେ ପିତୃପୂଜାସୁ ମରଣେ ଚାପି ସଂସ୍ମରେତ୍॥' 13-65-68 (84115)
ଦର୍ଶନାତ୍ସ୍ପର୍ଶନାତ୍ପାନାତ୍ତଥା ଗଙ୍ଗେତି କୀର୍ତନାତ୍।
ପୁନାତ୍ଯୁପୁଣ୍ଯାନ୍ପୁରୁଷାଞ୍ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-65-69 (84116)
ଯ ଇଚ୍ଛେତ୍ସଫଲଂ ଜନ୍ମ ଜୀବିତଂ ଶ୍ରୁତମେବ ଚ।
ସ ପିତୄଂସ୍ତର୍ପଯେଦ୍ଗଙ୍ଗାମଭିଗମ୍ଯ ସୁରାଂସ୍ତଥା॥ 13-65-70 (84117)
ନ ଶ୍ରୁତୈର୍ନ ଚ ବିତ୍ତେନ କର୍ମଣା ନ ଚ ତତ୍ଫଲମ୍।
ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପୁରୁଷୋଽତ୍ଯନ୍ତଂ ଗଙ୍ଗାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯଦାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-65-71 (84118)
ଜାତ୍ଯନ୍ଧୈରିହ ତୁଲ୍ଯାସ୍ତେ ମୃତୈଃ ପଙ୍ଗୁଭିରେବ ଚ।
ସମର୍ଥା ଯେ ନ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଗଙ୍ଗାଂ ପୁଣ୍ଯଜଲାଂ ଶିବାମ୍॥ 13-65-72 (84119)
ଭୂତଭବ୍ଯଭବିଷ୍ଯଜ୍ଞୈର୍ମହର୍ଷିଭିରୁପସ୍ଥିତାମ୍।
ଦେବୈଃ ସେନ୍ଦ୍ରୈଶ୍ଚ କୋ ଗଙ୍ଗାଂ ନୋପସେବେତ ମାନବଃ॥ 13-65-73 (84120)
ବାନପ୍ରସ୍ଥୈର୍ଗୃହସ୍ଥୈଶ୍ଚ ଯତିଭିର୍ବ୍ରହ୍ମଚାରିଭିଃ।
ବିଦ୍ଯାବଦ୍ଭିଃ ଶ୍ରିତାଂ ଗଙ୍ଗାଂ ପୁମାନ୍କୋ ନାମ ନାଶ୍ରଯେତ୍॥ 13-65-74 (84121)
ଉତ୍କାମଦ୍ବିଶ୍ଚ ଯଃ ପ୍ରାଣୈଃ ପ୍ରଯତଃ ଶିଷ୍ଟସମ୍ମତଃ।
ଚିନ୍ତଯେନ୍ମନସା ଗଙ୍ଗାଂ ସ ଗତିଂ ପରମାଂଲଭେତ୍॥ 13-65-75 (84122)
ନ ଭଯେଭ୍ଯୋ ଭଯଂ ତସ୍ଯ ନ ପାପେଭ୍ଯୋ ନ ରାଜତଃ।
ଆଦେହପତନାଦ୍ଗଙ୍ଗାମୁପାସ୍ତେ ଯଃ ପୁମାନିହ॥ 13-65-76 (84123)
ଗଗନାଦ୍ଗାଂ ପତନ୍ତୀଂ ବୈ ମହାପୁଣ୍ଯାଂ ମହେଶ୍ବରଃ।
ଦଧାର ଶିରସା ଗଙ୍ଗାଂ ତାମେବ ଦିବି ସେବତେ॥ 13-65-77 (84124)
ଅଲଙ୍କୃତାସ୍ତ୍ରଯୋ ଲୋକାଃ ପଥିଭିର୍ବିମଲୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ।
ଯସ୍ତୁ ତସ୍ଯା ଜଲଂ ସେବେତ୍କ୍ରତକୃତ୍ଯଃ ପୁମାନ୍ଭବେତ୍। 13-65-78 (84125)
ଦିବି ଜ୍ଯୋତିର୍ଯଥାଽଽଦିତ୍ଯଃ ପିତୄଣାଂ ଚୈବ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ।
ଦେବେଶ ଯଥା ନୃଣାଂ ଗଙ୍ଗା ଚ ସରିତାଂ ତଥା॥ 13-65-79 (84126)
ମାତ୍ରା ପିତ୍ରା ସୁତୈର୍ଦାରୈର୍ବିମୁକ୍ତସ୍ଯ ଧନେନ ବା।
ନ ଭବେଦ୍ଧି ତଥା ଦୁଃଖଂ ଯଥା ଗଙ୍ଗା ବିଯୋଗଜମ୍॥ 13-65-80 (84127)
ନାରଣ୍ଯୈର୍ନେଷ୍ଟବିଷଯୈର୍ନ ସୁତୈର୍ନ ଧନାଗମୈଃ।
ତଥା ପ୍ରସାଦୋ ଭବତି ଗଙ୍ଗାଂ ବୀକ୍ଷ୍ଯ ଯଥା ଭବେତ୍॥ 13-65-81 (84128)
ପୂର୍ଣମିନ୍ଦୁଂ ଯଥା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନୃଣାଂ ଦୃଷ୍ଟିଃ ପ୍ରସୀଦତି।
ତଥା ତ୍ରିପଥଗାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନୃଣାଂ ଦୃଷ୍ଟିଃ ପ୍ରସୀଦତି॥ 13-65-82 (84129)
ତଦ୍ଭାବସ୍ତଦ୍ଗତମନାସ୍ତନ୍ନିଷ୍ଠସ୍ତତ୍ପରାଯଣଃ।
ଗଙ୍ଗାଂଯୋଽନୁଗତୋ ଭକ୍ତ୍ଯାସ ତସ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯତାଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-65-83 (84130)
ଭୂସ୍ଥୈଃ ଖସ୍ଥୈର୍ଦିବିଷ୍ଠୈଶ୍ଚ ଭୂତୈରୁଚ୍ଚାବଚୈରପି।
ଗଙ୍ଗା ବିଗାହ୍ଯା ସତତମେତତ୍କାର୍ଯତମଂ ସତାମ୍॥ 13-65-84 (84131)
ବିଶ୍ବଲୋକେଷୁ ପୁଣ୍ଯତ୍ବାଦ୍ଗଙ୍ଗାଯାଃ ପ୍ରଥିତଂ ଯଶଃ।
`ଦୁର୍ମୃତାନନପତ୍ଯାଂଶ୍ଚ ସା ମୃତାନନଯଦ୍ଦିବମ୍।'
ଯତ୍ପୁତ୍ରାନ୍ସଗରସ୍ଯେତୋ ଭସ୍ମାଖ୍ଯାନନଯଦ୍ଦିବମ୍॥ 13-65-85 (84132)
ବାଯ୍ବୀରିତାଭିଃ ସୁମନୋହରାଭି-
ର୍ଦ୍ରୁତାଭିରତ୍ଯର୍ଥସମୁତ୍ଥିତାଭିଃ।
ଗଙ୍ଗୋର୍ମିଭିର୍ଭାନୁମତୀଭିରିଦ୍ଧାଃ
ସହସ୍ରରଶ୍ମିପ୍ରତିମା ଭବନ୍ତି॥ 13-65-86 (84133)
ପଯସ୍ବିନୀଂ ଘୃତିନୀମତ୍ଯୁଦାରାଂ
ସମୃଦ୍ଧିନୀଂ ବେଗିନୀଂ ଦୁର୍ବିଗାହ୍ଯାମ୍।
ଗଙ୍ଗାଂ ଗତ୍ବା ଯୈଃ ଶରୀରଂ ବିସୃଷ୍ଟଂ
ଗତା ଧୀରସ୍ତେ ବିବୁଧୈଃ ସମତ୍ବମ୍॥ 13-65-87 (84134)
ଅନ୍ଧାଞ୍ଚଡାନ୍ଦ୍ରବ୍ଯହୀନାଂଶ୍ଚ ଗଙ୍ଗା
ଯଶସ୍ବିନୀ ବୃହତୀ ବିଶ୍ବରୂପା।
ଦେବୈଃ ସେନ୍ଦ୍ରୈର୍ମୁନିଭିର୍ମାନବୈଶ୍ଚ
ନିଷେବିତା ସର୍ବକାମୈର୍ଯୁନକ୍ତି॥ 13-65-88 (84135)
ଊର୍ଜସ୍ବତୀଂ ମଧୁମତୀଂ ମହାପୁଣ୍ଯାଂ ତ୍ରିବର୍ତ୍ମଗାମ୍।
ତ୍ରିଲୋକଗୋପ୍ତ୍ରୀଂ ଯେ ଗଙ୍ଗାଂ ସଂଶ୍ରିତାସ୍ତେ ଦିବଂ ଗତାଃ॥ 13-65-89 (84136)
ଯୋ ବତ୍ସ୍ଯତି ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯତି ବାଽପି ମର୍ତ୍ଯ-
ସ୍ମସ୍ମୈ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସୁଖାନି ଦେବାଃ।
ତଦ୍ଭାବିତାଃ ସ୍ପର୍ଶନଦର୍ଶନେନ
ଇଷ୍ଟାଂ ଗତିଂ ତସ୍ଯ ସୁରା ଦିଶନ୍ତି॥ 13-65-90 (84137)
ଦକ୍ଷାଂ ପୃଶ୍ନିଂ ବୃହତୀଂ ବିପ୍ରକୃଷ୍ଟାଂ
ଶିବାମୃଦ୍ଧାଂ ଭାଗିନୀଂ ସୁପ୍ରସନ୍ନାମ୍।
ବିଭାବରୀଂ ସର୍ବଭୂତପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ
ଗଙ୍ଗାଂ ଗତା ଯେ ତ୍ରିଦିବଂ ଗତାସ୍ତେ॥ 13-65-91 (84138)
ଖ୍ଯାତିର୍ଯସ୍ଯାଃ ଖଂ ଦିବଂ ଗାଂ ଚ ନିତ୍ଯା-
ମୂର୍ଧ୍ବଂ ଦିଶୋ ବିଦିଶଶ୍ଚାବତସ୍ଥେ।
ତସ୍ଯା ଜଲଂ ସେବ୍ଯ ସରିଦ୍ବରାଯା
ମର୍ତ୍ଯାଃ ସର୍ବେ କୁତକୃତ୍ଯା ଭବନ୍ତି॥ 13-65-92 (84139)
ଇଯଂ ଗଙ୍ଗେତି ନିଯତଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠା
ଗୁହସ୍ଯ ସ୍କ୍ମସ୍ଯ ଚ ଗର୍ଭଯୋଷା।
ପ୍ରାତସ୍ତ୍ରିବର୍ଗା ଘୃତବହା ବିପାପ୍ମା
ଗଙ୍ଗାଽବତୀର୍ଣା ବିଯତୋ ବିଶ୍ବତୋଯା॥ 13-65-93 (84140)
`ନାରାଯଣାଦକ୍ଷଯାତ୍ପୂର୍ବଜାତା
ବିଷ୍ଣୋଃ ପାଦାଚ୍ଛିଂଶୁମାରାଦ୍ଧ୍ରୁବାଚ୍ଚ।
ସୋମାତ୍ସୂର୍ଯାନ୍ମେରୁରୂପାଚ୍ଚ ବିଷ୍ଣୋଃ
ସମାଗତା ଶିବମୂର୍ଧ୍ନୋ ହିମାଦ୍ରିମ୍।
ସତ୍ଯାବତୀ ଦ୍ରବ୍ଯପରସ୍ଯ ବର୍ଯା
ଦିବୋ ଭୁବଶ୍ଚାପି ବୀକ୍ଷ୍ଯାନୁରୂପା॥' 13-65-94 (84141)
ସୁତାଽବନୀଧ୍ରସ୍ଯ ହରସ୍ଯ ଭାର୍ଯା
ଦିବୋ ଭୁବଶ୍ଚାପି କୃତାନୁରୂପା।
ଭବ୍ଯା ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଭାଗିନୀ ଚାପି ରାଜ-
ନ୍ଗଙ୍ଗା ଲୋକାନାଂ ପୃଣ୍ଯଦା ବୈ ତ୍ରଯାଣାମ୍॥ 13-65-95 (84142)
ମଧୁସ୍ରବା ଘୃତଧାରା ଘୃତାର୍ଚି-
ର୍ମହୋର୍ମିଭିଃ ଶୋଭିତା ବ୍ରାହ୍ମଣୈଶ୍ଚ।
ଦିବଶ୍ଚ୍ଯୁତା ଶିରସାଽଽପ୍ତା ଶିବେନ
ଗଙ୍ଗାଽବନୀଧ୍ରାତ୍ତ୍ରିଦିବସ୍ଯ ମାତା॥ 13-65-96 (84143)
ଯୋନିର୍ବରିଷ୍ଠା ବିରଜା ବିତନ୍ବୀ
ଶଯ୍ଯାଽଚିରା ବାରିବହା ଯଶୋଦା।
ବିଶ୍ବାବତୀ ଚାକୃତିରିଷ୍ଟସିଦ୍ଧା
ଗଙ୍ଗୋକ୍ଷିତାନାଂ ଭୁବନସ୍ଯ ପନ୍ଥାଃ॥ 13-65-97 (84144)
କ୍ଷାନ୍ତ୍ଯା ମହ୍ଯା ଗୋପନେ ଧାରଣେ ଚ
ଦୀପ୍ତ୍ଯ, କୃଶାନୋସ୍ତପନସ୍ଯ ଚୈବ।
ତୁଲ୍ଯା ଗଙ୍ଗା ସମ୍ମତା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ
ଗୃହସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯତଯା ଚ ନିତ୍ଯମ୍॥ 13-65-98 (84145)
ଋଷିଷ୍ଟୁତାଂ ବିଷ୍ଣୁପଦୀଂ ପୁରାଣାଂ
ସୁପୁଣ୍ଯତୋଯାଂ ମନସାଽପି ଲୋକେ।
ସର୍ବାତ୍ମନା ଜାହ୍ନବୀଂ ଯେ ପ୍ରବନ୍ନା
ସ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସଦନଂ ସମ୍ପ୍ରଯାତାଃ॥ 13-65-99 (84146)
ଲୋକାନିମାନ୍ନଯତି ଯା ଜନନୀବ ପୁତ୍ରା-
ନ୍ସର୍ବାତ୍ମନା ସର୍ବଗୁଣୋପପନ୍ନା।
ତତ୍ସ୍ଥାନକଂ ବ୍ରାହ୍ମମଭୀପ୍ସମାନୈ-
ର୍ଗଙ୍ଗା ସଦୈବାତ୍ମବଶୈରୁପାସ୍ଯା॥ 13-65-100 (84147)
`ନ ତୈର୍ଜୁଷ୍ଟାଂ ସ୍ପୃଶତୀଂ ବିଶ୍ବତୋଯା-
ମିରାବଜ୍ଞାଂ ରବେତୀଂ ଭୂଧରାଣାମ୍।'
ଉସାଂ ପୃଷ୍ଟାଂ ମିଷତୀଂ ବିଶ୍ବଭୋଜ୍ଯା-
ମିରାବତୀଂ ଧାରିଣୀଂ ଭୂଧରାଣାମ୍।
ଶିଷ୍ଟାଶ୍ରଯାମମୃତାଂ ବ୍ରହ୍ମକାନ୍ତାଂ
ଗଂଙ୍ଗାଂ ଶ୍ରଯେଦାତ୍ମବାନ୍ସିଦ୍ଧିକାମଃ॥ 13-65-101 (84148)
ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଦେବାନ୍ସବିଭୂନ୍ସମସ୍ତା-
ନ୍ଭଗୀରଥସ୍ତପସୋଗ୍ରେଣ ଗଙ୍ଗାମ୍।
ଗାମାନଯତ୍ତାମଭିଗମ୍ଯ ଶଶ୍ବ-
ତ୍ପୁଂସାଂ ଭଯଂ ନେହ ଚାମୁତ୍ର ବିଦ୍ଯାତ୍॥ 13-65-102 (84149)
ଉଦାହୃତଃ ସର୍ବଥା ତେ ଗୁଣାନାଂ
ମଯୈକଦେଶଃ ପ୍ରସମୀକ୍ଷ୍ଯ ବୃଦ୍ଧ୍ଯା।
ଶକ୍ତିର୍ନ ସେ କାଚିଦିହାସ୍ତି ବକ୍ତୁଂ
ଗୁଣାନ୍ସର୍ବାନ୍ପରିମାତୁଂ ତଥୈବ॥ 13-65-103 (84150)
ମେରୋଃ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ଚ ସର୍ବଯତ୍ନୈଃ
ସଙ୍ଖ୍ଯୋପଲାନାମୁଦକସ୍ଯ ବାଽପି।
ଶକ୍ଯଂ ବକ୍ତୁଂ ନେହ ଗଙ୍ଗାଜଲାନାଂ
ଗୁଣାଖ୍ଯାନଂ ପରିମାତୁଂ ତଥୈବ॥ 13-65-104 (84151)
ତସ୍ମାଦେତାନ୍ପରଯା ଶ୍ରଦ୍ଧଯୋକ୍ତା-
ନ୍ଗୁଣାନ୍ସର୍ବାଞ୍ଜାହ୍ନବୀଯାନ୍ସଦୈବ।
ଭବେଦ୍ବାଚା ମନସା କର୍ମଣା ଚ
ଭକ୍ତ୍ଯା ଯୁକ୍ତଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଃ॥ 13-65-105 (84152)
ଲୋକାନିମାଂସ୍ତ୍ରୀନ୍ଯଶସା ବିତତ୍ଯ
ସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ମହତୀଂ ତାଂ ଦୁରାପାମ୍।
ଗଙ୍ଗାକୃତାନଚିରେଣୈବ ଲୋକା-
ନ୍ଯଥେଷ୍ଟମିଷ୍ଟାନ୍ବିହରିଷ୍ଯସି ତ୍ବମ୍॥ 13-65-106 (84153)
ତବ ମମ ଚ ଗୁଣୈର୍ମହାନୁଭାବା
ଜୁଷତୁ ଭତିଂ ସତତଂ ସ୍ବଧର୍ମଯୁକ୍ତୈଃ।
ଅଭିମତଜନବତ୍ସଲା ହି ଗଙ୍ଗା
ଜଗତି ଯୁନକ୍ତି ସୁଖୈଶ୍ଚ ଭକ୍ତିମନ୍ତମ୍॥ 13-65-107 (84154)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-65-108x (6994)
ଇତି ପରମମତିର୍ଗୁଣାନଶେଷା-
ଞ୍ଶିଲରତଯେ ତ୍ରିପଥାନୁଯୋଗରୂପାନ୍।
ବହୁବିଧମନୁଶାସ୍ଯ ତଥ୍ଯରୂପା-
ନ୍ଗଗନତଲଂ ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ବିବେଶ ସିଦ୍ଧଃ॥ 13-65-108 (84155)
ଶିଲବୃତ୍ତିସ୍ତୁ ସିଦ୍ଧସ୍ଯ ବାକ୍ଯୈଃ ସମ୍ବୋଧିତସ୍ତଦା।
ଗଙ୍ଗାମୁପାସ୍ଯ ବିଧିବତ୍ସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ ସୁଦୁର୍ଲଭାମ୍॥ 13-65-109 (84156)
ତଥା ତ୍ବମପି କୌନ୍ତେଯ ଭକ୍ତ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତଃ।
ଗଙ୍ଗାମଭ୍ଯେହି ସତତଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ସିଦ୍ଧିମୁତ୍ତମାମ୍॥ 13-65-110 (84157)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-65-111x (6995)
ଶ୍ରୁତ୍ବେତିହାସଂ ଭୀଷ୍ମୋକ୍ତଂ ଗଙ୍ଗାଯାଃ ସ୍ତବସଂଯୁତମ୍।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ପରାଂ ପ୍ରୀତିମଗଚ୍ଛଦ୍ଧାତୃଭିଃ ସହ॥ ॥ 13-65-111 (84158)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 65 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-65-2 ଯଦାଽପୃଚ୍ଛତ୍ତଦୈବାଜଗ୍ମୁରିତି ଦ୍ବିତୀଯେନ ଯତ୍ତଦୋରଧ୍ଯାହାରେଣ ନ୍ବଯଃ॥ 7-65-16 ମହାଭାଗ୍ଯଂ ଯୋଗୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଖେଚରତ୍ବାନ୍ତର୍ଧାନଶକ୍ତ୍ଯାଦିସିଦ୍ଧିମତ୍ତ୍ବମ୍॥ 7-65-18 ଦେଶାଃ ଭୂମିଭାଗାଃ। ଜନପଦାଃ ମହାଜନନିବାସସ୍ଥାନାନି। ଆଶ୍ରମାଃ ଋଷିସ୍ଥାନାନି॥ 7-65-26 ତେ ଦେଶା ଇତି ପ୍ରକୃଷ୍ଟାଃ ପୁଣ୍ଯତ ଇତ୍ଯନୁଷଙ୍ଗଃ॥ 7-65-28 ଗାତ୍ରାଣ୍ଯସ୍ଥୀନି। ନ୍ଯସ୍ତାନି ଗଙ୍ଗାଯାମ୍। ତ୍ଯକ୍ତାନି ଯାନି ବୈ ତେଷାଂ ତ୍ଯାଗାତ୍ସ୍ବର୍ଗୋ ବିଧୀଯତେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-65-32 ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଃ ପୁଣ୍ଯବୃଦ୍ଧିଃ॥ 7-65-33 ଯାବଦସ୍ଥି ମନୁଷ୍ଯାଣାମିତି ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ 7-65-40 ଗବାଂ ନିର୍ହାର ଆହାରନିର୍ଗମନାମାର୍ଗସ୍ତତୋ ନିର୍ମୁକ୍ତଂ ଯାବକଂ ଯବବିକାରସ୍ତସ୍ମାତ୍। ଗାଂ ଯବାନାଦଯିତ୍ବା ତଚ୍ଛକୃଦନ୍ତର୍ଗତାନ୍ ଯବାନ୍ ପକ୍ତ୍ବା ଭୁଞ୍ଜାନୋ ଯାବକବ୍ରତୀତ୍ଯୁଚ୍ଯତେ॥ 7-65-41 ଇନ୍ଦୁବ୍ରତଂ ଚାନ୍ଦ୍ରାଯଣମ୍॥ 7-65-44 ଧୂଯତେ ଦୂରେ ଜାଯତେ ଭସ୍ମୀଭୂଯାପି ନ ଶିବ୍ଯତେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-65-63 କାମାନ୍ ଭୋଗାନ୍॥ 7-65-81 ଉପସ୍ଥିତାଂ ନିତ୍ଯଂ ସେବିତାମ୍॥ ଇଷ୍ଟଂ ଯାଗାଦି ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯୈରିଷ୍ଟବିଷଯୈଃ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯୈଃ॥ 7-65-83 ଇଦ୍ଧାଃ ନିର୍ଦୋଷତ୍ବେନ ଦୀପ୍ତାଃ॥ 7-65-87 ପଯୋଘୃତେ ଯାଗୀଯେ ହବିଷୀ ସମୃଦ୍ଧିର୍ଯାଗଫଲଂ ତଦ୍ବତୀମ୍। ଯାଗାଦିଜଂ ପୁଣ୍ଯଂ ତତ୍ଫଲଂ ସ୍ବର୍ଗାଦି ଚ ଗଙ୍ଗାପ୍ରାପ୍ତ୍ଯୈବ ଲଭ୍ଯତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-65-89 ଊର୍କ ଅନ୍ନପଶ୍ବାଦିଃ ତତ୍ପ୍ରଦାମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ମଧୁ କର୍ମଫଲଂ ବ୍ରହ୍ମ ବା ତତ୍ପ୍ରଦାଂ ମଧୁମତୀମ୍॥ 7-65-90 ଯୋଗଂ ଗାମିତି ଶେଷଃ। ତଥା ଗଙ୍ଗଯା ଭାବିତାଃ ମହତ୍ତ୍ବଂ ଗତାଃ ଦେବାଃ। ସ୍ପର୍ଶନଦର୍ଶନେନ ଗଙ୍ଗାଯା ଏବ॥ 7-65-91 ଦକ୍ଷାଂ ତାରଣସମର୍ଥାମ୍। ପୃଶ୍ନିଂ ବିଷ୍ଣୁମାତରମ୍। ବୃହତୀଂ ବାଚମ୍। ବାଗ୍ବୈ ବୃହତୀତିଶ୍ରୁତେଃ। ଭାଗିନୀଂ ଭନାନାମୈଶ୍ବର୍ଯାଦୀନାଂ ଷଣ୍ଣାଂ ସମୂହୋ ଭାଗଂ ତଦ୍ବତୀମ୍। ବିଭାବରୀଂ ପ୍ରକାଶିକାମ୍॥ 7-65-93 ଗଙ୍ଗାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଇଯଂ ଗଙ୍ଗେତି ଅନ୍ଯାନ୍ ଗଙ୍ଗାଂ ଦର୍ଶଯତଃ ପୁରୁଷସ୍ଯ ନିଯତଂ ନିଯମେନ ଗଙ୍ଗୈବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ସଂସାରାବସାନହେତୁର୍ଭବତି। ଗୁହସ୍ଯ କାର୍ତିକେଯସ୍ଯ ରୁକ୍ମସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଣସ୍ଯ ଚ ଗର୍ଭଯୋଷା ଗର୍ଭଧାରିଣୀ ସ୍ତ୍ରୀ। ବିଯତଃ ସକାଶାତ୍ପ୍ରାତରବତୀର୍ଣା ତ୍ରିବର୍ଗା ଧର୍ପ୍ରାର୍ଥକାମଦା। ଧୃତବହା ଜଲବାହିନୀ। ବିଶ୍ବତୋଯା ବିଶ୍ବପ୍ରିଯତୋଯା॥ 7-65-95 ଅବନୀଧ୍ରସ୍ଯ ମେରୋଃ ହିମବତୋ ବା ପର୍ବତସ୍ଯ। କୃତଂ ଅନୁରୂପଂ ଅଲଙ୍କାରୋ ଯଯା ସା କୃତାନୁରୂପା॥ 7-65-96 ମଧୁସ୍ରବା ଧର୍ମଦ୍ରବା। ଘୃତଧାରା ତେଜୋଧାରା ଘୃତାର୍ଚିଃ ଆଜ୍ଯସ୍ଯେବ ଅର୍ଚିର୍ବା ଯସ୍ଯାଃ। ସା ଅବନୀଧ୍ରାତ୍ ପୃଥିବୀଂ ପ୍ରାପ୍ତେତି ଶେଷଃ॥ 7-65-97 ବରିଷ୍ଠା ଯୋନିଃ ପରମକାରଣମ୍। ବି ଜା ନିର୍ମଲା। ବିତନ୍ବୀ ବିଶେଷେଣ ତନ୍ବୀ ସୂକ୍ଷ୍ମା। ଶଯ୍ଯା ଦୀର୍ଘନିଦ୍ରା ତଲ୍ପଃ। ମରଣଂ ଜାହ୍ନବୀତଟ ଇତି ବଚନାତ୍। ଅଚିରା ଶୀଘ୍ରା। ବିଶ୍ବାବତୀ ବିଶ୍ବଂ ଅବନ୍ତୀ ପାଲଯନ୍ତୀ। ନୁମଭାବ ଆର୍ଷଃ। ଇଷ୍ଟସିଦ୍ଧା ଇଷ୍ଟାଃକ ସିଦ୍ଧା ଯସ୍ଯାଃ ସା, ସିଦ୍ଧାନାମିଷ୍ଟା ଇତି ବା। ଅକ୍ଷେତାନାଂ ସ୍ନାତାନାମ୍। ଭୁବନସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ। ପୁଷ୍ପାବିଲା ପରିବାହା ଯଶୋଦେତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-65-98 କ୍ଷାନ୍ତ୍ଯାଦିତ୍ରଯେ ମହ୍ଯା ତୁଲ୍ଯେତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ। ଗୁହସ୍ଯ କୁମାରସ୍ଯ ସମ୍ମତା। ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯତଯା ବ୍ରାହ୍ମଣଜାତ୍ଯନୁଗ୍ରାହକତଯଃ॥ 7-65-99 ମନସାପି ପ୍ରପନ୍ନାଃ କିମୁତ ସାକ୍ଷାତ୍॥ 7-65-101 ଉସ୍ରଂ ଧେନୁମମୃତଦୁଘାମିତି ଯାବତ୍। ମିଷତୀଂ ପଶ୍ଯନ୍ତୀଂ ସର୍ବଜ୍ଞାମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ହରାବତୀମନ୍ନବତୀମ୍। ବ୍ରହ୍ମଣୋପି କାନ୍ତୋ ଚେତୋହରାମ୍॥ 7-65-102 ସବିଭୂନ୍ ସେକ୍ଷରାନ୍। ଗାଂ ପୃଥ୍ବୀମ୍॥ 7-65-103 ମଦୁକ୍ତାନ୍ ଗଙ୍ଗାଗୁଣାନ୍ ଜ୍ଞାତ୍ବା ବାଗାଦିମିଃ ସ୍ତୋତ୍ରଧ୍ଯାନସ୍ନାନାଦିଷୁ ଶ୍ରଦ୍ଦଦାନୋ ଭବେଦିତୀ ସମ୍ବନ୍ଧଃ। ଗଙ୍ଗାକୃତାନ୍ ଗଙ୍ଗାସେବନପ୍ରାପ୍ତାନ୍। ଇଷ୍ଟାନ୍ ସଙ୍କଲ୍ପସିଦ୍ଧାନ୍। 7-65-107 ମହାନୁଭାବା ଗଙ୍ଗା ମତିଂ ଜୁଷତୁ ପ୍ରୀଣାତୁ। ଗଙ୍ଗାଦର୍ଶନାଦିନା ମତିଃ ପ୍ରସୀଦତ୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅଭିମତଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାଲୁଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 066
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.66. ଅଧ୍ଯାଯଃ 066
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ମାନବେଷୁ ପୂଜ୍ଯତାପ୍ରଯୋଜକଗୁଣପ୍ରତିପାଦକକୃଷ୍ଣନାରଦସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କେ ପୂଜ୍ଯା ବୈ ତ୍ରିଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ମାନବା ଭରତର୍ପଭ।
ବିସ୍ତରେଣ ତଦାଚକ୍ଷ୍ବ ନ ହି ତୃପ୍ଯାମି କଥ୍ଯତଃ॥ 13-66-1 (84159)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-66-2x (6996)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ନାରଦସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ॥ 13-66-2 (84160)
ନାରଦଂ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୂଜଯାନଂ ଦ୍ବିଜର୍ଷଭାନ୍।
କେଶବଃ ପରିପପ୍ରଚ୍ଛ ଭଗବନ୍କ୍ରାନ୍ନମସ୍ଯମି॥ 13-66-3 (84161)
ବହୁମାନପରସ୍ତେଷୁ ଭଗବନ୍ଯାନ୍ନମସ୍ଯସି।
ଶକ୍ଯଂ ଚେଚ୍ଛ୍ରୋତୁମସ୍ମାଭିର୍ବ୍ରୂହ୍ଯେତଦ୍ଧର୍ମବିତ୍ତମ॥ 13-66-4 (84162)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-66-5x (6997)
ଶୃଣୁ ଗୋବିନ୍ଦ ଯାନେତାନ୍ପୂଜଯାମ୍ଯରିମର୍ଦନ।
ତ୍ବତ୍ତୋଽନ୍ଯଃ କଃ ପୁମାଁଲ୍ଲୋକେ ଶ୍ରୋତୁମେତଦିହାର୍ହତି॥ 13-66-5 (84163)
ବରୁଣଂ ବାଯୁମାଦିତ୍ଯଂ ପର୍ଜନ୍ଯଂ ଜାତବେଦସମ୍।
ସ୍ଥାଣୁ ସ୍କନ୍ଦଂ ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ବ୍ରହ୍ମାଣମେବ ଚ॥ 13-66-6 (84164)
ବାଚସ୍ପତିଂ ଚନ୍ଦ୍ରମସମପଃ ପୃଥ୍ବୀଂ ସରସ୍ବତୀମ୍।
ସତତଂ ଯେ ନମସ୍ଯନ୍ତି ତାନ୍ନମସ୍ଯାମ୍ଯହଂ ବିଭୋ॥ 13-66-7 (84165)
ତପୋଧନାନ୍ବେଦବିଦୋ ନିତ୍ଯଂ ବେଦପରାଯଣାନ୍।
ମହାର୍ହାନ୍ବୃଷ୍ଣିଶାର୍ଦୂଲ ସଦା ସମ୍ପୂଜଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-66-8 (84166)
ଅଭୁକ୍ତ୍ବା ଦେବକାର୍ଯାଣି କୁର୍ବତେ ଯେଽବିକତ୍ଥନାଃ।
ସନ୍ତୁଷ୍ଟାଶ୍ଚ କ୍ଷମାଯୁକ୍ତାସ୍ତାନ୍ନମସ୍ଯାମ୍ଯହଂ ବିଭୋ॥ 13-66-9 (84167)
ସମ୍ଯଗ୍ଯଜନ୍ତି ଯେ ଚେଷ୍ଟୀଃ କ୍ଷାନ୍ତା ଦାନ୍ତା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ।
ସତ୍ଯଂ ଧର୍ମଂ କ୍ଷିତିଂ ଗାଶ୍ଚ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ଯାଦବ॥ 13-66-10 (84168)
ଯେ ବୈ ତପସି ବର୍ତନ୍ତେ ବନେ ମୂଲଫଲାଶନାଃ।
ଅସଞ୍ଚଯାଃ କ୍ରିଯାବନ୍ତସ୍ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ଯାଦବ॥ 13-66-11 (84169)
ଯେ ଭୃତ୍ଯଭରଣେ ଶକ୍ତାଃ ସତତଂ ଚାତିଥିବ୍ରତାଃ।
ଭୁଞ୍ଜତେ ଦେବଶେଷାଣି ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ଯାଦବ॥ 13-66-12 (84170)
ଯେ ବେଦ ପ୍ରାପ୍ଯ ଦୁର୍ଧର୍ଷା ବାଗ୍ମିନୋ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣଃ।
ଯାଜନାଧ୍ଯାପନେ ଯୁକ୍ତା ନିତ୍ଯଂ ତାନ୍ପୂଜଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-66-13 (84171)
ପ୍ରସନ୍ନହୃଦଯାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବସତ୍ବେଷୁ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଅପୃଷ୍ଠତାପାନ୍ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେ ଯୁକ୍ତାସ୍ତାନ୍ପୂଜଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-66-14 (84172)
ଗୁରୁପ୍ରସାଦେ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେ ଯତନ୍ତୋ ଯେ ସ୍ଥିରବ୍ରତାଃ।
ଶୁଶ୍ରୂଷବୋଽନସୂଯନ୍ତସ୍ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ଯାଦବ॥ 13-66-15 (84173)
ସୁବ୍ରତା ମୁନଯୋ ଯେ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସତ୍ଯସଙ୍ଗରାଃ।
ବୋଢାରୋ ହବ୍ଯକବ୍ଯାନାଂ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ଯାଦବ॥ 13-66-16 (84174)
ଭୈକ୍ଷଚର୍ଯାସୁ ନିରତାଃ କୃଶା ଗୁରୁକୁଲାଶ୍ରଯାଃ।
ନିଃସୁଖା ନିର୍ଧନା ଯେ ତୁ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ଯାଦବ॥ 13-66-17 (84175)
ନିର୍ମମା ନିଷ୍ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦ୍ବା ନିଷ୍ଠିତା ନିଷ୍ପ୍ରଯୋଜନାଃ।
ଯେ ବେଦଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଦୁର୍ଧର୍ଷା ବାଗ୍ମିନୋ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ॥ 13-66-18 (84176)
ଅହିଂସାନିରତା ଯେ ଚ ଯେ ଚ ସତ୍ଯବ୍ରତା ନରାଃ।
ଦାନ୍ତାଃ ଶମପରାଶ୍ଚୈବ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି କେଶବ॥ 13-66-19 (84177)
ଦେବତାତିଥିପୂଜାଯାଂ ଯୁକ୍ତା ଯେ ଗୃହମେଧିନଃ।
କପୋତବୃତ୍ତଯୋ ନିତ୍ଯଂ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ଯାଦବ॥ 13-66-20 (84178)
ଯେଷାଂ ତ୍ରିବର୍ଗଃ କୃତ୍ଯେଷୁ ବର୍ତତେ ନୋପହୀଯତେ।
ଶିଷ୍ଟାଚାରପ୍ରବୃତ୍ତାଶ୍ଚ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମ୍ଯହଂ ସଦା॥ 13-66-21 (84179)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ଶ୍ରୁତସମ୍ପନ୍ନା ଯେ ତ୍ରିବର୍ଗମନୁଷ୍ଠିତାଃ।
ଅଲୋଲୁପାଃ ପୁଣ୍ଯଶୀଲାସ୍ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି କେଶବ॥ 13-66-22 (84180)
`ଅବନ୍ଧ୍ଯକାଲା ଯେଽଲୁବ୍ଧାସ୍ତ୍ରିବର୍ଗେ ସାଧନେଷୁ ଚ।
ବିଶିଷ୍ଟାଚାରଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ନାରାଯଣ ନମାମି ତାନ୍॥' 13-66-23 (84181)
ଅବ୍ଭକ୍ଷା ବାଯୁଭକ୍ଷାଶ୍ଚକ ସୁଧାଭକ୍ଷାଶ୍ଚ ଯେ ସଦା।
ବ୍ରତୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈର୍ଯୁକ୍ତାସ୍ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ମାଧବ॥ 13-66-24 (84182)
ଅଯୋନୀନଗ୍ନିଯୋନୀଂଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମଯୋନୀଂସ୍ତଥୈବ ଚ।
ସର୍ବଭୂତାତ୍ମଯୋନୀଂଶ୍ଚ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମ୍ଯହଂ ସଦା॥ 13-66-25 (84183)
ନିତ୍ଯମେତାନ୍ନମସ୍ଯାମି କୃଷ୍ଣ ଲୋକକରାନୃଷୀନ୍।
ଲୋକଜ୍ଯେଷ୍ଠାନ୍କୁଲଜ୍ଯେଷ୍ଠାଂସ୍ତମୋଘ୍ନଁଲ୍ଲୋକଭାସ୍କରାନ୍॥ 13-66-26 (84184)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ଦ୍ବିଜାନ୍ପୂଜଯ ନିତ୍ଯଦା।
ପୂଜିତାଃ ପୂଜନାର୍ହା ହି ସୁଖଂ ଦାସ୍ଯନ୍ତି ତେଽନଘ॥ 13-66-27 (84185)
ଅସ୍ମିଁଲ୍ଲୋକେ ସଦା ହ୍ଯେତେ ପରତ୍ର ଚ ସୁଖପ୍ରଦାଃ।
ଚରନ୍ତେ ମାନ୍ଯମାନା ବୈ ପ୍ରଦାସ୍ଯନ୍ତି ସୁଖଂ ତବ॥ 13-66-28 (84186)
ଯେ ସର୍ବାତିଥଯୋ ନିତ୍ଯଂ ଗୋଷୁ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ଚ।
ନିତ୍ଯଂ ସତ୍ଯେ ଚାଭିରତା ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯତିତରନ୍ତି ତେ॥ 13-66-29 (84187)
ନିତ୍ଯଂ ଶମପରା ଯେ ଚ ତଥା ଯେ ଚାନସୂଯକାଃ।
ନିତ୍ଯସ୍ବାଧ୍ଯାଯିନୋ ଯେ ଚ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯତିତରନ୍ତି ତେ॥ 13-66-30 (84188)
ସର୍ବାନ୍ଦେବାନ୍ନମସ୍ଯନ୍ତି ଯ ଚୈକଂ ବେଦମାଶ୍ରିତାଃ।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଶ୍ଚ ଦାନ୍ତାଶ୍ଚ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯତିତରନ୍ତି ତେ॥ 13-66-31 (84189)
ତଥୈବ ବିପ୍ରପ୍ରବରାନ୍ନମସ୍କୃତ୍ଯ ଯତବ୍ରତାଃ।
ଭବନ୍ତି ଯେ ଦାନରତା ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯତିତରନ୍ତି ତେ॥ 13-66-32 (84190)
ତପସ୍ବିନଶ୍ଚ ଯେ ନିତ୍ଯଂ କୌମାରବ୍ରହ୍ମଚାରିଣଃ।
ତପସା ଭାବିତାତ୍ମାନୋ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯତିତରନ୍ତି ତେ॥ 13-66-33 (84191)
ଦେବତାତିଥିଭୃତ୍ଯାନାଂ ପିତୄଣାଂ ଚାର୍ଚନେ ରତାଃ।
ଶିଷ୍ଟାନ୍ନଭୋଜିନୋ ଯେ ଚ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯତିତରନ୍ତି ତେ॥ 13-66-34 (84192)
ଅଗ୍ନିମାଧାଯ ବିଧିବତ୍ପ୍ରଣତା ଧାରଯନ୍ତି ଯେ।
ପ୍ରାପ୍ତଃ ସୋମାହୁତିଂ ଚୈବ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯତିତରନ୍ତି ତେ॥ 13-66-35 (84193)
ମାତାପିତ୍ରୋର୍ଗୁରୁଷୁ ଚ ସମ୍ଯଗ୍ବର୍ତନ୍ତି ଯେ ସଦା।
ଯଥା ତ୍ବଂ ବୃଷ୍ଣିଶାର୍ଦୂଲେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବୈବଂ ବିରରାମ ସଃ॥ 13-66-36 (84194)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି କୌନ୍ତେଯ ପିତୃଦେବଦ୍ବିଜାତିଥୀନ୍।
ସମ୍ଯକ୍ପୂଜଯସେ ନିତ୍ଯଂ ଗତିମିଷ୍ଟାମବାପ୍ସ୍ଯସି॥ ॥ 13-66-37 (84195)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 66 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-66-1 ମାନବୈର୍ଭରତର୍ଷଭେତି ଝ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-66-4 ତେଷୁ ମାନବେଷୁ ବହୁମାନପରଃ ସନ୍ କାନ୍ନମସ୍ଯପ୍ତୀତି ଯୋଜ୍ଯମ୍॥ 7-66-8 ମହାର୍ହାନ୍ ମହାନ୍ ଅର୍ହଃ ପୂଜା ଯେଷାମ୍, ଅତିପୂଜ୍ଯାନିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-66-9 ଅବିକତ୍ଥନାଃ ଶ୍ଲାଘାହୀନାଃ॥ 7-66-10 ସତ୍ଯଂ ଧର୍ମଂ ଚ ଯଜନ୍ତି ପୂଜଯନ୍ତି। କ୍ଷିତିଂ ଗାଶ୍ଚ ଯଜନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି। ଯଜ ଦେବପୂଜାସଙ୍ଗତିକରଣଦାନେଷୁ। ସସ୍ଯଂ ଧନଂ କ୍ଷିତିମିତି ଥ.ଧ ପାଠଃ॥ 7-66-14 ଆପୃଷ୍ଠତାପାନ୍ ଯାବନ୍ମଧ୍ଯାହ୍ନମ୍॥ 7-66-15 ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେ ବ୍ରହ୍ମଯଜ୍ଞେ ମନ୍ତ୍ରଜପେ ବା॥ 7-66-18 ନିର୍ହ୍ରୀକା ନିଷ୍ପ୍ରଯୋଜନାଃ ଇତି ଝ.ପାଠଃ। ନିର୍ହ୍ରୀକାଃ ଦିଗ୍ମ୍ବରାଃ॥ 7-66-20 କପୋତବୃତ୍ତଯଃ କଣଶ ଆଦାଯ ଯେ ସଙ୍ଗ୍ରହଂ ନ କୁର୍ବନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-66-21 ତ୍ରିବର୍ଗୋ ଧର୍ମାର୍ଥକାମାଃ। କୃତ୍ଯେଷୁ କର୍ତୁଂ ଯୋଗ୍ଯେଷୁ କର୍ମସୁ ବର୍ତତେ ଉତ୍ତମମଧ୍ଯମାଧମଭାବେନ ବର୍ତତେ ନତୁ ହୀଯତେ ଅଧମମଧ୍ଯମୋତ୍ତମଭାବେନେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-66-24 ସୁଧା ବୈଶ୍ବଦେବଶେଷଃ॥ 7-66-25 ଅଯୋନୀନ୍ ଅକୃତଦାରାନ୍। ଅଗ୍ନିଯୋନୀନ୍ ଦାରାଗ୍ନିହୋତ୍ରଯୁତାନ୍। ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବେଦସ୍ଯ ଯୋନୀନ୍ ଆଶ୍ରଯଭୂତାନ୍। ଅବ୍ଯୋନୀନଗ୍ନିଯୋନୀଂଶ୍ଚେତି ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ 7-66-26 ଲୋକଜ୍ଯେଷ୍ଠାଞ୍ଜ୍ଞାନନିଷ୍ଠାନିତି ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ 7-66-31 ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେ ସର୍ବେ ଯଜ୍ଞା ଅନ୍ତର୍ଭବନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 067
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.67. ଅଧ୍ଯାଯଃ 067
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଶରଣାଗତରକ୍ଷଣଫଲପ୍ରତିପାଦକଶ୍ଯେନକପୋତୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପିତାମହ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦ।
ତ୍ବତ୍ତୋଽହଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଧର୍ମଂ ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-67-1 (84196)
ଶରଣାଗତଂ ଯେ ରକ୍ଷନ୍ତି ଭୂତଗ୍ରାମଂ ଚତୁର୍ବିଧମ୍।
କିଂ ତସ୍ଯ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଫଲଂ ଭବତି ତତ୍ତ୍ବତଃ॥ 13-67-2 (84197)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-67-3x (6998)
ଇଦଂ ଶୃଣୁ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଧର୍ମପୁତ୍ର ମହାଯଶଃ।
ଇତିହାସଂ ପୁରାବୃତ୍ତଂ ଶରଣାର୍ଥଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-67-3 (84198)
ପ୍ରପାତ୍ଯମାନଃ ଶ୍ଯେନେନ କପୋତଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନଃ।
ବୃଷଦର୍ଭଂ ମହାଭାଗଂ ନରେନ୍ଦ୍ରଂ ଶରଣଂ ଗତଃ॥ 13-67-4 (84199)
ସ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ତ୍ରାସାଦଙ୍କମୁପାଗତମ୍।
ଆଶ୍ବାସ୍ଯାଶ୍ବସିହୀତ୍ଯାହ ନ ତେଽସ୍ତି ଭଯମଣ୍ଡଜ॥ 13-67-5 (84200)
ଭଯଂ ତେ ସୁମହତ୍କସ୍ମାତ୍କୁତ୍ର କିଂ ବା କୃତଂ ତ୍ବଯା।
ଯେନ ତ୍ବମିହ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ବିସଂଜ୍ଞୋ ଭ୍ରାନ୍ତଚେତନଃ॥ 13-67-6 (84201)
ନବନୀଲୋତ୍ପଲାପୀଡ ଚାରୁବର୍ଣ ସୁଦର୍ଶନ।
ଦାଡିମାଶୋକପୁଷ୍ପାକ୍ଷ ମା ତ୍ରସସ୍ବାଭଯଂ ତବ॥ 13-67-7 (84202)
ମତ୍ସକାଶମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ନ ତ୍ବାଂ କଶ୍ଚିତ୍ସମୁତ୍ସହେତ୍।
ମନସା ଗ୍ରହଣଂ କର୍ତୁଂ ରକ୍ଷାଧ୍ଯକ୍ଷପୁରସ୍କୃତମ୍॥ 13-67-8 (84203)
କାଶିରାଜ୍ଯଂ ତଦଦ୍ଯୈବ ତ୍ବଦର୍ତଂ ଜୀବିତଂ ତଥା।
ତ୍ଯଜେଯଂ ଭବ ବିସ୍ରବ୍ଧଃ କପୋତ ଭଯଂ ତବ॥ 13-67-9 (84204)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 13-67-10x (6999)
ମମୈତଦ୍ବିହିତଂ ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ନ ରାଜଂସ୍ତ୍ରାତୁମର୍ହସି।
ଅତିକ୍ରାନ୍ତଂ ଚ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଚ ପ୍ରଯତ୍ନାଚ୍ଚୋପପାଦିତମ୍॥ 13-67-10 (84205)
ମାଂସଂ ଚ ରୁଧଇରଂ ଚାସ୍ଯ ମଜ୍ଜା ମେଦଶ୍ଚ ମେ ହିତମ୍।
ପରିତୋଷକରୋ ହ୍ଯେଷ ମମ ମାଽସ୍ଯାଗ୍ରତୋ ଭବ॥ 13-67-11 (84206)
ତୃଷ୍ଣା ମେ ବାଧତେଽତ୍ଯୁଗ୍ରା କ୍ଷୁଧା ନିର୍ଦହତୀବ ମାମ୍।
ମୁଞ୍ଚୈନଂ ନହି ଶକ୍ଷ୍ଯାମି ରାଜନ୍ମନ୍ଦଯିତୁଂ କ୍ଷୁଧାମ୍॥ 13-67-12 (84207)
ମଯା ହ୍ଯନୁସୃତୋ ହ୍ଯେଷ ମତ୍ପକ୍ଷନଖବିକ୍ଷତଃ।
କିଞ୍ଚିଦୁଚ୍ଛ୍ବାସନିଃଶ୍ବାସଂ ନ ରାଜନ୍ଗୋପ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-67-13 (84208)
ଯଦି ସ୍ବବିଷଯେ ରାଜନ୍ପ୍ରଭୁସ୍ତ୍ବଂ ରକ୍ଷଣେ ନୃଣାମ୍।
ଖେଚରସ୍ଯ ତୃଷାର୍ତସ୍ଯ ନ ତ୍ବଂ ପ୍ରଭୁରଥୋତ୍ତମ॥ 13-67-14 (84209)
ଯଦି ବୈରିଷୁ ଭୃତ୍ଯେଷୁ ସ୍ବଜନବ୍ଯବହାରଯୋଃ।
ବିଷଯେଷ୍ବିନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ଚ ଆକାଶେ ମା ପରାକ୍ରମ॥ 13-67-15 (84210)
ପ୍ରଭୁତ୍ବଂ ହି ପରାକ୍ରମ୍ଯ ସମ୍ଯକ୍ ପକ୍ଷହରେଷୁ ତେ।
ଯଦି ତ୍ବମିହ ଧର୍ମାର୍ଥୀ ମାମପି ଦ୍ରଷ୍ଟୁମର୍ହସି॥ 13-67-16 (84211)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-67-17x (7000)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶ୍ଯେନସ୍ଯ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ରାଜର୍ଷିର୍ବିସ୍ମଯଂ ଗତଃ।
ସମ୍ଭାବ୍ଯ ଚୈନଂ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ତଦର୍ଥୀ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ॥ 13-67-17 (84212)
ରାଜୋବାଚ। 13-67-18x (7001)
ଗୋବୃଷୋ ବା ବରାହୋ ବା ମୃଗୋ ବା ମହିଷୋପି ବା।
ତ୍ବଦଥର୍ମଦ୍ଯ କ୍ରିଯତାଂ କ୍ଷୁଧାପ୍ରଶମନାଯ ତେ॥ 13-67-18 (84213)
ଶରଣାଗତଂ ନ ତ୍ଯଜେଯମିତି ମେ ବ୍ରତମାହିତମ୍।
ନ ମୁଞ୍ଚତି ମମାଙ୍ଗାନି ଦ୍ବିଜୋଽଯଂ ପଶ୍ଯ ବୈ ଦ୍ବିଜ॥ 13-67-19 (84214)
ଶ୍ଯେନ ଉବାଚ। 13-67-20x (7002)
ନ ବରାହଂ ନ ଚୋକ୍ଷାଣଂ ନ ଚାନ୍ଯାନ୍ବିବିଧାନ୍ଦ୍ବିଜାନ୍
ଭକ୍ଷଯାମି ମହାରାଜ କିମନ୍ନାଦ୍ଯେନ ତେନ ମେ॥ 13-67-20 (84215)
ଯସ୍ତୁ ମେ ବିହିତୋ ଭକ୍ଷ୍ଯଃ ସ୍ବଯଂ ଦେବୈଃ ସନାତନଃ।
ଶ୍ଯେନାଃ କପୋତାନ୍ଖାଦନ୍ତି ସ୍ତିତିରେଷା ସନାତନୀ॥ 13-67-21 (84216)
ଉଶୀନର କପୋତେ ତୁ ଯଦି ସ୍ନେହସ୍ତବାନଘ।
ତତସ୍ତ୍ବଂ ମେ ପ୍ରଯଚ୍ଛାଦ୍ଯ ସ୍ବମାଂସଂ ତୁଲଯା ଧୃତମ୍॥ 13-67-22 (84217)
ରାଜୋବାଚ। 13-67-23x (7003)
ମହାନନୁଗ୍ରହୋ ମେଽଦ୍ଯ ଯସ୍ତ୍ବମେବମିହାତ୍ଥ ମାମ୍।
ବାଢମେବ କରିଷ୍ଯାମୀତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽସୌ ରାଜସତ୍ତମଃ॥ 13-67-23 (84218)
ଉତ୍କୃତ୍ଯୋତ୍କୃତ୍ଯ ମାଂସାନି ତୁଲଯା ସମତୋଲଯତ୍।
ଅନ୍ତଃପୁରେ ତତସ୍ତସ୍ଯ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ରତ୍ନବିଭୂଷିତାଃ॥ 13-67-24 (84219)
ହାହାଭୂତା ବିନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତାଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପରମଦୁଃଖିତାଃ।
ତାସାଂ ରୁଦିତଶବ୍ଦେନ ମନ୍ତ୍ରିଭୃତ୍ଯଜନସ୍ଯ ଚ॥ 13-67-25 (84220)
ବଭୂବ ସୁମହାନ୍ନାଦୋ ମେଘଗମ୍ଭୀରନିଃସ୍ବନଃ।
ନିରୁଦ୍ଧଂ ଗଗନଂ ସର୍ବଂ ବ୍ଯଭ୍ରଂ ମେଘୈଃ ସମନ୍ତତଃ॥ 13-67-26 (84221)
ମହୀ ପ୍ରଚଲିତା ଚାସୀତ୍ତସ୍ଯ ସତ୍ଯେନ କର୍ମଣା॥ 13-67-27 (84222)
ସ ରାଜା ପାର୍ଶ୍ବତଶ୍ଚୈବ ବାହୁଭ୍ଯାମୂରୁତଶ୍ଚ ଯତ୍।
ତାନି ମାଂସାନି ସଞ୍ଛିଦ୍ଯ ତୁଲାଂ ପୂରଯତେଽଶନୈଃ।
ତଥାପି ନ ସମସ୍ତେନ କପୋତେନ ବଭୂବ ହ॥ 13-67-28 (84223)
ଅସ୍ଥିଭୂତୋ ଯଦା ରାଜା ନିର୍ମାଂସୋ ରୁଧିରସ୍ରବଃ।
ତୁଲାଂ ତତଃ ସମାରୂଢଃ ସ୍ବଂ ମାଂସକ୍ଷଯମୁତ୍ସୃଜନ୍॥ 13-67-29 (84224)
ତତଃ ସେନ୍ଦ୍ରାସ୍ତ୍ରଯୋ ଲୋକାସ୍ତଂ ନରେନ୍ଦ୍ରମୁପସ୍ଥିତାଃ।
ର୍ଭର୍ଯଶ୍ଚାକାଶଗୈସ୍ତତ୍ର ବାଦିତା ଦେବଦୁନ୍ଦୁଭିଃ॥ 13-67-30 (84225)
ଅମୃତେନାବସିକ୍ତଶ୍ଚ ବୃଷଦର୍ଭୋ ନରେଶ୍ବରଃ।
ଦିବ୍ଯୈଶ୍ଚ ସୁସୁଖୈର୍ମାଲ୍ଯୈରଭିବୃଷ୍ଟଃ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-67-31 (84226)
ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସନ୍ଘାତୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ସର୍ବତଃ।
ନୃତ୍ତଶ୍ଚୈବୋପଗୀତଶ୍ଚ ପିତାମହ ଇବ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-67-32 (84227)
ହେମପ୍ରାସାଦସମ୍ବାଧଂ ମଣିକାଞ୍ଚନତୋରଣମ୍।
ସବୈଡୂର୍ଯମଣିସ୍ତମ୍ଭଂ ବିମାନଂ ସମଧିଷ୍ଠିତଃ॥ 13-67-33 (84228)
ସ ରାଜର୍ଷିର୍ଗତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ କର୍ମଣା ତେନ ଶାଶ୍ବତମ୍।
ଶରଣାଗତେଷୁ ଚୈବଂ ତ୍ବଂ କୁରୁ ସର୍ବଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-67-34 (84229)
ଭକ୍ତାନାମନୁରକ୍ତାନାମାଶ୍ରିତାନାଂ ଚ ରକ୍ଷିତା।
ଦଯାବାନ୍ସର୍ବଭୂତେଷୁ ପରତ୍ର ସୁଖମେଧତେ॥ 13-67-35 (84230)
ସାଧୁବୃତ୍ତୋ ହି ଯୋ ରାଜା ସଦ୍ବୃତ୍ତମନୁତିଷ୍ଠତି।
କିଂ ନ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଭବେତ୍ତେନି ସ୍ବବ୍ଯାଜେନେହ କର୍ମଣା॥ 13-67-36 (84231)
ସ ରାଜର୍ଷିର୍ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଧୀରଃ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
କାଶୀନାମୀଶ୍ବରଃ ଖ୍ଯାତସ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କର୍ମଣା॥ 13-67-37 (84232)
ଯୋଽପ୍ଯନ୍ଯଃ କାରେଯଦେବଂ ଶରଣାଗତରକ୍ଷଣମ୍।
ସୋପି ଗଚ୍ଛେତ ତାମେବ ଗତିଂ ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-67-38 (84233)
ଇଦଂ ବୃତ୍ତଂ ହି ରାଜର୍ଷେ ବୃଷଦର୍ଭସ୍ଯ କୀର୍ତଯନ୍।
ପୂତାତ୍ମା ବୈ ଭବେଲ୍ଲୋକେ ଶୃଣୁଯାଦ୍ଯଶ୍ଚ ନିତ୍ଯଶଃ॥ ॥ 13-67-39 (84234)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 67 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-67-4 ପ୍ରାତ୍ଯମାନ ଆକଶାଦିତି ଶେଷଃ। ବୃଷଦର୍ଭମୌଶୀନରଂ ଶିବିମ୍॥ 7-67-7 ନବଂ ନୀଲଂ ଚ ଯଦୁତ୍ପଲଂ ଲସ୍ଯାଽଽପୀଡ ଇବାଲଙ୍କାରଭୂତ॥ 7-67-10 ଅତିକ୍ରାନ୍ତଂ ଗତ୍ପ୍ରାଯଜବିତମ୍॥ 7-67-15 ଯଦି ବୈର୍ଯାଦିଷୁ ପରାକ୍ରମସେ ତଦ୍ଯୁକ୍ତଂ ନ ତ୍ବାକାଶେ ଆକାଶଚାରିଷୁ॥ 7-67-16 ପକ୍ଷହରେଷ୍ବାଜ୍ଞାଭଙ୍ଗିଷୁ ଶତ୍ରୁଷୁ॥ 7-67-17 ତଦଥୀଂ କପୋତାର୍ଥୀ॥ 7-67-19 ଦ୍ବିଜଃ ପକ୍ଷୀ॥ 7-67-28 ଅଶନୈଃ ଶୀଘ୍ରମ୍॥ 7-67-29 ମାଂସକ୍ଷଯଂ ମାଂସାଲଯଂ ଶରୀରମ୍॥ 7-67-32 ନୃତ୍ତଃ ନୃତ୍ଯେନ ତୋପିତଃ। ଏବମୁପଗୀତଃ॥ 7-67-36 ସାଧୁବୃତ୍ତଃ ସୁଶୀଲଃ। ସଦ୍ବୃତ୍ତଂ ଶିଷ୍ଟାଚାରମ୍। ସ୍ବବ୍ଯାଜେନ ସୁତରାଂ ନଷ୍କପଟେନ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 068
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.68. ଅଧ୍ଯାଯଃ 068
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣମହିମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କିଂ ରାଜ୍ଞଃ ସର୍ବକୃତ୍ଯାନାଂ ଗରୀଯଃ ସ୍ଯାତ୍ପିତାମହ।
କୁର୍ବନ୍କିଂ କର୍ମ ନୃପତିରୁଭୌ ଲୋକୌ ସମଶ୍ରୁତେ 13-68-1 (84235)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-68-2x (7004)
ଏତଦ୍ରାଜ୍ଞଃ କୃତ୍ଯତମମଭିଷିକ୍ତସ୍ଯ ଭାରତ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ରକ୍ଷଣଂ ଚ ପୂଜା ଚ ସୁଖମିଚ୍ଛତଃ॥ 13-68-2 (84236)
କର୍ତବ୍ଯଂ ପାର୍ଥିବେନ୍ଦ୍ରେଣ ତଥୈବ ଭରତର୍ଷଭ।
ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବୃଦ୍ଧାନ୍ନିତ୍ଯମେବାଭିପୂଜଯେତ୍॥ 13-68-3 (84237)
ପୌରଜାନପଦାଂଶ୍ଚାପି ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚ ବହୁଶ୍ରୁତାନ୍।
ସାଂତ୍ବେନ ଭୋଗଦାନେନ ନମସ୍କାରୈଃ ସଦାଽର୍ଚଯେତ୍॥ 13-68-4 (84238)
ଏତତ୍କୃତ୍ଯତମଂ ରାଜ୍ଞୋ ନିତ୍ଯମେବୋପଲକ୍ଷଯେତ୍।
ଯଥାଽଽତ୍ମାନଂ ଯଥା ପୁତ୍ରାଂସ୍ତଥୈତାନ୍ପ୍ରତିପାଲଯେତ୍॥ 13-68-5 (84239)
ଯେ ଚାପ୍ଯେଷାଂ ପୂଜ୍ଯତମାସ୍ତାନ୍ଦୃଢଂ ପ୍ରତିପୂଜଯେତ୍।
ତେଷୁ ଶାନ୍ତେଷୁ ତଦ୍ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ସର୍ବମେବ ବିରାଜତେ॥ 13-68-6 (84240)
ତେ ପୂଜ୍ଯାସ୍ତେ ନମସ୍କାର୍ଯା ମାନ୍ଯାସ୍ତେ ପିତରୋ ଯଥା।
ତେଷ୍ବେବ ଯାତ୍ରା ଲୋକାନାଂ ଭୂତାନାମିବ ବାସବେ॥ 13-68-7 (84241)
ଅଭିଚାରୈରୁପାଯୈଶ୍ଚ ଦହେଯୁରପି ଚେତସା।
ନିଃଶେପଂ କୁପିତାଃ କୁର୍ଯୁରୁଗ୍ରାଃ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମାଃ। 13-68-8 (84242)
ନାନ୍ତମେଷାଂ ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ନ ଦିଶଶ୍ଚାପ୍ଯପାବୃତାଃ।
କୁପିତାଃ ସମୁଦୀକ୍ଷନ୍ତେ ଦାବେଷଅବଗ୍ନିଶିଖା ଇବ॥ 13-68-9 (84243)
`ମାନ୍ଯାସ୍ତେଷାଂ ସାଧବୋ ଯେ ନ ନିନ୍ଦ୍ଯାଶ୍ଚାପ୍ଯସାଧବଃ'।
ବିଭ୍ଯତ୍ଯେଷାଂ ସାହସିକା ଗୁଣାସ୍ତେଷାମତୀବ ହି।
କୂପା ଇବ ତୃଣଚ୍ଛନ୍ନା ବିଶୁଦ୍ଧା ଦ୍ଯୌରିବାପରେ॥ 13-68-10 (84244)
ପ୍ରସହ୍ଯକାରିଣଃ କେଚିତ୍କାର୍ପାସମୃଦବୋଽପରେ।
ସନ୍ତି ଚୈଷାମତିଶଠାସ୍ତଥୈବାନ୍ଯେ ତପସ୍ବିନଃ॥ 13-68-11 (84245)
କୃଷିଗୋରକ୍ଷ୍ଯମପ୍ଯେକେ ଭୈକ୍ଷ୍ଯମନ୍ଯେଽପ୍ଯନୁଷ୍ଠିତାଃ।
ଚୋରାଶ୍ଚାନ୍ଯେଽନୃତାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ତଥାଽନ୍ଯେ ନଟନର୍ତକାଃ॥ 13-68-12 (84246)
ସର୍ବକର୍ମସହାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ପାର୍ଥିବେଷ୍ବିତରେଷୁ ଚ।
ବିବିଧାଚାରଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-68-13 (84247)
ନାନାକର୍ମସୁ ରକ୍ତାନାଂ ବହୁକର୍ମୋପଜୀବିନାମ୍।
ଧର୍ମଜ୍ଞାନାଂ ସତାଂ ତେଷାଂ ନିତ୍ଯମବୋନୁକୀର୍ତଯେତ୍ 13-68-14 (84248)
ପିତୄଣାଂ ଦେବତାନଂ ଚ ମନୁଷ୍ଯୋରଗରକ୍ଷସାମ୍।
ପୁରାଽପ୍ଯେତେ ମହାଭାଗା ବ୍ରାହ୍ମଣା ବୈ ଜନାଧିପ॥ 13-68-15 (84249)
ନୈତେ ଦେବୈର୍ନ ପିତୃଭିର୍ନ ଗନ୍ଧର୍ବୈର୍ନ ରାକ୍ଷସୈଃ।
ନାସୁରୈର୍ନ ପିଶାଚୈଶ୍ଚ ଶକ୍ଯା ଜେତୁଂ ଦ୍ବିଜାତଯଃ॥ 13-68-16 (84250)
ଅଦୈବଂ ଦୈବତଂ କୁର୍ଯୁର୍ଦୈବତଂ ଚାପ୍ଯଦୈବତମ୍।
ଯମିଚ୍ଛେଯୁଃ ସ ରାଜା ସ୍ଯାଦ୍ଯଂ ଦ୍ବିଷ୍ଯୁଃ ସ ପରାଭବେତ୍॥ 13-68-17 (84251)
ପରିବାଦଂ ଚ ଯେ କୁର୍ଯୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମଚେତସଃ।
ସତ୍ଯଂ ବ୍ରବୀମି ତେ ରାଜନ୍ବିନଶ୍ଯେଯୁର୍ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-68-18 (84252)
ନିନ୍ଦାପ୍ରଶଂସାକୁଶଲାଃ କୀର୍ତ୍ଯକୀର୍ତିପରାଯଣାଃ।
ପରିକୁପ୍ଯନ୍ତି ତେ ରାଜନ୍ସତତଂ ଦ୍ବିଷତାଂ ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-68-19 (84253)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଯଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ପୁରୁଷଃ ସ ପ୍ରବର୍ଧତେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ଯଃ ପରାକୃଷ୍ଟଃ ପରାଭୂଯାତ୍କ୍ଷଣାଦ୍ଧି ସଃ॥ 13-68-20 (84254)
ଶକା ଯବନକାମ୍ଭୋଜାସ୍ତାସ୍ତାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଜାତଯଃ।
ବୃଷଲତ୍ବଂ ପରିଗତା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-68-21 (84255)
ଦ୍ରାବିଡାଶ୍ଚ କଲିଙ୍ଗାଶ୍ଚ ପୁଲିନ୍ଦାଶ୍ଚାପ୍ଯୁଶୀନରାଃ।
କୋଲିସର୍ପା ମହିପକାସ୍ତାସ୍ତାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଜାତଯଃ॥ 13-68-22 (84256)
ବୃପଲତ୍ବଂ ପରିଗତା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମଦର୍ଶନାତ୍।
ଶ୍ରେଯାନ୍ପରାଜଯସ୍ତେଭ୍ଯୋ ନ ଜଯୋ ଜଯତାଂବର॥ 13-68-23 (84257)
ଯସ୍ତୁ ସର୍ବମିଦଂ ହନ୍ଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚ ନ ତତ୍ସମମ୍।
ବ୍ରହ୍ମବଧ୍ଯା ମହାନ୍ଦୋଷ ଇତ୍ଯାହୁଃ ପରମର୍ଷଯଃ॥ 13-68-24 (84258)
ପରିବାଦୋ ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ନ ଶ୍ରୋତବ୍ଯଃ କଥଞ୍ଚନ।
ଆସୀତାଧୋମୁଖସ୍ତୂଷ୍ଣୀଂ ସମୁତ୍ଥାଯ ବ୍ରଜେତ ବା॥ 13-68-25 (84259)
ନ ସ ଜାତୋ ଜନିଷ୍ଯୋ ବା ପୃଥିବ୍ଯାମିହ କଶ୍ଚନ।
ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣବିରୋଧେନ ସୁଖଂ ଜୀବିତୁମୁତ୍ସହେତ୍॥ 13-68-26 (84260)
ଦୁର୍ଗ୍ରାହ୍ଯୋ ମୁଷ୍ଟିନା ବାଯୁର୍ଦୁଃସ୍ପର୍ଶଃ ପାଣିନା ଶଶୀ।
ଦୁର୍ଧରା ପୃଥିବୀ ମୂର୍ଧ୍ନା ଦୁର୍ଜଯା ବ୍ରାହ୍ମଣା ଭୁବି॥ ॥ 13-68-27 (84261)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 68 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-68-6 ଏଷାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ମଧ୍ଯେ॥ 7-68-7 ବାସବେ ପର୍ଜନ୍ଯେ॥ 7-68-8 ଅଭିଚାରୈଃ ଶ୍ଯେନଯାଗାଦିଭିଃ। ଉଣଯୈଃ କୌଲିକଶାସ୍ତ୍ରପ୍ରସିଦ୍ଧୈଃ। ଚେତସା ସଙ୍କଲ୍ପମାତ୍ରେଣ॥ 7-68-10 ଏଷାଂ ଏଭ୍ଯଃ ସାହସିକା ଅକାର୍ଯକାରିଣୋଽଣି ବିଭ୍ଯତି କିମୁନ ବିବେକିନଃ॥ 7-68-15 ଏତେ ପୂଜ୍ଯା ଇତି ଶେଷଃ। ଯତୋ ମହାଭାଗାଃ॥ 7-68-19 ପରାଯଣାଃ ହେତବଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 069
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.69. ଅଧ୍ଯାଯଃ 069
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯପ୍ରତିପାଦକପୃଥ୍ବୀବାସୁଦେବସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନେବ ସତତଂ ଭୃଶଂ ସମ୍ପରିପୂଜଯେତ୍।
ଏତେ ହି ସୋମରାଜାନ ଈଶ୍ବରଃ ସୁଖଦୁଃଖଯୋଃ॥ 13-69-1 (84262)
ଏତେ ଭୋଗୈରଲଙ୍କାରୈରନ୍ଯୈଶ୍ଚୈବ କିମିଚ୍ଛକୈଃ।
ସଦା ପୂଜ୍ଯା ନମସ୍କାରୈ ରକ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚ ପିତୃବନ୍ନୃପୈଃ।
ତତୋ ରାଷ୍ଟ୍ରାଯ ଶାନ୍ତିର୍ହି ଭୂତାନାମିବ ବାସବାତ୍॥ 13-69-2 (84263)
ଜ୍ଞାନବାନ୍ବ୍ରହ୍ମବର୍ଚସ୍ବୀ ରାଷ୍ଟ୍ରେ ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ଶୁଚିଃ।
ମହାରଥଶ୍ଚ ରାଜନ୍ଯ ଏଷ୍ଟବ୍ଯଃ ଶତ୍ରୁତାପନଃ॥ 13-69-3 (84264)
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଜାତିସମ୍ପନ୍ନଂ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ସଂଶିତବ୍ରତମ୍।
ବୋଜଯୀତ ଗୃହେ ରାଜନ୍ନ ତସ୍ମାତ୍ପରମସ୍ତି ବୈ॥ 13-69-4 (84265)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ହବିର୍ଦତ୍ତଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ଦେବତାଃ।
ପିତରଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ନୈତେଭ୍ଯୋ ବିଦ୍ଯତେ ପରମ୍॥ 13-69-5 (84266)
ଆଦିତ୍ଯଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମା ବିଷ୍ଣୁଃ ସଙ୍କରୋଽଗ୍ନିଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ସର୍ବେ ବ୍ରାହ୍ମଣମାବିଶ୍ଯ ସଦାଽନ୍ନମୁପଭୁଞ୍ଜତେ॥ 13-69-6 (84267)
ନ ତସ୍ଯାଶ୍ନନ୍ତି ପିତରୋ ଯସ୍ଯ ବିପ୍ରା ନ ଭୁଞ୍ଜତେ।
ଦେବାଶ୍ଚାପ୍ଯସ୍ଯ ନାଶ୍ନନ୍ତି ପାପସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣଦ୍ବିଷଃ॥ 13-69-7 (84268)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ତୁ ତୁଷ୍ଟେଷୁ ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପିତରଃ ସଦା।
ତଥୈବ ଦେବତା ରାଜନ୍ନାତ୍ର କାର୍ଯା ବିଚାରଣା॥ 13-69-8 (84269)
ତଥୈବ ତେଽପି ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ଯେଷାଂ ଭବତି ତଦ୍ଧବିଃ।
ନ ଚ ପ୍ରେତ୍ଯ ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଚ ପରାଂ ଗତିମ୍॥ 13-69-9 (84270)
ଯେନଯେନୈବ ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପିତରୋ ଦେବତାସ୍ତଥା॥
ତେନତେନୈବ ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପିତରୋ ଦେବତାସ୍ତଥା॥ 13-69-10 (84271)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଦେବ ତଦ୍ଭୂତଂ ପ୍ରଭବନ୍ତି ଯତଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଯତଶ୍ଚାଯଂ ପ୍ରଭବତି ପ୍ରେତ୍ଯ ଯତ୍ର ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-69-11 (84272)
ବେଦୈଷ ମାର୍ଗଂ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ତଥୈବ ନରକସ୍ଯ ଚ।
ଆଗତାନାଗତେ ଚୋମେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଦ୍ବିପଦାଂବରଃ॥ 13-69-12 (84273)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଦ୍ବିପଦାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସ୍ବଧର୍ମଂ ଚୈବ ବେଦ ଯଃ।
ଯେ ଚୈନମନୁବର୍ତନ୍ତେ ତେ ନ ଯାନ୍ତି ପରାଭବମ୍।
ନ ତେ ପ୍ରେତ୍ଯ ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ଗଚ୍ଛନ୍ତି ନ ପରାଭବମ୍॥ 13-69-13 (84274)
ଯଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣମୁଖାତ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ବୈ ବଚଃ।
କୃତାତ୍ମାନୋ ମହାତ୍ମାନସ୍ତେ ନ ଯାନ୍ତି ପରାଭବମ୍॥ 13-69-14 (84275)
କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ପ୍ରତପତାଂ ତେଜସା ଚ ବଲେନ ଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବେବ ଶାମ୍ଯନ୍ତି ତେଜାଂସି ଚ ବଲାନି ଚ॥ 13-69-15 (84276)
ଭୃଗବସ୍ତାଲଜଙ୍ଘାଂଶ୍ଚ ନୀପାନାଙ୍ଗିରସୋଽଜଯନ୍।
ଭରଦ୍ବାଜୋ ବୈତହବ୍ଯାନୈଲାଂଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-69-16 (84277)
ଚିତ୍ରାଯୁଧାଂଶ୍ଚାପ୍ଯଜଯନ୍ନେତେ କୃଷ୍ଣାଜିନଧ୍ବଜାଃ।
ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ଯାଥ ଚ କୁମ୍ଭାନ୍ବୈ ପାରଗାମିନମାରଭେତ୍॥ 13-69-17 (84278)
ଯତ୍କିଂଚିତ୍କଥ୍ଯତେ ଲୋକେ ଶ୍ରୂଯତେ ପଠ୍ଯତେଽପି ବା।
ସର୍ବଂ ତଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବେବ ଗୂଢୋଽଗ୍ନିରିବ ଦାରୁଷୁ॥ 13-69-18 (84279)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ସଂବାଦଂ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ପୃଥ୍ବ୍ଯାଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-69-19 (84280)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-69-20x (7005)
ମାତରଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ପୃଚ୍ଛେ ତ୍ବାଂ ସଂଶଯଂ ଶୁଭେ।
କେନସ୍ବିତ୍କର୍ମଣା ପାପଂ ବ୍ଯପୋହତି ନରୋ ଗୃହୀ॥ 13-69-20 (84281)
ପୃଥିବ୍ଯୁବାଚ। 13-69-21x (7006)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନେବ ସେବେତ ପବିତ୍ରଂ ହ୍ଯେତଦୁତ୍ତମମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସେବମାନସ୍ଯ ରଜଃ ସର୍ବଂ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି।
ଭୂତୋ ଭୂତିରତଃ କୀର୍ତିରତୋ ବୁଦ୍ଧିଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-69-21 (84282)
ମହାରଥଶ୍ଚ ରାଜନ୍ଯ ଏଷ୍ଟବ୍ଯଃ ଶତ୍ରୁତାପନଃ।
ଇତି ମାଂ ନାରଦଃ ପ୍ରାହ ସତତଂ ସର୍ବଭୂତଯେ॥ 13-69-22 (84283)
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଜାତିସମ୍ପନ୍ନଂ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ସଂଶିତଂ ଶୁଚିମ୍।
ଅପରେଷାଂ ପରେଷାଂ ଚ ପରେଭ୍ଯଶ୍ଚୈବ ଯେ ପରେ॥ 13-69-23 (84284)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଯଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ସ ମନୁଷ୍ଯଃ ପ୍ରବର୍ଧତେ।
ଅଥ ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍କ୍ରୁଷ୍ଟଃ ପରାଭବତି ସୋଚିରାତ୍॥ 13-69-24 (84285)
ଯଥା ମହାର୍ଣବେ କ୍ଷିପ୍ତ ଆମଲୋଷ୍ଟୋ ବିନଶ୍ଯତି।
ତଥା ଦୁଶ୍ଚରିତଂ ବିପ୍ରେ ପରାଭାବାଯ କଲ୍ପତେ॥ 13-69-25 (84286)
ପଶ୍ଯ ଚନ୍ଦ୍ରେ କୃତଂ ଲକ୍ଷ୍ମ ସମୁଦ୍ରେ ଲବଣୋଦକମ୍।
ତଥା ଭଗସହସ୍ରେଣ ମହେନ୍ଦ୍ରଃ ପରିଚିହ୍ନିତଃ॥ 13-69-26 (84287)
ତେଷାମେବ ପ୍ରଭାବେନ ସହସ୍ରନଯନୋ ହ୍ଯସୌ।
ଶତକ୍ରତୁଃ ସମଭବତ୍ପଶ୍ଯ ମାଧବ ଯାଦୃଶମ୍॥ 13-69-27 (84288)
ଇଚ୍ଛନ୍କୀର୍ତିଂ ଚ ଭୂତିଂ ଚ ଲୋକାଂଶ୍ଚ ମଧୁସୂଦନ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନୁମତେ ତିଷ୍ଠେତ୍ପୁରୁଷଃ ଶୁଚିରାତ୍ମବାନ୍॥ 13-69-28 (84289)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-69-29x (7007)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମେଦିନ୍ଯା ମଧୂସୂଦନଃ।
ସାଧୁସାଧ୍ବିତି କୌରବ୍ଯ ମେଦିନୀଂ ପ୍ରତ୍ଯପୂଜଯତ୍॥ 13-69-29 (84290)
ଏତାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବୋପମାଂ ପାର୍ଥ ପ୍ରଯତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣର୍ଷଭାନ୍।
ସତତଂ ପୂଜଯେଥାସ୍ତ୍ବଂ ତତଃ ଶ୍ରେଯୋଽଭିପତ୍ସ୍ଯସେ॥ ॥ 13-69-30 (84291)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 69 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-69-1 ସୋମୋ ରାଜା ଯେଷାଂ ତେ ସୋମରାଜାନଃ॥ 7-69-2 ପ୍ରଶ୍ନପୂର୍ବକଂ ଯତ୍ତଦିଷ୍ଟଂ ଦୀଯତେ ତତ୍କିମିଚ୍ଛକମ୍॥ 7-69-6 ଚନ୍ଦ୍ରମା ବାଯୁରାପୋ ଭୂରମ୍ବରଂ ଦିଶଃ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-69-9 ତେପି ଦାତାରୋପି। ତତ୍ ପ୍ରଦେଯଂ ଦ୍ରବ୍ଯମ୍॥ 7-69-11 ତଦ୍ଯଜ୍ଞାଦିକମ୍। ଭୂତମୁତ୍ପନ୍ନମ୍। ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବେଦ ତଦ୍ଭୂତମିତି ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ 7-69-17 କୁଂ ପୃଥିବୀଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ଯ ଦତ୍ତ୍ବା ପାରଗାମିନଂ ପରଲୋକହିତଂ କର୍ମ ଆରଭେଦାଚରେତ୍। ଭାନୂ ଦୀପ୍ତିଂ କୁର୍ବନ୍ନୁଭଯଲୋକେ ଇତି ଶେଷଃ। ପୁରଗାମିନମାହରନ୍ନିତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-69-23 ଅପରେ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ସର୍ବଭୂତଯେ ଇଚ୍ଛେଦିତ୍ଯାହୁରିତି ବିପରିଣାମେନାନଷଙ୍ଗଃ॥ 7-69-24 କ୍ରୁଷ୍ଟଃ କ୍ରୋଶତି। କର୍ତରି କ୍ତଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 070
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.70. ଅଧ୍ଯାଯଃ 070
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଜନ୍ମନୈବ ମହାଭାଗୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନାମ ଜାଯତେ।
ନମସ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାମତିଥିଃ ପ୍ରଶ୍ରିତାଗ୍ରଭୁକ୍॥ 13-70-1 (84292)
ସର୍ବେଷାଂ ସୁହୃଦସ୍ତାତ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସୁମନୋମୁକାଃ।
`ସର୍ବାନେତେ ହନିଷ୍ଯନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣା ଜାତମନ୍ଯବଃ।'
ଗୀର୍ଭିର୍ମଙ୍ଗଲଯୁକ୍ତାଭିରନୁଧ୍ଯାଯନ୍ତି ପୂଜିତାଃ॥ 13-70-2 (84293)
ସର୍ବାନ୍ନୋ ଦ୍ବିଷତସ୍ତାତ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଜାତମନ୍ଯବଃ।
ଗୀର୍ଭିର୍ଦାରୁଣଯୁକ୍ତାଭିର୍ହନ୍ଯୁଶ୍ଚୈତେ ହ୍ଯପୂଜିତାଃ॥ 13-70-3 (84294)
ଅତ୍ର ଗାଥାଃ ପୁରା ଗୀତାଃ କୀର୍ତଯନ୍ତି ପୁରାବିଦଃ।
ସୃଷ୍ଟ୍ବା ଦ୍ବିଜାତୀନ୍ଧାତା ହି ଯଥାପୂର୍ବଂ ସମାଦଧତ୍॥ 13-70-4 (84295)
ନ ବୋଽନ୍ଯଦିହ କର୍ତବ୍ଯଂ କିଞ୍ଚିଦୂର୍ଧ୍ବାଯନଂ ବିଧି।
ଗୁପ୍ତୋ ଗୋପାଯତେ ବ୍ରହ୍ମା ଶ୍ରେଯୋ ବସ୍ତେନ ଶୋଭନମ୍॥ 13-70-5 (84296)
ସ୍ବମେବ କୁର୍ବତାଂ କର୍ମ ଶ୍ରୀର୍ବୋ ବ୍ରାହ୍ମୀ ଭବିଷ୍ଯତି।
ପ୍ରମାଣଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ପ୍ରଗ୍ରହାଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯଥ॥ 13-70-6 (84297)
ନ ଶୌଦ୍ରଂ କର୍ମ କର୍ତବ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ବିପଶ୍ଚିତା।
ଶୌଦ୍ରଂ ହି କୁର୍ବତଃ କର୍ମ ବ୍ରାହ୍ମୀ ଶ୍ରୀରୁପରୁଧ୍ଯତେ॥ 13-70-7 (84298)
ଶ୍ରୀଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ତେଜଶ୍ଚ ବିଭୂତିଶ୍ଚ ପ୍ରତାପିନୀ।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେନୈବ ମହାତ୍ମ୍ଯଂ ବିପୁଲଂ ପ୍ରତିପତ୍ସ୍ଯଥ॥ 13-70-8 (84299)
ହୁତ୍ବା ଚାହବନୀଯସ୍ଥଂ ମହାଭାଗ୍ଯେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ।
ଅଗ୍ରଭୋଜ୍ଯାଃ ପ୍ରସୂତୀନାଂ ଶ୍ରିଯା ବ୍ରାହ୍ମଯାଽନୁକଲ୍ପିତାଃ 13-70-9 (84300)
ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ପରଯା ଯୁକ୍ତା ହ୍ଯନଭିଦ୍ରୋହଲବ୍ଧଯା।
ଦମସ୍ବାଧ୍ଯାଯନିରତାଃ ସର୍ବାନ୍କାମାନବାପ୍ସ୍ଯଥ॥ 13-70-10 (84301)
ଯଚ୍ଚୈବ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ଯଚ୍ଚ ଦେବେଷୁ କିଞ୍ଚନ।
ସର୍ବଂ ବସ୍ତପସା ସାଧ୍ଯଂ ଜ୍ଞାନେନ ନିଯମେନ ଚ॥ 13-70-11 (84302)
`ଯୁଷ୍ମତ୍ସଂମାନନାଂ ପ୍ରୀତିଂ ପାବନୈଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଭୃଶମ୍।'
ଅମୁତ୍ରେହ ସମାଯାନ୍ତି ବୈଶ୍ଯଶୂଦ୍ରାଧିକାସ୍ତଥା॥ 13-70-12 (84303)
ଅରକ୍ଷିତାଶ୍ଚ ଯୁଷ୍ମାଭିର୍ବିରୁଦ୍ଧା ଯାନ୍ତି ବିପ୍ରବମ୍।
ଯୁଷ୍ମତ୍ତେଜୋଧୃତା ଲୋକାସ୍ତଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯଥ ଜଗତ୍ତ୍ରଯମ୍॥' 13-70-13 (84304)
ଇତ୍ଯେବଂ ବ୍ରହ୍ମଗୀତାସ୍ତେ ସମାଖ୍ଯାତା ମଯାଽନଘ।
ବିପ୍ରାନୁକମ୍ପାର୍ଥମିଦଂ ତେନ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ହି ଧୀମତା॥ 13-70-14 (84305)
ଭୂଯସ୍ତେଷାଂ ବଲଂ ମନ୍ଯେ ଯଥା ରାଜ୍ଞସ୍ତପସ୍ବିନଃ।
ଦୁରାସଦାଶ୍ଚ ଚଣ୍ଡାଶ୍ଚ ତପସା କ୍ଷିପ୍ରକାରିଣଃ॥ 13-70-15 (84306)
ସନ୍ତ୍ଯେଷାଂ ସିମ୍ହସତ୍ବାଶ୍ଚ ବ୍ଯାଘ୍ରସତ୍ବାସ୍ତଥାଽପରେ।
ବରାହମୃଗସତ୍ବାଶ୍ଚ ଗଜସତ୍ବାସ୍ତଥାଽପରେ॥ 13-70-16 (84307)
ସର୍ପସ୍ପର୍ଶସମାଃ କେଚିତ୍ତଥାଽନ୍ଯେ ମକରସ୍ପୃଶଃ।
ବିଭାଷ୍ଯ ଘାତିନଃ କେଚିତ୍ତଥା ଚକ୍ଷୁର୍ହଣୋଽପରେ॥ 13-70-17 (84308)
ସନ୍ତି ଚାଶୀବିଷସମାଃ ସନ୍ତି ମନ୍ଦାସ୍ତଥାଽପରେ।
ବିବିଧାନୀହ ବୃତ୍ତାନି ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-70-18 (84309)
ମେକଲା ଦ୍ରାବିଡା ଲାଟାଃ ପୌଣ୍ଡ୍ରାଃ କାନ୍ବଶିରାସ୍ତଥା।
ଶୌଣ୍ଡିକା ଦରଦା ଦାର୍ବାଶ୍ଚୋରାଃ ଶବରବର୍ବରାଃ॥ 13-70-19 (84310)
କିରାତା ଯବନାଶ୍ଚୈବ ତାସ୍ତାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଜାତଯଃ।
ବୃଷତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ତା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-70-20 (84311)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପରିଭବାଦସୁରାଃ ସଲିଲେଶଯାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ ଦେବାଃ ସ୍ବର୍ଗନିବାସିନଃ॥ 13-70-21 (84312)
ଅଶକ୍ଯଂ ସ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁମାକାଶମଚାଲ୍ଯୋ ହିମବାନ୍ଗିରିଃ।
ଅବାର୍ଯା ସେତୁନା ଗଙ୍ଗା ଦୁର୍ଜଯା ବ୍ରାହ୍ମମା ଭୁବି॥ 13-70-22 (84313)
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣବିରୋଧେନ ଶକ୍ଯା ଶାସ୍ତୁଂ ବସୁନ୍ଧରା।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ହି ମହାତ୍ମାନୋ ଦେବାନାମପି ଦେବତାଃ॥ 13-70-23 (84314)
ତାନ୍ପୂଜଯସ୍ବ ସତତଂ ଦାନେନ ପରିଚର୍ଯଯା।
ଯଦୀଚ୍ଛସି ମହୀଂ ଭୋକ୍ତମିମାଂ ସାଗରମେଖଲାମ୍॥ 13-70-24 (84315)
ପ୍ରତିଗ୍ରହେଣ ତେଜୋ ହି ବିପ୍ରାଣା ଶାମ୍ଯତେଽନଘ।
ପ୍ରତିଗ୍ରହଂ ଯେ ନେଚ୍ଛେଯୁସ୍ତେଽପି ରକ୍ଷ୍ଯାସ୍ତ୍ବଯା ନୃପ॥ ॥ 13-70-25 (84316)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 70 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-70-1 ଜନ୍ମନୈବ ସଂସ୍କାରାଦ୍ଯଭାବେଽପି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନମସ୍ଯ ଏବ। ପ୍ରଶ୍ରିତଂ ପକ୍ବମନ୍ନଂ ତତ୍ସ୍ବାଗ୍ରେ ଭୋକ୍ତୁମର୍ହଃ ପ୍ରଶ୍ରିତାଗ୍ରଭୁକ୍॥ 7-70-2 ସୁମନସାଂ ଦେବାନାଂ ମୁଖମିବ ଭୂତାଃ ସୁମନୋମୁଖାଃ॥ 7-70-3 ନୋଽସ୍ମାକଂ ଦ୍ବିଷତଃ ଶତ୍ରୂନ୍। ତୈରପୂଜିତା ବ୍ରାହ୍ମଣା ହନ୍ଯୁରିତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-70-4 ସମାଦଧତ୍ ସମାଧିଂ ନିଯମଂ କୃତବାନ୍॥ 7-70-5 ବ୍ରହ୍ମା ବ୍ରାହ୍ମଣଃ। ବଃ ଶୋଭନଂ ଶ୍ରେଯସ୍ତେନୈବ॥ 7-70-6 ପ୍ରଗ୍ରହାଃ ଦମନକ୍ଷଭା ରଜ୍ଜ୍ବ ଇବ॥ 7-70-7 ଶୌଦ୍ରଂ କର୍ମ ସେବା॥ 7-70-8 ଶ୍ରୀଶ୍ଚେତ୍ଯାଦେଃ ଶ୍ରିଯମିତ୍ଯାଦିରର୍ଥଃ॥ 7-70-9 ଆହୃବନୀଯସ୍ଥଂ ଦେବତାଗଣଂ ପ୍ରସୂତୀନାଂ ଶିଶୁଭ୍ଯୋଽପ୍ଯଗ୍ରେ ଭୋଜ୍ଯଂ ଯେଷାଂ ତେ। ବ୍ରାହ୍ମ୍ଯା ଶ୍ରିଯା ବିଦ୍ଯଯାଽନୁକଲ୍ପିତାଃ ପାତ୍ରୀଭୂତାଃ॥ 7-70-15 ଚଣ୍ଡତ୍ବାଦିଦୋଷବନ୍ତୋପି ପୂଜ୍ଯା ଏବେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-70-17 କାର୍ପାସମୃଦବଃ କେଚିଦିତି ଥ. ପାଠଃ॥ 7-70-20 ଅଦର୍ଶନାତ୍ ଅନନୁଗ୍ରହାତ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 071
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.71. ଅଧ୍ଯାଯଃ 071
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣମାହାତ୍ମ୍ଯପ୍ରତିପାଦକଶକ୍ରଶମ୍ବରସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଶକ୍ରଶମ୍ବରସଂବାଦଂ ତନ୍ନିବୋଧ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-71-1 (84317)
ଶକ୍ରୋ ହ୍ଯଜ୍ଞାତରୂପେଣ ଜଟୀ ଭୂତ୍ବା ସୁବାରୁଣଃ।
ବିପ୍ରରୂପଂ ସମାସ୍ଥାଯ ପ୍ରଶ୍ନଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ ଶମ୍ବରମ୍॥ 13-71-2 (84318)
କେନ ଶମ୍ବର ବୃତ୍ତେନ ସ୍ବଜାତ୍ଯାନଧିତିଷ୍ଠସି।
ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ତ୍ବାଂ କେନ ମନ୍ଯନ୍ତେ ତଦ୍ବୈ ପ୍ରବ୍ରୂହି ତତ୍ତ୍ବତଃ॥ 13-71-3 (84319)
ଶମ୍ବର ଉବାଚ। 13-71-4x (7008)
ନାସୂଯାମି ସଦା ବିପ୍ରାନ୍ବ୍ରାହ୍ମମେବ ଚ ମେ ମତମ୍।
ଶାସ୍ତ୍ରାଣି ବଦତୋ ବିପ୍ରାନ୍ସଂମନ୍ଯାମି ଯଥାସୁଖମ୍॥ 13-71-4 (84320)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ ନାବଜାନାମି ନାପରାଧ୍ଯାମି କର୍ହିଚିତ୍।
ଅଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯାଭ୍ଯନୁପୃଚ୍ଛାମି ପାଦୌ ଗୃହ୍ଣାମି ଧୀମତାମ୍॥ 13-71-5 (84321)
ତେ ବିସ୍ରବ୍ଧାଃ ପ୍ରଭାଷନ୍ତେ ସଂଯଚ୍ଛନ୍ତି ଚ ମାଂ ସଦା।
ପ୍ରମତ୍ତେଷ୍ବପ୍ରମତ୍ତୋଽସ୍ମି ସଦା ସୁପ୍ତେଷୁ ଜାଗୃମି॥ 13-71-6 (84322)
ତେ ମାଂ ଶାସ୍ତ୍ରପଥେ ଯୁକ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯମନସୂଯକମ୍।
ସମାସିଞ୍ଚତି ଶାସ୍ତାରଃ କ୍ଷୌଦ୍ରଂ ମଧ୍ବିବ ମକ୍ଷିକାଃ॥ 13-71-7 (84323)
ଯଚ୍ଚ ଭାଷନ୍ତି ସଂତୁଷ୍ଟାସ୍ତଚ୍ଚ ଗୃହ୍ଣାମ୍ଯମାଯଯା।
ସମାଧିମାତ୍ମନୋ ନିତ୍ଯମନୁଲୋମମଚିନ୍ତଯମ୍॥ 13-71-8 (84324)
ସୋହଂ ବାଗଗ୍ରମୃଷ୍ଟାନାଂ ରସାନାମବଲେହକଃ।
ସ୍ବଜାତ୍ଯାନଧିତିଷ୍ଠାମି ନକ୍ଷତ୍ରାଣୀବ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ॥ 13-71-9 (84325)
ଏତତ୍ପୃଥିବ୍ଯାମମୃତମେତଚ୍ଚକ୍ଷୁରନୁତ୍ତମମ୍।
ଯଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣମୁଖାଚ୍ଛାସ୍ତ୍ରମିହ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-71-10 (84326)
ଏତତ୍କାରଣମାଜ୍ଞାଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବାସୁରଂ ପୁରା।
ଯୁଦ୍ଧଂ ପିତା ମେ ହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ବିସ୍ମିତଃ ସମପଦ୍ଯତ॥ 13-71-11 (84327)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ତୁ ମହିମାନଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ୍କଥମମୀ ସିଦ୍ଧା ଇତି ନିଶାକରମ୍॥ 13-71-12 (84328)
ସୋମ ଉବାଚ। 13-71-13x (7009)
ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତପସା ସର୍ବେ ସିଧ୍ଯନ୍ତେ ବାଗ୍ବଲାଃ ସଦା।
ଭୁଜବୀର୍ଯାଶ୍ଚ ରାଜାନୋ ବାଗସ୍ତ୍ରାଶ୍ଚ ଦ୍ବିଜାତଯଃ॥ 13-71-13 (84329)
ପ୍ରବସନ୍ବାପ୍ଯଧୀଯୀତ ବ୍ରାହ୍ମୀର୍ଦୁର୍ବସତୀର୍ବସନ୍।
ନିର୍ମନ୍ଯୁରପି ନିର୍ବାଣୋ ଯତିଃ ସ୍ଯାତ୍ସମଦର୍ଶନଃ॥ 13-71-14 (84330)
ଅପି ଚ ଜ୍ଞାନସମ୍ପନ୍ନଃ ସର୍ବାନ୍ବେଦାନ୍ପିତୁର୍ଗୃହେ।
ଶ୍ଲାଘମାନ ଇବାଧୀଯାଦ୍ଗ୍ରାମ୍ଯ ଇତ୍ଯେବ ତଂ ବିଦୁଃ॥ 13-71-15 (84331)
ଭୂମିରେତୌ ନିଗିରତି ସର୍ପୋ ବିଲଶଯାନିବ।
ରାଜାନଂ ଚାପ୍ଯଯୋଦ୍ଧାରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚାପ୍ରବାସିନମ୍॥ 13-71-16 (84332)
ଅଭିମାନଃ ଶ୍ରିଯଂ ହନ୍ତି ପୁରୁଷସ୍ଯାଲ୍ପମେଧସଃ।
ଗର୍ଭେଣ ଦୁଷ୍ଯତେ କନ୍ଯା ଗୃହବାସେନ ଚ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-71-17 (84333)
`ବିଦ୍ଯାବିଦୋ ଲୋକବିଦସ୍ତପୋଦମସମନ୍ବିତାଃ।
ନିତ୍ଯପୂଜ୍ଯାଶ୍ଚ ବନ୍ଦ୍ଯାଶ୍ଚ ଦ୍ବିଜା ଲୋକଦ୍ବଯେଚ୍ଛୁଭିଃ॥ 13-71-18 (84334)
ଇତ୍ଯେତନ୍ମେ ପିତା ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୋମାଦଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ପୂଜଯାମାସ ତଥୈବାହଂ ମହାବ୍ରତାନ୍॥ 13-71-19 (84335)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-71-20x (7010)
ଶ୍ରୁତ୍ବୈତଦ୍ବଚନଂ ଶକ୍ରୋ ଦାନବେନ୍ଦ୍ରମୁଖାଚ୍ଚ୍ଯୁତମ୍।
ଦ୍ବିଜାନ୍ସଂମ୍ପୂଜଯାମାସ ମହେନ୍ଦ୍ରତ୍ବମବାପ ଚ॥ ॥ 13-71-20 (84336)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 71 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-71-7 ମାଂ ମଯି। ମଧୁ ଅମୃତତୁଲ୍ଯାଂ ବିଦ୍ଯାଂ ସମାସିଚ୍ଚନ୍ତି କ୍ଷୌଦ୍ରଂ ମଧୁପଟଲମ୍ ମକ୍ଷିକା ମଧ୍ବିବେତ୍ଯାବୃତ୍ତ୍ଯା ଯୋଜ୍ଯମ୍॥ 7-71-8 ସମାଧିଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ନିଷ୍ଠାମ୍॥ 7-71-9 ବାଗଗ୍ରେ ଜିହ୍ବାଗ୍ରେ ମୃଷ୍ଟଂ ବିଦ୍ଯାମୃତଂ ଯେଷାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମ୍। ରସାନାମୁକ୍ତିସୁଧାନାମ୍॥ 7-71-14 ବ୍ରାହ୍ମର୍ବେଦାର୍ଥାଃ ଦୁର୍ବସତୀଃ ଗୁରୁକୁଲବାସକ୍ଲେଶାତ୍। ଅପି ଅପିବା। ସତି ବୈରାଗ୍ଯେ ଯତିଃ ସ୍ଯାତ୍॥ 7-71-15 ପିତୁର୍ଗୃହେ ବେଦାଧ୍ଯଯନଂ ନିନ୍ଦତି ଅପୀତି॥ 7-71-16 ଅପ୍ରବାସିନଂ ବେଦାର୍ଥଂ ଗ୍ରାମାନ୍ତରେ ବା ସମକୁର୍ବାଣମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 072
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.72. ଅଧ୍ଯାଯଃ 072
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ପାତ୍ରଲକ୍ଷଣାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଅପୂର୍ବଂ ବା ଭବେତ୍ପାତ୍ରମଥବାଽପି ଚିରୋଷିତମ୍।
ଦୂରାଦଭ୍ଯାଗତଂ ବାଽପି କିଂ ପାତ୍ରଂ ସ୍ଯାତ୍ପିତାମହ॥ 13-72-1 (84337)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-72-2x (7011)
କ୍ରିଯା ଭବତି କେଷାଂଚିଦୁପାଂଶୁବ୍ରତମୁତ୍ତମମ୍।
ଯୋ ନୋ ଯାଚେତ ଯତ୍କିଂଚିତ୍ସର୍ବଂ ଦଦ୍ଯାମ ଇତ୍ଯପି॥ 13-72-2 (84338)
ଅପୀଡଯନ୍ଭୃତ୍ଯବର୍ଗମିତ୍ଯେବମନୁଶୁଶ୍ରୁମ।
ପୀଡଯନ୍ଭୃତ୍ଯବର୍ଗଂ ହି ଆତ୍ମାନମପକର୍ଷତି॥ 13-72-3 (84339)
ଅପୂର୍ବଂ ଚାପି ଯତ୍ପାତ୍ରଂ ଯଚ୍ଚାପି ସ୍ଯାଚ୍ଚିରୋଷିତମ୍।
ଦୂରାଦଭ୍ଯାଗତଂ ଚାପି ତତ୍ପାତ୍ରଂ ନ ବିଦୁର୍ବୁଧାଃ॥ 13-72-4 (84340)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-72-5x (7012)
ଅପୀଡଯା ଚ ଭୂତାନାଂ ଧର୍ମସ୍ଯାହିଂସଯା ତଥା।
ପାତ୍ରଂ ବିଦ୍ଯାମତତ୍ତ୍ବେନ ଯସ୍ମୈ ଦତ୍ତଂ ନ ସନ୍ତପେତ୍॥ 13-72-5 (84341)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-72-6x (7013)
ଋତ୍ବିକ୍ପୁରୋହିତାଚାର୍ଯାଃ ଶିଷ୍ଯସମ୍ବନ୍ଧିବାନ୍ଧବାଃ।
ସର୍ବେ ପୂଜ୍ଯାଶ୍ଚ ମାନ୍ଯାଶ୍ଚ ଶ୍ରୁତବନ୍ତୋଽନସୂଯକାଃ॥ 13-72-6 (84342)
ଅତୋଽନ୍ଯଥା ବର୍ତମାନାଃ ସର୍ବେ ନାର୍ହନ୍ତି ସତ୍କ୍ରିଯାମ୍।
ତସ୍ମାଦ୍ଗୁଣୈଃ ପରୀକ୍ଷେତ ପୁରୁଷାନ୍ପ୍ରଣିଧାଯ ବୈ॥ 13-72-7 (84343)
ଅକ୍ରୋଧଃ ସତ୍ଯବଚନମହିଂସା ଦମ ଆର୍ଜବମ୍।
ଅଦ୍ରୋହୋଽନଭିମାନଶ୍ଚ ହ୍ରୀସ୍ତିତିକ୍ଷା ଦମଃ ଶମଃ॥ 13-72-8 (84344)
ଯସ୍ମିନ୍ନୋତାନି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ନ ଚାକାର୍ଯାଣି ଭାରତ।
ସ୍ବଭାବତୋ ନିବିଷ୍ଟାନି ତତ୍ପାତ୍ରଂ ମାନମର୍ହତି॥ 13-72-9 (84345)
ତଥା ଚିରୋଷିତଂ ଚାପି ସମ୍ପ୍ରତ୍ଯାଗତମେବ ଚ।
ଅପୂର୍ବଂ ଚୈବ ପୂର୍ବଂ ଚ ତତ୍ପାତ୍ରଂ ମାନମର୍ହତି॥ 13-72-10 (84346)
ଅପ୍ରାମାଣ୍ଯଂ ଚ ବେଦାନାଂ ଶାସ୍ତ୍ରାଣାଂ ଚାଭିଲଙ୍ଘନମ୍।
ଅବ୍ଯବସ୍ଥା ଚ ସର୍ବତ୍ର ଏତନ୍ନାଶନମାତ୍ମନଃ॥ 13-72-11 (84347)
ଭବେତ୍ପଣ୍ଡିତମାନୀ ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବେଦନିନ୍ଦକଃ।
ଆନ୍ବୀକ୍ଷିକୀଂ ତର୍କବିଦ୍ଯାମନୁରକ୍ତୋ ନିରର୍ଥିକାଂ॥ 13-72-12 (84348)
ହେତୁବାଦାନ୍ବୁବନ୍ସତ୍ସୁ ବିଜେତାଽହେତୁବାଦକଃ।
ଆକ୍ରୋଷ୍ଟା ଚାତିବକ୍ତା ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସଦୈବହି॥ 13-72-13 (84349)
ସର୍ବାଭିଶଙ୍କୀ ମୂଢଶ୍ଚ ବାଲଃ କଟୁକବାଗପି।
ବୋଦ୍ଧବ୍ଯସ୍ତାଦୃଶସ୍ତାତ ନରଂ ଶ୍ବାନଂ ହି ତଂ ବିଦୁଃ॥ 13-72-14 (84350)
ଯଥା ଶ୍ବା ଭଷିତୁଂ ଚୈବ ହନ୍ତୁ ଚୈବାବସଜ୍ଜତେ।
ଏବଂ ସମ୍ଭାଷଣାର୍ଥାଯ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବଧାଯ ଚ।
`ଅଲ୍ପଶ୍ରୁତାଃ କୁତର୍କାଶ୍ଚ ଦୃଷ୍ଟାଃ ସୃଷ୍ଟାଃ କୁପଣ୍ଡିତାଃ॥ 13-72-15 (84351)
ଶ୍ରୁତିସ୍ମୃତୀ ଚେତିହାସପୁରାଣାରଣ୍ଯବେଦିନଃ।
ଅନୁରୁନ୍ଧ୍ଯାଦ୍ବହୁଜ୍ଞାଂଶ୍ଚ ସାରଜ୍ଞାଶ୍ଚୈବ ପଣ୍ଡିତାଃ॥' 13-72-16 (84352)
ଲୋକଯାତ୍ରା ଚ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯା ଧର୍ମଶ୍ଚାତ୍ମହିତାନି ଚ।
ଏବଂ ନରୋ ବର୍ତମାନଃ ଶାଶ୍ବତୀର୍ବର୍ଧତେ ସମାଃ॥ 13-72-17 (84353)
ଋଣମୁନ୍ମୁଚ୍ଯ ଦେବାନାମୃଷୀଣାଂ ଚ ତଥୈବ ଚ।
ପିତୄଣାମଥ ବିପ୍ରାଣାମତିଥୀନାଂ ଚ ପଞ୍ଚମମ୍॥ 13-72-18 (84354)
ପର୍ଯାଯେଣ ବିମୁକ୍ତୋ ଯଃ ସୁନିର୍ଣିକ୍ତେନ କର୍ମଣା।
ଏବଂ ଗୃହସ୍ଥଃ କର୍ମାଣି କୁର୍ବନ୍ଧର୍ମାନନ ହୀଯତେ॥ ॥ 13-72-19 (84355)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 72 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-72-2 କଶ୍ଚିଦ୍ଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ କଶ୍ଚିତ୍ ଗୁରୁଦକ୍ଷିଣାର୍ଥଂ କଶ୍ଚିତ୍କୁଟୁମ୍ବଭରଣାର୍ଥମିତି ଏବଂରୂପା କ୍ରିଯା କେଷାଂଚିତ୍ପାତ୍ରତ୍ବେ ପ୍ରଧାନଂ ଭବତି କେଷାଂଚିଦୁଷାଂଶୁବ୍ରତଂ ମୌନଂ ପାରିବ୍ରାଜ୍ଯମିତି। ଦଦ୍ଯାମଃ ଦଦାମ ଇତ୍ଯେବ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ନତ୍ବେତେଷୁ କଞ୍ଚିତ୍ପ୍ରତ୍ଯାଚକ୍ଷୀତେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-72-5 ଦତ୍ତଂ ପ୍ରଦେଯବସ୍ତ୍ବଭିମାନିନୀ ଦେବତା ନ ସନ୍ତପେତ୍। ବିପ୍ରେ ବେଦବିବର୍ଜିତେ। ଦୀଯମାନଂ ରୁଦତ୍ଯନ୍ନମିତି ସ୍ମୃତେଃ। ଅତଃ କସ୍ତାଦୃଶ ଇତି ପ୍ରଶ୍ନଃ॥ 7-72-6 ମୁଖ୍ଯଂ ପାତ୍ରଂ ବିଶେଷେଣ ଶ୍ରୁତବନ୍ତୋଽନସୂଯକା ଇତି॥ 7-72-10 ତଥା ଅକ୍ରୋଧାଦିଗୁଣବିଶିଷ୍ଟମ୍॥ 7-72-11 ଅପାତ୍ରତାବୀଜମାହ ଅପ୍ରାମାଣ୍ଯମିତି। ଆତ୍ମନଃ ପାତ୍ରତାଯା ଇତି ଶେଷଃ॥ 7-72-12 ନିରର୍ଥିକାଂ ଶ୍ରୁତିବିରୋଧିତ୍ବେନ ମୋକ୍ଷାନୁପଯୋଗିନୀମ୍॥ 7-72-13 ଅହେତୁବାଦକଃ ଶାସ୍ତ୍ରୋକ୍ତହେତୁବାଦବିରୋଧାତ୍॥ 7-72-14 ବୋଦ୍ଧବ୍ଯଃ ଅସ୍ପୃଶ୍ଯତ୍ବେନେତି ଶେଷଃ॥ 7-72-17 ଧର୍ମଶ୍ଚାତ୍ମହିତାଯ ଚେତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-72-18 ଦେବାନାମୃଣଂ ଯଜ୍ଞେନ ଋଷୀଣାଂ ବେଦାଧିଗମେନ ପିତୄଣାଂ ପ୍ରଜୋତ୍ପାଦନେନ ବିପ୍ରାଣାଂ ଦାନମାନେନାଽତିଥୀନାଂ ସମ୍ଯଗାତିଥ୍ଯେନ ଚୋନ୍ମୁଚ୍ଯାଽପାକୃତ୍ଯ କର୍ମାଣି କୁର୍ଯନ୍ନିତ୍ଯୁତ୍ତରେଣାନ୍ବଯଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 073
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.73. ଅଧ୍ଯାଯଃ 073
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀସ୍ବଭାବପ୍ରତିପାଦକନାରଦପଞ୍ଚଚୂଡାସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ସ୍ବଭାବମିଚ୍ଛାମି ଶ୍ରୋତୁଂ ଭରତସତ୍ତମ।
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ହି ମୂଲଂ ଦୋଷାଣାଂ ଲଘୁଚିତ୍ତା ହି ତାଃ ସ୍ମୃତାଃ? 13-73-1 (84356)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-73-2x (7014)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ନାରଦସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ପୁଂଶ୍ଚଲ୍ଯା ପଞ୍ଚଚୂଡାଯା॥ 13-73-2 (84357)
ଲୋକାନନୁଚରନ୍ସର୍ବାନ୍ଦେବର୍ଷିର୍ନାରଦଃ ପୁରା।
ଦଦର୍ଶାପ୍ସରସଂ ବ୍ରାହ୍ମୀଂ ପଞ୍ଚଚୂଡାମନିନ୍ଦିତାମ୍॥ 13-73-3 (84358)
ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚାରୁସର୍ବାଙ୍ଗୀଂ ପପ୍ରଚ୍ଚାପ୍ସରସଂ ମୁନିଃ।
ସଂଶଯୋ ହୃଦି କଶ୍ଚିନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ତନ୍ମେ ସୁମଧ୍ଯମେ॥ 13-73-4 (84359)
ଏବମୁକ୍ତାଽଥ ସା ବିପ୍ରଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାଥ ନାରଦମ୍।
ବିଷଯେ ସତି ବକ୍ଷ୍ଯାମି ସମର୍ଥାଂ ମନ୍ଯସେ ଚ ମାମ୍॥ 13-73-5 (84360)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-73-6x (7015)
ନ ତ୍ବାମବିଷଯେ ଭଦ୍ରେ ନିଯୋକ୍ଷ୍ଯାମି କଥଞ୍ଚନ।
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ସ୍ବଭାବମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବତ୍ତଃ ଶ୍ରୋତୁଂ ବରାନନେ॥ 13-73-6 (84361)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତସ୍ଯ ଦେବର୍ଷେରପ୍ସରୋତ୍ତମା।
ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ନ ଶକ୍ଷ୍ଯାମି ସ୍ତ୍ରୀ ସତୀ ନିନ୍ଦିତୁଂ ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-73-7 (84362)
ବିଦିତାସ୍ତେ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ଯାଶ୍ଚ ଯାଦୃଶାଶ୍ଚ ସ୍ବଭାବତଃ।
ନ ମାମର୍ହସି ଦେବର୍ଷେ ନିଯୋକ୍ତୁଂ କାର୍ଯ ଈଦୃଶେ॥ 13-73-8 (84363)
ତାମୁବାଚ ସ ଦେବର୍ଷିଃ ସତ୍ଯଂ ବଦ ସୁମଧ୍ଯମେ।
ମୃଷାବାଦେ ଭବେଦ୍ଦୋଷଃ ସତ୍ଯେ ଦୋଷୋ ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-73-9 (84364)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତା ସା କୃତମତିରଭବଚ୍ଚାରୁହାସିନୀ।
ସ୍ତ୍ରୀଦୋଷାଞ୍ଶାଶ୍ବତାନ୍ସତ୍ଯାନ୍ଭାଷିତୁଂ ସମ୍ପ୍ରଚକ୍ରମେ॥ 13-73-10 (84365)
କୁଲୀନା ରୂପବତ୍ଯଶ୍ଚ ନାଥବତ୍ଯଶ୍ଚ ଯୋଷିତଃ।
ମର୍ଯାଦାସୁ ନ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ସ ଦୋଷଃ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ନାରଦ 13-73-11 (84366)
ନ ସ୍ତ୍ରୀଭ୍ଯଃ କିଞ୍ଚିଦନ୍ଯଦ୍ବୈ ପାପୀଯସ୍ତରମସ୍ତି ବୈ।
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ହି ମୂଲଂ ଦୋଷାଣାଂ ତଥା ତ୍ବମପି ବେତ୍ଥ ହ॥ 13-73-12 (84367)
ସମାଜ୍ଞାତାନୃଦ୍ଧିମତଃ ପ୍ରତିରୂପାନ୍ବଶେ ସ୍ଥିତାନ୍।
ପତୀନନ୍ତରମାସାଦ୍ଯ ନାଲଂ ନାର୍ଯଃ ପରୀକ୍ଷିତୁମ୍॥ 13-73-13 (84368)
ଅସଦ୍ଧର୍ମସ୍ତ୍ବଯଂ ସ୍ତ୍ରୀଣାମସ୍ମାକଂ ଭବତି ପ୍ରଭୋ।
ପାପୀଯସୋ ନରାନ୍ଯଦ୍ବୈ ଲଜ୍ଜାଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଭଜାମହେ॥ 13-73-14 (84369)
ସ୍ତ୍ରିଯଂ ହି ଯଃ ପ୍ରାର୍ଥଯତେ ସନ୍ନିକର୍ଷଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ଈଷଚ୍ଚ କୁରୁତେ ସେବାଂ ତମେବେଚ୍ଛନ୍ତି ଯୋଷିତଃ॥ 13-73-15 (84370)
ଅନର୍ଥିତ୍ବାନ୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଭଯାତ୍ପରିଜନସ୍ଯ ଚ।
ମର୍ଯାଦାଯାମମର୍ଯାଦାଃ ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଭର୍ତୃଷୁ॥ 13-73-16 (84371)
ନାସାଂ କଶ୍ଚିଦଗମ୍ଯୋସ୍ତି ନାସାଂ ବଯସି ନିଶ୍ଚଯଃ॥
ବିରୂପଂ ରୂପବନ୍ତଂ ବା ପୁମାନିତ୍ଯେବ ଭୁଞ୍ଜତେ॥ 13-73-17 (84372)
ନ ଭଯାନ୍ନାପ୍ଯନୁକ୍ରୋଶାନ୍ନାର୍ଥହେତୋଃ କଥଞ୍ଚନ।
ନ ଜ୍ଞାତିକୁଲସମ୍ବନ୍ଧାତ୍ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଭର୍ତୃଷୁ॥ 13-73-18 (84373)
ଯୌବନେ ବର୍ତମାନାନାଂ ମୃଷ୍ଟାଭରଣବାସସାମ୍।
ନାରୀଣାଂ ଖୈରବୃତ୍ତୀନାଂ ସ୍ପୃହଯନ୍ତି କୁଲସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-73-19 (84374)
ଯାଶ୍ଚ ଶଶ୍ବଦ୍ବହୁମତା ରକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ଦଯିତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ଅପି ତାଃ ସମ୍ପ୍ରସଜ୍ଜନ୍ତେ କୁବ୍ଜାନ୍ଧଜଡବାମନୈଃ॥ 13-73-20 (84375)
ପଙ୍ଗୁଷ୍ବଥ ଚ ଦେବର୍ଷେ ଯେ ଚାନ୍ଯେ କୁତ୍ସିତା ନରାଃ।
ସ୍ତ୍ରୀଣାମଗମ୍ଯୋ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ନାସ୍ତି କଶ୍ଚିନ୍ମହାମୁନେ॥ 13-73-21 (84376)
ଯଦି ପୁଂସାଂ ଗତିର୍ବ୍ରହ୍ମନ୍କଥଂଚିନ୍ନୋପପଦ୍ଯତେ।
ଅପ୍ଯନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ନ ହି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଭର୍ତୃଷୁ॥ 13-73-22 (84377)
`ଦୁଷ୍ଟାଚାରାଃ ପାପରତା ଅସତ୍ଯା ମାଯଯା ବୃତାଃ।
ଅଦୃଷ୍ଟବୁଦ୍ଧିବହୁଲାଃ ପ୍ରାଯେଣେତ୍ଯବଗମ୍ଯତାମ୍॥ 13-73-23 (84378)
ଅଲାଭାତ୍ପୁରୁଷାଣାଂ ହି ଭଯାତ୍ପରିଜନସ୍ଯ ଚ।
ବଧବନ୍ଧଭଯାଚ୍ଚାପି ସ୍ବଯଂ ଗୁପ୍ତା ଭବନ୍ତି ତାଃ॥ 13-73-24 (84379)
ଚଲସ୍ବଭାବା ଦୁଃସେବ୍ଯା ଦୁର୍ଗ୍ରାହ୍ଯା ଭାବତସ୍ତଥା।
ପ୍ରାଜ୍ଞସ୍ଯ ପୁରୁଷସ୍ଯେହ ଯଥାଭାବାସ୍ତଥା ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-73-25 (84380)
ନାଗ୍ନିସ୍ତୃପ୍ଯତି କାଷ୍ଠାନାଂ ନାପଗାନାଂ ମହୋଦଧିଃ।
ନାନ୍ତକଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ନ ପୁଂସାଂ ବାମଲୋଚନାଃ॥ 13-73-26 (84381)
ଇଦମନ୍ଯଚ୍ଚ ଦେବର୍ଷେ ରହସ୍ଯଂ ସର୍ବଯୋଷିତାମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ପୁରୁଷଂ ହ୍ଯନ୍ଯଂ ଯୋନିଃ ପ୍ରକ୍ଲିଦ୍ଯତେ ସ୍ତ୍ରିଯାଃ॥ 13-73-27 (84382)
କାମାନାମପି ଦାତାରଂ କର୍ତାରଂ ମାନସାନ୍ତ୍ବଯୋଃ।
ରକ୍ଷିତାରଂ ନ ମୃଷ୍ଯନ୍ତି ସ୍ବଭର୍ତାରମସତ୍ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-73-28 (84383)
ନ କାମଭୋଗାନ୍ବିପୁଲାନ୍ନାଲଙ୍କାରାର୍ଥସଞ୍ଚଯାନ୍।
ତଥୈବ ବହୁମନ୍ବନ୍ତେ ଯଥା ରତ୍ଯାମନୁଗ୍ରହମ୍॥ 13-73-29 (84384)
ଅନ୍ତକଃ ଶମନୋ ମୃତ୍ଯୁଃ ପାତାଲଂ ବଡବାମୁଖମ୍।
କ୍ଷୁରଧାରା ବିଷଂ ସର୍ପୋ ବହ୍ନିରିତ୍ଯେକତଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-73-30 (84385)
ଯତଶ୍ଚ ଭୂତାନି ମହାନ୍ତି ପଞ୍ଚ
ଯତଶ୍ଚ ଲୋକା ବିହିତା ବିଧାତ୍ରା।
ଯତଃ ପୁମାଂସଃ ପ୍ରମଦାଶ୍ଚ ନିର୍ମିତା-
ସ୍ତତଶ୍ଚ ଦୋଷାଃ ପ୍ରମଦାସୁ ନାରଦ॥ ॥ 13-73-31 (84386)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 73 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-73-1 ଲଘୁଚିତ୍ତାଃ ବାଯୁବତ୍ ଚଲଚିତ୍ତାଃ॥ 7-73-3 ବ୍ରାହ୍ମୀଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକସ୍ଥାମ୍॥ 7-73-5 ବିଷଯେ ବକ୍ତୁଂ ଯୋଗ୍ଯତ୍ବେ॥ 7-73-8 ନିଯୋକ୍ତୁଂ ପ୍ରଶ୍ନ ଈଦୃଶେ ଇତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-73-10 କୃତମତିଃ ବକ୍ଷ୍ଯାମୀତି କୃତନିଶ୍ଚଯାଽଭବତ୍॥ 7-73-22 ଗତିଃ ପ୍ରାପ୍ତିଃ। ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ କୃତ୍ରିମଲିଙ୍ଗଧାରିଣ୍ଯୋ ଭୂତ୍ବା ମୈଥୁନାର୍ଥଂ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ। ଏତଚ୍ଚ ଲୋକପ୍ରସିଦ୍ଧମ୍। ଭର୍ତୃଷୁ ଦୂରସ୍ଥେଷୁ ଇତି ଶେଷଃ। ନହି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଧୈର୍ଯେ ଇତି ଶେଷଃ॥ 7-73-24 ଭଯାତ୍ପରିଭବସ୍ଯ ଚେତି ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ 7-73-26 କାଷ୍ଠାନାଂ କାଷ୍ଠୈଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 074
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.74. ଅଧ୍ଯାଯଃ 074
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଦୁଶ୍ଚରିତକଥନମ୍॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଇମେ ବୈ ମାନବା ଲୋକେ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ସଜ୍ଜନ୍ତ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣଶଃ।
ମୋହେନ ପରମାବିଷ୍ଟା ଦେବଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-74-1 (84387)
ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚ ପୁରୁଷେଷ୍ବେବ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଲୋକସାକ୍ଷିକମ୍।
ଅତ୍ର ମେ ସଂଶଯସ୍ତୀବ୍ରୋ ହୃଦି ସମ୍ପରିବର୍ତତେ॥ 13-74-2 (84388)
କଥମାସାଂ ନରାଃ ସଙ୍ଗଂ କୁର୍ବତେ କୁରୁନନ୍ଦନଃ।
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବାତେଷୁ ରଜ୍ଯନ୍ତେ ବିରଜ୍ଯନ୍ତେ ଚ ତାଃ ପୁନଃ॥ 13-74-3 (84389)
ଇତି ତାଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର କଥଂ ଶକ୍ଯାସ୍ତୁ ରକ୍ଷିତୁମ୍।
ପ୍ରମଦାଃ ପୁରୁଷେଣେହ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-74-4 (84390)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-74-5x (7016)
ଏତ୍ବା ହି ସ୍ବୀଯମାଯାଭିର୍ବଞ୍ଚଯନ୍ତୀହ ମାନବାନ୍।
ନ ଚାସାଂ ମୁଚ୍ଯତେ କଶ୍ଚିତ୍ପୁରୁଷୋ ହସ୍ତମାଗତଃ॥ 13-74-5 (84391)
ଗାବୋ ନବତୃଣାନୀବ ଗୃହ୍ଣନ୍ତ୍ଯେତା ନବନ୍ନବମ୍॥ 13-74-6 (84392)
ଶମ୍ବରସ୍ଯ ଚ ଯା ମାଯା ମାଯା ଯା ନମୁଚେରପି।
ବଲେଃ କୁମ୍ଭୀନସେଶ୍ଚୈବ ସର୍ବାସ୍ତାଂ ଯୋଷିତୋ ବିଦୁଃ॥ 13-74-7 (84393)
ହସନ୍ତଂ ପ୍ରହସନ୍ତ୍ଯେତା ରୁଦ୍ରନ୍ତଂ ପ୍ରରୁଦନ୍ତି ଚ।
ଅପ୍ରିଯଂ ପ୍ରିଯବାକ୍ଯୈଶ୍ଚ ଗୃହ୍ଣତେ କାଲଯୋଗତଃ॥ 13-74-8 (84394)
`ଯଦି ଜିହ୍ବାସହସ୍ରଂ ସ୍ଯାଜ୍ଜୀବେଚ୍ଚ ଶରଦାଂ ଶତମ୍।
ଅନନ୍ଯକର୍ମା ସ୍ତ୍ରୀଦୋଷାନନୁକ୍ତ୍ବା ନିଧନଂ ବ୍ରଜେତ୍॥' 13-74-9 (84395)
ଉଶନା ବେଦ ଯଚ୍ଛାସ୍ତ୍ରଂ ଯଚ୍ଚ ବେଦ ବୃହସ୍ପତିଃ।
ସ୍ତ୍ରୀ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ନ ବିଶିଷ୍ଯେତ ତାସ୍ତୁ ରକ୍ଷ୍ଯାଃ କଥଂ ନରୈଃ॥ 13-74-10 (84396)
ଅନୃତଂ ସତ୍ଯମିତ୍ଯାହୁଃ ସତ୍ଯଂ ଚାପି ତଥାଽନୃତମ୍।
ଇତି ଯାସ୍ତାଃ କଥଂ ବୀର ସଂରକ୍ଷ୍ଯାଃ ପୁରୁଷୈରିହ।
`ଦୋଷାସ୍ପଦେଽଶୁଚୌ ଦେହେ ହ୍ଯାସାଂ ସକ୍ତାସ୍ତ୍ବହୋ ନରାଃ'॥ 13-74-11 (84397)
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥନିଷ୍କର୍ଷାଦର୍ଥଶାସ୍ତ୍ରାଣି ଶତ୍ରୁହନ୍।
ବୃହସ୍ପତିପ୍ରଭୃତିଭିର୍ମନ୍ଯେ ସଦ୍ଭିଃ କୃତାନି ବୈ॥ 13-74-12 (84398)
ସଂପୂଜ୍ଯମାନାଃ ପୁରୁଷୈର୍ବିକୁର୍ବନ୍ତି ମନୋ ନୃଷୁ।
ଅପାସ୍ତାଶ୍ଚ ତଥା ରାଜନ୍ବିକୁର୍ବନ୍ତି ମନଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-74-13 (84399)
ଇମାଃ ପ୍ରଜା ମହାପାହୋ ଧାର୍ମିକ୍ଯ ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-74-14 (84400)
ସତ୍କୃତାସତ୍କୃତାଶ୍ଚାପି ବିକୁର୍ବନ୍ତି ମନଃ ସଦା।
କସ୍ତାଃ ଶକ୍ତୋ ରକ୍ଷିତୁଂ ସ୍ଯାଦିତି ମେ ସଂଶଯୋ ମହାନ୍॥ 13-74-15 (84401)
ତଥା ବ୍ରୂହି ମହାଭାଗ କୁରୂଣାଂ ବଂଶବର୍ଧନ।
ଯଦି ଶକ୍ଯା କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ରକ୍ଷା ତାସାଂ କଦାଚନ। 13-74-16 (84402)
କର୍ତୁଂ ବା କୃତପୂର୍ବଂ ବା ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ ॥ 13-74-17 (84403)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଃସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 74 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-74-7 କୁହକାନି ଚ ବାର୍ଷ୍ଣେଯ ସର୍ବାସ୍ତା ଇତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-74-13 ଏତାଃ ପୂଜିତା ଦିକ୍କୃତା ବା ତୁଲ୍ଯବଦ୍ବିକାରଂ ଜନଯନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-74-14 ଇମାଃ ସ୍ତ୍ରୀରୂପାଃ ଧାର୍ମିକ୍ଯ ଇତି ଶ୍ରୁତଂ ସାବିତ୍ର୍ଯାଦିଷୁ ଦୃଷ୍ଟଂ ଚ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 075
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.75. ଅଧ୍ଯାଯଃ 075
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ପୁରୁଷଚିତ୍ତପ୍ରମଥନାଯ ଶକ୍ତିଶେଷଦାନପୂର୍ବକଂ ବ୍ରହ୍ମଣା ସୃଷ୍ଟତଯା ତଦ୍ରକ୍ଷଣସ୍ଯ ଦୁଷ୍କରତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ରକ୍ଷଣସ୍ଯ ଦୁଶ୍ଶକତ୍ବେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ବିପୁଲୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ॥ 2 ॥ ଗୁରୁଣା ସ୍ବଭାର୍ବାରକ୍ଷଣଂ ନିଯୁକ୍ତେନ ବିପୁଲନାମ୍ନା ତଦର୍ଥଂ ଯୋଗେନ ତଚ୍ଛରୀରପ୍ରବେଶଃ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଏବମେତନ୍ମହାବାହୋ ନାତ୍ର ମିଥ୍ଯାଽସ୍ତି କିଞ୍ଚନ।
ଯଥା ବ୍ରବୀଷି କୌରବ୍ଯ ନାରୀଂ ପ୍ରତି ଜନାଧିପ॥ 13-75-1 (84404)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଇତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଯଥା ରକ୍ଷା କୃତା ପୂର୍ବଂ ବିପୁଲେନ ମହାତ୍ମନା॥ 13-75-2 (84405)
ପ୍ରମଦାଶ୍ଚ ଯଥା ସୃଷ୍ଟା ବ୍ରହ୍ମଣା ଭରତର୍ଷଭ॥
ଯଦର୍ଥଂ ତଚ୍ଚ ତେ ତାତ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ନରାଧିପ॥ 13-75-3 (84406)
ନ ହି ସ୍ତ୍ରୀଭ୍ଯଃ ପରଂ ପୁତ୍ର ପାପୀଯଃ କିଞ୍ଚିଦସ୍ତି ବୈ।
ଅଗ୍ନିର୍ହିଃ ପ୍ରମଦା ଦୀପ୍ତୋ ମାଯାଶ୍ଚ ମଯଜା ବିଭୋ।
କ୍ଷୁରଧାରା ବିଷଂ ସର୍ପୋ ମୃତ୍ଯୁରିତ୍ଯେକତଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-75-4 (84407)
ପ୍ରଜା ଇମା ମହାବାହୋ ଧାର୍ମିକ୍ଯ ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ସ୍ବଯଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଦେବତ୍ବଂ ତତୋ ଦେବାନିଯାଦ୍ଭଯମ୍॥ 13-75-5 (84408)
ଅଥାଭ୍ଯାଗଚ୍ଛନ୍ଦେବାସ୍ତେ ପିତାମହମରିଂଦମ।
ନିବେଦ୍ଯ ମାନସଂ ଚାପି ତୂଷ୍ଣୀମାସନ୍ନଧୋମୁଖାଃ॥ 13-75-6 (84409)
ତେଷାମନ୍ତର୍ଗତଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଦେବାନାଂ ସ ପିତାମହଃ।
ମାନବାନାଂ ପ୍ରମୋହାର୍ଥଂ କୃତ୍ଯା ନାର୍ଯୋଽସୃଜତ୍ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-75-7 (84410)
ପୂର୍ବସର୍ଗେ ତୁ କୌନ୍ତେଯ ସାଧ୍ବ୍ଯୋ ନାର୍ଯ ଇହାଭବନ୍।
ଅସାଧ୍ବ୍ଯସ୍ତୁ ସମୁତ୍ପନ୍ନାଃ କୃତ୍ଯାଃ ସର୍ଗାତ୍ପ୍ରଜାପତେଃ 13-75-8 (84411)
ତାଭ୍ଯଃ କାମାନ୍ଯଥାକାମଂ ପ୍ରାଦାଦ୍ଧି ସ ପିତାମହଃ।
ତାଃ କାମଲୁବ୍ଧାଃ ପ୍ରମଦାଃ ପ୍ରାମଥ୍ନନ୍ତ ନରାନ୍ସଦା॥ 13-75-9 (84412)
କ୍ରୋଧଂ କାମସ୍ଯ ଦେବେଶଃ ସହାଯଂ ଚାସୃଜତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ଅସଜ୍ଜନ୍ତ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ କାମକ୍ରୋଧବଶଙ୍ଗତାଃ॥ 13-75-10 (84413)
`ଦ୍ବିଜାନାଂ ଚ ଗୁରୂଣାଂ ଚ ମହାଗୁରୁନୃପାଦିନାମ୍।
କ୍ଷଣସ୍ତ୍ରୀସଙ୍ଗକାମୋତ୍ଥା ଯାତନାହୋ ନିରନ୍ତରା॥ 13-75-11 (84414)
ଅରକ୍ତମନସାଂ ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯାମଲାତ୍ମନାମ୍।
ତପୋଦମାର୍ଚନାଧ୍ଯାନଯୁକ୍ତାନାଂ ଶୁଦ୍ଧିରୁତ୍ତମା॥' 13-75-12 (84415)
ନ ଚ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ କ୍ରିଯାଃ କାଶ୍ଚିଦିତି ଧର୍ମୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ।
ନିରିନ୍ଦ୍ରିଯା ହ୍ଯଶାସ୍ତ୍ରାଶ୍ଚ ସ୍ତ୍ରିଯୋଽନୃତମିତି ଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-75-13 (84416)
ଶଯ୍ଯାସନମଲଙ୍କାରମନ୍ନପାନମନାର୍ଯତାମ୍।
ଦୁର୍ବାଗ୍ଭାବଂ ରତିଂ ଚୈବ ଦଦୌ ସ୍ତ୍ରୀଭ୍ଯଃ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-75-14 (84417)
ନ ତାସାଂ ରକ୍ଷଣଂ ଶକ୍ଯଂ କର୍ତୁଂ ପୁଂସାଂ କଥଞ୍ଚନ।
ଅପି ବିସ୍ବକୃତା ତାତ କୁତସ୍ତୁ ପୁରୁଷୈରିହ॥ 13-75-15 (84418)
ବାଚା ଚ ବଧବନ୍ଧୈର୍ବା କ୍ଲେଶୈର୍ବା ବିବିଧୈସ୍ତଥା।
ନ ଶକ୍ଯା ରକ୍ଷିତୁଂ ନାର୍ଯସ୍ତା ହି ନିତ୍ଯମସଂଯତାଃ॥ 13-75-16 (84419)
ଇଦଂ ତୁ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ପୁରସ୍ତାଚ୍ଛ୍ରୁତବାନହମ୍।
ଯଥା ରକ୍ଷା କୃତା ପୂର୍ବଂ ବିପୁଲେନ ଗୁରୁସ୍ତ୍ରିଯାଃ॥ 13-75-17 (84420)
ଋଷିରାସୀନ୍ମହାଭାଗୋ ଦେବଶର୍ମେତି ବିଶ୍ରୁତଃ।
ତସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ରୁଚିର୍ନାମ ରୂପେଣାସଦୃଶୀ ଭୁବି॥ 13-75-18 (84421)
ତସ୍ଯା ରୂପେଣ ସମ୍ମତ୍ତା ଦେବଗନ୍ଧର୍ବଦାନବାଃ।
ବିଶେଷେଣ ତୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବୃତ୍ରହା ପାକଶାସନଃ॥ 13-75-19 (84422)
ନାରୀଣାଂ ଚରିତଜ୍ଞଶ୍ଚ ଦେବଶର୍ମା ମହାମତିଃ।
ଯଥାଶକ୍ତି ଯଥୋସ୍ସାହଂ ଭାର୍ଯାଂ ତାମଭ୍ଯରକ୍ଷତ॥ 13-75-20 (84423)
ପୁରଂଦରଂ ଚ ଜାନଂଶ୍ଚ ପରସ୍ତ୍ରୀକାମଚାରିଣମ୍।
ତସ୍ମାଦ୍ଯତ୍ନେନ ଭାର୍ଯାଯା ରକ୍ଷଣଂ ସ ଚକାର ହ॥ 13-75-21 (84424)
ସ କଦାଚିଦୃଷିସ୍ତାତ ଯଜ୍ଞଂ କର୍ତୁମନାସ୍ତଦା।
ଭାର୍ଯାସଂରକ୍ଷଣଂ କାର୍ଯଂ କଥଂ ସ୍ଯାଦିତ୍ଯଚିନ୍ତଯତ୍॥ 13-75-22 (84425)
ରକ୍ଷାବିଧାନଂ ମନସା ସ ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ମହାତପାଃ।
ଆହୂଯ ଦଯିତଂ ଶିଷ୍ଯଂ ବିପୁଲଂ ପ୍ରାହ ଭାର୍ଗବମ୍॥ 13-75-23 (84426)
ଯଜ୍ଞକାରୋ ଗମିଷ୍ଯାମି ରୁଚିଂ ଚେମାଂ ସୁରେଶ୍ବରଃ।
ଯତଃ ପ୍ରାର୍ଥଯତେ ନିତ୍ଯଂ ତାଂ ରକ୍ଷସ୍ବ ଯଥାବଲମ୍॥ 13-75-24 (84427)
ଅପ୍ରମତ୍ତେନ ତେ ଭାବ୍ଯଂ ସଦା ପ୍ରତି ପୁରଂଦରମ୍।
ସ ହି ରୂପାଣି କୁରୁତେ ବିବିଧାନି ଭୃଗୂତ୍ତମ॥ 13-75-25 (84428)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-75-26x (7017)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ବିପୁଲସ୍ତେନ ତପସ୍ବୀ ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ସଦୈବୋଗ୍ରତପା ରାଜନ୍ନଗ୍ର୍ଯର୍କସଦୃଶଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-75-26 (84429)
ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସତ୍ଯବାଦୀ ଚ ତଥେତି ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ପୁନଶ୍ଚେଦଂ ମହାରାଜ ପପ୍ରଚ୍ଛ ପ୍ରସ୍ଥିତଂ ଗୁରୁମ୍॥ 13-75-27 (84430)
କାନି ରୂପାଣି ଶକ୍ରସ୍ଯ ଭବନ୍ତ୍ଯାଗଚ୍ଛତୋ ମୁନେ।
ବପୁସ୍ତେଜଶ୍ଚ କୀଦୃଗ୍ବୈ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-75-28 (84431)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-75-29x (7018)
ତତଃ ସ ଭଗବାଂସ୍ତସ୍ମୈ ବିପୁଲାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ଆଚଚକ୍ଷେ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ମାଯାଂ ଶକ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-75-29 (84432)
ବହୁମାଯଃ ସ ବିପ୍ରର୍ଷେ ବଲହା ପାକଶାସନଃ।
ତାଂସ୍ତାନ୍ବିକୁରୁତେ ଭାବାନ୍ବହୂନଥ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ॥ 13-75-30 (84433)
କିରୀଟୀ ବଜ୍ରଧୃଗ୍ଧନ୍ବୀ ମୁକୁଟୀ ବଦ୍ଧକୁଣ୍ଡଲଃ।
ଭବତ୍ଯଥ ମୁହୂର୍ତେନି ଚଣ୍ଡାଲସମଦର୍ଶନଃ॥ 13-75-31 (84434)
ଶିଖୀ ଜଟୀ ଚୀରବାସାଃ ପୁନର୍ଭବତି ପୁତ୍ରକ।
ବୃହଚ୍ଛରୀରଶ୍ଚ ପନଶ୍ଚୀରବାସାଃ ପୁନଃ କୃଶଃ॥ 13-75-32 (84435)
ଗୌରଂ ଶ୍ଯାମଂ ଚ କୃଷ୍ଣଂ ଚ ବର୍ଣଂ ବିକୁରୁତେ ପୁନଃ।
ବିରୂପୋ ରୂପବାଂଶ୍ଚୈବ ଯୁବା ବୃଦ୍ଧସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-75-33 (84436)
`ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଜଡଶ୍ଚ ମୂକଶ୍ଚ ହ୍ରସ୍ବୋ ଦୀର୍ଘସ୍ତଥୈବ ଚ।'
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଶ୍ଚୈବ ବୈଶ୍ଯଃ ଶୂଦ୍ରସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-75-34 (84437)
ପ୍ରତିଲୋମୋଽନୁଲୋମଶ୍ଚ ଭବତ୍ଯଥ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ଶୁକବାଯସରୂପୀ ଚ ହଂସକୋକିଲରୂପବାନ୍॥ 13-75-35 (84438)
ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରଗଜାନାଂ ଚ ରୂପଂ ଧାରଯତେ ପୁନଃ।
ଦୈବଂ ଦୈତ୍ଯମଥୋ ରାଜ୍ଞାଂ ବପୁର୍ଧାରଯତେଽପି ଚ॥ 13-75-36 (84439)
ଅକୃଶୋ ମାଯୁଭଗ୍ରାଙ୍ଗଃ ଶକୁନିର୍ବିକୃତସ୍ତଥା।
ଚତୁଷ୍ପାଦ୍ବହୁରୂପଶ୍ଚ ପୁନର୍ଭବତି ବାଲିଶଃ॥ 13-75-37 (84440)
ମକ୍ଷିକାମଶକାଦୀନାଂ ବପୁର୍ଧାରଯତେଽପି ଚ।
ନ ଶକ୍ଯମସ୍ଯ ଗ୍ରହଣଂ କର୍ତୁଂ ବିପୁଲ କେନଚିତ୍॥ 13-75-38 (84441)
ଅପି ବିଶ୍ବକୃତା ତାତ ଯେନ ସୃଷ୍ଟମିଦଂ ଜଗତ୍।
ପୁନରନ୍ତର୍ହିତଃ ଶକ୍ରୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷା॥ 13-75-39 (84442)
ବାଯୁଭୂତଶ୍ଚ ସ ପୁନର୍ଦେବରାଜୋ ଭବତ୍ଯୁତଃ।
ଏବଂରୂପାଣି ସତତଂ କୁରୁତେ ପାକଶାସନଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ବିପୁଲ ଯତ୍ନେନ ରକ୍ଷେମାଂ ତନୁମଧ୍ଯମାମ୍॥ 13-75-40 (84443)
ଯଥା ରୁଚିଂ ନବଲିହେଦ୍ଦେବେନ୍ଦ୍ରୋ ଭୃଗୁସତ୍ତମ।
କ୍ରତାବୁପହିତେ ନ୍ଯସ୍ତଂ ହବିଃ ଶ୍ବେବ ଦୁରାତ୍ମବାନ୍॥ 13-75-41 (84444)
ଏବମାଖ୍ଯାଯ ସ ମୁନିର୍ଯଜ୍ଞକାରୋଽଗମତ୍ତଦା।
ଦେବଶର୍ମା ମହାଭାଗସ୍ତତୋ ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-75-42 (84445)
ବିପୁଲସ୍ତୁ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗୁରୋଶ୍ଚିନ୍ତାମୁପେଯିବାନ୍।
ରକ୍ଷାଂ ଚ ପରମାଂ ଚକ୍ରେ ଦେବରାଜାନ୍ମହାବଲାତ୍॥ 13-75-43 (84446)
କିନ୍ନୁ ଶକ୍ଯଂ ମଯା କର୍ତୁଂ ଗୁରୁଦାରାଭିରକ୍ଷଣେ।
ମାଯାବୀ ହି ସୁରେନ୍ଦ୍ରୋସୌ ଦୁର୍ଧର୍ଷଶ୍ଚାପି ବୀର୍ଯବାନ୍॥ 13-75-44 (84447)
ନୀପିଧାଯାଶ୍ରମଂ ଶକ୍ଯୋ ରକ୍ଷିତୁଂ ପାକଶାସନଃ।
ଉଟଜଂ ବା ତଥା ହ୍ଯସ୍ଯ ନାନାବିଧସରୂପତା॥ 13-75-45 (84448)
ବାଯୁରୂପେଣ ବା ଶକ୍ରୋ ଗୁରୁପତ୍ନୀଂ ପ୍ରଧର୍ଷଯେତ୍।
ତସ୍ମାଦିମାଂ ସମ୍ପ୍ରବିଶ୍ଯ ରୁଚିଂ ସ୍ଥାସ୍ଯେହମଦ୍ଯ ବୈ॥ 13-75-46 (84449)
ଅଥବା ପୌରୁଷେଣେଯଂ ନ ଶକ୍ଯା ରକ୍ଷିତୁଂ ମଯା।
ବହୁରୂପୋ ହି ଭଗବାଞ୍ଛ୍ରୂଯତେ ପାକଶାସନଃ॥ 13-75-47 (84450)
ସୋହଂ ଯୋଗବଲାଦେନାଂ ରକ୍ଷିଷ୍ଯେ ପାକଶାସନାତ୍।
ଗାତ୍ରାଣି ଗାତ୍ରୈରସ୍ଯାହଂ ସମ୍ପ୍ରବେକ୍ଷ୍ଯେ ହି ରକ୍ଷିତୁମ୍॥ 13-75-48 (84451)
ଯଦ୍ଯୁଚ୍ଛିଷ୍ଟାମିମାଂ ପତ୍ନୀମଦ୍ଯ ପଶ୍ଯତି ମେ ଗୁରୁଃ।
ଶପ୍ସ୍ଯତ୍ଯସଂଶଯଂ କୋପାଦ୍ଦିବ୍ଯଜ୍ଞାନୋ ମହାତପାଃ॥ 13-75-49 (84452)
ନ ଚେଯଂ ରକ୍ଷିତୁଂ ଶକ୍ଯା ଯଥାଽନ୍ଯା ପ୍ରମଦା ନୃଭିଃ।
ମାଯାବୀ ହି ସୁରେନ୍ଦ୍ରୋସାବହୋ ପ୍ରାପ୍ତୋସ୍ମି ସଂଶଯମ୍॥ 13-75-50 (84453)
ଅବଶ୍ଯଂ କରଣୀଯଂ ହି ଗୁରୋରିହ ହି ଶାସନମ୍।
ଯଦି ତ୍ବେତଦହଂ କୁର୍ଯାମାଶ୍ଚର୍ଯଂ ସ୍ଯାତ୍କୃତଂ ମଯା॥ 13-75-51 (84454)
ଯୋଗେନାଥ ପ୍ରବିଶ୍ଯେଦଂ ଗୁରୁପତ୍ନ୍ଯାଃ କଲେବରମ୍।
ଅସକ୍ତଃ ପଦ୍ମପତ୍ରସ୍ଥୋ ଜଲବିନ୍ଦୁର୍ଯଥା ଚଲଃ॥ 13-75-52 (84455)
ଏବମେବ ଶରୀରେ ଽସ୍ଯା ନିବତ୍ସ୍ଯାମି ସମାହିତଃ।
ନିର୍ମୁକ୍ତସ୍ଯ ରଜୋରୂପାନ୍ନାପରାଧୋ ଭବେନ୍ମମ॥ 13-75-53 (84456)
ଯଥାହି ଶୂନ୍ଯାଂ ପଥିକଃ ସଭାମଧ୍ଯାବସେତ୍ଯଥି।
ତଥାଽଦ୍ଯାବାସଯିଷ୍ଯାମି ଗୁରୁପତ୍ନ୍ଯାଃ କଲେବରମ୍।
ଏବମେବ ଶରୀରେ ଽସ୍ଯ ନିବତ୍ସ୍ଯାମି ସମାହିତଃ॥ 13-75-54 (84457)
ଇତ୍ଯେବଂ ଧର୍ମମାଲୋକ୍ଯ ବେଦବେଦାଂଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ତପଶ୍ଚ ବିପୁଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗୁରୋରାତ୍ମନ ଏବ ଚ॥ 13-75-55 (84458)
ଇତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ମନସା ରକ୍ଷାଂ ପ୍ରତି ସ ଭାର୍ଗବଃ।
ଅନ୍ବତିଷ୍ଠତ୍ପରଂ ଯତ୍ନଂ ଯଥା ତଚ୍ଛୃଣୁ ପାର୍ଥିବ॥ 13-75-56 (84459)
ଗୁରୁପତ୍ନୀଂ ସମାସୀନୋ ବିପୁଲଃ ସ ମହାତପାଃ।
ଉପାସୀନାମନିନ୍ଦ୍ଯାଙ୍ଗୀ କଥାର୍ଥୈଃ ସମଲୋଭଯତ୍॥ 13-75-57 (84460)
ନେତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ନେତ୍ରଯୋରସ୍ଯା ରଶ୍ମିଂ ସଂଯୋଜ୍ଯ ରଶ୍ମିଭିଃ।
ବିବେଶ ବିପୁଲଃ କାଯମାକାଶଂ ପବନୋ ଯଥା॥ 13-75-58 (84461)
ଲକ୍ଷଣଂ ଲକ୍ଷଣେନୈବ ବଦନଂ ବଦନେନ ଚ।
ଅବିଚେଷ୍ଟନ୍ନତିଷ୍ଠଦ୍ବୈ ଛାଯେବାନ୍ତର୍ଗତୋ ମୁନିଃ॥ 13-75-59 (84462)
ତତୋ ବିଷ୍ଟଭ୍ଯ ବିପୁଲୋ ଗୁରୁପତ୍ନ୍ଯାଃ କଲେବରମ୍।
ଉବାସ ରକ୍ଷଣେ ଯୁକ୍ତୋ ନ ଚ ସା ତମବୁଧ୍ଯତ॥ 13-75-60 (84463)
13-75-61 (84464)
ଯଂ କାଲଂ ନାଗତୋ ରାଜନ୍ଗୁରୁସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
କ୍ରତୁଂ ସମାପ୍ଯ ସ୍ବଗୃହଂ ତଂ କାଲଂ ସୋଽଭ୍ଯରକ୍ଷତ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-75-4 ଅସ୍ତି ହି ପ୍ରମଦା ଦୀପ୍ତେତି ଟ.ଥ. ପାଠଃ॥ 7-75-13 ଦରିଦ୍ରାଶ୍ଚ ହ୍ଯମନ୍ତ୍ରଶ୍ଚ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ନିତ୍ଯମିତି ଶ୍ରୁତିରିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-75-51 ଅଶକ୍ଯକରଣୀଯଂ ହୀତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 076
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.76. ଅଧ୍ଯାଯଃ 076
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ଦେବଶର୍ମମୁନ୍ଯସନ୍ନିଧାନେ ତଦ୍ଭାର୍ଯାବିଲୋଭନାଯ ତଦାଶ୍ରମାଭିଗମନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ବିପୁଲତପୋଽଭିଭୂତେନ ଭଯାତ୍ତତୋ ନିର୍ଗମନମ୍॥ 2 ॥ ବିପୁଲେନ ଶକ୍ରବୃତ୍ତାନ୍ତନିବେଦନତୁଷ୍ଟାଦ୍ଗୁରୋର୍ବରଗ୍ରହଣପୂର୍ବକଂ ତପଶ୍ଚରଣମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତତଃ କଦାଚିଦ୍ଦେବେନ୍ଦ୍ରୋ ଦିବ୍ଯରୂପବପୁର୍ଧରଃ।
ଇଦମନ୍ତରମିତ୍ଯେବମଭ୍ଯଗାତ୍ତମଥାଶ୍ରମମ୍॥ 13-76-1 (84465)
ରୂପମପ୍ରତିମଂ କୃତ୍ବା ଲୋଭନୀଯଂ ଜନାଧିପଃ।
ଦର୍ଶନୀଯତମୋ ଭୂତ୍ବା ପ୍ରବିବେଶ ତମାଶ୍ରମମ୍॥ 13-76-2 (84466)
ସ ଦଦର୍ଶ ତମାସୀନଂ ବିପୁଲସ୍ଯ କଲେବରମ୍।
ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟଂ ସ୍ତବ୍ଧନଯନଂ ଯତାଽଽଲେଖ୍ଯଗତଂ ତଥା॥ 13-76-3 (84467)
ରୁଚିଂ ଚ ରୁଚିରାପାଙ୍ଗୀଂ ପୀନଶ୍ରୋଣିପଯୋଧରାମ୍।
ପଦ୍ମପତ୍ରବିଶାଲାକ୍ଷୀଂ ସମ୍ପୂର୍ଣେନ୍ଦୁନିଭାନନାମ୍॥ 13-76-4 (84468)
ସା ତମାଲୋକ୍ଯ ସହସା ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ତାତୁମିଯେଷ ହ।
ରୂପେଣ ବିସ୍ମିତା କୋଽସୀତ୍ଯଥ ବକ୍ତୁମିବେଚ୍ଛତୀ॥ 13-76-5 (84469)
ଉତ୍ଥାତୁକାମା ତୁ ସତୀ ବିଷ୍ଟବ୍ଧା ବିପୁଲେନ ସା।
ନିଗୃହୀତା ମନୁଷ୍ଯେନ୍ଦ୍ର ନ ଶଶାକ ବିଚେଷ୍ଟିତୁମ୍॥ 13-76-6 (84470)
ତାମାବଭାଷେ ଦେବେନ୍ଦ୍ରଃ ସାମ୍ନା ପରମବଲ୍*******।
ତ୍ବଦର୍ଥମାଗତଂ ବିଦ୍ଧି ଦେବେନ୍ଦ୍ର ମାଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-76-7 (84471)
କ୍ଲିଶ୍ଯମାନମନଙ୍ଗେନ ତ୍ବତ୍ସଙ୍କଲ୍ପଭବେନ ହ।
ତତ୍ପର୍ଯାପ୍ନୁହି ମାଂ ସୁଭ୍ରୁ ପୁରା କାଲୋଽତିବର୍ତତେ॥ 13-76-8 (84472)
ତମେବଂବାଦିନଂ ଶକ୍ରଂ ଶୁଶ୍ରାବ ବିପୁଲୋ ମୁନିଃ।
ଗୁରୁପତ୍ନଯାଃ ଶରୀରସ୍ଥୋ ଦଦର୍ଶ ତ୍ରିଦସାଧିପମ୍॥ 13-76-9 (84473)
ନ ଶଶାକ ଚ ସା ରାଜନ୍ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ଥାତୁମନିନ୍ଦିତା।
ବକ୍ତୁଂ ଚ ନାଶକଦ୍ରାଜନ୍ବିଷ୍ଟବ୍ଦା ବିପୁଲେନ ସା॥ 13-76-10 (84474)
ଆକାରଂ ଗୁରୁପତ୍ନ୍ଯାସ୍ତୁ ସ ବିଜ୍ଞାଯ ଭୃଗୂଦ୍ବହଃ।
ନିଜଯ୍ନାହ ମହାତେଜା ଯୋଗେନ ବଲବତ୍ପ୍ରଭୋ।
ବବନ୍ଧ ଯୋଗବନ୍ଧୈଶ୍ଚ ତସ୍ଯାଃ ସର୍ବେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ସଃ॥ 13-76-11 (84475)
ତାଂ ନିର୍ବିକାରାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ପୁନରେବ ଶଚୀପତିଃ।
ଉବାଚ ବ୍ରୀହିତୋ ରାଜଂସ୍ତାଂ ଯୋଗବଲମୋହିତାମ୍॥ 13-76-12 (84476)
ଏହ୍ଯେହୀତି ତତଃ ସା ତୁ ପ୍ରତିବକ୍ତୁମିଯେଷ ତମ୍।
ସ ତାଂ ବାଚ୍ଯଂ ଗୁରୋଃ ପତ୍ନ୍ଯା ବିପୁଲଃ ପର୍ଯବର୍ତଯତ୍॥ 13-76-13 (84477)
ଭୋଃ କିମାଗମନେ କୃତ୍ଯମିତି ତସ୍ଯାସ୍ତୁ ନିଃସୃତା।
ବକ୍ତ୍ରାଚ୍ଛଶାଙ୍କସଦୃଶାଦ୍ବାଣୀ ସଂସ୍କାରଭୂଷଣା॥ 13-76-14 (84478)
ବୀଡିତା ସା ତୁ ତଦ୍ବାକ୍ଯମୁକ୍ତ୍ବା ପରବଶା ତଦା।
ପୁରନ୍ଦରଶ୍ଚ ସଂତ୍ରସ୍ତୋ ବଭୂବ ବିମନା ଭୃଶମ୍॥ 13-76-15 (84479)
ସ ତଦ୍ବୈକୃତମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଦେବରାଜୋ ବିଶାଂପତେ।
ଅବୈକ୍ଷତ ସହସ୍ରାକ୍ଷସ୍ତଦା ଦିବ୍ଯେନ ଚକ୍ଷୁଷା॥ 13-76-16 (84480)
ସ ଦଦର୍ଶ ମୁନିଂ ତସ୍ଯାଃ ଶରୀରାନ୍ତରଗୋଚରମ୍।
ପ୍ରତିବିମ୍ବମିବାଦର୍ଶେ ଗୁରୁପତ୍ନ୍ଯାଃ ଶରୀରଗମ୍॥ 13-76-17 (84481)
ସ ତଂ ଘୋରେଣ ତପସା ଯୁକ୍ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁରଂଦରଃ।
ପ୍ରାବେପତ ସୁସଂତ୍ରସ୍ତୋ ବ୍ରୀଡିତଶ୍ଚ ତଦା ବିଭୋ॥ 13-76-18 (84482)
ବିମୁଚ୍ଯ ଗୁରୁପତ୍ନୀଂ ତୁ ବିପୁଲଃ ସୁମହାତପାଃ।
ସ୍ବକଲେବରମାବିଶ୍ଯ ଶକ୍ରଂ ଭୀତମଥାବ୍ରବୀତ୍॥ 13-76-19 (84483)
ଅଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ପାପାତ୍ମକ ପୁରଂଦର।
ନ ଚିରଂ ପୂଜଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଦେବାସ୍ତ୍ବାଂ ମାନୁଷାସ୍ତଥା॥ 13-76-20 (84484)
କିନ୍ନୁ ତଦ୍ବିସ୍ମୃତଂ ଶକ୍ର ନ ତନ୍ମନସି ତେ ସ୍ଥିତମ୍।
ଗୌତମେନାସି ଯନ୍ମୁକ୍ତୋ ଭଗାଙ୍କପରିଚିହ୍ନିତଃ॥ 13-76-21 (84485)
ଜାନେ ତ୍ବାଂ ବାଲିଶମତିମକୃତାତ୍ମାନମସ୍ଥିରମ୍।
ମଯେଯଂ ରକ୍ଷ୍ଯତେ ମୂଢ ଗଚ୍ଛ ପାପ ଯଥାଗତମ୍॥ 13-76-22 (84486)
ନାହଂ ତ୍ବାମଦ୍ଯ ମୂଢାତ୍ମନ୍ଦହେଯଂ ହି ସ୍ବତେଜସା।
କୃପାଯମାନସ୍ତୁ ନ ତେ ଦଗ୍ଧୁମିଚ୍ଛାମି ବାସବ॥ 13-76-23 (84487)
ସ ଚ ଘୋରତମୋ ଧୀମାନ୍ଗୁରୁର୍ମେ ପାପଚେତସମ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ବାଂ ନିର୍ଦହେଦଦ୍ଯ କ୍ରୋଧଦୀପ୍ତେନ ଚକ୍ଷୁଷା॥ 13-76-24 (84488)
ନୈବଂ ତୁ ଶକ୍ର କର୍ତବ୍ଯଂ ପୁନର୍ମାନ୍ଯାଶ୍ଚ ତେ ଦ୍ବିଜାଃ।
ମା ଗମଃ ସସୁତାମାତ୍ଯଃ କ୍ଷଯଂ ବ୍ରହ୍ମବଲାର୍ଦିତଃ॥ 13-76-25 (84489)
ଅମରୋସ୍ମୀତି ଯଦ୍ବୁଦ୍ଧିଂ ସମାସ୍ଥାଯ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ମାବମଂସ୍ଥା ନ ତପସା ନ ସାଧ୍ଯଂ ନାମ କିଞ୍ଚନ॥ 13-76-26 (84490)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-76-27x (7019)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚନଂ ଶକ୍ରୋ ବିପୁଲସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ନ କିଞ୍ଚିଦୁକ୍ତ୍ବା ବ୍ରୀଡାର୍ତସ୍ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-76-27 (84491)
ମୁହୂର୍ତଯାତେ ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ଦେବଶର୍ମା ମହାତପାଃ।
କୃତ୍ବା ଯଜ୍ଞଂ ଯଥାକାମମାଜଗାମ ସ୍ବମାଶ୍ରମମ୍॥ 13-76-28 (84492)
ଆଗତେଽଥ ଗୁରୌ ରାଜନ୍ବିପୁଲଃ ପ୍ରିଯକର୍ମକୃତ୍।
ରକ୍ଷିତାଂ ଗୁରେବ ଭାର୍ଯାଂ ନ୍ଯବେଦଯଦନିନ୍ଦିତାମ୍॥ 13-76-29 (84493)
ଅଭିବାଦ୍ଯ ଚ ଶାନ୍ତାତ୍ମା ସ ଗୁରୁଂ ଗୁରୁବତ୍ସଲଃ।
ବିପୁଲଃ ପର୍ଯୁପାତିଷ୍ଠଦ୍ଯଥାପୂର୍ବମଶଙ୍କିତଃ॥ 13-76-30 (84494)
ବିଶ୍ରାନ୍ତାଯ ତତସ୍ତସ୍ମୈ ସହାସୀନାଯ ଭାର୍ଯଯା।
ନିବେଦଯାମାସ ତଦା ବିପୁଲଃ ଶକ୍ରକର୍ମ ତତ୍॥ 13-76-31 (84495)
ତଚ୍ଛୁତ୍ବା ସ ମୁନିସ୍ତୁଷ୍ଟୋଂ ବିପୁଲସ୍ଯ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ବଭୂବ ଶୀଲବୃତ୍ତାଭ୍ଯାଂ ତପସା ନିଯମେନ ଚ॥ 13-76-32 (84496)
ବିପୁଲସ୍ଯ ଗୁରୌ ବୃତ୍ତିଂ ଭକ୍ତିମାତ୍ମନି ତତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ଧର୍ମେ ଚ ସ୍ଥିରତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସାଧୁସାଧ୍ବିତ୍ଯଭାଷତ॥ 13-76-33 (84497)
ପ୍ରତିନନ୍ଦ୍ଯ ଚ ଧର୍ମାତ୍ମା ଶିଷ୍ଯଂ ଧର୍ମପରାଯଣମ୍।
ବରେଣ ଚ୍ଛନ୍ଦଯାମାସ ଦେବଶର୍ମା ମହାମତିଃ॥ 13-76-34 (84498)
ସ୍ଥିତିଂ ଚ ଧର୍ମେ ଜଗ୍ରାହ ସ ତସ୍ମାଦ୍ଗୁରୁବତ୍ସଲଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାତଶ୍ଚ ଗୁରୁଣା ଚଚାରାନୁତ୍ତମଂ ତପଃ॥ 13-76-35 (84499)
ତଥୈବ ଦେବଶର୍ମାପି ସଭାର୍ଯଃ ସ ମହାତପାଃ।
ନିର୍ଭଯୋ ବଲବୃତ୍ରଘ୍ନାଚ୍ଚଚାର ବିଜନେ ବନେ॥ ॥ 13-76-36 (84500)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 76 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-76-20 କାମାତ୍ମକ ପୁରନ୍ଦରେତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 077
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.77. ଅଧ୍ଯାଯଃ 077
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଗୁରୁନିଯୋଗାଦ୍ଦିବ୍ଯପୁଷ୍ପନଯନାର୍ଥଂ ଗତେନ ବିପୁଲେନ ମଧ୍ଯେମାର୍ଗଂ ନରବରମିଥୁନାତ୍ସ୍ବଗତିନିନ୍ଦାଶ୍ରବଣମ୍॥ 1 ॥ ନିନ୍ଦିତଗତିପ୍ରାପକସ୍ବଦୁଶ୍ଚରିତଂ ଚିନ୍ତଯତା ତେନ ଚିରାଯ ତଦନୁସ୍ମରଣମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ବିପୁଲସ୍ତ୍ବକରୋତ୍ତୀବ୍ରଂ ତପଃ କୃତ୍ବା ଗୁରୋର୍ବଚଃ।
ତପୋଯୁକ୍ତମଥାତ୍ମାନମମନ୍ଯତ ସ ବୀର୍ଯବାନ୍॥ 13-77-1 (84501)
ସ ତେନ କର୍ମଣା ସ୍ବର୍ଗଂ ପୃଥିବୀଂ ପୃଥିବୀପତେ।
ଚଚାର ଗତଭୀଃ ପ୍ରୀତୋ ଲବ୍ଧକୀର୍ତିବରୋ ନୃପ॥ 13-77-2 (84502)
ଉଭୌ ଲୋକୌ ଜିତୌ ଚାପି ତଥୈବାମନ୍ଯତ ପ୍ରଭୁଃ।
କର୍ମଣା ତେନ କୌରବ୍ଯ ତପସା ବିପୁଲେନ ଚ॥ 13-77-3 (84503)
ଅଥ କାଲେ ବ୍ଯତିକ୍ରାନ୍ତେ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିତ୍କୁରୁନନ୍ଦନ।
ରୁଚ୍ଯା ଭଗିନ୍ଯା ଆଦାନଂ ପ୍ରଭୂତଦନଧାନ୍ଯବତ୍॥ 13-77-4 (84504)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ଦିବ୍ଯା କାଚିଦ୍ବରାଙ୍ଗନା।
ବିଭ୍ରତୀ ପରମଂ ରୂପଂ ଜଗାମାଥ ବିହାଯସା॥ 13-77-5 (84505)
ତସ୍ଯାଃ ଶରୀରାତ୍ପୁଷ୍ପାଣି ପତିତାନି ମହୀତଲେ।
ତସ୍ଯାଶ୍ରମସ୍ଯାବିଦୂରେ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧାନି ଭାରତ॥ 13-77-6 (84506)
ତାନ୍ଯଗୃହ୍ଣାତ୍ତତୋ ରାଜନ୍ରୁଚିର୍ଲଲିତଲୋଚନା।
ତଦା ନିମନ୍ତ୍ରକସ୍ତସ୍ଯା ଅଙ୍ଗେଭ୍ଯଃ କ୍ଷିପ୍ରମାଗମତ୍॥ 13-77-7 (84507)
ତସ୍ଯା ହି ଭଗିନୀ ତାତ ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ନାମ୍ନା ପ୍ରଭାବତୀ।
ଭାର୍ଯା ଚିତ୍ରରଥସ୍ଯାଥ ବଭୂବାଙ୍ଗେଶ୍ବରସ୍ଯ ବୈ॥ 13-77-8 (84508)
ପିନହ୍ଯ ତାନି ପୁଷ୍ପାଣି କେଶେଷୁ ବରବର୍ଣିନୀ।
ଆମନ୍ତ୍ରିତା ତତୋଽଗଚ୍ଛଦ୍ରୁଚିରଙ୍ଗପତେର୍ଗୃହମ୍॥ 13-77-9 (84509)
ପୁଷ୍ପାଣି ତାନି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ତଦାଙ୍ଗେନ୍ଦ୍ରବରାଙ୍ଗନା।
ଭଗିନୀଂ ଚୋଦଯାମାସ ପୁଷ୍ପାର୍ଥେ ଚାରୁଲୋଚନା॥ 13-77-10 (84510)
ସା ଭର୍ତ୍ରେ ସର୍ବମାଚଷ୍ଟ ରୁଚିଃ ସୁରୁଚିରାନନା।
ଭଗିନ୍ଯା ଭାଷିତଂ ସର୍ବମୃଷିସ୍ତଚ୍ଚାଭ୍ଯନନ୍ଦତ॥ 13-77-11 (84511)
ତତୋ ବିପୁଲମାନାଯ୍ଯ ଦେବଶର୍ମା ମହାତପାଃ।
ପୁଷ୍ପାର୍ଥେ ଚୋଦଯାମାସ ଗଚ୍ଛଗଚ୍ଛେତି ଭାରତ॥ 13-77-12 (84512)
ବିପୁଲସ୍ତୁ ଗୁରୋର୍ବାକ୍ଯମବିଚାର୍ଯ ମହାତପାଃ।
ସ ତଥେତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ରାଜଂସ୍ତଂ ଚ ଦେଶଂ ଜଗାମ ହ॥ 13-77-13 (84513)
ଯସ୍ମିନ୍ଦେଶେ ତୁ ତାନ୍ଯାସନ୍ପତିତାନି ନଭସ୍ତଲାତ୍।
ଅମ୍ଲାନାନ୍ଯପି ତତ୍ରାସନ୍କୁସୁମାନ୍ଯପରାଣ୍ଯପି॥ 13-77-14 (84514)
ସ ତତସ୍ତାନି ଜଗ୍ରାହ ଦିବ୍ଯାନି ରୁଚିରାଣି ଚ।
ପ୍ରାପ୍ତାନି ସ୍ବେନ ତପସା ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧାନି ଭାରତ॥ 13-77-15 (84515)
ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ତାନି ପ୍ରୀତାତ୍ମା ଗୁରୋର୍ବଚନକାରକଃ।
ତଦା ଜଗାମ ତୂର୍ଣଂ ଚ ଚମ୍ପାଂ ଚମ୍ପକମାଲିନୀମ୍॥ 13-77-16 (84516)
ସ ବନେ ନିର୍ଜନେ ତାତ ଦଦର୍ଶ ମିଥୁନଂ ନୃଣାମ୍।
ଚକ୍ରବତ୍ପରିବର୍ତନ୍ତଂ ଗୃହୀତ୍ବା ପାଣିନା କରମ୍॥ 13-77-17 (84517)
ତତ୍ରୈକସ୍ତୂର୍ଣମଗମତ୍ତତ୍ପଦେ ଚ ବିବର୍ତଯନ୍।
ଏକସ୍ତୁ ନ ତଦା ରାଜଂଶ୍ଚକ୍ରତୁଃ କଲହଂ ତତଃ॥ 13-77-18 (84518)
ତ୍ବଂ ଶୀଘ୍ରଂ ଗଚ୍ଛସୀତ୍ଯେକୋଽବ୍ରବୀନ୍ନେତି ତଥାଽପରଃ।
ପତିତେତି ଚ ତୌ ରାଜନ୍ପରସ୍ପରମଥୋଚତୁଃ॥ 13-77-19 (84519)
ତଯୋର୍ବିସ୍ପର୍ଧତୋରେବଂ ଶପଥୋଽଯମଭୂତ୍ତଦା।
ସହସୋଦ୍ଦିଶ୍ଯ ବିପୁଲଂ ତତୋ ବାକ୍ଯମଥୋଚତୁଃ॥ 13-77-20 (84520)
ଆବଯୋରନୃତଂ ପ୍ରାହ ଯସ୍ତସ୍ଯାଭୂଦ୍ଦ୍ବିଜସ୍ଯ ବୈ।
ବିପୁଲସ୍ଯ ପରେ ଲୋକେ ଯା ଗତିଃ ସା ଭବେଦିତି॥ 13-77-21 (84521)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବିପୁଲୋ ବିଷଣ୍ଣବଦନୋଽଭବତ୍।
ଏବଂ ତୀବ୍ରତପାଶ୍ଚାହଂ କଷ୍ଟଶ୍ଚାଯଂ ପରିଶ୍ରମଃ॥ 13-77-22 (84522)
ମିଥୁନସ୍ଯାସ୍ଯ କିଂ ମେ ସ୍ଯାତ୍କୃତଂ ପାପଂ ଯଥା ଗତିଃ।
ଅନିଷ୍ଟା ସର୍ବଭୂତାନାଂ କୀର୍ତିତାଽନେନ ମେଽଦ୍ଯ ବୈ॥ 13-77-23 (84523)
ଏବଂ ସଞ୍ଚିନ୍ତଯନ୍ନେବ ବିପୁଲୋ ରାଜସତ୍ତମ।
ଅବାଙ୍ମୁଖୋ ଦୀନମନା ଦଧ୍ଯୌ ଦୁଷ୍କୃତମାତ୍ମନଃ॥ 13-77-24 (84524)
ତତଃ ଷଡନ୍ଯାନ୍ପୁରୁଷାନକ୍ଷୈଃ କାଞ୍ଚନରାଜତୈଃ।
ଅପଶ୍ଯଦ୍ଦୀବ୍ଯମାନାନ୍ବୈ ଲୋଭାମର୍ଷାନ୍ବିତାଂସ୍ତଥା॥ 13-77-25 (84525)
କୁର୍ବତଃ ଶପଥଂ ତେନ ଯଃ କୃତୋ ମିଥୁନେନ ତୁ।
ବିପୁଲଂ ବୈ ସମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ତେପି ବାକ୍ଯମଥାବ୍ରୁବନ୍॥ 13-77-26 (84526)
ଲୋଭମାସ୍ଥାଯ ଯୋଽସ୍ମାକଂ ବିଷମଂ କର୍ତୁମୁତ୍ସହେତ୍।
ବିପୁଲସ୍ଯ ପରେ ଲୋକେ ଯା ଗତିସ୍ତାମବାପ୍ନୁଯାତ୍। 13-77-27 (84527)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବିପୁଲୋ ନାପଶ୍ଯଦ୍ଧର୍ମସଙ୍କରମ୍॥
ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି କୌରବ୍ଯ କୃତପୂର୍ବମଥାତ୍ମନଃ॥ 13-77-28 (84528)
ସ ପ୍ରଦଧ୍ଯୌ ତଥା ରାଜନ୍ନଗ୍ନାବଗ୍ନିରିବାହିତଃ।
ଦହ୍ଯମାନେନ ମନସା ଶାପଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଥାବିଧମ୍॥ 13-77-29 (84529)
ତସ୍ଯ ଚିନ୍ତଯତସ୍ତାତ ବହ୍ବୀର୍ବାଚୋ ନିଶମ୍ଯ ତୁ।
ଇଦମାସୀନ୍ମନସି ଚ ରୁଚ୍ଯା ରକ୍ଷଣକାରିତମ୍॥ 13-77-30 (84530)
ଲକ୍ଷଣଂ ଲକ୍ଷଣେନୈବ ବଦନଂ ବଦନେନ ଚ।
ବିଧାଯ ନ ମଯା ଚୋକ୍ତଂ ସତ୍ଯମେତଦ୍ଗୁରୋସ୍ତଥା॥ 13-77-31 (84531)
ଏତଦାତ୍ମନି କୌରବ୍ଯ ଦୁଷ୍କୃତଂ ବିପୁଲସ୍ତଦା।
ଅମନ୍ଯତ ମହାଭାଗ ତଥା ତଚ୍ଚ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-77-32 (84532)
ସ ଚମ୍ପାଂ ନଗରୀମେତ୍ଯ ପୁଷ୍ପାଣି ଗୁରବେ ଦଦୌ।
ପୂଜଯାମାସ ଚ ଗୁରୁଂ ବିଧିବତ୍ସ ଗୁରୁପ୍ରିଯଃ॥ ॥ 13-77-33 (84533)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 77 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-77-4 ଆଦୀଯତେଽସ୍ମିନ୍ବାନ୍ଧବୈର୍ଦତ୍ତଂ ଉପାଯନାଦିକଂ ସ ଆଦାନଂ ******ଦ୍ଯୁତ୍ସବଃ। ପ୍ରଭୂତଂ ବହୁଧନାଦିକଂ ଯତ୍ର॥ 7-77-7 ନିମନ୍ତ୍ରକଃ ଆକାରଣାର୍ଥଂ ଦୂତଃ॥ 7-77-18 ତତ୍ପଦେ ଇତରସ୍ଯ ପଦେ ପାଂସୁଷୁ ବ୍ଯକ୍ତେ ଆକର୍ଷଣେନ ବିବର୍ତଯନ୍ ବିଷମତାଂ ନଯନ୍॥ 7-77-21 ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତଥାବିଧମିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-77-30 ରୁଚ୍ଯାଃ ଗୁରୁଭାର୍ଯାଯାଃ॥ 7-77-31 ଲକ୍ଷଣଂ ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସଯୋରସାଧାରଣଂ ଚିହ୍ନଂ ବିଧାଯ ଏକୀକୃତ୍ଯ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 078
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.78. ଅଧ୍ଯାଯଃ 078
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଦେବଶର୍ମଣା ସ୍ବଶିଷ୍ଯଂ ବିପୁଲମ୍ପ୍ରତି ତଦ୍ଦ୍ବଷ୍ଟାନାଂ ମିଥୁନାନାଂ ଷଟ୍ପୁରୁଷାଣାଂ ଚ କ୍ରମେଣାହୋରାତ୍ରଋତ୍ବଭିମାନିଦବତାତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ସ୍ବସ୍ମିନ୍ସ୍ବଦାରରକ୍ଷଣାଯ ଯୋଗେନ ତଚ୍ଛରୀରପ୍ରବେଶାନିବେଦନସ୍ଯ ଦୁର୍ଗତିହେତୁତ୍ବକଥନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ତତ୍କୃତସ୍ବଦାରରକ୍ଷମପରିତୋଷେଣ ତଦ୍ଦୁରିତଦୂରୀକରଣପୂର୍ବକଂ ତେନ ସ୍ବଭାର୍ଯଯା ଚ ସହ ସ୍ବର୍ଗେ ସୁଖବିହରଣମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତମାଗତମଭିପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଶିଷ୍ଯଂ ବାକ୍ଯମଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଦେବଶର୍ମା ମହାତେଜା ଯତ୍ତଚ୍ଛୃଣୁ ଜନାଧିପ॥ 13-78-1 (84534)
ଦେବଶର୍ମୋବାଚ। 13-78-2x (7020)
କିଂ ତ୍ବଯା ମିଥୁନଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ତସ୍ମିଞ୍ଶିଷ୍ଯ ମହାବନେ।
ତେ ତ୍ବାଂ ଜାନନ୍ତି ନିପୁଣା ଆତ୍ମା ଚ ରୁଚିରେବ ଚ॥ 13-78-2 (84535)
ବିପୁଲ ଉବାଚ। 13-78-3x (7021)
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷେ ମିଥୁନଂ କିନ୍ତତ୍କେ ଚ ଷଟ୍ପୁରୁଷା ବିଭୋ।
ଯେ ମାଂ ଜାନନ୍ତି ତତ୍ତ୍ବେନ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି॥ 13-78-3 (84536)
ଦେବଶର୍ମୋବାଚ। 13-78-4x (7022)
ଯଦ୍ବୈ ତନ୍ମିଥୁନଂ ବ୍ରହ୍ମିନ୍ନହୋରାତ୍ରଂ ହି ବିଦ୍ଧି ତତ୍।
ଚକ୍ରବତ୍ପରିବର୍ତେତ ତତ୍ତେ ଜାନାତି ଦୁଷ୍କୃତମ୍॥ 13-78-4 (84537)
ଯେ ଚ ତେ ପୁରୁଷା ବିପ୍ର ଅକ୍ଷୈର୍ଦୀବ୍ଯନ୍ତି ହୃଷ୍ଟବତ୍।
ଋତୂଂସ୍ତାନଭିଜାନୀହି ତେ ତେ ଜାନନ୍ତି ଦୁଷ୍କୃତମ୍॥ 13-78-5 (84538)
ନ ମାଂ କଶ୍ଚିଦ୍ବିଜାନୀତ ଇତି କୃତ୍ବା ନ ବିଶ୍ବସେତ୍।
ନରୋ ରହସି ପାପାତ୍ମା ପାପକଂ କର୍ମ ବୈ ଦ୍ବିଜ॥ 13-78-6 (84539)
କୁର୍ବାଣଂ ହି ନରଂ କର୍ମ ପାପଂ ରହସି ସର୍ବଦା।
ପଶ୍ଯନ୍ତି ଋତବଶ୍ଚାପି ତଥା ଦିନନିଶେଽପ୍ଯୁତ॥ 13-78-7 (84540)
ତଥୈବ ହି ଭବେଯୁସ୍ତେ ଲୋକାଃ ପାପକୃତୋ ଯଥା।
କୃତ୍ବାଽନାଚକ୍ଷତଃ କର୍ମ ମମ ତଚ୍ଚ ଯଥା କୃତମ୍॥ 13-78-8 (84541)
ତେ ତ୍ବାଂ ହର୍ଷସ୍ମିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗୁରୋଃ କର୍ମାନିବେଦକମ୍।
ସ୍ମାରଯନ୍ତସ୍ତଥା ପ୍ରାହୁସ୍ତେ ଯଥା ଶ୍ରଉତବାନ୍ଭବାନ୍॥ 13-78-9 (84542)
ଅହୋରାତ୍ରଂ ବିଜାନାତି ଋତବଶ୍ଚାପି ନିତ୍ଯଶଃ।
ପୁରୁଷେ ପାପକଂ କର୍ମ ଶୁଭଂ ବାଽଶୁଭକର୍ମିଣଃ॥ 13-78-10 (84543)
ତତ୍ତ୍ବଯା ମମ ଯତ୍କର୍ମ ବ୍ଯଭିଚାରାଦ୍ଭଯାତ୍ମକମ୍।
ନାଖ୍ଯାତମିତି ଜାନନ୍ତସ୍ତେ ତ୍ବାମାହୁସ୍ତଥା ଦ୍ବିଜ॥ 13-78-11 (84544)
ତେନୈବ ହି ଭବେଯୁସ୍ତେ ଲୋକାଃ ପାପକୃତୋ ଯଥା।
କୃତ୍ବା ନାଚକ୍ଷତଃ କର୍ମ ମମ ଯଚ୍ଚ ତ୍ବଯା କୃତମ୍॥ 13-78-12 (84545)
ତଥାଽଶକ୍ଯାଶ୍ଚ ଦୁର୍ବୃତ୍ତା ରକ୍ଷିତୁଂ ପ୍ରମଦା ଦ୍ବିଜ।
ନ ଚ ତ୍ବଂ କୃତବାନ୍କିଂଚିଦାଗଃ ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ତେନ ତେ॥ 13-78-13 (84546)
`ମନୋଦୋଷବିହୀନାନାଂ ନ ଦୋଷଃ ସ୍ଯାତ୍ତଥା ତବ।
ଅନ୍ଯଥାଽଽଲିଙ୍ଗ୍ଯତେ କାନ୍ତା ସ୍ନେହେନ ଦୁହିତାଽନ୍ଯଥା॥ 13-78-14 (84547)
ଯତେଶ୍ଚ କାମୁକାନାଂ ଚ ଯୋଷିଦ୍ରୂପେଽନ୍ଯଥା ମତିଃ।
ଅଶିକ୍ଷଯୈବ ମନସଃ ପ୍ରାଯୋ ଲୋକସ୍ତୁ ବଞ୍ଚ୍ଯତେ॥ 13-78-15 (84548)
ଲାଲେତ୍ଯୁଦ୍ବିଜତେ ଲୋକୋ ବକ୍ତ୍ରାସବ ଇତି ସ୍ପହା।
ଅବନ୍ଧାଯୋଗ୍ଯମନସାମିତି ମନ୍ତ୍ରାତ୍ମଦୈବକମ୍॥ 13-78-16 (84549)
ନ ରାଗସ୍ନେହଲୋଭାନ୍ଧଂ କର୍ମିଣାଂ ତନ୍ମହାଫଲମ୍।
ନିଷ୍କଷାଯୋ ବିଶୁଦ୍ଧସ୍ତ୍ବଂ ରୁଚ୍ଯାବେଶାନ୍ନ ଦୂଷିତଃ॥ 13-78-17 (84550)
ଯଦି ତ୍ବହଂ ତ୍ବାଂ ଦୁର୍ବୃତ୍ତମଦ୍ରାକ୍ଷଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ଶପେଯଂ ତ୍ବାମହଂ କ୍ରୋଧାନ୍ନ ମେଽତ୍ରାସ୍ତି ବିଚାରଣା॥ 13-78-18 (84551)
ସଞ୍ଜନ୍ତି ପୁରୁଷେ ନାର୍ଯଃ ପୁଂସାଂ ସୋଽର୍ଥଶ୍ଚ ପୁଷ୍କଲଃ।
ଅନ୍ଯଥା ରକ୍ଷତଃ ଶାପୋଽଭବିଷ୍ଯତ୍ତେ ମତିଶ୍ଚ ମେ॥ 13-78-19 (84552)
ରକ୍ଷିତା ଚ ତ୍ବଯା ପୁତ୍ର ମମ ଚାପି ନିବେଦିତା।
ଅହଂ ତେ ପ୍ରୀତିମାଂସ୍ତାତ ସ୍ବସ୍ଥଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଗମିଷ୍ଯସି॥ 13-78-20 (84553)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ବିପୁଲଂ ପ୍ରୀତୋ ଦେବଶର୍ମା ମହାନୃଷିଃ।
ମୁମୋଦ ସ୍ବର୍ଗମାସ୍ଥାଯ ସହଭାର୍ଯଃ ସଶିଷ୍ଯକଃ॥ 13-78-21 (84554)
ଇଦମାଖ୍ଯାତବାଂଶ୍ଚାପି ମମାଖ୍ଯାନଂ ମହାମୁନିଃ।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯଃ ପୁରା ରାଜନ୍ଗଙ୍ଗାକୂଲେ କଥାନ୍ତରେ॥ 13-78-22 (84555)
ତସ୍ମାଦ୍ବ୍ରବୀମି ପାର୍ଥ ତ୍ବାଂ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ରକ୍ଷ୍ଯାଃ ସଦୈବ ଚ।
ଉଭଯଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ତାସୁ ସତତଂ ସାଧ୍ବସାଧୁ ଚ॥ 13-78-23 (84556)
ସ୍ତ୍ରିଯଃ ସାଧ୍ବ୍ଯୋ ମହାଭାଗାଃ ସମ୍ମତା ଲୋକମାତରଃ।
ଧାରଯନ୍ତି ମହୀଂ ରାଜନ୍ନିମାଂ ସବନକାନନାମ୍॥ 13-78-24 (84557)
ଅସାଧ୍ବ୍ଯଶ୍ଚାପି ଦୁର୍ବୃତ୍ତାଃ କୁଲଘ୍ନାଃ ପାପନିଶ୍ଚଯାଃ।
ବିଜ୍ଞେଯା ଲକ୍ଷଣୈର୍ଦୁଷ୍ଟୈଃ ସ୍ବଗାତ୍ରସହଜୈର୍ନୃପ॥ 13-78-25 (84558)
ଏବମେତାସୁ ରକ୍ଷା ବୈ ଶକ୍ଯା କର୍ତୁଂ ମହାତ୍ମଭିଃ।
ଅନ୍ଯଥା ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ନ ଶକ୍ଯା ରକ୍ଷିତୁଂ ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-78-26 (84559)
ଏତା ହି ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ତୀକ୍ଷ୍ଣାସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣପରାକ୍ରମାଃ।
ନାସାମସ୍ତି ପ୍ରିଯୋ ନାମ ମୈଥୁନେ ସଙ୍ଗମେତି ଯଃ॥ 13-78-27 (84560)
ଏତାଃ କୃତ୍ଯାଶ୍ଚ କଷ୍ଟାଶ୍ଚ କୃତଘ୍ନା ଭରତର୍ଷଭ।
ନ ଚୈକସ୍ମିନ୍ନମନ୍ତ୍ଯେତାଃ ପୁରୁଷେ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ॥ 13-78-28 (84561)
ନାସୁ ସ୍ନେହୋ ନରୈଃ କାର୍ଯସ୍ତଥୈବେର୍ଷ୍ଯା ଜନେଶ୍ବର।
ଖେଦମାସ୍ଥାଯ ଭୁଞ୍ଜୀତ ଧର୍ମମାସ୍ଥାଯ ଚୈବ ହ।
`ଅନୃତାବିହ ପର୍ବାଦିଦୋଷବର୍ଜଂ ନରାଧିପ॥' 13-78-29 (84562)
ବିହନ୍ଯେତାନ୍ଯଥା କୁର୍ବନ୍ନରଃ କୌରବନନ୍ଦନ।
ସର୍ବଥା ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ଯୁକ୍ତଃ ସର୍ବତ୍ର ଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-78-30 (84563)
ତେନୈକେନ ତୁ ରକ୍ଷା ବୈ ବିପୁଲେନ କୃତା ସ୍ତ୍ରିଯାଃ।
ନାନ୍ଯଃ ଶକ୍ତସ୍ତ୍ରିଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ରକ୍ଷିତୁଂ ନୃପ ଯୋଷିତଃ॥ ॥ 13-78-31 (84564)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟସପ୍ତତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 78 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-78-9 ହର୍ଷସ୍ମିତଂ ହର୍ଷେଣ ଗର୍ବିତମ୍॥ 7-78-12 ତେନୈବ ଅନାଖ୍ଯାନେନୈବ॥ 7-78-16 ଲାଲା ବଦନାତ୍ସ୍ବତୋ ଗଲଜ୍ଜଲଧାରା॥ 7-78-25 ସହଜୈଃ ପୀଣିପାଦରେଖାଦିଭିଃ॥ 7-78-28 କୃତ୍ଯାଃ ପ୍ରାଣଗ୍ରାହିଦେବତାରୂପାଃ॥ 7-78-29 ଖେଦମାସ୍ତାଯାଽପ୍ରୀତ୍ଯା ବିଷ୍ଟିଗୃହୀତବତ୍ ଭୁଞ୍ଜୀତ ନତୁ ପ୍ରୀତ୍ଯା। ଧର୍ମଂ ଋତୁକାଲାନୁରୋଧମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 079
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.79. ଅଧ୍ଯାଯଃ 079
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବିବାହବିଭାଗକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା କନ୍ଯାନାଂ ଭାର୍ଯାତ୍ବପ୍ରାପକବିଧ୍ଯାଦିନିରୂପଣମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯନ୍ମୂଲଂ ସର୍ବଧର୍ମାଣାଂ ପ୍ରଜନସ୍ଯ ଗୃହସ୍ଯ ଚ।
ପିତୃଦେବାତିଥୀନାଂ ଚ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-79-1 (84565)
ଅଯଂ ହି ସର୍ବଧର୍ମାଣାଂ ଧର୍ମଶ୍ଚିନ୍ତ୍ଯତମୋ ମତଃ।
କୀଦୃଶାଯ ପ୍ରଦେଯା ସ୍ଯାତ୍କନ୍ଯେତି ବସୁଧାଧିପ॥ 13-79-2 (84566)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-79-3x (7023)
ଶୀଲବୃତ୍ତେ ସମାଜ୍ଞାଯ ବିଦ୍ଯାଂ ଯୋନିଂ ଚ କର୍ମ ଚ।
ଅଦ୍ଭିରେବ ପ୍ରଦାତବ୍ଯା କନ୍ଯା ଗୁଣବତେ ଭବେତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସତାମେଷ ନିତ୍ଯଂ ଧର୍ମୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-79-3 (84567)
ଆବାହ୍ଯମାବହେଦେବଂ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନୁକୂଲତଃ।
ଶିଷ୍ଟାନାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଚ ଧର୍ମ ଏଷ ସନାତନଃ॥ 13-79-4 (84568)
ଆତ୍ମାଭିପ୍ରେତମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ କନ୍ଯାଭିପ୍ରେତ ଏଷ ଯଃ।
ଅଭିପ୍ରେତା ଚ ଯା ଯସ୍ଯ ତସ୍ମୈ ଦେଯା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଗାନ୍ଧର୍ବମିତି ତଂ ଧର୍ମଂ ପ୍ରାହୁର୍ବେଦବିଦୋ ଜନାଃ॥ 13-79-5 (84569)
ଧନେନ ବହୁଧା କ୍ରୀତ୍ବା ସମ୍ପ୍ରଲୋଭ୍ଯ ଚ ବାନ୍ଧବାନ୍।
ଅସୁରାଣାଂ ନୃପୈତଂ ବୈ ଧର୍ମମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-79-6 (84570)
ହତ୍ବା ଛିତ୍ତ୍ବା ଚ ଶୀର୍ଷାଣି ରୁଦତାଂ ରୁଦତୀଂ ଗୃହାତ୍।
ପ୍ରସହ୍ଯ ହରଣଂ ତାତ ରାକ୍ଷସୋ ବିଧିରୁଚ୍ଯତେ॥ 13-79-7 (84571)
`ସୁସାଂ ମତ୍ତାଂ ପ୍ରମତ୍ତାଂ ବା ରହୋ ରାତ୍ରୌ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ସ ପାପିଷ୍ଠୋ ବିବାହାନାଂ ପୈଶାଚଃ କଥିତୋଽଧମଃ॥ 13-79-8 (84572)
ପଞ୍ଚାନାଂ ତୁ ତ୍ରଯୋ ଧର୍ମ୍ଯା ଦ୍ବାବଧର୍ମ୍ଯୌ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପୈଶାଚଶ୍ଚାସୁରଶ୍ଚୈବ ନ କର୍ତବ୍ଯୌ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-79-9 (84573)
ବ୍ରାହ୍ମଃ କ୍ଷାତ୍ରୋଽଥ ଗାନ୍ଧର୍ବ ଏତେ ଧର୍ମ୍ଯା ନରର୍ଷଭ।
ପୃଥଗ୍ବା ଯଦି ବା ମିଶ୍ରାଃ କର୍ତବ୍ଯା ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-79-10 (84574)
ତିସ୍ତ୍ରୋ ଭାର୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଦ୍ବେ ଭାର୍ଯେ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ତୁ।
ବୈଶ୍ଯଃ ସ୍ବଜାତ୍ଯାଂ ବିନ୍ଦେତ ତାସ୍ବପତ୍ଯଂ ହିତାଯ ହି॥ 13-79-11 (84575)
ଦ୍ବିଜସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣୀ ଶ୍ରେଷ୍ଠା କ୍ଷତ୍ରିଯା କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ତୁ।
ରତ୍ଯର୍ଥମପି ଶୂଦ୍ରା ସ୍ଯାନ୍ନେତ୍ଯାହୁରପରେ ଜନାଃ॥ 13-79-12 (84576)
ଅପତ୍ଯଜନ୍ମ ଶୂଦ୍ରାଯାଂ ନ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ସାଧବଃ।
ଶୂଦ୍ରାଯାଂ ଜନଯବିନ୍ପ୍ରଃ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତୀ ବିଧୀଯତେ॥ 13-79-13 (84577)
`ନାତିବାଲାଂ ବହନ୍ତ୍ଯନ୍ତେ ଅନିତ୍ଯତ୍ବାତ୍ପ୍ରଜାର୍ଥିନଃ।
ବହନ୍ତି କର୍ମିଣସ୍ତସ୍ଯାମନ୍ତଃ ଶୁଦ୍ଧିବ୍ଯପେକ୍ଷଯା॥ 13-79-14 (84578)
ଅପରାନ୍ବଯସମ୍ଭୂତାଂ ସଂସ୍ବପ୍ନାଦିବିବର୍ଜିତାମ୍।
କାମୋ ଯସ୍ଯାଂ ନିଷିଦ୍ଧଶ୍ଚ କେଚିଦିଚ୍ଛନ୍ତି ଚାପଦି॥ 13-79-15 (84579)
ତ୍ରିଂଶଦ୍ବର୍ଷୋ ଦଶବର୍ଷାଂ ଭାର୍ଯାଂ ବିନ୍ଦେତ ନଗ୍ନିକାମ୍।
ଏକବିଂଶତିବର୍ଷୋ ବା ସପ୍ତବର୍ଷାମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-79-16 (84580)
ଯସ୍ଯାସ୍ତୁ ନ ଭବେଦ୍ଭାତା ପିତା ବା ଭରତର୍ଷଭ।
ନୋପଯଚ୍ଛେତ ତାଂ ଜାତୁ ପୁତ୍ରିକାଧର୍ମିଣୀ ହି ସା॥ 13-79-17 (84581)
ତ୍ରୀଣି ବର୍ଷାଣ୍ଯୁଦୀକ୍ଷେତ କନ୍ଯା ଋତୁମତୀ ସତୀ।
ଚତୁର୍ଥେଽତ୍ବଥ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ସ୍ବଯଂ ଭର୍ତାରମର୍ଜଯେତ୍॥ 13-79-18 (84582)
ପ୍ରଜା ନ ହୀଯତେ ତସ୍ଯା ରତିଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଅତୋଽନ୍ଯଥା ବର୍ତମାନା ଭବେଦ୍ବାଚ୍ଯା ପ୍ରଜାପତେଃ॥ 13-79-19 (84583)
ଅସପିଣ୍ଡା ଚ ଯା ମାତୁରସଗୋତ୍ରା ଚ ଯା ପିତୁଃ।
ଇତ୍ଯେତାମୁପଯଚ୍ଛେତ ତଂ ଧର୍ମଂ ମନୁରବ୍ରବୀତ୍॥ 13-79-20 (84584)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-79-21x (7024)
ଶୁଲ୍କମନ୍ଯେନ ଦତ୍ତଂ ସ୍ଯାଦ୍ଦଦାନୀତ୍ଯାହ ଚାପରଃ।
ବଲାଦନ୍ଯଃ ପ୍ରଭାଷେତ ଧନମନ୍ଯଃ ପ୍ରଦର୍ଶଯେତ୍॥ 13-79-21 (84585)
ପାଣିଗ୍ରହୀତ୍ତା ଚାନ୍ଯଃ ସ୍ଯାତ୍କସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ପିତାମହ।
ତତ୍ତ୍ବଂ ଜିଜ୍ଞାସମାନାନାଂ ଚକ୍ଷୁର୍ଭବତୁ ନୋ ଭବାନ୍॥ 13-79-22 (84586)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-79-23x (7025)
ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍କର୍ମ ମାନୁଷ୍ଯଂ ସଂସ୍ଥାନାଯ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ।
ମନ୍ତ୍ରବନ୍ମନ୍ତ୍ରିତଂ ତସ୍ଯ ମୃଷାବାଦସ୍ତୁ ପାତକଃ॥ 13-79-23 (84587)
ଭାର୍ଯାପତ୍ଯୃତ୍ବିଗାଚାର୍ଯାଃ ଶିଷ୍ଯୋପାଧ୍ଯାଯ ଏବ ଚ।
ମୃଷୋକ୍ତେ ଦଣ୍ଡମର୍ହନ୍ତି ନେତ୍ଯାହୁରପରେ ଜନାଃ॥ 13-79-24 (84588)
ନହ୍ଯକାମେନ ସଂବାଦଂ ମନୁରେବଂ ପ୍ରଶଂସତି।
ଅଯଶସ୍ଯମଧର୍ମ୍ଯଂ ଚ ଯନ୍ମୃଷା ଧର୍ମଗୋପନମ୍॥ 13-79-25 (84589)
ନୈକାନ୍ତୋ ଦୋଷ ଏକସ୍ମିଂସ୍ତଦା କେନୋପପଦ୍ଯତେ।
ଧର୍ମତୋ ଯାଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଯାଂ ଚ କ୍ରୀଣନ୍ତି ଭାରତ॥ 13-79-26 (84590)
ବନ୍ଧୁଭିଃ ସମନୁଜ୍ଞାତେ ମନ୍ତ୍ରହୋମୌ ପ୍ରଯୋଜଯେତ୍।
ତଥା ସିଧ୍ଯନ୍ତି ତେ ମନ୍ତ୍ରା ନାଦତ୍ତାଯାଃ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-79-27 (84591)
ଯସ୍ତ୍ବତ୍ର ମନ୍ଇତ୍ରସମଯୋ ଭାର୍ଯାପତ୍ଯୋର୍ମିଥଃ କୃତଃ।
ତମେବାହୁର୍ଗରୀଯାଂସଂ ଯଶ୍ଚାସୌ ଜ୍ଞାତିଭିଃ କୃତଃ॥ 13-79-28 (84592)
ଦେବଦତ୍ତାଂ ପତିର୍ଭାର୍ଯାଂ ବେତ୍ତି ଧର୍ମସ୍ଯ ଶାସନାତ୍।
ସ ଦୈବୀଂ ମାନୁଷୀଂ ବାଚମନୃତାଂ ପର୍ଯୁଦସ୍ଯତି॥ 13-79-29 (84593)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-79-30x (7026)
କନ୍ଯାଯାଂ ପ୍ରାପ୍ତସୁଲ୍କାଯାଂ ଜ୍ଯାଯାଂଶ୍ଚେଦାବ୍ରଜେଦ୍ବରଃ।
ଧର୍ମକାମାର୍ଥସମ୍ପନ୍ନୋ ବାଚ୍ଯମତ୍ରାନୃତଂ ନ ବା॥ 13-79-30 (84594)
ତସ୍ମିନ୍ନୁଭଯତୋ ଦୋଷେ କୁର୍ବଞ୍ଶ୍ରେଯଃ ସମାଚରେତ୍।
ଅଯଂ ନଃ ସର୍ବଧର୍ମାଣାଂ ଧର୍ମଶ୍ଚିନ୍ତ୍ଯତମୋ ମତଃ॥ 13-79-31 (84595)
ତତ୍ତ୍ବଂ ଜିଜ୍ଞାସମାନାନାଂ ଚକ୍ଷୁର୍ଭବତୁ ନୋ ଭବାନ୍।
ତଦେତତ୍ସର୍ବମାଚକ୍ଷ୍ବ ନ ହି ତୃପ୍ଯାମି କଥ୍ଯତାମ୍॥ 13-79-32 (84596)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-79-33x (7027)
ନୈବ ନିଷ୍ଠାକରଂ ଶୁଲ୍କଂ ଜ୍ଞାତ୍ବାଽଽସୀତ୍ତେନ ନାନୃତମ୍।
ନ ହି ଶୁଲ୍କପରାଃ ସନ୍ତଃ କନ୍ଯାଂ ଦଦତି କର୍ହିଚିତ୍।
ଅନ୍ଯୈର୍ଗୁଣୈରୁପେତଂ ତୁ ଶୁଲ୍କଂ ଯାଚନ୍ତି ବାନ୍ଧବାଃ॥ 13-79-33 (84597)
ଅଲଙ୍କୃତ୍ବା ବହସ୍ବେତି ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନୁକୂଲତଃ।
ଯଚ୍ଚ ତାଂ ଚ ଦଦତ୍ଯେବଂ ନ ଶୁଲ୍କଂ ବିକ୍ରଯୋ ନ ସଃ।
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ଭବେଦ୍ଦେମେବ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-79-34 (84598)
ଦାସ୍ଯାମି ଭବତେ କନ୍ଯାମିତି ପୂର୍ବଂ ନଭାଷିତମ୍।
ଯେ ଚାହୁର୍ଯେ ଚ ନାହୁର୍ଯେ ଯେ ଚାବଶ୍ଯଂ ବଦନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-79-35 (84599)
ତସ୍ମାଦାଗ୍ରହଣାତ୍ପାଣେର୍ଯାଚଯନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍।
କନ୍ଯାବରଃ ପୁରା ଦତ୍ତୋ ମରୁଦ୍ଭିରିତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-79-36 (84600)
ନାନିଷ୍ଟାଯ ପ୍ରଦାତବ୍ଯା କନ୍ଯା ଇତ୍ଯୃଷିଚୋଦିତମ୍।
ତନ୍ମୂଲଂ କାମମୂଲସ୍ଯ ପ୍ରଜନସ୍ଯେତି ମେ ମତିଃ॥ 13-79-37 (84601)
ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ଚ ବହୂନ୍ଦୋଷାନ୍ସଂବାସାଦ୍ବିଦ୍ଧି ପାଣଯୋଃ।
ଯଥା ନିଷ୍ଠାକରଂ ଶୁଲ୍କଂ ନ ଜାତ୍ବାସୀତ୍ତଥା ଶୃଣୁ॥ 13-79-38 (84602)
ଅହଂ ବିଚିତ୍ରବୀର୍ଯସ୍ଯ ଦ୍ବେ କନ୍ଯେ ସମୁଦାବହମ୍।
ଜିତ୍ବାଽଙ୍ଗମାଗଧାନ୍ସର୍ବାନ୍କାଶୀନଥ ଚ କୋସଲାନ୍॥ 13-79-39 (84603)
ଗୃହୀତପାଣିରେକାଽଽସୀତ୍ପ୍ରାପ୍ତଶୁଲ୍କାଽପରାଽଭବତ୍।
କନ୍ଯାଽଗୃହୀତା ତତ୍ରୈବ ବିସର୍ଜ୍ଯା ଇତି ମେ ପିତା।
ଅବ୍ରବୀଦିତରାଂ କନ୍ଯାମାବହେତି ସ କୌରବଃ॥ 13-79-40 (84604)
ଅପ୍ଯନ୍ଯାନନୁପପ୍ରଚ୍ଛ ଶଙ୍କମାନଃ ପିତୁର୍ବଚଃ।
ଅତୀବ ହ୍ଯସ୍ଯ ଧର୍ମେଚ୍ଛା ପିତୁର୍ମେଽଭ୍ଯଧିକାଽଭବତ୍॥ 13-79-41 (84605)
ତତୋହମବ୍ରବଂ ରାଜନ୍ନାଚାରେପ୍ସୁରିଦଂ ବଚଃ।
ଆଚାରଂ ତତ୍ତ୍ବତୋ ବେତ୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ଚ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-79-42 (84606)
ତତୋ ମଯୈବମୁକ୍ତେ ତୁ ବାକ୍ଯେ ଧର୍ମଭୃତାବରଃ॥
ପିତା ମମ ମହାରାଜ ବୀହ୍ଲୀକୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-79-43 (84607)
ଯଦି ବ ଶୁଲ୍କତୋ ନିଷ୍ଠା ନ ପାଣିଗ୍ରହଣାତ୍ତଥା।
ଲାଜାନ୍ତରମୁପାସୀତ ପ୍ରାପ୍ତଶୁଲ୍କ ଇତି ସ୍ମୃତିଃ॥ 13-79-44 (84608)
ନ ହି ଧର୍ମବିଦଃ ପ୍ରାହୁଃ ପ୍ରମାଣଂ ବାକ୍ଯତଃ ସ୍ମୃତମ୍।
ଯେଷାଂ ବୈ ଶୁଲ୍କତୋ ନିଷ୍ଠା ନ ପାଣିଗ୍ରହଣାତ୍ତଥା॥ 13-79-45 (84609)
ପ୍ରସିଦ୍ଧଂ ଭାଷିତଂ ଦାନେ ନୈଷାଂ ପ୍ରତ୍ଯାଯକଂ ପୁନଃ।
ଯେ ମନ୍ଯନ୍ତେ କ୍ରଯଂ ଶୁଲ୍କଂ ନ ତେ ଧର୍ମବିଦୋ ନରାଃ॥ 13-79-46 (84610)
ନ ଚୈତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦାତବ୍ଯା ନ ବୋଢବ୍ଯା ତଥାବିଧା।
ନ ହ୍ଯେବ ଭାର୍ଯା କ୍ରେତବ୍ଯା ନ ବିକ୍ରଯ୍ଯାଂ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-79-47 (84611)
ଯେ ଚ କ୍ରୀଣନ୍ତି ଦାସୀବଦ୍ବିକ୍ରୀଣନ୍ତି ତଥୈବ ଚ।
ଭବେତ୍ତେଷାଂ ତଥା ନିଷ୍ଠା ଲୁବ୍ଧାନାଂ ପାପଚେତସାମ୍॥ 13-79-48 (84612)
ଅସ୍ମିନ୍ନର୍ଥେ ସତ୍ଯବନ୍ତଂ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛନ୍ତ ବୈ ଜନାଃ।
କନ୍ଯାଯାଃ ପ୍ରାପ୍ତଶୁଲ୍କାଯାଃ ଶୁଲ୍କଦଃ ପ୍ରଶମଂ ଗତଃ॥ 13-79-49 (84613)
ପାଣିଗ୍ରହୀତା ବାଽନ୍ଯଃ ସ୍ଯାଦତ୍ର ନୋ ଧର୍ମସଂଶଯଃ।
ତନ୍ନଶ୍ଛିନ୍ଧି ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ତ୍ବଂ ହି ବୈ ପ୍ରାଜ୍ଞସମ୍ମତଃ॥ 13-79-50 (84614)
ତତ୍ତ୍ବଂ ଜିଜ୍ଞାସମାନାନାଂ ଚକ୍ଷୁର୍ଭବତୁ ନୋ ଭବାନ୍।
ତାନେବଂ ବ୍ରୁବତଃ ସର୍ବାନ୍ସତ୍ଯବାନ୍ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-79-51 (84615)
ଯତ୍ରେଷ୍ଟଂ ତତ୍ର ଦେଯା ସ୍ଯାନ୍ନାତ୍ର କାର୍ଯା ବିଚାରଣା।
କୁର୍ବତେ ଜୀବତୋପ୍ଯେବଂ ମୃତେ ନୈବାସ୍ତି ସଂଶଯଃ॥ 13-79-52 (84616)
ଦେବରଂ ପ୍ରବିଶେତ୍କନ୍ଯା ତପ୍ଯେଦ୍ବାଽପି ତପଃ ପୁନଃ।
ତମେବାନୁଗତା ଭୂତ୍ବା ପାଣିଗ୍ରାହସ୍ଯ ନାମ ସା॥ 13-79-53 (84617)
ଲିଖନ୍ତ୍ଯେବ ତୁ କେଷାଂଚିଦପରେଷାଂ ଶନୈରପି।
ଇତି ଯେ ସଂବଦନ୍ତ୍ଯତ୍ର ତ ଏତଂ ନିଶ୍ଚଯଂ ବିଦୁଃ॥ 13-79-54 (84618)
ତତ୍ପାଣିଗ୍ରହଣାତ୍ପୂର୍ବମନ୍ତରଂ ଯତ୍ର ବର୍ତତେ।
ସର୍ବମଙ୍ଗଲମନ୍ତ୍ରଂ ବୈ ମୃଷାବାଦସ୍ତୁ ପାତକଃ॥ 13-79-55 (84619)
ପାଣିଗ୍ରହଣମନ୍ତ୍ରାଣାଂ ନିଷ୍ଠା ସ୍ଯାତ୍ସପ୍ତମେ ପଦେ।
ପାଣିଗ୍ରହସ୍ଯ ଭାର୍ଯା ସ୍ଯାଦ୍ଯସ୍ଯ ଚାଦ୍ଭିଃ ପ୍ରଦୀଯତେ॥ 13-79-56 (84620)
ଇତି ଦେଯଂ ବଦନ୍ତ୍ଯତ୍ର ତ ଏତଂ ନିଶ୍ଚଯଂ ବିଦୁଃ।
ଅନୁକୂଲାମନୁବଶାଂ ଭ୍ରାତ୍ରା ଦତ୍ତାମୁପାଗ୍ନିକାମ୍।
ପରିକ୍ରମ୍ଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଭାର୍ଯାଂ ବିନ୍ଦେଦ୍ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ॥ ॥ 13-79-57 (84621)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-79-3 ଯୋନି ମାତୃତଃ ପିତୃତଶ୍ଚ ଶୁଦ୍ଧିମ୍। ଅଯଂ ବ୍ରାହ୍ମାଃ ପ୍ରଥମୋ ବିବାହଃ॥ 7-79-4 ଏବଂ ଉକ୍ତଗୁଣବନ୍ତଂ ଆବାହ୍ଯଂ ବିବାହଯୋଗ୍ଯଂ ଆବହେତ୍ ଆକାରଯେତ୍। ତତଶ୍ଚ ଅନୁକୂଲତୋ ଧନଦାନାଦିନା ଅଭିମୁଖୀକୃତାଯ ଦଦ୍ଯାତ୍। ଅଯଂ ପ୍ରାଜାପତ୍ଯୋ ନାମ ଦ୍ବିତୀଯୋ ବିପ୍ରାଣାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଚ ପ୍ରଶସ୍ତତରଃ॥ 7-79-6 ଆସୁରଂ ଚତୁର୍ଥମାହ ଧନେନେତି॥ 7-79-7 ହତ୍ବେତି ରାକ୍ଷସଃ ପଞ୍ଚମଃ। ଅତ୍ରୈବ ପ୍ରମତ୍ତାନାଂ ବନ୍ଧୂନାଂ କନ୍ଯାହରଣାତ୍ ପୈଶାଚୋ ହରଣସାମାନ୍ଯାଦନ୍ତର୍ଭବତି॥ 7-79-13 ନଗ୍ନିକାଂ ଏକବାସସମ୍। ଅଜାତସ୍ତ୍ରୀବ୍ଯଞ୍ଜନାମିତି ଯାବତ୍॥ 7-79-17 ପୁତ୍ରିକାଧର୍ମିଣୀ ଯସ୍ଯାଃ ପିତା ଇଯମେବ ଦୁହିତା ମମ ପୁତ୍ରସ୍ଥାନେ ଇତ୍ଯଭିପ୍ରାଯବାନ୍ନ ବେତି ନ ଜ୍ଞାଯତେ ସା॥ 7-79-19 ବାଚ୍ଯା ନିଦ୍ଯା। ପ୍ରଜନୋ ହୀଯତେ ଇତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-79-23 ସଂସ୍ଥାନାଯ ବ୍ଯବସ୍ଥାର୍ଥଂ ମନ୍ତ୍ରବନ୍ମନ୍ତ୍ରିତଂ ବିଚାରବଦ୍ଭିଃ ସର୍ବୈରେକୀଭୂଯ ମନ୍ତ୍ରିତମିଯମସ୍ମୈ ଦେଯେତି ବିଚାରିତମ୍। ତସ୍ଯ ଗୃଷାକରଣଂ ପାତକଃ ପାତଯିତୁଂ ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ମୃଷାବାଦସ୍ତ୍ବପାତକମିତି ଥ. ଧ. ପାଠଃ॥ 7-79-25 ତତ୍ର ନେତି ପକ୍ଷଂ ନିନ୍ଦତି ନହୀତି॥ 7-79-28 ଯଦ୍ଯପି ଜ୍ଞାତିଭିଃ କୃତଃ ସମଯୋ ଗୁରୁସ୍ତଥାପି ମନ୍ତ୍ରପୂର୍ବକଃ ସମଯୋ ଗୁରୁତର ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-79-29 ଦେବଃ ପ୍ରାକ୍କର୍ମ ଈଶ୍ବରୋ ବା। ବେତ୍ତି ଲଭତେ॥ 7-79-31 ଦୋଷେ ସତି କୁର୍ବନ୍ କର୍ତା ଶ୍ରେଯଃ ପ୍ରଶସ୍ତତରଂ କିଂ ସମାଚରେଦିତ୍ଯଧ୍ଯାହୃତ୍ଯ ଯୋଜ୍ଯମ୍ ॥ 7-79-32 କଥ୍ଯତାମିତ୍ଯାଦରସୂଚନାର୍ଥା ପୁନରୁକ୍ତିଃ॥ 7-79-33 ଗୁଣୈର୍ବଯୋଧିକତ୍ବାଦିଭିଃ॥ 7-79-34 କନ୍ଯାର୍ତାଲଙ୍କାରଗ୍ରହଣେ ନ ଦୋଷୋଽସ୍ତୀତ୍ଯାହ ଅଲଙ୍କୃତ୍ବେତି॥ 7-79-35 ନଭାଷିତମିତ୍ଯେକପଦମ୍। ଯେ ପୂର୍ବଂ ଦାସ୍ଯାମୀତ୍ଯାହୁର୍ଯେ ଚ ନଦାସ୍ଯାମୀତ୍ଯାହୁର୍ଯେ ଚ ଅବଶ୍ଯଂ ଦାସ୍ଯାମୀତି ବଦନ୍ତି ତତ୍ସର୍ବଂ ନଭାଷିତଂ ଅନୁକ୍ତବଦେବେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-79-36 ଯସ୍ମାଦେବଂ ତସ୍ମାତ୍ ଆପାଣିଗ୍ରହଣାତ୍କନ୍ଯାଂ ଯାଚେତେତି ମରୁତାଂ ବରସ୍ତେନ ତତଃ ପୂର୍ବଂ ବିଶିଷ୍ଟବରାର୍ଥମପହାରେପି ନ ଦୋଷ ଇତି ଭାବଃ॥ 7-79-37 ତତ୍କନ୍ଯା କାମୋ ମୂଲଂ ଯସ୍ଯ। ତସ୍ମାଦୁତ୍ତମଦୌହିତ୍ରାର୍ଥିନା ଶ୍ରେଯସେ ଏବ କନ୍ଯା ପ୍ରଦେଯେତି ଭାବଃ॥ 7-79-38 ସଂବାସାଚ୍ଚିରପରିଚଯାତ୍। ପାଣଯୋଃ କ୍ରଯବିକ୍ରଯଯୋଃ ସଂବାଦେ ବିଦ୍ବିଷାଣଯୋରିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-79-39 ବୀର୍ଯମପି ଶୁଲ୍କଂ ଭବତୀତ୍ଯଭିପ୍ରାଯେଣାହ ଅହମିତି। ଅମ୍ବିକାମ୍ବାଲିକଯୋରେକତ୍ବବିବକ୍ଷଯାଂ ଦ୍ବେ ଇତ୍ଯୁକ୍ତମ୍॥ 7-79-40 ପ୍ରାପ୍ତଶୁଲ୍କା ବୀର୍ଯେଣ ନିର୍ଜିତାପି କନ୍ଯା ଅଗୃହୀତା ଅପ୍ରାପ୍ତପାଣିଗ୍ରହେଯଂ ଅମ୍ବା ବିସର୍ଜ୍ଯା ଉତ୍ସ୍ରଷ୍ଟଂ ଯୋଗ୍ଯା ଇତି ପିତା ପିତୃବ୍ଯୋ ବାହ୍ଲୀକୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 7-79-41 ଅନୁପପ୍ରଚ୍ଛ ଅନୁପୃଷ୍ଟବାନହମ୍॥ 7-79-44 ପ୍ରାପ୍ତଂ ଶୁଲ୍କଂ ଯେନ। ପାଠାନ୍ତରେ ଯସ୍ଯାଃ ସା। କନ୍ଯାପିତା କନ୍ଯା ବା ଲାଜାନ୍ତରଂ ବରାନ୍ତରମୁପାସୀତ ଇତି ଯା ସ୍ମୃତିସ୍ତର୍ହି ବାଧ୍ଯେତେତ୍ଯଧ୍ଯାହୃତ୍ଯ ଯୋଜନା। ଲାଜା ବିଦ୍ଯନ୍ତେ ହ୍ଯୌମ୍ଯଦ୍ରବ୍ଯମସ୍ଯ ସ ଇତି ଲାଜଶବ୍ଦୋଽର୍ଶଆଦ୍ଯଚ୍ପ୍ରତ୍ଯଯାନ୍ତଃ। ଲାଜୋପ୍ତାରମୁପାସୀତେତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-79-45 ଯେଷାଂ ଶୁଲ୍କତୋ ନିଷ୍ଠା ତେଷାଂ ବାକ୍ଯତୋ ବାକ୍ଯଂ ପ୍ରମାଣଂ ସ୍ମୃତମିତି ଧର୍ମବିଦୋ ନହ୍ଯାହୁରିତ୍ଯନ୍ବଯଃ 7-79-46 ଲୋକବିରୋଧମପ୍ଯାହାର୍ଧେନ। ପ୍ରସିଦ୍ଧମିତି କନ୍ଯାଯା ଦାନମିତ୍ଯେବୋଚ୍ଯତେ ନତୁ କ୍ରଯୋ ଜଯୋ ବେତି। ଏଷାଂ ଶୁଲ୍କବାଦିନାଂ ପ୍ରତ୍ଯାଯକଂ ଭାର୍ଯାତ୍ବଜ୍ଞାପକଂ କିମପି ନାସ୍ତି। ପରିଣଯନାଦେବ ଭାର୍ଯା ଭବତି ନ ଶୁଲ୍କମାତ୍ରାଦିତି ଲୋକବ୍ଯବହାରସ୍ଯ ସ୍ପଷ୍ଟତ୍ବାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-79-52 ଜୀବତ ଇତ୍ଯନାଦରେ ଷଷ୍ଠୀ। ଜୀବନ୍ତମପି ଶୁଲ୍କଦମନାଦୃତ୍ଯ ଶିଷ୍ଟା ଏବଂ ଯଥେଷ୍ଟଦାନଂ କୁର୍ବତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-79-53 ଦେବରମିତି ଯୁଗାନ୍ତରଧର୍ମଃ॥ 7-79-54 କେଷାଂଚିନ୍ମତେ ଦେବରାଦଯଃ ଅଲିଖିତାଂ ଭ୍ରାତୃଭାର୍ଯା ଲିଖନ୍ତ୍ଯେବ ସୁରତେନ ଯୋଜଯନ୍ତ୍ଯେବ। ଅପରେଷାଂ ମତେ ଶନୈକ୍ମନ୍ଥରା ଇଯଂ ପ୍ରବୃତ୍ତିଃ। ଐଚ୍ଛିକୀ ନତୁ ବୈଧୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-79-55 ସଙ୍କଲ୍ପପୂର୍ବକଂ ଦତ୍ତାଯା ଅପି କନ୍ଯାଯା ଯୋଽପହାରସ୍ତଜ୍ଜନ୍ଯୋ ମୃଷାବାଦଃ ପାତକୋ ଭବତି ଦାତୁର୍ନତୁ ତାବନ୍ମାତ୍ରେଣ ତସ୍ଯାଂ ଭାର୍ଯାତ୍ବମୁତ୍ପନ୍ନମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 080
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.80. ଅଧ୍ଯାଯଃ 080
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବୈବାହିକବିଧ୍ଯାଦେର୍ଦାଯାର୍ହତାଦେଶ୍ଚ କଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ
କନ୍ଯାଯାଂ ପ୍ରାପ୍ତଶୁଲ୍କାଯାଂ ପତିଶ୍ଚେନ୍ନାସ୍ତି କଶ୍ଚନ।
ତତ୍ର କା ପ୍ରତିପତ୍ତିଃ ସ୍ଯାତ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-80-1 (84622)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-80-2x (7028)
ଯା ପୁତ୍ରକସ୍ଯ ଋଦ୍ଧସ୍ଯ ପ୍ରତିପାଲ୍ଯା ତଦା ଭବେତ୍।
ଅଥବା ସା ହରେଚ୍ଛୁଲ୍କଂ କ୍ରୀତା ଶୁଲ୍କପ୍ରଦସ୍ଯ ସା॥ 13-80-2 (84623)
ତସ୍ଯାର୍ଥେଽପତ୍ଯମୀହେବ ଯେନ ନ୍ଯାଯେନ ଶକ୍ନୁଯାତ୍।
ନ ତସ୍ମାନ୍ମନ୍ତ୍ରବତ୍କାର୍ଯଂ କଶ୍ଚିତ୍କୁର୍ବୀତ କିଞ୍ଚନ॥ 13-80-3 (84624)
ସ୍ବଯଂବୃତେନ ସାଜ୍ଞପ୍ତା ପିତ୍ରା ବୈ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ।
ତତ୍ତସ୍ଯାନ୍ଯେ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଧର୍ମଜ୍ଞା ନେତରେ ଜନାଃ॥ 13-80-4 (84625)
ଏତତ୍ତୁ ନାପରେ ଚକ୍ରୁରପରେ ଜାତୁ ସାଧବଃ।
ସାଧୂନାଂ ପୁନରାଚାରୋ ଗରୀଯାନ୍ଧର୍ମଲକ୍ଷଣଃ॥ 13-80-5 (84626)
ଅସ୍ମିନ୍ନେବ ପ୍ରକାରେ ତୁସୁକ୍ରତୁର୍ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ନପ୍ତା ବିଦେହରାଜସ୍ଯ ଜନକସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-80-6 (84627)
ଅସଦାଚରିତେ ମାର୍ଗେ କଥଂ ସ୍ଯାଦନୁକୀର୍ତନମ୍।
ଅନୁପ୍ରଶ୍ନଃ ସଂଶଯୋ ବା ସତାମେବମୁପାଲଭେତ୍॥ 13-80-7 (84628)
ଅସଦେବ ହି ଧର୍ମସ୍ଯ ପ୍ରଦାନଂ ଧର୍ମ ଆସୁରଃ।
ନାନୁଶୁଶ୍ରୁମ ଜାତ୍ବେନାମିମାଂ ପୂର୍ବେଷୁ କର୍ମସୁ॥ 13-80-8 (84629)
ଭାର୍ଯାପତ୍ଯୋର୍ହି ସମ୍ବନ୍ଧଃ ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସୋସ୍ତୁଲ୍ଯ ଏବ ତୁ।
ରତିଃ ସାଧାରଣୋ ଧର୍ମ ଇତି ଚାହ ସ ପାର୍ଥିବଃ॥ 13-80-9 (84630)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-80-10x (7029)
ଅଥ କେନ ପ୍ରମାଣେନ ପୁଂସାମାଦୀଯତେ ଧନମ୍।
ପୁତ୍ରବଦ୍ଧି ପିତୁସ୍ତସ୍ଯ କନ୍ଯା ଭବିତୁମର୍ହତି॥ 13-80-10 (84631)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-80-11x (7030)
ଯଥୈବାତ୍ମା ତଥା ପୁତ୍ରଃ ପୁତ୍ରେଣ ଦୁହିତା ସମା।
ତସ୍ଯାମାତ୍ମନି ତିଷ୍ଠନ୍ତ୍ଯାଂ କଥମନ୍ଯୋ ଧନଂ ହରେତ୍॥ 13-80-11 (84632)
ମାତୁଶ୍ଚ ଯୌତକଂ ଯତ୍ସ୍ଯାତ୍କୁମାରୀଭାଗ ଏବ ସଃ।
ଦୌହିତ୍ର ଏବ ତଦ୍ରିକ୍ଥମପୁତ୍ରସ୍ଯ ପିତୁର୍ହରେତ୍॥ 13-80-12 (84633)
ଦଦାତି ହି ସ ପିଣ୍ଡାନ୍ବୈ ପିତୁର୍ମାତାମହସ୍ଯ ଚ।
ପୁତ୍ରଦୌହିତ୍ରଯୋରେବ ବିଶେଷୋ ନାସ୍ତି ଧର୍ମତଃ॥ 13-80-13 (84634)
ଅନ୍ଯତ୍ର ଜାମଯା ସାର୍ଧଂ ପ୍ରଜାନାଂ ପୁତ୍ର ଈହତେ।
ଦୁହିତାଽନ୍ଯତ୍ର ଜାତେନ ପୁତ୍ରେଣାପି ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-80-14 (84635)
ଦୌହିତ୍ରକେଣ ଧର୍ମେଣ ତତ୍ର ପଶ୍ଯାମି କାରଣମ୍।
ବିକ୍ରୀତାସୁ ହି ଯେ ପୁତ୍ରା ଭବନ୍ତି ପିତୁରେବ ତେ॥ 13-80-15 (84636)
ଅସୂଯବସ୍ତ୍ବଧର୍ମିଷ୍ଠାଃ ପରସ୍ବାଦାଯିନଃ ଶଠାଃ।
ଆସୁରାଦଧିସମ୍ଭୂତା ଧର୍ମାଦ୍ବିଷମବୃତ୍ତଯଃ॥ 13-80-16 (84637)
ଅତ୍ର ଗାଥା ଯମୋଦ୍ଗୀତାଃ କୀର୍ତଯନ୍ତି ପୁରାବିଦଃ।
ଧର୍ମଜ୍ଞା ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ନିବଦ୍ଧା ଧର୍ମସେତୁଷୁ॥ 13-80-17 (84638)
ଯୋ ମନୁଷ୍ଯଃ ସ୍ବକଂ ପୁତ୍ରଂ ବିକ୍ରୀଯ ଧନମିଚ୍ଛତି।
କନ୍ଯାଂ ବା ଜୀବିତାର୍ଥାଯ ଯଃ ଶୁଲ୍କେନ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-80-18 (84639)
ସପ୍ତାବରେ ମହାଘୋରେ ନିରଯେ କାଲସାହ୍ବଯେ।
ସ୍ବେଦଂ ମୂତ୍ରଂ ପୁରୀଷଂ ଚ ତସ୍ମିନ୍ମୂଢଃ ସମଶ୍ନୁତେ॥ 13-80-19 (84640)
ଆର୍ଷେ ଗୋମିଥୁନଂ ଶୁଲ୍କଂ କେଚିଦାହୁର୍ମୃଷୈବ ତତ୍।
ଅଲ୍ପୋ ବା ବହୁ ବା ରାଜନ୍ବିକ୍ରଯସ୍ତାବଦେବ ସଃ॥ 13-80-20 (84641)
ଯଦ୍ଯପ୍ଯାଚରିତଃ କୈଶ୍ଚିନ୍ନୈଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ଅନ୍ଯେଷାମପି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଲୋଭତଃ ସମ୍ପ୍ରବୃତ୍ତଯଃ॥ 13-80-21 (84642)
ବଶ୍ଯାଂ କୁମାରୀଂ ବଲତୋ ଯେ ତାଂ ସମୁପଭୁଞ୍ଜତେ।
ଏତେ ପାପସ୍ଯ କର୍ତାରସ୍ତମସ୍ଯନ୍ଧେ ଚ ଶେରତେ॥ 13-80-22 (84643)
ଅନ୍ଯୋପ୍ଯଥ ନ ବିକ୍ରେଯୋ ମନୁଷ୍ଯଃ କିଂ ପୁନଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଅଧର୍ମମୂଲୈର୍ହି ଧନୈସ୍ତୈର୍ନ ଧର୍ମୋଽଥ କଶ୍ଚନ॥ ॥ 13-80-23 (84644)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 80॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-80-1 ଶୁଲ୍କଦଶ୍ଚେତ୍ପ୍ରୋଷିତସ୍ତଦ୍ଭଯାଦନ୍ଯଶ୍ଚ ନ ବୃଣୁତେ ତଦା ତତ୍ପିତ୍ରା କିଂ କର୍ତବ୍ଯମିତି ପ୍ରଶ୍ନାର୍ଥଃ॥ 7-80-2 ଯା କନ୍ଯାଃ ପିତୁଃ ପ୍ରତିପାଲ୍ଯା ପିତା ଚ ଯଦି ତତ୍ ଶୁଲ୍କଂ ପରପକ୍ଷୀଯେଭ୍ଯଃ ପରାବୃତ୍ଯ ନ ଦଦ୍ଯାତ୍ତର୍ହି ସା କନ୍ଯା ଶୁଲ୍କପ୍ରଦସ୍ଯୈବ ଜ୍ଞେଯା॥ 7-80-4 ସ୍ବଯଂବୃତେତି ସାବିତ୍ରୀତି ଧର୍ମଜ୍ଞାନପରା ଜନା ଇତି ଚ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-80-8 ଧର୍ମସ୍ଯ ସ୍ଇତ୍ରୀଣାମସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ଯଲକ୍ଷଣସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ପ୍ରଦାନଂ ଖଣ୍ଡନଂ ଯତ୍ସ ଆସୁରୋ ଧର୍ମଃ ଏତାଂ ପଦ୍ଧତିମ୍। ପୂର୍ବେଷୁ ବୃଦ୍ଧେଷୁ। କର୍ମସୁ ବିବାହେଷୁ। ଜାତ୍ବେବ ତଦିଦଂ ପୂର୍ବଜନ୍ମ୍ସବିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-80-14 ଜାମଯା କନ୍ଯଯାପି ତାମପେକ୍ଷ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅନ୍ଯତ୍ର ଜାଯତେ ସୋପି ପ୍ରଜଯା ପୁତ୍ର ଈଯତେ ଇତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-80-19 କାଲସାହ୍ନଯେ କାଲସୂତ୍ରାଖ୍ଯେ॥ 7-80-22 ବଲତୋ ବଶ୍ଯାଂ ନତୁ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-80-23 ଅନ୍ଯୋପି ପଶୁରପି॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 081
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.81. ଅଧ୍ଯାଯଃ 081
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ପ୍ରାଚେତସସ୍ଯ ବଚନଂ କୀର୍ତଯନ୍ତି ପୁରାବିଦଃ।
ଯସ୍ଯାଃ କିଞ୍ଚିନ୍ନାଦଦତେ ଜ୍ଞାତଯୋ ନ ସ ବିକ୍ରଯଃ॥ 13-81-1 (84645)
ଅର୍ହଣଂ ତତ୍କୁମାରୀଣାମାନୃଶଂସ୍ଯଂ ବ୍ରତଂ ଚ ତତ୍।
ସର୍ବଂ ଚ ପ୍ରତିଦେଯଂ ସ୍ଯାତ୍କନ୍ଯାଯୈ ତଦଶେଷତଃ॥ 13-81-2 (84646)
ପିତୃଭିର୍ଭ୍ରାତୃଭିଶ୍ଚାପି ଶ୍ବଶୁରୈରଥ ଦେବରୈଃ।
ପୂଜ୍ଯା ଲାଲଯିତବ୍ଯାଶ୍ଚ ବହୁକଲ୍ଯାଣମୀପ୍ସୁଭିଃ॥ 13-81-3 (84647)
ଯଦି ବୈ ସ୍ତ୍ରୀ ନ ରୋଚେତ ପୁମାଂସଂ ନ ପ୍ରମୋଦଯେତ୍।
ଅପ୍ରମୋଦାତ୍ପୁନଃ ପୁଂସଃ ପ୍ରଜନୋ ନ ପ୍ରବର୍ଧତେ॥ 13-81-4 (84648)
ପୂଜ୍ଯା ଲାଲଯିତବ୍ଯାଶ୍ଚ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ନିତ୍ଯଂ ଜନାଧିପ।
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ଯତ୍ର ଚ ପୂଜ୍ଯନ୍ତେ ରମନ୍ତେ ତତ୍ର ଦେବତାଃ॥ 13-81-5 (84649)
ଅପୂଜିତାଶ୍ଚ ଯତ୍ରୈତାଃ ସର୍ବାସ୍ତତ୍ରାଫଲାଃ କ୍ରିଯାଃ।
ତଦା ଚୈତତ୍କୁଲଂ ନାସ୍ତି ଯଦା ଶୋଚନ୍ତି ଜାମଯଃ॥ 13-81-6 (84650)
ଜାମୀଶପ୍ତାନି ଗେହାନି ନିକୃତ୍ତାନୀବ କୃତ୍ଯଯା।
ନୈବ ଭାନ୍ତି ନ ବର୍ଧନ୍ତେ ଶ୍ରିଯା ହୀନାନି ପାର୍ଥିବ॥ 13-81-7 (84651)
ସ୍ତ୍ରିଯଃ ପୁଂସାଂ ପରିଦଦୌ ମନୁର୍ଜିଗମିଷୁର୍ଦିବମ୍।
ଅବଲାଃ ସ୍ବଲ୍ପକୌପୀନାଃ ସୁହୃଦ ସତ୍ଯଜିଷ୍ଣବଃ॥ 13-81-8 (84652)
ଈର୍ଷବୋ ମାନକାମାଶ୍ଚ ଚଣ୍ଡାଶ୍ଚ ସୁହୃଦୋଽବୁଧାଃ।
ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତୁ ମାନମର୍ହନ୍ତି ତା ମାନଯତ ମାନବାଃ॥ 13-81-9 (84653)
ସ୍ତ୍ରୀପ୍ରତ୍ଯଯୋ ହି ବୈ ଧର୍ମୋ ରତିଭୋଗାଶ୍ଚ କେବଲାଃ।
ପରିଚର୍ଯା ନମସ୍କାରାସ୍ତଦାଯତ୍ତା ଭବନ୍ତୁ ବଃ॥ 13-81-10 (84654)
ଉତ୍ପାଦନମପତ୍ଯସ୍ଯ ଜାତସ୍ଯ ପରିପାଲନମ୍।
ପ୍ରୀତ୍ଯର୍ଥଂ ଲୋକଯାତ୍ରାଯାଃ ପଶ୍ଯତ ସ୍ତ୍ରୀନିବନ୍ଧନମ୍॥ 13-81-11 (84655)
ସମ୍ମାନ୍ଯମାନାଶ୍ଚୈତା ହି ସର୍ବକାର୍ଯାଷ୍ଯବାପ୍ସ୍ଯଥ।
ବିଦେହରାଜଦୁହିତା ଚାତ୍ର ଶ୍ଲୋକମଗାଯତ॥ 13-81-12 (84656)
ନାସ୍ତି ଯଜ୍ଞଃ ସ୍ତ୍ରିଯାଃ କଶ୍ଚିନ୍ନ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ନୋପ୍ରବାସକମ୍।
ଧର୍ମଃ ସ୍ବଭର୍ତୃଶୁଶ୍ରୂଷା ତଯା ସ୍ବର୍ଗଂ ଜଯନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-81-13 (84657)
ପିତା ରକ୍ଷତି କୌମାରେ ଭର୍ତା ରକ୍ଷତି ଯୌବନେ।
ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ସ୍ଥାବିରେ ଭାବେ ନ ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ଯମର୍ହତି॥ 13-81-14 (84658)
ଶ୍ରିଯ ଏତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ନାମ ସତ୍କାର୍ଯା ଭୂତିମିଚ୍ଛତା।
ଲାଲିତାଽନୁଗୃହୀତା ଚ ଶ୍ରୀଃ ସ୍ତ୍ରୀ ଭବତି ଭାରତଃ॥ ॥ 13-81-15 (84659)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 81 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-81-1 ପ୍ରାଚେତସସ୍ଯ ଦକ୍ଷସ୍ଯ। ଜ୍ଞାତଯଃ କନ୍ଯାପକ୍ଷୀଯାଃ। ସ୍ବଯଂ ନାଦଦତେଽଥ ଚ କନ୍ଯାଲଙ୍କାରର୍ଥମିଚ୍ଛନ୍ତି ସ ବିକ୍ରଯୋ ନ ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥ॥ 7-81-4 ନ ରୋଚେତ ନ କାମଯେତ। ନ ପ୍ରମୋଦଯେତ୍କାମୁକଂ ନ କୁର୍ଯାତ୍। ପ୍ରଜନଃ ସନ୍ତତିଃ॥ 7-81-8 ସ୍ବଲ୍ପ ଈଷଦାଯାସେନ ଅପନେଯଃ କୌପୀନୋ ଗୁହ୍ଯାଚ୍ଛାଦନପଟୋ ଯାସାମ୍। ସଦ୍ଯୋହାର୍ଯା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ସୁହୃଦଃ ସୌହାର୍ଦଯୁକ୍ତାଃ॥ 7-81-9 ବୁଧ୍ଯନ୍ତ ଇତ୍ଯବୁଧାଃ॥ 7-81-10 ସ୍ତ୍ରୀପ୍ରତ୍ଯଯଃ ସ୍ତ୍ରୀହେତୁକଃ॥ 7-81-12 ଅତ୍ର ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମବିଷଯେ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 082
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.82. ଅଧ୍ଯାଯଃ 082
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣାଦୀନାଂ ଦାଯବିଭଜନବିଧିନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଧାନଜ୍ଞ ରାଜଧର୍ମବିଦୁତ୍ତମ।
ଅତୀବ ସଂଶଯଚ୍ଛେତ୍ତା ଭବାନ୍ବୈ ପ୍ରଥିତଃ କ୍ଷିତୌ॥ 13-82-1 (84660)
କଶ୍ଚିତ୍ତୁ ସଂଶଯୋ ମେଽସ୍ତି ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ।
`ଅସ୍ଯାମାପଦି କଷ୍ଟାଯାମନ୍ଯଂ ପୃଚ୍ଛାମ କଂ ବଯମ୍'॥
ଜାତେଽସ୍ମିନ୍ସଂଶଯେ ରାଜନ୍ନାନ୍ଯଂ ପୃଚ୍ଛେମ କଞ୍ଚନ॥ 13-82-2 (84661)
ଯଥା ନରେଣ କର୍ତବ୍ଯଂ ଧର୍ମମାର୍ଗାନୁବର୍ତିନା।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ମହାବାହୋ ଭବାନ୍ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହତି॥ 13-82-3 (84662)
ଚତସ୍ରୋ ବିହିତା ଭାର୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ପିତାମହ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୀ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯା ଶୂଦ୍ରା ଚ ରତିମିଚ୍ଛତଃ॥ 13-82-4 (84663)
ତତ୍ର ଜାତେଷୁ ପୁତ୍ରେଷୁ ସର୍ବାସାଂ କୁରୁସତ୍ତମ।
ଆନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ କସ୍ତେଷାଂ ପିତ୍ର୍ଯଂ ଦାଯାଦ୍ଯମର୍ହତି॥ 13-82-5 (84664)
କେନ ବା କିଂ ତତୋ ହାର୍ଯଂ ପିତୃବିତ୍ତାତ୍ପିତାମହ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମି କଥିତଂ ବିଭାଗସ୍ତେଷୁ କଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-82-6 (84665)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-82-7x (7031)
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବୈଶ୍ଯସ୍ତ୍ରଯୋ ବର୍ଣା ଦ୍ବିଜାତଯଃ।
ଏତେଷୁ ବିହିତୋ ଧର୍ମୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-82-7 (84666)
ବୈଷମ୍ଯାଦଥବା ଲୋଭାତ୍କାମାଦ୍ବାଽପି ପରନ୍ତପ।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଭବେଚ୍ଛୂଦ୍ରା ନ ତୁ ଦୃଷ୍ଟା ନ ତୁ ସ୍ମୃତା॥ 13-82-8 (84667)
ଶୂଦ୍ରାଂ ଶଯନମାରୋପ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣି ଯାତ୍ଯଧୋଗତିମ୍।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତୀଯତେ ଚାପି ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-82-9 (84668)
ତତ୍ର ଜାତେଷ୍ବପତ୍ଯେଷୁ ଦ୍ବିଗୁଣଂ ସ୍ବାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅତସ୍ତେ ନିଯମଂ ବିତ୍ତେ ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭାରତ॥ 13-82-10 (84669)
ଲକ୍ଷଣ୍ଯଂ ଗୋବୃଷୋ ଯାନଂ ଯତ୍ପ୍ରଧାନତମଂ ଭବେତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାସ୍ତଦ୍ଧରେତ୍ପୁତ୍ର ଏକାଂଶଂ ବୈ ପିତୁର୍ଧନାତ୍॥ 13-82-11 (84670)
ଏଷଂ ତୁ ଦଶଧା କାର୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ତତ୍ର ତେନୈବ ହର୍ତବ୍ଯାଶ୍ଚତ୍ବାରୋଂଶାଃ ପିତୁର୍ଧନାତ୍॥ 13-82-12 (84671)
ତ୍ରିଯାଯାସ୍ତୁ ଯଃ ପୁତ୍ରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସୋପ୍ଯସଂଶଯଃ।
ସ ତୁ ମାତୁର୍ବିଶେଷେଣ ତ୍ରୀନଂଶାନ୍ହର୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-82-13 (84672)
ବର୍ଣେ ତୃତୀଯେ ଜାତସ୍ତୁ ବୈଶ୍ଯାଯାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦପି।
ଦ୍ବିରଂଶସ୍ତେନ ହର୍ତବ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-82-14 (84673)
ଶୂଦ୍ରାଯାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଜ୍ଜାତୋ ନିତ୍ଯାଦେଯଧନଃ ସ୍ମୃତଃ।
ଅଲ୍ପଂ ଚାପି ପ୍ରଦାତବ୍ଯଂ ଶୂଦ୍ରାପୁତ୍ରାଯ ଭାରତ॥ 13-82-15 (84674)
ଦଶଧା ପ୍ରବିଭକ୍ତସ୍ଯ ଧନସ୍ଯୈବ ଭବେତ୍କ୍ରମଃ।
ସବର୍ଣାସୁ ତୁ ଜାତାନାଂ ସମାନ୍ଭାଗାନ୍ପ୍ରକଲ୍ପଯେତ୍॥ 13-82-16 (84675)
ଅବ୍ରାହ୍ମଣଂ ତୁ ମନ୍ଯନ୍ତେ ଶୂଦ୍ରାପୁତ୍ରମନୈପୁଣାତ୍।
ତ୍ରିଷୁ ବର୍ଣେଷୁ ଜାତୋ ହି ବ୍ରାହ୍ମଣାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଭବେତ୍॥ 13-82-17 (84676)
ସ୍ମୃତାଶ୍ଚ ବର୍ଣାଶ୍ଚତ୍ବାରଃ ପଞ୍ଚମୋ ନାଧିଗମ୍ଯତେ।
ହରେଚ୍ଚ ଦଶମଂ ଭାଗଂ ଶୂଦ୍ରାପୁତ୍ରଃ ପିତୁର୍ଧନାତ୍॥ 13-82-18 (84677)
ତତ୍ତୁ ଦତ୍ତଂ ହରେତ୍ପିତ୍ରା ନାଦତ୍ତଂ ହର୍ତୁମର୍ହତି।
ଅବଶ୍ଯଂ ହି ଧନଂ ଦେଯଂ ଶୂଦ୍ରାପୁତ୍ରାଯ ଭାରତ॥ 13-82-19 (84678)
ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ପରୋ ଧର୍ମ ଇତି ତସ୍ମୈ ପ୍ରଦୀଯତେ।
ଯତ୍ରତତ୍ର ସମୁତ୍ପନ୍ନଂ ଗୁଣାଯୈବୋପପଦ୍ଯତେ॥ 13-82-20 (84679)
ଯଦ୍ଯପ୍ଯେଷ ସୁପୁତ୍ରଃ ସ୍ଯାଦପୁତ୍ରୋ ଯଦି ବା ଭବେତ୍।
ନାଧିକଂ ଦଶମାଦ୍ଦଦ୍ଯାଚ୍ଛୂଦ୍ରାପୁତ୍ରାଯ ଭାରତ॥ 13-82-21 (84680)
`ସ୍ମୃତ ଏକଶ୍ଚତୁର୍ଭାଗଃ କନ୍ଯାଭାଗସ୍ତୁ ଧର୍ମତଃ।
ଅଭ୍ରାତୃକା ସମଗ୍ରାହା ଚାର୍ଧାସ୍ଯେତ୍ଯପରେ ବିଦୁଃ॥' 13-82-22 (84681)
ତ୍ରୈବାର୍ବିକାଦ୍ଯଦା ଭକ୍ତାଦଧିକଂ ସ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବିଜସ୍ଯ ତୁ।
ଯଜେତ ତେନ ଦ୍ରବ୍ଯେଣ ନ ବୃଥା ସାଧଯେଦ୍ଧନମ୍॥ 13-82-23 (84682)
ତ୍ରିସହସ୍ରପରୋ ଦାଯଃ ସ୍ତ୍ରିଯୈ ଦେଯୋ ଧନସ୍ଯ ବୈ।
ଭର୍ତ୍ରା ତଚ୍ଚ ଧନଂ ଦତ୍ତଂ ଯଥାର୍ହଂ ଭୋକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-82-24 (84683)
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ତୁ ପତିଦାଯାଦ୍ଯମୁପଭୋଗଫଲଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ନାପହାରଂ ସ୍ତ୍ରିଯଃ କୁର୍ଯୁଃ ପିତୃବିତ୍ତାତ୍କଥଞ୍ଚନ॥ 13-82-25 (84684)
ସ୍ତ୍ରିଯାସ୍ତୁ ଯଦ୍ଭବେଦ୍ବିତ୍ତଂ ପିତ୍ରା ଦତ୍ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାସ୍ତଦ୍ଧରେତ୍କନ୍ଯା ଯଥା ପୁତ୍ରସ୍ତଥାଽସ୍ଯ ସା॥ 13-82-26 (84685)
ସା ହି ପୁତ୍ରସମା ରାଜନ୍ବିହିତା କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଏବମେବ ସମୁଦ୍ଦିଷ୍ଟୋ ଧର୍ମୋ ବୈ ଭରତର୍ଷଭ।
ଏବଂ ଧର୍ମମନୁସ୍ମୃତ୍ଯ ନ ବୃଥା ସାଧଯେଦ୍ଧନମ୍॥ 13-82-27 (84686)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-82-28x (7032)
ଶୂଦ୍ରାଯାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଜ୍ଜାତୋ ଯଦ୍ଯଦେଯଧନଃ ସ୍ମୃତଃ।
କେନ ପ୍ରତିବିଶେଷେଣ ଦଶମୋଽପ୍ଯସ୍ଯ ଦୀଯତେ॥ 13-82-28 (84687)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଜ୍ଜାତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସ୍ଯାନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
କ୍ଷତ୍ରିଯାଯାଂ ତଥୈବ ସ୍ଯାଦ୍ବୈଶ୍ଯାଯାମପି ଚୈବ ହି॥ 13-82-29 (84688)
କସ୍ମାତ୍ତୁ ବିଷମଂ ଭାଗଂ ଭଜେରନ୍ନୃପସତ୍ତମ।
ଯଦା ସର୍ବେ ତ୍ରଯୋ ବର୍ଣାସ୍ତ୍ବଯୋକ୍ତା ବ୍ରାହ୍ମଣା ଇତି॥ 13-82-30 (84689)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-82-31x (7033)
ଦାରା ଇତ୍ଯୁଚ୍ଯତେ ଲୋକେ ନାମ୍ନୈକେନ ପରନ୍ତପ।
ପ୍ରୋକ୍ତେନି ଚୈବ ନାମ୍ନାଽଯଂ ବିଶେଷଃ ସୁମହାନ୍ଭବେତ୍॥ 13-82-31 (84690)
ତିସ୍ରଃ କୃତ୍ବା ପୁରୋ ଭାର୍ଯାଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ବିନ୍ଦେତ ବ୍ରାହ୍ମଣୀମ୍।
ସା ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ସା ଚ ପୂଜ୍ଯା ସ୍ଯାତ୍ସା ଚ ତାଭ୍ଯୋ ଗରୀଯସୀ 13-82-32 (84691)
ସ୍ନାନଂ ପ୍ରସାଧନଂ ଭର୍ତୁର୍ଦନ୍ତଧାବନମୁଞ୍ଜନମ୍।
ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ଚ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦ୍ଧର୍ମଯୁକ୍ତଂ ଗୃହେ ଭବେତ୍॥ 13-82-33 (84692)
ନ ତସ୍ଯାଂ ଜାତୁ ତିଷ୍ଠନ୍ତ୍ଯାମନ୍ଯା ତତ୍କର୍ତୁମର୍ହତି।
ବ୍ରାହ୍ମଣୀତ୍ବେବ କୁର୍ଯାଦ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-82-34 (84693)
ଅନ୍ନଂ ପାନଂ ଚ ମାଲ୍ଯଂ ଚ ବାସାଂସ୍ଯାଭରଣାନି ଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯୈତାନି ଦେଯାନି ଭର୍ତୁଃ ସା ହି ଗରୀଯସୀ॥ 13-82-35 (84694)
ମନୁନାଽଭିହିତଂ ଶାସ୍ତ୍ରଂ ଯଚ୍ଚାପି କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତତ୍ରାପ୍ଯେଷ ମହାରାଜ ଦୃଷ୍ଟୋ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-82-36 (84695)
ଅଥ ଚେଦନ୍ଯଥା କୁର୍ଯାଦ୍ଯଦି କାମାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯଥା ବ୍ରାହ୍ମଣଚାଣ୍ଡାଲଃ ପୂର୍ବଦୃଷ୍ଟସ୍ତଥୈବ ସଃ॥ 13-82-37 (84696)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଃ ସଦୃଶଃ ପୁତ୍ରଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଯାଶ୍ଚ ଯୋ ଭବେତ୍।
ରାଜନ୍ବିଶେଷୋ ଯସ୍ତ୍ବତ୍ର ବର୍ଣଯୋରୁଭଯୋରପି॥ 13-82-38 (84697)
ନ ତୁ ଜାତ୍ଯା ସମା ଲୋକେ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଭବେତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଃ ପ୍ରଥମଃ ପୁତ୍ରୋ ଭୂଯାନ୍ସ୍ଯାଦ୍ରାଜସତ୍ତମ॥ 13-82-39 (84698)
ଭୂଯୋଭୂଯୋପି ସଂହାର୍ଯଃ ପିତୃବିତ୍ତାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯଥା ନ ସଦୃଶୀ ଜାତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଭବେତ୍॥ 13-82-40 (84699)
କ୍ଷତ୍ରିଯାଯାସ୍ତଥା ବୈଶ୍ଯା ନ ଜାତୁ ସଦୃଶୀ ଭବେତ୍।
ଶ୍ରୀଶ୍ଚ ରାଜ୍ଯଂ ଚ କୋଶଶ୍ଚ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-82-41 (84700)
ବିହିତଂ ଦୃଶ୍ଯତେ ରାଜନ୍ସାଗରାନ୍ତାଂ ଚ ମେଦିନୀମ୍।
କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ହି ସ୍ବଧର୍ମେଣ ଶ୍ରିଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଭୂଯସୀମ୍।
ରାଜା ଦଣ୍ଡଧରୋ ରାଜନ୍ରକ୍ଷା ନାନ୍ଯତ୍ର କ୍ଷତ୍ରିଯାତ୍॥ 13-82-42 (84701)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ହି ମହାଭାଗ ଦେବାନାମପି ଦେବତାଃ।
ତେଷୁ ରାଜା ପ୍ରବର୍ତେତ ପୂଜଯା ବିଧିପୂର୍ବକମ୍॥ 13-82-43 (84702)
ପ୍ରଣୀତମୃଷିଭିର୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ଧର୍ମଂ ଶାଶ୍ବତମବ୍ଯଯମ୍।
ଲୁପ୍ଯମାନଂ ସ୍ବଧର୍ମେଣ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ରକ୍ଷତି ପ୍ରଜାଃ॥ 13-82-44 (84703)
ଦସ୍ଯୁଭିର୍ହ୍ରିଯମାଣଂ ଚ ଧନଂ ଦାରାଂଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ସର୍ବେଷାମେବ ବର୍ଣାନାଂ ତ୍ରାତା ଭବତି ପାର୍ଥିବଃ॥ 13-82-45 (84704)
ଭୂଯାନ୍ସ୍ଯାତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯାପୁତ୍ରୋ ବୈଶ୍ଯାପୁତ୍ରାନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ଭୂଯସ୍ତେନାପି ହର୍ତବ୍ଯଂ ପିତୃବିତ୍ତାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-82-46 (84705)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-82-47x (7034)
ଉକ୍ତଂ ତେ ବିଧିବଦ୍ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ପିତାମହ।
ଇତରେଷାଂ ତୁ ବର୍ଣାନାଂ କଥଂ ବୈ ନିଯମୋ ଭବେତ୍॥ 13-82-47 (84706)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-82-48x (7035)
କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯାପି ଭାର୍ଯେ ଦ୍ବେ ବିହିତେ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତୃତୀଯା ଚ ଭବେଚ୍ଛୂଦ୍ରା ନ ତୁ ଦୃଷ୍ଟା ନ ତୁ ସ୍ମୂତା॥ 13-82-48 (84707)
ଏଷ ଏବ କ୍ରମୋ ହି ସ୍ଯାତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅଷ୍ଟଧା ତୁ ଭବେତ୍କାର୍ଯଂ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ବଂ ଜନାଧିପ॥ 13-82-49 (84708)
କ୍ଷତ୍ରିଯାଯା ହରେତ୍ପୁତ୍ରଶ୍ଚତୁରୋଂଶାନ୍ପିତୁର୍ଧନାତ୍।
ଯୁଦ୍ଧାବହାରିକଂ ଯଚ୍ଚ ପିତୁଃ ସ୍ବାତ୍ସ ହରେତ୍ତୁ ତତ୍॥ 13-82-50 (84709)
ବୈଶ୍ଯାପୁତ୍ରସ୍ତୁ ଭାଗାଂସ୍ତ୍ରୀଞ୍ଶୂଦ୍ରାପୁତ୍ରସ୍ତଥାଷ୍ଟମମ୍।
ଏକୈବ ହି ଭବେଦ୍ଭାର୍ଯା ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ କୁରୁନନ୍ଦନ। 13-82-51 (84710)
ଦ୍ବିତୀଯା ତୁ ଭବେଚ୍ଛୂଦ୍ରା ନ ତୁ ଦୃଷ୍ଟା ନ ତୁ ସ୍ମୃତା॥
ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ବର୍ତମାନସ୍ଯ ବୈଶ୍ଯାଯାଂ ଭରତର୍ଷଭ। 13-82-52 (84711)
ଶୂଦ୍ରାଯାଂ ଚାପି କୌନ୍ତେଯ ତଯୋର୍ବିନିଯମଃ ସ୍ମୃତଃ॥
ପଞ୍ଚଧା ତୁ ଭବେତ୍କାର୍ଯଂ ବୈଶ୍ଯସ୍ବଂ ଭରତର୍ଷଭ। 13-82-53 (84712)
ତଯୋରପତ୍ଯେ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ବିଭାଗଂ ଚ ଜନାଧିପ॥
ବୈଶ୍ଯାପୁତ୍ରେଣ ହର୍ତବ୍ଯାଶ୍ଚତ୍ବାରୋଂଶାଃ ପିତୁର୍ଧନାତ୍। 13-82-54 (84713)
ପଞ୍ଚମସ୍ତୁ ସ୍ମୃତୋଃ ଭାଗଃ ଶୂଦ୍ରାପୁତ୍ରାଯ ଭାରତ॥
ସୋପି ଦତ୍ତଂ ହରେତ୍ପିତ୍ରା ନାଦତ୍ତଂ ହର୍ତୁମର୍ହତି। 13-82-55 (84714)
ତ୍ରିମିର୍ବର୍ଣୈଃ ସଦା ଜାତଃ ଶୂଦ୍ରୋ ଦେଯଧନୋ ଭବେତ୍॥ 13-82-56 (84715)
ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ସ୍ଯାତ୍ସବର୍ଣୈବ ଭାର୍ଯା ନାନ୍ଯା କଥଞ୍ଚନ।
ସମଭାଗାଶ୍ଚ ପୁତ୍ରାଃ ସ୍ଯୁର୍ଯଦି ପୁତ୍ରଶତଂ ଭବେତ୍॥ 13-82-57 (84716)
ଜାତାନାଂ ସମବର୍ଣାଯାଃ ପୁତ୍ରାଣାମବିଶେଷତଃ।
ସର୍ବେଷାମେବ ବର୍ଣାନାଂ ସମଭାଗୋ ଧନାତ୍ସ୍ମୃତଃ॥ 13-82-58 (84717)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠସ୍ଯ ଭାଗୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ସ୍ଯାଦେକାଂଶୋ ଯଃ ପ୍ରଧାନତଃ।
ଏଷ ଦାଯବିଧିଃ ପାର୍ଥ ପୂର୍ବମୁକ୍ତଃ ସ୍ବଯଂଭୁବା॥ 13-82-59 (84718)
ସମବର୍ଣାସୁ ଜାତାନାଂ ବିଶେଷୋଽସ୍ତ୍ଯପରୋ ନୃପ।
ବିବାହବୈଶିଷ୍ଟ୍ଯକୃତଃ ପୂର୍ବପୂର୍ବୋ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-82-60 (84719)
ହରେଜ୍ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ପ୍ରଧାନାଂଶମେକଭାର୍ଯାସୁତେଷ୍ବପି।
ମଧ୍ଯମୋ ମଧ୍ଯମଂ ଚୈବ କନୀଯାଂସ୍ତୁ କନୀଯସମ୍॥ 13-82-61 (84720)
ଏବଂ ଜାତିଷୁ ସର୍ବାସୁ ସବର୍ଣଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠତାଂ ଗତଃ।
ମହର୍ଷିରପି ଚୈତଦ୍ବୈ ମାରୀଚଃ କାଶ୍ଯପୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ ॥ 13-82-62 (84721)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥। 82 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-82-3 ଏବମୃତ୍ବିଗାତ୍ମସ୍ତ୍ରୀଶୁଦ୍ଧିମୁକ୍ତ୍ବା ଧନଶୁଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ଦାଯବିଭାଗଂ ପ୍ରସ୍ତୌତି॥ 7-82-4 ରତିମିଚ୍ଛତ ଏବ ବିହିତା ନତୁ ଧର୍ମମ୍॥ 7-82-6 କିଂ କିଯତ୍ପ୍ରମାଣମ୍॥ 7-82-9 ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତମାତ୍ମନ ଇଚ୍ଛତି ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତୀଯତେ॥ 7-82-10 ଦ୍ବିଗୁଣଂ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତମ୍॥ 7-82-11 ଏକାଂଶଂ ମୁଖ୍ଯାଂଶମ୍॥ 7-82-12 ତେନୈବ ବ୍ରାହ୍ମଣୀପୁତ୍ରେଣୈବ॥ 7-82-20 ସମୁତ୍ପନ୍ନଂ ଆନୃଶଂସ୍ଯମ୍॥ 7-82-23 ବୃଥା ଯଜ୍ଞାଦିପ୍ରଯୋଜନଂବିନା ନ ସାଧଯେତ୍॥ 7-82-24 ସ୍ତ୍ରିଯୋଽଧିକୋ ଦାଯୋ ନ ଦେଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ତଚ୍ଚତୁର୍ଧା ଧନଂ ଦତ୍ତଂ ନାଦତ୍ତଂଭୋକ୍ତୁମର୍ହତୀତି ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ 7-82-25 କୁର୍ଯୁଃ ପୁତ୍ରା ଇତି ଶେଷଃ। ପତିବିତ୍ତାତ୍କଥଂ ଚନେତି ଝ.ପାଠଃ। ପତିବିତାତ୍ପତ୍ଯା ଦତ୍ତାଦ୍ବିତ୍ତାତ୍॥ 7-82-27 ଧର୍ମୋ ବିଭାଗପ୍ରକାରଃ। ବୃଥା ଅନ୍ଯାଯେନ॥ 7-82-31 ଆଦ୍ରିଯନ୍ତେ ତ୍ରିଧର୍ଗାର୍ତିମିରିତି ଦାରପଦପ୍ରବୃତ୍ତିନିମିତ୍ତମାଦରଃ। ଯତଶ୍ଚ ଭର୍ଷା ଆଦରସ୍ତାସୁ ବର୍ଣକ୍ରମେଣ ଯଥାଯୋଗ୍ଯଂ ତାରତମ୍ଯକ୍ରମେଣ କ୍ରିଯତ ଇତି ତାତ୍ପୁତ୍ରାଣାଂ ଭାଗବୈଷମ୍ଯଂ ଚାସ୍ତୀତ୍ଯଭିପ୍ରାଯଃ॥ 7-82-40 ଭୂଯୋଭୂଯୋପି ଅଧିକମଧିକମ୍॥ 7-82-47 ଉକ୍ତଂ ଦାଯବିଭାଗାଦି॥ 7-82-50 ଯୁଦ୍ଧେଽବହିଯତେ ତଦ୍ରଥଗଜାଯୁଧକବଚାଦିକଂ ଯୁଦ୍ଧାବହାରିକମ୍॥ 7-82-53 ସବର୍ଣାଜ୍ଯେଷ୍ଠତାଂ ଗତେତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 083
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.83. ଅଧ୍ଯାଯଃ 083
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସଙ୍କରଜାତୀନାଂ ଶୀଲବିଭାଗାଦିନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଅର୍ଥାଶ୍ରଯାଦ୍ବା କାମାଦ୍ବା ବର୍ଣାନାଂ ଚାପ୍ଯନିଶ୍ଚଯାତ୍।
ଅଜ୍ଞାନାଦ୍ବାପି ବର୍ଣାନାଂ ଜାଯତେ ବର୍ଣସଙ୍କରଃ॥ 13-83-1 (84722)
ତେଷାମେତେନ ବିଧିନା ଜାତାନାଂ ବର୍ଣସଙ୍କରେ।
କୋ ଧର୍ମଃ କାନି କର୍ମାଣି ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-83-2 (84723)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-83-3x (7036)
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯ କର୍ମାଣି ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯଂ ଚ କେବଲମ୍।
ଅସୃଜତ୍ସ ହି ଯଜ୍ଞାର୍ଥେ ପୂର୍ବମେବ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-83-3 (84724)
ଭାର୍ଯାଶ୍ଚତସ୍ନୋ ବିପ୍ରସ୍ଯ ଦ୍ବଯୋରାତ୍ମା ପ୍ରଜାଯତେ।
ଆନୁପୂର୍ବ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବଯୋର୍ହୀନୌ ମାତୃଜାତ୍ଯୌ ପ୍ରସୂଯତଃ॥ 13-83-4 (84725)
ପରଂ ଶବାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯୈବ ପୁତ୍ରଃ
ଶୂଦ୍ରାପୁତ୍ରଂ ପାରଶବଂ ତମାହୁଃ।
ଶୁଶ୍ରୂଷକଃ ସ୍ବସ୍ଯ କୁଲସ୍ଯ ସ ସ୍ଯା-
ତ୍ସ୍ବଚାରିତ୍ରଂ ନିତ୍ଯମଥୋ ନ ଜହ୍ଯାତ୍॥ 13-83-5 (84726)
ସର୍ବାନୁପାଯାନଥ ସମ୍ପ୍ରଧାର୍ଯ
ସମୁଦ୍ଧରେତ୍ସ୍ବସ୍ଯ କୁଲସ୍ଯ ତନ୍ତ୍ରମ୍।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଯବୀଯାନପି ଯୋ ଦ୍ବିଜସ୍ଯ
ଶୁଶ୍ରୂଷଯା ଦାନପରାଯଣଃ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-83-6 (84727)
ତିସ୍ରଃ କ୍ଷତ୍ରିଯସମ୍ବନ୍ଧାଦ୍ଦ୍ବଯୋରାତ୍ମାଽସ୍ଯ ଜାଯତେ।
ହୀନବର୍ଣାସ୍ତୃତୀଯାଯାଂ ଶୂଦ୍ରା ଉଗ୍ରା ଇତି ସ୍ମୃତିଃ॥ 13-83-7 (84728)
ଦ୍ବେ ଚାପି ଭାର୍ଯେ ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ଦ୍ବଯୋରାତ୍ମାଽସ୍ବ ଜାଯତେ।
ଶୂଦ୍ରା ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ଚାପ୍ଯେକା ଶୂଦ୍ରମେବ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-83-8 (84729)
ଅତୋଽବିଶିଷ୍ଟସ୍ତ୍ବଧମୋ ଗୁରୁଦାରପ୍ରଧର୍ଷକଃ।
ବ୍ରାହ୍ଯଂ ବର୍ଣଂ ଜନଯତି ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯବିଗର୍ହିତମ୍॥ 13-83-9 (84730)
ଅଯାଜ୍ଯଂ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବ୍ରାତ୍ଯଂକ ସୂତଂ ସ୍ତୋତ୍ରକ୍ରିଯାପରମ୍।
ବୈଶ୍ଯୋ ବୈଦେହକଂ ଚାପି ମୌଦ୍ଗଲ୍ଯମପବର୍ଜିତମ୍॥ 13-83-10 (84731)
ଶୂଦ୍ରଶ୍ଚଣ୍ଡାଲମତ୍ଯୁଗ୍ରଂ ବଧ୍ଯଘ୍ନଂ ବାହ୍ଯବାସିନମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଂ ସମ୍ପ୍ରଜାଯନ୍ତ ଇତ୍ଯେତେ କୁଲପାଂସନାଃ।
ଏତେ ମତିମତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠ ବର୍ଣସଙ୍କରଜାଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-83-11 (84732)
ବନ୍ଦୀ ତୁ ଜାଯତେ ବୈଶ୍ଯାନ୍ମାଗଧୋ ବାକ୍ଯଜୀବନଃ।
ଶୂଦ୍ରାନ୍ନିଷାଦୋ ମତ୍ସ୍ଯଘ୍ନଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଯାଂ ବ୍ଯତିକ୍ରମାତ୍॥ 13-83-12 (84733)
ଶୂଦ୍ରାଦାଯୋଗବଶ୍ଚାପି ବୈଶ୍ଯାଯାଂ ଗ୍ରାମ୍ଯଧର୍ମିଣଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈରପ୍ରତିଗ୍ରାହ୍ଯସ୍ତକ୍ଷା ସ୍ବଧନଜୀବନଃ॥ 13-83-13 (84734)
ଏତେଽପି ସଦୃଶାନ୍ବର୍ଣାଞ୍ଜନଯନ୍ତି ସ୍ବଯୋନିଷୁ।
ମାତୃଜାତ୍ଯା ପ୍ରସୂଯନ୍ତେ ହ୍ଯବରା ହୀନଯୋନିଷୁ॥ 13-83-14 (84735)
ଯଥା ଚତୁର୍ଷୁ ବର୍ଣେଷୁ ଦ୍ବଯୋରାତ୍ମାଽସ୍ଯ ଜାଯତେ।
ଆନନ୍ତର୍ଯାତ୍ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ଯଥା ବାହ୍ଯା ପ୍ରଧାନତଃ॥ 13-83-15 (84736)
ତେ ଚାପି ସଦୃଶଂ ବର୍ଣଂ ଜନଯନ୍ତି ସ୍ବଯୋନିଷୁ।
ପରସ୍ପରସ୍ଯ ଦାରେଷୁ ଜନଯନ୍ତି ବିଗର୍ହିତାନ୍॥ 13-83-16 (84737)
ଯଥା ଶୂଦ୍ରୋଽପି ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଂ ଜନ୍ତୁଂ ବାହ୍ଯଂ ପ୍ରସୂଯତେ।
ଏବଂ ବାହ୍ଯତରାଦ୍ବାହ୍ଯଶ୍ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯାତ୍ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-83-17 (84738)
ପ୍ରତିଲୋମଂ ତୁ ବର୍ଧନ୍ତେ ବାହ୍ଯୋଦ୍ବାହ୍ଯତରାତ୍ପୁନଃ।
ହୀନାଦ୍ଧୀନାଃ ପ୍ରସୂଯନ୍ତେ ବର୍ଣାଃ ପଞ୍ଚଦଶୈବ ତୁ॥ 13-83-18 (84739)
ଅଗମ୍ଯାଗମନାଚ୍ଚୈବ ଜାଯତେ ବର୍ଣସଙ୍କରଃ।
ବାହ୍ଯାନାମନୁଜାଯନ୍ତେ ସୈରନ୍ଧ୍ର୍ଯାଂ ମାଗଧେଷୁ ଚ।
ପ୍ରସାଧନୋପଚାରଜ୍ଞମଦାସଂ ଦାସଜୀବନମ୍॥ 13-83-19 (84740)
କ୍ଷତ୍ରା ହ୍ଯାଯୋଗବଂ ସୂତେ ବାଗୁରାବନ୍ଧଜୀବନମ୍।
ମୈରେଯକଂ ଚ ବୈଦେହଃ ସମ୍ପ୍ରସୂତେଽଥ ମାଧୁକମ୍॥ 13-83-20 (84741)
ନିଷାଦୋ ମଦ୍ଗୁରଂ ସୂତେ ଦାସଂ ନାବୋପଜୀବିନମ୍।
ମୃତପଂ ଚାପି ଚାଣ୍ଡାଲଃ ଶ୍ବପାକମିତି ବିଶ୍ରୁତମ୍ 13-83-21 (84742)
ଚତୁରୋ ମାଗଧୀ ସୂତେ କ୍ରୂରାନ୍ମାଯୋପଜୀବିନଃ।
ମାଂସଂ ସ୍ବାଦୁକରଂ କ୍ଷୌଦ୍ରଂ ସୌଗନ୍ଧମିତି ବିଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-83-22 (84743)
ବୈଦେହକାଚ୍ଚ ପାପିଷ୍ଠା କ୍ରୂରଂ ମାଯୋପଜୀବିନମ୍।
ନିଷାଦାନ୍ମଦ୍ରନାଭଂ ଚ ଖରଯାନପ୍ରଯାଯିନମ୍॥ 13-83-23 (84744)
ଚଣ୍ଡାଲାତ୍ପୁଲ୍କସଂ ଚାପି ଖରାଶ୍ବଗଜଭୋଜିନମ୍।
ଭୃତଚୈଲପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ନଂ ଭିନ୍ନଭାଜନଭୋଜିନମ୍॥ 13-83-24 (84745)
ଆଯୋଗବୀଷୁ ଜାଯନ୍ତେ ହୀନବର୍ଣାସ୍ତୁ ତେ ତ୍ରଯଃ।
କ୍ଷୁଦ୍ରୋ ବୈଦେହକାଦନ୍ଧୋ ବହିର୍ଗ୍ରାମପ୍ରତିଶ୍ରଯଃ॥ 13-83-25 (84746)
କାରାବରୋ ନିଷାଦ୍ଯାଂ ତୁ ଚର୍ମକାରଃ ପ୍ରସୂଯତେ।
ଚାଣ୍ଡାଲାତ୍ପାଣ୍ଡୁସୌପାକସ୍ତ୍ବକ୍ସାରବ୍ଯବହାରବାନ୍॥ 13-83-26 (84747)
ଆହିଣ୍କୋଂ ନିଷାଦେନ ବୈଦେହ୍ଯାଂ ସମ୍ପ୍ରସୂଯତେ।
ଚଣ୍ଡାଲେନ ତୁ ସୌପାକଶ୍ଚଣ୍ଡାଲସମବୃତ୍ତିମାନ୍॥ 13-83-27 (84748)
ନିଷାଦୀ ଚାପି ଚଣ୍ଡାଲାତ୍ପୁତ୍ରମନ୍ତେବସାଯିନମ୍।
ଶ୍ମଶାନଗୋଚରଂ ସୂତେ ବାହ୍ଯୈରପି ବହିଷ୍କୃତମ୍॥ 13-83-28 (84749)
ଇତ୍ଯେତେ ସଙ୍କରେ ଜାତାଃ ପିତୃମାତୃବ୍ଯତିକ୍ରମାତ୍।
ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନାନ୍ବା ପ୍ରକାଶା ବା ବେଦିତବ୍ଯାଃ ସ୍ବକର୍ମଭିଃ॥ 13-83-29 (84750)
ଚତୁର୍ଣାମେବ ବର୍ଣାନାଂ ଧର୍ମୋ ନାନ୍ଯସ୍ଯ ବିଦ୍ଯତେ।
ବର୍ଣାନାଂ ଧର୍ମହୀନେଷୁ ସଙ୍ଖ୍ଯା ନାସ୍ତୀହ କସ୍ଯଚିତ୍॥ 13-83-30 (84751)
ଯଦୃଚ୍ଛଯୋପସମ୍ପନ୍ନୈର୍ଯଜ୍ଞସାଧୁବହିଷ୍କୃତୈଃ।
ବାହ୍ଯା ବାହ୍ଯୈଶ୍ଚ ଜାଯନ୍ତେ ଯଥାବୃତ୍ତି ଯଥାଶ୍ରଯମ୍॥ 13-83-31 (84752)
ଚତୁଷ୍ପଥଶ୍ମଶାନାନି ଶୈଲାଂଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ବନସ୍ପତୀନ୍।
କାର୍ଷ୍ଣାଯସମଲଙ୍କାରଂ ପରିଗୃହ୍ଯ ଚ ନିତ୍ଯଶଃ।
ବସେଯୁରେତେ ବିଜ୍ଞାତା ବର୍ତଯନ୍ତଃ ସ୍ବକର୍ମଭିଃ॥ 13-83-32 (84753)
ଯୁଞ୍ଜନ୍ତୋ ବାଽପ୍ଯଲଙ୍କାରାଂସ୍ତଥୋପକରଣାନି ଚ।
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ସାହଯ୍ଯଂ କୁର୍ବାଣା ବୈ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-83-33 (84754)
ଆନୃଶଂସ୍ଯମନୁକ୍ରୋଶଃ ସତ୍ଯବାକ୍ଯଂ ତଥା କ୍ଷମା।
ସ୍ବଶରୀରୈରପି ତ୍ରାଣଂ ବାହ୍ଯାନାଂ ସିଦ୍ଧିକାରଣମ୍।
ଭବନ୍ତି ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ତତ୍ର ମେ ନାସ୍ତି ସଂଶଯଃ॥ 13-83-34 (84755)
ଯଥୋପଦେଶଂ ପରିକୀର୍ତିତାସୁ
ନରଃ ପ୍ରଜାଯେତ ବିଚାର୍ଯ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ନିହୀନଯୋନିର୍ହି ସୁତୋଽବସାଦଯେ-
ତ୍ତିତୀର୍ଷମାଣଂ ହି ଯଥୋପଲୋ ଜଲେ॥ 13-83-35 (84756)
ଅବିଦ୍ବାଂସମଲଂ ଲୋକେ ବିଦ୍ବାଂସମପି ବା ପୁନଃ।
ନଯନ୍ତି ହ୍ଯପଥଂ ନାର୍ଯଃ କାମକ୍ରୋଧବଶାନୁଗମ୍॥ 13-83-36 (84757)
ସ୍ବଭାବଶ୍ଚୈବ ନାରୀଣାଂ ନରାଣାମିହ ଦୂଷଣମ୍।
ଅତ୍ଯର୍ଥଂ ନ ପ୍ରସଜ୍ଜନ୍ତେ ପ୍ରମଦାସୁ ବିପଶ୍ଚିତଃ॥ 13-83-37 (84758)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-83-38x (7037)
ବର୍ଣାପେତମବିଜ୍ଞାଯ ନରଂ କଲୁଷଯୋନିଜମ୍।
ଆର୍ଯରୂପମିବାନାର୍ଯଂ କଥଂ ବିଦ୍ଯାମହେ ବଯମ୍॥ 13-83-38 (84759)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-83-39x (7038)
ଯୋନିସଙ୍କଲୁଷେ ଜାତଂ ନାନାଭାବସମନ୍ବିତମ୍।
କର୍ମଭିଃ ସଜ୍ଜନାଚୀର୍ଣୈର୍ବିଜ୍ଞେଯାଃ ଶୁଦ୍ଧଯୋନିକାଃ॥ 13-83-39 (84760)
ଅନାର୍ଯତ୍ବମନାଚାରଃ କ୍ରୂରତ୍ବଂ ନିଷ୍କ୍ରିଯାତ୍ମତା।
ପୁରୁଷଂ ବ୍ଯଞ୍ଜଯନ୍ତୀହ ଲୋକେ କଲୁଷଯୋନିଜମ୍॥ 13-83-40 (84761)
ପିତ୍ର୍ଯଂ ବା ଭଜତେ ଶୀଲଂ ମାତୃଜଂ ବା ତଥୋଭଯମ୍।
ନ କଥଞ୍ଚ ସଙ୍କୀର୍ଣଃ ପ୍ରବୃତିଂ ସ୍ବାଂ ନିଯଚ୍ଛତି॥ 13-83-41 (84762)
ଯଥୈବ ସଦୃସୋ ରୂପେ ମାତାବିତ୍ରୋର୍ହି ଜାଯତେ।
ବ୍ଯାଘ୍ରବିନ୍ଦୋସ୍ତଥା ଯୋନିଂ ପୁରୁଷଃ ସ୍ବାଂ ନିଯଚ୍ଛତି॥ 13-83-42 (84763)
କୁଲେ ସ୍ରୋତସି ସଂଚ୍ଛନ୍ନେ ଯସ୍ଯ ସ୍ଯାଦ୍ଯୋନିସଙ୍କରଃ।
ସଂଶ୍ରଯତ୍ଯେବ ତଚ୍ଛୀଲଂ ନରୋଽଲ୍ପମଥବା ବହୁ॥ 13-83-43 (84764)
ଆର୍ଯରୂପସମାଚାରଂ ଚରନ୍ତଂ କୃତକେ ପଥି।
ସବର୍ଣମନ୍ଯବର୍ଣଂ ବା ସ୍ବଶୀଲଂ ସାସ୍ତି ନିଶ୍ଚଯେ॥ 13-83-44 (84765)
ନାନାବୃତ୍ତେଷୁ ଭୂତେଷୁ ନାନାକ୍ରମରତେଷୁ ଚ।
ଜନ୍ମବୃତ୍ତସମଂ ଲୋକେ ସୁଶ୍ଲିଷ୍ଟଂ ନ ବିରଜ୍ଯତେ॥ 13-83-45 (84766)
ଶରୀରମିହ ସତ୍ବେନ ନ ତସ୍ଯ ପରିକୃଷ୍ଯତେ।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠମଧ୍ଯାବରଂ ସତ୍ବଂ ତୁଲ୍ଯସତ୍ବଂ ପ୍ରମୋଦତେ॥ 13-83-46 (84767)
ଜ୍ଯାଯାଂସମପି ଶୀଲେନ ବିହୀନଂ ନୈବ ପୂଜଯେତ୍।
ଅପି ଶୂଦ୍ରଂ ଚ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ସଦ୍ବୃତ୍ତମଭିପୂଜଯେତ୍॥ 13-83-47 (84768)
ଆତ୍ମାନମାଖ୍ଯାତି ହି କର୍ମଭିର୍ନରଃ
ସୁଶୀଲଚାରିତ୍ରକୁଲୈଃ ଶୁଭାଶୁଭୈଃ।
ପ୍ରନଷ୍ଟମପ୍ଯାତ୍ମକୁଲଂ ତଥା ନରଃ
ପୁନଃ ପ୍ରକାଶଂ କୁରୁତେ ସ୍ବକର୍ମତଃ॥ 13-83-48 (84769)
ଯୋନିଷ୍ବେତାସୁ ସର୍ବାସୁ ସଙ୍କୀର୍ଣାସ୍ବିତରାସୁ ଚ।
ଯତ୍ରାତ୍ମାନଂ ନ ଜନଯେଦ୍ବୁଧସ୍ତାଂ ପରିବର୍ଜଯେତ୍॥ ॥ 13-83-49 (84770)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 83 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-83-2 ଏତେନ ଉକ୍ତେନ। ବିଧିନା ପ୍ରକାରେଣ॥ 7-83-3 ଶୂଦ୍ରାଣାଂ ସେବାଦ୍ବାରା ଯଜ୍ଞାର୍ଥତ୍ବଂ ନତୁ ସାକ୍ଷାତ୍॥ 7-83-4 ମାତୃଜାତ୍ଯୌ ବୈଶ୍ଯାଯାଂ ବୈଶ୍ଯୋଽମ୍ବଷ୍ଠୋ ନାମ। ଶୂଦ୍ରାଯାଂ ଶୂଦ୍ରୋ ନିଷାଦୋ ନାମ ପାରଶବାଖ୍ଯୋ ଭବତି॥ 7-83-5 ଶବସ୍ଥାନତୁଲ୍ଯାଚ୍ଛୂଦ୍ରାତ୍ପରମୁତ୍କୃଷ୍ଟମ୍। ପରୋଂଶଭାଗ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯୈବ ପୁତ୍ର ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-83-6 ତନ୍ତ୍ରମୁପକରଣମ୍। ବଯସା ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋଽପି ପାରଶବୋ ଦ୍ବିଜସ୍ଯ ତ୍ରିବର୍ଣଜସ୍ଯ ଯବୀଯାନ୍ କନୀଯାନେବେତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-83-9 ଅତଃ ସ୍ବପିତୁରବିଶିଷ୍ଠୋ ନାଧିକଃ ସନ୍ନଧମଃ ଶୂଦ୍ରୋ ଗୁରୂଣାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦୀନାଂ ଦାରପ୍ରଧର୍ଷକଶ୍ଚେତ୍ ବାହ୍ଯଂ ଚାଣ୍ଡାଲାଦିମ୍॥ 7-83-10 ବିପ୍ରାଯାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବାହ୍ଯଂ ସୂତଂ ସ୍ତୋମକ୍ରିଯାପରମିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-83-11 ବଧ୍ଯାନାଂ ଚୋରାଦୀନାଂ ଶିରଶ୍ଛେଦାଦିକାର୍ଯକାରିଣଂ ବଦ୍ଯଘ୍ନମ୍॥ 7-83-30 ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯୈବ ଧର୍ମାଃ *****ନ୍ନେ ଦିହିତାଃ ଇତରେଷାଂ ଇତରେଷାଂ ତୁ ଜାତିଭେଦାନାଂ ଧର୍ମନିଯମ ଇଯତା ଚ ନାସ୍ତି॥ 7-83-35 ନିହୀନ*** ରେତଃସେକ ନ କୁର୍ଯାଦିତି ଭାବଃ॥ 7-83-38 କଲୁଷଯୋନିଜଂ ସଙ୍କରଯୋନିଜମ୍॥ 7-83-39 ନାନାଭାବୈରାର୍ଯେଭ୍ଯଃ ପୃଥଗ୍ଭୂତାଭିଶ୍ଚେଷ୍ଟାଭିଃ ସମନ୍ବିତଂ ନରଂ ସଙ୍କରଯୋନିଜଂ ଜାନୀଯାତ୍॥ 7-83-41 ପ୍ରକୃତିଂ ଯୋନିମ୍। ନିଯଚ୍ଛତି ଗୂହିତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-83-42 ଯଥା ତିର୍ଯକ୍ସ୍ଥାରାଦିକଂ ବୀଜଗୁଣଂ ନ ତ୍ଯଜତ୍ଯେବଂ ମନୁଷ୍ଯୋଽପୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-83-43 ସଞ୍ଚନ୍ନେ ସୁଗୁପ୍ତେଽପି ଯସ୍ଯ ଜନ୍ମନୀତି ଶେଷଃ। ସଃ ତଚ୍ଛୀଲଂ ସଙ୍କରକର୍ତୁଃ ସ୍ବଭାବମ୍॥ 7-83-46 ତସ୍ଯ ସଙ୍କରଜସ୍ଯ ଶରୀରଂ ସତ୍ବେନ ଶାସ୍ତ୍ରୀଯବୁଦ୍ଧ୍ଯା ନ ପରିକୃଷ୍ଯତେ ନ ନୀଚମାର୍ଗାଦପକୃଷ୍ଯତେ। ବୀଜଗୁଣସ୍ଯ ପ୍ରାବଲ୍ଯାତ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 084
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.84. ଅଧ୍ଯାଯଃ 084
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତ୍ଯୌରସାଦିପୁତ୍ରନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବ୍ରୂହି ତାତ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ବର୍ଣାନାଂ ତ୍ବଂ ପୃଥକ୍ ପୃଥକ୍।
କୀଦୃଶ୍ଯାଂ କୀଦୃଶାଶ୍ଚାପି ପୁତ୍ରାଃ କସ୍ଯ ଚ କେ ଚ ତେ॥ 13-84-1 (84771)
ବିପ୍ରବାଦାଃ ସୁବହବଃ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ପୁତ୍ରକାରିଣାମ୍।
ଅତ୍ର ନୋ ମୁହ୍ଯତାଂ ରାଜନ୍ସଂଶଯଂ ଛେତ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-84-2 (84772)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-84-3x (7039)
`ଆତ୍ମା ପୁତ୍ରସ୍ତୁ ବିଜ୍ଞେଯଃ ପ୍ରଥମୋ ବହୁଧା ପରେ॥ 13-84-3 (84773)
ସ୍ବେ କ୍ଷେତ୍ରେ ସଂସ୍କୃତେ ଯସ୍ତୁ ପୁତ୍ରମୁତ୍ପାଦଯେତ୍ସ୍ବଯମ୍।
ତମୌରସଂ ବିଜାନୀଯାତ୍ପୁତ୍ରଂ ପ୍ରଥମକଲ୍ପିତମ୍॥ 13-84-4 (84774)
ଅଗ୍ନିଂ ପ୍ରଜାପତିଂ ଚେଷ୍ଟ୍ବା ବରାଯ ପ୍ରତିପାଦିତା।
ପୁତ୍ରିକା ସ୍ଯାଦ୍ଦୁହିତରି ସଙ୍କଲ୍ପେ ବାଽପି ବା ସୁତଃ॥ 13-84-5 (84775)
ତଲ୍ପେ ଜାତଃ ପ୍ରମୀତସ୍ଯ କ୍ଲୀବସ୍ଯ ପତିତସ୍ଯ ବା।
ସ୍ବଧର୍ମେଣ ନିଯୁକ୍ତୋ ଯଃ ସ ପୁତ୍ରଃ କ୍ଷେତ୍ରଜଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-84-6 (84776)
ମାତା ପିତା ଚ ଦଦ୍ଯାତାଂ ଯମଦ୍ଭିଃ ପୁତ୍ରମାପଦି।
ସଦୃଶପ୍ରୀତିସଂଯୁକ୍ତୋ ବିଜ୍ଞେଯୋ ଦତ୍ରିମଃ ସୁତଃ॥ 13-84-7 (84777)
ସଦୃଶଂ ତୁ ପ୍ରକୁର୍ଯାଦ୍ଯଂ ଗୁଣଦୋଷବିଚକ୍ଷଣମ୍।
ପୁତ୍ରଂ ପୁତ୍ରଗୁଣୈର୍ଯୁକ୍ତଂ ବିଜ୍ଞେଯଃ ସ ତୁ କୃତ୍ରିମଃ॥ 13-84-8 (84778)
ଉତ୍ପଦ୍ଯତେ ଯସ୍ଯ ଗୂଢଂ ନ ଚ ଜ୍ଞାଯେତ କସ୍ଯଚିତ୍।
ସ ଭବେଦ୍ଗୂଢଜୋ ନାମ ତସ୍ଯ ସ୍ଯାଦ୍ଯସ୍ଯ ତଲ୍ପତଃ॥ 13-84-9 (84779)
ମାତାପିତୃଭ୍ଯାମୁତ୍ସୃଷ୍ଟସ୍ତଯୋରନ୍ଯତରେଣ ବା।
ଯଂ ପୁତ୍ରଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଯାଦପବିଦ୍ଧଃ ସ ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-84-10 (84780)
ପିତୃବେଶ୍ମନି କନ୍ଯା ତୁ ଯଂ ପୁତ୍ରଂ ଜନଯେଦ୍ରହଃ।
ତଂ କାନୀନଂ ବଦନ୍ନାମ୍ନା ବୋଢୁଃ କନ୍ଯାସମୁଦ୍ଭବେ॥ 13-84-11 (84781)
ଯା ଗର୍ଭିଣୀ ସଂସ୍କ୍ରିଯତେ ଜ୍ଞାତାଽଜ୍ଞାତାପି ବା ସତୀ।
ବୋଢୁଃ ସ ଗର୍ଭୋ ଭବତି ସହୋଢ ଇତି ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-84-12 (84782)
କ୍ରୀଣୀଯାଦ୍ଯସ୍ତ୍ବପର୍ଯାର୍ଥଂ ମାତାପିତ୍ରୋର୍ଯମନ୍ତିକାତ୍।
ସ କ୍ରୀତକଃ ସୁତସ୍ତସ୍ଯ ସଦୃଶୋଽସଦୃଶୋପି ବା॥ 13-84-13 (84783)
ଯା ପତ୍ଯା ବା ପରିତ୍ଯକ୍ତା ବିଧବା ବା ସ୍ବକେଚ୍ଛଯା।
ଉତ୍ପାଦଯତି ପୁନର୍ଭୂତ୍ବା ସ ପୌନର୍ଭବ ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-84-14 (84784)
ସା ଚେଦକ୍ଷତଯୋନିଃ ସ୍ଯାଦ୍ଗତପ୍ରତ୍ଯାଙ୍ଗତାଽପି ବା।
ପୌନର୍ଭବେନ ଭର୍ତ୍ରା ସା ପୁନସଂସ୍କାରମର୍ହତି॥ 13-84-15 (84785)
ମାତାପିତୃହନୋ ଯଃ ସ୍ଯାତ୍ତ୍ଯକ୍ତୋ ବା ସ୍ଯାଦକାରଣମ୍।
ଆତ୍ମାନଂ ସ୍ପର୍ଶଯେଦ୍ଯସ୍ତୁ ସ୍ବଯଂଦତ୍ତସ୍ତୁ ସ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-84-16 (84786)
ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତୁ ଶୂଦ୍ରାଯାଂ କାମାଦୁତ୍ପାଦଯେତ୍ସୁତମ୍।
ସ ପାବଯନ୍ନେବ ଶବସ୍ତସ୍ମାତ୍ପାରଶବଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-84-17 (84787)
ଦାସ୍ଯାଂ ବା ଦାସଦାସ୍ଯାଂ ବା ଯଃ ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ସୁତୋ ଭବେତ୍।
ସୋଽନୁଜ୍ଞାତୋ ହରେଦଂଶମିତି ଧର୍ମୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ॥ 13-84-18 (84788)
କ୍ଷେତ୍ରଜାଦୀନ୍ସୁତାନେତାନେକାଦଶ ଯଥୋଦିତାନ୍।
ପୁତ୍ରପ୍ରତିନିଧୀନାହୁଃ କ୍ରିଯାଲୋପାନ୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-84-19 (84789)
ପ୍ରାତୄଣାମେକଜାତାନାମେକଶ୍ଚେତ୍ପୁତ୍ରବାନ୍ଭବେତ୍।
ସର୍ବାଂସ୍ତାଂସ୍ତେନ ପୁତ୍ରେଣ ପୁତ୍ରିଣୋ ମନୁରବ୍ରବୀତ୍॥ 13-84-20 (84790)
ସର୍ବାସାମେକପତ୍ନୀନାମେକା ଚେତ୍ପୁତ୍ରିଣୀ ଭବେତ୍।
ସର୍ବାସ୍ତାସ୍ତେନ ପୁତ୍ରେଣ ପ୍ରାହ ପୁତ୍ରବତୀର୍ମନୁଃ॥ 13-84-21 (84791)
ଆତ୍ମା ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ବିଜ୍ଞେଯସ୍ତସ୍ଯାନନ୍ତରଜଶ୍ଚ ଯଃ।
ନିରୁକ୍ତଜଶ୍ଚ ବିଜ୍ଞେଯଃ ସୁତଃ ପ୍ରସୃତଜସ୍ତଥା॥ 13-84-22 (84792)
ପତିତସ୍ଯ ତୁ ଭାର୍ଯାଯା ଭର୍ତ୍ରା ସୁସମବେତଯା।
ତଥା ଦତ୍ତକୃତୌ ପୁତ୍ରାବଧ୍ଯୂଢଶ୍ଚ ତଥାଽପରଃ॥ 13-84-23 (84793)
ଷଡପଧ୍ବଂସଜାଶ୍ଚାପି କାନୀନାପସଦାସ୍ତଥା।
ଇତ୍ଯେତେ ବୈ ସମାଖ୍ଯାତାସ୍ତାନ୍ବିଜାନୀହି ଭାରତ॥ 13-84-24 (84794)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-84-25x (7040)
ଷଡପଧ୍ବଂସଜାଃ କେ ସ୍ଯୁଃ କେ ବାଽପ୍ଯପସଦାସ୍ତଥା।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁଂ ମେ ତ୍ବମର୍ହସି॥ 13-84-25 (84795)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-84-26x (7041)
ତ୍ରିଷୁ ବର୍ଣେଷୁ ଯେ ପୁତ୍ରା ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବର୍ଣଯୋଶ୍ଚ ଦ୍ବଯୋଃ ସ୍ଯାତାଂ ଯୌ ରାଜନ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-84-26 (84796)
ଏକୋ ଦ୍ବିବର୍ଣ ଏବାଥ ତଥାଽତ୍ରୈବୋପଲକ୍ଷିତଃ।
ଷଡପଧ୍ବଂସଜାସ୍ତେ ହି ତଥୈବାପସଦାଞ୍ଶୃଣୁ॥ 13-84-27 (84797)
ଚାଣ୍ଡାଲୋ ବ୍ରାତ୍ଯବର୍ଣୌ ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାସୁ ଚ।
ବୈଶ୍ଯାଯାଂ ଚୈବ ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ଲକ୍ଷ୍ଯାସ୍ତେଽପସଦାସ୍ତ୍ରଯଃ॥ 13-84-28 (84798)
ମାଗଧୋ ବାମକଶ୍ଚୈବ ଦ୍ବୌ ବୈଶ୍ଯସ୍ଯୋପଲକ୍ଷିତୌ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଯାଂ ଚ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯୈକ ଏବ ତୁ॥ 13-84-29 (84799)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଂ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ସୂତ ଇତ୍ଯେତେଽପସଦାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ପୁତ୍ରା ହ୍ଯେତେ ନ ଶକ୍ଯନ୍ତେ ମିଥ୍ଯା କର୍ତୁଂ ନରାଧିପ॥ 13-84-30 (84800)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-84-31x (7042)
କ୍ଷେତ୍ରଜଂ କେଚିଦେବାହୁଃ ସୁତଂ କେଚିତ୍ତୁ ଶୁକ୍ରଜମ୍।
ତୁଲ୍ଯାବେତୌ ସୁତୌ କସ୍ଯ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-84-31 (84801)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-84-32x (7043)
ରେତଜୋ ବା ଭବେତ୍ପୁତ୍ରଃ ପୁତ୍ରୋ ବା କ୍ଷତ୍ରେଜୋ ଭବେତ୍।
ଅଧ୍ଯୂଢଃ ସମଯଂ ଭିତ୍ତ୍ବେତ୍ଯେତଦେବ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-84-32 (84802)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-84-33x (7044)
ରେତଜଂ ବିଦ୍ମ ବୈ ପୁତ୍ରଂ କ୍ଷତ୍ରେଜସ୍ଯାଗମଃ କଥମ୍।
ଅଧ୍ଯୂଢଂ ବିଦ୍ମ ବୈ ପୁତ୍ରଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ତୁ ସମଯଂ କଥମ୍॥ 13-84-33 (84803)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-84-34x (7045)
ଆତ୍ମଜଂ ପୁତ୍ରମୁତ୍ପାଦ୍ଯ ଯସ୍ତ୍ଯଜେତ୍କାରଣାନ୍ତରେ।
ନ ତତ୍ର କାରଣଂ ରେତଃ ସ କ୍ଷେତ୍ରସ୍ବାମିନୋ ଭବେତ୍॥ 13-84-34 (84804)
ପୁତ୍ରକାମୋ ହି ପୁତ୍ରାର୍ଥେ ଯାଂ ବୃଣୀତେ ବିଶାମ୍ପତେ।
ତତ୍ର କ୍ଷେତ୍ରଂ ପ୍ରମାଣଂ ସ୍ଯାନ୍ନ ବୈ ତତ୍ରାତ୍ମଜଃ ସୁତଃ॥ 13-84-35 (84805)
ଅନ୍ଯତ୍ର କ୍ଷେତ୍ରଜଃ ପୁତ୍ରୋ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ନ ହ୍ଯାତ୍ମା ଶକ୍ଯତେ ହନ୍ତୁଂ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତୋପଗତୋ ହ୍ଯସୌ॥ 13-84-36 (84806)
କ୍ବଚିଚ୍ଚ କୁତକଃ ପୁତ୍ରଃ ସଙ୍ଗ୍ରହାଦେବ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ନ ତତ୍ର ରେତଃ କ୍ଷେତ୍ରଂ ବା ପ୍ରମାଣଂ ସ୍ଯାଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-84-37 (84807)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-84-38x (7046)
କୀଦୃଶଃ କୃତକଃ ପୁତ୍ରଃ ସଙ୍ଗ୍ରହାଦେବ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ଶୁକ୍ରଂ କ୍ଷେତ୍ରଂ ପ୍ରମାଣଂ ବା ଯତ୍ର ଲକ୍ଷ୍ଯଂ ନ ଭାରତ॥ 13-84-38 (84808)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-84-39x (7047)
ମାତାପିତୃଭ୍ଯାଂ ଯସ୍ତ୍ଯକ୍ତଃ ପଥି ଯସ୍ତଂ ପ୍ରକଲ୍ପଯେତ୍।
ନ ଚାସ୍ଯ ମାତାପିତରୌ ଜ୍ଞାଯେତାଂ ସ ହି କୃତ୍ରିମଃ॥ 13-84-39 (84809)
ଅସ୍ବାମିକସ୍ଯ ସ୍ବାମିତ୍ବଂ ଯସ୍ମିନ୍ସମ୍ପ୍ରତିଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ଯୋ ବର୍ଣଃ ପୋଷଯେତ୍ତଂ ଚ ତଦ୍ବର୍ଣସ୍ତସ୍ଯ ଜାଯତେ॥ 13-84-40 (84810)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-84-41x (7048)
କଥମସ୍ଯ ପ୍ରଯୋକ୍ତବ୍ଯଃ ସଂସ୍କାରଃ କସ୍ଯ ବା କଥମ୍।
ଦେଯା କନ୍ଯା କଥଂ ଚେତି ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-84-41 (84811)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-84-42x (7049)
ଆତ୍ମବତ୍ତସ୍ଯ କୁର୍ବୀତ ସଂସ୍କାରଂ ସ୍ବାମିବତ୍ତଥା।
ତ୍ଯକ୍ତୋ ମାତାପିତୃଭ୍ଯାଂ ଯଃ ସବର୍ଣଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-84-42 (84812)
ତଦ୍ଗୋତ୍ରବନ୍ଧୁଜଂ ତସ୍ଯ କୁର୍ଯାତ୍ସଂସ୍କାରମଚ୍ଯୁତ।
ଅଥ ଦେଯା ତୁ କନ୍ଯା ସ୍ଯାତ୍ତଦ୍ବର୍ଣସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-84-43 (84813)
ସଂସ୍କର୍ତୁଂ ବର୍ଣଗୋତ୍ରଂ ଚ ମାତୃବର୍ଣବିନିଶ୍ଚଯେ।
କାନୀନାଧ୍ଯୂଢଜୌ ବାଽପି ବିଜ୍ଞେଯୌ ପୁତ୍ରକିଲ୍ବିଷୌ॥ 13-84-44 (84814)
କାନୀନାଧ୍ଯୂଢଜୌ ବାଽପି ବିଜ୍ଞେଯୌ ପୁତ୍ରକିଲ୍ବିଷୌ॥
ତାବପି ସ୍ବାବିବ ସୁତୌ ସଂସ୍କାର୍ଯାବିତି ନିଶ୍ଚଯଃ। 13-84-45 (84815)
କ୍ଷେତ୍ରଜୋ ବାଽପ୍ଯପସଦୋ ଯେଽଧ୍ଯୂଢାସ୍ତେଷୁ ଚାପ୍ଯୁତ॥
ଆତ୍ମବଦ୍ବୈ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀରନ୍ସଂସ୍କାରାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଦଯଃ। 13-84-46 (84816)
`ସ୍ବଂ ଜନ୍ମେ ମାତୃଗୋତ୍ରେଣ ସଂସ୍କାରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦଯଃ॥'
ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ବର୍ଣାନାଂ ନିଶ୍ଚଯୋଽଯଂ ପଦୃଶ୍ଯତେ। 13-84-47 (84817)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-84-48 (84818)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁରଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 84 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-84-2 ବିପ୍ରବାଦାଃ ବିବିଧାଃ ପ୍ରବାଦଃ ପୂର୍ବୋକ୍ତା ଏବ॥ 7-84-6 ତଲ୍ପେ କଲତ୍ରେ॥ 7-84-22 ଅନନ୍ତରଜଃ ଔରସଃ ନିରୁକ୍ତଜଃ ସ୍ବକ୍ଷେତ୍ରେଽନ୍ଯୋ ରେତଃସେକାର୍ଥମୁକ୍ତସ୍ତଜ୍ଜଃ। ପ୍ରସୃତୋଽନିରୁକ୍ତୋଽପି ଯୋ ଲୌଲ୍ଯାତ୍ପରକ୍ଷେତ୍ରେ ରେତଃ ସିଞ୍ଚତି ତଜ୍ଜଃ ପ୍ରସୃତଜଃ॥ 7-84-23 ତଥା ପତିତାତ୍ସ୍ବଭାର୍ଯାଯାମେବ ଜାତଃ। ଭାର୍ଯାଯାଃ ତୃତୀଯାର୍ଥେ ଷଷ୍ଠୀ। ଦତ୍ତଃ ପଞ୍ଚମଃ। କୃତଃ କ୍ରୀତଃ ସ୍ବଯମୁପାଯଗମ୍ଯୋ ବା ଷଷ୍ଠଃ। ଅଧ୍ଯୂଢଃ ଯସ୍ଯ ମାତା ଗର୍ଭବତ୍ଯେବ ଊଢା ତାଦୃଶଃ ସପ୍ତମଃ॥ 7-84-24 ଷଡପଧ୍ବଂସଜା ବକ୍ଷ୍ଯମାଣାଃ। କାନୀନଃ କନ୍ଯାଯାଂ ବିବାହାତ୍ ପ୍ରାଗୁତ୍ପନ୍ନଶ୍ଚତୁର୍ଦଶଃ। ଅପସଦା ବକ୍ଷ୍ଯମାଣାଃ ଷଟ୍। ଏତେ ବିଂଶତିଃ। ତାନ୍ସର୍ବାନ୍ ପୁତ୍ରାନିତି ବିଜାନୀହି॥ 7-84-34 କାରଣାନ୍ତରେ ଲୋକାପବାଦାଦିଭଯେ ସତି॥ 7-84-35 ଯାଂ ଗର୍ଭବତୀ କନ୍ଯାଂ ବୃଣୀତେ ତତ୍ର ସ ପୁତ୍ରୋ ବୋଦୁରେବ କ୍ଷେତ୍ରଜୋ ନତୁ ସେକ୍ତୁରାତ୍ମଜ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 085
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.85. ଅଧ୍ଯାଯଃ 085
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ମହଦ୍ଦର୍ଶନସହବାସଯୋର୍ଗବାଂ ଚ ପ୍ରଭାବବୋଧନାଯ ଚ୍ଯବନୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ॥ 1 ॥ ଗଙ୍ଗାଯମୁନା ସଙ୍ଗମେଽନ୍ତର୍ଜଲେ ନିମଜ୍ଯ ତପସ୍ଯତଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ଦାଶୈର୍ଜାଲେନ ଜଲଚରୈଃ ସହ କୂଲପ୍ରାପଣମ୍॥ 2 ॥ ଦାଶୈଃ ପ୍ରାର୍ଥିତେନ ତେନ ତାନ୍ପ୍ରତି ମତ୍ସ୍ଯୈ ସହ ସ୍ବସ୍ଯ ପ୍ରାଣଜାଲାନ୍ଯତରସ୍ମାନ୍ମୋଚନଚୋଦନା॥ 3॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଦର୍ଶନେ କୀଦୃଶଃ ସ୍ନେହଃ ସଂବାସେ ଚ ପିତାମହ।
ମହାଭାଗ୍ଯଂ ଗବାଂ ଚୈବ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-85-1 (84819)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-85-2x (7050)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ପୁରାବୃତ୍ତଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ନହୁଷସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ମହର୍ଷେଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ଚ॥ 13-85-2 (84820)
ପୁରା ମହର୍ଷିଶ୍ଚ୍ଯବନୋ ଭାର୍ଗବୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ଉଦବାସକୃତାରମ୍ଭୋ ବଭୂବ ସ ମହାବ୍ରତଃ॥ 13-85-3 (84821)
ନିହତ୍ଯ ମାନଂ କ୍ରୋଧଂ ଚ ପ୍ରହର୍ଷଂ ଶୋକମେବ ଚ।
ବର୍ଷାଣି ଦ୍ବାଦଶ ମୁନିର୍ଜଲବାସେ ଧୃତବ୍ରତଃ॥ 13-85-4 (84822)
ଆଦଧତ୍ସର୍ବଭୂତେଷୁ ବିସ୍ରମ୍ଯଂ ପରମଂ ଶୁଭମ୍।
ଜଲେଚରେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଶୀତରଶ୍ମିରିବ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-85-5 (84823)
ସ୍ଥାଣୁଭୂତଃ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ଦୈବତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ।
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ଜଲଂ ସମ୍ପ୍ରବିବେଶ ହ॥ 13-85-6 (84824)
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ବେଗଂ ସୁଭୀମଂ ଭୀମନିଃସ୍ବନମ୍।
ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ ଶିରସା ବାତବେଗସମଂ ଜବେ॥ 13-85-7 (84825)
ଗଙ୍ଗା ଚ ଯମୁନା ଚୈବ ସରିତଶ୍ଚ ସରାଂସି ଚ।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୃଷିଂ ଚକ୍ରୁର୍ନ ଚୈନଂ ପର୍ଯପୀଡଯନ୍॥ 13-85-8 (84826)
ଅନ୍ତର୍ଜଲେଷୁ ସୁଷ୍ବାପ କାଷ୍ଠଭୂତୋ ମହାମୁନିଃ।
ତତଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବସ୍ଥିତୋ ଧୀମାନଭବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-85-9 (84827)
ଜଲୌକସାଂ ସସତ୍ବାନାଂ ବଭୂବ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନଃ।
ଉପାଜିଘ୍ନନ୍ତ ଚ ତଦା ମତ୍ସ୍ଯାସ୍ତଂ ହୃଷ୍ଟମାନସାଃ।
ତତ୍ର ତସ୍ଯାସତଃ କାଲଃ ସମତୀତୋଽଭବନ୍ମହାନ୍॥ 13-85-10 (84828)
ତତଃ କଦାଚିତ୍ସମଯେ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିନ୍ମତ୍ସ୍ଯଜୀବିନଃ।
ତଂ ଦେଶଂ ସମୁପାଜଗ୍ମୁର୍ଜାଲହସ୍ତା ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ 13-85-11 (84829)
ନିଷାଦା ବହବସ୍ତତ୍ର ମତ୍ସ୍ଯୋଦ୍ଧରଣନିଶ୍ଚଯାଃ।
ବ୍ଯାଯତା ବଲିନଃ ଶୂରାଃ ସଲିଲେଷ୍ବନୁବର୍ତିନଃ।
ଅଭ୍ଯାଯଯୁଶ୍ଚ ତଂ ଦେଶଂ ନିଶ୍ଚିତା ଜାଲକର୍ମ୍ଣି॥ 13-85-12 (84830)
ଜାଲଂ ତେ ଯୋଜଯାମାସୁର୍ନବସୂତ୍ରକୃତଂ ଦୃଢମ୍।
ମତ୍ସ୍ଯୋଦ୍ଧରଣମାକର୍ଷସ୍ତଦା ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-85-13 (84831)
ତତସ୍ତେ ବହୁଭିର୍ଯୋଗୈଃ କୈବର୍ତା ମତ୍ସ୍ଯକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ।
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ବାରି ଜାଲେନାବକିରନ୍ତି ତେ॥ 13-85-14 (84832)
ଜାଲଂ ସୁବିତତଂ ତେଷାଂ ନବସୂତ୍ରକୃତଂ ତଥା।
ବିସ୍ତାରାଯାମସମ୍ପନ୍ନଂ ଯତ୍ତତ୍ର ସଲିଲେ କ୍ଷମମ୍॥ 13-85-15 (84833)
ତତସ୍ତେ ସୁମହଚ୍ଚୈବ ବଲବଚ୍ଚ ସୁବର୍ତିତମ୍।
ଅବତୀର୍ଯ ତତଃ ସର୍ବେ ଜାଲଂ ଚକୃଷିରେ ତଦା॥ 13-85-16 (84834)
ଅଭୀତରୂପାଃ ସଂହୃଷ୍ଟା ଅନ୍ଯୋନ୍ଯବଶବର୍ତିନଃ।
ବବନ୍ଧୁସ୍ତତ୍ର ମତ୍ସ୍ଯାଂଶ୍ଚ ତଥାଽନ୍ଯାଞ୍ଜଲଚାରିଣଃ॥ 13-85-17 (84835)
ତଥା ମତ୍ସ୍ଯୈଃ ପରିବୃତଂ ଚ୍ଯବନଂ ଭୃଗୁନନ୍ଦନମ୍।
ଆକର୍ଷଯନ୍ମହାରାଜ ଜାଲେନାଥ ଯଦୃଚ୍ଛଯା॥ 13-85-18 (84836)
ନଦୀଶୈବଲଦିଗ୍ଧାଙ୍ଗଂ ହରିଶ୍ମଶ୍ରୁଜଟାଧରମ୍।
ଲଗ୍ନୈଃ ଶଙ୍ଖନଖୈର୍ଗାତ୍ରେ କ୍ରୋଡୈଶ୍ଚିତ୍ରୈରିବାର୍ପିତମ୍। 13-85-19 (84837)
ତଂ ଜାଲେନୋଦ୍ଧୃତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତେ ତଦା ବେଦପାରଗମ୍।
ସର୍ବେ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯୋ ଦାଶାଃ ଶିରୋଭିଃ ପ୍ରାପତନ୍ଭୁବି॥ 13-85-20 (84838)
ପରିଖେଦପରିତ୍ରାସାଜ୍ଜାଲସ୍ଯାକର୍ଷଣେନ ଚ।
ମତ୍ସ୍ଯା ବଭୂବୁର୍ବ୍ଯାପନ୍ନାଃ ସ୍ଥଲସଂସ୍ପର୍ଶନେନ ଚ॥ 13-85-21 (84839)
ସ ମୁନିସ୍ତତ୍ତଦା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମତ୍ସ୍ଯାନାଂ କଦନଂ କୃତମ୍।
ବଭୂବ କୃପଯାବିଷ୍ଟୋ ନିଃଶ୍ବସଂଶ୍ଚ ପୁନଃପନଃ॥ 13-85-22 (84840)
ନିଷାଦା ଊଚୁଃ। 13-85-23x (7051)
ଅଜ୍ଞାନାଦ୍ଯତ୍କୃତଂ ପାପଂ ପ୍ରସାଦଂ ତତ୍ର ନଃ କୁରୁ।
କରବାମ ପ୍ରିଯ କିଂ ତେ ତନ୍ନୋ ବ୍ରୂହି ମହାମୁନେ॥ 13-85-23 (84841)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ମତ୍ସ୍ଯମଧ୍ଯସ୍ଥଶ୍ଚ୍ଯବନୋ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ଯୋ ମେଽଦ୍ଯ ପରମଃ କାମସ୍ତଂ ଶୃଣୁଧ୍ବଂ ମସାହିତାଃ॥ 13-85-24 (84842)
ପ୍ରାଣୋତ୍ସର୍ଗଂ ବିସର୍ଗଂ ବା ମତ୍ସ୍ଯୈର୍ଯାସ୍ଯାମ୍ଯହଂ ସହ।
ସଂବାସାନ୍ନୋତ୍ସହେ ତ୍ଯକ୍ତୁଂ ସଲିଲେଽଧ୍ଯୁପିତାନହମ୍॥ 13-85-25 (84843)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାସ୍ତେ ନିଷାଦାସ୍ତୁ ସୁଭୃଶଂ ଭଯକମ୍ପିତାଃ।
ସର୍ବେ ବିବର୍ଣବଦନା ନହୁଷାଯ ନ୍ଯବେଦଯନ୍॥ ॥ 13-85-26 (84844)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଶ୍ଚାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 85 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-85-1 ପରପୀଡାଦର୍ଶନେ ପରୈଃ ସହ ସଂବାସେ ଚ କୀଦୃଶଃ ସ୍ନେହ ଆତୃଶଂସ୍ଯଂ ଚ କର୍ତବ୍ଯମ୍। ଗବାଂ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ଚ ବ୍ରୂହୀତି ପ୍ରଶ୍ନଦୂଯମ୍॥ 7-85-8 ସରିତଶ୍ଚ ତଥାନୁଗା ଇତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-85-9 ଊର୍ଧ୍ବସ୍ଥିତଃ ଉପବିଷ୍ଟଃ॥ 7-85-10 ଆସତଃ ଆସୀନସ୍ଯ॥ 7-85-19 ଶଙ୍ଖାନାଂ ଜଲଜନ୍ତୁବିଶେଷାଣାଂ ନଖାନି ତୈଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 086
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.86. ଅଧ୍ଯାଯଃ 086
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଦାଶୈଶ୍ଚ୍ଯବନବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ନିବେଦିତେନ ନହୁଷେଣ ତଂପ୍ରତି ତଦଭୀଷ୍ଟକରଣପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍॥ 1 ॥ ଚ୍ଯବନେନ ନହୁଷଂପ୍ରତି ଦାଶେଭ୍ଯଃ ସ୍ବୋଚିତମୂଲ୍ଯଦାନେନାତ୍ମମୋଚନଚୋଦନା॥ 2 ॥ ନହୁଷେଣ ସଂପୂର୍ଣରାଜ୍ଯସ୍ଯ ମୂଲ୍ଯତାପରିକଲ୍ପନେପି ମୁନିତା ତଦନଙ୍ଗୀକରଣେ ଗବି ଜାତେନ ମୁନିନା ଗୋଃ ପ୍ରତିନିଧୀକରଣମ୍॥ 3 ॥ ଚ୍ଯବନେନ ଗୋପ୍ରତିଗ୍ରହଣେନ ସ୍ବସହବାସିଭିର୍ମତ୍ସ୍ଯୈଃ ସହ ଦାଶାନାଂ ସ୍ବର୍ଗପ୍ରାପଣମ୍॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ନହୁଷସ୍ତୁ ତତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ୍ଯବନଂ ତଂ ତଥାଽଽଗତମ୍।
ତ୍ବରିତଃ ପ୍ରଯଯୌ ତତ୍ରି ସହାମାତ୍ଯପୁରୋହିତଃ॥ 13-86-1 (84845)
ଶୌଚଂ କୃତ୍ବା ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ପ୍ରଯତୋ ନୃପଃ।
ଆତ୍ମାନମାଚଚକ୍ଷେ ଚ ଚ୍ଯବନାଯ ମହାତ୍ମନେ॥ 13-86-2 (84846)
ଅର୍ଚଯାମାସ ତଂ ଚାପି ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ପୁରୋହିତଃ।
ସତ୍ଯବ୍ରତଂ ମହାତ୍ମାନଂ ଦେବକଲ୍ପଂ ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-86-3 (84847)
ନହୁଷ ଉବାଚ। 13-86-4x (7052)
କରବାଣି ପ୍ରିଯଂ କିଂ ତେ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ସର୍ବଂ କର୍ତାଽସ୍ମି ଭଗବନ୍ଯଦ୍ଯପି ସ୍ଯାତ୍ସୁଦୁଷ୍କରମ୍॥ 13-86-4 (84848)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-86-5x (7053)
ଶ୍ରମେଣି ମହତା ଯୁକ୍ତାଃ କୈବର୍ତା ମତ୍ସ୍ଯଜୀବିନଃ।
ମମ ମୂଲ୍ଯଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛୈଭ୍ଯୋ ମତ୍ସ୍ଯାନାଂ ବିକ୍ରଯୈଃ ସହ॥ 13-86-5 (84849)
ନହୁଷ ଉବାଚ। 13-86-6x (7054)
ସହସ୍ରଂ ଦୀଯତାଂ ମୂଲ୍ଯଂ ନିଷାଦେଭ୍ଯଃ ପୁରୋହିତ।
ନିଷ୍କ୍ରଯାର୍ଥେ ଭଗବତୋ ଯଥାଽଽହ ଭୃଗୁନନ୍ଦନଃ॥ 13-86-6 (84850)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-86-7x (7055)
ଆତ୍ମମୂଲ୍ଯଂ ଚ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ନ ତଲ୍ଲୋକଃ ପ୍ରଶଂସତି।
ତସ୍ମାଦହଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ନ ଚାତ୍ମସ୍ତୁତିମ୍ମବୃତଃ॥ 13-86-7 (84851)
ସହସ୍ରଂ ନାହମର୍ହାମି କିଂ ବା ତ୍ବଂ ମନ୍ଯସେ ନୃପ।
ସଦୃଶଂ ଦୀଯତାଂ ମୂଲ୍ଯଂ ସ୍ବବୁଦ୍ଧ୍ଯା ନିଶ୍ଚଯଂ କୁରୁ॥ 13-86-8 (84852)
ନହୁଷ ଉବାଚ। 13-86-9x (7056)
ସହସ୍ରାଣାଂ ଶତଂ ବିପ୍ର ନିଷୋଦେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦୀଯତାମ୍।
ସ୍ଯାଦିଦଂ ଭଗବନ୍ମୂଲ୍ଯଂ କିଂ ବାଽନ୍ଯନ୍ମନ୍ଯତେ ଭବାନ୍॥ 13-86-9 (84853)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-86-10x (7057)
ନାହଂ ଶତସହସ୍ରେଣ ନିମେଯଃ ପାର୍ଥିବର୍ଷଭ।
ଦୀଯତାଂ ସଦୃଶଂ ମୂଲ୍ଯମମାତ୍ଯୈଃ ସହ ଚିନ୍ତଯ॥ 13-86-10 (84854)
ନହୁଷ ଉବାଚ। 13-86-11x (7058)
କୋଟିଃ ପ୍ରଦୀଯତାଂ ମୂଲ୍ଯଂ ନିଷାଦେଭ୍ଯଃ ପୁରୋହିତ।
ଯଦେତଦପି ନୋ ମୂଲ୍ଯମତୋ ଭୂଯଃ ପ୍ରଦୀଯତାମ୍॥ 13-86-11 (84855)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-86-12x (7059)
ରାଜନ୍ନାର୍ହାମ୍ଯହଂ କୋଟିଂ ଭୂଯୋ ବାଽପି ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ସଦୃଶଂ ଦୀଯତାଂ ମୂଲ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହ ଚିନ୍ତଯ॥ 13-86-12 (84856)
ନହୁଷ ଉବାଚ। 13-86-13x (7060)
ଅର୍ଦଂ ରାଜ୍ଯଂ ସମଗ୍ରଂ ବା ନିଷାଦେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦୀଯତାମ୍।
ଏତତ୍ତୁଲ୍ଯମହଂ ମନ୍ଯେ କିଂ ବାଽନ୍ଯନ୍ମନ୍ଯସେ ଦ୍ବିଜ॥ 13-86-13 (84857)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-86-14x (7061)
ଅର୍ଧଂ ରାଜ୍ଯଂ ସମଗ୍ରଂ ଚ ମୂଲ୍ଯଂ ନାର୍ହାମି ପାର୍ଥିବ।
ସଦୃଶଂ ଦୀଯତାଂ ମୂଲ୍ଯମୃଷିଭିଃ ସହ ଚିନ୍ତ୍ଯତାମ୍॥ 13-86-14 (84858)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-86-15x (7062)
ମହର୍ଷେର୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନହୁଷୋ ଦୁଃଖକର୍ଶିତଃ।
ସ ଚିନ୍ତଯାମାସ ତଦା ସହାମାତ୍ଯପୁରୋହିତଃ॥ 13-86-15 (84859)
ତତ୍ର ତ୍ବନ୍ଯୋ ବନଚରଃ କଶ୍ଚିନ୍ମୂଲଫଲାଶନଃ।
ନହୁଷସ୍ଯ ସମୀପସ୍ଥୋ ଗବିଜାତୋଽଭବନ୍ମୁନିଃ॥ 13-86-16 (84860)
ସ ତମାଭାଷ୍ଯ ରାଜାନମବ୍ରବୀଦ୍ଦ୍ବିଜସତ୍ତମଃ।
ତୋଷଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ କ୍ଷିପ୍ତଂ ଯଥା ତୁଷ୍ଟୋ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-86-17 (84861)
ନାହଂ ମିଥ୍ଯାବଚୋ ବ୍ରୂଯାଂ ଖୈରେଷ୍ବପି କୁତୋଽନ୍ଯଥା।
ଭବତୋ ଯଦହଂ ବ୍ରଯାଂ ତତ୍କାର୍ଯମବିଶଙ୍କଯା॥ 13-86-18 (84862)
ନହୁଷ ଉବାଚ। 13-86-19x (7063)
ବ୍ରବୀତୁ ଭଗବାନ୍ମୂଲ୍ଯଂ ମହର୍ଷେଃ ସଦୃଶଂ ଭୃଗୋଃ।
ପରିତ୍ରାଯସ୍ବ ମାମସ୍ମଦ୍ବିଷଯଂ ଚ କୁଲଂ ଚ ମେ॥ 13-86-19 (84863)
ହନ୍ଯାଦ୍ଧି ଭଗବାନ୍କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯମପି କେବଲମ୍।
କିଂ ପୁନର୍ମାଂ ତପୋହୀନଂ ବାହୁବୀର୍ଯପରାଯଣମ୍। 13-86-20 (84864)
ଅଗାଧାମ୍ଭସି ମଗ୍ନସ୍ଯ ସାମାତ୍ଯସ୍ଯ ସଋତ୍ବିଜଃ।
ପ୍ଲବୋ ଭବ ମହର୍ଷେ ତ୍ବଂ କୁରୁ ମୂଲ୍ଯବିନିଶ୍ଚଯମ୍॥ 13-86-21 (84865)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-86-22x (7064)
ନହୁଷସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗବିଜାତଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଉବାଚ ହର୍ଷଯନ୍ସର୍ବାନମାତ୍ଯାନ୍ପାର୍ଥିବଂ ଚ ତମ୍॥ 13-86-22 (84866)
`ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଗବାଂ ଚୈବ କୁଲମେକଂ ଦ୍ବିଧା କୃତମ୍।
ଏକତ୍ର ମନ୍ତ୍ରାସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ହବିରନ୍ଯତ୍ର ତିଷ୍ଠତି॥' 13-86-23 (84867)
ଅନର୍ଘେଯା ମହାରାଜ ଦ୍ବିଜା ବର୍ଣେଷୁ ଚୋତ୍ତମାଃ।
ଗାବଶ୍ଚ ପୁରୁଷବ୍ଯାଗ୍ର ଗୌର୍ମୂଲ୍ଯଂ ପରିକଲ୍ପ୍ଯତାମ୍॥ 13-86-24 (84868)
ନହୁଷସ୍ତୁ ତତଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ମହର୍ଷେର୍ବଚନଂ ନୃପ।
ହର୍ଷେଣ ମହତା ଯୁକ୍ତଃ ସହାମାତ୍ଯପୁରୋହିତଃ॥ 13-86-25 (84869)
ଅଭିଗମ୍ଯ ଭୃଗୋଃ ପୁତ୍ରଂ ଚ୍ଯବନଂ ସଂଶିତବ୍ରତମ୍।
ଇଦଂ ପ୍ରୋବାଚ ନୃପତେ ବାଚା ସନ୍ତର୍ପଯନ୍ନିବ॥ 13-86-26 (84870)
ଉତ୍ତିଷ୍ଠୋତ୍ତିଷ୍ଠ ବିପ୍ରର୍ଷେ ଗବା କ୍ରୀତୋସି ଭାର୍ଗବ।
ଏତନ୍ମୂଲ୍ଯମହଂ ମନ୍ଯେ ତବ ଧର୍ମଭୃତାଂବର॥ 13-86-27 (84871)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-86-28x (7065)
ଉତ୍ତିଷ୍ଠାମ୍ଯେଷ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସମ୍ଯକ୍ କ୍ରୀତୋସ୍ମି ତେଽନଘ।
ଗୋଭିସ୍ତୁଲ୍ଯଂ ନ ପଶ୍ଯାମି ଧନଂ କିଞ୍ଚିଦିହାଚ୍ଯୁତ॥ 13-86-28 (84872)
କୀର୍ତନଂ ଶ୍ରବଣଂ ଦାନଂ ଦର୍ଶନଂ ଚାପି ପାର୍ଥିବ।
ଗବାଂ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ ବୀର ସର୍ବପାପହରଂ ଶିବମ୍॥ 13-86-29 (84873)
ଗାବୋ ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯାଃ ସଦା ମୂଲଂ ଗୋଷୁ ପାପ୍ମା ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଅନ୍ନମେବ ସଦା ଗାବୋ ଦେବାନାଂ ପରମଂ ହବିଃ॥ 13-86-30 (84874)
ସ୍ବାହାକାରବଷଟ୍କାରୌ ଗୋଷୁ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତୌ।
ଗାବୋ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ନେତ୍ର୍ଯୋ ବୈ ତଥା ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ତା ମୁଖମ୍॥ 13-86-31 (84875)
ଅମୃତଂ ହ୍ଯବ୍ଯଯଂ ଦିବ୍ଯଂ କ୍ଷରନ୍ତି ଚ ବହନ୍ତି ଚ।
ଅମୃତାଯତନଂ ଚୈତାଃ ସର୍ବଲୋକନମସ୍କୃତାଃ॥ 13-86-32 (84876)
ତେଜସା ବପୁଷା ଚୈବ ଗାବୋ ବହ୍ନିସମା ଭୁବି।
ଗାବୋ ହି ସୁମହତ୍ତେଜଃ ପ୍ରାଣିନାଂ ଚ ସୁଖପ୍ରଦାଃ॥ 13-86-33 (84877)
ନିବିଷ୍ଟଂ ଗୋକୁଲଂ ଯତ୍ର ଶ୍ବାସଂ ମୁଞ୍ଚତି ନିର୍ଭଯମ୍।
ବିରାଜଯତି ତଂ ଦେଶଂ ପାପଂ ଚାସ୍ଯାପକର୍ଷତି॥ 13-86-34 (84878)
ଗାବଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ସୋପାନଂ ଗାବଃ ସ୍ବର୍ଗେଽପି ପୂଜିତାଃ।
ଗାବଃ କାମଦୁହୋଦେବ୍ଯୋ ନାନ୍ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ପରଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-86-35 (84879)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ଗୋଷୁ ମେ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ମହାତ୍ମ୍ଯଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ଗୁଣୈକଦେଶବଚନଂ ଶକ୍ଯଂ ପାରାଯଣଂ ନ ତୁ॥ 13-86-36 (84880)
ନିଷାଦା ଊଚୁଃ। 13-86-37x (7066)
ଦର୍ଶନଂ କଥନଂ ଚୈବ ସହାସ୍ମାଭିଃ କୃତଂ ମୁନେ।
ସତାଂ ସାପ୍ତପଦଂ ମୈତ୍ରଂ ପ୍ରସାଦଂ ନ କୁରୁ ପ୍ରଭୋ॥ 13-86-37 (84881)
ହବୀଂଷି ସର୍ବାଣି ଯଥା ହ୍ଯୁପଭୁଙ୍କ୍ତେ ହୁତାଶନଃ।
ଏବଂ ତ୍ବମପି ଧର୍ମାତ୍ମନ୍ପୁରୁଷାଗ୍ନିଃ ପ୍ରତାପବାନ୍॥ 13-86-38 (84882)
ପ୍ରସାଦଯାମହେ ବିଦ୍ବନ୍ଭବନ୍ତଂ ପ୍ରଣତା ବଯମ୍।
ଅନୁଗ୍ରହାର୍ଥମସ୍ମାକମିଯଂ ଗୌଃ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯତାମ୍॥ 13-86-39 (84883)
`ଅତ୍ଯନ୍ତାପଦି ଶକ୍ତାନାଂ ପରିତ୍ରାଣଂ ହି କୁର୍ବତାମ୍।
ଯା ଗତିର୍ବିଦିତା ତ୍ବଦ୍ଯ ନରକେ ଶରଣଂ ଭବାନ୍॥ 13-86-40 (84884)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-86-40x (7067)
କୃପଣସ୍ଯ ଚ ଯଚ୍ଚକ୍ଷୁର୍ମୁନେରାଶୀବିଷସ୍ଯ ଚ।
ନରଂ ସମୂଲଂ ଦହତି କକ୍ଷମଗ୍ନିରିବ ଜ୍ବଲନ୍॥ 13-86-41 (84885)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣାମି ବୋ ଧେନୁଂ କୈବର୍ତା ମୁକ୍ତକିଲ୍ବିଷାଃ।
ଦିବଂ ଗଚ୍ଛତ ବୈ କ୍ଷିପ୍ରଂ ମତ୍ସ୍ଯୈର୍ଜାଲୋଦ୍ଧୃତୈଃ ସହ॥ 13-86-42 (84886)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-86-43x (7068)
ତତସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରଭାବାତ୍ତେ ମହର୍ଷେର୍ଭାବିତାତ୍ମନଃ।
ନିଷାଦାସ୍ତେନ ବାକ୍ଯେନ ସହ ମତ୍ସ୍ଯୈର୍ଦିବଂ ଯଯୁଃ॥ 13-86-43 (84887)
ତତଃ ସ ରାଜା ନହୁଷୋ ବିସ୍ମିତଃ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଧୀବରାନ୍।
ଆରୋହମାଣାଂସ୍ତ୍ରିଦିବଂ ମତ୍ସ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-86-44 (84888)
ତତସ୍ତୌ ଗବିଜଶ୍ଚୈବ ଚ୍ଯବନଶ୍ଚ ଭୃଗୂଦ୍ବହଃ।
ବରାଭ୍ଯାମନୁରୂପାଭ୍ଯାଂ ଛନ୍ଦଯାମାସତୁର୍ନୃପମ୍॥ 13-86-45 (84889)
ତତୋ ରାଜା ମହାବୀର୍ଯୋ ନହୁଷଃ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ପରମିତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରୀତସ୍ତଦା ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-86-46 (84890)
ତତୋ ଜଗ୍ରାହ ଧର୍ମେ ସ ସ୍ଥିତିମିନ୍ଦ୍ରନିଭୋ ନୃପଃ।
ତଥେତି ଚୋଦିତଃ ପ୍ରୀତସ୍ତାବୃଷୀ ପ୍ରତ୍ଯପୂଜଯତ୍॥ 13-86-47 (84891)
ସମାପ୍ତଦୀକ୍ଷଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ତତୋଽଗଚ୍ଛତ୍ସ୍ବମାଶ୍ରମମ୍।
ଗବିଜଶ୍ଚ ମହାତେଜାଃ ସ୍ବମାଶ୍ରମପଦଂ ଯଯୌ॥ 13-86-48 (84892)
ନିଷାଦାଶ୍ଚ ଦିବଂ ଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ଚ ମତ୍ସ୍ଯା ଜନାଧିପ।
ନହୁଷୋପି ବରଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ପ୍ରବିବେଶ ସ୍ବକଂ ପୁରମ୍॥ 13-86-49 (84893)
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ତାତ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି।
ଦର୍ଶନେ ଯାଦୃଶଃ ସ୍ନେହଃ ସଂବାସେ ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-86-50 (84894)
ମହାଭାଗ୍ଯଂ ଗବାଂ ଚୈବ ତତା ଧର୍ମବିନିଶ୍ଚଯମ୍।
କିଂ ଭୂଯଃ କଥ୍ଯତାଂ ବୀର କିଂ ତେ ହୃଦି ବିବକ୍ଷିତମ୍॥ ॥ 13-86-51 (84895)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଡଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 86 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 087
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.87. ଅଧ୍ଯାଯଃ 087
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ରାମବିଶ୍ବାମିତ୍ରଯୋରୁତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରକଥନାରମ୍ଭଃ॥ 1 ॥ ଚ୍ଯବନେନ କୁଶିକରାଜମେତ୍ଯ ସଭାର୍ଯଂ ତମ୍ପ୍ରତି ସ୍ବଶୁଶ୍ରୂଷାବିଧାନମ୍॥ 2 ॥ ସଭାର୍ଯେଣ କୁଶିକେନ ଏକବିଂଶତିଦିବସାନନବରତମେକପାର୍ଶ୍ବେନ ପ୍ରସୁପ୍ତସ୍ଯ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ପାଦସଂବାହନେନ ପର୍ଯୁପାସନମ୍॥ 3 ॥ ତତଃ ଶଯନାଦୁତ୍ଥିତେନ ମୁନିନା କିଞ୍ଚିଦ୍ଦୂରଂ ଗତ୍ବା ପୁନରନ୍ତର୍ଧାନମ୍॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସଂଶଯୋ ମେ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସୁମହାନ୍ସାଗରୋପମ।
ତଂ ମେ ଶୃଣୁ ମହାବାହୋ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-87-1 (84896)
କୌତୂହଲଂ ମେ ସୁମହଜ୍ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଂ ପ୍ରତି ପ୍ରଭୋ।
ରାମଂ ଧର୍ମଭୃତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-87-2 (84897)
`ବ୍ରାହ୍ମେ ବଲେ ସୁପୂର୍ଣାନାମେତେଷାଂ ଚ୍ଯବନାଦିନାମ୍।'
କଥମେଷ ସମୁତ୍ପନ୍ନୋ ରାମଃ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
କଥଂ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିବଂଶୋଽଯଂ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମା ବ୍ଯଜାଯତ॥ 13-87-3 (84898)
ତଦସ୍ଯ ସମ୍ଭବଂ ରାଜନ୍ନିଖିଲେନାନୁକୀର୍ତଯ।
କୌଶିକଶ୍ଚ କଥଂ ବଂଶାତ୍କ୍ଷାତ୍ରାଦ୍ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽଭବତ୍॥ 13-87-4 (84899)
ଅହୋ ପ୍ରଭାବଃ ସୁମହାନାସୀଦ୍ବୈ ସୁମହାତ୍ମନୋଃ।
ରାମସ୍ଯ ଚ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯ ଚୈବ ହି॥ 13-87-5 (84900)
କଥଂ ପୁତ୍ରାନତିକ୍ରମ୍ଯ ତେଷାଂ ନପ୍ତୃଷ୍ବଥାଭବତ୍।
ଏଷ ଦୋଷୋ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ତତ୍ତ୍ବଂ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-87-6 (84901)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-87-7x (7069)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ କୁଶିକସ୍ଯ ଚ ଭାରତ॥ 13-87-7 (84902)
ଏତଂ ଦୋଷଂ ପୁରା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭାର୍ଗବଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ତଦା।
ଆଗାମିନଂ ମହାବୁଦ୍ଧିଃ ସ୍ବବଂଶେ ମୁନିସତ୍ତମଃ॥ 13-87-8 (84903)
ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ମନସା ସର୍ବଂ ଗୁଣଦୋଷବଲାବଲମ୍।
ଦଗ୍ଧୁକାମଃ କୁଲଂ ସର୍ବଂ କୁଶିକାନାଂ ତପୋଧନଃ॥ 13-87-9 (84904)
ଚ୍ଯବନସ୍ତମନୁପ୍ରାପ୍ଯ କୁଶିକଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍।
ବସ୍ତୁମିଚ୍ଛା ସମୁତ୍ପନ୍ନା ତ୍ବଯା ସହ ମମାନଘ॥ 13-87-10 (84905)
କୁଶିକ ଉବାଚ। 13-87-11x (7070)
ଭଗବନ୍ସହଧର୍ମୋଽଯଂ ପଣ୍ଡିତୈରିହ ଚର୍ଯତେ।
ପ୍ରଦାନକାଲେ କନ୍ଯାନାମୁଚ୍ଯତେ ଚ ସଦା ବୁଧୈଃ॥ 13-87-11 (84906)
ଯତ୍ତୁ ତାବଦତିକ୍ରାନ୍ତଂ ଧର୍ମଦ୍ବାରଂ ତପୋଧନ।
ତତ୍କାର୍ଯଂ ପ୍ରକରିଷ୍ଯାମି ତଦନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହସି॥ 13-87-12 (84907)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-87-13x (7071)
ଅଥାସନମୁପାଦାଯ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ମହାମୁନେଃ।
କୁଶିକୋ ଭାର୍ଯଯା ସାର୍ଧମାଜଗାମ ଯତୋ ମୁନିଃ॥ 13-87-13 (84908)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ରାଜା ଭୃଙ୍ଗାରଂ ପାଦ୍ଯମସ୍ମୈ ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
କାରଯାମାସ ସର୍ବାଶ୍ଚ କ୍ରିଯାସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-87-14 (84909)
ତତଃ ସ ରାଜା ଚ୍ଯବନଂ ମଧୁପର୍କଂ ଯଥାବିଧି।
ଗ୍ରାହଯାମାସ ଚାବ୍ଯଗ୍ରୋ ମହାତ୍ମା ନିଯତବ୍ରତଃ॥ 13-87-15 (84910)
ସତ୍କୃତ୍ଯ ତଂ ତଥା ବିପ୍ରମିଦଂ ପୁନରଥାବ୍ରବୀତ୍।
ଭଗବନ୍ପରବନ୍ତୌ ସ୍ବୋ ବ୍ରୂହି କିଂ କରବାବହେ॥ 13-87-16 (84911)
ଯଦି ରାଜ୍ଯଂ ଯଦି ଧନଂ ଯଦି ଗାଃ ସଂଶିତବ୍ରତ।
ଯଜ୍ଞଦାନାନି ଚ ତଥା ବ୍ରୂହି ସର୍ବଂ ଦଦାମି ତେ॥ 13-87-17 (84912)
ଇଦଂ ଗୃହମିଦଂ ରାଜ୍ଯମିଦଂ ଧର୍ମାସନଂ ଚ ତେ।
ରାଜା ତ୍ବମସି ଶାଧ୍ଯୁର୍ବୀଂ ଭୃତ୍ଯୋଽହଂ ପରବାନ୍ସ୍ତ୍ରିଯା॥ 13-87-18 (84913)
ଏବମୁକ୍ତେ ତତୋ ବାକ୍ଯେ ଚ୍ଯବନୋ ଭାର୍ଗବସ୍ତଦା।
କୁଶିକଂ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚେଦଂ ମୁଦା ପରମଯା ଯୁତଃ॥ 13-87-19 (84914)
ନ ରାଜ୍ଯଂ କାମଯେ ରାଜନ୍ନ ଧନଂ ନ ଚ ଯୋଷିତଃ।
ନ ଚ ଗା ନ ଚ ବୈ ଦେଶାନ୍ନ ଯଜ୍ଞଂ ଶ୍ରୂଯତାମିଦମ୍॥ 13-87-20 (84915)
ନିଯମଂ କିଞ୍ଚିଦାରପ୍ସ୍ଯେ ଯୁବଯୋର୍ଯଦି ରୋଚତେ।
ପରିଚର୍ଯୋସ୍ମି ଯତ୍ତାଭ୍ଯାଂ ଯୁବାଭ୍ଯାମବିଶଙ୍କଯା॥ 13-87-21 (84916)
ଏବମୁକ୍ତେ ତଦା ତେନ ଦମ୍ପତୀ ତୌ ଜହର୍ଷତୁଃ।
ପ୍ରତ୍ଯବ୍ରୂତାଂ ଚ ତମୃଷିମେବମସ୍ତ୍ବିତି ଭାରତ॥ 13-87-22 (84917)
ଅଥ ତଂ କୁଶିକୋ ହୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରାବେଶଯଦନୁତ୍ତମମ୍।
ଗୃହୋଦ୍ଦେଶଂ ତତସ୍ତସ୍ଯ ଦର୍ଶନୀଯମଦର୍ଶଯତ୍॥ 13-87-23 (84918)
ଇଯଂ ଶଯ୍ଯା ଭଗବତୋ ଯଥାକାମମିହୋଷ୍ଯତାମ୍।
ପ୍ରଯତିଷ୍ଯାବହେ ପ୍ରୀତିମାହର୍ତୁଂ ତେ ତପୋଧନ॥ 13-87-24 (84919)
ଅଥ ସୂର୍ଯୋତିଚକ୍ରାମ ତେଷାଂ ସଂବଦତାଂ ତଥା।
ଅଥର୍ଷିଶ୍ଚୋଦଯାମାସ ପାନମନ୍ନଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-87-25 (84920)
ତମପୃଚ୍ଛତ୍ତତୋ ରାଜା କୁଶିକଃ ପ୍ରଣତସ୍ତଦା।
କିମନ୍ନଜାତମିଷ୍ଟଂ ତେ କିମୁପସ୍ଥାପଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-87-26 (84921)
ତତଃ ସ ପରଯା ପ୍ରୀତ୍ଯା ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ନରାଧିପମ୍।
ଔପପତ୍ତିକମାହାରଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛସ୍ବେତି ଭାରତ॥ 13-87-27 (84922)
ତଦ୍ବଚଃ ପୂଜଯିତ୍ବା ତୁ ତଥେତ୍ଯାହ ସ ପାର୍ଥିବଃ।
ଯଥୋପପନ୍ନମାହାରଂ ତସ୍ମୈ ପ୍ରାଦାଜ୍ଜନାଧିପ॥ 13-87-28 (84923)
ତତଃ ସ ଭୁକ୍ତ୍ବା ଭଗବନ୍ଦମ୍ପତୀ ପ୍ରାହ ଧର୍ମବିତ୍।
ସ୍ବପ୍ତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ନିଦ୍ରା ବାଧତେ ମାମିତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-87-29 (84924)
ତତଃ ଶଯ୍ଯାଗୃହଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଭଗବାନୃଷିସତ୍ତମଃ।
ସଂବିବେଶ ନରେଶସ୍ତୁ ସପତ୍ନୀକଃ ସ୍ଥିତୋଽଭବତ୍॥ 13-87-30 (84925)
ନ ପ୍ରବୋଧ୍ଯୋସ୍ମି ସଂସୁପ୍ତ ଇତ୍ଯୁବାଚାଥ ଭାର୍ଗବଃ।
ସଂବାହିତବ୍ଯୌ ମେ ପାଦୌ ଜାଗର୍ତବ୍ଯଂ ଚ ବାଂ ନିଶି॥ 13-87-31 (84926)
ଅବିଶଙ୍କସ୍ତୁ କୁଶିକସ୍ତଥେତ୍ଯେବାହ ଧର୍ମବିତ୍।
ନ ପ୍ରାବୋଧଯତାଂ ତୌ ଚ ଦଂପତୀ ରଜନୀକ୍ଷଯେ॥ 13-87-32 (84927)
ଯଥାଦେଶଂ ମହର୍ଷେସ୍ତୁ ଶୁଶ୍ରୂଷାପରମୌ ତଦା।
ବଭୂବତୁର୍ମହାରାଜ ପ୍ରଯତାବଥ ଦମ୍ପତୀ॥ 13-87-33 (84928)
ତତଃ ସ ଭଗବାନ୍ବିପ୍ରଃ ସମାଦିଶ୍ଯ ନରାଧିପମ୍।
ସୁଷ୍ବାପୈକେନ ପାର୍ଶ୍ବେନ ଦିବସାନେକବିଂଶତିମ୍॥ 13-87-34 (84929)
ସ ତୁ ରାଜା ନିରାହାରଃ ସଭାର୍ଯଃ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ପର୍ଯୁପାସତ ତଂ ହୃଷ୍ଟଶ୍ଚ୍ଯବନାରାଧନେ ରତଃ॥ 13-87-35 (84930)
ଭାର୍ଗବସ୍ତୁ ସମୁତ୍ତସ୍ଥୌ ସ୍ବଯମେବ ତପୋଧନଃ।
ଅକିଞ୍ଚିଦୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ଗୃହାନ୍ନିଶ୍ଚକ୍ରାମ ମହାତପାଃ॥ 13-87-36 (84931)
ତମନ୍ବଗଚ୍ଛତାଂ ତୌ ଚ କ୍ଷୁଧିତୌ ଶ୍ରମକର୍ଶିତୌ।
ଭାର୍ଯାପତୀ ମୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତାବେତୌ ନାବଲୋକଯତ୍॥ 13-87-37 (84932)
ତଯୋସ୍ତୁ ପ୍ରେକ୍ଷତୋଽରେବ ଭାର୍ଗବାଣାଂ କୁଲୋଦ୍ବହଃ।
ଅନ୍ତର୍ହିତୋଭୂଦ୍ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତତୋ ରାଜାଽପତତ୍କ୍ଷିତୌ॥ 13-87-38 (84933)
ତତୋ ମୁହୂର୍ତାଦାଶ୍ବସ୍ଯ ସହ ଦେବ୍ଯା ମହାମୁନେଃ।
ପୁନରନ୍ବେଷଣେ ଯତ୍ନମକରୋତ୍ସ ମହୀପତିଃ॥ ॥ 13-87-39 (84934)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତାଶୀତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 87 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-87-11 ଅତିଥିସେବାଧର୍ମ ଏବ ସହଧର୍ମଃ ସ୍ତ୍ରୀସହିତଧର୍ମଃ॥ 7-87-37 ମୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ନଚ ତାବଭ୍ଯବାରଯଦିତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 088
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.88. ଅଧ୍ଯାଯଃ 088
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପୂର୍ବମନ୍ତର୍ହିତେନ ଘ୍ଯବନେନ କୁଶିକମ୍ପ୍ରତି ପୁନଃ ଶଯନେ ପ୍ରସ୍ବପତ ଆତ୍ମନଃ ପ୍ରଦର୍ଶନମ୍॥ 1 ॥ ପୁନରୁତ୍ଥିତେନ ମୁନିନା ରାଜାନମ୍ପ୍ରତି ଆତ୍ମନସ୍ତୈଲାଭ୍ଯଞ୍ଜନନିଯୋଜନେନ ସ୍ନାନଶାଲାଯାଂ ପୁନରନ୍ତର୍ଧାନମ୍॥ 2 ॥ ପୁନରାବିଷ୍କୃତାତ୍ମନା ତେନ ସଭାର୍ଯସ୍ଯ ରାଜ୍ଞୋ ରଥଧୁରି ସଂଯୋଜନପୂର୍ବକଂ ଯାଚକେଭ୍ଯସ୍ତଦୀଯବିତ୍ତାଦିବିତରଣେନ ବୀଥ୍ଯାଂ ରଥେନ ନିର୍ଗମନମ୍॥ 3 ॥ ସ୍ବୀଯପ୍ରତୋଦତାଡନେଽପ୍ଯବିକୃତମାନସେ ସଭାର୍ଯେ କୁଶିକେ ପ୍ରସୀଦତା ମୁନିନା ବରଦାନେନ ତସ୍ଯ ସ୍ବଗୃହପ୍ରେଷଣମ୍॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତର୍ହିତେ ବିପ୍ରେ ରାଜା କିମକରୋତ୍ତଦା।
ଭାର୍ଯା ଚାସ୍ଯ ମହାଭାଗା ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-88-1 (84935)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-88-2x (7072)
ଅଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ ମହୀପାଲସ୍ତମୃଷିଂ ସହ ଭାର୍ଯଯା।
ପରିଶ୍ରାନ୍ତୋ ନିବବୃତେ ବ୍ରୀଡିତୋ ନଷ୍ଟଚେତନଃ॥ 13-88-2 (84936)
ସ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ପୁରୀଂ ଦୀନୋ ନାଭ୍ଯଭାଷତ କିଞ୍ଚନ।
ତଦେବ ଚିନ୍ତଯାମାସ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ବିଚେଷ୍ଟିତମ୍॥ 13-88-3 (84937)
ଅଥ ଶୂନ୍ଯେନ ମନସା ପ୍ରବିବେଶ ଗୃହଂ ନୃପଃ।
ଦଦର୍ଶ ଶଯନେ ତସ୍ମିଞ୍ଶଯାନଂ ଭୃଗୁନନ୍ଦନମ୍॥ 13-88-4 (84938)
ବିସ୍ମିତୌ ତମୃଷିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ବିଚିନ୍ତ୍ଯ ଚ।
ଦର୍ଶନାତ୍ତସ୍ଯ ତୁ ତଦା ବିଶ୍ରାନ୍ତୌ ସମ୍ବଭୂବତୁଃ॥ 13-88-5 (84939)
ଯଥାସ୍ଥାନଂ ତତୋ ଗତ୍ବା ତତ୍ପାଦୌ ସଂବବାହତୁଃ।
ଅଥାପରେଣ ପାର୍ଶ୍ବେନ ସୁଷ୍ବାପ ସ ମହାମୁନିଃ॥ 13-88-6 (84940)
ତେନୈବ ଚ ସ କାଲେନ ପ୍ରତ୍ଯବୁଦ୍ଧ୍ଯତ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ନ ଚ ତୌ ଚକ୍ରତୁଃ କିଞ୍ଚିଦ୍ବିକାରଂ ଭଯଶଙ୍କିତୌ॥ 13-88-7 (84941)
ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧସ୍ତୁ ସ ମୁନିସ୍ତୌ ପ୍ରୋବାଚ ବିଶାମ୍ପତେ।
ତୈଲାଭ୍ଯଙ୍ଗୋ ଦୀଯତାଂ ମେ ସ୍ନାସ୍ଯେଽହମିତି ଭାରତ॥ 13-88-8 (84942)
ତୌ ତଥେତି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ କ୍ଷୁଧିତୌ ଶ୍ରମକର୍ଶିତୌ।
ଶତପାକେନ ତୈଲେନ ମହାର୍ହେଣୋପତସ୍ଥତୁଃ॥ 13-88-9 (84943)
ତତଃ ସୁଖାସୀନମୃଷିଂ ବାଗ୍ଯତୌ ସଂବବାହତୁଃ।
ନ ଚ ପର୍ଯାପ୍ତମିତ୍ଯାହ ଭାର୍ଗବଃ ସୁମହାତପାଃ॥ 13-88-10 (84944)
ଯଦା ତୌ ନିର୍ବିକାରୌ ତୁ ଲକ୍ଷମାଯାସ ଭାର୍ଗବଃ।
ତତ ଉତ୍ଥାଯ ସହସା ସ୍ନାନଶାଲାଂ ବିବେଶ ହ॥ 13-88-11 (84945)
କ୍ଲୃପ୍ତମେବ ତୁ ତତ୍ରାସୀତ୍ସ୍ନାନୀଯଂ ପାର୍ଥିବୋଚିତମ୍।
ଅସତ୍କୃତ୍ଯ ଚ ତତ୍ସର୍ବଂ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-88-12 (84946)
ସ ମୁନିଃ ପୁନରେବାଥ ନୃପତେଃ ପଶ୍ଯତସ୍ତଦା।
ନାସୂଯାଂ ଚକ୍ରତୁସ୍ତୌ ଚ ଦମ୍ପତୀ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-88-13 (84947)
ଅଥ ସ୍ନାତଃ ସ ଭଗବାନ୍ସିଂହାସନଗତଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଦର୍ଶଯାମାସ କୁଶିକଂ ସଭାର୍ଯଂ କୁରୁନନ୍ଦନ॥ 13-88-14 (84948)
ସଂହୃଷ୍ଟବଦନୋ ରାଜା ସଭାର୍ଯଃ କୁଶିକୋ ମୁନିମ୍।
ସିଦ୍ଧମନ୍ନମିତି ପ୍ରହ୍ବୋ ନିର୍ବିକାରୋ ନ୍ଯବେଦଯତ୍॥ 13-88-15 (84949)
ଆନୀଯତାମିତି ମୁନିସ୍ତଂ ଚୋବାଚ ନରାଧିପମ୍।
ସ ରାଜା ସମୁପାଜହ୍ରେ ତଦନ୍ନଂ ସହ ଭାର୍ଯଯା॥ 13-88-16 (84950)
ମାଂସପ୍ରକାରାନ୍ବିବିଧାଞ୍ଶାକାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ଲେହ୍ଯପିଷ୍ଟବିକାରାଂଶ୍ଚ ପାନକାନି ଲଘୂନି ଚ॥ 13-88-17 (84951)
ରସାଲାପୂପକାଂଶ୍ଚିତ୍ରାନ୍ମୋଦକାନଥ ଷଡ୍ରସାନ୍।
ରସାନ୍ନାନାପ୍ରକାରାଂଶ୍ଚ ବନ୍ଯଂ ଚ ମୁନିଭୋଜନମ୍॥ 13-88-18 (84952)
ଫଲାନି ଚ ବିଚିତ୍ରାଣି ରାଜଭୋଜ୍ଯାନି ଭୂରିଶଃ।
ବଦରେଙ୍ଗୁଦକାଶ୍ମର୍ଯଭଲ୍ଲାତକଫଲାନି ଚ॥ 13-88-19 (84953)
ଗୃହସ୍ଥାନାଂ ଚ ଯଦ୍ଭୋଜ୍ଯଂ ଯଚ୍ଚାପି ବନବାସିନାମ୍।
ସର୍ବମାହାରଯାମାସ ରାଜା ଶାପଭଯାନ୍ମୁନେଃ॥ 13-88-20 (84954)
ଅଥ ସର୍ବମୁପନ୍ଯସ୍ତମଗ୍ରତଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ତତ୍।
ତତଃ ସର୍ବଂ ସମାନୀଯ ତଚ୍ଚ ଶଯ୍ଯାସନଂ ମୁନିଃ॥ 13-88-21 (84955)
ବସ୍ତ୍ରୈଃ ଶୁଭୈରବଚ୍ଛାଦ୍ଯ ଭୋଜନୋପସ୍କରୈଃ ସହ।
ସର୍ବମାଦୀପଯାମାସ ଚ୍ଯବନୋ ଭୃଗୁନନ୍ଦନଃ॥ 13-88-22 (84956)
ନ ଚ ତୌ ଚକ୍ରତୁଃ କ୍ରୋଧଂ ଦମ୍ପତୀ ସୁମହାବ୍ରତୌ।
ତଯୋଃ ସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷତୋରେବ ପୁନରନ୍ତର୍ହିତୋଽଭବତ୍॥ 13-88-23 (84957)
ତଥୈବ ଚ ସ ରାଜର୍ଷିସ୍ତସ୍ଥୌ ତାଂ ରଜନୀଂ ତଦା।
ସଭାର୍ଯୋ ବାଗ୍ଯତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ନ ଚକୋପଂ ସମାବିଶତ୍॥ 13-88-24 (84958)
ନିତ୍ଯସଂସ୍କୃତମନ୍ନଂ ତୁ ବିବିଧଂ ରାଜବେଶ୍ମନି॥
ଶଯନାନି ଚ ମୁଖ୍ଯାନି ପରିଷେକାଶ୍ଚ ପୁଷ୍କଲାଃ॥ 13-88-25 (84959)
ବସ୍ତ୍ରଂ ଚ ବିବିଧାକାରମଭବତ୍ସମୁପାର୍ଜିତମ୍।
ନ ଶଶାକ ତତୋ ଦ୍ରଷ୍ଟମନ୍ତରଂ ଚ୍ଯବନସ୍ତଦା॥ 13-88-26 (84960)
ପୁନରେବ ଚ ବିପ୍ରର୍ଷିଃ ପ୍ରୋବାଚ କୁଶିକଂ ନୃପମ୍।
ସଭାର୍ଯୋ ମାଂ ରଥେନାଶୁ ବହ ଯତ୍ର ବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍॥ 13-88-27 (84961)
ତଥେତି ଚ ପ୍ରାହ ନୃପୋ ନିର୍ବିଶଙ୍କସ୍ତପୋଧନମ୍।
କ୍ରୀଡାରଥୋସ୍ତୁ ଭଗବନ୍ନୁତ ସାଙ୍ଗ୍ରାମିକୋ ରଥଃ॥ 13-88-28 (84962)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ମୁନୀ ରାଜ୍ଞା ତେନ ହୃଷ୍ଟେନ ତଦ୍ବଚଃ।
ଚ୍ଯବନଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚେଦଂ ହୃଷ୍ଟଃ ପରପୁରଂଜଯମ୍॥ 13-88-29 (84963)
ସଜ୍ଜୀକୁରୁ ରଥଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଯସ୍ତେ ସାଙ୍ଗ୍ରାମିକୋ ମତଃ।
ସାଯୁଧଃ ସପତାକଶ୍ଚ ଶକ୍ତୀକନକଯଷ୍ଟିମାନ୍॥ 13-88-30 (84964)
କିଂକିଣୀସ୍ବନନିର୍ଘୋଷୋ ଯୁକ୍ତସ୍ତୋରଣକଲ୍ପନୈଃ।
ଗଦାସ୍ବଙ୍ଗନିବଦ୍ଧଶ୍ଚ ପରମେଷୁଶତାନ୍ବିତଃ॥ 13-88-31 (84965)
ତତଃ ସ ତଂ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା କଲ୍ପଯିତ୍ବା ମହାରଥମ୍।
ଭାର୍ଯାଂ ବାମେ ଧୁରି ତଦା ଚାତ୍ମାନଂ ଦକ୍ଷିଣେ ତଥା॥ 13-88-32 (84966)
ତ୍ରିଦଣ୍ଡଂ ବଜ୍ରସୂଚ୍ଯଗ୍ରଂ ପ୍ରତୋଦଂ ତତ୍ର ଚାଦଧତ୍।
ସର୍ବମେତତ୍ତଥା ଦତ୍ତ୍ବା ନୃପୋ ବାକ୍ଯମଽଥାବ୍ରବୀତ୍॥ 13-88-33 (84967)
ଭଗବନ୍କ୍ବ ରଥୋ ଯାତୁ ବ୍ରବୀତୁ ଭୃଗୁନନ୍ଦନ।
ଯତ୍ର ବକ୍ଷ୍ଯସି ବିପ୍ରର୍ଷେ ତତ୍ର ଯାସ୍ଯତି ତେ ରଥଃ॥ 13-88-34 (84968)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଭଗବାନ୍ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାଥ ତଂ ନୃପମ୍।
ଇତଃ ପ୍ରଭୃତି ଯାତବ୍ଯଂ ପଦକମ୍ପଦକଂ ଶନୈଃ॥ 13-88-35 (84969)
ଶ୍ରମୋ ମମ ଯଥା ନ ସ୍ଯାତ୍ତଥା ମଚ୍ଛନ୍ଦଚାରିଣୌ।
ସୁସୁଖଂ ଚୈବ ବୋଢବ୍ଯୋ ଜନଃ ସର୍ବଶ୍ଚ ପଶ୍ଯତୁ॥ 13-88-36 (84970)
ନୋତ୍ସାର୍ଯାଃ ପଥିକାଃ କେଚିତ୍ତେଭ୍ଯୋଦାସ୍ଯେ ବସୁ ହ୍ଯହମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଯେ କାମାନର୍ଥଯିଷ୍ଯନ୍ତିମାଂ ପଥି॥ 13-88-37 (84971)
ସର୍ବାନ୍ଦାସ୍ଯାମ୍ଯଶେଷେଣ ଧନଂ ରତ୍ନାନି ଚୈବ ହି।
କ୍ରିଯତାଂ ନିଖିଲେନୈତନ୍ମା ବିଚାରଯ ପାର୍ଥିବ॥ 13-88-38 (84972)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ରାଜା ଭୃତ୍ଯାଂସ୍ତଥାଽବ୍ରବୀତ୍।
ଯଦ୍ଯଦ୍ବ୍ରୂଯାନ୍ମୁନିସ୍ତତ୍ତତ୍ସର୍ବଂ ଦେଯମଶଙ୍କିତୈଃ॥ 13-88-39 (84973)
ତତୋ ରତ୍ନାନ୍ଯନେକାନି ସ୍ତ୍ରିଯୋ ଯୁଗ୍ଯମଜାବିକମ୍।
କୃତାକୃତଂ ଚ କନକଂ ଗଜେନ୍ଦ୍ରାଶ୍ଚାଚଲୋପମାଃ॥ 13-88-40 (84974)
ଅନ୍ବଗଚ୍ଛନ୍ତ ତମୃଷିଂ ରାଜାମାତ୍ଯାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ହାହାଭୂତଂ ଚ ତତ୍ସର୍ବମାସୀନ୍ନଗରମାର୍ତବତ୍॥ 13-88-41 (84975)
ତୌ ତୀକ୍ଷ୍ଣାଗ୍ରେଣ ସହସା ପ୍ରତୋଦେନ ପ୍ରତୋଦିତୌ।
ପୃଷ୍ଠେ ବିଦ୍ଧୌ କଟେ ଚୈବ ନିର୍ବିକାରୌ ତମୂହତୁଃ॥ 13-88-42 (84976)
ବେପମାନୌ ନିରାହାରୌ ପଞ୍ଚାଶଦ୍ରାତ୍ରକର୍ଶିତୌ।
କଥଂଚିଦୂହତୁର୍ଧୈର୍ଯାଦ୍ଦମ୍ପତୀ ତଂ ରଥୋତ୍ତମମ୍॥ 13-88-43 (84977)
ବହୁଶୋ ଭୃଶବିଦ୍ଧୌ ତୌ କ୍ଷରମାଣୌ କ୍ଷତୋଦ୍ଭବମ୍।
ଦଦୃଶାତେ ମହାରାଜ ପୁଷ୍ପିତାବିବ କିଂଶୁକୌ॥ 13-88-44 (84978)
ତୌ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୌରବର୍ଗସ୍ତୁ ଭୃଶଂ ଶୋକସମାକୁଲଃ।
ଅଭିଶାପଭଯତ୍ରସ୍ତୋ ନ ତଂ କିଞ୍ଚିଦୁବାଚ ହ॥ 13-88-45 (84979)
ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବଶଶ୍ଚାବ୍ରୁବନ୍ସର୍ବେ ପଶ୍ଯଧ୍ବଂ ତପସୋ ବଲମ୍।
କ୍ରୁଦ୍ଧା ଅପି ମୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବୀକ୍ଷିତୁଂ ନେହ ଶୁକ୍ନୁମଃ॥ 13-88-46 (84980)
ଅହୋ ଭଗବତୋ ବୀର୍ଯଂ ମହର୍ଷେର୍ଭାବିତାତ୍ମନଃ।
ରାଜ୍ଞଶ୍ଚାପି ସଭାର୍ଯସ୍ଯ ଧୈର୍ଯଂ ପଶ୍ଯତ ଯାଦୃଶମ୍॥ 13-88-47 (84981)
ଶ୍ରାନ୍ତାବପି ହି କଚ୍ଛ୍ରେଣ ରଥମେନଂ ସମୂହତୁଃ।
ନ ଚୈତଯୋର୍ବିକାରଂ ବୈ ଦଦର୍ଶଂ ଭୃଗୁନନ୍ଦନଃ॥ 13-88-48 (84982)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-88-49x (7073)
ତତଃ ସ ନିର୍ବିକାରୌ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୃଗୁକୁଲୋଦ୍ବହଃ।
ବସୁ ବିଶ୍ରାଣଯାମାସ ଯଥା ବୈଶ୍ରବଣସ୍ତଥା॥ 13-88-49 (84983)
ତତ୍ରାପି ରାଜା ପ୍ରୀତାତ୍ମା ଯଥାଦିଷ୍ଟମଥାକରୋତ୍।
ତତୋଽସ୍ଯ ଭଗବାନ୍ପ୍ରୀତୋ ବଭୂବ ମୁନିସତ୍ତମଃ॥ 13-88-50 (84984)
ଅବତୀର୍ଯ ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠାଦ୍ଦମ୍ପତୀ ତୌ ମୁମୋଚ ହ।
ବିମୋଚ୍ଯ ଚୈତୌ ବିଧିବତ୍ତତୋ ବାକ୍ଯମୁବାଚ ହ॥ 13-88-51 (84985)
ସ୍ନିଗ୍ଧଗମ୍ଭୀରଯା ବାଚା ଭାର୍ଗବଃ ସୁପ୍ରସନ୍ନଯା।
ଦଦାମି ବାଂ ବରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ତଂ ବ୍ରୂତାମିତି ଭାରତ॥ 13-88-52 (84986)
ସୁକୁମାରୌ ଚ ତୌ ବିଦ୍ଧୌ କରାଭ୍ଯାଂ ମୁନିସତ୍ତମଃ।
ପସ୍ପର୍ଶାମୃତକଲ୍ପାଭ୍ଯାଂ ସ୍ନେହାଦ୍ଭରତସତମ॥ 13-88-53 (84987)
ଅଥାବ୍ରବୀନ୍ନୃପୋ ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରମୋ ନାସ୍ତ୍ଯାବଯୋରିହ।
ବିଶ୍ରାନ୍ତୌ ସ୍ବଃ ପ୍ରଭାବାତ୍ତେ ଧ୍ଯାନେନୈବେହ ଭାର୍ଗବ॥ 13-88-54 (84988)
ଅଥ ତୌ ଭଗବାନ୍ପ୍ରାହ ପ୍ରହୃଷ୍ଟଶ୍ଚ୍ଯନସ୍ତଦା।
ନ ବୃଥା ବ୍ଯାହୃତଂ ପୂର୍ବଂ ଯନ୍ମଯା ତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-88-55 (84989)
ରମଣୀଯଃ ସମୁଦ୍ଦେଶୋ ଗଙ୍ଗାତୀରମିଦଂ ଶୁଭମ୍।
କିଞ୍ଚିତ୍କାଲଂ ବ୍ରତପରୋ ନିବତ୍ସ୍ଯାମୀହ ପାର୍ଥିବ॥ 13-88-56 (84990)
ଗମ୍ଯତାଂ ସ୍ବପୁରଂ ପୁତ୍ର ବିଶ୍ରାନ୍ତଃ ପୁନରେଷ୍ଯସି।
ଇହସ୍ଥଂ ମାଂ ସଭାର୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ଦ୍ରଷ୍ଟାସି ଶ୍ବୋ ନରାଧିପ॥ 13-88-57 (84991)
ନ ଚ ମନ୍ଯୁସ୍ତ୍ବଯା କାର୍ଯଃ ଶ୍ରେଯସ୍ତ୍ବାଂ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ଯତ୍କାଙ୍କ୍ଷିତଂ ହୃଦିସ୍ଥଂ ତେ ତତ୍ସର୍ବଂ ହି ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-88-58 (84992)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତଃ କୁଶିକଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟେନାନ୍ତରାତ୍ମନା।
ପ୍ରୋବାଚ ମୁନିଶାର୍ଦୂଲମିଦଂ ବଚନମର୍ଥବତ୍॥ 13-88-59 (84993)
ନ ମେ ମନ୍ଯୁର୍ମହାଭାଗ ପୂତୌ ସ୍ବୋ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବଯା।
ସଂବୃତୌ ଯୌବନସ୍ଥୌ ସ୍ବୋ ବପୁଷ୍ମନ୍ତୌ ବଲାନ୍ବିତୌ॥ 13-88-60 (84994)
ପ୍ରତୋଦେନ ବ୍ରଣା ଯେ ମେ ସଭାର୍ଯସ୍ଯ ତ୍ବଯା କୃତାଃ।
ତାନ୍ନ ପଶ୍ଯାମି ଗାତ୍ରେଷୁ ସ୍ବସ୍ଥୋସ୍ମି ସହ ଭାର୍ଯଯା॥ 13-88-61 (84995)
ଇମାଂ ଚ ଦେବୀଂ ପଶ୍ଯାମି ବପୁଷାଽପ୍ସରସୋପମାମ୍।
ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଯୁକ୍ତା ତଥା ଦୃଷ୍ଟା ପୁରା ମଯା॥ 13-88-62 (84996)
ତବ ପ୍ରସାଦସଂବୃତ୍ତମିଦଂ ସର୍ବଂ ମହାମୁନେ।
ନୈତଚ୍ଚିତ୍ରଂ ତୁ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବଯି ସତ୍ଯପରାକ୍ରମ॥ 13-88-63 (84997)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚୈନଂ କୁଶିକଂ ଚ୍ଯବନସ୍ତଦା।
ଆଗଚ୍ଛେଥାଃ ସଭାର୍ଯଶ୍ଚ ତ୍ବମିହେତି ନରାଧିପ॥ 13-88-64 (84998)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସମନୁଜ୍ଞାତୋ ରାଜର୍ଷିରଭିବାଦ୍ଯ ତମ୍।
ପ୍ରଯଯୌ ବପୁଷା ଯୁକ୍ତୋ ନଗରଂ ଦେବରାଜବତ୍॥ 13-88-65 (84999)
ତତ ଏନମୁପାଜଗ୍ମୁରମାତ୍ଯାଃ ସପୁରୋହିତାଃ।
ବଲସ୍ଥା ଗଣିକାଯୁକ୍ତାଃ ସର୍ବାଃ ପ୍ରକୃତଯସ୍ତଥା॥ 13-88-66 (85000)
ତୈର୍ବୃତଃ କୁଶିକୋ ରାଜା ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଜ୍ବଲନ୍।
ପ୍ରବିବେଶ ପୁରଂ ହୃଷ୍ଟଃ ପୂଜ୍ଯମାନୋଽଥ ବନ୍ଦିଭିଃ॥ 13-88-67 (85001)
ତତଃ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ନଗରଂ କୃତ୍ବା ପୌର୍ବାହ୍ଣିକୀଃ କ୍ରିଯାଃ।
ଭୁକ୍ତ୍ବା ସଭାର୍ଯୋ ରଜନୀମୁବାସ ସ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-88-68 (85002)
ତତସ୍ତୁ ତୌ ନବମଭିବୀକ୍ଷ୍ଯ ଯୌବନଂ
ପରସ୍ପରଂ ବିଗତଜରାବିବାମରୌ।
ନନନ୍ଦତୁଃ ଶଯନଗତୌ ବପୁର୍ଧରୌ
ଶ୍ରିଯା ଯୁତୌ ଦ୍ବିଜବରଦତ୍ତଯା ତଦା॥ 13-88-69 (85003)
ଅଥାପ୍ଯୁଷିର୍ଭୃଗୁକୁଲକୀର୍ତିବର୍ଧନ-
ସ୍ତପୋଧନୋ ବନମଭିରାମମୃଦ୍ଧିମତ୍।
ମନୀଷଯା ବହୁବିଧରତ୍ନଭୂଷିତଂ
ସସର୍ଜ ଯନ୍ନ ପୁରି ଶତକ୍ରତୋରପି॥ ॥ 13-88-70 (85004)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଶୀଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 88 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 089
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.89. ଅଧ୍ଯାଯଃ 089
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରେଦ୍ଯୁଃ ପ୍ରଭାତେ ସଭାର୍ଯେଣ କୁଶିକେନ ଚ୍ଯବନାବଲୋକନାଯ ବନପ୍ରବେଶଃ॥ 1 ॥ ଚ୍ଯବନେନ କୁଶିକମ୍ପ୍ରତି ସ୍ବଯୋଗପ୍ରଭାବସୃଷ୍ଟସ୍ବର୍ଗପ୍ରଦର୍ଶନପୂର୍ବକମଭିମତବରବରଣପ୍ରେରଣା॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତତଃ ସ ରାଜା ରାତ୍ର୍ଯନ୍ତେ ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧୋ ମହାମନାଃ।
କୃତପୂର୍ବାହ୍ଣିକଃ ପ୍ରାଯାତ୍ସଭାର୍ଯସ୍ତଦ୍ବନଂ ପ୍ରତି॥ 13-89-1 (85005)
ତତୋ ଦଦର୍ଶ ନୃପତିଃ ପ୍ରାସାଦଂ ସର୍ବକାଞ୍ଚନମ୍।
ମଣିସ୍ତମ୍ଭସହସ୍ରାଢ୍ଯଂ ଗନ୍ଧର୍ବନଗରୋପମମ୍।
ତତ୍ର ଦିବ୍ଯାନଭିପ୍ରାଯାନ୍ଦଦର୍ଶ କୁଶିକସ୍ତଦା॥ 13-89-2 (85006)
ପର୍ବତାନ୍ରୂପ୍ଯସାନୂଂଶ୍ଚ ନଲିନୀଶ୍ଚ ସପଙ୍କଜାଃ।
ଚିତ୍ରଶାଲାଶ୍ଚ ବିବିଧାସ୍ତୋରଣାନି ଚ ଭାରତ।
ଶାଦ୍ବଲୋପଚିତାଂ ଭୂମିଂ ତଥା କାଞ୍ଚନକୁଟ୍ଟିମାମ୍॥ 13-89-3 (85007)
ସହକାରାନ୍ପ୍ରଫୁଲ୍ଲାଂଶ୍ଚ କେତକୋଦ୍ଦାଲକାନ୍ବରାନ୍।
ଅଶୋକାନ୍ସହକୁନ୍ଦାଂଶ୍ଚ ଫୁଲ୍ଲାଂଶ୍ଚୈବାତିମୁକ୍ତକାନ୍॥ 13-89-4 (85008)
ଚମ୍ପକାଂସ୍ତିଲକାନ୍ଭବ୍ଯାନ୍ପନସାନ୍ବଞ୍ଜୁଲାନପି।
ପୁଷ୍ପିତାନ୍କର୍ଣିକାରାଂଶ୍ଚ ତତ୍ରତତ୍ର ଦଦର୍ଶ ହ॥ 13-89-5 (85009)
ଶ୍ଯାମାନ୍ବାରଣପୁଷ୍ପାଂଶ୍ଚ ତଥାଽଷ୍ଟପଦିକା ଲତାଃ।
ତତ୍ରତତ୍ର ପରିକ୍ଲୃପ୍ତା ଦଦର୍ଶ ସ ମହୀପତିଃ॥ 13-89-6 (85010)
ରମ୍ଯାନ୍ପଦ୍ମୋତ୍ପଲଧରାନ୍ସର୍ବର୍ତୁକୁସୁମାଂସ୍ତଥା।
ବିମାନପ୍ରତିମାଂଶ୍ଚାପି ପ୍ରାସାଦାଞ୍ଶୈଲସନ୍ନିଭାନ୍॥ 13-89-7 (85011)
ଶୀତଲାନି ଚ ତୋଯାନି କ୍ବଚିଦୁଷ୍ଣାନି ଭାରତ।
ଆସନାନି ବିଚିତ୍ରାଣି ଶଯନପ୍ରବରାଣି ଚ॥ 13-89-8 (85012)
ପର୍ଯଙ୍କାନ୍ରତ୍ନସୌବର୍ଣାନ୍ପରାର୍ଧ୍ଯାସ୍ତରଣାସ୍ତୃତାନ୍।
ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ଭୋଜ୍ଯମନନ୍ତଂ ଚ ତତ୍ରତତ୍ରୋପକଲ୍ପିତମ୍॥ 13-89-9 (85013)
ବାଣୀବାଦାଞ୍ଛୁକାଂଶ୍ଚୈବ ଶାରିକା ଭୃଙ୍ଗରାଜକାନ୍।
କୋକିଲାଞ୍ଛତପତ୍ରାଂଶ୍ଚ ସକୋଯଷ୍ଟିକକୁକ୍କୁଭାନ୍॥ 13-89-10 (85014)
ମଯୂରାନ୍କୁକ୍କୁଟାଂଶ୍ଚାପି ଦାତ୍ଯୂହାଞ୍ଜୀବଜୀବକାନ୍।
ଚକୋରାନ୍ବାନରାନ୍ହଂସାନ୍ସାରସାଂଶ୍ଚକ୍ରସାହ୍ବଯାନ୍॥ 13-89-11 (85015)
ସମନ୍ତତଃ ପ୍ରଣଦତୋ ଦଦର୍ଶ ସୁମନୋହରାନ୍।
କ୍ବଚିଦପ୍ସରସାଂ ସଙ୍ଘାନ୍ଗନ୍ଧର୍ବାଣାଂ ଚ ପାର୍ଥିବ॥ 13-89-12 (85016)
କାନ୍ତାଭିରପରାଂସ୍ତତ୍ର ପରିଷ୍ବକ୍ରାନ୍ଦଦର୍ଶ ହ।
ନ ଦଦର୍ଶ ଚ ତାନ୍ଭୂଯୋ ଦଦର୍ଶ ଚ ପୁନର୍ନୃପଃ॥ 13-89-13 (85017)
ଗୀତଧ୍ବନିଂ ସୁମଧୁରଂ ତଥୈବାଧ୍ଯଯନଧ୍ବନିମ୍।
ହଂସାନସୁମଧୁରାଂଶ୍ଚାପି ତତ୍ର ଶୁଶ୍ରାବ ପାର୍ଥିବଃ॥ 13-89-14 (85018)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ରାଜା ମନସାଽଚିନ୍ତଯତ୍ତଦା।
ସ୍ବପ୍ନୋଽଯଂ ଚିତ୍ତବିଭ୍ରଂଶ ଉତାହୋ ସତ୍ଯମେବ ତୁ॥ 13-89-15 (85019)
ଅହୋ ସହ ଶରୀରେଣ ପ୍ରାପ୍ତୋସ୍ମି ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ଉତ୍ତରାନ୍ବା କୁରୂନ୍ପୁଣ୍ଯାନଥବାଽପ୍ଯମରାବତୀମ୍॥ 13-89-16 (85020)
କିଞ୍ଚେଦଂ ମହଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ସମ୍ପଶ୍ଯାମୀତ୍ଯଚିନ୍ତଯତ୍।
ଏବଂ ସଞ୍ଚିନ୍ତଯନ୍ନେବ ଦଦର୍ଶ ମୁନିପୁଙ୍ଗବମ୍॥ 13-89-17 (85021)
ତସ୍ମିନ୍ବିମାନେ ସୌବର୍ଣେ ମଣିସ୍ତମ୍ଭସମାକୁଲେ।
ମହାର୍ହେ ଶଯନେ ଦିବ୍ଯେ ଶଯାନଂ ଭୃଗୁନନ୍ଦନମ୍॥ 13-89-18 (85022)
ତମଭ୍ଯଯାତ୍ପ୍ରହର୍ଷେଣ ନରେନ୍ଦ୍ରଃ ସହ ଭାର୍ଯଯା।
ଅନ୍ତର୍ହିତସ୍ତତୋ ଭୂଯଶ୍ଚ୍ଯବନଃ ଶଯନଂ ବ ତତ୍॥ 13-89-19 (85023)
ତତୋଽନ୍ଯସ୍ମିନ୍ବନୋଦ୍ଦେଶେ ପୁନରେବ ଦଦର୍ଶ ତମ୍।
କୌଶ୍ଯାଂ ବୃସ୍ଯାଂ ସମାସୀନଂ ଜପମାନଂ ମହାବ୍ରତମ୍॥ 13-89-20 (85024)
ଏବଂ ଯୋଗବଲାଦ୍ବିପ୍ରୋ ମୋହଯାମାସ ପାର୍ଥିବମ୍॥ 13-89-21 (85025)
କ୍ଷଣେନ ତଦ୍ବନଂ ଚୈବ ତେ ଚୈବାପ୍ସରସାଂ ଗଣାଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପାଦପାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବମନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-89-22 (85026)
ନିଃଶବ୍ଦମଭବଚ୍ଚାପି ଗଙ୍ଗାକୂଲଂ ପୁନର୍ନୃପ।
କୁଶବଲ୍ମୀକଭୂଯିଷ୍ଠଂ ବଭୂବ ଚ ଯଥା ପୁରା॥ 13-89-23 (85027)
ତତଃ ସ ରାଜା କୁଶିକଃ ସଭାର୍ଯସ୍ତେନ କର୍ମଣା।
ବିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ପ୍ରାପ୍ତସ୍ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହଦଦ୍ଭୁତମ୍॥ 13-89-24 (85028)
ତତଃ ପ୍ରୋବାଚ କୁଶିକୋ ଭାର୍ଯା ହର୍ଷସମନ୍ବିତଃ।
ପଶ୍ଯ ଭଦ୍ରେ ଯଥାଭାବାଶ୍ଚିତ୍ରା ଦୃଷ୍ଟାଃ ସୁଦୁର୍ଲଭାଃ।
ପ୍ରସାଦାଦ୍ଭୃଗୁମୁଖ୍ଯସ୍ଯ କିମନ୍ଯତ୍ର ତପୋବଲାତ୍॥ 13-89-25 (85029)
ତପସା ତଦବାପ୍ଯଂ ହି ଯନ୍ନ ଶକ୍ଯଂ ମନୋରଥୈଃ।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯରାଜ୍ଯାଦପି ହି ତପ ଏବ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-89-26 (85030)
ତପସା ହି ସୁତପ୍ତେନି କ୍ରୀଡତ୍ଯେଷ ତପୋଧନଃ।
ଅହୋ ପ୍ରଭାବୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷେଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-89-27 (85031)
ଇଚ୍ଛଯୈଷ ତପୋବୀର୍ଯାଦନ୍ଯାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ସୃଜେଦପି।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଏବ ଜାଯେରନ୍ପୁଣ୍ଯବାଗ୍ବୁଦ୍ଧିକର୍ମଣା॥ 13-89-28 (85032)
ଉତ୍ସହେଦିହ କୃତ୍ବୈବ କୋଽନ୍ଯୋ ବୈ ଚ୍ଯବନାଦୃତେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଦୁର୍ଲଭଂ ଲୋକେ ରାଜ୍ଯଂ ହି ସୁଲଭଂ ନରୈଃ॥ 13-89-29 (85033)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯସ୍ଯ ପ୍ରଭାବାଦ୍ଧି ରଥେ ଯୁକ୍ତୌ ସ୍ବଧୁର୍ଯବତ୍।
ଇତ୍ଯେବଂ ଚିନ୍ତଯାନଃ ସ ବିଦିତଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ବୈ॥ 13-89-30 (85034)
ସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯୋବାଚ ନୃପତିଂ କ୍ଷିପ୍ରମାଗମ୍ଯତାମିତି।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସହଭାର୍ଯସ୍ତୁ ସୋଭ୍ଯଗଚ୍ଛନ୍ମହାମୁନିମ୍॥ 13-89-31 (85035)
ଶିରସା ବନ୍ଦନୀଯଂ ତମବନ୍ଦତ ଚ ପାର୍ଥିବଃ।
ତସ୍ଯାଶିଷଃ ପ୍ରଯୁଜ୍ଯାଥ ସ ମୁନିସ୍ତଂ ନରାଧିପମ୍।
ନିଷୀଦେତ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ଧୀମାନ୍ସାନ୍ତ୍ବଯନ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ॥ 13-89-32 (85036)
ତତଃ ପ୍ରକୃତିମାପନ୍ନୋ ଭାର୍ଗବୋ ନୃପତେ ନୃପମ୍।
ଉବାଚ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ବାଚା ତର୍ପଯନ୍ନିବ ଭାରତ॥ 13-89-33 (85037)
ରାଜନ୍ସମ୍ଯଗ୍ଜିତାନୀହ ପଞ୍ଚପଞ୍ଚ ସ୍ବଯଂ ତ୍ବଯା।
ମନଃଷଷ୍ଠାନୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣି କୃଚ୍ଛ୍ରାନ୍ମୁକ୍ତୋସି ତେନ ବୈ॥ 13-89-34 (85038)
ସମ୍ଯଗାରାଧିତଃ ପୁତ୍ର ତ୍ବଯାଽହଂ ବଦତାଂବର।
ନ ହି ତେ ବୃଜିତଂ କିଞ୍ଚିତ୍ସୁସୂକ୍ଷ୍ମମପି ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-89-35 (85039)
ଅନୁଜାନୀହି ମାଂ ରାଜନ୍ଗମିଷ୍ଯାମି ଯଥାଗତମ୍।
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବରଶ୍ଚ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯତାମ୍॥ 13-89-36 (85040)
କୁଶିକ ଉବାଚ। 13-89-37x (7074)
ଅଗ୍ନିମଧ୍ଯେ ଗତେନେବ ଭଗବନ୍ସନ୍ନିଧୌ ମଯା।
ବର୍ତିତଂ ଭୃଗୁଶାର୍ଦୂଲ ଯନ୍ନ ଦଗ୍ଧୋସ୍ମି ତଦ୍ବହୁ॥ 13-89-37 (85041)
ଏଷ ଏବ ବରୋ ମୁଖ୍ଯଃ ପ୍ରାପ୍ତୋ ମେ ଭୃଗୁନନ୍ଦନ।
ଯତ୍ପ୍ରୀତୋସି ମମାଚାରୈଃ କୁଲଂ ତ୍ରାତଂ ଚ ମେଽନଘ॥ 13-89-38 (85042)
ଏଥ ମେଽନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହୋ ବିପ୍ର ଜୀବିତେ ଚ ପ୍ରଯୋଜନମ୍।
ଏତଦ୍ରାଜ୍ଯଫଲଂ ଚୈବ ତପସଶ୍ଚ ଫଲଂ ମମ॥ 13-89-39 (85043)
ଯଦି ତ୍ବଂ ପ୍ରୀତିମାନ୍ବିପ୍ର ମଯି ବୈ ଭୃଗୁନନ୍ଦନ।
ଅସ୍ତି ମେ ସଂଶଯଃ କଶ୍ଚିତ୍ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ ॥ 13-89-40 (85044)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 89॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-89-29 ଉତ୍ସାହମିହ କୃତ୍ବେଦଂ କୋଽନ୍ଯୋ ବୈ ଚ୍ଯବନାଦୃତେ। ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ଦୁର୍ଲଭଂ ଲୋକେ ତଲ୍ଲବ୍ଧ୍ବା ଦୁର୍ଲଭଂ ତପଃ। ସିଦ୍ଧିସ୍ତତ୍ରାପି ଦୁଷ୍ପ୍ରାପା ସିଦ୍ଧେରପି ପରା ଗତିଃ ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 090
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.90. ଅଧ୍ଯାଯଃ 090
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଚ୍ଯବନେନ କୁଶିକମ୍ପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯ ତଦ୍ଗୃହେ ନିବାସାଦେଃ କାରଣକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ତସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯପ୍ରାପ୍ତୀଚ୍ଛାବଗମେନ ତତ୍ପୌତ୍ରାଦେସ୍ତଲ୍ଲାଭବରଦାନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ।
ବରଶ୍ଚ ଗୃହ୍ଯତାଂ ମତ୍ତୋ ଯଶ୍ଚ ତେ ସଂଶଯୋ ହୃଦି।
ତଂ ପ୍ରବ୍ରୂଦି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବଂ ସମ୍ପାଦଯାମି ତେ॥ 13-90-1 (85045)
କୁଶିକ ଉବାଚ। 13-90-2x (7075)
ଯଦି ପ୍ରୀତୋସି ଭଗବଂସ୍ତତୋ ମେ ବଦ ଭାର୍ଗବ।
କାରଣଂ ଶ୍ରୋତୁସିଚ୍ଛମି ମଦ୍ଗୃହେ ବାସକାରିତମ୍॥ 13-90-2 (85046)
ଶଯନଂ ଚୈକପାର୍ଶ୍ବେନ ଦିବସାନେକବିଂଶତିମ୍।
ନ କିଞ୍ଚିଦୁକ୍ତ୍ବା ଗମନଂ ବହିଶ୍ଚ ମୁନିପୁଙ୍ଗବଃ॥ 13-90-3 (85047)
ଅନ୍ତର୍ଧାନମକସ୍ମାଚ୍ଚ ପୁନରେବ ଚ ଦର୍ଶନମ୍।
ପୁନଶ୍ଚ ଶଯନଂ ବିପ୍ର ଦିବସାନେକବିଂଶତିମ୍॥ 13-90-4 (85048)
ତୈଲାଭ୍ଯକ୍ତସ୍ଯ ଗମନଂ ଭୋଜନଂ ଚ ଗୃହେ ମମ।
ସମୁପାନୀଯ ବିବିଧଂ ଯଦ୍ଦଗ୍ଧଂ ଜାତବେଦସା॥ 13-90-5 (85049)
ନିର୍ଯାଣାଂ ଚ ରଥେନାଶୁ ସହସା ଯତ୍କୃତଂ ତ୍ବଯା।
ଧନାନାଂ ଚ ବିସର୍ଗଶ୍ଚ ବନସ୍ଯାପି ଚ ଦର୍ଶନମ୍॥ 13-90-6 (85050)
ପ୍ରାସାଦାନାଂ ବହୂନାଂ ଚ କାଞ୍ଚନାନାଂ ମହାମୁନେ।
ମଣିବିଦ୍ରୁମପାଦାନାଂ ପର୍ଯଙ୍କାଣାଂ ଚ ଦର୍ଶନମ୍॥ 13-90-7 (85051)
ପୁନଶ୍ଚାଦର୍ଶନଂ ତସ୍ଯ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି କାରଣମ୍।
ଅତୀବ ହ୍ଯତ୍ର ମୁହ୍ଯାମି ଚିନ୍ତଯାନୋ ଭୃଗୂଦ୍ବହ॥ 13-90-8 (85052)
ନ ଚୈବାତ୍ରାଧିଗଚ୍ଛାମି ସର୍ବସ୍ଯାସ୍ଯ ବିନିଶ୍ଚଯମ୍।
ଏତଦିଚ୍ଛାମି କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ସତ୍ଯଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତପୋଧନ॥ 13-90-9 (85053)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-90-10x (7076)
ଶୃଣୁ ସର୍ବମଶେଷେଣି ଯଦିଦଂ ଯେନ ହେତୁନା।
ନ ହି ଶକ୍ଯମନାଖ୍ଯାତୁମେବଂ ପୃଷ୍ଟେନ ପାର୍ଥିବ॥ 13-90-10 (85054)
ପିତାମହସ୍ଯ ବଦତଃ ପୁରା ଦେବସମାଗମେ।
ଶ୍ରୁତବାନସ୍ମି ଯଦ୍ରାଜଂସ୍ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ। 13-90-11 (85055)
ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରବିରୋଧେନ ଭବିତା କୁଲସଙ୍କରଃ।
ପୌତ୍ରସ୍ତେ ଭବିତା ରାଜଂସ୍ତେଜୋବୀର୍ଯସମନ୍ବିତଃ॥ 13-90-12 (85056)
ତତଃ ସ୍ବକୁଲରକ୍ଷାର୍ଥମହଂ ତ୍ବାଂ ସମୁପାଗତଃ।
ଚିକୀର୍ଷନ୍କୁଶିକୋଚ୍ଛେଦଂ ସଂଦିଧକ୍ଷୁଃ କୁଲଂ ତବ॥ 13-90-13 (85057)
ତତୋଽହମାଗମ୍ଯ ପୁରେ ତ୍ବାମବୋଚଂ ମହୀପତେ।
ନିଯମଂ କଞ୍ଚିଦାରପ୍ସଯେ ଶୁଶ୍ରୂଷା କ୍ରିଯତାମିତି॥ 13-90-14 (85058)
ନ ଚ ତେ ଦୁଷ୍କୃତଂ କିଞ୍ଚିଦହମାସାଦଯଂ ଗୃହେ।
ତେନ ଜୀବସି ରାଜର୍ଷେ ନ ଭବେଥାସ୍ତ୍ବମନ୍ଯଥା॥ 13-90-15 (85059)
ଏବଂ ବୁଦ୍ଧିଂ ସମାସ୍ଥାଯ ଦିବସାନେକବିଂଶତିମ୍।
ସୁପ୍ତୋସ୍ମି ଯଦି ମାଂ କଶ୍ଚିଦ୍ବୋଧଯେଦିତି ପାର୍ଥିବ॥ 13-90-16 (85060)
ଯଦା ତ୍ବଯା ସଭାର୍ଯେଣ ସଂସୁପ୍ତୋ ନ ପ୍ରବୋଧିତଃ।
ଅହଂ ତଦୈବ ତେ ପ୍ରୀତୋ ମନସା ରାଜସତ୍ତମ॥ 13-90-17 (85061)
ଉତ୍ଥାଯ ଚାସ୍ମି ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତୋ ଯଦି ମାଂ ତ୍ବଂ ମହୀପତେ।
ପୃଚ୍ଛେଃ କ୍ବ ଯାସ୍ଯସୀତ୍ଯେବଂ ଶପେଯଂ ତ୍ବାମିତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-90-18 (85062)
ଅନ୍ତର୍ହିତଃ ପୁନଶ୍ଚାସ୍ମି ପୁନରେବ ଚ ତେ ଗୃହେ।
ଯୋଗମାସ୍ଥାଯ ସଂସୁପ୍ତୋ ଦିବସାନେକବିଂଶତିମ୍॥ 13-90-19 (85063)
କ୍ଷୁଧିତୌ ମାମସୂଯେଥାଂ ଶ୍ରମାଦ୍ବେତି ନରାଧିପ।
ଏତାଂ ବୁଦ୍ଧିଂ ସମାସ୍ଥାଯ କର୍ଶିତୌ ବାଂ କ୍ଷୁଧା ମଯା॥ 13-90-20 (85064)
ନ ଚ ତେଽଭୂତ୍ସୁସୂକ୍ଷ୍ମୋପି ମନ୍ଯୁର୍ମନସି ପାର୍ଥିବ।
ସଭାର୍ଯସ୍ଯ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତେନ ତେ ପ୍ରୀତିମାନହମ୍॥ 13-90-21 (85065)
ଭୋଜନଂ ଚ ସମାନାଯ୍ଯ ଯତ୍ତଦାଦୀପିତଂ ମଯା।
କ୍ରୁଧ୍ଯେଥା ଯଦି ମାତ୍ସର୍ଯାଦିତି ତନ୍ମର୍ଷିତଂ ଚ ମେ॥ 13-90-22 (85066)
ତତୋଽହଂ ରଥମାରୁହ୍ଯ ତ୍ବାମବୋଚଂ ନରାଧିପ।
ସଭାର୍ଯୋ ମାଂ ବହସ୍ବେତି ତଚ୍ଚ ତ୍ବଂ କୃତବାଂସ୍ତଥା॥ 13-90-23 (85067)
ଅବିଶଙ୍କୋ ନରପତେ ପ୍ରୀତୋଽହଂ ଚାପି ତେନ ହ।
ଧନୋତ୍ସର୍ଗେଽପି ଚ କୃତେ ନ ତ୍ବାଂ କ୍ରୋଧୋପ୍ଯଧର୍ଷଯତ୍॥ 13-90-24 (85068)
ତତଃ ପ୍ରୀତେନ ତେ ରାଜନ୍ପୁନରେତତ୍କୃତଂ ତବ।
ସଭାର୍ଯସ୍ଯ ବନଂ ଭୂଯସ୍ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ମନୁଜାଧିପ॥ 13-90-25 (85069)
ପ୍ରୀତ୍ଯର୍ଥଂ ତବ ଚୈତନ୍ମେ ସ୍ବର୍ଗସଂଦର୍ଶନଂ କୃତମ୍।
ଯତ୍ତେ ବନେଽସ୍ମିନ୍ନୃପତେ ଦୃଷ୍ଟଂ ଦିବ୍ଯଂ ସୁଦର୍ଶନମ୍॥ 13-90-26 (85070)
ସ୍ବର୍ଗୋଦ୍ଦେଶସ୍ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ସଶରୀରେଣ ପାର୍ଥିବ।
ମୁହୂର୍ତମନୁଭୂତୋଽସୌ ସଭାର୍ଯେଣ ନୃପୋତ୍ତମ॥ 13-90-27 (85071)
ନିଦର୍ଶନାର୍ଥଂ ତପସୋ ଧର୍ମସ୍ଯ ଚ ନରାଧିପ।
ତତ୍ର ନାସୀତ୍ସ୍ପୃହା ରାଜଂସ୍ତଚ୍ଚାପି ବିଦିତଂ ମଯା॥ 13-90-28 (85072)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ କାଙ୍କ୍ଷସେ ହି ତ୍ବଂ ତପଶ୍ଚ ପୃଥିବୀପତେ।
ଅବମତ୍ଯ ନରେନ୍ଦ୍ରତ୍ବଂ ଦେବେନ୍ଦ୍ରତ୍ବଂ ଚ ପାର୍ଥିବ॥ 13-90-29 (85073)
ଏବମେତଦ୍ଯଥାତତ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ତାତ ଦୁର୍ଲଭମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯେ ସତି ଚର୍ଷିତ୍ବମୃଷିତ୍ବେ ଚ ତପସ୍ବିତା॥ 13-90-30 (85074)
ଭବିଷ୍ଯତ୍ଯେଷ ତେ କାମଃ କୁଶିକାତ୍କୌଶିକୋ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-90-31 (85075)
ତୃତୀଯଂ ପୁରୁଷଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବଂ ଗମିଷ୍ଯତି।
ବଂଶସ୍ତେ ପାର୍ଥିବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭୃଗୂଣାମେବ ତେଜସା॥ 13-90-32 (85076)
ପୌତ୍ରସ୍ତେ ଭବିତା ବିପ୍ରସ୍ତପସ୍ବୀ ପାବକଦ୍ଯୁତିଃ।
`ଜମଦଗ୍ନୌ ମହାଭାଗ ତପସା ଭାବିତାତ୍ମନି॥' 13-90-33 (85077)
ଯଃ ସ ଦେବମନୁଷ୍ଯାଣଆଂ ଭଯମୁତ୍ପାଦଯିଷ୍ଯତି।
ତ୍ରଯାଣାମେବ ଲୋକାନାଂ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ॥ 13-90-34 (85078)
ବରଂ ଗୃହାଣ ରାଜର୍ଷେ ଯସ୍ତେ ମନସି ବର୍ତତେ।
ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଂ ଗମିଷ୍ଯାମି ପୁରା କାଲୋଽତିବର୍ତତେ॥ 13-90-35 (85079)
କୁଶିକ ଉବାଚ। 13-90-36x (7077)
ଏଷ ଏବ ବରୋ ମେଽଦ୍ଯ ଯତ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରୀତୋ ମହାମୁନେ।
ଭବତ୍ବେତଦ୍ଯଥାର୍ଥତ୍ବଂ ଭବେତ୍ପୌତ୍ରୋ ମମାନଘ॥ 13-90-36 (85080)
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ମେ କୁଲସ୍ଯାସ୍ତୁ ଭଗବନ୍ନେଷ ମେ ବରଃ।
ପୁନଶ୍ଚାଖ୍ଯାତୁମିଚ୍ଛାମି ଭଗବନ୍ବିସ୍ତରେଣ ବୈ॥ 13-90-37 (85081)
କଥମେଷ୍ଯତି ବିପ୍ରତ୍ବଂ କୁଲଂ ମେ ଭୃଗୁନନ୍ଦନ।
କଶ୍ଚାସୌ ଭବିତା ବନ୍ଧୁର୍ମମ କଶ୍ଚାପି ସମ୍ମତଃ॥ ॥ 13-90-38 (85082)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 90 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 091
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.91. ଅଧ୍ଯାଯଃ 091
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଚ୍ଯବନେନ କୁଶିକମ୍ପ୍ରତି ସ୍ବକୁଲେ ଜନିଷ୍ଯତ ଋଚୀକସ୍ଯାନୁଭାବେନ ତଦ୍ଭାର୍ଯାଶ୍ବଶ୍ର୍ବୋ କୁଶିକପୌତ୍ରସ୍ଯ ଗାଧେଃ ପୁତ୍ରୀପତ୍ର୍ଯୋଃ କ୍ରମେଣ ପୌତ୍ରପୁତ୍ରଭାବେନ ପରଶୁରାମବିଶ୍ବାମିତ୍ରଯୋର୍ଜନ୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ।
ଅବଶ୍ଯଂ କଥନୀଯଂ ମେ ତବୈତନ୍ନରପୁଙ୍ଗବ।
ଯଦର୍ଥଂ ତ୍ବାହମୁଚ୍ଛେତ୍ତୁଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ମନୁଜାଧିପ॥ 13-91-1 (85083)
ଭୂଗୂଣାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯା ଯାଜ୍ଯା ନିତ୍ଯମେତଜ୍ଜନାଧିପ।
ତେ ଚ ଭେଦଂ ଗମିଷ୍ଯନ୍ତି ଦୈବଯୁକ୍ତେନ ହେତୁନା॥ 13-91-2 (85084)
କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚ ଭୃଗୂନ୍ସର୍ବାନ୍ବଧିଷ୍ଯନ୍ତି ନରାଧିପ।
ଆଗର୍ଭାଦନୁକୃନ୍ତନ୍ତୋ ଦୈତଦଣ୍ଡନିପୀଡିତାଃ॥ 13-91-3 (85085)
ତତ ଉତ୍ପତ୍ସ୍ଯତେଽସ୍ମାକଂ କୁଲେ ଗୋତ୍ରବିବର୍ଧନଃ।
ଔର୍ବୋ ନାମ ମହାତେଜା ଜ୍ବଲିତାର୍କସମଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-91-4 (85086)
ସ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯବିନାଶାଯ କୋପାଗ୍ନିଂ ଜନଯିଷ୍ଯତି।
ମହୀଂ ସପର୍ବତବନାଂ ଯଃ କରିଷ୍ଯତି ଭସ୍ମସାତ୍। 13-91-5 (85087)
କଞ୍ଚିତ୍କାଲଂ ତୁ ବହ୍ନିଂ ଚ ସ ଏବ ଶମଯିଷ୍ଯତି।
ସମୁଦ୍ରେ ବଡବାବକ୍ତ୍ରେ ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ଯ ମୁନିସତ୍ତମଃ। 13-91-6 (85088)
ପୁତ୍ରଂ ତସ୍ଯ ମହାରାଜ ଋଚୀକଂ ଭୃଗୁନନ୍ଦନମ୍।
ସାକ୍ଷାତ୍କୃତ୍ସ୍ନୋ ଧନୁର୍ବେଦଃ ସମୁପସ୍ଥାସ୍ଯତେଽନଘ॥ 13-91-7 (85089)
କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାମଭାବାଯ ଦୈବଯୁକ୍ତେନୁ ହେତୁନା।
ସ ତୁ ତଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯୈବ ପୁତ୍ରେ ସଂକ୍ରାମଯିଷ୍ଯତି॥ 13-91-8 (85090)
ଜମଦଗ୍ନୌ ମହାଭାଗେ ତପସା ଭାବିତାତ୍ମନି।
ସ ଚାପି ଭୃଗୁଶାର୍ଦୂଲସ୍ତଂ ବେଦଂ ଧାରଯିଷ୍ଯତି॥ 13-91-9 (85091)
କୁଲାତ୍ତୁ ତବ ଧର୍ମାତ୍ମନ୍କନ୍ଯାଂ ସୋଽଧିଗମିଷ୍ଯତି।
ଉଦ୍ଭାବନାର୍ଥଂ ଭବତୋ ବଂଶସ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-91-10 (85092)
`କ୍ଷତ୍ରହନ୍ତା ଭବେଦ୍ଧିଂସ୍ର ଇତି ଦୈବଂ ସନାତନମ୍।
ନାରାଯଣମୁପାସ୍ଯାସ୍ଯ ବରାତ୍ତଂ ପୁତ୍ରମୃଚ୍ଛତି॥' 13-91-11 (85093)
ଗାଧେର୍ଦୁହିତରଂ ପ୍ରାପ୍ଯି ପୌତ୍ରୀଂ ତବ ମହାତପାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମାଣଂ ପୁତ୍ରମୁତ୍ପାଦଯିଷ୍ଯତି॥ 13-91-12 (85094)
କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ବିପ୍ରଧର୍ମାଣଂ ବୃହସ୍ପତିମିବୌଜସା।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରଂ ତବ କୁଲେ ଗାଧେଃ ପୁତ୍ରଂ ସୁଧାର୍ମିକମ୍।
ତପସା ମହତା ଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରଦାସ୍ଯତି ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ 13-91-13 (85095)
ସ୍ତ୍ରିଯୌ ତୁ କାରଣଂ ତତ୍ର ପରିବର୍ତେ ଭବିଷ୍ଯତଃ।
ପିତାମହନିଯୋଗାଦ୍ବୈ ନାନ୍ଯଥୈତଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-91-14 (85096)
ତୃତୀଯେ ପୁରୁଷେ ତୁଭ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବମୁପୈଷ୍ଯତି।
ଭବିତା ତ୍ବଂ ଚ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଭୃଗୂଣାଂ ଭାବିତାତ୍ମନାମ୍॥ 13-91-15 (85097)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-91-16x (7078)
କୁଶିକସ୍ତୁ ମୁନେର୍ବାକ୍ଯଂ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ହୃଷ୍ଟୋଽଭବଦ୍ରାଜା ବାକ୍ଯଂ ଚେଦମୁବାଚ ହ।
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ଧର୍ମାତ୍ମା ତଦା ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-91-16 (85098)
ଚ୍ଯବନସ୍ତୁ ମହାତେଜାଃ ପୁନରେବ ନରାଧିପମ୍।
ବରାର୍ଥଂ ଚୋଦଯାମାସ ତମୁବାଚ ସ ପାର୍ଥିବଃ॥ 13-91-17 (85099)
ବାଢମେବଂ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯାମି କାମାଂସ୍ତ୍ବତ୍ତୋ ମହାମୁନେ।
ବ୍ରହ୍ମଭୂତଂ କୁଲଂ ମେଽସ୍ତୁ ଧର୍ମେ ଚାସ୍ଯ ମନୋ ଭବେତ୍॥ 13-91-18 (85100)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତଥେତ୍ଯେବଂ ପ୍ରତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଚ୍ଯବନୋ ମୁନିଃ।
ଅଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାଯ ନୃପତିଂ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଂ ଯଯୌ ତଦା॥ 13-91-19 (85101)
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ସର୍ବମଶେଷେଣ ମଯା ନୃପ।
ଭୃଗୂଣାଂ କୁଶିକାନାଂ ଚ ଅଭିସମ୍ବନ୍ଧକାରଣମ୍॥ 13-91-20 (85102)
ଯଥୋକ୍ତମୃଷିଣା ଚାପି ତଦା ତଦଭବନ୍ନୃପ।
ଜନ୍ମ ରାମସ୍ଯ ଚ ମୁନେର୍ବିଶ୍ବାମିତ୍ରସ୍ଯ ଚୈବ ହି॥ ॥ 13-91-21 (85103)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 91 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-91-15 ତୁଭ୍ଯଂ ତବ। ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବଂ କର୍ତୃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 092
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.92. ଅଧ୍ଯାଯଃ 092
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ତତ୍ତଦ୍ଦାନାନାଂ ବିଶିଷ୍ଯଫଲକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ମୁହ୍ଯାମୀତି ନିଶମ୍ଯାଦ୍ଯ ଚିନ୍ତଯାନଃ ପୁନଃପୁନଃ।
ହୀନାଂ ପାର୍ଥିବସିଂହୈସ୍ତୈଃ ଶ୍ରୀମଦ୍ଭିଃ ପୃଥିବୀମିମାମ୍॥ 13-92-1 (85104)
ପ୍ରାପ୍ଯ ରାଜ୍ଯାନି ଶତଶୋ ମହୀଂ ଜିତ୍ବାଽପି ଭାରତ।
କୋଟିଶଃ ପୁରୁଷାନ୍ହତ୍ବା ପରିତପ୍ଯେ ପିତାମହ॥ 13-92-2 (85105)
କା ନୁ ତାସାଂ ବରସ୍ତ୍ରୀଣାମବସ୍ଥାଽଦ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଯା ହୀନାଃ ପତିଭିଃ ପୁତ୍ରୈର୍ମାତୁଲୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିସ୍ତଥା॥ 13-92-3 (85106)
ବଯଂ ହି ତାନ୍କୁରୁନ୍ହତ୍ବା ଜ୍ଞାତୀଂଶ୍ଚ ସୁହୃଦୋଽପି ଚ।
ଅବାକ୍ଶୀର୍ଷାଃ ପତିଷ୍ଯାମୋ ନରକେ ନାତ୍ରଂ ସଂଶଯଃ॥ 13-92-4 (85107)
ଶରୀରଂ ଯୋକ୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ତପସୋଗ୍ରେଣ ଭାରତ।
ଉପଦିଷ୍ଟମିହେଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତୋଽହଂ ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-92-5 (85108)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-92-6x (7079)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭୀଷ୍ମୋ ମହାମନାଃ।
ପରୀକ୍ଷ୍ଯ ନିପୁଣଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଯୁଧିଷ୍ଠିରମଭାଷତ॥ 13-92-6 (85109)
ରହସ୍ଯମଦ୍ଭୁତଂ ଚୈବ ଶୃଣୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭାରତ।
ଯା ଗତିଃ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ବେନ ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-92-7 (85110)
ତପସା ପ୍ରାପ୍ଯତେ ସ୍ବର୍ଗସ୍ତପସା ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଯଶଃ।
ଆଯୁଃପ୍ରକର୍ଷୋ ଭୋଗାଶ୍ଚ ଲଭ୍ଯନ୍ତେ ତପସା ବିଭୋ॥ 13-92-8 (85111)
ଜ୍ଞାନଂ ବିଜ୍ଞାନମାରୋଗ୍ଯଂ ରୂପଂ ସମ୍ପତ୍ତଥୈବ ଚ।
ସୌଭାଗ୍ଯଂ ଚୈବ ତପସା ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-92-9 (85112)
ଧଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ତପସା ମୌନଂ ଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଉପଭୋଗାଂସ୍ତୁ ଦାନେନ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ଜୀବିତମ୍॥ 13-92-10 (85113)
ଅହିଂସାଯାଃ ଫଲଂ ରୂପଂ ଦୀକ୍ଷାଯା ଜନ୍ମ ବୈ କୁଲେ।
ଫଲମୂଲାଶନାଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗଃ ପର୍ଣଶନାଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-92-11 (85114)
ପଯୋଭକ୍ଷୋ ଦିବଂ ଯାତି ଦାନେନ ଦ୍ରବିଣାଧିକଃ।
ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଯା ବିଦ୍ଯା ନିତ୍ଯଶ୍ରାଦ୍ଧେନ ସନ୍ତତିଃ॥ 13-92-12 (85115)
ଗବାଢ୍ଯଃ ଶାକଦୀକ୍ଷାଭିଃ ସ୍ବର୍ଗମାହୁସ୍ତୃଣାଶନାତ୍।
ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତ୍ରିଷବଣ୍ସନାନାଦ୍ବାଯୁଂ ପୀତ୍ବା କ୍ରତୁଂ ଲଭେତ୍॥ 13-92-13 (85116)
ନିତ୍ଯସ୍ନାଯୀ ଦୀର୍ଘଜୀବୀ ସନ୍ଧ୍ଯେ ତୁ ଦ୍ବେ ଜପନ୍ଦ୍ବିଜଃ।
ମନ୍ତ୍ରଂ ସାଧଯତୋ ରାଜନ୍ନାକପୃଷ୍ଠମନାଶନେ॥ 13-92-14 (85117)
ସ୍ଥଣ୍ଡିଲେଷୁ ଶଯାନାନାଂ ଗୃହାଣି ଶଯନାନି ଚ।
ଚୀରବଲ୍କଲବାସୋଭିର୍ବାସାଂସ୍ଯାଭାଣାନି ଚ॥ 13-92-15 (85118)
ଶଯ୍ଯାସନାନି ଯାନାନି ଯୋଗଯୁକ୍ତେ ତପୋଧନେ।
ଅଗ୍ନିପ୍ରବେଶେ ନିଯତଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-92-16 (85119)
ରସାନାଂ ପ୍ରତିସଂହାରାତ୍ସୌଭାଗ୍ଯମିହ ବିନ୍ଦତି।
ଆମିଷପ୍ରତିସଂହାରାତ୍ପ୍ରଜା ହ୍ଯାଯୁଷ୍ମତୀ ଭବେତ୍॥ 13-92-17 (85120)
ଉଦବାସଂ ବସେଦ୍ଯସ୍ତୁ ସ ନରାଧିପତିର୍ଭବେତ୍।
ସତ୍ଯବାଦୀ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦୈବତୈଃ ସହ ମୋଦତେ॥ 13-92-18 (85121)
କୀର୍ତିର୍ଭବତି ଦାନେନ ତଥାଽଽରୋଗ୍ଯମହିଂସଯା।
ଦ୍ବିଜଶୁଶ୍ରୂଷଯା ରାଜ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜତ୍ବଂ ଚାପି ପୁଷ୍କଲମ୍॥ 13-92-19 (85122)
ପାନୀଯସ୍ଯ ପ୍ରଦାନେନ କୀର୍ତିର୍ଭବତି ଶାଶ୍ବତୀ।
ଅନ୍ନସ୍ଯ ତୁ ପ୍ରଦାନେନ ତୃପ୍ଯନ୍ତେ କାମଭୋଗତଃ॥ 13-92-20 (85123)
ସାନ୍ତ୍ବଦଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସର୍ବଶୋକୈର୍ବିମୁଚ୍ଯତେ।
ଦେବଶୁଶ୍ରୂଷଯା ରାଜ୍ଯଂ ଦିବ୍ଯଂ ରୂପଂ ନିଗଚ୍ଛତି॥ 13-92-21 (85124)
ଦୀପାଲୋକପ୍ରଦାନେନ ଚକ୍ଷୁଷ୍ମାନ୍ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ଭବେତ୍।
ପ୍ରେକ୍ଷଣୀଯପ୍ରଦାନେନ ସ୍ମୃତିଂ ମେଧାଂ ଚ ବିନ୍ଦତି॥ 13-92-22 (85125)
ଗନ୍ଧମାଲ୍ଯପ୍ରଦାନେନ କୀର୍ତିର୍ଭବତି ପୁଷ୍କଲା।
କେଶଶ୍ମଶ୍ରୂ ଧାରଂଯତାମଗ୍ର୍ଯା ଭବତି ସନ୍ତତିଃ॥ 13-92-23 (85126)
ଉପବାସଂ ଚ ଦୀକ୍ଷାଂ ଚ ଅଭିଷେକଂ ଚ ପାର୍ଥିବ।
କୃତ୍ବା ଦ୍ବାଦଶବର୍ଷାଣି ବୀରସ୍ଥାନାଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-92-24 (85127)
ଦାସୀଦାସମଲଙ୍କାରାନ୍କ୍ଷେତ୍ରାଣି ଚ ଗୃହାଣି ଚ।
ବ୍ରହ୍ମଦେଯାଂ ସୁତାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମନୁଜର୍ଷଭ॥ 13-92-25 (85128)
କ୍ରତୁଭିଶ୍ଚୋପବାସୈଶ୍ଚ ତ୍ରିଦିବଂ ଯାତି ଭାରତ।
ଲଭତେ ଚ ଶିବଂ ଜ୍ଞାନଂ ଫଲପୁଷ୍ପପ୍ରଦୋ ନରଃ॥ 13-92-26 (85129)
ସୁବର୍ଣଶୃଙ୍ଗୈସ୍ତୁ ବିରାଜିତାନାଂ
ଗବାଂ ସହସ୍ରସ୍ଯ ନରଃ ପ୍ରଦାନାତ୍।
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପୁଣ୍ଯଂ ଦିବି ଦେବଲୋକ-
ମିତ୍ଯେବମାହୁର୍ଦିବି ବେଦସଙ୍ଘାଃ॥ 13-92-27 (85130)
ପ୍ରଯଚ୍ଛତେ ଯଃ କପିଲାଂ ସବତ୍ସାଂ
କାଂସ୍ଯୋପଦୋହାଂ କନକାଗ୍ରଶୃଙ୍ଗୀମ୍।
ତୈସ୍ତୈର୍ଗୁଣୈଃ କାମଦୁଘାଽସ୍ଯ ଭୂତ୍ବା
ନରଂ ପ୍ରଦାତାରମୁପୈତି ସା ଗୌଃ॥ 13-92-28 (85131)
ଯାବନ୍ତି ରୋମାଣି ଭବନ୍ତି ଧେନ୍ବା-
ସ୍ତାବତ୍ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସ ଗୋପ୍ରଦାନାତ୍।
ପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚ ପୌତ୍ରାଂଶ୍ଚ କୁଲଂ ଚ ସର୍ବ-
ମାସପ୍ତମଂ ତାରଯତେ ପରତ୍ର॥ 13-92-29 (85132)
ସଦକ୍ଷିଣାଂ କାଞ୍ଚନଚାରୁଶୃଙ୍ଗୀଂ
କାଂସ୍ଯୋପଦୋହାଂ ଦ୍ରବିଣୋତ୍ତରୀଯାମ୍।
ଧେନୁଂ ତିଲାନାଂ ଦଦତୋ ଦ୍ବିଜାଯ
ଲୋକା ବସୂନାଂ ସୁଲଭା ଭବନ୍ତି॥ 13-92-30 (85133)
ସ୍ବକର୍ମଭିର୍ମାନବଂ ସଂନିରୁଦ୍ଧଂ
ତୀବ୍ରାନ୍ଧକାରେ ନରକେ ପତନ୍ତମ୍।
ମଂହାର୍ଣବେ ନୌରିବ ବାଯୁଯୁକ୍ତା
ଦାନଂ ଗବାଂ ତାରଯତେ ପରତ୍ର॥ 13-92-31 (85134)
ଯୋ ବ୍ରହ୍ମଦେଯାଂ ତୁ ଦଦାତି କନ୍ଯାଂ
ଭୂମିପ୍ରଦାନଂ ଚ କରୋତି ବିପ୍ରେ।
ଦଦାତି ଚାନ୍ନଂ ବିଧିବଚ୍ଚ ଯଶ୍ଚ
ସ ଲୋକମାପ୍ନୋତି ପୁରଂଦରସ୍ଯ॥ 13-92-32 (85135)
ନୈବେଶିକଂ ସର୍ବଗୁଣୋପପନ୍ନଂ
ଦଦାତି ବୈ ଯସ୍ତୁ ନରୋ ଦ୍ବିଜାଯ।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଚାରିତ୍ର୍ଯଗୁଣାନ୍ବିତାଯ
ତସ୍ଯାପି ଲୋକାଃ କୁରୁଷୂତ୍ତରେଷୁ॥ 13-92-33 (85136)
ଧୁର୍ଯପ୍ରଦାନେନ ଗବାଂ ତଥା ବୈ
ଲୋକାନବାପ୍ନୋତି ନରୋ ବସୂନାମ୍।
ସ୍ବର୍ଗାଯ ଚାହୁସ୍ତୁ ହିରଣ୍ଯଦାନଂ
ତତୋ ବିଶିଷ୍ଟଂ କନକପ୍ରଦାନମ୍॥ 13-92-34 (85137)
ଛତ୍ରପ୍ରଦାନେନ ଗୃହଂ ବରିଷ୍ଠଂ
ଯାନଂ ତଥୋପାନହସମ୍ପ୍ରଦାନେ।
ବସ୍ରପ୍ରଦାନେନ ଫଲଂ ସୁରୂପଂ
ଗନ୍ଧପ୍ରଦାନାତ୍ସୁରଭିର୍ନରଃ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-92-35 (85138)
ପୁଷ୍ପୋପଗଂ ବାଽଥ ଫଲୋପଗଂ ବା
ଯଃ ପାଦପଂ ସ୍ପର୍ଶଯତେ ଦ୍ବିଜାଯ।
ସଶ୍ରୀକମୃଦ୍ଧଂ ବହୁରତ୍ନପୂର୍ଣଂ
ଲଭତ୍ଯଯତ୍ନୋପଗତଂ ଗୃହଂ ବୈ॥ 13-92-36 (85139)
ଭକ୍ଷ୍ଯାନ୍ନପାନୀଯରସପ୍ରଦାତା
ସର୍ବାନ୍ସମାପ୍ନୋତି ରସାନ୍ପ୍ରକାମମ୍।
ପ୍ରତିଶ୍ରଯାଚ୍ଛାନସମ୍ପ୍ରଦାତା
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ତାନ୍ଯେବ ନ ସଂଶଯୋଽତ୍ର॥ 13-92-37 (85140)
ସ୍ରଗ୍ଧୂପଗନ୍ଧାନନୁଲେପନାନି
ସ୍ନାନାନି ମାଲ୍ଯାନି ଚ ମାନବୋ ଯଃ।
ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ ସ ଭବେଦରୋଗ-
ସ୍ତଥାଽଭିରୂପଶ୍ଚ ନରେନ୍ଦ୍ରଲୋକେ॥ 13-92-38 (85141)
ବୀଜୈରଶୂନ୍ଯଂ ଶଯନୈରୁପେତଂ
ଦଦ୍ଯାଦ୍ଗୃହଂ ଯଃ ପୁରୁଷୋ ଦ୍ବିଜାଯ।
ପୁଣ୍ଯାଭିରାମଂ ବହୁରତ୍ନପୂର୍ଣଂ
ଲଭତ୍ଯଧିଷ୍ଠାନବରଂ ସ ରାଜନ୍॥ 13-92-39 (85142)
ସୁଗନ୍ଧଚିତ୍ରାସ୍ତରଣୋପଧାନଂ
ଦଦ୍ଯାନ୍ନରୋ ଯଃ ଶଯନଂ ଦ୍ବିଜାଯ।
ରୂପାନ୍ବିତାଂ ପକ୍ଷବତୀଂ ମନୋଜ୍ଞାଂ
ଭାର୍ଯାମଯତ୍ନୋପଗତାଂ ଲଭେତ୍ସଃ॥ 13-92-40 (85143)
ପିତାମହସ୍ଯାନବରୋ ବୀରଶାଯୀ ଭବେନ୍ନରଃ।
ନାଧିକଂ ବିଦ୍ଯତେ ଯସ୍ମାଦିତ୍ଯାହୁଃ ପରମର୍ଷଯଃ॥ 13-92-41 (85144)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-92-42x (7080)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରୀତାତ୍ମା କୁରୁନନ୍ଦନଃ।
ନାଶ୍ରମେଽରୋଚଯଦ୍ବାସଂ ବୀରମାର୍ଗାଭିକାଙ୍କ୍ଷଯା॥ 13-92-42 (85145)
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ପ୍ରାହ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ପିତାମହସ୍ଯ ଯଦ୍ବାକ୍ଯଂ ତଦ୍ବୋ ରୋଚତ୍ବିତି ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-92-43 (85146)
ତତସ୍ତୁ ପାଣ୍ଡବାଃ ସର୍ବେ ଦ୍ରୌପଦୀ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଯ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ବାଢମିତ୍ଯଭ୍ଯପୂଜଯନ୍॥ ॥ 13-92-44 (85147)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 92 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-92-7 ଯା ଗତିଃ ଫଲଂ, ଯେନ ସାଧନେନ, ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ମରଣାନନ୍ତରମ୍॥ 7-92-10 ଜୀବିତଂ ଆଯୁଃ॥ 7-92-13 କ୍ରତୁଂ ପ୍ରଜାପତିମ୍। ପ୍ରଣାଯାମୈଃ ପ୍ରଜାପତିଲୋକଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-92-14 ଅନାଶନଂ ଅନାହାରଃ। ନିତ୍ଯସ୍ନାଯୀ ଭବେଦ୍ଦକ୍ଷ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-92-17 ପ୍ରତିସଂହାରାତ୍ଯାଗାତ॥ 7-92-24 ଉପବାର୍ସଃ ସର୍ବଭୋଗତ୍ଯାଗଃ। ଦୀକ୍ଷା ଜପାଦିନିଯମଖୀକାରଃ। ଅଭିଷେକସ୍ତ୍ରିଷବଣଂ ସ୍ନାନମ୍॥ 7-92-33 ନୈବେଶିକଂ ଗୃହୋପସ୍କରଂ ଶଯ୍ଯାଦି॥ 7-92-40 ପକ୍ଷବତୀଂ ମହାକୁଲୋଦ୍ଭବାମ୍॥ 7-92-41 ଅନବରଃ ରାମାନଃ। ଯସ୍ମାତ୍ ପିତାମହାତ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 093
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.93. ଅଧ୍ଯାଯଃ 093
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ତଟାକାଦିପ୍ରତିଷ୍ଠାଯା ବୃକ୍ଷାଦ୍ଯାରୋପଣସ୍ଯ ଚ ଫଲନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଆରାମାଣାଂ ତଟାକାନାଂ ଯତ୍ଫଲଂ କୁରୁପୁଙ୍ଗବ।
ତଦହଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବତ୍ତୋଽଦ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-93-1 (85148)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-93-2x (7081)
ସୁପ୍ରଦର୍ଶା ବଲବତୀ ଚିତ୍ରା ଧାତୁବିଭୂଷିତା।
ଉପେତା ସର୍ବଭୂତୈଶ୍ଚ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ଭୂମିରିହୋଚ୍ଯତେ॥ 13-93-2 (85149)
ତସ୍ଯାଃ କ୍ଷେତ୍ରବିଶେଷାଶ୍ଚ ତଟାକାନାଂ ଚ ବନ୍ଧନମ୍।
ଔଦକାନି ଚ ସର୍ବାଣି ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯନୁପୂର୍ବଶଃ॥ 13-93-3 (85150)
ତଟାକାନାଂ ଚ ବକ୍ଷ୍ଯାମି କୃତାନାଂ ଚାପି ଯେ ଗୁଣାଃ।
ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ସର୍ବତ୍ର ପୂଜନୀଯସ୍ତଟାକବାନ୍॥ 13-93-4 (85151)
ଅଥବା ମିତ୍ରସଦନଂ ମୈତ୍ରଂ ମିତ୍ରବିବର୍ଧନମ୍।
କୀର୍ତିସଂଜନନଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ତଟାକାନାଂ ନିବେଶନମ୍॥ 13-93-5 (85152)
ଧର୍ମସ୍ଯାର୍ଥସ୍ଯ କାମସ୍ଯ ଫଲମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ତଟାକସୁକୃତଂ ଦେଶେ କ୍ଷେତ୍ରମେକଂ ମହାଶ୍ରଯମ୍॥ 13-93-6 (85153)
ଚତୁର୍ବିଧାନାଂ ଭୂତାନାଂ ତଟାକମୁପଲକ୍ଷଯେତ୍।
ତଟାକାନି ଚ ସର୍ବାଣି ଦିଶନ୍ତି ଶ୍ରିଯମୁତ୍ତମାମ୍॥ 13-93-7 (85154)
ଦେବା ମନୁଷ୍ଯଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପିତରୋରଗରାକ୍ଷସାଃ।
ସ୍ଥାବରାଣି ଚ ଭୂତାନି ସଂଶ୍ରଯନ୍ତି ଜଲାଶଯମ୍॥ 13-93-8 (85155)
ତସ୍ମାତ୍ତାଂସ୍ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତଟାକେ ଯେ ଗୁଣାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ଯା ଚ ତତ୍ର ଫଲାବାପ୍ତିର୍ଋଷିଭିଃ ସମୁଦାହୃତାଃ॥ 13-93-9 (85156)
ବର୍ଷାକାଲେ ତଟାକେ ତୁ ସଲିଲଂ ଯସ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଫଲଂ ତସ୍ଯ ଫଲମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-93-10 (85157)
ଶରତ୍କାଲେ ତୁ ସଲିଲଂ ତଟାକେ ଯସ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ଗୋସହସ୍ରସ୍ଯ ସ ପ୍ରେତ୍ଯ ଲଭତେ ଫଲମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-93-11 (85158)
ହେମନ୍ତକାଲେ ସଲିଲଂ ତଟାକେ ଯସ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ସ ବୈ ବହୁସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଲଭତେ ଫଲମ୍॥ 13-93-12 (85159)
ଯସ୍ଯ ବୈ ଶୈଶିରେ କାଲେ ତଟାକେ ସଲିଲଂ ଭବେତ୍।
ତସ୍ଯାଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-93-13 (85160)
ତଟାକଂ ସୁକୃତଂ ଯସ୍ଯ ବସନ୍ତେ ତୁ ମହାଶ୍ରଯମ୍।
ଅତିରାତ୍ରସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ସ ସମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-93-14 (85161)
ନିଦାଘକାଲେ ପାନୀଯଂ ତଟାକେ ଯସ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ବାଜିମେଧଫଲଂ ତସ୍ଯ ଫଲଂ ବୈ ମୁନଯୋ ବିଦୁଃ॥ 13-93-15 (85162)
ସ କୁଲଂ ତାରଯେତ୍ସର୍ବଂ ଯସ୍ଯ ଖାତେ ଜଲାଶଯେ।
ଗାବଃ ପିବନ୍ତି ସଲିଲଂ ସାଧବଶ୍ଚ ନରାଃ ସଦା॥ 13-93-16 (85163)
ତଟାକେ ଯସ୍ଯ ଗାବସ୍ତୁ ପିବନ୍ତି ତୃଷିତା ଜଲମ୍।
ମୃଗପକ୍ଷିମନୁଷ୍ଯାଶ୍ଚ ସୋଽଶ୍ବମେଧଫଲଂ ଲଭେତ॥ 13-93-17 (85164)
ଯତ୍ପିବନ୍ତି ଜଲଂ ତତ୍ର ସ୍ନାଯନ୍ତେ ବିଶ୍ରମନ୍ତି ଚ।
ତଟାକେ ଯସ୍ଯ ତତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରେତ୍ଯାନନ୍ତ୍ଯାଯ କଲ୍ପତେ॥ 13-93-18 (85165)
ଦୁର୍ଲଭଂ ସଲିଲଂ ତାତ ବିଶେଷେଣ ପରତ୍ର ବୈ।
ପାନୀଯସ୍ଯ ପ୍ରଦାନେନ ପ୍ରୀତିର୍ଭବତି ଶାଶ୍ବତୀ॥ 13-93-19 (85166)
ତିଲାନ୍ଦଦତ ପାନୀଯଂ ଦୀପାନ୍ଦଦତ ଜାଗୃତ।
ଜ୍ଞାତିଭିଃ ସହ ମୋଦଧ୍ବମେତତ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍॥ 13-93-20 (85167)
ସର୍ବଦାନୈର୍ଗୁରୁତରଂ ସର୍ବଦାନୈର୍ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ପାନୀଯଂ ନରଶାର୍ଦୂଲ ତସ୍ମାଦ୍ଦାତବ୍ଯମେବ ହି॥ 13-93-21 (85168)
ଏବମେତତ୍ତଟାକସ୍ଯ କୀର୍ତିତଂ ଫଲମୁତ୍ତମମ୍।
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ବୃକ୍ଷାଣାମବରୋପଣମ୍॥ 13-93-22 (85169)
ସ୍ଥାବରାଣାଂ ଚ ଭୂତାନାଂ ଜାତଯଃ ଷଟ୍ ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ।
ବୃକ୍ଷଗୁଲ୍ମଲତାବଲ୍ଲ୍ଯସ୍ତ୍ବକ୍ସାରାସ୍ତୃଣଜାତଯଃ॥ 13-93-23 (85170)
ଏତା ଜାତ୍ଯସ୍ତୁ ବୃକ୍ଷାଣାଂ ତେଷାଂ ରୋପେ ଗୁଣାସ୍ତ୍ବିମେ।
କୀର୍ତିଶ୍ଚ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚୈବ ଫଲଂ ଶୁଭମ୍॥ 13-93-24 (85171)
ଲଭତେ ନାମ ଲୋକେ ଚ ପିତୃଭିଶ୍ଚ ମହୀଯତେ।
ଦେବଲୋକେ ଗତସ୍ଯାପି ନାମ ତସ୍ଯ ନ ନଶ୍ଯତି॥ 13-93-25 (85172)
ଅତୀତାନାଗତେ ଚୋଭେ ପିତୃବଂଶଂ ଚ ଭାରତ।
ତାରଯେଦ୍ବୃକ୍ଷରୋପୀ ଚ ତସ୍ମାଦ୍ବୃକ୍ଷାଂଶ୍ଚ ରୋପଯେତ୍॥ 13-93-26 (85173)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରା ଭବନ୍ତ୍ଯେତେ ପାଦପା ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ପରଲୋକଗତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଲୋକାଂଶ୍ଚାପ୍ନୋତି ସୋଽବ୍ଯଯାନ୍॥ 13-93-27 (85174)
ପୁଷ୍ଣୈଃ ସୁରଗଣାନ୍ବୃକ୍ଷାଃ ଫଲୈଶ୍ଚାପି ତଥା ପିତୄନ୍।
ଧାଯଯା ଚାତିଥିଂ ତାତ ପୂଜଯନ୍ତି ମହୀରୁହଃ॥ 13-93-28 (85175)
କିନ୍ନରୋରଗରକ୍ଷାଂସି ଦେବଗନ୍ଧର୍ବମାନବାଃ।
ତଥା ଋଷିଗଣାଶ୍ଚୈବ ସଂଶ୍ରଯନ୍ତି ମହୀରୁହାନ୍॥ 13-93-29 (85176)
ପୁଷ୍ପିତାଃ ଫଲବନ୍ତଶ୍ଚ ତର୍ପଯନ୍ତୀହ ମାନବାନ୍।
ବୃକ୍ଷଦଂ ପୁତ୍ରବଦ୍ବୃକ୍ଷାସ୍ତାରଯନ୍ତି ପରତ୍ର ତୁ॥ 13-93-30 (85177)
ତସ୍ମାତ୍ତଟାକେ ସଦ୍ବୃକ୍ଷା ରୋପ୍ଯାଃ ଶ୍ରେଯୋର୍ଥିନା ସଦା।
ପୁତ୍ରବତ୍ପରିପାଲ୍ଯାଶ୍ଚ ପୁତ୍ରାସ୍ତେ ଧର୍ମତଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-93-31 (85178)
ତଟାକକୃଦ୍ବୃକ୍ଷରୋପୀ ଇଷ୍ଟଯଜ୍ଞଶ୍ଚ ଯୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ଏତେ ସ୍ବର୍ଗେ ମହୀଯନ୍ତେ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ସତ୍ଯବାଦିନଃ॥ 13-93-32 (85179)
ତସ୍ମାତ୍ତଟାକଂ କୁର୍ବୀତ ଆରାମାଂଶ୍ଚୈବ ରୋପଯେତ୍।
ଯଜେଚ୍ଚ ବିବିଧୈର୍ଯଜ୍ଞୈଃ ସତ୍ଯଂ ଚ ସତତଂ ବଦେତ୍॥ ॥ 13-93-33 (85180)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 93 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-93-2 ବଲବତୀ ବହୁସସ୍ଯୋତ୍ପାଦିକା॥ 7-93-4 ଔଦକାନି ଖାତାନି ତଟାକାନି॥ 7-93-4 ତଟାକବାନ୍ ତଟାକକୃତ୍॥ 7-93-5 ମିତ୍ରାଣାଂ ସଦନମିବୋପକାରକଂ ସସ୍ଯୋତ୍ପାଦନାଦିନା। ମୈତ୍ରଂ ମିତ୍ରସ୍ଯ ସୂର୍ଯସ୍ଯେଦଂ ପ୍ରୀତିକରମ୍। ମିତ୍ରାଣାଂ ଦେବାନାଂ ବିବର୍ଧନଂ ପୋଷକମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 094
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.94. ଅଧ୍ଯାଯଃ 094
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ତଦାରାଧନବିଧାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯାନୀମାନି ବହିର୍ବେଦ୍ଯାଂ ଦାନାନି ପରିଚକ୍ଷତେ।
ତେଭ୍ଯୋ ବିଶିଷ୍ଟଂ କିଂ ଦାନଂ ମତଂ ତେ କୁରୁପୁଙ୍ଗବ॥ 13-94-1 (85181)
କୌତୂହଲଂ ହି ପରମଂ ତତ୍ର ମେ ବିଦ୍ଯତେ ପ୍ରଭୋ।
ଦାତାରଂ ଦତ୍ତମନ୍ବେତି ଯଦ୍ଦାନଂ ତତ୍ପ୍ରଚକ୍ଷ୍ବ ମେ॥ 13-94-2 (85182)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-94-3x (7082)
ଅଭଯଂ ସର୍ବଭୂତେଭ୍ଯୋ ବ୍ଯସନେ ଚାପ୍ଯନୁଗ୍ରହଃ।
ଯଚ୍ଚାଭିଲଷିତଂ ଦଦ୍ଯାତ୍ତୃଷିତାଯାଭିଯାଚତେ॥ 13-94-3 (85183)
ଭରଣେ ପୁତ୍ରଦାରାଣାଂ ତଦ୍ଦାନଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମୁଚ୍ଯତେ।
ଦତ୍ତଂ ଦାତାରମନ୍ବେତି ତଦ୍ଦାନଂ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-94-4 (85184)
ହିରଣ୍ଯଦାନଂ ଗୋଦାନଂ ପୃଥିବୀଦାନମେବ ଚ।
ଏତାନି ବୈ ପବିତ୍ରାଣି ତାରଯନ୍ତ୍ଯପି ଦୁଷ୍କୃତାତ୍॥ 13-94-5 (85185)
ଏତାନି ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ସାଧୁଭ୍ଯୋ ଦେହି ନିତ୍ଯଦା।
ଦାନାନି ହି ନରଂ ପାପାନ୍ମୋକ୍ଷଯନ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-94-6 (85186)
ଯଦ୍ଯଦିଷ୍ଟତମଂ ଲୋକେ ଯଚ୍ଚାସ୍ଯ ଦଯିତଂ ଗୃହେ।
ତତ୍ତଦ୍ଗୁଣବତେ ଦେଯଂ ତଦେବାକ୍ଷଯମିଚ୍ଛତା॥ 13-94-7 (85187)
ପ୍ରିଯାଣି ଲଭତେ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରିଯଦଃ ପ୍ରିଯକୃତ୍ତଥା।
ପ୍ରିଯୋ ଭବତି ଭୂତାନାମିହ ଚୈବ ପରତ୍ର ଚ॥ 13-94-8 (85188)
ଯାଚମାନମଭୀମାନାଦନାସକ୍ତମକିଞ୍ଚନମ୍।
ଯୋ ନାର୍ଚତି ଯଥାଶକ୍ତି ସ ନୃଶଂସୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-94-9 (85189)
ଅମିତ୍ରମପି ଚେଦ୍ଦୀନଂ ଶରଣୈଷିଣମାଗତମ୍।
ବ୍ଯସନେ ଯୋଽନୁଗୃହ୍ଣାତି ସ ବୈ ପୁରୁଷସତ୍ତମଃ॥ 13-94-10 (85190)
କୃଶାଯ କୃତବିଦ୍ଯାଯ ବୃତ୍ତିକ୍ଷୀଣାଯ ସୀଦତେ।
ଅପହନ୍ଯାତ୍କ୍ଷୁଧାଂ ଯସ୍ତୁ ନ ତେନ ପୁରୁଷଃ ସମଃ॥ 13-94-11 (85191)
କ୍ରିଯାନିଯମିତାନ୍ସାଧୁନ୍ପୁତ୍ରଦାରୈଶ୍ଚ କର୍ଶିତାନ୍।
ଅଯାଚମାନାନ୍କୌନ୍ତେଯ ସର୍ବୋପାଯୈର୍ନିମନ୍ତ୍ରଯେତ୍॥ 13-94-12 (85192)
ଆଶିଷଂ ଯେ ନ ଦେବେଷୁ ନ ଚ ମର୍ତ୍ଯେଷୁ କୁର୍ବତେ।
ଅର୍ହନ୍ତୋ ନିତ୍ଯସତ୍ବସ୍ଥା ଯଥାଲବ୍ଧୋପଜୀବିନଃ॥ 13-94-13 (85193)
ଆଶୀବିଷସମେଭ୍ଯଶ୍ଚ ତେଭ୍ଯୋ ରକ୍ଷସ୍ବ ଭାରତ।
ତାନ୍ଯୁକ୍ତୈରୁପଜିଜ୍ଞାସ୍ଯ ଭୋଗୈର୍ନିର୍ବପ ରକ୍ଷ ଚ॥ 13-94-14 (85194)
କୃତୈରାବସଥୈର୍ନିତ୍ଯଂ ସପ୍ରେଷ୍ଯୈଃ ସପରିଚ୍ଛଦୈଃ।
ନିମନ୍ତ୍ରଯେଥାଃ କୌରବ୍ଯ ସର୍ବଭୂତସୁଖାବହୈଃ॥ 13-94-15 (85195)
ଯଦି ତେ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଯୁଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାପୂତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
କାର୍ଯମିତ୍ଯେବ ମନ୍ବାନା ଧାର୍ମିକାଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ମିଣଃ॥ 13-94-16 (85196)
ବିଦ୍ଯାସ୍ନାତା ବ୍ରତସ୍ନାତା ଧର୍ମମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଜୀବିନଃ।
ଗୂଢସ୍ବାଧ୍ଯାଯତପସୋ ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣାଃ ସଂଶିତବ୍ରତାଃ॥ 13-94-17 (85197)
ତେଷୁ ଶୁଦ୍ଧେଷୁ ଦାନ୍ତେଷୁ ସ୍ବଦାରନିରତେଷୁ ଚ।
ଯତ୍କରିଷ୍ଯସି କଲ୍ଯାଣଂ ତତ୍ତେ ଲୋକେ ଯୁଧାମ୍ପତେ॥ 13-94-18 (85198)
ଯଥାଽଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ସୁହୁତଂ ସାଯମ୍ପ୍ରାତର୍ଦ୍ବିଜାତିନା।
ତଥା ଭବତି ଦତ୍ତଂ ବୈ ବିଦ୍ବଦ୍ଭ୍ଯୋ ଯତ୍କୃତାତ୍ମନା॥ 13-94-19 (85199)
ଏଷ ତେ ବିତତୋ ଯଜ୍ଞଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାପୂତଃ ସଦକ୍ଷିଣଃ।
ବିଶିଷ୍ଟଃ ସର୍ବଯଜ୍ଞେଭ୍ଯୋ ଦଦତସ୍ତାତ ବର୍ତତାମ୍॥ 13-94-20 (85200)
ନିବାପୋ ଦାନସଦୃଶଃ ସଦୃଶେଷୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ନିବେଦଯନ୍ପୂଜଯନ୍ବୈ ତେଷ୍ବାନୃଣ୍ଯଂ ନିଗଚ୍ଛତି॥ 13-94-21 (85201)
ଯ ଏବଂ ନୈବ କୁପ୍ଯନ୍ତେ ନ ଲୁଭ୍ଯନ୍ତି ତୃଣେଷ୍ବପି।
ତ ଏବ ନଃ ପୂଜ୍ଯତମା ଯେ ଚାପି ପ୍ରିଯବାଦିନଃ॥ 13-94-22 (85202)
ଯେ ନୋ ନ ବହୁମନ୍ଯନ୍ତେ ନ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତି ଯାଚନେ।
ପୁତ୍ରବତ୍ପରିପାଲ୍ଯାସ୍ତେ ନମସ୍ତେଭ୍ଯସ୍ତଥାଽଭଯମ୍॥ 13-94-23 (85203)
ଋତ୍ବିକ୍ପୁରୋହିତାଚାର୍ଯା ମୃଦୁଧର୍ମପରା ହି ଯେ।
କ୍ଷାତ୍ରେଣାପି ହି ସଂସୃଷ୍ଟଂ ତେଜଃ ଶାମ୍ଯତି ତେଷ୍ବପି॥ 13-94-24 (85204)
ଈଶ୍ବରୋ ବଲବାନସ୍ମି ରାଜାଽସ୍ମୀତି ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ମାସ୍ମ ପର୍ଯାସୀର୍ବାସୋଭିରଶନେନ ଚ॥ 13-94-25 (85205)
ଯଚ୍ଛୋଭାର୍ଥଂ ବଲାର୍ତଂ ବା ବିତ୍ତମସ୍ତି ତବାନଘ।
ତେନ ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପୂଜ୍ଯାଃ ସ୍ବଧର୍ମମନୁତିଷ୍ଠତା॥ 13-94-26 (85206)
ନମସ୍କାର୍ଯାସ୍ତଥା ବିପ୍ରା ବର୍ତମାନା ଯଥାତଥମ୍।
ଯଥାସୁଖଂ ଯଥୋତ୍ସାହଂ ଲଲନ୍ତୁ ତ୍ବଯି ପୁତ୍ରବତ୍॥ 13-94-27 (85207)
କୋ ହ୍ଯକ୍ଷଯପ୍ରସାଦାନାଂ ସୁହୃଦାମଲ୍ପତୋଷିଣାମ୍।
ବୃତ୍ତିମର୍ହତ୍ଯୁପକ୍ଷେପ୍ତୁଂ ତ୍ବଦନ୍ଯଃ କୁରୁସତ୍ତମ॥ 13-94-28 (85208)
ଯଥାଽପତ୍ଯାଶ୍ରଯୋ ଧର୍ମଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଲୋକେ ସନାତନଃ।
ସଦୈବ ସା ଗତିର୍ନାନ୍ଯା ତଥାଽସ୍ମାକଂ ଦ୍ବିଜାତଯଃ॥ 13-94-29 (85209)
ଯଦି ନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତାତ ସଂତ୍ଯଜେଯୁରପୂଜିତାଃ।
ପଶ୍ଯନ୍ତୋ ଦାରୁଣଂ କର୍ମ ସତତଂ କ୍ଷତ୍ରିଯେ ସ୍ଥିତମ୍॥ 13-94-30 (85210)
ଅବେଦାନାମକୀର୍ତୀନାମଲୋକାନାମଯଜ୍ବିନାମ୍।
କୋନୁ ସ୍ଯାଜ୍ଜୀବିତେନାର୍ଥସ୍ତଦ୍ଧିନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ରଯମ୍॥ 13-94-31 (85211)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଯଥା ଧର୍ମଂ ସନାତନମ୍।
ରାଜନ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ରାଜନ୍ପୁରା ପରିଚଚାର ହ।
ବୈଶ୍ଯୋ ରାଜନ୍ଯମିତ୍ଯେବ ଶୂଦ୍ରୋ ବୈଶ୍ଯମିତି ଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-94-32 (85212)
ଦୂରାଚ୍ଛୂଦ୍ରେଣୋପଚର୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽଗ୍ନିରିବ ଜ୍ବଲନ୍।
ସଂସ୍ପର୍ଶପରିଚର୍ଯସଲ୍ତୁ ବୈଶ୍ଯେନ କ୍ଷତ୍ରିଯେଣ ଚ॥ 13-94-33 (85213)
ମୃଦୁଭାବାନ୍ସତ୍ଯଶୀଲାନ୍ସତ୍ଯଧର୍ମାନୁପାଲକାନ୍।
ଆଶୀବିଷାନିବ କ୍ରୁଦ୍ଧାଂସ୍ତାନୁପାଚରତ ଦ୍ବିଜାନ୍॥ 13-94-34 (85214)
ଅପରେଷାଂ ପରେଷାଂ ଚ ପରେଭ୍ଯଶ୍ଚାପି ଯେ ପରେ।
କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ପ୍ରତପତାଂ ତେଜସା ଚ ବଲେନ ଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବେବ ଶାମ୍ଯନ୍ତି ତେଜାଂସି ଚ ତପାଂସି ଚ॥ 13-94-35 (85215)
ନ ମେ ପିତା ପ୍ରିଯତରୋ ନ ତ୍ବଂ ତାତ ତଥା ପ୍ରିଯଃ।
ନ ମେ ପିତୁଃ ପିତା ରାଜନ୍ନ ଚାତ୍ମା ନ ଚ ଜୀବିତମ୍॥ 13-94-36 (85216)
ତ୍ବତ୍ତଶ୍ଚ ମେ ପ୍ରିଯତରଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ନାସ୍ତି କଶ୍ଚନ।
ତ୍ବତ୍ତୋଽପି ମେ ପ୍ରିଯତରା ବ୍ରାହ୍ମଣା ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-94-37 (85217)
ବ୍ରବୀମି ସତ୍ଯମେତଚ୍ଚ ଯଥାଽହଂ ପାଣ୍ଡୁନନ୍ଦନ।
ତେନ ସତ୍ଯେନ ଗଚ୍ଛେଯଂ ଲୋକାନ୍ଯତ୍ର ସ ଶାନ୍ତନୁଃ॥ 13-94-38 (85218)
ପଶ୍ଯେଯଂ ଚ ସତାଂ ଲୋକାଞ୍ଛୁଚୀନ୍ବ୍ରହ୍ମପୁରସ୍କୃତାନ୍।
ତତ୍ର ମେ ତାତ ଗନ୍ତବ୍ଯମହ୍ନାଯ ଚ ଚିରାଯ ଚ॥ 13-94-39 (85219)
ସୋହମେତାଦୃଶାନ୍ଲୋକାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭରତସତ୍ତମ।
ଯନ୍ମେ କୃତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ନ ତପ୍ଯେ ତେନ ପାର୍ଥିବ॥ ॥ 13-94-40 (85220)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 94 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-94-9 ଅଭୀମାନାଦତିସମର୍ଥୋଽଯମିତ୍ଯଭିମାନଂ ସ୍ବମନସ୍ଯେବ କୃତ୍ବା ଯାଚମାନମ୍। ଯାଚମାନାବମାନାଚ୍ଚ ଆଶାବନ୍ତମକିଞ୍ଚନମିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-94-11 କୃଶାଯେତ୍ଯାଦିଚତୁର୍ଥୀ ଷଷ୍ଠ୍ଯର୍ଥ। କୃଶାଯ ହ୍ରୀମତେ ତାତେତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-94-12 କ୍ରିଯାନିଯମିତାନ୍ ସ୍ବଧର୍ମଯନ୍ତ୍ରିତାନ୍। ହ୍ରିଯା ତୁ ନିଯତାନିତି ଥ.ଧ.ପାଠ॥ 7-94-16 ଧର୍ମାର୍ଥମେବ ଧର୍ମଂ କୁର୍ବନ୍ତି ନତୁ ଫଲାନ୍ତରାର୍ଥମିତି ଭାବଃ॥ 7-94-20 ଦଦତଃ ଦାତୁସ୍ତବ ବର୍ତତାଂ ସର୍ବଦାସ୍ତୁ॥ 7-94-21 ନିବାପଃ ପିତୃତର୍ପଣମ୍। ଦାନସଦୃଶଃ ଇତ୍ଯତ୍ର ଦାନଂ ମହାଦାନମ୍॥ 7-94-26 ତେ ତ୍ବଯା॥ 7-94-27 ଲଲନ୍ତୁ ରମନ୍ତାମ୍॥ 7-94-28 ଉପକ୍ଷେପ୍ତଂ ସମର୍ପିତୁମ୍॥ 7-94-31 ଅବେଦାନାମିତି। ତର୍ହି ବ୍ରାହ୍ମଣୈରସ୍ମତ୍ତ୍ଯାଗେ ତତ ଏବ ଅବେଦାଦୀନାମସ୍ମାକଂ ଜୀବିତେନ କୋର୍ଥଃ। ତତ୍ ଜୀବିତଂ॥ 7-94-35 କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ପ୍ରଭାବଂ ଚ ତେଜାଂସି ଚ ତପାଂସି ଚ। ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବେବ ମନ୍ଯନ୍ତେ ଶ୍ରୀରଯୁର୍ବଲମେବ ଚେତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 095
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.95. ଅଧ୍ଯାଯଃ 095
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣମହିମାନୁବର୍ଣନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯୌ ଚ ସ୍ଯାତାଂ ଚରଣେନୋପପନ୍ନୌ
ଯୌ ବିଦ୍ଯଯା ସଦୃଶୌ ଜନ୍ମନା ଚ।
ତାଭ୍ଯାଂ ଦାନଂ କତରସ୍ମୈ ବିଶିଷ୍ଟ-
ମଯାଚମାନାଯ ଚ ଯାଚତେ ଚ॥ 13-95-1 (85221)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-95-2x (7083)
ଶ୍ରେଯୋ ବୈ ଯାଚତଃ ପାର୍ଥ ଦାନମାହୁରଯାଚତେ।
ଅର୍ହତ୍ତମୋ ବୈ ଧୃତିମାନ୍କୃପଣାଦକୃତାତ୍ମନଃ॥ 13-95-2 (85222)
କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ରକ୍ଷଣଧୃତିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽନର୍ଥନାଧୃତିଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଧୃତିମାନ୍ବିଦ୍ବାନ୍ଦେବାନ୍ପ୍ରୀଣାତି ତୁଷ୍ଟିମାନ୍॥ 13-95-3 (85223)
ଯାଚ୍ଯମାହୁରନୀଶସ୍ଯ ଅତିହାରଂ ଚ ଭାରତ।
ଉଦ୍ବେଜଯନ୍ତି ଯାଚନ୍ତି ଯଦା ଭୂତାନି ଦସ୍ଯୁବତ୍॥ 13-95-4 (85224)
ମ୍ରିଯତେ ଯାଚମାନୋ ବୈ ତମନୁ ମ୍ରିଯତେଽଦଦତ୍।
ଦଦତ୍ସଂଜୀବଯତ୍ଯେନମାତ୍ମାନଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-95-5 (85225)
ଆନୃଶଂସ୍ଯଂ ପରୋ ଧର୍ମୋ ଯାଚତେ ଯତ୍ପ୍ରଦୀଯତେ।
ଅଯାଚତଃ ସୀଦମାନାନ୍ସର୍ବୋପାଯୈର୍ନିମନ୍ତ୍ରଯେତ୍॥ 13-95-6 (85226)
ଯଦି ବୈ ତାଦୃଶା ରାଷ୍ଟ୍ରେ ବସେଯୁସ୍ତେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାଃ।
ଭସ୍ମଚ୍ଛନ୍ନାନିବାଗ୍ନୀଂସ୍ତାନ୍ବୁଧ୍ଯେଥାସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରଯତ୍ନତଃ॥ 13-95-7 (85227)
ତପସା ଦୀପ୍ଯମାନାସ୍ତେ ଦହେଯୁଃ ପୃଥିବୀମପି।
ଅପୂଜ୍ଯମାନାଃ କୌରବ୍ଯ ପୂଜାର୍ହାସ୍ତୁ ତଥାବିଧାଃ॥ 13-95-8 (85228)
ପୂଜ୍ଯା ହି ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନତପୋଯୋଗସମନ୍ବିତାଃ।
ତେଭ୍ଯଃ ପୂଜାଂ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀଥା ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପରନ୍ତପଃ 13-95-9 (85229)
ଦଦଦ୍ବହୁବିଧାନ୍ଦେଯାନୁପଚ୍ଛନ୍ଦଯତେ ଚ ତାନ୍॥ 13-95-10 (85230)
ଯଦଗ୍ନିହୋତ୍ରେ ସୁହୁତେ ସାଯଂପ୍ରାତର୍ଭବେତ୍ଫଲମ୍।
ବିଦ୍ଯାବେଦବ୍ରତବତି ତଦ୍ଦାନଫଲମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-95-11 (85231)
ବିଦ୍ଯାବେଦବ୍ରତସ୍ନାତା ନ ବ୍ଯାପାଶ୍ରଯଜୀବିନଃ।
ଗୂଢସ୍ବାଧ୍ଯାଯତପସୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସଂଶିତବ୍ରତାନ୍॥ 13-95-12 (85232)
କୃତୈରାବସଥୈର୍ହୃଦ୍ଯୈଃ ସପ୍ରେଷ୍ଯୈଃ ସପରିଚ୍ଛଦୈଃ।
ନିମନ୍ତ୍ରଯେଥାଃ କୌରବ୍ଯ କାମୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈର୍ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାନ୍॥ 13-95-13 (85233)
ଅପି ତେ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଯୁଃ ଶ୍ରଦ୍ଧୋପେତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
କାର୍ଯମିତ୍ଯେବ ମନ୍ବାନା ଧର୍ମଜ୍ଞାଃ ସୂକ୍ଷ୍ମଦର୍ଶିନଃ॥ 13-95-14 (85234)
ଅପି ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଭୁକ୍ତ୍ବା ଗତାଃ ସୋଦ୍ଧରଣାନ୍ଗୃହାନ୍।
ଯେଷାଂ ଦାରାଃ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତେ ପର୍ଜନ୍ଯମିବ କର୍ଷକାଃ॥ 13-95-15 (85235)
ଅନ୍ନାନି ପ୍ରାତଃସବନେ ନିଯତା ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତାତ ଭୁଞ୍ଜାନାସ୍ତ୍ରେତାଗ୍ନିଂ ପ୍ରୀଣଯନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-95-16 (85236)
ମାଧ୍ଯଂଦିନଂ ତେ ସବନଂ ଦଦତସ୍ତାତ ବର୍ତତାମ୍।
ଗୋହିରଣ୍ଯାନି ବାସାଂସି ତେନେନ୍ଦ୍ରଃ ପ୍ରୀଯତାଂ ତବ॥ 13-95-17 (85237)
ତୃତୀଯଂ ସବନଂ ତେ ବୈ ବୈଶ୍ବଦେବଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯଦ୍ଦେବେଭ୍ଯଃ ପିତୃଭ୍ଯଶ୍ଚ ବିପ୍ରେଭ୍ଯଶ୍ଚ ପ୍ରଯଚ୍ଛସି॥ 13-95-18 (85238)
ଅହିଂସା ସର୍ବଭୂତେଭ୍ଯଃ ସଂବିଭାଗଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଦମସ୍ତ୍ଯାଗୋ ଧୃତିଃ ସତ୍ଯଂ ଭବତ୍ଯବଭୃଥାଯ ତେ॥ 13-95-19 (85239)
ଏଥ ତେ ଚିତତୋ ଯଜ୍ଞଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାପୂତଃ ସଦକ୍ଷିଣଃ।
ବିଶିଷ୍ଟଃ ସର୍ବଯଜ୍ଞାନାଂ ନିତ୍ଯଂ ତାତ ପ୍ରବର୍ତତାମ୍॥ ॥ 13-95-20 (85240)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 95 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-95-1 ଚରଣେନାଚରଣେନ॥ 7-95-2 ଯାଚତଃ ଯାଚକାତ୍ ତଦ୍ଦାନାଦିସ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-95-3 ଅନର୍ଥନା ଅଯାଚ୍ଚା। 7-95-4 ଯାଚ୍ଯଂ ଯାଚନାରୂପଂ କର୍ମ। ଅନୀଶସ୍ଯ ଦରିଦ୍ରସ୍ଯାତିହାରଂ ତିରସ୍କାରମାହୁଃ। ଯଦା ଯତଃ ଯାଚନ୍ତି ଯାଚମାନାନି ଭୂତାନି ଦସ୍ଯୁବଲ୍ଲୋକାନୁଦ୍ବେଜଯନ୍ତି॥ 7-95-10 ଉପଚ୍ଛନ୍ଦଯତେ ଉପଚ୍ଛନ୍ଦଯେତ। ଦଦଦ୍ବହୁବିଧାନ୍ଦାଯାନୁପାଗଚ୍ଛନ୍ନଯାଚତାମିତି ଝ.ପାଠଃ। ଅଯାଚତାଂ ଅଯାଚମାନାନାମ୍। ଉପାଗଚ୍ଛନ୍ସମୀପମୁପସର୍ପନ୍ ଦାଯାନ୍ଧନାଦୀନ୍ଦଦତ୍ ଦାତା ଭବେତି ଶେଷଃ॥ 7-95-15 ସୋଦ୍ଧରଣାନ୍ସ୍ବାମିନ୍ଯାଗତେ ଦାସ୍ଯାମୀତି ଯାଚମାନେଭ୍ଯୋ ବାଲକେଭ୍ଯ ଆଶାପ୍ରଦର୍ଶନମୁଦ୍ଧରଣଂ ତତ୍ସହିତାନ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 096
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.96. ଅଧ୍ଯାଯଃ 096
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣି ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପ୍ରଜାନାଂ ଚ ରକ୍ଷଣସ୍ଯାବଶ୍ଯକର୍ତବ୍ଯତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠର ଉବାଚ।
ଦାନଂ ଯଜ୍ଞଃ କ୍ରିଯା ଚେହ କିଂସ୍ବିତ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ମହାଫଲମ୍।
କସ୍ଯ ଜ୍ଯାଯଃ ଫଲଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କୀଦୃଶେଭ୍ଯଃ କଥଂ କଦା॥ 13-96-1 (85241)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ବିଜ୍ଞାତୁଂ ଯାଥାତଥ୍ଯେନି ଭାରତ।
ବିଦ୍ବଞ୍ଜିଜ୍ଞାସମାନାଯ ଦାନଧର୍ମାନ୍ପ୍ରଚକ୍ଷ୍ବ ମେ॥ 13-96-2 (85242)
ଅନ୍ତର୍ବେଦ୍ଯାଂ ଚ ଯଦ୍ଦତ୍ତଂ ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଚାନୃଶଂସ୍ଯତଃ।
କିଂସ୍ବିନ୍ନୈଃଶ୍ରେଯସଂ ତାତ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-96-3 (85243)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-96-4x (7084)
ରୌଦ୍ରଂ କର୍ମ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ସତତଂ ତାତ ବର୍ତତେ।
ନାସ୍ଯ ବୈତାନିକଫଲଂ ବିନା ଦାନଂ ସୁପାବନମ୍॥ 13-96-4 (85244)
ନ ତୁ ପାପକୃତାଂ ରାଜ୍ଞାଂ ଯାଜକା ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ॥
ଧନେ ସତ୍ଯପ୍ରଦାତୄଣାଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ସାଧବଃ॥ 13-96-5 (85245)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ନ ତୁ ଚେଦ୍ଯଦ୍ରୋଷାଦାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଦ୍ଯଜ୍ଞୈର୍ଯଜେଦ୍ରାଜାଽଽପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ॥ 13-96-6 (85246)
ଅଥ ଚେତ୍ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଯୁର୍ଦଦ୍ଯାଦହରହର୍ନୃପଃ।
ଶ୍ରଦ୍ଧାମାସ୍ଥାଯ ପରମାଂ ପାବନଂ ହ୍ଯେତୁଦୁତ୍ତମମ୍॥ 13-96-7 (85247)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂସ୍ତର୍ପଯନ୍ଦ୍ରବ୍ଯୈଃ ସ ବୈ ଯଜ୍ଞୋଽନୁପଦ୍ରବଃ।
ମୈତ୍ରାନ୍ସାଧୂନ୍ବେଦବିଦଃ ଶୀଲବୃତ୍ତତପୋର୍ଜିତାନ୍॥ 13-96-8 (85248)
ଯତ୍ତେ ତେ ନ କରିଷ୍ଯନ୍ତି କୃତଂ ତେ ନ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଯଜ୍ଞାନ୍ସାଧଯ ସାଧୁଭ୍ଯଃ ସ୍ବାଦ୍ବନ୍ନାନ୍ଦକ୍ଷିଣାବତଃ॥ 13-96-9 (85249)
ଇଷ୍ଟଂ ଦତ୍ତଂ ଚ ମନ୍ଯେଥା ଆତ୍ମାନଂ ଦାନକର୍ମଣା।
ପୂଜଯେଥା ଯାଯଜୂକାଂସ୍ତବାପ୍ଯଂଶୋ ଭବେଦ୍ଯଥା॥ 13-96-10 (85250)
`ବିଦ୍ବଦ୍ଭ୍ଯଃ ସମ୍ପ୍ରଦାନେନ ତତ୍ରାପ୍ଯଂଶୋଽସ୍ଯ ପୂଜଯା।
ଯଜ୍ବଭ୍ଯଶ୍ଚାଥ ବିଦ୍ବଦ୍ଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତ୍ବା ଲୋକଂ ପ୍ରଦାପଯେତ୍।
ପ୍ରଦଦ୍ଯାଜ୍ଜ୍ଞାନଦାତୄଣାଂ ଜ୍ଞାନଦାନାଂଶଭାଗ୍ଯଭବେତ୍॥' 13-96-11 (85251)
ପ୍ରଜାବତୋ ଭରେଥାଶ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବହୁଭାରିଣଃ।
ପ୍ରଜାବାଂସ୍ତେନ ଭବତି ଯଥା ଜନଯିତା ତଥା॥ 13-96-12 (85252)
ଯାବତଃ ସାଧୁଧର୍ମାନ୍ବୈ ସନ୍ତଃ ସଂବର୍ଧଯନ୍ତ୍ଯୁତ।
ସର୍ବସ୍ବୈଶ୍ଚାପି ଭର୍ତବ୍ଯା ନରା ଯେ ବହୁକାରିଣଃ॥ 13-96-13 (85253)
ସମୃଦ୍ଧଃ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣେଭ୍ଯୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଧେନୂରନଡୁହୋଽନ୍ନାନି ଚ୍ଛତ୍ରଂ ବାସାଂସ୍ଯୁପାନହୌ॥ 13-96-14 (85254)
ଆଜ୍ଯାନି ଯଜମାନେଭ୍ଯସ୍ତଥାଽନ୍ନାନି ଚ ଭାରତ।
ଅଶ୍ବବନ୍ତି ଚ ଯାନାନି ବେଶ୍ମାନି ଶଯନାନି ଚ॥ 13-96-15 (85255)
ଏତେ ଦେଯାଃ ପୁଷ୍ଟିମଦ୍ଭିର୍ଲଘୂପାଯାଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଅଜୁଗୁପ୍ସାଂଶ୍ଚ ବିଜ୍ଞାଯ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବୃତ୍ତିକର୍ଶିତାନ୍॥ 13-96-16 (85256)
ଉପଚ୍ଛନ୍ନଂ ପ୍ରକାଶଂ ବା ବୃତ୍ତ୍ଯା ତାନ୍ପ୍ରତିପାଲଯ।
ରାଜସୂଯାଶ୍ବମେଧାଭ୍ଯାଂ ଶ୍ରେଯସ୍ତତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍ପ୍ରତି॥ 13-96-17 (85257)
ଏବଂ ପାପୈର୍ବିନିର୍ମୁକ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ପୂତଃ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ସ୍ଯସି।
ସଞ୍ଚଯିତ୍ବା ପୁନଃ କୋଶଂ ଯଦ୍ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ପାଲଯିଷ୍ଯସି॥ 13-96-18 (85258)
ତେନ ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଭୂଯତ୍ବମବାପ୍ସ୍ଯସି ଧନାନି ଚ।
ଆତ୍ମନଶ୍ଚ ପରେଷାଂ ଚ ବୃତ୍ତିଂ ସଂରକ୍ଷ ଭାରତ॥ 13-96-19 (85259)
ପୁତ୍ରବଚ୍ଚାପି ଭୃତ୍ଯାନ୍ସ୍ବାନ୍ପ୍ରଜାଶ୍ଚ ପରିପାଲଯ।
[ଯୋଗଃ କ୍ଷେମଶ୍ଚ ତେ ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବସ୍ତୁ ଭାରତ॥ 13-96-20 (85260)
ତଦର୍ଥଂ ଜୀବିତଂ ତେଽସ୍ତୁ ମା ତେଭ୍ଯୋଽପ୍ରତିପାଲନମ୍।
ଅନର୍ଥୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯୈଷ ଯଦ୍ବିତ୍ତନିଚଯୋ ମହାନ୍॥ 13-96-21 (85261)
କ୍ଷିଯା ହ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ସଂବାସୋ ଦର୍ପଯେତ୍ସମ୍ପ୍ରମୋହଯେତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ପ୍ରମୂଢେଷୁ ଧର୍ମୋ ବିପ୍ରଣଶେଦ୍ଧୁବମ୍।
ଧର୍ମପ୍ରଣାଶେ ଭୂତାନାମଭାବଃ ସ୍ଯାନ୍ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-96-22 (85262)
ଯୋ ରକ୍ଷିଭ୍ଯଃ ସମ୍ପ୍ରଦାଯ ରାଜା ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ବିଲୁମ୍ପତି।
ଯଜ୍ଞେ ରାଷ୍ଟ୍ରାଦ୍ଧନଂ ତସ୍ମାଦାନଯଧ୍ବମିତି ବ୍ରୁବନ୍॥ 13-96-23 (85263)
ଯଚ୍ଚାଦାଯ ତଦାଜ୍ଞପ୍ତଂ ଭୀତଂ ଦତ୍ତଂ ସୁଦାରୁଣମ୍।
ଯଜେଦ୍ରାଜା ନ ତଂ ଯଜ୍ଞଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ସାଧବଃ॥ 13-96-24 (85264)
ଅପୀଡିତାଃ ସୁସଂବୃଦ୍ଧା ଯେ ଦଦତ୍ଯନୁକୂଲତଃ।
ତାଦୃଶେନାପ୍ଯୁପାଯେନ ଯଷ୍ଟବ୍ଯଂ ନୋଦ୍ଯମାହୃତୈଃ॥ 13-96-25 (85265)
ଯଦା ପରିନିଷିଚ୍ଯେତ ନିହିତୋ ବୈ ଯଥାବିଧି।
ତଦା ରାଜା ମହାଯଜ୍ଞୈର୍ଯଜେତ ବହୁଦକ୍ଷିଣୈଃ॥ 13-96-26 (85266)
ବୃଦ୍ଧବାଲଧନଂ ରକ୍ଷ୍ଯମନ୍ଧସ୍ଯ କୃପଣସ୍ଯ ଚ।
ନ ଖାତପୂର୍ବଂ କୁର୍ବୀତ ନ ରୁଦନ୍ତୀଧନଂ ହରେତ୍॥ 13-96-27 (85267)
ହୃତଂ କୃପଣବିତ୍ତଂ ହି ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ହନ୍ତି ନୃପ ଶ୍ରିଯମ୍।
ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ମହତୋ ଭୋଗାନ୍କ୍ଷୁଦ୍ଭଯଂ ପ୍ରଣୁଦେତ୍ସତାମ୍॥ 13-96-28 (85268)
ଯେଷାଂ ସ୍ବାଦୂନି ଭୋଜ୍ଯାନି ସମବେକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ବାଲକାଃ।
ନାଶ୍ନନ୍ତି ବିଧିବତ୍ତାନି କିନ୍ନୁ ପାପତରଂ ତତଃ॥ 13-96-29 (85269)
ଯଦି ତେ ତାଦୃଶୋ ରାଷ୍ଟ୍ରେ ବିଦ୍ବାନ୍ତ୍ସୀଦେତ୍କ୍ଷୁଧା ଦ୍ବିଜଃ।
ଭ୍ରୂଣହତ୍ଯାଂ ଚ ଗଚ୍ଛେଥାଃ କୃତ୍ବା ପାପମିବୋତ୍ତମମ୍॥ 13-96-30 (85270)
ଧିକ୍ତସ୍ଯ ଜୀବିତଂ ରାଜ୍ଞୋ ରାଷ୍ଟ୍ରେ ଯସ୍ଯାବସୀଦତି।
ଦ୍ବିଜୋଽନ୍ଯୋ ବା ମନୁଷ୍ଯୋପି ଶିବିରାହ ବଚୋ ଯଥା॥ 13-96-31 (85271)
ଯସ୍ଯ ସ୍ମ ବିଷଯେ ରାଜ୍ଞଃ ସ୍ନାତକଃ ସୀଦତି କ୍ଷୁଧା।
ଅବୃଦ୍ଧିମେତି ତଦ୍ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ବିନ୍ଦତେ ସହ ରାଜକମ୍॥ 13-96-32 (85272)
କ୍ରୋଶନ୍ତ୍ଯୋ ଯସ୍ଯ ବୈ ରାଷ୍ଟ୍ରାଦ୍ଧ୍ରିଯନ୍ତେ ତରସା ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
କ୍ରୋଶତାଂ ପତିପୁତ୍ରାଣାଂ ମୃତୋଽସୌ ନ ଚ ଜୀବତି]॥ 13-96-33 (85273)
ଅରକ୍ଷିତାରଂ ହର୍ତାରଂ ବିଲୋପ୍ତାରମନାଯକମ୍।
ତଂ ବୈ ରାଜକଲିଂ ହନ୍ଯୁଃ ପ୍ରଜାଃ ସନ୍ନହ୍ଯ ନିର୍ଘୃଣଂ॥ 13-96-34 (85274)
ଅହଂ ବୋ ରକ୍ଷିତେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଯୋ ନ ରକ୍ଷତି ଭୂମିପଃ।
ସ ସଂହତ୍ଯ ନିହନ୍ତବ୍ଯଃ ଶ୍ବେବ ସୋନ୍ମାଦ ଆତୁରଃ॥ 13-96-35 (85275)
ପାପଂ କୁର୍ବନ୍ତି ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ପ୍ରଜା ରାଜ୍ଞା ହ୍ଯରକ୍ଷିତାଃ।
ଚତୁର୍ଥଂ ତସ୍ଯ ପାପସ୍ଯ ରାଜା ବିନ୍ଦତି ଭାରତ॥ 13-96-36 (85276)
ଅଥାହୁଃ ସର୍ବମେବୈତି ଭୂଯୋଽର୍ଧମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ।
ଚତୁର୍ଥଂ ମତମସ୍ମାକଂ ମନୋଃ ଶ୍ରୁତ୍ବାନୁଶାସନମ୍॥ 13-96-37 (85277)
ଶୁଭଂ ବା ଯଚ୍ଚ କୁର୍ବନ୍ତି ପ୍ରଜା ରାଜ୍ଞା ସୁରକ୍ଷିତାଃ।
ଚତୁର୍ଥଂ ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯସ୍ଯ ରାଜା ଚାପ୍ନୋତି ଭାରତ॥ 13-96-38 (85278)
ଜୀବନ୍ତଂ ତ୍ବାନୁଜୀବନ୍ତୁ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପର୍ଜନ୍ଯମିବ ଭୂତାନି ମହାଦ୍ରୁମମିବାଣ୍ଡଜାଃ॥ 13-96-39 (85279)
କୁବେରମିବ ରକ୍ଷାଂସି ଶତକ୍ରତୁମିବାମରାଃ।
ଜ୍ଞାତଯସ୍ତ୍ବାଽନୁଜୀବନ୍ତୁ ସୁହୃଦଶ୍ଚ ପରନ୍ତପ॥ ॥ 13-96-40 (85280)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଣ୍ଣବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 96 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-96-1 ଯଜ୍ଞଃ କ୍ରିଯା ଯଜ୍ଞରୂପାକ୍ରିଯେତ୍ଯର୍ଥଃ। କୀଦୃଶେଭ୍ଯୋ ଦାନଂ କଥଂ ଯଜ୍ଞକ୍ରିଯେତି। କଦେତ୍ଯୁଭଯତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-96-7 ଏତଦ୍ଦାନମ୍॥ 7-96-9 ଯଦ୍ଯଦି ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତେ ତବ ନ କରିଷ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରତିଗ୍ରହମିତି ଶେଷଃ। ତର୍ହି କୃତଂ ସୁକୃତଂ ତେ ତବ ନ ଭବିଷ୍ଯତି। ତଦା ସୁକୃତୋତ୍ପତ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ଯଜ୍ଞାନ୍ସାଧଯ॥ 7-96-10 ଦାନେ ଯଜ୍ଞାଦିକମନ୍ତର୍ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-96-12 ଜନଯିତା ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 7-96-13 ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞସ୍ତେ ସନ୍ତୋ ବହୁକାରିଣୋଽତ୍ଯନ୍ତମୁପକର୍ତାରୋ ଭବନ୍ତି। ନରା ଯେ ବହୁଭାଷିଣ ଇତି ତ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-96-19 ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଭୂଯଂ ଭାବୋଽସ୍ଯାସ୍ତି ସ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବ୍ରହ୍ମଭୂଯସ୍ତସ୍ଯ ଭାବୋ ବ୍ରହ୍ମଭୂଯତ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବମ୍॥ 7-96-23 ଯୋ ରାଜା ରକ୍ଷିଭ୍ଯଃ ସଙ୍ଗ୍ରହପରେଭ୍ଯୋ ଧନଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଯଜ୍ଞେ ଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ ଧନମାନଯଧ୍ବମିତି ବ୍ରୁବନ୍ ଯଜେତ୍ ତର୍ହି ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ବିଲୁମ୍ପତି॥ 7-96-24 ଯଚ୍ଚାସୌ ତଦ୍ଧନିଭିର୍ଭାତଂ ଭଯଯୁକ୍ତଂ ଯଥାସ୍ଯାତ୍ତଥା ଦତ୍ତଂ ପ୍ରଜାଭ୍ଯ ଆଦାଯ ସୁଦାରୁଣଂ ଯଥାସ୍ଯାତ୍ତଥା ଯଜେତ୍ତଂ ଯଜ୍ଞଂ ନ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ॥ 7-96-25 ଉଦ୍ଯମଃ ପ୍ରଜାପୀଡନାତ୍ମକୋଽତିଯତ୍ନଃ॥ 7-96-26 ନିହିତଃ ପ୍ରଜାନାଂ ନିତରାଂ ହିତୋ ରାଜା ଯଦା ପ୍ରଜାଭିର୍ନିଷିଚ୍ଯେତ ଧନୈରଭିଷିଚ୍ଯେତ॥ 7-96-27 ସ୍ବାତପୂର୍ବଂ ଧନଂ ନ କୁର୍ବୀତ ସ୍ବାଧୀନଂ ନ କୁର୍ବୀତେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-96-29 ସମବେକ୍ଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯେବ ନତୁ ଲଭନ୍ତେ॥ 7-96-32 ସହଯୁଗପତ୍। ରାଜକଂ ରାଜସମୂହଂ ପ୍ରତିପକ୍ଷଭୂତଂ ବିନ୍ଦତେ॥ 7-96-37 ସର୍ବଂ ପାପଂ ଏତି ରାଜାନମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 097
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.97. ଅଧ୍ଯାଯଃ 097
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସେନ୍ଦ୍ରବୃହସ୍ପତିସଂବାଦାନୁବାଦଂ ଭୂମିଦାନପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଇଦଂ ଦେଯମିଦଂ ଦେଯମିତୀଯଂ ଶ୍ରୁତିଚୋଦନାତ୍।
ବହୁଦେଯାଶ୍ଚ ରାଜାନଃ କିଂସ୍ବିଦ୍ଦେଯମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-97-1 (85281)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-97-2x (7085)
ଅତି ଦାନାନି ସର୍ବାଣି ପୃଥିବୀଦାନମୁଚ୍ଯତେ।
ଅଚଲା ହ୍ଯକ୍ଷଯା ଭୂମିର୍ଦୋଗ୍ଧ୍ରୀ କାମାନିହୋତ୍ତମାନ୍॥ 13-97-2 (85282)
ଦୋଗ୍ଧ୍ରୀ ବାସାଂସି ରତ୍ନାନି ପଶୂନ୍ବ୍ରୀହିଯବାଂସ୍ତଥା।
ଭୂମିଦଃ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଶାଶ୍ବତୀରେଧତେ ସମାଃ॥ 13-97-3 (85283)
ଯାବଦ୍ଭୂମେରାଯୁରିହ ତାବଦ୍ଭୂମିଦ ଏଧତେ।
ନ ଭୂମିଦାନାଦସ୍ତୀହ ପରଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-97-4 (85284)
ଅପ୍ଯଲ୍ପଂ ପ୍ରଦଦୁଃ ସର୍ବେ ପୃଥିବ୍ଯା ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ଭୂମିମେବ ଦଦୁଃ ସର୍ବେ ଭୂମିଂ ତେ ଭୁଞ୍ଜତେ ଜନାଃ॥ 13-97-5 (85285)
ସ୍ବକର୍ମୈବୋପଜୀବନ୍ତି ନରା ଇହ ପରତ୍ର ଚ।
ଭୂମିଃ ପତିଂ ମହାଦେବୀ ଦାତାରଂ କୁରୁତେ ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-97-6 (85286)
ଯ ଏତାଂ ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦଦ୍ଯାଦକ୍ଷଯାଂ ରାଜସତ୍ତମ।
ପୁନର୍ନରତ୍ବଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଭବେତ୍ସ ପୃଥିବୀପତିଃ॥ 13-97-7 (85287)
ଯଥା ଦାନଂ ତଥା ଭୋଗ ଇତି ଧର୍ମେଷୁ ନିଶ୍ଚଯଃ।
ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ବା ତନୁଂ ଜହ୍ଯାଦ୍ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ପୃଥିବୀମିମାଂମ୍॥ 13-97-8 (85288)
ଇତ୍ଯେତତ୍କ୍ଷତ୍ରବନ୍ଧୂନାଂ ବଦନ୍ତି ପରମାଶିଷଃ।
ପୁନାତି ଦତ୍ତା ପୃଥିବୀ ଦାତାରମିତି ଶୁଶ୍ରୁମ॥ 13-97-9 (85289)
ଅପି ପାପସମାଚାରଂ ବ୍ରହ୍ମଘ୍ନମପି ଚାନୃତମ୍।
ସୈବ ପାପଂ ପ୍ଲାବଯତି ସୈବ ପାପାତ୍ପ୍ରମୋଚଯେତ୍॥ 13-97-10 (85290)
ଅପି ପାପକୃତାଂ ରାଜ୍ଞାଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ସାଧବଃ।
ପୃଥିବୀଂ ନାନ୍ଯଦିଚ୍ଛନ୍ତି ପାବନଂ ଜଗତୀ ଯତଃ॥ 13-97-11 (85291)
ନାମାସ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯଦତ୍ତେତି ଗୁହ୍ଯଂ ଦେବ୍ଯାଃ ସନାତନମ୍।
ଦାନଂ ବାଽପ୍ଯଥବାଽଦାନଂ ନାମାସ୍ଯାଃ ପ୍ରଥମପ୍ରିଯମ୍॥ 13-97-12 (85292)
ଯ ଏତାଂ ବିଦୁଷେ ଦଦ୍ଯାତ୍ପୃଥିବୀଂ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ପୃଥିବ୍ଯାମେତଦିଷ୍ଟଂ ସ ରାଜା ରାଜ୍ଯମିତୋ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-97-13 (85293)
ପୁନଶ୍ଚାସୌ ଜନିଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ରାଜବତ୍ସ୍ଯାନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାପ୍ଯୈବ ପୃଥିବୀଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବିପ୍ରାଯ ପାର୍ଥିବଃ॥ 13-97-14 (85294)
ନାଭୂମିପତିନା ଭୂମିରଧିଷ୍ଠେଯା କଥଞ୍ଚନ।
ନ ଚ ବସ୍ତ୍ରେଣି ବା ଗୂହେଦନ୍ତର୍ଧାନେନ ବା ଚରେତ୍॥ 13-97-15 (85295)
ଯେ ଚାନ୍ଯେ ଭୂମିମିଚ୍ଛେଯୁଃ କୁର୍ଯୁରେବଂ ନ ସଂଶଯଃ।
ଯଃ ସାଧୋର୍ଭୂମିମାଦତ୍ତେ ନ ଭୂମିଂ ବିନ୍ଦତେ ତୁ ସଃ॥ 13-97-16 (85296)
ଭୂମିଂ ଦତ୍ତ୍ବା ତୁ ସାଧୁଭ୍ଯୋ ବିନ୍ଦତେ ଭୂମିମୁତ୍ତମାମ୍।
ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ଧର୍ମାତ୍ମା ସମ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମହଦ୍ଯଶଃ॥ 13-97-17 (85297)
`ଏକାହାରକରୀଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଷଷ୍ଠିସାହସ୍ରମୂର୍ଧ୍ବଗଃ।
ତାବତ୍ଯା ହରଣେ ପୃଥ୍ବ୍ଯା ନରକଂ ଦ୍ବିଗୁଣୋତ୍ତରମ୍॥' 13-97-18 (85298)
ଯସ୍ଯ ବିପ୍ରାସ୍ତୁ ଶଂସନ୍ତି ସାଧୋର୍ଭୂମିଂ ସଦୈବ ହି।
ନ ତସ୍ଯ ଶତ୍ରବୋ ରାଜନ୍ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ବସୁନ୍ଧରାମ୍॥ 13-97-19 (85299)
ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ପୁରୁଷଃ ପାପଂ କୁରୁତେ ବୃତ୍ତିକର୍ଶିତଃ।
ଅପି ଗୋଚର୍ମମାତ୍ରେଣ ଭୂମିଦାନେନ ପୂଯତେ॥ 13-97-20 (85300)
ଯେଽପି ସଙ୍ଗୀର୍ଣାକର୍ମାଣୋ ରାଜାନୋ ରୌଦ୍ରକର୍ମିଣଃ।
ତେଭ୍ଯଃ ପବିତ୍ରମାଖ୍ଯେଯଂ ଭୂମିଦାନମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-97-21 (85301)
ଅଲ୍ପାନ୍ତରମିଦଂ ଶଶ୍ବତ୍ପୁରାଣା ମେନିରେ ଜନାଃ।
ଯୋ ଯଜେତାଶ୍ବମେଧେନ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବା ସାଧବେ ମହୀମ୍॥ 13-97-22 (85302)
ଅପି ଚେତ୍ସୁକୃତଂ କୃତ୍ବା ଶଙ୍କେରନ୍ନପି ପଣ୍ଡିତାଃ।
ଅଶଂକ୍ଯମେକମେବୈତଦ୍ଭୂମିଦାନମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-97-23 (85303)
ସୁବର୍ଣଂ ରଜତଂ ବସ୍ତ୍ରଂ ମଣିମୁକ୍ତାବସୂନି ଚ।
ସର୍ବମେତନ୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଦଦାତି ବସୁଧାଂ ଦଦତ୍॥ 13-97-24 (85304)
ତପୋ ଯଜ୍ଞଃ ଶ୍ରୁତଂ ଶୀଲମଲୋଭଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧତା।
ଗୁରୁଦୈବତପୂଜା ଚ ଏତା ବର୍ତନ୍ତି ଭୂମିଦମ୍॥ 13-97-25 (85305)
ଭର୍ତୁନିଃଶ୍ରେଯସେ ଯୁକ୍ତାସ୍ତ୍ଯକ୍ତାତ୍ମାନୋ ରଣେ ହତାଃ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକଗତାଃ ସିଦ୍ଧା ନାତିକ୍ରାମନ୍ତି ଭୂମିଦମ୍॥ 13-97-26 (85306)
ଯଥା ଜନିତ୍ରୀ ସ୍ବଂ ପୁତ୍ରଂ କ୍ଷୀରେଣ ଭରତେ ସଦା।
ଅନୁଗୃହ୍ଣାତି ଦାତାରଂ ତଥା ସର୍ବରସୈର୍ମହୀ॥ 13-97-27 (85307)
ମୃତ୍ଯୁର୍ବୈକିଂକରୋ ଦଣ୍ଡସ୍ତାପୋ ବହ୍ନେଃ ସୁଦାରୁଣଃ।
ଘୋରାଶ୍ଚ ବାରୁଣାଃ ପାଶା ନୋପସର୍ପନ୍ତି ଭୂମିଦମ୍॥ 13-97-28 (85308)
ପିତୄଂଶ୍ଚ ପିତୃଲୋକସ୍ଥାନ୍ଦେବଲୋକେ ଚ ଦେବତାଃ।
ସନ୍ତର୍ପଯତି ଶାନ୍ତାତ୍ମା ଯୋ ଦଦାତି ବସୁନ୍ଧରାମ୍॥ 13-97-29 (85309)
କୃଶାଯ ମ୍ରିଯମାଣାଯ ବୃତ୍ତିଗ୍ଲାନାଯ ସୀଦତେ।
ଭୂମିଂ ବୃତ୍ତିକରୀଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସତ୍ରୀ ଭବତି ମାନବଃ॥ 13-97-30 (85310)
ଯଥା ଧାବତି ଗୌର୍ବତ୍ସଂ ସ୍ରବନ୍ତୀ ବତ୍ସଲା ପଯଃ।
ଏବମେବ ମହାଭାଗ ଭୂମିର୍ଭରତି ଭୂମିଦମ୍॥ 13-97-31 (85311)
ହଲକୃଷ୍ଟାଂ ମହୀଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସବୀଜାଂ ସଫଲାମପି।
ସୋଦକଂ ବାଽପି ଶରଣଂ ତଥା ଭବତି କାମଦଃ॥ 13-97-32 (85312)
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବୃତ୍ତସମ୍ପନ୍ନମାହିତାଗ୍ନିଂ ଶୁଚିବ୍ରତମ୍।
ନରଃ ପ୍ରତିଗ୍ରାହ୍ଯ ମହୀଂ ନ ଯାତି ଯମସାଦନମ୍॥ 13-97-33 (85313)
ଯଥା ଚନ୍ଦ୍ରମସୋ ବୃଦ୍ଧିରହନ୍ଯହନି ଜାଯତେ।
ତଥା ଭୂମିକୃତଂ ଦାନଂ ସସ୍ଯେସସ୍ଯେ ବିବର୍ଧତେ॥ 13-97-34 (85314)
ଅତ୍ର ଗାଥା ଭୂମିଗୀତାଃ କୀର୍ତଯନ୍ତି ପୁରାବିଦଃ।
ଯାଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ଦତ୍ତା ଭୂଃ କାଶ୍ଯପାଯ ବୈ॥ 13-97-35 (85315)
ମାମେବାଦତ୍ତ ମାଂ ଦତ୍ତ ମାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ମାମବାପ୍ସ୍ଯଥ।
ଅସ୍ମିଁଲ୍ଲୋକେ ପରେ ଚୈବ ତଦ୍ଦତ୍ତଂ ଜାଯତେ ପୁନଃ॥ 13-97-36 (85316)
ଯ ଇମାଂ ବ୍ଯାହୃତିଂ ବେଦ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବେଦସମ୍ମିତାମ୍।
ଶ୍ରାଦ୍ଧସ୍ଯ ହୂଯମାନସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଭୂଯଂ ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-97-37 (85317)
କୃତ୍ଯାନାମଭିଶପ୍ତାନାମରିଷ୍ଟଶମନଂ ମହତ୍।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ମହୀଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପୁନାତ୍ଯୁଭଯତୋ ଦଶ॥ 13-97-38 (85318)
ପୁନାତି ଯ ଇଦଂ ବେଦ ବେଦବାଦଂ ତଥୈବ ଚ।
ପ୍ରକୃତିଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଭୂମିର୍ବୈ ଶାଶ୍ବତୀ ମତା॥ 13-97-39 (85319)
ଅଭିଷିଚ୍ଯୈବ ନୃପତିଂ ଶ୍ରାବଯେଦିମମାଗମମ୍।
ଯଥା ଶ୍ରୁତ୍ବା ମହୀଂ ଦଦ୍ଯାନ୍ନାଦଦ୍ଯାତ୍ସାଧୁତଶ୍ଚ ତାଂ॥ 13-97-40 (85320)
ସୋଽଯଂ କୃତ୍ସ୍ନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥୋ ରାଜାର୍ଥଶ୍ଚାପ୍ଯସଂଶଯଃ।
ରାଜା ହି ଧର୍ମକୁଶଲଃ ପ୍ରଥମଂ ଭୂତିଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-97-41 (85321)
ଅଥ ଯେଷାମଧର୍ମଜ୍ଞୋ ରାଜା ଭବତି ନାସ୍ତିକଃ।
ନ ତେ ସୁଖଂ ପ୍ରବୁଧ୍ଯନ୍ତି ନ ସୁଖଂ ପ୍ରସ୍ବପନ୍ତି ଚ॥ 13-97-42 (85322)
ସଦା ଭବନ୍ତି ଚୋଦ୍ବିଗ୍ନାସ୍ତସ୍ଯ ଦୁଶ୍ଚରିତୈର୍ନରାଃ।
ଯୋଗକ୍ଷେମା ହି ବହବୋ ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ନାସ୍ଯାବିଶନ୍ତି ତତ୍॥ 13-97-43 (85323)
ଅଥ ଯେଷାଂ ପୁନଃ ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ରାଜା ଭବତି ଧାର୍ମିକଃ।
ସୁଖଂ ତେ ପ୍ରତିବୁଧ୍ଯନ୍ତେ ସୁସୁଖଂ ପ୍ରସ୍ବପନ୍ତି ଚ॥ 13-97-44 (85324)
ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ଶୁଭେ ରାଜ୍ଯେ କର୍ମଭିର୍ନିର୍ବୃତା ନରାଃ।
ଯୋଗକ୍ଷେମେଣ ବୃଷ୍ଟ୍ଯା ଚ ବିବର୍ଧନ୍ତେ ସ୍ବକର୍ମଭିଃ॥ 13-97-45 (85325)
ସ କୁଲୀନଃ ସ ପୁରୁଷଃ ସ ବନ୍ଧୁଃ ସ ଚ ପୁଣ୍ଯକୃତ୍।
ସ ଦାତା ସ ଚ ବିକ୍ରାନ୍ତୋ ଯୋ ଦଦାତି ବସୁନ୍ଧରାଂ॥ 13-97-46 (85326)
ଆଦିତ୍ଯା ଇବ ଦୀପ୍ଯନ୍ତେ ତେଜସା ଭୁବି ମାନବାଃ।
ଦଦନ୍ତି ବସୁଧାଂ ସ୍ଫୀତାଂ ଯେ ବେଦବିଦୁଷି ଦ୍ବିଜେ॥ 13-97-47 (85327)
ଯଥା ସସ୍ଯାନି ରୋହନ୍ତି ପ୍ରକୀର୍ଣାନି ମହୀତଲେ।
ତଥା କାମାଃ ପ୍ରରୋହନ୍ତି ଭୂମିଦାନସମାର୍ଜିତାଃ॥ 13-97-48 (85328)
ଆଦିତ୍ଯୋ ବରୁଣୋ ବିଷ୍ଣୁର୍ବ୍ରହ୍ମା ସୋମୋ ହୁତାଶନଃ।
ଶୂଲିପାଣିଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ପ୍ରତିନନ୍ଦନ୍ତି ଭୂମିଦମ୍॥ 13-97-49 (85329)
ଭୂମୌ ଜାଯନ୍ତି ପୁରୁଷା ଭୂମୌ ନିଷ୍ଠାଂ ବ୍ରଜନ୍ତି ଚ।
ଚତୁର୍ବିଧୋ ହି ଲୋକୋଽଯଂ ଯୋଽଯଂ ଭୂମିଗୁଣାତ୍ମକଃ॥ 13-97-50 (85330)
ଏଷା ମାତା ପିତା ଚୈବ ଜଗତଃ ପୃଥିବୀପତେ।
ନାନଯା ସଦୃଶଂ ଭୂତଂ କିଞ୍ଚିଦସ୍ତି ଜନାଧିପ॥ 13-97-51 (85331)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ବୃହସ୍ପତେଶ୍ଚ ସଂବାଦମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-97-52 (85332)
ଇଷ୍ଟ୍ବା କ୍ରତୁଶତେନାଥ ମହତା ଦକ୍ଷିଣାବତା।
ମଘବା ବାଗ୍ବିଦାଂଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପପ୍ରଚ୍ଛେଦଂ ବୃହସ୍ପତିମ୍॥ 13-97-53 (85333)
ଭଗବନ୍କେନ ଦାନେନ ସ୍ବର୍ଗତଃ ସୁଖମେଧତେ।
ଯଦକ୍ଷଯମହାର୍ଯଂ ଚ ତଦ୍ବ୍ରୂହି ବଦତାଂବର॥ 13-97-54 (85334)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-97-55x (7086)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୃଃ ସ ସୁରେନ୍ଦ୍ରେଣ ତତୋ ଦେବପୁଲୋହିତଃ।
ବୃହସ୍ପତିର୍ବୃହତ୍ତେଜାଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ଶତକ୍ରତୁମ୍॥ 13-97-55 (85335)
ସୁବର୍ଣଦାନଂ ଗୋଦାନଂ ଭୂମିଦାନଂ ଚ ବୃତ୍ରହନ୍।
`ବିଦ୍ଯାଦାନଂ ଚ କନ୍ଯାନାଂ ଦାନଂ ପାପହରଂ ପରମ୍।'
ଦଦଦେତାନ୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-97-56 (85336)
ନ ଭୂମିଦାନାଦ୍ଦେବେନ୍ଦ୍ର ପରଂ କିଞ୍ଚିଦିତି ପ୍ରଭୋ।
ବିଶିଷ୍ଟମିତି ମନ୍ଯେଽହଂ ଯତା ପ୍ରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-97-57 (85337)
`ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ଗବାର୍ଥେ ବା ରାଷ୍ଟ୍ରଘାତେଽଥ ସ୍ବାମିନଃ।
କୁଲସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ପରିଭବେ ମୃତାସ୍ତେ ଭୂମିପୈଃ ସମାଃ'॥ 13-97-58 (85338)
ଯେ ଶୂରା ନିହତା ଯୁଦ୍ଧେ ସ୍ବର୍ଯାତା ରଣଗୃଦ୍ଧିନଃ।
ସର୍ବେ ତେ ବିବୁଧଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାତିକ୍ରାମନ୍ତି ଭୂମିଦମ୍॥ 13-97-59 (85339)
ଭର୍ତୁର୍ନିଃଶ୍ରେଯସେ ଯୁକ୍ତାସ୍ତ୍ଯକ୍ତାତ୍ମାନୋ ରଣେ ହତାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଲୋକଗତା ଯୁକ୍ତା ନାତିକ୍ରାମନ୍ତି ଭୂମିଦମ୍॥ 13-97-60 (85340)
ପଞ୍ଚ ପୂର୍ବା ହି ପୁରୁଷାଃ ଷଡନ୍ଯେ ବସୁଧାଂ ଗତାଃ।
ଏକାଦଶ ଦଦଦ୍ଭୂମିଂ ପରିତ୍ରାତୀହ ମାନବଃ॥ 13-97-61 (85341)
ରତ୍ନୋପକୀର୍ଣାଂ ବସୁଧାଂ ଯୋ ଦଦାତି ପୁରଂଦର।
ସ ମୁକ୍ତଃ ସର୍ବକଲୁଷୈଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-97-62 (85342)
ମହୀଂ ସ୍ଫୀତାଂ ଦଦଦ୍ରାଜନ୍ସର୍ବକାମଗୁଣାନ୍ବିତାମ୍।
ରାଜାଧିରାଜୋ ଭବତି ତଦ୍ଧି ଦାନମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-97-63 (85343)
ସର୍ବକାମସମାଯୁକ୍ତାଂ କାଶ୍ଯପୀଂ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ସର୍ବଭୂତାନି ମନ୍ଯନ୍ତେ ମାଂ ଦଦାତୀତି ବାସବ॥ 13-97-64 (85344)
ସର୍ବକାମଦୁଘାଂ ଧେନୁଂ ସର୍ବକାମଗୁଣାନ୍ବିତାମ୍।
ଦଦାତି ଯଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷ ସ୍ବର୍ଗଂ ଯାତି ସ ମାନବଃ॥ 13-97-65 (85345)
ମଧୁସର୍ପିଃପ୍ରବାହିଣ୍ଯଃ ପଯୋଦଧିବହାସ୍ତଥା।
ସରିତସ୍ତପର୍ଯନ୍ତୀହ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ବସୁଧାପ୍ରଦମ୍॥ 13-97-66 (85346)
ଭୂମିପ୍ରଦାନାନ୍ନୃପତିର୍ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବକିଲ୍ବିଷାତ୍।
ନ ହି ଭୂମିପ୍ରଦାନେନ ଦାନମନ୍ଯଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-97-67 (85347)
ଦଦାତି ଯଃ ସମୁନ୍ଦ୍ରାନ୍ତାଂ ପୃଥିବୀଂ ଶସ୍ତ୍ରନିର୍ଜିତାମ୍।
ତଂ ଜନାଃ କଥଯନ୍ତୀହ ଯାବଦ୍ଧରତି ଗୌରିଯମ୍॥ 13-97-68 (85348)
ପୁଣ୍ଯାମୃଦ୍ଧିରସାଂ ଭୂମିଂ ଯୋ ଦଦାତି ପୁରଂଦର।
ନ ତସ୍ଯ ଲୋକାଃ କ୍ଷୀଯନ୍ତେ ଭୂମିଦାନଗୁଣାନ୍ବିତାଃ॥ 13-97-69 (85349)
ସର୍ବଦା ପାର୍ଥିବେନେହ ସତତଂ ଭୂତିମିଚ୍ଛତା।
ଭୂର୍ଦେଯା ବିଧିବଚ୍ଛକ୍ର ପାତ୍ରେ ସୁଖମଭୀପ୍ସୁନାଂ॥ 13-97-70 (85350)
ଅପି କୃତ୍ବା ନରଃ ପାପଂ ଭୂମିଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଦ୍ବିଜାତଯେ।
ସମୁତ୍ସୃଜତି ତତ୍ପାପଂ ଜୀର୍ଣାଂ ତ୍ବଚମିବୋରଗଃ॥ 13-97-71 (85351)
ସାଗରାନ୍ସରିତଃ ଶୈଲାନ୍କାନନାନି ଚ ସର୍ବଶଃ।
ସର୍ବମେତନ୍ନରଃ ଶକ୍ର ଦଦାତି ବସୁଧାଂ ଦଦତ୍॥ 13-97-72 (85352)
ତଟାକାନ୍ଯୁଦପାନାନି ସ୍ରୋତାଂସି ଚ ସରାଂସି ଚ।
ସ୍ନେହାନ୍ସର୍ବରସାଂଶ୍ଚୈବ ଦଦାତି ବସୁଧାଂ ଦଦତ୍॥ 13-97-73 (85353)
ଓଷଧୀର୍ବୀର୍ଯସମ୍ପନ୍ନାନଗାନ୍ପୁଷ୍ପଫଲାନ୍ବିତାନ୍।
କାନନୋପଲଶୈଲାଂଶ୍ଚ ଦଦାତି ବସୁଧାଂ ଦଦତ୍॥ 13-97-74 (85354)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମପ୍ରଭୃତିଭିରିଷ୍ଟ୍ବା ଚ ସ୍ବାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ନ ତତ୍ଫଲମବାପ୍ନୋତି ଭୂମିଦାନାଦ୍ଯଦଶ୍ନୁତେ॥ 13-97-75 (85355)
ଦାତା ଦଶାନୁଗୃହ୍ଣାତି ଦଶ ହନ୍ତି ତଥା କ୍ଷିପନ୍।
ପୂର୍ବଦତ୍ତାଂ ହରନ୍ଭୂମିଂ ନରକାଯୋପଗଚ୍ଛତି॥ 13-97-76 (85356)
ନ ଦଦାତି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ଦତ୍ତ୍ବାଽପି ଚ ହରେତ୍ତୁ ଯଃ।
ସ ବଦ୍ଧୋ ବାରୁଣୈଃ ପାଶୈସ୍ତପ୍ଯତେ ମୃତ୍ଯୁସାସନାତ୍॥ 13-97-77 (85357)
ଆହିତାଗ୍ନିଂ ସଦାଯଜ୍ଞଂ କୃଶବୃତ୍ତିଂ ପ୍ରିଯାତିଥିମ୍।
ଯେ ଭରନ୍ତି ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ନୋପସର୍ପନ୍ତି ତେ ଯମମ୍॥ 13-97-78 (85358)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବନୃଣୀଭୂତଃ ପାର୍ଥିବଃ ସ୍ଯାତ୍ପୁରଂଦର।
ଇତରେଷାଂ ତୁ ବର୍ଣାନାଂ ତାରଯେତ୍କୃଶଦୁର୍ବଲାନ୍॥ 13-97-79 (85359)
ନାଚ୍ଛିନ୍ଦ୍ଯାତ୍ସ୍ପର୍ଶିତାଂ ଭୂମିଂ ପରେଣ ତ୍ରିଦଶାଧିପ।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ସୁରଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃଶବୃତ୍ତେଃ କଦାଚନ॥ 13-97-80 (85360)
ଯଥାଶ୍ରୁ ପତିତଂ ତେଷାଂ ଦୀନାନାମଥ ସୀଦତାମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ହୃତେ କ୍ଷେତ୍ରେ ହନ୍ଯାତ୍ତ୍ରିପୁରୁଷଂ କୁଲମ୍॥ 13-97-81 (85361)
ଭୂମିପାଲଂ ଚ୍ଯୁତଂ ରାଷ୍ଟ୍ରାଦ୍ଯସ୍ତୁ ସଂସ୍ଥାପଯେତ୍ପୁନଃ।
ତସ୍ଯ ବାସଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷ ନାକପୃଷ୍ଠେ ମହୀଯତେ॥ 13-97-82 (85362)
`ସୁନିର୍ମିତାଂ ସୁବିକ୍ରୀତାଂ ସୁଭୃତାଂ ସ୍ଥାପଯେନ୍ନୃପ।'
ଇକ୍ଷୁଭିଃ ସନ୍ତତାଂ ଭୂମିଂ ଯବଗୋଧୂମସାଲିନୀମ୍॥ 13-97-83 (85363)
ଗୋଶ୍ବବାହନପୂର୍ଣାଂ ବା ଯୋ ଦଦାତି ବସୁନ୍ଧରାମ୍।
ବିମୁକ୍ତଃ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥' 13-97-84 (85364)
ନିଧିଗର୍ଭାଂ ଦଦଦ୍ଭୂମିଂ ସର୍ବରତ୍ନପରିଚ୍ଛଦାମ୍।
ଅକ୍ଷଯାଁଲ୍ଲଭତେ ଲୋକାନ୍ଭୂମିସତ୍ରଂ ହି ତସ୍ଯ ତତ॥ 13-97-85 (85365)
ବିଧୂଯ କଲୁଷଂ ସର୍ବଂ ବିରଜାଃ ସମ୍ମତଃ ସତାମ୍।
ଲୋକେ ମହୀଯତେ ସଦ୍ଭିର୍ଯୋ ଦଦାତି ବସୁନ୍ଧରାମ୍॥ 13-97-86 (85366)
ଯଥାଽପ୍ସୁ ପତିତଃ ଶକ୍ର ତୈଲବିନ୍ଦୁର୍ବିସର୍ପତି।
ତଥା ଭୂମିକୃତଂ ଦାନଂ ସସ୍ଯେସସ୍ଯେ ବିବର୍ଧତେ॥ 13-97-87 (85367)
ଯେ ରଣାଗ୍ରେ ମହୀପାଲାଃ ଶୂରାଃ ସମିତିଶୋଭନାଃ।
ବଧ୍ଯନ୍ତେଽଭିମୁଖାଃ ଶକ୍ର ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ବ୍ରଜନ୍ତି ତେ॥ 13-97-88 (85368)
ନୃତ୍ତଗୀତପରା ନାର୍ଯୋ ଦିବ୍ଯମାଲ୍ଯବିଭୂଷିତାଃ।
ଉପତିଷ୍ଠନ୍ତି ଦେବେନ୍ଦ୍ର ଯଥା ଭୂମିପ୍ରଦଂ ଦିବି॥ 13-97-89 (85369)
ମୋଦତେ ଚ ସୁଖଂ ସ୍ବର୍ଗେ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବପୂଜିତଃ।
ଯୋ ଦଦାତି ମହୀଂ ସମ୍ଯଗ୍ବିଧିନେହ ଦ୍ବିଜାତଯେ॥ 13-97-90 (85370)
ଶତମପ୍ସରସଶ୍ଚୈବ ଦିବ୍ଯମାଲ୍ଯବିଭୂଷିତାଃ।
ଉପତିଷ୍ଠନ୍ତି ଦେବେନ୍ଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ଧରାପ୍ରଦମ୍॥ 13-97-91 (85371)
ଉପତିଷ୍ଠନ୍ତି ପୁଣ୍ଯାନି ସଦା ଭୂମିପ୍ରଦଂ ନରମ୍।
ଶଙ୍ଖଂ ଭଦ୍ରାସନଂ ଛତ୍ରଂ ବରାଶ୍ବା ବରବାହନମ୍॥ 13-97-92 (85372)
ଭୂମିପ୍ରଦାନାତ୍ପୁଷ୍ପାଣି ହିରଣ୍ଯନିଚଯାସ୍ତଥା।
ଆଜ୍ଞା ସଦାଽପ୍ରତିହତା ଜଯଶବ୍ଦା ବସୂନି ଚ॥ 13-97-93 (85373)
ଭୂମିଦାନସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯାନି ଫଲଂ ସ୍ବର୍ଗଃ ପୁରନ୍ଦର।
ହିରଣ୍ଯପୁଷ୍ପାଶ୍ଚୌଷଧ୍ଯଃ କୁଶକାଞ୍ଚନଶାଦ୍ବଲାଃ॥ 13-97-94 (85374)
ଅମୃତପ୍ରସବାଂ ଭୂମିଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପୁରୁଷୋ ଦଦତ୍॥ 13-97-95 (85375)
ନାସ୍ତି ଭୂମିସମଂ ଦାନଂ ନାସ୍ତି ମାତୃସମୋ ଗୁରୁଃ।
ନାସ୍ତି ସତ୍ଯସମୋ ଧର୍ମୋ ନାସ୍ତି ଦାନସମୋ ନିଧିଃ॥ 13-97-96 (85376)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-97-97x (7087)
ଏତଦାଙ୍ଗିରସାଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବାସବୋ ବସୁଧାମିମାମ୍।
ବସୁରତ୍ନସମାକୀର୍ଣାଂ ଦଦାବାଙ୍ଗିରସେ ତଦା॥ 13-97-97 (85377)
ଯ ଇଦଂ ଶ୍ରାବଯେଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧେ ଭୂମିଦାନସ୍ଯ ସଂସ୍ତବମ୍।
ନ ତସ୍ଯ ରକ୍ଷସାଂ ଭାଗୋ ନାସୁରାଣାଂ ଭବତ୍ଯୁତ॥ 13-97-98 (85378)
ଅକ୍ଷଯଂ ଚ ଭବେଦ୍ଦତ୍ତଂ ପିତୃଭ୍ଯସ୍ତନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ତସ୍ମାଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧେଷ୍ବିଦଂ ବିଦ୍ବାନ୍ଭୁଞ୍ଜତଃ ଶ୍ରାବଯେଦ୍ଦ୍ବିଜାନ୍॥ 13-97-99 (85379)
ଇତ୍ଯେତତ୍ସର୍ବଦାନାନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମୁକ୍ତଂ ତବାନଘ।
ମଯା ଭରତଶାର୍ଦୂଲ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-97-100 (85380)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 97 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-97-6 ପ୍ରିଯଂ ସ୍ବପତିମ୍॥ 7-97-12 ପ୍ରିଯେଣ ପ୍ରିଯାଯ ବା ଦତ୍ତେତି ଯୋଗାତ୍ତସ୍ଯା ଦାନମାଦାନଂ ବା କୁର୍ବନ୍ ପ୍ରିଯଦତ୍ତାଯା ଅସ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯୋ ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ଦାନଂ ବାପ୍ଯଥ ବା ଜ୍ଞାନଂ ନାମାସ୍ଯାଃ ପରମପ୍ରିଯମ୍ ଇତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-97-19 ଶଂସନ୍ତ୍ଯମୁକଦତ୍ତେ ଗୃହେ ତିଷ୍ଠାମ ଇତି କଥଯନ୍ତି॥ 7-97-23 ଅର୍ପିତଦାନାନ୍ତରବଦ୍ଭୂମିଦାନେ ପୁଣ୍ଯୋତ୍ପତ୍ତୌ ଶଙ୍କୈବ ନାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-97-25 ଏତା ଏତାନି। ସୁପୋ ଡାଦେଶଃ। ବର୍ତନ୍ତ୍ଯନୁସରନ୍ତି। ନାତିକ୍ରାମନ୍ତି ଭୂମିଦମିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-97-28 ବୈକିଂକରଃ ବିପରୀତଂ କୁତ୍ସିତଂ ଚ କରୋତୀତି ବିକିଂକରଃ କାଲସ୍ତତ୍ସମ୍ବନ୍ଧୀ କାଲମୃତ୍ଯୁରିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-97-30 ସତ୍ରୀ ସତ୍ରକୃତ୍॥ 7-97-31 ଉଦୀର୍ଣଂ ଇତି ପାଠେ ମହତ୍। ଶରଣଂ ଗୃହମ୍॥ 7-97-36 ତତଶ୍ଚ ଜନନେ ପୁନରିତି ଥ.ପାଠ.॥ 7-97-37 ବ୍ରହ୍ମଭୂଯଂ ବୃହତ୍ତ୍ବଂ ଫଲମିତି ଯାବତ୍। ଗଚ୍ଛତି ପ୍ରାପ୍ନୋତି। ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବ୍ରହ୍ମସଂଶ୍ରିତ ଇତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-97-38 କୃତ୍ଯାନାଂ ମନ୍ତ୍ରମଯୀନାଂ ମାରଣାର୍ଥଶକ୍ତୀନାଂ ସମ୍ବନ୍ଧି ଯଦରିଷ୍ଟଂ ତଚ୍ଛମନମ୍॥ 7-97-39 ଇଦଂ ଭୂମିଦାନଂ ଯୋ ବେଦ। ବାଦଂ ଭୂମିବାକ୍ଯଂ ଯୋ ବେଦ। ସୋଽପି ପୁନାତି ଦଶପୁରୁଷାନିତି ଶେଷଃ॥ 7-97-41 ଭୂତିଲକ୍ଷଣଂ ଐଶ୍ବର୍ଯସୂଚକମ୍॥ 7-97-76 କ୍ଷିପନ୍ ହରନ୍॥ 7-97-80 ସ୍ପର୍ଶିତାଂ ଦତ୍ତାମ୍॥ 7-97-92 ବରାଶ୍ବା ବରବାରଣା ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 098
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.98. ଅଧ୍ଯାଯଃ 098
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତ୍ଯନ୍ନଦାନପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ତତ୍ଫଲକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କାନି ଦାନାନି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଦାତୁକାମୋ ମହୀପତିଃ।
ଗୁଣାଧିକେଭ୍ଯୋ ବିପ୍ରେଭ୍ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-98-1 (85381)
କେନ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ସଦ୍ଯଃ କିଂ ତୁଷ୍ଟାଃ ପ୍ରଦିଶନ୍ତି ଚ।
ଶଂସ ମେ ତନ୍ମହାବାହୋ ଫଲଂ ପୁଣ୍ଯକୃତଂ ମହତ୍॥ 13-98-2 (85382)
ଦତ୍ତଂ କିଂ ଫଲବଦ୍ରାଜନ୍ନିହ ଲୋକେଂ ପରତ୍ର ଚ।
ଭବତଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତନ୍ମେ ବିସ୍ତରତୋ ବଦ॥ 13-98-3 (85383)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-98-4x (7088)
ଇମମର୍ଥଂ ପୁରା ପୃଷ୍ଟୋ ନାରଦୋ ଦେବଦର୍ଶନଃ।
ଯଦୁକ୍ତବାନସୌ ବାକ୍ଯଂ ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ॥ 13-98-4 (85384)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-98-5x (7089)
ଅନ୍ନମେବ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଦେବା ଋଷିଗଣାସ୍ତଥା।
ଲୋକତନ୍ତ୍ରଂ ହି ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ସର୍ବମନ୍ନେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-98-5 (85385)
ଅନ୍ନେନ ସଦୃଶଂ ଦାନଂ ନ ଭୂତଂ ନ ଭବିଷ୍ଯତି।
ତସ୍ମାଦନ୍ନଂ ବିଶେଷେଣି ଦାତୁମିଚ୍ଛନ୍ତି ମାନବାଃ॥ 13-98-6 (85386)
ଅନ୍ନମୂର୍ଜସ୍କରଂ ଲୋକେ ପ୍ରାଣାଶ୍ଚାନ୍ନେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ।
ଅନ୍ନେନ ଧାର୍ଯତେ ସର୍ବଂ ବିଶ୍ବଂ ଜଗଦିଦଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-98-7 (85387)
ଅନ୍ନାଦ୍ଗୃହସ୍ଥା ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଭିକ୍ଷବସ୍ତାପସାସ୍ତଥା॥
ଅନ୍ନାଦ୍ଭବନ୍ତି ବୈ ପ୍ରାଣାଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-98-8 (85388)
କଟୁମ୍ବିନେ ସୀଦତେ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ଦାତବ୍ଯଂ ଭିକ୍ଷବେ ଚାନ୍ନମାତ୍ମନୋ ଭୂତିମିଚ୍ଛତା॥ 13-98-9 (85389)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଯାଭିରୂପାଯ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନ୍ନମର୍ଥିନେ।
ନିଦଧାତି ନିଧିଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପାରଲୌକିକମାତ୍ମନଃ॥ 13-98-10 (85390)
ଶ୍ରାନ୍ତମଧ୍ବନି ବର୍ତନ୍ତଂ ବୃଦ୍ଧମର୍ହମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ଅର୍ଯଯେଦ୍ଭୂତିମନ୍ବିଚ୍ଛନ୍ଗୃହସ୍ଥୋ ଗୃହମାଗତମ୍॥ 13-98-11 (85391)
କ୍ରୋଧମୁତ୍ପତିତଂ ହିତ୍ବା ସୁଶୀଲୋ ବୀତମତ୍ସରଃ।
ଅନ୍ନଦଃ ପ୍ରାପ୍ନୁତେ ରାଜନ୍ଦିବି ଚେହ ଚ ଯତ୍ସୁଖମ୍॥ 13-98-12 (85392)
ନାବମନ୍ଯେଦଭିଗତଂ ନ ପ୍ରଣୁଦ୍ଯାତ୍କଦାଚନ।
ଅପି ଶ୍ବପାକେ ଶୁନି ବା ନାନ୍ନଦାନଂ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି॥ 13-98-13 (85393)
ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦପରିକ୍ଲିଷ୍ଟମନ୍ନମଧ୍ବନି ବର୍ତତେ।
ଆର୍ତାଯାଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବାଯ ସ ମହଦ୍ଧର୍ମମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-98-14 (85394)
ପିତୄନ୍ଦେବାନୃପୀନ୍ବିପ୍ରାନତିଥୀଂଶ୍ଚ ଜନାଧିପ।
ଯୋ ନରଃ ପ୍ରୀଣଯତ୍ଯନ୍ନୈସ୍ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ମହତ୍॥ 13-98-15 (85395)
କୃତ୍ବାଽତିପାତକଂ କର୍ମ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନ୍ନମର୍ଥିନେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ବିଶେଷେଣ ନ ସ ପାପେନ ମୁହ୍ଯତେ॥ 13-98-16 (85396)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବକ୍ଷଯଂ ଦାନମନ୍ନଂ ଶୂଦ୍ରେ ମହାଫଲମ୍।
ଅନ୍ନଦାନଂ ହି ଶୂଦ୍ରେ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଚ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-98-17 (85397)
ନ ପୃଚ୍ଛେଦ୍ଗୋତ୍ରଚରଣଂ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଂ ଦେଶମେବ ଚ।
ଭିକ୍ଷିତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣେନାନ୍ନଂ ଦଦ୍ଯାଦେବାବିଚାରତଃ॥ 13-98-18 (85398)
ଅନ୍ନଦସ୍ଯାନ୍ନଦା ବୃକ୍ଷାଃ ସର୍ବକାମଫଲପ୍ରଦାଃ।
ଭବନ୍ତି ଚେହ ଚାମୁତ୍ର ନୃପତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-98-19 (85399)
ଆଶଂସନ୍ତେ ହି ପିତରଃ ସୁବୃଷ୍ଟିମିବ କର୍ଷକାଃ।
ଅସ୍ମାକମପି ପୁତ୍ରୋ ବା ପୌତ୍ରୋ ବାଽନ୍ନଂ ପ୍ରଦାସ୍ଯତି॥ 13-98-20 (85400)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହି ମହଦ୍ଭୂତଂ ସ୍ବଯଂ ଦେହୀତି ଯାଚତେ।
ଅକାମୋ ବା ସକାମୋ ବା ଦତ୍ତ୍ବା ପୁଣ୍ଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-98-21 (85401)
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସର୍ବଭୂତାନାମତିଥିଃ ପ୍ରସୃତାଗ୍ରଭୁକ୍।
ବିପ୍ରା ଯଦଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି ଭିକ୍ଷମାଣା ଗୃହଂ ସଦା॥ 13-98-22 (85402)
ସତ୍କତାଶ୍ଚ ନିବର୍ତନ୍ତେ ତଦତୀବ ପ୍ରବର୍ଧତେ।
ମହାଭାଗେ କୁଲେ ପ୍ରେତ୍ଯ ଜନ୍ମ ଚାପ୍ନୋତି ଭାରତ॥ 13-98-23 (85403)
ଦତ୍ତ୍ବା ତ୍ବନ୍ନଂ ନରୋ ଲୋକେ ତଥା ସ୍ଥାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ସ୍ବିଷ୍ଟମୃଷ୍ଟାନ୍ନଦାଯୀ ତୁ ସ୍ବର୍ଗେ ବସତି ସତ୍କୃତଃ॥ 13-98-24 (85404)
ଅନ୍ନଂ ପ୍ରାଣା ନରାଣାଂ ହି ସର୍ବମନ୍ନେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିମ୍।
ଅନ୍ନଦଃ ପଶୁମାନ୍ପୁତ୍ରୀ ଧନବାନ୍ଭୋଗବାନପି॥ 13-98-25 (85405)
ପ୍ରାଣବାଂଶ୍ଚାପି ଭବତି ରୂପବାଂଶ୍ଚ ତଥା ନୃପ।
ଅନ୍ନଦଃ ପ୍ରାଣଦୋ ଲୋକେ ସର୍ବଦଃ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ତୁ ସଃ॥ 13-98-26 (85406)
ଅନ୍ନଂ ହି ଦତ୍ତ୍ବାଽତିଥଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ଯଥାବିଧି।
ପ୍ରଦାତା ସୁଖମାପ୍ନୋତି ଦୈବତୈଶ୍ଚାପି ପୂଜ୍ଯତେ॥ 13-98-27 (85407)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହି ମହଦ୍ଭୂତଂ କ୍ଷେତ୍ରଭୂତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଉପ୍ଯତେ ତତ୍ରି ଯଦ୍ବୀଜଂ ତଦ୍ଧି ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ମହତ୍॥ 13-98-28 (85408)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ପ୍ରୀତିଜନନଂ ଭୋକ୍ତୁର୍ଦାତୁର୍ଭବତ୍ଯୁତ।
ସର୍ବାଣ୍ଯନ୍ଯାନି ଦାନାନି ପରୋକ୍ଷଫଲବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-98-29 (85409)
ଅନ୍ନାଦ୍ଧି ପ୍ରସବଂ ଯାନ୍ତି ରତିରନ୍ନାଦ୍ଧି ଭାରତ।
ଧର୍ମାର୍ଥାବନ୍ନତୋ ବିଦ୍ଧି ରୋଗନାଶଂ ତଥାଽନ୍ନତଃ॥ 13-98-30 (85410)
ଅନ୍ନଂ ହ୍ଯମୃତମିତ୍ଯାହ ପୁରା କଲ୍ପେ ପ୍ରଜାପତିଃ। 7-98-3ab ଅନ୍ନଂ ଭୁବଂ ଦିବଂ ଖଂ ଚ ସର୍ବମନ୍ନେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-98-31 (85411)
ଅନ୍ନପ୍ରଣାଶେ ଭିଦ୍ଯନ୍ତେ ଶରୀରେ ପଞ୍ଚ ଧାତବଃ।
ବଲଂ ବଲବତୋପୀହ ପ୍ରଣଶ୍ଯତ୍ଯନ୍ନହାନିତଃ॥ 13-98-32 (85412)
ଆବାହାଶ୍ଚ ବିବାହାଶ୍ଚ ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚାନ୍ନମୃତେ ତଥା।
ନିବର୍ତନ୍ତେ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ରହ୍ମ ଚାତ୍ର ପ୍ରଲୀଯତେ॥ 13-98-33 (85413)
ଅନ୍ନତଃ ସର୍ବମେତଦ୍ଧି ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ସ୍ଥାଣୁ ଜଙ୍ଗମମ୍।
ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଧର୍ମାର୍ଥମନ୍ନଂ ଦେଯମତୋ ବୁଧୈଃ॥ 13-98-34 (85414)
ଅନ୍ନଦସ୍ଯ ମନୁଷ୍ଯସ୍ଯ ବଲମୋଜୋ ଯଶାଂସି ଚ।
କୀର୍ତିଶ୍ଚ ବର୍ଧତେ ଶଶ୍ବତ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ପାର୍ଥିବ॥ 13-98-35 (85415)
ମେଘେଷୂର୍ଧ୍ବଂ ସନ୍ନିଧତ୍ତେ ପ୍ରାଣାନାଂ ପବନଃ ପତିଃ।
ତଚ୍ଚ ମେଘଗତଂ ବାରି ଶକ୍ରୋ ବର୍ଷତି ଭାରତ॥ 13-98-36 (85416)
ଆଦତ୍ତେ ଚ ରସାନ୍ଭୌନାନାଦିତ୍ଯଃ ସ୍ବଗଭସ୍ତିଭିଃ।
ବାଯୁରାଦିତ୍ଯତସ୍ତାଂଶ୍ଚ ରସାନ୍ଦେବଃ ପ୍ରବର୍ଷତି॥ 13-98-37 (85417)
ତଦ୍ଯଦା ମେଘତୋ ବାରି ପତିତଂ ଭବତି କ୍ଷିତୌ।
ତଦା ବସୁମତୀ ଦେବୀ ସ୍ନିଗ୍ଧା ଭବତି ଭାରତ॥ 13-98-38 (85418)
ତତଃ ସସ୍ଯାନି ରୋହନ୍ତି ଯେନ ବର୍ତଯତେ ଜଗତ୍।
ମାଂସମେଦୋସ୍ଥିଶୁକ୍ରାଣାଂ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବସ୍ତତଃ ପୁନଃ॥ 13-98-39 (85419)
ସମ୍ଭବନ୍ତି ତତଃ ଶୁକ୍ରାତ୍ପ୍ରାଣିନଃ ପୃଥିବୀପତେ।
ଅଗ୍ନୀଷୋମୌ ହି ତଚ୍ଛୁକ୍ରଂ ସୃଜତଃ ପୁଷ୍ଯତଶ୍ଚ ହ॥ 13-98-40 (85420)
ଏବମନ୍ନାଦ୍ଧି ସୂର୍ଯଶ୍ଚ ପବନଃ ଶକ୍ରମେବ ଚ।
ଏକ ଏବ ସ୍ମୃତୋ ରାଶିସ୍ତତୋ ଭୂତାନି ଜଜ୍ଞିରେ॥ 13-98-41 (85421)
ପ୍ରାଣାନ୍ଦଦାତି ଭୂତାନାଂ ତେଜଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ।
ଗୃହମଭ୍ଯାଗତାଯାଥ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନ୍ନମର୍ଥିନେ॥ 13-98-42 (85422)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-98-43x (7090)
ନାରଦେନୈବମୁକ୍ତୋଽହମନ୍ନଦାନଂ ସଦା ନୃପ।
ଅନସୂଯୁସ୍ତ୍ବମପ୍ଯନ୍ନଂ ତସ୍ମାଦ୍ଦେହି ଗତଜ୍ବରଃ॥ 13-98-43 (85423)
ଦତ୍ତ୍ବାଽନ୍ନଂ ବିଧିବଦ୍ରାଜନ୍ବିପ୍ରେଭ୍ଯସ୍ତ୍ବମପି ପ୍ରଭୋ।
ଯଥାବଦନୁରୂପେଭ୍ଯସ୍ତତଃ ସ୍ବର୍ଗମବାପ୍ସ୍ଯସି॥ 13-98-44 (85424)
ଅନ୍ନଦାନାଂ ହି ଯେ ଲୋକାସ୍ତାଂସ୍ତ୍ବଂ ଶୃଣୁ ଜନାଧିପ।
ଭବନାନି ପ୍ରକାଶନ୍ତେ ଦିବି ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-98-45 (85425)
ନାନାସଂସ୍ଥାନି ରୂପାଣି ନାନାସ୍ତମ୍ଭାନ୍ବିତାନି ଚ।
ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଲଶୁଭ୍ରାଣି କିଂକିଣୀଜାଲବନ୍ତି ଚ॥ 13-98-46 (85426)
ତରୁଣାଦିତ୍ଯବର୍ଣାନି ସ୍ଥାବରାଣି ଚରାଣି ଚ।
ଅନେକଶତଭୌମାନି ସାନ୍ତର୍ଜଲଚରାଣି ଚ॥ 13-98-47 (85427)
ବୈଦୂର୍ଯାର୍କପ୍ରକାଶାନି ରୌପ୍ଯରୁକ୍ମମଯାନି ଚ।
ସର୍ବକାମଫଲାଶ୍ଚାପି ବୃକ୍ଷା ଭବନସଂସ୍ଥିତାଃ॥ 13-98-48 (85428)
ବାପ୍ଯୋ ବୀଥ୍ଯଃ ସଭାଃ କୂପା ଦୀର୍ଘିକାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବଶଃ।
ଘୋଷବନ୍ତି ଚ ଯାନାନି ଯୁକ୍ତାନ୍ଯଥ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-98-49 (85429)
ଭକ୍ଷ୍ଯଭୋଜ୍ଯମଯାଃ ଶୈଲା ବାସାଂସ୍ଯାଭରଣାନି ଚ।
କ୍ଷୀରଂ ସ୍ରବନ୍ତି ସରିତସ୍ତଥା ଚୈବାନ୍ନପର୍ବତାଃ॥ 13-98-50 (85430)
ପ୍ରାସାଦାଃ ପାଣ୍ଡୁରାଭ୍ରାଭାଃ ଶଯ୍ଯାଶ୍ଚ କନକୋଞ୍ଜ୍ବଲାଃ।
ତାନ୍ଯନ୍ନଦାଃ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ତସ୍ମାଦନ୍ନପ୍ରଦୋ ଭବ॥ 13-98-51 (85431)
ଏତେ ଲୋକାଃ ପୁଣ୍ଯକୃତା ଅନ୍ନଦାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ତସ୍ମାଦନ୍ନଂ ପ୍ରଯତ୍ନେନ ଦାତବ୍ଯଂ ମାନବୈର୍ଭୁବି॥ ॥ 13-98-52 (85432)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟନବତିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 98 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-98-9 କୁଟୁମ୍ବଂ ପୀଡଯିତ୍ବାପି ବ୍ରାହ୍ମଣାଯେତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-98-19 ଅନ୍ନଦସ୍ଯାନ୍ନବୃକ୍ଷାଶ୍ଚେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-98-28 କ୍ଷେତ୍ର ଚରତି ପାଦବତ୍ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-98-33 ବ୍ରହ୍ମ ବେଦଃ॥ 7-98-36 ମେଘେଷୂଦକମାଦତ୍ତେ ପ୍ରାଣାନାଂ ପବନଃ ଶିବ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 099
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.99. ଅଧ୍ଯାଯଃ 099
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତ୍ଯଶ୍ବିନ୍ଯାଦିନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗେଽନ୍ନଦାନଫଲପ୍ରତିପାଦକନାରଦଦେବକୀସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ଭବତୋ ବାକ୍ଯମନ୍ନଦାନସ୍ଯ ଯୋ ବିଧିଃ।
ନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗସ୍ଯେଦାନୀଂ ଦାନକଲ୍ପଂ ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-99-1 (85433)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-99-2x (7091)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାନମ୍।
ଦେବକ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ସଂବାଦଂ ସମର୍ଷେର୍ନାରଦସ୍ଯ ଚ॥ 13-99-2 (85434)
ଦ୍ବାରକାମନୁସମ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ନାରଦଂ ଦେବଦର୍ଶନମ୍।
ପପ୍ରଚ୍ଛେଦଂ ବଚଃ ପ୍ରଶ୍ନଂ ଦେବକୀ ଧର୍ମଦର୍ଶିନୀ॥ 13-99-3 (85435)
ତସ୍ଯାଃ ସମ୍ପୃଚ୍ଛମାନାଯା ଦେବର୍ଷିର୍ନାରଦସ୍ତତଃ।
ଆଚଷ୍ଟ ବିଧଇବତ୍ସର୍ବଂ ତଚ୍ଛୃଣୁଷ୍ବ ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-99-4 (85436)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-99-5x (7092)
କୃତ୍ତିକାସୁ ମହାଭାଗେ ପାଯସେନ ସସର୍ପିଷା।
ସନ୍ତର୍ପ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସାଧୂଁଲ୍ଲୋକାନାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-99-5 (85437)
ରୋହିଣ୍ଯାଂ ପ୍ରସୃତୈର୍ମାର୍ଗୈର୍ମାଂସୈରନ୍ନେନ ସର୍ପିଷା।
ପଯୋଽନ୍ନପାନଂ ଦାତବ୍ଯମନୃଣାର୍ଥଂ ଦ୍ବିଜାତଯେ॥ 13-99-6 (85438)
ଦୋଗ୍ଧ୍ରୀଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସବତ୍ସାଂ ତୁ ନକ୍ଷତ୍ରେ ସୋମଦୈବତେ।
ଗଚ୍ଛନ୍ତି ମାନୁପାଲ୍ଲୋକାତ୍ସ୍ବର୍ଗଲୋକମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-99-7 (85439)
ଆର୍ଦ୍ରାଯାଂ କୃସରଂ ଦତ୍ତ୍ବା ତିଲଭିଶ୍ରମୁପୋଷିତଃ।
ନରସ୍ତରତି ଦୁର୍ଗାଣି କ୍ଷୁରଧାରାଂଶ୍ଚ ପର୍ବତାନ୍॥ 13-99-8 (85440)
ପୂପାନ୍ପୁନର୍ବସୌ ଦତ୍ତ୍ବା ତଥୈବାନ୍ନାନି ଶୋଭନେ।
ଯଶସ୍ବୀ ରୂପସମ୍ପନ୍ନୋ ବହ୍ବନ୍ନୋ ଜାଯତେ କୁଲେ॥ 13-99-9 (85441)
ପୁଣ୍ଯେଣ କନକଂ ଦତ୍ତ୍ବା କୃତଂ ବାଽକୃତମେବ ଚ।
ଅନାଲୋକେଷୁ ଲୋକେଷୁ ସୋମବତ୍ସ ବିରାଜତେ॥ 13-99-10 (85442)
ଆଶ୍ଲେଷାଯାଂ ତୁ ଯୋ ରୂପ୍ଯମୃଷଭଂ ବା ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ସ ସର୍ପଭଯନିର୍ମୁକ୍ତଃ ସମ୍ଭବାନଧିତିଷ୍ଠତି॥ 13-99-11 (85443)
ମଘାସୁ ତିଲପୂର୍ଣାନି ବର୍ଧମାନାନି ମାନବଃ।
ପ୍ରଦାଯ ପୁତ୍ରପଶୁମାନିହ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚ ମୋଦତେ॥ 13-99-12 (85444)
ଫଲ୍ଗୁନୀପୂର୍ବସମଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମୁପୋଷିତଃ।
ଭକ୍ଷ୍ଯାନ୍ଫାଣିତସଂଯୁକ୍ତାନ୍ଦତ୍ତ୍ବା ସୌଭାଗ୍ଯମୃଚ୍ଛତି॥ 13-99-13 (85445)
ଘୃତକ୍ଷୀରସମାଯୁକ୍ତଂ ବିଧିବତ୍ଷଷ୍ଟିକୌଦନମ୍।
ଉତ୍ତରାବିଷଯେ ଦତ୍ତ୍ବା ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-99-14 (85446)
ଯଦ୍ଯତ୍ପ୍ରଦୀଯତେ ଦାନମୁତ୍ତରାବିଷଯେ ନରୈଃ।
ମହାଫଲମନନ୍ତଂ ତଦ୍ଭବତୀତି ବିନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-99-15 (85447)
ହସ୍ତେ ହସ୍ତିରଥଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଚତୁର୍ଯୁକ୍ତମୁପୋଷିତଃ।
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପରମାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ପୁଣ୍ଯକାମସମନ୍ବିତାନ୍॥ 13-99-16 (85448)
ଚିତ୍ରାଯାଂ ବୃଷଭଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧାଂଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଚରନ୍ତ୍ଯପ୍ସରସାଂ ଲୋକେ ରମନ୍ତେ ନନ୍ଦନେ ତଥା॥ 13-99-17 (85449)
ସ୍ବାତ୍ଯାମଥ ଧନଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଯଦିଷ୍ଟତମମାତ୍ମନଃ।i
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଲୋକାନ୍ସ ଶୁଭାନିହ ଚୈବ ମହଦ୍ଯଶଃ॥ 13-99-18 (85450)
ବିଶାଖାଯାମନଡ୍ବାହଂ ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଚ ଦୁଗ୍ଧଦାମ୍।
ସପ୍ରାସଙ୍ଗଂ ଚ ଶକଟଂ ସଧାନ୍ଯଂ ବସ୍ତ୍ରସଂଯୁତମ୍। 13-99-19 (85451)
ପିତୄନ୍ଦେବାଂଶ୍ଚ ପ୍ରୀଣାତି ପ୍ରେତ୍ଯ ଚାନନ୍ତ୍ଯମଶ୍ନୁତେ।
ନ ଚ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯବାପ୍ନୋତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-99-20 (85452)
ଦତ୍ତ୍ବା ଯଥୋକ୍ତଂ ବିପ୍ରେଭ୍ଯୋ ବୃତ୍ତିମିଷ୍ଟାଂ ସ ବିନ୍ଦତି।
ନରକାଦୀଂଶ୍ଚ ସଂକ୍ଲେଶାନ୍ନାପ୍ନୋତୀତି ବିନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-99-21 (85453)
ଅନୁରାଧାସୁ ପ୍ରାବରଂ ବରାନ୍ନଂ ସମୁପୋଷିତଃ।
ଦତ୍ତ୍ବା ଯୁଗଶତଂ ଚାପି ନରଃ ସ୍ବର୍ଗେ ମହୀଯତେ॥ 13-99-22 (85454)
କାଲଶାକଂ ତୁ ବିପ୍ରେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତ୍ବା ମର୍ତ୍ଯଃ ସମୂଲକମ୍।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠାଯାମୃଦ୍ଧିମିଷ୍ଟାଂ ବୈ ଗତିମିଷ୍ଟାଂ ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-99-23 (85455)
ମୂଲେ ମୂଲଫଲଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ସମାହିତଃ।
ପିତୄନ୍ପ୍ରୀଣଯତେ ଚାପି ଗତିମିଷ୍ଟାଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି। 13-99-24 (85456)
ଅଥ ପୂର୍ବାସ୍ବଷାଢାସୁ ଦଧିପାତ୍ରାଣ୍ଯୁପୋଷିତଃ।
କୁଲବୃତ୍ତୋପସମ୍ପନ୍ନେ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ବେଦପାରଗେ॥ 13-99-25 (85457)
ପ୍ରଦାଯ ଜାଯତେ ପ୍ରେତ୍ଯ କୁଲେ ସୁବହୁଗୋଧନେ।
ଉଦମନ୍ଥଂ ସସର୍ପିଷ୍କଂ ପ୍ରଭୂତମଧୁଫାଣିତମ୍॥ 13-99-26 (85458)
ଦତ୍ତ୍ବୋତ୍ତରାସ୍ବଷାଢାସୁ ସର୍ବକାମାନବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଦୁଗ୍ଧଂ ତ୍ବଭିଜିତେ ଯୋଗେ ଦତ୍ତ୍ବା ମଧୁଘୃତପ୍ଲୁତମ୍।
ଧର୍ମନିତ୍ଯୋ ମନୀଷିଭ୍ଯଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-99-27 (85459)
ଶ୍ରବଣେ କମ୍ବଲଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବସ୍ତ୍ରାନ୍ତରିତମେବ ବା।
ଶ୍ବେତେନ ଯାତି ଯାନେନ ସ୍ବର୍ଗଲୋକାନସଂବୃତାନ୍॥ 13-99-28 (85460)
ଗୋପ୍ରଯୁକ୍ତଂ ଧନିଷ୍ଠାସୁ ଯାନଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସମାହିତଃ।
ବସ୍ତ୍ରରାଶିଧନଂ ସଦ୍ଯଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ରାଜ୍ଯଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥ 13-99-29 (85461)
ଗନ୍ଧାଞ୍ଶତଭିଷଗ୍ଯୋଗେ ଦତ୍ତ୍ବା ସାଗରୁଚନ୍ଦନାନ୍।
ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯପ୍ସରସାଂ ସଙ୍ଘାନ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ଗନ୍ଧାଂଶ୍ଚ ଶାଶ୍ବତାନ୍ 13-99-30 (85462)
ପୂର୍ବପ୍ରୋଷ୍ଠପଦାଯୋଗେ ରାଜମାଷାନ୍ପ୍ରଦାଯ ତୁ।
ସର୍ବଭକ୍ଷଫଲୋପେତଃ ସ ବୈ ପ୍ରେତ୍ଯ ସୁଖୀ ଭବେତ୍॥ 13-99-31 (85463)
ଔରଭ୍ରମୁତ୍ତରାଯୋଗେ ଯସ୍ତୁ ମାଂସଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ସ ପିତୄନ୍ପ୍ରୀଣଯତି ବୈ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚାନନ୍ତ୍ଯମଶ୍ନୁତେ॥ 13-99-32 (85464)
କାଂସ୍ଯୋପଦୋହନାଂ ଧେନୁ ରେବତ୍ଯାଂ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ସା ପ୍ରେତ୍ଯ କାମାନାଦାଯ ଦାତାରମୁପତିଷ୍ଠତି॥ 13-99-33 (85465)
ରଥମଶ୍ବସମାଯୁକ୍ତଂ ଦତ୍ତ୍ବାଽଶ୍ବିନ୍ଯାଂ ନରୋତ୍ତମଃ।
ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥସମ୍ପନ୍ନେ ବର୍ଚସ୍ବୀ ଜାଯତେ କୁଲେ॥ 13-99-34 (85466)
ଭରଣୀଷୁ ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯସ୍ତିଲଧେନୁଂ ପ୍ରଦାଯ ବୈ।
ଗାଃ ସୁପ୍ରଭୂତାଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ନରଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଯଶସ୍ତଥା॥ 13-99-35 (85467)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-99-36x (7093)
ଇତ୍ଯେଷ ଲକ୍ଷଣୋଦ୍ଦେଶଃ ପ୍ରୋକ୍ତୋ ନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗତଃ।
ଦେବକ୍ଯା ନାରଦେନେହ ସା ସ୍ନୁଷାଭ୍ଯୋଽବ୍ରବୀଦିଦମ୍॥ ॥ 13-99-36 (85468)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 99॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-99-6 ମାର୍ଗୈର୍ମୃଗସମ୍ବନ୍ଧିଭିଃ॥ 7-99-7 ସୌମ୍ଯନକ୍ଷତ୍ରେ ମୃଗଶିରସି॥ 7-99-9 ପୂପାନ୍ ପିଷ୍ଟମଯାନ୍ ଘୃତପାଚିତପିଣ୍ଡାନ୍॥ 7-99-10 ଅନାଲୋକେଷ ଆଲୋକାନ୍ତରବର୍ଜିତେଷୁ ସ୍ବଯଂପ୍ରକାଶେଷ୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-99-13 ଫାଣିତଂ ଗୋରସବିକାରଃ॥ 7-99-19 ପ୍ରାସଙ୍ଗୋ ଧାନ୍ଯାଦିପିଧାନଯୋଗ୍ଯଂ ଚତୁରଶ୍ରମ୍॥ 7-99-23 ଉଦମନ୍ଧଂ ଉଦକୁମ୍ଭଯୁକ୍ତଂ ସକ୍ତୁବିକାରମ୍॥ 7-99-31 ପୂର୍ବପ୍ରୋଷ୍ଟପଦାଯୋଗେ ଛାଗମାଂସମିତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-99-32 ଉରଭ୍ରଃ ପଶୁବିଶେଷ ଅଜୋ ବା॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 100
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.100. ଅଧ୍ଯାଯଃ 100
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଜଲାଦିଦାନଫଲପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ସର୍ବାନ୍କାମାନ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି କାଞ୍ଚନମ୍।
ଇତ୍ଯେବଂ ଭଗବାନତ୍ରିଃ ପିତାମହସୁତୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-100-1 (85469)
ପବିତ୍ରଂ ଶୁଚ୍ଯଥାଯୁଷ୍ଯଂ ପିତୃଣାମକ୍ଷ୍ଯଂ ଚ ତତ୍।
ସୁବର୍ଣଂ ମନୁଜେନ୍ଦ୍ରେଣ ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରେଣ କୀର୍ତିତମ୍॥ 13-100-2 (85470)
ପାନୀଯପରମଂ ଦାନଂ ଦାନାନାଂ ମନୁରବ୍ରବୀତ୍।
ତସ୍ମାତ୍କୂପାଂଶ୍ଚ ବାପୀଶ୍ଚ ତଟାକାନି ଚ ସ୍ବାନଯେତ୍॥ 13-100-3 (85471)
ସର୍ବଂ ବିନାଶଯେତ୍ପାପଂ ପୁରୁଷସ୍ଯେହ କର୍ମଣଃ।
କୂପଃ ପ୍ରବୃତ୍ତପାନୀଯଃ ସୁପ୍ରବୃତ୍ତଶ୍ଚ ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-100-4 (85472)
ସର୍ବଂ ତାରଯତେ ବଂଶଂ ଯସ୍ଯ ଖାତେ ଜଲାଶଯେ।
ଗାବଃ ପିବନ୍ତି ବିପ୍ରାଶ୍ଚ ସାଧବଶ୍ଚ ନରାଃ ସଦା॥ 13-100-5 (85473)
ନିଦାଘକାଲେ ପାନୀଯଂ ଯସ୍ଯ ତିଷ୍ଠତ୍ଯବାରିତମ୍।
ସ ଦୁର୍ଗଂ ବିଷମଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ନ କଦାଚିଦବାପ୍ନୁତେ॥ 13-100-6 (85474)
ବୃହସ୍ପତେର୍ଭଗବତଃ ପୂଷ୍ଣଶ୍ଚୈବ ଭଗସ୍ଯ ଚ।
ଅଶ୍ବିନୋଶ୍ଚୈବ ବହ୍ନେଶ୍ଚ ପ୍ରୀତିର୍ଭବତି ସର୍ପିଷା॥ 13-100-7 (85475)
ପରମଂ ଭେଷଜଂ ହ୍ଯେତଦ୍ଯଜ୍ଞାନାମେତଦୁତ୍ତମମ୍।
ରସାନାମୁତ୍ତମଂ ଚୈତତ୍ଫଲାନାଂ ଚୈତଦୁତ୍ତମମ୍॥ 13-100-8 (85476)
ଫଲକାମୋ ଯଶସ୍କାମଃ ପୁଷ୍ଟିକାମଶ୍ଚ ନିତ୍ଯଦା।
ଘୃତଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯଃ ପୁରୁଷଃ ଶୁଚିରାତ୍ମବାନ୍॥ 13-100-9 (85477)
ଘୃତଂ ମାସେ ଆଶ୍ବଯୁଜି ବିପ୍ରଭ୍ଯୋ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ତସ୍ମୈ ପ୍ରଯଚ୍ଛତୋ ରୂପଂ ପ୍ରୀତୌ ଦେବାବିହାଶ୍ବିନୌ॥ 13-100-10 (85478)
ପାଯସଂ ସର୍ପିଷା ମିଶ୍ରଂ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯୋ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଗୃହଂ ତସ୍ଯ ନ ରକ୍ଷାଂସି ଧର୍ଷଯନ୍ତି କଦାଚନ॥ 13-100-11 (85479)
ପିପାସଯା ନ ମ୍ରିଯତେ ସୋପଚ୍ଛନ୍ଦଶ୍ଚ ଜାଯତେ।
ନ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଚ୍ଚ ବ୍ଯସନଂ କରକାନ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-100-12 (85480)
ପ୍ରଯତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଗ୍ରେ ଯଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ପରଯା ଯୁତଃ।
ଉପସ୍ପର୍ଶନଷଡ୍ଭାଗଂ ଲଭତେ ପୁରୁଷଃ ସଦା॥ 13-100-13 (85481)
ଯଃ ସାଧନାର୍ଥଂ କାଷ୍ଠାନି ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ପ୍ରତାପନାର୍ଥଂ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବୃତ୍ତବଦ୍ଭ୍ଯଃ ସଦା ନରଃ॥ 13-100-14 (85482)
ସିଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତ୍ଯର୍ଥାଃ ସଦା ତସ୍ଯ କାର୍ଯାଣି ବିବିଧାନି ଚ।
ଉପର୍ଯୁପରି ଶତ୍ରୂଣାଂ ବପୁଷା ଦୀପ୍ଯତେ ଚ ସଃ॥ 13-100-15 (85483)
ଭଗବାଂଶ୍ଚାପି ସମ୍ପ୍ରତୋ ବହ୍ନିର୍ଭବତି ନିତ୍ଯଶଃ।
ନ ତଂ ତ୍ଯଜନ୍ତି ପଶବଃ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ଚ ଜଯତ୍ଯପି॥ 13-100-16 (85484)
ପୁତ୍ରାଞ୍ଶ୍ରିଯଂ ଚ ଲଭତେ ଯଶ୍ଛତ୍ରଂ ସମ୍ପ୍ରଚ୍ଛତି।
ନ ଚକ୍ଷୁର୍ବ୍ଯାଧିଂ ଲଭତେ ଯଜ୍ଞଭାଗମଥାଶ୍ନୁତେ॥ 13-100-17 (85485)
ନିଦାଘକାଲେ ବର୍ଷେ ବା ଯଶ୍ଛତ୍ରଂ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ନାସ୍ଯ କଶ୍ଚିନ୍ମନୋଦାହଃ କଦାଚିଦପି ଜାଯତେ।
କୃଚ୍ଛ୍ରାତ୍ସ ବିଷମାଚ୍ଚୈବ କ୍ଷିପ୍ରଂ ମୋକ୍ଷମବାପ୍ନୁତେ॥ 13-100-18 (85486)
ପ୍ରଦାନଂ ସର୍ବଦାନାନାଂ ଶକଟସ୍ଯ ବିଶାମ୍ପତେ।
ଏବମାହ ମହାଭାଗଃ ଶାଣ୍ଡିଲ୍ଯୋ ଭଗବାନୃଷିଃ॥ ॥ 13-100-19 (85487)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 100 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-100-12 ସୋପଚ୍ଛନ୍ଦଃ ସୋପକରଣଃ। କରକାନ୍ପାତ୍ରବିଶେଷାନ୍॥ 7-100-13 ଅଗ୍ରଂ ବୃତ୍ତିକ୍ଷେତ୍ରାଦି ତଦର୍ଥମ୍। ଉତ୍କୋଚଂ ବିନା। ଉପସ୍ପର୍ଶନଂ ଦାନମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 101
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.101. ଅଧ୍ଯାଯଃ 101
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଜଲତିଲଭୂମ୍ଯନ୍ନଗୋଦାନାଦିଫଲକଥନମ୍। 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଦହ୍ଯମାନାଯ ବିପ୍ରାଯ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତ୍ଯୁପାନହୌ।
ଯତ୍ଫଲଂ ତସ୍ଯ ଭବତି ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-101-1 (85488)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-101-2x (7094)
ଉପାନହୌ ପ୍ରଯଚ୍ଛେଦ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ସମାହିତଃ।
ମର୍ଦତେ କଣ୍ଟକାନ୍ସର୍ବାନ୍ବିଷମାନ୍ନିସ୍ତରତ୍ଯପି॥ 13-101-2 (85489)
ସ ଶତ୍ରୂଣାମୁପରି ଚ ସନ୍ତିଷ୍ଠତି ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଯାନଂ ଚାଶ୍ବତରୀଯୁକ୍ତଂ ତସ୍ଯ ଶୁଭ୍ରଂ ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-101-3 (85490)
ଉପତିଷ୍ଠତି କୌନ୍ତେଯ ରୌପ୍ଯକାଞ୍ଚନଭୂଷିତମ୍।
ଶକଟଂ ଦମ୍ଯସଂଯୁକ୍ତଂ ଦତ୍ତଂ ଭବତି ଚୈବ ହି॥ 13-101-4 (85491)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-101-5x (7095)
ଯତ୍ଫଲଂ ତିଲଦାନେ ଚ ଭୂମିଦାନେ ଚ କୀର୍ତିତମ୍।
ଗୋଦାନେ ଚାନ୍ନଦାନେ ଚ ଭୂଯସ୍ତଦ୍ବ୍ରୂହି କୌରବ॥ 13-101-5 (85492)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-101-6x (7096)
ଶୃଣୁଷ୍ବ ମମ କୌନ୍ତୈଯ ତିଲଦାନସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲମ୍।
ନିଶମ୍ଯ ଚ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ କୁରୁସତ୍ତମ॥ 13-101-6 (85493)
ପିତୄଣାଂ ପ୍ରଥମଂ ଭୋଜ୍ଯଂ ତିଲାଃ ସୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ବଯଂଭୁବା।
ତିଲଦାନେନ ବୈ ତସ୍ମାତ୍ପିତୃପକ୍ଷଃ ପ୍ରମୋଦତେ॥ 13-101-7 (85494)
ମାଘମାସେ ତିଲାନ୍ଯସ୍ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ସର୍ବସତ୍ବସମାକୀର୍ଣଂ ନରକଂ ସ ନ ପଶ୍ଯତି॥ 13-101-8 (85495)
ସର୍ବସତ୍ରୈଶ୍ଚ ଯଜତେ ଯସ୍ତିଲୈର୍ଯଜତେ ପିତୄନ୍।
ନ ଚାକାମେନ ଦାତବ୍ଯଂ ତିଲୈଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ କଦାଚନ॥ 13-101-9 (85496)
ମହର୍ଷେଃ କଶ୍ଯପସ୍ଯୈତେ ଗାତ୍ରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରସୃତାସ୍ତିଲାଃ।
ତତୋ ଦିବ୍ଯଂ ଗତା ଭାବଂ ପ୍ରଦାନେଷୁ ତିଲାଃ ପ୍ରଭୋ 13-101-10 (85497)
ପୌଷ୍ଟିକା ରୂପଦାଶ୍ଚୈବ ତଥା ପାପବିନାଶନାଃ।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବପ୍ରଦାନେଭ୍ଯସ୍ତିଲଦାନଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-101-11 (85498)
ଆପସ୍ତମ୍ବଶ୍ଚ ମେଧାବୀ ଶଙ୍ଖଶ୍ଚ ଲିଖିତସ୍ତଥା।
ମହର୍ଷିର୍ଗୌତମଶ୍ଚାପି ତିଲଦାନୈର୍ଦିବଂ ଗତାଃ॥ 13-101-12 (85499)
ତିଲହୋମରତା ବିପ୍ରାଃ ସର୍ବେ ସଂଯତମୈଥୁନାଃ।
ସମା ଗବ୍ଯେନ ହବିଷା ପ୍ରବୃତ୍ତିଷୁ ଚ ସଂସ୍ଥିତାଃ॥ 13-101-13 (85500)
ସର୍ବେଷାମିତି ଦାନାନାଂ ତିଲଦାନଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ଅକ୍ଷଯଂ ସର୍ବଦାନାନାଂ ତିଲଦାନମିହୋଚ୍ଯତେ॥ 13-101-14 (85501)
ଉଚ୍ଛିନ୍ନେ ତୁ ପୁରା ହବ୍ଯେ କୁଶିକର୍ଷିଃ ପରନ୍ତପଃ।
ତିଲୈରଗ୍ନିତ୍ରଯଂ ହୁତ୍ବା ପ୍ରାପ୍ତବାନ୍ଗତିମୁତ୍ତମାମ୍॥ 13-101-15 (85502)
ଇତି ପ୍ରୋକ୍ତଂ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ତିଲଦାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ବିଧାନଂ ଯେନ ବିଧିନା ତିଲାନାମିହ ଶସ୍ଯତେ॥ 13-101-16 (85503)
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ନିବୋଧେଦଂ ଦେବାନାଂ ଯଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛତାମ୍।
ସମାଗମେ ମହାରାଜ ବ୍ରହ୍ମଣା ବୈ ସ୍ବଯଂଭୁବା॥ 13-101-17 (85504)
ଦେବାଃ ସମେତ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ଭୂମିଭାଗେ ଯିଯଶ୍ରବଃ।
ଶୁଭଂ ଦେଶମଯାଚନ୍ତ ଯଜେମ ଇତି ପାର୍ଥିବ॥ 13-101-18 (85505)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 13-101-19x (7097)
ଭଗବଂସ୍ତ୍ବଂ ପ୍ରଭୁର୍ଭୂମେଃ ସର୍ବସ୍ଯ ତ୍ରିଦିବସ୍ଯ ଚ।
ଯଜେମ ହି ମହାଭାଗ ଯଜ୍ଞଂ ଭବଦନୁଜ୍ଞଯା॥ 13-101-19 (85506)
ନାନନୁଜ୍ଞାତଭୂମିର୍ହି ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲମଶ୍ନୁତେ।
ତ୍ବଂ ହି ସର୍ବସ୍ଯ ଜଗତଃ ସ୍ଥାବରସ୍ଯ ଚରସ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରଭୁର୍ଭବସି ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ସମନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହସି॥ 13-101-20 (85507)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 13-101-21x (7098)
ଦଦାନି ମେଦିନୀଭାଗଂ ଭବଦ୍ଭ୍ଯୋଽହଂ ସୁରର୍ଷଭାଃ।
ଯସ୍ମିନ୍ଦେଶେ କରିଷ୍ଯଧ୍ବଂ ଯଜ୍ଞାନ୍କାଶ୍ଯପନନ୍ଦନାଃ॥ 13-101-21 (85508)
ଦୈବା ଊଚୁଃ। 13-101-22x (7099)
ଭଗବନ୍କୃତକାମାଃ ସ୍ମ ଯକ୍ଷ୍ମହେ ସ୍ବାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଇମଂ ତୁ ଦେଶଂ ମୁନଯଃ ପର୍ଯୁପାସନ୍ତି ନିତ୍ଯଦା॥ 13-101-22 (85509)
ତତୋଽଗସ୍ତ୍ଯଶ୍ଚ କଣ୍ବଶ୍ଚ ଭୃଗୁରତ୍ରିର୍ବୃଷାକପିଃ।
ଅସିତୋ ଦେବଲଶ୍ଚୈବ ଦେବଯଜ୍ଞମୁପାଗମନ୍॥ 13-101-23 (85510)
ତତୋ ଦେବା ମହାତ୍ମାନ ଈଜିରେ ଯଜ୍ଞମଚ୍ଯୁତମ୍।
ତଥା ସମାପଯାମାସୁର୍ଯଥାକାଲଂ ସୁରର୍ଷଭାଃ॥ 13-101-24 (85511)
ତ ଇଷ୍ଟଯଜ୍ଞାସ୍ତ୍ରିଦଶା ହିମବତ୍ଯଚଲୋତ୍ତମେ।
ଷଷ୍ଠମଂଶଂ କ୍ରତୋସ୍ତସ୍ଯ ଭୂମିଦାନଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ। 13-101-25 (85512)
ପ୍ରାଦେଶମାତ୍ରଂ ଭୂମେସ୍ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନୁପସ୍କୃତମ୍।
ନ ସୀଦତି ସ କୃଚ୍ଛ୍ରେଷୁ ନ ଚ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯବାପ୍ନୁତେ॥ 13-101-26 (85513)
ଶୀତବାତାତପସହାଂ ଯାଗଭୂମିଂ ସୁସଂସ୍କୃତାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ସୁରଲୋକସ୍ଥଃ ପୁଣ୍ଯାନ୍ତେଽପି ନ ଚାଲ୍ଯତେ॥ 13-101-27 (85514)
ମୁଦିତୋ ବସତି ପ୍ରାଜ୍ଞଃ ଶକ୍ରେଣ ସହ ପାର୍ଥିବ।
ପତିଶ୍ରଯପ୍ରଦାନାଚ୍ଚ ସୋଽପି ସ୍ବର୍ଗେ ମହୀଯତେ॥ 13-101-28 (85515)
ଅଧ୍ଯାପକକୁଲେ ଜାତଃ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯୋ ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଗୃହେ ଯସ୍ଯ ବସେତ୍ତୁଷ୍ଟଃ ପ୍ରଧାନଂ ଲୋକମଶ୍ନୁତେ॥ 13-101-29 (85516)
ତଥା ଗବାର୍ଥେ ଶରଣଂ ଶୀତବର୍ଷସହଂ ଦୃଢମ୍।
ଆସପ୍ତମଂ ତାରଯତି କୁଲଂ ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-101-30 (85517)
କ୍ଷେତ୍ରଭୂମିଂ ଦଦଲ୍ଲୋକେ ଶୁଭାଂ ଶ୍ରିଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ରତ୍ନଭୂମିଂ ପ୍ରଦଦ୍ଯାତ୍ତୁ କୁଲବଂଶଂ ପ୍ରବର୍ଧଯେତ୍॥ 13-101-31 (85518)
ନ ଚୋଷରାଂ ନ ନିର୍ଦଗ୍ଧାଂ ମହୀଂ ଦଦ୍ଯାତ୍କଥଞ୍ଚନ।
ନ ଶ୍ମଶାନପରୀତାଂ ଚ ନ ଚ ପାପନିଷେବିତାମ୍॥ 13-101-32 (85519)
ପାରକ୍ଯେ ଭୂମିଦେଶେ ତୁ ପିତୄଣାଂ ନିର୍ବପେତ୍ତୁ ଯଃ।
ତଦ୍ଭୂମିଂ ବାଽପି ପିତୃଭିଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମ ବିହନ୍ଯତେ॥ 13-101-33 (85520)
ତସ୍ମାତ୍କ୍ରୀତ୍ବା ମହୀଂ ଦଦ୍ଯାତ୍ସ୍ବଲ୍ପାମପି ବିଚକ୍ଷଣଃ।
ପିଣ୍ଡଃ ପିତୃଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତୋ ବୈ ତସ୍ଯାଂ ଭବତି ଶାଶ୍ବତଃ॥ 13-101-34 (85521)
ଅଟବୀ ପର୍ବତାଶ୍ଚୈବ ନଦ୍ଯସ୍ତୀର୍ଥାନି ଯାନି ଚ।
ସର୍ବାଣ୍ଯସ୍ବାମିକାନ୍ଯାଦ୍ଦୁର୍ନ ହି ତତ୍ର ପରିଗ୍ରହଃ॥ 13-101-35 (85522)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ଭୂମିଦାନସ୍ଯ ଫଲମୁକ୍ତଂ ବିଶାମ୍ପତେ।
ଅତଃ ପରଂ ତୁ ଗୋଦାନଂ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତେଽନଘ॥ 13-101-36 (85523)
ଗାବୋଽଧିକାସ୍ତପସ୍ବିଭ୍ଯୋ ଯସ୍ମାତ୍ସର୍ବେଭ୍ଯ ଏବ ଚ।
ତସ୍ମାନ୍ମହେଶ୍ବରୋ ଦେବସ୍ତପସ୍ତାଭିଃ ସହାସ୍ଥିତଃ॥ 13-101-37 (85524)
ବ୍ରାହ୍ମେ ଲୋକେ ବସନ୍ତ୍ଯେତାଃ ସୋମେନ ସହ ଭାରତ।
ଯାଂ ତାଂ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯଃ ସିଦ୍ଧାଃ ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ତି ପରାଂ ଗତିମ୍॥ 13-101-38 (85525)
ପଯସା ହବିଷା ଦଧ୍ନା ଶକୃତା ଚାଥ ଚର୍ମଣା।
ଅସ୍ଥିଭିଶ୍ଚୋପକୁର୍ବନ୍ତି ଶୃଙ୍ଗୈର୍ବାଲୈଶ୍ଚ ଭାରତ॥ 13-101-39 (85526)
ନାସାଂ ଶୀତାତପୌ ସ୍ଯାତାଂ ସଦୈତାଃ କର୍ମ କୁର୍ବତେ।
ନ ବର୍ଷବିଷଯଂ ବାଽପି ଦୁଃଖମାସାଂ ଭବତ୍ଯୁତ॥ 13-101-40 (85527)
ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ସହିତା ଯାନ୍ତି ତସ୍ମାତ୍ପାରମକଂ ପଦମ୍।
ଏକଂ ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣଂ ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରବଦନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ॥ 13-101-41 (85528)
ରନ୍ତିଦେବସ୍ଯ ଯଜ୍ଞେ ତାଃ ପଶୁତ୍ବେନୋପକଲ୍ପିତାଃ।
ଅତଶ୍ଚର୍ମଣ୍ବତୀ ରାଜନ୍ଗୋଚର୍ମଭ୍ଯଃ ପ୍ରବର୍ତିତା।
ପଶୁତ୍ବାଚ୍ଚ ବିନିର୍ମୁକ୍ତାଃ ପ୍ରଦାନାଯୋପକଲ୍ପିତାଃ॥ 13-101-42 (85529)
ତା ଇମା ବିପ୍ରମୁଖ୍ଯେଭ୍ଯୋ ଯୋ ଦଦାତି ମହୀପତେ।
ନିସ୍ତରେଦାପଦଂ କୃଚ୍ଛ୍ରାଂ ବିଷମସ୍ଥୋଽପି ପାର୍ଥିବ॥ 13-101-43 (85530)
ଗବାଂ ସହସ୍ରଦଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ନରକଂ ନ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ।
ସର୍ବତ୍ର ବିଜଯଂ ଚାପି ଲଭତେ ମନୁଜାଧିପ॥ 13-101-44 (85531)
ଅମୃତଂ ବୈ ଗବାଂ କ୍ଷୀରମିତ୍ଯାହ ତ୍ରିଦଶାଧିପଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦଦାତି ଯୋ ଧେନୁମମୃତଂ ସ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-101-45 (85532)
ଅଗ୍ନୀନାମବ୍ଯଯଂ ହ୍ଯେତଦ୍ଧୌମ୍ଯଂ ବେଦବିଦୋ ବିଦୁଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦଦାତି ଯୋ ଧେନୁଂ ସ ହୌମ୍ଯଂ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-101-46 (85533)
ସ୍ବର୍ଗୋ ବୈ ମୂର୍ତିମାନେଷ ବୃଷଭଂ ଯୋ ଗବାଂ ପତିମ୍।
ବିପ୍ରେ ଗୁଣଯୁତେ ଦଦ୍ଯାତ୍ସ ବୈ ସ୍ବର୍ଗେ ମହୀଯତେ॥ 13-101-47 (85534)
ପ୍ରାଣା ବୈ ପ୍ରାଣିନାମେତେ ପ୍ରୋଚ୍ଯନ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦଦାତି ଯୋ ଧେନୁଂ ପ୍ରାଣାନେଷ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-101-48 (85535)
ଗାବଃ ଶରଣ୍ଯା ଭୂତାନାମିତି ବେଦବିଦୋ ବିଦୁଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦଦାତି ଯୋ ଧେନୁଂ ଶରଣଂ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-101-49 (85536)
ନ ବଧାର୍ଥଂ ପ୍ରଦାତବ୍ଯା ନ କୀନାଶେ ନ ନାସ୍ତିକେ।
ଗୋଜୀବିନେ ନ ଦାତବ୍ଯା ତଥା ଗୌର୍ଭରତର୍ଷଭ।
`ଗୋରସାନାଂ ନ ବିକ୍ରେତୂ ରସଂ ଚ ଯଜନସ୍ଯ ଚ॥' 13-101-50 (85537)
ଦଦତ୍ସ ତାଦୃଶାନାଂ ବୈ ନରୋ ଗାଂ ପାପକର୍ମଣାମ୍।
ଅକ୍ଷଯଂ ନରକଂ ଯାତୀତ୍ଯେବମାହୁର୍ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-101-51 (85538)
ନ କୃଶାଂ ନାପବତ୍ସାଂ ବା ବନ୍ଧ୍ଯାଂ ରୋଗାନ୍ବିତାଂ ତଥା।
ନ ବ୍ଯଙ୍ଗାଂ ନ ପରିଶ୍ରାନ୍ତାଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଗାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ବୈ॥ 13-101-52 (85539)
ଦଶଗୋସହସ୍ରଦଃ ସମ୍ଯକ୍ ଶକ୍ରେଣ ସହ ମୋଦତେ।
ଅକ୍ଷଯାଁଲ୍ଲଭତେ ଲୋକାନ୍ନରଃ ଶତସହସ୍ରଶଃ॥ 13-101-53 (85540)
ଇତ୍ଯେତଦ୍ଗୋପ୍ରଦାନଂ ଚ ତିଲଦାନଂ ଚ କୀର୍ତିତମ୍।
ତଥା ଭୂମିପ୍ରଦାନଂ ଚ ଶୃଣୁଷ୍ବାନ୍ନେ ଚ ଭାରତ॥ 13-101-54 (85541)
ଅନ୍ନଦାନଂ ପ୍ରଧାନଂ ହି କୌନ୍ତେଯ ପରିଚକ୍ଷତେ।
ଅନ୍ନସ୍ଯ ହି ପ୍ରଦାନେନ ରନ୍ତିଦେବୋ ଦିବଂ ଗତଃ॥ 13-101-55 (85542)
ଶ୍ରାନ୍ତାଯ କ୍ଷୁଧିତାଯାନ୍ନଂ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ଭୂମିପ।
ସ୍ବାଯଂଭୁବଂ ମହାତ୍ସ୍ଥାନଂ ସ ଗଚ୍ଛତି ନରାଧିପ॥ 13-101-56 (85543)
ନ ହିରଣ୍ଯୈର୍ନ ବାସୋଭିର୍ନାନ୍ଯଦାନେନ ଭାରତ।
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ନରାଃ ଶ୍ରେଯୋ ଯଥା ହ୍ଯନ୍ନପ୍ରଦାଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-101-57 (85544)
ଅନ୍ନଂ ବୈ ପ୍ରଥମଂ ଦ୍ରବ୍ଯମନ୍ନଂ ଶ୍ରୀଶ୍ଚ ପରା ମତା।
ଅନ୍ନାତ୍ପ୍ରାଣଃ ପ୍ରଭବତି ତେଜୋ ବୀର୍ଯଂ ବଲଂ ତଥା॥ 13-101-58 (85545)
ସଦ୍ଯୋ ଦଦାତି ଯଶ୍ଚାନ୍ନଂ ସଦୈକାଗ୍ରମନା ନରଃ।
ନ ସ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯବାପ୍ନୋତୀତ୍ଯେବମାହ ପରାଶରଃ॥ 13-101-59 (85546)
ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଦେବେଭ୍ଯୋଽନ୍ନଂ ନିବେଦଯେତ୍।
ଯଦନ୍ନା ହି ନରା ରାଜଂସ୍ତଦନ୍ନାସ୍ତସ୍ଯ ଦେବତଃ॥ 13-101-60 (85547)
କୌମୁଦ୍ଯାଂ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷେ ତୁ ଯୋଽନ୍ନଦାନଂ କରୋତ୍ଯୁତ।
ସ ସନ୍ତରତି ଦୁର୍ଗାଣି ପ୍ରେତ୍ଯ ଚାନନ୍ତ୍ଯମଶ୍ନୁତେ॥ 13-101-61 (85548)
ଅଭୁକ୍ତ୍ବାଽତିଥେଯେ ଚାନ୍ନଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛେଦ୍ଯଃ ସମାହିତଃ।
ସ ବୈ ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂ ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦ୍ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-101-62 (85549)
ସୁକୃଚ୍ଛ୍ରାମାପଦଂ ପ୍ରାପ୍ତଶ୍ଚାନ୍ନଦଃ ପୁରୁଷସ୍ତରେତ୍।
ପାପଂ ତରତି ଚୈବେହ ଦୁଷ୍କୃତଂ ଚାପକର୍ଷତି॥ 13-101-63 (85550)
ଇତ୍ଯେତଦନ୍ନଦାନସ୍ଯ ତିଲଦାନସ୍ଯ ଚୈବ ହ।
ଭୂମିଦାନସ୍ଯ ଚ ଫଲଂ ଗୋଦାନସ୍ଯ ଚ କୀର୍ତିତମ୍॥ ॥ 13-101-64 (85551)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 101 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-101-7 ବୈ ପୁଣ୍ଯଂ ପିତୃଲୋକେ ମହୀଯତେ ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-101-9 ସର୍ବକାମୈଶ୍ଚ ଜଯତି ଯସ୍ତିଲୈରିତି ନଚ କାମେନ ଦାତବ୍ଯମିତି ଚ ଧ.ପାଠଃ॥ 7-101-22 ଇମଂ ହିମବତ୍ସନ୍ନିହିତମ୍॥ 7-101-27 ପ୍ରତିଶ୍ରଯୋ ବାସାର୍ଥଂ ସ୍ଥଲମ୍॥ 7-101-33 ତଦ୍ଭୂମିଂ ପରକୀଯାଂ ଭୂମିଂ ବା ଯୋ ନିର୍ବପେତ୍ ପିତୃଭିଃ ପିତୃଭ୍ଯୋ ଦଦ୍ଯାତ୍ତର୍ହି ତଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ତଦ୍ଭୂମିଦାନାଖ୍ଯଂ କର୍ମ ଚୋଭଯଂ ବିହନ୍ଯତେ ବୃଥା ଭବତି॥ 7-101-34 ତସ୍ଯାଂ କ୍ରୀତାଯାମ୍॥ 7-101-46 ଆକୁଞ୍ଚିତମପି ହ୍ଯେତଦ୍ଧବ୍ଯଂ ବେଦବିଦୋ ବିଦୁରିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-101-56 ସ୍ବଯଂଭୁବଂ ମହାଭାଗଂ ସ ପଶ୍ଯତି ନରାଧିପେତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-101-58 ଅନ୍ନଂ ବୈ ପରମଂ ଦୈବମିତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 102
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.102. ଅଧ୍ଯାଯଃ 102
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଜଲପ୍ରଭାବବର୍ଣନପୂର୍ବକଂ ତଦ୍ଦାନପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ଦାନଫଲଂ ତାତ ଯତ୍ତ୍ବଯା ପରିକୀର୍ତିତମ୍।
ଅନ୍ନଦାନଂ ବିଶେଷେଣ ପ୍ରଶସ୍ତମିହ ଭାରତ॥ 13-102-1 (85552)
ପାନୀଯଦାନମେବୈତତ୍କଥଂ ଚେହ ମହାଫଲମ୍।
ଇତ୍ଯେତଚ୍ଛ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ବିସ୍ତରେଣ ପିତାମହ॥ 13-102-2 (85553)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-102-3x (7100)
ହନ୍ତ ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଯଥାବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ଗଦତସ୍ତନ୍ମମାଦ୍ଯେହ ଶୃଣୁ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମ।
ପାନୀଯଦାନାତ୍ପ୍ରଭୃତି ସର୍ବଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେଽନଘ॥ 13-102-3 (85554)
ଯଦନ୍ନଂ ଯଚ୍ଚ ପାନୀଯଂ ସମ୍ପ୍ରଦାଯାଶ୍ନୁତେ ଫଲମ୍।
ନ ତାଭ୍ଯାଂ ପରମଂ ଦାନଂ କିଞ୍ଚିଦସ୍ତୀତି ମେ ମନଃ॥ 13-102-4 (85555)
ଅନ୍ନାତ୍ପ୍ରାଣଭୃତସ୍ତାତ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ହି ସର୍ବଶଃ।
ତସ୍ମାଦନ୍ନଂ ପରଂ ଲୋକେ ସର୍ବଦାନେଷୁ କଥ୍ଯତେ॥ 13-102-5 (85556)
ଅନ୍ନାଦ୍ବଲଂ ଚ ତେଜଶ୍ଚ ପ୍ରାଣିନାଂ ବର୍ଧତେ ସଦା।
ଅନ୍ନାଦାନମତସ୍ତସ୍ମାଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠମାହ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-102-6 (85557)
ସାବିତ୍ର୍ଯା ହ୍ଯପି କୌନ୍ତେଯ ଶ୍ରୂଯତେ ବଚନଂ ଶୁଭମ୍।
ଯଚ୍ଚେଦଂ ନାନ୍ଯଥା ଚୈତଦ୍ଦେବ ସତ୍ରେ ମହାମଖେ॥ 13-102-7 (85558)
ଅନ୍ନେ ଦତ୍ତେ ନରେଣେହ ପ୍ରାଣା ଦତ୍ତା ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ।
ପ୍ରାଣଦାନାଦ୍ଧି ପରମଂ ନ ଦାନମିହ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-102-8 (85559)
ଶ୍ରୁତଂ ହି ତେ ମହାବାହୋ ଲୋମଶସ୍ଯାପି ତଦ୍ବଚଃ।
ପ୍ରାଣାନ୍ଦତ୍ତ୍ବା କପୋତାଯ ଯତ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ଶିବିନା ପୁରା॥ 13-102-9 (85560)
ଯାଂ ଗତିଂ ଲଭତେ ଦତ୍ତ୍ବା ଦ୍ବିଜସ୍ଯାନ୍ନ ବିଶାମ୍ପତେ।
ତତୋ ବିଶିଷ୍ଟାଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପ୍ରାଣଦା ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତଂ॥ 13-102-10 (85561)
ଅନ୍ନଂ ଚାପି ପ୍ରଭବତି ପାନୀଯାତ୍କୁରୁସତ୍ତମ।
ନୀରଜାତେନ ହି ବିନା ନ କିଞ୍ଚିତ୍ସମ୍ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-102-11 (85562)
ନୀରଜାତଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ସୋମୋ ଗ୍ରହଗଣେଶ୍ବରଃ।
ଅମୃତଂ ଚ ସୁଧା ଚୈବ ସୁଧା ଚୈବାମୃତଂ ତଥା॥ 13-102-12 (85563)
ଅନ୍ନୌଷଧ୍ଯୋ ମହାରାଜ ବୀରୁଧଶ୍ଚ ଜଲୋଦ୍ଭବାଃ।
ଯତଃ ପ୍ରାଣଭୃତାଂ ପ୍ରାଣାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-102-13 (85564)
ଦେବାନାମମୃତଂ ହ୍ଯନ୍ନଂ ନାଗାନାଂ ଚ ସୁଧା ତଥା।
ପିତୄଣାଂ ଚ ସ୍ବଧା ପ୍ରୋକ୍ତା ପଶୂନାଂ ଚାପି ବୀରୁଧଃ॥ 13-102-14 (85565)
ଅନ୍ନମେବ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ପ୍ରାଣାନାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ତଚ୍ଚ ସର୍ବଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ପାନୀଯାତ୍ସମ୍ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-102-15 (85566)
ତସ୍ମାତ୍ପାନୀଯଦାନାଦ୍ବୈ ନ ପରଂ ବିଦ୍ଯତେ କ୍ବଚିତ୍।
ତଚ୍ଚ ଦଦ୍ଯାନ୍ନରୋ ନିତ୍ଯଂ ଯଦୀଚ୍ଛେଦ୍ଭୂତିମାତ୍ମନଃ॥ 13-102-16 (85567)
ଧନ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ଜଲଦାନମିହୋଚ୍ଯତେ।
ଶତ୍ରୂଂଶ୍ଚାପ୍ଯଧି କୌନ୍ତେଯ ସଦା ତିଷ୍ଠତି ତୋଯଦଃ॥ 13-102-17 (85568)
ସର୍ବକାମାନବାପ୍ନୋତି କୀର୍ତିଂ ଚୈବ ହି ଶାଶ୍ବତୀମ୍।
ପ୍ରେତ୍ଯ ଚାନନ୍ତ୍ଯମଶ୍ନାତି ପାପେଭ୍ଯଶ୍ଚ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-102-18 (85569)
ତୋଯଦୋ ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ସ୍ବର୍ଗଂ ଗତ୍ବା ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଅକ୍ଷଯାନ୍ସମବାପ୍ନୋତି ଲୋକାନିତ୍ଯବ୍ରବୀନ୍ମନୁଃ॥ ॥ 13-102-19 (85570)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 102 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-102-11 ନୀରଜାତେନ ଜଲୋଦ୍ଭବେନ ଧାନ୍ଯାଦିନା॥ 7-102-12 ସ୍ବଧା ଚୈବ ସୁରା ତଥେତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 103
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.103. ଅଧ୍ଯାଯଃ 103
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ତିଲଜଲଦୀପାଦିଦାନପ୍ରଶଂସାପରଯମବ୍ରାହ୍ମଣସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ତିଲାନାଂ କୀଦୃଶଂ ଦାନମଥ ଦୀପସ୍ଯ ଚୈବ ହି।
ଅନ୍ନାନାଂ ବାସସା ଚୈବ ଭୂଯ ଏବ ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-103-1 (85571)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-103-2x (7101)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ ଯମସ୍ଯ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-103-2 (85572)
ମଧ୍ଯଦେଶେ ମହାନ୍ଗ୍ରାମୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ବଭୂବ ହ।
ଗଙ୍ଗାଯମୁନଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ଯାମୁନସ୍ଯ ଗିରେରଧଃ॥ 13-103-3 (85573)
ପର୍ଣଶାଲେତି ବିଖ୍ଯାତୋ ରମଣୀଯୋ ନରାଧିପ।
ବିଦ୍ବାଂଶସ୍ତତ୍ର ଭୂଯିଷ୍ଠା ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚାବସଂସ୍ତଥା॥ 13-103-4 (85574)
ଅଥ ପ୍ରାହ ଯମଃ କଞ୍ଚିତ୍ପୁରୁଷଂ କୃଷ୍ଣବାସସମ୍।
ରକ୍ତାକ୍ଷମୂର୍ଧ୍ବରୋମାଣଂ କାକଜଙ୍ଘାକ୍ଷିନାସିକମ୍॥ 13-103-5 (85575)
ଗଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଗ୍ରାମଂ ତତୋ ଗତ୍ବା ତମାନଯ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯଂ ଗୋତ୍ରତଶ୍ଚାପି ନାମତଶ୍ଚାପି ଶର୍ମିଣମ୍॥ 13-103-6 (85576)
ଶମେ ନିବିଷ୍ଟଂ ବିଦ୍ବାଂସମଧ୍ଯାପକମନାବୃତମ୍।
ମା ଚାନ୍ଯମାନଯେଥାସ୍ତ୍ବଂ ସଗୋତ୍ରଂ ତସ୍ଯ ପାର୍ଶ୍ବତଃ॥ 13-103-7 (85577)
ସ ହି ତାଦୃଗ୍ଗୁଣସ୍ତେନ ତୁଲ୍ଯୋଽଧ୍ଯଯନଜନ୍ମନା।
ଅପତ୍ଯେଷୁ ତଥା ବୃତ୍ତେ ସମସ୍ତେନୈବ ଧୀମତା।
ତମାନଯ ଯଥୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ପୂଜା କାର୍ଯା ହି ତସ୍ଯ ମେ॥ 13-103-8 (85578)
ସ ଗତ୍ବା ପ୍ରତିକୂଲଂ ତଚ୍ଚକାର ଯମଶାସନମ୍।
ତମାକ୍ରମ୍ଯାନଯାମାସ ପ୍ରତିଷିଦ୍ଧୋ ଯମେନ ଯଃ॥ 13-103-9 (85579)
ତସ୍ମୈ ଯମଃ ସମୁତ୍ଥାଯ ପୂଜା କୃତ୍ବା ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ପ୍ରୋବାଚ ନୀଯତାମେଷ ସୋଽନ୍ଯ ଆନୀଯତାମିତି॥ 13-103-10 (85580)
ଏବମୁକ୍ତେ ତୁ ବଚନେ ଧର୍ମରାଜେନ ସ ଦ୍ବିଜଃ।
ଉବାଚ ଧର୍ମରାଜାନଂ ନିର୍ବିଣ୍ଣୋଽଧ୍ଯଯନେନ ବୈ।
ଯୋ ମେ କାଲୋ ଭବେଚ୍ଛେଷସ୍ତଂ ବସେଯମିହାଚ୍ଯୁତ॥ 13-103-11 (85581)
ଯମ ଉବାଚ। 13-103-12x (7102)
ନାହଂ କାଲସ୍ଯ ବିହିତଂ ପ୍ରାପ୍ନୋମୀହ କଥଞ୍ଚନ।
ଯୋ ହି ଧର୍ମଂ ଚରତି ବୈ ତଂ ତୁ ଜାନାମି କେବଲମ୍॥ 13-103-12 (85582)
ଗଚ୍ଛ ବିପ୍ର ତ୍ବମଦ୍ଯୈବ ଆଲଯଂ ସ୍ବଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ବ୍ରୂହି ସର୍ବଂ ଯଥା ସ୍ବୈରଂ କରବାଣି କିମଚ୍ଯୁତ॥ 13-103-13 (85583)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 13-103-14x (7103)
ଶୁଦ୍ଧଦାନଂ ଚ ସୁମହତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ସ୍ଯାତ୍ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ମେ।
ସର୍ବସ୍ଯ ହି ପ୍ରମାଣଂ ତ୍ବଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯାପି ସତ୍ତମ॥ 13-103-14 (85584)
ଯମ ଉବାଚ। 13-103-15x (7104)
ଶୃଣୁ ତତ୍ତ୍ବେନ ବିପ୍ରର୍ପେ ପ୍ରଦାନବିଧିମୁତ୍ତମମ୍।
ତିଲାଃ ପରମକଂ ଦାନଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଚୈବେହ ଶାଶ୍ବତମ୍॥ 13-103-15 (85585)
ତିଲାଶ୍ଚ ସମ୍ପ୍ରଦାତବ୍ଯା ଯଥାଶକ୍ତି ଦ୍ବିଜର୍ଷଭ।
ନିତ୍ଯଦାନାତ୍ସର୍ବକାମାଂସ୍ତିଲା ନିର୍ବର୍ତଯନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-103-16 (85586)
ତିଲାଞ୍ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଦାନମେତଦ୍ଧ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍।
ତାନ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛସ୍ବ ବିପ୍ରେଭଅଯୋ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣାଃ॥ 13-103-17 (85587)
ବୈଶାଖ୍ଯାଂ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ତୁ ତିଲାନ୍ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବିଜାତିଷୁ।
ତିଲା ଭକ୍ଷଯିତବ୍ଯାଶ୍ଚ ସଦା ତ୍ବାଲମ୍ଭଂ ଚ ତୈଃ 13-103-18 (85588)
କାର୍ଯଂ ସତତମିଚ୍ଛଦ୍ଭିଃ ଶ୍ରେଯଃ ସର୍ବାତ୍ମନା ଗୃହେ।
ତଥାଽଽପଃ ସର୍ବଦା ଦେଯାଃ ପେଯାଶ୍ଚୈବ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-103-19 (85589)
ପୁଷ୍କରିଣ୍ଯସ୍ତଟାକାନି କୂପାଂଶ୍ଚୈବାତ୍ର ଖାନଯେତ୍।
ଏତତ୍ସୁଦୁର୍ଲଭତରମିହ ଲୋକେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ॥ 13-103-20 (85590)
ଆପୋ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଦେଯାସ୍ତେ ପୁଣ୍ଯଂ ହ୍ଯେତଦନୁତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରପାଶ୍ଚ କାର୍ଯା ଦାନାର୍ଥଂ ନିତ୍ଯଂ ତେ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ଭୁକ୍ତେଽପ୍ଯଥ ପ୍ରଦେଯଂ ତୁ ପାନୀଯଂ ବୈ ବିଶେଷତଃ॥ 13-103-21 (85591)
`ପାନୀଯାଭ୍ଯର୍ଥିନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରୀତ୍ଯା ଦତ୍ତ୍ବା ତ୍ବରାନ୍ବିତଃ।
ବସ୍ତ୍ରେ ତନ୍ତୁପ୍ରମାଣେନ ଦୀପେ ନିମିଷବତ୍ସରମ୍॥ 13-103-22 (85592)
ଗବାଂ ରୋମପ୍ରମାଣେନ ସ୍ବର୍ଗଭୋଗମୁପାଶ୍ନୁତେ।
ଜଲବିନ୍ଦୁପ୍ରମାଣେନ ତଦେତାନ୍ଯୁପବର୍ତଯ॥'॥ 13-103-23 (85593)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-103-24x (7105)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତେ ସ ତଦା ତେନ ଯମଦୂତେନ ବୈ ଗୃହାନ୍।
ନୀତଶ୍ଚ କାରଯାମାସ ସର୍ବଂ ତଦ୍ଯମଶାସନମ୍॥ 13-103-24 (85594)
ନୀତ୍ବା ତଂ ଯମଦୂତୋଽପି ଗୃହୀତ୍ବା ଶର୍ମିଣଂ ତଦା।
ଯଯୌ ସ ଧର୍ମରାଜାଯ ନ୍ଯବେଦଯତ ଚାପି ତମ୍॥ 13-103-25 (85595)
ତଂ ଧର୍ମରାଜୋ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ପୂଜଯିତ୍ବା ପ୍ରତାପବାନ୍।
କୃତ୍ବା ଚ ସଂବିଦଂ ତେନ ବିସସର୍ଜ ଯଥାଗତମ୍॥ 13-103-26 (85596)
ତସ୍ଯାପି ଚ ଯମଃ ସର୍ବମୁପଦେଶଂ ଚକାର ହ।
ପ୍ରେତ୍ଯୈତ୍ଯ ଚ ତତଃ ସର୍ବଂ ଚକାରୋକ୍ତଂ ଯମେନ ତତ୍॥ 13-103-27 (85597)
ତଥା ପ୍ରଶଂସନେ ଦୀପାନ୍ଯମଃ ପିତୃହିତେପ୍ସଯା।
ତସ୍ମାଦ୍ଦୀପପ୍ରଦୋ ନିତ୍ଯଂ ସନ୍ତାରତି ବୈ ପିତୄନ୍॥ 13-103-28 (85598)
ଦାତବ୍ଯାଃ ସତତଂ ଦୀପାସ୍ତସ୍ମାଦ୍ଭରତସତ୍ତମ।
ଦେବତାନାଂ ପିତୄଣାଂ ଚ ଚକ୍ଷୁଷ୍ଯଂ ଚାତ୍ମନାଂ ବିଭୋ॥ 13-103-29 (85599)
ରତ୍ନଦାନଂ ଚ ସୁମହତ୍ପୁଣ୍ଯମୁକ୍ତଂ ଜନାଧିପ।
ଯସ୍ତାନ୍ବିକ୍ରୀଯ ଯଜତେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହ୍ଯଭଯଂକରମ୍॥ 13-103-30 (85600)
ଯଦ୍ବୈ ଦଦାତି ବିପ୍ରେଭ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ବୈ।
ଉଭଯୋଃ ସ୍ଯାତ୍ତଦକ୍ଷଯ୍ଯଂ ଦାତୁରାଦାତୁରେବ ଚ॥ 13-103-31 (85601)
ଯୋ ଦଦାତି ସ୍ଥିତଃ ସ୍ଥିତ୍ଯାଂ ତାଦୃଶାଯ ପ୍ରତିଗ୍ରହମ୍।
ଉଭଯୋରକ୍ଷଯଂ ଧର୍ମଂ ତଂ ମନୁଃ ପ୍ରାହ ଧର୍ମବିତ୍॥ 13-103-32 (85602)
ବାସସାଂ ସମ୍ପ୍ରଦାନେନି ସ୍ବଦାରନିରତୋ ନରଃ।
ସୁବସ୍ତ୍ରଶ୍ଚ ସୁବେଷଶ୍ଚ ଭବତୀତ୍ଯନୁଶୁଶ୍ରୁମ॥ 13-103-33 (85603)
ଗାବଃ ସୁବର୍ଣଂ ଚ ତଥା ତିଲାଶ୍ଚୈବାନୁବର୍ଣିତାଃ।
ବହୁଶଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ବେଦପ୍ରାମାଣ୍ଯଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-103-34 (85604)
ବିବାହାଂଶ୍ଚୈବ କୁର୍ବୀତ ପୁତ୍ରାନୁତ୍ପାଦଯେତ ଚ।
ପୁତ୍ରଲାଭୋ ହି କୌରବ୍ଯ ସର୍ବଲାଭାଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ ॥ 13-103-35 (85605)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 103 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-103-7 ଅଧ୍ଯାପକମନାନୃତମିତି ଥ.ପାଠଃ। ଅଧ୍ଯାପକମନାରତମିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-103-9 ଚକାରଚଯମାଶ୍ରଯ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-103-11 ଇହ ଯମଲୋକେ॥ 7-103-13 କାଲସ୍ଯ ବିହିତଂ ଆଯୁଃପ୍ରମାଣଂ ନ ପ୍ରାପ୍ନୋମି ନ ଜାନାମି। କାଲେନାପ୍ରବର୍ତିତଂ ତ୍ବାମିହ ସ୍ଥାପଯିତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋମୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ବିହିତଂ ପ୍ରାପଯାମୀହ କଞ୍ଚନେତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-103-14 ବୃହି ପୃଚ୍ଛ॥ 7-103-17 ନିର୍ଘର୍ତଯନ୍ତି ସାଧଯନ୍ତି॥ 7-103-18 ଆଲମ୍ଭନଂ ସର୍ବତଃ ସ୍ପର୍ଶନଂ ଉଦ୍ବର୍ତନମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-103-32 ଏତଦ୍ଦି ତସ୍ଯାଽଭଯଙ୍କରଂ ପ୍ରତିଗ୍ରହବିକ୍ରଯଜଦୋଷଘ୍ନମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 104
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.104. ଅଧ୍ଯାଯଃ 104
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋଭୂବିଦ୍ଯାଦାନପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଭୂଯ ଏବ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦାନାନାଂ ବିଧିମୁତ୍ତମମ୍।
କଥଯସ୍ବ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଭୂମିଦାନଂ ବିଶେଷତଃ॥ 13-104-1 (85606)
ପୃଥିବୀଂ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଯେଷ୍ଟିକର୍ମିଣେ।
ବିଧିବତ୍ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଯାନ୍ନ ତ୍ବନ୍ଯୋ ଦାତୁମର୍ହତି॥ 13-104-2 (85607)
ସର୍ବବର୍ଣୈସ୍ତୁ ଯଚ୍ଛକ୍ଯଂ ପ୍ରଦାତୁଂ ଫଲକାଙ୍କ୍ଷିଭିଃ।
ବେଦେ ବା ଯତ୍ସମାଖ୍ଯାତଂ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-104-3 (85608)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-104-4x (7106)
ତୁଲ୍ଯନାମାନି ଦେଯାନି ତ୍ରୀଣି ତୁଲ୍ଯଫଲାନି ଚ।
ସର୍ବକାମଫଲାନୀହ ଗାବଃ ପୃଥ୍ବୀ ସରସ୍ବତୀ॥ 13-104-4 (85609)
ଯୋ ବ୍ରୂଯାଚ୍ଚାପି ଶିଷ୍ଯାଯ ଧର୍ମ୍ଯାଂ ବ୍ରାହ୍ମୀଂ ସରସ୍ବତୀମ୍।
ପୃଥିବୀଗୋପ୍ରଦାନାଭ୍ଯାଂ ତୁଲ୍ଯଂ ସ ଫଲମଶ୍ନୁତେ॥ 13-104-5 (85610)
ତଥୈବ ଗାଃ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ନ ତୁ ଦେଯଂ ତତଃ ପରମ୍।
ସନ୍ନିକୃଷ୍ଟଫଲାସ୍ତା ହି ଲଘ୍ବର୍ଥାଶ୍ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-104-6 (85611)
ମାତରଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଗାବଃ ସର୍ବସୁଖପ୍ରଦାଃ।
ବୃଦ୍ଧିମାକାଙ୍କ୍ଷତା ନିତ୍ଯଂ ଗାବଃ କାର୍ଯାଃ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣାଃ 13-104-7 (85612)
ସନ୍ତାଡ୍ଯା ନ ତୁ ପାଦେନ ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ ନ ଚ ବ୍ରଜେତ୍।
ମଙ୍ଗଲାଯତନଂ ଦେବ୍ଯସ୍ତସ୍ମାତ୍ପୂଜ୍ଯାଃ ସଦୈବ ଗାଃ॥ 13-104-8 (85613)
ପ୍ରଚୋଦନଂ ଦେବକୃତଂ ଗବାଂ କର୍ମସୁ ବର୍ତତାମ୍।
ପୂର୍ବମେବାକ୍ଷରଂ ଚାନ୍ଯଦଭିଧେଯଂ ତତଃ ପରମ୍॥ 13-104-9 (85614)
ପ୍ରଚାରେ ବା ନିବାତେ ବା ବୁଧୋ ନୋଦ୍ବେଜଯେତ ଗାଃ।
ତୃଷିତା ହ୍ଯଭିବୀକ୍ଷନ୍ତ୍ଯୋ ନରଂ ହନ୍ଯୁଃ ସବାନ୍ଧବମ୍॥ 13-104-10 (85615)
ପିତୃସଦ୍ମାନି ସତତଂ ଦେବତାଯତନାନି ଚ।
ପୂଯନ୍ତେ ଶକୃତା ଯାସାଂ ପୂତଂ କିମଧିକଂ ତତଃ॥ 13-104-11 (85616)
ଘାସମୁଷ୍ଟିଂ ପରଗବେ ଦଦ୍ଯାତ୍ସଂବତ୍ସରଂ ତୁ ଯଃ।
ଅକୃତ୍ବା ସ୍ବଯମାହାରଂ ବ୍ରତଂ ତତ୍ସାର୍ବକାମିକମ୍॥ 13-104-12 (85617)
ସ ହି ପୁତ୍ରାନ୍ଯଶୋଽର୍ଥଂ ଚ ଶ୍ରିଯଂ ଚାପ୍ଯଧିଗଚ୍ଛତି।
ନାଶଯତ୍ଯଶୁଭଂ ଚୈବ ଦୁଃସ୍ବପ୍ନଂ ଚାପ୍ଯପୋହତି॥ 13-104-13 (85618)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-104-14x (7107)
ଦେଯାଃ କିଂଲକ୍ଷଣା ଗାବଃ କାଶ୍ଚାପି ପରିବର୍ଜଯେତ୍।
କୀଦୃଶାଯ ପ୍ରଦାତବ୍ଯା ନ ଦେଯାଃ କୀଦୃଶାଯ ଚ॥ 13-104-14 (85619)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-104-15x (7108)
ଅସଦ୍ବୃତ୍ତାଯ ପାପାଯ ଲୁବ୍ଧାଯାନୃତବାଦିନେ।
ହବ୍ଯକବ୍ଯବ୍ଯପେତାଯ ନ ଦେଯା ଗୌଃ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-104-15 (85620)
ଭିକ୍ଷବେ ବହୁପୁତ୍ରାଯ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାଯାହିତାଗ୍ନଯେ।
ଦତ୍ତ୍ବା ଦଶଗବାଂ ଦାତା ଲୋକାନାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-104-16 (85621)
`ଜୁହୋତି ଯଦ୍ଭୋଜଯତି ଯଦ୍ଦଦାତି ଗବାଂ ରସୈଃ।
ସର୍ବସ୍ଯୈବାଂଶଭାଗ୍ଦାତା ତନ୍ନିମିତ୍ତଂ ପ୍ରବର୍ତିତଃ॥' 13-104-17 (85622)
ଯଶ୍ଚୈବ ଧର୍ମଂ କୁରୁତେ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଫଲଂ ଚ ଯତ୍।
ସର୍ବସ୍ଯୈବାଂଶଭାଗ୍ଦାତା ତନ୍ନିମିତ୍ତଂ ପ୍ରବୃତ୍ତଯଃ॥ 13-104-18 (85623)
ଯଶ୍ଚୈନମୁତ୍ପାଦଯତେ ଯଶ୍ଚୈନଂ ତ୍ରାଯତେ ଭଯାତ୍।
ଯଶ୍ଚାସ୍ଯ କୁରୁତେ ବୃତ୍ତିଂ ସର୍ବେ ତେ ପିତରସ୍ତ୍ରଯଃ॥ 13-104-19 (85624)
କଲ୍ମଷଂ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷା ହନ୍ତି ମାନୋ ମହଦ୍ଯଶଃ।
ଅପୁତ୍ରତାଂ ତ୍ରଯଃ ପୁତ୍ରା ଅବୃତ୍ତିଂ ଦଶ ଧେନବଃ॥ 13-104-20 (85625)
ବେଦାନ୍ତନିଷ୍ଠସ୍ଯ ବହୁଶ୍ରୁତସ୍ଯ
ପ୍ରଜ୍ଞାନତୃପ୍ତସ୍ଯ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଯ।
ଶିଷ୍ଟସ୍ଯ ଦାନ୍ତସ୍ଯ ଯତସ୍ଯ ଚୈବ
ଭୂତେଷୁ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରିଯବାଦିନଶ୍ଚ॥ 13-104-21 (85626)
ଯଃ କ୍ଷୁଦ୍ଭଯାଦ୍ବୈ ନ ବିକର୍ମ କୁର୍ଯା-
ନ୍ମୃଦୁଶ୍ଚ ଶାନ୍ତୌ ହ୍ଯତିଥିପ୍ରିଯଶ୍ଚ।
ଶୁଭେ ପାତ୍ରେ ଯେ ଗୁଣା ଗୋପ୍ରଦାନେ
ତାବାନ୍ଦୋଷୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବାପହାରେ। 13-104-22 (85627)
ସର୍ବାବସ୍ଥଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବାପହାରେ
ଦାରାଶ୍ଚୈଷାଂ ଦୂରତୋ ବର୍ଜନୀଯାଃ॥ 13-104-23 (85628)
`ବିପ୍ରଦାରେ ପରିହୃତେ ତଦ୍ଧନେଽପହୃତେ ଚ ତୁ।
ପରିତ୍ରାଯନ୍ତି ଶକ୍ତାସ୍ତୁ ନମସ୍ତେଭ୍ଯୋ ମୃତାଶ୍ଚ ଯେ॥ 13-104-24 (85629)
ନ ପାଲଯନ୍ତି ନିହତାନ୍ଯେ ତାନ୍ବୈବସ୍ବତୋ ଯମଃ।
ଦଣ୍ଡଯନ୍ଭର୍ସଯନ୍ନିତ୍ଯଂ ନିରଯେଭ୍ଯୋ ନ ମୁଞ୍ଚତି॥ 13-104-25 (85630)
ତଥା ଗବାଂ ପରିତ୍ରାଣେ ପୀଡନେ ଚ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ବିପ୍ରଗୋଷୁ ବିଶେଷେଣ ରକ୍ଷିତେଷୁ ଗୃହେଷୁ ବା॥' ॥ 13-104-26 (85631)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁରଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 104 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-104-2 ଇଷ୍ଟିକର୍ମିଣେ ଯାଜ୍ଞିକାଯ॥ 7-104-4 ତୁଲ୍ଯନାମାନି ଗୋପଦବାଚ୍ଯାନି॥ 7-104-6 ଦେଯଂ ଦାନଯୋଗ୍ଯମ୍। ପରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମ୍॥ 7-104-9 ଗବାଂ ବଲୀବର୍ଦାନାଂ କର୍ମସୁ ଯଜ୍ଞାଦ୍ଯର୍ଥେଷୁ କୃଷ୍ଯାଦ୍ଯର୍ଥେଷୁ କର୍ଷଣାଦିଷୁ ବର୍ତତାଂ ପ୍ରଚୋଦନଂ ପ୍ରତୋଦେନ ପ୍ରେରଣଂ ଦେବୈଃ କୃତମିତି ନ ତତ୍ର ଦୋଷ ଇତି ଭାବଃ। ତଥାପି ପୂର୍ବଂ ଯଜ୍ଞାର୍ଥମେବ ଚୋଦନମକ୍ଷରଂ ଶ୍ରେଯସ୍କରମ୍। ଅନ୍ଯତ୍କୃଷ୍ଯାଦ୍ଯର୍ଥଂ ତୁ ତତଃ ପରଂ ବୈଦିକକର୍ଷଣମନୁପ୍ରବୃତ୍ତମଭିଧେଯଂ ବାଚ୍ଯଂ ନିନ୍ଦ୍ଯମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-104-10 ନିବାତେ କଠିନୋପବେଶନେ। ଅଭିବୀକ୍ଷନ୍ତ୍ଯୋ ଜଲମଲଭମାନାଃ॥ 7-104-12 ଆହାରଂ ତଦୀଯତକ୍ରାଦ୍ଯାହରଣମକୃତ୍ବା॥ 7-104-21 ବେଦାନ୍ତନିଷ୍ଠସ୍ଯ ବୃତ୍ତିଂ ଅତିସୃଜେତେତ୍ଯୁତ୍ତରେଣାନ୍ବଯଃ। ଚତୁର୍ଧ୍ଯର୍ଥେ ଷଷ୍ଠୀ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 105
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.105. ଅଧ୍ଯାଯଃ 105
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବାପହାରସ୍ଯାନର୍ଥହେତୁତାଯାଂ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ନୃଗୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଅତ୍ରୈବ କୀର୍ତ୍ଯତେ ସଦ୍ଭିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବାଭିମର୍ଶନେ।
ନୃଗେଣ ସୁମହତ୍କୃଚ୍ଛ୍ରୁଂ ଯଦବାପ୍ତଂ କୁରୂଦ୍ବହ॥ 13-105-1 (85632)
ନିବିଶନ୍ତ୍ଯାଂ ପୁରା ପାର୍ଥ ଦ୍ବାରବତ୍ଯାମିତି ଶ୍ରୁତିଃ।
ଅଦୃଶ୍ଯତ ମହାକୂପସ୍ତୃଣବୀରୁତ୍ସମାବୃତଃ। 13-105-2 (85633)
ପ୍ରଯତ୍ନଂ ତତ୍ର କୁର୍ବାଣାସ୍ତସ୍ମାତ୍କୂପାଜ୍ଜଲାର୍ଥିନଃ।
ଶ୍ରମେଣ ମହତା ଯୁକ୍ତାସ୍ତସ୍ମିଂସ୍ତୋଯେ ସୁସଂବୃତେ॥ 13-105-3 (85634)
ଦଦୃଶୁସ୍ତେ ମହାକାଯଂ କୃକଲାସମବସ୍ଥିତମ୍।
ତସ୍ଯ ଚୋଦ୍ଧରଣେ ଯତ୍ନମକୁର୍ବଂସ୍ତେ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-105-4 (85635)
ପ୍ରଗ୍ରହୈଶ୍ଚର୍ମପଟ୍ଟୈଶ୍ଚ ତଂ ବଦ୍ଧ୍ବା ପର୍ବତୋପମମ୍।
ନାଶକ୍ନୁବନ୍ସମୁଦ୍ଧର୍ତୁଂ ତତୋ ଜଗ୍ମୁର୍ଜନାର୍ଦନମ୍॥ 13-105-5 (85636)
ଖମାବୃତ୍ଯୋଦପାନସ୍ଯ କୃକଲାସଃ ସ୍ଥିତୋ ମହାନ୍।
ତସ୍ଯ ନାସ୍ତି ସମୁଦ୍ଧର୍ତେତ୍ଯେତତ୍କୃଷ୍ଣେ ନ୍ଯବେଦଯନ୍॥ 13-105-6 (85637)
ସ ବାସୁଦେବେନ ସମୁଦ୍ଧୃତଶ୍ଚ
ପୃଷ୍ଟଶ୍ଚ କାମାନ୍ନିଜଗାଦ ରାଜା।
ନୃଗସ୍ତଦାଽଽତ୍ମାନମଥୋ ନ୍ଯବେଦଯ-
ତ୍ପୁରାତନଂ ଯଜ୍ଞସହସ୍ରଯାଜିନମ୍॥ 13-105-7 (85638)
ତଥା ବ୍ରୁବାଣଂ ତୁ ତମାହ ମାଧବଃ
ଶୁଭଂ ତ୍ବଯା କର୍ମ କୃତଂ ନ ପାପକମ୍।
କଥଂ ଭବାନ୍ଦୁର୍ଗତିମୀଦୃଶୀଂ ଗତୋ
ନରେନ୍ଦ୍ର ତଦ୍ବ୍ରୂହି କିମେତଦୀଦୃଶମ୍॥ 13-105-8 (85639)
ଶତଂ ସହସ୍ରାଣି ଗବାଂ ଶତଂ ପୁନଃ
ପୁନଃ ଶତାନ୍ଯଷ୍ଟଶତାଯୁତାନି।
ନୃପ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ କ୍ବ ନୁ ତଦ୍ଗତଂ ତବ॥ 13-105-9 (85640)
ନୃଗସ୍ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍କୃଷ୍ଣଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାଗ୍ନିହୋତ୍ରିଣଃ।
ପ୍ରୋଷିତସ୍ଯ ପରିଭ୍ରଷ୍ଟା ଗୌରେକା ମମ ଗୋଧନେ*****॥ 13-105-10 (85641)
ଗବାଂ ସହସ୍ରେ ସଂଖ୍ଯାତା ତଦା ସା ପଶୁପୈର୍ମମ।
ସା ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ମେ ଦତ୍ତା ପ୍ରେତ୍ଯାର୍ଥମଭିକାଙ୍କ୍ଷତା॥ 13-105-11 (85642)
ଅପଶ୍ଯତ୍ପରିମାର୍ଗଂଶ୍ଚ ତାଂ ଗାଂ ପରଗୃହେ ଦ୍ବିଜଃ।
ମମେଯମିତି ଚୋବାଚ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଯସ୍ଯ ସାଽଭବତ୍॥ 13-105-12 (85643)
ତାବୁଭୌ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତୌ ବିବଦନ୍ତୌ ଭୃଶଜ୍ବରୌ।
ଭବାନ୍ଦାତା ଭବାନ୍ହର୍ତେତ୍ଯଥ ତୌ ମାମବୋଚତାମ୍॥ 13-105-13 (85644)
ଶତେନ ଶତସଙ୍ଖ୍ଯେନ ଗବାଂ ବିନିମଯେନ ବୈ।
ଯାଚେ ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତାରଂ ସ ତୁ ମାମବ୍ରବୀଦିଦମ୍॥ 13-105-14 (85645)
ଦେଶକାଲୋପସମ୍ପନ୍ନା ଦୋଗ୍ଧ୍ରୀ ଶାନ୍ତାଽତିବତ୍ସଲା।
ସ୍ବାଦୁକ୍ଷୀରପ୍ରଦା ଧନ୍ଯା ମମ ନିତ୍ଯଂ ନିବେଶନେ॥ 13-105-15 (85646)
କୃଶଂ ଚ ଭରତେ ସା ଗୌର୍ମମ ପୁତ୍ରମପସ୍ତନମ୍।
ନ ସା ଶକ୍ଯା ମଯା ଦାତୁମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସ ଜଗାମ ହ॥ 13-105-16 (85647)
ତତସ୍ତମପରଂ ବିପ୍ରଂ ଯାଚେ ବିନିମଯେନ ବୈ।
ଗବାଂ ଶତସହସ୍ରଂ ହି ତତ୍କୃତେ ଗୃହ୍ଯତାମିତି॥ 13-105-17 (85648)
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉବାଚ। 13-105-18x (7109)
ନ ରାଜ୍ଞାଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣାମି ଶକ୍ତୋଽହଂ ସ୍ବସ୍ଯ ମାର୍ଗଣେ।
ସୈବ ଗୌର୍ଦୀଯତାଂ ଶୀଘ୍ରଂ ମମେତି ମଧୁସୂଦନ॥ 13-105-18 (85649)
ରୁକ୍ମମଶ୍ବାଂଶ୍ଚ ଦଦତୋ ରଜତସ୍ଯନ୍ଦନାଂସ୍ତଥା।
ନ ଜଗ୍ରାହ ଯଯୌ ଚାପି ତଦା ସ ବ୍ରାହ୍ମଣର୍ଷଭଃ॥ 13-105-19 (85650)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ଚୋଦିତଃ କାଲଧର୍ମଣା।
ପିତୃଲୋକମହଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଧର୍ମରାଜମୁପାଗମମ୍॥ 13-105-20 (85651)
ଯମସ୍ତୁ ପୂଜଯିତ୍ବା ମାଂ ତତୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ନାନ୍ତଃ ସଙ୍ଖ୍ଯାଯତେ ରାଜଂସ୍ତବ ପୁଣ୍ଯସ୍ଯ କର୍ମଣଃ॥ 13-105-21 (85652)
ଅସ୍ତି ଚୈବ କୃତଂ ପାପମଜ୍ଞାନାତ୍ତଦପି ତ୍ବଯା।
ଚରସ୍ବ ପାପଂ ପଶ୍ଚାଦ୍ବା ପୂର୍ବଂ ବା ତ୍ବଂ ଯଥେଚ୍ଛସି॥ 13-105-22 (85653)
ରକ୍ଷିତାସ୍ମୀତି ଚୋକ୍ତଂ ତେ ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଚାନୃତା ତବ।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବସ୍ଯ ଚାଦାନଂ ଦ୍ବିବିଧସ୍ତେ ବ୍ଯତିକ୍ରମଃ॥ 13-105-23 (85654)
ପୂର୍ବଂ କୃଚ୍ଛଂ ଚରିଷ୍ଯେଽହଂ ପଶ୍ଚାଚ୍ଛୁଭମିତି ପ୍ରଭୋ।
ଧର୍ମରାଜଂ ବ୍ରୁବନ୍ନେବଂ ପତିତୋସ୍ମି ମହୀତଲେ॥ 13-105-24 (85655)
ଅଶ୍ରୌଷଂ ପତିତଶ୍ଚାହଂ ଯମସ୍ଯୋଚ୍ଚୈଃ ପ୍ରଭାଷତଃ।
ବାସୁଦେବଃ ସମୁଦ୍ଧର୍ତା ଭବିତା ତେ ଜନାର୍ଦନଃ॥ 13-105-25 (85656)
ପୂର୍ଣେ ବର୍ଷସହସ୍ରାନ୍ତେ କ୍ଷୀଣେ କର୍ମଣି ଦୁଷ୍କୃତେ।
ପ୍ରାପ୍ଲସ୍ଯସେ ଶାଶ୍ବତାଁଲ୍ଲୋକାଞ୍ଜିତାନ୍ସ୍ବେନୈବ କର୍ମଣା॥ 13-105-26 (85657)
କୂପେଽଽତ୍ମାନମଧଃଶୀର୍ଷମପଶ୍ଯଂ ପତିତଂ ଚ ହ।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ନ ଚ ମାମଜହାତ୍ସ୍ମୃତିଃ॥ 13-105-27 (85658)
ତ୍ବଯା ତୁ ତାରିତୋଽସ୍ମ୍ଯଦ୍ଯ କିମନ୍ଯତ୍ର ତପୋବଲାତ୍।
ଅନୁଜାନୀହି ମାଂ କୃଷ୍ଣ ଗଚ୍ଛେଯଂ ଦିବମଦ୍ଯ ବୈ॥ 13-105-28 (85659)
ଅନୁଜ୍ଞାତଃ ସ କୃଷ୍ଣେନ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ଜନାର୍ଦନମ୍।
ବିମାନଂ ଦିବ୍ଯମାସ୍ଥାଯ ଯଯୌ ଦିବମରିନ୍ଦମଃ॥ 13-105-29 (85660)
ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ଦିବଂ ଯାତେ ନୃଗେ ଭରତସତ୍ତମ।
ବାସୁଦେବ ଇମାଞ୍ଶ୍ଲୋକାଞ୍ଜଗାଦ କୁରୁନନ୍ଦନ॥ 13-105-30 (85661)
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବଂ ନ ହର୍ତବ୍ଯଂ ପୁରୁଷେଣ ବିଜାନତା।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବଂ ହୃତଂ ହନ୍ତି ନୃଗଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଗୌରିବ॥ 13-105-31 (85662)
ସତାଂ ସମାଗମଃ ସଦ୍ଭିର୍ନାଫଲଃ ପାର୍ଥ ବିଦ୍ଯତେ।
ବିମୁକ୍ତଂ ନରକାତ୍ପଶ୍ଯ ନୃଗଂ ସାଧୁସମାଗମାତ୍॥ 13-105-32 (85663)
ପ୍ରଦାନଂ ଫଲବତ୍ତତ୍ର ଦ୍ରୋହସ୍ତତ୍ର ତଥାଽଫଲଃ।
ଅପହାରଂ ଗବାଂ ତସ୍ମାଦ୍ବର୍ଜଯେତ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ ॥ 13-105-33 (85664)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 105 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-105-23 ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଚ କୃତା ତ୍ବଯେତି, ତ୍ରିବିଧସ୍ତେ ବ୍ଯତିକ୍ରମ ଇତି ଚ.ଥ.ଧ. ପାଠଃ॥ 7-105-24 କୃଚ୍ଛ୍ରଂ ଚରିଷ୍ଯେ ପାପଫଲଂ ଭୋକ୍ଷ୍ଯେ॥ 7-105-31 ନ ହର୍ତବ୍ଯଂ କ୍ଷତ୍ରିଯେଣ ବିଶେଷତ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 106
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.106. ଅଧ୍ଯାଯଃ 106
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋଦାନପ୍ରଶଂସାପରନାଚିକେତୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଦତ୍ତାନାଂ ଫଲସମ୍ପ୍ରାପ୍ତିଂ ଗବାଂ ପ୍ରବ୍ରୂହି ମେଽନଘ।
ବିସ୍ତରେଣ ମହାବାହୋ ନ ହି ତୃପ୍ଯାମି କଥ୍ଯତାମ୍॥ 13-106-1 (85665)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-106-2x (7110)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଋଷେରୌଦ୍ଦାଲକେର୍ବାକ୍ଯଂ ନାଚିକେତସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ॥ 13-106-2 (85666)
ଋଷିରୌଦ୍ଦାଲକିର୍ଦୀକ୍ଷାମୁପଗମ୍ଯ ତତଃ ସୁତମ୍।
ତ୍ବଂ ମାମୁପଚରସ୍ବେତି ନାଚିକେତମଭାଷତ॥ 13-106-3 (85667)
ସମାପ୍ତେ ନିଯମେ ତସ୍ମିନ୍ମହର୍ଷିଃ ପୁତ୍ରମବ୍ରବୀତ୍।
ଉପସ୍ପର୍ଶନସକ୍ତସ୍ଯ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯାଭିରତସ୍ଯ ଚ॥ 13-106-4 (85668)
ଇଧ୍ମା ଦର୍ଭାଃ ସୁମନସଃ କଲଶଶ୍ଚାଭିତୋ ଜଲମ୍।
ବିସ୍ମୃତଂ ମେ ତଦାଦାଯ ନଦୀତୀରାଦିହାବ୍ରଜ॥ 13-106-5 (85669)
ଗତ୍ବାନବାପ୍ଯ ତତ୍ସର୍ବଂ ନଦୀବେଗସମାପ୍ଲୁତମ୍।
ନ ପଶ୍ଯାମି ତଦିତ୍ଯେବଂ ପିତରଂ ସୋଽବ୍ରବୀନ୍ମୁନିଃ॥ 13-106-6 (85670)
କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାଶ୍ରମାବିଷ୍ଟୋ ମୁନିରୌଦ୍ଦାଲକିସ୍ତଦା।
ଯମଂ ପଶ୍ଯେତି ତଂ ପୁତ୍ରମଶପତ୍କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ॥ 13-106-7 (85671)
ତଥା ସ ପିତ୍ରାଽଭିହତୋ ବାଗ୍ବଜ୍ରେଣ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ।
ପ୍ରସୀଦେତି ବ୍ରୁବନ୍ନେବ ଗତସତ୍ବୋଽପତଦ୍ଭୁବି॥ 13-106-8 (85672)
ନାଚିକେତଂ ପ୍ରିତା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପତିତଂ ଦୁଃଖମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।
କିଂ ମଯା କୃତମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ନିପପାତ ମହୀତଲେ॥ 13-106-9 (85673)
ତସ୍ଯ ଦୁଃଖପରୀତସ୍ଯ ସ୍ବଂ ପୁତ୍ରମନୁଶୋଚତଃ।
ବ୍ଯତୀତଂ ତଦହଃଶେଷଂ ସା ଚୋଗ୍ରା ତତ୍ର ଶର୍ବରୀ॥ 13-106-10 (85674)
ପିତ୍ର୍ଯେଣାଶ୍ରୁପ୍ରପାତେନ ନାଚିକେତଃ କୁରୂଦ୍ବହ।
ପ୍ରାସ୍ଯନ୍ଦଚ୍ଛଯନେ କୌଶ୍ଯେ ବୃଷ୍ଟ୍ଯା ସସ୍ଯମିବାପ୍ଲୁତମ୍॥ 13-106-11 (85675)
ସ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ୍ତଂ ପୁତ୍ରଂ ଶ୍ଲାଘ୍ଯଂ ପର୍ଯାଗତଂ ପୁନଃ।
ଦିବ୍ଯୈର୍ଗନ୍ଧୈଃ ସମାଦିଗ୍ଧଂ କ୍ଷୀଣସ୍ବପ୍ନମିବୋତ୍ଥିତମ୍॥ 13-106-12 (85676)
ଅପି ପୁତ୍ର ଜିତା ଲୋକାଃ ଶୁଭାସ୍ତେ ସ୍ବେନ କର୍ମଣା।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ଚାସି ପୁନଃ ପ୍ରାପ୍ତୋ ନ ହି ତେ ମାନୁଷଂ ବପୁଃ॥ 13-106-13 (85677)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦାର୍ଶୀ ସର୍ବସ୍ଯ ବିତ୍ରା ପୃଷ୍ଟୋ ମହାତ୍ମନା।
ଅଭ୍ଯୁତ୍ଥାଯ ପିତୁର୍ମଧ୍ଯେ ମହର୍ଷୀଣାଂ ନ୍ଯବେଦଯତ୍॥ 13-106-14 (85678)
କୁର୍ବନ୍ମବଚ୍ଛାସନମାଶୁ ଯାତୋ
ହ୍ଯହଂ ବିଶାଲାଂ ରୁଚିରପ୍ରଭାସାମ୍।
ବୈବସ୍ବତୀଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସଭାମବଶ୍ଯଂ
ସହସ୍ରଶୋ ଯୋଜନହୈମଭୌମାମ୍॥ 13-106-15 (85679)
ଦୃଷ୍ଟୈବ ମାମଭିମୁଖମାପତନ୍ତଂ
ଗୃହଂ ନିବେଦ୍ଯାସନମାଦିଦେଶ।
ବୈବସ୍ବତୋଽର୍ଘ୍ଯାଦିଭିରର୍ହଣୈଶ୍ଚ
ଭବତ୍କୃତେ ପୂଜଯାମାସ ମାଂ ସାଃ॥ 13-106-16 (85680)
ତତସ୍ତ୍ବହଂ ତଂ ଶନକୈରବୋଚଂ
ବୃତଃ ସଦସ୍ଯୈରଭିପୂଜ୍ଯମାନଃ।
ପ୍ରାପ୍ତୋଽସ୍ମି ତେ ବିଷଯଂ ଧର୍ମରାଜ
ଲୋକାନର୍ହୋ ଯାନହଂ ତାନ୍ବିଧତ୍ସ୍ବ॥ 13-106-17 (85681)
ଯମୋଽବ୍ରବୀନ୍ମାଂ ନ ମୃତୋସି ସୌମ୍ଯ
ଯମଂ ପଶ୍ଯେତ୍ଯାହ ସ ତ୍ବାଂ ତପସ୍ବୀ।
ପିତା ପ୍ରଦୀପ୍ତାଗ୍ନିସମାନତେଜା
ନ ତତ୍ଛକ୍ଯମନୃତଂ ବିପ୍ର କର୍ତୁମ୍॥ 13-106-18 (85682)
ଦୃଷ୍ଟସ୍ତେଽହଂ ପ୍ରତିଗଚ୍ଛସ୍ବ ତାତ
ଶୋଚତ୍ଯସୌ ତବ ଦେହସ୍ଯ କର୍ତା।
ଦଦାନି କିଞ୍ଚାପି ମନଃପ୍ରଣୀତଂ
ପ୍ରିଯାତିଥେସ୍ତବ କାମାନ୍ବୃଣୀଷ୍ବ॥ 13-106-19 (85683)
ତେନୈବମୁକ୍ତସ୍ତମହଂ ପ୍ରତ୍ଯବୋଚଂ
ପ୍ରାପ୍ତୋସ୍ମି ତେ ବିଷଯଂ ଦୁର୍ନିବର୍ତ୍ଯମ୍।
ଇଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ସମୃଦ୍ଧାଁ-
ଲ୍ଲୋକାନ୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଯଦି ତେଽହଂ ବରାର୍ହଃ॥ 13-106-20 (85684)
ଯାନଂ ସମାରୋପ୍ଯ ତୁ ମାଂ ସ ଦେବୋ
ବାହୈର୍ଯୁକ୍ତଂ ସୁପ୍ରଭଂ ଭାନୁମତ୍ତମ୍।
ସଂଦର୍ଶଯାମାସ ତଦାଽଽତ୍ମଲୋକା-
ନ୍ସର୍ବାସ୍ତଥା ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ଦ୍ବିଜେନ୍ଦ୍ର॥ 13-106-21 (85685)
ଅପଶ୍ଯଂ ତତ୍ର ବେଶ୍ମାନି ତୈଜସାନି ମହାତ୍ମନାମ୍।
ନାନାସଂସ୍ଥାନରୂପାଣି ସର୍ବରତ୍ନମଯାନି ଚ॥ 13-106-22 (85686)
ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଲଶୁଭ୍ରାଣି କିଂକିଣୀଜାଲବନ୍ତି ଚ।
ଅନେକଶତଭୌମାନି ସାନ୍ତର୍ଜଲବନାନି ଚ॥ 13-106-23 (85687)
ବୈଡୂର୍ଯାର୍କପ୍ରକାଶାନି ରୂପ୍ଯରୁକ୍ମମଯାନି ଚ।
ତରୁଣାଦିତ୍ଯବର୍ଣାନି ସ୍ଥାବରାଣି ଚରାଣି ଚ॥ 13-106-24 (85688)
ଭକ୍ଷ୍ଯଭୋଜ୍ଯମଯାଞ୍ଶୈଲାନ୍ବାସାଂସି ଶଯନାନି ଚ।
ସର୍ବକାମଫଲାଂଶ୍ଚୈବ ବୃକ୍ଷାନ୍ଭବନସଂସ୍ଥିତାନ୍॥ 13-106-25 (85689)
ନଦ୍ଯୋ ବୀଥ୍ଯଃ ସଭା ବାପ୍ଯୋ ଦୀର୍ଘିକାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବଶଃ।
ଘୋଷବନ୍ତି ଚ ଯାନାନି ଯୁକ୍ତାନ୍ଧଥ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-106-26 (85690)
କ୍ଷୀରସ୍ରବା ବୈ ସରିତୋ ଗିରୀଂଶ୍ଚ
ସର୍ପିସ୍ତଥା ବିମଲଂ ଚାପି ତୋଯମ୍।
ବୈବସ୍ବତସ୍ଯାନୁମତାଂଶ୍ଚ ଦେଶା-
ନଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବାନ୍ସୁବହୂନପଶ୍ଯମ୍॥ 13-106-27 (85691)
ସର୍ବାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଦହଂ ଧର୍ମରାଜ-
ମବୋଚଂ ବୈ ସର୍ବଦେବଂ ସହିଷ୍ଣୁମ୍।
କ୍ଷୀରସ୍ଯୈତାଃ ସର୍ପିଷଶ୍ଚୈବ ନଦ୍ଯଃ
ଶଶ୍ବତ୍ସ୍ରୋତାଃ କସ୍ଯ ଭୋଜ୍ଯାଃ ପ୍ରବୃତ୍ତାଃ॥ 13-106-28 (85692)
ଯମୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବିଦ୍ଧି ଭୋଜ୍ଯାଂସ୍ତ୍ବମେତା-
ନ୍ଯେ ଦାତାରଃ ସାଧବୋ ଗୋରସାନାମ୍।
ଅନ୍ଯେ ଲୋକାଃ ଶାଶ୍ବତା ବୀତଶୋକୈଃ
ସମାକୀର୍ଣା ଗୋପ୍ରଦାନେ ରତାନାମ୍॥ 13-106-29 (85693)
ନ ତ୍ବେତାସାଂ ଦାନମାତ୍ରଂ ପ୍ରଶସ୍ତଂ
ପାତ୍ରଂ କାଲୋ ଗୋବିଶେଷୋ ବିଧିଶ୍ଚ।
ଜ୍ଞାତ୍ବା ଦେଯଂ ବିପ୍ର ଗବାନ୍ତରଂ ହି
ଦୁଃଖଂ ଜ୍ଞାତୁଂ ପାବକାଦିତ୍ଯଭୂତମ୍॥ 13-106-30 (85694)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯବାନ୍ଯୋଽତିମାତ୍ରଂ ତପସ୍ବୀ
ବୈତାନସ୍ଥୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପାତ୍ରମାସାମ୍।
ଗୋଷୁ କ୍ଷାନ୍ତଂ ଗୋଶରଣ୍ଯଂ କୃତଜ୍ଞଂ
ବୃତ୍ତିଗ୍ଲାନଂ ତାଦୃଶଂ ପାତ୍ରମାହୁଃ॥ 13-106-31 (85695)
କୃଚ୍ଛ୍ରୋତ୍ସୃଷ୍ଟାଃ ପୋଷ୍ଣାଭ୍ଯାଗତାଶ୍ଚ
ଦ୍ବାରୈରେତୈର୍ଗୋବିଶେଷାଃ ପ୍ରଶସ୍ତାଃ।
ଅନ୍ତର୍ଜାତାଃ ସୁକ୍ରଯଜ୍ଞାନଲବ୍ଧାଃ
ପ୍ରାଣକ୍ରୀତାଃ ସୋଦକାଃ ସୋଦ୍ବହାଶ୍ଚ॥ 13-106-32 (85696)
ତିସ୍ରୋ ରାତ୍ର୍ଯସ୍ତ୍ବଦ୍ଭିରୁପୋଷ୍ଯ ଭୂମୌ
ତୃପ୍ତା ଗାବସ୍ତର୍ପିତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦେଯାଃ।
ବତ୍ସୈଃ ପ୍ରୀତାଃ ସୁପ୍ରଜାଃ ସୋପଚାରା-
ସ୍ତ୍ର୍ଯହଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଗୋରସୈର୍ବର୍ତିତବ୍ଯମ୍॥ 13-106-33 (85697)
ଦତ୍ତ୍ବା ଧେନୁଂ ସୁବ୍ରତାଂ ସାଧୁଦୋହାଂ
କଲ୍ଯାଣବତ୍ସାମପଲାଯିନୀଂ ଚ।
ଯାବନ୍ତି ରୋମାଣି ଭବନ୍ତି ତସ୍ଯା-
ସ୍ତାବଦ୍ବର୍ଷାଣ୍ଯଶ୍ନୁତେ ସ୍ବର୍ଗଲୋକମ୍॥ 13-106-34 (85698)
ତଥାଽନଡ୍ବାହଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦାଯ
ଦାନ୍ତଂ ଧୁର୍ଯଂ ବଲବନ୍ତଂ ଯୁବାନମ୍।
କୁଲାନୁଜୀବ୍ଯଂ ବୀର୍ଯବନ୍ତଂ ବୃହନ୍ତଂ
ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଲୋକାନ୍ସମ୍ମିତାନ୍ଧେନୁଦସ୍ଯ॥ 13-106-35 (85699)
ବୃଦ୍ଧେ ଗ୍ଲାନେ ସମ୍ଭ୍ରମେ ବା ମହାର୍ଥେ
କୃଷ୍ଯର୍ଥଂ ବା ହୌମ୍ଯହେତୋଃ ପ୍ରମୂତ୍ଯାମ୍।
ଗୁର୍ବର୍ଥଂ ବା ଯଜ୍ଞସମାପ୍ତଯେ ବା
ଗାଂ ବୈ ଦାତୁଂ ଦେଶକାଲୋଽବିଶିଷ୍ଟଃ॥ 13-106-36 (85700)
ନାଚିକେତ ଉବାଚ। 13-106-37x (7111)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବୈବସ୍ବତବଚସ୍ତମହଂ ପୁନରବ୍ରବମ୍।
ଅଗୋମୀ ଗୋପ୍ରଦାତୄଣାଂ କଥଂ ଲୋକାନ୍ହି ଗଚ୍ଛତି॥ 13-106-37 (85701)
ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଯମୋ ଧୀମାନ୍ଗୋପ୍ରଦାନଂ ତତୋ ଗତିମ୍।
ଗୋପ୍ରଦାନାନୁକଲ୍ପାତ୍ତୁ ଗାମୃତେ ସନ୍ତୁ ଗୋପ୍ରଦାଃ॥ 13-106-38 (85702)
ଅଲାଭେ ଯୋ ଗବାଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଧୃତଧେନୁଂ ଯତବ୍ରତଃ।
ତସ୍ଯୈତା ଘୃତବାହିନ୍ଯଃ କ୍ଷରନ୍ତେ ବତ୍ସଲା ଇବ॥ 13-106-39 (85703)
ଘୃତାଲାଭେ ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାତ୍ତିଲଧେନୁଂ ଯତବ୍ରତଃ।
ସ ଦୁର୍ଗାତ୍ତାରିତୋ ଧେନ୍ବା କ୍ଷୀରନଦ୍ଯାଂ ପ୍ରମୋଦତେ॥ 13-106-40 (85704)
ତିଲାଲାଭେ ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଜ୍ଜଲଧେନୁଂ ଯତବ୍ରତଃ।
ସ କାମପ୍ରବହାଂ ଶୀତୀଂ ନଦୀମେତାମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-106-41 (85705)
ଏବମେତାନି ମେ ତତ୍ର ଧର୍ମରାଜୋ ନ୍ଯଦର୍ଶଯତ୍।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ପରମଂ ହର୍ଷମବାପମହମଚ୍ଯୁତ॥ 13-106-42 (85706)
ନିବେଦଯେ ଚାହମିମଂ ପ୍ରିଯଂ ତେ
କ୍ରତୁର୍ମହାନଲ୍ପଧନପ୍ରଚାରଃ।
ପ୍ରାପ୍ତୋ ମଯା ତାତ ସ ମତ୍ପ୍ରସୂତଃ
ପ୍ରପତ୍ସ୍ଯତେ ବେଦବିଧିପ୍ରବୃତ୍ତଃ॥ 13-106-43 (85707)
ଶାପୋ ହ୍ଯଯଂ ଭବତୋଽନୁଗ୍ରହାଯ
ପ୍ରାପ୍ତୋ ମଯା ଯତ୍ର ଦୃଷ୍ଟୋ ଯମୋ ବୈ।
ଦାନବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ତତ୍ର ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାତ୍ମ-
ନ୍ନିଃସଂଦିଗ୍ଧାନ୍ଦାନଧର୍ମାଂଶ୍ଚରିଷ୍ଯେ॥ 13-106-44 (85708)
ଇଦଂ ଚ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ଧର୍ମରାଜଃ
ପୁନଃ ପୁନଃ ସମ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଟୋ ମହର୍ଷେ।
ଦାନେନ ଯଃ ପ୍ରଯତୋଽଭୂତ୍ସଦୈବ
ବିଶେଷତୋ ଗୋପ୍ରଦାନଂ ଚ କୁର୍ଯାମ୍॥ 13-106-45 (85709)
ଶୁଦ୍ଧୋ ହ୍ଯର୍ଥୋ ନାବମନ୍ଯସ୍ବ ଧର୍ମା-
ନ୍ପାତ୍ରେ ଦେଯଂ ଦେଶକାଲୋପପନ୍ନେ।
ତସ୍ମାଦ୍ଗାବସ୍ତେ ନିତ୍ଯମେବ ପ୍ରଦେଯା
ମାଭୂଚ୍ଚ ତେ ସଂଶଯଃ କଶ୍ଚିଦତ୍ର॥ 13-106-46 (85710)
ଏତାଃ ପୁରା ହ୍ଯଦଦନ୍ନିତ୍ଯମେବ
ସାନ୍ତାତ୍ମାନୋ ଦାନପଥେ ନିବିଷ୍ଟାଃ।
ତପାଂସ୍ଯୁଗ୍ରାଣ୍ଯପ୍ରତିଶଙ୍କମାନା-
ସ୍ତେ ବୈ ଦାନଂ ପ୍ରଦଦୁଶ୍ଚୈବ ଶକ୍ତ୍ଯା॥ 13-106-47 (85711)
କାଲେ ଚ ଶକ୍ତ୍ଯା ମତ୍ସରଂ ବର୍ଜଯିତ୍ବା
ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାନଃ ଶ୍ରଦ୍ଧିନଃ ପୁଣ୍ଯଶୀଲାଃ।
ଦତ୍ତ୍ବା ଗା ବୈ ଲୋକମମୁଂ ପ୍ରପନ୍ନା
ଦେଦୀପ୍ଯନ୍ତେ ପୁଣ୍ଯଶୀଲାସ୍ତୁ ନାକେ॥ 13-106-48 (85712)
ଏତଦ୍ଦାନଂ ନ୍ଯାଯଲବ୍ଧଂ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ
ପାତ୍ରେ ଦତ୍ତଂ ପ୍ରାପଣୀଯଂ ପରୀକ୍ଷ୍ଯ।
କାମ୍ଯାଷ୍ଟମ୍ଯାଂ ବର୍ତିତବ୍ଯଂ ଦଶାହଂ
ରସୈର୍ଗବାଂ ଶକୃତା ପ୍ରସ୍ନବୈର୍ବା॥ 13-106-49 (85713)
ଦେବବ୍ରତୀ ସ୍ଯାଦ୍ବୃଷଭପ୍ରଦାନୈ-
ର୍ବେଦାବାପ୍ତିର୍ଗୋଯୁଗସ୍ଯ ପ୍ରଦାନେ।
ତୀର୍ଥାବାପ୍ତିର୍ଗୋପ୍ରଯୁକ୍ତପ୍ରଦାନେ
ପାପୋତ୍ସର୍ଗଃ କପିଲାଯାଃ ପ୍ରଦାନେ॥ 13-106-50 (85714)
ଗାମପ୍ଯେକାଂ କପିଲାଂ ସମ୍ପ୍ରଦାଯ
ନ୍ଯାଯୋପେତାଂ କଲୁଷାଦ୍ବିପ୍ରମୁଚ୍ଯେତ୍।
ଗବାଂ ରସାତ୍ପରମଂ ନାସ୍ତି କିଞ୍ଚି-
ଦ୍ଗବାଂ ପ୍ରଦାନଂ ସୁମହଦ୍ବଦନ୍ତି॥ 13-106-51 (85715)
ଗାବୋ ଲୋକାଂସ୍ତାରଯନ୍ତି କ୍ଷରନ୍ତ୍ଯୋ
ଗାବଶ୍ଚାନ୍ନଂ ସଂଜନଯନ୍ତି ଲୋକେ।
ଯସ୍ତଂ ଜାନନ୍ନ ଗବାଂ ହାର୍ଦମେତି
ସ ବୈ ଗନ୍ତା ନିରଯଂ ପାପଚେତାଃ॥ 13-106-52 (85716)
ଯୈସ୍ତଦ୍ଦତ୍ତଂ ଗୋସହସ୍ରଂ ଶତଂ ବା
ଦଶାର୍ଧଂ ବା ଦଶ ବା ସାଧୁବତ୍ସମ୍।
ଅପ୍ଯେକା ବୈ ସାଧବେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ
ସାସ୍ଯାମୁଷ୍ମିନ୍ପୁଣ୍ଯତୀର୍ଥା ନଦୀ ବୈ॥ 13-106-53 (85717)
ପ୍ରାପ୍ତ୍ଯା ପୁଷ୍ଟ୍ଯା ଲୋକସଂରକ୍ଷଣେନ
ଗାବସ୍ତୁଲ୍ଯାଃ ସୂର୍ଯପାଦୈଃ ପୃଥିବ୍ଯାମ୍।
ଶବ୍ଦଶ୍ଚୈକଃ ସଂନତିଶ୍ଚୋପଭୋଗା-
ସ୍ତସ୍ମାଦ୍ଗୋଦଃ ସୂର୍ଯ ଇବାବଭାତି॥ 13-106-54 (85718)
ଗୁରୁଂ ଶିଷ୍ଯୋ ବରଯେଦ୍ଗୋପ୍ରଦାନେ
ସ ବୈ ଗନ୍ତା ନିଯତଂ ସ୍ବର୍ଗମେବ।
ବିଧିଜ୍ଞାନାଂ ସୁମହାନ୍ଧର୍ମ ଏଷ
ବିଧିଂ ହ୍ଯାଦ୍ଯଂ ବିଧଯଃ ସଂବିଶନ୍ତି॥ 13-106-55 (85719)
ଇଦଂ ଦାନଂ ନ୍ଯାଯଲବ୍ଧଂ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ
ପାତ୍ରେ ଦତ୍ତ୍ବା ପ୍ରାପଯେଥାଃ ପରୀକ୍ଷ୍ଯ।
ତ୍ବଯ୍ଯାଶଂସନ୍ତ୍ଯମରା ଦାନବାଶ୍ଚ
ବଯଂ ଚାପି ପ୍ରସୃତେ ପୁଣ୍ଯଶୀଲେ॥ 13-106-56 (85720)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋଽହଂ ଧର୍ମରାଜଂ ଦ୍ବିଜର୍ଷେ
ଧର୍ମାତ୍ମାନଂ ଶିରସାଽଭିପ୍ରଣମ୍ଯ।
ଅନୁଜ୍ଞାତସ୍ତେନ ବୈବସ୍ବତେନ
ପ୍ରତ୍ଯାଗମଂ ଭଗବତ୍ପାଦମୂଲମ୍॥ ॥ 13-106-57 (85721)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଡଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 106 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-106-5 କଲଶଶ୍ଚାତିଭୋଜନମ୍ ଇତି ଝ.ପାଠ.। ତତ୍ର ଅତିଭୋଜନଂ ଭୋଜନସାମଗ୍ରିକଂ ଶାକାଦି॥ 7-106-8 ଗତସତ୍ବୋ ମୃତଃ॥ 7-106-11 ସସ୍ଯଂ ଶୁଷ୍ଯମାଣମ୍॥ 7-106-15 ଯୋଜନେତି ଲୁପ୍ତତୃତୀଯାନ୍ତଂ ପଦମ୍। ଯୋଜନୈଃ ସହସ୍ରଶଃ ସମ୍ମିତାମିତି ଶେଷଃ॥ 7-106-23 ଅନେକଶତାନି ଭୌମାନି ଉପର୍ଯୁପରି ଭୂମିସମୂହା ଯେଷୁ ତାନି ପ୍ରାସାଦମଣ୍ଡଲାନି॥ 7-106-30 ଗବାମନ୍ତରମନ୍ଯୋନ୍ଯତାରତମ୍ଯଂ। ଅବଙ୍॥ 7-106-31 କୃଚ୍ଛ୍ରୋତ୍ସୃଷ୍ଟାଃ ସଙ୍କଟାତ୍ ନିରୋଧାତ୍ ମୁକ୍ତାଃ। ପୋଷଣାର୍ଥଂ ଦରିଦ୍ରାଗାରାଦାଗତାଃ। ତାଦୃଶୀନାଂ ପାଲନଂ ପ୍ରଶସ୍ତତରମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-106-33 ତ୍ର୍ଯହମମ୍ମାତ୍ରାହାରୋ ଭୂମିଶାଯୀ ଭୂତ୍ବା ଚତୁର୍ଥଂ ଦିନମାରଭ୍ଯ ତ୍ର୍ଯହମେକୈକାଂ ଗାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଗୋରସୈର୍ବୃତ୍ତିଂ କୁର୍ଯାତ୍। ଏବଂ ବ୍ରତପୂର୍ବକଂ ଗୋତ୍ରଯଂ ଦଦତ ଉକ୍ତଂ ବକ୍ଷ୍ଯମାଣଂ ଚ ଫଲଂ ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-106-36 ବୃଦ୍ଧେ ଗ୍ଲାନେ ରୋଗିଣି ପଥ୍ଯାଶନାର୍ଥଂ ସମ୍ଭ୍ରମେ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷେ। ମହାର୍ଥେ ଯଜ୍ଞାଦ୍ଯର୍ଥେ ଚ। ପ୍ରସୂତ୍ଯାଂ ପୁତ୍ରଜନ୍ମନି॥ 7-106-43 କ୍ରତୁଃ ଗୋଦାନରୂପଃ॥ 7-106-49 ପ୍ରାପଣୀଯଂ ଗୋଃ ଆହାରାଦି। କାମେ ଇଚ୍ଛାପୂରଣେ ସାଧୁଃ କାମ୍ଯା ଯା ଅଷ୍ଟମୀ ଶୁକ୍ଲକୃଷ୍ଣାନ୍ଯତରା ତସ୍ଯାଂ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 107
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.107. ଅଧ୍ଯାଯଃ 107
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଭୀଷ୍ମେଣ ଗୋଦାନଫଲବିଶେଷବିଷଯକେନ୍ଦ୍ରପ୍ରଶ୍ନାନୁବାଦଃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଉକ୍ତଂ ତେ ଗୋପ୍ରଦାନଂ ବୈ ନାଚିକେତମୃଷିଂ ପ୍ରତି।
ମାହାତ୍ମ୍ଯମପି ଚୈବୋକ୍ତମୁଦ୍ଦେଶେନ ଗବାଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-107-1 (85722)
ନୃଗେଣ ଚ ମହଦ୍ଦୁଃଖମନୁଭୂତଂ ମହାତ୍ମନା।
ଏକାପରାଧାଦଜ୍ଞାନାତ୍ପିତାମହ ମହାମତେ॥ 13-107-2 (85723)
ଦ୍ବାରବତ୍ଯାଂ ଯଥା ଚାସୌ ନିବିଶନ୍ତ୍ଯାଂ ସମୁଦ୍ଧୃତଃ।
ମୋକ୍ଷହେତୁରଭୂତ୍କୃଷ୍ଣସ୍ତଦପ୍ଯବଧୃତଂ ମଯା॥ 13-107-3 (85724)
କିଂ ତ୍ବସ୍ତି ମମ ସଂଦେହୋ ଗବାଂ ଲୋକଂ ପ୍ରତି ପ୍ରଭୋ।
ତତ୍ତ୍ବତଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଗୋଦା ଯତ୍ର ବସନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-107-4 (85725)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-107-5x (7112)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଯଥାଽପୃଚ୍ଛତ୍ପଦ୍ମଯୋନିମେତଦେବ ଶତକ୍ରତୁଃ॥ 13-107-5 (85726)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 13-107-6x (7113)
ସ୍ବର୍ଲୋକବାସିନାଂ ଲକ୍ଷ୍ମୀମଭିଭୂଯ ସ୍ବଯାଽର୍ଚିଷା।
ଗୋଲୋକବାସିନଃ ପଶ୍ଯେ ବଦତାଂ ସଂଶଯୋଽତ୍ର ମେ॥ 13-107-6 (85727)
କୀଦୃଶା ଭଗବଁଲ୍ଲୋକା ଗବାଂ ତଦ୍ବୂହି ମେଽନଘ।
ଯାନାବସନ୍ତି ଦାତାର ଏତଦିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-107-7 (85728)
କୀଦୃଶାଃ କିଂଫଲାଃ କିଂସ୍ବିତ୍ପରମସ୍ତତ୍ର କୋ ଗୁଣଃ।
କଥଂ ଚ ପୁରୁଷାସ୍ତତ୍ର ଗଚ୍ଛନ୍ତି ବିଗତଜ୍ବରାଃ॥ 13-107-8 (85729)
କିଯତ୍କାଲଂ ପ୍ରଦାନସ୍ଯ ଦାତା ଚ ଫଲମଶ୍ନୁତେ।
କଥଂ ବହୁବିଧଂ ଦାନଂ ସ୍ଯାଦଲ୍ପମପି ବା କଥମ୍॥ 13-107-9 (85730)
ବହ୍ବୀନାଂ କୀଦୃଶଂ ଦାନମଲ୍ପାନାଂ ବାଽପି ଦୀଦୃଶମ୍।
ଅଦତ୍ତ୍ବା ଗୋପ୍ରଦାଃ ସନ୍ତି କେନ ବା ତଚ୍ଚ ଶଂସ ମେ 13-107-10 (85731)
କଥଂ ବା ବହୁଦାତା ସ୍ଯାଦଲ୍ପଦାତ୍ରା ସମଃ ପ୍ରଭୋ।
ଅଲ୍ପପ୍ରଦାତା ବହୁଦଃ କଥଂ ସ୍ବିତ୍ସ୍ଯାଦିହେଶ୍ବର॥ 13-107-11 (85732)
କୀଦୃଶୀ ଦକ୍ଷିଣା ଚୈବ ଗୋପ୍ରଦାନେ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ଏତତ୍ତଥ୍ଯେନ ଭଗବନ୍ମମ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ ॥ 13-107-12 (85733)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 107 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-107-2 ଏକାପରାଧାଦଜ୍ଞାନାନ୍ନୃଗସ୍ତାଂ ଦୁର୍ଗତିଂ ଗତଃ। ଇତି ଟ. ଧ. ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 108
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.108. ଅଧ୍ଯାଯଃ 108
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଇନ୍ଦ୍ରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରହ୍ମଣା ଗୋଦାନଫଲପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ପିତାମହ ଉବାଚ।
ଯୋଽଯଂ ପ୍ରଶ୍ନସ୍ତ୍ବଯା ପୃଷ୍ଟୋ ଗୋପ୍ରଦାନାଦିକାରିତଃ।
ନାନ୍ଯଃ ପ୍ରଷ୍ଟାସ୍ତି ଲୋକେସ୍ମିଂସ୍ତ୍ବତ୍ତୋନ୍ଯୋ ହି ଶତକ୍ରତୋ? 13-108-1 (85734)
ସନ୍ତି ନାନାବିଧା ଲୋକା ଯାଂସ୍ତ୍ବଂ ଶକ୍ର ନ ପଶ୍ଯସି।
ପଶ୍ଯାମି ଯାନହଂ ଲୋକାନେକପତ୍ନ୍ଯଶ୍ଚ ଯାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ॥ 13-108-2 (85735)
କର୍ମଭିଶ୍ଚାପି ସୁଶୁଭୈଃ ସୁବ୍ରତା ଋଷଯସ୍ତଥା।
ସଶରୀରା ହି ତାନ୍ଯାନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ଶୁଭବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-108-3 (85736)
ଶରୀରନ୍ଯାସମୋକ୍ଷେଣ ମନସା ନିର୍ମଲେନ ଚ।
ସ୍ବପ୍ନଭୂତାଂଶ୍ଚ ତାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ପଶ୍ଯନ୍ତୀହାପି ସୁବ୍ରତାଃ॥ 13-108-4 (85737)
ତେ ତୁ ଲୋକାଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷ ଶୃଣୁ ଯାଦୃଗ୍ଗୁଣାନ୍ବିତାଃ।
ନ ତତ୍ର କ୍ରମତେ କାଲୋ ନ ଜରା ନ ଚ ପାବକଃ॥ 13-108-5 (85738)
ତଥା ନାସ୍ତ୍ଯଶୁଭଂ କିଞ୍ଚିନ୍ନ ବ୍ଯାଧିସ୍ତତ୍ର ନ କ୍ଲମଃ।
ଯଦ୍ଯଚ୍ଚ ଗାବୋ ମନସା ତସ୍ମିନ୍ବାଞ୍ଛନ୍ତି ବାସବ॥ 13-108-6 (85739)
ତତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରାପଯନ୍ତି ସ୍ମ ମମ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦର୍ଶନାତ୍।
କାମଗାଃ କାମଚାରିଣ୍ଯଃ କାମାତ୍କାମାଂଶ୍ଚ ଭୁଞ୍ଜତେ॥ 13-108-7 (85740)
ବାପ୍ଯଃ ସରାଂସି ସରିତୋ ବିବିଧାନି ବନାନି ଚ।
ଗୃହାଣି ପର୍ବତାଶ୍ଚୈବ ଯାବଦ୍ଦ୍ରବ୍ଯଂ ଚ କିଞ୍ଚନ॥ 13-108-8 (85741)
ମନୋଜ୍ଞଂ ସର୍ବଭୂତେଭ୍ଯସ୍ତଦ୍ବନଂ ତତ୍ର ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଈଦୃଶାନ୍ବିଦ୍ଦି ତାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ନାସ୍ତି ଲୋକସ୍ତଥାବିଧଃ॥ 13-108-9 (85742)
ତତ୍ର ସର୍ବସହାଃ କ୍ଷାନ୍ତା ବତ୍ସଲା ଗୁରୁବର୍ତିନଃ।
ଅହଙ୍କାରୈର୍ବିରହିତା ଯାନ୍ତି ଶକ୍ର ନରୋତ୍ତମାଃ॥ 13-108-10 (85743)
ଯଃ ସର୍ବମାଂସାନି ନ ଭକ୍ଷଯୀତ
ପୁମାନ୍ସଦା ଭାବିତୋ ଧର୍ମଯୁକ୍ତଃ।
ମାତାପିତ୍ରୋରର୍ଚିତା ସତ୍ଯଯୁକ୍ତଃ
ଶୁଶ୍ରୁଷିତା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମନିନ୍ଦ୍ଯଃ॥ 13-108-11 (85744)
ଅକ୍ରୋଧନୋ ଗୋଷୁ ତଥା ଦ୍ବିଜେଷୁ
ଧର୍ମେ ରତୋ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷକଶ୍ଚ।
ଯାବଜ୍ଜୀବଂ ସତ୍ଯବୃତ୍ତେ ରତଶ୍ଚ
ଦାନେ ରତୋ ଯଃ କ୍ଷମୀ ଚାପରାଧେ॥ 13-108-12 (85745)
ମୃଦୁର୍ଦାନ୍ତୋ ଦେବପରାଯଣଶ୍ଚ
ସର୍ବାତିଥିଶ୍ଚାପି ଯଥା ଦଯାବାନ୍।
ଈଦୃଗ୍ଗୁଣୋ ମାନବସ୍ତଂ ପ୍ରଯାତି
ଲୋକଂ ଗବାଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଚାବ୍ଯଯଂ ଚ॥ 13-108-13 (85746)
ନ ପାରଦାରୀ ପଶ୍ଯତି ଲୋକମେତଂ
ନ ବୈ ଗୁରୁଘ୍ନୋ ନ ମୃଷା ସମ୍ପ୍ରଲାପୀ।
ସଦାପବାଦୀ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବାତ୍ତବୈରୋ
ଦୋଷୈରନ୍ଯୈର୍ଯଶ୍ଚ ଯୁକ୍ତୋ ଦୁରାତ୍ମା॥ 13-108-14 (85747)
ନ ମିତ୍ରଧ୍ରୁଙ୍ନୈକୃତିକଃ କୃତଘ୍ନଃ
ଶଠୋଽନୁଜୁର୍ଧର୍ମବିଦ୍ବେଷକଶ୍ଚ।
ନ ବ୍ରହ୍ମହା ମନସାଽପି ପ୍ରପଶ୍ଯେ-
ଦ୍ଗବାଂ ଲୋକଂ ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ନିବାସମ୍॥ 13-108-15 (85748)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ନୈପୁଣ୍ଯେନ ସୁରେଶ୍ବର।
ଗୋପ୍ରଦାନରତାନାଂ ତୁ ଫଲଂ ଶୃଣୁ ଶତକ୍ରତୋ॥ 13-108-16 (85749)
ଦାଯାଦ୍ଯଲବ୍ଧୈରର୍ଥୈର୍ଯୋ ଗାଃ କ୍ରୀତ୍ବା ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଧର୍ମାର୍ଜିତାନ୍ଧୈଃ କ୍ରୀତାନ୍ସ ଲୋକାନାପ୍ନୁତେଽକ୍ଷଯାନ୍॥ 13-108-17 (85750)
ଯୋ ବୈ ଦ୍ଯୂତେ ଧନଂ ଜିତ୍ବା ଗାଃ କ୍ରୀତ୍ବା ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ସ ଦିବ୍ଯମଯୁତଂ ଶକ୍ର ବର୍ଷାଣାଂ ଫଲମଶ୍ନୁତେ॥ 13-108-18 (85751)
ଦାଯାଦ୍ଯାଦ୍ଯାଃ ସ୍ମ ବୈ ଗାବୋ ନ୍ଯାଯପୂର୍ବୈରୁପାର୍ଜିତାଃ।
ପ୍ରଦଦ୍ଯାତ୍ତାଃ ପ୍ରଦାତୄଣାଂ ସମ୍ଭବନ୍ତ୍ଯପି ଚ ଧ୍ରୁବାଃ॥ 13-108-19 (85752)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଗାଃ ସଂଶୁଦ୍ଧେନି ଚେତସା।
ତସ୍ଯାପୀହାକ୍ଷଯାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ଧ୍ରୁବାନ୍ବିଦ୍ଧି ଶଚୀପତେ॥ 13-108-20 (85753)
ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ସତ୍ଯଂ ଚ ଯୋ ବ୍ରୂଯାନ୍ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଗୁରୁଦ୍ବିଜସହଃ କ୍ଷାନ୍ତସ୍ତସ୍ଯ ଗୋଭିଃ ସମା ଗତିଃ॥ 13-108-21 (85754)
ନ ଜାତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବାଚ୍ଯୋ ଯଦବାଚ୍ଯଂ ଶଚୀପତେ।
ମନସା ଗୋଷୁ ନ ଦ୍ରୁହ୍ଯେଦ୍ଗୋବୃତ୍ତିର୍ଗୋନୁକମ୍ପକଃ॥ 13-108-22 (85755)
ସତ୍ଯେ ଧର୍ମେ ଚ ନିରତସ୍ତସ୍ଯ ଶକ୍ର ଫଲଂ ଶୃଣୁ।
ଗୋସହସ୍ରେଣ ସମିତା ତସ୍ଯ ଧେନୁର୍ଭବତ୍ଯୁତ॥ 13-108-23 (85756)
କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ଗୁଣୈରତୈରନ୍ବିତସ୍ଯ ଫଲଂ ଶୃଣୁ।
ସପ୍ତାର୍ଧଶତତୁଲ୍ଯା ଗୌର୍ଭବତୀତି ବିନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-108-24 (85757)
ବୈଶ୍ଯସ୍ଯୈତେ ଯଦି ଗୁଣାସ୍ତସ୍ଯ ପଞ୍ଚଶତଂ ଭବେତ୍।
ଶୂଦ୍ରସ୍ଯାପି ବିନୀତସ୍ଯ ଚତୁର୍ଭାଗଫଲଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-108-25 (85758)
ଏତଚ୍ଚୈନଂ ଯୋଽନୁତିଷ୍ଠେତ ଯୁକ୍ତଃ
ସତ୍ଯେ ରତୋ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଯା ଚ।
ଦକ୍ଷଃ କ୍ଷାନ୍ତୋ ଦେବତାର୍ଥୀ ପ୍ରଶାନ୍ତଃ
ଶୁଚିର୍ବୁଦ୍ଧୋ ଧର୍ମଶୀଲୋଽନହଂବାକ୍॥ 13-108-26 (85759)
ମହତ୍ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ସଦ୍ଦ୍ବିଜାଯ
ଦତ୍ତ୍ବା ଦୋଗ୍ଧ୍ରୀଂ ବିଧିନାଽନେନ ଧେନୁମ୍।
ନିତ୍ଯଂ ଦଦ୍ଯାଦେକଭକ୍ତଃ ସଦା ଚ
ସତ୍ଯେ ସ୍ଥିତୋ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୁଷିତା ଚ॥ 13-108-27 (85760)
ବେଦାଧ୍ଯାଯୀ ଗୋଷୁ ଯୋ ଭକ୍ତିମାଂଶ୍ଚ
ନିତ୍ଯଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଯୋଽଭିନନ୍ଦେତ ଗାଶ୍ଚ।
ଆଜାତିତୋ ଯଶ୍ଚ ଗବାଂ ନମେତ
ଇଦଂ ଫଲଂ ଶକ୍ର ନିବୋଧ ତସ୍ଯ॥ 13-108-28 (85761)
ଯତ୍ସ୍ଯାଦିଷ୍ଟ୍ବା ରାଜମୂଯେ ଫଲଂ ତୁ
ଯତ୍ସ୍ଯାଦିଷ୍ଟ୍ବା ବହୁନା କାଞ୍ଚନେନ।
ଏତତୁଲ୍ଯଂ ଫଲମପ୍ଯାହୁରଗ୍ର୍ଯଂ
ସର୍ବେ ସଂନ୍ତସ୍ତ୍ବଷଯୋ ଯେ ଚ ସିଦ୍ଧାଃ॥ 13-108-29 (85762)
ଯୋଽଗ୍ରଂ ଭକ୍ତଂ କିଞ୍ଚିଦପ୍ରାଶ୍ଯ ଦଦ୍ଯା-
ଦ୍ଗୋଭ୍ଯୋ ନିତ୍ଯଂ ଗୋବ୍ରତୀ ସତ୍ଯବାଦୀ।
ଶାନ୍ତୋଽଲୁବ୍ଧୋ ଗୋସହସ୍ରସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଂ
ସଂବତ୍ସରେଣାପ୍ନୁଯାତ୍ସତ୍ଯଶୀଲଃ॥ 13-108-30 (85763)
ଯଦକେଭକ୍ତମଶ୍ନୀଯାଦ୍ଦଦ୍ଯାଦେକଂ ଗବାଂ ଚ ଯତ୍।
ଦଶବର୍ଷାଣ୍ଯନନ୍ତାନି ଗୋବ୍ରତୀ ଗୋନୁକମ୍ପକଃ॥ 13-108-31 (85764)
ଏକେନୈବ ଚ ଭକ୍ତେନ ଯଃ କ୍ରୀତ୍ବା ଗାଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଯାବନ୍ତି ତସ୍ଯା ରୋମାଣି ସମ୍ଭବନ୍ତି ଶତକ୍ରତୋ॥ 13-108-32 (85765)
ତାବଚ୍ଛତାନାଂ ସ ଗବାଂ ଫଲମାପ୍ନୋତି ଶାଶ୍ବତମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଫଲଂ ହୀଦଂ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ତୁ ବୈ ଶୃଣୁ॥ 13-108-33 (85766)
ପଞ୍ଚବାର୍ଷିକମେବଂ ତୁ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ଫଲଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ତତୋଽର୍ଧେନ ତୁ ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ଶୂଦ୍ରୋ ବୈଶ୍ଯାର୍ଧତଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-108-34 (85767)
ଯଶ୍ଚାତ୍ମାବେକ୍ରଯଂ କୃତ୍ବା ଗାଃ କ୍ରୀତ୍ବା ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଯାବତ୍ସଂଦର୍ଶଯେଦ୍ଗାଂ ବୈ ସ ତାବତ୍ଫଲମଶ୍ନୁତେ॥ 13-108-35 (85768)
ରୋମ୍ଣି ରୋମ୍ଣି ମହାଭାଗ ଲୋକାଶ୍ଚାସ୍ଯାକ୍ଷଯାଃ ସ୍ମୃତାଃ
ସଙ୍ଗ୍ରାମେଷ୍ବର୍ଜଯିତ୍ବା ତୁ ଯୋ ବୈ ଗାଃ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଆତ୍ମବିକ୍ରଯତୁଲ୍ଯାସ୍ତାଃ ଶାଶ୍ବତା ବିଦ୍ଧି କୌଶିକ॥ 13-108-36 (85769)
ଅଭାବେ ଯୋ ଗବାଂ ଦଦ୍ଯାତ୍ତିଲଧେନୁଂ ଯତବ୍ରତଃ।
ଦୁର୍ଗାତ୍ସ ତାରିତୋ ଧେନ୍ବା କ୍ଷୀରନଦ୍ଯାଂ ପ୍ରମୋଦତ୍ତେ॥ 13-108-37 (85770)
ନ ତ୍ବେବାସାଂ ଦାନମାତ୍ରଂ ପ୍ରଶସ୍ତଂ
ପାତ୍ରଂ କାଲୋ ଗୋବିଶେଷୋ ବିଧିଶ୍ଚ।
କାଲଜ୍ଞାନଂ ବିପ୍ରଗବାନ୍ତରଂ ହି
ଦୁଃଖଂ ଜ୍ଞାତୁଂ ପାବକାଦିତ୍ଯଭୂତମ୍॥ 13-108-38 (85771)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯାଢ୍ଯଂ ଶୁଦ୍ଧଯୋନିଂ ପ୍ରଶାନ୍ତଂ
ବୈତାନସ୍ଥଂ ପାପଭୀରୁଂ ବହୁଜ୍ଞମ୍।
ଗୋଷୁ କ୍ଷାନ୍ତଂ ନାତିତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଶରଣ୍ଯଂ
ବୃତ୍ତିଗ୍ଲାନଂ ତାଦୃଶଂ ପାତ୍ରମାହୁଃ। 13-108-39 (85772)
ବୃତ୍ତିଗ୍ଲାନେ ସୀଦତି ଚାତିମାତ୍ରଂ
ତୁଷ୍ଟ୍ଯର୍ଥଂ ବା ହୋମ୍ଯହେତୋଃ ପ୍ରସୂତେଃ।
ଗୁର୍ବର୍ଥଂ ବା ବାଲସଂବୃଦ୍ଧଯେ ବା
ଧେନୁଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦେଶକାଲେ ବିଶିଷ୍ଟେ॥ 13-108-40 (85773)
ଅନ୍ତର୍ଜ୍ଞାତାଃ ସକ୍ରଯଜ୍ଞାନଲବ୍ଧାଃ
ପ୍ରାଣୈଃ କ୍ରୀତାସ୍ତେଜସା ଯୌତକାଶ୍ଚ।
କୃଚ୍ଛ୍ରୋତ୍ସୃଷ୍ଟାଃ ପୋଷଣାଭ୍ଯାଗତାଶ୍ଚ
ଦ୍ବାରୈରେତୈର୍ଗୋବିଶେଷାଃ ପ୍ରଶସ୍ତାଃ॥ 13-108-41 (85774)
ବଲାନ୍ବିତାଃ ଶୀଲବଯୋପପନ୍ନାଃ
ସର୍ବାଃ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ସୁଗନ୍ଧବତ୍ଯଃ
ଯଥା ହି ଗଙ୍ଗା ସରିତାଂ ବରିଷ୍ଠା
ତଥାଽର୍ଜୁନୀନାଂ କପିଲା ବରିଷ୍ଠା॥ 13-108-42 (85775)
ତିସ୍ରୋ ରାତ୍ରୀସ୍ତ୍ବଦ୍ଭିରୁପୋଷ୍ଯ ଭୂମୌ
ତୃପ୍ତା ଗାବସ୍ତର୍ପିତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦେଯାଃ।
ବତ୍ସୈଃ ପୁଷ୍ଟୈଃ କ୍ଷୀରପୈଃ ସୁପ୍ରଚାରା-
ସ୍ତ୍ର୍ଯହଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଗୋରସୈର୍ବର୍ତିତବ୍ଯମ୍॥ 13-108-43 (85776)
ଦତ୍ତ୍ବା ଧେନୁଂ ସୁବ୍ରତାଂ ସାଧୁଦୋହାଂ
କଲ୍ଯାଣବତ୍ସାମପଲାଯିନୀଂ ଚ।
ଯାବନ୍ତି ରୋମାଣି ଭବନ୍ତି ତସ୍ଯା-
ସ୍ତାବନ୍ତି ବର୍ଷାମି ଭବନ୍ତ୍ଯମୁତ୍ର॥ 13-108-44 (85777)
ତଥାଽନଡ୍ବାହଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ପ୍ରଦାଯ
ଧୁର୍ଯଂ ଯୁବାନଂ ବଲିନଂ ବିନୀତମ୍।
ହଲସ୍ଯ ବୋଢାରମନନ୍ତବୀର୍ଯଂ
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଲୋକାନ୍ଦଶଧେନୁଦସ୍ଯ॥ 13-108-45 (85778)
କାନ୍ତାରାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣାନ୍ଗାଶ୍ଚ ଯଃ ପରିତ୍ରାତି କୌଶିକ।
କ୍ଷେମେଣ ସ ବିମୁଚ୍ଯେତ ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ଶୃଣୁ॥ 13-108-46 (85779)
ଅଶ୍ବମେଧକ୍ରତୋସ୍ତୁଲ୍ଯଂ ଫଲଂ ଭବତି ଶାଶ୍ବତମ୍।
ମୃତ୍ଯୁକାଲେ ସହସ୍ରାକ୍ଷ ଯାଂ ବୃତ୍ତିମନୁକାଙ୍କ୍ଷତେ॥ 13-108-47 (85780)
ଲୋକାନ୍ବହୁବିଧାନ୍ଦିବ୍ଯାନ୍ଯଚ୍ଚାସ୍ଯ ହୃଦି ବର୍ତତେ।
ତତ୍ସର୍ବଂ ସମବାପ୍ନୋତି କର୍ମଣୈତେନ ମାନବଃ॥ 13-108-48 (85781)
ଗୋଭିଶ୍ଚ ସମନୁଜ୍ଞାତଃ ସର୍ବତ୍ର ଚ ମହୀଯତେ।
ଯସ୍ତ୍ବେତେନୈବ କଲ୍ପେନ ଗାଂ ବନେଷ୍ବନୁଗଚ୍ଛତି॥ 13-108-49 (85782)
ତୃଣଗୋମଯପର୍ଣାଶୀ ନିସ୍ପୃହୋ ନିଯତଃ ଶୁଚିଃ।
ଅକାମଂ ତେନ ବସ୍ତବ୍ଯଂ ମୁଦିତେନ ଶତକ୍ରତୋ॥ 13-108-50 (85783)
ମମ ଲୋକେ ବସତି ସ ଲୋକେ ବା ଯତ୍ର ଚେଚ୍ଛତି॥ ॥ 13-108-51 (85784)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 108 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-108-4 ଶରୀରସ୍ଯ ନ୍ଯାସଃ ସମାଧିକାଲେ। ମୋକ୍ଷଃ ମରଣେ॥ 7-108-15 ନୈକୃତିକୋ ବଞ୍ଚକଃ। ଶଠଃ ସମର୍ଥୋଽପି ଦାରିଦ୍ର୍ଯଭାଷୀ॥ 7-108-21 ଗୁରୂଣାଂ ଦ୍ବିଜାନାଂ ବାପରାଧଂ ସହତେ ଇତି ଗୁରୁଦ୍ବିଜସହଃ॥ 7-108-22 ଗୋବୃତ୍ତିରସଙ୍ଗ୍ରହପରଃ॥ 7-108-24 ସପ୍ତାର୍ଧଶତଂ ପଞ୍ଚାଶଦଧିକସପ୍ତଶତଂ॥ 7-108-31 ଦଶବର୍ଷାଣିଚ ଫଲଂ ବାଜପେଯସ୍ଯ ବିନ୍ଦତୀତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-108-32 ଯାବନ୍ତି ତସ୍ଯ ପ୍ରୋକ୍ତାନି ଦିବସାନି ଶତକ୍ରତୋ ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-108-35 ସଂଦର୍ଶଯେତ୍ପଶ୍ଯେତ୍। ଯାବଦ୍ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଗୋଜାତୀଯମସ୍ତି ତାବତତ୍ର ବସେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-108-37 ଅଲାଭେ ଯୋ ଗବାମିତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-108-41 ଅନ୍ତର୍ଜାତାଃ ସୁକ୍ରଯଜ୍ଞାନଲବ୍ଧାଃ ପ୍ରାଣକ୍ରୀତାଃ ସୋଦକାଃ ସୋଦ୍ବହାଶ୍ଚେତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-108-42 ଅର୍ଜୁନୀନାଂ ଗବାମ୍॥ 7-108-45 କୁଲସ୍ଯ କର୍ତାରମନନ୍ତବୀର୍ଯମିତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 109
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.109. ଅଧ୍ଯାଯଃ 109
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରହ୍ମଣା ଇନ୍ଦ୍ରାଯୋକ୍ତଗୋବିକ୍ରଯାପହାରଫଲାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥ ତଥା ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଗୋଦାନେ ଦକ୍ଷିଣାତ୍ବପ୍ରଶଂସନାନୁବାଦଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ।
ଜାନ୍ଯୋ ଗାମପହରେଦ୍ବିକ୍ରୀଯାଚ୍ଚାର୍ଥକାରଣାତ୍।
ଏତଦ୍ବିଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି କାନୁ ତସ୍ଯ ଗତିର୍ଭବେତ୍॥ 13-109-1 (85785)
ପିତାମହ ଉବାଚ। 13-109-2x (7114)
ଭକ୍ତାର୍ଥଂ ବିକ୍ରଯାର୍ଥଂ ବା ଯେଽପହାରଂ ହି କୁର୍ବତେ।
ଦାନାର୍ଥଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥାଯ ତତ୍ରେଦଂ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଫଲମ୍॥ 13-109-2 (85786)
ବିକ୍ରଯାର୍ଥଂ ହି ଯୋ ହିଂସ୍ଯାଦ୍ଭକ୍ଷଯେଦ୍ବା ନିରଙ୍କୁଶଃ।
ଘାତଯାନଂ ହି ପୁରୁଷଂ ଯେଽନୁମନ୍ଯେଯୁରର୍ଥିନଃ॥ 13-109-3 (85787)
ଘାତକଃ ଖାଦକୋ ବାଽପି ତଥା ଯଶ୍ଚାନୁମନ୍ଯତେ।
ଯାବନ୍ତି ତସ୍ଯା ରୋମାଣି ତାବଦ୍ବର୍ଷାଣି ମଜ୍ଜତି॥ 13-109-4 (85788)
ଯେ ଦୋଷା ଯାଦୃଶାଶ୍ଚୈବ ଦ୍ବିଜଯଜ୍ଞୋପଘାତକେ।
ବିକ୍ରଯେ ଚାପହାରେ ଚ ତେ ଦୋଷା ବୈ ସ୍ମୃତା ଗବାମ୍॥ 13-109-5 (85789)
ଅପହୃତ୍ଯ ତୁ ଯୋ ଗାଂ ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଯାବଦ୍ଦାନେ ତୁ ଯୋ ଗାଂ ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି। 13-109-6 (85790)
ସୁବର୍ଣଂ ଦକ୍ଷିଣାମାହୁର୍ଗୋପ୍ରଦାନେ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ସୁବର୍ଣଂ ପରମିତ୍ଯୁକ୍ତଂ ଦକ୍ଷିଣାର୍ଥମସଂଶଯମ୍॥ 13-109-7 (85791)
ଗୋପ୍ରଦାନାତ୍ତାରଯତେ ସପ୍ତ ପୂର୍ବାଂସ୍ତଥାଽପରାନ୍।
ସୁବର୍ଣଂ ଦକ୍ଷିଣାଂ କୃତ୍ବା ତାବଦ୍ଦ୍ବିଗୁଣମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-109-8 (85792)
ସୁବର୍ଣଂ ପରମଂ ଦାନଂ ସୁବର୍ଣଂ ଦକ୍ଷିଣା ପରା।
ସୁବର୍ଣଂ ପାବନଂ ଶକ୍ର ପାବନାନାଂ ପରଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-109-9 (85793)
କୁଲାନାଂ ପାବନଂ ପ୍ରାହୁର୍ଜାତରୂପଂ ଶତକ୍ରତୋ।
ଏଷା ମେ ଦକ୍ଷିଣା ପ୍ରୋକ୍ତା ସମାସେନ ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ 13-109-10 (85794)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-109-11x (7115)
ଏତତ୍ପିତାମହେନୋକ୍ତମିନ୍ଦ୍ରାଯ ଭରତର୍ଷଭ।
ଇନ୍ଦ୍ରୋ ଦଶରଥାଯାହ ରାମାଯାହ ପିତା ତଥା॥ 13-109-11 (85795)
ରାଘବୋପି ପ୍ରିଯଭ୍ରାତ୍ରେ ଲକ୍ଷ୍ମଣାଯ ଯଶସ୍ବିନେ।
ଋଷିଭ୍ଯୋ ଲକ୍ଷ୍ମଣେନୋକ୍ତମରଣ୍ଯେ ବସତା ପ୍ରଭୋ॥ 13-109-12 (85796)
ପାରମ୍ପର୍ଯାଗତଂ ଚେଦମୃଷଯଃ ସଂଶିତବ୍ରତାଃ।
ଦୁର୍ଧରଂ ଦାରଯାମାସୂ ରାଜାନଶ୍ଚୈବ ଧାର୍ମିକାଃ॥ 13-109-13 (85797)
ଉପାଧ୍ଯାଯେନ ଗଦିତଂ ମମ ଚେଦଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-109-14 (85798)
ଯ ଇଦଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନିତ୍ଯଂ ବଦେଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସଂସଦି।
ଯଜ୍ଞେଷୁ ଗୋପ୍ରଦାନେଷୁ ଦ୍ବଯୋରପି ସମାଗମେ॥ 13-109-15 (85799)
ତସ୍ଯ ଲୋକାଃ କିଲାକ୍ଷଯ୍ଯା ଦୈବତୈଃ ସହ ନିତ୍ଯଦା।
ଇତି ବ୍ରହ୍ମା ସ ଭଗବାନୁବାଚ ପରମେଶ୍ବରଃ॥ ॥ 13-109-16 (85800)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ନବାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 109 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-109-3 ବିକ୍ରଯାର୍ଥଂ ଯୋ ନିଯୁଙ୍କ୍ତେ ଇତି ଶେଷଃ॥ 7-109-10 ସୁବର୍ଣଂ ପ୍ରାହୁରିତ୍ଯଜ୍ଞାଜାତରୂପମିତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 110
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.110. ଅଧ୍ଯାଯଃ 110
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ସତ୍ଯଦମାଦିପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବିସ୍ରମ୍ଭିତୋଽହଂ ଭବତା ଧର୍ମାନ୍ପ୍ରବଦତା ବିଭୋ।
ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତୁ ସଂଦେହଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-110-1 (85801)
ବ୍ରତାନାଂ କିଂ ଫଲଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କୀଦୃଶଂ ବା ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ନିଯମାନାଂ ଫଲଂ କିଂ ଚ ସ୍ବଧୀତସ୍ଯ ଚ କିଂ ଫଲମ୍॥ 13-110-2 (85802)
ଦମସ୍ଯେହ ଫଲଂ କିଂ ଚ ବେଦାନାଂ ଧାରଣେ ଚ କିମ୍।
ଅଧ୍ଯାପନେ ଫଲଂ କିଂ ଚ ସର୍ବମିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-110-3 (85803)
ଅପ୍ରତିଗ୍ରାହକେ କିଂ ଚ ଫଲଂ ଲୋକେ ପିତାମହ।
ତସ୍ଯ କିଞ୍ଚ ଫଲଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ଶ୍ରୁତଂ ଯସ୍ତୁ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-110-4 (85804)
ସ୍ବକର୍ମନିରତାନାଂ ଚ ଶୂରାଣାଂ ଚାପି କିଂ ଫଲମ୍।
ସତ୍ଯେ ଚ କିଂ ଫଲଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେ ଚ କିଂ ଫଲମ୍। 13-110-5 (85805)
ପିତୃଶୁଶ୍ରୂଷଣେ କିଞ୍ଚ ମାତୃଶୁଶ୍ରୂଷଣେ ତଥା।
ଆଚାର୍ଯଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷା ସ୍ବନୁକ୍ରୋଶାନୁକମ୍ପନେ॥ 13-110-6 (85806)
ଏତତ୍ସର୍ବମଶେଷେଣ ପିତାମହ ଯଥାତଥମ୍।
ବେତୁମିଚ୍ଛାମି ଧର୍ମଜ୍ଞ ପରଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ॥ 13-110-7 (85807)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-110-8x (7116)
ଯୋ ବ୍ରତଂ ବୈ ଯଥୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ତଥା ସମ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ।
ଅଖଣ୍ଡଂ ସମ୍ଯଗାରଭ୍ଯ ତସ୍ଯ ଲୋକାଃ ସନାତନାଃ॥ 13-110-8 (85808)
ନିଯମାନାଂ ଫଲଂ ରାଜନ୍ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମିହ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ନିଯମାନାଂ କ୍ରତୂନାଂ ଚ ତ୍ବଯାଽବାପ୍ତମିଦଂ ଫଲମ୍॥ 13-110-9 (85809)
ସ୍ବଧୀତସ୍ଯାପି ଚ ଫଲଂ ଦୃଶ୍ଯତେଽମୁତ୍ର ଚେହ ଚ।
ଇହ ଲୋକେଽର୍ଥବାନ୍ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ଚ ମୋଦତେ॥ 13-110-10 (85810)
ଦମସ୍ଯ ତୁ ଫଲଂ ରାଜଞ୍ଶୃଣୁ ତ୍ବଂ ବିସ୍ତରେଣ ମେ।
ଦାନ୍ତାଃ ସର୍ବତ୍ର ସୁଖିନୋ ଦାନ୍ତାଃ ସର୍ବତ୍ର ନିର୍ବୃତାଃ।
ଯତ୍ରେଚ୍ଛାଗାମିନୋ ଦାନ୍ତାଃ ସର୍ବଶତ୍ରୁନିଷୂଦନାଃ॥ 13-110-11 (85811)
ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ତି ଚ ଯଦ୍ଦାନ୍ତା ଲଭନ୍ତେ ତନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ ସର୍ବକାମୈର୍ହି ଦାନ୍ତାଃ ସର୍ବତ୍ର ପାଣ୍ଡବ॥ 13-110-12 (85812)
ସ୍ବର୍ଗେ ଯଥା ପ୍ରମୋଦନ୍ତେ ତପସା ବିକ୍ରମେଣ ଚ।
ଦାନୈର୍ଯଜ୍ଞୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈସ୍ତଥା ଦାନ୍ତାଃ କ୍ଷମାନ୍ବିତାଃ॥ 13-110-13 (85813)
ଦାନାଦ୍ଦମୋ ବିଶିଷ୍ଟୋ ହି ଦଦତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ଦ୍ବିଜାତଯେ।
ଦାତା କୁପ୍ଯତି ନୋ ଦାନ୍ତସ୍ତସ୍ମାଦ୍ଦାନାତ୍ପରଂଦମଃ॥
ଯସ୍ତୁ ଦଦ୍ଯାଦକୁପ୍ଯନ୍ହି ତସ୍ଯ ଲୋକାଃ ସନାତନାଃ।
କ୍ରୋଧୋ ହନ୍ତି ହି ଯଦ୍ଦାନଂ ତସ୍ମାଦ୍ଦାନାଦ୍ବରୋ ଦମଃ॥ 13-110-14 (85814)
ଅଦୃଶ୍ଯାନି ମହାରାଜ ସ୍ଥାନାନ୍ଯଯୁତଶୋ ଦିବି।
ଋଷୀଣାଂ ସର୍ବଲୋକଷୁ ଯାନି ତେ ଯାନ୍ତି ଦେବତାଃ॥ 13-110-16 (85815)
ଦମେନ ଯାନି ନୃପତେ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପରମର୍ଷଯଃ।
କାମଯାନା ମହତ୍ସ୍ଥାନଂ ତସ୍ମାଦ୍ଦାନାତ୍ପରଂ ଦମଃ॥ 13-110-17 (85816)
`ବିଦ୍ଯାଦାନାଦ୍ବରଂ ନାସ୍ତି ବେଦବିଦ୍ଯା ମହାଫଲାଃ।'
ଅଧ୍ଯାପକଃ ପରିକ୍ଲେଶାଦକ୍ଷଯଂ ଫଲମଶ୍ନୁତେ॥ 13-110-18 (85817)
ବିଧିବତ୍ପାବକଂ ହୁତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ନରାଧିପ।
ଅଧୀତ୍ଯାପି ହି ଯୋ ବେଦାନ୍ନ୍ଯାଯବିଦ୍ଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଗୁରୁକର୍ମପ୍ରଶଂସୀ ତୁ ସୋପି ସ୍ବର୍ଗେ ମହୀଯତେ॥ 13-110-19 (85818)
କ୍ଷତ୍ରିଯୋଽଧ୍ଯଯନେ ଯୁକ୍ତୋ ଯଜନେ ଦାନକର୍ମଣି।
ଯୁଦ୍ଧେ ଯଶ୍ଚ ପରିତ୍ରାତା ସୋପି ସ୍ବର୍ଗେ ମହୀଯତେ॥ 13-110-20 (85819)
ବୈଶ୍ଯଃ ସ୍ବକର୍ମନିରତଃ ପ୍ରଦାନାଲ୍ଲଭତେ ମହତ୍।
ଶୂଦ୍ରଃ ସ୍ବକର୍ମନିରତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଶୁଶ୍ରୂଷଯାଽଽର୍ଚ୍ଛତି॥ 13-110-21 (85820)
ଶୂରା ବହୁବିଧାଃ ପ୍ରୋକ୍ତାସ୍ତେଷାମର୍ଥାସ୍ତୁ ମେ ଶୃଣୁ।
ଶୂରାନ୍ବଯାନାଂ ନିର୍ଦିଷ୍ଟଂ ଫଲଂ ଶୂରସ୍ଯ ଚୈବ ହି॥ 13-110-22 (85821)
ଯଜ୍ଞଶୂରା ଦମେ ଶୂରାଃ ସତ୍ଯଶୂରାସ୍ତଥା ପରେ।
ଯୁଦ୍ଧଶୂରାସ୍ତଥୈବୋକ୍ତା ଦାନଶୂରାଶ୍ଚ ମାନବାଃ॥ 13-110-23 (85822)
`ବୁଦ୍ଧିଶୂରାସ୍ତଥୈବାନ୍ଯେ କ୍ଷମାଶୂରାସ୍ତଥା ପରେ।'
ସାଙ୍ଖ୍ଯଶୂରାଶ୍ଚ ବହବୋ ଯୋଗଶୂରାସ୍ତଥା ପରେ।
ଅରଣ୍ଯେ ଗୃହବାସେ ଚ ତ୍ଯାଗେ ଶୂରାସ୍ତଥା ପରେ॥ 13-110-24 (85823)
ଆର୍ଜବେ ଚ ତଥା ଶୂରାଃ ଶମେ ବର୍ତନ୍ତି ମାନବାଃ।
ତୈସ୍ତୈଶ୍ଚ ନିଯମୈଃ ଶୂରା ବହବଃ ସନ୍ତି ଚାପରେ।
ବେଦାଧ୍ଯଯନଶୂରାଶ୍ଚ ଶୂରାଶ୍ଚାଧ୍ଯାପନେ ରତାଃ॥ 13-110-25 (85824)
ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଯା ଶୂରାଃ ପିତୃଶୁଶ୍ରୂଷଯା ପରେ।
ମାତୃଶୁଶ୍ରୂଷଯା ଶୂରା ଭୈକ୍ଷ୍ଯଶୂରାସ୍ତଥା ପରେ॥ 13-110-26 (85825)
ଅରଣ୍ଯେ ଗୃହବାସେ ଚ ଶୂରାଶ୍ଚାତିଥିପୂଜନେ।
ସର୍ବେ ଯାନ୍ତି ପରାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ସ୍ବକର୍ମଫଲନିର୍ଜିତାନ୍॥ 13-110-27 (85826)
ଧାରଣଂ ସର୍ବବେଦାନାଂ ସର୍ବତୀର୍ଥାବଗାହନମ୍।
ସତ୍ଯଂ ଚ ବ୍ରୁବତୋ ନିତ୍ଯଂ ସମଂ ବା ସ୍ଯାନ୍ନବା ସମମ୍॥ 13-110-28 (85827)
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରଂ ଚ ସତ୍ଯଂ ଚ ତୁଲଯା ଧୃତମ୍।
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରାଦ୍ଧି ସତ୍ଯମେବ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-110-29 (85828)
ସତ୍ଯେନ ସୂର୍ଯସ୍ତପତି ସତ୍ଯେନାଗ୍ନିଃ ପ୍ରଦୀପ୍ଯତେ।
ସତ୍ଯେନ ମରୁତୋ ବାନ୍ତି ସର୍ବଂ ସତ୍ଯେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-110-30 (85829)
ସତ୍ଯେନ ଦେବାଃ ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପିତରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତଥା।
ସତ୍ଯମାହୁଃ ପରୋ ଧର୍ମସ୍ତସ୍ମାତ୍ସତ୍ଯଂ ନ ଲୋପଯେତ୍॥ 13-110-31 (85830)
ମୁନଯଃ ସତ୍ଯନିରତା ମୁନଯଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମାଃ।
ମୁନଯଃ ସତ୍ଯଶପଥାସ୍ତସ୍ମାତ୍ସତ୍ଯଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-110-32 (85831)
ସତ୍ଯବନ୍ତଃ ସତ୍ଯଲୋକେ ମୋଦନ୍ତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ଦମଃ ସତ୍ଯଫଲାବାପ୍ତିରୁକ୍ତା ସର୍ବାତ୍ମନା ମଯା॥ 13-110-33 (85832)
ଅସଂଶଯଂ ବିନୀତାତ୍ମା ସ ବୈ ସ୍ବର୍ଗେ ମହୀଯତେ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯସ୍ଯ ଚ ଗୁଣଂ ଶୃଣୁ ତ୍ବଂ ବସୁଧାଧିପ॥ 13-110-34 (85833)
ଆଜନ୍ମମରଣାଦ୍ଯସ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଭବେଦିହ।
ନ ତସ୍ଯ କିଞ୍ଚିଦପ୍ରାପ୍ଯମିତି ବିଦ୍ଧି ନରାଧିପ॥ 13-110-35 (85834)
ବହ୍ବ୍ଯଃ କୋଟ୍ଯସ୍ତ୍ବଷୀଣାଂ ତୁ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ବସନ୍ତ୍ଯୁତ
ସତ୍ଯେ ରତାନାଂ ସତତଂ ଦାନ୍ତାନାମୂର୍ଧ୍ବରେତସାମ୍॥ 13-110-36 (85835)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଦହେଦ୍ରାଜନ୍ସର୍ବପାପାନ୍ଯୁପାସିତମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ବିଶେଷେଣ ବ୍ରାହ୍ମମୋ ହ୍ଯଗ୍ନିରୁଚ୍ଯତେ॥ 13-110-37 (85836)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ହି ତଥା ହ୍ଯେତଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ତପସ୍ବିଷୁ।
ବିଭେତି ହି ଯଥା ଶକ୍ରୋ ବ୍ରହ୍ମଚାରିପ୍ରଧର୍ଷିତଃ॥ 13-110-38 (85837)
ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯସ୍ଯ ଫଲମୃଷୀଣାମିହ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ମାତାପିତ୍ରୋଃ ପୂଜନେ ଯୋ ଧର୍ମସ୍ତମପି ମେ ଶୃଣୁ॥ 13-110-39 (85838)
ଶୁଶ୍ରୂଷତେ ଯଃ ପିତରଂ ନ ଚାସୂଯେତ୍କଦାଚନ।
ମାତରଂ ଭ୍ରାତରଂ ବାଽପି ଗୁରୁମାଚାର୍ଯମେବ ଚ॥ 13-110-40 (85839)
ତସ୍ଯ ରାଜନ୍ଫଲଂ ବିଦ୍ଧି ସ୍ବର୍ଲୋକେ ସ୍ଥାନମର୍ଚିତମ୍।
ନ ଚ ପଶ୍ଯେତ ନରକଂ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଯାଽଽତ୍ମବାନ୍॥ ॥ 13-110-41 (85840)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 110 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-110-6 ଅନୁକ୍ରୋଶଃ ପରଦୁଃଖେନ ଦୁଃଖିତତ୍ବମ୍। ଅନୁକମ୍ପା ତତ୍ପ୍ରତୀକାରକରଣମ୍॥ 7-110-9 ଫଲମୈଶ୍ବର୍ଯମେବ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 111
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.111. ଅଧ୍ଯାଯଃ 111
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋଦାନବିଧିଫଲାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବିଧିଂ ଗବାଂ ପରଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ନୃପ ତତ୍ତ୍ବତଃ।
ଯେନ ତାଞ୍ଶାଶ୍ବତାଁଲ୍ଲୋକାନର୍ଥିନାଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦିହ॥ 13-111-1 (85841)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-111-2x (7117)
ନ ଗୋଦାନାତ୍ପରଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ବିଦ୍ଯତେ ବସୁଧାଧିପ।
ଗୌର୍ହି ନ୍ଯାଯାଗତା ଦତ୍ତା ସଦ୍ଯସ୍ତାରଯତେ କୁଲମ୍॥ 13-111-2 (85842)
ସତାମର୍ଥେ ସମ୍ଯଗୁତ୍ପାଦିତୋ ଯଃ
ସ ବୈ କ୍ଲୃପ୍ତଃ ସମ୍ଯଗାଭ୍ଯଃ ପ୍ରଜାଭ୍ଯଃ।
ତସ୍ମାତ୍ପୂର୍ବଂ ହ୍ଯାଦିକାଲପ୍ରବୃତ୍ତଂ
ଗୋଦାନାର୍ଥଂ ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ବିଧିଂ ମେ॥ 13-111-3 (85843)
ପୁରା ଗୋଷ୍ଠେ ନିଲୀନାସୁ ଗୋଷୁ ସନ୍ଦିଗ୍ଧଦର୍ଶିନା।
ମାଂଧାତ୍ରା ପ୍ରକୃତଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ ବୃହସ୍ପତିରଭାଷତ॥ 13-111-4 (85844)
ଦ୍ବିଜାନାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ସତ୍କୃତ୍ଯ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କାଲମୁପୋଷ୍ଯ ଚ।
ଗୋଦାନାର୍ଥେ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀତ ରୋହିଣୀଂ ନିଯତବ୍ରତଃ॥ 13-111-5 (85845)
ଆହ୍ବାନଂ ଚ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀତ ସମଙ୍ଗେ ବହୁଲେତି ଚ।
ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଚ ଗବାଂ ମଧ୍ଯମିମାଂ ଶ୍ରୁତିମୁଦାହରେତ୍॥ 13-111-6 (85846)
ଗୌର୍ମେ ମାତା ବୃଷଭଃ ପିତା ମେ
ଦିବଂ ଗର୍ଭଂ ଜଗତୀ ମେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା।
ପ୍ରପଦ୍ଯୈବଂ ଶର୍ବରୀମୁଷ୍ଯ ଗୋଷୁ
ପୁନର୍ବାଣୀମୁତ୍ସୃଜେଦ୍ଗୋପ୍ରଦାନେ॥ 13-111-7 (85847)
ସ ତାମେକାଂ ନିଶାଂ ଗୋଭିଃ ସମସଖ୍ଯଃ ସମବ୍ରତଃ।
ଐକାତ୍ମ୍ଯଗମନାତ୍ସଦ୍ଯଃ କଲୁଷାଦ୍ବିପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-111-8 (85848)
ଉତ୍ସୃଷ୍ଟବୃଷବତ୍ସା ହି ପ୍ରଦେଯା ସୂର୍ଯଦର୍ଶନେ।
ତ୍ରିଦିବଂ ପ୍ରତିପତ୍ତବ୍ଯମର୍ଥବାଦାଶିଷସ୍ତବ॥ 13-111-9 (85849)
ଊର୍ଜସ୍ବିନ୍ଯ ଊର୍ଜମେଧାଶ୍ଚ ଯଜ୍ଞେ
ଗର୍ଭୋଽମୃତସ୍ଯ ଜଗତଶ୍ଚ ପ୍ରତିଷ୍ଠା।
କ୍ଷିତେ ରୋହଃ ପ୍ରବହଃ ଶଶ୍ବଦେବ।
ପ୍ରାଜାପତ୍ଯାଃ ସର୍ବମିତ୍ଯର୍ଥବାଦାଃ॥ 13-111-10 (85850)
ଗାବୋ ମମୈନଃ ପ୍ରଣୁଦନ୍ତୁ ସୌର୍ଯା-
ସ୍ତଥା ସୌମ୍ଯାଃ ସ୍ବର୍ଗଯାନାଯ ସନ୍ତୁ।
ଆତ୍ମାନଂ ମେ ମାତୃବଚ୍ଚାଶ୍ରଯନ୍ତୁ
ତଥାଽନୁକ୍ତାଃ ସନ୍ତୁ ସର୍ବାଶିଷୋ ମେ॥ 13-111-11 (85851)
ଶୋଷୋତ୍ସର୍ଗେ କର୍ମଭିର୍ଦେହମୋକ୍ଷେ
ସରସ୍ବତ୍ଯଃ ଶ୍ରେଯସେ ସମ୍ପ୍ରବୃତ୍ତାଃ।
ଯୂଯଂ ନିତ୍ଯଂ ସର୍ବପୁଣ୍ଯୋପବାହ୍ଯାଂ
ଦିଶଧ୍ବଂ ମେ ଗତିମିଷ୍ଟାଂ ପ୍ରସନ୍ନାଃ॥ 13-111-12 (85852)
ଯା ବୈ ଯୂଯଂ ସୋଽହମଦ୍ଯୈବ ଭାବୋ
ଯୁଷ୍ମାନ୍ଦତ୍ତ୍ବା ଚାହମାତ୍ମପ୍ରଦାତା।
ମନଶ୍ଚ୍ଯୁତା ମନ ଏବୋପପନ୍ନାଃ
ସନ୍ଧୁକ୍ଷଧ୍ବଂ ସୌମ୍ଯରୂପାଗ୍ର୍ଯଦେହାଃ॥ 13-111-13 (85853)
ଦାନସ୍ଯାଗ୍ରେ ପୂର୍ବମେତଦ୍ବଦେତ
ଗବାଂ ଦାତା ବିଧିବତ୍ପର୍ବଦୃଷ୍ଟମ୍।
ପ୍ରତିବ୍ରୂଯାଚ୍ଛେଷମର୍ଧଂଦ୍ବିଜାତିଃ
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ବୈ ଗୋପ୍ରଦାନେ ବିଧିଜ୍ଞଃ॥ 13-111-14 (85854)
ଗାଂ ଦଦାନୀତି ବକ୍ତବ୍ଯମର୍ଘ୍ଯମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ସୁବ୍ରତଃ।
ଊଢବ୍ଯା ଭରିତବ୍ଯା ଚ ବୈଷ୍ଣବୀତି ଚ ଚୋଦଯେତ୍॥ 13-111-15 (85855)
ନାମ ସଙ୍କୀର୍ତଯେତ୍ତସ୍ଯା ଯଥାସଂଖ୍ଯୋତ୍ତରଂ ସ ବୈ।
ଫଲଂ ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶଦଷ୍ଟୌ ଚ ସହସ୍ରାଣି ଚ ବିଂଶତିଃ॥ 13-111-16 (85856)
ଏବମେତାନ୍ଗୁଣାନ୍ବିଦ୍ଯାଦ୍ଗବାଦୀନାଂ ଯଥାକ୍ରମମ୍।
ଗୋପ୍ରଦାତା ସମାପ୍ନୋତି ସମସ୍ତାନଷ୍ଟମେ କ୍ରମେ॥ 13-111-17 (85857)
ଗୋଦଃ ଶୀଲୀ ନିର୍ଭଯଶ୍ଚାର୍ଘଦାତା
ନ ସ୍ଯାଦ୍ଦୁଃଖୀ ବସୁଦାତା ଚ କାମମ୍।
ଉପସ୍ଯୋଢା ଭାରତେ ଯଶ୍ଚ ବିଦ୍ବା-
ନ୍ବିଖ୍ଯାତାସ୍ତେ ବୈଷ୍ଣବାଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଲୋକାଃ॥ 13-111-18 (85858)
ଗା ବୈ ଦତ୍ତ୍ବା ଗୋବ୍ରତୀ ସ୍ଯାତ୍ତ୍ରିରାତ୍ରଂ
ନିଶାଂ ଚୈକାଂ ସଂବସେତେହ ତାଭିଃ।
କାମ୍ଯାଷ୍ଟଭ୍ଯାଂ ବର୍ତିତବ୍ଯଂ ତ୍ରିରାତ୍ରଂ
ରସୈର୍ବା ଗୋଃ ଶକୃତା ପ୍ରଶ୍ନବୈର୍ବା॥ 13-111-19 (85859)
ଦେବବ୍ରତୀ ସ୍ଯାଦ୍ବୃଷଭପ୍ରଦାନେ
ବେଦାବାପ୍ତିର୍ଗୋଯୁଗସ୍ଯ ପ୍ରଦାନେ।
ତଥା ଗବାଂ ବିଧିମାସାଦ୍ଯ ଯଜ୍ବା
ଲୋକାନଗ୍ର୍ଯାନ୍ବିନ୍ଦତେ ଗୋବିଧିଜ୍ଞଃ॥ 13-111-20 (85860)
କାମାନ୍ସର୍ବାନ୍ପାର୍ଥିବାନେକସଂସ୍ଥା-
ନ୍ଯୋ ବୈ ଦଦ୍ଯାତ୍କାମଦୁଘାଂ ଚ ଧେନୁମ୍।
ସମ୍ଯକ୍ତାଃ ସ୍ଯୁର୍ହବ୍ଯକବ୍ଯୌଘବତ୍ଯ
ସ୍ତାସାମୁକ୍ଷ୍ଣାଂ ଜ୍ଯାଯସାଂ ସମ୍ପ୍ରଦାନମ୍॥ 13-111-21 (85861)
ନ ଚାଶିଷ୍ଯାଯାବ୍ରତାଯୋପକୁର୍ଯା-
ନ୍ନାଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଯ ନ ବକ୍ରବୁଦ୍ଧଯେ।
ଗୁହ୍ଯୋ ହ୍ଯଯଂ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ଧର୍ମୋ
ନେମଂ ଧର୍ମଂ ଯତ୍ର ତତ୍ର ପ୍ରଜଲ୍ପେତ୍॥ 13-111-22 (85862)
ସନ୍ତି ଲୋକେ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନା ମନୁଷ୍ଯାଃ
ସନ୍ତି କ୍ଷୁଦ୍ରା ରାକ୍ଷସମାନୁଷେଷୁ।
ଏଷାମେତଦ୍ଦୀଯମାନଂ ହ୍ଯନିଷ୍ଟଂ
ଯେ ନାସ୍ତିକ୍ଯଂ ଚାଶ୍ରଯନ୍ତେଽଲ୍ପପୁଣ୍ଯାଃ॥ 13-111-23 (85863)
ବାର୍ହସ୍ପତ୍ଯଂ ବାକ୍ଯମେତନ୍ନିଶମ୍ଯ
ଯେ ରାଜାନୋ ଗୋପ୍ରଦାନାନି ଦତ୍ତ୍ବା।
ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପୁଣ୍ଯଶୀଲାଃ ପ୍ରବୃତ୍ତା-
ସ୍ତାନ୍ମେ ରାଜନ୍କୀର୍ତ୍ଯମାନାନ୍ନିବୋଧ॥ 13-111-24 (85864)
ଉଶୀନରୋ ବିଶ୍ବଗଶ୍ବୋ ନୃଗଶ୍ଚ
ଭଗୀରଥୋ ବିଶ୍ରୁତୋ ଯୌବନାଶ୍ବଃ।
ମାନ୍ଧାତା ବୈ ମୁଚୁକୁନ୍ଦଶ୍ଚ ରାଜା
ଭୂରିଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ନୈଷଧଃ ସୋମକଶ୍ଚ॥ 13-111-25 (85865)
ପୁରୂରବା ଭରତଶ୍ଚକ୍ରବର୍ତୀ
ଯସ୍ଯାନ୍ବବାଯେ ଭରତାଃ ସର୍ବ ଏବ।
ତଥା ବୀରୋ ଦାଶରଥିଶ୍ଚ ରାମୋ
ଯେ ଚାପ୍ଯନ୍ଯେ ବିଶ୍ରୁତାଃ କୀର୍ତିମନ୍ତଃ॥ 13-111-26 (85866)
ତଥା ରାଜା ପୃଥୁକର୍ମା ଦିଲୀପୋ
ଦିବଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଗୋପ୍ରଦାନୈର୍ବିଧିଜ୍ଞଃ।
ଯଜ୍ଞୈର୍ଦାନୈସ୍ତପସା ରାଜଧର୍ମୈ-
ର୍ମାଂଧାତାଽଭୂଦ୍ଗୋପ୍ରଦାନୈଶ୍ଚ ଯୁକ୍ତଃ॥ 13-111-27 (85867)
ତସ୍ମାତ୍ପାର୍ଥ ତ୍ବମପୀମାଂ ମଯୋକ୍ତାଂ
ବାର୍ହସ୍ପତୀଂ ଭାରତୀଂ ଧାରଯସ୍ବ।
ଦ୍ବିଜାଗ୍ର୍ଯେଭ୍ଯଃ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛସ୍ବ ପ୍ରୀତୋ
ଗାଃ ପୁଣ୍ଯା ବୈ ପ୍ରାପ୍ଯ ରାଜ୍ଯଂ କୁରୂଣାମ୍॥ 13-111-28 (85868)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-111-29x (7118)
ତଥା ସର୍ବଂ କୃତବାନ୍ଧର୍ମରାଜୋ
ଭୀଷ୍ମେଣୋକ୍ତୋ ବିଧିବଦ୍ଗୋପ୍ରଦାନେ
ସ ମାନ୍ଧାତୁର୍ବେଦ ଦେବୋପଦିଷ୍ଟଂ
ସମ୍ଯଗ୍ଧର୍ମଂ ଧାରଯାମାସ ରାଜା॥ 13-111-29 (85869)
ଇତି ନୃପ ସତତଂ ଗବାଂ ପ୍ରଦାନେ
ଯବଶକଲାନ୍ସହ ଗୋମଯୈଃ ପିବାନଃ।
କ୍ଷିତିତଲଶଯନଃ ଶିଖୀ ଯତାତ୍ମା
ବୃଷ ଇବ ରାଜବୃଷସ୍ତଦା ବଭୂବ॥ 13-111-30 (85870)
ନରପତିରଭବତ୍ସଦୈବ ତାଭ୍ଯଃ
ପ୍ରଯତମନାସ୍ତ୍ବଭିସଂସ୍ତୁବଂଶ୍ଚ ଗା ବୈ।
ନୃପତିଧୁରି ଚ ଗାମଯୁକ୍ତ ଭୂପ-
ସ୍ତୁରଗବରୈରଗମଚ୍ଚ ଯତ୍ର ତତ୍ର॥ ॥ 13-111-31 (85871)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 111 ॥।
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-111-3 ଯୋ ବିଧିରୁତ୍ପାଦିତଃ। ସମ୍ଯଗିଜ୍ଯାଃ ପ୍ରଜାଭ୍ଯ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-111-5 ଦ୍ବିଜାତିମତିସତ୍କୃତ୍ଯ ଶ୍ବଃ କାଲମଭିବେଦ୍ଯ ଚେତି ଝ. ପାଠଃ। ରୋହିଣୀଂ ଲୋହିତବର୍ଣାମ୍॥ 7-111-8 ସମସଂଖ୍ଯୋ ଗା ଅନିବାରଯନ୍। ସମବ୍ରତଃ ଭୂତଲଶାଯିତ୍ବଦଂଶାଦ୍ଯନିବାରକତ୍ବାଦିଗୁଣଯୁକ୍ତଃ॥ 7-111-9 ଉତ୍ସୃଷ୍ଟଃ ବୃଷବତ୍ସୋ ଯଯା ସାର୍ଧଂ ସା ଉତ୍ସୃଷ୍ଟବୃଷବତ୍ସା। ତ୍ବଯା ପ୍ରଦେଯା ତ୍ରିଦିବଂ ଚ ପ୍ରତିପତ୍ତବ୍ଯଂ ଗନ୍ତବ୍ଯମ୍। ଅର୍ଥବାଦମନ୍ତ୍ରୋକ୍ତା ଆଶିଷଶ୍ଚ ତବ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତୀତି ଯୋଜ୍ଯମ୍॥ 7-111-10 ଆଶିଷମେବାହ ଊର୍ଜସ୍ବିନ୍ଯ ଇତି। ବଲବତ୍ଯ ଉତ୍ସାହବତ୍ଯୋ ବା ଊର୍ଜସ୍ବିନ୍ଯଃ। ଊର୍ଜମେଧା ଉପଗତପ୍ରଜ୍ଞାଃ। ଯଜ୍ଞେ ଅମୃ-ତସ୍ଯ ତତ୍ସାଧନସ୍ଯ ହବିଷୋ ଗର୍ଭ ଇବ ଗର୍ଭଃ କ୍ଷେତ୍ରଭୂତାଃ। କ୍ଷିତେଃ ଐଶ୍ବର୍ଯସ୍ଯ ରୋହଃ। ଶଶ୍ବତ୍ ଶାଶ୍ବତଃ କ୍ଷିତେଃ ପ୍ରହବଃ ପ୍ରବାହରୂପାଶ୍ଚ। ପ୍ରାଜାପତ୍ଯଃ ସର୍ବବଦ୍ଯାପ୍ରବାଦ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-111-11 ଅନୁକ୍ତାଃ ମନ୍ତ୍ରଦ୍ବଯେନ ଉକ୍ତା ଆଶିଷୋ ମେ ସନ୍ତୁ। ଆମ୍ନାତାଯାମନଧୀତାଃ ଶ୍ରଯନ୍ତୁ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-111-12 ଶୋଷୋତ୍ସର୍ଗେ କ୍ଷଯରୋଗୋପତାପାପନଯେ କ୍ଷଯରୋଗାଦିନିବୃତ୍ତୌ ଦେହମୋକ୍ଷେ ଚ କର୍ମଭିଃ ପଞ୍ଚଗବ୍ଯାଦିଭିଃ ସେବିତାଃ ସତ୍ଯଃ ସରସ୍ବତ୍ଯୋ ନଦ୍ଯ ଇବ ଶ୍ରେଯସେ ସମ୍ପ୍ରବୃତ୍ତାଃ॥ 7-111-13 ମନଶ୍ଚ୍ଯୁତାଃ ଦାତୁର୍ମମତ୍ବାଭିମାନାଚ୍ଚ୍ଯୁତାଃ। ମନଏବ ଉପପନ୍ନାଃ ମଦୀଯମମତାସ୍ପଦୀଭୂତାଃ। ସନ୍ଧୁଧ୍ବଂ ଦାତାରଂ ମାଂ ଚ ଇଷ୍ଟୈର୍ଭୋଗୈଃ ପ୍ରକାଶଯଧ୍ବମ୍॥ 7-111-18 ଗବାଦୀନାଂ ଗୋପ୍ରତିନିଧୀନାଂ ଏବ ତତ୍ଫଲମ୍। ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଗୋଦାନେ ଗୋପ୍ରତିଗ୍ରହୀତୁର୍ଗୃହଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯା ଅଷ୍ଟମେ ପଦେ ଭବନ୍ତି କିମୁ ତଦ୍ଗୃହଗମନାଦିଷ୍ବିତି ଭାବଃ। ଗୁଣାନ୍ବୃଦ୍ଧାନ୍ଭାବନୀଯଂ ଯଥାକ୍ରମମିତି ଥ.ଧ. ପାଠଃ। ଶୀଲୀ ଶୀଲବାନ୍ ଅର୍ଘଦାତା ନିର୍ଭଯ ଇତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ। ଉଷସ୍ଯଂ ପ୍ରାତଃ ସ୍ନାନାଦିକର୍ମ ଊଢଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଯୈଃ। ଭାରତେ ବିଦ୍ବାନ୍ ଭାରତବେତ୍ତା। ବୈଷ୍ଣବାଃ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତାଃ। ଚନ୍ଦ୍ରବତ୍ ଲୋକ ଆଲୋକୋ ଯେଷାଂ ଏବ ବିଖ୍ଯାତାଃ କଥିତାଃ॥ 7-111-21 ଏକସଂସ୍ଥାନ୍ ଏକୀକୃତାନ୍। ତାସାଂ ତାଭ୍ଯୋଽଧିକମିତି ଶେଷଃ। ଉକ୍ଷ୍ଣାଂ ବୃଷଭାଣାମ୍॥ 7-111-22 ଉପକୁର୍ଯାତ୍ ଏତତ୍କଥନେନ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 112
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.112. ଅଧ୍ଯାଯଃ 112
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋସାମାନ୍ଯୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରକଥନପୂର୍ବକଂ କପିଲୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେ ରାଜା ଭୂଯଃ ଶାନ୍ତନବଂ ନୃପମ୍।
ଗୋଦାନବିସ୍ତରଂ ଧୀମାନ୍ପପ୍ରଚ୍ଛ ବିନଯାନ୍ବିତଃ॥ 13-112-1 (85872)
ଗୋପ୍ରଦାନଗୁଣାନ୍ସମ୍ଯକ୍ ପୁନର୍ମେ ବ୍ରୂହି ଭାରତ।
ନ ହି ତୃପ୍ଯାମ୍ଯହଂ ବୀର ଶୃଣ୍ବାନୋଽମୃତମୀଦୃଶମ୍॥ 13-112-2 (85873)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ଧର୍ମରାଜେନ ତଦା ଶାନ୍ତନବୋ ନୃପଃ।
ସମ୍ଯଗାହ ଗୁଣାଂସ୍ତସ୍ମୈ ଗୋପ୍ରଦାନସ୍ଯ କେବଲାନ୍॥ 13-112-3 (85874)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-112-4x (7119)
ବତ୍ସଲାଂ ଗୁଣସମ୍ପ୍ରନ୍ନା ତରୁଣୀଂ ବସ୍ତ୍ରସଂଯୁତାମ୍।
ଦତ୍ତ୍ବେଦୃଶୀଂ ଗାଂ ବିପ୍ରାଯ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-112-4 (85875)
ଅସୁର୍ଯା ନାମ ତେ ଲୋକା ଗାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ତାନ୍ନ ଗଚ୍ଛତି। 13-112-5 (85876)
ପୀତୋଦକାଂ ଜଗ୍ଧତୃଣାଂ ନଷ୍ଟକ୍ଷୀରାଂ ନିରିନ୍ଦ୍ରିଯାମ୍।
ଜରାରୋଗୋପସମ୍ପନ୍ନାଂ ଜୀର୍ଣାଂ ବାପୀମିବାଜଲାମ୍।
ଦତ୍ତ୍ବା ତମଃ ପ୍ରବିଶତି ଦ୍ବିଜଂ କ୍ଲେଶେନ ଯୋଜଯେତ୍॥ 13-112-6 (85877)
ରୁଷ୍ଟା ଦୁଷ୍ଟା ବ୍ଯାଧିତା ଦୁର୍ବଲା ବା
ନୋ ଦାତବ୍ଯା ଯାଶ୍ଚ ମୂଲ୍ଯୈରଦତ୍ତୈଃ।
କ୍ଲେଶୈର୍ବିପ୍ରଂ ଯୋଽଫଲୈଃ ସଂଯୁନକ୍ତି
ତସ୍ଯାଽବୀର୍ଯାଶ୍ଚାଫଲାଶ୍ଚୈବ ଲୋକାଃ॥ 13-112-7 (85878)
ବଲାନ୍ବିତାଃ ଶୀଲବୀର୍ଯୋପପନ୍ନାଃ
ସର୍ବେ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ସୁଗନ୍ଧବତ୍ଯଃ।
ଯଥା ହି ଗଙ୍ଗା ସରିତାଂ ବରିଷ୍ଠା
ତଥାଽର୍ଜୁନୀନାଂ କପିଲା ବରିଷ୍ଠା॥ 13-112-8 (85879)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-112-9x (7120)
କସ୍ମାତ୍ସମାନେ ବହୁଲାପ୍ରଦାନେ
ସଦ୍ଭିଃ ପ୍ରଶସ୍ତଂ କପିଲାପ୍ରଦାନମ୍।
ବିଶେଷମିଚ୍ଛାମି ମହାପ୍ରଭାବଂ
ଶ୍ରୋତୁଂ ସମର୍ଥୋସ୍ମି ଭବାନ୍ପ୍ରବକ୍ତୁମ୍॥ 13-112-9 (85880)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-112-10x (7121)
ବୃଦ୍ଧାନାଂ ବ୍ରୁବତାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା କପିଲାନାମଥୋଦ୍ଭବମ୍।
ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତଦଶେଷେଣ ରୋହିଣ୍ଯୋ ନିର୍ମିତା ଯଥା॥ 13-112-10 (85881)
ପ୍ରଜାଃ ସୃଜେତି ଚାଦିଷ୍ଟଃ ପୂର୍ବଂ ଦକ୍ଷଃ ସ୍ବଯଂଭୁବା।
ନାସୃଜଦ୍ବୃତ୍ତିମେବାଗ୍ରେ ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା॥ 13-112-11 (85882)
ଯଥା ହ୍ଯମୃତମାଶ୍ରିତ୍ଯ ବର୍ତଯନ୍ତି ଦିବୌକସଃ।
ତଥା ବୃତ୍ତିଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ବର୍ତଯନ୍ତି ପ୍ରଜା ବିଭୋ॥ 13-112-12 (85883)
ଅଚରେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଭୂତେଭ୍ଯଶ୍ଚରାଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠାସ୍ତତୋ ନରାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ ତତଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠାସ୍ତଷୁ ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ॥ 13-112-13 (85884)
ଯଜ୍ଞୈରାପ୍ଯାଯତେ ସୋମଃ ସ ଚ ଗୋଷୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ।
ତାଭ୍ଯୋ ଦେବାଃ ପ୍ରମୋଦନ୍ତେ ପ୍ରଜାନାଂ ବୃତ୍ତିରାସୁ ଚ॥ 13-112-14 (85885)
ତତଃ ପ୍ରଜାସୁ ସୃଷ୍ଟାସୁ ଦକ୍ଷାଦ୍ଯୈଃ କ୍ଷୁଧିତାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ପ୍ରଜାପତିମୁପାଧାବନ୍ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଚତୁର୍ମଖମ୍॥ 13-112-15 (85886)
ପ୍ରଜାତାନ୍ଯେବ ଭୂତାନି ପ୍ରାକ୍ରୋଶନ୍ବୃତ୍ତିକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ବୃତ୍ତିଦଂ ଚାନ୍ବପଦ୍ଯନ୍ତ ତୃଷିତାଃ ପିତୃମାତୃବତ୍॥ 13-112-16 (85887)
ଇତୀଦଂ ମନସା ଗତ୍ବା ପ୍ରଜାସର୍ଗାର୍ଥମାତ୍ମନଃ।
ପ୍ରଜାପତିର୍ବଲାଧାନମମୃତଂ ପ୍ରାପିବତ୍ତଦା।
ଶଂସତସ୍ତସ୍ଯ ତୃପ୍ତିଂ ତୁ ଗନ୍ଧାତ୍ସୁରଭିରୁତ୍ଥିତା॥ 13-112-17 (85888)
ମୁଖଜା ସାଽସୃଜଦ୍ଧାତୁଃ ସୁରଭିର୍ଲୋକମାତରମ୍।
ଦର୍ଶନୀଯରସଂ ବୃତ୍ତିଂ ସୁରଭିଂ ମୁଖଜାଂ ସୁତାମ୍॥ 13-112-18 (85889)
ସାଽସୃଜତ୍ସୌରଭେଯୀସ୍ତୁ ସୁରଭିର୍ଲୋକମାତୃକାଃ।
ସୁବର୍ଣବର୍ଣାଃ କପିଲାଃ ପ୍ରଜାନାଂ ବୃତ୍ତିଧେନବଃ॥ 13-112-19 (85890)
ତାସାମମୃତବୃତ୍ତୀନାଂ କ୍ଷରନ୍ତୀନାଂ ସମନ୍ତତଃ।
ବଭୂବାମୃତଜଃ ଫେନଃ ସ୍ରବନ୍ତୀନାମିବୋର୍ମିଜଃ॥ 13-112-20 (85891)
ସ ବତ୍ସମୁଖବିଭ୍ରଷ୍ଟୋ ଭବସ୍ଯ ଭୁବି ତିଷ୍ଠତଃ।
ଶିରସ୍ଯବାପତତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସ ତଦୈକ୍ଷତ ଚ ପ୍ରଭୁଃ।
ଲଲାଟପ୍ରଭବେଣାକ୍ଷ୍ଣା ରୋହିଣୀଂ ପ୍ରଦହନ୍ନିବ॥ 13-112-21 (85892)
ତତ୍ତେଜସ୍ତୁ ତତୋ ରୌଦ୍ରଂ କପିଲାଂ ଗାଂ ବିଶାମ୍ପତେ।
ନାନାବର୍ଣତ୍ବମନଯନ୍ମେଘାନିବ ଦିବାକରଃ॥ 13-112-22 (85893)
ଯାସ୍ତୁ ତସ୍ମାଦପକ୍ରମ୍ଯ ସୋମମେବାଭିସଂଶ୍ରିତାଃ।
ଯଥୋତ୍ପନ୍ନାଃ ସ୍ବବର୍ଣସ୍ଥା ନ ନୀତାଶ୍ଚାନ୍ଯବର୍ଣତାଂ॥ 13-112-23 (85894)
ଅଥ କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ମହାଦେବଂ ପ୍ରଜାପତିରଭାଷତ।
ଅମୃତେନାବସିକ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ନୋଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ ବିଦ୍ଯତେ ଗବାମ୍॥ 13-112-24 (85895)
ଯଥା ହ୍ଯମୃତମାଦାଯ ସୋମୋ ବିଷ୍ଯନ୍ଦତେ ପୁନଃ।
ତଥା କ୍ଷୀରଂ କ୍ଷରନ୍ତ୍ଯେତା ରୋହିଣ୍ଯୋଽମୃତସମ୍ଭବାଃ॥ 13-112-25 (85896)
ନ ଦୁଷ୍ଯତ୍ଯନିଲୋ ନାଗ୍ନିର୍ନ ସୁବର୍ଣଂ ନ ଚୋଦଧିଃ।
ନାମୃତେନାମୃତଂ ପୀତଂ ନ ବତ୍ସୈର୍ଦୁଷ୍ଯତେ ପଯଃ॥ 13-112-26 (85897)
ଇମାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ଭରିଷ୍ଯନ୍ତି ହବିଷା ପ୍ରସ୍ରବେଣ ଚ।
ଆସାମୈଶ୍ବର୍ଯମିଚ୍ଛନ୍ତି ସର୍ବେଽମୃତମଯଂ ଶୁଭମ୍॥ 13-112-27 (85898)
ବୃଷଭଂ ଚ ଦଦୌ ତସ୍ମୈ ଭଗବାଁଲ୍ଲୋକଭାବନଃ।
ପ୍ରସାଦଯାମାସ ମନସ୍ତେନ ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-112-28 (85899)
ପ୍ରୀତଶ୍ଚାପି ମହାଦେବଶ୍ଚକାର ବୃଷଭଂ ତଦା।
ଧ୍ବଜଂ ଚ ବାହନଂ ଚୈବ ତସ୍ମାତ୍ସ ବୃଷଭଧ୍ବଜଃ॥ 13-112-29 (85900)
ତତୋ ଦେବୈର୍ମହାଦେବସ୍ତଦା ପଶୁପତିଃ କୃତଃ।
ଈଶ୍ବରଃ ସ ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ ବୃଷଭାଙ୍କଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ॥ 13-112-30 (85901)
ଏବମବ୍ଯଗ୍ରବର୍ଣାନାଂ କପିଲାନାଂ ମହୌଜସାମ୍।
ପ୍ରଦାନେ ପ୍ରଥମଃ କଲ୍ପଃ ସର୍ବାସାମେବ କୀର୍ତିତଃ॥ 13-112-31 (85902)
ଲୋକଜ୍ଯେଷ୍ଠା ଲୋକବୃତ୍ତିପ୍ରବୃତ୍ତା
ରୁଦ୍ରୋଦ୍ଭୂତାଃ ସୋମବିଷ୍ଯନ୍ଦଭୂତାଃ।
ସୌମ୍ଯାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ କାମଦାଃ ପ୍ରାଣଦାଶ୍ଚ
ଗା ବୈ ଦତ୍ତ୍ବା ସର୍ବକାମପ୍ରଦଃ ସ୍ଯାତ୍॥ 13-112-32 (85903)
ଇଦଂ ଗବାଂ ପ୍ରଭବବିଧାନମୁତ୍ତମଂ
ପଠନ୍ସଦା ଶୁଚିରପି ମଙ୍ଗଲପ୍ରିଯଃ।
ବିମୁଚ୍ଯତେ କଲିକଲୁଷେଣ ମାନବଃ
ପ୍ରିଯାନ୍ସୁତାନ୍ଧନପଶୁମାପ୍ନୁଯାତ୍ସଦା॥ 13-112-33 (85904)
ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ତର୍ପଣଂ ଶାନ୍ତିକର୍ମ
ଯାନଂ ବାସୋ ବୃଦ୍ଧବାଲସ୍ଯ ତୁଷ୍ଟିଃ।
ଏତାନ୍ସର୍ବାନ୍ଗୋପ୍ରଦାନେ ଗୁଣାନ୍ବୈ
ଦାତା ରାଜନ୍ନାପ୍ନୁଯାଦ୍ବୈ ସଦୈବ॥ 13-112-34 (85905)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-112-35x (7122)
ପିତାମହସ୍ଯାଥ ନିଶମ୍ଯ ବାକ୍ଯଂ
ରାଜା ସହ ଭ୍ରାତୃଭିରାଜମୀଢଃ।
ସୁବର୍ଣବର୍ଣାନଡୁହସ୍ତଥା ଗାଃ
ପାର୍ଥୋ ଦଦୌ ବ୍ରାହ୍ମଣସତ୍ତମେଭ୍ଯଃ॥ 13-112-35 (85906)
ତଥୈବ ତେଭ୍ଯୋପି ଦଦୌ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯୋ
ଗବାଂ ସହସ୍ରାଣି ଶତାନି ଚୈବ।
ଯଜ୍ଞାନ୍ସମୁଦ୍ଧିଶ୍ଯ ଚ ଦକ୍ଷିଣାର୍ଥେ
ଲୋକାନ୍ବିଜେତୁଂ ପରମାଂ ଚ କୀର୍ତିମ୍॥ ॥ 13-112-36 (85907)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 112 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-112-6 ଅନନ୍ତା ନାମ ତେ ଲୋକା ଗାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଯତ୍ର ଗଚ୍ଛତୀତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-112-11 ପୀତୋଦକାଂ ତ୍ଯକ୍ତତୃଣାମିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-112-20 ଅସୃଜଦ୍ବୃତ୍ତିମେବାଗ୍ର ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-112-23 ସ୍ରବନ୍ତୀନାଂ ନଦୀନାଂ॥ 7-112-26 ତା ହ୍ଯେତା ନାନ୍ଯବର୍ଣଗା ଇତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-112-35 ନ ସୁବର୍ଣଂ ଘୃତଂ ଦଧୀତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 113
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.113. ଅଧ୍ଯାଯଃ 113
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋମହିମପ୍ରତିପାଦକବିସିଷ୍ଠସୌଦାସସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ଭୀଷ୍ମଃ ପୁନର୍ଧର୍ମସୁତଂ ନୃପମ୍।
ଜନମେଜଯଭୂପାଲ ଉବାଚେଦଂ ସହେତୁକମ୍॥ 13-113-1 (85908)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ବସିଷ୍ଠମୃଷିସତ୍ତମମ୍।
ଇକ୍ଷ୍ବାକୁବଂଶଜୋ ରାଜା ସୌଦାସୋ ବଦତାଂ ବରଃ॥ 13-113-2 (85909)
ସର୍ବଲୋକଚରଂ ସିଦ୍ଧଂ ବ୍ରହ୍ମକୋଶଂ ସନାତନମ୍।
ପୁରୋହିତମଭିପ୍ରଷ୍ଟୁମଭିବାଦ୍ଯୋପଚକ୍ରମେ॥ 13-113-3 (85910)
ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ଭଗବନ୍କିଂସ୍ବିତ୍ପବିଇତ୍ରଂ କଥ୍ଯତେଽନଘ।
ଯତ୍କୀର୍ତଯନ୍ସଦା ମର୍ତ୍ଯଃ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପୁଣ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-113-4 (85911)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-113-5x (7123)
ତସ୍ମୈ ପ୍ରୋବାଚ ବଚନଂ ପ୍ରଣତାଯ ହିତଂ ତଦା।
ଗବାମୁପନିଷଦ୍ବିଦ୍ଯାଂ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ଗବାଂ ଶୁଚିଃ॥ 13-113-5 (85912)
ଗାବଃ ସୁରଭିଗନ୍ଧିନ୍ଯସ୍ତଥା ଗୁଗ୍ଗୁଲୁଗନ୍ଧଯଃ।
ଗାବଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଭୂତାନାଂ ଗାବଃ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ମହତ୍॥ 13-113-6 (85913)
ଗାବୋ ଭୂତଂ ଚ ଭବ୍ଯଂ ଚ ଗାବଃ ପୁଷ୍ଟିଃ ସନାତନୀ।
ଗାବୋ ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯାସ୍ତଥା ମୂଲଂ ଗୋଷୁ ଦତ୍ତଂ ନ ନଶ୍ଯତି॥ 13-113-7 (85914)
ଅନ୍ନଂ ହି ପରମଂ ଗାବୋ ଦେବାନାଂ ପରମଂ ହବିଃ।
ସ୍ବାହାକାରବଷଟ୍କାରୌ ଗୋଷୁ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତୌ॥ 13-113-8 (85915)
ଗାବୋ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ହି ଫଲଂ ଗୋଷୁ ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ।
ଗାବୋ ଭବିଷ୍ଯଂ ଭୂତଂ ଚ ଗୋଷୁ ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ॥ 13-113-9 (85916)
ସାଯଂ ପ୍ରାତଶ୍ଚ ସତତଂ ହୋମକାଲେ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଗାବୋ ଦଦତି ବୈ ହୌମ୍ଯମୃଷିଭ୍ଯଃ ପୁରୁଷର୍ଷଭ॥ 13-113-10 (85917)
ଯାନି କାନି ଚ ଦୁର୍ଗାଣି ଦୁଷ୍କୃତାନି କୃତାନି ଚ।
ତରନ୍ତି ଚୈବ ପାପ୍ମାନଂ ଧେନୁଂ ଯେ ଦଦତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-113-11 (85918)
ଏକାଂ ଚ ଦଶଗୁର୍ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦଶ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ଗୋଶତୀ।
ଶତଂ ସହସ୍ରଗୁର୍ଦଦ୍ଯାତ୍ସର୍ବେ ତୁଲ୍ଯଫଲା ହି ତେ॥ 13-113-12 (85919)
ଅନାହିତାଗ୍ନିଃ ଶତଗୁରଯଜ୍ବା ଚ ସହସ୍ରଗୁଃ।
ସମୃଦ୍ଧୋ ଯଶ୍ଚ କୀନାଶୋ ନାର୍ଘମର୍ହନ୍ତି ତେ ତ୍ରଯଃ॥ 13-113-13 (85920)
କପିଲାଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସବତ୍ସାଂ କାଂସ୍ଯଦୋହନାମ୍।
ସୁବ୍ରତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାମୁଭୌ ଲୋକୌ ଜଯନ୍ତି ତେ॥ 13-113-14 (85921)
ଯୁବାନମିନ୍ଦ୍ରିଯୋପେତଂ ଶତେନ ସହଯୂଥପମ୍।
ଗବେନ୍ଦ୍ରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ୍ଦ୍ରାଯ ଭୂରିଶୃଙ୍ଗମଲଙ୍କୃତମ୍॥ 13-113-15 (85922)
ବୃଷବଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାଯ ପରନ୍ତପ।
ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ତେଽଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି ଜାଯମାନାଃ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-113-16 (85923)
ନାକୀର୍ତଯିତ୍ବା ଗାଃକ ସୁପ୍ଯାତ୍ତାସାଂ ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ଚୋତ୍ପତେତ୍।
ସାଯଂ ପ୍ରାତର୍ନମସ୍ଯେଚ୍ଚ ଗାସ୍ତତଃ ପୁଷ୍ଟିମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-113-17 (85924)
ଗବାଂ ମୂତ୍ରପୁରୀଷସ୍ଯ ନୋଦ୍ବିଜେତ କଥଞ୍ଚନ।
ନ ଚାସାଂ ମାଂସମଶ୍ନୀଯାଦ୍ଗବାଂ ପୁଷ୍ଟିଂ ତଥାଽଽପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-113-18 (85925)
ଗାଶ୍ଚ ସଂକୀର୍ତଯନ୍ନିତ୍ଯଂ ନାବମନ୍ଯେତ ତାସ୍ତଥା।
ଅନିଷ୍ଟଂ ସ୍ବପ୍ନମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଗାଂ ନରଃ ସମ୍ପ୍ରକୀର୍ତଯେତ୍॥ 13-113-19 (85926)
ଗୋମଯେନ ସଦା ସ୍ନାଯାଦ୍ଗୋକରୀଷେ ଚ ସଂବିଶେତ୍।
ଶ୍ଲୋଷ୍ମମୂତ୍ରପୁରୀଷାଣି ପ୍ରତିଘାତଂ ଚ ବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-113-20 (85927)
ସାର୍ଦ୍ରେ ଚର୍ମଣି ଭୁଞ୍ଜୀତ ନିରୀକ୍ଷେଦ୍ବାରୁଣୀଂ ଦିଶମ୍।
ବାଗ୍ଯତଃ ସର୍ପିଷା ଭୂମୌ ଗବାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ସଦାଽଽଶ୍ନୁତେ॥ 13-113-21 (85928)
ଘୃତେନ ଜୁହୁଯାଦଗ୍ନିଂ ଘୃତେନ ସ୍ବସ୍ତି ବାଚଯେତ୍।
ଘୃତଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଧୃତଂ ପ୍ରାଶେଦ୍ଗବାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ସଦାଽଽଶ୍ନୁତେ॥ 13-113-22 (85929)
ଗୋମତ୍ଯା ବିଦ୍ଯଯା ଧେନୁଂ ତିଲାନାମଭିମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଯଃ।
ସର୍ବରତ୍ନମଯୀଂ ଦଦ୍ଯାନ୍ନ ସ ଶୋଚେତ୍କୃତାକୃତେ॥ 13-113-23 (85930)
ଗାବୋ ମାମୁପତିଷ୍ଠନ୍ତୁ ହେମଶୃଙ୍ଗ୍ଯଃ ପଯୋମୁଚଃ।
ସୁରଭ୍ଯଃ ସୌରଭେଯ୍ଯଶ୍ଚ ସରିତଃ ସାଗରଂ ଯଥା॥ 13-113-24 (85931)
ଗା ବୈ ପଶ୍ଯାମ୍ଯହଂ ନିତ୍ଯଂ ଗାବଃ ପଶ୍ଯନ୍ତୁ ମାଂ ସଦା।
ଗାବୋସ୍ମାକଂ ବଯଂ ତାସାଂ ଯତୋ ଗାବସ୍ତତୋ ବଯମ୍॥ 13-113-25 (85932)
ଏବଂ ରାତ୍ରୌ ଦିବା ଚାପି ସମେଷୁ ବିଷମେଷୁ ଚ।
ମହାଭଯେଷୁ ଚ ନରଃ କୀର୍ତଯନ୍ମୁଚ୍ଯତେ ଭବାତ୍॥ ॥ 13-113-26 (85933)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 113 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-113-13 କୀନାଶଃ କର୍ଷକଃ କୃପଣୋ ବା। ଅର୍ଘଂ ପୂଜାମ୍॥ 7-113-21 ସୌମ୍ଯେ ଚର୍ମଣୀତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-113-23 ଗୋମାଁ ଅଗ୍ନେବିମାଁ ଅଶ୍ବୀତି ମନ୍ତ୍ରୋ ଗୋମତୀ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 114
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.114. ଅଧ୍ଯାଯଃ 114
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗବାଂ ଚିରଚୀର୍ଣତପଃପ୍ରସାଦିତାଚ୍ଚତୁର୍ମୁଖାଲ୍ଲୋକଶ୍ରୈଷ୍ଠ୍ଯପାବିତ୍ର୍ଯାଦିବରଲାଭକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଗୋବିଶେଷଦାନସ୍ଯ ଫଲବିଶେଷକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ।
ଶତଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣାଂ ତପସ୍ତପ୍ତଂ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍।
ଗୋଭିଃ ପୂର୍ବଂ ବିସୃଷ୍ଟାଭିର୍ଗଚ୍ଛେମ ଶ୍ରେଷ୍ଠତାମିତି॥ 13-114-1 (85934)
ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଦକ୍ଷିଣାନାଂ ଚ ସର୍ବାସାଂ ବଯମୁତ୍ତମାଃ।
ଭବେମ ନ ଚ ଲୋପ୍ଯେମ ଦୋଷେଣେତି ପରନ୍ତପ॥ 13-114-2 (85935)
ଅସ୍ମତ୍ପୁରୀଷସ୍ନାନେନ ଜନଃ ପୁଯେତ ସର୍ବଦା।
ଶକୃତା ଚ ପବିତ୍ରାର୍ଥଂ କୁର୍ବୀରନ୍ଦେବମାନୁଷାଃଠ॥ 13-114-3 (85936)
ତଥା ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ସ୍ଥାବରାଣି ଚରାଣି ଚ।
ପ୍ରଦାତାରଶ୍ଚ ଲୋକାନ୍ନୋ ଗଚ୍ଛେଯୁରିତି ମାନଦ॥ 13-114-4 (85937)
ତାଭ୍ଯୋ ବରଂ ଦଦୌ ବ୍ରହ୍ମା ତପସୋଽନ୍ତେ ସ୍ବଯଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ଏବଂ ଭବନ୍ବିତି ବିଭୁର୍ଲୋକାଂସ୍ତାରଯତେତି ଚ॥ 13-114-5 (85938)
ଉତ୍ତସ୍ଥୁଃ ସିଦ୍ଧକାମାସ୍ତା ଭୂତଭବ୍ଯସ୍ଯ ମାତରଃ।
ତପସୋଽନ୍ତେ ମହାରାଜ ଗାବୋ ଲୋକପରାଯଣାଃ॥ 13-114-6 (85939)
ତସ୍ମାଦ୍ଗାବୋ ମହାଭାଗାଃ ପବିତ୍ରଂ ପରମୁଚ୍ଯତେ।
ତଥୈବ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସମତିଷ୍ଠନ୍ତ ମୂର୍ଧନି॥ 13-114-7 (85940)
ସମ୍ମନବତ୍ସାଂ କପିଲାଂ ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପଯସ୍ବିନୀମ୍॥
ସୁବ୍ରତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-114-8 (85941)
ଲୋହିତାଂ ତୁଲ୍ଯବତ୍ସାଂ ତୁ ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବ୍ରତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ସୂର୍ଯଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-114-9 (85942)
ସମାନବତ୍ସାଂ ଶବଲାଂ ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବ୍ରତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତୀଂ ସୋମଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-114-10 (85943)
ସମାନବତ୍ସାଂ ଶ୍ବେତାଂ ତୁ ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବ୍ରତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାମିନ୍ଦ୍ରଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-114-11 (85944)
ସମାନବତ୍ସାଂ କୃଷ୍ଣାଂ ତୁ ଧେନୁ ଦତ୍ତ୍ବା ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବ୍ରତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାମଗ୍ନିଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-114-12 (85945)
ସମାନବତ୍ସାଂ ଧୂମ୍ରାଂ ତୁ ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବ୍ରତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ଯାମ୍ଯଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-114-13 (85946)
ଅପାଂ ଫେନସବର୍ଣାଂ ତୁ ସବତ୍ସାଂ କାଂସ୍ଯଦୋହନାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ବାରୁଣଂ ଲୋକମାପ୍ନୁତେ॥ 13-114-14 (85947)
ବାତରେଣୁସବର୍ଣାଂ ତୁ ସବତ୍ସାଂ କାଂସ୍ଯଦୋହନାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ବାଯୁଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-114-15 (85948)
ହିରଣ୍ଯବର୍ଣାଂ ପିଙ୍ଗାକ୍ଷୀଂ ସବତ୍ସାଂ କାଂସ୍ଯଦୋହନାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ କୌବେରଂ ଲୋକମଶ୍ନୁତେ॥ 13-114-16 (85949)
ପଲାଲଧୂମ୍ରବର୍ଣାଂ ତୁ ସବତ୍ସାଂ କାଂସ୍ଯଦୋହନାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ପିତୃଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-114-17 (85950)
ସବତ୍ସାଂ ପୀବରୀଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଦୃତିକଣ୍ଠାମଲଙ୍କୃତାମ୍।
ବୈଶ୍ବଦେବମସମ୍ବାଧଂ ସ୍ଥାନଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥ 13-114-18 (85951)
ସମାନବତ୍ସାଂ ଗୌରୀଂ ତୁ ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବ୍ରତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ବସୂନାଂ ଲୋକମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-114-19 (85952)
ପାଣ୍ଡୁକମ୍ବଲବର୍ଣାଭାଂ ସବତ୍ସାଂ କାଂସ୍ଯକଦୋହନାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ବସ୍ତ୍ରସଂବୀତାଂ ସାଧ୍ଯାନାଂ ଲୋକମାପ୍ନୁତେ॥ 13-114-20 (85953)
ବୈରାଟପୃଷ୍ଠମୁକ୍ଷାଣଂ ସର୍ବରତ୍ନୈରଲଙ୍କୃତମ୍।
ପ୍ରଦଦନ୍ମରୁତାଂ ଲୋକାନ୍ସ ରାଜନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-114-21 (85954)
ବତ୍ସୋପପନ୍ନାଂ ନୀଲାଂ ଗାଂ ସର୍ବରତ୍ନସମନ୍ବିତାମ୍।
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସାଂ ଲୋକାନ୍ଦତ୍ତ୍ବା ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ॥ 13-114-22 (85955)
ଦୃତିକଣ୍ଠମନଡ୍ବାହଂ ସର୍ବରତ୍ନୈରଲଙ୍କୃତମ୍।
ଦତ୍ତ୍ବା ପ୍ରଜାପତେର୍ଲୋକାନ୍ବିଶୋକଃ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-114-23 (85956)
ଗୋପ୍ରଦାନରତୋ ଯାତି ଭିତ୍ତ୍ବା ଜଲଦସଞ୍ଚଯାନ୍।
ବିମାନେନାର୍କବର୍ଣେନ ଦିବି ରାଜନ୍ବିରାଜତା॥ 13-114-24 (85957)
ତଂ ଚୋରୁବେଷାଃ ସୁଶ୍ରୋଣ୍ଯଃ ସହସ୍ରଂ ବାରଯୋପିତଃ।
ରମଯନ୍ତି ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଗୋପ୍ରଦାନରତଂ ନରମ୍॥ 13-114-25 (85958)
ବୀଣାନାଂ ବଲ୍ଲକୀନାଂ ଚ ନୂ ପୁରାଣାଂ ଚ ଶିଞ୍ଜିତୈଃ।
ହାସୈଶ୍ଚ ହରିଣାକ୍ଷୀଣାଂ ସୁପ୍ତଃ ସୁପ୍ରତିବୋଧ୍ଯତେ॥ 13-114-26 (85959)
ଯାବନ୍ତି ରୋମାଣି ଭବନ୍ତି ଧେନ୍ବା-
ସ୍ତାବନ୍ତି ବର୍ଷାଣି ମହୀଯତେ ସଃ।
ସ୍ବର୍ଗଚ୍ଯୁତଶ୍ଚାପି ତତୋ ନୃଲୋକେ
କୁଲେ ପ୍ରସୂତୋ ବିପୁଲେ ବିଶୋକଃ॥ ॥ 13-114-27 (85960)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 112 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-114-1 ଗଚ୍ଛାମଃ ଶୃଙ୍ଗିତାମିତୀତି କ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-114-18 ପ୍ରଲମ୍ବଗଲକମ୍ବଲାମ୍। ଶିତିକଣ୍ଠାମଲଙ୍କୃତାମିତି କ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-114-21 ବୈରାଟଂ ବୃଦ୍ଧଂ ପୃଷ୍ଟଂ ଯସ୍ଯ। ବୈତାନସ୍ଥିତମୁକ୍ଷାଣମିତି କ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 115
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.115. ଅଧ୍ଯାଯଃ 115
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣି ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋଦାନଫଲପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ବସିଷ୍ଠବଚନାଦ୍ଗୋମହିମାବଗମେନ ତଦ୍ଦାତୁଃ ସୌଦାସସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଲୋକପ୍ରାପ୍ତିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ।
ଘୃତକ୍ଷୀରପ୍ରଦା ଗାବୋ ଘୃତଯୋନ୍ଯୋ ଘୃତୋଦ୍ଭବାଃ।
ଘୃତନଦ୍ଯୋ ଘୃତାବର୍ତାସ୍ତା ମେ ସନ୍ତୁ ସଦା ଗୃହେ॥ 13-115-1 (85961)
ଘୃତଂ ମେ ହୃଦଯେ ନିତ୍ଯଂ ଘୃତଂ ନାଭ୍ଯାଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ଘୃତଂ ସର୍ବେଷୁ ଗାତ୍ରେଷୁ ଘୃତଂ ମେ ମନସି ସ୍ଥିତମ୍॥ 13-115-2 (85962)
ଗାବୋ ମମାଗ୍ରତୋ ନିତ୍ଯଂ ଗାବଃ ପୃଷ୍ଠତ ଏବ ଚ।
ଗାବୋ ମେ ସର୍ବତଶ୍ଚୈବ ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ ବସାମ୍ଯହମ୍॥ 13-115-3 (85963)
ଇତ୍ଯାଚମ୍ଯ ଜପେତ୍ସାଯଂ ପ୍ରାତଶ୍ଚ ପୁରୁଷଃ ସଦା।
ଯଦହ୍ନା କୁରୁତେ ପାପଂ ତସ୍ମାତ୍ସ ପରିମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-115-4 (85964)
ପ୍ରାସାଦା ଯତ୍ର ସୌବର୍ଣା ବସୋର୍ଧାରାଶ୍ଚ କାମଦାଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସୋ ଯତ୍ର ତତ୍ର ଯାନ୍ତି ସହସ୍ରଦାଃ॥ 13-115-5 (85965)
ନବନୀତପଙ୍କାଃ କ୍ଷୀରୋଦା ଦଧିଶୈବଲସଙ୍କୁଲାଃ।
ବହନ୍ତି ଯତ୍ର ବୈ ନଦ୍ଯସ୍ତତ୍ର ଯାନ୍ତି ସହସ୍ରଦାଃ॥ 13-115-6 (85966)
ଗବାଂ ଶତସହସ୍ରଂ ତୁ ଯଃ ପ୍ରଚ୍ଛେଦ୍ଯଥାବିଧି।
ପରାଂ ବୃଦ୍ଧିମବାପ୍ଯାଥ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-115-7 (85967)
ଦଶ ଚୋଭଯତଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ମାତାପିତ୍ରୋଃ ପିତାମହାନ୍।
ଦଧାତି ସୁକୃତାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ପୁନାତି ଚ କୁଲଂ ନରଃ॥ 13-115-8 (85968)
ଧେନ୍ବାଃ ପ୍ରମାଣେନ ସମପ୍ରମାଣାଂ
ଧେନୁଂ ତିଲାନାମପି ଚ ପ୍ରଦାଯ।
ପାନୀଯବାପୀଃ ସ ଯମସ୍ଯ ଲୋକେ
ନ ଯାତନାଂ କାଞ୍ଚିଦୁପୈତି ତତ୍ର॥ 13-115-9 (85969)
ପବିତ୍ରମଗ୍ର୍ଯଂ ଜଗତଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠା
ଦିବୌକସାଂ ମାତରୋଽଥାପ୍ରମେଯାଃ।
ଅନ୍ବାଲଭେଦ୍ଦକ୍ଷିଣତୋ ବ୍ରଜେଚ୍ଚ
ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ପାତ୍ରେ ପ୍ରସମୀକ୍ଷ୍ଯ କାଲମ୍॥ 13-115-10 (85970)
ଧେନୁଂ ସବତ୍ସାଂ କପିଲାଂ ଭୂରିଶୃଙ୍ଗୀଂ
କାଂସ୍ଯୋପଦୋହାଂ ବସନୋତ୍ତରୀଯାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ତାଂ ଗାହତି ଦୁର୍ବିଗାହ୍ଯାଂ
ଯାମ୍ଯାଂ ସଭାଂ ବୀତଭଯୋ ମନୁଷ୍ଯଃ॥ 13-115-11 (85971)
ସୁରୂପା ବହୁରୂପାଶ୍ଚି ବିଶ୍ବରୂପାଶ୍ଚ ମାତରଃ।
ଗାବୋ ମାମୁପତିଷ୍ଠନ୍ତାମିତି ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରକୀର୍ତଯେତ୍॥ 13-115-12 (85972)
ନାତଃ ପୁଣ୍ଯତରଂ ଦାନଂ ନାତଃ ପୁଣ୍ଯତରଂ ଫଲମ୍।
ନାତୋ ବିଶିଷ୍ଟଂ ଲୋକେଷୁ ଭୂତଂ ଭବିତୁମର୍ହତି॥ 13-115-13 (85973)
ତ୍ବଚା ଲୋମ୍ନାଽଥ ଶୃଙ୍ଗୈର୍ବା ବାଲୈଃ କ୍ଷୀରେଣ ମେଦସା।
ଯଜ୍ଞଂ ବହତି ସମ୍ଭୂଯ କିମସ୍ତ୍ଯଭ୍ଯଧିକଂ ତତଃ॥ 13-115-14 (85974)
ଯଯା ସର୍ବମିଦଂ ବ୍ଯାପ୍ତଂ ଜଗତ୍ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍।
ତାଂ ଧେନୁଂ ଶିରସା ବନ୍ଦେ ଭୂତଭବ୍ଯସ୍ଯ ମାତରମ୍॥ 13-115-15 (85975)
ଗୁଣବଚନସମୁଚ୍ଚଯୈକଦେଶୋ
ନୃବର ମଯୈଷ ଗବାଂ ପ୍ରକୀର୍ତିତସ୍ତେ।
ନ ଚ ପରମିହ ଦାନମସ୍ତି ଗୋଭ୍ଯୋ
ଭବତି ନ ଚାପି ପରାଯଣଂ ତତୋଽନ୍ଯମ୍॥ 13-115-16 (85976)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-115-17x (7124)
ବରମିଦମିତି ଭୂମିପୋ ବିଚିନ୍ତ୍ଯ
ପ୍ରବରମୃଷେର୍ବଚନଂ ତତୋ ମହାତ୍ମା।
ବ୍ଯସୃଜତ ନିଯତାତ୍ମବାନ୍ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ
ସୁବହୁ ଚ ଗୋଧନମାପ୍ତବାଂଶ୍ଚ ଲୋକାନ୍॥ ॥ 13-115-17 (85977)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 115 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 116
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.116. ଅଧ୍ଯାଯଃ 116
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗବାଂ ତପଃପ୍ରସନ୍ନାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣଃ ଶୃଙ୍ଗପ୍ରାପ୍ତ୍ଯାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଗୋଦାନପ୍ରାପ୍ଯପୁଣ୍ଯଲୋକବର୍ଣନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପବିତ୍ରାଣାଂ ପବିତ୍ରଂ ଯଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠଂ ଲୋକେ ଚ ଯଦ୍ଭବେତ୍।
ପାବନଂ ପରମଂ ଚୈବ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-116-1 (85978)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-116-2x (7125)
ଗାବୋ ମହାର୍ଥାଃ ପୁଣ୍ଯାଶ୍ଚ ତାରଯନ୍ତି ଚ ମାନବାନ୍।
ଧାରଯନ୍ତି ପ୍ରଜାଶ୍ଚେମା ହବିଷା ପଯସା ତଥା॥ 13-116-2 (85979)
ନ ହି ପୁଣ୍ଯତମଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ଗୋଭ୍ଯୋ ଭରତସତ୍ତମ।
ଏତାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ପବିତ୍ରାଶ୍ଚ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ସତ୍ତମାଃ॥ 13-116-3 (85980)
ଦେବାନାମୁପରିଷ୍ଟାଚ୍ଚ ଗାବଃ ପ୍ରତିବସନ୍ତି ବୈ।
ଦତ୍ତ୍ବା ଚୈତାସ୍ତାରଯତେ ଯାନ୍ତି ସ୍ବର୍ଗଂ ମନୀଷିଣଃ॥ 13-116-4 (85981)
ମାନ୍ଧାତା ଯୌବନାଶ୍ବଶ୍ଚ ଯଯାତିର୍ନହୁଷସ୍ତଥା।
ଗା ବୈ ଦଦନ୍ତଃ ସତତଂ ସହସ୍ରଶତସମ୍ମିତାଃ॥ 13-116-5 (85982)
ଗତାଃ ପରମକଂ ସ୍ଥାନଂ ଦେବୈରପି ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଅପି ଚାତ୍ର ପୁରାବୃତ୍ତଂ କଥଯିଷ୍ଯାମି ତେଽନଘ॥ 13-116-6 (85983)
ଋଷୀଣାମୁତ୍ତମଂ ଧୀମାନ୍କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନଂ ଶୁକଃ।
ଅଭିବାଦ୍ଯାହ୍ନିକଂ କୃତ୍ବା ଶୁଚିଃ ପ୍ରଯତମାନସଃ॥ 13-116-7 (85984)
ପିତରଂ ପରିପପ୍ରଚ୍ଛ ଦୃଷ୍ଟଲୋକପରାବରମ୍।
କୋ ଯଜ୍ଞଃ ସର୍ବଯଜ୍ଞାନାଂ ବରିଷ୍ଠୋଽଭ୍ଯୁପଲକ୍ଷ୍ଯତେ॥ 13-116-8 (85985)
କିଞ୍ଚ କୃତ୍ବା ପରଂ ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ।
କେନ ଦେବାଃ ପବିତ୍ରେଣ ସ୍ବର୍ଗମଶ୍ନନ୍ତି ବା ବିଭୋ॥ 13-116-9 (85986)
କିଞ୍ଚ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଯଜ୍ଞତ୍ବଂ କ୍ବ ଚ ଯଜ୍ଞଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ।
ଦାନାନାମୁତ୍ତମଂ କିଞ୍ଚ କିଞ୍ଚ ସତ୍ରମିତଃ ପରମ୍।
ପବିତ୍ରାଣାଂ ପବିତ୍ରଂ ଚ ଯତ୍ତଦ୍ବ୍ରୂହି ମହାମୁନେ॥ 13-116-10 (85987)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ବଚନଂ ବ୍ଯାସଃ ପରମଧର୍ମବିତ୍।
ପୁତ୍ରାଯାକଥଯତ୍ସର୍ବଂ ତତ୍ତ୍ବେନ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-116-11 (85988)
ଗାବଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଭୂତାନାଂ ତଥା ଗାବଃ ପରାଯଣମ୍।
ଗାବଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ପବିତ୍ରାଶ୍ଚ ଗୋଧନଂ ପାବନଂ ତଥା॥ 13-116-12 (85989)
ପୂର୍ବମାସନ୍ନଂଶୃଙ୍ଗା ବୈ ଗାବ ଇତ୍ଯନୁଶଶ୍ରୁମ।
ଶୃଙ୍ଗାର୍ଥେ ସମୁପାସନ୍ତ ତାଃ କିଲ ପ୍ରଭୁମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-116-13 (85990)
ତତୋ ବ୍ରହ୍ମା ତୁ ଗାଃ ସତ୍ରମୁପବିଷ୍ଟାଃ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ହ।
ଈପ୍ସିତଂ ପ୍ରଦଦୌ ତାଭ୍ଯୋ ଗୋଭ୍ଯଃ ପ୍ରତ୍ଯେକଶଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-116-14 (85991)
ତାସାଂ ଶୃଙ୍ଗାଣ୍ଯଜାଯନ୍ତ ତସ୍ଯା ଯାଦୃଙ୍ଭନୋଗତମ୍।
ନାନାବର୍ଣାଃ ଶୃଙ୍ଗବନ୍ତ୍ଯସ୍ତା ବ୍ଯରୋଚନ୍ତ ପୁତ୍ରକ॥ 13-116-15 (85992)
ବ୍ରହ୍ମଣା ବରଦତ୍ତାସ୍ତା ହବ୍ଯକବ୍ଯପ୍ରଦାଃ ଶୁଭାଃ।
ପୁଣ୍ଯାଃ ପବିତ୍ରାଃ ସୁଭଗା ଦିବ୍ଯସଂସ୍ଥାନଲକ୍ଷଣାଃ॥ 13-116-16 (85993)
ଗାବସ୍ତେଜୋ ମହଦ୍ଦିବ୍ଯଂ ଗବାଂ ଦାନଂ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ।
ଯେ ଚୈତାଃ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସାଧବୋ ବୀତମତ୍ସରାଃ॥ 13-116-17 (85994)
ତେ ବୈ ସୁକୃତିନଃ ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ସର୍ବଦାନପ୍ରଦାଶ୍ଚ ତେ।
ଗବାଂ ଲୋକଂ ତଥା ପୁଣ୍ଯମାପ୍ନୁବନ୍ତି ଚ ତେଽନଘ॥ 13-116-18 (85995)
ଯତ୍ର ବୃକ୍ଷା ମଧୁଫଲା ଦିବ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲୋପଗାଃ।
ପୁଷ୍ପାଣି ଚ ସୁଗନ୍ଧୀନି ଦିବ୍ଯାନି ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ॥ 13-116-19 (85996)
ସର୍ବା ମଣିଭଯୀ ଭୂମିଃ ସର୍ବକାଞ୍ଚନବାଲୁକାଃ।
ସର୍ବର୍ତୁସୁଖସଂସ୍ପର୍ଶା ନିଷ୍ପଙ୍କା ନିରଜାଃ ଶୁଭାଃ॥ 13-116-20 (85997)
ରକ୍ତୋତ୍ପଲବନୈଶ୍ଚୈବ ମଣିଖଣ୍ଡୈର୍ହିରଣ୍ମଯୈଃ।
ତରୁଣାଦିତ୍ଯସଙ୍କାଶୈର୍ଭାନ୍ତି ତତ୍ର ଜଲାଶଯାଃ॥ 13-116-21 (85998)
ମହାର୍ହମଣିପତ୍ରୈଶ୍ଚ କାଞ୍ଚନପ୍ରଭକେସରୈଃ।
ନୀଲୋତ୍ପଲବିମିଶ୍ରୈଶ୍ଚ ସରୋଭିର୍ବହୁପଙ୍କଜୈଃ॥ 13-116-22 (85999)
କରବୀରବନୈଃ ଫୁଲ୍ଲୈଃ ସହସ୍ରାବର୍ତସଂବୃତୈଃ।
ସନ୍ତାନକବନୈଃ ଫୁଲ୍ଲୈର୍ବୃକ୍ଷେଶ୍ଚ ସମଲଙ୍କୃତାଃ॥ 13-116-23 (86000)
ନିର୍ମିଲାଭିଶ୍ଚ ମୁକ୍ତାଭିର୍ମଣିଭିଶ୍ଚ ମହାପ୍ରଭୈଃ।
ଉଦ୍ଭୂତପୁଲିନାସ୍ତତ୍ର ଜାତରୂପୈଶ୍ଚି ନିମ୍ନଗାଃ॥ 13-116-24 (86001)
ସର୍ବରତ୍ନମଯୈଶ୍ଚିତ୍ରୈରବଗାଢା ଦ୍ରୁମୋତ୍ତମୈଃ।
ଜାତରୂପମଯୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈର୍ହୁତାଶନସମପ୍ରଭୈଃ॥ 13-116-25 (86002)
ସୌବର୍ଣି ଗିରଯସ୍ତତ୍ର ମଣିରତ୍ନଶିଲୋଚ୍ଚଯାଃ।
ସର୍ବରତ୍ନମଯୈର୍ଭାନ୍ତି ଶୃଙ୍ଗୈଶ୍ଚାରୁଭିରୁଚ୍ଛ୍ରିତୈଃ॥ 13-116-26 (86003)
ନିତ୍ଯପୁଷ୍ପଫଲାସ୍ତତ୍ର ନଗାଃ ପତ୍ରରଥାକୁଲାଃ।
ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧରସୈଃ ପୁଷ୍ପୈଃ ଫଲୈଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-116-27 (86004)
ରମନ୍ତେ ପୁଣ୍ଯକର୍ମାଣସ୍ତତ୍ର ନିତ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ସର୍ବକାମସମୃଦ୍ଧାର୍ଥା ନିଃଶୋକା ଗତମନ୍ଯବଃ॥ 13-116-28 (86005)
ବିମାନେଷୁ ବିଚିତ୍ରେଷୁ ରମଣୀଯେଷୁ ଭାରତ।
ମୋଦନ୍ତେ ପୁଣ୍ଯକର୍ମାଣୋ ବିରହନ୍ତୋ ଯଶସ୍ବିନଃ॥ 13-116-29 (86006)
ଉପକ୍ରୀଡନ୍ତି ତାନ୍ରାଜଞ୍ଶୁଭାଶ୍ଚାପ୍ସରସାଂ ଗଣାଃ।
ଏତାନ୍ଲୋକାନବାପ୍ନୋତି ଗାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବୈ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-116-30 (86007)
ଯାସାମଧିପତିଃ ପୂଷା ମାରୁତୋ ବଲବାନ୍ବଲେ।
ଐଶ୍ବର୍ଯେ ବରୁଣୋ ରାଜା ତା ମାଂ ପାନ୍ତୁ ଯୁଗନ୍ଧରାଃ॥ 13-116-31 (86008)
ସୁରୂପା ବହୁରୂପାଶ୍ଚ ବିଶ୍ବରୂପାଶ୍ଚ ମାତରଃ।
ପ୍ରାଜାପତ୍ଯା ଇତି ବ୍ରହ୍ମଞ୍ଜପେନ୍ନିତ୍ଯଂ ଯତବ୍ରତଃ॥ 13-116-32 (86009)
ଗାଶ୍ଚ ଶୁଶ୍ରୂଷତେ ଯଶ୍ଚ ସମନ୍ବେତି ଚ ସର୍ବଶଃ।
ତସ୍ମୈ ତୁଷ୍ଟାଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ବରାନପି ସୁଦୁର୍ଲଭାନ୍॥ 13-116-33 (86010)
ଦ୍ରୁହ୍ଯେନ ମନସା ବାଽପି ଗୋଷୁ ତା ହି ସୁଖପ୍ରଦାଃ।
ଅର୍ଚଯେତ ସଦା ଚୈବ ନମସ୍କାରୈଶ୍ଚ ପୂଜଯେତ୍॥ 13-116-34 (86011)
ଦାନ୍ତଃ ପ୍ରୀତମନା ନିତ୍ଯଂ ଗବାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ତଥାଽଶ୍ନୁତେ।
ତ୍ର୍ଯହମୁଷ୍ଣଂ ପିବେନ୍ମୂତ୍ରଂ ତ୍ର୍ଯହମୁଷ୍ଣଂ ପିବେତ୍ପଯଃ॥ 13-116-35 (86012)
ଗବାମୁଷ୍ଣଂ ପଯଃ ପୀତ୍ବା ତ୍ର୍ଯହମୁଷ୍ଣଂ ଘୃତଂ ବିବେତ୍।
ତ୍ର୍ଯହମୁଷ୍ଣଂ ଘୃତଂ ପୀତ୍ବା ବାଯୁଭକ୍ଷୋ ଭବେତ୍ର୍ଯହମ୍॥ 13-116-36 (86013)
ଯୋନ ଦେବାଃ ପବିତ୍ରେଣି ଭୁଞ୍ଜତେ ଲୋକମୁତ୍ତମମ୍।
ଯତ୍ପବିତ୍ରଂ ପବିତ୍ରାଣାଂ ତଦ୍ଧୃତଂ ଶିରସା ବହେତ୍॥ 13-116-37 (86014)
ଘୃତେନ ଜୁହୁଯାଦଗ୍ନିଂ ଘୃତେନ ସ୍ବସ୍ତି ବାଚଯେତ୍।
ଘୃତଂ ପ୍ରାଶେଦ୍ଧୃତଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଗବାଂ ପୁଷ୍ଟିଂ ତଥାଽଶ୍ନୁତେ॥ 13-116-38 (86015)
ନିର୍ହୃତୈଶ୍ଚ ଯବୈର୍ଗୋଭିର୍ମାସଂ ପ୍ରଶ୍ରିତଯାବକଃ।
ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାସମଂ ପାପଂ ସର୍ବମେତେନ ଶୁଧ୍ଯତେ॥ 13-116-39 (86016)
ପରାଭବାର୍ଥଂ ଦୈତ୍ଯାନାଂ ଦେବୈଃ ଶୌଚମିଦଂ କୃତମ୍॥
ତେ ଦେବତ୍ବମପି ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସଂସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ମହାବଲାଃ॥ 13-116-40 (86017)
ଗାବଃ ପବିତ୍ରାଃ ପୁଣ୍ଯାଶ୍ଚ ପାବନଂ ପରମଂ ମହତ୍।
ତାଶ୍ଚ ଦତ୍ତ୍ବା ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯୋ ନରଃ ସ୍ବର୍ଗମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-116-41 (86018)
ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ଗୋମତୀଂ ମନସା ଜପେତ୍।
ପୂତାଭିରଦ୍ଭିରାଚମ୍ଯି ଶୁଚିର୍ଭବତି ନିର୍ମଲଃ॥ 13-116-42 (86019)
ଅଗ୍ନିମଧ୍ଯେ ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଚ ସଂସଦି।
ବିଦ୍ଯାବେଦପ୍ରତସ୍ନାତା ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ମିଣଃ॥ 13-116-43 (86020)
ଅଧ୍ଯାପଯେରଞ୍ଶିଷ୍ଯାନ୍ବୈ ଗୋମତୀଂ ଯଜ୍ଞସମ୍ମିତାମ୍।
ତ୍ରିରାତ୍ରୋପୋଷିତୋ ଭୂତ୍ବା ଗୋମତୀଂ ଲଭତେ ବରମ୍॥ 13-116-44 (86021)
ପୁତ୍ରିକାମଶ୍ଚ ଲଭତେ ପୁତ୍ରଂ ଧନମଥାପି ବା॥
ପତିକାମା ଚ ଭର୍ତାରଂ ସର୍ବକାମାଂଶ୍ଚ ମାନବଃ॥ 13-116-45 (86022)
ଗାବସ୍ତୁଷ୍ଟାଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସେବିତା ବୈ ନ ସଂଶଯଃ।
ଏବମେତାଂ ମହାଭାଗା ଯଜ୍ଞିଯାଃ ସର୍ବକାମଦାଃ।
ରୋହିଣ୍ଯ ଇତି ଜାନୀହି ନୈତାଭ୍ଯୋ ବିଦ୍ଯତେ ପରମ୍॥ 13-116-46 (86023)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ମହାତେଜାଃ ଶୁକଃ ପିତ୍ରା ମହାତ୍ମନା।
ପୂଜଯାମାସ ତାଂ ନିତ୍ଯଂ ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି ପୂଜଯ॥ ॥ 13-116-47 (86024)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷୋଡଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 116 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-116-13 ଅଶୃଙ୍କା ଇତ୍ଯଖୁରା ଇତ୍ଯସ୍ଯାପ୍ଯୁପଲକ୍ଷଣମ୍॥ 7-116-14 ଗାଃ ପ୍ରାଯମୁପବିଷ୍ଟା ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-116-27 ଗନାଃ ବୃକ୍ଷାଃ। ପତ୍ରରଥାଃ ପକ୍ଷିଣଃ॥ 7-116-39 ନିର୍ହୃତୈଃ ଗୋମଯନିର୍ଗତୈଃ॥ 7-116-44 ଗୋମତୀଂ ଗୋମତ୍ଯା ଋଚା ପ୍ରକାଶିତମର୍ଥଂ ବରଂ ଲଭତେ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 117
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.117. ଅଧ୍ଯାଯଃ 117
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋଲୋକସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଲୋକାଦପ୍ଯୁପରିତନତ୍ବେ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବରଦାନସ୍ଯ କାରଣତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`*ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସୁରାଣାମସୁରାଣାଂ ଚ ଭୂତାନାଂ ଚ ପିତାମହ।
ପ୍ରଭୁଃ ସ୍ରଷ୍ଟା ଚ ଭଗବାନ୍ମୁନିଭିଃ ସ୍ତୂଯତେ ଭୁବି॥ 13-117-1 (86025)
ତସ୍ଯୋପରି କଥଂ ହ୍ଯେଷ ଗୋଲୋକଃ ସ୍ଥାନତାଂ ଗତଃ।
ସଂଶଯୋ ମେ ମହାନେଷ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-117-2 (86026)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-117-3x (7126)
ମନୋବାଗ୍ବୁଦ୍ଧଯସ୍ତାବଦେକସ୍ଥାଃ କୁରୁସତ୍ତମ।
ତତୋ ମେ ଶୃଣୁ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ଗୋମହାଭାଗ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-117-3 (86027)
ପୁଣ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ତଥା ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ମହତ୍।
କୀର୍ତିର୍ବିହରତା ଲୋକେ ଗବାଂ ଯୋ ଗୋଷୁ ଭକ୍ତିମାନ୍॥ 13-117-4 (86028)
ଶ୍ରୂଯତେ ହି ପୁରାଣେଷୁ ମହର୍ଷୀଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ସଂସ୍ଥାନେ ସର୍ବଲୋକାନାଂ ଦେବାନାଂ ଚାପି ସମ୍ଭବେ॥ 13-117-5 (86029)
ଦେବତାର୍ଥେଽମୃତାର୍ଥେ ଚ ଯଜ୍ଞାର୍ଥେ ଚୈବ ଭାରତ।
ସୁରଭିର୍ନାମ ବିଖ୍ଯାତା ରୋହିଣୀ କାମରୂପିଣୀ॥ 13-117-6 (86030)
ସଙ୍କଲ୍ପ୍ଯ ମନସା ପୂର୍ବଂ ରୋହିଣୀ ହ୍ଯମୃତାତ୍ମନା।
ଘୋରଂ ତପଃ ସମାସ୍ଥାଯ ନିର୍ମିତୀ ବିସ୍ବକର୍ମଣା॥ 13-117-7 (86031)
ପୁରୁଷଂ ଚାସୃଜଦ୍ଭୂସ୍ତେଜସା ତପସା ଚ ହ।
ଦେଦୀପ୍ଯମାନଂ ବପୁଷା ସମିଦ୍ଧମିବ ପାବକମ୍॥ 13-117-8 (86032)
ସୋଽପଶ୍ଯଦିଷ୍ଟରୂପାଂ ତାଂ ସୁରଭିଂ ରୋହିଣୀଂ ତଦା।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ଚାତିବିମନାଃ ସୋଽଭବତ୍କାମମୋହିତଃ॥ 13-117-9 (86033)
ତଂ କାମାର୍ତମଥୋ ଜ୍ଞାତ୍ବା ସ୍ବଯଂଭୂର୍ଲୋକଭାବନଃ।
ମାଽଽର୍ତୋ ଭବ ତଥା ଚୈଷ ଭଗବାନଭ୍ଯଭାଷତ॥ 13-117-10 (86034)
ତତଃ ସ ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ର ମାର୍ତାଣ୍ଡ ଇତି ବିଶ୍ରୁତଃ।
ଚକାର ନାମ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତସ୍ଯାର୍ତୀଭାବମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-117-11 (86035)
ସୋଽଦଦାଦ୍ଭଗବାଂସ୍ତସ୍ମୈ ମାର୍ତାଣ୍ଡାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ସୁରୂପାଂ ସୁରଭିଂ କନ୍ଯାଂ ତପସ୍ତେଜୋମଯୀଂ ଶୁଭାମ୍॥ 13-117-12 (86036)
ଯଥା ମଯୈଷ ଚୋଦ୍ଭୂତସ୍ତ୍ବଂ ଚୈବଷା ଚ ରୋହିଣୀ।
ମୈଥୁନଂ ଗତବନ୍ତୌ ଚ ତଥା ଚୋତ୍ପତ୍ସ୍ଯତି ପ୍ରଜା॥ 13-117-13 (86037)
ପ୍ରଜା ଭବିଷ୍ଯତେ ପୁଣ୍ଯା ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ଚ ବାମ୍।
ନ ଚାପ୍ଯଗମ୍ଯାଗମନାଦ୍ଦୋଷଂ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି କର୍ହିଚିତ୍॥ 13-117-14 (86038)
ତ୍ବତ୍ପ୍ରଜାସମ୍ଭବଂ କ୍ଷୀରଂ ଭବିଷ୍ଯତି ପରଂ ହବିଃ।
ଯଜ୍ଞେଷୁ ଚାଜ୍ଯଭାଗାନାଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରଜାମୂଲଜୋ ବିଧିଃ॥ 13-117-15 (86039)
ପ୍ରଜାଶୁଶ୍ରୂଷବଶ୍ଚୈବ ଯେ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ରୋହିଣି।
ତବ ତେନୈବ ପୁଣ୍ଯେନି ଗୋଲୋକଂ ଯାନ୍ତୁ ମାନବାଃ॥ 13-117-16 (86040)
ଇଦଂ ପବିତ୍ରଂ ପରମମୃଷଭଂ ନାମ କର୍ହିଚିତ୍।
ଯଦ୍ବୈ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଦ୍ବିଜା ଲୋକେ ମୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ଯୋନିସଙ୍କରାତ୍॥ 13-117-17 (86041)
ଏତତ୍କ୍ରିଯାଃ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ମନ୍ତ୍ରବ୍ରାହ୍ମଣସଂସ୍କୃତାଃ।
ଦେବତାନାଂ ବିତୄଣାଂ ଚ ହବ୍ଯକବ୍ଯପୁରୋଗମାଃ॥ 13-117-18 (86042)
ତତ ଏତେନ ପୁଣ୍ଯେନ ପ୍ରଜାସ୍ତବ ତୁ ରୋହିଣି।
ଊର୍ଧ୍ବଂ ମମାପି ଲୋକସ୍ଯ ବତ୍ସ୍ଯନ୍ତେ ନିରୁପଦ୍ରବାଃ॥ 13-117-19 (86043)
ଭଦ୍ରଂ ତେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଯେ ପ୍ରଜାସୁ ଭବନ୍ତି ବୈ।
ଯୁଗନ୍ଧରାଶ୍ଚ ତେ ପୁତ୍ରାଃ ସନ୍ତୁ ଲୋକସ୍ଯ ଧାରଣେ॥ 13-117-20 (86044)
ଯାନ୍ଯାନ୍କାମଯସେ ଲୋକାଂସ୍ତାଁଲ୍ଲୋକାନନୁଯାସ୍ଯସି।
ସର୍ବଦେବଗଣଶ୍ଚୈବ ତବ ଯାସ୍ଯନ୍ତି ପୁତ୍ରତାମ୍।
ତବ ସ୍ତନସମୁଦ୍ଭୂତଂ ପିବନ୍ତୋଽମୃତମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-117-21 (86045)
ଏବମେତାନ୍ବରାନ୍ସର୍ବାନଗୃହ୍ଣାତ୍ସୁରଭିସ୍ତଦା।
ବ୍ରୁବତଃ ସର୍ବଲୋକେଶାନ୍ନିର୍ବୃତିଂ ଚାଗମତ୍ପରାମ୍॥ 13-117-22 (86046)
ସୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରଜାଶ୍ଚ ବିପୁଲା ଲୋକସନ୍ଧାରଣାଯ ବୈ।
ବ୍ରହ୍ମଣା ସମନୁଜ୍ଞାତା ସୁରଭିର୍ଲୋକମାବିଶତ୍॥ 13-117-23 (86047)
ଏବଂ ବରପ୍ରଦାନେନ ସ୍ବଯଂଭୋରେବ ଭାରତ।
ଉପରିଷ୍ଟାଦ୍ଗବାଂ ଲୋକଃ ପ୍ରୋକ୍ତସ୍ତେ ସର୍ବମାଦିତଃ॥' ॥ 13-117-24 (86048)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 117 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
* ଏତଦାଦ୍ଯେକାଦଶାଧ୍ଯାଯା ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯକୋଶେଷ୍ବେବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ। 7-117-3 ମନୋବାଗ୍ବୁଦ୍ଧଯଃ ମନୋବାଗ୍ବୁଦ୍ଧୀରେକସ୍ଥାଃ କୁରୁ॥ 7-117-10 ଆର୍ତୋ ମା ଭବେତ୍ଯଭ୍ଯଭାଷତ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 118
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.118. ଅଧ୍ଯାଯଃ 118
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ବିସ୍ତରେଣ ଗବୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସୁରଭେଃ କାଃ ପ୍ରଜାଃ ପୂର୍ବଂ ମାର୍ତାଣ୍ଡାଦଭବନ୍ପୁରା।
ଏତନ୍ମେ ଶଂସ ତତ୍ବେନି ଗୋଷୁ ମେ ପ୍ରୀଯତେ ମନଃ॥ 13-118-1 (86049)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-118-2x (7127)
ଶୃଣୁ ନାମାନି ଦିବ୍ଯାନି ଗୋମାତୄଣାଂ ବିଶେଷତଃ।
ଯାଭିର୍ବ୍ଯାପ୍ତାସ୍ତ୍ରଯୋ ଲୋକାଃ କଲ୍ଯାଣୀଭିର୍ଜନାଧିପ॥ 13-118-2 (86050)
ସୁରଭ୍ଯଃ ପ୍ରଥମୋଦ୍ଭୂତା ଯାଶ୍ଚ ସ୍ଯୁଃ ପ୍ରଥମାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ମଯୋଚ୍ଯମାନାଃ ଶୃଣୁ ତାଃ ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସେ ବିପୁଲଂ ଯଶଃ॥ 13-118-3 (86051)
ତପ୍ତ୍ବା ତପୋ ଘୋରତପାଃ ସୁରଭିର୍ଦିପ୍ତତେଜସଃ।
ସୁଷାବୈକାଦଶ ସୁତାନ୍ରୁଦ୍ରା ଯେ ଚ୍ଛନ୍ଦସି ସ୍ତୁତାଃ॥ 13-118-4 (86052)
ଅଜୈକପାଦହିର୍ବୁଧ୍ନ୍ଯସ୍ତ୍ର୍ଯମ୍ବକଶ୍ଚ ମହାଯଶାଃ।
ବୃଷାକପିଶ୍ଚ ଶମ୍ଭୁଶ୍ଚ କପାଲୀ ରୈବତସ୍ତଥା॥ 13-118-5 (86053)
ହରଶ୍ଚ ବହୁରୂପଶ୍ଚ ଉଗ୍ର ଉଗ୍ରୋଽଥ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ତସ୍ଯ ଚୈବାତ୍ମଜଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ବିଶ୍ବରୂପୋ ମହାଯଶାଃ॥ 13-118-6 (86054)
ଏକାଦଶୈତେ କଥିତା ରୁଦ୍ରାସ୍ତେ ନାମ ନାମତଃ।
ମହାତ୍ମାନୋ ମହାଯୋଗାସ୍ତେଜୋଯୁକ୍ତା ମହାବଲାଃ॥ 13-118-7 (86055)
ଏତେ ବରିଷ୍ଠଜନ୍ମାନୋ ଦେବାନାଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନାମ୍।
ବିପ୍ରାଣାଂ ପ୍ରକୃତିର୍ଲୋକେ ଏତ ଏବ ହି ବିଶ୍ରୁତାଃ॥ 13-118-8 (86056)
ଏତ ଏକାଦଶ ପ୍ରୋକ୍ତା ରୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରିଭୁବନେଶ୍ବରାଃ।
ଶତଂ ତ୍ବେତତ୍ସମାଖ୍ଯାତଂ ଶତରୁଦ୍ରଂ ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-118-9 (86057)
ସୁଷୁବେ ପ୍ରଥମାଂ କନ୍ଯାଂ ସୁରଭିଃ ପୃଥିବୀଂ ତଦା।
ବିଶ୍ବକାମଦୁଘା ଧେନୁର୍ଯା ଧାରଯତି ଦେହିନଃ॥ 13-118-10 (86058)
ସୁତଂ ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣଂ ରାଜନ୍ନେକମିତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଜନନୀ ସୁରଭିଃ ପରିକୀର୍ତ୍ଯତେ॥ 13-118-11 (86059)
ସୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ପ୍ରଥମଂ ରୁଦ୍ରାନ୍ବରଦାନ୍ରୁଦ୍ରସମ୍ଭବାନ୍।
ପଶ୍ଚାତ୍ପ୍ରଭୁଂ ଗ୍ରହପତିଂ ସୁଷୁବେ ଲୋକସମ୍ମତମ୍॥ 13-118-12 (86060)
ସୋମରାଜାନମମୃତଂ ଯଜ୍ଞସର୍ବସ୍ବମୁତ୍ତମମ୍।
ଓଷଧୀନାଂ ରସାନାଂ ଚ ଦେବାନାଂ ଜୀବିତସ୍ଯ ଚ॥ 13-118-13 (86061)
ତତଃ ଶ୍ରିଯଂ ଚ ମେଧାଂ ଚ କୀର୍ତିଂ ଦେବୀଂ ସରସ୍ବତୀମ୍।
ଚତସ୍ରଃ ସୁଷୁବେ କନ୍ଯା ଯୋଗେଷୁ ନିଯତାଃ ସ୍ତିତାଃ॥ 13-118-14 (86062)
ଏତାଃ ସୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରଜା ଏଷା ସୁରଭିଃ କାମରୂପିଣୀ।
ସୁଷୁବେ ପରମଂ ଭୂଯୋ ଦିବ୍ଯା ଗୋମାତରଃ ଶୁଭାଃ॥ 13-118-15 (86063)
ପୁଣ୍ଯାଂ ମାଯାଂ ମଧୁଶ୍ଚ୍ଯୋତାଂ ଶିବାଂ ଶୀଘ୍ରାଂ ସରିଦ୍ବରାମ୍।
ହିରଣ୍ଯବର୍ଣାଂ ସୁଭଗାଂ ଗବ୍ଯାଂ ପୃଶ୍ନୀଂ କୁଥାବତୀମ୍॥ 13-118-16 (86064)
ଅଙ୍ଗାବତୀଂ ଘୃତବତୀଂ ଦଧିକ୍ଷୀରପଯୋବତୀମ୍।
ଅମୋଘାଂ ସୁରମାଂ ସତ୍ଯାଂ ରେବତୀଂ ମାରୁତୀଂ ରସାମ୍॥ 13-118-17 (86065)
ଅଜାଂ ଚ ସିକତାଂ ଚୈବ ଶୁଦ୍ଧଧୂମାମଧାରିଣୀମ୍।
ଜୀବାଂ ପ୍ରାଣବତୀଂ ଧନ୍ଯାଂ ଶୁଦ୍ଧାଂ ଧେନୁଂ ଧନାବହାମ୍॥ 13-118-18 (86066)
ଇନ୍ଦ୍ରାମୃଦ୍ଧିଂ ଚ ଶାନ୍ତି ଚ ଶାନ୍ତପାପାଂ ସରିଦ୍ବରାମ୍।
ଚତ୍ବାରିଂଶତିମେକାଂ ଚ ଧନ୍ଯାସ୍ତା ଦିବି ପୂଜିତାଃ॥ 13-118-19 (86067)
ଭୂଯୋ ଜଜ୍ଞେ ସୁରଭ୍ଯାଶ୍ଚ ଶ୍ରୀମାଂଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁସପ୍ରଭଃ।
ବୃପୋ ଦକ୍ଷ ଇତି ଖ୍ଯାତଃ କଣ୍ଢେ ମଣିତଲପ୍ରଭଃ। 13-118-20 (86068)
ସ୍ରଗ୍ବୀ କକୁଦ୍ମାନ୍ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ମୃଣାଲସଦୃଶପ୍ରଭଃ।
ସୁରଭ୍ଯନୁମତେ ଦତ୍ତୋ ଧ୍ବଜୋ ମାହେଶଅବରସ୍ତୁ ସଃ॥ 13-118-21 (86069)
ସୁରଭ୍ଯଃ କାମରୂପିଣ୍ଯୋ ଗାବଃ ପୁଣ୍ଯାର୍ଥମୁତ୍କଟାଃ।
ଆଦିତ୍ଯେଭ୍ଯୋ ବସୁଭ୍ଯଶ୍ଚ ବିଶ୍ବେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଦଦୌ ବରାନ୍॥ 13-118-22 (86070)
ସୁରଭିସ୍ତୁ ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା ସୁଷୁବେ ଗାସ୍ତତଃ ପୁନଃ।
ଯା ଦତ୍ତା ଲୋକପାଲାନାମିନ୍ଦ୍ରାଦୀନାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-118-23 (86071)
ସୁଷ୍ଟୁନାଂ କପିଲାଂ ଚୈବ ରୋହିଣୀଂ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
ସର୍ବକାମଦୁଘାଂ ଚୈବ ମରୁତାଂ କାମରୂପିଣୀମ୍॥ 13-118-24 (86072)
ଗାବୋ ମୃଷ୍ଟଦୁଘା ହ୍ଯେତାସ୍ତାଶ୍ଚତସ୍ରୋଽତ୍ର ସଂସ୍ତୁତାଃ।
ଯାସାଂ ଭୂତ୍ବା ପୁରା ବତ୍ସାଃ ପିବନ୍ତ୍ଯମୃତମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-118-25 (86073)
ସୁଷ୍ଟୁତାଂ ଦେବରାଜାଯ ବାସବାଯ ମହାତ୍ମନେ।
କପିଲାଂ ଧର୍ମରାଜାଯ ବରୁଣାଯ ଚ ରୋହିଣୀମ୍॥ 13-118-26 (86074)
ସର୍ବକାମଦୁଘାଂ ଧେନୁଂ ରାଜ୍ଞେ ବୈଶ୍ରବଣାଯ ଚ।
ଇତ୍ଯେତା ଲୋକମହିତା ବିଶ୍ରୁତାଃ ସୁରଭେଃ ପ୍ରଜାଃ॥ 13-118-27 (86075)
ଏତାସାଂ ପ୍ରଜଯା ପୂର୍ଣା ପୃଥିବୀ ମୁନିପୁଙ୍ଗବଃ।
ଗୋଭ୍ଯଃ ପ୍ରଭବତେ ସର୍ବଂ ଯତ୍କିଂଚିଦିହ ଶୋଭନମ୍॥ 13-118-28 (86076)
ସୁରଭ୍ଯପତ୍ଯମିତ୍ଯେତନ୍ନାମତସ୍ତେଽନୁପୂର୍ବଶଃ।
କୀର୍ତିତଂ ବ୍ରୂହି ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଂ ଭୂଯଃ କଥଯାମି ତେ'॥ ॥ 13-118-29 (86077)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 118 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 119
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.119. ଅଧ୍ଯାଯଃ 119
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବତ୍ସଭାବେନ ସୁରଭ୍ଯାଃ କ୍ଷୀରପାନାଦମରତ୍ବାଦିଲାଭକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଇନ୍ଦ୍ରଦିଦେବାନାଂ ବାସାର୍ଥଂ ସୁରଭେରନୁମତ୍ଯା ତଦୀଯମୁଖାଦ୍ଯବଯବସମାଶ୍ରଯଣକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସୁରଭ୍ଯାସ୍ତୁ ତଦା ଦେବ୍ଯାଃ କୀର୍ତିର୍ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ସରସ୍ବତୀ।
ମେଧା ଚ ପ୍ରବରା ଦେବୀ ଯାଶ୍ଚତସ୍ରୋଽଭିବିଶ୍ରୁତାଃ॥ 13-119-1 (86078)
ପୃଥଗ୍ଗୋଭ୍ଯଃ କିମେତାଃ ସ୍ଯୁରୁତାହୋ ଗୋଷୁ ସଂଶ୍ରିତାଃ।
ଦେବାଃ କେ ବାଽଽଶ୍ରିତା ଗୋଷୁ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-119-2 (86079)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-119-3x (7128)
ଯଂ ଦେବଂ ସଂଶ୍ରିତା ଗାବସ୍ତଂ ଦେବଂ ଦେବସଂଜ୍ଞିତମ୍।
ଯଦ୍ଯଦ୍ଦେବାଶ୍ରିତଂ ଦୈବଂ ତତ୍ତଦ୍ଦୈବଂ ଦ୍ବିଜା ବିଦୁଃ॥ 13-119-3 (86080)
ସର୍ବେଷାମେବ ଦେବାନାଂ ପୂର୍ବଂ କିଲ ସମୁଦ୍ଭବେ।
ଅମୃତାର୍ଥେ ସୁରପତିଃ ସୁରଭିଂ ସମୁପସ୍ଥିତଃ॥ 13-119-4 (86081)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 13-119-5x (7129)
ଇଚ୍ଛେଯମମୃତଂ ଦତ୍ତଂ ତ୍ବଯା ଦେବି ରସାଧିକମ୍।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଚ୍ଛିବଂ ମହ୍ଯମମରତ୍ବଂ ଭବେଦିତି॥ 13-119-5 (86082)
ସୁରଭିରୁବାଚ। 13-119-6x (7130)
ବତ୍ସୋ ଭୂତ୍ବା ସୁପରତେ ପିବସ୍ବ ପ୍ରସ୍ରବଂ ମମ।
ତତୋଽମରତ୍ବମପି ତସ୍ଥାନମୈନ୍ଦ୍ରମବାପ୍ସ୍ଯସି॥ 13-119-6 (86083)
ନ ଚ ତେ ବୃତ୍ରହନ୍ଯୁଦ୍ଧେ ବ୍ଯଥାଽରିଭ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯତି।
ବଲାର୍ଥମାତ୍ମନଃ ଶକ୍ର ପ୍ରସ୍ରବଂ ପିବ ମେ ବିଭୋ॥ 13-119-7 (86084)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-119-8x (7131)
ତତୋଽପିବତ୍ସ୍ନଂ ତସ୍ଯାଃ ସୁରଭ୍ଯାଃ ସୁରସତ୍ତମଃ।
ଅମରତ୍ବଂ ସୁରୂପତ୍ବଂ ବଲଂ ଚାପଦନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-119-8 (86085)
ପୁରଂଦରୋଽମୃତଂ ପୀତ୍ବା ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ସମୁପସ୍ଥିତଃ।
ପୁତ୍ରୋଽହଂ ତବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ବ୍ରୂହି କିଂ କରବାଣି ତେ॥ 13-119-9 (86086)
ସୁରଭିରୁବାଚ। 13-119-10x (7132)
କୃତଂ ପୁତ୍ର ତ୍ବଯା ସର୍ବମୁପଯାହି ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍।
ପାଲଯସ୍ବ ସୁରାନ୍ସର୍ବାଞ୍ଜହି ଯେ ସୁରଶତ୍ରବଃ॥ 13-119-10 (86087)
ନ ଚ ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣେଽବଜ୍ଞା କାର୍ଯା ତେ ଶାନ୍ତିମିଚ୍ଛତା।
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ନିଶ୍ବାସଃ ଶୋଷଯେଦପି ଦେବତାଃ॥ 13-119-11 (86088)
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରିଯୋ ନିତ୍ଯଂ ସ୍ବସ୍ତିଶବ୍ଦମୁଦାହରନ୍।
ପୃଥିବ୍ଯାମନ୍ତରିକ୍ଷେ ଚ ନାକପୃଷ୍ଠେ ଚ ବିକ୍ରମେତ୍॥ 13-119-12 (86089)
ଯଚ୍ଚ ତେଽନ୍ଯଦ୍ଭବେତ୍କୃତ୍ଯଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂଯାଃ ସମାସତଃ।
ତତ୍ତେ ସର୍ବଂ କରିଷ୍ଯାମି ସତ୍ଯେନୈତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ॥ 13-119-13 (86090)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 13-119-14x (7133)
ଇଚ୍ଛେଯଂ ଗୋଷୁ ନିଯତଂ ବସ୍ତୁଂ ଦେବି ବ୍ରବୀମି ତେ।
ଏଭିଃ ସୁରଗଣୈଃ ସାର୍ଧଂ ମମାନୁଗ୍ରହମାଚର॥ 13-119-14 (86091)
ସୁରଭିରୁବାଚ। 13-119-15x (7134)
ଗବାଂ ଶରୀରଂ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମେତତ୍କୌଶିକ ଲକ୍ଷ୍ଯେ।
ଯୋ ଯତ୍ରୋତ୍ସହତେ ବସ୍ତୁଂ ସ ତତ୍ର ବସତାଂ ସୁରଃ॥ 13-119-15 (86092)
ସର୍ବଂ ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ଗବାଂ ଗାତ୍ରଂ ସୁପୂଜିତମ୍।
ତଥା କୁରୁଷ୍ବ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଯଥା ତ୍ବଂ ଶକ୍ର ମନ୍ଯସେ॥ 13-119-16 (86093)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-119-17x (7135)
ତସ୍ଯାସ୍ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସୁରଭ୍ଯାଃ ସୁରସତ୍ତମଃ।
ସହ ସର୍ବୈଃ ସୁରଗଣୈରଭଜତ୍ସୌରଭୀଂ ପ୍ରଜାମ୍॥ 13-119-17 (86094)
ଶୃଙ୍ଗେ ବକ୍ତ୍ରେ ଚ ଜିହ୍ବାଯାଂ ଦେବରାଜଃ ସମାବିଶତ୍।
ସର୍ବଚ୍ଛିଦ୍ରେଷୁ ପବନଃ ପାଦେଷୁ ମରୁତାଂ ଗଣାଃ॥ 13-119-18 (86095)
କକୁଦଂ ସର୍ବଗୋ ରୁଦ୍ରଃ କୁକ୍ଷୌ ଚୈବ ହୁତାଶନଃ।
ସରସ୍ବତୀ ସ୍ତନେଷ୍ବଗ୍ର୍ଯା ଶ୍ରୀଃ ପୁରୀଷେ ଜଗତ୍ପ୍ରିଯା॥ 13-119-19 (86096)
ମୂତ୍ରେ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ଗଙ୍ଗା ଚ ମେଧା ପଯସି ଶାଶ୍ବତୀ।
ବକ୍ତ୍ରେ ସୋମଶ୍ଚ ବୈ ଦେବୋ ହୃଦଯେ ଭଗବାନ୍ଯମଃ॥ 13-119-20 (86097)
ଧର୍ମଃ ପୁଚ୍ଛେ କ୍ରିଯା ଲୋମ୍ନି ଭାସ୍କରଶ୍ଚକ୍ଷୁଷୀ ଶ୍ରିତଃ।
ସିଦ୍ଧାଃ ସନ୍ଧିଷୁ ସିଦ୍ଧିଶ୍ଚ ତପସ୍ତେଜଶ୍ଚ ଚେଷ୍ଟନେ॥ 13-119-21 (86098)
ଏବଂ ସର୍ବେ ସୁରଗଣା ନିଯତା ଗାତ୍ରବର୍ତ୍ମସୁ।
ମହତୀ ଦେବତା ଗାବୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ପରିସଂସ୍କୃତାଃ॥ 13-119-22 (86099)
ଗାମାଶ୍ରଯନ୍ତି ସହିତା ଦେବା ହି ପ୍ରଭବିଷ୍ଣବଃ।
କିମାସାଂ ସର୍ବଭାବେନ ବିଦଧ୍ଯାଦ୍ଭଗବାନ୍ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-119-23 (86100)
ଭବାଂଶ୍ଚ ପରଯା ଭକ୍ତ୍ଯା ପୂଜଯସ୍ବ ନରେଶ୍ବର।
ଗାବସ୍ତୁ ପରମଂ ଲୋକେ ପବିତ୍ରଂ ପାବନଂ ହବିଃ॥ 13-119-24 (86101)
ନିପାତ୍ଯ ଭକ୍ଷିତଃ ସ୍ବର୍ଗାଦ୍ଭାର୍ଗବଃ ଫେନପଃ କିଲ।
ସ ଚ ପ୍ରାଣାନ୍ପୁନର୍ଲବ୍ଧ୍ବା ତତୋ ଗୋଲୋକମାଶ୍ରିତଃ॥' ॥ 13-119-25 (86102)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 119 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 120
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.120. ଅଧ୍ଯାଯଃ 120
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ପେନପୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରଭ୍ଯଃ॥ 1 ॥ ତ୍ରିଶିଖରଗିର୍ଯାଶ୍ରମବାସିନେ ସୁମିତ୍ରନାମ୍ନେ ବିପ୍ରବରାଯ ଆଙ୍ଗିରସେନୈକସ୍ଯା ଗୋର୍ଦାନମ୍॥ 2 ॥ ତସ୍ଯା ବଂଶେଽସଙ୍ଖ୍ଯେଯାନାଂ ଗବାଂ ସମ୍ଭବଃ॥ 3 ॥ ସୁମିତ୍ରେଣ ବତ୍ସମୁଖୋଦ୍ଗତକ୍ଷୀରଫେନପାନାତ୍ଫେନପ ଇତି ନାମାଧିଗମଃ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କଃ ଫେନପେତି ନାମ୍ନାଽସୌ କଥଂ ବା ଭକ୍ଷିତଃ ପୁରା।
ମୃତ ଉଜ୍ଜୀବିତଃ କସ୍ମାତ୍କଥଂ ଗୋଲୋକମାଶ୍ରିତଃ॥ 13-120-1 (86103)
ବିରୁଦ୍ବେ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ତଥା ସମଯବର୍ତ୍ମସୁ।
କ୍ରତେ ଦୈବଂ ହି ଦୁଷ୍ପ୍ରପଂ ମାନୁଷେଷୁ ବିଶେଷତଃ।
ସଂଶଯୋ ମେ ମହାନତ୍ର ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-120-2 (86104)
ଶ୍ରୂଯତେ ଭାର୍ଗବେ ବଂଶେ ସୁମିତ୍ରୋ ନାମ ଭାରତ।
ବେଦାଧ୍ଯଯନସମ୍ପନ୍ନୋ ବିପୁଲେ ତପସି ସ୍ଥିତଃ॥ 13-120-3 (86105)
ବାନପ୍ରସ୍ଥାଶ୍ରମେ ଯୁକ୍ତଃ ସ୍ବକର୍ମନିରତଃ ସଦା।
ବିନଯାଚାରତତ୍ବଜ୍ଞଃ ସର୍ବଧର୍ମାର୍ଥକୋବିଦଃ॥ 13-120-4 (86106)
ଯତ୍ନାତ୍ତ୍ରିଷବଣସ୍ନାଯୀ ସଂଧ୍ଯୋପାସନତତ୍ପରଃ।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରରତଃ କ୍ଷାନ୍ତୋ ଜପଞ୍ଜୁହ୍ବଚ୍ଚ ନିତ୍ଯଦାଃ॥ 13-120-5 (86107)
ପିତୃଦେବାଂଶ୍ଚ ନିଯତମତିର୍ଥୀଂଶ୍ଚ ସ ପୂଜଯନ୍।
ପ୍ରାଣସନ୍ଧାରଣାର୍ଥଂ ଚ ଯତ୍କିଂଚିଦୁପହାରଯନ୍॥ 13-120-6 (86108)
ଗିରିସ୍ତ୍ରିଶିଖରୋ ନାମ ଯତଃ ପ୍ରଭବତେ ନଦୀ।
କୁଲଜେତି ପୁରାଣେଷୁ ବିଶ୍ରୁତା ରୁଦ୍ରନିର୍ମିତା॥ 13-120-7 (86109)
ତସ୍ଯାସ୍ତୀରେ ସମେ ଦେଶେ ପୁଷ୍ପମାଲାସମାକୁଲେ।
ବନ୍ଯୌଷଧିଦ୍ରୁମୋପେତେ ନାନାପକ୍ଷିମୃଗାଯୁତେ॥ 13-120-8 (86110)
ବ୍ଯପେତଦଂଶମଶକେ ଧ୍ବାଙ୍କ୍ଷଗୃଧ୍ରୈରସେବିତେ।
କୃଷ୍ଣଦର୍ଭତୃଣପ୍ରାଯେ ସୁରମ୍ଯେ ଜ୍ଯୋତିରଶ୍ମିନି॥ 13-120-9 (86111)
ସର୍ବୋନ୍ନତୈଃ ସମୈଃ ଶ୍ଯାମୈର୍ଯାଜ୍ଞୀଯୈସ୍ତରୁଭିର୍ବୃତେ।
ତତ୍ରାଶ୍ରମପଦଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଭୃଗୂଣାମଭବତ୍ପୁରା। 13-120-10 (86112)
ଉବାସ ତତ୍ର ନିଯତଃ ସୁମିତ୍ରୋ ନାମ ଭାର୍ଗବଃ।
ଯଥୋଦ୍ଦିଷ୍ଟେନ ପୂର୍ବେଷାଂ ଭୃଗୂଣାଂ ସାଧୁବର୍ତ୍ମନା॥ 13-120-11 (86113)
ତସ୍ମା ଆଙ୍ଗିରସଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଦଦୌ ଗାଂ ଶର୍କରୀଂ ଶୁଭାମ୍।
ବର୍ଷାସୁ ପଶ୍ଚିମେ ମାସି ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ଶୁଚିବ୍ରତଃ॥ 13-120-12 (86114)
ସ ତାଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ଧର୍ମଶୀଲଶ୍ଚିନ୍ତଯାମାସ ତତ୍ପରଃ।
ସୁମିତ୍ରଃ ପରଯା ଭକ୍ତ୍ଯା ଜନନୀମିବ ମାତରମ୍॥ 13-120-13 (86115)
ତେନ ସନ୍ଧୁକ୍ଷ୍ଯମାଣା ସା ରୋହିଣୀ କାମରୂପିଣୀ।
ପ୍ରବୃଦ୍ଧିମଗମଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠା ପ୍ରାଣତଶ୍ଚ ସୁଦର୍ଶନା॥ 13-120-14 (86116)
ସିରାବିମୁକ୍ତପାର୍ଶ୍ବାନ୍ତା ବିପୁଲାଂ କାନ୍ତିମୁଦ୍ବହତ୍।
ଶ୍ଯାମପାର୍ଶ୍ବାନ୍ତପୃଷ୍ଠା ସା ସୁରଭିର୍ମଧୁପିଙ୍ଗଲା॥ 13-120-15 (86117)
ବୃହତୀ ସୂକ୍ଷ୍ମରୋମାନ୍ତା ରୂପୋଦଗ୍ରା ତନୁତ୍ବଚା।
କୃଷ୍ଣପୁଚ୍ଛା ଶ୍ବେତବକ୍ତ୍ରା ସମବୃତ୍ତପଯୋଧରା॥ 13-120-16 (86118)
ପୃଷ୍ଠୋନ୍ନତା ପୂର୍ବନତା ଶଙ୍କୁକର୍ଣୀ ସୁଲୋଚନା।
ଦୀର୍ଘଜିହ୍ବା ହ୍ରସ୍ବଶୃଙ୍ଗୀ ସମ୍ପୂର୍ଣଦଶନାନ୍ତରା॥ 13-120-17 (86119)
ମାଂସାଧିକଗଲାନ୍ତା ସା ପ୍ରସନ୍ନା ଶୁଭଦର୍ଶନା।
ନିତ୍ଯଂ ଶମଯୁତା ସ୍ନିଗ୍ଧା ସମ୍ପୂର୍ଣୋଦାତ୍ତନିସ୍ବନା॥ 13-120-18 (86120)
ପ୍ରାଜାପତ୍ଯୈର୍ଗବାଂ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଶସ୍ତୈର୍ଲକ୍ଷଣୈର୍ଯୁତା।
ଯୌବନସ୍ଥେବ ବନିତା ଶୁଶୁଭେ ରୂପଶୋଭଯା॥ 13-120-19 (86121)
ବୃଷେଣୋପଗତା ସା ତୁ କଲ୍ଯା ମଧୁରଦର୍ଶନା।
ମିଥୁନଂ ଜନଯାମାସ ତୁଲ୍ଯରୂପମିବାତ୍ମନଃ॥ 13-120-20 (86122)
ସଂବର୍ଧଯାମାସ ସ ତାଂ ସବତ୍ସାଂ ଭାର୍ଗବୋ ମୁନିଃ।
ତଯୋଃ ପ୍ରଜାଧିସଂସର୍ଗାତ୍ସହସ୍ରଂ ଚ ଗବାମଭୂତ୍॥ 13-120-21 (86123)
ଗବାଂ ଜାତିସହସ୍ରାଣି ସମ୍ଭୂତାନି ପରସ୍ପରମ୍।
ଋଷଭାଣାଂ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନୈବାନ୍ତଃ ପ୍ରତିଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-120-22 (86124)
ତୈରାଶ୍ରମପଦଂ ରମ୍ଯମରଣ୍ଯଂ ଚୈବ ସର୍ବଶଃ।
ସମାକୁଲଂ ସମଭବନ୍ମେଘୈରିବ ନଭସ୍ଥଲମ୍॥ 13-120-23 (86125)
କାନି ଚିତ୍ପଦ୍ମବର୍ଣାନି କିଂଶୁକାଭାନି କାନିଚିତ୍।
ରୁକ୍ମବର୍ଣାନି ଚାନ୍ଯାନି ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁସଦୃଶାନି ଚ॥ 13-120-24 (86126)
ତଥା ରାଜତବର୍ଣାନି କାନିଚିଲ୍ଲୋହିତାନି ବୈ।
ନୀଲଲୋହିତତାମ୍ରାଣି କୃଷ୍ଣାନି କପିଲାନି ଚ।
ନାନାରାଗବିଚିତ୍ରାଣି ଯୂଥାନି କୁଲଯୂଥପ॥ 13-120-25 (86127)
ନ ଚ କ୍ଷୀରଂ ସୁତସ୍ନେହାଦ୍ବତ୍ସାନାମୁପଜୀବତି।
ଭାର୍ଗବଃ କେବଲଂ ଚାସୀଦ୍ଗବାଂ ପ୍ରାଣାଯନେ ରତଃ॥ 13-120-26 (86128)
ତଥା ଶୁଶ୍ରୂଷତସ୍ତସ୍ଯ ଗବାଂ ହିତମବେକ୍ଷତଃ।
ବ୍ଯତୀଯାତ୍ସୁମାହାନ୍କାଲୋ ବତ୍ସୋଚ୍ଛିଷ୍ଟେନ ବର୍ତତଃ॥ 13-120-27 (86129)
କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାପରିଶ୍ରାନ୍ତଃ ସତତଂ ପ୍ରସ୍ରବଂ ଗବାମ୍।
ବତ୍ସୈରୁଚ୍ଛିଷ୍ଟମୁଦିତଂ ବହୁକ୍ଷୀରତଯା ବହୁ॥ 13-120-28 (86130)
ପୀତବାଂସ୍ତେନ ନାମାସ୍ଯ ଫେନପେତ୍ଯଭିବିଶ୍ରୁତମ୍।
ଗୌତମସ୍ଯାଭିନିଷ୍ପନ୍ନମେବଂ ନାମ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ ॥ 13-120-29 (86131)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 120 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-120-7 କୂଲହେତି ପୁରାଣେଷ୍ବିତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 121
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.121. ଅଧ୍ଯାଯଃ 121
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଫେନପସ୍ଯ ଗୋଭିଃ କଦାଚନ ଗୋଲୋକାଦେତ୍ଯ ଗିରିହ୍ରଦେ ସ୍ତ୍ରୀରୂପଧାରଣେନ ବିହରମାଣାନାଂ ଗବାମବଲୋକନମ୍॥ 1 ॥ ଫେନପସ୍ଯ ଗୋଭିଃ ସ୍ବେଷାଂ ଗୋଲୋକପ୍ରାପ୍ତ୍ଯୁପାଯଂ ପୃଷ୍ଟାଭିସ୍ତାଭିସ୍ତାଃ ପ୍ରତି ରନ୍ତିଦେବସ୍ଯ ସତ୍ରେ ଆତ୍ମନାଂ ପଶୁତ୍ବୋପକଲ୍ପନସ୍ଯ ତଦୁପାଯତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 2 ॥ ଫେନପସ୍ଯ ସ୍ବେଷ୍ବତିବତ୍ସଲତଯା ଯାଗୀଯପଶୁତ୍ବେ ତଦଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାନସ୍ଯ ଦୁଃସମ୍ପାଦତାଂ ଚିନ୍ତଯନ୍ତୀଷୁ ତାସୁ କପିଲାଭିସ୍ତାଭ୍ଯଃ ସ୍ବେଷାମେବ ଗୋଷୁ ଶ୍ରୈଷ୍ଠ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିରୂପବରାଧିଗମେନ ପେନପବଧପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
କଦାଚିତ୍କାମରୂପିଣ୍ଯୋ ଗାବଃ ସ୍ତ୍ରୀବେଷମାଶ୍ରିତାଃ।
ହ୍ରଦେ କ୍ରୀଡନ୍ତି ସଂହୃଷ୍ଟା ଗାଯନ୍ତ୍ଯଃ ପୁଣ୍ଯଲକ୍ଷଣାଃ॥? 13-121-1 (86132)
ଦଦୃଶୁସ୍ତସ୍ଯ ଗାବୋ ବୈ ବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନାଃ।
ଊଚୁଶ୍ଚ କା ଯୂଯମିତି ସ୍ତ୍ରିଯୋ ମାନୁଷଯା ଗିରା॥ 13-121-2 (86133)
ସ୍ତ୍ରିଯ ଊଚୁଃ। 13-121-3x (7136)
ଗାବ ଏବ ବଯଂ ସର୍ବକର୍ମଭିଃ ଶୋଭନୈର୍ଯୁତାଃ।
ସର୍ବାଃ ସ୍ତ୍ରୀବେଷଧାରିଣ୍ଯୋ ଯଥାକାମଂ ଚରାମେହେ। 13-121-3 (86134)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-121-4x (7137)
ଗବାଂ ଗାବଃ ପରଂ ଦୈବଂ ଗବାଂ ଗାବଃ ପରା ଗତିଃ।
କଥଯଧ୍ବମିହାସ୍ମାକଂ କେନ ବଃ ସୁକୃତାଂ ଗତିଃ॥ 13-121-4 (86135)
ସ୍ତ୍ରିଯ ଊଚୁଃ। 13-121-5x (7138)
ଅସ୍ମାକଂ ହବିଷା ଦେବା ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତର୍ପିତାସ୍ତଥା।
କବ୍ଯେନ ପିତରଶ୍ଚୈବ ହବ୍ଯେନାଗ୍ନିଶ୍ଚ ତର୍ପିତଃ॥ 13-121-5 (86136)
ପ୍ରଜଯା ଚ ତଥାଽସ୍ମାକଂ କୃଷିରଭ୍ଯୁଦ୍ଧୃତା ସଦା।
ଶକଟୈଶ୍ଚାପି ସଂଯୁକ୍ତା ଦଶବାହଶତେନ ବୈ॥ 13-121-6 (86137)
ତଦେତୈଃ ସୁକୃତୈଃ ସ୍ଫୀତୈର୍ବଯଂ ଯାଶ୍ଚୈବ ନଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଗୋଲୋକମନୁସମ୍ପ୍ରାପ୍ତା ଯଃ ପରଂ କାମଗୋଚରଃ॥ 13-121-7 (86138)
ଯୂଯଂ ତୁ ସର୍ବା ରୋହିଣ୍ଯଃ ସପ୍ରଜାଃ ସହପୁଙ୍ଗବାଃ।
ଅଧୋଗାମିନ୍ଯ ଇତ୍ଯେବ ପଶ୍ଯାମୋ ଦିବ୍ଯଚକ୍ଷୁଷା॥ 13-121-8 (86139)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-121-9x (7139)
ଏବଂ ଗବାଂ ପରଂ ଦୈବଂ ଗାବ ଏବ ପରାଯଣମ୍।
ସ୍ବପକ୍ଷ୍ଯାସ୍ତାରଣୀଯା ବଃ ଶରଣାଯ ଗତା ବଯମ୍॥ 13-121-9 (86140)
କିମସ୍ମାଭିଃ କରଣୀଯଂ ବର୍ତିତବ୍ଯଂ କଥଞ୍ଚନ।
ପ୍ରାପ୍ନୁଯାମ ଚ ଗୋଲୋକଂ ଭବାମ ନ ଚ ଗର୍ହିତାଃ॥ 13-121-10 (86141)
ସ୍ତ୍ରିଯ ଊଚୁଃ। 13-121-11x (7140)
ବର୍ତତେ ରନ୍ତିଦେବସ୍ଯ ସତ୍ରଂ ବର୍ଷସହସ୍ରକମ୍।
ତତ୍ର ତସ୍ଯ ନୃପସ୍ଯାଶୁ ପଶୁତ୍ବମୁପଗଚ୍ଛତଃ॥ 13-121-11 (86142)
ତତସ୍ତସ୍ଯୋପଯୋଗେନ ପଶୁତ୍ବେ ଯଜ୍ଞସଂସ୍କୃତାଃ।
ଗୋଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯଥ ଶୁଭାଂସ୍ତେନ ପୁଣ୍ଯେନ ସଂଯୁତାଃ॥ 13-121-12 (86143)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-121-13x (7141)
ଏତତ୍ତାସାଂ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଗବାଂ ସଂହୃଷ୍ଟମାନସାଃ।
ଗମନାଯ ମନଶ୍ଚକ୍ରୁରୌତ୍ସୁକ୍ଯଂ ଚାଗମନ୍ପରମ୍॥ 13-121-13 (86144)
ନ ହି ନୋ ଭାର୍ଗବୋ ଦାତା ପଶୁତ୍ବେନୋପଯୋଜନମ୍।
ଯଜ୍ଞସ୍ତସ୍ଯ ନରେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବର୍ତତେ ଧର୍ମତସ୍ତଥା॥ 13-121-14 (86145)
ବଯଂ ନ ଚାନନୁଜ୍ଞାତାଃ ଶକ୍ତା ଗନ୍ତୁଂ କଥଞ୍ଚନ।
ଅବୋଚନ୍ନଥ ତତ୍ରତ୍ଯା ଭାର୍ଗବୋ ବଧ୍ଯତାମଯମ୍॥ 13-121-15 (86146)
ଏତତ୍ସର୍ବା ରୋଚଯତ ନ ହି ଶକ୍ଯମତୋଽନ୍ଯଥା।
ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ସହାସ୍ମାଭିର୍ନିଶ୍ଚଯଃ କ୍ରିଯତାମଯମ୍॥ 13-121-16 (86147)
ନ ତୁ ତାସାଂ ସମେତାନାଂ କାଚିଦ୍ଧୋରେଣ ଚକ୍ଷୁଷା।
ଶକ୍ନୋତି ଭାର୍ଗବଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ସତ୍କୃତେନୋପସଂଯୁତା॥ 13-121-17 (86148)
ଅଥ ପଦ୍ମସବର୍ଣାଭା ଭାସ୍କରାଂଶୁସମପ୍ରଭାଃ।
ଜପାଲୋହିତତାମ୍ରାକ୍ଷ୍ଯୋ ନିର୍ମାଂସକଠିନାନନାଃ॥ 13-121-18 (86149)
ରୋହିଣ୍ଯଃ କପିଲାଃ ପ୍ରାହୁଃ ସର୍ବାସାଂ ବୈ ସମକ୍ଷତଃ।
ମେଘସ୍ତନିତନିର୍ଘୋଷାସ୍ତେଜୋଭିରଭିରଞ୍ଚିତାଃ॥ 13-121-19 (86150)
ବଯଂ ହି ତଂ ବଧିଷ୍ଯାମଃ ସୁମିତ୍ରଂ ନାତ୍ରଂ ସଂଶଯଃ।
ସୁକୃତଂ ପୃଷ୍ଠତଃ କୃତ୍ବା କିଂ ନଃ ଶ୍ରେଯୋ ବିଧାସ୍ଯଥ॥ 13-121-20 (86151)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-121-21x (7142)
କପିଲାଃ ସର୍ବବର୍ଣେଷୁ ପ୍ରଧାନତ୍ବମବାପ୍ସ୍ଯଥ।
ଗବାଂ ଶତଫଲା ଚୈକାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଫଲମବାପ୍ସ୍ଯତି॥ 13-121-21 (86152)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-121-22x (7143)
ଏତଦ୍ଗବାଂ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା କପିଲା ହୃଷ୍ଟମାନସାଃ।
ଚକ୍ରୁଃ ସର୍ବା ଭାର୍ଗବସ୍ଯ ସୁମିତ୍ରସ୍ଯ ବଧେ ମତିମ୍॥' ॥ 13-121-22 (86153)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 121 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-121-2 ତସ୍ଯ ଫେନପସ୍ଯ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ପ୍ରତି॥ 7-121-4 ସୁକୃତାଂ ପୁଣ୍ଯକୃତାମ୍॥ 7-121-6 ଶକ୍ତାଶ୍ଚାପି ତଥା ଯୁକ୍ତା ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 122
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.122. ଅଧ୍ଯାଯଃ 122
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଫେନପସ୍ଯ ଗୋଭକ୍ତଯୁଦ୍ରେକସନ୍ତୁଷ୍ଟାଭିର୍ଗୋଲୋକାଦାଗତଗୋମାତୃଭିଃ ଯୋଗପ୍ରଭାବେଣ ଶରୀରାଦ୍ବିଯୋଜନେନ ସ୍ବଲୋକପ୍ରାପଣପୂର୍ବକଂ ତସ୍ମିନ୍କପିଲାନିଶ୍ଚଯନିବେଦନମ୍॥ 1 ॥ ତତଃ କପିଲାଭିର୍ଯଥାପ୍ରତିଜ୍ଞଂ ଶୃଙ୍ଗାଘାତାଦିନା ଫେନପସ୍ଯ କୁଣପଶରୀରବିଭେଦନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଯାସ୍ତୁ ଗୋମାତରସ୍ତସ୍ଯ କାମଚାରିଣ୍ଯ ଆଗତାଃ।
ସମୀପଂ ହି ସୁମିତ୍ରସ୍ଯ କୃତଜ୍ଞାଃ ସମୁପସ୍ଥିତାଃ॥ 13-122-1 (86154)
ଅଭିପ୍ରଶସ୍ଯ ଚୈବାହୁସ୍ତମୃଷିଂ ପୁଣ୍ଯଦର୍ଶନାଃ।
ଗୋଲୋକାଦାଗତା ବେଦ ବୃଷଗୋମାତରୋ ବଯମ୍॥ 13-122-2 (86155)
ସୁପ୍ରୀତାଃ ସ୍ମ ବରଂ ଗୃହ୍ଣ ଯମିଚ୍ଛସି ମହାମୁନେ।
ଯଦ୍ଭି ଗୋଷୁ ପରାଂ ବୁଦ୍ଧିଂ କୃତବାନସି ନିତ୍ଯଦା॥ 13-122-3 (86156)
ସୁମିତ୍ର ଉବାଚ। 13-122-4x (7144)
ପ୍ରୀତୋସ୍ମ୍ଯନୁଗୃହୀତୋସ୍ମି ଯନ୍ମାଂ ଗୋମାତରଃ ଶୁଭାଃ।
ସୁପ୍ରୀତମନସଃ ସର୍ବାସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତେ ଚ ବରପ୍ରଦାଃ॥ 13-122-4 (86157)
ଭବେଦ୍ଗୋଷ୍ବେବ ମେ ଭକ୍ତିର୍ଯଥୈବାଦ୍ଯ ତଥା ସଦା।
ଗୋଘ୍ନାଶ୍ଚୈବାବସୀଦନ୍ତୁ ନରା ବ୍ରହ୍ମଦ୍ବିଷଶ୍ଚ ଯେ॥ 13-122-5 (86158)
ଗୋମାତର ଊଚୁଃ। 13-122-6x (7145)
ଏବମେତଦୃଷିଶ୍ରେଷ୍ଠ ହିତଂ ବଦସି ନଃ ପ୍ରିଯମ୍।
ଏହି ଗଚ୍ଛ ସହାଽସ୍ମାଭିର୍ଗୋଲୋକମୃଷିସତ୍ତମ॥ 13-122-6 (86159)
ସୁମିତ୍ର ଉବାଚ। 13-122-7x (7146)
ଯୂଯମିଷ୍ଟାଂ ଗତିଂ ଯାନ୍ତୁ ନ ହ୍ଯହଂ ଗନ୍ତୁମୁତ୍ସହେ।
ଇମା ଗାବଃ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ତପସ୍ବିନ୍ଯୋ ମମ ପ୍ରିଯାଃ॥ 13-122-7 (86160)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-122-8x (7147)
ତାସ୍ତୁ ତସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା କପିଲାନାଂ ସୁଦାରୁଣମ୍।
ନିତ୍ଯୁସ୍ତମୃଷିମୁତ୍କ୍ଷିପ୍ଯ ଭାର୍ଗବଂ ନଭ ଉଦ୍ବହନ୍॥ 13-122-8 (86161)
କଲେବରଂ ତୁ ତତ୍ରୈବ ତସ୍ଯ ସଂନ୍ଯସ୍ଯ ମାତରଃ।
ନିଷ୍କୃଷ୍ଯ କରଣଂ ଯୋଗାଦାନଯନ୍ଭାର୍ଗବସ୍ଯ ବୈ॥ 13-122-9 (86162)
ସର୍ବଂ ଚାସ୍ଯ ତଦାଚଖ୍ଯୁଃ କପିଲାନାଂ ବିଚେଷ୍ଟିତମ୍।
ଯଦର୍ଥଂ ହରଣଂ ଗୋଭିର୍ଗୋଲୋକଂ ଲୋକମାତରଃ॥ 13-122-10 (86163)
ତତସ୍ତୁ କପିଲାସ୍ତତ୍ର ତସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କଲେବରମ୍।
ତଥାପ୍ରତିଜ୍ଞଂ ଶୃଙ୍ଗୈଶ୍ଚ ଖୁରୈଶ୍ଚାପ୍ଯବଚୂର୍ଣଯନ୍॥ 13-122-11 (86164)
ତତଃ ସଂଛିଦ୍ଯ ବହୁଧା ଭାର୍ଗବଂ ନୃପସତ୍ତମ।
ଯୁଯୁର୍ଯତ୍ରେତରା ଗାବସ୍ତଚ୍ଚ ସର୍ବଂ ନ୍ଯବେଦଯନ୍॥ 13-122-12 (86165)
ଅଥ ଗୋମାତୃଭିଃ ଶପ୍ତାସ୍ତା ଗାବଃ ପୃଥିବୀଚରାଃ।
ଅମେଧ୍ଯବଦନାଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ଭବଧ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଘାତକାଃ॥ 13-122-13 (86166)
ଏବଂ କୃତଜ୍ଞା ଗାବୋ ହି ଯତା ଗୋମାତରୋ ନୃପ।
ଋଷିଶ୍ଚ ପ୍ରାପ୍ତବାଁଲ୍ଲୋକଂ ଗାବଶ୍ଚ ପରିମୋକ୍ଷିତାଃ॥' ॥ 13-122-14 (86167)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 122 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-122-2 ବେଦ ବିଦ୍ଧି। ଋଷେ ଗୋମାତରୋ ବଯମିତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-122-8 କପିଲାନାଂ ସୁଦାରୁଣଂ ସୁମିତ୍ରବଧପ୍ରତିଜ୍ଞାନଂ ଚ ଶ୍ରୁତ୍ବା॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 123
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.123. ଅଧ୍ଯାଯଃ 123
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଫେନପସ୍ଯ ଗୋଭୀ ରନ୍ତିଦେବଂ ପ୍ରତି ତତ୍ସତ୍ରେ ସ୍ବେଷାଂ ପଶୁତ୍ବେନ ବିନିଯୋଗପ୍ରାର୍ଥନା॥ 1 ॥ ତେନ ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ କସ୍ଯାଶ୍ଚିଦପି ସକାମତ୍ବଜ୍ଞାନେ ସତ୍ରବିରାମରୂପସମଯକରଣେନ ସତ୍ରାରଭ୍ଯଃ॥ 2 ॥ କଦାଜନ କସ୍ଯାଶ୍ଚିଦ୍ଗୋର୍ବତ୍ସସ୍ନେହାଦ୍ବିଶସନେ ଦୁଃଖାବଗମେନ ଯାଗୋପରମଃ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତା ଗାବୋ ରନ୍ତିଦେବସ୍ଯ ଗତ୍ବା ଯଜ୍ଞଂ ମନୀଷିଣଃ।
ଆତ୍ମାନଂ ଜ୍ଞାପଯାମାସୁର୍ମହର୍ଷୀଣାଂ ସମକ୍ଷତଃ॥ 13-123-1 (86168)
ରନ୍ତିଦେବସ୍ତତୋ ରାଜା ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ଶୁଚିଃ।
ଉବାଚ ଗାବଃ ପ୍ରଣତଃ କିମାଗମନମିତ୍ଯପି॥ 13-123-2 (86169)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-123-3x (7148)
ଇଚ୍ଚାମସ୍ତବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସତ୍ରେଽସ୍ମିନ୍ବିନିଯୋଜନମ୍।
ପଶୁତ୍ବମୁପସମ୍ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ପ୍ରସାଦଂ କର୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-123-3 (86170)
ରନ୍ତିଦେବ ଉବାଚ। 13-123-4x (7149)
ନାସ୍ତି ଶକ୍ତୋ ଗବାଂ ଘାତଂ କର୍ତୁଂ ଶତସହସ୍ରଶଃ।
ଘାତଯିତ୍ବା ତ୍ବହଂ ଯୁଷ୍ମାନ୍କଥମାତ୍ମାନମୁତ୍ତରେ॥ 13-123-4 (86171)
ଯଃ ପଶୁତ୍ବେନ ସଂଯୋଜ୍ଯ ଯୁଷ୍ମାନ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ନଯେଦିହ।
ଆତ୍ମାନଂ ଚୈବ ତପସା ଗାବଃ ସମୁପଗମ୍ଯତାମ୍॥ 13-123-5 (86172)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-123-6x (7150)
ଅସ୍ମାକଂ ତାରଣେ ଯୁକ୍ତୋ ଧର୍ମାତ୍ମା ତପସି ସ୍ଥିତଃ।
ଶ୍ରୁତୋଽସ୍ମାଭିର୍ଭବାନ୍ରାଜଂସ୍ତତସ୍ତୁ ସ୍ବଯମାଗତାଃ॥ 13-123-6 (86173)
ରନ୍ତିଦେବ ଉବାଚ। 13-123-7x (7151)
ମମ ସତ୍ରେ ପଶୁତ୍ବଂ ବୋ ଯଦ୍ଯେବଂ ହି ମନୀଷିତମ୍।
ସମଯେନାହମେତେନ ଜୁହୁଯାଂ ବୋ ହୁତାଶନେ॥ 13-123-7 (86174)
କଦାଚିଦ୍ଯଦି ବଃ କାଚିଦକାମା ବିନିଯୁଜ୍ଯତେ।
ତଦା ସମାପ୍ତିଃ ସତ୍ରସ୍ଯ ଗବାଂ ସ୍ଯାଦିତି ନୈଷ୍ଠିକୀ॥ 13-123-8 (86175)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-123-9x (7152)
ଏବମସ୍ତୁ ମହାରାଜ ଯଥା ତ୍ବଂ ପ୍ରବ୍ରବୀଷି ନଃ।
ଅକାମାଃ ସ୍ଯୁର୍ଯଦା ଗାବସ୍ତଦା ସତ୍ରଂ ସମାପ୍ଯତାମ୍॥ 13-123-9 (86176)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-123-10x (7153)
ତତଃ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ଗୋସତ୍ରେ ରନ୍ତିଦେବସ୍ଯ ଧୀମତଃ।
ଗୋସହସ୍ରାଣ୍ଯହରହର୍ନିଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ ଶମୀତୃଭିଃ॥ 13-123-10 (86177)
ଏବଂ ବହନି ବର୍ଷାଣି ବ୍ଯତୀତାନି ନରାଧିପ।
ଗବାଂ ବୈ ବଧ୍ଯମାନାନାଂ ନ ଚାନ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ॥ 13-123-11 (86178)
ଗବାଂ ଚର୍ମସହସ୍ରୈସ୍ତୁ ରାଶଯଃ ପର୍ବତୋପମାଃ।
ବଭୂବୁଃ କୁରୁଶାର୍ଦୂଲ ବହୁଧା ମେଘସଂନିଭାଃ॥ 13-123-12 (86179)
ମେଦଃକ୍ଲେଦବହା ଚୈବ ପ୍ରାବର୍ତତ ମହାନଦୀ।
ଅଦ୍ଯାପି ଭୁବି ବିଖ୍ଯାତା ନଦୀ ଚର୍ମଣ୍ବତୀ ଶୁଭା॥ 13-123-13 (86180)
ତତଃ କଦାଚିତ୍ସ୍ବଂ ବତ୍ସଂ ଗୌରୁପାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ଦୁଃଖିତା।
ଏହି ବତ୍ସ ସ୍ତନଂ ପାହି ମା ତ୍ବଂ ପଶ୍ଚାତ୍କ୍ଷୁଦାର୍ଦିତଃ॥ 13-123-14 (86181)
ତପ୍ସ୍ଯସେ ବିମନା ଦୁଃଖଂ ଘାତିତାଯାଂ ମଯି ଧ୍ରୁବମ୍।
ଏତେ ହ୍ଯାଯାନ୍ତି ଚଣ୍ଡାଲାଃ ସଶସ୍ତ୍ରାମାଂ ଜିଘାଂସବଃ॥ 13-123-15 (86182)
ଅଥ ଶୁଶ୍ରାବ ତାଂ ବାଣୀଂ ମାନୁଷୀଂ ସମୁଦାହୃତାମ୍।
ରନ୍ତିଦେବୋ ମହାରାଜ ତତସ୍ତାଂ ସମବାରଯତ୍॥ 13-123-16 (86183)
ସ୍ଥାପଯାମାସ ଗୋସତ୍ରମଥ ତଂ ପାର୍ତିବର୍ଷଭ।
ସତ୍ରୋତ୍ସୃଷ୍ଟାଃ ପରିତ୍ଯକ୍ତା ଗାବୋଽନ୍ଯାଃ ସମୁପାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-123-17 (86184)
ଯାସ୍ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞୋ ନିହତା ଗାବୋ ଯଜ୍ଞେ ମହାତ୍ମନଃ।
ତା ଗୋଲୋକମୁପାଜଗ୍ମୁଃ ପ୍ରେକ୍ଷିତା ବ୍ରହ୍ମବାଦିଭିଃ॥ 13-123-18 (86185)
ରନ୍ତିଦେବୋପି ରାଜର୍ଷିରିଷ୍ଟ୍ବା ଯଜ୍ଞଂ ଯଥାବିଧି।
ତତଃ ସଖ୍ଯଂ ସୁରପତେସ୍ତ୍ରିଦିବଂ ଚାକ୍ଷଯଂ ଯଯୌ॥ 13-123-19 (86186)
ଫେନପୋ ଦିବି ଗୋଲୋକେ ମୁମୁଦେ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ।
ଅବଶିଷ୍ଟଶ୍ଚ ଯା ଗବସ୍ତା ବଭୂବୁର୍ବନେଚରାଃ॥ 13-123-20 (86187)
ଫେନପାଖ୍ଯାନମେତତ୍ତେ ଗବାଂ ମାହାତ୍ମ୍ଯମେବ ଚ।
କଥିତଂ ପାବନଂ ପୁଣ୍ଯଂ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନେରିତମ୍॥ 13-123-21 (86188)
ନାରାଯଣୋଽପି ଭଗବାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗୋଷୁ ପରଂ ଯଶଃ।
ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ପରମାଂ ଚକ୍ରେ ଭକ୍ତିଂ ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-123-22 (86189)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଗା ବୈ ପୂଜଯ ଭାରତ।
ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଶ୍ଚୈବ ସତତଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ କୁରୁସତ୍ତମ॥ ॥ 13-123-23 (86190)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 123 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-123-8 କଦାଚିତ୍ କଦାପି। କାଚିତ୍ କାପି॥ 7-123-10 ଶମୀତୃଭିଃ ଶମିତୃଭିଃ। ଦୀର୍ଘ ଆର୍ଷଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 124
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.124. ଅଧ୍ଯାଯଃ 124
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋମାହାତ୍ମ୍ଯପ୍ରତିପାଦକବ୍ଯାସଶୁକସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପବିତ୍ରାଣାଂ ପବିତ୍ରଂ ଯଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠଂ ଲୋକେଷୁ ପୂଜିତମ୍।
ମହାବ୍ରତଂ ମହାଭାଗ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-124-1 (86191)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-124-2x (7154)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ପିତୁଃ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଂବାଦଂ ବ୍ଯାସସ୍ଯ ଚ ଶୁକସ୍ଯ ଚ॥ 13-124-2 (86192)
ଋଷୀଣାମୁତ୍ତମଂ କୃଷ୍ଣଂ ଭାବିତାତ୍ମାନମଚ୍ଯୁତମ୍।
ପାରମ୍ପର୍ଯବିଶେଷଜ୍ଞଂ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥକୋବିଦମ୍॥ 13-124-3 (86193)
କୃତଶୌଚଃ ଶୁକସ୍ତତ୍ର କୃତଜପ୍ଯଃ କୃତାହ୍ନିକଃ।
ପରଂ ନିଯମମାସ୍ଥାଯ ପରଂ ଧର୍ମମୁପାଶ୍ରିତଃ॥ 13-124-4 (86194)
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ବ୍ଯାସଂ ସୂକ୍ଷ୍ମତତ୍ବାର୍ଥଦର୍ଶିନମ୍।
ଶୁକଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ବୈ ପ୍ରଶ୍ନଂ ଦାନଧର୍ମକୁତୂହଲଃ॥ 13-124-5 (86195)
ବହୁଚିତ୍ରାଣି ଦାନାନି ବହୁଶଃ ଶଂସସେ ମୁନେ।
ମହାର୍ଥଂ ପାବନଂ ପୁଣ୍ଯଂ କିଂସ୍ବିଦ୍ଦାନଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-124-6 (86196)
କେନ ଦୁର୍ଗାଣି ତରତି କେନ ଲୋକାନବାପ୍ନୁତେ।
କେନ ବା ମହଦାପ୍ନୋତି ଇହ ଲୋକେ ପରତ୍ର ଚ॥ 13-124-7 (86197)
କେ ବା ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ବୋଢାରଃ କେଷୁ ଯଜ୍ଞଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ।
କିଞ୍ଚ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଯଜ୍ଞତ୍ବଂ କିଞ୍ଚ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଭେଷଜମ୍।
ଯଜ୍ଞାନାମୁତ୍ତମଂ କିଞ୍ଚ ତଦ୍ଭବାନ୍ପ୍ରବ୍ରବୀତୁ ମେ॥ 13-124-8 (86198)
ସ ତସ୍ମୈ ଭଜମାନାଯ ଜାତକୌତୂହଲାଯ ଚ।
ବ୍ଯାସୋ ବ୍ରତନିଧିଃ ପ୍ରାହ ଗବାମିଦମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-124-9 (86199)
ଧନ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ଲୋକେ ଶ୍ରୁତିସୁଖାବହମ୍।
ଯତ୍ପବିତ୍ରଂ ପବିତ୍ରାଣାଂ ମଙ୍ଗଲାନାଂ ଚ ମଙ୍ଗଲମ୍॥ 13-124-10 (86200)
ସର୍ବପାପପ୍ରଶମନଂ ତତ୍ସମାସେନ ମେ ଶୃଣୁ।
ଯଦିଦଂ ତିଷ୍ଠତେ ଲୋକେ ଜଗତ୍ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍।
ଗାବସ୍ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଗୋଲୋକେ ପୁଣ୍ଯଦର୍ଶନାଃ॥ 13-124-11 (86201)
ମାତରଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବିଶ୍ବସ୍ଯ ଜଗତଶ୍ଚ ହ।
ରୁଦ୍ରାଣାମିହ ସାଧ୍ଯାନାଂ ଗାବ ଏବ ତୁ ମାତରଃ॥ 13-124-12 (86202)
ରୁଦ୍ରାଣାଂ ମାତରୋ ହ୍ଯେତା ହ୍ଯାଦିତ୍ଯାନାଂ ସ୍ବସା ସ୍ମୃତାଃ।
ବସୂନାଂ ଚ ଦୁହିତ୍ରସ୍ତା ବ୍ରହ୍ମସନ୍ତାନମୂଲଜାଃ॥ 13-124-13 (86203)
ଯାସାମଧିପତିଃ ପୂଷା ମରୁତୋ ବାଲବନ୍ଧନାଃ।
ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ବରୁଣୋ ରାଜା ବିଶ୍ବେଦେବାଃ ସମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-124-14 (86204)
ଯ ଏବଂ ବେଦ ତା ଗାବୋ ମାତରୋ ଦେବପୂଜିତାଃ।
ସ ବିପ୍ରୋ ବ୍ରହ୍ମଲୋକାଯ ଗବାଂ ଲୋକାଯ ବା ଧ୍ରୁବଃ॥ 13-124-15 (86205)
ଗାବସ୍ତୁ ନାବମନ୍ଯେତ କର୍ମଣା ମନସା ଗିରା।
ଗବାଂ ସ୍ଥାନଂ ପରଂ ଲୋକେ ପ୍ରାର୍ଥଯେଦ୍ଯଃ ପରାଂ ଗତିମ୍॥ 13-124-16 (86206)
ନ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ତାଡଯେଦ୍ଗା ବୈ ନ ଦଣ୍ଡେନ ନ ମୁଷ୍ଟିନା।
ଇମାଂ ବିଦ୍ଯାମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯ ପାବନୀଂ ବ୍ରହ୍ମନିର୍ମିତାମ୍॥ 13-124-17 (86207)
ମାତୄଣାମନ୍ବବାଯେ ଚ ନ ଗୋମଧ୍ଯେ ନ ଗୋବ୍ରଜେ।
ନରୋ ମୂତ୍ରପୁରୀଷସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୁର୍ଯାଦ୍ବିସର୍ଜନମ୍॥ 13-124-18 (86208)
ଶୁଦ୍ଧାଶ୍ଚନ୍ଦନଶୀତାଙ୍ଗ୍ଯଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରରଶ୍ମିସମପ୍ରଭାଃ।
ସୌମ୍ଯାଃ ସୁରଭ୍ଯଃ ସୁଭଗା ଗାବୋ ଗୁଗ୍ଗୁଲୁଗନ୍ଧଯଃ॥ 13-124-19 (86209)
ସର୍ବେ ଦେବାଽବିଶନ୍ଗା ବୈ ସମୁଦ୍ରମିବ ସିନ୍ଧବଃ।
ଦିବଂ ଚୈବାନ୍ତରିକ୍ଷଂ ଚ ଗବାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ସମଶ୍ନୁତେ॥ 13-124-20 (86210)
ଦଧିନା ଜୁହୁଯାଦଗ୍ନିଂ ଦଧିନା ସ୍ବସ୍ତି ବାଚଯେତ୍।
ଦଧି ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ପ୍ରାଶେତ ଗବାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ସମଶ୍ନୁତେ॥ 13-124-21 (86211)
ଘୃତେନ ଜୁହୁଯାଦଗ୍ନିଂ ଘୃତେନ ସ୍ବସ୍ତି ବାଚଯେତ୍।
ଘୃତମାଲଭ୍ଯ ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାଦ୍ଗବାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ସମଶ୍ନୁତେ॥ 13-124-22 (86212)
ଗାବଃ ସଂଜୀବନା ଯାସ୍ତୁ ଗାବୋ ଦାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ତାଃ ପୁଣ୍ଯଗୋପାଃ ସୁଫଲା ଭଜମାନଂ ଭଜନ୍ତୁ ମାମ୍॥ 13-124-23 (86213)
ଯେନ ଦେବାଃ ପବିତ୍ରେଣ ସ୍ବର୍ଗଲୋକମିତୋ ଗତାଃ।
ତତ୍ପବିତ୍ରଂ ପବିତ୍ରାଣାଂ ମମ ମୂର୍ଧ୍ନି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-124-24 (86214)
ବୀଣାମୃଦଙ୍ଗପଣବା ଗବାଂ ଗାତ୍ରଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ।
କ୍ରୀଡାରତିବିହାରାର୍ଥେ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବର୍ତତେ॥ 13-124-25 (86215)
ନ ତତ୍ର ଦେବା ବର୍ତନ୍ତେ ନାଗ୍ନିହୋତ୍ରାଣି ଜୁହ୍ବତି।
ନ ଯଜ୍ଞୈରିଜ୍ଯତେ ଚାତ୍ର ଯତ୍ର ଗୌର୍ବୈ ନ ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-124-26 (86216)
କ୍ଷୀରଂ ଦଧି ଘୃଥଂ ଯାସାଂ ରସାନାମୁତ୍ତମୋ ରସଃ।
ଅମୃତପ୍ରଭବା ଗାବସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ଯେନ ଜୀବତି॥ 13-124-27 (86217)
ଇମାମାହୂଯ ଧେନୁଂ ଚ ସବତ୍ସାଂ ଯଜ୍ଞମାତରମ୍।
ଉପାହ୍ବଯନ୍ତି ଯାଂ ବିପ୍ରା ଗାବୋ ଯଜ୍ଞହବିଷ୍କୃତମ୍॥ 13-124-28 (86218)
ଯା ମେଧ୍ଯା ପ୍ରଥମଂ କର୍ମ ଇଯଂ ଧେନୁଃ ସରସ୍ବତୀ।
ପୌର୍ଣମାସେନ ବତ୍ସେନ କାମଂ କାମଗୁଣାନ୍ବିତା॥ 13-124-29 (86219)
ଯତ୍ର ସର୍ବମିଦଂ ପ୍ରୋତଂ ଯତ୍କିଂଚିଜ୍ଜଙ୍ଗମଂ ଜଗତ୍।
ସ ଗୌର୍ବୈ ପ୍ରଥମା ପୁଣ୍ଯା ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତା॥ 13-124-30 (86220)
ଧାରଣାଃ ପାବନାଃ ପୁଣ୍ଯା ଭାବନା ଭୂତଭାବନାଃ।
ଗାବୋ ମାମଭିରକ୍ଷନ୍ତୁ ଇହ ଲୋକେ ପରତ୍ର ଚ॥ 13-124-31 (86221)
ଏଷ ଯଜ୍ଞଃ ସହୋପାଙ୍ଗ ଏଷ ଯଜ୍ଞଃ ସନାତନଃ।
ବେଦାଃ ସହୋପନିଷଦୋ ଗବାଂ ରୂପାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ॥ 13-124-32 (86222)
ଏତତ୍ତାତ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ଗବାମିହ ପରଂ ମତମ୍।
ସର୍ବତଃ ଶ୍ରାବଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଯତୋ ବ୍ରହ୍ମସଂସଦି॥ 13-124-33 (86223)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଲଭେତ ତାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ଯେ ମଯା ପରିକୀର୍ତିତାଃ।
ଶ୍ରାବଯିତ୍ବାପି ପ୍ରୀତାତ୍ମା ଲୋକାଂସ୍ତାନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ 13-124-34 (86224)
ଧେନୁମେକାଂ ସମାଦଦ୍ଯାଦହନ୍ଯହନି ପାବନୀମ୍।
ତତ୍ତଥା ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦ୍ବିପ୍ରଃ ପଠନ୍ବୈ ଗୋମତୀଂ ସଦା॥ 13-124-35 (86225)
ଅଥ ଧେନୁର୍ନ ବିଦ୍ଯତେ ତିଲଧେନୁମନୁତ୍ତମାମ୍।
ଦଦ୍ଯାଦ୍ଗୋମତିକଲ୍ପେନ ତାଂ ଧେନୁଂ ସର୍ବପାବନୀମ୍॥ 13-124-36 (86226)
ଆହ୍ନିକଂ ଗୋମତୀଂ ନିତ୍ଯଂ ଯଃ ପଠେତ ସଦା ନରଃ।
ସର୍ବପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯେତ ପ୍ରଯତାତ୍ମା ଯ ଆଚରେତ୍॥ 13-124-37 (86227)
ଘୃତଂ ବା ନିତ୍ଯମାଲଭ୍ଯ ପ୍ରାଶ୍ଯ ବା ଗୋମତୀଂ ଜପେତ୍।
ସ୍ନାତ୍ବା ବା ଗୋକରୀଷେଣ ପଠନ୍ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-124-38 (86228)
ମନସା ଗୋମତୀଂ ଜପ୍ଯେଦ୍ଗୋମତ୍ଯା ନିତ୍ଯମାହ୍ନିକମ୍।
ନ ତ୍ବେନ ଦିବସଂ କୁର୍ଯାଦ୍ବ୍ଯର୍ଥଂ ଗୋମତ୍ଯପାଠକଃ॥ 13-124-39 (86229)
ଗୋମତୀଂ ଜପମାନା ହି ଦେବା ଦେବତ୍ବମାପ୍ନୁବନ୍।
ଋଷିତ୍ବମୃଷଯଶ୍ଚାପି ଗୋମତ୍ଯା ସର୍ବମାପ୍ନୁବନ୍॥ 13-124-40 (86230)
ବଦ୍ଧୋ ବନ୍ଧାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯେତ କୃଚ୍ଛ୍ରାନ୍ମୁଚ୍ଯେତ ସଙ୍କଟାତ୍।
ଗୋମତୀଂ ସେବତେ ଯସ୍ତୁ ଲଭତେ ପ୍ରିଯସଙ୍ଗମମ୍॥ 13-124-41 (86231)
ଏତତ୍ପବିତ୍ରଂ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ଏତଦ୍ବ୍ରତମନୁତ୍ତମମ୍।
ଏତତ୍ତୁ ପୃଥିବୀପାଲ ପାବନଂ ଶୃଣ୍ବତାଂ ସଦା॥ 13-124-42 (86232)
ପୁତ୍ରକାମାଶ୍ଚ ଯେ କେଚିଦ୍ଧନକାମାଶ୍ଚ ମାନବାଃ।
ଅଦ୍ଧାନେ ଚୋରବୈରିଭ୍ଯୋ ମୁଚ୍ଯତେ ଗୋମତୀଂ ପଠନ୍॥ 13-124-43 (86233)
ପୂର୍ବବୈରାନୁବନ୍ଧେଷୁ ରଣଏ ଚାପ୍ଯାତତାଯିନଃ।
ଲଭେତ ଜଯମେବାଶୁ ସଦା ଗୋମତିପାଠକଃ॥'॥ ॥ 13-124-44 (86234)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 124 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-124-1 ଦେବବ୍ରତ ମହାଭାଗେତି କ.ପାଠଃ॥ 7-124-18 ମାତୄଣାମନୁପାତେ ଚେତି ଥ.ପାଠ.॥ 7-124-26 ଯତ୍ର ଗୌର୍ବୈ ନ ଦୁହ୍ଯତେ ଇତି ଥ.ପାଠ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 125
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.125. ଅଧ୍ଯାଯଃ 125
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବ୍ଯାସେନ ଶୁକମ୍ପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣେତରବର୍ଣାନାଂ କପିଲାକ୍ଷୀରୋପଜୀବନାର୍ହତ୍ବାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଶୁକ ଉବାଚ।
କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚୈବ ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ ମନ୍ତ୍ରହୀନାଶ୍ଚ ଯେ ଦ୍ବିଜାଃ।
କପିଲାମୁପଜୀବନ୍ତି କଥମେତତ୍ପିତର୍ଭବେତ୍॥ 13-125-1 (86235)
ଶ୍ରୀବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-125-2x (7155)
କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚୈବ ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ ମନ୍ତ୍ରହୀନାଶ୍ଚ ଯେ ଦ୍ବିଜାଃ।
କପିଲାମୁପଜୀବନ୍ତି ତେଷାଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ନିର୍ଣଯମ୍॥ 13-125-2 (86236)
କପିଲାସ୍ତୂତ୍ତମା ଲୋକେ ଗୋଷୁ ଚୈବୋତ୍ତମା ମତାଃ।
ତାସାଂ ଦାତା ଲଭେତ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ବିଧିନା ଯଶ୍ଚ ସେବତେ॥ 13-125-3 (86237)
ସ୍ପୃଶେତ କପିଲାଂ ଯସ୍ତୁ ଦଣ୍ଡେନ ଚରଣେନ ବା।
ସ ତେନ ସ୍ପର୍ଶମାତ୍ରେଣ ନରକାଯୋପପଦ୍ଯତେ॥ 13-125-4 (86238)
ମନ୍ତ୍ରେଣ ଯୁଞ୍ଜ୍ଯାତ୍କପିଲାଂ ମନ୍ତ୍ରେଣୈବ ପ୍ରମୁଞ୍ଚତେ।
ମନ୍ତ୍ରିହୀନଂ ତୁ ଯୋ ଯୁଞ୍ଜାତ୍କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରସୂଯତେ॥ 13-125-5 (86239)
ପ୍ରହାରାହତମର୍ମାଙ୍ଗା ଦୁଃଖେନ ଚ ଜଡୀକୃତା।
ପଦାନି ଯାବଦ୍ଗଚ୍ଛେତ ତାବଲ୍ଲୋକାନ୍କୃମିର୍ଭବେତ୍॥ 13-125-6 (86240)
ଯାବନ୍ତୋ ବିନ୍ଦବସ୍ତସ୍ଯାଃ ଶୋଣିତସ୍ଯ କ୍ଷିତିଂ ଗତାଃ।
ତାବଦ୍ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ନରକଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-125-7 (86241)
ମନ୍ତ୍ରେଣ ଯୁଞ୍ଜ୍ଯାତ୍କପିଲାଂ ମନ୍ତ୍ରେଣ ବିନିଯୋଜଯେତ୍।
ମନ୍ତ୍ରହୀନୈରନୁଯୁତୋ ମଞ୍ଜଯେତ୍ତମସି ପ୍ରଭୋ॥ 13-125-8 (86242)
କପିଲାଂ ଯେଽପି ଜୀବନ୍ତି ବୁଦ୍ଧିମୋହାନ୍ବିତା ନରାଃ।
ତେଽପି ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ପତନ୍ତି ନରକେ ନୃପ॥ 13-125-9 (86243)
ଅଥ ନ୍ଯାଯେନ ଯେ ବିପ୍ରାଃ କପିଲାମୁପଯୁଞ୍ଜତେ।
ତସ୍ମିଂଲ୍ଲୋକେ ପ୍ରମୋଦନ୍ତେ ଲୋକାଶ୍ଚୈଷାମନାମଯାଃ॥ 13-125-10 (86244)
ବିଧିନା ଯେ ନ କୁର୍ବନ୍ତି ଶୂଦ୍ରାସ୍ତାନୁପଧାରଯ॥' ॥ 13-125-11 (86245)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 125 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 126
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.126. ଅଧ୍ଯାଯଃ 126
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବ୍ଯାସେନ ଶୁକମ୍ପ୍ରତି କପିଲାନାଂ ଗବାଂ ସ୍ବାଙ୍ଗପ୍ରବେଶନେନ ଦେବେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନମାତ୍ମନୋଗୋପନାତ୍ପରିତୁଷ୍ଟସ୍ଯାଗ୍ନେର୍ବରାତ୍ସର୍ବଶ୍ରୈଷ୍ଠ୍ଯପ୍ରାପ୍ତିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଶୁକ ଉବାଚ।
ନାନାବର୍ଣୈରୁପେତାନାଂ ଗବାଂ କିଂ ମୁନିସତ୍ତମ।
କପିଲାଃ ସର୍ବବର୍ଣେଷୁ ବରିଷ୍ଠତ୍ବମବାପ୍ନୁବନ୍॥ 13-126-1 (86246)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-126-2x (7156)
ଶୃଣୁ ପୁତ୍ର ଯଥା ଗୋଷୁ ବରିଷ୍ଠାଃ କପିଲାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
କପିଲତ୍ବଂ ଚ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପୂଜ୍ଯାଶ୍ଚି ସତତଂ ନୃଷୁ॥ 13-126-2 (86247)
ଅଗ୍ନିଃ ପୁରାପଚକ୍ରାମ ଦେବେଭ୍ଯ ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ଦେବେଭ୍ଯୋ ମାଂ ଛାଦଯତ ଶରଣ୍ଯାଃ ଶରଣଂ ଗତମ୍॥ 13-126-3 (86248)
ଊଚୁସ୍ତାଃ ସହିତାସ୍ତତ୍ର ସ୍ବାଗତଂ ତବ ପାବକଃ।
ଇହ ଗୁପ୍ତସ୍ତ୍ବମସ୍ମାଭିର୍ନ ଦେବୈରୁପଲପ୍ସ୍ଯସେ॥ 13-126-4 (86249)
ଅଥ ଦେବା ବିବିତ୍ସନ୍ତଃ ପାବକଂ ପରିଚକ୍ରମୁଃ।
ଗୋଷୁ ଗୁପ୍ତଂ ଚ ବିଜ୍ଞାଯ ତାଃ କ୍ଷିପ୍ରମୁପତସ୍ଥିରେ॥ 13-126-5 (86250)
ଯୁଷ୍ମାସୁ ନିବସତ୍ଯଗ୍ନିରିତି ଗାଃ ସମଚୂଚୁଦନ୍।
ପ୍ରକାଶ୍ଯତାଂ ହୁତବହୋ ଲୋକାନ୍ନ ଚ୍ଛେତ୍ତୁମର୍ହଥ॥ 13-126-6 (86251)
ଏବମସ୍ତ୍ବିତ୍ଯୁନୁଜ୍ଞାଯ ପାବକଂ ସମଦର୍ଶଯନ୍॥ 13-126-7 (86252)
ଅଧିଗମ୍ଯ ପାବକଂ ତୁଷ୍ଟାସ୍ତେ ଦେବାଃ ସଦ୍ଯ ଏବ ତୁ।
ଅଗ୍ନିଂ ପ୍ରଚୋଦଯାମାସୁଃ କ୍ରିଯତାଂ ଗୋଷ୍ବନୁଗ୍ରହଃ॥ 13-126-8 (86253)
ଗବାଂ ତୁ ଯାସାଂ ଗାତ୍ରେଷୁ ପାବକଃ ସମବସ୍ଥିତଃ।
କପିଲତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ତାଃ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠତ୍ବମେବ ଚ॥ 13-126-9 (86254)
ମହାଫଲତ୍ବଂ ଲୋକେ ଚ ଦଦୌ ତାସାଂ ହୁତାଶନଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଧି ସର୍ବବର୍ଣାନାଂ କପିଲାଂ ଗାଂ ପ୍ରଦାପଯ।
ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାଯ ପ୍ରଶାନ୍ତାଯ ପ୍ରଯତାଯାଗ୍ନିହୋତ୍ରିଣେ॥ 13-126-10 (86255)
ଯାବନ୍ତି ରୋମାଣି ଭନ୍ତି ଧେନ୍ବା
ଯୁଗାନି ତାବନ୍ତି ପୁନାତି ଦାତୄନ୍।
ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତୄଂଶ୍ଚ ପୁନାତି ଦତ୍ତା
ଶିଷ୍ଟେ ତୁ ଗୌର୍ବୈ ପ୍ରତିପାଦନେନ॥ ॥ 13-126-11 (86256)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଡ୍ବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 126 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 127
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.127. ଅଧ୍ଯାଯଃ 127
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବ୍ଯାସେନ ଶୁକମ୍ପ୍ରତି କପିଲାଲକ୍ଷଣବିଭାଗାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଶୁକ ଉବାଚ।
କେନ ବର୍ଣବିଭାଗେନ ବିଜ୍ଞେଯା କପିଲା ଭବେତ୍।
କତି ବା ଲକ୍ଷଣାନ୍ଯସ୍ଯା ଦୃଷ୍ଟାନି ମୁନିଭିଃ ପୁରା॥ 13-127-1 (86257)
ଶ୍ରୀବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-127-2x (7157)
ଶୃଣୁ ତାତ ଯଥା ଗୋଷୁ ବିଜ୍ଞେଯା କପିଲା ଭବେତ୍।
ନେତ୍ରଯୋଃ ଶୃଙ୍ଗଯୋଶ୍ଚୈବ ଖୁରେଷୁ ବୃଷଣେଷୁ ଚ।
କର୍ଣତୋ ଘ୍ରାଣତଶ୍ଚାପି ଷଡ୍ବିଧାଃ କପିଲାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-127-2 (86258)
ଏତେଷାଂ ଲକ୍ଷଣାନାଂ ତୁ ଯଦ୍ଯେକମପି ଦୃଶ୍ଯତେ।
କପିଲାଂ ତାଂ ବିଜାନୀଯାଦେବମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-127-3 (86259)
ଆଗ୍ନେଯୀ ନେତ୍ରକପିଲା ଖୁରୈର୍ମାହେଶ୍ବରୀ ଭବେତ୍।
ଗ୍ରୀବାଯାଂ ବୈଷ୍ଣବୀ ଜ୍ଞେଯା ପୂଷ୍ଣୋ ଘ୍ରାଣାଦଜାଯତ॥ 13-127-4 (86260)
କର୍ଣତସ୍ତୁ ବସନ୍ତେନ ସ୍ବଯୋନିମଭିଜାଯତେ।
ଗାଯତ୍ର୍ଯାଶ୍ଚ ବୃଷଣଯୋରୁତ୍ପତ୍ତିଃ ଷଡ୍ଗୁଣା ସ୍ମୃତା॥ 13-127-5 (86261)
ଏବଂ ଗାବଶ୍ଚ ବିପ୍ରାଶ୍ଚ ଗାଯତ୍ରୀ ସତ୍ଯମେବ ଚ।
ବସନ୍ତଶ୍ଚ ସୁବର୍ଣଶ୍ଚ ଏକତଃ ସମଜାଯତ॥ 13-127-6 (86262)
ନେତ୍ରଯୋଃ କପିଲାଂ ଯସ୍ତୁ ବାହଯେତ ଦୁହେତ ବା।
ସ ପାପକର୍ମା ନରକଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-127-7 (86263)
ନରକାଦ୍ବିପ୍ରମୁକ୍ତସ୍ତୁ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଂ ନିଷେବତେ।
ଯଦା ଲଭେତ ମାନୁଷ୍ଯଂ ଜାତ୍ଯନ୍ଧୋ ଜାଯତେ ନରଃ॥ 13-127-8 (86264)
ଶୃଙ୍ଗଯୋଃ କପିଲାଂ ଯସ୍ତୁ ବାହଯେତ ଦୁହେତ ବା।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଂ ସ ଲଭତେ ଜାଯମାନଃ ପୁନଃ ପୁନଃ॥ 13-127-9 (86265)
ଖୁରେଷୁ କପିଲାଂ ଯସ୍ତୁ ବାହଯେତ ଦୁହେତ ବା।
ତମସ୍ଯପାରେ ମଜ୍ଜେତ ଧନହୀନୋ ନରାଧମଃ॥ 13-127-10 (86266)
କପିଲାଂ ବାଲଧାନେଷୁ ବାହଯେତ ଦୁହେତ ବା।
ନିରାଶ୍ରଯଃ ସଦା ଚୈବ ଜାଯତେ ଯଦି ଚେତ୍କୃମିଃ॥ 13-127-11 (86267)
କର୍ଣେନ କପିଲାଂ ଯସ୍ତୁ ଜାନନ୍ନପ୍ଯୁପଜୀବତି।
ସହସ୍ରଶଃ ଶୁଚିର୍ଭୁତ୍ବା ମାନୁଷ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦଥ।
ଚଣ୍ଡାଲଃ ପାପଯୋନିଶ୍ଚ ଜାଯତେ ସ ନରାଧମଃ॥ 13-127-12 (86268)
ଘ୍ରାଣେନ କପିଲାଂ ଯସ୍ତୁ ପ୍ରମାଦାଦୁପଜୀବତି।
ସୋଽପି ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-127-13 (86269)
ବ୍ଯାଧିଗ୍ରସ୍ତୋ ଜଡୋ ରୋଗୀ ଭବେନ୍ମାନୁଷ୍ଯମାଗତଃ॥ 13-127-14 (86270)
ମଧୁସର୍ପିସ୍ସୁଗନ୍ଧାସ୍ତୁ କପିଲାଃ ଶାସ୍ତ୍ରତଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ଏତାଃ ସମୁପଜୀବେତ ସୋଽପି ତିର୍ଯକ୍ଷୁ ଜାଯତେ॥ 13-127-15 (86271)
ସ୍ଥାବରତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ଯଦି ମାନୁଷ୍ଯତାଂ ଲଭେତ୍।
ଅଲ୍ପାଯୁଃ ସ ଭବେଜ୍ଜାତୋ ହୀନବର୍ଣକୁଲୋଦ୍ଭବଃ॥ 13-127-16 (86272)
ଯେ ତୁ ପାପା ହ୍ଯସୂଯନ୍ତେ କପିଲାଂ ବାହଯନ୍ତି ଚ।
ନିରଯେଷୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠନ୍ତେ ଯାବଦାଭୂତସମ୍ପ୍ଲବମ୍॥ ॥ 13-127-17 (86273)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 127 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-127-7 ବାହଯେନ ଦମେତ ବେତି ଥ.ପାଠ.॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 128
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.128. ଅଧ୍ଯାଯଃ 128
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଶ୍ରିଯୋ ବଲାତ୍କାରେଣ ସ୍ବପ୍ରାର୍ଥନଯା ଗୋମୂତ୍ରପୁରୀଷଯୋର୍ନିବାସସ୍ଯ କଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ମଯା ଗବାଂ ପୁରୀଷଂ ବୈ ଶ୍ରିଯା ଜୁଷ୍ଟମିତି ଶ୍ରୁତମ୍।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ସଂଶଯୋଽତ୍ର ହି ମେ ମହାନ୍॥ 13-128-1 (86274)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-128-2x (7158)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଗୋଭିର୍ନୃପେହଂ ସଂବାଦଂ ଶ୍ରିଯା ଭାରତସତ୍ତମ॥ 13-128-2 (86275)
ଗାବୋଽଥ ବିସ୍ମିତାସ୍ତସ୍ଯା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରୂପସ୍ଯ ସମ୍ପଦମ୍॥ 13-128-3 (86276)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-128-4x (7159)
କାଽସି ଦେବି କୁତୋ ବା ତ୍ବଂ ରୂପେଣାପ୍ରତିମା ଭୁବି।
ବିସ୍ମିତାଃ ସ୍ମ ମହାଭାଗେ ତବ ରୂପସ୍ଯ ସମ୍ପଦା॥ 13-128-4 (86277)
ଇଚ୍ଛାମସ୍ତ୍ବାଂ ବଯଂ ଜ୍ଞାତୁଂ କା ତ୍ବଂ କ୍ବ ଚ ଗମିଷ୍ଯସି।
ତତ୍ତ୍ବେନ ହି ସୁବର୍ଣାଭେ ସର୍ବମେତଦ୍ବ୍ରବୀହି ନଃ॥ 13-128-5 (86278)
ଶ୍ରୀରୁବାଚ। 13-128-6x (7160)
ଲୋକସ୍ଯ କାନ୍ତିର୍ଭଦ୍ରଂ ବଃ ଶ୍ରୀର୍ନାମାହଂ ପରିଶ୍ରୁତା।
ମଯା ଦୈତ୍ଯାଃ ପରିତ୍ଯକ୍ତା ବିନଷ୍ଟାଃ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ॥ 13-128-6 (86279)
ମଯାଽଭିପନ୍ନା ଦେବାଶ୍ଚ ମୋଦନ୍ତେ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରୋ ବିବସ୍ବାନ୍ସୋମଶ୍ଚ ବିଷ୍ଣୁରାପୋଽଗ୍ନିରେବ ଚ॥ 13-128-7 (86280)
ମଯାଽଭିପନ୍ନା ଦୀପ୍ଯନ୍ତେ ଋଷଯୋ ଦେବତାସ୍ତଥା।
ଯାନ୍ନାବିଶାମ୍ଯହଂ ଗାବସ୍ତେ ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ସର୍ବଶଃ॥ 13-128-8 (86281)
ଧର୍ମଶ୍ଚାର୍ଥଶ୍ଚ କାମଶ୍ଚ ମଯା ଜୁଷ୍ଟାଃ ସୁଖାନ୍ବିତାଃ।
ଏବଂପ୍ରଭାବାଂ ମାଂ ଗାବୋ ବିଜାନୀତ ସୁଖପ୍ରଦାମ୍॥ 13-128-9 (86282)
ଇଚ୍ଛାମି ଚାପି ଯୁଷ୍ମାସୁ ବସ୍ତୁଂ ସର୍ବାସୁ ନିତ୍ଯଦା।
ଆଗତ୍ଯ ପ୍ରାର୍ଥଯେ ଯୁଷ୍ମାଞ୍ଶ୍ରୀଜୁଷ୍ଟା ଭବତାଽନଘାଃ॥ 13-128-10 (86283)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-128-11x (7161)
ଅଧ୍ରୁବା ଚପଲା ଚ ତ୍ବଂ ସାମାନ୍ଯା ବହୁଭିଃ ସହ।
ନ ତ୍ବାମିଚ୍ଛାମ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଗମ୍ଯତାଂ ଯତ୍ର ରୋଚତେ॥ 13-128-11 (86284)
ବପୁଷ୍ମନ୍ତ୍ଯୋ ବଯଂ ସର୍ବାଃ କିମସ୍ମାକଂ ତ୍ବଯାଽଦ୍ଯ ବୈ।
ଯଥେଷ୍ଟଂ ଗମ୍ଯତାଂ ତତ୍ର କୃତକାର୍ଯା ବଯଂ ତ୍ବଯା॥ 13-128-12 (86285)
ଶ୍ରୀରୁବାଚ। 13-128-13x (7162)
କିମେତଦ୍ବଃ କ୍ଷମଂ ଗାବୋ ଯନ୍ମାଂ ନେହାଭିନନ୍ଦଥ।
ନ ମାଂ ସମ୍ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଧ୍ବଂ କସ୍ମାଦ୍ବୈ ଦୁର୍ଲଭାଂ ସତୀମ୍॥ 13-128-13 (86286)
ସତ୍ଯଶ୍ଚ ଲୋକବାଦୋଽଯଂ ଲୋକେ ଚରତି ସୁବ୍ରତାଃ।
ସ୍ବଯଂ ପ୍ରାପ୍ତେ ପରିଭବୋ ଭବତୀତି ବିନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-128-14 (86287)
ମହଦୁଗ୍ରଂ ତପଃ କୃତ୍ବା ମାଂ ନିଷେବନ୍ତି ମାନବାଃ।
ଦେବଦାନବଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପିଶାଚୋରଗରାକ୍ଷସାଃ॥ 13-128-15 (86288)
କ୍ଷମମେତଦ୍ଧି ବୋ ଗାବଃ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀତ ମାମିହ।
ନାବମନ୍ଯା ହ୍ଯହଂ ସୌମ୍ଯାସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ସଚରାଚରେ॥ 13-128-16 (86289)
ଗାବ ଊଚୁଃ। 13-128-17x (7163)
ନାବମାନ୍ଯାମହେ ଦେବି ନ ତ୍ବାଂ ପରିଭବାମହେ।
ଅଧ୍ରୁବା ଚଲଚିତ୍ତାସି ତତସ୍ତ୍ବାଂ ବର୍ଜଯାମହେ॥ 13-128-17 (86290)
ବହୁନା ଚ କିମୁକ୍ତେନ ଗମ୍ଯତାଂ ଯତ୍ର ବାଞ୍ଛସି।
ବପୁଷ୍ମନ୍ତ୍ଯୋ ବଯଂ ସର୍ବାଃ କିମସ୍ମାକଂ ତ୍ବଯାଽନଘେ॥ 13-128-18 (86291)
ଶ୍ରୀରୁବାଚ। 13-128-19x (7164)
ଅବଜ୍ଞାତା ଭବିଷ୍ଯାମି ସର୍ବଲୋକେଷୁ ମାନବୈଃ।
ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାତେତି ଯୁଷ୍ମାଭିଃ ପ୍ରସାଦଃ କ୍ରିଯତାଂ ମମ॥ 13-128-19 (86292)
ମହାଭାଗା ଭବତ୍ଯୋ ବୈ ଶରଣ୍ଯାଃ ଶରଣାଗତାମ୍।
ପରିତ୍ରାଯନ୍ତୁ ମାଂ ନିତ୍ଯଂ ଭଜମାନାମନିନ୍ଦିତାମ୍॥ 13-128-20 (86293)
ମାନନାମହମିଚ୍ଛାମି ଭବତ୍ଯଃ ସତତଂ ଶିବାଃ।
ଅପ୍ଯେକାଙ୍ଗେଷ୍ବଧୋ ବସ୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ଚ ସୁକୁତ୍ସିତେ॥ 13-128-21 (86294)
ନ ବୋଽସ୍ତି କୁତ୍ସିତଂ କିଞ୍ଚିଦଙ୍ଗେଷ୍ବାଲକ୍ଷ୍ଯତେଽନଘାଃ।
ପୁଣ୍ଯାଃ ପବିତ୍ରାଃ ସୁଭଗା ଅବାଗ୍ଦେଶଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛଥ।
ବସେଯଂ ଯତ୍ର ବୋ ଦେହେ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହଥ॥ 13-128-22 (86295)
ଏବମୁକ୍ତାସ୍ତୁ ତା ଗାବଃ ଶୁଭାଃ କରୁଣବତ୍ସଲାଃ।
ସମ୍ମାନ୍ଯ ସହିତାଃ ସର୍ବାଃ ଶ୍ରିଯମୁଚୁର୍ନରାଧିପ॥ 13-128-23 (86296)
ଅବଶ୍ଯଂ ମାନନା କାର୍ଯା ତବାସ୍ମାଭିର୍ଯଶସ୍ବିନି।
ଶକୃନ୍ମୂତ୍ରେ ନିବସତାଂ ପୁଣ୍ଯମେତଦ୍ଧି ନଃ ଶୁଭେ॥ 13-128-24 (86297)
ଶ୍ରୀରୁବାଚ। 13-128-25x (7165)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ପ୍ରସାଦୋ ଯୁଷ୍ମାଭିଃ କୃତୋ ମେଽନୁଗ୍ରହାତ୍ମକଃ।
ଏବଂ ଭବତୁ ଭଦ୍ରଂ ବଃ ପୂଜିତାଽସ୍ମି ସୁଖପ୍ରଦାଃ॥ 13-128-25 (86298)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-128-26x (7166)
ଏବଂ କୃତ୍ବା ତୁ ସମଯଂ ଶ୍ରୀର୍ଗୋଭିଃ ସହ ଭାରତ।
ପଶ୍ଯନ୍ତୀନାଂ ତତସ୍ତାସାଂ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-128-26 (86299)
ଏବଂ ଗୋଶକୃତଃ ପୁତ୍ର ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ତେଽନୁବର୍ଣିତମ୍।
ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ଚ ଗବାଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଗଦତୋ ମମ॥ ॥ 13-128-27 (86300)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟବିଂଶତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 128 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-128-3 ବିସ୍ମିତା ଅଭବନ୍ନିତି ଶେଷଃ॥ 7-128-21 ଏକା ଅହମ୍। ଅଙ୍ଗେଷୁ ମଧ୍ଯେ କୁତ୍ସିତେ। ସୁପ୍ରୀତାଙ୍ଗେଷୁ ବୋ ବସ୍ତୁମିଚ୍ଛାମୀହ ନ କୁତ୍ସିତେ ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-128-23 ସମ୍ମନ୍ତ୍ର୍ଯ ସହିତା ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 129
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.129. ଅଧ୍ଯାଯଃ 129
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍ପ୍ରତି ଗୋଲୋକସ୍ଯ ଦେବଲୋକସ୍ଯ ଦେବଲୋକାଦପ୍ଯୁପରିତନତ୍ବେ ନିମିତ୍ତପ୍ରତିପାଦକବ୍ରହ୍ମଶକ୍ରସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଯେ ଚ ଗାଃ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ହୁତଶିଷ୍ଟାଶିନଶ୍ଚ ଯେ।
ତେଷାଂ ସତ୍ରାଣି ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ନିତ୍ଯମେବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-129-1 (86301)
ଋତେ ଦଧିଘୃତେନେହ ନ ଯଜ୍ଞଃ ସମ୍ପ୍ରବର୍ତତେ।
ତେନ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଯଜ୍ଞତ୍ବମତୋ ମୂଲଂ ଚ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ॥ 13-129-2 (86302)
ଦାନାନାମପି ସର୍ବେଷାଂ ଗବାଂ ଦାନଂ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ।
ଗାବଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ପବିତ୍ରାଶ୍ଚ ପାବନଂ ହ୍ଯେତଦୁତ୍ତମମ୍॥ 13-129-3 (86303)
ପୁଷ୍ଟ୍ଯର୍ଥମେତାଃ ସେବେତ ଶାନ୍ତ୍ଯର୍ଥମପି ଚୈବ ହ।
ପଯୋ ଦଧି ଘୃତଂ ଚାସାଂ ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନମ୍॥ 13-129-4 (86304)
ଗାବସ୍ତେଜଃ ପରଂ ପ୍ରୋକ୍ତମିହ ଲୋକେ ପରତ୍ର ଚ।
ନ ଗୋଭ୍ଯଃ ପରମଂ କିଞ୍ଚିତ୍ପବିତ୍ରଂ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-129-5 (86305)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ପିତାମହସ୍ଯ ସଂବାଦମିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-129-6 (86306)
ପରାଭୂତେଷୁ ଦୈତ୍ଯେଷୁ ଶକ୍ରସ୍ତ୍ରିଭୁବନେଶ୍ବରଃ।
ପ୍ରଜାଃ ସମୁଦିତାଃ ସର୍ବାଃ ସତ୍ଯଧର୍ମପରାଯଣାଃ॥ 13-129-7 (86307)
ଅଥର୍ଷଯଃ ସଗନ୍ଧର୍ବାଃ କିନ୍ନରୋରଗରାକ୍ଷସାଃ।
ଦେବାସୁରସୁପର୍ଣାଶ୍ଚ ପ୍ରଜାନାଂ ପତଯସ୍ତଥା।
ପର୍ଯୁପାସତ କୌନ୍ତେଯ କଦାଚିଦ୍ବୈ ପିତାମହମ୍॥ 13-129-8 (86308)
ନାରଦଃ ପର୍ବତଶ୍ଚୈବ ବିଶ୍ବାବସୁହହାହୁହୂଃ।
ଦିବ୍ଯତାନେଷୁ ଗାଯନ୍ତଃ ପର୍ଯୁପାସତ ତଂ ପ୍ରଭୁମ୍॥ 13-129-9 (86309)
ତତ୍ର ଦିବ୍ଯାନି ପୁଷ୍ପାଣି ପ୍ରାବହତ୍ପବନସ୍ତଦା।
ଆଜହ୍ରୁର୍ଋତବଶ୍ଚାପି ସୁଗନ୍ଧୀନି ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍॥ 13-129-10 (86310)
ତସ୍ମିନ୍ଦେବସମାବାଯେ ସର୍ବଭୂତସମାଗମେ।
ଦିବ୍ଯବାଦିତ୍ରସଂଘୁଷ୍ଟେ ଦିବ୍ଯସ୍ତ୍ରୀଚାରଣାବୃତେ।
ଇନ୍ଦ୍ରଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ଦେବେଶମଭିବାଦ୍ଯ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ॥ 13-129-11 (86311)
ଦେବାନାଂ ଭଗବନ୍କସ୍ମାଲ୍ଲୋକେଶାନାଂ ପିତାମହ।
ଉପରିଷ୍ଠାଦ୍ଗବାଂ ଲୋକ ଏତଦିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-129-12 (86312)
କିଂ ତପୋ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ବା ଗୋଭିଃ କୃତମିହେଶ୍ବର॥
ଦେବାନାମୁପରିଷ୍ଟାଦ୍ଯଦ୍ବସନ୍ତ୍ଯରଜସଃ ସୁଖମ୍॥ 13-129-13 (86313)
ତତଃ ପ୍ରୋବାଚ ବ୍ରହ୍ମା ତଂ ଶକ୍ରଂ ବଲନିଷୂଦନମ୍।
ଅବଜ୍ଞାତାସ୍ତ୍ବଯା ନିତ୍ଯଂ ଗାବୋ ବଲନିଷୂଦନ॥ 13-129-14 (86314)
ତେନ ତ୍ବମାସାଂ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ନ ବେତ୍ସି ଶୃଣୁ ଯତ୍ପ୍ରଭୋ।
ଗବାଂ ପ୍ରଭାବଂ ପରମଂ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ଚ ସୁରର୍ଷଭ॥ 13-129-15 (86315)
ଯଜ୍ଞାଙ୍ଗଂ କଥିତା ଗାବୋ ଯଜ୍ଞ ଏବ ଚ ବାସବ।
ଏତାଭିଶ୍ଚ ବିନା ବିଜ୍ଞୋ ନ ବର୍ତେତ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-129-16 (86316)
ଧାରଯନ୍ତି ପ୍ରଜାଶ୍ଚୈତାଃ ପଯସା ହବିଷା ତଥା।
ଏତାସାଂ ତନଯାଶ୍ଚାପି କୃଷିଯୋଗମୁପାସତେ॥ 13-129-17 (86317)
ଜନଯନ୍ତି ଚ ଧାନ୍ଯାନି ବୀଜାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ତତୋ ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-129-18 (86318)
ପଯୋ ଦଧି ଘୃତଂ ଚୈବ ପୁଣ୍ଯାଶ୍ଚୈତାଃ ସୁରାଧିପ।
ବହନ୍ତି ବିବିଧାନ୍ଭୋଗାନ୍କ୍ଷୁତ୍ତୃଷ୍ଣାପରିପୀଡିତାଃ॥ 13-129-19 (86319)
ମୁନୀଂଶ୍ଚ ଧାରଯନ୍ତୀହ ପ୍ରଜାଶ୍ଚୈବାପି କର୍ମଣା।
ବାସବାଽକୂଟବାହିନ୍ଯଃ କର୍ମଣା ସୁକୃତେନ ଚ॥ 13-129-20 (86320)
ଉପରିଷ୍ଟାତ୍ତତୋଽସ୍ମାକଂ ବସନ୍ତ୍ଯେତାଃ ସଦୈବ ହି।
ଏତତ୍ତେ କାରଣଂ ଶକ୍ର ନିବାସକୃତମଧ୍ଯ ବୈ।
ଗାବୋ ଦେବୋପରିଷ୍ଟାଦ୍ଧି ସମାଖ୍ଯାତାଃ ଶତକ୍ରତୋ॥ 13-129-21 (86321)
ଏତା ହି ବରଦତ୍ତାଶ୍ଚ ବରଦାଶ୍ଚାପି ବାସବ।
ସୁରଭ୍ଯଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ମିଣ୍ଯଃ ପାବନାଃ ଶୁଭଲକ୍ଷଣାଃ॥ 13-129-22 (86322)
ଯଦର୍ଥଂ ଗାଂ ଗତାଶ୍ଚୈବ ସୁରଭ୍ଯଃ ସୁରସତ୍ତମ।
ତଚ୍ଚ ମେ ଶୃଣୁ କାର୍ସ୍ନ୍ଯେନ ବଦତୋ ବଲସୂଦନ॥ 13-129-23 (86323)
ପୁରା ଦେବଯୁଗେ ତାତ ଦୈତ୍ଯେନ୍ଦ୍ରେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ତ୍ରୀଁଲ୍ଲୋକାନନୁଶାସତ୍ସୁ ବିଷ୍ଣୌ ଗର୍ଭତ୍ବମାଗତେ॥ 13-129-24 (86324)
ଅଦିତ୍ଯାଂ ତପ୍ଯମାନାଯାଂ ତପୋ ଘୋରଂ ସୁଦୁଶ୍ଚରମ୍।
ପୁତ୍ରାର୍ଥମମରଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଦେନୈକେନ ନିତ୍ଯଦା॥ 13-129-25 (86325)
ତାଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାଦେବୀଂ ତପ୍ଯମାନାଂ ମହତ୍ତପଃ।
ଦକ୍ଷସ୍ଯ ଦୁହିତା ଦେବୀ ସୁରଭିର୍ନାମ ନାମତଃ॥ 13-129-26 (86326)
ଅତପ୍ଯତ ତପୋ ଘୋରଂ ହୃଷ୍ଟା ଧର୍ମପରାଯଣା।
କୈଲାସଶିଖରେ ରମ୍ଯେ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସେବିତେ॥ 13-129-27 (86327)
ବ୍ଯତିଷ୍ଠଦେକପାଦେନ ପରମଂ ଯୋଗମାସ୍ଥିତା।
ଦଶବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଦଶବର୍ଷଶତାନି ଚ॥ 13-129-28 (86328)
ସନ୍ତପ୍ତାସ୍ତପସା ତସ୍ଯା ଦେବାଃ ସର୍ଷିମହୋରଗାଃ।
ତତ୍ର ଗତ୍ବା ମଯା ସାର୍ଧଂ ପର୍ଯୁପାସତ ତାଂ ଶୁଭାଂ॥ 13-129-29 (86329)
ଅଥାହମବ୍ରବଂ ତତ୍ର ଦେବୀଂ ତାଂ ତପସାଽନ୍ବିତାମ୍।
କିମର୍ଥଂ ତପ୍ଯସେ ଦେବି ତପୋ ଘୋରମନିନ୍ଦିତେ॥ 13-129-30 (86330)
ପ୍ରୀତସ୍ତେଽହଂ ମହାଭାଗୋ ତପସାଽନେନ ଶୋଭନେ।
ବରଯସ୍ବ ବରଂ ଦେବି ଦାତାସ୍ମୀତି ପୁରନ୍ଦର॥ 13-129-31 (86331)
ସୁରଭିରୁବାଚ। 13-129-32x (7167)
ବରେଣ ଭଗବନ୍ମହ୍ଯଂ କୃତଂ ଲୋକପିତାମହ।
ଏଷ ଏବ ବରୋ ମେଽଦ୍ଯ ଯତ୍ପ୍ରୀତୋସି ମମାନଘ॥ 13-129-32 (86332)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 13-129-33x (7168)
ତାମେବ ବ୍ରୁବତୀଂ ଦେବୀଂ ସୁରଭିଂ ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବର।
ପ୍ରତ୍ଯବ୍ରବଂ ଯଦ୍ଦେବେନ୍ଦ୍ର ତନ୍ନିବୋଧ ଶଚୀପତେ॥ 13-129-33 (86333)
ଅଲୋଭକାମ୍ଯଯା ଦେବି ତପସା ଶୁଚିନା ଚ ତେ।
ପ୍ରସନ୍ନୋଽହଂ ବରଂ ତସ୍ମାଦମରତ୍ବଂ ଦାଦାମି ତେ॥ 13-129-34 (86334)
ତ୍ରଯାଣାମପି ଲୋକାନାମୁପରିଷ୍ଟାନ୍ନିବତ୍ସ୍ଯସି।
ମତ୍ପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ ବିଖ୍ଯାତୋ ଗୋଲୋକଃ ସମ୍ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-129-35 (86335)
ମାନୁଷେଷୁ ଚ କୁର୍ବାଣାଃ ପ୍ରଜାଃ କର୍ମ ଶୁଭାସ୍ତବ।
ନିବତ୍ସ୍ଯନ୍ତି ମହାଭାଗୋ ସର୍ବା ଦୁହିତରଶ୍ଚ ତେ॥ 13-129-36 (86336)
ମନସା ଚିନ୍ତିତା ଭୋଗାସ୍ତ୍ବଯା ବୈ ଦିବ୍ଯମାନୁଷାଃ।
ଯଚ୍ଚ ସ୍ବର୍ଗସୁଖଂ ଦେବି ତତ୍ତେ ସମ୍ପତ୍ସ୍ଯତେ ଶୁଭେ॥ 13-129-37 (86337)
ତସ୍ଯା ଲୋକାଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷ ସର୍ବକାମସମନ୍ବିତାଃ।
ନ ତତ୍ର କ୍ରମତେ ମୃତ୍ଯୁର୍ନ ଜରା ନ ଚ ପାବକଃ।
ନ ଦୈନ୍ଯଂ ନାଶୁଭଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ବିଦ୍ଯତେ ତତ୍ର ବାସବ॥ 13-129-38 (86338)
ତତ୍ର ଦିବ୍ଯାନ୍ଯରଣ୍ଯାନି ଦିବ୍ଯାନି ଭବନାନି ଚ।
ବିମାନାନି ସୁଯୁକ୍ତାନି କାମଗାନି ଚ ବାସବ॥ 13-129-39 (86339)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ତପସା ସତ୍ଯେନ ଚ ଦମେନ ଚ।
ଦାନୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈଃ ପୁଣ୍ଯୈସ୍ତଥା ତୀର୍ଥାନୁସେବନାତ୍॥ 13-129-40 (86340)
ତପସା ମହତା ଚୈବ ସୁକୃତେନ ଚ କର୍ମଣା।
ଶକ୍ଯଃ ସମାସାଦଯିତୁଂ ଗୋଲୋକଃ ପୁଷ୍କରେକ୍ଷଣ॥ 13-129-41 (86341)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ମଯା ଶକ୍ରାନୁପୃଚ୍ଛତେ।
ନ ତେ ପରିଭବଃ କାର୍ଯୋ ଗବାମସୁରସୂଦନ॥ 13-129-42 (86342)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-129-43x (7169)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ ପୂଜଯାମାସ ନିତ୍ଯଦା।
ଗାଶ୍ଚକ୍ରେ ବହୁମାନଂ ଚ ତାସୁ ନିତ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-129-43 (86343)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ପାବନଂ ଚ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ଚାପି ଗବାଂ ମାହାତ୍ମ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍। 13-129-44 (86344)
କୀର୍ତିତଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ସର୍ବପାପବିମୋଚନମ୍।
ଯ ଇଦଂ କଥଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ସମାହିତଃ॥ 13-129-45 (86345)
ହବ୍ଯକବ୍ଯେଷୁ ଯଜ୍ଞେଷୁ ପିତୃକାର୍ଯେଷୁ ଚୈବ ହ।
ସାର୍ବକାମିକମକ୍ଷଯ୍ଯଂ ପିତୄଂସ୍ତସ୍ଯୋପତିଷ୍ଠତେ॥ 13-129-46 (86346)
ଗୋଷୁ ଭକ୍ତଶ୍ଚ ଲଭତେ ଯଦ୍ଯଦିଚ୍ଛତି ମାନବଃ।
ସ୍ତ୍ରିଯୋପି ଭକ୍ତା ଯା ଗୋଷୁ ତାଶ୍ଚ କାମମବାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-129-47 (86347)
ପୁତ୍ରାର୍ଥୀଂ ଲଭତେ ପୁତ୍ରଂ କନ୍ଯାର୍ଥୀ ତାମବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଧନାର୍ଥୀ ଲଭତେ ବିତ୍ତଂ ଧର୍ମାର୍ଥୀ ଧର୍ମମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-129-48 (86348)
ବିଦ୍ଯାର୍ଥୀ ଚାପ୍ନୁଯାଦ୍ବିଦ୍ଯାଂ ସୁଖାର୍ଥୀ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ସୁଖମ୍।
ନ କିଞ୍ଚିଦ୍ଦୁର୍ଲଭଂ ଚୈବ ଗବାଂ ଭକ୍ତସ୍ଯ ଭାରତ॥ ॥ 13-129-49 (86349)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 128 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-129-20 ବାସବ ଅକୂଟବାହିନ୍ଯଃ ଅମାଯାବ୍ଯବହାରିଣ୍ଯଃ॥ 7-129-21 ନିବାସାର୍ଥଂ କୃତଂ ନିବାସକୃତମ୍॥ 7-129-48 କନ୍ଯା ପତିମବାପ୍ନୁଯାଦିତି କ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 130
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.130. ଅଧ୍ଯାଯଃ 130
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ସୁବଣୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରଂ ପୃଷ୍ଟେନ ଭୀଷ୍ମେଣ ତତ୍ପ୍ରତିପାଦକବସିଷ୍ଠପରସୁରାମସଂବାଦାନୁବାଦାରମ୍ଭଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଉକ୍ତଂ ପିତାମହେନେଦଂ ଗବାଂ ଦାନମନୁତ୍ତମମ୍।
ବିଶେଷେଣ ନରେନ୍ଦ୍ରାଣାମିହ ଧର୍ମମବେକ୍ଷତାମ୍॥ 13-130-1 (86350)
ରାଜ୍ଯଂ ହି ସତତଂ ଦୁଃଖମାଶ୍ରମାଶ୍ଚ ସୁଦୁର୍ବିଦାଃ।
ପରିଚାରେଷୁ ବୈ ଦୁଃଖଂ ଦୁର୍ଧରଂ ଚାକୃତାତ୍ମଭିଃ।
ଭୂଯିଷ୍ଠଂ ଚ ନରେନ୍ଦ୍ରାଣାଂ ବିଦ୍ଯତେ ନ ଶୁଭା ଗତିଃ॥ 13-130-2 (86351)
ପୂଯନ୍ତେ ତତ୍ର ନିଯତଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତୋ ବସୁନ୍ଧରାମ୍।
ସର୍ବେ ଚ କଥିତା ଧର୍ମାସ୍ତ୍ବଯା ମେ କୁରୁନନ୍ଦନ॥ 13-130-3 (86352)
ଏବମେବ ଗବାମୁକ୍ତଂ ପ୍ରଦାନଂ ତେ ନୃଗେଣ ହ।
ଋଷିଣା ନାଚିକେତେନ ପୂର୍ବମେବ ନିଦର୍ଶିତମ୍॥ 13-130-4 (86353)
ବେଦୋପନିଷଦେ ଚୈବ ସର୍ବକର୍ମସୁ ଦକ୍ଷିଣାଃ।
ସର୍ବକ୍ରତୁଷୁ ଚୋଦ୍ଦିଷ୍ଟା ଭୂମିର୍ଗାବୋଽଥ କାଞ୍ଚନମ୍॥ 13-130-5 (86354)
ତତ୍ର ଶ୍ରୁତିସ୍ତୁ ପରମା ସୁବର୍ଣଂ ଦକ୍ଷିଣେତି ବୈ।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ପିତାମହ ଯଥାତଥମ୍॥ 13-130-6 (86355)
କିଂ ସୁବର୍ଣଂ କଥଂ ଜାତଂ କସ୍ମିନ୍କାଲେ କିମାତ୍ମକମ୍।
କିଂଦୈବ କିଂଫଲଂ ଚୈବ କସ୍ମାଚ୍ଚ ପରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-130-7 (86356)
କସ୍ମାଦ୍ଦାନଂ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ପୂଜଯନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ।
କସ୍ମାଚ୍ଚ ଦକ୍ଷିଣାର୍ଥଂ ତଦ୍ଯଜ୍ଞକର୍ମସୁ ଶସ୍ଯତେ॥ 13-130-8 (86357)
କସ୍ମାଚ୍ଚ ପାବନଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଭୂମେର୍ଗୋଭ୍ଯଶ୍ଚ କାଞ୍ଚନମ୍।
ପରମଂ ଦକ୍ଷିଣାର୍ଥେ ଚ ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ପିତାମହ॥ 13-130-9 (86358)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-130-10x (7170)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ନବହିତୋ ବହୁକାରଣବିସ୍ତରମ୍।
ଜାତରୂପସମୁତ୍ପତ୍ତିମନୁଭୂତଂ ଚ ଯନ୍ମଯା॥ 13-130-10 (86359)
ପିତା ମମ ମହାତେଜାଃ ଶ୍ତନୁର୍ନିଧନଂ ଗତଃ।
ତସ୍ଯ ଦିତ୍ସୁରହଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରମୁପାଗମମ୍॥ 13-130-11 (86360)
ତତ୍ରାଗମ୍ଯ ପିତୁଃ ପୁତ୍ର ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମ ସମାରଭମ୍।
ମାତୋ ମେ ଜାହ୍ନବୀ ଚାତ୍ର ସାହାଯ୍ଯମକରୋତ୍ତଦା॥ 13-130-12 (86361)
ତତ୍ରାଗତାଂସ୍ତପସ୍ସିଦ୍ଧାନୁପବେଶ୍ଯ ବହୂନୃଷୀନ୍।
ତୋଯପ୍ରଦାନାତ୍ପ୍ରଭୃତି କାର୍ଯାଣ୍ଯହମଥାରଭମ୍॥ 13-130-13 (86362)
ତତ୍ସମାପ୍ଯ ଯଥୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ପୂର୍ବକର୍ମ ସମାହିତଃ।
ଦାତୁଂ ନିର୍ବପଣଂ ସମ୍ଯଗ୍ଯଥାବଦହମାରଭମ୍॥ 13-130-14 (86363)
ତତସ୍ତଂ ଦର୍ଭବିନ୍ଯାସଂ ଭିତ୍ତ୍ବା ସୁରୁଚିରାଙ୍ଗଦଃ।
ପ୍ରଲମ୍ବାଭରଣୋ ବାହୁରୁଦତିଷ୍ଠଦ୍ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-130-15 (86364)
ମୁହୂର୍ତମପି ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପରଂ ବିସ୍ମଯମାଗମମ୍।
ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତା ସାକ୍ଷାନ୍ମେ ପିତେତି ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-130-16 (86365)
ତତୋ ମେ ପୁନରେବାସୀତ୍ସଂଜ୍ଞା ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ଶାସ୍ତ୍ରତଃ।
ନାଯଂ ବେଦେଷୁ ବିହିତୋ ବିଧିର୍ହସ୍ତ ଇତି ପ୍ରଭୋ।
ପିଣ୍ଡୋ ଦେଯୋ ନରେଣେହ ତତୋ ମତିରଭୂନ୍ମମ॥ 13-130-17 (86366)
ସାକ୍ଷାନ୍ନେହ ମନୁଷ୍ଯସ୍ଯ ପିଣ୍ଡଂ ହି ପିତରଃ କ୍ବଚିତ୍।
ଗୃହ୍ଣନ୍ତି ବିହିତଂ ଚେତ୍ଥଂ ପିଣ୍ଡୋ ଦେଯଃ କୁଶେଷ୍ବିତି॥ 13-130-18 (86367)
ତତୋଽହଂ ତଦନାଦୃତ୍ଯ ପିତୁର୍ହସ୍ତନିଦର୍ଶନମ୍।
ଶାସ୍ତ୍ରପ୍ରାମାଣ୍ଯସୂକ୍ଷ୍ମଂ ତୁ ବିଧଇଂ ପିଣ୍ଡସ୍ଯ ସଂସ୍ମରନ୍॥ 13-130-19 (86368)
ତତୋ ଦର୍ଭେଷୁ ତତ୍ସର୍ବମଦଦଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ଶାସ୍ତ୍ରମାର୍ଗାନୁସାରେଣ ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ମନୁଜର୍ଷଭ॥ 13-130-20 (86369)
ତତଃ ସୋଽନ୍ତର୍ହିତୋ ବାହୁଃ ପିତୁର୍ମମ ଜନାଧିପ।
ତତୋ ମାଂ ଦର୍ଶଯାମାସୁଃ ସ୍ବପ୍ନାନ୍ତେ ପିତରସ୍ତଥା॥ 13-130-21 (86370)
ପ୍ରୀଯମାଣାସ୍ତୁ ମାମୂଚୁଃ ପ୍ରୀତାଃ ସ୍ମ ଭରତର୍ଷଭ।
ବିଜ୍ଞାନେନ ତବାନେନ ଯନ୍ନ ମୁହ୍ଯସି ଧର୍ମତଃ॥ 13-130-22 (86371)
ତ୍ବଯା ହି କୁର୍ବତା ଶାସ୍ତ୍ରଂ ପ୍ରମାଣମିହ ପାର୍ଥିବ।
ଆତ୍ମା ଧର୍ମଃ ଶ୍ରୁତଂ ବେଦାଃ ପିତରଶ୍ଚର୍ଷିଭିଃ ସହ॥ 13-130-23 (86372)
ସାକ୍ଷାତ୍ପିତାମହୋ ବ୍ରହ୍ମା ଗୁରବୋଽଥ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ପ୍ରମାଣମୁପନୀତା ବୈ ସ୍ଥିତାଶ୍ଚ ନ ବିଚାଲିତାଃ॥ 13-130-24 (86373)
ତଦିଦଂ ସମ୍ଯଗାରବ୍ଧଂ ତ୍ବଯାଽଦ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ।
କିନ୍ତୁ ଭୂମେର୍ଗବାଂ ଚାର୍ଥେ ସୁବର୍ଣଂ ଦୀଯତାମିତି॥ 13-130-25 (86374)
ଏବଂ ବଯଂ ଚ ଧର୍ମଶ୍ଚ ସର୍ବେ ଚାସ୍ମତ୍ପିତାମହାଃ।
ପାବିତା ବୈ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ପାବନଂ ହି ପରଂ ହି ତତ୍॥ 13-130-26 (86375)
ଦଶ ପୂର୍ବାନ୍ଦଶୈବାନ୍ଯାଂସ୍ତଥା ସନ୍ତାରଯନ୍ତି ତେ।
ସୁବର୍ଣଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଏବଂ ମତ୍ପିତରୋଽବ୍ରୁବନ୍॥ 13-130-27 (86376)
ତତୋଽହଂ ବିସ୍ମିତୋ ରାଜନ୍ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧୋ ବିଶାମ୍ପତେ।
ସୁବର୍ଣଦାନେଽକରବଂ ମତିଂ ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-130-28 (86377)
ଇତିହାସମିମଂ ଚାପି ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ପୁରାତନମ୍।
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଂ ପ୍ରତି ବିଭୋ ଧନ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯମେବ ଚ॥ 13-130-29 (86378)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ରାମେଣ ତୀବ୍ରରୋଷାନ୍ବିତେନ ବୈ।
ତ୍ରିଃସପ୍ତକୃତ୍ବଃ ପୃଥିବୀ କୃତା ନିଃକ୍ଷତ୍ରିଯା ପୁରା॥ 13-130-30 (86379)
ତତୋ ଜିତ୍ବା ମହୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ରାମୋ ରାଜୀବଲୋଚନଃ।
ଆଜହାର କ୍ରତୁଂ ବୀରୋ ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରେଣ ପୂଜିତମ୍॥ 13-130-31 (86380)
ବାଜିମେଧଂ ମହାରାଜ ସର୍ବକାମସମନ୍ବିତମ୍।
ପାବନଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ତେଜୋଦ୍ଯୁତିବିବର୍ଧନମ୍॥ 13-130-32 (86381)
ବିପାପ୍ମା ଚ ସ ତେଜସ୍ବୀ ତେନ କ୍ରତୁଫଲେନ ଚ।
ନୈବାତ୍ମନୋଽଥ ଲଘୁତାଂ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯୋଽଧ୍ଯଗଚ୍ଛତ॥ 13-130-33 (86382)
ସ ତୁ କ୍ରତୁବରେଣେଷ୍ଟ୍ବା ମହାତ୍ମା ଦକ୍ଷିଣାବତା।
ପପ୍ରଚ୍ଛାଗମସମ୍ପନ୍ନାନୃଷୀନ୍ଦେବାଂଶ୍ଚ ଭାରତ॥ 13-130-34 (86383)
ପାବନଂ ଯତ୍ପରଂ ନୄଣାମୁଗ୍ରେ କର୍ମଣି ବର୍ତତାମ୍।
ତଦୁଚ୍ଯତାଂ ମହାଭାଗା ଇତି ଜାଗଘୃଣୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-130-35 (86384)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତା ବେଦଶାସ୍ତ୍ରଜ୍ଞାସ୍ତମୂଚୁସ୍ତେ ମହର୍ଷଯଃ।
ରାମ ବିପ୍ରାଃ ସତ୍କ୍ରିଯନ୍ତାଂ ବେଦପ୍ରାମାଣ୍ଯଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-130-36 (86385)
ଭୂଯଶ୍ଚ ବିପ୍ରର୍ଷିଗଣାଃ ପ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯାଃ ପାବନଂ ପ୍ରତି।
ତେ ଯଦ୍ବ୍ରୂର୍ମହାପ୍ରାଜ୍ଞାସ୍ତଚ୍ଚୈବ ସମୁଦାଚର॥ 13-130-37 (86386)
ତତୋ ବସିଷ୍ଠଂ ଦେବର୍ଷିମଗସ୍ତ୍ଯମଥ କାଶ୍ଯପମ୍।
ତମେବାର୍ତଂ ମହାତେଜାଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ଭୃଗୁନନ୍ଦନଃ॥ 13-130-38 (86387)
ଜାତା ମତିର୍ମେ ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରାଃ କଥଂ ପୂଯେଯମିତ୍ଯୁତ।
କେନ ବା କର୍ମଯୋଗେନ ପ୍ରଦାନେନେହ କେନ ବା॥ 13-130-39 (86388)
ଯଦି ବୋଽନୁଗ୍ରହକୃତା ବୁଦ୍ଧିର୍ମାଂ ପ୍ରତି ସତ୍ତମାଃ।
ପ୍ରବୂତ ପାବନଂ କିଂ ମେ ଭବେଦିତି ତପୋଧନାଃ॥ 13-130-40 (86389)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 13-130-41x (7171)
ଗାଶ୍ଚ ଭୂମିଂ ଚ ବିତ୍ତଂ ଚ ଦତ୍ତ୍ବେହ ଭୃଗୁନନ୍ଦନ।
ପାପକୃତ୍ପୂଯତେ ମର୍ତ୍ଯ ଇତି ଭାର୍ଗବ ଶୁଶ୍ରୁମ॥ 13-130-41 (86390)
ଅନ୍ଯଦ୍ଦାନଂ ତୁ ବିପ୍ରର୍ଷେ ଶ୍ରୂଯତାଂ ପାବନଂ ମହତ୍।
ଦିବ୍ଯମତ୍ଯଦ୍ଭୁତାକାରମପତ୍ଯଂ ଜାତବେଦସଃ॥ 13-130-42 (86391)
ଦଗ୍ଧ୍ବା ଲୋକାନ୍ପୁରା ବୀର୍ଯାତ୍ସମ୍ଭୂତମିହ ଶୁଶ୍ରୁମ।
ସୁବର୍ଣମିତି ବିଖ୍ଯାତଂ ତଦ୍ଦଦତ୍ସିଦ୍ଧିମେଷ୍ଯସି॥ 13-130-43 (86392)
ତତୋଽବ୍ରବୀଦ୍ବସିଷ୍ଠସ୍ତଂ ଭଗବାନ୍ସଂଶିତବ୍ରତଃ।
ଶୃଣୁ ରାମ ଯଥୋତ୍ପନ୍ନଂ ସୁବର୍ଣମନଲପ୍ରଭମ୍॥ 13-130-44 (86393)
ଫଲଂ ଦାସ୍ଯତି ତେ ଯତ୍ତୁ ଦାନେ ପରମିହୋଚ୍ଯତେ।
ସୁବର୍ଣଂ ଯଚ୍ଚ ଯସ୍ମାଚ୍ଚ ଯଥା ଚ ଗୁଣବତ୍ତମମ୍॥ 13-130-45 (86394)
ତନ୍ନିବୋଧ ମହାବାହୋ ସର୍ବଂ ନିଗଦତୋ ମମ।
ଅଗ୍ନିଷୋମାତ୍ମକମିଦଂ ସୁବର୍ଣଂ ବିଦ୍ଦି ନିଶ୍ଚଯେ॥ 13-130-46 (86395)
ଅଜୋଽଗ୍ନିର୍ବରୁଣୋ ମେଷଃ ସୂର୍ଯୋଽଶ୍ଚ ଇତି ଦର୍ଶନମ୍।
କୁଞ୍ଜରାଶ୍ଚ ମୃଗା ନାଗା ମହିଷାଶ୍ଚାସୁରା ଇତି॥ 13-130-47 (86396)
କୁକ୍କୁଟାଶ୍ଚ ବରାହାଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସା ଭୃଗୁନନ୍ଦନ।
ଇଡା ଗାବଃ ପଯଃ ସୋମୋ ଭୂମିରିତ୍ଯେବ ଚ ସ୍ମୃତିଃ॥ 13-130-48 (86397)
ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ଚ ନିର୍ମଥ୍ଯ ତେଜୋରାଶିଃ ସମୁତ୍ଥିତଃ।
ସୁବର୍ଣମେଭ୍ଯୋ ବିପ୍ରର୍ଷେ ରତ୍ନଂ ପରମମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-130-49 (86398)
ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଦ୍ଦେବା ଗନ୍ଧର୍ବୋରଗରାକ୍ଷସାଃ।
ମନୁଷ୍ଯାଶ୍ଚ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ପ୍ରଯତା ଧାରଯନ୍ତି ତତ୍॥ 13-130-50 (86399)
ମୁକୁଟୈରଙ୍ଗଦଯୁତୈରଲଙ୍କାରୈଃ ପୃଥଗ୍ବିଧୈଃ।
ସୁବର୍ଣବିକୃତୈସ୍ତତ୍ର ବିରାଜନ୍ତେ ଭୃଗୂତ୍ତମ॥ 13-130-51 (86400)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବପବିତ୍ରେଭ୍ଯଃ ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଭୂମେର୍ଗୋଭ୍ଯୋଽଥ ରତ୍ନେଭ୍ଯସ୍ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ମନୁଜର୍ଷଭ॥ 13-130-52 (86401)
ପୃଥିବୀଂ ଗାଶ୍ଚ ଦତ୍ତ୍ବେହ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦପି କିଞ୍ଚନ।
ବିଶିଷ୍ଯତେ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଦାନଂ ପରମକଂ ବିଭୋ॥ 13-130-53 (86402)
ଅକ୍ଷଯଂ ପାବନଂ ଚୈବ ସୁବର୍ଣମମରଦ୍ଯୁତେ।
ପ୍ରଯଚ୍ଛ ଦ୍ବିଜମୁଖ୍ଯେଭ୍ଯଃ ପାବନଂ ହ୍ଯେତଦୁତ୍ତମମ୍॥ 13-130-54 (86403)
ସୁବର୍ଣମେବ ସର୍ବାସୁ ଦକ୍ଷିଣାସୁ ବିଧୀଯତେ।
ସୁବର୍ଣଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସର୍ବଦାସ୍ତେ ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-130-55 (86404)
ଦେବତାସ୍ତେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଯେ ସୁବର୍ଣଂ ଦଦତ୍ଯଥ।
ଅଗ୍ନିର୍ହି ଦେବତାଃ ସର୍ବାଃ ସୁବର୍ଣଂ ଚ ତଦାତ୍ମକମ୍॥ 13-130-56 (86405)
ତସ୍ମାତ୍ସୁବର୍ଣଂ ଦଦତା ଦତ୍ତାଃ ସର୍ବାଃ ସ୍ମ ଦେବତାଃ।
ଭବନ୍ତି ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ନ ହ୍ଯତଃ ପରମଂ ବିଦୁଃ॥ 13-130-57 (86406)
ଭୂଯ ଏବ ଚ ମହାତ୍ମ୍ଯଂ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ନିବୋଧ ମେ।
ଗଦତୋ ମମ ବିପ୍ରର୍ଷେ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂବର॥ 13-130-58 (86407)
ମଯା ଶ୍ରୁତମିଦଂ ପୂର୍ବଂ ପୁରାଣେ ଭୃଗୁନନ୍ଦନ।
ପ୍ରଜାପତେଃ କଥଯତୋ ମନୋଃ ସ୍ବାଯଂଭୁବସ୍ଯ ବୈ॥ 13-130-59 (86408)
ଶୂଲପାଣେର୍ଭଗବତୋ ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ।
ଗିରୌ ହିମବତି ଶ୍ରେଷ୍ଠେ ତଦା ଭୃଗୁକୁଲୋଦ୍ବହ॥ 13-130-60 (86409)
ଦେବ୍ଯା ବିବାହେ ନିର୍ବୃତ୍ତେ ରୁଦ୍ରାଣ୍ଯା ଭୃଗୁନନ୍ଦନ।
ସମାଗମେ ଭଗବତୋ ଦେବ୍ଯା ସହ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-130-61 (86410)
ତତଃ ସର୍ବେ ସମୁଦ୍ବିଗ୍ରା ଦେବା ରୁଦ୍ରମୁପାଗମନ୍॥
ତେ ମହାଦେବମାସୀନଂ ଦେବୀଂ ଚ ବରଦାମୁମାମ୍। 13-130-62 (86411)
ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଶିରସା ସର୍ବେ ରୁଦ୍ରମୂଚୁର୍ଭୃଗୂଦ୍ବହ॥
ଅଯଂ ସମାଗମୋ ଦେବ ଦେବ୍ଯା ସହ ତବାନଘ। 13-130-63 (86412)
ତପସ୍ବିନସ୍ତପସ୍ବିନ୍ଯା ତେଜସ୍ବିନ୍ଯାଽତିତେଜସଃ॥
ଅମୋଘତେଜାସ୍ତ୍ବଂ ଦେବ ଦେବୀ ଚେଯମୁମା ତଥା। 13-130-64 (86413)
ଅପତ୍ଯଂ ଯୁବଯୋର୍ଦେବ ବଲବଦ୍ଭବିତା ବିଭୋ।
ତନ୍ନୂନଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ନ କିଞ୍ଚିଚ୍ଛେଷଯିଷ୍ଯତି॥ 13-130-65 (86414)
ତଦେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଣତେଭ୍ଯସ୍ତ୍ବଂ ଦେବେଭ୍ଯଃ ପୃଥୁଲୋଚନ।
ବରଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ଲୋକେଶ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯହିତକାମ୍ଯଯା॥ 13-130-66 (86415)
ଅପତ୍ଯାର୍ଥଂ ନିଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ ତେଜଃ ପରମକଂ ବିଭୋ।
[ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସାରୌ ହି ଯୁବାଂ ଲୋକଂ ସନ୍ତାପଯିଷ୍ଯଥ॥ 13-130-67 (86416)
ତଦପତ୍ଯଂ ହି ଯୁବଯୋର୍ଦେବାନଭିଭବେଦ୍ଧ୍ରୁବମ୍।
ନ ହି ତେ ପୃଥିବୀ ଦେବୀ ନ ଚ ଦ୍ଯୌର୍ନ ଦିବଂ ବିଭୋ॥ 13-130-68 (86417)
ନେଦଂ ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ତାଃ ସମସ୍ତା ଇତି ମେ ମତିଃ।
ତେଜଃପ୍ରଭାବନିର୍ଦଗ୍ଧଂ ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବମିଦଂ ଜଗତ୍॥ 13-130-69 (86418)
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରସାଦଂ ଭଗବନ୍କର୍ତୁମର୍ହସି ନଃ ପ୍ରଭୋ।
ନ ଦେବ୍ଯାଂ ସମ୍ଭବେତ୍ପୁତ୍ରୋ ଭବତଃ ସୁରସତ୍ତମ।
ଧୈର୍ଯାଦେବ ନିଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ ତେଜୋ ଜ୍ବଲିତମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-130-70 (86419)
ଇତି ତେଷାଂ କଥଯତାଂ ଭଗବାନ୍ବୃଷଭଧ୍ବଜଃ]।
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ଦେବାଂସ୍ତାନ୍ବିପ୍ରର୍ଷେ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ॥ 13-130-71 (86420)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଚୋର୍ଧ୍ବମନଯଦ୍ରେତୋ ବୃଷଭବାହନଃ।
ଊର୍ଧ୍ବରେଷଃ ସମଭବତ୍ତତଃ ପ୍ରଭୃତି ଚାପି ସଃ॥ 13-130-72 (86421)
ରୁଦ୍ରାଣୀତି ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧା ପ୍ରଜୋଚ୍ଛେଦ ତଦା କୃତେ।
ଦେବାନଥାବ୍ରବୀତ୍ତତ୍ର ସ୍ତ୍ରୀଭାବାତ୍ପରୁଷଂ ବଚଃ॥ 13-130-73 (86422)
ଯସ୍ମାଦପତ୍ଯକାମୋ ବୈ ଭର୍ତା ମେ ବିନିବର୍ତିତଃ।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବେ ସୁରା ଭୂଯମନପତ୍ଯା ଭବିଷ୍ଯଥ॥ 13-130-74 (86423)
ପ୍ରଜୋଚ୍ଛେଦୋ ମମ କୃତୋ ଯସ୍ମାଦ୍ଯୁଷ୍ମାଭିରଦ୍ଯ ବୈ।
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଜା ବଃ ଖଗମାଃ ସର୍ବେଷାଂ ନ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-130-75 (86424)
ପାବକସ୍ତୁ ନ ତତ୍ରାସୀଚ୍ଛାପକାଲେ ଭୃଗୂଦ୍ବହ।
ଦେବା ଦେବ୍ଯାସ୍ତଥା ଶାପାଦନପତ୍ଯାସ୍ତତୋଽଭବନ୍॥ 13-130-76 (86425)
ରୁଦ୍ରସ୍ତୁ ତେଜୋଽପ୍ରତିମଂ ଧାରଯାମାସ ବୈ ତଦା।
ପ୍ରସ୍କନ୍ନଂ ତୁ ତତସ୍ତସ୍ମାତ୍କିଂଚିତ୍ତତ୍ରାପତଦ୍ଭୁବି॥ 13-130-77 (86426)
ଉତ୍ପପାତ ତଦା ବହ୍ନୌ ବବୃଧେ ଚାଦ୍ଭୁତୋପମମ୍।
ତେଜସ୍ତେଜସି ସଂଯୁକ୍ତମେକଯୋନିତ୍ବମାଗତମ୍॥ 13-130-78 (86427)
ଏତସ୍ମିନ୍ନେବ କାଲେ ତୁ ଦେବାଃ ଶକ୍ରପୁରୋଗମାଃ।
ଅସୁରସ୍ତାରକୋ ନାମ ତେନ ସନ୍ତାପିତା ଭୃଶମ୍॥ 13-130-79 (86428)
ଆଦିତ୍ଯା ବସବୋ ରୁଦ୍ରା ମରୁତୋଽଥାଶ୍ବିନାବପି।
ସାଧ୍ଯାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ସଂତ୍ରସ୍ତା ଦୈତେଯସ୍ଯ ପରାକ୍ରମାତ୍॥ 13-130-80 (86429)
ସ୍ଥାନାନି ଦେବତାନାଂ ହି ବିମାନାନି ପୁରାଣି ଚ।
ଋଷୀଣାଂ ଚାଶ୍ରମାଶ୍ଚୈବ ବଭୂବୁରସୁରୈର୍ହୃତାଃ॥ 13-130-81 (86430)
ତେ ଦୀନମନସଃ ସର୍ବେ ଦେବତା ଋଷଯଶ୍ଚ ଯେ।
ପ୍ରଜଗ୍ମୁଃ ଶରଣଂ ଦେବଂ ବ୍ରହ୍ମାଣମଜରଂ ବିଭୁମ୍॥ ॥ 13-130-82 (86431)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 130 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-130-3 ପୂଯନ୍ତେ ଶୁଧ୍ଯନ୍ତି॥ 7-130-21 ତୃପ୍ତାସ୍ତେ ପିତରସ୍ତଥେତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-130-27 ନବପୂର୍ବାନଧଶ୍ଚାନ୍ଯାନ୍ନବ ସନ୍ତାରଯନ୍ତି ତେ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-130-33 ଲଘୁତାଂ ନିଷ୍ପାପତାମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 131
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.131. ଅଧ୍ଯାଯଃ 131
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ତାରକାସୁରବାଧିତୈର୍ଦେବୈର୍ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ପ୍ରତି ସ୍ବେଷାଂ ପାର୍ବତୀଶାପେନାନପତ୍ଯତ୍ବକଥନପୂର୍ବକମସୁରବଧୋପାଯକଥନପ୍ରାର୍ଥନା॥ 1 ॥ ବ୍ରହ୍ମଣାଂ ଦେବାନ୍ପ୍ରତି ଅଗ୍ନେରସନ୍ନିହିତତ୍ବେନ ଦେବୀଶାପାବିଷଯତଯା ଦେବେନ ସ୍ବବୀର୍ଯନିରୋଧକାଲେ ଭୁବି ପ୍ରସ୍କନ୍ନକିଞ୍ଚିଦ୍ବୀର୍ଯାଂଶସ୍ଯ ତସ୍ମିନ୍ସଂସୃଷ୍ଟତଯା ଚ ତେନ ଗଙ୍ଗାଯାଂ କୁମାରୋତ୍ପାଦନକଥନେନାଗ୍ନ୍ଯନ୍ବେଷଣଚୋଦନା॥ 2 ॥ ଅଗ୍ନିନା ଦେବାନାଂ ପ୍ରାର୍ଥନଯା ଗଙ୍ଗାଯାଂ ସ୍ବଯଂସୃଷ୍ଟରୁଦ୍ରବୀର୍ଯାଧାନମ୍॥ 3 ॥ ଗଙ୍ଗ୍ଯାଽଗ୍ନିତା ସ୍ବସ୍ମିନ୍ନାହିତଗର୍ଭସ୍ଯ ମେରୁଗିରୌ ସମୁତ୍ସର୍ଜନେ ତଦୀଯତେଜୋବ୍ଯାପ୍ତଯାବଦ୍ବସ୍ତୂନାଂ କାଞ୍ଚନୀଭାବପ୍ରାପ୍ତିଃ॥ 4 ॥ ଏବଂ ଭୀଷ୍ମେଣ ସୁବର୍ଣୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରକଥନମ୍॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
name="anuzAsana-13-131-1x">ଦେବା ଊଚୁଃ।
ଅସୁରସ୍ତାରକୋ ନାମ ତ୍ବଯା ଦତ୍ତବରଃ ପ୍ରଭୋ।
ସୁରାନୃଷୀଂଶ୍ଚ କ୍ଲିଶ୍ନାତି ବଧସ୍ତସ୍ଯ ବିଧୀଯତାମ୍॥ 13-131-1 (86432)
ତସ୍ମାଦ୍ଭଯଂ ସମୁତ୍ପନ୍ନମସ୍ମାକଂ ବୈ ପିତାମହ।
ପରିତ୍ରାଯସ୍ବ ନୋ ଦେବ ନ ହ୍ଯନ୍ଯା ଗତିରସ୍ତି ନଃ॥ 13-131-2 (86433)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 13-131-3x (7172)
ସମୋହଂ ସର୍ବଭୂତାନାମଧର୍ମଂ ନେହ ରୋଚଯେ।
ହନ୍ଯତାଂ ତାରକଃ କ୍ଷିପ୍ର ସୁରର୍ଷିଗଣବାଧିତା॥ 13-131-3 (86434)
ବେଦା ଧର୍ମାଶ୍ଚ ନୋଚ୍ଛେଦଂ ଗଚ୍ଛେଯୁଃ ସୁରସତ୍ତମାଃ।
ବିହିତଂ ପୂର୍ବମେବାତ୍ର ମଯା ବୈ ବ୍ଯେତୁ ବୋ ଜ୍ବରଃ॥ 13-131-4 (86435)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 13-131-5x (7173)
ବରଦାନାଦ୍ଭଗବତୋ ଦୈତେଯୋ ବଲଗର୍ବିତଃ।
ଦେବୈର୍ନ ଶକ୍ଯତେ ହନ୍ତୁ ସ କଥଂ ପ୍ରଶମଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-131-5 (86436)
ସ ହି ନୈବ ସ୍ମ ଦେବାନାଂ ନାସୁରାଣାଂ ନ ରକ୍ଷସାମ୍।
ବଧ୍ଯଃ ସ୍ଯାମିତି ଜଗ୍ରାହ ବରଂ ତ୍ବତ୍ତଃ ପିତାମହ॥ 13-131-6 (86437)
ଦେବାଶ୍ଚ ଶପ୍ତା ରୁଦ୍ରାଣ୍ଯା ପ୍ରଜୋଚ୍ଛେଦେ ପୁରା କୃତେ।
ନ ଭବିଷ୍ଯତି ବୋଽପତ୍ଯମିତି ସର୍ବେ ଜଗତ୍ପତେ॥ 13-131-7 (86438)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 13-131-8x (7174)
ହୁତାଶନୋ ନ ତତ୍ରାସୀଚ୍ଛାପକାଲେ ସୁରୋତ୍ତମାଃ।
ସ ଉତ୍ପାଦଯିତାଽପତ୍ଯଂ ବଧାଯ ତ୍ରିଦଶଦ୍ବିଷାମ୍॥ 13-131-8 (86439)
ତଦ୍ବୈ ସର୍ବାନତିକ୍ରମ୍ଯ ଦେବଦାନବରାକ୍ଷସାନ୍।
ମାନୁଷାନଥ ଗନ୍ଧର୍ବାନ୍ନାଗାନଥ ଚ ପକ୍ଷିଣଃ॥ 13-131-9 (86440)
ଅସ୍ତ୍ରେଣାମୋଘପାତେନ ଶକ୍ତ୍ଯା ତଂ ଘାତଯିଷ୍ଯତି।
ଯତୋ ବୋ ଭଯପୁତ୍ପନ୍ନଂ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ସୁରଶତ୍ରବଃ॥ 13-131-10 (86441)
ସନାତନୋ ହି ସଙ୍କଲ୍ପଃ କାମ ଇତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ତେଜଃ ପ୍ରସ୍କନ୍ନମଗ୍ନୌ ନିପତିତଂ ଚ ଯତ୍॥ 13-131-11 (86442)
ତତ୍ତଜୋଽଗ୍ନିର୍ମହଦ୍ଭୂତଂ ଦ୍ବିତୀଯମିବ ପାବକମ୍।
ବଧାର୍ଥଂ ଦେବଶତ୍ରୂଣାଂ ଗଙ୍ଗାଯାଂ ଜନଯିଷ୍ଯତି॥ 13-131-12 (86443)
ସ ତୁ ନାବାପ ତଂ ଶାପଂ ନଷ୍ଟଃ ସ ହୁତଭୁକ୍ତଦା।
ତସ୍ମାଦ୍ବୋ ଭଯହୃଦ୍ଦେବାଃ ସମୁତ୍ପତ୍ସ୍ଯତି ପାବକିଃ॥ 13-131-13 (86444)
ଅନ୍ବିଷ୍ଯତାଂ ବୈ ଜ୍ବଲନସ୍ତଥା ଚାଦ୍ଯ ନିଯୁଜ୍ଯତାମ୍।
ତାରକସ୍ଯ ବଧୋପାଯଃ କଥିତୋ ବୈ ମଯାଽନଘାଃ॥ 13-131-14 (86445)
ନ ହି ତେଜସ୍ବିନାଂ ଶାପାସ୍ତେଜଃସୁ ପ୍ରଭବନ୍ତି ବୈ।
ବଲାନ୍ଯତିବଲଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଦୁର୍ବଲାନି ଭବନ୍ତି ବୈ॥ 13-131-15 (86446)
ହନ୍ଯାଦବଧ୍ଯାନ୍ବରଦାନପି ଚୈବ ତପସ୍ବିନଃ।
ସଙ୍କଲ୍ପାଭିରୁଚିଃ କାମଃ ସନାତନତମୋଽଭବତ୍॥ 13-131-16 (86447)
ଜଗତ୍ପତିରନିର୍ଦେଶ୍ଯ ସର୍ବଗଃ ସର୍ବଭାବନଃ।
ହୃଚ୍ଛଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ରୁଦ୍ରାଦପି ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-131-17 (86448)
ଅନ୍ବିଷ୍ଯତାଂ ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତେଜୋରାଶିର୍ହୁତାଶନଃ।
ସ ବୋ ମନୋଗତଂ କାମଂ ଦେବଃ ସମ୍ପାଦଯିଷ୍ଯତି॥ 13-131-18 (86449)
ଏତଦ୍ବାକ୍ଯମୁପଶ୍ରୁତ୍ଯ ତତୋ ଦେବା ମହାତ୍ମନଃ।
ଜଗ୍ମୁ- ସଂସିଦ୍ଧସଙ୍କଲ୍ପାଃ ପର୍ଯେଷନ୍ତୋ ବିଭାବସୁମ୍॥ 13-131-19 (86450)
ତତସ୍ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯମୃଷଯୋ ବ୍ଯଚିନ୍ବନ୍ତ ସୁରୈଃ ସହ।
କାଙ୍କ୍ଷନ୍ତୋ ଦର୍ଶନଂ ବହ୍ନେଃ ସର୍ବେ ତଦ୍ଗତମାନସାଃ॥ 13-131-20 (86451)
ପରେଣ ତପସା ଯୁକ୍ତାଃ ଶ୍ରୀମନ୍ତୋ ଲୋକବିଶ୍ରୁତାଃ।
ଲୋକାନନ୍ବଚରନ୍ସିଦ୍ଧାଃ ସର୍ବ ଏବ ଭୃଗୂତ୍ତମ।
ନଷ୍ଟମାତ୍ମନି ସଂଲୀନଂ ନାଭିଜଗ୍ମୁର୍ହୁତାଶନମ୍॥ 13-131-21 (86452)
ତତଃ ସଂଜାତସଂତ୍ରାସାନଗ୍ନିଦର୍ଶନଲାଲସାନ୍।
ଜଲେଚରଃ କ୍ଲାନ୍ତମନାସ୍ତେଜସାଽଗ୍ନେଃ ପ୍ରଦୀପିତଃ।
ଉବାଚ ଦେବାନ୍ମଣ୍ଡୂକୋ ରସାତଲତଲୋତ୍ଥିତଃ। 13-131-22 (86453)
ରସାତଲତଲେ ଦେବା ବସତ୍ଯଗ୍ନିରିତି ପ୍ରଭୋ।
ସନ୍ତାପାଦିହ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତଃ ପାବକପ୍ରଭବାଦହମ୍॥ 13-131-23 (86454)
ସ ସଂସୁପ୍ତୋ ଜଲେ ଦେବା ଭଗବାନ୍ହବ୍ଯବାହନଃ।
ଅପଃ ସଂସୃଜ୍ଯ ତେଜୋଭିସ୍ତେନ ସନ୍ତାପିତା ବଯମ୍॥ 13-131-24 (86455)
ତସ୍ଯ ଦର୍ଶନମିଷ୍ଟଂ ବୋ ଯଦି ଦେବା ବିଭାବସୋଃ।
ତତ୍ରୈବମଧିଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ କାର୍ଯଂ ବୋ ଯଦି ବହ୍ନିନା॥ 13-131-25 (86456)
ଗମ୍ଯତାଂ ସାଧଯିଷ୍ଯାମୋ ବଯଂ ହ୍ଯଗ୍ନିଭଯାତ୍ସୁରାଃ।
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ମଣ୍ଡୂକସ୍ତ୍ବରିତୋ ଜଲମାବିଶତ୍॥ 13-131-26 (86457)
ହୁତାଶନସ୍ତୁ ବୁବୁଧେ ମଣ୍ଡୂକସ୍ଯ ଚ ପୈଶୁନମ୍।
ଶଶାପ ସ ତମାସାଦ୍ଯ ନ ରସାନ୍ବେତ୍ସ୍ଯସୀତି ବୈ॥ 13-131-27 (86458)
ତଂ ବୈ ସଂଯୁଜ୍ଯ ଶାପେନ ମଣ୍ଡୂକଂ ତ୍ବରିତୋ ଯଯୌ।
ଅନ୍ଯତ୍ର ବାସାଯ ବିଭୁର୍ନ ଚାତ୍ମାନମଦର୍ଶଯତ୍॥ 13-131-28 (86459)
ଦେବାସ୍ତ୍ବନୁଗ୍ରହଂ ଚକ୍ରୁର୍ମଣ୍ଡୂକାନାଂ ଭୃଗୂତ୍ତମ।
ଯତ୍ତଚ୍ଛୃଣୁ ମହାବାହୋ ଗଦତୋ ମମ ସର୍ବଶଃ॥ 13-131-29 (86460)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 13-131-30x (7175)
ଅଗ୍ନିଶାପାଦଜିହ୍ବାଽପି ରସଜ୍ଞାନବହିଷ୍କୃତାଃ।
ସରସ୍ବତୀଂ ବହୁବିଧାଂ ଯୂମମୁଚ୍ଚାରଯିଷ୍ଯଥ॥ 13-131-30 (86461)
ବିଲବାସଂ ଗତାଂଶ୍ଚୈବ ନିରାହାରାନଚେତସଃ।
ଗତାସୂନପି ବଃ ଶୁଷ୍କାନ୍ଭୂମିଃ ସନ୍ଧାରଯିଷ୍ଯତି॥ 13-131-31 (86462)
ତମୋଘନାଯାମପି ବୈ ନିଶାଯାଂ ବିଚରିଷ୍ଯଥ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତାଂସ୍ତତୋ ଦେବାଃ ପୁନରେବ ମହୀମିମାମ୍॥ 13-131-32 (86463)
ପରୀଯୁର୍ଜ୍ବଲନସ୍ଯାର୍ଥେ ନ ଚାବିନ୍ଦନ୍ହୁତାଶନମ୍।
ଅଥ ତାନ୍ଦ୍ବିରଦଃ କଶ୍ଚିତ୍ସୁରେନ୍ଦ୍ରଦ୍ବିରଦୋପମଃ॥ 13-131-33 (86464)
ଅଶ୍ବତ୍ଥସ୍ଥୋଽଗ୍ନିରିତ୍ଯେବମାହ ଦେବାନ୍ଭୃଗୂଦ୍ବହ।
ଶଶାପ ଜ୍ବଲନଃ ସର୍ବାନ୍ଦ୍ବିରଦାନ୍କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ॥ 13-131-34 (86465)
ପ୍ରତୀପା ଭବତାଂ ଜିହ୍ବା ଭବିତ୍ରୀତି ଭୃଗୂଦ୍ବହ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ନିଃସୃତୋଽଶ୍ବତ୍ଥାଦଗ୍ନିର୍ବାରଣସୂଚିତଃ।
ପ୍ରବିବେଶ ଶମୀଗର୍ଭମଥ ବହ୍ନିଃ ସୁଷୁପ୍ସଯା॥ 13-131-35 (86466)
ଅନୁଗ୍ରହଂ ତୁ ନାଗାନାଂ ଯଂ ଚକ୍ରୁଃ ଶୃଣୁ ତଂ ପ୍ରଭୋ।
ଦେବା ଭୃଗୁକୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରୀତ୍ଯା ସତ୍ଯପରାକ୍ରମାଃ॥ 13-131-36 (86467)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 13-131-37x (7176)
ପ୍ରତୀପଯା ଜିହ୍ବଯାଽପି ସର୍ବାହାରାନ୍ହରିଷ୍ଯଥ।
ବାଚଂ ଚୋଚ୍ଚାରଯିଷ୍ଯଧ୍ବମୁଚ୍ଚୈରବ୍ଯଞ୍ଜିତାକ୍ଷରାମ୍।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପୁନରେବାଗ୍ନିମନୁସସ୍ରୁର୍ଦିବୌକସଃ॥ 13-131-37 (86468)
ଅଶ୍ବତ୍ଥାନ୍ନିଃସୃତଶ୍ଚାଗ୍ନିଃ ଶମୀଗର୍ଭମୁପାବିଶତ୍।
ଶୁକେନ ଖ୍ଯାପିତୋ ବିପ୍ର ତଂ ଦେବାଃ ସମୁପାଦ୍ରବନ୍॥ 13-131-38 (86469)
ଶଶାପ ସୁକମଗ୍ନିସ୍ତୁ ବାଗ୍ବିହୀନୋ ଭବିଷ୍ଯସି।
ଜିହ୍ବାମାବର୍ତଯାମାସ ତସ୍ଯାପି ହୁତଭୁକ୍ତଦା॥ 13-131-39 (86470)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ଜ୍ବଲନଂ ଦେବାଃ ଶୁକମୂଚୁର୍ଦଯାନ୍ବିତାଃ।
ଭବିତା ନ ତ୍ବମତ୍ଯନ୍ତଂ ଶୁକତ୍ବେ ନଷ୍ଟବାଗିତି॥ 13-131-40 (86471)
ଆବୃତ୍ତଜିହ୍ବସ୍ଯ ସତୋ ବାକ୍ଯଂ କାନ୍ତଂ ଭବିଷ୍ଯତି।
ବାଲସ୍ଯେବ ପ୍ରବୃଦ୍ଧସ୍ଯ କଲମବ୍ଯକ୍ତମଦ୍ଭୁତମ୍॥ 13-131-41 (86472)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତଂ ଶମୀଗର୍ଭେ ବହ୍ନିମାଲକ୍ଷ୍ଯ ଦେବତାଃ।
ତଦେବାଯତନଂ ଚକ୍ରୁଃ ପୁଣ୍ଯଂ ସର୍ବକ୍ରିଯାସ୍ବପି॥ 13-131-42 (86473)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ଚାପ୍ଯଗ୍ନିଃ ଶମୀଗର୍ଭେଷୁ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଉତ୍ପାଦନେ ତଥୋପାଯମଭିଜଗ୍ମୁଶ୍ଚ ମାନବାଃ॥ 13-131-43 (86474)
ଆପୋ ରସାତଲେ ଯାସ୍ତୁ ସଂସ୍ପୃଷ୍ଟାଶ୍ଚିତ୍ରଭାନୁନା।
ତାଃ ପର୍ବତପ୍ରସ୍ରବଣୈରୂଷ୍ମାଂ ମୁଞ୍ଚନ୍ତି ଭାର୍ଗବ।
ପାବକେନାଧିଶଯତା ସନ୍ତପ୍ତାସ୍ତସ୍ଯ ତେଜସା॥ 13-131-44 (86475)
ଅଥାଗ୍ନିର୍ଦେବତା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବଭୂବ ବ୍ଯଥିତସ୍ତଦା।
କିମାଗମନମିତ୍ଯେବଂ ତାନପୃଚ୍ଛତ ପାବକଃ॥ 13-131-45 (86476)
ତମୂଚୁର୍ବିବୁଧାଃ ସର୍ବେ ତେ ଚୈବ ପରମର୍ଷଯଃ।
ତ୍ବାଂ ନିଯୋକ୍ଷ୍ଯାମହେ କାର୍ଯେ ତଦ୍ଭବାନ୍କର୍ତୁମର୍ହତି।
କୃତେ ଚ ତସ୍ମିନ୍ଭବିତା ତବାପି ସୁମହାନ୍ଗୁଣଃ॥ 13-131-46 (86477)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-131-47x (7177)
ବ୍ରୂତ ଯଦ୍ଭବତାଂ କାର୍ଯଂ କର୍ତାସ୍ମି ତଦହଂ ସୁରାଃ।
ଭବତାଂ ତୁ ନିଯୋଜ୍ଯୋସ୍ମି ମାବୋତ୍ରାସ୍ତୁ ବିଚାରଣା॥ 13-131-47 (86478)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 13-131-48x (7178)
ଅସୁରସ୍ତାରକୋ ନାମ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବରଦର୍ପିତଃ।
ଅସ୍ମାନ୍ପ୍ରବାଧତେ ବୀର୍ଯାଦ୍ବଧସ୍ତସ୍ଯ ବିଧୀଯତାମ୍॥ 13-131-48 (86479)
ଇମାନ୍ଦେବଗଣାଂସ୍ତାତ ପ୍ରଜାପତିଗଣାଂସ୍ତଥା।
ଋଷୀଂଶ୍ଚାପି ମହାଭାଗ ପରିତ୍ରାଯସ୍ବ ପାବକ॥ 13-131-49 (86480)
ଅପତ୍ଯଂ ତେଜସା ଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରବୀରଂ ଜନଯକ ପ୍ରଭୋ।
ଯଦ୍ଭଯଂ ନୋଽସୁରାତ୍ତସ୍ମାନ୍ନାଶଯେଦ୍ଧବ୍ଯବାହନ॥ 13-131-50 (86481)
ଶପ୍ତାନାଂ ନୋ ମହାଦେବ୍ଯା ନାନ୍ଯଦସ୍ତି ପରାଯଣମ୍।
ଅନ୍ଯତ୍ର ଭବତୋ ବୀର ତସ୍ମାତ୍ତ୍ରାଯସ୍ବ ନଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-131-51 (86482)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଭଗବାନ୍ହବ୍ଯବାହନଃ।
ଜଗାମାଥ ଦୁରାଧର୍ଷୋ ଗଙ୍ଗାଂ ଭାଗୀରଥୀଂ ପ୍ରତି॥ 13-131-52 (86483)
ତଯା ଚାପ୍ଯଭବନ୍ମିଶ୍ରୋ ଗର୍ଭଂ ଚାସ୍ଯାଂ ଦଧେ ତଦା।
ବବୃଧେ ସ ତଦା ଗର୍ଭଃ କକ୍ଷେ କୃଷ୍ଣଗତିର୍ଯଥା॥ 13-131-53 (86484)
ତେଜସା ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ଗଙ୍ଗା ବିହ୍ବଲଚେତନା।
ସନ୍ତାପମଗମତ୍ତୀବ୍ରଂ ବୋଢୁଂ ସା ନ ଶଶାକ ହ॥ 13-131-54 (86485)
ଆହିତେ ଜ୍ବଲନେନାଥ ଗର୍ଭେ ତେଜଃସମନ୍ବିତେ।
ଗଙ୍ଗାଯାମସୁରଃ କଶ୍ଚିଦ୍ଭୈରବଂ ନାଦମାନଦତ୍॥ 13-131-55 (86486)
ଅବୁଦ୍ଧିପତିତେନାଥ ନାଦେନ ବିପୁଲେନ ସା॥
ବିତ୍ରସ୍ତୋଦ୍ଧାନ୍ତନଯନା ଗଙ୍ଗା ବିପ୍ଲୁତଲୋଚନା॥ 13-131-56 (86487)
ବିସଂଜ୍ଞା ନାଶକଦ୍ଗର୍ଭଂ ବୋଢୁମାତ୍ମାନମେବ ଚ।
ସା ତୁ ତେଜଃପରୀତାଙ୍ଗୀ କମ୍ପମାନା ଚ ଜାହ୍ନବୀ॥ 13-131-57 (86488)
ଉବାଚ ଜ୍ବଲନଂ ବିପ୍ର ତଦା ଗର୍ଭବଲୋଦ୍ଧୁତା।
ନତେ ଶକ୍ତାଽସ୍ମି ଭଗବଂସ୍ତେଜସୋଽସ୍ଯ ବିଧାରଣେ॥ 13-131-58 (86489)
ବିମୂଢାଽସ୍ମି କୃତାଽନେନ ନ ମେ ସ୍ବାସ୍ଧ୍ଯଂ ଯଥା ପୁରା।
ବିହ୍ବଲା ଚାସ୍ମି ଭଗବଂଶ୍ଚେତୋ ନଷ୍ଟଂ ଚ ମେଽନଘ 13-131-59 (86490)
ଧାରଣେ ନାସ୍ଯ ଶକ୍ତାଽହଂ ଗର୍ଭସ୍ଯ ତପତାଂବର।
ଉତ୍ସ୍ରକ୍ଷ୍ଯେଽହମିମଂ ଦୁଃଖାନ୍ନ ତୁ କାମାତ୍କଥଞ୍ଚନ॥ 13-131-60 (86491)
ନ ତେଜସାଽସ୍ତି ସଂସ୍ପର୍ଶୋ ମମ ଦେବ ବିଭାବସୋ।
ଆପଦର୍ଥେ ହି ସମ୍ବନ୍ଧଃ ସୁସୂକ୍ଷ୍ମୋଽପି ମହାଦ୍ଯୁତେ॥ 13-131-61 (86492)
ଯଦତ୍ର ଗୁଣସମ୍ପନ୍ନମିତରଦ୍ବା ହୁତାଶନ।
ତ୍ବଯ୍ଯେବ ତଦହଂ ମନ୍ଯେ ଧର୍ମାଧର୍ମୌ ଚ କେବଲୌ॥ 13-131-62 (86493)
ତାମୁବାଚ ତତୋ ବହ୍ନିର୍ଧାର୍ଯତାଂ ଧାର୍ଯତାମିତି।
ଗର୍ଭୋ ମତ୍ତେଜସା ଯୁକ୍ତୋ ମହାଗୁଣଫଲୋଦଯଃ॥ 13-131-63 (86494)
ଶକ୍ତା ହ୍ଯସି ମହୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ବୋଢୁଂ ଧାରଯିତୁଂ ତଥା।
ନ ହି ତେ କିଞ୍ଚିଦପ୍ରାପ୍ଯମନ୍ଯତୋ ଧାରଣାଦୃତେ॥ 13-131-64 (86495)
`ଏବମୁକ୍ତା ତୁ ସା ଦେବୀ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ।
ପାବକଶ୍ଚାପି ତେଜସ୍ବୀ କୃତ୍ବା କାର୍ଯଂ ଦିବୌକସାମ୍।
ଜଗାମେଷ୍ଟଂ ତଦା ଦେଶଂ ତତୋ ଭାର୍ଗବନନ୍ଦନ॥' 13-131-65 (86496)
ସା ବହ୍ନିନା ବାର୍ଯମାଣା ଦେବୈରପି ସରିଦ୍ବରା।
ସମୁତ୍ସସର୍ଜ ତଂ ଗର୍ଭଂ ମେରୌ ଗିରିବେର ତଦା॥ 13-131-66 (86497)
ସମର୍ଥା ଧାରଣେ ଚାପି ରୁଦ୍ରତେଜଃପ୍ରଧର୍ଷିତା।
ନାଶକତ୍ସା ତଦା ଗର୍ଭଂ ସନ୍ଧାରଯିତୁମୋଜସା।
ସମୁତ୍ସସର୍ଜ ତଂ ଦୁଃଖାଦ୍ଦୀପ୍ତବୈଶ୍ବାନରପ୍ରଭମ୍॥ 13-131-67 (86498)
ଦର୍ଶଯାମାସ ଚାଗ୍ନିସ୍ତାଂ ତଦା ଗଙ୍ଗାଂ ଭୃଗୂଦ୍ବହ।
ପପ୍ରଚ୍ଛ ସରିତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଂ କଚ୍ଚିଦ୍ଗର୍ଭଃ ସୁଖୋଦଯଃ॥ 13-131-68 (86499)
କୀଦୃଗ୍ଗୁଣୋପି ବା ଦେବି କୀଦୃଗ୍ରୂପଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ତେଜସା କେନ ବା ଯୁକ୍ତଃ ସର୍ବମେତଦ୍ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-131-69 (86500)
ଗଙ୍ଗୋବାଚ। 13-131-70x (7179)
ଜାତରୂପଃ ସ ଗର୍ଭୋ ବୈ ତେଜସା ତ୍ବମିବାନଘ।
ସୁବର୍ଣୋ ବିମଲୋ ଦୀପ୍ତଃ ପର୍ବତଂ ଚାବଭାସଯନ୍॥ 13-131-70 (86501)
ପଦ୍ମୋତ୍ପଲବିମିଶ୍ରାଣାଂ ହ୍ରଦାନାମିବ ଶୀତଲଃ।
ଗନ୍ଧୋସ୍ଯ ସ କଦମ୍ବାନାଂ ତୁଲ୍ଯୋ ବୈ ତପତାଂବର॥ 13-131-71 (86502)
ତେଜସା ତସ୍ଯ ଗର୍ଭସ୍ଯ ଭାସ୍କରସ୍ଯେବ ରଶ୍ମିଭିଃ।
ଯଦ୍ଦ୍ରବ୍ଯଂ ପରିସଂସୃଷ୍ଟଂ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ପର୍ବତେଷୁ ଚ।
ତତ୍ସର୍ବଂ କାଞ୍ଚନୀଭୂତଂ ସମନ୍ତାତ୍ପ୍ରତ୍ଯଦୃଶ୍ଯତ॥ 13-131-72 (86503)
ପର୍ଯଧାବତ ଶୈଲାଂଶ୍ଚ ନଦୀଃ ପ୍ରସ୍ରବଣାନି ଚ।
ବ୍ଯାଦୀପଯତ୍ତେଜସା ଚ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ସଚରାଚରମ୍॥ 13-131-73 (86504)
ଏବଂରୂପଃ ସ ଭଗବାନ୍ପୁତ୍ରସ୍ତେ ହବ୍ଯବାହନ।
ସୂର୍ଯବୈଶ୍ବାନରସମଃ କାନ୍ତ୍ଯା ସୋମ ଇବାପରଃ॥ 13-131-74 (86505)
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ। 13-131-75x (7180)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ସା ଦେବୀ ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ।
ପାବକଶ୍ଚାପି ତେଜସ୍ବୀ କୃତ୍ବା କାର୍ଯଂ ଦିବୌକସାମ୍।
ଜଗାମେଷ୍ଟଂ ତତୋ ଦେଶଂ ତଦା ଭାର୍ଗବନନ୍ଦନ॥ 13-131-75 (86506)
ଏତୈଃ କର୍ମଗୁଣୈର୍ଲୋକେ ନାମାଗ୍ନେଃ ପରିଗୀଯତେ।
ହିରଣ୍ଯରେତା ଇତି ବୈ ଋଷିଭିର୍ବିବୁଧୈସ୍ତଥା।
ପୃଥିବୀ ଚ ତଦା ଦେବୀ ଖ୍ଯାତା ବସୁମତୀତି ବୈ॥ 13-131-76 (86507)
ସ ତୁ ଗର୍ଭୋ ମହାତେଜା ଗାଙ୍ଗେଯଃ ପାବକୋଦ୍ଭବଃ।
ଦିବ୍ଯଂ ଶରବଣଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବବୃଧେଽଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନଃ॥ 13-131-77 (86508)
ଦଦୃଶୁଃ କୃତ୍ତିକାସ୍ତଂ ତୁ ବାଲାର୍କସଦୃଶଦ୍ଯୁତିମ୍।
ଜାତସ୍ନେହାସ୍ତୁ ତଂ ବାଲଂ ପୁପୁଷୁଃ ସ୍ତନ୍ଯବିସ୍ରବୈଃ॥ 13-131-78 (86509)
ତତଃ ସ କାର୍ତିକେଯତ୍ବମବାପ ପରମଦ୍ଯୁତିଃ।
ସ୍କନ୍ନତ୍ବାତ୍ସ୍କନ୍ଦତାଂ ଚାପି ଗୁହାବାସାଦ୍ଗୁହୋଽଭବତ୍॥ 13-131-79 (86510)
ଏବଂ ସୁବର୍ଣମୁତ୍ପନ୍ନମପତ୍ଯଂ ଜାତବେଦସଃ।
ତତ୍ର ଜାମ୍ବୂନଦଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଦେବାନାମପି ଭୂଷଣମ୍॥ 13-131-80 (86511)
ତତଃପ୍ରଭୃତି ଚାପ୍ଯେତଞ୍ଜାତରୂପମୁଦାହୃତମ୍।
ରତ୍ନାନାମୁତ୍ତମଂ ରତ୍ନଂ ଭୂଷଣାନାଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-131-81 (86512)
ପବିତ୍ରଂ ଚ ପବିତ୍ରାଣାଂ ମଙ୍ଗଲାନାଂ ଚ ମଙ୍ଗଲମ୍।
ଯତ୍ସୁବର୍ଣଂ ସ ଭଗବାନଗ୍ନିରୀଶଃ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-131-82 (86513)
ପବିତ୍ରାଣାଂ ପବିତ୍ରଂ ହି କନକଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ।
ଅଗ୍ନୀଷୋମାତ୍ମକଂ ଚୈବ ଜାତରୂପମୁଦାହୃତମ୍॥ ॥ 13-131-83 (86514)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 131 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-131-13 ନଷ୍ଟଃ ଅଦର୍ଶଂ ଗତଃ॥ 7-131-16 କାମଃ କାମ୍ଯମାନୋ ବହ୍ନିଃ॥ 7-131-21 ନଷ୍ଟଂ ଅଦର୍ଶନଂ ଗତମ୍। ଆତ୍ମନି ଜଲେ ଜଲସ୍ଯ ତେଜୋଜନ୍ଯତ୍ବାତ୍॥ 7-131-26 ମୃଗ୍ଯତାଂ ସାଧଯିଷ୍ଯାମ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-131-27 ନ ରସାନିତି। ରସନେନ୍ଦ୍ରିଯହୀନୋ ଭବିଷ୍ଯସୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-131-28 ନଚ ଦେବାନଦର୍ଶଯଦିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-131-30 ଅଜିହ୍ବା ଅପୀତି ଚ୍ଛେଦଃ॥ 7-131-39 ଜିହ୍ବାଂ ଚ କର୍ତଯାମାସେତି ଡ.ପାଠଃ॥ 7-131-41 ବାଲସ୍ଯେବ ପ୍ରବୃତ୍ତସ୍ଯେତି ଡ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-131-44 ଊଷ୍ମା ଊଷ୍ମାଣମ୍। ଅଦିଶଯତା ଅଧିଶଯାନେନ। ପାବକେନାଧିଶଯିତା ଇତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-131-53 ଦଧେ ଆଦଧେ। ଗର୍ଭଶ୍ବାସ୍ଯାଭବତ୍ତଦେତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-131-54 ସୋଢୁଂ ସା ନ ଶଶାକ ହେତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-131-56 ଅବୁଦ୍ଧିପତିତେନ ଅକସ୍ମାଜ୍ଜାତେନ॥ 7-131-61 ନ ଚେତସାସ୍ତି ସଂସ୍ପର୍ଶ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-131-71 କଦମ୍ବାନାଂ କଦମ୍ବପୁଷ୍ପାଣାମ୍॥ 7-131-83 ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋଭାତ୍ମକଂ ଚୈବେତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 132
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.132. ଅଧ୍ଯାଯଃ 132
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବସିଷ୍ଠେନ ପରଶୁରାମଂପ୍ରତି ସୁବର୍ଣପ୍ରଭାବକଥନପ୍ରସଙ୍ଗେନ ରୁଦ୍ରଯଜ୍ଞେ ଭୃଗ୍ବଙ୍ଗିରଃ ପ୍ରଭୃତିପ୍ରଭାବାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ।
ଅପି ଚେଦଂ ପୁରା ରାମ ଶ୍ରୁତଂ ମେ ବ୍ରହ୍ମଦର୍ଶନମ୍।
ପିତାମହସ୍ଯ ଯଦ୍ବୃତ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପରମାତ୍ମନଃ॥ 13-132-1 (86515)
ଦେବସ୍ଯ ମହତସ୍ତାତ ବାରୁଣୀଂ ବିଭ୍ରତସ୍ତନୁମ୍।
ଐଶ୍ବର୍ଯେ ବାରୁଣେବାଽଥ ରୁଦ୍ରସ୍ଯେଶସ୍ଯ ବୈ ପ୍ରଭୋ॥ 13-132-2 (86516)
ଆଜଗ୍ମୁର୍ମୁନଯଃ ସର୍ବେ ଦେବାଶ୍ଚାଗ୍ନିପୁରୋଗମାଃ।
ଯଜ୍ଞାଙ୍ଗାନି ଚ ସର୍ବାଣି ବଷଟ୍କାରଶ୍ଚ ମୂର୍ତିମାନ୍॥ 13-132-3 (86517)
ମୂର୍ତିମନ୍ତି ଚ ସାମାନି ଯଜୂଂଷି ଚ ସହସ୍ରଶଃ।
ଋଗ୍ବେଦଶ୍ଚାଗମତ୍ତତ୍ର ପଦକ୍ରମବିଭୂଷିତଃ॥ 13-132-4 (86518)
ଲକ୍ଷଣାନି ସ୍ବରାସ୍ତୋଭା ନିରୁକ୍ତାଃ ସ୍ବରଭକ୍ତଯଃ।
ଓଂକାରଶ୍ଛନ୍ଦସାଂ ନେତ୍ରଂ ନିଗ୍ରହପ୍ରଗ୍ରହୌ ତଥା॥ 13-132-5 (86519)
ବେଦାଶ୍ଚ ସୋପନିଷଦୋ ବିଦ୍ଯା ସାବିତ୍ର୍ଯଥାପି ଚ।
ଭୂତଂ ଭବ୍ଯଂ ଭବିଷ୍ଯଚ୍ଚ ଦଧାର ଭଗବାଞ୍ଶିବଃ॥ 13-132-6 (86520)
ସଂଜୁହାବାତ୍ମନାଽଽତ୍ମାନଂ ସ୍ବଯମେବ ତଦା ପ୍ରଭୋ।
ଯଜ୍ଞଂ ଚ ଶୋଭଯାମାସ ବହୁରୂପଂ ପିନାକଧୃତ୍॥ 13-132-7 (86521)
ଦ୍ଯୌର୍ନଭଃ ପୃଥିବୀ ଖଂ ଚ ତଥା ଚୈବୈଷ ଭୂପତିଃ।
ସର୍ବବିଦ୍ଯେଶ୍ବରଃ ଶ୍ରୀମାନେଷ ଚାପି ବିଭାବସୁଃ॥ 13-132-8 (86522)
ଏଷ ବ୍ରହ୍ମା ଶିବୋ ରୁଦ୍ରୋ ବରୁଣୋଽଗ୍ନିଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
କୀର୍ତ୍ଯତେ ଭଗବାନ୍ଦେବଃ ସର୍ବଭୂତପତିଃ ଶିବଃ॥ 13-132-9 (86523)
ତସ୍ଯ ଯଜ୍ଞଃ ପଶୁପତେସ୍ତପଃ କ୍ରତବ ଏବ ଚ।
ଦୀକ୍ଷା ଦୀପ୍ତବ୍ରତା ଦେବୀ ଦିଶଶ୍ଚ ସଦିଗୀଶ୍ବରାଃ॥ 13-132-10 (86524)
ଦେବପତ୍ନ୍ଯଶ୍ଚ କନ୍ଯାଶ୍ଚ ଦେବାନାଂ ଚୈବ ମାତରଃ।
ଆଜଗ୍ମୁଃ ସହିତାସ୍ତତ୍ର ତଦା ଭୃଗୁକୁଲୋଦ୍ବହ।
ଯଜ୍ଞଂ ପଶୁପତେଃ ପ୍ରୀତା ବରୁଣସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-132-11 (86525)
ସ୍ବଯଂଭୁବସ୍ତୁ ତା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ରେତଃ ସମପତଦ୍ଭୁବି॥ 13-132-12 (86526)
ତସ୍ଯ ଶୁକ୍ରସ୍ଯ ନିଷ୍ଯନ୍ଦାନ୍ପାଂସୂନ୍ସଙ୍ଗୃହ୍ଯ ଭୂମିତଃ।
ପ୍ରାସ୍ଯତ୍ପୂଷା କରାଭ୍ଯାଂ ବୈ ତସ୍ମିନ୍ନେବ ହୁତାଶନେ॥ 13-132-13 (86527)
ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ସମ୍ପ୍ରବୃତ୍ତେ ସତ୍ରେ ଜ୍ବଲିତପାବକେ।
ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଜୁହ୍ବତସ୍ତତ୍ର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବୋ ବଭୂବହ॥ 13-132-14 (86528)
ସ୍କନ୍ନମାତ୍ରଂ ଚ ତଚ୍ଛୁକ୍ରଂ ସ୍ରୁବେଣ ପରିଗୃହ୍ଯ ସଃ।
ଆଜ୍ଯବନ୍ମନ୍ତ୍ରତଶ୍ଚାପି ସୋଽଜୁହୋଦ୍ଭୃଗୁନନ୍ଦନ॥ 13-132-15 (86529)
ତତଃ ସ ଜନଯାମାସ ଭୂତଗ୍ରାମଂ ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ତସ୍ଯ ତତ୍ତେଜସସ୍ତସ୍ମାଜ୍ଜଜ୍ଞେ ଲୋକେଷୁ ତୈଜସମ୍॥ 13-132-16 (86530)
ତମସସ୍ତାମସା ଭାବା ବ୍ଯାପି ସତ୍ବଂ ତଥୋଭଯମ୍।
ସ ଗୁଣସ୍ତେଜସୋ ନିତ୍ଯଂ ତମସ୍ଯାକାଶମେବ ଚ।
ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଚ ତଥା ସତ୍ବଂ ତେଜସ୍ତଥୋତ୍ତମମ୍॥ 13-132-17 (86531)
ଶୁକ୍ରେ ହୁତେଽଗ୍ନୌ ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ପ୍ରାଦୁରାସଂସ୍ତ୍ରଯଃ ପ୍ରଭୋ।
ପୁରୁଷା ବପୁଷା ଯୁକ୍ତାଃ ସ୍ବୈଃ ସ୍ବୈଃ ପ୍ରସବଜୈର୍ଗୁଣୈଃ॥ 13-132-18 (86532)
ଭର୍ଜନାଦ୍ଭୃଗୁରିତ୍ଯେବମଙ୍ଗାରେଭ୍ଯୋଽଙ୍ଗିରାଽଭବତ୍।
ଅଙ୍ଗାରସଂଶ୍ରଯାଚ୍ଚୈବ କବିରିତ୍ଯପରୋଽଭବତ୍।
ସହ ଜ୍ବାଲାଭଇରୁତ୍ପନ୍ନୋ ଭୃଗୁସ୍ତସ୍ମାଦ୍ଭୃଗୁଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-132-19 (86533)
ମରୀଚିଭ୍ଯୋ ମରୀଚିସ୍ତୁ ମାରୀଚଃ କଶ୍ଯପୋ ହ୍ଯଭୂତ୍।
ଅଙ୍ଗୋରଭ୍ଯୋଽଙ୍ଗିରାସ୍ତାତ ବାଲଖିଲ୍ଯାଃ କୁଶୋଚ୍ଚଯାତ୍॥ 13-132-20 (86534)
ଅତ୍ରୈବାତ୍ରେତି ଚ ବିଭୋ ଜାତମତ୍ରିଂ ବଦନ୍ତ୍ଯପି॥ 13-132-21 (86535)
ତଥା ଭସ୍ମବ୍ଯପୋହେଭ୍ଯୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଗଣସମ୍ମତାଃ।
ବୈଖାନସାଃ ସମୁତ୍ପନ୍ନାସ୍ତପଃ ଶ୍ରୁତଗୁଣେପ୍ସବଃ॥ 13-132-22 (86536)
ଅଶ୍ରୁତୋଽସ୍ଯ ସମୁତ୍ପନ୍ନାବଶ୍ବିନୌ ରୂପସମ୍ମତୌ।
ଶେଷାଃ ପ୍ରଜାନାଂ ପତଯଃ ସ୍ରୋତୋଭ୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ଜଜ୍ଞିରେ।
ଋଷଯୋ ରୋମକୂପେଭ୍ଯଃ ସ୍ବେଦାଚ୍ଛନ୍ଦୋ ବଲାନ୍ମନଃ॥ 13-132-23 (86537)
ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଦାହୁରଗ୍ନିଃ ସର୍ବାସ୍ତୁ ଦେବତାଃ।
ଋଷଯଃ ଶ୍ରୁତସମ୍ପନ୍ନା ବେଦପ୍ରାମାଣ୍ଯଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-132-24 (86538)
ଯାନି ଦାରୂଣି ନିର୍ଯାସାସ୍ତେ ମାସାଃ ପକ୍ଷସଂଜ୍ଞିତାଃ।
ଅହୋରାତ୍ରା ମୁହୂର୍ତାଶ୍ଚ ବୀତଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚ ବାରୁଣମ୍॥ 13-132-25 (86539)
ରୌଦ୍ରଂ ଲୋହିତମିତ୍ଯାହୁର୍ଲୋହିତାତ୍କନକଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ତନ୍ମୈତ୍ରମିତି ବିଜ୍ଞେଯଂ ଧୂମାଚ୍ଚ ବସବଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-132-26 (86540)
ଅର୍ଚିଷୋ ଯାଶ୍ଚ ତେ ରୁଦ୍ରାସ୍ତଥାଽଽଦିତ୍ଯା ମହାପ୍ରଭାଃ।
ଉଦ୍ଦୀପ୍ତାସ୍ତେ ତଥାଽଙ୍ଗାରା ଯେ ଧିଷ୍ଣ୍ଯେଷୁ ଦିବି ସ୍ଥିତାଃ॥ 13-132-27 (86541)
ଅଗ୍ନିର୍ନାଥଶ୍ଚ ଲୋକସ୍ଯ ତତ୍ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ତଦ୍ଭୁବମ୍।
ସର୍ବକାମଦମିତ୍ଯାହୁସ୍ତତ୍ର ହବ୍ଯମୁପାବହନ୍॥ 13-132-28 (86542)
ତତୋଽବ୍ରବୀନ୍ମହାଦେବୋ ବରୁଣଃ ପବନାତ୍ମକଃ।
ମମ ସତ୍ରମିଦଂ ଦିବ୍ଯମହଂ ଗୃହପତିସ୍ତ୍ବିହ॥ 13-132-29 (86543)
ତ୍ରୀଣି ପୂର୍ବାଣ୍ଯପତ୍ଯାନି ମମ ତାନି ନ ସଂଶଯଃ।
ଇତି ଜାନୀତ ଖଗମା ମମ ଯଜ୍ଞଫଲଂ ହି ତତ୍॥ 13-132-30 (86544)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-132-31x (7181)
ମଦଙ୍ଗେଭ୍ଯଃ ପ୍ରସୂତାନି ମଦାଶ୍ରଯକୃତାନି ଚ।
ମମୈବ ତାନ୍ମପତ୍ଯାନି ମମ ଶୁକ୍ଲଂ ହୁତଂ ହି ତତ୍॥ 13-132-31 (86545)
ଅଥାବ୍ରବୀଲ୍ଲୋକଗୁରୁର୍ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକପିତାମହଃ।
ମମୈବ ତାନ୍ଯପତ୍ଯାନି ମମ ଶୁକ୍ଲଂ ହୁତଂ ହି ତତ୍॥ 13-132-32 (86546)
ଅହଂ ବକ୍ତା ଚ ମନ୍ତ୍ରସ୍ଯ ହୋତା ଶୁକ୍ରସ୍ଯ ଚୈବ ହ।
ଯସ୍ଯ ବୀଜଂ ଫଲଂ ତସ୍ଯ ଶୁକ୍ରଂ ଚେତ୍କାରଣଂ ମତମ୍॥ 13-132-33 (86547)
ତତୋଽବ୍ରୁବନ୍ଦେବଗଣାଃ ପିତାମହମୁପେତ୍ଯ ବୈ।
କୃତାଞ୍ଜଲିପୁଟାଃ ସର୍ବେ ଶିରୋଭିରଭିବନ୍ଦ୍ଯ ଚ॥ 13-132-34 (86548)
ବଯଂ ଚ ଭଗବନ୍ସର୍ବେ ଜଗଚ୍ଚ ସଚରାଚରମ୍।
ତବୈବ ପ୍ରସବାଃ ସର୍ବେ ତସ୍ମାଦଗ୍ନିର୍ବିଭାବସୁଃ।
ବରୁଣଶ୍ଚେଶ୍ବରୋ ଦେବୋ ଲଭତାଂ କାମମୀପ୍ସିତମ୍॥ 13-132-35 (86549)
ନିସର୍ଗାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣଶ୍ଚାପି ବରୁଣୋ ଯାଦସାମ୍ପତିଃ।
ଜଗ୍ରାହ ବୈ ଭୃଗୁ ପୂର୍ବମପତ୍ଯଂ ସୂର୍ଯବର୍ଚସମ୍॥ 13-132-36 (86550)
ଈଶ୍ବରୋଽଙ୍ଗିରସଂ ଚାଗ୍ନେରପତ୍ଯାର୍ଥମକଲ୍ପଯତ୍।
ପିତାମହସ୍ତ୍ବପତ୍ଯଂ ବୈକବିଂ ଜଗ୍ରାହ ତତ୍ତ୍ବବିତ୍॥ 13-132-37 (86551)
ତଦା ସ ବାରୁଣିଃ ଖ୍ଯାତୋ ଭୃଗୁଃ ପ୍ରସବକର୍ମକୃତ୍।
ଆଗ୍ନେଯସ୍ତ୍ବଙ୍ଗିରାଃ ଶ୍ରୀମାନ୍କବିର୍ବ୍ରାହ୍ମୋ ମହାଯଶାଃ।
ଭାର୍ଗବାଙ୍ଗିରସୌ ଲୋକେ ଲୋକସନ୍ତାନଲକ୍ଷଣୌ॥ 13-132-38 (86552)
ଏତେ ବିପ୍ରବରାଃ ସର୍ବେ ପ୍ରଜାନାଂ ପତଯସ୍ତ୍ରଯଃ।
ସର୍ବଂ ସନ୍ତାନମେତେଷାମିଦମିତ୍ଯୁପଧାରଯ॥ 13-132-39 (86553)
ଭୃଗୋସ୍ତୁ ପୁତ୍ରାଃ ସପ୍ତାସନ୍ସର୍ବେ ତୁଲ୍ଯା ଭୃଗୋର୍ଗୁଣୈଃ।
ଚ୍ଯବନୋ ବଜ୍ରଶୀର୍ଷଶ୍ଚ ଶୁଚିରୌର୍ବସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-132-40 (86554)
ଶୁକ୍ରୋ ବରେଣ୍ଯଶ୍ଚ ବିଭୁଃ ସବନଶ୍ଚେତି ସପ୍ତ ତେ।
ଭାର୍ଗବା ବାରୁଣାଃ ସର୍ବେ ଯେଷାଂ ବଂଶେ ଭବାନପି॥ 13-132-41 (86555)
ଅଷଅଟୌ ଚାଙ୍ଗିରସଃ ପୁତ୍ରା ବାରୁଣାସ୍ତେଽପ୍ଯବାରୁଣାଃ।
ବୃହସ୍ପତିରୁଚଥ୍ଯଶ୍ଚ ବଯସ୍ଯଃ ଶାନ୍ତିରେବ ଚ॥ 13-132-42 (86556)
ଘୋରୋ ବିରୂପଃ ସଂବର୍ତଃ ସୁଧନ୍ବା ଚାଷ୍ଟମଃ ସ୍ମୃତଃ।
ଏତେଽଷ୍ଟୌ ବହ୍ନିଜାଃ ସର୍ବେ ଜ୍ଞାନନିଷ୍ଠା ନିରାମଯାଃ॥ 13-132-43 (86557)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚ କବେଃ ପୁତ୍ରା ବାରୁଣାସ୍ତେଽପ୍ଯୁଦାହୃତାଃ।
ଅଷ୍ଟୌ ପ୍ରସବଜୈର୍ଯୁକ୍ତା ଗୁଣୈର୍ବ୍ରହ୍ମବିଦଃ ଶୁଭାଃ॥ 13-132-44 (86558)
କବିଃ କାବ୍ଯଶ୍ଚ ବିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧିମାନୁଶନା ତଥା।
ଭୃଗୁଶ୍ଚ ବରୁଣଶ୍ଚୈବ କାଶ୍ଯପୋଽଗ୍ନିଶ୍ଚ ଧର୍ମବିତ୍॥ 13-132-45 (86559)
ଅଷ୍ଟୌ କବିସୁତା ହ୍ଯେତେ ସର୍ବମେଭିର୍ଜଗତ୍ତତମ୍।
ପ୍ରଜାପତଯ ଏତେ ହି ପ୍ରଜାନାଂ ଯୈରିମାଃ ପ୍ରଜାଃ॥ 13-132-46 (86560)
ଏବମଙ୍ଗିରସଶ୍ଚୈବ କବେଶ୍ଚ ପ୍ରସବାନ୍ବଯୈଃ।
ଭୃଗୋଶ୍ଚ ଭୃଗୁଶାର୍ଦୂଲ ବଂଶଜୈଃ ସତତଂ ଜଗତ୍॥ 13-132-47 (86561)
ବରୁଣଶ୍ଚାଦିତୋ ବିପ୍ର ଜଗ୍ରାହ ପ୍ରଭୁରୀଶ୍ବରଃ।
କବିଂ ତାତ ଭୃଗୁଂ ଚାପି ତସ୍ମାତ୍ତୌ ବାରୁଣୌ ସ୍ମୃତୌ॥ 13-132-48 (86562)
ଜଗ୍ରାହାଙ୍ଗିରସଂ ଦେବଃ ଶିଖୀ ତସ୍ମାଦ୍ଭୁତାଶନଃ।
ତସ୍ମାଦାଙ୍ଗିରସା ଜ୍ଞେଯାଃ ସର୍ବ ଏବ ତଦନ୍ବଯାଃ॥ 13-132-49 (86563)
ବ୍ରହ୍ମା ପିତାମହଃ ପୂର୍ବଂ ଦେବତାଭିଃ ପ୍ରସାଦିତଃ।
ଇମେ ନଃ ସନ୍ତରିଷ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରଜାଭିର୍ଜଗଦୀଶ୍ବରାଃ॥ 13-132-50 (86564)
ସର୍ବେ ପ୍ରଜାନାଂ ପତଯଃ ସର୍ବେ ଚାତିତପସ୍ବିନଃ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦିମଂ ଲୋକଂ ଧାରଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଶାଶ୍ବତଂ॥ 13-132-51 (86565)
ତଥୈବ ବଂଶକର୍ତାରସ୍ତବ ତେଜୋବିବର୍ଧନାଃ।
ଭବେଯୁର୍ବେଦବିଦୁଷଃ ସର୍ବେ ଚ କୃତିନସ୍ତଥା॥ 13-132-52 (86566)
ଦେବପକ୍ଷଚରାଃ ସୌମ୍ଯାଃ ପ୍ରାଜାପତ୍ଯା ମହର୍ଷଯଃ।
ଅନନ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମ ସତ୍ଯଂ ଚ ତପଶ୍ଚ ପରମଂ ଭୁବି॥ 13-132-53 (86567)
ସର୍ବେ ହି ବଯମେତେ ଚ ତବୈବ ପ୍ରସବାଃ ପ୍ରଭୋ।
ଦେବାନାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଚ ତ୍ବଂ ହି କର୍ତା ପିତାମହ॥ 13-132-54 (86568)
ମାରୀଚମାଦିତଃ କୃତ୍ବା ସର୍ବେ ଚୈବାଥ ଭାର୍ଗବାଃ।
ଅପତ୍ଯାନୀତି ସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ କ୍ଷମଯାମ ପିତାମହ॥ 13-132-55 (86569)
ଅଥ ସ୍ବେନୈବ ରୂପେଣି ପ୍ରଜନିଷ୍ଯନ୍ତି ବୈ ପ୍ରଜାଃ।
ସ୍ଥାପଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଚାତ୍ମାନଂ ଯୁଗାଦିନିଧନେ ତଥା॥ 13-132-56 (86570)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତଦା ତୈସ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକପିତାମହଃ।
ତତେତ୍ଯେବାବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରୀତସ୍ତେଽପି ଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତମ୍॥ 13-132-57 (86571)
ଏବମେତତ୍ପୁରାବୃତ୍ତଂ ତସ୍ଯ ଯଜ୍ଞେ ମହାତ୍ମନଃ।
ଦେବଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ଯ ଲୋକାଦୌ ବାରୁଣୀଂ ବିଭ୍ରତସ୍ତନୁମ୍॥ 13-132-58 (86572)
ଅଗ୍ନିର୍ବ୍ରହ୍ମ ପଶୁପତିଃ ଶର୍ବୋ ରୁଦ୍ରଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ଅଗ୍ନେରପତ୍ଯମେତଦ୍ବୈ ସୁବର୍ଣମିତି ଧାରଣାଃ॥ 13-132-59 (86573)
ଅଗ୍ନ୍ଯଭାବେ ଚ କୁରୁତେ ବହ୍ନିସ୍ଥାନେଷୁ କାଞ୍ଚନମ୍।
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯପ୍ରମାଣଜ୍ଞୋ ବେଦଶ୍ରୁତିନିଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-132-60 (86574)
କୁଶସ୍ତମ୍ବେ ଜୁହୋତ୍ଯଗ୍ନିଂ ସୁବର୍ଣେ ତତ୍ର ଚ ସ୍ଥିତେ।
ବଲ୍ମୀକସ୍ଯ ବପାଯାଂ ଚ କର୍ଣେ ବାଜସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣେ॥ 13-132-61 (86575)
ଶକଟୋର୍ବ୍ଯା ପରସ୍ଯାପ୍ସୁ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ କରେ ତଥା।
ହୁତେ ପ୍ରୀତିକରୀମୃଦ୍ଧିଂ ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ର ମନ୍ଯତେ॥ 13-132-62 (86576)
ତସ୍ମାଦଗ୍ନିପରାଃ ସର୍ବେ ଦେବତା ଇତି ଶୁଶ୍ରୁମ।
ବ୍ରହ୍ମଣୋ ହି ପ୍ରଭୂତୋଽଗ୍ନିରଗ୍ନେରପି ଚ କାଞ୍ଚନମ୍॥ 13-132-63 (86577)
ତସ୍ମାଦ୍ଯେ ବୈ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସୁବର୍ଣଂ ଧର୍ମଦର୍ଶିନଃ।
ଦେବତାସ୍ତେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସମସ୍ତା ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-132-64 (86578)
ତସ୍ଯ ବା ତପସୋ ଲୋକାନ୍ଗଚ୍ଛତଃ ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ସ୍ବର୍ଲୋକେ ରାଜରାଜ୍ଯେନ ସୋଭିଷିଚ୍ଯେତ ଭାର୍ଗବ॥ 13-132-65 (86579)
ଆଦିତ୍ଯୋଦଯନେ ପ୍ରାପ୍ତେ ବିଧିମନ୍ତ୍ରପୁରସ୍କୃତମ୍।
ଦଦାତି କାଞ୍ଚନଂ ଯୋ ବାଃ ଦୁଃସ୍ବପ୍ନଂ ପ୍ରତିହନ୍ତି ସଃ॥ 13-132-66 (86580)
ଦଦାତ୍ଯୁଦିତମାତ୍ରେ ଯସ୍ଯସ୍ଯ ପାପ୍ମା ବିଧୂଯତେ।
ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ଦଦତୋ ରୁକ୍ମଂ ହନ୍ତି ପାପମନାଗତମ୍॥ 13-132-67 (86581)
ଦଦାତି ପସ୍ଚିମାଂ ସନ୍ଧ୍ଯାଂ ଯଃ ସୁବର୍ଣଂ ଯତବ୍ରତଃ।
ବ୍ରହ୍ମବାଯ୍ବଗ୍ନିସୋମାନାଂ ସାଲୋକ୍ଯମୁପଯାତି ସଃ॥ 13-132-68 (86582)
ସେନ୍ଦ୍ରେଷୁ ଚୈବ ଲୋକେଷୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ବିନ୍ଦତେ ଶୁଭାମ୍।
ଇହ ଲୋକେ ଯଶଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ଶାନ୍ତପାପ୍ମା ଚ ମୋଦତେ॥ 13-132-69 (86583)
ତତଃ ସମ୍ପଦ୍ଯତେଽନ୍ଯେଷୁ ଲୋକେଷ୍ବପ୍ରତିମଃ ସଦା।
ଅନାବୃତଗତିଶ୍ଚୈବ କାମଚାରୋ ଭବତ୍ଯୁତ॥ 13-132-70 (86584)
ନ ଚ କ୍ଷରତି ତେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଯଶଶ୍ଚୈବାପ୍ନୁତେ ମହତ୍।
ସୁବର୍ଣମକ୍ଷଯଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଲୋକାଂଶ୍ଚାପ୍ନୋତି ପୁଷ୍କଲାନ୍॥ 13-132-71 (86585)
ଯସ୍ତୁ ସଞ୍ଜନଯିତ୍ବାଽଗ୍ନିମାଦିତ୍ଯୋଦଯନଂ ପ୍ରତି।
ଦଦ୍ଯାଦ୍ବୈ ବ୍ରତମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ସର୍ବକାମାନ୍ସମଶ୍ନୁତେ॥ 13-132-72 (86586)
ଅଗ୍ନିରିତ୍ଯେବ ତତ୍ପ୍ରାହୁଃ ପ୍ରଦାନଂ ଚ ସୁଖାବହମ୍।
ଯଥେଷ୍ଟଗୁଣସଂବୃତ୍ତଂ ପ୍ରବର୍ତକମିତି ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-132-73 (86587)
ଏଷା ସୁବର୍ଣସ୍ଯୋତ୍ପତ୍ତିଃ କଥିତା ତେ ମଯାଽନଘ।
କାର୍ତିକେଯସ୍ଯ ଚ ବିଭୋ ତଦ୍ବିଦ୍ଧି ଭୃଗୁନନ୍ଦନ॥ 13-132-74 (86588)
କାର୍ତିକେଯସ୍ତୁ ସଂବୃଦ୍ଧଃ କାଲେନ ମହତା ତଦା।
ଦେବୈଃ ସେନାପତିତ୍ବେନ ବୃତଃ ସେନ୍ଦ୍ରୈର୍ଭୃଗୂଦ୍ବହ॥ 13-132-75 (86589)
ଜଘାନ ତାରକଂ ଚାପି ଦୈତ୍ଯମନ୍ଯାଂସ୍ତଥାଽସୁରାନ୍।
ତ୍ରିଦଶେନ୍ଦ୍ରାଜ୍ଞଯା ବ୍ରହ୍ମଁଲ୍ଲୋକାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା॥ 13-132-76 (86590)
ସୁବର୍ଣଦାନେ ଚ ମଯା କଥିତାସ୍ତେ ଗୁଣା ବିଭୋ।
ତସ୍ମାତ୍ସୁବର୍ଣଂ ବିପ୍ରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ତଦତାଂବର॥ 13-132-77 (86591)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-132-78x (7182)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ବସିଷ୍ଠେନ ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଦଦୌ ସୁବର୍ଣଂ ବିପ୍ରଭ୍ଯୋ ବ୍ଯମୁଚ୍ଯତ ଚ କିଲ୍ବିଷାତ୍॥ 13-132-78 (86592)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ମହୀପତେ।
ପ୍ରଦାନସ୍ଯ ଫଲଂ ଚୈବ ଜନ୍ମ ଚାସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-132-79 (86593)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି ବିପ୍ରେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛ କନକଂ ବହୁଃ।
ଦଦତ୍ସୁବର୍ଣଂ ନୃପତେ କିଲ୍ବିଷାଦ୍ବିପ୍ରମୋକ୍ଷ୍ଯସି॥ ॥ 13-132-80 (86594)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 132 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-132-4 ଋଗ୍ବେଦୋଽଥର୍ବବେଦଶ୍ଚେତି କ.ଙ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-132-14 ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବଶ୍ଚରମଧାତୁଃ॥ 7-132-16 ଭୂତଗ୍ରାମଂ ଚତୁର୍ବିଧଂ ତତ୍ତେଜସସ୍ତସ୍ଯ ତ୍ରିଗୁଣମଯସ୍ଯ ରେତସଃ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଯସ୍ତେଜୋଂଶୋ ରଜୋଂଶସ୍ତସ୍ମାତ୍ତୈଜସପ୍ରବୃତ୍ତିପ୍ରଧାନଂ ଜଙ୍ଗମମଭୂତ୍॥ 7-132-17 ତମସସ୍ତମୋଂଶାତ୍ତାମସଂ ସ୍ଥାବରମ୍। ସତ୍ବାଂଶସ୍ତୂଭଯତ୍ରାନୁଗତଃ॥ 7-132-18 ପ୍ରସବଜୈଃ କାରଣଜୈର୍ଗୁଣୈଃ॥ 7-132-19 ସହଯଜ୍ବଭିରୁତ୍ପନ୍ନ ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-132-20 ବାଲଖିଲ୍ଯାଃ ଶରୋଚ୍ଚଯାଦିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-132-21 ଅତ୍ରୈବ କୁଶୋଚ୍ଚଯେ। ଅତ୍ର ଅତ୍ରୈବେତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ। ଅତ୍ରୈବାତ୍ରିଂ ଚ ହି ବିଭୋ ଇତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-132-22 ବ୍ଯପୋହେଭ୍ଯଃ ସମୂହେଭ୍ଯଃ। ତଥାଗ୍ନେସ୍ତସ୍ଯ ଭସ୍ମଭ୍ଯ ଇତି.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-132-23 ଅଶ୍ରୁତଃ ଅଶ୍ରୁସକାଶାତ୍। ସ୍ନୋତୋଭ୍ଯଃ ଶ୍ରୋତ୍ରାଦୀନ୍ଦ୍ରିଯେଭ୍ଯଃ। ବଲାତ୍ ବୀର୍ଯାତ୍। ବଲାନ୍ମଖ ଇତି କ.ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-132-24 ଏତସ୍ମାଦଗ୍ନିଜତ୍ବାତ୍॥ 7-132-25 ନିର୍ଯାସା ଦାରୁଗତା ଲାକ୍ଷାଦଯୋ ବୃକ୍ଷରସାଃ॥ 7-132-27 ଦିବିସ୍ଥିତାଃ ଗ୍ରହତାରାଦଯଃ ଧିଷ୍ଣ୍ଯେଷୁ ସ୍ଥାନେଷୁ॥ 7-132-30 ତ୍ରୀଣି ଭୃଗ୍ବଙ୍ଗିରଃକବିସଂଜ୍ଞାନି॥ 7-132-44 କବେଃ ପୁତ୍ରା ବାରୁଣା ଇତ୍ଯନେନି ସ୍ବୀଯଭାଗୋପି କବିର୍ବ୍ରହ୍ମଣା ବରୁଣାଯ ସମର୍ପିତ ଇତ୍ଯୁନ୍ନେଯମ୍॥ 7-132-50 ନୋଽସ୍ମାନ୍ ସନ୍ତରିଷ୍ଯନ୍ତି ସନ୍ତାରଯିଷ୍ଯନ୍ତି॥ 7-132-52 ବିଦୁଷୋ ବିଦ୍ବାଂସଃ॥ 7-132-56 ଆଦିନିଧନେ ଉତ୍ପତ୍ତିପ୍ରଲଯଯୋରନ୍ତରାଲେ॥ 7-132-58 ଦେବଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ଯ ରୁଦ୍ରସ୍ଯ॥ 7-132-59 ଧାରଣା ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 7-132-61 ବ୍ରାହ୍ମଣପାଣ୍ଯଜକର୍ଣଦର୍ଭସ୍ତମ୍ବାପ୍ସୁ କାଷ୍ଠେଷ୍ବିତ୍ଯେତାନି ଶ୍ରୁତୌ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ। ବପାଯାଂ ରନ୍ଧ୍ରେ॥ 7-132-62 ଶକଟୋର୍ବୀଂ ତୁ ଶ୍ରୁତ୍ଯନ୍ତରାତ୍ ଜ୍ଞେଯା। ପରସ୍ଯ ତୀର୍ଥାଦେରପ୍ସୁ॥ 7-132-64 ସୁବର୍ଣଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ନରାଃ ଶୁଦ୍ଧେନ ଚେତସେତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-132-71 ତେଭ୍ଯୋ ଲୋକେଭ୍ଯୋ ନ ଚ କ୍ଷରତି॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 133
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.133. ଅଧ୍ଯାଯଃ 133
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି କୁମାରୋତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରସ୍ଯ ଦେବାଦିଭିସ୍ତସ୍ମୈ କ୍ରୀଡନକାଦିଦାନସ୍ଯ ତାରକାସୁରବଧାଦେଶ୍ଚ କଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଉକ୍ତାଃ ପିତାମହେନେହ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ବିଧାନତଃ।
ବିସ୍ତରେଣ ପ୍ରଦାନସ୍ଯ ଯେ ଗୁଣାଃ ଶ୍ରୁତିଲକ୍ଷଣାଃ॥ 13-133-1 (86595)
ଯତ୍ତୁ କାରଣମୁତ୍ପତ୍ତେଃ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍।
ସ କଥଂ ତାରକଃ ପ୍ରାପ୍ତୋ ନିଧନଂ ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-133-2 (86596)
ଉକ୍ତଂ ସ ଦୈବତାନାଂ ହି ଅବଧ୍ଯ ଇତି ପାର୍ଥିବ।
କଥଂ ତସ୍ଯାଭବନ୍ମୃତ୍ଯୁର୍ବିସ୍ତରେଣ ପ୍ରକୀର୍ତଯ॥ 13-133-3 (86597)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତ୍ବତ୍ତଃ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହ।
କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ତାରକବଧଂ ପରଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ॥ 13-133-4 (86598)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-133-5x (7183)
ବିପନ୍ନକୃତ୍ଯା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଦେବତା ଋଷଯସ୍ତଥା।
କୃତ୍ତିକାଶ୍ଚୋଦଯାମାସୁରପତ୍ଯଭରଣାଯ ବୈ॥ 13-133-5 (86599)
ନ ଦେବତାନାଂ କାଚିଦ୍ଧି ସମର୍ଥା ଜାତବେଦସଃ।
ଏତା ହି ଶକ୍ତାସ୍ତଂ ଗର୍ଭଂ ସନ୍ଧାରଯିତୁମୋଜସା॥ 13-133-6 (86600)
ଷଣ୍ଣାଂ ତାସାଂ ତତଃ ପ୍ରୀତଃ ପାବକୋ ଗର୍ଭଧାରଣାତ୍।
ସ୍ବେନ ତେଜୋବିସର୍ଗେଣ ବୀର୍ଯେଣ ପରମେଣ ଚ॥ 13-133-7 (86601)
ତାସ୍ତୁ ଷଟ୍ କୃତ୍ତିକା ଗର୍ଭଂ ପୁପୁଷୁର୍ଜାତବେଦସଃ।
ଷଟ୍ସୁ ବର୍ତ୍ମସୁ ତେଜୋଽଗ୍ନେଃ ସକଲଂ ନିହିତଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-133-8 (86602)
ତତସ୍ତା ବର୍ଧମାନସ୍ଯ କୁମାରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ତେଜସାଽଭିପରୀତାଙ୍ଗ୍ଯୋ ନ କ୍ବଚିଚ୍ଛର୍ମ ଲେଭିରେ॥ 13-133-9 (86603)
ତତସ୍ତେଜଃପରୀତାଙ୍ଗ୍ଯଃ ସର୍ବାଃ କାଲ ଉପସ୍ଥିତେ।
ସମଂ ଗର୍ଭଂ ସୁଷୁବିରେ କୃତିକାସ୍ତା ନରର୍ଷଭ॥ 13-133-10 (86604)
ତତସ୍ତଂ ଷ଼ଡଧିଷ୍ଠାନଂ ଗର୍ଭମେକତ୍ବମାଗତମ୍।
ପୃଥିବୀ ପ୍ରତିଜଗ୍ରାହ କୃତ୍ତିକାନାଂ ସମୀପତଃ॥ 13-133-11 (86605)
ସ ଗର୍ଭୋ ଦିବ୍ଯସଂସ୍ଥାନୋ ଦୀପ୍ତିମାନ୍ପାବକପ୍ରଭଃ।
ଦିବ୍ଯଂ ଶରବଣଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବବୃଧେ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନଃ॥ 13-133-12 (86606)
ଦଦୃଶୁଃ କୃତ୍ତିକାସ୍ତଂ ତୁ ବାଲମର୍କସମଦ୍ଯୁତିମ୍।
ଜାତସ୍ନେହାଶ୍ଚ ସୌହାର୍ଦାତ୍ପୁପୁଷୁଃ ସ୍ତନ୍ତବିସ୍ରବୈଃ॥ 13-133-13 (86607)
ଅଭବତ୍କାର୍ତିକେଯଃ ସ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯେ ସଚରାଚରେ।
ସ୍କନ୍ନତ୍ବାତ୍ସ୍କନ୍ଦତାଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଗୁହାବାସାଦ୍ଗୁହୋଽଭବତ୍॥ 13-133-14 (86608)
ତତୋ ଦେବାସ୍ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଦ୍ଦିଶଶ୍ଚ ସଦିଗୀଶ୍ବରାଃ।
ରୁଦ୍ରୋ ଧାତା ଚ ବିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ଯମଃ ପୂଷାଽର୍ଯମା ଭଗଃ॥ 13-133-15 (86609)
ଅଂଶୋ ମିତ୍ରଶ୍ଚ ସାଧ୍ଯାଶ୍ଚ ବାସବୋ ବସବୋଽଶ୍ବିନୌ।
ଆପୋ ବାଯୁର୍ନଭଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରୋ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଗ୍ରହା ରବିଃ॥ 13-133-16 (86610)
ପୃଥଗ୍ଭୂତାନି ଚାନ୍ଯାନି ଯାନି ଦେବଗଣାନି ବୈ।
ଆଜଗ୍ମୁସ୍ତେଽଦ୍ଭୁତଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ କୁମାରଂ ଜ୍ବଲନାତ୍ମଜମ୍॥ 13-133-17 (86611)
ଋଷଯସ୍ତୁଷ୍ଟୁବୁଶ୍ଚୈବ ଗନ୍ଧର୍ବାଶ୍ଚ ଜଗୁସ୍ତଥା।
ଷଡାନନଂ କୁମାରଂ ତୁ ଦ୍ବିଷଡକ୍ଷଂ ଦ୍ବିଜପ୍ରିଯମ୍॥ 13-133-18 (86612)
ପୀନାଂସଂ ଦ୍ବାଦଶଭୁଜଂ ପାବକାଦିତ୍ଯବର୍ଚସମ୍।
ଶଯାନଂ ଶରଗୁଲ୍ମସ୍ଥଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବାଃ ସହର୍ଷିଭିଃ।
ଲେଭିରେ ପରମଂ ହର୍ଷଂ ମେନିରେ ଚାସୁରଂ ହତମ୍॥ 13-133-19 (86613)
ତତୋ ଦେବାଃ ପ୍ରିଯାଣ୍ଯସ୍ଯ ସର୍ବ ଏବ ସମାହରନ୍।
କ୍ରୀଡତଃ କ୍ରୀଡନୀଯାନି ଦଦୁଃ ପକ୍ଷିଗଣାଂଶ୍ଚ ହ॥ 13-133-20 (86614)
ସୁପର୍ଣୋଽସ୍ଯ ଦଦୌ ପୁତ୍ରଂ ମଯୂରଂ ଚିତ୍ରବର୍ହିଣମ୍।
ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚ ଦଦୁସ୍ତସ୍ମୈ ବରାହମହିଷାବୁଭୌ॥ 13-133-21 (86615)
କୁକ୍କୁଟଂ ଚାଗ୍ନିସଙ୍କାଶଂ ପ୍ରଦଦାବରୁଣଃ ସ୍ବଯମ୍।
ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ପ୍ରଦଦୌ ମେଷମାଦିତ୍ଯୋ ରୁଚିରାଂ ପ୍ରଭାମ୍॥ 13-133-22 (86616)
ଗବାଂ ମାତା ଚ ଗା ଦେବୀ ଦଦୌ ଶତସହସ୍ରଶଃ।
ଛାଗମଗ୍ନିର୍ଗୁଣୋପେତମିଲା ପୁଷ୍ପଫଲଂ ବହୁ॥ 13-133-23 (86617)
ସୁଧନ୍ବା ଶକଟଂ ଚୈବ ରଥଂ ଚାଞ୍ଚିତକୂବରମ୍।
ବରୁଣୋ ବାରୁଣାନ୍ଦିବ୍ଯାନ୍ସଗଜାନ୍ପ୍ରଦଦୌ ଶୁଭାନ୍॥ 13-133-24 (86618)
ସିଂହାନ୍ସୁରେନ୍ଦ୍ରୋ ବ୍ଯାଘ୍ରାଂଶ୍ଚ ଦ୍ବିପାନନ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଦଂଷ୍ଟ୍ରିଣଃ।
ଶ୍ବାପଦାଂଶ୍ଚ ବହୂନ୍ଘୋରାଞ୍ଶସ୍ତ୍ରାଣି ବିବିଧାନି ଚ॥ 13-133-25 (86619)
ରାକ୍ଷସାସୁରସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ଅନୁଜଗ୍ମୁସ୍ତମୀଶ୍ବରମ୍॥ 13-133-26 (86620)
ବର୍ଧମାନବଧୋପାଯଂ ପ୍ରାର୍ଥଯାମାସ ତାରକଃ।
ଉପାଯୈର୍ବହୁଭିର୍ହନ୍ତୁଂ ନାଶକଚ୍ଚାପି ତଂ ବିଭୁମ୍॥ 13-133-27 (86621)
ସୈନାପତ୍ଯେନ ତଂ ଦେବାଃ ପୂଜଯିତ୍ବା ଗୁହାଲଯମ୍।
ଶଶଂସୁର୍ବିପ୍ରକାରଂ ତଂ ତସ୍ମୈ ତାରକକାରିତମ୍॥ 13-133-28 (86622)
ସ ବିବୃଦ୍ଧୋ ମହାବୀର୍ଯୋ ଦେବସେନାପତିଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଜଘାନାମୋଘଯା ଶକ୍ତ୍ଯା ଦାନବଂ ତାରକଂ ଗୁହଃ॥ 13-133-29 (86623)
ତେନ ତସ୍ମିନ୍କୁମାରେଣ କ୍ରୀଡତା ନିହତେଽସୁରେ।
ସୁରେନ୍ଦ୍ରଃ ସ୍ଥାପିତୋ ରାଜ୍ଯେ ଦେବାନାଂ ପୁନରୀଶ୍ବରଃ॥ 13-133-30 (86624)
ସ ସେନାପତିରେବାଥ ବଭୌ ସ୍କନ୍ଦଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଈଶୋ ଗୋପ୍ତା ଚ ଦେବାନାଂ ପ୍ରିଯକୃଚ୍ଛଙ୍କରସ୍ଯ ଚ॥ 13-133-31 (86625)
ହିରଣ୍ଯମୂର୍ତିର୍ଭଗବାନେବ ଏବ ଚ ପାବକିଃ।
ସଦା କୁମାରୋ ଦେବାନାଂ ସୈନାପତ୍ଯମବାପ୍ତବାନ୍॥ 13-133-32 (86626)
ତସ୍ମାତ୍ସୁବର୍ଣଂ ମଙ୍ଗଲ୍ଯଂ ରତ୍ନମକ୍ଷଯ୍ଯମୁତ୍ତମମ୍।
ସହଜଂ କାର୍ତିକେଯସ୍ଯ ବହ୍ନେସ୍ତେଜଃ ପରଂ ମତମ୍॥ 13-133-33 (86627)
ଏବଂ ରାମାଯ କୌରବ୍ଯ ବସିଷ୍ଠୋଽକଥଯତ୍ପୁରା।
ତସ୍ମାତ୍ସୁବର୍ଣଦାନାଯ ପ୍ରଯତସ୍ବ ନରାଧିପ॥ 13-133-34 (86628)
ରାମଃ ସୁବର୍ଣଂ ଦତ୍ତ୍ବା ହି ବିମୁକ୍ତଃ ସର୍ବକିଲ୍ବିଷୈଃ।
ତ୍ରିବିଷ୍ଟପେ ମହତ୍ସ୍ଥାନମବାପାସୁଲଭଂ ନରୈଃ॥ ॥ 13-133-35 (86629)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 133 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-133-1 ଶ୍ରୁତିର୍ବେଦୋ ଲକ୍ଷଣଂ ଜ୍ଞାପକଂ ଯେଷାଂ ତେ ଶ୍ରୁତିଲକ୍ଷଣାଃ। ଶ୍ରୁତ୍ଯୁକ୍ତା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-133-5 ବିପନ୍ନଂ କୃତ୍ଯଂ ଯେଷାଂ ତେ ଗଙ୍ଗଯା ଗର୍ଭେ ତ୍ଯକ୍ତେ ସତି ନଷ୍ଟକାର୍ଯାଃ॥ 7-133-6 ଗର୍ଭଂ ସନ୍ଧାରଯିତୁମିତ୍ଯପକୃଷ୍ଯତେ ପୂର୍ବୋର୍ଧେପି॥ 7-133-7 ପ୍ରୀତସ୍ତାଭିର୍ଗରୁଡୀରୂପେଣ ତଦ୍ରେତଃ ପୀତ୍ବା ଷୋଢା ଗର୍ଭେ ଧୃତେ ସତୀତି ଶେଷଃ॥ 7-133-8 ବର୍ତ୍ମସୁ ଗର୍ଭାଗମନମାର୍ଗେଷୁ ଯୋନିଷ୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 134
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.134. ଅଧ୍ଯାଯଃ 134
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପ୍ରତିପଦାଦିତିଥିଷୁ ଶ୍ରାଦ୍ଧକରଣସ୍ଯ ପ୍ରତ୍ଯେକଂ ଫଲକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯ ଧର୍ମାତ୍ମନ୍ଧର୍ମାଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ଯଥା ତ୍ବଯା।
ତଥୈବ ମେ ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ପ୍ରବ୍ରୂହି ପାର୍ଥିବ॥ 13-134-1 (86630)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-134-2x (7184)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣୈବମୁକ୍ତୋ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା।
ଇମଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ବକ୍ତୁଂ ସମୁପଚକ୍ରମେ॥ 13-134-2 (86631)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-134-3x (7185)
ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ରାଜଞ୍ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମବିଧିଂ ଶୁଭମ୍।
ଧନ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯଂ ପୁତ୍ରୀଯଂ ପିତୃଯଜ୍ଞଂ ପରନ୍ତପ॥ 13-134-3 (86632)
ଦେବାସୁରମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଗନ୍ଧର୍ବୋରଗରକ୍ଷସାମ୍।
ପିଶାଚକିନ୍ନରାଣାଂ ଚ ପୂଜ୍ଯା ବୈ ପିତରଃ ସଦା॥ 13-134-4 (86633)
ପିତୄନ୍ପୂଜ୍ଯାଦିତଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ଦେବତାସ୍ତର୍ପଯନ୍ତି ବୈ।
ତସ୍ମାତ୍ତାନ୍ସର୍ବଯତ୍ନେନ ପୁରୁଷଃ ପୂଜଯେତ୍ସଦା॥ 13-134-5 (86634)
ଅନ୍ବାହାର୍ଯଂ ମହାରାଜ ପିତୄଣାଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧମୁଚ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାଦ୍ବିଶେଷବିଧିନା ବିଧିଃ ପ୍ରଥମକଲ୍ପିତଃ॥ 13-134-6 (86635)
ସର୍ବେଷ୍ବହଃସୁ ପ୍ରୀଯନ୍ତେ କୃତେ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ପିତାମହାଃ।
`ପିଣ୍ଡାନ୍ବାହାର୍ଯକଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ କୁର୍ଯାନ୍ମାସାନୁମାସିକମ୍।
ପିତୃଯଜ୍ଞଂ ତୁ ନିର୍ବର୍ତ୍ଯ ବିପ୍ରଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରକ୍ଷଯେଽଗ୍ନିମାନ୍॥ 13-134-7 (86636)
ପିଣ୍ଡାନାଂ ମାସିକଶ୍ରାଦ୍ଧମନ୍ବାହାର୍ଯଂ ବିଦୁର୍ବୁଧାଃ।
ତଦାମିଷେଣ କୁର୍ବୀତ ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ଶୁଚିଃ॥' 13-134-8 (86637)
ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତୁ ତେ ସର୍ବାଂସ୍ତିଥ୍ଯାଂତିଥ୍ଯାଂ ଦିନେ ଗୁଣାନ୍।
ଯେଷ୍ବହଃସୁ କୃତୈଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧୈର୍ଯତ୍ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ଯତେଽନଘ।
ତତ୍ସର୍ବଂ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଯଥାବତ୍ତନ୍ନିବୋଧ ମେ॥ 13-134-9 (86638)
ପିତୄନର୍ଚ୍ଯ ପ୍ରତିପଦି ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ସ୍ବଗୃହେ ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ଅଭିରୂପପ୍ରଜାଯିନ୍ଯୋ ଦର୍ଶନୀଯା ବହୁପ୍ରଜାଃ॥ 13-134-10 (86639)
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ଦ୍ବିତୀଯାଂ ଜାଯନ୍ତେ ତୃତୀଯାଯାଂ ତୁ ବାଜିନଃ।
ଚତୁର୍ଥ୍ଯାଂ କ୍ଷୁଦ୍ରପଶବୋ ଭବନ୍ତି ବହବୋ ଗୃହେ॥ 13-134-11 (86640)
ପଞ୍ଚମ୍ଯାଂ ବହବଃ ପୁତ୍ରା ଜାଯନ୍ତେ କୁର୍ବତାଂ ନୃପ।
କୁର୍ବାଣାସ୍ତୁ ନରାଃ ଷଷ୍ଠ୍ଯାଂ ଭବନ୍ତି ଦ୍ଯୁତିଭାଗିନଃ॥ 13-134-12 (86641)
କୃଷିଭାଗୀ ଭବେଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ କୁର୍ବାଣଃ ସପ୍ତମୀଂ ନୃପ।
ଅଷ୍ଟମ୍ଯାଂ ତୁ ପ୍ରକୁର୍ବାଣୋ ବାଣିଜ୍ଯେ ଲାଭମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-134-13 (86642)
ନବମ୍ଯାଂ କୁର୍ବତଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଭବତ୍ଯେକଶଫଂ ବହୁ।
ବିବର୍ଧନ୍ତେ ତୁ ଦଶମୀଂ ଗାବଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧାନି କୁର୍ବତଃ॥ 13-134-14 (86643)
କୁପ୍ଯଭାଗୀ ଭବେନ୍ମର୍ତ୍ଯଃ କୁର୍ବନ୍ନେକାଦଶୀଂ ନୃପ।
ବ୍ରହ୍ମବର୍ଚସ୍ବିନଃ ପୁତ୍ରା ଜାଯନ୍ତେ ତସ୍ଯ ବେଶ୍ମନି॥ 13-134-15 (86644)
ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାମୀହମାନସ୍ଯ ନିତ୍ଯମେବ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ।
ରଜତଂ ବହୁବିତ୍ତଂ ଚ ସୁବର୍ଣଂ ଚ ମନୋରମମ୍॥ 13-134-16 (86645)
ଜ୍ଞାତୀନାଂ ତୁ ଭବେଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠଃ କୁର୍ବଞ୍ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ତ୍ରଯୋଦଶୀମ୍॥ 13-134-17 (86646)
ଅବଶ୍ଯଂ ତୁ ଯୁବାନୋଽସ୍ଯ ପ୍ରମୀଯନ୍ତେ ନରା ଗୃହେ।
ଯୁଦ୍ଧଭାଗୀ ଭବେନ୍ମର୍ତ୍ଯଃ କୁର୍ବଞ୍ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଚତୁର୍ଦଶୀମ୍॥ 13-134-18 (86647)
ଅମାବାସ୍ଯାଂ ତୁ ନିବପନ୍ସର୍ବକାମାନବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-134-19 (86648)
କୃଷ୍ଣପକ୍ଷେ ଦଶମ୍ଯାଦୌ ବର୍ଜଯିତ୍ବା ଚତୁର୍ଦଶୀମ୍।
ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମଣି ତିଥ୍ଯସ୍ତୁ ପ୍ରଶସ୍ତା ନ ତଥେତରାଃ॥ 13-134-20 (86649)
ଯଥା ଚୈବାପରଃ ପକ୍ଷଃ ପୂର୍ବପକ୍ଷାଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ତଥା ଶ୍ରାଦ୍ଧସ୍ଯ ପୂର୍ବାହ୍ଣାଦପରାହ୍ଣୋ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ ॥ 13-134-21 (86650)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 134 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-134-5 ଆଦିତଃ ଅମାବାସ୍ଯାଯାଂ। ପଶ୍ଚାତ୍ପ୍ରତିପଦି॥ 7-134-6 ତଚ୍ଚାମିଷେଣ ବିଧିନେତି କ.ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-134-10 ଗୃହେ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ଭାର୍ଯାଃ॥ 7-134-11 ସ୍ତ୍ରିଯୋ ଦୁହିତରଃ॥ 7-134-12 ଭବନ୍ତି ଦ୍ଯୂତଭାଗିନ ଇତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-134-15 କୁପ୍ଯଂ ବସ୍ତ୍ରପାତ୍ରାଦି॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 135
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.135. ଅଧ୍ଯାଯଃ 135
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ତିଲମାଂସବିଶେଷଦାନସ୍ଯ ଫଲବିଶେଷକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କିଂସ୍ବିଦ୍ଦତ୍ତଂ ପିତୃଭ୍ଯୋ ବୈ ଭବତ୍ଯକ୍ଷଯମୀଶ୍ବରଃ।
କିଂସ୍ବିଦ୍ବହୁଫଲଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କିମାନନ୍ତ୍ଯାଯ କଲ୍ପତେ॥ 13-135-1 (86651)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-135-2x (7186)
ହବୀଂଷି ଶ୍ରାଦ୍ଧକଲ୍ପେ ତୁ ଯାନି ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଦୋ ବିଦୁଃ।
ତାନି ମେ ଶୃଣୁ କାମ୍ଯାନି ଫଲଂ ଚୈଷାଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-135-2 (86652)
ତିଲୈର୍ବ୍ରୀହିଯବୈର୍ମାଷୈରଦ୍ଭିର୍ମୂଲଫଲୈସ୍ତଥା।
ଦତ୍ତେନ ମାସଂ ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ଶ୍ରାଦ୍ଧେନ ପିତରୋ ନୃପ॥ 13-135-3 (86653)
ବର୍ଧମାନତିଲଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧମକ୍ଷଯଂ ମନୁରବ୍ରବୀତ୍।
ସର୍ବେଷ୍ବେବ ତୁ ଭୋଜ୍ଯେଷୁ ତିଲାଃ ପ୍ରାଧାନ୍ଯତଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-135-4 (86654)
ଦ୍ବୌ ମାସୌ ତୁ ଭବେତ୍ତୁପ୍ତିର୍ମତ୍ସ୍ଯୈଃ ତିତୃଗଣସ୍ଯ ହ।
ତ୍ରୀନ୍ମାସାନାବିକେନାହୁଶ୍ଚତୁର୍ମାସଂ ଶଶେନ ହ॥ 13-135-5 (86655)
ଆଜେନ ମାସାନ୍ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପଞ୍ଚୈବ ପିତରୋ ନୃପ।
ବାରାହେଣ ତୁ ଷଣ୍ମାସାନ୍ସପ୍ତ ବୈ ଶାକୁଲେନ ତୁ॥ 13-135-6 (86656)
ମାସାନଷ୍ଟୌ ପାର୍ଷତେନ ରୌରବେଣ ନବ ପ୍ରଭୋ।
ଗବଯସ୍ଯ ତୁ ମାଂସେନ ତୃପ୍ତିଃ ସ୍ଯାଦ୍ଦଶମାସିକୀ॥ 13-135-7 (86657)
ମାଂସେନେକାଦଶ ପ୍ରୀତିଃ ପିତୄଣାଂ ମାହିଷେଣ ତୁ।
ଗବ୍ଯେନ ଦତ୍ତେ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ତୁ ସଂବତ୍ସରମିହୋଚ୍ଯତେ॥ 13-135-8 (86658)
ଯଥା ଗବ୍ଯଂ ତଥା ଯୁକ୍ତଂ ପାଯସଂ ସର୍ପିଷା ସହ।
ବାଧ୍ରୀଣସସ୍ଯ ମାଂସେନ ତୃପ୍ତିର୍ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକୀ॥ 13-135-9 (86659)
ଆନ୍ତ୍ଯାଯ ଭବେଦ୍ଦତଂ ଖଙ୍ଗମାଂସଂ ପିତୃକ୍ଷତେ।
କାଲଶାକଂ ଚ ଲୌହଂ ଚାପ୍ଯାନନ୍ତ୍ଯଂ ଛାଗ ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-135-10 (86660)
ଗାଥାଶ୍ଚାପ୍ଯତ୍ର ଗାଯନ୍ତି ପିତୃଗୀତା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ସନତ୍କୁମାରୋ ଭଗବାନ୍ପୁରା ମଧ୍ଯଭ୍ଯଭାଷତ॥ 13-135-11 (86661)
ଅପି ନଃ ସ୍ବକୁଲେ ଜାଯାଦ୍ଯୋ ନୋ ଦଦ୍ଯାତ୍ତ୍ରଯୋଦଶୀମ୍।
ମଘାସୁ ସର୍ପିଃସଂଯୁକ୍ତଂ ପାଯସଂ ଦକ୍ଷିଣାଯନେ॥ 13-135-12 (86662)
ଆଜେନ ବାଽପି ଲୌହେନ ମଘାସ୍ବେବ ଯତବ୍ରତଃ।
ହସ୍ତିଚ୍ଛାଯାସୁ ବିଧିବତ୍କର୍ଣବ୍ଯଜନବୀଜିତମ୍॥ 13-135-13 (86663)
ଏଷ୍ଟବ୍ଯା ବହବଃ ପୁତ୍ରା ଯଦ୍ଯେକୋପି ଗଯାଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ଯତ୍ରାସୌ ପ୍ରଥିତୋ ଲୋକେଷ୍ବକ୍ଷ୍ଯକରଣୋ ବଟଃ॥ 13-135-14 (86664)
ଆପୋ ମୂଲଂ ଫଲଂ ମାଂସମନ୍ନଂ ବାଽପି ପିତୃକ୍ଷଯେ।
ଯତ୍କିଞ୍ଚିନ୍ମଧୁସଂମିଶ୍ରଂ ତଦାନନ୍ତ୍ଯାଯ କଲ୍ପତେ॥ ॥ 13-135-15 (86665)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 135 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-135-7 ପୃଷତଶ୍ଚିତ୍ରମୃଗସ୍ତଦୀଯଂ ପାର୍ଷତମ୍। ରୁରୁଃ କୃଷ୍ଣମୃଗସ୍ତଦୀଯଂ ରୌରବମ୍॥ 7-135-9 ବାଧ୍ରୀଣସଃ ବଧ୍ର୍ଯା ସ୍ଯୂତନାସିକୋ ମହୋକ୍ଷଃ। ପକ୍ଷିବିଶେଷୋଽଜବିଶେଷଶ୍ଚେତ୍ଯନ୍ଯେ॥ 7-135-10 ପିତୃକ୍ଷତେ ମୃତତିଥୌ। ଲୌହଂ କାଞ୍ଚନବୃକ୍ଷଜଂ ପୁଷ୍ପାଦିଶାକମ୍॥ 7-135-13 ବୀଜିତଂ ପାଯସାଦିକଂ ଦଦ୍ଯାଦିତି ପୂର୍ବେଣାନ୍ବଯଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 136
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.136. ଅଧ୍ଯାଯଃ 136
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯ ଶ୍ବିନ୍ଯାଦିନକ୍ଷତ୍ରେଷୁ ଶ୍ରାଦ୍ଧକରଣସ୍ଯ ଫଲବିଶେଷକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଯମସ୍ତୁ ଯାନି ଶ୍ରାଦ୍ଧାନି ପ୍ରୋବାଚ ଶଶବିନ୍ଦବେ।
ତାନି ମେ ଶୃଣୁ କାମ୍ଯାନି ନକ୍ଷତ୍ରେଷୁ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍॥ 13-136-1 (86666)
ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଯଃ କୃତ୍ତିକାଯୋଗେ କୁର୍ବୀତ ସତତଂ ନରଃ।
ଅଗ୍ନୀନାଧାଯ ସାପତ୍ଯୋ ଯଜେତ ବିଗତଜ୍ବରଃ॥ 13-136-2 (86667)
ଅପତ୍ଯକାମୋ ରୋହିଣ୍ଯାଂ ତେଜସ୍କାମୋ ମୃଗୋତ୍ତମେ।
କ୍ରୂରକର୍ମା ଦଦଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧମାର୍ଦ୍ରାଯାଂ ମାନବୋ ଭବେତ୍॥ 13-136-3 (86668)
କୃଷିଭାଗୀ ଭବେନ୍ମର୍ତ୍ଯଃ କୁର୍ବଞ୍ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ପୁନର୍ବସୌ।
ପୁଷ୍ଟିକାମୋଽଥ ପୁଷ୍ଯେଣ ଶ୍ରାଦ୍ଧମୀହେତ ମାନବଃ॥ 13-136-4 (86669)
ଆଶ୍ଲେଷାଯାଂ ଦଦଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ଧୀରାନ୍ପୁତ୍ରାନ୍ପ୍ରଜାଯତେ।
ଜ୍ଞାତୀନାଂ ତୁ ଭବେଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠୋ ମଘାସୁ ଶ୍ରାଦ୍ଧମାବପନ୍॥ 13-136-5 (86670)
ଫଲ୍ଗୁନୀଷୁ ଦଦଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ସୁଭଗଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧଦୋ ଭବେତ୍।
ଅପତ୍ଯଭାଗୁତ୍ତରାସୁ ହସ୍ତେନ ଫଲଭାଗ୍ଭବେତ୍॥ 13-136-6 (86671)
ଚିତ୍ରାଯାଂ ତୁ ଦଦଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ଲଭେଦ୍ରୂପବତଃ ସୁତାନ୍।
ସ୍ବାତିଯୋଗେ ପିତୄନର୍ଚ୍ଯ ବାଣିଜ୍ଯମୁପଜୀବତି॥ 13-136-7 (86672)
ବହୁପୁତ୍ରୋ ବିଶାଖାସୁ ପୁତ୍ରମୀନହନ୍ଭବେନ୍ନରଃ।
ଅନୁରାଧାସୁ କୁର୍ବାଣୋ ରାଜ୍ଯଚକ୍ରଂ ପ୍ରବର୍ତଯେତ୍॥ 13-136-8 (86673)
ଆଧିପତ୍ଯଂ ବ୍ରଜେନ୍ମର୍ତ୍ଯୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠାଯାମପବର୍ଜଯନ୍।
ନରଃ କୁରୁକୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ଋଦ୍ଧୋ ଦମପୁରଃସରଃ॥ 13-136-9 (86674)
ମୂଲେ ତ୍ବାରୋଗ୍ଯମୃଚ୍ଛେତ ଯଶୋଽଷାଢାସୁ ଚୋତ୍ତମମ୍।
ଉତ୍ତରାସୁ ତ୍ବଷାଢାସୁ ବୀତଶୋକଶ୍ଚରେନ୍ମହୀମ୍॥ 13-136-10 (86675)
ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ତ୍ବଭିଜିତୌ କୁର୍ବନ୍ବିଦ୍ଯାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାମବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଶ୍ରବଣେଷୁ ଦଦଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଗଚ୍ଛେତ୍ସ ତଦ୍ଗତିମ୍॥ 13-136-11 (86676)
ରାଜ୍ଯଭାଗୀ ଧନିଷ୍ଠାଯାଂ ଭବେତ ନିଯତଂ ନରଃ।
ନକ୍ଷତ୍ରେ ବାରୁଣେ କୁର୍ବନ୍ଭିଷକ୍ସିଦ୍ଧିମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-136-12 (86677)
ପୂର୍ବପ୍ରୋଷ୍ଠପଦାଃ କୁର୍ବନ୍ବହୂନ୍ବିନ୍ଦତ୍ଯଜାବିକାନ୍।
ଉତ୍ତରାସୁ ପ୍ରକୁର୍ବାଣୋ ବିନ୍ଦୋ ଗାଃ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-136-13 (86678)
ବହୁକୁପ୍ଯକୃତଂ ବିତ୍ତଂ ବିନ୍ଦତେ ରେବତୀଂ ଶ୍ରିତଃ।
ଅଶ୍ବିନୀଷ୍ବଶ୍ବାନ୍ବିନ୍ଦେତ ଭରଣୀଷ୍ବାଯୁରୁତ୍ତମମ୍॥ 13-136-14 (86679)
ଇମଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶଶବିନ୍ଦୁସ୍ତଥାଽକରୋତ୍।
ଅକ୍ଲେସେନାଜଯଚ୍ଚାପି ମହୀଂ ସୋଽନୁଶଶାସ ହ॥ ॥ 13-136-15 (86680)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 136 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-136-3 ଆର୍ଦ୍ରାଯାଂ ମାନଦୋ ଭବେଦିତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-136-6 ଫଲଭାକ୍ ଇଷ୍ଟାର୍ଥଭାକ୍॥ 7-136-12 ବାରୁଣେ ଶତଭିଷଜି॥ 7-136-14 ଅଶ୍ବାଂଶ୍ଚାଶ୍ବଯୁଜେବେତ୍ତୀତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 137
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.137. ଅଧ୍ଯାଯଃ 137
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ନିମନ୍ତ୍ରଣାର୍ହାନର୍ହାଣାଂ ଲକ୍ଷଣନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କୀଦୃଶେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦାତବ୍ଯଂ ଭବେଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ପିତାମହ।
ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ କୁରୁଶାର୍ଦୂଲ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-137-1 (86681)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-137-2x (7187)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ନ ପରୀକ୍ଷେତ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ଦାନଧର୍ମବିତ୍।
ଦୈବେ କର୍ମଣି ପିତ୍ର୍ଯେ ତୁ ନ୍ଯାଯମାହୁଃ ପରୀକ୍ଷଣମ୍॥ 13-137-2 (86682)
ଦେବତାଃ ପାବଯନ୍ତୀହ ଦୈବେନୈବେହ ତେଜସା।
ଉପେତ୍ଯ ତସ୍ମାଦ୍ଦେବେଭ୍ଯଃ ସର୍ବେଭ୍ଯୋ ଦାପଯେନ୍ନରଃ॥ 13-137-3 (86683)
ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ତ୍ବଥ ମହାରାଜ ପରୀକ୍ଷେଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବୁଧଃ।
କୁଲଶୀଲବଯୋରୂପୈର୍ବିଦ୍ଯଯାଽଭିଜନେନ ଚ॥ 13-137-4 (86684)
ତେଷାମନ୍ଯେ ପଙ୍କ୍ତିଦୂଷ୍ଯାସ୍ତଥାଽନ୍ଯେ ପଙ୍କ୍ତିପାବନାଃ।
ଅପାଙ୍କ୍ତେଯାସ୍ତୁ ଯେ ରାଜନ୍କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତାଞ୍ଶୃଣୁ॥ 13-137-5 (86685)
କିତବୋ ଭ୍ରୂଣହା ଯକ୍ଷ୍ମୀଂ ପଶୁପାଲୋ ନିରାକୃତିଃ।
ଗ୍ରାମପ୍ରେଷ୍ଯୋ ବାର୍ଧୁଷିକୋ ଗାଯନଃ ସର୍ବବିକ୍ରଯୀ॥ 13-137-6 (86686)
ଅଗାରଦାହୀ ଗରଦଃ କୁଣ୍ଡାଶୀ ସୋମବିକ୍ରଯୀ।
ସାମୁଦ୍ରିକୋ ରାଜଭୃତ୍ଯସ୍ତୈଲିକଃ କୂଟକାରକଃ॥ 13-137-7 (86687)
ପିତ୍ରା ବିଭଜମାନଶ୍ଚ ଯସ୍ଯ ଚୋପପତିର୍ଗୃହେ।
ଅଭିଶସ୍ତସ୍ତଥା ସ୍ତେନଃ ଶିଲ୍ପଂ ଯଶ୍ଚୋପଜୀବତୀ॥ 13-137-8 (86688)
ପର୍ବକାରଶ୍ଚ ସୂଚୀ ଚ ମିତ୍ରଧ୍ରୁକ୍ ପାରଦାରିକଃ।
ଅବ୍ରତାନାମୁପାଧ୍ଯାଯଃ କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-137-9 (86689)
ଶ୍ବଭିଶ୍ଚ ଯଃ ପରିକ୍ରାମେଦ୍ଯଃ ଶୁନା ଦଷ୍ଟ ଏବ ଚ।
ପରିବିତ୍ତିଶ୍ଚ ଯଶ୍ଚ ସ୍ଯାଦ୍ଦୁଶ୍ଚର୍ମା ଗୁରୁତଲ୍ପଗଃ। 13-137-10 (86690)
କୁଶୀଲବୋ ଦେବଲକୋ ନକ୍ଷତ୍ରୈର୍ଯଶ୍ଚ ଜୀବତୀ॥
ଈଦୃଶୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ଭୁକ୍ତମପାଙ୍କ୍ତେଯୈର୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର। 13-137-11 (86691)
ରକ୍ଷାଂସି ଗଚ୍ଛତେ ହବ୍ଯମିତ୍ଯାହୁର୍ବ୍ରହ୍ମବାଦିନଃ॥
ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ତ୍ବଧୀଯୀତ ବୃଷଲୀତଲ୍ପଗଶ୍ଚ ଯଃ। 13-137-12 (86692)
ପୁରୀଷେ ତସ୍ଯ ତେ ମାସଂ ପିତରସ୍ତସ୍ଯ ଶେରତେ।
ସୋମବିକ୍ରଯିଣେ ବିଷ୍ଠା ଭିଷଜେ ପୂଯଶୋଣିତମ୍॥ 13-137-13 (86693)
ନଷ୍ଟଂ ଦେବଲକେ ଦତ୍ତମପ୍ରତିଷ୍ଠଂ ଚ ବାର୍ଧୁଷେ।
ଯତ୍ତୁ ବାଣିଜକେ ଦତ୍ତଂ ନେହ ନାମୁତ୍ର ତଦ୍ଭବେତ୍।
ଭସ୍ମନୀବ ହୁତଂ ହବ୍ଯଂ ତଥା ପୌନର୍ଭବେ ଦ୍ବିଜେ॥ 13-137-14 (86694)
ଯେ ତୁ ଧର୍ମବ୍ଯପେତେଷୁ ଚାରିତ୍ରାପଗତେଷୁ ଚ।
ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଯେଷାଂ ତତ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ନଶ୍ଯତି॥ 13-137-15 (86695)
ଜ୍ଞାନପୂର୍ବଂ ତୁ ଯେ ତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯଲ୍ପବୁଦ୍ଧଯଃ।
ପୁରୀଷଂ ଭୁଞ୍ଜତେ ତସ୍ଯ ପିତରଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-137-16 (86696)
ଏତାନିମାନ୍ବିଜାନୀଯାଦପାଙ୍କ୍ତେଯାନ୍ଦ୍ବିଜାଧମାନ୍।
ଶୂଦ୍ରାଣାମୁପଦେଶଂ ଚ ଯେ କୁର୍ବନ୍ତ୍ଯଲ୍ପଚେତସଃ॥ 13-137-17 (86697)
ଷଷ୍ଟିଂ କାଣଃ ଶତଂ ଷଣ୍ଡଃ ଶ୍ବିତ୍ରୀ ଯାବତ୍ପ୍ରପଶ୍ଯତି।
ପଙ୍କ୍ତ୍ଯାଂ ସମୁପବିଷ୍ଟାଯାଂ ତାବଦ୍ଦୂଷଯତେ ନୃପ॥ 13-137-18 (86698)
ଯଦ୍ବେଷ୍ଟିତଶିରା ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଯଦ୍ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଦକ୍ଷିଣାମୁଖଃ।
ସୋପାନତ୍କଶ୍ଚ ଯଦ୍ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସର୍ବଂ ବିଦ୍ଯାତ୍ତଦାସୁରମ୍॥ 13-137-19 (86699)
ଅସୂଯତା ଚ ଯଦତ୍ତଂ ଯଚ୍ଚ ଶ୍ରଦ୍ଧାବିବର୍ଜିତମ୍।
ସର୍ବଂ ତଦସୁରେନ୍ଦ୍ରାଯ ବ୍ରହ୍ମା ଭାଗମକଲ୍ପଯତ୍॥ 13-137-20 (86700)
ଶ୍ବାନଶ୍ଚ ପଙ୍କ୍ତିଦୂଷାଶ୍ଚ ନାବେକ୍ଷେରନ୍କଥଞ୍ଚନ।
ତସ୍ମାତ୍ପରିସୃତେ ଦଦ୍ଯାତ୍ତିଲାଂଶ୍ଚାନ୍ବବକୀରଯେତ୍॥ 13-137-21 (86701)
ତିଲୈର୍ବିରହିତଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ କୃତଂ କ୍ରୋଧବଶେନ ଚ।
ଯାତୁଧାନାଃ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ବିପ୍ରଲୁମ୍ପନ୍ତି ତଦ୍ଧବିଃ॥ 13-137-22 (86702)
ଅପାଙ୍କ୍ତୋ ଯାବତଃ ପାଙ୍କ୍ତାନ୍ଭୁଞ୍ଜାନାନନୁପଶ୍ଯତି।
ତାବତ୍ଫଲାଦ୍ଧଂଶଯତି ଦାତାରଂ ତସ୍ଯ ବାଲିଶମ୍॥ 13-137-23 (86703)
ଇମେ ତୁ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିଜ୍ଞେଯାଃ ପଙ୍କ୍ତିପାବନାଃ।
ହେତୁତସ୍ତାନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ପରୀକ୍ଷସ୍ବେହ ତାନ୍ଦ୍ବିଜାନ୍॥ 13-137-24 (86704)
ବିଦ୍ଯାବେଦବ୍ରତସ୍ନାତା ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସର୍ବ ଏବ ହି।
ସଦାଚାରପରାଶ୍ଚୈବ ବିଜ୍ଞେଯାଃ ସର୍ବପାବନାଃ॥ 13-137-25 (86705)
ପାଙ୍କ୍ତେଯାଂସ୍ତୁ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଜ୍ଞେଯାସ୍ତେ ପଙ୍କ୍ତିପାବନାଃ।
ତ୍ରିଣାଚିକେତଃ ପଞ୍ଚାଗ୍ନିସ୍ତ୍ରିସୁପର୍ଣଃ ଷଡଙ୍ଗବିତ୍॥ 13-137-26 (86706)
ବ୍ରହ୍ମଦେଯାନୁସନ୍ତାନଶ୍ଛନ୍ଦୋଗୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠସାମଗଃ।
ମାତାପିତ୍ରୋର୍ଯଶ୍ଚ ବଶ୍ଯଃ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯୋ ଦଶପୂରୁଷଃ॥ 13-137-27 (86707)
ଋତୁକାଲାଭିଗାମୀ ଚ ଧର୍ମପତ୍ନୀଷୁ ଯଃ ସଦା।
ବେଦବିଦ୍ଯାବ୍ରତସ୍ନାତୋ ବିପ୍ରଃ ପଙ୍କ୍ତିଂ ପୁନାତ୍ଯୁତ॥ 13-137-28 (86708)
ଅଥର୍ବଶିରସୋଽଧ୍ଯେତା ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଯତବ୍ରତଃ।
ସତ୍ଯବାଦୀ ଧର୍ମଶୀଲଃ ସ୍ବକର୍ମନିରତଶ୍ଚ ସଃ॥ 13-137-29 (86709)
ଯେ ଚ ପୁଣ୍ଯେଷୁ ତୀର୍ଥେଷୁ ଅଭିଷେକକୃତଶ୍ରମାଃ।
ମଖେଷୁ ଚ ସମନ୍ତ୍ରେଷୁ ଭନ୍ତ୍ଯବଭୃଥପ୍ଲୁତାଃ॥ 13-137-30 (86710)
ଅକ୍ରୋଧନା ହ୍ଯଚପଲାଃ କ୍ଷାନ୍ତାଃ ଦାନ୍ତା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ।
ସର୍ବଭୂତହିତା ଯେ ଚ ଶ୍ରାଦ୍ଧେଷ୍ବେତାନ୍ନିମନ୍ତ୍ରଯେତ୍॥ 13-137-31 (86711)
ଏତେଷୁ ଦତ୍ତମକ୍ଷଯ୍ଯମେତେ ବୈ ପଙ୍କ୍ତିପାବନାଃ।
ଇମେ ପରେ ମହାଭାଗା ବିଜ୍ଞେଯାଃ ପଙ୍କ୍ତିପାବନାଃ॥ 13-137-32 (86712)
ଯତଯୋ ମୋକ୍ଷଧର୍ମଜ୍ଞା ଯୋଗିନଶ୍ଚରିତବ୍ରତାଃ।
`ପଞ୍ଚରାତ୍ରବିଦୋ ମୁଖ୍ଯାସ୍ତଥା ଭାଗବତାଃ ପରେ॥ 13-137-33 (86713)
ବୈଖାନସାଃ କୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠା ବୈଦିକାଚାରଚାରିଣଃ।'
ଯେ ଚେତିହାସଂ ପ୍ରଯତାଃ ଶ୍ରାବଯନ୍ତି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମାନ୍॥ 13-137-34 (86714)
ଯେ ଚ ଭାଷ୍ଯବିଦଃ କେଚିଦ୍ଯେ ଚ ବ୍ଯାକରଣେ ରତାଃ।
ଅଧୀଯତେ ପୁରାଣଂ ଯେ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯଥାପି ଚ॥ 13-137-35 (86715)
ଅଧୀତ୍ଯ ଚ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ବିଧିବତ୍ତସ୍ଯ କାରିଣଃ।
ଉପପନ୍ନୋ ଗୁରୁକୁଲେ ସତ୍ଯବାଦୀ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-137-36 (86716)
ଅଗ୍ର୍ଯାଃ ସର୍ବେଷୁ ବେଦେଷୁ ସର୍ବପ୍ରବଚନେଷୁ ଚ।
ଯାବଦେତେ ପ୍ରପଶ୍ଯନ୍ତି ପଙ୍କ୍ତ୍ଯାସ୍ତାବତ୍ପୁନନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-137-37 (86717)
ତତୋ ହି ପାବନାତ୍ପଙ୍କ୍ତ୍ଯାଃ ପଙ୍କ୍ତିପାବନ ଉଚ୍ଯତେ।
କ୍ରୋଶାଦର୍ଧତୃତୀଯାଚ୍ଚ ପାବଯେଦେକ ଏବ ହି।
ବ୍ରହ୍ମଦେଯାନୁସନ୍ତାନ ଇତି ବ୍ରହ୍ମବିଦୋ ବିଦୁଃ॥ 13-137-38 (86718)
ଅନୁତ୍ବିଗନୁପାଧ୍ଯାଯଃ ସ ଚେଦଗ୍ରାସନଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ଋତ୍ବିଗ୍ଭିରଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାତଃ ପଙ୍କ୍ତ୍ଯା ହରତି ଦୁଷ୍କୃତମ୍॥ 13-137-39 (86719)
ଅଥ ଚେଦ୍ବେଦବିତ୍ସର୍ବୈଃ ପଙ୍କ୍ତିଦୋଷୈର୍ବିବର୍ଜିତଃ।
ନ ଚ ସ୍ଯାତ୍ପତିତୋ ରାଜନ୍ପଙ୍କ୍ତିପାବନ ଏବ ସଃ॥ 13-137-40 (86720)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବପ୍ରଯତ୍ନେନ ପରୀକ୍ଷ୍ଯାମନ୍ତ୍ରଯେଦ୍ଦ୍ବିଜାନ୍।
ସ୍ବକର୍ମନିରତାନ୍ଦାନ୍ତାନ୍କୁଲେ ଜାତାନ୍ବହୁଶ୍ରତାନ୍॥ 13-137-41 (86721)
ଯସ୍ଯ ମିତ୍ରପ୍ରଧାନାନି ଶ୍ରାଦ୍ଧାନି ଚ ହବୀଂଷି ଚ।
ନ ପ୍ରୀଣନ୍ତି ପିତୄନ୍ଦେବାନ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ଚ ନ ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-137-42 (86722)
ଯଶ୍ଚ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ କୁରୁତେ ସଙ୍ଗତାନି
ନ ଦେବଯାନେନ ପଥା ସ ଯାତି।
ସ ବୈ ମୁକ୍ତଃ ପିପ୍ପଲଂ ବନ୍ଧନାଦ୍ବା
ସ୍ବର୍ଗାଲ୍ଲୋକଚ୍ଚ୍ଯବତେ ଶ୍ରାଦ୍ଧମିତ୍ରଃ॥ 13-137-43 (86723)
ତସ୍ମାନ୍ମିତ୍ରଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧକୃନ୍ନାଦ୍ରିଯେତ
ଦଦ୍ଯାନ୍ମିତ୍ରେଭ୍ଯଃ ସଙ୍ଗ୍ରହାର୍ଥଂ ଧନାନି।
ଯନ୍ମନ୍ଯତେ ନୈବ ଶତ୍ରୁଂ ନ ମିତ୍ରଂ
ତଂ ମଧ୍ଯସ୍ଥଂ ଭୋଜଯେଦ୍ଧବ୍ଯକବ୍ଯେ॥ 13-137-44 (86724)
ଯଥୋଷରେ ବୀଜମୁପ୍ତଂ ନ ରୋହେ-
ନ୍ନଚାବପ୍ତା ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦ୍ବୀଜଭାଗମ୍।
ଏବଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଭୁକ୍ତମନର୍ହମାଣୈ-
ର୍ନ ଚେହ ନାମୁତ୍ର ଫଲଂ ଦଦାତି॥ 13-137-45 (86725)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହ୍ଯନଧୀଯାନସ୍ତୃଣାଗ୍ନିରିବ ଶାମ୍ଯତି।
ତସ୍ମୈ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ନ ଦାତବ୍ଯଂ ନ ହି ଭସ୍ମନି ହୂଯତେ॥ 13-137-46 (86726)
ସମ୍ଭୋଜନୀ ନାମ ପିଶାଚଦକ୍ଷିଣା
ସା ନୈବ ଦେବାନ୍ନ ପିତୄନୁପୈତି।
ଇହୈବ ସା ଭ୍ରାମ୍ଯତି ହୀନପୁଣ୍ଯା
ଶାଲାନ୍ତରେ ଗୌରିବ ନଷ୍ଟବତ୍ସା॥ 13-137-47 (86727)
ଯଥାଽଗ୍ନୌ ଶାନ୍ତେ ଘୃତମାଜୁହୋତି
ତନ୍ନୈବ ଦେବାନ୍ନ ପିତୄନୁପୈତି।
ତଥା ଦତ୍ତଂ ନର୍ତକେ ଗାଯକେ ଚ
ଯାଂ ଚାନୃତେ ଦକ୍ଷିଣାମାବୃଣୋତି॥ 13-137-48 (86728)
ଉଭୌ ହିନସ୍ତି ନ ଭୁନକ୍ତି ଚୈଷା
ଯା ଚାନୃତେ ଦକ୍ଷିଣା ଦୀଯତେ ବୈ।
ଆଘାତିନୀ ଗର୍ହିତୈଷା ପତନ୍ତୀ
ତେଷାଂ ପ୍ରେତାନ୍ପାତଯେଦ୍ଦେବଯାନାତ୍॥ 13-137-49 (86729)
ଋଷୀଣାଂ ସମଯେ ନିତ୍ଯଂ ଯେ ଚରନ୍ତି ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ନିଶ୍ଚିତାଃ ସର୍ବଧର୍ମଜ୍ଞାସ୍ତାନ୍ଦେବା ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବିଦୁଃ॥ 13-137-50 (86730)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯନିଷ୍ଠା ଋଷଯୋ ଜ୍ଞାନନିଷ୍ଠାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ତପୋନିଷ୍ଠାଶ୍ଚ ବୋଦ୍ଧବ୍ଯାଃ କର୍ମନିଷ୍ଠାଶ୍ଚ ଭାରତ॥ 13-137-51 (86731)
କବ୍ଯାନି ଜ୍ଞାନନିଷ୍ଠେଭ୍ଯଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠାପ୍ଯାନି ଭାରତ।
ତତ୍ର ଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍କେଚିନ୍ନ ସୀଦନ୍ତି ହି ତେ ନରାଃ॥ 13-137-52 (86732)
ଯେ ତୁ ନିନ୍ଦନ୍ତି ଜଲ୍ପେଷୁ ନ ତାଞଶ୍ରାଦ୍ଧେଷୁ ଭୋଜଯତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ନିନ୍ଦିତା ରାଜନ୍ହନ୍ଯୁସ୍ତ୍ରୈପୁରୁଷଂ କୁଲମ୍॥ 13-137-53 (86733)
ବୈଖାନସାନାଂ ବଚନମୃଷୀଣାଂ ଶ୍ରୂଯତେ ନୃପ।
ଦୂରାଦେବ ପରୀକ୍ଷେତ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ବେଦପାରଗାନ୍॥ 13-137-54 (86734)
ପ୍ରିଯୋ ବା ଯଦି ବା ଦ୍ବେଷ୍ଯସ୍ତେଷାଂ ତୁ ଶ୍ରାଦ୍ଧମାବପେତ୍॥ 13-137-55 (86735)
ଯଃ ସହସ୍ରଂ ସହସ୍ରାଣାଂ ଭୋଜଯଦେନୃଚୋ ନରଃ।
ଏକସ୍ତାନ୍ମନ୍ତ୍ରବିତ୍ପ୍ରୀତଃ ସର୍ବାନର୍ହତି ଭାରତ॥ ॥ 13-137-56 (86736)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 137 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-137-3 ଦେବେଭ୍ଯୋ ଦେବାନୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ। ସର୍ବେଭ୍ଯୋ ବିପ୍ରେଭ୍ଯଃ॥ 7-137-5 ତେଷାମନ୍ଯେ ପଙ୍କ୍ତିଦୂଷା ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-137-6 ନିରାକୃତିରଧ୍ଯଯନାଦିଶୂନ୍ଯଃ। ବାର୍ଧୁଷିକୋ ବୃଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ଧନପ୍ରଯୋକ୍ତା॥ 7-137-7 କୁଣ୍ଡାଶୀ ଭଗଭକ୍ଷଃ। ତୈଲିକସ୍ତତ୍କର୍ମକୃତ୍। କୂଟସାକ୍ଷିକ ଇତି ଟ.ପାଠଃ॥ 7-137-8 ପିତ୍ରା ବିବଦମାନଶ୍ଚେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-137-9 ପର୍ବକାରୋ ବେଷାନ୍ତରଧାରୀ। ସୂଚୀ ପିଶୁନଃ। ଅବ୍ରତାନାଂ ଶୂଦ୍ରାଣାମ୍। କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠଃ ଶସ୍ତ୍ରାଜୀବୀ॥ 7-137-10 ଶ୍ବଭିଃ ପରିକ୍ରାମେନ୍ମୃଗଯାଂ କୁର୍ବନ୍॥ 7-137-18 ଷଷ୍ଟିଂଶତଂ ପୁରୁଷାନିତି ଶେଷଃ॥ 7-137-20 ଅସୁରେନ୍ଦ୍ରାଯ ବଲଯେ॥ 7-137-21 ପରିସୃତେ ଆବୃତଦେଶେ॥ 7-137-22 ତିଲଦାନେପ୍ଯଦାଯାଦା ଯେ ଚ କ୍ରୋଧବଶା ଗଣାଃ। ଯାତୁଧାନାଃ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ନ ପ୍ରଲୁପନ୍ତି ତଦ୍ଧବିରିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-137-26 ତ୍ରିସୁପର୍ଣଂ ଚତୁଷ୍କପର୍ଦା ଯୁବତିଃ ସୁପେଶା ଇତି ବହ୍ବୃଚାନାଂ ମନ୍ତ୍ରତ୍ରଯଂ ବା ବ୍ରହ୍ମମେତୁମାମ୍ ଇତ୍ଯାଦିତୈତ୍ତିରୀଯପ୍ରସିଦ୍ଧଂ ବା। ଷଡଙ୍ଗାନି ଶିକ୍ଷାଦୀନି॥ 7-137-27 ବ୍ରହ୍ମ ଦେବଃ ପରବିଦ୍ଯା ବା ତଦେବ ଦେଯଂ ଯେଷାଂ ତେଷାମନୁସନ୍ତାନଃ ପରମ୍ପରାଯାମୁତ୍ପନ୍ନଃ ବ୍ରହ୍ମଦେଯାନୁସନ୍ତାନଃ॥ 7-137-30 ମୁଖେଷୁ ଚ ସହସ୍ରେଷ୍ବିତି ଥ.ପାଠ॥ 7-137-42 ମିତ୍ରମେବ ପ୍ରଧାନଂ ନ ଯୋଗ୍ଯତ୍ବାଦିକଂ ଯେଷୁ ତାନି॥ 7-137-43 ଶ୍ରାଦ୍ଧେନ ନିମିତ୍ତେନ ସଙ୍ଗତାନି ସଖ୍ଯାନି॥ 7-137-47 ସମ୍ଭୋଜନୀ ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ଦୀଯମାନା॥ 7-137-48 ଯାଂ ଚ ଦକ୍ଷିଣାମନୃତେ ଅପାତ୍ରେ ଆବୃଣୋତି ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 7-137-49 ନ ଭୁନକ୍ତି ନ ପାଲଯତି। ଆଘାତିନୀ ହନ୍ତ୍ରୀ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 138
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.138. ଅଧ୍ଯାଯଃ 138
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ବର୍ଜନୀଯଧାନ୍ଯଶାକାଦିପ୍ରତିପାଦକାତ୍ରିନିମିସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କେନ ସଙ୍କଲ୍ପିତଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ କସ୍ମିନ୍କାଲେ କିମାତ୍ମକମ୍।
ଭୃଗ୍ବଙ୍ଗିରସିକେ କାଲେ ମୁନିନା କତରେଣ ବା॥ 13-138-1 (86737)
`ଯେନ ସଙ୍କଲ୍ପିତଂ ଚୈବ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ।'
କାନି ଶ୍ରାଦ୍ଧେଷୁ ବର୍ଜ୍ଯାନି କାନି ମୂଲଫଲାନି ଚ।
ଧାନ୍ଯଜାତ୍ଯଶ୍ଚ କା ବର୍ଜ୍ଯାସ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-138-2 (86738)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-138-3x (7188)
ଯଥା ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ସମ୍ପ୍ରବୃତ୍ତଂ ଯସ୍ମିନ୍କାଲେ ସଦାତ୍ମକମ୍।
ଯେନ ସଙ୍କଲ୍ପିତଂ ଚୈବ ତନ୍ମେ ଶୃଣୁ ଜନାଧିପ॥ 13-138-3 (86739)
ସ୍ବାଯମ୍ଭୁବୋଽତ୍ରିଃ କୌରବ୍ଯ ପରମର୍ଷିଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ତସ୍ଯ ବଂଶେ ମହାରାଜ ଦତ୍ତାତ୍ରେଯ ଇତି ସ୍ମୃତଃ॥ 13-138-4 (86740)
ଦତ୍ତାତ୍ରେଯସ୍ଯ ପୁତ୍ରୋଽଭୂନ୍ନିମିର୍ନାମ ତପୋଧନଃ।
ନିମେଶ୍ଚାପ୍ଯଭବତ୍ପୁତ୍ରଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ନାମ ଶ୍ରିଯା ବୃତଃ॥ 13-138-5 (86741)
ପୂର୍ଣୋ ବର୍ଷସହସ୍ରାନ୍ତେ ସ କୃତ୍ବା ଦୁଷ୍କରଂ ତପଃ।
କାଲଧର୍ମପରୀତାତ୍ମା ନିଧନଂ ସମୁପାଗତଃ॥ 13-138-6 (86742)
ନିମିସ୍ତୁ କୃତ୍ବା ଶୌଚାନି ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା।
ସନ୍ତାପମଗମତ୍ତୀପ୍ରଂ ପୁତ୍ରଶୋକପରାଯଣଃ॥ 13-138-7 (86743)
ଅଥ କୃତ୍ବୋପକାର୍ଯାଣି ଚତୁର୍ଦଶ୍ଯାଂ ମହାମତିଃ।
ତମେବ ଗଣଯଞ୍ଶୋକଂ ବିରାତ୍ରେ ପ୍ରତ୍ଯବୁଧ୍ଯତ॥ 13-138-8 (86744)
ତସ୍ଯାସୀତ୍ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧସ୍ଯ ଶୋକେନ ବ୍ଯଥିତାତ୍ମନଃ।
ମନଃ ସଂହୃତ୍ଯ ବିଷଯେ ବୁଦ୍ଧିର୍ବିସ୍ତାରଗାମିନୀ॥ 13-138-9 (86745)
ତତଃ ସଞ୍ଚିନ୍ତଯାମାସ ଶ୍ରାଦ୍ଧକଲ୍ପଂ ସମାହିତଃ।
ଯାନି ତସ୍ଯୈବ ଭୋଜ୍ଯାନି ମୂଲାନି ଚ ଫଲାନି ଚ॥ 13-138-10 (86746)
ଉକ୍ତାନି ଯାନି ଚାନ୍ଯାନି ଯାନି ଚେଷ୍ଟାନି ତସ୍ଯ ହ।
ତାନି ସର୍ବାଣି ମନସା ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ତପୋଧନଃ॥ 13-138-11 (86747)
ଅମାବାସ୍ଯାଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୋ ବିପ୍ରାନାନାଯ୍ଯ ପୂଜିତାନ୍।
ଦକ୍ଷିଣାବର୍ତିକାଃ ସର୍ବା ବୃସୀଃ ସ୍ବଯମଥାକରୋତ୍॥ 13-138-12 (86748)
ସପ୍ତ ବିପ୍ରାଂସ୍ତତୋ ଭୋଜ୍ଯେ ଯୁଗପତ୍ସମୁପାନଯତ୍।
ଋତେ ଚ ଲବଣଂ ଭୋଜ୍ଯଂ ଶ୍ଯାମାକାନ୍ନଂ ଦଦୌ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-138-13 (86749)
ଦକ୍ଷିଣାଗ୍ରାସ୍ତତୋ ଦର୍ଭା ବିଷ୍ଟରେଷୁ ନିବେଶିତାଃ।
ପାଦଯୋଶ୍ଚୈବ ବିପ୍ରାଣାଂ ଯେ ତ୍ବନ୍ନମୁପଭୁଞ୍ଜତେ॥ 13-138-14 (86750)
କୃତ୍ବା ଚ ଦକ୍ଷିଣାଗ୍ନାନ୍ବୈ ଦର୍ଭାନ୍ସ ପ୍ରଯତଃ ଶୁଚିଃ।
ପ୍ରଦଦୌ ଶ୍ରୀମତେ ପିଣ୍ଡାନ୍ନାମଗୋତ୍ରମୁଦାହରନ୍॥ 13-138-15 (86751)
ତତ୍କୃତ୍ବା ସ ମୁନିଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଧର୍ମସଙ୍କରମାତ୍ମନଃ।
ପଶ୍ଚାତ୍ତାପେନ ମହତା ତପ୍ଯମାନୋଽଭ୍ଯଚିନ୍ତଯତ୍॥ 13-138-16 (86752)
ଅକୃତଂ ମୁନିଭିଃ ପୂର୍ବଂ କିଂ ମଯେଦମନୁଷ୍ଠିତମ୍।
କଥଂ ନୁ ଶାପେନ ନ ମାଂ ଦହେଯୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣା ଇତି॥ 13-138-17 (86753)
ତତଃ ସଞ୍ଚିନ୍ତଯାମାସ ବଂଶକର୍ତାରମାତ୍ମନଃ।
`ବୁଦ୍ଧ୍ବାଽତ୍ରିଂ ମନସା ଦଧ୍ଯୌ ଭଗବନ୍ତଂ ସମାହିତଃ।'
ଧ୍ଯାତମାତ୍ରସ୍ତଥା ଚାତ୍ରିରାଜଗାମ ତପୋଧନଃ॥ 13-138-18 (86754)
ଅଥାତ୍ରିସ୍ତଂ ତଥା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପୁତ୍ରଶୋକେନ କର୍ଶିତମ୍।
ଭୃଶମାଶ୍ବାସଯାମାସ ବାଗ୍ଭିରିଷ୍ଟାଭିରବ୍ଯଯଃ॥ 13-138-19 (86755)
ନିମେ ସଙ୍କଲ୍ପିତସ୍ତେଽଯଂ ପିତୃଯଜ୍ଞସ୍ତପୋଧନ।
ମତୋ ମେ ପୂର୍ବଦୃଷ୍ଟୋଽତ୍ର ଧର୍ମୋଽଯଂ ବ୍ରହ୍ମଣା ସ୍ବଯମ୍॥ 13-138-20 (86756)
ସୋଯଂ ସ୍ବଯଭୁବିହିତୋ ଧର୍ମଃ ସଙ୍କଲ୍ପିତସ୍ତ୍ବଯା।
ଋତେ ସ୍ବଯମ୍ଭୁବଃ କୋଽନ୍ଯଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ସଂବିଧିମାହରେତ୍॥ 13-138-21 (86757)
ଅଥାଖ୍ଯାସ୍ଯାମି ତେ ପୁତ୍ର ଶ୍ରାଦ୍ଦେ ଯଂ ବିଧିମୁତ୍ତମମ୍।
ସ୍ବଯମ୍ଭୁବିହିତଂ ପୁତ୍ର ତତ୍କୁରୁଷ୍ବ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-138-22 (86758)
କୃତ୍ବାଽଗ୍ନିଶରଣଂ ପୂର୍ବଂ ମନ୍ତ୍ରପୂର୍ବଂ ତପୋଧନ।
ତତୋଽଗ୍ନଯେଽଥ ସୋମାଯ ବରୁଣାଯ ଚ ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-138-23 (86759)
ବିଶ୍ବେଦବାଶ୍ଚ ଯି ନିତ୍ଯଂ ପିତୃଭିଃ ସହ ଗୋଚରାଃ।
ତେଭ୍ଯଃ ସଙ୍କଲ୍ପିତା ଭାଗାଃ ସ୍ବଯମେବ ସ୍ବଯମ୍ଭୁବା॥ 13-138-24 (86760)
ସ୍ତୋତବ୍ଯା ଚେହ ପୃଥିବୀ ଲୋକସ୍ଯୈବ ତୁ ଧାରିଣୀ।
ବୈଷ୍ଣବୀ କାଶ୍ଯପି ଚେତି ତଥୈବେହାକ୍ଷଯେତି ଚ॥ 13-138-25 (86761)
ଉଦକାନଯନେ ଚୈବ ସ୍ତୋତବ୍ଯୋ ବରୁଣୋ ବିଭୁଃ।
ତତୋଽଗ୍ନିଶ୍ଚୈବ ସୋମଶ୍ଚ ଆରାଧ୍ଯାବିହ ତେଽନଘ॥ 13-138-26 (86762)
ଦେବାସ୍ତୁ ପିତରୋ ନାମ ନିର୍ମିତା ଯେ ସ୍ବଯମ୍ଭୁବା।
ଊଷ୍ମପା ଯେ ମହାଭାଗାସ୍ତେଷାଂ ଭାଗଃ ପ୍ରକଲ୍ପିତଃ॥ 13-138-27 (86763)
ତେ ଶ୍ରାଦ୍ଧେନାର୍ଚ୍ଯମାନା ବୈ ବିମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ହ କିଲ୍ବିଷାତ୍।
ସପ୍ତକାଃ ପିତୃବଂଶାସ୍ତୁ ପୂର୍ବଦୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ବଯଂଭୁବା॥ 13-138-28 (86764)
ବିଶ୍ବେ ଚାଗ୍ନିମୁଖା ଦେବାଃ ସଂଖ୍ଯାତାଃ ପୂର୍ବମେବ ତେ।
ତେଷାଂ ନାମାନି ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭାଗାର୍ହାଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-138-29 (86765)
ସହଃ କୃତିର୍ବିପାପ୍ମା ଚ ପୁଣ୍ଯକୃତ୍ପାବନସ୍ତଥା।
ଗ୍ରାମ୍ଯଃ କ୍ଷେମ୍ଯଃ ସମୂହଶ୍ଚ ଦିବ୍ଯସାନୁସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-138-30 (86766)
ବିବସ୍ବାନ୍ବୀର୍ଯବାଞ୍ଶ୍ରୀମାନ୍କୀର୍ତିମାନ୍କୃତ ଏବ ଚ।
ଜିତାତ୍ମା ମୁନିବୀର୍ଯଶ୍ଚ ଦୀପ୍ତରୋମା ଭଯଙ୍କରଃ॥ 13-138-31 (86767)
ଅନୁକର୍ମା ପ୍ରତୀତଶ୍ଚ ପ୍ରଦାତାଽପ୍ଯଂଶୁମାଂସ୍ତଥା।
ଶୈଲାଭଃ ପରମକ୍ରୋଧୀ ଧୀରୋଷ୍ଣୀ ଭୂପତିସ୍ତଥା॥ 13-138-32 (86768)
ସ୍ରଜୋ ବଜ୍ରୀବରୀ ଚୈବ ବିଶ୍ବେଦେବାଃ ସନାତନାଃ।
ବିଦ୍ଯୁଦ୍ବର୍ଚାଃ ସୋମବର୍ଚାଃ ସୂର୍ଯଶ୍ରୀଶ୍ଚେତି ନାମତଃ॥ 13-138-33 (86769)
ସୋମପଃ ସୂର୍ଯସାବିତ୍ରୋ ଦତ୍ତାତ୍ମା ପୁଣ୍ଡରୀଯକଃ।
ଉଷ୍ଣୀନାଭୋ ନଭୋଦଶ୍ଚ ବିଶ୍ବାଯୁର୍ଦୀପ୍ତିରେବ ଚ॥ 13-138-34 (86770)
ଚମୂହରଃ ସୁରେଶଶ୍ଚ ବ୍ଯୋମାରିଃ ଶଙ୍କରୋ ଭବଃ।
ଈଶଃ କର୍ତା କୃତିର୍ଦକ୍ଷୋ ଭୁବନୋ ଦିବ୍ଯକର୍ମକୃତ୍॥ 13-138-35 (86771)
ଗଣିତଃ ପଞ୍ଚବୀର୍ଯଶ୍ଚ ଆଦିତ୍ଯୋ ରଶ୍ମିବାଂସ୍ତଥା।
ସପ୍ତକୃତ୍ସୋମବର୍ଚାଶ୍ଚ ବିଶ୍ବକୃତ୍କବିରେବ ଚ॥ 13-138-36 (86772)
ଅନୁଗୋପ୍ତା ସୁଗୋପ୍ତା ଚ ନପ୍ତା ଚେଶ୍ବର ଏବ ଚ।
କୀର୍ତିତାସ୍ତେ ମହାଭାଗାଃ କାଲସ୍ଯ ଗତିଗୋଚରାଃ॥ 13-138-37 (86773)
ଅଶ୍ରାଦ୍ଧେଯାନି ଧାନ୍ଯାନି କୋଦ୍ରବାଃ ପୁଲକାସ୍ତଥା।
ହିଙ୍ଗୁଦ୍ରବେଷୁ ଶାକେଷୁ ମୂଲାନାଂ ଲଶୁନଂ ତଥା॥ 13-138-38 (86774)
ପଲାଣ୍ଡୁଃ ସୌଭାଞ୍ଜନକସ୍ତଥା ଗୃଞ୍ଜନକାଦଯଃ।
କୂଶ୍ମାଣ୍ଡଜାତ୍ଯଲାବୁଂ ଚ କୃଷ୍ଣଂ ଲବଣମେବ ଚ॥ 13-138-39 (86775)
ଗ୍ରାମ୍ଯବାରାହମାଂସଂ ଚ ଯଚ୍ଚୈବାପ୍ରୋକ୍ଷିତଂ ଭବେତ୍।
କୃଷ୍ଣାଜଂ ଜୀରକଂ ଚୈବ ଶୀତପାକୀ ତଥୈବ ଚ।
ଅଙ୍କୁରାଦ୍ଯାସ୍ତଥା ବର୍ଜ୍ଯା ଇହ ଶୃଙ୍ଗାଟକାନି ଚ॥ 13-138-40 (86776)
ବର୍ଜଯେଲ୍ଲବଣଂ ସର୍ବଂ ତଥା ଜମ୍ବୂଫଲାନି ଚ।
ଅବକ୍ଷୁତାବରୁଦିତଂ ତଥା ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ଚ ବର୍ଜଯେତ୍। 13-138-41 (86777)
ନିବାପେ ହବ୍ଯକବ୍ଯେ ବା ଗର୍ହିତଂ ଚ ସୁଦର୍ଶନମ୍।
ପିତରଶ୍ଚ ହି ଦେବାଶ୍ଚ ନାଭିନନ୍ଦନ୍ତି ତଦ୍ଧବିଃ॥ 13-138-42 (86778)
ଚଣ୍ଡାଲଶ୍ବପଚୌ ବର୍ଜ୍ଯୌ ନିବାପେ ସମୁପସ୍ଥିତେ।
କାଷାଯବାସାଃ କୁଷ୍ଠୀ ବା ପତିତୋ ବ୍ରହ୍ମହାଽପି ବା॥ 13-138-43 (86779)
ସଙ୍କୀର୍ଣଯୋନିର୍ବିପ୍ରଶ୍ଚ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ପତିତଶ୍ଚ ଯଃ।
ବର୍ଜନୀଯ ବୁଧୈରେତେ ନିବାପେ ସମୁପସ୍ଥିତେ॥ 13-138-44 (86780)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ଭଗବାନ୍ସ୍ବବଂଶ୍ଯଂ ତମୃଷିଂ ପୁରା।
ପିତାମହସଭାଂ ଦିବ୍ଯା ଜଗାମାତ୍ରିସ୍ତପୋଧନଃ॥ ॥ 13-138-45 (86781)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟତ୍ରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 138 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-138-1 ଭୃଗ୍ବଙ୍ଗିରସକେ ଯଦା ଭୃଗବୋଽଙ୍ଗିରସଶ୍ଚ ବର୍ତନ୍ତେ ନାନ୍ଯେ॥ 7-138-2 ଶ୍ରାଦ୍ଧେଷୁ କାନି କର୍ମାଣି ବର୍ଜ୍ଯାନି॥ 7-138-8 କୃତ୍ବା ଉପକଲ୍ପ୍ଯ। ଉପକାର୍ଯାଣି ମୃଷ୍ଟାନ୍ନକଶିପୂପବର୍ହଣାଦୀନି। ବିରାତ୍ରେ ପ୍ରଭାତେ॥ 7-138-9 ବିଷଯେ ମନଃସଂହୃତ୍ଯ ଶୋକଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-138-12 ଦକ୍ଷିଣାବର୍ତିକାଃ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣାବର୍ତିତାଃ। ବୃସୀଃ ଆସନାନି॥ 7-138-16 ଶ୍ରୌତେ ପିତ୍ରାଦ୍ଯୁଦ୍ଦେଶେନ ଦୃଷ୍ଟୋ ଧର୍ମୋ ଲୋକେ ପୁତ୍ରୋଦ୍ଦେଶେନାପି ସ୍ବେଚ୍ଛଯା କଲ୍ପିତ ଇତି ସଙ୍କରଃ॥ 7-138-23 ତତ୍ରାର୍ଥମ୍ଣେ ଚ ସୋମାଯେତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-138-28 ତେ ପ୍ରସିଦ୍ଧାଃ ପିତ୍ରାଦଯଃ। ବିମୁଚ୍ଯନ୍ତେ କିଲ୍ବିଷାତ୍ ନରକାଦିରୂପାତ୍॥ 7-138-38 ପୁଲକାଃ ଅସମ୍ପୂର୍ଣତଣ୍ଡୁଲଯୁକ୍ତଧାନ୍ଯାନି। ହିଙ୍ଗୁଦ୍ରବେଷୁ ଶାକାଦିସଂସ୍କାରକଦ୍ରବ୍ଯେଷୁ॥ 7-138-39 ସୌଭାଞ୍ଜନକଃ ଶିଗ୍ରୁଃ॥ 7-138-40 ଶୀତପାକୀ ଶାକବିଶେଷଃ॥ 7-138-42 ସୁଦର୍ଶନଂ ଶାକବିଶେଷଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 139
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.139. ଅଧ୍ଯାଯଃ 139
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ନିମିକୃତଶ୍ରାଦ୍ଧପ୍ରକାରାନୁବାଦେନ ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତଥା ବିଧୌ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ତୁ ସର୍ବ ଏବ ମହର୍ଷଯଃ।
ପିତୃଯଜ୍ଞାନକୁର୍ବନ୍ତ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-139-1 (86782)
ଋଷଯୋ ଧର୍ମନିତ୍ଯାସ୍ତୁ କୃତ୍ବା ନିବପନାନ୍ଯୁତ।
ତର୍ପଣଂ ଚାପି କୁର୍ବନ୍ତ ତୀର୍ଥାଂଭୋଭିର୍ଯତବ୍ରତାଃ॥ 13-139-2 (86783)
ନିବାପୈର୍ଦୀଯମାନୈଶ୍ଚ ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯେନ ଭାରତ।
ତର୍ପିତାଃ ପିତରୋ ଦେବାସ୍ତତ୍ରାନ୍ନଂ ଜରଯନ୍ତି ବୈ॥ 13-139-3 (86784)
ଅଜୀର୍ଣୈସ୍ତ୍ବଭିହନ୍ଯନ୍ତେ ତେ ଦେବାଃ ପିତୃଭିଃ ସହ॥
ସୋମମେବାଭ୍ଯପଦ୍ଯନ୍ତ ତଦା ହ୍ଯନ୍ନାଭିପୀଡିତାଃ॥ 13-139-4 (86785)
ତେଽବ୍ରୁବନ୍ସୋମମାସାଦ୍ଯ ପିତରୋଽଜୀର୍ଣପୀଡିତାଃ।
ନିବାପାନ୍ନେନ ପୀଡ୍ଯାମଃ ଶ୍ରେଯୋ ନୋତ୍ର ବିଧୀଯତାମ୍॥ 13-139-5 (86786)
ତାନ୍ସୋମଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚାଥ ଶ୍ରେଯଶ୍ଚେଦୀପ୍ସିତଂ ସୁରାଃ।
ସ୍ବଯଂଭୂସଦନଂ ଯାତ ସ ବଃ ଶ୍ରେଯୋଽଭିଧାସ୍ଯତି॥ 13-139-6 (86787)
ତେ ସୋମବଚନାଦ୍ଦେବାଃ ପିତୃଭିଃ ସହ ଭାରତ।
ମେରୁଶୃଙ୍ଗେ ସମାସୀନଂ ପିତାମହମୁପାଗମନ୍॥ 13-139-7 (86788)
ପିତର ଊଚୁଃ। 13-139-8x (7189)
ନିବାପାନ୍ନେନ ଭଗବନ୍ଭୃଶଂ ପୀଡ୍ଯାମହେ ବଯମ୍।
ପ୍ରସାଦଂ କୁରୁ ନୋ ଦେବ ଶ୍ରେଯୋ ନଃ ସଂବିଧୀଯତାମ୍॥ 13-139-8 (86789)
ଇତି ତେଷାଂ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସ୍ବଯମ୍ଭୂରିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ଏଷ ମେ ପାର୍ଶ୍ବତୋ ବହ୍ନିର୍ଯୁଷ୍ମଚ୍ଛ୍ରେଯୋ ବିଧାସ୍ଯତି। 13-139-9 (86790)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-139-10x (7190)
ସହିତାସ୍ତସ୍ଯ ଭୋକ୍ଷ୍ଯାମୋ ନିବାପେ ସମୁପସ୍ଥିତେ।
ଜରଯିଷ୍ଯଥ ଚାପ୍ଯନ୍ନଂ ମଯା ସାର୍ଧଂ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-139-10 (86791)
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ତୁ ପିତରସ୍ତତସ୍ତେ ବିଜ୍ବରାଽଭବନ୍।
ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଚ୍ଚାଗ୍ନେଃ ପ୍ରାଗ୍ଭାଗୋ ଦୀଯତେ ନୃପ॥ 13-139-11 (86792)
ନିବାପେ ଚାଗ୍ନିପୂର୍ବଂ ବୈ ନିବୃତ୍ତେ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ନ ବ୍ରହ୍ମରାକ୍ଷସାସ୍ତଂ ବୈ ନିବାପଂ ଧର୍ଷଯନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-139-12 (86793)
ରକ୍ଷାଂସି ନାଭିବର୍ଧନ୍ତେ ସ୍ଥିତେ ଦେବେ ହୁତାଶନେ।
ପୂର୍ବଂ ପିଣ୍ଡଂ ପିତୁର୍ଦଦ୍ଯାତ୍ତତୋ ଦଦ୍ଯାତ୍ପିତାମହେ॥ 13-139-13 (86794)
ପ୍ରପିତାମହାଯ ଚ ତତ ଏଷ ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିଃ ସ୍ମୃତଃ।
ବ୍ରୂଯାଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧେ ଚ ସାବିତ୍ରୀଂ ପିଣ୍ଡେ ପିଣ୍ଡେ ସମାହିତଃ।
ସୋମାଯେତି ଚ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ତଥା ପିତୃମତେତି ଚ॥ 13-139-14 (86795)
ରଜସ୍ବଲା ଚ ଯା ନାରୀ ବ୍ଯଙ୍ଗିତା କର୍ଣଯୋଶ୍ଚ ଯା।
ନିବାପେ ନୋପତିଷ୍ଠେତ ସଙ୍ଗ୍ରାହ୍ଯା ନାନ୍ଯବଂଶଜା॥ 13-139-15 (86796)
ଜଲଂ ପ୍ରତରମାଣସ୍ଚ କୀର୍ତଯେତ ପିତାମହାନ୍।
ନଦୀମାସାଦ୍ଯ କୁର୍ବୀତ ପିତୄଣାଂ ପିତୃତର୍ପଣମ୍॥ 13-139-16 (86797)
ପୂର୍ବଂ ସ୍ବବଂଶଜାନାଂ ତୁ କୃତ୍ବାଽଦ୍ଭିସ୍ତର୍ପଣଂ ପୁନଃ।
ସୁହୃତ୍ସମ୍ବନ୍ଧିବର୍ଗାଣାଂ ତତୋ ଦଦ୍ଯାଜ୍ଜଲାଞ୍ଜଲିମ୍॥ 13-139-17 (86798)
କଲ୍ମାଷଗୋଯୁଗେନାଥ ଯୁକ୍ତେନ ତରତୋ ଜଲମ୍।
ପିତରୋଽଭିଲଷନ୍ତେ ବୈ ନାବଂ ଚାପ୍ଯଧିରୋହିତାଃ॥ 13-139-18 (86799)
ସଦା ନାବି ଜଲଂ ତଜ୍ଜ୍ଞାଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସମାହିତାଃ।
ମାସାର୍ଧେ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷସ୍ଯ କୁର୍ଯାନ୍ନିର୍ବପଣାନି ବୈ॥ 13-139-19 (86800)
ପୁଷ୍ଟିରାଯୁସ୍ତଥା ବୀର୍ଯଂ ଶ୍ରୀଶ୍ଚୈବ ପିତୃଭକ୍ତିତଃ॥ 13-139-20 (86801)
ପିତାମହଃ ପୁଲସ୍ତ୍ଯଶ୍ଚ ବସିଷ୍ଠଃ ପୁଲହସ୍ତଥା।
ଅଙ୍ଗିରାଶ୍ଚ କ୍ରତୁଶ୍ଚୈବ କଶ୍ଯପଶ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ। 13-139-21 (86802)
ଏତେ କୁରୁକୁଲଶ୍ରେଷ୍ଠ ମହାଯୋଗେଶ୍ବରାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥
ଏତେ ଚ ପିତରୋ ରାଜନ୍ନେଷ ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିଃ ପରଃ। 13-139-22 (86803)
ପ୍ରେତାସ୍ତୁ ପିଣ୍ଡସମ୍ବନ୍ଧାନ୍ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ତେନ କର୍ମଣା॥
ଇତ୍ଯେଷା ପୁରୁଷଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶ୍ରାଦ୍ଧୋତ୍ପତ୍ତିର୍ଯଥାଗମମ୍। 13-139-23 (86804)
ବ୍ଯାଖ୍ଯାତା ପୂର୍ବନିର୍ଦିଷ୍ଟା କିଂ ତେ ବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯତଃ ପରମ୍॥ ॥ 13-139-24 (86805)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 139 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-139-1 ତଥାନିମୌ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ। ତଥା ପିତ୍ର୍ଯେ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-139-15 ଅନ୍ଯବଂଶଜାପି ପାକାର୍ଥଂ ନ ସଙ୍ଗ୍ରାହ୍ଯ। ନ ଗ୍ରାହ୍ଯାଶ୍ଚାପ୍ଯବଂଶଜା ଇତି ଟ.ଥ.ପାଠ॥ 7-139-18 ଯୁକ୍ତେନ ଶକଟେନ॥ 7-139-19 ମାସାର୍ଧେ ଅମାବାସ୍ଯାଯାମ୍। କୃଷ୍ଣପକ୍ଷସ୍ଯେତ୍ଯୁକ୍ତେର୍ନାତ୍ର ଶୁକ୍ଲାଦିମାସୋ ବିବକ୍ଷିତଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 140
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.140. ଅଧ୍ଯାଯଃ 140
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯୁପବାସବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯାଦୀନାଂ ଲକ୍ଷଣକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଦ୍ବିଜାତଯୋ ବ୍ରତୋପେତା ହବିସ୍ତେ ଯଦି ଭୁଞ୍ଜତେ।
ଅନ୍ନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣକାମାଯ କଥମେତତ୍ପିତାମହ॥ 13-140-1 (86806)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-140-2x (7191)
ଅବେଦୋକ୍ତବ୍ରତାଶ୍ଚୈବ ଭୁଞ୍ଜାନାଃ କାମକାରଣେ।
ବେଦୋକ୍ତେଷୁ ତୁ ଭୁଞ୍ଜାନା ବ୍ରତଲୁପ୍ତା ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-140-2 (86807)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-140-3x (7192)
ଯଦିଦଂ ତପ ଇତ୍ଯାହୁରୁପବାସଂ ପୃଥଗ୍ଜନାଃ।
ତପଃ ସ୍ଯାଦେତଦେବେହ ତପୋଽନ୍ଯଦ୍ବାଽପି କିଂ ଭବେତ୍॥ 13-140-3 (86808)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-140-4x (7193)
ମାସାର୍ଧମାସୋପବାସାଦ୍ଯତ୍ତପୋ ମନ୍ଯତେ ଜନଃ।
ଆତ୍ମତନ୍ତ୍ରୋପଘାତୀ ଯୋ ନ ତପସ୍ବୀ ନ ଧର୍ମବିତ୍॥ 13-140-4 (86809)
ତ୍ଯାଗସ୍ଯ ଚାପି ସମ୍ପତ୍ତିଃ ଶିଷ୍ଯତେ ତପ ଉତ୍ତମମ୍।
ସଦୋପବାସୀ ଚ ଭବେଦ୍ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ତଥୈବ ଚ॥ 13-140-5 (86810)
ମୁନିଶ୍ଚ ସ୍ଯାତ୍ସଦା ବିପ୍ରୋ ଦେବାଂଶ୍ଚୈବ ସଦା ଯଜେତ୍।
କୁଟୁମ୍ବିକୋ ଧର୍ମକାମଃ ସଦାଽସ୍ବପ୍ନଶ୍ଚ ମାନବଃ॥ 13-140-6 (86811)
ଅମୃତାଶୀ ସଦା ଚ ସ୍ଯାତ୍ପବିତ୍ରଂ ଚ ସଦା ପଠେତ୍।
ଋତବାଦୀ ସଦା ଚ ସ୍ଯାନ୍ନିଯତଶ୍ଚ ସଦା ଭବେତ୍॥ 13-140-7 (86812)
ବିଘସାଶୀ କଥଂ ଚ ସ୍ଯାତ୍ସଦା ଚୈବାତିଥିପ୍ରିଯଃ।
ଅମୃତାଶୀ ସଦା ଚ ସ୍ଯାତ୍ପବିତ୍ରୀ ଚ ସଦା ଭବେତ୍॥ 13-140-8 (86813)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-140-9x (7194)
କଥଂ ସଦୋପବାସୀ ସ୍ଯାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଚ ପାର୍ଥିବ।
ବିଘସାଶୀ କଥଂ ଚ ସ୍ଯାତ୍କଥଂ ଚୈବାତିଥିପ୍ରିଯଃ॥ 13-140-9 (86814)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-140-10x (7195)
ଅନ୍ତରା ସାଯମାଶଂ ଚ ପ୍ରାତରାଶଂ ଚ ଯୋ ନରଃ।
ସଦୋପବାସୀ ଭବତି ଯୋ ନ ଭୁଙ୍କ୍ତେଽନ୍ତରା ପୁନଃ॥ 13-140-10 (86815)
ଭାର୍ଯା ଗଚ୍ଛନ୍ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଋତୌ ଭବତି ଚୈବ ହ।
ଋତବାଦୀ ସଦା ଚ ସ୍ଯାଦ୍ଦାନଶୀଲସ୍ତୁ ମାନବଃ॥ 13-140-11 (86816)
ଅଭକ୍ଷଯନ୍ବୃଥା ମାଂସମମାଂସାଶୀ ଭବତ୍ଯୁତ।
ଦାନଂ ଦଦତ୍ପବିତ୍ରୀ ସ୍ଯାଦସ୍ବପ୍ନଶ୍ଚ ଦିବାଽସ୍ବପନ୍॥ 13-140-12 (86817)
ଭୃତ୍ଯାତିଥିଷୁ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଭୁକ୍ତବତ୍ସୁ ନରଃ ସଦା।
ଅମୃତଂ କେବଲଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଇତି ବିଦ୍ଧି ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-140-13 (86818)
ଅଭୁକ୍ତବତ୍ସୁ ନାଶ୍ନାତି ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ତୁ ଯୋ ନରଃ।
ଅଭୋଜନେନ ତେନାସ୍ଯ ଜିତଃ ସ୍ବର୍ଗୋ ଭବତ୍ଯୁତ॥ 13-140-14 (86819)
ଦେବେଭ୍ଯଶ୍ଚ ପିତୃଭ୍ଯଶ୍ଚ ସଂଶ୍ରିତେଭ୍ଯସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଅବଶିଷ୍ଟାନି ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ତମାହୁର୍ବିଘସାଶିନମ୍॥ 13-140-15 (86820)
ତେଷାଂ ଲୋକା ହ୍ଯପର୍ଯନ୍ତାଃ ସଦନେ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ଉପସ୍ଥିତା ହ୍ଯପ୍ସରସୋ ଗନ୍ଧର୍ବୈଶ୍ଚ ଜନାଧିପ॥ 13-140-16 (86821)
ଦେବତାତିଥିଭିଃ ସାର୍ଧଂ ପିତୃଭିଶ୍ଚୋପଭୁଞ୍ଜତେ।
ରମନ୍ତେ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରୈଶ୍ଚ ତେଷାଂ ଗତିରନୁତ୍ତମା॥ ॥ 13-140-17 (86822)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 140 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-140-2 କାମକାରଣେ ଇଚ୍ଛଯା ହେତୁନା ଭୁଞ୍ଜନା ଭୋଜନଂ କୁର୍ବନ୍ତୁ ନାମ॥ 7-140-4 ଆତ୍ମତନ୍ତ୍ରଂ ଶରୀରରୂପଂ କୁଟୁମ୍ବରୂପଂ ବା ତଦୁପଘାତୀ॥ 7-140-6 ଅସ୍ବପ୍ନଃ ସ୍ବଧର୍ମେ ଜାଗରୂକଃ। ବେଦାଂଶ୍ଚୈବ ସଦା ଜପେଦିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-140-8 ସଦା ଚ ସ୍ଯାଦସ୍ବପ୍ନଶ୍ଚ ତଥୈବ ଚେତି ଡ.ପାଠଃ॥ 7-140-12 ବୃଥା ଯଜ୍ଞାଦିନିମିତ୍ତଂ ବିନା॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 141
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.141. ଅଧ୍ଯାଯଃ 141
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯସାଧୁଭ୍ଯଃ ପ୍ରତିଗ୍ରହସ୍ଯ ନିନ୍ଦ୍ଯତ୍ବେ ପ୍ରମାଣତଯା ସପ୍ତର୍ଷିବୃଷାଦର୍ଭିସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥ ବୃଷାଦର୍ଭିଣା ରାଜ୍ଞା କଶ୍ଯପାଦିସପ୍ତର୍ଷିଭି- ସ୍ବସ୍ମାତ୍ପ୍ରତିଗ୍ରହନିରାକରଣେ ତଜ୍ଜିଘାଂସଯା କୃତ୍ଯୋତ୍ପାଦନମ୍॥ 2 ॥ ତନ୍ନାମାର୍ଥପରିଜ୍ଞାନେନ ତଦ୍ବଧଂ ଚୋଦିତଯା କୃତ୍ଯଯା ବନେ ତତ୍ସମୀପମ୍ପ୍ରତି ଗମନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଦାନାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ଦାତୃପ୍ରତିଗ୍ରହୀତ୍ରୋର୍ବୈ କୋ ବିଶେଷଃ ପିତାମହ॥ 13-141-1 (86823)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-141-2x (7196)
ସାଧୋର୍ଯଃ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଯାତ୍ତଥୈବାସାଧୁତୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ଗୁଣବତ୍ଯଲ୍ପଦୋଷଃ ସ୍ଯାନ୍ନିର୍ଗୁଣେ ତୁ ନିମଜ୍ଜତି॥ 13-141-2 (86824)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ବୃଷାଦର୍ଭେଶ୍ଚ ସଂବାଦଂ ସପ୍ତର୍ଷୀଣାଂ ଚ ଭାରତ॥ 13-141-3 (86825)
କଶ୍ଯପୋଽତ୍ରିର୍ବସିଷ୍ଠଶ୍ଚ ଭରଦ୍ବାଜୋଽଥ ଗୌତମଃ।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋ ଜମଦଗ୍ନିଃ ସାଧ୍ବୀ ଚୈବାପ୍ଯରୁନ୍ଧତୀ॥ 13-141-4 (86826)
ସର୍ବେଷାମଥ ତେଷାଂ ତୁ ଗଣ୍ଡାଭୂତ୍ପରିଚାରିକା।
ଶୂଦ୍ରଃ ପଶୁସଖଶ୍ଚୈବ ଭର୍ତା ଚାସ୍ଯା ବଭୂବ ହ॥ 13-141-5 (86827)
ତେ ଚ ସର୍ବେ ତପସ୍ଯନ୍ତଃ ପୁରା ଚେରୁର୍ମହୀମିମାମ୍।
ସମାଧିନା ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ସନାତନମ୍॥ 13-141-6 (86828)
ଅଥାଭବଦନାବୃଷ୍ଟିର୍ମହତୀ କୁରୁନନ୍ଦନ।
କୃଚ୍ଛ୍ରପ୍ରାଣୋଽଭବଦ୍ଯତ୍ର ଲୋକୋଽଯଂ ବୈ କ୍ଷୁଧାନ୍ବିତଃ॥ 13-141-7 (86829)
କସ୍ମିଂଶ୍ଚିଚ୍ଚ ପୁରା ଯଜ୍ଞେ ଯାଜ୍ଯେନ ଶିବିସୂନୁନା।
ଦକ୍ଷିଣାର୍ଥେଽଥ ଋତ୍ବିଗ୍ଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତଃ ପୁତ୍ରୋଽନିଲଃ କିଲ 13-141-8 (86830)
ଅସ୍ମିନ୍କାଲେଽଥ ସୋଽଲ୍ପାଯୁର୍ଦିଷ୍ଟାନ୍ତମଗମତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ତେ ତଂ କ୍ଷୁଧାଭିସନ୍ତପ୍ତାଃ ପରିବାର୍ଯୋପତସ୍ଥିରେ॥ 13-141-9 (86831)
ଯାଜ୍ଯାତ୍ମଜମଥୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗତାସୁମୃଷିସତ୍ତମାଃ।
ଅପଚନ୍ତ ତଦା ସ୍ଥାଲ୍ଯାଂ କ୍ଷୁଧାର୍ତାଃ କିଲ ଭାରତ 13-141-10 (86832)
ନାଜୀବ୍ଯେ ମର୍ତ୍ଯଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ନାତ୍ମାନଂ ତେ ପରୀପ୍ସବଃ।
କୃଚ୍ଛ୍ରାମାପେଦିରେ ବୃତ୍ତିମନ୍ନହେତୋସ୍ତପସ୍ବିନଃ॥ 13-141-11 (86833)
ଅଟମାନୋଽଥ ତାନ୍ମାର୍ଗେ ପଚମାନାନ୍ମହୀପତିଃ।
ରାଜା ଶୈବ୍ଯୋ ବୃଷାଦର୍ଭିଃ କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାନ୍ଦଦର୍ଶ ହ॥ 13-141-12 (86834)
ବୃଷାଦର୍ଭିରୁବାଚ। 13-141-13x (7197)
ପ୍ରତିଗ୍ରହସ୍ତାରଯତି ପୁଷ୍ଟିର୍ବୈ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣତାମ୍।
ମଯି ଯଦ୍ବିଦ୍ଯତେ ବିତ୍ତଂ ତଦ୍ବୃଣୁଧ୍ବଂ ତପୋଧନାଃ॥ 13-141-13 (86835)
`ପ୍ରତିଗ୍ରହୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସୃଷ୍ଟା ବୃତ୍ତିରନିନ୍ଦିତା।
ତସ୍ମାଦ୍ଦଦାମି ବୋ ବିତ୍ତଂ ତଦ୍ବୃଣୁଧ୍ବଂ ତପୋଧନାଃ॥' 13-141-14 (86836)
ପ୍ରିଯୋ ହି ମେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଯାଚମାନୋ
ଦଦ୍ଯାମହଂ ବୋଽଶ୍ବତରୀସହସ୍ରମ୍।
ଧେନୂନାଂ ଦଦ୍ଯାମଯୁତଂ ସମଗ୍ର-
ମେକୈକଶଃ ସବୃଷାଃ ସମ୍ପ୍ରସୂତାଃ॥ 13-141-15 (86837)
ଅଶ୍ବାଂସ୍ତଥା ଶୀଘ୍ରଗାଞ୍ଶ୍ବେତରୂପାଂ-
ନ୍ମନୋଜବାନ୍ପ୍ରଦଦାମ୍ଯର୍ବୁଦାନି।
କୁଲମ୍ଭରାନନଡୁହଃ ଶତଂ ଶତା-
ନ୍ଧୁର୍ଯାଞ୍ଶ୍ବେତାନ୍ସର୍ବଶୋଽହଂ ଦଦାମି।
ପ୍ରଷ୍ଠୌହୀନାଂ ପୀବରାଣାଂ ଚ ତାବ-
ଦଗ୍ର୍ଯା ଗୃଷ୍ଟୀର୍ଧେନବଃ ସୁବ୍ରତାଶ୍ଚ॥ 13-141-16 (86838)
ବରାନ୍ଗ୍ରମାନ୍ବ୍ରୀହିରସଂ ଯବାଂଶ୍ଚ
ରତ୍ନଂ ଚାନ୍ଯଦ୍ଦୁର୍ଲଭଂ କିଂ ଦଦାନି।
ନାସ୍ମିନ୍ନଭକ୍ଷ୍ଯେ ଭାବମେବଂ କୁରୁଧ୍ବଂ
ପୁଷ୍ଟ୍ଯର୍ଥଂ ବଃ କିଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ବୈ॥ 13-141-17 (86839)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 13-141-18x (7198)
ରାଜନ୍ପ୍ରତିଗ୍ରହୋ ରାଜ୍ଞଂ ମଧ୍ବାସ୍ବାଦୋ ବିଷୋପମଃ।
ତଜ୍ଜାନମାନଃ କସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ କୁରୁଷେ ନଃ ପ୍ରଲୋଭନମ୍॥ 13-141-18 (86840)
`ଦଶସୂନାସମଶ୍ଚକ୍ରୀ ଦଶଚକ୍ରିସମୋ ଧ୍ବଜୀ।
ଦଶଧ୍ବଜିସମା ବେଶ୍ଯା ଦଶବେଶ୍ଯାସମୋ ନୃପଃ॥ 13-141-19 (86841)
ଦଶସୂନାସହସ୍ରାଣି ଯୋ ବାହଯତି ସୌନିକଃ।
ତେନ ତୁଲ୍ଯୋ ଭବେଦ୍ରାଜା ଘୋରସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରତିଗ୍ରହଃ॥' 13-141-20 (86842)
କ୍ଷେତ୍ରଂ ହି ଦୈବତମିବ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସମୁପାଶ୍ରିତମ୍।
ଅମଲୋ ହ୍ଯେଷ ତପସା ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରୀଣାତି ଦେବତାଃ॥ 13-141-21 (86843)
ଅହ୍ନାଯେହ ତପୋ ଜାତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯୋପଜାଯତେ।
ତଦ୍ଦାବ ଇବ ନିର୍ଦହ୍ଯାତ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ରାଜପ୍ରତିଗ୍ରହଃ॥ 13-141-22 (86844)
କୁଶଲଂ ସହ ଦାନେନ ରାଜନ୍ନସ୍ତୁ ସଦା ତବ।
ଅର୍ଥିଭ୍ଯୋ ଦୀଯତାଂ ସର୍ବମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତେନ୍ଯତୋ ଯଯୁଃ॥ 13-141-23 (86845)
ଅପକ୍ବମେବ ତନ୍ମାଂସମଭୂତ୍ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଅଥ ହିତ୍ବା ଯଯୁ ସର୍ବେ ବନମାହାରକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ॥ 13-141-24 (86846)
ତତଃ ପ୍ରଚୋଦିତା ରାଜ୍ଞା ବନଂ ଗତ୍ବାଽସ୍ଯ ମନ୍ତ୍ରିଣଃ।
ପ୍ରଚୀଯୋଦୁମ୍ବରାଣି ସ୍ମ ଦାତୁଂ ତେଷାଂ ପ୍ରଚକ୍ରିରେ॥ 13-141-25 (86847)
`ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଫଲାନି ମୁନଯସ୍ତେ ଗ୍ରହୀତୁମୁପାଦ୍ରବନ୍॥' 13-141-26 (86848)
ଉଦୁମ୍ବରାଣ୍ଯଥାନ୍ଯାନି ହେମଗର୍ଭାଣ୍ଯୁପାହରନ୍।
ଭୃତ୍ଯାସ୍ତେଷାଂ ତତସ୍ତାନି ପ୍ରଗ୍ରାହିତୁମୁପାଦ୍ରବନ୍॥ 13-141-27 (86849)
ଗୁରୂଣୀତି ବିଦିତ୍ବାଽଥ ନ ଗ୍ରାହ୍ଯାଣ୍ଯତ୍ରିରବ୍ରବୀତ୍।
ନାସ୍ମେହ ମନ୍ଦବିଜ୍ଞାନା ନାସ୍ମ ମାନୁଷବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-141-28 (86850)
ହୈମାନୀମାନି ଜାନୀମଃ ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧାଃ ସ୍ମ ଜାଗୃମ।
ଇହ ହ୍ଯେତଦୁପାବୃତ୍ତଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ସ୍ଯାତ୍କଟୁକୋଦଯମ୍।
ଅପ୍ରତିଗ୍ରାହ୍ଯମେବୈତତ୍ପ୍ରେତ୍ଯେହ ଚ ସୁଖେପ୍ସୁନା॥ 13-141-29 (86851)
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ। 13-141-30x (7199)
ଶତେନ ନିଷ୍କଗୁଣିତଂ ସହସ୍ରେଣ ଚ ସମ୍ମିତମ୍।
ତଥା ବହୁ ପ୍ରତୀଚ୍ଛନ୍ବୈ ପାପିଷ୍ଠାଂ ଲଭତେ ଗତିମ୍॥ 13-141-30 (86852)
କଶ୍ଯପ ଉବାଚ। 13-141-31x (7200)
ଯତ୍ପୃଥିବ୍ଯାଂ ବ୍ରୀହିଯବଂ ହିରଣ୍ଯଂ ପଶବଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ସର୍ବଂ ତନ୍ନାଲମେକସ୍ଯ ତସ୍ମାଦ୍ବିଦ୍ବାଞ୍ଶମଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-141-31 (86853)
ଭରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 13-141-32x (7201)
ଉତ୍ପନ୍ନସ୍ଯ ରୁରୋଃ ଶୃଙ୍ଗଂ ବର୍ଦମାନସ୍ଯ ବର୍ଧତେ।
ପ୍ରାର୍ଥନା ପୁରୁଷସ୍ଯେବ ତସ୍ଯ ମାତ୍ରା ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-141-32 (86854)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-141-33x (7202)
ନ ତଲ୍ଲୋକେ ଦ୍ରବ୍ଯମସ୍ତି ଯଲ୍ଲୋଭଂ ପ୍ରତିପୂରଯେତ୍।
ସମୁଦ୍ରକଲ୍ପଃ ପୁରୁଷୋ ନ କଦାଚନ ପୂର୍ଯତେ॥ 13-141-33 (86855)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ର ଉବାଚ। 13-141-34x (7203)
କାମଂ କାମଯମାନସ୍ଯ ଯଦା କାମଃ ସମୃଧ୍ଯତେ।
ଅଥୈନମପରଃ କାମ ଇଷ୍ଟୋ ବିଧ୍ଯତି ବାଣବତ୍॥ 13-141-34 (86856)
`ଅତ୍ରିରୁବାଚ। 13-141-35x (7204)
ନ ଜାତୁ କାମଃ କାମାନାମୁପଭୋଗେନ ଶାମ୍ଯତି।
ହବିଷା କୃଷ୍ଣବର୍ତ୍ମେବ ଭୂଯ ଏବାଭିବର୍ଧତେ॥' 13-141-35 (86857)
ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-141-36x (7205)
ପ୍ରତିଗ୍ରହେ ସଂଯମୋ ବୈ ତପୋ ଧାରଯତେ ଧ୍ରୁବମ୍।
ତଦ୍ଧନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯେହ ଲୁଭ୍ଯମାନସ୍ଯ ବିସ୍ରବେତ୍॥ 13-141-36 (86858)
ଅରୁନ୍ଧତ୍ଯୁବାଚ। 13-141-37x (7206)
ଧର୍ମାର୍ଥଂ ସଞ୍ଚଯୋ ଯୋ ବା ଦ୍ରବ୍ଯାଣାଂ ପକ୍ଷସମ୍ମତଃ।
ତପଃସଞ୍ଚଯ ଏବେହ ବିଶିଷ୍ଟୋ ଦ୍ରବ୍ଯସଞ୍ଚଯାତ୍॥ 13-141-37 (86859)
ଚଣ୍ଡୋବାଚ। 13-141-38x (7207)
ଉଗ୍ରାଦିତୋ ଭଯାଦ୍ଯସ୍ମାଦ୍ବିଭ୍ଯତୀମେ ମମେଶ୍ବରାଃ।
ବଲୀଯସୋ ଦୁର୍ବଲବଦ୍ବିଭେମ୍ଯହମତଃ ପରମ୍॥ 13-141-38 (86860)
ପଶୁସସ୍ବ ଉବାଚ। 13-141-39x (7208)
ଯଦ୍ବୈ ଧର୍ମାତ୍ପରଂ ନାସ୍ତି ତାଦୃଶଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବିଦୁଃ।
ବିନଯାତ୍ସାଧୁ ବିଦ୍ବାଂସମୁପାସେଯଂ ଯଥାତଥମ୍॥ 13-141-39 (86861)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 13-141-40x (7209)
କୁଶଲଂ ସହ ଦାନେନ ତସ୍ମୈ ଯସ୍ଯ ପ୍ରଜା ଇମାଃ।
ଫଲାନ୍ଯୁପଧିଯୁକ୍ତାନି ଯ ଏବଂ ନଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-141-40 (86862)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-141-41x (7210)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ହେମଗର୍ଭାଣି ହିତ୍ବା ତାନି ଫଲାନି ତେ।
ଋଷଯୋ ଜଗ୍ମୁରନ୍ଯତ୍ର ସର୍ବ ଏବ ଦୃଢବ୍ରତାଃ॥ 13-141-41 (86863)
ଅଥ ତେ ମନ୍ତ୍ରିଣଃ ସର୍ବେ ରାଜାନମିଦମବ୍ରୁବନ୍।
ଉପଧିଂ ଶଙ୍କମାନାସ୍ତେ ହିତ୍ବା ତାନି ଫଲାନି ବୈ।
ତତୋଽନ୍ଯତ୍ରୈବ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ବିଦିତଂ ତେଽସ୍ତୁ ପାର୍ଥିବ॥ 13-141-42 (86864)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତୁ ଭୃତ୍ଯୈସ୍ତୈର୍ବୃଷାଦର୍ଭିଶ୍ଚୁକୋପ ହ।
ତେଷାଂ ବୈ ପ୍ରତିକର୍ତୁଂ ଚ ସର୍ବେଷାମଗମଦ୍ଗୃହମ୍॥ 13-141-43 (86865)
ସ ଗତ୍ବାଽଽହବନୀଯେଽଗ୍ନୌ ତୀବ୍ରଂ ନିଯମମାସ୍ଥିତଃ।
ଜୁହାବ ସଂସ୍କୃତୈର୍ମନ୍ତ୍ରୈରେକୈକାମାହୁତିଂ ନୃପଃ॥ 13-141-44 (86866)
ତସ୍ମାଦଗ୍ନେଃ ସମୁତ୍ତସ୍ଥୌ କୃତ୍ଯା ଲୋକଭଯଂକରୀ।
ତସ୍ଯା ନାମ ବୃଷାଦର୍ଭିର୍ଯାତୁଧାନୀତ୍ଯଥାକରୋତ୍॥ 13-141-45 (86867)
ସା କୃତ୍ଯା କାଲରାତ୍ରୀବ କୃତାଞ୍ଜଲିରୁପସ୍ଥିତା।
ବୃଷାଦର୍ଭି ନରପତିଂ କିଂ କରୋମୀତି ଚାବ୍ରବୀତ୍॥ 13-141-46 (86868)
ବୃଷାଦର୍ଭିରୁବାଚ। 13-141-47x (7211)
ଋଷୀଣାଂ ଗଚ୍ଛ ସପ୍ତାନାମରୁନ୍ଧତ୍ଯାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଦାସୀଭର୍ତୁଶ୍ଚ ଦାସ୍ଯାଶ୍ଚ ମନସା ନାମ ଧାରଯ॥ 13-141-47 (86869)
ଜ୍ଞାତ୍ବା ନାମାନି ଚୈବୈଷାଂ ସର୍ବାନେତାନ୍ବିନାଶଯ।
ବିନଷ୍ଟେଷୁ ତଥା ସ୍ବୈରଂ ଗଚ୍ଛ ଯତ୍ରେପ୍ସିତଂ ତବ॥ 13-141-48 (86870)
ସା ତଥେତି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ ଯାତୁଧାନୀ ସ୍ବରୂପିଣୀ।
ଜଗାମ ତଦ୍ବନଂ ଯତ୍ର ବିଚେରୁସ୍ତେ ମହର୍ଷଯଃ॥ ॥ 13-141-49 (86871)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 141 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-141-3 ବୃଷା ଦର୍ବେଶ୍ଚ ସଂବାଦମିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-141-5 ଗଣ୍ଡାଭୂତ୍କର୍ମକାରିକେତି ଝ.ପାଠଃ। ଗଣ୍ଡା ନାମତଃ॥ 7-141-9 ଦିଷ୍ଟାନ୍ତଂ ମରଣମ୍॥ 7-141-11 ଆତ୍ମାନଂ ଶରୀରଂ ପରୀପ୍ସବଃ ରକ୍ଷିତୁକାମାଃ। ନିରନ୍ନେ ମର୍ତ୍ଯଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ନିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-141-13 ପୁଷ୍ଟିଃ ପୁଷ୍ଟିହେତୁଃ। ତଚ୍ଛୃଣୁଧ୍ବଂ ତପୋଧନା ଇତି ଟ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-141-30 ପ୍ରତୀଚ୍ଛନ୍ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍॥ 7-141-32 ତସ୍ଯ ଲାଭସୁଖସ୍ଯ ମାତ୍ରା ଇଯତ୍ତା॥ 7-141-36 ତଦ୍ଧନଂ ତପୋଧନମ୍॥ 7-141-37 ପକ୍ଷସମ୍ମତଃ ପାକ୍ଷିକତ୍ବେନ ମତଃ॥ 7-141-39 ଯଦ୍ବୈ ଧର୍ମେ ପରଂ ନାସ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତଦ୍ଧନଂ ବିଦୁରିତି ଝ.ପାଠଃ। ଯତ୍ ଯତୋ ହେତୋଃ। ବୈଧର୍ମେ ବିଧର୍ମ ଏବ ବୈଧର୍ମଃ ତସ୍ମିଁଲୋଭାଦିଦୋଷେ ସତି ପରଂ ଉତ୍କୃଷ୍ଟଂ ପଦଂ ନାସ୍ତି ନ ଲଭ୍ଯତେଽତସ୍ତଦଲୋଭାଖ୍ଯମେବ ଧନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବିଦୁଃ॥ 7-141-40 ଉପଧିଶ୍ଛଲମ୍। କଶ୍ମଲାଧମଦାନାଯ ପ୍ରତିଯତ୍ନଃ ପ୍ରଜାଧମାଃ। ଫଲାନ୍ଯୁପଧିଯୁକ୍ତାନି ଯତ୍ର ଯଃ ସମ୍ପ୍ରଚ୍ଛତୀତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-141-47 ନାମ ନାମ୍ନୋର୍ଥମ୍॥ 7-141-48 ଜ୍ଞାତ୍ବା ନାମାନୁରୂପଂ ତେଷାଂ ସାମର୍ଥ୍ଯଂ ପରୀକ୍ଷ୍ଯ ତାନ୍ ବିନାଶଯ। ଅନ୍ଯଥା ତ୍ବାମେବ ତେ ବିନାଶଯିଷ୍ଯନ୍ତୀତି ଭାବଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 142
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.142. ଅଧ୍ଯାଯଃ 142
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବନେ ବିଚରତାଂ ସପ୍ତର୍ଷୀଣାଂ ପରିବ୍ରାଡ୍ରୂପଧାରିଣେନ୍ଦ୍ରେଣ ସମାଗମଃ॥ 1 ॥ ଅରୁନ୍ଧତ୍ଯା ତସ୍ଯାତିପୀନାଙ୍ଗତ୍ବେ କାରଣଂ ପୃଷ୍ଟୈସ୍ତୈସ୍ତତ୍କଥନଃ॥ 2 ॥ ତଥା କାମପି ପଦ୍ମିନୀମବଲୋକିତବଦ୍ଭିସ୍ତୈର୍ବିସଗ୍ରହଣାଯ ତତ୍ସମୀପଗମନମ୍॥ 3 ॥ ତତ୍ର ତଦ୍ରକ୍ଷିଣ୍ଯା ବୃଷାଦର୍ଭିନିର୍ମିତକତ୍ଯଯା ସ୍ବସ୍ବନାମନିର୍ବଚନେନ ସରଃପ୍ରବେଶଂ ଚୋଦିସୈସ୍ତାଂପ୍ରତି ତନ୍ନିର୍ବଚନମ୍॥ 4 ॥ ଭିକ୍ଷୁରୂପିଣେନ୍ଦ୍ରେଣ ସକୃତ୍ସ୍ବନାମନିର୍ବଚନେଽପି ପୁନ ପୃଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯାଃ କୃତ୍ଯାଯା ଦଣ୍ଡେନ ମାରଣପୂର୍ବକମୃଷୀନ୍ପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ବରୂପପ୍ରକଟନମ୍॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଅଥାତ୍ରିପ୍ରମୁଖା ରାଜନ୍ବନେ ତସ୍ମିନ୍ମହର୍ଷଯଃ।
ବ୍ଯଚରନ୍ଭକ୍ଷଯନ୍ତୋ ବୈ ମୂଲାନି ଚ ଫଲାନି ଚ॥ 13-142-1 (86872)
ଅଥାପଶ୍ଯନ୍ସୁପୀନାଂସପାଣିପାଦମୁଖୋଦରମ୍।
ପରିବ୍ରଜନ୍ତଂ ସ୍ଥୂଲାଙ୍ଗଂ ପରିବ୍ରାଜଂ ଶୁନସ୍ସଖମ୍॥ 13-142-2 (86873)
ଅରୁନ୍ଧତୀ ତୁ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସର୍ବାଙ୍ଗୋପଚିତଂ ଶୁଭମ୍।
ଭବିତାରୋ ଭବନ୍ତୋ ବୈ ନୈବମିତ୍ଯବ୍ରବୀଦୃଷୀନ୍॥ 13-142-3 (86874)
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ। 13-142-4x (7212)
ନୈତସ୍ଯେହ ଯଥାଽସ୍ମାକମଗ୍ନିହୋତ୍ରମନିର୍ହୁତମ୍।
ସାଯଂ ପ୍ରାତଶ୍ଚ ହୋତବ୍ଯଂ ତେନ ପୀବାଞ୍ଶୁନସ୍ସଖଃ॥ 13-142-4 (86875)
ଅତ୍ରିରୁବାଚ। 13-142-5x (7213)
ନୈତସ୍ଯେହ ଯଥାଽସ୍ମାକଂ କ୍ଷୁଧଯା ବୀର୍ଯମାହତମ୍।
କୃଚ୍ଛ୍ରାଧୀତଂ ପ୍ରନଷ୍ଟଂ ଚ ତେନ ପୀବାଞ୍ଛୁନସ୍ସଖଃ॥ 13-142-5 (86876)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ର ଉବାଚ। 13-142-6x (7214)
ନୈତସ୍ଯେହ ଯଥାଽସ୍ମାକଂ ଶଶ୍ବଚ୍ଛାସ୍ତ୍ରକୃତୋ ଜ୍ବରଃ।
ଅଲସଃ କ୍ଷୁତ୍ପରୋ ମୂର୍ଖସ୍ତେନ ପୀବାଞ୍ଶୁନସ୍ସଖଃ॥ 13-142-6 (86877)
ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-142-7x (7215)
ନୈତସ୍ଯେହ ଯଥାଽସ୍ମାକଂ ଭକ୍ତମିନ୍ଧନମେବ ଚ।
ସଞ୍ଚିତ୍ଯଂ ବାର୍ଷିକଂ ଚିତ୍ତେ ତେନ ପୀବାଞ୍ଶୁନସ୍ସଖଃ॥ 13-142-7 (86878)
କଶ୍ଯପ ଉବାଚ। 13-142-8x (7216)
ନୈତସ୍ଯେହ ଯଥାଽସ୍ମାକଂ ଚତ୍ବାରଶ୍ଚ ସହୋଦରାଃ।
ଦେହିଦେହୀତି ଭିକ୍ଷନ୍ତି ତେନ ପୀବାଞ୍ଶୁନସ୍ସଖଃ॥ 13-142-8 (86879)
ଭରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 13-142-9x (7217)
ନୈତସ୍ଯେହ ଯଥାଽସ୍ମାକଂ ବ୍ରହ୍ମବନ୍ଧୋରଚେତସଃ।
ଶୋକୋ ଭାର୍ଯାପବାଦେନ ତେନ ପୀବାଞ୍ଶୁନସ୍ସଖଃ॥ 13-142-9 (86880)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-142-10x (7218)
ନୈତସ୍ଯେହ ଯଥାଽସ୍ମାକଂ ତ୍ରିକୌଶେଯଂ ଚ ରାଙ୍କବମ୍।
ଏକୈକଂ ବୈ ତ୍ରିବର୍ଷୀଯଂ ତେନ ପୀବାଞ୍ଶୁନସ୍ସଖଃ॥ 13-142-10 (86881)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-142-11x (7219)
ଅଥ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପରିବ୍ରାଟ୍ ସ ତାନ୍ମହର୍ଷୀଞ୍ଶୁନସ୍ସଖଃ।
ଅଭିବାଦ୍ଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପାଣିସ୍ପର୍ଶମଥାଚରତ୍॥ 13-142-11 (86882)
ପରିଚର୍ଯାଂ ବନେ ତାଂ ତୁ କ୍ଷୁତ୍ପ୍ରତୀକାରକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯେନ ନିବେଦ୍ଯାଥ ପ୍ରାତିଷ୍ଠନ୍ତ ସହୈବ ତେ॥ 13-142-12 (86883)
ଏକନିଶ୍ଚଯକାର୍ଯାଶ୍ଚ ବ୍ଯଚରନ୍ତ ବନାନି ତେ।
ଆଦଦାନାଃ ସମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ମୂଲାନି ଚ ଫଲାନି ଚ॥ 13-142-13 (86884)
କଦାଚିଦ୍ବିଚରନ୍ତସ୍ତେ ବୃକ୍ଷୈରବିରଲୈର୍ବୃତାମ୍।
ଶୁଚିପୂର୍ଣପ୍ରସନ୍ନୋଦାଂ ଦଦୃଶୁଃ ପଦ୍ମିନୀଂ ଶୁଭାମ୍॥ 13-142-14 (86885)
ବାଲାଦିତ୍ଯବପୁଃପ୍ରଖ୍ଯୈଃ ପୁଷ୍କରୈରୁପଶୋଭିତାମ୍।
ବୈଡୂର୍ଯବର୍ଣସଦୃଶୈଃ ପଦ୍ମପତ୍ରୈରଥାବୃତାମ୍॥ 13-142-15 (86886)
ନାନାବିଧୈଶ୍ଚ ବିହଗୈର୍ଜଲପ୍ରବରସେବିଭିଃ।
ଏକଦ୍ବାରାମନାଦେଯାଂ ସୂପତୀର୍ଥାମକର୍ଦମାମ୍॥ 13-142-16 (86887)
ବୃଷାଦର୍ଭିପ୍ରଯୁକ୍ତା ତୁ କୃତ୍ଯା ବିକୃତଦର୍ଶନା।
ଯାତୁଧାନୀତି ବିଖ୍ଯାତା ପଦ୍ମିନୀଂ ତାମରକ୍ଷତ॥ 13-142-17 (86888)
ଶୁନସ୍ସଖସହାଯାସ୍ତୁ ବିସାର୍ଥଂ ତେ ମହର୍ଷଯଃ।
ପଦ୍ମିନୀମଭିଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ସର୍ବେ କୃତ୍ଯାଭିରକ୍ଷିତାମ୍॥ 13-142-18 (86889)
ତତସ୍ତେ ଯାତୁଧାନୀଂ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିକୃତଦର୍ଶନାମ୍।
ସ୍ଥିତାଂ କମଲିନୀତୀରେ କୃତ୍ଯାମୂଚୁର୍ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-142-19 (86890)
ଏକା ତିଷ୍ଠସି କା ଚ ତ୍ବଂ କସ୍ଯାର୍ଥେ କିଂ ପ୍ରଯୋଜନମ୍।
ପଦ୍ମିନୀତୀରମାଶ୍ରିତ୍ଯ ବ୍ରୂହି ତ୍ବଂ କିଂ ଚିକୀର୍ଷସି॥ 13-142-20 (86891)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-21x (7220)
ଯାଽସ୍ମି କାଽସ୍ମ୍ଯନୁଯୋଗୋ ମେ ନ କର୍ତବ୍ଯଃ କଥଞ୍ଚନ।
ଆରକ୍ଷିଣୀଂ ମା ପଦ୍ମିନ୍ଯା ବିତ୍ତ ସର୍ବେ ତପୋଧନାଃ॥ 13-142-21 (86892)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 13-142-22x (7221)
ସର୍ବ ଏବ କ୍ଷୁଧାର୍ତାଃ ସ୍ମ ନ ଚାନ୍ଯତ୍କିଂଚିଦସ୍ତି ନଃ।
ଭବତ୍ଯାଃ ସମ୍ମତେ ସର୍ବେ ଗୃହ୍ଣୀଯାମ ବିସାନ୍ଯୁତ॥ 13-142-22 (86893)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-23x (7222)
ସମଯେନ ବିସାନୀତୋ ଗୃହ୍ଣୀଧ୍ବଂ କାମକାରତଃ।
ଏକୈକୋ ନାମ ମେ ପ୍ରୋକ୍ତ୍ବା ତତୋ ଗୃହ୍ଣୀତ ମାଚିରମ୍॥ 13-142-23 (86894)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-142-24x (7223)
ବିଜ୍ଞାଯ ଯାତୁଧାନୀଂ ତାଂ କୃତ୍ଯମୃଷିବଧୈଷିଣୀମ୍।
ଅତ୍ରିଃ କ୍ଷୁଧା ପରୀତାତ୍ମା ତତୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-142-24 (86895)
ଅତ୍ତ୍ରିରୁବାଚ। 13-142-25x (7224)
ଅରାତ୍ତ୍ରିରତ୍ତ୍ରିଃ ସା ରାତ୍ରିର୍ଯାଂ ନାଧୀତେ ତ୍ରିରଦ୍ଯ ବୈ।
ଅରାତ୍ରିରତ୍ରିରିତ୍ଯେବ ନାମ ମେ ବିଦ୍ଧି ଶୋଭନେ॥ 13-142-25 (86896)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-26x (7225)
ଯଥୋଦାହୃତମେତତ୍ତେ ତ୍ବଯା ନାମ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଦୁର୍ଧାର୍ଯମେତନ୍ମନସା ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-26 (86897)
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ। 13-142-27x (7226)
ବସିଷ୍ଠୋଽସ୍ମି ବରିଷ୍ଠୋଽସ୍ମି ବସେ ବାସଗୃହେଷ୍ବପି।
ବରିଷ୍ଠତ୍ବାଚ୍ଚ ବାସାଚ୍ଚ ବସିଷ୍ଠ ଇତି ବିଦ୍ଦି ମାମ୍॥ 13-142-27 (86898)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-28x (7227)
ନାମ ନୈରୁକ୍ତମେତତ୍ତେ ଦୁଃଖବ୍ଯାଭାଷିତାକ୍ଷରମ୍।
ନୈତଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-28 (86899)
କଶ୍ଯପ ଉବାଚ। 13-142-29x (7228)
କୁଲଂକୁଲଂ ଚ କୁବମଃ କୁବମଃ କଶ୍ଯପୋ ଦ୍ବିଜଃ।
କାଶ୍ଯଃ କାଶନିକାଶତ୍ବାଦେତନ୍ମେ ନାମ ଧାରଯ॥ 13-142-29 (86900)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-30x (7229)
ଯଥୋଦାହୃତମେତତ୍ତେ ମଯି ନାମ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଦୁର୍ଧାର୍ଯମେତନ୍ମନସା ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-30 (86901)
ଭରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 13-142-31x (7230)
ଭରେଽସୁତାନ୍ଭରେ ପୋଷ୍ଯାନ୍ଭରେ ଦେବାନ୍ଭରେ ଦ୍ବିଜାନ୍।
ଭରେ ଭାର୍ଯାମହଂ ବ୍ଯାଜାଦ୍ଭରଦ୍ବାଜୋଽସ୍ମି ଶୋଭନେ॥ 13-142-31 (86902)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-32x (7231)
ନାମ ନୈରୁକ୍ତମେତତ୍ତେ ଦୁଃଖବ୍ଯାଭାଷିତାକ୍ଷରମ୍।
ନୈତଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-32 (86903)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-142-33x (7232)
ଗୋଦମୋ ଦମତୋଽଧୂମୋଽଦମସ୍ତେ ସମଦର୍ଶନାତ୍।
ବିଦ୍ଧି ମାଂ ଗୋତମଂ କୃତ୍ଯେ ଯାତୁଧାନି ନିବୋଧ ମାଂ 13-142-33 (86904)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-34x (7233)
ଯଥୋଦାହୃତମେତତ୍ତେ ମଯି ନାମ ମହାମୁନେ।
ନୈତଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-34 (86905)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ର ଉବାଚ। 13-142-35x (7234)
ବିଶ୍ବେଦେବାଶ୍ଚ ମେ ମିତ୍ରଂ ମିତ୍ରମସ୍ମି ଗବାଂ ତଥା।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ର ଇତି ଖ୍ଯାତଂ ଯାତୁଧାନି ନିବୋଧ ମାଂ 13-142-35 (86906)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-36x (7235)
ନାମ ନୈରୁକ୍ତମେତତ୍ତେ ଦୁଃଖବ୍ଯାଭାଷିତାକ୍ଷରମ୍।
ନୈତଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-36 (86907)
ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-142-37x (7236)
ଜାଜମଦ୍ଯଜଜାନେଽହଂ ଜିଜାହୀହ ଜିଜାଯିଷି।
ଜମଦଗ୍ନିରିତି ଖ୍ଯାତଂ ତତୋ ମାଂ ବିଦ୍ଧି ଶୋଭନେ॥ 13-142-37 (86908)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-38x (7237)
ଯଥୋଦାହୃତମେତତ୍ତେ ମଯି ନାମ ମହାମୁନେ।
ନୈତଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-38 (86909)
ଅରୁନ୍ଧତ୍ଯୁବାଚ। 13-142-38x (7238)
ଧରାନ୍ଧରିତ୍ରୀଂ ବସୁଧାଂ ଭର୍ତୁସ୍ତିଷ୍ଠାମ୍ଯନନ୍ତରମ୍।
ମନୋଽନୁରୁନ୍ଧତୀ ଭର୍ତୁରିତି ମାଂ ବିଦ୍ଧ୍ଯରୁନ୍ଧତୀମ୍॥ 13-142-39 (86910)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-40x (7239)
ନାମନୈରୁକ୍ତମେତତ୍ତେ ଦୁଃଖବ୍ଯାଭାଷିତାକ୍ଷରମ୍।
ନୈତଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-40 (86911)
ଗଣ୍ଡୋବାଚ। 13-142-41x (7240)
ବକ୍ତ୍ରୈକଦେଶେ ଗଣ୍ଡେତି ଧାତୁମେତଂ ପ୍ରଚକ୍ଷତେ।
ତେନୋନ୍ନତେନ ଗଣ୍ଡେତି ବିଦ୍ଧି ମାଽନଲସମ୍ଭବେ॥ 13-142-41 (86912)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-42x (7241)
ନାମନୈରୁକ୍ତମେତତ୍ତେ ଦୁଃଖବ୍ଯାଭାଷିତାକ୍ଷରମ୍।
ନୈତଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-42 (86913)
ପଶୁସଖ ଉବାଚ। 13-142-43x (7242)
ପଶୂନ୍ଯଞ୍ଜାମି ଦୃଷ୍ଟ୍ବାଽହଂ ପଶୂନାଂ ଚ ସଦା ସଖା।
ଗୌଣଂ ପଶୁସଖେତ୍ଯେବଂ ବିଦ୍ଧି ମାମଗ୍ନିସମ୍ଭବେ॥ 13-142-43 (86914)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-44x (7243)
ନାମନୈରୁକ୍ତମେତତ୍ତେ ଦୁଃଖବ୍ଯାଭାଷିତାକ୍ଷରମ୍।
ନୈତଦ୍ଧାରଯିତୁଂ ଶକ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛାଽବତର ପଦ୍ମିନୀମ୍॥ 13-142-44 (86915)
ଶୁନଃସଖ ଉବାଚ। 13-142-45x (7244)
ଏଭିରୁକ୍ତଂ ଯଥା ନାମ ନାହଂ ବକ୍ତୁମିହୋତ୍ସହେ।
ଶୁନଃସଖସଖାଯଂ ମାଂ ଯାତୁଧାନ୍ଯୁପଧାରଯ॥ 13-142-45 (86916)
ଯାତୁଧାନ୍ଯୁବାଚ। 13-142-46x (7245)
ନାମ ନ ବ୍ଯକ୍ତମୁକ୍ତଂ ବୈ ବାକ୍ଯଂ ସଂଦିଗ୍ଧଯା ଗିରା।
ତସ୍ମାତ୍ସକୃଦିଦାନୀଂ ତ୍ବଂ ବ୍ରୂହି ଯନ୍ନାମ ତେ ଦ୍ବିଜ॥ 13-142-46 (86917)
ଶୁନଃସଖ ଉବାଚ। 13-142-47x (7246)
ସକୃଦୁକ୍ତଂ ମଯା ନାମ ନ ଗୃହୀତଂ ତ୍ବଯା ଯଦି।
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ରିଦଣ୍ଡାଭିହତା ଗଚ୍ଛ ଭସ୍ମେତି ମାଚିରମ୍॥ 13-142-47 (86918)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-142-48x (7247)
ସା ବ୍ରହ୍ମଦଣ୍ଡକଲ୍ପେନ ତେନ ମୂର୍ଧ୍ନି ହତା ତଦା।
କୃତ୍ଯା ପପାତ ମେଦିନ୍ଯାଂ ଭସ୍ମ ସାଚ ଜଗାମ ହ॥ 13-142-48 (86919)
ଶୁନଃସଖଶ୍ଚ ହତ୍ବା ତାଂ ଯାତୁଧାନୀଂ ମହାବଲାମ୍।
ଭୁବି ତ୍ରିଦଣ୍ଡଂ ବିଷ୍ଟଭ୍ଯ ଶାଦ୍ବଲେ ସମୁପାବିଶତ୍॥ 13-142-49 (86920)
ତତସ୍ତେ ମୁନଯଃ ସର୍ବେଃ ପୁଷ୍କରାଣି ବିସାନି ଚ।
ଯଥାକାମମୁପାଦାଯ ସମୁତ୍ତସ୍ଥୁର୍ମୁଦାଽନ୍ବିତାଃ॥ 13-142-50 (86921)
ଶ୍ରମେଣ ମହତା ଯୁକ୍ତାସ୍ତେ ବିସାନି କଲାପଶଃ।
ତୀରେ ନିକ୍ଷିପ୍ଯ ପଦ୍ମିନ୍ଯାସ୍ତର୍ପଣଂ ଚକ୍ରୁରମ୍ଭସା॥ 13-142-51 (86922)
ଅଥୋତ୍ଥାଯ ଜଲାତ୍ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବେ ତେ ସମୁପାଗମନ୍।
ନାପଶ୍ଯଂଶ୍ଚାପି ତେ ତାନି ବିସାନି ପୁରୁଷର୍ଷଭାଃ॥ 13-142-52 (86923)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 13-142-53x (7248)
କେନ କ୍ଷୁଧାଭିଭୂତାନାମସ୍ମାକଂ ପାପକର୍ମଣାମ୍।
ନୃଶଂସେନାପନୀତାନି ବିସାନ୍ଯାହାରକାଙ୍କ୍ଷିଣାମ୍॥ 13-142-53 (86924)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-142-54x (7249)
ତେ ଶଙ୍କମାନାସ୍ତ୍ବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପପ୍ରଚ୍ଛୁର୍ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ।
ତ ଊଚୁଃ ଶପଥଂ ସର୍ବେ କୁର୍ମ ଇତ୍ଯରିକର୍ଶନ॥ 13-142-54 (86925)
ତ ଉକ୍ତ୍ବା ବାଢମିତ୍ଯେବ ସର୍ବ ଏବ ତଦା ସମମ୍।
କ୍ଷୁଧାର୍ତାଃ ସୁପରିଶ୍ରାନ୍ତାଃ ଶପଥାଯୋପଚକ୍ରମୁଃ॥ 13-142-55 (86926)
ଅତ୍ରିରୁବାଚ। 13-142-56x (7250)
ସ ଗାଂ ସ୍ପୃଶତୁ ପାଦେନ ସୂର୍ଯଂ ଚ ପ୍ରତିମେହତୁ।
ଅଧ୍ଯାଯେଷ୍ବଧୀଯୀତ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-56 (86927)
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ। 13-142-57x (7251)
ଅନଧ୍ଯାଯେ ପଠେଲ୍ଲୋକେ ଶୁନଃ ସ ପରିକର୍ଷତୁ।
ପରିବ୍ରାଟ୍ କାମବୃତ୍ତିସ୍ତୁ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-57 (86928)
ଶରଣାଗତଂ ହନ୍ତୁ ମିତ୍ରଂ ସ୍ବସୁତାଂ ଚୋପଜୀବତୁ।
ଅର୍ଥାନ୍କାଙ୍କ୍ଷତୁ କୀନାଶାଦ୍ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-58 (86929)
କଶ୍ଯପ ଉବାଚ। 13-142-59x (7252)
`ବିଷ୍ଣୁଂ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଦେବେଶଂ ଦେବଦେବଂ ଜଗଦ୍ଗୁରୁମ୍।
ଆଧାତାରଂ ବିଧାତାରଂ ସନ୍ଧାତାରଂ ଜଗଦ୍ଗୁରୁମ୍।
ବିହାଯ ସ ଭଜତ୍ବନ୍ଯଂ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥' 13-142-59 (86930)
ସର୍ବତ୍ର ସର୍ବଂ ଲପତୁ ନ୍ଯାସଲୋପଂ କରୋତୁ ଚ।
କୂଟସାକ୍ଷିତ୍ବମଭ୍ଯେତୁ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-60 (86931)
ବୃଥା ମାଂସାଶନଶ୍ଚାସ୍ତୁ ବୃଥା ଦାନଂ କରୋତୁ ଚ।
ଯାତୁ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ଦିବା ଚୈବ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-61 (86932)
ଭରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 13-142-62x (7253)
ନୃଶଂସସ୍ତ୍ଯକ୍ତଧର୍ମାଽସ୍ତୁ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଜ୍ଞାତିଷୁ ଗୋଷୁ ଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚାପି ଜଯତାଂ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-62 (86933)
ଉପାଧ୍ଯାଯମଧଃ କୃତ୍ବା ଋଚୋଽଧ୍ଯେତୁ ଯଜୂଂଷି ଚ।
ଜୁହୋତୁ ଚ ସ କକ୍ଷାଗ୍ନୌ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-63 (86934)
ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-142-64x (7254)
ପୁରୀଷମୁତ୍ସୃଜତ୍ବପ୍ସୁ ହନ୍ତୁ ଗାଂ ଚୈବ ଦ୍ରୁହ୍ଯତ୍।
ଅନୃତୌ ମୈଥୁନଂ ଯାତୁ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-64 (86935)
ଦ୍ବେଷ୍ଯୋ ଭାର୍ଯୋପଜୀବୀ ସ୍ଯାଦ୍ଦୁରବନ୍ଧୁଶ୍ଚ ବୈରବାନ୍।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯସ୍ଯାତିଥିଶ୍ଚାସ୍ତୁ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-65 (86936)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-142-66x (7255)
ଅଧୀତ୍ଯ ବେଦାଂସ୍ତ୍ଯଜତୁ ତ୍ରୀନଗ୍ନୀନପବିଧ୍ଯତୁ।
ବିକ୍ରୀଣାତୁ ତଥା ସୋମଂ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-66 (86937)
ଉଦପାନୋଦକେ ଗ୍ରାମେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବୃଷଲୀପତିଃ।
ତସ୍ଯ ସାଲୋକ୍ଯତାଂ ଯାତୁ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-67 (86938)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ର ଉବାଚ। 13-142-68x (7256)
ଜୀବତୋ ବୈ ଗୁରୂନ୍ଭୃତ୍ଯାନ୍ଭରନ୍ତ୍ବସ୍ଯ ପରେ ଜନାଃ।
ଦରିଦ୍ରୋ ବହୁପୁତ୍ରଃ ସ୍ଯାଦ୍ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-68 (86939)
ଅଶୁଚିର୍ବ୍ରହ୍ମକୂଟୋଽସ୍ତୁ ମିଥ୍ଯା ଚୈବାପ୍ଯହଙ୍କୃତଃ।
କର୍ଷକୋ ମତ୍ସରୀ ଚାସ୍ତୁ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-69 (86940)
ହର୍ଷଂ କରୋତୁ ଭୃତକୋ ରାଜ୍ଞଶ୍ବାସ୍ତୁ ପୁରୋହିତଃ।
ଅଯାଜ୍ଯସ୍ଯ ଭବେଦୃତ୍ବିକ୍ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ 13-142-70 (86941)
ଅରୁନ୍ଧତ୍ଯୁବାଚ। 13-142-71x (7257)
ନିତ୍ଯଂ ପରିଭବେଚ୍ଛ୍ବଶ୍ରୂଂ ଭର୍ତୁର୍ଭବତୁ ଦୁର୍ମନାଃ।
ଏକା ସ୍ବାଦୁ ସମଶ୍ନାତୁ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯା॥ 13-142-71 (86942)
ଜ୍ଞାତୀନାଂ ଗୃହମଧ୍ଯସ୍ଥା ସକ୍ତୂନତ୍ତୁ ଦିନକ୍ଷଯେ।
ଅଭୋଗ୍ଯା ବୀରସୂରସ୍ତୁ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯା॥ 13-142-72 (86943)
ଗଣ୍ଡୋବାଚ। 13-142-73x (7258)
ଅନୃତଂ ଭାଷତୁ ସଦା ବନ୍ଧୁଭିଶ୍ଚ ବିରୁଧ୍ଯତୁ।
ଦଦାତୁ କନ୍ଯାଂ ଶୁଲ୍କେନ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯା॥ 13-142-73 (86944)
ସାଧଯିତ୍ବା ସ୍ବଯଂ ପ୍ରାଶେଦ୍ଦାସ୍ଯେ ଜୀର୍ଯତୁ ଚୈବ ହ।
ବିକର୍ମଣା ପ୍ରମୀଯେତ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯା॥ 13-142-74 (86945)
ପଶୁସଖ ଉବାଚ। 13-142-75x (7259)
ଦାସ ଏବ ପ୍ରଜାଯେତାମପ୍ରସୂତିରକିଞ୍ଚନ।
ଦୈବତେଷ୍ବନମସ୍କାରୋ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କରୋତି ଯଃ॥ 13-142-75 (86946)
ଶୁନଃସଖ ଉବାଚ। 13-142-76x (7260)
ଅଧ୍ବର୍ଯବେ ଦୁହିତରଂ ବା ଦଦାତୁ
ଚ୍ଛନ୍ଦୋଗେ ବାଽଽଚରିତବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେ।
ଆଥର୍ବଣଂ ବେଦମଧୀତ୍ଯ ବିପ୍ରଃ
ସ୍ନାଯୀତ ବା ଯୋ ହରତେ ବିସାନି॥ 13-142-76 (86947)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 13-142-77x (7261)
ଇଷ୍ଟମେତଦ୍ଦ୍ବିଜାତୀନାଂ ଯୋଽଯଂ ତେ ଶପଥଃ କୃତଃ।
ତ୍ବଯା କୃତଂ ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ ସର୍ବେଷାଂ ନଃ ଶୁନଃସଖ॥ 13-142-77 (86948)
ଶୁନଃସଖ ଉବାଚ। 13-142-78x (7262)
ନ୍ଯସ୍ତମଦ୍ଯଂ ନ ପଶ୍ଯଦ୍ଭିର୍ଯଦୁକ୍ତଂ କୃତକର୍ମଭିଃ।
ସତ୍ଯମେତନ୍ନ ମିଥ୍ଯୈତଦ୍ବିସସ୍ତୈନ୍ଯଂ କୃତଂ ମଯା॥ 13-142-78 (86949)
ମଯା ହ୍ଯନ୍ତର୍ହିତାନୀହ ବିସାନୀମାନି ପଶ୍ଯତ।
ପରୀକ୍ଷାର୍ଥଂ ଭଗବତାଂ କୃତମେବଂ ମଯାଽନଘାଃ॥ 13-142-79 (86950)
ରକ୍ଷଣାର୍ଥଂ ଚ ସର୍ବେଷାଂ ଭବତାମହମାଗତଃ।
ଯାତୁଧାନୀ ହ୍ଯତିକ୍ରୂରା କୃତ୍ଯୈଷା ବୋ ବଧୈଷିଣୀ॥ 13-142-80 (86951)
ବୃଷାଦର୍ଭିପ୍ରଯୁକ୍ତୈଷା ନିହତା ମେ ତପୋଧନାଃ।
ଦୁଷ୍ଟା ହିଂସ୍ଯାଦିଯଂ ପାପା ଯୁଷ୍ମାନ୍ପ୍ରତ୍ଯଗ୍ନିସମ୍ଭବା॥ 13-142-81 (86952)
ତସ୍ମାଦସ୍ମ୍ଯାଗତୋ ବିପ୍ରା ବାସବଂ ମାଂ ନିବୋଧତ।
ଅଲୋଭାଦକ୍ଷଯା ଲୋକାଃ ପ୍ରାପ୍ତା ବଃ ସାର୍ବକାମିକାଃ।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠଧ୍ବମିତଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତାନବାପ୍ନୁତ ବୈ ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-142-82 (86953)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-142-83x (7263)
ତତୋ ମହର୍ଷଯଃ ପ୍ରୀତାସ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ପୁରନ୍ଦରମ୍।
ସହୈବ ତ୍ରିଦଶେନ୍ଦ୍ରେଣ ସର୍ବେ ଜଗ୍ମୁସ୍ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍॥ 13-142-83 (86954)
ଏବମେତେ ମହାତ୍ମାନୋ ଯୋଗୈର୍ବହୁବିଧୈରପି।
କ୍ଷୁଧା ପରମଯା ଯୁକ୍ତାଶ୍ଛନ୍ଦ୍ଯମାନା ମହାତ୍ମଭିଃ।
ନୈବ ଲୋଭଂ ତଦା ଯକ୍ରୁସ୍ତତଃ ସ୍ବର୍ଗମବାପ୍ନୁବନ୍॥ 13-142-84 (86955)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବାସ୍ବବସ୍ଥାସୁ ନରୋ ଲୋଭଂ ବିବର୍ଜଯେତ୍।
ଏଷ ଧର୍ମଃ ପରୋ ରାଜଂସ୍ତସ୍ମାଲ୍ଲୋଭଂ ବିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-142-85 (86956)
ଇଦଂ ନରଃ ସୁଚରିତଂ ସମବାଯେଷୁ କୀର୍ତଯନ୍।
ଅର୍ଥଭାଗୀ ଚ ଭବତି ନ ଚ ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯବାପ୍ନୁତେ॥ 13-142-86 (86957)
ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପିତରଶ୍ଚାସ୍ଯ ଋଷଯୋ ଦେବତାସ୍ତଥା।
ଯଶୋଧର୍ମାର୍ଥଭାଗୀ ଚ ଭବତି ପ୍ରେତ୍ଯ ମାନବଃ॥ ॥ 13-142-87 (86958)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 142 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-142-2 ପରିବ୍ରାଜଂ ଶୁନା ସହେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-142-4 ତେନ ପୀବାନ୍ଶୁନା ସହେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-142-9 ଭାର୍ଯାପବାଦଃ କୃତ୍ତିକାସ୍ବଭିଶାପାତ୍॥ 7-142-10 ତ୍ରିକୌଶେଯଂ କୁଶା ରଜ୍ଜୁସ୍ତଯା ନିର୍ବୃତ୍ତଂ କାଶେଯଂ ପାଟିତସନ୍ଧାନମ୍। ତ୍ରୀଣି କୌଶେଯାନି ଯସ୍ମିନ୍। ରାଙ୍କବଂ ରଙ୍କୋର୍ମୃଗାବେଶେଷସ୍ଯ ଚର୍ମ ତଦପି ତ୍ରିବର୍ଷୀଯମତିଜୀର୍ଣମ୍॥ 7-142-12 ପରିଚର୍ଯାଂ କରିଷ୍ଯାମି କୁର୍ବିତ୍ଯନ୍ଯୋନ୍ଯମୁକ୍ତ୍ବେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-142-13 ଏକରୂପ ଏବ ନିଶ୍ଚଯଃ କାର୍ଯଂ ଚ ଯେଷାଂ ତେ॥ 7-142-16 ଉପତୀର୍ଥମବତରଣମାର୍ଗଃ॥ 7-142-24 ନାମାର୍ଥଦ୍ବାରା ସାମର୍ଥ୍ଯଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଅସ୍ମାକଂ ବଧୈଷିଣୀଯମିତି ବିଜ୍ଞାଯେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-142-25 ଅରାତ୍ତ୍ରିଃ ଅରଯଃ କାମାଦଯଃ ସନ୍ତ୍ଯସ୍ମିନ୍ନିତ୍ଯରଂ ପାପଂ ଅର୍ଶଆଦିଭ୍ଯୋଽଜିତ୍ଯଚ୍। ତସ୍ମାତ୍ତ୍ରାଯତ ଇତ୍ଯରାତ୍ତ୍ରିଃ। ଅରଶବ୍ଦାଦଲୁପ୍ତପଞ୍ଚମୀକାତ୍ ପରସ୍ଯ ତ୍ରାଯତେରୁପରି କ୍ବିପ୍ପ୍ରତ୍ଯଯଃ। ଯସ୍ମାଦରାତ୍ରିସ୍ତସ୍ମାଦତ୍ରିଃ। ଅତ୍ତୀତ୍ଯଦ୍ ମୃତ୍ଯୁସ୍ତସ୍ମାତ୍ତ୍ରାଯତ ଇତ୍ଯତ୍ରିଃ। ମୃତ୍ଯୁଶବ୍ଦସ୍ଯ ପାପ୍ମନି ପ୍ରଯୋଗଦର୍ଶନାତ୍॥ 7-142-26 ମଯି ନାମ ମହାମୁନେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-142-27 ବାଯୁଶ୍ଚ ପୃଥିବୀ ଚେତି ଶ୍ରୁତିପ୍ରସିଦ୍ଧା ବାଯ୍ବାଦଯୋ ବସବସ୍ତେ ଯସ୍ଯ ସ୍ବାଧୀନା ଭବନ୍ତି ସ ବସୁମାନ୍ପ୍ରାପ୍ତାଣିମାଦ୍ଯୈଶ୍ବର୍ଯୋ ମହାଯୋଗୀ। ଅତିଶଯେନ ବସୁମାନିତି ବସିଷ୍ଠସ୍ତାଦୃଶୋଽହମସ୍ତି। ବସୁମଚ୍ଛବ୍ଦାଦିଷ୍ଠନ୍ପ୍ରତ୍ଯଯେ ପରେ ମତୁବ୍ଲୋପେ ଟିଲୋପେ ଚ ବସିଷ୍ଠଃ। ବାସଗୃହେଷୁ ବାସଯୋଗ୍ଯେଷୁ ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମେଷୁ ସର୍ବେଷାମୁପଜୀବ୍ଯେଷୁ ବସେ ବସାମି ଅତୋଽହଂ ବସ୍ତୄଣାଂ ମଧ୍ଯେ ଅତିଶ୍ରେଷ୍ଠ ଇତି ବସିଷ୍ଠୋଽସ୍ମି॥ 7-142-29 କଶା ଅଶ୍ବତାଡନରଜ୍ଜୁସ୍ତାମର୍ହନ୍ତି ତେ କଶ୍ଯା ଅଶ୍ବାଃ। ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯେବାଶ୍ବାଃ କଶ୍ଯାସ୍ତଦାଶ୍ରଯତ୍ବାଚ୍ଛରୀରାଣ୍ଯପି କଶ୍ଯାନି। କୁଲଙ୍କୁଲମିତି ବୀପ୍ସାଯାଂ ଦ୍ବିର୍ବଚନମ୍। ସର୍ବଶରୀରେଷ୍ବହମେବୈକଃ କଶ୍ଯପୋ ନାମ ଦ୍ବିଜୋଽସ୍ମି। କଶ୍ଯାନି ଶରୀରାଣି ପାତି ରକ୍ଷତି ପିବତି ଭୁଙ୍କ୍ତେ ପାଯଯତି ଯୋଷଯତି ବା କଶ୍ଯପ ଇତି ଯୋଗାତ୍। କୁବମଃ କୁବମ ଇତି। କୁଃ ପୃଥବୀଂ ତସ୍ଯାଂ ବମତି ବର୍ଷତୀତି କୁବମ ଆଦିତ୍ଯଃ ପୂର୍ବବଦ୍ଦ୍ବିବଚନମ୍। ସର୍ବୋପ୍ଯାଦିତ୍ଯୋଽହମେବ। ମତ୍ପୁତ୍ରତ୍ବାତ୍ସର୍ବେଷାମାଦିତ୍ଯାନାମିତ୍ଯର୍ଥଃ। କାଶ୍ଯୋ ଦୀପ୍ତିମାନ୍। ତତ୍ର ହେତୁଃ। କାଶନିକାଶତ୍ବାତ୍ ବହୁକାଲୀନତ୍ବେନ କାଶପୁଷ୍ପସଦୃଶଃ ସର୍ବତଃ ପଲିତଶ୍ଚିରନ୍ତନସ୍ତପସା ଦୀପ୍ତୋଽସ୍ମୀସ୍ତର୍ଥଃ। କୁଲଂ କୁଲଂ ଚ କୁଶଲଃ କୁପଯଃ କାଶ୍ଯପୋ ଦ୍ବିଜଃ। କାଶ୍ଯପଃ କାଶନୀକାଶ ଏତନ୍ମେ ନାମ ଧାରଯେତି କ.ଡ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-142-31 ପ୍ରଜା ବୈ ବାଜସ୍ତା ଏଷ ବିଭର୍ତୀତି ଶ୍ରୁତ୍ଯନୁସାରେଣ ସ୍ବନାମାହ ଭରେ ଇତି। ଅସୁତାନ୍ ଅପୁତ୍ରାନୁଦାସୀନାନପି ଦୀନାନଦୀନାନ୍ପାଲଯାମି। ଭରେ ସୁତାନ୍ଭରେ ଶିଷ୍ଯାନିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-142-33 ଗୋପଦାର୍ଥଂ ସ୍ବର୍ଗଂ ଭୂମିଂ ଚ ଦମଯତି ବଶୀକରୋତୀତି ଗୋଦମଃ। ତତ୍ର ହେତୁଃ ଦମତ ଇତି। ଦମେନ ଇନ୍ଦ୍ରିଯଜଯେନ ଦମଯତୀତି ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯତ୍ବାତ୍ ଗାଂ ଦ୍ଯାଂ ଚ ଦମିତୁଂ ଶକ୍ତୋସ୍ମୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅଧୂମଃ ନିର୍ଧୂମାଗ୍ନିତୁଲ୍ଯଃ। ଅତ ଏବାଦମଃ ଅନ୍ଯେନ ଦମିତୁମଯୋଗ୍ଯଃ ତତ୍ର ହେତୁଃ। ତେ ତ୍ବଯି। ସମଦର୍ଶନାତ୍ସମସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଦର୍ଶନାତ୍ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନିତ୍ବାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅତ୍ର ଦକାରସ୍ଥାନେ ତକାରଃ। ଗୌତମୋ ଦମଗୋଧୂମୋ ଧୂମୋ ଦୁର୍ଦର୍ଶନଶ୍ଚ ତେ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-142-35 ମିତ୍ରେ ଚର୍ଷୌ ଇତି ବିଶ୍ବପଦାନ୍ତସ୍ଯ ଦୀର୍ଘଃ। ଗବାଂ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାମ୍॥ 7-142-37 ଜଜାମାଦ୍ଯଂ ଜଜାମାଯଂ ଜଜାମାହଂ ଜଜାଯୁଷୀତି କ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ। ଭୂଯୋଭୂଯୋଽତିଶଯେନ ଜମନ୍ତି ଯୁଗପଦନେକେଷୁ ଯଜ୍ଞାଦିଷ୍ବନେକବାରଂ ପୁନଃପୁନର୍ଭକ୍ଷଯନ୍ତି ହବୀଂଷି ତେ ଜାଜମନ୍ତୋ ଦେବାଃ। `ଜମୁ ଭକ୍ଷଣେ' ଯଙ୍ଲୁକି ଶତ୍ରନ୍ତସ୍ଯ ରୂପମ୍। ଇଜ୍ଯନ୍ତେ ଦେବତା ଅସ୍ମିନ୍ନିତି ଯଜୋଽଗ୍ନିଃ ତେଷାଂ ଜାନ ଆବିର୍ଭାବସ୍ତସ୍ମିନ ଜିଜାଯିଷି ଜାତୋଽସ୍ମି ଇହଲୋକେ ଅତୋ ମାଂ ଜିଜାହି ଜାନୀହି। ତତୋ ଯୋଗାତ୍ ମାଂ ଜମଦଗ୍ନିରିତି ନାମତୋ ବିଦ୍ଧି। ଜାଜମଦିତ୍ଯତ୍ରାଦ୍ଯପଦେ ପ୍ରଥମାକ୍ଷରଲୋପେ ଦ୍ବିତୀଯସ୍ଯାଗ୍ନିତ୍ବେ ଜମଦଗ୍ନିରିତି ସିଦ୍ଧମ୍। ତତୋ ଜାଜମନ୍ତୋଽଗ୍ନିଶ୍ଚାସ୍ମିନ୍ ସନ୍ତୀତି ଜମଦଗ୍ନିମାନ୍। ତତୋ ମତୁବ୍ଲୋପେନ ଜମଦଗ୍ନିରିତି ପଦମ୍। ଏତେନାପି ସ୍ବସ୍ଯାଧର୍ଷଣୀଯତ୍ବମୁକ୍ତମ୍॥ 7-142-39 ଧରାନ୍ପର୍ବତାନ୍। ଧରିତ୍ରୀଂ ଭୁବମ୍। ବସୂନ୍ଦେବାନ୍ଧତ୍ତେ ଇତି ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତ୍ଯା ବସୁଧାଂ ଦିବଂ ଚ ତିଷ୍ଠାମି ଅଧିତିଷ୍ଠାମି। ଭର୍ତୁର୍ବସିଷ୍ଠସ୍ଯାନନ୍ତରଂ ଅବ୍ଯବଧାନେନ ଅନୁରୁନ୍ଧତୀତ୍ଯା ନୁକାରଲୋପଃ। ସାରଂ ଧରିତ୍ରୀବସୁଧାଂ ନେଚ୍ଛେ ଭର୍ତୁରନନ୍ତରମ୍। ଇତି ଧ.ପାଠଃ। ବସୁଧାମିଚ୍ଛେ ଭର୍ତୁରିତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-142-41 ଗଡି ବଦନୈକଦେଶ ଇତି ଧାତୋଃ ଗଣ୍ଡେତି ନୁମା ସହିତସ୍ଯାନୁକରଣମ୍। ମା ମାମ୍। ବୃଷାଦର୍ଭିଣାଽଗ୍ନୌ ହୁତ୍ବାଽସ୍ଯା ଉତ୍ପାଦିତତ୍ବାଦନଲସଂଭବତ୍ବମ୍। ଗଣ୍ଡଂ ଗତବତୀ ଗଣ୍ଡଂ ଗଣ଼୍ଡା ଗଣ୍ଡେତି ସଂଜ୍ଞିତା। ଗଣ୍ଡଂ ଗଣ୍ଡେତି ଗଣ୍ଡେତୀତି ଧ.ପାଠଃ। ଚଣ୍ଡଂ ଗତବତ୍ପ୍ରଚଣ୍ଡା ଚଣ୍ଡାଚଣ୍ଡେତି ସଂଜ୍ଞିତା। ଚଣ୍ଡାଚଣ୍ଡେତି ଚଣ୍ଡେତୀତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-142-43 ପଶୂନ୍ ଜୀବାନ୍ ରଞ୍ଜାମି ରଞ୍ଜଯାମି। ମାଂ ମମ ନାମେତ୍ଯର୍ଥଃ। ସଖେ ସଖାଯୌ ସଖ୍ଯେଯ ଇତି ଥ.ପାଠଃ। ସହେଽପରାଧଂ ସଖ୍ଯେଯ ଇତି ଙ.ପାଠଃ॥ 7-142-45 ଶ୍ବା ଧର୍ମଃ ତତ୍ସଖାଯୋ ମୁନଯଃ ତେଷାଂ ସଖା ଶୁନଃସଖସଖଃ ତମ୍। ଶୁନାଂ ସଦା ସଖାଯଂ ମାମିତି ଙ.ଥ. ପାଠଃ॥ 7-142-47 ଭସ୍ମ ଭସ୍ମତାମ୍॥ 7-142-51 କଲାପଶଃ ସଙ୍ଘଶଃ॥ 7-142-55 ସର୍ବ ଏବ ଶୁନସ୍ସଖମିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-142-57 ଶୁନଃ ସାରମେଯାନ୍ପରିକର୍ଷତୁ କ୍ରୀଡାର୍ଥଂ ମୃଗଯାର୍ଥଂ ବା। ପରିବ୍ରାଟ୍ କର୍ମବୃତ୍ତିସ୍ତ୍ବିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-142-58 ସ୍ବସୁତାଂ ଶୁଲ୍କଗ୍ରହଣେନ। କୀନାଶାତ୍ କର୍ଷକାତ୍॥ 7-142-60 ସର୍ବତ୍ର ସର୍ବଂ ପଣତୁ ନ୍ଯାସଲୋଭଂ କରୋତୁ ଚେତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-142-61 ବୃଥା ଯାଗାଦିନିମିତ୍ତଂ ବିନା। ବୃଥା ନଟନର୍ତକାଦୌ॥ 7-142-62 ଜଯତାଂ ଯୁଦ୍ଧେ ବାଦେ ବା। ମାତରଂ ଚାପି ଜହତ୍ବିତି କ.ପାଠଃ॥ 7-142-63 କକ୍ଷାପ୍ତୌ ତତ୍ର ହି ହୁତଂ ଭସ୍ମୀଭାବମପ୍ରାପ୍ଯ ହୋତୁର୍ଦୋଷକରମିତ୍ଯାଶଯଃ॥ 7-142-67 ନିର୍ଗୁଣାନ୍ବିଭୃଯାଦ୍ଭୃତ୍ଯାନିତି କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-142-69 ଋଦ୍ଧ୍ଯା ଚୈବାପ୍ଯହଂକୃତ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-142-70 ବର୍ଷାଚରୋସ୍ତୁ ଭୃତକ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-142-72 ଜ୍ଞାତୀନାଂ ଅନାଦରେ ଷଷ୍ଠୀ। ଜ୍ଞାତୀନନାଦୃତ୍ଯେତ୍ଯର୍ଥଃ। ଅଭୋଗ୍ଯା ଯୋନିଦୂଷିତା॥ 7-142-73 ସାଧୁଭିଶ୍ଚ ବିରୁଧ୍ଯତ୍ବିତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-142-74 ସାଧଯିତ୍ବା ଅନ୍ନଂ ପକ୍ତ୍ବା॥ 7-142-78 ଅଦ୍ଯଂ ଭକ୍ଷ୍ଯମ୍॥ 7-142-79 ଅନ୍ତର୍ହିତାନି ଅନ୍ତର୍ଧାନଂ ପ୍ରାପିତାନି॥ 7-142-85 ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ପ୍ରକୀର୍ତିତ ଇତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 143
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.143. ଅଧ୍ଯାଯଃ 143
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ସମ୍ଭୂଯ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଂ କୁର୍ବଦ୍ଭିର୍ଦ୍ବିଜର୍ଷିଭୀ ରାଜର୍ଷିଭିଶ୍ଚ କ୍ରମେଣ ବ୍ରହ୍ମସରଃପ୍ରତି ଗମନମ୍॥ 1 ॥ ତତ୍ରାଗସ୍ତ୍ଯେନ ହ୍ରଦାତ୍ସମୁଦ୍ଧୃତପଦ୍ମସ୍ଯ ଧର୍ମଶୁଶ୍ରୂଷୁଣେନ୍ଦ୍ରେଣ ଗୂଢମପହାରେ ଋଷିଭୀ ରାଜଭିଶ୍ଚ ସ୍ବେଷୁ ପୁଷ୍କରସ୍ତେଯଂ ଶଙ୍କମାନମଗସ୍ତ୍ଯଂପ୍ରତି ପ୍ରତ୍ଯେକଶୋ ନାନାଶପଥକରଣମ୍॥ 2 ॥ ପଶ୍ଚାଦିନ୍ଦ୍ରେଣ ସ୍ବସ୍ବରୂପପ୍ରକାଶନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବେନ ପୁଷ୍କରାପହାରସ୍ଯ ପ୍ରଯୋଜନନିବେଦନେନ ତତ୍ପ୍ରସାଦନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଅତ୍ରୈବୋଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଯଦ୍ବୃତ୍ତଂ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଯାଂ ଶପଥଂ ପ୍ରତି ତଚ୍ଛୃଣୁ॥ 13-143-1 (86959)
ପୁଷ୍କରାର୍ଥଂ କୃତଂ ସ୍ତୈନ୍ଯଂ ପୁରା ଭରତସତ୍ତମ।
ରାଜର୍ଷିଭିର୍ମହାରାଜ ତଥୈବ ଚ ଦ୍ବିଜର୍ଷିଭିଃ॥ 13-143-2 (86960)
ପୁରା ପ୍ରଭାସେ ଋଷଯଃ ସମଗ୍ରାଃ
ସମେତା ବୈ ମନ୍ତ୍ରମମନ୍ତ୍ରଯନ୍ତ।
ଚରାମ ସର୍ବାଂ ପୃଥିବୀଂ ପୁଣ୍ଯତୀର୍ଥାଂ
ତନ୍ନଃ କାମଂ ହନ୍ତ ଗଚ୍ଛାମ ସର୍ବେ॥ 13-143-3 (86961)
ଶୁକ୍ରୋଽଙ୍ଗିରାଶ୍ଚୈବ କବିଶ୍ଚ ବିଦ୍ବାଂ-
ସ୍ତଥା ହ୍ଯଗସ୍ତ୍ଯୋ ନାରଦପର୍ବତୌ ଚ।
ଭୃଗୁର୍ବସିଷ୍ଠଃ କଶ୍ଯପୋ ଗୌତମଶ୍ଚ
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋ ଜମଦଗ୍ନିଶ୍ଚ ରାଜନ୍॥ 13-143-4 (86962)
ଋଷିସ୍ତଥା ଗାଲବୋଽଥାଷ୍ଟକଶ୍ଚ
ଭରଦ୍ବାଜୋଽରୁନ୍ଧତୀ ବାଲଖିଲ୍ଯାଃ।
ଶିବିର୍ଦିଲୀପୋ ନହୁଷୋଽମ୍ବରୀଷୋ
ରାଜା ଯଯାତିର୍ଧୁନ୍ଧୁମାରୋଽଥ ପୂରୁଃ॥ 13-143-5 (86963)
ଜଗ୍ମୁଃ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ମହାନୁଭାବଂ
ଶତକ୍ରତୁଂ ବୃତ୍ରହଣଂ ନରେନ୍ଦ୍ରାଃ।
ତୀର୍ଥାନି ସର୍ବାଣି ପରିଭ୍ରମନ୍ତୋ
ମାଘ୍ଯାଂ ଯଯୁଃ କୌଶିକୀଂ ପୁଣ୍ଯତୀର୍ଥାମ୍॥ 13-143-6 (86964)
ସର୍ବେଷୁ ତୀର୍ଥେଷ୍ବବଧୂତପାପା
ଜଗ୍ମୁସ୍ତତୋ ବ୍ରହ୍ମସରଃ ସୁପୁଣ୍ଯମ୍।
ଦେବସ୍ଯ ତୀର୍ଥେ ଜଲମଗ୍ନିକଲ୍ପା
ବିଗାହ୍ଯ ତେ ଭୁକ୍ତବିସପ୍ରସୂନାଃ॥ 13-143-7 (86965)
କେଚିଦ୍ବିସାନ୍ଯଖନଂସ୍ତତ୍ର ରାଜନ୍ନ-
ନ୍ଯେ ମୃଣାଲାନ୍ଯଖନଂସ୍ତତ୍ର ବିପ୍ରାଃ।
ଅଥାପଶ୍ଯନ୍ପୁଷ୍କରଂ ତେ ହ୍ରିଯନ୍ତଂ
ହ୍ରଦାଦଗସ୍ତ୍ଯେନ ସମୁଦ୍ଧୃତଂ ତତ୍॥ 13-143-8 (86966)
ନାନାହ ସର୍ବାନୃଷିମୁଖ୍ଯାନଗସ୍ତ୍ଯଃ
କେନାହୃତଂ ପୁଷ୍କରଂ ମେ ସୁଜାତମ୍।
ଯୁଷ୍ମାଞ୍ଶଙ୍କେ ପୁଷ୍କରଂ ଦୀଯତାଂ ମେ
ନ ବୈ ଭବନ୍ତୋ ହର୍ତୁମର୍ହନ୍ତି ପଦ୍ମମ୍॥ 13-143-9 (86967)
ଶୃଣୋମି କାଲୋ ହିଂସତେ ଧର୍ମବୀର୍ଯଂ
ସେଯଂ ପ୍ରାପ୍ତା ବର୍ତତେ ଧର୍ମପୀଡା।
ପୁରାଽଧର୍ମୋ ବର୍ତତେ ନେହ ଯାବ-
ତ୍ତାବଦ୍ଗଚ୍ଛାମଃ ସୁରଲୋକଂ ଚିରାଯ॥ 13-143-10 (86968)
ପୁରା ବେଦାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣା ଗ୍ରାମମଧ୍ଯେ
ଘୁଷ୍ଟସ୍ବରା ବୃଷଲାନ୍ଶ୍ରାବଯନ୍ତି।
ପୁରା ରାଜା ବ୍ଯବହାରାନଧର୍ମା-
ନ୍ପଶ୍ଯତ୍ଯହଂ ପରଲୋକଂ ବ୍ରଜାମି॥ 13-143-11 (86969)
ପୁରା ରାଜା ପ୍ରତ୍ଯବରାନ୍ଗରୀଯସୋ
ମଂସ୍ଯତ୍ଯଥୈନମନୁଯାସ୍ଯନ୍ତି ସର୍ବେ।
ଧର୍ମୋତ୍ତରଂ ଯାବଦିଦଂ ନ ବର୍ତତେ
ତାବଦ୍ବ୍ରଜାମି ପରଲୋକଂ ଚିରାଯ॥ 13-143-12 (86970)
ପୁରା ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ପରେଣ ମର୍ତ୍ଯା-
ନ୍ବଲୀଯସା ଦୁର୍ବଲାନ୍ଭୁଜ୍ଯମାନାନ୍।
ତସ୍ମାଦ୍ଯାସ୍ଯାମି ପରଲୋକଂ ଚିରାଯ
ନ ହ୍ଯୁତ୍ସହେ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମୀଦୃଙ୍ନୃଲୋକେ॥ 13-143-13 (86971)
ତମାହୁରାର୍ତା ଋଷଯୋ ମହର୍ଷିଂ
ନ ତେ ବଯଂ ପୁଷ୍କରଂ ଚୋରଯାମଃ।
ମିଥ୍ଯାଭିଶଂସା ଭବତା ନ କାର୍ଯା
ଶପାମ ତୀକ୍ଷ୍ଣୈଃ ଶପଥୈର୍ମହର୍ଷେ॥ 13-143-14 (86972)
ତେ ନିଶ୍ଚିତାସ୍ତତ୍ର ମହର୍ଷଯସ୍ତୁ
ସମ୍ପଶ୍ଯନ୍ତୋ ଧର୍ମମେତଂ ନରେନ୍ଦ୍ରାଃ।
ତତୋଽଶପନ୍ତ ଶପଥାନ୍ପର୍ଯଯେଣ
ସହୈବ ତେ ପାର୍ଥିବ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରୈଃ॥ 13-143-15 (86973)
ଭୃଗୁରୁବାଚ। 13-143-16x (7264)
ପ୍ରତ୍ଯାକ୍ରୋଶେଦିହାକ୍ରୁଷ୍ଟସ୍ତାଡିତଃ ପ୍ରତିତାଡଯେତ୍।
ଖାଦେଚ୍ଚ ପୃଷ୍ଠମାଂସାନି ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-16 (86974)
ବସିଷ୍ଠ ଉବାଚ। 13-143-17x (7265)
ଅସ୍ବାଧ୍ଯାଯପରୋ ଲୋକେ ଶ୍ବାନଂ ଚ ପରିକର୍ଷତୁ।
ପୁରେ ଚ ଭିକ୍ଷୁର୍ଭବତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-17 (86975)
କଶ୍ଯପ ଉବାଚ। 13-143-18x (7266)
ସର୍ବତ୍ର ସର୍ବଂ ପଣତୁ ନ୍ଯାସେ ଲୋଭଂ କରୋତୁ ଚ।
କୂଟସାକ୍ଷିତ୍ବମଭ୍ଯେତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-18 (86976)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-143-19x (7267)
ଜୀବତ୍ବହଙ୍କୃତୋ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବିଷମେଣାସମେନ ସଃ।
କର୍ଷକୋ ମତ୍ସରୀ ଚାସ୍ତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-19 (86977)
ଅଙ୍ଗିରା ଉବାଚ। 13-143-20x (7268)
ଅଶୁଚିର୍ବ୍ରହ୍ମକୂଟୋସ୍ତୁ ଶ୍ବାନଂ ଚ ପରିକର୍ଷତୁ।
ବ୍ରହ୍ମହାଽନିକୃତିଶ୍ଚାସ୍ତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-20 (86978)
ଧୁନ୍ଧୁମାର ଉବାଚ। 13-143-21x (7269)
ଅକୃତଜ୍ଞସ୍ତୁ ମିତ୍ରାଣାଂ ଶୂଦ୍ରାଯାଂ ଚ ପ୍ରଜାଯତୁ।
ଏକଃ ସମ୍ପନ୍ନମଶ୍ନାତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-21 (86979)
ପୁରୂରବା ଉବାଚ। 13-132-22x (7270)
ଚିକିତ୍ସାଯାଂ ପ୍ରଚରତୁ ଭାର୍ଯଯା ଚୈବ ପୁଷ୍ଯତୁ।
ଶ୍ବଶୁରାତ୍ତସ୍ଯ ବୃତ୍ତିଃ ସ୍ଯାଦ୍ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-22 (86980)
ଦିଲୀପ ଉବାଚ। 13-143-23x (7271)
ଉଦପାନପ୍ଲବେ ଗ୍ରାମେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବୃଷଲୀପତିଃ।
ତସ୍ଯ ଲୋକାନ୍ସ ବ୍ରଜତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-23 (86981)
ଶୁକ୍ର ଉବାଚ। 13-143-24x (7272)
ବୃଥା ମାଂସଂ ସମଶ୍ନାତୁ ଦିବା ଗଚ୍ଛତୁ ମୈଥୁନମ୍।
ପ୍ରେଷ୍ଯୋ ଭବତୁ ରାଜ୍ଞଶ୍ଚ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-24 (86982)
ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-143-25x (7273)
ଅନଧ୍ଯାଯେଷ୍ବଧୀଯୀତ ମିତ୍ରଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ଚ ଭୋଜଯେତ୍।
ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ଚାଶ୍ନୀଯାଦ୍ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-25 (86983)
ଶିବିରୁବାଚ। 13-143-26x (7274)
ଅନାହିତାଗ୍ନିର୍ମିଯତାଂ ଯଜ୍ଞେ ବିଘ୍ନଂ କରୋତୁ ଚ।
ତପସ୍ବିଭିର୍ବିରୁଧ୍ଯେଚ୍ଚ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-26 (86984)
ଯଯାତିରୁବାଚ। 13-143-27x (7275)
ଅନୃତୌ ବ୍ରତନିଯତାଯାଂ ଭାର୍ଯାଯାଂ ସ ପ୍ରଜାଯତୁ।
ନିରାକରୋତୁ ବେଦାଂଶ୍ଚ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-27 (86985)
ନହୁଷ ଉବାଚ। 13-143-28x (7276)
ଅତିଥିର୍ଗୃହସଂସ୍ଥୋଽସ୍ତୁ କାମବୃତ୍ତସ୍ତୁ ଦୀକ୍ଷିତଃ।
ବିଦ୍ଯାଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତୁ ଭୃତୋ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-28 (86986)
ଅମ୍ବରୀଷ ଉବାଚ। 13-143-29x (7277)
ନୃଶଂସସ୍ତ୍ଯକ୍ତଧର୍ମୋଽସ୍ତୁ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଜ୍ଞାତିଷୁ ଗୋଷୁ ଚ।
ନିହନ୍ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚାପି ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-29 (86987)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-143-30x (7278)
ଗୃହଜ୍ଞାନୀ ବହିଃଶାସ୍ତ୍ରଂ ପଠତାଂ ବିସ୍ବରଂ ପଦମ୍।
ଗରୀଯସୋଽବଜାନାତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-30 (86988)
ନାଭାଗ ଉବାଚ। 13-143-31x (7279)
ଅନୃତଂ ଭାଷତୁ ସଦା ସଦ୍ଭିଶ୍ଚୈବ ବିରୁଧ୍ଯତୁ।
ଶୁଲ୍କେନ ଦଦତୁ କନ୍ଯାଂ ଯସ୍ତେ ହରପି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-31 (86989)
କବିରୁବାଚ। 13-143-32x (7280)
ପଦା ଚ ଗାଂ ସଂସ୍ପୃଶତୁ ସୂର୍ଯଂ ଚ ପ୍ରତି ମେହତୁ।
ଶରଣାଗତଂ ସଂତ୍ଯଜତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-32 (86990)
ବିଶ୍ବାମିଇତ୍ର ଉବାଚ। 13-143-33x (7281)
କରୋତୁ ଭୃତକୋଽବର୍ଷାଂ ରାଜ୍ଞଶ୍ଚାସ୍ତୁ ପୁରୋହିତଃ।
ଋତ୍ବିଗସ୍ତୁ ହ୍ଯଯାଜ୍ଯସ୍ଯ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-33 (86991)
ପର୍ବତ ଉବାଚ। 13-143-34x (7282)
ଗ୍ରାମେ ଚାଧିକୃତଃ ସୋଽସ୍ତୁ ଖରଯାନେନ ଗଚ୍ଛତୁ।
ଶୁନଃ କର୍ଷତୁ ବୃତ୍ତ୍ଯର୍ଥେ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-34 (86992)
ଭରଦ୍ବାଜ ଉବାଚ। 13-143-35x (7283)
ସର୍ବପାପସମାଦାନଂ ନୃଶଂସେ ଚାନୃତେ ଚ ଯତ୍।
ତତ୍ତସ୍ଯାସ୍ତୁ ସଦା ପାପଂ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-35 (86993)
ଅଷ୍ଟକ ଉବାଚ। 13-143-36x (7284)
ସ ରାଜାସ୍ତ୍ବକୃତପ୍ରଜ୍ଞଃ କାମବୃତ୍ତଶ୍ଚ ପାପକୃତ୍।
ଅଧର୍ମେଣାଭିଶାସ୍ତୂର୍ବୀଂ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-36 (86994)
ଗାଲବ ଉବାଚ। 13-143-37x (7285)
ପାପିଷ୍ଠେଭ୍ଯୋ ହ୍ଯନର୍ଘାର୍ହଃ ସ ନରୋଽସ୍ତୁ ସ୍ବପାପକୃତ୍।
ଦତ୍ତ୍ବା ଦାନଂ କୀର୍ତଯତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-37 (86995)
ଅରୁନ୍ଧତ୍ଯୁବାଚ। 13-143-38x (7286)
ଶ୍ବଶ୍ର୍ବାଽପବାଦଂ ବଦତୁ ଭର୍ତୁର୍ଭବତୁ ଦୁର୍ମନାଃ।
ଏକା ସ୍ବାଦୁ ସମଶ୍ନାତୁ ଯା ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-38 (86996)
ବାଲଖିଲ୍ଯା ଊଚୁଃ। 13-143-39x (7287)
ଏକପାଦେନ ବୃତ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ଗ୍ରାମଦ୍ବାରେ ସ ତିଷ୍ଠତୁ।
ଧର୍ମଜ୍ଞସ୍ତ୍ଯକ୍ତଧର୍ମାସ୍ତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-39 (86997)
ପଶୁସଖ ଉବାଚ। 13-143-40x (7288)
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରମନାଦୃତ୍ଯ ସ ସୁଖଂ ସ୍ବପତୁ ଦ୍ବିଜଃ।
ପରିବ୍ରାଟ୍ କାମବୃତ୍ତୋସ୍ତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-40 (86998)
ସୁରଭ୍ଯୁବାଚ। 13-143-41x (7289)
ବାଲଜେନ ନିଦାନେନ କାଂସ୍ଯଂ ଭବତୁ ଦୋହନମ୍।
ଦୁହ୍ଯେତ ପରବତ୍ସେନ ଯା ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-41 (86999)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-143-42x (7290)
ତତସ୍ତୁ ତୈଃ ଶପଥୈଃ ଶପ୍ଯମାନୈ-
ର୍ନାନାବିଧୈର୍ବହୁଭିଃ କୌରବେନ୍ଦ୍ର।
ସହସ୍ରାକ୍ଷୋ ଦେବରାଟ୍ ସମ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ
ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ତଂ କୋପନଂ ବିପ୍ରମୁଖ୍ଯମ୍॥ 13-143-42 (87000)
ଯଥାବ୍ରବୀନ୍ମଘବା ପ୍ରତ୍ଯଯଂ ସ୍ବଂ
ସ୍ବଯଂ ସମାଗତ୍ଯ ତମୃଷିଂ ଜାତରୋଷମ୍।
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଦେବର୍ଷିନୃପର୍ଷିମଧ୍ଯେ
ଯଂ ତଂ ନିବୋଧେହ ମମାଦ୍ଯ ରାଜନ୍॥ 13-143-43 (87001)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 13-143-44x (7291)
ଅଧ୍ବର୍ଯବେ ଦୁହିତରଂ ଦଦାତୁ
ଛନ୍ଦୋଗେ ବାଽଽଚରିତବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେ।
ଅଥର୍ବଣଂ ବେଦମଧୀତ୍ଯ ବିପ୍ରଃ
ସ୍ନାଯୀତ ଯଃ ପୁଷ୍କରମାଦଦାତି॥ 13-143-44 (87002)
ସର୍ବାନ୍ବେଦାନଧୀଯୀତ ପୁଣ୍ଯଶୀଲୋଽସ୍ତୁ ଧାର୍ମିକଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସଦନଂ ଯାତୁ ଯସ୍ତେ ହରତି ପୁଷ୍କରମ୍॥ 13-143-45 (87003)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 13-143-46x (7292)
ଆଶୀର୍ବାଦସ୍ତ୍ବଯା ପ୍ରୋକ୍ତଃ ଶପଥୋ ବଲସୂଦନ।
ଦୀଯତାଂ ପୁଷ୍କରଂ ମହ୍ଯମେଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-143-46 (87004)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 13-143-47x (7293)
ନ ମଯା ଭଗବଁଲ୍ଲୋଭାଦ୍ଧୃତଂ ପୁଷ୍କରମଦ୍ଯ ବୈ।
ଧର୍ମାଂସ୍ତୁ ଶ୍ରୋତୁକାମେନ ହୃତଂ ନ କ୍ରୋଦ୍ଧୁମର୍ହସି॥ 13-143-47 (87005)
ଧର୍ମଶ୍ରୁତିସମୁତ୍କର୍ଷୋ ଧର୍ମସେତୁରନାମଯଃ।
ଆର୍ଷୋ ବୈ ଶାଶ୍ବତୋ ନିତ୍ଯମବ୍ଯଯୋଽଯଂ ମଯା ଶ୍ରୁତଃ॥ 13-143-48 (87006)
ତଦିଦଂ ଗୃହ୍ଯତାଂ ବିଦ୍ବନ୍ପୁଷ୍କରଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ।
ଅତିକ୍ରମଂ ମେ ଭଗବନ୍କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହସ୍ଯନିନ୍ଦିତ॥ 13-143-49 (87007)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ମହେନ୍ଦ୍ରେଣ ତପସ୍ବୀ କୋପନୋ ଭୃଶମ୍।
ଜଗ୍ରାହ ପୁଷ୍କରଂ ଧୀମାନ୍ପ୍ରସନ୍ନଶ୍ଚାଭବନ୍ମୁନିଃ॥ 13-143-50 (87008)
ପ୍ରଯଯୁସ୍ତେ ତତୋ ଭୂଯସ୍ତୀର୍ଥାନି ବନଗୋଚରାଃ।
ପୁଣ୍ଯେଷୁ ତୀର୍ଥେଷୁ ତଥା ଗାତ୍ରାଣ୍ଯାପ୍ଲାବଯନ୍ତ ତେ॥ 13-143-51 (87009)
ଆଖ୍ଯାନଂ ଯ ଇଦଂ ଯୁକ୍ତଃ ପଠେତ୍ବର୍ବଣିପର୍ବଣି।
ନ ମୂର୍ଖଂ ଜନଯେତ୍ପୁତ୍ରଂ ନ ଭବେଚ୍ଚ ନିରାକୃତିଃ॥ 13-143-52 (87010)
ନ ତମାପତ୍ସ୍ପୃଶେତ୍କାଚିଦ୍ବିଜ୍ବରୋ ନ ଜରାବହଃ।
ବିରଜାଃ ଶ୍ରେଯସା ଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-143-53 (87011)
ଯଶ୍ଚ ଶାସ୍ତ୍ରମଧୀଯୀତ ଋଷିଭିଃ ପରିପାଲିତମ୍।
ସ ଗଚ୍ଛେଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଲୋକମବ୍ଯଯଂ ଚ ନରୋତ୍ତମ॥ ॥ 13-143-54 (87012)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 143 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-143-1 ଅତ୍ର ଶପଥେନୈବ ନିଷିଦ୍ଧାର୍ଥପ୍ରକାଶନେ॥ 7-143-2 ପୁଷ୍କରାର୍ଥଂ ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ସ୍ତୈନ୍ଯଂ କୃତମ୍। ମୁନିଭିଃ ଶପଥାଃ କୃତା ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-143-8 ବିସମୃଣାଲଯୋଃ କମଲକୁମୁଦବଦବାନ୍ତରଭେଦୋ ଜ୍ଞେଯଃ। ହ୍ରିଯନ୍ତଂ ହ୍ରିଯମାଣମ୍॥ 7-143-12 ପ୍ରତ୍ଯବରାନ୍ମଧ୍ଯମାନ୍। ତମୋତ୍ତରଂ ଯାବଦିଦଂ ନ ବର୍ତତ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-143-16 ପୃଷ୍ଠମାଂସାନି ପୃଷ୍ଠବାହାନାଂ ହଯବୃଷଭୋଷ୍ଟ୍ରାଦୀନାଂ ମାଂସାନି। ଖାଦେଚ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମମାଂସାନୀତି ଡ.ପାଠଃ॥ 7-143-17 ଭିକ୍ଷୁଃ ସଂମ୍ଯାସୀ॥ 7-143-18 ପଣତୁ କ୍ରଯବିକ୍ରଯଂ କରୋତୁ। ସର୍ବଂ ଅପଣ୍ଯମପି॥ 7-143-19 ବିଗତଃ ସମଭାବୋ ଯସ୍ମାତ୍ତେନାସମେନ କାମକ୍ରୋଧାଦିନା। କୃପଣତ୍ବଂ ସମେତୁ ସ ଇତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-143-20 ଅନିକୃତିଃ ଅକୃତପ୍ରାଯାଶ୍ଚେତଃ॥ ମାନଂ ଚ ପରିକର୍ଷତ୍ବିତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-143-22 ଚୋରକାର୍ଯଂ ପ୍ରଚରତୁ ଇତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ। ଭାର୍ଯାଂ ସ୍ବାଂ ଚୈବ ଦୂଷ୍ଯତୁ ଇତି ଥ.ପାଠଃ। ଭାର୍ଯା ବାଚୈବ ତୁଷ୍ଯତ୍ବିତି ଧ. ପାଠଃ॥ 7-143-23 ଉଦପାନେ ପ୍ଲବ ଆପ୍ଲବଃ ସ୍ନାନଂ ଯସ୍ମିନ୍॥ 7-143-24 ଯତିର୍ଗଚ୍ଛତୁ ମୈଥୁନମିତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-143-28 ଅତିଥିର୍ଯତିଃ। ଗୃହସଂସ୍ଥୋ ଗୃହବାସୀ। ଅତିଥିଂ ଗୃହସ୍ଥସ୍ତ୍ଯଜତ୍ବିତି ଥ.ପାଠଃ। ଭୃତୋ ବିତ୍ତେନ କ୍ରୀତଃ॥ 7-143-30 ଗୂଢୋ ଜ୍ଞାତୁଂ ବହିଶ୍ଶାସ୍ତ୍ରମିତି ଥ. ଧ.ପାଠଃ॥ 7-143-33 ଭୃତକୌ ଧାନ୍ଯବିକ୍ରୀତଃ ସନ୍ ଅବର୍ଷାଂ ବୃଷ୍ଟିନିର୍ବନ୍ଧଂ କରୋତୁ॥ 7-143-37 ପାପିଷ୍ଠା ଏବ ଅନର୍ଘାର୍ହାଃ ଅପୂଜ୍ଯାଃ। ଅଯଂ ତୁ ତତୋପ୍ଯପୂଜ୍ଯୋସ୍ତୁ। ସ୍ବପାପକୃତ୍ ସ୍ବେଷୁ ଜ୍ଞାତିଷୁ ପାପକୃତ୍॥ 7-143-41 ନିଦାନଂ ଦୋହନକାଲେ ଗବାଂ ପାଦବନ୍ଧନୀ ରଜ୍ଜୁସ୍ତେନ॥ 7-143-43 ପ୍ରତ୍ଯଯମଭିପ୍ରାଯମ୍॥ 7-143-48 ଧର୍ମଶ୍ରୁତୀନାଂ ସମ୍ଯଗୁତ୍କର୍ଷଃ। ଧର୍ମ ଏବ ସେତୁସ୍ତରଣୋପାଯଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 144
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.144. ଅଧ୍ଯାଯଃ 144
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଛତ୍ରୋପାନତ୍ପ୍ରବୃତ୍ତିପ୍ରଦାନନିଦାନକଥନାଯ ସୂର୍ଯଜମଦଗ୍ନିସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥ ଜମଦଗ୍ନିନା ରେଣୁକାଯାଃ ସ୍ବଧନୁର୍ନିସ୍ସୃତଶରାଣାଂ ପୁନଃପୁନରାଦାନେ ନିଯୋଜନେନ ବାଣକ୍ରୀଡାରମ୍ଭଃ॥ 2 ॥ ରେଣୁକଯା ସୂର୍ଯତେଜଃ ପ୍ରତପ୍ତଶିରଃ ପାଦତଯା ତରୁଚ୍ଛାଯାଶ୍ରଯଣେନ ଶରାନଯନବିଲମ୍ବନେ ରୁଷ୍ଟେନ ମୁନିନା ତତ୍କାରଣପ୍ରଶ୍ନଃ॥ 3 ॥ ରେଣୁକଯା ତନ୍ନିବେଦନେ ମୁନିନା କୋପାଚ୍ଛସ୍ତ୍ରେଣ ଭୂମୌ ସୂର୍ଯନିପାତନୋଦ୍ଯମନମ୍॥ 4 ॥ ଭଯାତ୍ସୂର୍ଯେଣ ବିପ୍ରରୂପଧାରଣେନ ଭୁବମେତ୍ଯ ତତ୍ପ୍ରସାଦନମ୍॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯଦିଦଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧକୃତ୍ଯେଷୁ ଦୀଯତେ ଭରତର୍ଷଭ।
ଛତ୍ରଂ ଚୋପାନହୌ ଚୈବ କେନୈତତ୍ସମ୍ପ୍ରବର୍ତିତମ୍॥ 13-144-1 (87013)
କଥଂ ଚୈତତ୍ସମୁତ୍ପନ୍ନଂ କିମର୍ଥଂ ଚୈବ ଦୀଯତେ।
ନ କେବଲଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧକୃତ୍ଯେ ପୁଣ୍ଯକେଷ୍ବପି ଦୀଯତେ॥ 13-144-2 (87014)
ବହୁଷ୍ବପି ନିମିତ୍ତେଷୁ ପୁଣ୍ଯମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଦୀଯତେ।
ଏତଦ୍ବିସ୍ତରତୋ ବ୍ରହ୍ମଞ୍ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ॥ 13-144-3 (87015)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-144-4x (7294)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ନବହିତଶ୍ଛତ୍ରୋପାନହବିସ୍ତରମ୍।
ଯଥୈତତ୍ପ୍ରଥିତଂ ଲୋକେ ଯଥା ଚୈତତ୍ପ୍ରବର୍ତିତମ୍॥ 13-144-4 (87016)
ଯଥା ଚାକ୍ଷଯ୍ଯତାଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ପୁଣ୍ଯତାଂ ଚ ଯଥାଗତମ୍।
ସର୍ବମେତଦଶେଷେଣ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ନରାଧିପ॥ 13-144-5 (87017)
`ଇତିହାସଂ ପୁରାବୃତ୍ତମିଦଂ ଶୃଣୁ ନରାଧିପ।'
ଜମଦଗ୍ନେଶ୍ଚ ସଂବାଦଂ ସୂର୍ଯସ୍ଯ ଚ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-144-6 (87018)
ପୁରା ସ ଭଗବାନ୍ସାକ୍ଷାଦ୍ଧନୁଷା କ୍ରୀଡତି ପ୍ରଭୋ।
ସନ୍ଧାଯସନ୍ଧାଯ ଶରାଂଶ୍ଚିକ୍ଷେପ କିଲ ଭାର୍ଗବଃ॥ 13-144-7 (87019)
ତାନ୍କ୍ଷିପ୍ତାନ୍ରେଣୁକା ସର୍ବାଂସ୍ତସ୍ଯେଷୂନ୍ଦୀପ୍ତତେଜସଃ।
ଆନୀଯ ସା ତଦା ତସ୍ମୈ ପ୍ରାଦାଦସକୃଦଚ୍ଯୁତ॥ 13-144-8 (87020)
ଅଥ ତେନ ସ ଶବ୍ଦେନି ଜ୍ଯାଯାଶ୍ଚୈବ ଶରସ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରହୃଷ୍ଟଃ ସମ୍ପ୍ରଚିକ୍ଷେପ ସା ଚ ପ୍ରତ୍ଯାଜହାର ତାନ୍॥ 13-144-9 (87021)
ତତୋ ମଧ୍ଯାହ୍ନମାରୂଢେ ଜ୍ଯେଷ୍ଠାମୂଲେ ଦିବାକରେ।
ସ ସାଯକାନ୍ଦ୍ବିଜୋ ମୁକ୍ତ୍ବା ରେଣୁକାମିଦମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-144-10 (87022)
ଗଚ୍ଛାନଯ ବିଶାଲାକ୍ଷି ଶରାନେତାନ୍ଧନୁଶ୍ଚ୍ଯୁତାନ୍।
ଯାବଦେତାନ୍ପୁନଃ ସୁଭ୍ରୁ କ୍ଷିପାମୀତି ଜନାଧିପ॥ 13-144-11 (87023)
ସା ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯନ୍ତରା ଛାଯାଂ ବୃକ୍ଷମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଭାମିନୀ।
ତସ୍ଥୌ ତସ୍ଯା ହି ସନ୍ତପ୍ତଂ ଶିରଃ ପାଦୌ ତଥୈବ ଚ॥ 13-144-12 (87024)
ସ୍ଥିତା ସା ତୁ ମୂହୂର୍ତଂ ବୈ ଭର୍ତୁଃ ଶାପଭଯାଚ୍ଛୁଭା।
ଯଯାବାନଯିତୁଂ ଭୂଯଃ ସାଯକାନସିତେକ୍ଷଣା।
ପ୍ରତ୍ଯାଜଗାମ ଚ ଶରାଂସ୍ତାନାଦାଯ ଯଶସ୍ବିନୀ॥ 13-144-13 (87025)
ସା ବୈ ପ୍ରସ୍ବିନ୍ନସର୍ବାଙ୍ଗୀ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ଦୁଃଖଂ ନିଯଚ୍ଛତୀ।
ଉପାଜଗାମ ଭର୍ତାରଂ ଭଯାଦ୍ଭର୍ତୁଃ ପ୍ରବେପତୀ॥ 13-144-14 (87026)
ସ ତାମୃଷିସ୍ତଦା କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବାକ୍ଯମାହ ଶୁଭାନନାମ୍।
ରେଣୁକେ କିଂ ଚିରେଣ ତ୍ବମାଗତେତି ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-144-15 (87027)
ରେଣୁକୋବାଚ। 13-144-16x (7295)
ଶିରସ୍ତପ୍ତଂ ପ୍ରଦୀପ୍ତୌ ମେ ପାଦୌ ଚୈବ ତପୋଧନ।
ସୂର୍ଯତେଜୋନିରୁଦ୍ଧାଽହଂ ବୃକ୍ଷଚ୍ଛାଯାଂ ସମାଶ୍ରିତା॥ 13-144-16 (87028)
ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଦ୍ବ୍ରହ୍ମଂଶ୍ଚିରାଯୈତତ୍କୃତଂ ମଯା।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ମମ ବିଭୋ ମା କ୍ରୁଧସ୍ତ୍ବଂ ପତୋଧନ॥ 13-144-17 (87029)
ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-144-18x (7296)
ଅଦ୍ଯୈନଂ ଦୀପ୍ତକିରଣଂ ରେଣୁକେ ତବ ଦୁଃଖଦମ୍।
ଶରୈର୍ନିପାତଯିଷ୍ଯାମି ସୂର୍ଯମସ୍ତ୍ରାଗ୍ନିତେଜସା॥ 13-144-18 (87030)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-144-19x (7297)
ସ ବିଷ୍ଫାର୍ଯ ଧନୁର୍ଦିବ୍ଯଂ ଗୃହୀତ୍ବା ଚ ଶରାନ୍ବହୂଂନ୍।
ଅତିଷ୍ଠତ୍ସୂର୍ଯମଭିତୋ ଯତୋ ଯାତି ତତୋମୁଖଃ॥ 13-144-19 (87031)
ଅଥ ତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ସନ୍ନଦ୍ଧଂ ସୂର୍ଯୋଽଭ୍ଯେତ୍ଯ ବଚୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଦ୍ବିଜରୂପେଣ କୌନ୍ତେଯ କିଂ ତେ ସୂର୍ଯୋଽପରାଧ୍ଯତି॥ 13-144-20 (87032)
ଆଦତ୍ତେ ରଶ୍ମିଭିଃ ସୂର୍ଯୋ ଦିବି ତିଷ୍ଠଂସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ରସଂ ହୃତଂ ବୈ ବର୍ଷାସୁ ପ୍ରବର୍ଷତି ଦିବାକରଃ॥ 13-144-21 (87033)
ତତୋଽନ୍ନଂ ଜାଯତେ ବିପ୍ର ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ସୁଖାବହମ୍।
ଅନ୍ନଂ ପ୍ରାଣା ଇତି ଯଥା ବେଦେଷୁ ପରିପଠ୍ଯତେ॥ 13-144-22 (87034)
ଅଥାଽଭ୍ରେଷୁ ନିଗୂଢଶ୍ଚ ରଶ୍ମିଭିଃ ପରିବାରିତଃ।
ସପ୍ତଦ୍ବୀପାନିମାନ୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ବର୍ଷେଣାଭିପ୍ରବର୍ଷତି॥ 13-144-23 (87035)
ତତସ୍ତଦୌଷଧୀନାଂ ଚ ବୀରୁଧାଂ ପୁଷ୍ପପତ୍ରଜମ୍।
ସର୍ବଂ ବର୍ଷାଭିନିର୍ବୃତ୍ତମନ୍ନଂ ସମ୍ଭବତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-144-24 (87036)
ଜାତକର୍ମାଣି ସର୍ବାଣି ବ୍ରତୋପନଯନାନି ଚ।
ଗୋଦାନାନି ବିବାହାଶ୍ଚ ତଥା ଯଜ୍ଞସମୃଦ୍ଧଯଃ॥ 13-144-25 (87037)
ସତ୍ରାଣି ଦାନାନି ତଥା ସଂଯୋଗା ବିତ୍ତସଞ୍ଚଯାଃ।
ଅନ୍ନତଃ ସମ୍ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ଯଥା ତ୍ବଂ ବେତ୍ଥ ଭାର୍ଗବ॥ 13-144-26 (87038)
ରମଣୀଯାନି ଯାବନ୍ତି ଯାବଦାରମ୍ଭିକାଣି ଚ।
ସର୍ବମନ୍ନାତ୍ପ୍ରଭବତି ବିଦିତଂ କୀର୍ତଯାମି ତେ॥ 13-144-27 (87039)
ସର୍ବଂ ହି ବେତ୍ଥ ବିପ୍ର ତ୍ବଂ ଯଦେତତ୍କୀର୍ତିତଂ ମଯା।
ପ୍ରସାଦଯେ ତ୍ବାଂ ବିପ୍ରର୍ଷେ କିଂ ତେ ସୂର୍ଯୋ ନିପାତ୍ଯତେ॥ ॥ 13-144-28 (87040)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଶ୍ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 144 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-144-2 ପୁଣ୍ଯକେଷୁ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବ୍ରତୋତ୍ସବେଷୁ॥ 7-144-4 ଜ୍ଯେଷ୍ଠାମୂଲେ ଦକ୍ଷିଣାବର୍ତେ ଭ୍ରମମ୍ମଣେ ଭଚକ୍ରେ ଜ୍ଯେଷ୍ଠାନାଂ ସମସୂତ୍ରେ ପତିତଂ ରୋହିଣୀନକ୍ଷତ୍ରଂ ତଦେବ ଜ୍ଯେଷ୍ଠାନାଂ ମୂଲଂ। ଯଥାଶ୍ରୁତାର୍ଥଗ୍ରହଣଂ ତୁ ନ। ଜ୍ଯେଷ୍ଠାମୂଲସ୍ଥେର୍କେ ହେମନ୍ତେ ଶିରଃପାଦଦାହସ୍ଯାନବସରାତ୍। ଲୋକେ ଯେନ ଚୈବ ପ୍ରକୀର୍ତିତଦିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-144-10 ଦ୍ବିଜୋ ବିଦ୍ଧ୍ବତିଟ. ଧ.ପାଠଃ॥ 7-144-28 କିଂ ତେ ସୂର୍ଯଂ ନିପାତ୍ଯ ବୈ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 145
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.145. ଅଧ୍ଯାଯଃ 145
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଜମଦଗ୍ନିନା ସୌରାତପତାପନିବାରଣୋପାଯକଲ୍ପନଂ ଚୋଦିତେନ ସୂର୍ଯେଣ ତସ୍ମୈ ଛତ୍ରୋପାନତ୍ପ୍ରଦାନମ୍॥ 1 ॥ ଏବଂ ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ତତ୍ପ୍ରବୃତ୍ତିକଥନପୂର୍ବକଂ ତଦ୍ବାନପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଏବଂ ପ୍ରଯାଚତି ତଦା ଭାସ୍କରେ ମୁନିସତ୍ତମଃ।
ଜମଦଗ୍ନିର୍ମହାତେଜାଃ କିଂ କାର୍ଯଂ ପ୍ରତ୍ଯପଦ୍ଯତ॥ 13-145-1 (87041)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-145-2x (7298)
ସ ତଥା ଯାଚମାନସ୍ଯ ମୁନିରଗ୍ନିସମପ୍ରଭଃ।
ଜମଦଗ୍ନିଃ ଶମଂ ନୈବ ଜଗାମ କୁରୁନନ୍ଦନ॥ 13-145-2 (87042)
ତତଃ ସୂର୍ଯୋ ମଧୁରଯା ବାଚା ତମିଦମବ୍ରବୀତ୍।
କୃତାଞ୍ଜଲିର୍ବିପ୍ରରୂପୀ ପ୍ରଣମ୍ଯୈନଂ ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-145-3 (87043)
ଚଲଂ ନିମିତ୍ତଂ ବିପ୍ରର୍ଷେ ସଦା ସୂର୍ଯସ୍ଯ ଗଚ୍ଛତଃ।
କତଂ ଚଲଂ ଭେତ୍ସ୍ଯସି ତ୍ବଂ ସଦା ଯାନ୍ତଂ ଦିବାକରମ୍॥ 13-145-4 (87044)
ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-145-5x (7299)
ସ୍ଥିରଂ ଚାପି ଚଲଂ ଚାପି ଜାନେ ତ୍ବାଂ ଜ୍ଞାନଚକ୍ଷୁଷା।
ଅବସ୍ଯଂ ବିନଯାଧାନଂ କାର୍ଯମଦ୍ଯ ମଯା ତବ॥ 13-145-5 (87045)
ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ବୈ ନିମେଷାର୍ଧଂ ତିଷ୍ଟସି ତ୍ବଂ ଦିବାକର।
ତତ୍ର ଭେତ୍ସ୍ଯାମି ସୂର୍ଯ ତ୍ବାଂ ନ ମେଽତ୍ରାସ୍ତି ବିଚାରଣା॥ 13-145-6 (87046)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 13-145-7x (7300)
ଅସଂଶଯଂ ମାଂ ବିପ୍ରର୍ଷେ ଭେତ୍ସ୍ଯସେ ଧନ୍ବିନାଂବର।
ଅପକାରିଣଂ ମାଂ ବିଦ୍ଦି ଭଗବଞ୍ଶରଣାଗତମ୍॥ 13-145-7 (87047)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-145-8x (7301)
ତତଃ ପ୍ରହସ୍ଯ ଭଗବାଞ୍ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ ତମ୍।
ନ ଭୀଃ ସୂର୍ଯ ତ୍ବଯା କାର୍ଯା ପ୍ରଣିପାତଗତୋ ହ୍ଯସି॥ 13-145-8 (87048)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବାର୍ଜବଂ ଯଚ୍ଚ ସ୍ଥୈର୍ଯଂ ଚ ଧରଣୀତଲେ।
ସୌମ୍ଯତାଂ ଚୈବ ସୋମସ୍ଯ ଗାମ୍ଭୀର୍ଯଂ ବରୁଣସ୍ଯ ଚ॥ 13-145-9 (87049)
ଦୀପ୍ତିମଗ୍ନେଃ ପ୍ରଭାଂ ମେରୋଃ ପ୍ରତାପଂ ଧନଦସ୍ଯ ଚ।
ଏତାନ୍ଯତିକ୍ରମେଦ୍ଯୋ ବୈ ସ ହନ୍ଯାଚ୍ଛରଣାଗତମ୍॥ 13-145-10 (87050)
ଭବେତ୍ସ ଗୁରୁତଲ୍ପୀ ଚ ବ୍ରହ୍ମିହା ଚ ସ ବୈ ଭବେତ୍।
ସୁରାପାନଂ ସ କୁର୍ଯାଚ୍ଚ ଯୋ ହନ୍ଯାଚ୍ଛରଣାଗତମ୍॥ 13-145-11 (87051)
ଏତସ୍ଯ ତ୍ବପନୀତସ୍ଯ ସମାଧିଂ ତାତ ଚିନ୍ତଯ।
ଯଥା ସୁଖଗମଃ ପନ୍ଥା ଭବେତ୍ତ୍ବଦ୍ରଶ୍ମିତାପିତଃ॥ 13-145-12 (87052)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-145-13x (7302)
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ସ ତଦା ତୂଷ୍ଣୀମାସୀଦ୍ଭୃଗୂତ୍ତମଃ।
ଅଥ ସୂର୍ଯୋଽଦଦତ୍ତସ୍ମୈ ଛତ୍ରୋପାନହମାଶୁ ବୈ॥ 13-145-13 (87053)
ସୂର୍ଯ ଉବାଚ। 13-145-14x (7303)
ମହର୍ଷେ ଶିରସସ୍ତ୍ରାଣାଂ ଛତ୍ରଂ ମଦ୍ରଶ୍ମିବାରଣମ୍।
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣୀଷ୍ବ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ଚ ତ୍ରାଣାର୍ଥଂ ଚର୍ମପାଦୁକେ। 13-145-14 (87054)
ଅଦ୍ଯପ୍ରଭୃତି ଚୈବେହ ଲୋକେ ସମ୍ପ୍ରଚରିଷ୍ଯତି।
ପୁଣ୍ଯକେଷୁ ଚ ସର୍ବେଷୁ ପରମକ୍ଷଯ୍ଯମେବ ଚ॥ 13-145-15 (87055)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-145-16x (7304)
ଉପାନହୌ ଚ ଚ୍ଛତ୍ରଂ ଚ ସୂର୍ଯେଣୈତତ୍ପ୍ରବର୍ତିତମ୍।
ପୁଣ୍ଯମେତଦଭିଖ୍ଯାତଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଭାରତ॥ 13-145-16 (87056)
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛ ବିପ୍ରେଷୁ ଛତ୍ରୋପାନହମୁତ୍ତମମ୍।
ଧର୍ମସ୍ତେ ସୁମହାନ୍ଭାବୀ ନ ମେଽତ୍ରାସ୍ତି ବିଚାରଣା॥ 13-145-17 (87057)
ଛତ୍ରଂ ହି ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଯଃ ପ୍ରଦଦ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବିଜାତଯେ।
ଶୁଭ୍ରଂ ଶତଶଲାକଂ ବୈ ସ ପ୍ରେତ୍ଯ ସୁଖମେଧତେ॥ 13-145-18 (87058)
ସ ଶକ୍ରଲୋକେ ବସତି ପୂଜ୍ଯମାନୋ ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ।
ଅପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ସତତଂ ଦେବୈଶ୍ଚ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-145-19 (87059)
ଉପାନହୌ ଚ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଛ୍ଲକ୍ଷ୍ଣୌ ସ୍ନେହସମନ୍ବିତୌ।
ସ୍ନାତକାଯ ମହାବାହୋ ସଂଶିତାଯ ଦ୍ବିଜାତଯେ॥ 13-145-20 (87060)
ସୋପି ଲୋକାନବାପ୍ନୋତି ଦେବତୈରଭିପୂଜିତାନ୍।
ଗୋଲୋକେ ସ ମୁଦା ଯୁକ୍ତୋ ବସତି ପ୍ରେତ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-145-21 (87061)
ଏତତ୍ତେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ମଯା କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ କୀର୍ତିତମ୍।
ଛତ୍ରୋପାନହଦାନସ୍ଯ ଫଲଂ ଭରତସତ୍ତମ॥ ॥ 13-145-22 (87062)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 145 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-145-4 ନିମିତ୍ତଂ ଲକ୍ଷ୍ଯମ୍॥ 7-145-9 ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବପି ଯଜ୍ଝାନମିତି ଟ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-145-12 ଅପନୀତସ୍ଯାପନଯସ୍ଯ ସନ୍ତାପନରୂପସ୍ଯ ସମାଧିଂ ସମାଧାନମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 146
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.146. ଅଧ୍ଯାଯଃ 146
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶୂଦ୍ରଧର୍ମାଣାଂ ମୃତ୍ତିକାଶୌଚାଦୀନାଂ ଚ ନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
*ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଶୂଦ୍ରାଣାମିହ ଶୁଶ୍ରୂଷା ନିତ୍ଯମେବାନୁବର୍ଣିତା।
କୈଃ କାରଣୈଃ କତିବିଧା ଶୁଶ୍ରୂଷା ସମୁଦାହୃତା॥ 13-146-1 (87063)
କେ ଚ ଶୁଶ୍ରୂଷଯା ଲୋକା ବିହିତା ଭରତର୍ଷଭ।
ଶୁଦ୍ରାଣାଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ରୂହି ମେ ଧର୍ମଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-146-2 (87064)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-146-3x (7305)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଶୂଦ୍ରାଣାମନୁକମ୍ପାର୍ଥଂ ଯଦୁକ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିନା॥ 13-146-3 (87065)
ବୃଦ୍ଧଃ ପରାଶରଃ ପ୍ରାହ ଧର୍ମଂ ଶୁଭ୍ରମନାମଯମ୍।
ଅନୁଗ୍ରହାର୍ଥଂ ବର୍ଣାନାଂ ଶୌଚାଚାରସମନ୍ବିତମ୍॥ 13-146-4 (87066)
ଧର୍ମୋପଦେଶମକିଲଂ ଯଥାବଦନୁପୂର୍ବଶଃ।
ଶିଷ୍ଯାନଧ୍ଯାପଯାମାସ ଶାସ୍ତ୍ରମର୍ଥବଦର୍ଥବିତ୍॥ 13-146-5 (87067)
କ୍ଷାନ୍ତେନ୍ଦ୍ରିଯେଣ ମାନେନ ଶୁଚିନାଽଚାପଲେନ ବୈ।
ଅଦୁର୍ବଲେନ ଧୀରେଣ ଶାନ୍ତେନୋତ୍ତରବାଦିନା॥ 13-146-6 (87068)
ଅଲୁବ୍ଧେନାନୃଶଂସେନ ଋଜୁନା ବ୍ରହ୍ମବାଦିନା।
ଚାରିତ୍ରତତ୍ପରେଣୈବ ସର୍ବଭୂତହିତାତ୍ମନା॥ 13-146-7 (87069)
ଅରଯଃ ଷଡ୍ବିଜେତବ୍ଯା ନିତ୍ଯଂ ସ୍ବଂ ଦେହମାଶ୍ରିତାଃ।
କାମକ୍ରୋଧୌ ଚ ଲୋଭଶ୍ଚ ମାନମୋହୌ ମଦସ୍ତଥା॥ 13-146-8 (87070)
ବିଧିନା ଧୃତିମାସ୍ଥାଯ ଶୁଶ୍ରୂଷୁରନହଂକୃତଃ।
ବର୍ଣତ୍ରଯସ୍ଯାନୁମତୋ ଯଥାଶକ୍ତି ଯଥାବଲମ୍॥ 13-146-9 (87071)
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା ଚକ୍ଷୁଷା ଚ ଚତୁର୍ବିଧମ୍।
ଆସ୍ଥାଯ ନିଯମଂ ଧୀମାଞ୍ଶାନ୍ତୋ ଦାନ୍ତୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-146-10 (87072)
ରକ୍ଷୋଯକ୍ଷଜନଦ୍ବେଷୀ ଶେଷାନ୍ନକୃତଭୋଜନଃ।
ବର୍ଣତ୍ରଯାନ୍ମଧୁ ଯଥା ଭ୍ରମରୋ ଧର୍ମମାଚରେତ୍॥ 13-146-11 (87073)
ଯଦି ଶୂଦ୍ରସ୍ତପଃ କୁର୍ଯାଦ୍ବେଦଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥
ଇହ ଚାସ୍ଯ ପରିକ୍ଲେଶଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚାସ୍ଯାସୁଭାଗତିଃ॥ 13-146-12 (87074)
ଅଧର୍ମ୍ଯମଯଶସ୍ଯଂ ଚ ତପଃ ଶୂଦ୍ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ଅମାର୍ଗେଣ ତପସ୍ତପ୍ତ୍ବା ମ୍ଲେଚ୍ଛେଷୁ ଫଲମଶ୍ନୁତେ॥ 13-146-13 (87075)
ଅନ୍ଯଥା ବର୍ତମାନୋ ହି ନ ଶୂଦ୍ରୋ ଧର୍ମମର୍ହତି।
ଅମାର୍ଗେଣି ପ୍ରଯାତାନାଂ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷାଦୁପଲଭ୍ଯତେ।
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯବ୍ଯପେତାନାଂ ଜାତିମୂର୍ତିପରିଗ୍ରହଃ॥ 13-146-14 (87076)
ତଥା ତେ ହି ଶକାଶ୍ଚୀନାଃ କାମ୍ଭୋଜାଃ ପାରଦାସ୍ତଥା।
ଶବରାଃ ପପ୍ଲବାଶ୍ଚୈବ ତୁଷାରଯବନାସ୍ତଥା॥ 13-146-15 (87077)
ଦାର୍ବାଶ୍ଚ ଦରଦାଶ୍ଚୈବ ଉଜ୍ଜିହାନାସ୍ତଥେତରାଃ।
ବେଣାଶ୍ଚ କଙ୍କଣାଶ୍ଚୈବ ସିମ୍ହଲା ମଦ୍ରକାସ୍ତଥା॥ 13-146-16 (87078)
କିଷ୍କିନ୍ଧକାଃ ପୁଲିନ୍ଦାଶ୍ଚ କହ୍ବାଶ୍ଚାନ୍ଧ୍ରାଃ ସନୀରଗାଃ।
ଗନ୍ଧିକା ଦ୍ରମିଡାଶ୍ଚୈବ ବର୍ବରାଶ୍ଚୂଚୁକାସ୍ତଥା॥ 13-146-17 (87079)
କିରାତାଃ ପାର୍ବତେଯାଶ୍ଚ କୋଲାଶ୍ଚୋଲାଃ ସକାଷକାଃ।
ଆରୂକାଶ୍ଚୈବ ଦୋହାଶ୍ଚ ଯାଶ୍ଚାନ୍ଯାମ୍ଲେଚ୍ଛଜାତଯଃ॥ 13-146-18 (87080)
ବିକୃତା ବିକୃତାଚାରା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ କ୍ରୂରବୁଦ୍ଧଯଃ।
ଅମାର୍ଗେଣାଶ୍ରିତା ଧର୍ମଂ ତତୋ ଜାତ୍ଯନ୍ତରଂ ଗତାଃ॥ 13-146-19 (87081)
ଅମାର୍ଗୋପାର୍ଜିତସ୍ଯୈତତ୍ତପସୋ ବିଦିତଂ ଫଲମ୍।
ନ ନଶ୍ଯତି କୃତଂ କର୍ମ ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ବାଽଶୁଭମ୍॥ 13-146-20 (87082)
ଅତ୍ରାପ୍ଯେତେ ବସୁ ପ୍ରାପ୍ଯ ବିକର୍ମ ତପସାର୍ଜିତମ୍।
ପାଷଣ୍ଡାନର୍ଚଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଧର୍ମକାମା ବୃଥା ଶ୍ରମାଃ॥ 13-146-21 (87083)
ଏବଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ବର୍ଣାନାମାଶ୍ରମାଣାଂ ଚ ପାର୍ଥିବ।
ବିପରୀତଂ ବର୍ତମାନା ମ୍ଲେଚ୍ଛା ଜାଯନ୍ତ୍ଯବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-146-22 (87084)
ଅଧ୍ଯାଯଧନିନୋ ବିପ୍ରାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ବଲଂ ଧନମ୍।
ବଣିକ୍କୃଷିଶ୍ଚ ବୈଶ୍ଯାନାଂ ଶୂଦ୍ରାଣାଂ ପରିଚାରିକା॥ 13-146-23 (87085)
ବ୍ଯୁଚ୍ଛେଦାତ୍ତସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ନିରଯାଯୋପପଦ୍ଯତେ।
ତତୋ ମ୍ଲେଚ୍ଛା ଭବନ୍ତ୍ଯେତେ ନିର୍ଘୃଣା ଧର୍ମବର୍ଜିତାଃ।
ପୁନଶ୍ଚ ନିରଯଂ ତେଷାଂ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଶ୍ଚ ଶାଶ୍ବତୀ॥ 13-146-24 (87086)
ଯେ ତୁ ସତ୍ଯଥମାସ୍ଥାଯ ବର୍ଣାଶ୍ରମକୃତଂ ପୁରା।
ସର୍ବାନ୍ବିମାର୍ଗାନୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ସ୍ବଧର୍ମବିଧିମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-146-25 (87087)
ସର୍ବଭୂତଦଯାବନ୍ତୋ ଦୈବତଦ୍ବିଜପୂଜକାଃ।
ଶାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟେନ ବିଧିନା ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଜିତମନ୍ଯବଃ॥ 13-146-26 (87088)
ତେଷାଂ ବିଧିଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥାବଦନୁପୂର୍ବଶଃ।
ଉପାଦାନବିଧଇଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ଶୁଶ୍ରୂଷାଧିଗମଂ ତଥା॥ 13-146-27 (87089)
ଶିଷ୍ଟୋପନଯନଂ ଚୈବ ମନ୍ତ୍ରାଣି ବିବିଧାନି ଚ।
ତଥା ଶିଷ୍ଯପରୀକ୍ଷାଂ ଚ ଶାସ୍ତ୍ରପ୍ରାମାଣ୍ଯଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-146-28 (87090)
ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥାତତ୍ବଂ ଯଥାବଦନୁପୂର୍ବଶଃ।
ଶୌଚକୃତ୍ଯସ୍ଯ ଶୌଚାର୍ଥାନ୍ସର୍ବାନେବ ବିଶେଷତଃ॥ 13-146-29 (87091)
ମହାଶୌଚପ୍ରଭୃତଯୋ ଦୃଷ୍ଟାସ୍ତତ୍ବାର୍ଥଦର୍ଶିଭିଃ।
ତତ୍ରାପି ଶୂଦ୍ରୋ ଭିକ୍ଷୂଣାମିଦଂ ଶେଷ ଚ କଲ୍ପଯେତ୍॥ 13-146-30 (87092)
ଭିକ୍ଷୁଭିଃ ସୁକୃତପ୍ରଜ୍ଞୈଃ କେବଲଂ ଦର୍ମମାଶ୍ରିତୈଃ।
ସମ୍ଯଦ୍ଗର୍ଶନସମ୍ପନ୍ନୈର୍ଗତାଧ୍ବନି ହିତାର୍ଥିଭିଃ।
ଅବକାଶମିମଂ ମେଧ୍ଯଂ ନିର୍ମିତଂ ତାମବୀରୁଧମ୍॥ 13-146-31 (87093)
ନିର୍ଜନଂ ସଂବୃତଂ ବୁଦ୍ଧ୍ବା ନିଯତାତ୍ମା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ସଜଲଂ ଭାଜନଂ ସ୍ଥାପ୍ଯ ମୃତ୍ତିକାଂ ଚ ପରୀକ୍ଷିତାମ୍॥ 13-146-32 (87094)
ପରୀକ୍ଷ୍ଯ ଭୂମିଂ ମୂତ୍ରାର୍ଥୀ ତତ ଆସୀତ ବାଗ୍ଯତଃ।
ଉଦଙ୍ମୁଖୋ ଦିବା କୁର୍ଯାଦ୍ରାତ୍ରୌ ଚେଦ୍ଦକ୍ଷିଣାମୁଖଃ॥ 13-146-33 (87095)
ଅନ୍ତର୍ହିତାଯାଂ ଭୂମୌ ତୁ ଅନ୍ତର୍ହିତଶିରାସ୍ତଥା।
ଅସମାପ୍ତେ ତଥା ଶୌଚେ ନ ବାଚଂ କିଞ୍ଚିଦୀରଯେତ୍॥ 13-146-34 (87096)
କୃତକୃତ୍ଯସ୍ତଥାଽଽଚମ୍ଯ ଗଚ୍ଛନ୍ନୋଦୀରଯେଦ୍ବଚଃ।
ଶୌଚାର୍ଥମୁପବିଷ୍ଟସ୍ତୁ ମୃଦ୍ଗାଜନପୁରସ୍କୃତଃ॥ 13-146-35 (87097)
ସ୍ଥାପ୍ଯଂ କମଣ୍ଡଲୁଂ ଗୃହ୍ଯି ପାର୍ଶ୍ବୋରୁଭ୍ଯାମଥାନ୍ତରେ।
ଶୌଚଂ କୁର୍ଯାଚ୍ଛନୈର୍ବୀରୋ ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବମସଙ୍କରମ୍॥ 13-146-36 (87098)
ପାଣିନା ଶୁଦ୍ଧମୁଦକଂ ସଙ୍ଗୃହ୍ଯ ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
ବିପ୍ରୁଷଶ୍ଚ ଯତା ନ ସ୍ଯୁର୍ଯଥା ଚୋରୂ ନ ସଂସ୍ପୃଶେତ୍॥ 13-146-37 (87099)
ଅପାନେ ମୃତ୍ତିକାସ୍ତିସ୍ରଃ ପ୍ରଦେଯାସ୍ତ୍ବନୁପୂର୍ବଶଃ।
ହସ୍ତାଭ୍ଯାଂ ଚ ତଥା ବିପ୍ରୋ ହସ୍ତଂ ହସ୍ତେନ ସଂସ୍ପୃଶେତ୍ 13-146-38 (87100)
ଅପାନେ ନବ ଦେଯାଃ ସ୍ଯୁରିତି ବୃଦ୍ଧାନୁଶାସନମ୍।
ମୃତ୍ତିକା ଦୀଯମାନା ହି ଶୋଧଯେଦ୍ଦେଶମଞ୍ଜସା॥ 13-146-39 (87101)
ତସ୍ମାତ୍ପାଣିତଲେ ଦେଯା ମୃତ୍ତିକାସ୍ତୁ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ବୃଦ୍ଧିପୂର୍ବଂ ପ୍ରଯତ୍ନେନ ଯଥା ନୈବ ସ୍ପୃଶେତ୍ସ୍ଫିଜୌ॥ 13-146-40 (87102)
ଯଥା ଘାତୋ ହି ନ ଭବେତ୍କ୍ଲେଦଜଃ ପରିଧାନକେ।
ତଥା ଗୁଦଂ ପ୍ରମାର୍ଜେତ ଶୌଚାର୍ଥଂ ତୁ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-146-41 (87103)
ପ୍ରତିପାଦଂ ତତସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଶୌଚମୁତ୍ଥାଯ କାରଯେତ୍।
ସବ୍ଯେ ଦ୍ବାଦଶ ଦେଯାଃ ସ୍ଯୁସ୍ତିସ୍ରସ୍ତିସ୍ରଃ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଦେଯା କୂର୍ପରକେ ହସ୍ତେ ପୃଷ୍ଠେ ବନ୍ଧେ ପୁନଃ ପନଃ। 13-146-42 (87104)
ତଥୈବାଦର୍ଶକେ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚତସ୍ରସ୍ତୂଭଯୋରପି।
ଉଭଯୋର୍ହସ୍ତଯୋରେବଂ ସପ୍ତସପ୍ତ ପ୍ରଦାପଯେତ୍॥ 13-146-43 (87105)
ତତୋଽନ୍ଯାଂ ମୃତ୍ତିକାଂ ଗୃହ୍ଯ କାର୍ଯଂ ଶୌଚଂ ପୁନସ୍ତଯୋଃ।
ହସ୍ତଯୋରେବମେତଦ୍ଧି ମହାଶୌଚ ବିଧୀଯତେ।
ତତୋଽନ୍ଯଥା ନ କୁର୍ବୀତ ବିଧିରେଷ ସନାତନଃ॥ 13-146-44 (87106)
ଉପସ୍ଥେ ମୂତ୍ରଶୌଚଂ ସ୍ଯାଦତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ବିଧୀଯତେ।
ଅତୋଽନ୍ଯଥା ତୁ ଯଃ ସୁର୍ଯାତ୍ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତୀଯତେ ତୁ ସଃ॥ 13-146-45 (87107)
ମଲୋପହତଚେଲସ୍ଯ ଦ୍ବିଗୁଣଂ ତୁ ବିଧୀଯତେ।
ସହପାଦମଥୋରୁଭ୍ଯାଂ ହସ୍ତଶୌଚମସଂଶଯମ୍॥ 13-146-46 (87108)
ଅବଧୀରଯମାଣସ୍ଯ ସନ୍ଦେହ ଉପଜାଯତେ।
ଯଥାଯଥା ବିଶୁଦ୍ଧ୍ଯେତ ତତ୍ତଥା ତଦୁପକ୍ରମେ॥ 13-146-47 (87109)
ସକର୍ଦମଂ ତୁ ବର୍ଷାସୁ ଗୃହମାବିଶ୍ଯ ସଙ୍କଟମ୍।
ହସ୍ତଯୋର୍ମୃତ୍ତିକାସ୍ତିସ୍ରଃ ପାଦଯୋଃ ଷଟ୍ ପ୍ରଦାପଯେତ୍॥ 13-146-48 (87110)
କାମଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଗୁଦେ ଦଦ୍ଯାତ୍ତିସ୍ରଃ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ତଥୈବ ଚ।
ହସ୍ତଶୌଚଂ ପ୍ରକର୍ତବ୍ଯଂ ମୂତ୍ରଶୌଚବିଧେସ୍ତଥା॥ 13-146-49 (87111)
ମୂତ୍ରଶୌଚେ ତଥା ହସ୍ତୌ ପାଦାଭ୍ଯାଂ ଚାନୁପୂର୍ବଶଃ।
ନୈଷ୍ଠିକେ ସ୍ଥାନଶୌଚେ ତୁ ମହାଶୌଚଂ ବିଧୀଯତେ॥ 13-146-50 (87112)
କ୍ଷାରୌଷରାଭ୍ଯାଂ ବସ୍ତ୍ରସ୍ଯ କୁର୍ଯାଚ୍ଛୌଚଂ ମୃଦା ସହ।
ଲେପଗନ୍ଧାପନଯନମମେଧ୍ଯସ୍ଯ ବିଧୀଯତେ॥ 13-146-51 (87113)
ସ୍ନାନଶାଟ୍ଯାଂ ମୃଦସ୍ତିସ୍ରୋ ହସ୍ତାଭ୍ଯାଂ ଚାନୁପୂର୍ବଶଃ।
ଶୌଚଂ ପ୍ରଯତ୍ନତଃ କୃତ୍ବା କମ୍ପମାନଃ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍॥ 13-146-52 (87114)
ଦେଯାଶ୍ଚତସ୍ରସ୍ତିସ୍ରୋ ବା ଦ୍ବେ ବାଽପ୍ଯେକାଂ ତଥାଽଽପଦି।
କାଲମାସାଦ୍ଯ ଦେଶଂ ଚ ଶୌଚସ୍ଯ ଗୁରୁଲାଘବମ୍॥ 13-146-53 (87115)
ବିଧିନାଽନେନ ଶୌଚଂ ତୁ ନିତ୍ଯଂ କୁର୍ଯାଦତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ଅବିପ୍ରେକ୍ଷନ୍ନସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତଃ ପାଦୌ ପ୍ରକ୍ଷାଲ୍ଯ ତତ୍ପରଃ॥ 13-146-54 (87116)
ଅପ୍ରକ୍ଷାଲିତପାଦସ୍ତୁ ପାଣିମାମଣିବନ୍ଧନାତ୍।
ଅଧସ୍ତାଦୁପରିଷ୍ଟାଚ୍ଚ ତତଃ ପାଣିମୁପସ୍ପୃଶେତ୍॥ 13-146-55 (87117)
ମନୋଗତାସ୍ତୁ ନିଶ୍ଶବ୍ଦା ନିଶ୍ଶବ୍ଦଂ ତ୍ରିରପଃ ପିବେତ୍।
ଦ୍ବିର୍ମୁଖଂ ପରିମୃଜ୍ଯାଚ୍ଚ ଖାନି ଚୋପସ୍ପୃଶେଦ୍ବୁଧଃ॥ 13-146-56 (87118)
ଋଗ୍ବେଦଂ ତେନ ପ୍ରୀଣାତି ପ୍ରଥମଂ ଯଃ ପିବେଦପଃ।
ଦ୍ବିତୀଯଂ ତୁ ଯଜୁର୍ବେଦଂ ତୃତୀଯଂ ସାମ ଏବ ଚ॥ 13-146-57 (87119)
ମୃଜ୍ଯତେ ପ୍ରଥମଂ ତେନ ଅଥର୍ବା ପ୍ରୀତିମାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଦ୍ବିତୀଯେନେତିହାସଂ ଚ ପୁରାଣସ୍ମୃତିଦେବତାଃ॥ 13-146-58 (87120)
ଯଚ୍ଚକ୍ଷୁଷି ସମାଧତ୍ତେ ତେନାଦିତ୍ଯଂ ତୁ ପ୍ରୀଣଯେତ୍।
ପ୍ରୀଣାତି ବାଯୁଂ ଘ୍ରାଣଂ ଚ ଦିଶଶ୍ଚାପ୍ଯଥ ଶ୍ରୋତ୍ରଯୋଃ॥ 13-146-59 (87121)
ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ତେନ ପ୍ରୀଣାତି ଯନ୍ମୂର୍ଧନି ସମାପଯେତ୍।
ସମୁତ୍କ୍ଷିପତି ଚାପୋର୍ଧ୍ବମାକାଶଂ ତେନ ପ୍ରୀଣଯେତ୍॥ 13-146-60 (87122)
ପ୍ରୀଣାତି ବିଷ୍ଣୁଃ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ତୁ ସଲିଲଂ ବୈ ସମାଦଧତ୍॥
ପ୍ରାଙ୍ମୁଖୋଦଙ୍ମୁଖୋ ବାଽପି ଅନ୍ତର୍ଜାନୁରୁପସ୍ପୃଶେତ୍। 13-146-61 (87123)
ସର୍ବତ୍ର ବିଧିରିତ୍ଯେଷ ଭୋଜନାଦିଷୁ ନିତ୍ଯଶଃ॥
ଅନ୍ନେଷୁ ଦନ୍ତଲଗ୍ନେଷୁ ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟଃ ପୁନରାଚମେତ୍। 13-146-62 (87124)
ବିଧିରେଷ ସମୁଦ୍ଦିଷ୍ଟଃ ଶୌଚେ ଚାଭ୍ଯୁକ୍ଷଣଂ ସ୍ମୃତମ୍॥
ଶୂଦ୍ରସ୍ଯୈବ ବିଧିର୍ଦୃଷ୍ଟୋ ଗୃହାନ୍ନିଷ୍କ୍ରମତସ୍ତତଃ। 13-146-63 (87125)
ନିତ୍ଯଂ ତ୍ବଲୁପ୍ତଶୌଚେନ ବର୍ତିତବ୍ଯଂ କୃତାତ୍ମନା।
ଯଶସ୍କାମେନ ଭିକ୍ଷୁଭ୍ଯଃ ଶୁଦ୍ରେଣାତ୍ମହିତାର୍ଥିନା'॥ ॥ 13-146-64 (87126)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
* ଏତଦାଦ୍ଯଷ୍ଟାଧ୍ଯାଯା ଦାକ୍ଷିଣ୍ଯତ୍ଯକୋଶେଷ୍ବେନ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ। 7-146-2 ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠତି ଟ.ପାଠଃ॥ 7-146-11 ନିତ୍ଯଂ ରକ୍ଷ ଜନାଦ୍ବେଷୀତି କ. ପାଠଃ॥ 7-146-12 ବିକୃତାକାରା ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-146-25 ସ୍ବଧର୍ମପଥମାଶ୍ରିତାଃ ଇତି କ.ଟ.ଥ. ପାଠଃ॥ 7-146-48 ପଦମାବିଶ୍ଯ ସଙ୍କଟମ୍ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 147
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.147. ଅଧ୍ଯାଯଃ 147
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣାଦିଧର୍ମନିରୂପଣପୂର୍ବକଂ ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ଯତିଶୁଶ୍ରୂଷାପ୍ରକାରନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ପୁରାଶର ଉବାଚ।
କ୍ଷତ୍ରା ଆରମ୍ଭଯଜ୍ଞାସ୍ତୁ ବୀର୍ଯଯଜ୍ଞା ବିଶଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ଶୂଦ୍ରା ପରିଚରାଯଜ୍ଞା ଜପଯଜ୍ଞାସ୍ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ॥ 13-147-1 (87127)
ଶୁଶ୍ରୂଷାଜୀବିନଃ ଶୂଦ୍ରା ବୈଶ୍ଯା ବିପଣିଜୀବିନଃ।
ଅନିଷ୍ଟନିଗ୍ରହଃ କ୍ଷତ୍ରା ବିପ୍ରାଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଜୀବିନଃ॥ 13-147-2 (87128)
ତପସା ଶୋଭତେ ବିପ୍ରୋ ରାଜନ୍ଯଃ ପାଲନାଦିଭିଃ।
ଆତିଥ୍ଯେନ ତଥା ବୈଶ୍ଯଃ ଶୂଦ୍ରୋ ଦାସ୍ଯେନ ଶୋଭତେ॥ 13-147-3 (87129)
ଯତାତ୍ମନା ତୁ ଶୂଦ୍ରେଣ ଶୁଶ୍ରୂଷା ନିତ୍ଯମେବ ଚ।
କର୍ତବ୍ଯା ତ୍ରିଷୁ ବର୍ଣେଷୁ ପ୍ରାଯେଣାଶ୍ରମବାସିଷୁ॥ 13-147-4 (87130)
ଅଶକ୍ତେନ ତ୍ରିବର୍ଗସ୍ଯ ସେବ୍ଯା ହ୍ଯାଶ୍ରମବାସିନଃ।
ଯଥାଶକ୍ଯଂ ଯଥାପ୍ରଜ୍ଞଂ ଯଥାଧର୍ମଂ ଯଥାଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-147-5 (87131)
ବିଶେଷେଣୈବ କର୍ତବ୍ଯା ଶୁଶ୍ରୂଷା ଭିକ୍ଷୁକାଶ୍ରମେ॥ 13-147-6 (87132)
ଆଶ୍ରମାଣାଂ ତୁ ସର୍ବେଷାଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ଭିକ୍ଷୁକାଶ୍ରମମ୍।
ପ୍ରଧାନମିତି ବର୍ଣ୍ଯନ୍ତେ ଶିଷ୍ଟାଃ ଶାସ୍ତ୍ରବିନିଶ୍ଚଯେ॥ 13-147-7 (87133)
ଯଚ୍ଚୋପଦିଶ୍ଯତେ ଶିଷ୍ଟୈଃ ଶ୍ରୁତିସ୍ମୃତିବିଧାନତଃ।
ତଥାଽଽସ୍ଥେଯମଶକ୍ତେନ ସ ଧର୍ମ ଇତି ନିଶ୍ଚିତଃ॥ 13-147-8 (87134)
ଅତୋଽନ୍ଯଥା ତୁ କୁର୍ବାଣଃ ଶ୍ରେଯୋ ନାପ୍ନୋତି ମାନବଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଭିକ୍ଷୁଷୁ ଶୂଦ୍ରେଣ କାର୍ଯମାତ୍ମହିତଂ ସଦା॥ 13-147-9 (87135)
ଇହ ଯତ୍କୁରୁତେ ଶ୍ରେଯସ୍ତତ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ସମୁପାଶ୍ନୁତେ।
ତଚ୍ଚାନସୂଯତା କାର୍ଯଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ଯଦ୍ଧି ମନ୍ଯତେ॥ 13-147-10 (87136)
ଅସୂଯତା ତୁ ତସ୍ଯେହ ଫଲଂ ଦୁଃଖାଦବାପ୍ଯତେ।
ପ୍ରିଯବାଦୀ ଜିତକ୍ରୋଧୋ ବୀତତନ୍ଦ୍ରୀରମତ୍ସରଃ॥ 13-147-11 (87137)
କ୍ଷମାବାଞ୍ଶୀଲସମ୍ପନ୍ନଃ ସତ୍ଯଧର୍ମପରାଯଣଃ।
ଆପଦ୍ଭାବେନ କୁର୍ଯାଦ୍ଧି ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ଭିକ୍ଷୁକାଶ୍ରମେ॥ 13-147-12 (87138)
ଅଯଂ ମେ ପରମୋ ଧର୍ମସ୍ତ୍ବନେନେଦଂ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍।
ସଂସାରସାଗରଂ ଘୋରଂ ତରିଷ୍ଯାମି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-147-13 (87139)
ବିଭଯୋ ଦେହମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଯାସ୍ଯାମି ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ନାତଃ ପରଂ ମମାପ୍ଯନ୍ଯ ଏଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-147-14 (87140)
ଏବଂ ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ମନସା ଶୂଦ୍ରୋ ବୁଦ୍ଧିସମାଧିନା।
କୁର୍ଯାଦବିମନା ନିତ୍ଯଂ ଶୁଶ୍ରୂଷାଧର୍ମମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-147-15 (87141)
ଶୁଶ୍ରୂଷାନିଯମେନେହ ଭାବ୍ଯଂ ଶିଷ୍ଟାଶିନା ସଦା।
ଶମାନ୍ବିତେନ ଦାନ୍ତେନ କାର୍ଯାକାର୍ଯବିଦା ସଦା॥ 13-147-16 (87142)
ସର୍ବକାର୍ଯେଷୁ କୃତ୍ଯାନି କୃତାନ୍ଯେବ ତୁ ଦୁର୍ଶଯେତ୍।
ଯଥା ପ୍ରିଯୋ ଭବେଦ୍ଭିକ୍ଷୁସ୍ତଥା କାର୍ଯଂ ପ୍ରସାଧଯେତ୍॥ 13-147-17 (87143)
ଯଦକଲ୍ପ୍ଯଂ ଭବେଦ୍ଭିକ୍ଷୋର୍ନ ତତ୍କାର୍ଯଂ ସମାଚରେତ୍।
ଯଥାଽଽଶ୍ରମସ୍ଯାବିରୁଦ୍ଧଂ ଧର୍ମମାତ୍ରାଭିସଂହିତମ୍॥ 13-147-18 (87144)
ତତ୍କାର୍ଯମବିଚାରେଣ ନିତ୍ଯମେବ ଶୁଭାର୍ଥିନା।
ମନସା କର୍ମମା ବାଚା ନିତ୍ଯମେବ ପ୍ରସାଦଯେତ୍॥ 13-147-19 (87145)
ସ୍ଥାତବ୍ଯଂ ତିଷ୍ଠମାନେଷୁ ଗଚ୍ଛମାନାନନୁବ୍ରଜେତ୍।
ଆସୀନେଷ୍ବାସିତବ୍ଯଂ ଚ ନିତ୍ଯମେବାନୁବର୍ତତା॥ 13-147-20 (87146)
ଧର୍ମଲବ୍ଧେନ ସ୍ନେହେନ ପାଦୌ ସମ୍ପୀଡଯେତ୍ସଦା।
ଉଦ୍ବର୍ତନାଦୀଂଶ୍ଚ ତଥା କୁର୍ଯାଦପ୍ରତିଚୋଦିତଃ॥ 13-147-21 (87147)
ନୈଜକାର୍ଯାଣି କୃତ୍ବା ତୁ ନିତ୍ଯଂ ଚୈବାନୁଚୋଦିତଃ।
ଯଥାବିଧିରୁପସ୍ପୃଶ୍ଯ ସଂନ୍ଯସ୍ଯ ଜଲଭାଜନମ୍॥ 13-147-22 (87148)
ଭିକ୍ଷୂଣାଂ ନିଲଯଂ ଗତ୍ବା ପ୍ରଣମ୍ଯ ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
ବ୍ରହ୍ମପୂର୍ବାନ୍ଗୁରୂଂସ୍ତତ୍ର ପ୍ରଣମ୍ଯି ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-147-23 (87149)
ତଥାଽଽଚାର୍ଯପୁରୋଗାଣାମନୁକୁର୍ଯାନ୍ନମସ୍କ୍ରିଯାମ୍।
ସ୍ବଧର୍ମଚାରିଣାଂ ଚାପି ସୁଖଂ ପୃଷ୍ଟ୍ବାଽଭିବାଦ୍ଯ ଚ॥ 13-147-24 (87150)
ଯୋ ଭବେତ୍ପୂର୍ବସଂସିଦ୍ଧସ୍ତୁଲ୍ଯକର୍ମା ଭବେତ୍ସଦା।
ତସ୍ମୈ ପ୍ରଣାମଃ କର୍ତବ୍ଯୋ ନେତରେଷୁ କଦାଚନ॥ 13-147-25 (87151)
ଅନୁକ୍ତ୍ବା ତେଷୁ ଚୋତ୍ଥାଯ ନିତ୍ଯମେବ ଯତବ୍ରତଃ।
ସମ୍ମାର୍ଜନମଥୋ ଗତ୍ବା କୃତ୍ବା ଚାପ୍ଯୁପଲେପନମ୍॥ 13-147-26 (87152)
ତତଃ ପୁଷ୍ପବଲିଂ ଦଦ୍ଯାପୁଷ୍ପାଣ୍ଯାଦାଯ ଧର୍ମତଃ।
ନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯାବସଥାତ୍ତୂର୍ଣମନ୍ଯତ୍କର୍ମ ସମାଚରେତ୍॥ 13-147-27 (87153)
ଯଥୋପଘାତୋ ନ ଭବେତ୍ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେଽଽଶ୍ରମିଣାଂ ତଥା।
ଉପଘାତଂ ତୁ କୁର୍ବାଣ ଏନସା ସମ୍ପ୍ରଯୁଜ୍ଯତେ।
ତଥାଽଽତ୍ମା ପ୍ରଣିଧାତବ୍ଯୋ ଯଥା ତେ ପ୍ରୀତିମାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-147-28 (87154)
ପରିଚାରକୋଽହଂ ବର୍ଣାନାଂ ତ୍ରଯାଣାଂ ଧର୍ମତଃ ସ୍ମୃତଃ।
କିମୁତାଶ୍ରମବୃଦ୍ଧାନାଂ ଯଥାଲବ୍ଧୋପଜୀବିନାମ୍॥ 13-147-29 (87155)
ଭିକ୍ଷୂଣାଂ ଗତରାଗାଣାଂ କେବଲଂ ଜ୍ଞାନଦର୍ଶିନମ୍।
ବିଶେଷେଣ ମଯା କାର୍ଯା ଶୁଶ୍ରୂଷା ନିଯତାତ୍ମନା॥ 13-147-30 (87156)
ତେଷାଂ ପ୍ରସାଦାତ୍ତପସା ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯାମୀଷ୍ଟାଂ ଶୁଭାଂ ଗତିମ୍।
ଏବମେତଦ୍ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଯଦି ସେବେତ ଭିକ୍ଷୁକାନ୍।
ବିଧିନା ସ୍ବୋପଦିଷ୍ଟେନ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପରମାଂ ଗତିମ୍॥' ॥ 13-147-31 (87157)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 147 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-147-1 ହବିର୍ଯଜ୍ଞା ବିଶଃ ସ୍ମୃତା ଇତି ଙ.ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 148
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.148. ଅଧ୍ଯାଯଃ 148
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଯତିଶୁଶ୍ରୂଷାପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ପରାଶର ଉବାଚ।
ନ ତଥା ସମ୍ପ୍ରଦାନେନ ନୋପବାସାଦିଭିସ୍ତଥା।
ଇଷ୍ଟାଂ ଗତିମବାପ୍ନୋତି ଯଥା ଶୁଶ୍ରୂଷକର୍ମଣା॥ 13-148-1 (87158)
ଯାଦୃଶେନ ତୁ ତୋଯେନ ଶୁଦ୍ଧିଂ ପ୍ରକୁରୁତେ ନରଃ।
ତାଦୃଗ୍ଭବତି ତଦ୍ଧୌତମୁଦକସ୍ଯ ପ୍ରଭାବତଃ॥ 13-148-2 (87159)
ଶୂଦ୍ରୋପ୍ଯେତେନ ମାର୍ଗେଣ ଯାଦୃଶଂ ସେବତେ ଜନମ୍।
ତାଦୃଗ୍ଭବତି ସଂସର୍ଗାଦଚିରେଣ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-148-3 (87160)
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଯତ୍ନତଃ ସେବ୍ଯା ଭିକ୍ଷବୋ ନିଯତାତ୍ମନା।
ଉଦକଗ୍ରାହଣାଦ୍ଯେନ ସ୍ନପନୋଦ୍ବର୍ତନୈସ୍ତଥା॥ 13-148-4 (87161)
ଅଧ୍ବନା କର୍ଶିତାନାଂ ଚ ବ୍ଯାଧିତାନାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଶୁଶ୍ରୂଷାଂ ନିଯତଂ କୁର୍ଯାତ୍ତେଷାମାପଦି ଯତ୍ନତଃ॥ 13-148-5 (87162)
ଦର୍ଭାଜିନାନ୍ଯବେକ୍ଷେତ ଭୈକ୍ଷଭାଜନମେବ ଚ।
ଯଥାକାମଂ ଚ କାର୍ଯାଣି ସର୍ବାଣ୍ଯେବୋପସାଧଯେତ୍।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ଯତା ନ ସ୍ଯାତ୍ତଥା ସର୍ବଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-148-6 (87163)
ବ୍ଯାଧିତାନାଂ ତୁ ଭିକ୍ଷୂଣାଂ ଚେଲପ୍ରକ୍ଷାଲନାଦିଭିଃ।
ପ୍ରତିକର୍ମକ୍ରିଯା କାର୍ଯା ଭେଷଜାନଯନୈସ୍ତଥା॥ 13-148-7 (87164)
ପିଂଷଣାଲେପନଂ ଚୂର୍ଣଂ କଷାଯମଥ ସାଧନମ୍।
ନାନ୍ଯସ୍ଯ ପ୍ରତିଚାରେଷୁ ସୁଖାର୍ଥମୁପପାଦଯେତ୍॥ 13-148-8 (87165)
ଭିକ୍ଷାଟନୋଽଭିଗଚ୍ଛେତ ଭିଷଜଶ୍ଚ ବିପଶ୍ଚିତଃ।
ତତୋ ବିନିଷ୍କ୍ରିଯାର୍ଥାନି ଦ୍ରବ୍ଯାଣି ସମୁପାର୍ଜଯେତ୍॥ 13-148-9 (87166)
ଯଶ୍ଚ ପ୍ରୀତମନା ଦଦ୍ଯାଦାଦଦ୍ଯାଦ୍ଭେଷଜଂ ନରଃ।
ଅଶ୍ରଦ୍ଧଯା ହି ଦତ୍ତାନି ତାନ୍ଯଭୋକ୍ଷ୍ଯାଣି ଭିକ୍ଷୁଭିଃ॥ 13-148-10 (87167)
ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଯଦୁପାଦତ୍ତଂ ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଚୋପପାଦିତମ୍।
ତସ୍ଯୋପଭୋଗାଦ୍ଧର୍ମଃ ସ୍ଯାଦ୍ବ୍ଯାଧିଭିଶ୍ଚ ନିବର୍ତ୍ଯତେ॥ 13-148-11 (87168)
ଆଦେହପତନାଦେବଂ ଶୁଶ୍ରୂଷେଦ୍ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
ନ ତ୍ବେବଂ ଧର୍ମମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ କୁର୍ଯାତ୍ତେଷାଂ ପ୍ରତିକ୍ରିଯାମ୍॥ 13-148-12 (87169)
ସ୍ବଭାବତୋ ହି ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବାନି ବିପ୍ରଯାନ୍ତ୍ଯୁପଯାନ୍ତି ଚ।
ସ୍ବଭାବତଃ ସର୍ବଭାବା ଭବନ୍ତି ନଭବନ୍ତି ଚ।
ସାଗରସ୍ଯୋର୍ମିସଦୃଶା ବିଜ୍ଞାତବ୍ଯା ଗୁଣାତ୍ମକାଃ॥ 13-148-13 (87170)
ବିଦ୍ଯାଦେବଂ ହି ଯୋ ଧୀମାଂସ୍ତତ୍ବବିତ୍ତତ୍ବଦର୍ଶନଃ।
ନ ସ ଲିପ୍ଯେତ ପାପେନ ପଦ୍ମପତ୍ରମିବାମ୍ଭସା॥' ॥ 13-148-14 (87171)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 148 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 149
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.149. ଅଧ୍ଯାଯଃ 149
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଯତିଶୁଶ୍ରୂଷାଦିନାନାଧର୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ପରାଶର ଉବାଚ।
ଏବଂ ପ୍ରଯତିତବ୍ଯଂ ହି ଶୁଶ୍ରୂଷାର୍ଥମତନ୍ଦ୍ରିତୈଃ।
ସର୍ବାଭିରୂପସେବାଭିସ୍ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ଯତଯୋ ଯଥା॥ 13-149-1 (87172)
ନାପରାଧ୍ଯେତ ଭିକ୍ଷୋସ୍ତୁ ନ ଚୈନମବଧୀରଯେତ୍।
ଉତ୍ତରଂ ଚ ନ ସନ୍ଦଦ୍ଯାତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଂ ଚୈବ ପ୍ରସାଦଯେତ୍॥ 13-149-2 (87173)
ଶ୍ରେଯ ଏବାଭିଧାତବ୍ଯଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ଚ ପ୍ରହୃଷ୍ଟବତ୍।
ତୂଷ୍ଣୀଂଭାବେନ ବୈ ତତ୍ର ନ କ୍ରୁଦ୍ଧମଭିସଂବଦେତ୍॥ 13-149-3 (87174)
ନାଦଦୀତ ପରସ୍ବାନି ନ ଗୃହ୍ଣୀଯାଦଯାଚିତମ୍।
ଲବ୍ଧାଲବ୍ଧେନ ଜୀବେତ ତଥୈବ ପରିତୋଷଯେତ୍॥ 13-149-4 (87175)
କୋପିନଂ ତୁ ନ ଯାଚେତ ଜ୍ଞାନବିଦ୍ବେଷକାରିତଃ।
ସ୍ଥାବରେଷୁ ଦଯାଂ କୁର୍ଯାଜ୍ଜଙ୍ଗମେଷୁ ଚୁ ପ୍ରାଣିଷୁ॥ 13-149-5 (87176)
ଯଥାଽଽତ୍ମନି ତଥାଽନ୍ଯେଷୁ ସମାଂ ଦୃଷ୍ଟିଂ ନିପାତଯେତ୍।
ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଚାତ୍ମାନଂ ସର୍ବଭୂତାନି ଚାତ୍ମନି।
ସମ୍ପଶ୍ଯମାନୋ ବିଚରନ୍ବ୍ରହ୍ମଭୂଯାଯ କଲ୍ପତେ॥ 13-149-6 (87177)
ହିଂସା ବା ଯଦି ବାଽହିଂସାଂ ନ କୁର୍ଯାଦାତ୍ମକାରଣାତ୍।
ଯତ୍ରେତରୋ ଭବେନ୍ନିତ୍ଯଂ ଦୋଷଂ ତତ୍ର ନ କାରଯେତ୍॥ 13-149-7 (87178)
ଏବଂ ସ ମୁଚ୍ଯତେ ଦୋଷାତ୍ପରାନାଶ୍ରିତ୍ଯ ବର୍ତଯନ୍।
ଆତ୍ମାଶ୍ରଯେଣ ଦୋଷେଣ ଲିପ୍ଯତେ ହ୍ଯଲ୍ପବୁଦ୍ଧିମାନ୍॥ 13-149-8 (87179)
ଜରାଯୁଜାଣ୍ଡଜାଶ୍ଚୈବ ଉଦ୍ଭିଜ୍ଜାଃ ସ୍ବେଦଜାଶ୍ବ ଯେ।
ଅବଧ୍ଯାଃ ସର୍ବ ଏତୈତେ ବୁଧୈଃ ସମନୁବର୍ଣିତାଃ॥ 13-149-9 (87180)
ନିଶ୍ଚଯାର୍ଥଂ ବିବୁଦ୍ଧାନାଂ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ବିଧୀଯତେ।
ହିଂସା ଯଥାଽନ୍ଯା ବିହିତା ତଥା ଦୋଷ ପ୍ରଯୋଜଯେତ୍।
ତଥୋପଦିଷ୍ଟଂ ଗୁରୁଣା ଶିଷ୍ଯସ୍ଯ ଚରତୋ ବିଧିମ୍॥ 13-149-10 (87181)
ନ ହି ଲୋଭଃ ପ୍ରଭବତି ହିଂସା ବାଽପି ତଦାତ୍ମିକା।
ଶାସ୍ତ୍ରଦର୍ଶନମେତଦ୍ଧି ବିହିତଂ ବିଶ୍ବଯୋନିନା॥ 13-149-11 (87182)
ଯଦ୍ଯେତଦେବଂ ମନ୍ଯେତ ଶୂଦ୍ରୋ ହ୍ଯପି ଚ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
କୃତଂ କୃତବତାଂ ଗଚ୍ଛେତ୍କିଂ ପୁନର୍ଯୋ ନିଷେବତେ॥ 13-149-12 (87183)
ନ ଶୂଦ୍ରଃ ପତତେ କଶ୍ଚିନ୍ନ ଚ ସଂସ୍କାରମର୍ହତି।
ନାସ୍ଯାଧିକାରୋ ଧର୍ମେଽସ୍ତି ନ ଧର୍ମାତ୍ପ୍ରତିଷେଧନମ୍॥ 13-149-13 (87184)
ଅନୁଗ୍ରହାର୍ତଂ ମନୁନା ସର୍ବବର୍ଣେଷୁ ବର୍ଣିତମ୍। 13-149-14 (87185)
ଯଦାପବାଦସ୍ତୁ ଭବେତ୍ସ୍ତ୍ରୀକୃତଃ ପରିଚାରକେ।
ଅଭ୍ରାବକାଶଶଯନଂ ତସ୍ଯ ସଂବତ୍ସରଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ତେନ ତସ୍ଯ ଭବେଚ୍ଛାନ୍ତିସ୍ତତୋ ଭୂଯୋପ୍ଯୁପାବ୍ରଜେତ୍॥ 13-149-15 (87186)
ସବର୍ଣାଯା ଭବେଦେତଦ୍ଧୀନାଯାସ୍ତ୍ବର୍ଧମର୍ହତି।
ବର୍ଷତ୍ରଯଂ ତୁ ବୈଶ୍ଯାଯାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଯାସ୍ତୁ ଷଟ୍ ସମାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯା ତୁ ସମେତସ୍ଯ ସମା ଦ୍ବାଦଶ କୀର୍ତିତାଃ। 13-149-16 (87187)
କଟାଗ୍ନିନା ବା ଦଗ୍ଧବ୍ଯସ୍ତସ୍ମିନ୍ନେବ କ୍ଷଣେ ଭବେତ୍।
ଶିଶ୍ନାବପାତନାଦ୍ବାଽପି ବିଶୁଦ୍ଧିଂ ସମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-149-17 (87188)
ଅନସ୍ଥିବନ୍ଧମେକଂ ତୁ ଯଦି ପ୍ରାଣୈର୍ବିଯୋଜଯେତ୍।
ଉପୋଷ୍ଯୈକାହମାଦଦ୍ଯାତ୍ପ୍ରାଣାଯାମାଂସ୍ତୁ ଦ୍ବାଦଶ॥ 13-149-18 (87189)
ତ୍ରିଃ ସ୍ନାନମୁଦକେ କୃତ୍ବା ତସ୍ମାତ୍ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ।
ଅସ୍ଥିବନ୍ଧେଷୁ ଦ୍ବିଗୁଣଂ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ବିଧୀଯତେ॥ 13-149-19 (87190)
ଅନେନ ବିଧିନା ବାଽପି ସ୍ଥାବରେଷୁ ନ ସଂଶଯଃ।
କାଯେନ ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ହସ୍ତାଭ୍ଯାମପରାଧାତ୍ତୁ ମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-149-20 (87191)
ଅଦୁଷ୍ଟଂ କ୍ଷପଯେଦ୍ଯସ୍ତୁ ସର୍ବବର୍ଣେଷୁ ଯଶ୍ଚରେତ୍।
ତସ୍ଯାପ୍ଯଷ୍ଟଗୁଣଂ ବିଦ୍ଯାତ୍ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ତଦେବ ତୁ॥ 13-149-21 (87192)
ଚତୁର୍ଗୁଣଂ କର୍ମକୃତେ ଦ୍ବିଗୁଣଂ ବାକ୍ପ୍ରଦୂଷିତେ।
କୃତ୍ବା ତୁ ମାନସଂ ପାପଂ ତଥୈବୈକଗୁଣଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-149-22 (87193)
ତସ୍ମାଦେତାନି ସର୍ବାଣି ବିଦିତ୍ବା ନ ସମାଚରେତ୍।
ସର୍ବଭୂତହିତାର୍ଥଂ ହି କୁଶଲାନି ସମାଚରେତ୍॥ 13-149-23 (87194)
ଏବଂ ସମାହିତମନାଃ ସେବତେ ଯଦି ଯତ୍ତମାନ୍।
ତଦ୍ଗତିସ୍ତତ୍ସମାଚାରସ୍ତନ୍ମନାସ୍ତତ୍ପରାଯଣଃ॥ 13-149-24 (87195)
ନାଭିନନ୍ଦେତ ମରଣଂ ନାଭିନନ୍ଦେତ ଜୀବିତମ୍।
କାଲମେବ ପ୍ରତୀକ୍ଷେତ ନିର୍ବେଶଂ ଭୃତକୋ ଯଥା॥ 13-149-25 (87196)
ଏବଂ ପ୍ରବର୍ତମାନସ୍ତୁ ବିନୀତଃ ପ୍ରଯତାତ୍ମବାନ୍।
ନିର୍ଣଯଂ ପୁଣ୍ଯପାପାଭ୍ଯାମଚିରେଣୋପଗଚ୍ଛତି'॥ ॥ 13-149-26 (87197)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 149 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 150
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.150. ଅଧ୍ଯାଯଃ 150
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପୁରୁଷସ୍ଯ ମୃତିସୂଚକଲିଙ୍ଗୈଃ ସ୍ବମରଣନିଶ୍ଚଯେନ ଭଗବତ୍ସ୍ମରଣାଦିପୂର୍ବକଂ ଦେହତ୍ଯାଗେ ସ୍ବର୍ଗଭୋଗପ୍ରକାରସ୍ଯ ସୁକୃତଶେଷେଣ ପୁନର୍ଭୂଲୋକେ ଜନନାଦିପ୍ରକାରାଦେଶ୍ଚ କଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ପରାଶର ଉବାଚ।
ଶୁଶ୍ରୂଷାନିରତୋ ନିତ୍ଯମରିଷ୍ଟାନ୍ଯୁପଲକ୍ଷଯେତ୍।
ତ୍ରୈବାର୍ଷିକଂ ଦ୍ବିବାର୍ଷିକଂ ବା ବାର୍ଷିକଂ ବା ସମୁତ୍ଥିତମ୍॥ 13-150-1 (87198)
ଷାଣ୍ମାସିକଂ ମାସିକଂ ବା ସାପ୍ତରାତ୍ରିକମେବ ବା।
ସର୍ବାଂସ୍ତଦର୍ଥାନ୍ବା ବିଦ୍ଯାତ୍ତେଷାଂ ଚିହ୍ନାନି ଲଭଯେତ୍॥ 13-150-2 (87199)
ପୁରୁଷଂ ହିରଣ୍ମଯଂ ଯସ୍ତୁ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ଦକ୍ଷିଣାମୁଖମ୍।
ଲକ୍ଷଯେଦୁତ୍ତରେଣୈବ ମୃତ୍ଯୁସ୍ତ୍ରୈବାର୍ଷିକୋ ଭବେତ୍॥ 13-150-3 (87200)
ଶୁଦ୍ଧମଣ୍ଡଲମାଦିତ୍ଯମରଶ୍ମିଂ ସମ୍ପ୍ରପଶ୍ଯତଃ।
ସଂବତ୍ସରଦ୍ବଯେନୈବ ତସ୍ଯ ମତ୍ଯୁଂ ସମାଦିଶେତ୍॥ 13-150-4 (87201)
ଜ୍ଯୋତ୍ସ୍ନାଯାମାତ୍ମନଶ୍ଛାଯାଂ ସଚ୍ଛିଦ୍ରାଂ ଯଃ ପ୍ରପଶ୍ଯତି।
ମୃତ୍ଯୁଂ ସଂବତ୍ସରେଣୈବ ଜାନୀଯାତ୍ସୁବିଚକ୍ଷଣଃ॥ 13-150-5 (87202)
ବିଶିରସ୍କାଂ ଯଦା ଛାଯାଂ ପଶ୍ଯେତ୍ପୁରୁଷ ଆତ୍ମନଃ।
ଜାନୀଯାଦାତ୍ମନୋ ମୃତ୍ଯୁଂ ଷାଣ୍ମାସେନେହ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍॥ 13-150-6 (87203)
କର୍ଣୌ ପିଧାଯ ହସ୍ତାଭ୍ଯାଂ ଶବ୍ଦଂ ନ ଶୃଣୁତେ ଯଦି।
ଜାନୀଯାଦାତ୍ମନୋ ମୃତ୍ଯୁଂ ମାସେନୈବ ବିଚକ୍ଷଣଃ॥ 13-150-7 (87204)
ଶବଗନ୍ଧମୁପାଘ୍ରାତି ଅନ୍ଯଦ୍ବା ସୁରଭିଂ ନରଃ।
ଦେବତାଯତନସ୍ଥୋ ବୈ ସପ୍ତରାତ୍ରେଣ ମୃତ୍ଯୁଭାକ୍॥ 13-150-8 (87205)
କର୍ଣନାସାପନଯନଂ ଦନ୍ଯଦୃଷ୍ଟିବିରାଗତା।
ଲୁପ୍ତସଂଜ୍ଞଂ ହି କରଣଂ ସଦ୍ଯୋ ମୃତ୍ଯୁଂ ସମାଦିଶେତ୍॥ 13-150-9 (87206)
ଏବମେଷାମରିଷ୍ଟାନାଂ ପଶ୍ଯେଦନ୍ଯତମଂ ଯଦି।
ନ ତଂ କାଲଂ ପରୀକ୍ଷେତ ଯଥାଽରିଷ୍ଟଂ ପ୍ରକଲ୍ପିତମ୍॥ 13-150-10 (87207)
ଅଭ୍ଯାସେନ ତୁ କାଲସ୍ଯ ଗଚ୍ଛେତ ପୁଲିନଂ ଶୁଚି।
ତତ୍ର ପ୍ରାଣାନ୍ପ୍ରମୁଞ୍ଚେତ ତମୀଶାନମନୁସ୍ମରନ୍॥ 13-150-11 (87208)
ତତୋଽନ୍ଯଦେହମାସାଦ୍ଯ ଗାନ୍ଧର୍ବଂ ସ୍ଥାନମାପ୍ନୁଯାତ୍।
ତତ୍ରସ୍ଥୋ ବସତେ ବିଂଶତ୍ପଦ୍ମାନି ସୁହହାଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-150-12 (87209)
ଗନ୍ଧର୍ବୈଶ୍ଚିତ୍ରସେନାଦ୍ଯୈଃ ସହିତଃ ସତ୍କୃତସ୍ତଥା।
ନୀଲବୈଡୂର୍ଯବର୍ଣେନ ବିମାନେନାବଭାସଯନ୍॥ 13-150-13 (87210)
ନଭସ୍ଥଲମଦୀନାତ୍ମା ସାର୍ଧମପ୍ସରସାଂ ଗଣୈଃ।
ଛନ୍ଦକାମାନୁସାରୀ ଚ ତତ୍ରତତ୍ର ମହୀଯତେ॥ 13-150-14 (87211)
ମୋଦତେଽମରତୁଲ୍ଯାତ୍ମା ସଦାଽମରଗଣୈଃ ସହ।
ପତିତଶ୍ଚ କ୍ଷଯେ କାଲେ କ୍ଷଣେନ ବିମଲଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-150-15 (87212)
ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ବହୁବିତ୍ତସ୍ଯ କୁଲେଽଗ୍ର୍ଯେ ବହୁଗୋଧନେ।
ଅବାପ୍ଯ ତତ୍ର ବୈ ଜନ୍ମ ସ ପୂତୋ ଦେବକର୍ମଣା॥ 13-150-16 (87213)
ଛନ୍ଦସା ଜାଗତେନୈବ ପ୍ରାପ୍ତୋପନଯନଂ ତତଃ।
କ୍ଷୌମବସ୍ତ୍ରୋପକରଣଂ ଦ୍ବିଜତ୍ବଂ ସମବାପ୍ଯ ତୁ॥ 13-150-17 (87214)
ଅଧୀଯମାନୋ ବେଦାର୍ଥାନ୍ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣେ ରତଃ।
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତକ୍ରୋଧସ୍ତପସ୍ବୀ ଜାଯତେ ତତଃ॥ 13-150-18 (87215)
ଅଧୀତ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଗୁରବେ ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
କୃତଦାରଃ ସମୁପୈତି ଗୃହସ୍ଥବ୍ରତମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-150-19 (87216)
ଦଦାତି ଯଜତେ ଚୈବ ଚଜ୍ଞୈର୍ବିପୁଲଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରମୁପାସନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବଚ୍ଚୈବ ଯଥାବିଧିଃ॥ 13-150-20 (87217)
ଧର୍ମଂ ସଞ୍ଚିନୁତେ ନିତ୍ଯଂ ମୃଦୁଗାମୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ସ କାଲପରିଣାମାତ୍ତୁ ମୃତ୍ଯୁନା ସମ୍ପ୍ରଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-150-21 (87218)
ସଂସ୍କୃତଶ୍ଚାଗ୍ନିହୋତ୍ରେଣ କୃତପାତ୍ରୋପଧାନବାନ୍।
ସଂସ୍କୃତୋ ଦେହମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମରୁଦ୍ଭିରୁପପଦ୍ଯତେ॥ 13-150-22 (87219)
ମରୁଦ୍ଭିଃ ସହିତଶ୍ଚାପି ତୁଲ୍ଯତେଜା ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ବାଲାର୍କସମବର୍ଣେନ ବିମାନେନ ବିରାଜତା॥ 13-150-23 (87220)
ସୁଖଂ ଚରତି ତତ୍ରସ୍ତୋ ଗନ୍ଥର୍ବାପ୍ସରସାଂ ଗଣୈଃ।
ବିରଜୋମ୍ବରସଂବୀତସ୍ତପ୍ତକାଞ୍ଚନଭୂଷଣଃ॥ 13-150-24 (87221)
ଛନ୍ଦକାମାନୁସାରୀ ଚ ଦ୍ବିଗୁଣଂ କାଲମାବସେତ୍।
ସନ୍ନିବର୍ତେତ କାଲେନ ସ୍ଥାନାଦସ୍ମାତ୍ପରିଚ୍ଯୁତଃ॥ 13-150-25 (87222)
ଅବିତୃପ୍ତବିହାରାର୍ଥୋ ଦିବ୍ଯଭୋଗାନ୍ବିହାଯ ତୁ।
ସଞ୍ଜାଯତେ ନୃପକୁଲେ ଗଜାଶ୍ବରଥସଂକୁଲେ॥ 13-150-26 (87223)
ପାର୍ଥିବୀଂ ଶ୍ରିଯମାପନ୍ନଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଧର୍ମପତିର୍ଯଥା।
ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ସଂସ୍କାରଂ ଚୌଲୋପନଯନାନି ଚ॥ 13-150-27 (87224)
ପ୍ରାପ୍ଯ ରାଜକୁଲେ ତତ୍ର ଯଥାବଦ୍ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
ଛ୍ଦସା ତ୍ରୈଷ୍ଟୁଭେନେହ ଦ୍ବିଜତ୍ବମୁପନୀଯତେ॥ 13-150-28 (87225)
ଅଧୀତ୍ଯ ବେଦମଖିଲଂ ଧନୁର୍ବେଦଂ ଚ ମୁଖ୍ଯଶଃ।
ସମାବୃତ୍ତସ୍ତତଃ ପିତ୍ରା ଯୌବରାଜ୍ଯେଽଭିଷିଚ୍ଯତେ॥ 13-150-29 (87226)
କୃତଦାରକ୍ରିଯଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ରାଜ୍ଯଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଧର୍ମତଃ।
ପ୍ରଜାଃ ପାଲଯତେ ସମ୍ଯକ୍ ଷଡ୍ଭାଗକୃତସଂବିଧିଃ॥ 13-150-30 (87227)
ଯଜ୍ଞୈର୍ବହୁଭିରୀଜାନଃ ସମ୍ଯଗାପ୍ତାର୍ଥଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ପ୍ରଶାସତି ମହୀଂ ଶ୍ରୀମାନ୍ରାଜ୍ଯମିନ୍ଦ୍ରସମୁଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-150-31 (87228)
ସ୍ବଧର୍ମନିରତୋ ନିତ୍ଯଂ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରସହାଯବାନ୍।
କାଲସ୍ଯ ବଶମାପନ୍ନଃ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯଜତି ସଂଯୁଗେ॥ 13-150-32 (87229)
ଦେବରାଜସ୍ଯ ଭବନମିନ୍ଦ୍ରଲୋକମବାପ୍ନୁତେ।
ସମ୍ପୂଜ୍ଯମାନସ୍ତ୍ରିଦିବୈର୍ବିଚଚାର ଯଥାସୁଖମ୍॥ 13-150-33 (87230)
ରାଜର୍ଷିଭିଃ ପୁଣ୍ଯକୃଦ୍ଭିର୍ଯଥା ଦେବପତିସ୍ତଥା।
ତୈଃ ସ୍ତୂଯତେ ବନ୍ଦିଭିସ୍ତୁ ନାନାବାଦ୍ଯୈଃ ପ୍ରବୋଧ୍ଯତେ॥ 13-150-34 (87231)
ଦିବ୍ଯଜାମ୍ବୂନଦମଯଂ ଭ୍ରାଜମାନଂ ସମନ୍ତତଃ।
ବରାପ୍ସରୋଭିଃ ସମ୍ପୂର୍ଣଂ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସେବିତମ୍॥ 13-150-35 (87232)
ଯାନମାରୁହ୍ଯ ବିଚରେଦ୍ଯଥା ଶକ୍ରଃ ଶଚୀପତିଃ।
ସ ତତ୍ର ବସତେ ଷଷ୍ଟିଂ ପଦ୍ମାନୀହ ମୁଦାନ୍ବିତଃ॥ 13-150-36 (87233)
ସର୍ବାଁଲ୍ଲୋକାନନୁଚରନ୍ମହର୍ଦ୍ଧିରବଭାସଯନ୍।
ଅଥ ପୁଣ୍ଯକ୍ଷଯାତ୍ତସ୍ମାତ୍ସ୍ଥାପ୍ଯତେ ଭୁବି ଭାରତ।
ଜାଯତେ ଚ ଦ୍ବିଜକୁଲେ ବେଦବେଦାଙ୍ଗପାରଗେ॥' ॥ 13-150-37 (87234)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 150 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 151
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.151. ଅଧ୍ଯାଯଃ 151
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପୁରୁଷସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯବିଶେଷେଣି ପୁନଃପୁନଃ ସ୍ବର୍ଗଭୂମ୍ଯାଦିଷୁ ପରିବର୍ତତେନ ଜାତବୈରାଗ୍ଯସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନେନାପୁନରାବୃତ୍ତିଶାଶ୍ବତପଦାପ୍ରାପ୍ତ୍ଯାଦିପ୍ରକାରପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ପରାଶର ଉବାଚ।
ତତଃ ଶ୍ରୁତିସମାପନ୍ନଃ ସଂସ୍କୃଶ୍ଚ ଯଥାବିଧି।
ଚୌଲୋପନଯନଂ ତସ୍ଯ ଯଥାବତ୍କ୍ରିଯତେ ଦ୍ବିଜୈଃ॥ 13-151-1 (87235)
ତତୋଽଷ୍ଟମେ ସ ବର୍ଷେ ତୁ ବ୍ରତୋପନଯନାଦିଭିଃ।
କ୍ରିଯାଭିର୍ବିଧିଦୃଷ୍ଟାଭିର୍ବ୍ରହ୍ମତ୍ବମୁପନୀଯତେ॥ 13-151-2 (87236)
ଗାଯତ୍ରେଣ ଛନ୍ଦସା ତୁ ସଂସ୍କୃତଶ୍ଚରିତବ୍ରତଃ।
ଅଧୀଯମାନୋ ମେଧାବୀ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ନିଯତବ୍ରତଃ॥ 13-151-3 (87237)
ଅଚିରେଣୈବ କାଲେନ ସାଙ୍ଗାନ୍ବେଦାନବାପ୍ନୁତେ।
ସମାବୃତ୍ତଃ ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ସମାବୃତ୍ତିକ୍ରିଯସ୍ତଥା॥ 13-151-4 (87238)
ଯାଜନାଧ୍ଯାପନରତଃ କୁଶଲେ କର୍ମଣି ସ୍ଥିତଃ।
ଅଗ୍ନିହୋଇତ୍ରପରୋ ନିତ୍ଯଂ ଦେବତାତିଥିପୂଜକଃ॥ 13-151-5 (87239)
ଯଜତେ ବିବିଧୈର୍ଯଜ୍ଞୈର୍ଜପଯଜ୍ଞୈସ୍ତଥୈବ ଚ।
ନ୍ଯାଯାଗତଧନାନ୍ବେଷୀ ନ୍ଯାଯବୃତ୍ତସ୍ତପୋଧନଃ॥ 13-151-6 (87240)
ସର୍ବଭୂତହିତଶ୍ଚୈବ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦଃ।
ସ୍ବଦାରପରିତୁଷ୍ଟାତ୍ମା କ୍ରତୁଗାମୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-151-7 (87241)
ପରାପବାଦବିରତଃ ସତ୍ଯବ୍ରତପରଃ ସଦା।
ସ କାଲପରିଣାମାତ୍ତୁ ସଂଯୁତଃ କାଲଧର୍ମଣା॥ 13-151-8 (87242)
ସଂସ୍କୃତଶ୍ଚାଗ୍ନିହୋତ୍ରେଣ ଯଥାବଦ୍ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
ସୋମଲୋକମବାପ୍ନୋତି ଦେହନ୍ଯାସାନ୍ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-151-9 (87243)
ତତ୍ର ସୋମପ୍ରଭୈର୍ଦେବୈରଗ୍ନିଷ୍ବାତ୍ତୈଶ୍ଚ ଭାସ୍ବରୈଃ।
ତଥା ବର୍ହିଷଦୈଶ୍ଚୈବ ଦେବୈରାଙ୍ଗିରସୈରପି॥ 13-151-10 (87244)
ବିଶ୍ବେଭିଶ୍ଚୈବ ଦେବୈଶ୍ଚ ତଥା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଭିଃ ପୁନଃ।
ଦେବର୍ଷିଭିଶ୍ଚାପ୍ରତିମୈସ୍ତଥୈବାପ୍ସରସାଂ ଗଣୈଃ।
ସାଧ୍ଯୈଃ ସିଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ସତତଂ ସତ୍କୃତସ୍ତତ୍ର ମୋଦତେ॥ 13-151-11 (87245)
ଜାତରୂପମଯଂ ଦିବ୍ଯମର୍କତୁଲ୍ଯଂ ମନୋଜବମ୍।
ଦେବଗନ୍ଧର୍ବସଂକୀର୍ଣଂ ବିମାନମଧିରୋହତି॥ 13-151-12 (87246)
ସୌମ୍ଯରୂପା ମନଃକାନ୍ତାସ୍ତପ୍ତକାଞ୍ଚନଭୂଷଣାଃ।
ସୋମକନ୍ଯା ବିମାନସ୍ଥଂ ରମଯନ୍ତି ମୁଦାନ୍ବିତାଃ॥ 13-151-13 (87247)
ସ ତତ୍ର ରମତେ ପ୍ରୀତଃ ସହ ଦେବୈଃ ସହର୍ଷିଭିଃ।
ଲୋକାନ୍ସର୍ବାନନୁଚରନ୍ଦୀପ୍ତତେଜା ମନୋଜବଃ॥ 13-151-14 (87248)
ସଭାଂ କାମଜବୀଂ ଚାପି ନିତ୍ଯମେବାଭିଗଚ୍ଛତି।
ସର୍ବଲୋକେଶ୍ବରମୃଷିଂ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ପିତାମହମ୍॥ 13-151-15 (87249)
ପରମେଷ୍ଠିରନନ୍ତଶ୍ରୀର୍ଲୋକାନାଂ ପ୍ରଭବାପ୍ଯଯଃ।
ଯତଃ ସର୍ବାଃ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ସର୍ଗପ୍ରଲଯବିକ୍ରିଯାଃ।
ସ ତତ୍ର ବର୍ତତେ ଶ୍ରୀମାନ୍ଦ୍ବିଶତଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ॥ 13-151-16 (87250)
ଅଥ କାଲକ୍ଷଯାତ୍ତସ୍ମାତ୍ସ୍ଥାନାଦାବର୍ତତେ ପୁନଃ।
ଜାତିଧର୍ମାଂସ୍ତଥା ସର୍ବାନ୍ସର୍ଗାଦାବର୍ତନାନି ଚ॥ 13-151-17 (87251)
ଅଶାଶ୍ବତମିଦଂ ସବେମିତି ଚିନ୍ତ୍ଯୋପଲଭ୍ଯ ଚ।
ଶାଶ୍ବତଂ ଦିବ୍ଯମଚଲମଦୀନମପନର୍ଭବମ୍॥ 13-151-18 (87252)
ଆସ୍ଥାସ୍ଯତ୍ଯଭଯଂ ନିତ୍ଯଂ ଯତ୍ରାବୃତ୍ତିର୍ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଯତ୍ରି ଗତ୍ବା ନ ମ୍ରିଯତେ ଜନ୍ମ ଚାପି ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-151-19 (87253)
ଗର୍ଭକ୍ଲେଶାମଯାଃ ପ୍ରାପ୍ତା ଜାଯତା ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ।
କାଯକ୍ଲେଶାଶ୍ଚ ବିବିଧା ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବାନି ବିବିଧାନି ଚ॥ 13-151-20 (87254)
ଶୀତୋଷ୍ଣସୁଖଦୁଃଖାନି ଈର୍ଷ୍ଯାଦ୍ବେଷକୃତାନି ଚ।
ତତ୍ରତତ୍ରୋପଭୁକ୍ତାନି ନ କ୍ବଚିଚ୍ଛାଶ୍ବତୀ ସ୍ଥିତିଃ॥ 13-151-21 (87255)
ଏବଂ ସ ନିଶ୍ଚଯଂ କୃତ୍ବା ନିର୍ମୁଚ୍ଯି ଗ୍ରହବନ୍ଧନାତ୍।
ଛିତ୍ତ୍ବା ଭାର୍ଯାମଯଂ ପାଶଂ ତଥୈବାପତ୍ଯସମ୍ଭବମ୍॥ 13-151-22 (87256)
ଯତିଧର୍ମମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯି ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣେ ରତଃ।
ଅଚିରେଣୈବ କାଲେନ ଶ୍ରେଯଃ ସମଭିଗଚ୍ଛତି॥ 13-151-23 (87257)
ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରଂ ଚ ସାଙ୍ଖ୍ଯଂ ଚ ବିଦିତ୍ବା ସୋଽର୍ଥତତ୍ବତଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାତଶ୍ଚ ଗୁରୁଣା ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରମବସ୍ଥିତଃ॥ 13-151-24 (87258)
ପୁଣ୍ଯତୀର୍ଥାନୁସେବୀ ଚ ନଦୀନାଂ ପୁଲିନାଶ୍ରଯଃ।
ଶୂନ୍ଯାଗାରନିକେତଶ୍ଚ ବନବୃକ୍ଷଗୁହାଶଯଃ॥ 13-151-25 (87259)
ଅରଣ୍ଯାନୁଚରୋ ନିତ୍ଯଂ ଦେବାରଣ୍ଯନିକେତନଃ।
ଏକରାତ୍ରଂ ଦ୍ବିରାତ୍ରଂ ବା ନ କ୍ବଚିତ୍ସଜ୍ଜତେ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-151-26 (87260)
ଶୀର୍ଣପର୍ଣଭୁଗେବାପି ବନେ ଚରତି ଭିକ୍ଷୁକଃ।
ନ ଭୋଗାର୍ଥମନୁପ୍ରେତ୍ଯ ଯାତ୍ରାମାତ୍ରଂ ସମଶ୍ନୁତେ॥ 13-151-27 (87261)
ଧର୍ମଲବ୍ଧଂ ସମଶ୍ନାତି ନ କାମାତ୍କିଞ୍ଚିଦଶ୍ନୁତେ।
ଯୁଗମାତ୍ରଦୃଗଧ୍ବାନଂ କ୍ରୋଶାଦୂର୍ଧ୍ବଂ ନ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-151-28 (87262)
ସମୋ ମାନାବମାନାଭ୍ଯାଂ ସମଲୋଷ୍ଟାଶ୍ମକାଞ୍ଚନଃ।
ସର୍ବଭୂତାଭଯକରସ୍ତଥୈବାଭଯଦକ୍ଷିଣଃ॥ 13-151-29 (87263)
ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବୋ ନିର୍ନମସ୍କାରୋ ନିରାନନ୍ଦପରିଗ୍ରହଃ।
ନିର୍ମମୋ ନିରହଙ୍କାରଃ ସର୍ବଭୂତନିରାଶ୍ରଯଃ॥ 13-151-30 (87264)
ପରିସଙ୍ଖ୍ଯାନତତ୍ବଜ୍ଞସ୍ତଦା ସତ୍ଯରତଃ ସଦା।
ଊର୍ଧ୍ବଂ ନାଧୋ ନ ତିର୍ଯକ୍ଚ ନ କିଞ୍ଚିଦଭିକାମଯେତ୍॥ 13-151-31 (87265)
ଏବଂ ହି ରମମାଣସ୍ତୁ ଯତିଧର୍ମଂ ଯଥାବିଧି।
କାଲସ୍ଯ ପରିଣାମାତ୍ତୁ ଯଥା ପକ୍ବଫଲଂ ତଥା॥ 13-151-32 (87266)
ସ ବିସୃଜ୍ଯ ସ୍ବକଂ ଦେହଂ ପ୍ରବିଶେଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ଶାଶ୍ବତମ୍।
ନିରାମଯମନାଦ୍ଯନ୍ତଂ ଗୁଣସୌମ୍ଯମଚେତନମ୍॥ 13-151-33 (87267)
ନିରକ୍ଷରମବୀଜଂ ଚ ନିରିନ୍ଦ୍ରିଯମଜଂ ତଥା।
ଅଜଯ୍ଯମକ୍ଷଯଂ ଯତ୍ତଦଭେଦ୍ଯଂ ସୂକ୍ଷ୍ମମେବ ଚ॥ 13-151-34 (87268)
ନିର୍ଗୁଣଂ ଚ ପ୍ରକୃତିମନ୍ନିର୍ବିକାରଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଭୂତଭବ୍ଯଭବିଷ୍ଯସ୍ଯ କାଲସ୍ଯ ପରମେଶ୍ବରମ୍। 13-151-35 (87269)
ଅବ୍ଯକ୍ତଂ ପୁରୁଷଂ କ୍ଷେତ୍ରମାନନ୍ତ୍ଯାଯ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥'॥ ॥ 13-151-36 (87270)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 151 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-151-33 ଗୁଣସାମ୍ଯମଚେତନମିତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-151-35 ନିର୍ଗୁଣଂ ଚାପ୍ରକୃତିମଦିତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 152
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.152. ଅଧ୍ଯାଯଃ 152
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯ ଶ୍ରେଯସ୍ସାଧନୋପାଯପ୍ରତିପାଦକପରାଶରବଚନାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ପରାଶର ଉବାଚ।
ଏବଂ ସ ଭିକ୍ଷୁର୍ନିର୍ବାଣଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦ୍ଦଗ୍ଧକିଲ୍ବିଷଃ।
ଇହସ୍ଥୋ ଦେହମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ନୀଡଂ ଶକୁନିବଦ୍ଯଥା॥ 13-152-1 (87271)
ସତ୍ପଥାଲମ୍ବନାଦେବ ଶୂଦ୍ରଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସଦ୍ଗତିମ୍।
ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସ୍ଥାନମଚଲଂ ସ୍ଥାନାତ୍ସ୍ଥାନମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-152-2 (87272)
ଯଥା ଖନନ୍ଖନିତ୍ରେଣ ଜାଙ୍ଗଲେ ବାରି ବିନ୍ଦତି।
ଅନିର୍ବେଦାତ୍ତତଃ ସ୍ଥାନମୀପ୍ସିତଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-152-3 (87273)
ସୈଷା ଗତିରନାଦ୍ଯନ୍ତା ସର୍ବୈରପ୍ଯୁପଧାରିତା।
ତସ୍ମାଚ୍ଛୂଦ୍ରୈରନିର୍ବେଦାଚ୍ଛ୍ରଦ୍ଦଧାନୈସ୍ତୁ ନିତ୍ଯଦା।
ବର୍ତିତବ୍ଯଂ ଯଥାଶକ୍ତ୍ଯା ଯଥା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ମନୀଷିଭିଃ। 13-152-4 (87274)
ଯତ୍କରୋତି ତଦଶ୍ନାତି ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ବାଽଶୁଭମ୍।
ନାକୃତଂ ଭୁଜ୍ଯତେ କର୍ମ ନ କୃତଂ ନଶ୍ଯତେ ଫଲମ୍॥ 13-152-5 (87275)
ତଥା ଶୁଭସମାଚାରଃ ଶୁଭମେବାପ୍ନୁତେ ଫଲମ୍।
ତଥାଽଶୁଭସମାଚାରୋ ହ୍ଯଶୁଭଂ ସମବାପ୍ନୁତେ।
ଶୁଭାନ୍ଯେବ ସମାଦଦ୍ଯାଦ୍ଯ ଇଚ୍ଛେଦ୍ଭୂତିମାତ୍ମନଃ॥ 13-152-6 (87276)
ଭୂତିଶ୍ଚ ନାନ୍ଯତଃ ଶକ୍ତ୍ଯା ଶୂଦ୍ରାଣାମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ।
କ୍ରତେ ଯତୀନାଂ ଶୁଶ୍ରୂଷାମିତି ସନ୍ତୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ॥ 13-152-7 (87277)
ତସ୍ମାଦାଗମସମ୍ପନ୍ନୋ ଭବେତ୍ସୁନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଶକ୍ଯତେ ହ୍ଯାଗମାଦେବ ଗତିଂ ପ୍ରାପ୍ତୁମନାମଯାମ୍॥ 13-152-8 (87278)
ବରା ଚୈଷା ଗତିର୍ଦୃଷ୍ଟା ଯାମନ୍ବେପନ୍ତି ସାଧବଃ।
ଯତ୍ରାମୃତତ୍ବଂ ଲଭତେ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଦୁଃଖମନନ୍ତରମ୍॥ 13-152-9 (87279)
ଇମଂ ହି ଧର୍ମିମାସ୍ଥାଯ ଯେଽପି ସ୍ଯୁଃ ପାପଯୋନଯଃ।
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବୈଶ୍ଯାଶ୍ଚ ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ ପ୍ରାପ୍ନୁଯୁଃ ପରମାଂ ଗତିମ୍।
କିଂ ପୁନର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବିଦ୍ବାନ୍କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବା ବହୁଶ୍ରୁତଃ॥ 13-152-10 (87280)
ନ ଚାପ୍ଯକ୍ଷୀଣପାପସ୍ଯ ଜ୍ଞାନଂ ଭବତି ଦେହିନଃ।
ଜ୍ଞାନୋପଲବ୍ଧିର୍ଭବତି କୃତକୃତ୍ଯୋ ଯଦା ଭବେତ୍॥ 13-152-11 (87281)
ଉପଲଭ୍ଯ ତୁ ବିଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞାନଂ ବାଽପ୍ଯନସୂଯକଃ।
ତଥୈବ ବର୍ତେଦ୍ଗୁରୁଷୁ ଭୂଯାଂସଂ ବା ସମାହିତଃ॥ 13-152-12 (87282)
ଅଥାବମନ୍ଯେତ ଗୁରୁଂ ତଥା ତେଷୁ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ବ୍ଯର୍ଥମସ୍ଯ ଶ୍ରୁତଂ ଭବତି ଜ୍ଞାନମଜ୍ଞାନତାଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-152-13 (87283)
ଗତିଂ ଚାପ୍ଯଶୁଭାଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନିରଯାଯ ନ ସଂଶଯଃ।
ପ୍ରକ୍ଷୀଯତେ ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଂ ଜ୍ଞାନମସ୍ଯ ବିରୁଧ୍ଯତେ॥ 13-152-14 (87284)
ଅଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବକଲ୍ଯାଣୋ ଯଥା ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିଧିଂ ନରଃ।
ଉତ୍ସେକାନ୍ମୋହମାପଦ୍ଯ ତତ୍ବଜ୍ଞାନମବାପ୍ତବାନ୍॥ 13-152-15 (87285)
ଏବମେବି ହି ନୋତ୍ସେକଃ କର୍ତବ୍ଯୋ ଜ୍ଞାନସମ୍ଭବଃ।
ଫଲଂ ଜ୍ଞାନସ୍ଯ ହି ଶମଃ ପ୍ରଶାମାଯ ଯତେତ୍ସଦା॥ 13-152-16 (87286)
ଉପଶାନ୍ତେନ ଦାନ୍ତେନ କ୍ଷମାଯୁକ୍ତେନ ସର୍ବଦା।
ଶୁଶ୍ରୂଷା ପ୍ରତିପତ୍ତବ୍ଯା ନିତ୍ଯମେବାନସୂଯତା॥ 13-152-17 (87287)
ଧୃତ୍ଯା ଶିଶ୍ନୋଦରଂ ରକ୍ଷେତ୍ପାଣିପାଦଂ ଚ ଚକ୍ଷୁଷା।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥାଂଶ୍ଚ ମନସା ମନୋ ବୁଦ୍ଧୌ ସମାଦଧେତ୍॥ 13-152-18 (87288)
ଧୃତ୍ଯାଽଽସୀତ ତତୋ ଗତ୍ବା ଶୁଦ୍ଧଦେଶଂ ସୁସଂବୃତମ୍।
ଲବ୍ଧାସନଂ ଯଥା ଦୃଷ୍ଟଂ ବିଧିପୂର୍ବଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-152-19 (87289)
ଜ୍ଞାନଯୁକ୍ତସ୍ତଥା ଦେବଂ ହୃଦିସ୍ଥମୁପଲକ୍ଷଯେତ୍।
ଆଦୀପ୍ଯମାନଂ ବପୁଷା ବିଧୂମମନଲଂ ଯଥା॥ 13-152-20 (87290)
ରଶ୍ମିମନ୍ତମିବାଦିତ୍ଯଂ ବୈଦ୍ଯୁତାଗ୍ନିମିବାମ୍ବରେ।
ସଂସ୍ଥିତଂ ହୃଦଯେ ପଶ୍ଯେଦୀଶଂ ଶାଶ୍ବତମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-152-21 (87291)
ନ ଚାଯୁକ୍ତେନ ଶକ୍ଯେତ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦେହେ ମହେଶ୍ବରଃ।
ଯୁକ୍ତସ୍ତୁ ପଶ୍ଯତେ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସନ୍ନିବେଶ୍ଯ ମନୋ ହୃଦି॥ 13-152-22 (87292)
ଅଥ ତ୍ବେବଂ ନ ଶକ୍ନୋତି କର୍ତୁଂ ହୃଦଯଧାରଣମ୍।
ଯଥାସାଂଖ୍ଯମୁପାସୀତ ଯଥାବଦ୍ଯୋଗମାସ୍ଥିତଃ॥ 13-152-23 (87293)
ପଞ୍ଚ ବୁଦ୍ଧୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀହ ପଞ୍ଚ କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ବୈ।
ପଞ୍ଚ ଭୂତବିଶେଷାଶ୍ଚ ମନଶ୍ଚୈବ ତୁ ଷୋଡଶ॥ 13-152-24 (87294)
ତନ୍ମାତ୍ରାଣ୍ଯପବି ପଞ୍ଚୈବ ମନୋଽହଙ୍କାର ଏବ ଚ।
ଅଷ୍ଟମଂ ଚାପ୍ଯଥାବ୍ଯକ୍ତମେତାଃ ପ୍ରକୃତିସଂଜ୍ଞିତାଃ।
ଏତାଃ ପ୍ରକୃତଯଶ୍ଚାଷ୍ଟୌ ବିକାରାଶ୍ଚାପି ଷୋଡଶ॥ 13-152-25 (87295)
ଏବମେତଦିହସ୍ଥେନ ବିଜ୍ଞେଯଂ ତତ୍ବବୁଦ୍ଧିନା।
ଏବଂ ବର୍ଷ୍ମ ସମୁତ୍ତୀର୍ଯ ତୀର୍ଣୋ ଭବତି ନାନ୍ଯଥା॥ 13-152-26 (87296)
ପରିସଂଖ୍ଯାନମେବୈତନ୍ମନ୍ତବ୍ଯଂ ଜ୍ଞାନବୁଦ୍ଧିନା॥ 13-152-27 (87297)
ଅହନ୍ଯହନି ଶାନ୍ତାତ୍ମା ପାବନାଯ ହିତାଯ ଚ।
ଏବମେବ ପ୍ରସଂଖ୍ଯାଯ ତତ୍ବବୁଦ୍ଧିର୍ବିମୁଚ୍ଯତେ।
ନିଷ୍ପଲଂ କେବଲଂ ଭବତି ଶୁଦ୍ଧତତ୍ବାର୍ଥତତ୍ବବିତ୍॥ 13-152-28 (87298)
ଭିକ୍ଷୁକାଶ୍ରମମାସ୍ଥାଯ ଶୁଶ୍ରୂଷାନିରତୋ ବୁଧଃ।
ଶୂଦ୍ରୋ ନିର୍ମୁଚ୍ଯତେ ସତ୍ବସଂସର୍ଗାଦେବ ନାନ୍ଯଥା॥ 13-152-29 (87299)
ସତ୍ସଂନିକ୍ରଷେ ପରିବର୍ତିତବ୍ଯଂ
ବିଦ୍ଯାଧିକାଶ୍ଚାପି ନିଷେବିତବ୍ଯାଃ।
ସବର୍ଣତାଂ ଗଚ୍ଛତି ସନ୍ନିକର୍ଷା-
ନ୍ନୀଲଃ ଖଗୋ ମେରୁମିବାଶ୍ରଯନ୍ବୈ॥ 13-152-30 (87300)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-152-31x (7306)
ଇତ୍ଯେବମାଖ୍ଯାଯ ମହାମୁନିସ୍ତଦା
ଚତୁର୍ଷୁ ବର୍ଣେଷୁ ବିଧାନମର୍ଥବିତ୍।
ଶୁଶ୍ରୂଷଯା ବୃତ୍ତଗତିଂ ସମାଧିନା
ସମାଧିଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରଯଯୌ ସ୍ବମାଶ୍ରମମ୍॥' ॥ 13-152-31 (87301)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 152 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 153
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.153. ଅଧ୍ଯାଯଃ 153
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସକଲସେବ୍ଯତାପ୍ରଯୋଜକଗୁଣପ୍ରତିପାଦକେନ୍ଦ୍ରମାତଲିସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କେଷାଂ ଦେବା ମହାଭାଗାଃ ସନ୍ନମନ୍ତେ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଲୋକେଽସ୍ମିଂସ୍ତନୃଷୀନ୍ସର୍ବଞ୍ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ସତ୍ତମ॥ 13-153-1 (87302)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-153-2x (7307)
ଇତିହାସମିମଂ ବିପ୍ରାଃ କୀର୍ତଯନ୍ତି ପୁରାବିଦଃ।
ଅସ୍ମିନ୍ନର୍ଥେ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞାସ୍ତଂ ନିବୋଧ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-153-2 (87303)
ବୃତ୍ରଂ ହତ୍ବାଽପ୍ଯୁପାବୃତ୍ତଂ ତ୍ରିଦଶାନାଂ ପୁରସ୍କୃତମ୍।
ମହେନ୍ଦ୍ରମନୁସମ୍ପ୍ରାପ୍ତଂ ସ୍ତୂଯମାନଂ ମହର୍ଷିଭିଃ॥ 13-153-3 (87304)
ଶ୍ରିଯା ପରମଯା ଯୁକ୍ତଂ ରଥସ୍ଥଂ ହରିବାହନମ୍।
ମାତଲିଃ ପ୍ରାଞ୍ଜଲିର୍ଭୂତ୍ବା ଦେବମିନ୍ଦ୍ରମୁଘାଚ ହ॥ 13-153-4 (87305)
ନମସ୍କୃତାନାଂ ସର୍ବେଷାଂ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବଂ ପୁରସ୍କୃତଃ।
ଯେଷାଂ ଲୋକେ ନମସ୍କୁର୍ଯାତ୍ତାନ୍ବ୍ରବୀତୁ ଭବାନ୍ମମ॥ 13-153-5 (87306)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଦେବରାଜଃ ଶଚୀପତିଃ।
ଯନ୍ତାରଂ ପରିପୃଚ୍ଛନ୍ତଂ ତମିନ୍ଦ୍ରଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ସଃ॥ 13-153-6 (87307)
ଧର୍ମଂ ଚାର୍ଥଂ ଚ କାମଂ ଚ ଯେଷାଂ ଚିନ୍ତଯତାଂ ମତିଃ।
ନାଧର୍ମେ ବର୍ତତେ ନିତ୍ଯଂ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ମାତଲେ॥ 13-153-7 (87308)
ଯେ ରୂପଗୁଣସମ୍ପନ୍ନାଃ ପ୍ରମଦାହୃଦଯଂଗମାଃ।
ନିବୃତ୍ତାଃ କାମଭୋଗେଷୁ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ମାତଲେ॥ 13-153-8 (87309)
ସ୍ବେଷୁ ଭୋଗେଷୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟାଃ ସୁବାଚୋ ବଚନକ୍ଷମାଃ।
ଅମାନକାମାଶ୍ଚାର୍ଘାର୍ହାସ୍ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ମାତଲେ॥ 13-153-9 (87310)
ଧନଂ ବିଦ୍ଯାସ୍ତଥୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଯେଷାଂ ନ ଚଲଯେନ୍ମତିମ୍।
ଚଲିତାଂ ଯେ ନିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ତାନ୍ନିତ୍ଯଂ ପୂଜଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-153-10 (87311)
ଇଷ୍ଟୈର୍ଦାରୈରୁପେତାନାଂ ଶୁଚୀନାମଗ୍ନିହୋତ୍ରିଣାମ୍।
ଚତୁଷ୍ପାଦକୁଟୁମ୍ବାନାଂ ମାତିଲେ ପ୍ରଣମାମ୍ଯହମ୍॥ 13-153-11 (87312)
ମହତସ୍ତପସା ପ୍ରାପ୍ତୌ ଧନସ୍ଯ ବିପୁଲସ୍ଯ ଚ।
କତ୍ଯାଗସ୍ତସ୍ଯ ନ ବୈ କାର୍ଯୋ ଯୋଽଽତ୍ମାନଂ ନାବବୁଧ୍ଯତେ॥ 13-153-12 (87313)
ଯେଷାମର୍ଥସ୍ତଥା କାମୋ ଧର୍ମମୂଲବିବର୍ଧିତଃ।
ଧର୍ମାର୍ଥୌ ତସ୍ଯ ନିଯତୌ ତାନ୍ନମସ୍ଯାମି ମାତଲେ॥ 13-153-13 (87314)
ଧର୍ମମୂଲାର୍ଥକାମାନାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଗବାମପି॥
ପତିବ୍ରତାନାଂ ନାରୀଣାଂ ପ୍ରଣାମଂ ପ୍ରକରୋମ୍ଯହମ୍॥ 13-153-14 (87315)
ଯେ ଭୁକ୍ତ୍ବା ମାନୁଷାନ୍ଭୋଗାନ୍ପୂର୍ବେ ବଯସି ମାତଲେ।
ତପସା ସ୍ବର୍ଗମାଯାନ୍ତି ଶଶ୍ବତ୍ତାନ୍ପୂଜଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-153-15 (87316)
ଅସଂଭୋଗାନ୍ନଚାସକ୍ତାନ୍ଧର୍ମନିତ୍ଯାଞ୍ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାନ୍।
ସଂନ୍ଯସ୍ତାନଚଲପ୍ରଖ୍ଯାନ୍ମନସା ପୂଜଯାମି ତାନ୍॥ 13-153-16 (87317)
ଜ୍ଞାନପ୍ରସନ୍ନବିଦ୍ଯାନାଂ ନିରୂଢଂ ଧର୍ମମୀପ୍ସିତମ୍।
ପରୈଃ କୀର୍ତିତଶୌଚାନାଂ ମାତଲେ ତାନ୍ନମାମ୍ଯହମ୍'॥ ॥ 13-153-17 (87318)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 153 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 154
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.154. ଅଧ୍ଯାଯଃ 154
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଗୃହସ୍ଥଧର୍ମପ୍ରତିପାଦକପୃଥିବୀବାସୁଦେବସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯଂ ଧର୍ମମଖିଲଂ ପ୍ରବ୍ରୂହି ଭରତର୍ଷଭ।
ଋଦ୍ଧିମାପ୍ନୋତି କିଂ କୃତ୍ବା ମନୁଷ୍ଯ ଇହ ପାର୍ଥିବ॥ 13-154-1 (87319)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-154-2x (7308)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ପୁରାବୃତ୍ତଂ ଜନାଧିପ।
ବାସୁଦେବସ୍ଯ ସଂବାଦଂ ପୃଥିବ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ଭାରତ॥ 13-154-2 (87320)
ସଂସ୍ତୁତ୍ଯ ପୃଥିବୀଂ ଦେବୀଂ ବାସୁଦେବଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ପପ୍ରଚ୍ଛ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଂ ତ୍ବଂ ଯତ୍ପୃଚ୍ଛସେଽଦ୍ଯ ବୈ॥ 13-154-3 (87321)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-154-4x (7309)
ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯଂ ଧର୍ମମାଶ୍ରିତ୍ଯ ମଯା ବା ମଦ୍ବିଧେନ ବା।
କିମବଶ୍ଯଂ ଧରେ କାର୍ଯଂ କିଂ ବା କୃତ୍ବା ସୁଖଂ ଭବେତ୍॥ 13-154-4 (87322)
ପୃଥିବ୍ଯୁବାଚ। 13-154-5x (7310)
ଋଷଯଃ ପିତରୋ ଦେବା ମନୁଷ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ମାଧବ।
ପୂଜ୍ଯାଶ୍ଚୈବାର୍ଚନୀଯାଶ୍ଚ ଯଥା ଚୈବ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-154-5 (87323)
ସଦା ଯଜ୍ଞେନ ଦେବାଂଶ୍ଚ ସଦାଽଽତିଥ୍ଯେନ ମାନୁଷାନ୍।
ଛନ୍ଦତସ୍ତର୍ପଣେନାପି ପିତୄନ୍ଯୁଞ୍ଜନ୍ତି ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-154-6 (87324)
ତେନ ହ୍ଯୃଷିଗଣାଃ ପ୍ରୀତା ବ୍ରହ୍ମଚଯେଣି ଚାନଘ।
ନିତ୍ଯମଗ୍ନିଂ ପରିଚରେଦଭୁକ୍ତ୍ବା ବଲିକର୍ମ ଚ॥ 13-154-7 (87325)
କୁର୍ଯାତ୍ତଥୈବ ଦେବାନ୍ବୈ ପ୍ରିଯଂ ମେ ମଧୁସୂଦନ।
କୁର୍ଯାଦହରହଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧମନ୍ନାଦ୍ଯେନୋଦକେନ ଚ॥ 13-154-8 (87326)
ପଯୋମୂଲଫଲୈର୍ବାଽପି ପିତୄଣାଂ ପ୍ରୀତିମାବହେତ୍।
ସିଦ୍ଧାନ୍ନାଦ୍ବୈଶ୍ବଦେବଂ ବୈ କୁର୍ଯାଦଗ୍ନୌ ଯଥାବିଧି॥ 13-154-9 (87327)
ଆଗ୍ନୀଷୋମଂ ବୈଶ୍ବଦେବଂ ଧାନ୍ବନ୍ତର୍ଯମନନ୍ତରମ୍।
ପ୍ରଜାନାଂ ପତଯେ ଚୈବ ପୃଥଗ୍ଘୋମୋ ବିଧୀଯତେ॥ 13-154-10 (87328)
ତଥୈବ ଚାନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ବଲିକର୍ମ ପ୍ରଯୋଜଯେତ୍।
ଦକ୍ଷିଣାଯାଂ ଯମାଯେତି ପ୍ରତୀଚ୍ଯାଂ ବରୁଣାଯ ଚ॥ 13-154-11 (87329)
ସୋମାଯ ଚାପ୍ଯୁଦୀଚ୍ଯାଂ ବୈ ବାସ୍ତୁମଧ୍ଯେ ପ୍ରଜାପତେଃ।
ଧନ୍ବନ୍ତରେଃ ପ୍ରାଗୁଦୀଚ୍ଯାଂ ପ୍ରାଚ୍ଯାଂ ଶକ୍ରାଯ ମାଧବ॥ 13-154-12 (87330)
ମନୁଷ୍ଯେଭ୍ଯ ଇତି ପ୍ରାହୁର୍ବଲିଂ ଦ୍ବାରି ଗୃହସ୍ଯ ବୈ।
ମରୁଦ୍ଭ୍ଯୋ ଦୈବତେଭ୍ଯଶ୍ଚ ବଲିମନ୍ତର୍ଗୃହେ ହରେତ୍॥ 13-154-13 (87331)
ତଥୈବ ବିଶ୍ବେଦେବେଭ୍ଯୋ ବଲିମାକାଶତୋ ହରେତ୍।
ନିଶାଚରେଭ୍ଯୋ ଭୂତେଭ୍ଯୋ ବଲିଂ ନକ୍ତଂ ଯଥା ହରେତ୍॥ 13-154-14 (87332)
ଏବଂ କୃତ୍ବା ବଲିଂ ସମ୍ଯଗ୍ଦଦ୍ଯାଦ୍ଭିକ୍ଷାଂ ଦ୍ବିଜାଯ ବୈ।
ଅଲାଭେ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାଗ୍ନାବଗ୍ରମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ନିକ୍ଷିପେତ୍॥ 13-154-15 (87333)
ଯଦା ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ପିତୃଭ୍ଯୋପି ଦାତୁମିଚ୍ଛେତ ମାନବଃ।
ତଦା ପଶ୍ଚାତ୍ପ୍ରକୁର୍ବୀତ ନିବୃତ୍ତେ ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମଣି॥ 13-154-16 (87334)
ପିତୄନ୍ସନ୍ତର୍ପଯିତ୍ବା ତୁ ବଲିଂ କୁର୍ଯାଦ୍ବିଧାନତଃ।
ବେଶ୍ବଦୈବଂ ତତଃ କୁର୍ଯାତ୍ପଶ୍ଚାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣଭୋଜନମ୍॥ 13-154-17 (87335)
ତତୋଽନ୍ନେନାବଶେଷେଣ ଭୋଜଯେଦତିଥୀନପି।
ଅର୍ଘ୍ଯପୂର୍ବଂ ମହାରାଜ ତତଃ ପ୍ରୀଣାତି ମାନବାନ୍।
ଅନିତ୍ଯଂ ହି ସ୍ଥିତୋ ଯସ୍ମାତ୍ତସ୍ମାଦତିଥିରୁଚ୍ଯତେ॥ 13-154-18 (87336)
ଆଚାର୍ଯସ୍ଯ ପିତୁଶ୍ଚୈବ ସଖ୍ଯୁରାପ୍ତସ୍ଯ ଚାତିଥେଃ।
ଇଦମସ୍ତି ଗୃହେ ମହ୍ଯମିତି ନିତ୍ଯଂ ନିବେଦଯେତ୍॥ 13-154-19 (87337)
ତେ ଯଦ୍ବଦେଯୁସ୍ତତ୍କୁର୍ଯାଦିତି ଧର୍ମୋ ବିଧୀଯତେ।
ଗୃହସ୍ଥଃ ପୁରୁଷଃ କୃଷ୍ଣ ଶିଷ୍ଟାଶୀ ଚ ସଦା ଭବେତ୍॥ 13-154-20 (87338)
ରାଜର୍ତ୍ବିଜଂ ସ୍ନାତକଂ ଚ ଗୁରୁଂ ଶ୍ବଶୁରମେବ ଚ।
ଅର୍ଚଯେନ୍ମଧୁପର୍କେଣ ପରିସଂବତ୍ସରୋଷିତାନ୍॥ 13-154-21 (87339)
ଶ୍ବଭ୍ଯଶ୍ଚ ଶ୍ବପଚେଭ୍ଯଶ୍ଚ ବଯୋଭ୍ଯଶ୍ଚାବପେଦ୍ଭୁବି॥ 13-154-22 (87340)
ବୈଶ୍ବଦେବଂ ହି ନାମୈତତ୍ସାଯଂ ପ୍ରାତର୍ବିଧୀଯତେ॥ 13-154-23 (87341)
ଏତାଂସ୍ତୁ ଧର୍ମାନ୍ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯାନ୍ଯଃ କୁର୍ଯାଦନସୂଯକଃ।
ସ ଇହର୍ଦ୍ଧିଂ ପରାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ପ୍ରେତ୍ଯ ଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-154-24 (87342)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-154-25x (7311)
ଇତି ଭୂମେର୍ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବାସୁଦେବଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ତଥା ଚକାର ସତତଂ ତ୍ବମପ୍ଯେବଂ ସଦାଽଽଚର॥ 13-154-25 (87343)
ଏତଦ୍ଗୃହସ୍ଥଧର୍ମଂ ତ୍ବଂ ଚେଷ୍ଟମାନୋ ଜନାଧିପ।
ଇହ ଲୋକେ ଯଶଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ପ୍ରେତ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗମବାପ୍ସ୍ଯସି॥ ॥ 13-154-26 (87344)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଃପଞ୍ଚାଶଦଦିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 154 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-154-1 ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯଂ ଗୃହସ୍ଥଯୋଗ୍ଯମ୍॥ 7-154-7 ବଲିକର୍ମ ବୈଶ୍ବଦେବଃ ତତ୍ର ପ୍ରାଗନ୍ନମେବ ଗ୍ରାହ୍ଯମ୍॥ 7-154-15 ଭିକ୍ଷାଦ୍ବଯଂ ତଥେତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 155
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.155. ଅଧ୍ଯାଯଃ 155
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପୁଷ୍ପଧୂପଦୀପଦାନାଦିପ୍ରଶଂସାପରବଲିଶୁକ୍ରସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଆଲୋକଦାନଂ ନାମୈତତ୍କୀଦୃଶଂ ଭରତର୍ଷଭ।
କଥମେତତ୍ସମୁତ୍ପନ୍ନଂ ଫଲଂ ବା ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-155-1 (87345)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-155-2x (7312)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ମନୋଃ ପ୍ରଜାପତେର୍ବାଦଂ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଚ ଭାରତ॥ 13-155-2 (87346)
ତପସ୍ବୀ କଶ୍ଚିଦଭବତ୍ସୁବର୍ଣୋ ନାମ ଭାରତ।
ବର୍ଣତୋ ହେମବର୍ଣଃ ସ ସୁବର୍ଣ ଇତି ବିଶ୍ରୁତଃ॥ 13-155-3 (87347)
କୁଲଶୀଲଗୁଣୋପେତଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯୋପରମଂ ଗତଃ।
ବହୂନ୍ସୁବଂଶପ୍ରଭବାନ୍ସମତୀତଃ ସ୍ବକୈର୍ଗୁଣୈଃ॥ 13-155-4 (87348)
ସ କଦାଚିନ୍ମନୁଂ ବିପ୍ରୋ ଦଦର୍ଶୋପସସର୍ପ ଚ।
କୁଶଲପ୍ରଶ୍ନମନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ତୌ ଚୋଭୌ ତତ୍ର ଚକ୍ରତୁଃ॥ 13-155-5 (87349)
ତତସ୍ତୌ ସତ୍ଯସଂକଲ୍ପୌ ମେରୌ କାଞ୍ଚନପର୍ବତେ।
ଦେବର୍ଷିଭିଃ ସଦା ଜୁଷ୍ଟେ ସହିତୌ ସଂନ୍ଯଷୀଦତାମ୍॥ 13-155-6 (87350)
ତତ୍ର ତୌ କଥଯନ୍ତୌ ସ୍ତାଂ କଥା ନାନାବିଧାଶ୍ରଯାଃ।
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଦେବଦୈତ୍ଯାନାଂ ପୁରାଣାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-155-7 (87351)
ସୁବର୍ଣସ୍ତ୍ବବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ମନୁଂ ସ୍ବାଯଂଭୁବଂ ପ୍ରତି।
ହିତାର୍ଥଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ ମେ ବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-155-8 (87352)
ସୁମନୋଗନ୍ଧଧୂପାଦ୍ଯୈରିଜ୍ଯନ୍ତେ ଦୈବତାନି ଚ।
କିମେତତ୍କଥମୁତ୍ପନ୍ନଂ ଫଲଂ ଯୋଗଂ ଚ ଶଂସ ମେ॥ 13-155-9 (87353)
ମନୁରୁବାଚ। 13-155-10x (7313)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଶୁକ୍ରସ୍ଯ ଚ ବଲେଶ୍ଚୈବ ସଂବାଦଂ ବୈ ମହାତ୍ମନୋଃ॥ 13-155-10 (87354)
ବଲେର୍ବୈରୋଚନସ୍ଯେହ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯମନୁଶାସତଃ।
ସମୀପମାଜଗାମାଶୁ ଶୁକ୍ରୋ ଭୃଗୁକୁଲୋଦ୍ବହଃ॥ 13-155-11 (87355)
ତମର୍ଘ୍ଯାଦିଭିରଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ଭାର୍ଗବଂ ସୋଽସୁରାଧିପଃ।
ନିଷସାଦାସନେ ପଶ୍ଚାଦ୍ବିଧିବଦ୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣଃ॥ 13-155-12 (87356)
କଥେଯମଭବତ୍ତତ୍ର ତ୍ବଯା ଯା ପରିକୀର୍ତିତା।
ସୁମନୋଧୂପଦୀପାନାଂ ସମ୍ପ୍ରଦାନେ ଫଲଂ ପ୍ରତି॥ 13-155-13 (87357)
ତତଃ ପପ୍ରଚ୍ଛ ଦୈତ୍ଯେନ୍ଦ୍ରଃ କବୀନ୍ଦ୍ରଂ ପ୍ରଶ୍ନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-155-14 (87358)
ସୁମନୋଧୂପଦୀପାନାଂ କିଂ ଫଲଂ ବ୍ରହ୍ମିବିତ୍ତମ।
ପ୍ରଦାନସ୍ଯ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠ ତଦ୍ଭବାନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-155-15 (87359)
ଶୁକ୍ର ଉବାଚ। 13-155-16x (7314)
ଅଗ୍ନୀଷୋମାଦିସୃଷ୍ଟୌ ତୁ ବିଷ୍ଣୋଃ ସର୍ବାତ୍ମନଃ ପ୍ରଭୋଃ।
ତପଃ ପୂର୍ବଂ ସମୁତ୍ପନ୍ନଂ ଧର୍ମସ୍ତସ୍ମାଦନନ୍ତରମ୍॥ 13-155-16 (87360)
ଏତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତରେ ଚୈବ ବୀରୁଦୋଷଧ୍ଯ ଏବ ଚ।
ସୋମସ୍ଯାତ୍ମା ଚ ବହୁଧା ସମ୍ଭୂତଃ ପୃଥିବୀତଲେ।
ଅମୃତଂ ଚ ବିଷଂ ଚୈବ ଯାଶ୍ଚାନ୍ଯାସ୍ତୃଣଜାତଯଃ॥ 13-155-17 (87361)
ଅମୃତଂ ମନସଃ ପ୍ରୀତିଂ ସଦ୍ଯସ୍ତୃପ୍ତିଂ ଦଦାତି ଚ।
ମନୋ ଗ୍ଲପଯତେ ତୀବ୍ରଂ ବିଷଂ ଗନ୍ଧେନ ସର୍ବଶଃ॥ 13-155-18 (87362)
ଅମୃତଂ ମଙ୍ଗଲଂ ବିଦ୍ଧି ମହଦ୍ବିଷମମଙ୍ଗଲମ୍।
ଓଷଧ୍ଯୋ ହ୍ଯମୃତଂ ସର୍ବା ବିଷଂ ତେଜୋଗ୍ନିସମ୍ଭବମ୍॥ 13-155-19 (87363)
ଅମୃତଂ ମନୋ ହ୍ଲାଦଯତେ ଶ୍ରିଯଂ ଚାପି ଦଦାତି ଚ।
ତସ୍ମାତ୍ସୁମନସଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ନରୈଃ ସୁକୃତକର୍ମଭିଃ॥ 13-155-20 (87364)
ଦେବତାଭ୍ଯଃ ସୁମନସୋ ଯୋ ଦଦାତି ନରଃ ଶୁଚିଃ।
ତସ୍ମୈ ସୁମନସୋ ଦେବାସ୍ତସ୍ମାତ୍ସୁମନସଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-155-21 (87365)
ଯଂଯମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଦୀଯେରନ୍ଦେବଂ ସୁମନସଃ ପ୍ରଭୋ।
ମଙ୍ଗଲାର୍ତଂ ସ ତେନାସ୍ଯ ପ୍ରୀତୋ ଭବତି ଦୈତ୍ଯପ॥ 13-155-22 (87366)
ଜ୍ଞେଯାସ୍ତୂଗ୍ରାଶ୍ଚ ସୌମ୍ଯାଶ୍ଚ ତେଜସ୍ବିନ୍ଯଶ୍ଚ ତାଃ ପୃଥକ୍।
ଓଷଧ୍ଯୋ ବହୁବୀର୍ଯା ହି ବହୁରୂପାସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-155-23 (87367)
ଯଜ୍ଞିଯାନାଂ ଚ ବୃକ୍ଷାଣାମଯଜ୍ଞୀଯାନ୍ନିବୋଧ ମେ।
ଆସୁରାଣି ଚ ମାଲ୍ଯାନି ଦୈବତେଭ୍ଯୋ ହିତାନି ଚ॥ 13-155-24 (87368)
ରକ୍ଷସାମୁରଗାଣାଂ ଚ ଯକ୍ଷାଣାଂ ଚ ତଥା ପ୍ରିଯାଃ।
ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ପିତୄଣାଂ ଚ କାନ୍ତା ଯାସ୍ତ୍ବନୁପୂର୍ବଶଃ॥ 13-155-25 (87369)
ବନ୍ଯା ଗ୍ରାମ୍ଯାଶ୍ଚେହ ତଥା କୃଷ୍ଟୋପ୍ତାଃ ପର୍ବତାଶ୍ରଯାଃ।
ଅକଣ୍ଟକାଃ କଣ୍ଟକିନୋ ଗନ୍ଧରୂପରସାନ୍ବିତାଃ॥ 13-155-26 (87370)
ଦ୍ବିବିଧୋ ହି ସ୍ମୃତୋ ଗନ୍ଧ ଇଷ୍ଟୋଽନିଷ୍ଟଶ୍ଚ ପୁଷ୍ପଜଃ।
ଇଷ୍ଟଗନ୍ଧାନି ଦେବାନାଂ ପୁଷ୍ପାଣୀତି ବିଭାବଯ॥ 13-155-27 (87371)
ଅକଣ୍ଟକାନାଂ ବୃକ୍ଷାଣାଂ ଶ୍ବେତପ୍ରାଯାଶ୍ଚ ବର୍ଣତଃ।
ତେଷାଂ ପୁଷ୍ପାଣି ଦେବାନାମିଷ୍ଟାନି ସତତଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-155-28 (87372)
`ପଦ୍ମଂ ଚ ତୁଲସୀ ଜାତିରାପଃ ସର୍ବେଷୁ ପୂଜିତା।'
ଜଲଜାନି ଚ ମାଲ୍ଯାନି ପଦ୍ମାଦୀନି ଚ ଯାନି ବୈ।
ଗନ୍ଧର୍ବନାଗଯକ୍ଷେଭ୍ଯସ୍ତାନି ଦଦ୍ଯାଦ୍ବିଚକ୍ଷଣଃ॥ 13-155-29 (87373)
ଓପଧ୍ଯୋ ରକ୍ତପୁଷ୍ପାଶ୍ଚ କଟୁକାଃ କଣ୍ଟକାନ୍ବିତାଃ।
ଶତ୍ରୂଣାମଭିଚାରାର୍ଥମଥର୍ବସୁ ନିଦର୍ଶିତାଃ॥ 13-155-30 (87374)
ତୀକ୍ଷ୍ଣବୀର୍ଯାସ୍ତୁ ଭୂତାନାଂ ଦୁରାଲମ୍ଭାଃ ସକଣ୍ଟକାଃ।
ରକ୍ତଭୂଯିଷ୍ଠବର୍ଣାଶ୍ଚ କୃଷ୍ଣାଶ୍ଚୈବୋପହାରଯେତ୍॥ 13-155-31 (87375)
ମନୋହୃଦଯନନ୍ଦିନ୍ଯୋ ବିମର୍ଦେ ମଧୁରାଶ୍ଚ ଯାଃ।
ଚାରୁରରୂପାଃ ସୁମନସୋ ମାନୁପାଣାଂ ସ୍ମୃତା ବିଭୋ॥ 13-155-32 (87376)
ନ ତୁ ଶ୍ମଶାନସମ୍ଭୂତା ନ ଦେବାଯତନୋଦ୍ଭବାଃ।
ସନ୍ନଯେତ୍ପୁଷ୍ଟିଯୁକ୍ତେଷୁ ବିବାହେଷୁ ରହଃସୁ ଚ॥ 13-155-33 (87377)
ଗିରିସାନୁରୁହାଃ ସୌମ୍ଯା ଦେବାନାମୁପଧାରଯେତ୍।
ପ୍ରୋକ୍ଷିତାଭ୍ଯୁକ୍ଷିତାଃ ସୌମ୍ଯା ଯଥାଯୋଗଂ ଯଥାସ୍ମୃତି॥ 13-155-34 (87378)
ଗନ୍ଧେନ ଦେବାସ୍ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ଦର୍ଶନାଦ୍ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସାଃ।
ନାଗାଃ ସମୁପଭୋଗେନ ତ୍ରିଭିରେତୈସ୍ତୁ ମାନୁଷାଃ॥ 13-155-35 (87379)
ସଦ୍ଯଃ ପ୍ରୀଣାତି ଦେବାନ୍ବୈ ତେ ପ୍ରୀତା ଭାବଯନ୍ତ୍ଯୁତ।
ସଙ୍କଲ୍ପସିଦ୍ଧା ମର୍ତ୍ଯାନାମୀପ୍ସିତାଶ୍ଚ ମନୋରଥାଃ॥ 13-155-36 (87380)
ଦେବାଃ ପ୍ରୀଣନ୍ତି ସତତଂ ମାନିତା ମାନଯନ୍ତି ଚ।
ଅବଜ୍ଞାତାବଧୂତାଶ୍ଚ ନିର୍ଦହନ୍ତ୍ଯଧମାନ୍ନରାନ୍॥ 13-155-37 (87381)
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଧୂପଦାନବିଧେଃ ଫଲମ୍।
ଧୂପାଂଶ୍ଚ ବିବିଧାନ୍ସାଧୂନସାଧୂଂଶ୍ଚ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-155-38 (87382)
ନିର୍ଯାସାଃ ସରଲାଶ୍ଚୈବ କୃତ୍ରିମାଶ୍ଚୈବ ତେ ତ୍ରଯଃ।
ଇଷ୍ଟୋଽନିଷ୍ଟୋ ଭବେଦ୍ଗନ୍ଧସ୍ତନ୍ମେ ବିସ୍ତରଶଃ ଶୃଣୁ॥ 13-155-39 (87383)
ନିର୍ଯାସାଃ ସଲ୍ଲକୀବର୍ଜ୍ଯା ଦେବାନାଂ ଦଯିତାସ୍ତୁ ତେ।
ଗୁଗ୍ଗୁଲୁଃ ପ୍ରବରସ୍ତେଷାଂ ସର୍ବେପାମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-155-40 (87384)
ଅଗୁରୁଃ ସାରିଣାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସଭୋଗିନାମ୍।
ଦୈତ୍ଯାନାଂ ସଲ୍ଲକୀଜଶ୍ଚ କାଙ୍କ୍ଷିତୋ ଯଶ୍ଚ ତଦ୍ବିଧଃ॥ 13-155-41 (87385)
ଅଥ ସର୍ଜରସାଦୀନାଂ ଗନ୍ଧୈଃ ପାର୍ଥିବଦାରବୈଃ।
ଫାଣିତାସବସଂଯୁକ୍ତୈର୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ବିଧୀଯତେ॥ 13-155-42 (87386)
ଦେବଦାନବଭୂତାନାଂ ସଦ୍ଯସ୍ତୁଷ୍ଠିକରଃ ସ୍ମୃତଃ।
ଯେଽନ୍ଯେ ବୈହାରିକାସ୍ତତ୍ର ମାନୁଷାଣାମିତି ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-155-43 (87387)
ଯ ଏବୋକ୍ତାଃ ସୁମନସାଂ ପ୍ରଦାନେ ଗୁଣହେତବଃ।
ଧୂପେଷ୍ବପି ପରିଜ୍ଞେଯାସ୍ତ ଏବ ପ୍ରୀତିବର୍ଧନାଃ॥ 13-155-44 (87388)
ଦୀପଦାନେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଫଲଯୋଗମନୁତ୍ତମମ୍।
ଯଥା ଯେନ ଯଦା ଚୈବ ପ୍ରଦେଯା ଯାଦୃଶାଶ୍ଚ ତେ॥ 13-155-45 (87389)
ଜ୍ଯୋତିସ୍ତେଜଃ ପ୍ରକାଶଂ ବାଽପ୍ଯୂଧ୍ବଗଂ ଚାପି ବର୍ଧତେ।
ପ୍ରଦାନଂ ତେଜସାଂ ତସ୍ମାତ୍ତେଜୋ ବର୍ଧଯତେ ନୃଣାମ୍॥ 13-155-46 (87390)
ଅନ୍ଧତମସ୍ତମିସ୍ରଂ ଚ ଦକ୍ଷିଣାଯନମେବ ଚ।
ଉତ୍ତରାଯଣମେତସ୍ମାଜ୍ଜ୍ଯୋତିର୍ଦାନଂ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ॥ 13-155-47 (87391)
ଯସ୍ମାଦୂର୍ଧ୍ବଗମେ ତତ୍ତୁ ତମସଶ୍ଚୈବ ଭେଷଜମ୍।
ତସ୍ମାଦୂର୍ଧ୍ବଗତେର୍ଦାତା ଭବେଦତ୍ରେତି ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-155-48 (87392)
ଦେବାସ୍ତେଜସ୍ବିନୋ ଯସ୍ମାତ୍ପ୍ରଭାବନ୍ତଃ ପ୍ରକାଶକାଃ।
ତାମସା ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚୈବ ତସ୍ମାଦ୍ଦୀପଃ ପ୍ରଦୀଯତେ॥ 13-155-49 (87393)
ଆଲୋକଦାନାଚ୍ଚକ୍ଷୁଷ୍ମାନ୍ପ୍ରଭାଯୁକ୍ତୋ ଭବେନ୍ନରଃ।
ତାନ୍ଦତ୍ତ୍ବା ନୋପହିଂସେନ ନ ହରେନ୍ନୋପନାଶଯେତ୍॥ 13-155-50 (87394)
ଦୀପହାର୍ତା ଭବେଦନ୍ଧସ୍ତମୋଗତିରସୁପ୍ରଭଃ।
ଦୀପପ୍ରଦଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ଦୀପମାଲୀ ବିରାଜତେ॥ 13-155-51 (87395)
ହବିପା ପ୍ରଥମଃ କଲ୍ପୋ ଦ୍ବିତୀଯଶ୍ଚୌଷଧୀରସୈଃ।
ବସାମେଦୋସ୍ଥିନିର୍ଯାସୈର୍ନ କାର୍ଯଃ ପୁଷ୍ଟିମିଚ୍ଛତା॥ 13-155-52 (87396)
ଦେବାଲଯେ ସଭାଯାଂ ଚ ଗିରୌ ଚୈତ୍ଯଚତୁଷ୍ପଥେ।
ଦୀପଦାତା ଭବେନ୍ନିତ୍ଯଂ ଯ ଇଚ୍ଛେଦ୍ଭୂତିମାତ୍ମନଃ॥ 13-155-53 (87397)
କୁଲୋଦ୍ଯୋତୋ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ପ୍ରକାଶତ୍ବଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ଜ୍ଯୋତିଷାଂ ଚୈବ ସାଲୋକ୍ଯଂ ଦୀପଦାତା ଭବେନ୍ନରଃ॥ 13-155-54 (87398)
ବଲିକର୍ମସୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଗୁଣାନ୍କର୍ମଫଲୋଦଯାନ୍।
ଦେବଯକ୍ଷୋରଗନୃଣାଂ ଭୂତାନାମଥ ରକ୍ଷସାମ୍॥ 13-155-55 (87399)
ଯେଷାଂ ନାଗ୍ରଭୁଜୋ ବିପ୍ରା ଦେବତାତିଥିବାଲକାଃ।
ରାକ୍ଷସାନେବ ତାନ୍ବିଦ୍ଧି ନିର୍ବଷଟ୍କାରମଙ୍ଗଲାନ୍॥ 13-155-56 (87400)
ତସ୍ମାଦଗ୍ରଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛେତ ଦେବଭ୍ଯଃ ପ୍ରତିପୂଜିତମ୍।
ଶିରସା ପ୍ରଣତଶ୍ଚାପି ହରେଦ୍ବଲିମତନ୍ଦ୍ରିତଃ॥ 13-155-57 (87401)
ଗୃହ୍ଣନ୍ତି ଦେବତା ନିତ୍ଯମାଶଂସନ୍ତି ସଦା ଗୃହାନ୍।
ବାହ୍ଯାଶ୍ଚାଗନ୍ତବୋ ଯେଽନ୍ଯେ ଯକ୍ଷରାକ୍ଷସପନ୍ନଗାଃ॥ 13-155-58 (87402)
ଇତୋ ଦତ୍ତେନ ଜୀବନ୍ତି ଦେବତାଃ ପିତରସ୍ତଥା।
ତେ ପ୍ରୀତାଃ ପ୍ରୀଣଯନ୍ତ୍ଯେନମାଯୁଷା ଯଶସା ଧନୈଃ॥ 13-155-59 (87403)
ବଲଯଃ ସହ ପୁଷ୍ପୈସ୍ତୁ ଦେବାନାମୁପହାରଯେତ୍।
ଦଧିଦୁଗ୍ଧମଯାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ସୁଗନ୍ଧାଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ॥ 13-155-60 (87404)
କାର୍ଯା ରୁଧିରମାଂସାଢ୍ଯା ବଲଯୋ ଯକ୍ଷରକ୍ଷସାମ୍।
ସୁରାସବପୁରସ୍କାରା ଲାଜୋଲ୍ଲାପିକଭୂଷିତାଃ॥ 13-155-61 (87405)
ନାଗାନାଂ ଦଯିତା ନିତ୍ଯଂ ପଦ୍ମୋତ୍ପଲବିମିଶ୍ରିତାଃ।
ତିଲାନ୍ଗୁଡସୁସମ୍ପନ୍ନାନ୍ଭୂତାନାମୁପହାରଯେତ୍॥ 13-155-62 (87406)
ଅଗ୍ରଦାତାଽଗ୍ରଭୋଗୀ ସ୍ଯାଦ୍ବଲବୀର୍ଯସମନ୍ବିତଃ।
ତସ୍ମାଦଗ୍ରଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛେତ ଦେବଭ୍ଯଃ ପ୍ରତିପୂଜିତମ୍॥ 13-155-63 (87407)
ଜ୍ବଲନ୍ତ୍ଯହରହୋ ବେଶ୍ମ ଯାଶ୍ଚାସ୍ଯ ଗୃହଦେବତାଃ।
ତାଃ ପୂଜ୍ଯା ଭୂତିକାମେନ ପ୍ରସୃତାଗ୍ରପ୍ରଦାଯିନା॥ 13-155-64 (87408)
ଇତ୍ଯେତଦସୁରେନ୍ଦ୍ରାଯ କାବ୍ଯଃ ପ୍ରୋବାଚ ଭାର୍ଗବଃ।
ସୁବର୍ଣାଯ ମନୁଃ ପ୍ରାହ ସୁବର୍ଣୋ ନାରଦାଯ ଚ॥ 13-155-65 (87409)
ନାରଦୋଽପି ମଯି ପ୍ରାହ ଗୁଣାନେତାନ୍ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ତ୍ବମପ୍ଯେତଦ୍ବିଦିତ୍ବେହ ସର୍ବମାଚର ପୁତ୍ରକ॥ ॥ 13-155-66 (87410)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 155 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-155-6 ରମଣୀଯେ ଶିଲାପୃଷ୍ଠ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-155-7 ସ୍ତାଂ ଅଭବତାମ୍॥ 7-155-16 ତପଃ ବର୍ଣାଶ୍ରମଧର୍ମଃ। ଧର୍ମୋ ଦଯାଦିଃ॥ 7-155-17 ଲତାଃ ଓଷଧ୍ଯୋ ବ୍ରୀହ୍ଯାଦଯଃ॥ 7-155-40 ପ୍ରବରସ୍ତେଷାଂ ଘୃତମିଶ୍ରୋଽଥ କୁଞ୍ଜର ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-155-46 ଜ୍ଯୋତିର୍ଦୀପାଦି। ତେଜଃ କାନ୍ତିଃ। ପ୍ରକାଶଃ କୀର୍ତିଃ॥ 7-155-47 ତମିସ୍ରଂ ଅନ୍ଧକାରଃ। ଅନ୍ଧଂ ତମୋ ନାମ ନରକରୂପମ୍। ତଥା ଦକ୍ଷିଣାଯନମପ୍ଯନ୍ଧଂ ତମ ଏବ। ଅତ ଉତ୍ତରାଯଣେ ରାତ୍ରୌ ତମୋନାଶକଂ ଜ୍ଯୋତିର୍ଦେଯଂ ନରକନିବୃତ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ॥ 7-155-52 ହବିଷା ଘୃତେନ ଓଷଧୀରସୈଃ ତିଲସର୍ଷପାଦିସ୍ନେହୈଃ। ବସାମେଦୋସ୍ଥୀନି ପ୍ରାଣ୍ଯବଯବାସ୍ତେଷାଂ ନିର୍ଯାସାଃ ସ୍ନେହାଃ। ବସାଦଯଃ ପୃଥଗ୍ବା ନିର୍ଯାସାତ୍॥ 7-155-60 ଦଧିଦ୍ରପ୍ସଯୁତାଃ ପୁଣ୍ଯା ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-155-61 ଲାଜୋଲ୍ଲାପିକଭୂଷିତାଃ। ଉଲ୍ଲାପିକ ଉପରିଲାପନମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 156
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.156. ଅଧ୍ଯାଯଃ 156
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବଲିଦୀପପ୍ରଦାନକଥନୋପଯୋଗିତଯା ନହୁଷଚରିତକଥନାରମ୍ଭଃ॥ 1 ॥ ଦେବୈର୍ବରଦାନପୂର୍ବକମିନ୍ଦ୍ରପଦଂ ପ୍ରାପିତେନ ନହୁଷେଣ ପର୍ପାତ୍ସପ୍ତର୍ଷ୍ଯାଦିଭିଃ ପର୍ଯାଯେଣ ସ୍ବଯାନବାହନମ୍॥ 2 ॥ ଅଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ତଦ୍ଯାନବହନପର୍ଯାଯେ ଭୃଗୁଣାଽଗସ୍ତ୍ଯଂପ୍ରତି ସ୍ବେନ ନହୁଷସ୍ଯାଧଃପାତନପ୍ରତିଜ୍ଞାନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୁଷ୍ପଧୂପପ୍ରଦାଯିନାମ୍।
ଫଲଂ ବଲିବିଧାନେ ଚ ତଦ୍ଭୂଯୋ ବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-156-1 (87411)
ଧୂପପ୍ରଦାନସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରଦୀପସ୍ଯ ତଥୈବ ଚ।
ବଲଯଶ୍ଚ କିମର୍ଥଂ ବୈ କ୍ଷିପ୍ଯନ୍ତେ ଗୃହମେଧିଭିଃ॥ 13-156-2 (87412)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-156-3x (7315)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ନହୁଷସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦମଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ଭୃଗୋସ୍ତତା॥ 13-156-3 (87413)
ନହୁଷୋ ହି ମହାରାଜ ରାଜର୍ଷିଃ ସୁମହାତପାଃ।
ଦେବରାଜ୍ଯମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ ସୁକୃତେନେହ କର୍ମଣା॥ 13-156-4 (87414)
ତତ୍ରାପି ପ୍ରଯତୋ ରାଜନ୍ନହୁଷସ୍ତ୍ରିଦିବେ ବସନ୍।
ମାନୁଷୀଶ୍ଚୈବ ଦିବ୍ଯାଶ୍ଚ କୁର୍ବାଣୋ ବିବିଧାଃ କ୍ରିଯାଃ॥ 13-156-5 (87415)
ମାନୁଷ୍ଯସ୍ତତ୍ର ସର୍ବାଃ ସ୍ମ କ୍ରିଯାସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ପ୍ରବୃତ୍ତାସ୍ତ୍ରିଦିବେ ରାଜନ୍ଦିବ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ସନାତନାଃ॥ 13-156-6 (87416)
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯାଣି ସମିଧଃ କୁଶାଃ ସୁମନସସ୍ତଥା।
ବଲଯଶ୍ଚାନ୍ନଲାଜାଭିର୍ଧୂପନଂ ଦୀପକର୍ମ ଚ॥ 13-156-7 (87417)
ସର୍ବଂ ତସ୍ଯ ଗୃହେ ରାଜ୍ଞଃ ପ୍ରାବର୍ତତ ମହାତ୍ମନଃ।
ଜପଯଜ୍ଞାନ୍ମନୋଯଜ୍ଞାଂସ୍ତ୍ରିଦିବେଽପି ଚକାର ସଃ॥ 13-156-8 (87418)
ଦେବାନଭ୍ଯର୍ଚଯଚ୍ଚାପି ବିଧିବତ୍ସ ସୁରେଶ୍ବରଃ।
ସର୍ବାନେବ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଯଥାପୂର୍ବମରିଂଦମ॥ 13-156-9 (87419)
ଅଥେନଦ୍ରୋଽହମିତି ଜ୍ଞାତ୍ବା ଅହଙ୍କାରଂ ସମାବିଶତ୍।
ସର୍ବାଶ୍ଚୈବ କ୍ରିଯାସ୍ତସ୍ଯ ପର୍ଯହୀଯନ୍ତ ଭୂପତେଃ॥ 13-156-10 (87420)
ସପ୍ତର୍ଷୀନ୍ବାହଯାମାସ ବରଦାନଦମାନ୍ବିତଃ।
ପରିହୀନକ୍ରିଯଶ୍ଚୈବ ଦୁର୍ବଲତ୍ବମୁପେଯିବାନ୍॥ 13-156-11 (87421)
ତସ୍ଯ ବାହଯତଃ କାଲୋ ମୁନିମୁଖ୍ଯାଂସ୍ତପୋଧନାନ୍।
ଅହଙ୍କାରାଭିଭୂତସ୍ଯ ସୁମହାନତ୍ଯବର୍ତତ॥ 13-156-12 (87422)
ଅଥ ପର୍ଯାଯଶଃ ସର୍ବାନ୍ବାହନାଯୋପଚକ୍ରମେ।
ପର୍ଯାଯଶ୍ଚାପ୍ଯଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ସମପଦ୍ଯତ ଭାରତ॥ 13-156-13 (87423)
ଅଥାଗତ୍ଯ ମହାତେଜା ଭୃଗୁର୍ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂବରଃ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯମାଶ୍ରମସ୍ଥଂ ବୈ ସମୁପେତ୍ଯେଦମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-156-14 (87424)
ଏବଂ ବଯମସତ୍କାରଂ ଦେବେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯାସ୍ଯ ଦୁର୍ମତେଃ।
ନହୁଷସ୍ଯ କିମର୍ଥଂ ବୈ ମର୍ଷଯାମ ମହାମୁନେ॥ 13-156-15 (87425)
ଅଗସ୍ତ୍ଯ ଉବାଚ। 13-156-16x (7316)
କଥମେଷ ମଯା ଶକ୍ଯଃ ଶପ୍ତୁଂ ଯସ୍ଯ ମହାମୁନେ।
ବରଦେନ ବରୋ ଦତ୍ତୋ ଭବତୋ ବିଦିତଶ୍ଚ ସଃ॥ 13-156-16 (87426)
ଯୋ ମେ ଦୃଷ୍ଟିପଥଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ସ ମେ ବଶ୍ଯୋ ଭବେଦିତି।
ଇତ୍ଯନେନ ବରଂ ଦେବୋ ଯାଚିତୋ ଗଚ୍ଛତା ଦିବମ୍॥ 13-156-17 (87427)
ଏବଂ ନ ଦଗ୍ଧଃ ସ ମଯା ଭବତା ଚ ନ ସଂଶଯଃ।
ଅନ୍ଯେନାପ୍ଯୃଷିମୁଖ୍ଯେନ ନ ଦଗ୍ଧୋ ନ ଚ ପାତିତଃ॥ 13-156-18 (87428)
ଅମୃତଂ ଚୈବ ପାନାଯ ଦତ୍ତମସ୍ମୈ ପୁରା ବିଭୋ।
ମହାତ୍ମନା ତଦର୍ତଂ ଚ ନାସ୍ମାଭିର୍ବିନିପାତ୍ଯତେ॥ 13-156-19 (87429)
ପ୍ରାଯଚ୍ଛତ ବରଂ ଦେବଃ ପ୍ରଜାନାଂ ଦୁଃଖକାରଣମ୍।
ଦ୍ବିଜେଷ୍ବଧର୍ମଯୁକ୍ତାନି ସ କରୋତି ନରାଧମଃ॥ 13-156-20 (87430)
ତତ୍ର ଯତ୍ପ୍ରାପ୍ତକାଲଂ ନସ୍ତଦ୍ବ୍ରୂ ବଦତାଂବର।
ଭବାଂଶ୍ଚାପି ଯଥା ବ୍ରୂଯାତ୍ତତ୍କର୍ତାସ୍ମି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-156-21 (87431)
ଭୃଗୁରୁବାଚ। 13-156-22x (7317)
ପିତାମହନିଯୋଗେନ ଭବନ୍ତଂ ସୋଽହମାଗତଃ।
ପ୍ରତିକର୍ତୁଂ ବଲବତି ନହୁଷେ ଦର୍ପମୋହିତେ॥ 13-156-22 (87432)
ଅଦ୍ଯ ହି ତ୍ବାଂ ସୁଦୁର୍ବୁଦ୍ଧୀ ରଥେ ଯୋକ୍ଷ୍ଯତି ଦେବରାଟ୍।
ଅଦ୍ଯୈନମହମୁଦ୍ବୃତ୍ତଂ କରିଷ୍ଯେଽନିନ୍ଦ୍ରମୋଜସା॥ 13-156-23 (87433)
ଅଦ୍ଯେନ୍ଦ୍ରଂ ସ୍ଥାପଯିଷ୍ଯାମି ପଶ୍ଯତସ୍ତେ ଶତକ୍ରତୁମ୍।
ସଞ୍ଚାଲ୍ଯ ପାପକର୍ମାଣମୈନ୍ଦ୍ରାତ୍ସ୍ଥାନାତ୍ସୁଦୁର୍ମତିମ୍। 13-156-24 (87434)
ଅଦ୍ଯ ଚାସୌ କୁଦେବେନ୍ଦ୍ରସ୍ତ୍ବାଂ ପଦା ଧର୍ଷଯିଷ୍ଯତି।
ଦୈବୋପହତଚିତ୍ତତ୍ବାଦାତ୍ମନାଶାଯ ମନ୍ଦଧୀଃ॥ 13-156-25 (87435)
ବ୍ଯୁତ୍କ୍ରାନ୍ତଧର୍ମଂ ତମହଂ ଧର୍ଷଣାମର୍ଷିତୋ ଭୃଶମ୍।
ଅହିର୍ଭବସ୍ବେତି ରୁଷା ଶପ୍ସ୍ଯେ ପାପଂ ଦ୍ବିଜଦ୍ରୁହମ୍॥ 13-156-26 (87436)
ତତ ଏନଂ ସୁଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିଂ ଧିକ୍ଶବ୍ଦାଭିହତତ୍ବିଷମ୍।
ଧରଣ୍ଯାଂ ପାତଯିଷ୍ଯାମି ପଶ୍ଯତସ୍ତେ ମହାମୁନେ॥ 13-156-27 (87437)
ନହୁଷଂ ପାପକର୍ମାଣମୈଶ୍ବର୍ଯବଲମୋହିତମ୍।
ଯଥା ଚ ରୋଚତେ ତୁଭ୍ଯଂ ତଥା କର୍ତାସ୍ମ୍ଯହଂ ମୁନେ॥ 13-156-28 (87438)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଭୃଗୁଣା ମୈତ୍ରାବରୁଣିରବ୍ଯଯଃ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯଃ ପରମପ୍ରୀତୋ ବଭୂବ ବିଗତଜ୍ବରଃ॥ ॥ 13-156-29 (87439)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 156 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-156-7 ଲାଜାଭିଃ। ଆର୍ଷଂ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବମ୍॥ 7-156-10 ଅଥେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯତ୍ବାଦହଙ୍କାରଃ ସମାବିଶତ୍ ଇତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-156-18 ନ ଶପ୍ତୋ ବିନିପାତିନ ଇତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-156-26 ଶପିଷ୍ଯେ ପାପମୋହିତମିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 157
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.157. ଅଧ୍ଯାଯଃ 157
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ନହୁଷେଣାଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ସ୍ବଯାନେ ଯୋଜନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ତେନ ସହ ଶ୍ରୁତିପ୍ରାମାଣ୍ଯବିବାଦେ ସ୍ବବିରୁଦ୍ଧଭାଷିଣୋଽଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ମସ୍ତକେ ସ୍ବପାଦେନ ତାଡନମ୍॥ 2 ॥ ତଦା ତଜ୍ଜଟାନ୍ତର୍ନିଗୂଢେନ ଭୃଗୁଣା ଶାପଦାନେନ ତସ୍ଯାଧଃପାତନମ୍॥ 3 ॥ ତତୋ ଦେବୈରିନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ସ୍ବପଦେଽଭିଷେଚନମ୍॥ 4 । ନହୁଷସ୍ଯ ସ୍ବକୃତପୂର୍ବବଲିଦୀପଦାନାଦିଜସୁକୃତମହିମ୍ନା ପୁନଃ ସ୍ବର୍ଗପ୍ରାପ୍ତିଃ॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କଥଂ ବୈ ସ ବିପନ୍ନଶ୍ଚ କଥଂ ବୈ ପାତିତୋ ଭୁବି।
କଥଂ ଦେବେନ୍ଦ୍ରତାଂ ପ୍ରାପ୍ତସ୍ତଦ୍ଭବାନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-157-1 (87440)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-157-2x (7318)
ଏବଂ ତଯୋଃ ସଂବଦତୋଃ କ୍ରିଯାସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ସର୍ବା ଏବ ପ୍ରବର୍ତନ୍ତେ ଯା ଦିବ୍ଯା ଯାଶ୍ଚ ମାନୁଷାଃ॥ 13-157-2 (87441)
ତଥୈବ ଦୀପଦାନାନି ସର୍ବୋପକରଣାନି ବୈ।
ବଲିକର୍ମ ଚ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦ୍ବତ୍ସକାଶ୍ଚ ପୃଥଗ୍ବିଧାଃ॥ 13-157-3 (87442)
ସର୍ବାସ୍ତସ୍ଯ ସମୁତ୍ପନ୍ନା ଦେବେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ଦେବଲୋକେ ନୃଲୋକେ ଚ ସଦାଚାରପୁରସ୍କୃତାଃ॥ 13-157-4 (87443)
ତାଶ୍ଚୋଦ୍ଭବନ୍ତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସମୃଦ୍ଧ୍ଯୈ ଗୃହମେଧିନଃ।
ଧୂପପ୍ରଦାନୈର୍ଦୀପୈଶ୍ଚ ନମସ୍କାରୈସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-157-5 (87444)
ଯଥା ସିଦ୍ଧସ୍ଯ ଚାନ୍ନସ୍ଯ ଗୃହ୍ଯ ଚାଗ୍ରଂ ପ୍ରଦୀଯତେ।
ବଲଯଶ୍ଚ ଗୃହୋଦ୍ଦେଶେ ତତଃ ପ୍ରୀଯନ୍ତି ଦେବତାଃ॥ 13-157-6 (87445)
ଯଥା ଚ ଗୃହିଣସ୍ତୋଷୋ ଭବେଦ୍ବୈ ବଲିକର୍ମଣି।
ତଥା ଶତଗୁଣା ପ୍ରୀତିର୍ଦେବତାନାଂ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-157-7 (87446)
ଏବଂ ଧୂପପ୍ରଦାନଂ ଚ ଦୀପଦାନଂ ଚ ସାଧବଃ।
ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ନମସ୍କାରୈର୍ଯୁକ୍ତମାତ୍ମଗୁଣାବହମ୍॥ 13-157-8 (87447)
ସ୍ନାନେନାଦ୍ଭିଶ୍ଚ ଯତ୍କର୍ମ କ୍ରିଯତେ ବୈ ବିପଶ୍ଚିତା।
ନମସ୍କାରପ୍ରଯୁକ୍ତେନ ତେନ ପ୍ରୀଣନ୍ତି ଦେବତାଃ॥ 13-157-9 (87448)
ପିତରଶ୍ଚ ମହାଭାଗା ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ।
ଗୃହ୍ଯାଶ୍ଚ ଦେବତାଃ ସର୍ବାଃ ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ବିଧିନାଽର୍ଚିତାଃ॥ 13-157-10 (87449)
ଇତ୍ଯେତାଂ ବୁଦ୍ଧିମାସ୍ଥାଯ ନହୁଷଃ ସ ନରେଶ୍ବରଃ।
ସୁରେନ୍ଦ୍ରତ୍ବଂ ମହତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ କୃତବାନେତଦଦ୍ଭୁତମ୍॥ 13-157-11 (87450)
କସ୍ଯ ଚିତ୍ତ୍ବଥ କାଲସ୍ଯ ଭାଗ୍ଯକ୍ଷଯ ଉପସ୍ଥିତେ।
ସର୍ବମେତଦବଜ୍ଞାଯ ନ ଚକାର ଯଥାବିଧି॥ 13-157-12 (87451)
ତତଃ ସ ପରିହୀଣୋଽଭୂତ୍ସୁରେନ୍ଦ୍ରୋ ବଲଦର୍ପତଃ।
ଧୂପଦୀପାଦିକବିଧିଂ ନ ଯଥାବଚ୍ଚକାର ହ।
ତତୋଽସ୍ଯ ଯଜ୍ଞବିଷଯୋ ରକ୍ଷୋଭିଃ ପରିବାଧ୍ଯତେ॥ 13-157-13 (87452)
ଅଥାଗସ୍ତ୍ଯମୃଷିଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବାହନାଯାଜୁହାବ ହ।
ଦ୍ରୁତଂ ସରସ୍ବତୀକୂଲାତ୍ସ୍ମଯନ୍ନିବ ମହାବଲଃ॥ 13-157-14 (87453)
ତତୋ ଭୃଗୁର୍ମହାତେଜା ମୈତ୍ରାବରୁଣିମବ୍ରବୀତ୍।
ନିମୀଲଯସ୍ବ ନଯନେ ଜଟାଂ ଯାବଦ୍ବିଶାମି ତେ।
`ସୁରେନ୍ଦ୍ରପତନାଯେତି ସ ଚ ନେତ୍ର ନ୍ଯମୀଲଯତ୍॥' 13-157-15 (87454)
ତତୋଽଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯାଥ ଜଟାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରାବିଶଦଚ୍ଯୁତଃ।
ଭୃଗୁଃ ସ ସୁମହାତେଜାଃ ପାତନାଯ ନୃପସ୍ଯ ଚ॥ 13-157-16 (87455)
ତତଃ ସ ଦେବରାଟ୍ ପ୍ରାପ୍ତସ୍ତମୃଷିଂ ବାହନାଯ ବୈ।
ତତୋଽଗସ୍ତ୍ଯଃ ସୁରପତିଂ ବାକ୍ଯମାହ ବିଶାମ୍ପତେ।
ଯୋଜଯସ୍ବେତି ମାଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ କଂ ଚ ଦେଶଂ ବହାମି ତେ॥ 13-157-17 (87456)
ଯତ୍ର ବକ୍ଷ୍ଯସି ତତ୍ର ତ୍ବାଂ ନଯିଷ୍ଯାମି ସୁରାଧିପ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ନରହୁଷସ୍ତେନ ଯୋଜଯାମାସ ତଂ ମୁନିମ୍॥ 13-157-18 (87457)
ଭୃଗୁସ୍ତସ୍ଯ ଜଟାନ୍ତସ୍ଥୋ ବଭୂବ ହୃଷିତୋ ଭୃଶମ୍।
ନ ଚାପି ଦର୍ଶନଂ ତସ୍ଯ ଚକାର ସ ଭୃଗୁସ୍ତଦା।
ବରଦାନପ୍ରଭାବଜ୍ଞୋ ନହୁଷସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-157-19 (87458)
ନ ଚୁକୋପ ତଦାଽଗସ୍ତ୍ଯୋ ଯୁକ୍ତୋଽପି ନହୁଷେଣ ବୈ।
ତଂ ତୁ ରାଜା ପଦୈକେନ ଚୋଦଯାମାସ ଭାରତ।
`ଶ୍ରୁତିଃ ସ୍ମୃତିଃ ପ୍ରମାଣଂ ବା ନେତିବାଦେନ ଦେବରାଟ୍॥' 13-157-20 (87459)
ନ ଚୁକୋପ ସ ଧର୍ମାତ୍ମା ତତଃ ପାଦେନ ଦେବରାଟ୍।
ଅଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ତଦା କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ବାମେନାଭ୍ଯହନଚ୍ଛିରଃ॥ 13-157-21 (87460)
ତସ୍ମିଞ୍ଶିରସ୍ଯଭିହତେ ସ ଜଟାନ୍ତର୍ଗତୋ ଭୃଗୁଃ।
ଶଶାପ ବଲବତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନହୁଷଂ ପାପଚେତସମ୍॥ 13-157-22 (87461)
ଯସ୍ମାତ୍ପଦାଽବଧୀଃ କ୍ରୋଧାଚ୍ଛିରସୀମଂ ମହାମୁନିମ୍।
ତସ୍ମାଦାଶୁ ମହୀଂ ଗଚ୍ଛ ସର୍ପୋ ଭୂତ୍ବା ସୁଦୁର୍ମତେ॥ 13-157-23 (87462)
ଶପ୍ତୋଽଥ ସ ତଦା ତେନ ସର୍ପୋ ଭୂତ୍ବା ପପାତ ହ।
ଅଦୃଷ୍ଟେନାଥ ଭୃଗୁଣା ଭୂତଲେ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-157-24 (87463)
ଭୃଗୁଂ ହି ଯଦି ସୋଽଦ୍ରାକ୍ଷୀନ୍ନହୁଷଃ ପୃଥିବୀପତେ।
ସ ଶକ୍ତୋନାଽଭବିଷ୍ଯଦ୍ବୈ ପାତନେ ତସ୍ଯ ତେଜସା॥ 13-157-25 (87464)
ସ ତୁ ତୈସ୍ତୈଃ ପ୍ରଦାନୈଶ୍ଚ ତପୋଭିର୍ନିଯମୈସ୍ତଥା।
ପତିତୋଽପି ମହାରାଜ ଭୂତଲେ ସ୍ମୃତିମାନଭୂତ୍॥ 13-157-26 (87465)
ପ୍ରସାଦଯାମାସ ଭୃଗୁଂ ଶାପାନ୍ତୋ ମେ ଭବେଦିତି।
ତତୋଽଗସ୍ତ୍ଯଃ କୃପାବିଷ୍ଟଃ ପ୍ରାସାଦଯତ ତଂ ଭୃଗୁମ୍।
ଶାପାନ୍ତାର୍ଥଂ ମହାରାଜ ସ ଚ ପ୍ରାଦାତ୍କୃପାନ୍ବିତଃ॥ 13-157-27 (87466)
ଭୃଗୁରୁବାଚ। 13-157-28x (7319)
ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ନାମ ଭବିଷ୍ଯତି କୁରୂଦ୍ବହଃ।
ସ ତ୍ବାଂ ମୋକ୍ଷଯିତା ଶାପାଦିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବାଽନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-157-28 (87467)
ଅଗସ୍ତ୍ଯୋଽପି ମହାତେଜାଃ କୃତ୍ବା କାର୍ଯଂ ଶତକ୍ରତୋଃ।
ସ୍ବମାଶ୍ରମପଦଂ ପ୍ରାଯାତ୍ପୂଜ୍ଯମାନୋ ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ॥ 13-157-29 (87468)
ନହୁଷୋଽପି ତ୍ବଯା ରାଜଂସ୍ତସ୍ମାଚ୍ଛାପାତ୍ସମୁଦ୍ଧୃତଃ।
ଜଗାମ ବ୍ରହ୍ମଭବନଂ ପଶ୍ଯତସ୍ତେ ଜନାଧିପ॥ 13-157-30 (87469)
ତଦା ସ ପାତଯିତ୍ବା ତଂ ନହୁଷଂ ଭୂତଲେ ଭୃଗୁଃ।
ଜଗାମ ବ୍ରହ୍ମଭବନଂ ବ୍ରହ୍ମଣେ ଚ ନ୍ଯବେଦଯତ୍॥ 13-157-31 (87470)
ତତଃ ଶକ୍ରଂ ସମାନାଯ୍ଯ ଦେବାନାହ ପିତାମହଃ।
ବରଦାନାନ୍ମମ ସୁରା ନହୁଷୋ ରାଜ୍ଯମାପ୍ତବାନ୍।
ସ ଚାଗସ୍ତ୍ଯେନ କ୍ରୁଦ୍ଧେନ ଭ୍ରଂଶିତୋ ଭୂତଲଂ ଗତଃ॥ 13-157-32 (87471)
ନ ଚ ଶକ୍ଯଂ ବିନା ରାଜ୍ଞା ସୁଖଂ ବର୍ତଯିତୁଂ କ୍ବଚିତ୍।
ତସ୍ମାଦଯଂ ପୁନଃ ଶକ୍ରୋ ଦେବରାଜ୍ଯେଽଭିଷିଚ୍ଯତାମ୍॥ 13-157-33 (87472)
ଏବଂ ସମ୍ଭାଷମାଣଂ ତୁ ଦେବାଃ ପାର୍ଥ ପିତାମହମ୍।
ଏବମସ୍ତ୍ବିତି ସଂହୃଷ୍ଟାଃ ପ୍ରତ୍ଯୂଚୁସ୍ତଂ ନରାଧିପ॥ 13-157-34 (87473)
ସୋଽଭିଷିକ୍ତୋ ଭଗବତା ଦେବରାଜ୍ଯେ ଚ ବାସବଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣା ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ଯଥାପୂର୍ବଂ ବ୍ଯରୋଚତ॥ 13-157-35 (87474)
ଏବମେତତ୍ପୁରାବୃତ୍ତଂ ନହୁଷସ୍ଯ ବ୍ଯତିକ୍ରମାତ୍।
ସ ଚ ତୈରେବ ସଂସିଦ୍ଧୋ ନହୁଷଃ କର୍ମଭିଃ ପୁନଃ॥ 13-157-36 (87475)
ତସ୍ମାଦ୍ଦୀପାଃ ପ୍ରଦାତବ୍ଯାଃ ସାଯଂ ବୈ ଗୃହମେଧିଭିଃ।
ଦିବ୍ଯଂ ଚକ୍ଷୁରବାପ୍ନୋତି ପ୍ରେତ୍ଯ ଦୀପସ୍ଯ ଦାଯକଃ।
ପୂର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରପ୍ରତୀକାଶା ଦୀପଦାଶ୍ଚ ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-157-37 (87476)
ଯାବଦକ୍ଷିନିମେଷାଣି ଜ୍ବଲନ୍ତେ ତାବତୀଃ ସମାଃ।
ରୂପବାନ୍ବଲବାଂଶ୍ଚାପି ନରୋ ଭବତି ଦୀପଦଃ॥ 13-157-38 (87477)
ଯ ଇଦଂ ଶୃଣୁଯାଦ୍ବାପି ପଠତେ ଯୋ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକମବାପ୍ନୋତି ସ ଚ ବୈ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ ॥ 13-157-39 (87478)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 157 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-157-3 ବତ୍ସକାଃ ପୁତ୍ରାଦେର୍ବାର୍ଷିକୋତ୍ସବାଃ। ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦୁତ୍ସେକାଶ୍ଚେତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-157-20 ତଂ ତୁ ରାଜା ପ୍ରତୋଦେନେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-157-30 ଭବନଂ ତେନ ପୁଣ୍ଯେନ କର୍ମଣେତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-157-38 ରୂପବାନ୍ଧର୍ମବାଂଶ୍ଚାପୀତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 158
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.158. ଅଧ୍ଯାଯଃ 158
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ପ୍ରତି ବ୍ରହ୍ମସ୍ବାପହାରସ୍ଯାନର୍ଥହେତୁତାଯା ପ୍ରମାଣତଯା ନୃପଚଣ୍ଡଲସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବାନି ଯେ ମନ୍ଦା ହରନ୍ତି ଭରତର୍ଷଭ।
ନୃଶଂସକାରିଣୋ ଯୋନିଂ କାଂ ତେ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ମାନବାଃ॥ 13-158-1 (87479)
ଭୀଷ୍ଯ ଉବାଚ। 13-158-2x (7320)
ପାତକାନାଂ ପରଂ ହ୍ଯେତଦ୍ବ୍ରହ୍ମସ୍ବହରଣଂ ବଲାତ୍।
ସାନ୍ବଯାସ୍ତେ ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ଚଣ୍ଡାଲାଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ॥ 13-158-2 (87480)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମମ୍।
ଚଣ୍ଡାଲସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ କ୍ଷତ୍ରବନ୍ଧୋଶ୍ଚ ଭାରତ॥ 13-158-3 (87481)
ରାଜୋବାଚ। 13-158-4x (7321)
ବୃଦ୍ଧରୂପୋଽସି ଚଣ୍ଡାଲ ବାଲବଚ୍ଚ ବିଚେଷ୍ଟସେ।
ଶ୍ବଖରାଣାଂ ରଜଃସେବୀ କସ୍ମାଦୁଦ୍ବିଜସେ ଗବାମ୍॥ 13-158-4 (87482)
ସାଧୁଭିର୍ଗର୍ହିତଂ କର୍ମ ଚଣ୍ଡାଲସ୍ଯ ବିଧୀଯତେ।
କସ୍ମାଦ୍ଗୋରଜସା ଧ୍ବସ୍ତମଙ୍ଗଂ ତୋଯେନ ସିଞ୍ଚସି॥ 13-158-5 (87483)
ଚଣ୍ଡାଲ ଉବାଚ। 13-158-6x (7322)
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଗବାଂ ରାଜନ୍ପ୍ରଯାନ୍ତୀନାଂ ରଜଃ ପୁରା।
ସୋମମୁଦ୍ଧ୍ବଂସଯାମାସ ତଂ ସୋମମପିବନ୍ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-158-6 (87484)
ଭୃତ୍ଯାନାମପି ରାଜ୍ଞସ୍ତୁ ରଜସା ଧ୍ବଂସିତଂ ମଖେ।
ତତ୍ପାନାଚ୍ଚ ଦ୍ବିଜାଃ ସର୍ବେ କ୍ଷିପ୍ରଂ ନରକମାବିଶନ୍॥ 13-158-7 (87485)
ଦୀକ୍ଷିତଶ୍ଚ ସ ରାଜାଽପି କ୍ଷିପ୍ରଂ ନରକମାବିଶତ୍।
ସହ ତୈର୍ଯାଜକୈଃ ସର୍ବୈର୍ବ୍ରହ୍ମସ୍ବମୁପଜୀବ୍ଯ ତତ୍॥ 13-158-8 (87486)
ଯେଽପି ତତ୍ରାପିବନ୍କ୍ଷୀରଂ ଘୃତଂ ଦଧି ଚ ମାନବାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସହରାଜନ୍ଯାଃ ସର୍ବେ ନରକମାବିଶନ୍॥ 13-158-9 (87487)
ଜଘ୍ନୁସ୍ତାଃ ପଯସା ପୁତ୍ରାଂସ୍ତଥା ପୌତ୍ରାନ୍ବିଧୂଯ ତାନ୍।
ପଶୂନବେକ୍ଷମାଣଶ୍ଚ ସାଧୁବୃତ୍ତେନ ଦଂପତୀ॥ 13-158-10 (87488)
ଅହଂ ତତ୍ରାବସଂ ରାଜନ୍ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ତାସାଂ ମେ ରଜସା ଧ୍ବସ୍ତଂ ଭୈକ୍ଷମାସୀନ୍ନରାଧିପ 13-158-11 (87489)
ଚଣ୍ଡାଲୋଽହଂ ତତୋ ରାଜନ୍ଭୁକ୍ତ୍ବା ତଦଭବଂ ନୃପ।
ବ୍ରହ୍ମସ୍ବହାରୀ ନ ନୃପଃ ସୋଽପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ ଗତିଂ ଯଯୌ॥ 13-158-12 (87490)
ତସ୍ମାଦ୍ଧରେନ୍ନ ବିପ୍ରସ୍ବଂ କଦାଚିଦପି କିଞ୍ଚନ।
ନ ପଶ୍ଯେନ୍ନାନୁମୋଦେଚ୍ଚ ନ ହର୍ତୁଂ କିଞ୍ଚିଦାହରେତ୍॥ 13-158-13 (87491)
ବ୍ରହ୍ମସ୍ବଂ ରଜସା ଧ୍ବସ୍ତଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ମାଂ ପଶ୍ଯ ଯାଦୃଶମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସୋମୋଽପ୍ଯବିକ୍ରେଯଃ ପୁରୁଷେଣ ବିପଶ୍ଚିତା॥ 13-158-14 (87492)
ଏତଦ୍ଧି ଧନମୁତ୍କୃଷ୍ଟଂ ଦ୍ବିଜାନାମବିଶେଷତଃ।
ବିକ୍ରଯଂ ତ୍ବିହ ସୋମସ୍ଯ ଗର୍ହଯନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ॥ 13-158-15 (87493)
ଯେ ଚୈନଂ କ୍ରୀଣତେ ତାତ ଯେ ଚ ବିକ୍ରୀଣତେ ଜନାଃ।
ତେ ତୁ ବୈବସ୍ବତଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ରୌରବଂ ଯାନ୍ତି ସର୍ବଶଃ॥ 13-158-16 (87494)
ସୋମଂ ତୁ ରଜସା ଧ୍ବସ୍ତଂ ବିକ୍ରୀଣନ୍ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
ଶ୍ରୋତ୍ରିଯୋ ବାର୍ଧୁଷୀ ଭୂତ୍ବା ନଚିରଂ ସ ବିନଶ୍ଯତି॥ 13-158-17 (87495)
ନରକଂ ତ୍ରିଂଶତଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସ୍ବବିଷ୍ଠାମୁପଜୀବତି।
ବ୍ରହ୍ମସ୍ବହାରୀ ନରକାନ୍ଯାତନାଶ୍ଚାନୁଭୂଯ ତୁ।
ମଲେଷୁ ଚ କୃମିର୍ଭୂତ୍ବା ଶ୍ବବିଷ୍ଠାମୁପଜୀବତୀ॥ 13-158-18 (87496)
ଶ୍ବଚର୍ଯାମତିମାନଂ ଚ ସଖିଦାରେଷୁ ବିପ୍ଲବମ୍।
ତୁଲଯାଧାରଯଦ୍ଧର୍ମୋ ହ୍ଯତିମାନୋଽତିରିଚ୍ଯତେ॥ 13-158-19 (87497)
ମ୍ଲାନଂ ମାଂ ବିକଲଂ ପଶ୍ଯ ବିବର୍ଣଂ ହରିଣଂ କୃଶମ୍।
ଅତିମାନେନି ମାଂ ପଶ୍ଯ ପାପାଂ ଗତିମୁପାଗତମ୍॥ 13-158-20 (87498)
ଅହଂ ବୈ ବିପୁଲେ ତାତ କୁଲେ ଦନସମନ୍ବିତେ।
ପୌରାଣେ ଜନ୍ମନି ବିଭୋ ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନପାରଗଃ॥ 13-158-21 (87499)
ଅଭବଂ ତତ୍ର ଜାନାନୋ ହ୍ଯେତାନ୍ଦୋଷାନ୍ମଦାତ୍ସଦା।
ସଂରବ୍ଧ ଏବ ଭୂତାନାଂ ପୃଷ୍ଠମାଂସମଭକ୍ଷଯମ୍॥ 13-158-22 (87500)
ସୋଽହଂ ବୈ ବିଦିତଃ ସର୍ବୈର୍ଦୂରଗୋ ବନିନୋ ବନେ।
ସାଧୂନାଂ ପରିଭାବେପ୍ସୁର୍ବିପ୍ରାଣାଂ ଗର୍ବିତୋ ଧନୈଃ।
ଇମାମବସ୍ଥାଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତଃ ପଶ୍ଯ କାଲସ୍ଯ ପର୍ଯଯମ୍॥ 13-158-23 (87501)
ଆଦୀପ୍ତମିବ ଚୈଲାନ୍ତଂ ଭ୍ରମରୈରିବ ଚାର୍ଦିତମ୍।
ଧାବମାନଂ ସୁସଂରବ୍ଦଂ ଫଶ୍ଯ ମାଂ ରଜସାଽନ୍ବିତମ୍॥ 13-158-24 (87502)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯୈସ୍ତୁ ମହାତ୍ପାପଂ ହରନ୍ତି ଗୃହମେଧିନଃ।
ଦାନୈଃ ପୃଥଗ୍ବିଧୈଶ୍ଚାପି ବିପ୍ରଜାତ୍ଯାଂ ମନୀଷିଣଃ॥ 13-158-25 (87503)
ତଥା ପାପକୃତଂ ବିପ୍ରମାଶ୍ରମସ୍ତଂ ମହୀପତେ।
ସର୍ବସଙ୍ଗବିନିର୍ମୁକ୍ତଂ ଛନ୍ଦାଂସ୍ଯୁତ୍ତାରଯନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-158-26 (87504)
ଅହଂ ହି ପାପଯୋନ୍ଯାଂ ବୈ ପ୍ରସୂତଃ କ୍ଷତ୍ରିଯର୍ଷଭ।
ନିଶ୍ଚଯଂ ନାଧିଗଚ୍ଛାମି କଥଂ ମୁଚ୍ଯେଯମିତ୍ଯୁତ॥ 13-158-27 (87505)
ଜାତିସ୍ମରତ୍ବଂ ଚ ମମ କେନଚିତ୍ପୂର୍ବକର୍ମଣା।
ଶୁଭନେ ଯେନ ମୋକ୍ଷଂ ବୈ ପ୍ରାପ୍ତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ନୃପ॥ 13-158-28 (87506)
ତ୍ବମିମଂ ସମ୍ପ୍ରପନ୍ନାଯ ସଂଶଯଂ ବ୍ରୂହି ପୃଚ୍ଛତେ।
ଚଣ୍ଡାଲତ୍ବାତ୍କଥମହଂ ମୁଚ୍ଯେଯମିତି ସତ୍ତମ॥ 13-158-29 (87507)
ରାଜୋବାଚ। 13-158-30x (7323)
ଚଣ୍ଡାଲ ପ୍ରତିଜାନୀହି ଯେନ ମୋକ୍ଷମବାପ୍ସ୍ଯସି।
ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ତ୍ଯଜନ୍ପ୍ରାଣାନ୍ଗତିମିଷ୍ଟାମବାପ୍ସ୍ଯସି॥ 13-158-30 (87508)
ଦତ୍ତ୍ବା ଶରୀରଂ କ୍ରବ୍ଯାଦ୍ଭ୍ଯୋ ରଣାଗ୍ନୌ ଦ୍ବିଜହେତୁକମ୍।
ହିତ୍ବା ପ୍ରାଣାନ୍ପ୍ରମୋକ୍ଷସ୍ତେ ନାନ୍ଯଥା ମୋକ୍ଷମର୍ହସି॥ 13-158-31 (87509)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-158-32x (7324)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତଦା ତେନ ବ୍ରହ୍ମସ୍ବାର୍ଥେ ପରନ୍ତପ।
ହିତ୍ବା ରଣମୁଖେ ପ୍ରାଣାନ୍ଗତିମିଷ୍ଟାମବାପ ହ॥ 13-158-32 (87510)
ତସ୍ମାଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯଂ ତ୍ବଯା ପୁତ୍ର ବ୍ରହ୍ମସ୍ବଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ଯଦୀଚ୍ଛସି ମହାବାହୋ ଶାଶ୍ବତୀଂ ଗତିମାତ୍ମନଃ॥ ॥ 13-158-33 (87511)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 158 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-158-4 ରଜଃସେବୀ ରଜୋଗୁଣ୍ଠିତଃ॥ 7-158-5 ଗୋରଜସା ଗୋପରାଗେଣ ପ୍ରଚଲତ୍ଯା ଧେନୋରୂଧସଃ ସକାଶାତ୍ପ୍ରସରନ୍ତ୍ଯଃ କ୍ଷୀରବିପ୍ରୁଷୋଽତ୍ର ପରାଗପର୍ଯାଯେଣ ରଜଃପଦେନୋଚ୍ଯନ୍ତେ। ଧ୍ବସ୍ତଂ ବ୍ଯାପ୍ତଂ ବିପ୍ରୁଣ୍ମାତ୍ରେଣାପି ବ୍ରହ୍ମସ୍ବେନ ଦେହସ୍ନିଗ୍ଧତ୍ବଂ ମାଭୂଦିତି ଭାବଃ॥ 7-158-6 ରଜଃ କ୍ଷୀରଂ କର୍ତୃ ମାର୍ଗସ୍ଥବଲ୍ଲୀରୂପଂ ସୋମମୁଦ୍ଧ୍ବଂସଯାମାସ ନାଶିତବତ୍॥ 7-158-10 ତା ଗାବଃ ପରୈଃ ପୀତେନ ସ୍ବପଯସା ତେଷାଂ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରାନ୍ ପଶୂନ୍ ଦମ୍ପତୀ ଚ ଜଘ୍ନୁଃ ସଦ୍ଯୋଽଲ୍ପାଯୁଷଶ୍ଚକ୍ରୁଃ॥ 7-158-16 ଏନଂ ବ୍ରହ୍ମସ୍ବସୃଷ୍ଟମ୍॥ 7-158-19 ଶ୍ବଚର୍ଯାଂ ନୀଚସେବାମ୍। ଅତିମାନୀ ଇତରଦ୍ବଯାପେକ୍ଷଯା ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ପାପୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ସ୍ବସ୍ବଦାରେଷୁ ବିପ୍ଲବମିତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-158-22 ଭୂତାନାମୁପରି ସଦା ସଂରବ୍ଦ ଏବ କୁପିତ ଏବେତ୍ଯନ୍ବଯଃ॥ 7-158-24 ଭ୍ରମରୈସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣତୁଣ୍ଡୈରର୍ଦ୍ଯମାନମିବ ଚେଲାନ୍ତବଦ୍ଦହ୍ଯମାନମିବ କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତଂ ମାଂ ପଶ୍ଯ। ଆଦୀପ୍ତମିବ ଚାଲାତମିତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 159
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.159. ଅଧ୍ଯାଯଃ 159
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପୁଣ୍ଯପାପକର୍ମଫଲଭେଦସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାଂ ଚ ତରତମଭାବସ୍ଯ ଚ ବୋଧନାଯ ତାଦୃଶ କର୍ମବିଶେଷସାଧ୍ଯଫଲବିଶେଷପ୍ରତିପାଦକଶକ୍ରଗୌତମସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଏକୋ ଲୋକସ୍ତୁ କୃତିନାଂ ସ୍ବର୍ଗେ ଲୋକେ ପିତାମହ।
ଉତ ତତ୍ରାପି ନାନାତ୍ବଂ ସର୍ବଂ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-159-1 (87512)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-159-2x (7325)
କର୍ମଭିଃ ପାର୍ଥ ନାନାତ୍ବଂ ଲୋକାନାଂ ଯାନ୍ତି ମାନବାଃ।
ପୁଣ୍ଯାନ୍ପୁଣ୍ଯକୃତୋ ଯାନ୍ତି ପାପାନ୍ପାପକୃତୋ ନରାଃ॥ 13-159-2 (87513)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଗୌତମସ୍ଯ ମୁନେସ୍ତାତ ସଂବାଦଂ ବାସବସ୍ଯ ଚ॥ 13-159-3 (87514)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଗୌତମଃ କଶ୍ଚିନ୍ମୃଦୁର୍ଦାନ୍ତୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ମହାବନେ ହସ୍ତିଶିଶୁଂ ପରିଦ୍ଯୂନମମାତୃକମ୍॥ 13-159-4 (87515)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜୀବଯାମାସ ସାନୁକ୍ରୋଶୋ ଧୃତବ୍ରତଃ।
ସ ତୁ ଦୀର୍ଘେଣ କାଲେନି ବଭୂବାତିବଲୋ ମହାନ୍॥ 13-159-5 (87516)
ତଂ ପ୍ରପନ୍ନଂ ମହାଦୀର୍ଘଂ ପ୍ରଭୂତଂ ସର୍ବତୋମଦମ୍।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ବରୂପେଣ ଶକ୍ରୋ ଜଗ୍ରାହ ହସ୍ତିନମ୍॥ 13-159-6 (87517)
ହ୍ରିଯମାଣଂ ତୁ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଗୌତମଃ ସଂଶିତବ୍ରତଃ।
ଅଭ୍ଯଭାଷତ ରାଜାନଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ମହାତପାଃ॥ 13-159-7 (87518)
ମାମାହାର୍ଷୀର୍ହସ୍ତିନଂ ପୁତ୍ରମେନଂ
ଦୁଃଖାତ୍ପୁଷ୍ଟଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରାତ୍କୃତଜ୍ଞ।
ମୈତ୍ରଂ ସତାଂ ସପ୍ତପଦଂ ବଦନ୍ତି
ମିତ୍ରଦ୍ରୋହୋ ନେହ ରାଜନ୍ସ୍ପୃସେତ୍ତ୍ବାମ୍॥ 13-159-8 (87519)
ଇଧ୍ମୋଦକପ୍ରଦାତାରଂ ଶୂନ୍ଯପାଲଂ ମମାଶ୍ରମେ।
ବିନୀତମାଚାର୍ଯକୁଲେ ସୁଯୁକ୍ତଂ ଗୁରୁକର୍ମଣି॥ 13-159-9 (87520)
ଶିଷ୍ଟଂ ଦାନ୍ତଂ କୃତଜ୍ଞଂ ଚ ପ୍ରିଯଂ ଚ ସତତଂ ମମ।
ନ ମେ ବିକ୍ରୋଶତୋ ରାଜନ୍ହର୍ତୁମର୍ହସି କୁଞ୍ଜରମ୍॥ 13-159-10 (87521)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-11x (7326)
ଗବାଂ ସହସ୍ରଂ ଭବତେ ଦଦାନି
ଶତାନି ନିଷ୍କସ୍ଯ ଦଦାନି ପଞ୍ଚ।
ଅନ୍ଯଚ୍ଚ ବିତ୍ତଂ ବିବିଧଂ ମହର୍ଷେ
କିଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯେହ ଗଜେନ କୃତ୍ଯମ୍॥ 13-159-11 (87522)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-12x (7327)
ତବୈବ ଗାବୋ ହି ଭବନ୍ତୁ ରାଜ-
ନ୍ଦାସ୍ଯଃ ସନିଷ୍କା ବିବିଧଂ ଚ ରତ୍ନମ୍।
ଅନ୍ଯଚ୍ଚ ବିତ୍ତଂ ବିବିଧଂ ନରେନ୍ଦ୍ର
କିଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯେହ ଧନେନ କୃତ୍ଯମ୍॥ 13-159-12 (87523)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-13x (7328)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ହସ୍ତିଭିର୍ନାସ୍ତି କୃତ୍ଯଂ
ରାଜନ୍ଯାନାଂ ନାଗକୁଲାନି ବିପ୍ର।
ସ୍ବଂ ବାହନଂ ନଯତୋ ନାସ୍ତ୍ଯଧର୍ମୋ
ନାଗଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଗୌତମାସ୍ମାନ୍ନିବର୍ତ॥ 13-159-13 (87524)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-14x (7329)
ଯତ୍ର ପ୍ରେତୋ ନନ୍ଦତି ପୁଣ୍ଯକର୍ମା
ଯତ୍ର ପ୍ରେତଃ ଶୋଚତେ ପାପକର୍ମା।
ବୈବସ୍ବତସ୍ଯ ସଦନେ ମହାତ୍ମନ-
ସ୍ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-14 (87525)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-15x (7330)
ଯେ ନିଷ୍କ୍ରିଯା ନାସ୍ତିକାଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଧାନାଃ
ପାପାତ୍ମାନ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥେ ନିସୃଷ୍ଟାଃ।
ଯମସ୍ଯ ତେ ଯାତନାଂ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-15 (87526)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-16x (7331)
ବୈବସ୍ବତୀ ସଂଯମନୀ ଜନାନାଂ
ଯତ୍ରାନୃତଂ ନୋଚ୍ଯତେ ଯତ୍ର ସତ୍ଯମ୍।
ଯତ୍ରାଂବଲାନ୍ବଲିନୋ ଘାତଯନ୍ତି
ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-16 (87527)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-17x (7332)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠାଂ ସ୍ବସାରଂ ପିତରଂ ମାତରଂ ଚ
ଗୁରୂନ୍ଯଥାଽମାନଯନ୍ତଶ୍ଚରନ୍ତି।
ତଥାବିଧାନାମେଷ ଲୋକୋ ମହର୍ଷେ
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-17 (87528)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-18x (7333)
ମନ୍ଦାକିନୀ ବୈଶ୍ରବଣସ୍ ରାଜ୍ଞୋ
ମହାଭାଗା ଭୋଗିଜନପ୍ରବେଶ୍ଯା।
ଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ଜୁଷ୍ଟା
ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-18 (87529)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-19x (7334)
ଅତିଥିବ୍ରତାଃ ସୁବ୍ରତା ଯେ ଜନା ବୈ
ପ୍ରତିଶ୍ରଯଂ ଦଦତି ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ।
ଶିଷ୍ଟାଶିନଃ ସଂବିଭଜ୍ଯାଶ୍ରିତେଭ୍ଯୋ
ମନ୍ଦାକିନୀଂ ତେଽପି ହି ଭୂଷଯନ୍ତି॥ 13-159-19 (87530)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-20x (7335)
ମେରୋରଗ୍ରେ ଯଦ୍ବନଂ ଭାତି ରମ୍ଯଂ
ସୁପୁଷ୍ପିତଂ କିନ୍ନରୀଗୀତଜୁଷ୍ଟମ୍।
ସୁଦର୍ଶନା ଯତ୍ର ଜମ୍ବୂର୍ବିଶାଲା
ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-20 (87531)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-21x (7336)
ଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣା ମୃଦବଃ ସତ୍ଯଶୀଲା
ବହୁଶ୍ରୁତାଃ ସର୍ବଭୂତାଭିରାମାଃ।
ଯେଽଧୀଯତେ ସେତିହାସଂ ପୁରାଣଂ
ମଧ୍ବାହୁତ୍ଯା ଜୁହ୍ବତି ବୈ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ॥ 13-159-21 (87532)
ତଥାବିଧାନାମେଷ ଲୋକୋ ମହର୍ଷେ
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର।
ଯଦନ୍ଯତ୍ତେ ବିଦିତଂ ସ୍ଥାନମସ୍ତି
ତଦ୍ବ୍ରୂହି ତ୍ବଂ ତ୍ବରିତୋ ହ୍ଯେଷ ଯାମି॥ 13-159-22 (87533)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-23x (7337)
ସୁପୁଷ୍ପିତଂ କିଂନରରାଜଜୁଷ୍ଟଂ
ପ୍ରିଯଂ ବନଂ ନନ୍ଦନଂ ନାରଦସ୍ଯ।
ଗନ୍ଧର୍ବାଣାମପ୍ସରସାଂ ଚ ସଦ୍ମ
ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-23 (87534)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-154-24x (7338)
ଯେ ନୃତ୍ଯଗୀତେ କୁଶଲା ଜନାଃ ସଦା
ଦେବାତ୍ମାନଃ ପ୍ରିଯକାମାଶ୍ଚରନ୍ତି।
ତଥାବିଧାନାମେଷ ଲୋକୋ ମହର୍ଷେ
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-24 (87535)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-25x (7339)
ଯତ୍ରୋତ୍ତରାଃ କୁରବୋ ଭାନ୍ତି ରମ୍ଯା
ଦେବୈଃ ସାର୍ଧଂ ମୋଦମାନା ନରେନ୍ଦ୍ରଃ।
ଯତ୍ରାଗ୍ନିଯୌନାଶ୍ଚ ବସନ୍ତି ବିପ୍ରା
ଅବ୍ଯୋନଯଃ ପର୍ବତଯୋନଯଶ୍ଚ॥ 13-159-25 (87536)
ଯତ୍ର ଶକ୍ରୋ ବର୍ଷତି ସର୍ବକାମା-
ନ୍ଯତ୍ର ସ୍ତ୍ରିଯଃ କାମଚାରା ଭବନ୍ତି।
ଯତ୍ର ଚେର୍ଷ୍ଯା ନାସ୍ତି ନାରୀନରାଣାଂ
ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-26 (87537)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-27x (7340)
ଯେ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ନିବୃତ୍ତକାମା
ଅମାଂସାଦା ନ୍ଯସ୍ତଦଣ୍ଡାଶ୍ଚରନ୍ତି।
ନ ହିଂସନ୍ତି ସ୍ଥାବରଂ ଜଙ୍ଗମାନି
ଭୂତାନାଂ ଯେ ସର୍ବଭୂତାତ୍ମଭୂତାଃ॥ 13-159-27 (87538)
ନିରାଶିଷୋ ନିର୍ମମା ବୀତରାଗା
ଲାଭାଲାଭେ ତୁଲ୍ଯନିନ୍ଦାପ୍ରଶଂସାଃ।
ତଥାବିଧାନାମେଷ ଲୋକୋ ମହର୍ଷେ
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-28 (87539)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-29x (7341)
ତତୋଽପରେ ଭାନ୍ତି ଲୋକାଃ ସନାତନାଃ
ସୁପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧା ବିରଜା ବୀତଶୋକାଃ।
ସୋମସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ସଦନେ ମହାତ୍ମନ-
ସ୍ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-29 (87540)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-30x (7342)
ଯେ ଦାନଶୀଲା ନ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣତେ ସଦା
ନ ଚାପ୍ଯର୍ଥାଂଶ୍ଚାଦଦତେ ପରେଭ୍ଯଃ।
ଯେଷାମଦେଯମର୍ହତେ ନାସ୍ତି କିଞ୍ଚି-
ତ୍ସର୍ବାତିଥ୍ଯାଃ ସୁପ୍ରଜନା ଜନାଶ୍ଚ॥ 13-159-30 (87541)
ଯେ କ୍ଷନ୍ତାରୋ ନାଭିଜଲ୍ପନ୍ତି ଚାନ୍ଯା-
ଞ୍ଶକ୍ତା ଭୂତ୍ବା ସତତଂ ପୁଣ୍ଯଶୀଲାଃ।
ତଥାବିଧାନାମେଷ ଲୋକୋ ମହର୍ଷେ
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-31 (87542)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-32x (7343)
ତତୋଽପରେ ଭାନ୍ତି ଲୋକାଃ ସନାତନା
ବିରାଜସା ବିତମସ୍କା ବିଶୋକାଃ।
ଆଦିତ୍ଯଦେବସ୍ଯ ପଦଂ ମହାତ୍ମନ-
ସ୍ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-32 (87543)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-33x (7344)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଶୀଲା ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷକାଶ୍ଚ
ତପସ୍ବିନଃ ସୁବ୍ରତାଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧାଃ।
ଆଚାର୍ଯାଣାମପ୍ରତିକୂଲଭାଷିଣୋ
ନିତ୍ଯୋତ୍ଥିତା ଗୁରୁକର୍ମସ୍ବଚୋଦ୍ଯାଃ॥ 13-159-33 (87544)
ତଥାବିଧାନାମେଷ ଲୋକୋ ମହର୍ଷେ
ବିଶୁଦ୍ଧାନାଂ ଭାବିତୋ ବାଗ୍ଯତାନାମ୍।
ସତ୍ଯେ ସ୍ଥିତାନାଂ ବେଦବିଦାଂ ମହାତ୍ମନାଂ
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-34 (87545)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-35x (7345)
ତତୋଽପରେ ଭାନ୍ତି ଲୋକାଃ ସନାତନାଃ
ସୁପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧା ବିରଜା ବିଶୋକାଃ।
ବରୁଣସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ସଦନେ ମହାତ୍ମନ-
ସ୍ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-35 (87546)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-36x (7346)
ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯୈର୍ଯେ ଯଜନ୍ତେ ଜନାଃ ସଦା
ତଥେଷ୍ଟୀନାଂ ଦଶଶତଂ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି।
ଯେ ଚାଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ଜୁହ୍ବତି ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନା
ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ତ୍ରୀଣି ବର୍ଷାଣି ବିପ୍ରାଃ॥ 13-159-36 (87547)
ସ୍ବଦାରଗାଣାଂ ଧର୍ମକୃତାଂ ମହାତ୍ମନାଂ
ଯଥୋଦିତେ ବର୍ତ୍ମନି ସୁସ୍ଥିତାନାମ୍।
ଧର୍ମାନ୍ମନାମୁଦ୍ବହତାଂ ଗତିଂ ତାଂ
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-37 (87548)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-38x (7347)
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ଲୋକା ବିରଜା ବିଶୋକା
ଦୁରନ୍ବଯାଃ କାଙ୍କ୍ଷିତା ମାନବାନାମ୍।
ତସ୍ଯାହଂ ତେ ଭବନେ ଭୂରିତେଜସୋ
ରାଜନ୍ନିମଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-38 (87549)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-39x (7348)
ଶତବର୍ଷଜୀବୀ ଯଶ୍ଚ ଶୂରୋ ମନୁଷ୍ଯୋ
ବେଦାଧ୍ଯାଯୀ ଯଶ୍ଚ ଯଜ୍ବାଽପ୍ରମତ୍ତଃ।
ଏତେ ସର୍ବେ ଶକ୍ରଲୋକଂ ବ୍ରଜନ୍ତି
ପରଂ ଗନ୍ତା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-39 (87550)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-40x (7349)
ପ୍ରାଜାପତ୍ଯାଃ ସନ୍ତି ଲୋକା ମହାନ୍ତୋ
ନାକସ୍ଯ ପୃଷ୍ଠେ ପୁଷ୍କଲା ବୀତଶୋକାଃ।
ମନୀଷିଣାଂ ସର୍ବଲୋକାଭଯାନାଂ
ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-40 (87551)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-41x (7350)
ଯେ ରାଜାନୋ ରାଜସୂଯାଭିଷିକ୍ତା
ଧର୍ମାତ୍ମାନୋ ରକ୍ଷିତାରଃ ପ୍ରଜାନାମ୍।
ଯେ ଚାଶ୍ବମେଧାବଭୃଥେ ପ୍ଲୁତାଙ୍ଗା-
ସ୍ତେଷାଂ ଲୋକା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର॥ 13-159-41 (87552)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-42x (7351)
ତତଃପରଂ ଭାନ୍ତି ଲୋକାଃ ସନାତନାଃ
ସୁପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧା ବିରଜା ବୀତଶୋକାଃ।
ତସ୍ମିନ୍ନହଂ ଦୁର୍ଲଭେ ଚାପ୍ଯଧୃଷ୍ଯେ
ଗବାଂ ଲୋକେ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-42 (87553)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-43x (7352)
ଯୋ ଗୋସହସ୍ରୀ ଶତଦୋ ମହାତ୍ମା
ଯୋ ଗୋଶତୀ ଦଶ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ଶକ୍ତ୍ଯା।
ତଥା ଦଶଭ୍ଯୋ ଯଶ୍ଚ ଦଦ୍ଯାଦିହୈକାଂ
ପଞ୍ଚଭ୍ଯୋ ବା ଦାନଶୀଲସ୍ତଥୈକାମ୍॥ 13-159-43 (87554)
ଯେ ଜୀର୍ଯନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣି ବିପ୍ରା
ବ୍ରାହ୍ମୀଂ ବାଚଂ ପରିରକ୍ଷନ୍ତି ଚୈବ।
ମନସ୍ବିନସ୍ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପରା ଯେ
ତେ ତତ୍ର ମୋଦନ୍ତି ତତୋ ବିମାନୈଃ॥ 13-159-44 (87555)
ପ୍ରଭାସଂ ମାନସଂ ତୀର୍ଥ ପୁଷ୍କରାଣି ମହତ୍ସରଃ।
ପୁଣ୍ଯଂ ଚ ନୈମିଷଂ ତୀର୍ଥଂ ବାହୁଦାଂ କରତୋଯିନୀମ୍॥ 13-159-45 (87556)
ଗାଂ ହଯଶିରଶ୍ଚୈବ ବିପାଶାଂ ସ୍ଥୂଲବାଲୁକାମ୍।
ତୂଷ୍ଣୀଂ ଗଙ୍ଗାଂ ଶନୈର୍ଗଙ୍ଗାଂ ମହାହ୍ରଦମଥାପି ଚ॥ 13-159-46 (87557)
ଗୋମତୀଂ କୌଶିକୀଂ ପଂପାଂ ମହାତ୍ମାନୋ ଧୃତବ୍ରତାଃ।
ସରସ୍ବତୀଦୃଷଦ୍ବତ୍ଯୌ ଯମୁନାଂ ଯେ ତୁ ଯାନ୍ତି ଚ॥ 13-159-47 (87558)
ତତ ତେ ଦିବ୍ଯସଂସ୍ଥାନା ଦିବ୍ଯମାଲ୍ଯଧରାଃ ଶିବାଃ।
ପ୍ରଯାନ୍ତି ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧାଢ୍ଯା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନ ତତ୍ର ବୈ॥ 13-159-48 (87559)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-49x (7353)
ଯତ୍ର ଶୀତଭଯଂ ନାସ୍ତି ନ ଚୋଷ୍ଣଭଯମଣ୍ବପି।
ନ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସେ ନ ଗ୍ଲାନିର୍ନ ଦୁଃଖଂ ନ ସୁଖଂ ତଥା॥ 13-159-49 (87560)
ନ ଦ୍ବେଷ୍ଯୋ ନ ପ୍ରିଯଃ କଶ୍ଚିନ୍ନ ବନ୍ଧୁର୍ନ ରିପୁସ୍ତଥା।
ନ ଜରାମରଣେ ତତ୍ର ନ ପୁଣ୍ଯଂ ନ ଚ ପାତକମ୍। 13-159-50 (87561)
ତସ୍ମିନ୍ବିରଜସି ସ୍ଫୀତେ ପ୍ରଜ୍ଞାସତ୍ବବ୍ଯବସ୍ଥିତେ।
ସ୍ବଯମ୍ଭୁଭବନେ ପୁଣ୍ଯେ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯତି॥ 13-159-51 (87562)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉବାଚ। 13-159-52x (7354)
ନିର୍ମୁକ୍ତାଃ ସର୍ବସଙ୍ଗୈର୍ଯେ କୃତାତ୍ମାନୋ ଯତବ୍ରତାଃ।
ଅଧ୍ଯାତ୍ମଯୋଗସଂସ୍ତାନୈର୍ଯୁକ୍ତାଃ ସ୍ବର୍ଗଗତିଂ ଗତାଃ॥ 13-159-52 (87563)
ତେ ବ୍ରହ୍ମଭବନଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତୀହ ସାତ୍ବିକାଃ।
ନ ତତ୍ର ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ତେ ଶକ୍ଯୋ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ମହାମୁନେ॥ 13-159-53 (87564)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-54x (7355)
ରଥନ୍ତରଂ ଯତ୍ର ବୃହଚ୍ଚ ଗୀଯତେ
ଯତ୍ର ବେଦିଃ ପୁଣ୍ଯଜନୈର୍ବୃତା ଚ।
ଯତ୍ରୋପଯାତି ହରିଭିଃ ସୋମପୀଥୀ
ତତ୍ର ତ୍ବାଽହଂ ହସ୍ତିନଂ ଯାତଯିଷ୍ଯେ॥ 13-159-54 (87565)
ବୁଧ୍ଯାମି ତ୍ବାଂ ବୃତ୍ରହଣଂ ଶତକ୍ରତୁଂ
ବ୍ଯତିକ୍ରମନ୍ତଂ ଭୁବନାନି ବିଶ୍ବା।
କଚ୍ଚିନ୍ନ ବାଚା ବୃଜିନଂ କଦାଚି-
ଦକାର୍ଷଂ ତେ ମନସୋଽଭିଷଙ୍କାତ୍॥ 13-159-55 (87566)
ଶତକ୍ରତୁରୁବାଚ। 13-159-56x (7356)
ମଘବାଽହଂ ଲୋକପଥଂ ପ୍ରଜାନା-
ମନ୍ବାଗମଂ ପରିବାଦେ ଗଜସ୍ଯ।
ତସ୍ମାଦ୍ଭବାନ୍ପ୍ରଣତଂ ମାଽନୁଶାସ୍ତୁ
ବ୍ରବୀଷି ଯତ୍ତତ୍କରବାଣି ସର୍ବମ୍॥ 13-159-56 (87567)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-57x (7357)
ଶ୍ବେତଂ କରେଣୁଂ ମମ ପୁତ୍ରଂ ହି ନାଗଂ
ପ୍ରିଯଂ ତୁ ମେ ଷଷ୍ଟିବର୍ଷଂ ତୁ ବାଲମ୍।
ଯୋ ମେ ବନେ ବସତୋଽଭୂଦ୍ଦ୍ବିତୀଯ-
ସ୍ତମେବ ମେ ଦେହି ସୁରେନ୍ଦ୍ର ନାଗମ୍॥ 13-159-57 (87568)
ଶତକ୍ରତୁରୁବାଚ। 13-159-58x (7358)
ଅଯଂ ସୁତସ୍ତେ ଦ୍ବିଜମୁଖ୍ଯନାଗ
ଆଘ୍ରାଯତେ ତ୍ବାମଭିବୀକ୍ଷମାଣଃ।
ପାଦୌ ଚ ତେ ନାସିକଯୋପଜିଘ୍ରତେ
ଶ୍ରେଯୋ ମମାଧ୍ଯାହି ନମଶ୍ଚ ତେଽସ୍ତୁ॥ 13-159-58 (87569)
ଗୌତମ ଉବାଚ। 13-159-59x (7359)
ଶିବଂ ସଦୈବେହ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ତୁଭ୍ଯଂ
ଧ୍ଯାଯାମି ପୂଜାଂ ଚ ସଦା ପ୍ରଯୁଞ୍ଜେ।
ମମାପି ତ୍ବଂ ଶକ୍ର ଶିବଂ ଦଦସ୍ବ
ତ୍ବଯା ଦତ୍ତଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣାମି ନାଗମ୍॥ 13-159-59 (87570)
ଶତକ୍ରତୁରୁବାଚ। 13-159-60x (7360)
ଯେଷାଂ ବେଦା ନିହିତା ବୈ ଗୁହାଯାଂ
ମନୀଷିଣାଂ ସତ୍ଯବତାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ତେଷାଂ ତ୍ବଯୈକେନ ମହାତ୍ମନାଽସ୍ମି
ବୁଦ୍ଧସ୍ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରୀତିମାଂସ୍ତେଽହତଦ୍ଯ॥ 13-159-60 (87571)
ହନ୍ତୈହି ବ୍ରାହ୍ମଣି କ୍ଷିପ୍ରଂ ସହ ପୁତ୍ରେଣ ହସ୍ତିନା।
ତ୍ବଂ ହି ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ଶୁଭାଁଲ୍ଲୋକାନହ୍ନାଯ ଚ ଚିରାଯ ଚ॥ 13-159-61 (87572)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-159-62x (7361)
ସ ଗୌତମଂ ପୁରୁସ୍କୃତ୍ଯ ସହ ପୁତ୍ରେଣ ହସ୍ତିନା।
ଦିବମାଚକ୍ରମେ ବଜ୍ରୀ ସଦ୍ଭିଃ ସହ ଦୁରାସଦମ୍॥ 13-159-62 (87573)
ଇଦଂ ଯଃ ଶୃଣୁଯାନ୍ନିତ୍ଯଂ ଯଃ ପଠେଦ୍ବା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ସ ଯାତି ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଲୋକଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଗୌତମୋ ଯଥା॥ ॥ 13-159-63 (87574)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 159 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-159-2 ପୁଣ୍ଯପାପଯୋରିବ ପୁଣ୍ଯାନାମବାନ୍ତରଭେଦୋଽସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-159-11 ଦାସୀଶତଂ ନିଷ୍କଶତାନି ପଞ୍ଚ। ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-159-12 ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣସମ୍ବନ୍ଧିନା ଧନେନ॥ 7-159-14 ଯାତଯିଷ୍ଯେ ହସ୍ତିନମ୍। ସ୍ବୀଯଂ ଫଲଂ ତ୍ବତ୍ତୋ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯେ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ହସ୍ତିନଂ ଯାଚଯିଷ୍ଯେ ଇତି କ.ଙ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-159-18 ଯଥା ଶତ୍ରୁଂ ମଦମତ୍ତାଶ୍ଚରନ୍ତି ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-159-25 ଅଗ୍ନିଯୌନା ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନବଦଗ୍ନିରେବ ଯୌନଂ ଯୋନିର୍ଯେଷାଂ ତେ॥ 7-159-31 କ୍ଷନ୍ତାରଃ କ୍ଷମିଣଃ॥ 7-159-51 ହସ୍ତିନଂ ମେ ପ୍ରଦାସ୍ଯସି ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 160
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.160. ଅଧ୍ଯାଯଃ 160
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବିପ୍ରବଚନସ୍ଯୈହିକପାରତ୍ରିକଶ୍ରେଯସ୍ସାଧନତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥାଽନଶନସ୍ଯ ମହାତପସ୍ତ୍ବକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଦାନଂ ବହୁବିଧାକାରଂ ଶାନ୍ତିଃ ସତ୍ଯମହିଂସିତମ୍।
ସ୍ବଦାରତୁଷ୍ଟିଶ୍ଚୋକ୍ତା ତେ ଫଲଂ ଦାନସ୍ଯ ବାଽପି ଯତ୍॥ 13-160-1 (87575)
ପିତାମହସ୍ଯ ବିଦିତଂ କିମନ୍ଯତ୍ତପସୋ ବଲାତ୍।
ତପସୋ ଯତ୍ପରଂ ତେଽଦ୍ଯ ତନ୍ନୋ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-160-2 (87576)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-160-3x (7362)
ତପସଃ ପ୍ରକ୍ଷଯୋ ଯାବତ୍ତାଲ୍ଲୋକୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ମତଂ ମମାତ୍ର କୌନ୍ତେଯ ତପୋ ନାନଶନାତ୍ପରମ୍॥ 13-160-3 (87577)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଭଗୀରଥସ୍ଯ ସଂବାଦଂ ବ୍ରହ୍ମଣଶ୍ଚ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-160-4 (87578)
ଅତୀତ୍ଯ ସୁରଲୋକଂ ଚ ଗବାଂ ଲୋକଂ ଚ ଭାରତ।
ଋଷିଲୋକଂ ଚ ସୋଽଗଚ୍ଛଦ୍ଭଗୀରଥ ଇତି ଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-160-5 (87579)
ତଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବଚଃ ପ୍ରାହ ବ୍ରହ୍ମା ରାଜନ୍ଭଗୀରଥମ୍।
କଥଂ ଭଗୀରଥାଽଽଗାସ୍ତ୍ବମିମଂ ଲୋକଂ ଦୁରାସଦମ୍॥ 13-160-6 (87580)
ନ ହି ଦେବା ନ ଗନ୍ଧର୍ବା ନ ମନୁଷ୍ଯା ଭଗୀରଥ।
ଆଯାନ୍ତ୍ଯତପ୍ତତପସଃ କଥଂ ବୈ ତ୍ବମିହାଗତଃ॥ 13-160-7 (87581)
ଭଗୀରଥ ଉବାଚ। 13-160-8x (7363)
ନିଶ୍ଶଙ୍କମନ୍ନମଦଦାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋଭ୍ଯଃ
ଶତଂ ସହସ୍ରାଣି ସଦୈବତାନାମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଂ ବ୍ରତଂ ନିତ୍ଯମାସ୍ଥାଯ ବିଦ୍ବ-
ନ୍ନ ତ୍ବେବାହଂ ତସ୍ଯ ଫଲାଦିହାଗାମ୍॥ 13-160-8 (87582)
ଦଶୈକରାତ୍ରାନ୍ଦଶପଞ୍ଚରାତ୍ରା-
ନେକାଦଶୈକାଦଶକାନ୍କ୍ରତୂଂଶ୍ଚ।
ଜ୍ଯୋତିଷ୍ଟୋମାନାଂ ଚ ଶତଂ ଯଦିଷ୍ଟଂ
ଫଲେନ ତେନାପି ଚ ନାଗତୋଽହମ୍॥ 13-160-9 (87583)
ଯଚ୍ଚାବସଂ ଜାହ୍ନବୀତୀରନିତ୍ଯଃ
ଶତଂ ସମାସ୍ତପ୍ଯମାନସ୍ତପୋଽହମ୍।
ଅଦାଂ ଚ ତତ୍ରାଶ୍ବତରୀସହସ୍ରଂ
ନାରୀପୁରଂ ନ ଚ ତେନାହମାଗାମ୍॥ 13-160-10 (87584)
ଦଶାଯୁତାନି ଚାଶ୍ବାନାଂ ଗୋଽଯୁତାନି ଚ ବିଂଶତିମ୍।
ପୁଷ୍କରେଷୁ ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯଃ ପ୍ରାଦାଂ ଶତସହସ୍ରଶଃ॥ 13-160-11 (87585)
ସୁବର୍ଣଚନ୍ଦ୍ରୋତ୍ତମଧାରିଣୀନାଂ
କନ୍ଯୋତ୍ତମାନାମଦଦଂ ସହସ୍ରମ୍।
ଷଷ୍ଟିଂ ସହସ୍ରାଣି ବିଭୂଷିତାନାଂ
ଜାମ୍ବୂନଦୈରାଭରଣୈର୍ନ ତେନ॥ 13-160-12 (87586)
ଦଶାର୍ବୁଦାନ୍ଯଦଦଂ ଗୋସବେଜ୍ଯା-
ସ୍ବେକୈକଶୋ ଦଶ ଗା ଓକନାଥ।
ସମାନବତ୍ସାଃ ପଯସା ସମନ୍ବିତାଃ
ସୁବର୍ଣକାଂସ୍ଯୋପଦୁହା ନ ତେନ॥ 13-160-13 (87587)
ଆପ୍ତୋର୍ଯାମେଷୁ ନିଯତମେକୈକସ୍ମିନ୍ଦଶାଦଦମ୍।
ଗୃଷ୍ଟୀନାଂ କ୍ଷୀରଦୋଗ୍ଧ୍ରୀଣାଂ ରୋହିଣୀନାଂ ଶତାନି ଚ॥ 13-160-14 (87588)
ଦୋଗ୍ଧ୍ରୀଣାଂ ବୈ ଗବାଂ ଚାପି ପ୍ରଯୁତାନି ଦଶୈବ ହ।
ପ୍ରାଦାଂ ଦଶଗୁଣଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନ ତେନାହମିହାଗତଃ॥ 13-160-15 (87589)
ବାଜିନାଂ ବାହ୍ଲିଜାତାନାମଯୁତାନ୍ଯଦଦଂ ଦଶ।
କର୍କାଣାଂ ହେମମାଲାନାଂ ନ ଚ ତେନାହମାଗତଃ॥ 13-160-16 (87590)
କୋଟୀଶ୍ଚ କାଞ୍ଚନସ୍ଯାଷ୍ଟୌ ପ୍ରାଦାଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ଦଶାନ୍ବହମ୍।
ଏକୈକସ୍ମିନ୍କ୍ରତୌ ତେନ ଫଲେନାହଂ ନ ଚାଗତଃ॥ 13-160-17 (87591)
ବାଜିନାଂ ଶ୍ଯାମକର୍ଣାନାଂ ହରିତାନାଂ ପିତାମହ।
ପ୍ରାଦାଂ ହେମସ୍ରଜାଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍କୋଟୀର୍ଦଶ ଚ ସପ୍ତ ଚ॥ 13-160-18 (87592)
ଈଷାଦନ୍ତାନ୍ମହାକାଯାନ୍କାଞ୍ଚତସ୍ରଗ୍ବିଭୂଷିତାନ୍।
ପଦ୍ମିନୋ ବୈ ସହସ୍ରାଣି ପ୍ରାଦାଂ ଦଶ ଚ ସପ୍ତ ଚ॥ 13-160-19 (87593)
ଅଲଙ୍କୃତାନାଂ ଦେବେଶ ଦିବ୍ଯୈଃ କନକଭୂଷଣୈଃ।
ରଥାନାଂ କାଞ୍ଚନାଙ୍ଗାନାଂ ସହସ୍ରାଣ୍ଯଦଦଂ ଦଶ॥ 13-160-20 (87594)
ସପ୍ତ ଚାନ୍ଯାନି ଯୁକ୍ତାନି ବାଜିଭିଃ ସମଲଙ୍କୃତୈଃ।
ଦକ୍ଷିଣାବଯବାଃ କେଚିଦ୍ବେଦୈର୍ଯେ ସମ୍ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ॥ 13-160-21 (87595)
ବାଜପେଯେଷୁ ଦଶସୁ ପ୍ରାଦାଂ ତେଷ୍ବପି ଚାପ୍ଯହମ୍।
ଶକ୍ରତୁଲ୍ଯପ୍ରଭାବାଣାମିଜ୍ଯଯା ବିକ୍ରମେଣ ହ॥ 13-160-22 (87596)
ସହସ୍ରଂ ନିଷ୍କକଣ୍ଠାନାମଦଦଂ ଦକ୍ଷିଣାମହମ୍।
ବିଜିତ୍ଯ ଭୂପତୀନ୍ସର୍ବାନର୍ଥୈରିଷ୍ଟ୍ବା ପିତାମହ।
ଅଷ୍ଟଭ୍ଯୋ ରାଜସୂଯେଭ୍ଯୋ ନ ଚ ତେନାହମାଗତଃ॥ 13-160-23 (87597)
ସ୍ରୋତଶ୍ଚ ଯାବଦ୍ଗଙ୍ଗାଯାଶ୍ଛନ୍ନମାସୀଜ୍ଜଗତ୍ପତେ।
ଦକ୍ଷିଣାଭିଃ ପ୍ରବୃତ୍ତାଭିର୍ମମ ନାଗାଂ ଚ ତତ୍କୃତେ॥ 13-160-24 (87598)
ବାଜିନାଂ ଚ ସହସ୍ରେ ଦ୍ବେ ସୁବର୍ଣଶତଭୂଷିତେ।
ବରଂ ଗ୍ରାମଶତଂ ଚାହମେକୈକସ୍ଯାଂ ତିଥାବଦାମ୍॥ 13-160-25 (87599)
ତପସ୍ବୀ ନିଯତାହାରଃ ଶମମାସ୍ଥାଯ ବାଗ୍ଯତଃ।
ଦୀର୍ଘକାଲଂ ହିମବତି ଗଙ୍ଗାର୍ଥମଚରଂ ତପଃ॥ 13-160-26 (87600)
ମୂର୍ଧ୍ନା ହରଂ ମହାଦେବଂ ପ୍ରଣମ୍ଯାଭ୍ଯର୍ଚଯନ୍ନୃପଃ।
ନ ତେନାପ୍ଯହମାଗଚ୍ଛଂ ଫଲେନେହ ପିତାମହ॥ 13-160-27 (87601)
ଶମ୍ଯାକ୍ଷେପୈରଯଜଂ ଯଚ୍ଚ ଦେବା-
ଞ୍ଶତୈଃ କ୍ରତୂନାମଯୁତୈଶ୍ଚାପି ଯଚ୍ଚ।
ତ୍ରଯୋଦଶଦ୍ବାଦଶାହୈଶ୍ଚ ଦେବ
ସପୌଣ୍ଡରୀକୈର୍ନ ଚ ତେଷାଂ ଫଲେନ॥ 13-160-28 (87602)
ଅଷ୍ଟୌ ସହସ୍ରାଣି କକୁଦ୍ମିନାମହଂ
ଶୁକ୍ଲର୍ଷଭାଣାମଦଦଂ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯଃ।
ଏକୈକଂ ବୈ କାଞ୍ଚନଂ ଶୃଙ୍ଗମେଭ୍ଯଃ
ପତ୍ନୀଶ୍ଚୈଷାମଦଦଂ ନିଷ୍କକଣ୍ଠୀଃ॥ 13-160-29 (87603)
ହିରଣ୍ଯରତ୍ନନିଚଯାନଦଦଂ ରତ୍ନପର୍ବତାନ୍।
ଧନଧାନ୍ଯୈଃ ସମୃଦ୍ଧାଂଶ୍ଚ ଗ୍ରାମାଞ୍ଶତସହସ୍ରଶଃ॥ 13-160-30 (87604)
ଶତଂ ଶତାନାଂ ଗୃଷ୍ଟୀନାମଦଦଂ ଚାପ୍ଯତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ଇଷ୍ଟ୍ବାଽନେକୈର୍ମହାଯଜ୍ଞୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ନ ତେନ ଚ॥ 13-160-31 (87605)
ଏକାଦଶାହୈରଯଜଂ ସଦକ୍ଷିଣୈ-
ର୍ଦ୍ବିର୍ଦ୍ବାଦଶାହୈରଶ୍ବମେଧୈଶ୍ଚ ଦେବ।
ଗବାଂ ଧନୈଃ ଷୋଡଶଭିଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମଂ-
ସ୍ତେଷାଂ ଫଲେନେହ ନ ଚାଗତୋଽସ୍ମି॥ 13-160-32 (87606)
ନିଷ୍କୈକକଣ୍ଠମଦଦଂ ଯୋଜନାଯତଂ
ତଦ୍ବିସ୍ତୀର୍ଣଂ କାଞ୍ଚନପାଦପାନାମ୍।
ବନଂ ଚୂତାନାଂ ରତ୍ନବିଭୂଷିତାନାଂ
ନଚୈବ ତେଷାମାଗତୋଽହଂ ଫଲେନ॥ 13-160-33 (87607)
ତୁରାଯଣଂ ହି ବ୍ରତମପ୍ଯଧୃଷ୍ଯ-
ମକ୍ରୋଧନୋଽକରବଂ ତ୍ରିଂଶଦବ୍ଦାନ୍।
ଶତଂ ଗବାମଷ୍ଟଶତାନି ଚୈବ
ଦିନେଦିନେ ହ୍ଯଦଦଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ॥ 13-160-34 (87608)
ପଯସ୍ବିନୀନାମଥ ରୋହିଣୀନାଂ
ତଥୈବାନ୍ଯାନନଡୁହୋ ଲୋକନାଥ।
ପ୍ରାଦାଂ ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ସୁରେଶ
ନେହାଗତସ୍ତେନ ଫଲେନ ଚାହମ୍॥ 13-160-35 (87609)
`ଶମ୍ଯାକ୍ଷେପେଣ ପୃଥିବୀଂ ତ୍ରିଧା ପର୍ଯଚରଂ ଯଜନ୍।'
ତ୍ରିଂଶଦଗ୍ନୀନହଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନଯଜଂ ଯଚ୍ଚ ନିତ୍ଯଦା।
ଅଷ୍ଟାଭିଃ ସର୍ବମେଧୈଶ୍ଚ ନରମେଧୈଶ୍ଚ ସପ୍ତଭିଃ॥ 13-160-36 (87610)
ଦଶଭିର୍ବିଶ୍ବଜିଦ୍ଭିଶ୍ଚ ଶତୈରଷ୍ଟାଦଶୋତ୍ତରୈଃ।
ନ ଚୈବ ତେଷାଂ ଦେବେଶ ଫଲେନାହମିହାଗମମ୍॥ 13-160-37 (87611)
ସରଯ୍ବାଂ ବାହୁଦାଯାଂ ଚ ଗଙ୍ଗାଯାମଥ ନୈମିଷେ।
ଗବାଂ ଶତାନାମଯୁତମଦଦଂ ନ ଚ ତେନ ବୈ॥ 13-160-38 (87612)
ଇନ୍ଦ୍ରେଣ ଗୁହ୍ଯଂ ନିହିତଂ ବୈ ଗୁହାଯାଂ
ଯଦ୍ଭାର୍ଗବସ୍ତପସେହାଭ୍ଯବିନ୍ଦତ୍।
ଜାଜ୍ବଲ୍ଯମାନମୁଶନସ୍ତେଜସେହ
ତତ୍ସାଧଯାମାସମହଂ ବରେଣ୍ଯ॥ 13-160-39 (87613)
`ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥାଯ କର୍ମାଣି ରଣଂ ଚୈବ କରୋମି ଯତ୍।'
ତତୋ ମେ ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତୁଷ୍ଟାସ୍ତସ୍ମିନ୍କର୍ମଣି ସାଧିତେ।
`ପୂଜିତୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ନିତ୍ଯଂ ନ ଚ ତେନାହମାଗତଃ॥' 13-160-40 (87614)
ସହସ୍ରମୃଷଯଶ୍ଚାସନ୍ଯେ ବୈ ତତ୍ର ସମାଗତାଃ।
ଉକ୍ତସ୍ତୈରସ୍ମି ଗଚ୍ଛ ତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକମିତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-160-41 (87615)
ପ୍ରୀତେନୋକ୍ତଃ ସହସ୍ରେଣ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମହଂ ପ୍ରଭୋ।
ଇମଂ ଲୋକମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ମା ଭୂତ୍ତେଽତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-160-42 (87616)
କାମଂ ଯଥାବଦ୍ବିହିତଂ ବିଧାତ୍ରା
ପୃଷ୍ଟେନ ବାଚ୍ଯଂ ତୁ ମଯା ଯଥାବତ୍।
ତପୋ ହି ନାନ୍ଯଚ୍ଚାନଶନାନ୍ମତଂ ମେ
ନମୋସ୍ତୁ ତେ ଦେବବର ପ୍ରସୀଦ॥ 13-160-43 (87617)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-160-44x (7364)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତବନ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମି ତୁ ରାଜାନଂ ସ ଭଗୀରଥମ୍।
ପୂଜଯାମାସ ପୂଜାର୍ହଂ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-160-44 (87618)
ତସ୍ମାଦନଶନୈର୍ଯୁକ୍ତୋ ବିପ୍ରାନ୍ପୂଜ୍ଯ ନିତ୍ଯଦା।
ବିପ୍ରାଣାଂ ବଚନାତ୍ସର୍ବଂ ପରତ୍ରେହଂ ଚ ସିଧ୍ଯତି॥ 13-160-45 (87619)
ବାସୋଭିରନ୍ନୈର୍ଗୋଭିସ୍ଚ ଶୁଭୈର୍ନୈବେଶିକୈରପି।
ଶୁଭୈଃ ସୁରକ୍ଷଣୈଶ୍ଚାପି ସ୍ତୋଷ୍ଯା ଏବ ଦ୍ବିଜାସ୍ତଥା।
ଏତଦେବ ପରଂ ଗୁହ୍ଯମଲୋଭେନ ସମାଚର॥ ॥ 13-160-46 (87620)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 160 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-160-1 ଅହିଂସିତମହିଂସା॥ 7-160-2 ତପସଃ କୃଚ୍ଛ୍ରଚାନ୍ଦ୍ରାଯଣାଦେର୍ବଲାଦନ୍ଯତ୍କିଂ ବଲବତ୍ତରଂ ବିଦିତଂ ନ କିମପ୍ଯପିତୁ ତପସସ୍ତପସାଂ ମଧ୍ଯେ ଯତ୍ପରମ୍॥ 7-160-3 ଲୋକୋ ଭୋଗ୍ଯପ୍ରଦେଶଃ॥ 7-160-5 ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଚ ସୋଗଚ୍ଛତ୍ ଇତି କ.ପାଠଃ॥ 7-160-9 ଏକରାତ୍ରାଦଯଃ କ୍ରତୁବିଶେଷାଃ॥ 7-160-10 ନାରୀପୁରଂ କନ୍ଯାସମୂହମଦାମ୍॥ 7-160-12 ଚନ୍ଦ୍ରୋ ଭୂଷଣବିଶେଷଃ। ନ ତେନାହମାଗାମିତ୍ଯନୁବର୍ତତେ॥ 7-160-13 ଏକୈକଶୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ଦଶ ଗାଃ॥ 7-160-14 ଆପ୍ତୋର୍ଯାମଃ ସୋମଯାଗଃ॥ 7-160-16 କର୍କାଣାଂ ଶୁକ୍ଲାଶ୍ବାନାମ୍॥ 7-160-19 ପଦ୍ମିନଃ ପଦ୍ମଚିହ୍ନାନ୍॥ 7-160-21 ଦକ୍ଷିଣାରୂପା ଯଜ୍ଞାଙ୍ଗଭୂତା ଦକ୍ଷିଣାବଯବାଃ॥ 7-160-23 ନିଷ୍କକଣ୍ଠାନାଂ ଯୁଦ୍ଧେ ଜିତାନାଂ ରାଜ୍ଞାଂ ସହସ୍ରଂ ବିପ୍ରେଭ୍ଯୋ ବିପ୍ରବଚନାଦ୍ଦିକ୍ଷିଣା ଅଦଦଂ ଉତ୍ସୃଷ୍ଟବାନ୍॥ 7-160-28 ଶମ୍ଯା ପୃଥୁବୁଧ୍ନଃ କାଷ୍ଠଦଣ୍ଡଃ। ସ ବଲେନାକ୍ଷିପ୍ତୋ ଯାବଦ୍ଦୂରଂ ପତତି ତାବଦ୍ଦେଶୋ ଯସ୍ଯ ବେଦିକାଯା ଭବତି ସ ଶମ୍ଯାକ୍ଷୋପୋଯାଗଃ। ଦେବାନ୍ ସାଦ୍ଯସ୍କାନାମଯୁତୈଶ୍ଚାପି ଯତ୍ତତ୍ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-160-32 ଆର୍କାଯଣୈଃ ଷୋଡଶଭିଶ୍ଚ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-160-33 କାଞ୍ଚନମଯାନାଂ ବୃକ୍ଷାଣାଂ ଚୂତାନାଂ ନାନାବର୍ଣରତ୍ନଖଚିତାନାଂ ବନମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-160-36 ଅଗ୍ନୀନଗ୍ନିଚଯନାନି ॥ 7-160-39 ଗୁହାଯାଂ ନିହିତଂ ଗୋପିତଂ ଗୁହ୍ଯଂ ଯଦନଶନଂ ତପସା ଅଭ୍ଯବିନ୍ଦତ୍ ଆଜ୍ଞାସୀତ୍। ଉଶନସ୍ତେଜସା ଶୁକ୍ରସ୍ଯ ବଲେନ ଜାଜ୍ବଲ୍ଯମାନମ୍। ତଚ୍ଚ ବାକ୍ଯଶେଷାତ୍ସର୍ବବୋଗତ୍ଯାଗାତ୍ମକମନଶନଂ ସର୍ବଭୋଗୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସନ୍ତର୍ପଣଂ ଚ। ସାଧଯାମାସମିତ୍ଯାର୍ଷମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 161
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.161. ଅଧ୍ଯାଯଃ 161
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯାଯୁଷ୍ଯାନାଯୁଷ୍ଯକାରଣଶୁଭାଶୁଭକର୍ମପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଶତାଯୁରୁକ୍ତଃ ପୁରୁଷଃ ଶତବୀର୍ଯଶ୍ଚି ବୈଦିକେ।
କସ୍ମାନ୍ମ୍ରିଯନ୍ତେ ପୁରୁଷା ବାଲା ଅପି ପିତାମହ॥ 13-161-1 (87621)
ଆଯୁଷ୍ମାନ୍କେନ ଭବତି ଅଲ୍ପାଯୁର୍ବାଽପି ମାନବଃ।
କେନ ବା ଲଭତେ କୀର୍ତିଂ କେନ ବା ଲଭତେ ଶ୍ରିଯମ୍॥ 13-161-2 (87622)
ତପସା ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ଜପୈର୍ହୋମୈସ୍ତଥା ପରୈଃ।
ଜନ୍ମନା ଯଦି ବାଽଚାରାତ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-161-3 (87623)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-161-4x (7365)
ଅତ୍ର ତେଽହଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯନ୍ମାଂ ତ୍ବମନୁପୃଚ୍ଛସି।
ଅଲ୍ପାଯୁର୍ଯେନ ଭବତି ଦୀର୍ଘାଯୁର୍ଯେନି ମାନବଃ॥ 13-161-4 (87624)
ଯେନ ବା ଲଭତେ କୀର୍ତିଂ ଯେନ ବା ଲଭତେ ଶ୍ରିଯମ୍।
ଯଥା ଚ ବର୍ତଯନ୍ପୁରୁଷଃ ଶ୍ରେଯସା ସମ୍ପ୍ରଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-161-5 (87625)
ଆଚାରାଲ୍ଲଭତେ ହ୍ଯାଯୁରାଚାରାଲ୍ଲଭତେ ଶ୍ରିଯମ୍।
ଆଚାରାତ୍କୀର୍ତିମାପ୍ନୋତି ପୁରୁଷଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ॥ 13-161-6 (87626)
ଦୁରାଚାରୋ ହି ପୁରୁଷୋ ନେହାଯୁର୍ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍।
ତ୍ରସନ୍ତି ଚାସ୍ଯ ଭୂତାନି ତଥା ପରିଭବନ୍ତି ଚ॥ 13-161-7 (87627)
ତସ୍ମାତ୍କୁର୍ଯାଦିହାଚାରଂ ଯ ଇଚ୍ଛେଦ୍ଭୂତିମାତ୍ମନଃ।
ଅପି ପାପଶରୀରସ୍ଯ ଆଚାରୋ ହନ୍ତ୍ଯଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-161-8 (87628)
ଆଚାରଲକ୍ଷଣୋ ଧର୍ମଃ ସନ୍ତଶ୍ଚାରିତ୍ରଲକ୍ଷଣାଃ।
ସାଧୂନାଂ ଚ ଯଥାବୃତ୍ତମେତଦାଚାରଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-161-9 (87629)
ଅପ୍ଯଦୃଷ୍ଟଂ ଶ୍ରବାଦେବ ପୁରୁଷଂ ଧର୍ମଚାରିଣମ୍।
ସ୍ବାନି କର୍ମାଣି କୁର୍ବାଣଂ ତଂ ଜନାଃ କୁର୍ବତେ ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-161-10 (87630)
ଯେ ନାସ୍ତିକା ନିଷ୍କ୍ରିଯାଶ୍ଚ ଗୁରୁଶାସ୍ତ୍ରାତିଲଙ୍ଘିନଃ।
ଅଧର୍ମଜ୍ଞା ଦୁରାଚାରାସ୍ତେ ଭବନ୍ତି ଗତାଯୁଷଃ॥ 13-161-11 (87631)
ବିଶୀଲା ଭିନ୍ନମର୍ଯାଦା ନିତ୍ଯଂ ସଙ୍କୀର୍ଣମୈଥୁନାଃ।
ଅଲ୍ପାଯୁଷୋ ଭବନ୍ତୀହ ନରା ନିରଯଗାମିନଃ॥ 13-161-12 (87632)
ସର୍ବଲକ୍ଷଣହୀନୋଽପି ସମୁଦାଚାରବାନ୍ନରଃ।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୋଽନସୂଯୁଶ୍ଚ ଶତଂ ବର୍ଷାଣି ଜୀବତି॥ 13-161-13 (87633)
ଅକ୍ରୋଧନଃ ସତ୍ଯବାଦୀ ଭୂତାନାମବିହିଂସକଃ।
ଅନସୂଯୁରଜିହ୍ମଶ୍ଚ ଶତଂ ବର୍ଷାଣି ଜୀବତି॥ 13-161-14 (87634)
ଲୋଷ୍ଠମର୍ଦୀ ତୃଣଚ୍ଛେଦୀ ନଖଖାଦୀ ଚ ଯୋ ନରଃ।
ନିତ୍ଯୋଚ୍ଛିଷ୍ଟଃ ସଙ୍କୁସୁକୋ ନେହାଯୁର୍ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍॥ 13-161-15 (87635)
ବ୍ରାହ୍ମେ ମୁହୂର୍ତେ ବୁଧ୍ଯେତ ଧର୍ମାର୍ଥୌ ଚାନୁଚିନ୍ତଯେତ୍।
ଉତ୍ଥାଯ ଚୋପତିଷ୍ଠେତ ପୂର୍ବାଂ ସନ୍ଧ୍ଯାଂ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ।
ଏବମେବାପରାଂ ସନ୍ଧ୍ଯାଂ ସମୁପାସୀତ ବାଗ୍ଯତଃ॥ 13-161-16 (87636)
ନେକ୍ଷେତାଦିତ୍ଯମୁଦ୍ଯନ୍ତଂ ନାସ୍ତଂ ଯନ୍ତଂ କଦାଚନ।
ନୋପସୃଷ୍ଟଂ ନ ବାରିସ୍ଥଂ ନ ମଧ୍ଯଂ ନଭସୋ ଗତମ୍॥ 13-161-17 (87637)
ଋଷଯୋ ନିତ୍ଯସନ୍ଧ୍ଯତ୍ବାଦ୍ଦୀର୍ଘମାଯୁରବାପ୍ନୁବନ୍॥ 13-161-18 (87638)
`ସଦର୍ଭପାଣିସ୍ତତ୍କୁର୍ବନ୍ବାଗ୍ଯତସ୍ତନ୍ମନାଃ ଶୁଚିଃ।'
ତସ୍ମାତ୍ତିଷ୍ଠେତ୍ସଦା ପୂର୍ବାଂ ପଶ୍ଚିମାଂ ଚୈବ ବାଗ୍ଯତଃ॥ 13-161-19 (87639)
ଯେ ନ ପୂର୍ବାମୁପାସନ୍ତେ ଦ୍ବିଜାଃ ସଂଧ୍ଯାଂ ନ ପଶ୍ଚିମାମ୍।
ସର୍ବାଂସ୍ତାନ୍ଧାର୍ମିକୋ ରାଜା ଶୂଦ୍ରକର୍ମାଣି କାରଯେତ୍॥ 13-161-20 (87640)
ପରଦାରା ନ ଗନ୍ତବ୍ଯାଃ ସର୍ବବର୍ଣେଷୁ କର୍ହିଚିତ୍।
ନହୀଦୃଶମନାଯୁଷ୍ଯଂ ଲୋକେ କିଞ୍ଚନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-161-21 (87641)
ଯାଦୃଶଂ ପୁରୁଷସ୍ଯେହ ପରଦାରୋପସେବନମ୍।
ତାଦୃଶଂ ବିଦ୍ଯତେ କିଞ୍ଚିଦନାଯୁଷ୍ଯଂ ନୃଣାମିହ॥ 13-161-22 (87642)
ଯାବନ୍ତୋ ରୋମକୂପାଃ ସ୍ଯୁଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଗାତ୍ରେଷୁ ନିର୍ମିତାଃ।
ତାବଦ୍ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ନରକଂ ପର୍ଯୁପାସତେ॥ 13-161-23 (87643)
ମୈତ୍ରଂ ପ୍ରସାଧନଂ ସ୍ନାନମଞ୍ଜନଂ ଦନ୍ତଧାବନମ୍।
ପୂର୍ବାହ୍ଣ ଏବ କୁର୍ବୀତ ଦେବତାନାଂ ଚ ପୂଜନମ୍॥ 13-161-24 (87644)
ପୁରୀଷମୂତ୍ରେ ନୋଦୀକ୍ଷେନ୍ନାଧିତିଷ୍ଠେତ୍କଦାଚନ।
ନାତିକଲ୍ଯଂ ନାତିସାଯଂ ନ ଚ ମଧ୍ଯଂଦିନେ ସ୍ଥିତେ।
ନାଜ୍ଞାତୈଃ ସହ ଗଚ୍ଛେତ ନୈକୋ ନ ବୃଷଲୈଃ ସହ॥ 13-161-25 (87645)
ପନ୍ଥା ଦେଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ଗୋଭ୍ଯୋ ରାଜଭ୍ଯ ଏବ ଚ।
ବୃଦ୍ଧାଯ ଭାରତପ୍ତାଯ ଗର୍ଭିଣ୍ଯୈ ଦୁର୍ବଲାଯ ଚ॥ 13-161-26 (87646)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ଚ କୁର୍ବୀତ ପରିଜ୍ଞାତାନ୍ବନସ୍ପତୀନ୍।
ଚତୁଷ୍ପଦାନ୍ମଙ୍ଗଲାଂଶ୍ଚ ମାନ୍ଯାନ୍ବୃଦ୍ଧାନ୍ଦ୍ବିଜାନପି॥ 13-161-27 (87647)
ମଧ୍ଯଂଦିନେ ନିଶାକାଲେ ଅର୍ଧରାତ୍ରେ ଚ ସର୍ବଦା।
ଚତୁଷ୍ପଥଂ ନ ସେବେତ ଉଭେ ସନ୍ଧ୍ଯେ ତଥୈବ ଚ॥ 13-161-28 (87648)
ଉପାନହୌ ନ ବସ୍ତ୍ରଂ ଚ ଧୃତମନ୍ଯୈର୍ନ ଧାରଯେତ୍।
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଚ ନିତ୍ଯଂ ସ୍ଯାତ୍ପାଦଂ ପାଦେନ ନାକ୍ରମେତ୍॥ 13-161-29 (87649)
ଅମାବାସ୍ଯାଂ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ଚତୁର୍ଦଶ୍ଯାଂ ଚ ଜନ୍ମନି।
ଅଷ୍ଟମ୍ଯାମଥ ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସଦା ଭବେତ୍॥ 13-161-30 (87650)
ବୃଥା ମାଂସଂ ନ ଖାଦେନି ପୃଷ୍ଠମାଂସଂ ତଥୈବ ଚ।
ଆକ୍ରୋଶଂ ପରିବାଦଂ ଚ ପୈଶୁନ୍ଯଂ ଚ ବିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-161-31 (87651)
ନାରୁନ୍ତୁଦଃ ସ୍ଯାନ୍ନ ନୃଶଂସବାଦୀ
ନ ହୀନତୋ ବରମଭ୍ଯାଦଦୀତ।
ଯଯାଽସ୍ଯ ବାଚା ପର ଉଦ୍ବିଜେତ
ନ ତାଂ ବଦେଦ୍ରୁଶତୀଂ ପାପଲୋକ୍ଯାମ୍॥ 13-161-32 (87652)
ଅତିବାଦବାଣା ମୁଖତୋ ନିଃସରନ୍ତି
ଯୈରାହତଃ ଶୋଚତି ରାତ୍ର୍ଯହାନି।
ପରସ୍ଯ ବା ମର୍ମସୁ ଯେ ପତନ୍ତି
ତାନ୍ପଣ୍ଡିତୋ ନାବସୃଜେତ୍ପରେଷୁ॥ 13-161-33 (87653)
ସଂରୋହତ୍ଯଗ୍ନିନା ଦଗ୍ଧଂ ବନଂ ପରଶୁନା ହତମ୍।
ବାଚା ଦୁରୁକ୍ତଂ ବୀଭତ୍ସଂ ନ ସଂରୋହତି ବାକ୍କ୍ଷତମ୍॥ 13-161-34 (87654)
କର୍ଣିନାଲୀକନାରାଚାନ୍ନିର୍ହରନ୍ତି ଶରୀରତଃ।
ବାକ୍ଶଲ୍ଯସ୍ତୁ ନ ନିର୍ହର୍ତୁଂ ଶକ୍ଯୋ ହୃଦିଶଯୋ ହି ସଃ॥ 13-161-35 (87655)
ହୀନାଙ୍ଗାନତିରିକ୍ତାଙ୍ଗାନ୍ବିଦ୍ଯାହୀନାନ୍ବଯୋଧିକାନ୍।
ରୂପଦ୍ରବିଣହୀନାଂଶ୍ଚ ସତ୍ଯହୀନାଂଶ୍ଚ ନାକ୍ଷିପେତ୍॥ 13-161-36 (87656)
ନାସ୍ତିକ୍ଯଂ ବେଦନିନ୍ଦାଂ ଚ ପରନିନ୍ଦାଂ ଚ କୁତ୍ସନମ୍।
ଦ୍ବେଷସ୍ତମ୍ଭାଭିମାନଂ ଚ ତୈକ୍ଷ୍ଣ୍ଯଂ ଚ ପରିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-161-37 (87657)
ପରସ୍ଯ ଦଣ୍ଡଂ ନୋଦ୍ଯଚ୍ଛେତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନୈନଂ ନିପାତଯେତ୍।
ଅନ୍ଯତ୍ରି ପୁତ୍ରାଚ୍ଛିଷ୍ଯାଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାର୍ଥଂ ତାଡନଂ ସ୍ମୃତଂ॥ 13-161-38 (87658)
ନ ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣାନ୍ପରିବଦେନ୍ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ନ ନିର୍ଦିଶେତ୍।
ତିଥିଂ ପକ୍ଷସ୍ଯ ନ ବ୍ରୂଯାତ୍ତଥାଽସ୍ଯାଯୁର୍ନ ରିଷ୍ଯତେ॥ 13-161-39 (87659)
`ଅମାବାସ୍ଯାମୃତେ ନିତ୍ଯଂ ଦନ୍ତଧାବନମାଚରେତ୍।
ଇତିହାସପୁରାଣାନି ଦାନଂ ବେଦଂ ଚ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଗାଯତ୍ରୀମନନଂ ନିତ୍ଯଂ କୁର୍ଯାତ୍ସନ୍ଧ୍ଯାଂ ସମାହିତଃ॥' 13-161-40 (87660)
କୃତ୍ବା ମୂତ୍ରପୁରୀଷେ ତୁ ରଥ୍ଯାମାକ୍ରମ୍ଯ ବା ପୁନଃ।
ପାଦପ୍ରକ୍ଷାଲନଂ କୁର୍ଯାତ୍ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେ ଭୋଜନେ ତଥା॥ 13-161-41 (87661)
ତ୍ରୀଣି ଦେବାଃ ପବିତ୍ରାଣି ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମକଲ୍ପଯନ୍।
ଅଦୃଷ୍ଟମଦ୍ଭିର୍ନିର୍ଣିକ୍ତଂ ଯଚ୍ଚ ବାଚା ପ୍ରଶସ୍ଯତେ॥ 13-161-42 (87662)
ଯାବକଂ କୃସରଂ ମାଂସଂ ଶଷ୍କୁଲୀଂ ପାଯସଂ ତଥା।
ଆତ୍ମାର୍ଥଂତଂ ନ ପ୍ରକର୍ତବ୍ଯଂ ଦେବାର୍ଥଂ ତୁ ପ୍ରକଲ୍ପଯେତ୍॥ 13-161-43 (87663)
ନିତ୍ଯମଗ୍ନିଂ ପରିଚରେଦ୍ଭିକ୍ଷାଂ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ନିତ୍ଯଦା।
ଦନ୍ତକାଷ୍ଠେ ଚ ସନ୍ଧ୍ଯାଯାଂ ମଲୋତ୍ସର୍ଗେ ଚ ମୌନଗଃ॥ 13-161-44 (87664)
ନ ଚାଭ୍ଯୁଦିତସାଯୀ ସ୍ଯାତ୍ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତୀ ତଥା ଭବେତ୍।
ମାତାପିତରମୁତ୍ଥାଯ ପୂର୍ବମେବାଭିବାଦଯେତ୍।
ଆଚାର୍ଯମଥବାଽପ୍ଯନ୍ତଂ ତଥାଽଽଯୁର୍ବିଦନ୍ତେ ମହତ୍॥ 13-161-45 (87665)
ବର୍ଜଯେଦ୍ଦନ୍ତକାଷ୍ଠାନି ବର୍ଜନୀଯାନି ନିତ୍ଯଶଃ।
ଭକ୍ଷଯେଚ୍ଛାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟାନି ପର୍ବସ୍ବପି ବିବର୍ଜଯେତ୍।
ଉଦଙ୍ମୁଖଶ୍ଚ ସତତଂ ଶୌଚଂ କୁର୍ଯାତ୍ସମାହିତଃ॥ 13-161-46 (87666)
ଅକୃତ୍ବା ଦେବପୂଜାଂ ଚ ନାଚରେଦ୍ଦନ୍ତଧାବନମ୍।
ଅକୃତ୍ବା ଦେବପୂଜାଂ ଚ ନାନ୍ଯଂ ଗଚ୍ଛେତ୍କଦାଚନ।
ଅନ୍ଯତ୍ର ତୁ ଗୁରୁଂ ବୃଦ୍ଧଂ ଧାର୍ମିକଂ ବା ବିଚକ୍ଷଣମ୍॥ 13-161-47 (87667)
ଅବଲୋକ୍ଯୋ ନ ଚାଦର୍ଶୋ ମଲିନୋ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତରୈଃ।
ନ ଚାଜ୍ଞାତାଂ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ଗଚ୍ଛେଦ୍ଗର୍ଭିଣୀଂ ବା କଦାଚନ॥ 13-161-48 (87668)
ଦାରସଙ୍ଗ୍ରହଣାତ୍ପୂର୍ବଂ ନାଚରେନ୍ମୈଥୁନଂ ବୁଧଃ।
ଅନ୍ଯଥା ତ୍ବବକୀର୍ଣଃ ସ୍ଯାତ୍ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ସଦାଽଽଚରେତ୍॥ 13-161-49 (87669)
ନୀଦୀକ୍ଷେତ୍ପରଦାରାଂଶ୍ଚ ରହସ୍ଯେକାସନୋ ଭବେତ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ସଦା ଯଚ୍ଛେତ୍ସ୍ବଗ୍ନେ ଶୁଦ୍ଧମନା ଭବେତ୍॥ 13-161-50 (87670)
ଉଦକ୍ଶିରା ନ ସ୍ବପେତ ତଥା ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଶିରା ନ ଚ।
ପ୍ରାକ୍ଶିରାସ୍ତୁ ସ୍ବପେଦ୍ବିଦ୍ବାଂସ୍ତଥା ବୈ ଦକ୍ଷିଣାଶିରାଃ॥ 13-161-51 (87671)
ନ ଭଗ୍ନେ ନାବଶୀର୍ଣୋ ଚ ଶଯନେ ପ୍ରସ୍ବପୀତ ଚ।
ନାନ୍ତର୍ଧାନେନ ସଂଯୁକ୍ତେ ନ ଚ ତିର୍ଯକ୍କଦାଚନ॥ 13-161-52 (87672)
ନ ଚାପି ଗଚ୍ଛେତ୍କାର୍ଯେଣ ସମଯାଦ୍ବାଽପି ନାସ୍ତିକୈଃ।
ଆସନଂ ତୁ ପଦାଽଽକୃଷ୍ଯ ନ ପ୍ରସଜ୍ଜେତ୍ତଥା ନରଃ॥ 13-161-53 (87673)
ନ ନଗ୍ନଃ କର୍ହିଚିତ୍ସ୍ନାଯାନ୍ନ ନିଶାଯାଂ କଦାଚନ।
ସ୍ନାତ୍ବା ଚ ନାବମୃଜ୍ଯେତ ଗାତ୍ରାଣି ସୁବିଚକ୍ଷଣଃ।
ନ ନିଶାଯାଂ ପୁନଃ ସ୍ନାଯାଦାପଦ୍ଯଗ୍ନିଦ୍ବିଜାନ୍ତିକେ॥ 13-161-54 (87674)
ନ ଚାନୁଲିମ୍ପେଦସ୍ନାତ୍ବା ବାସଶ୍ଚାପି ନ ନିର୍ଧୁନେତ୍।
ଆର୍ଦ୍ର ଏବ ତୁ ବାସାଂସି ନିତ୍ଯଂ ସେବେତ ମାନବଃ॥ 13-161-55 (87675)
ସ୍ରଜଶ୍ଚ ନାବକୃଷ୍ଯେତ ନ ବହିର୍ଧାରଯୀତ ଚ।
ଉଦକ୍ଯଯା ଚ ସମ୍ଭାଷାଂ ନ କୁର୍ବୀତ କଦାଚନ॥ 13-161-56 (87676)
ନୋତ୍ସୃଜେତ ପୁରିଷଂ ଚ କ୍ଷେତ୍ରେ ମାର୍ଗସ୍ଯ ଚାନ୍ତିକେ।
ଉଭେ ମୂତ୍ରପୁରୀଷେ ତୁ ନାପ୍ସୁ କୁର୍ଯାତ୍କଦାଚନ॥ 13-161-57 (87677)
ଦେବାଲଯେଽଥ ଗୋବୃନ୍ଦେ ଚୈତ୍ଯେ ସସ୍ଯେଷୁ ବିଶ୍ରମେ।
ଭୋକ୍ଷ୍ଯଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା କ୍ଷୁତେଽଧ୍ବାନଂ ଗତ୍ବା ମୂତ୍ରପୁରୀଷଯୋଃ।
ଦ୍ବିରାଚାମେଦ୍ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ହୃଦ୍ଗତଂ ତୁ ପିବନ୍ନପଃ॥ 13-161-58 (87678)
ଅନ୍ନଂ ବୁଭୁକ୍ଷମାଣସ୍ତୁ ତ୍ରିମୁଖେନ ସ୍ପୃଶେଦପଃ।
ଭୁକ୍ତ୍ବା ଚାନ୍ନଂ ତଥୈବ ତ୍ରିର୍ଦ୍ବିଃ ପୁନଃ ପରିମାର୍ଜଯେତ୍॥ 13-161-59 (87679)
ପ୍ରାଙ୍ମୁଖୋ ନିତ୍ଯମଶ୍ନୀଯାଦ୍ବାଗ୍ଯତୋଽନ୍ନମକୁତ୍ସଯନ୍।
ପ୍ରସ୍କନ୍ଦଯେଚ୍ଚ ମନସା ଭୁକ୍ତ୍ବା ଚାଗ୍ନିମୁପସ୍ପୃଶେତ୍॥ 13-161-60 (87680)
ଆଯୁଷ୍ଯଂ ପ୍ରାଙ୍ମୁଖୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଯଶସ୍ଯଂ ଦକ୍ଷିଣାମୁଖଃ।
ଧନ୍ଯଂ ପଶ୍ଚାନ୍ମୁଖୋ ଭୁଙ୍କ୍ତ ଋତଂ ଭୁଙ୍କ୍ତ ଉଦଙ୍ମୁଖଃ॥ 13-161-61 (87681)
`ଅଗ୍ରାସନୋ ଜିତକ୍ରୋଧୋ ବାଲପୂର୍ବସ୍ତ୍ବଲଙ୍କୃତଃ।
ଘୃତାହୁତିବିଶୁଦ୍ଧାନ୍ନଂ ହୁତାଗ୍ନିଶ୍ଚ କ୍ଷିପନ୍ଗ୍ରସେତ୍॥' 13-161-62 (87682)
ଅଗ୍ନିମାଲଭ୍ଯ ତୋଯେନ ସର୍ବାନ୍ପ୍ରାଣାନୁପସ୍ପୃଶେତ୍।
ଗାତ୍ରାଣି ଚୈବ ସର୍ବାଣି ନାଭିଂ ପାଣିତଲେ ତଥା॥ 13-161-63 (87683)
ନାଧିତିଷ୍ଠେତ୍ତୁଷଂ ଜାତୁ କେଶଭସ୍ମକପାଲିକାଃ।
ଅନ୍ଯସ୍ଯ ଚାପ୍ଯବସ୍ନାତଂ ଦୂରତଃ ପରିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-161-64 (87684)
ଶାନ୍ତିହୋମାଂଶ୍ଚ କୁର୍ବୀତ ସାବିତ୍ରାଣି ଚ ଧାରଯେତ୍।
ନିଷଷ୍ଣଶ୍ଚାପି ଖାଦେନ ନ ତୁ ଗଚ୍ଛନ୍କଦାଚନ॥ 13-161-65 (87685)
ମୂତ୍ରଂ ନୋତ୍ତିଷ୍ଠତା କାର୍ଯଂ ନ ଭସ୍ମନି ନ ଗୋବ୍ରଜେ।
ଆର୍ଦ୍ରପାଦସ୍ତୁ ଭୁଞ୍ଜୀତ ନାର୍ଦ୍ରପାଦସ୍ତୁ ସଂବିଶେତ୍॥ 13-161-66 (87686)
ଆର୍ଦ୍ରପାଦସ୍ତୁ ଭୁଞ୍ଜାନୋ ବର୍ଷାଣାଂ ଜୀବତେ ଶତମ୍।
ତ୍ରୀଣି ତେଜାଂସି ନୋଚ୍ଛିଷ୍ଟ ଆଲଭେତ କଦାଚନ।
ଅଗ୍ନିଂ ଗାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚୈବ ତତା ହ୍ଯାଯୁର୍ନ ରିଷ୍ଯତେ॥ 13-161-67 (87687)
ତ୍ରୀଣି ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ନୋଚ୍ଛିଷ୍ଟ ଉଦୀକ୍ଷେତ କଦାଚନ।
ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦ୍ରମସୌ ଚୈବ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-161-68 (87688)
ଊର୍ଧ୍ବଂ ପ୍ରାଣା ହ୍ଯୁତ୍କ୍ରମନ୍ତି ଯୂନଃ ସ୍ଥବିର ଆଗତେ।
ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ଥାନାଭିବାଦାଭ୍ଯାଂ ପୁନସ୍ତାନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-161-69 (87689)
ଅଭିବାଦଯୀତ ବୃଦ୍ଧାଂଶ୍ଚ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚୈବାସନଂ ସ୍ବଯମ୍।
କୃତାଞ୍ଜଲିରୁପାସୀତ ଗଚ୍ଛନ୍ତଂ ପୃଷ୍ଠତୋଽନ୍ବିଯାତ୍॥ 13-161-70 (87690)
ନ ଚାସୀତାସନେ ଭିନ୍ନେ ଭିନ୍ନକାଂସ୍ଯଂ ଚ ବର୍ଜଯେତ୍।
ନୈକବସ୍ତ୍ରେଣ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ ନ ନଗ୍ନଃ ସ୍ନାତୁମର୍ହତି॥ 13-161-71 (87691)
ସ୍ପପ୍ତବ୍ଯଂ ନୈବ ନଗ୍ନେନ ନ ଚୋଚ୍ଛିଷ୍ଟୋପି ସଂବିଶେତ୍।
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟୋ ନ ସ୍ପୃଶେଚ୍ଛୀର୍ଷଂ ସର୍ବେ ପ୍ରାଣାସ୍ତଦାଶ୍ରଯାଃ॥ 13-161-72 (87692)
କେଶଗ୍ରହଂ ପ୍ରହାରାଂଶ୍ଚ ସିରସ୍ଯେତାନ୍ବିବର୍ଜଯେତ୍।
ନ ସଂହାତାଭ୍ଯାଂ ପାଣିଭ୍ଯାଂ କଣ୍ଡୂଯେଦାତ୍ମନଃ ଶିରଃ।
ନ ଚାଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଶିରଃସ୍ନାଯାତ୍ତଥା ସ୍ଯାଯୁର୍ନ ରିଷ୍ଯତେ॥ 13-161-73 (87693)
ଶିରଃସ୍ନାତସ୍ତୁ ତୈଲୈଶ୍ଚ ନାଙ୍ଗଂ କିଞ୍ଚିଦପି ସ୍ପୃଶେତ୍।
ତିଲପିଷ୍ଟଂ ନ ଚାଶ୍ନୀଯାଦ୍ଗତସର୍ବରସଂ ତଥା॥ 13-161-74 (87694)
ନାଧ୍ଯାପଯେତ୍ତଥୋଚ୍ଛିଷ୍ଟୋ ନାଧୀଯୀତ କଦାଚନ।
ବାତେ ଚ ପୂତିଗନ୍ଧେ ଚ ମନସାଽପି ନ ଚିନ୍ତଯେତ୍॥ 13-161-75 (87695)
ଅତ୍ର ଗାଥା ଯମୋଦ୍ଗୀତାଃ କୀର୍ତଯନ୍ତି ପୁରାବିଦଃ।
ଆଯୁରସ୍ଯ ନିକୃନ୍ତାମି ପ୍ରଜ୍ଞାମସ୍ଯାଦଦେ ତଥା॥ 13-161-76 (87696)
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟୋ ଯଃ ପ୍ରାଦ୍ରବତି ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଂ ଚାଧିଗଚ୍ଛତି।
ଯଶ୍ଚାନଧ୍ଯାଯକାଲେଽପି ମୋହାଦଭ୍ଯସ୍ଯତି ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-161-77 (87697)
ତସ୍ଯ ବେଦଃ ପ୍ରଣଶ୍ଯେତ ଆଯୁଶ୍ଚି ପରିହୀଯତେ।
ତସ୍ମାଦ୍ଯୁକ୍ତୋ ହ୍ଯନଧ୍ଯାଯେ ନାଧୀଯୀତ କଦାଚନ॥ 13-161-78 (87698)
ପ୍ରତ୍ଯାଦିତ୍ଯଂ ପ୍ରତ୍ଯନଲଂ ପ୍ରତିଗାଂ ଚ ପ୍ରତିଦ୍ବିଜାନ୍।
ଯେ ମେହନ୍ତି ଚ ପନ୍ଥାନଂ ତେ ଭବନ୍ତି ଗତାଯୁଷଃ॥ 13-161-79 (87699)
ଉଭେ ମୂତ୍ରପୁରୀଷେ ତୁ ଦିବା କୁର୍ଯାଦୁଦଙ୍ମୁଖଃ।
ଦକ୍ଷିଣାଭିମୁଖୋ ରାତ୍ରୌ ତଥା ହନ୍ଯୁର୍ନ ରିଷ୍ଯତେ॥ 13-161-80 (87700)
ତ୍ରୀନ୍କୃଶାନ୍ନାବଜାନୀଯାଦ୍ଦୀର୍ଘମାଯୁର୍ଜିଜୀବିଷୁ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ସର୍ପଂ ସର୍ବେ ହ୍ଯାଶୀବିଷାସ୍ତ୍ରଯଃ॥ 13-161-81 (87701)
ଦହତ୍ଯାଶୀବିଷଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଯାବତ୍ପଶ୍ଯତି ଚକ୍ଷୁଷା।
କ୍ଷତ୍ରିଯୋପି ଦହେତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଯାବତ୍ସ୍ପୃଶତି ତେଜସା॥ 13-161-82 (87702)
ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣିସ୍ତୁ କୁଲଂ ହନ୍ଯାଦ୍ଧ୍ଯାନେନାବେକ୍ଷିତେନ ଚ।
ତସ୍ମାଦେତତ୍ତ୍ରଯଂ ଯତ୍ନାଦୁପସେବେତ ପଣ୍ଡିତଃ॥ 13-161-83 (87703)
ଗୁରୁଣା ବୈରନିର୍ବନ୍ଧୋ ନ କର୍ତବ୍ଯଃ କଦାଚନ।
ଅନୁମାନ୍ଯଃ ପ୍ରସାଦ୍ଯଶ୍ଚ ଗୁରୁଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ଯୁଦିଷ୍ଠିର॥ 13-161-84 (87704)
ସମ୍ଯଙ୍ମିଥ୍ଯାପ୍ରବୃତ୍ତେଽପି ବର୍ତିତବ୍ଯଂ ଗୁରାବିହ।
ଗୁରୁନିନ୍ଦା ଦହତ୍ଯାଯୁର୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-161-85 (87705)
ଦୂରାଦାବସଥାନ୍ମୂତ୍ରଂ ଦୂରାତ୍ପାଦାବସେଚନମ୍।
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟୋତ୍ସର୍ଜନଂ ଚୈବ ଦୂରେ କାର୍ଯଂ ହିତୈଷିଣା॥ 13-161-86 (87706)
ରକ୍ତମାଲ୍ଯଂ ନ ଧାର୍ଯଂ ସ୍ଯାଚ୍ଛୁକ୍ଲଂ ଧାର୍ଯଂ ତୁ ପଣ୍ଡିତୈଃ।
ବର୍ଜଯିତ୍ବା ତୁ କମଲଂ ତଥା କୁବଲଯଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-161-87 (87707)
ରକ୍ତଂ ଶିରସି ଧାର୍ଯଂ ତୁ ତଥା ବାନେଯମିତ୍ଯପି।
କାଞ୍ଚନୀଯାଽପି ମାଲା ଯା ନ ସା ଦୁଷ୍ଯତି କର୍ହିଚିତ୍॥ 13-161-88 (87708)
ସ୍ନାତସ୍ଯ ବର୍ଣକଂ ନିତ୍ଯମାର୍ଦ୍ରଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବିଶାଂପତେ॥ 13-161-89 (87709)
ବିପର୍ଯଯଂ ନ କୁର୍ବୀତ ବାସସୋ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ନରଃ।
ତଥା ନାନ୍ଯଧୃତଂ ଧାର୍ଯଂ ନ ଚାତିବିକୃତଂ ତଥା॥ 13-161-90 (87710)
ଅନ୍ଯଦେବ ଭବେଦ୍ବାସଃ ଶଯନୀଯେ ନରୋତ୍ତମ।
ଅନ୍ଯଦ୍ରଥ୍ଯାସୁ ଦେବାନାମର୍ଚାଯାମନ୍ଯଦେବ ହି॥ 13-161-91 (87711)
ପ୍ରିଯଙ୍ଗୁଚନ୍ଦନାଭ୍ଯାଂ ଚ ବିଲ୍ବେନ ସ୍ଥଗରେଣ ଚ।
ପୃଥଗେବାନୁଲିମ୍ପେତ କେସରେଣ ଚ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍॥ 13-161-92 (87712)
ଉପବାସଂ ଚ କୁର୍ବୀତ ସ୍ନାତଃ ଶୁଚିରଲଙ୍କୃତଃ।
`ନୋପବାସଂ ବୃଥା କୁର୍ଯାଦ୍ଧନଂ ନାପହରେଦିହ॥' 13-161-93 (87713)
ପର୍ବକାଲେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସଦା ଭବେତ୍।
ସମାନମେକପାତ୍ରେ ତୁ ଭୁଞ୍ଜେନ୍ନାନ୍ନଂ ଜନେଶ୍ବର॥ 13-161-94 (87714)
ନାବଲୀଢମବଜ୍ଞାତମାଘ୍ରାତୁଂ ଭକ୍ଷଯେଦପି।
ତଥା ନୋଦ୍ଧୃତସାରାଣି ପ୍ରେକ୍ଷତାମପ୍ରଦାଯ ଚ॥ 13-161-95 (87715)
ନାସଂନିବିଷ୍ଟୋ ମେଧାବୀ ନାଶୁଚିର୍ନି ଚ ସତ୍ଯୁ ଚ।
ପ୍ରତିଷିଦ୍ଧାନ୍ନଂ ଧର୍ମେଷୁ ଭକ୍ଷ୍ଯାନ୍ଭୁଞ୍ଜୀତ ପୃଷ୍ଠତଃ॥ 13-161-96 (87716)
ପିପ୍ପଲଂ ଚ ବଟଂ ଚୈବ ଶଣଶାକଂ ତଥୈବ ଚ।
ଉଦୁମ୍ବରଂ ନ ଖାଦେଶ୍ଚ ଭବାର୍ଥୀ ପୁରୁଷୋ ନୃପ॥ 13-161-97 (87717)
ଆଜଂ ଗବ୍ଯଂ ଚ ଯନ୍ମାଂସଂ ମାଯୂରଂ ଚୈବ ବର୍ଜଯେତ୍।
ବର୍ଜଯେଚ୍ଛୁଷ୍କମାଂସଂ ଚ ତଥା ପର୍ଯୁଷିତଂ ଚ ଯତ୍॥ 13-161-98 (87718)
ନ ପାଣୌ ଲବଣଂ ବିଦ୍ବାନ୍ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାନ୍ନ ଚ ରାତ୍ରିଷୁ।
ଦଧିସକ୍ତୂନ୍ନ ଦୋଷାଯାଂ ପିବେନ୍ମଧୁ ଚ ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-161-99 (87719)
ସାଯଂ ପ୍ରାତଶ୍ଚ ଭୁଞ୍ଜୀତ ନାନ୍ତରାଲେ ସମାହିତଃ।
ବାଲେନ ତୁ ନ ଭୁଞ୍ଜୀତ ପରଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-161-100 (87720)
ବାଗ୍ଯତୋ ନୈକବସ୍ତ୍ରଶ୍ଚ ନାସଂବିଷ୍ଟଃ କଦାଚନ।
ଭୂମୌ ସଦୈବ ନାଶ୍ନୀଯାନ୍ନାଶୌଚଂ ନ ଚ ଶବ୍ଦବତ୍॥ 13-161-101 (87721)
ତୋଯପୂର୍ବଂ ପ୍ରଦାଯାନ୍ନମତିଥିଭ୍ଯୋ ବିଶାମ୍ପତେ।
ପଶ୍ଚାଦ୍ଭୁଞ୍ଜୀତ ମେଧାବୀ ନ ଚାପ୍ଯନ୍ଯମନା ନରଃ॥ 13-161-102 (87722)
ସମାନମେକପଙ୍କ୍ତ୍ଯାଂ ତୁ ଭୋଜ୍ଯମନ୍ନଂ ନରେଶ୍ବର।
ବିଷଂ ହାଲାହଲଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଯୋଽପ୍ରଦାଯ ସୁହୃଜ୍ଜନେ॥ 13-161-103 (87723)
ପାନୀଯଂ ପାଯସଂ ସକ୍ତୂନ୍ଦଧି ସର୍ପିର୍ମଧୂନ୍ଯପି।
ନିରସ୍ଯ ଶେଷମନ୍ଯେଷାଂ ନ ପ୍ରଦେଯଂ ତୁ କସ୍ଯଚିତ୍॥ 13-161-104 (87724)
ଭୁଞ୍ଜାନୋ ମନୁଜବ୍ଯାଘ୍ର ନୈବ ଶଙ୍କାଂ ସମାଚରେତ୍।
ଦଧି ଚାପ୍ଯନୁ ପାନଂ ବୈ ନ କର୍ତବ୍ଯଂ ଭବାର୍ଥିନା॥ 13-161-105 (87725)
ଆଚମ୍ଯ ଚୈବ ହସ୍ତେନି ପରିସ୍ରାବ୍ଯ ତଥୋଦକମ୍।
ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠଂ ଚରଣସ୍ଯାଥ ଦକ୍ଷିଣସ୍ଯାବସେଚଯେତ୍॥ 13-161-106 (87726)
ପାଣିଂ ମୂର୍ଧ୍ନି ସମାଧାଯ ସ୍ପୃଷ୍ଟ୍ବା ଚାଗ୍ନିଂ ସମାହିତଃ।
ଜ୍ଞାତିଶ୍ରୈଷ୍ଠ୍ଯମବାପ୍ନୋତି ପ୍ରଯୋଗକୁଶଲୋ ନରଃ॥ 13-161-107 (87727)
ଅଦ୍ଭିଃ ପ୍ରାଣାନ୍ସମାଲଭ୍ଯ ନାଭିଂ ପାଣିତଲେ ତଥା।
ସ୍ପୃଶଂଶ୍ଚୈବ ପ୍ରତିଷ୍ଠେତ ନ ଚାପ୍ଯାର୍ଦ୍ରେଣ ପାଣିନା॥ 13-161-108 (87728)
ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠମୂଲସ୍ଯ ତଲେ ବ୍ରାହ୍ମଂ ତୀର୍ତମୁଦାହୃତମ୍।
କନିଷ୍ଠିକାଯାଃ ପଶ୍ଚାତ୍ତୁ ଦେବତୀର୍ଥମିହୋଚ୍ଯତେ॥ 13-161-109 (87729)
ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠସ୍ଯ ଚ ଯନ୍ମଧ୍ଯଂ ପ୍ରଦେଶିନ୍ଯାଶ୍ଚ ଭାରତ।
ତେନ ପିତ୍ର୍ଯାଣି କୁର୍ବୀତ ସ୍ପୃଷ୍ଟ୍ବାଽଽପୋ ନ୍ଯାଯତଃ ସଦା॥ 13-161-110 (87730)
ପରାପବାଦଂ ନ ବ୍ରୂଯାନ୍ନାପ୍ରିଯଂ ଚ କଦାଚନ।
ନ ମନ୍ଯୁଃ କଶ୍ଚିଦୁତ୍ପାଦ୍ଯଃ ପୁରୁଷେଣି ଭବାର୍ଥିନା॥ 13-161-111 (87731)
ଏତିତୈସ୍ତୁ କଥାଂ ନେଚ୍ଛେଦ୍ଦର୍ଶନଂ ଚ ବିବର୍ଜଯେତ୍।
ସଂସର୍ଗଂ ଚ ନ ଗଚ୍ଛେତ ତଥାଽଽଯୁର୍ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍॥ 13-161-112 (87732)
ନ ଦିବା ମୈଥୁନଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନ କନ୍ଯାଂ ନ ଚ ବନ୍ଧକୀମ୍।
ନ ଚାସ୍ନାତାଂ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ତଥାଽଽଯୁର୍ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍॥ 13-161-113 (87733)
ସ୍ବେସ୍ବେ ତୀର୍ଥେ ସମାଚମ୍ଯ କାର୍ଯେ ସମୁପକଲ୍ପିତେ।
ତ୍ରିଃ ପୀତ୍ବାଽଽପୋ ଦ୍ବିଃ ପ୍ରମୃଜ୍ଯ କୃତଶୌଚୋ ଭବେନ୍ନରଃ॥ 13-161-114 (87734)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ସକୃତ୍ସ୍ପୃଶ୍ଯ ତ୍ରିରଭ୍ଯୁକ୍ଷ୍ଯ ଚ ମାନବଃ।
କୁର୍ବୀତ ପିତ୍ର୍ଯଂ ଦୈବଂ ଚ ବେଦଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-161-115 (87735)
ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ଚ ଯଚ୍ଛୌଚଂ ତଚ୍ଚ ମେ ଶୃଣୁ କୌରବ।
ପ୍ରବୃତ୍ତଂ ଚାହିତଂ ଚୋକ୍ତ୍ବା ବହୁଭୋଜନବତ୍ତଦା॥ 13-161-116 (87736)
ସର୍ବଶୌଚେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମେଣ ତୀର୍ଥେନ ସମୁପସ୍ପୃଶେତ୍।
ନିଷ୍ଠୀବ୍ଯ ତୁ ତଥା କ୍ଷୁତ୍ବା ସ୍ପୃଶ୍ଯାପୋ ହି ଶୁଚିର୍ଭବେତ୍॥ 13-161-117 (87737)
ନିଷ୍ଠିବନେ ମୈଥୁନେ ଚ କ୍ଷୁତେ ଅକ୍ଷ୍ଯାବିମେଚନେ।
ଉଦକ୍ଯା ଦର୍ଶନେ ତଦ୍ବନ୍ନଗ୍ନସ୍ଯାଚମନଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ସ୍ପୃଶେତ୍କର୍ଣଂ ସପ୍ରଣବଂ ସୂର୍ଯମୀକ୍ଷେତ୍ସଦା ତଦା॥ 13-161-118 (87738)
ବୃଦ୍ଧୋ ଜ୍ଞାତିସ୍ତଥା ମିତ୍ରମନାଥା ଚ ସ୍ବସା ଗୁରୁଃ।
କୁଲୀନଃ ପଣ୍ଡିତ ଇତି ରକ୍ଷ୍ଯା ନିଃସ୍ବଃ ସ୍ବଶକ୍ତିତଃ।
ଗୃହେ ବାସଯିତବ୍ଯାସ୍ତେ ଧନ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯମେବ ଚ॥ 13-161-119 (87739)
ଗୃହେ ପାରାବତା ଧାର୍ଯାଃ ଶୁକାଶ୍ଚ ସହଶାରିକାଃ।
`ଦେବତାପ୍ରତିମାଽଽଦର୍ଶଶ୍ଚନ୍ଦନାଃ ପୁଷ୍ପବଲ୍ଲିକାଃ॥ 13-161-120 (87740)
ଶୁଦ୍ଧଂ ଜଲଂ ସୁବର୍ଣଂ ଚ ରଜତଂ ଗୃହମଙ୍ଗଲମ୍।'
ଗୃହେଷ୍ବେତେ ନ ପାପାଯ ଯଥା ବୈ ତୈଲପାଯିକାଃ॥ 13-161-121 (87741)
ଉଦ୍ଦୀପକାଶ୍ଚ ଗୃଧ୍ରାସ୍ଚ କପୋତା ଭ୍ରମରାସ୍ତଥା।
ନିବିଶେଯୁର୍ଯଦା ତତ୍ର ଶାନ୍ତିମେବ ତଦାଽଽଚରେତ୍॥ 13-161-122 (87742)
ଅମଙ୍ଗଲ୍ଯଃ ସତାଂ ଶାପସ୍ତଥାଽଽକ୍ରୋଶୋ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ମହାତ୍ମନୋତିଗୁହ୍ଯାନି ନ ବକ୍ତବ୍ଯାନି କର୍ହିଚିତ୍। 13-161-123 (87743)
ଅଗମ୍ଯାଶ୍ଚ ନ ଗଚ୍ଛେତ ରାଜ୍ଞଃ ପତ୍ନୀଂ ସଖୀସ୍ତଥା।
ବୈଦ୍ଯାନାଂ ବାଲବୃଦ୍ଧାନାଂ ଭୃତ୍ଯାନାଂ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର 13-161-124 (87744)
ବନ୍ଧୂନାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଚ ତଥା ଶାରଣିକସ୍ଯ ଚ।
ସମ୍ବନ୍ଧିନାଂ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତଥାଽଽଯୁର୍ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍॥ 13-161-125 (87745)
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତପତିଭ୍ଯାଂ ଚ ନିର୍ମିତଂ ଯନ୍ନିବେଶନମ୍।
ତଦା ବସେତ୍ସଦା ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଭବାର୍ଥୀ ମନୁଜେଶ୍ବର॥ 13-161-126 (87746)
ସନ୍ଧ୍ଯାଯାଂ ନ ସ୍ବପେଦ୍ରାଜନ୍ବିଦ୍ଯାଂ ନ ଚ ସମାଚରେତ୍।
ନ ଭୁଞ୍ଜୀତ ଚ ମେଧାବୀ ତଥାଽଽଯୁର୍ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍॥ 13-161-127 (87747)
ନକ୍ତଂ ନ କୁର୍ଯାତ୍ପିତ୍ର୍ଯାଣି ନକ୍ତଂ ଚୈବ ପ୍ରସାଧନମ୍।
ପାନୀଯସ୍ଯ କ୍ରିଯା ନକ୍ତଂ ନ କାର୍ଯା ଭୂତିମିଚ୍ଛତା॥ 13-161-128 (87748)
ବର୍ଜନୀଯାଶ୍ଚୈବ ନିତ୍ଯଂ ସକ୍ତବୋ ନିଶି ଭାରତ।
ଶେଷାଣି ଚାବଦାତାନି ପାନୀଯଂ ଚାପି ଭୋଜନେ॥ 13-161-129 (87749)
ସୌହିତ୍ଯଂ ନ ଚ କର୍ତବ୍ଯଂ ରାତ୍ରୌ ନ ଚ ସମାଚରେତ୍।
`ନ ଭୁକ୍ତ୍ବା ମୈଥୁନଂ ଗଚ୍ଛେନ୍ନ ଧାବେନ୍ନାତିହାସକମ୍।'
ଦ୍ବିଜଚ୍ଛେଦଂ ନ କୁର୍ବୀତ ଭୁକ୍ତ୍ବା ନ ଚ ସମାଚରେତ୍॥ 13-161-130 (87750)
ମହାକୁଲେ ପ୍ରସୂତାଂ ଚ ପ୍ରଶସ୍ତାଂ ଲକ୍ଷଣୈସ୍ତଥା।
ବଯସାଽବରାଂ ସୁନକ୍ଷତ୍ରାଂ କନ୍ଯାମାବୋଢୁମର୍ହତି॥ 13-161-131 (87751)
ଅପତ୍ଯମୁତ୍ପାଦ୍ଯ ତତଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠାପ୍ଯ କୁଲଂ ତଥା।
ପୁତ୍ରାଃ ପ୍ରଦେଯା ଜାତେଷୁ କୁଲଧର୍ମେଷୁ ଭାରତ॥ 13-161-132 (87752)
କନ୍ଯା ଚୋତ୍ପାଦ୍ଯ ଦାତବ୍ଯା କୁଲପୁତ୍ରାଯ ଧୀମତେ।
ପୁତ୍ରା ନିବେଶ୍ଯାଶ୍ଚ କୁଲାଦ୍ଭୃତ୍ଯା ଲଭ୍ଯାଶ୍ଚ ଭାରତ॥ 13-161-133 (87753)
ଶିରଃସ୍ନାତୋଥ କୁର୍ବୀତ ଦୈବଂ ପିତ୍ର୍ଯମଥାପି ଚ॥ 13-161-134 (87754)
`ତୈଲଂ ଜନ୍ମଦିନେଽଷ୍ଟମ୍ଯାଂ ଚତୁର୍ଦଶ୍ଯାଂ ଚ ପର୍ବସୁ।'
ନକ୍ଷତ୍ରେ ନ ଚ କୁର୍ବୀତ ଯସ୍ମିଞ୍ଜାତୋ ଭବେନ୍ନରଃ।
ନ ପ୍ରୋଷ୍ଠପଦଯୋଃ କାର୍ଯଂ ତଥାଽଽଗ୍ନେଯେ ଚ ଭାରତ॥ 13-161-135 (87755)
ଦାରୁଣେଷୁ ଚ ସର୍ବେଷୁ ପ୍ରତ୍ଯରିଂ ଚ ବିବର୍ଜଯେତ୍।
ଜ୍ଯୋତିଷେ ଯାନି ଚୋକ୍ତାନି ତାନି ସର୍ବାଣି ବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-161-136 (87756)
ପ୍ରାଙ୍ମୁଖଃ ଶ୍ମଶ୍ରୁକର୍ମାଣି କାରଯେତ୍ସୁସମାହିତଃ।
ଉଦଙ୍ମୁଖୋ ବା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତଥାଽଽଯୁର୍ବିନ୍ଦତେ ମହତ୍॥ 13-161-137 (87757)
`ସାମୁଦ୍ରେଣାମ୍ଯସା ସ୍ନାନଂ କ୍ଷୌରଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧେଷୁ ଭୋଜନମ୍।
ଅନ୍ତର୍ବତ୍ନୀପତିଃ କୁର୍ବନ୍ନ ପୁତ୍ରଫଲମଶ୍ନୁତେ॥ 13-161-138 (87758)
ସତାଂ ଗୁରୂଣାଂ ବୃଦ୍ଧାନାଂ କୁଲସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବିଶେଷତଃ।'
ପରିବାଦଂ ନ ଚ ବ୍ରୂଯାତ୍ପରେଷାମାତ୍ମନସ୍ତଥା।
ପରିବାଦୋ ହ୍ଯଧର୍ମାଯ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-161-139 (87759)
ବର୍ଜଯେଦ୍ବ୍ଯଙ୍ଗିନୀଂ ନାରୀଂ ତଥା କନ୍ଯାଂ ନରୋତ୍ତମ।
ସମାର୍ଷାଂ ବ୍ଯଙ୍ଗିକାଂ ଶ୍ଚୈବ ମାତୁଃ ସକୁଲଜାଂ ତଥା॥ 13-161-140 (87760)
ବୃଦ୍ଧାଂ ପ୍ରବ୍ରଜିତାଂ ଚୈବ ତଥୈବ ଚ ପତିବ୍ରତାମ୍।
ତଥା ନିକୃଷ୍ଟବର୍ଣା ଚ ବର୍ଣୋତ୍କୃଷ୍ଟାଂ ଚ ବର୍ଜଯେତ୍। 13-161-141 (87761)
ଅଯୋନିଂ ଚ ବିଯୋନିଂ ଚ ନ ଗଚ୍ଛେତ ବିଚକ୍ଷଣଃ।
ପିଙ୍ଗଲାଂ କୁଷ୍ଠିନୀଂ ନାରୀଂ ନ ତ୍ବମୁଦ୍ବୋଢୁମର୍ହସି॥ 13-161-142 (87762)
ଅପସ୍ମାରିକୁଲେ ଜାତାଂ ନିହୀନାଂ ଚାପି ବର୍ଜଯେତ୍।
ଶ୍ବିତ୍ରିଣାଂ ଚ କୁଲେ ଜାତାଂ କ୍ଷଯିଣାଂ ମନୁଜେଶ୍ବର॥ 13-161-143 (87763)
`ସୁରୋମଶାମତିସ୍ଥୂଲାଂ କନ୍ଯାଂ ମାତୃପିତୃସ୍ଥିତାମ୍।
ଅଲଜ୍ଜାଂ ଭ୍ରାତୃଜାଂ ତୁଷ୍ଟାଂ ବର୍ଜଯେଦ୍ରକ୍ତକେଶିନୀମ୍॥' 13-161-144 (87764)
ଲକ୍ଷଣୈରନ୍ବିତା ଯା ଚ ପ୍ରଶସ୍ତା ଯା ଚ ଲକ୍ଷଣୈଃ।
ମନୋଜ୍ଞାଂ ଦର୍ଶନୀଯାଂ ଚ ତାଂ ଭବାନ୍ବୋଢୁମର୍ହତି॥ 13-161-145 (87765)
ମହାକୁଲେ ନିବେଷ୍ଟବ୍ଯଂ ସଦୃଶେ ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅବରା ପତିତା ଚୈବ ନ ଗ୍ରାହ୍ଯା ଭୂତିମିଚ୍ଛତା॥ 13-161-146 (87766)
ଅଗ୍ନୀନୁତ୍ପାଦ୍ଯ ଯତ୍ନେନ କ୍ରିଯାଃ ସୁବିହିତାଶ୍ଚ ଯାଃ।
ବେଦେ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ପ୍ରୋକ୍ତାସ୍ତାଶ୍ଚ ସର୍ବାଃ ସମାଚରେତ୍॥ 13-161-147 (87767)
ନ ଚେର୍ଷ୍ଯା ସ୍ତ୍ରୀଷୁ କର୍ତବ୍ଯା ରକ୍ଷ୍ଯା ଦାରାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଅନାଯୁଷ୍ଯା ଭବେଦୀର୍ଷ୍ଯା ତସ୍ମାଦୀର୍ଷ୍ଯାଂ ବିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-161-148 (87768)
ଅନାଯୁଷ୍ଯଂ ଦିବା ସ୍ବପ୍ନଂ ତଥାଽଭ୍ଯୁଦିତଶାଯିତା।
ପ୍ରାତର୍ନିଶାଯାଂ ଚ ତଥା ଯେ ଚୋଚ୍ଛିଷ୍ଟା ଭବନ୍ତି ଚ॥ 13-161-149 (87769)
ପାରଦାର୍ଯମନାଯୁଷ୍ଯଂ ନାପିତୋଚ୍ଛିଷ୍ଟତା ତଥା।
ଯତ୍ନତୋ ବୈ ନ କର୍ତବ୍ଯମତ୍ଯାଶଶ୍ଚୈବ ଭାରତ॥ 13-161-150 (87770)
ସନ୍ଧ୍ଯାଂ ନ ଭୁଞ୍ଜ୍ଯାନ୍ନ ସ୍ନାଯେନ୍ନ ପୁରୀଷଂ ସମୁତ୍ସୃଜେତ୍।
ପ୍ରଯତଶ୍ଚ ଭବେତ୍ତସ୍ଯାଂ ନ ଚ କିଞ୍ଚିତ୍ସମାଚରେତ୍॥ 13-161-151 (87771)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ପୂଜଯେଚ୍ଚାପି ତଥା ସ୍ନାତ୍ବା ନରାଧିପ।
ଦେବାଂଶ୍ଚ ପ୍ରଣମେତ୍ସ୍ନାତୋ ଗୁରୂଂଶ୍ଚାପ୍ଯଭିବାଦଯେତ୍॥ 13-161-152 (87772)
ଅନିମନ୍ତ୍ରିତୋ ନ ଗଚ୍ଛେତ ଯଜ୍ଞଂ ଗଚ୍ଛେତ ଦର୍ଶକଃ।
ଅନର୍ଚିତେ ହ୍ଯନାଯୁଷ୍ଯଂ ଗମନଂ ତତ୍ର ଭାରତ॥ 13-161-153 (87773)
ନ ଚୈକେନ ପରିବ୍ରଜ୍ଯଂ ନ ଗନ୍ତବ୍ଯଂ ତଥା ନିଶି।
`ନାନାପଦି ପରସ୍ଯାନ୍ନମନିମନ୍ତ୍ରିତମାହରେତ୍॥ 13-161-154 (87774)
ଏକୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ନ ଭୁଞ୍ଜୀତ ପ୍ରଥମଂ ତୁ ବିଶେଷତଃ।
ସପିଣ୍ଡୀକରଣଂ ବର୍ଜ୍ଯଂ ସବିଧାନଂ ଚ ମାସିକମ୍॥ 13-161-155 (87775)
ଅନାଗତାଯାଂ ସନ୍ଧ୍ଯାଯାଂ ପଶ୍ଚିମାଯାଂ ଗୃହେ ବସେତ୍॥ 13-161-156 (87776)
ମାତୁଃ ପିତୁର୍ଗୁରୂଣାଂ ଚ କାର୍ଯମେବାନୁଶାସନମ୍।
ହିତଂ ଚାପ୍ଯହିତଂ ଚାପି ନ ବିଚାର୍ଯଂ ନରର୍ଷଭ॥ 13-161-157 (87777)
`କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ତୁ ବିଶେଷେଣ ଧନୁର୍ବେଦଂ ସମଭ୍ଯସେତ୍।'
ଧନୁର୍ବେଦେ ଚ ବେଦେ ଚ ଯତ୍ନଃ କାର୍ଯୋ ନାରାଧିପ॥ 13-161-158 (87778)
ହସ୍ତିପୃଷ୍ଠେଽଶ୍ବପୃଷ୍ଠେ ଚ ରଥଚର୍ଯାସୁ ଚୈବ ହ।
ଯତ୍ନବାନ୍ଭବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଯତ୍ନବାନ୍ସୁବମେଧତେ॥ 13-161-159 (87779)
ଅପ୍ରଧୃଷ୍ଯଶ୍ଚ ଶତ୍ରୂମାଂ ଭୃତ୍ଯାନାଂ ସ୍ବଜନସ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରଜାପାଲନଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ନାରତିଂ ଲଭତେ କ୍ବଚିତ୍॥ 13-161-160 (87780)
ଯୁକ୍ତିଶାସ୍ତ୍ରଂ ଚ ତେ ଜ୍ଞେଯଂ ଶବ୍ଦଶାସ୍ତ୍ରଂ ଚ ଭାରତ।
ଗାନ୍ଧର୍ବଶାସ୍ତ୍ରଂ ଚ କଲାଃ ପରିଜ୍ଞେଯା ନରାଧିପ॥ 13-161-161 (87781)
ପୁରାଣମିତିହାସାଶ୍ଚ ତଥାଽଽଖ୍ଯାନାନି ଯାନି ଚ।
ମହାତ୍ମନାଂ ଚ ଚରିତଂ ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ନିତ୍ଯମେବ ତେ॥ 13-161-162 (87782)
`ମାନ୍ଯାନାଂ ମାନନଂ କୁର୍ଯାନ୍ନିନ୍ଦ୍ଯାନାଂ ନିନ୍ଦନଂ ତଥା।
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ଯୁଧ୍ଯେତ ପ୍ରାଣାନପି ପରିତ୍ଯଜେତ୍॥ 13-161-163 (87783)
ନ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ସଜ୍ଜେଦ୍ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ଦାନରୁଚିର୍ଭବେତ୍।
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ପରିଭବେତ୍କାର୍ପଣ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ବୃତମ୍।
ପତିତାନ୍ନାଭିଭାଷେତ ନାହ୍ବଯେତ ରଜସ୍ବଲାମ୍॥' 13-161-164 (87784)
ପତ୍ନୀଂ ରଜସ୍ବଲାଂ ଚୈବ ନାଭିଗଚ୍ଛେନ୍ନ ଚାହ୍ବଯେତ୍।
ସ୍ନାତାଂ ଚତୁର୍ଥେ ଦିବସେ ରାତ୍ରୌ ଗଚ୍ଛେଦ୍ବିଚକ୍ଷଣଃ॥ 13-161-165 (87785)
ପଞ୍ଚମେ ଦିବସେ ନାରୀ ଷଷ୍ଠେଽହନି ପୁମାନ୍ଭବେତ୍।
`ଆଷୋଡଶାଦୃତୁର୍ମୁଖ୍ଯଃ ପୁତ୍ରଜନ୍ମନି ଶବ୍ଦିତଃ' 13-161-166 (87786)
ଏତେନ ବିଧିନା ପତ୍ନୀମୁପଗଚ୍ଛେତ ପଣ୍ଡିତଃ।
ଜ୍ଞାତିସମ୍ବନ୍ଧିମିତ୍ରାଣି ପୂଜନୀଯାନି ସର୍ବଶଃ॥ 13-161-167 (87787)
ଯଷ୍ଟବ୍ଯଂ ଚ ଯଥାଶକ୍ତି ଯଜ୍ଞୈର୍ବିବିଧଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବମରଣ୍ଯଂ ଚ ସେବିତବ୍ଯଂ ନରାଧିପ॥ 13-161-168 (87788)
ଏଷ ତେ ଲକ୍ଷଣୋଦ୍ଦେଶ ଆଯୁଷ୍ଯାଣାଂ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ଶେଷସ୍ତ୍ରୈବିଦ୍ଯବୃଦ୍ଧେଭ୍ଯଃ ପ୍ରତ୍ଯାହାର୍ଯୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-161-169 (87789)
ଆଚାରୋ ଭୂତିଜନନ ଆଚାରଃ କୀର୍ତିବର୍ଧନଃ।
ଆଚାରାଦ୍ବର୍ଧତେ ହ୍ଯାଯୁରାଚାରୋ ହନ୍ତ୍ଯଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-161-170 (87790)
ଆଗମାନାଂ ହି ସର୍ବେଷାମାଚାରଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉଚ୍ଯତେ।
ଆଚାରପ୍ରଭବୋ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମାଦାଯୁର୍ବିବର୍ଧତେ॥ 13-161-171 (87791)
ଏତଦ୍ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ମହତ୍।
ଅନୁକମ୍ପ୍ଯ ସର୍ବବର୍ଣାନ୍ବ୍ରହ୍ମଣା ସମୁଦାହୃତମ୍॥ 13-161-172 (87792)
ଯ ଇଦଂ ଶୃଣୁଯାନ୍ନିତ୍ଯଂ ଯଶ୍ଚାପି ପରିକୀର୍ତଯେତ୍।
ସ ଶୁଭାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଲ୍ଲୋକାନ୍ସଦାଚାରପରୋ ନୃପ॥ ॥ 13-161-173 (87793)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 161 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-161-3 ଜପୈର୍ହୋମୈସ୍ତଥୌଷଧୈରିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-161-5 ବର୍ତଯନ୍ ଅନୁତିଷ୍ଠନ୍॥ 7-161-8 ଅଲକ୍ଷଣଂ କୁଷ୍ଠାପସ୍ମାରାଦିବିରୁଦ୍ଧଂ ଲକ୍ଷଣମ୍॥ 7-161-10 ଶ୍ରବାତ୍ ଶ୍ରବଣାତ୍। ତଂ ପୁରୁଷମ୍। ଜନାଃ ସାଧବଃ॥ 7-161-15 ସଙ୍କୁସୁକୋ ଦୁର୍ଜନଃ ଅସ୍ଥିରଶ୍ଚ। ନିତ୍ଯୋଚ୍ଛିଷ୍ଟଃ ସୂଚକଶ୍ଚେତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-161-17 ଉପସୃଷ୍ଟଂ ରାହୁଗ୍ରସ୍ତମ୍॥ 7-161-29 ଉପାନହୌ ଚ ଛତ୍ରଂ ଚ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-161-39 ନ ରିଷ୍ଯତେ ନ ହିଂସ୍ଯତେ॥ 7-161-48 ତ୍ରୀଣି ଭୋଜ୍ଯାନି। ଅଦୃଷ୍ଟଂ ଶୂଦ୍ରୋଦକ୍ଯାଦିଭିଃ॥ 7-161-52 ଅଜ୍ଞାତାମୃତୁମତୀତ୍ବେନ କାମୁକତ୍ବେନ ବା॥ 7-161-52 ଅନ୍ତର୍ଧାନେ ଅତ୍ଯନ୍ତମନ୍ଧକାରେ। ସଂଯୁକ୍ତେ ଇତରେଣ ସ୍ତ୍ର୍ଯାଦିନା॥ 7-161-52 ସ୍ନାତ୍ବା ବାସୋ ନ ନିର୍ଧୁନେତ୍ ଇତି। ନ ଚୈବାର୍ଦ୍ରାଣି ବାସାଂସି ଇତି ଚ.ଝ.ପାଠଃ॥ 7-161-60 ପ୍ରସ୍କନ୍ଦଯେଦନ୍ନଶେଷଂ କିଞ୍ଚିତ୍ତ୍ଯଜେତ୍। ଭୁକ୍ତ୍ବା ଚ ମନସାଗ୍ନିମୁପସ୍ପୃଶେତ୍॥ 7-161-61 ଋତଂ ନିଃଶ୍ରେଯସମିଚ୍ଛନ୍ନିତି ଶେଷଃ॥ 7-161-63 ପ୍ରାଣାନ୍ନାସାଦୀନ୍ ଊର୍ଧ୍ବଚ୍ଛିଦ୍ରାଣି॥ 7-161-64 ଅବସ୍ନାତଂ ସ୍ନାନଜଲଂ। ଅନ୍ଯସ୍ଯ ଚାପ୍ଯୁପସ୍ଥାନଂ ଦୂରତଃ ପରିବର୍ଜଯେତ୍ ଇତି କ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-161-65 ସାବିତ୍ରାଣି ମନ୍ତ୍ରବିଶେଷାନ୍। ଶାନ୍ତିହୋମାଂଶ୍ଚ କୁର୍ବୀତ ପବିତ୍ରାଣି ଚ କାରଯେତ୍ ଇତି କ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-161-73 ନରିଷ୍ଯତେ ହିଂସ୍ଯତେ॥ 7-161-74 ଶିରୋଭ୍ଯକ୍ତେନ ତୈଲେନେତି କ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-161-75 ନ ଚିନ୍ତଯେତ୍ ବେଦମ୍॥ 7-161-76 ପ୍ରଜାସ୍ତସ୍ଯାଦଦେ ତଥା ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-161-85 ମିଥ୍ଯାପ୍ରବୃତ୍ତେପି ସମ୍ଯଗ୍ବର୍ତିତବ୍ଯମ୍॥ 7-161-90 ବିପର୍ଯଯମୌତ୍ତରାଧର୍ଯମ୍। ଅପଦଶଂ ଦଶାହୀନମ୍। ନ ଚାପଦଶମେବ ଚେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-161-93 ଉପବାସଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯମ୍॥ 7-161-96 ଧର୍ମେଷୁ ଶ୍ରାଦ୍ଧାଦିଷୁ॥ 7-161-100 ବାଲେନ କେଶେନ ଉପଲକ୍ଷିତମ୍। ପରଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଶତ୍ରୁଶ୍ରାଦ୍ଧମ୍॥ 7-161-104 ନିରସ୍ଯ ପାନୀଯାଦୀନ୍ବିହାଯ। ଅନ୍ଯେଷାଂ ଭକ୍ଷାଣାଂ ଶେଷମନ୍ଯସ୍ମୈ ନ ଦେଯମ୍॥ 7-161-105 ଅଧିକଂ ତୋଯପାନଂ ତୁ ନ କର୍ତବ୍ଯଂ ଇତି ଙ.ପାଠଃ। ଶଙ୍କାଂ ଜୀର୍ଯତି ନ ବେତି। ଦଧୀତି ତକ୍ରଂ ତ୍ବନୁପାନଂ କର୍ତବ୍ଯମେବ। ଯଥେଷ୍ଟଂ ଭୁଂକ୍ଷ୍ବ ମାଭୈଷୀସ୍ତକ୍ରଂ ସଲବଣଂ ପିବେତି ତସ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟାର୍ଥତ୍ବୋକ୍ତେଃ॥ 7-161-108 ପ୍ରାଣାନ୍ନାସାଦୀନ୍॥ 7-161-113 ନଚ ବର୍ଧକୀମ୍ ଇତି ଡ.ଥ.ଧ.ପାଠଃ। ନଚ ନର୍ତକୀମ୍ ଇତି କ.ପାଠଃ॥ 7-161-121 ଏତେ ତୈଲପାଯିକାଦିବନ୍ନ ପାପାଯ। ଅଭ୍ଯୁଦଯାଯେତ୍ଯର୍ଥଃ। ପାରାବତାଦଯଃ ସର୍ବେ ପକ୍ଷିବିଶେଷା ଏବ॥ 7-161-125 ଶାରଣିକସ୍ଯ ରକ୍ଷଣାର୍ଥିନଃ। ତଥା ନାଗରିକସ୍ଯ ଚେତି ଧ.ପାଠଃ॥ 7-161-128 ପ୍ରସାଧନଂ କେଶାନାଂ ସଂସ୍କାରାଦିକମ୍। ପାନୀଯସ୍ଯ କ୍ରିଯା ସ୍ନାନଂ ନ ନକ୍ତଂ ସ୍ରାଯାଦିତି ଗୃହେ ରାତ୍ରୌ ଶିରଃସ୍ନାନନିଷେଧଃ॥ 7-161-132 ପୁତ୍ରାଃ ପ୍ରଦେଯା ଜ୍ଞାନେଷ୍ବିତି ଝ.ପାଠଃ। ଜ୍ଞାନେଷୁ ବହୁଜ୍ଞାନନିମିତ୍ତଂ ପୁତ୍ରା ଦେଯା ବିଦ୍ବତ୍ସୁ ସମର୍ପଣୀଯାଃ॥ 7-161-133 କୁଲାତ୍ସତ୍କୁଲସମ୍ବନ୍ଧେନ। ନିବେଶ୍ଯା ବିବାହ୍ଯାଃ। ଲଭ୍ଯା ଲମ୍ଭନୀଯାଃ॥ 7-161-135 ତୈଲାଭ୍ଯଞ୍ଜନମଷ୍ଟମ୍ଯାମିତି ଙ.ଥ.ପାଠଃ। ଆଗ୍ନେଯେ କୃତ୍ତିକାଯାମ୍॥ 7-161-136 ସ୍ବନକ୍ଷତ୍ରାଦ୍ଦିନନକ୍ଷତ୍ରଂ ଯାବଦ୍ଗଣଯିତ୍ବା ନବଭିର୍ଭାଗେ ହୃତେ ପଞ୍ଚମୀ ତାରା ପ୍ରତ୍ଯରିଃ॥ 7-161-140 ବ୍ଯଙ୍ଗିନୀଂ ନ୍ଯୂନାଙ୍ଗୀମ୍। ବ୍ଯଙ୍ଗିକାଂ ବିରୁଦ୍ଧାଙ୍ଗେନାଧିକେନ ଯୁକ୍ତାମ୍। ସମାର୍ଷା ସମାନପ୍ରବରାମ୍॥ 7-161-142 ଅଯୋନି ଅଜ୍ଞାତକୁଲାମ୍। ବିଯୋନିଂ ହୀନକୁଲାମ୍॥ 7-161-150 ନାପିତୋଚ୍ଛିଷ୍ଟତା ଶ୍ମଶ୍ରୁକର୍ମୋତ୍ତରମସ୍ନାତତା॥ 7-161-153 ଦର୍ଶକୋ ଦ୍ରଷ୍ଟା॥ 7-161-154 ପରିବ୍ରଜ୍ଯଂ ଦେଶାନ୍ତରେ ଗନ୍ତବ୍ଯମ୍॥ 7-161-157 ମାତୁଃ ପିତୁଶ୍ଚ ପୁତ୍ରାଣାଂ କାର୍ଯମିତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-161-169 ଆଯୁଷ୍ଯାଣାମା**ଷ୍କରାଣାଂ କର୍ମଣାମ୍। ଉଦ୍ଦେଶଃ ସଂକ୍ଷେପଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 162
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.162. ଅଧ୍ଯାଯଃ 162
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଜ୍ଯେଷ୍ଠକନିଷ୍ଠଯୋଃ ପରସ୍ପରସ୍ମିନ୍ବର୍ତନପ୍ରକାରାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କଥଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ କନିଷ୍ଠେଷୁ ବର୍ତେତ ଭରତର୍ଷଭ।
କନିଷ୍ଠାଶ୍ଚ ଯଥା ଜ୍ଯେଷ୍ଠେ ବର୍ତେରଂସ୍ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-162-1 (87794)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-162-2x (7366)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠବତ୍ତାତ ବର୍ତସ୍ବ ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋସି ହି ତଥା ଭବାନ୍।
ଗୁରୋର୍ଗରୀଯସୀ ବୃତ୍ତିର୍ଯା ଚ ଶିଷ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-162-2 (87795)
ନ ଗୁରାବକୃତପ୍ରଜ୍ଞେ ଶକ୍ଯଂ ଶିଷ୍ଯେଣ ବର୍ତିତୁମ୍।
ଗୁରୌ ହି ସଦୃଶୀ ବୃତ୍ତିର୍ଯଥା ଶିଷ୍ଯସ୍ଯ ଭାରତ॥ 13-162-3 (87796)
ଅନ୍ଧଃ ସ୍ଯାଦନ୍ଧବେଲାଯାଂ ଜଡଃ ସ୍ଯାଦପି ବା ବୁଧଃ।
ପରିହାରେଣ ତଦ୍ବ୍ରୂଯାଦ୍ଯସ୍ତେଷାଂ ସ୍ଯାଦ୍ବ୍ଯତିକ୍ରମଃ॥ 13-162-4 (87797)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଭିନ୍ନହୃଦଯା ଭେଦଯେଯୁର୍ଯଥାଽହିତାଃ।
`ଶ୍ରିଯାଽଭିତପ୍ତାସ୍ତଦ୍ଭେଦାନ୍ନଭିନ୍ନାଃ ସ୍ଯୁଃ ସମାହିତାଃ'
ଶ୍ରିଯାଽଭିତପ୍ତାଃ କୌନ୍ତେଯ ଭେଦକାମାସ୍ତଥାଽରଯଃ॥ 13-162-5 (87798)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ କୁଲଂ ବର୍ଧଯତି ବିନାଶଯତି ବା ପୁନଃ।
ହନ୍ତି ସର୍ବମପି ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ପ୍ରାଯୋ ଦୁର୍ବିନଯାଦିହ॥ 13-162-6 (87799)
ଅଥ ଯୋ ବିନିକୁର୍ବୀତ ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଭ୍ରାତା ଯବୀଯସଃ।
ଅଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ସ୍ଯାଦଭାଗଶ୍ଚ ନିଯମ୍ଯୋ ରାଜଭିଶ୍ଚ ସଃ॥ 13-162-7 (87800)
ନିକୃତୀ ହି ନରୋ ଲୋକାନ୍ପାପାନ୍ଗଚ୍ଛତ୍ଯସଂଶଯମ୍।
ବିଫଲଂ ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରତ୍ବଂ ମୋଘଂ ଜନଯିତୁଃ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-162-8 (87801)
ପିତ୍ରୋରନର୍ଥାଯକ କୁଲେ ଜାଯତେ ପାପପୂରୁଷଃ।
ଅକୀର୍ତିଂ ଜନଯତ୍ଯେବ କୀର୍ତିମନ୍ତର୍ଦଧାତି ଚ॥ 13-162-9 (87802)
ସର୍ବେ ଚାପି ବିକର୍ମସ୍ଥା ଭାଗଂ ନାର୍ହନ୍ତି ସୋଦରାଃ।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋଽପି ଦୁର୍ବିନୀତସ୍ତୁ କନିଷ୍ଠସ୍ତୁ ବିଶେଷତଃ।
ନାପ୍ରଦାଯ କନିଷ୍ଠେଭ୍ଯୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ କୁର୍ବୀତ ବେତନମ୍॥ 13-162-10 (87803)
ଅନୁଜସ୍ଯ ପିତୁର୍ଦାଯୋ ଜଙ୍ଘାଶ୍ରମଫଲୋଽଧ୍ବଗଃ।
ସ୍ବଯମୀହେତ ଲବ୍ଧଂ ତୁ ନାକାମୋ ଦାତୁମର୍ହତି॥ 13-162-11 (87804)
ଭ୍ରାତୄଣାମବିଭକ୍ତାନାମୁତ୍ଥାନମପି ଚେତ୍ସହ।
ନ ପୁତ୍ରଭାଗଂ ବିଷମଂ ପିତା ଦଦ୍ଯାତ୍କଦାଚନ। 13-162-12 (87805)
ନ ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ବାଽବମନ୍ଯେତ ଦୁଷ୍କୃତଃ ସୁକୃତୋଽପି ବା।
ଗୁରୂଣାମପରାଧୋ ହି ଶକ୍ଯଃ କ୍ଷନ୍ତବ୍ଯ ଏବ ଚ॥ 13-162-13 (87806)
ଯଦି ସ୍ତ୍ରୀ ଯଦ୍ଯବରଜ ଶ୍ରେଯଃ ପଶ୍ଯେତ୍ତଦାଚରେତ୍।
ଧର୍ମାର୍ଥଃ ଶ୍ରେଯ ଇତ୍ଯାହୁସ୍ତ୍ରଯୋ ଜ୍ଞାତା ବିଧାଯକାଃ॥ 13-162-14 (87807)
ଦଶାଚାର୍ଯାନୁପାଧ୍ଯାଯ ଉପାଧ୍ଯାଯାନ୍ପିତା ଦଶ।
ଦଶ ଚୈବ ପିତୄନ୍ମାତା ସର୍ବାଂ ବା ପୃଥିବୀମପି।
ଗୌରବେଣାଭିଭବତି ନାସ୍ତି ମାତୃସମୋ ଗୁରୁଃ॥ 13-162-15 (87808)
ମାତା ଗରୀଯସୀ ଯଚ୍ଚ ତେନୈତାଂ ମନ୍ଯତେ ଗୁରୁମ୍।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଭ୍ରାତା ପିତୃସମୋ ମୃତେ ପିତରି ଭାରତ॥ 13-162-16 (87809)
ସ ହ୍ଯେଷାଂ ବୃତ୍ତିଦାତା ସ୍ଯାତ୍ସ ଚୈତାନ୍ପ୍ରତିପାଲଯେତ୍।
କନିଷ୍ଠାସ୍ତଂ ନମସ୍ଯେରନ୍ସର୍ବେ ଛନ୍ଦାନୁବର୍ତିନଃ॥ 13-162-17 (87810)
ତମେବ ଚୋପଜୀବେରନ୍ଯଥୈବ ପିତରଂ ତଥା।
ଶରୀରମେତୌ ସୃଜତଃ ପିତା ମତା ଚ ଭାରତ॥ 13-162-18 (87811)
ଆଚାର୍ଯଶିଷ୍ଟା ଯା ଜାତିଃ ସା ସତ୍ଯା ସାଽଜରାମରା।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ମାତୃସମା ଚାପି ଭଗିନୀ ଭରତର୍ଷଭ। 13-162-19 (87812)
ଭ୍ରାତୁର୍ଭାର୍ଯା ଚ ତଦ୍ବତ୍ସ୍ଯାଦ୍ଯସ୍ଯା ବାଲ୍ଯେ ସ୍ତନଂ ପିବେତ୍॥ ॥ 13-162-20 (87813)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-162-2 ଯା ଚ ଶିଷ୍ଯସ୍ଯ ଗୁରୌ ବୃତ୍ତିସ୍ତାଂ ବର୍ତସ୍ବ॥ 7-162-4 ତେଷାଂ ଗୁରୂଣାମ୍॥ 7-162-7 ଯବୀଯସଃ କନିଷ୍ଠାନ୍॥ 7-162-8 ବିଦୁଲସ୍ଯେବ ତତ୍ପୁଷ୍ପଂ ମୋଘମିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-162-10 ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ କୁର୍ବୀତ ଯୌତକମିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-162-11 ଜଙ୍ଘାଶ୍ରମ ଏବ ଫଲଂ ଧନଂ ଯସ୍ଯ। ଅଧ୍ବଗଃ ପ୍ରବାସୀ। ଅନୁପଘ୍ନନ୍ପିତୁର୍ଦାଯଂ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-162-12 ଉତ୍ଥାନଂ ଭୋଜନାଦୌ ବିଭାଗେ ବା॥ 7-162-14 ଯଦି ସ୍ତ୍ରୀ ଯଦି ବା କନିଷ୍ଠୋ ଦୁଷ୍କୃତସ୍ତଥାପି ତସ୍ଯ ଶ୍ରେଯ ଆଚରେତ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 163
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.163. ଅଧ୍ଯାଯଃ 163
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପକ୍ଷମାସୋପବାସଫଲପ୍ରତିପାଦକାଙ୍ଗିରୋବଚନାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସର୍ବେଷାମେବ ବର୍ଣାନାଂ ମ୍ଲେଚ୍ଛାନାଂ ଚ ପିତାମହ।
ଉପବାସେ ମତିରିଯଂ କାରଣଂ ଚ ନ ବିଦ୍ମହେ॥ 13-163-1 (87814)
ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରେଣ ନିଯମାଃ କର୍ତବ୍ଯା ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ଉପବାସେ କଥଂ ତେଷାଂ କୃତମସ୍ତି ପିତାମହ। 13-163-2 (87815)
ନିଯମାଂଶ୍ଚୋପବାସାଂଶ୍ଚ ସର୍ବେଷାଂ ବ୍ରୂହି ପାର୍ଥିବ।
ଆପ୍ନୋତି କାଂ ଗତିଂ ତାତ ଉପବାସପରାଯଣଃ॥ 13-163-3 (87816)
ଉପବାସଃ ପରଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପବିତ୍ରମପି ଚୋତ୍ତମମ୍॥
ଉପୋଷ୍ଯେହ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ କିଂ ଫଲଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-163-4 (87817)
ଅଧର୍ମାନ୍ମୁଚ୍ଯତେ କେନ ଧର୍ମମାପ୍ନୋତି ବା କଥମ୍।
ସ୍ବର୍ଗଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଚ ଲଭତେ କଥଂ ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-163-5 (87818)
ଉପୋଷ୍ଯ ଚାପି କିଂ ତେନ ପ୍ରଯୋଜ୍ଯଂ ସ୍ଯାନ୍ନରାଧିପ।
ଧର୍ମେଣ ଚ ସୁଖାନର୍ଥାଁଲ୍ଲଭେଦ୍ଯେନ ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-163-6 (87819)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-163-7x (7367)
ଏବଂ ବ୍ରୁବାଣଂ କୌନ୍ତେଯଂ ଧର୍ମଜ୍ଞଂ ଧର୍ମତତ୍ତ୍ବବିତ୍।
ଧର୍ମପୁତ୍ରମିଦଂ ବାକ୍ଯଂ ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-163-7 (87820)
ଇଦଂ ଖଲୁ ମହାରାଜ ଶ୍ରୁତମାସୀତ୍ପୁରାତନମ୍।
ଉପାବାସବିଧୌ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ଗୁଣା ଯେ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-163-8 (87821)
ପ୍ରାଜାପତ୍ଯମାଙ୍ଗିରସଂ ପୃଷ୍ଟବାନସ୍ମି ଭାରତ।
ଯଥା ମାଂ ତ୍ବଂ ତଥୈବାହଂ ପୃଷ୍ଟବାଂସ୍ତଂ ତପୋଧନମ୍॥ 13-163-9 (87822)
ପ୍ରଶ୍ନମେତଂ ମଯା ପୃଷ୍ଟୋ ଭଗବାନଗ୍ନିସମ୍ଭବଃ।
ଉପବାସବିଧିଂ ପୁଣ୍ଯମାଚଷ୍ଟ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-163-10 (87823)
ଅଙ୍ଗିରା ଉବାଚ। 13-163-11x (7368)
ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରେ ତ୍ରିରାତ୍ରଂ ତୁ ବିହିତଂ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ଦ୍ବିସ୍ତ୍ରିରାତ୍ରମଥୈକାହଂ ନିର୍ଦିଷ୍ଟଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ॥ 13-163-11 (87824)
ବୈଶ୍ଯାଃ ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ ଯନ୍ମୋହାଦୁପବାସଂ ପ୍ରକୁର୍ବତେ।
ତ୍ରିରାତ୍ରଂ ବା ଦ୍ବିରାଇତ୍ରଂ ବା ତଯୋର୍ବ୍ଯୁଷ୍ଟିର୍ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-163-12 (87825)
ଚତୁର୍ଥଭକ୍ତକ୍ଷପଣଂ ବୈଶ୍ଯେ ଶୂଦ୍ରେ ବିଧୀଯତେ।
ତ୍ରିରାତ୍ରଂ ନ ତୁ ଧର୍ମଜ୍ଞୈର୍ବିହିତଂ ବ୍ରହ୍ମବାଦିଭିଃ॥ 13-163-13 (87826)
ପଞ୍ଚମ୍ଯାଂ ବାଽପି ଷଷ୍ଠ୍ଯାଂ ଚ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ଚ ଭାରତ।
ଉପୋଷ୍ଯ ଏକଭକ୍ତେନ ନିଯତାତ୍ମା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-163-14 (87827)
କ୍ଷମାବାନ୍ରୂପସମ୍ପନ୍ନଃ ସୁରଭିଶ୍ଚୈବ ଜାଯତେ।
ନାନପତ୍ଯୋ ଭବେତ୍ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଦରିଦ୍ରୋ ବା କଦାଚନ॥ 13-163-15 (87828)
ଯଜିଷ୍ଣୁଃ ପଞ୍ଚମୀଂ ଷଷ୍ଠୀଂ କୁଲେ ଭୋଜଯତେ ଦ୍ବିଜାନ୍।
ଅଷ୍ଟମୀମଥ କୌରବ୍ଯ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷେ ଚତୁର୍ଦଶୀମ୍।
ଉପୋଷ୍ଯ ବ୍ଯାଧିରହିତୋ ବୀର୍ଯବାନଭିଜାଯତେ॥ 13-163-16 (87829)
ମାର୍ଗଶୀର୍ଷଂ ତୁ ବୈ ମାସମେକଭକ୍ତେନ ଯଃ କ୍ଷିପେତ୍।
ଭୋଜଯେଚ୍ଚ ଦ୍ବିଜାଞ୍ଶକ୍ତ୍ଯା ସ ମୁଚ୍ଯେଦ୍ବ୍ଯାଧିକିଲ୍ବିଷୈଃ॥ 13-163-17 (87830)
ସର୍ବକଲ୍ଯାଣସମ୍ପୂର୍ଣଃ ସର୍ବୌଷଧିସମନ୍ବିତଃ।
କୃଷିଭାଗୀ ବହୁଧନୋ ବହୁଧାନ୍ଯଶ୍ଚ ଜାଯତେ॥ 13-163-18 (87831)
ପୌଷମାସଂ ତୁ କୌନ୍ତେଯ ଭକ୍ତେନୈକେନ ଯଃ କ୍ଷିପେତ୍।
ସୁଭଗୋ ଦର୍ଶନୀଯଶ୍ଚ ଯଶୋଭାଗୀ ଚ ଜାଯତେ॥ 13-163-19 (87832)
ପିତୃଭକ୍ତୋ ମାଘମାସଂ ଯଃ କ୍ଷିପେଦେକଭୋଜନଃ।
ଶ୍ରୀମତ୍କୁଲେ ଜ୍ଞାତିମଧ୍ଯେ ସୁଭଗତ୍ବଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥ 13-163-20 (87833)
ଭଗଦୈବତମାସଂ ତୁ ଏକଭକ୍ତେନ ଯଃ କ୍ଷିପେତ୍।
`ସୁଭଗୋ ଦର୍ଶନୀଯଶ୍ଚ ଯଶୋଭାଗୀ ଚ ଜାଯତେ।'
ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ବଲ୍ଲଭତାଂ ଯାତି ବଶ୍ଯାଶ୍ଚାସ୍ଯ ଭବନ୍ତି ତାଃ॥ 13-163-21 (87834)
ଚୈତ୍ରଂ ତୁ ନିଯତୋ ମାସମେକଭକ୍ତେନ ଯଃ କ୍ଷିପେତ୍।
ସୁବର୍ଣମଣିମୁକ୍ତାଢ୍ଯେ କୁଲେ ମହତି ଜାଯତେ॥ 13-163-22 (87835)
ନିସ୍ତରେଦେକଭକ୍ତେନ ବୈଶାଖଂ ଯୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ନରୋ ବା ଯଦି ବା ନରୀ ଜ୍ଞାତୀନାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠତାଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-163-23 (87836)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠାମୂଲଂ ତୁ ଯୋ ମାସମେକଭକ୍ତେନ ସଂକ୍ଷିପେତ୍।
ଐଶ୍ବର୍ଯମତୁଲଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପୁମାନ୍ସ୍ତ୍ରୀ ବା ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥ 13-163-24 (87837)
ଆଷାଢମେକଭକ୍ତେନ ସ୍ଥିତ୍ବା ମାସମତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ବହୁଧାନ୍ଯୋ ବହୁଧନୋ ବହୁପୁତ୍ରଶ୍ଚ ଜାଯତେ॥ 13-163-25 (87838)
ଶ୍ରାବଣଂ ନିଯତୋ ମାସମେକଭକ୍ତେନ ଯଃ କ୍ଷିପେତ୍।
ରୂପଦ୍ରବିଣସମ୍ପନ୍ନଃ ସୁଖୀ ଭବତି ନିତ୍ଯଶଃ।
ବହୁଭାର୍ଯୋ ବହୁଧନୋ ବହୁପୁତ୍ରଶ୍ଚି ଜାଯତେ॥ 13-163-26 (87839)
ପ୍ରୌଷ୍ଠପାଦଂ ତୁ ଯୋ ମାସମେକାହାରୋ ଭବେନ୍ନରଃ।
ଗବାଢ୍ଯଂ ସ୍ଫୀତମଚଲମୈଶ୍ବର୍ଯଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-163-27 (87840)
ତଥୈବାଶ୍ବଯୁଜଂ ମାସମେକଭକ୍ତେନ ଯଃ କ୍ଷିପେତ୍।
ପ୍ରଜ୍ଞାବାନ୍ବାହନାଢ୍ଯଶ୍ଚ ବହୁପୁତ୍ରଶ୍ଚ ଜାଯତେ॥ 13-163-28 (87841)
କାର୍ତିକଂ ତୁ ନରୋ ମାସଂ ଯଃ କୁର୍ଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ଶୂରଶ୍ଚ ବହୁଭାର୍ଯଶ୍ଚ କୀର୍ତିମାଂଶ୍ଚୈବ ଜାଯତେ॥ 13-163-29 (87842)
ଇତି ମାସା ନରବ୍ଯାଘ୍ର କ୍ଷିପତାଂ ପରିକୀର୍ତିତାଃ।
ତିଥୀନାଂ ନିଯମା ଯେ ତୁ ଶୃଣୁ ତାନପି ପାର୍ଥିବ॥ 13-163-30 (87843)
ପକ୍ଷେପକ୍ଷେ ଗତେ ଯସ୍ତୁ ଭକ୍ତମଶ୍ନାତି ଭାରତ।
ଗବାଢ୍ଯୋ ବହୁପୁତ୍ରଶ୍ଚ ଦୀର୍ଘାଯୁଶ୍ଚ ସ ଜାଯତେ॥ 13-163-31 (87844)
ମାସିମାସି ତ୍ରିରାତ୍ରାଣି କୃତ୍ବା ବର୍ଷାଣି ଦ୍ବାଦଶ।
ଗଣାଧିପତ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ନିଃସପତ୍ନମନାବିଲମ୍॥ 13-163-32 (87845)
ଏତେ ତୁ ନିଯମାଃ ସର୍ବେ କର୍ତବ୍ଯାଃ ଶରଦୋ ଦଶ।
ଦ୍ବେ ଚାନ୍ଯେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରବୃତ୍ତିରନୁକୀର୍ତିତା॥ 13-163-33 (87846)
ଯସ୍ତୁ ପ୍ରାତସ୍ତଥା ସାଯଂ ଭୁଞ୍ଜାନୋ ନାନ୍ତରା ପିବେତ୍।
ଅହିଂସାନିରତୋ ନିତ୍ଯଂ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-163-34 (87847)
ଷଡ୍ଭିଃ ସ ବର୍ଷୈର୍ନୃପତେ ସିଧ୍ଯତେ ନାଇତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ॥ 13-163-35 (87848)
ଅଧିବାସେ ସୋପ୍ସରସାଂ ନୃତ୍ଯଗୀତବିନାଦିତେ।
ରମତେ ସ୍ତ୍ରୀସହସ୍ରାଢ୍ଯେ ସୁକୁତୀ ବିରଜା ନରଃ॥ 13-163-36 (87849)
ତପ୍ତକାଞ୍ଚନବର୍ଣାଭଂ ବିମାନମଧିରୋହତି।
ପୂର୍ଣଂ ବର୍ଷସହସ୍ରଂ ଚ ବ୍ରହ୍ମିଲୋକେ ମହୀଯତେ।
ତତ୍କ୍ଷଯାଦିହ ଚାଗମ୍ଯ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-163-37 (87850)
ଯସ୍ତୁ ସଂବତ୍ସରଂ ପୂର୍ଣମେକାହାରୋ ଭବେନ୍ନରଃ।
ଅତିରାତ୍ରସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ସ ଫଲଂ ସମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-163-38 (87851)
ତ୍ରିଂଶଦ୍ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ସ୍ବର୍ଗେ ଚ ସ ମହୀଯତେ।
ତତ୍କ୍ଷଯାଦିହ ଚାଗମ୍ଯ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-163-39 (87852)
ଯସ୍ତୁ ସଂବତ୍ସରଂ ପୂର୍ଣଂ ଚତୁର୍ଥଂ ଭକ୍ତମଶ୍ନୁତେ।
ଅହିଂସାନିରତୋ ନିତ୍ଯଂ ସତ୍ଯବାଗ୍ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-163-40 (87853)
ବାଜପେଯସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ସ ଫଲଂ ସମୁପାଶ୍ନୁତେ।
ତ୍ରିଂଶଦ୍ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-163-41 (87854)
ଷଷ୍ଠେ କାଲେ ତୁ କୌନ୍ତେଯ ନରଃ ସଂବତ୍ସରଂ କ୍ଷିପନ୍।
ଅଶ୍ବମେଧସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ॥ 13-163-42 (87855)
ଚକ୍ରବାକପ୍ରଯୁକ୍ତେନ ବିମାନେନ ସ ଗଚ୍ଛତି।
ଚତ୍ବାରିଂଶତ୍ସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣି ଦିବି ମୋଦତେ॥ 13-163-43 (87856)
ଅଷ୍ଟମେନ ତୁ ଭକ୍ତେନ ଜୀବନ୍ସଂବତ୍ସରଂ ନୃପ।
ଗବାମଯନଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ॥ 13-163-44 (87857)
ହଂସସାରସଯୁକ୍ତେନ ବିମାନେନ ସ ଗଚ୍ଛତି।
ପଞ୍ଚାଶତଂ ସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ ଦିବି ମୋଦତେ॥ 13-163-45 (87858)
ପକ୍ଷେପକ୍ଷେ ଗତେ ରାଜନ୍ଯୋଽଶ୍ନୀଯାଦ୍ବର୍ଷମେବ ତୁ।
ଷଣ୍ମାସାନଶନଂ ତସ୍ଯ ଭଗବାନଙ୍ଗିରାଽବ୍ରବୀତ୍।
ଷଷ୍ଟିଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଦିବମାବସତେ ଚ ସଃ॥ 13-163-46 (87859)
ବିଣାନାଂ ବଲ୍ଲକୀନାଂ ଚ ବେଣୂନାଂ ଚ ବିଶାମ୍ପତେ।
ସୁଘୋଷୈର୍ମଧୁରୈଃ ଶବ୍ଦୈଃ ସୁପ୍ତଃ ସ ପ୍ରତିବୋଧ୍ଯତେ॥ 13-163-47 (87860)
ସଂବତ୍ସରମିହୈକଂ ତୁ ମାସିମାସି ପିବେଦପଃ।
ଫଲଂ ବିଶ୍ବଜିତସ୍ତାତ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସ ନରୋ ନୃପ॥ 13-163-48 (87861)
ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରପ୍ରଯୁକ୍ତେନ ବିମାନେନ ସ ଗଚ୍ଛତି।
ସପ୍ତତିଂ ଚ ସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ ଦିବି ମୋଦତେ॥ 13-163-49 (87862)
ମାସାଦୂର୍ଧ୍ବଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ନୋପବାସୋ ବିଧୀଯତେ।
ବିଧିଂ ତ୍ବନଶନସ୍ଯାହୁଃ ପାର୍ଥ ଧର୍ମବିଦୋ ଜନାଃ॥ 13-163-50 (87863)
ଅନାର୍ତୋ ବ୍ଯାଧିରହିତୋ ଗଚ୍ଛେଦନଶନଂ ତୁ ଯଃ।
ପଦେପଦେ ଯଜ୍ଞଫଲଂ ସ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-163-51 (87864)
ଦିବଂ ହଂସପ୍ରଯୁକ୍ତେନ ବିମାନେନ ସ ଗଚ୍ଛତି।
ଶତଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣାଂ ମୋଦତେ ସ ଦିବି ପ୍ରଭୋ॥ 13-163-52 (87865)
ଶତଂ ଚାପ୍ସରସଃ କନ୍ଯା ରମଯନ୍ତ୍ଯପି ତଂ ନରମ୍।
ଆର୍ତୋ ବା ବ୍ଯାଧିତୋ ବାଽପି ଗଚ୍ଛେଦନଶନଂ ତୁ ଯଃ॥ 13-163-53 (87866)
ଶତଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣାଂ ମୋଦତେ ସ ଦିବି ପ୍ରଭୋ।
କାଞ୍ଚୀନୂପୁରଶବ୍ଦେନ ସୁପ୍ତଶ୍ଚୈବ ପ୍ରବୋଧ୍ଯତେ॥ 13-163-54 (87867)
ସହସ୍ରହଂସଯୁକ୍ତେନ ବିମାନେନ ତୁ ଗଚ୍ଛତି।
ସ ଗତ୍ବା ସ୍ତ୍ରୀଶତାକୀର୍ଣେ ରମତେ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-163-55 (87868)
କ୍ଷୀଣସ୍ଯାପ୍ଯାଯନଂ ଦୃଷ୍ଟଂ କ୍ଷତସ୍ଯ କ୍ଷତରୋହଣମ୍।
ବ୍ଯାଧିତସ୍ଯୌଷଧଗ୍ରାମଃ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯ ଚ ପ୍ରସାଦନମ୍॥ 13-163-56 (87869)
ଦୁଃଖିତସ୍ଯାର୍ତପୂର୍ବସ୍ଯ ଦ୍ରବ୍ଯାଣାଂ ପ୍ରତିପାଦନମ୍।
ନ ଚୈତଦ୍ରୋଚତେ ତେଷାଂ ଯେ ଧନୈଃ ସୁଖମେଧିତାଃ॥ 13-163-57 (87870)
ଅତଃ ସ କାମସଂଯୁକ୍ତେ ବିମାନେ ହେମସନ୍ନିଭେ।
ରମତେ ସ୍ତ୍ରୀଶତାକୀର୍ଣେ ପୁରୁଷୋଽଲଙ୍କୃତଃ ଶୁଚିଃ॥ 13-163-58 (87871)
ସ୍ବସ୍ଥଃ ସଫଲସଙ୍କଲ୍ପଃ ସୁଖୀ ବିଗତକଲ୍ମଷଃ।
ଅନଶ୍ନନ୍ଦେହମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ॥ 13-163-59 (87872)
ବାଲସୂର୍ଯପ୍ରତୀକାଶେ ବିମାନେ ସୋମବର୍ଚସି।
ବୈଦୂର୍ଯମୁକ୍ତାଖଚିତେ ବୀଣାମୁରଜନାଦିତେ॥ 13-163-60 (87873)
ପତାକାଦୀପିକାକୀର୍ଣେ ଦିବ୍ଯଘଣ୍ଟାନିନାଦିତେ।
ସ୍ତ୍ରୀସହସ୍ରାନୁଚରିତେ ସ ନରଃ ସୁଖମେଧତେ॥ 13-163-61 (87874)
ଯାବନ୍ତି ରୋମକୂପାଣି ତସ୍ଯ ଗାତ୍ରେଷୁ ପାଣ୍ଡବ।
ତାବନ୍ତ୍ଯେବ ସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ ଦିବି ମୋଦତେ॥ 13-163-62 (87875)
ନାସ୍ତି ବେଦାତ୍ପରଂ ଶାସ୍ତ୍ରଂ ନାସ୍ତି ମାତୃସମୋ ଗୁରୁଃ।
ନ ଧର୍ମାତ୍ପରମୋ ଲାଭସ୍ତପୋ ନାନଶନାତ୍ପରମ୍॥ 13-163-63 (87876)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପରଂ ନାସ୍ତି ପାବନଂ ଦିବି ଚେହ ଚ।
ଉପବାସୈସ୍ତଥା ତୁଲ୍ଯଂ ତପଃକର୍ମ ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-163-64 (87877)
ଉପୋଷ୍ଯ ବିଧିବଦ୍ଦେବାସ୍ତ୍ରିଦିବଂ ପ୍ରତିପେଦିରେ।
ଋଷଯଶ୍ଚ ପରାଂ ସିଦ୍ଧିମୁପବାସୈରବାପ୍ନୁବନ୍॥ 13-163-65 (87878)
ଦିବ୍ଯବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ବିଶ୍ବାମିତ୍ରେଣ ଧୀମତା।
କ୍ଷାନ୍ତମେକେନ ଭକ୍ତେନ ତେନ ବିପ୍ରତ୍ବମାଗତମ୍॥ 13-163-66 (87879)
ଚ୍ଯବନୋ ଜମଦଗ୍ନିଶ୍ଚ ବସିଷ୍ଠୋ ଗୌତମୋ ଭୃଗୁଃ।
ସର୍ବ ଏବ ଦିବଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ କ୍ଷମାବନ୍ତୋ ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-163-67 (87880)
ଇଦମଙ୍ଗୀରସା ପୂର୍ବଂ ମହର୍ଷିଭ୍ଯଃ ପ୍ରଦର୍ଶିତମ୍।
ଯଃ ପ୍ରଦର୍ଶଯତେ ନିତ୍ଯଂ ନ ସ ଦୁଃଖମବାପ୍ନୁତେ॥ 13-163-68 (87881)
ଇମଂ ତୁ କୌନ୍ତେଯ ଯଥାକ୍ରମଂ ବିଧିଂ
ପ୍ରବର୍ତିତଂ ହ୍ଯଙ୍ଗିରସା ମହର୍ଷିଣା।
ପଠେଚ୍ଚ ଯୋ ବୈ ଶୃଣୁଯାଚ୍ଚ ନିତ୍ଯଦା
ନ ବିଦ୍ଯତେ ତସ୍ଯ ନରସ୍ଯ କିଲ୍ବିଷମ୍॥ 13-163-69 (87882)
ବିମୁଚ୍ଯତେ ଚାପି ସ ସର୍ବସଙ୍କରୈ-
ର୍ନ ଚାସ୍ଯ ଦୋଷୈରଭିଭୂଯତେ ମନଃ।
ବିଯୋନିଜାନାଂ ଚ ବିଜାନତେ ରୁତଂ
ଧ୍ରୁବାଂ ଚ କୀର୍ତିଂ ଲଭତେ ନରୋତ୍ତମଃ॥ ॥ 13-163-70 (87883)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 163 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-163-12 ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଃ ଫଲମ୍॥ 7-163-13 ଦିନସ୍ଯ ଦ୍ବେ ଭକ୍ତେ ତତ୍ର ଚତୁର୍ଥସ୍ଯ ଭକ୍ତସ୍ଯ କ୍ଷପଣମ୍। ଦ୍ବିରାତ୍ରମଭୋଜନମିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-163-16 ଯଜିଷ୍ଣୁଃ ଦେବତାପୂଜନଶୀଲଃ କୁଲେ ସ ଏବ ମହାନନ୍ନଦାତା ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-163-24 ଜ୍ଯେଷ୍ଠାମୂଲଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠମାସମ୍॥ 7-163-28 ମୃଜାବାନ୍ ବାହନାଢ୍ଯଶ୍ଚ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-163-31 ସର୍ବେଷୁ ମାସେଷ୍ବେକୈକସ୍ମିନ୍ପକ୍ଷେ ଗତେ ଦ୍ବିତୀଯପକ୍ଷେ ଭକ୍ତମେକଭକ୍ତମଶ୍ନାତି॥ 7-163-57 ଦୁଃଖିତସ୍ଯାର୍ଥମାନାଭ୍ଯାଂ ଦୁଃଖାନାଂ ପ୍ରତିଷେଧନମ୍ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-163-70 ବିଯୋନିଜାନାଂ ପକ୍ଷ୍ଯାଦୀନାଂ ରୁତଂ ଶବ୍ଦଂ ବିଜାନତେ ବିଜାନୀତେ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 164
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.164. ଅଧ୍ଯାଯଃ 164
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣି ଭୀଷ୍ମଂପ୍ରତି ଦରିଦ୍ରାଣାଂ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ବହୁଦ୍ରବ୍ଯସାଧ୍ଯତ୍ବେନ ଦୁଷ୍କରତଯା ତତ୍ଫଲପ୍ରାପ୍ତ୍ଯୈ ତତ୍ପ୍ରତିନିଧିକଥନପ୍ରାର୍ଥନା॥ 1 ॥ ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଏକୈକଦିନବୃଦ୍ଧ୍ଯା ମାସାବଧ୍ଯୁପବାସସ୍ଯ ଯଜ୍ଞପ୍ରତିନିଧିତ୍ବକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପିତାମହେନ ବିଧିବଦ୍ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ମହାତ୍ମନା।
ଗୁଣାଶ୍ଚୈଷାଂ ଯଥାତଥ୍ଯଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-164-1 (87884)
ନ ତୈ ଶକ୍ଯା ଦରିଦ୍ରେଣ ଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ପିତାମହ।
ବହୂପକରଣା ଯଜ୍ଞା ନାନାସମ୍ଭାରବିସ୍ତରାଃ॥ 13-164-2 (87885)
ପାର୍ଥିବୈ ରାଜପୁତ୍ରୈର୍ବା ଶକ୍ଯାଃ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ପିତାମହ।
ନାର୍ଥନ୍ଯୂନୈରବଗୁଣୈରେକାତ୍ମଭିରସଂହତୈଃ॥ 13-164-3 (87886)
ଯୋ ଦରିଦ୍ରୈରପି ବିଧିଃ ଶକ୍ଯଃ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ସଦା ଭବେତ୍।
ଅର୍ଥନ୍ଯୂନୈରବଗୁଣୈରେକାତ୍ମଭିରସଂହତୈଃ।
ତୁଲ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞଫଲୈରେତୈସ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-164-4 (87887)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-164-5x (7369)
ଇଦମଙ୍ଗିରସା ପ୍ରୋକ୍ତମୁପବାସଫଲାତ୍ମକମ୍।
ବିଧିଂ ଯଜ୍ଞଫଲୈସ୍ତୁଲ୍ଯଂ ତନ୍ନିବୋଧ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-164-5 (87888)
ଯସ୍ତୁ କଲ୍ଯଂ ତଥା ସାଯଂ ଭୁଞ୍ଜାନୋ ନାନ୍ତରା ପିବେତ୍।
ଅହିଂସାନିରତୋ ନିତ୍ଯଂ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍।
ଷଡ୍ଭିରେବ ସ ବର୍ଷୈସ୍ତୁ ସିଧ୍ଯତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-164-6 (87889)
ତପ୍ତକାଞ୍ଚନବର୍ଣଂ ଚ ବିମାନଂ ଲଭତେ ନରଃ।
ଦେବସ୍ତ୍ରୀଣାମଧୀବାସେ ନୃତ୍ତଗୀତନିନାଦିତେ।
ପ୍ରାଜାପତ୍ଯେ ବସେତ୍ପଦ୍ମଂ ବର୍ଷାଣାମଗ୍ନିସନ୍ନିଭେ॥ 13-164-7 (87890)
ତ୍ରୀଣି ବର୍ଷାଣି ଯଃ ପ୍ରାଶେତ୍ସତତଂ ତ୍ବେକଭୋଜନମ୍।
ଧର୍ମତ୍ନୀରତୋ ନିତ୍ଯମଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ଯଜ୍ଞଂ ବହୁସୁବର୍ଣଂ ବା ବାସବପ୍ରିଯମାଚରେତ୍॥ 13-164-8 (87891)
ସତ୍ଯବାନ୍ଦାନଶୀଲଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଶ୍ଚାନସୂଯକଃ।
କ୍ଷାନ୍ତୋ ଦାନ୍ତୋ ଜିତକ୍ରୋଧଃ ସ ଗଚ୍ଛତି ପରାଂ ଗତିମ୍॥ 13-164-9 (87892)
ପାଣ୍ଡୁରାଭ୍ରପତୀକାଶେ ବିମାନେ ହଂସଲକ୍ଷଣେ।
ଦ୍ବେ ସମାପ୍ତେ ତତଃ ପଦ୍ମେ ସୋପ୍ସରୋଭିର୍ବସେତ୍ସହ॥ 13-164-10 (87893)
ଦ୍ବିତୀଯେ ଦିବସେ ଯସ୍ତୁ ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-11 (87894)
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯପରୋ ନିତ୍ଯଂ ନିତ୍ଯଂ କଲ୍ଯପ୍ରବୋଧନଃ।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମାନବଃ॥ 13-164-12 (87895)
ହଂସସାରସଯୁକ୍ତଂ ଚ ବିମାନଂ ଲଭତେ ନରଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକେ ଚ ବସତେ ବରସ୍ତ୍ରୀଭିଃ ସମାବୃତଃ॥ 13-164-13 (87896)
ତୃତୀଯେ ଦିବସେ ଯସ୍ତୁ ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-14 (87897)
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯପରୋ ନିତ୍ଯଂ ନିତ୍ଯଂ କଲ୍ଯପ୍ରବୋଧନଃ।
ଅତିରାତ୍ରସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-164-15 (87898)
ମଯୂରହଂସଯୁକ୍ତଂ ଚ ବିମାନଂ ଲଭତେ ନରଃ।
ସପ୍ତର୍ଷୀଣାଂ ସଦା ଲୋକେ ସୋପ୍ସରୋଭିର୍ବସେତ୍ସହ।
ନିବର୍ତନଂ ଚ ତତ୍ରାସ୍ଯ ତ୍ରୀଣି ପଦ୍ମାନି ବୈ ବିଦୁଃ॥ 13-164-16 (87899)
ଦିବସେ ଯଶ୍ଚତୁର୍ଥେ ତୁ ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍।
ବାଜପେଯସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୀତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍। 13-164-17 (87900)
ଇନ୍ଦ୍ରିକନ୍ଯାଭିରୂଢଂ ଚ ବିମାନ ଲଭତେ ନରଃ।
ସାଗରସ୍ଯ ଚ ପର୍ଯନ୍ତେ ବାସବଂ ଲୋକମାବସେତ୍।
ଦେବରାଜସ୍ଯ ଚ କ୍ରୀଡାଂ ନିତ୍ଯକାଲମବେକ୍ଷତେ॥ 13-164-18 (87901)
ଦିବସେ ପଞ୍ଚମେ ଯସ୍ତୁ ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାଦୈକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-19 (87902)
ଅଲୁବ୍ଧଃ। ସତ୍ଯବାଦୀ ଚ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଶ୍ଚାବିହିଂସକଃ।
ଅନସୂଯୁରପାପସ୍ଥୋ ଦ୍ବାଦଶାହଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-164-20 (87903)
ଜାମ୍ବୂନଦମଯଂ ଦିବ୍ଯଂ ବିମାନଂ ହଂସଲକ୍ଷଣମ୍।
ସୂର୍ଯମାଲାସମାଭାସମାରୋହେତ୍ପାଣ୍ଡୁରଂ ଗୁହମ୍॥ 13-164-21 (87904)
ଆବର୍ତନାନି ଚତ୍ବାରି ତଥା ପଦ୍ମାନି ଦ୍ବାଦଶ।
ଶରାଗ୍ନିପରିମାଣଂ ଚ ତତ୍ରାସୌ ବସତେ ସୁଖମ୍॥ 13-164-22 (87905)
ଦିବସେ ଯସ୍ତୁ ଷଷ୍ଠେ ବୈ ମୁନିଃ ପ୍ରାଶେତ ଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-23 (87906)
ସଦା ତ୍ରିଷବଣସ୍ନାଯୀ ବ୍ରହ୍ମଚାର୍ଯନସୂଯକଃ।
ଗବାମଯନଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-164-24 (87907)
ଅଗ୍ନିଜ୍ବାଲାସମାଭାସଂ ହଂସବର୍ହିଣସେବିତମ୍।
ଶାତକୁମ୍ଭସମାଯୁକ୍ତଂ ସାଧଯେଦ୍ଯାନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-164-25 (87908)
ତଥୈବାପ୍ସରସାମଙ୍କେ ପ୍ରତିସୁପ୍ତଃ ପ୍ରବୋଧ୍ଯତେ।
ନୂପୁରାଣାଂ ନିନାଦେନ ମେଖଲାନାଂ ଚ ନିଃସ୍ବନୈଃ॥ 13-164-26 (87909)
କୋଟୀସହସ୍ରଂ ବର୍ଷାଣାଂ ତ୍ରୀଣି କୋଟିଶତାନି ଚ।
ପଦ୍ମାନ୍ଯଷ୍ଟାଦଶ ତଥା ପତାକେ ଦ୍ବେ ତଥୈବ ଚ॥ 13-164-27 (87910)
ଅଯୁତାନି ଚ ପଞ୍ଚଶଦୃକ୍ଷଚର୍ମଶତସ୍ଯ ଚ।
ଲୋମ୍ନାଂ ପ୍ରମାଣେନ ସମଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-164-28 (87911)
ଦିବସେ ସପ୍ତମେ ଯସ୍ତୁ ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-29 (87912)
ସରସ୍ବତୀଂ ଗୋପଯାନୋ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ସମାଚରନ୍।
ସୁମନୋବର୍ଣକଂ ଚୈବ ମଧୁ ମାଂସଂ ଚ ବର୍ଜଯନ୍॥ 13-164-30 (87913)
ପୁରୁଷୋ ମରୁତାଂ ଲୋକମିନ୍ଦ୍ରଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ତତ୍ରତତ୍ର ହି ସିଦ୍ଧାର୍ଥୋ ଦେବକନ୍ଯାଭିରୁହ୍ଯତେ॥ 13-164-31 (87914)
ଫଲଂ ବହୁସୁବର୍ଣସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଲଭତେ ନରଃ।
ସଙ୍ଖ୍ଯାମତିଗୁଣାଂ ଚାପି ତେଷୁ ଲୋକେଷୁ ମୋଦତେ॥ 13-164-32 (87915)
ଯସ୍ତୁ ସଂବତ୍ସରଂ କ୍ଷାନ୍ତୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେଽହନ୍ଯଷ୍ଟମେ ନରଃ।
ଦେବକାର୍ଯପରୋ ନିତ୍ଯଂ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-33 (87916)
ପୌଣ୍ଡରୀକସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍।
ପଦ୍ମବର୍ଣନିଭଂ ଚୈବ ବିମାନମଧିରୋହତି॥ 13-164-34 (87917)
ମୃଷ୍ଟାଃ କନକଗୌର୍ଯଶ୍ଚ ନାର୍ଯଃ ଶ୍ଯାମାସ୍ତଥା ପରାଃ।
ବଯୋରୂପବିଲାସିନ୍ଯୋ ଲଭତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-164-35 (87918)
ଯସ୍ତୁ ସଂବତ୍ସରଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନବମେନବମେଽହନି।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-36 (87919)
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍।
ପୁଣ୍ଡରୀକପ୍ରକାଶଂ ଚ ବିମାନଂ ଲଭତେ ନରଃ॥ 13-164-37 (87920)
ଦୀପ୍ତସୂର୍ଯାଗ୍ନିତେଜୋଭିର୍ଦିବ୍ଯମାଲାଭିରେବ ଚ।
ନୀଯତେ ରୁଦ୍ରକନ୍ଯାଭିଃ ସୋନ୍ତରିକ୍ଷଂ ସନାତନମ୍॥ 13-164-38 (87921)
ଅଷ୍ଟାଦଶସହସ୍ରାଣି ବର୍ଷାଣାଂ କଲ୍ପମେବ ଚ।
କୋଟୀଶତସହସ୍ରଂ ଚ ତେଷୁ ଲୋକେଷୁ ମୋଦତେ॥ 13-164-39 (87922)
ଯସ୍ତୁ ସଂବତ୍ସରଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଦଶାହେ ବୈ ଗତେଗତେ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶ ମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-40 (87923)
ବ୍ରହ୍ମକନ୍ଯାନିବାସେ ସ ସର୍ବଭୂତମନୋହରେ।
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-164-41 (87924)
ରୂପବତ୍ଯଶ୍ଚ ତଂ କନ୍ଯା ରମଯନ୍ତି ସଦା ନରମ୍।
ନୀଲୋତ୍ପଲନିଭୈର୍ବର୍ଣୈ ରକ୍ତୋତ୍ପଲନିଭୈସ୍ତଥା॥ 13-164-42 (87925)
ବିମାନଂ ମଣ୍ଡଲାବର୍ତମାବର୍ତଗହନାକୁଲମ୍।
ସାଗରୋର୍ମିପ୍ରତୀକାଶଂ ସ ଲଭେଦ୍ଯାନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-164-43 (87926)
ବିଚିତ୍ରମଣିମାଲାଭିର୍ନାଦିତଂ ଶଙ୍ଖନିଃସ୍ବନୈଃ।
ସ୍ଫାଟିକୈର୍ବଜ୍ରସାରୈଶ୍ଚ ସ୍ତମ୍ଭୈଃ ସୁକୃତବେଦିକମ୍।
ଆରୋହତି ମହଦ୍ଯାନଂ ହଂସସାରସବାହନମ୍॥ 13-164-44 (87927)
ଏକାଦଶେ ତୁ ଦିବସେ ଯଃ ପ୍ରାପ୍ତେ ପ୍ରାଶତେ ହବିଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-45 (87928)
ପରିସ୍ତ୍ରିଯଂ ନାଭିଲଷେଦ୍ବାଚାଥ ମନସାଽପି ବା।
ଅନୃତଂ ଚ ନ ଭାଷେତ ମାତାପିତ୍ରୋଃକ କୃତେଽପି ବା।
ଅଭିଗଚ୍ଛେନ୍ମହାଦେବଂ ବିମାନସ୍ଥଂ ମହାବଲମ୍॥ 13-164-46 (87929)
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍।
ସ୍ବାଯଂଭୁବଂ ଚ ପଶ୍ଯେତ ବିମାନଂ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍॥ 13-164-47 (87930)
କୁମାର୍ଯଃ କାଞ୍ଚନାଭାସା ରୂପବତ୍ଯୋ ନଯନ୍ତି ତମ୍।
ରୁଦ୍ରାଣାଂ ତମଧୀବାସଂ ଦିବି ଦିବ୍ଯଂ ମନୋହରମ୍॥ 13-164-48 (87931)
ବର୍ଷାଣ୍ଯପରିମେଯାନି ଯୁଗାନ୍ତମପି ଚାବସେତ୍।
କୋଟୀଶତସହସ୍ରଂ ଚ ଦଶକୋଟିଶତାନି ଚ॥ 13-164-49 (87932)
ରୁଦ୍ରଂ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରଣମତେ ଦେବଦାନବସମ୍ମତମ୍।
ସ ତସ୍ମୈ ଦର୍ଶନଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଦିବସେଦିବସେ ଭବେତ୍॥ 13-164-50 (87933)
ଦିବସେ ଦ୍ବାଦଶେ ଯସ୍ତୁ ପ୍ରାପ୍ତୋ ବୈ ପ୍ରାଶତେ ହବିଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶ ମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-51 (87934)
ନିଯମେନ ସମାଯୁକ୍ତଃ ସର୍ବମେଧଫଲଂ ଲଭେତ।
ଆଦିତ୍ଯୈର୍ଦ୍ବାଦଶୈସ୍ତସ୍ଯ ବିମାନଂ ସଂବିଧୀଯତେ॥ 13-164-52 (87935)
ମଣିମୁକ୍ତାପ୍ରବାଲୈଶ୍ଚ ମହାର୍ହୈରୁପଶୋଭିତମ୍।
ହଂସଭାସା ପରିକ୍ଷିପ୍ତଂ ନାଗବୀଥୀସମାକୁଲମ୍॥ 13-164-53 (87936)
ମଯୂରୈଶ୍ଚକ୍ରବାକୈଶ୍ଚ କୂଜଦ୍ଭିରୁପଶୋଭିତମ୍।
ଅଟ୍ଟୈର୍ମହଦ୍ଭିଃ ସଂଯୁକ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-164-54 (87937)
ନିତ୍ଯମାବସଥଂ ରାଜନ୍ନରନାରୀସମାବୃତମ୍।
ଋଷିରେବଂ ମହାଭାଗସ୍ତ୍ବଙ୍ଗିରାଃ ପ୍ରାହ ଧର୍ମିବିତ୍॥ 13-164-55 (87938)
ତ୍ରଯୋଦଶେ ତୁ ଦିବସେ ପ୍ରାପ୍ତେ ଯଃ ପ୍ରାଶତେ ହବିଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶ ମାସାନ୍ବୈ ଦେବସତ୍ରଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-164-56 (87939)
ରକ୍ତପଦ୍ମୋଦଯଂ ନାମ ବିମାନଂ ସାଧଯେନ୍ନରଃ।
ଜାତରୂପପ୍ରଯୁକ୍ତଂ ଚ ରତ୍ନସଞ୍ଚଯଭୂଷିତମ୍॥ 13-164-57 (87940)
ଦେବକନ୍ଯାଭିରାକୀର୍ଣଂ ଦିବ୍ଯାଭରଣଭୂଷିତମ୍।
ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧୋଦଯଂ ଦିବ୍ଯଂ ବାଦିତ୍ରୈରୁପଶୋଭିତମ୍॥ 13-164-58 (87941)
ତତ୍ର ଶଙ୍କୁପତାକେ ଦ୍ବେ ଯୁଗାନ୍ତଂ କଲ୍ପମେବ ଚ।
ଅଯୁତାଯୁତଂ ତଥା ପଦ୍ମଂ ସମୁଦ୍ରଂ ଚ ତଥା ବସେତ୍॥ 13-164-59 (87942)
ଗୀତଗନ୍ଧର୍ବଘୋଷୈଶ୍ଚ ଭେରୀପଣବନିଃସ୍ବନୈଃ।
ସଦା ପ୍ରହ୍ଲାଦିତସ୍ତାଭିର୍ଦେବକନ୍ଯାଭିରୀଡ୍ଯତେ॥ 13-164-60 (87943)
ଚତୁର୍ଦଶେ ତୁ ଦିବସେ ଯଃ ପୂର୍ଣେ ପ୍ରାଶତେ ହବିଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ମହାମେଧଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-164-61 (87944)
ଅନିର୍ଦେଶ୍ଯବଯୋରୂପା ଦେବକନ୍ଯାଃ ସ୍ବଲଙ୍କୃତାଃ।
ମୃଷ୍ଟତପ୍ତାଙ୍ଗଦଧରା ବିମାନୈରୁପଯାନ୍ତି ତମ୍॥ 13-164-62 (87945)
କଲହଂସବିନିର୍ଘୋଷୈର୍ନୂପୁରାଣାଂ ଚ ନିଃଖନୈଃ।
କାଞ୍ଚୀନାଂ ଚ ସମୁତ୍କର୍ଷୈସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ନିବୋଧ୍ଯତେ॥ 13-164-63 (87946)
ଦେବକନ୍ଯାନିବାସେ ଚ ତସ୍ମିନ୍ବସତି ମାନବଃ।
ଜାହ୍ନବୀବାଲୁକାକୀର୍ଣଂ ପୂର୍ଣଂ ସଂବତ୍ସରଂ ନରଃ॥ 13-164-64 (87947)
ଯସ୍ତୁ ପକ୍ଷେ ଗତେ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଏକଭକ୍ତଂ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-65 (87948)
ରାଜସୂଯସହସ୍ରସ୍ଯ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍।
ଯାନମାରୋହତେ ଦିବ୍ଯଂ ହଂସବର୍ହିଣଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-164-66 (87949)
ମଣିମଣ୍ଡଲକୈଶ୍ଚିତ୍ରଂ ଜାତରୂପସମାବୃତମ୍।
ଦିବ୍ଯାଭରଣଶୋଭାଭିର୍ବରସ୍ତ୍ରୀଭିରଲଙ୍କୃତମ୍॥ 13-164-67 (87950)
ଏକସ୍ତମ୍ଭଂ ଚତୁର୍ଦ୍ବାରଂ ସପ୍ତଭୌମଂ ସୁମଙ୍ଗଲମ୍।
ବୈଜଯନ୍ତୀସହସ୍ରୈଶ୍ଚ ଶୋଭିତଂ ଗୀତନିଃସ୍ବନୈ।
ଦିବ୍ଯଂ ଦିବ୍ଯଗୁଣୋପେତଂ ବିମାନମଧିରୋହତି॥ 13-164-68 (87951)
ମଣିମୁକ୍ତାପ୍ରବାଲୈଶ୍ଚ ଭୂଷିତଂ ବୈଦ୍ଯୁତପ୍ରଭମ୍।
ବସେଦ୍ଯୁଗସହସ୍ରଂ ଚ ଖଡ୍ଗକୁଞ୍ଜରବାହନଃ॥ 13-164-69 (87952)
ଷୋଡଶେ ଦିବସେ ଯସ୍ତୁ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ପ୍ରାଶତେ ହବିଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ସୋମଯଜ୍ଞଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-164-70 (87953)
ସୋମକନ୍ଯାନିବାସେଷୁ ସୋଽଧ୍ଯାବସତି ନିତ୍ଯଶଃ।
ସୌମ୍ଯଗନ୍ଧାନୁଲିପ୍ତଶ୍ଚ କାମଚାରଗତିର୍ଭବେତ୍॥ 13-164-71 (87954)
ସୁଦର୍ଶନାଭିର୍ନାରୀଭିର୍ମଧୁରାଭିସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଅର୍ଚ୍ଯତେ ବୈ ବିମାନସ୍ଥଃ କାମଭୋଗୈଶ୍ଚ ସେବ୍ଯତେ॥ 13-164-72 (87955)
ଫଲଂ ପଦ୍ମଶତପ୍ରଖ୍ଯଂ ମହାକଲ୍ପଂ ଦଶାଧିକମ୍।
ଆବର୍ତନାନି ଚତ୍ବାରି ସାଧଯେଚ୍ଚାପ୍ଯସୌ ନରଃ॥ 13-164-73 (87956)
ଦିବସେ ସପ୍ତଦଶମେ ଯଃ ପ୍ରାପ୍ତେ ପ୍ରାଶତେ ହବିଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-74 (87957)
ସ୍ଥାନଂ ବାରୁଣମୈନ୍ଦ୍ରଂ ଚ ରୌଦ୍ରଂ ବାଽପ୍ଯଧିଗଚ୍ଛତି॥ 13-164-75 (87958)
ମାରୁତଂ ଶଯନଂ ଚୈବ ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ସ ଗଚ୍ଛତି।
ତତ୍ର ଦୈବତକନ୍ଯାଭିରାସନେନୋପଚର୍ଯତେ॥ 13-164-76 (87959)
ଭୂର୍ଭୁବଃସ୍ବଶ୍ଚ ଦେବର୍ଷିର୍ବିଶ୍ବରୂପମବେକ୍ଷତେ।
ତତ୍ର ଦେବାଧିଦେବସ୍ଯ କୁମାର୍ଯୋ ରମଯନ୍ତି ତମ୍।
ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶଦ୍ରୂପଦାରିଣ୍ଯୋ ମଧୁରାଃ ସମଲଙ୍କୃତାଃ॥ 13-164-77 (87960)
ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯାବୁଭୌ ଯାବଦ୍ଗଗତେ ଚରତଃ ପ୍ରଭୋ।
ତାବଚ୍ଚରତ୍ଯସୌ ଧୀରଃ ସୁଧାତୁଲ୍ଯରସାଶନଃ॥ 13-164-78 (87961)
ଅଷ୍ଟାଦଶେ ଯୋ ଦିବସେ ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ସପ୍ତଲୋକାନ୍ସ ପଶ୍ଯତି॥ 13-164-79 (87962)
ରଥୈଃ ସ ନନ୍ଦିଘୋଷୈଶ୍ଚ ପୃଷ୍ଠତଃ ସୋଽନୁଗମ୍ଯତେ।
ଦେବକନ୍ଯାଧିରୂଢୈସ୍ତୁ ଭ୍ରାଜମାନୈଃ ସ୍ବଲଂକୃତୈଃ॥ 13-164-80 (87963)
ବ୍ଯାଘ୍ରସିଂହପ୍ରଯୁକ୍ତଂ ଚ ମେଘସ୍ବନନିନାଦିତମ୍।
ବିମାନମୁତ୍ତମଂ ଦିବ୍ଯଂ ସୁସୁଖି ହ୍ଯଧିରୋହତି॥ 13-164-81 (87964)
ତତ୍ର କଲ୍ପସହସ୍ରଂ ସ କନ୍ଯାଭିଃ ସହ ମୋଦତେ।
ସୁଧାରସଂ ଚ ଭୁଞ୍ଜୀତ ଅମୃତୋପମମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-164-82 (87965)
ଏକୋନବିଂଶଦିବସେ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଏକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ସପ୍ତ ଲୋକାନ୍ସ ପଶ୍ଯତି॥ 13-164-83 (87966)
ଉତ୍ତମଂ ଲଭତେ ସ୍ଥାନମପ୍ସରୋଗଣସେବିତମ୍।
ଗନ୍ଧର୍ବୈରୁପଗୀତଂ ଚ ବିମାନଂ ସୂର୍ଯବର୍ଚସମ୍॥ 13-164-84 (87967)
ତତ୍ରାମରବରସ୍ତ୍ରୀଭିର୍ମୋଦତେ ବିଗତଜ୍ବରଃ।
ଦିବ୍ଯାମ୍ବରଧରଃ ଶ୍ରୀମାନଯୁତାନାଂ ଶତଂଶତମ୍॥ 13-164-85 (87968)
ପୂର୍ଣେଽଥ ବିଂଶେ ଦିବସେ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ହ୍ଯେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ସତ୍ଯବାଦୀ ଧୃତବ୍ରତଃ॥ 13-164-86 (87969)
ଅମାଂସାଶୀ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସର୍ବଭୂତହିତେ ରତଃ।
ସ ଲୋକାନ୍ବିପୁଲାନ୍ରମ୍ଯାନାଦିତ୍ଯାନାମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-164-87 (87970)
ଗନ୍ଧର୍ବୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ଦିବ୍ଯମାଲ୍ଯାନୁଲେପନୈଃ।
ବିମାନୈଃ କାଞ୍ଚନୈର୍ହୃଦ୍ଯୈଃ ପୃଷ୍ଠତଶ୍ଚାନୁଗମ୍ଯତେ॥ 13-164-88 (87971)
ଏକବିଂଶୋ ତୁ ଦିବସେ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ହ୍ଯେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍।
ଲୋକମୌଶନସଂ ଦିବ୍ଯଂ ଶକ୍ରଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-164-89 (87972)
ଅଶ୍ବିନୋର୍ମରୁତାଂ ଚୈବ ସୁଖେଷ୍ବଭିରତଃ ସଦା।
ଅନଭିଜ୍ଞଶ୍ଚ ଦୁଃଖାନାଂ ବିମାନବରମାସ୍ଥିତଃ।
ସେବ୍ଯମାନୋ ବରସ୍ତ୍ରୀଭିଃ କ୍ରୀଡତ୍ଯମରବତ୍ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-164-90 (87973)
ଦ୍ବାବିଂଶେ ଦିବସେ ପ୍ରାପ୍ତେ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ହ୍ଯେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶ ମାସାନ୍ବୈ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-91 (87974)
ଅହିଂସାନିରତୋ ଧୀମାନ୍ସତ୍ଯବାଗନସୂଯକଃ।
ଲୋକାନ୍ବସୂନାମାପ୍ନୋତି ଦିବାକରସମପ୍ରଭଃ॥ 13-164-92 (87975)
କାମଚାରୀ ସୁଧାହାରୋ ବିମାନବରମାସ୍ଥିତଃ।
ରମତେ ଦେବକନ୍ଯାଭିର୍ଦିବ୍ଯାଭରଣଭୂଷିତଃ॥ 13-164-93 (87976)
ତ୍ରଯୋବିଂଶେ ତୁ ଦିବସେ ପ୍ରାଶେଦ୍ଯସ୍ତ୍ବେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ମିତାହାରୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ବାଯୋରୁଶନସସ୍ଚୈବ ରୁଦ୍ରଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-164-94 (87977)
କାମଚାରୀ କାମଗମଃ ପୂଜ୍ଯମାନୋଽପ୍ସରୋଗଣୈଃ।
ଅନେକଯୁଗପର୍ଯନ୍ତଂ ବିମାନବରମାସ୍ଥିତଃ।
ରମତେ ଦେବକନ୍ଯାଭିର୍ଦିବ୍ଯାଭରଣଭୂଷିତଃ॥ 13-164-95 (87978)
ଚତୁର୍ବିଂଶେ ତୁ ଦିବସେ ଯଃ ପ୍ରାପ୍ତେ ପ୍ରାଶତେ ହବିଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂଶ୍ଚ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍।
ଆଦିତ୍ଯାନାମଧୀବାସେ ମୋଦମାନୋ ବସେଚ୍ଚିରମ୍॥ 13-164-96 (87979)
ଦିବ୍ଯମାଲ୍ଯାମ୍ବରଧରୋ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧାନୁଲେପନଃ।
ବିମାନେ କାଞ୍ଚନେ ଦିବ୍ଯେ ହଂସଯୁକ୍ତେ ମନୋରମେ।
ରମତେ ଦେବକନ୍ଯାନାଂ ସହସ୍ରୈରଯୁତୈସ୍ତଥା॥ 13-164-97 (87980)
ପଞ୍ଚବିଂଶେ ତୁ ଦିବସେ ଯଃ ପ୍ରାଶେଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ପୁଷ୍କଲଂ ଯାନମାରୁହେତ୍॥ 13-164-98 (87981)
ସିଂହବ୍ଯାଗ୍ରପ୍ରଯୁକ୍ତୈସ୍ତୁ ମେଘନିଃସ୍ବନନାଦିତୈଃ।
ସ ରଥୈର୍ନନ୍ଦିଘୋଷୈଶ୍ଚ ପୃଷ୍ଠତୋ ହ୍ଯନୁଗମ୍ଯତେ।
ଦେବକନ୍ଯାସମାରୂଢୈଃ କାଞ୍ଚନୈର୍ବିମଲୈଃ ଶୁଭୈଃ॥ 13-164-99 (87982)
ବିମାନମୁତ୍ତମଂ ଦିବ୍ଯମାସ୍ଥାଯ ସୁମନୋହରମ୍।
ତତ୍ର କଲ୍ପସହସ୍ରଂ ବୈ ବସତେ ସ୍ତ୍ରୀଶତାବୃତେ।
ସୁଧାରସଂ ଚୋପଜୀବନ୍ନମୃତୋପମମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-164-100 (87983)
ଷଡ୍ବିଂଶେ ଦିବସେ ଯସ୍ତୁ ପ୍ରକୁର୍ଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ନିଯତୋ ନିଯତାଶନଃ।
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯୋ ବୀତରାଗୋ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-101 (87984)
ସ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମହାଭାଗଃ ପୂଜ୍ଯମାନୋଽପ୍ସରୋଗଣୈଃ।
ସପ୍ତାନାଂ ମରୁତାଂ ଲୋକାନ୍ବସୂନାଂ ଚାପି ସୋଶ୍ନୁତେ॥ 13-164-102 (87985)
ବିମାନୈଃ ସ୍ଫାଟିକୈର୍ଦିବ୍ଯୈଃଇ ସର୍ବରତ୍ନୈରଲଙ୍କୃତୈଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚି ପୂଜ୍ଯମାନଃ ପ୍ରମୋଦତେ।
ଦ୍ବେଽର୍ବୁଦାନାଂ ସହସ୍ରେ ତୁ ଦିବ୍ଯେ ଦିବ୍ଯେନ ତେଜସା॥ 13-164-103 (87986)
ସପ୍ତବିଂଶେଽଥ ଦିବସେ ଯଃ କୁର୍ଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ଜୁହ୍ବାନୋ ଜାତବେଦସମ୍॥ 13-164-104 (87987)
ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ବିପୁଲଂ ଦେବଲୋକେ ଚ ପୂଜ୍ଯତେ।
ଅମୃତାଶୀ ବସଂସ୍ତତ୍ର ସ ବିତୃପଃ ପ୍ରମୋଦତେ॥ 13-164-105 (87988)
ଦେବର୍ଷିଚରିତାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ରାଜର୍ଷିଭିରନୁଷ୍ଠିତାନ୍।
ଅଧ୍ଯାବସତି ଦିବ୍ଯାତ୍ମା ବିମାନବରମାସ୍ଥିତଃ॥ 13-164-106 (87989)
ସ୍ତ୍ରୀଭିର୍ମିନୋଭିରାମାଭୀ ରମମାଣୋ ମଦୋତ୍କଟଃ।
ଯୁଗକଲ୍ପସହସ୍ରାଣି ତ୍ରୀଣ୍ଯାବସତି ବୈ ସୁଖମ୍॥ 13-164-107 (87990)
ଯୋଽଷ୍ଟାବିଂଶେ ତୁ ଦିବସେ ପ୍ରାଶ୍ନୀଯାଦେକଭୋଜନମ୍।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶମାସାଂସ୍ତୁ ଜିତାତ୍ମା ବିଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-164-108 (87991)
ଫଲଂ ଦେବର୍ଷିଚରିତଂ ବିପୁଲଂ ସମୁପାଶ୍ନୁତେ।
ଭୋଗବାଂସ୍ତେଜସା ଭାତି ସହସ୍ରାଂଶୁରିବାମଲଃ॥ 13-164-109 (87992)
ସୁକୁମାର୍ଯଶ୍ଚ ନାର୍ଯସ୍ତଂ ରମମାଣାଃ ସୁବର୍ଚସଃ।
ପୀନସ୍ତନୋରୁଜଘନା ଦିବ୍ଯାଭରଣଭୂଷିତାଃ॥ 13-164-110 (87993)
ରମଯନ୍ତି ମନଃକାନ୍ତା ବିମାନେ ସୂର୍ଯସନ୍ନିବେ।
ସର୍ବକାମଗମେ ଦିବ୍ଯେ କଲ୍ପାଯୁତଶତଂ ସମାଃ॥ 13-164-111 (87994)
ଏକୋନତ୍ରିଂଶଦିବସେ ଯଃ ପ୍ରାଶେଦେକଭୋଜନମ୍।
ତସ୍ଯ ଲୋକାଃ ଶୁଭା ଦିବ୍ଯା ଦେବରାଜର୍ଷିପୂଜିତାଃ॥
ତସ୍ଯ ଲୋକାଃ ଶୁଭା ଦିବ୍ଯା ଦେବରାଜର୍ଷିପୂଜିତାଃ॥ 13-164-112 (87995)
ବିମାନଂ ସୂର୍ଯଚନ୍ଦ୍ରାଭଂ ଦିବ୍ଯଂ ସମଧିଗଚ୍ଛତି।
ଜାତରୂପମଯଂ ଯୁକ୍ତଂ ସର୍ବରତ୍ନସମନ୍ବିତମ୍।
ଅପ୍ସରୋଗଣସଙ୍କୀର୍ଣଂ ଗନ୍ଧର୍ବୈରଭିନାଦିତମ୍॥ 13-164-113 (87996)
ତତ୍ର ଚୈନଂ ଶୁଭା ନାର୍ଯୋ ଦିବ୍ଯାଭରଣଭୂଷିତାଃ।
ମନୋଭିରାମା ମଧୁରା ରମଯନ୍ତି ମଦୋତ୍କଟାଃ॥ 13-164-114 (87997)
ଭୋଗବାଂସ୍ତେଜସା ଯୁକ୍ତୋ ବୈଶ୍ବାନରସମପ୍ରଭଃ।
ଦିବ୍ଯୋ ଦିବ୍ଯେନ ବପୁଷା ଭ୍ରାଜମାନ ଇବାମରଃ॥ 13-164-115 (87998)
ବସୂନାଂ ମରୁତାଂ ଚୈବ ସାଧ୍ଯାନାମଶ୍ବିନୋସ୍ତଥା।
ରୁଦ୍ରାଣାଂ ଚ ତଥା ଲୋକଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-164-116 (87999)
ଯସ୍ତୁ ମାସେ ଗତେ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଏକଭକ୍ତଂ ସମାହିତଃ।
ସଦା ଦ୍ବାଦଶ ମାସାନ୍ବୈ ବ୍ରହ୍ମ୍ଲୋକମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-164-117 (88000)
ସୁଧାରସକୃତାହାର ଶ୍ରୀମାନ୍ସର୍ବମନୋହରଃ।
ତେଜସା ବପୁଷା ଲକ୍ଷ୍ମ୍ଯା ଭ୍ରାଜତେ ରଶ୍ମିବାନିବ॥ 13-164-118 (88001)
ଦିବ୍ଯମାଲ୍ଯାମ୍ବରଧରୋ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧାନୁଲେପନଃ।
ସୁଖେଷ୍ବଭିରତୋ ଭୋଗୀ ଦୁଃଖାନାମବିଜାନକଃ॥ 13-164-119 (88002)
ସ୍ବଯଂପ୍ରଭାଭିର୍ନାରୀଭିର୍ବିମାନସ୍ଥୋ ମହୀଯତେ।
ରୁଦ୍ରଦେବର୍ଷିକନ୍ଯାଭିଃ ସତତଂ ଚାଭିପୂଜ୍ଯତେ॥ 13-164-120 (88003)
ନାନାରମଣରୂପାଭିର୍ନାନାରାଗାଭିରେବ ଚ।
ନାନାମଧୁରଭାଷାଭିର୍ନାନାରତିଭିରେବ ଚ॥ 13-164-121 (88004)
ବିମାନେ ଗଗନାକାରେ ସୂର୍ଯବୈଡୂର୍ଯସନ୍ନିଭେ।
ପୃଷ୍ଠତଃ ସୋମସଙ୍କରୋ ଉଦର୍କେ ଚାଭ୍ରସନ୍ନିଭେ॥ 13-164-122 (88005)
ଦକ୍ଷିଣାଯାଂ ତୁ ରକ୍ତାଭେ ଅଧସ୍ତାନ୍ନୀଲମଣ୍ଡଲେ।
ଊର୍ଧ୍ବଂ ବିଚିତ୍ରସଙ୍କାଶେ ନୈକୋ ବସତି ପୂଜିତଃ॥ 13-164-123 (88006)
ଯାବଦ୍ବର୍ଷସହସ୍ରଂ ବୈ ଜମ୍ବୂଦ୍ବୀପେ ପ୍ରବର୍ଷତି।
ତାବତ୍ସଂବତ୍ସରାଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ବ୍ରହ୍ମଲୋକେଽସ୍ଯ ଧୀମତଃ॥ 13-164-124 (88007)
ବିପ୍ରୁଷଶ୍ଚୈବ ଯାବନ୍ତ୍ଯୋ ନିପତନ୍ତି ନଭସ୍ତଲାତ୍।
ବର୍ଷାସୁ ବର୍ଷତସ୍ତାବନ୍ନିବସତ୍ଯମରପ୍ରଭଃ॥ 13-164-125 (88008)
ମାସୋପବାସୀ ବର୍ଷୈସ୍ତୁ ଦଶଭିଃ ସ୍ବର୍ଗମୁତ୍ତମମ୍।
ମହର୍ଷିତ୍ବମଥାସାଦ୍ଯ ସଶରୀରଗତିର୍ଭବେତ୍॥ 13-164-126 (88009)
ମୁନିର୍ଦାନ୍ତୋ ଜିତକ୍ରୋଧୋ ଜିତଶିଶ୍ନୋଦରଃ ସଦା।
ଜୁହ୍ବନ୍ନଗ୍ନୀଂଶ୍ଚ ନିଯତଃ ସନ୍ଧ୍ଯୋପାସନସେବିତା॥ 13-164-127 (88010)
ବହୁଭିର୍ନିଯମୈରେବଂ ଶୁଚିରଶ୍ନାତି ଯୋ ନରଃ।
ଅଭ୍ରାବକାଶଶୀଲଶ୍ଚ ତସ୍ଯ ଭାନୋରିବ ତ୍ବିଷଃ॥ 13-164-128 (88011)
ଦିବଂ ଗତ୍ବା ଶରୀରେଣ ସ୍ବେନ ରାଜନ୍ଯଥାଽମରଃ।
ସ୍ବର୍ଗଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଯଥାକାମମୁପଭୁଙ୍କ୍ତେ ତଥାବିଧଃ॥ 13-164-129 (88012)
ଏଥ ତେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯଜ୍ଞାନାଂ ବିଧିରୁତ୍ତମଃ।
ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୋ ହ୍ଯାନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ଉପବାସଫଲାତ୍ମକଃ। 13-164-130 (88013)
ଦରିଦ୍ରୈର୍ମନୁଜୈଃ ପାର୍ଥ ପ୍ରାପ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞଫଲଂ ଯଥା॥
ଦେବଦ୍ବିଜାତିପୂଜାଯାଂ ରତୋ ଭରତସତ୍ତମମ୍॥ 13-164-131 (88014)
ଉପବାସବିଧିସ୍ତ୍ବେଷ ବିସ୍ତରେଣ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ନିଯତେଷ୍ବପ୍ରମତ୍ତେଷୁ ଶୌଚବତ୍ସୁ ମହାତ୍ମସୁ॥ 13-164-132 (88015)
ଦମ୍ଭଦ୍ରୋହନିବୃତ୍ତେଷୁ କୃତବୁଦ୍ଧିଷୁ ଭାରତ।
ଅଚଲେଷ୍ବପ୍ରକମ୍ପେଷୁ ମା ତେ ଭୂଦତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ ॥ 13-164-133 (88016)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଃଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 164 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-164-3 ଅବଗୁଣୈର୍ନିର୍ଗୁଣୈଃ। ଏକାତ୍ମଭିରେକାକିଭିଃ। ଅତ ଏବାସଂହତୈରସହାଯୈଃ॥ 7-164-6 କଲ୍ଯଂ ପ୍ରାତଃ॥ 7-164-10 ସଗାପ୍ତେ ସମ୍ପୂର୍ଣେ ଦ୍ବେ ପଦ୍ମେ ବର୍ଷାଣୀତି ଶେଷଃ। ଶତକୋଟଯ ଏକଂ ପଦ୍ମମ୍॥ 7-164-16 ନିବର୍ତନଂ ନିଯମେନ ବର୍ତନମ୍॥ 7-164-22 ଆବର୍ତନାନି ବର୍ଷାଣି ଚତ୍ବାରି ଦ୍ବାଦଶଚେତି ଷୋଡଶ ପଦ୍ମାନି। ତଥା ଶରାଗ୍ନିରିତି ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶତ୍। ଏବମେକପଞ୍ଚାଶତ୍ପଦ୍ମାନି॥ 7-164-27 ପତାକା ମହାପଦ୍ମାଖ୍ଯସଂଖ୍ଯାବିଶେଷଃ॥ 7-164-30 ସୁମନୋବର୍ଣକଂ ସ୍ରକ୍ଚ୍ନ୍ଦନାଦି॥ 7-164-59 ଶଙ୍କୁପତାକେ ସଂଖ୍ଯାବିଶେଷୌ॥ 7-164-82 ସୁଧା ଅମୃତମ୍। ଅମୃତଂ ଦେବଭୋଗ୍ଯଂ ତଦୁପମମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 165
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.165. ଅଧ୍ଯାଯଃ 165
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ତତ୍ବସୃଷ୍ଟିପ୍ରତିପାଦକରୁଦ୍ରସନତ୍କୁମାରସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପିତାମହେନ କଥିତା ଦାନଧର୍ମାଶ୍ରିତାଃ କଥାଃ।
ମଯା ଶ୍ରୁତା ଋଷୀଣାଂ ତୁ ସଂନିଧୌ କେଶବସ୍ଯ ଚ॥ 13-165-1 (88017)
ପୁନଃ କୌତୂହଲମଭୂତ୍ତାମେବାଧ୍ଯାତ୍ମିକୀଂ ପ୍ରତି।
କଥାଃ କଥଯ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତ୍ବଦନ୍ଯଃ କ ଉଦାହରେତ୍॥ 13-165-2 (88018)
ଏଷ ଯାଦବଦାଯାଦସ୍ତଥାନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହତି।
ଜ୍ଞାତେ ତୁ ଯସ୍ମିଞ୍ଜ୍ଞାତବ୍ଯଂ ଜ୍ଞାତଂ ଭବତି ଭାରତ॥ 13-165-3 (88019)
ପଶ୍ଚାଚ୍ଛ୍ରୋଷ୍ଯାମହେ ରାଜ୍ଞାଂ ଶ୍ରାବ୍ଯାନ୍ଧର୍ମାନ୍ପିତାମହ।
କୌତୂହଲମୃଷୀଣାଂ ତୁ ଚ୍ଛେତୁମର୍ହସି ସାମ୍ପ୍ରତମ୍॥ 13-165-4 (88020)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-165-5x (7370)
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ମହାରାଜ ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗୋଭଯଶାସ୍ତ୍ରାଧି-
ଗତଯାଥାତ୍ମ୍ଯଦର୍ଶନସମ୍ପନ୍ନଯୋରାଚାର୍ଯଯୋଃ ସଂବାଦମନୁବ୍ଯାଖ୍ଯାସ୍ଯାମଃ॥ 13-165-5 (88021)
ତଦ୍ଯଥା ଭଗବନ୍ତଂ ସନତ୍କୁମାରମାସୀନମଙ୍ଗୁଷ୍ଠପର୍ବ-
ମାତ୍ରଂ ମହତି ବିମାନବରେ ଯୋଜନସହସ୍ରମଣ୍ଡଲେ ତରୁଣ-
ଭାସ୍କରପ୍ରତୀକାଶେ ଶଯନୀଯେ ମହତି ବଦ୍ଧାସନମନୁ-
ଧ୍ଯାଯନ୍ତମମୃତମନାବର୍ତକରମମୂର୍ତମକ୍ଷଯଜମଥୋପଦି-
ଷ୍ଟମୁପସସର୍ପ ଭଗବନ୍ତମାଚାର୍ଯଂ ଭଗବାନାଚାର୍ଯୋ ରୁଦ୍ରଃ॥ 13-165-6 (88022)
ତଂ ପ୍ରୋବାଚ ସ୍ବାଗତଂ ମହେଶ୍ବର ବ୍ରହ୍ମସୁତ ଏତଦାସ-
ନମାସ୍ତାଂ ଭଗବାନ୍॥ 13-165-7 (88023)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତେ ଚାସୀନୋ ଭଗବାନନନ୍ତରୂପୋ ରୁଦ୍ରସ୍ତଂ
ପ୍ରୋବାଚ ଭଗବାନପି ଧ୍ଯାନମାବର୍ତଯତି। ଇତ୍ଯୁକ୍ତେ ଚାହ
ଭଗବାନ୍ସନତ୍କୁମାରସ୍ତଥେତି॥ 13-165-8 (88024)
ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ପ୍ରୋବାଚ ଭଗବାଞ୍ଶଙ୍କରସ୍ତଦା।
ପରାବରଜ୍ଞଂ ସର୍ବସ୍ଯ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯ ମହାମୁନିମ୍॥ 13-165-9 (88025)
କିଂ ବା ଧ୍ଯାନେନ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯଂ ଯଦ୍ଭବାନନୁପଶ୍ଯତି।
ଯଚ୍ଚ ଧ୍ଯାତ୍ବା ନ ଶୋଚନ୍ତି ଯତଯସ୍ତତ୍ବଦର୍ଶିନଃ॥ 13-165-10 (88026)
କଥଯ ତ୍ବମିମଂ ଦେବଂ ଦେହିନାଂ ଯତିସତ୍ତମ।
ଯଚ୍ଚ ତତ୍ପୁରୁଷଂ ଶୁଦ୍ଧମିତ୍ଯୁକ୍ତଂ ଯୋଗସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଃ॥ 13-165-11 (88027)
କିମଧ୍ଯାତ୍ମାଧିଭୂତଂ ଚ ତଥା ଚାପ୍ଯଧିଦୈବତମ୍।
କାଲସଙ୍ଖ୍ଯା ଚ କା ଦେବ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯା ତସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଣଃ॥ 13-165-12 (88028)
ସଙ୍ଖ୍ଯା ସଙ୍ଖ୍ଯାଦନସ୍ଯୈବ ଯା ପ୍ରୋକ୍ତା ପରମର୍ଷିଭିଃ।
ଶାସ୍ତ୍ରଦୃଷ୍ଟେନ ମାର୍ଗେଣ ଯଥାବଦ୍ଯତିସତ୍ତମ॥ 13-165-13 (88029)
ଯଚ୍ଚ ତତ୍ପୁରୁଷଂ ଶୁଦ୍ଧଂ ପ୍ରବୁଦ୍ଧମଜରଂ ଧ୍ରୁବମ୍।
ବୁଧ୍ଯମାନାପ୍ରବୁଦ୍ଧାଭ୍ଯାଂ ବିଦ୍ଯାବେଦ୍ଯଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-165-14 (88030)
ବିମୋକ୍ଷଂ ତ୍ରିବିଧଂ ଚୈବ ବ୍ରୂହି ମୋକ୍ଷବିଦାଂବର।
ପରିସାଙ୍ଖ୍ଯଂ ଚ ସାଙ୍ଖ୍ଯାନାଂ ଧ୍ଯାନଂ ଯୋଗେଷୁ ଚାର୍ଥବତ୍॥ 13-165-15 (88031)
ଏକତ୍ବଦର୍ଶନଂ ଚୈବ ତଥା ନାନାତ୍ବଦର୍ଶନମ୍।
ଅରିଷ୍ଟାନି ଚ ତତ୍ବେନ ତଥୈବୋତ୍କ୍ରମଣାନି ଚ॥ 13-165-16 (88032)
ଦୈବତାନି ଚ ସର୍ବାଣି ନିଖିଲେନାନୁପୂର୍ବଶଃ।
ଯାନ୍ଯାଶ୍ରିତାନି ଦେହେଷୁ ଦେହିନାଂ ଯତିସତ୍ତମ।
ସର୍ବମେତଦ୍ଯଥାତତ୍ବମାଖ୍ଯାହି ମୁନିସତ୍ତମ॥ 13-165-17 (88033)
ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଭବାନ୍ହି ସର୍ବେଷାଂ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନାମନିନ୍ଦିତଃ।
ଚତୁର୍ଥସ୍ତ୍ବଂ ତ୍ରଯାଣାଂ ତୁ ଯେ ଗତାଃଇ ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ଜ୍ଞାନେନ ଚ ପ୍ରାକୃତେନ ନିର୍ମୁକ୍ତୋ ମୃତ୍ଯୁବନ୍ଧନାତ୍॥ 13-165-18 (88034)
ବଯଂ ତୁ ବୈକୃତଂ ମାର୍ଗମାଶ୍ରିତା ବୈ କ୍ଷରଂ ସଦା।
ପରମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ପନ୍ଥାନମମୃତାକ୍ଷରମେବ ତୁ॥ 13-165-19 (88035)
ନ୍ଯୂନେ ପଥି ନିମଗ୍ନାସ୍ତୁ ଐଶ୍ବର୍ଯେଽଷ୍ଟଗୁଣେ ତଥା।
ମହିମାନଂ ପ୍ରଗୃହ୍ଯେମଂ ବିଚରାମୋ ଯଥାସୁଖମ୍॥ 13-165-20 (88036)
ନ ଚୈତତ୍ସୁଖମତ୍ଯନ୍ତଂ ନ୍ଯୂନମେତଦନନ୍ତରମ୍।
ମୂର୍ତିମତ୍ପରମେତତ୍ସ୍ଯାଦିଦମେବଂ ସୁସତ୍ତମ॥ 13-165-21 (88037)
ପୁନଃ ପୁନଶ୍ଚ ପତନଂ ମୂର୍ତିମତ୍ଯୁପଦିଶ୍ଯତେ।
ନ ପୁନର୍ମୃତ୍ଯୁମିତ୍ଯନ୍ଯଂ ନିର୍ମୁକ୍ତାନାଂ ତୁ ମୂର୍ତିତଃ॥ 13-165-22 (88038)
ମୃତ୍ଯୁଦୋଷାସ୍ତ୍ବନନ୍ତା ବୈ ଉତ୍ପଦ୍ଯନ୍ତେ କୃତାତ୍ମନାମ୍।
ମର୍ତ୍ଯେଷୁ ନାକପୃଷ୍ଠେଷୁ ନିରଯେଷୁ ମହାମୁନେ॥ 13-165-23 (88039)
ତତ୍ର ମଞ୍ଜନ୍ତି ପୁରୁଷାଃ ସୁଖଦୁଃଖେନ ବେଷ୍ଟିତାଃ॥ 13-165-24 (88040)
ସୁଖଦୁଃଖବ୍ଯପେତଂ ଚ ଯଦାହୁରମୃତଂ ପଦମ୍।
ତଦହଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଯଥାବଚ୍ଛ୍ରୁତିଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-165-25 (88041)
ସନତ୍କୁମାର ଉବାଚ। 13-165-26x (7371)
ଯଦୁକ୍ତଂ ଭବତା ବାକ୍ଯଂ ତତ୍ବସଂଜ୍ଞେତି ଦେହିନାମ୍।
ଚତୁର୍ବିଂଶତିମେବାତ୍ର କେଚିଦାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-165-26 (88042)
କେଚିଦାହୁସ୍ତ୍ରଯୋବିଂଶଂ ଯଥାଶ୍ରୁତିନିଦର୍ଶନାତ୍।
ବଯଂ ତୁ ପଞ୍ଚବିଂଶଂ ବୈ ତଦଧିଷ୍ଠାନସଂଜ୍ଞିତମ୍।
ତତ୍ବଂ ସମଧିମନ୍ଯାମଃ ସର୍ବତନ୍ତ୍ରପ୍ରଲାପନାତ୍॥ 13-165-27 (88043)
ଅବ୍ଯଯଶ୍ଚୈବ ବୈ ବ୍ଯକ୍ତାବୁଭାବପି ପିନାକଧୃକ୍।
ସହ ଚୈବ ବିନା ଚୈବ ତାବନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତୌ॥ 13-165-28 (88044)
ହିରଣ୍ମଯୀଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯୈଷ ମୂର୍ତିଂ ମୂର୍ତିମତାଂବର।
ଚକାର ପୁରୁଷସ୍ତାତ ବିକାରପୁରୁଷାବୁଭୌ॥ 13-165-29 (88045)
ଅବ୍ଯକ୍ତାଦେକ ଏବୈଷ ମହାନାତ୍ମା ପ୍ରସୂଯତେ।
ଅହଙ୍କାରେଣ ଲୋକାଂଶ୍ଚ ବ୍ଯାପ୍ଯ ଚାହଂକୃତେନ ବୈ॥ 13-165-30 (88046)
ପିନା ସର୍ବଂ ତଦବ୍ଯକ୍ତାଦଭଫିମନ୍ଯସ୍ବ ଶୂଲଧୃକ୍।
ଭୂତସର୍ଗମହଙ୍କାରାତ୍ତୃତୀଯଂ ବିଦ୍ଧି ବୈ କ୍ରମାତ୍॥ 13-165-31 (88047)
ଅହଙ୍କାରାଚ୍ଚ ଭୂତେଷୁ ଚତୁର୍ଥଂ ବିଦ୍ଦି ବୈକୃତମ୍।
ଅହଙ୍କାରାଚ୍ଚ ଜାତାନି ଯୁଗପଦ୍ବିବୁଧେଶ୍ବର॥ 13-165-32 (88048)
ସବିଶେଷାଣି ଭୂତାନି ପଞ୍ଚ ପ୍ରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ଚତୁର୍ବିଂଶାତ୍ତୁ ବୈ ପ୍ରୋକ୍ତାତ୍ପଞ୍ଚବିଂଶୋଽଧିତିଷ୍ଠତି॥ 13-165-33 (88049)
ଏତେ ସର୍ଗା ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତାଶ୍ଚତ୍ବାରଃ ପ୍ରାକୃତାସ୍ତ୍ବିହ।
ଅହଙ୍କାରାଚ୍ଚ ଜାତାନି ଯୁଗପଦ୍ବିବୁଧେଶ୍ବର॥ 13-165-34 (88050)
ଅଙ୍କାରାଚ୍ଚ ଭୂତେଷୁ ବିବିଧାର୍ଥଂ ବ୍ଯଜାଯତ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯୈର୍ଯୁଗପତ୍ସର୍ବୈଃ ସୋ ନିତ୍ଯଶ୍ଚ ସମୀକ୍ଷତେ॥ 13-165-35 (88051)
ମରୁତ୍ତ୍ବଂ ସତ୍ବସର୍ଗଶ୍ଚ ତୁଷ୍ଟିଃ ସିଦ୍ଧିସ୍ତଥୈବ ଚ।
ବୈକୃତାନି ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ତାନି ମହାମତେ॥ 13-165-36 (88052)
ଏଷା ତତ୍ବଚତୁର୍ବିଂଶନ୍ମଯା ଶାସ୍ତ୍ରାନୁମାନତଃ।
ବର୍ଣିତା ତବ ଦେବେଶ ପଞ୍ଚବିଂଶତ୍ସମନ୍ବିତା॥ 13-165-37 (88053)
ପଞ୍ଚମୋଽନୁଗ୍ରହଶ୍ଚୈବ ନବୈତେ ପ୍ରାକୃତୈଃ ସହ।
ଐନ୍ଦ୍ରେପ୍ଯହମଧୋପ୍ଯନ୍ଯନ୍ମମାତ୍ମନି ଚ ଭାସ୍ବରଃ॥ 13-165-38 (88054)
ଯଚ୍ଚ ଦେହମଯଂ କିଞ୍ଚିତ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଦ୍ଯତେ।
ସର୍ବତ୍ରୈବାଭିମନ୍ତବ୍ଯଂ ତ୍ବଯା ତ୍ରିପୁରସୂଦନ॥ 13-165-39 (88055)
ଅନ୍ଯଥା ଯେଽନୁପଶ୍ଯନ୍ତି ତେ ନ ପଶ୍ଯନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମଜ।
ଏତଦବ୍ଯକ୍ତବିଷଯଂ ପଞ୍ଚବିଂଶସମନ୍ବିତମ୍॥ 13-165-40 (88056)
ଅନେନ କାରଣେନୈବ ତତ୍ବମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ବିକାରମାତ୍ରମେତଂ ତୁ ତତ୍ବମାଚକ୍ଷତେ ପରମ୍॥ 13-165-41 (88057)
ନିସ୍ତତ୍ବଶ୍ଚୈଷ ଦେବେଶ ବୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ତୁ ନ ବୁଦ୍ଧ୍ଯତେ।
ଯଦି ବୁଦ୍ଧ୍ଯେତ୍ପରଂ ବୁଦ୍ଧଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯମାନଃ ସୁରର୍ଷଭଃ।
ପ୍ରବୁଦ୍ଧୋ ହ୍ଯଭିମନ୍ଯେତ ଯୋଯଂ ନାହମିତି ପ୍ରଭୋ॥ ॥ 13-165-42 (88058)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 165 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-165-1x ଏତଦାଦିପଞ୍ଚାଧ୍ଯାଯା ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯକୋଶେଷ୍ବେବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ॥ 7-165-13 ଯଥାବଦ୍ବଦ ସତ୍ତମେତି ଙ.ପାଠଃ॥ 7-165-36 ମମ ତ୍ବଂ ସତ୍ତ୍ବସର୍ଗଶ୍ଚେତି ଧ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 166
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.166. ଅଧ୍ଯାଯଃ 166
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ରୁଦ୍ରଂପ୍ରତି ସନତ୍କୁମାରେଣ ତତ୍ବଲଯକ୍ରମାଧ୍ଯାତ୍ମାଦିପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ସନତ୍କୁମାର ଉବାଚ।
ତତ୍ବସଙ୍ଖ୍ଯା ଶ୍ରୁତା ଚୈଷା ଯେଷାଂ ବ୍ରହ୍ମବିଦାଂବର।
ସର୍ଗସଙ୍ଖ୍ଯା ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତା ନବାନାମାନୁପୂର୍ବ୍ଯଶଃ।
ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତୁ ତେଽଧ୍ଯାତ୍ମମଧିଭୂତାଧିଦୈବତମ୍॥ 13-166-1 (88059)
ନୈତଦ୍ଯୁକ୍ତୈର୍ବେଦବିଦ୍ଭିର୍ଗୃହସ୍ଥୈ-
ର୍ମାନ୍ଯୈରେଭିସ୍ତପସା ବାଭିପନ୍ନୈଃ।
ଯତ୍ନେନ ଦୃଷ୍ଟଂ ପରମାତ୍ମତତ୍ବଂ
ତତ୍ବେନ ପ୍ରାପ୍ଯଂ ତୁ ଯଥୋକ୍ତମେତତ୍।
ପରଂ ପରେଭ୍ଯସ୍ତ୍ବମୃତାର୍ଥତତ୍ବଂ
ସ୍ବଭାବସତ୍ବସ୍ଥମନୀଶମୀଶମ୍॥ 13-166-2 (88060)
କୈବଲ୍ଯତାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ମହାସୁରୋତ୍ତମ
ତବୈତଦାଖ୍ଯାମି ମୁନୀନ୍ଦ୍ରବୃତ୍ତ୍ଯା।
ରହସ୍ଯମେବାନ୍ଯଦବାପ୍ଯ ଦିବ୍ଯଂ
ପବିତ୍ରପୂତସ୍ତବ ମୃତ୍ଯୁଜାଲମ୍॥ 13-166-3 (88061)
ପୃଥ୍ବୀମିମାଂ ଯଦ୍ଯପି ରତ୍ନପୂର୍ଣାଂ
ଦଦ୍ଯାନ୍ନ ଦେଯଂ ତ୍ବପରୀକ୍ଷିତାଯ।
ନାଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଯ ନ ଚାନ୍ଯବୁଦ୍ଧେ-
ର୍ନାଜ୍ଞାନଯୁକ୍ତାଯ ନ ବିସ୍ମିତାଯ॥ 13-166-4 (88062)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଯୁକ୍ତାଯ ଗୁଣାନ୍ବିତାଯ
ପ୍ରଦେଯମେତନ୍ନିଯତେନ୍ଦ୍ରିଯାଯ॥ 13-166-5 (88063)
ସଂକ୍ଷେପଂ ଚାପ୍ଯଥୈତେଷାଂ ତତ୍ବାନାଂ ବୃଷଭଧ୍ବଜ।
ଅନୁଲୋମାନୁଜାତାନାଂ ପ୍ରତିଲୋମପ୍ରମୀଯତମ୍॥ 13-166-6 (88064)
ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତମଧ୍ଯାତ୍ମଂ ସାଧିଭୂତାଧିଦୈବତମ୍।
ଯଥାଂଶୁଜାଲମର୍କସ୍ଯ ତଥୈତତ୍ପ୍ରବଦନ୍ତି ବୈ॥ 13-166-7 (88065)
ସଂକ୍ଷୀଣେ ବ୍ରହ୍ମଦିବସେ ଜଗଜ୍ଜଲଧିମାବିଶେତ୍।
ପ୍ରଲୀଯତେ ଜଲେ ଭୂମିର୍ଜଲମଗ୍ନୌ ପ୍ରଲୀଯତେ॥ 13-166-8 (88066)
ଲୀଯତେଽଗ୍ନିସ୍ତଥା ବାଯୌ ବାଯୁରାକାଶ ଏବ ତୁ।
ମନସି ପ୍ରଲୀଯତେ ଖଂ ତୁ ମନୋଽହଂକାର ଏବ ଚ॥ 13-166-9 (88067)
ଅହଙ୍କାରସ୍ତଥା ତସ୍ମିନ୍ମହତି ପ୍ରବିଲୀଯତେ।
ମହାନବ୍ଯକ୍ତ ଇତ୍ଯାହୁସ୍ତଦେକତ୍ବଂ ପ୍ରଚକ୍ଷତେ॥ 13-166-10 (88068)
ଅବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯ ମହାଦେବ ପ୍ରଲଯଂ ବିଦ୍ଧି ବ୍ରହ୍ମ୍ଣି।
ଏବମସ୍ଯାସକୃତ୍କ୍ରୀଡାମାହୁସ୍ତତ୍ବବିଦୋ ଜନାଃ॥ 13-166-11 (88069)
ଅଧ୍ଯାତ୍ମମଧିଭୂତଂ ଚ ତଥୈବାପ୍ଯଧିଦୈବତମ୍।
ଯଥାବଦୁଦିତଂ ଶାସ୍ତ୍ରଂ ଯୋଗେ ତୁ ସୁମହାତ୍ମଭିଃ॥ 13-166-12 (88070)
ତଥୈବ ଚେହ ସାଙ୍ଖ୍ଯେ ତୁ ପରିସଂଖ୍ଯାତ୍ମଚିନ୍ତକୈଃ।
ପ୍ରପଞ୍ଚିତାର୍ଥମେତାବନ୍ମହାଦେବ ମହାତ୍ମଭିଃ॥ 13-166-13 (88071)
ବ୍ରହ୍ମେତି ବିଦ୍ଯାଦଧ୍ଯାତ୍ମଂ ପୁରୁଷଂ ଚାଧିଦୈବତମ୍।
ପ୍ରଭବଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ରକ୍ଷଣଂ ତତ୍ର କର୍ମ ଚ॥ 13-166-14 (88072)
ଅଧ୍ଯାତ୍ମଂ ପ୍ରାଣମିତ୍ଯାହୁଃ କ୍ରତୁମପ୍ଯଧିଦୈବତମ୍।
ରଥଂ ଚ ଯଜ୍ଞବାହୋଽତ୍ର କର୍ମାହଙ୍କାରମେବ ଚ॥ 13-166-15 (88073)
ଅଧ୍ଯାତ୍ମଂ ତୁ ମନୋ ବିଦ୍ଯାଚ୍ଚନ୍ଦ୍ରମାଶ୍ଚାଧିଦୈବତମ୍।
ଦୈବଂ ଚ ପ୍ରଭବଶ୍ଚୈବ କର୍ମ ବ୍ଯାହୃତଯସ୍ତଥା॥ 13-166-16 (88074)
ବିଦ୍ଯାତ୍ତୁ ଶ୍ରୋତ୍ରମଧ୍ଯାତ୍ମମାକାଶମଧିଦୈବତମ୍।
ସର୍ବଭାବାଭିଧାନାର୍ଥଂ ଶବ୍ଦଃ କର୍ମ ସଦା ସ୍ମୃତଂ॥ 13-166-17 (88075)
ତ୍ବଗଧ୍ଯାତ୍ମମଥୋ ବିଦ୍ଯାଦ୍ବାଯୁରତ୍ରାଧିଦୈବତମ୍।
ସନ୍ନିପାତଯ ବିଜ୍ଞାନଂ ସର୍ବକର୍ମ ଚ ତତ୍ର ହ॥ 13-166-18 (88076)
ଅଧ୍ଯାତ୍ମଂ ଚକ୍ଷୁରିତ୍ଯାହୁର୍ଭାସ୍କରୋଽତ୍ରାଧିଦୈବତମ୍।
ଜ୍ଞାପତଂ ସର୍ବବର୍ଣାନାଂ ରୂପଂ କର୍ମ ସଦା ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-166-19 (88077)
ଜିହ୍ବେତି ବିଦ୍ଯାଦଧ୍ଯାତ୍ମମାପଶ୍ଚାତ୍ରାଧିଦୈବତମ୍॥ 13-166-20 (88078)
ପାଯୁରଧ୍ଯାତ୍ମମିତ୍ଯାହୁର୍ଯଥାବଦ୍ଯତିସତ୍ତମାଃ।
ବିସର୍ଗମଧିଭୂତଂ ଚ ମିତ୍ରଂ ଚାପ୍ଯଧିଦୈବତମ୍॥ 13-166-21 (88079)
ଉପସ୍ଥୋଽଧ୍ଯାତ୍ମମିତ୍ଯାହୁର୍ଦେବଦେବ ପିନାକଧୃକ୍।
ଅନୁଭାବୋଽଧିଭୂତଂ ତୁ ଦୈବତଂ ଚ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-166-22 (88080)
ପାଦାବଧ୍ଯାତ୍ମମିତ୍ଯାହୁସ୍ତ୍ରିଶୂଲାଙ୍କ ମନୀଷିଣଃ।
ଗନ୍ତବ୍ଯମଧିଭୂତଂ ତୁ ବିଷ୍ଣୁସ୍ତତ୍ରାଧିଦୈବତମ୍॥ 13-166-23 (88081)
ବାଗଧ୍ଯାତ୍ମଂ ତଥୈବାହୁଃ ପିନାକିଂସ୍ତତ୍ବଦର୍ଶିନଃ।
ବକ୍ତବ୍ଯମଧିଭୂତଂ ତୁ ବହ୍ନିସ୍ତତ୍ରାଧିଦୈବତମ୍॥ 13-166-24 (88082)
ଏତଦଧ୍ଯାତ୍ମମତୁଲଂ ସାଧିଭୂତାଧିଦୈବତମ୍।
ମଯା ତୁ ବର୍ଣିତଂ ସମ୍ଯଗ୍ଦେହିନାମମରର୍ଷଭ॥ 13-166-25 (88083)
ଏତତ୍କୀଟପତଙ୍ଗେ ଚ ଶ୍ବପାକେ ଶୁନି ହସ୍ତିନି।
ପୁତ୍ରିକାଦଂଶମଶକେ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଗବି ପାର୍ଥିବେ॥ 13-166-26 (88084)
ସର୍ବମେବ ହି ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯମନ୍ଯଥା ମା ବିଚିନ୍ତଯ।
ଅତୋଽନ୍ଯଥା ଯେ ପଶ୍ଯନ୍ତି ନ ସମ୍ଯକ୍ତେଷୁ ଦର୍ଶନମ୍॥ 13-166-27 (88085)
ଦେବଦାନବଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷରାକ୍ଷସକିନ୍ନରାଃ।
ଯନ୍ନ ଜାନନ୍ତି କୋ ହ୍ଯେଷ କୁତୋ ବା ଭଗବାନିତି॥ 13-166-28 (88086)
ଓମିତ୍ଯେକାକ୍ଷରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଯତ୍ତତ୍ସଦସତଃ ପରମ୍।
ଅନାଦିମଧ୍ଯପର୍ଯନ୍ତଂ କୂଟସ୍ଥମଚଲଂ ଧ୍ରୁବମ୍॥ 13-166-29 (88087)
ଯୋଗେଶ୍ବରଂ ପଦ୍ମନାଭଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ଜିଷ୍ଣୁଂ ଜଗତ୍ପତିମ୍।
ଅନାଦିନିଧଂ ଦେବଂ ଦେବଦେବଂ ସନାତନମ୍॥ 13-166-30 (88088)
ଅପମେଯମବିଜ୍ଞେଯଂ ହରିଂ ନାରାଯଣଂ ପ୍ରଭୁମ୍।
କୃତାଞ୍ଜଲିଃ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ପ୍ରଣମ୍ଯ ପ୍ରଯତୋଽର୍ଚଯେତ୍॥ 13-166-31 (88089)
ଅନାଦ୍ଯନ୍ତଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ଦେବା ଋଷଯୋ ବିଦୁଃ।
ଏକୋଯଂ ବେଦ ଭଗବାଂସ୍ତ୍ରାତା ନାରାଯଣୋ ହରିଃ॥ 13-166-32 (88090)
ନାରାଯଣାଦୃଷିଗଣାସ୍ତତଃ ସିଦ୍ଧା ମହୋରଗାଃ।
ଦେବା ଦେବର୍ଷଯଶ୍ଚୈବ ଯଂ ବିଦୁର୍ଦୁଃଖଭେଷଜମ୍॥ 13-166-33 (88091)
ଯମାହୁର୍ବିଜିତକ୍ଲେଶଂ ଯସ୍ମିଂଶ୍ଚ ବିହିତାଃ ପ୍ରଜାଃ।
ଯସ୍ମିଁଲ୍ଲୋକାଃ ସ୍ଫୁରନ୍ତୀମେ ଜାଲେ ଶକୁନଯୋ ଯଥା॥ 13-166-34 (88092)
ସପ୍ତର୍ଷଯୋ ମନଃ ସପ୍ତ ସାଙ୍ଖ୍ଯାସ୍ତୁ ମୁନିଦର୍ଶନାତ୍।
ସପ୍ତର୍ଷଯଶ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ପଞ୍ଚ ବୁଦ୍ଧୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଚ॥ 13-166-35 (88093)
ଶ୍ରୋତ୍ରଯୋଶ୍ଚ ଦିଶଃ ପ୍ରାହୁର୍ମନସି ତ୍ବଥ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ॥ 13-166-36 (88094)
ମନଃ ଷଷ୍ଠଂ ବୁଦ୍ଧିଃ ସପ୍ତମୀ ହ୍ଯାତ୍ମନି ସ୍ଥାପିତାନି
ଶରୀରେଷୁ ନାତ୍ମନି ତସ୍ଯ ହି କାରଣାନି ଭନ୍ତି ସର୍ବା-
ଣ୍ଯପି ସର୍ବକର୍ମସୁ ବା ବିଷଯେଷୁବା ଯୁଞ୍ଜନ୍ତି ଯଥାତ୍ମ-
ନି ସ୍ବାନି କର୍ମାଣି ପ୍ରବୃତ୍ତାନି ସପ୍ତସ୍ବପି॥ 13-166-37 (88095)
ବିଷଯାଣାଂ ବ୍ଯାପକତ୍ବାନି ତାନ୍ଯେବ ସ୍ବପତୋ ଭୂତ-
ଗ୍ରାମସ୍ଯାଜମାତ୍ମାନଂ ଦେବଲୋକସ୍ଥାନସଂମିତଂ ଦେହାନ୍ତର-
ଗାମିନଂ ମୁମୁକ୍ଷୁଂ ବାନୁପ୍ରତିଶନ୍ତି ସୂକ୍ଷ୍ମାଣି ପ୍ରଲୀଯନ୍ତେ॥ 13-166-38 (88096)
ମୋକ୍ଷକାଲେ ତମେକଂ ନ କଶ୍ଚିଦ୍ବେତ୍ତି ସ୍ବପରମ୍।
ଏବଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟେଷୁ ଭୂତେଷୁ କୋ ଜାଗର୍ତୀତ୍ଯୁଚ୍ଯତେ॥ 13-166-39 (88097)
ନିଦ୍ରାପ୍ରସୁପ୍ତେଷୁ ବାଽତ୍ର ଜାଗ୍ରତ୍ସ୍ବପ୍ନଶୀଲୋତ୍ରସଦନୌ
ଚ ଦେବଦ୍ଯୋତନୋ ଭଗବାଂଶ୍ଚାତ୍ର କ୍ଷତ୍ରେଜ୍ଞୋ ବୁଦ୍ଧିର୍ବାଽଭିସୁପ୍ତ-
ସ୍ଯାପି ସ୍ବପ୍ନଦର୍ଶନାନି ପଶ୍ଯନ୍ତି॥ 13-166-40 (88098)
ଅପ୍ରତିବୁଦ୍ଧେଷୁ ଲୋକେଷୁ ସ ଏବ ପ୍ରତିବୁଧ୍ଯତେ। ସ
ଏଷ ପ୍ରାଜ୍ଞଃ। ଅଥ ତୈଜସଃ କାଯାଗ୍ନିଃ ସ ହି ସୁପ୍ତସ୍ଯାତ୍ମା ବା॥ 13-166-41 (88099)
ଅବିଦୁଷୋ ବାଽପ୍ରତିବୁଧ୍ଯମାନସ୍ଯାନ୍ନଂ ପଚତୀତ୍ଯନ୍ତେ
ବୈ ତିଷ୍ଠତି ଏତଦାତ୍ମାନମଧିକୃତ୍ଯାନୁଜ୍ଞାତମିତି॥ ॥ 13-166-42 (88100)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 166 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-166-2 ଗୃହସ୍ଯୈର୍ମାନ୍ଯେଜ୍ଯାଭିରିତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 167
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.167. ଅଧ୍ଯାଯଃ 167
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ସନତ୍କୁମାରେଣ ରୁଦ୍ରଂପ୍ରତି ଦେହିଦେହାବଯବାଶ୍ରିତଦେବତାକଥନପୂର୍ବକଂ ଯୋଗନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ସନତ୍କୁମାର ଉବାଚ।
ପ୍ରଭବଶ୍ଚାପ୍ଯଯସ୍ତାତ ବର୍ଣିତସ୍ତେଽନୁପୂର୍ବଶଃ।
ତଥାଽଧ୍ଯାତ୍ମାଧେଭୂତଂ ଚ ତଥୈବାତ୍ରାଧିଦୈବତମ୍॥ 13-167-1 (88101)
ନିଖିଲେନ ତୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଦୈବତାନି ହ ଦେହିନାମ୍।
ଯାନ୍ଯାଶ୍ରିତେଷୁ ଦେହେଷୁ ଯାନି ପୃଚ୍ଛସି ଶଙ୍କର॥ 13-167-2 (88102)
ବାଚ୍ଯଗ୍ନିସ୍ତ୍ବଥ ଜିହ୍ବାଯାଂ ସୋମଃ ପ୍ରାଣେ ତୁ ମାରୁତଃ।
ରୂପେ ଚାପ୍ଯଥ ନକ୍ଷତ୍ରଂ ଜିହ୍ବାଯାଂ ଚାପ ଏବ ତୁ॥ 13-167-3 (88103)
ନାଭ୍ଯାଂ ସମୁଦ୍ରଶ୍ଚ ବିଭୁର୍ନଖରୋମ ତଥୈବ ଚ।
ବନସ୍ପତିବନୌଷଧ୍ଯସ୍ତ୍ବଙ୍ଗେଷୁ ମରୁତସ୍ତଥା॥ 13-167-4 (88104)
ସଂବତ୍ସରାଃ ପର୍ବସୁ ଚ ଆକାଶେ ଦୈବମାନୁଷେ।
ଉଦାନେ ବିଦ୍ଯୁଦଭବଦ୍ବ୍ଯାନେ ପର୍ଜନ୍ଯ ଏବ ଚ॥ 13-167-5 (88105)
ସ୍ତନଯୋରେବ ଚାକାଶଂ ବଲେ ଚେନ୍ଦ୍ରସ୍ତଥୈବ ଚ।
ମନସୋଽପ୍ଯଥ ଚେଶାନସ୍ତ୍ବପାନେ ରୁଦ୍ର ଏବ ଚ॥ 13-167-6 (88106)
ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସୋ ବ୍ଯାନେ ସତ୍ଯେ ମିତ୍ରଶ୍ଚ ଶଙ୍କର।
ପ୍ରଜ୍ଞାଯାଂ ବରୁଣଶ୍ଚୈବ ଚକ୍ଷୁଷ୍ଯାଦିତ୍ଯ ଏବ ଚ॥ 13-167-7 (88107)
ଶରୀରେ ପୃଥିବୀ ଚୈବ ପାଦଯୋର୍ବିଷ୍ଣୁରେବ ଚ।
ପାଯୌ ମିତ୍ରସ୍ତଥୋପସ୍ଥେ ପ୍ରଜାପତିରରିଂଦମ॥ 13-167-8 (88108)
ମୂର୍ଧ୍ନି ଚୈବ ଦିଶଃ ପ୍ରାହୁର୍ବୁଦ୍ଧୌ ବ୍ରହ୍ମା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ।
ବୁଧ୍ଯମାନୋଽଽତ୍ମନିଷ୍ଠଃ ସ୍ଯାଦଧିଷ୍ଠାତା ତୁ ଶଙ୍କରଃ॥ 13-167-9 (88109)
ଅବୁଦ୍ଧଶ୍ଚାଭବତ୍ତସ୍ମାଦ୍ବୁଧ୍ଯମାନାନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ଆଭ୍ଯାମନ୍ଯଃ ପରୋ ବୁଦ୍ଧୋ ବେଦବାଦେଷୁ ଶଙ୍କର॥ 13-167-10 (88110)
ଯଦାଶ୍ରିତାନି ଦେହେଷୁ ଦୈବତାନି ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍।
ଯୋଽଗ୍ନଯେ ଜାଯତେ ନିତ୍ଯମାତ୍ମଯାଜୀ ସମାହିତଃ॥ 13-167-11 (88111)
ଯ ଏବମନୁପଶ୍ଯେତ ଦୈବତାନି ସମାହିତଃ।
ସୋତ୍ର ଯୋଗୀ ଭବତ୍ଯେବ ଯ ଏବମନୁପଶ୍ଯତି।
ସ ସର୍ବଜ୍ଞଯାଜିଭ୍ଯୋ ହ୍ଯାତ୍ମଯାଜୀ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-167-12 (88112)
ମୁଖେ ଜୁହୋତି ଯୋ ନିତ୍ଯଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ବିଶ୍ବମିଦଂ ଜଗତ୍।
ସୋତ୍ମବିତ୍ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ତଜ୍ଜ୍ଞୈର୍ମହାଦେବ ମହାତ୍ମଭିଃ॥ 13-167-13 (88113)
ସର୍ବେଭ୍ଯଃ ପରମେଭ୍ଯୋ ବୈ ଦୈବତେଭ୍ଯୋ ହ୍ଯାତ୍ମଯାଜିନା।
ଗନ୍ତବ୍ଯଂ ପରମାକାଙ୍କ୍ଷନ୍ପରମେବ ଚ ଚିନ୍ତଯନ୍॥ 13-167-14 (88114)
ଯଥା ସଂକ୍ରମତେ ଦେହାଦ୍ଦେହୀ ତ୍ରିପୁରସୂଦନ।
ତଥାସ୍ଯ ସ୍ଥାନମାଖ୍ଯାସ୍ଯେ ପୃଥକ୍ତ୍ବେନେହ ଶଙ୍କର॥ 13-167-15 (88115)
ପାଦାଭ୍ଯାଂ ବୈଷ୍ଣବଂ ସ୍ଥାନମାପ୍ନୋତି ବିନିଯୋଜନାତ୍।
ପାଯୁନା ମିତ୍ରମାପ୍ନୋତି ଉପସ୍ଥେନ ପ୍ରଜାପତିମ୍॥ 13-167-16 (88116)
ନାଭ୍ଯା ଚ ବାରୁଣଂ ସ୍ଥାନଂ ସ୍ତନାଭ୍ଯାଂ ତୁ ଭବୋ ଲଭେତ୍
ବାହୁଭ୍ଯାଂ ବାସବଂ ସ୍ଥାନଂ ଶ୍ରୋତ୍ରାଭ୍ଯାମାପ୍ନୁଯାଦ୍ଦିଶଃ।
ଆଦିତ୍ଯଂ ଚକ୍ଷୁଷା ସ୍ଥାନଂ ମୂର୍ଧ୍ନା ବ୍ରହ୍ମଣ ଏବ ଚ॥ 13-167-17 (88117)
ଅଥ ମୂର୍ଧସୁ ଯଃ ପ୍ରାଣାନ୍ଧାରଯେତ ସମାହିତଃ।
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ମାନମବାପ୍ନୋତି ଦ୍ରବ୍ଯାବସ୍ଥଂ ଚ ସଂଶଯଃ॥ 13-167-18 (88118)
ଅବ୍ଯକ୍ତାତ୍ପରମଂ ଶୁଦ୍ଧମପ୍ରମେଯମନାମଯମ୍।
ତମାହୁଃ ପରମଂ ନିତ୍ଯଂ ଯଦ୍ଯଦାପ୍ନୋତି ବୁଦ୍ଧିମାନ୍॥ 13-167-19 (88119)
ବୁଧ୍ଯମାନାପ୍ରବୁଦ୍ଧାଭ୍ଯାଂ ସ ବୁଦ୍ଧ ଇତି ପଠ୍ଯତେ।
ବୁଧ୍ଯମାନମବୁଦ୍ଧଶ୍ଚ ନିତ୍ଯମେବାନୁପଶ୍ଯତି॥ 13-167-20 (88120)
ବିକାରପୁରୁଷସ୍ତ୍ବେଷ ବୁଧ୍ଯମାନ ଇତି ସ୍ମୃତଃ।
ପଞ୍ଚବିଂଶତିତତ୍ବଂ ତତ୍ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ତତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-167-21 (88121)
ସ ଏଷ ପ୍ରକୃତିସ୍ଥତ୍ବାତ୍ତସ୍ଥୁରିତ୍ଯୁପଦିଶ୍ଯତେ।
ମହାନାତ୍ମା ମହାଦେବ ମହାନତ୍ରାଧିତିଷ୍ଠତି॥ 13-167-22 (88122)
ଅଧିଷ୍ଠାନାଦଧିଷ୍ଠାତା ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ଶାସ୍ତ୍ରଦର୍ଶନାତ୍।
ଏଷ ଚେତଯତେ ଦେବ ମୋହଜାଲମବୁଦ୍ଧିମାନ୍॥ 13-167-23 (88123)
ଅବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯୈବ ସାଧର୍ମ୍ଯମେତଦାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ସୋହଂ ସୋହମତୋ ନିତ୍ଯାଦଜ୍ଞାନାଦିତି ମନ୍ଯତେ॥ 13-167-24 (88124)
ଯଦି ବୁଧ୍ଯତି ଚୈବାଯଂ ମନ୍ଯେଯମିତି ଭାସ୍ବରଃ।
ନ ପ୍ରବୁଦ୍ଧୋ ନ ବର୍ତେତ ପାନୀଯଂ ମତ୍ସ୍ଯକୋ ଯଥା॥ 13-167-25 (88125)
ଦେବତା ନିଖିଲେନୈତାଃ ପ୍ରୋକ୍ତାସ୍ତ୍ରିଭୁବନେଶ୍ବର।
ଯୋଗକୃତ୍ଯଂ ତୁ ତାବନ୍ମେ ତ୍ବଂ ନିବୋଧାନୁପୂର୍ବଶଃ॥ 13-167-26 (88126)
ଶୂନ୍ଯାଗାରେଷ୍ବରଣ୍ଯେଷୁ ସାଗରେ ବା ଗୁହାସୁ ବା।
ବିଷ୍ଟମ୍ଭଯିତ୍ବା ତ୍ରୀନ୍ଦଣ୍ଡାନବାପ୍ତୋ ହ୍ଯଦ୍ବଯୋ ଭବେତ୍॥ 13-167-27 (88127)
ପ୍ରାଙ୍ମୁଖୋଦଙ୍ମୁଖୋ ବାପି ତଥା ପଶ୍ଚାନ୍ମୁଖୋପି ବା।
ଦକ୍ଷିଣାବଦନୋ ବାପି ବଦ୍ଧ୍ବା ବିଧିବଦାସନମ୍॥ 13-167-28 (88128)
ସ୍ବସ୍ତିକେନୋପସଂବିଷ୍ଟଃ କାଯମୁନ୍ନାମ୍ଯ ଭାସ୍ବରମ୍।
ଯଥୋପଦିଷ୍ଟଂ ଗୁରୁଣା ତଥା ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ଧାରଯେତ୍॥ 13-167-29 (88129)
ଲଘ୍ବାହାରୋ ଯତୋ ଦାନ୍ତସ୍ତ୍ରିକାଲପରିବର୍ଜକଃ।
ମୂତ୍ରୋତ୍ସର୍ଗପୁରୀଷାଭ୍ଯାମାହାରେ ଚ ସମାହିତଃ॥ 13-167-30 (88130)
ଶେଷକାଲଂ ତୁ ଯୁଞ୍ଜୀତ ମନସା ସୁସମାହିତଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥେଭ୍ଯୋ ମନସା ବିନିବର୍ତଯେତ୍॥ 13-167-31 (88131)
ମନସ୍ତଥୈବ ସଙ୍ଗୃହ୍ଯ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବୁଦ୍ଧିମତାଂ ବର।
ବିଧାବମାନଂ ଧୈର୍ଯେଣ ବିସ୍ଫୁରନ୍ତମିତସ୍ତତଃ॥ 13-167-32 (88132)
ନିରୁଧ୍ଯ ସର୍ବସଙ୍କଲ୍ପାଂସ୍ତତୋ ବୈ ସ୍ଥିରତାଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ଏକାଗ୍ରସ୍ତଦ୍ବିଜାନୀଯାତ୍ସର୍ବଂ ଗୁହ୍ଯତମଂ ପରମ୍॥ 13-167-33 (88133)
ନିବାତସ୍ଥ ଇବାଲୋଲୋ ଯଥା ଦୀପୋଽତିଦୀପ୍ଯତେ।
ଊର୍ଧ୍ବମେବ ନ ତିର୍ଯକ୍ଚ ତଥୈବାଭ୍ରାନ୍ତି ତେ ମନଃ॥ 13-167-34 (88134)
ହୃଦିସ୍ଥସ୍ତିଷ୍ଠତେ ଯୋସୌ ତସ୍ଯୈବାଭିମୁଖୋ ଯଦା।
ମନୋ ଭବତି ଦେବେଶ ପାଷାଣମିବ ନିଶ୍ଚଲମ୍॥ 13-167-35 (88135)
ସ ନିର୍ଜନେ ବିନିର୍ଘୋଷେ ସଘୋଷେ ଚାଽଽବସଞ୍ଜନେ।
ଯୁକ୍ତୋ ଯୋ ନ ବିକମ୍ପେତ ଯୋଗୀ ଯୋଗବିଧିଃ ଶ୍ରୁତଃ॥ 13-167-36 (88136)
ତତଃ ପଶ୍ଯତି ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ଜ୍ବଲଦାତ୍ମନି ସଂସ୍ଥିତମ୍।
ବିଦ୍ଯୁଦମ୍ବୁଧରେ ଯଦ୍ବତ୍ତଦ୍ବଦେକମନାଶ୍ରଯମ୍॥ 13-167-37 (88137)
ତମସ୍ଯଗାଧେ ତିଷ୍ଠନ୍ତଂ ନିସ୍ତମସ୍କମଚେତନମ୍।
ଚେତଯାନମଚେତଂ ଚ ଦୀପ୍ଯମାନଂ ସ୍ବତେଜସା॥ 13-167-38 (88138)
ଅଙ୍ଗଷ୍ଠପର୍ବମାତ୍ରଂ ତନ୍ନୈଶ୍ରେଯସମନିନ୍ଦିତମ୍।
ମହଦ୍ଭୂତମନନ୍ତଂ ଚ ସ୍ବତନ୍ତ୍ରଂ ବିଗତଜ୍ବରମ୍॥ 13-167-39 (88139)
ଜ୍ଯୋତିଷାଂ ଜ୍ଯୋତିଷଂ ଦେବଂ ବିଷ୍ଣୁମତ୍ଯନ୍ତନିର୍ମଲମ୍।
ନାରାଯଣମଣୀଯାଂସମୀଶ୍ବରାଣାମଧୀଶ୍ବରମ୍॥ 13-167-40 (88140)
ବିଶ୍ବତଃ ପରମଂ ନିତ୍ଯଂ ବିଶ୍ବଂ ନାରାଯଣଂ ପ୍ରଭୁମ୍।
ଅବିଜ୍ଞାଯ ନିମଜ୍ଜନ୍ତି ଲୋକାଃ ସଂସାରସାଗରେ॥ 13-167-41 (88141)
ଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଯତଯସ୍ତାତ ନ ଶୋଚନ୍ତି ଗତଜ୍ବରାଃ।
ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁଭଯାନ୍ମୁକ୍ତାସ୍ତୀର୍ଣାଃ ସଂସାରସାଗରମ୍॥ 13-167-42 (88142)
ଅଣିମା ଲଘିମା ଭୂମା ପ୍ରାପ୍ତିଃ ପ୍ରାକମ୍ଯମେବ ଚ।
ଈଶିତ୍ବଂ ଚ ବଶିତ୍ବଂ ଚ ଯତ୍ର କାମାବସାଯିତା।
ଏତଦଷ୍ଟୁଗୁଣଂ ଯୋଗଂ ଯୋଗାନାମମିତଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-167-43 (88143)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବାତ୍ମାନଂ ନିରାତ୍ମାନମପ୍ରମେଯଂ ସନାତନମ୍।
ତେ ବିଶନ୍ତି ଶରୀରାଣି ଯୋଗେନାନେନ ଭାସ୍ବରମ୍।
ଦୈତ୍ଯଦେବମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ବଲେନ ବଲବତ୍ତମାଃ॥ 13-167-44 (88144)
ଏତତ୍ତତ୍ବମନାଦ୍ଯନ୍ତଂ ଯଦ୍ଭବାନନୁପୃଚ୍ଛତି।
ନିତ୍ଯଂ ବଯମୁପାସ୍ଯାମୋ ଯୋଗଧର୍ମଂ ସନାତନମ୍॥ 13-167-45 (88145)
ଯୋଗଧର୍ମାନ୍ନ ଧର୍ମୋସ୍ତି ଗରୀଯାନ୍ସୁରସତ୍ତମ।
ଏତଦ୍ଧର୍ମ ହି ଧର୍ମାଣାମପୁନର୍ଭବସଂସ୍କୃତମ୍॥ 13-167-46 (88146)
ତତ୍ବତଃ ପରମସ୍ତୀସ୍ତି କେଚିଦାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
କେଚିଦାହୁଃ ପରଂ ନାସ୍ତି ଯେ ଜ୍ଞାନଫଲମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-167-47 (88147)
ଜ୍ଞାନସ୍ଥଃ ପୁରୁଷସ୍ତ୍ବେଷ ବିକୃତଃ ସ୍ବେନ ବର୍ଣିତଃ।
ଯେ ଧ୍ଯାନେନାନୁପଶ୍ଯନ୍ତି ନିତ୍ଯଂ ଯୋଗପରାଯଣାଃ॥ 13-167-48 (88148)
ତମେବ ପୁରୁଷଂ ଦେବଂ କେଚିଦେବ ମହେଶ୍ବର।
ନିତ୍ଯମନ୍ଯତମାଃ ପ୍ରାହୁର୍ଜ୍ଞାନଂ ପରମକଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-167-49 (88149)
ଜ୍ଞାନମେବ ବିନିର୍ମୁକ୍ତାଃ ସାଂଖ୍ଯା ଗଚ୍ଛନ୍ତି କେବଲମ୍।
ଚିନ୍ତାଧ୍ଯାତ୍ମନି ଚାନ୍ଯତ୍ର ଯୋଗାଃ ପରମବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-167-50 (88150)
ଉକ୍ତମେତାବଦେତତ୍ତେ ଯୋଗଦର୍ଶନମୁତ୍ତମମ୍।
ସାଙ୍ଖ୍ଯଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ପରିସଂଖ୍ଯାବିଦର୍ଶନମ୍॥' ॥ 13-167-51 (88151)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 167 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-167-11 ଯୋଽଗ୍ନିଂ ଯାଜଯତେ ନିତ୍ଯମିତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-167-21 ପଞ୍ଚବିଂଶତିକଂ ତତ୍ବମିତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-167-27 ତ୍ରୀନ୍ଦଣ୍ଡାନବାପ୍ନୋତି ଚ ଯୋଗବିଦିତି ଟ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 168
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.168. ଅଧ୍ଯାଯଃ 168
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ସନତ୍କୁମାରେଣ ରୁଦ୍ରଂପ୍ରତି ଅବ୍ଯକ୍ତାଦିତତ୍ବାନାଂ ତାରତମ୍ଯକଥନପୂର୍ବକଂ ତତ୍ସୃଷ୍ଟିଲଯାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଏତଜ୍ଜ୍ଞାନସ୍ଯ ସଂସାରତାରକତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ସନତ୍କୁମାର ଉବାଚ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯେଭ୍ଯୋ ମନଃ ପୂର୍ବମହଙ୍କାରସ୍ତତଃ ପରମ୍।
ଅହଙ୍କାରାତ୍ପରା ବୁଦ୍ଧିର୍ବୁଦ୍ଧେଃ ପରତରଂ ମହତ୍॥ 13-168-1 (88152)
ମହତଃ ପରମବ୍ଯକ୍ତମବ୍ଯକ୍ତାତ୍ପୁରୁଷଃ ପରଃ।
ଏତାବଦେତତ୍ସାଂଖ୍ଯାନାଂ ଦର୍ଶନଂ ଦେବସତ୍ତମ॥ 13-168-2 (88153)
ଅବ୍ଯକ୍ତଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯହଙ୍କାରୌ ମହାଭୂତାନି ପଞ୍ଚ ଚ।
ମନସ୍ତଥା ବିଶେଷାଶ୍ଚ ଦଶ ଚୈବେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଚ।
ଏତାସ୍ତତ୍ବଚତୁର୍ବିଂଶନ୍ମହାପୁରୁଷସମ୍ମିତାଃ॥ 13-168-3 (88154)
ବୁଦ୍ଧ୍ଯାମାନେନ ଦେବେଶ ଚେତନେନ ମହାତ୍ମନା।
ସଂଯୋଗମେତଯୋର୍ନିତ୍ଯମାହୁରବ୍ଯକ୍ତପୁଂସଯୋଃ॥ 13-168-4 (88155)
ଏକତ୍ବଂ ଚ ବହୁତ୍ବଂ ଚ ସର୍ଗପ୍ରଲଯକୋଟିଶଃ।
ତମଃସଂଜ୍ଞିତମେତଦ୍ଧି ପ୍ରବଦନ୍ତି ତ୍ରିଶୂଲଧୃକ୍॥ 13-168-5 (88156)
ସମୁତ୍ପାଟ୍ଯ ଯଥାବ୍ଯକ୍ତାଜ୍ଜୀବା ଯାନ୍ତି ପୁନଃପୁନଃ।
ଆଦିରେଷ ମହାନାତ୍ମା ଗୁଣାନାମିତି ନଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-168-6 (88157)
ଗୁଣସ୍ଥତ୍ବାଦ୍ଗୁଣଂ ଚୈନମାହୁରବ୍ଯକ୍ତଲକ୍ଷଣମ୍।
ଏତେନାଧ୍ଯୁଷିତୋ ବ୍ଯକ୍ତସ୍ତ୍ରିଗୁଣଂ ଚେତଯତ୍ଯୁତ॥ 13-168-7 (88158)
ଅଚେତନଃ ପ୍ରକୃତ୍ଯେଷୁ ନ ଚାନ୍ଯମନୁବୁଧ୍ଯତେ।
ବୁଧ୍ଯମାନୋ ହ୍ଯହଂକାରୋ ନିତ୍ଯଂ ମାନାପ୍ରବୋଧନାତ୍॥ 13-168-8 (88159)
ବିମଲସ୍ବ ବିଶୁଦ୍ଧସ୍ଯ ନୀରୁଜସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ବିମଲୋଦରଶୀଲଃ ସ୍ଯାଦ୍ବୁଧ୍ଯମାନାପ୍ରବୁଦ୍ଧଯୋଃ॥ 13-168-9 (88160)
ଦ୍ରଷ୍ଟା ଭବତ୍ଯଭୋକ୍ତା ଚ ସତ୍ବମୂର୍ତିଶ୍ଚ ନିର୍ଗୁଣଃ।
ବୁଧ୍ଯମାନାପ୍ରବୁଦ୍ଧାଭ୍ଯାମନ୍ଯ ଏବ ତୁ ନିର୍ଗୁଣଃ॥ 13-168-10 (88161)
ଉପେକ୍ଷକଃ ଶୁଚିସ୍ତାଭ୍ଯାମୁଭାଭ୍ଯାମଯୁତସ୍ତଥା।
ବୁଧ୍ଯମାନୋ ନ ବୁଧ୍ଯେତ ବୁଦ୍ଧମେବଂ ସନାତନମ୍॥ 13-168-11 (88162)
ସ ଏବ ବୁଦ୍ଧେରବ୍ଯକ୍ତସ୍ବଭାବତ୍ବାଦଚେତନଃ।
ସୋହମେବ ନ ମେଽନ୍ଯୋସ୍ତି ଯ ଏବମଭିମନ୍ଯତେ॥ 13-168-12 (88163)
ନ ମନ୍ଯତେ ମମାନ୍ଯୋସ୍ତି ଯେନ ଚେତୋସ୍ମ୍ଯଚେତନଃ।
ଏବମେବାଭିମନ୍ଯେତ ବୁଧ୍ଯମାନୋପ୍ଯନାତ୍ମବାନ୍॥ 13-168-13 (88164)
ଅହମେବ ନ ମେଽନ୍ଯୋସ୍ତି ନ ପ୍ରବୁଦ୍ଧବଶାନୁଗଃ।
ଅବ୍ଯକ୍ତସ୍ଥୋ ଗୁଣାନେଷ ନିତ୍ଯମେବାଭିମନ୍ଯତେ॥ 13-168-14 (88165)
ତେନାଧିଷ୍ଠିତତତ୍ବଜ୍ଞୈର୍ମହଦ୍ଭିରଭିଧୀଯତେ।
ଅହଙ୍କାରେଣ ସଂଯୁକ୍ତସ୍ତତସ୍ଦଦଭିମନ୍ଯତେ॥ 13-168-15 (88166)
କ୍ଷେତ୍ରଂ ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ବୁଦ୍ଧ୍ଯମାନୋ ହ୍ଯନାତ୍ମବାନ୍।
ଅହମେବ ସୃଜତ୍ଯନ୍ଯଦ୍ଦ୍ବିତୀଯଂ ଲୋକସାରଥିଃ॥ 13-168-16 (88167)
ସର୍ବାଭାବୈରହଙ୍କାରୈସ୍ତୃତୀଯଂ ସର୍ଗସଂଜ୍ଞିତମ୍।
ତତୋ ଭୂତାନ୍ଯହଙ୍କାରମହଙ୍କାରୋ ମନୋଽସୃଜତ୍॥ 13-168-17 (88168)
ସର୍ବସ୍ନୋତସ୍ଯଭିମୁଖଂ ସମ୍ପ୍ରାବର୍ତତ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ତଥୈବ ଯଜ୍ଞେ ଭୂତେଷୁ ବିଷଯାର୍ଥୀ ପୁନଃପୁନଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ ସହ ଶୂଲାଙ୍କ ପଞ୍ଚ ପଞ୍ଚଭିରେବ ଚ॥ 13-168-18 (88169)
ମନୋ ବେଦ ନ ଚାତ୍ମାନମଙ୍କାରଂ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ନ ବେଦ ବାପ୍ଯହଙ୍କାରୋ ବୁଦ୍ଧିଂ ବୁଦ୍ଧିମତାଂବର॥ 13-168-19 (88170)
ଏବମେତେ ମହାଭାଗ ନେତରେ ନଯବାଦିନଃ।
ଅହଙ୍କାରେଣ ସଂଯୁକ୍ତଃ ସ୍ରୋତସ୍ଯଭିମୁଖଃ ସଦା॥ 13-168-20 (88171)
ଏବମେଷ ବିକାରାତ୍ମା ମହାପୁରୁଷସଞ୍ଜ୍ଞକଃ।
ପ୍ରତନୋତି ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ପୁନରାଦଦତେ ସକୃତ୍॥ 13-168-21 (88172)
ସସଂଜ୍ଞତ୍ବାଜ୍ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନମବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯ ହୃଦି ସ୍ଥିତମ୍।
ସଂବିଶଦ୍ରଜନୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ନିଶାନ୍ତେ ଦିବସାଗମେ॥ 13-168-22 (88173)
ପୁନରାତ୍ମା ବିଜଯତେ ବହବୋ ନିର୍ଗୁଣାସ୍ତଥା।
ଅଜ୍ଞାନେନ ସମାଯୁକ୍ତଃ ସୋବ୍ଯକ୍ତେନ ତମୋତ୍ମନା॥ 13-168-23 (88174)
ଯଦି ହ୍ଯେଷୋ ନୁ ମନ୍ଯେତ ମମାସ୍ତି ପରତୋ ବରଃ।
ସ ପୁନଃ ପୁନରାତ୍ମାନଂ ନ କୁର୍ଯାଦାକ୍ଷିପେତ ଚ॥ 13-168-24 (88175)
ଏତମବ୍ଯକ୍ତବିଷଯଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ମନ୍ଯେତ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ପଞ୍ଚବିଂଶଂ ମହାଦେବ ମହାପୁରୁଷବୈକୃତମ୍॥ 13-168-25 (88176)
ପ୍ରବୁଦ୍ଧୌ ବୁଦ୍ଧବାନେତତ୍ସୃଜମାନମବୁଦ୍ଧବାନ୍।
ଗୁଣାନ୍ପୁନଶ୍ଚ ତାନେବ ସୋତ୍ମନାତ୍ମନି ନିକ୍ଷିପେତ୍॥ 13-168-26 (88177)
ଅବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯ ବଶୀଭୂତୋ ଯୋଽଜ୍ଞାନସ୍ଯ ତମୋତ୍ମନଃ।
ବୁଧ୍ଯମାନୋ ହ୍ଯବୁଦ୍ଧସ୍ଯ ବୁଦ୍ଧସ୍ତଦନୁଭୁଜ୍ଯତେ॥ 13-168-27 (88178)
ଉପେକ୍ଷକଃ ଶୁଚିର୍ବ୍ଯଗ୍ରଃ ସୋଲିଙ୍ଗଃ ସୋବ୍ରଣୋଽମଲଃ।
ଷଡ୍ବିଂଶୋ ଭଗବାନାସ୍ତେ ବୁଦ୍ଧଃ ଶୁଦ୍ଧୋ ନିରାମଯଃ॥ 13-168-28 (88179)
ଅବ୍ଯକ୍ତାଦିବିଶେଷାନ୍ତମେତଦ୍ବୈଦ୍ଯା ବଦନ୍ତ୍ଯୁତ।
ଏତୈରେବ ବିହୀନଂ ତୁ କେଚିଦାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-168-29 (88180)
ନିସ୍ତତ୍ବଂ ବୁଧ୍ଯମାନାସ୍ତୁ କେଚିଦାହୁର୍ମହାମତେ।
କେଚିଦାହୁର୍ମହାତ୍ମାନସ୍ତତ୍ବସଂଜ୍ଞିତମେବ ତୁ॥ 13-168-30 (88181)
ତତ୍ବସ୍ଯ ଶ୍ରବଣାଦେନଂ ତତ୍ବମେବଂ ବଦନ୍ତି ବୈ।
ସତ୍ବସଂଶ୍ରଯଣାଚ୍ଚୈବ ସତ୍ବବନ୍ତଂ ମହେଶ୍ବର॥ 13-168-31 (88182)
ଏବମେଷ ବିକାରାତ୍ମା ବୁଧ୍ଯମାନୋ ମହାଭୁଜ।
ଅବ୍ଯକ୍ତୋ ଭବତେ ବ୍ଯକ୍ତୌ ସତ୍ବଂସତ୍ବଂ ତଥା ଗୁଣୌ।
ବିଦ୍ଯା ଚ ଭବତେ ବିଦ୍ଯା ଭବେତ୍ତୁ ଗ୍ରହସଂଜ୍ଞିତମ୍॥ 13-168-32 (88183)
ଯ ଏବମନୁବୁଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତେ ଯୋଗସାଙ୍ଖ୍ଯାଶ୍ଚ ତତ୍ବତଃ।
ତେଽବ୍ଯକ୍ତଂ ଶଙ୍କରାଗାଢଂ ମୁଞ୍ଚନ୍ତେ ଶାସ୍ତ୍ରବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-168-33 (88184)
ତେଷାମେତତ୍ତୁ ବଦତାଂ ଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଦର୍ଶିନାମ୍।
ବୁଦ୍ଧିର୍ବିସ୍ତୀର୍ଯତେ ସର୍ବଂ ତୈଲବିନ୍ଦୁରିବାମ୍ଭସି॥ 13-168-34 (88185)
ବିଦ୍ଯା ତୁ ସର୍ବବିଦ୍ଯାନାମବବୋଧ ଇତି ସ୍ମୃତଃ।
ଯେନ ବିଦ୍ଯାମବିଦ୍ଯାଂ ଚ ବିନ୍ଦନ୍ତି ଯତିସତ୍ତମାଃ॥ 13-168-35 (88186)
ସୈଷା ତ୍ରଯୀ ପରା ବିଦ୍ଯା ଚତୁର୍ଥ୍ଯାନ୍ବୀକ୍ଷିକୀ ସ୍ମୃତା।
ଯାଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯମାନୋ ବୁଦ୍ଧ୍ଯେତ ବୁଦ୍ଧ୍ଯାତ୍ମନି ସମଂ ଗତଃ॥ 13-168-36 (88187)
ଅପ୍ରବୁଦ୍ଧମଥାବ୍ଯକ୍ତମବିଦ୍ଯାସଂଜ୍ଞିକଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ବିମୋହିତଂ ତୁ ଶୋକେନ କେବଲେନ ସମନ୍ବିତମ୍।
ଏତଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଭବେଦ୍ବୁଦ୍ଧଃ କିମନ୍ଯଦ୍ବୁଦ୍ଧିଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-168-37 (88188)
ଯେ ତ୍ବେତନ୍ନାବବୁଦ୍ଧ୍ଯନ୍ତେ ତେ ପ୍ରବୁଦ୍ଧବଶାନୁଗାଃ।
ତେ ପୁନଃପୁନରବ୍ଯକ୍ତାଜ୍ଜନିଷ୍ଯନ୍ତ୍ଯବୁଧାଂତ୍ମନଃ॥ 13-168-38 (88189)
ତମେବ ତୁଲଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଅବୁଦ୍ଧିବଶବର୍ତିନଃ।
ଯେ ଚାପ୍ଯନ୍ଯେ ତନ୍ମନସସ୍ତେପ୍ଯେତତ୍ଫଲଭାଗିନଃ॥ 13-168-39 (88190)
ବିଦିତ୍ବୈନଂ ନ ଶୋଚନ୍ତି ଯୋଗୋପେତାର୍ଥଦର୍ଶିନଃ।
ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ଯଂ ପ୍ରତିଲପ୍ସ୍ଯନ୍ତେ କେବଲତ୍ବଂ ଚ ଭାସ୍ବରମ୍॥ 13-168-40 (88191)
ଅଜ୍ଞାନବନ୍ଧନାନ୍ମୁକ୍ତାସ୍ତୀର୍ଣାଃ ସଂସାରବନ୍ଧନାତ୍।
ଅଜ୍ଞାନସାଗରଂ ଘୋରମଗାଧଂ ତମସଂଜ୍ଞକମ୍।
ଯତ୍ର ମଜ୍ଜନ୍ତି ଭୂତାନି ପୁନଃପୁନରରିଂଦମ୍॥ 13-168-41 (88192)
ଏଷା ବିଦ୍ଯା ତଥାଽବିଦ୍ଯା କଥିତା ତେ ମଯାଽର୍ଥତଃ।
ଯସ୍ମିନ୍ଦେଯଂ ଚ ନୋ ଗ୍ରାହ୍ଯଂ ସାଂଖ୍ଯାଃ ସାଂଖ୍ଯଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-168-42 (88193)
ତଥା ଚୈକତ୍ବନାନାତ୍ବମକ୍ଷରଂ କ୍ଷରମେବ ଚ।
ନିଗଦିଷ୍ଯାମି ଦେବେଶ ବିମୋକ୍ଷଂ ତ୍ରିବିଧଂ ଚ ତେ॥ 13-168-43 (88194)
ବୁଦ୍ଧ୍ଯମାନାପ୍ରବୁଦ୍ଧାଭ୍ଯାମବୁଦ୍ଧସ୍ଯ ପ୍ରପଞ୍ଚନମ୍।
ଭୂଯ ଏବ ନିବୋଧ ତ୍ବଂ ଦେବାନାଂ ଦେବସତ୍ତମ॥ 13-168-44 (88195)
ଯଚ୍ଚ କିଞ୍ଚ ଶ୍ରୁତଂ ନ ସ୍ଯାଦ୍ଦୃଷ୍ଟଂ ଚୈବ ନ କିଞ୍ଚନ।
ତଚ୍ଚ ତେ ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଏକାଗ୍ରଃ ଶୃଣୁ ତତ୍ପରଃ॥' ॥ 13-168-45 (88196)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 168 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 169
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.169. ଅଧ୍ଯାଯଃ 169
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ସନତ୍କୁମାରେଣ ରୁଦ୍ରଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ମରଣସୂଚକଦୁର୍ନିମିତ୍ତକଥନପୂର୍ବକଂ ଜିଜୀବିଷୋସ୍ତତ୍ପହିହାରୋପାଯକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥାଽନିଚ୍ଛୋର୍ଭଗବଦ୍ଧ୍ଯାନେନ ଶରୀରତ୍ଯାଗସ୍ଯ ପାରତ୍ରିକସୁଖସାଧନତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 2 ॥ ତଥା ଭଗବଜ୍ଜ୍ଞାନପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ତଦୁପଦେଶପରଂପରାକଥନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ସନତ୍କୁମାର ଉବାଚ।
ଅରିଷ୍ଟାନି ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତତ୍ବେନ ଶୃଣୁ ତଦ୍ଭବାନ୍।
ମଧ୍ଯ ଉତ୍ତରତସ୍ତାତ ଦକ୍ଷିଣାମୁଖନିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-169-1 (88197)
ବିଦ୍ଯୁତ୍ସଂସ୍ଥାନପୁରୁଷଂ ଯଦି ପଶ୍ଯେତ ମାନବଃ।
ବର୍ଷତ୍ରଯେଣ ଜାନୀଯାଦ୍ଦେହନ୍ଯାସମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ଏତତ୍ଫଲମଂରିଷ୍ଟସ୍ଯ ଶଙ୍କରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ। 13-169-2 (88198)
ଶୁଦ୍ଧମଣ୍ଡମାଦିତ୍ଯମରଶ୍ମିମଥ ପଶ୍ଯତଃ।
ବର୍ଷାର୍ଧକେନ ଜାନୀଯାଦ୍ଦେହନ୍ଯାସମୁପସ୍ଥିତମ୍॥ 13-169-3 (88199)
ଛିଦ୍ରାଂ ଚନ୍ଦ୍ରମସଶ୍ଛାଯାଂ ପାଦାବପ୍ଯନପଶ୍ଯତଃ।
ସଂବତ୍ସରେଣ ଜାନୀଯାଦ୍ଦେହନ୍ଯାସମୁପସ୍ଥିତମ୍॥ 13-169-4 (88200)
କନୀନିକାଯାମଶିରଃପୁରୁଷଂ ଯଦି ପଶ୍ଯତି।
ଜାନୀଯାତ୍ଷଟ୍ସୁ ମାସେଷୁ ଦେହନ୍ଯାସମୁପସ୍ଥିତମ୍॥ 13-169-5 (88201)
କର୍ଣୌ ପିଧାଯ ହସ୍ତାଭ୍ଯାଂ ଶବ୍ଦଂ ନ ଶୃଣୁଯାଦ୍ଯଦି।
ବିଜାନୀଯାତ୍ତୁ ମାସେନ ଦେହନ୍ଯାସମୁପସ୍ଥିତମ୍॥ 13-169-6 (88202)
ଆମଗନ୍ଧମୁପାଘ୍ରାତି ସୁରଭିଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଭାସ୍ବରମ୍।
ଦେବତାଯତନସ୍ଥୋପି ସପ୍ତରାତ୍ରେଣ ମୃତ୍ଯୁଭାକ୍॥ 13-169-7 (88203)
ସର୍ବାଙ୍ଗଧାରଣାବସ୍ଥାଂ ଧାରଯେତ ସମାହିତଃ।
ଯଥା ସ ମୃତ୍ଯୁଂ ଜଯତି ନାନ୍ଯଥେହ ମହେଶ୍ବର।
ଯଦି ଜୀବିତୁମିଚ୍ଛେତ ଚିରକାଲଂ ମହାମୁନେ॥ 13-169-8 (88204)
ଅଥ ନେଚ୍ଛେଚ୍ଚିରଂ କାଲଂ ତ୍ଯଜେଦାତ୍ମାନମାତ୍ମନା।
କେବଲଂ ଚିନ୍ତଯାନସ୍ତୁ ନିଷ୍କଲଂ ସ ନିରାମଯମ୍॥ 13-169-9 (88205)
ଅଥ ତଂ ନିର୍ବିକାରଂ ତୁ ପ୍ରକୃତେ ପରମଂ ଶୁଚିଃ।
ପୁରୁଷଂ ଦେହସାଧର୍ମ୍ଯଂ ଦେହନ୍ଯାସମୁପାଶ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-169-10 (88206)
ଜାଗ୍ରତୋ ହି ମଯୋକ୍ତାନି ତବାରିଷ୍ଟାନି ତତ୍ବତଃ।
ଧାରଣାଚ୍ଚୈବ ସର୍ବାଙ୍ଗେ ମୃତ୍ଯୁ ଜୀଯାତ୍ସୁରର୍ଷଭ॥ 13-169-11 (88207)
ଏକତ୍ବଦର୍ଶନଂ ଭୂଯୋ ନାନାତ୍ବଂ ଚ ନିବୋଧ ମେ।
ଅକ୍ଷରଂ ଚ କ୍ଷରଂ ଚୈବ ଚତୁଷ୍ଟଯବିଧାନତଃ॥ 13-169-12 (88208)
ଅବ୍ଯକ୍ତାଦୀନି ତତ୍ବାନି ସର୍ବାଣ୍ଯେବ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଆହୁଶ୍ଚତୁର୍ବିଂଶତିତମଂ ବିକାରପୁରୁଷାନ୍ବିତମ୍॥ 13-169-13 (88209)
ଏକତ୍ବଦର୍ଶନଂ ଚୈବ ନାନାତ୍ବେନ ବରଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ପଞ୍ଚବିଂଶତିବର୍ଗଃ ସ୍ଯାଦପବର୍ଗୋଽଜରାମରଃ॥ 13-169-14 (88210)
ସ ନିର୍ବିକାରଃ ପୁରୁଷସ୍ତତ୍ବେନୈବୋପଦିଶ୍ଯତେ।
ସ ଏବ ପଞ୍ଚବିଂଶସ୍ତୁ ବିକାରଃ ପୁରୁଷଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-169-15 (88211)
ଯଦ୍ଯେଷ ନିର୍ବିକାରଃ ସ୍ଯାତ୍ତତ୍ବଂ ନ ତୁ ଭବେଦ୍ଭବ।
ବିକାରୋ ବିଦ୍ଯମାନସ୍ତୁ ତତ୍ବସଂଜ୍ଞକମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-169-16 (88212)
ଯଦ୍ଯୋଷୋଽବ୍ଯକ୍ତତାଂ ନୈତି ବ୍ଯତିରେକାନ୍ନ ସଂଶଯଃ।
ତଥା ଭବତି ନିସ୍ତତ୍ବସ୍ତଥା ସତ୍ବସ୍ତଥାଗୁଣଃ॥ 13-169-17 (88213)
ବିକାରଗୁଣସଂତ୍ଯାଗାତ୍ପ୍ରକୃତ୍ଯନ୍ଯତ୍ବତା ଶୁଚିଃ।
ତଦା ନାନାତ୍ବତାମେତି ସର୍ଗହୀନୋଽପବର୍ଗଭାକ୍॥ 13-169-18 (88214)
ବୋଧ୍ଯମାନଃ ପ୍ରବୁଧ୍ଯେତ ସମୋ ଭବତି ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ଅକ୍ଷରଶ୍ଚ ଭବତ୍ଯେଷ ଯଥାବା ଚ୍ଯୁତବାନ୍କ୍ଷଣାତ୍॥ 13-169-19 (88215)
ଅବ୍ଯକ୍ତାବ୍ଯକ୍ତିରୁକ୍ତା ସ୍ଯାନ୍ନିର୍ଗୁଣସ୍ଯ ଗୁଣାକରାତ୍।
ଏତଦେକତ୍ବନାନାତ୍ବମକ୍ଷରଃ କ୍ଷର ଏବ ଚ॥ 13-169-20 (88216)
ବ୍ଯାଖ୍ଯାତଂ ତବ ଶୂଲାଙ୍କ ତଥାରିଷ୍ଟାନି ଚୈବ ହି।
ବିମୋକ୍ଷଲକ୍ଷଣଂ ଶେଷଂ ତଦପୀହ ବ୍ରବୀମି ତେ।
ଯଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଯତଯଃ ପ୍ରାପ୍ତାଃ କେବଲତ୍ବମନାମଯମ୍॥ 13-169-21 (88217)
ସାଙ୍ଖ୍ଯାଶ୍ଚାପ୍ଯଥ ଯୋଗାଶ୍ଚ ଦଗ୍ଧପଙ୍କା ଗତଜ୍ବରାଃ।
ଅମୂର୍ତିତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ତା ନିର୍ଗୁଣା ନିର୍ଭଯା ଭବ॥ 13-169-22 (88218)
ବିପାପ୍ମାନୋ ମହାଦେବ ମୁକ୍ତାଃ ସଂସାରସାଗରାତ୍।
ସରଣେ ପ୍ରଜନାଦାନେ ଗୁଣାନାଂ ପ୍ରକୃତିଃ ସଦା।
ପରା ପ୍ରମତ୍ତା ସତତମେତାବତ୍କାର୍ଯକାରଣମ୍॥ 13-169-23 (88219)
ଅସଚ୍ଚୈବ ଚ ସଚ୍ଚୈବ କୁରୁତେ ସ ପୁନଃ ପୁନଃ।
ଚୈତନ୍ଯେନ ପୁରାଣେନ ଚେତନାଚେତନାତ୍ପରଃ॥ 13-169-24 (88220)
ଯସ୍ତୁ ଚେତଯତେ ଚେତୋ ମନସା ଚୈକବୁଦ୍ଧିକମ୍।
ସ ନୈବ ସନ୍ନ ଚୈବାସନ୍ସଦସନ୍ନ ଚ ସଂସ୍ମୃତଃ॥ 13-169-25 (88221)
ବ୍ଯତିରିକ୍ତଶ୍ଚ ଶୁଦ୍ଧଶ୍ଚ ସୋଽନ୍ଯଶ୍ଚାପ୍ରକୃତିସ୍ତଥା।
ଉପେକ୍ଷକଶ୍ଚ ପ୍ରକୃତେର୍ବିକାରପୁରୁଷଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-169-26 (88222)
ବିକାରପୁରୁଷେଣୈଷା ସଂଯୁକ୍ତା ସୃଜତେ ଜଗତ୍।
ପୁନରାଦଦତେ ଚୈବ ଗୁଣାନାମନ୍ଯଥାତ୍ମନି॥ 13-169-27 (88223)
ମତ୍ସ୍ଯୋଦକାତ୍ସସଂଜ୍ଞାତଃ ପ୍ରକୃତେରେବ କର୍ମଣଃ।
ତଦ୍ବତ୍କ୍ଷେତ୍ରସହସ୍ରାଣି ସ ଏବ ପ୍ରକରିଷ୍ଯତି॥ 13-169-28 (88224)
କ୍ଷେତ୍ରପ୍ରଲଯତଜ୍ଜ୍ଞସ୍ତୁ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ ଇତି ଚୋଚ୍ଯତେ।
ସଯୋଗୋ ନିତ୍ଯ ଇତ୍ଯାହୁର୍ଯେ ଜନାସ୍ତତ୍ବଦର୍ଶିନଃ॥ 13-169-29 (88225)
ଏବମେଷ ହ୍ଯସତ୍ସଚ୍ଚ ବିକାରପୁରୁଷଃ ସ୍ମୃତଃ।
ବିକାରାପଦ୍ଯମାନଂ ତୁ ବିକୃତିଂ ପ୍ରବଦନ୍ତି ନଃ॥ 13-169-30 (88226)
ଯଦା ତ୍ବେଷ ବିକାରସ୍ଯ ପ୍ରକୃତାନିତି ମନ୍ଯତେ।
ତଦା ବିକାରତାମେତି ବିକାରାନ୍ଯତ୍ବତାଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-169-31 (88227)
ପ୍ରକୃତ୍ଯା ଚ ବିକାରୈଶ୍ଚ ବ୍ଯତିରିକ୍ତୋ ଯଦା ଭବେତ୍।
ଶୁଚି ଯତ୍ପରମଂ ଶୁଦ୍ଧଂ ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧଂ ସନାତନମ୍।
ଅଯୁକ୍ତଂ ନିଷ୍କଲଂ ଶୁଦ୍ଧମବ୍ଯଯଂ ଚାଜରାମରମ୍॥ 13-169-32 (88228)
ସମେତ୍ଯ ତେନ ଶୁଦ୍ଧେନ ବୁଧ୍ଯମାନଃ ସ ଭାସ୍ବରଃ।
ବିମୋକ୍ଷଂ ଭଜତେ ବ୍ଯକ୍ତାଦପ୍ରବୁଦ୍ଧାଦଚେତନାତ୍॥ 13-169-33 (88229)
ଉଦୁମ୍ବରାଦ୍ବା ମଶକଃ ପ୍ରଲଯାନ୍ନିର୍ଗତୋ ଯଥା।
ତଥାଽବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯ ସଂତ୍ଯାଗାନ୍ନିର୍ମମଃ ପଞ୍ଚ ବିଂଶକଃ॥ 13-169-34 (88230)
ଯଥା ପୁଷ୍କରପର୍ଣସ୍ଥୋ ଜଲବିନ୍ଦୁର୍ନ ସଂଶ୍ଲିଷେତ୍।
ତଥୈବାବ୍ଯକ୍ତବିଷଯେ ନ ଲିପ୍ଯେତ୍ପଞ୍ଚବିଂଶକଃ॥ 13-169-35 (88231)
ଆକାଶ ଇବ ନିଃସଙ୍ଗସ୍ତଥା ସଙ୍ଗସ୍ତ୍ଥା ବରଃ।
ପଞ୍ଚବିଂଶତିମୋ ବୁଦ୍ଧୋ ବୁଦ୍ଧେନି ସମତାଂ ଗତଃ॥ 13-169-36 (88232)
ଏତଦ୍ଧି ପ୍ରକୃତଂ ଜ୍ଞାନଂ ତତ୍ବତଶ୍ଚ ସମୁତ୍ଥିତମ୍।
ପୂର୍ବଜେଭ୍ଯସ୍ତଥୋତ୍ପନ୍ନଂ ବ୍ରହ୍ମଜେଭ୍ଯସ୍ତଥାନଘ॥ 13-169-37 (88233)
ଆଦିସର୍ଗୋ ମହାବାହୋ ତାମସେନାବୃତଂ ପରମ୍।
ପ୍ରତିଷ୍ଟାବଯବଂଦେବମଭେଦ୍ଯମଜରାମରମ୍॥ 13-169-38 (88234)
ସନକଃ ସନନ୍ଦନଶ୍ଚୈବି ତୃତୀଯଶ୍ଚ ସନାତନଃ।
ତେ ବିଦୁଃ ପରମଂ ଧର୍ମମବ୍ଯଯଂ ବ୍ଯଯଧର୍ଷଣମ୍॥ 13-169-39 (88235)
ଅବ୍ଯକ୍ତାତ୍ପରମାତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମାଦବ୍ରଣାନ୍ମୂର୍ତିସଂଜ୍ଞକାତ୍।
କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞୋ ଭଗବାନାସ୍ତେ ନରାଯଣପରାଯଣଃ॥ 13-169-40 (88236)
ଅସ୍ମାକଂ ସହଜାତାନାମୁତ୍ପନ୍ନଂ ଜ୍ଞାନମୁତ୍ତମମ୍।
ଏତେ ହି ମୂର୍ତିମନ୍ତୋ ବୈ ଲୋକାନ୍ପ୍ରବିଚରାମହେ॥ 13-169-41 (88237)
ପୁନଃପୁନଃ ପ୍ରଜାତା ବୈ ତତ୍ରତତ୍ର ପିନାକଧୃକ୍।
ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବୈର୍ବିରଜ୍ଯମାନସ୍ଯ ଜ୍ଞାନମୁତ୍ପନ୍ନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-169-42 (88238)
କପିଲାନ୍ମୂଲଆଚାର୍ଯାତ୍ତତ୍ବବୁଦ୍ଧିବିନିଶ୍ଚଯମ୍।
ଯୋଗସାଂଖ୍ଯମବାପ୍ତଂ ମେ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ମୁନିସତ୍ତମାତ୍॥ 13-169-43 (88239)
ତେନ ସଂବୋଧିତାଃ ଶିଷ୍ଯା ବହବସ୍ତତ୍ବଦର୍ଶିନଃ।
ତଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ବା ବହବଃ ଶିଷ୍ଯା ମଯାପ୍ଯେତନ୍ନିଦର୍ଶିତାଃ॥ 13-169-44 (88240)
ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁହରଂ ତଥ୍ଯଂ ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞେଯଂ ସନାତନମ୍।
ଯଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ନାନୁଶୋଚନ୍ତି ତତ୍ବଜ୍ଞାନା ନିରିନ୍ଦ୍ରିଯାଃ॥ 13-169-45 (88241)
ଶୁଦ୍ଧବୀଜମଲାଶ୍ଚୈବ ବିପଙ୍କା ବୈ ନିରକ୍ଷରାଃ।
ସ୍ବତନ୍ତ୍ରାସ୍ତେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ରେଣ ସମ୍ମିତା ନିଷ୍କଲାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-169-46 (88242)
ଶାଶ୍ବତାଶ୍ଚାବ୍ଯଯାଶ୍ଚୈବ ତମୋଗ୍ରାହ୍ଯାଶ୍ଚ ଭାସ୍ବର।
ବିପାପ୍ମାନସ୍ତଥା ସର୍ବେ ସତ୍ବସ୍ଥାଶ୍ଚାପି ନିର୍ବ୍ରଣାଃ॥ 13-169-47 (88243)
ବିମୁକ୍ତାଃ କେବଲାଶ୍ଚୈବ ବୀତମୋହଭଯାସ୍ତଥା।
ଅମୂର୍ତାସ୍ତେ ମହାଭାଗ ସର୍ବେ ଚ ବିଗତଜ୍ବରାଃ॥ 13-169-48 (88244)
ହିରଣ୍ଯନାଭସ୍ତ୍ରିଶିରାସ୍ତଥା ପ୍ରହ୍ଲାଦଭାସ୍କରୌ।
ବସୁର୍ବିଶ୍ବାବସୁଶ୍ଚୈବ ସାର୍ଧଂ ପଞ୍ଚଶିଖସ୍ତଥା॥ 13-169-49 (88245)
ଗାର୍ଗ୍ଯୋଽଥାସୁରିରାବନ୍ତ୍ଯୋ ଗୌତମୋ ବୃତ ଏବ ଚ।
କାତ୍ଯାଯନୋଽଥ ନମୁଚିର୍ହରିଶ୍ଚ ଦମନଶ୍ଚି ହ॥ 13-169-50 (88246)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବସ୍ତତ୍ବମେବୋପଦର୍ଶିତାଃ।
କେଚିନ୍ମୁକ୍ତାଃ ସ୍ଥିତାଃ କେଚିଚ୍ଛନ୍ଦତଶ୍ଚାପରେ ମୃତାଃ॥ 13-169-51 (88247)
ଦର୍ଶିତାସ୍ତ୍ରିବିଧଂ ବନ୍ଧଂ ବିମୋକ୍ଷଂ ତ୍ରିବିଧଂ ତଥା।
ଅଜ୍ଞାନଂ ଚୈବ ରାଗଶ୍ଚ ସଂଯୋଗଂ ପ୍ରାକୃତଂ ତଥା॥ 13-169-52 (88248)
ଏତେଭ୍ଯୋ ବନ୍ଧନଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ବିମୋକ୍ଷମପି ମେ ଶୃଣୁ।
ପରିତସ୍ତାବତା ସମ୍ଯକ୍ସମ୍ବନ୍ଧୋ ଯାବତା କୃତଃ॥ 13-169-53 (88249)
କୃତ୍ସ୍ନକ୍ଷଯପରିତ୍ଯାଗାଦ୍ବିମୋକ୍ଷ ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତିଃ।
ନିବୃତ୍ତଃ ସର୍ବସଙ୍ଗେଭ୍ଯଃ କେବଲଃ ପୁରୁଷୋଽମଲଃ॥ 13-169-54 (88250)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-169-55x (7372)
13-169-55 (88251)
ଇତ୍ଯେବମୁକ୍ତ୍ବା ଭଗବାନୀଶ୍ବରାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ସନତ୍କୁମାରଃ ପ୍ରଯଯାବାକାଶଂ ସମୁପାଶ୍ରିତଃ॥'
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 170
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.170. ଅଧ୍ଯାଯଃ 170
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ତୀର୍ଥଶୌଚନିରୂପଣମ୍॥ 1॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯଦ୍ବରଂ ସର୍ବତୀର୍ଥାନାଂ ତଦ୍ବ୍ରବୀହି ପିତାମହ।
ଯତ୍ର ଚୈବ ପରଂ ଶୌଚଂ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-170-1 (88252)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-170-2x (7373)
ସର୍ବାଣି ଖଲୁ ତୀର୍ଥାନି ଗୁଣବନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ।
ଯତ୍ତୁ ତୀର୍ଥଂ ଚ ଶୌଚଂ ଚ ତନ୍ମେ ଶୃଣୁ ସମାହିତଃ॥ 13-170-2 (88253)
ଅଗାଧେ ବିମଲେ ଶୁଦ୍ଧେ ସତ୍ଯତୀର୍ଥେ ଧୃତିହ୍ରଦେ।
ସ୍ନାତବ୍ଯଂ ମାନସେ ତୀର୍ଥେ ସତ୍ବମାଲମ୍ବ୍ଯ ଶାଶ୍ବତମ୍॥ 13-170-3 (88254)
ତୀର୍ଥଶୌଚଂ ତପୋ ଜ୍ଞାନଂ ମାର୍ଦବଂ ସତ୍ଯମାର୍ଜବମ୍।
ଅହିଂସା ସର୍ବଭୂତାନାମାନୃଶଂସ୍ଯଂ ଦମଃ ଶମଃ॥ 13-170-4 (88255)
ନିର୍ମମା ନିରହଙ୍କାରା ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବା ନିଷ୍ପରିଗ୍ରହାଃ।
ଯୋଗିନସ୍ତୀର୍ଥଭୂତାସ୍ତେ ତୀର୍ଥଂ ପରମମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-170-5 (88256)
ନାରାଯଣେଽଥ ରୁଦ୍ରେ ବା ଭକ୍ତିସ୍ତୀର୍ଥଂ ପରଂ ମତମ୍।
ଶୌଚଲକ୍ଷଣମେତତ୍ତେ ସର୍ବତ୍ରୈବାନ୍ବବେକ୍ଷତଃ॥ 13-170-6 (88257)
ରଜସ୍ତମଃସତ୍ବମଥୋ ଯେଷାଂ ନିର୍ଧୂତମାତ୍ମନା।
ତୀର୍ଥମାଚାରଶୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ସ୍ବମାର୍ଗପରିମାର୍ଗଣମ୍। 13-170-7 (88258)
ସର୍ବତ୍ଯାଗେଷ୍ବଭିରତାଃ ସର୍ବଜ୍ଞାଃ ସମଦର୍ଶିନଃ।
ଶୌଚଷ୍ବେତେଷ୍ବଭିରତାସ୍ତେ ତୀର୍ଥଶୁଚଯୋଽପି ଚ॥ 13-170-8 (88259)
ନୋଦକକ୍ଲିନ୍ନଗାତ୍ରସ୍ତୁ ସ୍ନାତ ଇତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ସ ସ୍ନାତୋ ଯୋ ଦମସ୍ନାତଃ ସ ବାହ୍ଯାଭ୍ଯନ୍ତରଃ ଶୁଚିଃ॥ 13-170-9 (88260)
ଅଦୃଷ୍ଟେଷ୍ବନପେକ୍ଷା ଯେ ପ୍ରାପ୍ତେଷ୍ବର୍ଥେଷୁ ନିର୍ମମାଃ।
ଶୌଚମେବ ପରଂ ତେଷାଂ ଯେଷାଂ ନୋତ୍ପଦ୍ଯତେ ସ୍ପୃହା॥ 13-170-10 (88261)
ପ୍ରଜ୍ଞାନଂ ଶୌଚମେବେହ ଶରୀରସ୍ଯ ବିଶେଷତଃ।
ତଥା ନିଷ୍କିଂଚନତ୍ବଂ ଚ ମନସଶ୍ଚ ପ୍ରସନ୍ନତା॥ 13-170-11 (88262)
ବୃତ୍ତଂ ଶୌଚଂ ମହାଶୌଚଂ ତୀର୍ଥଶୌଚମତଃ ପରମ୍।
ଜ୍ଞାନୋତ୍ପନ୍ନଂ ଚ ଯଚ୍ଛୌଚଂ ତଚ୍ଛୌଚଂ ପରମଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-170-12 (88263)
ମନସା ଚ ପ୍ରଦୀପ୍ତେନ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନଜଲେନ ଚ।
ସ୍ନାତା ଯେ ମାନସେ ତୀର୍ଥେ ତଜ୍ଜ୍ଞାଃ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞଦର୍ଶନାଃ॥ 13-170-13 (88264)
ସମାରୋପିତଶୌଚସ୍ତୁ ନିତ୍ଯଂ ଭବସମନ୍ବିତଃ।
କେବଲଂ ଗୁଣସମ୍ପନ୍ନଃ ଶୁଚିରେବ ନରଃ ସଦା॥ 13-170-14 (88265)
ଶରୀରସ୍ଥାନି ତୀର୍ଥାନି ପ୍ରୋକ୍ତାନ୍ଯେତାନି ଭାରତ।
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ଯାନି ତୀର୍ଥାନି ପୁଣ୍ଯାନି ଶୃଣୁ ତାନ୍ଯପି॥ 13-170-15 (88266)
ଶରୀରସ୍ଯ ଯଥୋଦ୍ଦେଶଃ ଶରୀରୋପରି ନିର୍ମିତାଃ।
ତଥା ପୃଥିବ୍ଯା ଭାଗାଶ୍ଚ ପୁଣ୍ଯାନି ସଲିଲାନି ଚ॥ 13-170-16 (88267)
କୀର୍ତନାଚ୍ଚୈବ ତୀର୍ଥସ୍ଯ ସ୍ନାନାଚ୍ଚ ପିତୃତର୍ପଣାତ୍।
ଶୋଧ୍ଯଂ ହି ପାତକଂ ତୀର୍ଥେ ପୂତା ଯାନ୍ତି ସୁଖଂ ଦିବମ୍। 13-170-17 (88268)
ପରିଗ୍ରହାଚ୍ଚ ସାଧୂନାଂ ପୃଥିବ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ତେଜସା।
ଅତୀବ ପୁଣ୍ଯଭାଗାସ୍ତେ ସଲିଲସ୍ଯ ଚ ତେଜସା॥ 13-170-18 (88269)
ମନସଶ୍ଚ ପୃଥିବ୍ଯାଶ୍ଚ ପୁଣ୍ଯାସ୍ତୀର୍ଥାସ୍ତଥାପରେ।
ଉଭଯୋରେବ ଯଃ ସ୍ନାଯାତ୍ସ ସିଦ୍ଧିଂ ଶୀଘ୍ରମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-170-19 (88270)
ଯଥା ଫଲଂ କ୍ରିଯାହୀନଂ କ୍ରିଯା ବା ଫଲବର୍ଜିତା।
ନେହ ସାଧଯତେ କାର୍ଯଂ ସମାଯୁକ୍ତା ତୁ ସିଧ୍ଯତି॥ 13-170-20 (88271)
ଏବଂ ଶରୀରଶୌଚେନ ତୀର୍ଥଶୌଚେନ ଚାନ୍ବିତଃ।
ଶୁଚିଃ ସିଦ୍ଧିମବାପ୍ନୋତି ଦ୍ବିବିଧଂ ଶୌଚମୁତ୍ତମମ୍॥ ॥ 13-170-21 (88272)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 170 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-170-7 ତତ୍ତ୍ବବିତ୍ତ୍ବନହଂବୁଦ୍ଧିସ୍ତୀର୍ଥପ୍ରବରମୁଚ୍ଯତେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 171
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.171. ଅଧ୍ଯାଯଃ 171
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ମାର୍ଗଶୀର୍ଷାଦି କାର୍ତିକାନ୍ତେଷୁ ଦ୍ବାଦଶମାସେଷୁ ଦ୍ବାଦଶଦ୍ବାଦଶୀଷୁ କେଶବାଦିଦାମୋଦରାନ୍ତଭଗବଦ୍ରୂପବିଶେଷପୂଜାଫଲବିଶେଷକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[*ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସର୍ବେଷାମୁପବାସାନାଂ ଯଚ୍ଛ୍ରେଯଃ ସୁମହତ୍ଫଲମ୍।
ଯଚ୍ଚାପ୍ଯସଂଶଯଂ ଲୋକେ ତନ୍ମେ ତ୍ବଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-171-1 (88273)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-171-2x (7374)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ଯଥା ଗୀତଂ ସ୍ବଯମେବ ସ୍ବଯଂଭୁବା।
ଯତ୍କୃତ୍ବା ନିର୍ବୃତୋ ଭୂଯାତ୍ପୁରୁଷୋ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-171-2 (88274)
ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ମାର୍ଗଶୀର୍ଷେ ତୁ ଅହୋରାତ୍ରେଣ କେଶବମ୍।
ଅର୍ଚ୍ଯାଶ୍ବମେଧଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଦୁଷ୍କୃତଂ ଚାସ୍ଯ ନଶ୍ଯତି॥ 13-171-3 (88275)
ତଥୈବ ପୌଷମାସେ ତୁ ପୂଜ୍ଯୋ ନାରାଯଣେତି ଚ।
ବାଜପେଯମବାପ୍ନୋତି ସିଦ୍ଧିଂ ଚ ପରମାଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-171-4 (88276)
ଅହୋରାତ୍ରେଣ ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ମାଘମାସେ ତୁ ମାଘବମ୍।
ରାଜସୂଯମବାପ୍ନୋତି କୁଲଂ ଚୈବ ସମୁଦ୍ଧରେତ୍॥ 13-171-5 (88277)
ତଥୈବ ଫାଲ୍ଗୁନେ ମାସି ଗୋବିନ୍ଦେତି ଚ ପୂଜଯନ୍।
ଅତିରାତ୍ରମବାପ୍ନୋତି ସୋମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-171-6 (88278)
ଅହୋରାତ୍ରେଣ ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ଚୈତ୍ରେ ବିଷ୍ଣୁରିତି ସ୍ମରନ୍।
ପୌଣ୍ଡରୀକମବାପ୍ନୋତି ଦେବଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-171-7 (88279)
ବୈଶାଖମାସେ ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ପୂଜଯନ୍ମଧୁସୂଦନମ୍।
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମମବାପ୍ନୋତି ସୋମଲୋକଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-171-8 (88280)
ଅହୋରାତ୍ରେଣ ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠେ ମାସି ତ୍ରିବିକ୍ରମମ୍।
ଗବାଂ ମେଧମବାପ୍ନୋତି ଅପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ମୋଦତେ॥ 13-171-9 (88281)
ଆଷାଢେ ମାସି ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ବାମନେତି ଚ ପୂଜଯନ୍।
ନରମେଧମବାପ୍ନୋତି ପୁଣ୍ଯଂ ଚ ଲଭତେ ମହତ୍॥ 13-171-10 (88282)
ଅହୋରାତ୍ରେଣ ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ଶ୍ରାବଣେ ମାସି ଶ୍ରୀଧରମ୍।
ପଞ୍ଚଯଜ୍ଞାନବାପ୍ନୋତି ବିମାନସ୍ଥଶ୍ଚ ମୋଦତେ॥ 13-171-11 (88283)
ତଥା ଭାଦ୍ରପଦେ ମାସି ହୃଷୀକେଶେତି ପୂଜଯନ୍।
ସୌତ୍ରାମଣିମବାପ୍ନୋତି ପୂତାତ୍ମା ଭବତେ ଚ ହି॥ 13-171-12 (88284)
ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାମାଶ୍ବିନେ ମାସି ପଦ୍ମନାଭେତି ଚାର୍ଚଯନ୍।
ଗୋସହସ୍ରଫଲଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାନ୍ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-171-13 (88285)
ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ କାର୍ତିକେ ମାସି ପୂଜ୍ଯୋ ଦାମୋଦରେତି ଚ।
ଗବାଂ ଯଜ୍ଞମବାପ୍ନୋତି ପୁମାନ୍ସ୍ତ୍ରୀ ବା ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-171-14 (88286)
ଅର୍ଚଯେତ୍ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷମେବଂ ସଂବତ୍ସରଂ ତୁ ଯଃ।
ଜାତିସ୍ମରତ୍ବଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ବିନ୍ଦ୍ଯାଦ୍ବହୁ ସୁବର୍ଣକମ୍॥ 13-171-15 (88287)
ଅହନ୍ଯହନି ତଦ୍ଭାବମୁପେନ୍ଦ୍ରଂ ଯୋଽଧିଗଚ୍ଛତି।
ସମାପ୍ତେ ଭୋଜଯେଦ୍ବିପ୍ରାନଥବା ଦାପଯେଦ୍ଧୃତମ୍॥ 13-171-16 (88288)
ଅତଃ ପରଂ ନୋପବାସୋ ଭବତୀତି ବିନିଶ୍ଚଯଃ॥
ଉବାଚ ଭଗବାନ୍ବିଷ୍ଣୁଃ ସ୍ବଯମେବ ପୁରାତନମ୍॥] ॥ 13-171-17 (88289)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 171 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
* ଏତଦାଦ୍ଯଧ୍ଯାଯଦ୍ବଯଂ ଝ.ପୁସ୍ତକ ଏବ ଦୃଶ୍ଯତେ। 7-171-3 ଅର୍ଚ୍ଯ ଅଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 172
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.172. ଅଧ୍ଯାଯଃ 172
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶରୀରସୌନ୍ଦର୍ଯାଦିଫଲକଚାନ୍ଦ୍ରବ୍ରତାଚରଣପ୍ରକାରକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ଶରତଲ୍ପଗତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ବୃଦ୍ଧଂ କୁରୁପିତାମହମ୍।
ଉପଗମ୍ଯ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ॥ 13-172-1 (88290)
ଅଙ୍ଗାନାଂ ରୂପସୌଭାଗ୍ଯଂ ପ୍ରିଯଂ ଚୈବ କଥଂ ଭବେତ୍।
ଧର୍ମାର୍ଥକାମସଂଯୁକ୍ତଃ ସୁଖଭାଗୀ କଥଂ ଭବେତ୍॥ 13-172-2 (88291)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-172-3x (7375)
ମାର୍ଗଶୀର୍ଷସ୍ଯ ମାସସ୍ଯ ଚନ୍ଦ୍ରେ ମୂଲେନ ସଂଯୁତେ।
ପାଦୌ ମୂଲେନ ରାଜେନ୍ଦ୍ରି ଜଙ୍ଘାଯାମଥ ରୋହିଣୀମ୍॥ 13-172-3 (88292)
ଅଶ୍ବିନ୍ଯାଂ ସକ୍ଥିନୀ ଚୈବ ଊରୂ ଚାଷାଢଯୋସ୍ତଥା।
ଗୁହ୍ଯଂ ତୁ ଫାଲ୍ଗୁନୀ ବିଦ୍ଯାତ୍କୃତ୍ତିକା କଟିକାସ୍ତଥା॥ 13-172-4 (88293)
ନାଭିଂ ଭାଦ୍ରପଦେ ବିଦ୍ଯାଦ୍ରେବତ୍ଯାମକ୍ଷିମଣ୍ଡଲମ୍।
ପୃଷ୍ଠମେବ ଧନିଷ୍ଠାସୁ ଅନୁରାଧୋତ୍ତରାସ୍ତଥା॥ 13-172-5 (88294)
ବାହୁଭ୍ଯାଂ ତୁ ବିଶାଖାସୁ ହସ୍ତୌ ହସ୍ତେନ ନିର୍ଦିଶେତ୍।
ପୁନର୍ବସ୍ବଙ୍ଗୁଲୀ ରାଜନ୍ନାଶ୍ଲେଷାସୁ ନଖାସ୍ତଥା॥ 13-172-6 (88295)
ଗ୍ରୀବାଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରବଣେନ ତୁ କର୍ଣଯୋଃ।
ମୁଖଂ ପୁଷ୍ଯେଣ ଦାନେନ ଦନ୍ତୋଷ୍ଠୌ ସ୍ବାତିରୁଚ୍ଯତେ॥ 13-172-7 (88296)
ହାସଂ ଶତଭିଷାଂ ଚୈବ ମଘାଂ ଚୈବାଥ ନାସିକାମ୍।
ନେତ୍ରେ ମୃଗଶିରୋ ବିଦ୍ଯାଲ୍ଲଲାଟେ ମିତ୍ରମେବ ତୁ॥ 13-172-8 (88297)
ଭରଣ୍ଯାଂ ତୁ ଶିରୋ ବିଦ୍ଯାତ୍କେଶାନାର୍ଦ୍ରାଂ ନରାଧିପ।
ସମାପ୍ତେ ତୁ ଘୃତଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣେ ବେଦପାରଗେ॥ 13-172-9 (88298)
ସୁଭଗୋ ଦର୍ଶନୀଯଶ୍ଚ ଜ୍ଞାନଭାଗ୍ଯଥ ଜାନତେ।
ଜାଯତେ ପରିପୂର୍ଣାଙ୍ଗଃ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯେବ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ॥] ॥ 13-172-10 (88299)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 172 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-172-3 ଇଷ୍ଟକାମନାସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ଚାନ୍ଦ୍ରବ୍ରତମାହ ମାର୍ଗେତି। ମାର୍ଗଶୀର୍ଷଶୁକ୍ଲପ୍ରତିପଦି ମୂଲନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗେ ସ୍ତୀଦଂ ଚାନ୍ଦ୍ରଂ ବ୍ରତମାରଭେତ। ତତ୍ର ଚନ୍ଦ୍ରାବଯବେଷୁ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ନ୍ଯସେତ୍ ପାଦୌ ମୂଲେନେତ୍ଯାଦିନା। ସ୍ବଦେବତାସହିତେନ ମୂଲେନ ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ପାଦୌ କଲ୍ପଯେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଏବଂ ରୋହିଣ୍ଯାଦିଭିଃ ସଦେବତାଭିର୍ଜଙ୍ଘାଦଯଃ କଲ୍ପନୀଯାଃ। ସର୍ବତ୍ର ବିଭକ୍ତିବ୍ଯତ୍ଯଯ ଆର୍ଷଃ॥ 7-172-4 ଆଷାଢାଦ୍ବଯଂ ଫାଲ୍ଗୁନୀଦ୍ବଯଂ ଭାଦ୍ରପଦାଦ୍ବଯଂ ଚ ଜ୍ଞେଯମ୍॥ 7-172-10 ଏବଂ କୁର୍ବନ୍ବିକଲାଙ୍ଗୋଽପି ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ସକଲାଙ୍ଗୋ ଭବତି ଏତତ୍ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମାହ ପରିପୂର୍ଣାଙ୍ଗ ଇତି॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 173
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.173. ଅଧ୍ଯାଯଃ 173
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବୃହସ୍ପତିନା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦେହିନାଂ ଜନନାଦିପ୍ରକାରନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ପ୍ରାଣିନାଂ ଦୁଷ୍କର୍ମବିଶେଷଫଲତଯା ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିବିଶେଷେଷୁ ଜନନକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ପିତାମହ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ସଂସାରବିଧିମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-173-1 (88300)
କେନ ବୃତ୍ତେନ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବର୍ତମାନା ନରା ଭୁବି।
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯୁତ୍ତମଂ ସ୍ବର୍ଗଂ କଥଂ ଚ ନରକଂ ନୃପ॥ 13-173-2 (88301)
ମୃତଂ ଶରୀରମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ କାଷ୍ଠଲୋଷ୍ଟସମଂ ଜନାଃ।
ପ୍ରଯାନ୍ତ୍ଯମୁଂ ଲୋକମିତଃ କୋ ବୈ ତାନନୁଗଚ୍ଛତି॥ ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-173-3 (88302)
ଦୂରାଦାଯାତି ଭଗବାନ୍ବୃହସ୍ପତିରୁଦାରଧୀଃ।
ପୃଚ୍ଛୈନଂ ସୁମହାଭାଗମେତଦ୍ଗୁହ୍ଯଂ ସନାତନମ୍॥ 13-173-4 (88303)
ନୈତଦନ୍ଯେନ ଶକ୍ଯଂ ହି ବକ୍ତୁଂ କେନଚିଦଦ୍ଯ ବୈ।
ବକ୍ତା ବୃହସ୍ପତିସମୋ ନ ହ୍ଯନ୍ଯୋ ବିଦ୍ଯତେ କ୍ବଚିତ୍॥ ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-173-5 (88304)
ତଯୋଃ ସଂବଦତୋରେବଂ ପାର୍ଥଗାଙ୍ଗେଯଯୋସ୍ତଦା।
ଆଜଗାମ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଭଗବାନ୍ସ ବୃହସ୍ପତିଃ॥ 13-173-6 (88305)
ତତୋ ରାଜା ସମୁତ୍ଥାଯ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରପୁରୋଗମଃ।
ପୂଜାମନୁଷମାଂ ଚକ୍ରେ ସର୍ବେ ତେ ଚ ସଭାସଦଃ॥ 13-173-7 (88306)
ତତୋ ଧର୍ମସୁତୋ ରାଜା ଭଗବନ୍ତଂ ବୃହସ୍ପତିମ୍।
ଉପଗମ୍ଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ ତତ୍ତ୍ବତଃ॥ 13-173-8 (88307)
ଭଗବନ୍ସର୍ବଧର୍ମଜ୍ଞ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦ।
ମର୍ତ୍ଯସ୍ଯ କଃ ସହାଯୋ ବୈ ପିତା ମାତା ସୁତୋ ଗୁରୁଃ। ଜ୍ଞାତିସମ୍ବନ୍ଧିବର୍ଗଶ୍ଚ ମିତ୍ରବର୍ଗସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-173-9 (88308)
ମୃତଂ ଶରୀରମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ କାଷ୍ଠଲୋଷ୍ଟସମଂ ଜନାଃ।
ଗଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯମୁଂ ଚ ଲୋକଂ ବୈ କ ଏତାନନୁଗଚ୍ଛତି॥ ବୃହସ୍ପତିରୁବାଚ। 13-173-10 (88309)
ଏକଃ ପ୍ରସୂଯତେ ରାଜନ୍ନେକ ଏବ ବିନଶ୍ଯତି।
ଏକସ୍ତରତି ଦୁର୍ଗାଣି ଗଚ୍ଛତ୍ଯେକସ୍ତୁ ଦୁର୍ଗତିମ୍॥ 13-173-11 (88310)
ନ ସହାଯଃ ପିତା ମାତା ତଥା ଭ୍ରାତା ସୁତୋ ଗୁରୁଃ।
ଜ୍ଞାତିସମ୍ବନ୍ଧିବର୍ଗଶ୍ଚ ମିତ୍ରବର୍ଗସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-173-12 (88311)
ମୃତଂ ଶରୀରମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ କାଷ୍ଠଲୋଷ୍ଟସମଂ ଜନାଃ।
ମୁହୂର୍ତମୁପଯୁଞ୍ଜ୍ଯାଥ ତତୋ ଯାନ୍ତି ପରାଙ୍ମୁଖାଃ॥ 13-173-13 (88312)
ତୈସ୍ତଚ୍ଛରୀରମୁତ୍ସୃଷ୍ଟଂ ଧର୍ମି ଏକୋଽନୁଗଚ୍ଛତି।
ତସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମଃ ସହାଯାର୍ଥେ ସେବିତବ୍ଯଃ ସଦା ନୃପଃ॥ 13-173-14 (88313)
ପ୍ରାଣୀ ଧର୍ମସମାଯୁକ୍ତୋ ଗଚ୍ଛେତ୍ସ୍ବର୍ଗଗତିଂ ପରାମ୍।
ତଥୈବାଧର୍ମସଂଯୁକ୍ତୋ ନରକଂ ଚୋପପଦ୍ଯତେ॥ 13-173-15 (88314)
ତସ୍ମାନ୍ନ୍ଯାଯାଗତୈରର୍ଥୈର୍ଧର୍ମଂ ସେବେତ ପଣ୍ଡିତଃ।
ଧର୍ମ ଏକୋ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ସହାଯଃ ପାରଲୌକିକଃ॥ 13-173-16 (88315)
ଲୋଭାନ୍ମୋହାଦନୁକ୍ରୋଶାଦ୍ଭଯାଦ୍ବାଽପ୍ଯବହୁଶ୍ରୁତଃ।
ନରଃ କରୋତ୍ଯକାର୍ଯାଣି ପରାର୍ଥେ ଲୋଭମୋହିତଃ॥ 13-173-17 (88316)
ଧର୍ମଶ୍ଚାର୍ଥଶ୍ଚ କାମଶ୍ଚ ତ୍ରିତଯଂ ଜୀବିତେ ଫଲମ୍।
ଏତତ୍ତ୍ରଯମବାପ୍ତବ୍ଯମଧର୍ମପରିବର୍ଜିତମ୍॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-173-18 (88317)
ଶ୍ରୁତଂ ଭଗବତୋ ବାକ୍ଯଂ ଧର୍ମଯୁକ୍ତଂ ପରଂ ହିତମ୍।
ଶରୀରନିଶ୍ଚଯଂ ଜ୍ଞାତୁଂ ବୁଦ୍ଧିସ୍ତୁ ମମ ଜାଯତେ॥ 13-173-19 (88318)
ମୃତଂ ଶରୀରଂ ହି ନୃଣାଂ ସୂକ୍ଷ୍ମମବ୍ଯକ୍ତତାଂ ଗତମ୍।
ଅଚକ୍ଷୁର୍ବିଷଯଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ କଥଂ ଧର୍ମୋଽନୁଗଚ୍ଛତି॥ ବୃହସ୍ପତିରୁବାଚ। 13-173-20 (88319)
ପୃଥିବୀ ବାଯୁରାକାଶମାପୋ ଜ୍ଯୋତିରନନ୍ତରମ୍।
ବୁଦ୍ଧିରାତ୍ମା ଚ ସହିତା ଧର୍ମଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ନିତ୍ଯଦା॥ 13-173-21 (88320)
ପ୍ରାଣିନାମିହ ସର୍ବେଷାଂ ସାକ୍ଷିଭୂତଂ ଦିବାନିଶମ୍।
ଏତୈଶ୍ଚ ସହ ଧର୍ମୋଽପି ତଂ ଜୀବମନୁଗଚ୍ଛତି॥ 13-173-22 (88321)
ତ୍ବଗସ୍ଥି ମାଂସଂ ଶୁକ୍ରଂ ଚ ଶୋଣିତଂ ଚ ମହାମତେ।
ଶରୀରଂ ବର୍ଜଯନ୍ତ୍ଯେତେ ଜୀବିତେନ ବିବର୍ଜିତମ୍॥ 13-173-23 (88322)
ତତୋ ଧର୍ମସମାଯୁକ୍ତଃ ସ ଜୀବଃ ସୁଖମେଧତେ।
ଇହ ଲୋକେ ପରେ ଚୈବ କିଂ ଭୂଯଃ କଥଯାମି ତେ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-173-24 (88323)
ତଦ୍ଦର୍ଶିତଂ ଭଗବତା ଯଥା ଧର୍ମୋଽନୁଗଚ୍ଛତି।
ଏତତ୍ତୁ ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି କଥଂ ରେତଃ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ ବୃହସ୍ପତିରୁବାଚ। 13-173-25 (88324)
ଅନ୍ନମଶ୍ନନ୍ତି ଯଦ୍ଦେବାଃ ଶରୀରସ୍ଥା ନରେଶ୍ବର।
ପୃଥିବୀ ବାଯୁରାକାଶମାପୋ ଜ୍ଯୋତିର୍ମନସ୍ତଥା॥ 13-173-26 (88325)
ତତସ୍ତୃପ୍ତେଷୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତେଷୁ ଭୂତେଷୁ ପଞ୍ଚସୁ।
ମନଃଷଷ୍ଠେଷୁ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମନ୍ରେତଃ ସମ୍ପଦ୍ଯତେ ମହତ୍॥ 13-173-27 (88326)
ତତୋ ଗର୍ଭଃ ସମ୍ଭବତି ଶ୍ଲେଷାତ୍ସ୍ତ୍ରୀପୁଂସଯୋର୍ନୃପ।
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଭୂଯଃ କିଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-173-28 (88327)
ଆଖ୍ଯାତଂ ମେ ଭଗବତା ଗର୍ଭଃ ସଞ୍ଜାଯତେ ଯଥା।
ଯଥା ଜାତସ୍ତୁ ପୁରୁଷଃ ପ୍ରପଦ୍ଯତି ତଦୁଚ୍ଯତାମ୍॥ ବୃହସ୍ପତିରୁବାଚ। 13-173-29 (88328)
ଆସନ୍ନମାତ୍ରଃ ପୁରୁଷସ୍ତୈର୍ଭୂତୈରଭିଭୂଯତେ।
ବିପ୍ରଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ତୈର୍ଭୂତୈଃ ପୁନର୍ଯାତ୍ଯପରାଂ ଗତିମ୍।
ସ ଚ ଭୂତସମାଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରାପ୍ନୁତେ ଜୀବ ଏବ ହି॥ 13-173-30 (88329)
ତତୋଽସ୍ଯ କର୍ମ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ବାଶୁଭମ୍।
ଦେବତାଃ ପଞ୍ଚଭୂତସ୍ଥାଃ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-173-31 (88330)
ତ୍ବଗସ୍ଥିମାଂସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ତୈଶ୍ଚ ଭୂତୈର୍ବିବର୍ଜିତଃ।
ଜୀବଃ ସହ ବସନ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ସୁଖଦୁଃଖସହଃ ପ୍ରଭୋ॥ ବୃହସ୍ପତିରୁବାଚ। 13-173-32 (88331)
`ଭୋଗବଶ୍ଯଂ କର୍ମବଶ୍ଯଂ ଯାତନାବଶ୍ଯମିତ୍ଯପି।
ଏତତ୍ତ୍ରଯାଣାମାସାଦ୍ଯ କର୍ମତଃ ସୋଽଶ୍ନୁତେ ଫଲମ୍॥' 13-173-33 (88332)
ଜୀବଃ କର୍ମସମାଯୁକ୍ତଃ ଶୀଘ୍ରଂ ରେତସ୍ତ୍ବମାଗତଃ।
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ପୁଷ୍ପଂ ସମାସାଦ୍ଯ ସୂତିକାଲେ ଲଭେତ ତତ୍॥ 13-173-34 (88333)
ଯମସ୍ଯ ପୁରୁଷୈଃ କ୍ଲେସଂ ଯମସ୍ଯ ପୁରୁଷୈର୍ବଧମ୍।
ଦୁଃଖଂ ସଂସାରଚକ୍ରଂ ଚ ନରଃ କ୍ଲେଶଂ ସ ବିନ୍ଦତି॥ 13-173-35 (88334)
ଇହ ଲୋକେ ସ ଚ ପ୍ରାଣୀ ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ପାର୍ଥିବ।
ସୁକୃତଂ କର୍ମ ବୈ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଧର୍ମସ୍ଯ ଫଲମାଶ୍ରିତଃ॥ 13-173-36 (88335)
ଯଦି ଧର୍ମଂ ଯଥାଶକ୍ତି ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ସେବତେ।
ତତଃ ସ ପୁରୁଷୋ ଭୂତ୍ବା ସେବତେ ନିଯତଂ ସୁଖମ୍॥ 13-173-37 (88336)
ଅଥାନ୍ତରା ତୁ ଧର୍ମସ୍ଯାପ୍ଯଧର୍ମମୁପସେବତେ।
ସୁଖସ୍ଯାନନ୍ତରଂ ଦୁଃଖଂ ସ ଜୀବୋଽପ୍ଯଧିଗଚ୍ଛତି॥ 13-173-38 (88337)
ଅଧର୍ମେଣ ସମାଯୁକ୍ତୋ ଯମସ୍ଯ ବିଷଯଂ ଗତଃ।
ମହଦ୍ଦୁଃଖଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-39 (88338)
କର୍ମଣା ଯେନ ଯେନେହ ଯସ୍ଯାଂ ଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ।
ଜୀବୋ ମୋହସମାଯୁକ୍ତସ୍ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ॥ 13-173-40 (88339)
ଯଦେତଦୁଚ୍ଯତେ ଶାସ୍ତ୍ରେ ସେତିହାସେ ଚ ଚ୍ଛନ୍ଦସି।
ଯମସ୍ଯ ବିଷଯଂ ଘୋରଂ ମର୍ତ୍ଯୋ ଲୋକଃ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥ 13-173-41 (88340)
ଇହ ସ୍ଥାନାନି ପୁଣ୍ଯାନି ଦେବତୁଲ୍ଯାନି ଭୂପତେ।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନ୍ଯତିରିକ୍ତାନି ଗତିମନ୍ତି ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-173-42 (88341)
ଯମସ୍ଯ ଭବନେ ଦିବ୍ଯେ ବ୍ରହ୍ମଲୋକସମେ ଗୁଣୈଃ।
କର୍ମଭିର୍ନିଯତୈର୍ବଦ୍ଧୋ ଜନ୍ତୁର୍ଦୁଃଖାନ୍ଯୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-173-43 (88342)
ଯେନଯେନ ତୁ ଭାବେନ କର୍ମଣା ପୁରୁଷୋ ଗତିମ୍।
ପ୍ରଯାତି ପରୁଷାଂ ଘୋରାଂ ତତ୍ତେ ବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯତଃ ପରମ୍॥ 13-173-44 (88343)
ଅଧୀତ୍ଯ ଚତୁରୋ ବେଦାନ୍ଦ୍ବିଜୋ ମୋହସମନ୍ବିତଃ।
ପତିତାତ୍ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାଥ ଖରଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-45 (88344)
ଖରୋ ଜୀବତି ବର୍ଷାଣି ଦଶ ପଞ୍ଚ ଚ ଭାରତ।
ଖରୋ ମୃତୋ ବଲୀବର୍ଦଃ ସପ୍ତବର୍ଷାଣି ଜୀବତି॥ 13-173-46 (88345)
ବଲୀବର୍ଦୋ ମୃତଶ୍ଚାପି ଜାଯତେ ବ୍ରହ୍ମରାକ୍ଷସଃ।
ବ୍ରହ୍ମରକ୍ଷଶ୍ଚ ମାସାଂସ୍ତ୍ରୀଂସ୍ତତୋ ଜାଯେତ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ॥ 13-173-47 (88346)
ପତିତଂ ଯାଜଯିତ୍ବା ତୁ କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ।
ତତ୍ର ଜୀବତି ବର୍ଷାଣି ଦଶ ପଞ୍ଚ ଚ ଭାରତ॥ 13-173-48 (88347)
କୃମିଭାବାଦ୍ବିମୁକ୍ତସ୍ତୁ ତତୋ ଜାଯେତ ଗର୍ଦଭଃ।
ଗର୍ଦଭଃ ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ସୂକରଃ॥ 13-173-49 (88348)
କୁକ୍କୁଟଃ ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ଜମ୍ବୁକଃ।
ଶ୍ବା ବର୍ଷମେକଂ ଭବତି ତତୋ ଜାଯେତ ମାନବଃ॥ 13-173-50 (88349)
ଉପାଧ୍ଯାଯସ୍ତ୍ରିଯଃ ପାପଂ ଶିଷ୍ଯଃ କୁର୍ଯାଦବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ସ ଜୀବ ଇହ ସଂସାରାଂସ୍ତ୍ରୀନାପ୍ନୋତି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-173-51 (88350)
ବୃକୋ ଭବତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତତଃ କ୍ରବ୍ଯାତ୍ତତଃ ଖରଃ।
ତତଃ ପ୍ରେତଃ ପରିକ୍ଲିଷ୍ଟଃ ପଶ୍ଚାଜ୍ଜାଯେତ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ॥ 13-173-52 (88351)
ମନସାଽପି ଗୁରୋର୍ଭାର୍ଯାଂ ଯଃ ଶିଷ୍ଯୋ ଯାତି ପାପକୃତ୍।
ସ ଉଗ୍ରାନ୍ପ୍ରୈତି ସଂସାରାନଧର୍ମେଣେହ ଚେତସା॥ 13-173-53 (88352)
ଶ୍ବଯୋନୌ ତୁ ସ ସମ୍ଭୂତସ୍ତ୍ରୀଣି ବର୍ଷାଣି ଜୀବତି।
ତତ୍ରାପି ନିଧନଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-54 (88353)
କୃମିଭାବମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ବର୍ଷମେକଂ ତୁ ଜୀବତି।
ତତସ୍ତୁ ନିଧନଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-55 (88354)
ଯଦି ପୁତ୍ରସମଂ ଶିଷ୍ଯଂ ଗୁରୁର୍ହନ୍ଯାଦକାରଣେ।
ଆତ୍ମନଃ କାମକାରେଣ ସୋପି ହିଂସ୍ରଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-56 (88355)
ପିତରଂ ମାତରଂ ଚୈବ ଯସ୍ତୁ ପୁତ୍ରୋଽବମନ୍ଯତେ।
ସୋଽପି ରାଜନ୍ମୃତୋ ଜନ୍ତୁଃ ପୂର୍ବଂ ଜାଯେତ ଗର୍ଦଭଃ॥ 13-173-57 (88356)
ଗର୍ଦଭତ୍ବଂ ତୁ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଦଶବର୍ଷାଣି ଜୀବତି।
ସଂବତ୍ସରଂ ତୁ କୁମ୍ଭୀରସ୍ତତୋ ଜାଯେତ ମାନବଃ॥ 13-173-58 (88357)
ପୁତ୍ରସ୍ଯ ମାତାପିତରୌ ଯସ୍ଯ ରୁଷ୍ଟାବୁଭାବପି।
ଗୁର୍ବପଧ୍ଯାନତଃ ସୋପି ମୃତୋ ଜାଯତି ଗର୍ଦଭଃ॥ 13-173-59 (88358)
ଖରୋ ଜୀବତି ମାସାଂସ୍ତୁ ଦଶ ଶ୍ବା ଚ ଚତୁର୍ଦଶଃ।
ବିଡାଲଃ ସପ୍ତମାସାଂସ୍ତୁ ତତୋ ଜାଯେତ ମାନବଃ॥ 13-173-60 (88359)
ମାତାପିତରାବାକ୍ରୁଶ୍ଯ ଶାରିକା ସମ୍ପ୍ରଜାଯତେ।
ତାଡଯିତ୍ବା ତୁ ତାବେବ ଜାଯତେ କଚ୍ଛପୋ ନୃପ॥ 13-173-61 (88360)
କଚ୍ଛପୋ ଦଶବର୍ଷାଣି ତ୍ରୀଣି ବର୍ଷାଣି ଶଲ୍ଯକଃ।
ବ୍ଯାଲୋ ଭୂତ୍ବା ଚ ଷଣ୍ମାସାଂସ୍ତତୋ ଜାଯତି ମାନୁଷଃ॥ 13-173-62 (88361)
ଭର୍ତୃପିଣ୍ଡମୁପାଶ୍ନନ୍ଯୋ ରାଜଦ୍ବିଷ୍ଟାନି ସେବତେ।
ସୋପି ମୋହସମାପନ୍ନୋ ମୃତୋ ଜାଯତି ବାନରଃ॥ 13-173-63 (88362)
ବାନରୋ ଦଶବର୍ଷାଣି ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ସୂକରଃ।
ଶ୍ବାଽଥ ଭୂତ୍ବା ତୁ ଷଣ୍ମାସାଂସ୍ତତୋ ଜାଯତି ମାନୁଷଃ॥ 13-173-64 (88363)
ନ୍ଯାସାପହର୍ତା ତୁ ନରୋ ଯମସ୍ଯ ବିଷଯଂ ଗତଃ।
ଯାତନାନାଂ ଶତଂ ଗତ୍ବା କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-65 (88364)
ତତ୍ର ଜୀବତି ବର୍ଷାଣି ଦଶପଞ୍ଚ ଚ ଭାରତ।
ଦୁଷ୍କୃତସ୍ଯ କ୍ଷଯଂ କୃତ୍ବା ତତୋ ଜାଯତି ମାନୁଷଃ॥ 13-173-66 (88365)
ଅସୂଯକଃ କୁତ୍ସିତଶ୍ଚ ଚଣ୍ଡାଲୋ ଦୁଃଖମଶ୍ନୁତେ।
ବିଶ୍ବାସହର୍ତା ତୁ ନରୋ ମୀନୋ ଜାଯତି ଦୁର୍ମତିଃ॥ 13-173-67 (88366)
ଭୂତ୍ବା ମୀନୋଽଷ୍ଟମାସାଂସ୍ତୁ ମୃଗୋ ଜାଯତି ଭାରତ।
ମୃଗସ୍ତୁ ଚତୁରୋ ମାସାଂସ୍ତତଶ୍ଛାଗଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-68 (88367)
ଛାଗସ୍ତୁ ନିଧନଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ପୂର୍ଣେ ସଂବତ୍ସରେ ତତଃ।
ଗୌଃ ସ ସଞ୍ଜାଯତେ ଜନ୍ତୁସ୍ତତୋ ଜାଯତି ମାନୁଷଃ॥ 13-173-69 (88368)
ଧାନ୍ଯାନ୍ଯବାଂସ୍ତିଲାନ୍ମାଷାନ୍କୁଲତ୍ଥାନ୍ସର୍ଷପାଂଶ୍ଚଣାନ୍।
କଲାଯାନଥ ମୁଦ୍ଗାଂଶ୍ଚ ଗୋଧୂମାନତସୀସ୍ତଥା॥ 13-173-70 (88369)
ଯସ୍ତୁ ଧାନ୍ଯାପହର୍ତା ଚ ମୋହାଜ୍ଜନ୍ତୁରଚେତନଃ।
ସ ଜାଯତେ ମହାରାଜ ମୂଷିକୋ ନିରପତ୍ରପଃ॥ 13-173-71 (88370)
ତତଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ମହାରାଜ ମୃତୋ ଜାଯତି ସୂକରଃ।
ସୂକରୋ ଜାତମାତ୍ରସ୍ତୁ ରୋଗେଣି ମ୍ରିଯତେ ନୃପ॥ 13-173-72 (88371)
ଶ୍ବା ତତୋ ଜାଯତେ ମୂଢଃ କର୍ମଣା ତେନ ପାର୍ଥିବ।
ଭୂତ୍ବା ଶ୍ବା ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ତତୋ ଜାଯତି ମାନବଃ॥ 13-173-73 (88372)
ପରଦାରାଭିମର୍ଶଂ ତୁ କୃତ୍ବା ଜାଯତି ବୈ ବୃକଃ।
ଶ୍ବା ଶୃଗାଲସ୍ତତୋ ଗୃଧ୍ରୋ ବ୍ଯାଲଃ କଙ୍କୋ ବକସ୍ତଥା॥ 13-173-74 (88373)
ଭ୍ରାତୁର୍ଭାର୍ଯାଂ ତୁ ପାପାତ୍ମା ଯୋ ଧର୍ମଯତି ମୋହିତଃ।
ପୁଂସ୍କୋକିଲତ୍ବମାପ୍ନୋତି ସୋଽପି ସଂବତ୍ସରଂ ନୃପ॥ 13-173-75 (88374)
ସଖିଭାର୍ଯାଂ ଗୁରୋର୍ଭାର୍ଯାଂ ରାଜଭାର୍ଯାଂ ତଥୈବ ଚ।
ପ୍ରଧର୍ଷଯିତ୍ବା କାମାଦ୍ଯୋ ମୃତୋ ଜାଯତି ସୂକରଃ॥ 13-173-76 (88375)
ସୂକରଃ ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ଦଶବର୍ଷାଣି ଶ୍ବାବିଧଃ।
ବିଡାଲଃ ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ଦଶବର୍ଷାଣି କୁକ୍କୁଟଃ॥ 13-173-77 (88376)
ପିପୀଲିକା ତୁ ମାସାଂସ୍ତ୍ରୀନ୍ବାନରୋ ମାସମେବ ତୁ।
ଏତାନାସାଦ୍ଯ ସଂସାରାନ୍କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-78 (88377)
ତତ୍ର ଜୀବତି ମାସାଂସ୍ତୁ କୃମିଯୋନୌ ଚତୁର୍ଦଶ।
ତତୋଽଧର୍ମକ୍ଷଯଂ କୃତ୍ବା ପୁନର୍ଜାଯତି ମାନବଃ॥ 13-173-79 (88378)
ଉପସ୍ଥିତେ ବିବାହେ ତୁ ଯଜ୍ଞେ ଦାନେଽପି ବା ବିଭୋ।
ମୋହାତ୍କରୋତି ଯୋ ବିଘ୍ନଂ ସ ମୃତୋ ଜାଯତେ କୃମିଃ॥ 13-173-80 (88379)
କୃମିର୍ଜୀବତି ବର୍ଷାଣି ଦଶ ପଞ୍ଚ ଚ ଭାରତ।
ଅଧର୍ମିସ୍ଯ କ୍ଷଯଂ କୃତ୍ବା ତତୋ ଜାଯତି ମାନବଃ॥ 13-173-81 (88380)
ପୂର୍ବଂ ଦତ୍ତ୍ବା ତୁ ଯଃ କନ୍ଯାଂ ଦ୍ବିତୀଯେ ଦାତୁମିଚ୍ଛତି।
ସୋପି ରାଜନ୍ମୃତୋ ଜନ୍ତୁଃ କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-82 (88381)
ତତ୍ର ଜୀବତି ବର୍ଷାଣି ତ୍ରଯୋଦଶ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଅଧର୍ମସଂକ୍ଷଯେ ଯୁକ୍ତସ୍ତତୋ ଜାଯତି ମାନବଃ॥ 13-173-83 (88382)
ଦେବକାର୍ଯମକୃତ୍ବା ତୁ ପିତୃକାର୍ଯମଥାପି ବା।
ଅନିର୍ବାପ୍ଯ ସମଶ୍ନନ୍ବୈ ମୃତୋ ଜାଯତି ବାଯସଃ॥ 13-173-84 (88383)
ବାଯସଃ ଶତବର୍ଷାଣି ତତୋ ଜାଯତି କୁକ୍କୁଟଃ।
ଜାଯତେ ବ୍ଯାଲକଶ୍ଚାପି ମାସଂ ତସ୍ମାତ୍ତୁ ମାନୁଷଃ॥ 13-173-85 (88384)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ ପିତୃସମଂ ଚାପି ଭ୍ରାତରଂ ଯୋଽବମନ୍ଯତେ।
ସୋଽପି ମୃତ୍ଯୁମୁପାଗମ୍ଯ କ୍ରୌଞ୍ଚଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-86 (88385)
କ୍ରୌଞ୍ଚୋ ଜୀବତି ବର୍ଷଂ ତୁ ତତୋ ଜାଯତି ଚୀରକଃ।
ତତୋ ନିଧନମାପନ୍ନୋ ମାନୁଷତ୍ବମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-173-87 (88386)
ବୃଷଲୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୀଂ ଗତ୍ବା କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ।
[ତତଃ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ନିଧନଂ ଜାଯତେ ସୂକରଃ ପୁନଃ॥ 13-173-88 (88387)
ସୂକରୋ ଜାତମାତ୍ରସ୍ତୁ ରୋଗେଣ ମ୍ରିଯତେ ନୃପ।
ଶ୍ବା ତତୋ ଜାଯତେ ମୂଢଃ କର୍ମଣା ତେନ ପାର୍ଥିବ॥ 13-173-89 (88388)
ଶ୍ବା ଭୂତ୍ବା କୃତକର୍ମାଽସୌ ଜାଯତେ ମାନୁଷସ୍ତତଃ।
ତତ୍ରାପତ୍ଯଂ ସମୁତ୍ପାଦ୍ଯ ମୃତୋ ଜାଯତି ମୂଷିକଃ॥ 13-173-90 (88389)
କୃତଘ୍ନସ୍ତୁ ମୃତୋ ରାଜନ୍ଯମସ୍ଯ ବିଷଯଂ ଗତଃ।
ଯମସ୍ଯ ପୁରୁଷୈଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୈର୍ବଧଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଦାରଣମ୍॥ 13-173-91 (88390)
ଦଣ଼୍ଡଂ ସମୁଦ୍ଗରଂ ଶୂଲମଗ୍ନିକୁମ୍ଭଂ ଚ ଦାରୁଣମ୍।
ଅସିପତ୍ରବନଂ ଘୋରବାଲୁକଂ କୂଟଶାଲ୍ମଲୀମ୍॥ 13-173-92 (88391)
ଏତାଶ୍ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ବହ୍ବୀଶ୍ଚ ଯମସ୍ଯ ବିଷଯଂ ଗତଃ।
ଯାତନାଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ତତ୍ରୋଗ୍ରାସ୍ତତୋ ବଧ୍ଯତି ଭାରତ॥ 13-173-93 (88392)
ତତୋ ହତଃ କୃତଘ୍ନଃ ସ ତତ୍ରୋଗ୍ରୈର୍ଭରତର୍ଷଭ।
ସଂସାରଚକ୍ରମାସାଦ୍ଯ କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-94 (88393)
କୃମିର୍ଭବତି ବର୍ଷାଣି ଦଶପଞ୍ଚ ଚ ଭାରତ।
ତତୋ ଗର୍ଭଂ ସମାସାଦ୍ଯ ତତ୍ରୈବ ମ୍ରିଯତେ ଶିଶୁଃ॥ 13-173-95 (88394)
ତତୋ ଗର୍ଭଶତୈର୍ଜନ୍ତୁର୍ବହୁଭି ସମ୍ପ୍ରପଦ୍ଯତେ।
ସଂସାରାଂଶ୍ଚ ବହୂନ୍ଗତ୍ବା ତତସ୍ମିର୍ଯକ୍ଷୁ ଜାଯତେ॥ 13-173-96 (88395)
ତତୋ ଦୁଃଖମନୁପ୍ରାପ୍ଯ ବହୁବର୍ଷଗଣାନିହ।
ସ ପୁନର୍ଭବସଂଯୁକ୍ତସ୍ତତଃ କୂର୍ମଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-97 (88396)
ଦଧି ହୃତ୍ବା ବକଶ୍ଚାପି ପ୍ଲବୋ ମତ୍ସ୍ଯାନସଂସ୍କୃତାନ୍।
ଚୋରଯିତ୍ବା ତୁ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ମଧୁଦଂଶଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-98 (88397)
ଫଲଂ ବା ମୂଲକଂ ହୃତ୍ବା ଅପୂପଂ ବା ପିପୀଲିକାଃ।
ଚୋରଯିତ୍ବା ଚ ନିଷ୍ପାବଂ ଜାଯତେ ହଲଗୋଲକଃ॥ 13-173-99 (88398)
ପାଯସଂ ଚୋରଯିତ୍ବା ତୁ ତିତ୍ତିରିତ୍ବମବାପ୍ନୁତେ।
ହୃତ୍ବା ପିଷ୍ଟମଯଂ ପୂପଂ କୁମ୍ଭୋଲୂକଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-100 (88399)
ଅଯୋ ହୃତ୍ବା ତୁ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ବାଯସୋ ଜାଯତେ ନରଃ।
କାଂସ୍ଯଂ ହୃତ୍ବା ତୁ ଦୁର୍ବଦ୍ଧିର୍ହାରିତୋ ଜାଯତେ ନରଃ॥ 13-173-101 (88400)
ରାଜତଂ ଭାଜନଂ ହୃତ୍ବା କପୋତଃ ସମ୍ପ୍ରଜାଯତେ।
ହୃତ୍ବା ତୁ କାଞ୍ଚନଂ ଭାଣ୍ଡଂ କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-102 (88401)
ପତ୍ରୋର୍ଣଂ ଚୋରଯିତ୍ବା ତୁ କୃକଲତ୍ବଂ ନିଗଚ୍ଛତି।
କୌଶିକଂ ତୁ ତତୋ ହୃତ୍ବା ନରୋ ଜାଯତି ବର୍ତକଃ॥ 13-173-103 (88402)
ଅଂଶୁକଂ ଚୋରଯିତ୍ବା ତୁ ଶୁକ୍ରୋ ଜାଯତି ମାନବଃ।
ଚୋରଯିତ୍ବା ଦୁକୂଲଂ ତୁ ମୃତୋ ହଂସଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-104 (88403)
କ୍ରୌଞ୍ଚଃ କାର୍ପାସିକଂ ହୃତ୍ବା ମୃତୋ ଜାଯତି ମାନବଃ।
ଚୋରଯିତ୍ବା ନରଃ ପଟ୍ଟଂ ତ୍ବାବିକଂ ଚୈବ ଭାରତ। କ୍ଷୌମଂ ଚ ବସ୍ତ୍ରମାଦାଯ ଶଶୋ ଜନ୍ତୁଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-173-105 (88404)
ବର୍ଣାନ୍ହୃତ୍ବା ତୁ ପୁରୁଷୋ ମୃତୋ ଜାଯତି ବର୍ହିଣଃ।
ହୃତ୍ବା ରକ୍ତାନି ବସ୍ତ୍ରାଣି ଜାଯତେ ଜୀବଜୀବକଃ॥ 13-173-106 (88405)
ବର୍ଣକାଦୀଂସ୍ତଥା ଗନ୍ଧାଂଶ୍ଚୋରଯିତ୍ବେହ ମାନବଃ।
ଛୁନ୍ଦୁନ୍ଦରିତ୍ବମାପ୍ନୋତି ରାଜଁଲ୍ଲୋଭପରାଯଣଃ॥ 13-173-107 (88406)
ତତ୍ର ଜୀବତି ବର୍ଷାଣି ତତୋ ଦଶ ଚ ପଞ୍ଚ ଚ।
ଅଧର୍ମସ୍ଯ କ୍ଷଯଂ ଗତ୍ବା ତତୋ ଜାଯତି ମାନୁଷଃ॥ 109a ଚୋରଯିତ୍ବା ପଯଶ୍ଚାପି ବଲାକା ସମ୍ପ୍ରଜାଯତେ॥ 110a ଯସ୍ତୁ ଚୋରଯତେ ତୈଲଂ ନରୋ ମୋହସମନ୍ବିତଃ। 110b ସୋପି ରାଜନ୍ମୃତୋ ଜନ୍ତୁସ୍ତୈଲପାଯୀ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 111a ଅଶସ୍ତ୍ରଂ ପୁରୁଷଂ ହତ୍ବା ସଶସ୍ତ୍ରଃ ପୁରୁଷାଧମଃ। 111b ଅର୍ଥାର୍ଥୀ ଯଦି ବା ବୈରୀ ସ ମୃତୋ ଜାଯତେ ସ୍ବରଃ॥ 112a ଖରୋ ଜୀବତି ବର୍ଷେ ଦ୍ବେ ତତଃ ଶସ୍ତ୍ରେଣ ବଧ୍ଯତେ। 112b ସ ମୃତୋ ମୃଗଯୋନୌ ତୁ ନିତ୍ଯୋଦ୍ବିଗ୍ନୋଽଭିଜାଯତେ॥ 113a ମୃଗୋ ବଧ୍ଯତି ଶସ୍ତ୍ରେଣ ଗତେ ସଂବତ୍ସରେ ତୁ ସଃ। 113b ହତୋ ମୃଗସ୍ତତୋ ମୀନଃ ସୋପି ଜାଲେନ ବଧ୍ଯତେ॥ 114a ମାସେ ଚତୁର୍ଥେ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ଶ୍ବାପଦଃ ସମ୍ପ୍ରଜାଯତେ। 114b ଶ୍ବାପଦୋ ଦଶବର୍ଷାଣି ଦ୍ବୀପୀ ବର୍ଷାଣି ପଞ୍ଚ ଚ॥ 115a ତତସ୍ତୁ ନିଧନଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ କାଲପର୍ଯାଯଚୋଦିତଃ। 115b ଅଧର୍ମସ୍ଯ କ୍ଷଯଂ କୃତ୍ବା ତତୋ ଜାଯତି ମାନୁଷଃ॥ 116a ସ୍ତ୍ରିଯଂ ହତ୍ବା ତୁ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର୍ଯମସ୍ଯ ବିଷଯଂ ଗତଃ। 116b ବହୂନ୍କ୍ଲେଶାନ୍ସମାସାଦ୍ଯ ନରକାନେକବିଂଶତିମ୍॥ 117a ତତଃ ପଶ୍ଚାନ୍ମହାରାଜ କୃମିଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ। 117b କୃମିର୍ବିଂଶତିବର୍ଷାଣି ଭୂତ୍ବା ଜାଯତି ମାନୁଷଃ॥ 118a ଭୋଜନଂ ଚୋରଯିତ୍ବା ତୁ ମକ୍ଷିକା ଜାଯତେ ନରଃ। 118b ମକ୍ଷିକାସଙ୍ଘବଶଗୋ ବହୂନ୍ମାସାନ୍ଭବତ୍ଯୁତ॥ 119a ତତଃ ପାପକ୍ଷଯଂ କୃତ୍ବା ମାନୁଷତ୍ବମବାପ୍ନୁତେ। 119b `ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ହୃତ୍ବା ତୁ ପୁରୁଷୋ ଜାଲପାଶଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 120a ସ୍ବାଦ୍ଯଂ ହୃତ୍ବା ତୁ ପୁରୁଷଶ୍ଚୀରପାଶଃ ପ୍ରଜାଯତେ।' 120b ଧାନ୍ଯଂ ହୃତ୍ବା ତୁ ପୁରୁଷୋ ଲୋମଶଃ ସମ୍ପ୍ରଜାଯତେ॥ 121a ତଥା ପିଣ୍ଯାକସମ୍ମିଶ୍ରମଶନଂ ଚୋରଯେନ୍ନରଃ। 121b ସ ଜାଯତେ ଭୃତିଧନୋ ଦାରୁଣୋ ମୂଷିକୋ ନରଃ॥ 122a ଦଶନ୍ବୈ ମାନୁଷାନ୍ନିତ୍ଯଂ ପାପାତ୍ମା ସ ବିଶାମ୍ପତେ। 122b ଘୃତଂ ହୃତ୍ବା ତୁ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିଃ କାକମଦ୍ଗୁଃ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 123a ମତ୍ସ୍ଯମାଂସମଥୋ ହୃତ୍ବା କାକୋ ଜାଯତି ଦୁର୍ମତିଃ। 123b ଲବଣଂ ଚୋରଯିତ୍ବା ତୁ ଚିରିକାକଃ ପ୍ରଜାଯତେ। 124a ବିଶ୍ବାସେନ ତୁ ନିକ୍ଷିପ୍ତଂ ଯୋ ବିନିହ୍ନୋତି ମାନବଃ। 124b ସ ଗତାଯୁର୍ନରସ୍ତାତ ମତ୍ସ୍ଯଯୋନୌ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 125a ମତ୍ସ୍ଯଯୋନିମନୁପ୍ରାପ୍ଯ ମୃତୋ ଜାଯତି ମାନୁଷଃ। 125b ମାନୁଷତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ଯ କ୍ଷୀଣାଯୁରୁପପଦ୍ଯତେ॥ 126a ପାପାନି ତୁ ନରାଃ କୃତ୍ବା ତିର୍ଯଗ୍ଜାଯନ୍ତି ଭାରତ। 126b ନ ଚାତ୍ମନଃ ପ୍ରଯାଣାନ୍ତେ ଧର୍ମଂ ଜାନନ୍ତି କଞ୍ଚନ॥ 127a ଯେ ପାପାନି ନରାଃ କୃତ୍ବା ନିରସ୍ଯନ୍ତି ବ୍ରତୈଃ ସଦା। 127b ସୁଖଦୁଃଖସମାଯୁକ୍ତା ବ୍ଯଥିତାସ୍ତେ ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 128a ଅପୁମାଂସଃ ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ମ୍ଲେଚ୍ଛାଶ୍ଚାପି ନ ସଂଶଯଃ। 128b ନରାଃ ପାପସମାଚାରା ଲୋଭମୋହସମନ୍ବିତାଃ॥ 129a ବର୍ଜଯନ୍ତି ଚ ପାପାନି ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ଯେ ନରାଃ। 129b ଅରୋଗା ରୂପବନ୍ତସ୍ତେ ଧନିନଶ୍ଚ ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 130a ସ୍ତ୍ରିଯୋଽପ୍ଯେତେନ କଲ୍ପେନ କୃତ୍ବା ପାପମବାପ୍ନୁଯୁଃ। 130b ଏତେଷାମେବ ଜନ୍ତୂନାଂ ଭାର୍ଯାତ୍ବମୁପଯାନ୍ତି ତାଃ॥ 131a ପରସ୍ବହରଣେ ଦୋଷାଃ ସର୍ବ ଏବ ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ। 131b ଏତଦ୍ଧି ଲେଶମାତ୍ରେଣ କଥିତଂ ତେ ମଯାଽନଘ॥ 132a ଅପରସ୍ମିନ୍କଥାଯୋଗେ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋଷ୍ଯସି ଭାରତ। 132b ଏତନ୍ମଯା ମହାରାଜ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଗଦତଃ ପୁରା॥ 133a ସୁରର୍ଷୀଣାଂ ଶ୍ରୁତଂ ମଧ୍ଯେ ପୃଷ୍ଟଶ୍ଚାପି ଯଥାତଥମ୍। 133b ମଯାଽପି ତଚ୍ଚ କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ଯଥାବଦନୁବର୍ଣିତମ୍। 133c ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ମହାରାଜ ଧର୍ମେ କୁରୁ ମନଃ ସଦା॥ ॥ 13-173-108 (88407)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 173 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-173-13 ମୁହୂର୍ତମିବ ରୋଦିତ୍ବେତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-173-32 ଜୀବଃ ସ ଭଗବନ୍କ୍ବସ୍ଥଃ ସୁଖଦୁଃଖେ ସମଶ୍ନୁତେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-173-51 ଉପାଧ୍ଯାଯସ୍ଯ ଯଃ ପାପଂ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-173-52 ପ୍ରାକ୍ ଶ୍ବା ଭବତି ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-173-58 କୁମ୍ଭୀରୋ ନକ୍ରଃ॥ 7-173-64 ପଞ୍ଚବର୍ଷାଣି ମୂଷିକଃ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-173-65 ସଂସାରାଣାଂ ଶତଂ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-173-99 ନିଷ୍ପାବଂ ରାଜମାଷମ୍। ହଲଗୋଲକଃ ଦୀର୍ଘପୁଚ୍ଛୋ ଗୋଲରୂପୀ କୀଟବିଶେଷଃ॥ 7-173-100 କୁମ୍ଭୋଲୂକ ଉଲୂକଜାତିଭେଦଃ॥ 7-173-101 ହାରିତଃ ପକ୍ଷିବିଶେଷଃ॥ 7-173-103 ପତ୍ରୋର୍ମଂ ଧୌତକୌଶେଯମ୍॥ 7-173-106 ବର୍ଣାନ୍ ହରିତାଲାଦୀନ୍॥ 7-173-122 କାକମଦ୍ଗୁଃ ଶୃଙ୍ଗବାନ୍ ଜଲପକ୍ଷୀ॥ 7-173-128 ଅସଂବାସାଃ ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 174
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.174. ଅଧ୍ଯାଯଃ 174
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବୃହସ୍ପତିନା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପଶ୍ଚାତ୍ତାପାଦେର୍ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋଽନ୍ନଦାନସ୍ଯ ଚ ପାପପରିହାରୋପାଯତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଅଧର୍ମସ୍ଯ ଗତିର୍ବ୍ରହ୍ମନ୍କଥିତା ମେ ତ୍ବଯାଽନଘ।
ଧର୍ମସ୍ଯ ତୁ ଗତିଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ବଦତାଂବର॥ 13-174-1 (88408)
କୃତ୍ବା କର୍ମାଣି ପାପାନି କଥଂ ଯାନ୍ତି ଶୁଭାଂ ଗତିମ୍।
କର୍ମଣା ଚ କୃତେନେହ କେନ ଯାନ୍ତି ଶୁଭାଂ ଗତିମ୍॥ 13-174-2 (88409)
ବୃହସ୍ପତିରୁବାଚ। 13-174-3x (7376)
କୃତ୍ବା ପାପାନି କର୍ମାଣି ଅଧର୍ମବଶମାଗତଃ।
ମନସା ବିପରୀତେନ ନିରଯଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-174-3 (88410)
ମୋହାଦଧର୍ମଂ ଯଃ କୃତ୍ବା ପୁନଃ ସମନୁତପ୍ଯତେ।
ମନଃସମାଧିସଂଯୁକ୍ତୋ ନ ସ ସେବେତ ଦୁଷ୍କୃତମ୍॥ 13-174-4 (88411)
[ଯଥାଯଥା ମନସ୍ତସ୍ଯ ଦୁଷ୍କୃତଂ କର୍ମ ଗର୍ହତେ।
ତଥାତଥା ଶରୀରଂ ତୁ ତେନାଧର୍ମେଣ ମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-174-5 (88412)
ଯଦି ବ୍ଯାହରତେ ରାଜନ୍ବିପ୍ରାଣାଂ ଧର୍ମବାଦିନାମ୍।
ତତୋଽଧର୍ମକୃତାତ୍କ୍ଷିପ୍ରମପବାଦାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥] 13-174-6 (88413)
ଯଥାଯଥା ନରଃ ସମ୍ଯଗଧ୍ରମମନୁଭାଷତେ।
ସମାହିତେନ ମନସା ବିମୁଚ୍ଯେତ ତଥାତଥା।
ଭୁଜଙ୍ଗ ଇବ ନିର୍ମୋକାତ୍ପୂର୍ବଭୁକ୍ତାଜ୍ଜରାନ୍ବିତାତ୍॥ 13-174-7 (88414)
ଦତ୍ତ୍ବା ବିପ୍ରସ୍ଯ ଦାନାନି ବିବିଧାନି ସମାହିତଃ।
ମନଃସମାଧିସଂଯୁକ୍ତଃ ସୁଗତିଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-174-8 (88415)
ପ୍ରଦାନାନି ତୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯାନି ଦତ୍ତ୍ବା ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ନରଃ କୃତ୍ବାଽପ୍ଯକାର୍ଯାଣି ତତୋ ଧର୍ମେଣ ଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-174-9 (88416)
ସର୍ବେଷାମେବ ଦାନାନାମନ୍ନଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମୁଦାହୃତମ୍।
ପୂର୍ବମନ୍ନଂ ପ୍ରଦାତବ୍ଯମୃଜୁନା ଧର୍ମମିଚ୍ଛତା॥ 13-174-10 (88417)
ପ୍ରାଣା ହ୍ଯନ୍ନଂ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ତସ୍ମାଜ୍ଜନ୍ତୁଶ୍ଚ ଜାଯତେ।
ଅନ୍ନେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତୋ ଲୋକସ୍ତସ୍ମାଦନ୍ନଂ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ॥ 13-174-11 (88418)
ଅନ୍ନମେବ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଦେବର୍ଷିପିତୃମାନବାଃ।
ଅନ୍ନସ୍ଯ ହି ପ୍ରଦାନେନ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୋତି ମାନବଃ॥ 13-174-12 (88419)
ନ୍ଯାଯଲବ୍ଧଂ ପ୍ରଦାତବ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯୋଽନ୍ନମୁତ୍ତମମ୍।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯସମୁପେତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରହୃଷ୍ଟେନାନ୍ତରାତ୍ମନା॥ 13-174-13 (88420)
ଯସ୍ଯ ହ୍ଯନ୍ନମୁପାଶ୍ନନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଶତଂ ଦଶ।
ହୃଷ୍ଟେନ ମନସା ଦତ୍ତଂ ନ ସ ତିର୍ଯଗ୍ଗତିର୍ଭବେତ୍॥ 13-174-14 (88421)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ସହସ୍ରାଣି ଦଶ ଭୋଜ୍ଯ ନରର୍ଷଭ।
ନରୋଽଧର୍ମାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯେତ ଯୋଗେଷ୍ବଭିରତଃ ସଦା॥ 13-174-15 (88422)
ଭୈକ୍ଷ୍ଯେଣାନ୍ନଂ ସମାହୃତ୍ଯ ଦଦ୍ଯାଦନ୍ନଂ ଦ୍ବିଜେଷୁ ବୈ।
ସୁବର୍ଣଦାନାତ୍ପାପାନି ନଶ୍ଯନ୍ତି ସୁବହୂନ୍ଯପି॥ 13-174-16 (88423)
ଦତ୍ତ୍ବା ବୃତ୍ତିକରୀଂ ଭୂମିଂ ପାତକେନାପି ମୁଚ୍ଯତେ।
ପାରାଯଣୈଶ୍ଚ ବେଦାନାଂ ମୁଚ୍ଯତେ ପାତକୈର୍ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-174-17 (88424)
ଗାଯତ୍ର୍ଯାଶ୍ଚୈବ ଲକ୍ଷେଣ ଗୋସହସ୍ରସ୍ଯ ତର୍ପଣାତ୍।
ବେଦାର୍ଥଂ ଜ୍ଞାପଯିତ୍ବା ତୁ ଶୁଦ୍ଧାନ୍ବିପ୍ରାନ୍ଯଥାର୍ଥତଃ॥ 13-174-18 (88425)
ସର୍ବତ୍ଯାଗାଦିଭିଶ୍ଚୈବ ମୁଚ୍ଯତେ ପାତକୈର୍ଦ୍ବିଜଃ।
ସର୍ବାତିଥ୍ଯଂ ପରଂ ହ୍ଯେଷାଂ ତସ୍ମାଦ୍ଦାନଂ ପରଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-174-19 (88426)
ଅହିଂସନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ବାନି ନ୍ଯାଯେନ ପରିପାଲ୍ଯ ଚ।
କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ତରସା ପ୍ରାପ୍ତମନ୍ନଂ ଯୋ ବୈ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-174-20 (88427)
ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯୋ ବେଦବୃଦ୍ଧେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯତଃ ସୁସମାହିତଃ।
ତେନାପୋହତି ଧର୍ମାତ୍ମନ୍ଦୁଷ୍କୃତଂ କର୍ମ ପାଣ୍ଡବ॥ 13-174-21 (88428)
ଷଡ୍ଭାଗପରିଶୁଦ୍ଧଂ ଚ କୃଷେର୍ଭାଗମୁପାର୍ଜିତମ୍।
ବୈଶ୍ଯୋଽଦଦଦ୍ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯଃ ପାପେଭ୍ଯଃ ପରିମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-174-22 (88429)
ଅବାପ୍ଯ ପ୍ରାଣସଂଦେହଂ କାର୍କଶ୍ଯେନ ସମାର୍ଜିତମ୍।
ଅନ୍ନଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯଃ ଶୂଦ୍ରଃ ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-174-23 (88430)
ଔରସେନ ବଲେନାନ୍ନମର୍ଜଯିତ୍ବାଽବିହିଂସକଃ।
ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ବିପ୍ରେଭ୍ଯୋ ନ ସ ଦୁର୍ଗାଣି ପଶ୍ଯତି॥ 13-174-24 (88431)
ନ୍ଯାଯେନୈବାପ୍ତମନ୍ନଂ ତୁ ନରୋ ହର୍ଷସମନ୍ବିତଃ।
ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯୋ ବେଦବୃଦ୍ଧେଭ୍ଯୋ ଦତ୍ତ୍ବା ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-174-25 (88432)
ଅନ୍ନମୂର୍ଜସ୍କରଂ ଲୋକେ ଦତ୍ତ୍ବୋର୍ଜସ୍ବୀ ଭବେନ୍ନରଃ।
ସତାଂ ପନ୍ଥାନମାବୃତ୍ଯ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-174-26 (88433)
`ଶୂଦ୍ରାନ୍ନଂ ନୈବ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ ବିପ୍ରୈର୍ଧର୍ମପରାଯଣୈଃ।
ଆପଦ୍ଯେବ ସ୍ବଦାସାନାଂ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ ସ୍ବଯମୁଦ୍ଯତୈଃ॥ 13-174-27 (88434)
ଦାନବଦ୍ଭିଃ କୃତଃ ପନ୍ଥା ଯେନ ଯାନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ।
ତେ ହି ପ୍ରାଣସ୍ଯ ଦାତାରସ୍ତେଭ୍ଯୋ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-174-28 (88435)
ସର୍ବାବସ୍ଥଂ ମନୁଷ୍ଯେଣ ନ୍ଯାଯେନାନ୍ନମୁପାର୍ଜିତମ୍।
କାର୍ଯଂ ପାତ୍ରାଗତଂ ନିତ୍ଯମନ୍ନଂ ହି ପରମା ଗତିଃ॥ 13-174-29 (88436)
ଅନ୍ନସ୍ଯ ହି ପ୍ରଦାନେନ ନରୋ ରୌଦ୍ରଂ ନ ସେବତେ।
ତସ୍ମାଦନ୍ନଂ ପ୍ରଦାତବ୍ଯମନ୍ଯାଯପରିବର୍ଜିତମ୍॥ 13-174-30 (88437)
ଯତେଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣପୂର୍ବଂ ହି ଭୋକ୍ତୁମନ୍ନଂ ଗୃହୀ ସଦା।
ଅବନ୍ଧ୍ଯଂ ଦିବସଂ କୁର୍ଯାଦନ୍ନପାନୀଯଦାନତଃ॥ 13-174-31 (88438)
ଭୋଜଯିତ୍ବା ଦଶଶତଂ ନରୋ ବେଦବିଦାଂ ନୃପ।
ନ୍ଯାଯବିଦ୍ଧର୍ମବିଦୁଷାମିତିହାସବିଦାଂ ତଥା॥ 13-174-32 (88439)
ନ ଯାତି ନରକଂ ଘୋରଂ ସଂସାରାଂଶ୍ଚ ନ ସେବତେ।
ସର୍ବକାମସମାଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚାପ୍ଯଶ୍ନୁତେ ସୁଖମ୍॥ 13-174-33 (88440)
ଏବଂ ସୁଖସମାଯୁକ୍ତୋ ରମତେ ବିଗତଜ୍ବରଃ।
ରୂପବାନ୍କୀର୍ତିମାଂଶ୍ଚୈବ ଧନବାଂଶ୍ଚୋପପଦ୍ଯତେ॥ 13-174-34 (88441)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତମନ୍ନଦାନଫଲଂ ମହୂତ୍।
ମୂଲମେତତ୍ତୁ ଧର୍ମାଣାଂ ପ୍ରଦାନାନାଂ ଚ ଭାରତ॥ ॥ 13-174-35 (88442)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଃସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 117 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-174-12 ପ୍ରଦାନେନ ରନ୍ତିଦେବୋ ଦିବଂ ଗତଃ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 175
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.175. ଅଧ୍ଯାଯଃ 175
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବୃହସ୍ପତୀନା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯହିଂସାପ୍ରଶଂସନମ୍। 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଅହିଂସା ବୈଦିକଂ କର୍ମ ଧ୍ଯାନମିନ୍ଦ୍ରିଯସଂଯମଃ।
ତପୋଽଥ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷା କିଂ ଶ୍ରେଯଃ ପୁରୁଷଂ ପ୍ରତି॥ 13-175-1 (88443)
ବୃହସ୍ପତିରୁବାଚ। 13-175-2x (7377)
ସର୍ବାଣ୍ଯେତାନି ଧର୍ମସ୍ଯ ପୃଥଗ୍ଦ୍ବାରାଣି ନିତ୍ଯଶଃ।
ଶୃଣୁ ସଂକୀର୍ତ୍ଯମାନାନି ଷଡେବ ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-175-2 (88444)
ହନ୍ତ ନିଃଶ୍ରେଯସଂ ଜନ୍ତୋରହଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍।
ଅହିଂସାପାଶ୍ରଯଂ ଧର୍ମଂ ଦାନ୍ତୋ ବିଦ୍ବାନ୍ସମାଚରେତ୍॥ 13-175-3 (88445)
ତ୍ରିଦଣ୍ଡଂ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ନିଧାଯ ପୁରୁଷଃ ଶୁଚିଃ।
କାମକ୍ରୋଧୌ ଚ ସଂଯମ୍ଯ ତତଃ ସିଦ୍ଧିମବାପ୍ନୁତେ॥ 13-175-4 (88446)
ଅହିଂସକାନି ଭୂତାନି ଦଣ୍ଡେନ ବିନିହନ୍ତି ଯଃ।
ଆତ୍ମନଃ ସୁଖମନ୍ବିଚ୍ଛନ୍ସ ପ୍ରେତ୍ଯ ନ ସୁଖୀ ଭବେତ୍॥ 13-175-5 (88447)
ଆତ୍ମୋପମସ୍ତୁ ଭୂତେଷୁ ଯୋ ବୈ ଭବତି ପୂରୁଷଃ।
ତ୍ଯକ୍ତଦଣ୍ଡୋ ଜିତକ୍ରୋଧଃ ସ ପ୍ରେତ୍ଯ ସୁଖମେଧତେ॥ 13-175-6 (88448)
ସର୍ବଭୂତାତ୍ମଭୂତସ୍ଯ ସର୍ବଭୂତାନି ପଶ୍ଯତଃ।
ଦେବାଽପି ମାର୍ଗେ ମୁହ୍ଯନ୍ତି ହ୍ଯପଦସ୍ଯ ପଦେଷିଣଃ॥ 13-175-7 (88449)
ନ ତତ୍ପରସ୍ଯ ସଂଦଧ୍ଯାତ୍ପ୍ରତିକୂଲଂ ଯଦାତ୍ମନଃ।
ଏଷ ସାଙ୍ଗ୍ରାହିକୋ ଧର୍ମଃ କାମାଦନ୍ଯଃ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-175-8 (88450)
ପ୍ରଖ୍ଯାପନେ ଚ ଦାନେ ଚ ସୁଖଦୁଃଖେ ପ୍ରିଯାପ୍ରିଯେ।
ଆତ୍ମୌପମ୍ଯେନ ପୁରୁଷଃ ପ୍ରମାଣମଧିଗଚ୍ଛତି॥ 13-175-9 (88451)
ଯଥା ପରଃ ପ୍ରକ୍ରମତେ ପରେଷୁ
ତଥା ପରେ ପ୍ରକ୍ରମନ୍ତେ ପରସ୍ମିନ୍।
ନିଷେବତେ ସ୍ବସମାଂ ଜୀବଲୋକେ
ଯଥା ଧର୍ମୋ ନୈପୁଣେନୋପଦିଷ୍ଟଃ। 13-175-10 (88452)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-175-11x (7378)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତଂ ସୁରଗୁରୁଧର୍ମରାଜଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଦିବାମଚକ୍ରମେ ଧୀମାନ୍ପଶ୍ଯତାମେବ ନସ୍ତଦା॥ ॥ 13-175-11 (88453)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 175 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-175-7 ସର୍ବେଷାଂ ଭୂତାନାମାତ୍ମଭୂତସ୍ଯାଽଽଦୁଃଖେନେବ ପରଦୁଃଖେନାପ୍ଯୁଦ୍ବିଜତଃ॥ 7-175-10 ହିଂସିତୋ ହିନସ୍ତି ପାଲିତଃ ପାଲଯତି ତସ୍ମଃତ୍ପାଲଯେଦେବ ନୋ ହିଂସଯେଦିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 176
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.176. ଅଧ୍ଯାଯଃ 176
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଦିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ହିଂସାଯା ମାଂସଭକ୍ଷଣସ୍ଯ ଚ ଗର୍ହଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ତତୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ରାଜା ଶରତଲ୍ପେ ପିତାମହମ୍।
ପୁନରେବ ମହାରାଜ ପପ୍ରଚ୍ଛ ବଦତାଂବରଃ॥ 13-176-1 (88454)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-176-2x (7379)
ଋଷଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଦେବାଃ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ମହାମତେ।
ଅହିଂସାଲକ୍ଷଣଂ ଧର୍ମଂ ବେଦପ୍ରାମାଣ୍ଯଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-176-2 (88455)
କର୍ମଣା ନ ନରଃ କୁର୍ବନ୍ହିଂସାଂ ପାର୍ଥିବସତ୍ତମ।
ବାଚା ଚ ମନସା ଚୈବଂ ତତୋ ଦୁଃଖାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-176-3 (88456)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-176-4x (7380)
ଚତୁର୍ବିଧେଯଂ ନିର୍ଦିଷ୍ଟା ହ୍ଯହିଂସା ବ୍ରହ୍ମବାଦିଭିଃ।
ଏକୈକତୋଽପି ବିଭ୍ରଷ୍ଟା ନ ଭବତ୍ଯରିସୂଦନ॥ 13-176-4 (88457)
ଯଥା ସର୍ବଶ୍ଚତୁଷ୍ପାଦ୍ବୈ ତ୍ରିଭିଃ ପାଦୈର୍ନ ତିଷ୍ଠତି।
ତଥୈବେଯଂ ମହୀପାଲ କାରଣୈଃ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ତ୍ରିଭିଃ॥ 13-176-5 (88458)
ଯଥା ନାଗପଦେଽନ୍ଯାନି ପଦାନି ପଦଗାମିନାମ୍।
ସର୍ବାଣ୍ଯେବାପିଧୀଯନ୍ତେ ପଦଜାତାନି କୌଞ୍ଜରେ॥ 13-176-6 (88459)
ଏବଂ ଲୋକେଷ୍ବହିଂସା ତୁ ନିର୍ଦିଷ୍ଟା ଧର୍ମତଃ ପୁରା।
କର୍ମ୍ଣା ଲିପ୍ଯତେ ଜନ୍ତୁର୍ବାଚା ଚ ମନସାଽପି ଚ॥ 13-176-7 (88460)
ପୂର୍ବଂ ତୁ ମନସା ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ତ୍ଯଜେଦ୍ବାଚାଽଥ କର୍ମଣା।
`ହିଂସାଂ ତୁ ନୋପଯୁଞ୍ଜୀତ ତଥା ହିଂସା ଚତୁର୍ବିଧା॥ 13-176-8 (88461)
କାଯେ ମନସି ବାକ୍ଯେଽପି ଦୋଷା ହ୍ଯେତେ ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ'।
[ନ ଭକ୍ଷଯତି ଯୋ ମାଂସଂ ତ୍ରିବିଧଂ ସ ବିମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-176-9 (88462)
ତ୍ରିକାରଣଂ ତୁ ନିର୍ଦିଷ୍ଟଂ ଶ୍ରୂଯତେ ବ୍ରହ୍ମବାଦିଭିଃ।
ମନୋ ବାଚି ତଥାଽଽସ୍ବାଦେ ଦୋଷା ହ୍ଯେଷୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ॥] 13-176-10 (88463)
ନ ଭକ୍ଷଯନ୍ତ୍ଯତୋ ମାଂସଂ ତପୋଯୁକ୍ତା ମନୀଷିଣଃ।
ଦୋଷାଂସ୍ତୁ ଭକ୍ଷଣେ ରାଜନ୍ମାଂସସ୍ଯେହ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-176-11 (88464)
ପୁତ୍ର ମାଂସୋପମଂ ଜାନନ୍ଖାଦତେ ଯୋ ବିଚେତନଃ।
ମାଂସଂ ମୋହସମାଯୁକ୍ତଃ ପୁରୁଷଃ ସୋଽଧମଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-176-12 (88465)
ପିତୃମାତୃସମାଯୋଗେ ପୁତ୍ରତ୍ବଂ ଜାଯତେ ଯଥା।
ହିଂସାଂ କୃତ୍ବାଽବଶଃ ପାପୋ ଭୂଯିଷ୍ଠଂ ଜାଯତେ ତଥା॥ 13-176-13 (88466)
ରସଶ୍ଚ ହୃଦି ଜିହ୍ବାଯା ଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରଜ୍ଞାଯତେ ଯଥା।
ତଥା ଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ନିଯତଂ ରାଗୋ ହ୍ଯାସ୍ବାଦିତାଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-176-14 (88467)
ସଂସ୍କୃତାସଂସ୍କୃତାଃ ପକ୍ବା ଲବଣାଲବଣାସ୍ତଥା।
ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ଯଥା ଭାବାସ୍ତଥା ଚିତ୍ତଂ ନିରୁଧ୍ଯତେ॥ 13-176-15 (88468)
ଭେରୀମୃଦଙ୍ଗଶବ୍ଦାଂଶ୍ଚ ତନ୍ତ୍ରୀଶବ୍ଦାଂଶ୍ଚ ପୁଷ୍କଲାନ୍।
ନିଷେବିଷ୍ଯନ୍ତି ବୈ ମନ୍ଦା ମାଂସଭକ୍ଷାଃ କଥଂ ନରାଃ॥ 13-176-16 (88469)
`ପରେଷାଂ ଧନଧାନ୍ଯାନାଂ ହିସକାଃ ସ୍ତାବକାସ୍ତଥା।
ପ୍ରଶଂସକାଶ୍ଚ ମାଂସସ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗେ ବହିଷ୍କୃତାଃ॥' 13-176-17 (88470)
ଅଚିନ୍ତିତମନିର୍ଦିଷ୍ଟମସଙ୍କଲ୍ପିତମେବ ଚ।
ରସଗୃଦ୍ଧ୍ଯାଽଭିଭୂତା ଯେ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଫଲାର୍ଥିନଃ॥ 13-176-18 (88471)
ପ୍ରଶଂସା ହ୍ଯେବ ମାଂସସ୍ଯ ଦୋଷକଲ୍ପଫଲାନ୍ବିତା॥ 13-176-19 (88472)
`ଭସ୍ମ ବିଷ୍ଠା କୃମିର୍ବାଽପି ନିଷ୍ଠା ଯସ୍ଯେଦୃଶୀ ଧ୍ରୁବା।
ସ କାଯଃ ପରପୀଡାଭିଃ କଥଂ ଧାର୍ଯୋବିପଶ୍ଚିତା॥' 13-176-20 (88473)
ଜୀବିତଂ ହି ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ବହବଃ ସାଧବୋ ଜନାଃ।
ସ୍ବମାଂସୈଃ ପରମାଂସାନି ପରିପାଲ୍ଯ ଦିବଂ ଗତାଃ॥ 13-176-21 (88474)
ଏବମେଷା ମହାରାଜ ଚତୁର୍ଭିଃ କାରଣୈଃ ସ୍ମୃତା।
ଅହିଂସା ତବ ନିର୍ଦିଷ୍ଟା ସର୍ବଧର୍ମାନୁସଂହିତା॥ ॥ 13-176-22 (88475)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 176 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-176-4 ମନସା ବଚସା କର୍ମଣା ଭକ୍ଷଣେନେତି ଚତୁର୍ବିଧା ହିଂସା। ତତ୍ର ଏକେନ ତ୍ଯକ୍ତା ସର୍ବାତ୍ମନା ତ୍ଯକ୍ତା ନ ଭବତି॥ 7-176-6 ନାଗପଦେ ଗଜପଦେ କ୍ଷୁଦ୍ରପଦାନାମିବ ସର୍ବେଷାଂ ଧର୍ମାଣାଂ ସମାବେଶୋ ଭବତି ଅହିଂସାଯାମ୍। କୌଞ୍ଜରେ ପଦେ ଦତ୍ତେ ସତି ସର୍ବାଣି ପଦାନି ଯଥା ପିଧୀଯନ୍ତେ ଏବଂ ହିଂସାଯାଂ ସର୍ବେ ଧର୍ମାଃ ପିଧୀଯନ୍ତେ॥ 7-176-13 ଯଥା ତ୍ରୀପୁଂଯୋଗେ ନାନ୍ତରୀଯକଂ ପୁତ୍ରଜନ୍ମ ଏବଂ ହିଂସକସ୍ଯ ଭୂଯିଷ୍ଠଂ ପାପଯୋନୌ ଜନ୍ମେତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 177
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.177. ଅଧ୍ଯାଯଃ 177
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ମାଂସଭକ୍ଷଣାଭକ୍ଷଣଯୋଃ କ୍ରମେଣ ନିନ୍ଦାପ୍ରଶଂସନେ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଅହିଂସା ପରମୋ ଧର୍ମ ଇତ୍ଯୁକ୍ତଂ ବହୁଶସ୍ତ୍ବଯା।
ଶ୍ରାଦ୍ଧେଷୁ ଚ ଭବାନାହ ପିତୄଣାଂ ମାଂସମୀପ୍ସିତମ୍॥ 13-177-1 (88476)
ମାଂସୈର୍ବହୁବିଧୈଃ ପ୍ରୋକ୍ତସ୍ତ୍ବଯା ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିଃ ପୁରା।
ଅହତ୍ବା ଚ କୁତୋ ମାଂସମେବମେତଦ୍ବିରୁଧ୍ଯତେ॥ 13-177-2 (88477)
ଜାତୋ ନଃ ସଂଶଯୋ ଧର୍ମେ ମାଂସସ୍ଯ ପରିବର୍ଜନେ।
ଦୋଷୋ ଭକ୍ଷଯତ କଃ ସ୍ଯାତ୍କଶ୍ଚାଭକ୍ଷଯତୋ ଗୁଣଃ॥ 13-177-3 (88478)
ହତ୍ବା ଭକ୍ଷଯତୋ ବାଽପି ପରେଣୋପହୃତସ୍ଯ ବା।
ହନ୍ଯାଦ୍ବା ଯଃ ପରସ୍ଯାର୍ଥେ କ୍ରୀତ୍ବା ବା ଭକ୍ଷଯେନ୍ନରଃ॥ 13-177-4 (88479)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବେନ କଥ୍ଯମାନଂ ତ୍ବଯାଽନଘ।
ନିଶ୍ଚଯେନ ଚିକୀର୍ଷାମି ଧର୍ମମେତଂ ସନାତନମ୍॥ 13-177-5 (88480)
କଥମାଯୁରବାପ୍ନୋତି କଥଂ ଭବତି ସତ୍ବବାନ୍।
କଥମବ୍ଯଙ୍ଗତାମେତି ଲକ୍ଷଣ୍ଯୋ ଜାଯତେ କଥମ୍॥ 13-177-6 (88481)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-177-7x (7381)
ମାଂସସ୍ଯାଭକ୍ଷଣାଦ୍ରାଜନ୍ଯୋ ଧର୍ମଃ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ତଂ ମେ ଶୃଣୁ ଯଥାତତ୍ତ୍ବଂ ଯଶ୍ଚାସ୍ଯ ବିଧିରୁତ୍ତମଃ॥ 13-177-7 (88482)
ରୂପମବ୍ଯଙ୍ଗତାମାଯୁର୍ବୁଦ୍ଧିଂ ସତ୍ବଂ ବଲଂ ସ୍ମୃତିମ୍।
ପ୍ରାପ୍ତୁକାମୈର୍ନରୈର୍ହିଂସା ବର୍ଜନୀଯା କୃତାତ୍ମଭିଃ॥ 13-177-8 (88483)
ଋଷୀଣାମତ୍ର ସଂବାଦୋ ବହୁଶଃ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ବଭୂବ ତେଷାଂ ତୁ ମତଂ ଯତ୍ତଚ୍ଛୃଣୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-177-9 (88484)
ଯୋ ଯଜେତାଶ୍ବମେଧେନ ମାସିମାସି ଯତବ୍ରତଃ।
ବର୍ଜଯେନ୍ମଧୁ ମାଂସଂ ଚ ସମମେତଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-177-10 (88485)
ସପ୍ତର୍ଷଯୋ ବାଲଖିଲ୍ଯାସ୍ତଥୈବ ଚ ମରୀଚିପାଃ।
ମାଂସସ୍ଯାଭକ୍ଷଣଂ ରାଜନ୍ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ॥ 13-177-11 (88486)
ନ ଭକ୍ଷଯତି ଯୋ ମାଂସଂ ନ ଚ ହନ୍ଯାନ୍ନ ଘାତଯେତ୍।
ତନ୍ମିତ୍ରଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ମନୁଃ ସ୍ବାଯଂଭୁବୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-177-12 (88487)
ଅଧୃଷ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବିଶ୍ବାସ୍ଯଃ ସର୍ବଜନ୍ତୁଷୁ।
ସାଧୂନାଂ ସମ୍ମତୋ ନିତ୍ଯଂ ଭବେନ୍ମାଂସଂ ବିବର୍ଜଯନ୍॥ 13-177-13 (88488)
ସ୍ବମାଂସଂ ପରମାଂସେନ ଯୋ ବର୍ଧଯିତୁମିଚ୍ଛତି।
ଅବିଶ୍ବାସ୍ଯୋଽବସୀଦେତ୍ସ ଇତି ହୋବାଚ ନାରଦଃ॥ 13-177-14 (88489)
ଦଦାତି ଯଜତେ ଚାପି ତପସ୍ବୀ ଚ ଭବତ୍ଯପି।
ମଧୁମାଂସନିବୃତ୍ତ୍ଯେତି ପ୍ରାହ ଚୈବଂ ବୃହସ୍ପତିଃ॥ 13-177-15 (88490)
ମାସିମାସ୍ଯଶ୍ବମେଧେନ ଯୋ ଯଜେତ ଶତଂ ସମାଃ।
ନ ଖାଦତି ଚ ଯୋ ମାଂସଂ ସମମେତନ୍ମତଂ ମମ॥ 13-177-16 (88491)
ସଦା ଯଜତି ସତ୍ରେଣ ସଦା ଦାନଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ସଦା ତପସ୍ବୀ ଭବତି ମଦ୍ଯମାଂସବିବର୍ଜନାତ୍॥ 13-177-17 (88492)
ସର୍ବେ ବେଦା ନ ତତ୍କୁର୍ଯୁଃ ସର୍ବେ ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ଭାରତ।
ଯୋ ଭକ୍ଷଯିତ୍ବା ମାଂସାନି ପଶ୍ଚାଦପି ନିବର୍ତତେ॥ 13-177-18 (88493)
`ଭକ୍ଷଯିତ୍ବା ନିମିତ୍ତେଽପି ଦୁଷ୍କରଂ କୁରୁତେ ତପଃ।'
ଦୁଷ୍କରଂ ଚ ରସଜ୍ଞେନ ମାଂସସ୍ଯ ପରିବର୍ଜନମ୍।
ଚର୍ତୁଂ ବ୍ରତମିଦଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସର୍ବପ୍ରାଣ୍ଯଭଯପ୍ରଦମ୍॥ 13-177-19 (88494)
ସର୍ବଭୂତେଷୁ ଯୋ ବିଦ୍ବାନ୍ଦଦାତ୍ଯଭଯଦକ୍ଷିଣାମ୍।
ଦାତା ଭବତି ଲୋକେ ସ ପ୍ରାଣାନାଂ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ଏବଂ ବୈ ପରମଂ ଧର୍ମଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ॥ 13-177-20 (88495)
ପ୍ରାଣା ଯଥାଽଽତ୍ମନୋଽଭୀଷ୍ଟା ଭୂତାନାମପି ବୈ ତଥା।
ଆତ୍ମୌପମ୍ଯେନ ଗନ୍ତବ୍ଯଂ ବୁଦ୍ଧିମଦ୍ଭିଃ କୃତାତ୍ମଭିଃ॥ 13-177-21 (88496)
ବିକୀର୍ଣକର୍ଣକେନାପି ତୃଣମସ୍ପନ୍ଦନେ ଭଯମ୍।
କିଂ ପୁନର୍ହନ୍ଯମାନାନାଂ ତରସା ଜୀବିତାର୍ଥିନାମ୍।
ଅରୋଗାଣାମପାପାନାଂ ପାପୈର୍ମାଂସୋପଜୀବିଭିଃ॥ 13-177-22 (88497)
ମୃତ୍ଯୁତୋ ଭଯମସ୍ତୀତି ଶଙ୍କାଯାଂ ଦୁଃଖମୁତ୍ତରମ୍।
ଧର୍ମସ୍ଯାଯତନଂ ତସ୍ମାନ୍ମାଂସସ୍ଯ ପରିବର୍ଜନମ୍॥ 13-177-23 (88498)
ଅହିଂସା ପରମୋ ଧର୍ମସ୍ତଥାଽହିଂସା ପରଂ ତପଃ।
ଅହିଂସା ପରମଂ ସତ୍ଯଂ ତତୋ ଧର୍ମଃ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-177-24 (88499)
ନ ହି ମାଂସଂ ତୃଣାତ୍କାଷ୍ଠାଦୁପଲାଦ୍ବାଽପି ଜାଯତେ।
ହତ୍ବା ଜନ୍ତୁଂ ତତୋ ମାଂସଂ ତସ୍ମାଦ୍ଦୋଷସ୍ତୁ ଭକ୍ଷଣେ॥ 13-177-25 (88500)
ସ୍ବାହାସ୍ବାଧାମୃତଭୁଜୋ ଦେବାଃ ସତ୍ଯାର୍ଜବପ୍ରିଯାଃ।
ରାକ୍ଷସେନ୍ଦ୍ରଭଯାନ୍ମୁକ୍ତାଃ ସର୍ବଭୂତପରାଯଣାଃ॥ 13-177-26 (88501)
କାନ୍ତାରେଷ୍ବଥ ଘୋରେଷୁ ଦୁର୍ଗେଷୁ ଗହନେଷୁ ଚ।
ରାତ୍ରାବହନି ସନ୍ଧ୍ଯାସୁ ଚତ୍ବରେଷୁ ସଭାସୁ ଚ॥ 13-177-27 (88502)
ଉଦ୍ଯତେଷୁ ଚ ଶସ୍ତ୍ରେଷୁ ମୃଗବ୍ଯାଲହତେଷୁ ଚ।
ଅମାଂସଭକ୍ଷଣାଦ୍ରାଜନ୍ନ ଭଯଂ ତେଷୁ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-177-28 (88503)
ଶରଣ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବିଶ୍ବାସ୍ଯଃ ସର୍ବଜନ୍ତୁଷୁ।
ଅନୁଦ୍ବେଗକରୋ ଲୋକେ ନ ଚାପ୍ଯୁଦ୍ବିଜତେ ସଦା॥ 13-177-29 (88504)
ଯଦି ଚେତ୍ସ୍ବାଦକୋ ନ ସ୍ଯାନ୍ନ ତଦା ଘାତକୋ ଭବେତ୍।
ଘାତକଃ ଖାଦକାର୍ଥାଯ ତଦ୍ଧାତଯତି ବୈ ନରଃ॥ 13-177-30 (88505)
ଅଭକ୍ଷ୍ଯମେତଦିତି ବୈ ଇତି ହିଂସା ନିବର୍ତତେ।
ଖାଦକକ୍ରମତୋ ହିଂସା ମୃଗାଦୀନାଂ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-177-31 (88506)
ଯସ୍ମାଦ୍ଗ୍ରସତି ଚୈବାଯୁର୍ହିଂସକାନାଂ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ତସ୍ମାଦ୍ବିବର୍ଜଯେନ୍ମାଂସଂ ଯ ଇଚ୍ଛେଦ୍ଭୂତିମାତ୍ମନଃ॥ 13-177-32 (88507)
ତ୍ରାତାରଂ ନାଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି ରୌଦ୍ରାଃ ପ୍ରାଣିବିହିଂସକାଃ।
ଉଦ୍ବେଜକାସ୍ତୁ ଭୂତାନାଂ ଯଥା ବ୍ଯାଲମୃଗାସ୍ତଥା॥ 13-177-33 (88508)
ଲୋଭାଦ୍ବା ବୁଦ୍ଧିମୋହାଦ୍ବା ବଲବୀର୍ଯାର୍ଥମେବ ଚ।
ସଂସର୍ଗାଦଥ ପାପାନାମଧର୍ମୋ ରୁଚିତୋ ନୃଣାମ୍॥ 13-177-34 (88509)
ସ୍ବମାଂସଂ ପରମାଂସେନ ଯୋ ବର୍ଧଯିତୁମିଚ୍ଛତି।
ଉଦ୍ବିଗ୍ନରାଷ୍ଟ୍ରେ ବସତି ଯତ୍ର ଯତ୍ରାଭିଜାଯତେ॥ 13-177-35 (88510)
ଧନ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯାମାଯୁଷ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ମହତ୍।
ମାଂସସ୍ଯାଭକ୍ଷଣଂ ପ୍ରାହୁର୍ନିଯତାଃ ପରମର୍ଷଯଃ॥ 13-177-36 (88511)
ଇଦଂ ତୁ ଖଲୁ କୌନ୍ତେଯ ଶ୍ରୁତମାସୀତ୍ପୁରା ମଯା।
ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ଯ ବଦତୋ ଯେ ଦୋଷା ମାଂସଭକ୍ଷଣେ॥ 13-177-37 (88512)
ଯୋ ହି ଖାଦତି ସାଂସାନି ପ୍ରାଣିନାଂ ଜୀବିତୈଷିଣାମ୍।
ସଦା ଭବତି ବୈ ପାପଃ ପ୍ରାଣିହନ୍ତା ତଥୈବ ସଃ॥ 13-177-38 (88513)
ଧନେନ କ୍ରଯିକୋ ହନ୍ତି ଖାଦକଶ୍ଚୋପଭୋଗତଃ।
ଘାତକୋ ବଧବନ୍ଧାଭ୍ଯାମିତ୍ଯେଷ ତ୍ରିବିଧୋ ବଧଃ॥ 13-177-39 (88514)
ଅଖାଦନ୍ନନୁମୋଦଂଶ୍ଚ ଭାବଦୋଷେଣ ମାନବଃ।
ଯୋଽନୁମୋଦତି ହନ୍ଯନ୍ତଂ ସୋଽପି ଦୋଷେଣ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-177-40 (88515)
ଅଧୃଷ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାମାଯୁଷ୍ମାନ୍ନିରୁଜଃ ସଦା।
ଭବତ୍ଯଭକ୍ଷଯନ୍ମାସଂ ଦଯାବାନ୍ପ୍ରାଣିନାମିହ॥ 13-177-41 (88516)
ହିରଣ୍ଯଦାନୈର୍ଗୋଦାନୈର୍ଭୂମିଦାନୈଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ମାଂସସ୍ଯାଭକ୍ଷଣେ ଧର୍ମୋ ବିଶିଷ୍ଟ ଇତି ନଃ ଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-177-42 (88517)
ଅପ୍ରୋକ୍ଷିତଂ ବୃଥାମାସଂ ବିଧିହୀନଂ ନ ଭକ୍ଷଯେତ୍।
ଭକ୍ଷଯନ୍ନିରଯଂ ଯାତି ନରୋ ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-177-43 (88518)
ପ୍ରୋକ୍ଷିତାଭ୍ଯୁକ୍ଷିତଂ ମାଂସଂ ତଥା ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣକାମ୍ଯଯା।
ଅଲ୍ପଦୋଷମିତି ଜ୍ଞେଯଂ ବିପରିତେ ତୁ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-177-44 (88519)
ଖାଦକସ୍ଯ କୃତେ ଜନ୍ତୂନ୍ଯୋ ହନ୍ଯାତ୍ପୁରୁଷାଧମଃ।
ମହାଦୋଷକରସ୍ତତ୍ର ଘାତକୋ ନ ତୁ ଖାଦକଃ॥ 13-177-45 (88520)
ଇଜ୍ଯାଯଜ୍ଞଶ୍ରୁତିକୃତୈର୍ଯା ମାର୍ଗୈରବୁଧୋଽଧମଃ।
ହନ୍ଯାଜ୍ଜନ୍ତୂନ୍ମାଂସଗୃଧ୍ନୁଃ ସ ବୈ ନରକଭାଙ୍ନରଃ॥ 13-177-46 (88521)
ଭକ୍ଷଯିତ୍ବାଽପି ଯୋ ମାଂସଂ ପଶ୍ଚାଦପି ନିବର୍ତତେ।
ତସ୍ଯାପି ସୁମହାନ୍ଧର୍ମୋ ଯଃ ପାପାଦ୍ବିନିବର୍ତତେ॥ 13-177-47 (88522)
ଆହର୍ତା ଚାନୁମନ୍ତା ଚ ବିଶସ୍ତା କ୍ରଯବିକ୍ରଯୀ।
ସଂସ୍କର୍ତା ଚୋପଭୋକ୍ତା ଚ ଘାତକାଃ ସର୍ବ ଏବ ତେ॥ 13-177-48 (88523)
ଇଦମନ୍ଯତ୍ତୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ପ୍ରମାଣଂ ବିଧିନିର୍ମିତମ୍।
ପୁରାଣମୁଷିଭିର୍ଜୁଷ୍ଟଂ ବେଦେଷୁ ପରିନିଶ୍ଚିତମ୍॥ 13-177-49 (88524)
ପ୍ରବୃତ୍ତିଲକ୍ଷଣେ ଧର୍ମେ ଫଲାର୍ଥିଭିରଭିଦ୍ରୁତେ।
ଯଥୋକ୍ତଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ନ ତୁ ତନ୍ମୋକ୍ଷକାରଣମ୍॥ 13-177-50 (88525)
ହବିର୍ଯତ୍ସଂସ୍କୃତଂ ମନ୍ତ୍ରୈଃ ପ୍ରୋକ୍ଷିତାଭ୍ଯୁକ୍ଷିତଂ ଶୁଚି।
ବେଦୋକ୍ତେନ ପ୍ରମାଣେନ ପିତୄଣାଂ ପ୍ରକ୍ରିଯାସୁ ଚ।
ପ୍ରବୃତ୍ତିଧର୍ମିଣା ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ନାନ୍ଯଥା ମନୁରବ୍ରବୀତ୍॥ 13-177-51 (88526)
ଅସ୍ବର୍ଗ୍ଯମଯଶସ୍ଯଂ ଚ ରକ୍ଷୋବଦ୍ଭରତର୍ଷଭ।
ବିଧିହୀନଂ ନରଃ ପୂର୍ବଂ ମାଂସଂ ରାଜନ୍ନ ଭକ୍ଷଯେତ୍॥ 13-177-52 (88527)
ଯ ଇଚ୍ଛେତ୍ପୁରୁଷୋଽତ୍ଯନ୍ତମାତ୍ମାନଂ ନିରୁପଦ୍ରବମ୍।
ସ ବର୍ଜଯେତ ମାଂସାନି ପ୍ରାଣିନାମିହ ସର୍ବଶଃ॥ 13-177-53 (88528)
ଶ୍ରୂଯତେ ହି ପୁରାକଲ୍ପେ ନୃଣାଂ ବ୍ରୀହିମଯଃ ପଶୁଃ।
ଯେନାଯଜନ୍ତ ବିଦ୍ବାଂସଃ ପୁଣ୍ଯଲୋକପରାଯଣାଃ॥ 13-177-54 (88529)
ଋଷିଭିଃ ସଂଶଯଂ ପୃଷ୍ଟୋ ବସୁଶ୍ଚେଦିପତିଃ ପୁରା।
ଅଭକ୍ଷ୍ଯମପି ମାଂସଂ ଯଃ ପ୍ରାହ ଭକ୍ଷ୍ଯମିତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-177-55 (88530)
ଆକାଶାଦବନିଂ ପ୍ରାପ୍ତସ୍ତତଃ ସ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ଯସ୍ତଦେବ ପୁନଶ୍ଚୋକ୍ତ୍ବା ବିବେଶ ଧରଣୀତଲମ୍॥ 13-177-56 (88531)
ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକାମେନ ତ୍ବଗସ୍ତ୍ଯେନ ମହାତ୍ମନା।
ଆରଣ୍ଯାଃ ସର୍ବଦୈବତ୍ଯାଃ ପ୍ରୋକ୍ଷିତାସ୍ତାପସୈର୍ମୃଗାଃ॥ 13-177-57 (88532)
କ୍ରିଯା ହ୍ଯେବଂ ନ ହୀଯନ୍ତେ ପିତୃଦୈବତସଂଶ୍ରିତାଃ।
ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପିତରଶ୍ଚୈବ ନ୍ଯାଯତୋ ମାଂସତର୍ପିତାଃ॥ 13-177-58 (88533)
ଇଦଂ ତୁ ଶୃଣୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମାଂସସ୍ଯାଭକ୍ଷଣେ ଗୁଣାଃ।
[ଅଭକ୍ଷଣେ ସର୍ବସୁଖଂ ମାଂସସ୍ଯ ମନୁଜାଧିପ॥] 13-177-59 (88534)
ଯସ୍ତୁ ବର୍ଷଶତଂ ପୂର୍ଣଂ ତପସ୍ତପ୍ଯେତ୍ସୁଦାରୁଣମ୍।
ଯଶ୍ଚୈବ ବର୍ଜଯେନ୍ମାଂସଂ ସମମେତନ୍ମତଂ ମମ॥ 13-177-60 (88535)
କୌମୁଦ୍ଯାସ୍ତୁ ବିଶେଷେଣ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷେ ନରାଧିପ।
ବର୍ଜଯେତ୍ସର୍ବମାଂସାନି ଧର୍ମୋ ହ୍ଯତ୍ର ବିଧୀଯତେ॥ 13-177-61 (88536)
[ଚତୁରୋ ବାର୍ଷିକାନ୍ମାସାନ୍ଯୋ ମାଂସଂ ପରିବର୍ଜଯେତ୍।
ଚତ୍ବାରି ଭଦ୍ରାଣ୍ଯାପ୍ନୋତି କୀର୍ତିମାଯୁର୍ଯଶୋ ବଲମ୍॥ 13-177-62 (88537)
ଅଥବା ମାସମେକଂ ବୈ ସର୍ବମାଂସାନ୍ଯଭକ୍ଷଯନ୍।
ଅତୀତ୍ଯ ସର୍ବଦୁଃଖାନି ସୁଖଂ ଜୀବେନ୍ନିରାମଯଃ॥ 13-177-63 (88538)
ବର୍ଜଯନ୍ତି ହି ମାଂସାନି ମାସଶଃ ପକ୍ଷଶୋପି ବା।
ତେଷାଂ ହିଂସାନିବୃତ୍ତାନାଂ ବ୍ରହ୍ମଲୋକୋ ବିଧୀଯତେ॥] 13-177-64 (88539)
ମାଂସଂ ତୁ କୌମୁଦଂ ପକ୍ଷଂ ବର୍ଜିତଂ ପାର୍ଥ ରାଜଭିଃ।
ସର୍ବଭୂତାତ୍ମଭୂତସ୍ଥୈର୍ବିଦିତାର୍ଥପରାବରୈଃ॥ 13-177-65 (88540)
ନାଭାଗେନାମ୍ବରୀଷେଣ ଗଯେନ ଚ ମହାତ୍ମନା।
ଆଯୁଷାଽଥାନରଣ୍ଯେନ ଦିଲୀପରଘୁସୂନୁଭିଃ॥ 13-177-66 (88541)
କାର୍ତବୀର୍ଯାନିରୁଦ୍ଧାଭ୍ଯାଂ ନହୁଷେଣ ଯଯାତିନା।
ନୃଗେଣ ବିଷ୍ବଗଶ୍ବେନ ତଥୈବ ଶଶବିନ୍ଦୁନା॥ 13-177-67 (88542)
ଯୁବନାଶ୍ବେନ ଚ ତଥା ଶିବିନୌଶୀନରେଣ ଚ।
ମୁଚୁକୁନ୍ଦେନ ମାନ୍ଧାତ୍ରା ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରେଣ ବା ବିଭୋ॥ 13-177-68 (88543)
ସତ୍ଯଂ ବଦତ ମାଽସତ୍ଯଂ ସତ୍ଯଂ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଶ୍ଚରତି ବୈ ଦିବି ସତ୍ଯେନ ଚନ୍ଦ୍ରବତ୍॥ 13-177-69 (88544)
ଶ୍ଯେନଚିତ୍ରେଣ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସୋମକେନ ବୃକେଣ ଚ।
ରୈବତେ ରନ୍ତିଦେବେନ ବସୁନା ସୃଞ୍ଜଯେନ ଚ॥ 13-177-70 (88545)
ଏତୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈଶ୍ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କୃପେଣ ଭରତେନ ଚ।
ଦୁଷ୍ଯନ୍ତେନ କରୂଶେନ ରାମାଲର୍କନଲୈସ୍ତଥା।
ବିଚକାଶ୍ବେନ ନିମିନା ଜନକେନ ଚ ଧୀମତା॥ 13-177-71 (88546)
ଐଲେନ ପୃଥୁନା ଚୈଂବ ବୀରସେନେନ ଚୈବ ହ।
ଇକ୍ଷ୍ବାକୁଣା ଶମ୍ଭୁନା ଚ ଶ୍ବେତେନ ସଗରେଣ ଚ॥ 13-177-72 (88547)
ଅଜେନ ଧୁନ୍ଧୁନା ଚୈବ ତଥୈବ ଚ ସୁବାହୁନା।
ହର୍ଯଶ୍ବେନ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କ୍ଷୁପେଣ ଭରତେନ ଚ॥ 13-177-73 (88548)
ଏତୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈଶ୍ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ରି ପୁରା ମାଂସଂ ନ ଭକ୍ଷିତମ୍।
ଶାରଦଂ କୌମୁଦଂ ମାସଂ ତତସ୍ତେ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୁବନ୍॥ 13-177-74 (88549)
ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ଚ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଜ୍ବଲମାନାଃ ଶ୍ରିଯାଽନ୍ବିତାଃ।
ଉପାସ୍ଯମାନା ଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସ୍ତ୍ରୀସହସ୍ରସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-177-75 (88550)
ତଦେତଦୁତ୍ତମଂ ଧର୍ମମହିଂସାଧର୍ମଲକ୍ଷଣମ୍।
ଯେ ଚରନ୍ତି ମହାତ୍ମାନୋ ନାକପୃଷ୍ଠେ ବସନ୍ତି ତେ॥ 13-177-76 (88551)
ମଧୁ ମାଂସଂ ଚ ଯେ ନିତ୍ଯଂ ବର୍ଜଯନ୍ତୀହ ଧାର୍ମିକାଃ।
ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ମଦ୍ଯଂ ଚ ସର୍ବ ତେ ମୁନଯଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-177-77 (88552)
ଇମଂ ଧର୍ମମମାଂସାଦଂ ଯଶ୍ଚରେନଚ୍ଛ୍ରାବଯୀତ ବା।
ଅପି ଚେତ୍ସୁଦୁରାଚାରୋ ନ ଜାତୁ ନିରଯଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-177-78 (88553)
ପଠେଦ୍ବା ଚ ଇଦଂ ରାଜଞ୍ଶୃଣୁଯାଦ୍ବାଽପ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣଶଃ।
ଅମାଂସଭକ୍ଷଣବିଧିଂ ପବିତ୍ରମୃଷିପୂଜିତମ୍॥ 13-177-79 (88554)
ବିମୁକ୍ତଃ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯଃ ସର୍ବକାମୈର୍ମହୀଯତେ।
ବିଶିଷ୍ଟତାଂ ଜ୍ଞାତିଷୁ ଚ ଲଭତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
`ଅହିଂସ୍ରୋ ଦାନଶୀଲଶ୍ଚ ମଧୁମାଂସବିବର୍ଜିତଃ॥' 13-177-80 (88555)
ଆପନ୍ନଶ୍ଚାପଦୋ ମୁଚ୍ଯେଦ୍ବଦ୍ଧୋ ମୁଚ୍ଯେତ ବନ୍ଧନାତ୍।
ମୁଚ୍ଯେତ୍ତଥାଽଽତୁରୋ ରୋଗାଦ୍ଦୁଃଖାନ୍ମୁଚ୍ଯେତ ଦୁଃଖିତଃ॥ 13-177-81 (88556)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଂ ନ ଗଚ୍ଛେତ ରୂପବାଂଶ୍ଚ ଭବେନ୍ନରଃ।
ଋଦ୍ଧିମାନ୍ବୈ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଚ୍ଚ ମହଦ୍ଯଶଃ॥ 13-177-82 (88557)
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ରାଜନ୍ମାଂସସ୍ଯ ପରିବର୍ଜନେ।
ପ୍ରବୃତ୍ତୌ ଚ ନିବୃତ୍ତୌ ଚ ବିଧାନମୃଷିନିର୍ମିତମ୍॥ ॥ 13-177-83 (88558)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 177 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-177-18 ନହି କୃତ୍ସ୍ନୋ ବେଦସ୍ତଥା ତଦ୍ବୋଧିତା ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ପୁରୁଷଂ ହିଂସାଯାଂ ପବର୍ତଯନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ପରିସଂଖ୍ଯାବିଧଯା ନିବୃତ୍ତିମେବ ବୋଧଯନ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-177-33 ବ୍ଯାଲମୃଗାଃ ମାଂସାଦପଶବଃ॥ 7-177-40 ହନ୍ଯନ୍ତଂ ହନ୍ଯମାନମ୍॥ 7-177-46 ଇଜ୍ଯା ଦେବପୂଜା ଯଜ୍ଞୋଽଶ୍ବମେଧାଦିସ୍ତଦର୍ଥଂ ଶ୍ରୁତିକୃତୈର୍ମାର୍ଗୈରୁପାଯୈରବୁଧୋ ଯଜ୍ଞୋପନିଷଦମଜାନନ୍ମାଂସଗୃଧ୍ନୁଃ। କେବଲଂ ଯଜ୍ଞବ୍ଯାଜେନ ମାଂସଂ ଭୋକ୍ତୁକାମଃ॥ 7-177-50 ପ୍ରବତ୍ତିଲକ୍ଷଣୋ ଧର୍ମଃ ପ୍ରଜାର୍ଥିଭିରୁଦାହୃତଃ। ଯଥୋକ୍ତଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ନତୁ ତନ୍ମୋକ୍ଷକାଙ୍କ୍ଷିଣାମ୍। ଇତି ଝ. ପାଠଃ ॥ 7-177-57 ଆରଣ୍ଯାଃ ପ୍ରୋକ୍ଷିତା ଇତି ପର୍ଯଗ୍ନିକୃତାନାରଣ୍ଯାନୁତ୍ସୃଜନ୍ତୀତି ଶ୍ରୁତେରାରଣ୍ଯୈର୍ଯଜ୍ଞଂ କୃତ୍ବାପି ତେଷାଂ ବଧୋ ନ କୃତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 178
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.178. ଅଧ୍ଯାଯଃ 178
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ମାଂସଗତଗୁଣକଥନପୂର୍ବକଂ ତଦ୍ଭକ୍ଷଣଗର୍ହଣମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଦଯାଯା ଅହିଂସାଯାଶ୍ଚ ପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଇମେ ବୈ ମାନବା ଲୋକେ ଭୃଶଂ ମାଂସେଷୁ ଗୃଦ୍ଧିନଃ।
ବିସୃଜ୍ଯ ବିବିଧାନ୍ଭକ୍ଷ୍ଯାନ୍ମହାରକ୍ଷୋଗଣା ଇବ॥ 13-178-1 (88559)
ଅପୂପାନ୍ବିବିଧାକାରାଞ୍ଶାକାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ପାଦପାନ୍ରସସଂଯୁକ୍ତାନ୍ନ ଚେଚ୍ଛନ୍ତି ଯଥାଽଽମିଷମ୍॥ 13-178-2 (88560)
ତତ୍ର ମେ ବୁଦ୍ଧିରତ୍ରେବ ବିଷଯେ ପରିମୁହ୍ଯତେ।
ନ ମନ୍ଯେ ରସତଃ କିଞ୍ଚିନ୍ମାଂସତୋଽସ୍ତୀତି କିଞ୍ଚନ॥ 13-178-3 (88561)
ତଦିଚ୍ଛାମି ଗୁଣାଞ୍ଶ୍ରୋତୁଂ ମାଂସସ୍ଯାଭକ୍ଷଣେ ପ୍ରଭୋ।
ଭକ୍ଷଣେ ଚୈବ ଯେ ଦୋଷାସ୍ତାଂଶ୍ଚୈବ ପୁରୁଷର୍ଷଭ॥ 13-178-4 (88562)
ସର୍ବସତ୍ତ୍ବେନ ଧର୍ମଜ୍ଞ ଯଥାବଦିହ ଧର୍ମତଃ।
କିଂ ବା ଭକ୍ଷ୍ଯମଭକ୍ଷ୍ଯଂ ବା ସର୍ବମେତଦ୍ବଦସ୍ବ ମେ॥ 13-178-5 (88563)
ଯଥୈତଦ୍ଯାଦୃଶଂ ଚୈବ ଗୁଣା ଯେ ଚାସ୍ଯ ବର୍ଜନେ।
ଦୋଷା ଭକ୍ଷଯତୋ ଯେଽପି ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-178-6 (88564)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-178-7x (7382)
ସର୍ବମେତନ୍ମହାବାହୋ ଯଥା ବଦସି ଭାରତ।
ନ ମାଂସାତ୍ପରମଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ରସତୋ ବିଦ୍ଯତେ ଭୁବି॥ 13-178-7 (88565)
କ୍ଷତକ୍ଷୀଣାଭିତପ୍ତାନାଂ ଗ୍ରାମ୍ଯଧର୍ମରତାତ୍ମନାମ୍।
ଅଧ୍ବନା କର୍ଶିତାନାଂ ଚ ନ ମାଂସାଦ୍ବିଦ୍ଯତେ ପରମ୍॥ 13-178-8 (88566)
ସଦ୍ଯୋ ବର୍ଧଯତି ପ୍ରାଣାନ୍ପୁଷ୍ଟିମଗ୍ର୍ଯାଂ ଦଧାତି ଚ।
`ନାଶୋ ଭକ୍ଷଣଦୋଷଃ ସ୍ଯାଦ୍ଦାନମେବ ସଦା ମତମ୍॥ 13-178-9 (88567)
କ୍ଷୁଧିତାନାଂ ଦ୍ବିଜାନାଂ ଚ ସର୍ବେଷାଂ ଚାପି ଜୀବିତମ୍।
ଦତ୍ତ୍ବା ଭବତି ପୂତାତ୍ମା ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଲୋଭବର୍ଜିତଃ॥ 13-178-10 (88568)
ଶିକ୍ଷଯନ୍ତି ନ ଯାଚନ୍ତେ ଦର୍ଶଯନ୍ତି ସ୍ବମୂର୍ତିଭିଃ।
ଅବସ୍ଥେଯମଦାନସ୍ଯ ମା ଭୂଦେବଂ ଭବାନିତି।
ଦାନାଦ୍ଯଃ ସୁଶୁଚିର୍ମାଂସଂ ପୁନର୍ନୈବ ଚ ଭକ୍ଷଯେତ୍॥' 13-178-11 (88569)
ନ ଭକ୍ଷ୍ଯୋଽଭ୍ଯାଧିକଃ କଶ୍ଚିନ୍ମାଂସାଦସ୍ତି ପରଂତପ।
ବିବର୍ଜନେ ତୁ ବହବୋ ଗୁଣାଃ କୌରବନନ୍ଦନ।
ଯେ ଭବନ୍ତି ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ତାନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ॥ 13-178-12 (88570)
ସ୍ବମାଂସଂ ପରମାଂସେନ ଯୋ ବର୍ଧଯିତୁମିଚ୍ଛତି।
ନାସ୍ତି କ୍ଷୁଦ୍ରତରସ୍ତସ୍ମାତ୍ସ ନୃଶଂସତରୋ ନରଃ॥ 13-178-13 (88571)
ନ ହି ପ୍ରାଣାତ୍ପ୍ରିଯତରଂ ଲୋକେ କିଞ୍ଚନ ବିଦ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦଯାଂ ନରଃ କୁର୍ଯାଦ୍ଯଥାଽଽତ୍ମନି ତଥା ପରେ॥ 13-178-14 (88572)
ଶୁକ୍ରାଚ୍ଚ ତାତ ସମ୍ଭୂତିର୍ମାଂସସ୍ଯେହ ନ ସଂଶଯଃ।
ଭକ୍ଷଣେ ତୁ ମହାନ୍ଦୋଷୋ ମଲେନ ସ ହି କଲ୍ପ୍ଯତେ॥ 13-178-15 (88573)
`ଅହିଂସାଲକ୍ଷଣୋ ଧର୍ମ ଇତି ବେଦବିଦୋ ବିଦୁଃ।
ଯଦହିଂସ୍ରଂ ଭବେତ୍କର୍ମ ତତ୍କୁର୍ଯାଦାତ୍ମବିନ୍ନରଃ॥ 13-178-16 (88574)
ପିତୃଦୈବତଯଜ୍ଞେଷୁ ପ୍ରୋକ୍ଷିତଂ ହବିରୁଚ୍ଯତେ।'
ବିଧିନା ବେଦଦୃଷ୍ଟେନ ତଦ୍ଭୁକ୍ତ୍ବେହ ନ ଦୁଷ୍ଯତି॥ 13-178-17 (88575)
ଯଜ୍ଞାର୍ଥେ ପଶବଃ ସୃଷ୍ଟା ଇତ୍ଯପି ଶ୍ରୂଯତେ ଶ୍ରୁତିଃ।
ଅତୋଽନ୍ଯଥା ପ୍ରବୃତ୍ତାନାଂ ରାକ୍ଷସୋ ବିଧିରୁଚ୍ଯତେ॥ 13-178-18 (88576)
କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ତୁ ଯୋ ଦୃଷ୍ଟୋ ବିଧିସ୍ତମପି ମେ ଶୃଣୁ।
ବୀର୍ଯେଣୋପାର୍ଜିତଂ ମାଂସଂ ଯଥା ଭୁଞ୍ଜନ୍ନ ଦୁଷ୍ଯତି॥ 13-178-19 (88577)
ଆରଣ୍ଯାଃ ସର୍ବଦୈବତ୍ଯାଃ ସର୍ବଶଃ ପ୍ରୋକ୍ଷିତା ମୃଗାଃ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯେନ ପୁରା ରାଜନ୍ମୃଗଯା ଯେନ ପୂଜ୍ଯତେ॥ 13-178-20 (88578)
`ରକ୍ଷଣାର୍ଥାଯ ଭୂତାନାଂ ହିଂସ୍ରାନ୍ହନ୍ଯାନ୍ମୃଗାନ୍ପୁନଃ।'
ନାତ୍ମାନମପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ମୃଗଯା ନାମ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-178-21 (88579)
ସମତାମୁପସଙ୍ଗମ୍ଯ ରୂପଂ ହନ୍ଯାନ୍ନ ବା ନୃପ।
ଅତୋ ରାଜର୍ଷଯଃ ସର୍ବେ ମୃଗଯାଂ ଯାନ୍ତି ଭାରତ।
ନ ହି ଲିପ୍ଯନ୍ତି ପାପେନ ନ ଚୈତତ୍ପାତକଂ ଭୁବି॥ 13-178-22 (88580)
ନ ହ୍ଯତଃ ସଦୃଶଂ କିଞ୍ଚିଦିହ ଲୋକେ ପରତ୍ର ଚ।
ଯତ୍ସର୍ବେଷ୍ବିହ ଭୂତେଷୁ ଦଯା କୌରବନ୍ଦନ॥ 13-178-23 (88581)
ନ ଭଯଂ ବିଦ୍ଯତେ ଜାତୁ ନରସ୍ଯେହ ଦଯାବତଃ।
ଦଯାବତାମିମେ ଲୋକାଃ ପରେ ଚାପି ତପସ୍ବିନାମ୍॥ 13-178-24 (88582)
ଅଭଯଂ ସର୍ବଭୂତେଭ୍ଯୋ ଯୋ ଦଦାତି ଦଯାପରଃ।
ଅଭଯଂ ତସ୍ଯ ଭୂତାନି ଦଦତୀତ୍ଯନୁଶୁଶ୍ରୁମ॥ 13-178-25 (88583)
କ୍ଷତଂ ଚ ସ୍ଖଲିତଂ ଚୈବ ପତିତଂ କ୍ଲିନ୍ନମାହତମ୍।
ସର୍ବଭୂତାନି ରକ୍ଷନ୍ତି ସମେଷୁ ବିଷମେଷୁ ଚ। 13-178-26 (88584)
ନୈନଂ ବ୍ଯାଲମୃଗା ଘ୍ନନ୍ତି ନ ପିଶାଚା ନ ରାକ୍ଷସାଃ।
ମୁଚ୍ଯତେ ଭଯକାଲେଷୁ ମୋକ୍ଷଯେଦ୍ଯୋ ଭଯେ ପରାନ୍॥ 13-178-27 (88585)
ପ୍ରାଣଦାନାତ୍ପରଂ ଦାନଂ ନ ଭୂତଂ ନ ଭବିଷ୍ଯତି।
ନ ହ୍ଯାତ୍ମନଃ ପ୍ରିଯତରଂ କିଞ୍ଚିଦସ୍ତୀହ ନିଶ୍ଚିତମ୍॥ 13-178-28 (88586)
ଅନିଷ୍ଟଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ମରଣଂ ନାମ ଭାରତ।
ମୃତ୍ଯୁକାଲେ ହି ଭୂତାନାଂ ସଦ୍ଯୋ ଜାଯତି ବେପଥୁଃ॥ 13-178-29 (88587)
ବ୍ଯାଧିଜନ୍ମଜରାଦୁଃଖୈର୍ନିତ୍ଯଂ ସଂସାରସାଗରେ।
ଜନ୍ତବଃ ପରିବର୍ତନ୍ତେ ମରଣାଦୁଦ୍ବିଜନ୍ତି ଚ॥ 13-178-30 (88588)
ଗର୍ଭବାସେଷୁ ପଚ୍ଯନ୍ତେ କ୍ଷାରାମ୍ଲକଟୁକୈ ରସୈଃ।
ମୂତ୍ରସ୍ବେଦପୁରୀଷାଣାଂ ପରୁଷୈର୍ଭୃଶଦାରୁଣୈଃ॥ 13-178-31 (88589)
ଜାତାଶ୍ଚାପ୍ଯବଶାସ୍ତତ୍ର ଚ୍ଛିଦ୍ଯମାନାଃ ପୁନଃପୁନଃ।
ହନ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବିବଶା ମାଂସଗୃଦ୍ଧିନଃ॥ 13-178-32 (88590)
କୁମ୍ଭୀପାକେ ଚ ପଚ୍ଯନ୍ତେ ତାଂ ତାଂ ଯୋନିମୁପାଗତାଃ।
ଆକ୍ରମ୍ଯ ମାର୍ଯମାଣାଶ୍ଚ ତ୍ରାସ୍ଯନ୍ତ୍ଯନ୍ଯେ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-178-33 (88591)
ନାତ୍ମନୋଽସ୍ତି ପ୍ରିଯତରଃ ପୃଥିବୀମନୁସୃତ୍ଯ ହ।
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଣିଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଦଯାବାନାତ୍ମବାନ୍ଭବେତ୍॥ 13-178-34 (88592)
ସର୍ବମାଂସାନି ଯୋ ରାଜନ୍ଯାବଜ୍ଜୀବଂ ନ ଭକ୍ଷଯେତ୍।
ଆଶ୍ବାସଂ ବିପୁଲଂ ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାନ୍ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-178-35 (88593)
ଯେ ଭକ୍ଷଯନ୍ତି ମାଂସାନି ଭୂତାନାଂ ଜୀବିତୈଷିଣାମ୍।
ଭକ୍ଷ୍ଯନ୍ତେ ତେଽପି ଭୂତୈସ୍ତୈରିତି ମେ ନାସ୍ତି ସଂଶଯଃ॥ 13-178-36 (88594)
ମାଂ ସ ଭକ୍ଷଯତେ ଯସ୍ମାଦ୍ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯେ ତମପ୍ଯହମ୍।
ଏତନ୍ମାଂସସ୍ଯ ମାଂସତ୍ବମନୁବୁଦ୍ଧ୍ଯସ୍ବ ଭାରତ॥ 13-178-37 (88595)
ଘାତକୋ ବଧ୍ଯତେ ନିତ୍ଯଂ ତଥା ବଧ୍ଯେତ ବନ୍ଧକଃ।
ଆକ୍ରୋଷ୍ଟା କ୍ରୁଧ୍ଯତେ ରାଜନ୍ଦ୍ବେଷ୍ଟା ଦ୍ବେଷ୍ଯତ୍ବମାପ୍ନୁତେ॥ 13-178-38 (88596)
ଯେନଯେନ ଶରୀରେଣ ଯଦ୍ଯତ୍କର୍ମ କରୋତି ଯଃ।
ତେନତେନ ଶରୀରେଣ ତତ୍ତତ୍ଫଲମୁପାଶ୍ନୁତେ॥ 13-178-39 (88597)
ଅହିଂସା ପରମୋ ଧର୍ମସ୍ତଥାଽହିଂସା ପରୋ ଦମଃ।
ଅହିଂସା ପରମଂ ଦାନମହିଂସା ପରମଂ ତପଃ॥ 13-178-40 (88598)
ଅହିଂସା ପରମଂ ମିମହିଂସା ପରମଂ ସୁଖମ୍॥
ସର୍ବଯଜ୍ଞେଷୁ ବା ଦାନଂ ସର୍ବତୀର୍ଥେଷୁ ବା ପ୍ଲୁତମ୍। 13-178-41 (88599)
ସର୍ବଦାନଫଲଂ ବାଽପି ନୈତତ୍ତୁଲ୍ଯମହିଂସଯା॥
ଅହିଂସସ୍ଯ ତପୋଽକ୍ଷଯ୍ଯମହିଂସ୍ରୋ ଜଯତେ ସଦା। 13-178-42 (88600)
ଅହିଂସ୍ରଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଯଥା ମାତା ଯଥା ପିତା॥
ଏତତ୍ଫଲମହିଂସାଯାଂ ଭୂଯଶ୍ଚ କୁରୁପୁଙ୍ଗବ। 13-178-43 (88601)
ନ ହି ଶକ୍ଯା ଗୁଣା ବକ୍ତୁମପି ବର୍ଷଶତୈରପି॥ ॥ 13-178-44 (88602)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 178 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-178-15 ଦୋଷୋ ନିବୃତ୍ତ୍ଯା ପୁଣ୍ଯମୁଚ୍ଯତ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 15 ॥ 7-178-21 କିଞ୍ଚ ହନ୍ଯମାନାତ୍ପଶୋଃ ସ୍ବବଧସ୍ଯାପି ସମ୍ଭବାତ୍ ପ୍ରାଣପଣେନେଯଂ କ୍ରିଯମାଣା ମୃଗଯା ନ ଦୋଷାଯେତ୍ଯାହ ନାତ୍ମାନମିତି ॥ 21 ॥ 7-178-37 ମାଂ ସଃ ପୂର୍ବଜନ୍ମନି ଭକ୍ଷିତବାନତ ଏବ ତସ୍ଯ ମାଂସମହଂ ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯାମୀତି ବ୍ଯବହାରାନ୍ମାଂସପଦନିରୁକ୍ତିଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 179
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.179. ଅଧ୍ଯାଯଃ 179
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି କୀଟୋପାଖ୍ଯାନକଥନମ୍॥ 1 ॥ କୀଟେନ ବ୍ଯାସଂପ୍ରତତି ସ୍ବପୂର୍ବଜନ୍ମବୃତ୍ତାନ୍ତକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଅକାମାଶ୍ଚ ସକାମାଶ୍ଚ ଯେ ହତାଃ ସ୍ମ ମହାମୃଧେ।
କାଂ ଯୋନିଂ ପ୍ରତିପନ୍ନାସ୍ତେ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-179-1 (88603)
ଦୁଃଖଂ ପ୍ରାଣପରିତ୍ଯାଗଃ ପୁରୁଷାଣାଂ ମହାମୃଧେ।
ଜାନାମି ଚାହଂ ଧର୍ମଜ୍ଞ ପ୍ରାଣତ୍ଯାଗଂ ସୁଦୁଷ୍କରମ୍॥ 13-179-2 (88604)
ସମୃଦ୍ଦେ ବାଽସମୃଦ୍ଧେ ବା ଶୁଭେ ବା ଯଦି ବାଽଶୁଭେ।
`ସଂସାରେଽସ୍ମିନ୍ସଦାଜାତାଃ ପ୍ରାଣିନୋଽଭିରତାଃକଥମ୍ '
କାରଣଂ ତତ୍ର ମେ ବ୍ରୂହି ସର୍ବଜ୍ଞୋ ହ୍ଯସି ମେ ମତଃ॥ 13-179-3 (88605)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-179-4x (7383)
ସମୃଦ୍ଧେ ବାଽସମୃଦ୍ଧେ ବା ଶୁଭେ ବା ଯଦି ବାଽଶୁଭେ।
ସଂସାରେଽସ୍ମିନ୍ସମେ ଜାତାଃ ପ୍ରାଣିନଃ ପୃଥିବୀପତେ॥ 13-179-4 (88606)
ନିରତା ଯେନ ଭାବେନ ତତ୍ର ମେ ଶୃଣୁ କାରଣମ୍।
ସମ୍ଯକ୍ଚାଯମନୁପ୍ରଶ୍ନସ୍ତ୍ବଯୋକ୍ତସ୍ତୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-179-5 (88607)
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ପୁରାବୃତ୍ତମିଦଂ ନୃପ।
ଦ୍ବୈପାଯନସ୍ଯ ସଂବାଦଂ କୀଟସ୍ଯ ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-179-6 (88608)
ବ୍ରହ୍ମିଭୂତଶ୍ଚରନ୍ବିପ୍ରଃ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନଃ ପୁରା।
ଦଦର୍ଶ କୀଟଂ ଧାବନ୍ତଂ ଶୀଘ୍ରଂ ଶକଟବର୍ତ୍ମନି॥ 13-179-7 (88609)
ଗତିଜ୍ଞଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ରୁତଜ୍ଞଶ୍ଚ ଶରୀରିଣାମ୍।
ସର୍ବଜ୍ଞସ୍ତ୍ବରିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କୀଟଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-179-8 (88610)
କୀଟ ସଂତ୍ରସ୍ତରୂପୋଽସି ତ୍ବରିତଶ୍ଚୈବ ଲକ୍ଷ୍ଯସେ।
କ୍ବ ଚ ବାସସ୍ତଦାଚକ୍ଷ୍ବ କୁତସ୍ତେ ଭଯମାଗତମ୍॥ 13-179-9 (88611)
କୀଟ ଉବାଚ। 13-179-10x (7384)
ଶକଟବ୍ରଜସ୍ଯ ମହତୋ ଘୋଷଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭଯଂ ମମ।
ଆଗତଂ ବୈ ମହାବୁଦ୍ଧେ ସ୍ବନ ଏଷ ହି ଦାରୁଣଃ॥ 13-179-10 (88612)
ଶ୍ରୂଯତେ ତୁ ସ ମା ହନ୍ଯାଦିତି ହ୍ଯସ୍ମାଦପକ୍ରମେ।
ଶ୍ବସତାଂ ଚ ଶୃଣୋମ୍ଯେନଂ ଗୋବୃଷାଣାଂ ପ୍ରତୋଦ୍ଯତାମ୍॥ 13-179-11 (88613)
ବହତାଂ ସୁମହାଭାରଂ ସନ୍ନିକର୍ଷେ ସ୍ବନଂ ପ୍ରଭୋ।
ନୃଣାଂ ଚ ସଂବାହଯତାଂ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ବିବିଧାଃ ସ୍ବନାଃ॥ 13-179-12 (88614)
ବୋଢୁମସ୍ମଦ୍ବିଧେନୈବ ନ ଶକ୍ଯଃ କୀଟଯୋନିନା।
ତସ୍ମାଦତିକ୍ରମାମ୍ଯେଷ ଭଯାଦସ୍ମାତ୍ସୁଦାରୁଣାତ୍॥ 13-179-13 (88615)
ଦୁଃଖଂ ହି ମୃତ୍ଯୁର୍ଭୂତାନାଂ ଜୀବିତଂ ଚ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଅତୋ ଭୀତଃ ପଲାଯାମି ଗଚ୍ଛେଯଂ ନାପଦଂ ଯଥା॥ 13-179-14 (88616)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-179-15x (7385)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତୁ ସଂ ପ୍ରାହ କୁତଃ କୀଟ ସୁଖଂ ତବ।
ମରଣଂ ତେ ସୁଖଂ ମନ୍ଯେ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନୌ ହି ବର୍ତସେ॥ 13-179-15 (88617)
ଶବ୍ଦଂ ସ୍ପର୍ଶଂ ରସଂ ଗନ୍ଧଂ ଭୋଗାଂଶ୍ଚୋଚ୍ଚାବଚାନ୍ବହୂନ୍।
ନାଭିଜାନାସି କୀଟ ତ୍ବଂ ଶ୍ରେଯୋ ମରଣମେବ ତେ॥ 13-179-16 (88618)
କୀଟ ଉବାଚ। 13-179-17x (7386)
ସର୍ବତ୍ର ନିରତୋ ଜୀବ ଇହାପି ଚ ସୁଖଂ ମମ।
ଚେତଯାମି ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ତସ୍ମାଦିଚ୍ଛାମି ଜୀବିତୁମ୍॥ 13-179-17 (88619)
ଇହାପି ବିଷଯଃ ସର୍ବୋ ଯଥାଦେହଂ ପ୍ରବର୍ତିତଃ।
ମନୁଷ୍ଯାସ୍ତିର୍ଯଗାଶ୍ଚୈବ ପୃଥଗ୍ଭୋଗା ବିଶେଷତଃ॥ 13-179-18 (88620)
ଅହମାସଂ ମନୁଷ୍ଯୋ ବୈ ଶୂଦ୍ରୋ ବହୁଧନଃ ପ୍ରଭୋ।
ଅବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ନୃଶଂସଶ୍ଚ କଦର୍ଯୋ ବୁଦ୍ଧିଜୀବନଃ॥ 13-179-19 (88621)
ବାକ୍ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣୋ ହ୍ଯକୃତପ୍ରଜ୍ଞୋ ଦ୍ବେଷ୍ଟା ବିଶ୍ବସ୍ଯ କର୍ମଣଃ।
ମିଥୋଗୁପ୍ତନିଧିର୍ନିତ୍ଯଂ ପରସ୍ବହରଣେ ରତଃ॥ 13-179-20 (88622)
ଭୃତ୍ଯାତିଥିଜନଶ୍ଚାପି ଗୃହେଽପର୍ଯଶିତୋ ମଯା।
ମାତ୍ସର୍ଯାତ୍ସ୍ବାଦୁକାମେନ ନୃଶଂସେନ ବୁଭୁକ୍ଷତା॥ 13-179-21 (88623)
ଦେବାର୍ଥଂ ପିତୃଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ ନ ଚ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ କୃତଂ ମଯା।
ନ ଦତ୍ତମନ୍ନକାମେଷୁ ଦତ୍ତମନ୍ନଂ ଲୁନାମି ଚ॥ 13-179-22 (88624)
ଗୁପ୍ତଂ ଶରଣମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଭଯେଷୁ ଶରଣାଗତାନ୍।
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବାଽକସ୍ମାନ୍ନିଶାଯାଂ ଚ ନ ଦତ୍ତମଭଯଂ ମଯା॥ 13-179-23 (88625)
ଧନଂ ଧାନ୍ଯଂ ପ୍ରିଯାନ୍ଦାରାନ୍ଯାନଂ ବାସସ୍ତଥାଽଦ୍ଭୁତମ୍।
ଶ୍ରିଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମନୁଷ୍ଯାଣାମସୂଯାମି ନିରର୍ଥକମ୍॥ 13-179-24 (88626)
ଈର୍ଷ୍ଯୁଃ ପରସୁଖଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଅନ୍ଯସ୍ଯ ନ ବୁଭୂଷକଃ।
ତ୍ରିବର୍ଗହନ୍ତା ଚାନ୍ଯେଷାମାତ୍ମକାମାନୁବର୍ତକଃ॥ 13-179-25 (88627)
ନୃଶଂସଗୁଣଭୂଯିଷ୍ଠଂ ପୁରା କର୍ମ କୃତଂ ମଯା।
ସ୍ମୃତ୍ବା ତଦନୁତପ୍ଯେଽହଂ ହିତ୍ବା ପ୍ରିଯମିବାତ୍ମଜମ୍॥ 13-179-26 (88628)
ଶୁଭାନାଂ ନାଭିଜାନାମି କୃତାନାଂ କର୍ମଣାଂ ଫଲମ୍।
ମାତା ଚ ପୂଜିତା ବୃଦ୍ଧା ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ଚାର୍ଚିତୋ ମଯା॥ 13-179-27 (88629)
ସକୃଜ୍ଜାତିଗୁଣୋପେତଃ ସଙ୍ଗତ୍ଯା ଗୃହମାଗତଃ।
ଅତିଥିଃ ପୂଜିତୋ ବ୍ରହ୍ମଂସ୍ତେନ ମାଂ ନାଜହାତ୍ସ୍ମୃତିଃ॥ 13-179-28 (88630)
କର୍ମଣାମେବ ଚୈବାହଂ ସୁଖାଶାମିବ ଲକ୍ଷଯେ।
ତଚ୍ଛ୍ରୋତୁମହମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବତ୍ତଃ ଶ୍ରେଯସ୍ତପୋଧନ॥ ॥ 13-179-29 (88631)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 179 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-179-19 କଦର୍ଯୋ ବୃଦ୍ଧିଜୀବନଃ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-179-25 ନ ବୁଭୂଷକଃ ଅନୈଶ୍ବର୍ଯମିଚ୍ଛନ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 180
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.180. ଅଧ୍ଯାଯଃ 180
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବ୍ଯାସେନ କୀଟାଯ ରାଜ୍ଯଦାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ।
ଶୁଭେନ କର୍ମଣା ଯଦ୍ବୈ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନୌ ନ ମୁହ୍ଯସେ।
ମମୈବ କୀଟ ତତ୍କର୍ମ ଯେନ ତ୍ବଂ ନ ପ୍ରମୁହ୍ଯସେ॥ 13-180-1 (88632)
ଅହଂ ତ୍ବାଂ ଦର୍ଶନାଦେବ ତାରଯାମି ତପୋବଲାତ୍।
ତପୋବଲାଦ୍ଧି ବଲବଦ୍ବଲମନ୍ଯନ୍ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-180-2 (88633)
ଜାନାମି ପାପୈଃ ସ୍ବକୃତୈର୍ଗତଂ ତ୍ବାଂ କୀଟ କୀଟତାମ୍।
ଅବାପ୍ସ୍ଯ୍ସି ପରଂ ର୍ଧର୍ମଂ ମାନୁଷ୍ଯେ ଯଦି ମନ୍ଯସେ॥ 13-180-3 (88634)
କର୍ମଭୂମିକୃତଂ ଦେବା ଭୁଞ୍ଜତେ ତିର୍ଯଗାଶ୍ଚ ଯେ।
ଧନ୍ଯା ଅପି ମନୁଷ୍ଯେଷୁ କାମାର୍ଥାଶ୍ଚ ଯଥା ଗୁଣାଃ॥ 13-180-4 (88635)
ବାଗ୍ବୁଦ୍ଧିପାଣିପାଦୈଶ୍ଚ ସମୁପେତା ବିପଶ୍ଚିତଃ।
କିମାଯାତି ମନୁଷ୍ଯସ୍ଯ ମନ୍ଦସ୍ଯାର୍ଥସ୍ଯ ଜୀବତଃ॥ 13-180-5 (88636)
ଦୈବେ ଯଃ କୁରୁତେ ପୂଜାଂ ବିପ୍ରାଗ୍ନିଶଶିସୂର୍ଯଯୋଃ।
ବ୍ରୁବନ୍ନପି କଥାଂ ପୁଣ୍ଯାଂ ତତ୍ର କୀଟ ତ୍ବମେଷ୍ଯସି॥ 13-180-6 (88637)
ଗୁଣଭୂତାନି ଭୂତାନି ତତ୍ର ତ୍ବମୁପଭୋକ୍ଷ୍ଯସେ।
କ୍ରମାତ୍ତେଽହଂ ବିନେଷ୍ଯାମି ବ୍ରହ୍ମତ୍ବଂ ଯଦି ଚେଚ୍ଛସି। 13-180-7 (88638)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ସ ତଥେତି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତ୍ଯ କୀଟଃ ସମବତିଷ୍ଠତ॥ 13-180-7x (7387)
*ତମୃଷିଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମଗମତ୍ସର୍ବାସ୍ବନ୍ଯାସୁ ଯୋନିଷୁ॥ 13-180-8 (88639)
ଶ୍ବାବିଦ୍ଗୋଧାବରାହାଣାଂ ତଥୈବ ମୃଗପକ୍ଷିଣାମ୍।
ଶ୍ବପାକଶୂଦ୍ରବୈଶ୍ଯାନାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ଚ ଯୋନିଷୁ॥ 13-180-9 (88640)
ସ କୀଟେ ଏବମାଖ୍ଯାତମୃଷିଣା ସତ୍ଯବାଦିନା।
ପ୍ରତିସ୍ମୃତ୍ଯାଥ ଜଗ୍ରାହ ପାଦୌ ମୂର୍ଧ୍ନି କୃତାଞ୍ଜଲିଃ॥ 13-180-10 (88641)
କୀଟ ଉବାଚ। 13-180-11x (7388)
ଇଦଂ ତଦତୁଲଂ ସ୍ଥାନମୀପ୍ସିତଂ ଦଶଭିର୍ଗୁଣୈଃ।
ଯଦହଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କୀଟତ୍ବମାଗତୋ ରାଜପୁତ୍ରତାମ୍॥ 13-180-11 (88642)
ବହନ୍ତି ମାମତିବଲାଃ କୁଞ୍ଜରା ହେମମାଲିନଃ।
ସ୍ଯନ୍ଦନେଷୁ ଚ କାମ୍ଭୋଜା ଯୁକ୍ତାଃସମରବାଜିନଃ॥ 13-180-12 (88643)
ଉଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ବତରଯୁକ୍ତାନି ଯାନାନି ଚ ବହନ୍ତି ମାମ୍।
ସବାନ୍ଧବଃ ସହାମାତ୍ଯଶ୍ଚାଶ୍ନାମି ପିଶିତାଶନମ୍॥ 13-180-13 (88644)
ଗୃହେଷୁ ସ୍ବନିବାସେଷୁ ସୁଖେଷୁ ଶଯନେଷୁ ଚ।
ବରାର୍ହେଷୁ ମହାଭାଗ ସ୍ବପାମି ଚ ସୁପୂଜିତଃ॥ 13-180-14 (88645)
ସର୍ବେଷ୍ବପରରାତ୍ରେଷୁ ସୂତମାଗଧବନ୍ଦିନଃ।
ସ୍ତୁବନ୍ତି ମାଂ ଯଥା ଦେବା ମହେନ୍ଦ୍ରଂ ପ୍ରିଯବାଦିନଃ॥ 13-180-15 (88646)
ପ୍ରସାଦାତ୍ସତ୍ଯସନ୍ଧସ୍ଯ ଭବତୋଽମିତତେଜସଃ।
ଯଦହଂ କୀଟତାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସ୍ମୃତିଜାତା ଜୁଗୁପ୍ସିତାମ୍।
ନନୁ ନାଶୋସ୍ତି ପାପସ୍ଯ ଯନ୍ମଯୋପଚିତଂ ପୁରା॥ 13-180-16 (88647)
[ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ କିଂ କରୋମି ପ୍ରଶାଧି ମାମ୍।
ତ୍ବତ୍ତପୋବଲନିର୍ଦିଷ୍ଟମିଦଂ ହ୍ଯଧିଗତଂ ମଯା॥] 13-180-17 (88648)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-180-18x (7389)
[ଅର୍ଚିତୋଽହଂ ତ୍ବଯା ରାଜନ୍ବାଗ୍ଭିରଦ୍ଯ ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ଅଦ୍ଯ ତେ କୀଟତାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସ୍ମୃତିର୍ଜାତାଜୁଗୁପ୍ସିତାମ୍]॥ 13-180-18 (88649)
ଶୂଦ୍ରେଣାର୍ଥପ୍ରଧାନେନ ନୃଶଂସେନାତତାଯିନା।
ମମୈତଦ୍ଦର୍ଶନଂ ପ୍ରାପ୍ତଂ ତଚ୍ଚ ବୈ ସୁକୃତଂ ପୁରା।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନୌ ସ୍ମ ଜାତେନ ମମ ଚାଭ୍ଯର୍ଚନାତ୍ତଥା॥ 13-180-19 (88650)
ଇତସ୍ତ୍ବଂ ରାଜପୁତ୍ରତ୍ବାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ସମବାପ୍ସ୍ଯସି।
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣକୃତେ ପ୍ରାଣାନ୍ହିତ୍ବାଽଽତ୍ମୀଯାନ୍ରଣାଜିରେ॥ 13-180-20 (88651)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-180-21x (7390)
ରାଜପୁତ୍ରଃ ସୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଈଜେ ଚୈବାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଅଥ ଚୋଦ୍ଦୀପ୍ଯତ ସ୍ବର୍ଗେ ପ୍ରଭୂତୋପ୍ଯବ୍ଯଯଃ ସୁଖୀ॥ 13-180-21 (88652)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନ୍ଯାଃ ଶୂଦ୍ରତାମଭ୍ଯପୈତି
ଶୂଦ୍ରୋ ବୈଶ୍ଯଂ କ୍ଷତ୍ରିଯତ୍ବଂ ଚ ବୈଶ୍ଯଃ।
ବୃତ୍ତଶ୍ଲାଘୀ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବଂ
ସ୍ବର୍ଗଂ ପୁଣ୍ଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସାଧୁବୃତ୍ତଃ॥ ॥ 13-180-22 (88653)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 180 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-180-1 ତଦୈବ କୀଟ ତତ୍କର୍ମେତି କ.ଡ.ଥ. ପାଠଃ॥ 7-180-6 ଜୀବନ୍ହି କୁରୁତେ ପୂଜାଂ ବିପ୍ରାଗ୍ର୍ଯଃ ଶଶିସୂର୍ଯଯୋଃ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-180-8 * ଅତ୍ର ସପ୍ତମଶ୍ଲୋକାଦନନ୍ତରଂ ସାର୍ଧଶ୍ଲୋକୋ ଝ. ପୁସ୍ତକେଽଧିକୋ ଦୃସ୍ଯତେ ସଚ ବ୍ରଜଂଶ୍ଚ ସୁମହାନାଗତଶ୍ଚ ଯଦୃଚ୍ଛଯା। ଚକ୍ରାକ୍ରମେଣ ଭିନ୍ନଶ୍ଚ କୀଟଃ ପ୍ରାଣାନ୍ମୁମୋଚ ହ॥ ସମ୍ଭୂତଃ କ୍ଷତ୍ରିଯକୁଲେ ପ୍ରସାଦାଦମିତୌଜସଃ। ଇତି॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 181
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.181. ଅଧ୍ଯାଯଃ 181
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କୀଟେନ ବ୍ଯାସଚୋଦନଯା ରାଜ୍ଯପାଲନପୂର୍ବକଂ ଜନ୍ମାନ୍ତରେ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଲାଭେନ ତପଶ୍ଚର୍ଯାଦିନା ବ୍ରହ୍ମସାଲୋକ୍ଯାଧିଗମଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ ସ୍ମରନ୍ନେବ ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ହି କୀଟତାଂ ରାଜଂଶ୍ଚଚାର ବିପୁଲଂ ତପଃ॥ 13-181-1 (88654)
ତସ୍ଯ ଧର୍ମାର୍ଥବିଦୁଷୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଦ୍ବିପୁଲଂ ତପଃ।
ଆଜଗାମ ଦ୍ବିଜଶ୍ରେଷ୍ଠଃ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନସ୍ତଦା॥ 13-181-2 (88655)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-181-3x (7391)
କ୍ଷାତ୍ରାଦେବ ବ୍ରତାତ୍କୀଟ ଭୂତାନାଂ ପରିପାଲଯ।
କ୍ଷାତ୍ରଂ ଦେବବ୍ରତଂ ଧ୍ଯାସଂସ୍ତତୋ ବିପ୍ରତ୍ବମେଷ୍ଯସି॥ 13-181-3 (88656)
ପାହି ସର୍ବାଃ ପ୍ରଜାଃ ସମ୍ଯକ୍ ଶୁଭାଶୁଭବିଦାତ୍ମବାନ୍।
ଶୁଭୈଃ ସଂବିଭଜନ୍କାମୈରଶୁଭାନାଂ ଚ ଭାବନୈଃ॥ 13-181-4 (88657)
ଆତ୍ମବାନ୍ଭବ ସୁପ୍ରୀତଃ ସ୍ବଧର୍ମାଚରଣେ ରତଃ।
କ୍ଷାତ୍ରୀଂ ତନୁଂ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ତତୋ ବିପ୍ରତ୍ବମେଷ୍ଯସି॥ 13-181-5 (88658)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-181-6x (7392)
ସୋଽପ୍ଯରଣ୍ଯାଦଭିପ୍ରେତ୍ଯ ପୁନରେବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ମହର୍ଷେର୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରଜା ଧର୍ମେଣ ପାଲଯନ୍॥ 13-181-6 (88659)
ଅଚିରେଣୈବ କାଲେନ କୀଟଃ ପାର୍ଥିବସତ୍ତମ।
ପ୍ରଜାପାଲନଧର୍ମେଣି ପ୍ରେତ୍ଯ ବିପ୍ରତ୍ବମାଗତଃ॥ 13-181-7 (88660)
ତତସ୍ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ପୁନରେବ ମହାଯଶାଃ।
ଆଜଗାମ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନସ୍ତଦା॥ 13-181-8 (88661)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-181-9x (7393)
ଭୋଭୋ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଭ ଶ୍ରୀମନ୍ମା ବ୍ଯଥିଷ୍ଠାଃ କଥଞ୍ଚନ।
ଶୁଭକୃଚ୍ଛୁଭଯୋନୀଷୁ ପାପକୃତ୍ପାପଯୋନିଷୁ॥ 13-181-9 (88662)
ଉପପଦ୍ଯତି ଧର୍ମଜ୍ଞ ଯଥାଧର୍ମଂ ଯଥାବ୍ରତମ୍।
ତସ୍ମାନ୍ମୃତ୍ଯୁଭଯାତ୍କୀଟ ମା ବ୍ଯଥିଷ୍ଠାଃ କଥଞ୍ଚନ।
ଧର୍ମଲାଭାତ୍ପରଂ ନ ସ୍ଯାତ୍ତସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମଂ ଚରୋତ୍ତମମ୍॥ 13-181-10 (88663)
କୀଟ ଉବାଚ। 13-181-11x (7394)
ସୁଖାତ୍ସୁଖତରଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଭଗବଂସ୍ତ୍ବତ୍କୃତେ ହ୍ଯହମ୍।
ଧର୍ମମୂଲଂ ଶୁଭଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ପାପ୍ମା ନଷ୍ଟ ଇହାଦ୍ଯ ମେ॥ 13-181-11 (88664)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-181-12x (7395)
ଭଗବଦ୍ବଚନାତ୍କୀଟୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଅକରୋତ୍ପୃଥିବୀଂ ରାଜନ୍ଯଜ୍ଞଯୂପଶତାଙ୍କିତାମ୍।
ତତଃ ସାଲୋକ୍ଯମଗମଦ୍ବ୍ରହ୍ମଣୋ ବ୍ରହ୍ମବିତ୍ତମଃ॥ 13-181-12 (88665)
ଅଥ ପାପହରଂ କୀଟଃ ପାର୍ତ ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନମ୍।
ସ୍ବକର୍ମଫଲନିର୍ବୃତ୍ତଂ ବ୍ଯାସସ୍ଯ ବଚନାତ୍ତଦା॥ 13-181-13 (88666)
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ଯୁଦ୍ଧହତାଃ ପୁଣ୍ଯେ କ୍ଷତ୍ରିଯପୁଙ୍ଗବାଃ।
ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତାସ୍ତେ ଗତିଂ ପୁଣ୍ଯାଂ ତନ୍ମା ତ୍ବଂ ଶୋଚ ପୁତ୍ରକ॥ ॥ 13-181-14 (88667)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 181 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 182
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.182. ଅଧ୍ଯାଯଃ 182
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବିଦ୍ଯାତପୋଦାନାନାଂ ମଧ୍ଯେ ଦାନପ୍ରଶଂସନପରବ୍ଯାସମୈତ୍ରେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବିଦ୍ଯା ତପଶ୍ଚ ଦାନଂ ଚ କିମେତେଷାଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ ସତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-182-1 (88668)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-182-2x (7396)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ମୈତ୍ରେଯସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦଂ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନସ୍ଯ ଚ॥ 13-182-2 (88669)
କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନୋ ରାଜନ୍ନଜ୍ଞାତଚରିତଂ ଚରନ୍।
ବାରାଣସ୍ଯାମୁପାତିଷ୍ଠନ୍ମୈତ୍ରେଯଂ ସ୍ବୈରିଣୀକୁଲେ॥ 13-182-3 (88670)
ତମୁପଚ୍ଛନ୍ନମାସୀନଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ସ ମୁନିସତ୍ତମଃ।
ଅର୍ଚିତ୍ବା ଭୋଜଯାମାସ ମୈତ୍ରେଯୋଽଶନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-182-4 (88671)
ତଦନ୍ନମୁତ୍ତମଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ଗୁଣବତ୍ସାର୍ବକାମିକମ୍।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠମାନୋଽସ୍ମଯତ ପ୍ରୀତଃ କୃଷ୍ଣୋ ମହାମନାଃ॥ 13-182-5 (88672)
ତମୁତ୍ସ୍ମଯନ୍ତଂ ସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମୈତ୍ରେଯଃ କୃଷ୍ଣମବ୍ରବୀତ୍।
କାରଣଂ ବ୍ରୂହି ଧର୍ମାତ୍ମନ୍ବ୍ଯସ୍ମଯିଷ୍ଠାଃ କୁତଶ୍ଚ ତେ।
ତପସ୍ବିନୋ ଧୃତିମତଃ ପ୍ରମୋଦଃ ସମୁପାଗତଃ॥ 13-182-6 (88673)
ଏତଦିଚ୍ଛାମି ତେ ବିଦ୍ବନ୍ନଭିବାଦ୍ଯ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଚ।
ଆତ୍ମନଶ୍ଚ ତପୋଭାଗ୍ଯଂ ସୁଖଭାଗ୍ଯଂ ମମେହ ଚ॥ 13-182-7 (88674)
`ତପୋଭାଗ୍ଯାନ୍ମହାଭାଗ ସୁଖଭାଗ୍ଯାତ୍ତଥୈବ ଚ।'
ପୃଥଗାଚରିତଂ ତାତ ପୃଥଗାଚରିତାତ୍ମନଃ।
ଅଲ୍ପାନ୍ତରମହଂ ମନ୍ଯେ ବିଶିଷ୍ଟମପି ଚାନ୍ବଯାତ୍॥ 13-182-8 (88675)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-182-9x (7397)
ଅତିଚ୍ଛେଦାତିବାଦାଭ୍ଯାଂ ସ୍ମଯୋଽଯଂ ସମୁପାଗତଃ।
ଅସତ୍ଯଂ ବେଦବଚନଂ କସ୍ମାଦ୍ବେଦୋଽନୃତଂ ବଦେତ୍॥ 13-182-9 (88676)
ତ୍ରୀଣ୍ଯେବ ତୁ ପଦାନ୍ଯାହୁଃ ପୁରୁଷସ୍ଯୋତ୍ତମଂ ପ୍ରତି।
ନ ଦ୍ରୁହ୍ଯେଚ୍ଚୈବ ଦଦ୍ଯାଚ୍ଚ ସତ୍ଯଂ ଚୈବ ପରାନ୍ବଦେତ୍॥ 13-182-10 (88677)
ଇତି ବେଦୋକ୍ତମୃଷିଭିଃ ପୁରସ୍ତାତ୍ପରିକଲ୍ପିତମ୍।
ଇଦାନୀଂ ଚୈବ ନଃ କୃତ୍ଯଂ ପୁରସ୍ତାଚ୍ଚ ପରିଶ୍ରୁତମ୍॥ 13-182-11 (88678)
ଅଲ୍ପୋଽପି ତାଦୃଶୋ ନ୍ଯାସୋ ଭବତ୍ଯୁତ ମହାଫଲଃ।
ତୃଷିତାଯ ଚ ଯଦ୍ଦତ୍ତଂ ହୃଦଯେନାନସୂଯତା॥ 13-182-12 (88679)
ତୋଷିତାସ୍ତ୍ରିଦଶା ଯତ୍ତେ ଦତ୍ତ୍ବୈତଦ୍ଦର୍ଶନଂ ମମ।
ଅଜୈଷୀର୍ମହତୋ ଲୋକାନ୍ମହାଯଜ୍ଞୈରିବ ପ୍ରଭୋ॥ 13-182-13 (88680)
ତତୋ ଦାନପବିତ୍ରେଣ ପ୍ରୀତୋଽସ୍ମି ତପସୈବ ଚ।
ଦୂରାତ୍ପୁଣ୍ଯବତୋ ଗନ୍ଧଃ ପୁଣ୍ଯସ୍ଯୈବ ଚ ଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-182-14 (88681)
ପୁଣ୍ଯଶ୍ଚ ବାତିଗନ୍ଧସ୍ତେ ମନ୍ଯେ କର୍ମ ବିଧାନଜମ୍।
ଅଥ କର୍ମାର୍ଜିତସ୍ତାତ ଯଥାଚୈବାନୁଲେପନାତ୍॥ 13-182-15 (88682)
ଶୁଭଂ ସର୍ବପବିତ୍ରେବ୍ଯୋ ଦାନମେବ ପରଂ ଦ୍ବିଜ।
[ନୋଚେତ୍ସର୍ବପବିତ୍ରେଭ୍ଯୋ ଦାନମେବ ପରଂ ଭବେତ୍॥] 13-182-16 (88683)
ଯାନୀମାନ୍ଯୁତ୍ତମାନୀହ ବେଦୋକ୍ତାନି ପ୍ରଶଂସତି।
ତେଷାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠତରଂ ଦାନମିତି ମେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-182-17 (88684)
ଦାନବଦ୍ଭିଃ କୃତଃ ପନ୍ଥା ଯେନ ଯାନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ।
ତେ ହି ପ୍ରାଣସ୍ଯ ଦାତାରସ୍ତେଷୁ ଧର୍ମଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ॥ 13-182-18 (88685)
ଯଥା ବେଦାଃ ସ୍ବଧୀତାଶ୍ଚ ଯଥା ଚେନ୍ଦ୍ରିଯସଂଯମଃ।
ସର୍ବତ୍ଯାଗୋ ଯତା ଚେହ ତତା ଦାନମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-182-19 (88686)
ତ୍ବଂ ହି ତାତ ସୁଖାଦେବ ଶୁଭମେଷ୍ଯସି ଶୋଭନମ୍।
ସୁଖାତ୍ସୁଖତରପ୍ରାପ୍ତିମାପ୍ନୁତେ ମତିମାନ୍ନରଃ॥ 13-182-20 (88687)
ତନ୍ନଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମେବେଦମୁପଲକ୍ଷ୍ଯମସଂଶଯମ୍।
ଶ୍ରୀମନ୍ତଃ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯର୍ଥାନ୍ଦାନଂ ଯଜ୍ଞଂ ତଥା ସୁଖମ୍॥ 13-182-21 (88688)
ସୁଖାଦେବ ପରଂ ଦୁଃଖଂ ଦୁଃଖାଦନ୍ଯତ୍ପରଂ ସୁଖମ୍।
ଦୃଶ୍ଯତେ ହି ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ନିଯତଂ ବୈ ସ୍ବଭାବତଃ॥ 13-182-22 (88689)
ବିବିଧାନୀହ ବୃତ୍ତାନି ନରସ୍ଯାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ପୁଣ୍ଯମନ୍ଯତ୍ପାପମନ୍ଯନ୍ନ ପୁଣ୍ଯଂ ନ ଚ ପାପକମ୍॥ 13-182-23 (88690)
ନ ବୃତ୍ତଂ ମନ୍ଯତେଽନ୍ଯସ୍ଯ ମନ୍ଯତେଽନ୍ଯସ୍ଯ ପାତକମ୍।
ଯଥା ସ୍ବକର୍ମନିର୍ବୃତ୍ତଂ ନ ପୁଣ୍ଯଂ ନ ଚ ପାପକମ୍॥ 13-182-24 (88691)
ଯଜ୍ଞଦାନତପଃଶୀଲା ନରା ବୈ ପୁଣ୍ଯକର୍ମିଣଃ।
ଯେଽଭିଦ୍ରୁହ୍ଯନ୍ତି ଭୂତାନି ତେ ବୈ ପାପକୃତୋ ଜନାଃ॥ 13-182-25 (88692)
ଦ୍ରବ୍ଯାଣ୍ଯାଦଦତେ ଚୈବ ଦୁଃଖଂ ଯାନ୍ତି ପତନ୍ତି ଚ।
ତତୋଽନ୍ଯତ୍କର୍ମ ଯତ୍କିଂଚିନ୍ନ ପୁଣ୍ଯଂ ନ ଚ ପାତକମ୍॥ 13-182-26 (88693)
`ନିତ୍ଯଂ ଚାକୃପଣୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସ୍ବଜନୈର୍ଦେହି ଯାଚତଃ।
ଭାଗ୍ଯକ୍ଷଯେଣ କ୍ଷୀଯନ୍ତେ ନୋପଭୋଗେନ ସଞ୍ଚଯାଃ॥' 13-182-27 (88694)
ରମସ୍ବୈଧସ୍ବ ମୋଦସ୍ବ ଦେହି ଦାନେ ରମସ୍ବ ଚ।
ନ ତ୍ବାମତିଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ବୈଦ୍ଯା ନ ଚ ତପସ୍ବିନଃ॥ ॥ 13-182-28 (88695)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 182 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-182-3 ମୈତ୍ରେଯମପି ଅଜ୍ଞାତଚରିତଂ ଚରନ୍ତମିତ୍ଯର୍ଥଃ। ସ୍ବଂ ଈରଯତି ଧର୍ମାଯ ପ୍ରେରଯତି ସ୍ବୈରିଣୀ ମୁନିଶ୍ରେଣୀ ତସ୍ଯାଃ କୁଲେ ଗୃହେ। ସ୍ବୈରିଣଂ କୁଲ ଇତି ଥ. ପାଠଃ॥ 7-182-5 ଅସ୍ମଯତ ବିସ୍ମଯଂ ପ୍ରାପ୍ତବାନ୍॥ 7-182-6 କୁତଶ୍ଚ ତେ ପ୍ରମୋଦ ଇତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-182-7 ଇଚ୍ଛାମି ଜ୍ଞାତୁମିତି ଶେଷଃ॥ 7-182-9 ଅତିଚ୍ଛେଦୋଽତ୍ଯନ୍ତମନ୍ତରଂ ମଶକେନ ସମୁଦ୍ରଶୋଷଣମିବ ଅତିବାଦସ୍ତସ୍ଯୈବାର୍ଥସ୍ଯ କଥନଂ ଲୋକେ ତାଭ୍ଯାଂ ବିସ୍ମଯୋ ମେ ଭବେତ୍। ଇଦଂ ସ୍ଥାନଂ କ୍ରତୁଶତଂ ବିନା ନ ପ୍ରାପ୍ଯତ ଇତି ବେଦବଚନମସତ୍ଯମ୍। ଜଲମାତ୍ରଦାନେନ ତବ ତତ୍ପ୍ରାପ୍ତିଦର୍ଶନାତ୍। ଦେଶକାଲପାତ୍ରଶ୍ରଦ୍ଧାବିଶେଷାଦଲ୍ପମପି ମହତ୍ତମତ୍ବଂ ଜଲମୌକ୍ତିକନ୍ଯାଯେନ ପ୍ରାପ୍ନୋତୀତି ଦର୍ଶନାତ୍। କସ୍ମାଦ୍ବେଦୋଽନୃତଂ ବଦେଦିତି ଉକ୍ତମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 183
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.183. ଅଧ୍ଯାଯଃ 183
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦାନାଦିପ୍ରଶଂସାପରବ୍ଯାସମୈତ୍ରେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ମୈତ୍ରେଯଃ କର୍ମପୂର୍ବକଃ।
ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ଶ୍ରୀମତି କୁଲେ ଜାତଃ ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ବହୁଶ୍ରୁତଃ॥ 13-183-1 (88696)
ଅସଂଶଯଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଯଥୈବାତ୍ଥ ତଥୈବ ତତ୍।
ଅନୁଜ୍ଞାତଶ୍ଚ ଭବତା କିଞ୍ଚିଦ୍ବ୍ରୂଯାମହଂ ବିଭୋ॥ 13-183-2 (88697)
ବ୍ଯାସ ଉବାଚ। 13-183-3x (7398)
ଯଦ୍ଯଦିଚ୍ଛସି ମୈତ୍ରେଯ ଯାବଦ୍ଯାବଦ୍ଯଥାଯଥା।
ବ୍ରୂହି ତତ୍ବଂ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଶୁଶ୍ରୁଷେ ବଚନଂ ତବ॥ 13-183-3 (88698)
ମୈତ୍ରେଯ ଉବାଚ। 13-183-4x (7399)
ନିର୍ଦୋଷଂ ନିର୍ମଲଂ ଚୈବ ବଚନଂ ସତ୍ଯସଂହିତମ୍।
ବିଦ୍ଯାତପୋଭ୍ଯାଂ ହି ଭବାନ୍ଭାବିତାତ୍ମା ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-183-4 (88699)
ଭବତୋ ଭାବିତାତ୍ମତ୍ବାଲ୍ଲାଭୋଽଯଂ ସୁମହାନ୍ମମ।
ଭୂଯୋ ବୁଦ୍ଧ୍ଯାଽନୁପଶ୍ଯାମି ସୁସମୃଦ୍ଧତପା ଇବ॥ 13-183-5 (88700)
ଅପି ମେ ଦର୍ଶନାଦେବ ଭବତୋଽଭ୍ଯୁଦଯୋ ମହାନ୍।
ମନ୍ଯେ ଭବତ୍ପ୍ରସାଦୋଽଯଂ ବୁଦ୍ଧିକର୍ମସ୍ବଭାବତଃ॥ 13-183-6 (88701)
ତପଃ ଶ୍ରୁତଂ ଚ ଯୋନିଶ୍ଚାପ୍ଯେତଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯକାରଣମ୍।
ତ୍ରିଭିର୍ଗୁଣୈଃ ସମୁଦିତଃ ସ୍ନାତୋ ଭବତି ବୈ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-183-7 (88702)
ଅସ୍ମିଂସ୍ତୃପ୍ତେ ଚ ତୃପ୍ଯନ୍ତି ପିତରୋ ଦୈବତାନି ଚ।
ନ ହି ଶ୍ରୁତବତାଂ କିଞ୍ଚିଦଧିକଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦୃତେ॥ 13-183-8 (88703)
`ଅସଂସ୍କାରାତ୍କ୍ଷତ୍ରବୈଶ୍ଯୌ ନଶ୍ଯେତେ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦୃତେ।
ଶୂଦ୍ରୋ ନଶ୍ଯତ୍ଯଶୁଶ୍ରୂଷୁରାଶ୍ରମାଣାଂ ଯଥାର୍ହତଃ॥' 13-183-9 (88704)
[ଅନ୍ଧଂ ସ୍ଯାତ୍ତମ ଏବେଦଂ ନ ପ୍ରଜ୍ଞାଯେତ କିଞ୍ଚନ।
ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯଂ ନ ବର୍ତେତ ଧର୍ମାଧର୍ମାବୃତାନୃତେ॥] 13-183-10 (88705)
ଯଥାହି ସୁକୃତେ କ୍ଷେତ୍ରେ ଫଲଂ ବିନ୍ଦତି ମାନବଃ।
ଏବଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଶ୍ରୁତବତେ ଫଲଂ ଦାତା ସମଶ୍ନୁତେ॥ 13-183-11 (88706)
ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ଚେନ୍ନ ବିନ୍ଦେତ ଶ୍ରୁତବୃତ୍ତୋପସଂହିତଃ।
ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତା ଦାନସ୍ଯ ମୋଘଂ ସ୍ଯାଦ୍ଧନିନାଂ ଧନମ୍॥ 13-183-12 (88707)
ଅନ୍ନଂ ହ୍ଯବିଦ୍ବାନ୍ହନ୍ତ୍ଯେବମବିଦ୍ବାଂସଂ ଚ ହନ୍ତି ତତ୍।
ତଚ୍ଚାନ୍ଯଂ ହନ୍ତି ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍ସ ଭୁକ୍ତ୍ବା ହନ୍ଯତେଽବୁଧଃ॥ 13-183-13 (88708)
ପ୍ରାହୁର୍ହ୍ଯନ୍ନମଦନ୍ବିଦ୍ବାନ୍ପୁନର୍ଜନଯତୀଶ୍ବରଃ।
ସ ଚାନ୍ନାଜ୍ଜାଯତେ ତସ୍ମାତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମ ଏଷ ବ୍ଯତିକ୍ରମଃ॥ 13-183-14 (88709)
`ବ୍ରାହ୍ମଂ ହ୍ଯନୁପଯୋଗୀ ଯୋ ଦଦଂଶ୍ଚାନ୍ନମସଂଶଯମ୍।
ଯସ୍ତାରଯତି ବୈ ବିଦ୍ବାନ୍ପିତୄନ୍ଦେବାନ୍ସଦାଽମୃତାନ୍' 13-183-15 (88710)
ଯଦେବ ଦଦତଃ ପୁଣ୍ଯଂ ତଦେବ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣତଃ।
ନ ହ୍ଯେକଚକ୍ରଂ ବର୍ତେତ ଇତ୍ଯେବମୃଷଯୋ ବିଦୁଃ॥ 13-183-16 (88711)
ଯତ୍ର ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସନ୍ତି ଶ୍ରୁତବୃତ୍ତୋପସଂହିତାଃ।
ତତ୍ର ଦାନଫଲଂ ପୁଣ୍ଯମିହ ଚାମୁତ୍ର ଚାଶ୍ନୁତେ॥ 13-183-17 (88712)
ଯେ ଯୋନିଶୁଦ୍ଧାଃ ସତତଂ ତପସ୍ଯଭିରତା ଭୃଶମ୍।
ଦାନାଧ୍ଯଯନସମ୍ପନ୍ନାସ୍ତେ ବୈ ପୂଜ୍ଯତମାଃ ସଦା॥ 13-183-18 (88713)
ତୈର୍ହି ସଦ୍ଭିଃ କୃତଃ ପନ୍ଥା ଦେବଯାନୋ ନ ମୁହ୍ଯତେ।
ତେ ହି ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ନେତାରୋ ଯଜ୍ଞବାହାଃ ସନାତନାଃ॥ ॥ 13-183-19 (88714)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 183 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-183-7 ଶ୍ରୁତଂ ଶାସ୍ତ୍ରଜ୍ଞାନମ୍। 7-183-8 ବ୍ରାହ୍ମଣାଦୃତେ ଇଦମନ୍ଧନ୍ତମ ଏବ ସ୍ଯାଦ୍ଯତୋ ବର୍ଣଧର୍ମାଦିକଂ ତେନ ବିନା ନ ପ୍ରଜ୍ଞାଯେତେତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-183-14 ଈଶ୍ବରତ୍ବାଚ୍ଚ କ୍ଷେତ୍ରଭୂତଃ ସନ୍ ପୁନର୍ଜନଯତି ଦାତ୍ରେ ଅନେକଗୁଣିତଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ସଚ ଦାତୁରନ୍ନାଜ୍ଜାଯତେ ପ୍ରଜାରୂପେଣ। ଗୃହସ୍ଥଶ୍ଚେତ୍ତତ୍ର ଯସ୍ଯାନ୍ନଂ ତସ୍ଯ ସନ୍ତତିରିତି ସୂକ୍ଷ୍ମୋ ବ୍ଯତିକ୍ରମୋଽସ୍ତି। ତେନ ଗୃହସ୍ଥଃ ପରପାକଂ ନାଶ୍ନୀଯାଦିତି ଗମ୍ଯତେ॥ 7-183-15 ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତ୍ରଭାବେ ଅନ୍ନସ୍ଯ ବୃଦ୍ଧିର୍ନ ସ୍ଯାତ୍। ବଦ୍ଧ୍ଯଭାବେ ଦାତୁର୍ଦାନେ ପ୍ରବୃତ୍ତିର୍ନ ସ୍ଯାଦିତି ଦାତୃପ୍ରତିଗ୍ରହୀତାରୌ ଚକ୍ରବଲ୍ଲୋକତନ୍ତ୍ରଂ ବହତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 184
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.184. ଅଧ୍ଯାଯଃ 184
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବିଦ୍ଯାତପୋଦାନପ୍ରଶଂସାପରଖ୍ଯାସମୈତ୍ରେଯସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତଃ ସ ଭଗବାନ୍ମୈତ୍ରେଯଂ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ।
ଦିଷ୍ଟ୍ଯୈତତ୍ତ୍ବଂ ବିଜାନାସି ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ତେ ବୁଦ୍ଧିରୀଦୃଶୀ? 13-184-1 (88715)
ଲୋକୋ ହ୍ଯଯଂ ଗୁଣାନେବ ଭୂଯିଷ୍ଠଂ ସମ୍ପ୍ରଶଂସତି।
ରୂପମାନୋ ବଯୋମାନୋ ଧନବିଦ୍ଯାମଦସ୍ତଥା॥ 13-184-2 (88716)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ନାଭିଭବନ୍ତି ତ୍ବାଂ ଦୈବସ୍ତେଽଯମନୁଗ୍ରହଃ।
ତତ୍ତେ ବହୁଗୁଣଂ ଦାନଂ ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତଚ୍ଛୃଣୁ॥ 13-184-3 (88717)
ଯାନୀହାଗମଶାସ୍ତ୍ରାଣି ଯାଶ୍ଚ କାଶ୍ଚିତ୍ପ୍ରିବୃତ୍ତଯଃ।
ତାନି ବେଦଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ପ୍ରବୃତ୍ତାନି ଯଥାକ୍ରମମ୍। 13-184-4 (88718)
ଅହଂ ଦାନଂ ପ୍ରଶଂସାମି ଭବାନପି ତପଃଶ୍ରୁତେଃ।
ତପଃ ପବିତ୍ରଂ ବେଦସ୍ଯ ତପଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ସାଧନମ୍॥ 13-184-5 (88719)
ତପସା ମହଦାପ୍ନୋତି ବିଦ୍ଯଯା ଚେତି ନଃ ଶ୍ରୁତମ୍।
ତପସୈବ ଚାପନୁଦେଦ୍ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦପି ଦୁଷ୍କୃତମ୍॥ 13-184-6 (88720)
ଯଦ୍ଯଦ୍ଧି କିଞ୍ଚିତ୍ସନ୍ଧାଯ ପୁରୁଷସ୍ତପ୍ଯତେ ତପଃ।
ସର୍ବମେତଦବାପ୍ନୋତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବେଦପାରଗଃ॥ 13-184-7 (88721)
ଦୁରନ୍ବଯଂ ଦୁଷ୍ପ୍ରଧର୍ଷଂ ଦୁରାପଂ ଦୁରତିକ୍ରମମ୍।
ସର୍ବଂ ବୈ ତପସାଽଭ୍ଯୋତି ତପୋ ହି ବଲବତ୍ତରମ୍॥ 13-184-8 (88722)
ସୁରାପଃ ସ୍ବର୍ଣହାରୀ ଚ ଭ୍ରୂଣହା ଗୁରୁତଲ୍ପଗଃ।
ତପସା ତରତେ ସର୍ବମେନସଶ୍ଚ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-184-9 (88723)
ସର୍ବୋ ବୈଦ୍ଯସ୍ତୁ ଚକ୍ଷୁଷ୍ମାନପି ଯାଦୃଶତାଦୃଶଃ।
ତପସ୍ବିନଂ ତଥୈବାହୁସ୍ତାଭ୍ଯାଂ କାର୍ଯଂ ସତାଂ ମତମ୍॥ 13-184-10 (88724)
ସର୍ବେ ପୂଜ୍ଯାଃ ଶ୍ରୁତଧନାସ୍ତଥୈବ ଚ ତପସ୍ବିନଃ।
ଦାନପ୍ରଦାଃ ସୁଖଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତୀହ ଚ ଶ୍ରିଯମ୍॥ 13-184-11 (88725)
ଇମଂ ଚ ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ଚ ଲୋକଂ ଚ ବଲବତ୍ତରମ୍।
ଅନ୍ନଦାନୈଃ ସୁକୃତିନଃ ପ୍ରତିପଦ୍ଯନ୍ତି ଲୌକିକମ୍॥ 13-184-12 (88726)
ପୂଜିତାଃ ପୂଜଯନ୍ତ୍ଯେତେ ମାନିତା ମାନଯନ୍ତି ଚ।
ସ ଦାତା ଯତ୍ର ଯତ୍ରୈତି ସର୍ବତଃ ସମ୍ପ୍ରଣୂଯତେ॥ 13-184-13 (88727)
ଅକର୍ତା ଚୈବ କର୍ତା ଚ ଲଭତେ ଯସ୍ଯ ଯାଦୃଶମ୍।
ଯଦି ଚୋର୍ଧ୍ବଂ ଯଦ୍ଯଧୋ ବା ସ୍ବାନ୍ଲୋକାନଭିଯାସ୍ଯତି॥ 13-184-14 (88728)
ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ତ୍ବନ୍ନପାନାନି ଯାନି ଦାସ୍ଯସି କର୍ହିଚିତ୍।
ମେଧାବ୍ଯସି କୁଲେ ଜାତଃ ଶ୍ରୁତବାନନୃଶଂସବାନ୍॥ 13-184-15 (88729)
କୌମାରଦାରୋ ବ୍ରତବାନ୍ମୈତ୍ରେଯ ନିରତୋ ଭବ।
[ଏତଦ୍ଗୃହାଣ ପ୍ରଥମଂ ପ୍ରଶସ୍ତଂ ଗୃହମେଧିନାମ୍॥ 13-184-16 (88730)
ଯୋ ଭର୍ତା ବାସିତାତୁଷ୍ଟୋ ଭର୍ତୁସ୍ତୁଷ୍ଟା ଚ ବାସିତା।
ଯସ୍ମିନ୍ନେବଂ କୁଲେ ସର୍ବଂ କଲ୍ଯାଣଂ ତତ୍ର ବର୍ତତେ॥ 13-184-17 (88731)
ଅଦ୍ଭିର୍ଗାତ୍ରାନ୍ମଲମିବ ତମୋଽଗ୍ନିପ୍ରଭଯା ଯଥା।]
ଦାନେନ ତପସା ଚୈବ ବିଷ୍ଣୋରଭ୍ଯର୍ଚନେନ ଚ।
`ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସ ମହାଭାଗ ତରେତ୍ସଂସାରସାଗରାତ୍॥ 13-184-18 (88732)
ସ୍ବକର୍ମଶୁଦ୍ଧସତ୍ତ୍ବାନାଂ ତପୋଭିର୍ନିର୍ମଲାତ୍ମନାମ୍।
ବିଦ୍ଯଯା ଗତମୋହାନାଂ ତାରଣାଯ ହରିଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-184-19 (88733)
ତଦର୍ଚନପରୋ ନିତ୍ଯଂ ତଦ୍ଭକ୍ତସ୍ତଂ ନମସ୍କୁରୁ।
ତଦ୍ଭକ୍ତା ନ ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ହ୍ଯଷ୍ଟାକ୍ଷରପରାଯଣାଃ॥ 13-184-20 (88734)
ପ୍ରଣବୋପାସନପରାଃ ପରମାର୍ଥିପରାସ୍ତ୍ବିହ।
ଏତୈଃ ପାବଯ ଚାତ୍ମାନଂ ସର୍ବପାପମପୋହ୍ଯ ଚ॥' 13-184-21 (88735)
ସ୍ବସ୍ତି ପ୍ରାପ୍ନୁହି ମୈତ୍ରେଯ ଗୃହାନ୍ସାଧୁ ବ୍ରଜାମ୍ଯହମ୍।
ଏତନ୍ମନସି କର୍ତବ୍ଯଂ ଶ୍ରେଯ ଏବଂ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-184-22 (88736)
ତଂ ପ୍ରଣମ୍ଯାଥ ମୈତ୍ରେଯଃ କୃତ୍ବା ଚାପି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ସ୍ବସ୍ତି ପ୍ରାପ୍ନୋତୁ ଭଗବାନିତ୍ଯୁବାଚ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ॥ ॥ 13-184-23 (88737)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁରଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 184 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-184-3 ବର୍ତଯିଷ୍ଯାମି କଥଯିଷ୍ଯାମି॥ 7-184-10 ଯଃ ସର୍ବବିତ୍ସ ଚକ୍ଷୁଷ୍ମାନ୍ ଯାଦୃଶତାଦୃଶମପି ତପସ୍ବିନଂ ତଥୈବ ଚକ୍ଷୁଷ୍ମନ୍ତମେବାହୁଃ। ତାଭ୍ଯାଂ ସର୍ବବିତ୍ତପସ୍ବିଭ୍ଯାମ୍॥ 7-184-17 ବାସିତା ସ୍ବସ୍ତ୍ରୀ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 185
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.185. ଅଧ୍ଯାଯଃ 185
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ପତିବ୍ରତାଧର୍ମପ୍ରତିପାଦକଶାଣ୍ଡିଲୀସୁମନାସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ହି ସମୁଦାଚାରଂ ସର୍ବଧର୍ମବିଦାଂବର।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ତ୍ବତ୍ତସ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-185-1 (88738)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-185-2x (7400)
ସର୍ବଜ୍ଞାଂ ସର୍ବତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞାଂ ଦେବଲୋକେ ମନସ୍ବିନୀମ୍।
କୈକେଯୀ ସୁମନା ନାମ ଶାଣ୍ଡିଲୀଂ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛତ॥ 13-185-2 (88739)
କେନ ବୃତ୍ତେନ କଲ୍ଯାଣି ସମାଚାରେଣ କେନ ବା।
ବିଧୂଯ ସର୍ବପାପାନି ଦେବଲୋକଂ ତ୍ବମାଗତା॥ 13-185-3 (88740)
ହୁତାଶନଶିଖେବ ତ୍ବଂ ଜ୍ବଲମାନା ସ୍ବତେଜସା।
ସୁତା ତାରାଧିପସ୍ଯେବ ପ୍ରଭଯା ଦିବମାଗତା॥ 13-185-4 (88741)
ଅରଜାଂସି ଚ ବସ୍ତ୍ରାଣି ଧାରଯନ୍ତୀ ଗତକ୍ଲମା।
ବିମାନସ୍ଥା ଶୁଭା ଭାସି ସହସ୍ରଗୁଣମୋଜସା॥ 13-185-5 (88742)
ନ ତ୍ବମଲ୍ପେନ ତପସା ଦାନେନ ନିଯମେନ ବା।
ଇମଂ ଲୋକମନୁପ୍ରାପ୍ତା ତ୍ବଂ ହି ତତ୍ତ୍ବଂ ବଦସ୍ବ ମେ॥ 13-185-6 (88743)
ଇତି ପୃଷ୍ଟା ସୁମନଯା ମଧୁରଂ ଚାରୁହାସିନୀ।
ଶାଣ୍ଡିଲୀ ନିଭୃତଂ ବାକ୍ଯଂ ସୁମନାମିଦମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-185-7 (88744)
ନାହଂ କାଷାଯବସନା ନାପି ବଲ୍କଲଧାରିଣୀ।
ନ ଚ ମୁଣ୍ଡା ଚ ଜଟିଲା ଭୂତ୍ବା ଦେବତ୍ବମାଗତା॥ 13-185-8 (88745)
ଅହିତାନି ଚ ବାକ୍ଯାନି ସର୍ବାଣି ପରୁଷାଣି ଚ।
ଅପ୍ରମତ୍ତା ଚ ଭର୍ତାରଂ କଦାଚିନ୍ନାହମବ୍ରବମ୍॥ 13-185-9 (88746)
ଦେବତାନାଂ ପିତୄଣାଂ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଚ ପୂଜନେ।
ଅପ୍ରମତ୍ତା ସଦା ଯୁକ୍ତା ଶ୍ବଶ୍ରୂଶ୍ବଶୁରବର୍ତିନୀ॥ 13-185-10 (88747)
ପୈଶୁନ୍ଯେ ନ ପ୍ରବର୍ତାମି ନ ମମୈତନ୍ମନୋ ଗତମ୍।
ଅଦ୍ବାରି ନ ଚ ତିଷ୍ଠାମି ଚିରଂ ନ କଥଯାମି ଚ॥ 13-185-11 (88748)
ଅସଦ୍ବା ହସିତଂ କିଞ୍ଚିଦହିତଂ ବାଽପି କର୍ମଣା।
ରହସ୍ଯମରହସ୍ଯଂ ବା ନ ପ୍ରବର୍ତାମି ସର୍ବଥା॥ 13-185-12 (88749)
କାର୍ଯାର୍ଥେ ନିର୍ଗତଂ ଚାପି ଭର୍ତାରଂ ଗୃହମାଗତମ୍।
ଆସନେନୋପସଂଯୋଜ୍ଯ ପୂଜଯାମି ସମାହିତା॥ 13-185-13 (88750)
ଯଦନ୍ନଂ ନାଭିଜାନାତି ଯଦ୍ଭୋଜ୍ଯଂ ନାଭିନନ୍ଦତି।
ଭକ୍ଷ୍ଯଂ ବା ଯଦି ବା ଲେହ୍ଯଂ ତତ୍ସର୍ବଂ ବର୍ଜଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-185-14 (88751)
କୁଟୁଂବାର୍ଥେ ସମାନୀତଂ ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍କାର୍ଯମେବ ତୁ।
ପୁନରୁତ୍ଥାଯ ତତ୍ସର୍ବଂ କାରଯାମି କରୋମି ଚ॥ 13-185-15 (88752)
ଅଗ୍ନିସଂରକ୍ଷଣପରା ଗୃହଶୁଦ୍ଧିଂ ଚ କାରଯେ।
କୁମାରାନ୍ପାଲଯେ ନିତ୍ଯଂ କୁମାରୀଂ ପରିଶିକ୍ଷଯେ॥ 13-185-16 (88753)
ଆତ୍ମପ୍ରିଯାଣି ହିତ୍ବାଽପି ଗର୍ଭସଂରକ୍ଷଣେ ରତା।
ବାଲାନାଂ ବର୍ଜଯେ ନିତ୍ଯଂ ଶାପଂ କୋପଂ ପ୍ରତାପନମ୍॥ 13-185-17 (88754)
ଅବିକ୍ଷିପ୍ତାନି ଧାନ୍ଯାନି ନାନ୍ନବିକ୍ଷେପଣଂ ଗୃହେ।
ରକ୍ତବତ୍ସ୍ପୃହଯେ ଗେହେ ଗାବଃ ସଯବସୋଦକାଃ।
ସମୁଦ୍ଗମ୍ଯ ଚ ଶୁଦ୍ଧାଽହଂ ଭିକ୍ଷାଂ ଦଦ୍ଯାଂ ଦ୍ବିଜାତିଷୁ॥ 13-185-18 (88755)
ପ୍ରବାସଂ ଯଦି ମେ ଯାତି ଭର୍ତା କାର୍ଯେଣ କେନଚିତ୍।
ମଙ୍ଗଲୈର୍ବହୁଭିର୍ଯୁକ୍ତା ଭବାମି ନିଯତା ତଦା॥ 13-185-19 (88756)
ଅଞ୍ଜନଂ ରୋଚନାଂ ଚୈବ ସ୍ନାନଂ ମାଲ୍ଯାନୁଲେପନମ୍।
ପ୍ରସାଧନଂ ଚ ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତେ ନାମିନନ୍ଦାମି ଭର୍ତରି॥ 13-185-20 (88757)
ନୋତ୍ଥାପଯାମି ଭର୍ତାରଂ ସୁଖଂ ସୁପ୍ତମହଂ ସଦା।
ଆତୁରେଷ୍ବପି କାର୍ଯେଷୁ ତେନ ତୁଷ୍ଯତି ମେ ମନଃ।
ନୋତ୍ଥାପଯେ ସୁଖଂ ସୁପ୍ତଂ ହ୍ଯାତୁରଂ ପାଲଯେ ପତିମ୍॥ 13-185-21 (88758)
ନାଯାସଯାମି ଭର୍ତାରଂ କୁଟୁମ୍ବାର୍ଥେଽପି ସର୍ବଦା।
ଗୁପ୍ତଗୁହ୍ଯା ସଦା ଚାସ୍ମି ସୁସଂମୃଷ୍ଟନିବେଶନା॥ 13-185-22 (88759)
ଇମଂ ଧର୍ମପଥଂ ନାରୀ ପାଲଯନ୍ତୀ ସମାହିତା।
ଅରୁନ୍ଧତୀବ ନାରୀଣୀସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-185-23 (88760)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-185-24x (7401)
ଏତଦାଖ୍ଯାଯ ସା ଦେବୀ ସୁମନାଯୈ ତପସ୍ବିନୀ।
ପତିଧର୍ମଂ ମହାଭାଗା ଜଗାମାଦର୍ଶନଂ ତଦା॥ 13-185-24 (88761)
ଯଶ୍ଚେଦଂ ପାଣ୍ଡବାଖ୍ଯାନଂ ପଠେତ୍ପର୍ବଣି ପର୍ବଣି।
ସ ଦେବଲୋକଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ନନ୍ଦନେ ସ ସୁଖୀ ବସେତ୍॥ ॥ 13-185-25 (88762)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 185 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-185-19 ମଙ୍ଗଲୈର୍ନିଯତେତି ମଙ୍ଗଲସୂତ୍ରମାତ୍ରଂ ଧାରଯାମି ନତୁ ତାମ୍ବୂଲାଦୀନିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-185-25 ପାଣ୍ଡବାଖ୍ଯାନଂ ପାଣ୍ଡବେତି ଚ୍ଛେଦଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 186
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.186. ଅଧ୍ଯାଯଃ 186
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣାବଶ୍ଚବେଦ୍ଯୋପାସ୍ଯେଷୁ ପରାବଧିଂ ପୃଷ୍ଟେନି ଭୀଷ୍ମେଣ ତମ୍ପ୍ରତି ଶ୍ରୀନାରାଯଣମହିମପ୍ରତିପାଦକନାରଦପୁଣ୍ଡିରୀକସଂବାଦାନୁବାଦପୂର୍ବକଂ ନାରାଯଣସ୍ଯ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟତ୍ବେନ ବେଦ୍ଯତ୍ବୋପାସ୍ଯତ୍ବବିଧାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`*ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯଜ୍ଜ୍ଞେଯଂ ପରମଂ କୃତ୍ଯମନୁଷ୍ଠେଯଂ ମହାତ୍ମଭିଃ।
ସାରଂ ମେ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରାଣାଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସ୍ଯନୁଗ୍ରହାତ୍॥ 13-186-1 (88763)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-186-2x (7402)
ଶ୍ରୂଯତାମିଦମତ୍ଯନ୍ତଂ ଗୂଢଂ ସଂସାରମୋଚନମ୍।
ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ଚ ତ୍ବଯା ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାତବ୍ଯଂ ଚ ବିଶାମ୍ପତେ॥ 13-186-2 (88764)
ପୁଣ୍ଡରୀକଃ ପୁରା ବିପ୍ରଃ ପୁଣ୍ଯତୀର୍ଥେ ଜପାନ୍ବିତଃ।
ନାରଦଂ ପରିପପ୍ରଚ୍ଛ ଶ୍ରେଯୋ ଯୋଗପରଂ ମୁନିମ୍॥ 13-186-3 (88765)
ନାରଦଶ୍ଚାବ୍ରବୀଦେନଂ ବ୍ରହ୍ମଣୋକ୍ତଂ ମହାତ୍ମନା॥ 13-186-4 (88766)
ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତସ୍ତାତ ଜ୍ଞାନଯୋଗମନୁତ୍ତମମ୍।
ଅପ୍ରଭୂତଂ ପ୍ରଭୂତାର୍ଥଂ ବେଦଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥସଂଯୁତମ୍। 13-186-5 (88767)
ଯଃ ପରଃ ପ୍ରକୃତେ ପ୍ରୋକ୍ତଃ ପୁରୁଷଃ ପଞ୍ଚବିଂଶକଃ।
ସ ଏବ ସର୍ବଭୂତାତ୍ମା ନର ଇତ୍ଯଭିଧୀଯତେ॥ 13-186-6 (88768)
ନରାଜ୍ଜାତାନି ତତ୍ବାନି ନାରାଣୀତି ତତୋ ବିଦୁଃ।
ତାନ୍ଯେବ ଚାଯନଂ ତସ୍ଯ ତେନ ନାରାଯଣଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-186-7 (88769)
ନାରାଯଣାଜ୍ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ସର୍ଗକାଲେ ପ୍ରଜାଯତେ।
ତସ୍ମିନ୍ନେବ ପୁନସ୍ତଚ୍ଚ ପ୍ରଲଯେ ସମ୍ପ୍ରଲୀଯତେ॥ 13-186-8 (88770)
ନାରାଯଣଃ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ତତ୍ବଂ ନାରାଯଣଃ ପରଃ।
ପରାଦପି ପରଶ୍ଚାସୌ ତସ୍ମାନ୍ନାସ୍ତି ପରାତ୍ପରଃ॥ 13-186-9 (88771)
ବାସୁଦେବଂ ତଥା ବିଷ୍ଣୁମାତ୍ମାନଂ ଚ ତଥା ବିଦୁଃ।
ସଂଜ୍ଞାଭେଦୈଃ ସ ଏବୈକଃ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରାଭିସଂସ୍କୃତଃ॥ 13-186-10 (88772)
ଆଲୋଡ୍ଯ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରାଣି ବିଚାର୍ଯ ଚ ପୁନଃପୁନଃ।
ଇଦମେକଂ ସୁନିଷ୍ପନ୍ନଂ ଧ୍ଯେଯୋ ନାରାଯଣଃ ସଦା॥ 13-186-11 (88773)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ଗହନାନ୍ସର୍ବାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥବିସ୍ତରାନ୍।
ଅନନ୍ଯଚେତା ଧ୍ଯାଯସ୍ବ ନାରାଯଣମଜଂ ବିଭୁମ୍॥ 13-186-12 (88774)
ମୁହୂର୍ତିମପି ଯୋ ଧ୍ଯାଯେନ୍ନାରାଯଣମତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ସୋଽପି ତଦ୍ଗତିମାପ୍ନୋତି କିଂ ପୁନସ୍ତତ୍ପରାଯଣଃ॥ 13-186-13 (88775)
ନମୋ ନାରାଯଣାଯେତି ଯୋ ବେଦ ବ୍ରହ୍ମ ଶାଶ୍ବତମ୍।
ଅନ୍ତ୍ଯକାଲେ ଜପନ୍ନେତି ତଦ୍ବିଷ୍ଣୋଃ ପରମଂ ପଦମ୍॥ 13-186-14 (88776)
ଶ୍ରବଣାନ୍ମନନାଚ୍ଚୈବ ଗୀତିସ୍ତୁତ୍ଯର୍ଚନାଦିଭିଃ।
ଆରାଧ୍ଯଂ ସର୍ବଦା ବ୍ରହ୍ମ ପୁରୁଷେଣ ହିତୈଷିଣା॥ 13-186-15 (88777)
ଲିପ୍ଯତେ ନ ସ ପାପେନ ନାରାଯଣପରାଯଣଃ।
ପୁନାତି ସକଲଂ ଲୋକଂ ସହସ୍ରାଂଶୁରିବୋଦିତଃ॥ 13-186-16 (88778)
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଗୃହସ୍ଥୋଽପି ବାନପ୍ରସ୍ଥୋଽଥ ଭିକ୍ଷୁକଃ।
କେଶବାରାଧନଂ ହିତ୍ବା ନୈବ ଯାତି ପରାଂ ଗତିମ୍॥ 13-186-17 (88779)
ଜନ୍ମାନ୍ତରସହସ୍ରେଷୁ ଦୁର୍ଲଭା ତଦ୍ଗତା ମତିଃ।
ତଦ୍ଭକ୍ତବତ୍ସଲଂ ଦେବଂ ସମରାଧଯ ସୁବ୍ରତ॥ 13-186-18 (88780)
ନାରଦେନୈବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ସ ବିପ୍ରୋଽଭ୍ଯର୍ଚଯଦ୍ଧରିମ୍।
ସ୍ବପ୍ନୋଽପି ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଂ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧରମ୍॥ 13-186-19 (88781)
କିରୀଟକୁଣ୍ଡଲଧରଂ ଲସଚ୍ଛ୍ରୀବତ୍ସକୌସ୍ତୁଭମ୍।
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବଦେବେଶଂ ପ୍ରାଣମତ୍ସମ୍ଭ୍ରମାନ୍ବିତଃ॥ 13-186-20 (88782)
ଅଥ କାଲେନ ମହତା ତଥା ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷତାଂ ଗତଃ।
ସଂସ୍ତୁତଃ ସ୍ତୁତିଭିର୍ବେଦୈର୍ଦେବଗନ୍ଧର୍ବକିନ୍ନରୈଃ॥ 13-186-21 (88783)
ଅଥ ତେନୈବ ଭଗବାନାତ୍ମଲୋକମଧୋକ୍ଷଜଃ।
ଗତଃ ସମ୍ପ୍ରଜିତଃ ସର୍ବୈଃ ସ ଯୋଗିନିଲଯୋ ହରିଃ॥ 13-186-22 (88784)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବମପି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ତଦ୍ଭକ୍ତସ୍ତତ୍ପରାଯଣଃ।
ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ଯଥାଯୋଗଂ ଭଜସ୍ବ ପୁରୁଷୋତ୍ତମମ୍॥ 13-186-23 (88785)
ଅଜରମମରମେକଂ ଧ୍ଯେଯମାଦ୍ଯନ୍ତଶୂନ୍ଯଂ
ସଗୁଣମଗୁଣମାଦ୍ଯଂ ସ୍ଥୂଲମତ୍ଯନ୍ତସୂକ୍ଷ୍ମମ୍।
ନିରୁପମମୁପମେଯଂ ଯୋଗିବିଜ୍ଞାନଗମ୍ଯଂ
ତ୍ରିଭୁବନଗୁରୁମୀଶଂ ସମ୍ପ୍ରପଦ୍ଯସ୍ବ ବିଷ୍ଣୁମ୍॥ 13-186-24 (88786)
॥ ଇତୀ ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷ଼ଡଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 186 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-186-1x ଅଯମଧ୍ଯାଯୋ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯକୋଶେଷ୍ବେବ ଦୃଶ୍ଯତେ।ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 187
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.187. ଅଧ୍ଯାଯଃ 187
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ସାମ୍ନଃ ସକଲବଶୀକରଣୋପାଯତ୍ବେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ରକ୍ଷୋବ୍ରାହ୍ମଣସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ସାମ୍ନି ଚାପି ପ୍ରଦାନେନ ଚ ଜ୍ଯାଯଃ କିଂ ଭବତୋ ମତମ୍।
ପ୍ରବ୍ରୂହି ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯଦତ୍ର ବ୍ଯତିରିଚ୍ଯତେ॥ 13-187-1 (88787)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-187-2x (7403)
ସାମ୍ନା ପ୍ରସାଦ୍ଯତେ କଶ୍ଚିଦ୍ଦାନେନ ଚ ତଥାଽପରଃ।
ପୌରୁଷୀଂ ପ୍ରକୃତିଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ତଯୋରେକତରଂ ଭଜେତ୍॥ 13-187-2 (88788)
ଗୁଣାଂସ୍ତୁ ଶୃଣୁ ବୈରାଜନ୍ତ୍ସାନ୍ତ୍ବସ୍ଯ ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
ଦାରୁଣାନ୍ଯପି ଭୂତାନି ସାନ୍ତ୍ବେନାରାଧଯେଦ୍ଯଥା॥ 13-187-3 (88789)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିଦିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଗୃହୀତ୍ବା ରକ୍ଷସା ମୁକ୍ତୋ ଦ୍ବିଜାତିଃ କାନନେ ଯଥା॥ 13-187-4 (88790)
କଶ୍ଚିତ୍ତୁ ବୁଦ୍ଧିସମ୍ପନ୍ନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବିଜନେ ବନେ।
ଗୃହୀତଃ କୃଚ୍ଛ୍ରମାପନ୍ନୋ ରକ୍ଷସା ଭକ୍ଷଯିଷ୍ଯତା॥ 13-187-5 (88791)
ସୁବୁଦ୍ଧିଃ ଶ୍ରୁତିସମ୍ପନ୍ନୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତମତିଭୀଷଣମ୍।
ସାମୈବାସ୍ମୈ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜାନୋ ନ ମୁମୋହ ନ ବିବ୍ଯଧେ॥ 13-187-6 (88792)
ରକ୍ଷସ୍ତୁ ବାଚା ସମ୍ପୂଜ୍ଯ ପ୍ରଶ୍ନଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ ତଂ ଦ୍ବିଜମ୍।
ମୋକ୍ଷ୍ଯସେ ବ୍ରୂହି ମେ ପ୍ରଶ୍ନଂ କେନାସ୍ମି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-7 (88793)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-187-8x (7404)
ମୁହୂର୍ତମଥ ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ବ୍ରାହ୍ମଣିସ୍ତଂ ନିରୀକ୍ଷ୍ଯ ସଃ।
ଅଭୀତବଦଥାବ୍ଯଗ୍ରଃ ପ୍ରଶ୍ନଂ ପ୍ରତିଜଗାଦ ହ॥ 13-187-8 (88794)
ବିଦେଶସ୍ଥୋ ବିଲୋକସ୍ଥୋ ବିନା ନୂନଂ ସୁହୃଜ୍ଜନୈଃ।
ବିଷଯାନତୁଲାନ୍ଭୁଙ୍କ୍ଷେ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-9 (88795)
ନୂନଂ ମିତ୍ରାଣି ତେ ରକ୍ଷଃ ସାଧୂପଚରିତାନ୍ଯପି।
ସ୍ବଦୋଷାତ୍ତୁ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-10 (88796)
ଅବୃତ୍ତ୍ଯା ପୀଡ୍ଯମାନୋଽପି ବୃତ୍ତ୍ଯୁପାଯାନ୍ବିଗର୍ହଯନ୍।
ମହାର୍ଥାନ୍ଧ୍ଯାଯସେ ନୂନଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-11 (88797)
ପରକାର୍ଯାଧିକାରସ୍ଥାଃ ସଦ୍ଗୁଣୈରଧମା ନରାଃ।
ଅବଜାନନ୍ତି ନୂନଂ ତ୍ବାଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-12 (88798)
ଗୁଣବାନ୍ନିର୍ଗୁଣାନନ୍ଯାନ୍ନୂନଂ ପଶ୍ଯସି ତତ୍କୃତାନ୍।
ପ୍ରାଜ୍ଞୈରପି ବିନୀତାତ୍ମା ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-13 (88799)
ସମ୍ପୀଡ୍ଯାତ୍ମାନମାର୍ଯତ୍ବାତ୍ତ୍ବଯା କଶ୍ଚିଦୁପସ୍କୃତଃ।
ଜିତଂ ତ୍ବାଂ ମନ୍ଯତେ ସାଧୋ ତେନାସି ହରିମଃ କୃଶଃ॥ 13-187-14 (88800)
କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାନ୍ବିମାର୍ଗେଷୁ କାମକ୍ରୋଧାବୃତାତ୍ମନଃ।
ମନ୍ଯେଽନୁଧ୍ଯାଯସି ଜନାଂସ୍ତେନାସି ହରିମଃ କୃଶଃ॥ 13-187-15 (88801)
ପ୍ରାଜ୍ଞୈରପୁଜିତୋ ନୂନଂ ପ୍ରାଜ୍ଞୈରପ୍ଯଭିନିନ୍ଦିତଃ।
ହ୍ରୀମାନମର୍ଷୀ ଦୁର୍ବୃତ୍ତସ୍ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-16 (88802)
ନୂନଂ ମିତ୍ରମୁଖଃ ଶତ୍ରୁଃ କଶ୍ଚିଦାର୍ଯବଦାଚରନ୍।
ବଞ୍ଚଯିତ୍ବା ଗତସ୍ତ୍ବାଂ ବୈ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-17 (88803)
ନୂନମଦ୍ଯ ସତାଂ ମଧ୍ଯେ ତବ ବାକ୍ଯମନୁତ୍ତମମ୍।
ନ ଭାତି କାଲେଽଭିହିତଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-18 (88804)
ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବାଞ୍ଶ୍ରୁତପୂର୍ବାନ୍କୁପିତାନ୍ହୃଦଯପ୍ରିଯାନ୍।
ଅନୁନେତୁଂ ନ ଶକ୍ରୋଷି ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-19 (88805)
ନୂନମାସଞ୍ଜଯିତ୍ବା ତ୍ବା କୃତ୍ଯେ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିଦୀପ୍ସିତେ।
କଚ୍ଚିଦର୍ଥଯତେ ନିତ୍ଯଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-20 (88806)
ପରୋକ୍ଷବାଦିଭିର୍ମିଥ୍ଯାଦୋଷସ୍ତେ ସମ୍ପ୍ରଦର୍ଶିତଃ।
ତଜ୍ଜ୍ଞୈର୍ନ ପୂଜ୍ଯସେ ବ୍ଯକ୍ତଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-21 (88807)
ନୂନଂ ତ୍ବାଂ ସଦ୍ଗୁଣାପେକ୍ଷଂ ପୂଜଯାନଂ ସୁହୃତ୍ପ୍ରଜାଃ।
ମାଯାବୀତି ଚ ଜାନନ୍ତି ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-22 (88808)
ଅନ୍ତର୍ଗତମଭିପ୍ରାଯଂନ ନ ନୂନଂ ଲଜ୍ଜଯେଚ୍ଛସି।
ବିବକ୍ତୁଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଶୈଥିଲ୍ଯାତ୍ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-23 (88809)
ନାନାବୁଦ୍ଧିରୁଚୀଁଲ୍ଲୋକେ ମାନୁଷାନ୍ନୂନମିଚ୍ଛସି।
ଗ୍ରହୀତୁଂ ସ୍ବୈର୍ଗୁଣୈଃ ସର୍ବାଂସ୍ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-24 (88810)
ଅସତ୍ସୁ ବିନିବିଷ୍ଟେଷୁ ନ ଗୁଣାନ୍ବଦତଃ ସ୍ବଯମ୍।
ଗୁଣାସ୍ତେ ନ ବିରାଜନ୍ତେ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-25 (88811)
ଧର୍ମବୃତ୍ତଃ ଶ୍ରୁତୈର୍ହୀନଃ ପଦଂ ତ୍ବଂ ରଜସାନ୍ବିତଃ।
ମହତ୍ପ୍ରାର୍ଥଯସେ ନୂନଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-26 (88812)
ତପଃପ୍ରଣିହିତାତ୍ମାନଂ ମନ୍ଯେ ତ୍ବାରଣ୍ଯକାଙ୍କ୍ଷିଣମ୍।
ବନ୍ଧୁବର୍ଗୋ ନିଗୃହ୍ଣାତି ତେନାସି ହରିମଃ କୃଶଃ॥ 13-187-27 (88813)
ଇଷ୍ଟଭାର୍ଯସ୍ଯ ତେ ନୂନଂ ପ୍ରାତିବେଶ୍ଯୋ ମହାଧନଃ।
ଯୁବା ସୁଲଲିତଃ କାମୀ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-28 (88814)
ଦୁର୍ବିନୀତହତଃ ପୁତ୍ରୋ ଜାମାତା ବାଽପ୍ରମାର୍ଜକଃ।
ଦାରା ବା ପ୍ରତିକୂଲାସ୍ତେ ତେନାସି ହରିମଃ କୃଶଃ॥ 13-187-29 (88815)
ଭ୍ରାତରୋଽତୀବ ବିଷମାଃ ପିତା ବା କ୍ଷୁତ୍କ୍ଷତୋ ମୃତଃ।
ମାତା ଜ୍ଯୋଷ୍ଠୋ ଗୁରୁର୍ବାଽପି ତେନାସି ହରିମଃ କୃଶଃ॥ 13-187-30 (88816)
ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବା ହତୋ ଗୌର୍ବା ବ୍ରହ୍ମସ୍ବଂ ବାପହୃତଂ ପୁରା।
ଦେବସ୍ଯଂ ବା ହୃତଂ କାଲେ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-31 (88817)
ହୃତଦାରୋଽଥ ବୃଦ୍ଧୋ ବା ଲୋକେ ଦ୍ବିଷ୍ଟୋଽଥବା ନରୈଃ।
ଅବିଜ୍ଞାନେନ ବା ବୃଦ୍ଧସ୍ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-32 (88818)
ବାର୍ଧକାର୍ଥଂ ଧନଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ବା ଶ୍ରୀର୍ବାଽପି ପରୈର୍ହୃତା।
ବୃତ୍ତିର୍ବା ଦୁର୍ଜନାପେକ୍ଷା ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-33 (88819)
ସମ୍ପତ୍କାଲେନ ତେ ଧର୍ମଃ କ୍ଷୀଣସ୍ତାତ ସୁହୃଦ୍ବୁବୈଃ।
ଅସଂନ୍ଯାସମତିସ୍ତତ୍ର ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-34 (88820)
ଅବିଦ୍ବାନ୍ଭୀରୁରଲ୍ପାର୍ଥେ ବିଦ୍ଯାବିକ୍ରମଦାନଜମ୍।
ଯଶଃ ପ୍ରାର୍ଥଯସେ ନିତ୍ଯଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-35 (88821)
ଚିରହାଭିଲଷିତଂ କିଞ୍ଚିତ୍ଫଲମପ୍ରାପ୍ତମେବ ତେ।
କୃତମନ୍ଯୈରପହୃତଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-36 (88822)
ନୂନମାତ୍ମଗତଂ ଦୋଷମପଶ୍ଯନ୍କିଂଚିଦାତ୍ମନି।
ଅକାରଣେଽଭିଶସ୍ତୋ ହି ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-37 (88823)
ସୁହୃଦାଂ ଦୁଃଖମାର୍ତାନାଂ ନ ପ୍ରମୋକ୍ଷ୍ଯସି ହାନିଜମ୍।
ଅଲମର୍ଥଗୁଣୈର୍ହୀନଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-38 (88824)
ସାଧୂନ୍ଗୃହସ୍ଥାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ତଥା ସାଧୂନ୍ବନେଚରାନ୍।
ମୁକ୍ତାଂଶ୍ଚାବସଥେ ସକ୍ତାଂସ୍ତେନାସି ହରିମଃ କୃଶଃ॥ 13-187-39 (88825)
ଧର୍ମ୍ଯମର୍ଥ୍ଯଂ ଚ କାମ୍ଯଂ ଚ ଦେଶେ ଚ ରହିତଂ ବଚଃ।
ନ ପ୍ରସିଦ୍ଧ୍ଯତି ତେ ନୂନଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-40 (88826)
ଦତ୍ତାନକୁଶଲୈରର୍ଥାନ୍ମନୀଷୀ ସଂଜିଜୀବିଷୁଃ।
ପ୍ରାପ୍ଯ ବର୍ତଯସେ ନୂନଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-41 (88827)
ପରସ୍ପରବିରୁଦ୍ଧାନାଂ ପ୍ରିଯଂ ନୂନଂ ଚିକୀର୍ଷସି।
ସୁହୃଦାମୁପରୋଧେନ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-42 (88828)
ପାପାନ୍ବିବର୍ଧିତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କଲ୍ଯାଣାଂଶ୍ଚାବସୀଦତଃ।
ଧ୍ରୁବଂ ଗର୍ହଯସେ ନୂନଂ ତେନାସି ହରିଣଃ କୃଶଃ॥ 13-187-43 (88829)
ଏବଂ ସମ୍ପୂଜିତଂ ରକ୍ଷୋ ବିପ୍ରଂ ତଂ ପ୍ରତ୍ଯପୂଜଯତ୍।
ସହାଯମକରୋଚ୍ଚୈନଂ ସମ୍ପୂଜ୍ଯାମୁଂ ମୁମୋଚ ହ॥ ॥ 13-187-44 (88830)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 187 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-187-8 ଆଭିର୍ଗାଧାଭିରବ୍ଯଗ୍ର ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-187-10 ସ୍ବଦୋଷାଦପରଜ୍ଯନ୍ତେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-187-16 ପ୍ରଜ୍ଞାସମ୍ଭାବିତୋ ନୂନମପ୍ରଦୈରୁପସଂହିତେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 188
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.188. ଅଧ୍ଯାଯଃ 188
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଦ୍ଯାଦିପ୍ରତିପାଦକପିତୃଦେବଦୂତାଦିସଂବାଦାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[*ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଜନ୍ମ ମାନୁଷ୍ଯକଂ ପ୍ରାପ୍ଯ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରଂ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍।
ଶ୍ରେଯୋର୍ଥିନା ଦରିଦ୍ରେଣ କିଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ପିତାମହ॥ 13-188-1 (88831)
ଦାନାନାମୁତ୍ତମଂ ଯଚ୍ଚ ଦେଯଂ ଯଚ୍ଚ ଯଥାଯଥା।
ମାନ୍ଯାନ୍ପୂଜ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଗାଙ୍ଗେଯ ରହସ୍ଯଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-188-2 (88832)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-188-3x (7405)
ଏବଂ ପୃଷ୍ଟୋ ନରେନ୍ଦ୍ରେଣ ପାଣ୍ଡବେନ ଯଶସ୍ବିନା।
ଧର୍ମାଣାଂ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରୋବାଚ ପାର୍ଥିବମ୍॥ 13-188-3 (88833)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-188-4x (7406)
ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ରାଜନ୍ଧର୍ମଗୁହ୍ଯାନି ଭାରତ।
ଯଥାହି ଭଗବାନ୍ବ୍ଯାସଃ ପୁରା କଥିତବାନ୍ମଯି॥ 13-188-4 (88834)
ଦେବଗୁହ୍ଯମିଦଂ ରାଜନ୍ଯମେନାକ୍ଲିଷ୍ଟକର୍ମଣା।
ନିଯମସ୍ଥେନ ଯୁକ୍ତେନ ତପସୋ ମହତଃ ଫଲମ୍॥ 13-188-5 (88835)
ଯେନ ଯଃ ପ୍ରୀଯତେ ଦେବଃ ପ୍ରୀଯନ୍ତେ ପିତରସ୍ତଥା।
ଋଷଯଃ ପ୍ରମଥାଃ ଶ୍ରୀଶ୍ଚ ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତୋ ଦିଶାଂ ଗଜାଃ॥ 13-188-6 (88836)
ଋଷିଧର୍ମଃ ସ୍ମୃତୋ ଯତ୍ର ସରହସ୍ଯୋ ମହାଫଲଃ।
ମହାଦାନଫଲଂ ଚୈବ ସର୍ବଯଜ୍ଞଫଲଂ ତଥା॥ 13-188-7 (88837)
ଯଶ୍ଚୈତଦେବଂ ଜାନୀଯାଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ବା କୁରୁତେଽନଘ।
ସଦୋଷୋଽଦୋଷବାଂଶ୍ଚେହ ତୈର୍ଗୁଣୈଃ ସହ ଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-188-8 (88838)
ଦଶସୂନାସମଂ ଚକ୍ରଂ ଦଶଚକ୍ରସମୋ ଧ୍ବଜଃ।
ଦଶଧ୍ବଜସମା ବେଶ୍ଯା ଦଶବେଶ୍ଯାସମୋ ନୃପଃ 13-188-9 (88839)
ଅର୍ଘେନୈତାନି ସର୍ବାଣି ନୃପତିଃ କଥ୍ଯତେଽଧିକଃ।
ତ୍ରିବର୍ଗସହିତଂ ଶାସ୍ତ୍ରଂ ପବିତ୍ରଂ ପୁଣ୍ଯଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-188-10 (88840)
ଧର୍ମିବ୍ଯାକରଣଂ ପୁଣ୍ଯଂ ରହସ୍ଯଶ୍ରବଣଂ ମହତ୍।
ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ଧର୍ମସଂଯୁକ୍ତଂ ବିହିତଂ ତ୍ରିଦଶୈଃ ସ୍ବଯମ୍॥ 13-188-11 (88841)
ପିତୄଣାଂ ଯତ୍ର ଗୁହ୍ଯାନି ପ୍ରୋଚ୍ଯନ୍ତେ ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମଣି।
ଦେବତାନାଂ ଚ ସର୍ବେଷାଂ ରହସ୍ଯଂ କଥ୍ଯତେଽଖିଲମ୍॥ 13-188-12 (88842)
ଋଷିଧର୍ମଃ ସ୍ମୃତୋ ଯତ୍ର ସରହସ୍ଯୋ ମହାଫଲଃ।
ମହାଯଜ୍ଞଫଲଂ ଚୈବ ସର୍ବଦାନଫଲଂ ତଥା॥ 13-188-13 (88843)
ଯେ ପଠନ୍ତି ସଦା ମର୍ତ୍ଯା ଯେଷାଂ ଚୈବୋପତିଷ୍ଠତି।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ ଫଲମାଚଷ୍ଟେ ସ୍ବଯଂ ନାରାଯଣଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-188-14 (88844)
ଗବାଂ ଫଲଂ ତୀର୍ଥଫଲଂ ଯଜ୍ଞାନାଂ ଚୈବ ଯତ୍ଫଲମ୍।
ଏତତ୍ଫଲମବାପ୍ନୋତି ଯୋ ନରୋଽତିଥିପୂଜକଃ॥ 13-188-15 (88845)
ଶ୍ରୋତାରଃ ଶ୍ରଦ୍ଧଧାନାଶ୍ଚ ଯେଷାଂ ଶୁଦ୍ଧଂ ଚ ମାନସମ୍।
ତେଷାଂ ବ୍ଯକ୍ତଂ ଜିତା ଲୋକାଃ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେନ ସାଧୁନା॥ 13-188-16 (88846)
ମୁଚ୍ଯତେ କିଲ୍ବିଷାଚ୍ଚୈବ ନ ସ ପାପେନ ଲିପ୍ଯତେ।
ଧର୍ମଂ ଚ ଲଭତେ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଲୋକଗତୋ ନରଃ॥ 13-188-17 (88847)
କସ୍ଯଚିତ୍ତ୍ବଥ କାଲସ୍ଯ ଦେବଦୂତୋ ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ସ୍ଥିତୋ ହ୍ଯନ୍ତର୍ହିତୋ ଭୂତ୍ବା ପର୍ଯଭାଷତ ବାସବମ୍॥ 13-188-18 (88848)
ଯୋ ତୌ କାମଗୁଣୋପେତାବଶ୍ବିନୌ ଭିଷଜାଂ ବରୌ।
ଆଜ୍ଞଯାଽହଂ ତଯୋଃ ପ୍ରାପ୍ତଃ ସନରାନ୍ପିତୃଦୈବତାନ୍॥ 13-188-19 (88849)
କସ୍ମାଦ୍ଧି ମୈଥୁନଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ଦାତୁର୍ଭୋକ୍ତୁଶ୍ଚ ବର୍ଜିତମ୍।
କେମର୍ଥଂ ଚ ତ୍ରଯଃ ପିଣ୍ଡାଃ ପ୍ରବିଭକ୍ତାଃ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍॥ 13-188-20 (88850)
ପ୍ରଥମଃ କସ୍ଯ ଦାତବ୍ଯୋ ମଧ୍ଯମଃ କ୍ବ ଚ ଗଚ୍ଛତି।
ଉତ୍ତରଶ୍ଚ ସ୍ମୃତଃ କସ୍ଯ ଏତଦିଚ୍ଛାମି ବେଦିତୁମ୍॥ 13-188-21 (88851)
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେନ ଦୂତେନ ଭାଷିତଂ ଧର୍ମସଂହିତମ୍।
ପୂର୍ବସ୍ଥାସ୍ତ୍ରିଦଶାଃ ସର୍ବେ ପିତରଃ ପୂଜ୍ଯ ଖେଚରମ୍॥ 13-188-22 (88852)
ପିତର ଊଚୁଃ। 13-188-23x (7407)
ସ୍ବାଗତଂ ତେଽସ୍ତୁ ଭଦ୍ରଂ ତେ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଖେଚରୋତ୍ତମ।
ଗୂଢାର୍ଥଃ ପରମଃ ପ୍ରଶ୍ନୋ ଭବତା ସମୁଦୀରିତଃ॥ 13-188-23 (88853)
ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଚ ଭୁକ୍ତ୍ବା ଚ ପୁରୁଷୋ ଯଃ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ପିତରସ୍ତସ୍ଯ ତଂ ମାସଂ ତସ୍ମିନ୍ରେତସି ଶେରତେ॥ 13-188-24 (88854)
ପ୍ରବିଭାଗଂ ତୁ ପିଣ୍ଡାନାଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯନୁପୂର୍ବଶଃ।
ପିଣ୍ଡୋ ହ୍ଯଧସ୍ତାଦ୍ଗଚ୍ଛଂସ୍ତୁ ଅପ ଆବିଶ୍ଯ ଭାବଯେତ୍॥ 13-188-25 (88855)
ପିଣ୍ଡଂ ତୁ ମଧ୍ଯମଂ ତତ୍ର ପତ୍ନୀତ୍ବେକା ସମଶ୍ନୁତେ।
ପିଣ୍ଡସ୍ତୃତୀଯୋ ଯସ୍ତେଷାଂ ତଂ ଦଦ୍ଯାଜ୍ଜାତବେଦସି।
ଏଷ ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧିଃ ପ୍ରୋକ୍ତୋ ଯଥା ଧର୍ମୋ ନ ଲୁପ୍ଯତେ॥ 13-188-26 (88856)
ପିତରସ୍ତସ୍ଯ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରହୃଷ୍ଟମନସଃ ସଦା।
ପ୍ରଜା ବିବର୍ଧତେ ଚାସ୍ଯ ଅକ୍ଷଯଂ ଚୋପତିଷ୍ଠତି॥ 13-188-27 (88857)
ଦେବଦୂତ ଉବାଚ। 13-188-28x (7408)
ଆନୁପୂର୍ବ୍ଯେଣ ପିଣ୍ଡାନାଂ ପ୍ରବିଭାଗଃ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍।
ପିତୄଣାଂ ତ୍ରିଷୁ ସର୍ବେଷାଂ ନିରୁକ୍ତଂ କଥିତଂ ତ୍ବଯା॥ 13-188-28 (88858)
ଏକଃ ସମୁଦ୍ଧୃତଃ ପିଣ୍ଡୋ ହ୍ଯଧସ୍ତାତ୍କସ୍ଯ ଗଚ୍ଛତି।
କଂ ବା ପ୍ରୀଣଯତେ ଦେବଂ କଥଂ ତାରଯତେ ପିତୄନ୍॥ 13-188-29 (88859)
ମଧ୍ଯମଂ ତୁ ତଦା ପତ୍ନୀ ଭୁଙ୍କ୍ତେଽନୁଜ୍ଞାତମେବ ହି।
କିମର୍ଥଂ ପିତରସ୍ତସ୍ଯ କବ୍ଯମେବ ଚ ଭୁଞ୍ଜତେ॥ 13-188-30 (88860)
ଅତ୍ର ଯସ୍ତ୍ବନ୍ତିମଃ ପିଣ୍ଡୋ ଗଚ୍ଛତେ ଜାତବେଦସମ୍।
ଭବତେ କା ଗତିସ୍ତସ୍ଯ କଂ ବା ସମନୁଗଚ୍ଛତି॥ 13-188-31 (88861)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ପିଣ୍ଡେଷୁ ତ୍ରିଷୁ ଯା ଗତିଃ।
ଫଲଂ ବୃତ୍ତିଂ ଚ ମାର୍ଗଂ ଚ ଯଶ୍ଚୈନଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-188-32 (88862)
ପିତର ଊଚୁଃ। 13-188-33x (7409)
ସୁମହାନେଷ ପ୍ରଶ୍ନୋ ବୈ ଯସ୍ତ୍ବଯା ସମୁଦୀରିତଃ।
ରହସ୍ଯମଦ୍ଭୁତଂ ଚାପି ପୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ମ ଗଗନେଚର॥ 13-188-33 (88863)
ଏତଦେବ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଦେବାଶ୍ଚ ମୁନଯସ୍ତଥା।
ତେଽପ୍ଯେବଂ ନାଭିଜାନନ୍ତି ପିତୃକାର୍ଯବିନିଶ୍ଚଯମ୍।
ବର୍ଜଯିତ୍ବା ମହାତ୍ମାନଂ ଚିରଜୀବିନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-188-34 (88864)
ପିତୃଭକ୍ତସ୍ତୁ ଯୋ ବିପ୍ରୋ ବଲବ୍ଧୋ ମହାଯଶାଃ।
ତ୍ରଯାଣାମପି ପିଣ୍ଡାନାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଭଗବତୋ ଗତିମ୍॥ 13-188-35 (88865)
ଦେବଦୂତେନ ଯଃ ପୃଷ୍ଟଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧସ୍ଯ ବିଦିନିଶ୍ଚଯଃ।
ଗତିଂ ତ୍ରଯାଣାଂ ପିଣ୍ଡାନାଂ ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ମମ॥ 13-188-36 (88866)
ଅପୋ ଗଚ୍ଛତି ଯୋ ହ୍ଯତ୍ର ଶଶିନଂ ହ୍ଯେଷ ପ୍ରୀଣଯେତ୍।
ଶଶୀ ପ୍ରୀଣଯତେ ଦେବାନ୍ପିତୄଂଶ୍ଚୈବ ମହାମତେ॥ 13-188-37 (88867)
ଭୁଙ୍କ୍ତେ ତୁ ପତ୍ନୀଂ ଯଂ ଚୈଷାମନୁଜ୍ଞାତା ତୁ ମଧ୍ଯମମ୍।
ପୁତ୍ରକାମାଯ ପୁତ୍ରଂ ତୁ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ପିତାମହାଃ॥ 13-188-38 (88868)
ହବ୍ଯବାହେ ତୁ ଯଃ ପିଣ୍ଡୋ ଦୀଯତେ ତନ୍ନିବୋଧ ମେ।
ପିତରସ୍ତେନ ତୃପ୍ଯନ୍ତି ପ୍ରୀତାଃ କାମାନ୍ଦିଶନ୍ତି ଚ।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ ତ୍ରିଷୁ ପିଣ୍ଡେଷୁ ଯା ଗତିଃ॥ 13-188-39 (88869)
ଋତ୍ବିଗ୍ଯୋ ଯଜମାନସ୍ଯ ପିତୃତ୍ବମନୁଗଚ୍ଛତି।
ତସ୍ମିନ୍ନହନି ମନ୍ଯନ୍ତେ ପରିହାର୍ଯଂ ହି ମୈଥୁନମ୍॥ 13-188-40 (88870)
ଶୁଚିନା ତୁ ସଦା ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ ଖେଚରୋତ୍ତମ।
ଯେ ମଯା କଥିତା ଦୋଷାସ୍ତେ ତଥା ସ୍ଯୁର୍ନ ଚାନ୍ଯଥା॥ 13-188-41 (88871)
ତସ୍ମାତ୍ସ୍ନାତଃ ଶୁଚିଃ କ୍ଷାନ୍ତଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଭୁଞ୍ଜୀତ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ।
ପ୍ରଜା ବିବର୍ଦତେ ଚାସ୍ଯ ଚଶ୍ଚୈବଂ ସମ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-188-42 (88872)
ତତୋ ବିଦ୍ଯୁତ୍ପ୍ରଭୋ ନାମ ଋଷିରାହ ମହାତପାଃ।
ଆଦିତ୍ଯତେଜସା ତସ୍ଯ ତୁଲ୍ଯଂ ରୂପଂ ପ୍ରକାଶତେ॥ 13-188-43 (88873)
ସ ଚ ଧର୍ମରହସ୍ଯାନି ଶ୍ରୁତ୍ବା ଶକ୍ରମଥାବ୍ରବୀତ୍॥ 13-188-44 (88874)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଗତାନ୍ସତ୍ବାନ୍ମର୍ତ୍ଯା ହିଂସନ୍ତି ମୋହିତାଃ।
କୀଟାନ୍ପିପୀଲିକାନ୍ସର୍ପାନ୍ମେଷାନ୍ସମୃଗପକ୍ଷିଣଃ।
କିଲ୍ବିଷଂ ସୁବହୁ ପ୍ରାପ୍ତାଃ କିଂସ୍ବିଦେଷାଂ ପ୍ରତିକ୍ରିଯା॥ 13-188-45 (88875)
ତତୋ ଦେବଗଣାଃ ସର୍ବେ ଋଷଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ।
ପିତରଶ୍ଚ ମହାଭାଗାଃ ପୂଜଯନ୍ତି ସ୍ମ ତଂ ମୁନିମ୍॥ 13-188-46 (88876)
ଶକ୍ର ଉବାଚ। 13-188-47x (7410)
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ଗଯାଂ ଗଙ୍ଗାଂ ପ୍ରଭାସଂ ପୁଷ୍କରାଣି ଚ।
ଏତାନି ମନସା ଧ୍ଯାତ୍ବା ଅବଗାହେତ୍ତତୋ ଜଲମ୍।
ତଥା ମୁଚ୍ଯତି ପାପେନି ରାହୁଣା ଚନ୍ଦ୍ରମା ଯଥା॥ 13-188-47 (88877)
ତ୍ର୍ଯହଂ ସ୍ନାତଃ ସ ଭବତି ନିରାହାରଶ୍ଚ ବର୍ତତେ।
ସ୍ପୃଶତେ ଯୋ ଗବାଂ ପୃଷ୍ଠଂ ବାଲଧିଂ ଚ ନମସ୍ଯତି॥ 13-188-48 (88878)
ତତୋ ବିଦ୍ଯୁତ୍ପ୍ରଭୋ ବାକ୍ଯମଭ୍ଯଭାଷତ ବାସବମ୍।
ଅଯଂ ସୂକ୍ଷ୍ମତରୋ ଧର୍ମସ୍ତଂ ନିବୋଧ ଶତକ୍ରତୋ॥ 13-188-49 (88879)
ଘୃଷ୍ଟୋ ବଟକଷାଯେଣି ଅନୁଲିପ୍ତଃ ପ୍ରିଯଙ୍ଗୁଣା।
କ୍ଷୀରେଣ ଷଷ୍ଟିକାନ୍ଭୁକ୍ତ୍ବା ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-188-50 (88880)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଚାପରଂ ଗୁହ୍ଯଂ ରହସ୍ଯମୃଷିଚିନ୍ତିତମ୍।
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ଭାଷମାଣସ୍ଯ ସ୍ଥାଣୋଃ ସ୍ଥାନେ ବୃହସ୍ପତେଃ।
ରୁଦ୍ରେଣ ସହ ଦେବେଶ ତନ୍ନିବୋଧ ଶଚୀପତେ॥ 13-188-51 (88881)
ପର୍ବତାରୋହଣଂ କୃତ୍ବା ଏକପାଦୋ ବିଭାବସୁମ୍।
ନିରୀକ୍ଷେତ ନିରାହାର ଊର୍ଧ୍ବବାହୁଃ କୃତାଞ୍ଜଲିଃ।
ତପସା ମହତା ଯୁକ୍ତ ଉପବାସଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-188-52 (88882)
ରଶ୍ମିଭିସ୍ତାପିତୋଽର୍କସ୍ଯ ସର୍ବପାପମପୋହତି।
ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଲେଽଥବା ଶୀତେ ଏବଂ ପାପମପୋହତି॥ 13-188-53 (88883)
ତତଃ ପାପାତ୍ପ୍ରମୁକ୍ତସ୍ଯ ଦ୍ଯୁତିର୍ଭବତି ଶାଶ୍ବତୀ।
ତେଜସା ସୂର୍ଯବଦ୍ଦୀପ୍ତୋ ଭ୍ରାଜତେ ସୋମବତ୍ପନଃ॥ 13-188-54 (88884)
ମଧ୍ଯେ ତ୍ରିଦଶବର୍ଗସ୍ଯ ଦେବରାଜଃ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ଉବାଚ ମଧୁରଂ ବାକ୍ଯଂ ବୃହସ୍ପତିମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-188-54 (88885)
ଧର୍ମଗୁହ୍ଯଂ ତୁ ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଣାଂ ସୁଖାବହମ୍।
ସରହସ୍ଯାଶ୍ଚ ଯେ ଦୋଷାସ୍ତାନ୍ଯଥାବଦୁଦୀରଥ॥ 13-188-56 (88886)
ବୃହସ୍ପତିରୁବାଚ। 13-188-57x (7411)
ପ୍ରତିମେହନ୍ତି ଯେ ସୂର୍ଯମନିଲଂ ଦ୍ବିଷତେ ଚ ଯେ।
ହବ୍ଯବାହେ ପ୍ରଦୀପ୍ତେ ଚ ସମିଧଂ ଯେ ନ ଜୁହ୍ବତି॥ 13-188-57 (88887)
ବାଲବତ୍ସାଂ ଚ ଯେ ଧେନୁଂ ଦୁହନ୍ତି କ୍ଷୀରକାରଣାତ୍।
ତେଷାଂ ଦୋଷାନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତାନ୍ନିବୋଧ ଶଚୀପତେ॥ 13-188-58 (88888)
ଭାନୁମାନନିଲଶ୍ଚୈବ ହବ୍ଯବାହଶ୍ଚ ବାସବ।
ଲୋକାନାଂ ମାତରଶ୍ଚୈବ ଗାବଃ ସୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ବଯଂଭୁବା॥ 13-188-59 (88889)
ଲୋକାଂସ୍ତାରଯିତୁଂ ଶକ୍ତା ମର୍ତ୍ଯେଷ୍ବେତେଷୁ ଦେବତାଃ।
ସର୍ବେ ଭବନ୍ତଃ ଶୃଣିବନ୍ତୁ ଏକୈକଂ ଧର୍ମନିଶ୍ଚଯମ୍॥ 13-188-60 (88890)
ବର୍ଷାଣି ଷଡଶୀତିଂ ତୁ ଦୁର୍ବୃତ୍ତାଃ କୁଲପାଂସନାଃ।
ସ୍ତ୍ରିଯଃ ସର୍ବାଶ୍ଚ ଦୁର୍ବୃତ୍ତାଃ ପ୍ରତିମେହନ୍ତି ଯା ରବିମ୍॥ 13-188-61 (88891)
ଅନିଲଦ୍ବେଷିଣଃ ଶକ୍ର ଗର୍ଭସ୍ଥା ଚ୍ଯବତେ ପ୍ରଜା।
ହବ୍ଯବାହସ୍ଯ ଦୀପ୍ତସ୍ଯ ସମିଧଂ ଯେ ନ ଜୁହ୍ବତି।
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯେଷୁ ବୈ ତେଷାଂ ହବ୍ଯଂ ନାଶ୍ନାତି ପାବକଃ॥ 13-188-62 (88892)
କ୍ଷୀରଂ ତୁ ବାଲବତ୍ସାନାଂ ଯେ ପିବନ୍ତୀହ ମାନବାଃ।
ନ ତେଷାଂ କ୍ଷୀରପାଃ କେଚିଜ୍ଜାଯନ୍ତେ କୁଲବର୍ଧନାଃ॥ 13-188-63 (88893)
ପ୍ରଜାକ୍ଷଯେଣ ଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ କୁଲବଂଶକ୍ଷଯେଣ ଚ।
ଏବମେତତ୍ପୁରା ଦୃଷ୍ଟଂ କୁଲବୃଦ୍ଧୈର୍ଦ୍ବିଜାତିଭିଃ॥ 13-188-64 (88894)
ତସ୍ମାଦ୍ବର୍ଜ୍ଯାନି ବର୍ଜ୍ଯାନି କାର୍ଯଂ କାର୍ଯଂ ଚ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଭୂତିକାମେନି ମର୍ତ୍ଯେନ ସତ୍ଯମେତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ॥ 13-188-65 (88895)
ତତଃ ସର୍ବା ମହାଭାଗ ଦେବତାଃ ସମରୁଦ୍ଗଣାଃ।
ଋଷଯଶ୍ଚ ମହାଭାଗାଃ ପୃଚ୍ଛନ୍ତି ସ୍ମ ପିତୄଂସ୍ତତଃ॥ 13-188-66 (88896)
ପିତରଃ କେନ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ମର୍ତ୍ଯାନାମଲ୍ପଚେତସାମ୍।
ଅକ୍ଷଯଂ ଚ କଥଂ ଦାନଂ ଭବେଚ୍ଚୈବୌର୍ଧ୍ବଦେହିକମ୍॥ 13-188-67 (88897)
ଆନୃଣ୍ଯଂ ବା କଥଂ ମର୍ତ୍ଯା ଗଚ୍ଛେଯୁଃ କେନ କର୍ମଣା।
ଏତଦିଚ୍ଛାମହେ ଶ୍ରୋତୁଂ ପରଂ କୌତୂହଲଂ ହି ନଃ॥ 13-188-68 (88898)
ପିତର ଊଚୁଃ। 13-188-69x (7412)
ନ୍ଯାଯତୋ ବୈ ମହାଭାଗାଃ ସଂଶଯଃ ସମୁଦାହୃତଃ।
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଯେନ ତୁଷ୍ଯାମୋ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ସାଧୁକର୍ମଣାମ୍॥ 13-188-69 (88899)
ନୀଲଷଣ୍ଡପ୍ରମୋକ୍ଷେଣ ଅଣାବାସ୍ଯାଂ ତିଲୋଦକୈଃ।
ବର୍ଷାସୁ ଦୀପକୈଶ୍ଚୈବ ପିତୄଣାମନୃଣୋ ଭବେତ୍॥ 13-188-70 (88900)
ଅକ୍ଷଯଂ ନିର୍ବ୍ଯଲୀକଂ ଚ ଦାନମେତନ୍ମହାଫଲମ୍।
ଅସ୍ମାକଂ ପରିତୋଷଶ୍ଚ ଅକ୍ଷଯଃ ପରିକୀର୍ତ୍ଯତେ॥ 13-188-71 (88901)
ଶ୍ରଦ୍ଧଧାନାଶ୍ଚ ଯେ ମର୍ତ୍ଯା ଆହରିଷ୍ଯନ୍ତି ସନ୍ତତିମ୍।
ଦୁର୍ଗାତ୍ତେ ତାରଯିଷ୍ଯନ୍ତି ନରକାତ୍ପ୍ରପିତାମହାନ୍॥ 13-188-72 (88902)
ପିତୄଣାଂ ଭାଷିତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ହୃଷ୍ଟରୋମା ତପୋଧନଃ।
ବୃଦ୍ଧଗାର୍ଗ୍ଯୋ ମହାତେଜାସ୍ତାନେବଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-188-73 (88903)
କେ ଗୁଣା ନୀଲଷଣ୍ଡସ୍ଯ ପ୍ରମୁକ୍ତସ୍ଯ ତପୋଧନାଃ।
ବର୍ଷାସୁ ଦୀପଦାନେନ ତଥୈବ ଚ ତିଲୋଦକୈଃ॥ 13-188-74 (88904)
ପିତର ଊଚୁଃ। 13-188-75x (7413)
ନୀଲଷଣ୍ଡସ୍ଯ ଲାଙ୍ଗୂଲଂ ତୋଯମଭ୍ଯୁଦ୍ଦରେଦ୍ଯଦି।
ଷଷ୍ଟିଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ପିତରସ୍ତେନ ତର୍ପିତାଃ॥ 13-188-75 (88905)
ଯସ୍ତୁ ଶୃଙ୍ଗଗତଂ ପଙ୍କ୍ତଂ କୂଲାଦୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।
ପିତରସ୍ତେନ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସୋମଲୋକମସଂଶଯମ୍॥ 13-188-76 (88906)
ବର୍ଷାସୁ ଦୀପଦାନେନ ଶଶୀବଚ୍ଛୋଭତେ ନରଃ।
ତମୋରୂପଂ ନ ତସ୍ଯାସ୍ତି ଦୀପକଂ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-188-77 (88907)
ଅମାବାସ୍ଯାଂ ତୁ ଯେ ମର୍ତ୍ଯାଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ତିଲୋଦକମ୍।
ପାତ୍ରମୌଦୁମ୍ବରଂ ଗୃହ୍ଯ ମଧୁମିଶ୍ରଂ ତପୋଧନ।
କୃତଂ ଭବତି ତୈଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ସରହସ୍ଯଂ ଯଥାର୍ଥବତ୍॥ 13-188-78 (88908)
ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟମନାସ୍ତେଷାଂ ପ୍ରଜା ଭବତି ନିତ୍ଯଦା।
କୁଲବଂଶସ୍ଯ ବୃଦ୍ଧିସ୍ତୁ ପିଣ୍ଡଦସ୍ଯ ଫଲଂ ଭବେତ୍।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନସ୍ତୁ ଯଃ କୁର୍ଯାତ୍ପିତୄଣାମନୃଣୋ ଭବେତ୍॥ 13-188-79 (88909)
ଏବମେବ ସମୁଦ୍ଦିଷ୍ଟଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଲକ୍ରମସ୍ତଥା।
ବିଧିଃ ପାତ୍ରଂ ଫଲଂ ଚୈବ ଯଥାବଦନୁକୀର୍ତିତମ୍॥] ॥ 13-188-80 (88910)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 188 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-188-5 ଯମେନପ୍ରାପ୍ତମିତି ଶେଷଃ॥ 7-188-9 ଦଶାନାଂ ପଶୂନାଂ ସୂନା ବଧୋ ଯତ୍ର ସା ପଶୁଘ୍ନଜାତିର୍ଦଶସୂନା। ଚକ୍ରଂ ଚକ୍ରବାନ୍ ତୈଲିକଃ। ଧ୍ବଜଃ ସୁରାପାଯୀ। ନୃପଃ କ୍ଷୁଦ୍ରୋ ରାଜା॥ 7-188-10 ଏବଂ ଦୁଷ୍ପ୍ରତିଗ୍ରହପରାଙ୍ମୁଖେନ ତ୍ରିବର୍ଗଶାସ୍ତ୍ରଂ ଧର୍ମାର୍ଥକାମଶାସ୍ତ୍ରାଣି ଜ୍ଞେଯାନି॥ 7-188-14 ପଠନ୍ତି ଶାସ୍ତ୍ରମ୍। ଉପତିଷ୍ଠତି ସମ୍ଯକ୍ ସ୍ଫୁରତ୍ଯାଚଷ୍ଟେ ଚ ଯଃ ସ ସ୍ବଯଂ ନାରାଯଣ ଏବେତି ଜ୍ଞାତବ୍ଯଃ॥ 7-188-19 ସନରାନ୍ ସହର୍ଷୀନ୍ପ୍ରାପ୍ତଃ ପ୍ରଷ୍ଟୁମିତି ଶେଷଃ॥ 7-188-22 ପୂଜ୍ଯ ସମ୍ପୂଜ୍ଯ॥ 7-188-34 ଚିରଜୀବିନଂ ମାର୍କଣ୍ଡେଯମ୍॥ 7-188-40 ଯତଃ ଋତ୍ବିକ୍ ଶ୍ରାଦ୍ଧଭୋକ୍ତା ଯଜମାନସ୍ଯ ପିତୃତ୍ବଂ ଗଚ୍ଛତି ତସ୍ମାଦନ୍ଯାତ୍ମତାଂ ଗତଃ ସ୍ବସ୍ତ୍ରିଯଂ ନ ଗଚ୍ଛେତ୍। ପାରଦାର୍ଯଦୋଷତୁଲ୍ଯଂ ହ୍ଯେତଦିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-188-41 ଏତଚ୍ଚ ବରଣମାରଭ୍ଯ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯମିତ୍ଯାଶଯେନାହ ଶୁଚିନେତି॥ 7-188-50 ବଟକଷାଯେଣ ବଟଜଟାକଷାଯେଣ। ପ୍ରିଯଙ୍ଗୁଃ ରାଜସର୍ଷପଃ ଷଷ୍ଟିକାନ୍ ଷଷ୍ଟିରାତ୍ରେଣ ପକ୍ବଧାନ୍ଯମ୍॥ 7-188-52 ବିଭାବସୁଂ ସୂର୍ଯମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 189
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.189. ଅଧ୍ଯାଯଃ 189
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବିଷ୍ଣୁନେନ୍ଦ୍ରଂପ୍ରତି ସ୍ବପ୍ରୀତିକରଧର୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତତା ବଲଦେବଦେବାଗ୍ନିବିଶ୍ବାମିତ୍ରାଦିଭିଃ ପୃଥକ୍ପୃଥଗ୍ଧର୍ମବିଶେଷକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
କେନ ତେ ଚ ଭବେତ୍ପ୍ରୀତିଃ କଥଂ ତୁଷ୍ଟିଂ ତୁ ଗଚ୍ଛସି।
ଇତି ପୃଷ୍ଟଃ ସୁରେନ୍ଦ୍ରେଣ ପ୍ରୋବାଚ ହରିରୀଶ୍ବରଃ॥ 13-189-1 (88911)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପରୀବାଦୋ ମମ ବିଦ୍ବେଷଣଂ ମହତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ପୂଜିତୈର୍ନିତ୍ଯଂ ପୂଜିତୋଽହଂ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-189-2 (88912)
ନିତ୍ଯାଭିବାଦ୍ଯା ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରା ଭୁକ୍ତ୍ବା ପାଦୌ ତଥାଽଽତ୍ମନଃ।
ତେଷାଂ ତୁଷ୍ଯାମି ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଯଶ୍ଚକ୍ରେ ଚ ବଲିଂ ହରେତ୍॥ 13-189-3 (88913)
ବାମନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବରାହଂ ଚ ଜଲୋତ୍ଥିତମ୍।
ଉଦ୍ଧୃତାଂ ଧରଣୀଂ ଚୈବ ମୂର୍ଧ୍ନା ଧାରଯତେ ତୁ ଯଃ।
ନ ତେଷାମଶୁଭଂ କିଞ୍ଚିତ୍କଲ୍ମଷଂ ଚୋପପଦ୍ଯତେ॥ 13-189-4 (88914)
ଅଶ୍ବତ୍ଥଂ ରୋଚନାଂ ଗାଂ ଚ ପୂଜଯେଦ୍ଯୋ ନରଃ ସଦା।
ପୂଜିତଂ ଚ ଜଗତ୍ତେନ ସଦେବାସୁରମାନୁଷମ୍॥ 13-189-5 (88915)
ତେନ ରୂପେଣ ତେଷାଂ ଚ ପୂଜାଂ ଗୃହ୍ଣାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ।
ପୂଜା ମମୈଷା ନାସ୍ତ୍ଯନ୍ଯା ଯାବଲ୍ଲୋକାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ॥ 13-189-6 (88916)
ଅନ୍ଯଥା ହି ବୃଥା ମର୍ତ୍ଯାଃ ପୂଜଯନ୍ତ୍ଯଲ୍ପବୁଦ୍ଧ୍ଯଃ।
ନାହଂ ତତ୍ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣାମି ନ ସା ତୁଷ୍ଟିକରୀ ମମ॥ 13-189-7 (88917)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 13-189-8x (7414)
ଚକ୍ରଂ ପାଦୌ ବରାହଂ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚାପି ବାମନମ୍।
ଉଦ୍ଧୃତାଂ ଧରଣୀଂ ଚୈବ କିମର୍ଥଂ ତ୍ବଂ ପ୍ରଶଂସସି॥ 13-189-8 (88918)
ଭବାନ୍ସୃଜତି ଭୂତାନି ଭାବନ୍ସଂହରତି ପ୍ରଜାଃ।
ପ୍ରକୃତିଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସମର୍ତ୍ଯାନାଂ ସନାତନୀ॥ 13-189-9 (88919)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-189-10x (7415)
ସମ୍ପ୍ରହସ୍ଯ ତତୋ ବିଷ୍ଣୁରିଦଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ଚକ୍ରେଣ ନିହତା ଦୈତ୍ଯାଃ ପଦ୍ମ୍ଯାଂ କ୍ରାନ୍ତା ବସୁନ୍ଧରା॥ 13-189-10 (88920)
ବାରାହଂ ରୂପମାସ୍ଥାଯ ହିରଣ୍ଯାକ୍ଷୋ ନିପାତିତଃ।
ବାମନଂ ରୂପମାସ୍ଥାଯ ଜିତୋ ରାଜା ମଯା ବଲିଃ। 13-189-11 (88921)
ପରିତୁଷ୍ଟୋ ଭବାମ୍ଯେବଂ ମାନୁଷାଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ତନ୍ମାଂ ଯେ ପୂଜଯିଷ୍ଯନ୍ତି ନାସ୍ତି ତେଷାଂ ପରାଭବଃ॥ 13-189-12 (88922)
ଅପି ବା ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ରହ୍ମ ଚାରିଣମାଗତମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଗ୍ର୍ଯାହୁତିଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଅମୃତଂ ତସ୍ଯ ଭୋଜନମ୍॥ 13-189-13 (88923)
ଐନ୍ଦ୍ରୀଂ ସଂଧ୍ଯାମୁପାସିତ୍ବା ଆଦିତ୍ଯାଭିମୁଖଃ ସ୍ଥିତଃ।
ସର୍ବତୀର୍ଥେଷୁ ସ ସ୍ନାତୋ ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବକିଲ୍ବିଷୈଃ॥ 13-189-14 (88924)
ଏତଦ୍ବଃ କଥିତଂ ଗୁହ୍ଯମଖିଲେନି ତପୋଧନାଃ।
ସଂଶଯଂ ପୃଚ୍ଛମାନାନାଂ କିଂ ଭୂଯଃ କଥଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-189-15 (88925)
ବଲଦେବ ଉବାଚ। 13-189-16x (7416)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ମାନୁଷାଣାଂ ସୁଖାବହମ୍।
ଅଜାନନ୍ତୋ ଯଦବୁଧାଃ କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତେ ଭୂତପୀଡିତାଃ॥ 13-189-16 (88926)
କଲ୍ଯ ଉତ୍ଥାଯ ଯୋ ମର୍ତ୍ଯଃ ସ୍ପୃଶେଦ୍ଗାଂ ବୈ ଘୃତଂ ଦଧି।
ସର୍ଷପଂ ଚ ପ୍ରିଯଙ୍ଗଂ ଚ କଲ୍ମଷାତ୍ପ୍ରତିମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-189-17 (88927)
ଭୂତାନି ଚୈବ ସର୍ବାଣି ଅଗ୍ରତଃ ପୃଷ୍ଠତୋପି ବା।
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ ବାଽପି ଚ୍ଛିଦ୍ରେଷୁ ବର୍ଜଯନ୍ତି ତପୋଧନାଃ॥ 13-189-18 (88928)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 13-189-19x (7417)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯୌଦୁମ୍ବରଂ ପାତ୍ରଂ ତୋଯପୂର୍ଣମୁଦଙ୍ଭୁଖଃ।
ଉପବାସଂ ତୁ ଗୃହ୍ଣୀଯାଦ୍ଯଦ୍ବା ସଙ୍କଲ୍ପଯେଦ୍ବ୍ରତମ୍॥ 13-189-19 (88929)
ଦେବତାସ୍ତସ୍ଯ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି କାମିକଂ ଚାପି ସିଧ୍ଯତି।
ଅନ୍ଯଥା ହି ବୃଥା ମର୍ତ୍ଯାଃ କୁର୍ବତେ ସ୍ବଲ୍ପବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-189-20 (88930)
ଉପବାସେ ବଲୌ ଚାପି ତାମ୍ରପାତ୍ରଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ବଲିର୍ଭିକ୍ଷା ତଥାଽର୍ଧ୍ଯଂ ଚ ପିତୄଣାଂ ଚ ତିଲୋଦକଂ 13-189-21 (88931)
ତାମ୍ରପାତ୍ରେଣ ଦାତବ୍ଯମନ୍ଯଥାଽଲ୍ପଫଲଂ ଭବେତ୍।
ଗୁହ୍ଯମେତତ୍ସମୁଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ଯଥା ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ଦେବତାଃ॥ 13-189-22 (88932)
ଧର୍ମ ଉବାଚ। 13-189-23x (7418)
ରାଜପୌରୁଷିକେ ବିପ୍ରେ ଘାଣ୍ଟିକେ ପରିଚାରିକେ।
ଗୋରକ୍ଷକେ ବାଣିଜକେ ତଥା କାରୁକୁଶୀଲବେ॥ 13-189-23 (88933)
ମିତ୍ରଦ୍ରୁହ୍ଯନଧୀଯାନେ ଯଶ୍ଚ ସ୍ଯାଦ୍ବୃଷଲୀପତିଃ।
ଏତେଷୁ ଦୈବଂ ପିତ୍ର୍ଯଂ ବା ନ ଦେଯଂ ସ୍ଯାତ୍କଥଞ୍ଚନ।
ପିଣ୍ଡଦାସ୍ତସ୍ଯ ହୀଯନ୍ତେ ନ ଚ ପ୍ରୀଣାତି ବୈ ପିତୄନ୍॥ 13-189-24 (88934)
ଅତିଥିର୍ଯସ୍ଯ ଭଗ୍ନାଶୋ ଗୃହାତ୍ପ୍ରତିନିବର୍ତତେ।
ପିତରସ୍ତସ୍ଯ ଦେବାଶ୍ଚ ଅଗ୍ନଯଶ୍ଚ ତଥୈବ ହି।
ନିରାଶାଃ ପ୍ରତିଗଚ୍ଛନ୍ତି ଅତିଥେରପ୍ରତିଗ୍ରହାତ୍॥ 13-189-25 (88935)
ସ୍ତ୍ରୀଘ୍ନୈର୍ଗୋଘ୍ନୈଃ କୃତଘ୍ନୈଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମଘ୍ନୈର୍ଗୁରୁତଲ୍ପଗୈଃ।
ତୁଲ୍ଯଦୋଷୋ ଭବତ୍ଯେଭିର୍ଯସ୍ଯାତିଥିତରନର୍ଚିତଃ॥ 13-189-26 (88936)
ଅଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-189-27x (7419)
ପାଦମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ଯୋ ମର୍ତ୍ଯଃ ସ୍ପୃଶେଦ୍ଗାଶ୍ଚ ସୁଦୁର୍ମତିଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବା ମହାଭାଗଂ ଦୀପ୍ଯମାନଂ ତଥାଽନଲମ୍।
ତସ୍ଯ ଦୋଷାନ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତଚ୍ଛୃଣୁଧ୍ବଂ ସମାହିତାଃ॥ 13-189-27 (88937)
ଦିବଂ ସ୍ପୃଶତ୍ଯଶବ୍ଦୋଽସ୍ଯ ତ୍ରସ୍ଯନ୍ତି ପିତରଶ୍ଚ ବୈ।
ବୈମନସ୍ଯଂ ଚ ଦେବାନାଂ କୃତଂ ଭବତି ପୁଷ୍କଲମ୍।
ପାବକଶ୍ଚ ମହାତେଜା ହବ୍ଯଂ ନ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣତି॥ 13-189-28 (88938)
ଆଜନ୍ମନାଂ ଶତଂ ଚୈବ ନରକେ ପଚ୍ଯତେ ତୁ ସଃ।
ନିଷ୍କୃତିଂ ଚ ନ ତସ୍ଯାପି ଅନୁମନ୍ଯନ୍ତି କର୍ହିଚିତ୍॥ 13-189-29 (88939)
ତସ୍ମାଦ୍ଗାବୋ ନ ପାଦେନ ସ୍ପ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯା ବୈ କଦାଚନ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ଚ ମହାତେଜା ଦୀପ୍ଯମାନସ୍ତଥାଽନଲଃ।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେନ ମର୍ତ୍ଯେନ ଆତ୍ମନୋ ହିତମିଚ୍ଛତା॥ 13-189-30 (88940)
ଏତେ ଦୋଷା ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତାସ୍ତ୍ରିଷୁ ଯଃ ପାଦମୁତ୍ସୃଜେତ୍। 13-189-31 (88941)
ବିଶ୍ବାମିତ୍ର ଉବାଚ। 13-189-32x (7420)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ରହସ୍ଯଂ ଧର୍ମସଂହିତମ୍।
ପରମାନ୍ନେନ ଯୋ ଦଦ୍ଯାତ୍ପିତୄଣାମୌପହାରିକମ୍॥ 13-189-32 (88942)
ଗଜଚ୍ଛାଯାଯାଂ ପୂର୍ବସ୍ଯାଂ କୁତପେ ଦକ୍ଷିଣାମୁଖଃ।
ଯଦା ଭାଦ୍ରପଦେ ମାସି ଭବତେ ବହୁଲେ ମଘା॥ 13-189-33 (88943)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ତସ୍ଯ ଦାନସ୍ଯ ଯାଦୃଶୋ ଗୁଣବିସ୍ତରଃ।
କୃତଂ ତେନ ମହଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧଂ ବର୍ଷାଣୀହ ତ୍ରଯୋଦଶ॥ 13-189-34 (88944)
ବହପଲ୍ ସମଙ୍ଗେ ହ୍ଯକୁତୋଭଯେ ଚ
କ୍ଷେମେ ଚ ସଂଖ୍ଯେବ ହି ଭୂଯସୀ ଚ।
ଯଥା ପୁରା ବ୍ରହ୍ମପୁରେ ସବତ୍ସା
ଶତକ୍ରତୋର୍ବଜ୍ରଧରସ୍ଯ ଯଜ୍ଞେ॥ 13-189-35 (88945)
ଭୂଯଶ୍ଚ ଯା ବିଷ୍ଣୁପଦେ ସ୍ଥିତାଯା
ବିଭାବସୋଶ୍ଚାପି ପଥେ ସ୍ଥିତା ଯା।
ଦେବାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ସହ ନାରଦେନ
ପ୍ରକୁର୍ବତେ ସର୍ବସହେତି ନାମ॥ 13-189-36 (88946)
ମନ୍ତ୍ରେଣୈତେନାଭିବନ୍ଦେତ ଯୋ ବୈ
ବିମୁଚ୍ଯତେ ପାପକୃତେନ କର୍ମଣା।
ଲୋକାନବାପ୍ନୋତି ପୁରଂଦରସ୍ଯ
ଗବାଂ ଫଲଂ ଚନ୍ଦ୍ରମସୋ ଦ୍ଯୁତିଂ ଚ॥ 13-189-37 (88947)
ଏବଂ ହି ମନ୍ତ୍ରଂ ତ୍ରିଦଶାଭିଜୁଷ୍ଟଂ
ପଠେତ ଯଃ ପର୍ବସୁ ଗୋଷ୍ଠମଧ୍ଯେ।
ନ ତସ୍ଯି ପାପଂ ନ ଭଯଂ ନ ଶୋକଃ
ସହସ୍ରନେତ୍ରସ୍ଯ ଚ ଯାତି ଲୋକମ୍॥ 13-189-38 (88948)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-189-39x (7421)
ଅଥ ସପ୍ତ ମହାଭାଗ ଋଷଯୋ ଲୋକବିଶ୍ରୁତାଃ।
ବସିଷ୍ଠପ୍ରମୁଖାଃ ସର୍ବେ ବ୍ରହ୍ମଣଂ ପଦ୍ମସମ୍ଭବମ୍। 13-189-39 (88949)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମଭିକ୍ରମ୍ଯ ସର୍ବେ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଃ ସ୍ଥିତାଃ॥
ଉବାଚ ବଚନଂ ତେଷାଂ ବସିଷ୍ଠୋ ବ୍ରହ୍ମବିତ୍ତମଃ। 13-189-40 (88950)
ସର୍ବପ୍ରାଣିହିତଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ ବ୍ରହ୍ମିକ୍ଷତ୍ରେ ବିଶେଷତଃ॥
ଦ୍ରବ୍ଯହୀନାଃ କଥଂ ମର୍ତ୍ଯା ଦରିଦ୍ରାଃ ସାଧୁବର୍ତିନଃ। 13-189-41 (88951)
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତୀହ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଂ କେନ ଚ କର୍ମଣା॥
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତେଷାଂ ବ୍ରହ୍ମା ବଚନମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-189-42 (88952)
ଅହୋ ପ୍ରଶ୍ନୋ ମହାଭାଗ ଗୂଢାର୍ଥଃ ପରମଃ ଶୁଭଃ।
ସୂକ୍ଷ୍ମଃ ଶ୍ରେଯାଂଶ୍ଚ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଭବଦ୍ଭିଃ ସମୁଦାହୃତଃ॥ 13-189-43 (88953)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ସର୍ବମାଖ୍ଯାସ୍ଯେ ନିଖିଲେନ ତପୋଧନାଃ।
ଯଥା ଯଜ୍ଞଫଲଂ ମର୍ତ୍ଯୋ ଲଭତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-189-44 (88954)
ପୌଷମାସସ୍ଯ ଶୁକ୍ଲେ ବୈ ଯଦା ଯୁଜ୍ଯେତ ରୋହିଣୀ।
ତେନ ନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗେନ ଆକାଶଶଯନୋ ଭବେତ୍॥ 13-189-45 (88955)
ଏକବସ୍ତ୍ରଃ ଶୁଚିଃ ସ୍ନାତଃ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଃ ସମାହିତଃ।
ସୋମସ୍ଯ ରଶ୍ମଯଃ ପୀତ୍ବା ମହାଯଜ୍ଞଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-189-46 (88956)
ଏତଦ୍ବଃ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ କଥିତଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ।
ଯନ୍ମାଂ ଭବନ୍ତଃ ପୃଚ୍ଛନ୍ତି ସୂକ୍ଷ୍ମତତ୍ତ୍ବାର୍ଥଦର୍ଶିନଃ]॥ 13-189-47 (88957)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 189 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-189-3 ଚକ୍ରେ ଗୋମଯୋପଲିପ୍ତେ ମଣ୍ଡଲେ ସୁଦର୍ଶନମନ୍ତ୍ରେଣ ପୂଜିତେ॥ 7-189-28 ଅଶବ୍ଦଃ ଅପଶବ୍ଦଃ ନିନ୍ଦାରୂପଃ॥ 7-189-46 ରଶ୍ମଯଃ ରଶ୍ମୀନ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 190
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.190. ଅଧ୍ଯାଯଃ 190
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ସୂର୍ଯଗାର୍ଗ୍ଯାଦିଭିଃ ପୃଥକ୍ପୃଥଗ୍ଧର୍ମରହସ୍ଯକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ବିଭାବସୁରୁବାଚ।
ସଲିଲସ୍ଯାଞ୍ଜଲିଂ ପୂର୍ଣମକ୍ଷତାଶ୍ଚ ଧୃତୋତ୍ତରାଃ।
ସୋମସ୍ଯୋତ୍ତିଷ୍ଠମାନସ୍ଯ ତଜ୍ଜଲଂ ଚାକ୍ଷତାଂଶ୍ଚ ତାନ୍॥ 13-190-1 (88958)
ସ୍ଥିତୋ ହ୍ଯଭିମୁଖୋ ମର୍ତ୍ଯଃ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ବଲିଂ ହରେତ୍।
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯଂ କୃତଂ ତେନ ହୁତାଶ୍ଚାସ୍ଯାଗ୍ନଯସ୍ତ୍ରଯଃ॥ 13-190-2 (88959)
ବନସ୍ପତିଂ ଚ ଯୋ ହନ୍ଯାଦମାବାସ୍ଯାମବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ଅପି ହ୍ଯେକେନ ପତ୍ରେଣ ଲିପ୍ଯତେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯଯା॥ 13-190-3 (88960)
ଦନ୍ତକାଷ୍ଠଂ ତୁ ଯଃ ଖାଦେଦମାବାସ୍ଯାମବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ହିଂସିତଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମା**** ପିତରଶ୍ଚୋଦ୍ବିଜନ୍ତି ଚ॥ 13-190-4 (88961)
ହବ୍ଯଂ ନ ତସ୍ଯ ଦେବାଶ୍ଚ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ପର୍ବସୁ।
କୁପ୍ଯନ୍ତେ ପିତରଶ୍ଚାସ୍ଯ କୁଲେ ବଂଶୋଽସ୍ଯ ହୀଯତେ॥ 13-190-5 (88962)
ଶ୍ରୀରୁବାଚ। 13-190-6x (7422)
ପ୍ରକୀର୍ଣଂ ଭାଜନଂ ଯତ୍ର ଭିନ୍ନଭାଣ୍ଡମଥାସନମ୍।
ଯୋଷିତଶ୍ଚୈବ ହନ୍ଯନ୍ତେ କଶ୍ମଲୋପହତେ ଗୃହେ॥ 13-190-6 (88963)
ଦେବତାଃ ପିତରଶ୍ଚୈବ ଉତ୍ସବେ ପର୍ବଣୀଷୁ ବା।
ନିରାଶାଃ ପ୍ରତିଗଚ୍ଛନ୍ତି କଶ୍ମଲୋପହତାଦ୍ଗୃହାତ୍॥ 13-190-7 (88964)
ଅଙ୍ଗିରା ଉବାଚ। 13-190-8x (7423)
ଯସ୍ତୁ ସଂବତ୍ସରଂ ପୂର୍ଣଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦୀପଂ କରଞ୍ଜକେ।
ସୁବର୍ଚଲାମୂଲହସ୍ତଃ ପ୍ରଜା ତସ୍ଯ ବିବର୍ଧତେ॥ 13-190-8 (88965)
ଗାର୍ଗ୍ଯ ଉବାଚ। 13-190-9x (7424)
ଆତୀଥ୍ଯଂ ସତତଂ କୁର୍ଯାଦ୍ଦୀପଂ ଦଦ୍ଯାତ୍ପ୍ରତିଶ୍ରଯେ।
ବର୍ଜଯାନୋ ଦିବାସ୍ବାପଂ ନ ଚ ମାଂସାନି ଭକ୍ଷଯେତ୍॥ 13-190-9 (88966)
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣଂ ନ ହିଂସ୍ଯାଚ୍ଚ ପୁଷ୍କରାଣି ଚ କୀର୍ତଯେତ୍।
ଏତ ଶ୍ରେଷ୍ଠତମୋ ଧର୍ମଃ ସରହସ୍ଯୋ ମହାଫଲଃ॥ 13-190-10 (88967)
ଅପି କ୍ରତୁଶତୈରିଷ୍ଟ୍ବା କ୍ଷଯଂ ଗଚ୍ଛତି ତଦ୍ଧବିଃ।
ନ ତୁ କ୍ଷୀଯନ୍ତି ତେ ଧର୍ମାଃ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୈଃ ପ୍ରଯୋଜିତାଃ॥ 13-190-11 (88968)
ଇଦଂ ଚ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ସରହସ୍ଯଂ ନିବୋଧତ।
ଶ୍ରାଦ୍ଧକଲ୍ପେ ଚ ଦୈବେ ଚ ତୈର୍ଥିକେ ପର୍ବଣୀଷୁ ଚ॥ 13-190-12 (88969)
ରଜସ୍ବଲା ଚ ଯା ନାରୀ ଶ୍ବିତ୍ରିକାଽପୁତ୍ରିକା ଚ ଯା।
ଏତାଭିଶ୍ଚକ୍ଷୁଷା ଦୃଷ୍ଟଂ ହବିର୍ନାଶ୍ନନ୍ତି ଦେବତାଃ।
ପିତରଶ୍ଚ ନ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ବର୍ଷାଣ୍ଯପି ତ୍ରଯୋଦଶ॥ 13-190-13 (88970)
ଶୁକ୍ଲବାସାଃ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସ୍ବସ୍ତି ବାଚଯେତ୍।
କୀର୍ତଯେଦ୍ଭାରତଂ ଚୈବ ତଥା ସ୍ଯାଦକ୍ଷଯଂ ହବିଃ॥ 13-190-14 (88971)
ଧୌମ୍ଯ ଉବାଚ। 13-190-15x (7425)
ଭିନ୍ନଭାଣ୍ଡଂ ଚ ଖଟ୍ବାଂ ଚ କୁକ୍କୁଟଂ ଶୁନକଂ ତଥା।
ଅପ୍ରଶସ୍ତାନି ସର୍ବାଣି ଯଶ୍ଚ ବୃକ୍ଷୋ ଗୃହେରୁହଃ॥ 13-190-15 (88972)
ଭିନ୍ନଭାଣ୍ଡେ କଲିଂ ପ୍ରାହୁଃ ଖଟ୍ବାଯାଂ ତୁ ଧନକ୍ଷଯଃ।
କୁକ୍କୁଟେ ଶୁନକେ ଚୈବ ହବିର୍ନାଶ୍ନନ୍ତି ଦେବତାଃ।
ବୃକ୍ଷମୂଲେ ଧ୍ରୁବଂ ସତ୍ବଂ ତସ୍ମାଦ୍ବୃକ୍ଷଂ ନ ରୋପଯେତ୍॥ 13-190-16 (88973)
ଜମଦଗ୍ନିରୁବାଚ। 13-190-17x (7426)
ଯୋ ଯଜେଦଶ୍ବମେଧେନ ବାଜପେଯଶତେନ ହ।
ଅବାକ୍ଶିରା ବା ଲମ୍ବେତ ସତ୍ରଂ ବା ସ୍ଫୀତମାହରେତ୍॥ 13-190-17 (88974)
ନ ଯସ୍ଯ ହୃଦଯଂ ଶୁଦ୍ଧଂ ନରକଂ ସ ଧ୍ରୁବଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ତୁଲ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞଶ୍ଚ ସତ୍ଯଂ ଚ ହୃଦଯସ୍ଯ ଚ ଶୁଦ୍ଧତା॥ 13-190-18 (88975)
ଶୁଦ୍ଧେନ ମନସା ଦତ୍ତ୍ବା ସକ୍ତୁପ୍ରସ୍ଥଂ ଦ୍ବିଜାତଯେ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତନ୍ନିଦର୍ଶନମ୍॥] ॥ 13-190-19 (88976)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 190 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-190-8 କରଞ୍ଜସୁବର୍ଚଲେ ବୃକ୍ଷବଲ୍ଲିବିଶେଷୌ॥ 7-190-16 ସତ୍ବଂ ବୃଶ୍ଚିକସର୍ପାଦି। ନ ରୋପଯେତ୍ ଗୃହେ ଇତି ଶେଷଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 191
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.191. ଅଧ୍ଯାଯଃ 191
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବାଯୁନା ଧର୍ମରହସ୍ଯକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ବାଯୁରୁବାଚ।
କିଞ୍ଚିଦ୍ଧର୍ମଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ମାନୁଷାଣାଂ ସୁଖାବହମ୍।
ସରହସ୍ଯାଶ୍ଚ ଯେ ଦୋଷାସ୍ତାଞ୍ଶୃଣୁଧ୍ବଂ ସମାହିତାଃ॥ 13-191-1 (88977)
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯଂ ଚ କର୍ତବ୍ଯଂ ପରମାନ୍ନେନ ଭୋଜନମ୍।
ଦୀପକଶ୍ଚାପି କର୍ତବ୍ଯଃ ପିତୄଣାଂ ସତିଲୋଦକଃ॥ 13-191-2 (88978)
ଏତେନ ବିଧିନା ମର୍ତ୍ଯଃ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଃ ସମାହିତଃ।
ଚତୁରୋ ବାର୍ଷିକାନ୍ମାସାନ୍ଯୋ ଦଦାତି ତିଲୋଦକାମ୍॥ 13-191-3 (88979)
ଭୋଜନଂ ଚ ଯଥାଶକ୍ତ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣେ ବେଦପାରଗେ।
ପଶୁବନ୍ଧଶତସ୍ଯେହ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପୁଷ୍କଲମ୍॥ 13-191-4 (88980)
ଇଦଂ ଚୈବାପରଂ ଗୁହ୍ଯମପ୍ରଶସ୍ତଂ ନିବୋଧତ।
ଅଗ୍ନେସ୍ତୁ ବୃଷଲୋ ନେତା ହବିର୍ମୂଢାଶ୍ଚ ଯୋଷିତଃ॥ 13-191-5 (88981)
ମନ୍ଯତେ ଧର୍ମ ଏବେତି ଚ ଚାଧର୍ମେଣି ଲିପ୍ଯତେ।
ଅଗ୍ନଯସ୍ତସ୍ଯ କୁପ୍ଯନ୍ତି ଶୂଦ୍ରଯୋନିଂ ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-191-6 (88982)
ପିତରଶ୍ଚ ନ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ସହଦେବୈର୍ବିଶେଷତଃ।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ତୁ ଯତ୍ତତ୍ର ବ୍ରୁବତସ୍ତନ୍ନିବୋଧ ମେ।
ଯତ୍କୃତ୍ବା ତୁ ନରଃ ସମ୍ଯକ୍ସୁଖୀ ଭବତି ବିଜ୍ବରଃ॥ 13-191-7 (88983)
ଗବାଂ ମୂତ୍ରପୁରୀଷେଣି ପଯସା ଚ ଘୃତେନ ଚ।
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯଂ ତ୍ର୍ଯହଂ କୁର୍ଯାନ୍ନିରାହାରଃ ସମାହିତଃ॥ 13-191-8 (88984)
ତତଃ ସଂବତ୍ସରେ ପୂର୍ଣେ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ଦେବତାଃ।
ହୃଷ୍ଯନ୍ତି ପିତରଶ୍ଚାସ୍ଯ ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଲ ଉପସ୍ଥିତେ॥ 13-191-9 (88985)
ଏଷ ହ୍ଯଧର୍ମୋ ଧର୍ମଶ୍ଚ ସରହସ୍ଯଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ସ୍ବର୍ଗକାମାନାଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗସୁଖାବହ॥] ॥ 13-191-10 (88986)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 191 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-191-5 ନେତା ଦେଶାନ୍ତରପ୍ରାପକୋ ଯଦି ଶୂଦ୍ରଃ ସ୍ଯାତ୍ ତର୍ହି ତସ୍ଯ ଦୋଷଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 192
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.192. ଅଧ୍ଯାଯଃ 192
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଲୋମଶେନ ଧର୍ମରହସ୍ଯକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ଲୋମଶ ଉବାଚ।
ପରଦାରେଷୁ ଯେ ସକ୍ତା ଅକୃତ୍ବା ଦାରସଙ୍ଗ୍ରହମ୍।
ନିରାଶାଃ ପିତରସ୍ତେଷାଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଲେ ଭବନ୍ତି ବୈ॥ 13-192-1 (88987)
ପରଦାରରତିର୍ଯଶ୍ଚ ଯଶ୍ଚ ବନ୍ଧ୍ଯାମୁପାସତେ।
ବ୍ରହ୍ମସ୍ବଂ ହରତେ ଯଶ୍ଚ ସମଦୋଷା ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-192-2 (88988)
ଅସମ୍ଭାଷ୍ଯା ଭବନ୍ତ୍ଯେତେ ପିତୄଣାଂ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ଦେବତାଃ ପିତରଶ୍ଚୈଷାଂ ନାଭିନନ୍ଦନ୍ତି ତଦ୍ଧବିଃ॥ 13-192-3 (88989)
ତସ୍ମାତ୍ପରସ୍ଯ ବୈ ଦାରାଂସ୍ତ୍ଯଜେଦ୍ବନ୍ଧ୍ଯାଂ ଚ ଯୋଷିତମ୍।
ବ୍ରହ୍ମସ୍ବଂ ହି ନ ହର୍ତବ୍ଯମାତ୍ମନୋ ହିତମିଚ୍ଛତା॥ 13-192-4 (88990)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଚାପରଂ ଗୁହ୍ଯଂ ରହସ୍ଯଂ ଧର୍ମସଂହିତମ୍।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେନ କର୍ତବ୍ଯଂ ଗୁରୁଣାଂ ବଚନଂ ସଦା॥ 13-192-5 (88991)
ଦ୍ବାଦଶ୍ଯାଂ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ଚ ମାସିମାସି ଘୃତାକ୍ଷତମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛେତ ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଂ ନିବୋଧତ॥ 13-192-6 (88992)
ସୋମଶ୍ଚ ବର୍ଧତେ ତେନ ସମୁଦ୍ରଶ୍ଚ ମହୋଦଧିଃ।
ଅଶ୍ବମେଧଚତୁର୍ଭାଗଂ ଫଲଂ ସୃଜତି ବାସବଃ॥ 13-192-7 (88993)
ଦାନେନୈତେନ ତେଜସ୍ବୀ ବୀର୍ଯବାଂଶ୍ଚ ଭବେନ୍ନରଃ।
ପ୍ରୀତଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ସୋମ ଇଷ୍ଟାନ୍କାମାନ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛତି॥ 13-192-8 (88994)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଚାପରୋ ଧର୍ମଃ ସରହସ୍ଯୋ ମହାଫଲଃ।
ଇଦଂ କଲିଯୁଗଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ସୁଖାବହଃ॥ 13-192-9 (88995)
କଲ୍ଯମୁତ୍ଥାଯ ଯୋ ମର୍ତ୍ଯଃ ସ୍ନାତଃ ଶୁକ୍ଲେନ ବାସସା।
ତିଲପାତ୍ରଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛେତ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଃ ସମାହିତଃ॥ 13-192-10 (88996)
ତିଲୋଦକଂ ଚ ଯୋ ଦଦ୍ଯାତ୍ପିତୄଣାଂ ମଧୁନା ସହ।
ଦୀପକଂ କୃସଂର ଚୈବ ଶ୍ରୂଯତାଂ ତସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲମ୍॥ 13-192-11 (88997)
ତିଲପାତ୍ରେ ଫଲଂ ପ୍ରାହ ଭଗବାନ୍ପାକଶାଂସନଃ।
ଗୋପ୍ରଦାନଂ ଚ ଯଃ କୁର୍ଯାଦ୍ଭୂମିଦାନଂ ଚ ଶାଶ୍ବତମ୍॥ 13-192-12 (88998)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମଂ ଚ ଯୋ ଯଜ୍ଞଂ ଯଜେତ ବହୁଦକ୍ଷିଣମ୍।
ତିଲପାତ୍ରଂ ସହୈତେନ ସମଂ ମନ୍ଯନ୍ତି ଦେବତାଃ॥ 13-192-13 (88999)
ତିଲୋଦକଂ ସଦା ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ମନ୍ଯନ୍ତେ ପିତରୋଽକ୍ଷଯମ୍।
ଦୀପେ ଚ କୃସରେ ଚୈବ ତୁଷ୍ଯନ୍ତେଽସ୍ଯ ପିତାମହାଃ॥ 13-192-14 (89000)
ସ୍ବର୍ଗେ ଚ ପିତୃଲୋକେ ଚ ପିତୃଦେବାଭିପୂଜିତମ୍।
ଏବମେତନ୍ମଯୋଦ୍ଦିଷ୍ଟପିଦୃଷ୍ଟଂ ପୁରାତନମ୍॥] ॥ 13-192-15 (89001)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 192 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-192-7 ମହାନ୍ତ୍ଯୁଦକାନି ଧୀଯନ୍ତେଽସ୍ମିନ୍ନିତି। ଯଦ୍ବା ମହାନାମୁତ୍ସବାନାମୁଦଧିରିବ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 193
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.193. ଅଧ୍ଯାଯଃ 193
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯରୁନ୍ଧତୀଚିତ୍ରଗୁପ୍ତୋଦିତଧର୍ମରହସ୍ଯକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତତସ୍ତ୍ବୃଷିଗଣାଃ ସର୍ବେ ପିତରଶ୍ଚ ସଦେବତାଃ।
ଅରୁନ୍ଧତୀଂ ତପୋବୃଦ୍ଧାମପୃଚ୍ଛନ୍ତ ସମାହିତାଃ॥ 13-193-1 (89002)
ସମାନଶୀଲାଂ ବୀର୍ଯେଣ ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ତ୍ବତ୍ତୋ ଧର୍ମରହସ୍ଯାନି ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମହେ ବଯମ୍।
ଯତ୍ତେ ଗୁହ୍ଯତମଂ ଭଦ୍ରେ ତତ୍ପ୍ରଭାଷିତୁମର୍ହସି॥ 13-193-2 (89003)
ଅରୁନ୍ଧତ୍ଯୁବାଚ। 13-193-3x (7427)
ତପୋବୃଦ୍ଧିର୍ମଯା ପ୍ରାପ୍ତା ଭବତାଂ ସ୍ମରଣେନ ବୈ।
ଭବତାଂ ଚ ପ୍ରସାଦେନ ଧର୍ମାନ୍ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶାଶ୍ବତାନ୍॥ 13-193-3 (89004)
ସଗୁହ୍ଯାନ୍ସରହସ୍ଯାଂଶ୍ଚ ତାଞ୍ଶୃଣୁଦ୍ବମଶେଷତଃ।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେ ପ୍ରଯୋକ୍ତବ୍ଯା ଯସ୍ଯ ଶୁଦ୍ଧଂ ତଥା ମନଃ॥ 13-193-4 (89005)
ଅଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୋ ମାନୀ ଚ ବ୍ରହ୍ମହା ଗୁରୁତଲ୍ପଗ।
ଅସମ୍ଭାଷ୍ଯା ହି ଚତ୍ବାରୋ ନୈଷାଂ ଧର୍ମଂ ପ୍ରକାଶଯେତ୍॥ 13-193-5 (89006)
ଅହନ୍ଯହନି ଯୋ ଦଦ୍ଯାତ୍କପିଲାଂ ଦ୍ବାଦଶୀଃ ସମାଃ।
ମାସିମାସି ଚ ସତ୍ରେଣ ଯୋ ଯଜେତ ସଦା ନରଃ॥ 13-193-6 (89007)
ଗବାଂ ଶତସହସ୍ରଂ ଚ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଜ୍ଜ୍ଯେଷ୍ଠପୁଷ୍କରେ।
ନ ତଦ୍ଧର୍ମଫଲଂ ତୁଲ୍ଯମତିଥିର୍ଯସ୍ଯ ତୁଷ୍ଯତି॥ 13-193-7 (89008)
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଚାପରୋ ଧର୍ମୋ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ସୁଖାବହଃ।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେନ କର୍ତବ୍ଯଃ ସରହସ୍ଯୋ ମହାଫଲଃ॥ 13-193-8 (89009)
କଲ୍ଯମୁତ୍ଥାଯ ଗୋମଧ୍ଯେ ଗୃହ୍ଯ ଦର୍ଭାନ୍ସହୋଦକାନ୍।
ନିଷିଞ୍ଚେତ ଗବାଂ ଶୃଙ୍ଗେ ମସ୍ତକେନ ଚ ତଜ୍ଜଲମ୍।
ପ୍ରତୀଚ୍ଛେତ ନିରାହାରସ୍ତସ୍ଯି ଧର୍ମଫଲଂ ଶୃଣୁ॥ 13-193-9 (89010)
ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ଯାନି ତୀର୍ଥାନି ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କାନିଚିତ୍।
ସିଦ୍ଧଚାରଣଜୁଷ୍ଟାନି ସେବିତାନି ମହର୍ଷିଭିଃ।
ଅଭିଷେକଃ ସମସ୍ତେଷାଂ ଗବାଂ ଶୃଙ୍ଗୋଦକସ୍ଯ ଚ॥ 13-193-10 (89011)
ସାଧୁସାଧ୍ବିତି ଚୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ଦୈବତୈଃ ପିତୃଭିସ୍ତଥା।
ଭୂତୈଶ୍ଚୈବ ସୁସଂହୃଷ୍ଟୈଃ ପୂଜିତା ସାଽପ୍ଯରୁନ୍ଧତୀ॥ 13-193-11 (89012)
ପିତାମହ ଉବାଚ। 13-193-12x (7428)
ଅହୋ ଧର୍ମୋ ମହାଭାଗେ ସରହସ୍ଯ ଉଦାହୃତଃ।
ବରଂ ଦଦାମି ତେ ଧନ୍ଯେ ତପସ୍ତେ ବର୍ଦତାଂ ସଦା॥ 13-193-12 (89013)
ଯମ ଉବାଚ। 13-193-13x (7429)
ରମଣୀଯା କଥା ଦିବ୍ଯା ଯୁଷ୍ମତ୍ତୋ ଯା ମଯା ଶ୍ରୁତା।
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତସ୍ଯ ଭାଷିତଂ ମମ ଚ ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-193-13 (89014)
ରହସ୍ଯଂ ଧର୍ମସଂଯୁକ୍ତଂ ଶକ୍ଯଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ମହର୍ଷିଭିଃ।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନେନ ମର୍ତ୍ଯେନ ଆତ୍ମନୋ ହିତମିଚ୍ଛାତା॥ 13-193-14 (89015)
ନ ହି ପୁଣ୍ଯଂ ତଥା ପାପଂ କୃତଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ବିନଶ୍ଯତି।
ପର୍ବକାଲେ ଚ ଯତ୍କିଂଚିଦାଦିତ୍ଯଂ ଚାଧିତିଷ୍ଠତି॥ 13-193-15 (89016)
ପ୍ରେତଲୋକଂ ଗତେ ମର୍ତ୍ଯେ ତତ୍ତତ୍ସର୍ବଂ ବିଭାବସୁଃ।
ପ୍ରତିଜାନାତି ପୁଣ୍ଯାତ୍ମା ତଚ୍ଚି ତତ୍ରୋପଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-193-16 (89017)
କିଞ୍ଚିଦ୍ଧର୍ମ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତମତଂ ଶୁଭମ୍।
ପାନୀଯଂ ଚୈବ ଦୀପଂ ଚ ଦାତବ୍ଯଂ ସତତଂ ତଥା॥ 13-193-17 (89018)
ଉପାନହୌ ଚ ଚ୍ଛତ୍ରଂ ଚ କପିଲା ଚ ଯଥାତଥମ୍।
ପୁଷ୍କରେ କପିଲା ଦେଯା ବ୍ରାହ୍ମଣେ ବେଦପାରଗେ॥ 13-193-18 (89019)
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ଚ ଯତ୍ନେନ ସର୍ବଶଃ ପ୍ରତିପାଲଯେତ୍।
ଅଯଂ ଚୈବାପରୋ ଧର୍ମଶ୍ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତେନ ଭାଷିତଃ॥ 13-193-19 (89020)
ଫଲମସ୍ଯ ପୃଥକ୍ତ୍ବେନ ଶ୍ରୋତୁମର୍ହନ୍ତି ସତ୍ତମାଃ।
ପ୍ରଲଯଂ ସର୍ବଭୂତୈସ୍ତୁ ଗନ୍ତବ୍ଯଂ କାଲପର୍ଯଯାତ୍॥ 13-193-20 (89021)
ତତ୍ର ଦୁର୍ଗମନୁପ୍ରାପ୍ତାଃ କ୍ଷୁତ୍ତୃଷ୍ଣାପରିପୀଡିତାଃ।
ଦହ୍ଯମାନା ବିପଚ୍ଯନ୍ତେ ନ ତତ୍ରାସ୍ତି ପଲାଯନମ୍॥ 13-193-21 (89022)
ଅନ୍ଧକାରଂ ତମୋ ଘୋରଂ ପ୍ରବିଶନ୍ତ୍ଯଲ୍ପବୁଦ୍ଧଯଃ।
ତତ୍ର ଧର୍ମଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯେନ ଦୁର୍ଗାଣି ସନ୍ତରେତ୍॥ 13-193-22 (89023)
ଅଲ୍ପବ୍ଯଯଂ ମହାର୍ଥଂ ଚ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚୈବ ସୁଖୋଦଯମ୍।
ପାନୀଯସ୍ଯ ଗୁଣା ଦିବ୍ଯାଃ ପ୍ରେତଲୋକେ ବିଶେଷତଃ॥ 13-193-23 (89024)
ତତ୍ର ପୁଣ୍ଯୋଦକା ନାମ ନଦୀ ତେଷାଂ ବିଧୀଯତେ।
ଅକ୍ଷଯଂ ସଲିଲଂ ତତ୍ର ଶୀତଲଂ ହ୍ଯମୃତୋପମମ୍॥ 13-193-24 (89025)
ସ ତତ୍ର ତୋଯଂ ପିବତି ପୀନୀଯଂ ଯଃ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ପ୍ରଦୀପସ୍ଯ ପ୍ରଦାନେନ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଗୁଣବିସ୍ତରଃ॥ 13-193-25 (89026)
ତମୋନ୍ଧକାରଂ ନିଯତଂ ଦୀପଦୋ ନ ପ୍ରପଶ୍ଯତି।
ପ୍ରଭାଂ ଚାସ୍ଯ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ସୋମଭାସ୍କରପାବକାଃ।
ଦେବତାଶ୍ଚାନୁମନ୍ଯନ୍ତେ ବିମଲାଃ ସର୍ବତୋ ଦିଶଃ॥ 13-193-26 (89027)
ଦ୍ଯୋତତେଂ ଚ ଯଥାଽଽଦିତ୍ଯଃ ପ୍ରେତଲୋକଗତୋ ନରଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦୀପଃ ପ୍ରଦାତବ୍ଯଃ ପାନୀଯଂ ଚ ବିଶେଷତଃ॥ 13-193-27 (89028)
କପିଲାଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣେ ବେଦପାରଗେ।
ପୁଷ୍କରେ ଚ ବିଶେଷେଣ ଶ୍ରୂଯତାଂ ତସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲମ୍॥ 13-193-28 (89029)
ଗୋଶତଂ ସବୃଷଂ ତେନ ଦତ୍ତଂ ଭବତି ଶାଶ୍ବତମ୍।
ପାପଂ କର୍ମ ଚ ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାସମଂ ଭବେତ୍।
ଶୋଧଯେତ୍କପିଲା ହ୍ଯେକା ପ୍ରଦତ୍ତଂ ଗୋଶତଂ ଯଥା॥ 13-193-29 (89030)
ତସ୍ମାତ୍ତୁ କପିଲା ଦେଯା କୌମୁଦ୍ଯାଂ ଜ୍ଯେଷ୍ଠପୁଷ୍କରେ।
ନ ତେଷାଂ ବିଷମଂ କିଞ୍ଚିନ୍ନ ଦୁଃଖଂ ନ ଚ କଣ୍ଟକାଃ॥ 13-193-30 (89031)
ଉପାନହୌ ଚ ଯୋ ଦଦ୍ଯାତ୍ପାତ୍ରଭୂତେ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମେ।
ଛତ୍ରଦାନେ ସୁଖାଂ ଛାଯାଂ ଲଭତେ ପରଲୋକଗଃ॥ 13-193-31 (89032)
ନ ହି ଦତ୍ତସ୍ଯ ଦାନସ୍ଯ ନାଶୋଽସ୍ତୀହ କଦାଚନ।
ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତମତଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ହୃଷ୍ଟରୋମା ବିଭାବସୁଃ॥ 13-193-32 (89033)
ଉବାଚ ଦେବତାଃ ସର୍ବାଃ ପିତୄଂଶ୍ଚୈବ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ଶ୍ରୁତଂ ହି ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତସ୍ଯ ଧର୍ମଗୁହ୍ଯଂ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-193-33 (89034)
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଶ୍ଚ ଯେ ମର୍ତ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ମହାତ୍ମସୁ।
ଦାନମେତତ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ନ ତେଷାଂ ବିଦ୍ଯତେ ଭଯମ୍॥ 13-193-34 (89035)
ଧର୍ମଦୋଷାସ୍ତ୍ବିମେ ପଞ୍ଚ ଯେଷାଂ ନାସ୍ତୀହ ନିଷ୍କୃତିଃ।
ଅସଂଭାଷ୍ଯା ଅନାଚାରା ବର୍ଜନୀଯା ନରାଧମାଃ॥ 13-193-35 (89036)
ବ୍ରହ୍ମହା ଚୈବ ଗୋଘ୍ନଶ୍ଚ ପରଦାରରତଶ୍ଚ ଯଃ।
ଅଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଶ୍ଚ ନରଃ ସ୍ତ୍ରିଯଂ ଯଶ୍ଚୋପଜୀବତି॥ 13-193-36 (89037)
ପ୍ରେତଲୋକଗତା ହ୍ଯେତେ ନରକେ ପାପକର୍ମିଣଃ।
ପଚ୍ଯନ୍ତେ ବୈ ଯଥା ମୀନାଃ ପୂଯଶୋଣିତଭୋଜନାଃ॥ 13-193-37 (89038)
ଅସମ୍ଭାଷ୍ଯାଃ ପିତୄଣାଂ ଚ ଦେବାନାଂ ଚୈବ ପଞ୍ଚ ତେ।
ସ୍ନାତକାନାଂ ଚ ବିପ୍ରାଣାଂ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ତପୋଧନାଃ॥ ॥ 13-193-38 (89039)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 193 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-193-4 ପ୍ରଯୋକ୍ତବ୍ଯା ଧର୍ମା ବାଚ୍ଯାଃ॥ 7-193-16 ପ୍ରତୀଜାନାତ୍ଯର୍ପଯତି। ଉପଯୁଜ୍ଯତେ ପୁଣ୍ଯପାପକର୍ତା॥ 7-193-20 ପ୍ରକୃଷ୍ଟୋ ଲଯୋଽଦର୍ଶନଂ ଯସ୍ମାତ୍ତତ୍ପ୍ରଲଯଂ ମରଣମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 194
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.194. ଅଧ୍ଯାଯଃ 194
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପ୍ରମଥୈର୍ଋଷିଗଣାନ୍ପ୍ରତି ପ୍ରଜାନାଂ ସ୍ବହିଂସାତଦଭାବକାରଣାଭିଧାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତତଃ ସର୍ବେ ମହାଭାଗା ଦେବାଶ୍ଚ ପିତରଶ୍ଚ ହ।
ଋଷଯଶ୍ଚ ମହାଭାଗାଃ ପ୍ରମଥାନ୍ବାକ୍ଯମବ୍ରୁବନ୍॥ 13-194-1 (89040)
ଭବନ୍ତୋ ବୈ ମହାଭାଗା ଅପରୋକ୍ଷନିଶାଚରାଃ।
ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟାନଶୁଚୀନ୍କ୍ଷୁଦ୍ରାନ୍କଥଂ ହିସଥ ମାନବାନ୍॥ 13-194-2 (89041)
କେ ଚ ସ୍ମୃତାଃ ପ୍ରତୀଘାତା ଯେନ ମର୍ତ୍ଯାନ୍ନ ହିଂସଥ।
ରକ୍ଷୋଘ୍ନାନି ଚ କାନି ସ୍ଯୁର୍ଯୈର୍ଗୃହେଷୁ ପ୍ରଣଶ୍ଯଥ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ ଯୁଷ୍ମାକଂ ସର୍ବମେତନ୍ନିଶାଚରାଃ॥ 13-194-3 (89042)
ପ୍ରମଥା ଊଚୁଃ। 13-194-4x (7430)
ମୈଥୁନେନ ସଦୋଚ୍ଛିଷ୍ଟାଃ କୃତେ ଚୈବାଧରୋତ୍ତରେ।
ମୋହାନ୍ମାଂସାନି ଖାଦେତ ବୃକ୍ଷମୂଲେ ଚ ଯଃ ସ୍ବପେତ୍॥ 13-194-4 (89043)
ଆମିଷଂ ଶୀର୍ଷତୋ ଯସ୍ଯ ପାଦତୋ ଯଶ୍ଚ ସଂବିଶେତ୍।
ତତ ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟକାଃ ସର୍ବେ ବହୁଚ୍ଛିଦ୍ରାଶ୍ଚ ମାନବାଃ॥ 13-194-5 (89044)
ଉଦକେ ଚାପ୍ଯମେଧ୍ଯାନି ଶ୍ଲେଷ୍ମାଣଂ ଚ ପ୍ରମୁଞ୍ଚତି।
ଏତେ ଭକ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚ ବଧ୍ଯାଶ୍ଚ ମାନୁଷା ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-194-6 (89045)
ଏବଂ ଶୀଲସମାଚାରାନ୍ଧର୍ଷଯାମୋ ହି ମାନବାନ୍।
ଶ୍ରୂଯତାଂ ଚ ପ୍ରତୀଘାତାନ୍ଯୈର୍ନ ଶକ୍ନୁମ ହିଂସିତୁମ୍। 13-194-7 (89046)
ଗୋରୋଚନାସମାଲମ୍ଭୋ ବଚାହସ୍ତଶ୍ଚ ଯୋ ଭବେତ୍।
ଘୃତାକ୍ଷତଂ ଚ ଯୋ ଦଦ୍ଯାନ୍ମସ୍ତକେ ତତ୍ପରାଯଣଃ॥ 13-194-8 (89047)
ଯେ ଚ ମାଂସଂ ନ ଖାଦନ୍ତି ତାନ୍ନ ଶକ୍ନୁମ ହିଂସିତୁମ୍।
ଯସ୍ଯ ଚାଗ୍ନିର୍ଗୃହେ ନିତ୍ଯଂ ଦିବାରାତ୍ରୌ ଚ ଦୀପ୍ଯତେ॥ 13-194-9 (89048)
ତରକ୍ଷୋଶ୍ଚର୍ମଦଂଷ୍ଟ୍ରାଶ୍ଚ ତଥୈବ ଗିରିକଚ୍ଛପଃ।
ଆଜ୍ଯଧୂମୋ ବିଡାଲଶ୍ଚ ଚ୍ଛାଗଃ କୃଷ୍ଣୋଽତ ପିଙ୍ଗଲଃ॥ 13-194-10 (89049)
ଯେଷାମେତାନି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଗୃହେଷୁ ଗୃହମେଧିନାମ୍।
ତାନ୍ଯଧୃଷ୍ଯାଣ୍ଯଗାରାଣି ପିଶିତାଶୈଃ ସୁଦାରୁଣୈଃ॥ 13-194-11 (89050)
ଲୋକାନସ୍ମଦ୍ବିଧା ଯେ ଚ ବିଚରନ୍ତି ଯଥାସୁଖମ୍।
ତସ୍ମାଦେତାନି ଗେହେଷୁ ରକ୍ଷୋଘ୍ନାନି ବିଶାମ୍ପତେ।
ଏତଦ୍ବଃ କଥିତଂ ସର୍ବଂ ଯତ୍ର ବଃ ସଂଶଯୋ ମହାନ୍॥] ॥ 13-194-12 (89051)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 194 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-194-4 ଅଧରୋତ୍ତରେ ଅଧର ଉତ୍ତରଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଯତ୍ର ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ଯାବମାନେ କୃତେ ସତି॥ 7-194-5 ଆମିଷଂ ମାଂସଂ ଶିରସି ଦଧାନଃ। ପାଦତଃ ଶଯ୍ଯାଯାଂ ପାଦସ୍ଥାନେ ଶିରଃ କୃତ୍ବା ଯଃ ସଂବିଶେତ୍॥ 7-194-10 ତରକ୍ଷୋର୍ବ୍ଯାଘ୍ରସ୍ଯ। ଗିରିକଚ୍ଛପଃକ ପର୍ବତଦରୀଶାଯୀ ସ୍ଥଲକୂର୍ମଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 195
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.195. ଅଧ୍ଯାଯଃ 195
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ରେଣୁକନାମକେନ କରେଣୁନା ଦେବାଦୀନ୍ପ୍ରତି ଦିଗ୍ଗଜଗଦିତଧର୍ମନିବେଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତତଃ ପଦ୍ମପ୍ରତୀକାଶଃ ପଦ୍ମୋଦ୍ଭୂତଃ ପିତାମହଃ।
ଉବାଚ ବଚନଂ ଦେବାନ୍ବାସବଂ ଚ ଶଚୀପତିମ୍॥ 13-195-1 (89052)
ଅଯଂ ମହାବଲୋ ନାଗୋ ରସାତଲଚରୋ ବଲୀ।
ତେଜସ୍ବୀ ରେଣୁକୋ ନାମ ମହାସତ୍ବପରାକ୍ରମଃ॥ 13-195-2 (89053)
ଅତିତେଜସ୍ବିନଃ ସର୍ବେ ମହାବୀର୍ଯା ମହାଗଜାଃ।
ଧାରଯନ୍ତି ମହୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ସଶୈଲବନକାନନାମ୍॥ 13-195-3 (89054)
ଭବଦ୍ଭିଃ ସମନୁଜ୍ଞାତୋ ରେଣୁକସ୍ତାନ୍ମହାଗଜାନ୍।
ଧର୍ମଗୁହ୍ଯାନି ସର୍ବାଣି ଗତ୍ବା ପୃଚ୍ଛତୁ ତତ୍ର ବୈ॥ 13-195-4 (89055)
ପିତାମହବଚଃକ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତେ ଦେବା ରେଣୁକଂ ତଦା।
ପ୍ରେଷଯାମାସୁରବ୍ଯଗ୍ରା ଯତ୍ର ତେ ଧରଣୀଧରାଃ॥ 13-195-5 (89056)
ରେଣୁକ ଉବାଚ। 13-195-6x (7431)
ଅନୁଜ୍ଞାତୋଽସ୍ମି ଦେବୈଶ୍ଚ ପିତୃଭିସ୍ଚକ ମହାବଲାଃ।
ଧର୍ମଗୁହ୍ଯାନି ଯୁଷ୍ମାକଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ।
କଥଯଧ୍ବଂ ମହାଭାଗା ଯଦ୍ବସ୍ତତ୍ତ୍ବଂ ମନୀଷିତମ୍॥ 13-195-6 (89057)
ଦିଗ୍ଗଜା ଊଚୁଃ। 13-195-7x (7432)
କାର୍ତିକେ ମାସି ଚାଶ୍ଲେଷା ବହୁଲସ୍ଯାଷ୍ଟମୀ ଶିବା।
ତେନ ନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗେନ ଯୋ ଦଦାତି ଗୁଡୌଦନମ୍।
ଇମଂ ମନ୍ତ୍ରଂ ଜପଚ୍ଛ୍ରାଦ୍ଧେ ଯତାହାରୋ ହ୍ଯକୋପନଃ॥ 13-195-7 (89058)
ବଲଦେବପ୍ରଭୃତଯୋ ଯେ ନାଗା ବଲବତ୍ତରାଃ।
ଅନନ୍ତା ହ୍ଯକ୍ଷଯା ନିତ୍ଯଂ ଭୋଗିନଃ ସୁମହାବଲାଃ॥ 13-195-8 (89059)
ତେଷାଂ କୁଲୋଦ୍ଭବା ଯେ ଚ ମହାଭୂତା ଭୁଜଙ୍ଗମାଃ।
ତେ ମେ ବଲିଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତୁ ବଲତେଜୋଭିବୃଦ୍ଧଯେ॥ 13-195-9 (89060)
ଯଦା ନାରାଯଣଃ ଶ୍ରୀମାନୁଜ୍ଜହାର ବସୁନ୍ଧରାମ୍।
ତଦ୍ବଲଂ ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ଧରାମୁଦ୍ଧରତସ୍ତଥା॥ 13-195-10 (89061)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ବଲିଂ ତତ୍ର ବଲ୍ମୀକେ ତୁ ନିବେଦଯେତ୍॥ 13-195-11 (89062)
ଗଜେନ୍ଦ୍ରକୁସୁମାକୀର୍ଣଂ ନୀଲବସ୍ତ୍ରାନୁଲେପନମ୍।
ନିର୍ବପେତ୍ତଂ ତୁ ବଲ୍ମୀକେ ଅସ୍ତଂ ଯାତେ ଦିବାକରେ॥ 13-195-12 (89063)
ଏବଂ ତୁଷ୍ଟାସ୍ତତଃ ସର୍ବେ ଅଧସ୍ତାଦ୍ଭାରପୀଡିତାଃ।
ଶ୍ରମଂ ତଂ ନାବବୁଧ୍ଯାମୋ ଧାରଯନ୍ତୋ ବସୁନ୍ଧରାମ୍॥ 13-195-13 (89064)
ଏବଂ ମନ୍ଯାମହେ ସର୍ବେ ଭାରାର୍ତା ନିରପେକ୍ଷିଣଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବୈଶ୍ଯଃ ଶୂଦ୍ରୋ ବା ଯଦ୍ଯୁପୋଷିତଃ॥ 13-195-14 (89065)
ଏବଂ ସଂବତ୍ସରଂ କୃତ୍ବା ଦାନଂ ବହୁଫଲଂ ଲଭେତ୍।
ବଲ୍ମୀକେ ବଲିମାଦାଯ ତନ୍ନୋ ବହୁଫଲଂ ମତମ୍॥ 13-195-15 (89066)
ଯେ ଚ ନାଗା ମହାବୀର୍ଯାସ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କୃତ୍ସ୍ନଶଃ।
କୃତାତିଥ୍ଯା ଭବେଯୁସ୍ତେ ଶତଂ ବର୍ଷାଣି ତତ୍ତ୍ବତଃ॥ 13-195-16 (89067)
ଦିଗ୍ଗଜାନାଂ ଚ ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ଦେବତାଃ ପିତରସ୍ତଥା।
ଋଷଯଶ୍ଚ ମହାଭାଗାଃ ପୂଜଯନ୍ତି ସ୍ମ ରେଣୁକମ୍॥] ॥ 13-195-17 (89068)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 195 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-195-2 ନାଗୋ ଗଜଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 196
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.196. ଅଧ୍ଯାଯଃ 196
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ଦେବାଦୀନ୍ପ୍ରତି ଗୋପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ସାରମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ଯୁଷ୍ମାଭିଃ ସାଧୁଧର୍ମ ଉଦାହୃତଃ।
ଧର୍ମଗୁହ୍ଯମିଦଂ ମତ୍ତଃ ଶୃଣୁଧ୍ବଂ ସର୍ବ ଏବ ହ॥ 13-196-1 (89069)
ଯେଷାଂ ଧର୍ମାଶ୍ରିତା ବୁଦ୍ଧିଃକ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଶ୍ଚ ଯେ ନରାଃ।
ତେଷାଂ ସ୍ଯାଦୁପଦେଷ୍ଟବ୍ଯଃ ସରହସ୍ଯୋ ମହାଫଲଃ॥ 13-196-2 (89070)
ନିରୁଦ୍ବିଗ୍ନସ୍ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାନ୍ମାସମେକଂ ଗବାହ୍ନିକମ୍।
ଏକଭକ୍ତଂ ତଥାଽଶ୍ନୀଯାଚ୍ଛ୍ରୂଯତାଂ ତସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲମ୍॥ 13-196-3 (89071)
ଇମା ଗାବୋ ମହାଭାଗାଃ ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ସ୍ମୃତାଃ।
ତ୍ରୀନ୍ଲୋକାନ୍ଧାନଯନ୍ତି ସ୍ମ ସଦେବାସୁରମାନୁପାନ୍॥ 13-196-4 (89072)
ତାସୁ ଚୈବ ମହାପୁଣ୍ଯଂ ଶୁଶ୍ରୂଷା ଚ ମହାଫଲମ୍।
ଅହନ୍ଯହନି ଧର୍ମେଣ ଯୁଜ୍ଯତେ ବୈ ଗବାହ୍ନିକଃ॥ 13-196-5 (89073)
ମଯା ହ୍ଯେତା ହ୍ଯନୁଜ୍ଞାତାଃ ପୂର୍ବମାସନ୍କୃତେ ଯୁଗେ।
ତତୋଽହମନୁନୀତୋ ବୈ ବ୍ରହ୍ମଣା ପଦ୍ମଯୋନିନା॥ 13-196-6 (89074)
ତସ୍ମାଦ୍ବ୍ରଜସ୍ଥାନଗତସ୍ତିଷ୍ଠତ୍ଯୁପରି ମେ ବୃଷଃ।
ରମେଽହଂ ସହ ଗୋଭିଶ୍ଚ ତସ୍ମାତ୍ପୂଜ୍ଯାଃ ସଦୈବ ତାଃ॥ 13-196-7 (89075)
ମହାପ୍ରଭାବା ବରଦା ବରଂ ଦଦ୍ଯୁରୁପାସିତାଃ।
ତା ଗାବୋଽସ୍ଯାନୁମନ୍ଯନ୍ତେ ସର୍ବକର୍ମସୁ ଯୁତ୍ଫଲମ୍॥ 13-196-8 (89076)
ତସ୍ଯ ତତ୍ର ଚତୁର୍ଭାଗୋ ଯୋ ଦଦାତି ଗବାହ୍ନିକମ୍॥] ॥ 13-196-9 (89077)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଣ୍ଣବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 196 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 197
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.197. ଅଧ୍ଯାଯଃ 197
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ସ୍କନ୍ଦେନ ଦେବାଦୀନ୍ପ୍ରତି ଧର୍ମରହସ୍ଯବିଶେଷକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ସ୍କନ୍ଦ ଉବାଚ।
ମମାପ୍ଯନୁମତୋ ଧର୍ମସ୍ତଂ ଶୃଣୁଧ୍ବଂ ସମାହିତାଃ।
ନୀଲଷଣ୍ଡସ୍ଯ ଶୃଙ୍ଗାଭ୍ଯାଂ ଗୃହୀତ୍ବା ମୃତ୍ତିକାଂ ତୁ ଯଃ॥ 13-197-1 (89078)
ଅଭିଷେକଂ ତ୍ର୍ଯହଂ କୁର୍ଯାତ୍ତସ୍ଯ ଧର୍ମଂ ନିବୋଧତ।
ଶୋଧଯେଦଶୁଭଂ ସର୍ବମାଧିପତ୍ଯଂ ପରତ୍ର ଚ॥ 13-197-2 (89079)
ଯାବଚ୍ଚ ଜାଯତେ ମର୍ତ୍ଯସ୍ତାବଚ୍ଛୂରୋ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଇଦଂ ଚାପ୍ଯପରଂ ଗୁହ୍ଯଂ ସରହସ୍ଯଂ ନିବୋଧତ॥ 13-197-3 (89080)
ପ୍ରଗୃହ୍ଯୌଦୁମ୍ବରଂ ପାତ୍ରଂ ପକ୍ବାନ୍ନଂ ମଧୁନା ସହ।
ସୋମସ୍ଯୋତ୍ତିଷ୍ଠମାନସ୍ଯି ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ବଲିଂ ହରେତ୍॥ 13-197-4 (89081)
ତସ୍ଯ ଧର୍ମଫଲଂ ନିତ୍ଯଂ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନା ନିବୋଧତ।
ସାଧ୍ଯା ରୁଦ୍ରାସ୍ତଥାଽଽଦିତ୍ଯା ବିଶ୍ବେଦେବାସ୍ତଥାଽଶ୍ବିନୌ 13-197-5 (89082)
ମରୁତୋ ବସବଶ୍ଚୈବ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ତଂ ବଲିମ୍।
ସୋମଶ୍ଚ ବର୍ଧତେ ତେନ ସମୁଦ୍ରଶ୍ଚ ମହୋଦଧିଃ॥ 13-197-6 (89083)
ଏଷ ଧର୍ମୋ ମଯୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଃ ସରହସ୍ଯଃ ସୁଖାବହଃ॥ 13-197-7 (89084)
ବିଷ୍ଣୁରୁବାଚ। 13-197-8x (7433)
ଧର୍ମଗୁହ୍ଯାନି ସର୍ବାଣି ଦେବତାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଋଷୀଣାଂ ଚୈବ ଗୁହ୍ଯାନି ଯଃ ପଠେଦାହ୍ନିକଂ ସଦା॥ 13-197-8 (89085)
ଶୃଣୁଯାଦ୍ବାଽନସୂଯୁର୍ଯଃ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନଃ ସମାହିତଃ।
ନାସ୍ଯ ବିଘ୍ନଃ ପ୍ରଭବତି ଭଯଂ ଚାସ୍ଯ ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-197-9 (89086)
ଯେ ଚ ଧର୍ମାଃ ଶୁଭାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ସରହସ୍ଯା ଉଦାହୃତାଃ।
ତେଷାଂ ଧର୍ମଫଲଂ ତସ୍ଯ ଯଃ ପଠେତ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-197-10 (89087)
ନାସ୍ଯ ପାପଂ ପ୍ରଭବତି ନ ଚ ପାପେନ ଲିପ୍ଯତେ।
ପଠେଦ୍ବା ଶ୍ରାବଯେଦ୍ବାଽପି ଶ୍ରୁତ୍ବା ବା ଲଭତେ ଫଲମ୍॥ 13-197-11 (89088)
ଭୁଞ୍ଜତେ ପିତରୋ ଦେବା ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯମଥାକ୍ଷଯମ୍।
ଶ୍ରାବଯଂଶ୍ଚାପି ବିପ୍ରେନ୍ଦ୍ରାନ୍ପର୍ବସୁ ପ୍ରଯତୋ ନରଃ॥ 13-197-12 (89089)
ଋଷୀଣାଂ ଦେବତାନାଂ ଚ ପିତୄଣାଂ ଚୈବ ନିତ୍ଯଦା।
ଭବତ୍ଯଭିମତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଧର୍ମେଷୁ ପ୍ରଯତଃ ସଦା॥ 13-197-13 (89090)
କୃତ୍ବାଽପି ପାପକଂ କର୍ମ ମହାପାତକବର୍ଜିତମ୍।
ରହସ୍ଯଧର୍ମଂ ଶ୍ରୁତ୍ବେମଂ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-197-14 (89091)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-197-15x (7434)
ଏତଦ୍ଧର୍ମରହସ୍ଯଂ ବୈ ଦେବତାନାଂ ନରାଧିପ।
ବ୍ଯାସୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସର୍ବଦେବନମସ୍କୃତମ୍॥ 13-197-15 (89092)
ପୃଥିବୀ ରତ୍ନସଂପୂର୍ଣା ଜ୍ଞାନଂ ଚେଦମନୁତ୍ତମମ୍।
ଇଦମେବ ତତଃ ଶ୍ରାବ୍ଯମିତି ମନ୍ଯେତ ଧର୍ମବିତ୍॥ 13-197-16 (89093)
ନାଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଯ ନ ନାସ୍ତିକାଯ
ନ ନଷ୍ଟଧର୍ମାଯି ନ ନିର୍ଘୃଣାଯ।
ନ ହେତୁଦୁଷ୍ଟାଯ ଗୁରୁଦ୍ବିଷେ ବା
ନାନାତ୍ମଭୂତାଯ ନିବେଦ୍ଯମେତତ୍॥ ॥ 13-197-17 (89094)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 197 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 198
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.198. ଅଧ୍ଯାଯଃ 198
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭାଷ୍ମେଣି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଭୋଜ୍ଯାଭୋଜ୍ଯାନ୍ନକାନାଂ ଭୋଜନୀଯାନାଂ ଜନାନାଂ ଚ ବିବେଚନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କେ ଭୋଜ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯେହ କେ ଭୋଜ୍ଯାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ହ।
ତଥା ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ କେ ଭୋଜ୍ଯାଃ କେ ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ ଚ ଭାରତ॥ 13-198-1 (89095)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-198-2x (7435)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯେହ ଭୋଜ୍ଯା ଯେ ଚୈବ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ।
ବୈଶ୍ଯାଶ୍ଚାପି ତଥା ଭୋଜ୍ଯାଃ ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ ପରିବର୍ଜିତାଃ॥ 13-198-2 (89096)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯା ଭୋଜ୍ଯା ବୈ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ହ।
ବର୍ଜନୀଯାସ୍ତୁ ବୈ ଶୂଦ୍ରାଃ ସର୍ବଭକ୍ଷା ବିକର୍ମିଣଃ॥ 13-198-3 (89097)
ବୈଶ୍ଯାସ୍ତୁ ଭୋଜ୍ଯା ବିପ୍ରାଣାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ତଥୈବ ଚ।
ନିତ୍ଯାଗ୍ନଯୋ ବିବିକ୍ତାଶ୍ଚ ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯରତାଶ୍ଚ ଯେ॥ 13-198-4 (89098)
ଶୂଦ୍ରାଣାମଥ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ପୃଥିବୀମଲମ୍।
ମଲଂ ନୃଣାଂ ସ ପିବତି ମଲଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଜନସ୍ଯ ଚ॥ 13-198-5 (89099)
ଶୂଦ୍ରାଣାଂ ଯସ୍ତଥା ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ପୃଥିବୀମଲମ୍।
ପୃଥିବୀମଲମଶ୍ନନ୍ତି ଯେ ଦ୍ବିଜାଃ ଶୂଦ୍ରଭୋଜିନଃ॥ 13-198-6 (89100)
ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ କର୍ମନିଷ୍ଠାଯାଂ ବିକର୍ମସ୍ଥୋପି ପଚ୍ଯତେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବୈଶ୍ଯୋ ବିକର୍ମସ୍ଥଶ୍ଚ ପଚ୍ଯତେ॥ 13-198-7 (89101)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯନିରତା ବିପ୍ରାସ୍ତଥା ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନେ ନୃଣାମ୍।
ରକ୍ଷଣେ କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ପ୍ରାହୁର୍ବୈଶ୍ଯଂ ପୁଷ୍ଟ୍ଯର୍ଥମେବ ଚ॥ 13-198-8 (89102)
କରୋତି କର୍ମ ଯଦ୍ବୈଶ୍ଯସ୍ତଦ୍ଗତ୍ବା ହ୍ଯୁପଜୀବତି।
କୃଷିଗୋରକ୍ଷ୍ଯବାଣିଜ୍ଯମକୁତ୍ସା ବୈଶ୍ଯକର୍ମଣି॥ 13-198-9 (89103)
ଶୂଦ୍ରକର୍ମ ତୁ ଯଃ କୁର୍ଯାଦବହାଯ ସ୍ବକର୍ମ ଚ।
ସ ବିଜ୍ଞେଯୋ ଯଥା ଶୂଦ୍ରୋ ନ ଚ ଭୋଜ୍ଯଃ କଦାଚନ॥ 13-198-10 (89104)
ଚିକିତ୍ସକଃ କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠଃ ପୁରାଽଧ୍ଯକ୍ଷଃ ପୁରୋହିତଃ।
ସାଂବତ୍ସରୋ ବୃଥାଧ୍ଯାଯୀ ସର୍ବେ ତେ ଶୂଦ୍ରସଂମିତାଃ॥ 13-198-11 (89105)
ଶୂଦ୍ରକର୍ମସ୍ବଥୈତେଷୁ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନିରପତ୍ରପଃ।
ଅଭୋଜ୍ଯଭୋଜନଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ଭଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଦାରୁଣମ୍॥ 13-198-12 (89106)
କୁଲଂ ବୀର୍ଯଂ ଚ ତେଜଶ୍ଚ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିତ୍ବମେବ ଚ।
ସ ପ୍ରଯାତି ଯଥା ଶ୍ବା ବୈ ନିଷ୍କ୍ରିଯୋ ଧର୍ମବର୍ଜିତଃ॥ 13-198-13 (89107)
ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଚିକିତ୍ସକସ୍ଯାନ୍ନଂ ତଦନ୍ନଂ ଚ ପୁରୀଷବତ୍।
ପୁଂଶ୍ଚଲ୍ଯନ୍ନଂ ଚ ମୂତ୍ରଂ ସ୍ଯାତ୍କାରୁକାନ୍ନଂ ଚ ଶୋଣିତମ୍॥ 13-198-14 (89108)
ବିଦ୍ଯୋପଜୀବିନୋଽନ୍ନଂ ଚ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସାଧୁସମ୍ମତଃ।
ତଦପ୍ଯନ୍ନଂ ଯଥା ଶୌଦ୍ରଂ ତତ୍ସାଧୁଃ ପରିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-198-15 (89109)
ବଚନୀଯସ୍ଯ ଯୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ତମାହୁଃ ଶୋଣିତଂ ହ୍ରଦମ୍।
ପିଶୁନଂ ଭୋଜନଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାସମଂ ବିଦୁଃ॥ 13-198-16 (89110)
ଅସତ୍କୃତମବଜ୍ଞାତଂ ନ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ କଦାଚନ॥ 13-198-17 (89111)
ବ୍ଯାଧିଂ କୁଲକ୍ଷଯଂ ଚୈବ କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ବ୍ରାହ୍ମଣଃ।
ନଗରୀରକ୍ଷିଣୋ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଶ୍ବପଚପ୍ରବଣୋ ଭବେତ୍॥ 13-198-18 (89112)
ଗୋଘ୍ନେ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣଘ୍ନେ ଚ ସୁରାପେ ଗୁରୁତଲ୍ପଗେ।
ଭୁକ୍ତ୍ବାଽନ୍ନଂ ଜାଯତେ ବିପ୍ରୋ ରକ୍ଷସାଂ କୁଲବର୍ଧନଃ॥ 13-198-19 (89113)
ନ୍ଯାସାପହାରିଣୋ ଭୁକ୍ତ୍ବା କୃତଘ୍ନେ କ୍ଲୀବବର୍ତିନି।
ଜାଯତେ ଶବରାବାସେ ମଧ୍ଯଦେଶବହିଷ୍କୃତେ॥ 13-198-20 (89114)
ଅଭୋଜ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ଭୋଜ୍ଯାଶ୍ଚ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତା ଯଥାବିଧି।
କିମନ୍ଯଦଦ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ମତ୍ତସ୍ତ୍ବଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥] ॥ 13-198-21 (89115)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟନବତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 198 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-198-1 କେ ଭୋଜ୍ଯା ଭୋଜ୍ଯାନ୍ନାଃ॥ 7-198-4 ବୈଶ୍ଯା ଭୋଜ୍ଯା ଭୋଜନୀଯାଃ॥ 7-198-7 ଶୂଦ୍ରସ୍ଯ କର୍ମନିଷ୍ଠାଯାଂ ସେବାଯାଂ ବର୍ତମାନୋ ବିକର୍ମସ୍ଥୋ ବିଶିଷ୍ଟକର୍ମସ୍ଥଃ ସଂଧ୍ଯାବନ୍ଦନାଦିଯୁକ୍ତୋଽପି ପଚ୍ଯତେ ନରକେ ଇତି ଶେଷଃ॥ 7-198-11 କାଣ୍ଡପୃଷ୍ଠୋଽଧମଃ॥ 7-198-16 ପିଶୁନଂ ତତ୍ସମ୍ବନ୍ଧି॥ 7-198-18 ନଗରୀଂ ରକ୍ଷତି ତସ୍ଯ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 199
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.199. ଅଧ୍ଯାଯଃ 199
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଅପ୍ରତିଗ୍ରାହ୍ଯପ୍ରତିଗ୍ରହେ ଅଭୋଜ୍ଯଭୋଜନେ ଚ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଉକ୍ତାସ୍ତୁ ଭବତା ଭୋଜ୍ଯାସ୍ତଥାଽଭୋଜ୍ଯାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଅତ୍ର ମେ ପ୍ରଶ୍ନସନ୍ଦେହସ୍ତନ୍ମେ ବଦ ପିତାମହ॥ 13-199-1 (89116)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ବିଶେଷେଣ ହବ୍ଯକବ୍ଯପ୍ରତିଗ୍ରହେ।
ନାନାବିଧେଷୁ ଭୋଜ୍ଯେଷୁ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାନି ଶଂସ ମେ॥ 13-199-2 (89117)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-199-3x (7436)
ହନ୍ତ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ରାଜନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ପ୍ରତିଗ୍ରହେଷୁ ଭୋଜ୍ଯେ ଚ ମୁଚ୍ଯତେ ଯେନ ପାପ୍ମନଃ॥ 13-199-3 (89118)
ଘୃତପ୍ରତିଗ୍ରହେ ଚୈବ ସାବିତ୍ରୀ ସମିଦାହୁତିଃ।
ତିଲପ୍ରତିଗ୍ରହେ ଚୈବ ସମମେତଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-199-4 (89119)
ମାଂସପ୍ରତିଗ୍ରହେ ଚୈବ ମଧୁନୋ ଲବଣସ୍ଯ ଚ।
ଆଦିତ୍ଯୋଦଯନଂ ସ୍ଥିତ୍ବା ପୂତୋ ଭବତି ବ୍ରାହ୍ମଣଃ॥ 13-199-5 (89120)
କାଞ୍ଚନଂ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାଥ ଜପମାନୋ ଗୁରୁଶ୍ରୁତିମ୍।
କୃଷ୍ଣାଯସଂ ଚ ବିବୃତଂ ଧାରଯନ୍ମୁଚ୍ଯତେ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-199-6 (89121)
ଏବଂ ପ୍ରତିଗୃହୀତେଽଥ ଧନେ ବସ୍ତ୍ରେ ତଥା ସ୍ତ୍ରିଯାମ୍।
ଏବମେବ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠ ସୁବର୍ଣସ୍ଯ ପ୍ରତିଗ୍ରହେ। 13-199-7 (89122)
ଅନ୍ନପ୍ରତିଗ୍ରହେ ଚୈବ ପାଯସେକ୍ଷୁରସେ ତଥା।
ଇକ୍ଷୁତୈଲପବିତ୍ରାଣାଂ ତ୍ରିସନ୍ଧ୍ଯେଽପ୍ସୁ ନିମଜ୍ଜନମ୍॥ 13-199-8 (89123)
ବ୍ରୀହୌ ପୁଷ୍ପେ ଫଲେ ଚୈବ ଜଲେ ପିଷ୍ଟମଯେ ତଥା।
ଯାବକେ ଦଧିଦୁଗ୍ଧେ ଚ ସାବିତ୍ରୀଂ ଶତଶୋଽନ୍ବିତାମ୍॥ 13-199-9 (89124)
ଉପାନହୌ ଚ ଚ୍ଛତ୍ରଂ ଚ ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯୌର୍ଧ୍ବଦେହିକେ।
ଜପେଚ୍ଛତଂ ସମାଯୁକ୍ତସ୍ତେନ ମୁଚ୍ଯତେ ପାପ୍ମନା॥ 13-199-10 (89125)
କ୍ଷେତ୍ରପ୍ରତିଗ୍ରହେ ଚୈବ ଗ୍ରହସୂତକଯୋସ୍ତଥା।
ତ୍ରୀଣି ରାତ୍ରାଣ୍ଯୁପୋଷିତ୍ବା ତେନ ପାପାଦ୍ବିମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-199-11 (89126)
କୃଷ୍ଣପକ୍ଷେ ତୁ ଯଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ପିତୄଣାମଶ୍ନୁତେ ଦ୍ବିଜଃ।
ଅନ୍ନମେତଦହୋରାତ୍ରାତ୍ପୂତୋ ଭବତି ବ୍ରାହ୍ମଣଃ॥ 13-199-12 (89127)
ନ ଚ ସନ୍ଧ୍ଯାମୁପାସୀତ ନ ଚ ଜାପ୍ଯଂ ପ୍ରବର୍ତଯେତ୍।
ନ ସଙ୍କିରେତ୍ତଦନ୍ନଂ ଚ ତତଃ ପୂଯେତ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ॥ 13-199-13 (89128)
ଇତ୍ଯର୍ଥମପରାଙ୍ଣେ ତୁ ପିତୄଣାଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧମୁଚ୍ଯତେ।
ଯଥୋକ୍ତାନାଂ ଯଦଶ୍ନୀଯୁର୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ପୂର୍ବକେତିତାଃ॥ 13-199-14 (89129)
ମୃତକସ୍ଯ ତୃତୀଯାହେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଯୋଽନ୍ନମଶ୍ନୁତେ।
ସ ତ୍ରିବେଲଂ ସମୁନ୍ମଜ୍ଜ୍ଯ ଦ୍ବାଦଶାହେନ ଶୁଧ୍ଯତି॥ 13-199-15 (89130)
ଦ୍ବାଦଶାହେ ବ୍ଯତୀତେ ତୁ କୃତଶୌଚୋ ବିଶେଷତଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ହବିର୍ଦତ୍ତ୍ବା ମୁଚ୍ଯତେ ତେନ ପାପ୍ମନା॥ 13-199-16 (89131)
ମୃତସ୍ଯ ଦଶରାତ୍ରେଣ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାନି ଦାପଯେତ୍।
ସାବିତ୍ରୀଂ ରୈବତୀମିଷ୍ଟିଂ କୂଶ୍ମାଣ୍ଡମଘମର୍ଷଣମ୍॥ 13-199-17 (89132)
ମୃତକସ୍ଯ ତ୍ରିରାତ୍ରେ ଯଃ ସମୁଦ୍ଦିଷ୍ଟେ ସମଶ୍ନୁତେ।
ସପ୍ତତ୍ରିଷବଣଂ ସ୍ନାତ୍ବା ପୂତୋ ଭବତି ବ୍ରାହ୍ମଣଃ॥ 13-199-18 (89133)
ସିଦ୍ଧିମାପ୍ନୋତି ବିପୁଲାମାପଦଂ ଚୈବ ନାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-199-19 (89134)
ଯସ୍ତୁ ଶୂଦ୍ରୈଃ ସମଶ୍ନୀଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽପ୍ଯେକଭୋଜନେ।
ଅଶୌଚଂ ବିଧିବତ୍ତସ୍ଯ ଶୌଚମତ୍ର ବିଧୀଯତେ॥ 13-199-20 (89135)
ଯସ୍ତୁ ବୈଶ୍ଯୈଃ ସହାଶ୍ନୀଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽପ୍ଯେକଭୋଜନେ।
ସ ବୈ ତ୍ରିରାତ୍ରଂ ଦୀକ୍ଷିତ୍ବା ମୁଚ୍ଯତେ ତେନ କର୍ମଣା॥ 13-199-21 (89136)
କ୍ଷତ୍ରିଯୈଃ ସହ ଯୋଽଶ୍ନୀଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽପ୍ଯେକଭୋଜନେ।
ଆପ୍ଲୁତଃ ସହ ବାସୋଭିସ୍ତେନ ମୁଚ୍ଯେତ ପାପ୍ମନା॥ 13-199-22 (89137)
ଶୂଦ୍ରାସ୍ଯ ତୁ କୁଲଂ ହନ୍ତି ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ପଶୁବାନ୍ଧବାନ୍।
କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ଶ୍ରିଯଂ ହନ୍ତି ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ସୁବର୍ଚସମ୍॥ 13-199-23 (89138)
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଂ ଚ ଶାନ୍ତିଂ ଚ ଜୁହୁଯାତ୍ତେନ ମୁଚ୍ଯତେ।
ସାବିତ୍ରୀଂ ରୈବତୀମିଷ୍ଟିଂ କୂଶ୍ମାଣ୍ଡମଘମର୍ଷଣମ୍। 13-199-24 (89139)
ତଥୋଚ୍ଛିଷ୍ଟମଥାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ସମ୍ପ୍ରାଶେନ୍ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ରୋଚନା ବିରଜା ରାତ୍ରିର୍ମଙ୍ଗଲାଲମ୍ଭନାନି ଚ॥ ॥ 13-199-25 (89140)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନଦ୍ବିଶତତମୋଧ୍ଯାଯଃ॥ 199 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-199-5 ଆଦିତ୍ଯୋଦଯନଂ ତତ୍ପର୍ଯନ୍ତଂ ସ୍ଥିତ୍ବା॥ 7-199-6 ବିବୃତଂ ଲୋକପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଧାରଯନ୍॥ 7-199-11 ଗ୍ରହସୂତକଯୋଃ କାରାଗାରସ୍ତାଶୌଚବତୋଃ॥ 7-199-13 ନଚ ସଂଧ୍ଯାମୁପାସୀତେତ୍ଯତ୍ର ଅସ୍ନାତ ଇତି ଶେଷଃ। ନ ସଙ୍କିରେଦିତି ପୁନର୍ଭୋଜନ ନ କୁର୍ଯାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-199-14 ଅଶ୍ନୀଯୁରିତ୍ଯର୍ଥମିତି ସମ୍ବନ୍ଧେ ଅପରାହ୍ଣେ କ୍ଷୁଦ୍ବୋଧାତ୍ସମ୍ଯଗନ୍ନମଶ୍ନନ୍ତ୍ବିତ୍ଯର୍ଥଃ। କେତିତାଃ ନିମନ୍ତ୍ରିତାଃ॥ 7-199-16 ହବିରନ୍ନମ୍। 7-199-17 ସାବିତ୍ରୀଂ ଜପନ୍। ରୈବତୀଂ ରୈବତଂ ସାମ। ଇଷ୍ଟିଂ ପବିତ୍ରେଷ୍ଟିମ୍। କୂଶ୍ମାଣ୍ଡଂ ଯଦ୍ଦେବାଦେବହେଡନମିତ୍ଯନୁବାକପଞ୍ଚକମ୍। ଅଘମର୍ଷଣଂ ଜଲେ ନିମଜ୍ଜ୍ଯ ଦଶ ପ୍ରଣବସଂଯୁକ୍ତଗାଯତ୍ର୍ଯାଃ ଋତଂଚେତି ତୃଚସ୍ଯ ବା ତ୍ରିର୍ଜପଃ॥ 7-199-20 ଅଶୌଚଂ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାଭାବ ଏବ॥ 7-199-25 ବିରଜା ଦୂର୍ବା ରାତ୍ରିର୍ହରିଦ୍ରେତି ବିଶ୍ବଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 200
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.200. ଅଧ୍ଯାଯଃ 200
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତପ୍ରଦର୍ଶନପୂର୍ବକଂ ଦାନପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଦାନେନ ବର୍ତତେତ୍ଯାହ ତପସା ଚୈବ ଭାରତ।
ତଦେତନ୍ମେ ମନୋଦୁଃଶଂ ବ୍ଯପୋହ ତ୍ବଂ ପିତାମହ।
କିଂସ୍ବିତ୍ପୃଥିବ୍ଯାଂ ହ୍ଯେତନ୍ମେ ଭବାଞ୍ଶଂସିତୁମର୍ହତି॥ 13-200-1 (89141)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-200-2x (7437)
ଶୃଣୁ ଯୈର୍ଧର୍ମନିରତୈସ୍ତପସା ଭାବିତାତ୍ମଭିଃ।
ଲୋକା ହ୍ଯସଂଶଯଂ ପ୍ରାପ୍ତା ଦାନପୁଣ୍ଯରତୈର୍ନୃପୈଃ॥ 13-200-2 (89142)
ସତ୍କୃତଶ୍ଚ ତଥାଽଽତ୍ରେଯଃ ଶିଷ୍ଯେଭ୍ଯୋ ବ୍ରହ୍ମ ନିର୍ଗୁଣମ୍।
ଉପଦିଶ୍ଯ ତଦା ରାଜନ୍ଗତୋ ଲୋକାନନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-200-3 (89143)
ଶିବିରୋଶୀନରଃ ପ୍ରାଣାନ୍ପ୍ରିଯସ୍ଯ ତନଯସ୍ଯ ଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥମୁପାକୃତ୍ଯ ନାକପୃଷ୍ଠମିତୋ ଗତଃ॥ 13-200-4 (89144)
ପ୍ରତର୍ଦନଃ କାଶିପତିଃ ପ୍ରଦାଯ ତନଯଂ ସ୍ବକମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଯାତୁଲାଂ କୀର୍ତିମିହ ଚାମୁତ୍ର ଚାଶ୍ନୁତେ॥ 13-200-5 (89145)
ରନ୍ତିଦେବଶ୍ଚ ସାଂକୃତ୍ଯୋ ବସିଷ୍ଠାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ଅର୍ଘ୍ଯଂ ପ୍ରଦାଯ ବିଧିବଲ୍ଲେଭେ ଲୋକାନନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-200-6 (89146)
ଦିବ୍ଯଂ ଶତଶଲାକଂ ଚ ଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ କାଞ୍ଚନଂ ଶୁଭମ୍।
ଛତ୍ରଂ ଦେବାବୃଧୋ ଦତ୍ତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣାଯାସ୍ଥିତୋ ଦିବମ୍॥ 13-200-7 (89147)
ଭଗବାନମ୍ବରୀଷଶ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣାଯାମିତୌଜସେ।
ପ୍ରଦାଯ ସକଲଂ ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ସୁରୋଲକମବାପ୍ତବାନ୍॥ 13-200-8 (89148)
ସାବିତ୍ରଃ କୁଣ୍ଡଲଂ ଦିବ୍ଯଂ ଯାନଂ ଚ ଜନମେଜଯଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ଚ ଗା ଦତ୍ତ୍ବା ଗତୋ ଲୋକାନନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-200-9 (89149)
ବୃଷାଦର୍ଭିଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷୀ ରତ୍ନାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ରମ୍ଯାଂଶ୍ଚାବସଥାନ୍ଦତ୍ତ୍ବା ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯୋ ଦିବମାଗତଃ॥ 13-200-10 (89150)
ନିମୀ ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଚ ବୈଦର୍ଭିଃ କନ୍ଯାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ମହାତ୍ମନେ।
ଅଗସ୍ତ୍ଯାଯ ଗତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ସପୁତ୍ରପଶୁବାନ୍ଧବଃ॥ 13-200-11 (89151)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଶ୍ଚ ବିପ୍ରାଯ ଭୂମିଂ ଦତ୍ତ୍ବା ମହାଯଶାଃ।
ରାମୋଽକ୍ଷଯାଂସ୍ତଥା ଲୋକାଞ୍ଜଗାମ ମନସୋଽଧିକାନ୍॥ 13-200-12 (89152)
ଅବର୍ଷତି ଚ ପର୍ଜନ୍ଯେ ସର୍ବଭୂତାନି ଦେବରାଟ୍।
ବସିଷ୍ଠୋ ଜୀବଯାମାସ ଯେନ ଯାତୋଽକ୍ଷଯାଂ ଗତିମ୍॥ 13-200-13 (89153)
ରାମୋ ଦାଶରଥିଶ୍ଚୈବ ହୁତ୍ବା ଯଜ୍ଞେଷୁ ବୈ ବସୁ।
ସଗତୋ ହ୍ଯକ୍ଷଯାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ଯସ୍ଯ ଲୋକେ ମହଦ୍ଯଶଃ॥ 13-200-14 (89154)
କକ୍ଷସେନଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ବସିଷ୍ଠାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ନ୍ଯାସଂ ଯଥାବତ୍ସଂନ୍ଯସ୍ଯ ଜଗାମି ସୁମହାଯଶଃ॥ 13-200-15 (89155)
କରଂଧମସ୍ଯ ପୌତ୍ରସ୍ତୁ ମରୁତ୍ତୋଽବିକ୍ଷିତଃ ସୁତଃ।
କନ୍ଯାମାଙ୍ଗିରସେ ଦତ୍ତ୍ବା ଦିବାମାଶୁ ଜଗାମ ସଃ॥ 13-200-16 (89156)
ବ୍ରହ୍ମଦତ୍ତଶ୍ଚ ପାଞ୍ଚାଲ୍ଯୋ ରାଜା ଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ।
ନିଧିଂ ଶଙ୍ଖମନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ଜଗାମ ପରମାଂ ଗତିମ୍॥ 13-200-17 (89157)
ରାଜା ମିତ୍ରସହଶ୍ଚୈବ ବସିଷ୍ଠାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ମଦଯନ୍ତୀଂ ପ୍ରିଯାଂ ଭାର୍ଯାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଚ ତ୍ରିଦିବଂ ଗତଃ॥ 13-200-18 (89158)
ମନୋଃ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ସୁଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ଲିଖିତାଯ ମହାତ୍ମନେ।
ଦଣ୍ଡମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ଧର୍ମେଣ ଗତୋ ଲୋକାନନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-200-19 (89159)
ସହସ୍ରଚିତ୍ଯୋ ରାଜର୍ଷିଃ ପ୍ରାଣାନିଷ୍ଟାନ୍ମହାଯଶାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥେ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଗତୋ ଲୋକାନନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-200-20 (89160)
ସର୍ବକାମୈଶ୍ଚ ସମ୍ପୂର୍ଣଂ ଦତ୍ତ୍ବା ବେଶ୍ମ ହିରଣ୍ମଯମ୍।
ମୌଦ୍ଗଲ୍ଯାଯ ଗତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଶତଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ମହୀପତିଃ॥ 13-200-21 (89161)
ଭକ୍ଷ୍ଯଭୋଜ୍ଯସ୍ଯ ଚ କୃତାନ୍ରାଶଯଃ ପର୍ବତୋପମାନ୍।
ଶାଣ୍ଡିଲ୍ଯାଯ ପୁରା ଦତ୍ତ୍ବା ସୁମନ୍ଯୁର୍ଦିବମାସ୍ଥିତଃ॥ 13-200-22 (89162)
ନାମ୍ନା ଚ ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ନାମ ସାଲ୍ବରାଜୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ଦତ୍ତ୍ବା ରାଜ୍ଯମୃଚୀକାଯ ଗତୋ ଲୋକାନନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-200-23 (89163)
ମଦିରାଶ୍ବଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ଦତ୍ତ୍ବା କନ୍ଯାଂ ସୁମଧ୍ଯମାମ୍।
ହିରଣ୍ଯହସ୍ତାଯ ଗତୋ ଲୋକାନ୍ଦେବୈରଧିଷ୍ଠିତାନ୍॥ 13-200-24 (89164)
ଲୋମପାଦଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିଃ ଶାନ୍ତାଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସୁତାଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ଋଶ୍ଯଶୃଙ୍ଗାଯ ବିପୁଲୈଃ ସର୍ବୈଃ କାମୈରଯୁଜ୍ଯତ॥ 13-200-25 (89165)
କୌତ୍ସାଯ ଦତ୍ତ୍ବା କନ୍ଯାଂ ତୁ ହଂସୀଂ ନାମ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
ଗତୋଽକ୍ଷଯାନତୋ ଲୋକାନ୍ରାଜର୍ଷିଶ୍ଚ ଭଗୀରଥଃ॥ 13-200-26 (89166)
ଦତ୍ତ୍ବା ଶତସହସ୍ରଂ ତୁ ଗବାଂ ରାଜା ଭଗୀରଥଃ।
ସ ବତ୍ସାନାଂ କୋହଲାଯ ଗତୋ ଲୋକାନନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-200-27 (89167)
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବୋ ଦାନେନ ତପସା ଚ ହ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଗତାଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ନିବର୍ତନ୍ତେ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-200-28 (89168)
ତେଷାଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା କୀର୍ତିର୍ଯାବତ୍ସ୍ଥାସ୍ଯତି ମେଦିନୀ।
ଗୃହସ୍ଥୈର୍ଦାନତପସା ଯୈର୍ଲୋକା ବୈ ବିନିର୍ଜିତାଃ॥ 13-200-29 (89169)
ଶିଷ୍ଟାନାଂ ଚରିତଂ ହ୍ଯେତତ୍କୀର୍ତିତଂ ମେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ଦାନଯଜ୍ଞପ୍ରଜାସର୍ଗୈରେତେ ହି ଦିବମାସ୍ଥିତାଃ॥ 13-200-30 (89170)
ଦତ୍ତ୍ବା ତୁ ସତତଂ ତେଽସ୍ତୁ କୌରବାଣାଂ ଧୁରନ୍ଧର।
ଦାନଯଜ୍ଞକ୍ରିଯାଯୁକ୍ତା ବୁଦ୍ଧିର୍ଧର୍ମୋପଚାଯିନୀ॥ 13-200-31 (89171)
ଯତ୍ର ତେ ନୃପଶାର୍ଦୂଲ ସନ୍ଦେହୋ ବୈ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଶ୍ବଃ ପ୍ରଭାତେ ହି ବକ୍ଷ୍ଯାମି ସନ୍ଧ୍ଯା ହି ସମୁପସ୍ଥିତା॥ ॥ 13-200-32 (89172)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 200 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-200-1 ଦାନତପସୋର୍ମଧ୍ଯେ କିଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମିତି ପ୍ରଶ୍ନଃ। ବର୍ତତେ ସ୍ବର୍ଗେ ଇତି ଶେଷଃ ସନ୍ଧିରାର୍ଷଃ॥ 7-200-9 ସାବିତ୍ରଃ କର୍ଣଃ॥ 7-200-12 ମନସୋ ମନଃସଙ୍କଲ୍ପାଦପ୍ଯଧିକାନ୍॥ 7-200-13 ଦେବରାଟ୍ ଭୂଦେବାରାଟ୍ ବସିଷ୍ଠଃ॥ 7-200-15 ନ୍ଯାସଂ ଦାନରୂପେଣ ସ୍ଥାପନମ୍॥ 7-200-17 ଅନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ଦତ୍ତ୍ବା॥ 7-200-19 ଦଣ୍ଡଂ ଚୋରଯୋଗ୍ଯଂ ହସ୍ତଚ୍ଛେଦରୂପମ୍॥ 7-200-22 ରାଶଯଃ ରାଶୀନ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 201
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.201. ଅଧ୍ଯାଯଃ 201
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦାନସ୍ଯ ପଞ୍ଚବିଧତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ ତତ୍ତଲ୍ଲକ୍ଷ୍ଯପ୍ରଦର୍ଶନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ଭବତସ୍ତାତ ସତ୍ଯବ୍ରତପରାକ୍ରମ।
ଦାନଧର୍ମେଣ ମହତା ଯେ ପ୍ରାପ୍ତାସ୍ତ୍ରିଦିବଂ ନୃପାଃ॥ 13-201-1 (89173)
ଇମାଂସ୍ତୁ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଧ୍ରମାନ୍ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ଦାନଂ କତିବିଧଂ ଦେଯଂ କିଂ ତସ୍ଯ ଚ ଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-201-2 (89174)
କଥଂ କେଭ୍ଯସ୍ଚ ଧର୍ମ୍ଯଂ ଚ ଦାନଂ ଦାତବ୍ଯମିଷ୍ଯତେ।
କୈଃ କାରଣୈଃ କତିବିଧଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ତ୍ବତଃ॥ 13-201-3 (89175)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-201-4x (7438)
ଶୃଣୁ ତତ୍ତ୍ବେନ କୌନ୍ତେଯ ଦାନଂ ପ୍ରତି ମମାନଘ।
ଯଥା ଦାନଂ ପ୍ରଦାତବ୍ଯଂ ସର୍ବବର୍ଣେଷୁ ଭାରତ॥ 13-201-4 (89176)
ଧର୍ମାଦର୍ଥାଦ୍ଭଯାତ୍କାମାତ୍କାରୁଣ୍ଯାଦିତି ଭାରତ।
ଦାନଂ ପଞ୍ଚବିଧଂ ଜ୍ଞେଯଂ କାରଣୈର୍ଯୈର୍ନିବୋଧ ତତ୍॥ 13-201-5 (89177)
ଇହ କୀର୍ତିମବାପ୍ନୋତି ପ୍ରେତ୍ଯ ଚାନୁତ୍ତମଂ ସୁଖମ୍।
ଇତି ଦାନଂ ପ୍ରଦାତବ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋଽନସୂଯତା॥ 13-201-6 (89178)
ଦଦାତି ବା ଦାସ୍ଯତି ବା ମହ୍ଯଂ ଦତ୍ତମନେନ ବା।
ଇତ୍ଯର୍ତିଭ୍ଯୋ ନିଶମ୍ଯୈବ ସର୍ବଂ ଦାତବ୍ଯମର୍ଥିନେ॥ 13-201-7 (89179)
ନାସ୍ଯାହଂ ନ ମଦୀଯୋଽଯଂ ପାପଂ କୁର୍ଯାଦ୍ବିମାନିତଃ।
ଇତି ଦଦ୍ଯାଦ୍ଭଯାଦେବ ଦୃଢଂ ମୂଢାଯ ପଣ୍ଡିତଃ॥ 13-201-8 (89180)
ପ୍ରିଯୋ ମେ ଯଂ ପ୍ରିଯୋଽସ୍ଯାହମିତି ସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ବଯସ୍ଯାଯୈବମକ୍ଲିଷ୍ଟଂ ଦାନଂ ଦଦ୍ଯାଦତନ୍ଦ୍ରିତଃ॥ 13-201-9 (89181)
ଦୀନଶ୍ଚ ଯାଚତେ ଚାଯମଲ୍ପେନାପି ହି ତୁଷ୍ଯତି।
ଇତି ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦରିଦ୍ରାଯ କାରୁଣ୍ଯାଦିତି ସର୍ବଥା॥ 13-201-10 (89182)
ଇତି ପଞ୍ଚବିଧଂ ଦାନଂ ପୁଣ୍ଯକୀର୍ତିବିବର୍ଧନମ୍।
ଯଥାଶକ୍ତ୍ଯା ପ୍ରଦାତବ୍ଯମେବମାହ ପ୍ରଜାପତିଃ॥] ॥ 13-201-11 (89183)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 201 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-201-6 ଧର୍ମଦ୍ଦାନଂ ବ୍ଯାଚଷ୍ଟେ ଇହେତି॥ 7-201-7 ଅର୍ଥାଦିତ୍ଯସ୍ଯ ଲକ୍ଷଣମାହ ଦଦାତୀତି॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 202
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.202. ଅଧ୍ଯାଯଃ 202
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀଷ୍ମଂପ୍ରତି ସପ୍ରଶଂସନଂ ପୁନର୍ଧର୍ମକଥନପ୍ରାର୍ଥନା॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ* ଉବାଚ।
ଅନୁଶାସ୍ଯ ଶୁଭୈର୍ବାକ୍ଯୈର୍ଭୀଷ୍ମମାହ ମହାମତିଃ।
ପ୍ରୀତ୍ଯା ପୁନଃ ସ ଶୁଶ୍ରୂଷୁର୍ବଚନଂ ଯଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ॥ 13-202-1 (89184)
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ। 13-202-2x (7439)
ପିତାମହୋ ମେ ବିପ୍ରର୍ଷେ ଭୀଷ୍ମଂ କାଲବଶଂ ଗତମ୍।
କିମପୃଚ୍ଛତ୍ତଦା ରାଜା ସର୍ବସାମାଜିକଂ ହିତମ୍॥ 13-202-2 (89185)
ଉଭଯୋର୍ଲୋକଯୋର୍ଯୁକ୍ତଂ ପୁରୁଷାର୍ଥମନୁତ୍ତମମ୍।
ତନ୍ମେ ବଦ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଶ୍ରୋତୁଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ॥ 13-202-3 (89186)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-202-4x (7440)
ଭୂଯ ଏବ ମହାରାଜ ଶୃଣୁ ଧର୍ମସମୁଚ୍ଚଯମ୍।
ଯଦପୃଚ୍ଛତ୍ତଦା ରାଜା କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ॥ 13-202-4 (89187)
ଶରତଲ୍ପଗତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ସର୍ବପାର୍ଥିବସନ୍ନିଧୌ।
ଅଜାତଶତ୍ରୁଃ ପ୍ରୀତାତ୍ମା ପୁନରେବାଭ୍ଯଭାଷତ॥ 13-202-5 (89188)
ପିତାମହ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦଃ।
ଶ୍ରୂଯତାଂ ମେ ହି ବଚନମର୍ଥିତ୍ବାତ୍ପ୍ରବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍॥ 13-202-6 (89189)
ପରାବରଜ୍ଞୋ ଭୂତାନାଂ ଦଯାବାନ୍ସର୍ବଜନ୍ତୁଷୁ।
ଆଗମୈର୍ବହୁଭିଃ ପ୍ରୀତୋ ଭବାନ୍ନଃ ପରମଂ କୁଲେ॥ 13-202-7 (89190)
ତ୍ବାଦୃଶୋ ଦୁର୍ଲଭୋ ଲୋକେ ସାମ୍ପ୍ରତଂ ଜ୍ଞାନସଂଯୁତଃ।
ଭବତା ଗୁରୁଣା ଚୈବ ଧନ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ବଯଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-202-8 (89191)
ଅଯଂ ସ କାଲଃ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତୋ ଦୁର୍ଲଭୈର୍ଜ୍ଞାତିବାନ୍ଧବୈଃ।
ଶାସ୍ତା ତୁ ନାସ୍ତି ନଃ କଶ୍ଚିତ୍ତ୍ବଦୃତେ ପୁରୁଷର୍ଷଭ॥ 13-202-9 (89192)
ତସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମାର୍ଥସହିତମାଯତ୍ଯାଂ ଚ ହିତୋଦଯମ୍।
ଆଶ୍ଚର୍ଯଂ ପରମଂ ବାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଭାରତ॥ 13-202-10 (89193)
ଅଯଂ ନାରାଯଣଃ ଶ୍ରୀମନ୍ସର୍ବପାର୍ଥିବସନ୍ନିଧୌ।
ଭବନ୍ତଂ ବହୁମାନାଚ୍ଚ ପ୍ରଣଯାଚ୍ଚୈବ ସେବତେ॥ 13-202-11 (89194)
ଅସ୍ଯୈବ ତୁ ସମକ୍ଷଂ ନଃ ପାର୍ତିବାନାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଇତିବୃତ୍ତଂ ପୁରାଣଂ ଚ ଶ୍ରୋତୄଣାଂ ପରମଂ ହିତମ୍॥ 13-202-12 (89195)
ଯଦି ତେଽହମନୁଗ୍ରାହ୍ଯୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋଽନଘ।
ମତ୍ପ୍ରିଯାର୍ଥଂ ହି କୌରବ୍ଯ ସ୍ନେହାଦ୍ଭାଷିତୁମର୍ହସି॥ 13-202-13 (89196)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-202-14x (7441)
ତସ୍ଯ ତଦ୍ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ସ୍ନେହାଦାଗତବିକ୍ଲବଃ।
ପ୍ରବିବନ୍ନିବ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀଷ୍ମୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-202-14 (89197)
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ପୁରାବୃତ୍ତିମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ଏତାବଦୁକ୍ତ୍ବା ଗାଙ୍ଗେଯଃ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ହରିମ୍।
ଧର୍ମରାଜଂ ସମୀକ୍ଷ୍ଯେଦଂ ପୁନର୍ବକ୍ତୁଂ ସମାରଭତ୍॥ ॥ 13-202-15 (89198)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 202 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-202-1x * ଏକୋତ୍ତରଦ୍ବିଶତତମାଧ୍ଯାଯାତ୍ପରଂ ଏକପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମାଦ୍ଯାଯାତ୍ପୂର୍ବଂ ମଧ୍ଯେ ପରିଦୃଶ୍ଯମାନୈକୋନପଞ୍ଚାଶଦଧ୍ଯାଯପ୍ରତିନିଧିତଯା ଔତ୍ତରାହକୋଶେ ଅଷ୍ଟାବେବାଧ୍ଯାଯାଃ ପରିଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ। ତେଚାନୁପୂର୍ବୀଭେଦେନ ତଦର୍ଥୈକଦେଶପ୍ରତିପାଦକାଏବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ନତୁ ତଦନୁକ୍ତାର୍ଥପ୍ରତିପାଦକାଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 203
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.203. ଅଧ୍ଯାଯଃ 203
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ପୁତ୍ରାର୍ଥଂ କୈଲାସେ ତପଶ୍ଚରଣମ୍॥ 1 ॥ ତତ୍ର କୃଷ୍ଣଦର୍ଶନାଯ ନାରଦାଦୀନାମାଗମନମ୍॥ 2 ॥ କୃଷ୍ଣେନ ସ୍ବମୁଖନିଃସୃତାଗ୍ନିନା ତତ୍ପର୍ବତସ୍ଯ ଭସ୍ମୀକରଣମ୍॥ 3 ॥ ତଥା ପୁନଃ ପ୍ରସନ୍ନଦୃଷ୍ଟ୍ଯା ଗିରେରୁଜ୍ଜୀବନମ୍॥ 4 ॥ ତଥା ନାରଦାଦୀନ୍ପ୍ରତି ତତ୍କାରଣକଥନମ୍॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଅଯଂ ନାରାଯଣଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ପୁତ୍ରାର୍ଥେ ବ୍ରତକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ଦୀକ୍ଷିତୋଽଭୂନ୍ମହାବାହୁଃ ପୁରା ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍॥ 13-203-1 (89199)
ଦୀକ୍ଷିତଂ କେଶବଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମଭିଜଗ୍ମୁର୍ମହର୍ଷଯଃ।
ସେବିତ୍ବା ଚ ମହାତ୍ମାନଃ ପ୍ରୀଯମାଣଂ ଜନାର୍ଦନମ୍॥ 13-203-2 (89200)
ନାରଦଃ ପର୍ବତଶ୍ଚୈବ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନସ୍ତଥା।
ଦେବଲଃ କାଶ୍ଯପଶ୍ଚୈବ ହସ୍ତିକାଶ୍ଯପ ଏବ ଚ।
ଜମଦଗ୍ନିଶ୍ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଧୌମ୍ଯୋ ବାଲ୍ମୀକିରେବ ଚ॥ 13-203-3 (89201)
ଅପରେଽପି ତପଃସିଦ୍ଧାଃ ସତ୍ଯବ୍ରତପରାଯଣାଃ।
ଶିଷ୍ଯୈରନୁଗତାଃ ସର୍ବେ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ଭିରକଲ୍ମଷୈଃ॥ 13-203-4 (89202)
କେଶବସ୍ତାନଭିଗତାନ୍ପ୍ରୀତ୍ଯା ସମ୍ପରିଗୃହ୍ଯ ଚ।
ତେଷାମତିଥିସତ୍କାରଂ ପୂଜନାର୍ଥଂ କୁଲୋଚିତମ୍।
ଦେବକୀତନଯୋ ହୃଷ୍ଟୋ ଦେବତୁଲ୍ଯମକଲ୍ପଯତ୍॥ 13-203-5 (89203)
ଉପବିଷ୍ଟେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ବିଷ୍ଟରେଷୁ ତଦାଽନଘ।
ବିଶ୍ବସ୍ତେଷ୍ବ୍ନଭିତୁଷ୍ଟେଷୁ କେଶବାର୍ଚନଯା ପୁନଃ॥ 13-203-6 (89204)
ପରସ୍ପରଂ କଥା ଦିବ୍ଯାଃ ପ୍ରାବର୍ତନ୍ତ ମନୋରମାଃ।
ବିଷ୍ଣୋର୍ନାରାଯଣସ୍ଯୈବ ପ୍ରସାଦାତ୍କଥଯାମି ତାଃ॥ 13-203-7 (89205)
ତସ୍ଯୈବ ବ୍ରତଚର୍ଯାଯାଂ ମୁନିଭିର୍ବିସ୍ମିତଂ ପୁରା।
ଯତ୍ର ଗୋବୃଷଭାଙ୍କସ୍ଯ ପ୍ରଭାବୋଽଭୂନ୍ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-203-8 (89206)
ଯତ୍ର ଦେବୀ ମହାଦେବମପୃଚ୍ଛତ୍ସଂଶଯାନ୍ପୁରା।
କଥଯାମାସ ସର୍ବାଂସ୍ତାନ୍ଦେବ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯଚିକୀର୍ଷଯା॥ 13-203-9 (89207)
ଉମାପତ୍ଯୋଶ୍ଚ ସଂବାଦଂ ଶୃଣୁ ତାତ ମନୋରମମ୍।
ବର୍ଣାଶ୍ରମାଣାଂ ଧର୍ମଶ୍ଚ ତତ୍ର ତାତ ସମାହିତଃ॥ 13-203-10 (89208)
ଋଷିଧର୍ମଶ୍ଚ ନିଖିଲୋ ରାଜଧର୍ମସ୍ଚ ପୁଷ୍କଲଃ।
ଗୃହସ୍ଥଧର୍ମଶ୍ଚ ଶୁଭଃ କର୍ମପାକଫଲାନି ଚ॥ 13-203-11 (89209)
ଦେବଗୁହ୍ଯଂ ଚ ବିବିଧଂ ଦାନଧର୍ମବିଧିସ୍ତଥା।
ବିଧାନମତ୍ର ପ୍ରୋକ୍ତଂ ଯଦ୍ଯମସ୍ଯ ନିଯମସ୍ଯ ଚ॥ 13-203-12 (89210)
ଯମଲୋକବିଧାନଂ ଚ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଗତିସ୍ତଥା।
ପ୍ରାଣମୋକ୍ଷବିଧିଶ୍ଚୈବ ତୀର୍ଥଚର୍ଯା ଚ ପୁଷ୍କଲା॥ 13-203-13 (89211)
ମୋକ୍ଷଧର୍ମବିଧାନଂ ଚ ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗସମନ୍ବିତମ୍।
ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମଶ୍ଚ ସ୍ବଯଂ ଦେବ୍ଯା ଦେବଦେବାଯ ଭାଷିତଃ॥ 13-203-14 (89212)
ଏବମାଦି ଶୁଭଂ ସର୍ବଂ ତତ୍ର ତାତ ସମାହିତମ୍।
ରୁଦ୍ରାଣ୍ଯାଃ ସଂଶଯପ୍ରଶ୍ନୋ ଯତ୍ର ତାତ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-203-15 (89213)
ଧନ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ଧର୍ମ୍ଯଂ ଚ ପରମଂ ହିତମ୍।
ପୁଷ୍ଟିଯୋଗମିମଂ ଦିବ୍ଯଂ କଥ୍ଯମାନଂ ମଯା ଶୃଣୁ॥ 13-203-16 (89214)
ଇତିହାସମିମଂ ଦିବ୍ଯଂ ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ଶୁଭମ୍।
ସାଯଂ ପ୍ରାତଃ ସଦା ସମ୍ଯକ୍ ଶ୍ରୋତବ୍ଯଂ ଚ ବୁଭୂଷତା॥ 13-203-17 (89215)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-203-18x (7442)
ତତୋ ନାରାଯଣୋ ଦେବଃ ସଂକ୍ଲିଷ୍ଟୋ ବ୍ରତଚର୍ଯଯା।
ବହ୍ନିର୍ବିନିଃସୃତୋ ବକ୍ତ୍ରାତ୍କୃଷ୍ଣସ୍ଯାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନଃ॥ 13-203-18 (89216)
ଅଗ୍ନିନା ତେନ ମହତା ନିଃସୃତେନ ମୁଖାଦ୍ବିଭୋଃ।
ପଶ୍ଯତାମେବ ସର୍ବେଷାଂ ଦଗ୍ଧ ଏବ ନଗୋତ୍ତମଃ॥ 13-203-19 (89217)
ମୃଗପକ୍ଷିଗଣାକୀର୍ଣଃ ଶ୍ବାପଦୈରପି ସଙ୍କୁଲଃ।
ବୃକ୍ଷଗୁଲ୍ମଲତାକୀର୍ଣୋ ମଥିତୋ ଦୀନଦର୍ଶନଃ॥ 13-203-20 (89218)
ପୁନଃ ସ ଦୃଷ୍ଟମାତ୍ରେଣ ହରିଣା ସୌମ୍ଯଚେତସା।
ସ ବଭୂବ ଗିରିଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲଦ୍ରୁମକାନନଃ॥ 13-203-21 (89219)
ସିଦ୍ଧଚାରଣସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ପ୍ରସନ୍ନୈରୁପଶୋଭିତଃ।
ମତ୍ତବାରଣସଂଯୁକ୍ତୋ ନାନାପକ୍ଷିଗଣୈର୍ଯୁତଃ।
ତଦଦ୍ଭୁତମଚିନ୍ତ୍ଯଂ ଚ ସର୍ବେଷାମଭବଦ୍ଭୃଶମ୍॥ 13-203-22 (89220)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହୃଷ୍ଟରୋମାଣଃ ସର୍ବେ ମୁନିଗଣାସ୍ତଦା।
ବିସ୍ତିତାଃ ପରମାଯତ୍ତାଃ ସାଧ୍ଯସାକୁଲଲୋଚନାଃ।
ନ କିଞ୍ଚିଦବ୍ରୁବଂସ୍ତତ୍ର ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ବେତରତ୍॥ 13-203-23 (89221)
ତତୋ ନାରାଯଣୋ ଦେବୋ ମୁନିସଙ୍ଘେ ତୁ ବିସ୍ମିତେ।
ତାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯୈବ ମଧୁରଂ ବଭାଷେ ପୁଷ୍କରେକ୍ଷଣଃ॥ 13-203-24 (89222)
କିମର୍ଥଂ ମୁନିସଙ୍ଘେଽସ୍ମିନ୍ବିସ୍ମଯୋଽଯମନୁତ୍ତମଃ।
ଏତନ୍ମେ ସଂଶଯଂ ସର୍ବେ ଯାଥାତଥ୍ଯେନ ନନ୍ଦିତାଃ।
ଋଷଯୋ ବକ୍ତୁମର୍ହନ୍ତି ନିଶ୍ଚଯେନାର୍ଥକୋବିଦାଃ॥ 13-203-25 (89223)
କେଶବସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ତୁଷ୍ଟୁବୁର୍ମୁନିପୁଙ୍ଗବାଃ।
ଭବାନ୍ସୃଜତି ବୈ ଲୋକାନ୍ଭବାନ୍ସଂହରତି ପ୍ରଜାଃ।
ଭବାଞ୍ଶୀତଂ ଭବାନୁଷ୍ଣଂ ଭବାନ୍ସତ୍ଯଂ ଭବାନ୍କ୍ରତୁଃ॥ 13-203-26 (89224)
ଭବାନାଦିର୍ଭବାନନ୍ତୋ ଭବତୋଽନ୍ଯନ୍ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ସ୍ଥାବରଂ ଜଙ୍ଗମଂ ସର୍ବଂ ତ୍ବମେବ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ॥ 13-203-27 (89225)
ତ୍ବତ୍ତଃ ସର୍ବମିଦଂ ତାତ ଲୋକଚକ୍ରଂ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ତ୍ବମେବାର୍ହସି ତଦ୍ବକ୍ତୁଂ ମୁଖାଦଗ୍ନିବିନିର୍ଗମମ୍॥ 13-203-28 (89226)
ଏତନ୍ନୋ ବିସ୍ମଯକରଂ ବଭୂବ ମଧୁସୂଦନ।
ତତୋ ବିଗତସଂତ୍ରାସା ଭବାମ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ।
ଯଦିଚ୍ଛେତ୍ତତ୍ର ବକ୍ତବ୍ଯଂ କୁତୋଽସ୍ମାକଂ ନିଯୋଗତଃ॥ 13-203-29 (89227)
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ। 13-203-30x (7443)
ନିତ୍ଯଂ ହିତାର୍ଥଂ ଲୋକାନାଂ ଭବଦ୍ଭିଃ କ୍ରିଯତେ ତପଃ।
ତସ୍ମାଲ୍ଲୋକହିତଂ ଗୁହ୍ଯଂ ଶ୍ରୂଯତାଂ କଥଯାମି ବଃ॥ 13-203-30 (89228)
ଅସୁରଃ ସାମ୍ପ୍ରତଂ କଶ୍ଚିଦହିତୋ ଲୋକନାଶନଃ।
ମାଯାସ୍ତ୍ରକୁଶଲଶ୍ଚୈବ ବଲଦର୍ପସମନ୍ବିତଃ॥ 13-203-31 (89229)
ବଭୂବ ସ ମଯା ବଦ୍ଧୋ ଲୋକାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା।
ପୁତ୍ରେଣ ମେ ବଧୋ ଦୃଷ୍ଟସ୍ତସ୍ଯ ବୈ ମୁନିପୁଙ୍ଗବାଃ॥ 13-203-32 (89230)
ତଦର୍ଥଂ ପୁତ୍ରମେବାହଂ ସିସୃକ୍ଷୁର୍ବନମାଗତଃ।
ଆତ୍ମନଃ ସଦୃଶଂ ପୁତ୍ରମହଂ ଜନଯିତୁଂ ବ୍ରତୈଃ॥ 13-203-33 (89231)
ଏବଂ ବ୍ରତପରୀତସ୍ଯ ତପସ୍ତୀବ୍ରତଯା ମମ।
ଅଥାତ୍ମା ମମ ଦେହସ୍ଥଃ ସୋଗ୍ନିର୍ଭୂତ୍ବା ବିନିଃସୃତଃ॥ 13-203-34 (89232)
ବିନିଃସୃତ୍ଯ ଗତୋ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ କ୍ଷଣେନ ଚ ପିତାମହମ୍।
ବ୍ରହ୍ମଣା ମନ୍ମଥୋଽନଙ୍ଗଃ ପୁତ୍ରତ୍ବେନ ପ୍ରକଲ୍ପିତଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାତଶ୍ଚ ତେନୈବ ପୁନରାଯାନ୍ମମାନ୍ତିକମ୍॥ 13-203-35 (89233)
ଏବଂ ମେ ବୈଷ୍ଣବଂ ତେଜୋ ମମ ବକ୍ତ୍ରାଦ୍ବିନିଃସୃତମ୍।
ତତ୍ତେଜସା ନିର୍ମଥିତଃ ପୁରତୋଽଯଂ ଗିରିଃ ସ୍ଥିତଃ॥ 13-203-36 (89234)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦାହଂ ଗିରେସ୍ତସ୍ଯ ସୌମ୍ଯଭାବତଯା ମମ।
ପୁନଃ ସ ଦୃଷ୍ଟମାତ୍ରେଣ ଗିରିରାସୀଦ୍ଯଥା ପୁରା॥ 13-203-37 (89235)
ଏତଦ୍ଗୁହ୍ଯଂ ଯଥାତଥ୍ଯଂ କଥିତଂ ବଃ ସମାସତଃ।
ଭବନ୍ତୋ ବ୍ଯଥିତା ଯେନ ବିସ୍ମିତାଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ॥ 13-203-38 (89236)
ଋଷୀଣାମେବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ତାନ୍ପୁନଃ ପ୍ରତ୍ଯଭାଷତ॥ ॥ 13-203-39 (89237)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ର୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 203 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 204
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.204. ଅଧ୍ଯାଯଃ 204
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନାଶ୍ଚର୍ଯକଥନଂ ପ୍ରାର୍ଥିତୈର୍ମୁନିଗଣୈର୍ନାରଦଂପ୍ରତି ତଚ୍ଚୋଦନା॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ।
ଭବତାଂ ଦର୍ଶନାଦେବ ପ୍ରୀତିରଭ୍ଯଧିକା ମମ।
ଭବନ୍ତସ୍ତୁ ତପଃସିଦ୍ଧା ଭବନ୍ତୋ ଦିବ୍ଯଦର୍ଶନାଃ॥ 13-204-1 (89238)
ସର୍ବତ୍ର ଗତିମନ୍ତଶ୍ଚ ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନଭାବିତାଃ।
ଗତ୍ଯାଗତିଜ୍ଞା ଲୋକାନାଂ ସର୍ବେ ନିର୍ଦୂତକଲ୍ମଷାଃ॥ 13-204-2 (89239)
ତସ୍ମାଦ୍ଭବଦ୍ଭିର୍ଯତ୍କିଂଚିଦୃଷ୍ଟଂ ବାଽପ୍ଯଥବା ଶ୍ରୁତମ୍।
ଆଶ୍ଚର୍ଯଭୂତଂ ଲୋକେଷୁ ତଦ୍ଭବନ୍ତୋ ବ୍ରୁବନ୍ତୁ ମେ॥ 13-204-3 (89240)
ଯୁଷ୍ମାଭିଃ କଥିତଂ ଯତ୍ସ୍ଯାତ୍ତପସା ଭାବିତାତ୍ମଭିଃ
ତସ୍ଯାଦମୃତସଂକାଶଂ ବାଙ୍ମଧୁଶ୍ରବଣେ ସ୍ପୃହା॥ 13-204-4 (89241)
ରାଗଦ୍ବେଷବିଯୁକ୍ତାନାଂ ସତତଂ ସତ୍ଯବାଦିନାମ୍।
ଶ୍ରଦ୍ଧେଯଂ ଶ୍ରବଣୀଯଂ ଚ ବଚନଂ ହି ସତାଂ ଭବେତ୍॥ 13-204-5 (89242)
ତତ୍ସଂଯୋଗଂ ହିତଂ ମେଽସ୍ତୁ ନ ବୃଥା କର୍ତୁମର୍ହଥ।
ଭବତାଂ ଦର୍ଶନଂ ତସ୍ମାତ୍ସଫଲଂ ତୁ ଭବେନ୍ମମ॥ 13-204-6 (89243)
ତଦହଂ ସଜ୍ଜନମୁଖାନ୍ନିଃସୃତଂ ଜନସଂସଦି।
କଥଯିଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବୁଦ୍ଧିଦୀପକରଂ ନୃଣାମ୍॥ 13-204-7 (89244)
ତଦନ୍ଯେ ବର୍ଧଯିଷ୍ଯନ୍ତି ପୂଜଯିଷ୍ଯନ୍ତି ଚାପରେ।
ବାତ୍ସଲ୍ଯବିଗତାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ପୁରାତନାଃ॥ 13-204-8 (89245)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତି ଗୋବିନ୍ଦେ ଶ୍ରବଣାର୍ଥଂ ମହର୍ଷଯଃ।
ବାଗ୍ଭିଃ ସାଞ୍ଜଲିମାଲାଭିରିଦମୂଚୁର୍ଜନାର୍ଦନମ୍॥ 13-204-9 (89246)
ଅଯୁକ୍ତମସ୍ମାନେବଂ ତ୍ବଂ ବାଚା ବରଦ ଭାଷିତୁମ୍।
ତ୍ବଚ୍ଛାସନମୁଖାଃ ସର୍ବେ ତ୍ବଦଧୀନପରିଶ୍ରମାଃ॥ 13-204-10 (89247)
ଏବଂ ପୂଜଯିତୁଂ ଚାସ୍ମାନ୍ନ ଚୈବାର୍ହସି କେଶବ।
ତ୍ବତ୍ତସ୍ତ୍ବନ୍ଯଂ ନ ପଶ୍ଯାମୋ ଯଲ୍ଲୋକେ ତେ ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଦିବି ବା ଭୁବି ବା କିଞ୍ଚିତ୍ତତ୍ସର୍ବଂ ହି ତ୍ବଯା ତତମ୍॥ 13-204-11 (89248)
ନ ବିଦ୍ମହେ ବଯଂ ଦେବ କଥ୍ଯମାନଂ ତବାନ୍ତିକେ।
ଏବମୁକ୍ତୋ ହୃଷୀକେଶଃ ସସ୍ମିତଂ ଚେଦମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-204-12 (89249)
ଅହଂ ମାନୁଷଯୋନିସ୍ଥଃ ସାମ୍ପ୍ରତଂ ମୁନିପୁଙ୍ଗବାଃ।
ତସ୍ମାନ୍ମାନୁଷବଦ୍ବୀର୍ଯଂ ମମ ଜାନୀତ ସୁବ୍ରତାଃ।
ଭବଦ୍ଭିଃ କଥ୍ଯମାନଂ ଚ ଅପୂର୍ବମିବ ତଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-204-13 (89250)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-204-14x (7444)
ଏବଂ ସଂଚୋଦିତାଃ ସର୍ବେ କେଶବେନ ମହାତ୍ମନା।
ଋଷଯଶ୍ଚାନୁବର୍ତନ୍ତେ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ଶାସନମ୍॥ 13-204-14 (89251)
ତତସ୍ତ୍ବୃଷିଗଣାଃ ସର୍ବେ ନାରଦଂ ଦେବଦର୍ଶନମ୍।
ଅମନ୍ଯନ୍ତ ବୁଧା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସମର୍ଥଂ ତନ୍ନିବୋଧନେ॥ 13-204-15 (89252)
ଋଷିରୁଗ୍ରତପାଶ୍ଚାଯଂ କେଶବସ୍ଯ ପ୍ରିଯୋଽଧିକମ୍।
ପୁରାଣଜ୍ଞଶ୍ଚ ବାଗ୍ମୀ ଚ କାରଣୈସ୍ତଂ ଚ ମେନିରେ॥ 13-204-16 (89253)
ସର୍ବେ ତଦର୍ହଣଂ କୃତ୍ବା ନାରଦଂ ବାକ୍ଯମବ୍ରୁବନ୍॥ 13-204-17 (89254)
ଭବତା ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାର୍ଥଂ ଚରତା ହିମବଦ୍ଗିରୌ।
ଦୃଷ୍ଟଂ ବୈ ଯତ୍ତଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ଶ୍ରୋତୄଣାଂ ପରମଂ ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-204-18 (89255)
ଅତସ୍ତ୍ବମବିଶେଷେଣ ହିତାର୍ଥଂ ସର୍ବମାଦିତଃ।
ପ୍ରିଯାର୍ଥଂ କେଶବସ୍ଯାସ୍ଯ ସ ଭବାନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-204-19 (89256)
ତଦା ସଂଯୋଜିତଃ ସର୍ବୈର୍ଋଷିଭିର୍ନାରଦସ୍ତଦା।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ବିଷ୍ଣୁଂ ସର୍ବଲୋକହିତେ ରତମ୍।
ସମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯ ହୃଷୀକେଶଂ ବକ୍ତୁମେବୋପଚକ୍ରମେ॥ 13-204-20 (89257)
ତତୋ ନାରାଯଣସୁହୃନ୍ନାରଦୋ ବଦତାଂବରଃ।
ଶଙ୍କରସ୍ଯୋମଯା ସାର୍ଧଂ ସଂବାଦମନୁଭାଷତ॥ ॥ 13-204-21 (89258)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁରଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 204 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 205
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.205. ଅଧ୍ଯାଯଃ 205
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ନାରଦେନ କୃଷ୍ଣଂପ୍ରତି ଉମାମହେଶ୍ବରସଂବଦାନୁବାଦାରମ୍ଭଃ॥ 1 ॥ ନାନାମୁନିଗଣାକୀର୍ଣହିମବତ୍ତଟମୁପବିଷ୍ଟେ ମହାଦେବେ ତତ୍ପୃଷ୍ଠଭାଗମୁପାଗତଯା ପାର୍ବତ୍ଯା କ୍ରୀଡାର୍ଥଂ ସ୍ବପାଣିଭ୍ଯାଂ ତଦୀଯନଯନଦ୍ବଯପିଧାନମ୍॥ 2 ॥ ତଦା ଜଗତ ଆନ୍ଧ୍ଯପ୍ରାପ୍ତୌ ଦେବେନ ସ୍ବଲଲାଟେ ତୃତୀଯନେତ୍ରସର୍ଜନମ୍॥ 3 ॥ ତତ୍ତେଜସା ନିର୍ଦଗ୍ଧେ ଗିରୌ ଦେବୀପ୍ରାର୍ଥନଯା ଦେବେନ ପୁନର୍ଗିରେରୁଜ୍ଜୀବନମ୍॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ନାରଦ ଉବାଚ।
ଭଗବଂସ୍ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାର୍ଥଂ ତଥୈବ ଚରତା ମଯା।
ଦିବ୍ଯମଦ୍ଭୁତସଙ୍କାଶଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ହୈମବତଂ ବନମ୍॥ 13-205-1 (89259)
ନାନାବୃକ୍ଷସମାଯୁକ୍ତଂ ନାନାପକ୍ଷିଗଣୈର୍ବୃତମ୍।
ନାନରତ୍ନଗଣାକୀର୍ଣଂ ନାନାଭାବସମନ୍ବିତମ୍॥ 13-205-2 (89260)
ଦିବ୍ଯଚନ୍ଦନସଂଯୁକ୍ତଂ ଦିବ୍ଯଧୂପେନ ଧୂପିତମ୍।
ଦିବ୍ଯପୁଷ୍ପସମାକୀର୍ଣଂ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧେନ ବାସିତମ୍॥ 13-205-3 (89261)
ସିଦ୍ଧଚାରଣସଂଘାତୈର୍ଭୂତସଙ୍ଘୈର୍ନିଷେବିତମ୍।
ବରିଷ୍ଠାପ୍ସରସାକୀର୍ଣଂ ନାଗଗନ୍ଧର୍ବସଙ୍କୁଲମ୍॥ 13-205-4 (89262)
ମୃଦଙ୍ଗମୁରଜୋଦ୍ଧୁଷ୍ଟଂ ଶଙ୍ଖବୀଣାଭିନାଦିତମ୍।
ନୃତ୍ଯଦ୍ଭିର୍ଭୂତସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ସର୍ବତସ୍ତ୍ବଭିଶୋଭିତମ୍॥ 13-205-5 (89263)
ନାନାରୂପୈର୍ବିରୂପୈଶ୍ଚ ଭୀମରୂପୈର୍ଭଯାନକୈଃ।
ସିଂହବ୍ଯାଘ୍ରୋରଗମୃଗୈର୍ବିଡାଲବଦନୈସ୍ତଥା॥ 13-205-6 (89264)
ସ୍ବରୋଷ୍ଟ୍ରଦ୍ବୀପିବଦନୈର୍ଗଜବକ୍ତ୍ରୈସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଉଲୂକଶ୍ଯେନବଦନୈଃ କାକଗୃଧ୍ରମୁଖୈସ୍ତଥା॥ 13-205-7 (89265)
ଏବଂ ବହୁବିଧାକାରୈର୍ଭୂତସଙ୍ଘୈର୍ଭୃଶାକୁଲମ୍।
ନାନଦ୍ଯମାନଂ ବହୁଧା ହରପାରିଷଦୈର୍ଭୃଶମ୍॥ 13-205-8 (89266)
ଘୋରରୂପଂ ସୁଦୁର୍ଦର୍ଶଂ ରକ୍ଷୋଗଣଶତୈର୍ବୃତମ୍।
ସମାଜଂ ତଦ୍ବନେ ଦୃଷ୍ଟଂ ମଯା ଭୂତପତେଃ ପୁରା॥ 13-205-9 (89267)
ପ୍ରନୃତ୍ତାପ୍ସରସଂ ଦିବ୍ଯଂ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବନାଦିତମ୍।
ପ୍ରଥମେ ବର୍ଷରାତ୍ରେ ତୁ ମେଘସଙ୍ଘନିନାଦିତମ୍॥ 13-205-10 (89268)
ନାନାବର୍ହିଣସଂଘୁଷ୍ଟଂ ଗଜଯୂଥସମାକୁଲମ୍।
ଷଟ୍ପଦୈରୁପଗୀତଂ ଚ ପ୍ରଥମେ ମାସି ମାଧବେ॥ 13-205-11 (89269)
ଉତ୍କ୍ରୋଶତ୍କ୍ରୌଞ୍ଚକୁରରୈଃ ସାରସୈର୍ଜୀବଜୀବକୈଃ।
ମତ୍ତାଭିଃ ପରପୁଷ୍ଟାଭିଃ କୂଜନ୍ତୀଭିଃ ସମାକୁଲମ୍॥ 13-205-12 (89270)
ଉତ୍ତମାବାସସଙ୍କାଶଂ ଭୀମରୂପତରଂ ତତଃ।
ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଭବତି ଧର୍ମସ୍ଯ ଧର୍ମଭାଗିଜନସ୍ଯ ଚ॥ 13-205-13 (89271)
ଯେ ଚୋଧ୍ବରେତସଃ ସିଦ୍ଧାସ୍ତତ୍ରତତ୍ର ସମାଗତାଃ।
ମାର୍ତାଣ୍ଡରଶ୍ମିସଞ୍ଚାରା ବିଶ୍ବେଦେବଗଣାସ୍ତଥା॥ 13-205-14 (89272)
ତଥା ନାଗାସ୍ତଥା ଦିବ୍ଯା ଲୋକପାଲା ହୁତାଶନାଃ।
ବାତାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ଚାଯାନ୍ତି ଦିବ୍ଯପୁଷ୍ପସମାକୁଲାଃ॥ 13-205-15 (89273)
କିରନ୍ତଃ ସର୍ବପୁଷ୍ପାଣି କିରନ୍ତୋଽଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାଃ।
ଓଷଧ୍ଯଃ ପ୍ରଜ୍ବଲନ୍ତ୍ଯଶ୍ଚ ଦ୍ଯୋତଯନ୍ତ୍ଯୋ ଦିଶୋ ଦଶ॥ 13-205-16 (89274)
ବିହଗାଶ୍ଚ ମୁଦା ଯୁକ୍ତା ନୃତ୍ଯନ୍ତି ଚ ନଦନ୍ତି ଚ।
ତତଃ ସମନ୍ତତସ୍ତତ୍ର ଦିବ୍ଯା ଦିବ୍ଯଜନପ୍ରିଯାଃ॥ 13-205-17 (89275)
ତତ୍ର ଦେବୋ ଗିରିତଟେ ହେମଧାତୁବିଭୂଷିତେ।
ପର୍ଯଙ୍କ ଇବ ବଭ୍ରାଜ ଉପବିଷ୍ଟୋ ମହାଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-205-18 (89276)
ବ୍ଯାଘ୍ରଚର୍ମପରୀଧାନୋ ଗଜଚର୍ମୋତ୍ତରଚ୍ଛଦଃ।
ବ୍ଯାଲଯଜ୍ଞୋପବୀତଶ୍ଚ ଲୋହିତାନ୍ତ୍ରବିଭୂଷିତଃ॥ 13-205-19 (89277)
ହରିଶ୍ମଶ୍ରୁଜଟୋ ଭୀମୋ ଭଯକର୍ତାଽମରଦ୍ବିଷାମ୍।
ଭଯହେତୁରଭକ୍ତାନାଂ ଭକ୍ତାନାମଭଯଙ୍କରଃ॥ 13-205-20 (89278)
କିନ୍ନରୈର୍ଦେବଗନ୍ଧର୍ବୈଃ ସ୍ତୂଯମାନସ୍ତତସ୍ତତଃ।
ଋଷିଭିଶ୍ଚାପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ସର୍ବତଶ୍ଚୈବ ଶୋଭିତଃ॥ 13-205-21 (89279)
ତତ୍ର ଭୂତପତେଃ ସ୍ଥାନଂ ଦେବଦାନବସଙ୍କୁଲମ୍।
ସର୍ବତେଜୋମଯଂ ଭୂମ୍ନା ଲୋକପାଲନିଷେବିତମ୍॥ 13-205-22 (89280)
ମହୋରଗସମାକୀର୍ଣଂ ସର୍ବେଷାଂ ରୋମହର୍ଷଣମ୍।
ଭୀମରୂପମନିର୍ଦେଶ୍ଯମପ୍ରଧୃଷ୍ଯତମଂ ବିଭୋଃ॥ 13-205-23 (89281)
ତତ୍ର ଭୂତପତିଂ ଦେବମାସୀନଂ ଶିଖରୋତ୍ତମେ।
ଋଷଯୋ ଭୂତସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ହରମ୍।
ଗୀର୍ଭିଃ ପରମଶୁଦ୍ଧାଭିସ୍ତୁଷ୍ଟୁବୁସ୍ଚ ମନୋହରମ୍॥ 13-205-24 (89282)
ବିମୁକ୍ତାଶ୍ଚୈବ ପାପେଭ୍ଯୋ ବଭୂବୁର୍ବିଗତଜ୍ବରାଃ।
ଋଷଯୋ ବାଲକିଲ୍ଯାଶ୍ଚ ତଥା ବିପ୍ରର୍ଷଯଶ୍ଚ ଯେ॥ 13-205-25 (89283)
ଅଯୋନିଜା ଯୋନିଜାଶ୍ଚ ତପଃସିଦ୍ଧା ମହର୍ଷଯଃ।
ତତସ୍ତଂ ଦେବଦେବେଶଂ ଭଗବନ୍ତମୁପାସତେ। 13-205-26 (89284)
ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍କ୍ଷଣେ ଦେବୀ ଭୂତସ୍ତ୍ରୀଗଣସଂବୃତା।
ହରତୁଲ୍ଯାମ୍ବରଧରା ସମାନବ୍ରତଚାରିଣୀ॥ 13-205-27 (89285)
କାଞ୍ଚନଂ କଲଶଂ ଗୃହ୍ଯ ସର୍ବତୀର୍ଥାମ୍ବୁପୂରିତମ୍।
ପୁଷ୍ପବୃଷ୍ଟ୍ଯାଽଭିବର୍ଷନ୍ତୀ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧସମାବୃତା॥ 13-205-28 (89286)
ସରିଦ୍ବରାଭିଃ ସର୍ବାଭିଃ ପୃଷ୍ଠତୋଽନୁଗତା ବରା।
ସେବିତୁଂ ଭଗବତ୍ପାର୍ଶ୍ବମାଜଗାମ ଶୁଚିସ୍ମିତା॥ 13-205-29 (89287)
ଆଗମ୍ଯ ତୁ ଗିରେଃ ପୁତ୍ରୀ ଦେବଦେବସ୍ଯ ଚାନ୍ତିକମ୍।
ମନଃପ୍ରିଯଂ ଚିକୀର୍ଷନ୍ତୀ କ୍ରୀଡାର୍ଥଂ ଶଙ୍କରାନ୍ତିକେ॥ 13-205-30 (89288)
ମନୋହରାଭ୍ଯାଂ ପାଣିଭ୍ଯାଂ ହରନେତ୍ରେ ପିଧାଯ ତୁ।
ଅବେକ୍ଷ୍ଯ ହୃଷ୍ଟା ସ୍ବଗଣାନ୍ସ୍ମଯନ୍ତୀ ପୃଷ୍ଠତଃ ସ୍ଥିତା॥ 13-205-31 (89289)
ଦେବ୍ଯା ଚାନ୍ଧୀକୃତେ ଦେବେ କଶ୍ମଲଂ ସମପଦ୍ଯତ।
ନିମୀଲିତେ ଭୂତପତୌ ନଷ୍ଟଚନ୍ଦ୍ରାର୍କତାରକମ୍॥ 13-205-32 (89290)
ନିଃସ୍ବାଧ୍ଯାଯବଷଟ୍କାରଂ ତମସା ଚାଭିସଂବୃତମ୍।
ବିଷଣ୍ଣଂ ଭଯବିତ୍ରସ୍ତଂ ଜଗଦାସୀଦ୍ଭଯାକୁଲମ୍॥ 13-205-33 (89291)
ହାହାକାରମୃଷୀଣାଂ ଚ ଲୋକାନାମଭବତ୍ତଦା।
ତମୋଭିଭୂତେ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତେ ଲୋକେ ଜୀବନସଂକ୍ଷଯେ॥ 13-205-34 (89292)
ତୃତୀଯଂ ଚାସ୍ଯ ସମ୍ଭୂତଂ ଲଲାଟେ ନେତ୍ରମାଯତମ୍।
ଦ୍ବାଦଶାଦିତ୍ଯସଙ୍କାଶଂ ଲୋକାନ୍ଭାସାଽବଭାସଯତ୍॥ 13-205-35 (89293)
ତତ୍ରକ ତେନାଗ୍ନିନା ତେନ ଯୁଗାନ୍ତାଗ୍ନିନିଭେନ ବୈ।
ଅଦହ୍ଯତ ଗିରିଃ ସର୍ବୋ ହିମବାନଗ୍ରତଃ ସ୍ଥିତଃ॥ 13-205-36 (89294)
ଦହ୍ଯମାନେ ଗିରୌ ତସ୍ମିନ୍ମୃଗପକ୍ଷିସମାକୁଲେ।
ସବିଦ୍ଯାଧରଗନ୍ଧର୍ବେ ଦିବ୍ଯୌଷଧସମାକୁଲେ॥ 13-205-37 (89295)
ତତୋ ଗିରିସୁତା ଚାପି ବିସ୍ମଯୋତ୍ଫୁଲ୍ଲଲୋଚନା।
ବଭୂବ ଚ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ତଥା ବିସ୍ମଯସଂଯୁତମ୍॥ 13-205-38 (89296)
ପଶ୍ଯତାମେବ ସର୍ବେଷାଂ ଦେବଦାନବରକ୍ଷସାମ୍।
ନେତ୍ରଜେନାଗ୍ନିନା ତେନ ଦଗ୍ଧ ଏବ ନଗୋତ୍ତମଃ॥ 13-205-39 (89297)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମଥିତଂ ଶୈଲଂ ଶୈଲପୁତ୍ରୀ ସବିକ୍ଲବା।
ପିତୁଃ ସମ୍ମାନମିଚ୍ଛନ୍ତୀ ପପାତ ଭୁବି ପାଦୂଯୋଃ॥ 13-205-40 (89298)
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବଦେବେଶୋ ଦେବ୍ଯା ଦୁଃଖମନୁତ୍ତମମ୍।
ହୈମବତ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯାର୍ଥଂ ଚ ଗିରିଂ ପୁନରବୈକ୍ଷତ॥ 13-205-41 (89299)
ଦୃଷ୍ଟମାତ୍ରେ ଭଗବତା ସୌମ୍ଯଯୁକ୍ତେନ ଚେତସା।
କ୍ଷଣେନ ହିମବାଞ୍ଶୈଲଃ ପ୍ରକୃତିସ୍ଥୋଽଭବତ୍ପୁନଃ॥ 13-205-42 (89300)
ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟବିହଙ୍ଗୈଶ୍ଚ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲଦ୍ରୁମକାନନଃ।
ସିଦ୍ଧଚାରଣସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତୈଃ ସମାକୁଲଃ॥ 13-205-43 (89301)
ପିତରଂ ପ୍ରକୃତିସ୍ଥଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ହୈମବତୀ ଭୃଶମ୍।
ଅଭବତ୍ପ୍ରୀତିସଂଯୁକ୍ତା ମୁଦିତାତ୍ର ପିନାକିନମ୍॥ 13-205-44 (89302)
ଦେବୀ ବିସ୍ମଯସଂଯୁକ୍ତା ପ୍ରଷ୍ଟୁକାମା ମହେଶ୍ବରମ୍।
ହିତାର୍ତଂ ସର୍ବଲୋକାନାଂ ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା।
ଦେବଦେବଂ ମହାଦେବୀ ବଭାଷେଦଂ ବଚୋଽର୍ଥବତ୍॥ 13-205-45 (89303)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ଶୂଲପାଣେ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ବିସ୍ମଯୋ ମେ ମହାଞ୍ଜାତସ୍ତସ୍ମିନ୍ନେତ୍ରାଗ୍ନିସମ୍ଭବେ॥ 13-205-46 (89304)
କିମର୍ଥଂ ଦେବଦେବେଶ ଲଲାଟେଽସ୍ମିନ୍ପ୍ରକାଶତେ।
ଅତିସୂର୍ଯାଗ୍ନିସଙ୍କାଶଂ ତୃତୀଯଂ ନେତ୍ରମାଯତମ୍॥ 13-205-47 (89305)
ନେତ୍ରାଗ୍ନିନା ତୁ ମହତା ନିର୍ଦଗ୍ଧୋ ହିମବାନସୌ।
ପୁନଃ ସଂଦୃଷ୍ଟମାତ୍ରସ୍ତୁ ପ୍ରକୃତିସ୍ଥଃ ପିତା ମମ॥ 13-205-48 (89306)
ଏଷ ମେ ସଂଶଯୋ ଦେବ ହୃଦି ମେ ସମ୍ପ୍ରବର୍ତତେ।
ଦେବଦେବ ନମସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ତନ୍ମେ ସଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-205-49 (89307)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-205-50x (7445)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତଯା ଦେବ୍ଯା ପ୍ରୀଯମାଣୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଭବଃ।
ସ୍ଥାନେ ସଂଶଯିତୁଂ ଦେବି ଧର୍ମଜ୍ଞେ ପ୍ରିଯଭାଷିଣି॥ 13-205-50 (89308)
ତ୍ବଦୃତେ ମାଂ ହି ବୈ ପ୍ରଷ୍ଟୁଂ ନ ଶକ୍ଯଂ କେନ ଚେତ୍ପ୍ରିଯେ।
ପ୍ରକାଶଂ ଯଦି ବା ଗୁହ୍ଯଂ ପ୍ରିଯାର୍ଥଂ ପ୍ରବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍॥ 13-205-51 (89309)
ଶୃଣୁ ତତ୍ସର୍ବମକିଲମସ୍ଯାଂ ସଂସଦି ଭାମିନି।
ସର୍ବେଷାମେବ ଲୋକାନାଂ କୂଟସ୍ଥଂ ବିଦ୍ଧି ମାଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-205-52 (89310)
ମଦଧୀନାସ୍ତ୍ରଯୋ ଲୋକା ଯଥା ବିଷ୍ଣୌ ତଥା ମଯି।
ସ୍ରଷ୍ଟା ବିଷ୍ଣୁରହଂ ଗୋପ୍ତା ଇତ୍ଯେତଦ୍ବିଦ୍ଧି ଭାମିନି॥ 13-205-53 (89311)
ତସ୍ମାଦ୍ଯଦା ମାଂ ସ୍ପୃଶତି ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ବେତରତ୍।
ତଥୈବେଦଂ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ତତ୍ତଦ୍ଭବତି ଶୋଭନେ॥ 13-205-54 (89312)
ଏତଦ୍ଗୁହ୍ଯମଜାନନ୍ତ୍ଯା ତ୍ବଯା ବାଲ୍ଯାଦନିନ୍ଦିତେ।
ମନ୍ନେତ୍ରେ ପିହିତେ ଦେବି କ୍ରୀଡନାର୍ଥଂ ଦୃଢବ୍ରତେ॥ 13-205-55 (89313)
ତତ୍କୃତେ ନଷ୍ଟଚନ୍ଦ୍ରାର୍କଂ ଜଗଦାସୀଦ୍ଭଯାକୁଲମ୍।
ନଷ୍ଟାଦିତ୍ଯେ ତମୋଭୂତେ ଲୋକେ ଗିରିସୁତେ ପ୍ରିଯେ॥ 13-205-56 (89314)
ତୃତୀଯଂ ଲୋଚନଂ ସୃଷ୍ଟଂ ଲୋକଂ ସଂରକ୍ଷିତୁଂ ମଯା।
କଥିତଂ ସଂଶଯସ୍ଥାନଂ ନିର୍ବିଶଙ୍କା ଭବ ପ୍ରିଯେ॥ ॥ 13-205-57 (89315)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 205 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 206
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.206. ଅଧ୍ଯାଯଃ 206
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯ ଚତୁର୍ମୁଖତ୍ବସ୍ଯ ନୀଲକଣ୍ଠତାଯାଃ ପିନାକକାର୍ମୁକତାଯା ବୃଷଭବାହନତ୍ବସ୍ଯ ଚ କାରଣାଭିଧାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ନାରଦ ଉବାଚ।
କ୍ଷଣଜ୍ଞା ଦେବଦେବସ୍ଯ ଶ୍ରୋତୁକାମା ପ୍ରିଯଂ ହିତମ୍।
ଉମାଦେବୀ ମହାଦେବମପୃଚ୍ଛତ୍ପୁନରେବ ତୁ॥ 13-206-1 (89316)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ସର୍ବଦେବନମସ୍କୃତ।
ଚତୁର୍ମୁଖୋ ବୈ ଭଗବାନଭବତ୍କେନ ହେତୁନା॥ 13-206-2 (89317)
ଭଗବନ୍କେନ ତେ ବକ୍ତ୍ରମୈନ୍ଦ୍ରମଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନମ୍।
ଉତ୍ତରଂ ଚାପି ଭଗବନ୍ପଶ୍ଚିମଂ ଶୁଭଦର୍ଶନମ୍।
ଦକ୍ଷିଣଂ ଚ ମୁଖଂ ରୌଦ୍ରଂ କେନୋର୍ଧ୍ବଂ ଜଟିଲାବୃତମ୍॥ 13-206-3 (89318)
ଯଥାଦୃଶଂ ମହାଭାଗ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି କାରଣମ୍।
ଏଷ ମେ ସଂଶଯୋ ଦେବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-206-4 (89319)
ମହାଦେବ ଉବାଚ। 13-206-5x (7446)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯତ୍ତ୍ବମିଚ୍ଛସି ଭାମିନି।
ପୁରାଽସୁରୋ ମହାଘୋରୌ ଲୋକୋଦ୍ବେଗକରୌ ଭୃଶମ୍॥ 13-206-5 (89320)
ସୁନ୍ଦୋପସୁନ୍ଦନାମାନାବାସତୁର୍ବଲଗର୍ବିତୌ।
ଅଶସ୍ତ୍ରବଧ୍ଯୌ ବଲିନୌ ପରସ୍ପରହିତୈଷିଣୌ॥ 13-206-6 (89321)
ତଯୋରେବ ବିନାଶାଯ ନିର୍ମିତା ବିଶ୍ବକର୍ମଣା।
ସର୍ବତଃ ସାରମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ତିଲଶୋ ଲୋକପୂଜିତା।
ତିଲୋତ୍ତମେତି ବିଖ୍ଯାତା ଅପ୍ସରାଃ ସା ବଭୂବ ହ॥ 13-206-7 (89322)
ଦେବକାର୍ଯଂ କରିଷ୍ଯନ୍ତୀ ହାସଭାବସମନ୍ବିତା।
ସା ତପସ୍ଯନ୍ତମାଗମ୍ଯ ରୂପେଣାପ୍ରତିମା ଭୁବି॥ 13-206-8 (89323)
ମଯା ବହୁମତା ଚେଯଂ ଦେବକାର୍ଯଂ କରିଷ୍ଯତି।
ଇତି ମତ୍ବା ତଦା ଚାହଂ କୁର୍ବନ୍ତୀଂ ମାଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ତଥୈବ ତାଂ ଦିଦୃକ୍ଷୁଶ୍ଚ ଚତୁର୍ବକ୍ତ୍ରୋଽଭବଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-206-9 (89324)
ଐନ୍ଦ୍ରଂ ମୁଖମିଦଂ ପୂର୍ବଂ ତପଶ୍ଚର୍ଯାପରଂ ସଦା।
ଦକ୍ଷିଣଂ ମେ ମୁଖଂ ଦିବ୍ଯଂ ରୌଦ୍ରଂ ସଂହରତି ପ୍ରଜାଃ॥ 13-206-10 (89325)
ଲୋକକାର୍ଯପରଂ ନିତ୍ଯଂ ପଶ୍ଚିମଂ ମେ ମୁଖଂ ପ୍ରିଯେ।
ବେଦାନଧୀତେ ସତତମଦ୍ଭୁତଂ ଚୋତ୍ତରଂ ମୁଖମ୍।
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-206-11 (89326)
ଉମୋବାଚ। 13-206-12x (7447)
ଭଗବଞ୍ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ଶୂଲପାଣେ ବରପ୍ରଦ।
କିମର୍ଥଂ ନୀଲତା କଣ୍ଠେ ଭାତି ବର୍ହିନିଭା ତବ॥ 13-206-12 (89327)
ମହେଶ୍ବର ଉବାତ। 13-206-13x (7448)
ଏତତ୍ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା॥ 13-206-13 (89328)
ପୁରା ଯୁଗାନ୍ତରେ ଯତ୍ନାଦମୃତାର୍ଥଂ ସୁରାସୁରୈଃ।
ବଲବଦ୍ଭିର୍ବିମଥିତଶ୍ଚିରକାଲଂ ମହୋଦଧିଃ॥ 13-206-14 (89329)
ରଜ୍ଜୁନା ନାଗରାଜେନ ମଥ୍ଯମାନେ ମହୋଦଧୌ।
ବିଷଂ ତତ୍ର ସମୁଦ୍ଭୂତଂ ସର୍ବଲୋକବିନାଶନମ୍॥ 13-206-15 (89330)
ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିବୁଧାଃ ସର୍ବେ ତଦା ବିମନସୋଽଭବନ୍।
ଗ୍ରସ୍ତଂ ହି ତନ୍ମଯା ଦେବି ଲୋକାନାଂ ହିତକାରଣାତ୍॥ 13-206-16 (89331)
ତତ୍କୃତା ନୀଲତା ଚାସୀତ୍କଣ୍ଠେ ବର୍ହିନିଭା ଶୁଭେ।
ତଦାପ୍ରଭୃତି ଚୈବାହଂ ନୀଲକଣ୍ଠ ଇତି ସ୍ମୃତଃ।
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-206-17 (89332)
ଉମୋବାଚ। 13-206-18x (7449)
ନୀଲକଣ୍ଠ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ସର୍ବଲୋକସୁଖାବହ।
ବହୂନାମାଯୁଧାନାଂ ତ୍ବଂ ପିନାକଂ ଧର୍ମୁମିଚ୍ଛସି।
କିମର୍ଥଂ ଦେବଦେବେଶ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-206-18 (89333)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-206-19x (7450)
ଶସ୍ତ୍ରାଗମଂ ତେ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଧର୍ମ୍ଯଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ଯୁଗାନ୍ତରେ ମହାଦେବି କଣ୍ବୋ ନାମ ମହାମୁନିଃ॥ 13-206-19 (89334)
ସ ହି ଦିବ୍ଯାଂ ତପଶ୍ଚର୍ଯାଂ କର୍ତୁମେବୋପଚକ୍ରମେ।
ତଥା ତସ୍ଯ ତପୋ ଘୋରଂ ଚରତଃ କାଲପର୍ଯଯାତ୍।
ବଲ୍ମୀକଂ ପୁନରୁଦ୍ଭୂତଂ ତସ୍ଯୈବ ଶିରସି ପ୍ରିଯେ॥ 13-206-20 (89335)
ବେଣୁର୍ବଲ୍ମୀକସଂଯୋଗାନ୍ମୂର୍ଧ୍ନି ତସ୍ଯ ବଭୂବ ହ।
ଧରମାଣଶ୍ଚ ତତ୍ସର୍ବଂ ତପଶ୍ଚର୍ଯାଂ ତଥାଽକରୋତ୍॥ 13-206-21 (89336)
ତସ୍ମୈ ବ୍ରହ୍ମା ବରଂ ଦାତୁଂ ଜଗାମ ତପସାର୍ଚିତଃ।
ଦତ୍ତ୍ବା ତସ୍ମୈ ବରଂ ଦେବୋ ବେଣୁଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତ୍ବଚିନ୍ତଯତ୍॥ 13-206-22 (89337)
ଲୋକକାର୍ଯଂ ସମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ବେଣୁନାଽନେନ ଭାମିନି।
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ତମାଦାଯ କାର୍ମୁକାର୍ଥେ ନ୍ଯଯୋଜଯତ୍॥ 13-206-23 (89338)
ବିଷ୍ଣୋର୍ମମ ଚ ସାମର୍ଥ୍ଯଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଲୋକପିତାମହଃ।
ଧନୁଷୀ ଦ୍ବେ ତଦା ପ୍ରାଦାଦ୍ବିଷ୍ଣବେ ଚ ମମୈବ ଚ॥ 13-206-24 (89339)
ପିନାକଂ ନାମ ମେ ଚାପଂ ଶାର୍ଙ୍ଗଂ ନାମ ହରେର୍ଧନୁଃ।
ତୃତୀଯମବଶେଷେଣ ଗାଣ୍ଡୀବମଭବଦ୍ଧନୁଃ॥ 13-206-25 (89340)
ତଚ୍ଚ ସୋମାଯ ନିର୍ଦିଶ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକଂ ଗତଃ ପୁନଃ।
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଶସ୍ତ୍ରାଗମମନିନ୍ଦିତେ॥ 13-206-26 (89341)
ଉମୋବାଚ। 13-206-27x (7451)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ପିନାକପରମପ୍ରିଯ।
ବାହନେଷୁ ତଥାଽନ୍ଯେଷୁ ସତ୍ସୁ ଭୂତପତେ ତବ॥ 13-206-27 (89342)
ଅଯଂ ତୁ ବୃଷଭଃ କସ୍ମାଦ୍ବାହନଂ ସ ଯଥାଽଭବତ୍।
ଏଷ ମେ ସଶଯୋ ଦେବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-206-28 (89343)
ମହାଦେବ ଉବାଚ। 13-206-29x (7452)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ବାହନଂ ସ ଯଥାଽଭବତ୍॥ 13-206-29 (89344)
ଆଦିସର୍ଗେ ପୁରା ଗାବଃ ଶ୍ବେତବର୍ଣାଃ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ବଲସଂହନନା ଗାବୋ ଦର୍ପଯୁକ୍ତାଶ୍ଚରନ୍ତି ତାଃ॥ 13-206-30 (89345)
ଅହଂ ତୁ ତପ ଆତିଷ୍ଠଂ ତସ୍ମିନ୍କାଲେ ଶୁଭାନନେ।
ଏକପାଦଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ଲୋକାର୍ଥଂ ହିମବଦ୍ଗିରୌ॥ 13-206-31 (89346)
ଗାବୋ ମେ ପାର୍ଶ୍ବମାଗମ୍ଯ ଦର୍ପୋତ୍ସିକ୍ତାଃ ସମନ୍ତତଃ।
ସ୍ଥାନଭ୍ରଂଶଂ ତଦା ଦେବି ଚକ୍ରିରେ ବହୁଶସ୍ତଦା॥ 13-206-32 (89347)
ଅପଚାରେଣ ବୈ ତାସାଂ ମନଃକ୍ଷୋଭୋଽଭବନ୍ମମ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦଗ୍ଧା ଯଦା ଗାବୋ ରୋଷାବିଷ୍ଟେନ ଚେତସା॥ 13-206-33 (89348)
ତସ୍ମିଂସ୍ତୁ ବ୍ଯସନେ ଘୋରେ ବର୍ତମାନେ ପଶୂନ୍ପ୍ରତି।
ଅନେନ ବୃଷଭେଣାହଂ ଶମିତଃ ସମ୍ପ୍ରସାଦନୈଃ॥ 13-206-34 (89349)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ଶାନ୍ତାଶ୍ଚ ବର୍ଣଭେଦତ୍ବମାଗତାଃ।
ଶ୍ବେତୋଽଯଂ ବୃଷଭୋ ଦେବି ପୂର୍ବସଂସ୍କାରସଂଯୁତଃ।
ବାହନତ୍ବେ ଧ୍ବଜତ୍ବେ ମେ ତଦାପ୍ରଭୃତି ଯୋଜିତଃ॥ 13-206-35 (89350)
ତସ୍ମାନ୍ମେ ଗୋପତିତ୍ବଂ ଚ ଦେବୈର୍ଗୋଭିଶ୍ଚ କଲ୍ପିତମ୍।
ପ୍ରସନ୍ନଶ୍ଚାଭବଂ ଦେବି ତଦା ଗୋପତିତାଂ ଗତଃ॥ ॥ 13-206-36 (89351)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଡଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 206 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 207
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.207. ଅଧ୍ଯାଯଃ 207
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯ ଶ୍ମଶାନବାସଚନ୍ଦ୍ରକଲାଧାରଣାଦେଃ କାରଣାଭିଧାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ସର୍ବଭୂତେଶ ଶୂଲପାଣେ ବୃଷଧ୍ବଜ।
ଆବାସେଷୁ ବିଚିତ୍ରେଷୁ ରମ୍ଯେଷୁ ଚ ଶୁଭେଶୁ ଚ॥ 13-207-1 (89352)
ସତ୍ସୁ ଚାନ୍ଯେଷୁ ଭୂତେଷୁ ଶ୍ମଶାନେ ରମସେ କଥମ୍।
କେଶାସ୍ଥିକଲିଲେ ଭୀମେ କପାଲଶତସଙ୍କୁଲେ॥ 13-207-2 (89353)
ସୃଗାଲଗୃଧ୍ରମ୍ପୂର୍ଣେ ଶବଧୂମସମାକୁଲେ।
ଚିତାଗ୍ନିବିଷମେ ଘୋରେ ଗହନେ ଚ ଭଯାନକେ॥ 13-207-3 (89354)
ଏବଂ କଲେବରକ୍ଷେତ୍ରେ ଦୁର୍ଦର୍ଶେ ରମସେ କଥମ୍।
ଏଷ ମେ ସଂଶଯୋ ଦେବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-207-4 (89355)
ମହାଦେବ ଉବାଚ। 13-207-5x (7453)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା।
ଆବାସାର୍ଥଂ ପୁରା ଦେବି ଶୁଦ୍ଧାନ୍ବେଷୀ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-207-5 (89356)
ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଛଂ ଚିରଂ କାଲଂ ଦେଶଂ ଶୁଚିତମଂ ଶୁଭେ।
ଏଷ ମେଽଭିନିବେଶୋଽଭୂତ୍ତସ୍ମିନ୍କାଲେ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-207-6 (89357)
ଆକୁଲଃ ସୁମହାଘୋରଃ ପ୍ରାଦୁରାସୀତ୍ସମନ୍ତତଃ।
ସମ୍ଭୂତା ଭୂତସୃଷ୍ଟିଶ୍ଚ ଘୋରା ଲୋକଭଯାବହା॥ 13-207-7 (89358)
ନାନାବର୍ଣା ବିରୂପାଶ୍ଚ ତୀକ୍ଷ୍ଣଦଂଷ୍ଟ୍ରାଃ ପ୍ରହାରିଣଃ।
ପିଶାଚରକ୍ଷୋବଦନାଃ ପ୍ରାଣିନାଂ ପ୍ରାଣହାରିଣଃ।
ଇତଶ୍ଚରନ୍ତି ନିଘ୍ନନ୍ତଃ ପ୍ରାଣିନୋ ଭୃଶମେବ ଚ॥ 13-207-8 (89359)
ଏବଂ ଲୋକେ ପ୍ରାଣିହୀନେ କ୍ଷଯଂ ଯାତେ ପିତାମହଃ।
ଚିନ୍ତଯଂସ୍ତତ୍ପ୍ରତୀକାରଂ ମାଂ ଚ ଶକ୍ତଂ ହି ନିଗ୍ରହେ॥ 13-207-9 (89360)
ଏବଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ତତୋ ବ୍ରହ୍ମା ତସ୍ମିନ୍କର୍ମଣ୍ଯୋଜଯତ୍।
ତଚ୍ଚ ପ୍ରାଣିହିତାର୍ଥଂ ତୁ ମଯାଽପ୍ଯନୁମତଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-207-10 (89361)
ତସ୍ମାତ୍ସଂରକ୍ଷିତା ଦେବି ଭୂତେଭ୍ଯଃ ପ୍ରାଣିନୋ ଭଯାତ୍।
ଅସ୍ମାଚ୍ଛ୍ମଶାନାନ୍ମେଧ୍ଯଂ ତୁ ନାସ୍ତି କିଞ୍ଚିଦନିନ୍ଦିତେ।
ନିଃସମ୍ପାତାନ୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ତସ୍ମାଚ୍ଛୁଚିତମଂ ସ୍ମୃତଂ॥ 13-207-11 (89362)
ଭୂତସୃଷ୍ଟିଂ ଚ ତାଂ ଚାହଂ ଶ୍ମଶାନେ ସଂନ୍ଯବେଶଯମ୍।
ତତ୍ରସ୍ଥଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ବିନିହନ୍ମି ପ୍ରିଯେ ଭଯମ୍॥ 13-207-12 (89363)
ନ ଚ ଭୂତଗଣେନାହଂ ବିନା ବସିତୁମୁତ୍ସହେ।
ତସ୍ମାନ୍ମେ ସନ୍ନିବାସାଯ ଶ୍ମଶାନେ ରୋଚତେ ମନଃ॥ 13-207-13 (89364)
ମେଧ୍ଯକାମୈର୍ଦ୍ବିଜୈନିତ୍ଯଂ ମେଧ୍ଯମିତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ଆଚରଦ୍ଭିର୍ବ୍ରତଂ ନିତ୍ଯଂ ମୋକ୍ଷକାମୈଶ୍ଚ ସେବ୍ଯତେ॥ 13-207-14 (89365)
ସ୍ଥାନଂ ମେ ତତ୍ର ବିହିତଂ ବୀରସ୍ଥାନମିତି ପ୍ରିଯେ।
କପାଲଶତସମ୍ପୂର୍ଣମଭିରୂପଂ ଭଯାନକମ୍॥ 13-207-15 (89366)
ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ସନ୍ଧ୍ଯଯୋସ୍ତତ୍ର ନକ୍ଷତ୍ରେ ରୁଦ୍ରଦେବତେ।
ଆଯୁଷ୍କାମୈରଶୁଦ୍ଧୈର୍ବା ନ ଗନ୍ତବ୍ଯମିତି ସ୍ଥିତିଃ॥ 13-207-16 (89367)
ମଦନ୍ଯେନ ନ ଶକ୍ଯଂ ହି ନିହନ୍ତୁଂ ଭୂତଜଂ ଭଯମ୍।
ତତ୍ରସ୍ଥୋଽହଂ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ ପାଲଯାମି ଦିନେଦିନେ॥ 13-207-17 (89368)
ମନ୍ନିଯୋଗାଦ୍ଭୂତସଙ୍ଘା ନ ଚ ଘ୍ନନ୍ତୀହ କଞ୍ଚନ।
ତାଂସ୍ତୁ ଲୋକହିତାର୍ତାଯ ଶ୍ମଶାନେ ରମଯାନ୍ମହମ୍।
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-207-18 (89369)
ଉମୋବାଚ। 13-207-19x (7454)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ତ୍ରିନେତ୍ର ବୃଷଭଧ୍ବଜ।
ପିଙ୍ଗଲଂ ବିକୃତଂ ଭାତି ରୂପଂ ତେ ତୁ ଭଯାନକମ୍॥ 13-207-19 (89370)
ଭସ୍ମଦିଗ୍ଧଂ ବିରୂପାକ୍ଷଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଦଂଷ୍ଟ୍ରଂ ଜଟାକୁଲମ୍।
ବ୍ଯାଘ୍ରୋଦରତ୍ବକ୍ସଂବୀତଂ କପିଲଶ୍ମଶ୍ରୁସଂତତମ୍॥ 13-207-20 (89371)
ରୌଦ୍ରଂ ଭଯାନକଂ ଘୋରଂ ଶୂଲପଟ୍ଟସସଂଯୁତମ୍।
କିମର୍ଥଂ ତ୍ବୀଦୃଶଂ ରୂପଂ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-207-21 (89372)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-207-22x (7455)
ତଦହଂ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ତତ୍ତ୍ବଂ ସମାହିତା।
ଦ୍ବିବିଧୋ ଲୌକିକୋ ଭାବଃ ଶୀତମୁଷ୍ଣମିତି ପ୍ରିଯେ॥ 13-207-22 (89373)
ତଯୋର୍ହି ଗ୍ରସିତଂ ସର୍ବଂ ସୌମ୍ଯାଗ୍ନେଯମିଦଂ ଜଗତ୍॥ 13-207-23 (89374)
ସୌମ୍ଯତ୍ବଂ ସତତଂ ବିଷ୍ଣୌ ମଯ୍ଯାଗ୍ନେଯଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ଅନେନ ବପୁଷା ନିତ୍ଯଂ ସର୍ବଲୋକାନ୍ବିଭର୍ମ୍ଯହମ୍॥ 13-207-24 (89375)
ରୌଦ୍ରାକୃତିଂ ବିରୂପାକ୍ଷଂ ଶୂଲପଟ୍ଟସସଂଯୁତମ୍।
ଆଗ୍ନେଯମିତି ମେ ରୂପଂ ଦେବି ଲୋକହିତେ ରତମ୍॥ 13-207-25 (89376)
ଯଦ୍ଯହଂ ବିପରୀତଃ ସ୍ଯାମେତତ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଶୁଭାନନେ।
ତଦୈବ ସର୍ବଲୋକାନାଂ ବିପରୀତଂ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-207-26 (89377)
ତସ୍ମାନ୍ମଯେଦଂ ଧ୍ରିଯତେ ରୂପଂ ଲୋକହିତୈଷିଣା।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-207-27 (89378)
ଉମୋବାଚ। 13-207-28x (7456)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ଶୂଲପାଣେ ବୃଷଧ୍ବଜ।
କିମର୍ଥଂ ଚନ୍ଦ୍ରରେଖା ତେ ଶିରୋଭାଗେ ବିରୋଚତେ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଦେବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-207-28 (89379)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-207-29x (7457)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି କାରଣମ୍।
ପୁରାଽହଂ କାରଣାଦ୍ଦେବି କୋପଯୁକ୍ତଃ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ଦକ୍ଷଯଜ୍ଞବଧାର୍ଯାଯ ଭୂତସଙ୍ଘୈଃ ସମାବୃତଃ॥ 13-207-29 (89380)
ତସ୍ମିନ୍କ୍ରତୁବରେ ଘୋରେ ଯଜ୍ଞଭାଗନିମିତ୍ତତଃ।
ଦେବା ବିଭ୍ରଂଶିତାସ୍ତେ ବୈ ଯେଷାଂ ଭାଗଃ କ୍ରତୌ କୃତଃ॥ 13-207-30 (89381)
ସୋମସ୍ତତ୍ର ମଯା ଦେବି କୁପିତେନ ଭୃଶାର୍ଦିତଃ।
ପଶ୍ଯଂଶ୍ଚାନପରାଧୀ ସନ୍ପାଦଙ୍ଗୁଷ୍ଠେନ ତାଡିତଃ॥ 13-207-31 (89382)
ତଥାପି ବିକୃତେନାହଂ ସାମପୂର୍ବଂ ପ୍ରସାଦିତଃ।
ତନ୍ମେ ଚିନ୍ତଯତଶ୍ଚାସୀତ୍ପଶ୍ଚାତ୍ତାପଃ ପୁରା ପ୍ରିଯେ॥ 13-207-32 (89383)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ସୋମଂ ବୈ ଶିରସା ଧାରଯାମ୍ଯମ୍।
ଏବଂ ମେ ପାପହାନିସ୍ତୁ ଭବେଦିତି ମତିର୍ମମ।
ତଦାପ୍ରଭୃତି ବୈ ସୋମୋ ମୂର୍ଧ୍ନି ସଂଦୃଶ୍ଯତେ ସଦା॥ 13-207-33 (89384)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-207-34x (7458)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତି ଦେବେଶେ ବିସ୍ମିତାଃ ପରମର୍ଷଯଃ।
ବାଗ୍ଭିଃ ସାଞ୍ଜଲିମାଲାଭିରଭିତୁଷ୍ଟୁବୁରୀଶ୍ବରମ୍॥ 13-207-34 (89385)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 13-207-35x (7459)
ନମଃ ଶଙ୍କର ସର୍ବେଶ ନମଃ ସର୍ବଜଗଦ୍ଭୁରୋ।
ନମୋ ଦେବାଦିଦେବାଯ ନମଃ ଶଶିକଲାଧର॥ 13-207-35 (89386)
ନମୋ ଘୋରତରାଦ୍ଧୋର ନମୋ ରୁଦ୍ରାଯ ଶଙ୍କର।
ନମଃ ଶାନ୍ତତରାଚ୍ଛାନ୍ତ ନମଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ପାଲକ॥ 13-207-36 (89387)
ନମଃ ସୋମାଯ ଦେବାଯ ନମସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ଚତୁର୍ମୁଖ।
ନମୋ ଭୂତପତେ ଶଂଭୋ ଜହ୍ନୁକନ୍ଯାମ୍ବୁଶେଖର॥ 13-207-37 (89388)
ନମସ୍ତ୍ରିଶୂଲହସ୍ତାଯ ପନ୍ନଗାଭରଣାଯ ଚ।
ନମୋସ୍ତୁ ବିଷମାକ୍ଷାଯ ଦକ୍ଷଯଜ୍ଞପ୍ରଦାହକ॥ 13-207-38 (89389)
ନମୋସ୍ତୁ ବହୁନେତ୍ରାଯ ଲୋକରକ୍ଷଣତତ୍ପର।
ଅହୋ ଦେବସ୍ଯ ମହାତ୍ମ୍ଯମହୋ ଦେବସ୍ଯ ବୈ କୃପା।
ଏବଂ ଧର୍ମପରତ୍ବଂ ଚ ଦେବଦେବସ୍ଯ ଚାର୍ହତି॥ 13-207-39 (89390)
ଏବଂ ବ୍ରୁବତ୍ସୁ ମୁନିଷୁ ବଚୋ ଦେବ୍ଯବ୍ରବୀଦ୍ଧରମ୍।
ସମ୍ପ୍ରୀତ୍ଯର୍ଥଂ ମୁନୀନାଂ ସା କ୍ଷଣଜ୍ଞା ପରମଂ ହିତମ୍॥ 13-207-40 (89391)
ଉମୋବାଚ। 13-207-41x (7460)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ସର୍ବଲୋକନମସ୍କୃତ।
ଅସ୍ଯୈବ ଋଷିସଙ୍ଘସ୍ଯ ମମ ଚ ପ୍ରିଯକାମ୍ଯଯା॥ 13-207-41 (89392)
ବର୍ଣାଶ୍ରମକୃତଂ ଧର୍ମଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସ୍ଯଶେଷତଃ।
ନ ତୃପ୍ତିରସ୍ତି ଦେବେଶ ଶ୍ରବଣୀଯଂ ହି ତେ ବଚଃ॥ 13-207-42 (89393)
ସଧର୍ମଚାରିଣୀ ଚେଯଂ ଭକ୍ତା ଚେଯମିତି ପ୍ରଭୋ।
ବକ୍ତୁମର୍ହସି ଦେବେଶ ଲୋକାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା।
ଯାଥାତଥ୍ଯେନ ତତ୍ସର୍ବଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସି ଶଂକର॥ ॥ 13-207-43 (89394)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 207 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 208
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.208. ଅଧ୍ଯାଯଃ 208
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ବର୍ଣାଶ୍ରମଧର୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଯତ୍ତେ ଦେବି ମନଃପ୍ରିଯମ୍।
ଶୃଣୁ ତତ୍ସର୍ବମଖିଲଂ ଧର୍ମଂ ବର୍ଣାଶ୍ରମାଶ୍ରିତମ୍॥ 13-208-1 (89395)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯା ବୈଶ୍ଯାଃ ଶୁଦ୍ରାଶ୍ଚେତି ଚତୁର୍ବିଧମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣା ବିହିତାଃ ପୂର୍ବଂ ଲୋକତନ୍ତ୍ରମଭୀପ୍ସତା।
କର୍ମାଣି ଚ ତଦର୍ହାଣି ଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ବିହିତାନି ବୈ॥ 13-208-2 (89396)
ଯଦୀଦମେକବର୍ଣଂ ସ୍ଯାଜ୍ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ବିନଶ୍ଯତି।
ସହୈବ ଦେବି ବର୍ଣାନି ଚତ୍ବାରି ବିହିତାନ୍ଯତଃ॥ 13-208-3 (89397)
ମୁଖତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସୃଷ୍ଟସ୍ତସ୍ମାତ୍ତେ ବାଗ୍ବିଶାରଦାଃ।
ବାହୁଭ୍ଯାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ସୃଷ୍ଟାସ୍ତସ୍ମାତ୍ତେ ବାହୁଗର୍ବିତାଃ॥ 13-208-4 (89398)
ଊରୁଭ୍ଯାମୁଦ୍ଗତା ବୈଶ୍ଯାସ୍ତସ୍ମାଦ୍ବାର୍ତୋପଜୀବିନଃ।
ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ ପାଦତଃ ସୃଷ୍ଟାସ୍ତସ୍ମାତ୍ତେ ପରିଚାକାଃ॥ 13-208-5 (89399)
ତେଷାଂ ଧର୍ମାଂଶ୍ଚ କର୍ମାଣି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା।
ବିପ୍ରାଃ କୃତା ଭୂମିଦେବା ଲୋକାନାଂ ଧାରଣେ କୃତାଃ।
ତେ କୈଶ୍ଚିନ୍ନାବମନ୍ତବ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣା ହିତମିଚ୍ଛୁଭିଃ॥ 13-208-6 (89400)
ଯଦି ତେ ବ୍ରାହ୍ମଣା ନ ସ୍ଯୁର୍ଦାନଯୋଗବହାଃ ସଦା।
ଉଭଯୋର୍ଲୋକଯୋର୍ଦେବି ସ୍ଥିତିର୍ନ ସ୍ଯାତ୍ସମାସତଃ॥ 13-208-7 (89401)
ଲୋକେଷୁ ଦୁର୍ଲଭଂ କିଂତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ବମିତି ସ୍ମୃତମ୍।
ଅବୁଧୋ ବା ଦରିଦ୍ରୋ ବା ପୂଜନୀଯଃ ସଦୈବ ସଃ॥ 13-208-8 (89402)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ଯୋଽବମନ୍ଯେତ ନିନ୍ଦେଚ୍ଚ କ୍ରୋଧଯେଚ୍ଚ ବା।
ପ୍ରହରେତ ହରେଦ୍ବାଽପି ଧନଂ ତେଷାଂ ନରାଧମଃ॥ 13-208-9 (89403)
କାରଯେଦ୍ଧୀନକର୍ମଣି କାମଲୋଭବିମୋହନାତ୍।
ସ ଚ ମାମବମନ୍ଯେତ ମାଂ କ୍ରୋଧଯତି ନିନ୍ଦତି॥ 13-208-10 (89404)
ମାମେବ ପ୍ରହରେନ୍ମୂଢୋ ମଦ୍ଧନସ୍ଯାପହାରକଃ।
ମାମେବ ପ୍ରେଷଣଂ କୃତ୍ବା ନିଦନ୍ତେ ମୂଢଚେତନଃ॥ 13-208-11 (89405)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯୋ ଯଜନଂ ଦାନଂ ତସ୍ଯ ଧର୍ମ ଇତି ସ୍ଥିତିଃ।
କର୍ମଣ୍ଯଧ୍ଯାପନଂ ଚୈବ ଯାଜନଂ ଚ ପ୍ରତିଗ୍ରହଃ।
ସତ୍ଯଂ ଶାନ୍ତିସ୍ତପଃ ଶୌଚଂ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-208-12 (89406)
ବିକ୍ରଯୋ ରସଧାନ୍ଯାନାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ବିଗର୍ହିତଃ।
ଅନାପଦି ଚ ଶୂଦ୍ରାନ୍ନଂ ବୃଷଲୀସଙ୍ଗ୍ରହସ୍ତଥା॥ 13-208-13 (89407)
ତପ ଏବ ସଦା ଧର୍ମୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ନ ସଂଶଯଃ।
ସ ତୁ ଧର୍ମାର୍ଥମୁତ୍ପନ୍ନଃ ପୂର୍ବଂ ଧାତ୍ରା ତପୋବଲାତ୍॥ 13-208-14 (89408)
ତସ୍ଯୋପନଯନଂ ଧର୍ମୋ ନିତ୍ଯଂ ଚୋଦକଧାରଣମ୍।
ଶାସ୍ତ୍ରସ୍ଯ ଶ୍ରବଣଂ ଧର୍ମୋ ଦେବବ୍ରତନିଷେବଣମ୍॥ 13-208-15 (89409)
ଅଗ୍ନିକାର୍ଯଂ ପରୋ ଧର୍ମୋ ନିତ୍ଯଯଜ୍ଞୋପବୀତିତା।
ଶୂଦ୍ରାନ୍ନବର୍ଜନଂ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମଃ ସତ୍ପଥସେବନମ୍।
ଧର୍ମୋ ନିତ୍ଯୋପବାସିତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ପରଂ ତଥା॥ 13-208-16 (89410)
ଗୃହସ୍ଥସ୍ଯ ପରୋ ଧର୍ମୋ ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମିଣସ୍ତଥା।
ଗୃହସମ୍ମାର୍ଜନଂ ଧର୍ମ ଆଲେପନବିଧିସ୍ତଥା॥ 13-208-17 (89411)
ଅତିଥିପ୍ରିଯତା ଧର୍ମୋ ଧର୍ମସ୍ତ୍ରେତାଗ୍ନିଧାରଣମ୍।
ଇଷ୍ଟିର୍ବା ପଶୁବନ୍ଧାଶ୍ଚ ବିଧିପୂର୍ବଂ ପରଂତପ॥ 13-208-18 (89412)
ଦମ୍ପତ୍ଯୋଃ ସମଶୀଲତ୍ବଂ ଧର୍ମୋ ବୈ ଗୃହମେଧିନାମ୍।
ଏବଂ ଦ୍ବିଜନ୍ମନୋ ଧର୍ମୋ ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯେ ଧର୍ମଧାରଣମ୍॥ 13-208-19 (89413)
ଯସ୍ତୁ କ୍ଷତ୍ରଗତୋ ଧର୍ମସ୍ତ୍ବଯା ଦେବି ପ୍ରଯୋଦିତଃ।
ତମହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା॥ 13-208-20 (89414)
କ୍ଷତ୍ରିଯାସ୍ତୁ ତତୋ ଦେବି ଦ୍ବିଜାନାଂ ପାଲନେ ସ୍ମୃତାଃ।
ଯଦି ନିଃକ୍ଷତ୍ରିଯୋ ଲୋକୋ ଜଗତ୍ସ୍ଯାଦଧରୋତ୍ତରମ୍॥ 13-208-21 (89415)
ରକ୍ଷଣାତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯୈରେବ ଜଗଦ୍ଭବତି ଶାଶ୍ବତମ୍।
ତସ୍ଯାପ୍ଯଧ୍ଯଯନଂ ଦାନଂ ଯଜନଂ ଧର୍ମତଃ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-208-22 (89416)
ଦୀନାନାଂ ରକ୍ଷଣଂ ଚୈବ ପାପନାମନୁଶାସନମ୍।
ସତାଂ ସମ୍ପୋଷଣଂ ଚୈବ କର୍ମଷଣ୍ମାର୍ଗଜୀବନମ୍॥ 13-208-23 (89417)
ଉତ୍ସାହଃ ଶସ୍ତ୍ରଜୀବିତ୍ବଂ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ଭୃତ୍ଯାନାଂ ଭରଣଂ ଧର୍ମଃ କୃତେ କର୍ମଣ୍ଯମୋଘତା॥ 13-208-24 (89418)
ସମ୍ଯଗ୍ଗୁଣଯୁତୋ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମଃ ପୌରହିତକ୍ରିଯା।
ବ୍ଯବହାରସ୍ଥିତିର୍ନିତ୍ଯଂ ଗୁଣଯୁକ୍ତୋ ମହୀପତିଃ॥ 13-208-25 (89419)
ଆର୍ତବିତ୍ତପ୍ରଦୋ ରାଜା ଧର୍ମଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍।
ଏବଂ ତୈର୍ବିହିତଃ ପୂର୍ବୈର୍ଧର୍ମଃ କର୍ମବିଧାନତଃ॥ 13-208-26 (89420)
ତଥୈବ ଦେବି ବୈଶ୍ଯାଶ୍ଚ ଲୋକଯାତ୍ରାହିତାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ଅନ୍ଯେ ତାନୁପଜୀବନ୍ତି ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଫଲଦା ହି ତେ॥ 13-208-27 (89421)
ଯଦି ନ ସ୍ଯୁସ୍ତଥା ବୈଶ୍ଯା ନ ଭବେଯୁସ୍ତଥା ପରେ।
ତେଷାମଧ୍ଯଯନଂ ଦାନଂ ଗଜନଂ ଧର୍ମ ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-208-28 (89422)
ବୈଶ୍ଯସ୍ଯ ସତତଂ ଧର୍ମଃ ପାଶୁପାଲ୍ଯଂ କୃଷିସ୍ତଥା।
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରପରିସ୍ପନ୍ଦାସ୍ତ୍ରଯୋ ବର୍ଣା ଦ୍ବିଜାତଯଃ॥ 13-208-29 (89423)
ବାଣିଜ୍ଯଂ ସତ୍ପଥେ ସ୍ଥାନମାତିଥେଯତ୍ବମେବ ଚ।
ବିପ୍ରାଣାଂ ସ୍ବାଗତନ୍ଯାଯୋ ବୈଶ୍ଯଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-208-30 (89424)
ତିଲଗନ୍ଧରସାଶ୍ଚୈବ ନ ବିକ୍ରେଯାଃ କଥଞ୍ଚନ।
ବଣିକ୍ପଥମୁପାସଦ୍ଭିର୍ବୈଶ୍ଯୈର୍ବୈଶ୍ଯପଥି ସ୍ଥିତୈଃ॥ 13-208-31 (89425)
ସର୍ବାତିଥ୍ଯଂ ତ୍ରିବର୍ଗସ୍ଯ ଯଥାଶକ୍ତି ଦିବାନିଶମ୍।
ଏବଂ ତେ ବିହିତା ଦେବି ଲୋକଯାତ୍ରା ସ୍ବଯଂଭୁବା॥ 13-208-32 (89426)
ତଥୈବ ଶୂଦ୍ରା ବିହିତାଃ ସର୍ବଧର୍ମପ୍ରସାଧକାଃ।
ଶୂଦ୍ରାଶ୍ଚ ଯଦି ତେ ନ ସ୍ଯୁଃ କର୍ମକର୍ତା ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-208-33 (89427)
ତ୍ରଯଃ ପୂର୍ବେ ଶୂଦ୍ରମୂଲାଃ ସର୍ବେ କର୍ମକରାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଦିଷୁ ଶୁଶ୍ରୂଷା ଦାସଧର୍ମ ଇତି ସ୍ମୃତଃ॥ 13-208-34 (89428)
ବାର୍ତା ଚ କାରୁକର୍ମାଣି ଶିଲ୍ଯଂ ନାଟ୍ଯଂ ତଥୈବ ଚ।
ଅହିଂସକଃ ଶୁଭାଚାରୋ ଦେବତଦ୍ବିଜବନ୍ଦକଃ॥ 13-208-35 (89429)
ଶୂଦ୍ରୋ ଧର୍ମଫଲୈରିଷ୍ଟୈଃ ସ୍ବଧର୍ମେଣୋପପଦ୍ଯତେ।
ଏବମାଦି ତଥାଽନ୍ଯଚ୍ଚ ଶୂଦ୍ରଧର୍ମ ଇତି ସ୍ମୃତଃ॥ 13-208-36 (89430)
ତେଽପ୍ଯେବଂ ବିହିତା ଲୋକେ କର୍ମଯୋଗ୍ଯାଃ ଶୁଭାନନେ॥ 13-208-37 (89431)
ଏବଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ବର୍ଣାନାଂ ବର୍ଣଲୋକାଃ ପରତ୍ର ଚ।
ବିହିତାଶ୍ଚ ତଥା ଦୃଷ୍ଟା ଯଥାବଦ୍ଧର୍ମଚାରିଣି॥ 13-208-38 (89432)
ଏଷ ବର୍ଣାଶ୍ରଯୋ ଧର୍ମଃ କର୍ମ ଚୈବ ତଦର୍ପଣମ୍।
କଥିତଂ ଶ୍ରୋତୁକାମାଯାଃ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-208-39 (89433)
ଉମୋବାଚ। 13-208-40x (7461)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ନମସ୍ତେ ବୃଷଭଧ୍ବଜ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଦେବ ଧର୍ମମାଶ୍ରମିଣାଂ ବିଭୋ॥ 13-208-40 (89434)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-208-41x (7462)
ତଥାଽଽଶ୍ରମଗତଂ ଧର୍ମଂ ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା।
ଆଶ୍ରମାଣାଂ ତୁ ଯୋ ଧର୍ମଃ କ୍ରିଯତେ ବ୍ରହ୍ମବାଦିଭିଃ॥ 13-208-41 (89435)
ଗୃହସ୍ଥଃ ପ୍ରବରସ୍ତେଷାଂ ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯଂ ଧର୍ମମାଶ୍ରିତଃ।
ପଞ୍ଚଯଜ୍ଞକ୍ରିଯାଶୌଚଂ ଦାରତୁଷ୍ଟିରତନ୍ଦ୍ରିତା॥ 13-208-42 (89436)
ଋତୁକାଲାଭିଗମନଂ ଦାନଯଜ୍ଞତପାଂସି ଚ।
ଅବିପ୍ରବାସସ୍ତସ୍ଯେଷ୍ଟଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଶ୍ବାଗ୍ନିପୂର୍ବକମ୍॥ 13-208-43 (89437)
ଅତିଥୀନାମାଭିମୁଖ୍ଯଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ଚେଷ୍ଟନିମନ୍ତ୍ରଣମ୍।
ଅନୁଗ୍ରହଶ୍ଚ ସର୍ବେଷାଂ ମନୋବାକ୍କାଯକର୍ମଭିଃ॥ 13-208-44 (89438)
ଏବମାଦି ଶୁଭଂ ଚାନ୍ଯତ୍କୁର୍ଯାତ୍ତଦ୍ବୃତ୍ତିମାନ୍ଗୃହୀ।
ଏବଂ ସଞ୍ଚରତସ୍ତସ୍ଯ ପୁଣ୍ଯଲୋକା ନ ସଂଶଯଃ। 13-208-45 (89439)
ତଥୈବ ବାନପ୍ରସ୍ଥସ୍ଯ ଧର୍ମାଃ ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ସନାତନାଃ॥ 13-208-46 (89440)
ଗୃହବାସଂ ସମୁତ୍ସୃକଜ୍ଯ ନିଶ୍ଚିତ୍ଯୈକମନାଃ ଶୁଭୈଃ।
ବନ୍ଯୈରେବ ତଦାହାରୈଃ ବର୍ତଯେଦିତି ଚ ସ୍ଥିତିଃ॥ 13-208-47 (89441)
ଭୂମିଶଯ୍ଯା ଜଟାଶ୍ମଶ୍ରୁଚର୍ମବଲ୍କଲଧାରଣମ୍।
ଦେବତାତିଥିସତ୍କାରୋ ମହାକୃଚ୍ଛ୍ରାଭିପୂଜନମ୍॥ 13-208-48 (89442)
ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ତ୍ରିଷବଣଂ ନିତ୍ଯଂ ତସ୍ଯ ବିଧୀଯତେ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ କ୍ଷମା ଶୌଚଂ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ଏବଂ ସ ବିଗତେ ପ୍ରାଣେ ଦେବଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-208-49 (89443)
ଯତିଧର୍ମାସ୍ତଥା ଦେବି ଗୃହାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଯତସ୍ତତଃ।
ଆକିଞ୍ଚନ୍ଯମନାରମ୍ଭଃ ସର୍ବତଃ ଶୌଚମାର୍ଜବମ୍॥ 13-208-50 (89444)
ସର୍ବତ୍ର ଭୈକ୍ଷଚର୍ଯା ଚ ସର୍ବତ୍ରୈବ ବିବାସନମ୍।
ସଦା ଧ୍ଯାନପରତ୍ବଂ ଚ ଦେହଶୁଦ୍ଧିଃ କ୍ଷମା ଦଯା।
ତତ୍ବାନୁଗତବୁଦ୍ଧିତ୍ବଂ ତସ୍ଯ ଧର୍ମବିଧିର୍ଭବେତ୍॥ 13-208-51 (89445)
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଚ ଯୋ ଦେବି ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ଭିକ୍ଷିତଃ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯପରୋ ଭୂତ୍ବା ସାଧଯେଦ୍ଗୁରୁମାତ୍ମନଃ।
ସର୍ବକାଲେଷୁ ସର୍ବତ୍ର ଗୁରୁପୂଜାଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-208-52 (89446)
ଭୈକ୍ଷଚର୍ଯାଗ୍ନିକାର୍ଯଂ ଚ ସଦା ଜଲନିଷେବଣମ୍।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯଃ ସତତଂ ତସ୍ଯ ଏଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-208-53 (89447)
ତସ୍ଯ ଚେଷ୍ଟା ତୁ ଗୁର୍ବର୍ଥମାପ୍ରାଣାନ୍ତମିତି ସ୍ଥିତିଃ।
ଗୁରୋରଭାବେ ତତ୍ପୁତ୍ରେ ଗୁରୁବଦ୍ବୃତ୍ତିମାଚରେତ୍॥ 13-208-54 (89448)
ଏବଂ ସୋପ୍ଯମଲାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ।
ଏଷ ତେ କଥିତୋ ଦେବି ଧର୍ମଶ୍ଚାଶ୍ରମବାସିନାମ୍॥ 13-208-55 (89449)
ଚତୁର୍ଣାମାଶ୍ରମୋ ଯୁକ୍ତୋ ଲୋକ ଇତ୍ଯେବ ବିଦ୍ଯତେ।
କଥିତଂ ତେ ସମାସେନ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-208-56 (89450)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟୋତ୍ତରଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 208 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-208-9 ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽଭିହିତା ଶୁଚିଃ ଇତି କ.ପାଠଃ॥ 7-208-55 ଆଯୁଷ୍କାମୋ ଦ୍ବିଜୋ ଦେବି ଧାରଯେଦ୍ଭସ୍ଯ ନିତ୍ପଶଃ। ମୋକ୍ଷକାମୀ ଚ ଯୋ ବିପ୍ରୋ ଭୂତିକାମୋଥବା ପୁନଃ। ପୁନରାବୃତ୍ତିରହିତଂ ଲୋକଂ ସମ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ। ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 209
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.209. ଅଧ୍ଯାଯଃ 209
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଋଷିଧର୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ତ୍ରିପୁରାନ୍ତକ ଶଙ୍କର।
ଅଯଂ ତ୍ବୃଷିଗଣୋ ଦେବ ତପସ୍ତପ ଇତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-209-1 (89451)
ତପସା କର୍ଶିତୋ ନିତ୍ଯଂ ତପୋଽର୍ଜନପରାଯଣଃ।
ଅସ୍ଯ କିଂଲକ୍ଷଣୋ ଧର୍ମଃ କୀଦୃଶଶ୍ଚାଗମସ୍ତଥା।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତନ୍ମେ ବଦ ବରପ୍ରଦ॥ 13-209-2 (89452)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-209-3x (7463)
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ତ୍ଯାଂ ରୁଦ୍ରାଣ୍ଯାମୃଷଯଃ ସାଧୁସାଧ୍ବିତି।
ଅବ୍ରୁବନ୍ହୃଷ୍ଟମନସଃ ସର୍ବେ ତଦ୍ଗତମାନସାଃ॥ 13-209-3 (89453)
ଶୃଣ୍ବନ୍ତୀମୃଷିଧର୍ମାଂସ୍ତୁ ଋଷଯଶ୍ଚାଭ୍ଯପୂଜଯନ୍॥ 13-209-4 (89454)
ଋଷଯ ଊଚୁଃ। 13-209-5x (7464)
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦଦ୍ବଯଂ ଦେବି ଶ୍ରୋଷ୍ଯାମଃ ପରମଂ ହିତମ୍।
ଧନ୍ଯାଃ ଖଲୁ ବଯଂ ସର୍ବେ ପାଦମୂଲଂ ତବାଶ୍ରିତାଃ।
ଇତି ସର୍ବେ ତଦା ଦେବୀଂ ବାଚା ସମଭିପୂଜଯନ୍॥ 13-209-5 (89455)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-209-6x (7465)
ନ୍ଯାଯତସ୍ତ୍ବଂ ମହାଭାଗେ ଶ୍ରୋତୁକାମା ମନସ୍ବିନି।
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ମୁନିଧର୍ମଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-209-6 (89456)
ବାନପ୍ରସ୍ଥଂ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ କ୍ରିଯତେ ବହୁଧା ନରୈଃ।
ବହୁଶାଖୋ ବହୁବିଧୋ ଋଷିଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-209-7 (89457)
ପ୍ରାଯଶଃ ସର୍ବଭୋଗାର୍ଥମୃଷିଭିଃ କ୍ରିଯତେ ତପଃ।
ତଥା ସଞ୍ଚରତାଂ ତେଷାଂ ଦେବି ଧର୍ମବିଧିଂ ଶୃଣୁ॥ 13-209-8 (89458)
ଭୂତ୍ବା ପୂର୍ବଂ ଗୃହସ୍ଥସ୍ତୁ ପୁତ୍ରାନୃଣ୍ଯମବାପ୍ଯ ଚ।
କଲତ୍ରକାର୍ଯଂ ସଂସ୍ଥାପ୍ଯ କାରଣାତ୍ସଂତ୍ଯଜେଦ୍ଗୃହମ୍॥ 13-209-9 (89459)
ଅବସ୍ଥାପ୍ଯ ମନୋ ଧୃତ୍ଯା ବ୍ଯବସାଯପୁରଃସରଃ।
ନିର୍ଦାରୋ ବା ସଦାରୋ ବା ବନବାସାଯ ସଂବ୍ରଜେତ୍॥ 13-209-10 (89460)
ଦେଶାଃ ପରମପୁଣ୍ଯା ଯେ ନଦୀବନସମନ୍ବିତାଃ।
ଅବୋଧମୁକ୍ତାଃ ପ୍ରାଯେଣ ତୀର୍ଥାଯତନସଂଯୁତାଃ॥ 13-209-11 (89461)
ତତ୍ର ଗତ୍ବା ବିଧିଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଦୀକ୍ଷାଂ କୁର୍ଯାଦ୍ଯଥାଗମମ୍।
ଦୀକ୍ଷିତ୍ବୈକମନା ଭୂତ୍ବା ପରିଚର୍ଯାଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-209-12 (89462)
କାଲ୍ଯୋତ୍ଥାନଂ ଚ ଶୌଚଂ ଚ ସର୍ବଦେବପ୍ରଣାମନମ୍।
ସକୃଦାଲେପନଂ କାଯେ ତ୍ଯକ୍ତଦୋଷୋଽପ୍ରମାଦିତା॥ 13-209-13 (89463)
ସାଯଂପ୍ରାତଶ୍ଚାଭିଷେକଂ ଚାଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ଯଥାବିଧି।
କାଲେ ଶୌଚଂ ଚ କାର୍ଯଂ ଚ ଜଟାବଲ୍କଲଧାରଣମ୍॥ 13-209-14 (89464)
ସତତଂ ବନଚର୍ଯା ଚ ସମିତ୍କୁସୁମକାରଣାତ୍।
ନୀବାରାଗ୍ରଯଣଂ କାଲେ ଶାକମୂଲୋପଚାଯନମ୍॥ 13-209-15 (89465)
ସଦାଯତନଶୌଚଂ ଚ ତସ୍ଯ ଧର୍ମାଯ ଚେଷ୍ଯତେ।
ଅତିଥୀନାମାଭିମୁଖ୍ଯଂ ତତ୍ପରତ୍ବଂ ଚ ସର୍ବଦା॥ 13-209-16 (89466)
ପାଦ୍ଯାସନାଭ୍ଯାଂ ସମ୍ପୂଜ୍ଯ ତଥାଽଽହାରନିମନ୍ତ୍ରଣମ୍।
ଅଗ୍ରାମ୍ଯପଚନଂ କାଲେ ପିତୃଦେବାର୍ଚନଂ ତଥା॥ 13-209-17 (89467)
ପଶ୍ଚାଦତିଥିସତ୍କାରସ୍ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ଶିଷ୍ଟୈର୍ଧର୍ମାସନେ ଚୈବ ଧର୍ମାର୍ଥସହିତାଃ କଥାଃ॥ 13-209-18 (89468)
ପ୍ରତିଶ୍ରଯବିଭାଗଶ୍ଚ ଭୂମିଶଯ୍ଯା ଶିଲାସୁ ବା।
ବ୍ରତୋପବାସଯୋଗଶ୍ଚ କ୍ଷମା ଚେନ୍ଦ୍ରିଯନିଗ୍ରହଃ॥ 13-209-19 (89469)
ଦିବାରାତ୍ରଂ ଯଥାଯୋଗଂ ଶୌଚଂ ଧର୍ମସ୍ଯ ଚିନ୍ତନମ୍।
ଏବଂ ଧର୍ମାଃ ପୁରା ଦୃଷ୍ଟାଃ ସାମାନ୍ଯା ବନବାସିନାମ୍॥ 13-209-20 (89470)
ଏବଂ ବୈ ଯତମାନସ୍ଯ କାଲଧର୍ମୋ ଯଥା ଭବେତ୍।
ତଥୈବ ସୋଽଭିଜଯତି ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-209-21 (89471)
ତତ୍ର ସଂବିଦିତା ଭୋଗାଃ ସ୍ବର୍ଗସ୍ତ୍ରୀଭିରନିନ୍ଦିତେ।
ପରିଭ୍ରଷ୍ଟୋ ଯଥା ସ୍ବର୍ଗାଦ୍ବିଶିଷ୍ଟସ୍ତୁ ଭବେନ୍ନୃଷୁ॥ 13-209-22 (89472)
ଏବଂ ଧର୍ମସ୍ତଥା ଦେବି ସର୍ବେଷାଂ ବନବାସିନାମ୍।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-209-23 (89473)
ଉମୋବାଚ। 13-209-24x (7466)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ଋଷୀଣାଂ ଚରିତଂ ଶୁଭମ୍।
ବିଶେଷଧର୍ମାନିଚ୍ଛାମି ଶ୍ରୋତୁଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ॥ 13-209-24 (89474)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-209-25x (7467)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା॥ 13-209-25 (89475)
ବନନିତ୍ଯୈର୍ବନରତୈର୍ବାନପ୍ରସ୍ଥୈର୍ମହର୍ଷିଭିଃ।
ବନଂ ଗୁରୁମିବାଲମ୍ବ୍ଯ ବସ୍ତୁବ୍ଯମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-209-26 (89476)
ବୀରଶଯ୍ଯାମୁପାସଦ୍ଭିର୍ବାରସ୍ଥାନୋପସେବିଭିଃ।
ବ୍ରତୋପବାସୈର୍ବହୁଲୈର୍ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ପଞ୍ଚତପୈସ୍ତଥା॥ 13-209-27 (89477)
ପଞ୍ଚଯଜ୍ଞପରୈର୍ନିତ୍ଯଂ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାପରାଯଣୈଃ।
ମଣ୍ଡୂକଶାଯୈର୍ହେମନ୍ତେ ଶୈବାଲାଙ୍କୁରଭୋଜନୈଃ॥ 13-209-28 (89478)
ଚୀରବଲ୍କଲସଂବୀତୈର୍ମୃଗାଜିନଧରୈସ୍ତଥା।
ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯପରୈଃ କୈଶ୍ଚିଦ୍ଦେବଧର୍ମପରାଯଣୈଃ॥ 13-209-29 (89479)
ଏବଂବିଧୈର୍ବନେବାସୈସ୍ତପ୍ଯତେ ସୁମହତ୍ତପଃ।
ଏବଂ କୃତ୍ବା ଶୁଭଂ କର୍ମ ପଶ୍ଚାଦ୍ଯାତି ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍॥ 13-209-30 (89480)
ତତ୍ରାପି ସୁମହତ୍କାଲଂ ସଂବିହୃତ୍ଯି ଯଥାସୁଖମ୍।
ଜାଯତେ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ଦାନଭୋଗସମନ୍ବିତଃ॥ 13-209-31 (89481)
ତପୋବିଶେଷସଂଯୁକ୍ତାଃ କଥିତାସ୍ତେ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-209-32 (89482)
ଉମୋବାଚ। 13-209-33x (7468)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ତେଷୁ ଯେ ଦାରସଂଯୁତାଃ।
କୀଦୃଶଂ ଚରିତଂ ତେଷାଂ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-209-33 (89483)
ମହେଶ୍ବ ଉବାଚ। 13-209-34x (7469)
ଯ ଏକପତ୍ନୀଧର୍ମାଣଶ୍ଚରନ୍ତି ବିପୁଲଂ ତପଃ।
ବିଂଧ୍ଯପାଦେଷୁ ଯେ କେଚିଦ୍ଯେ ଚ ନୈମିଶବାସିନଃ॥ 13-209-34 (89484)
ପୁଷ୍କରେଷୁ ଚ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ନଦୀବନସମାଶ୍ରିତାଃ।
ସର୍ବେ ତେ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ ଚରନ୍ତି ବିପୁଲଂ ତପଃ॥ 13-209-35 (89485)
ହିଂସାଦ୍ରୋହବିମୁକ୍ତାଶ୍ଚ ସର୍ବଭୂତାନୁକମ୍ପିନଃ।
ଶାନ୍ତା ଦାନ୍ତା ଜିତକ୍ରୋଧାଃ ସର୍ବାତିଥ୍ଯପରାଯଣାଃ॥ 13-209-36 (89486)
ପ୍ରାଣିଷ୍ବାତ୍ମୋପମା ନିତ୍ଯମୃତୁକାଲାଭିଗାମିନଃ।
ସ୍ବଦାରସହିତା ଦେବି ଚରନ୍ତି ବ୍ରତମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-209-37 (89487)
ବସନ୍ତି ସୁଖମବ୍ଯଗ୍ରାଃ ପୁତ୍ରଦାରସମନ୍ବିତାଃ।
ତେଷାଂ ପରିଚ୍ଛଦାରମ୍ଭାଃ କୃତୋପକରଣାନି ଚ॥ 13-209-38 (89488)
ଗୃହସ୍ଥବଦ୍ଦ୍ବିତୀଯଂ ତେ ଯଥାଯୋଗଂ ପ୍ରମାଣତଃ।
ପୋଷଣାର୍ଥଂ ସ୍ବଦାରାଣାମଗ୍ନିକାର୍ଯାର୍ଥମେବ ଚ।
ଗାବଶ୍ଚ କର୍ଷଣଂ ଚୈବ ସର୍ବମେତଦ୍ବିଧୀଯତେ। 13-209-39 (89489)
ଏବଂ ବନଗତୈର୍ଦେବି କର୍ତବ୍ଯଂ ଦାରସଙ୍ଗ୍ରହୈଃ।
ତେ ସ୍ବଦାରୈଃ ସମାଯାନ୍ତି ପୁଣ୍ଯାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ଦ୍ଦଢବ୍ରତାଃ॥ 13-209-40 (89490)
ପତିଭିଃ ସହ ଯେ ଦାରାଶ୍ଚରନ୍ତି ବିପୁଲଂ ତପଃ।
ଅବ୍ଯଗ୍ରଭାବାଦୈକାତ୍ମ୍ଯାତ୍ତାଶ୍ଚ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ବୈ ଦିବମ୍।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-209-41 (89491)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ନବାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 209 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 210
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.210. ଅଧ୍ଯାଯଃ 210
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଋଷୀଣାଂ କର୍ମଫଲବିଶେଷାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ତେଷାଂ କର୍ମଫଲଂ ପ୍ରଭୋ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଦେବ ପ୍ରସାଦାତ୍ତେ ବରପ୍ରଦ॥ 13-210-1 (89492)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-210-2x (7470)
ବାନପ୍ରସ୍ଥଗତଂ ସର୍ବଂ ଫଲପାକଂ ଶୃଣୁ ପ୍ରିଯେ॥ 13-210-2 (89493)
ଅଗ୍ନିଯୋଗଂ ବ୍ରଜନ୍ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ତତୋ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍।
ରୁଦ୍ରଲୋକେଽଭିଜାଯେତ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-210-3 (89494)
ଉପବାସବ୍ରତଂ କୁର୍ବନ୍ବର୍ଷାକାଲେ ଦୃଢବ୍ରତଃ।
ସୋମଲୋକେଽଭିଜାଯେତ ନରୋ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍॥ 13-210-4 (89495)
କାଷ୍ଠବନ୍ମୌନମାସ୍ଥାଯ ନରୋ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍।
ମରୁତାଂ ଲୋକମାସ୍ଥାଯ ତତ୍ର ଭୋଗୈଶ୍ଚ ଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-210-5 (89496)
କୁଶଶର୍କରସଂଯୁକ୍ତେ ସ୍ଥଣ୍ଡିଲେ ସଂବିଶନ୍ମୁନିଃ।
ଯକ୍ଷଲୋକେଽଭିଜାଯେତ ସହସ୍ରାଣି ଚତୁର୍ଦଶ॥ 13-210-6 (89497)
ବର୍ଷାଣାଂ ଭୋଗସଂଯୁକ୍ତୋ ନରୋ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍।
ବୀରାସନଗତୋ ଯସ୍ତୁ କଣ୍ଟକାଫଲକାଶ୍ରିତଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବେଷ୍ବଭିଜାଯେତ ନରୋ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍॥ 13-210-7 (89498)
ବୀରସ୍ଥାଯୀ ଚୋର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ନରୋ ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍।
ଦେବଲୋକେଽଭିଜାଯେତ ଦିବ୍ଯଭୋଗସମନ୍ବିତଃ॥ 13-210-8 (89499)
ପାଦାଙ୍ଗୁଷ୍ଠେନ ଯସ୍ତିଷ୍ଠେଦୂର୍ଧ୍ବବାହୁର୍ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକେଽଭିଜାଯେତ ସହସ୍ରାଣି ଚତୁର୍ଦଶ। 13-210-9 (89500)
ଆହାରନିଯମଂ କୃତ୍ବା ମୁନିର୍ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକମ୍।
ନାଗଲୋକେଽଭିଜାଯେତ ସଂବତ୍ସରଗଣାନ୍ବହୂନ୍॥ 13-210-10 (89501)
ଏବଂ ଦୃଢବ୍ରତା ଦେବି ବାନପ୍ରସ୍ଥାଶ୍ଚ କର୍ମଭିଃ।
ସ୍ଥାନେଷୁ ତତ୍ର ତିଷ୍ଠନ୍ତି ତତ୍ତଦ୍ଭୋଗସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-210-11 (89502)
ତେଭ୍ଯୋ ଭ୍ରଷ୍ଟାଃ ପୁନର୍ଦେବି ଜାଯନ୍ତେ ନୃଷୁ ଭୋଗିନଃ।
ବର୍ଣୋତ୍ତମକୁଲେଷ୍ବେବ ଧନଧାନ୍ଯସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-210-12 (89503)
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-210-13 (89504)
ଉମୋବାଚ। 13-210-14x (7471)
ଏଷାଂ ଯଥା ବରାଣାଂ ତୁ ଧର୍ମମିଚ୍ଛାମି ମାନଦ।
କୃପଯା ପରଯାଽଽବିଷ୍ଟସ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ମହେଶ୍ବର॥ 13-210-14 (89505)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-210-15x (7472)
ଧର୍ମଂ ଯଥା ବରାଣାଂ ତ୍ବଂ ଶୃଣୁ ଭାମିନି ତତ୍ପରା॥ 13-210-15 (89506)
ବ୍ରତୋପବାସଶୁଦ୍ଧାଙ୍ଗାସ୍ତୀର୍ଥସ୍ନାନପରାଯଣାଃ।
ଧୃତିମନ୍ତଃକ କ୍ଷମାଯୁକ୍ତାଃ ସତ୍ଯବ୍ରତପରାଯଣାଃ॥ 13-210-16 (89507)
ପକ୍ଷମାସୋପବାସୈଶ୍ଚ କର୍ଶିତା ଧର୍ମଦର୍ଶିନଃ।
ବର୍ଷୈଃ ଶୀତାତପୈଶ୍ଚୈବ କୁର୍ବନ୍ତଃ ପରମଂ ତପଃ॥ 13-210-17 (89508)
କାଲଯୋଗେନ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଶକ୍ରଲୋକଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ତତ୍ର ତେ ଭୋଗସଂଯୁକ୍ତା ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-210-18 (89509)
ଦିବ୍ଯଭୂଷଣସଂଯୁକ୍ତା ବିମାନବରସଂଯୁତାଃ।
ବିଚରନ୍ତି ଯଥାକାମଂ ଦିବ୍ଯସ୍ତ୍ରୀଗଣସଂଯୁତାଃ।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-210-19 (89510)
ଉମୋବାଚ। 13-210-20x (7473)
ତେଷାଂ ଚକ୍ରଚରାଣାଂ ଚ ଧର୍ମମିଚ୍ଛାମି ବୈ ପ୍ରଭୋ॥ 13-210-20 (89511)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-210-21x (7474)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଶାକଟିକଂ ଶୁଭେ॥ 13-210-21 (89512)
ସଂବହନ୍ତୋ ଧୁରଂ ଦାନୈଃ ଶକଟାନାଂ ତୁ ସର୍ବଦା।
ପ୍ରାର୍ଥଯନ୍ତେ ଯଥାକାଲଂ ଶକଟୈର୍ଭୈକ୍ଷଚର୍ଯଯା॥ 13-210-22 (89513)
ତପୋର୍ଜନପରା ଧୀରାସ୍ତପସା କ୍ଷୀଣକଲ୍ମଷାଃ।
ପର୍ଯଟନ୍ତୋ ଦିଶଃ ସର୍ବାଃ କାମକ୍ରୋଧବିବର୍ଜିତାଃ॥ 13-210-23 (89514)
ତେନୈବ କାଲଯୋଗେନ ତ୍ରିଦିବଂ ଯାନ୍ତି ଶୋଭନେ।
ତତ୍ର ପ୍ରମୁଦିତା ଭୋଗୈର୍ବିଚରନ୍ତି ଯଥାସୁଖମ୍॥ 13-210-24 (89515)
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-210-25 (89516)
ଉମୋବାଚ। 13-210-26x (7475)
ବୈଖାନସାନାଂ ବୈ ଧର୍ମଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-210-26 (89517)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-210-27x (7476)
ତେ ବୈ ବୈଖାନସା ନାମ ବାନପ୍ରସ୍ଥାଃ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ।
ତୀବ୍ରେଣ ତପସା ଯୁକ୍ତା ଦୀପ୍ତିମନ୍ତଃ ସ୍ବତେଜସା।
ସତ୍ଯବ୍ରତପରା ଧୀରାସ୍ତେଷାଂ ନିଷ୍କଲ୍ମଷଂ ତପଃ॥ 13-210-27 (89518)
ଅଶ୍ମକୁଟ୍ଟାସ୍ତଥାଽନ୍ଯେ ଚ ଦନ୍ତୋଲୂଖଲିନସ୍ତଥା।
ଶୀର୍ଣପର୍ଣାଶିନଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଉଞ୍ଛବୃତ୍ତାସ୍ତଥା ପରେ॥ 13-210-28 (89519)
କପୋତବୃତ୍ତଯଶ୍ଚାନ୍ଯେ କାପୋତୀଂ ବୃତ୍ତିମାଶ୍ରିତାଃ।
ପଶୁପ୍ରଚାରନିରତାଃ ଫେନପାଶ୍ଚ ତଥା ପରେ॥ 13-210-29 (89520)
ମୃଗବନ୍ମୃଗଚର୍ଯାଯାଂ ସଞ୍ଚରନ୍ତି ତଥା ପରେ।
ଅବ୍ଭକ୍ଷା ବାଯୁଭକ୍ଷାଶ୍ଚ ନିରାହାରାସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-210-30 (89521)
କେଚିଚ୍ଚରନ୍ତି ସଦ୍ବିଷ୍ଣୋଃ ପାଦପୂଜନମୁତ୍ତମମ୍।
ସଞ୍ଚରନ୍ତି ତପୋ ଘୋରଂ ବ୍ଯାଧିମୃତ୍ଯୁବିବର୍ଜିତାଃ।
ସ୍ବବଶାଦେବ ତେ ମୃତ୍ଯୁଂ ଭୀଷଯନ୍ତି ଚ ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-210-31 (89522)
ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକେ ତଥା ତେଷାଂ ନିର୍ମିତା ଭୋଗସଞ୍ଚଯାଃ।
ଅମରୈଃ ସମତାଂ ଯାନ୍ତି ଦେବବଦ୍ଭୋଗସଂଯୁତାଃ॥ 13-210-32 (89523)
ବରାପ୍ସରୋଭିଃ ସଂଯୁକ୍ତାଶ୍ଚିରକାଲମନିନ୍ଦିତେ।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ 13-210-33 (89524)
ଉମୋବାଚ। 13-210-34x (7477)
ଭଗବଞ୍ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ବାଲଖିଲ୍ଯାଂସ୍ତପୋଧନାନ୍॥ 13-210-34 (89525)
ମହେସ୍ବର ଉବାଚ। 13-210-35x (7478)
ଧର୍ମଚର୍ଯାଂ ତଥା ଦେବି ବାଲଖିଲ୍ଯଗତାଂ ଶୃଣୁ॥ 13-210-35 (89526)
ମୃଗନିର୍ମୋକବସନା ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବାସ୍ତେ ତପୋଧନାଃ।
ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠମାତ୍ରାଃ ସୁଶ୍ରୋଣି ତେଷ୍ବେବାଙ୍ଗେଷୁ ସଂଶ୍ରିତାଃ॥ 13-210-36 (89527)
ଉଦ୍ଯନ୍ତଂ ସତତଂ ସୂର୍ଯଂ ସ୍ତୁବନ୍ତୋ ବିବିଧୈଃ ସ୍ତବୈଃ।
ଭାସ୍କରସ୍ଯେବ କିରଣୈଃ ସହସା ଯାନ୍ତି ନିତ୍ଯଦା।
ଦ୍ଯୋତଯନ୍ତୋ ଦିଶଃ ସର୍ବା ଧର୍ମଜ୍ଞାଃ ସତ୍ଯବାଦିନଃ॥ 13-210-37 (89528)
ତେଷ୍ବେବ ନିର୍ମଲଂ ସତ୍ଯଂ ଲୋକାର୍ଥଂ ତୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍।
ଲୋକୋଽଯଂ ଧାର୍ଯତେ ଦେବି ତେଷାମେବ ତପୋବଲାତ୍॥ 13-210-38 (89529)
ମହାତ୍ମନାଂ ତୁ ତପସା ସତ୍ଯେନ ଚ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
କ୍ଷମଯା ଚ ମହାଭାଗେ ଭୂତାନାଂ ସଂସ୍ଥିତିଂ ବିଦୁଃ॥ 13-210-39 (89530)
ପ୍ରଜାର୍ଥମପି ଲୋକାର୍ଥଂ ମହଦ୍ଭିଃ କ୍ରିଯତେ ତପଃ।
ତପସା ପ୍ରାପ୍ଯତେ ସର୍ବଂ ତପସା ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଫଲମ୍।
ଦୁଷ୍ପ୍ରାପମପି ଯଲ୍ଲୋକେ ତପସା ପ୍ରାପ୍ଯତେ ହି ତତ୍॥ 13-210-40 (89531)
ପଞ୍ଚଭୂତାର୍ଥତତ୍ବେ ଚ ଲୋକସୃଷ୍ଟିବିର୍ଧନମ୍।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ସମାସେନ ତପୋଯୋଗାଦ୍ବିନିର୍ମିତମ୍॥ 13-210-41 (89532)
ତସ୍ମାଦଯଂ ତ୍ବୃଷିଗଣସ୍ତପସ୍ତପ ଇତି ପ୍ରିଯେ।
ଧର୍ମାନ୍ବେଷୀ ତପଃ କର୍ତୁଂ ଯତତେ ସତତଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-210-42 (89533)
ଅମରତ୍ବଂ ଶିବତ୍ବଂ ଚ ତପସା ପ୍ରାପଯେତ୍ସଦା।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ ଶୃଣ୍ବନ୍ତ୍ଯାସ୍ତେ ଶ୍ରୁତଂ ପ୍ରିଯେ।
ପ୍ରିଯାର୍ଥମୃଷିସଙ୍ଘସ୍ଯ ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା॥ 13-210-43 (89534)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-210-44x (7479)
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ତଂ ଦେବେଶମୃଷଯଶ୍ଚାପି ତୁଷ୍ଟୁବୁଃ।
ଭୂଯଃ ପରତରଂ ଯତ୍ତୁ ତଦାପ୍ରଭୃତି ଚକ୍ରିରେ॥ ॥ 13-210-44 (89535)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 210 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 211
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.211. ଅଧ୍ଯାଯଃ 211
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀପ୍ରତି ନିବୃତ୍ତିଧର୍ମଫଲକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ତଦ୍ଧର୍ମଫଲାଦିକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଉକ୍ତସ୍ତ୍ବଯା ତ୍ରିବର୍ଗସ୍ଯ ଧର୍ମଶ୍ଚ ପରମଃ ଶୁଭଃ।
ସର୍ବବ୍ଯାପୀ ତୁ ଯୋ ଧର୍ମୋ ଭଗବଂସ୍ତଂ ବ୍ରବୀତୁ ମେ। 13-211-1 (89536)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-211-2x (7480)
ବ୍ରହ୍ମଣା ଲୋକସଂସାରେ ସୃଷ୍ଟା ଧାତ୍ରା ଗୁଣାର୍ଥିନା।
ଲୋକାଂସ୍ତାରଯିତୁଂ ଯୁକ୍ତା ମର୍ତ୍ଯେଷୁ କ୍ଷିତିଦେବତାଃ॥ 13-211-2 (89537)
ତେଷୁ ତାବତ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଧର୍ମଂ ଶୁଭଫଲୋଦଯମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବଭଯୋ ଧର୍ମଃ ପରମଃ ଶୁଭଲକ୍ଷଣଃ॥ 13-211-3 (89538)
ଇମେ ଚ ଧର୍ମା ଲୋକାନାଂ ପୂର୍ବଂ ସୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ବଯଂଭୁବା।
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ସଦ୍ଦ୍ବିଜୈର୍ନିତ୍ଯଂ କୀର୍ତ୍ଯମାନଂ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-211-4 (89539)
ସ୍ବଦାରନିରତିର୍ଧର୍ମୋ ନିତ୍ଯଂ ଜପ୍ଯଂ ତଥୈବ ଚ।
ସର୍ବାତିଥ୍ଯଂ ତ୍ରିବର୍ଗସ୍ଯ ଯଥାଶକ୍ତି ଦିବାନିଶମ୍॥ 13-211-5 (89540)
ଶୂଦ୍ରୋ ଧର୍ମପରୋ ନିତ୍ଯଂ ଶୁଶ୍ରୂଷାନିରତୋ ଭବେତ୍॥ 13-211-6 (89541)
ତ୍ରୈବିଦ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବୃଦ୍ଧୋ ନ ଚାଧ୍ଯଯନଜୀବକଃ।
ତ୍ରିବର୍ଗସ୍ଯ ବ୍ଯତିକ୍ରାନ୍ତଂ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-211-7 (89542)
ଷଟ୍ କର୍ମାଣି ଚ ପ୍ରୋକ୍ତାନି ସୃଷ୍ଟାନି ବ୍ରହ୍ମଣା ପୁରା।
ଧର୍ମିଷ୍ଠାନି ବରିଷ୍ଠାନି ତାନିତାନି ଶୃଣୂତ୍ତମେ॥ 13-211-8 (89543)
ଯଜନଂ ଯାଜନଂ ଚୈବ ଦାନଂ ପାତ୍ରେ ପ୍ରତିଗ୍ରହଃ।
ଅଧ୍ଯାପନମଧ୍ଯଯନଂ ଷଟ୍କର୍ମା ଧର୍ମଭାଗୃଜୁଃ॥ 13-211-9 (89544)
ନିତ୍ଯଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯତୋ ଧର୍ମଃ ନିତ୍ଯଯଜ୍ଞଃ ସନାତନଃ।
ଦାନଂ ପ୍ରଶଂସତେ ନିତ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ତ୍ରିକର୍ମସୁ॥ 13-211-10 (89545)
ଅଯମେବ ପରୋ ଧର୍ମଃ ସଂବୃତଃ ସତ୍ସୁ ବିଦ୍ଯତେ।
ଗର୍ଭସ୍ଥାନେ ବିଶୁଦ୍ଧାନାଂ ଧର୍ମସ୍ଯ ନିଯମୋ ମହାନ୍॥ 13-211-11 (89546)
ପଞ୍ଚଯଜ୍ଞବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଋତୁନିତ୍ଯୋଽନସୂଯକଃ।
ଦାନ୍ତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସତ୍କର୍ତା ସୁସଂମୃଷ୍ଟନିବେଶନଃ॥ 13-211-12 (89547)
ଚକ୍ଷୁଃଶ୍ରୋତ୍ରମନୋଜିହ୍ବାସ୍ନିଗ୍ଧବର୍ଣପ୍ରଦଃ ସଦା।
ଅତିଥ୍ଯଭ୍ଯାଗତରତଃ ଶେଷାନ୍ନକୃତଭୋଜନଃ॥ 13-211-13 (89548)
ପାଦ୍ଯମର୍ଘ୍ଯଂ ଯଥାନ୍ଯାଯମାସନଂ ଶଯନଂ ତଥା।
ଦୀପଂ ପ୍ରତିଶ୍ରଯଂ ଚୈବ ଯୋ ଦଦାତି ସ ଧାର୍ମିକଃ॥ 13-211-14 (89549)
ପ୍ରାତରୁତ୍ଥାଯ ବୈ ପଶ୍ଚାଦ୍ଭୋଜନେ ତୁ ନିମନ୍ତ୍ରଯେତ୍।
ସତ୍କୃତ୍ଯାଽନୁବ୍ରଜେଦ୍ଯଶ୍ଚ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-211-15 (89550)
ପ୍ରବୃତ୍ତିଲକ୍ଷଣୋ ଧର୍ମୋ ଗୃହସ୍ଥେଷୁ ବିଧୀଯତେ।
ତଦହଂ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତ୍ରିବର୍ଗେଷୁ ଚ ଯଦ୍ଯଥା॥ 13-211-16 (89551)
ଏକେନାଂଶେନ ଧର୍ମାର୍ଥଃ କର୍ତବ୍ଯୋ ହିତମିଚ୍ଛତା।
ଏକେନାଂଶେନ କାମାର୍ଥମେକମଂଶଂ ବିବର୍ଧଯେତ୍॥ 13-211-17 (89552)
ନିବୃତ୍ତିଲକ୍ଷଣଃ ପୁଣ୍ଯୋ ଧର୍ମୋ ମୋକ୍ଷୋ ବିଧୀଯତେ।
ତସ୍ଯ ବୃତ୍ତିଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତାଂ ଶୃଣୁଷ୍ବ ସମାହିତା॥ 13-211-18 (89553)
ସର୍ବଭୂତଦଯା ଧର୍ମୋ ନିବୃତ୍ତେଃ ପରମ ସଦା।
ବୁଭୁକ୍ଷିତଂ ପିପାସାର୍ତମତିଥିଂ ଶ୍ରାନ୍ତମାଗତମ୍।
ଅର୍ଚଯନ୍ତି ବରାରୋହେ ତେଷାମପି ଫଲଂ ମହତ୍॥ 13-211-19 (89554)
ପାତ୍ରମିତ୍ଯେବ ଦାତବ୍ଯଂ ସର୍ବସ୍ମୈ ଧର୍ମକାଙ୍କ୍ଷିଭିଃ।
ଆଗମିଷ୍ଯତି ଯତ୍ପାତ୍ରଂ ତତ୍ପାତ୍ରଂ ତାରଯିଷ୍ଯତି॥ 13-211-20 (89555)
କାଲେ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତମତିଥିଂ ଭୋକ୍ତୁକାମମୁପସ୍ଥିତମ୍।
ଯସ୍ତଂ ସମ୍ଭାବଯେତ୍ତତ୍ର ବ୍ଯାସୋଽଯଂ ସମୁପସ୍ଥିତଃ॥ 13-211-21 (89556)
ତସ୍ଯ ପୂଜାଂ ଯଥାଶକ୍ତ୍ଯା ସୌମ୍ଯଚିତ୍ତଃ ପ୍ରଯୋଜଯେତ୍।
ଚିତ୍ତମୂଲୋ ଭବେଦ୍ଧର୍ମୋ ଧର୍ମମୂଲଂ ଭବେଦ୍ଯଶଃ॥ 13-211-22 (89557)
ତସ୍ମାତ୍ସୌମ୍ଯେନ ଚିତ୍ତେନ ଦାତବ୍ଯଂ ଦେବି ସର୍ବଥା।
ସୌମ୍ଯଚିତ୍ତସ୍ତୁ ଯୋ ଦଦ୍ଯାତ୍ତଦ୍ଧି ଦାନମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-211-23 (89558)
ଯଥାମ୍ବୁବିନ୍ଦୁଭିଃ ସୂକ୍ଷ୍ମୈଃ ପତଦ୍ଭିର୍ମେଦିନୀତଲେ।
କେଦାରାଶ୍ଚ ତଟାକାନି ସରାଂସି ସରିତସ୍ତଥା॥ 13-211-24 (89559)
ତୋଯପୂର୍ଣାନି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଅପ୍ରତର୍କ୍ଯୋଽତିଶୋଭନେ।
ଅଲ୍ପମଲ୍ପମପି ହ୍ଯେକଂ ଦୀଯମାନଂ ବିବର୍ଧତେ॥ 13-211-25 (89560)
ପୀଡଯାଽପି ଚ ଭୃତ୍ଯାନାଂ ଦାନମେବ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ପୁତ୍ରଦାରଧନଂ ଧାନ୍ଯଂ ନ ମୃତାନନୁଗଚ୍ଛତି॥ 13-211-26 (89561)
ଶ୍ରେଯୋ ଦାନଂ ଚ ଭୋଗଶ୍ଚ ଧନଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯଶସ୍ବିନି।
ଦାନେନ ହି ମହାଭାଗା ଭବନ୍ତି ମନୁଜାଧିପାଃ॥ 13-211-27 (89562)
ନାସ୍ତି ଭୂମୌ ଦାନସମଂ ନାସ୍ତି ଦାନସମୋ ନିଧିଃ।
ନାସ୍ତି ସତ୍ଯାତ୍ପରୋ ଧର୍ମୋ ନାନୃତାତ୍ପାତକଂ ପରମ୍॥ 13-211-28 (89563)
ଆଶ୍ରମେ ଯସ୍ତୁ ତପ୍ଯେତ ତପୋ ମୂଲଫଲାଶନଃ।
ଆଦିତ୍ଯାଭିମୁଖୋ ଭୂତ୍ବା ଜଟାବଲ୍କଲସଂବୃତଃ।
ମଣ୍ଡୂକଶାଯୀ ହେମନ୍ତେ ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ପଞ୍ଚତପା ଭବେତ୍॥ 13-211-29 (89564)
ସମ୍ଯକ୍ତପଶ୍ଚରନ୍ତୀହ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନା ବନାଶ୍ରମେ।
ଗୃହାଶ୍ରମସ୍ଯ ତେ ଦେବି କଲାଂ ନାର୍ହନ୍ତି ଷୋଡଶୀମ୍॥ 13-211-30 (89565)
ଉମୋବାଚ। 13-211-31x (7481)
ଗୃହାଶ୍ରମସ୍ଯ ଯା ଚର୍ଯା ବ୍ରତାନି ନିଯମାଶ୍ଚ ଯେ।
ତଥା ଚ ଦେବତାଃ ପୂଜ୍ଯାଃ ସତତଂ ଗୃହମେଧିନା॥ 13-211-31 (89566)
ଯଦ୍ଯଚ୍ଚ ପରିହର୍ତବ୍ଯଂ ଗୃହୀଣାତିଥିପର୍ବସୁ।
ତତ୍ସର୍ବଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି କଥ୍ଯମାନଂ ତ୍ବଯା ବିଭୋ॥ 13-211-32 (89567)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-211-33x (7482)
ଗୃହାଶ୍ରମସ୍ଯ ଯନ୍ମୂଲଂ ଫଲଂ ଧର୍ମୋଽଯମୁତ୍ତମମ୍।
ପାଦୈଶ୍ଚତୁର୍ଭିଃ ସତତଂ ଧର୍ମୋ ଯତ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ॥ 13-211-33 (89568)
ସାରଭୂତଂ ବରାରୋହେ ଦଧ୍ନୋ ଘୃତମିବୋଦ୍ଧୃତମ୍।
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶ୍ରୂଯତାଂ ଧର୍ମଚାରିଣି॥ 13-211-34 (89569)
`ଦଂପତ୍ଯଲଙ୍କରିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ଗୃହଦାନରତିର୍ନରଃ।
କଲତ୍ରସୌଖ୍ଯଂ ବିନ୍ଦେତ ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-211-35 (89570)
ସ୍ତ୍ରିଯୋ ବା ପୁରୁଷୋ ବାଽପି ଦମ୍ପତୀନ୍ପୂଜଯନ୍ତି ତେ।
ମନୋଭିଲଷିତାନ୍କାମାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ॥' 13-211-36 (89571)
ଶୁଶ୍ରୂଷନ୍ତେ ଯେ ପିତରଂ ମାତରଂ ଚ ଗୃହାଶ୍ରମେ।
ଭର୍ତାରଂ ଚୈବ ଯା ନାରୀ ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ଚ ଯେ ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-211-37 (89572)
ତେଷୁତେଷୁ ଚ ପ୍ରୀଣନ୍ତି ଦେବା ଇନ୍ଦ୍ରପୁରୋଗମାଃ।
ପିତରଃ ପିତୃଲୋକସ୍ଥାଃ ସ୍ବଧର୍ମେଣ ସ ରଜ୍ଯତେ॥ 13-211-38 (89573)
ଉମୋବାଚ। 13-211-39x (7483)
ମାତାପିତୃବିଯୁକ୍ତାନାଂ କା ଚର୍ଯା ଗୃହମେଧିନାମ୍।
ବିଧବାନାଂ ଚ ନାରୀଣାଂ ଭବାନେବ ବ୍ରବୀତୁ ମେ॥ 13-211-39 (89574)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-211-40x (7484)
ଦେବତାତିଥିଶୁଶ୍ରୂଷା ଗୁରୁବୃଦ୍ଧାଭିବାଦନମ୍।
ଅହିଂସା ସର୍ବଭୂତାନାମଲୋଭଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧତା॥ 13-211-40 (89575)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଶରଣ୍ଯତ୍ବାଶୌଚଂ ପୂର୍ବାଭିଭାଷଣମ୍।
କୃତଜ୍ଞତ୍ବମପୈଶୁନ୍ଯଂ ସତତଂ ଧର୍ମଶୀଲତା॥ 13-211-41 (89576)
ଦିନେ ଦ୍ବିରଭିଷେକଂ ଚ ପିତୃଦୈବତପୂଜନମ୍।
ଗବାହ୍ନିକପ୍ରଦାନଂ ଚ ସଂବିଭାଗୋଽତିଥିଷ୍ବପି॥ 13-211-42 (89577)
ଦୀପପ୍ରତିଶ୍ରଯଂ ଚୈବ ଦଦ୍ଯାତ୍ପାଦ୍ଯାସନଂ ତଥା।
ପଞ୍ଚମେଽହନି ଷଷ୍ଠେ ବା ଦ୍ବାଦଶେଽପ୍ଯଷ୍ଟମେଽଥବା।
ତଦୁର୍ଦଶେ ପଞ୍ଚଦଶେ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସଦା ଭବେତ୍॥ 13-211-43 (89578)
ଶ୍ମଶ୍ରୁକର୍ମ ଶିରୋଭ୍ଯଙ୍ଗମଞ୍ଜନଂ ଦନ୍ତଧାବନମ୍।
ନୈତେଷ୍ବହସ୍ତୁ କୁର୍ବୀତ ତେଷୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା॥ 13-211-44 (89579)
ବ୍ରତୋପବାସନିଯମସ୍ତପୋ ଦାନଂ ଚ ଶକ୍ତିତଃ।
ଭରଣଂ ଭୃତ୍ଯବର୍ଗସ୍ଯ ଦୀନାନାମନୁକମ୍ପନମ୍॥ 13-211-45 (89580)
ପରଦାରାନ୍ନିବୃତ୍ତିଶ୍ଚ ସ୍ବଦାରେଷୁ ରତିଃ ସଦା।
ଶରୀରମେକଂ ଦଂପତ୍ଯୋର୍ବିଧାତ୍ରା ପୂର୍ବନିର୍ମିତମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସ୍ବଦାରନିରତୋ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ବିଧୀଯତେ॥ 13-211-46 (89581)
ଶୀଲବୃତ୍ତବିନୀତସ୍ଯ ନିଗୃହୀତେନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଯ ଚ।
ଆର୍ଜବେ ବର୍ତମାନସ୍ଯ ସର୍ବଭୂତହିତୈଷିଣଃ॥ 13-211-47 (89582)
ପ୍ରିଯାତିଥେଶ୍ଚ କ୍ଷାନ୍ତସ୍ଯ ଧର୍ମାର୍ଜିତଧନସ୍ଯ ଚ।
ଗୃହାଶ୍ରମପଦସ୍ଥସ୍ଯ କିମନ୍ଯୈଃ କୃତ୍ଯମାଶ୍ରମୈଃ॥ 13-211-48 (89583)
ଯଥା ମାତରମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସର୍ବେ ଜୀବନ୍ତି ଜନ୍ତବଃ।
ତଥା ଗୃହାଶ୍ରମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସର୍ବେ ଜୀବନ୍ତି ଚାଶ୍ରମାଃ॥ 13-211-49 (89584)
ରାଜାନଃ ସର୍ବପାଷଣ୍ଡାଃ ସର୍ବେ ରଙ୍ଗୋପଜୀବିନଃ।
ବ୍ଯାଲଗ୍ରହାଶ୍ଚ ଡମ୍ଯାଶ୍ଚ ଚୋରା ରାଜଭଟାସ୍ତଥା॥ 13-211-50 (89585)
ସବିଦ୍ଯାଃ ସର୍ବଜୀବଜ୍ଞାଃ ସର୍ବେ ବୈ ବିଚିକିତ୍ସକାଃ।
ଦୂରାଧ୍ବାନଂ ପ୍ରପନ୍ନାଶ୍ଚ କ୍ଷୀଣପଥ୍ଯୋଦନା ନରାଃ।
ଏତେ ଚାନ୍ଯେ ଚ ବହବସ୍ତର୍କଯନ୍ତି ଗୃହାଶ୍ରମମ୍॥ 13-211-51 (89586)
ମାର୍ଜାରା ମୂଷିକାଃ ଶ୍ବାନଃ ସୂକରାଶ୍ଚ ଶୁକାସ୍ତଥା।
କପୋତକା କାବଟକାଃ ସରୀସୃପନିଷେବଣାଃ।
ଅରଣ୍ଯବାସିନଶ୍ଚାନ୍ଯେ ସଙ୍ଘା ଯେ ମୃଗପକ୍ଷିଣାମ୍॥ 13-211-52 (89587)
ଏବଂ ବହୁବିଧା ଦେବି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ସଚରାଚରାଃ।
ଗୃହେ କ୍ଷେତ୍ରେ ବିଲେ ଚୈବ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-211-53 (89588)
ଗୃହସ୍ଥେନ କୃତଂ କର୍ମ ସର୍ବୈସ୍ତୈରିହ ଭୁଜ୍ଯତେ।
ଉପଯୁକ୍ତଂ ଚ ଯତ୍ତେଷାଂ ମତିମାନ୍ନାନୁଶୋଚତି॥ 13-211-54 (89589)
ଧର୍ମ ଇତ୍ଯେବ ସହ୍କଲ୍ପ୍ଯ ଯସ୍ତୁ ତସ୍ଯ ଫଲଂ ଶୃଣୁ।
ସର୍ବଯଜ୍ଞପ୍ରଣୀତସ୍ଯ ହଯମେଧେନ ଯତ୍ଫଲମ୍।
ବର୍ଷେ ସ ଦ୍ବାଦଶେ ଦେବି ଫଲେନୈତେନ ଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-211-55 (89590)
ଆଶାପାଶବିମୋକ୍ଷଂ ଚ ବିଧିଧର୍ମମନୁତ୍ତମମ୍।
ବୃକ୍ଷମୂଲଚରୋ ନିତ୍ଯଂ ଶୂନ୍ଯାଗାରିନିବେଶନମମ୍॥ 13-211-56 (89591)
ନଦୀପୁଲିନଶାଯୀ ଚ ନଦୀତୀରମନୁବ୍ରଜନ୍।
ବିମୁକ୍ତଃ ସର୍ବସଙ୍ଗେଭ୍ଯଃ ସ୍ନେହବନ୍ଧେନ ବୈ ଦ୍ବିଜଃ। 13-211-57 (89592)
ଆତ୍ମନ୍ଯେବାତ୍ମନା ଭାବଂ ସମାଯୋଜ୍ଯେହ ତେନ ବୈ।
ଆତ୍ମଭୂତୋ ଯତାହାରୋ ମୋକ୍ଷଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-211-58 (89593)
ପବିତ୍ରନିତ୍ଯୋ ଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃକ ସନାତନଃ।
ନୈକତ୍ର ରମତେ ସକ୍ତୋ ନ ଚୈକଗ୍ରାମଗୋଚରଃ।
ଯୁକ୍ତୋଽପ୍ଯଟତି ଯୋ ଯୁକ୍ତୋ ନ ଚୈକପୁଲିନାଶ୍ରଯଃ॥ 13-211-59 (89594)
ଏଷ ମୋକ୍ଷବିଦାଂ ଧର୍ମୋ ବେଦୋକ୍ତଃ ସତ୍ପଥେ ସ୍ଥିତଃ॥ ॥ 13-211-60 (89595)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକାଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 211 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 212
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.212. ଅଧ୍ଯାଯଃ 212
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ବିସ୍ତରେଣ ରାଜଧର୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଦେବଦେବ ନମସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ତ୍ର୍ଯକ୍ଷ ଭୋ ବୃଷଭଧ୍ବଜ।
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ଭଗବନ୍ସର୍ବଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହେଶ୍ବର॥ 13-212-1 (89596)
ସଙ୍ଗୃହୀତଂ ମଯା ତଚ୍ଚ ତବ ବାକ୍ଯମନୁତ୍ତମମ୍।
ଇଦାନୀମସ୍ତି ସଂଦେହୋ ମାନୁଷେଷ୍ବିହ କଶ୍ଚନ॥ 13-212-2 (89597)
ତୁଲ୍ଯପ୍ରାଣଶିରଃକାଯୋ ରାଜାଽଯମିତି ମୃଶ୍ଯତେ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ସର୍ବପ୍ରାଧାନ୍ଯମର୍ହତି॥ 13-212-3 (89598)
ସ ଚାପି ଦଣ୍ଡଯନ୍ମର୍ତ୍ଯାନ୍ଭର୍ତ୍ସଯନ୍ବିଧମନ୍ନପି।
ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ କଥଂ ଲୋକାଁଲ୍ଲଭତେ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣା।
ରାଜବୃତ୍ତମହଂ ତସ୍ମାଚ୍ଛ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ମାନଦ॥ 13-212-4 (89599)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-212-5x (7485)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ରାଜଧର୍ମଂ ଶୁଭାନନେ॥ 13-212-5 (89600)
ରାଜାଯତ୍ତଂ ହି ଯତ୍ସର୍ବଂ ଲୋକବୃତ୍ତଂ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ମହତସ୍ତପସୋ ଦେବି ଫଲଂ ରାଜ୍ଯମିତି ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-212-6 (89601)
ତପୋଦାନମଯଂ ରାଜ୍ଯଂ ପରଂ ସ୍ଥାନଂ ବିଧୀଯତେ।
ତସ୍ମାଦ୍ରାଜ୍ଞଃ ସଦା ମର୍ତ୍ଯାଃ ପ୍ରଣମନ୍ତି ଯତସ୍ତତଃ॥ 13-212-7 (89602)
ନ୍ଯାଯତସ୍ତ୍ବଂ ମହାଭାଗେ ଶ୍ରୋତୁକାମାଽସି ଭାମିନି।
ତସ୍ମାତ୍ତସ୍ଯୈବ ଚରିତଂ ଜଗତ୍ପଥ୍ଯଂ ଶୃଣୁ ପ୍ରିଯେ॥ 13-212-8 (89603)
ଅରାଜକେ ପୁରା ତ୍ବାସୀତ୍ପ୍ରଜାନାଂ ସଙ୍କୁଲଂ ମହତ୍।
ତଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସଙ୍କୁଲଂ ବ୍ରହ୍ମା ମନୁଂ ରାଜ୍ଯେ ନ୍ଯବେଦଯତ୍।
ତଦାପ୍ରଭୃତି ସଂଦୃଷ୍ଟଂ ରାଜ୍ଞାଂ ବୃତ୍ତଂ ଶୁଭାଶୁଭମ୍॥ 13-212-9 (89604)
ତନ୍ମେ ଶୃଣୁ ବରାରୋହେ ତସ୍ଯ ପଥ୍ଯଂ ଜଗଦ୍ଧିତମ୍।
ଯଥା ପ୍ରେତ୍ଯ ଲଭେତ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ଯଥା ବୀର୍ଯଂ ଯଶସ୍ତଥା॥ 13-212-10 (89605)
ପିତ୍ର୍ଯଂ ବା ଭୂତପୂର୍ବଂ ବା ସ୍ବଯମୁତ୍ପାଦ୍ଯ ବା ପୁନଃ।
ରାଜ୍ଯଧର୍ମମନୁଷ୍ଠାଯ ବିଧିବଦ୍ଭୋକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-212-11 (89606)
ଆତ୍ମାନମେବ ପ୍ରଥମଂ ବିନଯୈରୁପପାଦଯେତ୍।
ଅନୁ ଭୃତ୍ଯାନ୍ପ୍ରଜାଃ ପଶ୍ଚାଦିତ୍ଯେଷ ବିନଯକ୍ରମଃ॥ 13-212-12 (89607)
ସ୍ବାମିନଂ ଚୋଷମାଂ କୃତ୍ବା ପ୍ରଜାସ୍ତଦ୍ବୃତ୍ତକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ସ୍ବଯଂ ବିନଯସମ୍ପନ୍ନା ଭବନ୍ତୀହ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ॥ 13-212-13 (89608)
ସ୍ବସ୍ମାତ୍ପୂର୍ବତରା ରାଜା ବିନଯତ୍ଯେବ ବୈ ପ୍ରଜାଃ।
ଅପହାସ୍ଯୋ ଭବେତ୍ତାଦୃକ୍ସ୍ବଦୋଷସ୍ଯାନବେକ୍ଷଣାତ୍॥ 13-212-14 (89609)
ବିଦ୍ଯାଭ୍ଯାସୈର୍ବୃଦ୍ଧଯୋଗୈରାତ୍ମାନଂ ବିନଯଂ ନଯେତ୍।
ବିଦ୍ଯା ଧର୍ମାର୍ଥଫଲିନୀ ତଦ୍ବିଦୋ ବୃଦ୍ଧସଂଜ୍ଞିତାଃ॥ 13-212-15 (89610)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ଜଯୋ ଦେବି ଅତ ଊର୍ଧ୍ବମୁଦାହୃତଃ।
ଅଜଯେ ସୁମହାନ୍ଦୋଷୋ ରାଜାନଂ ବିନିପାତଯେତ୍॥ 13-212-16 (89611)
ପଞ୍ଚୈବ ସ୍ବବଶେ କୃତ୍ବା ତଦର୍ଥାନ୍ପଞ୍ଚ ଶୋଷଯେତ୍।
ଷଡୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଯଥାଯୋଗଂ ଜ୍ଞାନେନ ବିନଯେନ ଚ।
ସାସ୍ତ୍ରଚକ୍ଷୁର୍ନଯପରୋ ଭୂତ୍ବା ଭୃତ୍ଯାନ୍ସମାହରେତ୍॥ 13-212-17 (89612)
ବୃତ୍ତଶ୍ରୁତକୁଲୋପେତାନୁପଧାବିଃ ପରୀକ୍ଷିତାନ୍।
ଅମାତ୍ଯାନୁପଧାତୀତାନ୍ସୋପସର୍ପାଞ୍ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାନ୍।
ଯୋଜଯେତ ଯଥାଯୋଗଂ ଯଥାର୍ହଂ ସ୍ବେଷୁ କର୍ମସୁ॥ 13-212-18 (89613)
ଅମାତ୍ଯା ବୁଦ୍ଧିସମ୍ପନ୍ନା ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ବହୁଜନପ୍ରିଯମ୍।
ଦୁରାଧର୍ଷଂ ପୁରଶ୍ରେଷ୍ଠଂ କୋଶଃ କୃଚ୍ଛ୍ରସହଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-212-19 (89614)
ଅନୁରକ୍ତଂ ବଲଂ ସାମ୍ନାମଦ୍ବୈଧଂ ମନ୍ତ୍ରମେବ ଚ।
ଏତାଃ ପ୍ରକୃତଯଃ ସ୍ବେଷୁ ସ୍ବାମୀ ବିନଯତତ୍ବବିତ୍। 13-212-20 (89615)
ପ୍ରଜାନାଂ ରକ୍ଷଣାର୍ଥାଯ ସର୍ବମେତଦ୍ବିନିର୍ମିତମ୍।
ଆଭିଃ କରଣଭୂତାଭିଃ କୁର୍ଯାଲ୍ଲୋକହିତଂ ନୃପଃ॥ 13-212-21 (89616)
ଆତ୍ମରକ୍ଷା ନରେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ପ୍ରଜାରକ୍ଷାର୍ଥମିଷ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାତ୍ସତତମାତ୍ମାନଂ ସଂରକ୍ଷେଦପ୍ରମାଦବାନ୍॥ 13-212-22 (89617)
ଭୋଜନାଚ୍ଛାଦନସ୍ନାନାଦ୍ବହିର୍ନିଷ୍କ୍ରମଣାଦପି।
ନିତ୍ଯଂ ସ୍ତ୍ରୀଗଣସଂଯୋଗାଦ୍ରକ୍ଷେଦାତ୍ମାନମାତ୍ମବାନ୍॥ 13-212-23 (89618)
ସ୍ବେଭ୍ଯଶ୍ଚୈବ ପରେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଶଶ୍ତ୍ରାଦପି ବିଷାଦପି।
ସତତଂ ପୁତ୍ରଦାରେଭ୍ଯୋ ରକ୍ଷେଦାତ୍ମାନମାତ୍ମବାନ୍॥ 13-212-24 (89619)
ସର୍ବେଭ୍ଯ ଏବ ସ୍ଥାନେଭ୍ଯୋ ରକ୍ଷେଦାତ୍ମାନମାତ୍ମବାନ୍।
ପ୍ରଜାନାଂ ରକ୍ଷଣାର୍ଥାଯ ପ୍ରଜାହିତକରୋ ଭବେତ୍॥ 13-212-25 (89620)
ପ୍ରଜାକାର୍ଯଂ ତୁ ତତ୍କାର୍ଯଂ ପ୍ରଜାସୌଖ୍ଯଂ ତୁ ତତ୍ସୁଖମ୍।
ପ୍ରଜାପ୍ରିଯଂ ପ୍ରିଯଂ ତସ୍ଯ ସ୍ବହିତଂ ତୁ ପ୍ରଜାହିତମ୍।
ପ୍ରଜାର୍ତଂ ତସ୍ଯ ସର୍ବସ୍ବମାତ୍ମାର୍ଥଂ ନ ବିଧୀଯତେ। 13-212-26 (89621)
ପ୍ରକୃତୀନାଂ ହି ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ରାଗଦ୍ବେଷୌ ବ୍ଯୁଦସ୍ଯ ଚ।
ଉଭଯୋଃ ପକ୍ଷଯୋର୍ବାଦଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚୈବ ଯଥାତଥମ୍।
ତମର୍ଥଂ ବିମୃଶେଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ସ୍ବଯମାତତ୍ବଦର୍ଶନାତ୍॥ 13-212-27 (89622)
ତତ୍ବବିଦ୍ଭିଶ୍ଚ ବହୁଭିର୍ବୃଦ୍ଧୈଃ ସହ ନରୋତ୍ତମୈଃ।
କର୍ତାରମପରାଧଂ ଚ ଦେଶକାଲୌ ନଯାନଯୌ॥ 13-212-28 (89623)
ଜ୍ଞାତ୍ବା ସମ୍ଯଗ୍ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରଂ ତତୋ ଦଣ୍ଡଂ ନଯେନ୍ନୃଷୁ।
ଏବଂ କୁର୍ବଂଲ୍ଲଭେଦ୍ଧର୍ମଂ ପକ୍ଷପାତବିବର୍ଜନାତ୍॥ 13-212-29 (89624)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷାପ୍ତୋପଦେଶାଭ୍ଯାମନୁମାନେନ ବା ପୁନଃ।
ବୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ସତତଂ ରାଜ୍ଞା ଦେଶବୃତ୍ତଂ ଶୁଭାଶୁଭମ୍॥ 13-212-30 (89625)
ଚାରୈଃ କର୍ମପ୍ରବୃତ୍ତ୍ଯା ଚ ତଦ୍ବିଜ୍ଞାଯ ବିଚାରଯେତ୍।
ଅଶୁଭଂ ନିର୍ହରେତ୍ସଦ୍ଯୋ ଜୋଷଯେଚ୍ଛୁଭମାତ୍ମନଃ॥ 13-212-31 (89626)
ଗର୍ହ୍ଯାନ୍ବିଗର୍ହଯେଦେବ ପୂଜ୍ଯାନ୍ସମ୍ପୂଜଯେତ୍ତଥା।
ଦଣ୍ଡ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଦଣ୍ଡଯେଦ୍ଦେବି ନାତ୍ର କାର୍ଯା ବିଚାରଣା॥ 13-212-32 (89627)
ପଞ୍ଚାବେକ୍ଷନ୍ସଦା ମନ୍ତ୍ରଂ କୁର୍ଯାଦ୍ବୁଦ୍ଧିଯୁତୈର୍ନରୈଃ।
କୁଲବୃତ୍ତଶ୍ରୁତୋପେତୈର୍ନିତ୍ଯଂ ମନ୍ତ୍ରପରୋ ଭବେତ୍॥ 13-212-33 (89628)
କାମକାରେଣ ବୈ ମୁଖ୍ଯୈର୍ନ ଚ ମନ୍ତ୍ରମନା ଭବେତ୍।
ରାଜା ରାଷ୍ଟ୍ରହିତାପେକ୍ଷଂ ସତ୍ଯଧର୍ମାଣି କାରଯେତ୍॥ 13-212-34 (89629)
ସର୍ବୋଦ୍ଯୋଗଂ ସ୍ବଯଂ କୁର୍ଯାଦ୍ଦୁର୍ଗାଦିଷୁ ସଦା ନୃଷୁ।
ଦେଶବୃଦ୍ଧିକରାନ୍ଭୃତ୍ଯାନପ୍ରମାଦେନ କାରଯେତ୍॥ 13-212-35 (89630)
ଦେଶକ୍ଷଯକରାନ୍ସର୍ବାନପ୍ରିଯାଂଶ୍ଚ ବିବର୍ଜଯେତ୍।
ଅହନ୍ଯହନି ସମ୍ପଶ୍ଯେଦନୁଜୀବିଗଣଂ ସ୍ବଯମ୍॥ 13-212-36 (89631)
ସୁମୁଖଃ ସୁପ୍ରିଯୋ ଦତ୍ତ୍ବା ସମ୍ଯଗ୍ବୃତ୍ତଂ ସମାଚରେତ୍।
ଅଧର୍ମ୍ଯଂ ପରୁଷଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ବାକ୍ଯଂ ବକ୍ତୁଂ ନ ଚାର୍ହତି॥ 13-212-37 (89632)
ଅସଂବିଶ୍ବାସ୍ଯ ବଚନଂ ବକ୍ତୁଂ ସତ୍ସୁ ନ ଚାର୍ହତି।
ନରେନରେ ଗୁଣାନ୍ଦୋଷାନ୍ସମ୍ଯଗ୍ବେଦିତୁମର୍ହତି॥ 13-212-38 (89633)
ସ୍ବେଙ୍ଗିତଂ ବୃଣୁଯାଦ୍ଧୈର୍ଯଂ ନ କୁର୍ଯାତ୍କ୍ଷୁଦ୍ରସଂବିଦମ୍।
ପରେଙ୍ଗିତଜ୍ଞୋ ଲୋକେଷୁ ଭୂତ୍ବା ସଂସର୍ଗମାଚରେତ୍॥ 13-212-39 (89634)
ସ୍ବତଶ୍ଚ ପରତଶ୍ଚୈବ ପରସ୍ପରଭଯାଦପି।
ଅମାନୁଷଭଯେଭ୍ଯଶ୍ଚ ସ୍ବାଃ ପ୍ରଜାଃ ପାଲଯେନ୍ନୃପଃ॥ 13-212-40 (89635)
ଲୁବ୍ଧାଃ କଠୋରାଶ୍ଚାପ୍ଯସ୍ଯ ମାନବା ଦସ୍ଯୁବୃତ୍ତଯଃ।
ନିଗ୍ରାହ୍ଯା ଏବ ତେ ରାଜ୍ଞା ସଙ୍ଗୃହୀତ୍ବା ଯତସ୍ତତଃ॥ 13-212-41 (89636)
କୁମାରାନ୍ବିନଯୋଦ୍ବୋଧୈର୍ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ଯୋଜଯେତ୍।
ତେଷାମାତ୍ମଗୁଣୋପେତଂ ଯୌବରାଜ୍ଯେନ ଯୋଜଯେତ୍॥ 13-212-42 (89637)
ପ୍ରକୃତୀନାଂ ଯଥା ନ ସ୍ଯାଦ୍ରାଜ୍ଯଭ୍ରଂଶୋ ଭବେଦ୍ଭଯମ୍।
ଏତତ୍ସଂଚିନ୍ତଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ତଦ୍ବିଧାନଂ ତଥାର୍ହତି॥ 13-212-43 (89638)
ଅରାଜକଂ କ୍ଷଣମପି ରାଜ୍ଯଂ ନ ସ୍ଯାଦ୍ଧି ଶୋଭନେ।
ଆତ୍ମନୋଽନୁବିଧାନାଯ ଯୌବରାଜ୍ଯଂ ସଦେଷ୍ଯତେ॥ 13-212-44 (89639)
କୁଲଜାନାଂ ଚ ବୈଦ୍ଯାନାଂ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାଣାଂ ତପସ୍ବିନାମ୍।
ଅନ୍ଯେଷାଂ ବୃତ୍ତିଯୁକ୍ତାନାଂ ବିଶେଷଂ କର୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-212-45 (89640)
ଆତ୍ମାର୍ଥଂ ରାଜ୍ଯତନ୍ତ୍ରାର୍ଥଂ କୋଶାର୍ଥଂ ଚ ସମାଚରେତ୍।
ଦୁର୍ଗାଦ୍ରାଷ୍ଟ୍ରାତ୍ସମୁଦ୍ରାଚ୍ଚ ବଣିଗ୍ଭ୍ଯଃ ପୁରୁଷାତ୍ଯଯାତ୍॥ 13-212-46 (89641)
ପରାତ୍ମଗୁଣସାରାଭ୍ଯାଂ ଭୃତ୍ଯପୋଷଣମାଚରେତ୍।
ବାହନାନାଂ ପ୍ରକୁର୍ବୀତ ପୋଷଣଂ ଯୋଧକର୍ମସୁ॥ 13-212-47 (89642)
ସାଦରଃ ସତତଂ ଭୂତ୍ବା ଅବେକ୍ଷାବ୍ରତମାଚରେତ୍।
ଚତୁର୍ଦା ବିଭଜେତ୍କୋଶଂ ଧର୍ମଭୃତ୍ଯାତ୍ମକାରଣାତ୍॥ 13-212-48 (89643)
ଆପଦର୍ଥଂ ଚ ନୀତିଜ୍ଞୋ ଦେଶକାଲବଶେନ ତୁ।
ଅନାଥାନ୍ବ୍ଯଥିତାନ୍ବୃଦ୍ଧାନ୍ସ୍ବେ ଦେଶେ ପୋଷଯେନ୍ନୃପଃ॥ 13-212-49 (89644)
ସନ୍ଧିଂ ଚ ବିଗ୍ରହଂ ଚୈବ ତଦ୍ବିଶେଷାଂସ୍ତଥା ପାରନ୍।
ଯଥାବତ୍ସଂବିମୃଶ୍ଯୈବ ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-212-50 (89645)
ସର୍ବେଷାଂ ସମ୍ପ୍ରିଯୋ ଭୂତ୍ବା ମଣ୍ଡଲଂ ସତତଂ ଚରେତ୍।
ଶୁଭେଷ୍ବପି ଚ କାର୍ଯେଷୁ ଚ ଚୈକାନ୍ତଃ ସମାଚରେତ୍॥ 13-212-51 (89646)
ସ୍ବତଶ୍ଚ ପରତଶ୍ଚୈବ ବ୍ଯସନାନି ବିମୃଶ୍ଯ ସଃ।
ପରେଣି ଧାର୍ମିକାନ୍ଯୋଗାନ୍ନାତୀଯାଦ୍ଦ୍ବେଷଲୋଭତଃ॥ 13-212-52 (89647)
ରକ୍ଷ୍ଯତ୍ବଂ ବୈ ପ୍ରଜାଧର୍ମଃ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମସ୍ତୁ ରକ୍ଷଣମ୍।
କୁନୃପୈଃ ପୀଡିତାସ୍ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବତ୍ର ପାଲଯେତ୍॥ 13-212-53 (89648)
ଯାତ୍ରାକାଲେଽନବେକ୍ଷ୍ଯୈବ ପଶ୍ଚାତ୍କୋପଫଲୋଦଯଃ।
ତଦ୍ଯୁକ୍ତାଶ୍ଚାପଦଶ୍ଚୈବ ଶାସନାଦିତି ଚିନ୍ତଯେତ୍॥ 13-212-54 (89649)
ବ୍ଯସନେଭ୍ଯୋ ବଲଂ ରକ୍ଷେନ୍ନଯତୋ ବ୍ଯଯତୋପି ବା।
ପ୍ରାଯଶୋ ବର୍ଜଯେଦ୍ଯୁଦ୍ଧଂ ପ୍ରାଣରକ୍ଷଣକାରଣାତ୍॥ 13-212-55 (89650)
କାରଣାଦେବି ଯୋଦ୍ଧବ୍ଯଂ ନାତ୍ମନଃ ପରଦୋଷତଃ।
ସୁଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରାଣମୋକ୍ଷଶ୍ଚ ତସ୍ଯ ଧର୍ମାଯ ଇଷ୍ଯତେ॥ 13-212-56 (89651)
ଅଭିଯୁକ୍ତୋ ବଲବତା କୁର୍ଯାଦାପଦ୍ବିଧିଂ ନୃପଃ।
ଅନୁନୀଯ ତଥା ସର୍ବାନ୍ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକାରଣାତ୍॥ 13-212-57 (89652)
ଅନ୍ଯପ୍ରକୃତିଯୁକ୍ତାନାଂ ରାଜ୍ଞାଂ ବୃତ୍ତିବିଚାରିଣାମ୍।
ଅନ୍ଯାଂଶ୍ଚାପତ୍ପ୍ରପନ୍ନାନାଂ ନ ତାନ୍ସଂଯୋକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-212-58 (89653)
ଶୁଭାଶୁଭଂ ଯଦା ଦେବି ବ୍ରତଂ ତୂଭଯସାଧନମ୍।
ଆତ୍ମୈବ ତଚ୍ଛୁଭଂ କୁର୍ଯାଦଶୁଭଂ ଯୋଜଯେତ୍ପରାନ୍। 13-212-59 (89654)
ଏବମୁଦ୍ଦେଶତଃ ପ୍ରୋକ୍ତମଲେପତ୍ବଂ ଯଥା ଭବେତ୍।
ଏଷ ଦେବି ସମାସେନ ରାଜଧର୍ମଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ॥ 13-212-60 (89655)
ଏବଂ ସଂବର୍ତମାନସ୍ତୁ ଦଣ୍ଡଯନ୍ଭର୍ତ୍ସଯନ୍ପ୍ରଜାଃ।
ନିଷ୍କଲ୍ମଷମବାପ୍ନୋତି ପଦ୍ମପତ୍ରମିବାମ୍ଭସା॥ 13-212-61 (89656)
ଏବଂ ସଂବର୍ତମାନସ୍ଯ କାଲଧର୍ମୋ ଯଦା ଭବେତ୍।
ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ତଦା ରାଜା ତ୍ରିଦଶୈଃ ସହ ତୋଷ୍ଯତେ॥ 13-212-62 (89657)
ଦ୍ବିବିଧଂ ରାଜ୍ଯବୃତ୍ତଂ ଚ ନ୍ଯାଯଭାଗ୍ଯସମନ୍ବିତମ୍।
ଏବଂ ନ୍ଯାଯାନୁଗଂ ବୃତ୍ତଂ କଥିତଂ ତେ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ॥ 13-212-63 (89658)
ରାଜ୍ଯଂ ନ୍ଯାଯାନୁଗଂ ତାତ ବୁଦ୍ଧିଶାସ୍ତ୍ରାନୁଗଂ ଭବେତ୍।
ଧର୍ମ୍ଯଂ ପଥ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯଂ ଚ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ଚୈବ ତଥା ଭବେତ୍॥ 13-212-64 (89659)
ରାଜ୍ଯଂ ଭାଗ୍ଯାନୁଗଂ ନାମ ଅଯଥାବତ୍ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ।
ତତ୍ତୁ ଶାସ୍ତ୍ରବିନିର୍ମୁକ୍ତଂ ସତାଂ କୋପକରଂ ଭବେତ୍।
ଅଧର୍ମ୍ଯମଯଶସ୍ଯଂ ଚ ଦୁରନ୍ତଂ ଚ ଭବେଦ୍ଧ୍ରୁବମ୍॥ 13-212-65 (89660)
ଯତ୍ର ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦତଃ ସର୍ବଂ କ୍ରିଯତେ କର୍ମ ରାଜଭିଃ।
ତତ୍ର ଭାଗ୍ଯବଶାଦ୍ଭୃତ୍ଯା ଲଭନ୍ତେ ନ ବିଶେଷତଃ॥ 13-212-66 (89661)
ଯତ୍ର ଦଣ୍ଡ୍ଯା ନ ଦଣ୍ଡ୍ଯନ୍ତେ ପୂଜ୍ଯନ୍ତେ ବା ନରାଧମାଃ।
ଯତ୍ର ସନ୍ତୋପି ହନ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ର ଭାଗ୍ଯାନୁଗଂ ଭବେତ୍॥ 13-212-67 (89662)
ଶୁଭାଶୁଭଂ ଯଥା ଯତ୍ର ବିପରୀତଂ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ।
ରାଜ୍ଞି ଚାସୁରପକ୍ଷେ ତୁ ତତ୍ର ଭାଗ୍ଯାନୁଗଂ ଭବେତ୍॥ 13-212-68 (89663)
ଭାଗ୍ଯାନୁଗେ ତୁ ରାଜାନୋ ବର୍ତମାନା ଯଥାତଥା।
ପ୍ରାପ୍ଯାକୀର୍ତିମନର୍ଥଂ ଚ ଇହ ଲୋକେ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ॥ 13-212-69 (89664)
ପରତ୍ର ସୁମହାଘୋରଂ ତମଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ଦୁରତ୍ଯଯମ୍।
ତିଷ୍ଠନ୍ତି ନରକେ ଦେବି ପ୍ରଲଯାନ୍ତାଦିତି ସ୍ଥିତିଃ॥ 13-212-70 (89665)
ମୋକ୍ଷଂ ଦୁଷ୍କୃତିନାଂ ଚାପି ବିଦ୍ଯତେ କାଲପର୍ଯଯାତ୍।
ନାସ୍ତ୍ଯେବ ମୋକ୍ଷଣଂ ଦେବି ରାଜ୍ଞାଂ ଦୁଷ୍କୃତିକାରିଣାମ୍॥ 13-212-71 (89666)
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ସମାସେନ ରାଜବୃତ୍ତଂ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
କଥିତଂ ତେ ମହାଭାଗେ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-212-72 (89667)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 212 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 213
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.213. ଅଧ୍ଯାଯଃ 213
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣ ହିଂସାଯା ଦୁସ୍ତ୍ଯଜତ୍ବନିରୂପଣପୂର୍ବକମର୍ହିଂସାପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଦେବଦେବ ମହାଦେବ ସର୍ବଦେବନମସ୍କୃତ।
ଯାନି ଧର୍ମରହସ୍ଯାନି ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତାନ୍ଯହମ୍॥ 13-213-1 (89668)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-213-2x (7486)
ରହସ୍ଯଂ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଦେବି ମାନୁଷାଣାଂ ସୁଖାବହମ୍।
ନପୁଂସକେଷୁ ବନ୍ଧ୍ଯାସୁ ବିଯୋନୌ ପୃଥିବୀତଲେ॥ 13-213-2 (89669)
ଉତ୍ସର୍ଗୋ ରେତସସ୍ତେଷୁ ନ କାର୍ଯୋ ଧର୍ମକାଙ୍କ୍ଷିଭିଃ।
ଏତେଷୁ ବୀଜଂ ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ତଂ ନ ଚ ରୋହତି ବୈ ପ୍ରିଯେ॥ 13-213-3 (89670)
ଯତ୍ର ବା ତତ୍ର ବା ବୀଜଂ ଧର୍ମାର୍ଥୀଂ ନୋତ୍ସୃଜେତ୍ପୁନଃ।
ନରୋ ବୀଜବିନାଶେନ ଲିପ୍ଯତେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯଯା॥ 13-213-4 (89671)
ଅହିଂସା ପରମୋ ଧର୍ମ ଅହିଂସା ପରମଂ ସୁଖମ୍।
ଅହିଂସା ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ପରମଂ ପଦମ୍॥ 13-213-5 (89672)
ଦେବତାତିଥିଶୁଶ୍ରୂଷା ସତତଂ ଧର୍ମଶୀଲତା।
ବେଦାଧ୍ଯଯନଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ତପୋ ଦାନଂ ଦମସ୍ତଥା॥ 13-213-6 (89673)
ଆଚାର୍ଯଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷା ତୀର୍ଥାଭିଗମନଂ ତଥା।
ଅହିଂସାଯା ବରାରୋହେ କଲାଂ ନାର୍ହନ୍ତି ଷୋଡଶୀମ୍॥ 13-213-7 (89674)
ଏତତ୍ତେ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯମାଖ୍ଯାତଂ ପରମାର୍ଚିତମ୍॥ 13-213-8 (89675)
ଉମୋବାଚ। 13-213-9x (7487)
ଯଦ୍ଯଧର୍ମସ୍ତୁ ହିଂସାଯାଂ କିମର୍ଥମମରୋତ୍ତମ।
ଯଜ୍ଞେଷୁ ପଶୁବନ୍ଧେଷୁ ହନ୍ଯନ୍ତେ ପଶବୋ ଦ୍ବିଜୈଃ॥ 13-213-9 (89676)
କଥଂ ଚ ଭଗବନ୍ଭୂଯୋ ହିଂସମାନା ନରାଧିପାଃ।
ସ୍ବର୍ଗଂ ସୁଦୁର୍ଗମଂ ଯାନ୍ତି ତଦା ସ୍ମ ରିପୁସୂଦନ॥ 13-213-10 (89677)
ଯସ୍ଯୈବ ଗୋସହସ୍ରାଣି ବିଂଶତିଃ ସ୍ବାଦିକାନି ତୁ।
ଅହନ୍ଯହନି ହନ୍ଯନ୍ତେ ଦ୍ବିଜାନାଂ ମାଂସକାରଣାତ୍॥ 13-213-11 (89678)
ସମାଂସଂ ତୁ ସ ଦତ୍ତ୍ବାଽନ୍ନଂ ରନ୍ତିଦେବୋ ନରାଧିପଃ।
କଥଂ ସ୍ବର୍ଗମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ ପରଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ॥ 13-213-12 (89679)
କିନ୍ତୁ ଧର୍ମଂ ନ ଶୃଣ୍ବନ୍ତି ନ ଶ୍ରଦ୍ଦଧତି ବା ଶ୍ରୁତମ୍।
ମୃଯାଂ ବୈ ବିନିର୍ଗତ୍ଯ ମୃଗାନ୍ହନ୍ତି ନରାଧିପାଃ॥ 13-213-13 (89680)
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ବିଶେଷେଣ ବିସ୍ତରେଣ ବୃଷଧ୍ବଜ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ସର୍ବଜ୍ଞ ତତ୍ତ୍ବମଦ୍ଯ ମମୋଚ୍ଯତାମ୍॥ 13-213-14 (89681)
ଈଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-213-15x (7488)
ବହୁମାନ୍ଯମିଦଂ ଦେବି ନାସ୍ତି କଶ୍ଚିଦହିଂସକଃ।
ଶ୍ରୂଯତାଂ କାରଣଂ ଚାତ୍ର ଯଥାଽନେକବିଧଂ ଭବେତ୍॥ 13-213-15 (89682)
ଦୃଶ୍ଯତେ ଚାପି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ନ ହି କଶ୍ଚିଦହିଂସକଃ।
ଧରଣୀସଂଶ୍ରିତା ଦେବି ସୁସୂକ୍ଷ୍ମାଂଶ୍ଚୈବ ମଧ୍ଯମାନ୍॥ 13-213-16 (89683)
ସଞ୍ଚରଂଶ୍ଚରଣାଭ୍ଯାଂ ଚ ହନ୍ତି ଜୀବାନନେକଶଃ।
ଅଜ୍ଞାନାଜ୍ଜ୍ଞାନତୋ ବାଽପି ଯୋ ଜୀବଃ ଶଯନାସନାତ୍।
ଉପାବିଶଞ୍ଶଯାନଶ୍ଚ ହନ୍ତି ଜୀବାନନେକଶଃ॥ 13-213-17 (89684)
ଶିରୋବସ୍ତ୍ରେଷୁ ଯେ ଜୀବା ନରଣାଂ ସ୍ବେଦସମ୍ଭବାଃ।
ତାଂଶ୍ଚ ହିଂସନ୍ତି ସତତଂ ଦଂଶାଂଶ୍ଚ ମଶକାନପି॥ 13-213-18 (89685)
ଜଲେ ଜୀବାସ୍ତଥାଽଽକାଶେ ପୃଥିବୀ ଜୀବମାଲିନୀ।
ଏବଂ ଜୀବାକୁଲେ ଲୋକେ କୋସୌ ସ୍ଯାଦ୍ଯସ୍ତ୍ବହିଂସକଃ॥ 13-213-19 (89686)
ସ୍ଥୂଲମଧ୍ଯମସୂକ୍ଷ୍ମୈଶ୍ଚ ସ୍ବେଦବାରିମହୀରୁହୈଃ।
ଦୃଶ୍ଯରୂପୈରଦୃଶ୍ଯୈଶ୍ଚ ନାନାରୂପୈଶ୍ଚ ଭାମିନି॥ 13-213-20 (89687)
ଜୀବୈସ୍ତତମିଦଂ ସର୍ବମାକାଶଂ ପୃଥିବୀ ତଥା।
ଅନ୍ଯୋନ୍ଯଂ ତେ ଚ ହିଂସନ୍ତି ଦୁର୍ବଲାନ୍ବଲବତ୍ତରାଃ॥ 13-213-21 (89688)
ମତ୍ସ୍ଯା ମତ୍ସ୍ଯାନ୍ଗ୍ରସନ୍ତୀହ ଖଗାଶ୍ଚୈବ ଖଗାଂସ୍ତଥା।
ସରୀସୃପୈଶ୍ଚ ଜୀବନ୍ତି କପୋତାଦ୍ଯା ବିହଙ୍ଗମାଃ॥ 13-213-22 (89689)
ଭୂଚରାଃ ଖେଚରାଶ୍ଚାନ୍ଯେ କ୍ରବ୍ଯାଦା ମାଂସଗୃଦ୍ଧିନଃ।
ସମୃଦ୍ଧାଃ ପରମାଂସୈସ୍ତୁ ଭକ୍ଷେରଂସ୍ତେଽପି ଚାପରୈଃ॥ 13-213-23 (89690)
ସତ୍ବୈଃ ସତ୍ବାନି ଜୀବନ୍ତି ଶତଶୋଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ଅପୀଡଯିତ୍ବା ନୈବାନ୍ଯଂ ଜୀବା ଜୀବନ୍ତି ସୁନ୍ଦରି॥ 13-213-24 (89691)
ସ୍ଥୂଲକାଯସ୍ଯ ସତ୍ବସ୍ଯ ଖରସ୍ଯ ମହିଷସ୍ଯ ଚ।
ଜୀବସ୍ଯୈକସ୍ଯ ମାଂସେନ ପଯସା ରୁଧିରେଣ ବା।
ତୃପ୍ଯନ୍ତେ ବହବୋ ଜୀବାଃ କ୍ରବ୍ଯାଦା ମାଂସଜୀବିନଃ॥ 13-213-25 (89692)
ଏକୋ ଜୀବସହସ୍ରାଣି ସଦା ଖାଦତି ମାନବଃ।
ଅନ୍ନାଦ୍ଯସ୍ଯ ଚ ଭୋଗେନ ଦାନ୍ଯସଂଜ୍ଞାନି ଯାନି ତୁ॥ 13-213-26 (89693)
ମାଂସଧାନ୍ଯୈଃ ସବୀଜୈଶ୍ଚ ଭୋଜନଂ ପରିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-213-27 (89694)
ତ୍ରିରାତ୍ରଂ ପଞ୍ଚରାତ୍ରଂ ବା ସପ୍ତରାତ୍ରଂ ତଥାଽପି ବା।
ଧାନ୍ଯାନି ଯୋ ନ ହିଂସେତାହିଂସକଃ ପରିକୀର୍ତିତଃ॥ 13-213-28 (89695)
ନାଶ୍ନାତି ଯାବତୋ ଜୀବସ୍ତାବତ୍ପୁଣ୍ଯେନ ଯୁଜ୍ଯତେ।
ଆହାରସ୍ଯ ବିଯୋଗେନ ଶରୀରଂ ପରିତପ୍ଯତେ॥ 13-213-29 (89696)
ତପ୍ଯମାନେ ଶରୀରେ ତୁ ଶରୀରେ ଚେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ତୁ।
ବଶେ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ସୁଶ୍ରୋଣି ନୃପାଣାମିବ କିଂକରାଃ॥ 13-213-30 (89697)
ନିରୁଣଦ୍ଧୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣ୍ଯେବ ସ ସୁଖୀ ସ ବିଚକ୍ଷଣଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ନିରୋଧେନ ଦାନେନ ଚ ଦମେନ ଚ।
ନରଃ ସର୍ବମବାପ୍ନୋତି ମନସା ଯଦ୍ଯଧିଚ୍ଛତି॥ 13-213-31 (89698)
ଏବଂ ମୂଲମର୍ହିସାଯା ଉପବାସଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ॥ 13-213-32 (89699)
ଆହାରଂ କୁରୁତେ ଯସ୍ତୁ ଭୂମିମାକ୍ରମତେ ଚ ଯଃ।
ସର୍ବେ ତେ ହିଂସକା ଦେବି ଯଥା ଧର୍ମେଷୁ ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-213-33 (89700)
ଯଥୈବାହିଂସକୋ ଦେବି ତତ୍ବତୋ ଜ୍ଞାଯତେ ନରଃ।
ତଥା ତେ ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶ୍ରୂଯତାଂ ଧର୍ମଚାରିଣି॥ 13-213-34 (89701)
ଫଲାନି ମୂଲପର୍ଣାନି ଭସ୍ମ ବା ଯୋପି ଭକ୍ଷଯେତ୍।
ଅଲେଖ୍ଯମିବ ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟଂ ତଂ ମନ୍ଯେଽହମହିଂସକମ୍॥ 13-213-35 (89702)
ଆରମ୍ଭା ହିଂସଯା ଯୁକ୍ତା ଧୂମେନାଗ୍ନିରିବାବୃତାଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଯସ୍ତୁ ନିରାହାରସ୍ତଂ ମନ୍ଯେଽହମହିଂସକମ୍॥ 13-213-36 (89703)
ଯସ୍ତୁ ସର୍ବଂ ସମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଦୀକ୍ଷିତ୍ବା ନିଯତଃ ଶୁଚିଃ।
କୃତ୍ବା ମଣ୍ଡଲମର୍ଯାଦାଂ ସଙ୍କଲ୍ପଂ କୁରୁତେ ନରଃ॥ 13-213-37 (89704)
ଯାବଜ୍ଜୀବମନାଶିତ୍ବା କାଲକାଙ୍କ୍ଷୀ ଦୃଢବ୍ରତଃ।
ଧ୍ଯାନେନ ତପସା ଯୁକ୍ତସ୍ତଂ ମନ୍ଯେଽହମହିଂସକମ୍॥ 13-213-38 (89705)
ଅନ୍ଯଥା ହି ନ ପଶ୍ଯାମି ନରୋ ଯଃ ସ୍ଯାଦହିଂସକଃ।
ବହୁ ଚିନ୍ତ୍ଯମିଦଂ ଦେବି ନାସ୍ତି କଶ୍ଚିଦହିଂସକଃ॥ 13-213-39 (89706)
ଯତୋ ଯତୋ ମହାଭାଗେ ହିଂସା ସ୍ଯାନ୍ମହତୀ ତତଃ।
ନିବୃତ୍ତୋ ମଧୁମାଂସାଭ୍ଯାଂ ହିଂସା ତ୍ବଲ୍ପତରା ଭବେତ୍॥ 13-213-40 (89707)
ନିବୃତ୍ତିଃ ପରମୋ ଧର୍ମୋ ନିବୃତ୍ତିଃ ପରମଂ ସୁଖମ୍।
ମନସା ବିନିବୃତ୍ତାନାଂ ଧର୍ମସ୍ଯ ନିଚଯୋ ମହାନ୍॥ 13-213-41 (89708)
ମନଃପୂର୍ବାଗମା ଧର୍ମା ଅଧର୍ମାଶ୍ଚ ନ ସଂଶଯଃ।
ମନସା ବଧ୍ଯତେ ଚାପି ମୁଚ୍ଯତେ ଚାପି ମାନବଃ॥ 13-213-42 (89709)
ନିଗୃହୀତେ ଭବେତ୍ସ୍ବର୍ଗୋ ବିସୃଷ୍ଟେ ନରକୋ ଧ୍ରୁବଃ।
ଘାତକଃ ଶସ୍ତ୍ରମୁଦ୍ଯମ୍ଯ ମନସା ଚିନ୍ତଯେଦ୍ଯଦି॥ 13-213-43 (89710)
ଆଯୁଃକ୍ଷଯଂ ଗତେଽନ୍ଯେଷାଂ ମୃତେ ତୁ ପ୍ରହରାମ୍ଯହମ୍।
ଇତି ଯୋ ଘାତକୋ ହନ୍ଯାନ୍ନ ସ ପାପେନ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-213-44 (89711)
ବିଧିନା ନିହତାଃ ପୂର୍ବଂ ନିମିତ୍ତଂ ସ ତୁ ଘାତକଃ।
ବିଧିର୍ହି ବଲବାନ୍ଦେବି ଦୁସ୍ତ୍ଯଜଂ ବୈ ପୁରାକୃତମ୍॥ 13-213-45 (89712)
ଜୀବାଃ ପୁରାକୃତେନୈବ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିସରୀସୃପାଃ।
ନାନାଯୋନିଷୁ ଜାଯନ୍ତେ ସ୍ବକର୍ମପରିବେଷ୍ଟିତାଃ॥ 13-213-46 (89713)
ନାନାବିଧବିଚିତ୍ରାଙ୍ଗା ନାନାଶୌର୍ଯପରାକ୍ରମାଃ।
ନାନାଭୂମିପ୍ରଦେଶେଷୁ ନାନାହାରଶ୍ଚ ଜନ୍ତବଃ॥ 13-213-47 (89714)
ଜାଯମାନସ୍ଯ ଜୀବସ୍ଯ ମୃତ୍ଯୁଃ ପୂର୍ବଂ ପ୍ରଜାଯତେ।
ସୁଖଂ ବା ଯଦି ବା ଦୁଃଖଂ ଯଥାପୂର୍ବଂ କୃତଂ ତୁ ବା॥ 13-213-48 (89715)
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ନରା ମୃତ୍ଯୁଂ ଯଦା ଯତ୍ର ଚ ଯେନ ଚ।
ନାତିକ୍ରାନ୍ତୁଂ ହି ଶକ୍ଯଃ ସ୍ଯାନ୍ନିଦେଶଃ ପୂର୍ବକର୍ମଣଃ॥ 13-213-49 (89716)
ଅପ୍ରମତ୍ତଃ ପ୍ରମତ୍ତେଷୁ ବିଧିର୍ଜାଗର୍ତି ଜନ୍ତୁଷୁ।
ନ ହି ତସ୍ଯ ପ୍ରିଯଃ କଶ୍ଚିନ୍ନ ଦ୍ବେଷ୍ଯୋ ନ ଚ ମଧ୍ଯମଃ॥ 13-213-50 (89717)
ସମଃ ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁ କାଲଃ କାଲଂ ନିରୀକ୍ଷତେ।
ଗତାଯୁଷୋ ହ୍ଯାକ୍ଷିପତେ ଜୀବଃ ସର୍ବସ୍ଯ ଦେହିନଃ॥ 13-213-51 (89718)
ଯଥା ଯେନ ଚ ମର୍ତବ୍ଯଂ ନାନ୍ଯଥା ମ୍ରିଯତେ ହି ସଃ।
ଦୃଶ୍ଯତେ ନ ଚ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଭୂତୋ ଭବ୍ଯୋ ଦ୍ବିଧା ପୁନଃ॥ 13-213-52 (89719)
ବିଜ୍ଞାନୈର୍ବିକ୍ରମୈର୍ବାଽପି ନାନାମନ୍ତ୍ରୌଷଧୈରପି।
ଯୋ ହି ବଞ୍ଚଯିତୁଂ ଶକ୍ତୋ ବିଧେସ୍ତୁ ନିଯତାଂ ଗତିମ୍॥ 13-213-53 (89720)
ଏଷ ତେଽଭିହିତୋ ଦେବି ଜୀବହିଂସାବିଧିକ୍ରମଃ॥ ॥ 13-213-54 (89721)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋଦସାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 213 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 214
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.214. ଅଧ୍ଯାଯଃ 214
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତପ୍ରଦର୍ଶନଂ ସର୍ବୈର୍ବିଧେର୍ଦୁରତିକ୍ରମତ୍ବନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥ ତତା ଯୋଧଧର୍ମକଥନପୂର୍ବକଂ ରାଜ୍ଞାଂ ଯୋଧାନାଂ ଚ ପ୍ରାଣଯଜ୍ଞପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ଶ୍ରୂଯତାଂ କାରଣଂ ଦେବି ଯଥା ହି ଦୁରତିକ୍ରମଃ।
ବିଧିଃ ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁ ମର୍ତବ୍ଯେ ସମୁପସ୍ଥିତେ॥ 13-214-1 (89722)
ଆଯୁଃକ୍ଷଯେଣୋପହିତାଃ ସମାଗମ୍ଯ ବରାନନେ।
କୀଟାଃ ପତଙ୍ଗା ବହବଃ ସ୍ଥୂଲାଃ ସୂକ୍ଷ୍ମାଶ୍ଚ ମଧ୍ଯମାଃ। 7-214-2dc ପ୍ରଜ୍ବଲତ୍ସୁ ପ୍ରଦୀପେଷୁ ସ୍ବଯମେବ ପତନ୍ତି ତେ॥ 13-214-2 (89723)
ବହୂନାଂ ମୃଗଯୂଥାନାଂ ନାନାବନନିଷେବିଣାମ୍।
ଯସ୍ତୁ କାଲଂ ଗତସ୍ତେଷାଂ ସ ବୈ ପାଶେନ ବଧ୍ଯତେ॥ 13-214-3 (89724)
ସୂନାର୍ଥଂ ଦେବି ବଦ୍ଧାନାଂ କ୍ଷୀଣାଯୁର୍ଯୋ ନିବଧ୍ଯତେ।
ଅବଶୋ ଘାତକସ୍ଯାଥ ହସ୍ତଂ ତଦହରେତି ସଃ॥ 13-214-4 (89725)
ଯଥା ପକ୍ଷିଗଣାଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ବିସ୍ତୀର୍ଣାକାଶଗାମିନଃ।
କ୍ଷୀଣାଯୁଷୋ ନିବଧ୍ଯନ୍ତେ ଶକ୍ତା ଅପି ପଲାଯିତୁମ୍॥ 13-214-5 (89726)
ଯଥା ବାରିଚରା ମୀନା ବହବୋଽମ୍ବୁଜଜାତଯଃ।
ଜାଲଂ ସମଧିରୋହନ୍ତି ସ୍ବଯମେବ ବିଧେର୍ବଶାତ୍॥ 13-214-6 (89727)
ଶଲ୍ଯକସ୍ଯ ଚ ଜିହ୍ବାଗ୍ରଂ ସ୍ବଯମାରୁହ୍ଯ ଶୋଭନେ।
ଆଯୁଃକ୍ଷଯେଣୋପହତା ନିବଧ୍ଯନ୍ତେ ସରୀସୃପାଃ॥ 13-214-7 (89728)
କୃଷତାଂ କର୍ଷକାଣାଂ ଚ ନାସ୍ତି ବୁଦ୍ଧିର୍ବିହିଂସନେ।
ଅଥୈଷାଂ ଲାଙ୍ଗଲାଗ୍ରାଦ୍ଯୈର୍ହନ୍ଯନ୍ତେ ଜନ୍ତବୋଽକ୍ଷଯାଃ॥ 13-214-8 (89729)
ପାଦାଗ୍ରେଣୈବ ଚୈକେନ ଯାଂ ହିଂସାଂ କୁରୁତେ ନରଃ।
ମାତଙ୍ଗୋପି ନ ତାଂ କୁର୍ଯାତ୍କୂରୋ ଜନ୍ମଶତୈରପି॥ 13-214-9 (89730)
ମ୍ରିଯନ୍ତେ ଯୈର୍ହି ମର୍ତବ୍ଯଂ ନ ତାନ୍ଘ୍ନନ୍ତି କୃଷୀବଲାଃ।
କୃଷାମୀତି ମନସ୍ତସ୍ଯ ନାସ୍ତି ଚିନ୍ତା ବିହିଂସନେ॥ 13-214-10 (89731)
ତସ୍ମାଜ୍ଜୀବସହସ୍ରାଣି ହତ୍ବାଽପି ନ ସ ଲିପ୍ଯତେ।
ବିଧିନା ସ ହତଃ ପୂର୍ବଂ ପଶ୍ଚାତ୍ପ୍ରାଣି ବିପଦ୍ଯତେ।
ଏବଂ ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁ ବିଧିର୍ହି ଦୁରତିକ୍ରମଃ॥ 13-214-11 (89732)
ଗତାଯୁଷା ମୁହୂର୍ତଂ ତୁ ନ ଶକ୍ଯମୁପଜୀବିତୁମ୍।
ଜୀବିତବ୍ଯେ ନ ମର୍ତବ୍ଯଂ ନ ଭୂତଂ ନ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-214-12 (89733)
ଶୁଭାଶୁଭଂ କର୍ମଫଲଂ ନ ଶକ୍ଯମତିବର୍ତିତୁମ୍।
ତଥା ତାଭିଶ୍ଚ ମର୍ତବ୍ଯଂ ମୋକ୍ତବ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ତାସ୍ତଥା॥ 13-214-13 (89734)
ରନ୍ତିଦେବସ୍ଯ ଗାବୋ ବୈ ବିଧେର୍ହି ବଶମାଗତାଃ।
ସ୍ବଯମାଯାନ୍ତି ଗାବୋ ବୈ ହନ୍ଯନ୍ତେ ଯତ୍ର ସୁନ୍ଦରି॥ 13-214-14 (89735)
ଗବାଂ ବୈ ହନ୍ଯମାନାନାଂ ରୁଧିରପ୍ରଭବା ନଦୀ।
ଚର୍ମଣ୍ବତୀତି ବିଖ୍ଯାତା ଖୁରଶୃଙ୍ଗାସ୍ଥିଦୁର୍ଗମା॥ 13-214-15 (89736)
ରୁଧିରଂ ତାଂ ନଦୀଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ତୋଯଂ ଭବତି ଶୋଭନେ।
ମେଧ୍ଯଂ ପୁଣ୍ଯଂ ପବିତ୍ରଂ ଚ ଗନ୍ଧବର୍ଣରସୈର୍ଯୁତମ୍॥ 13-214-16 (89737)
ତତ୍ରାଽଭିଷେକଂ କୁର୍ବନ୍ତି କୃତଜପ୍ଯାଃ କୃତାହ୍ନିକାଃ।
ଦ୍ବିଜା ଦେବଗଣାଶ୍ଚାପି ଲୋକପାଲା ମହେଶ୍ବରାଃ॥ 13-214-17 (89738)
ତସ୍ଯ ରାଜ୍ଞଃ ସଦା ସତ୍ରେ ସ୍ବଯମାଗମ୍ଯ ସୁନ୍ଦରି।
ବିଧିନା ପୂର୍ବଦୃଷ୍ଟେନ ତନ୍ମାଂସମୁପକଲ୍ପିତମ୍।
ମନ୍ତ୍ରବତ୍ପ୍ରତିଗୃହ୍ଣନ୍ତି ଯତାନ୍ଯାଯଂ ଯତାବିଧି॥ 13-214-18 (89739)
ସମାଂସଂ ଚ ସଦା ହ୍ଯନ୍ନଂ ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ।
ଭୁଞ୍ଜାନାନାଂ ଦ୍ବିଜାତୀନାମସ୍ତମେତି ଦିବାକରଃ॥ 13-214-19 (89740)
ଗାବୋ ଯାସ୍ତତ୍ର ହନ୍ଯନ୍ତେ ରାଜ୍ଞସ୍ତସ୍ଯ କ୍ରତୂତ୍ତମେ।
ପଠ୍ଯମାନେଷୁ ମନ୍ତ୍ରେଷୁ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଯଥାବିଧି॥ 13-214-20 (89741)
ତାଶ୍ଚ ସ୍ବର୍ଗଂ ଗତା ଗାବୋ ରନ୍ତିଦେବଶ୍ଚ ପାର୍ଥିବଃ।
ସଦା ସତ୍ରବିଧାନେନ ସିଦ୍ଧିଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ନରୋତ୍ତମଃ॥ 13-214-21 (89742)
ଅଥ ଯସ୍ତୁ ସହାଯାର୍ଥମୁକ୍ତଃ ସ୍ଯାତ୍ପାର୍ଥିବୈର୍ନରୈଃ।
ଭୋଗାନାଂ ସଂବିଭାଗେନ ବସ୍ତ୍ରାଭରଣଭୂଷଣୈଃ॥ 13-214-22 (89743)
ସହଭୋଜନସମ୍ବଦ୍ଧୈଃ ସତ୍କାରୈର୍ବିବିଧୈରପି।
ସହାଯକାଲେ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ଶସ୍ତ୍ରମୁଦ୍ଧରେତ୍॥ 13-214-23 (89744)
ବ୍ଯୂଢାନୀକେ ଯଥା ସାସ୍ତ୍ରଂ ସେନଯୋରୁଭଯୋରପି।
ହସ୍ତ୍ଯଶ୍ବରଥସମ୍ପୂର୍ଣେ ପଦାତିବଲସଙ୍କୁଲେ।
ଚାମରଚ୍ଛତ୍ରଶବଲେ ଧ୍ବଜଚର୍ମାଯୁଧୋଜ୍ଜ୍ବଲେ॥ 13-214-24 (89745)
ଶକ୍ତିତୋମରକୁନ୍ତାସିଶୂଲମୁଦ୍ଗରପାଣିଭିଃ।
କୂଟମୁଦ୍ଗରଚାପେଷୁ ମୁସୁଣ୍ଠୀଜୁଷ୍ଟମୁଷ୍ଟିଭିଃ॥ 13-214-25 (89746)
ଭିଣ୍ଡିପାଲଗଦାଚକ୍ରପ୍ରାସକର୍ପଟଧାରିଭିଃ।
ନାନାପ୍ରହରଣୈର୍ଯୋଧୈଃ ସେନଯୋରୁଭଯୋରପି।
ଯୁଦ୍ଧଶୌଣ୍ଡୈଃ ପ୍ରଗର୍ଜଦ୍ଭିର୍ବୃଷେଷୁ ବୃଷଭୈରିବ॥ 13-214-26 (89747)
ଶଙ୍ଖଦୁନ୍ଦୁଭିନାଦେନ ନାନାତୂର୍ଯରବେଣ ଚ।
ହଯହେଷିତଶବ୍ଦେନ କୁଞ୍ଜରାଣାଂ ତୁ ବୃଂହିତୈଃ॥ 13-214-27 (89748)
ଯୋଧାନାଂ ସିଂହନାଦୈଶ୍ଚ ଘଣ୍ଟାନାଂ ଶିଞ୍ଜିତସ୍ବନୈଃ।
ଦିଶଶ୍ଚ ବିଦିଶଶ୍ଚୈବ ସମନ୍ତାଦ୍ବଧିରୀକୃତାଃ॥ 13-214-28 (89749)
ଗ୍ରୀଷ୍ମାନ୍ତେଷ୍ବିବ ଗର୍ଜଦ୍ଭିର୍ନଭଶୀବ ବଲାହକୈଃ।
ରଥନେମିଖୁରୋଦ୍ଧୂତୈରରୁଣୈ ରଣରେଣୁଭିଃ।
କପିଲାଭିରିବାକାଶେ ଛାଦ୍ଯମାନେ ସମନ୍ତତଃ॥ 13-214-29 (89750)
ପ୍ରବୃତ୍ତେ ଶସ୍ତ୍ରସମ୍ପାତେ ଯୋଧାନାଂ ତତ୍ର ସେନଯୋଃ।
ତେଷାଂ ପ୍ରହାରକ୍ଷତଜଂ ରକ୍ତଚନ୍ଦନସନ୍ନିଭମ୍॥ 13-214-30 (89751)
ତେଷାମସ୍ରାଣି ଗାତ୍ରେଭ୍ଯ ସ୍ରବନ୍ତେ ରଣମୂର୍ଧନି।
ପଲାଶାଶୋକପୁଷ୍ପାଣାଂ ଜଙ୍ଗମା ଇବ ରାଶଯଃ॥ 13-214-31 (89752)
ରଣେ ସମଭିବର୍ତନ୍ତ ଉଦ୍ଯତାଯୁଧପାଣଯଃ।
ଶୋଭମାନା ରଣେ ଶୂରା ଆହ୍ବଯନ୍ତଃ ପରସ୍ପରମ୍॥ 13-214-32 (89753)
ହନ୍ଯମାନେଷ୍ବଭିଘ୍ନତ୍ସୁ ଶୂରେଷୁ ରଣସଙ୍କଟେ।
ପୃଷ୍ଠଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଚ ଯେ ତତ୍ର ନାଯକସ୍ଯ ନରାଧମାଃ॥ 13-214-33 (89754)
ଅନାହତା ନିବର୍ତନ୍ତେ ନାଯକେ ଚାପ୍ଯନୀପ୍ସତି।
ତେ ଦୁଷ୍କୃତଂ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ନାଯକସ୍ଯାଖିଲଂ ନରାଃ।
ଯଚ୍ଚାସ୍ତି ସୁକୃତଂ ତେଷାଂ ଯୁଜ୍ଯତେ ତେନ ନାଯକଃ॥ 13-214-34 (89755)
ଅହିଂସା ପରମୋ ଧର୍ମ ଇତି ଯେଽପି ନରା ବିଦୁଃ।
ସଙ୍ଗ୍ରାମେଷୁ ନ ଯୁଧ୍ଯନ୍ତେ ଭୃତ୍ଯାଶ୍ଚୈବାନୁରୂପତଃ।
ନରକଂ ଯାନ୍ତି ତେ ଘୋରଂ ଭର୍ତୃପିଣ୍ଡାପହାରିଣଇଃ॥ 13-214-35 (89756)
ଯସ୍ତୁ ପ୍ରାଣାନ୍ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ପ୍ରବିଶେଦୁଦ୍ଯତାଯୁଧଃ।
ସଙ୍ଗ୍ରାମମଗ୍ନିପ୍ରତିମଂ ପତହ୍ଗ ଇବ ନିର୍ଭଯଃ।
ସ୍ବର୍ଗମାବିଶତେ ପ୍ରେତ୍ଯ ଜ୍ଞାତ୍ବା ଯୋଧସ୍ଯ ନିଶ୍ଚଯମ୍॥ 13-214-36 (89757)
ଆବିଷ୍ଟଶ୍ଚୈବ ସତ୍ତ୍ବେନ ସଘୃଣୋ ଜାଯତେ ନରଃ।
ପ୍ରହାରୈର୍ନନ୍ଦଯେଦ୍ଦେବି ସତ୍ବେନାଧିଷ୍ଠିତୋ ହି ସଃ।
ପ୍ରହାରବ୍ଯଥିତଶ୍ଚୈବ ନ ବୈକ୍ଲବ୍ଯମୁପୈତି ସଃ॥ 13-214-37 (89758)
ଯସ୍ତୁ ସ୍ବଂ ନାଯକଂ ରକ୍ଷେଦତିଘୋରେ ରଣାଙ୍କଣେ।
ତାପଯନ୍ନରିସୈନ୍ଯାନି ସିଂହୋ ମୃଗଗଣାନିବ।
ଆଦିତ୍ଯ ଇବ ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ଦୁର୍ନିରୀକ୍ଷ୍ଯୋ ରଣାଜିରେ॥ 13-214-38 (89759)
ନିର୍ଦଯୋ ଯସ୍ତୁ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ପ୍ରହରନ୍ନୁଦ୍ଯତାଯୁଧଃ।
ଯଜତେ ସ ତୁ ପୂତାତ୍ମା ସଙ୍ଗ୍ରାମେଣ ମହାକ୍ରତୁମ୍॥ 13-214-39 (89760)
ଚର୍ମ କୃଷ୍ଣାଜିନଂ ତସ୍ଯ ଦନ୍ତକାଷ୍ଠଂ ଧନୁଃ ସ୍ମୃତମ୍।
ରଥୋ ବେଦିର୍ଧ୍ବଜୋ ଯୂପଃ କୁଶାଶ୍ଚ ରଥରଶ୍ମଯଃ॥ 13-214-40 (89761)
ମାନୋ ଦର୍ପସ୍ତ୍ବହଙ୍କାରସ୍ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରେତାଗ୍ନଯଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ପ୍ରମୋଦସ୍ଚ ସ୍ରୁବସ୍ତସ୍ଯ ଉପାଧ୍ଯାଯୋ ହି ସାରଥିଃ॥ 13-214-41 (89762)
ସ୍ରୁଗ୍ଭାଣ୍ଡଂ ଚାପି ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ଯଜ୍ଞୋପକରଣାନି ଚ।
ଆଯୁଧାନ୍ଯସ୍ଯ ତତ୍ସର୍ବଂ ସମିଧଃ ସାଯକାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-214-42 (89763)
ସ୍ବେଦସ୍ରବଶ୍ଚ ଗାତ୍ରେଭ୍ଯଃ କ୍ଷୌଦ୍ରଂ ତସ୍ଯ ଯଶସ୍ବିନଃ।
ପୁରୋଡାଶା ନୃଶୀର୍ଷାଣି ରୁଧିରଂ ଚାହୁତିଃ ସ୍ମୃତା।
ତୂଣାଶ୍ଚୈବ ଚରୁର୍ଜ୍ଞେଯା ବସୋର୍ଧାରା ବସାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-214-43 (89764)
କ୍ରବ୍ଯାଦା ଭୂତସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ତସ୍ମିନ୍ଯଜ୍ଞେ ଦ୍ବିଜତଯଃ।
ତେଷାଂ ଭକ୍ଷାନ୍ନପାନାନି ହତା ନୃଗଜବାଜିନଃ।
ଭୁଞ୍ଜତେ ତେ ଯଥାକାମଂ ଯତା ଯଜ୍ଞେ କିମିଚ୍ଛତି॥ 13-214-44 (89765)
ନିହତାନାଂ ତୁ ଯୋଧାନାଂ ବସ୍ତ୍ରାଭରଣଭୂଷଣମ୍।
ହିରଣ୍ଯଂ ଚ ସୁବର୍ଣଂ ଚ ଯଦ୍ବୈ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଦକ୍ଷିଣା॥ 13-214-45 (89766)
ଯସ୍ତତ୍ର ହନ୍ଯତେ ଦେବି ଗଜସ୍କନ୍ଧଗତୋ ନରଃ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକମବାପ୍ନୋତି ରଣେଷ୍ବଭିମୁଖୋ ହତଃ॥ 13-214-46 (89767)
ରଥମଧ୍ଯଗତୋ ବାଽପି ହଯପୃଷ୍ଠଗତୋପି ବା।
ହନ୍ଯତେ ଯସ୍ତୁ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ଶକ୍ରଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-214-47 (89768)
ସ୍ବର୍ଗେ ହତାଃ ପ୍ରପୂଜ୍ଯତେ ହନ୍ତା ତ୍ବତ୍ରୈବ ପୂଜ୍ଯତେ।
ଦ୍ବାବେତୌ ସୁଖମେଧେତେ ହନ୍ତା ଯଶ୍ଚୈବ ହନ୍ଯତେ॥ 13-214-48 (89769)
ତସ୍ମାତ୍ସଙ୍ଗ୍ରାମମାସାଦ୍ଯ ପ୍ରହର୍ତବ୍ଯମଭୀତବତ୍॥ 13-214-49 (89770)
ନିର୍ଭଯୋ ଯସ୍ତୁ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ଯସ୍ତୁ ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ପ୍ରହରେଦୁଦ୍ଯତାଯୁଧଃ।
ଯଥା ନଦୀସହସ୍ରାଣି ପ୍ରବିଷ୍ଟାନି ମହୋଦଧିମ୍॥ 13-214-50 (89771)
ତଥା ସର୍ବେ ନ ସନ୍ଦେହୋ ଧର୍ମା ଧର୍ମଭୃତାଂବରମ୍।
ପ୍ରବିଷ୍ଟା ରାଜଧର୍ମେଣ ଆଚାରବିନଯସ୍ତଥା॥ 13-214-51 (89772)
ବେଦୋକ୍ତାଶ୍ଚୈବ ଯେ ଧର୍ମାଃ ପାଷଣ୍ଡେଷୁ ଚ କୀର୍ତିତାଃ।
ତଥୈବ ମାନୁଷା ଧର୍ମା ଧର୍ମାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ତଥେତରେ॥ 13-214-52 (89773)
ଦେଶଜାତିକୁଲାନାଂ ଚ ଗ୍ରାମଧର୍ମାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଯେ ଧର୍ମାଃ ପାର୍ବତୀଯେଷୁ ଯେ ଧର୍ମାଃ ପତ୍ତନାଦିଷୁ।
ତେଷାଂ ପୂର୍ବପ୍ରବୃତ୍ତାନାଂ କର୍ତବ୍ଯଂ ପରିରକ୍ଷଣମ୍॥ 13-214-53 (89774)
ଧର୍ମ ଏବ ହତୋ ହନ୍ତି ଧର୍ମୋ ରକ୍ଷତି ରକ୍ଷିତଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମୋ ନ ହନ୍ତବ୍ଯଃ ପାର୍ଥିବେନ ବିଶେଷତଃ॥ 13-214-54 (89775)
ପ୍ରଜାଃ ପାଲଯତେ ଯତ୍ର ଧର୍ମେଣ ବସୁଧାଧିପଃ।
ଷଟ୍କର୍ମନିରତା ବିପ୍ରାଃ ପୂଜ୍ଯନ୍ତେ ପିତୃଦେବତାଃ॥ 13-214-55 (89776)
ନୈବ ତସ୍ମିନ୍ନନାବୃଷ୍ଟିର୍ନ ରୋଗା ନାପ୍ଯୁପଦ୍ରବାଃ।
ଧର୍ମଶୀଲାଃ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ ସ୍ବଧର୍ମନିରତେ ନୃପେ॥ 13-214-56 (89777)
ଏଷ୍ଟବ୍ଯଃ ସତତଂ ଦେବି ଯୁକ୍ତାଚାରୋ ନରାଧିପଃ।
ଛିଦ୍ରଜ୍ଞଶ୍ଚୈବ ଶତ୍ରୂଣାମପ୍ରମତ୍ତଃ ପ୍ରତାପବାନ୍॥ 13-214-57 (89778)
ଶୂଦ୍ରାଃ ପୃଥିବ୍ଯାଂ ବହବୋ ରାଜ୍ଞାଂ ବହୁବିନାଶକାଃ।
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରମାଦଂ ସୁଶ୍ରୋଣି ନ କୁର୍ଯାତ୍ପଣ୍ଡିତୋ ନୃପଃ॥ 13-214-58 (89779)
ତେଷୁ ମିତ୍ରେଷୁ ତ୍ଯକ୍ତେଷୁ ତଥା ମର୍ତ୍ଯେଷୁ ହସ୍ତିଷୁ।
ବିସ୍ରମ୍ଭୋ ନୋପଗନ୍ତବ୍ଯଃ ସ୍ନାନପାନେଷୁ ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-214-59 (89780)
ରାଜ୍ଞୋ ବଲ୍ଲଭତାମେତି କୁଲଂ ଭାବଯତେ ସ୍ବକମ୍।
ଯସ୍ତୁ ରାଷ୍ଟ୍ରହିତାର୍ଥାଯ ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣକୃତେ ତଥା।
ବନ୍ଦୀଗ୍ରହାଯ ମିତ୍ରାର୍ଥେ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯଜତି ଦୁସ୍ତ୍ଯଜାନ୍॥ 13-214-60 (89781)
ସର୍ବକାମଦୁଘାଂ ଧେନୁଂ ଧରଣୀଂ ଲୋକଧାରିଣୀମ୍।
ସମୁଦ୍ରାନ୍ତାଂ ବରାରୋହେ ସଶୈଲବନକାନନାମ୍॥ 13-214-61 (89782)
ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦେବି ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯୋ ବସୁପୂର୍ଣାଂ ବସୁନ୍ଧରାମ୍।
ନ ତତ୍ସମଂ ବରାରୋହେ ପ୍ରାଣତ୍ଯାଗୀ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-214-62 (89783)
ସହସ୍ରମପି ଯଜ୍ଞାନାଂ ଯଜତେ ଚ ଯତର୍ଦ୍ଧିମାନ୍।
ଯଜ୍ଞୈସ୍ତସ୍ଯ କିମାଶ୍ଚର୍ଯଂ ପ୍ରାଣତ୍ଯାଗଃ ସୁଦୁଷ୍କରଃ॥ 13-214-63 (89784)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବେଷୁ ଯଜ୍ଞେଷୁ ପ୍ରାଣଯଜ୍ଞୋ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ଏବଂ ସଙ୍ଗ୍ରାମଯଜ୍ଞାସ୍ତେ ଯଥାର୍ଥଂ ସମୁଦାହୃତାଃ॥ ॥ 13-214-64 (89785)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 214 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 215
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.215. ଅଧ୍ଯାଯଃ 215
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ରାଜ୍ଞାଂ ମୃଗଯାଯାଂ ମୃଗହିଂସାଯା ଧର୍ମତ୍ବପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତପ୍ରଦର୍ଶନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମହିମପ୍ରଶୋ ସନପୂର୍ବକଂ ତେଷାଭଦଣ୍ଡ୍ଯତ୍ବକଥନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ସାମାନ୍ଯେନ ରାଜଧର୍ମକଥନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ମୃଗଯାତ୍ରାଂ ତୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ତାଂ ଧର୍ମିଚାରିଣି।
ମୃଗାନ୍ହତ୍ବା ମହୀପାଲୋ ଯଥା ପାପୈର୍ନ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-215-1 (89786)
ନିର୍ମାନୁଷାମିମାଂ ସର୍ବେ ମୃଗା ଇଚ୍ଛନ୍ତି ମେଦିନୀମ୍।
ଭକ୍ଷଯନ୍ତି ଚ ସସ୍ଯାନି ଶାସିତବ୍ଯା ନୃପେଣ ତେ॥ 13-215-2 (89787)
ଦୁଷ୍ଟାନାଂ ଶାସନଂ ଧର୍ମଃ ଶିଷ୍ଟାନାଂ ପରିପାଲନମ୍।
କର୍ତବ୍ଯଂ ଭୂମିପାଲେନ ନିତ୍ଯଂ କାର୍ଯେଷୁ ଚାର୍ଜବମ୍।
ସ୍ବର୍ଗଂ ମୃଗାଶ୍ଚ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସ୍ବଯଂ ନୃପତିନା ହତାଃ॥ 13-215-3 (89788)
ଯଥା ଗାବୋ ହ୍ଯଗୋପାଲାସ୍ତଥା ରାଷ୍ଟ୍ରମନାଯକମ୍।
ତସ୍ମାଦଂଶାସ୍ତୁ ଦେବାନାଂ ଗନ୍ଧର୍ବୋରଗରକ୍ଷସାମ୍।
ରାଜ୍ଯେ ନିଯୁକ୍ତା ରାଷ୍ଟ୍ରେଷୁ ପ୍ରଜାପାଲନକାରଣାତ୍॥ 13-215-4 (89789)
ଅଶିଷ୍ଟଶାସନେ ଚୈବ ଶିଷ୍ଟାନାଂ ପରିପାଲନେ।
ତେଷାଂ ଚର୍ଯାଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶ୍ରୂଯତାମନୁପୂର୍ବଶଃ॥ 13-215-5 (89790)
ଯଥା ପ୍ରଚରତାଂ ତେଷାଂ ପାର୍ଥିବାନାଂ ଯଶସ୍ବିନାମ୍।
ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଧର୍ମୋ ଧନଂ ଚୈବ ଯଶଃ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ବର୍ଧତେ॥ 13-215-6 (89791)
ନୃପାଣାଂ ପୂର୍ବମେବାଯଂ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମଭୃତାଂବର।
ସଭାପ୍ରପାତଟାକାନି ଦେବତାଯତନାନି ଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାବସଥାଶ୍ଚୈବ କର୍ତବ୍ଯା ନୃପସତ୍ତମୈଃ॥ 13-215-7 (89792)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ନାବମନ୍ତବ୍ଯା ଭସ୍ମଚ୍ଛନ୍ନା ଇବାଗ୍ନଯଃ।
କୁଲମୁତ୍ସାଦଯେଯୁସ୍ତେ କ୍ରୋଧାବିଷ୍ଟା ଦ୍ବିଜାତଯଃ॥ 13-215-8 (89793)
ଧ୍ମାଯମାନୋ ଯତା ହ୍ଯଗ୍ନିର୍ନିର୍ଦହେତ୍ସର୍ବମିନ୍ଧନମ୍।
ତଥା କ୍ରୋଧାଗ୍ନିନା ବିପ୍ରା ଦହେଯୁଃ ପୃଥିବୀମିମାମ୍।
ନ ହି ବିପ୍ରେଷୁ କ୍ରୁଦ୍ଧେଷୁ ରାଜ୍ଯଂ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ଭୂମିପାଃ॥ 13-215-9 (89794)
ପରିଭୂଯ ଦ୍ବିଜାନ୍ମୋହାଦ୍ବାତାପିନହୁଷାଦଯଃ।
ସବନ୍ଧୁମିତ୍ରା ନଷ୍ଟାସ୍ତେ ଦଗ୍ଧା ବ୍ରାହ୍ମଣମନ୍ଯୁଭିଃ।
ଶରୀରଂ ଚାପି ଶକ୍ରସ୍ଯ କୃତଂ ଭଗନିରନ୍ତରମ୍॥ 13-215-10 (89795)
ତତୋ ଦେବଗଣାଃ ସର୍ବେ ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯାର୍ଥେ ମହାମୁନିମ୍।
ପ୍ରସାଦଂ କାରଯାମାସୁଃ ପ୍ରଣାସସ୍ତୁତିବନ୍ଦନୈଃ॥ 13-215-11 (89796)
ତେନ ପ୍ରୀତେନ ସୁଶ୍ରୋଣି ଗୌତମେନ ମହାତ୍ମନା।
ତଚ୍ଛରୀରଂ ତୁ ଶକ୍ରସ୍ଯ ସହସ୍ରଭଗଚିହ୍ନିତମ୍।
କୃତଂ ନେତ୍ରସହସ୍ରେଣ କ୍ଷଣେନୈବ ନିରନ୍ତରମ୍॥ 13-215-12 (89797)
ଛିତ୍ତ୍ବା ମେଷସ୍ଯ ବୃଷଣୌ ଗୌତମେନାଭିମନ୍ତ୍ରିତୌ।
ଇନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ବୃଷଣୌ ଭୂତ୍ବା କ୍ଷିପ୍ରଂ ବୈ ଶ୍ଲେଷମାଗତୌ॥ 13-215-13 (89798)
ଏବଂ ବିପ୍ରେଷୁ କ୍ରୁଦ୍ଧେଷୁ ଦେବରାଜଃ ଶତକ୍ରତୁଃ।
ଅଶକ୍ତଃ ଶାସିତୁଂ ରାଜ୍ଯଂ କିଂପୁନର୍ମାନୁଷା ଭୁବି॥ 13-215-14 (89799)
କ୍ରୋଧାବିଷ୍ଟୋ ଦହେଦ୍ବିପ୍ରଃ ଶୁଷ୍କେନ୍ଧନମିବାନଲଃ।
ଭସ୍ମୀକୃତ୍ଯ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ସୃଜେଦନ୍ଯଜ୍ଜଗତ୍ପୁନଃ॥ 13-215-15 (89800)
ଅଦେବାନପି ଦେବାନ୍ସ କୁର୍ଯାଦ୍ଦେବାନଦେବତାଃ।
ତସ୍ମାନ୍ନୋତ୍ପାଦଯେନ୍ମନ୍ଯୁଂ ମନ୍ଯୁପ୍ରହରଣା ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-215-16 (89801)
ମହତ୍ସ୍ବପ୍ଯପରାଧେଷୁ ଶାସନଂ ନାର୍ହତି ଦ୍ବିଜଃ।
ନ ଚ ଶସ୍ତ୍ରନିପାତାନି ନ ଚ ପ୍ରାଣୈର୍ବିଯୋଜନମ୍।
ଦୃଶ୍ଯତେ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମମାନାମନିନ୍ଦିତେ॥ 13-215-17 (89802)
କ୍ରୋଧାଶ୍ଚ ବିପୁଲା ଘୋରାଃ ପ୍ରସାଦାଶ୍ଚାପ୍ଯନୁତ୍ତମାଃ।
ତସ୍ମାନ୍ନୋତ୍ପାଦଯେତ୍କ୍ରୋଧଂ ନିତ୍ଯଂ ପୂଜ୍ଯା ଦ୍ବିଜାତଯଃ॥ 13-215-18 (89803)
ଦୃଶ୍ଯତେ ନ ସ ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ଭୂତେ ବାଽଥ ଭବିଷ୍ଯତି।
କ୍ରୁଦ୍ଧେଷୁ ଯୋ ବୈ ବିପ୍ରେଷୁ ରାଜ୍ଯଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନରାଧିପଃ॥ 13-215-19 (89804)
ନ ଚୈବାପହସେଦ୍ବିପ୍ରାନ୍ନି ଚୈବୋପାଲଭେଚ୍ଚ ତାନ୍।
କାଲମାସାଦ୍ଯ କୁପ୍ଯେଚ୍ଚ କାଲେ କୁର୍ଯାଦନୁଗ୍ରହମ୍॥ 13-215-20 (89805)
ସମ୍ପ୍ରହାସଶ୍ଚ ଭୃତ୍ଯେଷୁ ନ କର୍ତବ୍ଯୋ ନରାଧିପୈଃ।
ଲଘୁତ୍ବଂ ଚୈବ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଆଜ୍ଞା ଚାସ୍ଯ ନିବର୍ତତେ॥ 13-215-21 (89806)
ଭୃତ୍ଯାନାଂ ସମ୍ପ୍ରହାସେନ ପାର୍ଥିବଃ ପରିଭୂଯତେ।
ଅଯାଚ୍ଯାନି ଚ ଯାଚନ୍ତି ଅବକ୍ତବ୍ଯଂ ବ୍ରୁବନ୍ତି ଚ॥ 13-215-22 (89807)
ପୂର୍ବମପ୍ଯର୍ପିତୈର୍ଲୋଭୈଃ ପରିତୋଷଂ ନ ଯାନ୍ତି ତେ।
ତସ୍ମାଦ୍ଭୃତ୍ଯେଷୁ ନୃପତିଃ ସମ୍ପ୍ରହାସଂ ବିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-215-23 (89808)
ନ ବିଶ୍ବସେଦବିଶ୍ବସ୍ତେ ବିଶ୍ବସ୍ତେ ନାତିବିଶ୍ବସେତ୍।
ସଗୋତ୍ରେଷୁ ବିଶେଷେଣ ସର୍ବୋପାଯୈର୍ନ ବିଶ୍ବସେତ୍॥ 13-215-24 (89809)
ବିଶ୍ବାସାଦ୍ଭଯମୁତ୍ପନ୍ନଂ ହନ୍ଯାଦ୍ବୃକ୍ଷମିବାଶନିଃ।
ପ୍ରମାଦାଦ୍ଧନ୍ଯତେ ରାଜା ଲୋଭେନ ଚ ବଶୀକୃତଃ।
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରମାଦଂ ଲୋଭଂ ଚ ନ ଚ କୁର୍ଯାନ୍ନ ବିଶ୍ବସେତ୍॥ 13-215-25 (89810)
ଭଯାର୍ତାନାଂ ଭଯତ୍ରାତା ଦୀନାନୁଗ୍ରହକାରଣାତ୍।
କାର୍ଯାକାର୍ଯବିଶେଷଜ୍ଞୋ ନିତ୍ଯଂ ରାଷ୍ଟ୍ରହିତେ ରତଃ॥ 13-215-26 (89811)
ସତ୍ଯସନ୍ଧଃ ସ୍ଥିତୋ ରାଜ୍ଯେ ପ୍ରଜାପାଲନତତ୍ପରଃ।
ଅଲୁବ୍ଧୋ ନ୍ଯାଯବାଦୀ ଚ ଷଡ୍ଭାଗମୁପଜୀବତି॥ 13-215-27 (89812)
କାର୍ଯାକାର୍ଯବିଶେଷଜ୍ଞଃ ସର୍ବଂ ଧର୍ମେଣ ପଶ୍ଯତି।
ସ୍ବରାଷ୍ଟ୍ରେଷୁ ଦଯାଂ କୁର୍ଯାଦକାର୍ଯେ ନ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-215-28 (89813)
ଯେ ଚୈବୈନଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଯେ ଚ ନିନ୍ଦନ୍ତି ମାନବାଃ।
ଶତ୍ରୁଂ ଚ ମିତ୍ରବତ୍ପଶ୍ଯେଦପରାଧବିବର୍ଜିତମ୍। 13-215-29 (89814)
ଅପରାଧାନୁରୂପେଣ ଦୁଷ୍ଟଂ ଦଣ୍ଡେନ ଶାସଯେତ୍।
ଧର୍ମଃ ପ୍ରବର୍ତତେ ତତ୍ର ଯତ୍ର ଦଣ୍ଡରୁଚିର୍ନୃପଃ।
ନ ଧର୍ମୋ ବିଦ୍ଯତେ ତତ୍ର ଯତ୍ର ରାଜା କ୍ଷମାନ୍ବିତଃ॥ 13-215-30 (89815)
ଅଶିଷ୍ଟଶାସନଂ ଧର୍ମଃ ଶିଷ୍ଟାନାଂ ପରିପାଲନମ୍।
ବଧ୍ଯାଂଶ୍ଚ ଘାତଯେଦ୍ଯସ୍ତୁ ଅବଧ୍ଯାନପରିରକ୍ଷତି॥ 13-215-31 (89816)
ଅବଧ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣା ଗାବୋ ଦୂତାଶ୍ଚୈବ ପିତା ତଥା।
ବିଦ୍ଯାଂ ଗ୍ରାହଯତେ ଯଶ୍ଚ ଯେ ଚ ପୂର୍ବୋପକାରିଣଃ।
ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚୈବ ନ ହନ୍ତବ୍ଯା ଯଚ୍ଚ ସର୍ବାତିଥିର୍ନରଃ॥ 13-215-32 (89817)
ଧରଣୀଂ ଗାଂ ହିରଣ୍ଯଂ ଚ ସିଦ୍ଧାନ୍ନଂ ଚ ତିଲାନ୍ଘୃତମ୍।
ଦଦନ୍ନିତ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯୋ ମୁଚ୍ଯତେ ରାଜକିଲ୍ବିଷାତ୍॥ 13-215-33 (89818)
ଏବଂ ଚରତି ଯୋ ନିତ୍ଯଂ ରାଜା ରାଷ୍ଟ୍ରହିତେ ରତଃ।
ତସ୍ଯ ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ଧନଂ ଧର୍ମୋ ଯଶଃ କୀର୍ତିଶ୍ଚ ବର୍ଧତେ।
ନ ଚ ପାପୈର୍ନ ଚାନର୍ଥୈର୍ଯୁଜ୍ଯତେ ସ ନରାଧିପଃ॥ 13-215-34 (89819)
ଷଡ୍ଭାଗମୁପଭୁଞ୍ଜାନଃ ପ୍ରଜା ରାଜା ନ ରକ୍ଷତି।
ସ୍ବଚକ୍ରପରଚକ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଧର୍ମୈର୍ବା ବିକ୍ରମେଣ ବା॥ 13-215-35 (89820)
ନିରୁଦ୍ଯୋଗୋ ନୃପୋ ଯଶ୍ଚ ପରରାଷ୍ଟ୍ରନିଘାତନେ।
ସ୍ବରାଷ୍ଟ୍ରଂ ନିଷ୍ପ୍ରତାପସ୍ଯ ପରଚକ୍ରେଣ ହନ୍ଯତେ॥ 13-215-36 (89821)
ଯତ୍ପାପଂ ସକଲଂ ରାଜା ହତରାଷ୍ଟ୍ରଃ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥
ମାତୁଲଂ ଭାଗିନେଯଂ ବା ମାତରଂ ଶ୍ବଶୁରଂ ଗୁରୁମ୍। 13-215-37 (89822)
ପିତରଂ ବର୍ଜଯିତ୍ବୈକଂ ହନ୍ଯାଦ୍ଧାତକମାଗତମ୍॥ 13-215-38 (89823)
ସ୍ବସ୍ଯ ରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ଯୁଦ୍ଯମାନଶ୍ଚ ଯୋ ହତଃ।
ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ପରଚକ୍ରେଣ ଶ୍ରୂଯତାଂ ତସ୍ଯ ଯା ଗତିଃ॥ 13-215-39 (89824)
ବିମାନେନ ବରାରୋହେ ଅପ୍ସରୋଗଣସେବିତଃ।
ଶକ୍ରଲୋକମିତୋ ଯାତି ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ନିହତୋ ନୃପଃ॥ 13-215-40 (89825)
ଯାବନ୍ତୋ ରୋମକୂପାଃ ସ୍ଯୁସ୍ତସ୍ଯ ଗାତ୍ରେଷୁ ସୁନ୍ଦରି।
ତାବଦ୍ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଶକ୍ରଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-215-41 (89826)
ଯଦି ବୈ ମାନୁଷେ ଲୋକେ କଦାଚିଦୁପପଦ୍ଯତେ।
ରାଜା ବା ରାଜମାତ୍ରୋ ବା ଭୂଯୋ ଭବତି ବୀର୍ଯବାନ୍॥ 13-215-42 (89827)
ତସ୍ମାଦ୍ଯତ୍ନେନ କର୍ତବ୍ଯଂ ସ୍ବରାଷ୍ଟ୍ରପରିପାଲନମ୍।
ବ୍ଯବହାରାଶ୍ଚ ଚାରଶ୍ଚ ସତତଂ ସତ୍ଯସନ୍ଧତା॥ 13-215-43 (89828)
ଅପ୍ରମାଦଃ ପ୍ରମୋଦଶ୍ଚ ବ୍ଯବସାଯେଽପ୍ଯଚଣ୍ଡତା।
ଭରଣଂ ଚୈବ ଭୃତ୍ଯାନାଂ ବାହନାନାଂ ଚ ପୋଷଣମ୍॥ 13-215-44 (89829)
ଯୋଧାନାଂ ଚୈବ ସତ୍କାରଃ କୃତେ କର୍ମଣ୍ଯମୋଘତା।
ଶ୍ରେଯ ଏବ ନରେନ୍ଦ୍ରାଣାମିହ ଚୈବ ପରତ୍ର ଚ॥ ॥ 13-215-45 (89830)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 215 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-215-23 ପୂର୍ବମପ୍ଯୁଚିତୈର୍ଲାଭୈରିତି ଠ.ପାଠଃ॥ 7-215-30 ନାଧର୍ମୋ ବିଦ୍ଯତେ ତତ୍ରେତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-215-31 ଯୋ ଘାତଯେତ୍ ତସ୍ଯାଶିଷ୍ଟଶାସନଂ ଧର୍ମଂ ଇତ୍ଯନ୍ବଯଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 216
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.216. ଅଧ୍ଯାଯଃ 216
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ତ୍ରିବର୍ଗନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ପଶବଃ ପଶୁବନ୍ଧେଷୁ ଯେ ହନ୍ଯନ୍ତେଽଧ୍ବରେଷୁ ଚ।
ଯୂପେ ନିବଧ୍ଯ ମନ୍ତ୍ରୈଶ୍ଚ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ଯଥାବିଧି।
ମନ୍ତ୍ରାହୁତିବିପୂତାସ୍ତେ ସ୍ବର୍ଗଂ ଯାନ୍ତି ଯଶସ୍ବିନି॥ 13-216-1 (89831)
ତର୍ପିତା ଯଜ୍ଞଭାଗେଷୁ ତେଷାଂ ମାଂସୈର୍ବରାନନେ।
ଅଗ୍ନଯସ୍ତ୍ରିଦଶାଶ୍ଚୈବ ଲୋକପାଲା ମହେଶ୍ବରାଃ। 13-216-2 (89832)
ତେଷୁ ତୁଷ୍ଟେଷୁ ଜାଯେତ ଯସ୍ଯ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲମ୍।
ତେନ ସଂଯୁଜ୍ଯତେ ଦେବି ଯଜମାନୋ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-216-3 (89833)
ସପତ୍ନୀକଃ ସପୁତ୍ରଶ୍ଚି ପିତ୍ରା ଚ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ଯେ ତତ୍ର ଦୀକ୍ଷିତା ଦେବି ସର୍ବେ ସ୍ବର୍ଗଂ ପ୍ରଯାନ୍ତି ତେ॥ 13-216-4 (89834)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-216-5 (89835)
ଉମୋବାଚ। 13-216-6x (7489)
ଭଗବନ୍ସର୍ବଭୂତେଶ ଶୂଲପାଣେ ମହାଦ୍ଯୁତେ।
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ବୃତ୍ତଂ ସର୍ବେଷାଂ ଗୃହମେଧିନାମ୍॥ 13-216-6 (89836)
କୀଦୃଶଂ ଚରିତଂ ତେଷାଂ ତ୍ରିବର୍ଗସହିତଂ ପ୍ରଭୋ।
ପ୍ରତ୍ଯାଯତିଃ କଥଂ ତେଷାଂ ଜୀବନାର୍ଥମୁଦାହୃତମ୍॥ 13-216-7 (89837)
ବର୍ତମାନାଃ କଥଂ ସର୍ବେ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯୁତ୍ତମାଂ ଗତିମ୍।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ସମାସେନ ବକ୍ତୁମର୍ହସି ମାନଦଃ॥ 13-216-8 (89838)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-216-9x (7490)
ନ୍ଯାଯତସ୍ତ୍ବଂ ମହାଭାଗେ ଶ୍ରୋତୁକାମାଽସି ଭାମିନି।
ପ୍ରାଯଶୋ ଲୋକସଦ୍ବୃତ୍ତମିଷ୍ଯତେ ଗୃହବାସିନାମ୍॥ 13-216-9 (89839)
ତେଷାଂ ସଂରକ୍ଷଣାର୍ଥାଯ ରାଜାନଃ ସଂସ୍କୃତା ଭୁବି।
ସର୍ବେଷାମଥ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ବୃତ୍ତିଂ ସାମାନ୍ଯତଃ ଶୃଣୁଃ॥ 13-216-10 (89840)
ବିଦ୍ଯା ବାର୍ତା ଚ ସେବା ଚ କାରୁତ୍ବଂ ନାଟ୍ଯତା ତଥା।
ଇତ୍ଯତେ ଜୀବନାର୍ଥାଯ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ବିହିତାଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-216-11 (89841)
ଅପି ଜନ୍ମଫଲଂ ତାବନ୍ମାନୁଷାଣାଂ ବିଶେଷତଃ।
ବିହିତଂ ତତ୍ସ୍ବବୃତ୍ତେନ ତନ୍ମେ ଶୃଣୁ ସମାହିତାଃ॥ 13-216-12 (89842)
କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରଂ ହି ମାନୁଷ୍ଯଂ ସୁଖଦୁଃଖଯୁତାଃ ପରେ।
ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ତସ୍ମାନ୍ମାନୁଷ୍ଯେ ବୃତ୍ତିରିଷ୍ଯତେ॥ 13-216-13 (89843)
ବିଦ୍ଯାଯୋଗସ୍ତୁ ସର୍ବେଷାଂ ପୂର୍ବମେବ ବିଧୀଯତେ।
କାର୍ଯାକାର୍ଯଂ ବିଜାନନ୍ତି ବିଦ୍ଯଯା ଦେବି ନାନ୍ଯଥା॥ 13-216-14 (89844)
ବିଦ୍ଯଯା ସ୍ଫୀଯତେ ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞାନାତ୍ତତ୍ବନିଦର୍ଶନମ୍।
ଦୃଷ୍ଟତତ୍ବୋ ବିନୀତାତ୍ମା ସର୍ବାର୍ଥସ୍ଯ ଚ ଭାଜନମ୍॥ 13-216-15 (89845)
ଶକ୍ଯଂ ବିଦ୍ଯାବିନୀତେନ ଲୋକେ ସଂଜୀବନଂ ଶୁଭମ୍॥ 13-216-16 (89846)
ଆତ୍ମାନଂ ବିଦ୍ଯଯା ତସ୍ମାତ୍ପୂର୍ବଂ ବୃତ୍ବା ତୁ ଭାଜନମ୍।
ବଶ୍ଯେନ୍ଦ୍ରିଯୋ ଜିତକ୍ରୋଧୋ ଭୂତାତ୍ମାନଂ ତୁ ଭାବଯେତ୍।
ଭାବଯିତ୍ବା ତଦାଽଽତ୍ମାନଂ ପୂଜନୀଯଃ ସତାମପି॥ 13-216-17 (89847)
କୁଲାନୁବୃତ୍ତଂ ବୃତ୍ତଂ ବା ପୂର୍ବମାତ୍ମା ସମାଶ୍ରଯେତ୍।
ଇତ୍ଯେତତ୍କୁଲବାସାଯ ଦାନକର୍ମ ଯଥା ପୁରା॥ 13-216-18 (89848)
ଯଦି ଚେଦ୍ବିଦ୍ଯଯା ଚୈବ ବୃତ୍ତିଂ କାଙ୍କ୍ଷେଦଥାତ୍ମନଃ।
ରାଜବିଦ୍ଯାନୁବାଦେଽପି ଲୋକବିଦ୍ଯାମଥାପି ବା।
ତୀର୍ଥତଶ୍ଚାପି ଗୃହ୍ଣୀଯାଚ୍ଛୁଶ୍ରୂଷାଦିଗୁଣୈର୍ଯୁତଃ॥ 13-216-19 (89849)
ଗ୍ରନ୍ଥତଶ୍ଚାର୍ଥତଶ୍ଚୈବ ଦୃଢଂ କୁର୍ଯାତ୍ପ୍ରଯତ୍ନତଃ।
ଏବଂ ବିଦ୍ଯାଫଲଂ ଦେବି ପ୍ରାପ୍ନୁଯାନ୍ନାନ୍ଯଥା ନରଃ।
ନ୍ଯାଯାଦ୍ବିଦ୍ଯାଫଲାନୀଚ୍ଛେଦଧର୍ମଂ ତତ୍ର ବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-216-20 (89850)
ଯଦିଚ୍ଛେଦ୍ବାର୍ତଯା ବୃତ୍ତିଂ କାଙ୍କ୍ଷେତ ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
କ୍ଷେତ୍ରେ ଜଲୋପପନ୍ନେ ଚ ତଦ୍ଯୋଗ୍ଯାଂ କୃଷିମାଚରେତ୍॥ 13-216-21 (89851)
ବାଣିଜ୍ଯଂ ବା ଯଥାକାଲଂ କୁର୍ଯାତ୍ତଦ୍ଦେଶଯୋଗତଃ।
ମୂଲ୍ଯମର୍ଥଂ ପ୍ରଯାସଂ ଚ ବିଚାର୍ଯୈବ ବ୍ଯଯୋଦଯୌ॥ 13-216-22 (89852)
ପଶୁସଂଜୀବନଂ ଚୈବ ଦଶ ଗାଃ ପୋଷଯେଦ୍ଧ୍ରୁବମ୍।
ବହୁପ୍ରକାରା ବହବଃ ପଶବସ୍ତସ୍ଯ ସାଧକାଃ॥ 13-216-23 (89853)
ଯଃ କଶ୍ଚିତ୍ସେବଯା ବୃତ୍ତିଂ କାଙ୍କ୍ଷେତ ମତିମାନ୍ନରଃ।
ଯତାତ୍ମା ଶ୍ରବଣୀଯାନାଂ ଭବେଦ୍ବୈ ସମ୍ପ୍ରଯୋଜକଃ॥ 13-216-24 (89854)
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବା କର୍ମଯୋଗାଦ୍ବା ବୋଧନାଦ୍ବା ସମାଶ୍ରଯେତ୍।
ମାର୍ଗତସ୍ତୁ ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ତଦା ତତ୍ସମ୍ପ୍ରଯୋଜଯେତ୍॥ 13-216-25 (89855)
ଯଥାଯଥା ସୁ ତୁଷ୍ଯେତ ତଥା ସଂତୋଷଯେତ୍ତୁ ତମ୍।
ଅନୁଜୀବିଗୁଣୋପେତଃ କୁର୍ଯାଦାତ୍ମାର୍ଥମାଶ୍ରିତମ୍॥ 13-216-26 (89856)
ବିପ୍ରିଯଂ ନାଚରେତ୍ତସ୍ଯ ଏଷା ସେବା ସମାସତଃ।
ବିପ୍ରଯୋଗାତ୍ପୁରା ତେନ ଗତିମନ୍ଯାଂ ନ ଲକ୍ଷଯେତ୍॥ 13-216-27 (89857)
କାରୁକର୍ମ ଚ ନାଟ୍ଯଂ ଚ ପ୍ରାଯଶୋ ନୀଚଯୋନିଷୁ।
ତଯୋରପି ଯଥାଯୋଗଂ ନ୍ଯାଯତଃ କର୍ମବେତନମ୍॥ 13-216-28 (89858)
ଆଜୀବେଭ୍ଯୋଽପି ସର୍ବଭ୍ଯଃ ସ୍ବାର୍ଜବାଦ୍ବେତନଂ ହରେତ୍।
ଅନାର୍ଜବାଦାହରତସ୍ତତ୍ତୁ ପାପାଯ କଲ୍ପତେ॥ 13-216-29 (89859)
ସର୍ବେଷାଂ ପୂର୍ବମାରମ୍ଭାଂଶ୍ଚିନ୍ତଯେନ୍ନଯପୂର୍ବକମ୍।
ଆତ୍ମଶକ୍ତିମୁପାଯାଂଶ୍ଚ ଦେଶକାଲୌ ଚ ଯୁକ୍ତିତଃ।
କାରଣାନି ପ୍ରଯାସଂ ଚ ପ୍ରକ୍ଷେପଂ ଚ ଫଲୋଦଯମ୍॥ 13-216-30 (89860)
ଏବମାଦୀନି ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦୈବାନୁକୂଲତାମ୍।
ଅତଃ ପରଂ ସମାରମ୍ଭେଦ୍ଯତ୍ରାତ୍ମହିତମାହିତମ୍॥ 13-216-31 (89861)
ବୃତ୍ତିମେବ ସମାସାଦ୍ଯ ତାଂ ସଦା ପରିପାଲଯେତ୍।
ଦେବମାନୁଷବିଘ୍ନେଭ୍ଯୋ ନ ପୁନର୍ମନ୍ଯତେ ଯଥା॥ 13-216-32 (89862)
ପାଲଯନ୍ବର୍ଧଯନ୍ଭୁଞ୍ଜଂସ୍ତାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନ ବିନାଶଯେତ୍।
କ୍ଷୀଯତେ ଗିରିସଙ୍କାଶମଶ୍ନତୋ ହ୍ଯନପେକ୍ଷଯା॥ 13-216-33 (89863)
ଆଜୀବେଭ୍ଯୋ ଧନଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଚତୁର୍ଧା ବିଭଜେଦ୍ବୁଧଃ।
ଧର୍ମାଯାର୍ଥାଯ କାମାଯ ଆପତ୍ପ୍ରଶମନାଯ ଚ॥ 13-216-34 (89864)
ଚତୁର୍ଷ୍ବପି ବିଭାଗେଷୁ ବିଧାନଂ ଶୃଣୁ ଶୋଭନେ॥ 13-216-35 (89865)
ଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ ଚାନ୍ନଦାନାର୍ଥଂ ଦୀନାନୁଗ୍ରହକାରଣାତ୍।
ଦେବବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜାର୍ଥଂ ପିତୃପୂଜାର୍ଥମେବ ଚ॥ 13-216-36 (89866)
ମୂଲାର୍ଥଂ ସନ୍ନିବାସାର୍ଥଂ କ୍ରିଯାନିତ୍ଯୈଶ୍ଚି ଧାର୍ମିକୈଃ।
ଏବମାଦିଷୁ ଚାନ୍ଯେଷୁ ଧର୍ମାର୍ଥଂ ସଂତ୍ଯଜେଦ୍ଧନମ୍॥ 13-216-37 (89867)
ଧର୍ମକାର୍ଯେ ଧନଂ ଦଦ୍ଯାଦନବେକ୍ଷ୍ଯ ଫଲୋଦଯମ୍।
ଐଶ୍ବର୍ଯସ୍ଥାନଲାଭାର୍ଥଂ ରାଜବାଲ୍ଲଭ୍ଯକାରଣାତ୍॥ 13-216-38 (89868)
ବାର୍ତାଯାଂ ଚ ସମାରମ୍ଭେଽମାତ୍ଯମିତ୍ରପରିଗ୍ରହେ।
ଆବାହେ ଚ ବିବାହେ ଚ ପୁତ୍ରାଣାଂ ବୃତ୍ତିକାରଣାତ୍॥ 13-216-39 (89869)
ଅର୍ଥୋଦଯସମାବାପ୍ତାବନର୍ଥସ୍ଯ ବିଘାତନେ।
ଏବମାଦିଷୁ ଚାନ୍ଯେଷୁ ଅର୍ଥାର୍ଥଂ ବିସୃଜେଦ୍ଧନମ୍॥ 13-216-40 (89870)
ଅନୁବନ୍ଧଂ ହେତୁଯୁକ୍ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିତ୍ତଂ ପରିତ୍ଯଜେତ୍।
ଅନର୍ଥଂ ବାଧତେ ହ୍ଯର୍ଥୋ ଅର୍ତଂ ଚୈବ ଫଲାନ୍ଯୁତ॥ 13-216-41 (89871)
ନାଧନାଃ ପ୍ରାପ୍ନୁନ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ନରା ଯତ୍ନଶତୈରପି।
ତସ୍ମାଦ୍ଧନଂ ରକ୍ଷିତବ୍ଯଂ ଦାତବ୍ଯଂ ଚ ବିଧାନତଃ॥ 13-216-42 (89872)
ଶରୀରପୋଷଣାର୍ଥାଯ ଆହାରସ୍ଯ ବିଶୋଷଣେ।
ନଟ*****ଧର୍ବସଂଯୋଗେ କାମଯାତ୍ରାବିହାରଯୋଃ॥ 13-216-43 (89873)
ମନଃପ୍ରିଯାଣାଂ ସଂଯୋଗେ ପ୍ରୀତିଦାନେ ତଥୈବ ଚ।
ଏବମାଦିଷୁ ଚାନ୍ଯେଷୁ କାମାର୍ତଂ ବିସୃଜେଦ୍ଧନମ୍॥ 13-216-44 (89874)
ବିଚାର୍ଯ ଗୁଣଦୋଷାଂସ୍ତୁ ତ୍ରଯାଣାଂ ତତ୍ର ସଂତ୍ଯଜେତ୍।
ଚତୁର୍ଥଂ ସନ୍ନିଦଧ୍ଯାଚ୍ଚ ଆପଦର୍ଥଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-216-45 (89875)
ରାଜ୍ଯଭ୍ରଂଶବିନାଶାର୍ଥଂ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷାର୍ଥଂ ଚ ଶୋଭନେ।
ମହାବ୍ଯାଧିବିମୋକ୍ଷାର୍ଥଂ ବାର୍ଧକସ୍ଯୈବ କାରଣାତ୍॥ 13-216-46 (89876)
ଶତ୍ରୂଣାଂ ପ୍ରତିକାରାଯ ସାହସୈଶ୍ଚାପ୍ଯମର୍ଷଣାତ୍।
ପ୍ରସ୍ଥାନେ ଚାନ୍ଯଦେଶାର୍ଥମାପଦାଂ ବିପ୍ରମୋକ୍ଷଣେ।
ଏବମାଦି ସମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ସନ୍ନିଦଧ୍ଯାତ୍ସ୍ବକଂ ଧନମ୍॥ 13-216-47 (89877)
ସୁଖମର୍ଥବତାଂ ଲୋକେ କୃଚ୍ଛ୍ରାଣାଂ ବିପ୍ରମୋକ୍ଷଣମ୍।
ଯସ୍ଯ ନାସ୍ତି ଧନଂ କିଞ୍ଚିତ୍ତସ୍ଯ ଲୋକଦ୍ବଯଂ ନ ଚ॥ 13-216-48 (89878)
ଅଶନାଦିନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀବ ସର୍ବମର୍ଥାତ୍ପ୍ରବର୍ତତେ।
ନିଧାନମାତ୍ରଂ ଯସ୍ତେଷାମନ୍ଯଥା ବିଲଯଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ଏବଂ ଦେବି ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଲୋକାନାଂ ଜୀବନଂ ପ୍ରତି॥ 13-216-49 (89879)
ଏବଂ ଲୋକସ୍ଯ ବୃତ୍ତସ୍ଯ ଲୋକବୃତ୍ତଂ ପୁନଃ ଶୃଣୁ।
ଧନ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ଚ ପରମଂ ଯଶଃ॥ 13-216-50 (89880)
ତ୍ରିବର୍ଗୋ ହି ବଶେ ଯୁକ୍ତଃ ସର୍ବେଷାଂ ସଂବିଧୀଯତେ।
ତଥା ସଂବର୍ତମାନାସ୍ତୁ ଲୋକଯୋର୍ହିତମାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-216-51 (89881)
କାଲ୍ଯୋତ୍ଥାନଂ ଚ ଶୌଚଂ ଚ ଦେବବ୍ରାହ୍ମଣଭକ୍ତିତଃ।
ଗୁରୁଣାମେବ ଶୁଶ୍ରୂଷା ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବଭିବାଦନମ୍॥ 13-216-52 (89882)
ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ଥାନଂ ଚ ବୃଦ୍ଧାନାଂ ଦେବସ୍ଥାନପ୍ରଣାମନମ୍।
ଆଭିମୁଖ୍ଯଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଅତିଥୀନାଂ ଚ ପୂଜନମ୍॥ 13-216-53 (89883)
ବୃଦ୍ଧୋପଦେଶକରଣଂ ଶ୍ରବଣଂ ହିତପଥ୍ଯଯୋଃ।
ପୋଷଣଂ ଭୂତ୍ଯବର୍ଗସ୍ଯ ସାନ୍ତ୍ବଦାନପରିଗ୍ରହେ॥ 13-216-54 (89884)
ନ୍ଯାଯତଃ କର୍ମକରଣମନ୍ଯାଯାହିତବର୍ଜିତମ୍।
ସମ୍ଯଗ୍ବୃତ୍ତଂ ସ୍ବଦାରେଷୁ ଦୋଷାଣାଂ ପ୍ରତିଷେଧନମ୍॥ 13-216-55 (89885)
ପୁତ୍ରାଣାଂ ବିନଯଂ କୁର୍ଯାତ୍ତତ୍ତତ୍କାର୍ଯନିଯୋଜନମ୍।
ବର୍ଜନଂ ଚାଶୁଭାର୍ଥାନାଂ ଶୁଭାନାଂ ଜୋଷଣଂ ତଥା॥ 13-216-56 (89886)
କୁଲୋଚିତାନାଂ ଧର୍ମାଣାଂ ଯତାବତ୍ପରିପାଲନମ୍।
କୁଲସନ୍ଧାରଣଂ ଚୈବ ପୌରୁଷେଣୈବ ସର୍ବଶଃ।
ଏବମାଦି ଶୁଭଂ ସର୍ବଂ ତସ୍ଯ ବୃତ୍ତମିତି ସ୍ଥିତମ୍॥ 13-216-57 (89887)
ବୃଦ୍ଧସେବୀ ଭବେନ୍ନିତ୍ଯଂ ହିତାର୍ଥଂ ଜ୍ଞାନକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ପରାର୍ଥଂ ନାହରେଦ୍ଦ୍ରବ୍ଯମନାମନ୍ତ୍ର୍ଯ ତୁ ସର୍ବଥା।
ନ ଯାଚେତ ପରାନ୍ଧୀରଃ ସ୍ବବାହୁବଲମାଶ୍ରଯେତ୍॥ 13-216-58 (89888)
ସ୍ବଶରୀରଂ ସଦା ରକ୍ଷେଦାହାରାଚାରଯୋରପି।
ହିତଂ ପଥ୍ଯଂ ସଦାହାରଂ ଜୀର୍ଣଂ ଭୁଞ୍ଜୀତ ମାତ୍ରଯା॥ 13-216-59 (89889)
ଦେବତାତିଥିସତ୍କାରଂ କୃତ୍ବା ସର୍ବଂ ଯଥାବିଧି।
ଶେଷଂ ଭୁଞ୍ଜେଚ୍ଛୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ନ ଚ ଭାଷେତ ବିପ୍ରିଯମ୍॥ 13-216-60 (89890)
ପ୍ରତିଶ୍ରଯଂ ଚ ପାନୀଯଂ ବଲିଂ ଭିକ୍ଷାଂ ଚ ସର୍ବତଃ।
ଗୃହସ୍ଥବାସୀ ସତତଂ ତଦ୍ଯାଦ୍ଗାଶ୍ଚୈବ ପୋଷଯେତ୍॥ 13-216-61 (89891)
ବହିର୍ନିଷ୍କ୍ରମଣଂ ଚୈବ କୁର୍ଯାତ୍କାରଣତୋପି ବା।
ମଧ୍ଯାହ୍ନେ ବାଽର୍ଧରାତ୍ରେ ବା ଗମନାଯ ନ ରୋଚଯେତ୍॥ 13-216-62 (89892)
ବିଷଯାନ୍ନାବଗାହେତ ସ୍ବଶକ୍ତ୍ଯା ତୁ ସମାଚରେତ୍।
ଯଥାଽଽଯବ୍ଯଯତା ଲୋକେ ଗୃହସ୍ଥାନାଂ ପ୍ରପୂଜିତମ୍॥ 13-216-63 (89893)
ଅଯଶସ୍କରମର୍ଥଘ୍ନଂ କର୍ମ ଯତ୍ପରପୀଡନମ୍।
ଭଯାଦ୍ବା ଯଦି ଲୋଭାଦ୍ବା ନ କୁର୍ବୀତ କଦାଚନ॥ 13-216-64 (89894)
ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବଂ ସମାଲୋକ୍ଯ ଦୂରତୋ ଗୁଣଦୋଷତଃ।
ଆରଭେତ ତଦା କର୍ଭ ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ବେତରତ୍॥ 13-216-65 (89895)
ଆତ୍ମସାକ୍ଷୀ ଭବେନ୍ନିତ୍ଯମାତ୍ମନସ୍ତୁ ଶୁଭାଶୁଭେ।
ମନସା କର୍ମଣା ବାଚା ନ ଚ କାଙ୍କ୍ଷେତ ପାତକମ୍॥ ॥ 13-216-66 (89896)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷୋଡଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 216 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 217
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.217. ଅଧ୍ଯାଯଃ 217
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପାର୍ବତ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯାଦିକଂ କିଂ ସ୍ବାଭାବିକଂ ଉତ କର୍ମାଧୀନମିତି ପ୍ରଶ୍ନେ ଈଶ୍ବରେଣ ତସ୍ଯ କର୍ମାଧୀନତ୍ବପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ପ୍ରାଣିନାଂ ଭୋଗାଭୋଗାଦେଃ ସ୍ବସ୍ବକର୍ମାଯତ୍ତତ୍ବପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଭଗନେତ୍ରଘ୍ନ କାଲସୂଦନ ଶଙ୍କର।
ଇମେ ବର୍ଣାଶ୍ଚ ଚତ୍ବାରୋ ବିହିତାଃ ସ୍ବସ୍ବଭାବତଃ।
ଉତାହୋ କ୍ରିଯଯା ବର୍ଣାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ମହେଶ୍ବର॥ 13-217-1 (89897)
ଏବଂ ମେ ସଂଶଯପ୍ରଶ୍ନସ୍ତଂ ମେ ଛେତ୍ତୁଂ ତ୍ବମର୍ହସି॥ 13-217-2 (89898)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-217-3x (7491)
ସ୍ବଭାବାଦେବ ବିଦ୍ଯନ୍ତେ ଚତ୍ବାରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦଯଃ।
ଏକଜାତ୍ଯା ସୁଦୁଷ୍ପ୍ରାପମନ୍ଯବର୍ଣତ୍ବମାଗତମ୍॥ 13-217-3 (89899)
ତଚ୍ଚ କର୍ମବିଶେଷେଣ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଜାଯତେ।
ତସ୍ମାତ୍ତେଷାଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତତ୍ସର୍ବଂ କର୍ମପାକଜମ୍ 13-217-4 (89900)
ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ତୁ ନରୋ ଭୂତ୍ବା ସ୍ବଜାତିମନୁପାଲଯନ୍।
ଦୃଢଂ ବ୍ରାହ୍ମଣକର୍ମାଣି ବେଦୋକ୍ତାନି ସମାଚରେତ୍॥ 13-217-5 (89901)
ସତ୍ଯାର୍ଜବପରୋ ଭୂତ୍ବା ଦାନଯଜ୍ଞପରସ୍ତଥା।
ସତ୍ଯାଂ ଜାତ୍ଯାଂ ସମୁଦିତୋ ଜାତିଧର୍ମାନ୍ନ ହାପଯେତ୍॥ 13-217-6 (89902)
ଏବଂ ସଂବର୍ତମାନସ୍ତୁ କାଲଧର୍ମଂ ଗତଃ ପୁନଃ।
ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ହି ଜାଯେତ ସ୍ବର୍ଗଭୋଗାଯ ଭାମିନି॥ 13-217-7 (89903)
ତତ୍କ୍ଷଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଭୂତ୍ବା ତଥୈବ ନୃଷୁ ଜାଯତେ।
ଏବଂସ୍ବକର୍ମଣା ମର୍ତ୍ଯଃ ସ୍ବଜାତିଂ ଲଭତେ ପୁନଃ॥ 13-217-8 (89904)
ଅପରସ୍ତୁ ତଥା କଶ୍ଚିଦ୍ବ୍ରହ୍ମଯୋନିସମୁଦ୍ଭବଃ।
ଅବମତ୍ଯୈବ ତାଂ ଜାତିମଜ୍ଞାନତମସା ବୃତଃ॥ 13-217-9 (89905)
ଅନ୍ଯଥା ବର୍ତମାନସ୍ତୁ ଜାତିକର୍ମାଣି ବର୍ଜଯେତ୍।
ଶୂଦ୍ରବଦ୍ବିଚରେଲ୍ଲୋକେ ଶୂଦ୍ରକର୍ମାଭିଲାଷବାନ୍।
ଶୂଦ୍ରୈଃ ସହ ଚରନ୍ନିତ୍ଯଂ ଶୌଚମଙ୍ଗଲବର୍ଜିତଃ। 13-217-10 (89906)
ସ ଚାପି କାଲଧର୍ମସ୍ଥୋ ଯମଲୋକେ ସୁଦଣ୍ଡିତଃ।
ଯଦି ଜାଯେତ ମର୍ତ୍ଯେଷୁ ଶୂଦ୍ର ଏବାଭିଜାଯତେ॥ 13-217-11 (89907)
ଶୂଦ୍ର ଏବ ଭବେଦ୍ଦେବି ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽପି ସ୍ବକର୍ମଣା॥ 13-217-12 (89908)
ତଥୈବ ଶୂଦ୍ରସ୍ତ୍ବପରଃ ଶୂଦ୍ରକର୍ମାଣି ବର୍ଜଯେତ୍।
ସତ୍ଯାର୍ଜବପରୋ ଭୂତ୍ବା ଦାନଧର୍ମପରସ୍ତଥା।
ମନ୍ତ୍ରବ୍ରାହ୍ମଣସତ୍କର୍ତା ମନସା ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରିଯଃ॥ 13-217-13 (89909)
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରଃ ଶୂଦ୍ରୋପି ମରଣଂ ଗତଃ।
ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ହି ଜାଯେତ ତତ୍କ୍ଷଯେ ନୃଷୁ ଜାଯତେ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ କୁଲେ ମୁଖ୍ଯେ ବେଦସ୍ବାଧ୍ଯାଯସଂଯୁତେ॥ 13-217-14 (89910)
ଏବମେବ ସଦା ଲୋକେ ଶୂଦ୍ରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-217-15 (89911)
ଏବଂ କ୍ଷତ୍ରିଯବୈଶ୍ଯାଶ୍ଚ ଜାତିଧର୍ମେଣ ସଂଯୁତାଃ।
ସ୍ବକର୍ମଣୈବ ଜାଯନ୍ତେ ବିଶିଷ୍ଟେଷ୍ବଧମେଷୁ ଚ॥ 13-217-16 (89912)
ଏବଂ ଜାତିବିପର୍ଯାସଃ ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ଭବେନ୍ନୃଣାମ୍।
ଅନ୍ଯଥା ତୁ ନ ଶକ୍ଯଂ ତଲ୍ଲୋକସଂସ୍ଥିତିକାରଣାତ୍॥ 13-217-17 (89913)
ତସ୍ମାଜ୍ଜାତିଂ ବିଶିଷ୍ଟାଂ ତୁ କଥଂଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ପଣ୍ଡିତଃ।
ସର୍ବଥା ତାଂ ତଥା ରକ୍ଷେନ୍ନ ପୁନର୍ଭ୍ରଶ୍ଯତେ ଯଥା।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ 13-217-18 (89914)
ଉମୋବାଚ। 13-217-19x (7492)
ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି କଃ ଶୁଦ୍ଧୋ ଲଭେଜ୍ଜନ୍ମଫଲଂ ନରଃ।
ଶୋଭନାଶୋଭନଂ ସର୍ବମଧଇକାରବଶାତ୍ସ୍ବକମ୍॥ 13-217-19 (89915)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-217-20x (7493)
କର୍ମ କୁର୍ବନ୍ନ ଲିପ୍ଯେତ ଆର୍ଜବେନ ସମାଚରେତ୍।
ଆତ୍ମୈବ ତଚ୍ଛୁଭଂ କୁର୍ଯାଦଶୁଭେ ଯୋଜଯେତ୍ପରାନ୍॥ 13-217-20 (89916)
ଶଠେଷୁ ଶଠବତ୍କୁର୍ଯୋଦାର୍ଯଷ୍ବାର୍ଯବଦାଚରେତ୍।
ଆପତ୍ସୁ ନାବସୀଦେଚ୍ଚ ଘୋରାନ୍ସଙ୍ଗ୍ରାମଯେତ୍ପରାତ୍।
ସାମ୍ନୈବ ସର୍ବକାର୍ଯାଣି କର୍ତୁଂ ପୂର୍ବଂ ସମାରଭେତ୍॥ 13-217-21 (89917)
ଅନର୍ଥାଧର୍ମଶୋକାନାଂ ଯଥା ନ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ସ୍ବଯମ୍।
ପ୍ରୀଯତେ ତତ୍ତଥା କର୍ତୁମେତଦ୍ବୃତ୍ତଂ ସମାସତଃ॥ 13-217-22 (89918)
ଏବଂ ବୃତ୍ତଂ ସମାସାଦ୍ଯ ଗୃହମାଶ୍ରିତ୍ଯ ମାନବାଃ।
ନିରାହାରା ନିରୁଦ୍ବେଗାଃ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯୁତ୍ତମାଂ ଗତିମ୍॥ 13-217-23 (89919)
ଏତଜ୍ଜନ୍ମଫଲଂ ନିତ୍ଯଂ ସର୍ବେଷାଂ ଗୃହବାସିନାମ୍।
ଏବଂ ଗୃହସ୍ଥିତୈର୍ନିତ୍ଯଂ ବର୍ତିତବ୍ଯମିତି ସ୍ଥିତିଃ।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-217-24 (89920)
ଉମୋବାଚ। 13-217-25x (7494)
ସୁରାସୁରପତେ ଦେବ ବରଦ ପ୍ରୀତିବର୍ଧନ।
ମାନୁଷେଷ୍ବେବ ଯେ କେ ଚିଦାଢ୍ଯାଃ କ୍ଲେଶବିବର୍ଜିତାଃ।
ଭୁଞ୍ଜାନା ବିବିଧାନ୍ଭୋଗାନ୍ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ନିରୁପଦ୍ରବାଃ॥ 13-217-25 (89921)
ଅପରେ କ୍ଲେଶସଂଯୁକ୍ତା ଦରିଦ୍ରା ଭୋଗବର୍ଜିତାଃ॥ 13-217-26 (89922)
କିମର୍ଥଂ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ନ ସମତ୍ବେନ କଲ୍ପିତାଃ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରୋତୁଂ ମହାଦେବ କୌତୂହଲମତୀବ ମେ॥ 13-217-27 (89923)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-217-28x (7495)
ନ୍ଯାଯତସ୍ତ୍ବଂ ମହାଭାଗେ ଶ୍ରୋତୁକାମାସି ଭାମିନି।
ଶୃଣୁ ତତ୍ସର୍ବମଖିଲଂ ମାନୁଷାଣାଂ ହିତଂ ବଚଃ॥ 13-217-28 (89924)
ଆଦିସର୍ଗେ ପୁରା ବ୍ରହ୍ମା ସମତ୍ବେନାସୃଜତ୍ପ୍ରଜାଃ।
ନିତ୍ଯଂ ନ ଭବତୋ ହ୍ଯସ୍ଯ ରାଗଦ୍ବେଷୌ ପ୍ରଜାପତେଃ।
ତଦା ତସ୍ମାତ୍ସୁରାଃ ସର୍ବେ ବଭୂବୁଃ ସମତୋ ନରାଃ॥ 13-217-29 (89925)
ଏବଂ ସଂବର୍ତମାନେ ତୁ ଯୁଗେ କାଲବିପର୍ଯଯାତ୍।
କେଚିତ୍ପ୍ରପେଦିରେ ତତ୍ର ବିଷମଂ ବୁଦ୍ଧିମୋହିତାଃ॥ 13-217-30 (89926)
ତେଷାଂ ହାନିଂ ତତୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁଲ୍ଯାନାମେବ ଭାମିନି।
ବ୍ରାହ୍ମଣାସ୍ତେ ସମାଜଗ୍ମୁସ୍ତତ୍ତତ୍କାରଣବେଦକାଃ॥ 13-217-31 (89927)
କର୍ତୁଂ ନାର୍ହସି ଦେବେଶ ପକ୍ଷପାତଂ ତ୍ବମୀଦୃଶମ୍।
ପୁତ୍ରଭାବେ ସମେ ଦେବ କିମର୍ଥଂ ନୋ ଭବେତ୍କଲିଃ॥ 13-217-32 (89928)
ଏବମେତୈରୁପାଲବ୍ଧୋ ବ୍ରହ୍ମା ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ଯୂଯଂ ମା ବ୍ରୂତ ମେ ଦୋଷଂ ସ୍ବକୃତଂ ସ୍ମରଥ ପ୍ରଜାଃ॥ 13-217-33 (89929)
ଯୁଷ୍ମାଭିରେବ ଯୁଷ୍ମାକଂ ଗ୍ରଥିତଂ ହି ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ଯାଦୃଶଂ କୁରୁତେ କର୍ମ ତାଦୃଶଂ ଫଲମଶ୍ନୁତେ।
ସ୍ବକୃତସ୍ଯ ଫଲଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନାନ୍ଯସ୍ତଦ୍ବୋକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-217-34 (89930)
ଏବଂ ସଂବୋଧିତାସ୍ତେନ କାଲକର୍ତ୍ରା ସ୍ବଯଂଭୁବା।
ପୁନର୍ବିବୃତ୍ଯ କର୍ମାଣି ଶୁଭାନ୍ଯେବ ପ୍ରପେଦିରେ॥ 13-217-35 (89931)
ଏବଂ ବିଜ୍ଞାତତତ୍ବାସ୍ତେ ଦାନଧର୍ମପରାଯଣାଃ।
ଶୁଭାନି ବିଧିବତ୍କୃତ୍ବା କାଲଧର୍ମଗତାଃ ପୁନଃ।
ତାନି ଦାନଫଲାନ୍ଯେବ ଭୁଞ୍ଜତେ ସୁଖଭୋଗିନଃ॥ 13-217-36 (89932)
ସ୍ବକୃତଂ ତୁ ନରସ୍ତସ୍ମାତ୍ସ୍ବଯମେବ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ॥ 13-217-37 (89933)
ଅପରେ ଧର୍ମକାମେଭ୍ଯୋ ନିବୃତ୍ତାଶ୍ଚ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ।
କଦର୍ଯା ନିରନୁକ୍ରୋଶାଃ ପ୍ରାଯେଣାତ୍ମପରାଯଣାଃ॥ 13-217-38 (89934)
ତାଦୃଶା ମରଣଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ଦରିଦ୍ରାଃ କ୍ଲେଶଭୂଯିଷ୍ଠା ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-217-39 (89935)
ଉମୋବାଚ। 13-217-40x (7496)
ମାନୁଷେଷ୍ବଥ ଯେ କେଚିଦ୍ଧନଧାନ୍ଯସମନ୍ବିତାଃ।
ଭୋଗହୀନାଃ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସର୍ବଭୋଗେଷୁ ସତ୍ସ୍ବପି।
ନ ଭୁଞ୍ଜତେ କିମର୍ଥଂ ତେ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-217-40 (89936)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-217-41x (7497)
ପରୈଃ ସଂଚୋଦିତା ଧର୍ମଂ କୁର୍ବତେ ନ ସ୍ବକାମତଃ।
ସ୍ବଯଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାଂ ବହିଷ୍କୃତ୍ଯ କୁର୍ବନ୍ତି ଚ ରୁଦନ୍ତି ଚ॥ 13-217-41 (89937)
ତାଦୃଶା ମରଣଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ଫଲାନି ତାନି ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଭୁଞ୍ଜତେ ନ କଦାଚନ।
ରକ୍ଷନ୍ତୋ ବର୍ଧଯନ୍ତଶ୍ଚ ଆସତେ ନିଧିପାଲବତ୍॥ 13-217-42 (89938)
ଉମୋବାଚ। 13-217-43x (7498)
କେଚିଦ୍ଧନବିଯୁକ୍ତାଶ୍ଚ ଭୋଗଯୁକ୍ତା ମହେଶ୍ବର।
ମାନୁଷାଃ ସମ୍ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-217-43 (89939)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-217-44x (7499)
ଆନୃଶଂସ୍ଯପରା ଯେ ତୁ ଧର୍ମକାମାଶ୍ଚି ଦୁର୍ଗତାଃ।
ପରୋପକାରଂ କୁର୍ବନ୍ତି ଦୀନାନୁଗ୍ରହକାରଣାତ୍॥ 13-217-44 (89940)
ପ୍ରତିପଦ୍ଯୁଃ ପରଧନଂ ନଷ୍ଟଂ ବାଽନ୍ଯୈର୍ନରୈର୍ହୃତମ୍।
ନିତ୍ଯଂ ଯେ ଦାତୁମନସୋ ନରା ବିତ୍ତେଷ୍ବସତ୍ସ୍ବପି॥ 13-217-45 (89941)
କାଲଧର୍ମବଶଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ତେ ନରାଃ।
ଏତେ ଧନବିହୀନାଶ୍ଚ ଭୋଗଯୁକ୍ତା ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-217-46 (89942)
ଧର୍ମଦାନୋପଦେଶଂ ବା କର୍ତବ୍ଯମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-217-47 (89943)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 217 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 218
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.218. ଅଧ୍ଯାଯଃ 218
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ଶୁଭାଶୁଭକର୍ମାନୁସାରେଣ ଶୁଭାଶୁଭଫଲପ୍ରାପ୍ତିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ତ୍ର୍ଯକ୍ଷ ଭୋ ବୃଷଭଧ୍ବଜ।
ମାନୁଷାସ୍ତ୍ରିବିଧା ଦେବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସତତଂ ବିଭୋ॥ 13-218-1 (89944)
ଆସୀନା ଏବ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତେ ସ୍ଥାନୈଶ୍ବର୍ଯପରିଗ୍ରହୈଃ।
ଅପରେ ଯତ୍ନପୂର୍ବଂ ତୁ ଲଭନ୍ତେ ଭୋଗସଙ୍ଗ୍ରହମ୍॥ 13-218-2 (89945)
ଅପରେ ଯତମାନାଶ୍ଚ ନ ଲଭନ୍ତେ ତୁ କିଞ୍ଚନ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-218-3 (89946)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-218-4x (7500)
ନ୍ଯାଯତସ୍ତ୍ବଂ ମହାଭାଗେ ଶ୍ରୋତୁକାମାଽସି ଭାମିନି॥ 13-218-4 (89947)
ଯେ ଲୋକେ ମାନୁଷା ଦେବି ଦାନଧର୍ମପରାଯଣାଃ।
ପାତ୍ରାଣି ବିଧିବଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ଦୂରତୋପ୍ଯନୁମାନତଃ॥ 13-218-5 (89948)
ଅଭିଗମ୍ଯ ସ୍ବଯଂ ତତ୍ର ଗ୍ରାହଯନ୍ତି ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଚ।
ଦାନାଦି ଚେଙ୍ଗିତୈରେବ ତୈରବିଜ୍ଞାତମେବ ବା॥ 13-218-6 (89949)
ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ତେ ଦେବି ତାଦୃଶାଃ ଶୋଭନା ନରାଃ।
ଅଯତ୍ନତସ୍ତୁ ତାନ୍ଯେବ ଫଲାନି ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-218-7 (89950)
ଆସୀନା ଏବ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତେ ଭୋଗାନ୍ସୁକୃତଭୋଗିନଃ॥ 13-218-8 (89951)
ଅପରେ ଯେ ଚ ଦାନାନି ଦଦତ୍ଯେବ ପ୍ରଯାଚିତାଃ।
ଯଦାଯଦାଽର୍ଥିନେ ଦତ୍ତ୍ବା ପୁନର୍ଦାନଂ ଚ ଯାଚିତାଃ॥ 13-218-9 (89952)
ତାବତ୍କାଲଂ ତତୋ ଦେବି ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ତେ ନରାଃ।
ଯତ୍ନତଃ ଶ୍ରମସଂଯୁକ୍ତାଃ ପୁନସ୍ତାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ଚ॥ 13-218-10 (89953)
ଯାଚିତା ଅପି କେଚିତ୍ତୁ ଅଦତ୍ତ୍ବୈବ କଥଞ୍ଚନ।
ଅଭ୍ଯସୂଯାପରା ମର୍ତ୍ଯା ଲୋଭୋପହତଚେତସଃ॥ 13-218-11 (89954)
ତେ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୁଭେ ଯତନ୍ତୋ ବହୁଧା ନରାଃ।
ନ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ମନୁଜା ମାର୍ଗନ୍ତସ୍ତେଽପି କିଞ୍ଚନ॥ 13-218-12 (89955)
ନାନୁପ୍ତଂ ରୋହତେ ସସ୍ଯଂ ତଦ୍ବଦ୍ଦାନଫଲଂ ବିଦୁଃ।
ଯଦ୍ଯଦ୍ଦଦାତି ପୁରୁଷସ୍ତତ୍ତତ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତି କେବଲମ୍॥ 13-218-13 (89956)
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ 13-218-14 (89957)
ଉମୋବାଚ। 13-218-15x (7501)
ଭଗବନ୍ଭଗନେତ୍ରଘ୍ନ କେଚିଦ୍ବାର୍ଧକସଂଯୁତାଃ।
ଅଭୋଗଯୋଗ୍ଯକାଲେ ତୁ ଭୋଗାଂଶ୍ଚୈବ ଧନାନି ଚ॥ 13-218-15 (89958)
ଲଭନ୍ତେ ସ୍ଥବିରା ଭୂତା ଭୋଗୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଯତସ୍ତତଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-218-16 (89959)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-218-17x (7502)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ତତ୍ବଂ ସମାହିତା॥ 13-218-17 (89960)
ଧର୍ମକାର୍ଯଂ ଚିରଂ କାଲଂ ବିସ୍ମୃତ୍ଯ ଧନସଂଯୁତାଃ।
ପ୍ରାଣାନ୍ତକାଲେ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ବ୍ଯାଧିଭିଶ୍ଚ ନିପୀଡିତାଃ॥ 13-218-18 (89961)
ଆରଭନ୍ତେ ପୁନର୍ଧର୍ମଂ ଦାତୁଂ ଦାନାନି ବା ନରାଃ।
ତେ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୁଭେ ଭୂତ୍ବା ଦୁଃଖପରିପ୍ଲୁତାଃ॥ 13-218-19 (89962)
ଅତୀତଯୌବନେ କାଲେ ସ୍ଥବିରତ୍ବମୁପାଗତାଃ।
ଲଭନ୍ତେ ପୂର୍ବଦତ୍ତାନାଂ ଫଲାନି ଶୁଭଲକ୍ଷଣେ॥ 13-218-20 (89963)
ଏତତ୍କର୍ମଫଲଂ ଦେବି କାଲଯୋଗାଦ୍ଭବତ୍ଯୁତ॥ 13-218-21 (89964)
ଉମୋବାଚ। 13-218-22x (7503)
ଭୋଗଯୁକ୍ତା ମହାଦେବ କେଚିଦ୍ବ୍ଯାଧିପରିପ୍ଲୁତାଃ।
ଅସମର୍ଥାଶ୍ଚ ତାନ୍ଭୋକ୍ତଂ ଭବନ୍ତି କିମୁ କାରଣମ୍॥ 13-218-22 (89965)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-218-23x (7504)
ବ୍ଯାଧିଯୋଗପରିକ୍ଲିଷ୍ଟା ଯେ ନିରାଶାଃ ସ୍ବଜବିତେ।
ଆରଭନ୍ତେ ତଦା କର୍ତୁଂ ଦାନାନି ଶୁଭଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-218-23 (89966)
ତେ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୁଭେ ପ୍ରାପ୍ଯ ତାନି ଫଲାନ୍ଯୁତ।
ଅସମର୍ଥାଶ୍ଚ ତାନ୍ଭୋକ୍ତୁଂ ବ୍ଯାଧିତାସ୍ତେ ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-218-24 (89967)
ଉମୋବାଚ। 13-218-25x (7505)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ କେଚନ।
ରୂପଯୁକ୍ତାଃ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶୁଭାଙ୍ଗା ପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-218-25 (89968)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-218-26x (7506)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ତତ୍ବଂ ସମାହିତା॥ 13-218-26 (89969)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଲଜ୍ଜାଯୁକ୍ତାଃ ପ୍ରିଯଂବଦାଃ।
ଶକ୍ତାଃ ସୁମଧୁରା ନିତ୍ଯଂ ଭୂତ୍ବା ଚୈବ ସ୍ବଭାବତଃ॥ 13-218-27 (89970)
ଅମାଂସଭୋଜିନଶ୍ଚୈବ ସଦା ପ୍ରାଣିଦଯାଯୁତାଃ।
ପ୍ରତିକର୍ମପ୍ରଦା ବାଽପି ବସ୍ତ୍ରଦା ଧର୍ମକାରଣାତ୍।
ଭୂମିଶୁଦ୍ଧିକରା ବାଽପି କାରଣାଦଗ୍ନିପୂଜକାଃ॥ 13-218-28 (89971)
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ତେ ନରାଃ।
ରୂପେଣ ସ୍ପୃହଣୀଯାସ୍ତୁ ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-218-29 (89972)
ଉମୋବାଚ। 13-218-30x (7507)
ବିରୂପାଶ୍ଚ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ କେଚନ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-218-30 (89973)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-218-31x (7508)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି କାରଣମ୍॥ 13-218-31 (89974)
ରୂପଯୋଗାତ୍ପୁରା ମର୍ତ୍ଯା ଦର୍ପାହଂକାରସଂଯୁତାଃ।
ବିରୂପହାସକାସ୍ଚୈବ ସ୍ତୁତିନିନ୍ଦାଦିଭିର୍ଭୃଶମ୍॥ 13-218-32 (89975)
ପରୋପତାପନାଶ୍ଚୈବ ମାଂସାଦାଶ୍ଚ ତଥୈବ ଚ।
ଅଭ୍ଯସୂଯାପରାଶ୍ଚୈବ ଅଶୁଦ୍ଧାଶ୍ଚ ତଥା ନରାଃ॥ 13-218-33 (89976)
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରା ଯମଲୋକେ ସୁଦଣ୍ଡିତାଃ।
କଥଂଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମାନୁଷ୍ଯଂ ତତ୍ର ତେ ରୂପବର୍ଜିତାଃ।
ବିରୂପାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-218-34 (89977)
ଉମୋବାଚ। 13-218-35x (7509)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ କେଚିତ୍ସୌଭାଗ୍ଯସଂଯୁତାଃ।
ରୂପଭୋଗ୍ଯବିହୀନାଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ପ୍ରମଦାପ୍ରିଯାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-218-35 (89978)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-218-36x (7510)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ସୌମ୍ଯଶୀଲାଃ ପ୍ରିଯଂବଦାଃ।
ସ୍ବଦାରୈରେବ ସଂତୁଷ୍ଟା ଦାରେଷୁ ସମବୃତ୍ତଯଃ॥ 13-218-36 (89979)
ଦାକ୍ଷିଣ୍ଯେନୈବ ବର୍ତନ୍ତେ ପ୍ରମଦାସ୍ବପ୍ରିଯାସ୍ବପି।
ନ ତୁ ପ୍ରତ୍ଯାଦିଶନ୍ତ୍ଯେବ ସ୍ତ୍ରୀଦୋଷାନ୍ଗୁଣସଂଶ୍ରିତାନ୍। 13-218-37 (89980)
ଅନ୍ନପାନୀଯଦାଃ କାଲେ ନୃଣାଂ ସ୍ବାଦୁପ୍ରଦାଶ୍ଚ ଯେ।
ସ୍ବଦାରବର୍ତିନଶ୍ଚୈବ ଧୃତିମନ୍ତୋ ନିରତ୍ଯଯାଃ॥ 13-218-38 (89981)
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ମାନୁଷାସ୍ତେ ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ସତତଂ ସୁଭଗା ଭୃଶମ୍।
ଅର୍ଥାଦୃତେଽପି ତେ ଦେବି ଭବନ୍ତି ପ୍ରମଦାପ୍ରିଯାଃ॥ 13-218-39 (89982)
ଉମୋବାଚ। 13-218-40x (7511)
ଦୁର୍ଭଗାଃ ସମ୍ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଆଢ୍ଯା ଭୋଗଯୁତା ଅପି।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-218-40 (89983)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-218-41x (7512)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ସର୍ବଂ ସମାହିତା॥ 13-218-41 (89984)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ସ୍ବଦାରେଷ୍ବନପେକ୍ଷଯା।
ଯଥେଷ୍ଟବୃତ୍ତଯଶ୍ଚୈବ ନିର୍ଲଜ୍ଜା ବୀତସମ୍ଭ୍ରମାଃ॥ 13-218-42 (89985)
ପରେଷାଂ ବିପ୍ରିଯକରା ବାଙ୍ମନଃକାଯକର୍ମଭିଃ।
ନିରାଶ୍ରଯା ନିରାନନ୍ଦାଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ହୃଦଯକୋପନାଃ॥ 13-218-43 (89986)
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପନର୍ଜନ୍ମନି ତେ ନରାଃ।
ଦୁର୍ଭଗାସ୍ତୁ ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ହୃଦଯବିପ୍ରିଯାଃ। 13-218-44 (89987)
ନାସ୍ତି ତେଷାଂ ରତିସୁଖଂ ସ୍ବଦାରେଷ୍ବପି କିଞ୍ଚନ॥ ॥ 13-218-45 (89988)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାଦଶାଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 219
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.219. ଅଧ୍ଯାଯଃ 219
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଶୁଭାଶୁଭକର୍ମଣୋଃ ସୁଖଦୁଃଖହେତୁତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ କେଚନ।
ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନସମ୍ପନ୍ନା ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତୋ ବିଚକ୍ଷଣାଃ॥ 13-219-1 (89989)
ଦୁର୍ଗତାସ୍ତୁ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଯତମାନା ଯଥାବିଧି।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-219-2 (89990)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-219-3x (7513)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି କାରଣମ୍॥ 13-219-3 (89991)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଶ୍ରୁତବନ୍ତୋପି କେବଲମ୍।
ନିରା**** ନିରନ୍ନାଦ୍ଯା ଭୃଶମାତ୍ମପରାଯଣାଃ॥ 13-219-4 (89992)
ତେ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୁଭେ ଜ୍ଞାନବୁଦ୍ଧିଯୁତା ଅପି।
ନିଷ୍କିଞ୍ଚନା ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ଅନୁପ୍ତଂ ହି ନ ରୋହତି॥ 13-219-5 (89993)
ଉମୋବାଚ। 13-219-6x (7514)
ମୂର୍ଖା ଲୋକେ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବୃଥା ମୂଢା ବିଚେତସଃ।
ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନରହିତାଃ ସମୃଦ୍ଧାଶ୍ଚ ସମନ୍ତତଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-219-6 (89994)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-219-7x (7515)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ବାଲିଶା ଅପି ସର୍ବତଃ।
ସମାଚରନ୍ତି ଦାନାନି ଦୀନାନୁଗ୍ରହକାରଣାତ୍॥ 13-219-7 (89995)
ଅବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବଂ ବା ଦାନଂ ଦଦତ୍ଯେବ ଯତସ୍ତତଃ।
ତେ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୁଭେ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯେବ ତତ୍ତଥା॥ 13-219-8 (89996)
ପଣ୍ଡିତୋଽପଣ୍ଡିତୋ ବାଽପି ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଦାନଫଲଂ ନରଃ।
ବୁଦ୍ଧ୍ଯାଽନପେକ୍ଷିତଂ ଦାନଂ ସର୍ବଥା ତତ୍ଫଲତ୍ଯୁତ॥ 13-219-9 (89997)
ଉମୋବାଚ। 13-219-10x (7516)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ କେଚନ।
ମେଧାବିନଃ ଶ୍ରୁତଧରା ଭବନ୍ତି ବିଶଦାକ୍ଷରାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-219-10 (89998)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-219-11x (7517)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷକା ଭୃଶମ୍।
ଜ୍ଞାନାର୍ଥଂ ତେ ତୁ ସଙ୍ଗୃହ୍ଯ ତୀର୍ଥତୋ ବିଧିପୂର୍ବକମ୍॥ 13-219-11 (89999)
ବିଧିନୈବ ପରାଂଶ୍ଚୈବ ଗ୍ରାହଯନ୍ତି ଚ ନାନ୍ଯଥା।
ଅଶ୍ଲାଘମାନା ଜ୍ଞାନେନ ପ୍ରଶାନ୍ତା ଯତବାଚକାଃ।
ବିଦ୍ଯାସ୍ଥାନାନି ଯେ ଲୋକେ ସ୍ଥାପଯନ୍ତି ଚ ଯତ୍ନତଃ॥ 13-219-12 (90000)
ତାଦୃଶ ମରଣଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ମେଧାବିନଃ ଶ୍ରୁତଧରା ଭବନ୍ତି ବିଶଦାକ୍ଷରାଃ॥ 13-219-13 (90001)
ଉମୋବାଚ। 13-219-14x (7518)
ଅପରେ ମାନୁଷା ଦେବ ଯତନ୍ତୋପି ଯତସ୍ତତଃ।
ବହିଷ୍କୃତାଃ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶ୍ରୁତବିଜ୍ଞାନବୁଦ୍ଧିତଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-219-14 (90002)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-219-15x (7519)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଜ୍ଞାନଦର୍ପସମନ୍ବିତାଃ।
ଶ୍ଲାଘମାନାଶ୍ଚ ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଜ୍ଞାନାହଙ୍କାରମୋହିତାଃ॥ 13-219-15 (90003)
ବଦନ୍ତି ଯେ ପରାନ୍ନିତ୍ଯଂ ଜ୍ଞାନାଧିକ୍ଯେନ ଦର୍ପିତାଃ।
ଜ୍ଞାନାଦସୂଯାଂ କୁର୍ବନ୍ତି ନ ସହନ୍ତେ ଚ ଚାପରାନ୍॥ 13-219-16 (90004)
ତାଦୃଶା ମରଣଂ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ମାନୁଷ୍ଯଂ ସୁଚିରାତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ତତ୍ର ବୋଧବିବର୍ଜିତାଃ।
ଭବନ୍ତି ସତତଂ ଦେବି ଯତନ୍ତୋ ହୀନମେଧସଃ॥ 13-219-17 (90005)
ଉମୋବାଚ। 13-219-18x (7520)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିତ୍ସର୍ବକଲ୍ଯାଣସଂଯୁତାଃ।
ପୁତ୍ରୈର୍ଦାରୈର୍ଗୁଣଯୁତୈର୍ଦାସୀଦାସପରିଚ୍ଛଦୈଃ॥ 13-219-18 (90006)
ପରମଂ ବୁଦ୍ଧିସଂଯୁକ୍ତାଃ ସ୍ଥାନୈଶ୍ବର୍ଯପରିଗ୍ରହୈଃ।
ବ୍ଯାଧିହୀନା ନବାଧାଶ୍ଚ ରୂପାରୋଗ୍ଯବଲୈର୍ଯୁତାଃ॥ 13-219-19 (90007)
ଧନଧାନ୍ଯେନ ସମ୍ପନ୍ନାଃ ପ୍ରାସାଦୈର୍ଯାନବାହନୈଃ।
ସର୍ବୋପଭୋଗସଂଯୁକ୍ତା ନାନାଚିତ୍ରୈର୍ମନୋହରୈଃ॥ 13-219-20 (90008)
ଜ୍ଞାତିଭିଃ ସହ ମୋଦନ୍ତେ ଅବିଘ୍ନଂ ତୁ ଦିନେଦିନେ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-219-21 (90009)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-219-22x (7521)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ସର୍ବଂ ସମାହିତା॥ 13-219-22 (90010)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଆଢ୍ଯା ବା ଇତରେଽପି ବା।
ଶ୍ରୁତବୃତ୍ତସମାଯୁକ୍ତା ଦାନକାମାଃ ଶ୍ରୁତପ୍ରିଯାଃ॥ 13-219-23 (90011)
ପରେଙ୍ଗିତପରା ନିତ୍ଯଂ ଦାତବ୍ଯମିତି ନିଶ୍ଚିତାଃ।
ସତ୍ଯସନ୍ଧାଃ କ୍ଷମାଶୀଲା ଲୋଭମୋହବିବର୍ଜିତାଃ॥ 13-219-24 (90012)
ଦାତାରଃ ପାତ୍ରତୋ ଦାନଂ ବ୍ରତୈର୍ନିଯମସଂଯୁତାଃ।
ସ୍ବଦୁଃଖମିବ ସଂସ୍ମୃତ୍ଯ ପରଦୁଃଖବିବର୍ଜିତାଃ।
ସୌମ୍ଯଶୀଲାଃ ଶୁଭାଚାରା ଦେବବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜକାଃ॥ 13-219-25 (90013)
ଏବଂଶୀଲସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ଦିବି ବା ଭୁବି ବା ଦେବି ଜାଯନ୍ତେ କର୍ମଭୋଗିନଃ॥ 13-219-26 (90014)
ମାନୁଷେଷ୍ବପି ଯେ ଜାତାସ୍ତାଦୃଶାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ତେ।
ଯାଦୃଶାସ୍ତୁ ତଥା ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ସର୍ବେ କଲ୍ଯାଣସଂଯୁତାଃ॥ 13-219-27 (90015)
ରୂପଂ ଦ୍ରବ୍ଯଂ ବଲଂ ଚାଯୁର୍ଭୋଗୈଶ୍ବର୍ଯଂ ବଲଂ ଶ୍ରୁତମ୍।
ଇତ୍ଯେତତ୍ସର୍ବସାଦ୍ଗୁଣ୍ଯଂ ଦାନାଦ୍ଭବତି ନାନ୍ଯଥା।
ତପୋଦାନମଯଂ ସର୍ବମିତି ବିଦ୍ଧି ଶୁଭାନନେ॥ 13-219-28 (90016)
ଉମୋବାଚ। 13-219-29x (7522)
ଅଥ କେଚିତ୍ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ ମାନୁଷାଃ।
ଦୁର୍ଗତାଃ କ୍ଲେଶଭୂଯିଷ୍ଠା ଦାନଭୋଗବିବର୍ଜିତାଃ॥ 13-219-29 (90017)
ଭଯୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ ସମାଜୁଷ୍ଟା ବ୍ଯାଧିକ୍ଷୁଦ୍ଭଯସଂଯୁତାଃ।
ଦୁଷ୍କଲତ୍ରାଭିଭୂତାଶ୍ଚ ସତତଂ ବିଘ୍ନଦର୍ଶକାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-219-30 (90018)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-219-31x (7523)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଆସୁରଂ ଭାବମାଶ୍ରିତାଃ।
କ୍ରୋଧଲୋଭସମାଯୁକ୍ତା ନିରନ୍ନାଦ୍ଯାଶ୍ଚ ନିଷ୍କ୍ରିଯାଃ॥ 13-219-31 (90019)
ନାସ୍ତିକାଶ୍ଚୈବ ଧୂର୍ତାଶ୍ଚ ମୂର୍ଖାଶ୍ଚାତ୍ମପରାଯଣାଃ।
ପରୋପତାପିନୋ ଦେବି ପ୍ରାଯଶଃ ପ୍ରାଣିନିର୍ଦଯାଃ॥ 13-219-32 (90020)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
କଥଂଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମାନୁଷ୍ଯଂ ତତ୍ର ତେ ଦୁଃଖପୀଡିତାଃ॥ 13-219-33 (90021)
ସର୍ବତଃ ସମ୍ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ପୂର୍ବମାତ୍ମପ୍ରମାଦତଃ।
ଯଥା ତେ ପୂର୍ବକଥିତାସ୍ତଥା ତେ ସମ୍ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-219-34 (90022)
ଶୁଭାଶୁଭଂ କୃତଂ କର୍ମ ସୁଖଦୁଃଖଫଲୋଦଯମ୍।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-219-35 (90023)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 219 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 220
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.220. ଅଧ୍ଯାଯଃ 220
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣୋମାଂପ୍ରତି ଅନ୍ଧତ୍ବପଙ୍ଗୁତ୍ବାଦିନାନାଦୋଷକାରଣୀଭୂତାନାଂ ଦୁଷ୍କର୍ମଣାଂ ବିଶିଷ୍ଯ କଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ମମ ପ୍ରୀତିବିବର୍ଧନ।
`ଜାତ୍ଯନ୍ଧାଶ୍ଚୈବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଜାତା ବା ନଷ୍ଟଚକ୍ଷୁଷଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-1 (90024)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-2x (7524)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି କାରଣମ୍॥ 13-220-2 (90025)
ଯେ ପୁରା କାମକାରେଣି ପରବେଶ୍ମସୁ ଲୋଲୁପାଃ।
ପରସ୍ତ୍ରିଯୋଽଭିବୀକ୍ଷନ୍ତେ ଦୁଷ୍ଟେନୈବ ସ୍ବଚକ୍ଷୁଷାଃ॥ 13-220-3 (90026)
ଅନ୍ଧୀକୁର୍ବନ୍ତି ଯନ୍ମର୍ତ୍ଯାନ୍କ୍ରୋଧଲୋଭସମନ୍ବିତାଃ।
ଲକ୍ଷଣଜ୍ଞାଶ୍ଚ ରୂପେଷୁ ଅଯଥାବତ୍ପ୍ରଦର୍ଶକାଃ॥ 13-220-4 (90027)
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ କାଲଧର୍ମବଶାସ୍ତୁ ତେ।
ଦଣ୍ଡିତା ଯମଦଣ୍ଡେନ ନିରଯସ୍ଥାଶ୍ଚିରଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-220-5 (90028)
ଯଦି ଚେନ୍ମାନୁଷଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତେ ତଥାପି ବା।
ସ୍ବଭାବତୋ ବା ଜାତା ବା ଅନ୍ଧା ଏବ ଭବନ୍ତି ତେ।
ଅକ୍ଷିରୋଗଯୁତା ବାଽପି ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-220-6 (90029)
ଉମୋବାଚ। 13-220-7x (7525)
ମୁଖରୋଗଯୁତାଃ କେଚିଦ୍ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସତତଂ ନରାଃ।
ଦନ୍ତକଣ୍ଠକପୋଲସ୍ଥୈର୍ବ୍ଯାଧିଭିର୍ବହୁପୀଡିତାଃ॥ 13-220-7 (90030)
ଆଦିପ୍ରଭୃତି ବୈ ମର୍ତ୍ଯା ଜାତା ବାଽପ୍ଯଥ କାରଣାତ୍।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-8 (90031)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-9x (7526)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା॥ 13-220-9 (90032)
କୁବକ୍ତାରସ୍ତୁ ଯେ ଦେବି ଜିହ୍ବଯା କଟୁକଂ ଭୃଶମ୍।
ଅସତ୍ଯଂ ପରୁଷଂ ଘୋରଂ ଗୁରୂନ୍ପ୍ରତି ପରାନ୍ପ୍ରତି॥ 13-220-10 (90033)
ଜିହ୍ବାବାଧାଂ ତଦାଽନ୍ଯେଷାଂ କୁର୍ବତେ କୋପକାରଣାତ୍।
ପ୍ରାଯଶୋଽନୃତଭୂଯିଷ୍ଠା ନରାଃ କାର୍ଯବଶେନ ବା।
ତେଷାଂ ଜିହ୍ବାପ୍ରଦେଶସ୍ଥା ବ୍ଯାଧଯଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-220-11 (90034)
କୁଶ୍ରୋତାରସ୍ତୁ ଯେ ଚାର୍ଯଂ ପରେଷାଂ କର୍ଣନାଶକାଃ।
କର୍ଣରୋଗାନ୍ବହୁବିଧାଁଲ୍ଲଭନ୍ତେ ତେ ପୁନର୍ଭବେ॥ 13-220-12 (90035)
ଦନ୍ତରୋଗଶିରୋରୋଗକର୍ଣରୋଗାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଅନ୍ଯେ ଦୁଃଖାଶ୍ରିତା ଦୋଷାଃ ସର୍ବେ ଚାତ୍ମକୃତଂ ଫଲମ୍॥ 13-220-13 (90036)
ଉମୋବାଚ। 13-220-14x (7527)
ପୀଡ୍ଯନ୍ତେ ସତତଂ ଦେବ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ କେଚନ।
କୁକ୍ଷିପକ୍ଷାଶ୍ରିତୈର୍ଦୋଷୈର୍ବ୍ଯାଧିଭିଶ୍ଚୋଦରାଶ୍ରିତୈଃ॥ 13-220-14 (90037)
ତୀକ୍ଷ୍ଣିଶୂଲୈଶ୍ଚ ପୀଡ୍ଯନ୍ତେ ନରା ଦୁଃଖପରିପ୍ଲୁତାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-15 (90038)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-16x (7528)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି କାମକ୍ରୋଧବଶା ଭୃଶମ୍।
ଆତ୍ମାର୍ଥମେବ ଚାହାରଂ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତେ ନିରପେକ୍ଷକାଃ॥ 13-220-16 (90039)
ଅଭକ୍ଷ୍ଯାହାରଦାନୈଶ୍ଚ ବିଶ୍ବସ୍ତାନାଂ ବିଷପ୍ରଦାଃ।
ଅଭକ୍ଷ୍ଯଭକ୍ଷଦାଶ୍ଚୈବ ଶୌଚମଙ୍ଗଲବର୍ଜିତାଃ॥ 13-220-17 (90040)
ମାଂସଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
କଥଞ୍ଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମାନୁଷ୍ଯଂ ତତ୍ର ତେ ବ୍ଯାଧିପୀଡିତାଃ॥ 13-220-18 (90041)
ତୈସ୍ତୈର୍ବହୁବିଧାକାରୈର୍ବ୍ଯାଧିଭିର୍ଦୁଃଖସଂଶ୍ରିତାଃ।
ଭବନ୍ତ୍ଯେବଂ ତଥା ଦେବି ଯଥା ଚୈବଂ ତଥା କୃତମ୍॥ 13-220-19 (90042)
ଉମୋବାଚ। 13-220-20x (7529)
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସତତଂ ଦେବ ବ୍ଯାଧିଭିର୍ମେହନାଶ୍ରିତୈଃ।
ପୀଡ୍ଯମାନାସ୍ତଥା ମର୍ତ୍ଯା ଅଶ୍ମରୀଶର୍କରାଦିଭିଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-20 (90043)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-21x (7530)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ପରଦାରପ୍ରଧର୍ଷକାଃ।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଷୁ ଧୂର୍ତା ବୈ ମୈଥୁନାର୍ଥଂ ଚରନ୍ତି ଚ॥ 13-220-21 (90044)
କାମଦୋଷେଣି ଯେ ଧୂର୍ତାଃ କନ୍ଯାସୁ ବିଧବାସୁ ଚ।
ବଲାତ୍କାରେଣ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ରୂପଦର୍ପସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-220-22 (90045)
ତାଦୃଶା ମରଣଂ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ଯଦି ଚେନ୍ମାନୁଷଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତେ ତଥାବିଧାଃ।
ମେହନସ୍ଥୈସ୍ତଥା ଘୋରୈଃ ପୀଡ୍ଯନ୍ତେ ବ୍ଯଧିଭିଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-220-23 (90046)
ଉମୋବାଚ। 13-220-24x (7531)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦ୍ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶୋଷିଣଃ କୃଶାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-24 (90047)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-25x (7532)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ମାଂସଲୁବ୍ଧାଃ ସୁଲୋଲୁପାଃ।
ଆତ୍ମାର୍ଥେ ସ୍ବାଦୁଗୃଦ୍ଧାଶ୍ଚ ପରଭୋଗୋପତାପିନଃ॥ 13-220-25 (90048)
ଅଭ୍ଯସୂଯାଶ୍ଚୋପତାପାଃ ପରଭୋଗେଷୁ ଯେ ନରାଃ।
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ॥ 13-220-26 (90049)
ଶେଷବ୍ଯାଧିଯୁତାସ୍ତତ୍ର ନରା ଧମନିସଂତତାଃ।
ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ନରା ଦେବି ପାପକର୍ମୋପଭୋଗିନଃ॥ 13-220-27 (90050)
ଉମୋବାଚ। 13-220-28x (7533)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିତ୍କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତେ କଣ୍ଠରୋଗିଣଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-28 (90051)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-29x (7534)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ପରେଷାଂ ରୂପନାଶନାଃ।
ଆଘାତବଧବନ୍ଧୈଶ୍ଚ ବୃଥା ଦଣ୍ଡେନ ମୋହିତାଃ॥ 13-220-29 (90052)
ଇଷ୍ଟନାଶକରା ଯେ ତୁ ଅପଥ୍ଯାହାରଦା ନରାଃ।
ଚିକିତ୍ସକା ବା ଦୁଷ୍ଟାସ୍ଚ ଦ୍ବେଷଲୋଭସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-220-30 (90053)
ନିର୍ଦଯାଃ ପ୍ରାଣିହିଂସାଯାଂ ମଲଦାଶ୍ଚିତ୍ତନାଶନାଃ।
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ॥ 13-220-31 (90054)
ଯଦି ବୈ ମାନୁଷଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତେଷୁ ଦୁଃଖିତାଃ।
ଅତ୍ର ତେ କ୍ଲେଶସଂଯୁକ୍ତାଃ କଣ୍ଠରୋଗଶତୈର୍ବୃତାଃ॥ 13-220-32 (90055)
କେଚିତ୍ତ୍ବଗ୍ଦୋଷସଂଯୁକ୍ତା ବ୍ରଣକୁଷ୍ଠୈଶ୍ଚ ସଂଯୁତାଃ।
ଶ୍ବିତ୍ରକୁଷ୍ଠଯୁତା ବାଽପି ବହୁଧା କୃଚ୍ଛ୍ରସଂଯୁତାଃ।
ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ନରା ଦେବି ଯଥା ତେନ କୃତଂ ଫଲମ୍॥ 13-220-33 (90056)
ଉମୋବାଚ। 13-220-34x (7535)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦଙ୍ଗହୀନାଶ୍ଚ ପଙ୍ଗବ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-34 (90057)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-35x (7536)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଲୋଭମୋହସମାବୃତାଃ।
ପ୍ରାଣିନାଂ ପ୍ରାଣହିଂସାର୍ଥମଙ୍ଗବିଘ୍ନଂ ପ୍ରକୁର୍ବତେ।
ଶସ୍ତ୍ରେଣୋତ୍କୃତ୍ଯ ବା ଦେବି ପ୍ରାଣିନାଂ ଚେଷ୍ଟନାଶକାଃ॥ 13-220-35 (90058)
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ତଦଙ୍ଗହୀନା ବୈ ପ୍ରେତ୍ଯ ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ନ ସଂଶଯଃ।
ସ୍ବଭାବତୋ ବା ଜାତା ବା ପଙ୍ଗବଶ୍ଚ ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-220-36 (90059)
ଉମୋବାଚ। 13-220-37x (7537)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦ୍ଗ୍ରନ୍ଥିଭିଃ ପିଲକୈସ୍ତଥା।
କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାଃ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-37 (90060)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-38x (7538)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଗ୍ରନ୍ଥିଭେଦକରା ନୃଣାମ୍।
ମୁଷ୍ଟିପ୍ରହାରପରୁଷା ନୃଶଂସାଃ ପାପକାରିଣଃ।
ପାଟକାସ୍ତୋଟକାଶ୍ଚୈବ ଶୂଲତୁନ୍ନାସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-220-38 (90061)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ଗ୍ରନ୍ଥିଭିଃ ପିଲକୈଶ୍ଚୈବ କ୍ଲିଶ୍ଯନ୍ତେ ଭୃଶଦୁଃଖିତାଃ॥ 13-220-39 (90062)
ଉମୋବାଚ। 13-220-40x (7539)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିତ୍ପାଦରୋଗସମନ୍ବିତାଃ।
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସତତଂ ଦେବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-40 (90063)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-41x (7540)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି କ୍ରୋଧଲୋଭସମନ୍ବିତାଃ।
ମନୁଜା ଦେବତାସ୍ଥାନଂ ସ୍ବପାଦୈର୍ଭ୍ରଂଶଯନ୍ତ୍ଯୁତ।
ଜାନୁଭିଃ ପାର୍ଷ୍ଣିଭିଶ୍ଚୈବ ପ୍ରାଣିହିଂସାଂ ପ୍ରକୁର୍ବତେ॥ 13-220-41 (90064)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ପାଦରୋଗୈର୍ବହୁବିଧୈର୍ବାଧ୍ଯନ୍ତେ ବିପଦାଦିଭିଃ॥ 13-220-42 (90065)
ଉମୋବାଚ। 13-220-43x (7541)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦ୍ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବହବୋ ଭୁବି।
ବାତଜୈଃ ପିତ୍ତଜୈ ରୋଗୈର୍ଯୁଗପତ୍ସାନ୍ନିପାତକୈଃ॥ 13-220-43 (90066)
ରୋଗୈର୍ବହୁବିଧୈର୍ଦେବ କ୍ଲିଶ୍ଯମାନାଃ ସୁଦୁଃଖିତାଃ।
ଅସମସ୍ତୈଃ ସମସ୍ତୈଶ୍ଚ ଆଢ୍ଯା ବା ଦୁର୍ଗତାସ୍ତଥା।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-220-44 (90067)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-220-45x (7542)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି କାରଣମ୍॥ 13-220-45 (90068)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ତ୍ବାସୁରଂ ଭାବମାଶ୍ରିତାଃ।
ସ୍ବବଶାଃ କୋପନପରା ଗୁରୁବିଦ୍ବେଷିଣସ୍ତଥା॥ 13-220-46 (90069)
ପରେଷାଂ ଦୁଃଖଜନକା ମନୋବାକ୍କାଯକର୍ମଭିଃ।
ଛିନ୍ଦନ୍ଭିନ୍ଦନ୍ସ୍ତୁଦନ୍ନେବ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରାଣିଷୁ ନିର୍ଦଯାଃ॥ 13-220-47 (90070)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ଯଦି ବୈ ମାନୁଷଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତେ ତଥାବିଧାଃ।
ତତ୍ର ତେ ବହୁଭିର୍ଘୋରୈସ୍ତପ୍ଯନ୍ତେ ବ୍ଯାଧିଭିଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-220-48 (90071)
କେଚିଦ୍ବାତାଦିସଂଯୁକ୍ତାଃ କେଚିତ୍କାସସମନ୍ବିତାଃ।
ଜ୍ବରାତିସାରତୃଷ୍ଣାଭିଃ ପୀଡ୍ଯମାନାସ୍ତଥା ପରେ॥ 13-220-49 (90072)
ପାଦଗୁଲ୍ମୈଶ୍ଚ ବହୁଭିଃ ଶ୍ଲେଷ୍ମଦୋଷସମନ୍ବିତାଃ।
ପାଦରୋଗୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈର୍ବ୍ରଣକୁଷ୍ଠଭଗଂଦରୈଃ।
ଆଢ୍ଯା ବା ଦୁର୍ଗତା ବାଽପି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବ୍ଯାଧିପୀଡିତାଃ। 13-220-50 (90073)
ଏବମାତ୍ମକୃତଂ କର୍ମ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତେ ତତ୍ରତତ୍ର ତେ।
ଅଭିଭୂତୁଂ ନ ଶକ୍ଯଂ ହି କେନଚିତ୍ସ୍ବକୃତଂ ଫଲମ୍।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-220-51 (90074)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 221
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.221. ଅଧ୍ଯାଯଃ 221
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାମଙ୍ଗବିକୃତ୍ଯନପତ୍ଯତାଦିଦୋଷହେତୁଭୂତଦୁଷ୍କର୍ମପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ଭୂତପାଲ ନମୋସ୍ତୁ ତେ।
ହ୍ରସ୍ବାଙ୍ଗାଶ୍ଚୈବ ବକ୍ରାଙ୍ଗାଃ କୁବ୍ଜା ବାମନକାସ୍ତଥା॥ 13-221-1 (90075)
ଅପରେ ମାନୁଷା ଦେବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ କୁଣିବାହବଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-221-2 (90076)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-221-3x (7543)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଲୋଭମୋହସମନ୍ବିତାଃ।
ଧାନ୍ଯମାନାନ୍ବିକୁର୍ବନ୍ତି କ୍ରଯବିକ୍ରଯକାରଣାତ୍॥ 13-221-3 (90077)
କୁଲଦୋଷଂ ତଦା ଦେବି ଧୃତମାନେଷୁ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଅର୍ଧାପକର୍ଷଣଂ ଚୈବ ସର୍ବେଷାଂ କ୍ରଯବିକ୍ରଯେ॥ 13-221-4 (90078)
ଅଙ୍ଗଦୋଷକରା ଯେ ତୁ ପରେଷାଂ କୋପକାରଣାତ୍।
ମାଂସାଦାଶ୍ଚୈବ ଯେ ମୂର୍ଖା ଅଯଥାବତ୍ପ୍ରଥାଃ ସଦା॥ 13-221-5 (90079)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ହ୍ରସ୍ବାଙ୍ଗା ବାମନାଶ୍ଚୈବ କୁବ୍ଜାଶ୍ଚୈବ ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-221-6 (90080)
ଉମୋବାଚ। 13-221-7x (7544)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦ୍ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମାନୁଷେଷୁ ବୈ।
ଉନ୍ମତ୍ତାଶ୍ଚ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ପର୍ଯଟନ୍ତୋ ଯତସ୍ତତଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-221-7 (90081)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-221-8x (7545)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଦର୍ପାହଂକାରସଂଯୁତାଃ।
ବହୁଧା ପ୍ରଲପନ୍ତ୍ଯେବ ହସନ୍ତି ଚ ପରାନ୍ଭୃଶମ୍॥ 13-221-8 (90082)
ମୋହଯନ୍ତି ପରାନ୍ଭୋଗୈର୍ମଦନୈର୍ଲୋଭକାରଣାତ୍।
ବୃଦ୍ଧାନ୍ଗୁରୂଂଶ୍ଚ ଯେ ମୂର୍ଖା ବୃଥୈବାପହସନ୍ତି ଚ।
ଶୌଣ୍ଡା ବିଦଗ୍ଧାଃ ଶାସ୍ତ୍ରେଷୁ ସଦୈବାନୃତବାଦିନଃ॥ 13-221-9 (90083)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ଉନ୍ମତ୍ତାଶ୍ଚ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-221-10 (90084)
ଉମୋବାଚ। 13-221-11x (7546)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିନ୍ନିରପତ୍ଯାଃ ସୁଦୁଃଖିତାଃ।
ଯତନ୍ତୋ ନ ଲଭନ୍ତ୍ଯେବ ଅପତ୍ଯାନି ଯତସ୍ତତଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-221-11 (90085)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-221-12x (7547)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ସର୍ବପ୍ରାଣିଷୁ ନିର୍ଦଯାଃ।
ଘ୍ନନ୍ତି ବାଲାଂଶ୍ଚ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତେ ମୃଗାଣାଂ ପକ୍ଷିଣାମପି॥ 13-221-12 (90086)
ଗୁରୁବିଦ୍ବେଷିଣଶ୍ଚୈବ ପରପୁତ୍ରାଭ୍ଯସୂଯକାଃ।
ପିତୃପୂଜାଂ ନ କୁର୍ବନ୍ତି ଯଥୋକ୍ତାଂ ଚାଷ୍ଟକାଦିଭିଃ॥ 13-221-13 (90087)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
ମାନୁଷ୍ଯଂ ବା ଚିରାତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ନିରପତ୍ଯା ଭବନ୍ତି ତେ।
ପୁତ୍ରଶୋକଯୁତାଶ୍ଚାପି ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-221-14 (90088)
ଉମୋବାଚ। 13-221-15x (7548)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିତ୍ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସୁଦୁଃଖିତାଃ।
ଉଦ୍ବେଗବାସନିରତାଃ ସୋଦ୍ବେଗାଶ୍ଚ ଯତବ୍ରତାଃ॥ 13-221-15 (90089)
ନିତ୍ଯଂ ଶୋକସମାବିଷ୍ଟା ଦୁର୍ଗତାଶ୍ଚ ତଥୈବ ଚ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-221-16 (90090)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-221-17x (7549)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ନିତ୍ଯମୁତ୍କ୍ରୋଶନପରାଯଣାଃ।
ଭୀଷଯନ୍ତି ପରାନିତ୍ଯଂ ବିକୁର୍ବନ୍ତି ତଥୈବ ଚ॥ 13-221-17 (90091)
ଋଣବୃଦ୍ଧିକରାଶ୍ଚୈବ ଦରିଦ୍ରେଭ୍ଯୋ ଯଥେଷ୍ଟତଃ।
ଋଣାର୍ଥମଭିଗଚ୍ଛନ୍ତି ସତତଂ ବୃଦ୍ଧିରୂପକାଃ॥ 13-221-18 (90092)
ଉଦ୍ବିଜନ୍ତେ ହି ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଧାରକାଃ ସ୍ବାର୍ଥକାରଣାତ୍।
ଅତିବୃଦ୍ଧିର୍ନ କର୍ତବ୍ଯା ଦରିଦ୍ରେଭ୍ଯୋ ଯଥେଷ୍ଟତଃ॥ 13-221-19 (90093)
ଯେ ଶ୍ବଭିଃ କ୍ରୀଡମାନାଶ୍ଚ ତ୍ରାସଯନ୍ତି ବନେ ମୃଗାନ୍।
ପ୍ରାଣିହିଂସାଂ ତଥା ଦେବି କୁର୍ବନ୍ତି ଚ ଯତସ୍ତତଃ॥ 13-221-20 (90094)
ଯେଷାଂ ଗୃହେଷୁ ବୈ ଶ୍ବାନସ୍ତ୍ରାସଯନ୍ତି ବୃଥା ନରାନ୍।
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ କାଲଧର୍ମଗତାଃ ପୁନଃ॥ 13-221-21 (90095)
ପୀଡିତା ଯମଦଣ୍ଡେନ ନିରଯସ୍ଥାଶ୍ଚିରଂ ପ୍ରିଯେ।
କଥଞ୍ଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମାନୁଷ୍ଯଂ ତତ୍ର ତେ ଦୁଃଖସଂଯୁତାଃ॥ 13-221-22 (90096)
କୁଦେଶେ ଦୁଃଖଭୂଯିଷ୍ଠେ ବ୍ଯାଘାତଶତସଙ୍କୁଲେ।
ଜାଯନ୍ତେ ତତ୍ର ଶୋଚନ୍ତଃ ସୋଦ୍ବେଗାଶ୍ଚ ଯତସ୍ତତଃ॥ 13-221-23 (90097)
ଉମୋବାଚ। 13-221-24x (7550)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦୈଶ୍ବର୍ଯଜ୍ଞାନସଂଯୁତାଃ।
ମ୍ଲେଚ୍ଛଭୂମିଷୁ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମ୍ଲେଚ୍ଛୈଶ୍ବର୍ଯସମନ୍ବିତାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-221-24 (90098)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-221-25x (7551)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଧନଧାନ୍ଯସମନ୍ବିତାଃ।
ଅଯଥାବତ୍ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଶ୍ରଦ୍ଧାବର୍ଜିତମେବ ବା॥ 13-221-25 (90099)
ଅପାତ୍ରେଭ୍ଯଶ୍ଚ ଯେ ଦାନଂ ଶୌଚମଙ୍ଗଲବର୍ଜିତାଃ।
ଦଦତ୍ଯେବ ଚ ଯେ ମୂର୍ଖାଃ ଶ୍ଲାଘଯାଽବଜ୍ଞଯାଽପି ବା॥ 13-221-26 (90100)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
କୁଦେଶେ ମ୍ଲେଚ୍ଛଭୂଯିଷ୍ଠେ ଦୁର୍ଗମେ ବନସଂକଟେ।
ମ୍ଲେଚ୍ଛାଧିପତ୍ଯଂ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଜାଯନ୍ତେ ତତ୍ରତତ୍ର ବୈ॥ 13-221-27 (90101)
ଉମୋବାଚ। 13-221-28x (7552)
ଭଗବନ୍ଭଗନେତ୍ରଘ୍ନ ମାନୁଷେଷୁ ଚ କେଚନ।
କ୍ଲୀବା ନପୁଂସକାଶ୍ଚୈବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଷଣ୍ଡକାସ୍ତଥା॥ 13-221-28 (90102)
ନୀଚକର୍ମରତା ନୀଚା ନୀଚସକ୍ଯାସ୍ତଥା ଭୁବି।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-221-29 (90103)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-221-30x (7553)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି କାରଣମ୍॥ 13-221-30 (90104)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଭୂତ୍ବା ଘୋରକର୍ମରତାସ୍ତଥା।
ପଶୁପଂସ୍ତ୍ବୋପଗାତେନ ଜୀବନ୍ତି ଚ ରମନ୍ତି ଚ॥ 13-221-31 (90105)
ପୁଂସ୍ତ୍ବୋପଘାତିନଶ୍ଚୈବ ନରାଣାଂ କୋପକାରଣାତ୍।
ଯେ ଧୂର୍ତାଃ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଅଯଥାବଦ୍ଯଥେଷ୍ଟତଃ॥ 13-221-32 (90106)
କାମବିଘ୍ନକରା ଯେ ତୁ ଦ୍ବେଷପୈଶୁନ୍ଯକାରଣାତ୍।
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ କାଲଧର୍ମଂ ଗତାସ୍ତୁ ତେ।
ଦଣ୍ଡିତା ଯମଦଣ୍ଡେନ ନିରଯସ୍ଥାଶ୍ଚିରଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-221-33 (90107)
ଯଦି ଚେନ୍ମାନୁଷଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତେ ତଥାବିଧାଃ।
କ୍ଲୀବା ବର୍ଷବରାଶ୍ଚୈବ ଷଣ୍ଡକାଶ୍ଚ ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-221-34 (90108)
ନୀଚକର୍ମପରା ଲୋକେ ନିର୍ଲଜ୍ଜା ବୀତସମ୍ଭ୍ରମାଃ।
ପରାନ୍ଦୀନାନ୍ବହିଷ୍କୃତ୍ଯ ତେ ଭବନ୍ତି ସ୍ବକର୍ମଣା॥ 13-221-35 (90109)
ଯଦି ଚେତ୍ସମ୍ପ୍ରପଶ୍ଯେରଂସ୍ତେ ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ହି କଲ୍ମଷାତ୍।
ଅତ୍ରାପି ତେ ପ୍ରମାଦ୍ଯେଯୁଃ ପତନ୍ତି ନରକାଲଯେ॥ 13-221-36 (90110)
ସ୍ତ୍ରୀଣାମପି ତଥା ଦେବି ଯଥା ପୁଂସାଂ ତୁ କର୍ମଜମ୍।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-221-37 (90111)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 221 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 222
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.222. ଅଧ୍ଯାଯଃ 222
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣୋମାଂପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ପୁଂଶ୍ଚଲୀତ୍ବାଦିଦୋଷହେତୁଭୂତଦୁଷ୍କର୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ପ୍ରାଣିସାଧାରଣ୍ଯେନ ଦାସ୍ଯାଦିପ୍ରଯୋଜକଦୁଷ୍କର୍ମକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ଶୂଲପାଣେ ବୃଷଧ୍ବଜ।
ପୁଂଶ୍ଚଲ୍ଯ ଇବ ଯା ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ନୀଚବୃତ୍ତିରତାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-222-1 (90112)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-222-2x (7554)
ଯାଃ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ବୁଦ୍ଧିମୋହସମନ୍ବିତାଃ।
କାମରାଗସମାଯୁକ୍ତାଃ ପତୀନତିଚରନ୍ତି ବୈ॥ 13-222-2 (90113)
ପ୍ରତିକୂଲପରା ଯାସ୍ତୁ ପତୀନ୍ପ୍ରତି ଯଥା ତଥା।
ଶୌଚଂ ଲଜ୍ଜାଂ ତୁ ବିସ୍ମୃତ୍ଯ ଯଥେଷ୍ଟପରିଚାରଣାଃ॥ 13-222-3 (90114)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରା ଯମଲୋକେ ସୁଦଣ୍ଡିତାଃ।
ଯଦି ବୈ ମାନୁଷଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତାସ୍ତଥାବିଧାଃ।
ବହୁସାଧାରଣା ଏବ ପୁଂଶ୍ଚଲ୍ଯଶ୍ଚ ଭବନ୍ତି ତାଃ॥ 13-222-4 (90115)
ପୌଶ୍ଚଲ୍ଯଂ ଯତ୍ତୁ ତଦ୍ବୃତ୍ତଂ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ କଷ୍ଟତମଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ତତଃପ୍ରଭୃତି ତା ଦେବି ପତନ୍ତ୍ଯେବ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-222-5 (90116)
ଶୋଚନ୍ତି ଚେତ୍ତୁ ତଦ୍ବୃତ୍ତଂ ମନସା ହିତମାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-222-6 (90117)
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ପ୍ରମଦା ବିଧବା ଭୃଶମ୍। 13-222-6x (7555)
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମାନୁଷା ଲୋକେ ସର୍ବକଲ୍ଯାଣବର୍ଜିତାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-222-7 (90118)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-222-8x (7556)
ଯାଃ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ବୁଦ୍ଧିମୋହସମନ୍ବିତାଃ।
କୁଟୁମ୍ବଂ ତତ୍ର ବେ ପତ୍ଯୁର୍ନାଶଯନ୍ତି ବୃଥା ତଥା॥ 13-222-8 (90119)
ବିଷଦାଶ୍ଚାଗ୍ନିଦାଶ୍ଚୈବ ପତୀନ୍ପ୍ରତି ସୁନିର୍ଦଯାଃ।
ଅନ୍ଯାସାଂ ହି ପତୀନ୍ଯାନ୍ତି ସ୍ବପତିଦ୍ବେଷକାରଣାତ୍॥ 13-222-9 (90120)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରା ଯମଲୋକେ ସୁଦଣ୍ଡିତାଃ।
ନିରଯସ୍ଥାଶ୍ଚିରଂ କାଲଂ କଥଂଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମାନୁଷମ୍।
ତତ୍ର ତା ଭୋଗରହିତା ବିଧବାସ୍ତୁ ଭବନ୍ତି ବୈ॥ 13-222-10 (90121)
ଉମୋବାଚ। 13-222-11x (7557)
ଭଗବନ୍ପ୍ରମଦା ଲୋକେ ପତ୍ଯୌ ଜ୍ଞାତିଷୁ ସତ୍ସୁଚ।
ଲିଙ୍ଗିନ୍ଯଃ ସମ୍ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ପାଷଣ୍ଡଂ ମତମାଶ୍ରିତାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-222-11 (90122)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-222-12x (7558)
ଯାଃ ପୁରା ଭାବଦୋଷେଣି ଲୋଭମୋହସମନ୍ବିତାଃ।
ପରଦ୍ରବ୍ଯପରା ଲୋଭାତ୍ପରେଷାଂ ଦ୍ରବ୍ଯହାରକାଃ॥ 13-222-12 (90123)
ଅଭ୍ଯସୂଯାପରା ଯାସ୍ତୁ ସପତ୍ନୀନାଂ ପ୍ରଦୂଷକାଃ।
ଈର୍ଷ୍ଯାପରାଃ କୋପନାଶ୍ଚ ବନ୍ଧୂନାଂ ବିଫଲାଃ ସଦା॥ 13-222-13 (90124)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ତାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ଅଲକ୍ଷଣସମାଯୁକ୍ତାଃ ପାଷଣ୍ଡଂ ଧର୍ମମାଶ୍ରିତାଃ।
ସ୍ତ୍ରିଯଃ ପ୍ରବ୍ରାଜଶୀଲାଶ୍ଚ ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-222-14 (90125)
ଉମୋବାଚ। 13-222-15x (7559)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିତ୍କାରୁବୃତ୍ତିସମାଶ୍ରିତାଃ।
ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ନୀଚକର୍ମରତାସ୍ତଥା।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହତି॥ 13-222-15 (90126)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-222-16x (7560)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ସ୍ତବ୍ଧମାନଯୁତା ଭୃଶମ୍।
ଦର୍ପାହଙ୍କାରସଂଯୁକ୍ତାଃ କେବଲାତ୍ମପରାଯଣାଃ॥ 13-222-16 (90127)
ତାଦୃଶା ମାନୁଷା ଦେବି ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ।
କାତ୍ବୋ ନଟଗନ୍ଧର୍ବାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ଯଥା ତଥା॥ 13-222-17 (90128)
ନାପିତା ବନ୍ଦିନଶ୍ଚୈବ ତଥା ବୈତାଲିକାଃ ପ୍ରିଯେ।
ଏବଂଭୂତାସ୍ତ୍ବଧୋବୃତ୍ତିଂ ଜୀବନ୍ତ୍ଯାଶ୍ରିତ୍ଯ ମାନବାଃ॥ 13-222-18 (90129)
ପରପ୍ରସାଧନକରାସ୍ତେ ପରୈଃ କୃତବେତନାଃ।
ପରାବମାନସ୍ଯ ଫଲଂ ଭୁଞ୍ଜତେ ପୌର୍ବଦୈହିକମ୍॥ 13-222-19 (90130)
ଉମୋବାଚ। 13-222-20x (7561)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ କେଚନ।
ଦାସଭୂତାଃ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସର୍ବକର୍ମପରା ଭୃଶମ୍॥ 13-222-20 (90131)
ଆଘାତଭର୍ତ୍ସନସହାଃ ପୀଡ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-222-21 (90132)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-222-22x (7562)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି କାରଣମ୍॥ 13-222-22 (90133)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ପରେଷାଂ ବିତ୍ତହାରକାଃ।
ଋଣବୃଦ୍ଧିକରଂ କୃଷ୍ଯା ନ୍ଯାସଦତ୍ତଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-222-23 (90134)
ନିକ୍ଷେପକାରଣାଦ୍ଦତ୍ତପରଦ୍ରବ୍ଯାପହାରିଣଃ।
ପ୍ରମାଦାଦ୍ବିସ୍ମୃତଂ ନଷ୍ଟଂ ପରେଷାଂ ଧନହାରକାଃ॥ 13-222-24 (90135)
ବଧବନ୍ଧପରିକ୍ଲେଶୈର୍ଦାସତ୍ବଂ କୁର୍ବତେ ପରାନ୍।
ତାଦୃଶା ମରଣଂ ପ୍ରାପ୍ତା ଦଣ୍ଡିତା ଯମଶାସନୈଃ॥ 13-222-25 (90136)
କଥଞ୍ଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମାନୁଷ୍ଯଂ ତତ୍ର ତେ ଦେବି ସର୍ବଥା।
ଦାସଭୂତା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ମାନବାଃ॥ 13-222-26 (90137)
ତେଷାଂ କର୍ମାଣି କୁର୍ବନ୍ତି ଯେଷାଂ ତେ ଧନହାରକାଃ।
ଆସମାପ୍ତେଃ ସ୍ବପାପସ୍ଯ କୁର୍ବନ୍ତୀତି ବିନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-222-27 (90138)
ପଶୁଭୂତାସ୍ତଥା ଚାନ୍ଯେ ଭବନ୍ତି ଧନହାରକାଃ।
ତତ୍ତଥା କ୍ଷୀଯତେ କର୍ମ ତେଷାଂ ପୂର୍ବାପରାଧଜମ୍।
ଅତୋଽନ୍ଯଥା ନ ତଚ୍ଛକ୍ଯଂ କର୍ମ ଭୋକ୍ତୁଂ ସୁରାସୁରୈଃ॥ 13-222-28 (90139)
କିନ୍ତୁ ମୋକ୍ଷବିଧିସ୍ତେଷାଂ ସର୍ବତା ତତ୍ପ୍ରସାଦନମ୍।
ଅଯଥାବନ୍ମୋକ୍ଷକାମଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଚେଷ୍ଯତେ॥ 13-222-29 (90140)
ମୋକ୍ଷକାମୀ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ କୁର୍ବନ୍କର୍ମାଣି ସର୍ବଶଃ।
ଭର୍ତୁଃ ପ୍ରସାଦମାକାଙ୍କ୍ଷେଦାଯାସାନ୍ସର୍ବଥା ସହନ୍॥ 13-222-30 (90141)
ପ୍ରୀତିପୂର୍ବଂ ତୁ ଯୋ ଭର୍ତ୍ରା ମୁକ୍ତୋ ମୁକ୍ତଃ ସ୍ବପାପତଃ।
ତଥାଭୂତାନ୍କର୍ମକରାନ୍ସଦା ସନ୍ତୋଷଯେତ୍ପତିଃ॥ 13-222-31 (90142)
ଯଥାର୍ହଂ କାରଯେତ୍କର୍ମ ଦଣ୍ଡକାରଣତଃ କ୍ଷିପେତ୍।
ବୃଦ୍ଧାନ୍ବାଲାଂସ୍ତଥା କ୍ଷୀଣାନ୍ପାଲଯନ୍ଧର୍ମମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-222-32 (90143)
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-222-33 (90144)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 222 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 223
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.223. ଅଧ୍ଯାଯଃ 223
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରମେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ଚଣ୍ଡାଲତ୍ବଦରିଦ୍ରତ୍ବାଦିପ୍ରାପକଦୁଷ୍କର୍ମପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ମାନୁଷେଷ୍ବେବ ମାନୁଷାଃ ସମଦର୍ଶନାଃ।
ଚଣ୍ଡାଲା ଇବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ସ୍ପର୍ଶମାତ୍ରବିଦୂଷିତାଇଃ॥ 13-223-1 (90145)
ନୀଚକର୍ମରତା ଦେବ ସର୍ବେଷାଂ ମଲହାରକାଃ।
ଦୁର୍ଗତାଃ କ୍ଲେଶଭୂଯିଷ୍ଠା ବିରୂପା ଦୁଷ୍ଟଚେତସଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-223-2 (90146)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-223-3x (7563)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତଦେକାଗ୍ରମନାଃ ଶୃଣୁ॥ 13-223-3 (90147)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଅତିମାନଯୁତା ଭୃଶମ୍।
ଆତ୍ମସମ୍ଭାବନାଯୁକ୍ତାଃ ସ୍ତବ୍ଧା ଦର୍ପସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-223-4 (90148)
ପ୍ରଣାମଂ ତୁ ନ କୁର୍ବନ୍ତି ଗୁରୂଣାମପି ପାମରାଃ।
ଯେ ସ୍ବଧର୍ମାର୍ପଣଂ କାର୍ଯମତିମାନାନ୍ନ କୁର୍ବତେ॥ 13-223-5 (90149)
ପରାନ୍ସଂନାମଯନ୍ତ୍ଯେବ ଆଜ୍ଞଯାତ୍ମନି ଯେ ବଲାତ୍।
ଋଦ୍ଧିଯୋଗାତ୍ପରାନ୍ନିତ୍ଯମବମନ୍ଯନ୍ତି ମାନବାନ୍।
ପାନପାଃ ସର୍ବଭକ୍ଷାଶ୍ଚ ପରୁଷାଃ କଟୁକା ନରାଃ॥ 13-223-6 (90150)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାକ ଦଣ୍ଡିତା ଯମଶାସନୈଃ।
କଥଂଚିତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ମାନୁଷ୍ଯଂ ଚଣ୍ଡାଲାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-223-7 (90151)
ନୀଚକର୍ମରତାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେଷାଂ ମଲହାରକାଃ।
ପରେଷାଂ ବନ୍ଦନପରାସ୍ତେ ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ମାନିନଃ॥ 13-223-8 (90152)
ବିରୂପାଃ ପାପଯୋନିସ୍ଥାଃ ସ୍ପର୍ଶନାଦିବିବର୍ଜିତାଃ।
କୁବୃତ୍ତିମୁପଜୀବନ୍ତି ଭୁତ୍ବା ତେ ରଜକାଦଯଃ।
ପୁରାଽତିମାନଦୋଷାତ୍ତୁ ଭୁଞ୍ଜତେ ସ୍ବକୃତଂ ଫଲମ୍॥ 13-223-9 (90153)
ତାନପ୍ଯବସ୍ତାକୃପଣାଂଶ୍ଚଣ୍ଡାଲାନପି ବୁଦ୍ଧିମାନ୍।
ନ ଚ ନିନ୍ଦେନ୍ନାପି କୁପ୍ଯେଦ୍ଭୁଞ୍ଜତେ ସ୍ବକୃତଂ ଫଲମ୍।
ଚଣ୍ଡାଲା ଅପି ତାଂ ଜାତିଂ ଶୋଚନ୍ତଃ ଶୁଦ୍ଧିମାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-223-10 (90154)
ଉମୋବାଚ। 13-223-11x (7564)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦାଶାପାଶଶତୈର୍ବୃତାଃ।
ପରେଷାଂ ଦ୍ବାରି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ପ୍ରତିଷିଦ୍ଧାଃ ପ୍ରବେଶନେ॥ 13-223-11 (90155)
ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଜ୍ଞାପଯିତୁଂ ଚୈବ ନ ଲଭନ୍ତେ ଚ ଯତ୍ନତଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-223-12 (90156)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-223-13x (7565)
ଯେ ପୁରା ମାନୁଷା ଦେବି ଐଶ୍ବର୍ଯସ୍ଥାନସଂଯୁତାଃ।
ସଂବାଦଂ ତୁ ନ କୁର୍ବନ୍ତି ପରୈରୈଶ୍ବର୍ଯମୋହିତାଃ॥ 13-223-13 (90157)
ଦ୍ବାରାଣି ନ ଦଦତ୍ଯେବ ଲୋଭମୋହାଦିଭିର୍ବୃତାଃ।
ଅବସ୍ଥାମୋହସଂଯୁକ୍ତାଃ ସ୍ବାର୍ଥମାତ୍ରପରାଯଣାଃ॥ 13-223-14 (90158)
ସର୍ବଭୋଗଯୁତା ବାଽପି ସର୍ବେଷାଂ ନିଷ୍ଫଲା ଭୃଶମ୍।
ଅପି ଶକ୍ତା ନ କୁର୍ଯୁସ୍ତେ ପରାନୁଗ୍ରହକାରଣାତ୍॥ 13-223-15 (90159)
ନିର୍ଦଯାଶ୍ଚୈବ ନିର୍ଦ୍ବାରା ଭୋଗୈଶ୍ବର୍ଯଗତିଂ ପ୍ରତି।
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମନି ଶୋଭନେ॥ 13-223-16 (90160)
ଯଦି ଚେନ୍ମାନୁଷଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତେ ତଥାବିଧାଃ।
ଦୁର୍ଗତା ଦୁରବସ୍ଥାଶ୍ଚ କର୍ମବ୍ଯାକ୍ଷେପସଂଯୁତାଃ॥ 13-223-17 (90161)
ଅଭିଧାବନ୍ତି ତେ ସର୍ବେ ତମର୍ଥମଭିବେଦିନଃ।
ରାଜ୍ଞାଂ ବା ରାଜମାତ୍ରାଣାଂ ଦ୍ବାରି ତିଷ୍ଠନ୍ତି ବାରିତାଃ॥ 13-223-18 (90162)
କର୍ମ ବିଜ୍ଞାପିତୁଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ନ ଲଭନ୍ତେ କଥଞ୍ଚନ।
ପ୍ରବେଷ୍ଟୁମପି ତେ ଦ୍ବାରଂ ବହିସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି କାଙ୍କ୍ଷଯା॥ 13-223-19 (90163)
ଉମୋବାଚ। 13-223-20x (7566)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିନ୍ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ବହୁଷ୍ବପି।
ସହସା ନଷ୍ଟସର୍ବସ୍ବା ଭ୍ରଷ୍ଟକୋଶପରିଗ୍ରହାଃ॥ 13-223-20 (90164)
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମାନୁଷାଃ କେଚିଦ୍ରାଜଚୋରୋଦକାଦିଭିଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-223-21 (90165)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-223-22x (7567)
ଯେ ପୁରା ମାନୁଷା ଦେବି ଆସୁରଂ ଭାବମାଶ୍ରିତାଃ।
ପରେଷାଂ ବୃତ୍ତିନାଶଂ ତୁ କୁର୍ବତେ ଦ୍ବେଷଲୋଭତଃ॥ 13-223-22 (90166)
ଉତ୍କୋଚନପରାଶ୍ଚୈବ ପିଶୁନାଶ୍ଚ ତଥାବିଧାଃ।
ପରଦ୍ରବ୍ଯହରା ଘୋରାଶ୍ଚୌର୍ଯାଦ୍ବାଽନ୍ଯେନ କର୍ମଣା॥ 13-223-23 (90167)
ନିର୍ଦଯା ନିରନୁକ୍ରୋଶାଃ ପରେଷାଂ ବୃତ୍ତିନାଶକାଃ।
ନାସ୍ତିକାଽନୃତଭୂଯିଷ୍ଠାଃ ପରଦ୍ରବ୍ଯାପହାରିଣଃ॥ 13-223-24 (90168)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରା ଦଣ୍ଡିତା ଯମଶାସନୈଃ।
ନିରଯସ୍ଥାଶ୍ଚିରଂ କାଲଂ ତତ୍ର ଦୁଃଖସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-223-25 (90169)
ଯଦି ଚେନ୍ମାନୁଷଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତେ ତଥାବିଧାଃ।
ତତ୍ରସ୍ଥାଃ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯେବ ସହସା ଦ୍ରବ୍ଯବାଶନମ୍॥ 13-223-26 (90170)
କଷ୍ଟଂ ତତ୍ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯେବ କାରଣାକାରଣାଦପି।
ନାଶଂ ବିନାଶଂ ଦ୍ରବ୍ଯାଣାମୁପଘାତଂ ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-223-27 (90171)
ଉମୋବାଚ। 13-223-28x (7568)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦ୍ବାନ୍ଧବୈଃ ସହସା ପୃଥକ୍।
କାରଣାଦେବ ସହସା ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରାଣନାଶନମ୍॥ 13-223-28 (90172)
ଶସ୍ତ୍ରେଣ ବାଽନ୍ଯଥା ବାଽପି ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ବଧଂ ନରାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-223-29 (90173)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-223-30x (7569)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ଘୋରକର୍ମରତାନୃତାଃ।
ଆସୁରାଃ ପ୍ରାଯଶୋ ମୂର୍ଖାଃ ପ୍ରାଣିହିଂସାପ୍ରିଯା ଭୃଶଂ॥ 13-223-30 (90174)
ନିର୍ଦଯାଃ ପ୍ରାଣିହିଂସାଯାଂ ତଥା ପ୍ରାଣିବିଘାତକାଃ।
ବିଶ୍ବସ୍ତଘାତକାଶ୍ଚୈବ ତଥା ସୁପ୍ତବିଘାତକାଃ।
ପ୍ରାଯଶୋଽନୃତଭୂଯିଷ୍ଠା ନାସ୍ତିକା ମାଂସଭୋଜନାଃ॥ 13-223-31 (90175)
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ କାଲଧର୍ମଂ ଗତାଃ ପୁନଃ।
ଦଣ୍ଡିତା ଯମଦଣ୍ଡେନ ନିରଯସ୍ଥାଶ୍ଚିରଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-223-32 (90176)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଂ ପୁନଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ତତ୍ର ଦୁଃଖପରିକ୍ଷଯାତ୍।
ଯଦି ଚେନ୍ମାନୁପଂ ଜନ୍ମ ଲଭେରଂସ୍ତେ ତଥାବିଧାଃ।
ତତ୍ର ତେ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯେବ ବଧବନ୍ଧାନ୍ଯଥା ତଥା॥ 13-223-33 (90177)
ଆଢ୍ଯା ବା ଦୁର୍ଗତା ବାଽପି ଭୁଞ୍ଜତେ ସ୍ବକୃତଂ ଫଲମ୍।
ସୁପ୍ତା ମତ୍ତାଶ୍ଚ ବିଶ୍ବସ୍ତାସ୍ତଥା ତେ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-223-34 (90178)
ପ୍ରାଣବାଧକୃତଂ ଦୁଃଖଂ ବାନ୍ଧବୈଃ ସହସା ପୃଥକ୍।
ପୁତ୍ରଦାରବିନାଶଂ ବା ଶସ୍ତ୍ରେଣାନ୍ଯେନ ବା ବଧମ୍॥ 13-223-35 (90179)
ଉମୋବାଚ। 13-223-36x (7570)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଦ୍ରାଜନୀତିବିଶାର ଦୈଃ।
ଦଣ୍ଡ୍ଯନ୍ତେ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ମାନୁଷାଃ ସର୍ବତୋଭଯାଃ।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-223-36 (90180)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-223-37x (7571)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି ମାନୁଷାଂଶ୍ଚେତରାଣି ବା।
କ୍ଲିଷ୍ଟଘାତେନ ନିଘ୍ନନ୍ତି ପ୍ରାଣାନ୍ପ୍ରାଣିଷୁ ନିର୍ଦଯାଃ।
ଆସୁର ଘୋରକର୍ମାଣଃ କ୍ରୂରଦଣ୍ଡବଧପ୍ରିଯାଃ॥ 13-223-37 (90181)
ଯେ ଦଣ୍ଡଯନ୍ତ୍ଯଦଣ୍ଡ୍ଯାଂଶ୍ଚ ରାଜାନଃ କୋପମୋହିତାଃ।
ହିଂସାହଙ୍କାରପରୁଷା ମାଂସାଦା ନାସ୍ତିକାଶୁଭାଃ॥ 13-223-38 (90182)
କେଚିତ୍ସ୍ତ୍ରୀପୁରୁଷଘ୍ନାଶ୍ଚ ଗୁରୁଘ୍ନାଶ୍ଚ ତଥା ପ୍ରିଯେ।
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରା ପ୍ରାଣିଧର୍ମଂ ଗତାଃ ପୁନଃ॥ 13-223-39 (90183)
ଦଣ୍ଡିତା ଯମଦଣ୍ଡେନ ନିରଯସ୍ଥାଶ୍ଚିରଂ ପ୍ରିଯେ।
ପୂର୍ବଜନ୍ମକୃତଂ କର୍ମ ଭୁଞ୍ଜତେ ତଦିହ ପ୍ରଜାଃ॥ 13-223-40 (90184)
ଇହୈବ ଯତ୍କର୍ମ କୃତଂ ତତ୍ପରତ୍ର ଫଲତ୍ଯୁତ।
ଏଷା ବ୍ଯବସ୍ଥିତିର୍ଦେବି ମାନୁଷେଷ୍ବେବ ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-223-41 (90185)
ନ ଚର୍ଷୀଣାଂ ନ ଦେବାନାମମୃତତ୍ବାତ୍ତପୋବଲାତ୍।
ତୈରେକେନ ଶରୀରେଣ ଭୁଜ୍ଯତେ କର୍ମଣଃ ଫଲମ୍॥ 13-223-42 (90186)
ନ ତଥା ମାନୁଷାଣାଂ ସ୍ଯାଦନ୍ତର୍ଧାଯ ଭବେଦ୍ଧି ତତ୍॥ 13-223-43 (90187)
ଉମୋବାଚ। 13-223-44x (7572)
କିମର୍ଥଂ ମାନୁଷା ଲୋକେ ଦଣ୍ଡ୍ଯନ୍ତେ ପୃଥିବୀଶ୍ବରୈଃ।
କୃତାପରାଧମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ହନ୍ତା ହର୍ତାଽଯମିତ୍ଯୁତ॥ 13-223-44 (90188)
ପୁତ୍ରାର୍ଥୀ ପୁତ୍ରକାମେଷ୍ଟ୍ଯା ଇହୈବ ଲଭତେ ସୁତାନ୍।
ତୈରେବ ହି ଶରୀରେଣ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତେ କର୍ମଣାଂ ଫଲମ୍॥ 13-223-45 (90189)
ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ତଦ୍ଭବାନ୍ନାନୁମନ୍ଯତେ।
ଏତନ୍ମେ ସଂଶଯସ୍ଥାନଂ ତନ୍ମେ ତ୍ବଂ ଛେତ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-223-46 (90190)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-223-47x (7573)
ସ୍ଥାନେ ସଂଶଯିତଂ ଦେବି ତତ୍ତ୍ବଂ ଶୃଣୁ ସମାହିତା।
କର୍ମ କର୍ମଫଲଂ ଚେତି ଯୁଗପଦ୍ଭୁବି ନେଷ୍ଯତେ॥ 13-223-47 (90191)
ଯେ ତ୍ବଯାଽଭିହିତା ଦେବି ହନ୍ତା ହର୍ତାଽଯମିତ୍ଯପି।
ତେଷାଂ ତତ୍ପୂର୍ବକଂ କର୍ମ ଦଣ୍ଡ୍ଯତେ ଯତ୍ର ରାଜଭିଃ॥ 13-223-48 (90192)
ଦେବି କର୍ମ କୃତଂ ଚୈଷାଂ ହେତୁର୍ଭବତି ଶାସନେ।
ଅପରାଧାପରେଶେନ ରାଜା ଦଣ୍ଡଯତି ପ୍ରଜାଃ॥ 13-223-49 (90193)
ଇହ ଲୋକେ ବ୍ଯବସ୍ଥାର୍ଥଂ ରାଜଭିର୍ଦଣ୍ଡନଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଉଦ୍ବେଜନାର୍ଥଂ ଶେଷାଣାମପରାଧଂ ତମୁଦ୍ଦିଶନ୍॥ 13-223-50 (90194)
ପୁରାକୃତଫଲଂ ଦଣ୍ଡୋ ଦଣ୍ଡ୍ଯମାନସ୍ଯ ତଦ୍ଧ୍ରୁବମ୍।
ପ୍ରାଗେବ ଚ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ତତ୍ର ନିଃସଂଶଯା ଭବ॥ 13-223-51 (90195)
ଉମୋବାଚ। 13-223-52x (7574)
ଭଗବନ୍ଭୁବି ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଦଣ୍ଡିତାନାଂ ନରେଶ୍ବରୈଃ।
ଦଣ୍ଡେନୈବ ତୁ ତେନେହ ପାପନାଶୋ ଭବେନ୍ନ ବା। 13-223-52 (90196)
ଏତନ୍ମଯା ସଂଶଯିତଂ ତଦ୍ଭବାଂଶ୍ଛେତ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-223-53 (90197)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ସ୍ଥାନେ ସଂଶଯିତଂ ଦେବି ଶୃଣୁ ତତ୍ବଂ ସମାହିତା॥ 13-223-53x (7575)
ଯେ ନୃପୈର୍ଦଣ୍ଡିତା ଭୂମାବପରାଧାପଦେଶତଃ।
ଯମଲୋକେ ନ ଦଣ୍ଡ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ର ତେ ଯମଦଣ୍ଡନୈଃ॥ 13-223-54 (90198)
ଅଦଣ୍ଡିତା ବା ଯେ ମିଥ୍ଯା ମିଥ୍ଯା ବା ଦଣ୍ଡିତା ଭୁବି।
ତାନ୍ଯମୋ ଦଣ୍ଡଯତ୍ଯେବ ସ ହି ବେଦ କୃତାକୃତମ୍।
ନାତିକ୍ରମେଦ୍ଯମଂ କଶ୍ଚିତ୍କର୍ମ କୃତ୍ବେହ ମାନୁଷଃ॥ 13-223-55 (90199)
ରାଜା ଯମଶ୍ଚ କୁର୍ବାତେ ଦଣ୍ଡମାତ୍ରଂ ତୁ ଶୋଭନେ।
ଉଭାଭ୍ଯାଂ ଯମରାଜଭ୍ଯାଂ ଦଣ୍ଡିତୋଽଦଣ୍ଡିତୋପି ବା।
ପଶ୍ଚାତ୍କର୍ମଫଲଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନରକେ ମାନୁଷେଷୁ ବା॥ 13-223-56 (90200)
ନାସ୍ତି କର୍ମଫଲଚ୍ଛେତ୍ତା କଶ୍ଚିଲ୍ଲୋକତ୍ରଯେଽପି ଚ।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ ନିର୍ବିଶଙ୍କା ଭବ ପ୍ରିଯେ॥ 13-223-57 (90201)
ଉମୋବାଚ। 13-223-58x (7576)
କିମର୍ଥଂ ଦୁଷ୍କୃତଂ କୃତ୍ବା ମାନୁଷା ଭୁବି ନିତ୍ଯଶଃ।
ପୁନସ୍ତତ୍କର୍ମନାଶାଯ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାନି କୁର୍ବତେ॥ 13-223-58 (90202)
ସର୍ବପାପହରଂ ଚେତି ହଯମେଧଂ ବଦନ୍ତି ଚ।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାନି ଚାନ୍ଯାନି ପାପନାଶାଯ କୁର୍ବତେ।
ତସ୍ମାନ୍ମଯା ସଂଶଯିତଂ ତ୍ବଂ ତଚ୍ଛେତ୍ତୁମିହାର୍ହସି॥ 13-223-59 (90203)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-223-60x (7577)
ସ୍ଥାନେ ସଂଶଯିତଂ ଦେବି ଶୃଣୁ ତତ୍ବଂ ସମାହିତା।
ସଂଶଯୋ ହି ମହାନେବ ପୂର୍ବେଷାଂ ଚ ମନୀଷିଣାମ୍॥ 13-223-60 (90204)
ଦ୍ବିଧା ତୁ କ୍ରିଯତେ ପାପଂ ସଦ୍ଭିଶ୍ଚାସଦ୍ଭିରେବ ଚ।
ଅଭିସନ୍ଧାଯ ବା ନିତ୍ଯମନ୍ଯଥା ବା ଯଦୃଚ୍ଛଯା॥ 13-223-61 (90205)
କେବଲଂ ଚାଭିସନ୍ଧାଯ ସଂରମ୍ଭାଚ୍ଚ କରୋତି ଯତ୍।
କର୍ମଣସ୍ତସ୍ଯ ନାଶସ୍ତୁ ନ କଥଂଚନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-223-62 (90206)
ଅଭିସନ୍ଧିକୃତସ୍ଯୈବ ନୈବ ନାଶୋସ୍ତି କର୍ମଣଃ।
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରୈଶ୍ଚ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତଶତୈରପି॥ 13-223-63 (90207)
ଅନ୍ଯଥା ଯତ୍କୃତଂ ପାପଂ ପ୍ରମାଦାଦ୍ବା ଯଦୃଚ୍ଛଯା।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାଶ୍ବମେଧାବ୍ଯାଂ ଶ୍ରେଯସା ତତ୍ପ୍ରଣଶ୍ଯତି॥ 13-223-64 (90208)
ଲୋକସଂବ୍ଯବହାରାର୍ଥଂ ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତାଦିରିଷ୍ଯତେ।
ବିଦ୍ଧ୍ଯେବଂ ପାପକେ କାର୍ଯେ ନିର୍ବିଶଙ୍କା ଭବ ପ୍ରିଯେ॥ 13-223-65 (90209)
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ 13-223-66 (90210)
ଉମୋବାଚ। 13-223-67x (7578)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ମାନୁଷାଶ୍ଚେତରା ଅପି।
ମ୍ରିଯନ୍ତେ ମାନୁଷା ଲୋକେ କାରଣାକାରଣାଦପି।
କେନ କର୍ମବିପାକେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-223-67 (90211)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-223-68x (7579)
ଯେ ପୁରା ମନୁଜା ଦେବି କାରଣାକାରଣାଦପି।
ଯଥାଽସୁଭିର୍ବିଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ ପ୍ରାଣିନଃ ପ୍ରାଣିନିର୍ଦର୍ଯଃ॥ 13-223-68 (90212)
ତଥୈବ ତେ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ଯଥୈବାତ୍ମକୃତଂ ଫଲମ୍।
ବିଷଦାସ୍ତୁ ବିଷେଣୈବ ଶସ୍ତ୍ରୈଃ ଶସ୍ତ୍ରେଣ ଘାତକାଃ॥ 13-223-69 (90213)
ଏବମେବ ଯଥା ଲୋକେ ମାନୁଷାନ୍ଘ୍ନନ୍ତି ମାନୁଷାଃ।
କାରଣେନୈବ ତେନାଥ ତତା ସ୍ବପ୍ରାଣନାଶନମ୍।
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ପୁନର୍ଦେବି ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-223-70 (90214)
ଇତି ତେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ କର୍ମପାକଫଲଂ ପ୍ରିଯେ।
ଭୂଯସ୍ତବ ସମାସେନ କଥଯିଷ୍ଯାମି ତଚ୍ଛୃଣୁ॥ 13-223-71 (90215)
ସତ୍ଯପ୍ରମାଣକରଣାନ୍ନିତ୍ଯମବ୍ଯଭିଚାରି ଚ।
ଯୈଃ ପୁରା ମନୁଜୈର୍ଦେବି ଯସ୍ମିନ୍କାଲେ ଯଥା କୃତମ୍॥ 13-223-72 (90216)
ଯେନୈବ କାରଣେନାପି କର୍ମ ଯତ୍ତୁ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ତସ୍ମନ୍କାଲେ ତଥା ଦେବି କାରଣେନୈବ ତେନ ତୁ॥ 13-223-73 (90217)
ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତି ନରାଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ନିଃସନ୍ଦେହଂ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ଇତି ସତ୍ଯଂ ପ୍ରଜାନୀହି ଲୋକେ ତତ୍ର ବିଧିଂ ପ୍ରତି॥ 13-223-74 (90218)
କର୍ମକର୍ତା ନରୋ ଭୋକ୍ତା ସ ନାସ୍ତି ଦିବି ବା ଭୁବି।
ନ ଶକ୍ଯଂ କର୍ମ ଚାଭୋକ୍ତୁଂ ସଦେବାସୁରମାନୁଷୈଃ॥ 13-223-75 (90219)
କର୍ମଣା ଗ୍ରଥିତୋ ଲୋକ ଆଦିପ୍ରଭୃତି ବର୍ତତେ।
ଏତଦୁଦ୍ଦେଶତଃ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କର୍ମପାକଫଲଂ ପ୍ରତି॥ 13-223-76 (90220)
ଯଦନ୍ଯଚ୍ଚ ମଯା ନୋକ୍ତଂ ଯସ୍ମିଂସ୍ତେ କର୍ମସଙ୍ଗ୍ରହେ।
ବୁଦ୍ଧିତର୍କେଣ ତତ୍ସର୍ବଂ ତଥା ବେଦିତୁମର୍ହସି।
କଥିତଂ ଶ୍ରୋତୁକାମାଯା ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-223-77 (90221)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରଯୋବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 223 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 224
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.224. ଅଧ୍ଯାଯଃ 224
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରମେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ମର୍ତ୍ଯାମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଶରୀରଭେଦାଭେଦେନ କର୍ମଫଲଭୋଗୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ଲୋକପାଲନମସ୍କୃତ।
ପ୍ରସାଦାତ୍ତେ ମହାଦେବ ଶ୍ରୁତା ମେ କର୍ମଣାଂ ଗତିଃ॥ 13-224-1 (90222)
ସଙ୍ଗୃହୀତଂ ଚ ତତ୍ସର୍ବଂ ତତ୍ବତୋଽମୃତସଂନିଭମ୍।
କର୍ମଣା ଗ୍ରଥିତଂ ସର୍ବମିତି ବେଦ ଶୁଭାଶୁଭମ୍॥ 13-224-2 (90223)
ଗୋବତ୍ସବଚ୍ଚ ଜନନୀଂ ନିମ୍ନଂ ସଲିଲବତ୍ତଥା।
କର୍ତାରଂ ସ୍ବକୃତଂ କର୍ମ ନିତ୍ଯଂ ତଦନୁଧାବତି॥ 13-224-3 (90224)
କୃତସ୍ଯ କର୍ମଣଶ୍ଚେହ ନାଶୋ ନାସ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚଯଃ।
ଅଶୁଭସ୍ଯ ଶୁଭସ୍ଯାପି ତଦପ୍ଯୁପଗତଂ ମଯା॥ 13-224-4 (90225)
ଭୂଯ ଏବ ମହାଦେବ ବରଦ ପ୍ରୀତିବର୍ଧନ।
କର୍ମଣାଂ ଗତିମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସଂଶଯାନ୍ମୋକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-224-5 (90226)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-224-6x (7580)
ଯତ୍ତେ ବିବକ୍ଷିତଂ ଦେବି ଗୁହ୍ଯମପ୍ଯସିତେକ୍ଷଣେ।
ତତ୍ସର୍ବଂ ନିର୍ବିଶଂକା ତ୍ବଂ ପୃଚ୍ଛ ମାଂ ଶୁଭଲକ୍ଷଣେ॥ 13-224-6 (90227)
ଉମୋବାଚ। 13-224-7x (7581)
ଏବଂ ବ୍ଯବସ୍ଥିତେ ଲୋକେ କର୍ମମାଂ ବୃଷଭଧ୍ବଜ।
କୃତ୍ବା ତତ୍ପୁରୁଷଃ କର୍ମ ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ବେତରତ୍॥ 13-224-7 (90228)
କର୍ମଣଃ ସୁକୃତସ୍ଯେହ କଦା ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଫଲଂ ପୁନଃ।
ଇହ ବା ପ୍ରେତ୍ଯ ବା ଦେବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-224-8 (90229)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-224-9x (7582)
ସ୍ଥାନେ ସଂଶଯିତଂ ଦେବି ତଦ୍ଧି ଗୁହ୍ଯତମଂ ନୃଷୁ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରିଯାର୍ଥଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଦେବି ଗୁହ୍ଯଂ ଶୁଭାନନେ॥ 13-224-9 (90230)
ପୂର୍ବଦେହକୃତଂ କର୍ମ ଭୁଞ୍ଜତେ ତଦିହ ପ୍ରଜାଃ।
ଇହୈବ ଯତ୍କୃତଂ ପୁଂସାଂ ତତ୍ପରତ୍ର ଫଲିଷ୍ଯତୈ।
ଏଷା ବ୍ଯବସ୍ଥିତିର୍ଦେବି ମାନୁଷେଷ୍ବେବ ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-224-10 (90231)
ଦେବାନାମସୁରାଣାଂ ଚ ଅମରତ୍ବାତ୍ତପୋବଲାତ୍।
ଏକେନୈବ ଶରୀରେଣ ଭୁଜ୍ଯତେ କର୍ମଣାଂ ଫଲମ୍।
ମାନୁଷୈର୍ନ ତଥା ଦେବି ଅନ୍ତରଂ ତ୍ବେତଦିଷ୍ଯତେ॥ ॥ 13-224-11 (90232)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁର୍ବିଂସତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 224 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 225
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.225. ଅଧ୍ଯାଯଃ 225
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପାର୍ବତ୍ଯା ପରମେଶ୍ବରଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ଶୁଭାଶୁଭଫଲଯୋର୍ମଧ୍ଯେ କସ୍ଯ ପୂର୍ବୋପଭୋଗ ଇତି ପ୍ରଶ୍ନଃ॥ 1 ॥ ପରମେଶ୍ବରେଣ ତାଂପ୍ରତି ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତପ୍ରଦର୍ଶନଂ ତଯୋର୍ଯୌଗପଦ୍ଯେନୋପଭୋଗକଥନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ପୂର୍ବକର୍ମଣାମଲ୍ପାଯୁଷ୍ଟ୍ବାଦିକାରଣତ୍ବାଭିଧାନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଭଗନେତ୍ରଘ୍ନ ମାନୁଷାଣାଂ ବିଚେଷ୍ଟିତମ୍।
ସର୍ବମାତ୍ମକୃତଂ ଚେତି ଶ୍ରୁତଂ ମେ ଭଗବନ୍ମତମ୍॥ 13-225-1 (90233)
ଲୋକେ ଗ୍ରହକୃତଂ ସର୍ବଂ ମତ୍ବା କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ତଦେବ ଗ୍ରହନକ୍ଷତ୍ରଂ ପ୍ରାଯଶଃ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ଏଷ ମେ ସଂଶଯୋ ଦେବ ତଂ ମେ ତ୍ବଂ ଛେତ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-225-2 (90234)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-225-3x (7583)
ସ୍ଥାନେ ସଂଶଯିତଂ ଦେବି ଶୃଣୁ ତତ୍ବବିନିଶ୍ଚଯମ୍॥ 13-225-3 (90235)
ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଗ୍ରହାଶ୍ଚୈବ ଶୁଭାଶୁଭନିବେଦକାଃ।
ମାନବାନାଂ ମହାଭାଗେ ନ ତୁ କର୍ମକରାଃ ସ୍ବଯମ୍॥ 13-225-4 (90236)
ପ୍ରଜାନାଂ ତୁ ହିତାର୍ଥାଯ ଶୁଭାଶୁଭବିଧିଂ ପ୍ରତି।
ଅନାଗତମତିକ୍ରାନ୍ତଂ ଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚକ୍ରେଣ ବୋଧ୍ଯତେ॥ 13-225-5 (90237)
କିନ୍ତୁ ତତ୍ର ଶୁଭଂ କର୍ମ ସୁଗ୍ରହୈସ୍ତୁ ନିବେଦ୍ଯତେ।
ଦୁଷ୍କୃତସ୍ଯାଶୁଭୈରେବ ସମାବାଯୋ ଭବେଦିତି॥ 13-225-6 (90238)
ତସ୍ମାତ୍ତୁ ଗ୍ରହବୈଷମ୍ଯେ ବିଷମଂ କୁରୁତେ ଜନଃ।
ଗ୍ରହସାମ୍ଯେ ଶୁଭଂ କୁର୍ଯାଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବାଽଽତ୍ମାନଂ ତଥା କୃତମ୍॥ 13-225-7 (90239)
କେବଲଂ ଗ୍ରହନକ୍ଷତ୍ରଂ ନ କରୋତି ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ସର୍ବମାତ୍ମକୃତଂ କର୍ମ ଲୋକବାଦୋ ଗ୍ରହା ଇତି॥ 13-225-8 (90240)
ପୃଥଗ୍ଗ୍ରହାଃ ପୃଥକ୍କର୍ତା କର୍ତା ସ୍ବଂ ଭୁଞ୍ଜତେ ଫଲମ୍।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ ବିଶଙ୍କାଂ ଜହି ଶୋଭନେ॥ 13-225-9 (90241)
ଉମୋବାଚ। 13-225-10x (7584)
ଭଗବନ୍ବିବିଧଂ କର୍ମ କୃତ୍ବା ଜନ୍ତୁଃ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
କିଂ ତଯୋଃ ପୂର୍ବକତରଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଜନ୍ମାନ୍ତରେ ପୁନଃ।
ଏଷ ମେ ସଂଶଯୋ ଦେବ ତଂ ମେ ତ୍ବଂ ଛେତ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-225-10 (90242)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-225-11x (7585)
ସ୍ଥାନେ ସଂଶଯିତଂ ଦେବି ତତ୍ତେ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତତ୍ବତଃ॥
ଅଶୁଭଂ ପୂର୍ବମିତ୍ଯାହୁରପରେ ଶୁଭମିତ୍ଯପି। 13-225-11 (90243)
ମିଥ୍ଯା ତଦୁଭଯଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ କେବଲଂ ତଦ୍ବ୍ରବୀମି ତେ॥ 13-225-12 (90244)
ମାନୁଷେ ତୁ ପଦେ କର୍ମ ଯୁଗପଦ୍ଭୁଜ୍ଯତେ ସଦା।
ଯଥାକୃତଂ ଯଥାଯୋଗମୁଭଯଂ ଭୁଜ୍ଯତେ କ୍ରମାତ୍॥ 13-225-13 (90245)
ଭୁଞ୍ଜାନାଶ୍ଚାପି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ କ୍ରମଶୋ ଭୁବି ମାନବାଃ।
ଋଦ୍ଧିଂ ହାନିଂ ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ ତତ୍ସର୍ବମୁଭଯଂ ଭଯମ୍॥ 13-225-14 (90246)
ଦୁଃଖାନ୍ଯନୁଭବନ୍ତ୍ଯାଢ୍ଯା ଦରିଦ୍ରାଶ୍ଚ ସୁଖାନି ଚ।
ଯୌଗପଦ୍ଯାଦ୍ଧି ଭୁଞ୍ଜାନା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଲୋକସାକ୍ଷିକମ୍॥ 13-225-15 (90247)
ନରକେ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ଚ ନ ତଥା ସଂସ୍ଥିତିଃ ପ୍ରିଯେ।
ନିତ୍ଯଂ ଦୁଃଖଂ ହି ନରକେ ସ୍ବର୍ଗେ ନିତ୍ଯଂ ସୁଖଂ ତଥା॥ 13-225-16 (90248)
ଶୁଭାଶୁଭାନାମାଧିକ୍ଯଂ କର୍ମଣାଂ ତତ୍ର ସେବ୍ଯତେ।
ନିରନ୍ତରଂ ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ ସ୍ବର୍ଗେ ଚ ନରକେ ଭବେତ୍॥ 13-225-17 (90249)
ତତ୍ରାପି ସୁମହଦ୍ଭୁକ୍ତ୍ବା ପୂର୍ବମଲ୍ପଂ ପୁନଃ ଶୁଭେ।
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ 13-225-18 (90250)
ଉମୋବାଚ। 13-225-19x (7586)
ଭଗବନ୍ପ୍ରାଣିନୋ ଲୋକେ ମ୍ରିଯନ୍ତେ କେନ ହେତୁନା।
ଜାତାଜାତା ନ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-225-19 (90251)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-225-20x (7587)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ସତ୍ଯଂ ସମାହିତା।
ଆତ୍ମା କର୍ମକ୍ଷଯାଦ୍ଦେହଂ ଯଥା ମୁଞ୍ଚତି ତଚ୍ଛୃଣୁ॥ 13-225-20 (90252)
ଶରୀରାତ୍ମସମାହାରୋ ଜନ୍ତୁରିତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ତତ୍ରାତ୍ମାନଂ ନିତ୍ଯମାହୁରନିତ୍ଯଂ କ୍ଷେତ୍ରିମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-225-21 (90253)
ଏବଂ କାଲେନ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତଂ ଶରୀରଂ ଜର୍ଝରୀକୃତମ୍।
ଅକର୍ମଯୋଗ୍ଯଂ ସଂଶୀର୍ଣଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଦେହୀ ତତୋ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-225-22 (90254)
ନିତ୍ଯସ୍ଯାନିତ୍ଯସଂତ୍ଯାଗାଲ୍ଲୋକେ ତନ୍ମରଣଂ ବିଦୁଃ।
କାଲଂ ନାତିକ୍ରମେରନ୍ହି ସଦେବାସୁରମାନବାଃ॥ 13-225-23 (90255)
ଯଥାଽଽକାଶେ ନ ତିଷ୍ଠେତ ଦ୍ରବ୍ଯଂ କିଞ୍ଚିଦଚେତନମ୍।
ତଥା ଧାବତି କାଲୋଽଯଂ କ୍ଷଣଂ କିଞ୍ଚିନ୍ନ ତିଷ୍ଠତି॥ 13-225-24 (90256)
ସ ପୁନର୍ଜାଯତେଽନ୍ଯତ୍ର ଶରୀରଂ ନବମାବିଶନ୍।
ଏବଂଲୋକଗତିର୍ନିତ୍ଯମାଦିପ୍ରଭୃତି ବର୍ତତେ॥ 13-225-25 (90257)
ଉମୋବାଚ। 13-225-26x (7588)
ଭଗବନ୍ପ୍ରାଣିନୋ ବାଲା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ମରଣଂ ଗତାଃ।
ଅତିବୃଦ୍ଧାଶ୍ଚ ଜୀବନ୍ତୋ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଚିରଜୀବିନଃ॥ 13-225-26 (90258)
କେବଲଂ କାଲମରଣଂ ନ ପ୍ରମାଣଂ ମହେଶ୍ବର।
ତସ୍ମାନ୍ମେ ସଂଶଯ ବ୍ରୂହି ପ୍ରାଣିନାଂ ଜୀବକାରଣମ୍॥ 13-225-27 (90259)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-225-28x (7589)
ଶୃଣୁ ତତ୍କାରଣଂ ଦେବି ନିର୍ଣଯସ୍ତ୍ବେକ ଏବ ସଃ।
ଜୀର୍ଣତ୍ବମାତ୍ରଂ କୁରୁତେ କାଲୋ ଦେହଂ ନ ପାତଯେତ୍॥ 13-225-28 (90260)
ଜୀର୍ଣେ କର୍ମଣି ସଂଘାତଃ ସ୍ବଯମେବ ବିଶୀର୍ଯତେ।
ପୂର୍ବକର୍ମପ୍ରମାଣେନ ଜୀବିତଂ ମୃତ୍ଯୁରେବ ବା॥ 13-225-29 (90261)
ଯାବତ୍ପୂର୍ବକୃତଂ କର୍ମ ତାବଜ୍ଜୀବତି ମାନବଃ।
ତତ୍ର କର୍ମବଶାଦ୍ବାଲା ମ୍ରିଯନ୍ତେ କାଲସଂକ୍ଷଯାତ୍॥ 13-225-30 (90262)
ଚିରଂ ଜୀବନ୍ତି ବୃଦ୍ଧାଶ୍ଚ ତଥା କର୍ମପ୍ରମାଣତଃ।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ନିର୍ବିଶଙ୍କା ଭବ ପ୍ରିଯେ॥ 13-225-31 (90263)
ଉମୋବାଚ। 13-225-32x (7590)
ଭଗବନ୍କେନ ବୃତ୍ତେନ ଭବନ୍ତି ଚିରଜୀବିନଃ।
ଅଲ୍ପାଯୁଷୋ ନରାଃ କେନ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-225-32 (90264)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-225-33x (7591)
ଶୃଣୁ ତତ୍ସର୍ବମଖିଲଂ ଗୁହ୍ଯଂ ପଥ୍ଯତରଂ ନୃଣାମ୍।
ଯେନ ବୃତ୍ତେନ ସମ୍ପନ୍ନା ଭବନ୍ତି ଚିରଜୀବିନଃ॥ 13-225-33 (90265)
ଅହିଂସା ସତ୍ଯବଚନମକ୍ରୋଧଃ କ୍ଷୀନ୍ତିରାର୍ଜବମ୍।
ଗୁରୂଣାଂ ନିତ୍ଯଶୁଶ୍ରୂଷା ବୃଦ୍ଧାନାମପି ପୂଜନମ୍॥ 13-225-34 (90266)
ଶୌଚାଦକାର୍ଯସଂତ୍ଯାଗାତ୍ସଦା ପଥ୍ଯସ୍ଯ ଭୋଜନମ୍।
ଏବମାଦିଗୁଣଂ ବୃତ୍ତଂ ନରାଣାଂ ଦୀର୍ଘଜୀବିନାମ୍॥ 13-225-35 (90267)
ତପସା ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ରସାଯନନିଷେବଣାତ୍।
ଉଦଗ୍ରସତ୍ତ୍ବା ବଲିନୋ ଭବନ୍ତି ଚିରଜୀବିନଃ।
ସ୍ବର୍ଗେ ବା ମାନୁଷେ ବାଽପି ଚିରଂ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଧାର୍ମିକାଃ 13-225-36 (90268)
ଅପରେ ପାପକର୍ମାଣଃ ପ୍ରାଯଶୋଽନୃତବାଦିନଃ।
ହିଂସାପ୍ରିଯା ଗୁରୁଦ୍ବିଷ୍ଟା ନିଷ୍କ୍ରିଯାଃ ଶୌଚବର୍ଜିତାଃ॥ 13-225-37 (90269)
ନାସ୍ତିକା ଘୋରକର୍ମାଣଃ ସତତଂ ମାଂସପାନପାଃ।
ପାପାଚାରା ଗୁରୁଦ୍ବିଷ୍ଟାଃ କୋପନାଃ କଲହପ୍ରିଯାଃ॥ 13-225-38 (90270)
ଏବମେବାଶୁଭାଚାରାସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ନରକେ ଚିରମ୍।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନୌ ତଥାଽତ୍ଯନ୍ତମଲ୍ପାସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ମାନବାଃ।
ତସ୍ମାଦଲ୍ପାଯୁଷୋ ମର୍ତ୍ଯାସ୍ତାଦୃଶାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-225-39 (90271)
ଅଗମ୍ଯଦେଶଗମନାଦପଥ୍ଯାନାଂ ଚ ଭୋଜନାତ୍।
ଆଯୁଃକ୍ଷଯୋ ଭବେନ୍ନୄଣାମାଯୁଃକ୍ଷଯକରା ହି ତେ॥ 13-225-40 (90272)
ଭବନ୍ତ୍ଯଲ୍ପାଯୁଷସ୍ତୈସ୍ତୈରନ୍ଯଥା ଚିରଜୀବିନଃ।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ସର୍ବଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-225-41 (90273)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚବିଁଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 225 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 226
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.226. ଅଧ୍ଯାଯଃ 226
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରମେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବପୁଂସ୍ତ୍ବଯୋଃ ସ୍ବାଭାବିକତ୍ବନିଷେଧେନ କର୍ମାଯତ୍ତତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥ ତଥା ସାତ୍ବିକାଦିଧର୍ମାଦିପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଦେବଦେବ ମହାଦେବ ଶ୍ରୁତଂ ମେ ଭଗବନ୍ନିଦମ୍।
ଆତ୍ମନୋ ଜାତିସମ୍ବନ୍ଧଂ ବ୍ରୂହି ସ୍ତ୍ରୀପୁରୁଷାନ୍ତରମ୍॥ 13-226-1 (90274)
ସ୍ତ୍ରୀପ୍ରାଣାଃ ପୁରୁଷପ୍ରାଣା ଏକତଃ ପୃଥଗେବ ବା।
ଏଷ ମେ ସଂଶଯୋ ଦେବ ତଂ ମେ ଛେତ୍ତୁଂ ତ୍ବମର୍ହସି॥ 13-226-2 (90275)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-226-3x (7592)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ସର୍ବଂ ସମାହିତା।
ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ପୁଂସ୍ତ୍ବମିତି ପ୍ରାଣେ ସ୍ଥିତିର୍ନାସ୍ତି ଶୁଭେକ୍ଷଣେ॥ 13-226-3 (90276)
ନିର୍ବିକାରଃ ସଦୈବାତ୍ମା ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ପୁଂସ୍ତ୍ବଂ ନ ଚାତ୍ମନି।
କର୍ମପ୍ରକାରେଣ ତଥା ଜାତ୍ଯାଂ ଜାତ୍ଯାଂ ପ୍ରଜାଯତେ॥ 13-226-4 (90277)
କୃତ୍ବା କର୍ମ ପୁମାନ୍ସ୍ତ୍ରୀ ବା ସ୍ତ୍ରୀ ପୁମାନପି ଜାଯତେ।
ସ୍ତ୍ରୀଭାବଂ ଯତ୍ପୁମାନ୍କୃତ୍ବା କର୍ମଣା ପ୍ରମଦା ଭବେତ୍॥ 13-226-5 (90278)
ଉମୋବାଚ। 13-226-6x (7593)
ଭଗବନ୍ସର୍ବଲୋକେଶ କର୍ମାତ୍ମା ନ କରୋତି ଚେତ୍।
କୋଽନ୍ଯଃ କର୍ମକରୋ ଦେହେ ତନ୍ମେ ତ୍ବଂ ବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-226-6 (90279)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-226-7x (7594)
ଶୃଣୁ ଭାମିନି କର୍ତାରମାତ୍ମା ହି ନ ଚ କର୍ମକୃତ୍।
ପ୍ରକୃତ୍ଯା ଗୁଣଯୁକ୍ତେନ କ୍ରିଯତେ କର୍ମ ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-226-7 (90280)
ଶରୀରଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ଲୋକେ ଯଥା ପିତ୍ତକଫାନିଲୈଃ।
ବ୍ଯାପ୍ତମେଭିସ୍ତ୍ରିଭିର୍ଦୋଷୈସ୍ତଥା ବ୍ଯାପ୍ତଂ ତ୍ରିଭିର୍ଗୁଣୈଃ॥ 13-226-8 (90281)
ସତ୍ବଂ ରଜସ୍ତମଶ୍ଚୈବ ଗୁଣାସ୍ତ୍ବେତେ ଶରୀରିଣଃ।
ପ୍ରକାଶାତ୍ମକମେତେଷାଂ ସତ୍ବଂ ସତତମିଷ୍ଯତେ॥ 13-226-9 (90282)
ରଜୋ ଦୁଃଖତ୍ମକଂ ତତ୍ର ତମୋ ମୋହାତ୍ମକଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ତ୍ରିଭିରେତୈର୍ଗୁଣୈର୍ଯୁକ୍ତଂ ଲୋକେ କର୍ମ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-226-10 (90283)
ସତ୍ଯଂ ପ୍ରାଣିଦଯା ଶୌଚଂ ଶ୍ରେଯଃ ପ୍ରୀତିଃ କ୍ଷମା ଦମଃ।
ଏବମାଦି ତଥାଽନ୍ଯଶ୍ଚ କର୍ମ ସାତ୍ବିକମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-226-11 (90284)
ଦାକ୍ଷ୍ଯଂ କର୍ମପରତ୍ବଂ ଚ ଲୋଭୋ ମୋହୋ ବିଧିଂ ପ୍ରତି।
କଲତ୍ରସଙ୍ଗୋ ମାଧୁର୍ଯଂ ନିତ୍ଯମୈଶ୍ବର୍ଯଲୁବ୍ଧତା।
ରଜସଶ୍ଚୋଦ୍ଭବଂ ଚୈତତ୍କର୍ମ ନାନାବିଧଂ ସଦା॥ 13-226-12 (90285)
ଅନୃତଂ ଚୈବ ପାରୁଷ୍ଯଂ ଧୃତିର୍ବିଦ୍ବେଷିତା ଭୃଶମ୍।
ହିଂସାଽସତ୍ଯଂ ଚ ନାସ୍ତିକ୍ଯଂ ନିଦ୍ରାଲସ୍ଯଭଯାନି ଚ।
ତମସଶ୍ଚୋଦ୍ଭବଂ ଚୈତତ୍କର୍ମ ପାପଯୁତଂ ତଥା॥ 13-226-13 (90286)
ତସ୍ମାଦ୍ଗୁଣମଯଃ ସର୍ବଃ କାର୍ଯାରମ୍ଭଃ ଶୁଭାଶୁଭଃ।
ତସ୍ମାଦାତ୍ମାନମବ୍ଯଗ୍ରଂ ବିଦ୍ଧ୍ଯକର୍ତାରମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-226-14 (90287)
ସାତ୍ବିକାଃ ପୁଣ୍ଯଲୋକେଷୁ ରାଜସା ମାନୁଷେ ପଦେ।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନୌ ଚ ନରକେ ତିଷ୍ଠେଯୁସ୍ତାମସା ନରାଃ॥ 13-226-15 (90288)
ଉମୋବାଚ। 13-226-16x (7595)
କିମର୍ଥମାତ୍ମା ଭିନ୍ନେଽସ୍ମିନ୍ଦେହେ ଶସ୍ତ୍ରେଣ ବା ହତେ।
ସ୍ବଯଂ ପ୍ରଯାସ୍ଯତି ତଦା ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-226-16 (90289)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-226-17x (7596)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି କାରଣମ୍।
ଏତନ୍ନିର୍ଣାଯକୈଶ୍ଚାପି ମୁହ୍ଯନ୍ତେ ସୂକ୍ଷ୍ମବୁଦ୍ଧିଭିଃ॥ 13-226-17 (90290)
କର୍ମକ୍ଷଯେ ତୁ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ପ୍ରାଣିନାଂ ଜନ୍ମଧାରିଣାମ୍।
ଉପଦ୍ରବୋ ଭବେଦ୍ଦେହେ ଯେନ କେନାପି ହେତୁନା॥ 13-226-18 (90291)
ତନ୍ନିମିତ୍ତଂ ଶରୀରୀ ତୁ ଶରୀରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସଂକ୍ଷଯମ୍।
ଅପଯାତି ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ତତଃ କର୍ମବଶେନ ସଃ॥ 13-226-19 (90292)
ଦେହକ୍ଷଯେପି ନୈବାତ୍ମା ବେଦନାଭିର୍ନ ଚାଲ୍ଯତେ।
ତିଷ୍ଠେତ୍କର୍ମଫଲଂ ଯାବଦ୍ବ୍ରଜେତ୍କର୍ମକ୍ଷଯେ ପୁନଃ॥ 13-226-20 (90293)
ଆଦିପ୍ରଭୃତି ଲୋକେଽସ୍ମିନ୍ନେବମାତ୍ମଗତିଃ ସ୍ମୃତା।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି କିଂ ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-226-21 (90294)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଡ୍ବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 226 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 227
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.227. ଅଧ୍ଯାଯଃ 227
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଈଶ୍ବରେଣୋମାଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାମୁଦ୍ଭିଦାଦିଭେଦେନ ଚାତୁର୍ବିଧ୍ଯାଦିନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଶାସ୍ତ୍ରଜନ୍ଯଜ୍ଞାନସ୍ଯ ଶ୍ରେଯଃ ସାଧନତ୍ବାଦ୍ଯୁକ୍ତିଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ କର୍ମଣୈବ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ଯଥାଯୋଗଂ ଫଲଂ ଜନ୍ତୁଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତୀତି ବିନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-227-1 (90295)
ପରେଷାଂ ବିପ୍ରିଯଂ କୁର୍ବନ୍ଯଥା ସମ୍ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଚ୍ଛୁଭମ୍।
ଯଦ୍ଯେତଦସ୍ମିଂଶ୍ଚେଦ୍ଦେହେ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-227-2 (90296)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-227-3x (7597)
ତଦପ୍ଯସ୍ତି ମହାଭାଗେ ଅଭିସନ୍ଧିବଲାନ୍ନୃଣମ୍।
ହିତାର୍ଥଂ ଦୁଃଖମନ୍ଯେଷାଂ କୃତ୍ବା ସୁଖମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-227-3 (90297)
ଦଣ୍ଡଯନ୍ଭର୍ତ୍ସଯନ୍ରାଜା ଜନାନ୍ପୁଣ୍ଯମବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଗୁରୁଃ ସନ୍ତର୍ଜଯଞ୍ଶିଷ୍ଯାନ୍ଭର୍ତା ଭୃତ୍ଯଜନାନ୍ସ୍ବକାନ୍।
ଉନ୍ମାର୍ଗପ୍ରତିପନ୍ନାଂଶ୍ଚ ଶାସ୍ତା ଧର୍ମଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-227-4 (90298)
ଚିକିତ୍ସକଶ୍ଚ ଦୁଃଖାନି ଜନଯନ୍ହିତମାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ ପଶୁହିଂସାଂ ଚ କୁର୍ବନ୍ନପି ନ ଲିପ୍ଯତେ।
ଏବମନ୍ଯେ ସୁମନସୋ ହିଂସକାଃ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-227-5 (90299)
ଏକସ୍ମିନ୍ନିହତେ ଭଦ୍ରେ ବହବଃ ସୁଖମାପ୍ନୁଯୁଃ।
ତସ୍ମିନ୍ହତେ ଭବେଦ୍ଧର୍ମଃ କୁତ ଏବ ତୁ ପାତକମ୍॥ 13-227-6 (90300)
ଅହିଂସତେତି ହତ୍ବା ତୁ ଶୁଦ୍ଧେ କର୍ମଣି ଗୌରବାତ୍।
ଅଭିସନ୍ଧେରଜିହ୍ମତ୍ବାଚ୍ଛୁଦ୍ଧେ ଧର୍ମସ୍ଯ ଗୌରବାତ୍।
ଏତତ୍କୃତ୍ବା ତୁ ପାପେଭ୍ଯୋ ନ ଦୋଷଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯୁଃ କ୍ବଚିତ୍॥ 13-227-7 (90301)
ଉମୋବାଚ। 13-227-8x (7598)
ଚତୁର୍ବିଧାନାଂ ଜନ୍ତୂନାଂ କଥଂ ଜ୍ଞାନମିହ ସ୍ମୃତମ୍।
କୃତ୍ରିମଂ ତତ୍ସ୍ବଭାବଂ ବା ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-227-8 (90302)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-227-9x (7599)
ସ୍ଥାବରଂ ଜଙ୍ଗମଂ ଚୈବ ଜଗଦ୍ଦ୍ବିବିଧମୁଚ୍ଯତେ।
ଚତସ୍ରୋ ଯୋନଯସ୍ତତ୍ର ପ୍ରଜାନାଂ କ୍ରମଶୋ ଯଥା॥ 13-227-9 (90303)
ତେଷାମୁଦ୍ଭିଦଜା ବୃକ୍ଷା ଲତାବଲ୍ଲ୍ଯଶ୍ଚ ବୀରୁଧଃ।
ଦଂଶଯୂକାଦଯଶ୍ଚାନ୍ଯେ ସ୍ବେଦଜାଃ କ୍ରିମିଜାତଯଃ॥ 13-227-10 (90304)
ପକ୍ଷିଣଶ୍ଛିଦ୍କର୍ଣାଶ୍ଚ ପ୍ରାଣିନସ୍ତ୍ବଣ୍ଡଜା ମତାଃ।
ମୃଗବ୍ଯାଲମନୁଷ୍ଯାଂଶ୍ଚ ବିଦ୍ଧି ତେଷାଂ ଜରାଯୁଜାନ୍॥ 13-227-11 (90305)
ଏବଂ ଚତୁର୍ବିଧାଂ ଜାତିମାତ୍ମା ସଂସୃତ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି॥ 13-227-12 (90306)
ସ୍ପର୍ଶେନୈକେନ୍ଦ୍ରିଯେଣାତ୍ମା ତିଷ୍ଠତ୍ଯୁଦ୍ଭିଦଜେଷୁ ବୈ।
ଶରୀରସ୍ପର୍ଶରୂପାଭ୍ଯାଂ ସ୍ବେଦଜେଷ୍ବପି ତିଷ୍ଠତି॥ 13-227-13 (90307)
ପଞ୍ଚଭିଶ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯଦ୍ବାରୈର୍ଜୀବନ୍ତ୍ଯଣ୍ଡଜରାଯୁଜାଃ॥ 13-227-14 (90308)
ତଥା ଭୂମ୍ଯମ୍ବୁସଂଯୋଗାଦ୍ଭବନ୍ତ୍ଯୁଦ୍ଭିଦଜାଃ ପ୍ରିଯେ।
ଶୀକତୋଷ୍ଣଯୋସ୍ତୁ ସଂଯୋଗାଜ୍ଜାଯନ୍ତେ ସ୍ବେଦଜାଃ ପ୍ରିଯେ।
ଅଣ୍ଡଜାଶ୍ଚାପି ଜାଯନ୍ତେ ସଂଯୋଗାତ୍କ୍ଲେଦବୀଜଯୋଃ॥ 13-227-15 (90309)
ଶୁକ୍ଲଶୋଣିତସଂଯୋଗାତ୍ସମ୍ଭବନ୍ତି ଜରାଯୁଜାଃ।
ଜରାଯୁଜାନାଂ ସର୍ବେଷାଂ ମାନୁଷଂ ପଦମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-227-16 (90310)
ଅତଃପରଂ ତମୋତ୍ପତ୍ତିଂ ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା।
ଦ୍ବିବିଧଂ ହି ତମୋ ଲୋକେ ଶାର୍ବରଂ ଦେହଜଂ ତଥା॥ 13-227-17 (90311)
ଜୋତିର୍ଭିଶ୍ଚ ତମୋ ଲୋକେ ନାଶଂ ଗଚ୍ଛତି ଶାର୍ବରମ୍।
ଦେହଜଂ ତୁ ତମୋ ଲୋକେ ତୈଃ ସମସ୍ତୈର୍ନ ଶାମ୍ଯତେ॥ 13-227-18 (90312)
ତମସସ୍ତସ୍ଯ ନାଶାର୍ଥଂ ନୋପାଯମଧିଜଗ୍ମିବାନ୍।
ତପଶ୍ଚଚାର ବଲିପୁଲଂ ଲୋକକର୍ତା ପିତାମହଃ॥ 13-227-19 (90313)
ଚରତସ୍ତୁ ସମୁଦ୍ଭୂତା ବେଦାଃ ସାଙ୍ଗାଃ ସହୋତ୍ତରାଃ।
ତାଁଲ୍ଲବ୍ଧ୍ବା ମୁମୁଦେ ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା।
ଦେହଜଂ ତୁ ତମୋ ଘୋରମଭୂତ୍ତୈରେବ ନାଶିତମ୍॥ 13-227-20 (90314)
କାର୍ଯାକାର୍ଯମିଦଂ ଚେତି ବାଚ୍ଯାବାଚ୍ଯମିଦଂ ତ୍ବିତି।
ଯଦି ଚେନ୍ନ ଭବେଲ୍ଲୋକେ ଶ୍ରୁତଂ ଚାରିତ୍ରଦୈଶିକମ୍।
ପସୁଭିର୍ନିର୍ବିଶେଷଂ ତୁ ଚେଷ୍ଟନ୍ତେ ମାନୁଷା ଅପି॥ 13-227-21 (90315)
ଯଜ୍ଞାଦୀନାଂ ସମାରମ୍ଭଃ ଶ୍ରୁତେନୈବ ବିଧୀଯତେ।
ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଫଲଯୋଗେନ ଦେବଲୋକଃ ସମୃଦ୍ଧ୍ଯତେ॥ 13-227-22 (90316)
ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତାଃ ପୁନର୍ଦେବା ମାନୁଷାଣାଂ ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ।
ଏବଂ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରବର୍ଧେତେ ରୋଦସୀ ଚ ପରସ୍ପରମ୍॥ 13-227-23 (90317)
ଲୋକସନ୍ଧାରଣଂ ତସ୍ମାଚ୍ଛ୍ରୁତମିତ୍ଯବଧାରଯ।
ଜ୍ଞାନାଦ୍ବିଶିଷ୍ଟଂ ଜନ୍ତୂନାଂ ନାସ୍ତି ଲୋକତ୍ରଯେଽପି ଚ॥ 13-227-24 (90318)
ସହଜଂ ତତ୍ପ୍ରଧାନଂ ସ୍ଯାଦପରଂ କୃତ୍ରିମଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଉଭଯଂ ଯତ୍ର ସମ୍ପନ୍ନଂ ଭବେତ୍ତତ୍ର ତୁ ଶୋଭନମ୍॥ 13-227-25 (90319)
ସମ୍ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ଶ୍ରୁତଂ ସର୍ବଂ କୃତକୃତ୍ଯୋ ଭବତ୍ଯୁତ।
ଉପର୍ଯୁପରି ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଦେବବତ୍ସମ୍ପ୍ରକାଶତେ॥ 13-227-26 (90320)
କାମଂ କ୍ରୋଧଂ ଭଯଂ ଦର୍ପମଜ୍ଞାନଂ ଚୈବ ବୁଦ୍ଧିଜମ୍।
ତଚ୍ଛ୍ରୁତଂ ନୁଦତି କ୍ଷିପ୍ରଂ ଯଥା ବାଯୁର୍ବଲାହକାନ୍॥ 13-227-27 (90321)
ଅଲ୍ପମାତ୍ରଂ କୃତୋ ଧର୍ମୋ ଭବେଜ୍ଝାନବତାଂ ମହାନ୍।
ମହାନପି କୃତୋ ଧର୍ମୋ ହ୍ଯଜ୍ଞାନାନ୍ନିଷ୍ଫଲୋ ଭବେତ୍॥ 13-227-28 (90322)
ପରାବରଝୋ ଭୂତାନାଂ ଜ୍ଞାନବାଂସ୍ତତ୍ବବିଦ୍ଭବେତ୍।
ଏବଂ ଶ୍ରୁତଫଲଂ ସର୍ବଂ କଥିତଂ ତେ ଶୁଭକ୍ଷଣେ॥ 13-227-29 (90323)
ଉମୋବାଚ। 13-227-30x (7600)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିଜ୍ଜାତିସ୍ମରଣସଂଯୁତାଃ।
କିମର୍ଥମଭିଜାଯନ୍ତେ ଜାନନ୍ତଃ ପୌର୍ବଦୈହିକମ୍।
ଏତନ୍ମେ ତତ୍ବତୋ ଦେବ ମାନୁଷେଷୁ ବଦସ୍ବ ଭୋ॥ 13-227-30 (90324)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-227-31x (7601)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ତତ୍ବଂ ସମାହିତା॥ 13-227-31 (90325)
ଯେ ମୃତାଃ ସହସା ମର୍ତ୍ଯା ଜାଯନ୍ତେ ସହସା ପୁନଃ।
ତେଷାଂ ପୌରାଣିକୋ ବୋଧଃ କଞ୍ଚିତ୍କାଲଂ ହି ତିଷ୍ଠତି॥ 13-227-32 (90326)
ତସ୍ମାଜ୍ଜାତିସ୍ମରା ଲୋକେ ଜାଯନ୍ତେ ବୋଧସଂଯୁତାଃ।
ତେଷାଂ ବିବର୍ଧତାଂ ସଂଜ୍ଞା ସ୍ବପ୍ନବତ୍ସା ପ୍ରଣଶ୍ଯତି।
ପରଲୋକସ୍ଯ ଚାସ୍ତିତ୍ବେ ମୂଢାନାଂ କାରଣଂ ଚ ତତ୍॥ 13-227-33 (90327)
ଉମୋବାଚ। 13-227-34x (7602)
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିନ୍ମୃତା ଭୂତ୍ବାଽପି ସମ୍ପ୍ରତି।
ନିବର୍ତମାନା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଦେହେଷ୍ବେବ ପୁନର୍ନରାଃ॥ 13-227-34 (90328)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-227-35x (7603)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି କାରଣଂ ଶୃଣୁ ଶୋଭନେ॥ 13-227-35 (90329)
ପ୍ରାଣୈର୍ବିଯୁଜ୍ଯମାନାନାଂ ବହୁତ୍ବାତ୍ପ୍ରାଣିନାଂ ବଧେ।
ତଥୈବ ନାମସାମାନ୍ଯାଦ୍ଯମଦୂତା ନୃଣାଂ ପ୍ରତି॥ 13-227-36 (90330)
ବହନ୍ତି ତେ କ୍ବଚିନ୍ମୋହାଦନ୍ଯଂ ମର୍ତ୍ଯଂ ତୁ ଯାମିକାଃ।
ନିର୍ବିକାରଂ ହି ତତ୍ସର୍ବଂ ଯମୋ ବେଦ କୃତାକୃତମ୍॥ 13-227-37 (90331)
ତସ୍ମାତ୍ସଂଯମନୀଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯମେନୈକେନ ମୋକ୍ଷିତାଃ।
ପୁନରେବ ନିବର୍ତନ୍ତେ ଶେଷଂ ଭୋକ୍ତୁଂ ସ୍ବକର୍ମଣଃ।
ସ୍ବକର୍ମଣ୍ଯସମାପ୍ତେ ତୁ ନିବର୍ତନ୍ତେ ହି ମାନବାଃ॥ 13-227-38 (90332)
ଉମୋବାଚ। 13-227-39x (7604)
ଭଗବନ୍ସୁପ୍ତମାତ୍ରେଣ ପ୍ରାଣିନାଂ ସ୍ବପ୍ନଦର୍ଶନମ୍।
କିଂ ତତ୍ସ୍ବଭାବମନ୍ଯଦ୍ବା ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-227-39 (90333)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-227-40x (7605)
ସୁପ୍ତାନାଂ ତୁ ମନଶ୍ଚେଷ୍ଟା ସ୍ବପ୍ନ ଇତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ଅନାଗତମତିକ୍ରାନ୍ତଂ ପଶ୍ଯତେ ସଞ୍ଚରନ୍ମନଃ॥ 13-227-40 (90334)
ନିମିତ୍ତଂ ଚ ଭବେତ୍ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଣିନାଂ ସ୍ବପ୍ନଦର୍ଶନମ୍।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-227-41 (90335)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 227 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 228
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.228. ଅଧ୍ଯାଯଃ 228
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରମେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ଫଲନିତ୍ପତ୍ତୌ ଦୈବପୁରୁଷକାରଯୋଃ ପରସ୍ପରସାପେକ୍ଷତ୍ବେନ ସାଧନତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥ ତଥାଽଣ୍ଡଜରାଯୁଜାନାଂ ଗର୍ଭପ୍ରବେଶାଦିପ୍ରକାରକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ସର୍ବଭୂତେଶ ଲୋକେ କର୍ମକ୍ରିଯାପଥେ।
ଦୈବାତ୍ପ୍ରବର୍ତତେ ସର୍ବମିତି କେଚିଦ୍ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ॥ 13-228-1 (90336)
ଅପରେ ଚେଷ୍ଟଯା ଚେତି ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷତଃ କ୍ରିଯାମ୍।
ପକ୍ଷଭେଦେ ଦ୍ବିଧା ଚାସ୍ମିନ୍ସଂଶଯସ୍ଥଂ ମନୋ ମମ।
ତତ୍ତ୍ବଂ ବଦ ମହାଦେବ ଶ୍ରୋତୁଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ॥ 13-228-2 (90337)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-228-3x (7606)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ତତ୍ବଂ ସମାହିତା।
ତଦେବଂ କୁରୁତେ କର୍ମ ଲୋକେ ଦେବି ଶୁଭାଶୁଭମ୍॥ 13-228-3 (90338)
ଲକ୍ଷ୍ଯତେ ଦ୍ବିବିଧଂ କର୍ମ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ ତଚ୍ଛୃଣୁ।
ପୁରାକୃତଂ ତଯୋରେକମୈହିକଂ ତ୍ବିତରସ୍ତଥା॥ 13-228-4 (90339)
ଅଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବଂ ଯତ୍କର୍ମ ତଦ୍ଦୈବମିତି ଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ବିହୀନଂ ଦୃଷ୍ଟକରଣଂ ତନ୍ମାନୁଷମିତି ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-228-5 (90340)
ମାନୁଷଂ ତୁ କ୍ରିଯାମାତ୍ରଂ ଦୈବାତ୍ସମ୍ଭବତେ ଫଲମ୍।
ଏବଂ ତଦୁଭଯଂ କର୍ମ ମାନୁଷଂ ବିଦ୍ଧି ତନ୍ନୃଷୁ॥ 13-228-6 (90341)
ଲୌକିକଂ ତୁ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଦୈବମାନୁଷନିର୍ମିତମ୍।
କୃଷୌ ତୁ ଦୃଶ୍ଯତେ କର୍ମ କର୍ଷଣଂ ବପନଂ ତଥା॥ 13-228-7 (90342)
ରୋପଣଂ ଚୈବ ଲବନଂ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍ପୌରୁଷଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଦୈବାଦସିଦ୍ଧିଶ୍ଚ ଭବେଦ୍ଦୁଷ୍କୃତଂ ଚାସ୍ତି ପୌରୁଷେ॥ 13-228-8 (90343)
ସୁଯତ୍ନାଲ୍ଲଭ୍ଯତେ କୀର୍ତିର୍ଦୁର୍ଯତ୍ନାଦଯଶସ୍ତଥା।
ଏବଂ ଲୋକଗତିର୍ଦେବି ଆଦିପ୍ରଭୃତି ବର୍ତତେ॥ 13-228-9 (90344)
ଉମୋବାଚ। 13-228-10x (7607)
ଭଗବନ୍ସର୍ବଲୋକେଶ ସୁରାସୁରନମସ୍କୃତ।
କଥମାତ୍ମା ସଦା ଗର୍ଭଂ ସଂବିଶେଷ୍କର୍ମକାରଣାତ୍।
ତନ୍ମେ ବଦ ମହାଦେବ ତଦ୍ଧି ଗୁହ୍ଯଂ ପରଂ ମତମ୍॥ 13-228-10 (90345)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-228-11x (7608)
ଶୃଣୁ ଭାମିନି ତତ୍ସର୍ବଂ ଗୁହ୍ଯାନାଂ ପରମଂ ପ୍ରିଯେ।
ଦେବଗୁହ୍ଯାଦପି ପରମାତ୍ମଗୁହ୍ଯମିତି ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-228-11 (90346)
ଦେବାସୁରାସ୍ତନ୍ନ ବିଦୁରାତ୍ମନୋ ହି ଗତାଗତମ୍।
ଅଦୃଶ୍ଯୋ ହି ସଦୈବାତ୍ମା ଜନୈଃ ସୌକ୍ଷ୍ମ୍ଯାନ୍ନିରାଶ୍ରଯାତ୍॥ 13-228-12 (90347)
ଅତିମାଯେତି ମାଯାନାମାତ୍ମମାଯା ସେଦଷ୍ଯତେ।
ସୋଯଂ ଚତୁର୍ବିଧାଂ ଜାତିଂ ସଂବିଶତ୍ଯାତ୍ମମାଯଯା।
ମୈଥୁନଂ ଶୋଣିତଂ ବୀଜଂ ଦୈବମେବାତ୍ର କାରଣମ୍॥ 13-228-13 (90348)
ବୀଜଶୋଣିତସଂଯୋଗେ ଯଦା ସମ୍ଭବତେ ଶୁଭେ।
ତଦାଽଽତ୍ମା ବିଶତେ ଗର୍ଭମେବମଣ୍ଡଜରାଯୁଜେ॥ 13-228-14 (90349)
ଏବଂ ସଂଯୋଗକାଲେ ତୁ ଆତ୍ମା ଗର୍ଭତ୍ବମେଯିବାନ୍॥ 13-228-15 (90350)
କଲିଲାଜ୍ଜାଯତେ ପିଣ୍ଡଂ ପିଣ୍ଡାତ୍ପେଶ୍ଯର୍ବୁଦଂ ଭବେତ୍।
ବ୍ଯକ୍ତିଭାବଗତଂ ଚୈବ କର୍ମ ତ୍ବାଶ୍ରଯତେ କ୍ରମାତ୍॥ 13-228-16 (90351)
ଏବଂ ବିବର୍ଧମାନେନ କର୍ମାତ୍ମା ସହ ବର୍ଧତେ।
ଏବମାତ୍ମଗତିଂ ବିଦ୍ଧି ଯନ୍ମାଂ ପୃଚ୍ଛସି ସୁପ୍ରଭେ॥ 13-228-17 (90352)
ରୋପଣଂ ଚୈବ ଲବନଂ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍ପୌରୁଷଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-228-18 (90353)
କାଲେ ବୃଷ୍ଟିଃ ସୁବାପଂ ଚ ପ୍ରରୋହଃ ପକ୍ତିରେବ ଚ।
ଏବମାଦି ତୁ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍ତଦ୍ଦୈବତମିତି ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-228-19 (90354)
ପଞ୍ଚଭୂତସ୍ଥିତିଶ୍ଚୈବ ଜ୍ଯୋତିଷାମଯନଂ ତଥା।
ଅବୁଦ୍ଧିଗମ୍ଯଂ ଯନ୍ମର୍ତ୍ଯୈର୍ହେତୁଭିର୍ବା ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-228-20 (90355)
ତାଦୃଶଂ କାରଣଂ ଦୈବଂ ଶୁଭଂ ବା ଯଦି ବେତରତ୍।
ଯାଦୃଶଂ ଚାତ୍ମନା ଶକ୍ଯଂ ତତ୍ପୌରୁଷମିତି ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-228-21 (90356)
କେବଲଂ ଫଲନିଷ୍ପତ୍ତିରେକେନ ତୁ ନ ଶକ୍ଯତେ।
ପୌରୁଷେଣୈବ ଦୈବେନି ଯୁଗପଦ୍ଗ୍ରଥିତଂ ପ୍ରିଯେ।
ତଯୋଃ ସମାହିତଂ କର୍ମ ଶୀତୋଷ୍ଣଂ ଯୁଗପତ୍ତଥା॥ 13-228-22 (90357)
ପୌରୁଷଂ ତୁ ତଯୋଃ ପୂର୍ବମାରବ୍ଧବ୍ଯଂ ବିଜାନତା।
ଆତ୍ମନା ତୁ ନ ଶକ୍ଯଂ ହି ନ ତଥା କୀର୍ତିମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-228-23 (90358)
ଖନନାନ୍ମଥନାଲ୍ଲୋକେ ଜଲାଗ୍ନିପ୍ରାପଣଂ ଯଥା।
ତଥା ପୁରୁଷକାରେ ତୁ ଦୈବସମ୍ପତ୍ସମାହିତା॥ 13-228-24 (90359)
ନରସ୍ଯାକୁର୍ବତଃ କର୍ମ ଦୈବସମ୍ପନ୍ନ ଲଭ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବସମାରମ୍ଭୋ ଦୈବମାନୁଷନିର୍ମିତଃ॥ 13-228-25 (90360)
ଅସୁରା ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚୈବ ମନ୍ଯନ୍ତେ ଲୋକନାଶନାଃ।
ପଶ୍ଯନ୍ତେ ନ ଚ ତେ ପାପାଃ କେବଲଂ ମାଂସଭକ୍ଷଣାଃ॥ 13-228-26 (90361)
ପ୍ରଚ୍ଛାଦିତଂ ହି ତତ୍ସର୍ବଂ ଗୂଢମାଯା ହି ଦେବତାଃ।
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଦେବି ଗୁହ୍ଯଂ ପୁରସ୍ସରମ୍॥ 13-228-27 (90362)
ଆଦିକାଲେ ନରାଃ ସର୍ବେ କୃତ୍ବା କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ଭୁଞ୍ଜତେ ପଶ୍ଯମାନାସ୍ତେ ବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ଲୋକଯୋର୍ଦ୍ବଯୋଃ॥ 13-228-28 (90363)
ଯଥୈବାତ୍ମକୃତଂ ବିଦ୍ଯୁର୍ଦେଶାନ୍ତରଗତା ନରାଃ।
ବିଦ୍ଯୁସ୍ତଥୈବାନ୍ତକାଲେ ସୁକୃତଂ ପୌର୍ବଦୈହିକମ୍॥ 13-228-29 (90364)
ଏବଂ ବ୍ଯବସ୍ଥିତେ ଲୋକେ ସର୍ବେ ଧର୍ମରତାଽଭବନ୍।
ଅଚିରେଣୈବ କାଲେନ ସ୍ବର୍ଗଃ ସମ୍ପୂରିତସ୍ତଦା॥ 13-228-30 (90365)
ଦେବାନାମପି ସମ୍ବାଧଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ରହ୍ମାଽପ୍ଯଚିନ୍ତଯତ୍।
ସଞ୍ଚରନ୍ତେ କଥଂ ସ୍ବର୍ଗଂ ମାନୁଷାଃ ପ୍ରବିଶନ୍ତି ହି॥ 13-228-31 (90366)
ଇତ୍ଯେବମନୁଚିନ୍ତ୍ଯୈବ ମାନୁଷାନ୍ସମମୋହଯତ୍।
ତଦାପ୍ରଭୃତି ତେ ମର୍ତ୍ଯା ନ ବିଦୁସ୍ତେ ପୁରାକୃତମ୍॥ 13-228-32 (90367)
କାମକ୍ରୋଧୌ ତୁ ତତ୍କାଲେ ମାନୁଷେଷ୍ବବପାତଯତ୍।
ତାଭ୍ଯାମଭିହତା ମର୍ତ୍ଯାଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଂ ନ ପେଦିରେ॥ 13-228-33 (90368)
ପୁରାକୃତସ୍ଯାବିଜ୍ଞାନାତ୍କାମକ୍ରୋଧାଭିପୀଡିତାଃ।
ନୈତଦସ୍ତୀତି ମନ୍ବାନା ବିକାରଂଶ୍ଚକ୍ରିରେ ପୁନଃ॥ 13-228-34 (90369)
ଅକାର୍ଯାଦିମହାଦୋଷାନାହରନ୍ତ୍ଯାତ୍ମକାରଣାତ୍।
ବିସ୍ମୃତ୍ଯ ଧର୍ମକାର୍ଯାଣି ପରଲୋକଭଯଂ ତଦା॥ 13-228-35 (90370)
ଏବଂ ବ୍ଯବସ୍ଥିତେ ଲୋକେ କଶ୍ମଲଂ ସମପଦ୍ଯତ।
ଲୋକାନାଂ ଚୈବ ଦେବାନାଂ କ୍ଷଯାଯୈବ ତଥା ପ୍ରିଯେ।
ନରକାଃ ପୂରିତାଶ୍ଚାସନ୍ପ୍ରାଣିଭିଃ ପାପକାରିଭିଃ॥ 13-228-36 (90371)
ପୁନରେବ ତୁ ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଲୋକକର୍ତା ପିତାମହଃ।
ଅଚିନ୍ତଯତ୍ତମେବାର୍ଥଂ ଲୋକାନାଂ ହିତକାରଣାତ୍।
ସମତ୍ବେନ କଥଂ ଲୋକେ ବର୍ତେତେତି ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ॥ 13-228-37 (90372)
ଚିନ୍ତଯିତ୍ବା ତଦା ବ୍ରହ୍ମା ଜ୍ଞାନେନ ତପସା ପ୍ରିଯେ।
ଅକରୋଜ୍ଜ୍ଞାନଦୃଶ୍ଯଂ ତତ୍ପରଲୋକଂ ନ ଚକ୍ଷୁଷା॥ 13-228-38 (90373)
ଉମୋବାଚ। 13-228-39x (7609)
ଭଗବନ୍ମୃତମାତ୍ରସ୍ତୁ ଯୋଯଂ ଜାତ ଇତି ସ୍ମୃତଃ।
ତଥୈବ ଦୃଶ୍ଯତେ ଜାତସ୍ତତ୍ରାତ୍ମା ତୁ କଥଂ ଭବେତ୍॥ 13-228-39 (90374)
ଗର୍ଭାଦାବେବ ସଂବିଷ୍ଟ ଆତ୍ମା ତୁ ଭଗବନ୍ମମ।
ଏଷ ମେ ସଂଶଯୋ ଦେବ ତନ୍ମେ ଛେତ୍ତୁଂ ତ୍ବମର୍ହସି॥ 13-228-40 (90375)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-228-41x (7610)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ତତ୍ବଂ ସମାହିତା। 13-228-41 (90376)
ଅନ୍ଯୋ ଗର୍ଭଗତୋ ଭୂତ୍ବା ତତ୍ରୈବ ନିଧନଂ ଗତଃ।
ପୁନରନ୍ଯଚ୍ଛରୀରଂ ତତ୍ପ୍ରବିଶ୍ଯ ଭୁବି ଜାଯତେ।
ତତ୍ବବିନ୍ନୈବ ସର୍ବସ୍ତୁ ଦୈବଯୋଗସ୍ତୁ ସମ୍ଭବେତ୍॥ 13-228-42 (90377)
ସୂତିକାଯା ହିତାର୍ଥଂ ଚ ମୋହନାର୍ଥଂ ଚ ଦେହିନାମ୍।
ସମକର୍ମବିଧାନତ୍ବାଦିତ୍ଯେବଂ ବିଦ୍ଧି ଶୋଭନେ॥ 13-228-43 (90378)
କାଙ୍କ୍ଷମାଣାସ୍ତୁ ନରକଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା କେଚିତ୍ପ୍ରଯାନ୍ତି ହି।
ମାଯାସଂଯାମିକା ନାମ ଯଜ୍ଜନ୍ମମରଣାନ୍ତରେ।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ 13-228-44 (90379)
ଉମୋବାଚ। 13-228-45x (7611)
ଭଗବନ୍ସର୍ବଲୋକେଶ ଲୋକନାଥ ବୃଷଧ୍ବଜ।
ନାସ୍ତ୍ଯାତ୍ମା କର୍ମଭୋକ୍ତେତି ମୃତୋ ଜନ୍ତୁର୍ନ ଜାଯତେ॥ 13-228-45 (90380)
ସ୍ବଭାବାଜ୍ଜାଯତେ ସର୍ବଂ ଯଥା ବୃକ୍ଷଫଲଂ ତଥା।
ଯଥୋର୍ମଯଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ତଥୈବ ଜଗଦାକୃତିଃ॥ 13-228-46 (90381)
ତପୋଦାନାନି ଯତ୍କର୍ମ ତତ୍ର ତଦ୍ଦୃଶ୍ଯତେ ବୃଥା।
ନାସ୍ତି ପୌନର୍ଭବଂ ଜନ୍ମ ଇତି କେଚିଦ୍ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ॥ 13-228-47 (90382)
ପରୋକ୍ଷବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷସ୍ଯ ଦର୍ଶନାତ୍।
ତତ୍ସର୍ବଂ ନାସ୍ତିନାସ୍ତୀତି ସଂଶଯସ୍ଥାସ୍ତଥା ପରେ॥ 13-228-48 (90383)
ପକ୍ଷଭେଦାନ୍ତରେ ଚାସ୍ମିଂସ୍ତତ୍ବଂ ମେ ବକ୍ତୁମର୍ହସି।
ଉକ୍ତଂ ଭଗବତା ଯତ୍ତୁ ତତ୍ତୁ ଲୋକସ୍ଯ ସଂସ୍ଥିତିଃ॥ 13-228-49 (90384)
ପ୍ରଶ୍ନମେତତ୍ତୁ ପୃଚ୍ଛତ୍ଯା ରୁଦ୍ରାଣ୍ଯା ପରିଷତ୍ତଦା।
କୌତୂହଲଯୁତା ଶ୍ରୋତୁଂ ସମାହିତମନାଽଭବତ୍॥ 13-228-50 (90385)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-228-51x (7612)
ନୈତଦସ୍ତି ମହାଭାଗେ ଯଦ୍ବଦନ୍ତୀହ ନାସ୍ତିକାଃ।
ଏତଦେବାଭିଶସ୍ତାନାଂ ଶ୍ରୁତବିଦ୍ବେଷିଣାଂ ମତମ୍॥ 13-228-51 (90386)
ସର୍ବମର୍ଥଂ ଶ୍ରୁତଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ଯତ୍ପ୍ରାଗୁକ୍ତଂ ମଯା ତବ।
ତଦାପ୍ରଭୃତି ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ଶ୍ରୁତମାଶ୍ରିତ୍ଯ ପଣ୍ଡିତାଃ॥ 13-228-52 (90387)
କାମାନ୍ସଂଛିଦ୍ଯ ପରିଗାନ୍ଧୃତ୍ଯା ବୈ ପରମାସିନା।
ଅଭିଯାନ୍ତ୍ଯେବ ତେ ସ୍ବର୍ଗଂ ପଶ୍ଯନ୍ତଃ କର୍ମଣଃ ପଲମ୍॥ 13-228-53 (90388)
ଏବଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାଫଲଂ ଲୋକେ ପରତଃ ସୁମହତ୍ଫଲମ୍।
ବୁଦ୍ଧିଃ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଚ ବିନଯଃ କାରଣାନି ହିତୈଷିଣାମ୍॥ 13-228-54 (90389)
ତସ୍ମାତ୍ସ୍ବର୍ଗାଭିଗନ୍ତାରଃ କତିଚିତ୍ତ୍ବଭବନ୍ନରାଃ।
ଅନ୍ଯେ କରଣହୀନତ୍ବାନ୍ନାସ୍ତିକ୍ଯଂ ଭାବମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-228-55 (90390)
ଶ୍ରୁତବିଦ୍ବେଷିଣୋ ମୂର୍ଖା ନାସ୍ତିକା ଦୃଢନିଶ୍ଚଯାଃ।
ନିଷ୍କ୍ରିଯାସ୍ତୁ ନିରନ୍ନାଦାଃ ପତନ୍ତ୍ଯେବାଧମାଂ ଗତିମ୍॥ 13-228-56 (90391)
ନାସ୍ତ୍ଯସ୍ତୀତି ପୁନର୍ଜନ୍ମ କବଯୋଽପ୍ଯତ୍ର ମୋହିତାଃ।
ନାଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି ତନ୍ନିତ୍ଯଂ ହେତୁବାଦଶତୈରପି॥ 13-228-57 (90392)
ଏଷା ବ୍ରହ୍ମକୃତା ମାଯା ଦୁର୍ବିଜ୍ଞେଯା ସୁରାସୁରୈଃ।
କିଂପୁନର୍ମାନବୈର୍ଲୋକେ ଜ୍ଞାତୁକାମୈଃ କୁବୁଦ୍ଧିଭିଃ॥ 13-228-58 (90393)
କେବଲଂ ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଦେବି ଶ୍ରୁତମାତ୍ମନିବିଷ୍ଟଯା।
ତତୋସ୍ତୀଽତ୍ଯେବ ମନ୍ତବ୍ଯଂ ତଥା ହିତମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-228-59 (90394)
ଦୈବଗୁହ୍ଯେଷୁ ଚାନ୍ଯେଷୁ ହେତୁର୍ଦେବି ନିରର୍ଥକଃ।
ବଧିରାନ୍ଧବଦେବାତ୍ର ବର୍ତିତବ୍ଯଂ ହିତୈଷିଣା।
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଋଷିଗୁହ୍ଯଂ ପ୍ରଜାହିତମ୍॥ ॥ 13-228-60 (90395)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟାବିଂଶତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 228 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 229
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.229. ଅଧ୍ଯାଯଃ 229
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହାଦେବେନ ଦେବୀଂପ୍ରତି ଯମନଗରତନ୍ମାର୍ଗାଦିପ୍ରତିପାଦନପୂର୍ବକଂ ପାପିନାଂ ଯାତନାନୁଭବପ୍ରକାରାଦିପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ସର୍ବଲୋକେଶ ତ୍ରିପୁରାର୍ଦନ ଶଙ୍କର।
କୀଦୃଶା ଯମଦଣ୍ଡାସ୍ତେ କୀଦୃଶାଃ ପରିଚାରକାଃ॥ 13-229-1 (90396)
କଥଂ ମୃତାସ୍ତେ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପ୍ରାଣିନୋ ଯମସାଦନମ୍।
କୀଦୃଶଂ ଭବନଂ ତସ୍ଯ କଥଂ ଦଣ୍ଡଯତି ପ୍ରଜାଃ।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ମହାଦେବ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-229-2 (90397)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-229-3x (7613)
ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି ତତ୍ସର୍ବଂ ଯତ୍ତେ ଦେବି ମନଃପ୍ରିଯମ୍।
ଦକ୍ଷିଣସ୍ଯାଂ ଦିଶି ଶୁଭେ ଯମସ୍ଯ ସଦନଂ ମହତ୍॥ 13-229-3 (90398)
ବିଚିତ୍ରଂ ରମଣୀଯଂ ଚ ନାନାଭାବସମନ୍ବିତମ୍।
ପିତୃଭିଃ ପ୍ରେତସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ଯମଦୂତୈଶ୍ଚ ସନ୍ତତମ୍॥ 13-229-4 (90399)
ପ୍ରାଣିସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ବହୁଭିଃ କର୍ମବଶ୍ଯୈଶ୍ଚ ପୂରିତମ୍।
ତତ୍ରାସ୍ତେ ଦଣ୍ଡଯନ୍ନିତ୍ଯଂ ଯମୋ ଲୋକହିତେ ରତଃ॥ 13-229-5 (90400)
ମାଯଯା ସତତଂ ବେତ୍ତି ପ୍ରାଣିନାଂ ଯଚ୍ଛୁଭାଶୁଭମ୍।
ମାଯଯା ସଂହରଂସ୍ତତ୍ର ପ୍ରାଣିସଙ୍ଘାନ୍ଯତସ୍ତତଃ॥ 13-229-6 (90401)
ତସ୍ଯ ମାଯାମଯାଃ ପାଶା ନ ବେଦ୍ଯନ୍ତେ ସୁରାସୁରୈଃ।
କୋ ହି ମାନୁଷମାତ୍ରସ୍ତୁ ଦେବସ୍ଯ ଚରିତଂ ମହତ୍॥ 13-229-7 (90402)
ଏବଂ ସଂବସତସ୍ତସ୍ଯ ଯମସ୍ଯ ପରିଚାରକାଃ।
ଗୃହୀତ୍ବା ସନ୍ନଯନ୍ତ୍ଯେବ ପ୍ରାଣିନଃ କ୍ଷୀଣକର୍ମଣଃ।
ଯନ କେନାପଦେଶେନ ତ୍ବପଦେଶସମୁଦ୍ଭବାଃ॥ 13-229-8 (90403)
କର୍ମଣା ପ୍ରାଣିନୋ ଲୋକେ ଉତ୍ତମାଧମମଧ୍ଯମାଃ।
ଯଥାର୍ହଂ ତାନ୍ସମାଦାଯ ନଯନ୍ତି ଯମସାଦନମ୍॥ 13-229-9 (90404)
ଧାର୍ମିକାନୁତ୍ତମାନ୍ବିଦ୍ଧି ସ୍ବର୍ଗିଣସ୍ତେ ଯଥାଽମରାଃ।
ତ୍ରିଷୁ ଜନ୍ମ ଲଭନ୍ତେ ଯେ କର୍ମଣା ମଧ୍ଯମାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ତିର୍ଯଙନରକଗନ୍ତାରୋ ହ୍ଯଧମାସ୍ତେ ନରାଧମାଃ॥ 13-229-10 (90405)
ପନ୍ଥାନସ୍ତ୍ରିବିଧା ଦୃଷ୍ଟାଃ ସର୍ବେଷାଂ ଗତଜୀବିନାମ୍।
ରମଣୀଯଂ ନିରାବାଧଂ ଦୁର୍ଦର୍ଶମିତି ନାମତଃ॥ 13-229-11 (90406)
ରମଣୀଯଂ ତୁ ଯନ୍ମାର୍ଗଂ ପତାକାଧ୍ବଜସଙ୍କୁଲମ୍।
ଧୂପିତଂ ସିକ୍ତସଂମୃଷ୍ଟଂ ପୁଷ୍ପମାଲାଭିସଙ୍କୁଲମ୍॥ 13-229-12 (90407)
ମନୋହରଂ ସୁଖସ୍ପର୍ଶଂ ଗଚ୍ଛତାମେବ ତଦ୍ଭବେତ୍।
ନିରାବାଧଂ ଯଥାଲୋକଂ ସୁପ୍ରଶସ୍ତଂ କୃତଂ ଭବେତ୍॥ 13-229-13 (90408)
ତୃତୀଯଂ ଯତ୍ତୁ ଦୁର୍ଦର୍ଶଂ ଦୁର୍ଗନ୍ଧି ତମସା ବୃତମ୍।
ପରୁଷଂ ଶର୍କରାକୀର୍ଣଂ ଶ୍ବଦଂଷ୍ଟ୍ରାବହୁଲଂ ଭୃଶମ୍।
କିମିକୀଟସମାକୀର୍ଣଂ ଭଜତାମତିଦୁର୍ଗମମ୍॥ 13-229-14 (90409)
ମାର୍ଗୈରେବଂ ତ୍ରିଭିର୍ନିତ୍ଯମୁତ୍ତମାଧମମଧ୍ଯମାନ୍।
ସନ୍ନଯନ୍ତି ଯଥା କାଲେ ତନ୍ମେ ଶୃଣୁ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-229-15 (90410)
ଉତ୍ତମାନନ୍ତକାଲେ ତୁ ଯମଦୂତାଃ ସୁସଂବୃତାଃ।
ନଯନ୍ତି ସୁଖମାଦାଯ ରମଣୀଯପଥେନ ବୈ॥ 13-229-16 (90411)
ଉମୋବାଚ। 13-229-17x (7614)
ଭଗବଂସ୍ତତ୍ର ଚାତ୍ମାନଂ ତ୍ଯକ୍ତଦେହଂ ନିରାଶ୍ରଯମ୍।
ଅଦୃଶ୍ଯଂ କଥମାଦାଯ ସନ୍ନଯନ୍ତି ଯମାନ୍ତିକମ୍॥ 13-229-17 (90412)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-229-18x (7615)
ଶୃଣୁ ଭାମିନି ତତ୍ସ୍ରବଂ ତ୍ରିବିଧଂ ଦେହକାରଣମ୍।
କର୍ମବଶ୍ଯଂ ଭୋଗବଶ୍ଯଂ ଦୁଃଖବଶ୍ଯମିତି ପ୍ରିଯେ॥ 13-229-18 (90413)
ମାନୁଷଂ କର୍ମବଶ୍ଯଂ ସ୍ଯାଦ୍ଦ୍ବିତୀଯଂ ଭୋଗସାଧନମ୍।
ତୃତୀଯଂ ଯାତନାବଶ୍ଯଂ ଶରୀରଂ ମାଯଯା କୃତମ୍।
ଯମଲୋକେ ନ ଚାନ୍ଯତ୍ର ଦୃଶ୍ଯତେ ଯାତନାଯୁତମ୍॥ 13-229-19 (90414)
ଶରୀରୈର୍ଯାତନାବଶ୍ଯୈର୍ଜୀବାନାମୁଚ୍ଯ ଭାମିନି।
ନଯନ୍ତି ଯାମିକାସ୍ତତ୍ର ପ୍ରାଣିନୋ ମାଯଯା ମୃତାନ୍॥ 13-229-20 (90415)
ମଧ୍ଯମାନ୍ଯୋଧବେଷେଣ ମଧ୍ଯମେନ ପଥା ତଥା॥ 13-229-21 (90416)
ଚଣ୍ଡାଲବେଷାସ୍ତ୍ବଧମାନ୍ଗୃହୀତ୍ବା ଭର୍ତ୍ସତର୍ଜନୈଃ।
ଆକର୍ଷନ୍ତସ୍ତଥା ପାଶୈର୍ଦୁର୍ଦର୍ଶେନ ନଯନ୍ତି ତାନ୍॥ 13-229-22 (90417)
ତ୍ରିବିଧାନେବମାଦାଯ ନଯନ୍ତି ଯମସାଦନମ୍।
ଧର୍ମାସନଗତଂ ଦକ୍ଷଂ ଭ୍ରାଜମାନଂ ସ୍ବତେଜସା॥ 13-229-23 (90418)
ଲୋକପାଲଂ ସହାଧ୍ଯକ୍ଷଂ ତଥୈବ ପରିଷଦ୍ଗତମ୍।
ଦର୍ଶଯନ୍ତି ମହାଭାଗେ ଯାମିକାସ୍ତଂ ନିବେଦ୍ଯ ତେ॥
ପୂଜଯନ୍ଦଣ୍ଡଯନ୍କାଂଶ୍ଚିତ୍ତେଷାଂ ଶୃଣ୍ବଞ୍ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ବ୍ଯାହୃତୋ ବହୁସାହସ୍ରୈସ୍ତତ୍ରାସ୍ତେ ସତତଂ ଯମଃ॥ 13-229-24 (90419)
ଗତାନାଂ ତୁ ଯମସ୍ତେଷାମୁତ୍ତମାନଭିପୂଜଯା।
ଅଭିସଙ୍ଗୃହ୍ଯ ବିଧିବତ୍ପୃଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ବାଗତକୌଶଲମ୍।
ପ୍ରସ୍ତୁତ୍ଯ ତତ୍କୃତଂ ତେଷାଂ ଲୋକଂ ସଂଦିଶତେ ଯମଃ॥ 13-229-26 (90420)
ଯମେନୈବମନୁଜ୍ଞାତା ଯାନ୍ତି ପଶ୍ଚାତ୍ତ୍ରିବିଷ୍ଟପମ୍॥ 13-229-27 (90421)
ମଧ୍ଯମାନାଂ ଯମସ୍ତେଷାଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା କର୍ମ ଯଥାତଥମ୍।
ଜାଯନ୍ତାଂ ମାନୁଷେଷ୍ବେବ ଇତି ସଂଦିଶତେ ଚ ତାନ୍॥ 13-229-28 (90422)
ଅଧମାନ୍ପାଶସଂଯୁକ୍ତାନ୍ଯମୋ ନାବେକ୍ଷତେ ଗତାନ୍।
ଯମସ୍ଯ ପୁରୁଷା ଘୋରାଶ୍ଚଣ୍ଡାଲସମଦର୍ଶନାଃ।
ଯାତନାଃ ପ୍ରାପଯନ୍ତ୍ଯେତାଁଲ୍ଲୋକପାଲସ୍ଯ ଶାସନାତ୍॥ 13-229-29 (90423)
ଭିନ୍ଦନ୍ତଶ୍ଚ ତୁଦନ୍ତଶ୍ଚ ପ୍ରକର୍ଷନ୍ତୋ ଯତସ୍ତତଃ।
କ୍ରୋଶନ୍ତଃ ପାତଯନ୍ତ୍ଯେତାନ୍ମିଥୋ ଗର୍ତେଷ୍ବବାଙ୍ମୁଖାନ୍॥ 13-229-30 (90424)
ସଂଯାମିନ୍ଯଃ ଶିଲାସ୍ତେଷାଂ ପତନ୍ତି ଶିରସି ପ୍ରିଯେ।
ଅଯୋମୁଖାଃ କଙ୍କବଲା ଭକ୍ଷଯନ୍ତି ସୁଦାରୁଣାଃ॥ 13-229-31 (90425)
ଅସିପତ୍ରବନେ ଘୋରେ ଚାରଯନ୍ତି ତଥା ପରାନ୍।
ତୀକ୍ଷ୍ଣଦଂଷ୍ଟ୍ରାସ୍ତଥା ଶ୍ବାନଃ କାଂଶ୍ଚିତ୍ତତ୍ର ହ୍ଯଦନ୍ତି ବୈ॥ 13-229-32 (90426)
ତତ୍ର ବୈତରଣୀ ନାମ ନଦୀ ଗ୍ରାହସମାକୁଲା।
ଦୁଷ୍ପ୍ରବେଶା ଚ ଘୋରା ଚ ମୂତ୍ରଶୋଣିତବାହିନୀ।
ତସ୍ଯାଂ ସମ୍ମଜ୍ଜଯନ୍ତ୍ଯେତେ ତୃଷିତାନ୍ପାଯଯନ୍ତି ତାନ୍॥ 13-229-33 (90427)
ଆରୋପଯନ୍ତି ବୈ କାଂଶ୍ଚିତ୍ତତ୍ର କଣ୍ଟକଶଲ୍ମଲୀମ୍।
ଯନ୍ତ୍ରଚକ୍ରେଷୁ ତିଲବତ୍ପୀଡ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ର କେଚନ॥ 13-229-34 (90428)
ଅଙ୍ଗରେଷୁ ଚ ଦହ୍ଯନ୍ତେ ତଥା ଦୁଷ୍କୃତକାରିଣଃ।
କୁମ୍ଭୀପାକେଷୁ ପଚ୍ଯନ୍ତେ ପଚ୍ଯନ୍ତେ ସିକତାସୁ ବୈ॥ 13-229-35 (90429)
ପାଟ୍ଯନ୍ତେ ତରୁବଚ୍ଛସ୍ତ୍ରୈଃ ପାପିନଃ କ୍ରକଚାଦିଭିଃ।
ଭିଦ୍ଯନ୍ତେ ଭାଗଶଃ ଶୂଲୈସ୍ତୁଦ୍ଯନ୍ତେ ସୂକ୍ଷ୍ମସୂଚିଭିଃ॥ 13-229-36 (90430)
ଏବଂ ତ୍ବଯା କୃତଂ ଦୋଷଂ ତଦର୍ଥଂ ଦଣ୍ଡନଂ ତ୍ବିତି।
ବାଚୈବ ଘୋଷଯନ୍ତି ସ୍ମ ଦଣ୍ଡମାନାଃ ସମନ୍ତତଃ॥ 13-229-37 (90431)
ଏବଂ ତେ ଯାତନାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଶରୀରୈର୍ଯାତନାଶଯୈଃ।
ପ୍ରସହନ୍ତଶ୍ଚ ତଦ୍ଦୁଃଖଂ ସ୍ମରନ୍ତଃ ସ୍ବାପରାଧଜମ୍॥ 13-229-38 (90432)
କ୍ରୋଶନ୍ତଶ୍ଚ ରୁଦ୍ରନ୍ତଶ୍ଚ ନ ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ କଥଞ୍ଚନ।
ସ୍ମରନ୍ତସ୍ତତ୍ର ତପ୍ଯନ୍ତେ ପାପମାତ୍ମକୃତଂ ଭୃଶମ୍॥ 13-229-39 (90433)
ଏବଂ ବହୁବିଧା ଦଣ୍ଡା ଭୁଜ୍ଯନ୍ତେ ପାପକାରିଭିଃ।
ଯାତନାଭିଶ୍ଚ ପଚ୍ଯନ୍ତେ ନରକେଷୁ ପୁନଃ ପୁନଃ॥ 13-229-40 (90434)
ଅପରେ ଯାତନାଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ତତ୍ର କିଲ୍ବିଷାତ୍।
ପାପଦୋଷକ୍ଷଯକରା ଯାତନାଃ ସଂସ୍ମୃତା ନୃଣାମ୍।
ବହୁତପ୍ତଂ ଯଥା ଲୋହମମଲଂ ତତ୍ତଥା ଭବେତ୍॥ ॥ 13-229-41 (90435)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 229 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 230
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.230. ଅଧ୍ଯାଯଃ 230
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରମେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ରୌରବାଦିନରକବିଭଜନପୂର୍ବକଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ଦୁଷ୍କୃତତାରତମ୍ଯେନ ତେଷୁ ଯାତନାନୁଭବପ୍ରକାରକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଯାତନାନୁଭବାନନ୍ତରଂ କର୍ମଶେଷଫଲତଯା ନାନାନୀଚଯୋନିପ୍ରାପ୍ତ୍ଯାଦିକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବଂସ୍ତେ କଥଂ ତତ୍ର ଦଣ୍ଡ୍ଯନ୍ତେ ନରକେଷୁ ବୈ।
କତି ତେ ନରକା ଘୋରାଃ କୀଦୃଶାସ୍ତେ ମହେଶ୍ବର॥ 13-230-1 (90436)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-230-2x (7616)
ଶୃଣୁ ଭାମିନି ତତ୍ସର୍ବଂ ପଞ୍ଚୈତେ ନରକାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ଭୂମେରଧସ୍ତାଦ୍ବିହିତା ଘୋରା ଦୁଷ୍କୃତକର୍ମଣାମ୍॥ 13-230-2 (90437)
ପ୍ରଥମଂ ରୌରବଂ ନାମ ଶତଯୋଜନମାଯତମ୍।
ତାବତ୍ପ୍ରମାଣବିସ୍ତୀର୍ଣଂ ତାମସଂ ପାପପୀଡିତମ୍॥ 13-230-3 (90438)
ଭୃଶଂ ଦୁର୍ଗନ୍ଧି ପରୁଷଂ କ୍ରିମିଭିର୍ଦାରୁଣୈର୍ବୃତମ୍।
ଅତିଘୋରମନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ପ୍ରତିକୂଲଂ ତତସ୍ତତଃ॥ 13-230-4 (90439)
ତେ ଚିରଂ ତତ୍ର ତିଷ୍ଠନ୍ତି ନ ତତ୍ର ଶଯନାସନେ।
କ୍ରିମିଭିର୍ଭକ୍ଷ୍ଯମାଣାଶ୍ଚ ବିଷ୍ଠାଗନ୍ଧସମାଯୁତାଃ॥ 13-230-5 (90440)
ଏବଂପ୍ରମାଣମୁଦ୍ବିଗ୍ନା ଯାବତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ତତ୍ର ତେ।
ଯାତନାଭ୍ଯୋ ଦଶଗୁଣଂ ନରକେ ଦୁଃଖମିଷ୍ଯତେ॥ 13-230-6 (90441)
ତତ୍ର ଚାତ୍ଯନ୍ତିକଂ ଦୁଃଖମିଷ୍ଯତେ ଚ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ
କ୍ରୋଶନ୍ତଶ୍ଚ ରୁଦ୍ରନ୍ତଶ୍ଚ ବେଦନାସ୍ତତ୍ରି ଭୁଞ୍ଜତେ॥ 13-230-7 (90442)
ଭ୍ରମନ୍ତି ଦୁଃଖମୋକ୍ଷାର୍ଥଂ ଜ୍ଞାତା କଶ୍ଚିନ୍ନ ବିଦ୍ଯତେ।
ଦୁଃଖସ୍ଯାନ୍ତରମାତ୍ରଂ ତୁ ଜ୍ଞାନଂ ବା ନ ଚ ଲଭ୍ଯତେ॥ 13-230-8 (90443)
ମହାରୌରବସଂଜ୍ଞଂ ତୁ ଦ୍ବିତୀଯଂ ନରକଂ ପ୍ରିଯେ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦ୍ବିଗୁଣିତଂ ବିଦ୍ଧି ମାନେ ଦୁଃଖେ ଚ ରୌରବାତ୍॥ 13-230-9 (90444)
ତୃତୀଯଂ ନରକଂ ତତ୍ର କଣ୍ଟିକାବନସଂଜ୍ଞିତମ୍।
ତତୋ ଦ୍ବିଗୁଣିତଂ ତଚ୍ଚ ପୂର୍ବାଭ୍ଯାଂ ଦୁଃଖମାନଯୋଃ।
ମହାପାତକସଂଯୁକ୍ତା ଘୋରାସ୍ତସ୍ମିନ୍ବିଶନ୍ତି ହି॥ 13-230-10 (90445)
ଅଗ୍ନିକୁଣ୍ଡମିତି ଖ୍ଯାତଂ ଚତୁର୍ଥଂ ନରକଂ ପ୍ରିଯେ।
ଏତଦ୍ଦ୍ବିଗୁଣିତଂ ତସ୍ମାଦ୍ଯଥାନିଷ୍ଟସୁଖଂ ତଥା॥ 13-230-11 (90446)
ତତୋ ଦୁଃଖଂ ହି ସୁମହଦମାନୁଷମିତି ସ୍ମୃତମ୍।
ଭୁଞ୍ଜତେ ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଦୁଃଖଂ ଦୁଷ୍କୃତକାରିଣଃ॥ 13-230-12 (90447)
ତତ୍ର ଦୁଃଖମନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ବହଦ୍ଧୋରଂ ଯଥା ତଥା।
ପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯୈରସମ୍ବାଧାତ୍ପଞ୍ଚକଷ୍ଟମିତି ସ୍ମୃତମ୍।
ଭୁଞ୍ଜତେ ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଦୁଃଖଂ ଦୁଷ୍କୃତକାରିଣଃ॥ 13-230-13 (90448)
ଅମାନୁଷାର୍ହଜଂ ଦୁଃଖଂ ମହାଭୂତୈଶ୍ଚ ଭୁଞ୍ଜତେ।
ଅତିଘୋରଂ ଚିରଂ କୃତ୍ବା ମହାଭୂତାନି ଯାନ୍ତି ତମ୍॥ 13-230-14 (90449)
ପଞ୍ଚ୍ କଷ୍ଟେନ ହି ସମଂ ନାସ୍ତି ଦୁଃଖଂ ତଥା ପରମ୍।
ଦୁଃଖସ୍ଥାନମିତି ପ୍ରାହୁଃ ପଞ୍ଚକଷ୍ଟମିତି ପ୍ରିଯେ॥ 13-230-15 (90450)
ଏବଂ ତ୍ବେତେଷୁ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ପ୍ରାଣିନୋଃ ଦୁଃଖଭାଗିନଃ।
ଅନ୍ଯେ ଚ ନରକାଃ ସନ୍ତି ଅବୀଚିପ୍ରମୁଖାଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-230-16 (90451)
କ୍ରୋଶନ୍ତଶ୍ଚ ରୁଦନ୍ତଶ୍ଚ ବେଦନର୍ତା ଭୃଶାତୁରାଃ।
କେଚିଦ୍ଭମନ୍ତଶ୍ଚେଷ୍ଟନ୍ତେ କେଚିଦ୍ଧାବନ୍ତି ଚାତୁରାଃ॥ 13-230-17 (90452)
ଆଧାବନ୍ତୋ ନିବାର୍ଯନ୍ତେ ଶୂଲହସ୍ତୈର୍ଯତସ୍ତତଃ।
ରୁଜାର୍ଦିତାସ୍ତୃଷାଯୁକ୍ତାଃ ପ୍ରାଣିନଃ ପାପକାରିଣଃ॥ 13-230-18 (90453)
ଯାବତ୍ପୂର୍ବକୃତଂ ତାବନ୍ନ ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ କଥଞ୍ଚନ।
କ୍ରିମିଭିର୍ଭକ୍ଷ୍ଯମାଣାଶ୍ଚ ବେଦନାର୍ତାସ୍ତୃଷାନ୍ବିତାଃ॥ 13-230-19 (90454)
ସଂସ୍ମରନ୍ତଃ ସ୍ବକଂ ପାପଂ କୃତମାତ୍ମାପରାଧଜମ୍।
ଶୋଚନ୍ତସ୍ତତ୍ର ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଯାବତ୍ପାପକ୍ଷଯଂ ପ୍ରିଯେ।
ଏବଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ନରକଂ ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ପାପସଂକ୍ଷଯାତ୍॥ 13-230-20 (90455)
ଉମୋବାଚ। 13-230-21x (7617)
ଭଗବନ୍କତିକାଲଂ ତେ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ନରକେଷୁ ବୈ॥ 13-230-21 (90456)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-230-22x (7618)
ଶତବର୍ଷସହସ୍ରାଣାମାଦିଂ କୃତ୍ବା ହି ଜନ୍ତବଃ। 13-230-22 (90457)
ତିଷ୍ଠନ୍ତି ନରକାବାସାଃ ପ୍ରଲଯାନ୍ତମିତି ସ୍ଥିତିଃ॥ 13-230-22 (90458)
ଉମୋବାଚ। 13-230-23x (7619)
ଭଗବଂସ୍ତେଷୁ କେ ତତ୍ର ତିଷ୍ଠନ୍ତୀତି ବଦ ପ୍ରଭୋ॥ 13-230-23 (90459)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-230-24x (7620)
ରୌରବେ ଶତସାହସ୍ରଂ ବର୍ଷାଣାମିତି ସଂସ୍ଥିତିଃ। 13-230-24 (90460)
ମାନୁଷଘ୍ନାଃ କୃତଘ୍ନାଶ୍ଚ ତଥୈବାନୃତବାଦିନଃ॥ 13-230-24 (90461)
ଦ୍ବିତୀଯେ ଦ୍ବିଗୁଣଂ କାଲଂ ପଚ୍ଯନ୍ତେ ତାଦୃଶା ନରାଃ।
ମହାପାତକଯୁକ୍ତାସ୍ତୁ ତୃତୀଯେ ଦୁଃଖମାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-230-25 (90462)
ଏତାବନ୍ମାନୁଷସହଂ ପରମନ୍ଯେଷୁ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ॥ 13-230-26 (90463)
ଯକ୍ଷା ବିଦ୍ଯାଧରାଶ୍ଚୈବ କାଦ୍ରବେଯାଶ୍ଚ କିଂନରାଃ।
ଗନ୍ଧର୍ବଭୂତସଙ୍ଘାଶ୍ଚ ତେଷାଂ ପାପଯୁତା ଭୃଶମ୍।
ଚତୁର୍ଥେ ପରିପଚ୍ଯନ୍ତେ ତାଦୃଶା ନରକାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥
ଚତୁର୍ଥେ ପରିତପ୍ଯନ୍ତେ ଯାବଦ୍ଯୁଗବିପର୍ଯଯଃ। 13-230-27 (90464)
ସହନ୍ତସ୍ତାଦୃଶଂ ଘୋରଂ ପଞ୍ଚକଷ୍ଟେ ତୁ ଯାଦୃଶମ୍।
ତତ୍ରାସ୍ଯ ଚିରଦୁଃଖସ୍ଯ ହ୍ଯଧୋନ୍ଯାନ୍ବିଦ୍ଧି ମାନୁଷାନ୍॥ 13-230-28 (90465)
ଏବଂ ତେ ନରକାନ୍ଭୁକ୍ତ୍ବା ତତ୍ର କ୍ଷପିତକଲ୍ମଷାଃ।
ନରକେଭ୍ଯୋ ବିମୁକ୍ତାଶ୍ଚ ଜାଯନ୍ତେ କୃମିଜାତିଷୁ॥ 13-230-29 (90466)
ଉଦ୍ଭେଦଜେଷୁ ବା କେଚିଦତ୍ରାପି କ୍ଷୀଣକଲ୍ମଷାଃ।
ପୁନରେବ ପ୍ରଜାଯନ୍ତେ ମୃଗପକ୍ଷିଷୁ ଶୋଭନେ।
ମୃଗପକ୍ଷିଷୁ ତଦ୍ଭୁକ୍ତ୍ବା ଲଭନ୍ତେ ମାନୁଷଂ ପଦମ୍॥ 13-230-30 (90467)
ଉମୋବାଚ। 13-230-31x (7621)
ନାନାଜାତିଷୁ କେନୈବ ଜାଯନ୍ତେ ପାପକାରିଣଃ॥ 13-230-31 (90468)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-230-32x (7622)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯତ୍ତ୍ବମିଚ୍ଛସି ଶୋଭନେ।
ସର୍ବଦାଽଽତ୍ମା କର୍ମବଶୋ ନାନାଜାତିଷୁ ଜାଯତେ॥ 13-230-32 (90469)
ଯଶ୍ଚ ମାଂସପ୍ରିଯୋ ନିତ୍ଯଂ କାକଗୃଧ୍ନାନ୍ସ ସଂସ୍ପୃଶେତ୍।
ସୁରାପଃ ସତତଂ ମର୍ତ୍ଯଃ ସୂକରତ୍ବଂ ବ୍ରଜେଦ୍ଭୁବମ୍॥ 13-230-33 (90470)
ଅଭକ୍ଷ୍ଯଭକ୍ଷଣୋ ମର୍ତ୍ଯଃ କାକଜାତିଷୁ ଜାଯତେ।
ଆତ୍ମଘ୍ନୋ ଯୋ ନରଃ କୋପାତ୍ପ୍ରେତଜାତିସୁ ତିଷ୍ଠତି॥ 13-230-34 (90471)
ପୈଶୁନ୍ଯାତ୍ପରିବାଦାଚ୍ଚ କୁକ୍କୁଟତ୍ବମବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ନାସ୍ତିକଶ୍ଚୈବ ଯୋ ମୂର୍ଖୋ ମୃଗଜାତିଂ ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-230-35 (90472)
ହିଂସାବିହାରସ୍ତୁ ନରଃ କ୍ରିମିକୀଟେଷୁ ଜାଯତେ।
ଅତିମାନଯୁତୋ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଗର୍ଦଭତାଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-230-36 (90473)
ଅଗମ୍ଯାଗମନାଚ୍ଚୈବ ପରଦାରନିଷେବଣାତ୍।
ମୂଷିକତ୍ବଂ ବ୍ରଜେନ୍ମର୍ତ୍ଯୋ ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-230-37 (90474)
କୃତଘ୍ନୋ ମିତ୍ରଘାତୀ ଚ ସୃଗାଲବୃକଜାତିଷୁ।
କୃତଘ୍ନଃ ପୁତ୍ରଘାତୀ ଚ ସ୍ଥାବରେଷ୍ବଥ ତିଷ୍ଠତି॥ 13-230-38 (90475)
ଏବମାଦ୍ଯଶୁଭଂ କୃତ୍ବା ନରା ନିରଯଗାମିନଃ।
ତାଂସ୍ତାନ୍ଭାବାନ୍ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ସ୍ବକୃତସ୍ଯୈବ କାରଣାତ୍॥ 13-230-39 (90476)
ଏବଂଜାତିଷୁ ନିର୍ଦେଶ୍ଯାଃ ପ୍ରାଣିନଃ ପାପକାରିଣଃ।
କଥଂଚିତ୍ପୁନରୁତ୍ପଦ୍ଯି ଲଭନ୍ତେ ମାନୁଷଂ ପଦମ୍॥ 13-230-40 (90477)
ବହୁଶଶ୍ଚାଗ୍ନିସଙ୍କ୍ରାନ୍ତଂ ଲୋହଂ ଶୁଚିମଯଂ ତଥା।
ବହୁଦୁଃଖାଭିସନ୍ତପ୍ତସ୍ତଥାଽଽତ୍ମା ଶୋଧ୍ଯତେ ବଲାତ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସୁଦୁର୍ଲଭଂ ଚେତି ବିଦ୍ଧି ଜନ୍ମସୁ ମାନୁଷମ୍॥ ॥ 13-230-41 (90478)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 230 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 231
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.231. ଅଧ୍ଯାଯଃ 231
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରମେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଶୁଭାଶୁଭକର୍ମଣାଂ ମାନସିକତ୍ବାଦିଭେଦେନ ତ୍ରୈବିଧ୍ଯକଥନପୂର୍ବକଂ ତତ୍ତତ୍ଫଲନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ମଦ୍ଯୋତ୍ପତ୍ତିକାରଣାଦିକଥନପୂର୍ବକଂ ତତ୍ପାନଜଦୋଷାଦିପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ଶୂଲପାଣେ ବୃଷଧ୍ବଜ।
ଶ୍ରୁତଂ ମେ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ପ୍ରସାଦାତ୍ତେ ବରପ୍ରଦ॥ 13-231-1 (90479)
ଶ୍ରୋତୁଂ ଭୂଯୋଽହମିଚ୍ଛାମି ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକାରଣାତ୍।
ଶୁଭାଶୁଭମିତି ପ୍ରୋକ୍ତଂ କର୍ମ ସ୍ବସ୍ବଂ ସମାସତଃ॥ 13-231-2 (90480)
ତନ୍ମେ ବିସ୍ତରତୋ ବ୍ରୂହି ଶୁଭାଶୁଭବିଧଇଂ ପ୍ରତି।
ଅଶୁଭଂ କୀଦୃଶଂ କର୍ମ ପ୍ରାଣିନୋ ଯନ୍ନିପାତଯେତ୍॥ 13-231-3 (90481)
ଶୁଭଂ ବାପି କଥଂ ଦେବ ପ୍ରଜାନାମୂର୍ଧ୍ବଦଂ ଭବେତ୍।
ଏତନ୍ମେ ବଦ ଦେବେଶ ଶ୍ରୋତୁକାମାଽସ୍ମି କୀର୍ତଯ॥ 13-231-4 (90482)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-231-5x (7623)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତତ୍ସର୍ବଂ ଶୃଣୁ ଶୋଭନେ।
ସୁକୃତଂ ଦୁଷ୍କୃତଂ ଚେତି ଦ୍ବିବିଧଂ କର୍ମବିସ୍ତରମ୍॥ 13-231-5 (90483)
ତଯୋର୍ଯଦ୍ଦୁଷ୍କୃତଂ କର୍ମ ତଚ୍ଚ ସଞ୍ଜାଯତେ ତ୍ରିଧା।
ମନସା କର୍ମଣା ବାଚା ବୁଦ୍ଧିମୋହସମୁଦ୍ଭବାତ୍॥ 13-231-6 (90484)
ମନଃପୂର୍ବଂ ତୁ ବା କର୍ମ ବର୍ତତେ ବାଙ୍ମଯଂ ତତଃ।
ଜାଯତେ ବୈ କ୍ରିଯାଯୋଗମନୁ ଚେଷ୍ଟାକ୍ରମଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-231-7 (90485)
ଅଭିଦ୍ରୋହୋଽଭ୍ଯସୂଯା ଚ ପରାର୍ଥେଷୁ ଚ ବୈ ସ୍ପୃହା।
ଶୁଭାଶୁଭାନାଂ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ବର୍ତନଂ ପରିବାରିତମ୍॥ 13-231-8 (90486)
ଧର୍ମକାର୍ଯେ ଯଦାଽଶ୍ରଦ୍ଧା ପାପକର୍ମଣି ହର୍ଷଣମ୍।
ଏବମାଦ୍ଯଶୁଭଂ କର୍ମ ମନସା ପାପମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-231-9 (90487)
ଅନୃତଂ ଯଚ୍ଚ ପରୁଷମବଦ୍ଧବଚନଂ କଟୁ।
ଅସତ୍ଯଂ ପରିବାଦଶ୍ଚ ପାପମେତତ୍ତୁ ବାଙ୍ମଯମ୍॥ 13-231-10 (90488)
ଅଗମ୍ଯାଗମନଂ ଚୈବ ପରଦାରନିଷେବଣମ୍।
ବଧବନ୍ଧପରିକ୍ଲେଶୈଃ ପରପ୍ରାଣୋପତାପନମ୍॥ 13-231-11 (90489)
ଚୌର୍ଯଂ ପରେଷାଂ ଦ୍ରବ୍ଯାଣାଂ ହରଣଂ ନାଶନଂ ତଥା।
ଅଭକ୍ଷ୍ଯଭକ୍ଷଣଂ ଚୈବ ବ୍ଯସନେଷ୍ବବିଷଙ୍ଗତା॥ 13-231-12 (90490)
ଦର୍ପାତ୍ସ୍ତମ୍ଭାଭିମାନାଚ୍ଚ ପରେଷାମୁପତାପନମ୍।
ଅକାର୍ଯାଣାଂ ଚ କରଣମଶୌଚଂ ପାନସେବନମ୍॥ 13-231-13 (90491)
ଦୌଃଶୀଲ୍ଯଂ ପାପସମ୍ପର୍କେ ସାହାଯ୍ଯଂ ପାପକର୍ମଣି।
ଅଧର୍ମ୍ଯମଯଶସ୍ଯଂ ଚ କାର୍ଯଂ ତସ୍ଯ ନିଷେବଣମ୍।
ଏବମାଦ୍ଯଶୁଭଂ ଚାନ୍ଯଚ୍ଛାରୀରଂ ପାପମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-231-14 (90492)
ମାନସାଦ୍ବାଙ୍ମଯଂ ପାପଂ ବିଶିଷ୍ଟମିତି ଲକ୍ଷ୍ଯତେ।
ବାଙ୍ମଯାଦପି ବୈ ପାପାଚ୍ଛାରୀରଂ ଗଣ୍ଯତେ ବହୁ॥ 13-231-15 (90493)
ଏବଂ ପାପଯୁତଂ କର୍ମ ତ୍ରିବିଧଂ ପାତଯେନ୍ନରମ୍।
ପରାପକାରଜନନମତ୍ଯନ୍ତଂ ପାତକଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-231-16 (90494)
ତ୍ରିବିଧଂ ତତ୍କୃତଂ ପାପଂ କର୍ତାରଂ ପାପକଂ ନଯେତ୍।
ପାତକଂ ଚାପି ଯତ୍କର୍ମ କର୍ମଣା ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବକମ୍॥ 13-231-17 (90495)
ସାପଦେଶମବଶ୍ଯଂ ତତ୍କର୍ତବ୍ଯମିତି ତତ୍କୃତମ୍।
କଥଞ୍ଚିତ୍ତତ୍କୃତମପି କର୍ତା ତେନ ସ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-231-18 (90496)
ଅବଶ୍ଯଂ ପାପଦେଶେନ ପ୍ରତିହୃନ୍ଯେତ କାରଣମ୍॥ 13-231-19 (90497)
ଉମୋବାଚ। 13-231-20x (7624)
ଭଗବନ୍ପାପକଂ କର୍ମ ଯଥା କୃତ୍ବା ନ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-231-20 (90498)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-231-21x (7625)
ଯୋ ନରୋଽନପରାଧୀ ଚ ସ୍ବାତ୍ମପ୍ରାଣସ୍ଯ ରକ୍ଷଣାତ୍।
ଶତ୍ରୁମୁଦ୍ଯତଶସ୍ତ୍ରଂ ବା ପୂର୍ବଂ ତେନ ହତୋପି ବା।
ପ୍ରତିହନ୍ଯାନ୍ନରୋ ହିଂସ୍ଯାନ୍ନ ସ ପାପେନ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-231-21 (90499)
ଚୋରାଦଧିକସଂତ୍ରସ୍ତସ୍ତତ୍ପ୍ରତୀକାରଚେଷ୍ଟଯା।
ଯଃ ପ୍ରଜଘ୍ନନ୍ନରୋ ହନ୍ଯାନ୍ନ ସ ପାପେନ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-231-22 (90500)
ଗ୍ରାମାର୍ଥଂ ଭର୍ତୃପିଣ୍ଡାର୍ଥଂ ଦୀନାନୁଗ୍ରହକାରଣାତ୍।
ବଧବନ୍ଧପରିକ୍ଲେଶାନ୍କୁର୍ବନ୍ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-231-23 (90501)
ଦୁର୍ଭିକ୍ଷେ ଚାତ୍ମବୃତ୍ତ୍ଯର୍ଥମେକାଯତନଗସ୍ତଥା।
ଅକାର୍ଯଂ ବାଽପ୍ଯଭକ୍ଷ୍ଯଂ ବା କୃତ୍ବା ପପାନ୍ନ ଲିପ୍ଯତେ 13-231-24 (90502)
ବିଧିରେଷ ଗୃହସ୍ଥାନାଂ ପ୍ରାଯେଣୈବୋପଦିଶ୍ଯତେ।
ଅବାଚ୍ଯଂ ବାଽପ୍ଯକାର୍ଯଂ ବା ଦେଶକାଲବଶେନ ତୁ॥ 13-231-25 (90503)
ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବ ନରଃ କୁର୍ବସ୍ତତ୍ପ୍ରଯୋଜନମାତ୍ରଯା।
କିଞ୍ଚିଦ୍ବା ଲିପ୍ଯତେ ପାପୈରଥବା ନ ଚ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-231-26 (90504)
ଏବଂ ଦେବି ବିଜାନୀହି ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା॥ 13-231-27 (90505)
ଉମୋବାଚ। 13-231-28x (7626)
ଭଗବନ୍ପାନଦୋଷାଂଶ୍ଚ ପେଯାପେଯତ୍ବକାରଣମ୍।
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତନ୍ମେ ବଦ ମହେଶ୍ବର॥ 13-231-28 (90506)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-231-29x (7627)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ପାନୋତ୍ପତ୍ତିଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-231-29 (90507)
ପୁରା ସର୍ବେଽଭବନ୍ମର୍ତ୍ଯା ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତୋ ନଯାନୁଗାଃ।
ଶୁଚଯଶ୍ଚ ଶୁଭାଚାରାଃ ସର୍ବେ ଚୋନ୍ମନସଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-231-30 (90508)
ଏବଂଭୂତେ ତଦା ଲୋକେ ପ୍ରେଷ୍ଯକୃନ୍ନ ପରସ୍ପରମ୍।
ପ୍ରେଷ୍ଯାବାବାନ୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ କର୍ମାରମ୍ଭୋ ନନାଶ ହ॥ 13-231-31 (90509)
ଉଭଯୋର୍ଲୋକଯୋର୍ନାଶଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କର୍ମକ୍ଷଯାତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ଯଜ୍ଞକର୍ମ କଥଂ ଲୋକେ ବର୍ତେତେତି ପିତାମହଃ॥ 13-231-32 (90510)
ଆଜ୍ଞାପଯତ୍ସୁରାନ୍ଦେବି ମୋହଯସ୍ବେତି ମାନୁଷାନ୍।
ତମସଃ ସାରମୁଦ୍ଧୃତ୍ଯ ପାନଂ ବୁଦ୍ଧିପ୍ରଣାଶନମ୍ଇ।
ନ୍ଯପାତଯନ୍ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ପାପଦୋଷାବହଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-231-33 (90511)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ତତ୍ପାନାନ୍ମୁମୁହୁର୍ମାନବା ଭୁବି।
କାର୍ଯାକାର୍ଯମଜାନନ୍ତୋ ବାଚ୍ଯାବାଚ୍ଯଂ ଗୁଣାଗୁଣମ୍॥ 13-231-34 (90512)
କେଚିଦ୍ଧସନ୍ତି ତତ୍ପୀତ୍ବା ପ୍ରବଦନ୍ତି ତଥା ପରେ।
ନୃତ୍ଯନ୍ତି ମୁଦିତାଃ କେଚିଦ୍ଗାଯନ୍ତି ଶୁଭାଶୁଭାନ୍। 13-231-35 (90513)
କଲିଂ ତେ କୁର୍ବତେଽଭୀଷ୍ଟଂ ପ୍ରହରନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍।
କ୍ବଚିଦ୍ଧାବନ୍ତି ସହସା ପ୍ରସ୍ଖଲନ୍ତି ପତନ୍ତି ଚ॥ 13-231-36 (90514)
ଅଯୁକ୍ତଂ ବହୁ ଭାଷନ୍ତେ ଯତ୍ର କ୍ବଚନ ଶୋଭନେ।
ନଗ୍ନା ବିକ୍ଷିପ୍ଯ ଗାତ୍ରାଣି ନଷ୍ଟଜ୍ଞାନା ଇବାସତେ॥ 13-231-37 (90515)
ଏବଂ ବହୁବିଧାନ୍ଭାବାନ୍କୁର୍ବନ୍ତି ଭ୍ରାନ୍ତଚେତନାଃ।
ଯେ ପିବନ୍ତି ମହାମୋହଂ ପାନଂ ପାପଯୁତା ନରାଃ॥ 13-231-38 (90516)
ଧୃତିଂ ଲଜ୍ଜାଂ ଚ ବୁଦ୍ଧିଂ ଚ ପାନଂ ପୀତଂ ପ୍ରଣାଶଯେତ୍।
ତସ୍ମାନ୍ନରାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ନିର୍ଲଜ୍ଜା ନିରପତ୍ରପାଃ॥ 13-231-39 (90517)
ବୁଦ୍ଧିସତ୍ବୈଃ ପରିକ୍ଷୀଣାସ୍ତେଜୋହୀନା ମଲାନ୍ବିତାଃ।
ପୀତ୍ବାପୀତ୍ବା ତୃଷାଯୁକ୍ତାଃ ପାନପାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ଚ॥ 13-231-40 (90518)
ପାନକାମାଃ ପାନକଥାଃ ପାନକାଲାଭିକାଙ୍କ୍ଷିଣଃ।
ପାନାର୍ଥଂ କର୍ମବଶ୍ଯାସ୍ତେ ସମ୍ଭବନ୍ତି ନରାଧମାଃ॥ 13-231-41 (90519)
ପାନକାମାସ୍ତୃଷାଯୋଗାଦ୍ବୁଦ୍ଧିସତ୍ବପରିକ୍ଷଯାତ୍।
ପାନଦାନାଂ ପ୍ରେଷ୍ଯକାରାଃ ପାନପାଃ ସହସାଽଭବନ୍॥ 13-231-42 (90520)
ତଦାପ୍ରଭୃତି ବୈ ଲୋକେ ଦୀନୈଃ ପାନବଶୈର୍ନରୈଃ।
କାରଯନ୍ତି ଚ କର୍ମାଣି ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତସ୍ତୁ ପାନପାଃ॥ 13-231-43 (90521)
କାରୁତ୍ବମଥ ଦାସତ୍ବଂ ପ୍ରେଷ୍ଯତାମେତ୍ଯ ପାନପାଃ।
ସର୍ବକର୍ମକରାଶ୍ଚାସନ୍ପଶୁବଦ୍ରଜ୍ଜୁବନ୍ଧିତାଃ॥ 13-231-44 (90522)
ପାନପସ୍ତୁ ସୁରାଂ ପୀତ୍ବା ତଦା ବୁଦ୍ଧିପ୍ରଣାଶନାତ୍।
କାର୍ଯାକାର୍ଯସ୍ଯ ଚାଜ୍ଞାନାଦ୍ଯଥେଷ୍ଟକରଣାତ୍ସ୍ବଯମ୍।
ବିଦୁଷାମବିଧେଯତ୍ବାତ୍ପାପମେବାଭିପଦ୍ଯତେ॥ 13-231-45 (90523)
ପରିଭୂତୋ ଭବେଲ୍ଲୋକେ ମଦ୍ଯପୋ ମିତ୍ରଭେଦକଃ।
ସର୍ବକାଲମଶୁଦ୍ଧିଂ ଚ ସର୍ବଭକ୍ଷସ୍ତଥା ଭବେତ୍॥ 13-231-46 (90524)
ବିନଷ୍ଟୋ ଜ୍ଞାତିବିଦ୍ବଦ୍ଭ୍ଯଃ ସତତଂ କଲିଭାବଗଃ।
ପରୁଷଂ କଟୁକଂ ଘୋରଂ ବାକ୍ଯଂ ବଦତି ସର୍ବଶଃ॥ 13-231-47 (90525)
ଗୁରୂନତିବଦେନ୍ମତ୍ତଃ ପରଦାରାନ୍ପ୍ରଧର୍ଷଯେତ୍।
ସଂବିଦଂ କୁରୁତେ ଶୌଣ୍ଡେର୍ନ ଶୃଣୋତି ହିତଂ କ୍ବଚିତ୍॥ 13-231-48 (90526)
ଏବଂ ବହୁବିଧା ଦୋଷାଃ ପାନପେ ସନ୍ତି ଶୋଭନେ।
କେବଲଂ ନରକଂ ଯାନ୍ତି ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା।
ତସ୍ମାତ୍ତଦ୍ବର୍ଜିତଂ ସଦ୍ଭିଃ ପାନମାତ୍ମହିତୈଷିଭିଃ॥ 13-231-49 (90527)
ଯଦି ପାନଂ ନ ବର୍ଜେରନ୍ସନ୍ତଶ୍ଚାରିତ୍ରକାରଣାତ୍।
ଭବେଦେତଜ୍ଜଗତ୍ସର୍ବମମର୍ଯାଦଂ ଚ ନିଷ୍କ୍ରିଯମ୍॥ 13-231-50 (90528)
ତସ୍ମାଦ୍ବୁଦ୍ଧେର୍ହି ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ସଦ୍ଭିଃ ପାନଂ ବିବର୍ଜିତମ୍।
ଇତି ତେ ଦୁଷ୍କୃତଂ ସର୍ବଂ କଥିତଂ ତ୍ରିବିଧଂ ପ୍ରିଯେ॥ ॥ 13-231-51 (90529)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଦ୍ଯାଯଃ॥ 231 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-231-47 ବିନଷ୍ଟୋ ଜ୍ଞାନବିଦ୍ବଦ୍ଭ୍ଯ ଇତି ଙ.ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 232
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.232. ଅଧ୍ଯାଯଃ 232
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରମେଶ୍ବରେଣି ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ସୁକୃତସ୍ଯ ତ୍ରେଧା ବିଭଜନେନ ତଲ୍ଲକ୍ଷଣାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ବିଧାନଂ ସୁକୃତସ୍ଯାପି ଭୂଯଃ ଶୃଣୁ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ତତ୍ତ୍ରିଧା ଦେବି ସୁକୃତଂ ଚ ସମାସତଃ॥ 13-232-1 (90530)
ଯଦୌପରମିକଂ ଚୈବ ସୁକୃତଂ ନିରୁପଦ୍ରବମ୍।
ତଥୈବ ସୋପକରଣଂ ତାବତା ସୁକୃତଂ ବିଦୁଃ॥ 13-232-2 (90531)
ନିବୃତ୍ତିଃ ପାପକର୍ମଭ୍ଯସ୍ତଦୌପରମିକଂ ପ୍ରିଯେ।
ମନୋବାକ୍କାଯଜା ଦୋଷାଃ ଶୃଣୁ ମେ ବର୍ଜନାଚ୍ଛୁଭମ୍॥ 13-232-3 (90532)
ତ୍ରୈବିଧ୍ଯଦୋଷୋପରମେ ଯସ୍ତୁ ଦୋଷବ୍ଯପେକ୍ଷଯା।
ସ ହି ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସକଲଂ ସର୍ବଦୁଷ୍କୃତବର୍ଜନାତ୍॥ 13-232-4 (90533)
ପ୍ରଥମଂ ବର୍ଜଯେଦ୍ଦୋଷାନ୍ଯୁଗପତ୍ପୃଥଗେବ ବା।
ତଥା ଧର୍ମମବାପ୍ନୋତି ଦୋଷତ୍ଯାଗୋ ହି ଦୁଷ୍କରଃ।
ଦୋଷସାକଲ୍ଯସଂତ୍ଯାଗାନ୍ମୁନିର୍ଭବତି ମାନବଃ॥ 13-232-5 (90534)
ସୌକର୍ଯଂ ପସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ କାର୍ଯାରମ୍ଭାଦୃତେଽପି ଚ।
ଆତ୍ମା ଚ ଲବ୍ଧୋପରମୋ ଲଭନ୍ତେ ସୁକୃତଂ ପରମ୍॥ 13-232-6 (90535)
ଅହୋ ନୃଶଂସାଃ ପଚ୍ଯନ୍ତେ ମାନୁଷାଃ ସ୍ବଲ୍ପବୁଦ୍ଧଯଃ।
ଏତାଦୃଶଂ ନ ବୁଧ୍ଯନ୍ତେ ଆତ୍ମାଧୀନଂ ନ ନିର୍ବ୍ଯଥାଃ॥ 13-232-7 (90536)
ଦୁଷ୍କୃତତ୍ଯାଗମାତ୍ରେଣ ପଦମୂର୍ଧ୍ବଂ ହି ଲଭ୍ଯତେ॥ 13-232-8 (90537)
ପାପଭୀରୁତ୍ବମାତ୍ରେଣ ଦୋଷାଣାଂ ପରିବର୍ଜନାତ୍।
ସୁଶୋଭନୋ ଭବେଦ୍ଦେବି କ୍ରଜୁର୍ଧର୍ମବ୍ଯପେକ୍ଷଯା।
ଇତ୍ଯୌପରମିକଂ ଦେବି କଥିତଂ ସୁକୃତଂ ତବ॥ 13-232-9 (90538)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ ବୃଦ୍ଧସଂଯୋଗାଦିନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ଚ ନିଗ୍ରହାତ୍।
ସନ୍ତୋଷାଚ୍ଚ ଧୃତେଶ୍ଚୈବ ଶକ୍ଯତେ ଦୋଷବର୍ଜନମ୍॥ 13-232-10 (90539)
ତଦେବ ଧର୍ମମିତ୍ଯାହୁର୍ଦୋଷସଂଯମନଂ ପ୍ରିଯେ।
ଯମଧର୍ମେଣ ଧର୍ମୋସ୍ତି ନାନ୍ଯଃ ଶୁଭତରଃ ପ୍ରିଯେ।
ଯମଧର୍ମେଣ ଯତଯଃ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯୁତ୍ତମାଂ ଗତିମ୍॥ 13-232-11 (90540)
ଈଶ୍ବରାଣାଂ ପ୍ରଭବତାଂ ଦରିଦ୍ରାଣାଂ ଚ ବୈ ନୃଣାମ୍।
ସଫଲୋ ଦୋଷସଂତ୍ଯାଗୋ ଦାନାଦପି ଶୁଭାଦପି॥ 13-232-12 (90541)
ତପୋ ଦାନଂ ମହାଦେବି ଦୋଷମଲ୍ପଂ ହି ନିର୍ଭରେତ୍।
ସୁକୃତଂ ଯାମିକଂ ଚୋକ୍ତଂ ବକ୍ଷ୍ଯେ ନିରୁପସାଧନମ୍॥ 13-232-13 (90542)
ସୁଖାଭିସନ୍ଧିର୍ଲୋକାନାଂ ସତ୍ଯଂ ଶୌଚମଥାର୍ଜବମ୍।
ବ୍ରତୋପବାସଃ ପ୍ରୀତିଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଦମଃ ଶମଃ॥ 13-232-14 (90543)
ଏବମାଦି ଶୁଭଂ କର୍ମ ସୁକୃତଂ ନିଯମାଶ୍ରିତମ୍।
ଶୃଣୁ ତେଷାଂ ବିଶେଷାଂଶ୍ଚ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଭାମିନି॥ 13-232-15 (90544)
ସତ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗସ୍ଯ ସୋପାନଂ ପାରାବାରସ୍ଯ ନୌରିବ।
ନାସ୍ତି ସତ୍ଯାତ୍ପରଂ ଦାନଂ ନାସ୍ତି ସତ୍ଯାତ୍ପରଂ ତପଃ॥ 13-232-16 (90545)
ଯଥା ଶ୍ରୁତଂ ଯଥା ଦୃଷ୍ଟମାତ୍ମନା ଯଦ୍ଯଥା କୃତମ୍।
ତଥା ତସ୍ଯାବିକାରେଣ ବଚନଂ ସତ୍ଯଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-232-17 (90546)
ଯଚ୍ଛଲେନାଭିସଂଯୁକ୍ତଂ ସତ୍ଯରୂପଂ ମୃଷୈବ ତତ୍।
ସତ୍ଯମେବ ପ୍ରବକ୍ତବ୍ଯଂ ପାରାବର୍ଯଂ ବିଜାନତା॥ 13-232-18 (90547)
ଦୀର୍ଘାଯୁଶ୍ଚ ଭବେତ୍ସତ୍ଯାତ୍କୁଲସନ୍ତାନପାଲକଃ।
ଲୋକସଂସ୍ଥିତିପାଲଶ୍ଚ ଭବେତ୍ସତ୍ଯେନ ମାନବଃ॥ 13-232-19 (90548)
ଉମୋବାଚ। 13-232-20x (7628)
କଥଂ ସନ୍ଧାରଯନ୍ମର୍ତ୍ଯୋ ବ୍ରତଂ ଶୁଭମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-232-20 (90549)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-232-21x (7629)
ପୂର୍ବମୁକ୍ତଂ ତୁ ଯତ୍ପାପଂ ମନୋବାକ୍କାଯକର୍ମଭିଃ।
ବ୍ରତବତ୍ତସ୍ଯ ସଂତ୍ଯାଗସ୍ତପୋବ୍ରତମିତି ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-232-21 (90550)
ତ୍ଯାଜ୍ଯଂ ବା ଯଦି ବା ଜୋଷ୍ଯମବ୍ରତେନି ବୃଥା ଚରନ୍।
ତଥା ଫଲଂ ନ ଲଭତେ ତସ୍ମାଦ୍ଧର୍ମଂ ବୃଥା ଚରେତ୍॥ 13-232-22 (90551)
ଶୁଦ୍ଧକାଯୋ ନରୋ ଭୂତ୍ବା ସ୍ନାତ୍ବା ତୀର୍ଥ ଯଥାବିଧି।
ପଞ୍ଚଭୂତାନି ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କୌ ସଂଧ୍ଯେ ଧର୍ମଯମୌ ପିତୄନ୍॥ 13-232-23 (90552)
ଆତ୍ମନୈବ ତଥାଽଽତ୍ମାନଂ ନିବେଦ୍ଯ ବ୍ରତବଚ୍ଚରେତ୍।
ବ୍ରତମାମରଣାଦ୍ବାଽପି କାଲଚ୍ଛେଦେନ ବା ହରେତ୍॥ 13-232-24 (90553)
ଶାକାଦିଷୁ ବ୍ରତଂ କୁର୍ଯାତ୍ତଥା ପୁଷ୍ପଫଲାଦିଷୁ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯବ୍ରତଂ କୁର୍ଯାଦୁପବାସବ୍ରତଂ ତଥା॥ 13-232-25 (90554)
ଏବମନ୍ଯେଷୁ ବହୁଷୁ ବ୍ରତଂ କାର୍ଯଂ ହିତୈଷିଣା।
ବ୍ରତଭଙ୍ଗୋ ଯଥା ନ ସ୍ଯାଦ୍ରକ୍ଷିତବ୍ଯଂ ତଥା ବୁଧୈଃ।
ବ୍ରତଭଙ୍ଗେ ମହତ୍ପାପମିତି ବିଦ୍ଧି ଶୁଭେକ୍ଷଣେ॥ 13-232-26 (90555)
ଔଷଧାର୍ଥଂ ଯଦଜ୍ଞାନାଦ୍ଗୁରୂଣାଂ ବଚନାଦପି।
ଅନୁଗ୍ରହାର୍ଥଂ ବନ୍ଧୂନାଂ ବ୍ରତଭଙ୍ଗୋ ନ ଦୁଷ୍ଯତେ॥ 13-232-27 (90556)
ବ୍ରତାପବର୍ଗକାଲେ ତୁ ଦୈବବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜନମ୍।
ନରେଣ ତୁ ଯଥା ବିଦ୍ଧି କାର୍ଯସିଦ୍ଧିଂ ଯଥାଽଽପ୍ତୁଯାତ୍॥ 13-232-28 (90557)
ଉମୋବାଚ। 13-232-29x (7630)
କଥଂ ଶୌଚବିଧିସ୍ତତ୍ର ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-232-29 (90558)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-232-30x (7631)
ବାହ୍ମମାଭ୍ଯନ୍ତରଂ ଚେତି ଦ୍ବିବିଧଂ ଶୌଚମିଷ୍ଯତେ।
ମାନସଂ ସୁକୃତଂ ଯତ୍ତଚ୍ଛୌଚମାଭ୍ଯନ୍ତରଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-232-30 (90559)
ସଦାଽଽହାରବିଶୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ କାଯପ୍ରକ୍ଷାଲନଂ ଚ ଯତ୍।
ବାହ୍ଯଶୌଚଂ ଭବେଦେତତ୍ତଥୈବାଚମନାଦିନା॥ 13-232-31 (90560)
ମୃଚ୍ଚୈବ ଶୁଦ୍ଧଦେଶସ୍ଥା ଗୋଶକୃନ୍ମୂତ୍ରମେବ ଚ।
ଦ୍ରବ୍ଯାଣି ଗନ୍ଧଯୁକ୍ତାନି ଯାନି ପୁଷ୍ଟିକରାଣି ଚ।
ଏତୈଃ ସମ୍ମାର୍ଜଯେତ୍କାଯମମ୍ଭସା ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ॥ 13-232-32 (90561)
ଅକ୍ଷୋଭ୍ଯଂ ଯତ୍ପ୍ରକୀର୍ଣଂ ଚ ନିତ୍ଯସ୍ରୋତଂ ଚ ଯଜ୍ଜଲମ୍।
ପ୍ରାଯଶସ୍ତାଦୃଶେ ମଜ୍ଜେଦନ୍ଯଥା ଚ ବିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-232-33 (90562)
ତ୍ରିସ୍ତ୍ରିରାଚମନଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ନିଷ୍ଫେନୈର୍ନିର୍ମଲୈର୍ଜଲୈଃ।
ତଥା ବିଣ୍ମୂତ୍ରଯୋଃ ଶୁଦ୍ଧିରଦ୍ଭିର୍ବହୁମୃଦା ଭବେତ୍।
ତଥୈବ ଜଲସଂଶୁଦ୍ଧିର୍ଯତ୍ସଂଶୁଦ୍ଧଂ ତୁ ସଂସ୍ପୃଶେତ୍॥ 13-232-34 (90563)
ଶକୃତା ଭୂମିଶୁଦ୍ଧିଃ ସ୍ଯାଲ୍ଲୌହାନାଂ ଭସ୍ମନା ସ୍ମୃତମ୍।
ତକ୍ଷଣଂ ଘର୍ଷଣଂ ଚୈବ ଦାରବାଣାଂ ବିଶୋଧନମ୍॥ 13-232-35 (90564)
ଦହନଂ ମୃଣ୍ମଯାନାଂ ଚ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ କୃଚ୍ଛ୍ରଧାରଣମ୍।
ଶେଷାଣାଂ ଦେବି ସର୍ବେଷାମାତପେନ ଜଲେନ ଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଚ ବାକ୍ଯେନ ସଦା ସଂଶୋଧନଂ ଭବେତ୍॥ 13-232-36 (90565)
ଅଦୃଷ୍ଟମଦ୍ଭିର୍ନିର୍ଣିକ୍ତଂ ଯଚ୍ଚ ବାଚା ପ୍ରଶସ୍ଯତେ।
ଏବମାପଦି ସଂଶୁଦ୍ଧିରେବଂ ଶୌଚଂ ବିଧୀଯତେ। 13-232-37 (90566)
ଉମୋବାଚ। 13-232-38x (7632)
ଆହାରଶୁଦ୍ଧିସ୍ତୁ କଥଂ ଦେବଦେବ ମହେଶ୍ବର॥ 13-232-38 (90567)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-232-39x (7633)
ଅମାଂସମଦ୍ଯମକ୍ଲେଦ୍ଯମପର୍ଯୁଷିତମେବ ଚ।
ଅତିକଟ୍ବମ୍ଲଲବଣହନଂ ଚ ଶୁଭଗନ୍ଧି ଚ॥ 13-232-39 (90568)
କ୍ରିମିକେଶମଲୈର୍ହୀନଂ ସଂବୃତଂ ଶୁଦ୍ଧଦର୍ଶମ୍।
ଏବଂବିଧଂ ସଦାହାର୍ଯଂ ଦେବବ୍ରାହ୍ମଣସାତ୍କୃତମ୍॥ 13-232-40 (90569)
ଶ୍ରୁତମିତ୍ଯେବ ତଜ୍ଜ୍ଞେଯମନ୍ଯଥା ମନ୍ଯସେଽଶୁଭମ୍।
ଗ୍ରାମ୍ଯାଦାରଣ୍ଯକୈଃ ସିଦ୍ଧଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମିତ୍ଯବଧାରଯ॥ 13-232-41 (90570)
ଅତିମାତ୍ରଗୃହୀତାତ୍ତୁ ଅଲ୍ପଦତ୍ତଂ ଭବେଚ୍ଛୁଚି।
ଯଜ୍ଞଶେଷଂ ହବିଃଶେଷଂ ପିତୃଶେଷଂ ଚ ନିର୍ମଲମ୍।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ କିଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-232-42 (90571)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବାତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 232 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 233
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.233. ଅଧ୍ଯାଯଃ 233
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣୋମାଂପ୍ରତି ମାଂସଭକ୍ଷଣାଭକ୍ଷଣଯୋର୍ଦୋଷଗୁଣକଥନମ୍॥ 1 ॥ ଗୁରୁପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ତତ୍ପୂଜାଦିଫଲକଥନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ତୀର୍ଥସ୍ନାନୋପବାସାଦିଫଲକଥନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭକ୍ଷଯନ୍ତ୍ଯପରେ ମାଂସଂ ବର୍ଜଯନ୍ତ୍ଯପରେ ବିଭୋ।
ତନ୍ମେ ବଦ ମହାଦେବ ଭକ୍ଷ୍ଯାଭକ୍ଷ୍ଯବିନିର୍ଣଯମ୍॥ 13-233-1 (90572)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-233-2x (7634)
ମାଂସସ୍ଯ ଭକ୍ଷଣେ ଦୋଷୋ ଯଶ୍ଚାସ୍ଯାଭକ୍ଷଣେ ଗୁଣଃ।
ତଦହଂ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତନ୍ନିବୋଧ ଯଥାତଥମ୍॥ 13-233-2 (90573)
ଇଷ୍ଟଂ ଦତ୍ତମଧୀତଂ ଚ କ୍ରତବଶ୍ଚ ସଦକ୍ଷିଣାଃ।
ଅମାଂସଭକ୍ଷଣସ୍ଯୈବ କଲାଂ ନାର୍ହନ୍ତି ଷୋଡଶୀମ୍॥ 13-233-3 (90574)
ଆତ୍ମାର୍ଥଂ ଯଃ ପରପ୍ରାଣାନ୍ହିସ୍ଯାତ୍ସ୍ବାଦୁଫଲେପ୍ସଯା।
ବ୍ଯାଲଗୃଧ୍ରସୃଗାଲୈଶ୍ଚ ରାକ୍ଷସୈଶ୍ଚ ସମସ୍ତୁ ସଃ॥ 13-233-4 (90575)
ଯୋ ବୃଥା ନିତ୍ଯମାଂସାଶୀ ସ ପୁମାନଧମୋ ଭବେତ୍।
ତତଃ କଷ୍ଟତରଂ ନାସ୍ତି ସ୍ବଯମାହୃତ୍ଯ ଭକ୍ଷଣାତ୍॥ 13-233-5 (90576)
ସ୍ବମାଂସଂ ପରମାଂସେନ ଯୋ ବର୍ଧଯିତୁମିଚ୍ଛତି।
ଉଦ୍ବିଗ୍ନବାସଂ ଲଭତେ ଯତ୍ରଯତ୍ରତ୍ରୋପଜାଯତେ॥ 13-233-6 (90577)
ସଂଛେଦନଂ ସ୍ବମାଂସସ୍ଯ ଯଥା ସଞ୍ଜନଯେଦ୍ରୁଜମ୍।
ତଥୈବ ପରମାଂସେଽପି ବେଦିତବ୍ଯଂ ବିଜାନତା॥ 13-233-7 (90578)
ଯସ୍ତୁ ସର୍ବାଣି ମାଂସାନି ଯାବଜ୍ଜୀବଂ ନ ଭକ୍ଷଯେତ୍।
ସ ସ୍ବର୍ଗେ ବିପୁଲଂ ସ୍ଥାନଂ ଲଭତେ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-233-8 (90579)
ଯତ୍ତୁ ବର୍ଷଶତଂ ପୂର୍ଣଂ ତପ୍ଯତେ ପରମଂ ତପଃ।
ଯଚ୍ଚାପି ବର୍ଜଯେନ୍ମାଂସଂ ସମମେତନ୍ନ ବା ସମମ୍॥ 13-233-9 (90580)
ନ ହି ପ୍ରାଣୈଃ ପ୍ରିଯତମଂ ଲୋକେ କିଞ୍ଚନ ବିଦ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରାଣିଦଯା କାର୍ଯା ଯଥାତ୍ମନି ତଥା ପରେ॥ 13-233-10 (90581)
ସର୍ବେ ଯଜ୍ଞା ନ ତତ୍କୁର୍ଯୁଃ ସର୍ବେ ଦେବାଶ୍ଚ ଭାମିନି।
ଯୋ ମାଂସରସମାସ୍ବାଦ୍ଯ ପୁନର୍ମାସଂ ବିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-233-11 (90582)
ଇତ୍ଯେବଂ ମୁନଯଃ ପ୍ରାହୁର୍ମାଂସସ୍ଯାଭକ୍ଷଣେ ଗୁଣାଃ।
ଏବଂ ବହୁଗୁଣଂ ଦେବି ନୃଣାଂ ମାଂସବିବର୍ଜନମ୍॥ 13-233-12 (90583)
ନ ଶକ୍ନୁଯାଦ୍ଯଦାଽତୀଯ ତ୍ଯକ୍ତଂ ମାଂସଂ କଥଞ୍ଚନ।
ପୁଣ୍ଯଂ ତନ୍ମାସମାତ୍ରଂ ବା ବର୍ଜନୀଯଂ ବିଶେଷତଃ॥ 13-233-13 (90584)
ନ ଶକ୍ନୁଯାଦପି ତଥା କୌମୁଦୀମାସମେବ ଚ।
ଜନ୍ମନକ୍ଷତ୍ରତିଥିଷୁ ସଦା ପର୍ବସୁ ରାତ୍ରିଷୁ।
ବର୍ଜନୀଯଂ ତଥା ମାଂସଂ ପରତ୍ରି ହିତମିଚ୍ଛତା। 13-233-14 (90585)
ଅଶକ୍ତଃ କାରଣାନ୍ମର୍ତ୍ଯୋ ଭୋକ୍ତୁମିଚ୍ଛେଦ୍ବିଧିଂ ଶୃଣୁ।
ଅନେନି ଖାଦନ୍ବିଧିନା କଲୁଷେଣ ନ ଲିପ୍ଯତେ॥ 13-233-15 (90586)
ସୂନାଯାଂ ଚ ଗତପ୍ରାଣାନ୍କ୍ରୀତ୍ବା ନ୍ଯାଯେନ ଭାମିନି।
ବ୍ରାହ୍ମଣାତିଥିପୂଜାର୍ଥଂ ଭୋକ୍ତବ୍ଯଂ ହିତମିଚ୍ଛତା॥ 13-233-16 (90587)
ଭୈଷଜ୍ଯକାରଣାଦ୍ବ୍ଯାଧୌ ଖାଦନ୍ପାପୈର୍ନ ଲିପ୍ଯତେ।
ପିତୃଶେଷଂ ତଥୈବାଶ୍ନନ୍ମାଂସଂ ନାଶୁଭମୃଚ୍ଛତି॥ 13-233-17 (90588)
ଉମୋବାଚ। 13-233-18x (7635)
ଗୁରୁପୂଜା କଥଂ ଦେବ କ୍ରିଯତେ ଧର୍ମଚାରିଭିଃ॥ 13-233-18 (90589)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-233-19x (7636)
ଗୁରୁପୂଜାଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥାବତ୍ତବ ଶୋଭନେ।
କୃତଜ୍ଞାନାଂ ପରୋ ଧର୍ମ ଇତି ବେଦାନୁଶାସନମ୍॥ 13-233-19 (90590)
ତସ୍ମାତ୍ସ୍ବଗୁରବଃ ପୂଜ୍ଯାସ୍ତେ ହି ପୂର୍ବୋପକାରିଣଃ।
ଗୁରୂଣାଂ ଚ ଗରୀଯାଂସସ୍ତ୍ରଯୋ ଲୋକେଷୁ ପୂଜିତାଃ॥ 13-233-20 (90591)
ଉପାଧ୍ଯାଯଃ ପିତା ମାତା ସଂପୂଜ୍ଯାସ୍ତେ ବିଶେଷତଃ।
ଯେ ପିତୁର୍ଭ୍ରାତରୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ଯେ ଚ ତସ୍ଯାନୁଜାସ୍ତଥା।
ପିତୁଃ ପିତା ଚ ସର୍ବେ ତେ ପୂଜନୀଯାଃ ପିତା ତଥା॥ 13-233-21 (90592)
ମାତୁର୍ଯା ଭଗିନୀ ଜ୍ଯେଷ୍ଠା ମାତୁର୍ଯା ଚ ଯବୀଯସୀ।
ମାତାମହୀ ଚ ଧାତ୍ରୀ ଚ ସର୍ବାସ୍ତା ମାତରଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-233-22 (90593)
ଉପାଧ୍ଯାଯସ୍ଯ ଯଃ ପୁତ୍ରୋ ଯଶ୍ଚ ତସ୍ଯ ଭବେଦ୍ଗୁରୁଃ।
ଋତ୍ବିଗ୍ଗୁରୁଃ ପିତା ଚେତି ଗୁରବଃ ସମ୍ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ॥ 13-233-23 (90594)
ଜ୍ଯେଷ୍ଠୋ ଭ୍ରାତା ନରେନ୍ଦ୍ରଶ୍ଚ ମାତୁଲଃ ଶ୍ବଳଶୁରସ୍ତଥା।
ଭଯତ୍ରାତା ଚ ଭର୍ତା ଚ ଗୁରବସ୍ତେ ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ॥ 13-233-24 (90595)
ଇତ୍ଯେଷ କଥିତଃ ସାଧ୍ବି ଗୁରୂଣାଂ ସର୍ବସଙ୍ଗ୍ରହଃ।
ଅନୁବୃତ୍ତିଂ ଚ ପୂଜାଂ ଚ ତେଷାମପି ନିବୋଧ ମେ॥ 13-233-25 (90596)
ଆରାଧ୍ଯା ମାତାପିତରାବୁପାଧ୍ଯାଯସ୍ତଥୈବ ଚ।
କଥଂଚିନ୍ନାବମନ୍ତବ୍ଯା ନରେଣ ହିତମିଚ୍ଛତା॥ 13-233-26 (90597)
ଯେନ ପ୍ରୀଣନ୍ତି ପିତରସ୍ତେନ ପ୍ରୀତଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ଯେନ ପ୍ରୀଣାତି ଚେନ୍ମାତା ପ୍ରୀତାଃ ସ୍ଯୁର୍ଦେବମାତରଃ॥ 13-233-27 (90598)
ଯେ ପ୍ରୀଣାତ୍ଯୁପାଧ୍ଯାଯୋ ବ୍ରହ୍ମା ତେନାଭିପୂଜିତଃ।
ଅପ୍ରୀତେଷୁ ପୁନସ୍ତେଷୁ ନରୋ ନରକମେତି ହି॥ 13-233-28 (90599)
ଗୁରୂଣାଂ ବୈରନିର୍ବନ୍ଧୋ ନ କର୍ତବ୍ଯଃ କଥଞ୍ଚନ।
ନରଃ ସ୍ବଗୁରୁମପ୍ରୀତ୍ଯା ମନସାଽପି ନ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-233-29 (90600)
ନ ବ୍ରୂଯାଦ୍ବିପ୍ରିଯଂ ତେଷାମନିଷ୍ଟଂ ନ ପ୍ରବର୍ତଯେତ୍।
ବିଗୃହ୍ଯ ନ ବଦେତ୍ତେଷାଂ ସମୀପେ ସ୍ପର୍ଧଯା କ୍ବଚିତ୍॥ 13-233-30 (90601)
ଯଦ୍ଯଦିଚ୍ଛନ୍ତି ତେ କର୍ତୁମସ୍ବତନ୍ତ୍ରସ୍ତଦାଚରେତ୍।
ବେଦାନୁଶାସନସମଂ ଗୁରୁଶାସନମିଷ୍ଯତେ॥ 13-233-31 (90602)
କଲହାଂଶ୍ଚ ବିବାଦାଂଶ୍ଚ ଗୁରୁଭିଃ ସହ ବର୍ଜଯେତ୍।
କୈତବଂ ପରିହାସାଂଶ୍ଚ ମନ୍ଯୁକାମାଶ୍ରଯାଃ କଥାଃ॥ 13-233-32 (90603)
ଗୁରୂଣାଂ ଯୋଽନହଂବାଦୀ କରୋତ୍ଯାଜ୍ଞାମତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ନ ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବମର୍ତ୍ଯେଷୁ ବିଦ୍ଯତେ ପୁଣ୍ଯକୃତ୍ତମଃ॥ 13-233-33 (90604)
ଅସୂଯାମପବାଦଂ ଚ ଗୁରୂଣାଂ ପରିବର୍ଜଯେତ୍।
ତେଷାଂ ପ୍ରିଯହିତାନ୍ବେଷୀ ଭୂତ୍ବା ପରିଚରେତ୍ସଦା॥ 13-233-34 (90605)
ନ ତଦ୍ଯଜ୍ଞଫଲଂ କୁର୍ଯାତ୍ତପୋ ବାଽଽଚରିତଂ ମହତ୍।
ଯତ୍କୁର୍ଯାତ୍ପୁରୁଷସ୍ଯେହ ଗୁରୁପୂଜା ସଦା କୃତା॥ 13-233-35 (90606)
ଅନୁବୃତ୍ତେର୍ବିନା ଧର୍ମୋ ନାସ୍ତି ସର୍ବାଶ୍ରମେଷ୍ବପି।
ତସ୍ମାତ୍କ୍ଷମାବୃତଃ କ୍ଷାନ୍ତୋ ଗୁରୁବୃତ୍ତିଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-233-36 (90607)
ସ୍ବମର୍ଥଂ ସ୍ବଶରୀରଂ ଚ ଗୁର୍ବର୍ଥେ ସଂତ୍ଯଜେଦ୍ବୁଧଃ।
ବିବାଦଂ ଧନହେତୋର୍ବା ମୋହାଦ୍ବା ତୈର୍ନ ରୋଚଯେତ୍॥ 13-233-37 (90608)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯମହିଂସା ଚ ଦାନାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ଗୁରୁଭିଃ ପ୍ରତିଷିଦ୍ଧସ୍ଯ ସର୍ବମେତପାର୍ଥକମ୍॥ 13-233-38 (90609)
ଉପାଧ୍ଯାଯଂ ପିତରଂ ମାତରଂ ଚ।
ଯେଽଭିଦ୍ରୁହ୍ଯୁର୍ମନସା କର୍ମଣା ବା।
ତେଷାଂ ପାପଂ ଭ୍ରୂଣହତ୍ଯାବିଶିଷ୍ଟଂ
ତେଭ୍ଯୋ ନାନ୍ଯଃ ପାପକୃଦସ୍ତି ଲୋକେ॥ 13-233-39 (90610)
ଉମୋବାଚ। 13-233-40x (7637)
ଉପବାସବିଧିଂ ତତ୍ର ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-233-40 (90611)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-233-41x (7638)
ଶରୀରମଲଶାନ୍ତ୍ଯର୍ଥମିନ୍ଦ୍ରିଯୋଚ୍ଛୋଷଣାଯ ଚ।
ଏକଭୁକ୍ତୋପବାସୈସ୍ତୁ ଧାରଯନ୍ତେ ବ୍ରତଂ ନରାଃ॥ 13-233-41 (90612)
ଲଭନ୍ତେ ବିପୁଲଂ ଧର୍ମଂ ତଥାଽଽହାରପରିକ୍ଷଯାତ୍।
ବହୂନାମୁପରୋଧଂ ତୁ ନ କୁର୍ଯାଦାତ୍ମକାରଣାତ୍॥ 13-233-42 (90613)
ଜୀବୋପଘାତଂ ଚ ତଥା ସ ଜୀବନ୍ଧନ୍ଯ ଇଷ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ଲଭେନ୍ମର୍ତ୍ଯଃ ସ୍ବଯମାହାରକର୍ଶନାତ୍।
ତଦ୍ଗୃହସ୍ଥୈର୍ଯଥାଶକ୍ତି କର୍ତବ୍ଯମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-233-43 (90614)
ଉପବାସାର୍ଦିତେ କାଯେ ଆପଦର୍ଶଂ ପଯୋ ଜଲମ୍।
ଭୁଞ୍ଜନ୍ନ ପ୍ରତିଘାତୀ ସ୍ଯାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣାନନୁମାନ୍ଯ ଚ॥ 13-233-44 (90615)
ଉମୋବାଚ। 13-233-45x (7639)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ କଥଂ ଦେବ ରକ୍ଷିତବ୍ଯଂ ବିଜାନତା॥ 13-233-45 (90616)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-233-46x (7640)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା॥ 13-233-46 (90617)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ପରଂ ଶୌଚଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ପରଂ ତପଃ।
କେବଲଂ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣି ପ୍ରାପ୍ଯତେ ପରମଂ ପଦମ୍॥ 13-233-47 (90618)
ସଙ୍କଲ୍ପାଦ୍ଦର୍ଶନାଚ୍ଚୈବ ତଦ୍ଯୁକ୍ତବଚନାଦପି।
ସଂସ୍ପର୍ଶାଦଥ ସଂଯୋଗାତ୍ପଞ୍ଚଧା ରକ୍ଷିତଂ ବ୍ରତମ୍॥ 13-233-48 (90619)
ବ୍ରତବଦ୍ଧାରିତଂ ଚୈବ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯମକଲ୍ମଷମ୍।
ନିତ୍ଯଂ ସଂରକ୍ଷିତଂ ତସ୍ଯ ନୈଷ୍ଠିକାନାଂ ବିଧିଯତେ।
ତଦିଷ୍ଯତେ ଗୃହସ୍ଥାନାଂ କାଲମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ କାରଣମ୍॥ 13-233-49 (90620)
ଜନ୍ମନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗେଷୁ ପୁଣ୍ଯବାସେଷୁ ପର୍ବସୁ।
ଦେବତାଧର୍ମକାର୍ଯେଷୁ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯବ୍ରତଂ ଚରେତ୍॥ 13-233-50 (90621)
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯବ୍ରତଫଲଂ ଲଭେଦ୍ଦାରବ୍ରତୀ ସଦା।
ଶୌଚମାଯୁସ୍ତଥାଽଽରୋଗ୍ଯଂ ଲଭ୍ଯତେ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଭିଃ॥ 13-233-51 (90622)
ଉମୋବାଚ। 13-233-52x (7641)
ତୀର୍ଥଚର୍ଯାବ୍ରତଂ ଦେବ କ୍ରିଯତେ ଧର୍ମକାଙ୍କ୍ଷିଭି।
କାନି ତୀର୍ଥାନି ଲୋକେଷୁ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-233-52 (90623)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-233-53x (7642)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ତୀର୍ଥସ୍ନାନବିଧିଂ ପ୍ରିଯେ।
ପାବନାର୍ଥଂ ଚ ଶୌଚାର୍ଥଂ ବ୍ରହ୍ମଣା ନିର୍ମିତଂ ପୁରା॥ 13-233-53 (90624)
ଯାସ୍ତୁ ଲୋକେ ମହାନଦ୍ଯସ୍ତାଃ ସର୍ବାସ୍ତୀର୍ଥସଂଜ୍ଞିତାଃ।
ତାସାଂ ପ୍ରାକ୍ସ୍ରୋତସଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ସଙ୍ଗମଶ୍ଚ ପରସ୍ପରମ୍।
ତାସାଂ ସାଗରସଂଯୋଗୋ ବରିଷ୍ଠଶ୍ଚେତି ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-233-54 (90625)
ତାସାମୁଭଯତଃ କୂଲଂ ତତ୍ରତତ୍ର ମନୀଷିଭିଃ।
ଦେବୈର୍ବା ସେବିତଂ ଦେବି ତତ୍ତୀର୍ଥଂ ପରମଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-233-55 (90626)
ସମୁଦ୍ରଶ୍ଚ ମହାତୀର୍ଥଂ ପାବନଂ ପରମଂ ଶୁଭମ୍।
ତସ୍ଯ କୂଲଗତାସ୍ତୀର୍ଥା ମହଦ୍ଭିଶ୍ଚ ସମାପ୍ଲୁତାଃ॥ 13-233-56 (90627)
ସ୍ରୋତସକାଂ ପର୍ବତାନା ଚ ଜୋଷିତାନାଂ ମହର୍ଷିଭିଃ।
ଅପି କୂପଂ ନଟାକଂ ବା ସେବିତୁଂ ମୁନିଭିଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-233-57 (90628)
ତତ୍ତୁ ତୀର୍ଥମିତି ଜ୍ଞେଯଂ ପ୍ରଭାବାତ୍ତୁ ତପସ୍ବିନାମ୍।
ତଦା ପ୍ରଭୃତି ତୀର୍ଥତ୍ବଂ ଲେଭେ ଲୋକହିତାଯ ବୈ॥ 13-233-58 (90629)
ଏବଂ ତୀର୍ଥଂ ଭବେଦ୍ଦେବି ତସ୍ଯ ସ୍ନାନବିଧିଂ ଶୃଣୁ॥ 13-233-59 (90630)
ଜନ୍ମନା ବ୍ରତଭୂଯିଷ୍ଠୋ ଗତ୍ବା ତୀର୍ଥାନି କାଙ୍କ୍ଷଯା।
ଉପବାସତ୍ରଯଂ କୁର୍ଯାଦେକଂ ବା ନିଯମାନ୍ବିତଃ॥ 13-233-60 (90631)
ପୁଣ୍ଯମାସେବତେ କାଲେ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ଯଥାବିଧି।
ବହିରେବ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ତତ୍ତୀର୍ଥଂ ମନ୍ମନା ବିଶେତ୍॥ 13-233-61 (90632)
ତ୍ରିରାପ୍ଲୁତ୍ଯ ଜଲାଭ୍ଯାସେ ଦତ୍ତ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣଦକ୍ଷିଣାମ୍।
ଅଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ଦେବାଯତନଂ ତତଃ ପ୍ରାଯାଦ୍ଯଥାଗତମ୍॥ 13-233-62 (90633)
ଏତଦ୍ବିଧାନଂ ସର୍ବେଷାଂ ତୀର୍ଥଂତୀର୍ଥମିତି ପ୍ରିଯେ।
ସମୀପତୀର୍ଥସ୍ନାନାତ୍ତୁ ଦୂରତୀର୍ଥଂ ସୁପୂଜିତମ୍॥ 13-233-63 (90634)
ଆଦିପ୍ରଭୃତିଶୁଦ୍ଧସ୍ଯ ତୀର୍ଥସ୍ନାନଂ ଶୁଭଂ ଭବେତ୍।
ତପୋର୍ଥଂ ପାପନାଶାର୍ଥଂ ଶୌଚାର୍ଥଂ ତୀର୍ଥଗାହନମ୍॥ 13-233-64 (90635)
ଏବଂ ପୁଣ୍ଯେଷୁ ତୀର୍ଥେଷୁ ତୀର୍ଥସ୍ନାନଂ ଶୁଭଂ ଭବେତ୍।
ଏତନ୍ନୈଯମିକଂ ସର୍ବଂ ସୁକୃତଂ କଥିତଂ ତବ॥ ॥ 13-233-65 (90636)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମିପର୍ବଣି ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 233 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 234
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.234. ଅଧ୍ଯାଯଃ 234
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଦାନସ୍ଯ ଷାଙ୍ଗୁଣ୍ଯପ୍ତିପାଦନପୂର୍ବକଂ ତତ୍ଫଲକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ଏତଦର୍ଥମବାପ୍ନୋତି ନରଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ॥ ଉମୋବାଚ। 13-234-1 (90637)
ଲୋକସିଦ୍ଧଂ ତୁ ଯଦ୍ଦ୍ରବ୍ଯଂ ସର୍ବସାଧାରଣଂ ଭବେତ୍।
ତଦଦତ୍ସର୍ବିସାମାନ୍ଯଂ କଥଂ ଧର୍ମଂ ଲଭେନ୍ନରଃ।
ଏବଂ ସାଧାରଣେ ଦ୍ରବ୍ଯେ ତସ୍ଯ ସ୍ବତ୍ବଂ କଥଂ ଭବେତ୍॥ ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-234-2 (90638)
ଲୋକେ ଭୂତମଯଂ ଦ୍ରବ୍ଯଂ ସର୍ବସାଧାରଣଂ ତଥା।
ତଥୈବ ତଦ୍ଦଦନ୍ମର୍ତ୍ଯୋ ଲଭେତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ସ ତଚ୍ଛୃଣୁ॥ 13-234-3 (90639)
ଦାତା ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତା ଚ ଦେଯଂ ସୋପକ୍ରମଂ ତଥା।
ଦେଶକାଲୌ ଚ ଯତ୍ତ୍ବେତଦ୍ଦାନଂ ଷଙ୍ଗୁଣମୁଚ୍ଯତେ।
ତେଷାଂ ସମ୍ପଦ୍ବିଶେଷାଂଶ୍ଚ କୀର୍ତ୍ଯମାନାନ୍ନିବୋଧ ମେ॥ 13-234-4 (90640)
ଆଦିପ୍ରଭୃତି ଯଃ ଶୁଦ୍ଧୋ ମନୋବାକ୍କାଯକର୍ମଭିଃ। ସତ୍ଯବାଦୀ ଜିତକ୍ରୋଧସ୍ତ୍ବଲୁବ୍ଧୋ ନାଭ୍ଯସୂଯକଃ। ଶ୍ରୁଦ୍ଧାବାନାସ୍ତିକଶ୍ଚୈବକ ଏବଂ ଦାତା ପ୍ରଶସ୍ଯତେ॥ 13-234-5 (90641)
ଶୁଦ୍ରୋ ଦାନ୍ତୋ ଜିତକ୍ରୋଧସ୍ତଥା ଦୀନକୁଲୋଦ୍ଭବଃ।
ଶ୍ରୁତଚାରିତ୍ରସମ୍ପନ୍ନସ୍ତଥା ବହୁକଲତ୍ରବାନ୍॥ 13-234-6 (90642)
ପଞ୍ଚଯଜ୍ଞପରୋ ନିତ୍ଯଂ ନିର୍ବିକାରଶରୀରବାନ୍।
ଏତାନ୍ପାତ୍ରଗୁଣାନ୍ବିଦ୍ଧି ତାଦୃକ୍ପାତ୍ରଂ ପ୍ରଶସ୍ଯତେ॥ 13-234-7 (90643)
ପିତୃଦେବାଗ୍ନିକାର୍ଯେଷୁ ତସ୍ଯ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍।
ଯଦ୍ଯଦର୍ହତି ଯୋ ଲୋକେ ପାତ୍ରଂ ତସ୍ଯ ଭବେଚ୍ଚ ସଃ। ମୁଚ୍ଯେଦାପଦ ଆପନ୍ନୋ ଯେନ ପାତ୍ରଂ ତଦସ୍ଯ ତୁ॥ 13-234-8 (90644)
ଅନ୍ନସ୍ଯ କ୍ଷୁଧିତଂ ପାତ୍ରଂ ତୃଷିତସ୍ତୁ ଜଲସ୍ଯ ବୈ।
ଏବଂ ପାତ୍ରେଷୁ ନାନାତ୍ବମିଷ୍ଯତେ ପୁରୁଷଂ ପ୍ରତି॥ 13-234-9 (90645)
ଜାରଶ୍ଚୋରଶ୍ଚ ଷଣ୍ଡଶ୍ଚ ହିଂସ୍ରଃ ସମଯଭେଦକଃ।
ଲୋକବିଘ୍ନକରାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ବର୍ଜିତବ୍ଯାଃ ସର୍ବଶଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-234-10 (90646)
ପରୋପଘାତାଦ୍ଯଦ୍ଦ୍ରବ୍ଯଂ ଚୌର୍ଯାଦ୍ବା ଲଭ୍ଯତେ ନୃଭିଃ।
ନିର୍ଦଯାଲ୍ଲଭ୍ଯତେ ଯଚ୍ଚ ଧୂର୍ତଭାବେନ ବୈ ତଥା॥ 13-234-11 (90647)
ଅଧର୍ମାଦର୍ଥମୋହାଦ୍ବା ବହୂନାମୁପରୋଧନାତ୍।
ଯଲ୍ଲଭ୍ଯତେ ଧନଂ ଦେବି ତଦତ୍ଯନ୍ତବିଗର୍ହିତମ୍॥ 13-234-12 (90648)
ତାଦୃଶେନ କୃତଂ ଧର୍ମଂ ନିଷ୍ଫଲଂ ବିଦ୍ଧି ଭାମିନି।
ତସ୍ମାନ୍ନ୍ଯାଯାଗତେନୈବ ଦାତବ୍ଯଂ ଶୁଭମିଚ୍ଛତା॥ 13-234-13 (90649)
ଯଦ୍ଯଦାତ୍ମପ୍ରିଯଂ ନିତ୍ଯଂ ତତ୍ତଦ୍ଦେଯମିତି ସ୍ଥିତିଃ।
ଉପକ୍ରମମିମଂ ବିଦ୍ଧି ଦାତୄଣାଂ ପରମଂ ହିତମ୍॥ 13-234-14 (90650)
ପାତ୍ରଭୂତଂ ତୁ ଦୂରସ୍ଥମଭିଗମ୍ଯ ପ୍ରସାଦ୍ଯ ଚ।
ଦାତା ଦାନଂ ତଥା ଦଦ୍ଯାଦ୍ଯଥା ତୁଷ୍ଯେତ ତେନ ସଃ। ଏଷ ଦାନବିଧଇଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସମାହୂଯ ତୁ ମଧ୍ଯମଃ॥ 13-234-15 (90651)
ପୂର୍ବଂ ଚ ପାତ୍ରତାଂ ଜ୍ଞାତ୍ବା ସମାହୂଯ ନିବେଦ୍ଯ ଚ।
ଶୌଚାଚମନସଂଯୁକ୍ତଂ ଦାତବ୍ଯଂ ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ପ୍ରିଯେ॥ 13-234-16 (90652)
ଯାଚିତୄଣାଂ ତୁ ପରମମାଭିମୁଖ୍ଯଂ ପୁରସ୍କୃତମ୍।
ସଂମାନପୂର୍ବଂ ସଙ୍ଗ୍ରାହ୍ଯଂ ଦାତବ୍ଯଂ ଦେଶକାଲଯୋ॥ 13-234-17 (90653)
ଅପାତ୍ରେଭ୍ଯୋପି ଚାନ୍ଯେଭ୍ଯୋ ଦାତବ୍ଯଂ ଭୂତିମିଚ୍ଛତା॥
ପାତ୍ରାଣି ସମ୍ପରୀକ୍ଷ୍ଯୈବ ଦାତ୍ରା ବୈ ନାମମାତ୍ରଯା। 13-234-18 (90654)
ଅତିଶକ୍ତଯା ପରଂ ଦାନଂ ଯଥାଶକ୍ତି ତୁ ମଧ୍ଯମମ୍।
ତୃତୀଯଂ ଚାପରଂ ଦାନଂ ନାନୁରୂପମିବାତ୍ମନଃ॥ 13-234-19 (90655)
ଯଥା ସମ୍ଭାଷିତଂ ପୂର୍ବଂ ଦାତବ୍ଯଂ ତତ୍ତଥୈବ ଚ।
ପୁଣ୍ଯିକ୍ଷେତ୍ରେଷୁ ଯଦ୍ଦତ୍ତଂ ପୁଣ୍ଯକାଲେଷୁ ବା ଯଥା। ତଚ୍ଛୋଭନତରଂ ବିଦ୍ଧି ଗୌରବାଦ୍ଦେଶକାଲଯୋଃ॥ ଉମୋବାଚ। 13-234-20 (90656)
ଯଶ୍ଚ ପୁଣ୍ଯତମୋ ଦେଶସ୍ତଥା କାଲଶ୍ଚ ଶଂସ ମେ॥ ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-234-21 (90657)
କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ମହାନନ୍ଯୋ ଯଶ୍ଚ ଦେବର୍ଷିସେବିତଃ।
ଗିରିର୍ବରଶ୍ଚ ତୀର୍ଥାନି ଦେଶଭାଗେଷୁ ପୂଜିତଃ।
ଗ୍ରହୀତୁମୀପ୍ସିତୋ ଯତ୍ର ତତ୍ର ଦତ୍ତଂ ମହାଫମଲ୍॥ 13-234-22 (90658)
ଶରଦ୍ବସନ୍ତକାଲଶ୍ଚ ପୁଣ୍ଯମାସସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷଶ୍ଚ ପକ୍ଷାଣାଂ ପୌର୍ଣମାସୀ ଚ ପର୍ବସୁ॥ 13-234-23 (90659)
ପିତୃଦୈବତନକ୍ଷତ୍ରନିର୍ମଲୋ ଦିବସସ୍ତଥା।
ତଚ୍ଛୋଭନତରଂ ବିଦ୍ଧି ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯଗ୍ରହେ ତଥା॥ 13-234-24 (90660)
ପ୍ରତିଗ୍ରହୀତୁର୍ଯଃ କାଲୋ ମନସା କୀର୍ତିତଃ ଶୁଭେ।
ଏବମାଦିଷ୍ଟକାଲେଷୁ ଦତ୍ତଂ ଦାନଂ ମହଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-234-25 (90661)
ଦାତା ଦେଯଂ ଚ ପାତ୍ରଂ ଚ ଉପକ୍ରମଯୁତା କ୍ରିଯା।
ଦେଶକାଲଂ ତଥା ତେଷାଂ ସମ୍ପଚ୍ଛୁଦ୍ଧିଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତା॥ 13-234-26 (90662)
ଯଥୈବ ଯୁଗପତ୍ସମ୍ପତ୍ତତ୍ର ଦାନଂ ମହଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-234-27 (90663)
ଅତ୍ଯଲ୍ପମପି ଯଦ୍ଦାନମେଭିଃ ଷଡ୍ଭିର୍ଗୁଣୈର୍ଯୁତମ୍।
ଭୂତ୍ବାଽନନ୍ତଂ ନଯେତ୍ସ୍ବର୍ଗଂ ଦାତାରଂ ଦୋଷବର୍ଜିତମ୍॥ 13-234-28 (90664)
ସୁମହଦ୍ବାଽପି ଯଦ୍ଦାନଂ ଗୁଣୈରେଭିର୍ବିନାକୃତମ୍।
ଅତ୍ଯଲ୍ପଫଲନିର୍ଯୋଗମଫଲଂ ବା ଫଲୋଦ୍ଧତମ୍॥ ଉମୋବାଚ। 13-234-29 (90665)
ଏବଂଗୁଣଯୁତଂ ଦାନଂ ଦତ୍ତଂ ଚ ଫଲତାଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ତଦସ୍ତି ଚେନ୍ମହଦ୍ଦେଯଂ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-234-30 (90666)
ତଦପ୍ଯସ୍ତି ମହାଭାଗେ ନରାଣାଂ ଭାବଦୋଷତଃ॥ 13-234-31 (90667)
କୃତ୍ବା ଧର୍ମଂ ତୁ ବିଧିବତ୍ପଶ୍ଚାତ୍ତାପଂ କରୋତି ଚେତ୍।
ଶ୍ଲାଘଯା ବା ଯଦି ବ୍ରୂଯାଦ୍ବୃଥା ସଂସଦିଂ ଯତ୍କୃତମ୍॥ 13-234-32 (90668)
ପ୍ରକଲ୍ପଯେଚ୍ଚ ମନସା ତତ୍ଫଲଂ ପ୍ରେତ୍ଯଭାବତଃ।
କର୍ମ ଧର୍ମକୃତଂ ଯଚ୍ଚ ସତତଂ ଫଲକାଙ୍କ୍ଷଯା। ଏତତ୍କୃତଂ ବା ଦତ୍ତଂ ବା ପରତ୍ର ବିଫଲଂ ଭବେତ୍॥ 13-234-33 (90669)
ଏତେ ଦୋଷା ବିବର୍ଜ୍ଯାଶ୍ଚ ଦାତୃଭିଃ ପୁଣ୍ଯକାଙ୍କ୍ଷିଭିଃ।
ସନାତନମିଦଂ ବୃତ୍ତଂ ସଦ୍ଭିରାଚରିତଂ ତଥା॥ 13-234-34 (90670)
ଅନୁଗ୍ରହାତ୍ପରେଷାଂ ତୁ ଗୃହସ୍ଥାନାମୃଣଂ ହି ତତ୍।
ଇତ୍ଯେବଂ ମନ ଆବିଶ୍ଯ ଦାତବ୍ଯଂ ସତତଂ ବୁଧୈଃ॥ 13-234-35 (90671)
ଏବମେବ କୃତଂ ନିତ୍ଯଂ ସୁକୃତଂ ତଦ୍ଭବେନ୍ମହତ୍।
ସର୍ବସାଧାରଣଂ ଦ୍ରବ୍ଯମେବଂ ଦତ୍ତ୍ବା ମହତ୍ଫଲମ୍॥ ॥ 13-234-36 (90672)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 234 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 235
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.235. ଅଧ୍ଯାଯଃ 235
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପରମେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଅନ୍ନସ୍ବର୍ଣଗୋଭୂକନ୍ଯାବିଦ୍ଯାଦାନାନାଂ ମହିମପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍କାନି ଦେଯାନି ଧର୍ମମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ମାନବୈଃ।
ତାନ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-235-1 (90673)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-235-2x (7643)
ଅଜସ୍ରଂ ଧର୍ମକାର୍ଯଂ ଚ ତଥା ନୈମିତ୍ତିକଂ ପ୍ରିଯେ।
ଅନ୍ନଂ ପ୍ରତିଶ୍ରଯୋ ଦୀପଃ ପାନୀଯଂ ତୃଣମିନ୍ଧନମ୍॥ 13-235-2 (90674)
ସ୍ନେହୋ ଗନ୍ଧଶ୍ଚ ଭୈଷଜ୍ଯଂ ତିଲାଶ୍ଚ ଲବଣଂ ତଥା।
ଏବମାଦି ତଥାଽନ୍ଯଶ୍ଚ ଦାନମାଜସ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-235-3 (90675)
ଅଜସ୍ରଦାନାତ୍ସତତମାଜସ୍ରମିତି ନିଶ୍ଚିତମ୍।
ସାମାନ୍ଯଂ ସର୍ବବର୍ଣାନାଂ ଦାନଂ ଶୃଣୁ ସମାହିତା॥ 13-235-4 (90676)
ଅନ୍ନଂ ପ୍ରାଣୋ ମନୁଷ୍ଯାଣାମନ୍ନଦଃ ପ୍ରାଣଦୋ ଭବେତ୍।
ତସ୍ମାକଦନ୍ନଂ ବିଶେଷେଣ ଦାତୁମିଚ୍ଛତି ମାନବଃ॥ 13-235-5 (90677)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଯାଭିରୂପାଯ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନ୍ନମୀପ୍ସିତମ୍।
ନିଦଧାତି ନିଧିଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ସୋଽନନ୍ତଂ ପାରଲୌକିକମ୍॥ 13-235-6 (90678)
ଶ୍ରାନ୍ତମଧ୍ବପରିଶ୍ରାନ୍ତମତିଥିଂ ଗୃହମାଗତମ୍।
ଅର୍ଚଯୀତ ପ୍ରଯତ୍ନେନ ସ ହି ଯଜ୍ଞୋ ବରପ୍ରଦଃ॥ 13-235-7 (90679)
କୃତ୍ବା ତୁ ପାତକଂ କର୍ମ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦନ୍ନମର୍ଥିନାମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ବିଶେଷେଣ ସୋପହନ୍ତି ସ୍ବକଂ ତମଃ॥ 13-235-8 (90680)
ପିତରସ୍ତସ୍ଯ ନନ୍ଦନ୍ତି ସୁବୃଷ୍ଟ୍ଯା କର୍ଷକା ଇବ।
ପୁତ୍ରୋ ଯସ୍ଯ ତୁ ପୌତ୍ରୋ ବା ଶ୍ରୋତ୍ରିଯଂ ଭୋଜଯିଷ୍ଯତି॥ 13-235-9 (90681)
ଅପି ଚଣ୍ଡାଲଶୂଦ୍ରାଣାମନ୍ନଦାନଂ ନ ଗର୍ହତେ।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବପ୍ରଯତ୍ନେନ ଦଦ୍ଯାଦନ୍ନମମତ୍ସରଃ॥ 13-235-10 (90682)
କଲତ୍ରଂ ପୀଡଯିତ୍ବାଽପି ପୋଷଯେଦତିଥୀନ୍ସଦା।
ଜନ୍ମାପି ମାନୁଷେ ଲୋକେ ତଦର୍ଥଂ ହି ବିଧୀଯତେ॥ 13-235-11 (90683)
ଅନ୍ନଦାନାଚ୍ଚ ଲୋକାଂସ୍ତାନ୍ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମ୍ଯନିନ୍ଦିତେ।
ଭବନାନି ପ୍ରକାଶନ୍ତେ ଦିବି ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-235-12 (90684)
ଅନେକଶତଭୌମାନି ସାନ୍ତର୍ଜଲବନାନି ଚ।
ବୈଡୂର୍ଯାର୍ଚିଃପ୍ରକାଶପନି ହେମରୂପ୍ଯମଯାନି ଚ॥ 13-235-13 (90685)
ନାନାରୂପାଣି ସଂସ୍ଥାନାଂ ନାନାରତ୍ନମଯାନି ଚ।
ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଲଶୁଭ୍ରାଣି କିଙ୍କିଣୀଜାଲବନ୍ତି ଚ॥ 13-235-14 (90686)
ତରୁଣାଦିତ୍ଯବର୍ଣାନି ସ୍ଥାବରାଣି ଚରାଣି ଚ।
ଯଥେଷ୍ଟଭକ୍ଷ୍ଯଭୋଜ୍ଯାନି ଶଯନାସନବନ୍ତି ଚ॥ 13-235-15 (90687)
ସର୍ବକାମଫଲାଶ୍ଚାତ୍ର ବୃକ୍ଷା ଭବନସଂସ୍ଥିତାଃ।
ବାପ୍ଯୋ ବହ୍ବ୍ଯଶ୍ଚ କୂପାଶ୍ଚ ଦୀର୍ଘିକାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-235-16 (90688)
ଅରୁଜାନି ବିଶୋକାନି ନିତ୍ଯାନି ବିବିଧାନି ଚ।
ଭବନାନି ବିଚିତ୍ରାଣି ପ୍ରାଣଦାନାଂ ତ୍ରିବିଷ୍ଟପେ॥ 13-235-17 (90689)
ବିବସ୍ବତଶ୍ଚ ସୋମସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଣଶ୍ଚ ପ୍ରଜାପତେଃ।
ବିଶନ୍ତି ଲୋକାଂସ୍ତେ ନିତ୍ଯଂ ଜଗତ୍ଯନ୍ନୋଦକପ୍ରଦାଃ॥ 13-235-18 (90690)
ତତ୍ର ତେ ସୁଚିରଂ କାଲଂ ବିହୃତ୍ଯାପ୍ସରସାଂ ଗଣୈଃ।
ଜାଯନ୍ତେ ମାନୁଷେ ଲୋକେ ସର୍ବକଲ୍ଯାଣସଂଯୁତାଃ॥ 13-235-19 (90691)
ବଲସଂହନନୋପେତା ନୀରୋଗାଶ୍ଚିରଜୀବିନଃ।
କୁଲୀନା ମତିମନ୍ତଶ୍ଚ ଭବନ୍ତ୍ଯନ୍ନପ୍ରଦା ନରାଃ॥ 13-235-20 (90692)
ତସ୍ମାଦନ୍ନଂ ବିଶେଷେଣ ଦାତବ୍ଯଂ ଭୂତିମିଚ୍ଛତା।
ସର୍ବକାଲଂ ଚ ସର୍ବସ୍ଯ ସର୍ବତ୍ର ଚ ସଦୈବ ଚ॥ 13-235-21 (90693)
ସୁବର୍ଣଦାନଂ ପରମଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ମହତ୍।
ତସ୍ମାତ୍ତେ ବର୍ଣଯିଷ୍ଯାମି ଯଥାବଦନୁପୂର୍ବଶଃ॥ 13-235-22 (90694)
ଅପି ପାପକୃତଂ କ୍ରୂରଂ ଦତ୍ତଂ ରୁକ୍ମଂ ପ୍ରକାଶଯେତ୍॥ 13-235-23 (90695)
ସୁବର୍ଣଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଶ୍ରୋତ୍ରିଭେଭ୍ଯଃ ସୁଚେତସଃ।
ଦେବତାସ୍ତେ ତର୍ପଯନ୍ତି ସମସ୍ତା ଇତି ବୈଦିକମ୍॥ 13-235-24 (90696)
ଅଗ୍ନିର୍ହି ଦେବତାଃ ସର୍ବାଃ ସୁବର୍ଣଂ ଚାଗ୍ନିରୁଚ୍ଯତେ।
ତସ୍ମାତ୍ସୁବର୍ଣଦାନେନ ତୃପ୍ତାଃ ସ୍ଯୁଃ ସର୍ବଦେବତାଃ॥ 13-235-25 (90697)
ଅଗ୍ନ୍ଯଭାବେ ତୁ କୁର୍ବନ୍ତି ବହ୍ନିସ୍ଥାନେଷୁ କାଞ୍ଚନମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସୁବର୍ଣଦାତାରଃ ସର୍ବାନ୍କାମାନବାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-235-26 (90698)
ଆଦିତ୍ଯସ୍ଯ ହୁତାଶସ୍ଯ ଲୋକାନ୍ନାନାବିଧାଞ୍ଶୁଭାନ୍।
କାଞ୍ଚନଂ ସମ୍ପ୍ରଦାଯାଶୁ ପ୍ରବିଶନ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-235-27 (90699)
ଅଲଙ୍କାରଂ କୃତଂ ଚାପି କେବଲାନ୍ପ୍ରବିଶିଷ୍ଯତେ।
ସୌବର୍ଣୈର୍ବ୍ରାହ୍ମଣଂ କାଲେ ତୈରଲଙ୍କୃତ୍ଯ ଭୋଜଯେତ୍॥ 13-235-28 (90700)
ଯ ଏତତ୍ପରମଂ ଦାନଂ ଦତ୍ତ୍ବା ସୌବର୍ଣମଦ୍ଭୁତମ୍।
ଦ୍ଯୁତିଂ ମେଧାଂ ବପୁଃ କୀର୍ତିଂ ପୁନର୍ଜାତେ ଲବେଦ୍ଧ୍ରୁବମ୍॥ 13-235-29 (90701)
ତସ୍ମାତ୍ସ୍ବଶକ୍ତ୍ଯା ଦାତବ୍ଯଂ କାଞ୍ଚନଂ ଭୁବି ମାନବୈଃ।
ନ ହ୍ଯେତସ୍ମାତ୍ପରଂ ଲୋକେଷ୍ବନ୍ଯତ୍ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-235-30 (90702)
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଗବାଂ ଦାନମନିନ୍ଦିତେ।
ନହି ଗୋଭ୍ଯଃ ପରଂ ଦାନଂ ବିଦ୍ଯତେ ଜଗତି ପ୍ରିଯେ॥ 13-235-31 (90703)
ଲୋକାନ୍ସିସୃକ୍ଷୁଣା ପୂର୍ବଂ ଗାବଃ ସୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ବଯଂଭୁବା।
ବୃତ୍ତ୍ଯର୍ଥଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ତସ୍ମାତ୍ତା ମାତରଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-235-32 (90704)
ଲୋକଜ୍ଯେଷ୍ଠା ଲୋକବୃତ୍ତ୍ଯା ପ୍ରବୃତ୍ତା
ମଯ୍ଯାଯତ୍ତାଃ ସୋମନିଷ୍ଯନ୍ଦଭୂତାଃ।
ସୌମ୍ଯାଃ ପୁଣ୍ଯାଃ ପ୍ରାଣଦାଃ କାମଦାଶ୍ଚ
ତସ୍ମାତ୍ପୂଜ୍ଯାଃ ପୁଣ୍ଯକାମୈର୍ମନୁଷ୍ଯୈଃ॥ 13-235-33 (90705)
ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ନିଭୃତାଂ ସୁଶୀଲାଂ
କଲ୍ଯାଣବତ୍ସାଂ ଚ ପଯସ୍ବିନୀଂ ଚ।
ଯାବନ୍ତି ରୋମାଣି ଭବନ୍ତି ତସ୍ଯା-
ସ୍ତାବତ୍ସମାଃ ସ୍ବର୍ଗଫଲାନି ଭୁଙ୍କ୍ତେ॥ 13-235-34 (90706)
ପ୍ରଯଚ୍ଛତେ ଯଃ କପିଲାଂ ସଚେଲାଂ
ସକାଂସ୍ଯଦୋହାଂ କନକାଗ୍ର୍ଯଶୃଙ୍ଗୀମ୍।
ପୁତ୍ରାଶ୍ଚ ପୌତ୍ରାଂଶ୍ଚ କୁଲଂ ଚ ସର୍ବ-
ମାସପ୍ତମଂ ତାରଯତେ ପରତ୍ର ଚ॥ 13-235-35 (90707)
ଅନ୍ତର୍ଜାତାଃ କ୍ରୀତକା ଦ୍ଯୂତଲବ୍ଧାଃ।
ପ୍ରାଣକ୍ରୀତାଃ ସୋଦକାଶ୍ଚୌଜସା ବା।
କୃଚ୍ଛ୍ରୋତ୍ସୃଷ୍ଟାଃ ପୋଷଣାର୍ଥାଗତାଶ୍ଚ
ଦ୍ବାରୈରେତୈସ୍ତାଃ ପ୍ରଲବ୍ଧାଃ ପ୍ରଦଦ୍ଯାତ୍॥ 13-235-36 (90708)
କୃସାଯ ବହୁପୁତ୍ରାଯ ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାଯାହିତାଗ୍ନଯେ।
ପ୍ରଦାଯ ନୀରୁଜାଂ ଧେନୁଂ ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମାନ୍॥ 13-235-37 (90709)
ନୃଶଂସସ୍ଯ କୃତଘ୍ନସ୍ଯ ଲୁବ୍ଧସ୍ଯାନୃତବାଦିନଃ।
ହବ୍ଯକବ୍ଯବ୍ଯପେତସ୍ଯ ନ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଗାଃ କଥଞ୍ଚନ॥ 13-235-38 (90710)
ସମାନବତ୍ସାଂ ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଧେର୍ନୁଂ ବିପ୍ରେ ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବୃତ୍ତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂଛନ୍ନାଂ ସୋମଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-235-39 (90711)
ସମାନବତ୍ସାଂ ଯୋ ଦଦ୍ଯାତ୍କୃଷ୍ଣାଂ ଧେନୁଂ ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବୃତ୍ତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂଛନ୍ନାଂ ଲୋକାନ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯପାଂପତେଃ॥ 13-235-40 (90712)
ହିରଣ୍ଯବର୍ଣାଂ ପିଙ୍ଗାକ୍ଷୀଂ ସବତ୍ସାଂ କାଂସ୍ଯଦୋହନାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ବସ୍ତ୍ରସମ୍ପନ୍ନାଂ ଯାନ୍ତି କୌକବେରସଦ୍ମନଃ॥ 13-235-41 (90713)
ବାଯୁରେଣୁସବର୍ମାଂ ଚ ସବତ୍ସାଂ କାଂସ୍ଯଦୋହନାମ୍।
ପ୍ରଦାଯ ବସ୍ତ୍ରସମ୍ପନ୍ନାଂ ବାଯୁଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-235-42 (90714)
ସମାନବତ୍ସାଂ ଯୋ ଧେନୁଂ ଦତ୍ତ୍ବା ଗୌରୀଂ ପଯସ୍ବିନୀମ୍।
ସୁବୃତ୍ତାଂ ବସ୍ତ୍ରସଂଛନ୍ନାମଗ୍ନିଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-235-43 (90715)
ଯୁବାନଂ ବଲିନଂ ଶ୍ଯାମଂ ଶତେନ ସହ ଯୂଥପମ୍।
ଗବେନ୍ଦ୍ରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ୍ଦ୍ରାଯ ଭୂରିଶୃଙ୍ଗମଲଂକୃତମ୍॥ 13-235-44 (90716)
ଋଷଭଂ ଯେ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାଣାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଐଶ୍ବର୍ଯମଭିଜାଯନ୍ତେ ଜାଯମାନାଃ ପୁନଃପୁନଃ॥ 13-235-45 (90717)
ଗବାଂ ମୂତ୍ରପୁରୀଷାଣି ନୋଦ୍ବିଜେନ କଦାଚନ।
ନ ଚାସାଂ ମାଂସମଶ୍ନୀଯାଦ୍ଗୋଷୁ ଭକ୍ତଃ ସଦା ଭବେତ୍॥ 13-235-46 (90718)
ଗ୍ରାସମୁଷ୍ଟିଂ ପରଗବେ ଦଦ୍ଯାତ୍ସଂବତ୍ସରଂ ଶୁଚି।
ଅକୃତ୍ବା ସ୍ବଯମାହାରଂ ବ୍ରତଂ ତତ୍ସାର୍ବକାମିକମ୍॥ 13-235-47 (90719)
ଗବାମୁଭଯତଃ କାଲେ ନିତ୍ଯଂ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ବଦେତ୍।
ନ ଚାସାଂ ଚିନ୍ତଯେତ୍ପାପମିତି ଧର୍ମବିଦୋ ବିଦୁଃ॥ 13-235-48 (90720)
ଗାବଃ ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ଗୋଷୁ ଲୋକାଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ।
କଥଞ୍ଚିନ୍ନାବମନ୍ତବ୍ଯା ଗାବୋ ଲୋକସ୍ଯ ମାତରଃ॥ 13-235-49 (90721)
ତସ୍ମାଦେବ ଗବାଂ ଦାନଂ ବିଶିଷ୍ଟମିତି କଥ୍ଯତେ।
ଗୋଷୁ ପୂଜା ଚ ଭକ୍ତିଶ୍ଚ ନରସ୍ଯାଯୁଷ୍ଯତାଂ ବହେତ୍॥ 13-235-50 (90722)
ଅତଃପରଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭୂମିଦାନଂ ମହାଫଲମ୍।
ଭୂମିଦାନସମଂ ଦାନଂ ଲୋକେ ନାସ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-235-51 (90723)
ଗୃହଯୁକ୍କ୍ଷେତ୍ରଯୁଗ୍ବାଽପି ଭୂମିଭାଗଃ ପ୍ରଦୀଯତେ।
ସୁଖଭୋଗଂ ନିରାକ୍ରୋଶଂ ବାସ୍ତୁପୂର୍ବଂ ପ୍ରକଲ୍ପ୍ଯ ଚ॥ 13-235-52 (90724)
ଗ୍ରହୀତାରମଲଙ୍କୃତ୍ଯ ବସ୍ତ୍ରପୁଷ୍ପାନୁଲୋପନୈଃ।
ସଭୃତ୍ଯଂ ସପରୀବାରଂ ଭୋଜଯିତ୍ବା ଯଥେଷ୍ଟତଃ।
ଯୋ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଦକ୍ଷିଣାଂ କାଲେ ତ୍ରିରଦ୍ଭିର୍ଗୃହ୍ଯତାମିତି॥ 13-235-53 (90725)
ଏବଂ ଭୂମ୍ଯାଂ ପ୍ରଦତ୍ତାଯାଂ ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ବୀତମତ୍ସରୈଃ।
ଯାବତ୍ତିଷ୍ଠତି ସା ଭୂମିସ୍ତାବଦ୍ଦତ୍ତଫଲଂ ବିଦୁଃ॥ 13-235-54 (90726)
ଭୂମିଦଃ ସ୍ବର୍ଗମାରୁହ୍ଯ ରମତେ ଶାଶ୍ବତୀଃ ସମାଃ।
ଅଚଲା ହ୍ଯକ୍ଷଯା ଭୂମିଃ ସର୍ବକାମାନ୍ଦୁଧୁକ୍ଷତି॥ 13-235-55 (90727)
ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍କୁରୁତେ ପାପଂ ପୁରୁଷୋ ବୃତ୍ତିକର୍ଶିତଃ।
ଅପି ଗୋକର୍ଣମାତ୍ରେଣ ଭୂମିଦାନନ ମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-235-56 (90728)
ସୁବର୍ଣଂ ରଜତଂ ବସ୍ତ୍ରଂ ମଣିମୁକ୍ତାବସୂନି ଚ।
ସର୍ବମେତନ୍ମହାଭାଗେ ଭୂମିଦାନେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-235-57 (90729)
ଭର୍ତୁର୍ନିଃ ଶ୍ରେଯସେ ଯୁକ୍ତାସ୍ତ୍ଯକ୍ତାତ୍ମାନୋ ରଣେ ହତାଃ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକାଯ ସଂସିଦ୍ଧା ନାତିକ୍ରାମନ୍ତି ଭୂମିଦମ୍॥ 13-235-58 (90730)
ହଲକୃଷ୍ଟାଂ ମହୀଂ ଦଦ୍ଯାତ୍ସର୍ବବୀଜଫଲାନ୍ବିତାମ୍।
ସୁକୂପଶରଣାଂ ବାଽପି ସା ଭବେତ୍ସର୍ବକାମଦା॥ 13-235-59 (90731)
ନିଷ୍ପନ୍ନସସ୍ଯାଂ ପୃଥିବୀଂ ଯୋ ଦଦାତି ଦ୍ବିଜନ୍ମନାମ୍।
ବିମୁକ୍ତଃ କଲୁଷୈଃ ସର୍ବୈଃ ଶକଲୋକଂ ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-235-60 (90732)
ଯଥା ଜନିତ୍ରୀ କ୍ଷୀରେଣି ସ୍ବପୁତ୍ରମଭିବର୍ଧଯେତ୍।
ଏବଂ ସର୍ବଫଲୈର୍ଭୂମିର୍ଦାତାରମଭିବର୍ଧଯେତ୍॥ 13-235-61 (90733)
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବୃତ୍ତସମ୍ପନ୍ନମାହିତାଗ୍ନିଂ ଶୁଚିବ୍ରତମ୍।
ଗ୍ରାହଯିତ୍ବା ନିଜାଂ ଭୂମିଂ ନ ଯାନ୍ତି ଯମସାଦନମ୍॥ 13-235-62 (90734)
ଯଥା ଚନ୍ଦ୍ରମସୋ ବୃଦ୍ଧିରହନ୍ଯହନି ଦୃଶ୍ଯତେ।
ତଥା ଭୂମେଃ କୃତଂ ଦାନଂ ସସ୍ଯେସସ୍ଯେ ବିବର୍ଧତେ॥ 13-235-63 (90735)
ଯଥା ବୀଜାନି ରୋହନ୍ତି ପ୍ରକୀର୍ଣାନି ମହୀତଲେ।
ତଥା କାମାଃ ପ୍ରରୋହନ୍ତି ଭୂମିଦାନଗୁଣାର୍ଜିତାଃ॥ 13-235-64 (90736)
ପିତରଃ ପିତୃଲୋକସ୍ଥା ଦେବତାଶ୍ଚ ଦିବି ସ୍ଥିତାଃ।
ସନ୍ତର୍ପଯନ୍ତି ଭୋଗୈସ୍ତଂ ଯୋ ଦଦାତି ବସୁନ୍ଧରାମ୍॥ 13-235-65 (90737)
ଦୀର୍ଘାଯୁଷ୍ଯଂ ବରାଙ୍ଗତ୍ବଂ ସ୍ଫୀତାଂ ଚ ଶ୍ରିଯମୁତ୍ତମାମ୍।
ପରତ୍ର ଲଭତେ ମର୍ତ୍ଯଃ ସମ୍ପ୍ରଦାଯ ବସୁନ୍ଧରାମ୍॥ 13-235-66 (90738)
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ମଯୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ଭୂମିଦାନସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲମ୍।
ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୈର୍ନରୈର୍ନିତ୍ଯଂ ଶ୍ରାବ୍ଯମେତତ୍ସନାତନମ୍॥ 13-235-67 (90739)
ଅତଃ ପରଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି କନ୍ଯାଦାନଂ ଯଥାବିଧି।
କନ୍ଯା ଦେଯା ମହାଦେବି ପରେଷାମାତ୍ମନୋପି ବା॥ 13-235-68 (90740)
କନ୍ଯାଂ ଶୁଦ୍ଧବ୍ରତାଚାରାଂ କୁଲରୂପସମନ୍ବିତାମ୍।
ଯସ୍ମୈ ଦିତ୍ସତି ପାତ୍ରାଯ ତେନାପି ଭୃଶକାମିତାମ୍॥ 13-235-69 (90741)
ପ୍ରଥମଂ ତତ୍ସମାକଲ୍ପ୍ଯ ବନ୍ଧୁଭିଃ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ।
କାରଯିତ୍ବା ଗୃହଂ ପୂର୍ବଂ ଦାସୀଦାସପରିଚ୍ଛଦୈଃ॥ 13-235-70 (90742)
ଗୃହୋପକରଣୈଶ୍ଚୈବ ପଶୁଧାନ୍ଯେନ ସଂଯୁତାମ୍।
ତଦର୍ଥିନେ ତଦର୍ହାଯ କନ୍ଯାଂ ତାଂ ସମଲଙ୍କୃତାମ୍॥ 13-235-71 (90743)
ସବିବାହଂ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପ୍ରଚଚ୍ଛେଦଗ୍ନିସାକ୍ଷିକମ୍।
ବୃତ୍ତ୍ଯାତୀଂ ଯଥା କୃତ୍ବା ସଦ୍ଗୃହେ ତୌ ନିବେଶଯେତ୍॥ 13-235-72 (90744)
ଏବଂ କୃତ୍ବା ବଧୂଦାନଂ ତସ୍ଯ ଦାନସ୍ଯ ଗୌରବାତ୍।
ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ମହୀଯେତ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ଯଥାସୁଖମ୍॥ 13-235-73 (90745)
ପୁନର୍ଜାତସ୍ଯ ସୌଭାଗ୍ଯଂ କୁଲବୃଦ୍ଧିଂ ତଥାଽଽପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-235-74 (90746)
ବିଦ୍ଯାଦାନଂ ତଥା ଦେବି ପାତ୍ରଭୂତାଯ ବୈ ଦଦତ୍।
ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ଲଭେନ୍ମର୍ତ୍ଯୋ ମେଧାଂ ବୃଦ୍ଧିଂ ଧୃତିଂ ସ୍ମୃତିମ୍॥ 13-235-75 (90747)
ଅନୁରୂପାଯ ଶିଷ୍ଯାଯ ଯଶ୍ଚ ବିଦ୍ଯାଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି।
ଯଥୋକ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରଦାନସ୍ଯ ଫଲମାନନ୍ତ୍ଯମଶ୍ନୁତେ॥ 13-235-76 (90748)
ଦାପନଂ ତ୍ବଥ ବିଦ୍ଯାନାଂ ଦରିଦ୍ରେଭ୍ଯୋଽର୍ଥବେଦନୈଃ।
ସ୍ବଯଂ ଦତ୍ତେନ ତୁଲ୍ଯଂ ସ୍ଯାଦିତି ବିଦ୍ଧି ଶୁଭାନନେ॥ 13-235-77 (90749)
ଏବଂ ତେ କଥିତାନ୍ଯେବ ମହାଦାନାନି ମାନିନି।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରିଯାର୍ଥଂ ମଯା ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-235-78 (90750)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 235 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 236
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.236. ଅଧ୍ଯାଯଃ 236
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣୋମାଂପ୍ରତି ତିଲଦାନପ୍ରକାରତତ୍ଫଲଯୋଃ କଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଜଲାନ୍ନାଦିନାନାଦାନଫଲକଥନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ସେତୁକୂପତଟାକନିର୍ମାପଣାଦିଧର୍ମଫଲକଥନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ କଥଂ ଦେଯଂ ତିଲାନ୍ବିତମ୍।
ତସ୍ଯ ତସ୍ଯ ଫଲଂ ବ୍ରୂହି ଦତ୍ତସ୍ଯ ଚ କୃତସ୍ଯ ଚ॥ 13-236-1 (90751)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-236-2x (7644)
ତିଲକଲ୍ପବିଧିଂ ଦେବି ତନ୍ମେ ଶୃଣୁ ସମାହିତା॥ 13-236-2 (90752)
ସମୃଦ୍ଧୈରସମୃଦ୍ଧୈର୍ବା ତିଲା ଦେଯା ବିଶେଷତଃ।
ତିଲାଃ ପବିତ୍ରାଃ ପାପଘ୍ନାଃ ସୁପୁଣ୍ଯା ଇତି ସଂସ୍ମୃତାଃ॥ 13-236-3 (90753)
ନ୍ଯାଯତସ୍ତୁ ତିଲାଞ୍ଶୁଦ୍ଧାନ୍ସଂହୃତ୍ଯାଥ ସ୍ବଶକ୍ତିନଃ।
ତିଲରାଶିଂ ପୁନଃ କୁର୍ଯାତ୍ପର୍ବାତାଭଂ ସୁରସ୍ନକମ୍।
ମହାନ୍ତଂ ଯଦି ବା ସ୍ତୋକଂ ନାନାଦ୍ରବ୍ଯସମନ୍ବିତମ୍॥ 13-236-4 (90754)
ସୁବର୍ଣରଜତାଭ୍ଯାଂ ଚ ମଣିମୁକ୍ତାପ୍ରବାଲକୈଃ।
ଅଲଙ୍କୃତ୍ଯ ଯଥାଯୋଗଂ ସପତାକଂ ସବେଦିକମ୍।
ସଭୂଷଣଂ ସବସ୍ତ୍ରଂ ଚ ଶଯନାସନସଂମିତମ୍॥ 13-236-5 (90755)
ପ୍ରାଯଶଃ କୌମୁଦୀମାସେ ପୌର୍ଣମାସ୍ଯାଂ ବିଶେଷତଃ।
ଭୋଜଯିତ୍ବା ଚ ବିଧିବଦ୍ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣାନର୍ହତୋ ବହୂନ୍॥ 13-236-6 (90756)
ସ୍ବଯଂ କୃତୋପବାସଶ୍ଚ ବୃତ୍ତଶୌଚସମନ୍ବିତଃ।
ଦଦ୍ଯାତ୍ପ୍ରଦକ୍ଷିଣୀକୃତ୍ଯ ତିଲରାଶିଂ ସଦକ୍ଷିଣମ୍॥ 13-236-7 (90757)
ଏକସ୍ଯାପି ବହୂନାଂ ବା ଦାତବ୍ଯଂ ଭୂତିମିଚ୍ଛତା।
ତସ୍ଯ ଦାନଫଲଂ ଦେବି ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମେନ ସଂଯୁତମ୍॥ 13-236-8 (90758)
କେବଲଂ ବା ତିଲୈରେବ ଭୂମୌ କୃତ୍ବା ଗବାକୃତିମ୍।
ସବସ୍ତ୍ରକଂ ସରତ୍ନଂ ଚ ପୁଂସା ଗୋଦାନକାଙ୍କ୍ଷିଣା।
ତଦର୍ହାଯ ପ୍ରଦାତବ୍ଯଂ ତସ୍ଯ ଗୋଦାନତଃ ଫଲମ୍॥ 13-236-9 (90759)
ଶରାବାଂସ୍ତିଲସମ୍ପୂର୍ଣାନ୍ସହିରଣ୍ଯାନ୍ସଚମ୍ପକାନ୍।
ନୃପୋଽଦଦଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଯ ସୁ ପୁଣ୍ଯଫଲଭାଗ୍ଭବେତ୍॥ 13-236-10 (90760)
ଏବଂ ତିଲମଯଂ ଦେଯଂ ନରେଣ ହିତମିଚ୍ଛତା।
ନାନାଦାନଫଲଂ ଭୂଯଃ ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା॥ 13-236-11 (90761)
ବଲମାଯୁଷ୍ଯମାରୋଗ୍ଯମନ୍ନଦାନାଲ୍ଲଭେନ୍ନରଃ।
ପାନୀଯଦସ୍ତୁ ସୌଭାଗ୍ଯଂ ରସଜ୍ଞାନଂ ଲଭେନ୍ନରଃ॥ 13-236-12 (90762)
ବସ୍ତ୍ରଦାନାଦ୍ବପୁଃଶୋଭାମଲଙ୍କାରଂ ଲଭେନ୍ନରଃ।
ଦୀପଦୋ ବୁଦ୍ଧିବୈଶଦ୍ଯଂ ଦ୍ଯୁତିଶୋଭାଂ ଲଭେନ୍ନରଃ॥ 13-236-13 (90763)
ରାଜପୀଡାବିମୋକ୍ଷଂ ତୁ ଛତ୍ରଦୋ ଲଭତେ ଫଲମ୍।
ଦାସୀଦାସପ୍ରଦାନାତ୍ତୁ ଭବେତ୍କର୍ମାନ୍ତଭାଙ୍ନରଃ।
ଦାସୀଦାସଂ ଚ ବିବିଧଂ ଲଭେତ୍ପ୍ରେତ୍ଯ ଗୁଣାନ୍ବିତମ୍॥ 13-236-14 (90764)
ଯାନାନି ବାହନଂ ଚୈବ ତଦର୍ହାଯ ଦଦନ୍ନରଃ।
ପାଦରୋଗପରିକ୍ଲେଶାନ୍ମୁକ୍ତଃ ଶ୍ବସନବାହବାନ୍।
ବିଚିତ୍ର ରମଣୀଯଂ ଚ ଲଭତେ ଯାନବାହନମ୍॥ 13-236-15 (90765)
ପ୍ରତିଶ୍ରଯପ୍ରଦାନଂ ଚ ତଦର୍ହାଯ ତଦିଚ୍ଛତେ।
ବର୍ଷାକାଲେ ତୁ ରାତ୍ରୌ ବା ଲଭେତ୍ପକ୍ଷବଲଂ ଶୁଭମ୍॥ 13-236-16 (90766)
ସେତୁକୂପତଟାକାନାଂ କର୍ତା ତୁ ଲଭତେ ନରଃ।
ଦୀର୍ଘାଯୁଷ୍ଯଂ ଚ ସୌଭାଗ୍ଯଂ ତତା ପ୍ରେତ୍ଯ ଗତିଂ ଶୁଭାଂ॥ 13-236-17 (90767)
ବୃକ୍ଷସଂରୋପକୋ ଯସ୍ତୁ ଛାଯାପୁଷ୍ପଫଲପ୍ରଦଃ।
ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ଲଭେତ୍ପୁଣ୍ଯମଭିଗମ୍ଯୋ ଭବେନ୍ନରଃ॥ 13-236-18 (90768)
ଯସ୍ତୁ ସଙ୍କ୍ରମକୃଲ୍ଲୋକେ ନଦୀଷୁ ଜଲହାରିଣାମ୍।
ଲଭେତ୍ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ବ୍ଯସନେଭ୍ଯୋ ବିମୋକ୍ଷଣମ୍॥ 13-236-19 (90769)
ମାର୍ଗକୃତ୍ସତତଂ ମର୍ତ୍ଯୋ ଭବେତ୍ସନ୍ତାନବାନ୍ନରଃ।
କାଯଦୋଷବିମୁକ୍ତସ୍ତୁ ତୀର୍ଥକୃତ୍ସତତଂ ଭବେତ୍॥ 13-236-20 (90770)
ଔଷଧାନାଂ ପ୍ରଦାନାତ୍ତୁ ସତତଂ କୃପଯାଽନ୍ବିତଃ।
ଭବେଦ୍ବ୍ଯାଧିବିହୀନଶ୍ଚ ଦୀର୍ଘାଯୁଶ୍ଚ ବିଶେଷତଃ॥ 13-236-21 (90771)
ଅନାଥାନ୍ପୋଷଯେଦ୍ଯସ୍ତୁ କୃପଣାନ୍ଧକପଙ୍ଗୁକାନ୍।
ସ ଚ ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ଲଭତେ କୃଚ୍ଛ୍ରମୋକ୍ଷଣମ୍॥ 13-236-22 (90772)
ବେଦଗୋଷ୍ଠାଃ ଶୁଭାଃ ଶାଲା ଭିକ୍ଷୂଣାଂ ଚ ପ୍ରତିଶ୍ରଯମ୍।
ଯଃ କୁର୍ଯାଲ୍ଲଭତେ ନିତ୍ଯଂ ନରଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଫଲଂ ଶୁଭମ୍॥ 13-236-23 (90773)
ପ୍ରାସାଦବାସଂ ବିବିଧଂ ଯକ୍ଷଶୋଭାଂ ଲଭେତ୍ପୁନଃ।
ବିବିଧଂ ବିବିଧାକାରଂ ଭକ୍ଷ୍ଯଭୋଜ୍ଯଗୁଣାନ୍ବିତମ୍॥ 13-236-24 (90774)
ରମ୍ଯଂ ତଂ ଦୈବଗୋବାଟଂ ଯଃ କୁର୍ଯାଲ୍ଲଭତେ ନରଃ।
ପ୍ରେତ୍ଯ ଭାବେ ଶୁଭାଂ ଜାତିଂ ବ୍ଯାଧିମୋକ୍ଷଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-236-25 (90775)
ଏବଂ ନାନାବିଧଂ ଦ୍ରବ୍ଯଂ ଦାନକର୍ତା ଲଭେତ୍ଫଲମ୍॥ 13-236-26 (90776)
ଉମୋବାଚ। 13-236-27x (7645)
କୃତଂ ଦତ୍ତଂ ଯଥା ଯାବତ୍ତସ୍ଯ ତଲ୍ଲଭତେ ଫଲମ୍।
ଏତନ୍ମେ ଦେବଦେବେଶ ତତ୍ର କୌତୂହଲଂ ମହତ୍॥ 13-236-27 (90777)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-236-28x (7646)
ପ୍ରେତ୍ଯିଭାବେ ଶୃଣୁ ଫଲଂ ଦତ୍ତସ୍ଯ ଚ କୃତସ୍ଯ ଚ।
ଦାନଂ ଷଙ୍ଗୁଣଯୁକ୍ତଂ ତୁ ତଦର୍ହାଯ ଯଥାବିଧିଃ।
ଯଥାବିଭବତୋ ଦାନଂ ଦାତବ୍ଯମିତି ମାନବୈଃ॥ 13-236-28 (90778)
ବୁଦ୍ଧିମାଯୁଷ୍ଯମାରୋଗ୍ଯଂ ବଲଂ ଭାଗ୍ଯଂ ତଥାଽଽଗମମ୍।
ରୂପେଣ ସପ୍ତଧା ଭୂତ୍ବା ମାନୁଷ୍ଯଂ ଫଲତି ଧ୍ରୁବମ୍॥ 13-236-29 (90779)
ଇଦଂ ଦତ୍ତମିଦଂ ଦେଯମିତ୍ଯେବଂ ଫଲକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ଯଦ୍ଦତ୍ତଂ ତତ୍ତଦେବ ସ୍ଯାନ୍ନ ତୁ କିଞ୍ଚନ ଲଭ୍ଯତେ॥ 13-236-30 (90780)
ଧ୍ରୁବଂ ଦେବ୍ଯତ୍ତମେ ଦାନଂ ମଧ୍ଯମେ ତ୍ବଧମଂ ଫଲମ୍॥ ॥ 13-236-31 (90781)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 236 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-236-10 ସହିରଣ୍ଯାନ୍ସବସ୍ତ୍ରକାନିତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 237
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.237. ଅଧ୍ଯାଯଃ 237
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଯଜ୍ଞପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଦେବାନାଂ ପୂଜାଦିଫଲକଥନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ଦେବାନାଂ ମନୁଷ୍ଯଚିନ୍ତିତବିଜ୍ଞାନସାମର୍ଥ୍ଯକଥନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ବିଶିଷ୍ଟଂ ଯଜ୍ଞମୁଚ୍ଯତେ।
ଲୌକିକଂ ବୈଦିକଂ ଚୈବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-237-1 (90782)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-237-2x (7647)
ଦେବତାନାଂ ତୁ ପୂଜା ଯା ଯଜ୍ଞେଷ୍ବେବ ସମାହିତା।
ଯଜ୍ଞା ବେଦେଷ୍ବଧୀତାଶ୍ଚ ବେଦା ବ୍ରାହ୍ମଣସଂଯୁତାଃ॥ 13-237-2 (90783)
ଇଦଂ ତୁ ସକଲଂ ଦିବ୍ଯଂ ଦିବି ବା ଭୁବି ବା ପ୍ରିଯେ।
ଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ ବିଦ୍ଧି ତତ୍ସୃଷ୍ଟଂ ଲୋକାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା॥ 13-237-3 (90784)
ଏବଂ ବିଜ୍ଞାଯ ତତ୍କର୍ତା ସଦାରଃ ସତତଂ ଦ୍ବିଜଃ।
ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ଲଭେଲ୍ଲୋକାନ୍ବ୍ରହ୍ମକର୍ମସମାଧିନା॥ 13-237-4 (90785)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବେବ ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ନିତ୍ଯଂ ଦେବି ସମାହିତମ୍।
ତସ୍ମାଦ୍ବିପ୍ରୈର୍ଯଥାଶାସ୍ତ୍ରଂ ବିଧିଦୃଷ୍ଟେନ କର୍ମଣା॥ 13-237-5 (90786)
ଯଜ୍ଞକର୍ମି କୃତଂ ସର୍ବଂ ଦେବତା ଅଭିତର୍ପଯେତ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଶ୍ଚୈବ ଯଜ୍ଞାର୍ଥଂ ପ୍ରାଯଶଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-237-6 (90787)
ଅଗ୍ନିଷ୍ଟୋମାଦିଭିର୍ଯଜ୍ଞୈର୍ବେଦେଷୁ ପରିକଲ୍ପିତୈଃ।
ସୁଶୁଦ୍ଧୈର୍ଯଜମାନୈସ୍ଚ ଋତ୍ବିଗ୍ଭିଶ୍ଚ ଯଥାବିଧିଃ।
ଶୁଦ୍ଧୈର୍ଦ୍ରବ୍ଯୋପକରଣୈର୍ଯଷ୍ଟବ୍ଯମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-237-7 (90788)
ତଥା କୃତେଷୁ ଯଜ୍ଞେଷୁ ଦେବାନାଂ ତୋଷଣଂ ଭବେତ୍।
ତୁଷ୍ଟେଷୁ ସର୍ବଦେବେଷୁ ଯଜ୍ବା ଯଜ୍ଞଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-237-8 (90789)
ଦେବାଃ ସନ୍ତୋଷିତା ଯଜ୍ଞୈର୍ଲୋକାନ୍ସଂବର୍ଧଯନ୍ତ୍ଯୁତ।
ଉଭଯୋର୍ଲୋକଯୋର୍ଭୂତିର୍ଦେବି ଯଜ୍ଞେ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-237-9 (90790)
ତସ୍ମାଦ୍ଯଜ୍ବା ଦିବଂ ଗତ୍ବା ଅମରୈଃ ସହ ମୋଦତେ।
ନାସ୍ତି ଯଜ୍ଞସମଂ ଦାନଂ ନାସ୍ତି ଯଜ୍ଞସମୋ ନିଧିଃ॥ 13-237-10 (90791)
ସର୍ବଧର୍ମସମୁଦ୍ଦେଶୋ ଦେବି ଯଜ୍ଞେ ସମାହିତଃ।
ଏଷା ଯଜ୍ଞକୃତା ପୂଜା ଲୌକିକୀମପରାଂ ଶୃଣୁ॥ 13-237-11 (90792)
ଦେବସତ୍କାରମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ କ୍ରିଯତେ ଲୌକିକୋତ୍ସବଃ॥ 13-237-12 (90793)
ଦେବଗୋଷ୍ଠେଽଧିସଂସ୍କୃତ୍ଯ ଚୋତ୍ସବଂ ଯଃ କରୋତି ବୈ।
ଯାଗାନ୍ଦେବୋପହାରାଂଶ୍ଚ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ଯଥାବିଧି।
ଦେବାନ୍ସନ୍ତୋଷଯିତ୍ବା ସ ଦେବି ଧର୍ମମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-237-13 (90794)
ଗନ୍ଧମାଲ୍ଯୈଶ୍ଚ ବିବିଧୈଃ ପରମାନ୍ନେନ ଧୂପନୈଃ।
ବହ୍ବୀଭିଃ ସ୍ତୁତିଭିଶ୍ଚୈବ ସ୍ତୁବଦ୍ଭିଃ ପ୍ରଯତୈର୍ନରୈଃ॥ 13-237-14 (90795)
ନୃତ୍ତୈର୍ବାଦ୍ଯୈଶ୍ଚ ଗାନ୍ଧର୍ବୈରନ୍ଯୈର୍ଦୃଷ୍ଟିବିଲୋଭନୈଃ।
ଦେବସତ୍କାରମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ କୁର୍ବତେ ଯେ ନରା ଭୁବି॥ 13-237-15 (90796)
ତେଷାଂ ଭକ୍ତିକୃତେନୈବ ସତ୍କାରେଣୈବ ପୂଜିତାଃ।
ତେନୈବ ତୋଷଂ ସଂଯାନ୍ତି ଦେବି ଦେବାସ୍ତ୍ରିବିଷ୍ଟପେ॥ 13-237-16 (90797)
ମାନୁଷୈଶ୍ଚୋପକାରୈର୍ବା ଶୁଚିଭିଃ ସତ୍ପରାଯଣୈଃ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯପରୈରେତତ୍କୃତଂ ଧର୍ମଫଲଂ ଲଭେତ୍॥ 13-237-17 (90798)
କେବଲୈଃ ସ୍ତୁତିଭିର୍ଦେବି ଗନ୍ଧମାଲ୍ଯସମାହିତୈଃ।
ପ୍ରଯତୈଃ ଶୁଦ୍ଧଗାତ୍ରୈସ୍ତୁ ଶୁଦ୍ଧଦେଶେ ସୁପୂଜିତାଃ।
ସନ୍ତୋଷଂ ଯାନ୍ତି ତେ ଦେବା ଭକ୍ତୈଃ ସମ୍ପୂଜିତାସ୍ତଥା॥ 13-237-18 (90799)
ଦେବାନ୍ସନ୍ତୋଷଯିତ୍ବୈବ ଦେବି ଧର୍ମମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-237-19 (90800)
ଉମୋବାଚ। 13-237-20x (7648)
ତ୍ରିବିଷ୍ଟପସ୍ଥା ବୈ ଭୂମୌ ଦେବା ମାନୁଷଚେଷ୍ଟିତମ୍।
କଥଂ ଜ୍ଞାସ୍ଯନ୍ତି ବିଧିବତ୍ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-237-20 (90801)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-237-21x (7649)
ତଦହଂ ତେପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥା ତୈର୍ବିଦ୍ଯତେ ପ୍ରିଯେ।
ପ୍ରାଣିନାଂ ତୁ ଶରୀରେଷୁ ଅନ୍ତରାତ୍ମା ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ॥ 13-237-21 (90802)
ଆତ୍ମାନଂ ପରମଂ ଦେବମିତି ବିଦ୍ଧି ଶୁଭେକ୍ଷଣେ।
ଆତ୍ମା ମନୋବ୍ଯବସ୍ଥାନାତ୍ସର୍ବଂ ବେତ୍ତି ଶୁଭାଶୁଭମ୍॥ 13-237-22 (90803)
ଆତ୍ମୈବ ଦେବାସ୍ତଦ୍ବିଦ୍ଯୁରବ୍ଯଗ୍ରମନସା କୃତମ୍।
ସତାଂ ମନୋବ୍ଯବସ୍ଥାନାଚ୍ଛୁଭଂ ଭବତି ବୈ ନୃଣାମ୍॥ 13-237-23 (90804)
ତସ୍ମାଦ୍ଦେବାଽଭିସମ୍ପୂଜ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ତଥୈବ ଚ।
ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ଧର୍ମକାର୍ଯାଣି ଗୁରୁପୂଜା ଚ ଶୋଭନେ॥ 13-237-24 (90805)
ଶୁଦ୍ଧଗାତ୍ରୈର୍ବ୍ରତଯୁତୈସ୍ତନ୍ମଯୈସ୍ତତ୍ପରାଯଣୈଃ।
ଏବଂ ବ୍ଯବସ୍ଥିତୈର୍ନିତ୍ଯଂ କର୍ତବ୍ଯମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ॥ 13-237-25 (90806)
ଏବଂ କୃତ୍ବା ଶୁଭାକାଙ୍କ୍ଷୀ ପରତ୍ରେହ ଚ ମୋଦତେ।
ଅନ୍ଯଥା ମନ ଆବିଶ୍ଯ କୃତଂ ନ ଫଲତି ପ୍ରିଯେ।
ଋତେଽପି ତୁ ମନୋ ଦେବି ଅଶୁଭଂ ଫଲତି ଧ୍ରୁବମ୍॥ ॥ 13-237-26 (90807)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 237 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 238
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.238. ଅଧ୍ଯାଯଃ 238
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଶ୍ରାଦ୍ଧବିଧାନାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ପିତୃମେଧଃ କଥଂ ଦେବ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି।
ସର୍ବେଷାଂ ପିତରଃ ପୂଜ୍ଯାଃ ସର୍ବସମ୍ପତ୍ପ୍ରଦାଯିନଃ॥ 13-238-1 (90808)
ମହେଶ୍ବ ଉବାଚ। 13-238-2x (7650)
ପିତୃମେଧଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥାବତ୍ତନ୍ମନା ଶୃଣୁ।
ଦେଶକାଲୌ ବିଧାନଂ ଚ ତତ୍କ୍ରିଯାଯାଃ ଶୁଭାଶୁଭମ୍॥ 13-238-2 (90809)
ଲୋକେଷୁ ପିତରଃ ପୂଜ୍ଯା ଦେବତାନାଂ ଚ ଦେବତାଃ।
ଶୁଚଯୋ ନିର୍ମଲାଃ ପୁଣ୍ଯା ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦିଶମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-238-3 (90810)
ଯଥା ବୃଷ୍ଟିଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷନ୍ତେ ଭୂମିଷ୍ଠାଃ ସର୍ବଜନ୍ତବଃ।
ପିତରଶ୍ଚ ତଥା ଲୋକେ ପିତୃମେଧଂ ଶୁଭେକ୍ଷଣେ॥ 13-238-4 (90811)
ତସ୍ଯ ଦେଶାଃ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ଗଯା ଗଙ୍ଗା ସରସ୍ବତୀ।
ପ୍ରଭାସଂ ପୁଷ୍କରଂ ଚେତି ତେଷୁ ଦତ୍ତଂ ମହାଫଲମ୍॥ 13-238-5 (90812)
ତୀର୍ଥାନି ସରିତଃ ପୁଣ୍ଯା ବିବିକ୍ତାନି ବନାନି ଚ।
ନଦୀନାଂ ପୁଲିନାନୀତି ଦେଶାଃ ଶ୍ରାଦ୍ଧସ୍ଯ ପୂଜିତାଃ॥ 13-238-6 (90813)
ମାଘପ୍ରୋଷ୍ଠପଦୌ ମାସୌ ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମଣି ପୂଜିତୌ।
ପକ୍ଷଯୋଃ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷଶ୍ଚ ପୂର୍ବପକ୍ଷାତ୍ପ୍ରଶସ୍ଯତେ॥ 13-238-7 (90814)
ଅମାବାସ୍ଯାଂ ତ୍ରଯୋଦଶ୍ଯାଂ ନବମ୍ଯାଂ ପ୍ରତିପତ୍ସୁ ଚ।
ତିଥିଷ୍ବେତାସୁ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ଦତ୍ତେନେହ ପିତାମହାଃ॥ 13-238-8 (90815)
ପୂର୍ବାହ୍ଣେ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷେ ଚ ରାତ୍ରୌ ଜନ୍ମଦିନେଷୁ ବା।
ଯୁଗ୍ମେଷ୍ବହସ୍ସୁ ଚ ଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ନ ଚ କୁର୍ବୀତ ପଣ୍ଡିତଃ॥ 13-238-9 (90816)
ଏଷ କାଲୋ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଃ ପିତୃମେଧସ୍ଯ ପୂଜିତଃ।
ଯସ୍ମିଂଶ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣଂ ପାତ୍ରଂ ପଶ୍ଯେତ୍କାଲଃ ସ ଚ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-238-10 (90817)
ଅପାଙ୍କ୍ତେଯା ଦ୍ବିଜା ବର୍ଜ୍ଯା ଗ୍ରାହ୍ଯାସ୍ତେ ପଙ୍କ୍ତିପାବନାଃ।
ଭୋଜଯେଦ୍ଯଦି ପାପିଷ୍ଠାଞ୍ଶ୍ରାଦ୍ଧେଷୁ ନରକଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-238-11 (90818)
ବୃତ୍ତଶ୍ରୁତକୁଲୋପେତାନ୍ସକଲତ୍ରାନ୍ଗୁଣାନ୍ବିତାନ୍।
ତଦର୍ହାଞ୍ଶ୍ରୋତ୍ରିଯାନ୍ବିଦ୍ଧି ବ୍ରାହ୍ମଣାନଯୁଜଃ ଶୁଭେ॥ 13-238-12 (90819)
ଏତାନ୍ନିମନ୍ତ୍ରଯୋଦ୍ବିଦ୍ବାନ୍ପୂର୍ବେଦ୍ଯୁଃ ପ୍ରାତରେବ ବା।
ତତ୍ର ଶ୍ରାଦ୍ଧକ୍ରିଯାଂ ପଶ୍ଚାଦାରଭେତ ଯଥାବିଧି॥ 13-238-13 (90820)
ତ୍ରୀଣି ଶ୍ରାଦ୍ଧେ ପବିତ୍ରାଣି ଦୌହିତ୍ରଃ କୁତପସ୍ତିଲାଃ।
ତ୍ରୀଣି ଚାତ୍ର ପ୍ରଶଂସନ୍ତି ଶୌଚମକ୍ରୋଧମତ୍ବରା॥ 13-238-14 (90821)
କୁତପଃ ଖଙ୍ଗପାତ୍ରଂ ଚ କୁଶା ଦର୍ଭାସ୍ତିଲା ମଧୁ।
କାଲଶାକଂ ଗଜଚ୍ଛାଯା ପବିତ୍ରଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମସୁ॥ 13-238-15 (90822)
ତିଲାନବକିରେତ୍ତତ୍ର ନାନାବର୍ଣାନ୍ସମନ୍ତତଃ।
ଅଶୁଦ୍ଧଂ ପିତୃଯଜ୍ଞଶ୍ଚ ତିଲୈଃ ଶୁଧ୍ଯତି ଶୋଭନେ॥ 13-238-16 (90823)
ନୀଲକାଷାଯବସ୍ତ୍ରଂ ଚ ଭିନ୍ନବର୍ଣଂ ନବବ୍ରଣମ୍।
ହୀନାଙ୍ଗମଶୁଚିଂ ବାଽପି ବର୍ଜଯେତ୍ତତ୍ର ଦୂରତଃ॥ 13-238-17 (90824)
କୁକ୍କୁଟାଂଶ୍ଚ ବରାହାଂଶ୍ଚ ନଗ୍ନଂ କ୍ଲୀବଂ ରଜସ୍ବଲାମ୍।
ଆଯସଂ ତ୍ରପୁସୀସଂ ଚ ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମଣି ବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-238-18 (90825)
ମାଂସୈଃ ପ୍ରୀଣନ୍ତି ପିତରୋ ମୁଦ୍ଗମାଷଯବୈରିହ।
ଶଶରୌରବମାଂସେନ ଷଣ୍ମାସଂ ତୃପ୍ତିରିଷ୍ଯତେ॥ 13-238-19 (90826)
ସଂବତ୍ସରଂ ଚ ଗବ୍ଯେନ ହବିଷା ପାଯସେନ ଚ।
ବାର୍ଧ୍ରୀଣସସ୍ଯ ମାଂସେନ ତୃପ୍ତିର୍ଦ୍ବାଦଶବାର୍ଷିକୀ॥ 13-238-20 (90827)
ଆନନ୍ତ୍ଯାଯ ଭବେଦ୍ଦତ୍ତଂ ଖଙ୍ଗମାଂସଂ ପିତୃକ୍ଷଯେ।
ପାଯସଂ ସତିଲଂ କ୍ଷୌଦ୍ରଂ ଖଙ୍ଗମାଂସେନ ସମ୍ମିତମ୍॥ 13-238-21 (90828)
ମହାଶକଲିନୋ ମସ୍ଯାଶ୍ଛାଗୋ ବା ସର୍ବଲୋହିତଃ।
କାଲଶାକମିତୀତ୍ଯେବ ତଦାନନ୍ତ୍ଯାଯ କଲ୍ପିତମ୍॥ 13-238-22 (90829)
ସାପୂପଂ ସାମିଷଂ ସ୍ନିଗ୍ଧମାହାରମୁପକଲ୍ପଯେତ୍।
ଉପକଲ୍ପ୍ଯ ତଦାହାରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନର୍ଚଯେତ୍ତତଃ॥ 13-238-23 (90830)
ଶ୍ମଶ୍ରୁକର୍ମଶିରଃ ସ୍ନାତାନ୍ସମାରୋପ୍ଯାସନଂ କ୍ରମାତ୍।
ସୁଗନ୍ଧମାଲ୍ଯାଭରଣୈଃ ସ୍ନଗ୍ଭିରେତାନ୍ବିଭୂଷଯେତ୍॥ 13-238-24 (90831)
ଅଲଙ୍କୃତ୍ଯୋପବିଷ୍ଟାଂସ୍ତାନ୍ପିଣ୍ଡାବାପଂ ନିବେଦଯେତ୍॥ 13-238-25 (90832)
ତତଃ ପ୍ରସ୍ତୀର୍ଯ ଦର୍ଭାଣାଂ ପ୍ରସ୍ତରଂ ଦକ୍ଷିଣାମୁଖମ୍।
ତତ୍ସମୀପେଽଗ୍ନିମିଦ୍ଧ୍ବା ଚ ସ୍ବଧାଂ ଚ ଜୁହୁଯାତ୍ତତଃ।
ସମୀପେ ତ୍ବଗ୍ନୀଷୋମାଭ୍ଯାଂ ପିତୃଭ୍ଯୋ ଜୁହୁଯାତ୍ତଦା॥ 13-238-26 (90833)
ତଥା ଦର୍ଭେଷୁ ପିଣ୍ଡାଂସ୍ତ୍ରୀନ୍ନିର୍ବପେଦ୍ଦକ୍ଷିଣାମୁଖଃ।
ଅପସବ୍ଯମପାଙ୍ଗୁଷ୍ଠଂ ନାମଧେଯପୁରସ୍କୃତମ୍॥ 13-238-27 (90834)
ଏତେନ ବିଧିନା ଦତ୍ତଂ ପିତୄଣାମକ୍ଷଯଂ ଭବେତ୍।
ତତୋ ବିପ୍ରାନ୍ଯଥାଶକ୍ତି ପୂଜଯେନ୍ନିଯତଃ ଶୁଚିଃ।
ସଦକ୍ଷିଣଂ ସସମ୍ଭାରଂ ଯଥା ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-238-28 (90835)
ଯତ୍ର ତତ୍କ୍ରିଯତେ ତତ୍ର ନ ଜଲ୍ପନ୍ନ ଜପେନ୍ମିଥଃ।
ନିଯମ୍ଯ ବାଚ୍ଯଂ ଦେହଂ ଚ ଶ୍ରାଦ୍ଧକର୍ମ ସମାରଭେତ୍॥ 13-238-29 (90836)
ତତୋ ନିର୍ବପନେ ବୃତ୍ତେ ତାନ୍ପିଣ୍ଡାଂସ୍ତଦନନ୍ତରମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣୋଽଗ୍ନିରଜୋ ଗୌର୍ବା ଭକ୍ଷଯେଦପ୍ସୁ ବା କ୍ଷିପେତ୍॥ 13-238-30 (90837)
ପତ୍ନୀଂ ବା ମଧ୍ଯମଂ ପିଣ୍ଡଂ ପୁତ୍ରକାମୋ ହି ପ୍ରାଶଯେତ୍।
ଆଧତ୍ତ ପିତରୋ ଗର୍ଭଂ କୁମାରଂ ପୁଷ୍କରସ୍ରଜମ୍॥ 13-238-31 (90838)
ତୃପ୍ତାନୁତ୍ଥାପ୍ଯ ତାନ୍ବିପ୍ରାନନ୍ନଶେଷଂ ନିବେଦଯେତ୍।
ତଚ୍ଛେଷଂ ବହୁଭିଃ ପଶ୍ଚାତ୍ସଭୃତ୍ଯୋ ଭକ୍ଷଯେନ୍ନରଃ॥ 13-238-32 (90839)
ଏଷ ପ୍ରୋକ୍ତଃ ସମାସେନ ପିତୃଯଜ୍ଞଃ ସନାତନଃ।
ପିତରସ୍ତେନ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି କର୍ତା ଚ ଫଲମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-238-33 (90840)
ଅହନ୍ଯହନି ବା କୁର୍ଯାନ୍ମାସେମାସେଽଥବା ପୁନଃ।
ସଂବତ୍ସରଂ ଦ୍ବିଃ କୁର୍ଯାଚ୍ଚ ଚତୁର୍ବାଽପି ସ୍ବଶକ୍ତିତଃ॥ 13-238-34 (90841)
ଦୀର୍ଘାଯୁଶ୍ଚ ଭବେତ୍ସ୍ବସ୍ଥଃ ପିତୃମେଧେନ ବା ପୁନଃ।
ସପୁତ୍ରୋ ବହୁଭୃତ୍ଯଶ୍ଚ ପ୍ରଭୂତଧନଧାନ୍ଯବାନ୍॥ 13-238-35 (90842)
ଶ୍ରାଦ୍ଧଦଃ ସ୍ବର୍ଗମାପ୍ନୋତି ନିର୍ମଲଂ ବିବିଧାତ୍ମକମ୍।
ଅପ୍ସରୋଗଣସଂଘୁଷ୍ଟଂ ବିରଜସ୍କମନନ୍ତରମ୍॥ 13-238-36 (90843)
ଶ୍ରାଦ୍ଧାନି ପୁଷ୍ଟିକାମା ବୈ ଯେ ପ୍ରକୁର୍ବନ୍ତି ପଣ୍ଡିତାଃ।
ତେଷାଂ ପୁଷ୍ଟିଂ ପ୍ରଜାଂ ଚୈବ ଦାସ୍ଯନ୍ତି ପିତରଃ ସଦା॥ 13-238-37 (90844)
ଧନ୍ଯଂ ଯଶସ୍ଯମାଯୁଷ୍ଯଂ ସ୍ବର୍ଗ୍ଯଂ ଶତ୍ରୁବିନାଶନମ୍।
କୁଲସନ୍ଧାରକଂ ଚେତି ଶ୍ରାଦ୍ଧମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-238-38 (90845)
ଉମୋବାଚ। 13-238-39x (7651)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ମୃତାସ୍ତେ ଭୁବି ଜନ୍ତବଃ।
ନାନାଜାତିଷୁ ଜାଯନ୍ତେ ଶୀଘ୍ରଂ କର୍ମବଶାତ୍ପୁନଃ॥ 13-238-39 (90846)
ପିତରଃ ସ୍ବସ୍ତି ତେ ତତ୍ର କଥଂ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଦେବବତ୍।
ପିତୄଣାଂ କତମୋ ଦେଶଃ ପିଣ୍ଡାନଶ୍ନନ୍ତି ବୈ କଥମ୍॥ 13-238-40 (90847)
ଅନ୍ନେ ଦତ୍ତେ ମୃତାନାଂ ତୁ କଥମାପ୍ଯାଯନଂ ଭବେତ୍।
ଏବଂ ମଯା ସଂଶଯିତଂ ଭଗବନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହସି॥ 13-238-41 (90848)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-238-42x (7652)
ଏତଦ୍ବିରୁଦ୍ଧଂ ପୃଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯାଂ ରୁଦ୍ରାଣ୍ଯାଂ ପରିଷଦ୍ଭୃଶମ୍।
ବଭୂବ ସର୍ବା ମୁଦିତା ଶ୍ରୋତୁଂ ହି ପରମଂ ହିତମ୍॥ 13-238-42 (90849)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-238-43x (7653)
ସ୍ଥାନେ ସଂଶଯିତଂ ଦେବି ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି ତତ୍ବତଃ।
ଗୁହ୍ଯାନାଂ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯଂ ହିତାନାଂ ପରମଂ ହିତମ୍॥ 13-238-43 (90850)
ଯଥା ଦେବଗଣା ଦେବି ତଥା ପିତୃଗଣାଃ ପ୍ରିଯେ।
ଦକ୍ଷିଣସ୍ଯାଂ ଦିଶି ଶୁଭେ ସର୍ବେ ପିତୃଗଣାଃ ସ୍ଥିତାଃ॥ 13-238-44 (90851)
ପ୍ରେତାନୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଯା ପୂଜା କ୍ରିଯତେ ମାନୁଷୈରିହ।
ତେନ ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ପିତରୋ ନ ପ୍ରେତାଃ ପିତରଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-238-45 (90852)
ଉତ୍ତରସ୍ଯାଂ ଯଥା ଦେବା ରମନ୍ତେ ଯଜ୍ଞକର୍ମଭିଃ।
ଦକ୍ଷିଣସ୍ଯାଂ ତଥା ଦେବି ତୁଷ୍ଯନ୍ତି ବିବିଧୈର୍ମଖୈଃ॥ 13-238-46 (90853)
ଦ୍ବିବିଧଂ କ୍ରିଯତେ କର୍ମ ହବ୍ଯକବ୍ଯସମାଶ୍ରିତମ୍।
ତଯୋର୍ହବ୍ଯକ୍ରିଯା ଦେବାନ୍କବ୍ଯମାପ୍ଯାଯତେ ପିତୄନ୍। 13-238-47 (90854)
ପ୍ରସବ୍ଯଂ ମଙ୍ଗଲୈର୍ଦ୍ରବ୍ଯୈର୍ହବ୍ଯକର୍ମ ବିଧୀଯତେ।
ଅପସବ୍ଯମମଙ୍ଗଲ୍ଯୈଃ କବ୍ଯଂ ଚାପି ବିଧୀଯତେ॥ 13-238-48 (90855)
ସଦେବାସୁରଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପିତୄନଭ୍ଯର୍ଚଯନ୍ତି ଚ।
ଆପ୍ଯାଯନ୍ତେ ଚ ତେ ଶ୍ରାଦ୍ଧୈଃ ପୁନରାପ୍ଯାଯଯନ୍ତି ତାନ୍॥ 13-238-49 (90856)
ଅନିଷ୍ଟା ଚ ପିତୄନ୍ପୂର୍ବଂ ଯଃ କ୍ରିଯାଂ ପ୍ରକରୋତି ଚେତ୍।
ରକ୍ଷାଂସି ଚ ପିଶାଚାଶ୍ଚ ଫଲଂ ଭୋକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ତସ୍ଯ ତତ୍॥ 13-238-50 (90857)
ହବ୍ଯକବ୍ଯକ୍ରିଯାସ୍ତସ୍ମାତ୍କର୍ତବ୍ଯା ଭୁବି ମାନୁଷୈଃ।
କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରଂ ହି ମାନୁଷ୍ଯଂ ତଦନ୍ଯତ୍ର ନ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-238-51 (90858)
କବ୍ଯେନ ସନ୍ତତିର୍ଦୃଷ୍ଟା ହବ୍ଯେ ଭୂତିଃ ପୃଥଗ୍ବିଧାଃ।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଦେବଗୁହ୍ଯଂ ସନାତନମ୍॥ ॥ 13-238-52 (90859)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟତ୍ରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 238 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 239
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.239. ଅଧ୍ଯାଯଃ 239
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଦାନତ୍ରୈବିଧ୍ଯାତ୍ତତ୍ଫଲତ୍ରୈବିଧ୍ଯାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଦାନଫଲସ୍ଯ ପଞ୍ଚବିଧତ୍ବପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ନାନାଧର୍ମତତ୍ଫଲପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଏବଂ କୃତସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ପ୍ରଭୋ।
ପ୍ରମାଣଂ ଫଲମାନାନାଂ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-239-1 (90860)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-239-2x (7654)
ପ୍ରମାଣକଲ୍ପନାଂ ଦେବି ଦାନସ୍ଯ ଶୃଣୁ ଭାମିନି॥ 13-239-2 (90861)
ଯତ୍ସାରସ୍ତୁ ନରୋ ଲୋକେ ତଦ୍ଦାନଂ ଚୋତ୍ତମଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ସର୍ବଦାନବିଧିଂ ପ୍ରାହୁସ୍ତଦେବ ଭୁବି ଶୋଭନେ॥ 13-239-3 (90862)
ପ୍ରସ୍ଥଂ ସାରଂ ଦରିଦ୍ରସ୍ଯ ଶତଂ କୋଟିଧନସ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରସ୍ଥସାରସ୍ତୁ ତତ୍ପ୍ରସ୍ଥଂ ଦଦନ୍ମହଦଷାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-239-4 (90863)
କୋଟିସାରସ୍ତୁ ତାଂ କୋଟିଂ ଦଦାନ୍ମହଦବାପ୍ନୁଯାତ୍।
ଉଭଯଂ ତନ୍ମହତ୍ତଚ୍ଚ ଫଲେନୈବ ସମଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-239-5 (90864)
ଧର୍ମାର୍ଥକାମଭୋଗେଷୁ ଶକ୍ତ୍ଯଭାବସ୍ତୁ ମଧ୍ଯମମ୍।
ସ୍ବଦ୍ରବ୍ଯାଦତିହୀନଂ ତୁ ତଦ୍ଦାନମଧମଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-239-6 (90865)
ଶୃଣୁ ଦତ୍ତସ୍ଯ ବୈ ଦେବି ପଞ୍ଚଧା ଫଲକଲ୍ପନାମ୍।
ଆନନ୍ତ୍ଯଂ ଚ ମହଚ୍ଚୈବ ସମଂ ହୀନଂ ହି ପାତକମ୍॥ 13-239-7 (90866)
ତେଷାଂ ବିଶେଷଂ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା।
ଦୁସ୍ତ୍ଯଜସ୍ଯ ଚ ବୈ ଦାନଂ ପାତ୍ର ଆନନ୍ତ୍ଯମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-239-8 (90867)
ଦାନଂ ଷଙ୍ଗୁଣଯୁକ୍ତଂ ତୁ ମହଦିତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ଯଥାଶ୍ରଦ୍ଧଂ ତୁ ବୈ ଦାନଂ ଯଥାର୍ହଂ ସମମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-239-9 (90868)
ଗୁଣତସ୍ତୁ ତଥା ହୀନଂ ଦାନଂ ହୀନମିତି ସ୍ମୃତମ୍।
ଦାନଂ ପାତକମିତ୍ଯାହୁଃ ଷଡ୍ଗୁଣାନାଂ ବିପର୍ଯଯେ॥ 13-239-10 (90869)
ଦେବଲୋକେ ମହତ୍କାଲମାନ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ଫଲଂ ବିଦୁଃ।
ମହତସ୍ତୁ ତଥା କାଲଂ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ତୁ ପୂଜ୍ଯତେ॥ 13-239-11 (90870)
ସମସ୍ଯ ତୁ ତଦା ଦାନଂ ମାନୁଷ୍ଯଂ ଭୋଗମାବହେତ୍।
ଦାନଂ ନିଷ୍ଫଲମିତ୍ଯାହୁର୍ବିହୀନଂ କ୍ରିଯଯା ଶୁଭେ॥ 13-239-12 (90871)
ଅଥବା ମ୍ଲେଚ୍ଛଦେଶେଷୁ ତତ୍ର ତତ୍ଫଲତାଂ ବ୍ରଜେତ୍।
ନରକଂ ପ୍ରେତ୍ଯ ତିର୍ଯକ୍ଷୁ ଗଚ୍ଛେଦଶୁଭଦାନତଃ॥ 13-239-13 (90872)
ଉମୋବାଚ। 13-239-14x (7655)
ଅଶୁଭସ୍ଯାପି ଦାନସ୍ଯ ଶୁଭଂ ସ୍ଯାଚ୍ଚ ଫଲଂ କଥମ୍॥ 13-239-14 (90873)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-239-15x (7656)
ମନସା ତତ୍ବତଃ ଶୁଦ୍ଧମାନୃଶଂସ୍ଯପୁରଃସରମ୍।
ପ୍ରୀତ୍ଯା ତୁ ସର୍ବଦାନାନି ଦତ୍ତ୍ବା ଫଲମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-239-15 (90874)
ରହସ୍ଯଂ ସର୍ବଦାନାନାମେତଦ୍ବିଦ୍ଧି ଶୁଭେକ୍ଷଣେ।
ଅନ୍ଯାନି ଧର୍ମକାର୍ଯାଣି ଶୃଣୁ ସଦ୍ଭିଃ କୃତାନି ଚ॥ 13-239-16 (90875)
ଆରାମଦେବଗୋଷ୍ଠାନି ସଂକ୍ରମାଃ କୂପ ଏବ ଚ।
ଗୋବାଟଶ୍ଚ ତଟାକଶ୍ଚ ସଭା ଶାଲା ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-239-17 (90876)
ପାଷଣ୍ଡାବସଥଶ୍ଚୈବ ପାନୀଯଂ ଗୋତୃଣାନି ଚ।
ବ୍ଯାଧିତାନାଂ ଚ ଭୈଷଜ୍ଯମନାଥାନାଂ ଚ ପୋଷଣମ୍॥ 13-239-18 (90877)
ଅନାଥଶବସଂସ୍କାରସ୍ତୀର୍ଥମାର୍ଗବିଶୋଧନମ୍।
ବ୍ଯସନାଭ୍ଯବପତ୍ତିଶ୍ଚ ସର୍ବେଷାଂ ଚ ସ୍ବଶକ୍ତିତଃ॥ 13-239-19 (90878)
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ସମାସେନ ଧର୍ମକାର୍ଯମିତି ସ୍ମୃତମ୍।
ତତ୍କର୍ତବ୍ଯଂ ମନୁଷ୍ଯେଣ ସ୍ବଶକ୍ତ୍ଯା ଶ୍ରଦ୍ଧଯା ଶୁଭେ॥ 13-239-20 (90879)
ପ୍ରେତ୍ଯଭାବେ ଲଭେତ୍ପୁଣ୍ଯଂ ନାସ୍ତି ତତ୍ର ବିଚାରଣା।
ରୂପଂ ସୌଭାଗ୍ଯମାରୋଗ୍ଯଂ ବଲଂ ସୌଖ୍ଯଂ ଲଭେନ୍ନରଃ।
ସ୍ବର୍ଗୋ ବା ମାନୁଷେ ବାଽପି ତୈସ୍ତୈରାପ୍ଯାଯତେ ହି ସଃ॥ 13-239-21 (90880)
ଉମୋବାଚ। 13-239-22x (7657)
ଭଗବନ୍ଲୋକପାଲେଶ ଧର୍ମସ୍ତୁ କତିଭେଦକଃ।
ଦୃଶ୍ଯତେ ପରିତଃ ସଦ୍ଭିସ୍ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-239-22 (90881)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-239-23x (7658)
ଶୃଣୁ ଦେବି ସମୁଦ୍ଦେଶାନ୍ନାନାତ୍ବଂ ଧର୍ମସଙ୍କଟେ।
ଧର୍ମା ବହୁବିଧା ଲୋକେ ଶ୍ରୁତିଭେଦମୁଖୋଦ୍ଭବାଃ॥ 13-239-23 (90882)
ସ୍ମୃତିଧର୍ମଶ୍ଚ ବହୁଧା ସଦ୍ଭିରାଚାର ଇଷ୍ଯତେ॥ 13-239-24 (90883)
ଦେଶଧର୍ମାଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ କୁଲଧର୍ମାସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଜାତିଧର୍ମାଶ୍ଚ ବୈ ଧର୍ମା ଗଣଧର୍ମାଶ୍ଚ ଶୋଭନେ॥ 13-239-25 (90884)
ଶରୀରକାଲବୈଷମ୍ଯାଦାପଦ୍ଧର୍ମଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଏତଦ୍ଧର୍ମସ୍ଯ ନାନାତ୍ବଂ କ୍ରିଯତେ ଲୋକବାସିଭିଃ॥ 13-239-26 (90885)
କାରଣାତ୍ତତ୍ରତତ୍ରୈବ ଫଲଂ ଧର୍ମସ୍ଯ ଚେଷ୍ଯତେ।
ତତ୍କାରଣସମାଯୋଗେ ଲଭେତ୍କୁର୍ବନ୍ଫଲଂ ନରଃ॥ 13-239-27 (90886)
ଅନ୍ଯଥା ନ ଲଭେତ୍ପୁଣ୍ଯମତଦର୍ହଃ ସମାବିଶେତ୍।
ଏବଂ ଧର୍ମସ୍ଯ ନାନାତ୍ବଂ ଫଲଂ କୁର୍ବଲ୍ଲଁଭେନ୍ନରଃ॥ 13-239-28 (90887)
ଶ୍ରୌତସ୍ମାର୍ତସ୍ତୁ ଧର୍ମାଣାଂ ପ୍ରାକୃତୋ ଧର୍ମ ଉଚ୍ଯତେ।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବି ଭୂଯଃ ଶ୍ରୋତୁଂ କିମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-239-29 (90888)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 239 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 240
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.240. ଅଧ୍ଯାଯଃ 240
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଭଦ୍ରାଶ୍ବକେତୁମାଲାଦିଖଣ୍ଡାନାଂ ସୁକୃତିନାଂ ଭୋଗସ୍ଥାନତ୍ବାଦିପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ସର୍ବଭୂତେଶ ପୁରମର୍ଦନ ଶଙ୍କର।
ଶ୍ରୁତଂ ପାପକୃତାଂ ଦୁଃଖଂ ଯମଲୋକେ ବରପ୍ରଦ॥ 13-240-1 (90889)
ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଦେବ ନୃଣାଂ ସୁକୃତକର୍ମଣାମ୍।
କଥଂ ତେ ଭୁଞ୍ଜତେ ଭୋଗାନ୍ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହେଶ୍ବର॥ 13-240-2 (90890)
କଥିତାଃ କୀଦୃଶା ଲୋକା ନୃଣାଂ ସୁକୃତକାରିଣାମ୍।
ଏତନ୍ମେ ବଦ ଦେବଶ ଶ୍ରୋତୁଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ॥ 13-240-3 (90891)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-240-4x (7659)
ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି ତତ୍ସର୍ବଂ ଯତ୍ତ୍ବମିଚ୍ଛସି ଶୋଭନେ।
ବିବିଧାଃ ପୁଣ୍ଯଲୋକାସ୍ତେ କର୍ମକର୍ମଣ୍ଯତାଂ ଗତାଃ॥ 13-240-4 (90892)
ମେରୁଂ ହି କନକାତ୍ମାନଂ ପରିତଃ ସର୍ବତୋଦିଶମ୍।
ଭଦ୍ରାଶ୍ଚଃ କେତୁମାଲଶ୍ଚ ଉତ୍ତରାଃ କୁରବସ୍ତଥା॥ 13-240-5 (90893)
ଜମ୍ବୂବନାଦଯଃ ସ୍ବର୍ଗା ଇତ୍ଯେତେ କର୍ମବର୍ଜିତାଃ।
ତେଷୁ ଭୂତ୍ବା ସ୍ବଯଂଭୂତାଃ ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ ଯତସ୍ତତଃ॥ 13-240-6 (90894)
ଯୋଜନାନାଂ ସହସ୍ରଂ ଚ ଏକୈକଂ ମାନମାତ୍ରଯା।
ନିତ୍ଯଂ ପୁଷ୍ପଫଲୋପେତାସ୍ତତ୍ର ବୃକ୍ଷାଃ ସମନ୍ତତଃ॥ 13-240-7 (90895)
ଆସକ୍ତବସ୍ତ୍ରାଭରଣାଃ ସର୍ବେ କନକସନ୍ନିଭାଃ।
ଦ୍ବିରେଫାଶ୍ଚାଣ୍ଡଜାସ୍ତତ୍ର ପ୍ରବାଲମଣିସନ୍ନିଭାଃ।
ବିଚିତ୍ରାଶ୍ଚ ମନୋଜ୍ଞାଶ୍ଚ କୂଜିତୈଃ ଶୋଭଯନ୍ତି ତାନ୍॥ 13-240-8 (90896)
କୁଶେଶଯବନଚ୍ଛନ୍ନା ନଲିନ୍ଯଶ୍ଚ ମନୋରମାଃ।
ତତ୍ର ବାନ୍ତ୍ଯନିଲା ନିତ୍ଯଂ ଦିବ୍ଯଗନ୍ଧସୁଖାବହାଃ॥ 13-240-9 (90897)
ସର୍ବେ ଚାମ୍ଲାନମାଲ୍ଯାଶ୍ଚ ବିରଜୋମ୍ବରସଂବୃତାଃ।
ଏବଂ ବହୁବିଧା ଦେବି ଦିବ୍ଯଭୋଗାଃ ସୁଖାବହାଃ॥ 13-240-10 (90898)
ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚ ପୁରୁଷାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେ ସୁକୃତକାରିଣଃ।
ରମନ୍ତେ ତତ୍ର ଚାନ୍ଯୋନ୍ଯଂ କାମରାଗସମନ୍ବିତାଃ॥ 13-240-11 (90899)
ମନୋହରା ମହାଭାଗାଃ ସର୍ବେ ଲଲିତକୁଣ୍ଡଲାଃ।
ଏବଂ ତତ୍ର ସ୍ଥିତା ମର୍ତ୍ଯାଃ ପ୍ରମଦାଃ ପ୍ରିଯଦର୍ଶନାଃ॥ 13-240-12 (90900)
ନାନାଭାବସମାଯୁକ୍ତା ଯୌବନସ୍ଥାଃ ସଦୈବ ତୁ।
ଯୁବତ୍ଯଃ କଲ୍ପିତାସ୍ତତ୍ର କାମଜା ଲଲିତାସ୍ତଥା॥ 13-240-13 (90901)
ମନୋନୁକୂଲା ମଧୁରା ଭୋଗିନାମୁପକଲ୍ପିତାଃ।
ପ୍ରମଦାଶ୍ଚୋଦ୍ଭବନ୍ତ୍ଯେବ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ଯଥା ତଥା॥ 13-240-14 (90902)
ଏବଂବିଧାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚାତ୍ର ପୁରୁଷାଶ୍ଚ ପରସ୍ପରମ୍।
ରମନ୍ତେ ଚେନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ ସ୍ବସ୍ଥୈ ଶରୀରୈର୍ଭୋଗସଂସ୍କୃତୈଃ॥ 13-240-15 (90903)
କାମହର୍ଷଗୁଣାଭ୍ଯସ୍ତା ନାନ୍ଯେ କ୍ରୋଧାଦଯଃ ପ୍ରିଯେ।
କ୍ଷୁତ୍ପିପାସା ନ ଚାସ୍ତ୍ଯତ୍ରି ଗାତ୍ରକ୍ଲେଶାଶ୍ଚ ଶୋଭନେ॥ 13-240-16 (90904)
ସର୍ବତୋ ରମଣୀଯଂ ଚ ସର୍ବତ୍ର କୁସୁମାନ୍ବିମ୍।
ଯାବତ୍ପୁଣ୍ଯଫଲଂ ତାବଦ୍ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବହୁସଙ୍ଗତାଃ।
ନିରନ୍ତରଂ ଭୋଗଯୁତା ରମନ୍ତେ ସ୍ବର୍ଗବାସିନଃ॥ 13-240-17 (90905)
ତତ୍ର ଭୋଗାନ୍ଯଥାଯୋଗଂ ଭୁକ୍ତ୍ବା ପୁଣ୍ଯକ୍ଷଯାତ୍ପୁନଃ।
ନଶ୍ଯନ୍ତି ଜାଯମାନାସ୍ତେ ଶରୀରୈଃ ସହସା ପ୍ରିଯେ॥ 13-240-18 (90906)
ସ୍ବର୍ଗଲୋକାତ୍ପରିଭ୍ରଷ୍ଟାଃ ଜାଯନ୍ତେ ମାନୁଷେ ପୁନଃ।
ପୂର୍ବପୁଣ୍ଯାବଶେଷେଣ ବିଶିଷ୍ଟାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ତେ॥ 13-240-19 (90907)
ଏଷା ସ୍ବର୍ଗଗତିଃ ପ୍ରୋକ୍ତା ପୃଚ୍ଛନ୍ତ୍ଯାସ୍ତବ ଭାମିନି।
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ପଦାନ୍ଯଷ୍ଟୌ ସୁକର୍ମାଣି ଶୃଣୁ ପ୍ରିଯେ।
ଭୋଗଯୁକ୍ତାନି ପୁଣ୍ଯାନି ଉଚ୍ଛ୍ରିତାନି ପରସ୍ପରମ୍॥ 13-240-20 (90908)
ବିଦ୍ଯାଧରାଃ କିମ୍ପୁରୁଷା ଯକ୍ଷଗନ୍ଧର୍ବକିନ୍ନରାଃ।
ଅପ୍ସରୋଦାନବା ଦେବା ଯଥାକ୍ରମମୁଦାହୃତାଃ॥ 13-240-21 (90909)
ତେଷୁ ସ୍ଥାନେଷୁ ଜାଯନ୍ତେ ପ୍ରାଣିନାଃ ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣଃ।
ତେଷାମପି ଚ ଯେ ଲୋକାଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକୋପମାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-240-22 (90910)
ସ୍ବର୍ଗବତ୍ତତ୍ର ତେ ଭୋଗାନ୍ଭୁଞ୍ଜତେ ଚ ରମନ୍ତି ଚ।
ରୂପସତ୍ବବଲୋପେତାଃ ସର୍ବେ ଦୀର୍ଘାଯୁଷସ୍ତଥା॥ 13-240-23 (90911)
ତେଷାଂ ସର୍ବକ୍ରିଯାରମ୍ଭୋ ମାନୁଷେଷ୍ବିବ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଅତିମାନୁଷମୈଶ୍ବର୍ଯମତ୍ର ମାଯାବଲାତ୍କୃତମ୍॥ 13-240-24 (90912)
ଜରାପ୍ରସୂତିମରଣଂ ତେଷୁ ସ୍ଥାନେଷୁ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଗୁଣା ଦୋଷାଶ୍ଚ ସନ୍ତ୍ଯତ୍ର ଆକାଶଗମନଂ ତଥା॥ 13-240-25 (90913)
ଅନ୍ତର୍ଧାନଂ ବଲଂ ସତ୍ତ୍ବମାଯୁଶ୍ଚ ଚିରଜୀବିତମ୍।
ତପୋବିଶେଷଜ୍ଜାଯନ୍ତେ ଯଥା କର୍ମ୍ଣି ଭାମିନି॥ 13-240-26 (90914)
ଦେବଲୋକେ ପ୍ରବୃତ୍ତିସ୍ତୁ ତେଷାମେବ ବିଧୀଯତେ।
ନ ତଥା ଦେବଲୋକୋ ହି ତଦ୍ବିଶିଷ୍ଟାଃ ସୁରାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥i 13-240-27 (90915)
ତତ୍ର ଭୋଗମନିର୍ଦେଶ୍ଯମମୃତତ୍ବଂ ଚ ବିଦ୍ଯତେ।
ବିମାନଗମନଂ ନିତ୍ଯମପ୍ସରୋଗଣସେବିତମ୍॥ 13-240-28 (90916)
ଏବମନ୍ଯଚ୍ଚ ତତ୍କର୍ମ ଦେବତାଭ୍ଯୋ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ତବ ତତ୍ସର୍ବଂ ଦେବଲୋକେ ପ୍ରବର୍ତନମ୍॥ 13-240-29 (90917)
ତସ୍ମାନ୍ନ ବର୍ଣଯେ ଦେବି ବିଦିତଂ ଚ ତ୍ବଯା ଶୁଭେ।
ତତ୍ସର୍ବଂ ସୁକୃତୈରେବ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଚୋତ୍ତମଂ ପଦମ୍॥ ॥ 13-240-30 (90918)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 240 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 241
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.241. ଅଧ୍ଯାଯଃ 241
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ଶୁଭାଶୁଭତ୍ବନିଶ୍ଚାଯକଲିଙ୍ଗକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ମାନୁଷେଷ୍ବେବ ଜୀବତ୍ସୁ ଗତିର୍ବିଜ୍ଞାଯତେ ନ ବା।
ଯଥା ଶୁଭଗତିର୍ଜୀବୋ ନାସୌ ତ୍ବଶୁଭଭାଗିତି॥ 13-241-1 (90919)
ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-241-2 (90920)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-241-3x (7660)
ତଦହଂ ତେ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଜୀବିତଂ ବିଦ୍ଯତେ ଯଥା।
ଦ୍ବିବିଧାଃ ପ୍ରାଣିନୋ ଲୋକେ ଦୈବମାସୁରମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-241-3 (90921)
ମନସା କର୍ମଣା ବାଚା ପ୍ରତିକଲା ଭବନ୍ତି ଯେ।
ତାଦୃଶାନାସୁରାନ୍ବିଦ୍ଧି ମର୍ତ୍ଯାସ୍ତେ ନରକାଲଯାଃ॥ 13-241-4 (90922)
ହିଂସ୍ରାଶ୍ଚୋରାଶ୍ଚ ଧୂର୍ତାଶ୍ଚ ପରଦାରାଭିମର୍ଶକାଃ।
ନୀଚକର୍ମରତା ଯେ ଚ ଶୌଚମଙ୍ଗଲବର୍ଜିତାଃ॥ 13-241-5 (90923)
ଶୁଚିବିଦ୍ବେଷିଣଃ ପାପା ଲୋକଚାରିତ୍ରଦୂଷକାଃ।
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରା ଜୀବନ୍ତୋ ନରକାଲଯାଃ॥ 13-241-6 (90924)
ଲୋକୋଦ୍ବେଗକରାଶ୍ଚାନ୍ଯେ ପଶବଶ୍ଚ ସରୀସୃପାଃ।
ବୃକ୍ଷାଃ କଣ୍ଟକିନୋ ରୂକ୍ଷାସ୍ତାଦୃଶାନ୍ବିଦ୍ଧି ଚାସୁରାନ୍॥ 13-241-7 (90925)
ଅପରାନ୍ଦେବପକ୍ଷାଂସ୍ତୁ ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା॥ 13-241-8 (90926)
ମନୋବାକ୍କର୍ମଭିର୍ନିତ୍ଯମନୁକୂଲା ଭବନ୍ତି ଯେ।
ତାଦୃଶାନମରାନ୍ବିଦ୍ଧି ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-9 (90927)
ଶୌଚାର୍ଜବପରା ଧୀରାଃ ପରାର୍ଥଂ ନାହରନ୍ତି ଯେ।
ଯେ ସମାଃ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-10 (90928)
ଭଯାଦ୍ବା ବୃତ୍ତିହେତୋର୍ବା ଅନୃତଂ ନ ବଦନ୍ତି ଯେ।
ସତ୍ଯଂ ବଦନ୍ତି ସତତଂ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-11 (90929)
ଧାର୍ମିକାଃ ଶୌଚସମ୍ପନ୍ନାଃ ଶୁକ୍ଲା ମଧୁରବାଦିନଃ।
ନାକାର୍ଯଂ ମନସେଚ୍ଛନ୍ତି ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-12 (90930)
ସ୍ବଦୁଃଖମିବ ମନ୍ଯନ୍ତେ ପରେଷାଂ ଦୁଃଖବେଦନମ୍।
ଦରିଦ୍ରା ଅପି ଯେ କେଚିଦ୍ଯାଚିତାଃ ପ୍ରୀତିପୂର୍ବକମ୍।
ଦଦତ୍ଯେବ ଚ ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-13 (90931)
ଆସ୍ତିକା ମଙ୍ଗଲପରାଃ ସତତଂ ବୃଦ୍ଧସେବିନଃ।
ପୁଣ୍ଯକର୍ମପରା ନିତ୍ଯଂ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-14 (90932)
ବ୍ରତିନୋ ଦାନଶୀଲାଶ୍ଚ ଧର୍ମଶୀଲାଶ୍ଚ ମାନବାଃ॥
ଋଜବୋ ମୃଦବୋ ନିତ୍ଯଂ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-15 (90933)
ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣପରା ଦେବବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜକାଃ।
କୃଜଜ୍ଞାଃ କୃତବିଦ୍ଯାଶ୍ଚ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-16 (90934)
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯା ଜିତକ୍ରୋଧା ଜିତମାନମଦାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ଲୋଭମାତ୍ସର୍ଯହୀନା ଯେ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-17 (90935)
ନିର୍ମା ନିରହଙ୍କାରଃ ସାନୁକ୍ରୋଶାଃ ସ୍ବବନ୍ଧୁଷୁ।
ଦୀନାନୁକମ୍ପିନୋ ନିତ୍ଯଂ ତେ ନରାଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-18 (90936)
ଐହିକେନ ତୁ ବୃତ୍ତେନ ପାରତ୍ରମନୁମୀଯତେ।
ଏବଂବିଧା ନରା ଲୋକେ ଜୀବନ୍ତଃ ସ୍ବର୍ଗଗାମିନଃ॥ 13-241-19 (90937)
ଯଦନ୍ଯଚ୍ଚ ଶୁଭଂ ଲୋକେ ପ୍ରଜାନୁଗ୍ରହକାରି ଚ।
ପଶବଶ୍ଚୈବ ବୃକ୍ଷାଶ୍ଚ ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକାରିଣଃ।
ତାଦୃଶାନ୍ଦେବପକ୍ଷସ୍ଥାନିତି ବିଦ୍ଧି ଶୁଭାନନେ॥ 13-241-20 (90938)
ଶୁଭାଶୁଭପ୍ରଯଂ ଲୋକେ ସର୍ବଂ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମମ୍।
ଦୈବଂ ଶୁଭମିତି ପ୍ରାହୁରାସୁରଂ ଚାଶୁଭଂ ପ୍ରିଯେ॥ ॥ 13-241-21 (90939)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ଯହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 241 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 242
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.242. ଅଧ୍ଯାଯଃ 242
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ପ୍ରାଣିନାଂ ମରଣସ୍ଯ ସ୍ବାଭାବିକତ୍ବଯତ୍ନସାଧ୍ଯତ୍ବଭେଦେନ ଦ୍ବୈବିଧ୍ଯକଥନପୂର୍ବକଂ ଦ୍ବିତୀଯସ୍ଯ ଯୋଗାଦିନା ଶରୀରତ୍ଯାଗାଦିଭେଦେନ ଚାତୁର୍ବିଧ୍ଯକଥନେନ ତସ୍ଯ ମହାଫଲହେତୁତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥ କାମକ୍ରୋଧାଦିନା ଶରୀରତ୍ଯାଗସ୍ଯ ନକରଭୋଗହେତୁତ୍ବକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଭଗବନ୍ମାନୁଷାଃ କେଚିତ୍କାଲଧର୍ମମୁପସ୍ଥିତାଃ।
ପ୍ରାଣମୋକ୍ଷଂ କଥଂ କୃତ୍ବା ପରତ୍ରି ହିତମାପ୍ନୁଯୁଃ॥ 13-242-1 (90940)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-242-2x (7661)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାହିତା।
ଦ୍ବିବିଧଂ ମରଣଂ ଲୋକେ ସ୍ବଭାବାଦ୍ଯତ୍ନତସ୍ତଥା॥ 13-242-2 (90941)
ତଯୋଃ ସ୍ବଭାବଂ ନାପାଯଂ ଯତ୍ନତଃ କରଣୋଦ୍ଭବମ୍।
ଏତଯୋରୁଭଯୋର୍ଦେବି ବିଧାନଂ ଶୃଣୁ ଶୋଭନେ॥ 13-242-3 (90942)
କଲ୍ଯାକଲ୍ଯଶରୀରସ୍ଯ ଯତ୍ନଜଂ ଦ୍ବିବିଧଂ ସ୍ମୃତମ୍।
ଯତ୍ନଜଂ ନାମ ମରଣମାତ୍ମତ୍ଯାଗୋ ମୁମୂର୍ଷଯା॥ 13-242-4 (90943)
ତତ୍ରାକଲ୍ଯଶରୀରସ୍ଯ ଜରା ବ୍ଯାଧିଶ୍ଚ କାରଣମ୍।
ମହାପ୍ରସ୍ଥାନଗମନଂ ତଥା ପ୍ରାଯୋପବେଶନମ୍।
ଜଲାବଗାହନଂ ଚୈବ ଅଗ୍ନିଚିତ୍ଯାଂ ପ୍ରବେଶନମ୍॥ 13-242-5 (90944)
ଏବଂ ଚତୁର୍ବିଧଃ ପ୍ରୋକ୍ତ ଆତ୍ମତ୍ଯାଗୋ ମୁମୂର୍ଷତାମ୍।
ଏତେଷାଂ କ୍ରମଯୋଗେନ ବିଧାନଂ ଶୃଣୁ ଶୋଭନେ॥ 13-242-6 (90945)
ସ୍ବଧର୍ମଯୁକ୍ତଂ ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯଂ ଚିରମୂଢ୍ବା ବିଧାନତଃ।
ତତ୍ରାନୃଣ୍ଯଂ ଚ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ବୃଦ୍ଧୋ ବା ବ୍ଯାଧିତୋଽପି ବା॥ 13-242-7 (90946)
ଦର୍ଶଯିତ୍ବା ସ୍ବଦୌର୍ବଲ୍ଯଂ ସର୍ବାନେବାନୁମାନ୍ଯ ଚ।
ସର୍ବଂ ବିହାଯ ବନ୍ଧୂଂଶ୍ଚ କ୍ରମାଣାଂ ଭରଣଂ ତଥା॥ 13-242-8 (90947)
ଦାନାନି ବିଧିବତ୍କୃତ୍ବା ଧର୍ମିକାର୍ଯର୍ଥମାତ୍ମନଃ।
ଅନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ଜନଂ ସର୍ବଂ ବାଚା ମଧୁରଯା ବ୍ରୁବନ୍॥ 13-242-9 (90948)
ଅହତଂ ବସ୍ତ୍ରମାଚ୍ଛାଦ୍ଯ ବଦ୍ଧ୍ବା ତତ୍କୁଶରଜ୍ଜୁନା।
ଉପସ୍ପୃଶ୍ଚ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯ ବ୍ଯବସାଯପୁରସରମ୍॥ 13-242-10 (90949)
ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ତତୋ ଗ୍ରାମ୍ଯଂ ଧର୍ମଂ କୁର୍ଯାଦ୍ଯଥେପ୍ସିତମ୍।
ମହାପ୍ରସ୍ତାନମିଚ୍ଛେଚ୍ଚେତ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠେତୋତ୍ତରାଂ ଦିଶମ୍॥ 13-242-11 (90950)
ଭୂତ୍ବା ତାବନ୍ନିରାହାରୋ ଯାବତ୍ପ୍ରାଣବିମୋକ୍ଷଣମ୍।
ଚେଷ୍ଟାହାନୌ ଶଯିତ୍ବାଽପି ତନ୍ମନାଃ ପ୍ରାଣମୁତ୍ସୃଜେତ୍।
ଏବଂ ପୁଣ୍ଯକୃତାଂ ଲୋକାନମଲାନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-242-12 (90951)
ପ୍ରାଯୋପବେଶନଂ ଚେଚ୍ଛେତ୍ତେନୈବ ବିଧିନା ନରଃ।
ଦେଶେ ପୁଣ୍ଯତମେ ଶ୍ରେଷ୍ଠେ ନିରାହାରସ୍ତୁ ସଂବିଶେତ୍॥ 13-242-13 (90952)
ଅପ୍ରାଣଂ ତୁ ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା କୁର୍ବନ୍ଦାନଂ ସ୍ବଶକ୍ତିତଃ।
ପୁଣ୍ଯଂ ପରିତ୍ଯଜେତ୍ପ୍ରାଣାନେଷ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ଏବଂ କଲେବରଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-242-14 (90953)
ଅଗ୍ନିପ୍ରବେଶନଂ ଚେଚ୍ଛେତ୍ତେନୈବ ବିଧିନା ଶୁଭେ।
କୃତ୍ବା କାଷ୍ଠମଯଂ ଚିତ୍ଯଂ ପୁଣ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରେ ନଦୀଷୁ ବା॥ 13-242-15 (90954)
ଦୈବତେଭ୍ଯୋ ନମସ୍କୃତ୍ବା କୃତ୍ବା ଚାପି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍।
ଭୂତ୍ବା ଶୁଚିର୍ବ୍ଯବସିତଃ ପ୍ରବିଶେଦଗ୍ନିସଂସ୍ତରମ୍।
ସୋପି ଲୋକାନ୍ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପୁଣ୍ଯକର୍ମଣାମ୍॥ 13-242-16 (90955)
ଜଲାବଗାହନଂ ଚେଚ୍ଛେତ୍ତେନୈବ ବିଧିନା ଶୁଭେ।
ଖ୍ଯାତେ ପୁଣ୍ଯତମେ ତୀର୍ଥେ ନିମଜ୍ଜେତ୍ସୁକୃତଂ ସ୍ମରନ୍॥ 13-242-17 (90956)
ସୋପି ପୁଣ୍ଯତମାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ନିଃସଙ୍ଗାତ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ।
ତତଃ କଲ୍ଯଶରୀରସ୍ଯ ସଂତ୍ଯାଗଂ ଶୃଣୁ ତତ୍ବତଃ॥ 13-242-18 (90957)
ରକ୍ଷାର୍ଥଂ କ୍ଷତ୍ରିଯଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପ୍ରଜାପାଲନକାରଣାତ୍।
ଯୋଧାନାଂ ଭର୍ତୃପିଣ୍ଡାର୍ଥଂ ଗୁର୍ବର୍ଥଂ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣାମ୍॥ 13-242-19 (90958)
ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥଂ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରାଣତ୍ଯାଗୋ ବିଧୀଯତେ।
ସ୍ବରାଜ୍ଯରକ୍ଷଣାର୍ତଂ ବା କୁଜନୈଃ ପୀଡିତାଃ ପ୍ରଜାଃ॥ 13-242-20 (90959)
ମୋକ୍ତୁକାମସ୍ତ୍ଯଜେତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ଯୁଦ୍ଧମାର୍ଗେ ଯଥାବିଧି।
ସୁସନ୍ନଦ୍ଧୋ ବ୍ଯବସିତଃ ସମ୍ପ୍ରବିଶ୍ଯାପରାଙ୍ମୁଖଃ।
ଏବଂ ରାଜା ମୃତଃ ସଦ୍ଯଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-242-21 (90960)
ତାଦୃଶୀ ସୁଗତିର୍ନାସ୍ତି କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ବିଶେଷତଃ।
ଭୃତ୍ଯୋ ବା ଭର୍ତୃପିଣ୍ଡାର୍ଥଂ ଭର୍ତୃକର୍ମଣ୍ଯୁପସ୍ଥିତେ॥ 13-242-22 (90961)
କୁର୍ବଂସ୍ତତ୍ର ତୁ ସାହାଯ୍ଯମାତ୍ମପ୍ରାଣାନପେକ୍ଷଯା।
ସ୍ବାମ୍ଯର୍ଥଂ ସଂତ୍ଯଜେତ୍ପ୍ରାଣାନ୍ପୁଣ୍ଯାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ସ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-242-23 (90962)
ସ୍ପୃହଣୀଯଃ ସୁରଗଣୈସ୍ତତ୍ର ନାସ୍ତି ବିଚାରଣା।
ଏବଂ ଗୋବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥଂ ବା ଦୀନାର୍ଥଂ ବା ତ୍ଯଜେତ୍ତନୁମ୍॥ 13-242-24 (90963)
ସୋପି ପୁଣ୍ଯମବାପ୍ନୋତି ଆନୃଶଂସ୍ଯବ୍ଯପେକ୍ଷଯା।
ଇତ୍ଯେତେ ଜୀବିତତ୍ଯାଗେ ମାର୍ଗାସ୍ତେ ସମୁଦାହୃତାଃ॥ 13-242-25 (90964)
କାମକ୍ରୋଧାଦ୍ଭଯାଦ୍ବାଽପି ଯଦି ଚେତ୍ସଂତ୍ଯଜେତ୍ତନୁମ୍।
ସୋଽନନ୍ତଂ ନରକଂ ଯାତି ଆତ୍ମହନ୍ତୃତ୍ବକାରଣାତ୍॥ 13-242-26 (90965)
ସ୍ବଭାବଂ ମରଣଂ ନାମ ନ ତୁ ଚାତ୍ମେଚ୍ଛଯା ଭବେତ୍।
ଯଥା ମୃତାନାଂ ଯତ୍କାର୍ଯଂ ତନ୍ମେ ଶୃଣୁ ଯଥାବିଧି॥ 13-242-27 (90966)
ତତ୍ରାପି ମରଣଂ ତ୍ଯାଗୋ ମୂଢତ୍ଯାଗାଦ୍ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ଭୂମୌ ସଂବେଶଯେଦ୍ଦେହଂ ନରସ୍ଯ ବିନଶିଷ୍ଯତଃ॥ 13-242-28 (90967)
ନିର୍ଜୀବଂ ବୃଣୁଯାତ୍ସଦ୍ଯୋ ବାସସା ତୁ କଲେବରମ୍।
ମାଲ୍ଯଗନ୍ଧୈରଲଙ୍କୃତ୍ଯ ସୁବର୍ଣେନ ଚ ଭାମିନି॥ 13-242-29 (90968)
ଶ୍ମଶାନେ ଦକ୍ଷିଣେ ଦେଶେ ଚିତାଗ୍ନୌ ପ୍ରଦହେନ୍ମୃତମ୍।
ଅଥବା ନିକ୍ଷିପେଦ୍ଭୂମୌ ଶରୀରଂ ଜୀବବର୍ଜିତମ୍॥ 13-242-30 (90969)
ଦିବା ଚ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷଶ୍ଚ ଉତ୍ତରାଯଣମେବ ଚ।
ମୁମୂର୍ଷୂଣାଂ ପ୍ରଶସ୍ତାନି ବିପରୀତଂ ତୁ ଗର୍ହିତମ୍॥ 13-242-31 (90970)
ଔଦକଂ ଚାଷ୍ଟକାଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ବହୁଭିର୍ବହୁଭିଃ କୃତମ୍।
ଆପ୍ଯାଯନଂ ମୃତାନାଂ ତତ୍ପରଲୋକେ ଭବେଚ୍ଛୁଭମ୍।
ଏତତ୍ସର୍ବଂ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ମାନୁଷାଣାଂ ହିତଂ ବଚଃ॥ ॥ 13-242-32 (90971)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 242 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 243
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.243. ଅଧ୍ଯାଯଃ 243
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ନାନାଧର୍ମାମାମପି ପ୍ରତ୍ଯେକଂ ସାଫଲ୍ଯକଥନେନ ତେଷୁ ମୋକ୍ଷଧର୍ମସ୍ଯୈବ ଶ୍ରୈଷ୍ଠ୍ଯପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଜ୍ଞାନସ୍ଯ ମୋକ୍ଷସାଧନତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ ତତ୍ପ୍ରାପ୍ତ୍ଯୁପାଯକଥନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ଦେବଦେବ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ କାଲସୂଦନ ଶଙ୍କର।
ଲୋକେଷୁ ବିବିଧା ଧର୍ମାସ୍ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମଯା ଶ୍ରୁତାଃ॥ 13-243-1 (90972)
ବିଶିଷ୍ଟଂ ସର୍ବଧର୍ମେଭ୍ଯଃ ଶାଶ୍ବତଂ ଧ୍ରୁବମବ୍ଯଯମ୍।
ଶ୍ରୁତୁମିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ସର୍ବମତ୍ର ମୁହ୍ଯତି ମେ ମନଃ॥ 13-243-2 (90973)
କେଚିନ୍ମୋକ୍ଷଂ ପ୍ରଶଂସନ୍ତି କେଚିଦ୍ଯଜ୍ଞଫଲଂ ଦ୍ବିଜାଃ।
ବାନପ୍ରସ୍ଥଂ ପୁନଃ କେଚିଦ୍ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯଂ କେଚିଦାଶ୍ରମମ୍॥ 13-243-3 (90974)
ରାଜଧର୍ମାଶ୍ରଯଂ କେଚିତ୍କେଚିତ୍ସ୍ବାଧ୍ଯାଯମେବ ଚ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯାଶ୍ରମଂ କେଚିତ୍କେଚିଦ୍ବାକ୍ସଂଯମାଶ୍ରଯମ୍॥ 13-243-4 (90975)
ମାତରଂ ପିତରଂ କେଚିତ୍ସେବମାନା ଦିବଂ ଗତାଃ।
ଅହିଂସଯା ପରଃ ସ୍ବର୍ଗେ ସତ୍ଯେନ ଚ ମହୀଯତେ॥ 13-243-5 (90976)
ଆହବେଽଭିମୁଖାଃ କେଚିନ୍ନିହତାସ୍ତ୍ରିଦିବଂ ଗତାଃ।
କେଚିଦୁଞ୍ଛବୃତ୍ତେ ସିଦ୍ଧାଃ ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗଂ ସମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-243-6 (90977)
ଆର୍ଜବେନାପରେ ଯୁକ୍ତା ମହତାଂ ପୂଜତେ ରତାଃ।
ଋଜବୋ ନାକପୃଷ୍ଠେ ତୁ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାନଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ॥ 13-243-7 (90978)
ଏବଂ ବହୁବିଧୈର୍ଲୋକେ ଧର୍ମଦ୍ବାରୈଃ ସୁସଂବୃତୈଃ।
ମମାପି ମତିରାବିଦ୍ଧା ମେଘଲେଖେବ ବାଯୁନା॥ 13-243-8 (90979)
ଏତସ୍ମିନ୍ସଂଶଯସ୍ଥାନେ ସଂଶଯଚ୍ଛେଦକାରି ଯତ୍।
ବଚନଂ ବ୍ରୂହି ଦେବେଶ ନିଶ୍ଚଯଜ୍ଞାନସଂଜ୍ଞିତମ୍॥ 13-243-9 (90980)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-243-10x (7662)
ଏବଂ ପୃଷ୍ଟଃ ସ୍ବଯା ଦେବ୍ଯା ମହାଦେବଃ ପିନାକଧୃକ୍।
ପ୍ରୋବାଚ ମଧୁରଂ ବାକ୍ଯଂ ସୂକ୍ଷ୍ମମଧ୍ଯାତ୍ମସଂଶ୍ରିତମ୍॥ 13-243-10 (90981)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-243-11x (7663)
ନ୍ଯାଯତସ୍ତ୍ବଂ ମହାଭାଗେ ଶ୍ରୋତୁକାମାଽସି ନିଶ୍ଚଯମ୍।
ଏତଦେବ ବିଶିଷ୍ଟଂ ତେ ଯତ୍ତ୍ବଂ ପୃଚ୍ଛସି ମାଂ ପ୍ରିଯେ॥ 13-243-11 (90982)
ସର୍ବତ୍ର ବିହିତୋ ଧର୍ମଃ ସ୍ବର୍ଗଲୋକଫଲାଶ୍ରିତଃ।
ବହୁଦ୍ବାରସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ନେହାସ୍ତି ବିଫଲାଃ କ୍ରିଯାଃ॥ 13-243-12 (90983)
ଯସ୍ମିନ୍ଯସ୍ମିଂଶ୍ଚ ବିଷଯେ ଯୋଯୋ ଯାତି ବିନିଶ୍ଚଯମ୍।
ତଂ ତମେବାଭିଜାନାତି ନାନ୍ଯଂ ଧର୍ମଂ ଶୁଚିସ୍ମିତେ॥ 13-243-13 (90984)
ଶୃଣୁ ଦେବି ସମାସେନ ମୋକ୍ଷଦ୍ବାରସମନୁତ୍ତମମ୍।
ଏତଦ୍ଧି ସର୍ବଧର୍ମାଣାଂ ବିଶିଷ୍ଟଂ ଶୁଭମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-243-14 (90985)
ନାସ୍ତି ମୋକ୍ଷାତ୍ପରଂ ଦେବି ମୋକ୍ଷ ଏବ ପରା ଗତିଃ।
ସୁଖମାତ୍ଯନ୍ତିକଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠମନିବୃତ୍ତଂ ଚ ତଦ୍ବିଦୁଃ॥ 13-243-15 (90986)
ନାତ୍ର ଦେବି ଜରା ମୃତ୍ଯୁଃ ଶୋକୋ ବା ଦୁଃଖମେବ ବା।
ଅନୁତ୍ତମମଚିନ୍ତ୍ଯଂ ଚ ତଦ୍ଦେବି ପରମଂ ସୁଖମ୍॥ 13-243-16 (90987)
ଜ୍ଞାନାନାମୁତ୍ତମଂ ଜ୍ଞାନଂ ମୋକ୍ଷଜ୍ଞାନଂ ବିଦୁର୍ବୁଧାଃ।
ଋଷିଭିର୍ଦେବସଙ୍ଘୈଶ୍ଚ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ପରମଂ ପଦମ୍॥ 13-243-17 (90988)
ନିତ୍ଯମକ୍ଷରମକ୍ଷୋଭ୍ଯମଜେଯଂ ଶାଶ୍ବତଂ ଶିବମ୍।
ବିଶନ୍ତି ତତ୍ପଦଂ ପ୍ରାଜ୍ଞାଃ ସ୍ପୃହଣୀଯଂ ସୁରୋତ୍ତମୈଃ॥ 13-243-18 (90989)
ଦୁଃଖାଦିଶ୍ଚ ଦୁରନ୍ତଶ୍ଚ ସଂସାରୋଯଂ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ଶୋକବ୍ଯାଧିଜରାଦୋଷୈର୍ମରଣେନ ଚ ସଂଯୁତଃ॥ 13-243-19 (90990)
ଯଥା ଜ୍ଯୋତିର୍ଗଣା ବ୍ଯୋମ୍ନି ବିବର୍ତନ୍ତେ ପୁନଃପୁନଃ।
ତସ୍ଯ ମୋକ୍ଷସ୍ଯ ମାର୍ଗୋଽଯଂ ଶ୍ରୁଯତାଂ ଶୁଭଲକ୍ଷଣେ॥ 13-243-20 (90991)
ବ୍ରହ୍ମାଦିସ୍ଥାବରାନ୍ତଶ୍ଚ ସଂସାରୋ ଯଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ।
ସଂସାରେ ପ୍ରାଣିନଃ ସର୍ବେ ନିବର୍ତନ୍ତେ ଯଥା ପୁନଃ॥ 13-243-21 (90992)
ତତ୍ର ସଂସାରଚକ୍ରସ୍ଯ ମୋକ୍ଷୋ ଜ୍ଞାନେନ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଅଧ୍ଯାତ୍ମତତ୍ବବିଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞାନମିତ୍ଯଭିଧୀଯତେ॥ 13-243-22 (90993)
ଜ୍ଞାନସ୍ଯ ଗ୍ରହଣୋପାଯମାଚାରଂ ଜ୍ଞାନିନସ୍ତଥା।
ଯଥାବତ୍ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତତ୍ତ୍ବମେକମନାଃ ଶୃଣୁ॥ 13-243-23 (90994)
ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବାଽପି ଭୂତ୍ବା ପୂର୍ବଂ ଗୃହେ ସ୍ଥିତଃ।
ଆନୃଣ୍ଯଂ ସର୍ବତଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ତତସ୍ତାନ୍ସଂତ୍ଯଜେଦ୍ଗୃହାନ୍॥ 13-243-24 (90995)
ତତଃ ସଂତ୍ଯଜ୍ଯ ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯଂ ନିଶ୍ଚିତୋ ବନମାଶ୍ରଯେତ୍॥ 13-243-25 (90996)
ବନେ ଗୁରୁଂ ସମାଜ୍ଞାଯ ଦୀକ୍ଷିତୋ ବିଧିପୂର୍ବକମ୍।
ଦୀକ୍ଷାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ସ୍ବବୃତ୍ତଂ ପରିପାଲଯେତ୍॥ 13-243-26 (90997)
ଗୃହ୍ଣୀଯାଦପ୍ଯୁପାଧ୍ଯାଯାନ୍ମୋକ୍ଷଜ୍ଞାନମନିନ୍ଦିତଃ।
ଦ୍ବିବିଧଂ ଚ ପୁନର୍ମୋକ୍ଷଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗମିତି ସ୍ମୃତିଃ॥ 13-243-27 (90998)
ପଞ୍ଚବିଂଶତିବିଜ୍ଞାନଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯମିତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ଦେବସାରୂପ୍ଯଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରସ୍ଯ ନିର୍ଣଯଃ।
ତଯୋରନ୍ଯତରଂ ଜ୍ଞାନଂ ଶୃଣୁଯାଚ୍ଛିଷ୍ଯତାଂ ଗତଃ॥ 13-243-28 (90999)
ନାକାଲୋ ନାପ୍ଯକାଷାଯୀ ନାପ୍ଯସଂବତ୍ସରୋଷିତଃ।
ନାସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗୋ ନାଶ୍ରାଦ୍ଧଂ ଗୁରୁଣା ସ୍ନେହପୂର୍ବକମ୍।
ସମଃ ଶୀତୋଷ୍ଣହର୍ଷାଦୀନ୍ବିଷହେତ ସ ବୈ ମୁନିଃ॥ 13-243-29 (91000)
ଅମୃଷ୍ଯଃ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାଭ୍ଯାମୁଚିତେଭ୍ଯୋ ନିବର୍ତଯେତ୍।
ତ୍ଯଜେତ୍ସଙ୍କଲ୍ପଜାନ୍ଗ୍ରନ୍ଥୀନ୍ସଦା ଧ୍ଯାନପରୋ ଭବେତ୍॥ 13-243-30 (91001)
କୁଣ୍ଡିକାଚମସଂ ଶିକ୍ଯଂ ଛତ୍ରଂ ଯଷ୍ଟିମୁପାନହୌ।
ଚେଲମିତ୍ଯେବ ନୈତେଷୁ ସ୍ଥାପଯେତ୍ସାମ୍ଯମାତ୍ମନଃ॥ 13-243-31 (91002)
ଗୁରୋଃ ପୂର୍ବଂ ସମୁତ୍ତିଷ୍ଠେଜ୍ଜଘନ୍ଯଂ ତସ୍ଯ ସଂବିଶେତ୍।
ନୈବାବିଜ୍ଞାପ୍ଯ ଭର୍ତାରମାବଶ୍ଯକମପି ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-243-32 (91003)
ଦ୍ବିରହ୍ନି ସ୍ନାନଶାଟେନ ସଂଧ୍ଯଯୋରଭିଷେଚନମ୍।
ଏକକାଲାଶନଂ ଚାସ୍ ବିହିତଂ ଯତିଭିଃ ପୁରା॥ 13-243-33 (91004)
ଭୈକ୍ଷଂ ସର୍ବତ୍ର ଗୃହ୍ଣୀଯାଚ୍ଚିନ୍ତଯେତ୍ସତତଂ ନିଶି।
କାରଣେ ଚାପି ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ନ ଜ୍ଞାପ୍ଯେତ କଦାଚନ॥ 13-243-34 (91005)
ବ୍ରହ୍ମିଚର୍ଯଂ ବନେ ବାସଂ ଶୌଚମିନ୍ଦ୍ରିଯସଂଯମଃ।
ଦଯା ଚ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ତସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-243-35 (91006)
ବିମୁକ୍ତଃ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯୋ ଲଘ୍ବାହାରୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଆତ୍ମଯୁକ୍ତଃ ପରାଂ ବୁଦ୍ଧିଂ ଲଭତେ ପାପନାଶିନୀମ୍॥ 13-243-36 (91007)
ଯଦା ଭାବଂ ନ କୁରୁତେ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ପାପକମ୍।
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା ବ୍ର୍ହମ ସମ୍ପଦ୍ଯତେ ତଦା॥ 13-243-37 (91008)
ଅନିଷ୍ଠୁରୋଽନହଙ୍କାରୋ ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବୋ ବୀତମତ୍ସରଃ।
ବୀତଶୋକଭଯାବାଧଂ ପଦଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-243-38 (91009)
ତୁଲ୍ଯନିନ୍ଦାସ୍ତୁତିର୍ମୌନୀ ସମଲୋଷ୍ଟାଶ୍ମକାଞ୍ଚନଃ।
ସମଃ ଶତ୍ରୌ ଚ ମିତ୍ରେ ଚ ନିର୍ବାଣମଧିଗଚ୍ଛତି॥ 13-243-39 (91010)
ଏବଂ ଯୁକ୍ତସମାଚାରସ୍ତତ୍ପରୋଽଧ୍ଯାତ୍ମଚିନ୍ତକଃ।
ଜ୍ଞାନାଭ୍ଯାସେନ ତେନୈବ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପରମାଂ ଗତିମ୍॥ ॥ 13-243-40 (91011)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 243 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 244
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.244. ଅଧ୍ଯାଯଃ 244
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଜରାମରଣତାରଣସ୍ଯ ନିର୍ବାଣୈକସାଧ୍ଯତ୍ବୋକ୍ତ୍ଯା ତସ୍ଯ ଜ୍ଞାନୈକସାଧ୍ଯତ୍ବପ୍ରତିପାଦନେନେନ୍ଦ୍ରିଯନିଗ୍ରହାଦିନା ବୈରାଗ୍ଯସ୍ଯ ତତ୍କାରଣତ୍ବୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ଅନୁଦ୍ବିଗ୍ନମତେର୍ଜନ୍ତୋରସ୍ମିନ୍ସଂସାରମଣ୍ଡଲେ।
ଶୋକବ୍ଯାଧିଜରାଦୁଃଖୈର୍ନିର୍ବାଣଂ ନୋପପଦ୍ଯତେ॥
ତସ୍ମାଦୁଦ୍ବେଗଜନନଂ ମନୋଽବସ୍ଥାନପଂ ତଥା।
ଜ୍ଞାନଂ ତେ ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତନ୍ମୂଲମମୃତଂ ହି ବୈ॥ 13-244-1 (91012)
ଶୋକସ୍ଥାନସହସ୍ରାଣି ଭଯସ୍ଥାନଶତାନି ଚ।
ଦିବସେଦିବସେ ମୂଢମାବିଶନ୍ତି ନ ପଣ୍ଡିତମ୍॥ 13-244-3 (91013)
ନଷ୍ଟେ ଧନେ ବା ଦାରେ ବା ପୁତ୍ରେ ପିତରି ବା ମୃତେ।
ଅହୋ ଦୁଃଖମିତି ଧ୍ଯାଯଞ୍ଶୋକସ୍ଯ ପଦମାବ୍ରଜେତ୍॥ 13-244-4 (91014)
ଦ୍ରବ୍ଯେଷୁ ସମତୀତେଷୁ ଯେ ଶୁଭାସ୍ତାନ୍ନ ଚିନ୍ତଯେତ୍।
ତାନନାଦ୍ରିଯମାଣସ୍ଯ ଶୋକବନ୍ଧଃ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି॥ 13-244-5 (91015)
ସମ୍ପ୍ରଯୋଗାଦନିଷ୍ଟସ୍ଯ ବିପ୍ରଯୋଗାତ୍ପ୍ରିଯସ୍ଯ ଚ।
ମାନୁଷା ମାନସୈର୍ଦୁଃଖୈଃ ସଂଯୁଜ୍ଯନ୍ତେଽଲ୍ପବୁଦ୍ଧଯଃ॥ 13-244-6 (91016)
ମୃତଂ ବା ଯଦି ବା ନଷ୍ଟଂ ଯୋଽତୀତମନୁଶୋଚତି।
ସନ୍ତାପେନ ଚ ଯୁଜ୍ଯେତ ତଚ୍ଚାସ୍ଯ ନ ନିବର୍ତତେ॥ 13-244-7 (91017)
ଉତ୍ପନ୍ନମିହ ମାନୁଷ୍ଯେ ଗର୍ଭପ୍ରଭୃତି ମାନବମ୍।
ବିବିଧାନ୍ଯୁପବର୍ତନ୍ତେ ଦୁଃଖାନି ଚ ସୁଖାନି ଚ॥ 13-244-8 (91018)
ତଯୋରେକତରୋ ମାର୍ଗୋ ଯଦ୍ଯେନମଭିସଂନମେତ୍।
ସୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନ ସଂହୃଷ୍ଯେନ୍ନ ଦୁଃଖଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସଂଜ୍ବରେତ୍॥ 13-244-9 (91019)
ଦୋଷଦର୍ଶୀ ଭବେତ୍ତତ୍ର ଯତ୍ର ସ୍ନେହଃ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ଅନିଷ୍ଟେନାନ୍ବିତଂ ପଶ୍ଯେଦ୍ଯଥା କ୍ଷିପ୍ରଂ ବିରଜ୍ଯତେ॥ 13-244-10 (91020)
ଯଥା କାଷ୍ଠଂ ଚ କାଷ୍ଠଂ ଚ ସମେଯାତାଂ ମହୋଦଧୌ।
ସମେତ୍ଯ ଚ ବ୍ଯପେଯାତାଂ ତଦ୍ବଜ୍ଜ୍ଞାତିସମାଗମଃ॥ 13-244-11 (91021)
ଅଦର୍ଶନାଦାପତିତାଃ ପୁନଶ୍ଚାଦର୍ଶନଂ ଗତାଃ।
ସ୍ନେହସ୍ତତ୍ର ନ କର୍ତବ୍ଯୋ ବିପ୍ରଯୋଗୋ ହି ତୈର୍ଧ୍ରୁବମ୍॥ 13-244-12 (91022)
କୁଟୁମ୍ବପୁତ୍ରଦାରାଂଶ୍ଚ ଶରୀରଂ ଧନସଞ୍ଚଯମ୍।
ଐଶ୍ବର୍ଯଂ ସ୍ବସ୍ତିତା ଚେତି ନ ମୁହ୍ଯେତ୍ତତ୍ର ପଣ୍ଡିତଃ॥ 13-244-13 (91023)
ସୁଖମେକାନ୍ତତୋ ନାସ୍ତି ଶକ୍ରସ୍ଯାପି ତ୍ରିବିଷ୍ଟପେ।
ତତ୍ରାପି ସୁମହଦ୍ଦୁଃଖଂ ନ ନିତ୍ଯଂ ଲଭତେ ସୁଖମ୍॥ 13-244-14 (91024)
ସୁଖସ୍ଯାନ୍ତରଂ ଦୁଃଖଂ ଦୁଃଖସ୍ଯାନନ୍ତରଂ ସୁଖମ୍।
କ୍ଷଯା ନିଚଯାଃ ସର୍ବେ ପତନାନ୍ତାଃ ସମୁଚ୍ଛ୍ରଯାଃ॥ 13-244-15 (91025)
ସଂଯୋଗା *********** ମରଣାନ୍ତଂ ଚ ଜୀବିତମ୍।
ଉଚ୍ଛ୍ରଯାଂଶ୍ଚ ନିପାତାଶ୍ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ଯା ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷତସ୍ତ୍ରଯମ୍।
ଅନିତ୍ଯମସୁଖଂ ଚେତି ବ୍ଯବସ୍ଯେତ୍ସର୍ବମେବ ଚ॥ 13-244-16 (91026)
ଅର୍ଥାନାମାର୍ଜନେ ଦୁଃଖମାର୍ଜିତାନାଂ ତୁ ରକ୍ଷଣେ।
ନାଶେ ଦୁଃଖଂ ବ୍ଯଯେ ଦୁଃଖଂ ଧିଗର୍ଥଂ ଦୁଃଖଭାଜନମ୍॥ 13-244-17 (91027)
ଅର୍ଥବନ୍ତଂ ନରଂ ନିତ୍ଯଂ ପଞ୍ଚାଭିଘ୍ନନ୍ତି ଶତ୍ରବଃ।
ରାଜା ଚୋରଶ୍ଚ ଦାଯାଦା ଭୂତାନି କ୍ଷଯ ଏବ ଚ॥ 13-244-18 (91028)
ଅର୍ଥମେବ ହ୍ଯନର୍ଥସ୍ଯ ମୂଲମିତ୍ଯବଧାରଯ।
ନ ହ୍ଯନର୍ଥାଃ ପ୍ରବାଧନ୍ତେ ନରମର୍ତବିବର୍ଜିତମ୍॥ 13-244-19 (91029)
ଅର୍ଥପ୍ରାପ୍ତିର୍ମହଦ୍ଦୁଃଖମାକିଞ୍ଚିନ୍ଯଂ ପରଂ ସୁଖମ୍।
ଉପଦ୍ରବେଷୁ ଚାର୍ଥାନାଂ ଦୁଃଖଂ ହି ନିଯତଂ ଭବେତ୍॥ 13-244-20 (91030)
ଧନଲୋଭେନ ତୃଷ୍ଣାଯା ନ ତୃପ୍ତିରୁପଲଭ୍ଯତେ।
ଲବ୍ଧାଶ୍ରଯୋ ବିବର୍ଧେତ ସମିଦ୍ଧ ଇବ ପାବକଃ॥ 13-244-21 (91031)
ଜିତ୍ବାଽପି ପୃଥିବୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ଚତୁଃସାଗରମେଖଲାମ୍।
ସାଗରାଣାଂ ପୁନଃ ପାରଂ ଜେତୁମିଚ୍ଛତ୍ଯସଂଶଯମ୍॥ 13-244-22 (91032)
ଅଲଂ ପରିଗ୍ରହେଣେହ ଦୋଷବାନ୍ହି ପରିଗ୍ରହଃ।
କୋଶକାରଃ କ୍ରିମିର୍ଦେବି ବଧ୍ଯତେ ହି ପରିଗ୍ରହାତ୍॥ 13-244-23 (91033)
ଏକୋଽପି ପୃଥିବୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାମେକଚ୍ଛତ୍ରାଂ ପ୍ରଶାସ୍ତି ଚ।
ଏକସ୍ମିନ୍ନେବ ରାଷ୍ଟ୍ରେ ତୁ ସ ଚାପି ନିବସେନ୍ନୃପଃ॥ 13-244-24 (91034)
ତସ୍ମିନ୍ରାଷ୍ଟ୍ରେଽପି ନଗରମେକମେବାଧିତିଷ୍ଠତି।
ନଗରେଽପି ଗୃହଂ ଚୈକଂ ଭବେତ୍ତସ୍ଯ ନିବେଶନମ୍॥ 13-244-25 (91035)
ଏକ ଏବ ପ୍ରତିଷ୍ଠଃ ସ୍ଯାଦାବାସସ୍ତଦ୍ଗୃହେଽପି ଚ।
ଆବାସେ ଶଯନଂ ଚୈକଂ ନିଶି ଯତ୍ର ପ୍ରଲୀଯତେ॥ 13-244-26 (91036)
ଶଯନସ୍ଯାର୍ଧମେବାସ୍ଯ ସ୍ତ୍ରିଯାଶ୍ଚାର୍ଧଂ ବିଧୀଯତେ।
ତଦନେନ ପ୍ରସଙ୍ଗେନ ସ୍ବଲ୍ପେନୈବ ହି ଯୁଜ୍ଯତେ॥ 13-244-27 (91037)
ସର୍ବଂ ମମେତି ସମ୍ମୂଢୋ ବଲଂ ପଶ୍ଯତି ବାଲିଶଃ।
ଏବଂ ସର୍ବୋପଯୋଗେଷୁ ସ୍ବଲ୍ପମସ୍ଯ ପ୍ରଯୋଜନମ୍॥ 13-244-28 (91038)
ତଣ୍ଡୁଲପ୍ରସ୍ଥମାତ୍ରେଣ ଯାତ୍ରା ସ୍ଯାତ୍ସର୍ବଦେହିନାମ୍।
ତତୋ ଭୂଯସ୍ତରୋ ଯୋଗୋ ଦୁଃଖାଯ ତପନାଯ ଚ॥ 13-244-29 (91039)
ନାସ୍ତି ତୃଷ୍ଣାସମଂ ଦୁଃଖଂ ନାସ୍ତି ତ୍ଯାଗସମଂ ସୁଖମ୍।
ସର୍ବାନ୍କାମାନ୍ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମଭୂଯାଯ କଲ୍ପତେ॥ 13-244-30 (91040)
ଯା ଦୁସ୍ତ୍ଯଜା ଦୁର୍ମତିଭିର୍ଯା ନ ଜୀର୍ଯତି ଜୀର୍ଯତଃ।
ଯୋଽସୌ ପ୍ରାଣାନ୍ତିକୋ ରୋଗସ୍ତାଂ ତୃଷ୍ଣାଂ ତ୍ଯଜତଃ ସୁଖମ୍॥ 13-244-31 (91041)
ନ ଜାତୁ କାମଃ କାମାନାମୁପଭୋଗେନ ଶାମ୍ଯତି।
ହବିଷା କୁଷ୍ଣବର୍ତ୍ମେବ ଭୂଯ ଏବାଭିବର୍ଧତେ॥ 13-244-32 (91042)
ଅଲାଭେନୈବ କାମାନାଂ ଶୋକଂ ତ୍ଯଜତି ପଣ୍ଡିତଃ।
ଆଯାସବିଟପସ୍ତୀବ୍ରଃ କାମାଗ୍ନିଃ କର୍ଷଣାରଣିଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥୈଶ୍ଚ ସମ୍ମୋହ୍ଯ ଦହତ୍ଯକୁଶଲଂ ଜନମ୍॥ 13-244-33 (91043)
ଯତ୍ପୃଥିବ୍ଯାଂ ବ୍ରୀହିଯବଂ ହିରଣ୍ଯଂ ପଶବଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ।
ନାଲମେକସ୍ଯ ପର୍ଯାପ୍ତମିତି ପଶ୍ଯନ୍ନ ମୁହ୍ଯତି॥ 13-244-34 (91044)
ଯଚ୍ଚ କାମସୁଖଂ ଲୋକେ ଯଚ୍ଚ ଦିବ୍ଯଂ ମହତ୍ସୁଖମ୍।
ତୃଷ୍ଣାକ୍ଷଯସୁଖସ୍ଯୈତେ ନାର୍ହତଃ ଷୋଡଶୀଂ କଲାମ୍॥ 13-244-35 (91045)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥେଷୁ ନୈବ ଧୀରୋ ନିଯୋଜଯେତ୍।
ମନଃଷଷ୍ଠାନି ସଂଯମ୍ଯ ନିତ୍ଯମାତ୍ମନି ଯୋଜଯେତ॥ 13-244-36 (91046)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ବିସର୍ଗେଣ ଦୋଷମୃଚ୍ଛତ୍ଯସଂଶଯମ୍।
ସଂନିଯମ୍ଯ ନୁ ତାନ୍ଯେବ ତତଃ ସିଦ୍ଧିମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-244-37 (91047)
ଷଣ୍ଣାମାତ୍ମନି ଯୁକ୍ତାନାମୈଶ୍ବର୍ଯଂ ଯୋଽଧିଗଚ୍ଛତି।
ନ ଚ ପାପୈର୍ନ ଚାନର୍ଥୈଃ ସଂଯୁଜ୍ଯେତ ବିଚକ୍ଷଣଃ॥ 13-244-38 (91048)
ଅପ୍ରମତ୍ତଃ ସଦା ରକ୍ଷେଦିନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ବିଚକ୍ଷଣଃ।
ଅରକ୍ଷିତେଷୁ ତେଷ୍ବାଶୁ ନରୋ ନରକମେତି ହି॥ 13-244-39 (91049)
ହୃଦି କାମମଯଶ୍ଚିତ୍ରୋ ମୋହସଞ୍ଚଯସମ୍ଭବଃ।
ଅଜ୍ଞାନରୂଢମୂଲସ୍ତୁ ବିବିତ୍ସାପରିଷେଚନଃ॥ 13-244-40 (91050)
ରୋଷଲୋଭମହାସ୍କନ୍ଧଃ ପୁରା ଦୁଷ୍କୃତସାରବାନ୍।
ଆଯାସବିଟପସ୍ତୀବ୍ରଶୋକପୁଷ୍ପୋ ଭଯାଙ୍କୁରଃ॥ 13-244-41 (91051)
ନାନାସଙ୍କଲ୍ପପତ୍ରାଢ୍ଯଃ ପ୍ରମାଦାତ୍ପରିବର୍ଧିତଃ।
ମହତୀଭିଃ ପିପାସାଭିଃ ସମନ୍ତାତ୍ପରିବେଷ୍ଟିତଃ॥ 13-244-42 (91052)
ସଂରୋହତ୍ଯକୃତପ୍ରଜ୍ଞେ ପାଦପଃ କାମସମ୍ଭବଃ।
ନୈବ ରୋହତି ତତ୍ବଜ୍ଞେ ରୂଢୋ ବା ଛିଦ୍ଯତେ ପୁନଃ॥ 13-244-43 (91053)
କୃଚ୍ଛ୍ରୋପାଯେଷ୍ବନିତ୍ଯେଷୁ ନିଃସାରେଷୁ ଫଲେଷୁ ଚ।
ଦୁଃଖାଦିଷୁ ଦୁରନ୍ତେଷୁ କାମଯୋଗେଷୁ କା ରତିଃ॥ 13-244-44 (91054)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯେଷୁ ଚ ଜୀର୍ଯତ୍ସୁ ଚ୍ଛିଦ୍ଯମାନେ ତତାଽଽଯୁଷି।
ପୁରସ୍ତାଚ୍ଚ ସ୍ଥିତେ ମୃତ୍ଯୌ କିଂ ସୁଖଂ ପଶ୍ଯତାସୁଖେ॥ 13-244-45 (91055)
ବ୍ଯାଧିଭିଃ ପୀଡ୍ଯମାନସ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ଶାରୀରମାନସୈଃ।
ନରସ୍ଯାକୃତକୃତ୍ଯସ୍ଯ କିଂ ସୁଖଂ ମରଣେ ସତି॥ 13-244-46 (91056)
ସଞ୍ଚିନ୍ବାନଂ ତମେବାର୍ଥଂ କାମାନାମବିତୃପ୍ତକମ୍।
ବ୍ଯାଘ୍ରଃ ପଶୁମିବାରଣ୍ଯେ ମୃତ୍ଯୁରାଦାଯ ଗଚ୍ଛତି॥ 13-244-47 (91057)
ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁଜରାଦୁଃଖୈଃ ସତତଂ ସମଭିଦ୍ରୁତଃ।
ସଂସାରେ ପଚ୍ଯମାନସ୍ତୁ ପାପାନ୍ନୋଦ୍ବିଜତେ ଜନଃ॥ 13-244-48 (91058)
ଉମୋବାଚ। 13-244-49x (7664)
କେନୋପାଯେନ ମର୍ତ୍ଯାନାଂ ନିବର୍ତ୍ଯେତେ ଜରାନ୍ତକୌ।
ଯଦ୍ଯସ୍ତି ଭଗବନ୍ମହ୍ଯମେତଦାଚକ୍ଷ୍ବ ମାଚିରମ୍॥ 13-244-49 (91059)
ତପସା ବା ସୁମହତା କର୍ମଣା ବା ଶ୍ରୁତେନ ବା।
ରସାଯନପ୍ରଯୋଗୈର୍ବା କେନାତ୍ଯେତି ଜରାନ୍ତକୌ॥ 13-244-50 (91060)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-244-51x (7665)
ନୈତଦସ୍ତି ମହାଭାଗେ ଜରାମୃତ୍ଯୁନିବର୍ତନମ୍।
ସର୍ବଲୋକେଷୁ ଜାନୀହି ମୋକ୍ଷାଦନ୍ଯତ୍ର ଭାମିନି॥ 13-244-51 (91061)
ନ ଧନେନ ନ ରାଜ୍ଯେନ ନୋଗ୍ରେଣ ତପସାଽପି ବା।
ମରଣଂ ନାତିତରତେ ବିନା ମୁକ୍ତ୍ଯା ଶରୀରିଣଃ॥ 13-244-52 (91062)
ଅଶ୍ବମେଧସହସ୍ରାଣି ବାଜପେଯଶତାନି ଚ।
ନ ତରନ୍ତି ଜରାମୃତ୍ଯୂ ନିର୍ବାଣାଧିଗମାଦ୍ବିନା॥ 13-244-53 (91063)
ଐସ୍ବର୍ଯଂ ଧନଧାନ୍ଯଂ ଚ ବିଦ୍ଯାଲାଭସ୍ତପସ୍ତଥା।
ରସାଯନପ୍ରଯୋଗାଦ୍ବୈ ନ ତରନ୍ତି ଜରାନ୍ତକୌ॥ 13-244-54 (91064)
ଦାନଯଜ୍ଞତପଃଶୀଲରସାଯନବିଦୋଽପି ବା।
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯନିରତା ବାଽପି ନ ତରନ୍ତି ଜରାନ୍ତକୌ॥ 13-244-55 (91065)
ଦେବଦାନବଗନ୍ଧର୍ବକିନ୍ନରୋରଗରାକ୍ଷସାନ୍।
ସ୍ବବଶେ କୁରୁତେ କାଲୋ ନ କାଲସ୍ଯାସ୍ତ୍ଯଗୋଚରଃ॥ 13-244-56 (91066)
ନ ହ୍ଯହାନି ନିବର୍ତନ୍ତେ ନ ମାସା ନ ପୁନଃ କ୍ଷପାଃ।
ସ୍ରେଯଂ ପ୍ରପଦ୍ଯତେ ଧ୍ଯାନମଜସ୍ରଂ ଧ୍ରୁବମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-244-57 (91067)
ସ୍ରବନ୍ତି ନ ନିବର୍ତନ୍ତେ ସ୍ରୋତାଂସି ସରିତାମିବ।
ଆଯୁରାଦାଯ ମର୍ତ୍ଯାନାମହୋରାତ୍ରେଷୁ ସନ୍ତତମ୍॥ 13-244-58 (91068)
ଜୀବିତଂ ସର୍ବଭୂତାନାମକ୍ଷଯଃ କ୍ଷପଯନ୍ନସୌ।
ଆଦିତ୍ଯୋ ହ୍ଯସ୍ତମଭ୍ଯେତି ପୁନଃ ପୁନରୁଦେତି ଚ॥ 13-244-59 (91069)
ଯସ୍ଯାଂ ରାତ୍ର୍ଯାଂ ବ୍ଯତୀତାଯାମାଯୁରଲ୍ପତରଂ ଭବେତ୍।
ଗାଧୋଦକେ ମତ୍ସ୍ଯ ଇବ କିନ୍ନୁ ତସ୍ଯ କୁମାରତା॥ 13-244-60 (91070)
ମରଣଂ ହି ଶରୀରସ୍ଯ ନିଯତଂ ଧ୍ରୁବମେବ ଚ।
ତିଷ୍ଠନ୍ନପି କ୍ଷଣଂ ସର୍ବଃ କାଲସ୍ଯୈତି ବଶଂ ପୁନଃ॥ 13-244-61 (91071)
ନ ମ୍ରିଯେରନ୍ନ ଜୀର୍ଯେରନ୍ଯଦି ସ୍ଯୁଃ ସର୍ବଦେହିନଃ।
ନ ଚାନିଷ୍ଟଂ ପ୍ରବର୍ତେତ ଶୋକୋ ବା ପ୍ରାଣିନଂ କ୍ବଚିତ୍॥ 13-244-62 (91072)
ଅପ୍ରମତ୍ତଃ ପ୍ରମତ୍ତେଷୁ କାଲୋ ଭୂତେଷୁ ତିଷ୍ଠତି।
ଅପ୍ରମତ୍ତସ୍ଯ କାଲସ୍ଯ କ୍ଷଯଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ନ ମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-244-63 (91073)
ଶ୍ବଃକାର୍ଯମଦ୍ଯ କୁର୍ବୀତ ପୂର୍ବାହ୍ଣେ ଚାପରାହ୍ଣିକମ୍।
କୋପି ତଦ୍ବେଦ ଯତ୍ରାସୌ ମୃତ୍ଯୁନା ନାଭିବୀକ୍ଷିତଃ॥ 13-244-64 (91074)
ବର୍ଷାସ୍ବିଦଂ କରିଷ୍ଯାମି ଇଦଂ ଗ୍ରୀଷ୍ମବସନ୍ତଯୋଃ।
ଇତି ବାଲଶ୍ଚିନ୍ତଯତି ଅନ୍ତରାଯଂ ନ ବୁଧ୍ଯତି॥ 13-244-65 (91075)
ଇଦଂ ମେ ସ୍ଯାଦିଦଂ ମେ ସ୍ଯାଦିତ୍ଯେବଂ ମନସା ନରାଃ।
ଅନବାପ୍ତେଷୁ କାମେଷୁ ହ୍ରିଯନ୍ତେ ମରଣଂ ପ୍ରତି॥ 13-244-66 (91076)
କାଲପାଶେନ ବଦ୍ଧାନାମହନ୍ଯହନି ଜୀର୍ଯତାମ୍।
କା ଶ୍ରଦ୍ଧା ପ୍ରାଣିନାଂ ମାର୍ଗେ ବିଷମେ ଭ୍ରମତାଂ ସଦା॥ 13-244-67 (91077)
ଯୁବୈବ ଧର୍ମଶୀଲଃ ସ୍ଯାଦନିମିତ୍ତଂ ହି ଜୀବିତମ୍।
ଫଲାନାମିବ ପକ୍ବାନାଂ ସଦା ହି ପତନାଦ୍ଭଯମ୍॥ 13-244-68 (91078)
ମର୍ତ୍ଯସ୍ଯ କିଂ ଧନୈର୍ଦାରୈଃ ପୁତ୍ରୈର୍ଭୋଗୈଃ ପ୍ରିଯୈରପି।
ଏକାହ୍ନା ସର୍ବମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମୃତ୍ଯୋସ୍ତୁ ବଶମନ୍ବିଯାତ୍। 13-244-69 (91079)
ଜାଯାମାନାଂଶ୍ଚ ସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମ୍ରିଯମାଣାଂସ୍ତଥୈବ ଚ।
ନ ସଂବେଗୋସ୍ତି ଚେତ୍ପୁଂସଃ କାଷ୍ଠଲୋସମୋ ହି ସଃ॥ 13-244-70 (91080)
ବିନାଶିନୋ ହ୍ଯଧ୍ରୁବଜୀବିତସ୍ଯ
କିଂ ବନ୍ଧୁଭିର୍ମିତ୍ରପରିଗ୍ରହୈଶ୍ଚ।
ବିହାଯ ଯଦ୍ଗଚ୍ଛତି ସର୍ବମେବଂ
କ୍ଷଣେନ ଗତ୍ବା ନ ନିବର୍ତତେ ଚ॥ 13-244-71 (91081)
ଏବଂ ଚିନ୍ତଯତୋ ନିତ୍ଯଂ ସର୍ବାର୍ଥାନାମନିତ୍ଯତାମ୍।
ଉଦ୍ବେଗୋ ଜାଯତେ ଶୀଘ୍ରଂ ନିର୍ବାଣସ୍ଯ ପୁରସ୍ସରଃ॥ 13-244-72 (91082)
ତେନୋଦ୍ବେଗେନ ଚାପ୍ଯସ୍ଯ ବିମର୍ଶୋ ଜାଯତେ ପୁନଃ।
ବିମର୍ଶୋ ନାମ ବୈରାଗ୍ଯଂ ସର୍ବଦ୍ରବ୍ଯେଷୁ ଜାଯତେ॥ 13-244-73 (91083)
ବୈରାଗ୍ଯେଣ ପରାଂ ଶାନ୍ତିଂ ଲଭନ୍ତେ ମାନବାଃ ଶୁଭେ।
ମୋକ୍ଷସ୍ଯୋପନିଷଦ୍ଦିବ୍ଯଂ ବୈରାଗ୍ଯମିତି ନିଶ୍ଚିତମ୍॥ 13-244-74 (91084)
ଏତତ୍ତେ କଥିତଂ ଦେବି ବୈରାଗ୍ଯୋତ୍ପାଦନଂ ବଚଃ।
ଏବଂ ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯ ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ହି ମୁମୁକ୍ଷବଃ॥ ॥ 13-244-75 (91085)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଶ୍ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 244 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-244-18 ଦାରାଶ୍ଚୋରାଶ୍ଚେତି କ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 245
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.245. ଅଧ୍ଯାଯଃ 245
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ସାଙ୍ଖ୍ଯଜ୍ଞାନପ୍ରତିପାଦନପୂର୍ବକମବ୍ଯକ୍ତାଦିଚତୁର୍ବିଂଶତିତତ୍ବାନାମୁତ୍ପତ୍ତିପ୍ରକାରାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ସତ୍ତ୍ବାଦିଗୁଣାନାଂ କାର୍ଯବିଶେଷନିରୂପଣମ୍॥ 2 ॥ ତଥା ଭୂତପଞ୍ଚକାଦିଗୁଣପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ସାଙ୍ଖ୍ଯଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଯଥାବତ୍ତେ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
ଯଜ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ନ ପୁନର୍ମର୍ତ୍ଯଃ ସଂସାରେଷୁ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-245-1 (91086)
ଜ୍ଞାନେନୈବ ବିମୁକ୍ତାସ୍ତେ ସାଙ୍ଖ୍ଯାଃ ସଂନ୍ଯାସକୋବିଦାଃ।
ଶରୀରଂ ତୁ ତପୋ ଘୋରଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯାଃ ପ୍ରାହୁର୍ନିରର୍ଥକମ୍। 13-245-2 (91087)
ପଞ୍ଚବିଂଶତିକଂ ଜ୍ଞାନଂ ତେଷାଂ ଜ୍ଞାନମିତି ସ୍ମୃତମ୍।
ମୂଲପ୍ରକୃତିରବ୍ଯକ୍ତମବ୍ଯକ୍ତାଜ୍ଜାଯତେ ମହାନ୍॥ 13-245-3 (91088)
ମହତୋଽଭୂଦହଙ୍କାରସ୍ତସ୍ମାତ୍ତନ୍ମାତ୍ରପଞ୍ଚକମ୍।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଦଶୈକଂ ଚ ତନ୍ମାତ୍ରେଭ୍ଯୋ ଭବନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-245-4 (91089)
ତେଭ୍ଯୋ ଭୂତାନି ପଞ୍ଚାସ୍ଯ ଶରୀରଂ ଯୈଃ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ଇତି କ୍ଷେତ୍ରସ୍ଯ ସଂକ୍ଷେପଂ ଚତୁର୍ବିଂଶତିରିଷ୍ଯତେ।
ପଞ୍ଚବିଂଶତିତ୍ଯାହୁଃ ପୁରୁଷେଣେହ ସଙ୍ଖ୍ଯଯା॥ 13-245-5 (91090)
ସତ୍ବଂ ରଜସ୍ତମଶ୍ଚେତି ଗୁଣାଃ ପ୍ରକୃତିସମ୍ଭବାଃ।
ତୈଃ ସୃଜତ୍ଯଖିଲଂ ଲୋକଂ ପ୍ରକୃତିଃ ସ୍ବାତ୍ମକୈର୍ଗୁଣୈଃ॥ 13-245-6 (91091)
ଇଚ୍ଛା ଦ୍ବେଷଃ ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ ସଂଘାତଶ୍ଚେତନା ଧୃତିଃ।
ବିକାରାଃ ପ୍ରକୃତେଶ୍ଚୈତେ ବେଦିତବ୍ଯା ମନୀଷିଭିଃ॥ 13-245-7 (91092)
ଲକ୍ଷଣଂ ଚାପି ସର୍ବେଷାଂ ବିକଲ୍ପଂ ଚାଦିତଃ ପୃଥକ୍।
ବିସ୍ତରେଣୈବ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତସ୍ଯ ବ୍ଯାଖ୍ଯାମହଂ ଶୃଣୁ॥ 13-245-8 (91093)
ନିତ୍ଯମେକମଣୁ ବ୍ଯାପି କ୍ରିଯାହୀନମହେତୁକମ୍।
ଅଗ୍ରାହ୍ଯମିନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ ସର୍ବୈରେତଦବ୍ଯକ୍ତଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-245-9 (91094)
ଅବ୍ଯକ୍ତଂ ପ୍ରକୃତିର୍ମୂଲଂ ପ୍ରଧାନଂ ଯୋନିରବ୍ଯଯମ୍।
ଅବ୍ଯକ୍ତସ୍ଯୈବ ନାମାନି ଶବ୍ଦୈଃ ପର୍ଯାଯବାଚକୈଃ॥ 13-245-10 (91095)
ତତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମତ୍ବାଦନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ତତ୍ସଦିତ୍ଯଭିଧୀଯତେ।
ତନ୍ମୂଲଂ ଚ ଜଗତ୍ସର୍ବଂ ତନ୍ମୂଲା ସୃଷ୍ଟିରିଷ୍ଯତେ॥ 13-245-11 (91096)
ସତ୍ବାଦଯଃ ପ୍ରକୃତିଜା ଗୁଣାସ୍ତାନ୍ପ୍ରବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍॥ 13-245-12 (91097)
ସୁଖଂ ତୁଷ୍ଟିଃ ପ୍ରକାଶଶ୍ଚ ତ୍ରଯସ୍ତେ ସାତ୍ବିକା ଗୁଣାଃ।
ରାଗଦ୍ବେଷୌ ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ ସ୍ତମ୍ଭଶ୍ଚ ରଜସୋ ଗୁଣାଃ।
ଅପ୍ରକାଶୋ ଭଯଂ ମୋହସ୍ତନ୍ଦ୍ରୀ ଚ ତମସୋ ଗୁଣାଃ॥ 13-245-13 (91098)
ଶ୍ରଦ୍ଧା ପ୍ରହର୍ଷୋ ବିଜ୍ଞାନମସଂମୋହୋ ଦଯା ଧୃତିଃ।
ସତ୍ବେ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ବର୍ଧନ୍ତେ ବିପରୀତେ ବିପର୍ଯଯଃ॥ 13-245-14 (91099)
କାମକ୍ରୋଧୌ ମନସ୍ତାପୋ ଲୋଭୋ ମୋହସ୍ତଥାମୃଷା।
ପ୍ରବୃଦ୍ଧେ ପରିବର୍ଧନ୍ତେ ରଜସ୍ଯେତାନି ସର୍ବଶଃ॥ 13-245-15 (91100)
ବିଷାଦଃ ସଂଶଯୋ ମୋହସ୍ତନ୍ଦ୍ରୀ ନିଦ୍ରା ଭଯଂ ତଥା।
ତମସ୍ଯେତାନି ବର୍ଧନ୍ତେ ପ୍ରବୃଦ୍ଧେ ହେତ୍ବହେତୁକମ୍॥ 13-245-16 (91101)
ଏବମନ୍ଯୋନ୍ଯମେତାନି ବର୍ଧନ୍ତେ ଚ ପୁନଃପୁନଃ।
ହୀଯନ୍ତେ ଚ ତଥା ନିତ୍ଯମଭିଭୂତାନି ଭୂରିଶଃ॥ 13-245-17 (91102)
ତତ୍ର ଯତ୍ପ୍ରୀତିସଂଯୁକ୍ତଂ କାଯେନ ମନସାଽପି ବା।
ବର୍ତତେ ସାତ୍ବିକୋ ଭାବ ଇତ୍ଯୁପେକ୍ଷେତ ତତ୍ତଥା॥ 13-245-18 (91103)
ଯଦା ସନ୍ତାପସଂଯୁକ୍ତଂ ଚିତ୍ତକ୍ଷୋଭକରଂ ଭବେତ୍।
ବର୍ତତେ ରଜ ଇତ୍ଯେବ ତଦା ତଦଭିଚିନ୍ତଯେତ୍॥ 13-245-19 (91104)
ଯଦା ସମ୍ମୋହସଂଯୁକ୍ତଂ ଯଦ୍ବିଷାଦକରଂ ଭବେତ୍।
ଅପ୍ରତାର୍କ୍ଯମବିଜ୍ଞେଯଂ ତମସ୍ତଦୁପଧାରଯେତ୍॥ 13-245-20 (91105)
ସମାସାତ୍ସାତ୍ବିକୋ ଧର୍ମଃ ସମାସାଦ୍ରାଜସଂ ଧନମ୍।
ସମାସାତ୍ତାମସଃ କାମସ୍ତ୍ରିବର୍ଗେ ତ୍ରିଗୁଣାଃ କ୍ରମାତ୍॥ 13-245-21 (91106)
ବ୍ରହ୍ମାଦିଦେବସୃଷ୍ଟିର୍ଯା ସାତ୍ବିକୀତି ପ୍ରକୀର୍ତ୍ଯତେ।
ରାଜସୀ ମାନବୀ ସୃଷ୍ଟିସ୍ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିସ୍ତୁ ତାମିସୀ॥ 13-245-22 (91107)
ଊର୍ଧ୍ବଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସତ୍ବସ୍ଥା ମଧ୍ଯେ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ରାଜସାଃ।
ଜଘନ୍ଯଗୁଣବୃତଚ୍ତିସ୍ଥା ଅଧୋ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତାମସାଃ॥ 13-245-23 (91108)
ଦେବମାନୁଷତିର୍ଯକ୍ଷୁ ଯଦ୍ଭୂତଂ ସଚରାଚରମ୍।
ଆଦିପ୍ରଭୃତି ସଂଯୁକ୍ତଂ ବ୍ଯାପ୍ତମେଭିସ୍ତ୍ରିଭିର୍ଗୁଣୈଃ॥ 13-245-24 (91109)
ଅତଃ ପରଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ମହଦାଦୀନି ଲିଙ୍ଗତଃ।
ବିଜ୍ଞାନଂ ଚ ବିବେକଶ୍ଚ ମହତୋ ଲକ୍ଷଣଂ ଭବେତ୍॥ 13-245-25 (91110)
ମହାନ୍ବୁଦ୍ଧିର୍ମତିଃ ପ୍ରଜ୍ଞା ନାମାନି ମହତୋ ବିଦୁଃ।
ଅହଙ୍କାରଃ ସ ବିଜ୍ଞେଯୋ ଲକ୍ଷଣେନ ସମାସତଃ॥ 13-245-26 (91111)
ଅହଙ୍କାରେଣ ଭୂତାନାଂ ସର୍ଗୋ ନାନାବିଧୋ ଭବେତ୍।
ଅହଙ୍କାରନିବୃତ୍ତିର୍ହି ନିର୍ବାଣାଯୋପପଦ୍ଯତେ॥ 13-245-27 (91112)
ଖଂ ବାଯୁରଗ୍ନିଃ ସଲିଲଂ ପୃଥିବୀ ଚେତି ପଞ୍ଚମୀ।
ମହାଭୂତାନି ଭୂତାନାଂ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରଭବାପ୍ଯଯୌ॥ 13-245-28 (91113)
ଶବ୍ଦଃ ଶ୍ରୋତ୍ରଂ ତଥା ଖାନି ତ୍ରଯମାକାଶସମ୍ଭବମ୍।
ସ୍ପର୍ଶବତ୍ପ୍ରାଣିନାଂ ଚେଷ୍ଟା ପବନସ୍ଯ ଗୁଣାଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-245-29 (91114)
ରୂପଂ ପାକୋକ୍ଷିଣୀ ଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚତ୍ବାରସ୍ତେଜସୋ ଗୁଣାଃ।
ରସଃ ସ୍ନେହସ୍ତଥା ଜିହ୍ବା ଶୈତ୍ଯଂ ଚ ଜଲଜା ଗୁଣାଃ॥ 13-245-30 (91115)
ଗନ୍ଧୋ ଘ୍ରାଣଂ ଶରୀରଂ ଚ ପୃଥିବ୍ଯାସ୍ତେ ଗୁଣାସ୍ତ୍ରଯଃ।
ଇତି ସର୍ବଗୁଣା ଦେବି ବିଖ୍ଯାତାଃ ପାଞ୍ଚଭୌତିକାଃ॥ 13-245-31 (91116)
ଗୁଣାନ୍ପୂର୍ବସ୍ଯପୂର୍ବସ୍ଯ ପ୍ରାପ୍ନୁବନ୍ତ୍ଯୁତ୍ତରାଣି ତୁ।
ତସ୍ମାନ୍ନୈକଗୁଣାଶ୍ଚେହ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବୂତସୃଷ୍ଟଯଃ॥ 13-245-32 (91117)
ଉପଲଭ୍ଯାପ୍ସୁ ଯେ ଗନ୍ଧଂ କେଚିଦ୍ବ୍ରୂଯୁରନୈପୁଣାଃ।
ଅପାଂ ଗନ୍ଧଗୁଣଂ ପ୍ରାଜ୍ଞା ନେଚ୍ଛନ୍ତି କମଲେକ୍ଷଣେ॥ 13-245-33 (91118)
ତଦ୍ଗନ୍ଧତ୍ବମପାଂ ନାସ୍ତି ପୃଥିବ୍ଯା ଏବ ତଦ୍ଗୁଣଃ।
ଭୂମିର୍ଗନ୍ଧେ ରସେ ସ୍ନେହୋ ଜ୍ଯୋତିଶ୍ଚକ୍ଷୁଷି ସଂସ୍ଥିତମ୍।
ପ୍ରାଣାପାନାଶ୍ରଯୋଃ ବାଯୁଃ ଖେଷ୍ବାକାଶଃ ଶରୀରିଣାଂ 13-245-34 (91119)
କେଶାସ୍ଥିନଖଦନ୍ତତ୍ବକ୍ପାଣିପାଦଶିରାଂସି ଚ।
ପୃଷ୍ଠୋଦରକଟିଗ୍ରୀବାଃ ସର୍ବଂ ଭୂମ୍ଯାତ୍ମକଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-245-35 (91120)
ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦପି କାଯେଽସ୍ମିନ୍ଧାତୁଦୋଷମଲାଶ୍ରିତମ୍।
ତତ୍ସର୍ବଂ ଭୌତିକଂ ବିଦ୍ଧି ଦେହୈରେବାସ୍ଯ ସ୍ବାମିକମ୍॥ 13-245-36 (91121)
ବୁଦ୍ଧୀନ୍ଦ୍ରିଯାଣି କର୍ଣତ୍ବକ୍ଚକ୍ଷୁର୍ଜିହ୍ବାଽଥ ନାସିକା।
କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ବାକ୍ପାଣିପାଦୌ ମେଢ୍ରଂ ଗୁଦସ୍ତଥା॥ 13-245-37 (91122)
ଶବ୍ଦଃ ସ୍ପର୍ଶଶ୍ଚ ରୂପଂ ଚ ରସୋ ଗନ୍ଧଶ୍ଚ ପଞ୍ଚମଃ।
ବୁଦ୍ଧୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥାଞ୍ଜାନୀଯାଦ୍ଭୂତେଭ୍ଯସ୍ତ୍ବଭିନିଃସୃତାନ୍॥ 13-245-38 (91123)
ବାକ୍ଯଂ କ୍ରିଯା ଗତିଃ ପ୍ରୀତିରୁତ୍ସର୍ଗଶ୍ଚେତି ପଞ୍ଚଧା।
କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥାଞ୍ଜାନୀଯାତ୍ତେ ଚ ଭୂତୋଦ୍ଭବା ମତାଃ॥ 13-245-39 (91124)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ତୁ ସର୍ବେଷାମୀଶ୍ବରଂ ମନ ଉଚ୍ଯତେ।
ପ୍ରାର୍ଥନାଲକ୍ଷଣଂ ତଚ୍ଚ ଇନ୍ଦ୍ରିଯଂ ତୁ ମନଃ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-245-40 (91125)
ନିଯୁଙ୍କ୍ତେ ଚ ସଦା ତାନି ଭୂତାନି ମନସା ସହ।
ନିଯମେ ଚ ବିସର୍ଗେ ଚ ମନସଃ କାରଣଂ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-245-41 (91126)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣୀନ୍ଦ୍ରିଯାର୍ଥାଶ୍ଚ ସ୍ବଭାବଶ୍ଚେତନା ଧୃତିଃ।
ଭୂତାଭୂତବିକାରଶ୍ଚ ଶରୀରମିତି ସଂସ୍ମୃତମ୍॥ 13-245-42 (91127)
ଶରୀରାଚ୍ଚ ପରୋ ଦେହୀ ଶରୀରଂ ଚ ବ୍ଯପାଶ୍ରିତଃ।
ଶରୀରିଣଃ ଶରୀରସ୍ଯ ସୋଽନ୍ତରଂ ବେତ୍ତି ବୈ ମୁନିଃ॥ 13-245-43 (91128)
ରସଃ ସ୍ପର୍ଶସ୍ଚ ଗନ୍ଧଶ୍ଚ ରୂପଂ ଶବ୍ଦବିବର୍ଜିତମ୍।
ଅଶରୀରଂ ଶରୀରେଷୁ ଦିଦୃକ୍ଷେତ ନିରିନ୍ଦ୍ରିଯମ୍। 13-245-44 (91129)
ଅବ୍ଯକ୍ତଂ ସର୍ବଦେହେଷୁ ମର୍ତ୍ଯେଷ୍ବମରମାଶ୍ରିତମ୍।
ଯଃ ପଶ୍ଯେତ୍ପରମାତ୍ମାନଂ ବନ୍ଧନୈଃ ସ ବିମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-245-45 (91130)
ନୈବାଯଂ ଚକ୍ଷୁଷାଂ ଗ୍ରାହ୍ଯୋ ନାପରୈରିନ୍ଦ୍ରିଯୈରପି।
ମନସୈବ ପ୍ରଦୀପ୍ତେନ ମହାନାତ୍ମା ପ୍ରଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-245-46 (91131)
ସ ହି ସର୍ବେଷୁ ଭୂତେଷୁ ସ୍ଥାବରେଷୁ ଚରେଷୁ ଚ।
ବସତ୍ଯେକୋ ମହାବୀର୍ଯୋ ନାନାଭାବସମନ୍ବିତଃ॥ 13-245-47 (91132)
ନୈବ ଚୋର୍ଧ୍ବଂ ନ ତିର୍ଯକ୍ଚ ନାଧସ୍ତାନ୍ନ କଦାଚନ।
ଇନ୍ଦ୍ରିଯୈରିବ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ବା ନ ଦୃଶ୍ଯେତ କଦାଚନ॥ 13-245-48 (91133)
ନବଦ୍ବାରଂ ପୁରଂ ଗତ୍ବା ସ୍ଥିତୋଽସୌ ନିଯତୋ ବଶୀ।
ଈଶ୍ବରଃ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ସ୍ଥାବରସ୍ଯ ଚରସ୍ଯ ଚ॥ 13-245-49 (91134)
ତମେବାହୁରଣୁଭ୍ଯୋଽଣୁଂ ତୁ ମହଦ୍ଭ୍ଯୋ ମହତ୍ତରମ୍।
ବହୁଧା ସର୍ବଭୂତାନି ବ୍ଯାପ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି ଶାଶ୍ବତମ୍॥ 13-245-50 (91135)
କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞମେକତଃ କୃତ୍ବା ସର୍ବଂ କ୍ଷେତ୍ରମଥୈକତଃ।
ଏବଂ ସ ବିମୃଶେଜ୍ଜ୍ଞାନୀ ସଂଯତଃ ସତତଂ ହୃଦି॥ 13-245-51 (91136)
ପୁରୁଷଃ ପ୍ରକୃତିସ୍ଥୋ ହି ଭୁଙ୍କ୍ତେ ପ୍ରକୃତିଜାନ୍ଗୁଣାନ୍।
ଅକର୍ତା ଲେପକୋ ନିତ୍ଯୋ ମଧ୍ଯସ୍ଥଃ ସର୍ବକର୍ମଣାମ୍॥ 13-245-52 (91137)
କାର୍ଯକାରଣକର୍ତୃତ୍ବେ ହେତୁଃ ପ୍ରକୃତିରୁଚ୍ଯତେ।
ପୁରୁଷଃ ସୁଖଦୁଃଖାନାଂ ଭୋକ୍ତୃତ୍ବେ ହେତୁରୁଚ୍ଯତେ॥ 13-245-53 (91138)
ଅଜଯ୍ଯୋଽଯମଚିନ୍ତ୍ଯୋଽଯମବ୍ଯକ୍ତୋଽଯଂ ସନାତନଃ।
ଦେହୀ ତେଜୋମଯୋ ଦେହି ତିଷ୍ଠତୀତ୍ଯପରେ ବିଦୁଃ॥ 13-245-54 (91139)
ଜ୍ଞାନମୂଷ୍ମା ଚ ବାଯୁଶ୍ଚ ଶରୀରେ ଜୀବସଂଜ୍ଞକଃ।
ଇତ୍ଯେତେ ନିଶ୍ଚିତା ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ତତ୍ରୈତେ ବୁଦ୍ଧିଚିନ୍ତକାଃ॥ 13-245-55 (91140)
ଅପରେ ସର୍ବଲୋକାଂଶ୍ଚ ବ୍ଯାପ୍ଯ ତିଷ୍ଠନ୍ତମୀଶ୍ବରମ୍।
ବ୍ରୁବତେ କେଚିଦତ୍ରୈବ ତିଲତୈଲବଦାସ୍ଥିତମ୍॥ 13-245-56 (91141)
ଅପରେ ନାସ୍ତିକା ମୂଢା ହୀନତ୍ବାତ୍ସ୍ଥୂଲଲକ୍ଷଣୈଃ।
ନାସ୍ତ୍ଯାତ୍ମେତି ବିନିଶ୍ଚିତ୍ଯାପ୍ରଜ୍ଞାସ୍ତେ ନିରଯାଲଯାଃ॥ 13-245-57 (91142)
ଏବଂ ନାନାବିଧା ନୈବ ବିମୃଶନ୍ତି ମହେଶ୍ବରମ୍॥ 13-245-58 (91143)
ଉମୋବାଚ। 13-245-59x (7666)
ଭଗବନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଲୋକେ ନିତ୍ଯମକ୍ଷରମବ୍ଯଯମ୍।
ଅସ୍ତ୍ଯାତ୍ମା ସର୍ବଭୂତେଷୁ ହେତୁସ୍ତତ୍ର ସୁଦୁର୍ଗମଃ॥ 13-245-59 (91144)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-245-60x (7667)
ଋଷିଭିଶ୍ଚାପି ଦେବୈଶ୍ଚ ବ୍ଯକ୍ତମେଷ ନ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତୁ ତଂ ମହାତ୍ମାନଂ ପୁନସ୍ତୁ ନ ନିବର୍ତତେ॥ 13-245-60 (91145)
ତସ୍ମାତ୍ତଦ୍ଦର୍ଶନାଦେବ ବିନ୍ଦତେ ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ଇତି ତେ କଥିତୋ ଦେବି ସାଙ୍ଖ୍ଯଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
କପିଲାଦିଭିରାଚାର୍ଯୈଃ ସେବିତଃ ପରମର୍ଷିଭିଃ॥ ॥ 13-245-61 (91146)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 245 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-245-59 ଅସ୍ତ୍ଯାତ୍ମା ସର୍ବଦେହେଷ୍ବିତି ଙ. ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 246
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.246. ଅଧ୍ଯାଯଃ 246
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ଯୋଗନିରୂପଣପୂର୍ବକଂ ତତ୍ଫଲପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ।
ସାଙ୍ଖ୍ଯଜ୍ଞାନେ ନିଯୁକ୍ତାନାଂ ଯଥାବତ୍କୀର୍ତିତଂ ମଯା।
ଯୋଗଧର୍ମଂ ପୁନଃ କୃତ୍ସ୍ନଂ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତେ ଶୃଣୁ॥ 13-246-1 (91147)
ସ ଚ ଯୋଗୋ ଦ୍ବିଧା ଭିନ୍ନୋ ବ୍ରହ୍ମିଦେବର୍ଷିସମ୍ମତଃ।
ସମାନମୁଭଯତ୍ରାପି ବୃତ୍ତଂ ଶାସ୍ତ୍ରପ୍ରଚୋଦିତମ୍॥ 13-246-2 (91148)
ଚ ଚାଷ୍ଟଗୁଣମୈଶ୍ବର୍ଯମଧିକୃତ୍ଯ ବିଧୀଯତେ।
ସାଯୁଜ୍ଯଂ ସର୍ବଦେବାନାଂ ଯୋଗଧର୍ମଂ ପରଂ ଶ୍ରିତାଃ॥ 13-246-3 (91149)
ଜ୍ଞାନଂ ସର୍ବସ୍ଯ ଯୋଗସ୍ଯ ମୂଲମିତ୍ଯବଧାରଯ।
ବ୍ରତୋପବାସନିଯମୈସ୍ତତ୍ସର୍ବଂ ଚାପି ବୃଂହଯେତ୍॥ 13-246-4 (91150)
ଐକାତ୍ମ୍ଯଂ ବୁଦ୍ଧିମନସୋରିନ୍ଦ୍ରିଯାଣାଂ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଆତ୍ମନୋ ବେଦିତଂ ପ୍ରାଜ୍ଞେ ଜ୍ଞାନମେତତ୍ତୁ ଯୋଗିନାମ୍॥ 13-246-5 (91151)
ଅର୍ଚଯେଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନଗ୍ନିଂ ଦେବତାଯତନାନି ଚ।
ବର୍ଜଯେଦଶିବଂ ଭାବଂ ସର୍ବସତ୍ତ୍ବମୁପାଶ୍ରିତଃ॥ 13-246-6 (91152)
ଦାନମଧ୍ଯଯନଂ ଶ୍ରୁଦ୍ଧା ବ୍ରତାନି ନିଯମାସ୍ତଥା।
ସତ୍ଯମାହାରଶୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ଶୌଚମିନ୍ଦ୍ରିଯନିଗ୍ରହଃ।
ଏତୈଶ୍ଚ ବର୍ଧତେ ତେଜଃ ପାପଂ ଚାପ୍ଯବଧୂଯତେ॥ 13-246-7 (91153)
ନିର୍ଧୂତପାପସ୍ତେଜସ୍ବୀ ଲଘ୍ବାହାରୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ।
ଅମୋଧୋ ନିର୍ମଲୋ ଦାନ୍ତଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ଯୋଗଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-246-8 (91154)
ଅବରୁଧ୍ଯାତ୍ମନଃ ପୂର୍ବଂ ମତ୍ସ୍ଯଘାତ ଇବାମିଷମ୍।
ଏକାନ୍ତେ ବିଜନେ ଦେଶେ ସର୍ବତଃ ସଂବୃତେ ଶୁଚୌ।
କଲ୍ପଯେଦାସନଂ ତତ୍ର ସ୍ବାସ୍ତୀର୍ଣଂ ମୃଦୁଭିଃ କୁଶୈଃ॥ 13-246-9 (91155)
ଉପବିଶ୍ଯାସନେ ତସ୍ମିନ୍ନୃଜୁକାଯଶିରୋଧରଃ।
ଅବ୍ଯଗ୍ରଃ ସୁଖମାସୀନଃ ସ୍ବାଙ୍ଗାନି ନ ବିକମ୍ପଯେତ୍।
ସମ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ନାସିକାଗ୍ରଂ ସ୍ବଂ ଦିଶଶ୍ଚାନବଲୋକଯନ୍॥ 13-246-10 (91156)
ମନୋଽବସ୍ଥାପନଂ ଦେବି ଯୋଗସ୍ଯୋପନିଷଦ୍ଭବେତ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବପ୍ରଯତ୍ନେନ ମନୋଽବସ୍ଥାପଯେତ୍ସଦା॥ 13-246-11 (91157)
ତ୍ବକ୍ଛ୍ରୋତ୍ରଂ ଚ ତତୋ ଜିହ୍ବା ଘ୍ରାଣଂ ଚକ୍ଷୁଶ୍ଚ ସଂହରେତ୍।
ପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ସନ୍ଧାଯ ମନସି ସ୍ଥାପଯେଦ୍ବୁଧଃ॥ 13-246-12 (91158)
ସର୍ବଂ ଚାପୋହ୍ଯ ସଙ୍କଲ୍ପମାତ୍ମନି ସ୍ଥାପଯେନ୍ମନଃ।
ଯଦୈତାନ୍ଯବତିଷ୍ଠନ୍ତେ ମନଃଷଷ୍ଠାନି ଚାତ୍ମନି॥ 13-246-13 (91159)
ପ୍ରାଣାପାନୌ ତଦା ତସ୍ଯ ଯୁଗପତ୍ତିଷ୍ଠତୋ ବଶେ।
ପ୍ରାଣେ ହି ବଶମାପନ୍ନେ ଯୋଗସିଦ୍ଧିର୍ଧ୍ରୁବା ଭବେତ୍॥ 13-246-14 (91160)
ଶରୀରଂ ଚିନ୍ତଯେତ୍ସର୍ବଂ ବିପାଟ୍ଯ ଚ ସମୀପତଃ।
ଅନ୍ତର୍ଦେହଗତିଂ ଚାପି ପ୍ରାଣାନାଂ ପରିଚିନ୍ତଯେତ୍॥ 13-246-15 (91161)
ତତୋ ମୂର୍ଧାନମଗ୍ନିଂ ଚ ଶରୀରଂ ପରିପାଲଯେତ୍।
ପ୍ରାଣୋ ମୂର୍ଧନି ଚ ଶ୍ବାସୋ ବର୍ତମାନେ ବିଚେଷ୍ଟତେ॥ 13-246-16 (91162)
ସଜ୍ଜସ୍ତୁ ସର୍ବଭୂତାତ୍ମା ପୁରୁଷଃ ସ ସନାତନଃ।
ମନୋ ବୁଦ୍ଧିରହଙ୍କାରୋ ଭୂତାନି ବିଷଯାଂଶ୍ଚ ସଃ॥ 13-246-17 (91163)
ବସ୍ତିର୍ମୂଲଂ ଗୁଦଂ ଚୈବ ପାବକଂ ଚ ସମାଶ୍ରିତଃ।
ବହନ୍ମୂତ୍ରଂ ପୁରୀଷଂ ଚ ସଦାଽପାନଃ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-246-18 (91164)
ଅତଃ ପ୍ରବୃତ୍ତିର୍ଦେହଷୁ କର୍ମ ଚାପାନସଂଯୁତମ୍।
ଉଦୀରଯନ୍ସର୍ବଧାତୂନନ୍ତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ପ୍ରବର୍ତତେ।
ଉଦାନ ଇତି ତଂ ବିଦ୍ଯୁରଧ୍ଯାତ୍ମକୁଶଲା ଜନାଃ॥ 13-246-19 (91165)
ସନ୍ଧୌସନ୍ଧୌ ସ ନିର୍ବିଷ୍ଟଃ ସର୍ବଚେଷ୍ଟାପ୍ରବର୍ତକଃ।
ଶରୀରେଷୁ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ବ୍ଯାନ ଇତ୍ଯୁପଦିଶ୍ଯତେ॥ 13-246-20 (91166)
ଧାତୁଷ୍ବଗ୍ନୌ ଚ ବିତତଃ ସମାନୋଽଗ୍ନିଃ ସମୀରଣଃ।
ସ ଏବ ସର୍ବଚେଷ୍ଟାନାମନ୍ତକାଲେ ନିବର୍ତକଃ॥ 13-246-21 (91167)
ପ୍ରାଣାନାଂ ସନ୍ନିପାତେଷୁ ସଂସର୍ଗାଦ୍ଯଃ ପ୍ରଜାଯତେ।
ଊଷ୍ମା ସୋଗ୍ନିରିତି ଜ୍ଞେଯଃ ସୋନ୍ନଂ ପଚତି ଦେହିନାମ୍॥ 13-246-22 (91168)
ଅପାନପ୍ରାଣଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ବ୍ଯାନୋଦାନାବୁପାଶ୍ରିତୌ।
ସମନ୍ବିତଃ ସମାନେନ ସମ୍ଯକ୍ପଚତି ପାବକଃ॥ 13-246-23 (91169)
ଶରୀରମଧ୍ଯେ ନାଭିଃ ସ୍ଯାନ୍ନାଭ୍ଯାମଗ୍ନିଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ।
ଅଗ୍ନୌ ପ୍ରାଣାଶ୍ଚ ସଂଯୁକ୍ତାଃ ପ୍ରାଣେଷ୍ବାତ୍ମା ବ୍ଯବସ୍ଥିତଃ॥ 13-246-24 (91170)
ପକ୍ବାଶଯସ୍ତ୍ବଧୋ ନାଭେରୂର୍ଧ୍ବମାମାଶଯସ୍ତଥା।
ନାଭିର୍ମଧ୍ଯେ ଶରୀରସ୍ଯ ସର୍ବପ୍ରାଣାଶ୍ଚ ସଂଶ୍ରିତାଃ॥ 13-246-25 (91171)
ସ୍ଥିତାଃ ପ୍ରାଣାଦଯଃ ସର୍ବେ ତିର୍ଯଗୂର୍ଧ୍ବମଧଶ୍ବରାଃ।
ବହନ୍ତ୍ଯନ୍ନରସାନ୍ନାଡ୍ଯୋ ଦଶପ୍ରାଣାଗ୍ନିଚୋଦିତାଃ॥ 13-246-26 (91172)
ଯୋଗିନାମେଷ ମାର୍ଗସ୍ତୁ ପଞ୍ଚସ୍ବେତେଷୁ ତିଷ୍ଠତି।
ଜିତଶ୍ରମଃ ସମାସୀନୋ ମୂର୍ଧନ୍ଯାତ୍ମାନମାଦଧେତ୍॥ 13-246-27 (91173)
ମୂର୍ଧନ୍ଯାତ୍ମାନମାଧାଯ ଭ୍ରୁବୋର୍ମଧ୍ଯେ ମନସ୍ତଥା।
ସନ୍ନିରୁଧ୍ଯ ତତଃ ପ୍ରାଣାନାତ୍ମାନଂ ଚିନ୍ତଯେତ୍ପରମ୍॥ 13-246-28 (91174)
ପ୍ରାଣେ ତ୍ବପାନଂ ଯୁଞ୍ଜୀତ ପ୍ରାଣାଂଶ୍ଚାପାନକର୍ମଣି।
ପ୍ରାଣାପାନଗତୀ ରୁଦ୍ଧ୍ବା ପ୍ରାଣାଯାମପରୋ ଭବେତ୍॥ 13-246-29 (91175)
ଏବମନ୍ତଃ ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀତ ପଞ୍ଚ ପ୍ରାଣାନ୍ପରସ୍ପରମ୍।
ବିଜନେ ସମ୍ମିତାହାରୋ ମୁନସ୍ତୂଷ୍ଣୀଂ ନିରୁଚ୍ଛ୍ବସନ୍॥ 13-246-30 (91176)
ଅଶ୍ରାନ୍ତଶ୍ଚିନ୍ତଯେଦ୍ଯୋଗୀ ଉତ୍ଥାଯ ଚ ପୁନଃପୁନଃ।
ତିଷ୍ଠନ୍ଗଚ୍ଛନ୍ସ୍ବପଂସ୍ଚାପି ଯୁଞ୍ଜୀତୈବମତନ୍ଦ୍ରିତଃ॥ 13-246-31 (91177)
ଏବଂ ନିଯୁଞ୍ଜତସ୍ତସ୍ଯ ଯୋଗିନୋ ଯୁକ୍ତଚେତସଃ।
ପ୍ରସୀଦତି ମନଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରସନ୍ନେ ଦୃଶ୍ଯତେ ପରମ୍॥ 13-246-32 (91178)
ବିଧୂମ ଇବ ଦୀପ୍ତୋଽଗ୍ନିରାଦିତ୍ଯ ଇବ ରଶ୍ମିବାନ୍।
ବୈଦ୍ଯୁତୋଽଗ୍ନିରିବାକାଶେ ପୁରୁଷୋ ଦୃଶ୍ଯତେଽବ୍ଯଯଃ॥ 13-246-33 (91179)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତଦାତ୍ମନୋ ଜ୍ଯୋତିରୈଶ୍ବର୍ଯାଷ୍ଟଗୁଣୈର୍ଯୁତଃ।
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପରମଂ ସ୍ଥାନଂ ସ୍ପୃହଣୀଯଂ ସୁରୈରପି॥ 13-246-34 (91180)
ଇମାନ୍ଯୋଗସ୍ଯ ଦୋଷାଂଶ୍ଚ ଦଶୈବ ପରିଚକ୍ଷତେ।
ଦୋଷୈର୍ବିଘ୍ନେ ବରାରୋହେ ଯୋଗିନାଂ କବିଭିଃ ସ୍ମୃତାଃ॥ 13-246-35 (91181)
କାମଃ କ୍ରୋଧୋ ଭଯଂ ସ୍ବପ୍ନଃ ସ୍ନେହମତ୍ଯଶନଂ ତଥା।
ବୈଚିତ୍ଯଂ ବ୍ଯାଧିରାଲସ୍ଯଂ ଲୋଭଂ ଚ ଦଶମଂ ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-246-36 (91182)
ଏତୈସ୍ତେଷାଂ ଭବେଦ୍ବିଘ୍ନୋ ଦଶଭିର୍ଦେବକାରିତୈଃ।
ତସ୍ମାଦେତାନପାସ୍ଯାଦୌ ଯୁଞ୍ଜୀତ ଚ ପରଂ ମନଃ॥ 13-246-37 (91183)
ଇମାନପି ଗୁଣାନଷ୍ଟୌ ଯୋଗସ୍ଯ ପରିଚକ୍ଷତେ।
ଗୁଣୈସ୍ତୈରଷ୍ଟଭିର୍ଦ୍ରବ୍ଯମୈଶ୍ବର୍ଯମଧିଗମ୍ଯତେ॥ 13-246-38 (91184)
ଅଣିମା ମହିମା ଚୈବ ପ୍ରାପ୍ତିଃ ପ୍ରାକାମ୍ଯମେବ ହି।
ଈଶିତ୍ବଂ ଚ ବଶିତ୍ବଂ ଚ ଯତ୍ର କାମାବସାଯିତା॥ 13-246-39 (91185)
ଏତାନଷ୍ଟୌ ଗୁଣାନ୍ପ୍ରାପ୍ଯ କଥଞ୍ଚିଦ୍ଯୋଗିନାଂ ବରାଃ।
ଈଶାଃ ସର୍ବସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ଦେବାନପ୍ଯତିଶେରତେ॥ 13-246-40 (91186)
ଯୋଗୋସ୍ତି ନୈବାତ୍ଯଶିନୋ ନ ଚୈକାନ୍ତମନଶ୍ନତଃ।
ନ ଚାତିସ୍ବପ୍ନଶୀଲସ୍ଯ ନାତିଜାଗତରସ୍ତଥା॥ 13-246-41 (91187)
ଯୁକ୍ତାହାରବିହାରସ୍ଯ ଯୁକ୍ତଚେଷ୍ଟସ୍ଯ କର୍ମସୁ।
ଯୁକ୍ତସ୍ବପ୍ନାବବୋଧସ୍ଯ ଯୋଗୋ ଭବତି ଦୁଃଖହା॥ 13-246-42 (91188)
ଅନେନୈବ ବିଧାନେନ ସାଯୁଜ୍ଯଂ ତତ୍ପ୍ରକଲ୍ପ୍ଯତେ।
ସାଯୁଜ୍ଯଂ ଦେବସାତ୍କୃତ୍ବା ପ୍ରଯୁଞ୍ଜୀତାତ୍ମଭକ୍ତିତଃ॥ 13-246-43 (91189)
ଅନନ୍ଯମନସା ଦେବି ନିତ୍ଯଂ ତଦ୍ଗତଚେତସା।
ସାଯୁଜ୍ଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଦେବୈର୍ଯତ୍ନେନ ମହତା ଚିରାତ୍॥ 13-246-44 (91190)
ହବିର୍ଭିରର୍ଚନୈର୍ହୋମୈଃ ପ୍ରଣାମୈର୍ନିତ୍ଯଚିନ୍ତଯା।
ଅର୍ଚଯିତ୍ବା ଯଥାଶକ୍ତି ସ୍ବକଂ ଦେଶଂ ବିଶନ୍ତି ତେ॥ 13-246-45 (91191)
ସାଯୁଜ୍ଯାନାଂ ବିଶିଷ୍ଟଂ ଚ ମାମକଂ ବୈଷ୍ଣବଂ ତଥା।
ମାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ନ ନିବର୍ତନ୍ତେ ବିଷ୍ଣୁ ବା ଶୁଭଲୋଚନେ॥ 13-246-46 (91192)
ଇତି ତେ କଥିତୋ ଦେବି ଯୋଗଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ନ ଶକ୍ଯଃ ପ୍ରଷ୍ଟୁମନ୍ଯେନ ଯୋଗଧର୍ମସ୍ତ୍ବଯା ବିନା॥ ॥ 13-246-47 (91193)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 246 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-246-15 ନିପାତ୍ଯ ଚେତି ଙ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 247
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.247. ଅଧ୍ଯାଯଃ 247
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ସ୍ବମାହାତ୍ମ୍ଯକଥନପୂର୍ବକଂ ଦୀକ୍ଷଯା ଶିବଲିଙ୍ଗାର୍ଚନାଫଲକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ତ୍ରିଯକ୍ଷ ତ୍ରିଦଶଶ୍ରେଷ୍ଠ ତ୍ର୍ଯମ୍ବକ ତ୍ରିଦଶାଧିପ।
ତ୍ରିପୁରାନ୍ତକ କାମାଙ୍ଗହର ତ୍ରିପଥଗାଧର॥ 13-247-1 (91194)
ଦକ୍ଷଯଜ୍ଞପ୍ରଶମନ ସୂଲପାଣେଽରିସୂଦନ।
ନମସ୍ତେ ଲୋକପାଲେଶ ଲୋକପାଲବରପ୍ରଦ॥ 13-247-2 (91195)
ନୈକଶାଖମପର୍ଯନ୍ତମଧ୍ଯାତ୍ମଜ୍ଞାନମୁତ୍ତମମ୍।
ଅପ୍ରତର୍କ୍ଯମବିଜ୍ଞେଯଂ ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗସମନ୍ବିତମ୍॥ 13-247-3 (91196)
ଭବତା ପରିପୃଷ୍ଟେନ ଶୃଣ୍ବନ୍ତ୍ଯା ମମ ଭାଷିତମ୍।
ଇଦାନୀଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ସାଯୁଜ୍ଯଂ ତ୍ବଦ୍ଗତଂ ବିଭୋ॥ 13-247-4 (91197)
କଥଂ ପରିଚରନ୍ତ୍ଯେତେ ଭକ୍ତାସ୍ତ୍ବାଂ ପରମେଷ୍ଠିନମ୍।
ଆଚାରଃ କୀଦୃଶସ୍ତେଷାଂ କେନ ତୁଷ୍ଟୋ ଭବେଦ୍ଭବାନ୍।
ବର୍ଣ୍ଯମାନଂ ତ୍ବଯା ସାକ୍ଷାତ୍ପ୍ରୀଣଯତ୍ଯଧିକଂ ହି ମା॥ 13-247-5 (91198)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-247-6x (7668)
ହନ୍ତ ତେ କଥଯିଷ୍ଯାମି ମମ ସାଯୁଜ୍ଯମଦ୍ଭୁତମ୍।
ଯେନ ତେ ନ ନିବର୍ତନ୍ତେ ଯୁକ୍ତାଃ ପରମଯୋଗିନଃ॥ 13-247-6 (91199)
ଅବ୍ଯକ୍ତୋଽହମଚିନ୍ତ୍ଯୋଽହଂ ପୂର୍ବୈରପି ମୁମୁକ୍ଷୁଭିଃ।
ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗୌ ମଯା ସୃଷ୍ଟୌ ସର୍ବଂ ଚାପି ଚରାଚରମ୍॥ 13-247-7 (91200)
ଅର୍ଚନୀଯୋଽହମୀଶୋଽହମବ୍ଯଯୋଽହଂ ସନାତନଃ।
ଅହଂ ପ୍ରସନ୍ନୋ ଭକ୍ତାନାଂ ଦଦାମ୍ଯମରତାମପି॥ 13-247-8 (91201)
ନ ମାଂ ବିଦୁଃ ସୁରଗଣା ମୁନଯଶ୍ଚ ତପୋଧନାଃ।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରିଯାର୍ଥମହଂ ଦେବି ମଦ୍ବିଭୂତିଂ ବ୍ରବୀମି ତେ॥ 13-247-9 (91202)
ଆଶ୍ରମେଭ୍ଯଶ୍ଚତୁର୍ଭ୍ଯୋଽହଂ ଚତୁରୋ ବ୍ରାହ୍ମଣାଞ୍ଶୁଭେ।
ମଦ୍ଭକ୍ତାନ୍ନିର୍ମଲାନ୍ପୁଣ୍ଯାନ୍ସମାନୀଯ ତପସ୍ବିନଃ॥ 13-247-10 (91203)
ବ୍ଯାଚଖ୍ଯେଽହଂ ତଥା ଦେବି ଯୋଗଂ ପାଶୁପତଂ ମହତ୍।
ଗୃହୀତଂ ତଚ୍ଚ ତୈଃ ସର୍ବଂ ମୁଖାଚ୍ଚ ମମ ଦକ୍ଷିଣାତ୍॥ 13-247-11 (91204)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ତତ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ସ୍ଥାପିତଂ ଚାପି ତୈଃ ପୁନଃ।
ଇଦାନୀଂ ଚ ତ୍ବଯା ପୃଷ୍ଟୋ ବଦାମ୍ଯେକମନାଃ ଶୃଣୁ॥ 13-247-12 (91205)
ଅହଂ ପସୁପତିର୍ନାମ ମଦ୍ଭକ୍ତା ଯେ ଚ ମାନବାଃ।
ସର୍ବେ ପାଶୁପତା ଜ୍ଞେଯା ଭସ୍ମଦିଗ୍ଧତନୂରୁହାଃ॥ 13-247-13 (91206)
ରକ୍ଷାର୍ଥଂ ମଙ୍ଗଲାର୍ଥଂ ନ ପବିତ୍ରାର୍ଥଂ ଚ ଭାମିନି।
ଲିଙ୍ଗାର୍ଥଂ ଚୈବ ଭକ୍ତାନାଂ ଭସ୍ମ ଦତ୍ତଂ ମଯା ପୁରା॥ 13-247-14 (91207)
ତେନ ସଂଦିଗ୍ଧସର୍ବାଙ୍ଗା ଭସ୍ମନା ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣଃ।
ଜଟିଲା ମୁଣ୍ଡିତା ବାଽପି ନାନାକାରଶିଖଣ୍ଡିନଃ॥ 13-247-15 (91208)
ବିକୃତାଃ ପିଙ୍ଗଲାଭିସ୍ଚ ନଗ୍ନା ନାନାପ୍ରକାରିଣଃ।
ଭୈକ୍ଷଂ ଚରନ୍ତଃ ସର୍ବତ୍ର ନିଃସ୍ପୃହା ନିଷ୍ପରିଗ୍ରହାଃ॥ 13-247-16 (91209)
ମୃତ୍ପାତ୍ରହସ୍ତା ମଦ୍ଭକ୍ତା ମନ୍ନିବେଶିତବୁଦ୍ଧ୍ଯଃ।
ଚରନ୍ତୋ ନିଖିଲଂ ଲୋକଂ ମମ ହର୍ଷବିବର୍ଧନାଃ॥ 13-247-17 (91210)
ମମ ପାଶୁପତଂ ଦିବ୍ଯଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରମନୁତ୍ତମମ୍।
ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ସର୍ବେଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିମୃଶନ୍ତଶ୍ଚରନ୍ତି ତେ॥ 13-247-18 (91211)
ଏବଂ ନିତ୍ଯାଭିଯୁକ୍ତାନାଂ ମଦ୍ଭକ୍ତାନାଂ ତପସ୍ବିନାମ୍।
ଉପାଯଂ ଚିନ୍ତଯାମ୍ଯାଶୁ ଯେନ ମାମୁପଯାନ୍ତି ତେ॥ 13-247-19 (91212)
ସ୍ଥାପିତଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଶିବଲିଙ୍ଗଂ ମଯା ମମ।
ନମସ୍କାରେଣ ବା ତସ୍ଯ ମୁଚ୍ଯନ୍ତେ ସର୍ବକିଲ୍ବିଷୈଃ॥ 13-247-20 (91213)
ଇଷ୍ଟଂ ଦତ୍ତମଧୀତଂ ଚ ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚ ବହୁଦକ୍ଷିଣାଃ।
ଶିବଲିଙ୍ଗପ୍ରଣାମସ୍ଯ କଲାଂ ନାର୍ହନ୍ତି ଷୋଡଶୀମ୍॥ 13-247-21 (91214)
ଅର୍ଚଯା ଶିବଲିଙ୍ଗସ୍ଯ ପରିତୁଷ୍ଯାମ୍ଯହଂ ପ୍ରିଯେ।
ଶିବଲିଙ୍ଗାର୍ଚନାଯାଂ ତୁ ବିଦାନମପି ମେ ଶୃଣୁ॥ 13-247-22 (91215)
ଗୋକ୍ଷୀରନବନୀତାଭ୍ଯାମର୍ଚଯେଦ୍ଯଃ ଶିବଂ ମମ।
ଇଷ୍ଟସ୍ଯ ହଯମେଧସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲଂ ତତ୍ଫଲଂ ଭବେତ୍॥ 13-247-23 (91216)
ଘୃତମଣ୍ଡେନ ଯୋ ନିତ୍ଯମର୍ଚଯେଦ୍ଯଃ ଶିବଂ ମମ।
ସ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାନ୍ମର୍ତ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯାଗ୍ନିହୋତ୍ରିଣଃ॥ 13-247-24 (91217)
କେବଲେନାପି ତୋଯେନ ସ୍ନାପଯେଦ୍ଯଃ ଶିବଂ ମମ।
ସ ଚାପି ଲଭତେ ପୁଣ୍ଯଂ ପ୍ରିଯଂ ଚ ଲଭତେ ନରଃ॥ 13-247-25 (91218)
ସଘୃତଂ ଗୁଗ୍ଗୁଲୁ ସମ୍ଯଗ୍ଧୂପଯେଦ୍ଯଃ ଶିବାନ୍ତିକେ।
ଗୋସବସ୍ଯ ତୁ ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲଂ ତସ୍ଯ ତଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-247-26 (91219)
ଯସ୍ତୁ ଗୁଗ୍ଗୁଲପିଣ୍ଡେନ କେବଲେନାପି ଧୂପଯେତ୍।
ତସ୍ଯ ରୁକ୍ମପ୍ରଧାନସ୍ଯ ଯତ୍ଫଲଂ ତସ୍ଯ ତଦ୍ଭବେତ୍॥ 13-247-27 (91220)
ଯସ୍ତୁ ନାନାବିଧୈଃ ପୁଷ୍ପୈର୍ମମ ଲିଙ୍ଗଂ ସମର୍ଚଯେତ୍।
ସ ହି ଧେନୁସହସ୍ରସ୍ଯ ଦତ୍ତସ୍ଯ ଫଲମାପ୍ନୁଯାତ୍। 13-247-28 (91221)
ଯସ୍ତୁ ଦେଶାନ୍ତରଂ ଗତ୍ବା ଶିବଲିଙ୍ଗଂ ସମର୍ଚଯେତ୍।
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବମନୁଷ୍ଯେଷୁ ନାସ୍ତି ମେ ପ୍ରିଯକୃତ୍ତମଃ॥ 13-247-29 (91222)
ଏବଂ ନାନାବିଧୈର୍ଦ୍ରବ୍ଯୈଃ ଶିବଲିଙ୍ଗଂ ସମର୍ଚଯେତ୍।
ମତ୍ସମାନୋ ମନୁଷ୍ଯେଷୁ ନ ପୁନର୍ଜାଯତେ ନରଃ॥ 13-247-30 (91223)
ଅର୍ଚନାଭିର୍ନମସ୍କାରୈରୁପହାରୈଃ ସ୍ତବୈରପି।
ଭକ୍ତୋ ମାମର୍ଚଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ଶିବଲିଙ୍ଗେଷ୍ବତନ୍ଦ୍ରିତଃ॥ 13-247-31 (91224)
ପଲାଶବିଲ୍ବପତ୍ରାଣି ରାଜବୃକ୍ଷସ୍ରଜଂ ତଥା।
ଅର୍କପୁଷ୍ପାଣି ମେଧ୍ଯାନି ମତ୍ପ୍ରିଯାଣି ବିଶେଷତଃ॥ 13-247-32 (91225)
ଫଲଂ ବା ଯଦି ବା ଶାକଂ ପୁଷ୍ପଂ ବା ଯଦି ବା ଜଲମ୍।
ଦତ୍ତଂ ସମ୍ପ୍ରୀଣଯେଦ୍ଦେବି ଭକ୍ତୈର୍ମଦ୍ଗତମାନସୈଃ॥ 13-247-33 (91226)
ମମାଭିପରିତୁଷ୍ଟସ୍ଯ ନାସ୍ତି ଲୋକେଷୁ ଦୁର୍ଲଭମ୍।
ତସ୍ମାତ୍ତେ ସତତଂ ଭକ୍ତା ମାମେବାଭ୍ଯର୍ଚଯନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-247-34 (91227)
ମଦ୍ଭକ୍ତା ନ ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ମଦ୍ଭକ୍ତା ବୀତକଲ୍ମଷାଃ।
ମଦ୍ଭକ୍ତାଃ ସର୍ବଲୋକେଷୁ ପୂଜନୀଯା ବିଶେଷତଃ॥ 13-247-35 (91228)
ମଦ୍ଦ୍ବେଷିଣଶ୍ଚି ଯେ ମର୍ତ୍ଯା ମଦ୍ଭକ୍ତଦ୍ବେଷିଣଶ୍ଚ ବା।
ଯାନ୍ତି ତେ ନରକଂ ଘୋରମିଷ୍ଟ୍ବା କ୍ରତୁଶତୈରପି॥ 13-247-36 (91229)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ଯୋଗଂ ପାଶୁପତଂ ମହତ୍।
ମଦ୍ଭକ୍ତୈର୍ମନୁଜୈର୍ଦେବି ଶ୍ରାବ୍ଯମେତଦ୍ଦିନେଦିନେ॥ 13-247-37 (91230)
ଶୃଣୁଯାଦ୍ଯଃ ପଠେଦ୍ବାଽପି ମମେଦଂ ଧର୍ମନିଶ୍ଚଯମ୍।
ସ୍ବର୍ଗଂ କୀର୍ତିଂ ଧନଂ ଧାନ୍ଯଂ ସ ଲଭେତ ନରୋତ୍ତମଃ॥ ॥ 13-247-38 (91231)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 247 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 248
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.248. ଅଧ୍ଯାଯଃ 248
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ପାର୍ବତୀଂପ୍ରତି ସଶ୍ଲାଘଂ ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମକଥନଚୋଦନା॥ 1 ॥ ପାର୍ବତ୍ଯା ଗଙ୍ଗାଦିମହାନଦୀଷୁ ତନ୍ନିବେଦନମ୍॥ 2 ॥ ଗଙ୍ଗଯା ତଦନୁମୋଦନପୂର୍ବକଂ ଭଗବତି ତତ୍କଥନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ନାରଦ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ମହାଦେବଃ ଶ୍ରୋତୁକାମଃ ସ୍ବଯଂ ପ୍ରଭୁଃ।
ଅନୁକୂଲାଂ ପ୍ରିଯାଂ ଭାର୍ଯାଂ ପାର୍ଶ୍ବସ୍ତାମଭ୍ଯଭାଷତ॥ 13-248-1 (91232)
ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-248-2x (7669)
ପରାବରଜ୍ଞେ ଧର୍ମାଣାଂ ତପୋବନନିବାସିନାମ୍।
ଦୀକ୍ଷାବିଧିଦମୋପେତେ ସତତଂ ବ୍ରତଚାରିଣି।
ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ବାଂ ବରାରୋହେ ପୃଷ୍ଟା ବଦ ମମେପ୍ସିତମ୍॥ 13-248-2 (91233)
ସାବିତ୍ରୀ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପତ୍ନୀ କୌଶିକସ୍ଯ ଶଚୀ ଶୁଭା।
ଲକ୍ଷ୍ମୀର୍ବିଷ୍ଣୋଃ ପ୍ରିଯା ଭାର୍ଯା ଧୃତିର୍ଭାର୍ଯା ଯମସ୍ଯ ତୁ॥ 13-248-3 (91234)
ମାର୍କଣ୍ଡେଯସ୍ଯ ଧୂମୋର୍ଣା ଋଦ୍ଧିର୍ବୈଶ୍ରବଣସ୍ଯ ତୁ।
ବରୁଣସ୍ଯ ପ୍ରିଯା ଗୌରୀ ସବିତୁଶ୍ଚ ସୁବର୍ଚଲା॥ 13-248-4 (91235)
ରୋହିଣୀ ଶଶିନୋ ଭାର୍ଯା ସ୍ବାହା ଚାଗ୍ନେରନିନ୍ଦିତା।
କାଶ୍ଯପସ୍ଯାଦିତିଶ୍ଚୈବ ବସିଷ୍ଠସ୍ଯାପ୍ଯରୁନ୍ଧତୀ॥ 13-248-5 (91236)
ଏତାଶ୍ଚାନ୍ଯାଶ୍ଚ ଦେବ୍ଯସ୍ତୁ ସର୍ବାସ୍ତାଃ ପତିଦେବତାଃ।
ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ଲୋକବିଖ୍ଯାତାସ୍ତ୍ବଯା ଚୈବ ସହୋଷିତାଃ॥ 13-248-6 (91237)
ତାଭିଶ୍ଚ ପୂଜିତାଽପି ତ୍ବମନୁବୃତ୍ତ୍ଯନୁଭାଷଣୈଃ।
ତସ୍ମାତ୍ତୁ ପରିପୃଚ୍ଛାମି ଧର୍ମଜ୍ଞେ ଲୋକସମ୍ମତେ॥ 13-248-7 (91238)
ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମଂ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମି ତ୍ବଯୈବ ସମୁଦାହୃତମ୍।
ସଧ୍ରମଚାରିଣୀ ମେ ତ୍ବଂ ଲୋକସନ୍ଧାରିଣୀ ତଥା॥ 13-248-8 (91239)
ଅଯଂ ହି ସ୍ତ୍ରୀଗଣସ୍ତ୍ବାଂ ତୁ ଅନୁଯାତି ନ ମୁଞ୍ଚତି।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଧିତଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ସ୍ତ୍ରୀବୃତ୍ତଂ ଶୁଭଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-248-9 (91240)
ତ୍ବଯା ଚୋକ୍ତଂ ବିଶେଷେଣ ଗୁଣଭୂତଂ ହି ତିଷ୍ଠତି।
ସ୍ତ୍ରିଯ ଏବ ସଦା ଲୋକେ ସ୍ତ୍ରୀଗଣସ୍ଯ ଗତିଃ ପ୍ରିଯେ॥ 13-248-10 (91241)
ଶଶ୍ବଦ୍ଗୌର୍ଗୋଷୁ ଗଚ୍ଛେତ ନାନ୍ଯତ୍ର ରମତେ ନରଃ।
ଏବଂ ଲୋକଗତିର୍ଦେବି ଆଦିପ୍ରଭୃତି ବର୍ତତେ॥ 13-248-11 (91242)
ପ୍ରମଦୋକ୍ତଂ ତୁ ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ତତ୍ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ବହୁମନ୍ଯତେ।
ନ ତଥା ମନ୍ଯତେ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ପୁରୁଷୋକ୍ତମନିନ୍ଦିତେ॥ 13-248-12 (91243)
ତ୍ବଯୈଷ ବିଦିତୋ ହ୍ଯର୍ଥଃ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ।
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବାଂ ପ୍ରତି ପୃଚ୍ଛାମି ପୃଷ୍ଟା ବଦ ମମେପ୍ସିତମ୍॥ 13-248-13 (91244)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-248-14x (7670)
ଏବମୁକ୍ତା ତଦା ଦେବୀ ମହାଦେବେନ ଶୋଭନା।
ସୋଦ୍ବେଗା ଚ ସଲଜ୍ଜା ଚ ନାବଦତ୍ତତ୍ର କିଞ୍ଚନ।
ପୁନଃ ପୁନସ୍ତଦା ଦେବୀ ଦେବଃ କିମିତି ଚାବ୍ରବୀତ୍॥ 13-248-14 (91245)
ଉମୋବାଚ। 13-248-15x (7671)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ସୁରାସୁରନମସ୍କୃତ।
ତ୍ବଦନ୍ତିକେ ମଯା ବକ୍ତୁଂ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଧର୍ମଃ କଥଂ ଭବେତ୍॥ ମହେଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-248-15 (91246)
ମନ୍ନିଯୋଗାଦବଶ୍ଯଂ ତୁ ବକ୍ତବ୍ଯଂ ତୁ ମମ ପ୍ରିଯେ॥ 13-248-16 (91247)
ଉମୋବାଚ। 13-248-17x (7672)
ଇମା ନଦ୍ଯୋ ମହାଦେବ ସର୍ବତୀର୍ଥୋଦକାନ୍ବିତାଃ।
ଉପସ୍ପର୍ଶନହେତୋସ୍ତ୍ବାଂ ନ ତ୍ଯଜନ୍ତି ସମୀପତଃ॥ 13-248-17 (91248)
ଏତାଭିଃ ସହ ସମ୍ମନ୍ତ୍ର୍ଯ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ତବେପ୍ସିତମ୍।
ଅଯୁକ୍ତଂ ସତ୍ସୁ ତନ୍ତ୍ରେଷୁ ତାନତିକ୍ରମ୍ଯ ଭାଷିତୁମ୍॥ 13-248-18 (91249)
ମଯା ସମ୍ମାନିତାଶ୍ଚୈବ ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ସରିଦ୍ବରାଃ॥ 13-248-19 (91250)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-248-20x (7673)
ଇତି ମତ୍ବା ମହାଦେବୀ ନଦୀର୍ଦେବୀଃ ସମାହ୍ବଯତ୍।
ବିପାଶାଂ ଚ ବିତସ୍ତ୍ଯାଂ ଚ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାଂ ସରସ୍ବତୀମ୍॥ 13-248-20 (91251)
ଶତଦ୍ରୁଂ ଦେବିକ୍ତାଂ ସିନ୍ଧୁଂ ଗୌତମୀଂ କୌଶିକୀଂ ତଥା।
ଯମୁନାଂ ନର୍ମଦାଂ ଚୈବ କାବେରୀମଥ ନିମ୍ନଗାମ୍॥ 13-248-21 (91252)
ତଥା ଦେବନଦୀଂ ଗଙ୍ଗାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଂ ତ୍ରିପଥଗାଂ ଶୁଭାମ୍।
ସର୍ବତୀର୍ଥୋଦକବହାଂ ସର୍ବପାପବିନାଶିନୀମ୍।
ଏତା ନଦୀଃ ସମାହୂଯ ସମୁଦ୍ବୀକ୍ଷ୍ଯେଦମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-248-22 (91253)
ଉମୋବାଚ। 13-248-23x (7674)
ହେ ପୁଣ୍ଯାଃ ସରିତଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ସର୍ବପାପବିନାଶିକାଃ।
ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନସମ୍ପନ୍ନାଃ ଶୃଣୁଧ୍ବଂ ବଚନଂ ମମ॥ 13-248-23 (91254)
ଅଯଂ ଭଗବତା ପ୍ରଶ୍ନ ଉକ୍ତଃ ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମମାଶ୍ରିତଃ।
ନ ଚୈକଯା ମଯା ସାଦ୍ଯଂ ତସ୍ମାଦ୍ବସ୍ତ୍ବାନଯାମ୍ଯହମ୍॥ 13-248-24 (91255)
ଯୁଷ୍ମାଭିସ୍ତଦ୍ବିଚାର୍ଯୈବଂ ବକ୍ତୁମିଚ୍ଛାମି ଶୋଭନାଃ।
ତତ୍କଥଂ ଦେବଦେବାଯ ବାଚ୍ଯଃ ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମ ଉତ୍ତମଃ॥ 13-248-25 (91256)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-248-26x (7675)
ଇତି ପୃଷ୍ଟାସ୍ତଥା ଦେବ୍ଯା ମହାନଦ୍ଯଶ୍ଚକମ୍ପିରେ।
ତାସାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠତମା ଗଙ୍ଗା ବଚନଂ ତ୍ବବେମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-248-26 (91257)
ଧନ୍ଯାଶ୍ଚାନୁଗୃହୀତାଃ ସ୍ମ ଅନେନ ବଚନେନ ତେ।
ଯା ତ୍ବଂ ସୁରାସୁରୈର୍ମାନ୍ଯା ନଦୀରାଦ୍ରିଯସେଽନଘେ॥ 13-248-27 (91258)
ତବୈବାର୍ହତି କଲ୍ଯାଣି ଏବଂ ସାନ୍ତ୍ବପ୍ରସାଦନମ୍।
ଅଶକ୍ଯମପି ଯେ ମୂର୍ଖାଃ ସ୍ବାତ୍ମସମ୍ଭାବନାଯୁତାଃ।
ବାକ୍ଯଂ ବଦନ୍ତି ସଂସତ୍ସୁ ସ୍ବଯମେବ ଯଥେଷ୍ଟତଃ॥ 13-248-28 (91259)
ଶକ୍ତୋ ଯଶ୍ଚାନହଂବାଦୀ ସୁଦୁର୍ଲଭତମୋ ମତଃ॥ 13-248-29 (91260)
ତ୍ବଂ ହି ଶକ୍ତା ସତୀ ଦେବୀ ବକ୍ତୁଂ ପ୍ରଶ୍ନମଶେଷତଃ।
ବ୍ଯାହର୍ତୁଂ ନେଚ୍ଛସି ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବାତ୍ସଂପୂଜଯତି ନସ୍ତଥା॥ 13-248-30 (91261)
ତ୍ବଂ ହି ଦେବି ମହାଦେବୀ ଊହାପୋହବିଶାରଦା।
ଦିବ୍ଯଜ୍ଞାନଯୁତା ଦେବି ଦିବ୍ଯଜ୍ଞାନେନ୍ଧନୈଧିତା॥ 13-248-31 (91262)
ତ୍ବମେବାର୍ହସି ତଦ୍ବକ୍ତୁଂ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବୃତ୍ତଂ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ଯାଚାମହେ ବଯଂ ଶ୍ରୋତୁମମୃତଂ ତ୍ବନ୍ମୁଖୋଦ୍ଗତମ୍।
କୁରୁ ଦେବପ୍ରିଯଂ ଦେବି ବଦ ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-248-32 (91263)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-248-33x (7676)
ଏବଂ ପ୍ରସାଦିତା ଦେବୀ ଗଙ୍ଗଯା ଲୋକପୂଜ୍ଯଯା।
ପ୍ରାହ ଧର୍ମମଶେଷେଣ ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମଂ ସୁରସୁନ୍ଦରୀ॥ 13-248-33 (91264)
ଉମୋବାଚ। 13-248-34x (7677)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ସୁରେଶ୍ବର ମହେଶ୍ବର।
ତ୍ବତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ସୁରଶ୍ରେଷ୍ଠ ତବୈବ ପ୍ରିଯକାମ୍ଯଯା।
ତମହଂ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ଯଥାବଚ୍ଛ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛସି॥ ॥ 13-248-34 (91265)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଚତ୍ବାରିଂଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 248 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 249
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.249. ଅଧ୍ଯାଯଃ 249
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପାର୍ବତ୍ଯା ପରମେଶ୍ବରଂପ୍ରତି ଦେବଗନ୍ଧର୍ବାଦିଯୋଷିତାଂ ମଧ୍ଯେ ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ନାରଦ ଉବାଚ।
ଏବଂ ବ୍ରୁବନ୍ତ୍ଯାଂ ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମଂ ଦେବ୍ଯାଂ ଦେବସ୍ଯ ଶାସନାତ୍।
ଋଷିଗନ୍ଧର୍ବଯକ୍ଷାଣାଂ ଯୋଷିତଶ୍ଚାପ୍ସରୋଗଣାଃ॥ 13-249-1 (91266)
ନାଗଭୂତସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚୈବ ନଦ୍ଯଶ୍ଚୈବ ସମାଗତାଃ।
ଶ୍ରୁତୁକାମାଃ ପରଂ ବାକ୍ଯଂ ସର୍ବାଃ ପର୍ଯବତସ୍ଥିରେ॥ 13-249-2 (91267)
ଉମାଦେବୀ ମୁଦା ଯୁକ୍ତା ପୁଜ୍ଯମାନାଽଙ୍ଗନାଗଣୈଃ।
ଆନୃଶଂସ୍ଯପରା ଦେବୀ ସତତଂ ସ୍ତ୍ରୀଗଣଂ ପ୍ରତି॥ 13-249-3 (91268)
ସ୍ତ୍ରୀଗଣସ୍ଯ ହିତାର୍ଥାଯ ଭବପ୍ରିଯଚିକୀର୍ଷଯା।
ବକ୍ତୁଂ ବଚନମାରେଭେ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଧର୍ମାଶ୍ରଯାନ୍ବିତମ୍॥ 13-249-4 (91269)
ଉମୋବାଚ। 13-249-5x (7678)
ଭଗବନ୍ସର୍ବଭୂତେଶ ଶ୍ରୂଯତାଂ ବଚନଂ ମମ।
ଋତୁପ୍ରାପ୍ତା ସୁଶୁଦ୍ଦା ଯା କନ୍ଯା ସେତ୍ଯଭିଧୀଯତେ॥ 13-249-5 (91270)
ତାଂ ତୁ କନ୍ଯାଂ ପିତା ମାତା ଭ୍ରାତା ମାତୁଲ ଏବ ବା।
ପିତୃବ୍ଯଶ୍ଚୈବ ପଞ୍ଚତେ ଦାତୁଂ ପ୍ରଭବତାଂ ଗତାଃ॥ 13-249-6 (91271)
ବିବାହାଶ୍ଚ ତଥା ପଞ୍ଚ ତାସାଂ ଧର୍ମାର୍ଥକାରଣାତ୍।
କାମତଶ୍ଚ ମିଥୋ ଦାନମିତରେତରକାମ୍ଯଯା॥ 13-249-7 (91272)
ଦତ୍ତା ଯସ୍ଯ ଭବେଦ୍ଭାର୍ଯା ଏତେଷାଂ ଯେନ କେନ ଚିତ୍।
ଦାତାରଃ ସୁବିମୃଶ୍ଯୈବ ଦାତୁମର୍ହନ୍ତି ନାନ୍ଯଥା॥ 13-249-8 (91273)
ଉତ୍ତମାନାଂ ତୁ ବର୍ଣାନାଂ ମନ୍ତ୍ରବତ୍ପାଣିସଙ୍ଗ୍ରହଃ।
ବିବାହକାରଣଂ ଚାହୁଃ ଶୂଦ୍ରାଣାଂ ସମ୍ପ୍ରଯୋଗତଃ॥ 13-249-9 (91274)
ଯଦା ଦତ୍ତା ଭବେତ୍କନ୍ଯା ତସ୍ମାଦ୍ଭାର୍ଯାର୍ଥିନେ ସ୍ବକୈଃ।
ତଦାପ୍ରଭୃତି ସା ନାରୀ ଦଶରାତ୍ରଂ ବିଲଜ୍ଜଯା।
ମନସା କର୍ମଣା ବାଚା ଅନୁକୂଲା ଚ ସା ଭବେତ୍॥ 13-249-10 (91275)
ଇତି ଭର୍ତୃବ୍ରତଂ କୁର୍ଯାତ୍ପତିମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଶୋଭନା।
ତଦାପ୍ରଭୃତି ସା ନାରୀ ନ କୁର୍ଯାତ୍ପତ୍ଯୁରପ୍ରିଯମ୍॥ 13-249-11 (91276)
ଯଦ୍ଯଦିଚ୍ଛତି ବୈ ଭର୍ତା ଧ୍ରମକାମାର୍ଥକାରଣାତ୍।
ତଥୈବାନୁପ୍ରିଯା ଭୂତ୍ବା ତଥୈବୋପଚରେତ୍ପତିମ୍।
ପତିବ୍ରତାତ୍ବଂ ନାରୀଣାମେତଦେବ ସନାତନମ୍॥ 13-249-12 (91277)
ତାଦୃଶୀ ସା ଭବେନ୍ନିତ୍ଯଂ ଯାଦୃଶସ୍ତୁ ଭବେତ୍ପତିଃ।
ଶୁଭାଶୁଭସମାଚାର ଏତଦ୍ବୃତ୍ତଂ ସମାସତଃ॥ 13-249-13 (91278)
ଦୈବତଂ ସତତଂ ସାଧ୍ବୀ ଭର୍ତାରଂ ଯା ତୁ ପଶ୍ଯତି।
ଦୈବମେବ ଭବେତ୍ତସ୍ଯାଃ ପତିରିତ୍ଯବଗମ୍ଯତେ॥ 13-249-14 (91279)
ଏତସ୍ମିନ୍କାରଣଂ ଦେବ ପୌରାଣୀ ଶ୍ରୂଯତେ ଶ୍ରୁତିଃ।
କଥଯାମି ପ୍ରସାଦାତ୍ତେ ଶୃଣୁ ଦେବ ସମାସତଃ॥ 13-249-15 (91280)
କସ୍ଯ ଚିତ୍ତ୍ବଥ ବିପ୍ରସ୍ଯ ଭାର୍ଯେ ଦ୍ବେ ହି ବଭୂବତୁଃ।
ତଯୋରେକା ଧର୍ମକାମା ଦେବାନୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଭକ୍ତିତଃ॥ 13-249-16 (91281)
ଭର୍ତାରମବମତ୍ଯୈବ ଦେବତାସୁ ସମାହିତା।
ଚକାର ବିପୁଲଂ ଧର୍ମଂ ପୂଜଯାନାଽର୍ଚଯାଽନ୍ବିତମ୍॥ 13-249-17 (91282)
ଅପରା ଧର୍ମକାମା ଚ ପତିମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ ଶୋଭନା।
ଭର୍ତାରଂ ଦୈବତଂ କୃତ୍ବା ଚକାର କିଲ ତତ୍ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-249-18 (91283)
ଏବଂ ବିବର୍ତମାନେ ତୁ ଯୁଗପନ୍ମରଣେଽଧ୍ବନି।
ଗତେ କିଲ ମହାଦେବ ତତ୍ରୈକା ଯା ପତିବ୍ରତା।
ଦେବପ୍ରିଯାଯାଂ ତିଷ୍ଠନ୍ତ୍ଯାଂ ପୁଣ୍ଯଲୋକଂ ଜଗାମ ସା॥ 13-249-19 (91284)
ଦେବପ୍ରିଯା ଚ ତିଷ୍ଠନ୍ତୀ ବିଲଲାପ ସୁଦୁଃଖିତା।
ତାଂ ଯମୋ ଲୋକପାଲସ୍ତୁ ବଭାଷେ ପୁଷ୍କଲଂ ବଚଃ॥ 13-249-20 (91285)
ମା ଶୁଚସ୍ତ୍ବଂ ନିବର୍ତସ୍ବ ନ ଲୋକାଃ ସନ୍ତି ତେଽନଘେ।
ସ୍ବଧର୍ମବିମୁଖା ସା ତ୍ବଂ ତସ୍ମାଲ୍ଲୋକା ନ ସନ୍ତି ତେ॥ 13-249-21 (91286)
ଦେବତା ହି ପତିର୍ନାର୍ଯାଃ ସ୍ଥାପିତା ସର୍ବଦୈବତୈଃ।
ଅବମତ୍ଯ ଶୁଭେ ତତ୍ତ୍ବଂ କଥଂ ଲୋକାନ୍ଗମିଷ୍ଯସି॥ 13-249-22 (91287)
ମୋହେନି ତ୍ବଂ ବରାରୋହେ ନ ଜାନୀଷେ ସ୍ବଦୈବତମ୍।
ପତିମତ୍ଯା ସ୍ତ୍ରିଯା କାର୍ଯୋ ଧର୍ମଃ ପତ୍ଯର୍ପଣସ୍ତ୍ବିତି॥ 13-249-23 (91288)
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ହି ନିବର୍ତସ୍ବ କୁରୁ ପତ୍ଯାଶ୍ରିତଂ ହିତମ୍।
ତଦା ଗନ୍ତାସି ଲୋକାଂସ୍ତାନ୍ଯାନ୍ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପତିବ୍ରତାଃ।
ନାନ୍ଯଥା ଶକ୍ଯତେ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ପତୀନାଂ ଲୋକମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-249-24 (91289)
ଯମେନୈବଂବିଧଂ ଚୋକ୍ତା ନିବୃତ୍ତା ପୁନରେବ ସା।
ବଭୂବ ପତିମାଲମ୍ବ୍ଯ ପତିପ୍ରିଯପରାଯଣା॥ 13-249-25 (91290)
ଏବମେତନ୍ମହଗାଦେବ ଦୈବତଂ ହି ସ୍ତ୍ରିଯାଃ ପତିଃ।
ତସ୍ମାତ୍ପତିପରା ଭୂତ୍ବା ପତୀନୁପଚରେଦିତି॥ ॥ 13-249-26 (91291)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 249 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 250
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.250. ଅଧ୍ଯାଯଃ 250
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ପାର୍ବତ୍ଯା ମହେଶ୍ବରଂପ୍ରତି ସ୍ତ୍ରୀଧର୍ମକଥନମ୍॥ 1 ॥ ନାରଦେନ କୃଷ୍ଣଂପ୍ରତି ଉମାମହେଶ୍ବରସଂବାଦାନୁବାଦୋପସମ୍ହାରଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଉମୋବାଚ।
ପତିମତ୍ଯା ଦିବାରାତ୍ରଂ ବୃତ୍ତାନ୍ତଂ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଶୁଭମ୍।
ପତ୍ଯୁଃ ପୂର୍ବଂ ସମୁତ୍ଥାଯ ପ୍ରାତଃକ୍ରମ ସମାଚରେତ୍॥ 13-250-1 (91292)
ପତ୍ଯୁର୍ଭାବଂ ବିଦିତ୍ବା ତୁ ପଶ୍ଚାତ୍ସମ୍ବୋଧଯେତ୍ତୁ ତମ୍।
ନିତ୍ଯଂ ପୌର୍ବାହ୍ଣିକଂ କାର୍ଯଂ ସ୍ବଯଂ କୁର୍ଯାଦ୍ଯଥାବିଧି॥ 13-250-2 (91293)
ନିବେଦ୍ଯ ଚ ତଥାଽଽହାରଂ ଯଥା ସମ୍ପଦ୍ଯତାମିତି।
ତଥୈବ କୁର୍ଯାତ୍ତତ୍ସର୍ବଂ ଯଥା ପତ୍ଯୁଃ ପ୍ରିଯଂ ଭବେତ୍॥ 13-250-3 (91294)
ଯଥା ଭର୍ତା ତଥା ନାରୀ ଗୁରୂଣାଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-250-4 (91295)
ଶୁଶ୍ରୂଷାପୋଷଣବିଧୌ ପତିପ୍ରିଯଚିକୀର୍ଷଯା।
ଭର୍ତୁର୍ନିଷ୍କ୍ରମଣେ କାର୍ଯଂ ସଂସ୍ମରେଦପ୍ରମାଦତଃ॥ 13-250-5 (91296)
ଆଗତଂ ତୁ ପତିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସହସା ପରିଚାରଣମ୍।
ସ୍ବଯଂ କୁର୍ବୀତ ସମ୍ପ୍ରୀତ୍ଯା କାଯଶ୍ରମହରଂ ପରମ୍॥ 13-250-6 (91297)
ପାଦ୍ଯସନାଭ୍ଯାଂ ଶଯନୈର୍ବାକ୍ଯୈଶ୍ଚ ହୃଦଯପ୍ରିଯୈଃ।
ଅତିଥୀନାମାଗମେନ ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତା ସଦା ଭବେତ୍॥ 13-250-7 (91298)
କର୍ମଣା ବଚନେନାପି ତୋଷଯେଦତିଥୀନ୍ସଦା।
ମଙ୍ଗଲଂ ଗୃହଶୌଚଂ ଚ ସର୍ବୋପକରଣାନି ଚ॥ 13-250-8 (91299)
ସର୍ବକାଲମବେକ୍ଷେତ କାରଯନ୍ତୀ ଚ କୁର୍ବତୀ।
ଧର୍ମକାର୍ଯେ ତୁ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ତଦ୍ବଦ୍ଧର୍ମପରା ଭବେତ୍॥ 13-250-9 (91300)
ଅର୍ଥକାର୍ଯେ ପୁନର୍ଭର୍ତୁଃ ପ୍ରମାଦାଲସ୍ଯବର୍ଜିତା।
ସା ଯତ୍ନଂ ପରମଂ କୁର୍ଯାତ୍ତସ୍ଯି ସାହାଯ୍ଯକାରଣାତ୍॥ 13-250-10 (91301)
ଧୁରନ୍ଧରା ଭବେଦ୍ଭର୍ତୁଃ ସାଧ୍ବୀ ଧର୍ମାର୍ଥଯୋଃ ସଦା।
ବିହାରକାଲେ ବୈ ଭର୍ତୁର୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ଭାବଂ ହୃଦି ସ୍ଥିତମ୍॥ 13-250-11 (91302)
ଅଲଙ୍କୃତ୍ଯ ଯଥାଯୋଗଂ ମନ୍ଦହାସସମନ୍ବିତମ୍।
ବାକ୍ଯୈର୍ମଧୁରସଂଯୁକ୍ତୈଃ ସ୍ମଯନ୍ତୀ ତୋଷଯେତ୍ପତିମ୍॥ 13-250-12 (91303)
କଠୋରାଣି ନ ବାଚ୍ଯାନି ଅନ୍ଯଥା ପ୍ରମଦାନ୍ତରେ।
ଯସ୍ଯାଂ କାମୀ ଭବେଦ୍ଭର୍ତା ତସ୍ଯାଃ ପ୍ରୀତିକରୀ ଭବେତ୍॥ 13-250-13 (91304)
ଅପ୍ରମାଦଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ମନସା ତୋଷଯେତ୍ପତିମ୍।
ଅନନ୍ତରମଥାନ୍ଯେଷାଂ ଭୋଜନାବେକ୍ଷଣଂ ଚରେତ୍॥ 13-250-14 (91305)
ଦାସୀଦାସବଲୀବର୍ଦାଂଶ୍ଚଣ୍ଡାଲଂ ଚ ଶୁନସ୍ତଥା।
ଅନାଥାନ୍କୃପଣାଂଶ୍ଚୈବ ଭିକ୍ଷୁକାଂଶ୍ଚ ତଥୈବ ଚ।
ପୂଜଯେଦ୍ବଲିଭୈକ୍ଷେଣ ପତ୍ଯୁର୍ଧର୍ମଂ ବିବର୍ଧଯେତ୍॥ 13-250-15 (91306)
କୁପିତଂ ବାଽର୍ଥହୀନଂ ବା ଶ୍ରାନ୍ତଂ ବୋପଚରେତ୍ପତିମ୍।
ଯତା ସ ତୁଷ୍ଟଃ ସ୍ବସ୍ଥଶ୍ଚ ତଥା ସନ୍ତୋଷଯେତ୍ପତିମ୍॥ 13-250-16 (91307)
ଯଥା କୁଟୁମ୍ବଚିନ୍ତାଯାଂ ବିବାଦେ ବାଽର୍ଥସଞ୍ଚଯେ।
ଆହୂତା ତତ୍ସହାଯାର୍ଥଂ ତଥା ପ୍ରିଯହିତଂ ବଦେତ୍॥ 13-250-17 (91308)
ଅପ୍ରିଯଂ ଚ ହିତଂ ବ୍ରୂଯାତ୍ତସ୍ଯ ଧର୍ମାର୍ଥକାଙ୍କ୍ଷଯା।
ଏକାନ୍ତଚର୍ଯାକଥନଂ କଲହଂ ବର୍ଜଯେତ୍ପରୈଃ॥ 13-250-18 (91309)
ବହିରାଲୋକନଂ ଚୈବ ମୋହଂ ବ୍ରୀଡାଂ ଚ ପୈଶୁନମ୍।
ବହ୍ବାଶିତ୍ବଂ ଦିବାସ୍ବପ୍ନମେବମାଦି ବିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-250-19 (91310)
ରହସ୍ଯେକାସନଂ ସାଧ୍ବୀ ନ କୁର୍ଯାଦାତ୍ମଜୈରପି।
ଯଦ୍ଯଦ୍ଦଦ୍ଯାନ୍ନିଯତ୍ସ୍ବେତି ନ୍ଯାସବତ୍ପରିପାଲଯେତ୍॥ 13-250-20 (91311)
ବିସ୍ମୃତଂ ବାଽପି ଯଦ୍ଦ୍ରବ୍ଯଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯାତ୍ସ୍ବଶୌଚତଃ।
ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ପତିନା ଦତ୍ତଂ ଲବ୍ଧ୍ବା ତତ୍ସା ସୁକୀ ଭବେତ୍॥ 13-250-21 (91312)
ଅତୀବାଜ୍ଞାମତୀର୍ଷ୍ଯାଂ ଚ ଦୂରତଃ ପରିବର୍ଜଯେତ୍।
ବାଲବଦ୍ବୃଦ୍ଧବଦ୍ଭାର୍ଯା ସଦୈବାନୁଚରେତ୍ପତିମ୍॥ 13-250-22 (91313)
ଭାର୍ଯାଯା ବ୍ରତମିତ୍ଯେବ କର୍ତବ୍ଯଂ ସତତଂ ବିଭୋ।
ଏତତ୍ପତିବ୍ରତାବୃତ୍ତମୁକ୍ତଂ ଦେବ ସମାସତଃ॥ 13-250-23 (91314)
ନ ଚ ଭୋଗେ ନ ଚୈଶ୍ବର୍ଯେ ନ ସୁଖେ ନ ଧନେ ତଥା।
ସ୍ପୃହା ଯସ୍ଯାସ୍ତଥା ଭର୍ତୁଃ ସା ନାରୀଣାଂ ପତିବ୍ରତା॥ 13-250-24 (91315)
ପତିର୍ହି ଦୈବତଂ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ପତିର୍ବନ୍ଧୁଃ ପତିର୍ଗତିଃ।
ନାନ୍ଯଂ ଗତିମହଂ ପଶ୍ଯେ ପ୍ରମଦାଯା ଯଥା ପତିଃ॥ 13-250-25 (91316)
ଜାତିଷ୍ବପି ଚ ବୈ ସ୍ତ୍ରୀତ୍ବଂ ବିଶିଷ୍ଟଂ ମେ ମତିଃ ପ୍ରଭୋ।
କାଯକ୍ଲେଶେନ ମହତା ପୁରୁଷଃ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ଫଲମ୍।
ତତ୍ସର୍ବଂ ଲଭତେ ନାରୀ ସୁଖେନ ପତିପୂଜଯା॥ 13-250-26 (91317)
ଯଥାସୁଖଂ ପତିମତୀ ସର୍ବଂ ପତ୍ଯନୁକୂଲତଃ।
ଈଦୃଶଂ ଧର୍ମସାକଲ୍ଯଂ ପଶ୍ଯ ତ୍ବଂ ପ୍ରମଦାଂ ପ୍ରତି।
ଏତଦ୍ବିସୃଜ୍ଯ ପଚ୍ଯନ୍ତେ କୁସ୍ତ୍ରିଯଃ ପାପମୋହିତାଃ॥ 13-250-27 (91318)
ତପଶ୍ଚର୍ଯା ଚ ଦାନଂ ଚ ପତୌ ତସ୍ଯାଃ ସମର୍ପିତମ୍।
ରୂପଂ କୁଲଂ ଯଶସ୍ତେଜଃ ସର୍ବଂ ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍॥ 13-250-28 (91319)
ଏବଂ ବ୍ରତସମାଚାରାଃ ସ୍ବବୃତ୍ତେନୈବ ଶୋଭନାଃ।
ସ୍ବଭର୍ତ୍ରା ଚ ସମ ଗଚ୍ଛେତ୍ପୁଣ୍ଯଲୋକାନ୍ସୁକର୍ମଣା॥ 13-250-29 (91320)
ବୃଦ୍ଧୋ ବିରୁପୋ ବୀଭତ୍ସୋ ଧନବାନ୍ନିର୍ଧନୋଽପି ବା।
ଏବଂଭୂତୋପି ବୈ ଭର୍ତା ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଭୂଷଣମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-250-30 (91321)
ଆଢ୍ଯଂ ବା ରୂପଯୁକ୍ତଂ ବା ବିରୂପଂ ଧନବର୍ଜିତମ୍।
ଯା ପତିଂ ତୋଷଯେତ୍ସାଧ୍ବୀ ସା ପତ୍ନୀନାଂ ବିଶିଷ୍ଯତେ॥ 13-250-31 (91322)
ଦରିଦ୍ରାଂଶ୍ଚ ବିରୂପାଶ୍ଚ ପ୍ରମୂଢାନ୍କୁଷ୍ଟସଂଯୁତାନ୍।
ପତୀନୁପଚରେଲ୍ଲୋକାନକ୍ଷଯାନ୍ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ॥ 13-250-32 (91323)
ଏବଂ ପ୍ରବର୍ତମାନାଯାଃ ପତିଃ ପୂର୍ବଂ ମ୍ରିଯେତ ଚେତ୍।
ତଦାଽନୁମରଣଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ପୁନର୍ଧର୍ମଂ ଚରେତ ବା॥ 13-250-33 (91324)
ଏତଦେବଂ ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସ୍ତ୍ରିଯସ୍ତୁ ବହୁଧା ସ୍ମୃତାଃ।
ଦେବଦାନବଗନ୍ଧର୍ବା ମନୁଷ୍ଯା ଇତି ନୈକଧା॥ 13-250-34 (91325)
ସୌମ୍ଯଶୀଲାଃ ଶୁଭାଚାରାଃ ସର୍ବାସ୍ତାଃ ସମ୍ଭବନ୍ତି ଚ।
ଯଥା ଶୁଭଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଧର୍ମଂ ମହେଶ୍ବର॥ 13-250-35 (91326)
ଆସୁର୍ଯଶ୍ଚୈବ ପୈଶାଚ୍ଯୋ ରାକ୍ଷସ୍ଯଶ୍ଚ ଭନ୍ତି ହି।
ତାସାଂ ବୃତ୍ତମଶେଷେଣ ଶ୍ରୂଯତାଂ ଲୋକକାରଣାତ୍॥ 13-250-36 (91327)
ନ୍ଯାଯତୋ ବାଽନ୍ଯଥା ପ୍ରୋକ୍ତା ଭାବଦୋଷସମନ୍ବିତାଃ।
ଭର୍ତୄନୁପଚରନ୍ତ୍ଯେବ ରାଗଦ୍ବେଷବଲାତ୍କୃତାଃ॥ 13-250-37 (91328)
ସ୍ବଧର୍ମବିମୁଖା ଭୂତ୍ବା ପ୍ରଦୂଷ୍ଯନ୍ତି ଯତସ୍ତତଃ।
ପ୍ରବୃଦ୍ଦବିଷଯା ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରତିକୂଲଂ ବଦନ୍ତି ଚ॥ 13-250-38 (91329)
ଅର୍ଥାନ୍ବିନାଶଯନ୍ତ୍ଯେବଂ ନ ଗୃହ୍ଣନ୍ତି ହିତଂ କ୍ବଚିତ୍।
ସ୍ବବୁଦ୍ଧିନିରତା ଭୂତ୍ବା ଜୀବନ୍ତି ଚ ଯଥା ତଥା॥ 13-250-39 (91330)
ଗୁଣବତ୍ଯଃ କ୍ବଚିଦ୍ଭୂତ୍ବା ପତିଧର୍ମପରା ଇବ।
ପୁନର୍ଭବନ୍ତି ପାପିଷ୍ଠା ବିଷମଂ ବୃତ୍ତମାସ୍ଥିତାଃ॥ 13-250-40 (91331)
ଅନବସ୍ଥିତମର୍ଯାଦା ବହୁବେଷା ବ୍ଯବସ୍ଥିତାଃ।
ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟାଶ୍ଚ ଲୁବ୍ଧାଶ୍ଚ ଈର୍ଷ୍ଯାକ୍ରୋଧଯୁତା ଭୃଶମ୍॥ 13-250-41 (91332)
ଭୋଗପ୍ରିଯା ହିତଦ୍ବେଷ୍ଯାଃ କାମଭୋଗପରାଯଣାଃ।
ପ୍ରାଯଶୋଽନୃତଭୂଯିଷ୍ଠା ଗୁରୂଣାଂ ପ୍ରତିଲୋମକାଃ॥ 13-250-42 (91333)
ଏବଂବୃତ୍ତସମାଚାରା ଆସୁରଂ ଭାବମାଶ୍ରିତାଃ।
ଅପକାରପରା ନିତ୍ଯଂ ସତତଂ କଲହପ୍ରିଯା॥ 13-250-43 (91334)
ପରୁଷା ରୁକ୍ଷବଚନା ନିର୍ଘୃଣା ନିରପତ୍ରପାଃ।
ନିଃସ୍ନେହାଃ କ୍ରୋଧନାଶ୍ଚୈବ ଭର୍ତୃପୁତ୍ରସ୍ବବନ୍ଧୁଷୁ॥ 13-250-44 (91335)
ଘୋରା ମାଂସପ୍ରିଯା ନିତ୍ଯଂ ହସନ୍ତି ଚ ରୁଦନ୍ତି ଚ।
ପତୀନ୍ବ୍ଯଭିଚରନ୍ତ୍ଯେବ ଦୁର୍ମାର୍ଗେଣ ଯଥା ତଥା।
ବନ୍ଧୁଭିର୍ଭର୍ତ୍ସିତା ଭୂତ୍ବା ଗୃହକାର୍ଯାଣି କୁର୍ବତେ॥ 13-250-45 (91336)
ଅଥବା ଭର୍ତ୍ସିତା ଦେବ ନିବୃତ୍ତାଃ ସ୍ବେଷୁ କର୍ମସୁ।
ତଥୈବାତ୍ମବଧଂ ଘୋରଂ ବ୍ଯବସ୍ଯେଯୁର୍ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-250-46 (91337)
ନିର୍ଦଯା ନିରନୁକ୍ରୋଶାଃ କୁଟୁମ୍ବାର୍ଥବିଲୋପକାଃ।
ଧର୍ମର୍ଥରହିତା ଘୋରାଃ ସତତଂ କୁର୍ବତେ କ୍ରିଯାଃ॥ 13-250-47 (91338)
ଅନର୍ଥେ ନିପୁଣାଃ ପାପାଃ ପରପ୍ରାଣେଷୁ ନିର୍ଦଯାଃ।
ଏବଂଯୁକ୍ତସମାଚାରାଃ ସ୍ତ୍ରିଯଃ ପୈଶାଚମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-250-48 (91339)
ଅପରା ମୋହସଂଯୁକ୍ତା ନିର୍ଲଜ୍ଜା ରୋଦନପ୍ରିଯାଃ।
ଅଶୁଦ୍ଧା ମଲଦିଗ୍ଧାଙ୍ଗ୍ଯ ପାନମାଂସରତା ଭୃଶମ୍।
ବଦନ୍ତ୍ଯନୃତବାକ୍ଯାନି ହସନ୍ତି ବିଲପନ୍ତି ଚ। 13-250-49 (91340)
ଦୁଷ୍ପସାଦା ମହାକ୍ରୋଧାଃ ସ୍ବପ୍ନଶୀଲା ନିରନ୍ତରମ୍।
ତାମସ୍ଯୋ ନଷ୍ଟତତ୍ବାର୍ଥା ମନ୍ଦଶୀଲା ମହୋଦରାଃ।
ଭୁଞ୍ଜତେ ବିବିଧଂ ସିଦ୍ଧଂ ଭୋଜନଂ ତୀବ୍ରସମ୍ଭ୍ରମାଃ॥ 13-250-50 (91341)
ଗୁଣରୂପବଯୋଯୁକ୍ତଂ ପତିଂ କାମିନମୁତ୍ତମମ୍।
ହିତ୍ବାଽନ୍ଯେନୈବ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସର୍ବଧା ଭୃଶତାପିତାଃ॥ 13-250-51 (91342)
ନିର୍ଲଜ୍ଜା ଧର୍ମସନ୍ଦିଗ୍ଧାଃ ପ୍ରତିକୂଲାଃ ସମନ୍ତତଃ।
ଏବଂରୂପସମାଚାରାଃ ସ୍ତ୍ରିଯୋ ରାକ୍ଷସମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-250-52 (91343)
ଏବଂବିଧାନାଂ ସର୍ବାସାଂ ନ ପରତ୍ର ମହାସୁଖମ୍।
ନରକାଦ୍ବିପ୍ରମୁକ୍ତାନାଂ ମାନୁଷ୍ଯଂ ଦୁର୍ଲଭଂ ଭବେତ୍॥ 13-250-53 (91344)
କଷ୍ଟଂ ତତ୍ରାପି ଭୁଞ୍ଜନ୍ତେ ସ୍ବକୃତଂ ଦୁଃଖଜଂ ବହୁ।
ଦରିଦ୍ରାଃ କ୍ଲେଶଭୂଯିଷ୍ଠା ବିରୂପାଃ କୁତ୍ସିତାଃ ପରୈଃ।
ବିଧବା ଦୁର୍ଭଗା ବାଽପି ଲଭନ୍ତେ ଦୁଃଖମୀଦୃଶମ୍॥ 13-250-54 (91345)
ଶତବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ନିରଯଂ ବ୍ଯଭିଚାରିଣୀ।
ବ୍ରଜେତ୍ପତିଂ ଚ ପାପେନ ସଂଯୋଜ୍ଯ ସ୍ବକୁଲଂ ତଥା॥ 13-250-55 (91346)
ଏତଦ୍ବିଜ୍ଞାଯ ପତିତଂ ପୁନଶ୍ଚେଦ୍ଧିତମାତ୍ମନଃ।
କୁର୍ଯାଦ୍ଭର୍ତାରମାଶ୍ରିତ୍ଯ ତଥା ଧର୍ମବମାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-250-56 (91347)
ଅତିସଂଯାନ୍ତି ତାଁଲ୍ଲୋକାନ୍ପୁଣ୍ଯାନ୍ପରମଶୋଭନାନ୍।
ଅବମତ୍ଯ ଚ ଯାଃ ପୂର୍ବଂ ପତିଂ ଦୁଷ୍ଟେନ ଚେତସା॥ 13-250-57 (91348)
ବର୍ତମାନାସ୍ଚ ସତତଂ ଭର୍ତୄଣାଂ ପ୍ରତିକୂଲତଃ।
ଭର୍ତ୍ରାନୁମରଣଂ କାଲେ ଯାଃ କୁର୍ବନ୍ତି ତଥାବିଧାଃ॥ 13-250-58 (91349)
କାମାତ୍କ୍ରୋଧାଦ୍ଭଯାଲ୍ଲୋଭାଦପହାସ୍ଯା ଭବନ୍ତି ତାଃ।
ଆଦିପ୍ରଭୃତି କୁସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ତଥାଽନୁମରଣଂ ବୃଥା॥ 13-250-59 (91350)
ଆଦିପ୍ରଭୃତି ଯା ସାଧ୍ବୀ ପତ୍ଯୁଃ ପ୍ରିଯପରାଯଣା।
ଊର୍ଧ୍ବଂ ଗଚ୍ଛତି ସା ପୂତା ଭର୍ତ୍ରାଽନୁମରଣଂ ଗତା॥ 13-250-60 (91351)
ଏବଂ ମୃତାଯା ବୈ ଲୋକାନହଂ ପଶ୍ଯାମି ଚକ୍ଷୁଷା।
ସ୍ପୃହଣୀଯାନ୍ସୁରଗଣୈର୍ଯାନ୍ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପତିବ୍ରତାଃ॥ 13-250-61 (91352)
ଅଥବା ଭର୍ତରି ମୃତେ ବୈଧବ୍ଯଂ ଧର୍ମମାଶ୍ରିତାଃ।
ତୂଷ୍ଣୀଂ ଭୌମଂ ଜଲେ ନିତ୍ଯମଞ୍ଜଲିସ୍ନାନମୁତ୍ତମମ୍।
ବ୍ରତଂ ଚ ପତିମୁଦ୍ଦିଶ୍ଯ କୁର୍ଯଶ୍ଚୈବ ବିଧିଂ ତତଃ॥ 13-250-62 (91353)
ଏବଂ ଗଚ୍ଛତି ସା ନାରୀ ପତିଲୋକମନୁତ୍ତମମ୍।
ରମଣୀଯମନିର୍ଦେଶ୍ଯଂ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପଂ ଦେବମାନୁଷୈଃ॥ 13-250-63 (91354)
ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ତାଦୃଶଂ ଲୋକଂ କେବଲଂ ଯା ପତିବ୍ରତା।
ଇତି ତେ କଥିତଂ ଦେବ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ଧର୍ମିମନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-250-64 (91355)
ଭବତଃ ପ୍ରିଯକାମିନ୍ଯା ଯନ୍ମଯୋକ୍ତଂ ତବାଗ୍ରତଃ।
ଚାପଲ୍ଯାନ୍ମମ ଦେବେଶ ତଦ୍ଭବାନ୍କ୍ଷନ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-250-65 (91356)
ନାରଦ ଉବାଚ। 13-250-66x (7679)
ଏବଂ ବଦନ୍ତୀଂ ରୁଦ୍ରାଣୀଂ ଲଜ୍ଜାଭାବସମନ୍ବିତାମ୍।
ପ୍ରଶଶଂସ ଚ ଦେବେଶୋ ବାଚା ସଞ୍ଜନଯନ୍ପ୍ରିଯମ୍॥ 13-250-66 (91357)
ଋଷଯୋ ଦେବଗନ୍ଧର୍ବାଃ ପ୍ରମଦାଶ୍ଚ ସହସ୍ରଶଃ।
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ଦେବୀଂ ସ୍ତୁତିଭିଶ୍ଚାଭିତୁଷ୍ଟୁବୁଃ॥ 13-250-67 (91358)
ପୂଜଯାମାସୁରପରେ ଦେବଦେବ ମୁଦା ଯୁତାଃ।
ସଂବାଦଂ ଚିନ୍ତଯନ୍ତ୍ଯନ୍ତେ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାଃ ସୁଚେତସଃ॥ 13-250-68 (91359)
ତତସ୍ତୁ ଦେବଦେବେଶୋ ଦେବୀଂ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ଶୃଣୁ କଲ୍ଯାଣି ମଦ୍ବାକ୍ଯଂ ସଂବାଦୋଽଯଂ ମଯା ତବ।
ପୁଣ୍ଯଂ ପବିତ୍ରଂ ଖ୍ଯାତଂ ଚ ଭବିତା ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-250-69 (91360)
ଯ ଇମଂ ଶ୍ରାବଯେଦ୍ବିଦ୍ବାନ୍ସଂବାଦଂ ଚାବଯୋଃ ପ୍ରିଯେ।
ଶୁଚିର୍ଭୂତ୍ବା ନରାନ୍ଯୁକ୍ତାନ୍ସ ତୈଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ବ୍ରଜେତ୍ସୁଖମ୍॥ 13-250-70 (91361)
ଯସ୍ତ୍ବେନଂ ଶୃଣୁଯାନ୍ନିତ୍ଯଂ ସଂବାଦଂ ଚାବଯୋଃ ଶୁଭମ୍।
କୀର୍ତିମାଯୁଷ୍ଯମାରୋଗ୍ଯଂ ଲଭତେ ସ ଗତିଂ ପରାମ୍॥ ॥ 13-250-71 (91362)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 250 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-250-59 ସର୍ବାଃ ପୂତା ଭବନ୍ତି ତା ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 251
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.251. ଅଧ୍ଯାଯଃ 251
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ମହେଶ୍ବରେଣ ମୁନିଗଣାନ୍ପ୍ରତି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣସ୍ଯ ବଂଶାନୁକ୍ରମବର୍ଣନପୂର୍ବକଂ ଗୁଣଗଣାନୁବର୍ଣନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
name="anuzAsana-13-251-1x">ଋଷଯ ଊଚୁଃ।
ପିନାକିନ୍ଭଗନେତ୍ରଘ୍ନ ସର୍ବଲୋକନମସ୍କୃତ।
ମହାତ୍ମ୍ଯଂ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛାମ ଶଙ୍କର॥ 13-251-1 (91363)
ଈଶ୍ବର ଉବାଚ। 13-251-2x (7680)
ପିତାମହାଦପି ବରଃ ଶାଶ୍ବତଃ ପୁରୁଷୋ ହରିଃ।
କୃଷ୍ଣୋ ଜାମ୍ବୂନଦାଭାସୋ ବ୍ଯଭ୍ରେ ସୂର୍ଯ ଇବୋଦିତଃ॥ 13-251-2 (91364)
ଦଶବାହୁର୍ମହାତେଜା ଦେବତାରିନିଷୂଦନଃ।
ଶ୍ରୀବତ୍ସାଙ୍କୋ ହୃଷୀକେଶଃ ସର୍ବଦୈବତପୂଜିତଃ॥ 13-251-3 (91365)
ବ୍ରହ୍ମା ତସ୍ଯୋଦରଭବସ୍ତସ୍ଯାହଂ ଚ ଶିରୋଭବଃ।
ଶିରୋରୁହେଭ୍ଯୋ ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ରୋମଭ୍ଯଶ୍ଚ ସୁରାଽସୁରାଃ॥ 13-251-4 (91366)
ଋଷଯୋ ଦେହସମ୍ଭୂତାସ୍ତସ୍ଯ ଲୋକାଶ୍ଚ ଶାଶ୍ବତାଃ।
ପିତାମହଗୃହଂ ସାକ୍ଷାତ୍ସର୍ବଦେବଗୃହଂ ଚ ସଃ॥ 13-251-5 (91367)
ସୋସ୍ଯାଃ ପୃଥିବ୍ଯାଃ କୃତ୍ସ୍ନାଯାଃ ସ୍ରଷ୍ଟା ତ୍ରିଭୁବନେଶ୍ବରଃ।
ସଂହର୍ତା ଚୈବ ଭୂତାନାଂ ସ୍ଥାବରସ୍ଯ ଚରସ୍ଯ ଚ॥ 13-251-6 (91368)
ସ ହି ଦେବବରଃ ସାକ୍ଷାଦ୍ଦେବନାଥଃ ପରନ୍ତପଃ।
ସର୍ବଜ୍ଞଃ ସର୍ବସଂଶ୍ଲିଷ୍ଟଃ ସର୍ବଗଃ ସର୍ବତୋମୁଖଃ॥ 13-251-7 (91369)
ପରମାତ୍ମା ହୃଷୀକେଶଃ ସର୍ବବ୍ଯାପୀ ମହେଶ୍ବରଃ।
ନ ତସ୍ମାତ୍ପରମଂ ଭୂତଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କିଞ୍ଚନ॥ 13-251-8 (91370)
ସନାତନୋ ବୈ ମଧୁହା ଗୋବିନ୍ଦ ଇତି ବିଶ୍ରୁତଃ।
ସ ସର୍ବାନ୍ପାର୍ତିବାନ୍ସଙ୍ଖ୍ଯେ ଘାତଯିଷ୍ଯତି ମାନଦଃ॥ 13-251-9 (91371)
ସୁରକାର୍ଯାର୍ଥମୁତ୍ପନ୍ନୋ ମାନୁଷଂ ବପୁରାସ୍ଥିତଃ।
ନ ହି ଦେବଗଣାଃ ଶକ୍ତାସ୍ତ୍ରିବିକ୍ରମବିନାକୃତାଃ॥ 13-251-10 (91372)
ଭୁବନେ ଦେବକାର୍ଯାଣି କର୍ତୁଂ ନାଯକବର୍ଜିତାଃ।
ନାଯକଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସର୍ବଦେବନମସ୍କୃତଃ॥ 13-251-11 (91373)
ଏତସ୍ଯ ଦେବନାଥସ୍ଯ ଦେବକାର୍ଯପରସ୍ଯ ଚ।
ବ୍ରହ୍ମଭୂତସ୍ଯ ସତତଂ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିଶରଣସ୍ଯ ଚ॥ 13-251-12 (91374)
ବ୍ରହ୍ମା ବସତି ଗର୍ଭସ୍ଥଃ ଶରୀରେ ସୁଖସଂସ୍ଥିତଃ।
ଶର୍ବଃ ସୁଖଂ ସଂଶ୍ରିତଶ୍ଚ୍ ଶରୀରେ ସୁଖସଂସ୍ଥିତଃ॥ 13-251-13 (91375)
ସର୍ବାଃ ସୁଖଂ ସଂଶ୍ରିତାଶ୍ଚ ଶରୀରେ ତସ୍ଯ ଦେବତାଃ।
ସ ଦେବଃ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଃ ଶ୍ରୀଗର୍ଭଃ ଶ୍ରୀସହୋଷିତଃ॥ 13-251-14 (91376)
ଶାର୍ଙ୍ଗଚକ୍ରାଯୁଧଃ ଖଡ୍ଗୀ ସର୍ବନାଗରିପୁଧ୍ବଜ।
ଉତ୍ତମେନ ସ ଶୀଲେନ ଦମେନ ଚ ଶମେନ ଚ॥ 13-251-15 (91377)
ପରାକ୍ରମେଣ ବୀର୍ଯେଣ ବପୁଷା ଦର୍ଶନେନ ଚ।
ଆରୋହେଣି ପ୍ରମାଣେନ ଧୈର୍ଯେଣାର୍ଜବସମ୍ପଦା॥ 13-251-16 (91378)
ଆନୃଶଂସ୍ଯେନ ରୂପେଣ ବଲେନ ନ ସମନ୍ବିତଃ।
ଅସ୍ତ୍ରୈଃ ସମୁଦିତଃ ସର୍ବୈର୍ଦିବ୍ଯୈରଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନୈଃ॥ 13-251-17 (91379)
ଯୋଗମାଯଃ ସହସ୍ରାକ୍ଷୋ ନିରପାଯୋ ମହାମନାଃ।
ବୀରୋ ମିତ୍ରଜନଶ୍ଲାଘୀ ଜ୍ଞାତିବନ୍ଧୁଜନପ୍ରିଯଃ॥ 13-251-18 (91380)
କ୍ଷମାବାଂଶ୍ଚାନହଂବାଦୀ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ବ୍ରହ୍ମନାଯକଃ।
ଭଯହର୍ତା ଭଯାର୍ତାନାଂ ମିତ୍ରାଣାଂ ନନ୍ଦିବର୍ଧନଃ॥ 13-251-19 (91381)
ଶରଣ୍ଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଦୀନାନାଂ ପାଲନେ ରତଃ।
ଶ୍ରୁତବାନର୍ଥସମ୍ପନ୍ନଃ ସର୍ବଭୂତନମସ୍କୃତଃ॥ 13-251-20 (91382)
ସମାଶ୍ରିତାନାଂ ବରଦଃ ଶତ୍ରୂଣାମପି ଧର୍ମବିତ୍।
ନୀତିଜ୍ଞୋ ନୀତିସମ୍ପନ୍ନୋ ବ୍ରହ୍ମବାଦୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯଃ॥ 13-251-21 (91383)
ଭବାର୍ଥମିହ ଦେବାନାଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତଃ।
ପ୍ରାଜାପତ୍ଯେ ଶୁଭେ ମାର୍ଗେ ମାନବେ ଧର୍ମସଂସ୍କୃତେ॥ 13-251-22 (91384)
ସମୁତ୍ପତ୍ସ୍ଯତି ଗୋବିନ୍ଦୋ ମନୋର୍ବଂଶେ ମହାତ୍ମନଃ।
ଅଙ୍ଗୋ ନାମ ମନୋଃ ପୁତ୍ରୋ ଅନ୍ତର୍ଧାମା ତତଃ ପରଃ॥ 13-251-23 (91385)
ଅନ୍ତର୍ଧାମ୍ନୋ ହବିର୍ଧାମା ପ୍ରଜାପତିରନିନ୍ଦିତଃ।
ପ୍ରାଚୀନବର୍ହିର୍ଭବିତା ହବିର୍ଧାମ୍ନଃ ସୁତୋ ମହାନ୍॥ 13-251-24 (91386)
ତସ୍ଯ ପ୍ରଚେତଃପ୍ରମୁଖା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ଦଶାତ୍ମଜାଃ।
ପ୍ରାଚେତସସ୍ତଥା ଦକ୍ଷୋ ଭବିତେହ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-251-25 (91387)
ଦାକ୍ଷାଯଣ୍ଯାସ୍ତଥାଽଽଦିତ୍ଯୋ ମନୁରାଦିତ୍ଯତସ୍ତଥା।
ମନୋଶ୍ଚ ବଂଶଜ ଇଲା ସୁଦ୍ଯୁମ୍ନଶ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-251-26 (91388)
ବୁଧାତ୍ପୁରୂରବାଶ୍ଚାପି ତସ୍ମାଦାଯୁର୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ନହୁଷୋ ଭବିତା ତସ୍ମାଦ୍ଯଯାତିସ୍ତସ୍ଯ ଚାତ୍ମଜଃ॥ 13-251-27 (91389)
ଯଦୁସ୍ତସ୍ମାନ୍ମହାସତ୍ବଃ କ୍ରୋଷ୍ଟା ତସ୍ମାଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି।
କ୍ରୋଷ୍ଟୁଶ୍ଚୈବ ମହାନ୍ପୁତ୍ରୋ ବୃଜିନୀବାନ୍ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-251-28 (91390)
ବୃଜିନୀବତଶ୍ଚ ଭବିତା ଉଷଙ୍ଗୁରପରାଜିତଃ।
ଉଷଙ୍ଗୋର୍ଭବିତା ପୁତ୍ରଃ ଶୂରଶ୍ଚିତ୍ରରଥସ୍ତଥା।
ତସ୍ଯ ତ୍ବବରଜଃ ପୁତ୍ରଃ ଶୂରୋ ନାମ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-251-29 (91391)
ତେଷାଂ ବିଖ୍ଯାତବୀର୍ଯାଣାଂ ଚରିତ୍ରଗୁଣଶାଲିନାମ୍।
ଯଜ୍ବନାଂ ସୁବିଶୁଦ୍ଧାନାଂ ବଂଶେ ବ୍ରାହ୍ମଣସମ୍ମତେ॥ 13-251-30 (91392)
ସ ଶୂରଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ମହାବୀର୍ଯୋ ମହାଯଶାଃ।
ସ୍ବବଂଶବିସ୍ତରକରଂ ଜନଯିଷ୍ଯତି ମାନଦଃ।
ବସୁଦେବ ଇତି ଖ୍ଯାତଂ ପୁତ୍ରମାନକଦୁନ୍ଦୁଭିମ୍॥ 13-251-31 (91393)
ତସ୍ଯ ପୁତ୍ରଶ୍ଚତୁର୍ବାହୁର୍ବାସୁଦେବୋ ଭବିଷ୍ଯତି॥
ଦାତା ବ୍ରାହ୍ମଣସତ୍କର୍ତା ବ୍ରହ୍ମଭୂତୋ ଦ୍ବିଜପ୍ରିଯଃ। 13-251-32 (91394)
ରାଜ୍ଞୋ ମାଗଧସଂରୁଦ୍ଧାନ୍ମୋକ୍ଷଯିଷ୍ଯତି ଯାଦବଃ॥ 13-251-33 (91395)
ଜରାସନ୍ଧଂ ତୁ ରାଜାନଂ ନିର୍ଜିତ୍ଯ ଗିରିଗହ୍ବରେ।
ସର୍ବପାର୍ଥିବରତ୍ନାଢ୍ଯୋ ଭବିଷ୍ଯତି ସ ବୀର୍ଯବାନ୍॥ 13-251-34 (91396)
ପୃଥିବ୍ଯାମପ୍ରତିହତୋ ବୀର୍ଯେଣ ଚ ଭବିଷ୍ଯତି।
ବିକ୍ରମେଣ ଚ ସମ୍ପନ୍ନଃ ସର୍ବପାର୍ଥିବପାର୍ଥିବଃ॥ 13-251-35 (91397)
ଶୂରସେନେଷୁ ଭୂତ୍ବା ସ ଦ୍ବାରକାଯାଂ ବସନ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ପାଲଯିଷ୍ଯତି ଗାଂ ଦେବୀଂ ବିଜିତ୍ଯ ନଯବିତ୍ସଦା॥ 13-251-36 (91398)
ତଂ ଭବନ୍ତଃ ସମାସାଦ୍ଯ ବାଙ୍ଭାଲ୍ଯୈରର୍ହଣୈର୍ବରୈଃ।
ଅର୍ଚଯନ୍ତୁ ଯଥାନ୍ଯାଯଂ ବ୍ରହ୍ମାଣମିବ ଶାଶ୍ବତମ୍॥ 13-251-37 (91399)
ଯୋ ହି ମାଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛେତ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ଚ ପିତାମହମ୍।
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯସ୍ତେନ ଭଗବାନ୍ବାସୁଦେବଃ ପ୍ରତାପବାନ୍॥ 13-251-38 (91400)
ଦୃଷ୍ଟେ ତସ୍ମିନ୍ନହଂ ଦୃଷ୍ଟୋ ନ ମେଽତ୍ରାସ୍ତି ବିଚାରଣା।
ପିତାମହୋ ବା ଦେବେଶ ଇତି ବିତ୍ତ ତପୋଧନାଃ॥ 13-251-39 (91401)
ସ ଯସ୍ଯ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଃ ପ୍ରୀତିଯୁକ୍ତୋ ଭବିଷ୍ଯତି।
ତସ୍ଯ ଦେବଗଣଃ ପ୍ରୀତୋ ବ୍ରହ୍ମପୂର୍ବୋ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-251-40 (91402)
ଯଶ୍ଚ ତଂ ମାନବେ ଲୋକେ ସଂଶ୍ରଯିଷ୍ଯତି କେଶବମ୍।
ତସ୍ଯ କୀର୍ତିର୍ଜଯଶ୍ଚୈବ ସ୍ବର୍ଗଶ୍ଚୈବ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-251-41 (91403)
ଧର୍ମାଣାଂ ଦେଶିକଃ ସାକ୍ଷାତ୍ସ ଭବିଷ୍ଯତି ଧର଼୍ମିଭାକ୍।
ଧର୍ମବଦ୍ଭିଃ ସ ଦେବେଶୋ ନମସ୍କାର୍ଯଃ ସଦୋଦ୍ଯତୈଃ॥ 13-251-42 (91404)
ଧର୍ମ ଏବ ପରୋ ହି ସ୍ଯାତ୍ତସ୍ମିନ୍ନଭ୍ଯର୍ଚିତେ ବିଭୌ।
ସହି ଦେବୋ ମହାତେଜାଃ ପ୍ରଜାହିତଚିକୀର୍ଷଯା॥ 13-251-43 (91405)
ଧର୍ମାର୍ଥଂ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ଋଷିକୋଟୀଃ ସସର୍ଜ ହ।
ତାଃ ସୃଷ୍ଟାସ୍ତେନ ବିଭୁନା ପର୍ବତେ ଗନ୍ଧମାଦନେ॥ 13-251-44 (91406)
ସନତ୍କୁମାରପ୍ରମୁଖାସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ତି ତପସାଽନ୍ବିତାଃ।
ତସ୍ମାତ୍ସ ବାଗ୍ମୀ ଧର୍ମଜ୍ଞୋ ନମସ୍ଯୋ ଦ୍ବିଜପୁଙ୍ଗବାଃ॥ 13-251-45 (91407)
ଦିବି ଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ହି ଭଗବାନ୍ହରିର୍ନାରାଯଣଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ବନ୍ଦିତୋ ହି ସ ବନ୍ଦେତ ମାନିତୋ ମାନଯୀତ ଚ।
ଅର୍ହିତଶ୍ଚାର୍ହଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ପୂଜିତଃ ପ୍ରତିପୂଜଯେତ୍॥ 13-251-46 (91408)
ଦୃଷ୍ଟଃ ପଶ୍ଯେଦହରହଃ ସଂଶ୍ରିତଃ ପ୍ରତିସଂଶ୍ରଯେତ୍।
ଅର୍ଚିତଶ୍ଚାର୍ଚଯେନ୍ନିତ୍ଯଂ ସ ଦେବୋ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମାଃ॥ 13-251-47 (91409)
ଏତତ୍ତସ୍ଯାନବଦ୍ଯସ୍ଯ ବିଷ୍ଣୋର୍ବୈ ପରମଂ ବ୍ରତମ୍।
ଆଦିଦେବସ୍ଯ ମହତଃ ସଜ୍ଜନାଚରିତଂ ସଦା॥ 13-251-48 (91410)
ଭୁବନେଽଭ୍ଯର୍ଚିତୋ ନିତ୍ଯଂ ଦେବୈରପି ସନାତନଃ।
ଅଭଯେନାନୁରୂପେଣି ଯୁଜ୍ଯନ୍ତେ ତମନୁବ୍ରତାଃ॥ 13-251-49 (91411)
କର୍ମଣା ମନସା ବାଚା ସ ନମସ୍ଯୋ ଦ୍ବିଜୈଃ ସଦା।
ଯତ୍ନବଦ୍ଭିରୁପସ୍ଥାଯ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯୋ ଦେବକୀସୁତଃ॥ 13-251-50 (91412)
ଏଷ ବୋଽଭିହିତୋ ମାର୍ଗୋ ମଯା ବୈ ମୁନିସତ୍ତମାଃ।
ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସର୍ବଶୋ ଦେବଂ ଦୃଷ୍ଟାଃ ସ୍ଯୁଃ ସୁରସତ୍ତମାଃ॥ 13-251-51 (91413)
ମହାବରାହଂ ତଂ ଦେବଂ ସର୍ବଲୋକପିତାମହମ୍।
ଅହଂ ଚୈବ ନମସ୍ଯାମି ନିତ୍ଯମେବ ଜଗତ୍ପତିମ୍॥ 13-251-52 (91414)
ତତ୍ର ଚ ତ୍ରିତଯଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ଭବିଷ୍ଯତି ନ ସଂଶଯଃ।
ସମସ୍ତା ହି ବଯଂ ଦେବାସ୍ତସ୍ଯ ଦେହେ ବସାମହେ॥ 13-251-53 (91415)
ତସ୍ଯ ଚୈବାଗ୍ରଜୋ ଭ୍ରାତା ସିତାଦ୍ରିନିଚଯପ୍ରଭଃ।
ହଲୀ ବଲ ଇତି ଖ୍ଯାତୋ ଭବିଷ୍ଯତି ଧରାଧରଃ॥ 13-251-54 (91416)
ତ୍ରିଶିରାସ୍ତସ୍ଯ ଦିବ୍ଯଶ୍ଚ ସାତକୁମ୍ଭମଯୋ ଦ୍ରୁମଃ।
ଧ୍ବଜସ୍ତୃଣେନ୍ଦ୍ରୋ ଦେବସ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯତି ରଥାଶ୍ରିତଃ॥ 13-251-55 (91417)
ଶିରୋ ନାଗୈର୍ମହାଭୋଗୈଃ ପରିକୀର୍ଣଂ ମହାତ୍ମଭିଃ।
ଭବିଷ୍ଯତି ମହାବାହୋଃ ସର୍ବଲୋକେଶ୍ବରସ୍ଯ ଚ॥ 13-251-56 (91418)
ଚିନ୍ତିତାନି ସମେଷ୍ଯନ୍ତି ଶସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯସ୍ତ୍ରାଣି ଚୈବ ହ।
ଅନନ୍ତଶ୍ଚ ସ ଅବୋକ୍ତୋ ଭଗବାନ୍ହରିରବ୍ଯଯଃ॥ 13-251-57 (91419)
ସମାଦିଷ୍ଟଶ୍ଚ ବିବୁଧୈର୍ଦର୍ଶଯ ତ୍ବମିତି ପ୍ରଭୋ।
ସୁପର୍ଣୋ ଯସ୍ଯ ବୀର୍ଯେଣ କଶ୍ଯପସ୍ଯାତ୍ମଜୋ ବଲୀ।
ଅନ୍ତଂ ନୈବାଶକଦ୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦେବସ୍ଯ ପରମାତ୍ମନଃ॥ 13-251-58 (91420)
ସ ଚ ଶେଷୋ ବିଚରତେ ପରଯା ବୈ ମୁଦା ଯୁତଃ।
ଅନ୍ତର୍ବସତି ଭୋଗେନ ପରିରଭ୍ଯ ବସୁନ୍ଧରାମ୍॥ 13-251-59 (91421)
ଯ ଏବ ବିଷ୍ଣୁଃ ସୋଽନନ୍ତୋ ଭଗବାନ୍ବସୁଧାଧରଃ।
ଯୋ ରାମଃ ସ ହୃଷୀକେଶୋ ଯୋଚ୍ଯୁତଃ ସ ଧରାଧରଃ॥ 13-251-60 (91422)
ତାବୁଭୌ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରୌ ଦିବ୍ଯୌ ଦିବ୍ଯପରାକ୍ରମୌ।
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯୌ ମାନନୀଯୌ ଚ ଚକ୍ରଲାଙ୍ଗଲଧାରିଣୌ॥ 13-251-61 (91423)
ଏଷ ବୋଽନୁଗ୍ରହଃ ପ୍ରୋକ୍ତୋ ମଯା ପୁଣ୍ଯସ୍ତପୋଧନାଃ।
ଯଦ୍ଭବନ୍ତୋ ଯଦୁଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପୂଜଯେଯୁଃ ପ୍ରଯତ୍ନତଃ॥ ॥ 13-251-62 (91424)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 251 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-251-43 ଅର୍ହିତଃ ପୁଷ୍ପଧୂପାଦିନାର୍ଚିତଃ। ପୂଜିତଃ ବାଚା ଚ ମହୀକୃତଃ 7-251-47 ଅର୍ଚିତଃ ମନସା ଧ୍ଯାତଃ॥ 7-251-55 ତୃଣେଂଦ୍ରଃ ତାଲଦ୍ରୁମଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 252
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.252. ଅଧ୍ଯାଯଃ 252
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ହିମବଦ୍ଗିରୌ ନାରଦୋଦିତକୃଷ୍ଣମହିମାନୁବାଦଃ॥ 1 ॥ ତଥା ପାର୍ଥକୃଷ୍ଣଯୋର୍ନରନାରାଯଣାତ୍ମକତ୍ବକଥନପୂର୍ବକଂ କୃଷ୍ଣମହିମପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ନାରଦ ଉବାଚ।
ଅଥ ବ୍ଯୋମ୍ନି ମହାଞ୍ଶବ୍ଦଃ ସବିଦ୍ଯୁତ୍ସ୍ତନଯିତ୍ନୁମାନ୍।
ମେଘୈଶ୍ଚ ଗଗନଂ ନୀଲଂ ସଂରୁଦ୍ଧମଭବଦ୍ଧନୈଃ॥ 13-252-1 (91425)
ପ୍ରାବୃଷୀବ ଚ ପର୍ଜନ୍ଯୋ ବବୃଷେ ନିର୍ମଲଂ ପଯଃ।
ତମଶ୍ବୈବାଭବଦ୍ଧୋରଂ ଦିଶଶ୍ଚ ନ ଚକାଶିରେ॥ 13-252-2 (91426)
ତତୋ ଦେବଗିରୌ ତସ୍ମିନ୍ରମ୍ଯେ ପୁଣ୍ଯେ ସନାତନେ।
ନ ଶର୍ବଂ ଭୂତସଙ୍ଘଂ ବା ଦଦୃଶୁର୍ମନଯସ୍ତଦା॥ 13-252-3 (91427)
ବ୍ଯଭ୍ରଂ ଚ ଗଗନଂ ସଦ୍ଯଃ କ୍ଷଣେନ ସମପଦ୍ଯତ।
ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଂ ତତୋ ବିପ୍ରା ଜଗ୍ମୁଶ୍ଚାନ୍ଯେ ଯଥାଗତମ୍॥ 13-252-4 (91428)
ତଦଦ୍ଭୁତମଚିନ୍ତ୍ଯଂ ଚ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତେ ବିସ୍ମିତାଽଭବନ୍।
ଶଙ୍କରସ୍ଯୋମଯା ସାର୍ଧଂ ସଂବାଦଂ ତ୍ବତ୍କଥାଶ୍ରଯମ୍॥ 13-252-5 (91429)
ସ ଭବାନ୍ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ବ୍ରହ୍ମଭୂତଃ ସନାତନଃ।
ଯଦର୍ଥମନୁଶିଷ୍ଟା ସ୍ମୋ ଗିରିପୃଷ୍ଠେ ମହାତ୍ମନା॥ 13-252-6 (91430)
ଦ୍ବିତୀଯଂ ତ୍ବଦ୍ଭୁତମିଦଂ ତ୍ବତ୍ତେଜଃକୃତମଦ୍ଯ ବୈ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଚ ବିସ୍ମିତାଃ କୃଷ୍ଣ ସା ଚ ନଃ ସ୍ମୃତିରାଗତା॥ 13-252-7 (91431)
ଏତତ୍ତେ ଦେବଦେବସ୍ଯ ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ କଥିତଂ ପ୍ରଭୋ।
କପର୍ଦିନୋ ଗିରୀଶସ୍ଯ ମହାବାହୋ ଜନାର୍ଦନ॥ 13-252-8 (91432)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାଃ ସ ତଦା କୃଷ୍ଣସ୍ତପୋବନନିବାସିଭିଃ।
ମାନଯାମାସ ତାନ୍ସର୍ବାନୃଷୀନ୍ଦେବକିନନ୍ଦନଃ॥ 13-252-9 (91433)
ଅଥର୍ଷଯଃ ସମ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ ପୁନସ୍ତେ କୃଷ୍ମମବ୍ରୁବନ୍।
ପୁନଃପୁନର୍ଦର୍ଶଯାସ୍ମାନ୍ସଦୈବ ମଧୁସୂଦନ॥ 13-252-10 (91434)
ନ ହି ନଃ ସା ରତି ସ୍ବର୍ଗେ ଯା ଚ ତ୍ବଦ୍ଦର୍ଶନେ ବିଭୋ।
ତଦୃତଂ ଚ ମହାବାହୋ ଯଦାହ ଭଗବାନ୍ଭବଃ॥ 13-252-11 (91435)
ଏତତ୍ତେ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତଂ ରହସ୍ଯମରିକର୍ଶନ।
ତ୍ବମେବ ହ୍ଯର୍ତତତ୍ତ୍ବଜ୍ଞଃ ପୃଷ୍ଟୋଽସ୍ମାନ୍ପୃଚ୍ଛସେ ଯଦା॥ 13-252-12 (91436)
ତଦସ୍ମାଭିରିଦଂ ଗୁହ୍ଯଂ ତ୍ବତ୍ପ୍ରିଯାର୍ଥମୁଦାହୃତମ୍।
ନ ଚ ତେଽବିଦିତଂ କିଞ୍ଚିତ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-252-13 (91437)
ଜନ୍ମ ଚୈବ ପ୍ରସୂତିଶ୍ଚ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍କାରଣଂ ବିଭୋ।
ବଯଂ ତୁ ବହୁଚାପଲ୍ଯାଦଶକ୍ତା ଗୁହ୍ଯଧାରଣେ॥ 13-252-14 (91438)
ତତଃ ସ୍ଥିତେ ତ୍ବଯି ବିଭୋ ଲଘୁତ୍ବାତ୍ପ୍ରଲପାମହେ।
ନ ହି କିଞ୍ଚିତ୍ତଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ଯନ୍ନ ବେତ୍ତି ଭବାନିହ॥ 13-252-15 (91439)
ଦିବି ବା ଭୁବି ବା ଦେବ ସର୍ବଂ ହି ବିଦିତଂ ତବ।
ସାଧଯାମ ବଯଂ କୃଷ୍ଣ ବୁଦ୍ଧିଂ ପୁଷ୍ଟିମବାପ୍ନୁହି॥ 13-252-16 (91440)
ପୁତ୍ରସ୍ତେ ସଦୃଶସ୍ତାତ ବିଶିଷ୍ଟୋ ବା ଭବିଷ୍ଯତି।
ମହାପ୍ରଭାବସଂଯୁକ୍ତୋ ଦୀପ୍ତିକୀର୍ତିକରଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-252-17 (91441)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-252-18x (7681)
ତତଃ ପ୍ରଣମ୍ଯ ଦେବେଶଂ ଯାଦବଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମମ୍।
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୁପାବୃତ୍ଯ ପ୍ରଜଗ୍ମୁସ୍ତେ ମହର୍ଷଯଃ॥ 13-252-18 (91442)
ସୋଯଂ ନାରାଯଣଃ ଶ୍ରୀମନ୍ଦୀପ୍ତ୍ଯା ପରମଯା ଯୁତଃ।
ବ୍ରତଂ ଯଥାବତ୍ତଚ୍ଚୀର୍ତ୍ବା ଦ୍ବାରକାଂ ପୁନରାଗମତ୍॥ 13-252-19 (91443)
ପୂର୍ଣେ ଚ ଦଶମେ ମାସି ପୁତ୍ରୋଽସ୍ଯ ପରମାଦ୍ଭୁତଃ।
ରୁକ୍ମିଣ୍ଯାଂ ସମ୍ମତୋ ଜଜ୍ଞେ ଶୂରୋ ବଂଶଧରଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-252-20 (91444)
ସ କାମଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସର୍ବଭାବଗତୋ ନୃପ।
ଅସୁରାଣାଂ ସୁରାଣାଂ ଚ ଚରତ୍ଯନ୍ତର୍ଗତଃ ସଦା॥ 13-252-21 (91445)
ସୋଯଂ ପୁରୁଷଶାର୍ଦୂଲୋ ମେଘବର୍ଣଶ୍ଚତୁର୍ଭୁଜଃ।
ସଂଶ୍ରିତଃ ପାଣ୍ଡବାନ୍ପ୍ରେମ୍ଣା ଭବନ୍ତଶ୍ଚୈନମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-252-22 (91446)
କୀର୍ତିର୍ଲକ୍ଷ୍ମୀର୍ଧୃତିଶ୍ଚୈବକ ସ୍ବର୍ଗମାର୍ଗସ୍ତଥୈବ ଚ।
ଯତ୍ରୈଷ ସଂସ୍ଥିତସ୍ତତ୍ର ଦେବୋ ବିଷ୍ଣୁସ୍ତ୍ରିବିକ୍ରମଃ॥ 13-252-23 (91447)
ସେନ୍ଦ୍ରା ଦେବାସ୍ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶଦେଷ ନାତ୍ର ବିଚାରଣା।
ଆଦିଦେବୋ ମହାଦେବଃ ସର୍ବଭୂତପ୍ରତିଶ୍ରଯଃ॥ 13-252-24 (91448)
ଅନାଦିନିଧନୋଽବ୍ଯକ୍ତୋ ମହାତ୍ମା ମଧୁସୂଦନଃ।
ଅଯଂ ଜାତୋ ମହାତେଜାଃ ସୁରାଣାମର୍ଥସିଦ୍ଧଯେ॥ 13-252-25 (91449)
ସୁଦୁସ୍ତରାର୍ଥତତ୍ତ୍ବସ୍ଯ ବକ୍ତା କର୍ତା ଚ ମାଧବଃ।
ତବ ପାର୍ଥ ଜଯଃ କୃତ୍ସ୍ନସ୍ତବ କୀର୍ତିସ୍ତଥାଽତୁଲା॥ 13-252-26 (91450)
ତବେଯଂ ପୃଥିବୀ ଦେବୀ କୃତ୍ସ୍ନା ନାରାଯଣାଶ୍ରଯାତ୍।
ଅଯଂ ନାଥସ୍ତବାଚିନ୍ତ୍ଯୋ ଯସ୍ଯ ନାରାଯଣୋ ଗତିଃ॥ 13-252-27 (91451)
ସ ଭବାଂସ୍ତ୍ବମୁପାଧ୍ବର୍ଯୂ ରଣାଗ୍ନୌ ହୁତବାନ୍ନୃପାନ୍।
କୃଷ୍ଣସ୍ରୁବେଣ ମହତା ଯୁଗାନ୍ତାଗ୍ନିସମେନ ବୈ॥ 13-252-28 (91452)
ଦୁର୍ଯୋଧନଶ୍ଚ ଶୋଚ୍ଯୋସୌ ସପୁତ୍ରଭ୍ରାତୃବାନ୍ଧବଃ।
କୃତବାନ୍ଯୋଽବୁଧଃ କ୍ରୋଧାଦ୍ଧରିଗାଣ୍ଡୀବିବିଗ୍ରହମ୍॥ 13-252-29 (91453)
ଦୈତେଯା ଦାନବେନ୍ଦ୍ରାଶ୍ଚ ମହାକାଯା ମହାବଲାଃ।
ଚକ୍ରାଗ୍ନୌ କ୍ଷଯମାପନ୍ନା ଦାବାଗ୍ନୌ ଶଲଭା ଇବ॥ 13-252-30 (91454)
ପ୍ରତିଯୋଦ୍ଧୁଂ ନ ଶକ୍ଯୋ ହି ମାନୁଷୈରେବ ସଂଯୁଗେ।
ବିହୀନୈଃ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ର ସତ୍ତ୍ବଶକ୍ତିବଲାଦିଭିଃ॥ 13-252-31 (91455)
ଜଯୋ ଯୋଗୀ ଯୁଗାନ୍ତାଭଃ ସବ୍ଯସାଚୀ ରଣାଗ୍ରଗଃ।
ତେଜସା ହତବାନ୍ସର୍ବଂ ସୁଯୋଧନବଲଂ ନୃପ॥ 13-252-32 (91456)
ଯତ୍ତୁ ଗୋବୃଷଭାଙ୍କେନ ମୁନିଭ୍ଯଃ ସମୁଦାହୃତମ୍।
ପୁରାଣଂ ହିମବତ୍ପୃଷ୍ଠେ ତନ୍ମେ ନିଗଦତଃ ଶୃଣୁ॥ 13-252-33 (91457)
ଯାବତ୍ତସ୍ଯ ଭବେତ୍ପୁଷ୍ଟିସ୍ତେଜୋ ଜୀପ୍ତିଃ ପରାକ୍ରମଃ।
ପ୍ରଭାବଃ ସନ୍ନତିର୍ଜନ୍ମ କୃଷ୍ଣେ ତତ୍ତ୍ରିଗୁଣଂ ବିଭୋ॥ 13-252-34 (91458)
କଃ ଶକ୍ନୋତ୍ଯନ୍ଯଥା କର୍ତୁଂ ତଦ୍ଯଦି ସ୍ଯାତ୍ତଥା ଶୃଣୁ।
ଯତ୍ରଃ କୃଷ୍ଣୋ ହି ଭଗବାଂସ୍ତତ୍ର ପୁଷ୍ଟିରନୁତ୍ତମା॥ 13-252-35 (91459)
ବଯଂ ତ୍ବିହାଲ୍ପମତଯଃ ପରତନ୍ତ୍ରାଃ ସୁବିକ୍ଲବାଃ।
ଜ୍ଞାନପୂର୍ବଂ ପ୍ରପନ୍ନାଃ ସ୍ମୋ ମୃତ୍ଯୋଃ ପନ୍ଥାନମବ୍ଯଯମ୍॥ 13-252-36 (91460)
ଭବାଂଶ୍ଚାପ୍ଯାର୍ଜବପରଃ ପୂର୍ବଂ କୃତ୍ବା ପ୍ରତିଶ୍ରଯମ୍।
ରାଜବୃତ୍ତଂ ନ ଲଭତେ ପ୍ରତିଜ୍ଞାପାଲନେ ରତଃ॥ 13-252-37 (91461)
ଅତ୍ଯେବାତ୍ମବଧଂ ଲୋକେ ରାଜଂସ୍ତ୍ବଂ ବହୁ ମନ୍ଯସେ।
ନ ହି ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଯା ଦତ୍ତା ତାଂ ପ୍ରହାତୁମରିଂଦମ॥ 13-252-38 (91462)
କାଲେନାଯଂ ଜନଃ ସର୍ବୋ ନିହତୋ ରଣମୂର୍ଧନି।
ବଯଂ ଚ କାଲେନ ହତାଃ କାଲୋ ହି ପରମେଶ୍ବରଃ॥ 13-252-39 (91463)
ନ ହି କାଲେନ କାଲଜ୍ଞଃ ସ୍ପୃଷ୍ଟଃ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି।
କାଲୋ ଲୋହିତରକ୍ତାକ୍ଷଃ କୃଷ୍ଣୋ ଦଣ୍ଡୀ ସନାତନଃ॥ 13-252-40 (91464)
ତସ୍ମାତ୍କୁନ୍ତୀସୁତ ଜ୍ଞାତୀନ୍ନେହ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି।
ବ୍ଯପେତମନ୍ଯୁର୍ନିତ୍ଯଂ ତ୍ବଂ ଭବ କୌରବନନ୍ଦନ॥ 13-252-41 (91465)
ମାଧବସ୍ଯାସ୍ଯ ମହାତ୍ମ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତଂ ଯତ୍କଥିତଂ ମଯା।
ତଦେବ ତାବତ୍ପର୍ଯାପ୍ତଂ ସଜ୍ଜନସ୍ଯ ନିଦର୍ଶନମ୍॥ 13-252-42 (91466)
ବ୍ଯାସସ୍ଯ ବଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ନାରଦସ୍ଯ ଚ ଧୀମତଃ।
ସ୍ବଯଂ ଚୈବ ମହାରାଜ କୃଷ୍ଣସ୍ଯାର୍ହତମସ୍ଯ ବୈ॥ 13-252-43 (91467)
ପ୍ରଭାବଶ୍ଚର୍ଷିପୂଗସ୍ଯ କଥିତଃ ସୁମହାନ୍ମଯା।
ମହେଶ୍ବରସ୍ଯ ସଂବାଦଂ ଶୈଲପୁତ୍ର୍ଯାଶ୍ଚ ଭାରତ॥ 13-252-44 (91468)
ଧାରଯିଷ୍ଯତି ଯଶ୍ଚୈନଂ ମହାପୁରୁଷସମ୍ଭବମ୍।
ଶୃଣୁଯାତ୍କଥଯେଦ୍ବା ଯଃ ସ ଶ୍ରେଯୋ ଲଭତେ ପରମ୍॥ 13-252-45 (91469)
ଭବିତାରଶ୍ଚ ତସ୍ଯାଥ ସର୍ବେ କାମା ଯଥେପ୍ସିତାଃ।
ପ୍ରେତ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗଂ ଚ ଲଭତେ ନରୋ ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ର ସଂଶଯଃ॥ 13-252-46 (91470)
ନ୍ଯାଯ୍ଯଂ ଶ୍ରେଯୋଭିକାମେନ ପ୍ରତିପତ୍ତୁଂ ଜନାର୍ଦନଃ।
ଏଷ ଏବାକ୍ଷଯୋ ବିପ୍ରୈଃ ସ୍ତୁତୋ ରାଜଞ୍ଜନାର୍ଦନଃ॥ 13-252-47 (91471)
ମହେଶ୍ବରମୁଖୋତ୍ସୃଷ୍ଟା ଯେ ଚ ଧର୍ମଗୁଣାଃ ସ୍ମୃତାଃ।
ତେ ତ୍ବଯା ମନସା ଧାର୍ଯାଃ କୁରୁରାଜ ଦିବାନିଶମ୍॥ 13-252-48 (91472)
ଏବଂ ତେ ବର୍ତମାନସ୍ଯ ସମ୍ଯଗ୍ଦଣ୍ଡଧରସ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରଜାପାଲନଦକ୍ଷସ୍ଯ ସ୍ବର୍ଗଲୋକୋ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-252-49 (91473)
ଧର୍ମୋଣାପି ସଦା ରାଜନ୍ପ୍ରଜା ରକ୍ଷିତୁମର୍ହସି।
ଯସ୍ତସ୍ଯ ବିପୁଲୋ ଦଣ୍ଡଃ ସମ୍ଯଗ୍ଧର୍ମଃ ସ କୀର୍ତ୍ଯତେ॥ 13-252-50 (91474)
ଯ ଏଷ କଥିତୋ ରାଜନ୍ମଯା ସଜ୍ଜନସନ୍ନିଧୌ।
ଶଙ୍କରସ୍ଯୋମଯା ସାର୍ଧଂ ସଂବାଦୋ ଧର୍ମସଂହିତଃ॥ 13-252-51 (91475)
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବା ଶ୍ରୋତୁକାମୋ ବାଽପ୍ଯର୍ଚଯେଦ୍ବୃଷଭଧ୍ବଜମ୍।
ବିଶୁଦ୍ଧେନେହ ଭାବେନ ଯ ଇଚ୍ଛେଦ୍ଭୂତିମାତ୍ମନଃ॥ 13-252-52 (91476)
ଏଷ ତସ୍ଯାନବଦ୍ଯସ୍ଯ ନାରଦସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ସଂଦେଶୋ ଦେବପୂଜାର୍ଥଂ ତଂ ତଥା କୁରୁ ପାଣ୍ଡବ॥ 13-252-53 (91477)
ଏତଦତ୍ଯଦ୍ଭୁତଂ ବୃତ୍ତଂ ପୁଣ୍ଯେ ହି ଭବତି ପ୍ରଭୋ।
ବାସୁଦେବସ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ସ୍ଥାଣୋଶ୍ଚୈବ ସ୍ବଭାବଜମ୍॥ 13-252-54 (91478)
ଦଶବର୍ଶସହସ୍ରାଣି ବଦର୍ଯାମେଷ ଶାଶ୍ବତଃ।
ତପଶ୍ଚଚାର ବିପୁଲଂ ସହ ଗାଣ୍ଡୀବଧନ୍ବନା॥ 13-252-55 (91479)
ତ୍ରିଯୁଗୌ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷୌ ବାସୁଦେବଧନଂଜଯୌ।
ବିଦିତୌ ନାରଦାଦେତୌ ମମ ବ୍ଯାସାଚ୍ଚ ପାର୍ଥିବ॥ 13-252-56 (91480)
ବାଲ ଏବ ମହାବାହୁଶ୍ଚକାର କଦନଂ ମହତ୍।
କଂସସ୍ଯ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷୋ ଜ୍ଞାତିତ୍ରାମାର୍ଥକାରଣାତ୍॥ 13-252-57 (91481)
କର୍ମଣାମସ୍ଯ କୌନ୍ତେଯ ନାନ୍ତଂ ସଙ୍ଖ୍ଯାତୁମୁତ୍ସହେ।
ଶାଶ୍ବତସ୍ଯ ପୁରାଣସ୍ଯ ପୁରୁଷସ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-252-58 (91482)
ଧ୍ରୁବଂ ଶ୍ରେଯଃ ପରଂ ତାତ ଭବିଷ୍ଯତି ତବୋତ୍ତମମ୍।
ଯସ୍ଯ ତେ ପୁରୁଷବ୍ଯାଘ୍ରଃ ସଖା ଚାଯଂ ଜନାର୍ଦନଃ॥ 13-252-59 (91483)
ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ତୁ ଶୋଚାମି ପ୍ରେତ୍ଯ ଲୋକେଽପି ଦୁର୍ମତିମ୍।
ଯତ୍କୃତେ ପୃଥିବୀ ସର୍ବା ବିନଷ୍ଟା ସହଯଦ୍ବିପା॥ 13-252-60 (91484)
ଦୁର୍ଯୋଧନାପରାଧେନ କର୍ଣସ୍ଯ ଶକୁନେସ୍ତଥା।
ଦୁଃଶାସନବତୁର୍ଥାନାଂ କୁରବୋ ନିଧନଂ ଗତାଃ॥ 13-252-61 (91485)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-252-62x (7682)
ଏବଂ ସମ୍ଭାଷମାଣେ ତୁ ଗାଙ୍ଗେଯେ ପୁରୁଷର୍ଷଭେ।
ତୂଷ୍ଣୀଂ ବଭୂବ କୌରବ୍ଯୋ ମଧ୍ଯେ ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-252-62 (91486)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ବିସ୍ମଯଂ ଜଗ୍ମୁର୍ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରାଦଯୋ ନୃପାଃ।
ସମ୍ପୂଜ୍ଯ ମନସା କୃଷ୍ଣଂ ସର୍ବେ ପ୍ରାଞ୍ଜଲଯଽଭବନ୍॥ 13-252-63 (91487)
ଋଷଯଶ୍ଚାପି ତେ ସର୍ବେ ନାରଦପ୍ରମୁଖାସ୍ତଦା।
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାଭ୍ଯନନ୍ଦନ୍ତ ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ ପ୍ରତିପୂଜ୍ଯ ଚ॥ 13-252-64 (91488)
ଇତ୍ଯେତଦଖିଲଂ ସର୍ବୈଃ ପାଣ୍ଡବୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ।
ଶ୍ରୁତବାନ୍ସୁମହାଶ୍ଚର୍ଯଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଭୀଷ୍ମାନୁଶାସନମ୍॥ 13-252-65 (91489)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-252-66x (7683)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତୁ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ବିଶ୍ରାନ୍ତଂ ଭୂରିଦକ୍ଷିଣମ୍।
ପୁନରେବ ମହାବୁଦ୍ଧିଃ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛନ୍ମହୀପତିଃ॥ ॥ 13-252-66 (91490)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 252 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 253
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.253. ଅଧ୍ଯାଯଃ 253
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ବିପ୍ରକନ୍ଯୋପାଖ୍ଯାନକଥନପୂର୍ବକଂ ବିଦ୍ବତ୍ସଂରକ୍ଷଣସ୍ଯ ମହାଫଲହେତୁତ୍ବକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କୃପଯା ପରଯା ପ୍ରୋକ୍ତଃ ସର୍ବେଷାଂ ପାପକର୍ମଣାମ୍।
ଜ୍ଞାନସ୍ଯ ଚ ପରସ୍ଯେହ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ॥ 13-253-1 (91491)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-253-2x (7684)
ଉପାଯୋଽଯଂ ପରପ୍ରାପ୍ତୌ ପରମଃ ପରିକୀର୍ତିତଃ।
ନାରାଯଣାସ୍ଯାନୁଧ୍ଯାନମର୍ଚନଂ ଯଜନଂ ସ୍ତୁତିଃ॥ 13-253-2 (91492)
ଶ୍ରବଣଂ ତତ୍କଥାନାଂ ଚ ବିଦ୍ବତ୍ସଂରକ୍ଷଣଂ ତଥା।
ବିଦ୍ବଚ୍ଛୁଶ୍ରୂଷଣପ୍ରୀତିରୁପଦେଶାନୁପାଲନମ୍।
ସ ଧ୍ଯାନେନ ଜପେନନାଶୁ ମୁଚ୍ଯତେ ପ୍ରାକୃତୋପି ବା॥ 13-253-3 (91493)
ଜପଶ୍ଚତୁର୍ବିଧଃ ପ୍ରୋକ୍ତୋ ବୈଦିକସ୍ତାନ୍ତ୍ରିକୋପି ଚ।
ପୌରାଣିକୋଥ ବିଦ୍ବଦ୍ଭିଃ କଥିତଃ ସ୍ମାର୍ତ ଏବ ଚ॥ 13-253-4 (91494)
ବିଦ୍ବଚ୍ଛୁଶ୍ରୂଷଯା ଜ୍ଞାନଂ ବିଦ୍ବତ୍ସଂରକ୍ଷଣେନ ଚ।
ନାସାଧ୍ଯଂ ଜ୍ଞାନିନାଂ କିଞ୍ଚିତ୍ତସ୍ମାଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯାସ୍ତ୍ବଯା ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-253-5 (91495)
ସୁବ୍ରତା ବନ୍ଧୁହୀନୈକା ବନେ ପୂର୍ବଂ ଯମେନ ତୁ।
ଆସୀଦାଶ୍ବାସିତା ବିଦ୍ବତ୍ସଂରକ୍ଷଣଫଲାତ୍କିଲ॥ 13-253-6 (91496)
ବିପ୍ରସ୍ଯ ମରଣେ ହେତୁସ୍ତତ୍ପତ୍ନୀ ପିତୃଶୋକଦା।
ବୈଶ୍ଯା ତ୍ବମତିଲାଭୋଽଯଂ ବିପ୍ରକନ୍ଯେତି ସାମ୍ପ୍ରତମ୍। 13-253-7 (91497)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାଽଽଶ୍ବାସିତାଽପୃଚ୍ଛତ୍କେନୈବଂ ପାପସଂଯୁତା।
ଜାତା ବିପ୍ରକୁଲେ ସମ୍ଯକ୍ ଶ୍ରେଯଶ୍ଚାପି ବ୍ରବୀହି ମେ॥ 13-253-8 (91498)
ଯମ ଉବାଚ। 13-253-9x (7685)
ଅନ୍ଯଜନ୍ମନି ବିଦ୍ବାଂସଂ ପ୍ରହାରୈରଭିପୀଡିତମ୍।
ଚୋରଶଙ୍କାବିମୋକ୍ଷେଣ ମୋକ୍ଷଯିତ୍ବା ସୁଜନ୍ମିକା॥ 13-253-9 (91499)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାଽଷ୍ଟାକ୍ଷରଧ୍ଯାନଜପାଦିଶ୍ରେଯସଂଯୁତା।
ଯମେନାନୁଗୃହୀତାଽଭୂତ୍ପୁଣ୍ଯଲୋକନିବାସିନୀ॥ 13-253-10 (91500)
ତନ୍ନିତ୍ଯଂ ବିଦୁଷାଂ ରକ୍ଷା ତତ୍ପରୋଽଭୂର୍ମହୀପତେ।
ତେଷାଂ ସଂରକ୍ଷଣାତ୍ସଦ୍ଯଃ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ ॥ 13-253-11 (91501)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିପଞ୍ଚଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 253 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 254
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.254. ଅଧ୍ଯାଯଃ 254
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁସହସ୍ରନାମକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ଧର୍ମାନଶେଷେଣ ପାବନାନି ଚ ସର୍ବଶଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ଶାନ୍ତନବଂ ପୁନରେବାଭ୍ଯଭାଷତ॥ 13-254-1 (91502)
କିମେକଂ ଦୈବତଂ ଲୋକେ କିଂ ବାଽପ୍ଯେକଂ ପରାଯଣମ୍।
ସ୍ତୁବନ୍ତଃ କଂ କର୍ମର୍ଚନ୍ତଃ ପ୍ରାପ୍ନୁଯୁର୍ମାନବାଃ ଶୁଭମ୍॥ 13-254-2 (91503)
କୋ ଧର୍ମଃ ସର୍ବଧର୍ମାଣାଂ ଭବତଃ ପରମୋ ମତଃ।
କିଂ ଜପନ୍ମୁଚ୍ଯତେ ଜନ୍ତୁର୍ଜନ୍ମସଂସାରବନ୍ଧନାତ୍॥ 13-254-3 (91504)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-254-4x (7686)
ଜଗତ୍ପ୍ରଭୁଂ ଦେବଦେବମନନ୍ତଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମମ୍।
ସ୍ତୁବନ୍ନାମସହସ୍ରେଣ ପୁରୁଷଃ ସତତୋତ୍ଥିତଃ॥ 13-254-4 (91505)
ତମେବ ଚାର୍ଚଯନ୍ନିତ୍ଯଂ ଭକ୍ତ୍ଯା ପୁରୁଷମବ୍ଯଯମ୍।
ଧ୍ଯାଯନ୍ସ୍ତୁବନ୍ନମସ୍ଯଂଶ୍ଚ ଯଜମାନସ୍ତମେବ ଚ॥ 13-254-5 (91506)
ଅନାଦିନିଧନଂ ବିଷ୍ଣୁଂ ସର୍ବଲୋକମହେଶ୍ବରମ୍।
ଲୋକାଧ୍ଯକ୍ଷଂ ସ୍ତୁବନ୍ନିତ୍ଯଂ ସର୍ବଦୁଃକାତିଗୋ ଭବେତ୍॥ 13-254-6 (91507)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯଂ ସର୍ବଧର୍ମଜ୍ଞଂ ଲୋକାନାଂ କୀର୍ତିବର୍ଧନମ୍।
ଲୋକନାଥଂ ମହଦ୍ଭୂତଂ ସର୍ବବୂତଭବୋଦ୍ଭବମ୍॥ 13-254-7 (91508)
ଏଷ ମେ ସର୍ବଧର୍ମାଣାଂ ଧର୍ମୋଽଧିକତମୋ ମତଃ।
ଯଦ୍ଭକ୍ତ୍ଯା ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷଂ ସ୍ତବୈରର୍ଚେନ୍ନରଃ ସଦା॥ 13-254-8 (91509)
ପରମଂ ଯୋ ମହତ୍ତେଜଃ ପରମଂ ଯୋ ମହତ୍ତପଃ।
ପରମଂ ଯୋ ମହଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ପରମଂ ଯଃ ପରାଯଣମ୍॥ 13-254-9 (91510)
ପବିତ୍ରାଣାଂ ପବିତ୍ରଂ ଯୋ ମଙ୍ଗଲାନାଂ ଚ ମଙ୍ଗଲମ୍।
ଦୈବତଂ ଦେବତାନାଂ ଚ ଭୂତାନାଂ ଯୋଽବ୍ଯଯଃ ପିତା॥ 13-254-10 (91511)
ଯତଃ ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ଭବନ୍ତ୍ଯାଦିଯୁଗାଗମେ।
ଯସ୍ମିଂଶ୍ଚ ପ୍ରଲଯଂ ଯାନ୍ତି ପୁନରେବ ଯୁଗକ୍ଷଯେ॥ 13-254-11 (91512)
ତସ୍ଯ ଲୋକପ୍ରଧାନସ୍ଯ ଜଗନ୍ନାଥସ୍ଯ ଭୂପତେ।
ବିଷ୍ଣୋର୍ନାମସହସ୍ରଂ ମେ ଶୃଣୁ ପାପଭଯାପହମ୍॥ 13-254-12 (91513)
ଯାନି ନାମାନି ଗୌଣାନି ବିଖ୍ଯାତାନି ମହାତ୍ମନଃ।
ଋଷିଭିଃ ପରିଗୀତାନି ତାନି ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭୂତଯେ॥ 13-254-13 (91514)
`ଋଷିର୍ନାମ୍ନାଂ ସହସ୍ରସ୍ଯ ଦେବବ୍ଯାସୋ ମହାମୁନିଃ।
ଛନ୍ଦୋନୁଷ୍ଟୁପ୍ତଥା ଦେବୋ ଭଗବାନ୍ଦେବକୀସୁତଃ॥ 13-254-14 (91515)
ଅମୁତାଂଶୂଦ୍ଭବୋ ବୀଜଂ ଶକ୍ତିର୍ଦେବକିନନ୍ଦନଃ।
ତ୍ରିସାମ ହୃଦଯଂ ତସ୍ଯ ଶାନ୍ତ୍ଯର୍ଥେ ବିନିଯୁଜ୍ଯତେ॥' 13-254-15 (91516)
ଓଂ ବିଶ୍ବଂ ବିଷ୍ଣୁର୍ବଷଟ୍କାରୋ ଭୂତଭବ୍ଯଭବତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ଭୂତକୃଦ୍ଭୂତଭୃଦ୍ଭାବୋ ଭୂତାତ୍ମା ଭୂତଭାବନଃ॥ 13-254-16 (91517)
ପୂତାତ୍ମା ପରମାତ୍ମା ଚ ମୁକ୍ତାନାଂ ପରମା ଗତିଃ।
ଅବ୍ଯଯଃ ପୁରୁଷଃ ସାକ୍ଷୀ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞୋଽକ୍ଷର ଏବ ଚ॥ 13-254-17 (91518)
ଯୋଗୋ ଯୋଗବିଦାଂନେତା ପ୍ରଧାନପୁରୁଷେଶ୍ବରଃ।
ନରସିଂହବପୁଃ ଶ୍ରୀମାନ୍କେଶବଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଃ॥ 13-254-18 (91519)
ସର୍ବଃ ଶର୍ବଃ ଶିବଃ ସ୍ଥାଣୁର୍ଭୂତାଦିର୍ନିଧିରବ୍ଯଯଃ।
ସମ୍ଭବୋ ଭାବନୋ ଭର୍ତା ପ୍ରଭବଃ ପ୍ରଭୁରୀଶ୍ବରଃ॥ 13-254-19 (91520)
ସ୍ବଯଂଭୂଃ ଶଂଭୁରାଦିତ୍ଯଃ ପୁଷ୍କରାକ୍ଷୋ ମହାସ୍ବନଃ।
ଅନାଦିନିଧନୋ ଧାତା ବିଧାତା ଧାତୁରୁତ୍ତମଃ॥ 13-254-20 (91521)
ଅପ୍ରମେଯୋ ହୃଷୀକେଶଃ ପଦ୍ମନାଭୋଽମରପ୍ରଭୁଃ।
ବିଶ୍ବକର୍ମା ମନୁସ୍ତ୍ବଷ୍ଟା ସ୍ଥବିଷ୍ଠଃ ସ୍ଥବିରୋ ଧ୍ରୁବଃ॥ 13-254-21 (91522)
ଅଗ୍ରାହ୍ଯଃ ଶାଶ୍ବତଃ କୃଷ୍ଣୋ ଲୋହିତାକ୍ଷଃ ପ୍ରତର୍ଦନଃ।
ପ୍ରଭୂତସ୍ତ୍ରିକକୁଦ୍ଧାମ ପବିତ୍ରଂ ମଙ୍ଗଲଂ ପରମ୍॥ 13-254-22 (91523)
ଈଶାନଃ ପ୍ରାଣଦଃ ପ୍ରାଣୋ ଜ୍ଯେଷ୍ଠଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପ୍ରଜାପତିଃ।
ହିରଣ୍ଯଗର୍ଭୋ ଭୂଗର୍ଭୋ ମାଘବୋ ମଧୁସୂଦନଃ॥ 13-254-23 (91524)
ଈଶ୍ବରୋ ବିକ୍ରମୀ ଧନ୍ବୀ ମେଧାବୀ ବିକ୍ରମଃ କ୍ରମଃ।
ଅନୁତ୍ତମୋ ଦୁରାଧର୍ଷଃ କୃତଜ୍ଞଃ କୃତିରାତ୍ମବାନ୍॥ 13-254-24 (91525)
ସୁରେଶଃ ଶରଣଂ ଶର୍ମ ବିଶ୍ବରେତାଃ ପ୍ରଜାଭବଃ।
ଅହଃ ସଂବତ୍ସରୋ ବ୍ଯାଲଃ ପ୍ରତ୍ଯଯଃ ସର୍ବଦର୍ଶନଃ॥ 13-254-25 (91526)
ଅଜଃ ସର୍ବେଶ୍ବରଃ ସିଦ୍ଧଃ ସିଦ୍ଧିଃ ସର୍ବାଦିରଚ୍ଯୁତଃ।
ବୃଷାକପିରମେଯାତ୍ମା ସର୍ବଯୋଗବିନିଃସୃତଃ॥ 13-254-26 (91527)
ବସୁର୍ବସୁମନାଃ ସତ୍ଯଃ ସମାତ୍ମା ସମ୍ମିତଃ ସମଃ।
ଅମୋଘଃ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷୋ ବୃଷକର୍ମା ବୃଷାକୃତିଃ॥ 13-254-27 (91528)
ରୁଦ୍ରୋ ବହୁଶିରା ବଭ୍ରୁର୍ବିଶ୍ବଯୋନିଃ ଶୁଚିଶ୍ରବାଃ।
ଅମୃତଃ ଶାଶ୍ବତଃ ସ୍ଥାପୁର୍ବରାରୋହୋ ମହାତପାଃ॥ 13-254-28 (91529)
ସର୍ବଗଃ ସର୍ବବିଦ୍ଭାନୁର୍ବିଷ୍ବକ୍ସେନୋ ଜନାର୍ଦନଃ।
ବେଦୋ ବେଦବିଦବ୍ଯଙ୍ଗୋ ବେଦାଙ୍ଗୋ ବେଦବିତ୍କବିଃ॥ 13-254-29 (91530)
ଲୋକାଧ୍ଯକ୍ଷଃ ସୁରାଧ୍ଯକ୍ଷୋ ଧର୍ମାଧ୍ଯକ୍ଷଃ କୃତାକୃତଃ।
ଚତୁରାତ୍ମା ଚତୁର୍ବ୍ଯୂହଶ୍ଚତୁର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରଶ୍ଚତୁର୍ଭୁଜଃ॥ 13-254-30 (91531)
ଭ୍ରାଜିଷ୍ଣୁର୍ଭୋଜନଂ ଭୋକ୍ତା ସହିଷ୍ଣୁର୍ଜଗଦାଦିଜଃ।
ଅନଘୋ ବିଜଯୋ ଜେତା ବିଶ୍ବଯୋନିଃ ପୁନର୍ବସୁ॥ 13-254-31 (91532)
ଉପେନ୍ଦ୍ରୋ ବାମନଃ ପ୍ରାଂଶୁରମୋଘଃ ଶୁଚିରୂର୍ଜିତଃ।
ଅତୀନ୍ଦ୍ରଃ ସଙ୍ଗ୍ରହଃ ସର୍ଗୋ ଧୃତାତ୍ମା ନିଯମୋଯମଃ॥ 13-254-32 (91533)
ବେଦ୍ଯୋ ବୈଦ୍ଯଃ ସଦାଯୋଗୀ ବୀରହା ମାଧବୋ ମଧୁଃ।
ଅତୀନ୍ଦ୍ରିଯୋ ମହାମାଯୋ ମହୋତ୍ସାହୋ ମହାବଲଃ॥ 13-254-33 (91534)
ମହାବୁଦ୍ଧିର୍ମହାବୀର୍ଯୋ ମହାଶକ୍ତିର୍ମହାଦ୍ଯୁତିଃ।
ଅନିର୍ଦେଶ୍ଯବପୁଃ ଶ୍ରୀମାନମେଯାତ୍ମା ମହାଦ୍ରିଧୃକ୍॥ 13-254-34 (91535)
ମହେଷ୍ବାସୋ ମହୀଭର୍ତା ଶ୍ରୀନିବାସଃ ସତାଙ୍ଗତିଃ।
ଅନିରୁଦ୍ଧଃ ସୁରାନନ୍ଦୋ ଗୋବିନ୍ଦୋ ଗୋବିଦାମ୍ପତିଃ॥ 13-254-35 (91536)
ମରୀଚିର୍ଦମନୋ ହଂସଃ ସୁପର୍ଣୋ ଭୁଜଗୋତ୍ତମଃ।
ହିରଣ୍ଯନାଭଃ ସୁତପାଃ ପଦ୍ମନାଭଃ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-254-36 (91537)
ଅମୃତ୍ଯୁଃ ସର୍ବଦୃକ୍ସିଂହଃ ସନ୍ଧାତା ସନ୍ଧିମାନ୍ସ୍ଥିରଃ।
ଅଜୋ ଦୁର୍ମର୍ଷଣଃ ଶାସ୍ତା ବିଶ୍ରୁତାତ୍ମା ସୁରାରିହା॥ 13-254-37 (91538)
ଗୁରୁର୍ଗରୁତମୋ ଧାମ ସତ୍ଯଃ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ।
ନିମିଷୋଽନିମିଷଃ ସ୍ରଗ୍ବୀ ବାଚସ୍ପତିରୁଦାରଧୀଃ॥ 13-254-38 (91539)
ଅଗ୍ରଣୀର୍ଗ୍ରାମଣୀଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ନ୍ଯାଯୋ ନେତା ସମୀରଣଃ।
ସହସ୍ରମୂର୍ଧା ବିଶ୍ବାତ୍ମା ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ ସହସ୍ରପାତ୍॥ 13-254-39 (91540)
ଆବର୍ତନୋ ନିବୃତ୍ତାତ୍ମା ସଂବୃତଃ ସମ୍ପ୍ରମର୍ଦନଃ।
ଅହଃ ସଂବର୍ତକୋ ବହ୍ନିରନିଲୋ ଧରଣୀଧରଃ॥ 13-254-40 (91541)
ସୁପ୍ରସାଦଃ ପ୍ରସନ୍ନାତ୍ମା ବିଶ୍ବଦୃଗ୍ବିଶ୍ବଭୁଗ୍ବିଭୁଃ।
ସତ୍କର୍ତା ସତ୍କୃତିଃ ସାଧୁର୍ଜହ୍ନୁର୍ନାରାଯଣୋ ନରଃ॥ 13-254-41 (91542)
ଅସଂଖ୍ଯେଯୋପ୍ରମେଯାତ୍ମା ବିଶିଷ୍ଟଃ ଶିଷ୍ଟକୃଚ୍ଛୁଚିଃ।
ସିଦ୍ଧାର୍ଥଃ ସିଦ୍ଧସଙ୍କଲ୍ପଃ ସିଦ୍ଧିଦଃ ସିଦ୍ଧିସାଧନଃ॥ 13-254-42 (91543)
ବୃଷାହିର୍ବୃଷଭୋ ବିଷ୍ଣୁର୍ବୃଷପର୍ବା ବୃଷୋଦରଃ।
ବର୍ଧନୋ ବର୍ଧମାନଶ୍ଚ ବିବିକ୍ତଃ ଶ୍ରୁତିସାଗରଃ॥ 13-254-43 (91544)
ସୁଭୁଜୋ ଦୁର୍ଧରୋ ବାଗ୍ମୀ ମହେନ୍ଦ୍ରୋ ବସୁଦୋ ବସୁଃ।
ନୈକରୂପୋ ବୃହଦ୍ରୂପଃ ଶିପିବିଷ୍ଟଃ ପ୍ରକାଶନଃ॥ 13-254-44 (91545)
ଓଜସ୍ତେଜୋଦ୍ଯୁତିଧରଃ ପ୍ରକାଶାତ୍ମା ପ୍ରତାପନଃ।
ଋଦ୍ଧଃ ସ୍ପୃଷ୍ଟାକ୍ଷରୋ ମନ୍ତ୍ରଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରାଂଶୁର୍ଭାସ୍କରଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-254-45 (91546)
ଅମୃତାଂଶୂଦ୍ଭବୋ ଭାନୁଃ ଶଶବିନ୍ଦୁଃ ସୁରେଶ୍ବରଃ।
ଔଷଧଂ ଜଗତଃ ସେତୁଃ ସତ୍ଯଧର୍ମପରାକ୍ରମଃ॥ 13-254-46 (91547)
ଭୂତଭବ୍ଯଭବନ୍ନାଥଃ ପବନଃ ପାବନୋଽନଲଃ।
କାମହା କାମକୃତ୍କାନ୍ତଃ କାମଃ କାମପ୍ରଦଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-254-47 (91548)
ଯୁଗାଦିକୃଦ୍ଯୁଗାବର୍ତୋ ନୈକମାଯୋ ମହାଶନଃ।
ଅଦୃଶ୍ଯୋ ବ୍ଯକ୍ତରୂପଶ୍ଚ ସହସ୍ରଜିଦନନ୍ତଜିତ୍॥ 13-254-48 (91549)
ଇଷ୍ଟୋ ବିଶିଷ୍ଟଃ ଶିଷ୍ଟେଷ୍ଟ ଶିଖଣ୍ଡୀ ନହୁଷୋ ବୃଷଃ।
କ୍ରୋଧହା କ୍ରୋଧକୃତ୍କର୍ତା ବିଶ୍ବବାହୁର୍ମହୀଧରଃ॥ 13-254-49 (91550)
ଅଚ୍ଯୁତଃ ପ୍ରଥିତଃ ପ୍ରାଣଃ ପ୍ରାଣଦୋ ବାସବାନୁଜଃ।
ଅପାଂନିଧିରଧିଷ୍ଠାନମପ୍ରମତ୍ତଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଃ॥ 13-254-50 (91551)
ସ୍କନ୍ଦଃ ସ୍କନ୍ଦଧରୋ ଧୁର୍ଯୋ ବରଦୋ ବାଯୁବାହନଃ।
ବାସୁଦେବୋ ବୃହଦ୍ଭାନୁରାଦିଦେବଃ ପୁରଂଦରଃ॥ 13-254-51 (91552)
ଅଶୋକସ୍ତାରଣସ୍ତାରଃ ଶୂରଃ ଶୌରିର୍ଜନେଶ୍ବରଃ।
ଅନୁକୂଲଃ ଶତାବର୍ତଃ ପଦ୍ମୀ ପଦ୍ମନିଭେକ୍ଷଣଃ॥ 13-254-52 (91553)
ପଦ୍ମନାବୋଽରବିନ୍ଦାକ୍ଷଃ ପଦ୍ମଗର୍ଭଃ ଶରୀରଭୃତ୍।
ମହର୍ଦ୍ଧିର୍ଋଦ୍ଧୋ ବୃଦ୍ଧାତ୍ମା ମହାକ୍ଷୋ ଗରୁଡଧ୍ବକ୍ଷଃ॥ 13-254-53 (91554)
ଅତୁଲଃ ଶରଭୋ ଭୀମଃ ସମଯଜ୍ଞୋ ହବିର୍ହରିଃ।
ସର୍ବଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷଣ୍ଯୋ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାନ୍ସମିତିଂଜଯଃ॥ 13-254-54 (91555)
ବିକ୍ଷରୋ ରୋହିତୋ ମାର୍ଗୋ ହେତୁର୍ଦାମୋଦରଃ ସହଃ।
ମହୀଧରୋ ମହାଭାଗୋ ବେଗବାନମିତାଶନଃ॥ 13-254-55 (91556)
ଉଦ୍ଭବଃ କ୍ଷୋଭଣୋ ଦେବଃ ଶ୍ରୀଗର୍ଭଃ ପରମେଶ୍ବରଃ।
କରଣଂ କାରଣଂ କର୍ତା ବିକର୍ତା ଗହନୋ ଗୁହଃ॥ 13-254-56 (91557)
ବ୍ଯବସାଯୋ ବ୍ଯବସ୍ଥାନଃ ସଂସ୍ଥାନଃ ସ୍ଥାନଦୋ ଧ୍ରୁବଃ।
ପରର୍ଦ୍ଧିଃ ପରମସ୍ପଷ୍ଟସ୍ତୁଷ୍ଟଃ ପୁଷ୍ଟଃ ଶୁଭେକ୍ଷଣଃ॥ 13-254-57 (91558)
ରାମୋ ବିରାମୋ ବିରଜୋ ମାର୍ଗୋ ନେଯୋ ନଯୋଽନଯଃ।
ବୀରଃ ଶକ୍ତିମତାଂଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମବିଦୁତ୍ତମଃ॥ 13-254-58 (91559)
ବୈକୁଣ୍ଠଃ ପୁରୁଷଃ ପ୍ରାଣଃ ପ୍ରାଣଦଃ ପ୍ରଣବଃ ପୃଥୁଃ।
ହିରଣ୍ଯଗର୍ଭଃ ଶତ୍ରୁଘ୍ନୋ ବ୍ଯାପ୍ତୋ ବାଯୁରଧୋକ୍ଷଜଃ॥ 13-254-59 (91560)
ଋତୁଃ ସୁଦର୍ଶନଃ କାଲଃ ପରମେଷ୍ଠୀ ପରିଗ୍ରହଃ।
ଉଗ୍ରଃ ସଂବତ୍ସରୋ ଦକ୍ଷୋ ବିଶ୍ରାମୋ ବିଶ୍ବଦକ୍ଷିଣଃ॥ 13-254-60 (91561)
ବିସ୍ତାରଃ ସ୍ଥାବରଃ ସ୍ଥାଣୁଃ ପ୍ରମାଣଂ ବୀଜମବ୍ଯଯମ୍।
ଅର୍ଥୋଽନର୍ଥୋ ମହାକୋଶୋ ମହାଭୋଗୋ ମହାଧନଃ॥ 13-254-61 (91562)
ଅନିର୍ବିଣ୍ଣଃ ସ୍ଥବିଷ୍ଠୋ ଭୂର୍ଧର୍ମଯୂପୋ ମହାମଖଃ।
ନକ୍ଷତ୍ରନେମିର୍ନକ୍ଷତ୍ରୀ କ୍ଷମଃ କ୍ଷାମଃ ସମୀହନଃ॥ 13-254-62 (91563)
ଯଜ୍ଞ ଇଜ୍ଯୋ ମହେଜ୍ଯଶ୍ଚ କ୍ରତୁଃ ସତ୍ରଂ ସତାଙ୍ଗତିଃ।
ସର୍ବଦର୍ଶୀ ବମୁକ୍ତାତ୍ମା ସର୍ବଜ୍ଞୋ ଜ୍ଞାନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-254-63 (91564)
ସୁବ୍ରତଃ ସୁମୁଖଃ ସୂକ୍ଷ୍ମଃ ସୁଘୋଷଃ ସୁଖଦଃ ସୁହୃତ୍।
ମନୋହରୋ ଜିତକ୍ରୋଧୋ ବୀରବାହୁର୍ବିଦାରଣଃ॥ 13-254-64 (91565)
ସ୍ବାପନଃ ସ୍ବବଶୋ ବ୍ଯାପୀ ନୈକାତ୍ମା ନୈକକର୍ମକୃତ୍।
ବତ୍ସରୋ ବତ୍ସଲୋ ବତ୍ସୀ ରତ୍ନଗର୍ଭୋ ଧନେଶ୍ବରଃ॥ 13-254-65 (91566)
ଧର୍ମଗୁବ୍ଧର୍ମକୃଦ୍ଧର୍ମୀ ସଦସତ୍କ୍ଷରମକ୍ଷରମ୍।
ଅବିଜ୍ଞାତା ସହସ୍ରାଂଶୁର୍ବିଧାତା କୃତଲକ୍ଷଣଃ॥ 13-254-66 (91567)
ଗଭସ୍ତିନେମିଃ ସତ୍ବସ୍ଥଃ ସିଂହୋ ଭୂତମହେଶ୍ବରଃ।
ଆଦିଦେବୋ ମହାଦେବୋ ଦେବେଶୋ ଦେବଭୃଦ୍ଗୁରୁଃ॥ 13-254-67 (91568)
ଉତ୍ତରୋ ଗୋପତିର୍ଗୋପ୍ତା ଜ୍ଞାନଗମ୍ଯଃ ପୁରାତନଃ।
ଶରୀରୀ ଭୂତଭୃଦ୍ଭୋକ୍ତା କପୀନ୍ଦ୍ରୋ ଭୂରିଦକ୍ଷିଣଃ॥ 13-254-68 (91569)
ସୋମପୋଽମୃତପଃ ସୋମଃ ପୁରୁଜିତ୍ପୁରୁସତ୍ତମଃ।
ବିନଯୋଜ୍ଯଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧୋ ଦାଶାର୍ହଃ ସାତ୍ବତାଂପତିଃ॥ 13-254-69 (91570)
ଜୀବୋ ବିନଯିତା ସାକ୍ଷୀ ମୁକୁନ୍ଦୋଽମିତବିକ୍ରମଃ।
ଅମ୍ଭୋନିଧିରନନ୍ତାତ୍ମା ମହୋଦଧିଶଯୋଽନ୍ତକଃ॥ 13-254-70 (91571)
ଅଜୋ ମହାର୍ହଃ ସ୍ବାଭାବ୍ଯୋ ଜିତାମିତ୍ରଃ ପ୍ରମୋଦନଃ।
ଆନନ୍ଦୋ ନନ୍ଦନୋ ନନ୍ଦଃ ସତ୍ଯଧର୍ମା ତ୍ରିବିକ୍ରମଃ॥ 13-254-71 (91572)
ମହର୍ଷିଃ କପିଲାଚାର୍ଯ କୃତଜ୍ଞୋ ମେଦିନୀପତିଃ।
ତ୍ରିପଦସ୍ତ୍ରିଦଶାଧ୍ଯକ୍ଷୋ ମହାଶୃଙ୍ଗଃ କୃତାନ୍ତକୃତ୍॥ 13-254-72 (91573)
ମହାବରାହୋ ଗୋବିନ୍ଦଃ ସୁଷେଣଃ କନକାଙ୍ଗଦୀ।
ଗୁହ୍ଯୋ ଗଭୀରୋ ଗହନୋ ଗୁପ୍ତଶ୍ଚକ୍ରଗଦାଧରଃ॥ 13-254-73 (91574)
ବେଧାଃ ସ୍ବାଙ୍ଗୋଽଜିତଃ କୃଷ୍ଣୋ ଦୃଢଃ ସଙ୍କର୍ଷଣୋଚ୍ଯୁତଃ।
ବରୁଣୋ ବାରୁଣୋ ବୃକ୍ଷଃ ପୁଷ୍କରାକ୍ଷୋ ମହାମନାଃ॥ 13-254-74 (91575)
ଭଗବାନ୍ଭଗହା ନନ୍ଦୀ ବନମାଲୀ ହଲାଯୁଧଃ।
ଆଦିତ୍ଯୋ ଜ୍ଯୋତିରାଦିତ୍ଯଃ ସହିଷ୍ଣୁର୍ଗତିସତ୍ତମଃ॥ 13-254-75 (91576)
ସୁଧନ୍ବା ଖଣ୍ଡପରଶୁର୍ଦାରୁଣୋ ଦ୍ରବିଣପ୍ରଦଃ।
ଦିବସ୍ପୃକ୍ସର୍ବଦୃଗ୍ବ୍ଯାସୋ ବାଚସ୍ପତିରଯୋନିଜଃ॥ 13-254-76 (91577)
ତ୍ରିସାମା ସାମଗଃ ସାମ ନିର୍ବାଣଂ ଭେଷଜଂ ଭିଷକ୍।
ସଂନ୍ଯାସକୃଚ୍ଛମଃ ଶାନ୍ତୋ ନିଷ୍ଠା ଶାନ୍ତିଃ ପରାଯଣମ୍॥ 13-254-77 (91578)
ଶୁଭାଙ୍ଗଃ ଶାନ୍ତିଦଃ ସ୍ରଷ୍ଟା କୁମୁଦଃ କୁବଲେଶଯଃ।
ଗୋହିତୋ ଗୋପତିର୍ଗୋପ୍ତା ବୃଷଭାକ୍ଷୋ ବୃଷପ୍ରିଯଃ॥ 13-254-78 (91579)
ଅନିବର୍ତୀ ନିବୃତ୍ତାତ୍ମା ସଂକ୍ଷେପ୍ତା କ୍ଷେମକୃଚ୍ଛିବଃ।
ଶ୍ରୀବତ୍ସବକ୍ଷାଃ ଶ୍ରୀବାସଃ ଶ୍ରୀପତିଃ ଶ୍ରୀମତାଂବରଃ॥ 13-254-79 (91580)
ଶ୍ରୀଦଃ ଶ୍ରୀଶଃ ଶ୍ରୀନିବାସଃ ଶ୍ରୀନିଧିଃ ଶ୍ରୀବିଭାବନଃ।
ଶ୍ରୀଧରଃ ଶ୍ରୀକରଃ ଶ୍ରେଯଃ ଶ୍ରୀମାଁଲ୍ଲୋକତ୍ରଯାଶ୍ରଯଃ॥ 13-254-80 (91581)
ସ୍ବକ୍ଷଃ ସ୍ବଙ୍ଗଃ ଶତାନନ୍ଦୋ ନନ୍ଦିର୍ଜ୍ଯୋତିର୍ଗଣେଶ୍ବରଃ।
ବିଜିତାତ୍ମା ବିଧେଯାତ୍ମା ସତ୍କୀର୍ତିଶ୍ଛିନ୍ନସଂଶଯଃ॥ 13-254-81 (91582)
ଉଦୀର୍ଣଃ ସର୍ବତଶ୍ଚକ୍ଷୁରନୀଶଃ ଶାଶ୍ବତଃ ସ୍ଥିରଃ।
ଭୂଶଯୋ ଭୂଷଣୋ ଭୂତିର୍ବିଶୋକଃ ଶୋକନାଶନଃ॥ 13-254-82 (91583)
ଅର୍ଚିଷ୍ମାନର୍ଚିତଃ କୁମ୍ଭୋ ବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ବିଶୋଧନଃ।
ଅନିରୁଦ୍ଧୋଽପ୍ରତିରଥଃ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽମିତବିକ୍ରମଃ॥ 13-254-83 (91584)
କାଲନେମିନିହା ବୀରଃ ଶୌରିଃ ସୂରଜନେଶ୍ବରଃ।
ତ୍ରିଲୋକାତ୍ମା ତ୍ରିଲୋକେଶଃ କେଶବଃ କେଶିହା ହରିଃ॥ 13-254-84 (91585)
କାମଦେବଃ କାମପାଲଃ କାମୀ କାନ୍ତଃ କୃତାଗମଃ।
ଅନିର୍ଦେଶ୍ଯବପୁର୍ବିଷ୍ଣୁର୍ବୀରୋଽନନ୍ତୋ ଧନଞ୍ଜଯଃ॥ 13-254-85 (91586)
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ବ୍ରହ୍ମକୃଦ୍ବ୍ରହ୍ମା ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରହ୍ମବିବର୍ଧନଃ।
ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବ୍ରହ୍ମୀ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞୋ ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରିଯଃ॥ 13-254-86 (91587)
ମହାକ୍ରମୋ ମହାକର୍ମା ମହାତେଜା ମହୋରଗଃ।
ମହାକ୍ରତୁର୍ମହାଯଜ୍ବା ମହାଯଜ୍ଞୋ ମହାହବିଃ॥ 13-254-87 (91588)
ସ୍ତବ୍ଯଃ ସ୍ତବପ୍ରିଯଃ ସ୍ତୋତ୍ରଂ ସ୍ତୁତିଃସ୍ତୋତା ରଣପ୍ରିଯଃ।
ପୂର୍ଣଃ ପୂରଯିତା ପୁଣ୍ଯଃ ପୁଣ୍ଯକୀର୍ତିରନାମଯଃ॥ 13-254-88 (91589)
ମନୋଜବସ୍ତୀର୍ଥକରୋ ବସୁରେତା ବସୁପ୍ରଦଃ।
ବସୁପ୍ରଦୋ ବାସୁଦେବୋ ବସୁର୍ବସୁମନା ହବିଃ॥ 13-254-89 (91590)
ସଦ୍ଗତିଃ ସତ୍କୃତିଃ ସତ୍ତା ସଦ୍ଭୂତିଃ ସତ୍ପରାଯଣଃ।
ଶୂରସେନୋ ଯଦୁଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସନ୍ନିବାସଃ ସୁଯାମୁନଃ॥ 13-254-90 (91591)
ଭୂତାବାସୋ ବାସୁଦେବଃ ସର୍ବାସୁନିଲଯୋଽନଲଃ।
ଦର୍ପହା ଦର୍ପହୋ ଦୃପ୍ତୋ ଦୁର୍ଧରୋଽଦ୍ଧାଽପରାଜିତଃ॥ 13-254-91 (91592)
ବିଶ୍ବମୂର୍ତିର୍ମହମୂର୍ତିର୍ଦୀପ୍ତମୂର୍ତିରମୂର୍ତିମାନ୍।
ଅନେକମୂର୍ତିରବ୍ଯକ୍ତଃ ଶତମୂର୍ତିଃ ଶତାନନଃ॥ 13-254-92 (91593)
ଏକୋ ନୈକଃ ସବଃ କଃ କିଂ ଯତ୍ତତ୍ପଦମନୁତ୍ତମମ୍।
ଲୋକବନ୍ଧୁର୍ଲୋକନାଥୋ ମାଧବୋ ଭକ୍ତବତ୍ସଲଃ॥ 13-254-93 (91594)
ସୁବର୍ଣବର୍ଣୋ ହେମାଙ୍ଗୋ ବରାଙ୍ଗଶ୍ଚନ୍ଦନାଙ୍ଗଦୀ।
ବୀରହା ବିଷମଃ ଶୂନ୍ଯୋ ଘୃତାଶୀରଚଲଶ୍ଚଲଃ॥ 13-254-94 (91595)
ଅମାନୀ ମାନଦୋ ମାନ୍ଯୋ ଲୋକସ୍ବାମୀ ତ୍ରିଲୋକଧୃତ୍।
ସୁମେଧା ମେଘଜୋ ଧନ୍ଯଃ ସତ୍ଯମେଧା ଧରାଧରଃ॥ 13-254-95 (91596)
ତେଜୋ ବୃଷୋ ଦ୍ଯୁତିଧରଃ ସର୍ବଶସ୍ତ୍ରଭୃତାଂବରଃ।
ପ୍ରଗ୍ରହୋ ନିଗ୍ରହୋ ବ୍ଯଗ୍ରୋ ନୈକଶୃଙ୍ଗୋ ଗଦାଗ୍ରଜଃ॥ 13-254-96 (91597)
ଚତୁର୍ମୂର୍ତିଶ୍ଚତୁର୍ବାହୁଶ୍ଚତୁର୍ବ୍ଯୂହଶ୍ଚତୁର୍ଗତିଃ।
ଚତୁରାତ୍ମା ଚତୁର୍ଭାବଶ୍ଚତୁର୍ବଦବିଦେକପାତ୍॥ 13-254-97 (91598)
ସମାବର୍ତୋ ନିବୃତ୍ତାତ୍ମା ଦୁର୍ଜଯୋ ଦୁରତିକ୍ରମଃ।
ଦୁର୍ଲଭୋ ଦୁର୍ଗମୋ ଦୁର୍ଗୋ ଦୁରାବାସୋ ଦୁରାରିହା॥ 13-254-98 (91599)
ଶୁଭାଙ୍ଗୋ ଲୋକସାରଙ୍ଗଃ ସୁତନ୍ତୁସ୍ତନ୍ତୁବର୍ଧନଃ।
ଇନ୍ଦ୍ରକର୍ମା ମହାକର୍ମା କୃତକର୍ମା କୃତାଗମଃ॥ 13-254-99 (91600)
ଉଦ୍ଭବଃ ସୁନ୍ଦରଃ ସୁନ୍ଦୋ ରତ୍ନନାଭଃ ସୁଲୋଚନଃ।
ଅର୍କୋ ବାଜସନଃ ଶୃଙ୍ଗୀ ଜଯନ୍ତଃ ସର୍ବବିଜ୍ଜଯୀ॥ 13-254-100 (91601)
ସୁବର୍ଣିବିନ୍ଦୁରକ୍ଷୋଭ୍ଯଃ ସର୍ବବାଗୀଶ୍ବରେଶ୍ବରଃ।
ମହାହ୍ରଦୋ ମହାଗର୍ତୋ ମହାଭୂତୋ ମହାନିଧିଃ॥ 13-254-101 (91602)
କୁମୁଦଃ କୁନ୍ଦରଃ କୁନ୍ଦଃ ପର୍ଜନ୍ଯଃ ପବନୋଽନିଲଃ।
ଅମୃତାଂଶୋଽମୃତବପୁଃ ସର୍ବଜ୍ଞଃ ସର୍ବତୋମୁଖଃ॥ 13-254-102 (91603)
ସୁଲଭଃ ସୁବ୍ରତଃ ସିଦ୍ଧଃ ଶତ୍ରୁଜିଚ୍ଛତ୍ରୁତାପନଃ।
ନ୍ଯଗ୍ରୋଧୋଦୁମ୍ବରୋଶ୍ବତ୍ଥଶ୍ଚାପୂରାନ୍ଧ୍ରନିଷୂଦନଃ॥ 13-254-103 (91604)
ସହସ୍ରାର୍ଚିଃ ସପ୍ତଜିହ୍ବଃ ସପ୍ତୈଧାଃ ସପ୍ତବାହନଃ।
ଅମୂର୍ତିରନଘୋଽଚିନ୍ତ୍ଯୋ ଭଯକୃଦ୍ଭଯନାଶନଃ॥ 13-254-104 (91605)
ଅଣୁର୍ବୃହତ୍କୃଶଃ ସ୍ଥୂଲୋ ଗୁଣଭୃନ୍ନର୍ଗୁଣୋ ମହାନ୍।
ଅଧୃତଃ ସ୍ବଧୃତଃ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ଯଃ ପ୍ରାଗ୍ବଂଶୋ ବଂଶବର୍ଧନଃ॥ 13-254-105 (91606)
ଭାରଭୃତ୍କଥିତୋ ଯୋଗୀ ଯୋଗୀଶଃ ସର୍ବକାମଦଃ।
ଆଶ୍ରମଃ ଶ୍ରମଣଃ କ୍ଷାମଃ ସୁପର୍ଣୋ ବାଯୁବାହନଃ॥ 13-254-106 (91607)
ଧନୁର୍ଧରୋ ଧନୁର୍ବେଦୋ ଦଣ୍ଡୋ ଦମଯିତା ଦମଃ।
ଅପରାଜିତଃ ସର୍ବସହୋ ନିଯନ୍ତା ନିଯମୋ ଯମଃ॥ 13-254-107 (91608)
ସତ୍ବବାନ୍ସାତ୍ବିକଃ ସତ୍ଯଃ ସତ୍ଯଧର୍ମପରାଯଣଃ।
ଅଭିପ୍ରାଯଃ ପ୍ରିଯାର୍ହୋଽର୍ହଃଋ ପ୍ରିଯକୃତ୍ପ୍ରୀତିବର୍ଧନଃ॥ 13-254-108 (91609)
ବିହାଯସଗତିର୍ଜ୍ଯୋତିଃ ସୁରୁଚିର୍ହୁତଭୁଗ୍ବିଭୁଃ।
ରବିର୍ବିରୋଚନଃ ସୂର୍ଯଃ ସବିତା ରବିଲୋଚନଃ॥ 13-254-109 (91610)
ଅନ୍ତୋ ହୁତଭୁଗ୍ଭୋକ୍ତା ସୁଖଦୋ ନୈକଦୋଽଗ୍ରଜଃ।
ଅନିର୍ବିଣ୍ଣଃ ସଦାମର୍ଷୀ ଲୋକାଧିଷ୍ଠାନମଦ୍ଭୁତଃ॥ 13-254-110 (91611)
ସନାତ୍ସନାତନତମଃ କପିଲଃ କପିରପ୍ଯଯଃ।
ସ୍ବସ୍ତିଦଃ ସ୍ବସ୍ତିକୃତ୍ସ୍ବସ୍ତି ସ୍ବସ୍ତିଭୁକ୍ ସ୍ବସ୍ତିଦକ୍ଷିଣଃ॥ 13-254-111 (91612)
ଅରୌଦ୍ରଃ କୁଣ୍ଡଲୀ ଚକ୍ରୀ ବିକ୍ରମ୍ଯୂର୍ଜିତଶାସନଃ।
ଶବ୍ଦାତିଗଃ ଶବ୍ଦସହଃ ଶିଶିରଃ ଶର୍ବରୀକରଃ॥ 13-254-112 (91613)
ଅକ୍ରୂରଃ ପେଶଲୋ ଦକ୍ଷୋ ଦକ୍ଷିଣଃ କ୍ଷମିଣାଂବରଃ।
ବିଦ୍ବତ୍ତମୋ ବୀତଭଯଃ ପୁଣ୍ଯଶ୍ରବଣକୀର୍ତନଃ॥ 13-254-113 (91614)
ଉତ୍ତାରଣୋ ଦୁଷ୍କୃତିହା ପୁଣ୍ଯୋ ଦୁଃଖପ୍ନନାଶନଃ।
ବୀରହା ରକ୍ଷଣଃ ସନ୍ତୋ ଜୀବନଃ ପର୍ଯବସ୍ଥିତଃ॥ 13-254-114 (91615)
ଅନନ୍ତରୂପୋଽନନ୍ତଶ୍ରୀର୍ଜିତମନ୍ଯୁର୍ଭଯାପହଃ।
ଚତୁରସ୍ରୋ ଗଭୀରାତ୍ମା ବିଦିଶୋ ବ୍ଯାଦିଶୋ ଦିଶଃ॥ 13-254-115 (91616)
ଅନାଦିର୍ଭୂର୍ଭୁବୋ ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ସୁବୀରୋ ରୁଚିରାଙ୍ଗଦଃ।
ଜନନୋ ଜନଜନ୍ମାଦିର୍ଭୀମୋ ଭୀମପରାକ୍ରମଃ॥ 13-254-116 (91617)
ଆଧାରନିଲଯୋ ଧାତା ପୁଷ୍ପହାସଃ ପ୍ରଜାଗରଃ।
ଊର୍ଧ୍ବଗଃ ସତ୍ପଥାଚାରଃ ପ୍ରାଣଦଃ ପ୍ରଣବଃ ପଣଃ॥ 13-254-117 (91618)
ପ୍ରମାଣଂ ପ୍ରାଣନିଲଯଃ ପ୍ରାଣଭୃତ୍ପ୍ରାଣଜୀବନଃ।
ତତ୍ତ୍ବଂ ତତ୍ତ୍ବବିଦେକାତ୍ମା ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁଜରାତିଗଃ॥ 13-254-118 (91619)
ଭୂର୍ଭୁବଃସ୍ବସ୍ତରୁସ୍ତାରଃ ସବିତା ପ୍ରପିତାମହଃ।
ଯଜ୍ଞୋ ଯଜ୍ଞପତିର୍ଯଜ୍ବା ଯଜ୍ଞାଙ୍ଗୋ ଯଜ୍ଞବାହନଃ॥ 13-254-119 (91620)
ଯଜ୍ଞଭୃଦ୍ଯଜ୍ଞକୃଦ୍ଯଜ୍ଞୀ ଯଜ୍ଞଭୁଗ୍ଯଜ୍ଞସାଧନଃ।
ଯଜ୍ଞାନ୍ତକୃଦ୍ଯଜ୍ଞଗୁହ୍ଯମନ୍ନମନ୍ନାଦ ଏବ ଚ॥ 13-254-120 (91621)
ଆତ୍ମଯୋନିଃ ସ୍ବଯଂଜାତୋ ବୈଖାନଃ ସାମଗାଯନଃ।
ଦେବକୀନନ୍ଦନଃ ସ୍ରଷ୍ଟା କ୍ଷିତୀଶଃ ପାପନାଶନଃ॥ 13-254-121 (91622)
ଶଙ୍ଖଭୃନ୍ନନ୍ଦକୀ ଚକ୍ରୀ ଶାର୍ଙ୍ଗଧନ୍ବା ଗଦାଧରଃ।
ରଥାଙ୍ଗପାଣିରକ୍ଷୋଭ୍ଯଃ ସର୍ବପ୍ରହରଣାଯୁଧଃ।
ସର୍ବପ୍ରହାରଣାଯୁଧ ଓଂନମ ଇତି॥ 13-254-122 (91623)
ଇତୀଦଂ କୀର୍ତନୀଯସ୍ଯି କେଶବସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ନାମ୍ନାଂ ସହସ୍ରଂ ଦିବ୍ଯାନାମଶେଷେଣ ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍॥ 13-254-123 (91624)
ଯ ଇଦଂ ଶୃଣୁଯାନ୍ନିତ୍ଯଂ ଯଶ୍ଚାପି ପରିକୀର୍ତଯେତ୍।
ନାଶୁଭଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ସୋମୁତ୍ରେହ ଚ ମାନବଃ॥ 13-254-124 (91625)
ବେଦାନ୍ତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ ସ୍ଯାତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯୋ ବିଜଯୀ ଭବେତ୍।
ବୈଶ୍ଯୋ ଧନସମୃଦ୍ଧଃ ସ୍ଯାଚ୍ଛୂଦ୍ରଃ ସୁଖମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-254-125 (91626)
ଧର୍ମାର୍ଥୀ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାଦ୍ଧର୍ମମର୍ଥାର୍ଥୀ ଚାର୍ଥମାପ୍ନୁଯାତ୍।
କାମାନବାପ୍ନୁଯାତ୍କାମୀ ପ୍ରଜାର୍ଥୀ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପ୍ରଜାମ୍॥ 13-254-126 (91627)
ଭକ୍ତିମାନ୍ଯଃ ସଦୋତ୍ଥାଯ ଶୁଚିସ୍ତଦ୍ଗତମାନସଃ।
ସହସ୍ରଂ ବାସୁଦେବସ୍ଯ ନାମ୍ନାତେମତ୍ପ୍ରକୀର୍ତଯେତ୍॥ 13-254-127 (91628)
ଯଶଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ବିପୁଲଂ ଜ୍ଞାତିପ୍ରାଧାନ୍ଯମେବ ଚ।
ଅଚଲାଂ ଶ୍ରିଯମାପ୍ନୋତି ଶ୍ରେଯଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ଯନୁତ୍ତମମ୍॥ 13-254-128 (91629)
ନ ଭଯଂ କ୍ବଚିଦାପ୍ନୋତି ବୀର୍ଯଂ ତେଜଶ୍ଚ ବିନ୍ଦତି।
ଭବତ୍ଯଯୋଗୋ ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ବଲରୂପଗୁଣାନ୍ବିତଃ॥ 13-254-129 (91630)
ରୋଗାର୍ତୋ ମୁଚ୍ଯତେ ରୋଗାଦ୍ବଦ୍ଧୋ ମୁଚ୍ଯେତ ବନ୍ଧନାତ୍।
ଭଯାନ୍ମୁଚ୍ଯେତ ଭୀତସ୍ତୁ ମୁଚ୍ଯେଦାପନ୍ନ ଆପଦଃ॥ 13-254-130 (91631)
ଦୁର୍ଗାଣ୍ଯତିତରତ୍ଯାଶୁ ପୁରୁଷଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମମ୍।
ସ୍ତୁବନ୍ନାମସହସ୍ରେଣ ନିତ୍ଯଂ ଭକ୍ତିସମନ୍ବିତଃ॥ 13-254-131 (91632)
ବାସୁଦେବାଶ୍ରଯୋ ମର୍ତ୍ଯୋ ବାସୁଦେବପରାଯଣଃ।
ସର୍ବପାପବିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଯାତି ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନମ୍॥ 13-254-132 (91633)
ନ ବାସୁଦେବଭକ୍ତାନାମଶୁଭଂ ବିଦ୍ଯତେ କ୍ବଚିତ୍।
ଜନ୍ମମୃତ୍ଯୁଜରାବ୍ଯାଧିଭଯଂ ନୈବୋପଜାଯତେ॥ 13-254-133 (91634)
ଇମଂ ସ୍ତବମଧୀଯାନଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାଭକ୍ତିସମନ୍ବିତଃ।
ଯୁଜ୍ଯେତାତ୍ମସୁଖକ୍ଷାନ୍ତିଶ୍ରୀଧୃତିସ୍ମୃତିକୀର୍ତିଭିଃ॥ 13-254-134 (91635)
ନ କ୍ରୋଧୋ ନ ଚ ମାତ୍ସର୍ଯଂ ନ ଲୋଭୋ ନାଶୁଭା ମତିଃ।
ଭନ୍ତି କୃତପୁଣ୍ଯାନାଂ ଭକ୍ତାନାଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମେ॥ 13-254-135 (91636)
ଦ୍ଯୌଃ ସଚନ୍ଦ୍ରାର୍କନକ୍ଷତ୍ରା ଖଂ ଦିଶୋ ଭୂର୍ମହୋଦଧିଃ।
ବାସୁଦେବସ୍ଯ ବୀର୍ଯେଣ ବିଧୃତାନି ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-254-136 (91637)
ସସୁରାସୁରଗନ୍ଧର୍ବଂ ସଯକ୍ଷୋରଗରାକ୍ଷସମ୍।
ଜଗଦ୍ବଶେ ବର୍ତତେଦଂ କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ସଚରାଚରମ୍॥ 13-254-137 (91638)
ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ମନୋ ବୁଦ୍ଧିଃ ସତ୍ବଂ ତେଜୋ ବଲଂ ଧୃତିଃ।
ବାସୁଦେବାତ୍ମକାନ୍ଯାହୁଃ କ୍ଷେତ୍ରଂ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ ଏବ ଚ॥ 13-254-138 (91639)
ସର୍ବାଗମାନାମାଚାରଃ ପ୍ରଥମଂ ପରିକଲ୍ପ୍ଯତେ।
ଆଚାରପ୍ରଭବୋ ଧର୍ମୋ ଧର୍ମସ୍ଯ ପ୍ରଭୁରଚ୍ଯୁତଃ॥ 13-254-139 (91640)
ଋଷଯଃ ପିତରୋ ଦେବା ମହାଭୂତାନି ଧାତବଃ।
ଜଙ୍ଗମାଜଙ୍ଗମଂ ଚେଦଂ ଜଗନ୍ନାରଯଣୋଦ୍ଭବମ୍॥ 13-254-140 (91641)
ଯୋଗୋ ଜ୍ଞାନଂ ତଥା ସାଙ୍ଖ୍ଯଂ ବିଦ୍ଯାଃ ଶିଲ୍ପାଦିକର୍ମ ଚ।
ବେଦାଃ ସାସ୍ତ୍ରାଣି ବିଜ୍ଞାନମେତତ୍ସର୍ବଂ ଜନାର୍ଦନାତ୍॥ 13-254-141 (91642)
ଏକୋ ବିଷ୍ଣୁର୍ମହଦ୍ଭୂତଂ ପୃଥଗ୍ଭୂତାନ୍ଯନେକଶଃ।
ତ୍ରୀଂଲ୍ଲୋକାନ୍ବ୍ଯାପ୍ଯ ଭୂତାତ୍ମା ଭୁଙ୍କ୍ତେ ବିଶ୍ବଭୁଗବ୍ଯଯଃ॥ 13-254-142 (91643)
ଇମଂ ସ୍ତବଂ ଭଗବତୋ ବିଷ୍ଣୋର୍ବ୍ଯାସେନ କୀର୍ତିତମ୍।
ପଠେଦ୍ଯ ଇଚ୍ଛେତ୍ପୁରୁଷଃ ଶ୍ରେଯଃ ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ସୁଖାନି ଚ॥ 13-254-143 (91644)
ବିଶ୍ବେଶ୍ବରମଜଂ ଦେବଂ ଜଗତଃ ପ୍ରଭବାପ୍ଯଯମ୍।
ଭଜନ୍ତି ଯେ ପୁଷ୍କରାକ୍ଷଂ ନ ତେ ଯାନ୍ତି ପରାଭବମ୍।
`ନ ତେ ଯାନ୍ତି ପରାଭବମ୍ ଓଂ ନମ ଇତି॥ 13-254-144 (91645)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 13-254-145x (7687)
ପଦ୍ମପତ୍ରବିଶାଲକ୍ଷ ପଦ୍ମନାଭ ସୁରୋତ୍ତମ।
ଭକ୍ତାନାମନୁରକ୍ତାନାଂ ତ୍ରାତା ଭବ ଜନାର୍ଦନ॥ 13-254-145 (91646)
ଭଗବାନୁବାଚ। 13-254-146x (7688)
ଯୋ ମାଂ ନାମସହସ୍ରେଣ ସ୍ତୋତୁମିଚ୍ଛତି ପାଣ୍ଡବ।
ସୋହମେକେନ ଶ୍ଲୋକେନ ସ୍ତୁତ ଏବ ନ ସଂଶଯଃ।
ସ୍ତୁତ ଏବ ନ ସଂଶଯ ଓଂ ନମ ଇତି॥ 13-254-146 (91647)
ବାସନାଦ୍ବାସୁଦେବଃ ସ୍ଯା ବାସିତଂ ତେ ଜଗତ୍ତ୍ରଯମ୍।
ସର୍ବଭୂତନିବାସୋସି ବାସୁଦେବ୍ ନମୋସ୍ତୁ ତେ॥ 13-254-147 (91648)
13-254-148 (91649)
ନମୋସ୍ତ୍ବନନ୍ତାଯ ସହସ୍ରମୂର୍ତଯେ
ସହସ୍ରପାଦାକ୍ଷିଶିରୋରୁବାହବେ।
ସହସ୍ରନାମ୍ନେ ପୁରୁଷାଯ ଶାଶ୍ବତେ
ସହସ୍ରକୋଟିଯୁଗଧାରିଣେ ନମଃ।
ଶ୍ରୀସହସ୍ରକୋଟିଯୁଗଧାରିଣେ ନମ ଇତି॥'
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-254-41 ବିଶ୍ବଧୃଗିତି ଝ.ପାଠ. ସତ୍କୃତଃ ସାଧୁରିତି ଚ॥ 7-254-58 ବିରମୋ ବିରମଃ ଇତି କ.ପାଠଃ,ବିରତଃ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-254-64 ସୁଘୋଷଃ ସୁହୃଦଃ ସୁହୃଦିତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-254-68 ଶରୀରଭୂତଭୃଦ୍ଭୋକ୍ତେତି କ.ଙ.ଝ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-254-69 ବିନଯୋ ଜଯଃ ସତ୍ଯସନ୍ଧଃ ଇତି କ.ଙ.ଝ.ପାଠଃ॥ 7-254-74 କାଲନେମିନିହା ଶୌରିର୍ବୀରଃ ଶୂରଜନେଶ୍ବରଃ ଇତି କ.ପାଠଃ। କାଲନେମିନିହା ବୀରଃ ଶୂରଃ ଶୌରିର୍ଜନେଶ୍ବରଃ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-254-100 ଅର୍କୋ ବାଜସନିଃ ଶୃଙ୍ଗୀ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-254-102 ଅମୃତାଶୋଽମୃତବପୁରିତି ଝ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-254-110 ଅନନ୍ତହୁତଭୁଗ୍ଭୋକ୍ତେତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-254-119 ସପିତା ପ୍ରପିତାମହଃ ଇତି ଝ.ପାଠ॥ 7-254-128 ବିପୁଲଂ ଯାତି ପ୍ରାଧାନ୍ଯମେବ ଚେତି କ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 255
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.255. ଅଧ୍ଯାଯଃ 255
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଏକାଦଶରୁଦ୍ରଦ୍ବାଦଶାଦିତ୍ଯାଦୀନାଂ ବସିଷ୍ଠାଦିମହର୍ଷୀଣାଂ ରାଜର୍ଷ୍ଯାଦୀନାଂ ଚ ପୃଥକ୍ପୃଥଙ୍ଗାମନିର୍ଦେଶପୂର୍ବକଂ ତତ୍ତନ୍ନାମକୀର୍ତନାଦେଃ ସାବିତ୍ରୀଜପାଦେଶ୍ଚ ମହାଫଲହେତୁତ୍ବାଭିଧାନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ*।
ପିତାମହ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ସର୍ବଶାସ୍ତ୍ରବିଶାରଦ।
କିଂ ଜପ୍ଯଂ ଜପତୋ ନିତ୍ଯଂ ଭବେଦ୍ଧର୍ମଫଲଂ ମହତ୍॥ 13-255-1 (91650)
ପ୍ରସ୍ଥାନେ ବା ପ୍ରବେଶେ ବା ପ୍ରବୃତ୍ତେ ବାଽପି କର୍ମଣି।
ଦୈବେ ବା ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଲେ ବା କିଂ ଜପ୍ଯଂ କର୍ମସାଧନମ୍॥ 13-255-2 (91651)
ଶାନ୍ତିକଂ ପୌଷ୍ଟିକଂ ରକ୍ଷା ଶତ୍ରୁଘ୍ନଂ ଭଯନାଶନମ୍।
ଜପ୍ଯଂ ଯଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ସମିତଂ ତଦ୍ଭବାନ୍ବକ୍ତୁମର୍ହତି॥ 13-255-3 (91652)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-255-4x (7689)
ବ୍ଯାସପ୍ରୋକ୍ତମିମଂ ମନ୍ତ୍ରଂ ଶୃଣୁଷ୍ବୈକମନା ନୃପ।
ସାବିତ୍ର୍ଯା ବିହିତଂ ଦିବ୍ଯଂ ସଦ୍ଯଃ ପାବବିମୋଚନମ୍॥ 13-255-4 (91653)
ଶୃଣୁ ମନ୍ତ୍ରବିଧିଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ପ୍ରୋଚ୍ଯମାନଂ ମଯାଽନଘ।
ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାଣ୍ଡବଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-255-5 (91654)
ରାତ୍ରାବହନି ଧର୍ମଜ୍ଞ ଜପନ୍ପାପୈର୍ନ ଲିପ୍ଯତେ।
ତତ୍ତେଽହଂ ସମ୍ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଶୃଣୁଷ୍ବୈକମନା ନୃପ॥ 13-255-6 (91655)
ଆଯୁଷ୍ମାନ୍ଭବତେ ଚୈବ ଯଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପାର୍ଥିବାତ୍ମଜ।
ପୁରୁଷସ୍ତୁ ସୁସିଦ୍ଧାର୍ଥଃ ପ୍ରେତ୍ଯ ଚେହ ଚ ମୋଦତେ॥ 13-255-7 (91656)
ସେବିତଂ ସତତଂ ରାଜନ୍ପୁରା ରାଜର୍ଷିସତ୍ତମୈଃ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମପୈରର୍ନିତ୍ଯଂ ସତ୍ଯବ୍ରତପରାଯଣୈଃ॥ 13-255-8 (91657)
ଇଦମାହ୍ନିକମବ୍ଯଗ୍ରଂ କୁର୍ବଦ୍ଭିର୍ନିଯତୈଃ ସଦା।
ନୃପୈର୍ଭରତଶାର୍ଦୂଲ ପ୍ରାପ୍ଯତେ ଶ୍ରୀରନୁତ୍ତମା॥ 13-255-9 (91658)
ନମୋ ବସିଷ୍ଠାଯ ମହାବ୍ରତାଯ
ପରାଶରଂ ବେଦନିଧଇଂ ନମସ୍ତେ।
ନମୋସ୍ତ୍ବନନ୍ତାଯ ମହୋରଗାଯ
ନମୋସ୍ତୁ ସିଦ୍ଧେଭ୍ଯ ଇହାକ୍ଷଯେଭ୍ଯଃ॥ 13-255-10 (91659)
ନମୋସ୍ତ୍ବୃଷିଭ୍ଯଃ ପରମଂ ପରେଷାଂ
ଦେବେଷୁ ଦେବଂ ବରଦଂ ବରାଣାମ୍।
ସହସ୍ରଶୀର୍ଷାଯ ନମଃ ଶିବାଯ
ସହସ୍ରନାମାଯ ଜନାର୍ଦନାଯ॥ 13-255-11 (91660)
ଅଜୈକପାଦହିର୍ବୁଧ୍ନ୍ଯଃ ପିନାକୀ ଚାପରାଜିତଃ।
ଋତଶ୍ଚ ପିତୃରୂପଶ୍ଚ ତ୍ର୍ଯମ୍ବକଶ୍ଚ ମହେଶ୍ବରଃ॥ 13-255-12 (91661)
ବୃଷାକପିଶ୍ଚ ଶଂଭୁଶ୍ଚ ହବନୋଽଥେଶ୍ବରସ୍ତଥା।
ଏକାଦଶୈତେ ପ୍ରଥିତା ରୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରିଭୁବନେଶ୍ବରାଃ॥ 13-255-13 (91662)
ଶତମେତତ୍ସମାମ୍ନାତଂ ଶତରୁଦ୍ରେ ମହାତ୍ମନାମ୍॥ 13-255-14 (91663)
ଅଂଶୋ ଭଗଶ୍ଚ ମିତ୍ରଶ୍ଚ ବରୁଣଶ୍ଚ ଜଲେଶ୍ବରଃ।
ତଥା ଧାତାଽର୍ଯମା ଚୈବ ଜଯନ୍ତୋ ଭାସ୍କରସ୍ତଥା॥ 13-255-15 (91664)
ତ୍ବଷ୍ଟା ପୂଷା ତଥୈବେନ୍ଦ୍ରୋ ଦ୍ବାଦଶୋ ବିଷ୍ଣୁରୁଚ୍ଯତେ।
ଇତ୍ଯେତେ ଦ୍ବାଦଶାଦିତ୍ଯାଃ କାଶ୍ଯପେଯା ଇତି ଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-255-16 (91665)
ଧରୋ ଧ୍ରୁବଶ୍ଚ ସୋମଶ୍ଚ ସାବିତ୍ରୋଽଥାନିଲୋଽନଲଃ।
ପ୍ରତ୍ଯୂଷଶ୍ଚ ପ୍ରଭାସଶ୍ଚ ବସବୋଷ୍ଟୌ ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ॥ 13-255-17 (91666)
ନାସତ୍ଯଶ୍ଚାପି ଦସ୍ରଶ୍ଚ ସ୍ମୃତୌ ଦ୍ବାବଶ୍ବିନାବପି।
ମାର୍ତଣ୍ଡସ୍ଯାତ୍ମଜାବେତୌ ସଂଜ୍ଞାନାସାବିନିର୍ଗତୌ॥ 13-255-18 (91667)
ଅତଃ ପରଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ଲୋକାନାଂ କର୍ମସାକ୍ଷିଣଃ।
ଅପି ଯଜ୍ଞସ୍ଯ ବେତ୍ତାରୋ ଦତ୍ତସ୍ଯ ସୁକୃତସ୍ଯ ଚ॥ 13-255-19 (91668)
ଅଦୃଶ୍ଯାଃ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ପଶ୍ଯନ୍ତି ତ୍ରିଦଶେଶ୍ବରାଃ। 13-255-20 (91669)
ଶୁଭାଶୁଭାନି କର୍ମାଣି ମୃତ୍ଯୁଃ କାଲଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-255-20 (91670)
ବିଶ୍ବେଦେବାଃ ପିତୃଗଣା ମୂର୍ତିମନ୍ତସ୍ତପୋଧନାଃ।
ମୁନଯଶ୍ଚୈବ ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ତପୋମୋକ୍ଷପରାଯଣାଃ।
ଶୁଚିସ୍ମିତାଃ କୀର୍ତଯତାଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ତି ଶୁଭଂ ନୃଣାମ୍॥ 13-255-21 (91671)
ପ୍ରଜାପତିକୃତାନେତାନ୍ଲୋକାନ୍ଦିବ୍ଯେନ ତେଜସା।
ବସନ୍ତି ସର୍ବଲୋକେଷୁ ପ୍ରଯତାଃ ସର୍ବକର୍ମସୁ॥ 13-255-22 (91672)
ପ୍ରାଣାନାମୀଶ୍ବରାନେତାନ୍କୀର୍ତଯନ୍ପ୍ରଯତୋ ନରଃ।
ଧର୍ମାର୍ଥକାମୈର୍ବିପୁଲୈର୍ଯୁଜ୍ଯତେ ସହ ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-255-23 (91673)
ଲୋକାଂଶ୍ଚ ଲଭତେ ପୁଣ୍ଯାନ୍ବିଶ୍ବେଶ୍ବରକୃତାଞ୍ଶୁଭାନ୍।
ଏତେ ଦେବାସ୍ତ୍ରଯସ୍ତ୍ରିଂଶତ୍ସର୍ବଭୂତଗଣେଶ୍ବରାଃ॥ 13-255-24 (91674)
ନନ୍ଦୀଶ୍ବରୋ ମହାକାଯୋ ଗ୍ରାମଣୀର୍ବୃଷଭଧ୍ବଜଃ।
ଈଶ୍ବରାଃ ସର୍ବଲୋକାନାଂ ଗଣେଶ୍ବରବିନାଯକାଃ॥ 13-255-25 (91675)
ସୌମ୍ଯା ରୌଦ୍ରା ଗଣାଶ୍ଚୈବ ଯୋଗଭୂତଗଣାସ୍ତଥା।
ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ସରିତୋ ବ୍ଯୋମ ସୁପର୍ଣଃ ପତଗେଶ୍ବରଃ॥ 13-255-26 (91676)
ପୃଥିବ୍ଯାଂ ତପସା ସିଦ୍ଧାଃ ସ୍ଥାବରାଶ୍ଚ ଚରାସ୍ଚ ହ।
ହିମବାନ୍ଗିରଯଃ ସର୍ବେ ଚତ୍ବାରଶ୍ଚ ମହାର୍ଣବାଃ॥ 13-255-27 (91677)
ଭବସ୍ଯାନୁଚରାଶ୍ଚୈବ ହରତୁଲ୍ଯପରାକ୍ରମାଃ।
ବିଷ୍ଣୁର୍ଦେବୋଥ ଜିଷ୍ଣୁଶ୍ଚ ସ୍କନ୍ଦଶ୍ଚାମ୍ବିକଯା ସହ॥ 13-255-28 (91678)
କୀର୍ତଯନ୍ପ୍ରଯତଃ ସର୍ବାନ୍ସର୍ବପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ।
ଅତ ଊର୍ଧ୍ବଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ଯାମି ମାନବାନୃଷିସତ୍ତମାନ୍॥ 13-255-29 (91679)
ଯବକ୍ରୀତଶ୍ଚ ରୈଭ୍ଯଶ୍ଚ ଅର୍ବାବସୁପରାବସୂ।
ଔଶିଜଶ୍ଚୈବ କକ୍ଷୀବାନ୍ବଲଶ୍ଚାଙ୍ଗିରସଃ ସୁତଃ॥ 13-255-30 (91680)
ଋଷିର୍ମେଧାତିଥେଃ ପୁତ୍ରଃ କଣ୍ବୋ ବର୍ହିଷଦସ୍ତଥା।
ବ୍ରହ୍ମତେଜୋମଯାଃ ସର୍ବେ କୀର୍ତିତା ଲୋକଭାବନାଃ॥ 13-255-31 (91681)
ଲଭନ୍ତେ ହି ଶୁଭଂ ସର୍ବେ ରୁଦ୍ରାନଲବସୁପ୍ରଭାଃ।
ଭୁବି କୃତ୍ବା ଶୁଭଂ କର୍ମ ମୋଦନ୍ତେ ଦିବି ଦୈବତୈଃ॥ 13-255-32 (91682)
ମହେନ୍ଦ୍ରଗୁରବଃ ସପ୍ତ ପ୍ରାଚୀଂ ବୈ ଦିଶମାଶ୍ରିତାଃ।
ପ୍ରଯତଃ କୀର୍ତଯେଦେତାଞ୍ଶକ୍ରଲୋକେ ମହୀଯତେ॥ 13-255-33 (91683)
ଉନ୍ମୁଚୁଃ ପ୍ରମୁଚୁଶ୍ଚୈବ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯାତ୍ରେଯଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଦୃଢବ୍ଯଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବବାହୁଶ୍ଚ ତୃଣସୋମାଙ୍ଗିରାସ୍ତଥା॥ 13-255-34 (91684)
ମିତ୍ରାବରୁଣଯୋଃ ପୁତ୍ରସ୍ତଥାଽଗସ୍ତ୍ଯଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଧର୍ମରାଜର୍ତ୍ବିଜଃ ସପ୍ତ ଦକ୍ଷିଣାଂ ଦିଶମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-255-35 (91685)
ଦୃଢେଯୁଶ୍ଚ ଋତେଯୁଶ୍ଚ ପରିବ୍ଯାଧଶ୍ଚ କୀର୍ତିମାନ୍।
ଏକତଶ୍ଚ ଦ୍ବିତଶ୍ଚୈବ ତ୍ରିତଶ୍ଚାଦିତ୍ଯସନ୍ନିଭାଃ॥ 13-255-36 (91686)
ଅତ୍ରେଃ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ଧର୍ମାତ୍ମା ଋଷିଃ ସାରସ୍ବତସ୍ତଥା।
ବରୁଣସ୍ଯର୍ତ୍ବିଜଃ ସପ୍ତ ପଶ୍ଚିମାଂ ଦିଶମାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-255-37 (91687)
ଅତ୍ରିର୍ବସିଷ୍ଠୋ ଭଗବାନ୍କଶ୍ଯପଶ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ।
ଗୌତମଶ୍ଚ ଭରଦ୍ବାଜୋ ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋଥ କୌଶିକଃ॥ 13-255-38 (91688)
ଋଚୀକତନଯଶ୍ଚୋଗ୍ରୋ ଜମଦଗ୍ନିଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଧନେଶ୍ବରସ୍ଯ ଗୁରବଃ ସପ୍ତୈତେ ଉତ୍ତରାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-255-39 (91689)
ଅପରେ ମୁନଯଃ ସପ୍ତ ଦିକ୍ଷୁ ସର୍ବାସ୍ବଧିଷ୍ଠିତାଃ।
କୀର୍ତିସ୍ବସ୍ତିକରା ନୄଣାଂ କୀର୍ତିତା ଲୋକଭାବନାଃ॥ 13-255-40 (91690)
ଧର୍ମଃ କାମଶ୍ଚ କାଲଶ୍ଚ ବସୁର୍ବାସୁକିରେବ ଚ।
ଅନନ୍ତଃ କପିଲଶ୍ଚୈବ ସପ୍ତୈତେ ଧରଣୀଧରାଃ॥ 13-255-41 (91691)
ରାମୋ ବ୍ଯାସସ୍ତଥା ଦ୍ରୌଣିରଶ୍ବତ୍ଥାମା ଚ ଲୋମଶଃ।
ଇତ୍ଯେତେ ମୁନଯୋ ଦିବ୍ଯା ଏକୈକଃ ସପ୍ତସପ୍ତଧା॥ 13-255-42 (91692)
ଶାନ୍ତିସ୍ବସ୍ତିକରା ଲୋକେ ଦିଶାଂପାଲାଃ ପ୍ରତୀର୍ତିତାଃ।
ଯସ୍ଯାଂଯସ୍ଯାଂ ଦିଶି ହ୍ଯେତେ ତନ୍ମୁଖଃ ଶରଣଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-255-43 (91693)
ସ୍ରଷ୍ଟାରଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ କୀର୍ତିତା ଲୋକପାବନାଃ।
ସଂବର୍ତୋ ମେରୁସାବର୍ଣୋ ମାର୍କଣ୍ଡେଯଶ୍ଚ ଧାର୍ମିକଃ॥ 13-255-44 (91694)
ସାଙ୍ଖ୍ଯଯୋଗୌ ନାରଦଶ୍ଚ ଦୁର୍ବାସାଶ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ।
ଅତ୍ଯନ୍ତତପସୋ ଦାନ୍ତାସ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତାଃ॥ 13-255-45 (91695)
ଅପରେ ରୁଦ୍ରସଙ୍କାଶାଃ କୀର୍ତିତା ବ୍ରହ୍ମଲୌକିକାଃ।
ଅପୁତ୍ରୋ ଲଭତେ ପୁତ୍ରଂ ଦରିଦ୍ରୋ ଲଭତେ ଧନମ୍॥ 13-255-46 (91696)
ତଥା ଧର୍ମାର୍ଥକାମେଷୁ ସିଦ୍ଧିଂ ଚ ଲଭତେ ନରଃ।
ପୃଥୁଂ ବୈନ୍ଯଂ ନୃପବରଂ ପୃଥ୍ବୀ ଯସ୍ଯାଭବତ୍ସୁତା॥ 13-255-47 (91697)
ପ୍ରଜାପତିଂ ସାର୍ବଭୌମଂ କୀର୍ତଯେଦ୍ବସୁଧାଧିପମ୍।
ଆଦିତ୍ଯବଂଶପ୍ରଭବଂ ମହେନ୍ଦ୍ରସମବିକ୍ରମମ୍॥ 13-255-48 (91698)
ପୁରୂରବସମୈଲଂ ଚ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଶ୍ରୁତମ୍।
ବୁଧସ୍ଯ ଦଯିତଂ ପୁତ୍ରଂ କୀର୍ତଯେଦ୍ବସୁଧାଧିପମ୍॥ 13-255-49 (91699)
ତ୍ରିଲୋକବିଶ୍ରୁତଂ ବୀରଂ ଭରତଂ ଚ ପ୍ରକୀର୍ତଯେତ୍।
ଗବାମଯେନ ଯଜ୍ଞେନ ଯେନେଷ୍ଟଂ ବୈ କୃତେ ଯୁଗେ॥ 13-255-50 (91700)
ରନ୍ତିଦେବଂ ମହାଦେବଂ କୀର୍ତଯେତ୍ପରମଦ୍ଯୁତିମ୍।
ବିଶ୍ବଜିତ୍ତପସୋପେତଂ ଲକ୍ଷଣ୍ଯଂ ଲୋକପୂଜିତମ୍॥ 13-255-51 (91701)
ତଥା ଶ୍ବେତଂ ଚ ରାଜର୍ଷିଂ କୀର୍ତଯେତ୍ପରମୁଦ୍ଯତିମ୍।
ସଗରସ୍ଯାତ୍ମଜା ଯେନ ପ୍ଲାବିତାସ୍ତାରିତାସ୍ତଥା॥ 13-255-52 (91702)
ହୁତାଶନସମାନେତାନ୍ମହାରୂପାନ୍ମହୌଜସଃ।
ଉଗ୍ରକାଯାନ୍ମହାସତ୍ବାନ୍କୀର୍ତଯେତ୍କୀର୍ତିବର୍ଧନାନ୍॥ 13-255-53 (91703)
ଦେବାନୃଷିଗଣାଂଶ୍ଚୈବ ନୃପାଂଶ୍ଚ ଜଗତୀଶ୍ବରାନ୍।
ସାଙ୍ଖ୍ଯଂ ଯୋଗଂ ଚ ପରମଂ ହବ୍ଯଂ କବ୍ଯଂ ତଥୈବ ଚ॥ 13-255-54 (91704)
କୀର୍ତିତଂ ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମ ସର୍ବଶ୍ରୁତିପରାଯଣମ୍।
ମଙ୍ଗଲ୍ଯଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ପବିତ୍ରଂ ବହୁ କୀର୍ତିତମ୍॥ 13-255-55 (91705)
ବ୍ଯାଧିପ୍ରଶମନଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପୌଷ୍ଟିକଂ ସର୍ବକର୍ମଣାମ୍।
ପ୍ରଯତଃ କୀର୍ତଯେଚ୍ଚୈତାନ୍କଲ୍ଯଂ ସାଯଂ ଚ ଭାରତ॥ 13-255-56 (91706)
ଏତେ ବୈ ଯାନ୍ତି ବର୍ଷନ୍ତି ଭାନ୍ତି ବାନ୍ତି ସୃଜନ୍ତି ଚ।
ଏତେ ବିନାଯକାଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠା ଦକ୍ଷାଃ କ୍ଷାନ୍ତା ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ॥ 13-255-57 (91707)
ନରାଣାମଶୁଭଂ ସର୍ବେ ବ୍ଯପୋହନ୍ତି ପ୍ରକୀର୍ତିତାଃ।
ସାକ୍ଷିଭୂତା ମହାତ୍ମାନଃ ପାପସ୍ଯ ସୁକୃତସ୍ଯ ଚ॥ 13-255-58 (91708)
ଏତାନ୍ବୈ କଲ୍ଯମୁତ୍ଥାଯ କୀର୍ତଯଞ୍ଶୁଭମଶ୍ନୁତେ।
ନାଗ୍ନିଚୋରଭଯଂ ତସ୍ଯ ନ ମାର୍ଗପ୍ରତିରୋଧନମ୍॥ 13-255-59 (91709)
ଏତାନ୍କୀର୍ତଯତାଂ ନିତ୍ଯଂ ଦୁଃସ୍ବପ୍ନୋ ନଶ୍ଯତେ ନୃଣାମ୍।
ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯଃ ସ୍ବସ୍ତିମାଂଶ୍ଚ ଗୃହାନ୍ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-255-60 (91710)
ଦୀକ୍ଷାକାଲେଷୁ ସର୍ବେଷୁ ଯଃ ପଠେନ୍ନିଯତୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ନ୍ଯାଯବାନାତ୍ମନିରତଃ କ୍ଷାନ୍ତୋ ଦାନ୍ତୋଽନସୂଯକଃ॥ 13-255-61 (91711)
ରୋଗାର୍ତୋ ବ୍ଯାଧିଯୁକ୍ତୋ ବା ପଠନ୍ପାପାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ।
ବାସ୍ତୁମଧ୍ଯେ ତୁ ପଠତଃ କୁଲେ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନଂ ଭବେତ୍॥ 13-255-62 (91712)
କ୍ଷେତ୍ରମଧ୍ଯେ ତୁ ପଠତଃ ସର୍ବଂ ସସ୍ଯଂ ପ୍ରରୋହତି।
ଗଚ୍ଛତଃ କ୍ଷେମମଧ୍ବାନଂ ଗ୍ରାମାନ୍ତରଗତଃ ପଠନ୍॥ 13-255-63 (91713)
ଆତ୍ମନଶ୍ଚ ସୁତାନାଂ ଚ ଦାରାଣାଂ ଚ ଧନସ୍ଯ ଚ।
ବୀଜାନାମୋଷଧୀନାଂ ଚ ରକ୍ଷାମେତାଂ ପ୍ରଯୋଜଯେତ୍॥ 13-255-64 (91714)
ଏତାନ୍ସଙ୍ଗ୍ରାମକାଲେ ତୁ ପଠତଃ କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ତୁ।
ବ୍ରଜନ୍ତି ରିପବୋ ନାଶଂ କ୍ଷେମଂ ଚ ପରିବର୍ତତେ॥ 13-255-65 (91715)
ଏତାନ୍ଦୈବେ ଚ ପିତ୍ର୍ଯେ ଚ ପଠତଃ ପୁରୁଷସ୍ଯ ହି।
ଭୁଞ୍ଜତେ ପିତରଃ କବ୍ଯଂ ହବ୍ଯଂ ଚ ତ୍ରିଦିବୌକସଃ॥ 13-255-66 (91716)
ନ ବ୍ଯାଧିଶ୍ବାପଦଭଯଂ ନ ଦ୍ବିପାନ୍ନ ହି ତସ୍କରାତ୍।
କଶ୍ମଲଂ ଲଘୁତାଂ ଯାତି ପାପ୍ମନା ଚ ପ୍ରମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-255-67 (91717)
ଯାନପାତ୍ରେ ଚ ଯାନେ ଚ ପ୍ରବାସେ ରାଜବେଶ୍ମନି।
ପରାଂ ସିଦ୍ଧିମବାପ୍ନୋତି ସାବିତ୍ରୀଂ ହ୍ଯୁତ୍ତମାଂ ପଠନ୍॥ 13-255-68 (91718)
ନ ଚ ରାଜଭଯଂ ତେଷାଂ ନ ପିଶାଚାନ୍ନ ରାକ୍ଷସାତ୍।
ନାଗ୍ନ୍ଯମ୍ବୁପବନବ୍ଯାଲାଦ୍ଭଯଂ ତସ୍ଯୋପଜାଯତେ॥ 13-255-69 (91719)
ଚତୁର୍ଣାମପି ବର୍ଣାନାମାଶ୍ରମସ୍ଯ ବିଶେଷତଃ।
କରୋତି ସତତଂ ଶାନ୍ତିଂ ସାବିତ୍ରୀମୁତ୍ତମାଂ ପଠନ୍॥ 13-255-70 (91720)
ନାଗ୍ନିର୍ଦହତି କାଷ୍ଠାନି ସାବିତ୍ରୀ ଯତ୍ର ପଠ୍ଯତେ।
ନ ତତ୍ର ବାଲୋ ମ୍ରିଯତେ ନ ଚ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ପନ୍ନଗାଃ॥ 13-255-71 (91721)
ନ ତେଷାଂ ବିଦ୍ଯତେ ଦୁଃଖଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ପରମାଂ ଗତିମ୍।
ଯେ ଶୃଣ୍ବନ୍ତି ମହଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ସାବିତ୍ରୀଗୁଣକୀର୍ତନମ୍॥ 13-255-72 (91722)
ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ ତୁ ପଠତୋ ଗାବୋଽସ୍ଯ ବହୁବତ୍ସଲାଃ।
ପ୍ରସ୍ଥାନେ ବା ପ୍ରବାସେ ବା ସର୍ବାବସ୍ଥାଂ ଗତଃ ପଠେତ୍॥ 13-255-73 (91723)
ଜପତାଂ ଜୁହ୍ବତାଂ ଚୈବ ନିତ୍ଯଂ ଚ ପ୍ରଯତାତ୍ମନାମ୍।
ଋଷୀଣାଂ ପରମଂ ଜପ୍ଯଂ ଗୁହ୍ଯମେତନ୍ନରାଧିପ॥ 13-255-74 (91724)
ଯାଥାତଥ୍ଯେନ ସିଦ୍ଧସ୍ଯ ଇତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ପରାଶରମତଂ ଦିବ୍ଯଂ ଶକ୍ରାଯ କଥିତଂ ପୁରା॥ 13-255-75 (91725)
ତଦେତତ୍ତେ ସମାଖ୍ଯାତଂ ତଥ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନମ୍।
ହୃଦଯଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଶ୍ରୁତିରେଷା ସନାତନୀ॥ 13-255-76 (91726)
ସୋମାଦିତ୍ଯାନ୍ବଯାଃ ସର୍ବେ ରାଘବାଃ କୁରବସ୍ତଥା।
ପଠନ୍ତି ଶୁଚଯୋ ନିତ୍ଯଂ ସାବିତ୍ରୀଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ଗତିଂ॥ 13-255-77 (91727)
ଅଭ୍ଯାସେ ନିତ୍ଯଂ ଦେବାନାଂ ସପ୍ତର୍ଷୀଣାଂ ଧ୍ରୁବସ୍ଯ ଚ।
ମୋକ୍ଷଣଂ ସର୍ବକୃଚ୍ଛ୍ରାଣାଂ ମୋଚଯତ୍ଯଶୁଭାତ୍ସଦା॥ 13-255-78 (91728)
ବୃଦ୍ଧୈଃ କାଶ୍ଯପଗୌତମପ୍ରଭୃତିଭିର୍ଭୃଗ୍ବଙ୍ଗିରୋତ୍ର୍ଯାଦିଭିଃ
ଶୁକ୍ରାଗସ୍ତ୍ଯବୃହସ୍ପତିପ୍ରଭୃତିଭିର୍ବ୍ରହ୍ମହ୍ମର୍ଷିଭିଃ ସେବିତମ୍।
ଭାରଦ୍ବାଜମତଂ ଋଚୀକତନଯୈଃ ପ୍ରାପ୍ତଂ ବସିଷ୍ଠାତ୍ପୁନଃ
ସାବିତ୍ରୀମଧିଗମ୍ଯ ଶକ୍ରବସୁଭିଃ କୃତ୍ସ୍ନା ଜିତା ଦାନବାଃ॥ 13-255-79 (91729)
ଯୋ ଗୋଶତଂ କନକଶୃଙ୍ଗମଯଂ ଦଦାତି
ବିପ୍ରାଯ ବେଦବିଦୁଷେ ଚ ବହୁଶ୍ରୁତାଯ।
ଦିବ୍ଯାଂ ଚ ଭାରତକଥାଂ କଥଯେଚ୍ଚ ନିତ୍ଯଂ
ତୁଲ୍ଯଂ ଫଲଂ ଭବତି ତସ୍ଯ ଚ ତସ୍ଯ ଚୈବ॥ 13-255-80 (91730)
ଧର୍ମୋ ବିବର୍ଧତି ଭୃଗୋଃ ପରିକୀର୍ତନେନ
ବୀର୍ଯଂ ବିବର୍ଧତି ପସିଷ୍ଠନମୋନତେନ।
ସଙ୍ଗ୍ରାମଜିଦ୍ଭବତି ଚୈବ ରଘୁଂ ନମସ୍ଯ-
ନ୍ସ୍ଯାଦଶ୍ବିନୌ ଚ ପରିକୀର୍ତଯତୋ ନ ରୋଗଃ॥ 13-255-81 (91731)
ଏଷା ତେ କଥିତା ରାଜନ୍ସାବିତ୍ରୀ ବ୍ରହ୍ମଶାଶ୍ବତୀ।
ବିବକ୍ଷୁରସି ଯଚ୍ଚାନ୍ଯତ୍ତତ୍ତେ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଭାରତ॥ ॥ 13-255-82 (91732)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 255 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-255-1x ଅଯମଧ୍ଯାଯଃ ଔତ୍ତରାହପାଠ ଏବ ବର୍ତତେ। 7-255-4 ବିହିତଂ ଇଷ୍ଟସିଦ୍ଧ୍ଯର୍ଥଂ ଜପ୍ତମ୍॥ 7-255-9 ଆହ୍ନିକଂ ଅହରହଃ କର୍ତବ୍ଯମ୍॥ 7-255-11 ବରଦଂ ନମସ୍ଯେ ଇତି ଶେଷଃ॥ 7-255-18 ସଂଜ୍ଞାଯା ଅଶ୍ବାରୂପାଯା ନାସ୍ତାତଃ ନାସିକାଯାଃ ସକାଶାଦ୍ବିନିର୍ଗତୌ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 256
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.256. ଅଧ୍ଯାଯଃ 256
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣମହିମପ୍ରଶଂସନପୂର୍ବକଂ ତେଷାଂ ପୂଜ୍ଯତ୍ବାଦିକଥନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କେ ପୂଜ୍ଯାଃ କେ ନମସ୍କାର୍ଯା କଥଂ ବର୍ତେତ କେଷୁ ଚ।
କିମାଚାରଃ କୀଦୃଶେଷୁ ପିତାମହ ନ ରିଷ୍ଯତେ॥ 13-256-1 (91733)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-256-2x (7690)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ପରିଭବଃ ସାଦଯେଦପି ଦେବତାଃ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାଂସ୍ତୁ ନମସ୍କୃତ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ନ ରିଷ୍ଯତେ॥ 13-256-2 (91734)
ତେ ପୂଜ୍ଯାସ୍ତେ ନମସ୍କାର୍ଯା ବର୍ତେଥାସ୍ତେଷୁ ପୁତ୍ରବତ୍।
ତେ ହି ଲୋକାନିମାନ୍ସର୍ବାନ୍ଧାରଯନ୍ତି ମନୀଷିଣଃ॥ 13-256-3 (91735)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସର୍ବଲୋକାନାଂ ମହାନ୍ତୋ ଧର୍ମସେତବଃ॥
ଧନତ୍ଯାଗାଭିରାମାସ୍ଚି ବାକ୍ସଙ୍ଗମଧୁରାଶ୍ଚ ଯେ॥ 13-256-4 (91736)
ରମଣୀଯାଶ୍ଚ ଭୂତାନାଂ ନିଯମେନ ଧୃତବ୍ରତାଃ।
ପ୍ରଣେତାରଶ୍ଚ କୋଶାନାଂ ଶାସ୍ତ୍ରାଣାଂ ଚ ଯଶସ୍ବିନଃ॥ 13-256-5 (91737)
ତପୋ ଯେଷାଂ ଧନଂ ନିତ୍ଯଂ ବାକ୍ଚୈବ ବିପୁଲଂ ବଲମ୍।
ପ୍ରସବାଶ୍ଚୈବ ଧର୍ମାଣାଂ ଧର୍ମଜ୍ଞାଃ ସୂକ୍ଷ୍ମଦର୍ଶିନଃ॥ 13-256-6 (91738)
ଧର୍ମକାମାଃ ସ୍ଥିତା ଧର୍ମେ ସୁକୃତୈର୍ଧର୍ମସେବତଃ।
ଯାନ୍ସମାଶ୍ରିତ୍ଯ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଶ୍ଚତୁର୍ବିଧାଃ॥ 13-256-7 (91739)
ପନ୍ଥାନଃ ସର୍ବନେତାରୋ ଯଜ୍ଞବାହାଃ ସନାତନାଃ।
ପିତୃପୈତାମହୀଂ ଗୁର୍ବୀମୁଦ୍ବହନ୍ତି ଧୁରଂ ସଦା॥ 13-256-8 (91740)
ଧୁରି ଯେ ନାବସୀଦନ୍ତି ବିଷମେ ସଦ୍ଧଯା ଇବ।
ପିତୃଦେବାତିଥିମୁଖା ହବ୍ଯକବ୍ଯାଗ୍ରଭୋଜିନଃ॥ 13-256-9 (91741)
ଭୋଜନାଦେବ ଲୋକାଂସ୍ତ୍ରୀଂସ୍ତ୍ରାଯନ୍ତେ ମହତୋ ଭଯାତ୍।
ଦୀପଃ ସର୍ବସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ଚକ୍ଷୁଶ୍ଚକ୍ଷୁଷ୍ମତାମପି॥ 13-256-10 (91742)
ସର୍ବଶିଲ୍ପାଦିନିଧଯୋ ନିପୁଣାଃ ସୂକ୍ଷ୍ମଦର୍ଶିନଃ।
ଗତିଜ୍ଞାଃ ସର୍ବଭୂତାନାମଧ୍ଯାତ୍ମଗତିଚିନ୍ତକାଃ॥ 13-256-11 (91743)
ଆଦିମଧ୍ଯାବସାନାନାଂ ଜ୍ଞାତାରଶ୍ଛିନ୍ନସଂଶଯାଃ।
ପରାବରବିଶେଷଜ୍ଞା ଗନ୍ତାରଃ ପରମାଂ ଗତିମ୍॥ 13-256-12 (91744)
ବିମୁକ୍ତା ଧୂତପାପ୍ମାନୋ ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବା ନିଷ୍ପରିଗ୍ରହାଃ।
ମାନାର୍ହା ମାନିତା ନିତ୍ଯଂ ଜ୍ଞାନବିଦ୍ଭିର୍ମହାତ୍ମଭିଃ॥ 13-256-13 (91745)
ଚନ୍ଦନେ ମଲପଙ୍କେ ଚ ଭୋଜନେଽଭୋଜନେ ସମାଃ।
ସମଂ ଯେଷାଂ ଦୁକୂଲଂ ଚ ଶାଣକ୍ଷୌମାଜିନାନି ଚ॥ 13-256-14 (91746)
ତିଷ୍ଠେଯୁରପ୍ଯଭୁଞ୍ଜାନା ବହୂନି ଦିବସାନ୍ଯପି।
ଶୋଷଯେଯୁଶ୍ଚ ଗାତ୍ରାଣି ସ୍ବାଧ୍ଯାଯୈଃ ସଂଯତେନ୍ଦ୍ରିଯାଃ॥ 13-256-15 (91747)
ଅଦୈବଂ ଦୈବତଂ କୁର୍ଯୁର୍ଦୈବତଂ ଚାପ୍ଯଦୈବତମ୍।
ଲୋକାନନ୍ଯାନ୍ସୃଜେଯୁସ୍ତେ ଲୋକପାଲାଂଶ୍ଚ କୋପିତାଃ॥ 13-256-16 (91748)
ଅପେଯଃ ସାଗରୋ ଯେଷାମପି ସାପାନ୍ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଯେଷାଂ କୋପାଗ୍ନିରଦ୍ଯାପି ଦଣ୍ଡକେ ନୋପଶାମ୍ଯତି॥ 13-256-17 (91749)
ଦେବାନାମପି ଯେ ଦେବାଃ କାରଣଂ କାରଣସ୍ଯ ଚ।
ପ୍ରମାମସ୍ଯ ପ୍ରମାଣଂ ଚ ତସ୍ମାନ୍ନାଭିଭବେଦ୍ବୁଧଃ॥ 13-256-18 (91750)
ତେଷାଂ ବୃଦ୍ଧାଶ୍ଚ ବାଲାଶ୍ଚ ସର୍ବେ ସନ୍ମାର୍ଗଦର୍ଶିନଃ।
ତପୋବିଦ୍ଯାବିଶେଷାତ୍ତୁ ମାନଯନ୍ତି ପରସ୍ପରମ୍॥ 13-256-19 (91751)
ଅବିଦ୍ବାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଦେବଃ ପାତ୍ରଂ ବୈ ପାବନଂ ମହତ୍।
ବିଦ୍ବାନ୍ଭୂଯସ୍ତରୋ ଦେବଃ ପୂର୍ଣସାଗରସନ୍ନିଭଃ॥ 13-256-20 (91752)
ଅବିଦ୍ବାଂଶ୍ଚୈବ ବିଦ୍ବାଂଶ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଦୈବତଂ ମହତ୍।
ପ୍ରଣୀତଶ୍ଚାପ୍ରଣୀତଶ୍ଚ ଯଥାଽଗ୍ନିର୍ଦୈବତଂ ମହତ୍॥ 13-256-21 (91753)
ଶ୍ମଶାନେ ହ୍ଯପି ତେଜସ୍ବୀ ପାବକୋ ନୈବ ଦୁଷ୍ଯତି।
ହବିର୍ଯଜ୍ଞେ ଚ ବିଧିବଦ୍ଭୂଯ ଏବାଭିଶୋଭତେ॥ 13-256-22 (91754)
ଏବଂ ଯଦ୍ଯପ୍ଯନିଷ୍ଟେଷୁ ବର୍ତତେ ସର୍ବକର୍ମସୁ।
ସର୍ବଥା ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ମାନ୍ଯୋ ଦୈବତଂ ବିଦ୍ଧି ତତ୍ପରମ୍॥ ॥ 13-256-23 (91755)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 256 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-256-1 କିମାଚାରଃ କଥଂ ଧର୍ମଃ କୀଦୃଶେଷୁ ନ ରିଷ୍ଯତେ ଇତି କ.ପାଠଃ॥ 7-256-16 ଅଦୈବଂ ଦୈବତଂ କୁର୍ଯୁର୍ଭସ୍ମ କୁର୍ଯୁଶ୍ଚ ତେ ଜଗତ୍ ଇତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 257
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.257. ଅଧ୍ଯାଯଃ 257
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣମହିମପ୍ରକାଶନାଯ କାର୍ତବୀର୍ଯାର୍ଜୁନକଥାକଥନାରମ୍ଭଃ॥ 1 ॥ ଦତ୍ତାତ୍ରେଯାଦ୍ବରଲାଭଗର୍ବିତେନ ତେନ ଦିଗ୍ଜଯଯାତ୍ରାଯାଂ କ୍ବାପି ପୁରୁଷେ ସ୍ବସାମ୍ଯାଭାବକଥନେ ଅଶରୀରବାଣ୍ଯା ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମୁତ୍କର୍ଷକଥନମ୍॥ 2 ॥ ତେନ ଦର୍ପାତ୍ତଦବଜ୍ଞାନେ ବାଯୁନାପି ବ୍ରାହ୍ମଣାନାମେବୋତ୍କର୍ଷେ କଥତେ ତେନ ବାଯୁଂପ୍ରତି ତତ୍ପ୍ରକାଶନପ୍ରାର୍ଥନା॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
କାଂ ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜାଯାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଜନାଧିପ।
କଂ ବା ଧର୍ମୋଦଯଂ ମତ୍ବା ତାନର୍ଚସି ମହାମତେ॥ 13-257-1 (91756)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-257-2x (7691)
ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରନ୍ତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
ପବନସ୍ଯ ଚ ସଂବାଦମର୍ଜୁନସ୍ଯ ଚ ଭାରତ॥ 13-257-2 (91757)
ସହସ୍ରଭୁଜଭୃଚ୍ଛ୍ରୀମାନ୍କାର୍ତବୀର୍ଯୋଽଭବତ୍ପ୍ରଭୁଃ।
ଅସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ସର୍ବସ୍ଯ ମାହିଷ୍ମତ୍ଯାଂ ମହାବଲଃ॥ 13-257-3 (91758)
ସ ତୁ ରତ୍ନାକରବତୀଂ ସପ୍ତଦ୍ବୀପାଂ ସସାଗରାମ୍।
ଶଶାସ ପୃଥିବୀଂ ସର୍ବାଂ ହୈହଯଃ ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ॥ 13-257-4 (91759)
ସ୍ବବିତ୍ତଂ ତେନ ଦତ୍ତଂ ତୁ ଦତ୍ତାତ୍ରେଯାଯ କର୍ମଣେ।
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ବିନଯଂ ଶ୍ରୁତମେବ ଚ॥ 13-257-5 (91760)
ଆରାଧଯାମାସ ଚ ତଂ କୃତବୀର୍ଯାତ୍ମଜୋ ମୁନିମ୍।
ନ୍ଯମନ୍ତ୍ରଯତ ସଂତୁଷ୍ଟୋ ଦ୍ବିଜଶ୍ଚୈନଂ ବରୈସ୍ତ୍ରିଭିଃ॥ 13-257-6 (91761)
ସ ବରୈଶ୍ଛନ୍ଦିତସ୍ତେନ ନୃପୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
ସହସ୍ରବାହୁତା ମେଽସ୍ତୁ ଯୂପମଧ୍ଯେ ଗ୍ରହୋ ଯଥା॥ 13-257-7 (91762)
ମମ ବାହୁସହସ୍ରଂ ତୁ ପଶ୍ଯନ୍ତାଂ ସୈନିକା ରଣେ।
ବିକ୍ରମେଣି ମହୀଂ କୃତ୍ସ୍ନାଂ ଜଯେଯଂ ସଂଶିତବ୍ରତ॥ 13-257-8 (91763)
ତାଂ ଚ ଧର୍ମେଣ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ପାଲଯେଯମତନ୍ଦ୍ରିତଃ।
ଚତୁର୍ଥଂ ତୁ ବରଂ ଯାଚେ ତ୍ବାମହଂ ଦ୍ବିଜସତ୍ତମ॥ 13-257-9 (91764)
ତଂ ମମାନୁଗ୍ରହକୃତେ ଦାତୁମର୍ହସ୍ଯନିନ୍ଦିତ।
ଅନୁଶାଶନ୍ତୁ ମାଂ ସନ୍ତୋ ମିଥ୍ଯାବୃତ୍ତଂ ତ୍ବଦାଶ୍ରଯମ୍॥ 13-257-10 (91765)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ଦ୍ବିଜଃ ପ୍ରାହ ତଥାସ୍ତ୍ବିତି ନରାଧିପମ୍।
ଏବଂ ସମଭବଂସ୍ତସ୍ଯ ବରାସ୍ତେ ଦୀପ୍ତତେଜସଃ॥ 13-257-11 (91766)
ଗତଃ ସ ରଥମାସ୍ଥାଯ ଜ୍ବଲନାର୍କସମଦ୍ଯୁତିମ୍।
ଅବ୍ରବୀଦ୍ବୀର୍ଯସଂମୋହାତ୍କୋ ବାଽସ୍ତି ସଦୃଶୋ ମମ॥ 13-257-12 (91767)
ଧୈର୍ଯୈର୍ବୀର୍ଯୈର୍ଯଶଃଶୌର୍ଯୌର୍ବିକ୍ରମେଣୌଜସାଽପି ବା।
ତଦ୍ବାକ୍ଯାନ୍ତେ ଚାନ୍ତରିକ୍ଷେ ବାଗୁବାଚାଶରୀରିଣୀ॥ 13-257-13 (91768)
ନ ତ୍ବଂ ମୂଢ ବିଜାନୀଷେ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଦ୍ବରମ୍।
ସହିତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣେନେହ କ୍ଷତ୍ରିଯଃ ଶାସ୍ତି ବୈ ପ୍ରଜାଃ॥ 13-257-14 (91769)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 13-257-15x (7692)
କୁର୍ଯାଂ ଭୂତାନି ତୁଷ୍ଟୋଽହଂ କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନାଶଂ ତଥା ନଯେ।
କର୍ମ୍ଣା ମନସା ବାଚା ନ ମତ୍ତୋସ୍ତି ବରୋ ଦ୍ବିଜଃ॥ 13-257-15 (91770)
ପୂର୍ବୋ ବ୍ରହ୍ମୋତ୍ତରୋ ବାଦୋ ଦ୍ବିତୀଯଃ କ୍ଷତ୍ରିଯୋତ୍ତରଃ।
ତ୍ବଯୋକ୍ତୌ ହେତୁଯୁକ୍ତୌ ତୌ ବିଶେଷସ୍ତତ୍ର ଦୃଶ୍ଯତେ॥ 13-257-16 (91771)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଃ ସଂଶ୍ରିତାଃ କ୍ଷତ୍ରଂ ନ କ୍ଷତ୍ରଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ରିତମ୍।
ଶ୍ରିତା ବ୍ରହ୍ମୋପଧା ବିପ୍ରାଃ ଖାଦନ୍ତି କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍ଭୁବି॥ 13-257-17 (91772)
କ୍ଷତ୍ରିଯେଷ୍ବାଶ୍ରିତୋ ଧର୍ମଃ ପ୍ରଜାନାଂ ପରିପାଲନମ୍।
କ୍ଷତ୍ରାଦ୍ବୃତ୍ତିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ତୈଃ କଥଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବରଃ॥ 13-257-18 (91773)
ସର୍ବଭୂତପ୍ରଧାନାଂସ୍ତାନ୍ଭୈକ୍ଷବୃତ୍ତୀନହଂ ସଦା।
ଆତ୍ମସମ୍ଭାବିତାନ୍ବିପ୍ରାନ୍ସ୍ଥାପଯାମ୍ଯାତ୍ମନୋ ବଶେ॥ 13-257-19 (91774)
କଥିତଂ ତ୍ବନଯାଽସତ୍ଯଂ ଗାଯନ୍ତ୍ଯା କନ୍ଯଯା ଦିବି।
ବିଜେଷ୍ଯାମ୍ଯବଶାନ୍ସର୍ବାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚର୍ମବାସସଃ॥ 13-257-20 (91775)
ନ ଚ ମାଂ ଚ୍ଯାବଯେଦ୍ରାଷ୍ଟ୍ରାତ୍ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କଶ୍ଚନ।
ଦେବୋ ବା ମାନୁଷୋ ବାଽପି ତସ୍ମାଜ୍ଜ୍ଯେଷ୍ଯେ ଦ୍ବିଜାନହମ୍॥ 13-257-21 (91776)
ଅଦ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମୋତ୍ତରଂ ଲୋକଂ କରିଷ୍ଯେ କ୍ଷତ୍ରିଯୋତ୍ତରମ୍।
ନହି ମେ ସଂଯୁଗେ କଶ୍ଚିତ୍ସୋଢୁମୁତ୍ସହତେ ବଲମ୍॥ 13-257-22 (91777)
ଅର୍ଜୁନସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିତ୍ରସ୍ତାଽଭୂନ୍ନିଶାଚରୀ।
ଅଥୈନମନ୍ତରିକ୍ଷସ୍ଥସ୍ତତୋ ବାଯୁରଭାଷତ॥ 13-257-23 (91778)
ତ୍ଯଜୈନଂ କଲୁଷଂ ଭାବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ନମସ୍କୁରୁ।
ଏତେଷାଂ କୁର୍ବତଃ ପାପଂ ରାଷ୍ଟ୍ରକ୍ଷୋଭୋ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-257-24 (91779)
ଅଥ ଚ ତ୍ବାଂ ମହୀପାଲ ଶମଯିଷ୍ଯନ୍ତି ବୈ ଦ୍ବିଜାଃ।
ନିରସିଷ୍ଯନ୍ତି ତେ ରାଷ୍ଟ୍ରାଦ୍ଧତୋତ୍ସାହା ମହାବଲାଃ॥ 13-257-25 (91780)
ତଂ ରାଜା କସ୍ତ୍ବମିତ୍ଯାହ ତତସ୍ତଂ ପ୍ରାହ ମାରୁତଃ।
ବାଯୁର୍ବୈ ଦେବଦୂତୋସ୍ମି ହିତଂ ତ୍ବାଂ ପ୍ରବ୍ରବୀମ୍ଯହମ୍॥ 13-257-26 (91781)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 13-257-27x (7693)
ଅହୋ ତ୍ବଯାଽଯଂ ବିପ୍ରେଷୁ ଭକ୍ତିରାଗଃ ପ୍ରଦର୍ଶିତଃ।
ଯାଦୃଶଂ ପୃଥିବୀଭୂତଂ ତାଦୃଶଂ ବ୍ରୂହି ମେ ଦ୍ବିଜମ୍॥ 13-257-27 (91782)
ବାଯୋର୍ବା ସଦୃଶଂ କିଞ୍ଚିଦ୍ବ୍ରୂହି ତ୍ବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୋତ୍ତମମ୍।
ଅପାଂ ବୈ ସଦୃଶଂ ବହ୍ନେଃ ସୂର୍ଯସ୍ଯ ନଭସୋଽପି ବା॥ ॥ 13-257-28 (91783)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-257-1 ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ସମୃଦ୍ଧିଂ ଫଲଂ ବା। କଂ ବା କର୍ମୋଦଯଂ ମତ୍ବା ଇତି ଙ.ଝ. ପାଠଃ॥ 7-257-4 ସ ଚ ରକ୍ଷାର୍ଥମବନିଂ ସପ୍ତଦ୍ବୀପାଂ ଇତି କ.ପାଠଃ॥ 7-257-5 ଦତ୍ତାତ୍ରେଯାଯ କାରଣେ ଇତି ଙ.ଝ.ପାଠଃ॥ 7-257-7 ସହସ୍ରବାହୁର୍ଭୂଯାଂ ବୈ ଚମୂମଧ୍ଯେ ଗୃହେଽନ୍ଯଥା ଇତି ଙ.ଝ.ପାଠଃ॥ 7-257-16 ପୂର୍ବୋ ବାଦୋ ବ୍ରହ୍ମୋତ୍ତରଃ ବ୍ରାହ୍ମଣାଧିକ୍ଯବଚନଂ ପୂର୍ବପକ୍ଷଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଧିକ୍ଯଂ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ହେତୁଯୁକ୍ତୌ ପ୍ରଜାପାଲନେନ ହେତୁନା ଯୁକ୍ତୌ ସହିତୌ ତୌ ବ୍ରାହ୍ମଣକ୍ଷତ୍ରିଯୌ ପୂର୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମୋତ୍ତରୋ ବାଦଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଃ କ୍ଷତ୍ରିଯୋତ୍ତରଃ ମଯୋକ୍ତୋ ହେତୁଯୁକ୍ତୌ ଚେତି କ.ପାଠଃ॥ 7-257-17 ବ୍ରହ୍ମା ବେଦୋ ଯଜ୍ଞଶ୍ଚ ଅଧ୍ଯାପନଯାଜନାର୍ଥ ଏବ ଉପଧା ଚ୍ଛଲଂ ଯେଷାଂ ତେ ତଥା କ୍ଷତ୍ରିଯାନ୍ଖାଦନ୍ତି ଉପଜୀବନ୍ତି॥ 7-257-20 ଚର୍ମବାସସଃ ଅଜିନବସ୍ତ୍ରାନ୍। ଗାଯତ୍ର୍ଯା କନ୍ଯଯା ଦିବୀତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-257-22 ବ୍ରହ୍ମୋତ୍ତରଂ ସନ୍ତମ୍॥ 7-257-23 ନିଶାଚରୀ ଅନ୍ତର୍ହିତା ସରସ୍ବତୀ॥ 7-257-27 ପୃଥିବୀଭୂତଂ ପୃଥିବ୍ଯାତ୍ମକଂ ଭୂତମ୍॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 258
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.258. ଅଧ୍ଯାଯଃ 258
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କାର୍ତବୀର୍ଯାର୍ଜୁନଂପ୍ରତି ବାଯୁନା ବ୍ରାହ୍ମ୍ଣମହିମପ୍ରଶଂସକେ ସ୍ବବାକ୍ଯେ ପ୍ରାମାଣ୍ଯନଶ୍ଚଯାଯ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯାଽଙ୍ଗିରଃ ପ୍ରଭୃତିବ୍ରାହ୍ମଣଚରିତ୍ରବିଶେଷପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବାଯୁରୁବାଚ।
ଶୃଣୁ ମୂଢ ଗୁଣାନ୍କାଂଶ୍ଚିଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ଯେ ତ୍ବଯା କୀର୍ତିତା ରାଜଂସ୍ତେଭ୍ଯୋଽଥ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବରଃ॥ 13-258-1 (91784)
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ମହୀତ୍ବଂ ଭୂମିସ୍ତୁ ସ୍ପର୍ଧଯା କାଶ୍ଯପସ୍ଯ ହ।
ନାଶଂ ଜଗାମ ତାଂ ବିପ୍ରୋ ବ୍ଯସ୍ତମ୍ଯଯତ କଶ୍ଯପଃ॥ 13-258-2 (91785)
ଅକ୍ଷଯା ବ୍ରାହ୍ମଣା ରାଜନ୍ଦିବି ଚେହ ଚ ନିତ୍ଯଦା।
ଅପିବତ୍ତେଜସା ହ୍ଯାପଃ ସ୍ବଯମେବାଙ୍ଗିରାଃ ପୁରା॥ 13-258-3 (91786)
ସ ତାଃ ପିବଞ୍ଶୀରମିବ ନାତୃପ୍ଯତ ମହାତପାଃ।
ଅପୂରଯନ୍ମହୌଘେନ ମହୀଂ ସର୍ବାଂ ଚ ପାର୍ଥିବ॥ 13-258-4 (91787)
ତସ୍ମିନ୍ନହଂ ଚ କ୍ରୁଦ୍ଧେ ବୈ ଜଗତ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ତତୋ ଭଯାତ୍।
ବ୍ଯତିଷ୍ଠମଗ୍ନିହୋତ୍ରେ ଚ ଚିରମଙ୍ଗିରସୋ ଭଯାତ୍॥ 13-258-5 (91788)
ଅଥ ଶପ୍ତଶ୍ଚ ଭଗବାନ୍ଗୌତମେନ ପୁରଂଦରଃ।
ଅହଲ୍ଯାଂ କାମଯାନୋ ବୈ ଧର୍ମାର୍ଥଂ ଚ ନ ହିଂସିତଃ॥ 13-258-6 (91789)
ତଥା ସମୁଦ୍ରୋ ନୃପତେ ପୂର୍ଣୋ ଦୃଷ୍ଟଶ୍ଚ ବାରିଣା।
ବ୍ରାହ୍ମଣୈରଭିଶପ୍ତଶ୍ଚ ବଭୂବ ଲବଣୋଦକଃ॥ 13-258-7 (91790)
ସୁବର୍ଣବର୍ଣୋ ନିର୍ଧୂମଃ ସଙ୍ଗତୋର୍ଧ୍ବଶିଖଃ କବିଃ।
କ୍ରୁଦ୍ଧେନାଙ୍ଗିରସା ଶପ୍ତୋ ଗୁଣୈରେତୈର୍ବିବର୍ଜିତଃ॥ 13-258-8 (91791)
ମହତଶ୍ଚୂର୍ଣିତାନ୍ପଶ୍ଯ ଯେ ହାସନ୍ତ ମହୋଦଧିମ୍।
ସୁବର୍ଣିଧାରିଣା ନିତ୍ଯମବଶପ୍ତା ଦ୍ବିଜାତିନା॥ 13-258-9 (91792)
ସମ୍ମତତ୍ବଂ ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ବିଦ୍ଧି ନରାଧିପ।
ଗର୍ଭସ୍ଥାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଞ୍ଶଶ୍ବନ୍ନମସ୍ଯତି କିଲ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-258-10 (91793)
ଦଣ୍ଡକାନାଂ ମହଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେନ ବିନାଶିତମ୍।
ତାଲଜଙ୍ଘଂ ମହାକ୍ଷତ୍ରମୌର୍ବେଣୈକେନ ନାଶିତମ୍॥ 13-258-11 (91794)
ତ୍ବଯା ଚ ବିପୁଲଂ ରାଜ୍ଯଂ ବଲଂ ଧର୍ମଂ ଶ୍ରୁତଂ ତଥା।
ଦତ୍ତାତ୍ରେଯପ୍ରସାଦେନ ପ୍ରପ୍ତଂ ପରମଦୁର୍ଲଭମ୍॥ 13-258-12 (91795)
ଅଗ୍ନିଂ ତ୍ବଂ ଯଜସେ ନିତ୍ଯଂ କସ୍ମାଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣମର୍ଜନ।
ସ ହି ସର୍ବସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ହବ୍ଯବାଟ୍ କିଂ ନ ବେତ୍ସି ତମ୍॥ 13-258-13 (91796)
ଅଥବା ବ୍ରାହ୍ମଣଶ୍ରେଷ୍ଠମନୁଭୂତାନୁପାଲକମ୍।
କର୍ତାରଂ ଜବଲୋକସ୍ଯ କସ୍ମାଜ୍ଜାନନ୍ବିମୁହ୍ଯସେ॥ 13-258-14 (91797)
ତଥା ପ୍ରଜାପତିର୍ବ୍ରାହ୍ମା ଅବ୍ଯକ୍ତପ୍ରଭବୋଽବ୍ଯଯଃ।
ଯେନେଦଂ ବିପୁଲଂ ବିଶ୍ବଂ ଜନିତଂ ସ୍ଥାବରଂ ଚରମ୍॥ 13-258-15 (91798)
ଅଣ୍ଡଜାତଂ ତୁ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ କେଚିଦିଚ୍ଛିନ୍ତ୍ଯପଣ୍ଡିତାଃ।
ଅଣ୍ଡାଦ୍ଭିନ୍ନାଦ୍ବଭୁଃ ଶୈଲା ଦିଶୋଂଽଭଃ ପୃଥିବୀ ଦିବମ୍॥ 13-258-16 (91799)
ଦୃଷ୍ଟବାନେତଦେବଂ ହି କଥଂ ଜାଯେଦଜୋ ହି ସଃ।
ସ୍ଥାନମାକାଶମଣ୍ଡଂ ତୁ ଯସ୍ମାଜ୍ଜାତଃ ପିତାମହଃ॥ 13-258-17 (91800)
ତିଷ୍ଠେତ୍କଥମିତି ବ୍ରୂଯାନ୍ନ କିଞ୍ଚିଦ୍ଧି ତଦା ଭବେତ୍।
ଅହଙ୍କାର ଇତି ପ୍ରୋକ୍ତଃ ସର୍ବତେଜୋଗତଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-258-18 (91801)
ନାସ୍ତ୍ଯନ୍ତମସ୍ତି ତୁ ବ୍ରହ୍ମା ସ ରାଜା ଲୋକଭାବନଃ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତଦା ତୂଷ୍ଣୀମଭୂଦ୍ବାଯୁସ୍ତମବ୍ରବୀତ୍॥ ॥ 13-258-19 (91802)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶଦଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 258 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-258-4 ରସକାମଃ ବିବନ୍କ୍ଷୀରଂ ନାକୁପ୍ଯତ ମହାତପାଃ ଇତି ଥ.ପାଠଃ॥ 7-258-5 ଅହଂ ବାଯୁଃ॥ 7-258-8 କବିଃ ଅଗ୍ନିଃ॥ 7-258-9 ମହତଃ ସଗରପୁତ୍ରାନ୍ ଆସନ୍ତ ଉପାସନ୍ତ। ସୁବର୍ଣଧାରିଣା ଶୋଭନୋ ବ୍ରାହ୍ମଣବର୍ଣସ୍ତସ୍ଯ ଧାରିଣା ଧର୍ତ୍ରା ଦ୍ବିଜାତିନା କପିଲେନ ମରୁତଶ୍ଚୂର୍ଣିତାନ୍ପଶ୍ଯ। ଯୌର୍ହି ପୂର୍ଣୋ ମହୋଦଧିରିତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-258-13 ଅଗ୍ନିଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମିତ୍ଯନ୍ବଯଃ ॥ 7-258-14 ଅନୁଭୂତଂ ପ୍ରତିଭୂତମ୍। ଅନୁପାଲକଂ ପୋଷକମ୍॥ 7-258-16 ନନୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଜାତତ୍ବାତ୍କଥମଣ୍ଡମଜନଯଦିତ୍ଯତ୍ରାହ ଅଣ୍ଡେତି॥ 7-258-17 ଅଣ୍ଡଜତ୍ବବଚନଂ ତ୍ବସ୍ଯ ପ୍ରକାରାନ୍ତରେଣେତ୍ଯାହ ସ୍ମୃତମିତି। ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯଂ ନୈତଦେବଂ ହୀତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 259
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.259. ଅଧ୍ଯାଯଃ 259
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବାଯୁନା ହୈହଯଂପ୍ରତି କଶ୍ଯପଚରିତ୍ରକଥନମ୍॥ 1 ॥ ତଥା ଉଚଥ୍ଯୋପାଖ୍ଯାନକଥନାରମ୍ଭଃ॥ 2 ॥ ସୋମେନ ଭଦ୍ରାଭିଧାଯାଃ ସ୍ବକନ୍ଯାଯା ଉଚଥ୍ଯାଯ ଭାର୍ଯାତ୍ବେନ ପ୍ରଦାନମ୍॥ 3 ॥ ପୂର୍ବମେବ ତାଂ କାମିତବତା ବରୁଣେନ ବିଜନେ ତସ୍ଯା ଅପହରଣମ୍॥ 4 ॥ ନାରଦାତ୍ତଚ୍ଛ୍ରୁତବତୋଚଥ୍ଯେନ କୋପାତ୍ସମୁଦ୍ରେ ଶୋଷିତେ ଭଯାଦ୍ବରୁଣେନୋଚଥ୍ଯାଯ ପୁନର୍ଭଦ୍ରାପ୍ରତ୍ଯର୍ପଣମ୍॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବାଯୁରୁବାଚ।
ଇମାଂ ଭୂମିଂ ଦ୍ବିଜାତିଭ୍ଯୋ ଦିତ୍ସୁର୍ବୈ ଦକ୍ଷିଣାଂ ପୁରା।
ଅଙ୍ଗୋ ନାମ ନୃପୋ ରାଜଂସ୍ତତଶ୍ଚିନ୍ତାଂ ମହୀ ଯଯୌ॥ 13-259-1 (91803)
ଧାରିଣୀଂ ସର୍ବଭୂତାନାମଯଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ବରୋ ନୃପଃ।
କଥମିଚ୍ଛତି ମାଂ ଦାତୁଂ ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯୋ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସୁତାମ୍॥ 13-259-2 (91804)
ସାହଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଗମିଷ୍ଯାମି ଭୂମିତ୍ବଂ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପଦମ୍।
ଅଯଂ ସରାଷ୍ଟ୍ରୋ ନୃପତିର୍ମାର୍ଭୂଦିତି ତତୋଽଗମତ୍॥ 13-259-3 (91805)
ତତସ୍ତାଂ କଶ୍ଯପୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ରଜନ୍ତୀଂ ପୃଥିବୀଂ ତଦା।
ପ୍ରବିବେଶ ମହୀଂ ସଦ୍ଯୋ ଯୁକ୍ତାତ୍ମା ସୁସମାହିତଃ॥ 13-259-4 (91806)
ଋଦ୍ଧା ସା ସର୍ବତୋ ଜଜ୍ଞେ ତୃଣୌଷଧିସମନ୍ବିତା।
ଧର୍ମୋତ୍ତରା ନଷ୍ଟଭଯା ଭୂମିରାସୀତ୍ତମତୋ ନୃପ॥ 13-259-5 (91807)
ଏବଂ ବର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଦିବ୍ଯାନି ବିପୁଲବ୍ରତଃ।
ତ୍ରିଂଶତଂ କଶ୍ଯପୋ ରାଜନ୍ଭୂମିରାସୀଦତନ୍ଦ୍ରିତଃ॥ 13-259-6 (91808)
ଅଥାଗମ୍ଯ ମହାରାଜନ୍ନମସ୍କୃତ୍ଯି ଚ କଶ୍ଯପମ୍।
ପୃଥବୀ କାଶ୍ଯପୀ ଜଜ୍ଞେ ସୁତା ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-259-7 (91809)
ଏଷ ରାଜନ୍ନୀଦୃଶୋ ବୈ ବ୍ରାହ୍ମଣଃ କଶ୍ଯପୋଽଭବତ୍।
ଅନ୍ଯଂ ପ୍ରବ୍ରୂହି ବା ତ୍ବଂ ଚ କଶ୍ଯପାତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ବରମ୍॥ 13-259-8 (91810)
ତୂଷ୍ଣୀଂ ବଭୂବ ନୃପତିଃ ପବନସ୍ତ୍ବବ୍ରବୀଦ୍ବଚଃ।
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ନୁଚକ୍ଷ୍ଯସ୍ଯ ଜାତସ୍ଯାଙ୍ଗିରସେ କୁଲେ॥ 13-259-9 (91811)
ଭଦ୍ରା ସୋମସ୍ଯ ଦୁହିତା ରୂପେଣ ପରମା ମତା।
ତସ୍ଯାସ୍ତୁଲ୍ଯଂ ପତିଂ ସୋମ ଉଚଥ୍ଯଂ ସମପଶ୍ଯତ॥ 13-259-10 (91812)
ସା ଚ ତୀବ୍ରଂ ତପସ୍ତେପେ ମହାଭାଗା ଯଶସ୍ବିନୀ।
ଉଚଥ୍ଯଂ ତୁ ମହାଭାଗଂ ତତ୍କୃତେ ବରଯତ୍ତଦା॥ 13-259-11 (91813)
ତତ ଆହୂଯ ଚୋଚଥ୍ଯଂ ଦଦାମୀତି ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
ଭାର୍ଯାର୍ଥେ ସ ଚ ଜଗ୍ରାହ ବିଧିବଦ୍ଭୂରିଦକ୍ଷିଣଃ॥ 13-259-12 (91814)
ତାଂ ତ୍ବକାମଯତ ଶ୍ରୀମାନ୍ବରୁଣଃ ପୂର୍ବମେବ ହ।
ସ ଚାଗମ୍ଯ ବନପ୍ରସ୍ଥଂ ଯମୁନାଯାଂ ଜହାର ତାମ୍॥ 13-259-13 (91815)
ଜଲେଶ୍ବରସ୍ତୁ ହୃତ୍ବା ତାମନଯସ୍ତ୍ବଂ ପୁରଂ ପ୍ରତି।
ପରମାଦ୍ଭୁତସଙ୍କାଶଂ ଷଟ୍ସହସ୍ରଶତହ୍ରଦମ୍॥ 13-259-14 (91816)
ନ ହି ରମ୍ଯତରଂ କିଞ୍ଚିତ୍ତସ୍ମାଦନ୍ଯତ୍ପୁରୋତ୍ତମମ୍।
ବାସାଦୈରପ୍ସରୋଭିଶ୍ଚ ଦିବ୍ଯୈଃ କାମୈଶ୍ଚ ଶୋଭିତମ୍॥ 13-259-15 (91817)
ତତ୍ର ଦେବସ୍ତଯା ସାର୍ଧଂ ରେମେ ରାଜଞ୍ଜଲେଶ୍ବରଃ।
ତଦାଖ୍ଯାତମୁଚଥ୍ଯାଯ ତତଃ ପତ୍ନ୍ଯବମର୍ଦନମ୍॥ 13-259-16 (91818)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ନାରଦାତ୍ସର୍ବମୁଚଥ୍ଯୋ ନାରଦଂ ତଦା।
ପ୍ରୋବାଚ ଗଚ୍ଛ ବ୍ରୂହି ତ୍ବଂ ବରୁଣଂ ପରୁଷଂ ବଚଃ॥ 13-259-17 (91819)
ମଦ୍ବାକ୍ଯାନ୍ମୁଞ୍ଚ ମେ ଭାର୍ଯାଂ କସ୍ମାତ୍ତାଂ ହୃତବାନସି।
ଲୋକପାଲୋସି ଲୋକାନାଂ ନ ଲୋକସ୍ଯ ବିଲୋପକଃ॥ 13-259-18 (91820)
ସୋମେନ ଦତ୍ତା ଭାର୍ଯା ମେ ତ୍ବଯା ଚାପହୃତାଽଦ୍ଯ ବୈ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ବଚନାତ୍ତସ୍ଯ ନାରଦେନ ଜଲେଶ୍ବରଃ॥ 13-259-19 (91821)
ମୁଞ୍ଚ ଭାର୍ଯାମୁଚଥ୍ଯସ୍ଯ କସ୍ମାତ୍ତ୍ବଂ ହୃତବାନସି।
ଇତି ଶ୍ରୁତ୍ବା ବଚସ୍ତସ୍ଯ ସୋଽଥ ତଂ ବରୁଣୋଽବ୍ରବୀତ୍॥ 13-259-20 (91822)
ମମୈଷା ସୁପ୍ରିଯା ଭାର୍ଯା ନୈନାମୁତ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁମୁତ୍ସହେ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋ ବରୁଣେନାଥ ନାରଦଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ତଂ ମୁନିମ୍।
ଉଚଥ୍ଯମବ୍ରବୀଦ୍ବାକ୍ଯଂ ନାତିହୃଷ୍ଟମନା ଇବ॥ 13-259-21 (91823)
ଗଲେ ଗୃହୀତ୍ବା କ୍ଷିପ୍ତୋସ୍ମି ବରୁଣେନ ମହାମୁନେ।
ନ ପ୍ରଯଚ୍ଛତି ତେ ଭାର୍ଯାଂ ଯତ୍ତେ କାର୍ଯଂ କୁରୁଷ୍ବ ତତ୍॥ 13-259-22 (91824)
ନାରଦସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରାଜ୍ବଲଦଙ୍ଗିରାଃ।
ଅପିବତ୍ତେଜସା ବାରି ବିଷ୍ଟଭ୍ଯ ସୁମହାତପାଃ॥ 13-259-23 (91825)
ପୀଯମାନେ ତୁ ସର୍ବସ୍ମିଂସ୍ତୋଯେଽପି ସଲିଲେଶ୍ବରଃ।
ସୁହୃଦ୍ଭିର୍ଭିକ୍ଷମାଣୋଽପି ନୈବାମୁଞ୍ଚତ ତାଂ ତଦା॥ 13-259-24 (91826)
ତତଃ କ୍ରୁଦ୍ଧୋଽବ୍ରବୀଦ୍ଭୂମିମୁଚଥ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋତ୍ତମଃ।
ଦର୍ଶଯ ସ୍ବସ୍ଥଲଂ ଭଦ୍ରେ ଷଟ୍ସହସ୍ରଶତହ୍ରଦମ୍॥ 13-259-25 (91827)
ତତସ୍ତଦୀରଣଂ ଜାତଂ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯାବସର୍ପତଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ଦେଶାନ୍ନଦୀଂ ଚୈବ ପ୍ରୋବାଚାସୌ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମଃ॥ 13-259-26 (91828)
ଅଦୃଶ୍ଯା ଗଚ୍ଛ ଭୀରୁ ତ୍ବଂ ସରସ୍ବତି ମରୂନ୍ପ୍ରତି।
ଅଣୁଣ୍ଯଭୂଷୋ ଭବତୁ ଦେଶସ୍ତ୍ଯକ୍ତସ୍ତଯା ଶୁଭେ॥ 13-259-27 (91829)
ତତଶ୍ଚୂର୍ଣୀକୃତେ ଦେଶେକ ଭଦ୍ରାମାଦାଯ ବାରିପଃ।
ଅଦଦାଚ୍ଛରଣଂ ଗତ୍ବା ଭାର୍ଯାମାଙ୍ଗିରସାଯ ବୈ॥ 13-259-28 (91830)
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯ ତୁ ତାଂ ଭାର୍ଯାମୁଚଥ୍ଯଃ ସୁମନାଽଭବତ୍।
ମୁମୋଚ ଚ ଜଗଦ୍ଦୁଃଖାନ୍ମରୁତଶ୍ଚୈବ ନିର୍ମଲାଃ॥ 13-259-29 (91831)
ତତଃ ସ ଲବ୍ଧ୍ବା ତାଂ ଭାର୍ଯାଂ ବରୁଣଂ ପ୍ରାହ ଧର୍ମବିତ୍।
ଉଚଥ୍ଯଃ ସୁମହାତେଜା ଯତ୍ତୁଚ୍ଛୃଣୁ ନରାଧିପ॥ 13-259-30 (91832)
ମଯୈଷା ତପସା ପ୍ରାପ୍ତା କ୍ରୋଶତସ୍ତେ ଜଲାଧିପ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତାମୁପାଦାଯ ସ୍ବମେବ ଭବନଂ ଯଯୌ॥ 13-259-31 (91833)
ଏଷ ରାଜନ୍ନୀଦୃଶୋ ବୈ ଉଚଥ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣର୍ଷଭଃ।
ବ୍ରବୀମି ହାନ୍ଯଂ ବ୍ରୂହି ତ୍ବମୁଚଥ୍ଯାତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ବରମ୍॥ ॥ 13-259-32 (91834)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 259 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-259-3 ଭୂମିତ୍ବଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପଦଂ ଗମିଷ୍ଯାମୀତି ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-259-11 ଉଚଥ୍ଯାର୍ଥେ ତୁ ଚାର୍ବଙ୍ଗୀ ପରଂ ନିଯମମାସ୍ଥିତା। ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-259-12 ସୋମଃ ଦଦାମୀତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଦଦାବିତ୍ଯଧ୍ଯାହାରେଣ ଯୋଜନା। ଦଦାବତ୍ରିର୍ଯଶସ୍ବିନୀମିତି ଝ.ପାଠଃ। ଅତ୍ରିଃ ସୋମପିତା॥ 7-259-16 ଦେବୋ ବରୁଣଃ। ତଯା ଭଦ୍ରକଯା॥ 7-259-25 ଦର୍ଶଯସ୍ବ ବିଲଂ ଭଦ୍ରେ ଇତି କ.ପାଠଃ॥ 7-259-26 ଈରିଣଂ ଊଷରପ୍ରବେଶଃ। ସମୁଦ୍ରଶ୍ଚାପସର୍ପତେତି କ.ପାଠଃ॥ 7-259-27 ଅପୁଣ୍ଯ ଏଷ ଭବିତ୍ବିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-259-29 ଦୁଃଖାଦ୍ବରୁଣଂ ଚୈବ ହୈହଯେତି ଝ.ପାଠଃ। ଜଗଦ୍ବରୁଣଂ ଚ ଦୁଃଖାନ୍ମୁମୋଚ ମୋଚଯାମାସ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 260
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.260. ଅଧ୍ଯାଯଃ 260
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବାଯୁନା ହୈହଯାର୍ଜୁନଂ ପ୍ରତି ସ୍ବତେଜସା ଦୈତ୍ଯଦାହନରୂପାଗସ୍ତ୍ଯବସିଷ୍ଠଚରିତ୍ରକୀର୍ତନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ନୃପସ୍ତୂଷ୍ଣୀମଭୂଦ୍ବାଯୁସ୍ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ନଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମ୍ଯଂ ବ୍ରାହ୍ମମସ୍ଯ ହ॥ 13-260-1 (91835)
ଅସୁରୈର୍ନିର୍ଜିତା ଦେବା ନିରୁତ୍ସାହାଶ୍ଚ ତେ କୃତାଃ।
ଯଜ୍ଞାଶ୍ଚୈଷାଂ ହୃତାଃ ସର୍ବେ ପିତୄଣାଂ ଚ ସ୍ବଧାସ୍ତଥା॥ 13-260-2 (91836)
କର୍ମଜ୍ଯା ମାନବାନାଂ ଚ ଦାନବୈର୍ହୈହଯର୍ଷଭ।
ଭ୍ରଷ୍ଟୈଶ୍ବର୍ଯାସ୍ତତୋ ଦେବାଶ୍ଚେରୁଃ ପୃଥ୍ବୀମିତି ଶ୍ରୁତିଃ॥ 13-260-3 (91837)
ତତଃ କଦାଚିତ୍ତେ ରାଜନ୍ଦୀପ୍ତମାଦିତ୍ଯବର୍ଚସମ୍।
ଦଦୃଶୁସ୍ତେଜସାଃ ଯୁକ୍ତମଗସ୍ତ୍ଯଂ ବିପୁଲବ୍ରତମ୍॥ 13-260-4 (91838)
ଅଭିବାଦ୍ଯ ତୁ ତଂ ଦେବାଃ ପୃଷ୍ଟ୍ବା କୁଶଲମେବ ଚ।
ଇଦମୂଚୁର୍ମହାତ୍ମାନଂ ବାକ୍ଯଂ କାଲେ ଜନାଧିପ॥ 13-260-5 (91839)
ଦାନବୈର୍ଯୁଧି ଭଗ୍ନାଃ ସ୍ମ ତଥୈଶ୍ବର୍ଯାଚ୍ଚି ଭ୍ରଂଶିତାଃ।
ତଦସ୍ମାନ୍ନୋ ଭଯାତ୍ତୀବ୍ରାତ୍ତ୍ରାହି ତ୍ବଂ ମୁନିପୁଙ୍ଗବଃ॥ 13-260-6 (91840)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତଦା ଦେବୈରଗସ୍ତ୍ଯଃ କୁପିତୋଽଭବତ୍।
ପ୍ରଜଜ୍ବାଲ ଚ ତେଜସ୍ବୀ କାଲାଗ୍ନିରିବ ସଂକ୍ଷଯେ॥ 13-260-7 (91841)
ତେନ ଦୀପ୍ତାଂଶୁଜାଲେନ ନିର୍ଦଗ୍ଧା ଦାନବାସ୍ତଦା।
ଅନ୍ତରିକ୍ଷାନ୍ମହାରାଜ ନିପେତୁସ୍ତେ ସହସ୍ରଶଃ॥ 13-260-8 (91842)
ଦହ୍ଯମାନାସ୍ତୁ ତେ ଦୈତ୍ଯାସ୍ତସ୍ଯାଗସ୍ତ୍ଯସ୍ଯ ତେଜସା।
ଉଭୌ ଲୋକୌ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଗତାଃ କାଷ୍ଠାଂ ତୁ ଦକ୍ଷିଣାମ୍॥ 13-260-9 (91843)
ବଲିସ୍ତୁ ଯଜତେ ଯଜ୍ଞମଶ୍ବମେଧଂ ମହୀଂ ଗତଃ।
ଯେନ୍ଯେଽଧସ୍ତା ମହୀସ୍ଥାଶ୍ଚ ତେନ ଦଗ୍ଧା ମହାସୁରାଃ॥ 13-260-10 (91844)
ତ୍ଯକ୍ତଲୋକାଃ ପୁନଃ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ସୁରୈଃ ଶାନ୍ତଭଯୈର୍ନୃପ।
ଅଥୈନମବ୍ରୁବନ୍ଦେବା ଭୂମିଷ୍ଠାନସୁ ରାଞ୍ଜହି॥ 13-260-11 (91845)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ପ୍ରାହ ଦେବାନ୍ସ ନ ଶକ୍ତୋସ୍ମି ମହୀଗତାନ୍।
ଦଗ୍ଧୁଂ ତପୋ ହି କ୍ଷୀଯେନ୍ମେ ନ ଧକ୍ଷ୍ଯାମୀତି ପାର୍ଥିବ॥ 13-260-12 (91846)
ଏବଂ ଦଗ୍ଧା ଭଗବତା ଦାନବାଃ ସ୍ବେନ ତେଜସା।
ଅଗସ୍ତ୍ଯେନ ତଦା ରାଜଂସ୍ତପସା ଭାବିତାତ୍ମନା॥ 13-260-13 (91847)
ଈଦୃଶଶ୍ଚାପ୍ଯଗସ୍ତ୍ଯୋ ହି କଥିତସ୍ତେ ମଯାଽନଘ।
ବ୍ରବୀମ୍ଯନ୍ଯଂ ବ୍ରୂହି ବା ତ୍ବମଗସ୍ତ୍ଯାତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ବରମ୍॥ 13-260-14 (91848)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-260-15x (7694)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତଃ ସ ତଦା ତୂଷ୍ଣୀମଭୂଦ୍ବାଯୁସ୍ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ ମୁଖ୍ଯଂ କର୍ମ ଯଶସ୍ବିନଃ॥ 13-260-15 (91849)
`ବୈଖାନସବିଧାନେନ ଗଙ୍ଗାତୀରଂ ସମାଶ୍ରିତାଃ।'
ଆଦିତ୍ଯାଃ ସତ୍ରମାସନ୍ତ ସରୋ ବୈଖାନସଂ ପ୍ରତି।
ବସିଷ୍ଠଂ ମନସା ଗତ୍ବା ଜ୍ଞାତ୍ବା ତତ୍ବସ୍ଯ ଗୋଚରମ୍॥ 13-260-16 (91850)
ଯଜମାନାଂସ୍ତୁ ତାନ୍ଦୃଷ୍ବା ସର୍ବାନ୍ଦୀକ୍ଷାନୁକର୍ଶିତାନ୍।
ହନ୍ତୁମୈଚ୍ଛନ୍ତ ଶୈଲାଭା ବଲିନୋ ନାମ ଦାନବାଃ॥ 13-260-17 (91851)
ଅଦୂରାତ୍ତୁ ତତସ୍ତେଷାଂ ବ୍ରହ୍ମଦତ୍ତବରଂ ସରଃ।
ହତା ହତା ବୈ ତତ୍ରୈତେ ଜୀବନ୍ତ୍ଯାପ୍ଲୁତ୍ଯ ଦାନବାଃ॥ 13-260-18 (91852)
ତେ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ମହାଘୋରାନ୍ପର୍ବତାନ୍ପରିଘାନ୍ଦ୍ରୁମାନ୍।
ବିକ୍ଷୋଭଯନ୍ତଃ ସଲିଲମୁତ୍ଥିତଂ ଶତଯୋଜନମ୍॥ 13-260-19 (91853)
ଅଭ୍ଯଦ୍ରବନ୍ତ ଦେବାଂସ୍ତେ ସହସ୍ରାଣି ଦଶୈବ ହି।
ତତସ୍ତୈରର୍ଦିତା ଦେବାଃ ଶରଣଂ ବାସବଂ ଯଯୁଃ॥ 13-260-20 (91854)
ସ ଚ ତୈର୍ବ୍ଯଥିତଃ ଶକ୍ରୋ ବସିଷ୍ଠଂ ସରଣଂ ଯଯୌ।
ତତୋଽଭଯଂ ଦଦୌ ତେଭ୍ଯୋ ବସିଷ୍ଠୋ ଭଗବାନୃଷିଃ॥ 13-260-21 (91855)
ତଦା ତାନ୍ଦୁଃକିତାନ୍ଜ୍ଞାତ୍ବା ଆନୃଶଂସ୍ଯପରୋ ମୁନିଃ।
ଅଯତ୍ନେନାଦହତ୍ସର୍ବାଞ୍ଜ୍ବଲତା ସ୍ବେନ ତେଜସା॥ 13-260-22 (91856)
କୈଲାସଂ ପ୍ରସ୍ଥିତାଂ ଚୈବ ନଦୀଂ ଗଙ୍ଗାଂ ମହାତପାଃ।
ଆନଯତ୍ତତ୍ସରୋ ଦିବ୍ଯଂ ତଯା ଭିନ୍ନଂ ଚ ତତ୍ସରଃ॥ 13-260-23 (91857)
ସରୋ ଭିନ୍ନଂ ତଯା ନଦ୍ଯା ସରଯୂଃ ସା ତତୋଽଭବତ୍।
ହତାଶ୍ଚ ବଲିନୋ ଯତ୍ର ସ ଦେଶେ ବଲିନୋଽଭବତ୍॥ 13-260-24 (91858)
ଏବଂ ସେନ୍ଦ୍ରା ବସିଷ୍ଠେନ ରକ୍ଷିତାସ୍ତ୍ରିଦିବୌକସଃ।
ବ୍ରହ୍ମଦତ୍ତବରାଶ୍ଚୈବ ହତା ଦୈତ୍ଯା ମହାତ୍ମନା॥ 13-260-25 (91859)
ଏତତ୍କର୍ମ ବସିଷ୍ଠସ୍ଯ କଥିତଂ ହି ମଯାଽନଘ।
ବ୍ରବୀମ୍ଯନ୍ଯଂ ବ୍ରୂହି ବା ତ୍ବଂ ବସିଷ୍ଠାତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ବରମ୍॥ 26 ॥ ॥ 13-260-26 (91860)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 260 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 261
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.261. ଅଧ୍ଯାଯଃ 261
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବାଯୁନା ହୈହଯାର୍ଜୁନଂପ୍ରତି ଦେବାସୁରଯୁଦ୍ଧେ ରାହୁଣା ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯପରାଭବେନାନ୍ଧକାରପ୍ରାପ୍ତୌ ଦେବାନାଂ ପ୍ରାର୍ଥନଯା ଚନ୍ଦ୍ରୀଭୂଯ ତମୋନିରସନରୂପାତ୍ରିମହିମୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥ ତଥା ସବଜ୍ରେନ୍ଦ୍ରହସ୍ତସ୍ତମ୍ଭନେନାଶ୍ବିନୋଃ ସୋମପାନଦାପନରୂପଚ୍ଯବନମହିମୋକ୍ତିଃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତସ୍ତ୍ବର୍ଜୁନସ୍ତୂଷ୍ଣୀମଭୂଦ୍ବାଯୁସ୍ତମବ୍ରବୀତ୍।
ଶୃଣୁ ମେ ହୈହଯଶ୍ରେଷ୍ଠ କର୍ମାତ୍ରେଃ ସୁମହାତ୍ମନଃ॥ 13-261-1 (91861)
ଘୋରେ ତମସ୍ଯଯୁଧ୍ଯନ୍ତ ସହିତା ଦେବଦାନବାଃ।
ଅବିଦ୍ଯତ ଶରୈସ୍ତତ୍ର ସ୍ବର୍ଭାନୁଃ ସୋମଭାସ୍କରୌ॥ 13-261-2 (91862)
ଅଥ ତେ ତମସା ଗ୍ରସ୍ତା ନିହନ୍ଯନ୍ତେ ସ୍ମ ଦାନବୈଃ।
ଦେବା ନୃପତିଶାର୍ଦୂଲ ସହୈବ ବଲିଭିସ୍ତଦା॥ 13-261-3 (91863)
ଅସୁରେର୍ବଧ୍ଯମାନାସ୍ତେ କ୍ଷୀଣପ୍ରାଣା ଦିବୌକସଃ।
ଅପଶ୍ଯନ୍ତ ତପସ୍ଯନ୍ତମତ୍ରିଂ ବିପ୍ରଂ ତପୋଧନମ୍॥ 13-261-4 (91864)
ଅଥୈନମବ୍ରୁବନ୍ଦେବାଃ ଶାନ୍ତକ୍ରୋଧଂ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯମ୍।
ଅସୁରେରିଷୁଭିର୍ବିଦ୍ଧୌ ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯାବିମାବୁଭୌ॥ 13-261-5 (91865)
ବଯଂ ବଧ୍ଯାମହେ ଚାପି ଶତ୍ରୁଭିସ୍ତମସା ବୃତେ।
ନାଧିଗଚ୍ଛାମ ଶାନ୍ତିଂ ଚ ଭଯାତ୍ତ୍ରାଯସ୍ବ ନଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-261-6 (91866)
ଅତ୍ରିରୁବାଚ। 13-261-7x (7695)
କଥଂ ରକ୍ଷାମି ଭବତସ୍ତେଽବ୍ରୁବଂଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରମା ଭବ।
ତିମିରଘ୍ନଶ୍ଚ ସବିତା ଦସ୍ଯୁହନ୍ତା ଚ ନୋ ଭବ॥ 13-261-7 (91867)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତଦାତ୍ରିର୍ବୈ ତମୋନୁଦଭବଚ୍ଛଶୀ।
ଅପଶ୍ଯତ୍ସୌମ୍ଯଭାବାଚ୍ଚ ସୋମବତ୍ପ୍ରିଯଦର୍ଶନଃ॥ 13-261-8 (91868)
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନାତିପ୍ରଭଂ ସୋମଂ ତଥା ସୂର୍ଯଂ ଚ ପାର୍ଥିବ।
ପ୍ରକାଶମକରୋଦତ୍ରିସ୍ତପସା ସ୍ବେନ ସଂଯୁଗେ॥ 13-261-9 (91869)
ଜଗଦ୍ବିତିମିରଂ ଚାପି ପ୍ରଦୀପ୍ତମକରୋତ୍ତଦା।
ବ୍ଯଜଯଚ୍ଛତ୍ରୁସଙ୍ଘାଂଶ୍ଚ ଦେବାନାଂ ସ୍ବେନ ତେଜସା॥ 13-261-10 (91870)
ଅତ୍ରିଣା ଦହ୍ଯମାନାଂସ୍ତାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଦେବା ମହାସୁରାନ୍।
ପରାକ୍ରମୈସ୍ତେଽପିଂ ତଦା ବ୍ଯଘ୍ନନ୍ନତ୍ରିସୁରକ୍ଷିତାଃ।
ଉଦ୍ଭାସିତଶ୍ଚ ସବିତା ଦେବାସ୍ତ୍ରାତା ହତାସୁରାଃ॥ 13-261-11 (91871)
ଅତ୍ରିଣା ତ୍ବଥ ସୋମତ୍ବଂ କୃତମୁତ୍ତମତେଜସା।
ଦ୍ବିଜେନାଗ୍ନିଦ୍ବିତୀଯେନି ଜପତା ଚର୍ମବାସସା॥ 13-261-12 (91872)
ଫଲଭକ୍ଷେଣ ରାଜର୍ଷେ ପଶ୍ଯ କର୍ମାତ୍ରିଣା କୃତମ୍।
ତସ୍ଯାପି ବିସ୍ତରେଣୋକ୍ତଂ କର୍ମାତ୍ରେଃ ସୁମହାତ୍ମନଃ।
ବ୍ରବୀମ୍ଯନ୍ଯଂ ବ୍ରୂହି ବା ତ୍ବମତ୍ରିତଃ କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ବରମ୍॥ 13-261-13 (91873)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତସ୍ତ୍ବର୍ଜୁନସ୍ତୂଷ୍ଣୀମଭୂଦ୍ବାଯୁସ୍ତତୋଽବ୍ରବୀତ୍।
ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ମହତ୍କର୍ମ ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-261-14 (91874)
ଅଶ୍ବିନୋଃ ପ୍ରତିସଂଶ୍ରୁତ୍ଯ ଚ୍ଯବନଃ ପାକଶାସନମ୍।
ପ୍ରୋବାଚ ସହିତୋ ଦେବୈଃ ସୋମପାବଶ୍ବିନୌ କୁରୁ॥ 13-261-15 (91875)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 13-261-16x (7696)
ଅସ୍ମାଭିର୍ନିନ୍ଦିତାବେତୌ ଭବେତାଂ ସୋମପୌ କଥମ୍।
ଦେବୈର୍ନ ସମ୍ମିତାବେତୌ ତସ୍ମାନ୍ମୈବଂ ବଦସ୍ବ ନଃ॥ 13-261-16 (91876)
ଅଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସହ ନେଚ୍ଛାମଃ ସୋମଂ ପାତୁଂ ମହାବ୍ରତ।
ଯଦନ୍ଯଦ୍ବକ୍ଷ୍ଯସେ ବିପ୍ର ତତ୍କରିଷ୍ଯାମ ତେ ବଚଃ॥ 13-261-17 (91877)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-261-18x (7697)
ପିବେତାମଶ୍ବିନୌ ସୋମଂ ଭବଦ୍ଭିଃ ସହିତାବିମୌ।
ଉଭାବେତାବପି ସୁରୌ ସୂର୍ଯପୁତ୍ରୌ ସୁରେଶ୍ବର॥ 13-261-18 (91878)
କ୍ରିଯତାଂ ମଦ୍ବଚୋ ଦେବା ଯଥା ବୈ ସମୁଦାହୃତମ୍।
ଏତଦ୍ବଃ କୁର୍ବତାଂ ଶ୍ରେଯୋ ଭବେନ୍ନୈତଦକୁର୍ବତାମ୍॥ 13-261-19 (91879)
ଇନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ। 13-261-20x (7698)
ଅଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସହ ସୋମଂ ବୈ ନ ପାସ୍ଯାମି ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମ।
ପିବନ୍ତ୍ବନ୍ଯେ ଯଥାକାମଂ ନାହଂ ପାତୁମିହୋତ୍ସହେ॥ 13-261-20 (91880)
ଚ୍ଯବନ ଉବାଚ। 13-261-21x (7699)
ନ ଚେତ୍କରିଷ୍ଯସି ବଚୋ ମଯୋକ୍ତଂ ବଲସୂଦନ।
ମଯା ପ୍ରମଥିତଃ ସଦ୍ଯଃ ସୋମଂ ପାସ୍ଯସି ବୈ ମଖେ॥ 13-261-21 (91881)
ବାଯୁରୁବାଚ। 13-261-22x (7700)
ତତଃ କର୍ମ ସମାରବ୍ଧଂ ହିତାଯ ସହସାଽଶ୍ବିନୋଃ।
ଚ୍ଯବନେନି ତତୋ ମନ୍ତ୍ରୈରଭିଭୂତାଃ ସୁରାଽଭବନ୍॥ 13-261-22 (91882)
ତତ୍ତୁ କର୍ମ ସମାରବ୍ଧଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବେନ୍ଦ୍ରଃ କ୍ରୋଧମୂର୍ଚ୍ଛିତଃ।
ଉଦ୍ଯମ୍ଯ ବିପୁଲଂ ଶୈଲଂ ଚ୍ଯବନଂ ସମୁପାଦ୍ରବତ୍॥ 13-261-23 (91883)
ତଥା ବଜ୍ରେମ ଭଗବାନମର୍ଷାକୁଲଲୋଚନଃ।
ତମାପତନ୍ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବୈବ ଚ୍ଯବନସ୍ତପସାଽନ୍ବିତଃ॥ 13-261-24 (91884)
ଅଦ୍ଭିଃ ସିକ୍ତ୍ବାଽସ୍ତମ୍ଯଯତଂ ସବଜ୍ରଂ ସହପର୍ବତମ୍।
ଅଥେନ୍ଦ୍ରସ୍ଯ ମହାଘୋରଂ ସୋଽସୃଜଚ୍ଛତ୍ରୁମେବ ହି॥ 13-261-25 (91885)
ମଦଂ ନାମାହୁତିମଯଂ ବ୍ଯାଦିତାସ୍ଯଂ ମହାମୁନିଃ।
ତସ୍ଯ ଦନ୍ତସହସ୍ରଂ ତୁ ବଭୂବ ଶତଯୋଜନମ୍॥ 13-261-26 (91886)
ଦ୍ବିଯୋଜନଶତାସ୍ତସ୍ଯ ଦଂଷ୍ଟ୍ରାଃ ପରମଦାରୁଣାଃ।
ହନୁସ୍ତସ୍ଯାଭବଦ୍ଭୂମାବାସ୍ଯଂ ଚାସ୍ଯାସ୍ପୃଶଦ୍ଦିବମ୍॥ 13-261-27 (91887)
ଜିହ୍ବାମୂଲେ ସ୍ଥିତାସ୍ତସ୍ଯ ସର୍ବେ ଦେବାଃ ସବାସବାଃ।
ତିମେରାସ୍ଯମନୁପ୍ରାପ୍ତା ଯଥା ମତ୍ସ୍ଯା ମହାର୍ଣବେ॥ 13-261-28 (91888)
ତେ ସମ୍ମନ୍ତ୍ର୍ଯ ତତୋ ଦେବା ମଦସ୍ଯାସ୍ଯ ସମୀପଗାଃ।
ଅବ୍ରୁବନ୍ସହିତାଃ ଶକ୍ରଂ ପ୍ରଣମାସ୍ମୈ ଦ୍ବିଜାତଯେ॥ 13-261-29 (91889)
ଅଶ୍ବିଭ୍ଯାଂ ସହ ସୋମଂ ଚ ପିବାମ ବିଗତଜ୍ବରାଃ।
ତତଃ ସ ପ୍ରଣତଃ ଶକ୍ରଶ୍ଚକାର ଚ୍ଯବନସ୍ଯ ତତ୍॥ 13-261-30 (91890)
ଚ୍ଯବନଃ କୃତବାନେତାବଶ୍ବିନୌ ସୋମପାଯିନୌ।
ତତଃ ପ୍ରତ୍ଯାହରତ୍କର୍ମ ମଦଂ ଚ ବ୍ଯଭଜନ୍ମୁନିଃ॥ 13-261-31 (91891)
ଅକ୍ଷେଷୁ ମୃଗଯାଯାଂ ଚ ପାନେ ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଏତୈର୍ଦୋଷୈର୍ନରା ରାଜନ୍କ୍ଷଯଂ ଯାନ୍ତି ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-261-32 (91892)
ତସ୍ମାଦେତାନ୍ନରୋ ନିତ୍ଯଂ ଦୂରତଃ ପରିବର୍ଜଯେତଦ୍॥ 13-261-33 (91893)
ଏତତ୍ତେ ଚ୍ଯବନସ୍ଯାପି କର୍ମି ରାଜନ୍ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍।
ବ୍ରବୀମ୍ଯନ୍ଯଂ ବ୍ରୂହି ବା ତ୍ବଂ କ୍ଷତ୍ରିଯଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାଦ୍ବରମ୍॥ ॥ 13-261-34 (91894)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 261 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 262
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.262. ଅଧ୍ଯାଯଃ 262
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ବାଯୁନା ହୈହଯଂପ୍ରତି ଦେବାନାଂ ପ୍ରାର୍ଥନଯା ଅଗ୍ନିସର୍ଜନେନ କପହନନରୂପବ୍ରାହ୍ମଣମହିମୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
ତୂଷ୍ଣୀମାସୀଦର୍ଜୁନସ୍ତୁ ପବନସ୍ତ୍ବବ୍ରବୀତ୍ପୁନଃ।
ଶୃଣୁ ମେ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବେବ ମୁଖ୍ଯଂ କର୍ମ ଜନାଧିପ॥ 13-262-1 (91895)
ମଦସ୍ଯାସ୍ଯମନୁପ୍ରାପ୍ତା ଯଦା ସେନ୍ଦ୍ରା ଦିବୌକସଃ।
ତଦୈବ ଚ୍ଯବନେନ ଦ୍ଯୌର୍ହୃତା ତେଷାଂ ବସୁନ୍ଧରା॥ 13-262-2 (91896)
ଉଭୌ ଲୋକୌ ହୃତୌ ମତ୍ବା ତେ ଦେବା ଦୁଃଖିତାଽଭବନ୍।
ଶୋକାର୍ତାଶ୍ତ ମହାତ୍ମାନଂ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ଶରଣଂ ଯଯୁଃ॥ 13-262-3 (91897)
ଦେବା ଊଚୁଃ। 13-262-4x (7701)
ମଦାସ୍ଯବ୍ଯତିଷିକ୍ତାନାମସ୍ମାକଂ ଲୋକପୂଜିତ।
ଚ୍ଯବନେନ ହୃତା ଭୂମିଃ କପୈଶ୍ଚୈବ ଦିବଂ ପ୍ରଭୋ॥ 13-262-4 (91898)
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ। 13-262-5x (7702)
ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ଶରଣଂ ବିପ୍ରାନାଶୁ ସେନ୍ଦ୍ରା ଦିବୌକସଃ।
ପ୍ରସାଦ୍ଯ ତାନୁଭୌ ଲୋକାବବାପ୍ସ୍ଯଥ ଯଥାପୁରମ୍॥ 13-262-5 (91899)
ତେ ଯଯୁଃ ଶରଣଂ ବିପ୍ରାନୂଚୁସ୍ତେ କାଞ୍ଜଯାମହେ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତାସ୍ତେ ଦ୍ବିଜାନ୍ପ୍ରାହୁର୍ଜଯତେହ କପାନିତି॥ 13-262-6 (91900)
ଭୂଗତାନ୍ହି ବିଜେତାରୋ ବଯମିତ୍ଯବ୍ରୁବନ୍ଦ୍ବିଜାଃ।
ତତଃ କର୍ମ ସମାରବ୍ଧଂ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ କପନାଶନମ୍॥ 13-262-7 (91901)
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରେଷିତୋ ଦୂତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯୋ ଧନୀ କପୈଃ।
ସ ଚ ତାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାନାହ ଧନୀ କପବଚୋ ଯଥା॥ 13-262-8 (91902)
ଭବଦ୍ଭିଃ ସଦୃଶଃ ସର୍ବେ କପାଃ କିମିହ ବର୍ତତେ।
ସର୍ବେ ବେଦବିଦଃ ପ୍ରାଜ୍ଞାଃ ସର୍ବେ ଚ କ୍ରତୁଯାଜିନଃ॥ 13-262-9 (91903)
ସର୍ବେ ସତ୍ଯବ୍ରତାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେ ତୁଲ୍ଯା ମହର୍ଷିଭିଃ।
ଶ୍ରୀଶ୍ଚୈବ ରମତେ ତେଷୁ ଧାରଯନ୍ତି ଶ୍ରିଯଂ ଚ ତେ॥ 13-262-10 (91904)
ବୃଥା ଦାରାନ୍ନ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ବୃଥା ମାଂସଂ ନ ଭୁଞ୍ଜତେ।
ଦୀପ୍ତମଗ୍ନିଂ ଜୁହ୍ବତେ ଚ ଗୁରୂଣାଂ ବଚନେ ସ୍ଥିତାଃ॥ 13-262-11 (91905)
ସର୍ବେ ଚ ନିଯତାତ୍ମାନୋ ବାଲାନାଂ ସଂବିଭାଗିନଃ।
ଉପେତ୍ଯ ଶନକୈର୍ଯାନ୍ତି ନ ସେବନ୍ତି ରଜସ୍ବଲାମ୍।
ସ୍ବର୍ଗାତିଂ ଚୈବ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତଥୈବ ଶୁଭକର୍ମିଣଃ॥ 13-262-12 (91906)
ଅଭୁକ୍ତବତ୍ସୁ ନାଶ୍ନନ୍ତି ଗର୍ଭିଣୀବୃଦ୍ଧକାଦିଷୁ।
ପୂର୍ବାହ୍ଣେଷୁ ନ ଦୀବ୍ଯନ୍ତି ଦିବା ଚୈବ ନ ଶେରତେ॥ 13-262-13 (91907)
ଏତୈଶ୍ଚାନ୍ଯୈଶ୍ଚ ବହୁଭିର୍ଗୁଣୈର୍ଯୁକ୍ତାନ୍କଥଂ କପାନ୍।
ବିଜେଷ୍ଯଥ ନିବର୍ତଧ୍ବଂ ନିବୃତ୍ତାନାଂ ସୁଖଂ ହି ବଃ॥ 13-262-14 (91908)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଊଚୁଃ। 13-262-15x (7703)
କପାନ୍ବଯଂ ବିଜେଷ୍ଯାମୋ ଯେ ଦେବାସ୍ତେ ବଯଂ ସ୍ମୃତାଃ।
ତସ୍ମାଦ୍ବଧ୍ଯାଃ କପାଽସ୍ମାକଂ ଧନିନ୍ଯାହି ଯଥାଗତମ୍॥ 13-262-15 (91909)
ଧନୀ ଗତ୍ବା କପାନାହ ନ ବୋ ବିପ୍ରାଃ ପ୍ରିଯଙ୍କରାଃ।
ଗୃହୀତ୍ବାଽସ୍ତ୍ରାଣ୍ଯତୋ ବିପ୍ରାନ୍କପାଃ ସର୍ବେ ସମାଦ୍ରବନ୍॥ 13-262-16 (91910)
ସମୁଦଗ୍ରଧ୍ବଜାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା କପାନ୍ସର୍ବେ ଦ୍ବିଜାତଯଃ।
ବ୍ଯସୃଜଞ୍ଜ୍ବଲିତାନଗ୍ନୀନ୍କପାନାଂ ପ୍ରାଣନାଶନାନ୍॥ 13-262-17 (91911)
ବ୍ରହ୍ମସୃଷ୍ଟା ହବ୍ଯଭୁଜଃ କପାନ୍ହତ୍ବା ସନାତନାଃ।
ନଭସୀବ ଯଥାଽଭ୍ରାଣି ବ୍ଯରାଜନ୍ତ ନରାଧିପ॥ 13-262-18 (91912)
ହତ୍ବା ବୈ ଦାନବାନ୍ଦେବାଃ ସର୍ବେ ସମ୍ଭୂଯ ସଂଯୁଗେ।
ତେ ନାଭ୍ଯଜାନନ୍ହି ତଦା ବ୍ରାହ୍ମଣୈର୍ନିହତାନ୍କପାନ୍॥ 13-262-19 (91913)
ଅଥାଗମ୍ଯ ମହାତେଜା ନାରଦୋଽକଥଯଦ୍ବିଭୋ।
ଯଥା ହତା ମହାଭାଗୈସ୍ତେଜସା ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ କପାଃ॥ 13-262-20 (91914)
ନାରଦସ୍ଯ ବଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ବା ପ୍ରୀତାଃ ସର୍ବେ ଦିବୌକସଃ।
ପ୍ରଶଶଂସୁର୍ଦ୍ବିଜାଂଶ୍ଚାପି ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚ ଯଶସ୍ବିନଃ॥ 13-262-21 (91915)
ତେଷାଂ ତେଜସ୍ତଥା ବୀର୍ଯଂ ଦେବାନାଂ ବବୃଧେ ତତଃ।
ଅବାପ୍ନୁବଂଶ୍ଚାମରତ୍ବଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ପୂଜିତମ୍॥ 13-262-22 (91916)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତବଚନଂ ବାଯୁମର୍ଜୁନଃ ପ୍ରତ୍ଯୁବାଚ ହ।
ପ୍ରତିପୂଜ୍ଯ ମହାବାହୋ ଯତ୍ତଚ୍ଛୃଣୁ ନରାଧିପ॥ 13-262-23 (91917)
ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ। 13-262-24x (7704)
ଜୀବାମ୍ଯହଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାର୍ଥଂ ସର୍ବଥା ସତତଂ ପ୍ରଭୋ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ଯଶ୍ଚ ପ୍ରଣମାମି ଚ ନିତ୍ଯଶଃ॥ 13-262-24 (91918)
ଦତ୍ତାତ୍ରେଯପ୍ରସାଦାଚ୍ଚ ମଯା ପ୍ରାପ୍ତମିଦଂ ବଲମ୍।
ଲୋକେ ଚ ପରମା କୀର୍ତିର୍ଧର୍ମଶ୍ଚାଚରିତୋ ମହାନ୍॥ 13-262-25 (91919)
ଅହୋ ବ୍ରାହ୍ମଣକର୍ମାଣି ମଯି ମାରୁତ ତତ୍ତ୍ବତଃ।
ତ୍ବଯା ପ୍ରୋକ୍ତାନି କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯେନ ଶ୍ରୁତାନି ପ୍ରଯତେନ ଚ॥ 13-262-26 (91920)
ବାଯୁରୁବାଚ। 13-262-27x (7705)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍କ୍ଷାତ୍ରାଧର୍ମେଣ ପାଲଯସ୍ବେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଚ।
ବିପ୍ରେଭ୍ଯସ୍ତେ ଭଯଂ ଘୋରଂ ତତ୍ତୁ କାଲାଦ୍ଭବିଷ୍ଯତି॥ ॥ 13-262-27 (91921)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 262 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-262-4 କପୈଃ ସୁରବିଶେଷୈଃ। ଦିବଂ ଦ୍ଯୌଃ॥ 7-262-8 ଧନୀନାମ ଦୂତଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 263
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.263. ଅଧ୍ଯାଯଃ 263
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ବ୍ରାହ୍ମଣମହିମାନଂ ପୃଷ୍ଟେନ ଭୀଷ୍ମେଣ ତଂପ୍ରତି ସ୍ବସ୍ଯ କୁଷ୍ଠିତେନ୍ଦ୍ରିଯାଦିଶକ୍ତିକତଯା ମୁମୂର୍ଷାନିବେଦନପୂର୍ବକଂ କୃଷ୍ଣାତ୍ତଦବଗମନଚୋଦନା॥ 1 ॥ ତଥା କୃଷ୍ଣସ୍ଯ ଶ୍ରୀନାରାଯଣାତ୍ମକତ୍ବନିବେଦନେନ ତନ୍ମହିମାନୁବର୍ଣନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନର୍ଚସେ ରାଜନ୍ସତତଂ ସଂଶିତବ୍ରତାନ୍।
କଂ ତୁ ଧର୍ମୋଦଯଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ତାନର୍ଚସି ଜନାଧିପ॥ 13-263-1 (91922)
କାଂ ବା ବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜାଯାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହାବ୍ରତ।
ତାନର୍ଚସି ମହାବାହୋ ସର୍ବମେତଦ୍ବଦସ୍ବ ମେ॥ 13-263-2 (91923)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-263-3x (7706)
ଏଷ ତେ କେଶବଃ ସର୍ବମାଖ୍ଯାସ୍ଯତି ମହାମତିଃ।
ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜାଯାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ମହାବ୍ରତ॥ 13-263-3 (91924)
ବଲଂ ଶ୍ରୋତ୍ରେ ବାଙ୍ମନଶ୍ଚକ୍ଷୁଷୀ ଚ
ଜ୍ଞାନଂ ତଥା ନବିଶୁଦ୍ଧଂ ମମାଦ୍ଯ।
ଦେହନ୍ଯାସୋ ନାତିଚିରାନ୍ମତୋ ମେ
ନ ଚାତିତୂର୍ଣଂ ସବିତାଽଦ୍ଯ ଯାତି॥ 13-263-4 (91925)
ଉକ୍ତା ଧର୍ମା ଯେ ପୁରାଣେ ମହାନ୍ତୋ
ରାଜନ୍ବିପ୍ରାଣାଂ କ୍ଷତ୍ରିଯାଣାଂ ବିଶାଂ ଚ।
ଯେଯେ ଶୂଦ୍ରାଣାଂ ଧର୍ମମୁପାସତେ ତେ
ତାନେବ କୃଷ୍ଣଦୁପଶିକ୍ଷସ୍ବ ପାର୍ଥଃ॥ 13-263-5 (91926)
ଅହଂ ହ୍ଯେନଂ ବେଦ୍ମି ତତ୍ତ୍ବେନ କୃଷ୍ଣଂ
ଯୋଽଯଂ ହି ଯଚ୍ଚାସ୍ଯ ବଲଂ ପୁରାଣମ୍।
ଅମେଯାତ୍ମା କେଶବଃ କୌରବେନ୍ଦ୍ର
ସୋଯଂ ଧର୍ମଂ ବକ୍ଷ୍ଯତି ସର୍ବମେତତ୍॥ 13-263-6 (91927)
କୃଷ୍ଣଃ ପୃଥ୍ବୀମସୃଜତ୍ସ୍ବଂ ଦିବଂ ଚ
କୃଷ୍ଣସ୍ଯି ଦେହାନ୍ମେଦିନୀ ସମ୍ବଭୂବ।
ବରାହୋଽଯଂ ଭୀମବଲଃ ପୁରାଣଃ
ସ ପର୍ବତାନ୍ବ୍ଯସୃଜଦ୍ବୈ ଦିଶଶ୍ଚ॥ 13-263-7 (91928)
ଅସ୍ମାଦ୍ବାଯୁଶ୍ଚାନ୍ତରିକ୍ଷଂ ଦିବଂ ଚ
ଦିଶଶ୍ଚତସ୍ରୋ ବିଦିଶଶ୍ଚତସ୍ରଃ।
ସୃଷ୍ଟିସ୍ତଥୈବେଯମନୁପ୍ରସୂତା
ସ ନିର୍ମମେ ବିଶ୍ବମିଦଂ ପୁରାଣଃ॥ 13-263-8 (91929)
ଅସ୍ଯ ନାଭ୍ଯାଂ ପୁଷ୍କରଂ ସମ୍ପ୍ରସୂତଂ
ଯତ୍ରୋତ୍ପନ୍ନଃ ସ୍ବଯମେବାମିତୌଜାଃ।
ଯେନାଚ୍ଛିନ୍ନଂ ତତ୍ତମଃ ପାର୍ଥ ଘୋରଂ
ଯତ୍ର ତିଷ୍ଠନ୍ତ୍ଯର୍ଣବାସ୍ତଚ୍ଛଯାନାଃ॥ 13-263-9 (91930)
କୃତେ ଯୁଗେ ଧର୍ମ ଆସୀତ୍ସମଗ୍ର-
ସ୍ତ୍ରେତାକାଲେ ଯଜ୍ଞମନୁପ୍ରପନ୍ନଃ।
ବଲଂ ତ୍ବାସୀଦ୍ଦ୍ବାପରେ ପାର୍ଥ କୃଷ୍ଣଃ
କଲୌ ତ୍ବଧର୍ମଃ କ୍ଷିତିମେବାଜଗାମ॥ 13-263-10 (91931)
ସ ଏବ ପୂର୍ବଂ ନିଜଘାନ ଦୈତ୍ଯା-
ନ୍ସ ଏବ ଦେବଶ୍ଚ ବଭୂବ ସମ୍ରାଟ୍।
ସ ଭୂତାନାଂ ଭାବନୋ ଭୂତଭବ୍ଯଃ
ସ ବିଶ୍ବସ୍ଯାସ୍ଯ ଜଗତଶ୍ଚାଭିଗୋପ୍ତାଃ॥ 13-263-11 (91932)
ଯଦା ଧର୍ମୋ ଗ୍ଲାତି ବଂଶେ ସୁରାଣାଂ
ତଦା କୃଷ୍ଣୋ ଜାଯତେ ମାନୁଷେଷୁ।
ଧର୍ମେ ସ୍ଥିତ୍ବା ସ ତୁ ବୈ ଭାବିତାତ୍ମା
ପରାଂଶ୍ଚ ଲୋକାନପରାଶ୍ଚ ପାତି॥ 13-263-12 (91933)
ତ୍ଯାଜ୍ଯାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଚାସୁରାଣାଂ ବଧେନ
କାର୍ଯାକାର୍ଯେ କାରଣଂ ଚୈବ ପାତି।
କୃତଂ କରିଷ୍ଯତ୍କ୍ରିଯତେ ଚ ଦେବୋ
ରାହୁଂ ସୋମଂ ବିଦ୍ଧି ଚ ଶକ୍ରମେନମ୍॥ 13-263-13 (91934)
ସ ବିଶ୍ବକର୍ମା ସ ହି ବିଶ୍ବରୂପଃ
ସ ବିଶ୍ବବୁଗ୍ବିଶ୍ବସୃଗ୍ବିଶ୍ବଜିଚ୍ଚ।
ସ ଶୂଲଭୃଚ୍ଛୋଣିତଭୃତ୍କରାଲ-
ସ୍ତଂ କର୍ମଭିର୍ବିଦିତଂ ବୈ ସ୍ତୁବନ୍ତି॥ 13-263-14 (91935)
ତଂ ଗନ୍ଧର୍ବାଣାମପ୍ସରସାଂ ଚ ନିତ୍ଯ-
ମୁପତିଷ୍ଠନ୍ତେ ବିବୁଧାନାଂ ଶତାନି।
ତଂ ରାକ୍ଷସାଶ୍ଚ ପରିସଂବଦନ୍ତି
ରାଜନ୍ଯାନାଂ ସ ବିଜିଗୀଷୁରେକଃ॥ 13-263-15 (91936)
ତମଧ୍ବରେ ଶଂସିତାରଃ ସ୍ତୁବନ୍ତି
ରଥନ୍ତରେ ସାମଗାଶ୍ଚ ସ୍ତୁବନ୍ତି।
ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବ୍ରହ୍ମମନ୍ତ୍ରୈଃ ସ୍ତୁବନ୍ତି
ତସ୍ମୈ ହବିରଧ୍ବର୍ଯବଃ କଲ୍ପଯନ୍ତି॥ 13-263-16 (91937)
ସ ପୌରାଣୀଂ ବ୍ରହ୍ମଗୁହାଂ ପ୍ରବିଷ୍ଟୋ
ମହୀସତ୍ରଂ ଭାରତାଗ୍ରେ ଦଦର୍ଶ।
ସ ଚୈବ ଗାମୁଦ୍ଦଧାରାଗ୍ର୍ଯକର୍ମା
ବିକ୍ଷୋଭ୍ଯ ଦୈତ୍ଯାନୁରଗାନ୍ଦାନବାଂଶ୍ଚ॥ 13-263-17 (91938)
ତଂ ଘୋଷାର୍ଥେ ଗୀର୍ଭିରିନ୍ଦ୍ରାଃ ସ୍ତୁବନ୍ତି
ସ ଚାପୀଶୋ ଭାରତୈକଃ ପଶୂନାମ୍।
ତସ୍ଯ ଭକ୍ଷାନ୍ବିବିଧାନ୍ବେଦଯନ୍ତି
ତମେବାଜୌ ବାହନଂ ବେଦଯନ୍ତି॥ 13-263-18 (91939)
ତସ୍ଯାନ୍ତରିକ୍ଷଂ ପୃଥିବୀ ଦିବଂ ଚ
ସର୍ବଂ ବଶେ ତିଷ୍ଠତି ଶାଶ୍ବତସ୍ଯ।
ସ କୁମ୍ଭେ ରେତଃ ସସୃଜେ ସୁରାଣାଂ
ଯତ୍ରୋତ୍ପନ୍ନମୃଷିମାହୁର୍ବସିଷ୍ଠମ୍॥ 13-263-19 (91940)
ସ ମାତରିଶ୍ବା ବିଭୁରଶ୍ବବାଜୀ
ସ ରଶ୍ମିବାନ୍ସବିତା ଚାଦିଦେବଃ।
ତେନାସୁରା ବିଜିତାଃ ସର୍ବ ଏବ
ତଦ୍ବିକ୍ରାନ୍ତୈର୍ବିଜିତାନୀହ ତ୍ରୀଣି॥ 13-263-20 (91941)
ସ ଦେବାନାଂ ମାନୁଷାଣାଂ ପିତୄଣାଂ
ତମେବାହୁର୍ଯଜ୍ଞବିଦାଂ ବିତାନମ୍।
ସ ଏବ କାଲଂ ବିଭଜନ୍ନୁଦେତି
ତସ୍ଯୋତ୍ତରଂ ଦକ୍ଷିଣଂ ଚାଯନେ ଦ୍ବେ॥ 13-263-21 (91942)
ତସ୍ଯୈବୋର୍ଧ୍ବଂ ତିର୍ଯଗଧଶ୍ଚରନ୍ତି
ଗଭସ୍ତଯୋ ମେଦିନୀଂ ଭାସଯନ୍ତଃ।
ତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ବେଦବିଦୋ ଜୁଷନ୍ତି
ତସ୍ଯାଦିତ୍ଯୋ ଗାମୁପଯୁଜ୍ଯ ଭାତି॥ 13-263-22 (91943)
ସ ମାସିମାସ୍ଯଧ୍ବରକୃଦ୍ବିଧତ୍ତେ
ତମଧ୍ବରେ ବେଦବିଦଃ ପଠନ୍ତି।
ସ ଏବୋକ୍ତଶ୍ଚକ୍ରମିଦଂ ତ୍ରିନାଭି
ସପ୍ତାଶ୍ବଯୁକ୍ତଂ ବହତେ ବୈ ତ୍ରିଧାମା॥ 13-263-23 (91944)
`ହିରଣ୍ମଯଃ ସପ୍ତଗୂଢଃ ସସଂବି-
ଚ୍ଚତୁର୍ବାହୁଃ ପନ୍ନଗଃ ପଦ୍ମନାଭଃ।'
ମହାତେଜାଃ ସର୍ବଗଃ ସର୍ବସିଂହଃ
କୃଷ୍ଣୋ ଲୋକାନ୍ଧାରଯତେ ଯଥୈକଃ।
ହଂସଂ ତମୋଘ୍ନଂ ଚ ତମେବ ବୀର
କୃଷ୍ଣଂ ସଦା ପାର୍ଥ କର୍ତାରମେହି॥ 13-263-24 (91945)
ସ ଏକଦା କକ୍ଷଗତୋ ମହାତ୍ମା
ତୁଷ୍ଟୋ ବିଭୁଃ ଖାଣ୍ଡବେ ଧୂମକେତୁଃ।
ସ ରାକ୍ଷସାନୁରଗାଂଶ୍ଚାବଜିତ୍ଯ
ସର୍ବତ୍ରଗଃ ସର୍ବମଗ୍ନୌ ଜୁହୋତି॥ 13-263-25 (91946)
ସ ଏବ ପାର୍ଥାଯ ଶ୍ବେତମଶ୍ବଂ ପ୍ରାଯଚ୍ଛ-
ତ୍ସ ଏବାଶ୍ବାନଥ ସର୍ବାଂଶ୍ଚକାର।
ସବନ୍ଧୁରସ୍ତସ୍ଯ ରଥସ୍ତ୍ରିଚକ୍ର-
ସ୍ତ୍ରିବୃଚ୍ଛିରାଶ୍ଚତୁରଶ୍ବସ୍ତ୍ରିନାଭିଃ॥ 13-263-26 (91947)
ସ ବିହାଯୋ ବ୍ଯଦଧାତ୍ପଞ୍ଚନାଭିଃ
ସ ନିର୍ମମେ ଗାଂ ଦିବମନ୍ତରିକ୍ଷମ୍।
ସୋଽରଣ୍ଯାନି ବ୍ଯସୃଜତ୍ପର୍ବତାଂଶ୍ଚ
ହୃଷୀକେଶୋଽମିତଦୀପ୍ତାଗ୍ନିତେଜାଃ॥ 13-263-27 (91948)
ଅଲଙ୍ଘଯଦ୍ବୈ ସରିତୋ ଜିଘାଂସ-
ଞ୍ଶକ୍ରଂ ବଜ୍ରଂ ପ୍ରହରନ୍ତଂ ନିରାସ।
ସ ମହେନ୍ଦ୍ରଃ ସ୍ତୂଯତେ ବୈ ମହାଧ୍ବରେ
ବିପ୍ରୈରେକୋ ଋକ୍ସହସ୍ରୈଃ ପୁରାଣୈଃ॥ 13-263-28 (91949)
ଦୁର୍ବାସା ବୈ ତେନ ନାନ୍ଯେନ ଶକ୍ଯୋ
ଗୃହେ ରାଜନ୍ବାସଯିତୁଂ ମହୌଜାଃ।
ତମେବାହୁର୍ଋଷିମେକଂ ପୁରାଣଂ
ସ ବିଶ୍ବକୃଦ୍ବିଦଧାତ୍ଯାତ୍ମଭାବାନ୍॥ 13-263-29 (91950)
ବେଦାଂଶ୍ଚ ଯୋ ବେଦଯତେଽଧିଦେବୋ
ବିଧୀଂଶ୍ଚ ଯଶ୍ଚାଶ୍ରଯତେ ପୁରାଣାନ୍।
କାମେ ବେଦେ ଲୌକିକେ ଯତ୍ଫଲଂ ଚ
ବିଷ୍ବକ୍ସେନଃ ସର୍ବମେତତ୍ପ୍ରତୀହି॥ 13-263-30 (91951)
ଜ୍ଯୋତୀଂଷି ଶୁକ୍ଲାନି ହି ସର୍ବଲୋକେ
ତ୍ରଯୋ ଲୋକା ଲୋକପାଲାସ୍ତ୍ରଯଶ୍ଚ।
ତ୍ରଯୋଽଗ୍ରଯୋ ବ୍ଯାହୃତଯଶ୍ଚ ତିସ୍ରଃ
ସର୍ବେ ଦେବା ଦେବକୀପୁତ୍ର ଏବ॥ 13-263-31 (91952)
ସ କ୍ତ୍ସରଃ ସ ଋତୁଃ ସୋଽର୍ଧମାସଃ
ସୋଽହୋରାତ୍ରଃ ସ କଲା ବୈ ସ କାଷ୍ଠାଃ।
ମାତ୍ରା ମୁହୂର୍ତାଶ୍ଚ ଲବାଃ କ୍ଷଣାଶ୍ଚ
ବିଷ୍ବକ୍ସେନଃ ସର୍ବମେତତ୍ପ୍ରତୀହି॥ 13-263-32 (91953)
ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯୌ ଗ୍ରହନକ୍ଷତ୍ରତାରାଃ
ସର୍ବାଣି ଦର୍ଶାନ୍ଯଥ ପୌର୍ଣମାସମ୍।
ଚନ୍ଦ୍ରାଦିତ୍ଯୌ ଗ୍ରହନକ୍ଷତ୍ରତାରାଃ
ସର୍ବାଣି ଦର୍ଶାନ୍ଯଥ ପୌର୍ଣମାସମ୍। 13-263-33 (91954)
ନକ୍ଷତ୍ରଯୋଗା ଋତବଶ୍ଚ ପାର୍ଥ
ବିଷ୍ବକ୍ସେନାତ୍ସର୍ବମେତତ୍ପ୍ରସୂତମ୍॥
ରୁଦ୍ରାଦିତ୍ଯା ବସବୋଽଥାଶ୍ବିନୌ ଚ
ସାଧ୍ଯାଶ୍ଚ ବିଶ୍ବେ ମରୁତାଂ ଗଣାଶ୍ଚ।
ପ୍ରଜାପତିର୍ଦେବମାତାଽଦିତିଶ୍ଚ
ସର୍ବ କୃଷ୍ଣାଦୃଷଯଶ୍ଚୈବ ସପ୍ତ॥ 13-263-34 (91955)
ବାଯୁର୍ଭୂତ୍ବା ବିକ୍ଷିପତେ ଚ ବିଶ୍ବ-
ମଗ୍ନିର୍ଭୂତ୍ବା ଦହତେ ବିଶ୍ବରୂପଃ।
ଆପୋ ଭୂତ୍ବା ମଜ୍ଜଯତେ ଚ ସର୍ବଂ
ବ୍ରହ୍ମ ଭୂତ୍ବା ସୃଜତେ ବିଶ୍ବସଙ୍ଘାନ୍॥ 13-263-35 (91956)
ବେଦ୍ଯଂ ଚ ଯଦ୍ବେଦଯତେ ଚ ବେଦ୍ଯଂ
ବିଧିଶ୍ଚ ଯଶ୍ଚ ଶ୍ରଯତେ ବିଧେଯମ୍।
ଧର୍ମେ ଚ ବେଦେ ଚ ବଲେ ଚ ସର୍ବଂ
ଚରାଚରଂ କେଶବଂ ତ୍ବଂ ପ୍ରତୀହି॥ 13-263-36 (91957)
ଜ୍ଯୋତିର୍ଭୂତଃ ପରମୋସୌ ପୁରସ୍ତା-
ତ୍ପ୍ରକାଶତେ ଯତ୍ପ୍ରଭଯା ବିଶ୍ବରୂପଃ।
ଅପଃ ସୃଷ୍ଟ୍ବା ସର୍ବଭୂତାତ୍ମଯୋନିଃ
ପୁରାଽକରୋତ୍ସର୍ବମେବାଥ ବିଶ୍ବମ୍॥ 13-263-37 (91958)
ଋତୂନୁତ୍ପାତାନ୍ବିବିଧାନ୍ଯଦ୍ଭୁତାନି
ମେଘାନ୍ବିଦ୍ଯୁତ୍ସର୍ବମୈରାବତଂ ଚ।
ସର୍ବଂ କୃଷ୍ଣାତ୍ସ୍ଥାବରଂ ଜଙ୍ଗଂ ଚ
ବିଶ୍ବାତ୍ମାନଂ ବିଷ୍ଣୁମେନଂ ପ୍ରତୀହି॥ 13-263-38 (91959)
ବିଶ୍ବାବାସଂ ନିର୍ଗୁଣଂ ବାସୁଦେବଂ
ସଙ୍କର୍ଷଣଂ ଜୀବଭୂତଂ ବଦନ୍ତି।
ତତଃ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନମନିରୁଦ୍ଧଂ ଚତୁର୍ଥ-
ମାଜ୍ଞାପଯତ୍ଯାତ୍ମଯୋନିର୍ମହାତ୍ମା॥ 13-263-39 (91960)
ସ ପଞ୍ଚଧା ପଞ୍ଚଗୁଣୋପପନ୍ନଂ
ସଞ୍ଚୋଦଯନ୍ବିଶ୍ବମିଦଂ ସିସୃକ୍ଷୁଃ।
ତତଶ୍ଚକାରାବନିମାରୁତୌ ଚ
ଖଂ ଜ୍ଯୋତିରମ୍ଭଶ୍ଚି ତଥୈବ ପାର୍ଥ॥ 13-263-40 (91961)
ସ ସ୍ଥାବରଂ ଜଙ୍ଗମଂ ଚୈବମେତ-
ଚ୍ଚତୁର୍ବିଧଂ ଲୋକମିମଂ ଚ କୃତ୍ବା।
ତତୋ ଭୂମିଂ ବ୍ଯଦଧାତ୍ପଞ୍ଚବୀଜାଂ
ଦ୍ଯାବାପୃଥିବ୍ଯଗ୍ନିରଥାମ୍ବୁବାଯୂ॥ 13-263-41 (91962)
ତେନ ବିଶ୍ବଂ କୃତମେତଦ୍ଧି ରାଜ-
ନ୍ସ ଜୀବଯତ୍ଯାତ୍ମନୈବାତ୍ମଯୋନିଃ।
ତତୋ ଦେବାନସୁରାନ୍ମାନବାଂଶ୍ଚ
ଲୋକାନୃଷୀଂଶ୍ଚାପି ପିତୄନ୍ପ୍ରଜାଶ୍ଚ।
ସମାସେନି ବିବିଧାନ୍ପାତି ଲୋକା-
ନ୍ସର୍ବାନ୍ସଦା ଭୂତପତିଃ ସିସୃକ୍ଷୁଃ॥ 13-263-42 (91963)
ଶୁଭାଶୁଭଂ ସ୍ଥାବରଂ ଜଙ୍ଗମଂ ଚ
ବିଷ୍ବକ୍ସେନାତ୍ସର୍ବମେତତ୍ପ୍ରତୀହି।
ଯଦ୍ବର୍ତତେ ଯଚ୍ଚ ଭବିଷ୍ଯତୀହ
ସର୍ବଂ ହ୍ଯେତତ୍କେଶବଂ ତ୍ବଂ ପ୍ରତୀହି॥ 13-263-43 (91964)
ମୃତ୍ଯୁଶ୍ଚୈବ ପ୍ରାଣିନାମନ୍ତକାଲେ
ସାକ୍ଷାତ୍କୃଷ୍ଣଃ କେଶବୋ ଦେହଭାଜାମ୍।
ଭୂତଂ ଚ ଯଚ୍ଚେହ ନ ବିଦ୍ମ କିଞ୍ଚି-
ଦ୍ବିଷ୍ବକ୍ସେନାତ୍ସର୍ବମେତତ୍ପ୍ରତୀହି॥ 13-263-44 (91965)
ଯତ୍ପ୍ରଶସ୍ତଂ ଚ ଲୋକେଷୁ ପୁଣ୍ଯଂ ଯଚ୍ଚ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
ତତ୍ସର୍ବଂ କେଶବୋଽଚିନ୍ତ୍ଯୋ ବିପରୀତମତଃ ପରମ୍॥ 13-263-45 (91966)
ଏତାଦୃଶଃ କେଶବୋଽତଶ୍ଚ ଭୂଯୋ
ନାରାଯଣଃ ପରମଶ୍ଚାବ୍ଯଯଶ୍ଚ।
ମଧ୍ଯାଦ୍ଯନ୍ତସ୍ଯ ଜଗତସ୍ତସ୍ତୁଷଶ୍ଚ
ବୁଭୂଷତାଂ ପ୍ରଭବଶ୍ଚାବ୍ଯଯଶ୍ଚ॥ ॥ 13-263-46 (91967)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ତ୍ରିଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 263 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-263-2 ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ଫଲମ୍॥ 7-263-3 ଦୃଷ୍ଟବ୍ଯୁଷ୍ଟିରିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-263-4 ନ ଚେତି ଦୁଃଖିତସ୍ଯ ଦିନଂ ମହଦ୍ଭବତୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-263-10 କଲୌ ତ୍ବଧର୍ମ ଏବ ବଲବାନିତି ଭାବଃ॥ 7-263-12 ଗ୍ଲାତି ଗ୍ଲାଯତି॥ 7-263-13 ଏନଂ ରାହୁଂ ସୋମଂ ଶକ୍ରଂ ଚ ବିଦ୍ଧି॥ 7-263-14 ଶୋଣିତଭୃଚ୍ଛରୀରି॥ 7-263-17 ମହୀସତ୍ରଂ ପୃଥିବ୍ଯାଶ୍ଛାଦନଂ ମଜ୍ଜନମିତି ଯାବତ୍॥ 7-263-18 ଘୋଷାର୍ଥେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନୋଦ୍ଧରଣକାଲେ। ପଶୂନାଂ ଗବାଂ ଜୀବାନାଂ ଚ। ବାହନଂ ଜଯପ୍ରାପକମ୍॥ 7-263-19 ସୁରାଣାଂ ମିତ୍ରାବରୁଣଯୋ ରେତଃ କୁମ୍ଭେ ସସୃଜେ॥ 7-263-20 ବିକ୍ରାନ୍ତୈଃ ପାଦବିକ୍ଷେପୈଃ। ତ୍ରୀଣି ଭୁବନାନି॥ 7-263-21 ଦେବାନାଂ ଆତ୍ମେତି ଶେଷଃ। ତମେବାହୁର୍ଯଜ୍ଞବିଦଃ ପୁରାଣମିତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-263-22 ଜୁଷନ୍ତି ସେବନ୍ତେ॥ 7-263-23 ବିଧତ୍ତେଽଧ୍ବରମିତ୍ଯର୍ଥାତ୍। ତ୍ରିନାଭି ଶୀତୋଷ୍ଣବୃଷ୍ଟିକାଲଗର୍ଭମ୍। ଚକ୍ରଂ ସଂବତ୍ସରମ୍। ତ୍ରିଧାମେତି ବର୍ଷବାତୋଷ୍ଣପ୍ରକାରମ୍॥ 7-263-24 ହଂସଂ ସୂର୍ଯମ୍। ପ୍ରାଶ୍ନନ୍ନନଶ୍ନଂଶ୍ଚ ସ ଏବ ଧୀରଃ କୃଷ୍ଣଂ ସଦା ପାର୍ଥେତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-263-26 ତ୍ରିବନ୍ଧୁରସ୍ତାସ୍ଯେତି କ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-263-27 ପଞ୍ଚନାଭିଃ ପଞ୍ଚଭୂତାନାଂ ନାଭିରାଶ୍ରଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-263-28 ନିରାସ ପରାଭୂତବାନ୍॥ 7-263-30 ବିଧିନଗ୍ନିହୋତ୍ରାଦୀନ୍॥ 7-263-36 ବେଦ୍ଯଂ ବେଦପ୍ରତିଦ୍ଯଂ। ବେଦ୍ଯଂ ଜ୍ଞେଯମ୍॥ 7-263-38 ନକ୍ଷତ୍ରମାସାନ୍ବିବିଧଂ କାର୍ଯଜାତଂ ବିଦ୍ଯୁତ୍ସଂଘୈରାପତନ୍ତଶ୍ଚ ମେଘାଃ। ସର୍ବଂ କୃଷ୍ଣାଦିତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-263-40 ପଞ୍ଚଧା ପଞ୍ଚପ୍ରକାରଂ ଦେବାସୁରମନୁଷ୍ଯଶ୍ବାପଦତିର୍ଯଗ୍ରୂପେଣ ବିଶ୍ବଂ ସିସୃକ୍ଷୁରାଜ୍ଞାପଯତୀତି ପୂର୍ବେଣାନ୍ବଯଃ। ପଞ୍ଚଜନୋପପନ୍ନମିତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-263-41 ଚତୁର୍ବିଧଂ ଜରାଯୁଜାଦି। ପଞ୍ଚବୀଜାଂ ଚତୁର୍ବିଧଭୂତଗ୍ରାମଃ କର୍ମ ଚ ତେଷାଂ ବୀଜଭୂତାମ୍॥ 7-263-45 ଅତଃ କେଶବାତ୍ ଯତ୍ପରଂ କଲ୍ପ୍ଯତେ ତଦ୍ବିପରୀତମ୍। ଅସନ୍ମାର୍ଗ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-263-46 ତାଦୃଶଃ କେଶବୋ ଦେବୋ ଭୂଯୋ ନାରାଯଣଃ ପରଃ। ଆଦିରନ୍ତଶ୍ଚ ମଧ୍ଯଂ ଚ ଦେଶତଃ କାଲତେ ହରିଃ। ଜଗତାଂ ତସ୍ଥୁଷାଂ ଚୈବ ଭୂତାନାଂ ପ୍ରଭବାପ୍ଯଯ ଇତି କ.ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 264
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.264. ଅଧ୍ଯାଯଃ 264
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ମହତ୍ତରତ୍ବେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତତଯା ସ୍ବେନ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ପ୍ରତ୍ଯୁକ୍ତଦୁର୍ବାସଶ୍ଚରିତ୍ରପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ବ୍ରୂହି ବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜାଯାଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ତ୍ବଂ ମଧୁସୂଦନ।
ବେତ୍ତା ତ୍ବମସ୍ଯ ଚାର୍ଥସ୍ଯ ବେଦ ତ୍ବାଂ ହି ପିତାମହଃ॥ 13-264-1 (91968)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-264-2x (7707)
ଶୃଣୁଷ୍ବାବହିତୋ ରାଜନ୍ଦ୍ବିଜାନାଂ ଭରତର୍ଷଭ।
ଯଥାତତ୍ତ୍ବେନ ବଦତୋ ଗୁଣାନ୍ବୈ କୁରୁସତ୍ତମ॥ 13-264-2 (91969)
ଦ୍ବାରବତ୍ଯାଂ ସମାସୀନଂ ପୁରା ମାଂ କୁରୁନନ୍ଦନ।
ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନଃ ପରିପପ୍ରଚ୍ଛ ବ୍ରାହ୍ମଣୈଃ ପରିକୋପିତଃ॥ 13-264-3 (91970)
କିଂ ଫଲଂ ବ୍ରାହ୍ମଣେଷ୍ବସ୍ତି ପୂଜାଯାଂ ମଧୁସୂଦନ।
ଈଶ୍ବରତ୍ବଂ କୁତସ୍ତେଷାମିହୈବ ଚ ପରତ୍ର ଚ॥ 13-264-4 (91971)
ସଦା ଦ୍ବିଜାତୀନ୍ସମ୍ପୂଜ୍ଯ କିଂ ଫଲଂ ତତ୍ର ମାନଦ।
ଏତଦ୍ବ୍ରୂହି ସ୍ଫୁଟଂ ସର୍ବଂ ସୁମହାନ୍ସଂଶଯୋଽତ୍ର ମେ॥ 13-264-5 (91972)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତେ ବଚନେ ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେନ ତଥା ତ୍ବହମ୍।
ପ୍ରତ୍ଯବ୍ରବଂ ମହାରାଜ ଯତ୍ତଚ୍ଛୃଣୁ ସମାହିତଃ॥ 13-264-6 (91973)
ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜାଯାଂ ରୌକ୍ମିଣେଯ ନିବୋଧ ମେ।
ଏତେ ହି ସୋମରାଜାନ ଈଶ୍ବରାଃ ସୁଖଦୁଃଖଯୋଃ॥ 13-264-7 (91974)
ଅସ୍ମିଁଲ୍ଲୋକେ ରୌକ୍ମିଣେଯ ତଥାଽମୁଷ୍ମିଂଶ୍ଚ ପୁତ୍ରକ।
ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରମୁଖଂ ସୌମ୍ଯଂ ନ ମେଽତ୍ରାସ୍ତି ବିଚାରଣା॥ 13-264-8 (91975)
ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରଭବଂ ସୌଖ୍ଯମାଯୁଃ କୀର୍ତିର୍ଯଶୋ ବଲମ୍।
ଲୋକା ଲୋକେଶ୍ବରାଶ୍ଚୈବ ସର୍ବେ ବ୍ରାହ୍ମଣପୂଜକାଃ॥ 13-264-9 (91976)
ତ୍ରିବର୍ଗେ ଚାପବର୍ଗେ ଚ ଯଶଃଶ୍ରୀରୋଗଶାନ୍ତିଷୁ।
ଦେବତାପିତୃପୂଜାସୁ ସନ୍ତୋଷ୍ଯାଶ୍ଚୈବ ନୋ ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-264-10 (91977)
ତାନ୍କଥଂ ବୈ ନାଦ୍ରିଯେଯମୀଶ୍ବରୋସ୍ମୀତି ପୁତ୍ରକ।
ମା ତେ ମନ୍ଯୁର୍ମହାବାହୋ ଭବତ୍ବତ୍ର ଦ୍ବିଜାନ୍ପ୍ରତି॥ 13-264-11 (91978)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ହି ମହଦ୍ଭୂତମସ୍ମିଁଲ୍ଲୋକେ ପରତ୍ର ଚ।
ଭସ୍ମ କୁର୍ଯର୍ଜଗଦିଦଂ କ୍ରୁଦ୍ଧାଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଦର୍ଶିନଃ॥ 13-264-12 (91979)
ହନ୍ଯୁସ୍ତେଽପି ସୃଜେଯୁସ୍ଚ ଲୋକାନ୍ଲୋକେଶ୍ବରାଂସ୍ତଥା।
କଥଂ ତେଷୁ ନ ବର୍ତେରନ୍ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନାତ୍ସୁତେଜସଃ॥ 13-264-13 (91980)
ଅବସନ୍ମଦ୍ଗୃହେ ତାତ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ହରିପିଙ୍ଗଲଃ।
ଚୀରବାସା ବିଲ୍ବଦଣ୍ଡୀ ଦୀର୍ଘଶ୍ମଶ୍ରୁଃ କୃଶୋ ମହାନ୍॥ 13-264-14 (91981)
ଦୀର୍ଘଭ୍ଯଶ୍ଚ ମନୁଷ୍ଯେଭ୍ଯଃ ପ୍ରମାଣାଦଧିକୋ ଭୁବି।
ସ ସ୍ବୈରଂ ଚରତେ ଲୋକାନ୍ଯେ ଦିବ୍ଯା ଯେ ଚ ମାନୁଷାଃ॥ 13-264-15 (91982)
ଇମାଂ ଗାଥାଂ ଗାଯମାନଶ୍ଚତ୍ବରେଷୁ ସଭାସୁ ଚ।
ଦୁର୍ବାସସଂ ବାସଯେତ୍କୋ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ସତ୍କୃତଂ ଗୃହେ॥ 13-264-16 (91983)
ରୋଷଣଃ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ସୂକ୍ଷ୍ମେଽପ୍ଯପକୃତେ କୃତେ।
ପରିଭାଷାଂ ଚ ମେ ଶ୍ରୁତ୍ବା କୋ ନୁ ଦଦ୍ଯାତ୍ପ୍ରତିଶ୍ରଯମ୍॥ 13-264-17 (91984)
ଯୋ ମାଂ କଶ୍ଚିଦ୍ବାସଯୀତ ନ ସ ମାଂ କୋପଯେଦିତି।
ଯସ୍ମାନ୍ନାଦ୍ରିଯତେ କଶ୍ଚିତ୍ତତୋଽହଂ ସମବାସଯମ୍॥ 13-264-18 (91985)
ସ ସମ୍ଭୁଙ୍କ୍ତେ ସହସ୍ରାଣାଂ ବହୂନାମନ୍ନମେକଦା।
ଏକଦା ସୋଲ୍ପକଂ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ନଚୈବୈତି ପୁନର୍ଗୃହାନ୍॥ 13-264-19 (91986)
ଅକସ୍ମାଚ୍ଚ ପ୍ରହସତି ତଥାଽକସ୍ମାତ୍ପ୍ରରୋଦିତି।
ନ ଚାସ୍ଯ ବଯସା ତୁଲ୍ଯଃ ପୃଥିବ୍ଯାମଭବତ୍ତଦା॥ 13-264-20 (91987)
ଅଥ ସ୍ବାବସଥଂ ଗତ୍ବା ସଶଯ୍ଯାସ୍ତରଣାନି ଚ।
ଅଦହତ୍ସ ମହାତେଜାସ୍ତତଶ୍ଚାଭ୍ଯପତତ୍ସ୍ବଯମ୍॥ 13-264-21 (91988)
ଅଥ ମାମବ୍ରବୀଦ୍ଭୂଯଃ ସ ମୁନିଃ ସଂଶିତବ୍ରତଃ।
କୃଷ୍ଣ ପାଯସମିଚ୍ଛାମି ଭୋକ୍ତୁମିତ୍ଯେବ ସତ୍ବରଃ॥ 13-264-22 (91989)
ତଦୈବ ତୁ ମଯା ତସ୍ଯ ଚିତ୍ତଜ୍ଞେନ ଗୃହେ ଜନଃ।
ସର୍ବାଣ୍ଯନ୍ନାନି ପାନାନି ଭକ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚୋଚ୍ଚାବଚାସ୍ତଥା॥ 13-264-23 (91990)
ଭବନ୍ତୁ ସତ୍କୃତାନୀହ ପୂର୍ବମେବ ପ୍ରଯୋଚିତଃ।
ତତୋଽହଂ ଜ୍ବଲମାନଂ ବୈ ପାଯସଂ ପ୍ରତ୍ଯବେଦଯମ୍॥ 13-264-24 (91991)
ତଂ ଭୁକ୍ତ୍ବୈବ ସ ତୁ କ୍ଷିପ୍ରଂ ତତୋ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍।
କ୍ଷିପ୍ରମଙ୍ଗାନି ଲିମ୍ପସ୍ବ ପାଯସେନେତି ସ ସ୍ମ ହ॥ 13-264-25 (91992)
ଅବିମୃଶ୍ଯୈବ ଚ ତତଃ କୃତବାନସ୍ମି ତତ୍ତଥା।
ତେନୋଚ୍ଛିଷ୍ଟେନ ଗାତ୍ରାଣି ଶରୀରଂ ଚ ସମାଲିପମ୍॥ 13-264-26 (91993)
ସ ଦଦର୍ଶ ତଦାଽଭ୍ଯାଶେ ମାତରଂ ତେ ଶୁଭାନନାମ୍।
ତାମପି ସ୍ମଯମାନାଂ ସ ପାଯସେନାଭ୍ଯଲେପଯତ୍॥ 13-264-27 (91994)
ମୁନିଃ ପାଯସଦିଗ୍ଧାଙ୍ଗୀଂ ରଥେ ତୂର୍ଣମଯୋଜଯତ୍।
ତମାରୁଦ୍ଯ ରଥଂ ଚୈବ ନିର୍ଯଯୌ ସ ଗୃହାନ୍ମମ॥ 13-264-28 (91995)
ଅଗ୍ନିବର୍ଣୋ ଜ୍ବଲନ୍ଧୀମାନ୍ସ ଦ୍ବିଜୋ ରଥଧୁର୍ଯବତ୍।
ପ୍ରତୋଦେନାତୁଦଦ୍ବାଲାଂ ରୁକ୍ମିଣୀଂ ମମ ପଶ୍ଯତଃ॥ 13-264-29 (91996)
ନ ଚ ମେ ସ୍ତୋକମପ୍ଯାସୀଦ୍ଦୁଃ ଖମୀର୍ଷ୍ଯାକୃତଂ ତଦା।
ତଥା ସ ରାଜମାର୍ଗେଣି ମହତା ନିର୍ଯଯୌ ବହିଃ॥ 13-264-30 (91997)
ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ମହଦାଶ୍ଚର୍ଯଂ ଦାଶାର୍ହା ଜାତମନ୍ଯବଃ।
ତତ୍ରାଜଲ୍ପନ୍ମିଥଃ କେଚିତ୍ସମାଭାଷ୍ଯ ପରସ୍ପରମ୍॥ 13-264-31 (91998)
ବ୍ରାହ୍ମଣା ଏବ ଜାଯେରନ୍ନାନ୍ଯୋ ବର୍ଣଃ କଥଞ୍ଚନ।
କୋ ହ୍ଯେନାଂ ରଥମାସ୍ଥାଯ ଜୀବେଦନ୍ଯ ପୁମାନିହ॥ 13-264-32 (91999)
ଆଶୀବିଷବିଷଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ତତସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣତରୋ ଦ୍ବିଜଃ।
ବ୍ରହ୍ମାହିବିଷଦିଗ୍ଧସ୍ଯ ନାସ୍ତି କଶ୍ଚିଚ୍ଚିକିତ୍ସକଃ॥ 13-264-33 (92000)
ତସ୍ମିନ୍ବ୍ରଜତି ଦୁର୍ଧର୍ଷେ ପ୍ରାସ୍ଖଲଦ୍ରୁକ୍ମିଣୀ ପଥି।
ଅମର୍ଷଯଂସ୍ତଥା ଶ୍ରୀମାନ୍ସ୍ମିତପୂର୍ବମଚୋଦଯମ୍॥ 13-264-34 (92001)
ତତଃ ପରମସଂକ୍ରୁଦ୍ଧୋ ରଥାତ୍ପ୍ରସ୍କନ୍ଦ୍ଯ ସ ଦ୍ବିଜଃ।
ପଦାତିରୁତ୍ପଥେନୈବ ପ୍ରାଦ୍ରବଦ୍ଦକ୍ଷିଣାମୁଖଃ॥ 13-264-35 (92002)
ତମୁତ୍ପଥେନ ଧାବନ୍ତମନ୍ବଧାବଂ ଦ୍ବିଜୋତ୍ତମମ୍।
ତଥୈବ ପାଯସାଦିଗ୍ଧଃ ପ୍ରସୀଦ ଭଗବନ୍ନିତି॥ 13-264-36 (92003)
ତତୋ ବିଲୋକ୍ଯ ତେଜସ୍ବୀ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ମାମୁବାଚ ହ।
ଜିତଃ କ୍ରୋଧସ୍ତ୍ବଯା କୃଷ୍ଣ ପ୍ରକୃତ୍ଯୈବ ମହାଭୁଜ॥ 13-264-37 (92004)
ନ ତେଽପରାଧମିହ ବୈ ଦୃଷ୍ଟବାନସ୍ମି ସୁବ୍ରତ।
ପ୍ରୀତୋସ୍ମି ତବ ଗୋବିନ୍ଦ ବୃଣୁ କାମାନ୍ଯଥେପ୍ସିତାନ୍॥ 13-264-38 (92005)
ପ୍ରସନ୍ନସ୍ଯ ଚ ମେ ତାତ ପଶ୍ଯ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିଂ ଯଥାବିଧାମ୍॥ 13-264-39 (92006)
ଯାବଦେବ ମନୁଷ୍ଯାଣାମନ୍ନେ ଭାବୋ ଭବିଷ୍ଯତି।
ଯଥୈବାନ୍ନେ ତଥା ତେଷାଂ ତ୍ବଯି ଭାବୋ ଭବିଷ୍ଯତି॥ 13-264-40 (92007)
ଯାବଚ୍ଚ ପୁଣ୍ଯା ଲୋକେଷୁ ତ୍ବଯି କୀର୍ତିର୍ଭବିଷ୍ଯତି।
ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ତାବଚ୍ଚ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ଯଂ ପ୍ରତିପତ୍ସ୍ଯସେ।
ସୁପ୍ରିଯଃ ସର୍ବଲୋକସ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯସି ଜନାର୍ଦନ॥ 13-264-41 (92008)
ଯତ୍ତେ ଭିନ୍ନଂ ଚ ଦଗ୍ଧଂ ଚ ଯଚ୍ଚ କିଞ୍ଚିଦ୍ବିନାଶିତମ୍।
ସର୍ବଂ ତଥୈବ ଦ୍ରଷ୍ଟାସି ବିଶିଷ୍ଟଂ ଜନାର୍ଦନ॥ 13-264-42 (92009)
ଯାବଦେତତ୍ପ୍ରଲିପ୍ତଂ ତେ ଗାତ୍ରେଷୁ ମଧୁସୂଦନ।
ଅତୋ ମୃତ୍ଯୁଭଯଂ ନାସ୍ତି ଯାବଦିଚ୍ଛସି ଚାଚ୍ଯୁତ॥ 13-264-43 (92010)
ନ ତୁ ପାଦତଲେ ଲିପ୍ତେ ତସ୍ମାତ୍ତେ ମୃତ୍ଯୁରତ୍ର ବୈ।
ନୈତନ୍ମେ ପ୍ରିଯମିତ୍ଯେବଂ ସ ମାଂ ପ୍ରୀତୋଽବ୍ରବୀତ୍ତଦା॥ 13-264-44 (92011)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତୋଽହଂ ଶରୀରଂ ସ୍ବଂ ଦଦର୍ଶ ଶ୍ରୀସମାଯୁତମ୍। 13-264-45 (92012)
ରୁକ୍ମିଣୀଂ ଚାବ୍ରବୀତ୍ପ୍ରୀତଃ ସର୍ବସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବରଂ ଯଶଃ।
କୀର୍ତିଂ ଚାନୁତ୍ତମାଂ ଲୋକେ ସମବାପ୍ସ୍ଯସି ଶୋଭନେ॥ 13-264-46 (92013)
ନ ତ୍ବାଂ ଜରା ବା ରୋଗୋ ବା ବୈବର୍ଣ୍ଯଂ ଚାପି ଭାମିନି।
ସ୍ପ୍ରକ୍ଷ୍ଯନ୍ତି ପୁଣ୍ଯଗନ୍ଧା ଚ କୃଷ୍ଣମାରାଧଯିଷ୍ଯସି॥ 13-264-47 (92014)
ଷୋଡଶାନାଂ ସହସ୍ରାଣାଂ ବଧୂନାଂ କେଶବସ୍ଯ ହ।
ବରିଷ୍ଠା ଚ ସଲୋକ୍ଯା ଚ କେଶବସ୍ଯ ଭବିଷ୍ଯସି॥ 13-264-48 (92015)
ତବ ମାତରମିତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ତତୋ ମାଂ ପୁନରବ୍ରବୀତ୍।
ପ୍ରସ୍ଥିତଃ ସୁମହାତେଜା ଦୁର୍ବାସାଽଗ୍ନିରିବ ଜ୍ବଲନ୍॥ 13-264-49 (92016)
ଏଷୈବ ତେ ବୁଦ୍ଧିରସ୍ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ପ୍ରତି କେଶବ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସ ତଦା ପୁତ୍ର ତତ୍ରୈବାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-264-50 (92017)
ତସ୍ମିନ୍ନନ୍ତର୍ହିତେ ଚାହମୁପାଂଶୁ ବ୍ରତମାଚରମ୍।
ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ବ୍ରୂଯାତ୍ସର୍ବଂ କୁର୍ଯାମିତି ପ୍ରଭୋ॥ 13-264-51 (92018)
ଏତଦ୍ବ୍ରତମହଂ କୃତ୍ବା ମାତ୍ରା ତେ ସହ ପୁତ୍ରକ।
ତତଃ ପରମହୃଷ୍ଟାତ୍ମା ପ୍ରାବିଶଂ ଗୃହମେବ ଚ॥ 13-264-52 (92019)
ପ୍ରବିଷ୍ଟମାତ୍ରଶ୍ଚ ଗୃହେ ସର୍ବଂ ପଶ୍ଯାମି ତନ୍ନବମ୍।
ଯଦ୍ଭିନ୍ନଂ ଯଚ୍ଚ ବୈ ଦଗ୍ଧଂ ତେନ ବିପ୍ରେଣ ପୁତ୍ରକ॥ 13-264-53 (92020)
ତତୋଽହଂ ବିସ୍ମଯଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ ସର୍ବଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନବଂ ଦୃଢମ୍।
ଅପୂଜଯଂ ଚ ମନସା ରୌକ୍ମିଣେଯ ସଦା ଦ୍ବିଜାନ୍॥ 13-264-54 (92021)
ଇତ୍ଯହଂ ରୌକ୍ମିଣେଯସ୍ଯ ପୃଚ୍ଛତୋ ଭରତର୍ଷଭ।
ମାହାତ୍ମ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜମୁଖ୍ଯସ୍ଯ ସର୍ବମାଖ୍ଯାତବାଂସ୍ତଦା॥ 13-264-55 (92022)
ତଥା ତ୍ବମପି କୌନ୍ତେଯ ବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ସତତଂ ପ୍ରଭୋ।
ପୂଜଯସ୍ବ ମହାଭାଗାନ୍ବାଗ୍ଭିର୍ଦାନୈଶ୍ଚ ନିତ୍ଯଦା॥ 13-264-56 (92023)
ଏବଂ ବ୍ଯୁଷ୍ଟିମହଂ ପ୍ରାପ୍ତୋ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ପ୍ରସାଦଜାମ୍।
ଯଚ୍ଚ ମାମାହ ଭୀଷ୍ମୋଽଯଂ ତତ୍ସତ୍ଯଂ ଭରତର୍ଷଭ॥ ॥ 13-264-57 (92024)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଚତୁଃଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 264 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-264-8 ସୌମ୍ଯଂ କଲ୍ଯାଣମ୍॥ 7-264-9 ବ୍ରାହ୍ମଣପ୍ରତିପୂଜାଯାମାଯୁରିତି ଝ. ପାଠଃ॥ 7-264-14 ଦୀର୍ଘଶ୍ମଶ୍ରୁନଖାଦିମାନିତି ଥ.ଧ.ପାଠଃ॥ 7-264-23 ଜନ ଇତି ଇତି ଶେଷପୂର୍ତ୍ଯା ସମ୍ବନ୍ଧଃ॥ 7-264-44 ଲିପ୍ତେ କସ୍ମାତ୍ତେ ପୁତ୍ରକାଦ୍ଯ ବୈ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 265
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.265. ଅଧ୍ଯାଯଃ 265
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦକ୍ଷାଧ୍ବରବିଧ୍ବଂସନତ୍ରିପୁରଦହନାଦିରୂପରୁଦ୍ରଚରିତ୍ରପରିକୀର୍ତନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଦୁର୍ବାସସଃ ପ୍ରସାଦାତ୍ତେ ଶଂକରାଂଶସ୍ଯ ମାଘବ।
ଅବାପ୍ତମିହ ବିଜ୍ଞାନଂ ତନ୍ମେ ବ୍ଯାଖ୍ଯାତୁମର୍ହସି॥ 13-265-1 (92025)
ମହାଭାଗ୍ଯଂ ଚ ଯତ୍ତସ୍ଯ ନାମାନି ଚ ମହାତ୍ମନଃ।
ତତ୍ତ୍ବମୋ ଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି ସର୍ବଂ ମତିମତାଂବର॥ 13-265-2 (92026)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-265-3x (7708)
ହନ୍ତି ତେ କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ନମସ୍କୃତ୍ଯ କପର୍ଦିନେ।
ଯଦବାପ୍ତଂ ମଯା ରାଜଞ୍ଶ୍ରେଯୋ ଯଚ୍ଚାର୍ଜିତଂ ଯଶଃ॥ 13-265-3 (92027)
ପ୍ରଯତଃ ପ୍ରାତରୁତ୍ଥାଯ ଯସ୍ତ୍ବଧୀଯେଦ୍ବିଶାମ୍ପତେ।
ପ୍ରାଞ୍ଜଲିଃ ଶତରୁଦ୍ରୀଯଂ ନାସ୍ଯ କିଞ୍ଚନି ଦୁର୍ଲଭମ୍॥ 13-265-4 (92028)
`ଶିବଃ ସର୍ବକତୋ ରୁଦ୍ରଃ ସ୍ରଷ୍ଟା ଯସ୍ତ୍ବଂ ଶୃଣୁଷ୍ବ ମେ।'
ପ୍ରଜାପତିସ୍ତମସୃଜତ୍ତମସୋଽନ୍ତେ ମହାତପାଃ।
ଶଙ୍କରସ୍ତ୍ବସୃଜତ୍ତାତ ପ୍ରଜାଃ ସ୍ଥାବରଜଙ୍ଗମାଃ॥ 13-265-5 (92029)
ନାସ୍ତି କିଞ୍ଚିତ୍ପରଂ ଭୂତଂ ମହାଦେବାଦ୍ବିଶାମ୍ପତେ।
ଇହ ତ୍ରିଷ୍ବପି ଲୋକେଷୁ ଭୂତାନାଂ ପ୍ରଭବୋ ହି ସଃ॥ 13-265-6 (92030)
ନ ଚୈବୋତ୍ସହତେ ସ୍ଥାତୁଂ କଶ୍ଚିଦଗ୍ରେ ମହାତ୍ମନଃ।
ନ ହି ଭୂତଂ ସମଂ ତେନ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ବିଦ୍ଯତେ॥ 13-265-7 (92031)
ଗନ୍ଧେନାପି ହି ସଙ୍ଗ୍ରାମେ ତସ୍ଯ କ୍ରୁଦ୍ଧସ୍ଯ ଶତ୍ରବଃ।
ବିସଂଜ୍ଞା ହତଭୂଯିଷ୍ଠା ବେପନେତେ ଚ ପତନ୍ତି ଚ॥ 13-265-8 (92032)
ଘୋରଂ ଚ ନିନଦଂ ତସ୍ଯ ପର୍ଜନ୍ଯନିନଦୋପମ୍।
ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିଶୀର୍ଯେଦ୍ଧୃଦଯଂ ଦେବାନାମପି ସଂଯୁଗେ।
ଯଂ ଚାକ୍ଷ୍ଣା ଘୋରରୂପେଣ ପଶ୍ଯେଦ୍ଦଗ୍ଧଃ ପତେଦଧଃ॥ 13-265-9 (92033)
ନ ସୁରା ନାସୁରା ଲୋକେ ନ ଗନ୍ଧର୍ବା ନ ପନ୍ନଗାଃ।
କୁପିତେ ସୁଖମେଧନ୍ତେ ତସ୍ମିନ୍ନପି ଗୁହାଗତାଃ॥ 13-265-10 (92034)
ପ୍ରଜାପତେଶ୍ଚ ଦକ୍ଷସ୍ଯ ଯଜତୋ ବିତତେ କ୍ରତୌ।
ବିବ୍ଯାଧ କୁପିତୋ ଯଜ୍ଞଂ ନିର୍ଭଯସ୍ତୁ ଭବସ୍ତଦା॥ 13-265-11 (92035)
ଧନୁଷା ବାଣମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ସୁଘୋରଂ ବିନନାଦ ଚ॥ 13-265-12 (92036)
ତେ ନ ଶର୍ମ କୁତଃ ଶାନ୍ତି ବିଷାଦଂ ଲେଭିରେ ସୁରାଃ।
ବିଦ୍ଧେ ଚ ସହସା ଯଜ୍ଞେ କୁପିତେ ଚ ମହେଶ୍ବରେ॥ 13-265-13 (92037)
ତେନ ଜ୍ଯାତଲଘୋଷେଣ ସର୍ବେ ଲୋକାଃ ସମାକୁଲାଃ।
ବଭୂବୁରବଶାଃ ପାର୍ଥ ବିଷେଦୁଶ୍ଚ ସୁରାସୁରାଃ॥ 13-265-14 (92038)
ଆପଶ୍ଚୁକ୍ଷୁଭିରେ ଚୈବ ଚକମ୍ପେ ଚ ବସୁନ୍ଧରଃ।
ବ୍ଯଦ୍ରବଗ୍ନିରଯଶ୍ଚାପି ଦ୍ଯୌଃ ପଫାଲ ଚ ସର୍ବଶଃ॥ 13-265-15 (92039)
ଅନ୍ଧେନ ତମସା ଲୋକାଃ ପ୍ରାବୃତା ନ ଚକାଶିରେ।
ପ୍ରନଷ୍ଟା ଜ୍ଯୋତିଷାଂ ଭାଶ୍ଚ ସହ ସୂର୍ଯେଣ ଭାରତ॥ 13-265-16 (92040)
ଭୃଶଂ ଭୀତାସ୍ତତଃ ଶାନ୍ତିଂ ଚତ୍ରୁଃ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯଯନାନି ଚ।
ଋଷଯଃ ସର୍ବଭୂତାନାମାତ୍ମନଶ୍ଚ ହିତୈଷିମଃ॥ 13-265-17 (92041)
ତତଃ ସୋଽଭ୍ଯଦ୍ରବଦ୍ଦେବାନ୍ରୁଦ୍ରୋ ରୌଦ୍ରପରାକ୍ରମଃ।
ଭଗସ୍ଯ ନଯନେ କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରହାରେଣ ବ୍ଯଶାତଯତ୍॥ 13-265-18 (92042)
ପୂଷଣଂ ଚାଭିଦୁଦ୍ରାବ ଘୋରେଣ ବପୁଷାଽନ୍ବିତଃ।
ପୁରୋଡାଶଂ ଭକ୍ଷଯତୋ ଦଶନାନ୍ବୈ ବ୍ଯଶାତଯତ୍॥ 13-265-19 (92043)
ତତଃ ପ୍ରଣେମୁର୍ଦେବାସ୍ତେ ବେପମାନାଃ ସ୍ମ ଶଙ୍କରମ୍।
ପୁନଶ୍ଚ ସନ୍ଦଧେ ରୁଦ୍ରୋ ଦୀପ୍ତଂ ସୁନିଶିତଂ ଶରମ୍॥ 13-265-20 (92044)
ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ବିକ୍ରମଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ଭୀତା ଦେବାଃ ସହର୍ଷିଭିଃ।
ତତଃ ପ୍ରସାଦଯାମାସୁଃ ଶର୍ବଂ ତେ ବିବୁଧୋତ୍ତମାଃ॥ 13-265-21 (92045)
ଜେଷୁଶ୍ଚ ଶତରୁଦ୍ରୀଯଂ ଦେବାଃ କୃତ୍ବାଞ୍ଜଲିଂ ତଦା।
ସଂସ୍ତୂଯମାନସ୍ତ୍ରିଦଶୈଃ ପ୍ରସସାଦ ମହେଶ୍ବରଃ॥ 13-265-22 (92046)
ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ଭାଗଂ ଯଜ୍ଞେ ଚ ବିଶିଷ୍ଟଂ ତେ ତ୍ବକଲ୍ପଯନ୍।
ଭଯେନ ତ୍ରିଦଶା ରାଜଞ୍ଶରଣଂ ଚ ପ୍ରପେଦିରେ॥ 13-265-23 (92047)
ତେନ ଚୈବ ହି ତୁଷ୍ଟେନ ସ ଯଜ୍ଞଃ ସନ୍ଧିତୋଽଭବତ୍।
ଯଦ୍ଯଚ୍ଚାପହୃତଂ ତତ୍ର ତତ୍ତଥୈବାନ୍ବଜୀବଯତ୍॥ 13-265-24 (92048)
ଅସୁରାଣାଂ ପୁରାଣ୍ଯାସଂସ୍ତ୍ରୀଣି ବୀର୍ଯବତାଂ ଦିବି।
ଆଯସଂ ରାଜତଂ ଚୈବ ସୌବର୍ଣମପି ଚାପରମ୍॥ 13-265-25 (92049)
ନାଶକତ୍ତାନି ମଘବା ଭେତ୍ତୁଂ ସର୍ବାଯୁଧୈରପି।
ଅଥ ସର୍ବେଽମରା ରୁଦ୍ରଂ ଜଗ୍ମୁଃ ଶରଣମର୍ଦିତାଃ॥ 13-265-26 (92050)
ତତ ଊଚୁର୍ମହାତ୍ମାନୋ ଦେବାଃ ସର୍ବେ ସମାଗତାଃ।
ରୁଦ୍ର ରୌଦ୍ରା ଭବିଷ୍ଯନ୍ତି ପଶବଃ ସର୍ବକର୍ମସୁ॥ 13-265-27 (92051)
ଜହି ଦୈତ୍ଯାନ୍ସହ ପୁରୈର୍ଲୋକାଂସ୍ତ୍ରାଯସ୍ବ ମାନଦ।
ସ ତଥୋକ୍ତସ୍ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା କୃତ୍ବା ବିଷ୍ଣୁଂ ଶରୋତ୍ତମମ୍॥ 13-265-28 (92052)
ଶଲ୍ଯମଗ୍ନିଂ ତଥା କୃତ୍ବା ପୁଙ୍ଖଂ ବୈବସ୍ବତଂ ଯମମ୍।
ଓଙ୍କାରଂ ଚ ଧନୁଃ ସର୍ବାଞ୍ଜ୍ଯାଂ ଚ ସାବିତ୍ରିମୁତ୍ତମାଂ॥ 13-265-29 (92053)
ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ସାରଥିଂ କୃତ୍ବା ବିନିଯୁଜ୍ଯ ଚ ସର୍ବଶଃ।
ତ୍ରିପର୍ବଣା ତ୍ରିଶଲ୍ଯେନ ତେନ ତାନି ବିଭେଦ ସଃ॥ 13-265-30 (92054)
ଶରେଣାଦିତ୍ଯବର୍ଣେନ କାଲାଗ୍ନିସମତେଜସା।
ତେଽସୁରାଃ ସପୁରାସ୍ତତ୍ର ଦଗ୍ଧା ରୁଦ୍ରେଣ ଭାରତ॥ 13-265-31 (92055)
ତଂ ଚୈବାଙ୍କଗତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବାଲଂ ପଞ୍ଚଶିଖଂ ପୁନଃ।
ଉମା ଜିଜ୍ଞାସମାନା ବୈ କୋଽଯମିତ୍ଯବ୍ରବୀତ୍ତଦା॥ 13-265-32 (92056)
ଅସୂଯତଶ୍ଚ ଶକ୍ରସ୍ଯ ବଜ୍ରେଣି ପ୍ରହରିଷ୍ଯତଃ।
ସବଜ୍ରଂ ସ୍ତମ୍ଭଯାମାସ ତଂ ବାହୁଂ ପରିଘୋପମମ୍॥ 13-265-33 (92057)
ନ ସଂଯୁଯୁଧିରେ ଚୈବ ଦେବାସ୍ତଂ ଭୁବନେଶ୍ବରମ୍।
ସପ୍ରଜାପତଯଃ ସର୍ବେ ତସ୍ମିନ୍ମୁମୁହୁରୀଶ୍ବରେ॥ 13-265-34 (92058)
ତତୋ ଧ୍ଯାତ୍ବା ଚ ଭଗବାନ୍ବ୍ରହ୍ମା ତମମିତୌଜସମ୍।
ଅଯଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଇତି ଜ୍ଞାତ୍ବା ବବନ୍ଦେ ତମୁମାପତିମ୍॥ 13-265-35 (92059)
ତତଃ ପ୍ରସାଦଯାମାସୁରୁମାଂ ରୁଦ୍ରଂ ଚ ତେ ସୁରାଃ।
ବଭୂବ ସ ତଦା ବାଲଃ ପ୍ରଯଯୌ ତୁ ଯଥାପୁରମ୍॥ 13-265-36 (92060)
ସ ଚାପି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଭୂତ୍ବା ଦୁର୍ବାସା ନାମ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ଦ୍ବାରବତ୍ଯାଂ ମମ ଗୃହେ ଚିରଂ କାଲମୁପାବସନ୍॥ 13-265-37 (92061)
ବିପ୍ରକାରାନ୍ପ୍ରଯୁଙ୍କ୍ତେ ସ୍ମ ସୁବହୂନ୍ମମ ବେଶ୍ମନି।
ତାନୁଦାରତଯା ଚାହଂ ଚକ୍ଷମେ ଚାତିଦୁଃସହାନ୍॥ 13-265-38 (92062)
ସ ବୈ ରୁଦ୍ରଃ ସ ଚ ଶିବଃ ସୋଗ୍ନିଃ ସର୍ବଃ ସ ସର୍ବଜିତ୍।
ସ ଚୈବେନ୍ଦ୍ରଶ୍ଚ ବାଯୁଶ୍ଚ ସୋଽସ୍ବିନୌ ସ ଚ ବିଦ୍ଯୁତଃ॥ 13-265-39 (92063)
ସ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ସ ଚେଶାନଃ ସ ସୂର୍ଯୋ ବରୁଣଶ୍ଚ ସଃ।
ସ କାଲଃ ସୋନ୍ତକୋ ମୃତ୍ଯୁଃ ସ ଯମୋ ରାତ୍ର୍ଯହାନି ଚ॥ 13-265-40 (92064)
ମାସାର୍ଧମାସା ଋତବଃ ସନ୍ଧ୍ଯେ ସଂବତ୍ସରଶ୍ଚ ସଃ।
ସଧାତା ସ ବିଧାତା ଚ ବିଶ୍ବକର୍ମା ସ ସର୍ବବିତ୍॥ 13-265-41 (92065)
ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଗ୍ରହାଶ୍ଚୈବ ଦିଶୋଽଥ ପ୍ରଦିଶସ୍ତଥା।
ବିଶ୍ବମୂର୍ତିରମେଯାତ୍ମା ଭଗବାନ୍ପରମଦ୍ଯୁତିଃ॥ 13-265-42 (92066)
ଏକଧା ଚ ଦ୍ବିଧା ଚୈବ ବହୁଧା ଚ ସ ଏବ ହି।
ଶତଧା ସହସ୍ରଧା ଚୈବ ତଥା ଶତସହସ୍ରଧା॥ 13-265-43 (92067)
ଈଦୃଶଃ ସ ମହାଦେବୋ ଭୂଯଶ୍ଚ ଭଗବାନତଃ।
ନ ହି ଶକ୍ଯା ଗୁଣା ବକ୍ତୁମପି ବର୍ଷଶତୈରପି॥ ॥ 13-265-44 (92068)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ପଞ୍ଚଷଷ୍ଟ୍ଯଦିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 265 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 266
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.266. ଅଧ୍ଯାଯଃ 266
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
କୃଷ୍ଣେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ମହେଶ୍ବରାଦିନାମନିର୍ବଚନପୂର୍ବକଂ ଶିବମହିମୋକ୍ତିଃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମହାବାହୋ ମହାଭାଗ୍ଯଂ ମହାତ୍ମନଃ।
ରୁଦ୍ରାଯ ବହୁରୂପାଯ ବହୁନାମ୍ନେ ନିବୋଧ ମେ॥ 13-266-1 (92069)
ବଦନ୍ତ୍ଯୁଗ୍ରଂ ମହାଦେବଂ ତଥା ସ୍ଥାଣୁଂ ମହେଶ୍ବରମ୍।
ଏକାକ୍ଷଂ ତ୍ର୍ଯମ୍ବକଂ ଚୈବ ବିଶ୍ବରୂପଂ ଶିବଂ ତଥା॥ 13-266-2 (92070)
ଦ୍ବେ ତନୂ ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ବେଦଜ୍ଞା ବ୍ରାହ୍ମଣା ବିଦୁଃ।
ଘୋରାମନ୍ଯାଂ ଶିବାମନ୍ଯାଂ ତେ ତନୂ ବହୁଧା ପୁନଃ॥ 13-266-3 (92071)
ଉଗ୍ରା ଘୋରା ତନୁର୍ଯାଽସ୍ଯ ସୋଽଗ୍ନିର୍ବିଦ୍ଯୁତ୍ସ ଭାସ୍କରଃ।
ଶିବା ସୌମ୍ଯା ଚ ଯା ତ୍ବସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ତ୍ବାପୋଥ ଚନ୍ଦ୍ରମାଃ॥ 13-266-4 (92072)
ଆତ୍ମନୋଽର୍ଧଂ ତୁ ତସ୍ଯାଗ୍ନିଃ ସୋମୋଽର୍ଧଂ ପୁନରୁଚ୍ଯତେ।
ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚରତ୍ଯେକା ଶିବା ଚାସ୍ଯ ତନୁସ୍ତଥା॥ 13-266-5 (92073)
ଯାଽସ୍ଯ ଘୋରତମା ମୂର୍ତିର୍ଜଗତ୍ସଂହରତେ ତଥା।
ଈଶ୍ବରତ୍ବାନ୍ମହତ୍ତ୍ବାଚ୍ଚ ମହେଶ୍ବର ଇତି ସ୍ମୃତଃ॥ 13-266-6 (92074)
ଯନ୍ନିର୍ଦହତି ଯତ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୋ ଯଦୁଗ୍ରୋ ଯତ୍ପ୍ରତାପବାନ୍।
ମାଂସଶୋଣିତମଜ୍ଜାଦୋ ଯତ୍ତତୋ ରୁଦ୍ର ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-266-7 (92075)
ଦେବାନାଂ ସୁମହାନ୍ଯଚ୍ଚ ଯଚ୍ଚାସ୍ଯ ବିଷଯୋ ମହାନ୍।
ଯଚ୍ଚ ବିଶ୍ବଂ ଜଗତ୍ପାତି ମହାଦେବସ୍ତତଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-266-8 (92076)
ଧୂମ୍ରରୂପା ଜଟା ଯସ୍ମାଦ୍ଧୂର୍ଜଟୀତ୍ଯତ ଉଚ୍ଯତେ॥ 13-266-9 (92077)
ସ ମେଧଯତି ଯନ୍ନିତ୍ଯଂ ସର୍ବାନ୍ବୈ ସର୍ବକର୍ମଭିଃ।
ଶିବମିଚ୍ଛନ୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ତସ୍ମାଦେଷ ଶିବଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-266-10 (92078)
ଦହତ୍ଯୂଧ୍ବଂ ସ୍ଥିତୋ ଯଚ୍ଚ ପ୍ରାଣାନ୍ନୄଣାଂ ସ୍ଥିରଶ୍ଚ ଯତ୍।
ସ୍ଥିରଲିଙ୍ଗଶ୍ଚ ଯନ୍ନିତ୍ଯଂ ତସ୍ମାତ୍ସ୍ଥାଣୁରିତି ସ୍ମୃତଃ॥ 13-266-11 (92079)
ଯଦସ୍ଯ ବହୁଧା ରୂପଂ ଭୂତଂ ଭବ୍ଯଂ ଭବତ୍ତଥା।
ସ୍ଥାବରଂ ଜଙ୍ଗମଂ ଚୈବ ବହୁରୂପସ୍ତତଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-266-12 (92080)
ବିଶ୍ବେଦେବାଶ୍ଚ ଯତ୍ତସ୍ମିନ୍ବିଶ୍ବରୂପସ୍ତତଃ ସ୍ମୃତଃ।
ସହସ୍ରାକ୍ଷୋଽଯୁତାକ୍ଷୋ ବା ସର୍ବତୋକ୍ଷିମଯୋପି ବା।
ଚକ୍ଷୁଷଃ ପ୍ରଭବଂ ତେଜଃ ସର୍ବତଶ୍ଚକ୍ଷୁରେବ ତତ୍॥ 13-266-13 (92081)
ସର୍ବଥା ଯତ୍ପଶୂନ୍ପାତି ତୈଶ୍ଚ ଯଦ୍ରମତେ ସହ।
ତେଷାମଧିପତିର୍ଯଚ୍ଚ ତସ୍ମାତ୍ପଶୁପତିଃ ସ୍ମୃତଃ॥ 13-266-14 (92082)
ନିତ୍ଯେନ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯେଣ ଲିଙ୍ଗମସ୍ଯ ଯଦା ସ୍ଥିତମ୍।
`ଭକ୍ତାନୁଗ୍ରହଣାର୍ଥାଯ ଗୂଢଲିଙ୍ଗସ୍ତତଃ ସ୍ମୃତଃ।'
ମହଯତ୍ଯସ୍ଯ ଲୋକଶ୍ଚ ପ୍ରିଯଂ ହ୍ଯେତନ୍ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-266-15 (92083)
ବିଗ୍ରହଂ ପୂଜଯେଦ୍ଯୋ ବୈ ଲିଙ୍ଗଂ ବାଽପି ମହାତ୍ମନଃ।
ଲିଙ୍ଗଂ ପୂଜଯିତା ନିତ୍ଯଂ ମହତୀଂ ଶ୍ରିଯମଶ୍ନୁତେ॥ 13-266-16 (92084)
ଋଷଯଶ୍ଚାପି ଦେବାଶ୍ଚ ଗନ୍ଧର୍ବାପ୍ସରସସ୍ତଥା।
ଲିଙ୍ଗମେବାର୍ଚଯନ୍ତି ସ୍ମ ଯତ୍ତଦୂର୍ଧ୍ବଂ ସମାସ୍ଥିତମ୍। 13-266-17 (92085)
ପୂଜ୍ଯମାନେ ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ମୋଦତେ ସ ମହେଶ୍ବରଃ।
ସୁଖଂ ଦଦାତି ପ୍ରୀତାତ୍ମା ଭକ୍ତାନାଂ ଭକ୍ତବତ୍ସଲଃ॥ 13-266-18 (92086)
ଏଷ ଏବ ଶ୍ମଶାନେଷୁ ଦେବୋ ବସତି ନିର୍ଦହନ୍।
ଯଜନ୍ତେ ଯେ ଜନାସ୍ତତ୍ର ବୀରସ୍ଥାନନିଷେବିଣଃ॥ 13-266-19 (92087)
ବିଷମସ୍ଥଃ ଶରୀରେଷୁ ସ ମୃତ୍ଯୁଃ ପ୍ରାଣିନାମିହ।
ସ ଚ ବାଯୁଃ ଶରୀରେଷୁ ପ୍ରାଣପାଲଃ ଶରୀରିଣାମ୍॥ 13-266-20 (92088)
ତସ୍ଯ ଘୋରାଣି ରୂପାଣି ଦୀପ୍ତାନି ଚ ବହୁନି ଚ।
ଲୋକେ ଯାନ୍ଯସ୍ଯ ପୂଜ୍ଯନ୍ତେ ବିପ୍ରାସ୍ତାନି ବିଦୁର୍ବୁଧାଃ॥ 13-266-21 (92089)
ନାମଧେଯାନି ଦେବେଷୁ ବହୂନ୍ଯସ୍ଯ ଯଥାର୍ଥବତ୍।
ନିରୁଚ୍ଯନ୍ତେ ମହତ୍ତ୍ବାଚ୍ଚ ବିଭୁତ୍ବାତ୍କର୍ମଭିସ୍ତଥା॥ 13-266-22 (92090)
ବେଦେ ଚାସ୍ଯ ବିଦୁର୍ବିପ୍ରାଃ ଶତରୁଦ୍ରୀଯମୁତ୍ତମମ୍।
ବ୍ଯାସେନୋକ୍ତଂ ଚ ଯଚ୍ଚାପି ଉପସ୍ଥାନଂ ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-266-23 (92091)
ପ୍ରଦାତା ସର୍ବଲୋକାନାଂ ବିଶ୍ବସାକ୍ଷୀ ନିରାମଯଃ।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠଭୂତଂ ବଦନ୍ତ୍ଯେନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଋଷଯୋଽପରେ॥ 13-266-24 (92092)
ପ୍ରଥମୋ ହ୍ଯେଷ ଦେବାନାଂ ମୁଖାଦଗ୍ନିମଜୀଜନତ୍।
ଗ୍ରହୈର୍ବହୁବିଧୈଃ ପ୍ରାଣାନ୍ସଂରୁଦ୍ଧାନୁତ୍ସୃଜତ୍ଯପି॥ 13-266-25 (92093)
ବିମୋକ୍ଷଯତି ତୁଷ୍ଟାତ୍ମା ଶରଣ୍ଯଃ ଶରଣାଗତାନ୍।
ଆଯୁରାରୋଗ୍ଯମୈଶ୍ବର୍ଯଂ ହିତଂ କାମାଂଶ୍ଚ ପୁଷ୍କଲାନ୍॥ 13-266-26 (92094)
ସ ଦଦାତି ମନୁଷ୍ଯେଭ୍ଯଃ ସ ଏବାକ୍ଷିପତେ ପୁନଃ।
ଶକ୍ରାଦିଷୁ ଚ ଦେବେଷୁ ତସ୍ଯ ଚୈଶ୍ବର୍ଯମୁଚ୍ଯତେ॥ 13-266-27 (92095)
ସ ଏବ ସ୍ଥାପକୋ ନିତ୍ଯଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯ ଶୁଭାଶୁଭେ।
ଐଶ୍ବର୍ଯାଚ୍ଚୈବ କାମାନାମୀଶ୍ବରଃ ପୁନରୁଚ୍ଯତେ॥ 13-266-28 (92096)
ମହେଶ୍ବରଶ୍ଚ ଲୋକାନାଂ ମହାତାମୀଶ୍ବରଶ୍ଚ ସଃ।
ବହୁଭିର୍ବିବିଧୈ ରୂପୈର୍ବିଶ୍ବଂ ବ୍ଯାପ୍ତମିଦଂ ଜଗତ୍।
ତସ୍ଯ ଦେବସ୍ଯ ଯଦ୍ବକ୍ତ୍ରଂ ସମୁଦ୍ରେ ବଡଂବାମୁଖଣ୍॥ ॥ 13-266-29 (92097)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଷଟ୍ଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 266 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-266-4 ସା ଅଗ୍ନିବିଦ୍ଯୁତ୍ସମପ୍ରଭେତି କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 267
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.267. ଅଧ୍ଯାଯଃ 267
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଧର୍ମପ୍ରମାଣନିରୂପଣମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ଇତ୍ଯୁକ୍ତବତି ତଦ୍ବାକ୍ଯଂ କୃଷ୍ଣେ ଦେବକିନନ୍ଦନେ।
ଭୀଷ୍ମଂ ଶାନ୍ତନବଂ ଭୂଯଃ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛଦ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ॥ 13-267-1 (92098)
ନିର୍ଣଯେ ବା ମହାବୁଦ୍ଧେ ସର୍ବଧର୍ମବିଦାଂବର।
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମାଗମୋ ବେତି କିଂ ତଯୋଃ କାରଣଂ ଭବେତ୍॥ 13-267-2 (92099)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-267-3x (7709)
ନାସ୍ତ୍ଯତ୍ରି ସଂଶଯଃ କଶ୍ଚିଦିତି ମେ ବର୍ତତେ ମତିଃ।
ଶୃଣୁ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ତେ ପ୍ରାଜ୍ଞ ସମ୍ଯକ୍ତ୍ବଂ ମେଽନୁପୃଚ୍ଛସି॥ 13-267-3 (92100)
ସଂଶଯଃ ସୁଗମସ୍ତତ୍ର ଦୁର୍ଗମସ୍ତସ୍ଯ ନିର୍ଣଯଃ।
ଦୃଷ୍ଟଂ ଶ୍ରୁତମନନ୍ତଂ ହି ଯତ୍ର ସଂଶଯଦର୍ଶନ୍॥ 13-267-4 (92101)
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ କାରଣଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ହୈତୁକଂ ପ୍ରାଜ୍ଞମାନିନଃ।
ନାସ୍ତୀତ୍ଯେବଂ ବ୍ଯବସ୍ଯନ୍ତି ସତ୍ଯମାଗମମେବ ବା॥ 13-267-5 (92102)
ତଦଯୁକ୍ତଂ ବ୍ଯବସ୍ଯନ୍ତି ବାଲାଃ ପଣ୍ଡିତମାନିନଃ।
ଅଥ ସଞ୍ଚିନ୍ତ୍ଯମେବୈକଂ କାରଣଂ କିଂ ଭବେଦିତି॥ 13-267-6 (92103)
ଶକ୍ଯଂ ଦୀର୍ଘେଣ କାଲେନ ଯୁକ୍ତେନାମନ୍ତ୍ରିତେନ ଚ।
ପ୍ରାଣଯାତ୍ରାମନେକାଂ ଚ କଲ୍ପଯାନେନ ଭାରତ॥ 13-267-7 (92104)
ତତ୍ପରେଣୈବ ନାନ୍ଯେନ ଶକ୍ଯତେ ତତ୍ତୁ କାରଣମ୍।
ହେତୂନାମନ୍ତମାସାଦ୍ଯ ବିପୁଲଂ ଜ୍ଞାନମୁତ୍ତମମ୍॥ 13-267-8 (92105)
ଜ୍ଯୋତିଃ ସର୍ବସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ବିପୁଲଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ।
ନ ତ୍ବେବ ଗମନଂ ରାଜନ୍ହେତୁତୋ ଗମନଂ ତଥା।
ଅଗ୍ରାହ୍ଯମନିବଦ୍ଧଂ ଚ ବାଚା ସମ୍ପରିବର୍ଜଯେତ୍॥ 13-267-9 (92106)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-267-10x (7710)
ପ୍ରତ୍ଯିକ୍ଷଂ ଲୋକତଃ ସିଦ୍ଧିର୍ଲୋକଶ୍ଚାଗମପୂର୍ବକଃ।
ଶିଷ୍ଟାଚାରୋ ବହୁବିଧସ୍ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହଃ॥ 13-267-10 (92107)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-267-11x (7711)
ଧର୍ମସ୍ଯ ହ୍ରିଯମାଣସ୍ଯ ବଲବଦ୍ଭିର୍ଦୁରାତ୍ମଭିଃ।
ସଂସ୍ଥା ଯତ୍ନୈରପି କୃତା କାଲେନ ପ୍ରତିଭିଦ୍ଯତେ॥ 13-267-11 (92108)
ଅଧର୍ମୋ ଧର୍ମରୂପେଣ ତୃଣୈଃ କୂପ ଇବାବୃତଃ।
ତତସ୍ତୈର୍ଭିଦ୍ଯତେ ବୃତ୍ତଂ ଶୃଣୁ ଚୈବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ 13-267-12 (92109)
ଅବୃତ୍ତ୍ଯା ଯେ ତୁ ନିନ୍ଦନି ଶ୍ରୁତତ୍ଯାଗପରାଯଣାଃ।
ଧର୍ମବିଦ୍ବେଷିଣୋ ମନ୍ଦା ଇତ୍ଯୁକ୍ତସ୍ତେଷୁ ସଂଶଯଃ॥ 13-267-13 (92110)
ଅତୃପ୍ଯନ୍ତସ୍ତୁ ସାଧୂନାଂ ଯାବଦାଗମବୁଦ୍ଧଯଃ।
ପରମିତ୍ଯେବ ସନ୍ତୁଷ୍ଟାସ୍ତାନୁପାସ୍ସ୍ବ ଚ ପୃଚ୍ଛ ଚ॥ 13-267-14 (92111)
କାମାର୍ଥୌ ପୃଷ୍ଠତଃ କୃତ୍ବା ଲୋଭମୋହାନୁସାରିଣୌ।
ଧର୍ମ ଇତ୍ଯେବ ସମ୍ବୁଦ୍ଧସ୍ତାନୁପାସ୍ସ୍ବ ଚ ପୃଚ୍ଛ ଚ॥ 13-267-15 (92112)
ନ ତେଷାଂ ଭିଦ୍ଯତେ ବୃତ୍ତଂ ଯଜ୍ଞାଃ ସ୍ବାଧ୍ଯାଯକର୍ମ ଚ।
ଆଚାରଃ କାରଣଂ ଚୈବ ଧର୍ମଶ୍ଚୈକସ୍ତ୍ରଯଂ ପୁନଃ॥ 13-267-16 (92113)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-267-17x (7712)
ପୁନରେବ ହି ମେ ବୁଦ୍ଧି ସଂଶଯେ ପରିମୁହ୍ଯତି।
ଅପରୋ ମଜ୍ଜମାନସ୍ଯ ପରଂ ତୀରମପଶ୍ଯତଃ॥ 13-267-17 (92114)
ବେଦଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମାଚାରଃ ପ୍ରମାଣଂ ତତ୍ତ୍ରଯଂ ଯଦି।
ପୃଥକ୍ତ୍ବଂ ଲଭ୍ଯତେ ଚୈଷାଂ ଧର୍ମଶ୍ଚୈତତ୍ତ୍ରଯଂ କଥମ୍॥ 13-267-18 (92115)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-267-19x (7713)
ଧର୍ମସ୍ଯ ହ୍ରିଯମାଣସ୍ଯ ବଲବଦ୍ଭିର୍ଦୁରାତ୍ମଭିଃ।
ଯଦ୍ଯେବଂ ମନ୍ଯସେ ରାଜଂସ୍ତ୍ରିଧା ଧର୍ମବିଚାରଣା॥ 13-267-19 (92116)
ଏକ ଏବେତି ଜାନୀହି ତ୍ରିଧା ଧର୍ମସ୍ଯ ଦର୍ଶନମ୍।
ପୃଥକ୍ତ୍ବେ ଚ ନ ମେ ବୁଦ୍ଧିସ୍ତ୍ରଯାଣାମପି ବୈ ତଥା॥ 13-267-20 (92117)
[ଉକ୍ତୋ ମାର୍ଗସ୍ତ୍ରଯାଣାଂ ଚ ତତ୍ତଥୈବ ସମାଚର।
ଜିଜ୍ଞାସା ନ ତୁ କର୍ତବ୍ଯା ଧର୍ମସ୍ଯ ପରିତର୍କଣାତ୍॥ 13-267-21 (92118)
ସଦୈବ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ମା ତେ ଭୂଦତ୍ର ସଂଶଯଃ।
ଅନ୍ଧୋ ଜଡ ଇବାଶଙ୍କୀ ଯଦ୍ବ୍ରବୀମି ତଦାଚର॥ 13-267-22 (92119)
ଅହିଂସା ସତ୍ଯମକ୍ରୋଧୋ ଦାନମେତଚ୍ଚତୁଷ୍ଟଯମ୍।
ଅଜାତଶତ୍ରୋ ସେବସ୍ଯ ଧର୍ମ ଏଷ ସନାତନଃ॥] 13-267-23 (92120)
ବ୍ରାହ୍ମଣେଷୁ ଚ ବୃତ୍ତିର୍ଯା ପିତୃପୈତାମହୋଚିତା।
ତାମନ୍ବେହି ମହାବାହୋ ଧର୍ମସ୍ଯୈତେ ହି ଦେଶିକାଃ॥ 13-267-24 (92121)
ପ୍ରମାଣମପ୍ରମାଣଂ ବୈ ଯଃ କୁର୍ଯାଦବୁଧୋ ଜନଃ।
ନ ସ ପ୍ରମାଣତାମର୍ହୋ ବିଷାଦଜନନୋ ହି ସଃ॥ 13-267-25 (92122)
ବ୍ରାହ୍ମଣାନେବ ସେବସ୍ବ ସତ୍କୃତ୍ଯ ବହୁମାନ୍ଯ ଚ।
ଏତେଷ୍ବେବ ତ୍ବିମେ ଲୋକାଃ କୃତ୍ସ୍ନା ଇତି ନିବୋଧ ତାନ୍॥ ॥ 13-267-26 (92123)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 267 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-267-2 ଶ୍ରୁତିପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଯୋଃ କିଂ ବଲବଦିତି ପ୍ରଶ୍ନଃ॥ 7-267-4 ଶ୍ରୁତ୍ଯପେକ୍ଷଯା ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ପ୍ରବଲଂ କ୍ବଚିତ୍ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷାପେକ୍ଷଯା ଶ୍ରୁତିରିତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-267-6 ଯଦି ତ୍ବମପି ଏକମସଂହତଂ ବ୍ରହ୍ମ କାରଣଂ କଥଂ ଭବେଦିତି ସଂଶଯବାନସି ତର୍ହି ଦୀର୍ଘକାଲସେବନାଦିନାଽଯମର୍ଥୋ ଯୁକ୍ତେନ ଯୋଗେନ ବେଦିତୁଂ ଶକ୍ଯଃ॥ 7-267-8 ହେତୂନାମନ୍ତ୍ରିତେ ବାପି ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେଣ ଚୋତ୍ତମମ୍ ଇତି କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-267-9 ଲୋକସ୍ଯ ପ୍ରକାଶଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତ ଇତି। ତତ୍ବାଗମସମେ ରାଜନ୍ହେତ୍ବନ୍ତଗମନେ ତଥେତି ଚ କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-267-10 ଲୋକତଃ ସିଦ୍ଧିରନୁମାନଂ ଆଗମପୂର୍ବଃ ଶିଷ୍ଟଚାରଶ୍ଚେତି ପ୍ରମାଣାନି ଏତେଷାଂ ମଧ୍ଯେ କିଂ ପ୍ରବଲମିତି ପ୍ରଶ୍ନାର୍ଥଃ॥ 7-267-11 ଧର୍ମସ୍ଯ ପ୍ରୀଯମାଣସ୍ଯ ବଲବଦ୍ଭିର୍ମହାତ୍ମଭିଃ ଇତି, କାଲେ ବିପରିବିଦ୍ଯତ ଇତି ଚ କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-267-12 ବୃତ୍ତଂ ଶିଷ୍ଟାଚାରଃ॥ 7-267-13 ନିନ୍ଦନ୍ତି ବୃତ୍ତମ୍। ତେଷୁ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷାନୁମାନାଚାରେଷୁ॥ 7-267-14 ଅତୃପ୍ଯନ୍ତୋ ନିତ୍ଯଂ ସୋତ୍କଣ୍ଠାଃ। ଆଗମଜନ୍ଯା ବୁଦ୍ଧଯୋ ଯେଷାଂ ତେ। ପରଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ପ୍ରମାଣମିତ୍ଯନ୍ବଯଃ॥ 7-267-16 ବୃତ୍ତଂ ଶୀଲମ୍। ଆଚାରଃ ଶୌଚାଦିଃ। କାରଣଂ ବେଦଃ। ତ୍ରଯଂ ମିଲିତ୍ବା ଏକୋ ଧର୍ମଃ। ସ ଧର୍ମଃ ସାଧାନୀଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ। ଯେନୈଷାଂ ଭିଦ୍ଯତେ ବୃତ୍ତଂ ଯଜ୍ଞସ୍ବାଧ୍ଯାଯକର୍ମଭିଃ। ମୂଲାବାରସ୍ତୁ ସାଧୂନାଂ ଯଜ୍ଞସ୍ବାଧ୍ଯାଯବୃତ୍ତତ ଇତି କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-267-19 ହେ ରାଜନ୍, ଯଦ୍ଯେବଂ ଧର୍ମତ୍ରଯଂ ମନ୍ଯସେ ତନ୍ନେତି ଶେଷଃ। କିନ୍ତୁ ହ୍ରିଯମାଣସ୍ଯୈକସ୍ଯୈବ ଧର୍ମସ୍ଯ ତ୍ରିଧା ତ୍ରିପ୍ରକାରା ବିଚାରଣା। ଏକଏବ ପ୍ରମାଣତ୍ରଯୁସଂବାଦେନ ପରୀକ୍ଷଣୀଯ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-267-20 ତ୍ରିଧେତ୍ଯସ୍ଯ ବ୍ଯାଖ୍ଯାନଂ ଏକଏବେତି। ତ୍ରଯାଣାଂ ପ୍ରମାଣାନାଂ ପୃଥକ୍ତ୍ବେ ପ୍ରତ୍ଯେକଂ ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ଯେଣ ଧର୍ମପ୍ରତିପାଦକତ୍ବେ ମମ ବୁଦ୍ଧିର୍ନ ଚ। ଏବମେବ ବିଜାନୀହି ଇତି କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-267-22 ଅଶଙ୍କୀ ଶଙ୍କାଶୂନ୍ଯଃ ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 268
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.268. ଅଧ୍ଯାଯଃ 268
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଧାର୍ମିକାଧାର୍ମିକାଣାଂ ସ୍ବର୍ଗନରକପ୍ରାପ୍ତିପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 1 ॥ ତତା ସାଧ୍ବସାଧୁଜନକକ୍ଷଣାଭିଧାନପୂର୍ବକଂ ସାମାନ୍ଯତୋ ନାନାଧର୍ମପ୍ରତିପାଦନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ଯେ ଚ ଧର୍ମମସୂଯନ୍ତେ ଯେ ଚୈନଂ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ବ୍ରବୀତୁ ମେ ଭବାନେତତ୍କ୍ବ ତେ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ତାଦୃଶାଃ॥ 13-268-1 (92124)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-268-2x (7714)
ରଜସା ତମସା ଚୈବ ସମବସ୍ତୀର୍ଣଚେତସଃ।
ନରକଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯନ୍ତେ ଧର୍ମବିଦ୍ବେଷିମୋ ଜନାଃ॥ 13-268-2 (92125)
ଯେ ତୁ ଧର୍ମଂ ମହାରାଜ ସତତଂ ପର୍ଯୁପାସତେ।
ସତ୍ଯାର୍ଜବପରାଃ ସନ୍ତସ୍ତେ ବୈ ସ୍ବର୍ଗଭୂଜୋ ନରାଃ॥ 13-268-3 (92126)
ଧର୍ମ ଏବ ରତିସ୍ତେଷାମାଚାର୍ଯୋପାସନାଦ୍ଭବେତ୍।
ଦେବଲୋକଂ ପ୍ରପଦ୍ଯନ୍ତେ ଯେ ଧର୍ମଂ ପର୍ଯୁପାସତେ॥ 13-268-4 (92127)
ମନୁଷ୍ଯା ଯଦି ବା ଦେବାଃ ଶରୀରମୁପତାପ୍ଯ ବୈ।
ଧର୍ମିଣଃ ସୁଖମେଧନ୍ତେ ଲୋଭଦ୍ବେଷବିବର୍ଜିତାଃ॥ 13-268-5 (92128)
ପ୍ରଥମଂ ବ୍ରହ୍ମ୍ଣଃ ପୁତ୍ରଂ ଧର୍ମମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ।
ଧର୍ମିଣଃ ପର୍ଯୁପାସନ୍ତେ ଫଲଂ ପକ୍ବମିବାଶିନଃ॥ 13-268-6 (92129)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-268-7x (7715)
ଅସାଧୋଃ କୀଦୃଶଂ ଶୀଲଂ ସାଧୋଶ୍ଚୈବ ତୁ କୀଦୃଶମ୍।
ବ୍ରବୀତୁ ମେ ଭବାନେତତ୍ସନ୍ତୋଽସନ୍ତଶ୍ଚ କୀଦୃଶାଃ॥ 13-268-7 (92130)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-268-8x (7716)
ଦୁରାଧାରାଶ୍ଚ ଦୁର୍ଧର୍ଷା ଦୁର୍ମୁଖାଶ୍ଚାପ୍ଯସାଧବଃ।
ସାଧବଃ ଶୀଲସମ୍ପନ୍ନାଃ ଶିଷ୍ଟାଚାରସ୍ଯ ଲକ୍ଷଣମ୍॥ 13-268-8 (92131)
ରାଜମାର୍ଗେ ଗବାଂ ମଧ୍ଯେ ଜନମଧ୍ଯେ ଚ ଧର୍ମିଣଃ।
ନୋପସେଚନ୍ତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସର୍ଗଂ ମୂତ୍ରପୁରୀଷଯୋଃ॥ 13-268-9 (92132)
ପଞ୍ଚାନାଂ ଯଜନଂ କୃତ୍ବା ଶେଷମଶ୍ନନ୍ତି ସାଧବଃ।
ନ ଜଲ୍ପନ୍ତି ଚ ଭୁଞ୍ଜାନା ନ ନିଦ୍ରାନ୍ତ୍ଯାର୍ଦ୍ରପାଣଯଃ॥ 13-268-10 (92133)
ଚିତ୍ରଭାନୁମପାଂ ଦେବଂ ଗୋଷ୍ଠଂ ଚୈବ ଚତୁଷ୍ପଥମ୍।
ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଧାର୍ମିକଂ ବୃଦ୍ଧଂ ଯେ କୁର୍ବନ୍ତି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍॥ 13-268-11 (92134)
ବୃଦ୍ଧାନାଂ ଭାରତପ୍ରାନାଂ ସ୍ତ୍ରୀଣାଂ ବାଲାତୁରସ୍ଯ ଚ।
ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ ଗବାଂ ରାଜ୍ଞାଂ ପନ୍ଥାନଂ ଦଦତେ ଚ ଯେ॥ 13-268-12 (92135)
ଅତିଥୀନାଂ ଚ ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରେଷ୍ଯାଣାଂ ସ୍ବଜନସ୍ଯ ଚ।
`ସାମାନ୍ଯଂ ଭୋଜନଂ କୁର୍ଯାତ୍ସ୍ବଯଂ ନାଗ୍ର୍ଯଶନଂ ବ୍ରଜେତ୍॥ 13-268-13 (92136)
ନ ସତ୍ଯାର୍ଜବଧର୍ମସ୍ଯ ତୁଲ୍ଯମନ୍ଯଚ୍ଚ ବିଦ୍ଯତେ।
ବହୁଲା ନାମ ଗୌସ୍ତେନ ଗତିମଗ୍ର୍ଯାଂ ଗତା କିଲ॥ 13-268-14 (92137)
ମୁନିଶାପାଦ୍ଦ୍ବିଜଃ କଶ୍ଚିଦ୍ବ୍ଯାଘ୍ରତାଂ ସମୁପାଗତଃ।
ବହୁଲାଂ ଭକ୍ଷଣରୁଚିରାସ୍ବାଦ୍ଯ ଶପଥେନ ତୁ॥ 13-268-15 (92138)
ବିମୁଚ୍ଯ ପୀତବତ୍ସାଂ ତାଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ସ୍ମୃତ୍ବା ପୁରାତନମ୍।
ଜଗାମ ଲୋକାନମଲାନ୍ସା ସ୍ବରାଷ୍ଟ୍ରଂ ତଥା ପୁନଃ॥ 13-268-16 (92139)
ତସ୍ମାତ୍ସତ୍ଯାର୍ଜବରତୋ ରାଜନ୍ରାଷ୍ଟ୍ରଂ ସମାନବମ୍।
ତାରଯିତ୍ବା ସୁଖଂ ସ୍ବର୍ଗଂ ଗନ୍ତାସି ଭରତର୍ଷଭ॥ 13-268-17 (92140)
ତଥା ଶରଣକାମାନାଂ ଗୋପ୍ତା ସ୍ଯାତ୍ସ୍ବାଗତପ୍ରଦଃ॥
ସାଯଂ ପ୍ରାତର୍ମନୁଷ୍ଯାଣାମଶନଂ ଦେବନିର୍ମିତମ୍। 13-268-18 (92141)
ନାନ୍ତରା ଭୋଜନଂ ଦୃଷ୍ଟମୁପବାସବିଧିର୍ହି ସଃ॥
ହୋମକାଲେ ଯଥା ବହ୍ନିଃ କାଲେ ହୋମଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷତେ। 13-268-19 (92142)
ଋତୁକାଲେ ତଥାଽଽଧାନଂ ପିତରଶ୍ଚ ପ୍ରତୀକ୍ଷତେ।
ନାନ୍ଯଦା ଗଚ୍ଛତେ ଯସ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚ ତତ୍ସ୍ମୃତମ୍॥ 13-268-20 (92143)
ଅମୃତଂ ବ୍ରାହ୍ମଣା ଗାବ ଇତ୍ଯେତତ୍ତ୍ରଯମେକତଃ।
ତସ୍ମାଦୋବ୍ରାହ୍ମଣାନ୍ନିତ୍ଯମର୍ଚଯେତ ଯଥାବିଧି॥ 13-268-21 (92144)
ଯଜୁଷାଂ ସଂସ୍କୃତଂ ମାଂସମୁପଭୁଞ୍ଜତ ଦୁଷ୍ଯତି।
ପୃଷ୍ଠମାଂସଂ ବୃଥାମାଂସଂ ପୁତ୍ରମାଂସଂ ଚ ତତ୍ସମମ୍॥ 13-268-22 (92145)
ସ୍ବଦେଶେ ପରଦେଶେ ବାଽପ୍ଯତିଥିଂ ନୋପବାସଯେତ୍।
କର୍ମ ବୈ ସଫଲଂ କୃତ୍ବା ଗୁରୁଣାଂ ପ୍ରତିପାଦଯେତ୍॥ 13-268-23 (92146)
ଗୁରୁଭ୍ଯସ୍ତ୍ବାସନଂ ଦେଯମଭିବାଦ୍ଯାଭିପୂଜ୍ଯ ଚ।
ଗୁରୁମଭ୍ଯର୍ଚ୍ଯ ବର୍ଧନ୍ତେ ଆଯୁଷା ଯଶସା ଶ୍ରିଯା॥ 13-268-24 (92147)
ବୃଦ୍ଧାନ୍ନାଭିଭବେଜ୍ଜାତୁ ନ ଚୈତାନ୍ପ୍ରେଷଯେଦିତି।
ନାସୀନଃ ସ୍ଯାତ୍ସ୍ଥିତେଷ୍ବେବମାଯୁରସ୍ଯ ନ ରିଷ୍ଯତେ॥ 13-268-25 (92148)
ନ ନଗ୍ରାମୀକ୍ଷତେ ନାରୀଂ ନ ନଗ୍ରାନ୍ପୁରୁଷାନପି।
ମୈଥୁନଂ ସତତଂ ଗୁପ୍ତଂ ତପଶ୍ଚୈବ ସମାଚରେତ୍॥ 13-268-26 (92149)
ତୀର୍ଥାନାଂ ଗୁରବସ୍ତୀର୍ଥଂ ଶୁଚୀନାଂ ହୃଦଯଂ ଶୁଚି।
ଦର୍ଶନାନାଂ ପରଂ ଜ୍ଞାନଂ ସନ୍ତୋଷଃ ପରମଂ ସୁଖମ୍॥ 13-268-27 (92150)
ସାଯଂ ପ୍ରାତଶ୍ଚ ବୃଦ୍ଧାନାଂ ଶୃଣୁଯାତ୍ପୁଷ୍କଲା ଗିରଃ।
ଶ୍ରୁତମାପ୍ନୋତି ହି ନରଃ ସତତଂ ବୃଦ୍ଧସେବଯା॥ 13-268-28 (92151)
ସ୍ବାଧ୍ଯାଯେ ଭୋଜନେ ଚୈବ ଦକ୍ଷିଣଂ ପାଣିମୁଦ୍ଧରେତ୍।
ଯଚ୍ଛେଦ୍ବାଙ୍ମନସୀ ନିତ୍ଯମିନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ତଥୈବ ଚ॥ 13-268-29 (92152)
ସଂସ୍କୃତଂ ପାଯସଂ ନିତ୍ଯଂ ଯାବକଂ କୃସରଂ ହବିଃ।
ଅଷ୍ଟକାଃ ପିତୃଦୈବତ୍ଯା ଗ୍ରହାଣାମଭିପୂଜନମ୍॥ 13-268-30 (92153)
ଶ୍ମଶ୍ରୁକର୍ମଣି ମଙ୍ଗଲ୍ଯଂ କ୍ଷୁତାନାମଭିନନ୍ଦନମ୍।
ବ୍ଯାଧିତାନାଂ ଚ ସର୍ବେଷାମାଯୁଷାମଭିନନ୍ଦନମ୍॥ 13-268-31 (92154)
ନ ଜାତୁ ତ୍ବମିତି ବ୍ରୂଯାଦାପନ୍ନୋପି ମହୃତ୍ତରମ୍।
ତ୍ବଂକାରୋ ବା ବଧୋ ବେତି ବିଦ୍ବତ୍ସୁ ନ ବିଶିଷ୍ଯତେ।
ଅବରାଣାଂ ସମାନାନାଂ ଶିଷ୍ଯାଣାଂ ଚ ସମାଚରେତ୍॥ 13-268-32 (92155)
ପାପମାଚରତେ ନିତ୍ଯଂ ହୃଦଯଂ ପାପକର୍ମଣାମ୍।
ଜ୍ଞାନପୂର୍ବକୃତଂ କର୍ମ ଚ୍ଛାଦଯନ୍ତେ ହ୍ଯସାଧବଃ॥ 13-268-33 (92156)
ଜ୍ଞାନପୂର୍ବଂ ବିନଶ୍ଯନ୍ତି ଗୂହମାନା ମହାଜନେ।
ନ ମାଂ ମନୁଷ୍ଯାଃ ପଶ୍ଯନ୍ତି ନ ମାଂ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଦେବତାଃ॥ 13-268-34 (92157)
ପାପେନାଭିହିତଃ ପାପଃ ପାପମେବାଭିଜାଯତେ॥ 13-268-35 (92158)
ଯଥା ବାର୍ଧୁଷିକୋ ବୃଦ୍ଧିଂ ଦିନଭେଦେ ପ୍ରତୀକ୍ଷତେ।
ଧର୍ମେଣ ପିହିତଂ ପାପଂ ଧର୍ମମେବାଭିବର୍ଧଯେତ୍॥ 13-268-36 (92159)
ଯଥା ଲବଣମମ୍ଭୋଭିରାପ୍ଲୁତଂ ପ୍ରବିଲୀଯତେ।
ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ୍ତହତଂ ପାପଂ ତଥା ସଦ୍ଯଃ ପ୍ରଣଶ୍ଯତି॥ 13-268-37 (92160)
ତସ୍ମାତ୍ପାପଂ ନ ଗୂହେତ ଗୂହମାନଂ ବିବର୍ଧତେ।
କୃତ୍ବା ତୁ ସାଦୁଷ୍ବାଖ୍ଯାଯାଧର୍ମଂ ପ୍ରଶମଯନ୍ତ୍ଯୁତ॥ 13-268-38 (92161)
ଆଶଯା ସଞ୍ଚିତଂ ଦ୍ରବ୍ଯଂ ସ୍ବକାଲେ ନୋପଭୁଜ୍ଯତେ।
ଅନ୍ଯେ ଚୈତତ୍ପ୍ରଦ୍ଯନ୍ତେ ବିଯୋଗେ ତସ୍ଯ ଦେହିନଃ॥ 13-268-39 (92162)
`ତଦ୍ଧର୍ମସାଧନଂ ନିତ୍ଯଂ ସଙ୍କଲ୍ପାଦ୍ଧନମାର୍ଜଯେତ୍।'
ମନନଂ ସର୍ବଭୂତାନାଂ ଧର୍ମମାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ। 13-268-40 (92163)
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ବାଣି ଭୂତାନି ଧର୍ମମେବ ସମାସତେ॥
ଏକ ଏବ ଚରେଦ୍ଧର୍ମଂ ନ ଧର୍ମଧ୍ବଜିକୋ ଭବେତ୍। 13-268-41 (92164)
ଧର୍ମବାଣିଜକା ହ୍ଯେତେ ଯେ ଧର୍ମମୁପଭୁଞ୍ଜତେ॥
ଅର୍ଚେଦ୍ଦେବାନଦମ୍ଭେନ ସେବେତାଽମାଯଯା ଗୁରୂନ୍। 13-268-42 (92165)
ଧନଂ ନିଦଧ୍ଯାତ୍ପାତ୍ରେଷୁ ପରତ୍ରାର୍ଥଂ ସମାବୃତମ୍॥ ॥ 13-268-43 (92166)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଅଷ୍ଟଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 268 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-268-7 କୀଦୃଶାଃ କିଲକ୍ଷଣାଃ॥ 7-268-9 ସର୍ଗଂ ଉତ୍ସର୍ଗମ୍॥ 7-268-10 ପଞ୍ଚନାଂ ଦେବପିତୃଭୂତାତିଥିକୁଟୁମ୍ବାନାମ୍॥ 7-268-20 ଋତୁକାଲେ ତଥା ନାରୀ ଋତୁମେବ ପ୍ରତୀକ୍ଷତେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ। ନଚାନ୍ଯାଂ ଗଚ୍ଛତେ ଯସ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯଂ ଚ ତସ୍ଯ ତତ୍ ଇତି କ.ଟ.ଥ. ପାଠଃ॥ 7-268-23 କର୍ମ ଅଧ୍ଯଯନମ୍। ପ୍ରତିପାଦଯେତ୍ ଦକ୍ଷିଣାମିତି ଶେଷଃ॥ 7-268-25 ବୃଦ୍ଧାନ୍ନାତିବଦେଜ୍ବାତ୍ବିତି କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-268-29 ଦକ୍ଷିଣଂ ପାଣିଂ ଉଦ୍ଧରେତ୍ ଯଜ୍ଞୋପବୀତୀ ଭବେତ୍॥ 7-268-31 ମଙ୍ଗତ୍ଯଂ ମଙ୍ଗଲବଚନମ୍। ଅଭିନନ୍ଦନଂ ଶତଂ ଜୀବେତି ବଚନେନ ସୁଖୋତ୍ପାଦନଂ ଚ। କୁର୍ଯାଦିତି ଶେଷଃ॥ 7-268-32 ତ୍ବଂକାରୋ ବା ବଦସ୍ବେତୀତି କ.ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-268-41 ଧର୍ମଧ୍ବଜିକସ୍ତତ୍ପ୍ରକାଶକଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 269
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.269. ଅଧ୍ଯାଯଃ 269
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତ୍ଯନ୍ବଯବ୍ଯତିରେକାଭ୍ଯାଂ ସୁକୃତଦୁଷ୍କୃତଯୋଃ ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତପ୍ରଦର୍ଶନଂ ସୁଖଦୁଃଖକାରଣତ୍ବୋପପାଦନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ।
ନାଭାଗଧେଯଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଧନଂ ସୁବଲବାନପି।
ଭାଗଧେଯାନ୍ବିତସ୍ତ୍ବର୍ଥାନ୍କୃଶୋ ବାଲଶ୍ଚ ବିନ୍ଦତି॥ 13-269-1 (92167)
ନାଲାଭକାଲେ ଲଭତେ ପ୍ରଯତ୍ନେଽପି କୃତେ ସତି।
ଲାଭକାଲେଽପ୍ରଯତ୍ନେନ ଲଭତେ ବିପୁଲଂ ଧନମ୍॥ 13-269-2 (92168)
କୃତଯତ୍ନାଫଲାଶ୍ଚୈବ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଶତଶୋ ନରାଃ।
ଅଯତ୍ନେନୈଧମାନାଶ୍ଚ ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ବହବୋ ଜନାଃ॥ 13-269-3 (92169)
ଯଦି ଯତ୍ନୋ ଭବେନ୍ମର୍ତ୍ଯଃ ସ ସର୍ବଂ ଫଲମାପ୍ନୁଯାତ୍।
ନାଲଭ୍ଯଂ ଚୋପଲଭ୍ଯେତ ନୃଣାଂ ଭରତସତ୍ତମ॥ 13-269-4 (92170)
ପ୍ରଯତ୍ନଂ କୃତବନ୍ତୋପି ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ହ୍ଯଫଲା ନରାଃ।
ମାର୍ଗତ୍ଯାଗଶତୈରର୍ଥାନମାର୍ଗଶ୍ଚାପରଃ ସୁଖୀ॥ 13-269-5 (92171)
ଅକାର୍ଯମସକୃତ୍କୃତ୍ବା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ହ୍ଯଧନା ନରାଃ।
ଧନଯୁକ୍ତାଃ ସ୍ବକର୍ମସ୍ଥା ଦୃଶ୍ଯନ୍ତେ ଚାପରେଽଧନାଃ॥ 13-269-6 (92172)
ଅଧୀତ୍ଯ ନୀତିଶାସ୍ତ୍ରାଣି ନୀତିଯୁକ୍ତୋ ନ ଦୃଶ୍ଯତେ।
ଅନଭିଜ୍ଞଶ୍ଚ ସାଚିବ୍ଯଂ ଗମିତଃ କେନ ହେତୁନା॥ 13-269-7 (92173)
ବିଦ୍ଯାଯୁକ୍ତୋ ହ୍ଯବିଦ୍ଯଶ୍ଚ ଧନବାନ୍ଦୁର୍ମତିସ୍ତଥା।
ଯଦି ବିଦ୍ଯାମୁପାଶ୍ରିତ୍ଯ ନରଃ ସୁଖମବାପ୍ନୁଯାତ୍॥ 13-269-8 (92174)
ନ ବିଦ୍ବାନ୍ବିଦ୍ଯଯା ହୀନଂ ବୃତ୍ତ୍ଯର୍ଥମୁପସଂଶ୍ରଯେତ୍।
ଯଥା ପିପାସାଂ ଜଯତି ପୁରୁଷଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ବୈ ଜଲମ୍॥ 13-269-9 (92175)
ଇଷ୍ଟାର୍ଥୋ ବିଦ୍ଯଯା ହ୍ଯେବ ନ ବିଦ୍ଯାଂ ପ୍ରଜହେନ୍ନରଃ॥ 13-269-10 (92176)
ନାପ୍ରାପ୍ତକାଲୋ ମ୍ରିଯତେ ବିଦ୍ଧଃ ଶରଶତୈରପି।
ତୃଣାଗ୍ରେଣାପି ସଂସ୍ପୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରାପ୍ତକାଲୋ ନ ଜୀବତି॥ 13-269-11 (92177)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-269-12x (7717)
ଈହମାନଃ ସମାରମ୍ଭାନ୍ଯଦି ନାସାଦଯେଦ୍ଧନମ୍।
ଉଗ୍ରଂ ତପଃ ସମାରୋହେନ୍ନ ହ୍ଯନୁପ୍ତଂ ପ୍ରରୋହତି॥ 13-269-12 (92178)
ଦାନେନ ଭୋଗୀ ଭବତି ମେଧାବୀ ବୃଦ୍ଧସେବଯା।
ଅହିଂସଯା ଚ ଦୀର୍ଘାଯୁରିତି ପ୍ରାହୁର୍ମନୀଷିଣଃ॥ 13-269-13 (92179)
ତସ୍ମାଦ୍ଦଦ୍ଯାନ୍ନ ଯାଚେତ ପୂଜଯେଦ୍ଧାର୍ମିକାନପି।
ସୁଭାଷୀ ପ୍ରିଯକୃଚ୍ଛାନ୍ତଃ ସର୍ବସତ୍ବାବିହିଂସକଃ॥ 13-269-14 (92180)
ଯଦା ପ୍ରମାଣଂ ପ୍ରସବଃ ସ୍ବଭାବଶ୍ଚ ସୁଖାସୁଖେ।
ଦଂଶକୀଟପିପୀଲାନାଂ ସ୍ଥିରୋ ଭବ ଯୁଧିଷ୍ଠିର॥ ॥ 13-269-15 (92181)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକୋନସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 269 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-269-3 କୃତୋ ଯତ୍ନୋଽଫଲୋ ଯେଷାଂ ତେ କୃତଯତ୍ନାଫଲାଃ॥ 7-269-4 ଭବେତ୍ସମର୍ଥଃ ସ୍ଯାତ୍॥ 7-269-5 ଆଯଶତୈଃ ଉପାଯଶତୈଃ। ସୁଖୀ ଧନେନ ॥ 7-269-13 ତପସେହ ଭୋଗୀ ଭବତୀତି ଟ.ଥ.ପାଠଃ॥ 7-269-15 ପ୍ରସବଃ ପ୍ରସବକାରଣଂ କର୍ମୈବ। ଦଶାଦୀନାଂ ସୁଖାଦ୍ଯାପ୍ତୌ ପ୍ରମାଣଂ ନିଯାମକମ୍। ଏବଂ ସ୍ବସ୍ଯାପି ଜ୍ଞାତ୍ବା ସ୍ଥିରୋଽଚଞ୍ଚଲୋ ଭବ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 270
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.270. ଅଧ୍ଯାଯଃ 270
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଧର୍ମପ୍ରଶଂସନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ।
କାର୍ଯତେ ଯଚ୍ଚ କ୍ରିଯତେ ସଚ୍ଚାସଚ୍ଚ କୃତାକୃତମ୍।
ତତ୍ରାଶ୍ବସୀତ ସତ୍କୃତ୍ବା ଅସତ୍କୃତ୍ବା ନ ବିଶ୍ବସେତ୍॥ 13-270-1 (92182)
କାଲ ଏବାନ୍ତରାଶକ୍ତିର୍ନିଗ୍ରହାନୁଗ୍ରହୌ ଦଦତ୍।
ବୁଦ୍ଧିମାବିଶ୍ଯ ଭୂତାନାଂ ଧର୍ମାଧର୍ମୌ ପ୍ରବର୍ତତେ॥ 13-270-2 (92183)
ଯଦା ତ୍ବସ୍ଯ ଭବେଦ୍ବୁଦ୍ଧିର୍ଧର୍ମାର୍ଥସ୍ଯ ପ୍ରଦର୍ଶନାତ୍।
ତଦାଶ୍ବସୀତ ଧର୍ମାତ୍ମା ଦୃଢବୁଦ୍ଧିର୍ନ ବିଶ୍ବସେତ୍॥ 13-270-3 (92184)
ଏତାବନ୍ମାତ୍ରମେତଦ୍ଧି ଭୂତାନାଂ ପ୍ରାଜ୍ଞଲକ୍ଷଣମ୍।
କାଲଯୁକ୍ତୋଽପ୍ଯୁଭଯବିଚ୍ଛେଷଂ ଯୁକ୍ତଂ ସମାଚରେତ୍॥ 13-270-4 (92185)
ଯଥା ହ୍ଯୁପସ୍ଥିତୈଶ୍ବର୍ଯାଃ ପୂଜଯନ୍ତି ନରା ଜନାନ୍।
ଏବମେବାତ୍ମନାଽଽତ୍ମାନଂ ପୂଜଯନ୍ତୀହ ଧାର୍ମିକାଃ॥ 13-270-5 (92186)
`ଭାବଶୁଦ୍ଧିସ୍ତୁ ତପସା ଦେବତାନାଂ ଚ ମୂଜଯା।
ସନାତନେନ ଶୁଦ୍ଧ୍ଯା ଚ ଶ୍ରୁତଦାନଜପୈରପି।
ନ ହ୍ଯଶୁଦ୍ଧସ୍ତୁ ତାଂ ଦଦ୍ଯାଦ୍ଧର୍ମକାଲେ କଥଞ୍ଚନ॥' 13-270-6 (92187)
ନ ହ୍ଯଧର୍ମତଯା ଧର୍ମଂ ଦଦ୍ଯାତ୍କାଲଃ କଥଞ୍ଚନ।
ତସ୍ମାଦ୍ବିଶୁଦ୍ଧମାତ୍ମାନଂ ଜାନୀଯାଦ୍ଧର୍ମଚାରିଣମ୍॥ 13-270-7 (92188)
ସ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁମପ୍ଯସମର୍ଥୋ ହି ଜ୍ବଲନ୍ତମିବ ପାବକମ୍।
ଅଧର୍ମଃ ସନ୍ତତୋ ଧର୍ମଂ କାଲେନ ପରିରକ୍ଷିତମ୍॥ 13-270-8 (92189)
କାର୍ଯାବେତୌ ହି ଧର୍ମୋଣି ଧର୍ମୋ ହି ବିଜଯାବହଃ।
ତ୍ରଯାଣାମପି ଲୋକାନାମାଲୋକଃ କାରଣଂ ଭବେତ୍॥ 13-270-9 (92190)
ନ ତୁ କଶ୍ଚିନ୍ନଯେତ୍ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଗୃହୀତ୍ବୈବ କରେ ନରମ୍।
ଊହ୍ଯମାନସ୍ତୁ ଧର୍ମେଣ ପ୍ରାପ୍ନୁଯାତ୍ପରମଚ୍ଯୁତମ୍।
ବିଶ୍ବାସ ଏବ କର୍ତବ୍ଯୋ ବହୁଧର୍ମେ ଶୁଭଚ୍ଛଲେ॥ 13-270-10 (92191)
ଶୂଦ୍ରୋଽହଂ ନାଧିକାରୋ ମେ ଚାତୁରାଶ୍ରମ୍ଯସେବନେ।
ଇତି ବିଜ୍ଞାନମପରେ ନାତ୍ମନ୍ଯୁପଦଧତ୍ଯୁତ॥ 13-270-11 (92192)
ବିଶେଷେଣ ଚ ବକ୍ଷ୍ଯାମି ଚାତୁର୍ବର୍ଣ୍ଯସ୍ଯ ଲିଙ୍ଗତଃ।
ପଞ୍ଚଭୂତଶରୀରାଣାଂ ସର୍ବେଷାଂ ସଦୃଶାତ୍ମନାମ୍॥ 13-270-12 (92193)
ଲୋକଧର୍ମେ ଚ ଧର୍ମେ ଚ ବିଶେଷକରଣଂ କୃତମ୍।
ଯଥୈକତ୍ବଂ ପୁନର୍ଯାନ୍ତି ପ୍ରାଣିନସ୍ତତ୍ର ବିସ୍ତରଃ॥ 13-270-13 (92194)
ଅଧ୍ରୁବୋ ହି କଥଂ ଲୋକଃ ସ୍ମୃତୋ ଧର୍ମଃ କଥଂ ଧ୍ରୁବଃ।
ଯତ୍ର କାଲୋ ଧ୍ରୁବସ୍ତାତ ତତ୍ର ଧର୍ମଃ ସନାତନଃ॥ 13-270-14 (92195)
ସର୍ବେଷାଂ ତୁଲ୍ଯଦେହାନାଂ ସର୍ବେଷାଂ ସଦୃଶାତ୍ମନାମ୍।
କାଲୋ ଧର୍ମେଣ ସଂଯୁକ୍ତଃ ଶେଷ ଏବ ସ୍ବଯଂ ଗୁରୁଃ॥ 13-270-15 (92196)
ଏବଂ ସତି ନ ଦୋଷୋଽସ୍ତି ଭୂତାନାଂ ଧର୍ମସେବନେ।
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନାବପି ସତାଂ ଲୋକ ଏବ ମତୋ ଗୁରୁଃ॥ ॥ 13-270-16 (92197)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 270 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-270-2 ପ୍ରବର୍ତତେ ପ୍ରବର୍ତଯତି॥ 7-270-3 ଧର୍ମାର୍ଥସ୍ଯ ଧର୍ମଫଲସ୍ଯ ପ୍ରଦର୍ଶନାତ୍। ଯଦା ଧର୍ମ ଏବ ଶ୍ରେଯସ୍କର ଇତି ବୁଦ୍ଧିର୍ଭବେତ୍ତଦାଯଂ ଧର୍ମାତ୍ମା ଧର୍ମଚିତ୍ତଃ ଧର୍ମେ ଆଶ୍ବସୀତ ବିଶ୍ବାସଂ କୁର୍ବୀତ। ଅଦୃଢବୁଦ୍ଧିସ୍ତୁ ନ ବିଶ୍ବସେତ୍ ଧର୍ମଫଲେ॥ 7-270-4 ଏତାବଦ୍ଧର୍ମେ ବିଶ୍ବାସବତ୍ତ୍ବମ୍। ଉଭଯବିତ୍କର୍ତବ୍ଯାକର୍ତବ୍ଯବିତ୍॥ 7-270-7 ଧର୍ମଃ କଦାପ୍ଯଧର୍ମୋ ନ ଭବେଦିତ୍ଯାହ ନହୀତି। ଅଧର୍ମତଯା ଦୁଃଖହେତୁତଯା॥ 7-270-8 ଅଧର୍ମସନ୍ତତୌ ଧର୍ମଂ କୁରୁତେ ପରକାରଣାତ୍ ଇତି କ.ପାଠଃ॥ 7-270-9 ଏତୌ ବିଶୁଦ୍ଧତାଽଧର୍ମାସ୍ପର୍ଶୌ॥ 7-270-11 ଉଚ୍ଯମାନସ୍ତୁ ଧର୍ମେଣ ଧର୍ମଲୋକଭଯଚ୍ଛଲେ ଇତି ଝ.ପାଠଃ॥ 7-270-14 ବିଶେଷେଣେତି ଯୁଗ୍ମମ୍। ସର୍ବେଷାଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ପାଞ୍ଚଭୌତିକତ୍ବେ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷେପି ବିଶେଷକରଣମିଦଂ ପବିତ୍ରମିଦମପବିତ୍ରମିତି ବ୍ଯବସ୍ଥାପନଂ ଲୋକଧର୍ମେ ଶାସ୍ତ୍ରୀଯଧର୍ମେ ଚ ନିମିତ୍ତେ ସତି କୃତମ୍॥ 7-270-15 ଅତ୍ର ଶଙ୍କତେ ଅଧ୍ରୁବ ଇତି। ଲୋକସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ଚ କାର୍ଯକାରଣବାବାତ୍କାର୍ଯସ୍ଯାଧ୍ରୁବତ୍ବଂ କାରଣସ୍ଯ ଧ୍ରୁବତ୍ବଂ ଚ ନ ଯୁକ୍ତଂ ତନ୍ତୁନାଶମନ୍ତରେଣ ପଟନାଶାଯୋଗାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ। ଉତ୍ତରମାହ। କାଲଃ ସଙ୍କଲ୍ପଃ। ନିଷ୍କାମଧର୍ମ ଏବ ଧ୍ରୁବସ୍ତତ୍ଫଲଂ ନତୁ ସକାମି ଇତ୍ଯର୍ଥଃ॥ 7-270-16 ସ୍ବଯଂ ଗୁରୁରିତି। ଧର୍ମବଲାତ୍ସ୍ବଯମେବ ଚ ସ ଉଦେତି ଶିକ୍ଷଯେଦିତ୍ଯର୍ତଃ॥ 7-270-17 ଯଦି ଭୂତାନାଂ ପ୍ରାକ୍କର୍ମୈବ ତତ୍ରତତ୍ର ସୁଖଦୁଃଖସାଧନେ ପ୍ରବର୍ତକମତୋ ଧର୍ମସେବନେ କର୍ମଫଲଭୋଗେ ଅସମଞ୍ଜସେପି ଭୂତାନାଂ ଦୋଷୋ ନାସ୍ତି। ଯତଃ ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନାବପି ସତାଂ ବିଦ୍ଯମାନାନାଂ ଭୂତାନାଂ ସଦସ୍ରତ୍ପ୍ରବୃତ୍ତୌ ପୂର୍ବକର୍ମାନୁସାରାଲ୍ଲୋକ ଏବ ଗୁରୁର୍ଦୃଷ୍ଟଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 271
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.271. ଅଧ୍ଯାଯଃ 271
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂପ୍ରତି ଦେବଦେବର୍ଷିଗିରିନଦୀତୀର୍ଥକ୍ଷେତ୍ରାଦୀନାଂ ବିସ୍ତରେଣ ପୃଥଙ୍ନାମନିର୍ଦେଶପୂର୍ବକଂ ପ୍ରାତଃସାଯଂ ତତ୍କୀର୍ତନସ୍ଯ ଦୁରିତନିବୃତ୍ତିସୁକୃତପ୍ରାପ୍ତିହେତୁତ୍ବୋତ୍କୀର୍ତନମ୍॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ଶରତଲ୍ପଗତଂ ଭୀଷ୍ମଂ ପାଣ୍ଡବୋଽଥ କୁରୂଦ୍ବହଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ହିତଂ ପ୍ରେପ୍ସୁରପୃଚ୍ଛତ୍କଲ୍ମଷାପହମ୍॥ 13-271-1 (92198)
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ। 13-271-2x (7718)
କିଂ ଶ୍ରେଯଃ ପୁରୁଷସ୍ଯେହ କିଂ କୁର୍ବନ୍ସୁଖମେଧତେ।
ବିପାପ୍ମା ସ ଭବେତ୍କେନ କିଂ ବା କଲ୍ମଷନାଶନମ୍॥ 13-271-2 (92199)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-271-3x (7719)
ତସ୍ମୈ ଶୁଶ୍ରୂଷମାଣାଯ ଭୂଯଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା।
ଦୈବଂ ବଂଶଂ ଯଥାନ୍ଯାଯମାଚଷ୍ଟ ପୁରୁଷର୍ଷଭ॥ 13-271-3 (92200)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-271-4x (7720)
ଅଯଂ ଦୈବତବଂଶୋ ବୈ ଋଷିବଂଶସମନ୍ବିତଃ।
ତ୍ରିସନ୍ଧ୍ଯଂ ପଠିତଃ ପୁତ୍ର କଲ୍ମଷାପହରଃ ପରଃ॥ 13-271-4 (92201)
ଯଦହ୍ନା କୁରୁତେ ପାପମିନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ ପୁରୁଷଶ୍ଚରନ୍।
ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ବମବୁଦ୍ଧିର୍ବା ରାତ୍ରୌ ଯଚ୍ଚାପି ସନ୍ଧ୍ଯଯୋଃ॥ 13-271-5 (92202)
ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବପାପେଭ୍ଯଃ କୀର୍ତଯନ୍ବୈ ଶୁଚିଃ ସଦା।
ନାନ୍ଧୋ ନ ବଧିରଃ କାଲେ କୁରୁତେ ସ୍ବସ୍ତିମାନ୍ସଦା॥ 13-271-6 (92203)
ତିର୍ଯଗ୍ଯୋନିଂ ନ ଗଚ୍ଛେଚ୍ଚ ନରକଂ ସଙ୍କରାଣି ଚ।
ନ ଚ ଦୁଃଖମଯଂ ତସ୍ଯ ମରଣେ ସ ନ ମୁହ୍ଯତି॥ 13-271-7 (92204)
ଦେବାସୁରଗକୁରୁର୍ଦେବଃ ସର୍ବଭୂତନମସ୍କୃତଃ।
ଅଚିନ୍ତ୍ଯୋଥାପ୍ଯନିର୍ଦେଶ୍ଯଃ ସର୍ବପ୍ରାଣୋ ହ୍ଯଯୋନିଜଃ॥ 13-271-8 (92205)
ପିତାମହୋ ଜଗନ୍ନାଥଃ ସାବିତ୍ରୀ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସତୀ।
ବେଦଭୂରଥ କର୍ତା ଚ ବିଷ୍ଣୁର୍ନାରାଯଣଃ ପ୍ରଭୁଃ॥ 13-271-9 (92206)
ଉମାପତିର୍ବିରୂପାକ୍ଷଃ ସ୍କନ୍ଦଃ ସେନାପତିସ୍ତଥା।
ବିଶାଖୋ ହୁତଭୁଗ୍ବାଯୁଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯୌ ପ୍ରଭାକରୌ॥ 13-271-10 (92207)
ଶକ୍ରଃ ଶଚୀପତିର୍ଦେବୋ ଯମୋ ଧୂମୋର୍ଣଯା ସହ।
ବରୁଣଃ ସହ ଗୌର୍ଯା ଚ ସହ ଋଦ୍ଧ୍ଯା ଧନେଶ୍ବରଃ॥ 13-271-11 (92208)
ସୌମ୍ଯା ଗୌଃ ସୁରଭିର୍ଦେବୀ ବିଶ୍ରବାଶ୍ଚ ମହାନୃଷିଃ।
ସଙ୍କଲ୍ପଃ ସାଗରୋ ଗଙ୍ଗା ସ୍ରବନ୍ତ୍ଯୋଽଥ ମରୁଦ୍ଗଣଃ॥ 13-271-12 (92209)
ବାଲଖିଲ୍ଯାସ୍ତପଃସିଦ୍ଧାଃ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନସ୍ତଥା।
ନାରଦଃ ପର୍ବତଶ୍ଚୈବ ବିଶ୍ବାବସୁର୍ହହାହୁହୂଃ॥ 13-271-13 (92210)
ତୁମ୍ବୁରୁଶ୍ଚିତ୍ରସେନଶ୍ଚ ଦେବଦୂତଶ୍ଚ ବିଶ୍ରୁତଃ।
ଦେବକନ୍ଯା ମହାଭାଗା ଦିବ୍ଯାଶ୍ଚାପ୍ସରସାଂ ଗଣାଃ॥ 13-271-14 (92211)
ଉର୍ବଶୀ ମେନକା ରମ୍ଭା ମିଶ୍ରକେଶୀ ହ୍ଯଲମ୍ବୁଷା।
ବିଶ୍ବାଚୀ ଚ ଘୃତାଚୀ ଚ ପଞ୍ଚଚୂଡା ତିଲୋତ୍ତମା॥ 13-271-15 (92212)
ଆଦିତ୍ଯା ବସବୋ ରୁଦ୍ରାଃ ସାଶ୍ବିନଃ ପିତରୋପି ଚ।
ଧର୍ମଃ ଶ୍ରୁତଂ ତପୋ ଦୀକ୍ଷା ବ୍ଯବସାଯଃ ପିତାମହଃ॥ 13-271-16 (92213)
ଶର୍ବର୍ଯୋ ଦିବସାଶ୍ଚୈବ ମାରୀଚଃ କଶ୍ଯପସ୍ତଥା।
ଶୁକ୍ରୋ ବୃହସ୍ପତିର୍ଭୌମୋ ବୁଧୋ ରାହୁଃ ଶନୈଶ୍ଚରଃ॥ 13-271-17 (92214)
ନକ୍ଷତ୍ରାଣ୍ଯୃତବଶ୍ଚୈବ ମାସାଃ ପକ୍ଷାଃ ସବତ୍ସରାଃ।
ବୈନତେଯାଃ ସମୁଦ୍ରାଶ୍ଚ କଦ୍ରୁଜାଃ ପନ୍ନଗାସ୍ତଥା॥ 13-271-18 (92215)
ଶତଦ୍ରୁଶ୍ଚ ବିପାଶା ଚ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ସରସ୍ବତୀ।
ସିନ୍ଧୁଶ୍ଚ ଦେବିକା ଚୈବ ପ୍ରଭାସଂ ପୁଷ୍କରାଣି ଚ॥ 13-271-19 (92216)
ଗଙ୍ଗା ମହାନଦୀ ବେଣା କାବେରୀ ନର୍ମଦା ତଥା।
କୁଲମ୍ପୁନା ବିଶଲ୍ଯା ଚ କରତୋଯାମ୍ବୁବାହିନୀ॥ 13-271-20 (92217)
ସରଯୂର୍ଗଣ୍ଡକୀ ଚୈବ ଲୋହିତଶ୍ଚ ମହାନଦଃ।
ତାମ୍ରାରୁଣା ବେତ୍ରବତୀ ପର୍ଣାଶା ଗୌତମୀ ତଥା॥ 13-271-21 (92218)
ଗୋଦାବରୀ ଚ ବେଣ୍ଯା ଚ କୃଷ୍ଣବେଣା ତଥାଽଦ୍ରିଜା।
ଦୃଷଦ୍ବତୀ ଚ କାବେରୀ ଚକ୍ଷୁର୍ମନ୍ଦାକିନୀ ତଥା॥ 13-271-22 (92219)
ପ୍ରଯାଗଂ ଚ ପ୍ରଭାସଂ ଚ ପୁଣ୍ଯଂ ନୈମିଷମେବ ଚ।
ତଚ୍ଚ ବିଶ୍ବେଶ୍ବରସ୍ଥାନଂ ଯତ୍ର ତଦ୍ବିମଲଂ ସରଃ॥ 13-271-23 (92220)
ପୁଣ୍ଯତୀର୍ଥଂ ସୁସଲିଲଂ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରଂ ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍।
ସିନ୍ଧୂତ୍ତମଂ ତପୋ ଦାନଂ ଜମ୍ବୂମାର୍ଗମଥାପି ଚ॥ 13-271-24 (92221)
ହିରଣ୍ବତୀ ବିତସ୍ତା ଚ ତଥା ପ୍ଲକ୍ଷବତୀ ନଦୀ।
ବେଦସ୍ମୃତିର୍ବେଦବତୀ ମାଲବାଽଥାଶ୍ବବତ୍ଯପି॥ 13-271-25 (92222)
ଭୂମିଭାଗାସ୍ତଥା ପୁଣ୍ଯା ଗଙ୍ଗାଦ୍ବାରମଥାପି ଚ।
ଋଷିକୁଲ୍ଯାସ୍ତଥା ମେଧ୍ଯା ନଦ୍ଯଃ ସିନ୍ଧୁବହାସ୍ତଥା॥ 13-271-26 (92223)
ଚର୍ମଣ୍ବତୀ ନଦୀ ପୁଣ୍ଯା କୌଶିକୀ ଯମୁନା ତଥା।
ନଦୀ ଭୀମରଥୀ ଚୈବ ବାହୁଦା ଚ ମହାନଦୀ॥ 13-271-27 (92224)
ମାହେନ୍ଦ୍ରବାଣୀ ତ୍ରିଦିବା ନୀଲିକା ଚ ସରସ୍ବତୀ।
ନନ୍ଦା ଚାପରନନ୍ଦା ଚ ତଥା ତୀର୍ଥମହାହ୍ରଦଃ॥ 13-271-28 (92225)
ଗଯାଽଥ ଫଲ୍ଗୁତୀର୍ଥଂ ଚ ଧର୍ମାରଣ୍ଯଂ ସୁରୈର୍ବୃତମ୍।
ତଥା ଦେବନଦୀ ପୁଣ୍ଯା ସରଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମନିର୍ମିତମ୍॥ 13-271-29 (92226)
ପୁଣ୍ଯଂ ତ୍ରିଲୋକବିଖ୍ଯାତଂ ସର୍ବପାପହରଂ ଶିବମ୍।
ହିମବାନ୍ପର୍ବତଶ୍ଚୈବ ଦିବ୍ଯୌଷଧିସମନ୍ବିତଃ॥ 13-271-30 (92227)
ବିନ୍ଧ୍ଯୋ ଧାତୁବିଚିତ୍ରାଙ୍ଗସ୍ତୀର୍ଥବାନୌଷଧାନ୍ବିତଃ।
ମେରୁର୍ମହେନ୍ଦ୍ରୋ ମଲଯଃ ଶ୍ବେତଶ୍ଚ ରଜତାବୃତଃ॥ 13-271-31 (92228)
ଶୃଙ୍ଗବାନ୍ମନ୍ଦରୋ ନୀଲୋ ନିଷଧୋ ଦର୍ଦୁରସ୍ତଥା।
ଚିତ୍ରକୂଟୋଽଞ୍ଜନାଭଶ୍ଚ ପର୍ବତୋ ଗନ୍ଧମାଦନଃ॥ 13-271-32 (92229)
ପୁଣ୍ଯଃ ସୋମଗିରିଶ୍ଚୈବ ତଥୈବାନ୍ଯେ ମହୀଧରାଃ।
ଦିଶଶ୍ଚ ବିଦିଶଶ୍ଚୈବ କ୍ଷିତିଃ ସର୍ବେ ମହୀରୁହାଃ॥ 13-271-33 (92230)
ବିଶ୍ବେଦେବା ନଭଶ୍ଚୈବ ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ଗ୍ରହାସ୍ତଥା।
ପାନ୍ତୁ ନଃ ସତତଂ ଦେବାଃ କୀର୍ତିତାଽକୀର୍ତିତା ମଯା॥ 13-271-34 (92231)
କୀର୍ତଯାନୋ ନରୋ ହ୍ଯେତାନ୍ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବକିଲ୍ବିଷୈଃ।
ସ୍ତୁବଂଶ୍ଚ ପ୍ରତିନନ୍ଦଂଶ୍ଚ ମୁଚ୍ଯତେ ସର୍ବତୋ ଭଯାତ୍॥ 13-271-35 (92232)
ସର୍ବସଙ୍କରପାପେଭ୍ଯୋ ଦେବତାସ୍ତବନନ୍ଦକଃ।
ଦେବତାନନ୍ତରଂ ବିପ୍ରାଂସ୍ତପଃସିଦ୍ଧାଂସ୍ତପୋଧିକାନ୍॥ 13-271-36 (92233)
କୀର୍ତିତାନ୍କୀର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନାନ୍।
ଯବକ୍ରୀତୋଽଥ ରୈମ୍ଯଶ୍ଚ କକ୍ଷୀବାନୌଶିଜସ୍ତଥା॥ 13-271-37 (92234)
ଭୃଗ୍ବଙ୍ଗିରାସ୍ତଥା କଣ୍ବୋ ମେଧାତିଥିରଥ ପ୍ରଭୁଃ।
ବର୍ହୀ ଚ ଗୁଣସମ୍ପନ୍ନଃ ପ୍ରାଚୀଂ ଦିଶମୁପାଶ୍ରିତାଃ॥ 13-271-38 (92235)
ଭଦ୍ରାଂ ଦିଶଂ ମହାଭାଗା ଉଲ୍ମୁଚୁଃ ପ୍ରମୁଚୁସ୍ତଥା। 13-271-39 (92236)
ମୁମୁଚୁଶ୍ଚ ମହାଭାଗଃ ସ୍ବସ୍ତ୍ଯାତ୍ରେଯଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍॥ 13-271-39 (92237)
ମିତ୍ରାବରୁଣଯୋଃ ପୁତ୍ରସ୍ତଥାଽଗସ୍ତ୍ଯଃ ପ୍ରତାପବାନ୍।
ଦୃଢାଯୁଶ୍ଚୋର୍ଧ୍ବବାହୁଶ୍ଚ ବିଶ୍ରୁତାବୃଷିସତ୍ତମୌ॥ 13-271-40 (92238)
ପଶ୍ଚିମାଂ ଦିଶମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଯ ଏଧନ୍ତେ ନିବୋଧ ତାନ୍।
ଉଷଙ୍ଗୁଃ ସହ ସୋଦର୍ଯୈଃ ପରିବ୍ଯାଧଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍॥ 13-271-41 (92239)
ଋଷିର୍ଦୀର୍ଘତମାଶ୍ଚୈବ ଗୌତମଃ କାଶ୍ଯପସ୍ତଥା।
ଏକତଶ୍ଚ ଦ୍ବିତଶ୍ଚୈବ ତ୍ରିତଶ୍ଚୈବ ମହାନୃଷିଃ॥ 13-271-42 (92240)
ଅତ୍ରେଃ ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ଧର୍ମାତ୍ମା ତଥା ସାରସ୍ବତଃ ପ୍ରଭୁଃ।
ଉତ୍ତରାଂ ଦିଶମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଯ ଏଧନ୍ତେ ନିବୋଧ ତାନ୍। 13-271-43 (92241)
ଅତ୍ରିର୍ବସିଷ୍ଠଃ ଶକ୍ତିଶ୍ଚ ପାରାଶର୍ଯଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍।
ବିଶ୍ବାମିତ୍ରୋ ଭରଦ୍ବାଜୋ ଜମଦଗ୍ନିସ୍ତଥୈବ ଚ॥ 13-271-44 (92242)
ଋଚୀକପୁତ୍ରୋ ରାମଶ୍ଚ ଋଷିରୌଦ୍ଦାଲକିସ୍ତଥା।
ଶ୍ବେତକେତୁଃ କୋହଲଶ୍ଚ ବିପୁଲୋ ଦେବଲସ୍ତଥା॥ 13-271-45 (92243)
ଦେବଶର୍ମା ଚ ଧୌମ୍ଯଶ୍ଚ ହସ୍ତିକାଶ୍ଯପ ଏବ ଚ।
ଲୋମଶୋ ନାଚିକେତଶ୍ଚ ଲୋମହର୍ଷଣ ଏବ ଚ॥ 13-271-46 (92244)
ଋଷିରୁଗ୍ରଶ୍ରବାଶ୍ଚୈବ ଭାର୍ଗବଶ୍ଚ୍ଯବନସ୍ତଥା।
ଏଷ ବୈ ସମବାଯଶ୍ଚ ଋଷିଦେବସମନ୍ବିତଃ॥ 13-271-47 (92245)
ଆଦ୍ଯଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତୋ ରାଜନ୍ସର୍ବପାପପ୍ରମୋଚନଃ।
ନୃଗୋ ଯଯାତିର୍ନହୁଷୋ ଯଦୁଃ ପୂରୁଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍॥ 13-271-48 (92246)
ଧୁନ୍ଧୁମାରୋ ଦିଲୀପଶ୍ଚ ସଗରଶ୍ଚ ପ୍ରତାପବାନ୍।
କୃଶାଶ୍ବୋ ଯୌବନାଶ୍ବଶ୍ଚ ଚିତ୍ରାଶ୍ବଃ ସତ୍ଯବାଂସ୍ତଥା॥ 13-271-49 (92247)
ଦୁଷ୍ଯନ୍ତୋ ଭରତଶ୍ଚୈବ ଚକ୍ରବର୍ତୀ ମହାଯଶାଃ।
ପବନୋ ଜନକଶ୍ଚୈବ ତଥା ଦୃଷ୍ଟରଥୋ ନୃପଃ॥ 13-271-50 (92248)
ରଘୁର୍ନରବରଶ୍ଚୈବ ତଥା ଦଶରଥୋ ନୃପଃ।
ରାମୋ ରାକ୍ଷସହା ବୀରଃ ଶଶବିନ୍ଦୁର୍ଭଗୀରଥଃ॥ 13-271-51 (92249)
ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରୋ ମରୁତ୍ତଶ୍ଚ ତଥା ଦ଼ଢରଥୋ ନୃପଃ।
ମହୋଦର୍ଯୋ ହ୍ଯଲର୍କଶ୍ଚ ଐଲଶ୍ଚୈବ ନରାଧିପଃ॥ 13-271-52 (92250)
କରଂଧମୋ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଃ କଧ୍ମୋରଶ୍ଚ ନରାଧିପଃ।
ଦକ୍ଷୋଽମ୍ବରୀଷଃ କୁକୁରୋ ରୈବତଶ୍ଚ ମହାଯଶାଃ॥ 13-271-53 (92251)
କୁରୁ ସଂବରଣଶ୍ଚୈବ ମାଂଧାତା ସତ୍ଯବିକ୍ରମଃ।
ମୁଚୁକୁନ୍ଦଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ଜହ୍ନୁର୍ଜାହ୍ନବିସେବିତଃ॥ 13-271-54 (92252)
ଆଦିରାଜଃ ପୃଥୁର୍ବୈନ୍ଯୋ ମିତ୍ରଭାନୁଃ ପ୍ରିଯଙ୍କରଃ।
ତ୍ରସଦ୍ଦସ୍ଯୁସ୍ତଥା ରାଜା ଶ୍ବେତୋ ରାଜର୍ଷିସତ୍ତମଃ॥ 13-271-55 (92253)
ମହାଭିଷଶ୍ଚ ବିଖ୍ଯାତୋ ନିମୀ ରାଜା ତଥାଽଷ୍ଟକଃ।
ଆଯୁଃ କ୍ଷୁପଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିଃ କକ୍ଷେଯୁସ୍ଚ ନରାଧିପଃ॥ 13-271-56 (92254)
ପ୍ରତର୍ଦନୋ ଦିବୋଦାସଃ ସୁଦାସଃ କୋସଲେଶ୍ବରଃ।
ଐଲୋ ନଲଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ମନୁଶ୍ଚୈବ ପ୍ରଜାପତିଃ॥ 13-271-57 (92255)
ହବିଧ୍ରଶ୍ଚ ପୃଷଧ୍ରଶ୍ଚ ପ୍ରତୀପଃ ଶାନ୍ତନୁସ୍ତଥା।
ଅଜଃ ପ୍ରାଚୀନବର୍ହିଶ୍ଚ ତଥୈକ୍ଷ୍ବାକୁର୍ମହାଯଶାଃ॥ 13-271-58 (92256)
ଅନରଣ୍ଯୋ ନରପତିର୍ଜାନୁଜଙ୍ଘସ୍ତଥୈବ ଚ।
କକ୍ଷସେନଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିର୍ଯେ ଚାନ୍ଯେ ଚାନୁକୀର୍ତିତାଃ॥ 13-271-59 (92257)
କଲ୍ଯମୁତ୍ଥାଯ ଯୋ ନିତ୍ଯଂ ସନ୍ଧ୍ଯେ ଦ୍ବେଽସ୍ତମଯୋଦଯେ।
ପଠେଚ୍ଛୁଚିରନାବୃତ୍ତଃ ସ ଧର୍ମଫଲଭାଗ୍ଭବେତ୍॥ 13-271-60 (92258)
ଦେବା ଦେବର୍ଷଯଶ୍ଚୈବ ସ୍ତୁତା ରାଜର୍ଷଯସ୍ତଥା।
ପୁଷ୍ଟିମାଯୁର୍ଯଶଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ବିଧାସ୍ଯନ୍ତି ମମେଶ୍ବରାଃ॥ 13-271-61 (92259)
ମା ବିଘ୍ନଂ ମା ଚ ମେ ପାପଂ ମା ଚ ମେ ପରିପନ୍ଥିନଃ।
ଧ୍ରୁବୋ ଜଯୋ ମେ ନିତ୍ଯଃ ସ୍ଯାତ୍ପରତ୍ର ଚ ଶୁଭା ଗତିଃ॥ 13-271-62 (92260)
`ପାଲଯ ତ୍ବଂ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ ଶାନ୍ତାତ୍ମା ତ୍ବନୁଶାସିତା।
ଦ୍ବୈପାଯନଃ ସ୍ବଯଂଚକ୍ଷୁଃ କୃଷ୍ଣସ୍ତେଽସ୍ତୁ ପରାଯଣମ୍॥ 13-271-63 (92261)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-271-64x (7721)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବୋପାସନାର୍ଥାଯ ବିରରାମ ମହାମତିଃ॥' ॥ 13-271-64 (92262)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଏକସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 271 ॥
ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 272
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.272. ଅଧ୍ଯାଯଃ 272
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ ନିଖିଲଧର୍ମୋପଦେଶାନନ୍ତରଂ ସ୍ବାବସାନକାଲାଽଽସତ୍ତ୍ଯବଗମେନ ଭଗବଦ୍ଧ୍ଯାନାଯ ବାକ୍ପ୍ରସାରଣାଦୁପରତେ ଭୀଷ୍ମେ ତଂପ୍ରତି ବ୍ଯାସେନ ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ଥ ନଗରଗମନାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାନଚୋଦନା॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀଷ୍ମାଶ୍ଯନୁଜ୍ଞଯା ସହକୃଷ୍ଣାଦିଭିର୍ହାସ୍ତିନପୁରପ୍ରବେଶନମ୍॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ଜନମେଜଯ ଉବାଚ।
ଶରତଲ୍ପଗତେ ଭୀଷ୍ମେ କୌରବାଣାଂ ଧୁରନ୍ଧରେ।
ଶଯାନେ ବୀରଶଯନେ ପାଣ୍ଡବୈଃ ସମୁପସ୍ଥିତେ॥ 13-272-1 (92263)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞୋ ମମ ପୂର୍ବପିତାମହଃ।
ଧର୍ମାଣାମାଗମଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବିଦିତ୍ବା ସର୍ବସଂଶଯାନ୍॥ 13-272-2 (92264)
ଦାନାନାଂ ଚ ବିଧିଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ଚ୍ଛିନ୍ନଧର୍ମାର୍ଥସଂଶଯଃ।
ଯଦନ୍ଯଦକରୋଦ୍ବିପ୍ର ତନ୍ମେ ଶଂସିତୁମର୍ହସି॥ 13-272-3 (92265)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-272-4x (7722)
ଅଭୂନ୍ମୁହୂର୍ତଂ ସ୍ତିମିତଂ ସର୍ବଂ ତଦ୍ରାଜମଣ୍ଡଲମ୍।
ତୂଷ୍ଣୀଂଭୂତେ ତତସ୍ତସ୍ମିନ୍ପଟେ ଚିତ୍ରମିବାର୍ପିତମ୍॥ 13-272-4 (92266)
ମୁହୂର୍ତମିବ ଚ ଧ୍ଯାତ୍ବା ବ୍ଯାସଃକ ସତ୍ଯବତୀସୁତଃ।
ନୃପଂ ଶଯାନଂ ଗାଙ୍ଗେଯମିଦମାହ ବଚସ୍ତ୍ବରନ୍॥ 13-272-5 (92267)
ରାଜନ୍ପ୍ରକୃତିମାପନ୍ନଃ କୁରୁରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ସହିତୋ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସର୍ବୈଃ ପାର୍ତିବୈଶ୍ଚାନୁଯାଯିଭିଃ॥ 13-272-6 (92268)
ଉପାସ୍ତେ ତ୍ବାଂ ନରବ୍ଯାଘ୍ର ସହ କୃଷ୍ଣେନ ଧୀମତା।
ତମିମଂ ପୁରଯାନାଯ ସମନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହସି॥ 13-272-7 (92269)
ଏବମୁକ୍ତୋ ଭଗବତା ବ୍ଯାସେନ ପୃଥିବୀପତିଃ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଂ ସହାମାତ୍ଯମନୁଜଜ୍ଞେ ନଦୀସୁତଃ॥ 13-272-8 (92270)
ଉବାଚ ଚୈନଂ ମଧୁରଂ ନୃପଂ ଶାନ୍ତନବୋ ନୃପଃ।
ପ୍ରବିଶସ୍ବ ପୁରୀଂ ରାଜନ୍ଧର୍ମେ ଚ ଧ୍ରିଯତାଂ ମନଃ॥ 13-272-9 (92271)
ଯଜସ୍ବ ବିବିଧୈର୍ଯଜୈର୍ବହ୍ବନ୍ନୈଃ ସ୍ବାପ୍ତଦକ୍ଷିଣୈଃ।
ଯଯାତିରିବ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରକଦ୍ଧାଦମପୁରଃସରଃ॥ 13-272-10 (92272)
କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମରତଃ ପାର୍ଥ ପିତୄନ୍ଦେବାଂଶ୍ଚ ତର୍ପଯ।
ଶ୍ରେଯସା ଯୋକ୍ଷ୍ଯସେ ଚୈବ ବ୍ଯେତୁ ତେ ମାନସୋ ଜ୍ବରଃ॥ 13-272-11 (92273)
ରଞ୍ଜଯସ୍ବ ପ୍ରଜାଃ ସର୍ବାଃ ପ୍ରକୃତୀଃ ପରିସାନ୍ତ୍ବଯ।
ସୁହୃଦଃ ଫଲସତ୍କାରୈରର୍ଚଯସ୍ବ ଯଥାର୍ହତଃ॥ 13-272-12 (92274)
ଅନୁଂ ତ୍ବାଂ ତାତ ଜୀବନ୍ତୁ ମିତ୍ରାଣି ସୁହୃକଦସ୍ତଥା।
ଚୈତ୍ଯସ୍ଥାନେ ସ୍ଥିତଂ ବୃକ୍ଷଂ ଫଲବନ୍ତମିବ ଦ୍ବିଜାଃ॥ 13-272-13 (92275)
ଆଗନ୍ତବ୍ଯଂ ଚ ଭବତା ସମଯେ ମମ ପାର୍ଥିବ।
ବିନିବୃତ୍ତେ ଦିନକରେ ପ୍ରବୃତ୍ତେ ଚୋତ୍ତରାଯଣେ॥ 13-272-14 (92276)
ତଥେତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ଚ କୌନ୍ତେଯଃ ସୋଭିବାଦ୍ଯ ପିତାମହମ୍।
ପ୍ରଯଯୌ ସପରୀବାରୋ ନଗରଂ ନାଗସାହ୍ବଯମ୍॥ 13-272-15 (92277)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଗାନ୍ଧାରୀଂ ଚ ପତିବ୍ରତାମ୍।
ସହ ତୈର୍ଋଷିଭିଃ ସର୍ବୈର୍ଭ୍ରାତୃଭିଃ କେଶବେନ ଚ॥ 13-272-16 (92278)
ପୌରଜାନପଦୈଶ୍ଚୈବ ମନ୍ତ୍ରିବୃଦ୍ଧୈଶ୍ଚ ପାର୍ଥିବ।
ପ୍ରବିବେଶ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ପୁରଂ ବାରଣସାହ୍ବଯମ୍॥ ॥ 13-272-17 (92279)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଦାନଧର୍ମପର୍ବଣି ଦ୍ବିସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 272 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-272-7 ତମିମଂ ପୁନରାଗନ୍ତୁମିତି ଥ.ପାଠଃ॥ ଅଥ ଭୀଷସ୍ବର୍ଗାରୋହଣପର୍ବ ॥ 2 ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 273
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.273. ଅଧ୍ଯାଯଃ 273
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ଭୀଷ୍ମସଂସ୍କାରୋପଯୋଗିସମ୍ଭାରପ୍ରସ୍ଥାପନପୂର୍ବକଂ କୃଷ୍ଣଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରାଦିଭିଃସହ ଭୀଷ୍ମସମୀପଂ ପ୍ରତ୍ଯାଗମନମ୍॥ 1 ॥ ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣାଭିବାଦନପୂର୍ବକଂ କୃଷ୍ଣାଦ୍ଯାଗମନଂ ନିବେଦିତେନ ଭୀଷ୍ମେଣ ସ୍ବସ୍ଯ କୃଷ୍ଣଯାଥାତ୍ମ୍ଯଜ୍ଞାନପ୍ରକାଶନେନ ତତ୍ପ୍ରଣାମସ୍ତୁତିପୂର୍ବକଂ ବ୍ଯାସକୃଷ୍ଣଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରାଦିଭ୍ଯଃ ସ୍ବସ୍ଯ ପ୍ରାଣୋତ୍ସର୍ଗାଭ୍ଯନୁଜ୍ଞାନପ୍ରାର୍ଥନା॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ତତଃ କୁନ୍ତୀସୁତୋ ରାଜା ପୌରଜାନପଦଂ ଜନମ୍।
ପୂଜଯିତ୍ବା ଯଥାନ୍ଯାଯମନୁଜଜ୍ଞେ ଗୃହାନ୍ପ୍ରତି॥ 13-273-1 (92280)
ସାନ୍ତ୍ବଯାମାସ ନାରୀଶ୍ଚ ହତପୁତ୍ରା ହତେଶ୍ବରାଃ।
ବିପୁଲୈରର୍ଥଦାନୈଃ ସ ତଦା ପାଣ୍ଡୁସୁତୋ ନୃପଃ॥ 13-273-2 (92281)
ସୋଭିଷିକ୍ତୋ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞଃ ପ୍ରାପ୍ଯ ରାଜ୍ଯଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଅବସ୍ଥାପ୍ଯ ନରଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ସର୍ବାଃ ସ୍ବପ୍ରକୃତୀସ୍ତଥା॥ 13-273-3 (92282)
ଦ୍ବିଜେଭ୍ଯୋ ବଲମୁଖ୍ଯେଭ୍ଯୋ ନୈଗମେଭ୍ଯଶ୍ଚ ସର୍ବଶଃ।
ପ୍ରତିଗୃହ୍ଯାଶିଷୋ ମୁଖ୍ଯାସ୍ତଥା ଧର୍ମଭୃତାଂବରଃ॥ 13-273-4 (92283)
ଉଷିତ୍ବା ଶର୍ବରୀଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ପଞ୍ଚାଶନ୍ନଗରୋତ୍ତମେ।
ସମଯଂ କୌରବାଗ୍ର୍ଯସ୍ଯ ସସ୍ମାର ପୁରୁଷର୍ଷଭଃ॥ 13-273-5 (92284)
ସ ନିର୍ଯଯୌ ଜଗପୁରାଦ୍ଯଜକୈଃ ପରିବାରିତଃ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ନିବୃତ୍ତମାଦିତ୍ଯଂ ପ୍ରବୃତ୍ତଂ ଚୋତ୍ତରାଯଣମ୍॥ 13-273-6 (92285)
ଘୃତଂ ମାଲ୍ଯଂ ଚ ଗନ୍ଧାଂଶ୍ଚ କ୍ଷୌମାଣି ଚ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଚନ୍ଦନାଗରୁମୁଖ୍ଯାନି ତଥା କାଲଗରୂଣି ଚ॥ 13-273-7 (92286)
ପ୍ରସ୍ଥାପ୍ଯଚ ପୂର୍ବଂ କୌନ୍ତେଯୋ ଭୀଷ୍ମସଂସ୍କରଣାଯ ବୈ।
ମାଲ୍ଯାନି ଚ ବରାର୍ହାଣି ରତ୍ନାନି ବିବିଧାନି ଚ॥ 13-273-8 (92287)
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ପୁରୁସ୍କୃତ୍ଯ ଗାନ୍ଧାରୀଂ ଚ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍।
ମାତରଂ ଚ ପୃଥାଂ ଧାମାନ୍ଭ୍ରାତୄଂଶ୍ଚ ପୁରୁଷର୍ଷଂଭାନ୍॥ 13-273-9 (92288)
ଜନାର୍ଦନେନାନୁଗତୋ ବିଦୁରେଣ ଚ ଧୀମତା।
ଯୁଯୁତ୍ସୁନା ଚ କୌରବ୍ଯୋ ଯୁଯୁଧାନେନ ଚାଭିଭୋ॥ 13-273-10 (92289)
ମହତା ରାଜଭୋଗେନ ପାରିବର୍ହେଣ ସଂବୃତଃ।
ସ୍ତୂଯମାନୋ ମହାତେଜା ଭୀଷ୍ମିସ୍ଯାଗ୍ନୀନନୁବ୍ରଜନ୍॥ 13-273-11 (92290)
ନିଶ୍ଚକ୍ରାମ ପୁରାତ୍ତସ୍ମାଦ୍ଯଥା ଦେବପତିସ୍ତଥା।
ଆସସାଦ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ତତଃ ଶାନ୍ତନବଂ ନୃପଃ॥ 13-273-12 (92291)
ଉପାସ୍ଯମାନଂ ବ୍ଯାସେନ ପାରାଶର୍ଯେଣ ଧୀମତା।
ନାରଦେନ ଚ ରାଜର୍ଷେ ଦେବଲେନାସିତେନ ଚ॥ 13-273-13 (92292)
ହତଶିଷ୍ଟୈର୍ନୃପୈସ୍ଚାନ୍ଯୈର୍ନାନାଦେଶସମାଗତୈଃ।
ରକ୍ଷିଭିଶ୍ଚ ମହାତ୍ମାନଂ ରକ୍ଷ୍ଯମାଣଂ ସମନ୍ତତଃ॥ 13-273-14 (92293)
ଶଯାନଂ ବୀରଶଯନେ ଦଦର୍ଶ ନୃପତିସ୍ତତଃ।
ତତୋ ରଥାଦବାରୋହଦ୍ଧାତୃଭିଃ ସହ ଧର୍ମରାଟ୍॥ 13-273-15 (92294)
ଅଭିବାଦ୍ଯାଥ କୌନ୍ତେଯଃ ପିତାମହମରିଂଦମମ୍।
ଦ୍ବୈପାଯନାଦୀନ୍ବିପ୍ରାଂଶ୍ଚ ତୈଶ୍ଚ ପ୍ରତ୍ଯଭିନନ୍ଦିତଃ॥ 13-273-16 (92295)
ଋତ୍ବିଗ୍ଭିର୍ବ୍ରହ୍ମକଲ୍ପୈଶ୍ଚ ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ ଧର୍ମଜଃ।
ଆସାଦ୍ଯ ଶରତଲ୍ପସ୍ଥମୃଷିଭିଃ ପରିବାରିତମ୍॥ 13-273-17 (92296)
ଅବ୍ରବୀଦ୍ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହ କୌରବ୍ଯଃ ଶଯାନଂ ନିମ୍ନଗାସୁତମ୍॥ 13-273-18 (92297)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୋଽହଂ ନୃପତେ ନମସ୍ତେ ଜାହ୍ନବୀସୁତ।
ଶୃଣୋଷି ଚେନ୍ମହାବାହୋ ବ୍ରୂହି କିଂ କରବାଣି ତେ॥ 13-273-19 (92298)
ପ୍ରାପ୍ତୋସ୍ମି ସମଯେ ରାଜନ୍ନଗ୍ନୀନାଦାଯ ତେ ବିଭୋ।
ଆଚାର୍ଯାନ୍ବ୍ରାହ୍ମଣାଂଶ୍ଚୈବ ଋତ୍ବିଜୋ ଭ୍ରାତରଶ୍ଚ ମେ॥ 13-273-20 (92299)
ପୁତ୍ରଶ୍ଚ ତେ ମହାତେଜା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋ ଜନେଶ୍ବରଃ।
ଉପସ୍ଥିତଃ ସହାମାତ୍ଯୋ ବାସୁଦେବଶ୍ଚ ବୀର୍ଯବାନ୍॥ 13-273-21 (92300)
ହତଶିଷ୍ଟାଶ୍ଚ ରାଜାନଃ ସର୍ବେ ଚ କୁରୁଜାଙ୍ଗଲାଃ।
ତାନ୍ପଶ୍ଯ ନରଶାର୍ଦୂଲ ସମୁନ୍ମୀଲଯ ଲୋଚନେ॥ 13-273-22 (92301)
ଯଚ୍ଚେହ କିଞ୍ଚିତ୍କର୍ତବ୍ଯଂ ତତ୍ସର୍ବଂ ପ୍ରାପିତଂ ମଯା।
ଯଥୋକ୍ତଂ ଭବତା କାଲେ ସର୍ବମେବ ଚ ତତ୍କୃତମ୍॥ 13-273-23 (92302)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-273-24x (7723)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଗାଙ୍ଗେଯଃ କୁନ୍ତୀପୁତ୍ରେଣ ଧୀମତା।
ଦଦର୍ଶ ଭାରତାନ୍ସର୍ବାନ୍ସ୍ଥିତାନ୍ସମ୍ପରିବାର୍ଯ ହ॥ 13-273-24 (92303)
ତତଶ୍ଚଲବପୁର୍ଭୀଷ୍ମଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ବିପୁଲଂ ଭୁଜମ୍।
ଓଘମେଘସ୍ବରୋ ବାଗ୍ମୀ କାଲେ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-273-25 (92304)
ଦିଷ୍ଟ୍ଯା ପ୍ରାପ୍ତୋସି କୌନ୍ତେଯ ସହାମାତ୍ଯୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ପରିବୃତ୍ତୋ ହି ଭଗବାନ୍ସହସ୍ରାଂଶୁର୍ଦିବାକରଃ॥ 13-273-26 (92305)
ଅଷ୍ଟପଞ୍ଚାଶତଂ ରାତ୍ର୍ଯଃ ଶଯାନସ୍ଯାଦ୍ଯ ମେ ଗତାଃ।
ଶରେଷୁ ନିଶିତାଗ୍ନେଷୁ ଯଥା ବର୍ଷଶତଂ ତଥା॥ 13-273-27 (92306)
ମାଘୋଽଯଂ ସମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ମାସଃ ପୁଣ୍ଯୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିର।
ତ୍ରିଭାଗଶେଷଃ ପକ୍ଷୋଽଯଂ ଶୁକ୍ଲୋ ଭବିତୁମର୍ହତି॥ 13-273-28 (92307)
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା ତୁ ଗାଙ୍ଗେଯୋ ଧର୍ମପୁତ୍ରଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରମ୍।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରମଥାମନ୍ତ୍ର୍ଯ କାଲେ ବଚନମବ୍ରବୀତ୍॥ 13-273-29 (92308)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-273-30x (7724)
ରାଜନ୍ବିଦିତଧର୍ମୋସି ସୁନିର୍ଣୀତାର୍ଥସଂଶଯଃ।
ବହୁଶ୍ରୁତା ହି ତେ ବିପ୍ରା ବହବଃ ପର୍ଯୁପାସିତାଃ॥ 13-273-30 (92309)
ବେଦ ଶାସ୍ତ୍ରାଣି ସୂକ୍ଷ୍ମାଣି ଧର୍ମାଂଶ୍ଚ ମନୁଜେଶ୍ବର।
ବେଦାଂଶ୍ଚ ଚତୁରଃ ସର୍ବାନ୍ଷଡଙ୍ଗୈରୁପବୃଂହିତାନ୍॥ 13-273-31 (92310)
ନ ଶୋଚିତବ୍ଯଂ କୌରବ୍ଯ ଭବିତବ୍ଯଂ ହି ତତ୍ତଥା।
ଶ୍ରୁତଂ ଦେବରହସ୍ଯଂ ତେ କୃଷ୍ଣଦ୍ବୈପାଯନାଦପି॥ 13-273-32 (92311)
ଯଥା ପାଣ୍ଡୋଃ ସୁତା ରାଜଂସ୍ତଥୈବ ତବ ଧର୍ମତଃ।
ତାନ୍ପାଲଯ ସ୍ଥିତୋ ଧର୍ମେ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣେ ରତାନ୍॥ 13-273-33 (92312)
ଧର୍ମରାଜୋ ହି ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ନିଦେଶେ ସ୍ଥାସ୍ଯତେ ତବ।
ଆନୃଶଂସ୍ଯପରଂ ହ୍ଯେନ ଜାନାମି ଗୁରୁବତ୍ସଲମ୍॥ 13-273-34 (92313)
ତବ ପୁତ୍ରା ଦୁରାତ୍ମାନଃ କ୍ରୋଧଲୋଭପରାଯଣାଃ।
ଈର୍ଷ୍ଯାଭିଭୂତା ଦୁର୍ବୃତ୍ତାସ୍ତାନ୍ନ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି॥ 13-273-35 (92314)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-273-36x (7725)
ଏତାବଧୁକ୍ତ୍ବା ବଚନଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଂ ମନୀଷିଣମ୍।
ବାସୁଦେବଂ ମହାବାହୁମଭ୍ଯଭାଷଯ କୌରବଃ॥ 13-273-36 (92315)
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ। 13-273-37x (7726)
ଭଗବନ୍ଦେବଦେବେଶ ସୁରାସୁରନମସ୍କୃତ।
ତ୍ରିବିକ୍ରମ ନମସ୍ତୁଭ୍ଯଂ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧର॥ 13-273-37 (92316)
ବାସୁଦେବୋ ହିରଣ୍ଯାତ୍ମା ପୁରୁଷଃ ସବିତା ବିରାଦ୍।
ଜୀବଭୂତୋଽନୁରୂପସ୍ତ୍ବଂ ପରମାତ୍ମା ସନାତନଃ॥ 13-273-38 (92317)
ତ୍ବଦ୍ଭକ୍ତଂ ତ୍ବଦ୍ଗତିଂ ଶାନ୍ତମୁଦାରମପରିଗ୍ରହମ୍।
ତ୍ରାଯସ୍ବ ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ନିତ୍ଯଶଃ।
ଅନୁଜାନୀହି ମାଂ କୃଷ୍ଣ ବୈକୁଣ୍ଠ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ॥ 13-273-39 (92318)
ରକ୍ଷ୍ଯାଶ୍ଚ ତେ ପାଣ୍ଡବେଯା ଭବାନ୍ଯେଷାଂ ପରାଯଣମ୍।
ଉକ୍ତବାନସ୍ମି ଦୁର୍ବଦ୍ଧିଂ ମନ୍ଦଂ ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ତଦା॥ 13-273-40 (92319)
ଯତଃ କୃଷ୍ଣସ୍ତତୋ ଧର୍ମୋ ଯତୋ ଧର୍ମସ୍ତତୋ ଜଯଃ।
ବାସୁଦେବେନ ତୀର୍ଥେନ ପୁତ୍ର ସଂଶାମ୍ଯ ପାଣ୍ଡବୈଃ॥ 13-273-41 (92320)
ସନ୍ଧାନସ୍ଯ ପରଃ କାଲସ୍ତବେତି ଚ ପୁନଃପୁନଃ।
ନ ଚ ମେ ତଦ୍ବଚୋ ମୂଢଃ କୃତବାନ୍ସ ସୁମନ୍ଦଧୀଃ।
ଘାତଯିତ୍ବେହ ପୃଥିବୀଂ ତତଃ ସ ନିଧନଂ ଗତଃ॥ 13-273-42 (92321)
ତ୍ବାଂ ତୁ ଜାନାମ୍ଯହଂ ଦେବଂ ପୁରାଣମୃଷିସତ୍ତମମ୍।
ନରେଣ ସହିତଂ ଦେବ ବଦର୍ଯାଂ ସୁଚିରୋଷିତମ୍॥ 13-273-43 (92322)
ତଥା ମେ ନାରଦଃ ପ୍ରାହ ବ୍ଯାସଶ୍ଚ ସୁମହାତପାଃ।
ନରନାରାଯଣାବେତୌ ସମ୍ଭୂତୌ ମନୁଜେଷ୍ବିତି॥ 13-273-44 (92323)
ସ ମାଂ ତ୍ବମନୁଜାନୀହି କୃଷ୍ଣ ମୋକ୍ଷ୍ଯେ କଲେବରମ୍।
ତ୍ବଯାଽହଂ ସମନୁଜ୍ଞାତୋ ଗଚ୍ଛେଯଂ ପରମାଂ ଗତିମ୍॥ 13-273-45 (92324)
ବାସୁଦେବ ଉବାଚ। 13-273-46x (7727)
ଅନୁଜାନାମି ଭୀଷ୍ମ ତ୍ବାଂ ବସୂନ୍ପ୍ରାପ୍ନୁହି ପାର୍ଥିବ।
ନ ତେଽସ୍ତି ବୃଜିନଂ କିଞ୍ଚିଚ୍ଛୁଦ୍ଧାତ୍ମୈଶ୍ବର୍ଯସଂଯୁତଃ॥ 13-273-46 (92325)
ପିତୃଭକ୍ତୋସି ରାଜର୍ଷେ ମାର୍କଣ୍ଡେଯ ଇବାପରଃ।
ତେନ ମୃତ୍ଯୁସ୍ତବ ବଶେ ସ୍ଥିତୋ ଭୃତ୍ଯ ଇବାନତଃ॥ 13-273-47 (92326)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-273-48x (7728)
ଏବମୁକ୍ତସ୍ତୁ ଗାଙ୍ଗେଯଃ ପାଣ୍ଡବାନିଦମବ୍ରବୀତ୍।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖାଂଶ୍ଚାପି ସର୍ବାଂଶ୍ଚ ସୁହୃଦସ୍ତଥା॥ 13-273-48 (92327)
ପ୍ରାଣାନୁତ୍ସ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମି ତତ୍ରାନୁଜ୍ଞାତୁମର୍ହଥ।
ସତ୍ଯେଷୁ ଯତିତବ୍ଯଂ ବଃ ସତ୍ଯଂ ହି ପରମଂ ବଲମ୍॥ 13-273-49 (92328)
ଆନୃଶଂସ୍ଯପରୈର୍ଭାବ୍ଯଂ ସଦୈବ ନିଯତାତ୍ମଭିଃ।
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯୈର୍ଧର୍ମଶୀଲୈଶ୍ଚ ତପୋନିତ୍ଯୈଶ୍ଚ ଭାରତାଃ॥ 13-273-50 (92329)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତ୍ବା ସୁହୃଦଃ ସର୍ବାଂସ୍ତଥା ସମ୍ପୂଜ୍ଯ ଚୈବ ହ।
`ଧନଂ ବହୁବିଧଂ ରାଜନ୍ଦତ୍ତ୍ବା ନିତ୍ଯଂ ଦ୍ବିଜାତିଷୁ।'
ପୁନରେବାବ୍ରବୀଦ୍ଧୀମାନ୍ଯୁଧିଷ୍ଠିରମିଦଂ ବଚଃ॥ 13-273-51 (92330)
ବ୍ରାହ୍ମଣାଶ୍ଚୈବ ତେ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରାଜ୍ଞାଶ୍ଚୈବ ବିଶେଷତଃ।
ଆଚାର୍ଯା ଋତ୍ବିଜଶ୍ଚୈବ ପୂଜନୀଯା ଜନାଧିପ॥ ॥ 13-273-52 (92331)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମସ୍ବର୍ଗାରୋହଣପର୍ବଣି ତ୍ରିସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 273 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-273-28 ମାସଃ ସୌମ୍ଯ ଇତି ଝ.ପାଠଃ। ସୌମ୍ଯଶ୍ଚାନ୍ଦ୍ରଃ। ମାସସ୍ଯ ଚତୁର୍ଭାଗକରଣେ ସାର୍ଧସପ୍ତତିଥେରେକୈକଭାଗତ୍ବାତ୍। ଅଷ୍ଟମ୍ଯର୍ଧସ୍ଯାନତୀତତ୍ବେନ ପ୍ରଥମଭାଗସ୍ଯ ବିଦ୍ଯମାନତ୍ବାତ୍ ତ୍ରିଭାଗଶେଷୋ ଭବିତୁମର୍ହତୀତ୍ଯର୍ଥଃ। ତେନାଦ୍ଯାଷ୍ଟମୀତ୍ଯର୍ଥଃ॥ଅନୁଶାସନପର୍ବ - ଅଧ୍ଯାଯ 274
॥ ଶ୍ରୀଃ ॥
13.274. ଅଧ୍ଯାଯଃ 274
ଅଥ ଦାନଧର୍ମପର୍ବ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ଭୀଷ୍ମେଣ ଭଗବଦ୍ଧ୍ଯାନପୂର୍ବକଂ ସ୍ବଶରୀରମୂର୍ଧମଧ୍ଯୋଦ୍ଭେଦନେନ ତେଜୋ ଜ୍ବାଲାରୂପେଣ ସର୍ବାପରୋକ୍ଷମାକାଶପ୍ରବେଶନେନ କ୍ଷଣାଦନ୍ତର୍ଧାନମ୍॥ 1 ॥ ତତୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିବୀ ରାଜବୈଭବେନ ଚିତାରୋପଣେନ ବିଧିବଦଗ୍ନିନା ସମୁଦ୍ଦୀପନମ୍॥ 2 ॥ ତତୋ ଗଙ୍ଗାମବଗାହ୍ଯ କୃତୋଦକେଷୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଦିଷୁ ମୂର୍ତୀଭୂଯ ଜଲାଦୁଦ୍ଗତ୍ଯ ଭୀଷ୍ମଂପ୍ରତି ସକରୁଣଂ ବିଲାପେନ ଶୋଚନ୍ତୀଂ ଗଙ୍ଗାଂପ୍ରତି କୃଷ୍ଣାଦିଭିରାଶ୍ବାସନମ୍॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ।
ଏବମୁକ୍ତ୍ବା କୁରୂନ୍ସର୍ବାନ୍ଭୀଷ୍ମଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା।
ତୂଷ୍ଣୀଂ ବଭୂବ କୌରବ୍ଯଃ ସ ମୁହୂର୍ତମରିଂଦମ॥ 13-274-1 (92332)
ଧାରଯାମାସ ଚାତ୍ମାନଂ ଧାରଣାସୁ ଯଥାକ୍ରମମ୍।
ତସ୍ଯୋର୍ଧ୍ବମଗମନ୍ପ୍ରାଣାଃ ସନ୍ନିରୁଦ୍ଧା ମହାତ୍ମନଃ॥ 13-274-2 (92333)
ଇଦମାଶ୍ଚର୍ଯମାସୀଚ୍ଚ ମଧ୍ଯେ ତେଷାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।
ସହିତୈର୍ଋଷିଭିଃ ସର୍ବୈସ୍ତଦା ବ୍ଯାସାଦିଭିଃ ପ୍ରଭୋ॥ 13-274-3 (92334)
ଯଦ୍ଯନ୍ମୁଞ୍ଚତି ଗାତ୍ରଂ ହି ସ ଶନ୍ତନୁସୁତସ୍ତଦା।
ତତ୍ତଦ୍ବିଶଲ୍ଯମଭବଦ୍ଯୋଗଯୁକ୍ତସ୍ଯ ବୈ କ୍ରମାତ୍।
କ୍ଷଣେନ ପ୍ରେକ୍ଷତାଂ ତେଷାଂ ବିଶଲ୍ଯଃ ସୋଽଭବତ୍ତଦା॥ 13-274-4 (92335)
ତଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ବା ବିସ୍ମିତାଃ ସର୍ବେ ବାସୁଦେବପୁରୋଗମାଃ।
ସହ ତୈର୍ମୁନିଭିଃ ସର୍ବୈସ୍ତଦା ବ୍ଯାସାଦିଭିର୍ନୃପ॥ 13-274-5 (92336)
ସନ୍ନିରୁଦ୍ଧସ୍ତୁ ତେନାତ୍ମା ସର୍ବେଷ୍ବାଯତନେଷୁ ଚ।
ଜଗାମ ଭିତ୍ତ୍ବା ମୂର୍ଧାନଂ ଦିବମଭ୍ଯୁତ୍ପପାତ ହ॥ 13-274-6 (92337)
ଦେବଦୁନ୍ଦୁଭିନାଦଶ୍ଚ ପୁଷ୍ପବର୍ଷୈଃ ସହାଭବତ୍।
ସିଦ୍ଧା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷଯଶ୍ଚୈବ ସାଦୁସାଧ୍ବିତି ହର୍ଷିତାଃ॥ 13-274-7 (92338)
ମହୋଲ୍କେବ ଚ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ମୂର୍ଧଦେଶାଜ୍ଜନାଧିପ।
ନିଃସୃକତ୍ଯାକାଶମାବିଶ୍ଯ କ୍ଷଣେନାନ୍ତରଧୀଯତ॥ 13-274-8 (92339)
ଏବଂ ସ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ନୃପଃ ଶାନ୍ତନବସ୍ତଦା।
ସମଯୁଜ୍ଯତ ଲୋକୈଃ ସ୍ବୈର୍ଭରତାନାଂ କୁଲୋଦ୍ବହଃ॥ 13-274-9 (92340)
ତତସ୍ତ୍ବାଦାଯ ଦାରୂଣି ଗନ୍ଧାଂଶ୍ଚ ବିବିଧାନ୍ବହୂନ୍।
ଚିତାଂ ଚକ୍ରୁର୍ମହାତ୍ମାନଃ ପାଣ୍ଡବା ବିଦୁରସ୍ତଥା।
ଯୁଯୁତ୍ସୁଶ୍ଚାପି କୌରବ୍ଯଂ ପ୍ରେକ୍ଷକାସ୍ତ୍ବିତରେଽଭବନ୍॥ 13-274-10 (92341)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରଶ୍ଚ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଶ୍ଚ ଦୁଃଖିତୌ।
ଛାଦଯାମାସତୁରୁଭୌ କ୍ଷୌମେର୍ମାଲ୍ଯୈଶ୍ଚ କୌରବମ୍॥ 13-274-11 (92342)
ଧାରଯାମାସ ତସ୍ଯାଥ ଯୁଯୁତ୍ସୁଶ୍ଛତ୍ରମୁତ୍ତମମ୍।
ଚାମରେ ବ୍ଯଜନେ ଶୁଭ୍ରେ ଭୀମସେନାର୍ଜୁନାବୁଭୌ।
ଉଷ୍ଣୀଷେ ପରିଗୃହ୍ଣୀତାଂ ମାଦ୍ରୀପୁତ୍ରାବୁଭୌ ତଥା॥ 13-274-12 (92343)
ଯୁଧିଷ୍ଠିରେଣ ସହିତୋ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଶ୍ଚ ପାଦତଃ।
ବୃଦ୍ଧା ସ୍ତ୍ରିଯଃ କୌରବାଣାଂ ଭୀଷ୍ମଂ କୁରୁକୁଲୋଦ୍ବହମ୍।
ତାଲବୃନ୍ତାନ୍ଯୁପାଦାଯ ପର୍ଯବୀଜନ୍ତ ସର୍ବଶଃ॥ 13-274-13 (92344)
ତତୋସ୍ଯ ବିଦିବଚ୍ଚକ୍ରୁଃ ପିତୃମେଧଂ ମହାତ୍ମନଃ।
ଯାଜକା ଜୁହୁବୁଶ୍ଚାଗ୍ନୌ ଜଗୁଃ ସାମାନି ସମାଗାଃ॥ 13-274-14 (92345)
ତତଶ୍ଚନ୍ଦନକାଷ୍ଠୈଶ୍ଚ ତଥା କାଲୀଯକୈରପି।
କାଲାଗୁରୁପ୍ରଭୃତିଭିର୍ଗନ୍ଧୈଶ୍ଚୋଚ୍ଚାବଚ୍ଚୈସ୍ତଥା॥ 13-274-15 (92346)
ସମବଚ୍ଛାଦ୍ଯ ଗାଙ୍ଗେଯଂ ସମ୍ପ୍ରଜ୍ବାଲ୍ଯ ହୁତାଶନମ୍।
ଅପସବ୍ଯମକୁର୍ବନ୍ତ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖାଶ୍ଚିତାମ୍॥ 13-274-16 (92347)
ସଂସ୍କୃତ୍ଯ ଚ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଗାଙ୍ଗେଯଂ କୁରୁସତ୍ତମାଃ।
ଜଗ୍ମୁର୍ଭାଗୀରଥୀଂ ପୁଣ୍ଯାମୃଷିଜୁଷ୍ଟାଂ କୁରୂଦ୍ବହାଃ॥ 13-274-17 (92348)
ଅନୁଗମ୍ଯମାନା ବ୍ଯାସେନ ନାରଦେନାସିତେନ ଚ।
କୃଷ୍ଣେନ ଭରତସ୍ତ୍ରୀଭିର୍ଯେ ଚ ପୌରାଃ ସମାଗତାଃ॥ 13-274-18 (92349)
ଉଦକଂ ଚକ୍ରିରେ ସର୍ବେ ଗାଙ୍ଗେଯସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ।
ବିଧିବତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯଶ୍ରେଷ୍ଠାଃ ସ ଚ ସର୍ବୋ ଜନସ୍ତଦା॥ 13-274-19 (92350)
ତତୋ ଭାଗୀରଥୀ ଦେବୀ ତନଯସ୍ଯୋଦକେ କୃତେ।
ଉତ୍ଥାଯ ସଲିଲାତ୍ତସ୍ମାଦ୍ରୁଦତୀ ଶୋକବିହ୍ବଲା।
ପରିଦେବଯତୀ ତତ୍ର କୌରକବାନଭ୍ଯଭାଷତ॥ 13-274-20 (92351)
ନିବୋଧତ ଯଥାବୃତ୍ତମୁଚ୍ଯମାନଂ ମଯା ନୃପାଃ।
ରାଜବୃତ୍ତେନ ସମ୍ପନ୍ନଃ ପ୍ରଜ୍ଞଯାଭିଜନେନ ଚ।
ସତ୍କର୍ତା କୁରୁବୃଦ୍ଧାନାଂ ପିତୃଭକ୍ତୋ ଦୃଢବ୍ରତଃ॥ 13-274-21 (92352)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯେନ ରାମେଣ ଯଃ ପୁରା ନ ପରାଜିତଃ।
ଦିବ୍ଯୈରସ୍ତ୍ରୈର୍ମହାବୀର୍ଯଃ ସ ହତୋଽଦ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନା॥ 13-274-22 (92353)
ଅଶ୍ମସାରମଯଂ ନୂନଂ ହୃଦଯଂ ମମ ପାର୍ଥିବାଃ।
ଅପଶ୍ଯନ୍ତ୍ଯାଃ ପ୍ରିଯଂ ପୁତ୍ରଂ ଯନ୍ନ ଦୀର୍ଯତି ମେଽଦ୍ଯ ବୈ॥ 13-274-23 (92354)
ସମେତଂ ପାର୍ଥିବଂ କ୍ଷତ୍ରଂ କାଶିପୁର୍ଯାଂ ସ୍ବଯଂପରେ।
ବିଜିତ୍ଯୈକରଥେନାଜୌ କନ୍ଯାଶ୍ଚାଯଂ ଜହାରହ॥ 13-274-24 (92355)
ଯସ୍ଯ ନାସ୍ତି ବଲେ ତୁଲ୍ଯଃ ପୃଥିବ୍ଯାମପି କଶ୍ଚନ।
ହତଂ ଶିଖଣ୍ଡିନା ଶ୍ରୁତ୍ବା ଯନ୍ନ ଦୀର୍ଯତି ମେ ମନଃ॥ 13-274-25 (92356)
ଜାମଦଗ୍ନ୍ଯଃ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ଯୁଧି ଯେନ ମହାତ୍ମନା।
ପୀଡିତୋ ନାତିଯତ୍ନେନ ସ ହତୋଽଦ୍ଯ ଶିଖଣ୍ଡିନା॥ 13-274-26 (92357)
ଏବଂବିଧଂ ବହୁ ତଦା ବିଲନ୍ପତୀଂ ନହାନଦୀମ୍।
ଆଶ୍ବାସଯାମାସ ତଦା ସାମ୍ନା ଦାମୋଦରୋ ବିଭୁଃ॥ 13-274-27 (92358)
ସମାଶ୍ବସିହି ଭଦ୍ରେ ତ୍ବଂ ମା ଶୁଚଃ ଶୁଭଦର୍ଶନେ।
ଗତଃ ସ ପରମଂ ଲୋକଂ ତବ ପୁତ୍ରୋ ନ ସଂଶଯଃ॥ 13-274-28 (92359)
ବସୁରେଷ ମହାତେଜାଃ ଶାପଦୋଷେଣ ଶୋଭନେ।
ମାନୁଷତ୍ବମନୁପ୍ରାପ୍ତୋ ନୈନଂ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି॥ 13-274-29 (92360)
ସ ଏଷ କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମେଣ ଯୁଧ୍ଯମାନୋ ରଣାଜିରେ।
ଧନଂଜଯେନ ନିହତୋ ନୈଷ ଦେବି ଶିଖଣ୍ଡିନା॥ 13-274-30 (92361)
ଭୀଷ୍ମଂ ହି କୁରୁଶାର୍ଦୂଲମୁଦ୍ଯତେଷୁ ମହାରଣେ।
ନ ଶକ୍ତଃ ସଂଯୁଗେ ହନ୍ତୁଂ ସାକ୍ଷାଦପି ଶତକ୍ରତୁଃ॥ 13-274-31 (92362)
ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦତସ୍ତବ ସୁତୋ ଗତଃ ସ୍ବର୍ଗଂ ଶୁଭାନନେ।
ନ ଶକ୍ତା ବିନିହନ୍ତୁଂ ହି ରଣେ ତଂ ସର୍ବଦେବତାଃ॥ 13-274-32 (92363)
ତସ୍ମାନ୍ମା ତ୍ବଂ ସରିଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠେ ଶୋଚସ୍ଯ କୁରୁନନ୍ଦନମ୍।
ବସୂନେଷ ଗତୋ ଦେବି ପୁତ୍ରସ୍ତେ ବିଜ୍ବରା ଭବ॥ 13-274-33 (92364)
ବୈଶମ୍ପାଯନ ଉବାଚ। 13-274-34x (7729)
ଇତ୍ଯୁକ୍ତା ସା ତୁ କୃଷ୍ଣେନ ବ୍ଯାସେନ ତୁ ସରିଦ୍ବରା।
ତ୍ଯକ୍ତ୍ବା ଶୋକଂ ମହାରାଜ ସ୍ବଂ ବାର୍ଯବତତାର ହ॥ 13-274-34 (92365)
ସତ୍କୃତ୍ଯ ତେ ତାଂ ସରିତଂ ତତଃ କୃଷ୍ଣମୁଖା ନୃପ।
ଅନୁଜ୍ଞାତାସ୍ତଯା ସର୍ବେ ନ୍ଯବର୍ତନ୍ତ ଜନାଧିପାଃ॥ ॥ 13-274-35 (92366)
ଇତି ଶ୍ରୀମନ୍ମହାଭାରତେ ଶତସାହସ୍ରିକାଯାଂ ସଂହିତାଯାଂ ବୈଯାସିକ୍ଯାଂ ଅନୁଶାସନପର୍ବଣି ଭୀଷ୍ମସ୍ବର୍ଗାରୋହଣପର୍ବଣି ଚତୁଃସପ୍ତତ୍ଯଧିକଦ୍ବିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ॥ 274 ॥ ଇତି ଅନୁଶାସନପର୍ବ ସମାପ୍ତମ୍॥ 13 ॥