Mahabharata - ਮਹਾਭਾਰਤਮ੍
Sanskrit Documents | Critical Edition | Southern Recension | Mahabharata Resources

Kumbhaghonam Edition in Punjabi/Gurumukhi Script

14. ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ

ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 001

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.1. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 001

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਗਙ੍ਗਾਯਾਂ ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਯੋਦਕਦਾਨਾਨਨ੍ਤਰੰ ਬਨ੍ਧੁਸ਼ੋਕਵਿਸ਼਼ਣ੍ਣੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਣ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਵਿਦੁਰਵਚਨਾਨਾਦਰੇਣ ਸ੍ਵਸ੍ਯੈਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨਰ੍ਥਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਸ਼੍ਰੀਵੇਦਵ੍ਯਾਸਾਯ ਨਮਃ। ਨਾਰਾਯਣੰ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨਰੰ ਚੈਵ ਨਰੋਤ੍ਤਮਮ੍। ਦੇਵੀਂ ਸਰਸ੍ਵਤੀਂ ਵ੍ਯਾਸੰ ਤਤੋ ਜਯਮੁਦੀਰਯੇਤ੍॥ 14-1-1 (92367) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-1-2x (7730) ਕ੍ਰੁʼਤੋਦਕਸ੍ਤੁ ਰਾਜਾਨੰ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਰੁਤ੍ਤਤਾਰਾਕੁਲੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-1-2 (92368) ਉਤ੍ਤੀਰ੍ਯ ਤੁ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਬਾਸ਼਼੍ਪਵ੍ਯਾਕੁਲਲੋਚਨਃ। ਪਪਾਤ ਤੀਰੇ ਗਙ੍ਗਾਯਾ ਵ੍ਯਾਧਵਿਦ੍ਧ ਇਵ ਦ੍ਵਿਪਃ॥ 14-1-3 (92369) ਤੰ ਸੀਦਮਾਨੰ ਜਗ੍ਰਾਹ ਭੀਮਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਚੋਦਿਤਃ। ਮੈਵਮਿਤ੍ਯਬ੍ਰਵੀਚ੍ਚੈਨੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਃ ਪਰਬਲਾਰ੍ਦਨਃ॥ 14-1-4 (92370) ਤਮਾਰ੍ਤੰ ਪਤਿਤੰ ਭੂਮੌ ਸ਼੍ਵਸਨ੍ਤੰ ਚ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ। ਤਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਃ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾ ਰਾਜਨ੍ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍॥ 14-1-5 (92371) ਤ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਦੀਨਮਨਸੰ ਗਤਸਤ੍ਵੰ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰਮ੍। ਭੂਯਃ ਸ਼ੋਕਸਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃਕ ਸਮੁਪਾਵਿਸ਼ਨ੍॥ 14-1-6 (92372) ਰਾਜਾ ਤੁ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਤੰ ਤਥਾ ਦੀਨੋ ਮਹਾਭੁਜਮ੍। ਵਾਕ੍ਯਮਾਹ ਮਹਾਬੁਦ੍ਧਿਃ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਨਰੇਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-1-7 (92373) ਉਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਕੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਕੁਰੁ ਕਾਰ੍ਯਮਨਨ੍ਤਰਮ੍। ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮੇਣ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਜਿਤੇਯਮਵਨੀ ਤ੍ਵਯਾ॥ 14-1-8 (92374) ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ ਸਾਰ੍ਧੰ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਸ੍ਤਾਂ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਜਨੇਸ਼੍ਵਰ। ਸ਼ੋਚਿਤਵ੍ਯੰ ਨ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਵਯਾ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰ॥ 14-1-9 (92375) ਸ਼ੋਚਿਤਵ੍ਯੰ ਮਯਾ ਚੈਵ ਗਾਨ੍ਧਾਰ੍ਯਾ ਚ ਮਹੀਪਤੇ। ਯਯੋਃ ਪੁਤ੍ਰਸ਼ਤੰ ਨਸ਼਼੍ਟੰ ਸ੍ਵਪ੍ਨਲਬ੍ਧੰ ਯਥਾ ਧਨਮ੍॥ 14-1-10 (92376) ਅਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਹਿਤਕਾਮਸ੍ਯ ਵਿਦੁਰਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ। ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਸੁਮਹਾਰ੍ਥਾਨਿ ਪਰਿਤਪ੍ਯਾਮਿ ਦੁਰ੍ਮਤਿਃ॥ 14-1-11 (92377) ਉਕ੍ਤਵਾਨ੍ਵਿਦੁਰੋ ਯਨ੍ਮਾਂ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਦਿਵ੍ਯਦਰ੍ਸ਼ਨਃ। ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਾਪਰਾਧੇਨ ਕੁਲੰ ਤੇ ਵਿਨਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-1-12 (92378) ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਚੇਦਿਚ੍ਛਸੇ ਰਾਜਨ੍ਕੁਲਸ੍ਯ ਕੁਰੁ ਮੇ ਵਚਃ। ਵਧ੍ਯਤਾਮੇਸ਼਼ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਮਨ੍ਦੋ ਰਾਜਾ ਸੁਯੋਧਨਃ॥ 14-1-13 (92379) ਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸ਼ਕੁਨਿਸ਼੍ਚੈਵ ਨੈਨੰ ਪਸ਼੍ਯਤੁ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍। ਦ੍ਯੂਤਸਙ੍ਘਾਤਮਪ੍ਯੇਸ਼਼ਾਮਪ੍ਰਮਾਦੇਨ ਵਾਰਯ॥ 14-1-14 (92380) ਅਭਿਸ਼਼ੇਚਯ ਰਾਜਾਨੰ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਸ ਪਾਲਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਵਸ਼ੀ ਧਰ੍ਮੇਣ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਿਮਾਮ੍॥ 14-1-15 (92381) ਅਥ ਨੇਚ੍ਛਸਿ ਰਾਜਾਨੰ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। `ਵਿਨਾਸ਼ਮੁਪਯਾਸ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਵ ਪੁਤ੍ਰਾ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ।' ਮੇਢੀਭੂਤਃ ਸ੍ਵਯੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਸ਼਼੍ਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-1-16 (92382) ਸਮੰ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਵਰ੍ਤਮਾਨੰ ਨਰਾਧਿਪ। ਅਨੁਜੀਵਨ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵੇ ਤ੍ਵਾਂ ਜ੍ਞਾਤਯੋ ਜ੍ਞਾਤਿਵਰ੍ਧੰਨ॥ 14-1-17 (92383) ਏਵੰ ਬ੍ਰੁਵਤਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਵਿਦੁਰੇ ਦੀਰ੍ਘਦਰ੍ਸ਼ਿਨਿ। ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਹੰ ਪਾਪਮਨ੍ਵਵਰ੍ਤੰ ਵ੍ਰੁʼਥਾਮਤਿਃ॥ 14-1-18 (92384) ਅਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਯ ਧੀਰਸ੍ਯ ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਮਧੁਰਾਣ੍ਯਹਮ੍। ਫਲੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਮਹਦ੍ਦੁਃਖੰ ਨਿਮਗ੍ਨਃ ਸ਼ੋਕਸਾਗਰੇ॥ 14-1-19 (92385) ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੌ ਹਿ ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਪਿਤਰੌ ਪਸ਼੍ਯ ਨੌ ਦੁਃਖਿਤੌ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਨ ਸ਼ੋਚਿਤਵ੍ਯੰ ਭਵਤਾ ਪਸ਼੍ਯਾਮੀਹ ਜਨਾਧਿਪ॥ ॥ 14-1-20 (92386) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਪ੍ਰਥਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-1-1 ਕ੍ਰੁʼਤੋਦਕੰ ਤ੍ਵਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-1-2 ਉਤ੍ਤਤਾਰ ਗਙ੍ਗਾਤ ਇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 002

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.2. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 002

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਣ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਨੇਪਿ ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਮ੍॥ 1 ॥ ਪੁਨਰ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਕਰ੍ਣਮਾਰਣਾਨੁਸ੍ਮਰਣ ਵਿਸ਼਼ਾਦੇਨਾਰਣ੍ਯਗਮਨਾਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਨੁਜ੍ਞਾਨਮਾਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਸ੍ਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਵ੍ਯਾਸੇਨਿ ਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਰਾਜਾ(ਅ)ਸੌ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਣ ਧੀਮਤਾ। ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂਬਭੂਵ ਮੇਧਾਵੀ ਤਮੁਵਾਚਾਥ ਕੇਸ਼ਵਃ॥ 14-2-1 (92387) ਅਤੀਵ ਮਨਸਾ ਸ਼ੋਕਃ ਕ੍ਰਿਯਮਾਣੋ ਜਨਾਧਿਪ। ਸਨ੍ਤਪਯਤਿ ਚੈਤਸ੍ਯ ਪੂਰ੍ਵਪ੍ਰੇਤਾਨ੍ਪਿਤਾਮਹਾਨ੍॥ 14-2-2 (92388) ਯਜਸ੍ਵ ਵਿਵਿਧੈਰ੍ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਸ੍ਵਾਪ੍ਤਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ। ਦੇਵਾਂਸ੍ਤਰ੍ਪਯ ਸੋਮੇਨ ਸ੍ਵਧਯਾ ਚ ਪਿਤ੍ਰੂʼਨਪਿ॥ 14-2-3 (92389) ਅਤਿਥੀਨੰਨਪਾਨੇਨ ਕਾਮੈਰਨ੍ਯੈਰਕਿਞ੍ਚਨਾਨ੍। `ਤ੍ਵਦ੍ਵਿਧਸ੍ਯ ਮਹਾਬੁਦ੍ਧੇ ਨੈਤਦਦ੍ਯੋਪਪਦ੍ਯਤੇ।' ਵਿਦਿਤੰ ਵੇਦਿਤਵ੍ਯੰ ਤੇ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮਪਿ ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-2-4 (92390) ਸ਼੍ਰੁਤਾਸ਼੍ਚ ਰਾਜਧਰ੍ਮਾਸ੍ਤੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਦ੍ਭਾਗੀਰਥੀਸੁਤਾਤ੍। ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਦ੍ਵੈਪਾਯਨਾਚ੍ਚੈਵ ਨਾਰਦਾਦ੍ਵਿਦੁਰਾਤ੍ਤਥਾ॥ 14-2-5 (92391) ਨੇਮਾਮਰ੍ਹਸਿ ਮੂਢਾਨਾਂ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਤ੍ਵਮਨੁਵਰ੍ਤਿਤੁਮ੍। ਪਿਤ੍ਰੁʼਪੈਤਾਮਹੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਾਸ੍ਥਾਯ ਧੁਰਮੁਦ੍ਵਹ॥ 14-2-6 (92392) ਯੁਕ੍ਤੰ ਹਿ ਯਸ਼ਸਾ ਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਰੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੁਮਸੰਸ਼ਯਮ੍। ਨਹਿ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਧਿ ਸ਼ੂਰਣਾਂ ਨਿਹਤੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਪਰਾਙ੍ਮੁਖਃ॥ 14-2-7 (92393) ਤ੍ਯਜ ਸ਼ੋਕੰ ਮਹਾਰਾਜ ਭਵਿਤਵ੍ਯੰ ਹਿ ਤਤ੍ਤਥਾ। ਨ ਸ਼ਕ੍ਯਾਸ੍ਤੇ ਪੁਨਰ੍ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਤ੍ਵਯਾ ਯੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਰਣੇ ਹਤਾਃ॥ 14-2-8 (92394) ਏਤਾਵਦੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਗੋਵਿਨ੍ਦੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਵਿਰਰਾਮ ਮਹਾਤੇਜਾਸ੍ਤਮੁਵਾਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 14-2-9 (92395) ਗੋਵਿਨ੍ਦ ਮਯਿ ਯਾ ਪ੍ਰੀਤਿਸ੍ਤਵ ਸਾ ਵਿਦਿਤਾ ਮਮ। ਸੌਹ੍ਰੁʼਦੇਨ ਤਥਾ ਪ੍ਰੇਮ੍ਣਾ ਸਦਾ ਮਯ੍ਯਨੁਕਮ੍ਪਸੇ॥ 14-2-10 (92396) ਪ੍ਰਿਯੰ ਤੁ ਮੇ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸੁਮਹਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਚਕ੍ਰਗਦਾਧਰ। ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਪ੍ਰੀਤੇਨ ਮਨਸਾਕ ਸਰ੍ਵੰ ਯਾਦਵਨਨ੍ਦਨ॥ 14-2-11 (92397) ਯਦਿ ਮਾਮਨੁਜਾਨੀਯਾਦ੍ਭਵਾਨ੍ਗਨ੍ਤੁਂ ਤਪੋਵਨਮ੍। `ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਇਤਿ ਮੇ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਾ ਮਤਿਃ'॥ 14-2-12 (92398) ਨ ਹਿ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿੰ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਪਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਪਿਤਾਮਹਮ੍। `ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੰ ਗੁਰੁਂ ਵੀਰ੍ਯਬਲਾਨ੍ਵਿਤਮ੍।' ਕਰ੍ਣੰ ਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਨੰ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇਸ਼਼੍ਵਪਲਾਯਿਨਮ੍॥ 14-2-13 (92399) ਕਰ੍ਮਣਾ ਯੇਨ ਮੁਚ੍ਯੇਯਮਸ੍ਮਾਤ੍ਕ੍ਰੂਰਾਦਰਿੰਦਮ। ਕਰ੍ਮਣਾ ਤਦ੍ਵਿਧਤ੍ਸ੍ਵੇਹ ਯੇਨ ਸ਼ੁਧ੍ਯਤਿ ਮੇ ਮਨਃ॥ 14-2-14 (92400) ਤਮੇਵੰਵਾਦਿਨੰ ਪਾਰ੍ਥੰ ਵ੍ਯਾਸਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਧਰ੍ਮਵਿਤ੍। ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯਨ੍ਸੁਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸ਼ੁਭੰ ਵਚਨਮਰ੍ਥਵਤ੍॥ 14-2-15 (92401) ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਾ ਤੇ ਮਤਿਸ੍ਤਾਤ ਪੁਨਰ੍ਬਾਲ੍ਯੇਨ ਮੁਹ੍ਯਸੇ। ਕਿਮਾਕਾਸ਼ੇ ਵਯੰ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਲਪਾਮੋ ਮੁਹੁਰ੍ਮੁਹੁਃ॥ 14-2-16 (92402) ਵਿਦਿਤਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਾਸ੍ਤੇ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਜੀਵਿਕਾ। ਤਥਾ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਰ੍ਨਾਧਿਬਨ੍ਧੇਨ ਯੁਜ੍ਯਸੇ॥ 14-2-17 (92403) ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਚ ਨਿਖਿਲਾ ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਤੇ ਸ਼੍ਰੁਤਾਃ। `ਯਥਾ ਵੈ ਕਾਮਜਾਂ ਮਾਯਾਂ ਪਰਿਤ੍ਯੁਕ੍ਤੰ ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ॥' 14-2-18 (92404) ਅਸਕ੍ਰੁʼਚ੍ਚਾਪਿ ਸਨ੍ਦੇਹਾਸ਼੍ਛਿੰਨਾਸ੍ਤੇ ਕਾਮਜਾ ਮਯਾ। ਅਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨੋ ਦੁਰ੍ਮੇਧਾ ਲੁਪ੍ਤਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਰਸਿ ਧ੍ਰੁਵਮ੍॥ 14-2-19 (92405) ਮੈਵੰ ਭਵ ਨ ਤੇ ਯੁਕ੍ਤਮਿਦਮਜ੍ਞਾਨਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-2-20 (92406) ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਵਿਦਿਤਾਨਿ ਚ ਤੇ(ਅ)ਨਘ। ਰਾਜਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਚ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਦਾਨਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਚ ਤੇ ਸ਼੍ਰੁਤਾਃ॥ 14-2-21 (92407) ਸ ਕਥੰ ਸਰ੍ਵਧਰ੍ਮਜ੍ਞਃ ਸਰ੍ਵਾਗਮਵਿਸ਼ਾਰਦਃ। ਪਰਿਮੁਹ੍ਯਸਿ ਭੂਯਸ੍ਤ੍ਵਮਜ੍ਞਾਨਾਦਿਵ ਭਾਰਤ॥ ॥ 14-2-22 (92408) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-2-16 ਪੁਨਰ੍ਬਾਹ੍ਮੇਨ ਮੁਹ੍ਯਸੇ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਪਾਠਃ॥ 16 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 003

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.3. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 003

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵ੍ਯਾਸੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਕਰ੍ਮਣਾਮੀਸ਼੍ਵਰਪ੍ਰੇਰਣਾਯਤ੍ਤਤਯਾ ਦੋਸ਼਼ਾਨਾਪਾਦਕਤ੍ਵਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਦਭ੍ਯੁਪਗਮੇਨਾਪਿ ਪਾਪਾਪਨੋਦਾਯਾਸ਼੍ਵਮੇਧਾਦਿਵਿਧਾਨਮ੍॥ 1 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਤਾਵਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਭਾਵਨਿਵੇਦਨੇ ਵ੍ਯਾਸੇਨ ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਹਿਮਵਤਿ ਗਿਰੌ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨਮਰੁਤ੍ਤਯਾਗਾਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਦ੍ਰਵ੍ਯਾਨਯਨੇਨਾਸ਼੍ਵਮੇਧਕਰਣਚੋਦਨਾ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਤਵ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾ ਨ ਸਮ੍ਯਗਿਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ। ਨ ਹਿ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਸ੍ਵਯੰ ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ ਸ੍ਵਵਸ਼ਃ ਕੁਰੁਤੇ ਕ੍ਰਿਯਾਮ੍॥ 14-3-1 (92409) ਈਸ਼੍ਵਰੇਣ ਚ ਯੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਯੰ ਸਾਧ੍ਵਸਾਧੁ ਚ ਮਾਨਵਃ। ਕਰੋਤ੍ਯਸੁਕਰੰ ਕਰ੍ਮ ਤਤ੍ਰਕਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾ॥ 14-3-2 (92410) ਆਤ੍ਮਾਨੰ ਮਨ੍ਯਸੇ ਚਾਥ ਪਾਪਕਰ੍ਮਾਣਮਨ੍ਤਤਃ। ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਤਤ੍ਰ ਯਥਾ ਪਾਪਮਪਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੇਤ ਭਾਰਤ॥ 14-3-3 (92411) ਤਪੋਭਿਃ ਕ੍ਰਤੁਭਿਸ਼੍ਚੈਵ ਦਾਨੇਨ ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਤਰਨ੍ਤਿ ਨਿਤ੍ਯੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਯੇ ਸ੍ਮ ਪਾਪਾਨਿ ਕੁਰ੍ਵਤੇ॥ 14-3-4 (92412) ਯਜ੍ਞੇਨ ਤਪਸਾ ਚੈਵ ਦਾਨੇਨ ਚ ਨਰਾਧਿਪ। ਪੂਯਨ੍ਤੇ ਨਰਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਨਰਾ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਕਾਰਿਣਃ॥ 14-3-5 (92413) ਅਸੁਰਾਸ਼੍ਚ ਸੁਰਾਸ਼੍ਚੈਵ ਪੁਣ੍ਯਹੇਤੋਰ੍ਮਖਕ੍ਰਿਯਾਮ੍। ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਸ੍ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯਜ੍ਞਃ ਪਰਾਯਣਮ੍॥ 14-3-6 (92414) ਯਜ੍ਞੈਰੇਵ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਬਭੂਵੁਰਧਿਕਾਃ ਸੁਰਾਃ। ਤਤੋ ਦੇਵਾਃ ਕ੍ਰਿਯਾਵਨ੍ਤੋ ਦਾਨਵਾਨਭ੍ਯਧਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍॥ 14-3-7 (92415) ਰਾਜਸੂਯਾਸ਼੍ਵਮੇਧੌ ਚ ਸਰ੍ਵਮੇਧੰ ਚ ਭਾਰਤ। ਨਰਮੇਧੰ ਚ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਤ੍ਵਮਾਹਰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-3-8 (92416) ਯਜਸ੍ਵ ਵਾਜਿਮੇਧੇਨ ਵਿਧਿਵਦ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਵਤਾ। ਬਹੁਕਾਮਾੰਨਵਿਤ੍ਤੇਨ ਰਾਮੋ ਦਾਸ਼ਰਥਿਰ੍ਯਥਾ॥ 14-3-9 (92417) ਯਥਾ ਚ ਭਰਤੋ ਰਾਜਾ ਦੌਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤਿਃ। ਸ਼ਾਕੁਨ੍ਤਲੋ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਸ੍ਤਵ ਪੂਰ੍ਵਪਿਤਾਮਹਃ॥ 14-3-10 (92418) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-3-11x (7731) ਅਸੰਸ਼ਯੰ ਵਾਜਿਮੇਧਃ ਪਾਰਯੇਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਪਿ। ਅਭਿਪ੍ਰਾਯਸ੍ਤੁ ਮੇ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੰ ਤ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਹਾਰ੍ਹਸਿ॥ 14-3-11 (92419) ਇਮੰ ਜ੍ਞਾਤਿਵਧੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸੁਮਹਾਨ੍ਤੰ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ। `ਅਹਮਾਰਾਧਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕਥੰ ਸ਼ੋਕਪਰਾਯਣਃ।' ਦਾਨਮਲ੍ਪੰ ਨ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮਿ ਦਾਤੁਂ ਵਿਤ੍ਤੰ ਚ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮੇ॥ 14-3-12 (92420) ਨ ਤੁ ਬਾਲਾਨਿਮਾਨ੍ਦੀਨਾਨੁਤ੍ਸਹੇ ਵਸੁ ਯਾਚਿਤੁਮ੍। ਤਥੈਵਾਦ੍ਰਵਿਣਾਨ੍ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨਾੰਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜਾਨ੍॥ 14-3-13 (92421) ਸ੍ਵਯੰ ਵਿਨਾਸ਼੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥੰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਕਰਮਾਹਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕਥੰ ਸ਼ੋਕਪਰਾਯਣਃ॥ 14-3-14 (92422) ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਾਪਰਾਧੇਨਿ ਵਸੁਧਾਯਾਂ ਨਰਾਧਿਪਾਃ। ਪ੍ਰਨਸ਼਼੍ਟਾ ਯੋਜਯਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਨਕੀਰ੍ਤ੍ਯਾ ਮੁਨਿਸਤ੍ਤਮ॥ 14-3-15 (92423) ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਕ੍ਸ਼਼ਪਿਤਾ ਜਯਕਾਰਣਾਤ੍। ਕੋਸ਼ਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਸ਼ੀਰ੍ਣੋਸੌ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਦੁਰ੍ਮਤੇਃ॥ 14-3-16 (92424) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਚਾਤ੍ਰ ਵਾਜਿਮੇਧੇ ਮਹਾਕ੍ਰਤੌ। ਵਿਦ੍ਵਦ੍ਭਿਃ ਪਰਿਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਯੰ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੋ ਵਿਧਿਵਿਪਰ੍ਯਯਃ॥ 14-3-17 (92425) ਨ ਚ ਪ੍ਰਤਿਨਿਧਿੰ ਕਰ੍ਤੁਂ ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਾਮਿ ਤਪੋਧਨ। ਅਤ੍ਰ ਮੇ ਭਗਵਨ੍ਸਮ੍ਯਕ੍ਸਾਚਿਵ੍ਯੰ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-3-18 (92426) ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਦ੍ਵੈਪਾਯਨਸ੍ਤਦਾ। ਮੁਹੂਰ੍ਤਮਨੁਸਞ੍ਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਧਰ੍ਮਰਾਜਾਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-3-19 (92427) ਕੋਸ਼ਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਸ਼ੀਰ੍ਣੋ(ਅ)ਯੰ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਦ੍ਰਵਿਣੰ ਪਾਰ੍ਥ ਗਿਰੌ ਹਿਮਵਤਿ ਸ੍ਥਿਤਮ੍॥ 14-3-20 (92428) ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਰ੍ਯਜ੍ਞੇ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਮਹੀਪਤੇ। ਤਦਾਨਯਸ੍ਵ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤੰ ਤਦ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-3-21 (92429) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-3-22x (7732) ਕਥੰ ਯਜ੍ਞੇ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਦ੍ਰਵਿਣੰ ਤਤ੍ਸਮਾਚਿਤਮ੍। ਕਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚ ਕਾਲੇ ਸ ਨ੍ਰੁʼਪੋ ਬਭੂਵ ਦਦਤਾਂਵਰ॥ 14-3-22 (92430) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-3-23x (7733) ਯਦਿ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਸੇ ਪਾਰ੍ਥ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਕਾਰੰਧਮੰ ਨ੍ਰੁʼਪਮ੍। ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਕਾਲੇ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਃ ਸ ਰਾਜਾ(ਅ)(ਅ)ਸੀਨ੍ਮਹਾਧਨਃ॥ ॥ 14-3-23 (92431) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰੁʼਤੀਯੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-3-18 ਪ੍ਰਤਿਨਿਧਿਮਨੁਕਲ੍ਪਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 004

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.4. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 004

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵ੍ਯਾਸੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸੰਵਰ੍ਤਮਰੁਤ੍ਤੀਯੋਪਾਖ੍ਯਾਨਕਥਨਾਰਮ੍ਭਃ॥ 1 ॥ ਮਰੁਤ੍ਤੇਨ ਰਾਜ੍ਞਾ ਹਿਮਵਦੁਤ੍ਤਰਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇ ਸੌਵਣੈਂਰੇਵ ਕੁਣ੍ਡਭਾਡਾਦ੍ਯੁਪਕਰਣੈਰ੍ਯਜ੍ਞਾਰਮ੍ਭਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ੇ ਤਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ੇਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਨਮ੍। ਦ੍ਵੈਪਾਯਨ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਕਥਾਂ ਪ੍ਰਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇ(ਅ)ਨਘ॥ 14-4-1 (92432) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-4-2x (7734) ਆਸੀਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਯੁਗੇ ਤਾਤ ਮਨੁਰ੍ਦਣ੍ਡਿਧਰਃ ਪ੍ਰਭੁਃ। ਤਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੋ ਮਹੋਸ਼਼੍ਵਾਸਃ ਪ੍ਰਜਾਤਿਰਭਵੰਨ੍ਰੁʼਪਃ॥ 14-4-2 (92433) ਪ੍ਰਜਾਤੇਰਭਵਤ੍ਪੁਤ੍ਰਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ ਇਤ੍ਯਭਿਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੁਤਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰ ਇਕ੍ਸ਼਼੍ਵਾਕੁਰ੍ਮਹੀਪਾਲੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-4-3 (92434) ਤਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰਸ਼ਤੰ ਰਾਜੰਨਾਸੀਤ੍ਪਰਮਧਾਰ੍ਮਿਕਮ੍। ਤਾਂਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਮਹੀਪਾਲਾਨਿਕ੍ਸ਼਼੍ਵਾਕੁਰਕਰੋਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-4-4 (92435) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਤੁ ਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਭੂਤ੍ਪ੍ਰਤਿਮਾਨੰ ਧਨੁਸ਼਼੍ਮਤਾਮ੍। ਵਿੰਸ਼ਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰਃ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਵਿਵਿੰਸ਼ੋ ਨਾਮ ਭਾਰਤ॥ 14-4-5 (92436) ਵਿਵਿੰਸ਼ਸ੍ਯ ਸੁਤਾ ਰਾਜਨ੍ਬਭੂਵੁਰ੍ਦਸ਼ ਪਞ੍ਚ ਚ। ਸਰ੍ਵੇ ਧਨੁਸ਼਼ਿ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਾਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦਿਨਃ॥ 14-4-6 (92437) ਦਾਨਧਰ੍ਮਰਤਾਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਾਃ ਸਤਤੰ ਪ੍ਰਿਯਵਾਦਿਨਃ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਃ ਖਨੀਨੇਤ੍ਰਃ ਸ ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨਪੀਡਯਤ੍॥ 14-4-7 (92438) ਖਨੀਨੇਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਜਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜ੍ਯਮਕਣ੍ਟਕਮ੍। ਨਾਸ਼ਕਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਂ ਰਾਜ੍ਯੰ ਨਾਨ੍ਵਰਜ੍ਯਨ੍ਤ ਤੰ ਪ੍ਰਜਾਃ॥ 14-4-8 (92439) ਤਮਪਾਸ੍ਯ ਚ ਤਦ੍ਰਾਜ੍ਯੇ ਤਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੰ ਸੁਵਰ੍ਚਸਮ੍। ਅਭ੍ਯਸ਼਼ਿਞ੍ਚਨ੍ਤ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਮੁਦਿਤਾ ਹ੍ਯਭਵੰਸ੍ਤਦਾ॥ 14-4-9 (92440) ਸ ਪਿਤੁਰ੍ਵਿਕ੍ਰਿਯਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰਾਜ੍ਯਾੰਨਿਰਸਨੰ ਚ ਤਤ੍। ਨਿਯਤੋ ਵਰ੍ਤਯਾਮਾਸ ਪ੍ਰਜਾਹਿਤਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਯਾ॥ 14-4-10 (92441) ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦੀ ਚ ਸ਼ੁਚਿਃ ਸ਼ਮਦਮਾਨ੍ਵਿਤਃ। ਪ੍ਰਜਾਸ੍ਤੰ ਚਾਨ੍ਵਰਜ੍ਯਨ੍ਤ ਧਰ੍ਮਨਿਤ੍ਯੰ ਮਨਸ੍ਵਿਨਮ੍॥ 14-4-11 (92442) ਤਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ੍ਯ ਵ੍ਯਸ਼ੀਰ੍ਯਤ੍ਕੋਸ਼ਵਾਹਨਮ੍। ਤੰ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਕੋਸ਼ੰ ਸਾਮਨ੍ਤਾਃ ਸਮਨ੍ਤਾਤ੍ਪਰ੍ਯਪੀਡਯਨ੍॥ 14-4-12 (92443) ਸ ਪੀਡ੍ਯਮਾਨੋ ਬਹੁਭਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਕੋਸ਼ਾਸ਼੍ਵਵਾਹਨਃ। ਆਰ੍ਤਿਮਾਰ੍ਚ੍ਛਤ੍ਪਰਾਂ ਰਾਜਾ ਸਹ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯੈਃ ਪੁਰੇਣ ਚ॥ 14-4-13 (92444) ਨ ਚੈਨਮਭਿਹਨ੍ਤੁਂ ਤੇ ਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ ਬਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇ। ਸਮ੍ਯਗ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ ਹਿ ਰਾਜਾ ਸ ਧਰ੍ਮਨਿਤ੍ਯੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-4-14 (92445) ਯਦਾ ਤੁ ਪਰਮਾਮਾਰ੍ਤਿੰ ਗਤੋ(ਅ)ਸੌ ਸਪੁਰੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਤਤਃ ਪ੍ਰਦਧ੍ਮੌ ਸ ਕਰੰ ਪ੍ਰਾਦੁਰਾਸੀਤ੍ਤਤੋ ਬਲਮ੍॥ 14-4-15 (92446) ਤਤਸ੍ਤਾਨਜਯਤ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਾਤਿਸੀਮਾੰਨਰਾਧਿਪਾਨ੍। ਏਤਸ੍ਮਾਤ੍ਕਾਰਣਾਦ੍ਰਾਜਨ੍ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ ਸ ਕਰੰਧਮਃ॥ 14-4-16 (92447) ਆਵੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੋ(ਅ)ਭੂਤ੍ਤ੍ਰੇਤਾਯੁਗਮੁਖੇ ਪੁਰਾ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਾਦਨਵਰਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਦੇਵੈਰਪਿ ਸੁਦੁਰ੍ਜਯਃ॥ 14-4-17 (92448) `ਕਾਰੰਧਮ ਇਤਿ ਖ੍ਯਾਤੋ ਬਭੂਵ ਜਗਤੀਪਤਿਃ।' ਤਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਮਹੀਪਾਲਾ ਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਸ੍ਮ ਵਸ਼ੇ ਤਦਾ। ਸ ਹਿ ਸਮ੍ਰਾਡਭੂਤ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਨ ਚ ਬਲੇਨ ਚ॥ 14-4-18 (92449) ਅਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿੰਨਾਮ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸ਼ੌਰ੍ਯੇਣੇਨ੍ਦ੍ਰਸਮੋ(ਅ)ਭਵਤ੍। ਯਜ੍ਞਸ਼ੀਲੋ ਧਰ੍ਮਰਤਿਰ੍ਧ੍ਰੁʼਤਿਮਾਨ੍ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-4-19 (92450) ਤੇਜਸਾ(ਅ)(ਅ)ਦਿਤ੍ਯਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਯਾ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਸਮਃ। ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਸਮੋ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਹਿਮਵਾਨਿਵ ਸੁਸ੍ਥਿਰਃ॥ 14-4-20 (92451) ਕਰ੍ਮਣਾ ਮਨਸਾ ਵਾਚਾ ਦਮੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਮੇਨ ਚ। ਮਨਾਂਸ੍ਯਾਰਾਧਯਾਮਾਸ ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਸ ਮਹੀਪਤਿਃ॥ 14-4-21 (92452) ਯ ਈਜੇ ਹਯਮੇਧਾਨਾਂ ਸ਼ਤੇਨ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ। ਯਾਜਯਾਮਾਸ ਯੰ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਸ੍ਵਯਮੇਵਾਙ੍ਗਿਰਾਃ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-4-22 (92453) ਤਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੋ(ਅ)ਤਿਚਕ੍ਰਾਮ ਪਿਤਰੰ ਗੁਣਵਤ੍ਤਯਾ। ਮਰੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਸ਼੍ਚਕ੍ਰਵਰ੍ਤੀ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ। ਨਾਗਾਯੁਤਸਮਪ੍ਰਾਣਃ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦ੍ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰਿਵਾਪਰਃ॥ 14-4-23 (92454) ਸ ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣੋ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸ਼ਾਤਕੁਮ੍ਭਮਯਾਨ੍ਯੁਤ। ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਸ਼ੁਭ੍ਰਾਣਿ ਭਾਜਨਾਨਿ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ॥ 14-4-24 (92455) ਮੇਰੁਂ ਪਰ੍ਵਤਮਾਸਾਦ੍ਯ ਹਿਮਵਤ੍ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵ ਉਤ੍ਤਰੇ। ਕਾਞ੍ਚਨਃ ਸੁਮਹਾਨ੍ਪਾਦਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕਰ੍ਮ ਚਕਾਰ ਸਃ॥ 14-4-25 (92456) ਤਤਃ ਕੁਣ੍ਡਾਨਿ ਪਾਤ੍ਰੀਸ਼੍ਚ ਪਿਠਰਾਣ੍ਯਾਸੰਨਾਨਿ ਚ। ਚਕ੍ਰੁਃ ਸੁਵਰ੍ਣਕਰ੍ਤਾਰੋ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-4-26 (92457) ਤਸ੍ਯੈਵ ਚ ਸਮੀਪੇ ਤੁ ਯਜ੍ਞਵਾਟੋ ਬਭੂਵ ਹ। ਈਜੇ ਤਤ੍ਰ ਸ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਵਿਦਿਵਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤਿਃ। ਮਰੁਤ੍ਤਃ ਸਹਿਤੈਃ ਸਰ੍ਵੈਃ ਪ੍ਰਜਾਪਾਲੈਰ੍ਨਰਾਧਿਪਃ॥ ॥ 14-4-27 (92458) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਰ੍ਥਾ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 4 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-4-1 ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ੇ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ॥ 7-4-21 ਪੂਰ੍ਵਜਾਨਾਂ ਮਹੀਪਤਿਰਿਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-4-25 ਦੈਵੰ ਤਤ੍ਰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯੇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 005

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.5. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 005

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਙ੍ਗੀਰਸਃ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਸੰਵਰ੍ਤੇਨਾਕਾਰਣਵੈਰਿਣਃ ਸ੍ਵਾਗ੍ਰਜਨ੍ਮਨੋ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਰੁਪਦ੍ਰਵਾਸਹਨੇਨ ਸਰ੍ਵਸ੍ਵਤ੍ਯਾਗਪੂਰ੍ਵਕਮਰਣ੍ਯਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ॥ 1 ॥ ਇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਸ੍ਵਾਤਿਸ਼ਾਯਿਨਿ ਮਰੁਤ੍ਤੇ ਰਾਜਨਿ ਸ੍ਪਰ੍ਧਯਾ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਸਾਚਿਵ੍ਯੇਨ ਤਤੋਪ੍ਯਤਿਸ਼ਯਲਿਪ੍ਸਯਾ ਮਰੁਤ੍ਤਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਯ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਰ੍ਭੇਦੋਪਾਯੇਨ ਵਸ਼ੀਕਰਣਮ੍॥ 2 ॥ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰੰਪ੍ਰਤਿ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਵੇਨਾਯਾਜਨਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਪਥੰਵੀਰ੍ਯਃ ਸਮਭਵਤ੍ਸ ਰਾਜਾ ਦਦਤਾਂਵਰਃ। ਕਥੰ ਚ ਜਾਤਰੂਪੇਣ ਸਮਯੁਜ੍ਯਤ ਵੈ ਨ੍ਰੁʼਪਃ॥ 14-5-1 (92459) ਕ੍ਵ ਚ ਤਤ੍ਸਾਂਪ੍ਰਤੰ ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਭਗਵੰਨਵਤਿਸ਼਼੍ਠਤੇ। ਕਥੰ ਚ ਸ਼ਕ੍ਯਮਸ੍ਮਾਭਿਸ੍ਤਦਵਾਪ੍ਨੁਂ ਤਚਪੋਧਨ॥ 14-5-2 (92460) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-5-3x (7735) ਅਸੁਰਾਸ਼੍ਚੈਵ ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਦਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯਾਸਨ੍ਪ੍ਰਜਾਪਤੇਃ। ਅਪਤ੍ਯੰ ਬਹੁਲੰ ਤਾਤ ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਪਰ੍ਧਨ੍ਤ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍॥ 14-5-3 (92461) ਤਥੈਵਾਙ੍ਗਿਰਸਃ ਪੁਤ੍ਰੌ ਪਿਤ੍ਰੁʼਤੁਲ੍ਯੌ ਬਭੂਵਤੁਃ। ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰ੍ਬ੍ਰੁʼਹਤ੍ਤੇਜਾਃ ਸੰਵਰ੍ਤਸ਼੍ਚ ਤਪੋਧਨਃ॥ 14-5-4 (92462) ਤਾਵਤਿ ਸ੍ਪਰ੍ਧਿਨੌ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥਗਾਸ੍ਤਾਂ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍। ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਃ ਸ ਸੰਵਰ੍ਤੰ ਬਾਧਤੇ ਸ੍ਮ ਪੁਨਃਪੁਨਃ॥ 14-5-5 (92463) ਸ ਬਾਧ੍ਯਮਾਨਃ ਸਤਤੰ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰਾ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੇਨ ਭਾਰਤ। ਅਰ੍ਥਾਨੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਦਿਗ੍ਵਾਸਾ ਵਨੇ ਵਾਸਮਰੋਚਯਤ੍॥ 14-5-6 (92464) ਵਾਸਵੋ(ਅ)ਪ੍ਯਸੁਰਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਚ ਨਿਪਾਤ੍ਯ ਚ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਤਤੋ ਵਵ੍ਰੇ ਪੁਰੋਹਿਤਮ੍॥ 14-5-7 (92465) ਪੁਤ੍ਰਮਙ੍ਗਿਰਸੋ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਵਿਪ੍ਰਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਮ੍। ਯਾਜ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵਙ੍ਗਿਰਸਃ ਪੂਰ੍ਵਮਾਸੀਦ੍ਰਾਜਾ ਕਰੰਧਮਃ॥ 14-5-8 (92466) ਵੀਰ੍ਯੇਣਾਪ੍ਰਤਿਮੋ ਲੋਕੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਨ ਚ ਬਲੇਨ ਚ। ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਰਿਵੌਜਸ੍ਵੀ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸੰਸ਼ਿਤਵ੍ਰਤਃ। 14-5-9 (92467) ਵਾਹਨੰ ਯਸ੍ਯ ਯੋਧਾਸ਼੍ਚ ਮਿਤ੍ਰਾਣਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ। ਸ਼ਯਨਾਨਿ ਚ ਮੁਖ੍ਯਾਨਿ ਮਹਾਰ੍ਹਾਣਿ ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ॥ 14-5-10 (92468) ਧ੍ਯਾਨਾਦੇਵਾਭਵਦ੍ਰਾਜਨ੍ਮੁਖਵਾਤੇਨ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਸ ਗੁਣੈਃ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਸ਼ੇ ਚਕ੍ਰੇ ਨਰਾਧਿਪਃ॥ 14-5-11 (92469) ਸੰਜੀਵ੍ਯ ਕਾਲਮਿਸ਼਼੍ਟੰ ਚ ਸਸ਼ਰੀਰੋ ਦਿਵੰ ਗਤਃ। ਬਭੂਵ ਤਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਯਯਾਤਿਰਿਵ ਧਰ੍ਮਵਿਤ੍॥ 14-5-12 (92470) ਅਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿੰਨਾਮ ਸ਼ਤ੍ਰੁਂਜਿਤ੍ਸ ਵਸ਼ੇ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ਮਹੀਮ੍। ਵਿਕ੍ਰਮੇਣ ਗੁਣੈਸ਼੍ਚੈਵ ਪਿਤੇਵਾਸੀਤ੍ਸ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ॥ 14-5-13 (92471) ਤਸ੍ਯ ਵਾਸਵਤੁਲ੍ਯੋ(ਅ)ਭੂਨ੍ਮਰੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤਮਨੁਰਕ੍ਤਾ(ਅ)ਭੂਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਸਾਗਰਾਮ੍ਬਰਾ॥ 14-5-14 (92472) ਸ੍ਪਰ੍ਧਤੇ ਸ ਸ੍ਮ ਸਤਤੰ ਦੇਵਰਾਜੇਨ ਨਿਤ੍ਯਦਾ। ਵਾਸਵੋ(ਅ)ਪਿ ਮਰੁਤ੍ਤੇਨਿ ਸ੍ਪਰ੍ਧਤੇ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-5-15 (92473) ਸ਼ੁਚਿਃ ਸ ਗੁਣਵਾਨਾਸੀਨ੍ਮਰੁਤ੍ਤਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤਿਃ। ਯਤਮਾਨੋਪਿ ਯੰ ਸ਼ਕ੍ਰੋ ਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਯਤਿ ਸ੍ਮ ਹ॥ 14-5-16 (92474) ਸੋ(ਅ)ਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਯ ਸਮਾਹੂਯ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਮ੍। ਉਵਾਚੇਦੰ ਵਚੋ ਦੇਵੈਃ ਸਹਿਤੋ ਹਰਿਵਾਹਨਃ॥ 14-5-17 (92475) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਮਾ ਸ੍ਮ ਕਾਰ੍ਸ਼਼ੀਃ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਦੈਵੰ ਕਰ੍ਮਾਥ ਪਿਤ੍ਰ੍ਯੰ ਵਾ ਕਰ੍ਤਾਸਿ ਮਮ ਚੇਤ੍ਪ੍ਰਿਯਮ੍॥ 14-5-18 (92476) ਅਹੰ ਹਿ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਸੁਰਾਣਾਂ ਚ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਵਾਨੇਕੋ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਤੁ ਮਹੀਪਤਿਃ॥ 14-5-19 (92477) ਕਥੰ ਹ੍ਯਮਰ੍ਤ੍ਯੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮੰਸ੍ਤ੍ਵੰ ਯਾਜਯਿਤ੍ਵਾ ਸੁਰਾਧਿਪਮ੍। ਯਾਜਯੇਰ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਮਰੁਤ੍ਤਮਵਿਸ਼ਙ੍ਕਯਾ॥ 14-5-20 (92478) ਮਾਂ ਵਾ ਵ੍ਰੁʼਣੀਸ਼਼੍ਵ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਮਰੁਤ੍ਤੰ ਵਾ ਮਹੀਪਤਿਮ੍। ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯ ਮਰੁਤ੍ਤੰ ਵਾ ਯਥਾਜੋਸ਼਼ੰ ਭਜਸ੍ਵ ਮਾਮ੍॥ 14-5-21 (92479) ਏਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਕਰਕਵ੍ਯ ਦੇਵਰਾਜ੍ਞਾ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਃ। ਮੁਹੂਰ੍ਤਮਿਵ ਸਞ੍ਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਦੇਵਰਾਜਾਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-5-22 (92480) ਤ੍ਵੰ ਭੂਤਾਨਾਮਧਿਪਤਿਸ੍ਤ੍ਵਯਿ ਲੋਕਾਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ। ਨਮੁਚੇਰ੍ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪਸ੍ਯ ਨਿਹਨ੍ਤਾ ਤ੍ਵੰ ਬਲਸ੍ਯ ਚ॥ 14-5-23 (92481) ਤ੍ਵਮਾਜਹਰ੍ਥ੍ ਦੇਵਾਨਾਮੇਕੋ ਵੀਰਸ਼੍ਰਿਯੰ ਪਰਾਮ੍। ਤ੍ਵੰ ਬਿਭਰ੍ਸ਼਼ਿ ਭੁਵੰ ਦ੍ਯਾਂ ਚ ਸਦੈਵ ਬਲਸੂਦਨ॥ 14-5-24 (92482) ਪਰੋਹਿਤ੍ਯੰ ਕਥੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਵ ਦੇਵਗਣੇਸ਼੍ਵਰ। ਯਾਜਯੇਯਮਹੰ ਮਰ੍ਤ੍ਯੰ ਮਰੁਤ੍ਤੰ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨ॥ 14-5-25 (92483) ਸਮਾਸ਼੍ਵਸਿਹਿ ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨਾਹੰ ਮਰ੍ਤ੍ਯਸ੍ਯ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍। ਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ੍ਰੁਵੰ ਯਜ੍ਞੇ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਚੇਦੰ ਵਚੋ ਮਮ॥ 14-5-26 (92484) ਹਿਰਣ੍ਯਰੇਤਾ ਨੋਸ਼਼੍ਣਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ਪਰਿਵਰ੍ਤੇਤ ਮੇਦਿਨੀ। ਭਾਸੰ ਤੁ ਨ ਰਵਿਃ ਕੁਰ੍ਯਾੰਨ ਤੁ ਸਤ੍ਯੰ ਚਲੇਨ੍ਮਯਿ॥ 14-5-27 (92485) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-5-28x (7736) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਵਚਃਕ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ਼ਕ੍ਰੋ ਵਿਗਤਮਤ੍ਸਰਃ। ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯੈਨੰ ਵਿਵੇਸ਼ਾਥ ਸ੍ਵਮੇਵ ਭਵਨੰ ਤਦਾ॥ ॥ 14-5-28 (92486) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 5 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 006

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.6. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 006

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਨਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰੇ ਸ੍ਵੇਨ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯਾਯਾਜਨਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਨਸ਼੍ਰਵਣਾਮਰ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਮਰੁਤ੍ਤੇਨਿ ਸ੍ਵਯਾਜਨਪ੍ਰਾਰ੍ਥੇਨ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤਃ ਪ੍ਰਤਿਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ੍ਯ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਮਧ੍ਯੇਮਾਰ੍ਗੰ ਨਾਰਦਸਮਾਗਮਃ॥ 2 ॥ ਨਾਰਦਚੋਦਨਯਾ ਮਰੁਤ੍ਤੇਨ ਵਾਰਾਣਸੀਦ੍ਵਾਰੇ ਸ੍ਵੇਨ ਸ੍ਥਾਪਿਤਕੁਣਪਾਵਲੋਕਨੇਨ ਪ੍ਰਲਾਯਮਾਨੰ ਸੰਵਰ੍ਤੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਨੁਗਮਨਮ੍॥ 3 ॥ ਸੰਵਰ੍ਤੇਨ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਨਿਵਰ੍ਤਨਾਯ ਪਾਂਸੁਕਦਮਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ੇਪੇਪ੍ਯਨਿਵਰ੍ਤਮਾਨੰ ਤਮਵਲੋਕ੍ਯੰ ਵਿਜਨੇ ਨ੍ਯਗ੍ਰੋਧਮੂਲੇ ਸਮੁਪਵੇਸ਼ਃ॥ 4 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਸ਼੍ਚ ਸੰਵਾਦੰ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਚ ਧੀਮਤਃ॥ 14-6-1 (92487) ਦੇਵਰਾਜਸ੍ਯ ਸਮਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮਾਙ੍ਗਿਰਸੇਨ ਹ। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਮਰੁਤ੍ਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਰ੍ਮਨ੍ਯੁਮਾਹਾਰਯਤ੍ਪਰਮ੍॥ 14-6-2 (92488) ਸਙ੍ਕਲ੍ਪ੍ਯ ਮਨਸਾ ਯਜ੍ਞੰ ਕਰੰਧਮਸੁਤਾਤ੍ਮਜਃ। ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਮੁਪਾਗਮ੍ਯ ਵਾਗ੍ਮੀ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-6-3 (92489) ਭਗਵਨ੍ਯਨ੍ਮਯਾ ਪੂਰ੍ਵਮਭਿਗਮ੍ਯ ਤਪੋਧਨ। ਕ੍ਰੁʼਤੋ(ਅ)ਭਿਸਨ੍ਧਿਰ੍ਯਜ੍ਞਸ੍ਯ ਭਵਤੋ ਵਚਨਾਦ੍ਗੁਰੋ॥ 14-6-4 (92490) ਤਮਹੰ ਯਸ਼਼੍ਟੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਸਮ੍ਭਾਰਾਃ ਸਮ੍ਭ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚ ਮੇ। ਯਾਜ੍ਯੋਸ੍ਮਿ ਭਵਤਃ ਸਾਧੋ ਤਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਹਿ ਵਿਧਤ੍ਸ੍ਵ ਚ॥ 14-6-5 (92491) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰੁਵਾਚ। 14-6-6x (7737) ਨ ਕਾਮਯੇ ਯਾਜਯਿਤੁਂ ਤ੍ਵਾਮਹੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤੇ। ਵ੍ਰੁʼਤੋਸ੍ਮਿ ਦੇਵਰਾਜੇਨ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਚ ਤਸ੍ਯ ਮੇ॥ 14-6-6 (92492) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-6-7x (7738) ਪਿਤ੍ਰ੍ਯਮਸ੍ਮਿ ਤਵ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੰ ਬਹੁਮਨ੍ਯੇ ਚ ਤੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍। ਤਵਾਸ੍ਮਿ ਯਾਜ੍ਯਾਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਭਜਮਾਨੰ ਭਜਸ੍ਵ ਮਾਮ੍॥ 14-6-7 (92493) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰੁਵਾਚ। 14-6-8x (7739) ਅਮਰ੍ਤ੍ਯੰ ਯਾਜਯਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਹੰ ਯਾਜਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਕਥੰ ਨਰਮ੍। ਮਰੁਤ੍ਤ ਗਚ੍ਛ ਵਾ ਮਾ ਵਾ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋਸ੍ਮ੍ਯਦ੍ਯ ਯਾਜਨਾਤ੍॥ 14-6-8 (92494) ਨ ਤ੍ਵਾਂ ਯਾਜਯਿਤਾਸ੍ਮ੍ਯਦ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਣੁ ਯੰ ਤ੍ਵਮਿਹੇਚ੍ਛਸਿ। ਉਪਾਧ੍ਯਾਯੰ ਮਹਾਬਾਹੋ ਯਸ੍ਤੇ ਯਜ੍ਞੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-6-9 (92495) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-6-10x (7740) ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਰ੍ਮਰੁਤ੍ਤੋ ਵ੍ਰੀਡਿਤੋ(ਅ)ਭਵਤ੍। ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਚ੍ਛਨ੍ਸੁਸੰਵਿਗ੍ਨੋ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਪਥਿ ਨਾਰਦਮ੍॥ 14-6-10 (92496) ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਸਮਾਗਮ੍ਯ ਨਾਰਦੇਨਿ ਸ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ। ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਸ੍ਤਸ੍ਥਾਵਥੈਨੰ ਨਾਰਦੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-6-11 (92497) ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ੇ ਨਾਤਿਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋਸਿ ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੇਮੰ ਤਵਾਨਘ। ਕ੍ਵ ਗਤੋਸਿ ਕੁਤਸ਼੍ਚੇਦਮਪ੍ਰੀਤਿਸ੍ਥਾਨਮਾਗਤਮ੍॥ 14-6-12 (92498) ਸ਼੍ਰੋਤਵ੍ਯੰ ਚੇਨ੍ਮਯਾ ਰਾਜਨ੍ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇ ਪਾਰ੍ਥਿਵਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਵ੍ਯਪਨੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਮਨ੍ਯੁਂ ਸਰ੍ਵਯਤ੍ਨੈਰ੍ਨਰਾਧਿਪ॥ 14-6-13 (92499) ਏਵਮੁਕ੍ਤੋ ਮਰੁਤ੍ਤਃ ਸ ਨਾਰਦੇਨ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਣਾ। ਵਿਪ੍ਰਲਮ੍ਭਮੁਪਾਧ੍ਯਾਯਾਤ੍ਸਰ੍ਵਜ੍ਞੇ ਤੰ ਨ੍ਯਵੇਦਯਤ੍॥ 14-6-14 (92500) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-6-15x (7741) ਗਤੋਸ੍ਮ੍ਯਙ੍ਗਿਰਸਃ ਪੁਤ੍ਰੰ ਦੇਵਾਚਾਰ੍ਯੰ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਮ੍। ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਿਜੰ ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਸ ਚ ਮਾਂ ਨਾਭ੍ਯਨਨ੍ਦਤ॥ 14-6-15 (92501) ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤਸ਼੍ਚ ਤੇਨਾਹੰ ਜੀਵਿਤੁਂ ਨਾਦ੍ਯ ਕਾਮਯੇ। ਪਰਿਤ੍ਯਕ੍ਤਸ਼੍ਚ ਗੁਰੁਣਾ ਦੂਸ਼਼ਿਤਸ਼੍ਚਾਸ੍ਮਿ ਨਾਰਦ॥ 14-6-16 (92502) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-6-17x (7742) ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਰਾਜ੍ਞਾ ਸ ਨਾਰਦਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਹ। ਆਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਮਹਾਰਾਜ ਵਾਚਾ ਸੰਜੀਵਯੰਨਿਵ॥ 14-6-17 (92503) ਰਾਜੰਨਙ੍ਗਿਰਸਃ ਪੁਤ੍ਰਃ ਸੰਵਰ੍ਤੋ ਨਾਮ ਧਾਰ੍ਮਿਕਃ। ਚਙ੍ਕਮੀਤਿ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾ ਦਿਗ੍ਵਾਸਾ ਮੋਹਯਨ੍ਪ੍ਰਜਾਃ॥ 14-6-18 (92504) ਤੰ ਗਚ੍ਚ ਯਦਿ ਯਾਜ੍ਯੰ ਤ੍ਵਾਂ ਨ ਵਾਞ੍ਛਤਿ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਃ। ਪ੍ਰਸੰਨਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸੰਵਰ੍ਤੋ ਯਾਜਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-6-19 (92505) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-6-20x (7743) ਸੰਜੀਵਿਤੋ(ਅ)ਹੰ ਭਵਤਾ ਵਾਕ੍ਯੇਨਾਨੇਨ ਨਾਰਦ। ਪਸ਼੍ਯੇਯੰ ਕ੍ਵ ਨੁ ਸੰਵਰ੍ਤੰ ਸ਼ੰਸ ਮੇ ਵਦਤਾਂਵਰ॥ 14-6-20 (92506) ਕਥੰ ਚ ਤਸ੍ਮੈ ਵਰ੍ਤੇਯੰ ਕਥੰ ਮਾਂ ਨ ਪਰਿਤ੍ਯਜੇਤ੍। ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤਸ਼੍ਚ ਤੇਨਾਪਿ ਨਾਹੰ ਜੀਵਿਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ॥ 14-6-21 (92507) ਨਾਰਦ ਉਵਾਚ। 14-6-22x (7744) ਉਨ੍ਮਤ੍ਤਵੇਸ਼਼ੰ ਬਿਭ੍ਰਤ੍ਸ ਚਙ੍ਕ੍ਰਮੀਤਿ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਵਾਰਾਣਸੀਂ ਤੁ ਨਗਰੀਮਭੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਮੁਪਸੇਵਤੇ॥ 14-6-22 (92508) ਤਸ੍ਯਾ ਦ੍ਵਾਰੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਨ੍ਯਸੇਥਾਃ ਕੁਣਪੰ ਕ੍ਵਚਿਤ੍। ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਯੋ ਨਿਵਰ੍ਤੇਤ ਸੰਵਰ੍ਤਃ ਸ ਮਹੀਪਤੇ॥ 14-6-23 (92509) ਤੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ(ਅ)ਨੁਗਚ੍ਛੇਥਾ ਯਤ੍ਰ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਸ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਤਮੇਕਾਨ੍ਤੇ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਃ ਸ਼ਰਣੰ ਵ੍ਰਜੇਃ॥ 14-6-24 (92510) ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛੇਤ੍ਤ੍ਵਾਂ ਯਦਿ ਕੇਨਾਹੰ ਤਵਾਖ੍ਯਾਤ ਇਤਿ ਸ੍ਮ ਹ। ਬ੍ਰੂਯਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਨਾਰਦੇਨੇਤਿ ਸ ਕੁਤ੍ਰ ਇਤਿ ਸ਼ਤ੍ਰੁਹਨ੍॥ 14-6-25 (92511) ਸ ਚੇਤ੍ਤ੍ਵਾਮਨੁਯੁਞ੍ਜੀਤ ਮਮਾਨੁਗਮਨੇਪ੍ਸਯਾ। ਸ਼ੰਸੇਥਾ ਵਹ੍ਨਿਮਾਰੂਢੰ ਮਾਮਪਿ ਤ੍ਵਮਸ਼ਙ੍ਕਯਾ॥ 14-6-26 (92512) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-6-27x (7745) ਸ ਤਥੇਤਿ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਪੂਜਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਨਾਰਦਮ੍। ਅਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਯ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਰ੍ਯਯੌ ਵਾਰਾਣਸੀਂ ਪੁਰੀਮ੍॥ 14-6-27 (92513) ਤਤ੍ਰ ਗਤ੍ਵਾ ਯਥੋਕ੍ਤੰ ਸ ਪੁਰ੍ਯਾ ਦ੍ਵਾਰੇ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ। ਕੁਣਪੰ ਸ੍ਥਾਪਯਾਮਾਸ ਨਾਰਦਸ੍ਯ ਵਚਃ ਸ੍ਮਰਨ੍॥ 14-6-28 (92514) ਯੌਗਪਦ੍ਯੇਨਿ ਵਿਪ੍ਰਸ਼੍ਚ ਪੁਰੀਦ੍ਵਾਰਮਥਾਵਿਸ਼ਤ੍। ਤਤਃ ਸ ਕੁਣਪੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਹਸਾ ਸੰਨ੍ਯਵਰ੍ਤਤ॥ 14-6-29 (92515) ਸ ਤੰ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ(ਅ)ਨ੍ਵਗਾਤ੍। ਆਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੋ ਮਹੀਪਾਲਃ ਸੰਵਰ੍ਤਮੁਪਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਮ੍॥ 14-6-30 (92516) ਸ ਚ ਤੰ ਵਿਜਨੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਾਂਸੁਭਿਃ ਕਦੇਮੇਨ ਚ। ਸ਼੍ਲੇਸ਼਼੍ਮਣਾ ਚੈਵ ਰਾਜਾਨੰ ਸ਼਼੍ਠੀਵਨੈਸ਼੍ਚ ਸਮਾਕਿਰਤ੍॥ 14-6-31 (92517) ਸ ਤਥਾ ਬਾਧ੍ਯਮਾਨੋ ਵੈ ਸੰਵਰ੍ਤੇਨ ਮਹੀਪਤਿਃ। ਅਨ੍ਵਗਾਦੇਵ ਤਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿੰ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰਸਾਦਯਨ੍॥ 14-6-32 (92518) ਤਤੋ ਨਿਵਰ੍ਤ੍ਯ ਸੰਵਰ੍ਤਃ ਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤ ਉਪਾਵਿਸ਼ਤ੍। ਸ਼ੀਤਲਚ੍ਛਾਯਮਾਸਾਦ੍ਯ ਨ੍ਯਗ੍ਰੋਧੰ ਬਹੁਸ਼ਾਖਿਨਮ੍॥ ॥ 14-6-33 (92519) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 6 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-6-13 ਮਨ੍ਯੁਂ ਦੈਨ੍ਯਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 007

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.7. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 007

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਸੰਵਰ੍ਤਮਰੁਤ੍ਤਸੰਵਾਦਃ॥ 1 ॥ ਸੰਵਰ੍ਤੇਨ ਸਮਯਬਨ੍ਧਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਮਰੁਤ੍ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਯਾਜਨਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। ਕਥਮਸ੍ਮਿ ਤ੍ਵਯਾ ਜ੍ਞਾਤਃ ਕੇਨ ਵਾ ਕਥਿਤੋਸ੍ਮਿ ਤੇ। ਏਤਦਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਮੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਮਿਚ੍ਛਸੇ ਚੇਨ੍ਮਮ ਪ੍ਰਿਯਮ੍॥ 14-7-1 (92520) ਸਤ੍ਯੰ ਤੇ ਬ੍ਰੁਵਤਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤੇ ਮਨੋਰਥਾਃ। ਮਿਥ੍ਯਾ ਚ ਬ੍ਰੁਵਤੋ ਮੂਰ੍ਧਾ ਸ਼ਤਧਾ ਤੇ ਸ੍ਫੁਟਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-7-2 (92521) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-7-3x (7746) ਨਾਰਦੇਨ ਭਵਾਨ੍ਮਹ੍ਯਮਾਖ੍ਯਾਤੋ ਹ੍ਯਟਤਾ ਪਥਿ। ਗੁਰੁਪੁਤ੍ਰੋ ਮਮੇਤਿ ਤ੍ਵੰ ਤਤੋ ਮੇ ਪ੍ਰੀਤਿਰੁਤ੍ਤਮਾ॥ 14-7-3 (92522) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-7-4x (7747) ਸਤ੍ਯਮੇਤਦ੍ਭਵਾਨਾਹ ਸ ਮਾਂ ਜਾਨਾਤਿ ਸਤ੍ਰਿਣਮ੍। ਕਥਯਸ੍ਵ ਤਦੇਤਨ੍ਮੇ ਕ੍ਵਨੁ ਸਮ੍ਪ੍ਰਤਿ ਨਾਰਦਃ॥ 14-7-4 (92523) ਮਰੁਤ ਉਵਾਚ। 14-7-5x (7748) ਭਵਨ੍ਤੰ ਕਥਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਮਮ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਿਸਤ੍ਤਮਃ। ਤਤੋ ਮਾਮਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਯ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟੋ ਹਵ੍ਯਵਾਹਨਮ੍॥ 14-7-5 (92524) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-7-6x (7749) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪਾਰ੍ਥਿਵਸ੍ਯੈਤ੍ਸੰਵਰ੍ਤਃ ਪ੍ਰਮੁਦੰ ਗਤਃ। ਏਤਾਵਦਹਮਪ੍ਯੇਵੰ ਸ਼ਕ੍ਨੁਯਾਮਿਤਿ ਸੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-7-6 (92525) ਤਤੋ ਮਰੁਤ੍ਤਮੁਨ੍ਮਤ੍ਤੋ ਵਾਚਾ ਨਿਰ੍ਭਰ੍ਤ੍ਸਯੰਨਿਵ। ਰੂਕ੍ਸ਼਼ਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿ ਰਾਜਨ੍ਪੁਨਃ ਪੁਨਰਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-7-7 (92526) ਵਾਤਪ੍ਰਧਾਨੇਨ ਮਯਾ ਸ੍ਵਚਿਤ੍ਤਵਸ਼ਵਰ੍ਤਿਨਾ। ਏਵੰ ਵਿਕ੍ਰੁʼਤਰੂਪੇਣ ਕਥੰ ਯਾਜਿਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ॥ 14-7-8 (92527) ਭ੍ਰਾਤਾ ਮਮ ਸਮਰ੍ਥਸ਼੍ਚ ਵਾਸਵੇਨ ਚ ਸਙ੍ਗਤਃ। ਵਰ੍ਤਤੇ ਯਾਜਨੇ ਚੈਵ ਤੇਨ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕਾਰਯ॥ 14-7-9 (92528) ਗਾਰ੍ਹਸ੍ਥ੍ਯੰ ਚੈਵ ਯਾਜ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਦੇਵਤਾਃ। ਪੂਰ੍ਵਜੇਨ ਮਮਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤੰ ਸ਼ਰੀਰੰ ਵਰ੍ਜਿਤੰ ਤ੍ਵਿਦਮ੍॥ 14-7-10 (92529) ਨਾਹੰ ਤੇਨਾਨਨੁਜ੍ਞਾਤਸ੍ਤ੍ਵਾਮਾਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍। ਯਾਜਯੇਯੰ ਕਥੰਚਿਦ੍ਵੈ ਸ ਹਿ ਪੂਜ੍ਯਤਮੋ ਮਮ॥ 14-7-11 (92530) ਸ ਤ੍ਵੰ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਗਚ੍ਚ ਤਮਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਚਾਵ੍ਰਜ। ਤਤੋ(ਅ)ਹੰ ਯਾਜਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਯਦਿ ਯਸ਼਼੍ਟੁਮਿਹੇਚ੍ਛਸਿ॥ 14-7-12 (92531) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-7-13x (7750) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਗਤਃ ਪੂਰ੍ਵਮਹੰ ਸੰਵਰ੍ਤੇ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁ। ਨ ਮਾਂ ਕਾਮਯਤੇ ਯਾਜ੍ਯੰ ਮੁਨਿਰ੍ਵਾਸਵਵਾਰਿਤਃ॥ 14-7-13 (92532) ਅਮਰੰ ਯਾਜ੍ਯਮਾਸਾਦ੍ਯ ਯਾਜਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਨ ਮਾਨੁਸ਼਼ਮ੍। ਸ਼ਕ੍ਰੇਣ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼ਿਦ੍ਧੋ(ਅ)ਹੰ ਮਰੁਤ੍ਤੰ ਮਾ ਸ੍ਮ ਯਾਜਯੇ॥ 14-7-14 (92533) ਸ੍ਪਰ੍ਧਤੇ ਹਿ ਮਯਾ ਵਿਪ੍ਰ ਸਦਾ ਹਿ ਸ ਤੁ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ। ਏਵਮਸ੍ਤ੍ਵਿਤਿ ਚਾਪ੍ਯੁਕ੍ਤੋ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰਾ ਤੇ ਬਲਸੂਦਨਃ॥ 14-7-15 (92534) ਸ ਮਾਮਧਿਗਤੰ ਪ੍ਰੇਮ੍ਣਾ ਯਾਜ੍ਯਤ੍ਵੇ ਨ ਬੁਭੂਸ਼਼ਤਿ। ਦੇਵਰਾਜੰ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਤਦ੍ਵਿਦ੍ਧਿ ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵ॥ 14-7-16 (92535) ਸੋਹਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਭਵਤਾ ਸਰ੍ਵਸ੍ਵੇਨਾਪਿ ਯਾਜਿਤੁਮ੍। ਕਾਮਯੇ ਸਮਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੁਂ ਵਾਸਵੰ ਤ੍ਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੈਰ੍ਗੁਣੈਃ॥ 14-7-17 (92536) ਨ ਹਿ ਮੇ ਵਰ੍ਤਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਗਨ੍ਤੁਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨ੍ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਮ੍। ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੋ ਹਿ ਤੇਨਾਸ੍ਮਿ ਤਥਾ(ਅ)ਨਪਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸਤਿ॥ 14-7-18 (92537) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-7-19x (7751) ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਸਿ ਯਥਾਕਾਮੰ ਸਰ੍ਵਮੇਤਤ੍ਤ੍ਵਯਿ ਧ੍ਰੁਵਮ੍। ਯਦਿ ਸਰ੍ਵਾਨਭਿਪ੍ਰਾਯਾਨ੍ਕਰ੍ਤਾਸਿ ਮਮ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-7-19 (92538) ਯਾਜ੍ਯਮਾਨੰ ਮਯਾ ਹਿ ਤ੍ਵਾਂ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਪੁਂਰਦਰੌ। ਦ੍ਵਿਸ਼਼ੇਤਾਂ ਸਮਭਿਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾਵੇਤਦੇਕੰ ਸਮਰ੍ਥਯੇ॥ 14-7-20 (92539) ਸ੍ਥੈਰ੍ਯਮਤ੍ਰ ਕਥੰ ਮੇ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸ ਤ੍ਵੰ ਨਿਃਸੰਸ਼ਯੰ ਕੁਰੁ। ਕੁਪਿਤਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਨ ਹੀਦਾਨੀਂ ਭਸ੍ਮ ਕੁਰ੍ਯਾ ਸਵਾਨ੍ਧਵਮ੍॥ 14-7-21 (92540) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-7-22x (7752) ਯਾਵਤ੍ਤਪੇਤ੍ਸਹਸ੍ਰਾਂਸ਼ੁਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠੇਰੰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪਰ੍ਵਤਾਃ। ਤਾਵਲ੍ਲੋਕਾੰਨ ਲਭੇਯੰ ਤ੍ਯਜੇਯੰ ਸਙ੍ਗਤੰ ਯਦਿ॥ 14-7-22 (92541) ਮਾ ਚਾਪਿ ਸ਼ੁਭਬੁਦ੍ਧਿਤ੍ਵੰ ਲਭੇਯਮਿਹ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍। ਵਿਸ਼਼ਯੈਃ ਸਙ੍ਗਤੰ ਚਾਸ੍ਤੁ ਤ੍ਯਜੇਯੰ ਸਙ੍ਗਤੰ ਯਦਿ॥ 14-7-23 (92542) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-7-24x (7753) ਆਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤ ਸ਼ੁਭਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਵਰ੍ਤਤਾਂ ਤਵ ਕਰ੍ਮਸੁ। ਯਾਜਨੰ ਹਿ ਮਮਾਪ੍ਯੇਵ ਵਰ੍ਤਤੇ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-7-24 (92543) ਅਭਿਧਾਸ੍ਤੇ ਚ ਤੇ ਰਾਜੰਨਕ੍ਸ਼਼ਯੰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਯੇਨ ਦੇਵਾਨ੍ਸਗ੍ਧਰ੍ਵਾਞ੍ਸ਼ਕ੍ਰੰ ਚਾਭਿਭਵਿਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ 14-7-25 (92544) ਨ ਤੁ ਮੇ ਵਰ੍ਤਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਧਨੇ ਯਾਜ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਵਾ ਪੁਨਃ। ਵਿਪ੍ਰਿਯੰ ਤੁ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭ੍ਰਾਤੁਸ਼੍ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਚੋਭਯੋ॥ 14-7-26 (92545) ਗਮਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼ਕ੍ਰੇਣ ਸਮਤਾਮਪਿ ਤੇ ਧ੍ਰੁਵਮ੍। ਪ੍ਰਿਯੰ ਚ ਤੇ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਤ੍ਯਮੇਤਦ੍ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ॥ ॥ 14-7-27 (92546) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 7 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-7-1 ਮੇ ਸਤ੍ਯੰ ਜੀਵਿਤੰ ਚੇਤ੍ਪ੍ਰਿਯੰਤਵੇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-7-4 ਸਤ੍ਰਿਣੰ ਕਪਟਵੇਸ਼਼ਚ੍ਛੰਨਮ੍॥ 7-7-6 ਅਹਮਪ੍ਯੇਨੰ ਕੁਰ੍ਯਾਮਿਤਿ ਤਮਬ੍ਰਵੀਦਿਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-7-8 ਮਧੁਪ੍ਰਯੋਗਦਾਨੇਨ ਸ੍ਵਚਿਤ੍ਤਪਰਿਵਰ੍ਤਿਨੇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-7-23 ਭੋਗੇਸ਼਼ੁ ਸਮ੍ਯਗ੍ਭੋਗਾਂਸ਼੍ਚ ਤ੍ਯਜੇਯਮਿਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 008

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.8. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 008

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਸੰਵਰ੍ਤੇਨ ਮਰੁਤ੍ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਹਿਮਵਤ੍ਸੰਨਿਹਿਤੇ ਮੁਞ੍ਜਵਤਿਗਿਰੌ ਮਹਾਦੇਵਸ੍ਯ ਨਿਵਾਸਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸ੍ਵੋਕ੍ਤਨਾਮਸ਼ਤਕੇਨ ਸ੍ਤੁਤ੍ਯਾ ਤਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਨੇਨ ਯਾਗਾਯ ਤੰਨਤ੍ਯਬਹੁਸੁਵਰ੍ਣਹਰਣਚੋਦਨਾ॥ 1 ॥ ਸੰਵਰ੍ਤੇਨਿ ਤਦਾਹਰਣੇਨ ਸ਼ਿਲ੍ਪਿਭਿਰ੍ਯਾਗੋਪਯੋਗਿਭਾਣ੍ਡਨਿਰ੍ਮਾਪਣਮ੍॥ 2 ॥ ਇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਤਚ੍ਛ੍ਰਵਣਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਸ੍ਯ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਃ ਸਮੀਪੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। ਗਿਰੇਰ੍ਹਿਮਵਤਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਮੁਞ੍ਜਵਾੰਨਾਮ ਪਰ੍ਵਤਃ। ਤਪ੍ਯਤੇ ਯਤ੍ਰ ਭਗਵਾਂਸ੍ਤਪੋ ਨਿਤ੍ਯਮੁਪਾਪਤਿਃ॥ 14-8-1 (92547) ਵਨਸ੍ਪਤੀਨਾਂ ਮੂਲੇਸ਼਼ੁ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼਼ਮੇਸ਼਼ੁ ਚ। ਗੁਹਾਸੁ ਸ਼ੈਲਰਾਜਸ੍ਯ ਯਥਾਕਾਮੰ ਯਥਾਸੁਖਮ੍॥ 14-8-2 (92548) ਉਮਾਸਹਾਯੋ ਭਗਵਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਹੇਸ਼੍ਵਰਃ। ਆਸ੍ਤੇ ਸ਼ੂਲੀ ਮਹਾਤੇਜਾ ਨਾਨਾਭੂਤਗਣਾਵ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-8-3 (92549) ਤਤ੍ਰ ਰੁਦ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਸਾਧ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼੍ਵੇ(ਅ)ਥ ਵਸਵਸ੍ਤਥਾ। ਯਮਸ਼੍ਚ ਵਰੁਣਸ਼੍ਚੈਵ ਕੁਬੇਰਸ਼੍ਚ ਸਹਾਨੁਗਃ॥ 14-8-4 (92550) ਭੂਤਾਨਿ ਚ ਪਿਸ਼ਾਚਾਸ਼੍ਚ ਨਾਸਤ੍ਯਾਵਪਿ ਚਾਸ਼੍ਵਿਨੌ। ਗਨ੍ਧਰ਼੍ਵਾਪ੍ਸਰਸਸ਼੍ਚੈਵ ਯਕ੍ਸ਼਼ਾ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਯਸ੍ਤਥਾ॥ 14-8-5 (92551) ਆਦਿਤ੍ਯਾ ਮਰੁਤਸ਼੍ਚੈਵ ਯਾਤੁਧਾਨਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਉਪਾਸਨ੍ਤੇ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਬਹੁਰੂਪਮੁਪਾਪਤਿਮ੍॥ 14-8-6 (92552) ਰਮਤੇ ਭਗਵਾਂਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕੁਬੇਰਾਨੁਚਰੈਃ ਸਹ। ਵਿਕ੍ਰੁʼਤੈਰ੍ਵਿਕ੍ਰੁʼਤਾਕਾਰੈਃ ਕ੍ਰੀਡਦ੍ਭਿਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤੇ॥ 14-8-7 (92553) ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਜ੍ਵਲਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਵੈ ਬਾਲਾਦਿਤ੍ਯਸਮਦ੍ਯੁਤਿਃ। ਨ ਰੂਪੰ ਸ਼ਕ੍ਯਤੇ ਤਸ੍ਯ ਸੰਸ੍ਥਾਨੰ ਵਾ ਕਦਾਚਨ। ਨਿਰ੍ਦੇਸ਼਼੍ਟੁਂ ਪ੍ਰਾਣਿਭਿਃ ਕੈਸ਼੍ਚਿਤ੍ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤੈਰ੍ਮਾਂਸਲੋਚਨੈਃ॥ 14-8-8 (92554) ਨੋਸ਼਼੍ਣੰ ਨ ਸ਼ਿਸ਼ਿਰੰ ਤਤ੍ਰ ਨ ਵਾਯੁਰ੍ਨ ਚ ਭਾਸ੍ਕਰਃ। ਨ ਜਾਰਾ ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸੇ ਵਾ ਨ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਰ੍ਨ ਭਯੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-8-9 (92555) ਤਸ੍ਯ ਸ਼ੈਲਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਜਯਤਾਂਵਰ। ਧਾਤਵੋ ਜਾਤਰੂਪਸ੍ਯ ਰਸ਼੍ਮਯਃ ਸਵਿਤੁਰ੍ਯਥਾ॥ 14-8-10 (92556) ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਤੇ ਕੁਬੇਰਸ੍ਯ ਸਹਾਯੈਰੁਦ੍ਯਤਾਯੁਧੈਃ। ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਦ੍ਭਿਃ ਪ੍ਰਿਯੰ ਰਾਜਨ੍ਕੁਬੇਰਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-8-11 (92557) `ਤਤ੍ਰ ਗਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਵਾਸ੍ਯ ਮਹਾਯੋਗੇਸ਼੍ਵਰੰ ਸ਼ਿਵਮ੍। ਕੁਰੁ ਪ੍ਰਣਾਮੰ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ੇ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਪਰਮਯਾ ਯਤੁਃ॥' 14-8-12 (92558) ਤਸ੍ਮੈ ਭਗਵਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਮਃ ਸ਼ਰ੍ਵਾਯ ਵੇਧਸੇ। `ਏਭਿਸ੍ਤੰ ਨਾਮਭਿਰ੍ਦੇਵੰ ਸਰ੍ਵਵਿਦ੍ਯਾਧਰੰ ਸ੍ਤੁਹਿ॥' 14-8-13 (92559) ਰੁਦ੍ਰਾਯ ਸ਼ਿਤਿਕਣ੍ਠਾਯ ਸੁਰੂਪਾਯ ਸੁਵਰ੍ਚਸੇ। ਕਪਰ੍ਦਿਨੇ ਕਰਾਲਾਯ ਹਰ੍ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਣੇ ਵਰਦਾਯ ਚ॥ 14-8-14 (92560) ਤ੍ਰ੍ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਣੇ ਪੂਸ਼਼੍ਣੋ ਦਨ੍ਤਭਿਦੇ ਵਾਮਨਾਯ ਸ਼ਿਵਾਯ ਚ। ਯਾਮ੍ਯਾਯਾਵ੍ਯਕ੍ਤਰੂਪਾਯ ਸਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਸ਼ਙ੍ਕਰਾਯ ਚ॥ 14-8-15 (92561) ਕ੍ਸ਼਼ੇਮ੍ਯਾਯ ਹਰਿਕੇਸ਼ਾਯ ਸ੍ਥਾਣਵੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਯ ਚ। ਹਰਿਨੇਤ੍ਰਾਯ ਮੁਣ੍ਡਾਯ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾਯੋਤ੍ਤਰਣਾਯ ਚ॥ 14-8-16 (92562) ਭਾਸ੍ਵਰਾਯ ਸੁਤੀਰ੍ਥਾਯ ਦੇਵਦੇਵਾਯ ਰੰਹਸੇ। ਉਸ਼਼੍ਣੀਸ਼਼ਿਣੇ ਸੁਵਕ੍ਤ੍ਰਾਯ ਸਹਸ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਾਯ ਮੀਢੁਸ਼਼ੇ॥ 14-8-17 (92563) ਗਿਰਿਸ਼ਾਯ ਪ੍ਰਾਸ਼ਾਨ੍ਤਾਯ ਯਤਯੇ ਚੀਰਵਾਸਸੇ। ਬਿਲ੍ਵਦਣ੍ਡਾਯ ਸਿਦ੍ਧਾਯ ਸਰ੍ਵਦਣ੍ਡਧਰਾਯ ਚ॥ 14-8-18 (92564) ਮ੍ਰੁʼਗਵ੍ਯਾਧਾਯ ਮਹਤੇ ਧਨ੍ਵਿਨੇ(ਅ)ਥ ਭਵਾਯ ਚ। ਵਰਾਯ ਸੋਮਵਕ੍ਤ੍ਰਾਯ ਸਿਦ੍ਧਮਨ੍ਤ੍ਰਾਯ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ੇ॥ 14-8-19 (92565) ਹਿਰਣ੍ਯਬਾਹਵੇ ਰਾਜੰਨੁਗ੍ਰਾਯ ਪਤਯੇ ਦਿਸ਼ਾਮ੍। ਲੇਲਿਹਾਨਾਯ ਗੋਸ਼਼੍ਠਾਯ ਸਿਦ੍ਧਮਨ੍ਤ੍ਰਾਯ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਯੇ॥ 14-8-20 (92566) ਪਸ਼ੂਨਾਂ ਪਤਯੇ ਚੈਵ ਭੂਤਾਨਾਂ ਪਤਯੇ ਨਮਃ। ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਯ ਮਾਤ੍ਰੁʼਭਕ੍ਤਾਯ ਸੇਨਾਨ੍ਯੇ ਮਧ੍ਯਮਾਯ ਚ॥ 14-8-21 (92567) `ਅਭਿਵਕ੍ਤ੍ਰਾਯ ਪਤਯੇ ਸਰ੍ਵਦੇਵਮਯਾਯ ਚ।' ਸ੍ਰੁਵਹਸ੍ਤਾਯ ਪਤਯੇ ਧਨ੍ਵਿਨੇ ਭਾਰ੍ਗਵਾਯ ਚ। ਅਜਾਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਨੇਤ੍ਰਾਯ ਵਿਰੂਪਾਕ੍ਸ਼਼ਾਯ ਚੈਵ ਹ॥ 14-8-22 (92568) ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਦੰਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਯ ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਯ ਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਮੁਖਾਯ ਚ। ਮਹਾਤ੍ਮਨੇ ਚਾਨਙ੍ਗਾਯ ਸਰ੍ਵਾਯ ਪਤਯੇ ਵਿਸ਼ਾਮ੍॥ 14-8-23 (92569) `ਤਥਾ ਰੁਦ੍ਰਾਯ ਪਤਯੇ ਪ੍ਰੁʼਥਵੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਵਾਸਸੇ।' ਵਿਲੋਹਿਤਾਯ ਦੀਪ੍ਤਾਯ ਦੀਪ੍ਤਾਕ੍ਸ਼਼ਾਯ ਮਹੌਜਸੇ। ਵਸੁਰੇਤਃਸੁਵਪੁਸ਼਼ੇ ਪ੍ਰੁʼਥਵੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਵਾਸਸੇ॥ 14-8-24 (92570) ਕਪਾਲਮਾਲਿਨੇ ਚੈਵ ਸੁਵਰ੍ਣਮੁਕੁਟਾਯ ਚ। ਮਹਾਦੇਵਾਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਯ ਤ੍ਰ੍ਯਮ੍ਬਕਾਯਾਨਘਾਯ ਚ॥ 14-8-25 (92571) ਕ੍ਰੋਧਨਾਯਾਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਾਯ ਮ੍ਰੁʼਦਵੇ ਬਾਹੁਸ਼ਾਲਿਨੇ। ਦਣ੍ਡਿਨੇ ਤਪ੍ਤਤਪਸੇ ਤਥੈਵਾਕ੍ਰੂਰਕਰ੍ਮਣੇ॥ 14-8-26 (92572) ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਿਰਸੇ ਚੈਵ ਸਹਸ੍ਰਚਰਣਾਯ ਚ। ਨਮਃ ਸ੍ਵਧਾਸ੍ਵਰੂਪਾਯ ਬਹੁਰੂਪਾਯ ਦੰਸ਼਼੍ਟ੍ਰਿਣੇ॥ 14-8-27 (92573) ਪਿਨਾਕਿਨੰ ਮਹਾਦੇਵੰ ਮਹਾਭੋਗਿਨਮਵ੍ਯਯਮ੍। ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲਹਸ੍ਤੰ ਵਰਦੰ ਤ੍ਰ੍ਯਮ੍ਬਕੰ ਭੁਵਨੇਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-8-28 (92574) ਤ੍ਰਿਪੁਰਘ੍ਨੰ ਤ੍ਰਿਨਯਨੰ ਤ੍ਰਿਲੋਕੇਸ਼ੰ ਮਹੌਜਸਮ੍। ਪ੍ਰਭਵੰ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਦਾਤਾਰੰ ਧਰਣੀਧਰਮ੍॥ 14-8-29 (92575) ਈਸ਼ਾਨੰ ਸ਼ਙ੍ਕਰੰ ਸਰ੍ਵੰ ਸ਼ਿਵੰ ਵਿਸ਼੍ਵੇਸ਼੍ਵਰੰ ਭਵਮ੍। ਉਮਾਪਤਿੰ ਪਸ਼ੁਪਤਿੰ ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪੰ ਮਹੇਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-8-30 (92576) ਵਿਰੂਪਾਕ੍ਸ਼਼ੰ ਦਸ਼ਭੁਜੰ ਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਦੰ ਗੋਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਧ੍ਵਜਮ੍। ਉਗ੍ਰੰ ਸ੍ਥਾਣੁਂ ਸ਼ਿਵੰ ਰੌਦ੍ਰੰ ਸ਼ਰ੍ਵੰ ਗੌਰੀਸ਼ਮੀਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-8-31 (92577) ਸ਼ਿਤਿਕਣ੍ਠਮਜੰ ਸ਼ੁਕ੍ਰੰ ਪ੍ਰੁʼਥੁਂ ਪ੍ਰੁʼਥੁਹਰੰ ਵਰਮ੍। ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪੰ ਵਿਰੂਪਾਕ੍ਸ਼਼ੰ ਬਹੁਰੂਪਮੁਪਾਪਤਿਮ੍॥ 14-8-32 (92578) ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਦੇਵਮਨਙ੍ਗਾਙ੍ਗਹਰੰ ਹਰਮ੍। ਸ਼ਰਣ੍ਯੰ ਸ਼ਰਣੰ ਯਾਹਿ ਮਹਾਦੇਵੰ ਚਤੁਰ੍ਮੁਖਮ੍॥ 14-8-33 (92579) `ਵਿਰੋਚਮਾਨੰ ਵਪੁਸ਼਼ਾ ਦਿਵ੍ਯਾਭਰਣਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਅਨਾਦ੍ਯਨ੍ਤਮਜੰ ਸ਼ੰਭੁਂ ਸਰ੍ਵਵ੍ਯਾਪਿਨਮੀਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-8-34 (92580) ਨਿਸ੍ਤ੍ਰੈਗੁਣ੍ਯੰ ਨਿਰੁਦ੍ਵੇਗੰ ਨਿਰ੍ਮਲੰ ਨਿਧਿਮੋਜਸਾਮ੍। ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਃ ਸ਼ਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਯਾਮਿ ਸ਼ਰਣੰ ਹਰਮ੍॥ 14-8-35 (92581) ਸੰਮਾਨ੍ਯੰ ਨਿਸ਼੍ਚਲੰ ਨਿਤ੍ਯਮਕਾਰੁਣ੍ਯਮਲੇਪਨਮ੍। ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਵੇਦਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪ੍ਰਯਾਮਿ ਸ਼ਰਣੰ ਮੁਹੁਃ॥ 14-8-36 (92582) ਯਸ੍ਯ ਨਿਤ੍ਯੰ ਵਿਦੁਃ ਸ੍ਥਾਨੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਮਧ੍ਯਾਤ੍ਮਚਿਨ੍ਤਕਾਃ। ਯੋਗੀਸ਼ੰ ਤਤ੍ਵਮਾਰ੍ਗਸ੍ਥਾਃ ਕੈਵਲ੍ਯੰ ਪਦਮਕ੍ਸ਼਼ਰਮ੍॥ 14-8-37 (92583) ਯੰ ਵਿਦੁਃ ਸਙ੍ਗਿਨੰ ਮੁਕ੍ਤਾਃ ਸਾਮਾਨ੍ਯੰ ਸਮਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਤੰ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯੇ ਜਗਦ੍ਯੋਨਿਮਯੋਨਿੰ ਨਿਰ੍ਗੁਣਾਤ੍ਮਕਮ੍॥ 14-8-38 (92584) ਅਸ੍ਰੁʼਜਦ੍ਯਸ੍ਤੁ ਭੂਤਾਦੀਨ੍ਸਪ੍ਤ ਲੋਕਾਨ੍ਸਨਾਤਨਾਨ੍। ਸ੍ਥਿਤਃ ਸਤ੍ਯੋਪਰਿ ਸ੍ਥਾਣੁਸ੍ਤੰ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯੇ ਸਨਾਤਨਮ੍॥ 14-8-39 (92585) ਭਕ੍ਤਾਨਾਂ ਸੁਲਭੰ ਤੰ ਹਿ ਦੁਰ੍ਲਭੰ ਦੂਰਪਾਤਿਨਾਮ੍। ਅਦੂਰਸ੍ਥਮਮੁਂ ਦੇਵੰ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇਃ ਪਰਤਃ ਸ੍ਥਿਤਮ੍॥ 14-8-40 (92586) ਨਮਾਮਿ ਸਰ੍ਵਲੋਕਸ੍ਥੰ ਵ੍ਰਜਾਮਿ ਸ਼ਰਣੰ ਸ਼ਿਵਮ੍।' ਏਵੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਮਸ੍ਤਸ੍ਮੈ ਮਹਾਦੇਵਾਯ ਰੰਹਸੇ। ਮਹਾਤ੍ਮਨੇ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤਿਪਤੇ ਤਤ੍ਸੁਵਰ੍ਣਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ॥ 14-8-41 (92587) `ਲਭਨ੍ਤੇ ਗਾਣਪਤ੍ਯੰ ਚ ਤਦੇਕਾਗ੍ਰਾ ਹਿ ਮਾਨਵਾਃ। ਕਿੰ ਪੁਨਃ ਸ੍ਵਰ੍ਣਿਭਾਣ੍ਡਾਨਿ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵੰ ਗਚ੍ਛ ਮਾ ਚਿਰੰ॥ 14-8-42 (92588) ਮਹਤ੍ਤਰੰ ਹਿ ਤੇ ਲਾਭੰ ਹਸ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਵੋਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਦਿਭਿਃ ਸਹ।' ਸੁਵਰ੍ਣਮਾਹਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਤਤ੍ਰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਤੇ ਨਰਾਃ॥ 14-8-43 (92589) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-8-44x (7754) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਵਚਸ੍ਤਸ੍ਯ ਚਕ੍ਰੇ ਕਾਰਨ੍ਧਮਾਤ੍ਮਜਃ। `ਗਙ੍ਗਾਧਰੰ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਲਬ੍ਧਵਾਨ੍ਧਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-8-44 (92590) ਕੁਬੇਰ ਇਵ ਤਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਮਹਾਦੇਵਪ੍ਰਸਾਦਤਃ।' ਤਤੋ(ਅ)ਤਿਮਾਨੁਸ਼਼ੰ ਸਰ੍ਵੰ ਚਕ੍ਰੇ ਯਜ੍ਞਸ੍ਯ ਸੰਵਿਧਿਮ੍॥ 14-8-45 (92591) ਸੌਵਰ੍ਣਾਨਿ ਚ ਭਾਣ੍ਡਾਨਿ ਸੰਚਕ੍ਰੁਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸ਼ਿਲ੍ਪਿਨਃ। `ਸ਼ਾਲਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸਮ੍ਭਾਰਾਂਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੰਵਰ੍ਤਸ਼ਾਸਨਾਤ੍॥' 14-8-46 (92592) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਸ੍ਤੁ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਮਹੀਪਤੇਃ। ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਮਤਿ ਦੇਵੇਭ੍ਯਃ ਸਨ੍ਤਾਪਮਕਰੋਦ੍ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-8-47 (92593) ਸਨ੍ਤਪ੍ਯਮਾਨੋ ਵੈਵਰ੍ਣ੍ਯੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਤ੍ਵੰ ਚਾਗਮਤ੍ਪਰਮ੍। ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਹਿ ਮੇ ਸ਼ਤ੍ਰੁਃ ਸੰਵਰ੍ਤੋ ਵਸੁਮਾਨਿਤਿ॥ 14-8-48 (92594) ਤੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਸੰਤਪ੍ਤੰ ਦੇਵਰਾਜੋ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਮ੍। ਅਭਿਗਮ੍ਯਾਮਰਵ੍ਰੁʼਤਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚੇਦੰ ਵਚਸ੍ਤਦਾ॥ ॥ 14-8-49 (92595) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 8 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 009

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.9. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 009

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਨਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਾਨੁਜੇਨ ਸੰਵਰ੍ਤੇਨ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯਾਜਨਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਦ੍ਵਿਘਟਨਚੋਦਨਾ॥ 1 ॥ ਅਗ੍ਨਿਨਾ ਮਰੁਤ੍ਤਮੇਤ੍ਯ ਯਾਜਨਾਯ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਸ੍ਵੀਕਰਣਰੂਪੇਨ੍ਦ੍ਰਸਨ੍ਦੇਸ਼ਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਪੁਨਰਿਨ੍ਦ੍ਰਮੇਤ੍ਯ ਮਰੁਤ੍ਤੇਨ ਸ੍ਵਸੰਦੇਸ਼ਾਪਰਿਗ੍ਰਹਣਨਿਵੇਦਨਮ੍॥ 3 ॥ ਤਥਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਪੁਨਰ੍ਮਰੁਤ੍ਤੇ ਸ੍ਵਸਨ੍ਦੇਸ਼ਨਿਵੇਦਨਚੋਦਨੇ ਸੰਵਰ੍ਤਤਪੋਭਯਾਤ੍ਤਦਨਙ੍ਗੀਕਰਣਮ੍॥ 4 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਇਨ੍ਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਸੁਖੰ ਸ੍ਵਪਿਸ਼਼ਿ ਤ੍ਵੰ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇ ਕਚ੍ਚਿਨ੍ਮਨੋਜ੍ਞਾਃ ਪਰਿਚਾਰਕਾਸ੍ਤੇ। ਕਚ੍ਚਿਦ੍ਦੇਵਾਨਾਂ ਸੁਖਕਾਮੋਸਿ ਵਿਪ੍ਰ ਕਚ੍ਚਿਦ੍ਦੇਵਾਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਪਰਿਪਾਲਯਨ੍ਤਿ॥ 14-9-1 (92596) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰੁਵਾਚ। 14-9-2x (7755) ਸੁਖੰ ਸ਼ਯੇ ਸ਼ਯਨੇ ਦੇਵਰਾਜ ਤਥਾ ਮਨੋਜ੍ਞਾਃ ਪਰਿਚਾਰਕਾ ਮੇ। ਤਥਾ ਦੇਵਾਨਾਂ ਸੁਖਕਾਮੋਸ੍ਮਿ ਨਿਤ੍ਯੰ ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਮਾਂ ਸੁਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਪਾਲਯਨ੍ਤਿ॥ 14-9-2 (92597) ਇਨ੍ਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-9-3x (7756) ਕੁਤੋ ਦੁਃਖੰ ਮਾਨਸੰ ਦੇਹਜੰ ਵਾ ਪਾਣ੍ਡੁਰ੍ਵਿਵਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਕੁਤਸ੍ਤ੍ਵਮਦ੍ਯ। ਆਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਯਾਵਦੇਤਾ- ੰਨਿਹਨ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵਾਂਸ੍ਤਵ ਦੁਃਖਕਰ੍ਤ੍ਰੂʼਨ੍॥ 14-9-3 (92598) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰੁਵਾਚ। 14-9-4x (7757) ਮਰੁਤ੍ਤਮਾਹੁਰ੍ਮਘਵਨ੍ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣੰ ਮਹਾਯਜ੍ਞੇਨੋਤ੍ਤਮਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇਨ। ਸੰਵਰ੍ਤੋ ਯਾਜਯਤੀਤਿ ਮੇ ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਤਦਿਚ੍ਛਾਮਿ ਨ ਸ ਤੰ ਯਾਜਯੇਤ੍॥ 14-9-4 (92599) ਇਨ੍ਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-9-5x (7758) ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਕਾਮਾਨਨੁਯਾਤੋਸਿ ਵਿਪ੍ਰ ਤ੍ਵੰ ਦੇਵਾਨਾਂ ਮਨ੍ਤ੍ਰਯਸੇ ਪੁਰੋਧਾਃ। ਉਭੌ ਚ ਤੇ ਜਰਾਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੂ ਵ੍ਯਤੀਤੌ ਕਿੰ ਸੰਵਰ੍ਤਸ੍ਤਵ ਕਰ੍ਤਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਵਿਪ੍ਰ॥ 14-9-5 (92600) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰੁਵਾਚ। 14-9-6x (7759) ਦੇਵੈਃ ਸਹ ਤ੍ਵਮਸੁਰਾਨ੍ਸਮ੍ਪ੍ਰਣੁਦ੍ਯ ਜਿਘਾਂਸਸੇ ਚਾਪ੍ਯੁਤ ਸਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨ੍। ਯੰਯੰ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧੰ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਦੁਃਖੰ ਸਪਤ੍ਨੇਸ਼਼ੁ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਭਾਵਃ॥ 14-9-6 (92601) ਅਤੋਸ੍ਮਿ ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰ ਵਿਵਰ੍ਣਰੂਪਃ ਸਪਤ੍ਨੋ ਮੇ ਵਰ੍ਧਤੇ ਤੰਨਿਸ਼ਮ੍ਯ। ਸਰ੍ਵੋਪਾਯੈਰ੍ਮਘਵਨ੍ਸੰਨਿਯਚ੍ਛ ਸੰਵਰ੍ਤੰ ਵਾ ਪਾਰ੍ਥਿਵੰ ਵਾ ਮਰੁਤ੍ਤਮ੍॥ 14-9-7 (92602) ਇਨ੍ਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-9-8x (7760) ਏਹਿ ਗਚ੍ਛ ਪ੍ਰਹਿਤੋ ਜਾਤਵੇਦੋ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਪਰਿਦਾਤੁਂ ਮਰੁਤ੍ਤੇ। ਅਯੰ ਵੈ ਤ੍ਵਾਂ ਯਾਜਯਿਤਾ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿ- ਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਮਰੰ ਚੈਵ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤੀਤਿ॥ 14-9-8 (92603) ਅਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-9-9x (7761) ਅਹੰ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਤਵ ਸ਼ਕ੍ਰਾਦ੍ਯ ਦੂਤੋ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਪਰਿਦਾਤੁਂ ਮਰੁਤ੍ਤੇ। ਵਾਚੰ ਸਤ੍ਯਾਂ ਪੁਰੁਹੂਤਸ੍ਯ ਕਰ੍ਤੁਂ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਸ਼੍ਚਾਪਚਿਤਿੰ ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ੁਃ॥ 14-9-9 (92604) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-9-10x (7762) ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਯਾਦ੍ਧੂਮਕੇਤੁਰ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਵਨਸ੍ਪਤੀਨ੍ਵੀਰੁਧਸ਼੍ਚਾਵਮ੍ਰੁʼਦ੍ਗਨ੍। ਕਾਮਾਦ੍ਧਿਮਾਨ੍ਤੇ ਪਰਿਵਰ੍ਤਮਾਨਃ ਕਾਸ਼਼੍ਠਾਤਿਗੋ ਮਾਤਰਿਸ਼੍ਵੇਵ ਨਰ੍ਦਨ੍॥ 14-9-10 (92605) ਮਰੁਤ ਉਵਾਚ। 14-9-11x (7763) ਆਸ਼੍ਵਰ੍ਯਮਦ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਰੂਪਿਣੰ ਵਹ੍ਨਿਮਾਗਤਮ੍। ਆਸਨੰ ਸਲਿਲੰ ਪਾਦ੍ਯੰ ਗਾਂ ਚੋਪਾਨਯ ਵੈ ਮੁਨੇ॥ 14-9-11 (92606) ਅਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-9-12x (7764) ਆਸਨੰ ਸਲਿਲੰ ਪਾਦ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਤੇ(ਅ)ਨਘ। ਇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਤੁ ਸਮਾਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਾਂ ਦੂਤਮਾਗਤਮ੍॥ 14-9-12 (92607) ਮਰੁਤ ਉਵਾਚ। 14-9-13x (7765) ਕਚ੍ਚਿਚ੍ਛ੍ਰੀਮਾਨ੍ਦੇਵਰਾਜਃ ਸੁਖੀ ਚ ਕਚ੍ਚਿਚ੍ਚਾਸ੍ਮਾਨ੍ਪ੍ਰੀਯਤੇ ਧੂਮਕੇਤੋ। ਕਚ੍ਚਿਦ੍ਦੇਵਾ ਅਸ੍ਯ ਵਸ਼ੇ ਯਥਾਵ- ਤ੍ਪ੍ਰਬ੍ਰੂਹਿ ਤ੍ਵੰ ਮਮ ਕਾਰ੍ਤ੍ਸ੍ਨ੍ਯੇਨ ਦੇਵ॥ 14-9-13 (92608) ਅਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-9-14x (7766) ਸ਼ਕ੍ਰੋ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਸੁਸੁਖੀ ਪਾਰ੍ਥਿਵੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪ੍ਰਾਤਿੰ ਚੇਚ੍ਛਤ੍ਯਜਰਾਂ ਵੈ ਤ੍ਵਯਾ ਸਃ। ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਵਸ਼ਗਾਸ੍ਤਸ੍ਯ ਰਾਜ- ਨ੍ਸੰਦੇਸ਼ੰ ਤ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਮੇ ਦੇਵਰਾਜ੍ਞਃ॥ 14-9-14 (92609) ਯਦਰ੍ਥੰ ਮਾਂ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਤ੍ਤ੍ਵਤ੍ਸਕਾਸ਼ੰ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਪਰਿਦਾਤੁਂ ਮਰੁਤ੍ਤੇ। ਅਯੰ ਗੁਰੁਰ੍ਯਾਜਯਤਾਂ ਨ੍ਰੁʼਪ ਤ੍ਵਾਂ ਮਰ੍ਤ੍ਯੰ ਸਨ੍ਤਮਮਰੰ ਤ੍ਵਾਂ ਕਰੋਤੁ॥ 14-9-15 (92610) ਮਰੁਤ ਉਵਾਚ। 14-9-16x (7767) ਸੰਵਰ੍ਤੋ(ਅ)ਯੰ ਯਾਜਯਿਤਾ ਦ੍ਵਿਜੋ ਮਾਂ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਰਞ੍ਜਲਿਰੇਸ਼਼ ਤਸ੍ਯ। ਨ ਚੈਵਾਸੌ ਯਾਜਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰੰ ਮਰ੍ਤ੍ਯੰ ਸਨ੍ਤੰ ਯਾਜਯੰਨਦ੍ਯ ਸ਼ੋਭੇਤ੍॥ 14-9-16 (92611) ਅਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-9-17x (7768) ਯੇ ਵੈ ਲੋਕਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਮਹਾਨ੍ਤਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਸ੍ਯਸੇ ਤਾਨ੍ਦੇਵਰਾਜਪ੍ਰਸਾਦਾਤ੍। ਤ੍ਵਾਂ ਚੇਦਸੌ ਯਾਜਯੇਦ੍ਵੈ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿ- ਰ੍ਨੂਨੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਤ੍ਵੰ ਜਯੇਃ ਕੀਰ੍ਤਿਯੁਕ੍ਤਃ॥ 14-9-17 (92612) ਤਥਾ ਲੋਕਾ ਮਾਨੁਸ਼਼ਾ ਯੇ ਚ ਦਿਵ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤੇਸ਼੍ਚਾਪਿ ਯੇ ਵੈ ਮਹਾਨ੍ਤਃ। ਤੇਤੇ ਜਿਤਾ ਦੇਵਰਾਜ੍ਯੰ ਚ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰ੍ਯਾਜਯੇਚ੍ਚੇੰਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ॥ 14-9-18 (92613) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-9-19x (7769) ਮਾ ਸ੍ਮੈਵ ਤ੍ਵੰ ਪੁਨਰਾਗਾਃ ਕਥੰਚਿ- ਦ੍ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਪਰਿਦਾਤੁਂ ਮਰੁਤ੍ਤੇ। ਮਾ ਤ੍ਵਾਂ ਧਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਦਾਰੁਣੇਨ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ(ਅ)ਹੰ ਪਾਵਕ ਤ੍ਵੰ ਨਿਬੋਧਃ॥ 14-9-19 (92614) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-9-20x (7770) ਤਤੋ ਦੇਵਾਨਗਮਦ੍ਧੂਮਕੇਤੁ- ਦੀਹਾਦ੍ਭੀਤੋ ਵ੍ਯਥਿਤੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਤ੍ਥਪਰ੍ਣਵਤ੍। ਤੰ ਵੈ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਹ ਸ਼ਕ੍ਰੋ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਃ ਸੰਨਿਧੌ ਹਵ੍ਯਵਾਹਮ੍॥ 14-9-20 (92615) ਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਗਤਃ ਪ੍ਰਹਿਤੋ ਜਾਤਵੇਦੋ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਪਰਿਦਾਤੁਂ ਮਰੁਤ੍ਤੇ। ਤਤ੍ਕਿੰ ਪ੍ਰਾਹ ਸ ਨ੍ਰੁʼਪੋ ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਃ ਕਚ੍ਚਿਦ੍ਵਚਃ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤਿ ਤਚ੍ਚ। 14-9-21 (92616) ਅਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-9-22x (7771) ਨ ਤੇ ਵਾਚੰ ਰੋਚਯਤੇ ਮਰੁਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਰਞ੍ਜਲਿੰ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਤ੍ਸਃ। ਸੰਵਰ੍ਤੋ ਮਾਂ ਯਾਜਯਿਤੇਤ੍ਯੁਵਾਚ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਸ ਮਯਾ ਯਾਚ੍ਯਮਾਨਃ॥ 14-9-22 (92617) ਉਵਾਚੇਦੰ ਮਾਨੁਸ਼਼ਾ ਯੇ ਚ ਦਿਵ੍ਯਾ। ਪ੍ਰਜਾਪਤੇਰ੍ਯੇ ਚ ਲੋਕਾ ਮਹਾਨ੍ਤਃ। ਤਾਂਸ਼੍ਚੇਲ੍ਲਭੇਯੰ ਸੰਵਿਦੰ ਤੇਨ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਥਾਪਿ ਨੇਚ੍ਛੇਯਮਿਤਿ ਪ੍ਰਤੀਤਃ॥ 14-9-23 (92618) ਇਨ੍ਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-9-24x (7772) ਪੁਨਰ੍ਗਤ੍ਵਾ ਪਾਰ੍ਥਿਵੰ ਤ੍ਵੰ ਸਮੇਤ੍ਯ ਵਾਕ੍ਯੰ ਮਦੀਯੰ ਪ੍ਰਾਪਯ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਯੁਕ੍ਤਮ੍। ਪੁਨਰ੍ਯਦ੍ਯੁਕ੍ਤੋ ਨ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਵਚ- ਸ੍ਤ੍ਵਤ੍ਤੋ ਵਜ੍ਰੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਹਰ੍ਤਾਸ੍ਮਿ ਤਸ੍ਮੈ॥ 14-9-24 (92619) ਅਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-9-25x (7773) ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਾਡ੍ਯਾਤ੍ਵਯੰ ਤਤ੍ਰ ਦੂਤੋ ਬਿਭੇਮ੍ਯਹੰ ਵਾਸਵ ਤਤ੍ਰ ਗਨ੍ਤੁਮ੍। ਸੰਰਬ੍ਧੋ ਮਾਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਰੋਸ਼਼ਃ ਸੰਵਰ੍ਤੋ ਵਾਕ੍ਯੰ ਚਰਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਃ॥ 14-9-25 (92620) ਯਦ੍ਯਾਗਚ੍ਛੇਃ ਪੁਨਰੇਵੰ ਕਥੰਚਿ- ਦ੍ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਪਰਿਦਾਤੁਂ ਮਰੁਤ੍ਤੇ। ਦਹੇਯੰ ਤ੍ਵਾਂ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਦਾਰੁਣੇਨ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧ ਇਤ੍ਯੇਤਦਵੈਹਿ ਸ਼ਕ੍ਰ॥ 14-9-26 (92621) ਸ਼ਕ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-9-27x (7774) ਤ੍ਵਮੇਵਾਨ੍ਯਾਨ੍ਦਹਸੇ ਜਾਤਵੇਦੋ ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਦਨ੍ਯੋ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਭਸ੍ਮਕਰ੍ਤਾ। ਤ੍ਵਤ੍ਸੰਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਤ੍ਸਰ੍ਵਲੋਕੋ ਬਿਭੇਤਿ ਅਸ਼੍ਰਦ੍ਧੇਯੰ ਵਦਸੇ ਹਵ੍ਯਵਾਹ॥ 14-9-27 (92622) ਅਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-9-28x (7775) ਦਿਵੰ ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਚ ਸਰ੍ਵਾਂ ਸੰਵੇਸ਼਼੍ਟਯੇਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਵਬਲੇਨੈਵ ਸ਼ਕ੍ਰ। ਏਵੰਵਿਧਸ੍ਯੇਹ ਸਤਸ੍ਤਵਾਸੌ ਕਥੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਸ੍ਤ੍ਰਿਦਿਵੰ ਪ੍ਰਾਗ੍ਜਹਾਰ॥ 14-9-28 (92623) ਇਨ੍ਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-9-29x (7776) ਨਗਣ੍ਡਿਕਾਕਾਰਯੋਗੰ ਕਰੇ(ਅ)ਣੁਂ ਨ ਚਾਰਿਸੋਮੰ ਪ੍ਰਪਿਬਾਮਿ ਵਹ੍ਨੇ। ਨ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਸ਼ਕ੍ਤੌ ਪ੍ਰਹਾਰਾਮਿ ਵਜ੍ਰੰ ਕੋ ਮੇ ਸੁਖਾਯ ਪ੍ਰਹਰੇਤ ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ॥ 14-9-29 (92624) ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਯੇਯੰ ਕਾਲਕੇਯਾਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾ- ਮਪਾਕਰ੍ਸ਼਼ਨ੍ਦਾਨਵਾਨਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍। ਦਿਵਃ ਪ੍ਰਹ੍ਲਾਦਮਵਸਾਨਮਾਨਯੰ ਕੋ ਮੇ(ਅ)ਸੁਖਾਯ ਪ੍ਰਹਰੇਤ ਮਾਨਵਃ॥ 14-9-30 (92625) ਅਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-9-31x (7777) ਯਤ੍ਰ ਸ਼ਰ੍ਯਾਤਿੰ ਚ੍ਯਵਨੋ ਯਾਜਯਿਸ਼਼੍ਯ- ਨ੍ਸਹਾਸ਼੍ਵਿਭ੍ਯਾਂ ਸੋਮਮਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਦੇਕਃ। ਤੰ ਤ੍ਵੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਸ਼਼ੇਧੀਃ ਪੁਰਸ੍ਤਾ- ਚ੍ਛਰ੍ਯਾਤਿਯਜ੍ਞੰ ਸ੍ਮ ਤੰ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰ॥ 14-9-31 (92626) ਵਜ੍ਰੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਚ ਪੁਰਨ੍ਦਰ ਤ੍ਵੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਹਾਰ੍ਸ਼਼ੀਸ਼੍ਚ੍ਯਵਨਸ੍ਯਾਤਿਘੋਰਮ੍। ਸ ਤੇ ਵਿਪ੍ਰਃ ਸਹ ਵਜ੍ਰੇਣਿ ਬਾਹੁ- ਮਪਾਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤ੍ਤਪਸਾ ਜਾਤਮਨ੍ਯੁਃ॥ 14-9-32 (92627) ਤਤੋ ਰੋਸ਼਼ਾਤ੍ਸਰ੍ਵਤੋ ਘੋਰਰੂਪੰ ਸਪਤ੍ਨੰ ਤੇ ਜਨਯਾਮਾਸ ਭੂਯਃ। ਮਦੰ ਨਾਮ੍ਨਾ ਚਾਸੁਰੰ ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪੰ ਯੰ ਤ੍ਵੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ੀ ਸੰਨ੍ਯਮੀਲਃ॥ 14-9-33 (92628) ਹਨੁਰੇਕਾ ਜਗਤੀਸ੍ਥਾ ਤਥੈਕਾ ਦਿਵੰ ਗਤਾ ਮਹਤੋ ਦਾਨਵਸ੍ਯ। ਸਹਸ੍ਰੰ ਦਨ੍ਤਾਨਾਂ ਸ਼ਤਯੋਜਨਾਨਾਂ ਸੁਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਨਾਂ ਘੋਰਰੂਪੰ ਬਭੂਵ॥ 14-9-34 (92629) ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਃ ਸ੍ਥੂਲਾ ਰਜਤਸ੍ਤਮ੍ਭਵਰ੍ਣਾ ਦੰਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਸ਼੍ਚਤਸ੍ਰੋ ਦ੍ਵੇ ਸ਼ਤੇ ਯੋਜਨਾਨਾਮ੍। ਸ ਤ੍ਵਾਂ ਦਨ੍ਤਾਨ੍ਵਿਦਸ਼ੰਨਭ੍ਯਧਾਵ- ਜ੍ਜਿਘਾਂਸਯਾ ਸ਼ੂਲਮੁਦ੍ਯਮ੍ਯ ਘੋਰਮ੍॥ 14-9-35 (92630) ਤੰ ਨਾਪਸ਼੍ਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਤਦਾ ਘੋਰਰੂਪੰ ਸਰ੍ਵੇ ਵੈ ਤ੍ਵਾਂ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਰ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਮ੍। ਯਸ੍ਮਾਦ੍ਭੀਤਃ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿ- ਮਾਗਚ੍ਛੇਥਾਃ ਸ਼ਰਣੰ ਦਾਨਵਘ੍ਨ॥ 14-9-36 (92631) ਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਰਾਦ੍ਬਲਾਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਲੰ ਗਰੀਯੋ ਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤਃ ਕਿਞ੍ਚਿਦਨ੍ਯਦ੍ਗਰੀਯਃ। ਸੋਹੰ ਜਾਨਨ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਤੇਜੋ ਯਥਾਵ- ੰਨ ਸੰਵਰ੍ਤ ਗਨ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਸ਼ਕ੍ਰ॥ ॥ 14-9-37 (92632) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਨਵਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 9 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-9-29 ਨਾਹੰ ਦੌਰ੍ਬਲ੍ਯਾਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰੇਣ ਜਿਤ ਇਤਿ ਵਕ੍ਤੰ ਸ੍ਵਸਾਮਰ੍ਥ੍ਯਮਿਨ੍ਦ੍ਰੋ ਵਹ੍ਨਿਪ੍ਰਤਿ ਵਦਤਿ ਨਗਣ੍ਡਿਕਾਕਾਰਯੋਗੰ ਕਰੇਣੁਮ੍। ਨਗੰ ਪਰ੍ਵਤੰ ਡੀਯਤੇ ਵਿਹਾਯਸਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਡੀਃ ਪਕ੍ਸ਼਼ੀ ਅਲ੍ਪੋ ਡੀਰ੍ਡਿਕਾ ਮਕ੍ਸ਼਼ਿਕਾਮਸ਼ਕਾਦਿਸ੍ਤਸ੍ਯਾ ਆਕਾਰੇਣ ਯੋਗੋਸ੍ਯਾਸ੍ਤੀਤ੍ਯੇਵੰਰੂਪੰ ਅਣੁਂ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੰ ਕਰੇਕੁਰ੍ਵੇ। ਕ੍ਰੁʼਞਸ਼੍ਛਾਨ੍ਦਸੰ ਭੌਵਾਦਿਕਤ੍ਵਮ੍। ਕਰੇਣੇਤਿਪਾਠੇ ਕਰੋਮੀਤ੍ਯਧ੍ਯਾਹਾਰਃ। ਪਾਰ੍ਥੋਧਿੰ ਕਰੇ ਕਰ੍ਤੁਮਗਸ੍ਤ੍ਯ ਇਵਾਹੰ ਪਰ੍ਵਤਮਪਿ ਮਸ਼ਕੀਕਰ੍ਤੁਂ ਸਮਰ੍ਥੋਸ੍ਮੀਤ੍ਯਰ੍ਥਃ। ਕੁਤਸ੍ਤਰ੍ਹਿ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਨਾਰਾਧਿਤਵਾਨਿਤ੍ਯਤ ਆਹ ਨ ਚਾਰਿਸੋਮੰ ਪ੍ਰਪਿਬਾਮਿ ਵਹ੍ਨੇ। ਅਰਿਸੋਮੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਦਤ੍ਤੰ ਸੋਮਮ੍। ਤ੍ਵਯੈਵ ਸ ਕੁਤੀ ਨ ਨਿਰ੍ਜਿਤ ਇਤ੍ਯਤ ਆਹ ਨ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਸ਼ਕ੍ਤੌ ਪ੍ਰਹਰਾਮਿ ਵਜ੍ਰਮਿਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਨ ਦਣ੍ਡਕਾੰਨਾਰਕਾੰਨੋ ਕਲਿਙ੍ਗਾੰਨ ਕਰੂਸ਼ਾਨ੍ਸੋਮੰ ਪ੍ਰਪਿਬਾਮਿ ਵਹ੍ਨੇ। ਨ ਦੁਰ੍ਬਲਾਯਾਵਸ੍ਰੁʼਜਾਮਿ ਵਜ੍ਰੰ ਕੋ ਮੇ ਸੁਖੀ ਯਃ ਪ੍ਰਹਰੇਨ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਃ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 010

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.10. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 010

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਇਨ੍ਦ੍ਰਣ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਮੁਖਾਤ੍ਸ੍ਵੇਨ ਯਾਜਨਾਯ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਵਰਣੰ ਚੋਦਿਤੇਨਾਪਿ ਮਰੁਤ੍ਤੇਨ ਤਦਨਙ੍ਗੀਕਾਰੇ ਯਜ੍ਞਵਿਘਾਤਾਯ ਸਾਟੋਪੰ ਯਜ੍ਞਵਾਟੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍॥ 1 ॥ ਸੰਵਰ੍ਤੇਨ ਮਰੁਤ੍ਤਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਯਾ ਵਿਦ੍ਯਾਬਲੇਨੇਨ੍ਦ੍ਰਾਦੀਨਾਂ ਸੰਸ੍ਤਮ੍ਭਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਤਃ ਸੰਵਰ੍ਤਾਨੁਵਰ੍ਤਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਸਭਾਨਿਰ੍ਮਾਪਣਾਦਿਨਾ ਯਜ੍ਞਨਿਰ੍ਵਰ੍ਤਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਦੇਵੇਃ ਸਹ ਹਵਿਰ੍ਗ੍ਰਹਣਮ੍॥ 3 ॥ ਵ੍ਯਾਸੇਨੈਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਮਰੁਤ੍ਤਯਜ੍ਞਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਪ੍ਰਕਾਰਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟਦ੍ਰਵ੍ਯਾਹਰਮਏਨਾਸ਼੍ਵਮੇਧਕਰਣਵਿਧਾਨਮ੍॥ 4 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਇਨ੍ਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। ਏਵਮੇਤਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਲੰ ਗਰੀਯੋ ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤ੍ਕਿਞ੍ਚਿਦਨ੍ਯਦ੍ਰਰੀਯਃ। ਆਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਸ੍ਯ ਤੁ ਬਲੰ ਨ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯੇ ਵਜ੍ਰਮਸ੍ਮੈ ਪ੍ਰਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਘੋਰਮ੍॥ 14-10-1 (92633) ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰ ਗਚ੍ਛ ਪ੍ਰਹਿਤੋ ਮਰੁਤ੍ਤੰ ਸੰਵਰ੍ਤੇਨ ਸਙ੍ਗਤੰ ਤੰ ਵਦਸ੍ਵ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਤ੍ਵਮੁਪਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਰਾਜ- ਨ੍ਵਜ੍ਰੰ ਵਾ ਤੇ ਪ੍ਰਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਘੋਰਮ੍॥ 14-10-2 (92634) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-10-3x (7778) ਤਤੋ ਗਤ੍ਵਾ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੋ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰੰ ਪ੍ਰੋਵਾਚੇਦੰ ਵਚਨੰ ਵਾਸਵਸ੍ਯ॥ 14-10-3 (92635) ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੰ ਮਾਂ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਨਿਬੋਧ ਤ੍ਵਾਮਾਗਤੰ ਵਕ੍ਤੁਕਾਮੰ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ। ਐਨ੍ਦ੍ਰੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਮੇ ਰਾਜਸਿੰਹ ਯਤ੍ਪ੍ਰਾਹ ਲੋਕਾਧਿਪਤਿਰ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾ॥ 14-10-4 (92636) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿੰ ਯਾਜਕੰ ਤ੍ਵੰ ਵ੍ਰੁʼਣੀਸ਼਼੍ਵ ਵਜ੍ਰੰ ਵਾ ਤੇ ਪ੍ਰਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਘੋਰਮ੍। ਵਚਸ਼੍ਚੇਦੇਤੰਨ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਸੇ ਮੇ ਪ੍ਰਾਹੈਤਦੇਤਾਵਦਚਿਨ੍ਤ੍ਯਕਰ੍ਮਾ॥ 14-10-5 (92637) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-6x (7779) ਤ੍ਵੰ ਚੈਵੈਤਦ੍ਵੇਤ੍ਥ ਪੁਰਨ੍ਦਰਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼੍ਵੇਦੇਵਾ ਵਸਵਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਵਿਨੌ ਚ। ਮਿਤ੍ਰਦ੍ਰੋਹੇ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਮਹਤ੍ਪਾਪੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਤ੍ਯਾਸਮੰ ਤਤ੍॥ 14-10-6 (92638) ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰ੍ਯਾਜਯਤਾਂ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰੰ ਦੇਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਵਜ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਵਰਿਸ਼਼੍ਠਮ੍। ਸੰਵਰ੍ਤੋ ਮਾਂ ਯਾਜਯਿਤਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਰਾਜ- ੰਨ ਤੇ ਵਾਕ੍ਯੰ ਤਸ੍ਯ ਵਾ ਰੋਚਯਾਮਿ॥ 14-10-7 (92639) ਗਨ੍ਧਰ੍ਵ ਉਵਾਚ। 14-10-8x (7780) ਘੋਰੋ ਨਾਦਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਵਾਸਵਸ੍ਯ ਨਭਸ੍ਤਲੇ ਗਰ੍ਜਤੋ ਰਾਜਸਿੰਹ। ਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਵਜ੍ਰੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਤੇ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਮੰ ਰਾਜੰਸ਼੍ਚਿਨ੍ਤ੍ਯਤਾਮੇਸ਼਼ ਕਾਲਃ॥ 14-10-8 (92640) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-10-9x (7781) ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤੋ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਣ ਰਾਜ- ਞ੍ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨਾਦੰ ਨਦਤੋ ਵਾਸਵਸ੍ਯ। ਤਪੋਨਿਤ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਵਿਦਾਂ ਵਰਿਸ਼਼੍ਠੰ ਸੰਵਰ੍ਤੰ ਤੰ ਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸ ਕਾਰ੍ਯਮ੍॥ 14-10-9 (92641) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-10x (7782) ਪਸ਼੍ਯਾਤ੍ਮਾਨੰ ਪ੍ਲਵਮਾਨੰ ਤ੍ਵਮਾਰਾ- ਦਧ੍ਵਾ ਦੂਰੰ ਤੇਨ ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ। ਪ੍ਰਪਦ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਸ਼ਰ੍ਮ ਵਿਪ੍ਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤ੍ਵਤ੍ਤਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛ ਤਸ੍ਮਾਦਭਯੰ ਵਿਪ੍ਰਮੁਖ੍ਯ॥ 14-10-10 (92642) ਅਯਮਾਯਾਤਿ ਵੇ ਵਜ੍ਰੀ ਦਿਸ਼ੋ ਵਿਦ੍ਯੋਤਯਨ੍ਦਸ। ਅਮਾਨੁਸ਼਼ੇਣ ਘੋਰੇਣਿ ਸਦਸ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਰਾਸਿਤਾ ਹਿ ਨਃ॥ 14-10-11 (92643) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-12x (7783) ਭਯੰ ਸ਼ਕ੍ਰਾਦ੍ਵ੍ਯੇਤੁ ਤੇ ਰਾਜਸਿੰਹ ਪ੍ਰਣੋਤ੍ਸ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਭਯਮੇਤਤ੍ਸੁਘੋਰਮ੍। ਸੰਸ੍ਤਮ੍ਭਿਨ੍ਯਾ ਵਿਦ੍ਯਯਾ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮੇਵ ਮਾ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵਮਸ੍ਯਾਭਿਭਵਾਤ੍ਪ੍ਰਤੀਤਃ॥ 14-10-12 (92644) ਅਹੰ ਸੰਸ੍ਤਮ੍ਭਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਾ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸ਼ਕ੍ਰਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਯਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੇਵ ਦੇਵਾਨਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ਯਿਤਾਨ੍ਯਾਯੁਧਾਨਿ ਮੇ॥ 14-10-13 (92645) ਦਿਸ਼ੋ ਵਜ੍ਰੰ ਵ੍ਰਜਤਾਂ ਵਾਯੁਰੇਤੁ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਭੂਤ੍ਵਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ਤਾਂ ਕਾਨਨੇਸ਼਼ੁ। ਆਪਃ ਪ੍ਲਵਨ੍ਤ੍ਵਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਚ ਸੌਦਾਮਨੀ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਮਾ(ਅ)ਪਿ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵਮ੍॥ 14-10-14 (92646) ਵਹ੍ਨਿਰ੍ਦੇਵਸ੍ਤ੍ਰਾਤੁ ਵਾ ਸਰ੍ਵਤਸ੍ਤੇ ਕਾਮਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਤੁ ਵਾਸਵੋ ਵਾ। ਵਜ੍ਰੰ ਤਥਾ ਸ੍ਥਾਪਯਤਾਂ ਵਧਾਯ ਮਹਾਘੋਰੰ ਪੁਵਮਾਨੰ ਜਲੌਘੈਃ॥ 14-10-15 (92647) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-16x (7784) ਘੋਰਃ ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਵੈ ਮਹਾਸ੍ਵਨੋ ਵਜ੍ਰਸ੍ਯੈਸ਼਼ ਸਹਿਤੋ ਮਾਰੁਤੇਨ। ਆਤ੍ਮਾ ਹਿ ਮੇ ਪ੍ਰਵ੍ਯਥਤੇ ਮੁਹੁਰ੍ਮੁਹੁ- ਰ੍ਨ ਮੇ ਸ੍ਵਾਸ੍ਥ੍ਯੰ ਜਾਯਤੇ ਚਾਦ੍ਯ ਵਿਪ੍ਰ॥ 14-10-16 (92648) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-17x (7785) ਵਜ੍ਰਾਦੁਗ੍ਰਾਦ੍ਵ੍ਯੇਤੁ ਭਯੰ ਤਵਾਦ੍ਯ ਵਾਤੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਵ੍ਰਜਤੁ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਵਜ੍ਰਮ੍। ਭਯੰ ਤ੍ਵਕ੍ਤ੍ਵਾ ਵਰਮਨ੍ਯੰ ਵ੍ਰੁʼਣੀਸ਼਼੍ਵ ਕੰ ਤੇ ਕਾਮੰ ਤਪਸਾ ਸਾਧਯਾਮਿ॥ 14-10-17 (92649) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-18x (7786) ਇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਸਹਸਾ(ਅ)ਭ੍ਯੇਤੁ ਵਿਪ੍ਰ ਹਵਿਰ੍ਯਜ੍ਞੇ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤੁ ਚੈਵ। ਸ੍ਵੰਸ੍ਵੰ ਹਵਿਸ਼੍ਚੈਵ ਜੁਸ਼਼ਨ੍ਤੁ ਦੇਵਾ ਹੁਤੰ ਸੋਮੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤੁ ਚੈਵ॥ 14-10-18 (92650) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-19x (7787) ਅਯਮਿਨ੍ਦ੍ਰੋ ਹਰਿਭਿਰਾਯਾਤਿ ਰਾਜ- ਨ੍ਦੇਵੈਃ ਸਰ੍ਵੈਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤੈਃ ਸ੍ਤੂਯਮਾਨਃ। ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਹੂਤੋ ਯਜ੍ਞਮਿਮੰ ਮਯਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਸ਼੍ਵੈਨੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰਵਿਸ੍ਰਸ੍ਤਕਾਯਮ੍॥ 14-10-19 (92651) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-10-20x (7788) ਤਤੋ ਦੇਵੈਃ ਸਹਿਤੋ ਦੇਵਰਾਜੋ ਰਥੇ ਯੁਙ੍ਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਨ੍ਹਰੀਨ੍ਵਾਜਿਮੁਖ੍ਯਾਨ੍। ਆਯਾਦ੍ਯਜ੍ਞਮਥ ਰਾਜ੍ਞਃ ਪਿਪਾਸੁ- ਰਾਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਸ੍ਯਾਪ੍ਰਮੇਯਸ੍ਯ ਸੋਮਮ੍॥ 14-10-20 (92652) ਤਮਾਯਾਨ੍ਤੰ ਸਹਿਤੰ ਦੇਵਸਙ੍ਘੈਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਯੌ ਸਪੁਰੋਧਾ ਮਰੁਤ੍ਤਃ। ਚਕ੍ਰੇ ਪੂਜਾਂ ਦੇਵਰਾਜਾਯ ਚਾਗ੍ਰ੍ਯਾਂ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰੀਯਮਾਣਃ॥ 14-10-21 (92653) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-22x (7789) ਸੁਸ੍ਵਾਗਤੰ ਤੇ ਪੁਰੁਹੂਤੇਹ ਵਿਦ੍ਵ- ਨ੍ਯਜ੍ਞੋ(ਅ)ਪ੍ਯਯੰ ਸੰਨਿਹਿਤੇ ਤ੍ਵਯੀਨ੍ਦ੍ਰ। ਸ਼ੋਸ਼ੁਭ੍ਯਤੇ ਬਲਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਘ੍ਨ ਭੂਯਃ ਪਿਬਸ੍ਵ ਸੋਮੰ ਸੁਤਮੁਦ੍ਯਤੰ ਮਯਾ॥ 14-10-22 (92654) ਮਰੁਤ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-23x (7790) ਸ਼ਿਵੇਨ ਮਾਂ ਪਸ਼੍ਯ ਨਮਸ਼੍ਚ ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਯਜ੍ਞਃ ਸਫਲੰ ਜੀਵਿਤੰ ਮੇ। ਅਯੰ ਯਜ੍ਞੰ ਕੁਰੁਤੇ ਮੇ ਸੁਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਰਵਰੋ ਜਨ੍ਮਨਾ ਚ। 14-10-23 (92655) ਇਨ੍ਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-10-24x (7791) ਜਾਨਾਮਿ ਤੇ ਗੁਰੁਮੇਨੰ ਤਪੋਧਨੰ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤੇਰਨੁਜੰ ਤਿਗ੍ਮਤੇਜਸਮ੍ ਯਸ੍ਯਾਹ੍ਵਾਨਾਦਾਗਤੋ(ਅ)ਹੰ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪ੍ਰੀਤਿਰ੍ਮੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਤ੍ਵਯਿ ਮਨ੍ਯੁਃ ਪ੍ਰਨਸ਼਼੍ਟਃ॥ 14-10-24 (92656) ਸੰਵਰ੍ਤ ਉਵਾਚ। 14-10-25x (7792) ਯਦਿ ਪ੍ਰੀਤਸ੍ਤ੍ਵਮਸਿ ਵੈ ਦੇਵਰਾਜ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਵਯੰ ਸ਼ਾਧਿ ਯਜ੍ਞੇ ਵਿਧਾਨਮ੍। ਸ੍ਵਯੰ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਕੁਰੁ ਭਾਗਾਨ੍ਸੁਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਜਾਨਾਤ੍ਵਯੰ ਸਰ੍ਵਲੋਕਸ਼੍ਚ ਦੇਵ॥ 14-10-25 (92657) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-10-26x (7793) ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤ੍ਵਾਙ੍ਗਿਰਸੇਨ ਸ਼ਕ੍ਰਃ ਸਮਾਦਿਦੇਸ਼ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਦੇਵਾਨ੍। ਸਭਾਃ ਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤਾਮਾਵਸਥਾਸ਼੍ਚ ਮੁਖ੍ਯਾਃ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਭੂਤਾਃ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਃ॥ 14-10-26 (92658) ਕ੍ਲ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਃ ਸ੍ਥੂਣਾਃ ਕੁਰੁਤਾਰੋਹਣਾਨਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਮਪ੍ਸਰਸਾਂ ਚ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍। ਯਤ੍ਰ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯੇਰੰਨਪ੍ਸਰਸਃ ਸਮਸ੍ਤਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗੋਪਮਃ ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਯਜ੍ਞਵਾਟਃ॥ 14-10-27 (92659) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਚਕ੍ਰੁਰਾਸ਼ੁ ਪ੍ਰਤੀਤਾ ਦਿਵੌਕਸਃ ਸ਼ਕ੍ਰਵਾਕ੍ਯਾੰਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ। ਤਤੋ ਵਾਕ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਹ ਰਾਜਾਨਮਿਨ੍ਦ੍ਰਃ ਪ੍ਰੀਤੋ ਰਾਜਨ੍ਪੂਜ੍ਯਮਾਨੋ ਮਰੁਤ੍ਤਮ੍॥ 14-10-28 (92660) ਏਸ਼਼ ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)ਹਮਿਹ ਰਾਜਨ੍ਸਮੇਤ੍ਯ ਯੇ ਚਾਪ੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਵ ਪੂਰ੍ਵੇ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ। ਸਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਾ ਦੇਵਤਾਃ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣਾ ਹਵਿਸ੍ਤੁਭ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤੁ ਰਾਜਨ੍॥ 14-10-29 (92661) ਆਗ੍ਨੇਯੰ ਵੈ ਲੋਹਿਤਮਾਲਭਨ੍ਤਾਂ ਵੈਸ਼੍ਵਦੇਵੰ ਬਹੁਰੂਪੰ ਹਿ ਰਾਜਨ੍। ਨਿਲੰ ਚੋਕ੍ਸ਼਼ਾਣੰ ਮੇਦ੍ਯਮਪ੍ਯਾਲਭਨ੍ਤਾਂ ਚਲਚ੍ਛਿਸ਼੍ਨੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਦ੍ਵਿਜਾਗ੍ਰ੍ਯਾਃ॥ 14-10-30 (92662) ਤਤੋ ਯਜ੍ਞੋ ਵਵ੍ਰੁʼਧੇ ਤਸ੍ਯ ਰਾਜ- ਨ੍ਯਤ੍ਰ ਦੇਵਾਃ ਸ੍ਵਯਮੰਨਾਨਿ ਜਹ੍ਰੁਃ। ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਸ਼ਕ੍ਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਃ ਪੂਜ੍ਯਮਾਨਃ ਸਦਸ੍ਯੋ(ਅ)ਭੂਦ੍ਧਰਿਮਾਨ੍ਦੇਵਰਾਜਃ॥ 14-10-31 (92663) ਤਤਃ ਸੰਵਰ੍ਤਸ਼੍ਚੈਤ੍ਯਗਤੋ ਮਾਹਾਤ੍ਮਾ ਯਥਾ ਵਹ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਜ੍ਵਲਿਤੋ ਦ੍ਵਿਤੀਯਃ। ਹਵੀਂਸ਼਼੍ਯੁਚ੍ਚੈਰਾਹ੍ਵਯਨ੍ਦੇਵਸਙ੍ਘਾ- ਞ੍ਜੁਹਾਵਾਗ੍ਨੌ ਮਨ੍ਤ੍ਰਵਤ੍ਸੁਪ੍ਰਤੀਤਃ॥ 14-10-32 (92664) ਤਤਃ ਪੀਤ੍ਵਾ ਬਲਭਿਤ੍ਸੋਮਮਗ੍ਰ੍ਯੰ ਯੇ ਚਾਪ੍ਯਨ੍ਤੇ ਸੋਮਪਾ ਦੇਵਸਙ੍ਘਾਃ। ਸਰ੍ਵੇ(ਅ)ਨੁਜ੍ਞਾਤਾਃ ਪ੍ਰਯਯੁਃ ਪਾਰ੍ਥਿਵੇਨ ਯਥਾਜੋਸ਼਼ੰ ਤਰ੍ਪਿਤਾਃ ਪ੍ਰੀਤਿਮਨ੍ਤਃ॥ 14-10-33 (92665) ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਜਾਤਰੂਪਸ੍ਯ ਰਾਸ਼ੀ- ਨ੍ਪਦੇਪਦੇ ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ। ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭ੍ਯੋ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਭੂਰਿ ਵਿਤ੍ਤੰ ਰਰਾਜ ਵਿਤ੍ਤੇਸ਼ ਇਵਾਰਿਹਨ੍ਤਾ॥ 14-10-34 (92666) ਤਤੋ ਵਿਤ੍ਤੰ ਵਿਵਿਧੰ ਸੰਨਿਧਾਯ ਯਥੋਤ੍ਸਾਹੰ ਕਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਕੋਸ਼ਮ੍। ਅਨੁਜ੍ਞਾਤੋ ਗੁਰੁਣਾਂ ਸੰਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤ੍ਯ ਸ਼ਸ਼ਾਸ ਗਾਮਖਿਲਾਂ ਸਾਗਰਾਨ੍ਤਾਮ੍॥ 14-10-35 (92667) ਏਵੰਗੁਣਃ ਸਮ੍ਬਭੂਵੇਹ ਰਾਜਾ ਯਸ੍ਯ ਕ੍ਰਤੌ ਤਤ੍ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਪ੍ਰਭੂਤਮ੍। ਤਤ੍ਤ੍ਵੰ ਸਮਾਦਾਯ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਵਿਤ੍ਤੰ ਯਜਸ੍ਵ ਦੇਵਾਂਸ੍ਤਪਨੀਯੈਰ੍ਵਿਧਾਨੈਃ॥ 14-10-36 (92668) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-10-37x (7794) ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਰੂਪਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸਤ੍ਯਵਤ੍ਯਾਃ ਸੁਤਸ੍ਯ। ਮਨਸ਼੍ਚਕ੍ਰੇ ਤੇਨ ਵਿਤ੍ਤੇਨ ਯਸ਼਼੍ਟੁਂ ਤਤੋ(ਅ)ਮਾਤ੍ਯੈਰ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰਯਾਮਾਸ ਭੂਯਃ॥ ॥ 14-10-37 (92669) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਦਸ਼ਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 10 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-10-6 ਮਿਤ੍ਰਦ੍ਰੋਹੇ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਵੈ ਯਥੇਹ ਨਾਸ੍ਤੀਤਿ ਸਦੈਵਵਾਦ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-10-8 ਕ੍ਸ਼਼ਮੰ ਰਾਜੰਨਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-10-10 ਵਿਲੋਭ੍ਯਿ ਚ੍ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਾ ਦ੍ਵਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰਾਃ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 011

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.11. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 011

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਾਸੁਰਯੁਦ੍ਧਪ੍ਰਕਾਰਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪਤੌ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵ੍ਯਾਸੇਨਾਦ੍ਭੁਤਕਰ੍ਮਣਾ। ਵਾਸੁਦੇਵੋ ਮਹਾਤੇਜਾਸ੍ਤਤੋ ਵਚਨਮਾਦਦੇ॥ 14-11-1 (92670) ਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪੰ ਦੀਨਮਨਸੰ ਨਿਹਤਜ੍ਞਾਤਿਬਾਨ੍ਧਵਮ੍। ਉਪਪ੍ਲੁਤਮਿਵਾਦਿਤ੍ਯੰ ਸਧੂਮਮਿਵ ਪਾਵਕਮ੍॥ 14-11-2 (92671) ਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਮਨਸੰ ਪਾਰ੍ਥੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਕੁਲੋਦ੍ਵਹਃ। ਆਸ਼੍ਵਾਸਨਨ੍ਧਰ੍ਮਸੁਤੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਤੁਮੁਪਚਕ੍ਰਮੇ॥ 14-11-3 (92672) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-11-4x (7795) ਸਰ੍ਵੰ ਜਿਹ੍ਮੰ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਪਦਮਜਿਹ੍ਮੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਃ ਪਦਮ੍। ਏਤਾਵਾਨ੍ਜ੍ਞਾਨਵਿਸ਼਼ਯਃ ਕਿੰ ਪ੍ਰਲਾਪਃ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-11-4 (92673) ਨੈਵ ਤੇ(ਅ)ਨੁਸ਼਼੍ਠਿਤੰ ਕਰ੍ਮ ਨੈਵ ਤੇ ਸ਼ਤ੍ਰਵੋ ਜਿਤਾਃ। ਕਥੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਂ ਸ਼ਰੀਰਸ੍ਤਮਾਤ੍ਮਨੋ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਸੇ॥ 14-11-5 (92674) ਅਤ੍ਰ ਤੇ ਵਰ੍ਤਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾਧਰ੍ਮੰ ਯਥਾਸ਼੍ਰੁਤਮ੍। ਇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਸਹ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰੇਣ ਯਥਾ ਯੁਦ੍ਧਮਵਰ੍ਤਤ॥ 14-11-6 (92675) ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰੇਣ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਾ ਪੁਰਾ ਕਿਲ ਨਰਾਧਿਪ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਾਂ ਗਨ੍ਧਸ੍ਯ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਹ੍ਰੁʼਤੇ। ਧਰਾਹਰਣਦੁਰ੍ਗਨ੍ਧੋ ਵਿਸ਼਼ਯਃ ਸਮਪਦ੍ਯਤ॥ 14-11-7 (92676) ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਸ਼੍ਚੁਕੋਪਾਥ ਗਨ੍ਧਸ੍ਯ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਹ੍ਰੁʼਤੇ। ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਸ੍ਯ ਸਤਤਃ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਘੋਰੰ ਵਜ੍ਰਮਵਾਸ੍ਰੁʼਜਤ੍॥ 14-11-8 (92677) ਸ ਵਧ੍ਯਮਾਨੋ ਵਜ੍ਰੇਣ ਸੁਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਭੂਰਿਤੇਜਸਾ। ਵਿਵੇਸ਼ ਸਹਸਾ ਤੋਯੰ ਜਗ੍ਰਾਹ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਤਤਃ॥ 14-11-9 (92678) ਅਪ੍ਸੁ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹੀਤਾਸੁ ਰਸੇ ਚ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਹ੍ਰੁʼਤੇ। ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਰਤਿਕ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵਜ੍ਰਮਵਾਸ੍ਰੁʼਜਤ੍॥ 14-11-10 (92679) ਸ ਵਧ੍ਯਮਾਨੋ ਵਜ੍ਰੇਣ ਤਸ੍ਮਿੰਨਮਿਤਤੇਜਸਾ। ਵਿਵੇਸ਼ ਸਹਸਾ ਜ੍ਯੋਤਿਰ੍ਜਗ੍ਰਾਹ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਤਤਃ॥ 14-11-11 (92680) ਵ੍ਯਾਪ੍ਤੇ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਿ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰੇਣ ਰੂਪੇ(ਅ)ਥ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਹ੍ਰੁʼਤੇ। ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਰਤਿਕ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵਜ੍ਰਮਵਾਸ੍ਰੁʼਜਤ੍॥ 14-11-12 (92681) ਸ ਵਦ੍ਯਮਾਨੋ ਵਜ੍ਰੇਣ ਤਸ੍ਮਿੰਨਮਿਤਤੇਜਸਾ। ਵਿਵੇਸ਼ ਸਹਸਾ ਵਾਯੁਂ ਜਗ੍ਰਾਹ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਤਤਃ॥ 14-11-13 (92682) ਵ੍ਯਾਪ੍ਤੇ ਵਾਯੌ ਤੁ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰੇਣ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੇ(ਅ)ਥ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਹ੍ਰੁʼਤੇ। ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਰਤਿਕ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵਜ੍ਰਮਵਾਸ੍ਰੁʼਜਤ੍॥ 14-11-14 (92683) ਸ ਵਧ੍ਯਗਾਨੋ ਵਜ੍ਰੇਣ ਤਸ੍ਮਿੰਨਮਿਤਤੇਜਸਾ। ਆਕਾਸ਼ਮਭਿਦੁਦ੍ਰਾਵ ਜਗ੍ਰਾਹ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਤਤਃ॥ 14-11-15 (92684) ਆਕਾਸ਼ੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਭੂਤੇ(ਅ)ਥ ਸ਼ਬ੍ਦੇ ਚ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਹ੍ਰੁʼਤੇ। ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਰਭਿਕ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵਜ੍ਰਮਵਾਸ੍ਰੁʼਜਤ੍॥ 14-11-16 (92685) ਸ ਵਧ੍ਯਮਾਨੋ ਵਜ੍ਰੇਣ ਤਸ੍ਮਿੰਨਮਿਤਤੇਜਸਾ। ਵਿਵੇਸ਼ ਸਹਸਾ ਸ਼ਕ੍ਰੰ ਜਗ੍ਰਾਹ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਤਤਃ॥ 14-11-17 (92686) ਤਸ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹੀਤਸ੍ਯ ਮੋਹਃ ਸਮਭਵਨ੍ਮਹਾਨ੍। ਰਥਨ੍ਤਰੇਣ ਤੰ ਸਾਮ੍ਨਾ ਵਸਿਸ਼਼੍ਠਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਬੋਧਯਤ੍॥ 14-11-18 (92687) ਤਤੋ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰੰ ਸ਼ਰੀਰਸ੍ਥੰ ਜਘਾਨ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਰਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੇਨ ਵਜ੍ਰੇਣੇਤੀਹ ਨਃ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍॥ 14-11-19 (92688) ਇਦੰ ਧਰ੍ਮ੍ਯੰ ਰਹਸ੍ਯੰ ਵੈ ਸ਼ਕ੍ਰੇਣੋਕ੍ਤੰ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼ੁ। ਰੁʼਸ਼਼ਿਭਿਸ਼੍ਚ ਮਮ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਤੰਨਿਬੋਧ ਜਨਾਧਿਪ॥ ॥ 14-11-20 (92689) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਾਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 11 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-11-2 ਉਪਪ੍ਲੁਤੰ ਰਾਹੁਗ੍ਰਸ੍ਤਮ੍॥ 7-11-4 ਜਿਹ੍ਮੰ ਕਾਮਾਦਿ। ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਪਦੰ ਸੰਸਾਰਪ੍ਰਾਪਕਮ੍। ਅਜਿਹ੍ਮੰ ਸ਼ਮਾਦਿ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਃ ਪਦੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਪਕਮ੍। ਜ੍ਞਾਨਵਿਸ਼਼ਯੋ ਹੇਯੋਪਾਦੇਯਤਯਾ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯੋਰ੍ਥਃ। ਆਰ੍ਜਵੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਃ ਪਦਮਿਤਿ ਝ.ਧ.ਪਾਠਃ॥ 7-11-7 ਧਰਾਹਰਣਨਿਸ੍ਸਾਰ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 012

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.12. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 012

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸ਼ਾਰੀਰਮਾਨਸਭੇਦਨੇਨ ਵ੍ਯਾਧੇਰ੍ਦ੍ਵੈਵਿਧ੍ਯਾਭਿਧਾਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਪਰਿਹਾਰੋਪਾਯਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। ਦ੍ਵਿਵੋਧੋ ਜਾਯਤੇ ਵ੍ਯਾਧਿਃ ਸ਼ਾਰੀਰੋ ਮਾਨਸਸ੍ਤਥਾ। ਪਰਸ੍ਪਰੰ ਤਯੋਰ੍ਜਨ੍ਮ ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਨੋਪਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-12-1 (92690) ਸ਼ਰੀਰੇ ਜਾਯਤੇ ਵ੍ਯਾਧਿਃ ਸ਼ਰੀਰਃ ਸ ਨਿਗਦ੍ਯਤੇ। ਮਾਨਸੇ ਜਾਯਤੇ ਵ੍ਯਾਧਿਰ੍ਮਾਨਸਸ੍ਤੁ ਨਿਗਦ੍ਯਤੇ॥ 14-12-2 (92691) ਸ਼ੀਤੋਸ਼਼੍ਣੇ ਚੈਵ ਵਾਯੁਸ਼੍ਚ ਗੁਣਾ ਰਾਜਞ੍ਸ਼ਰੀਰਜਾਃ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗੁਣਾਨਾਂ ਸਾਮ੍ਯੰ ਚੇਤ੍ਤਦਾਹੁਃ ਸ੍ਵਸ੍ਥਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-12-3 (92692) ਉਸ਼਼੍ਣੇਨ ਬਾਧ੍ਯਤੇ ਸ਼ੀਤੰ ਸ਼ੀਤੇਨੋਸ਼਼੍ਣੰ ਚ ਬਾਧ੍ਯਤੇ॥ 14-12-4 (92693) ਸਤ੍ਵੰ ਰਜਸ੍ਤਮਸ਼੍ਚੇਤਿ ਤ੍ਰਯ ਆਤ੍ਮਗੁਣਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗੁਣਾਨਾਂ ਸਾਮ੍ਯੰ ਚੇਤ੍ਤਦਾਹੁਃ ਸ੍ਵਸ੍ਥਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-12-5 (92694) ਤੇਸ਼਼ਾਮਨ੍ਯਤਮੋਤ੍ਸੇਕੇ ਵਿਧਾਨਮੁਪਦਿਸ਼੍ਯਤੇ। ਹਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਬਾਧ੍ਯਤੇ ਸ਼ੋਕੋ ਹਰ੍ਸ਼਼ਃ ਸ਼ੋਕੇਨ ਬਾਧ੍ਯਤੇ॥ 14-12-6 (92695) ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਦੁਃਖੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨਃ ਸੁਖਸ੍ਯ ਸ੍ਮਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ। ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਸੁਖੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨੋ ਦੁਃਖਸ੍ਯ ਸ੍ਮਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ॥ 14-12-7 (92696) ਸ ਤ੍ਵੰ ਨ ਦੁਃਖੀ ਦੁਃਖਸ੍ਯ ਨ ਸੁਖੀ ਸੁਸੁਖਸ੍ਯ ਵਾ। ਸ੍ਮਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਦੈਵੰ ਹਿ ਬਲਵਤ੍ਤਰਮ੍। ਅਥਵਾ ਤੇ ਸ੍ਵਭਾਵੋ(ਅ)ਯੰ ਯੇਨ ਪਾਰ੍ਥਾਵਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਸੇ॥ 14-12-8 (92697) ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਭਾਗਤਾਂ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਮੇਕਵਸ੍ਤ੍ਰਾਂ ਰਜਸ੍ਵਲਾਮ੍। ਮਿਸ਼਼ਤਾਂ ਪਾਣ੍ਡਵੇਯਾਨਾਂ ਨ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਮਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ॥ 14-12-9 (92698) ਪ੍ਰਵ੍ਰਾਜਨੰ ਚ ਨਗਰਾਦਜਿਨੈਸ਼੍ਚ ਵਿਵਾਸਨਮ੍। ਮਹਾਰਣ੍ਯਨਿਵਾਸਸ਼੍ਚ ਨ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਮਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ॥ 14-12-10 (92699) ਜਟਾਸੁਰਾਤ੍ਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਸੇਨੇਨ ਚਾਹਵਃ। ਸੈਨ੍ਧਵਾਚ੍ਚ ਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ੋ ਨ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਮਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ॥ 14-12-11 (92700) ਪੁਨਰਜ੍ਞਾਤਚਰ੍ਯਾਯਾਂ ਕੀਚਕੇਨ ਪਦਾ ਵਧਃ। ਯਾਜ੍ਞਸੇਨ੍ਯਾਸ੍ਤਥਾ ਪਾਰ੍ਥ ਨ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਮਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ॥ 14-12-12 (92701) ਯਚ੍ਚ ਤੇ ਦ੍ਰੋਣਭੀਸ਼਼੍ਮਾਭ੍ਯਾਂ ਯੁਦ੍ਧਮਾਸੀਦਰਿੰਦਮ। ਮਨਸੈਕੇਨ ਯੋਦ੍ਧਵ੍ਯੰ ਤਤ੍ਤੇ ਯੁਦ੍ਧਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍॥ 14-12-13 (92702) ਤਸ੍ਮਾਦਭ੍ਯੁਪਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਪਰਮਵ੍ਯਕ੍ਤਰੂਪਸ੍ਯ ਪਾਰੰ ਯੁਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਭਿਃ॥ 14-12-14 (92703) ਯਤ੍ਰ ਨੈਵ ਸ਼ਰੈਃ ਕਾਰ੍ਯੰ ਨ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯੈਰ੍ਨ ਚ ਬਨ੍ਧੁਭਿਃ। ਆਤ੍ਮਨੈਕੇਨ ਯੋਦ੍ਧਵ੍ਯੰ ਤਤ੍ਤੇ ਯੁਦ੍ਧਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍॥ 14-12-15 (92704) ਤਸ੍ਮਿੰਨਨਿਰ੍ਜਿਤੇ ਯੁਦ੍ਧੇ ਕਾਮਵਸ੍ਥਾਂ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਸਿ। ਏਤਜ੍ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਤੁ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ 14-12-16 (92705) ਏਥਾਂ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਵਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤ੍ਯ ਭੂਤਾਨਾਮਾਗਤਿੰ ਗਤਿਮ੍। ਪਿਤ੍ਰੁʼਪੈਤਾਮਹੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਸ਼ਾਧਿ ਰਾਜ੍ਯੰ ਯਥੋਚਿਤਮ੍॥ ॥ 14-12-17 (92706) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 12 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-12-3 ਸ਼ੀਤੋਸ਼਼੍ਣੇ ਕਫਪਿਤ੍ਤੇ ਵਾਯੁਰ੍ਵਾਤਃ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਾਮ੍ਯੇ ਸ੍ਵਾਸ੍ਥ੍ਯੰ ਵੈਸ਼਼ਮ੍ਯੇ ਵ੍ਯਾਧਿਰ੍ਭਵਤੀਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-12-4 ਸ਼ੀਤੋਸ਼਼੍ਣਯੋਰਨ੍ਯਤਰਾਵਿਕ੍ਯਜੰ ਦੋਸ਼਼ ਮਿਤਰਵਰ੍ਧਕੇਨੌਸ਼਼ਧਾਦਿਨਾਪਨਯੇਦਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-12-12 ਕੀਚਕੇਨ ਪਰਾਭਵ ਇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥ 7-12-15 ਆਤ੍ਮਨਾ ਮਨਸਾ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 013

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.13. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 013

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕਾਮਸ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕਥਨੇਨ ਦੁਰ੍ਜਯਤ੍ਵਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਜ੍ਜਯੋਪਾਯਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। ਨ ਬਾਹ੍ਯੰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਸਿਦ੍ਧਿਰ੍ਭਵਤਿ ਭਾਰਤ। ਸ਼ਾਰੀਰੰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਸਿਦ੍ਧਿਰ੍ਬਵਤਿ ਵਾ ਨ ਵਾ॥ 14-13-1 (92707) ਬਾਹ੍ਯਦ੍ਰਵ੍ਯਵਿਮੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਾਰੀਰੇਸ਼਼ੁ ਚ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤਃ। ਯੋ ਧਰ੍ਮੋ ਯਤ੍ਸੁਖੰ ਚੈਵ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਮਸ੍ਤੁ ਤਤ੍ਤਵ॥ 14-13-2 (92708) ਦ੍ਵ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਰਸ੍ਤੁ ਭਵੇਨ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਸ੍ਤ੍ਰ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍। ਮਮੇਤਿ ਦ੍ਵ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਰੋ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਰ੍ਨਮਮੇਤਿ ਚ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍॥ 14-13-3 (92709) ਬ੍ਰਹ੍ਮਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੂ ਤਤੋ ਰਾਜੰਨਾਤ੍ਮਨ੍ਯੇਵ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤੌ। ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮਾਨੌ ਭੂਤਾਨਿ ਯੋਧਯੇਤਾਮਸੰਸ਼ਯਮ੍॥ 14-13-4 (92710) ਅਵਿਨਾਸ਼ੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਤਤ੍ਤ੍ਵਸ੍ਯ ਨਿਯਤੋ ਯਦਿ ਭਾਰਤ। ਭਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਸ਼ਰੀਰੰ ਭੂਤਾਨਾਮਹਿੰਸਾਂ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-13-5 (92711) ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਹਿ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਸਹਸ੍ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮਾਮ੍। ਮਮਤ੍ਵੰ ਯਸ੍ਯ ਨੈਵ ਸ੍ਯਾਤ੍ਕਿੰ ਤਯਾ ਸ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-13-6 (92712) ਅਥਵਾ ਵਸਤਃ ਪਾਰ੍ਥ ਵਨੇ ਵਨ੍ਯੇਨ ਜੀਵਤਃ। ਮਮਤਾ ਯਸ੍ਯ ਵਿਤ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੋਰਾਂਸ੍ਯੇ ਸ ਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-13-7 (92713) ਬ੍ਰਾਹ੍ਯਾਨ੍ਤਰਾਣਾਂ ਸ਼ਤ੍ਰੂਣਾਂ ਸ੍ਵਭਾਵੰ ਪਸ਼੍ਯ ਭਾਰਤ। ਯੰਨ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਤਦ੍ਭੂਤੰ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਸ ਮਹਾਭਯਾਤ੍॥ 14-13-8 (92714) ਕਾਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਨ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਨੇਹਾਕਾਮਾ ਕਾਚਿਦਸ੍ਤਿ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਃ। ਸਰ੍ਵੇ ਕਾਮਾ ਮਨਸੋ(ਅ)ਙ੍ਗ ਪ੍ਰਭੂਤਾ ਯਾਨ੍ਪਣ੍ਡਿਤਃ ਸੰਹਰਤੇ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯ। ਭੂਯੋਭੂਯੋ ਜਨ੍ਮਨੋ(ਅ)ਭ੍ਯਾਸਯੋਗਾ- ਦ੍ਯੋਗੀ ਯੋਗੰ ਸਾਰਮਾਰ੍ਗੰ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯ॥ 14-13-9 (92715) ਦਾਨੰ ਚ ਵੇਦਾਧ੍ਯਯਨੰ ਤਪਸ਼੍ਚ ਕਾਮ੍ਯਾਨਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਚ ਵੈਦਿਕਾਨਿ। ਵ੍ਰਤੰ ਯਜ੍ਞਾੰਨਿਯਮਾਨ੍ਧ੍ਯਾਨਯੋਗਾ- ਨ੍ਕਾਮੇਨ ਯੋ ਨਾਰਭਤੇ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ। ਯਦ੍ਯਚ੍ਚਾਯੰ ਕਾਮਯਤੇ ਸ ਧਮੋ ਨਯੋ ਧਰ੍ਮੋ ਨਿਯਮਸ੍ਤਸ੍ਯ ਮੂਲਮ੍॥ 14-13-10 (92716) ਅਤ੍ਰ ਗਾਥਾਃ ਕਾਮਗੀਤਾਃ ਕੀਰ੍ਤਯਨ੍ਤਿ ਪੁਰਾਵਿਦਃ। ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਸਙ੍ਕੀਰ੍ਤ੍ਯਮਾਨਾਸ੍ਤਾ ਅਖਿਲੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-13-11 (92717) ਕਾਮ ਉਵਾਚ। 14-13-12x (7796) ਨਾਹੰ ਸ਼ਕ੍ਯੋ(ਅ)ਨੁਪਾਯੇਨ ਹਨ੍ਤੁਂ ਭੂਤੇਨ ਕੇਨਚਿਤ੍॥ 14-13-12 (92718) ਯੋ ਮਾਂ ਪ੍ਰਯਤਤੇ ਹਨ੍ਤੁਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਹਰਣੇ ਬਲਮ੍। ਤਸ੍ਯ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਪ੍ਰਹਰਣੇ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਵਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-13-13 (92719) ਯੋ ਮਾਂ ਪ੍ਰਯਤਤੇ ਹਨ੍ਤੁਂ ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਵਿਵਿਧਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ। ਜਙ੍ਗਮੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਵਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-13-14 (92720) ਯੋ ਮਾਂ ਪ੍ਰਯਤਤੇ ਹਨ੍ਤੁਂ ਵੇਦੈਰ੍ਵੇਦਾਨ੍ਤਸਾਧਨੈਃ। ਸ੍ਥਾਵਰੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਭੂਤਾਤ੍ਮਾ ਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਵਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-13-15 (92721) ਯੋ ਮਾਂ ਪ੍ਰਯਤਤੇ ਹਨ੍ਤੁਂ ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ਸਤ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਃ। ਭਾਵੋ ਭਵਾਮਿ ਤਸ੍ਯਾਹੰ ਸ ਚ ਮਾਂ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਤੇ॥ 14-13-16 (92722) ਯੋ ਮਾਂ ਪ੍ਰਯਤਤੇ ਹਨ੍ਤੁਂ ਤਪਸਾ ਸੰਸ਼ਿਤਵ੍ਰਤਃ। ਤਤਸ੍ਪਪਸਿ ਤਸ੍ਯਥ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਵਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-13-17 (92723) ਯੋ ਮਾਂ ਪ੍ਰਯਤਤੇ ਹਨ੍ਤੁਂ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਮਾਸ੍ਥਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤਃ। ਤਸ੍ਯ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਰਤਿਸ੍ਥਸ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਮਿ ਚ ਹਸਾਮਿ ਚ। ਅਵਧ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਮਹਮੇਕਃ ਸਨਾਤਨਃ॥ 14-13-18 (92724) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵਮਪਿ ਤੰ ਕਾਮੰ ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਵਿਵਿਧਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ। ਧਰ੍ਮੇ ਕੁਰੁ ਮਹਾਰਾਜ ਤਤ੍ਰ ਤੇ ਸ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-13-19 (92725) ਮਾ ਤੇ ਵ੍ਯਥਾ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਨਿਹਤਾਨ੍ਬਨ੍ਧੂਨ੍ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪੁਨਃਪੁਨਃ। ਨ ਸ਼ਕ੍ਯਾਸ੍ਤੇ ਪੁਨਰ੍ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਯੇ(ਅ)ਹਤਾਸ੍ਮਿਨ੍ਰਣਾਜਿਰੇ॥ 14-13-20 (92726) ਸ ਤ੍ਵਮਿਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਹਾਯਜ੍ਞੈਃ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧੈਰਾਪ੍ਤਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ। ਕੀਰ੍ਤਿੰ ਲੋਕੇ ਪਰਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਗਤਿਮਗ੍ਰ੍ਯਾਂ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ ॥ 14-13-21 (92727) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 13 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-13-1 ਨ ਬਾਹ੍ਯਸ੍ਯ ਰਾਜ੍ਯਾਦੇਰਰ੍ਥਸ੍ਯ ਤ੍ਯਾਗਾਤ੍ਤ੍ਯਗ੍ਗੀ ਭਵਤਿ ਕਿਨ੍ਤੁ ਸ਼ਰੀਰੰ ਕਾਮਾਦਿਕੰ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵੈਵ ਸਿਦ੍ਧਿਰ੍ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਃ ਨਵੇਤਿ ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕਵੈਰਾਗ੍ਯਵਤੋ ਵਿਵੇਕਸ਼ੂਨ੍ਯਸ੍ਯ ਸਿਦ੍ਧ੍ਯਭਾਵੰ ਸੂਚਯਤਿ। ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਸਿਦ੍ਧਿਰ੍ਭਵਤਿ ਭਾਰਤੇਤਿਕ.ਧ.ਪਾਠਃ॥ 7-13-2 ਗ੍ਰੁʼਦ੍ਧ੍ਯ ਸਕ੍ਤਸ੍ਯ ਯੋ ਧਰ੍ਮਃ ਸਃ ਅਧਰ੍ਮਏਵ ਯਤ੍ਸੁਖੰ ਤਦ੍ਦੁਃਖਮੇਵ॥ 7-13-3 ਮਮ ਤ੍ਵੰ ਸੰਸਾਰਹੇਤੁਃ ਤਦਭਾਵੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਹੇਤੁਰਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 014

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.14. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 014

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵ੍ਯਾਸਨਾਰਦਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਦਿਭਿਰ੍ਬਨ੍ਧੁਨਿਧਨਪਰਿਸ਼ੋਚਿਨੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਨੇਨ ਤਤ੍ਰਾਨ੍ਤਰ੍ਧਾਨਮ੍॥ 1 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਭੀਸ਼਼੍ਮਿਦੀਨਾਮੌਰ੍ਧ੍ਵਦੇਹਿਕਦਾਨੇਨ ਹਾਸ੍ਤਿਨਨਗਰਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਵੰ ਬਹੁਵਿਧੈਰ੍ਵਾਕ੍ਯੈਰ੍ਮੁਨਿਭਿਸ੍ਤੈਸ੍ਤਪੋਧਨੈਃ। ਸਮਾਸ਼੍ਵਸ੍ਤ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਰ੍ਹਿਤਬਨ੍ਧੁਰ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 14-14-1 (92728) ਸੋ(ਅ)ਨੁਨੀਤੋ ਭਗਵਤਾ ਵਿਸ਼਼੍ਟਰਸ਼੍ਰਵਸਾ ਸ੍ਵਯਮ੍। ਦ੍ਵੈਪਾਯਨੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਿ ਦੇਵਸ੍ਥਾਨੇਨ ਚਾਭਿਭੂਃ॥ 14-14-2 (92729) ਨਾਰਦੇਨਾਥ ਭੀਮੇਨ ਨਕੁਲੇਨ ਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵ। ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਯਾ ਸਹਦੇਵੇਨ ਵਿਜਯੇਨ ਚ ਧੀਮਤਾ॥ 14-14-3 (92730) ਅਨ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੈਰ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਃ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਭਿਃ। ਵ੍ਯਜਹਾਚ੍ਛੋਕਜੰ ਦੁਃਖੰ ਸਨ੍ਤਾਪੰ ਚੈਵ ਮਾਨਸਮ੍॥ 14-14-4 (92731) ਅਰ੍ਚਯਾਮਾਸ ਦੇਵਾਂਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਂਸ਼੍ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ(ਅ)ਥ ਪ੍ਰੇਤਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨਃ। ਅਨ੍ਵਸ਼ਾਸਚ੍ਚ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਸਾਗਰਾਮ੍ਬਰਾਮ੍॥ 14-14-5 (92732) ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਚੇਤਾਃ ਕੌਰਵ੍ਯਃ ਸ੍ਵਰਾਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਕੇਵਲਮ੍। ਵ੍ਯਾਸੰ ਚ ਨਾਰਦੰ ਚੈਵ ਤਾਂਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਾਨਬ੍ਰਵੀੰਨ੍ਰੁʼਪਃ॥ 14-14-6 (92733) ਆਸ਼੍ਵਾਸਿਤੋ(ਅ)ਹੰ ਪ੍ਰਾਗ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੈਰ੍ਭਵਦ੍ਭਿਰ੍ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵੈਃ। ਨ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਮਪਿ ਮੇ ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ਵ੍ਯਲੀਕਮਿਹ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-14-7 (92734) ਅਰ੍ਥਸ਼੍ਚ ਸੁਮਹਾਨ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਯੇਨ ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਦੇਵਤਾਃ। ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਦ੍ਯ ਭਵਤਃ ਸਮਾਨੇਸ਼਼੍ਯਾਮਹੇ ਮਖਮ੍॥ 14-14-8 (92735) ਹਿਮਵਨ੍ਤੰ ਤ੍ਵਯਾ ਗੁਪ੍ਤਾ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਃ ਪਿਤਾਮਹ। ਬਹ੍ਵਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯੋ ਹਿ ਦੇਸ਼ਃ ਸ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ॥ 14-14-9 (92736) ਤਥਾ ਭਗਵਤਾ ਚਿਤ੍ਰੰ ਕਲ੍ਯਾਣੰ ਬਹੁ ਭਾਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਨਾਰਦੇਨ ਦੇਵਸ੍ਥਾਨੇਨ ਚੈਵ ਹ॥ 14-14-10 (92737) ਨਾਭਾਗਧੇਯਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦੇਵੰਵਿਧਾਨ੍ਗੁਰੂਨ੍। ਲਭਤੇ ਵ੍ਯਸਨੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਃ ਸਾਧੁਸੰਮਤਾਨ੍॥ 14-14-11 (92738) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-14-12x (7797) ਏਵਮੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤੁ ਤੇ ਰਾਜ੍ਞਾ ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਃ। ਅਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਰਾਜਾਨੰ ਤਥੋਭੌ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਫਲ੍ਗੁਨੌ॥ 14-14-12 (92739) ਪਸ਼੍ਯਤਾਮੇਵ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਤਤ੍ਰੈਵਾਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਯਯੁਃ। ਤਤੋ ਧਰ੍ਮਸੁਤੋ ਰਾਜਾ ਤਤ੍ਰੈਵੋਪਾਵਿਸ਼ਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-14-13 (92740) ਏਵੰ ਨਾਤਿਮਹਾਨ੍ਕਾਲਃ ਸ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸੰਨ੍ਯਵਰ੍ਤਤ। ਕੁਰ੍ਵਤਾਂ ਸ਼ੌਚਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਨਿਧਨੇ ਤਦਾ। ਮਹਾਦਾਨਾਨਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯੋ ਦਦਤਾਮੌਰ੍ਧ੍ਵਦੇਹਿਕਮ੍॥ 14-14-14 (92741) ਭੀਸ਼਼੍ਮਕਰ੍ਣਪੁਰੋਗਾਣਾਂ ਕੁਰੂਣਾਂ ਕੁਰੁਸਤ੍ਤਮ। ਸਹਿਤੋ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਣ ਸ ਦਦਾਵੌਰ੍ਧ੍ਵਦੇਹਿਕਮ੍॥ 14-14-15 (92742) ਤਤੋ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਬਹੁਧਨੰ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਃ ਪਾਣ੍ਡਵਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਧ੍ਰੁʼਤਾਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਪੁਰੁਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਵਿਵੇਸ਼ ਗਜਸਾਹ੍ਵਯਮ੍॥ ॥ 14-14-16 (92743) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 14 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 015

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.15. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 015

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵੈਸ਼ੰਪਾਯੇਨ ਜਨਮੇਜਯੰਪ੍ਰਤਿ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਪ੍ਰਜਾਪਾਲਨਕਾਲੇ ਪ੍ਰਜਾਦੀਨਾਮਭ੍ਯੁਦਯਪ੍ਰਕਾਰਵਰ੍ਣਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

`ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਪਿਤਰੰ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਮੀਸ਼੍ਵਰਮ੍। ਅਨ੍ਵਸ਼ਾਸਤ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ॥ 14-15-1 (92744) ਯਥਾ ਮਨੁਰ੍ਮਹਾਰਾਜੋ ਰਾਮੋ ਦਾਸ਼ਰਥਿਰ੍ਯਥਾ। ਤਥਾ ਭਰਤਸਿੰਹੋ(ਅ)ਪਿ ਪਾਲਯਾਮਾਸ ਮੇਦਿਨੀਮ੍॥ 14-15-2 (92745) ਨਾਧਰ੍ਮ੍ਯਮਭਵਤ੍ਤਤ੍ਰ ਸਰ੍ਵੋ ਧਰ੍ਮਰੁਚਿਰ੍ਜਨਃ। ਬਭੂਵ ਨਰਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਯਥਾ ਕ੍ਰੁʼਤਯੁਗੇ ਤਥਾ॥ 14-15-3 (92746) ਕਲਿਮਾਸੰਨਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟੰ ਨਿਵਾਰ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਪਨਨ੍ਦਨਃ। ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹਿਤੋ ਧੀਮਾਨ੍ਬਭੌ ਧਰ੍ਮਬਲੋਦ੍ਧਤਃ॥ 14-15-4 (92747) ਵਵਰ੍ਸ਼਼ ਭਗਵਾਨ੍ਦੇਵਃ ਕਾਲੇ ਦੇਸ਼ੇ ਯਥੇਪ੍ਸਿਤਮ੍। ਨਿਰਾਮਯੰ ਜਗਦਭੂਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸੇ ਨ ਕਿਞ੍ਚਨ॥ 14-15-5 (92748) ਆਧਿਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਵ੍ਯਸਨੇ ਨਾਭਵਨ੍ਮਤਿਃ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮ੍ਣਪ੍ਰਮੁਖਾ ਵਰ੍ਣਾਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮੋਤ੍ਤਰਾਃ ਸ਼ੁਭਾਃ॥ 14-15-6 (92749) ਧਰ੍ਮਸਤ੍ਯਪ੍ਰਧਾਨਾਸ਼੍ਚ ਸਤ੍ਯੰ ਸਦ੍ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਵਿਤਮ੍। ਧਰ੍ਮਾਸਨਸ੍ਥਃ ਸਦ੍ਭਿਃ ਸ ਸ੍ਤ੍ਰੀਬਾਲਾਤੁਰਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਕਾਨ੍। ਵਰ੍ਣਕ੍ਰਮਾਨ੍ਪੂਰ੍ਣਭ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਸਾਕਲ੍ਯਾਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਣੋਦ੍ਯਤਃ॥ 14-15-7 (92750) ਅਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਦਾਨਾਦ੍ਯੈਰ੍ਯਜ੍ਞਾਦ੍ਯੈਰ੍ਵ੍ਯਾਧਿਤੈਰਪਿ। ਆਮੁਸ਼਼੍ਮਿਕੰ ਭਯੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਲੌਕਿਕੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮੇਵ॥ 14-15-8 (92751) ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੋਪਮੋ ਲੋਕਸ੍ਤਦਾ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਤਿ। ਬਭੂਵ ਸੁਖਮੇਵਾਗ੍ਰੰ ਤਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਤਰੰ ਪਰਮ੍॥ 14-15-9 (92752) ਨਾਰ੍ਯਃ ਪਤਿਵ੍ਰਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾ ਰੂਪਵਤ੍ਯਃ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਯਥੋਕ੍ਤਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਃ ਸ੍ਵਗੁਣੈਰ੍ਬਭੂਵੁਃ ਪ੍ਰੀਤਿਹੇਤਵਃ॥ 14-15-10 (92753) ਪੁਮਾਂਸਃ ਪੁਣ੍ਯਸ਼ੀਲਾਢ੍ਯਾਃ ਸ੍ਵੰਸ੍ਵੰ ਧਰ੍ਮਮਨੁਵ੍ਰਤਾਃ। ਸੁਖਿਨਃ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਮਪ੍ਯੇਨੋ ਨ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਕਦਾਚਨ॥ 14-15-11 (92754) ਸਰ੍ਵੇ ਨਰਾਂਸ਼੍ਚ ਨਾਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਸਤਤੰ ਪ੍ਰਿਯਵਾਦਿਨਃ। ਅਜਿਹ੍ਮਮਨਸਃ ਸ਼ੁਕ੍ਲਾ ਬਭੂਵੁਃ ਸ਼੍ਰਮਵਰ੍ਜਿਤਾਃ॥ 14-15-12 (92755) ਭੂਸ਼਼ਿਤਾਃ ਕੁਣ੍ਡਲੈਰ੍ਹਾਰੈਃ ਕਟਕੈਃ ਕਟਿਸੂਤ੍ਰਕੈਃ। ਸੁਵਾਸਸਃ ਸੁਗਨ੍ਧਾਢ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਾਯਸ਼ਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਤਲੇ॥ 14-15-13 (92756) ਸਰ੍ਵੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਦੋ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਪਰਿਨਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ। ਵਲੀਪਲਿਤਹੀਨਾਸ੍ਤੁ ਸੁਖਿਨੋ ਦੀਰ੍ਘਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ॥ 14-15-14 (92757) ਇਚ੍ਛਾ ਨ ਜਾਯਤੇ(ਅ)ਨ੍ਯਤ੍ਰ ਵਰ੍ਣੇਸ਼਼ੁ ਨ ਚ ਸਙ੍ਕਰਃ। ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਮਹਾਰਾਜ ਮਰ੍ਯਾਦਾ ਸੁਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾ॥ 14-15-15 (92758) ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਸ਼ਾਸਤਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰੇ ਮ੍ਰੁʼਗਵ੍ਯਾਲਸਰੀਸ੍ਰੁʼਪਾਃ। ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਪਿ ਚਾਨ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਨ ਬਾਧਨ੍ਤੇ ਕਦਾਚਨ॥ 14-15-16 (92759) ਗਾਵਃ ਸੁਕ੍ਸ਼਼ੀਰਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠਾਃ ਸੁਸ੍ਵਵਾਲਮੁਖੋਦਰਾਃ। ਅਪੀਡਿਤਾਃ ਕਰ੍ਸ਼਼ਕਾਦ੍ਯੈਰ੍ਹ੍ਰੁʼਤਵ੍ਯਾਧਿਕਵਤ੍ਸਕਾਃ॥ 14-15-17 (92760) ਅਵਨ੍ਧ੍ਯਕਾਲਾ ਮਨੁਜਾਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਚ ਕ੍ਰਮਾਤ੍। ਵਿਸ਼਼ਯੇਸ਼਼੍ਵਨਿਸ਼਼ਿਦ੍ਧੇਸ਼਼ੁ ਵੇਦਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਚੋਦ੍ਯਤਾਃ॥ 14-15-18 (92761) ਸੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਾਃ ਪੁਸ਼਼੍ਟਾ ਰਸਨਾਭਾਃ ਸੁਖੋਦਯਾਃ॥ 14-15-19 (92762) ਅਤੀਵ ਮਧੁਰਃ ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸ਼੍ਚਾਤਿਸੁਖੰ ਰਸਮ੍। ਕਰੂਪੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਕ੍ਸ਼਼ਮੰ ਰਮ੍ਯੰ ਮਨੋਜ੍ਞੰ ਗਨ੍ਧਵਦ੍ਬਭੌ॥ 14-15-20 (92763) ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਕਾਮਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਾਭ੍ਯੁਦਯਸਾਧਨਮ੍। ਪ੍ਰਹ੍ਲਾਦਜਨਨੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮ੍ਬਭੂਵਾਥ ਮਾਨਸਮ੍॥ 14-15-21 (92764) ਸ੍ਥਾਵਰਾ ਬਹੁਪੁਸ਼਼੍ਪਾਢ੍ਯਾਃ ਫਲਚ੍ਛਾਯਾਵਹਾਸ੍ਤਥਾ। ਸੁਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾ ਵਿਸ਼਼ਹੀਨਾਸ਼੍ਚ ਸੁਪਤ੍ਰਤ੍ਵਕ੍ਪ੍ਰਰੋਹਿਣਃ॥ 14-15-22 (92765) ਮਨੋਨੁਕੂਲਾਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਚੇਸ਼਼੍ਟਾਭੂਤਾਪਵਰ੍ਜਿਤਾਃ। ਤਥਾ ਬਭੂਵ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਸ੍ਤਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਭਵਦ੍ਭੁਵਿ॥ 14-15-23 (92766) ਸਰ੍ਵਲਕ੍ਸ਼਼ਣਸਮ੍ਪੰਨਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣਃ। ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਾਨੁਵਰ੍ਤਿਨਃ ਸਰ੍ਵੇ ਬਭੂਵੁਃ ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਾਃ॥ 14-15-24 (92767) ਸਿੰਹੋਰਸ੍ਕਾ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧਾਸ੍ਤੇਜੋਬਲਸਮਨ੍ਵਿਤਾਃ। ਆਜਾਨੁਬਾਹਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਦਾਨਸ਼ੀਲਾ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ॥ 14-15-25 (92768) ਤੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ਾਸਤ੍ਸੁ ਧਰਣੀਮ੍ਰੁʼਤਵਃ ਸ੍ਵਗੁਣੈਰ੍ਬਭੁਃ। ਸੁਖੋਦਯਾਯ ਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਗ੍ਰਹਾਸ੍ਤਾਰਾਗਣੈਃ ਸਹ॥ 14-15-26 (92769) ਮਹੀ ਚ ਸਸ੍ਯਬਹੁਲਾ ਸਰ੍ਵਰਤ੍ਨਗੁਣੋਦਯਾ। ਕਾਮਧੁਗ੍ਧੇਨੁਵਦ੍ਭੋਗਾਨ੍ਫਲਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ ਸਹਸ੍ਰਧਾ॥ 14-15-27 (92770) ਮਨ੍ਵਾਦਿਭਿਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਮਰ੍ਯਾਦਾ ਮਾਨਵੇਸ਼਼ੁ ਯਾਃ। ਅਨਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਕੁਲੇਸ਼਼ੁ ਸਮਯਾਨਿ ਚ। ਅਨ੍ਵਸ਼ਾਸਤ ਰਾਜਾਨੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਪ੍ਰਿਯੰਕਰਾਃ॥ 14-15-28 (92771) ਮਹਾਕੁਲਾਨਿ ਧਰ੍ਮਿਸ਼਼੍ਠਾ ਵਰ੍ਧਯਨ੍ਤੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਮਨੁਪ੍ਰਣੀਤਯਾ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤ੍ਯਾ ਤੇ(ਅ)ਨ੍ਵਸ਼ਾਸਨਸੁਨ੍ਧਰਾਮ੍॥ 14-15-29 (92772) ਰਾਜਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰ੍ਹਿ ਸਾ ਸ਼ਸ਼੍ਵਦ੍ਧਰ੍ਮਿਸ਼਼੍ਠਾ(ਅ)ਭੂਨ੍ਮਹੀਤਲੇ। ਪ੍ਰਾਯੋ ਲੋਕਮਤਿਸ੍ਤਾਨ ਰਾਜਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਨੁਗਾਮਿਨੀ॥ 14-15-30 (92773) ਏਵੰ ਭਾਰਤਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਸ੍ਵੰ ਰਾਜਾ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਸੁਰੇਨ੍ਦ੍ਰਵਤ੍। ਸ਼ਸ਼ਾਸ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਨਾ ਸਾਰ੍ਧੰ ਗੋਤ੍ਰਾਂ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨ'॥ ॥ 14-15-31 (92774) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 15 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-15-31 ਸ਼ਸ਼ਾਸ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਨਾ ਸਾਰ੍ਧੰ ਗੁਪ੍ਤੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨੇਤਿ ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 016

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.16. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 016

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨੇਨ ਕੁਰੁਵਿਜਯਾਨਨ੍ਤਰੰ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਰ੍ਜੁਨਵਿਹਾਰਪ੍ਰਕਾਰਵਰ੍ਣਨਮ੍॥ 1 ॥ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਨਿਜਨਗਰਜਿਗਮਿਸ਼਼ਾਨਿਵੇਦਨਚੋਦਨਾ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਵਿਜਿਤੇ ਪਾਣ੍ਡਵੇਯੈਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤੇ ਚ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ। ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਤੇ ਚਤ੍ਰਤੁਰ੍ਵੀਰੌ ਵਾਸੁਦੇਵਧਨੰਜਯੌ॥ 14-16-1 (92775) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-16-2x (7798) ਵਿਜਿਤੇ ਪਾਣ੍ਡਵੈ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤੇ ਚ ਵਿਸ਼ਾਮ੍ਪਤੌ। ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਬਭੂਵਤੁਰ੍ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੌ ਵਾਸੁਦੇਵਧਨੰਜਯੌ॥ 14-16-2 (92776) ਵਿਜਹ੍ਰਾਤੇ ਮੁਦਾ ਯੁਕ੍ਤੌ ਦਿਵਿ ਦੇਵਸ਼੍ਵਰਾਵਿਵ। ਤੌ ਵਨੇਸ਼਼ੁ ਵਿਚਿਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਪਰ੍ਵਤੇਸ਼਼ੁ ਸਸਾਨੁਸ਼਼ੁਃ॥ 14-16-3 (92777) ਤੀਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਚੈਵ ਪੁਣ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪਲ੍ਵਲੇਸ਼਼ੁ ਨਦੀਸ਼਼ੁ ਚ। ਚੰਕ੍ਰਮ੍ਯਮਾਣੌ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਵਸ਼੍ਵਿਨਾਵਿਵ ਨਨ੍ਦਨੇ॥ 14-16-4 (92778) ਇਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਸ੍ਥੇ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੌ ਰੇਮਾਤੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਪਾਣ੍ਡਵੌ। ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਤਾਂ ਸਭਾਂ ਰਮ੍ਯਾਂ ਵਿਜਹ੍ਰਾਤੇ ਚ ਭਾਰਤ॥ 14-16-5 (92779) ਤਤ੍ਰ ਯੁਦ੍ਧਕਥਾਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਾਃ ਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵ। ਕਥਾਯੋਗੇ ਕਥਾਯੋਗੇ ਕਥਯਾਮਾਸਤੁਃ ਸਦਾ॥ 14-16-6 (92780) ਰੁʼਸ਼਼ੀਣਾਂ ਦੇਵਤਾਨਾਂ ਚ ਵੰਸ਼ਾਂਸ੍ਤਾਵਾਹਤੁਃ ਸਦਾ। ਪ੍ਰੀਯਮਾਣੌ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੌ ਪੁਰਾਣਾਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਸਤ੍ਤਮੌ॥ 14-16-7 (92781) ਮਧੁਰਾਸ੍ਤੁ ਕਥਾਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਾਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਾਰ੍ਥਪਦਨਿਸ਼੍ਚਯਾਃ। ਨਿਸ਼੍ਚਯਜ੍ਞਃ ਸ ਪਾਰ੍ਥਾਯ ਕਥਯਾਮਾਸ ਕੇਸ਼ਵਃ॥ 14-16-8 (92782) ਪੁਤ੍ਰਸ਼ੋਕਾਭਿਸੰਤਪ੍ਤੰ ਜ੍ਞਾਤੀਨਾਂ ਚ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ। ਕਥਾਭਿਃ ਸ਼ਮਯਾਮਾਸ ਪਾਰ੍ਤੰ ਸ਼ੌਰਿਰ੍ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ॥ 14-16-9 (92783) ਸ ਤਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਵਿਧਿਵਦ੍ਵਿਧਾਨਜ੍ਞੋ ਮਹਾਤਪਾਃ। ਅਪਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਤ੍ਮਨੋ ਭਾਰੰ ਵਿਸ਼ਸ਼੍ਰਾਮੇਵ ਸਾਤ੍ਵਤਃ॥ 14-16-10 (92784) ਤਤਃ ਕਥਾਨ੍ਤੇ ਗੋਵਿਨ੍ਦੋ ਗੁਡਾਖੇਸ਼ਮੁਵਾਚ ਹ। ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯਞ੍ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਯਾ ਵਾਚਾ ਹੇਤੁਯੁਕ੍ਤਮਿਦੰ ਵਚਃ॥ 14-16-11 (92785) ਵਿਜਿਤੇਯੰ ਧਰਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨ੍ਪਰੰਤਪ। ਤ੍ਵਦ੍ਬਾਹੁਬਲਾਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਰਾਜ੍ਞਾ ਧਰ੍ਮਸੁਤੇਨ ਹ॥ 14-16-12 (92786) ਅਸਪਤ੍ਨਾਂ ਮਹੀਂ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਭੀਮਸੇਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਯਮਯੋਸ਼੍ਚ ਨਰੋਤ੍ਤਮ॥ 14-16-13 (92787) ਧਰ੍ਮੇਣਿ ਰਾਜ੍ਞਾ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਰਾਜ੍ਯਮਕਣ੍ਟਕਮ੍। ਧਰ੍ਮੇਣ ਨਿਹਤਃ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਸ ਚ ਰਾਜਾ ਸੁਯੋਧਨਃ॥ 14-16-14 (92788) ਅਧਰ੍ਮਰੁਚਯੋ ਲੁਬ੍ਧਾਃ ਸਦਾ ਚਾਪ੍ਰਿਯਵਾਦਿਨਃ। ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾ ਦੁਰਾਤ੍ਮਾਨਃ ਸਾਨੁਬਨ੍ਧਾ ਨਿਪਾਤਿਤਾਃ॥ 14-16-15 (92789) ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਾਮਖਿਲਾਂ ਪਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤਿਃ। ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਧਰ੍ਮਸੁਤੋ ਰਾਜਾ ਤ੍ਵਯਾ ਗੁਪ੍ਤਃ ਕੁਰੂਦ੍ਵਹ॥ 14-16-16 (92790) ਰਮੇ ਚਾਹੰ ਤ੍ਵਯਾ ਸਾਰ੍ਧਮਰਣ੍ਯੇਸ਼਼੍ਵਪਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਕਿਮੁ ਯਤ੍ਰ ਜਨੋ(ਅ)ਯੰ ਵੈ ਪ੍ਰੁʼਥਾ ਚਾਮਿਤ੍ਰਕਰ੍ਮਨ॥ 14-16-17 (92791) ਯਤ੍ਰ ਧਰ੍ਮਸੁਤੋ ਰਾਜਾ ਯਤ੍ਰ ਯਤ੍ਰ ਭੀਮੋ ਮਹਾਬਲਃ। ਯਤ੍ਰ ਮਾਦ੍ਰਵਤੀਪੁਤ੍ਰੌ ਰਤਿਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪਰਾ ਮਮ॥ 14-16-18 (92792) ਤਥੈਵ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਸਭੋਦ੍ਦੇਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਕੌਰਵ। ਰਮਣੀਯੇਸ਼਼ੁ ਪੁਸ਼਼੍ਣੇਸ਼਼ੁ ਸਹਿਤਸ੍ਯ ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)ਨਧ॥ 14-16-19 (92793) ਕਾਲੋ ਮਹਾਂਸ੍ਤ੍ਵਤੀਤੋ ਮੇ ਸ਼ੂਰਸੂਨੁਮਪਸ਼੍ਯਤਃ। ਬਲਦੇਵੰ ਚ ਕੌਰਵ੍ਯੰ ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਪੁਙ੍ਗਵਾਨ੍॥ 14-16-20 (92794) ਸੋਹੰ ਗਨ੍ਤੁਮਭੀਪ੍ਸਾਮਿ ਪੁਰੀਂ ਦ੍ਵਾਰਾਵਤੀਂ ਪ੍ਰਤਿ। ਰੋਚਤਾਂ ਗਮਨੰ ਤੁਭ੍ਯੰ ਮਮਾਪਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-16-21 (92795) ਉਕ੍ਤੋ ਬਹੁਵਿਧੰ ਰਾਜਾ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਸਹ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਯਦ੍ਯੁਕ੍ਤਮਸ੍ਮਾਭਿਃ ਸ਼ੋਕਰ੍ਸ਼ਿਤਃ॥ 14-16-22 (92796) ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਭਿਃ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾ ਸੰਨਪਿ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਤੇਨ ਤਤ੍ਤੁ ਵਚਃ ਸਮ੍ਯਗ੍ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੰ ਸੁਮਹਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-16-23 (92797) ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੇ ਹਿ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੇ ਕ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞੇ ਸਤ੍ਯਵਾਦਿਨਿ। ਸਤ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮੋ ਮਤਿਸ਼੍ਚਾਗ੍ਰ੍ਯਾ ਸ੍ਥਿਤਿਸ਼੍ਚ ਸਤਤੰ ਸ੍ਥਿਰਾ॥ 14-16-24 (92798) ਤਤ੍ਰ ਗਤ੍ਵਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਯਦਿ ਤੇ ਰੋਚਤੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨ। ਅਸ੍ਮਦ੍ਗਮਨਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਵਚੋ ਬ੍ਰੂਹਿ ਜਨਾਧਿਪਮ੍॥ 14-16-25 (92799) ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਯਾਪ੍ਰਿਯੰ ਕੁਰ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਾਣਤ੍ਯੋਗੇ(ਅ)ਪ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤੇ। ਕੁਤੋ ਗਨ੍ਤੁਂ ਮਹਾਬਾਹੋ ਪੁਰੀਂ ਦ੍ਵਾਰਾਵਤੀਂ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-16-26 (92800) ਸਰ੍ਵੰ ਤ੍ਵਿਦਮਹੰ ਪਾਰ੍ਤ ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਹਿਤਕਾਮ੍ਯਯਾ। ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਸਤ੍ਯੰ ਕੌਰਵ੍ਯ ਨ ਮਿਥ੍ਯੈਤਤ੍ਕਥਞ੍ਚਨ॥ 14-16-27 (92801) ਪ੍ਰਯੋਜਨੰ ਚ ਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਿਹ ਵਾਸੇਨ ਮੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨ। ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੋ ਹਤੋ ਰਾਜਾ ਸਬਲਃ ਸਪਦਾਨੁਗਃ॥ 14-16-28 (92802) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਚ ਵਸ਼ੇ ਤਾਤ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਸ੍ਥਿਤਾ ਸਮੁਦ੍ਰਵਸਨਾ ਸਸ਼ੈਲਵਨਕਾਨਨਾ॥ 14-16-29 (92803) ਚਿਤਾ ਰਤ੍ਨੈਰ੍ਬਹੁਵਿਧੈਃ ਕੁਰੁਰਾਜਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਧਰ੍ਮੇਣ ਰਾਜਾ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਃ ਪਾਤੁ ਸਰ੍ਵਾਂ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾਮ੍॥ 14-16-30 (92804) ਉਪਾਸ੍ਯਮਾਨੋ ਮੁਨਿਭਿਃ ਸਿਦ੍ਧੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਮਹਾਤ੍ਮਭਿਃ। ਸ੍ਤੂਯਮਾਨਸ਼੍ਚ ਸਤਤੰ ਬਨ੍ਦਿਭਿਰ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-16-31 (92805) ਤੰ ਮਯਾ ਸਹ ਗਤ੍ਵਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਰਾਜਾਨੰ ਕੁਰੁਵਰ੍ਧਨਮ੍। ਆਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛ ਕੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਗਮਨੰ ਦ੍ਵਾਰਕਾਂ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-16-32 (92806) ਇਦੰ ਸ਼ਰੀਰੰ ਵਸੁ ਯਚ੍ਚ ਮੇ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਨਿਵੇਦਿਤੰ ਪਾਰ੍ਥ ਸਦਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ। ਪ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚ ਮਾਨ੍ਯਸ਼੍ਚ ਹਿ ਮੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ਸਦਾ ਕੁਰੂਣਾਮਧਿਪੋ ਮਹਾਮਤਿਃ॥ 14-16-33 (92807) ਪ੍ਰਯੋਜਨੰ ਚਾਪਿ ਨਿਵਾਸਕਾਰਣੇ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਮੇ ਤ੍ਵਦ੍ਰੁʼਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜ। ਸ੍ਥਿਤਾ ਹਿ ਪ੍ਰੁʼਥ੍ਵੀ ਤਵ ਪਾਰ੍ਥ ਸ਼ਾਸਨੇ ਗੁਰੋਃ ਸੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਚ॥ 14-16-34 (92808) ਇਤੀਦਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤਦਾ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ ਜਨਾਰ੍ਦਨੇਨਾਮਿਤਵਿਕ੍ਰਮੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ। ਤਥੇਤਿ ਦੁਃਖਾਦਿਵ ਵਾਕ੍ਯਮੈਰਯ- ਜ੍ਜਨਾਰ੍ਦਨੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਤਿਪੂਜ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ ॥ 14-16-35 (92809) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ੋਡਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 16 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-16-4 ਸ਼ੈਲੇਸ਼਼ੁ ਗਹ੍ਵਰਾਰਣ੍ਯੇ ਪਲ੍ਵਲੇਸ਼਼੍ਵਿਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 017

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.17. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 017

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰਪ੍ਰਤਿ ਪੂਰ੍ਵੋਪਦਿਸ਼਼੍ਟਗੀਤਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਵਿਸ੍ਮਰਣੋਕ੍ਤ੍ਯਾ ਪੁਨਸ੍ਤਦੁਪਦੇਸ਼ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ॥ 1 ॥ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਮੈ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਕ੍ਤਸਿਦ੍ਧਕਾਸ਼੍ਯਪਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਸਭਾਯਾਂ ਵਸਤੋਸ੍ਤਤ੍ਰ ਨਿਹਤ੍ਯਾਰੀਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਨੋਃ। ਕੇਸ਼ਵਾਰ੍ਜੁਨਯੋਃ ਕਾ ਨੁ ਕਥਾ ਸਮਭਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜ॥ 14-17-1 (92810) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-17-2x (7799) ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਹਿਤਃ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸ੍ਵੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਕੇਵਲਮ੍। ਤਸ੍ਯਾਂ ਸਭਾਯਾਂ ਦਿਵ੍ਯਾਯਾਂ ਵਿਜਹਾਰ ਮੁਦਾ ਯੁਤਃ॥ 14-17-2 (92811) ਤਤ੍ਰ ਕਞ੍ਚਿਤ੍ਸਭੋਦ੍ਦੇਸ਼ੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗੋਦ੍ਦੇਸ਼ਸਮੰ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਯਦ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਾ ਤੌ ਮੁਦਿਤੌ ਜਗ੍ਮਤੁਃ ਸ੍ਵਜਨਾਵ੍ਰੁʼਤੌ॥ 14-17-3 (92812) ਤਤਃ ਪ੍ਰਤੀਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਹਿਤਃ ਪਾਣ੍ਡਵੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ। ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਾਂ ਸਭਾਂ ਰਮ੍ਯਾਮਿਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-17-4 (92813) ਵਿਦਿਤੰ ਮੇ ਮਹਾਬਾਹੋ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤੇ। ਮਹਾਤ੍ਮ੍ਯੰ ਦੇਵਕੀਪੁਤ੍ਰ ਤਚ੍ਚ ਤੇ ਰੂਪਮੈਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-17-5 (92814) ਯਤ੍ਤੁ ਤਦ੍ਭਵਤਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਪੁਰਾ ਕੇਸ਼ਵ ਸੌਹ੍ਰੁʼਦਾਤ੍। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਨਸ਼਼੍ਟੰ ਮੇ ਵ੍ਯਗ੍ਰਚੇਤਸਃ॥ 14-17-6 (92815) ਮਮ ਕੌਤੂਹਲੰ ਤ੍ਵਸ੍ਤਿ ਤੇਸ਼਼੍ਵਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ। ਭਵਾਂਸ੍ਤੁ ਦ੍ਵਾਰਕਾਂ ਗਨ੍ਤਾ ਨਚਿਰਾਦਿਵ ਮਾਧਵ॥ 14-17-7 (92816) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-17-8x (7800) ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਃ ਫਾਲ੍ਗੁਨੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ। ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਮਹਾਤੇਜਾ ਵਚਨੰ ਵਦਤਾਂਵਰਃ॥ 14-17-8 (92817) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-17-9x (7801) ਸ਼੍ਰਾਵਿਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਯਾ ਗੁਹ੍ਯੰ ਜ੍ਞਾਪਿਤਸ਼੍ਚ ਸਨਾਤਨਮ੍। ਧਰ੍ਮੰ ਸ੍ਵਰੂਪਿਣੰ ਪਾਰ੍ਤ ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਾਨ੍॥ 14-17-9 (92818) ਅਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਯੰਨ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਤਾਸ੍ਤਨ੍ਮੇ ਸੁਮਹਦਪ੍ਰਿਯਮ੍। ਨ ਚ ਸਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਪੁਨਰ੍ਭੂਯਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਮੇ ਸਮ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-17-10 (92819) ਨੂਨਮਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨੋ(ਅ)ਸਿ ਦੁਰ੍ਮੇਧਾ ਹ੍ਯਸਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਨ ਚ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਪੁਨਰ੍ਵਕ੍ਤੁਮਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਧਨੰਜਯ॥ 14-17-11 (92820) ਸ ਹਿ ਧਰ੍ਮਃ ਸੁਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਃ ਪਦਵੇਦਨੇ। ਨ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਤਨ੍ਮਯਾ ਭੂਯਸ੍ਤਥਾ ਵਕ੍ਤੁਮਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-17-12 (92821) ਪਰੰ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਕਥਿਤੰ ਯੋਗਯੁਕ੍ਤੇਨ ਤਨ੍ਮਯਾ। ਇਤਿਹਾਸੰ ਤੁ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਸ੍ਮਿੰਨਰ੍ਥੇ ਪੁਰਾਤਨਮ੍॥ 14-17-13 (92822) ਯਥਾ ਤਾਂ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਸ੍ਥਾਯ ਗਤਿਮਗ੍ਰ੍ਯਾਂ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਸਿ। ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਗਦਤਃ ਸਰ੍ਵਮੇਵ ਮੇ॥ 14-17-14 (92823) ਆਗਚ੍ਛਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕਾਦਰਿੰਦਮ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਚ੍ਚ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਃ ਸੋਸ੍ਮਾਭਿਃ ਪੂਜਿਤੋ(ਅ)ਭਵਤ੍॥ 14-17-15 (92824) ਅਸ੍ਮਾਭਿਃ ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਸ਼੍ਚ ਯਦਾਹ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਪਾਰ੍ਥ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵਾਵਿਚਾਰਯਨ੍॥ 14-17-16 (92825) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-17-17x (7802) ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਧਰ੍ਮੰ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਯਨ੍ਮਾ(ਅ)ਨੁਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ। ਭੂਤਾਨਾਮਨੁਕਮ੍ਪਾਰ੍ਥੰ ਮਨ੍ਮੋਹਚ੍ਛੇਦਨੰ ਵਿਭੋ॥ 14-17-17 (92826) ਤਤ੍ਤੇ(ਅ)ਹੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾਵਨ੍ਮਧੁਸੂਦਨ। ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵਾਵਹਿਤੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਗਦਤੋ ਮਮ ਮਾਧਵ॥ 14-17-18 (92827) ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਤਪੋਯੁਕ੍ਤਃ ਕਾਸ਼੍ਯਪੋ ਧਰ੍ਮਵਿਤ੍ਤਮਃ। ਆਸਸਾਦ ਦ੍ਵਿਜੰ ਕੰਚਿਦ੍ਧਰ੍ਮਾਣਾਮਾਗਤਾਗਮਮ੍॥ 14-17-19 (92828) ਗਤਾਗਮੰ ਸੁਬਹੁਸ਼ੋ ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਪਾਰਗਮ੍। ਲੋਕਤਤ੍ਤ੍ਵਾਰ੍ਥਕੁਸ਼ਲੰ ਜ੍ਞਾਤਰੰ ਸੁਖਦੁਃਖਯੋਃ॥ 14-17-20 (92829) ਜਾਤਿਸ੍ਮਰਣਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞੰ ਕੋਵਿਦੰ ਪਾਪਪੁਣ੍ਯਯੋਃ। ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾਰਮੁਚ੍ਚਨੀਚਾਨਾਂ ਕਰ੍ਮਭਿਰ੍ਦੇਹਿਨਾਂ ਗਤਿਮ੍॥ 14-17-21 (92830) ਚਰਨ੍ਤੰ ਮੁਕ੍ਤਵਤ੍ਸਿਦ੍ਧੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤੰ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍। ਦੀਪ੍ਯਮਾਨੰ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਯਾ ਕ੍ਰਮਮਾਣੰ ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ॥ 14-17-22 (92831) ਅਨ੍ਤਰ੍ਧਾਨਗਤਿਜ੍ਞੰ ਚ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਤ੍ਵੇਨ ਕਾਸ਼੍ਯਪਃ। ਤਥੈਵਾਨ੍ਤਰ੍ਹਿਤੈਃ ਸਿਦ੍ਧੈਰ੍ਯਾਨ੍ਤੰ ਚਕ੍ਰਧਰੈਃ ਸਹ॥ 14-17-23 (92832) ਸਮ੍ਭਾਸ਼਼ਮਾਣਮੇਕਾਨ੍ਤੇ ਸਮਾਸੀਨੰ ਚ ਤੈਃ ਸਹ। ਯਦ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਾ ਚ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਮਸਕ੍ਤੰ ਪਵਨੰ ਯਥਾ॥ 14-17-24 (92833) ਤੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਮੇਧਾਵੀ ਸ ਤਦਾ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਃ। ਚਰਣੌ ਧਰ੍ਮਕਾਮੋ ਵੈ ਸ ਤਸ੍ਯ ਸੁਸਮਾਹਿਤਃ। ਪ੍ਰਤਿਪਦੇ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਪਰਮਯਾ ਯੁਤਃ॥ 14-17-25 (92834) ਵਿਸ੍ਮਿਤਸ਼੍ਚਾਦ੍ਭੁਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕਾਸ਼੍ਯਪਸ੍ਤੰ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਮ੍। ਪਰਿਚਾਰੇਣ ਮਹਤਾ ਗੁਰੁਂ ਤੰ ਪਰ੍ਯਤੋਸ਼਼ਯਤ੍॥ 14-17-26 (92835) ਉਪਪੰਨੰ ਚ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੁਤਚਾਰਿਤ੍ਰਸੰਯੁਤਮ੍। ਭੌਮੇਨਾਤੋਸ਼਼ਯਚ੍ਚੈਨੰ ਗੁਰੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਸਮਾਸ੍ਥਿਤਃ॥ 14-17-27 (92836) ਤਸ੍ਮੈ ਤੁਸ਼਼੍ਟਃ ਸ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਯ ਯਤ੍ਪ੍ਰਸੰਨੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਗੁਰੁਃ। ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਪਰਾਮਭਿਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਮਤ੍ਤੋ ਜਨਾਰ੍ਦਨ॥ 14-17-28 (92837) ਸਿਦ੍ਧ ਉਵਾਚ। 14-17-29x (7803) ਵਿਵਿਧੈਃ ਕਰ੍ਮਭਿਸ੍ਤਾਤ ਪੁਣ੍ਯਯੋਗੈਸ਼੍ਚ ਕੇਵਲੈਃ। ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਹ ਗਤਿੰ ਮਰ੍ਤ੍ਯਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਚ ਵਾ ਸ੍ਥਿਤਿਮ੍॥ 14-17-29 (92838) ਨ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ਸੁਖਮਤ੍ਯਨ੍ਤੰ ਨ ਕ੍ਵਚਿਚ੍ਛਾਸ਼੍ਵਤੀ ਸ੍ਥਿਤਿਃ। ਸ੍ਥਾਨਾਚ੍ਚ ਮਹਤੋ ਭ੍ਰੰਸ਼ੋ ਦੁਃਖਲਬ੍ਦਾਤ੍ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ॥ 14-17-30 (92839) ਅਸ਼ੁਭਾ ਗਤਯਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ ਕਸ਼਼੍ਟਾ ਮੇ ਪਾਪਸੇਵਨਾਤ੍। ਕਾਮਮਨ੍ਯੁਪਰੀਤੇਨ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਯਾ ਮੋਹਿਤੇਨ ਚ॥ 14-17-31 (92840) ਪੁਨਃ ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਮਰਣੰ ਜਨ੍ਮ ਚੈਵ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ। ਆਹਾਰਾ ਵਿਵਿਧਾ ਭੁਕ੍ਤਾਃਪੀਤਾ ਨਾਨਾਵਿਧਾਃਸ੍ਤਨਾਃ॥ 14-17-32 (92841) ਮਾਤਰੋ ਵਿਵਿਧਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪਿਤਰਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਵਿਧਾਃ। ਸੁਖਾਨਿ ਚ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਦੁਃਖਾਨਿ ਚ ਮਯਾ(ਅ)ਨਘ॥ 14-17-33 (92842) ਪ੍ਰਿਯੈਰ੍ਵਿਵਾਸੋ ਬਹੁਸ਼ਃ ਸੰਵਾਸਸ਼੍ਚਾਪ੍ਰਿਯੈਃ ਸਹ। ਧਨਨਾਸ਼ਸ਼੍ਚ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਦੁਃਖੇਨ ਤਦ੍ਧਨਮ੍॥ 14-17-34 (92843) ਅਵਮਾਨਾਃ ਸੁਕਸ਼਼੍ਟਾਸ਼੍ਚ ਪਰਤਃ ਸ੍ਵਜਨਾਤ੍ਤਥਾ। ਸ਼ਾਰੀਰਾ ਮਾਨਸਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵੇਦਨਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਦਾਰੁਣਾਃ॥ 14-17-35 (92844) ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਵਿਮਾਨਨਾਸ਼੍ਚੋਗ੍ਰਾ ਵਧਬਨ੍ਧਾਸ਼੍ਚ ਦਾਰੁਣਾਃ। ਪਤਨੰ ਨਿਰਯੇ ਚੈਵ ਯਾਤਨਾਸ਼੍ਚ ਯਮਕ੍ਸ਼਼ਯੇ॥ 14-17-36 (92845) ਜਰਾਰੋਗਾਸ਼੍ਚ ਸਤਤੰ ਵ੍ਯਸਨਾਨਿ ਚ ਭੂਰਿਸ਼ਃ। ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿੰਨਨੁਭੂਤਾਨਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਜਾਨਿ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਮਯਾ॥ 14-17-37 (92846) ਤਤਃ ਕਦਾਚਿੰਨਿਰ੍ਵੇਦਾੰਨਿਕਾਰਾੰਨਿਕ੍ਰੁʼਤੇਨ ਚ। ਲੋਕਤਨ੍ਤ੍ਰੰ ਪਰਿਤ੍ਯਕ੍ਤੰ ਦੁਃਖਾਰ੍ਤੇਨ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਮਯਾ॥ 14-17-38 (92847) ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿੰਨਨੁਭੂਯਾਹਮਿਮੰ ਮਾਰ੍ਗਮਨੁਸ਼਼੍ਠਿਤਃ। ਤਤਃ ਸਿਦ੍ਧਿਰਿਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਪ੍ਰਸਾਦਾਦਾਤ੍ਮਨੋ ਮਯਾ। ਨਾਹੰ ਪੁਨਰਿਹਾਗਨ੍ਤਾ ਲੋਕਾਨਾਲੋਕਯਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-17-39 (92848) ਆਸਿਦ੍ਧੇਰਾਪ੍ਰਜਾਸਰ੍ਗਾਦਾਤ੍ਮਨੋਪਿ ਗਤੀਃ ਸ਼ੁਭਾਃ। ਉਪਲਬ੍ਧਾ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਤਥੇਯੰ ਸਿਦ੍ਧਿਰੁਤ੍ਤਮਾ॥ 14-17-40 (92849) ਇਤਃ ਪਰੰ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਤਃ ਪਰਤਰੰ ਪੁਨਃ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਃ ਪਦਮਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਮਾ ਤੇ(ਅ)ਭੂਤਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-17-41 (92850) ਨਾਹੰ ਪੁਨਰਿਹਾਗਨ੍ਤਾ ਮਰ੍ਤ੍ਯਲੋਕੰ ਪਰਨ੍ਤਪ। ਪ੍ਰੀਤੋਸ੍ਮਿ ਤੇ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞ ਬ੍ਰੂਹਿ ਕਿੰ ਕਰਵਾਣਿ ਤੇ॥ 14-17-42 (92851) ਯਦੀਪ੍ਸੁਰੁਪਪੰਨਸ੍ਤ੍ਵੰ ਤਸ੍ਯ ਕਾਲੋ(ਅ)ਯਮਾਗਤਃ। ਅਭਿਜਾਨੇ ਚ ਤਦਹੰ ਯਦਰ੍ਥੰ ਮਾਮੁਪਾਗਤਃ॥ 14-17-43 (92852) ਅਚਿਰਾਤ੍ਤੁ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯੇਨਾਹੰ ਤ੍ਵਾਮਚੂਚੁਦਮ੍। ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਪ੍ਰੀਤੋਸ੍ਮਿ ਭਵਤਸ਼੍ਚਾਰਿਤ੍ਰੇਣ ਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣ॥ 14-17-44 (92853) ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛ ਯਾਵਦ੍ਭਵਤੋ ਭਾਸ਼਼ੇ ਯਦ੍ਯਤ੍ਤਵੇਪ੍ਸਿਤਮ੍॥ 14-17-45 (92854) ਬਹੁਮਨ੍ਯੇ ਚ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਸਮ੍ਪੂਜਯਾਮਿ ਚ। ਯੇਨਾਹੰ ਭਵਤਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਮੇਧਾਵੀ ਹ੍ਯਸਿ ਕਾਸ਼੍ਯਪ॥ ॥ 14-17-46 (92855) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 17 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-17-19 ਆਗਤਾਗਮੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਰਹਸ੍ਯਮੂਹਾਪੋਹਕੁਸ਼ਲਮਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-17-43 ਬਹੁਮਨ੍ਯੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਪੂਜਯੇ। ਅਹਮਨ੍ਤਰ੍ਧਾਨਗਤੋ(ਅ)ਪਿ ਯਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਜ੍ਞਾਤਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 018

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.18. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 018

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਾਣਿਨਾਂ ਜਨਨਮਰਣਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਸਿਦ੍ਧਕਸ਼੍ਯਪਸੰਵਾਦਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਯੋਪਸਙ੍ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਪਾਦੌ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਾਨ੍ਸੁਦੁਰ੍ਵਚਾਨ੍। ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਤਾਂਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਸ ਪ੍ਰਾਹ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ॥ 14-18-1 (92856) ਕਾਸ਼੍ਯਪ ਉਵਾਚ। 14-18-2x (7804) ਕਥੰ ਸ਼ਰੀਰਾਚ੍ਚ੍ਯਵਤੇ ਕਥੰ ਚੈਵੋਪਪਦ੍ਯਤੇ। ਕਥੰ ਕਸ਼਼੍ਟਾਚ੍ਚ ਸੰਸਾਰਾਤ੍ਸੰਸਰਨ੍ਪਰਿਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-18-2 (92857) ਆਤ੍ਮਾਨੰ ਵਾ ਕਥੰ ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਚ੍ਛਰੀਰੰ ਵਿਮੁਞ੍ਚਤਿ। ਸ਼ਰੀਰੇ ਚ ਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੋ ਕਥਮਨ੍ਯਤ੍ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-18-3 (92858) ਕਥੰ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭੇ ਚਾਯੰ ਕਰ੍ਮਣੀ ਸ੍ਵਕ੍ਰੁʼਤੇ ਨਰਃ। ਉਪਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਕ੍ਵ ਵਾ ਕਰ੍ਮ ਵਿਦੇਹਸ੍ਯੋਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤੇ॥ 14-18-4 (92859) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-18-5x (7805) ਏਵੰ ਸਞ੍ਚੋਦਿਤਃ ਸਿਦ੍ਧਃ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ। ਆਨੁਪੂਰ੍ਵ੍ਯੇਣ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯ ਤਨ੍ਮੇ ਨਿਗਦਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਃ॥ 14-18-5 (92860) ਸਿਦ੍ਧ ਉਵਾਚ। 14-18-6x (7806) `ਅਸ੍ਮਿੰਨੇਵਾਸ਼ੁ ਫਲਦਾ ਆਯੁਸ਼਼੍ਯਾਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰਿਯਾਃਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਆਯੁਃਕੀਰ੍ਤਿਕਰਾਣੀਹ ਯਾਨਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਨਿ ਸੇਵਤੇ। ਸ਼ਰੀਰਗ੍ਰਹਣੇ(ਅ)ਨ੍ਯਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ॥ 14-18-6 (92861) ਆਯੁਃਕ੍ਸ਼਼ਯਪਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਵਿਪਰੀਤਾਨਿ ਸੇਵਤੇ। ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਵ੍ਯਾਵਰ੍ਤਤੇ ਚਾਸ੍ਯ ਵਿਨਾਸ਼ੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤੇ॥ 14-18-7 (92862) ਸਤ੍ਤ੍ਵੰ ਬਲੰ ਚ ਕਾਲੰ ਚਾਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਚਾਤ੍ਮਨਸ੍ਤਥਾ। ਅਤਿਵੇਲਮੁਪਾਸ਼੍ਨਾਤਿ ਸ੍ਵਵਿਰੁਦ੍ਧਾਨ੍ਯਨਾਤ੍ਮਵਾਨ੍॥ 14-18-8 (92863) ਯਦਾ(ਅ)ਯਮਤਿਕਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯੁਪਨਿਸ਼਼ੇਵਤੇ। ਅਤ੍ਯਰ੍ਥਮਪਿ ਵਾ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਨ ਵਾ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਕਦਾਚਨ॥ 14-18-9 (92864) ਦੁਸ਼਼੍ਟਾੰਨਾਮਿਸ਼਼ਪਾਨੰ ਚ ਯਦਨ੍ਯੋਨ੍ਯਵਿਰੋਧਿ ਚ। ਗੁਰੁ ਚਾਪ੍ਯਮਿਤੰ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਨਾਤਿਜੀਰ੍ਣੇ ਦਿਵਾ ਪੁਨਃ॥ 14-18-10 (92865) ਵ੍ਯਾਯਾਮਮਤਿਮਾਤ੍ਰੰ ਚ ਵ੍ਯਾਵਾਯ ਚੋਪਸੇਵਤੇ। ਸਤਤੰ ਕਰ੍ਮਲੋਭਾਦ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਵੇਗੰ ਵਿਧਾਰਯੇਤ੍॥ 14-18-11 (92866) ਰਸਾਭਿਯੁਕ੍ਤਮੰਨੰ ਵਾ ਦਿਵਾਸ੍ਵਪ੍ਨੰ ਚ ਸੇਵਤੇ। ਅਪਕ੍ਵਾਨਾਗਤੇ ਕਾਲੇ ਸ੍ਵਯੰ ਦੋਸ਼਼ਾਨ੍ਪ੍ਰਕੋਪਯੇਤ੍॥ 14-18-12 (92867) ਸ੍ਵਦੋਸ਼਼ਕੋਪਨਾਦ੍ਰੋਗੰ ਲਭਤੇ ਮਰਣਾਨ੍ਤਿਕਮ੍। ਅਪਿ ਵੋਦ੍ਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨਿ ਪਰੀਤਾਨਿ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਤਿ॥ 14-18-13 (92868) ਤਸ੍ਯ ਤੈਃ ਕਾਰਣੈਰ੍ਜਨ੍ਤੋਃ ਸ਼ਰੀਰੰ ਚ੍ਯਵਤੇ ਤਦਾ। ਜੀਵਿਤੰ ਪ੍ਰੋਚ੍ਯਮਾਨੰ ਤਦ੍ਯਥਾਵਦੁਪਧਾਰਯ॥ 14-18-14 (92869) ਊਸ਼਼੍ਮਾ ਪ੍ਰਕੁਪਿਤਃ ਕਾਯੇ ਤੀਵ੍ਰਵਾਯੁਸਮੀਰਿਤਃ। ਸ਼ਰੀਰਮਨੁਪਰ੍ਯੇਤ੍ਯ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਰੁਣਦ੍ਧਿ ਵੈ॥ 14-18-15 (92870) ਅਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਬਲਵਾਨੂਸ਼਼੍ਮਾ ਸ਼ਰੀਰੇ ਪਰਿਕੋਪਿਤਃ। ਭਿਨਤ੍ਤਿ ਜੀਵਸ੍ਥਾਨਾਨਿ ਤਾਨਿ ਕਰ੍ਮਣਿ ਵਿਦ੍ਧਿ ਚ॥ 14-18-16 (92871) ਤਤਃ ਸਵੇਦਨਃ ਸਦ੍ਯੋ ਜੀਵਃ ਪ੍ਰਚ੍ਯਵਤੇ ਕ੍ਸ਼਼ਰਨ੍। ਸ਼ਰੀਰੰ ਤ੍ਯਜਤੇ ਜਨ੍ਤੁਸ਼੍ਛਿਦ੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਮਰ੍ਮਸੁ। ਵੇਦਨਾਭਿਃ ਪਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਤਦ੍ਵਿਦ੍ਧਿ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ॥ 14-18-17 (92872) ਜਨੀਮਰਣਸੰਵਿਗ੍ਰਾਃ ਸਤਤੰ ਸਰ੍ਵਜਨ੍ਤਵਃ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਸੰਤ੍ਯਜਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਸ਼ਰੀਰਾਣਿ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ ਗਰ੍ਭਸੰਕ੍ਰਮਣੇ ਚਾਪਿ ਗਰ੍ਭਾਣਾਪੁਪਸਰ੍ਪਣੇ। ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀਮੇਵ ਲਭਤੇ ਵੇਦਨਾਂ ਮਾਨਵਃ ਪੁਨਃ॥ 14-18-18 (92873) ਭਿੰਨਸੰਧਿਰਥ ਕ੍ਲੇਦਮਦ੍ਭਿਃ ਸ ਲਭਤੇ ਨਰਃ॥ 14-18-20 (92874) ਯਥਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਵੰ ਨਿਯਚ੍ਛਤਿ। ਸ਼ੈਤ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਕੁਪਿਤਃ ਕਾਯੇ ਤੀਵ੍ਰਵਾਯੁਸਮੀਰਿਤਃ॥ 14-18-21 (92875) ਯਃ ਸ ਪਞ੍ਚਸੁ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨੇ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਃ। ਸ ਗਚ੍ਛਤ੍ਯੂਰ੍ਧ੍ਵਗੋ ਵਾਯੁਃ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਾਨ੍ਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ਼ਰੀਰਿਣਃ। ਸ਼ਰੀਰੰ ਚ ਜਹਾਤ੍ਯੇਵੰ ਨਿਰੁਚ੍ਛ੍ਵਾਸਸ਼੍ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ॥ 14-18-22 (92876) ਸ ਨਿਰੂਸ਼਼੍ਮਾ ਨਿਰੁਚ੍ਛ੍ਵਾਸੋ ਨਿਃਸ਼੍ਰੀਕੋ ਗਤਚੇਤਨਃ। ਕਰ੍ਮਣਾ ਸਮ੍ਪਰਿਤ੍ਯਕ੍ਤੋ ਮ੍ਰੁʼਤ ਇਤ੍ਯੁਚ੍ਯਤੇ ਨਰਃ॥ 14-18-23 (92877) ਸ੍ਰੋਤੋਭਿਰ੍ਯੈਰ੍ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥਾਞ੍ਸ਼ਰੀਰਭ੍ਰੁʼਤ੍। ਤੈਰੇਵ ਨ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਪ੍ਰਾਣਾਨਾਹਾਰਸਮ੍ਭਵਾਨ੍॥ 14-18-24 (92878) ਤਤ੍ਰੈਵ ਕੁਰੁਤੇ ਕਾਯੇ ਯਃ ਸ ਜੀਵਃ ਸਨਾਤਨਃ॥ 14-18-25 (92879) ਤਥਾ ਯਦ੍ਯਦ੍ਭਵੇਨ੍ਮੁਕ੍ਤੰ ਸੰਨਿਪਾਤੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ਕ੍ਵਚਿਤ੍। ਤਤ੍ਤਨ੍ਮਰ੍ਮ ਵਿਜਾਨੀਹਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਹਿ ਤਤ੍ਤਥਾ॥ 14-18-26 (92880) ਤੇਸ਼਼ੁ ਮਰ੍ਮਸੁ ਭਿੰਨੇਸ਼਼ੁ ਤਤਃ ਸ ਸਮੁਦੀਰਯਨ੍। ਆਵਿਸ਼੍ਯ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਜਨ੍ਤੋਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵੰ ਚਾਸ਼ੁ ਰੁਣਦ੍ਧਿ ਵੈ॥ 14-18-27 (92881) ਤਤਃ ਸਚੇਤਨੋ ਜਨ੍ਤੁਰ੍ਨਾਭਿਜਾਨਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਨ। ਤਮਸਾ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞਾਨਃ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤੇਸ਼਼੍ਵੇਵ ਮਰ੍ਮਸੁ। ਸ ਜੀਵੋ ਨਿਰਦਿਸ਼਼੍ਠਾਨਸ਼੍ਚਾਲ੍ਯਤੇ ਮਾਤਰਿਸ਼੍ਵਨਾ॥ 14-18-28 (92882) ਤਤਃ ਸ ਤੰ ਮਹੋਚ੍ਛ੍ਵਾਸੰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮੁਚ੍ਛ੍ਵਸ੍ਯ ਦਾਰੁਣਮ੍। ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਮਨ੍ਕਮ੍ਪਯਤ੍ਯਾਸ਼ੁ ਤਚ੍ਛਰੀਰਮਚੇਤਨਮ੍॥ 14-18-29 (92883) ਸ ਜੀਵਃ ਪ੍ਰਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਯਾਤ੍ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਸ੍ਵੈਃ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤਃ। ਅਙ੍ਕਿਤਃ ਸ੍ਵੈਃ ਸ਼ੁਭੈਃ ਪੁਣ੍ਯੈਃ ਪਾਪੈਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯੁਪਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-18-30 (92884) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਜ੍ਞਾਨਸਮ੍ਪੰਨਾ ਯਥਾਵਚ੍ਛ੍ਰੁਤਨਿਸ਼੍ਚਯਾਃ। ਇਤਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤਪੁਣ੍ਯੰ ਵਾ ਤੰ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੈਃ॥ 14-18-31 (92885) ਯਥਾਨ੍ਧਕਾਰੇ ਖਦ੍ਯੇਤੰ ਦੀਪ੍ਯਮਾਨੰ ਤਤਸ੍ਤਤਃ। ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼੍ਮਨ੍ਤਃ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਚ ਜ੍ਞਾਨਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਃ॥ 14-18-32 (92886) ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤ੍ਯੇਵੰਵਿਧੰ ਸਿਦ੍ਧਾ ਜੀਵੰ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ। ਚ੍ਯਵਨ੍ਤੰ ਜਾਯਮਾਨੰ ਚ ਯੋਨਿੰ ਚਾਨੁਪ੍ਰਵੇਸ਼ਿਤਮ੍॥ 14-18-33 (92887) ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਥਾਨਾਨਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨੀਹ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਤਃ। ਕਰ੍ਮਭੂਮਿਰਿਯੰ ਭੂਮਿਰ੍ਯਤ੍ਰ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਜਨ੍ਤਵਃ॥ 14-18-34 (92888) ਤਤਃ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਲਭਨ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵਦੇਹਿਨਃ। ਇਹੈਵੋਚ੍ਚਾਵਚਾਨ੍ਭੋਗਾਨ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਭਿਃ॥ 14-18-35 (92889) ਇਹੈਵਾਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਾਣਃ ਕਰ੍ਮਭਿਰ੍ਨਿਰਯੰ ਗਤਾਃ। ਅਵਾਗ੍ਗਤਿਰਿਯੰ ਕਸ਼਼੍ਟਾ ਯਤ੍ਰ ਪਚ੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਨਵਾਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸੁਦੁਰ੍ਲਭੋ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੋ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸ਼੍ਚਾਤ੍ਮਾ ਤਤੋ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-18-36 (92890) ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਤੁ ਜਨ੍ਤਵੋ ਗਤ੍ਵਾ ਯੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਥਾਨੇਸ਼਼੍ਵਵਸ੍ਥਿਤਾਃ। ਕੀਰ੍ਤ੍ਯਮਾਨਾਨਿ ਤਾਨੀਹ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ ਸੰਨਿਬੋਧ ਮੇ॥ 14-18-37 (92891) ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨੈਸ਼਼੍ਠਿਕੀਂ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯੇਥਾਃ ਕਰ੍ਮਨਿਸ਼੍ਚਯਮ੍। ਤਾਰਾਰੂਪਾਣਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਯਤ੍ਰੈਤਚ੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਣ੍ਡਲਮ੍॥ 14-18-38 (92892) ਯਤ੍ਰ ਵਿਭ੍ਰਾਜਤੇ ਲੋਕੇ ਸ੍ਵਭਾਸਾ ਸੂਰ੍ਯਮਣ੍ਡਲਮ੍। ਸ੍ਥਾਨਾਨ੍ਯੇਤਾਨਿ ਜਾਨੀਹਿ ਜਨਾਨਾਂ ਪੁਣ੍ਯਕਰ੍ਮਣਾਮ੍॥ 14-18-39 (92893) ਕਰ੍ਮਕ੍ਸ਼਼ਯਾਚ੍ਚ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਚ੍ਯਵਨ੍ਤੇ ਵੈ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ। ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੋਸ੍ਤਿ ਦਿਵਿ ਨੀਚੋਚ੍ਚਮਧ੍ਯਮਃ॥ 14-18-40 (92894) ਨ ਚ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਸੰਤੋਸ਼਼ੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਦੀਪ੍ਤਤਰਾਂ ਸ਼੍ਰਿਯਮ੍। ਇਤ੍ਯੇਤਾ ਗਤਯਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਤੇ ਸਮੁਦੀਰਿਤਾਃ॥ 14-18-41 (92895) ਉਪਪਤ੍ਤਿੰ ਤੁ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਗਰ੍ਭਸ੍ਯਾਹਮਤਃ ਪਰਮ੍। ਤਥਾਵਤ੍ਤਾਂ ਨਿਗਦਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵਾਵਹਿਤੋ ਦ੍ਵਿਜ॥ ॥ 14-18-42 (92896) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਾਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 18 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-18-10 ਦੁਸ਼਼੍ਟਾੰਨੰ ਵਿਸ਼਼ਮਾੰਨੰ ਵਿਤੇ ਕ.ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-18-12 ਅਪਕ੍ਵਾਸ਼ੰ ਗਤੇ ਕਾਲੇ ਸ੍ਵਯੰ ਦੋਸ਼਼ਪ੍ਰਕੋਪਨਮਿਤਿ ਕ.ਠ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-18-19 ਗਰ੍ਭਸਙ੍ਕ੍ਰਮਣੇ ਗਰ੍ਭਸ੍ਥਦੇਹਪ੍ਰਵੇਸ਼ੇ॥ 7-18-21 ਸ਼੍ਲੇਸ਼਼੍ਮਾ ਪ੍ਰਕੁਪਿਤ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-18-24 ਸ੍ਨੋਤੋਭਿਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੈਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 019

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.19. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 019

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰਪ੍ਰਤਿ ਜੀਵਸ੍ਯ ਗਰ੍ਭਪ੍ਰਵੇਸ਼ਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਕਾਸ਼੍ਯਪਸਿਦ੍ਧਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਸ਼ੁਭਾਨਾਮਸ਼ੁਭਾਨਾਂ ਚ ਨੇਹ ਨਾਸ਼ੋਸ੍ਤਿ ਕਰ੍ਮਣਾਮ੍। ਪ੍ਰਾਪ੍ਯਪ੍ਰਾਪ੍ਯਾਨੁਪਚ੍ਯਨ੍ਤੇ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੇ ਤਥਾਤਥਾ॥ 14-19-1 (92897) ਯਥਾ ਪ੍ਰਸੂਯਮਾਨਸ੍ਤੁ ਫਲੀ ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਫਲੰ ਬਹੁ। ਤਥਾ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵਿਪੁਲੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਸ਼ੁਦ੍ਧੇਨ ਮਨਸਾ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-19-2 (92898) ਪਾਪੰ ਚਾਪਿ ਤਥੈਵ ਸ੍ਯਾਤ੍ਪਾਪੇਨ ਮਨਸਾ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਪੁਰੋਧਾਯ ਮਨੋ ਹੀਹ ਕਰ੍ਮਣ੍ਯਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-19-3 (92899) ਯਥਾ ਕਰ੍ਮਸਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ਕਾਮਮਨ੍ਯੁਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤਃ। ਨਰੋ ਗਰ੍ਭੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਤਿ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਚੋਤ੍ਤਰਮ੍॥ 14-19-4 (92900) ਸ਼ੁਕ੍ਰੰ ਸ਼ੋਣਿਤਸੰਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਾ ਗਰ੍ਭਾਸ਼ਯੰ ਗਤਮ੍। ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੰ ਕਰ੍ਮਜਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਸ਼ੁਭੰ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ(ਅ)ਸ਼ੁਭਮ੍॥ 14-19-5 (92901) ਸੌਕ੍ਸ਼਼੍ਮ੍ਯਾਦਵ੍ਯਕ੍ਤਯਾਵਾਚ੍ਚ ਨ ਚ ਕ੍ਵਚਨ ਸਜ੍ਜਤਿ। ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਕਾਯੰ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍॥ 14-19-6 (92902) ਤਦ੍ਬੀਜੰ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਤੇਨ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਜਨ੍ਤਵਃ॥ 14-19-7 (92903) ਸ ਜੀਵਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਗਰ੍ਭਮਾਵਿਸ਼੍ਯ ਭਾਗਸ਼ਃ। ਦਧਾਤਿ ਚੇਤਨਾ ਸਦ੍ਯਃ ਪ੍ਰਾਣਸ੍ਥਾਨੇਸ਼਼੍ਵਵਸ੍ਥਿਤਃ। ਤਤਃ ਸ੍ਪਨ੍ਦਯਤੇ(ਅ)ਙ੍ਗਾਨਿ ਸ ਗਰ੍ਭਸ਼੍ਚੇਤਨਾਨ੍ਵਿਤਃ॥ 14-19-8 (92904) ਯਥਾ ਲੋਹਸ੍ਯ ਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਦੋ ਨਿਸ਼਼ਿਕ੍ਤੋ ਬਿਮ੍ਬਵਿਗ੍ਰਹਮ੍। ਉਪੈਤਿ ਤਦ੍ਵਜ੍ਜਾਨੀਹਿ ਗਰ੍ਭੇ ਜੀਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਨਮ੍॥ 14-19-9 (92905) ਲੋਹਪਿਣ੍ਡੰ ਯਥਾ ਵਹ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਹ੍ਯਤਿਤਾਪਯੇਤ੍। ਤਥਾ ਤ੍ਵਮਪਿ ਜਾਨੀਹਿ ਗਰ੍ਭੇ ਜੀਵੋਪਪਾਦਨਮ੍। 14-19-10 (92906) ਯਥਾ ਚ ਦੀਪਃ ਸ਼ਰਣੰ ਦੀਪ੍ਯਮਾਨਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਯੇਤ੍। ਏਵਮੇਵ ਸ਼ਰੀਰਾਣਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਯਤਿ ਚੇਤਨਃ॥ 14-19-11 (92907) ਯਦ੍ਯਚ੍ਚ ਕੁਰੁਤੇ ਕਰ੍ਮ ਸ਼ੁਭੰ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ(ਅ)ਸ਼ੁਭਮ੍। ਪੂਰ੍ਵਦੇਹਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਰ੍ਵਮਵਸ਼੍ਯਮੁਪਭੁਜ੍ਯਤੇ॥ 14-19-12 (92908) ਤਤਸ੍ਤੁ ਕ੍ਸ਼਼ੀਯਤੇ ਚੈਵ ਪੁਨਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਤ੍ਪ੍ਰਚੀਯਤੇ। ਯਾਵਤ੍ਤੁ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਯੋਗਸ੍ਥੰ ਧਰ੍ਮੰ ਨੈਵਾਵਬੁਧ੍ਯਤੇ॥ 14-19-13 (92909) ਤਤ੍ਤੇ ਧਰ੍ਮੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸੁਖੀ ਭਵਤਿ ਯੇਨ ਵੈ। ਆਵਰ੍ਤਮਾਨੋ ਜਾਤੀਸ਼਼ੁ ਯਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਸੁ ਸਤ੍ਤਮ॥ 14-19-14 (92910) ਦਾਨੰ ਵ੍ਰਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਯਥੋਕ੍ਤਵ੍ਰਤਧਾਰਣਮ੍। ਦਮਃ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਤਾ ਚੈਵ ਭੂਤਾਨਾਂ ਚਾਨੁਕਮ੍ਪਨਮ੍॥ 14-19-15 (92911) ਸੰਯਮਸ਼੍ਚਾਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯ ਚ ਪਰਸ੍ਵਾਦਾਨਵਰ੍ਜਨਮ੍। ਵ੍ਯਲੀਕਾਨਾਮਕਰਣੰ ਭੂਤਾਨਾ ਮਨਸਾ ਭੁਵਿ॥ 14-19-16 (92912) ਮਾਤਾਪਿਤ੍ਰੋਸ਼੍ਚ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾ ਦੇਵਤਾਤਿਤਿਪੂਜਨਮ੍। ਗੁਰੁਪੂਜਾ ਘ੍ਰੁʼਣਾ ਸ਼ੌਚੰ ਨਿਤ੍ਯਮਿਨ੍ਦ੍ਰਯਸੰਯਮਃ॥ 14-19-17 (92913) ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨੰ ਸ਼ੁਭਾਨਾਂ ਚ ਤਤ੍ਸਤਾਂ ਵ੍ਰਤਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਤਤੋ ਧਰ੍ਮਃ ਪ੍ਰਭਵਤਿ ਯਃ ਪ੍ਰਜਾਃ ਪਾਤਿ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੀਃ॥ 14-19-18 (92914) `ਸਦ੍ਭਿਰਾਚਰਿਤੋ ਧਰ੍ਮਃ ਸਦਾਚਾਰੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ। ਉਭਯਾਰ੍ਥੋ ਭਵਤ੍ਯੇਵ ਸ੍ਵਰ੍ਗਾਰ੍ਥੋ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਤਸ੍ਤਥਾ॥'॥ 14-19-19 (92915) ਏਵੰ ਸਤ੍ਸੁ ਸਦਾ ਪਸ਼੍ਯੇਤ੍ਤਤ੍ਰਛਾਪ੍ਯੇਸ਼਼ਾ ਧ੍ਰੁਵਾ ਸ੍ਥਿਤਿਃ। ਆਚਾਰੋ ਧਰ੍ਮਮਾਚਸ਼਼੍ਟੇ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਃ॥ 14-19-20 (92916) ਤੇਸ਼਼ੁ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤੰ ਯਃ ਸ ਧਰ੍ਮਃ ਸਨਾਤਨਃ। ਯਸ੍ਤੰ ਸਮਭਿਪਦ੍ਯੇਤ ਨ ਸ ਦੁਰ੍ਗਤਿਮਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍॥ 14-19-21 (92917) ਅਤੋ ਨਿਯਮ੍ਯਤੇ ਲੋਕਃ ਪ੍ਰਚ੍ਯਵਨ੍ਧਰ੍ਮਵਰ੍ਤ੍ਮਸੁ। ਯਸ਼੍ਚ ਯੋਗੀ ਚ ਮੁਕ੍ਤਸ਼੍ਚ ਸ ਐਤੇਭ੍ਯੋ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-19-22 (92918) ਵਰ੍ਤਮਾਨਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮੇਣ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਯ ਯਥਾ ਤਥਾ। ਸੰਸਾਰਤਾਰਣੰ ਹ੍ਯਸ੍ਯ ਕਾਲੇਨ ਮਹਤਾ ਭਵੇਤ੍॥ 14-19-23 (92919) ਏਵੰ ਪੂਰ੍ਵਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਰ੍ਮ ਸਰ੍ਵੋ ਜਨ੍ਤੁਃ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਤੇ। ਸਰ੍ਵੰ ਤਤ੍ਕਾਰਣੰ ਯੇਨ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤੋ(ਅ)ਪ੍ਯਮਿਹਾਗਤਃ॥ 14-19-24 (92920) ਸ਼ਰੀਰਗ੍ਰਹਣੰ ਚਾਸ੍ਯ ਕੇਨ ਪੂਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਕਲ੍ਪਿਤਮ੍। ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਸੰਸ਼ਯੇ ਲੋਕੇ ਤਚ੍ਚ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਤਃ ਪਰਮ੍॥ 14-19-25 (92921) ਸ਼ਰੀਰਮਾਤ੍ਮਨਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਲੋਕਪਿਤਾਮਹਃ। ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯਮਸ੍ਰੁʼਜਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਸ੍ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮਮ੍॥ 14-19-26 (92922) ਤਤਃ ਪ੍ਰਧਾਨਮਸ੍ਰੁʼਜਚ੍ਚੇਤਨਾਂ ਤੁ ਸ਼ਰੀਰਿਣਾਮ੍। ਯਯਾ ਸਰ੍ਵਮਿਦੰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤੰ ਯਾਂ ਲੋਕੇ ਪਰਮਾਂ ਵਿਦੁਃ॥ 14-19-27 (92923) ਇਦੰ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਰਮਿਤ੍ਯੁਕ੍ਤੰ ਪਰੰ ਤ੍ਵਮ੍ਰੁʼਤਮਕ੍ਸ਼਼ਰਮ੍। ਤ੍ਰਯਾਣਾਂ ਮਿਥੁਨੰ ਸਰ੍ਵਮੇਕੈਕਸ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍॥ 14-19-28 (92924) ਅਸ੍ਰੁʼਜਤ੍ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਪੂਰ੍ਵਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ। ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਿ ਚ ਭੂਤਾਨਿ ਇਤ੍ਯੇਸ਼਼ਾ ਪੌਰ੍ਵਿਕੀ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ॥ 14-19-29 (92925) ਤਸ੍ਯ ਕਾਲਪਰੀਮਾਣਮਕਰੋਤ੍ਸ ਪਿਤਾਮਹਃ। ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਚ ਪਨਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਮੇਵ ਚ॥ 14-19-30 (92926) ਯਥਾ ਤੁ ਕਸ਼੍ਚਿਨ੍ਮੇਧਾਵੀ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਪੂਰ੍ਵਜਨ੍ਮਨਿ। ਯਤ੍ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਯਥਾਵਦੁਪਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-19-31 (92927) ਸੁਖਦੁਃਖੇ ਯਥਾ ਸਮ੍ਯਗਨਿਤ੍ਯੇ ਯਃ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਤਿ। ਕਾਯੰ ਚਾਮੇਧ੍ਯਸੰਸ੍ਥਾਨੰ ਵਿਨਾਸ਼ੰ ਕਰ੍ਮਸੰਹਿਤਮ੍॥ 14-19-32 (92928) ਯਚ੍ਚ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਸੁਖੰ ਤਚ੍ਚ ਦੁਃਖੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਿਤਿ ਸ੍ਮਰਨ੍। ਸੰਸਾਰਸਾਗਰੰ ਘੋਰੰ ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸੁਦੁਸ੍ਤਰਮ੍॥ 14-19-33 (92929) ਜਨੀਮਰਣਰੋਗੈਸ਼੍ਚ ਸਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ਪ੍ਰਧਾਨਵਿਤ੍। ਚੇਤਨਾਵ੍ਤਸੁ ਚੈਤਨ੍ਯੰ ਸਮੰ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਪਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-19-34 (92930) ਨਿਰ੍ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਤਤਃ ਕਸ਼੍ਚਿਨ੍ਮਾਰ੍ਗਮਾਣਃ ਪਰੰ ਪਦਮ੍। ਤਸ੍ਯੋਪਦੇਸ਼ੰ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਸਤ੍ਤਮ॥ 14-19-35 (92931) ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਸ੍ਯਾਵ੍ਯਯਸ੍ਯਾਥ੍ ਯਦਸ੍ਯ ਜ੍ਞਾਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਪ੍ਰੋਚ੍ਯਮਾਨੰ ਮਯਾ ਵਿਪ੍ਰ ਨਿਬੋਧਦਮਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ ॥ 14-19-36 (92932) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 19 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-19-2 ਫਲੀ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਃ। 7-19-8 ਤਥਾਪਿ ਤੇਜਸਾ ਸਮ੍ਯਕ੍ਪ੍ਰਾਣਸ੍ਥਾਨੇ ਇਤਿ ਥ. ਪਾਠਃ॥ 7-19-9 ਯਥਾ ਸ੍ਵਰ੍ਣਦ੍ਰਵਃ ਸ੍ਵਲ੍ਪੋਤਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਤਾਮ੍ਰਪ੍ਰਤਿਮਾਂ ਸ੍ਵਰ੍ਣਮਯੀਮਿਵ ਕਰੋਤ੍ਯੇਵੰ ਗਰ੍ਭੇ ਜੀਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਨੰ। ਸ਼ਰੀਰੇ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯਾਪਿ ਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਯ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਿਰਿਤ੍ਯਾਦ੍ਯਸ੍ਯ ਪਰਿਹਾਰਃ॥ 7-19-28 ਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਜਡਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 020

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.20. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 020

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਸਾਧਨਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਸਿਦ੍ਧਕਾਸ਼੍ਯਪਸੰਵਾਦਰੂਪਾਨੁਗੀਤੋਪਦੇਸ਼ਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਯਃ ਸ੍ਯਾਦੇਕਾਨ੍ਤ ਆਸੀਨਸ੍ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂ ਕਿਞ੍ਚਿਦਚਿਨ੍ਤਯਨ੍। ਪੂਰ੍ਵੰਪੂਰ੍ਵੰ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯ ਸ ਨਿਰਾਰਮ੍ਭਕੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-20-1 (92933) ਸਰ੍ਵਮਿਤ੍ਰਃ ਸਰ੍ਵਸਹਃ ਸ਼ਮੇ ਰਕ੍ਤੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਵ੍ਯਪੇਤਭਯਮਨ੍ਯੁਸ਼੍ਚ ਕਾਮਹਾ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਨਰਃ॥ 14-20-2 (92934) ਆਤ੍ਮਵਤ੍ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਯਸ਼੍ਚਰੇੰਨਿਯਤਃ ਸ਼ੁਚਿਃ। `ਨਿਤ੍ਯਮੇਵ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਯਸ਼੍ਚਰੇੰਨਿਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ।' ਅਮਾਨੀ ਨਿਰਭੀਮਾਨਃ ਸਰ੍ਵਤੋ ਮੁਕ੍ਤ ਏਵ ਸਃ॥ 14-20-3 (92935) ਜੀਵਿਤੰ ਮਰਣੰ ਚੋਭੇ ਸੁਖਦੁਃਖੇ ਤਥੈਵ ਚ। ਲਾਭਾਲਾਭੇ ਪ੍ਰਿਯਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਯੇ ਯਃ ਸਮਃ ਸ ਚ ਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-20-4 (92936) ਨ ਕਸ੍ਯਚਿਤ੍ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਹਯਤੇ ਨਾਵਜਾਨਾਤਿ ਕਿਚਨ। ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੋ ਵੀਤਰਾਗਾਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਥਾ ਮੁਕ੍ਤ ਏਵ ਸਃ॥ 14-20-5 (92937) ਅਨਮਿਤ੍ਰਸ਼੍ਚ ਨਿਰ੍ਬਨ੍ਧੁਰਨਪਤ੍ਯਸ਼੍ਚ ਯਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍। ਤ੍ਯਕ੍ਤਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਕਾਮਸ਼੍ਚ ਨਿਰਾਰਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ੀ ਚ ਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-20-6 (92938) ਨੈਵ ਧਰ੍ਮੀ ਨ ਚਾਧਰ੍ਮੀ ਪੂਰ੍ਵੋਪਚਿਤਹਾ ਚ ਯਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਧਾਤੁਃ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਨਿਰ੍ਦ੍ਵੰਦ੍ਵਃ ਸ ਵਿਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-20-7 (92939) ਅਕਰ੍ਮਾ ਚਾਵਿਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਪਸ਼੍ਯੇਜ੍ਜਗਦਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍। ਅਸ੍ਵਸ੍ਤਮਵਸ਼ੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਜਨ੍ਮਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਜਰਾਯੁਤਮ੍॥ 14-20-8 (92940) ਵੈਰਾਗ੍ਯਬੁਦ੍ਧਿਃ ਸਤਤੰ ਤਾਵਦ੍ਦੋਸ਼਼ਵ੍ਯਪੇਕ੍ਸ਼਼ਕਃ। ਆਤ੍ਮਬਨ੍ਧਵਿਨਿਰ੍ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸ ਕਰੋਤ੍ਯਚਿਰਾਦਿਵ॥ 14-20-9 (92941) ਅਗਨ੍ਧਮਰਸਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਮਸ਼ਬ੍ਦਮਪਰਿਗ੍ਰਹਮ੍। ਅਰੂਪਮਨਭਿਜ੍ਞੇਯੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨੰ ਵਿਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-20-10 (92942) ਪਞ੍ਚਭੂਤਗੁਣੈਰ੍ਹੀਨਮਮੂਰ੍ਤਿਮਦਲੇਪਕਮ੍। ਅਗੁਣੰ ਗੁਣਭੋਕ੍ਤਾਰੰ ਯਃ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਸ ਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-20-11 (92943) ਵਿਹਾਯ ਸਰ੍ਵਸਙ੍ਕਲ੍ਪਾਨ੍ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਸ਼ਾਰੀਰਮਾਨਸਾਨ੍। ਸ਼ਨੈਰ੍ਨਿਰ੍ਵਾਣਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਨਿਰਿਨ੍ਧਨ ਇਵਾਨਲਃ॥ 14-20-12 (92944) ਸਰ੍ਵਸੰਸ੍ਕਾਰਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੋ ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੋ ਨਿਸ਼਼੍ਪਰਿਗ੍ਰਹਃ। ਤਪਸਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮੰ ਯਸ਼੍ਚਰੇਨ੍ਮੁਕ੍ਤ ਏਵ ਸਃ॥ 14-20-13 (92945) ਵਿਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਸੰਸ੍ਕਾਰੈਸ੍ਤਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਿ ਸਨਾਤਨਮ੍। ਪਰਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਸੰਸ਼ਾਨ੍ਤਮਚਲੰ ਨਿਤ੍ਯਮਕ੍ਸ਼਼ਰਮ੍॥ 14-20-14 (92946) ਅਤਃ ਪਰੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯੋਗਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਯਜ੍ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਸਿਦ੍ਧਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਲੋਕੇ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੋਗਿਨਃ॥ 14-20-15 (92947) ਤਸ੍ਯੋਪਦੇਸ਼ੰ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾਵਤ੍ਤੰਨਿਬੋਧ ਮੇ। ਯੈਰ੍ਯੋਗੈਰ੍ਭਾਵਯੰਨਿਤ੍ਯੰ ਪਸ਼੍ਯਤ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਿ॥ 14-20-16 (92948) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਤੁ ਸੰਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮਨ ਆਤ੍ਮਨਿ ਧਾਰਯੇਤ੍। ਤੀਵ੍ਰੰ ਤਪ੍ਤ੍ਵਾ ਤਪਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਯੋਗੰ ਸਮਾਚਰੇਤ੍॥ 14-20-17 (92949) ਤਪਸ੍ਵੀ ਨਿਤ੍ਯਸਙ੍ਕਲ੍ਪੋ ਦਮ੍ਭਾਹਙ੍ਕਾਰਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਮਨੀਸ਼਼ੀ ਮਨਸਾ ਵਿਪ੍ਰਃ ਪਸ਼੍ਯਤ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਿ॥ 14-20-18 (92950) ਸ ਚੇਚ੍ਛਕ੍ਰੋਤ੍ਯਯੰ ਸਾਧੁਰ੍ਯੋਕ੍ਤੁਮਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਿ। ਤਤ ਏਕਾਨ੍ਤਸ਼ੀਲਃ ਸ ਪਸ਼੍ਯਤ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਿ॥ 14-20-19 (92951) ਸੰਯਤਃ ਸਤਤੰ ਯੁਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਵਾਨ੍ਵਿਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਯਥਾ ਯ ਆਤ੍ਮਨਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-20-20 (92952) ਯਥਾਹਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਸ਼੍ਯਤ੍ਯਸਾਵਿਤਿ। ਤਥਾਰੂਪਮਿਵਾਤ੍ਮਾਨੰ ਸਾਧੁਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-20-21 (92953) ਇਸ਼਼ੀਕਾਂ ਚ ਯਥਾ ਮੁਞ੍ਜਾਤ੍ਕਸ਼੍ਚਿੰਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਦਰ੍ਸ਼ਯੇਤ੍। ਯੋਗੀ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਚਾਤ੍ਮਾਨੰ ਤਥਾ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਦੇਹਤਃ॥ 14-20-22 (92954) ਮੁਞ੍ਜੰ ਸ਼ਰੀਰਮਿਤ੍ਯਾਹੁਰਿਸ਼਼ੀਕਾਮਾਤ੍ਮਨਿ ਸ਼੍ਰਿਤਾਮ੍। ਏਤੰਨਿਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਯੋਗਵਿਦ੍ਭਿਰਨੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-20-23 (92955) ਯਦਾ ਹਿ ਯੁਕ੍ਤਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਦੇਹਭੂਤ੍। ਨ ਤਸ੍ਯੇਹੇਸ਼੍ਵਰਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯਸ੍ਯਾਪਿ ਯਃ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-20-24 (92956) ਅਨ੍ਯਾਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚੈਵ ਤਨਵੋ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟੰ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਤੇ। ਵਿਨਿਰ੍ਭਿਦ੍ਯ ਜਰਾਂ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਂ ਨ ਸ਼ੋਚਤਿ ਨ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-20-25 (92957) ਦੇਵਾਨਾਮਪਿ ਦੇਵਤ੍ਵੰ ਯੁਕ੍ਤਃ ਕਾਰਯਤੇ ਵਸ਼ੀ। ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਚਾਵ੍ਯਯਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਹਿਤ੍ਵਾ ਦੇਹਮਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍॥ 14-20-26 (92958) ਵਿਨਸ਼੍ਯਤ੍ਸੁ ਚ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਨ ਭਯੰ ਤਸ੍ਯ ਜਾਯਤੇ। ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਨ ਸ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਤਿ ਕੇਨਚਿਤ੍॥ 14-20-27 (92959) ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਮਲੈਰ੍ਘੋਰੈਃ ਸਙ੍ਗਸ੍ਨੇਹਸਮੁਦ੍ਭਵੈਃ। ਨ ਵਿਚਾਲ੍ਯਤਿ ਯੁਕ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਨਿਸ੍ਪ੍ਰੁʼਹਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਮਾਨਸਃ॥ 14-20-28 (92960) ਨੈਨੰ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਵਿਧ੍ਯਨ੍ਤੇ ਨ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਵਿਦ੍ਯਤੇ। ਨਾਤਃ ਸੁਖਤਰੰ ਕਿਞ੍ਚਿਲ੍ਲੋਕੇ ਕ੍ਵਚਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ॥ 14-20-29 (92961) ਸਮ੍ਯਗ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਆਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨ੍ਯੇਵ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤੇ। ਵਿਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਜਰਾਦੁਃਖਃ ਸੁਖੰ ਸ੍ਵਪਿਤਿ ਚਾਪਿ ਸਃ॥ 14-20-30 (92962) ਦੇਹਾਨ੍ਯਥੇਸ਼਼੍ਟਮਭ੍ਯੇਤਿ ਹਿਤ੍ਵੇਮਾਂ ਮਾਨੁਸ਼਼ੀਂ ਤਨੁਮ੍। ਨਿਰ੍ਵੇਦਸ੍ਤੁ ਨ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯੋ ਭੁਞ੍ਜਾਨੇਨ ਕਥਞ੍ਚਨ॥ 14-20-31 (92963) ਸਮ੍ਯਗ੍ਯੁਕ੍ਤੋ ਯਦਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨ੍ਯੇਵ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਤਿ। ਤਦੈਵ ਨ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਹਯਤੇ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦਪਿ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੋਃ॥ 14-20-32 (92964) ਯੋਗਮੇਕਾਨ੍ਤਸ਼ੀਲਸ੍ਤੁ ਯਥਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵਾਂ ਦਿਸ਼ੰ ਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਸੰਨਿਵਸੇਤ੍ਪਰੇ॥ 14-20-33 (92965) ਪੁਰਸ੍ਯਾਭ੍ਯਨ੍ਤਰੇ ਤਸ੍ਯ ਮਨਃ ਸ੍ਥਾਪ੍ਯੰ ਨ ਬਾਹ੍ਯਤਃ। ਪੁਰਸ੍ਯਾਭ੍ਯਨ੍ਤਰੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਯਸ੍ਮਿੰਨਾਵਸਥੇ ਵਸੇਤ। ਤਸ੍ਮਿੰਨਾਵਸਥੇ ਧਾਰ੍ਯੰ ਸਬਾਦ੍ਯਾਭ੍ਯਨ੍ਤਰੰ ਮਨਃ॥ 14-20-34 (92966) ਪ੍ਰਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਵਸਥੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਕਾਯੇ ਸ ਪਸ਼੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਕਾਯੇ ਮਨਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਨ ਚ ਕਿਞ੍ਚਨ ਬਾਹ੍ਯਤਃ॥ 14-20-35 (92967) ਸੰਨਿਯਮ੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮੰ ਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੰ ਨਿਰ੍ਜਨੇ ਵਨੇ। ਕਾਯਮਭ੍ਯਨ੍ਤਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਮੇਕਾਗ੍ਰਃ ਪਰਿਚਿਨ੍ਤਯੇਤ੍॥ 14-20-36 (92968) ਇਨ੍ਤਾਂਸ੍ਤਾਲੁ ਚ ਜਿਹ੍ਵਾਂ ਚ ਗਲੰ ਗ੍ਰੀਵਾਂ ਤਥੈਵ ਚ। ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਚਿਨ੍ਤਯੇਚ੍ਚਾਪਿ ਤਥਾ ਹ੍ਰੁʼਦਯਬਨ੍ਧਨਮ੍॥ 14-20-37 (92969) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਮਯਾ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੋ ਮੇਧਾਵੀ ਮਧੁਸੂਦਨ। ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਪੁਨਰੇਵੇਮੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਧਰ੍ਮੰ ਸੁਦੁਰ੍ਵਚਮ੍॥ 14-20-38 (92970) ਭੁਕ੍ਤੰ ਭੁਕ੍ਤਮਿਦੰ ਕੋਸ਼਼੍ਠੇ ਕਥਮੰਨੰ ਵਿਪਚ੍ਯਤੇ। ਕਥੰ ਰਸਤ੍ਵੰ ਵ੍ਰਜਤਿ ਸ਼ੋਣਿਤਤ੍ਵੰ ਕਥੰ ਪੁਨਃ॥ 14-20-39 (92971) ਤਥਾ ਮਾਂਸੰ ਚ ਮੇਦਸ਼੍ਚ ਸ੍ਨਾਯ੍ਵਸ੍ਥੀਨਿ ਚ ਪੋਸ਼਼ਯੇਤ੍। ਕਥਮੇਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਸ਼ਰੀਰਾਣਿ ਸ਼ਰੀਰਿਣਾਮ੍॥ 14-20-40 (92972) ਵਰ੍ਧਨ੍ਤੇ ਵਰ੍ਧਮਾਨਸ੍ਯ ਵਰ੍ਧਤੇ ਚ ਕਥੰ ਬਲਮ੍। ਨਿਰਾਸਨੰ ਨਿਸ਼਼੍ਕਸਨੰ ਮਲਾਨਾਂ ਚ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍॥ 14-20-41 (92973) ਕੁਤੋ ਵਾ(ਅ)ਯੰ ਪ੍ਰਸ਼੍ਵਸਿਤਿ ਉਚ੍ਛ੍ਵਸਿਤ੍ਯਪਿ ਵਾ ਪੁਨਃ। ਕੰ ਚ ਦੇਸ਼ਮਧਿਸ਼਼੍ਠਾਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤ੍ਯਾਤ੍ਮਾ(ਅ)ਯਮਾਤ੍ਮਨਿ॥ 14-20-42 (92974) ਜੀਵਃ ਕਥੰ ਵਹਤਿ ਚ ਚੇਸ਼਼੍ਟਮਾਨਃ ਕਲੇਵਰਮ੍। ਕਿੰਵਰ੍ਣੰ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਚੈਵ ਨਿਵੇਸ਼ਯਤਿ ਵੈ ਮਨਃ॥ 14-20-43 (92975) ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਭਗਵਨ੍ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਮੇ(ਅ)ਨਘ। ਇਤਿ ਸਮ੍ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਹੰ ਤੇਨ ਵਿਪ੍ਰੇਣਿ ਮਾਧਵ॥ 14-20-44 (92976) ਪ੍ਰਤ੍ਯਬ੍ਰਵੰ ਮਹਾਬਾਹੋ ਯਥਾਸ਼੍ਰੁਤਮਰਿੰਦਮ। ਯਥਾ ਸ੍ਵਕੋਸ਼਼੍ਠੇ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਭਾਣ੍ਡੰ ਭਾਣ੍ਡਮਨਾ ਭਵੇਤ੍॥ 14-20-45 (92977) ਤਥਾ ਸ੍ਵਕਾਯੇ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੈਰਨਿਸ਼੍ਚਲੈਃ। ਆਤ੍ਮਾਨੰ ਤਤ੍ਰ ਮਾਰ੍ਗੇਤ ਪ੍ਰਮਾਦੰ ਪਰਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ 14-20-46 (92978) ਏਵੰ ਸਤਤਮੁਦ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਨਚਿਰਾਦਿਵ। ਆਸਾਦਯਤਿ ਤਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਯਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਧਾਨਵਿਤ੍॥ 14-20-47 (92979) ਨ ਤ੍ਵਸੌ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਗ੍ਰਾਹ੍ਯੋ ਨ ਚ ਸਰ੍ਵੈਰਪੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯੈਃ। ਮਨਸੈਵ ਪ੍ਰਦੀਪੇਨ ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ॥ 14-20-48 (92980) ਸਰ੍ਵਤਃ ਪਾਣਿਪਾਦਾਨ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਤੋਕ੍ਸ਼਼ਿਸ਼ਿਰੋਮੁਖਃ। ਸਰ੍ਵਤਃ ਸ਼੍ਰੁਤਿਮਾਁਲ੍ਲੋਕੇ ਸਰ੍ਵਮਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ॥ 14-20-49 (92981) ਜੀਵੋ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਾਨ੍ਤਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਸ਼ਰੀਰਾਤ੍ਸਮ੍ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਤਿ। ਸ ਤਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਦੇਹੰ ਸ੍ਵੰ ਪਾਰਯੇਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਕੇਵਲਮ੍॥ 14-20-50 (92982) ਆਤ੍ਮਾਨਮਾਲੋਕਯਤਿ ਮਨਸਾ ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ। ਤਦੇਵਮਾਸ਼੍ਰਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਯਾਤਿ ਤਤੋ ਮਯਿ॥ 14-20-51 (92983) ਇਦੰ ਸਰ੍ਵਰਹਸ੍ਯੰ ਤੇ ਮਯਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ। ਆਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛੇ ਸਾਧਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਗਚ੍ਛ ਵਿਪ੍ਰ ਯਥਾਸੁਖਮ੍॥ 14-20-52 (92984) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤਦਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਮਯਾ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੋ ਮਹਾਤਪਾਃ। ਅਗਚ੍ਛਤ ਯਥਾਕਾਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ਼੍ਛਿੰਨਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-20-53 (92985) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-20-54x (7807) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਤਦਾ ਵਾਕ੍ਯੰ ਮਾਂ ਪਾਰ੍ਥ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਃ। ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਰਿਤੰ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਤਤ੍ਰੈਵਾਨ੍ਤਰਧੀਯਤ॥ 14-20-54 (92986) ਕਚ੍ਚਿਦੇਤਤ੍ਤ੍ਵਯਾ ਪਾਰ੍ਥ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਮੇਕਾਗ੍ਰਚੇਤਸਾ। ਤਦਾਪਿ ਹਿ ਰਥਸ੍ਥਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੁਤਵਾਨੇਤਦੇਵ ਹਿ॥ 14-20-55 (92987) ਨੈਤਤ੍ਪਾਰ੍ਥ ਸੁਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਵ੍ਯਾਮਿਸ਼੍ਰੇਣੇਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ। ਨਰੇਣਾਕ੍ਰੁʼਤਸਙ੍ਗੇਨ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-20-56 (92988) ਸੁਰਹਸ੍ਯਮਿਦੰ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਦੇਵਾਨਾਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਤ੍ਵਿਦੰ ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਪਾਰ੍ਥ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਣੇਹ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍॥ 14-20-57 (92989) ਨ ਹ੍ਯੇਤਚ੍ਛ੍ਰੋਤੁਮਰ੍ਹੋ(ਅ)ਨ੍ਯੋ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਸ੍ਤ੍ਵਾਮ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਨਘ। ਨੈਤਦਨ੍ਯੇਨਿ ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਵ੍ਯਾਮਿਸ਼੍ਰੇਣਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-20-58 (92990) ਕ੍ਰਿਯਾਵਦ੍ਭਿਰ੍ਹਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਦੇਵਲੋਕਃ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤਃ। ਨ ਚੈਤਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਦੇਵਾਨਾਂ ਮਰ੍ਤ੍ਯੈਰੁਪਰਿ ਵਰ੍ਤਨਮ੍॥ 14-20-59 (92991) ਪਰਾ ਹਿ ਸਾ ਗਤਿਃ ਪਾਰ੍ਥ ਯਤ੍ਤਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਨਾਤਨਮ੍। ਯਤ੍ਰਾਮ੍ਰੁʼਤਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਦੁਃਖੰ ਸਦਾ ਸੁਖੀ॥ 14-20-60 (92992) ਇਮੰ ਧਰ੍ਮੰ ਸਮਾਸ੍ਥਾਯ ਯੇ(ਅ)ਪਿ ਸ੍ਯੁਃ ਪਾਪਯੋਨਯਃ। ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਵੈਸ਼੍ਯਾਸ੍ਤਥਾ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਸ੍ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਯਾਨ੍ਤਿ ਪਰਾਂ ਗਤਿਮ੍॥ 14-20-61 (92993) ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾਃ ਪਾਰ੍ਥ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾ ਵਾ ਬਹੁਸ਼੍ਰੁਤਾਃ। ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਰਤਯੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਪਰਾਯਣਃ॥ 14-20-62 (92994) ਹੇਤੁਮਚ੍ਚੈਤਦੁਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟਮੁਪਾਯਾਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਸਾਧਨੇ। ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਫਲੰ ਚ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਦੁਃਖਸ੍ਯ ਚ ਵਿਨਿਰ੍ਣਿਯਃ॥ 14-20-63 (92995) ਨਾਤਃ ਪਰੰ ਸੁਖੰ ਤ੍ਵਨ੍ਯਤ੍ਕਿੰਚਿਤ੍ਸ੍ਯਾਦ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਸ਼੍ਰੁਤਵਾਞ੍ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਸ਼੍ਚ ਪਰਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-20-64 (92996) ਯਃ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯਤੇ ਮਰ੍ਤ੍ਯੋ ਲੋਕਸਾਰਮਸਰਵਤ੍। ਏਤੈਰੁਪਾਯੈਃ ਸ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਪਰਾਂ ਗਤਿਮਵਾਪ੍ਨੁਤੇ॥ 14-20-65 (92997) ਏਤਾਵਦੇਵ ਵਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਨਾਨ੍ਤੋ ਭੂਯੋਸ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਨ। ਸ਼਼ਣ੍ਮਾਸਾੰਨਿਤ੍ਯਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਯੋਗਃ ਪਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ ॥ 14-20-66 (92998) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 20 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-20-2 ਸਰ੍ਵਮਿਤ੍ਰੋ(ਅ)ਦ੍ਰੋਹੀ। ਸਰ੍ਵਸਹਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮੀ॥ 7-20-6 ਅਨਮਿਤ੍ਰਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਹੀਨਃ॥ 7-20-11 ਅਮੂਰ੍ਤਿਮਦਹੇਤੁਕਮਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 021

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.21. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 021

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਭੂਤਪ੍ਰਾਣਾਦਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦੰਪਤਿਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਦੰਪਤ੍ਯੋਃ ਪਾਰ੍ਥ ਸੰਵਾਦੋ ਯੋ(ਅ)ਭਕਵਦ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-21-1 (92999) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਕੰਚਿਜ੍ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਪਾਰਗਮ੍। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵਿਵਿਕ੍ਤ ਆਸੀਨੰ ਭਾਰ੍ਯਾ ਭਰ੍ਤਾਰਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-21-2 (93000) ਕੰ ਨੁ ਲੋਕੰ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਵਾਮਹੰ ਪਤਿਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾ। ਨ੍ਯਸ੍ਤਕਰ੍ਮਾਣਮਾਸੀਨੰ ਕੀਨਾਸ਼ਮਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-21-3 (93001) ਭਾਰ੍ਯਾਃ ਪਤਿਕ੍ਰੁʼਤਾਁਲ੍ਲੋਕਾਨਾਪ੍ਨੁਵਨ੍ਤੀਤਿ ਨਃ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍। ਤ੍ਵਾਮਹੰ ਪਤਿਮਾਸਾਦ੍ਯ ਕਾਂ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵੈ ਗਤਿਮ੍॥ 14-21-4 (93002) ਏਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਸ਼ਾਨ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਤਾਮੁਵਾਚ ਹਸੰਨਿਵ। ਸੁਭਗੇ ਨਾਭ੍ਯਸੂਯਾਮਿ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਤਵਾਨਘੇ॥ 14-21-5 (93003) ਗ੍ਰਾਹ੍ਯੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੰ ਤਥਾ ਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯੰ ਯਦਿਦੰ ਕਰ੍ਮ ਵਿਦ੍ਯਤੇ। ਏਤਦੇਵ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਰ੍ਮ ਕਰ੍ਮੇਤਿ ਕਰ੍ਮਿਣਃ॥ 14-21-6 (93004) ਮੋਹਮੇਵ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਕਰ੍ਮਿਣੋ ਜ੍ਞਾਨਵਰ੍ਜਿਤਾਃ। ਨੈਸ਼਼੍ਕਰ੍ਮ੍ਯ ਨ ਚ ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਮੌਰ੍ਤਮਿਤ੍ਯੁਪਲਭ੍ਯਤੇ॥ 14-21-7 (93005) ਕਰ੍ਮਣਾ ਮਨਸਾ ਵਾਚਾ ਸ਼ੁਭੰ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ(ਅ)ਸ਼ੁਭਮ੍। ਜਨ੍ਮਾਦਿਮੂਰ੍ਤਿਭੇਦਾਨਾਂ ਕਰ੍ਮ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-21-8 (93006) ਰਕ੍ਸ਼਼ੋਭਿਰ੍ਵਧ੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਕਰ੍ਮਸੁ। ਆਤ੍ਮਸ੍ਥਮਾਤ੍ਮਨਾ ਤੇਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਾਯਤਨੰ ਮਯਾ॥ 14-21-9 (93007) ਯਤ੍ਰ ਤਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਯਤ੍ਰ ਸੋਮਃ ਸਹਾਗ੍ਨਿਨਾ। ਵ੍ਯਵਾਯੰ ਕੁਰੁਤੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਧੀਰੋ ਭੂਤਾਨਿ ਧਾਰਯਨ੍॥ 14-21-10 (93008) ਯਤ੍ਰਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦਯੋ ਯੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤਦਕ੍ਸ਼਼ਰਮੁਪਾਸਤੇ। ਵਿਦ੍ਵਾਂਸਃ ਸੁਵ੍ਰਤਾ ਯਤ੍ਰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਾਤ੍ਮਾਨੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ॥ 14-21-11 (93009) ਘ੍ਰਾਣੇਨ ਨ ਤਦਾਘ੍ਰੇਯੰ ਨਾਸ੍ਵਾਦ੍ਯੰ ਚੈਵ ਜਿਹ੍ਵਯਾ। ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਤਦਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੰ ਮਨਸਾ ਤ੍ਵਵਗਮ੍ਯਤੇ॥ 14-21-12 (93010) ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਨ ਵਿਸ਼਼ਹ੍ਯੰ ਚ ਯਤ੍ਕਿਞ੍ਚਿਚ੍ਛ੍ਰਵਣਾਤ੍ਪਰਮ੍। ਅਗਨ੍ਧਮਰਸਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਮਰੂਪੰ ਸ਼ਬ੍ਦਵਰ੍ਜਿਤਮ੍। ਯਤਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ ਤਨ੍ਤ੍ਰੰ ਯਤ੍ਰ ਚੈਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍॥ 14-21-13 (93011) ਪ੍ਰਾਣੋ(ਅ)ਪਾਨਃ ਸਮਾਨਸ਼੍ਚ ਵ੍ਯਾਨਸ਼੍ਚੋਦਾਨ ਏਵ ਚ। ਤਤ ਏਵ ਪ੍ਰਵਰ੍ਨ੍ਤਤੇ ਤਦੇਵ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਨ੍ਤਿ ਚ॥ 14-21-14 (93012) ਸਮਾਨਵ੍ਯਾਨਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨੌ ਵਿਚੇਰਤੁਃ। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਸੁਪ੍ਤੇ ਪ੍ਰਲੀਯੇਤੇ ਸਮਾਨੋ ਵ੍ਯਾਨ ਏਵ ਚ॥ 14-21-15 (93013) ਅਪਨਾਪ੍ਰਾਣਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਉਦਾਨੋ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛਯਾਨੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨੌ ਨ ਮੁਞ੍ਚਤਃ॥ 14-21-16 (93014) ਪ੍ਰਾਣੋਨੋਪਹਤੇ ਯਤ੍ਤੁ ਤਮੁਦਾਨੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਪੋ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਭਵੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨਃ॥ 14-21-17 (93015) ਤੇਸ਼਼ਾਮਨ੍ਯੋਨ੍ਯਸਕ੍ਤਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਦੇਹਚਾਰਿਣਾਮ੍। ਅਗ੍ਨਿਰ੍ਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰੋ ਮਧ੍ਯੇ ਸਪ੍ਤਧਾ ਵਿਹਿਤੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰਾ॥ 14-21-18 (93016) ਘ੍ਰਾਣੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵਕ੍ਚ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਚ ਪਞ੍ਚਮਮ੍। ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਸਪ੍ਤੈਤਾ ਜਿਹ੍ਵਾ ਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਾਰ੍ਚਿਸ਼਼ਃ॥ 14-21-19 (93017) ਘ੍ਰੇਯੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੰ ਚ ਪੇਯੰ ਚ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੰ ਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਮਨ੍ਤਵ੍ਯਮਵਬੋਦ੍ਧਵ੍ਯੰ ਤਾਃ ਸਪ੍ਤ ਸਮਿਧੋ ਮਤਾਃ॥ 14-21-20 (93018) ਘ੍ਰਾਤਾ ਭਕ੍ਸ਼਼ਯਿਤਾ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾ ਸ਼੍ਰੋਤਾ ਚ ਪਞ੍ਚਮਃ। ਮਨ੍ਤਾ ਬੋਦ੍ਧਾ ਚ ਸ੍ਪ੍ਤੈਤੇ ਭਵਨ੍ਤਿ ਪਰਮਰ੍ਤ੍ਵਿਜਃ॥ 14-21-21 (93019) ਘ੍ਰੇਯੇ ਪੇਯੇ ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੇ ਚ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੇ ਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯੇ ਤਥੈਵ ਚ। ਮਨ੍ਤਵ੍ਯੇ(ਅ)ਪ੍ਯਥ ਬੋਦ੍ਧਵ੍ਯੇ ਸੁਭਗੇ ਪਸ਼੍ਯ ਸਰ੍ਵਦਾ॥ 14-21-22 (93020) ਹਵੀਂਸ਼਼੍ਯਾਗ੍ਨਿਸ਼਼ੁ ਹੋਤਾਰਃ ਸਪ੍ਤਧਾ ਸਪ੍ਤਸਪ੍ਤਸੁ। ਸਮ੍ਯਕ੍ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸੋ ਜਨਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਯੋਨਿਸ਼਼ੁ॥ 14-21-23 (93021) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਵਾਯੁਰਾਕਾਸ਼ਮਾਪੋ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼੍ਚ ਪਞ੍ਚਮਮ੍। ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਸਪ੍ਤੈਤਾ ਯੋਨਿਰਿਤ੍ਯੇਵ ਸ਼ਬ੍ਦਿਤਾਃ॥ 14-21-24 (93022) ਹਵਿਰ੍ਭੂਤਗੁਣਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਨ੍ਤ੍ਯਗ੍ਨਿਯੰ ਮੁਖਮ੍। ਅਨ੍ਤਰ੍ਵਾਸਮੁਸ਼਼ਿਤ੍ਵਾ ਚ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਸ੍ਵਾਸੁ ਯੋਨਿਸ਼਼ੁ॥ 14-21-25 (93023) ਤਤ੍ਰੈਵ ਚ ਨਿਰੁਧ੍ਯਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰਲਯੇ ਭੂਤਭਾਵਨੇ। ਤਤਃ ਸੰਜਾਯਤੇ ਗਨ੍ਧਸ੍ਤਤਃ ਸੰਜਾਯਤੇ ਰਸਃ॥ 14-21-26 (93024) ਤਤਃ ਸੰਜਾਯਤੇ ਰੂਪੰ ਤਤਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੋ(ਅ)ਭਿਜਾਯਤੇ। ਤਤਃ ਸੰਜਾਯਤੇ ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸੰਸ਼ਯਸ੍ਤਤ੍ਰ ਜਾਯਤੇ। ਤਤਃ ਸੰਜਾਯਤੇ ਨਿਸ਼਼੍ਠਾ ਜਨ੍ਮੈਤਤ੍ਸਪ੍ਤਧਾ ਵਿਦੁਃ॥ 14-21-27 (93025) ਅਨੇਨੈਵ ਪ੍ਰਕਾਰੇਣ ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹੀਤੰ ਪੁਰਾਤਨੈਃ। ਪੂਰ੍ਣਾਹੁਤਿਭਿਰਾਪੂਰ੍ਣਾਸ੍ਤੇ ਪੂਰ੍ਯਨ੍ਤੇ ਹਿ ਤੇਜਸਾ॥ ॥ 14-21-28 (93026) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 21 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-21-3 ਕਰ੍ਮ ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਾਦਿਕੰ ਨ੍ਯਸ੍ਤੰ ਚੇਨ ਤਮ੍। ਕੀਨਾਸ਼ੰ ਕਰ੍ਕਸ਼ੰ ਮਯਿ ਨਿਰਨੁਕ੍ਰੋਸ਼ਮ੍। ਅਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਮਮ ਅਨਨ੍ਯਗਤਿਕਤ੍ਵਮਜਾਨਨ੍ਤਮ੍॥ 7-21-7 ਮੌਖ੍ਯਮਿਤ੍ਯੁਪਲਭ੍ਯਤੇ ਇਤਿ ਥ.ਦ.ਪਾਠਃ॥ 7-21-17 ਤਤ੍ਪਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨ ਇਤਿ ਦ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 022

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.22. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 022

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਦਸ਼ੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗੁਣਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦੰਪਤਿਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਨਿਬੋਧ ਦਸ਼ਹੋਤ੍ਰੁʼਣਾਂ ਵਿਧਾਨਮਿਹ ਯਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-22-1 (93027) ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਤ੍ਵਕ੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ੀ ਜਿਹ੍ਵਾ ਨਾਸਿਕਾ ਚਰਣੌ ਕਰੌ। ਉਪਸ੍ਥੰ ਪਾਯੁਰਿਤਿ ਵਾਗ੍ਘੋਤ੍ਰੁʼਣਿ ਦਸ਼ ਭਾਮਿਨਿ॥ 14-22-2 (93028) ਸ਼ਬ੍ਦਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੌ ਰੂਪਰਸੌ ਗਨ੍ਧੋ ਵਾਕ੍ਯੰ ਕ੍ਰਿਯਾ ਗਤਿਃ। ਰੇਤੋਮੂਤ੍ਰਪੁਰੀਸ਼਼ਾਣਾਂ ਤ੍ਯਾਗੋ ਦਸ਼ ਹਵੀਂਸ਼਼ਿ ਚ॥ 14-22-3 (93029) ਦਿਸ਼ੋ ਵਾਯੂ ਰਵਿਸ਼੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਃ ਪ੍ਰੁʼਥ੍ਵ੍ਯਗ੍ਨੀ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰੇਵ ਚ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਰ੍ਮਿਤ੍ਰਮਗ੍ਨਯੋ ਦਸ਼ ਭਾਮਿਨਿ॥ 14-22-4 (93030) ਦਸ਼ੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਹੋਤ੍ਰੁʼਣਿ ਹਵੀਂਸ਼਼ਿ ਦਸ਼ ਭਾਮਿਨਿ। ਵਿਸ਼਼ਯਾ ਨਾਮ ਸਮਿਧੋ ਹੂਯਨ੍ਤੇ ਤੁ ਦਸ਼ਾਗ੍ਨਿਸ਼਼ੁ॥ 14-22-5 (93031) ਚਿਤ੍ਤੰ ਸ੍ਰੁਵਸ਼੍ਚ ਵਿਤ੍ਤੰ ਚ ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਜ੍ਞਾਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਸੁਵਿਭਕ੍ਤਮਿਦੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਜਗਦਾਸੀਦਿਤਿ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍॥ 14-22-6 (93032) `ਤਤੋ ਵਿਵਿਕ੍ਤਾ ਵਿਤ੍ਤਾਸੀਤ੍ਸਾ ਵਿਤ੍ਤੰ ਪਰ੍ਯਵੇਕ੍ਸ਼਼ਤੇ।' ਸਰ੍ਵਮੇਵਾਤ੍ਰ ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਚਿਤ੍ਤੇ ਜ੍ਞਾਨਮਵੇਕ੍ਸ਼਼ਤਾ। ਰੇਤਃ ਸ਼ਰੀਰਭ੍ਰੁʼਤ੍ਕਾਯੇ ਵਿਜ੍ਞਾਤਾ ਤੁ ਸ਼ਰੀਰਭ੍ਰੁʼਤ੍॥ 14-22-7 (93033) ਸ਼ਰੀਰਭ੍ਰੁʼਦ੍ਗਾਰ੍ਹਪਤ੍ਯਸ੍ਤਸ੍ਮਾਦਗ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਣੀਯਤੇ। ਮਨਸ਼੍ਚਾਹਵਨੀਯਸ੍ਤੁ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਤੇ ਹਵਿਃ॥ 14-22-8 (93034) ਤਤੋ ਵਾਚਸ੍ਪਤਿਰ੍ਜਜ੍ਞੇ ਤੰ ਮਨਃ ਪਰ੍ਯਵੇਕ੍ਸ਼਼ਤੇ। ਰੂਪੰ ਭਵਤਿ ਵੈ ਵਕ੍ਤ੍ਰੰ ਤਦਨੁਦ੍ਰਵਤੇ ਮਨਃ॥ 14-22-9 (93035) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯੁਵਾਚ। 14-22-10x (7808) ਕਸ੍ਮਾਦ੍ਵਾਗਭਵਤ੍ਪੂਰ੍ਵੰ ਕਸ੍ਮਾਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਨ੍ਮਨੋ(ਅ)ਭਵਤ੍। ਮਨਸਾ ਚਿਨ੍ਤਿਤੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸਮਭਿਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-22-10 (93036) ਕੇਨ ਵਿਜ੍ਞਾਨਯੋਗੇਨ ਮਤਿਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੰ ਸਮਾਸ੍ਥਿਤਾ। ਸਮੁੰਨੀਤਾ ਨਾਧ੍ਯਗਚ੍ਛਤ੍ਕੋ ਵੈ ਤਾਂ ਪ੍ਰਤਿਬਾਧਤੇ॥ 14-22-11 (93037) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-22-12x (7809) ਤਨ੍ਮਨਸ੍ਥਃ ਪਤਿਰ੍ਭੂਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰੇਹੰਨਿਵਾਯਤਿ। ਤਾਂ ਮਤਿੰ ਮਨਸਃ ਪ੍ਰਾਹੁਰ੍ਮਨਸ੍ਤਸ੍ਮਾਦਪੇਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-22-12 (93038) ਪ੍ਰਸ਼੍ਨੰ ਤੁ ਵਾਙ੍ਮਨਸਯੋਰ੍ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵਮਨੁਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇ ਵਰ੍ਤਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਯੋਰੇਵ ਸਮਾਹ੍ਵਯਮ੍॥ 14-22-13 (93039) ਉਭੇ ਵਾਙ੍ਮਨਸੀ ਗਤ੍ਵਾ ਭੂਤਾਤ੍ਮਾਨਮਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤਾਮ੍। ਆਵਯੋਃ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਚ੍ਛਿਨ੍ਧਿ ਨੌ ਸੰਸ਼ਯੰ ਵਿਭੋ॥ 14-22-14 (93040) ਮਨ ਇਤ੍ਯੇਵਿ ਭਗਵਾਂਸ੍ਤਦਾ ਪ੍ਰਾਹ ਸਰਸ੍ਵਤੀਮ੍। ਅਹੰ ਵੈ ਕਾਮਧੁਕ੍ਤੁਭ੍ਯਮਿਤਿ ਤੰ ਪ੍ਰਾਹ ਵਾਗਥ॥ 14-22-15 (93041) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-22-16x (7810) ਸ੍ਥਾਵਰੰ ਜਙ੍ਗਮੰ ਚੈਵ ਵਿਦ੍ਧ੍ਯੁਭੇ ਮਨਸੀ ਮਮ। ਸ੍ਥਾਵਰੰ ਮਤ੍ਸਕਾਸ਼ੇ ਵੈ ਜਙ੍ਗਮੰ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਤਵ॥ 14-22-16 (93042) ਯਸ੍ਤੁ ਤੇ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰੋ ਵਰ੍ਣਃ ਸ੍ਵਰੋਪਿ ਵਾ। ਤਨ੍ਮਨੋ ਜਙ੍ਗਮੰ ਨਾਮ ਤਸ੍ਮਾਦਸਿ ਗਰੀਯਸੀ॥ 14-22-17 (93043) ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਭਵਿਤੁਮਰ੍ਹਾਮਿ ਸ੍ਵਯਮਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਸ਼ੋਭਨੇ। ਤਸ੍ਮਾਦੁਚ੍ਛ੍ਵਾਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਰਸ੍ਵਤਿ॥ 14-22-18 (93044) ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਾਵਨ੍ਤਰੇ ਯਦ੍ਵਾਗ੍ਵੈ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸ੍ਮ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ। ਪ੍ਰੀਯਮਾਣਾ ਮਹਾਭਾਗੇ ਵਿਨਾ ਪ੍ਰਾਣਾਂਸ਼੍ਚ ਮਾਮਪਿ। ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਮੁਪਾਧਾਵਤ੍ਪ੍ਰਸੀਦ ਭਗਵੰਨਿਤਿ॥ 14-22-19 (93045) ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਣਃ ਪ੍ਰਾਦੁਰਭੂਦ੍ਵਾਚਮਾਪ੍ਯਾਯਯਨ੍ਪੁਨਃ। ਤਸ੍ਮਾਦੁਚ੍ਛ੍ਵਾਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਨ ਵਾਗ੍ਵਦਤਿ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍॥ 14-22-20 (93046) ਘੋਸ਼਼ਿਣੀ ਜਾਤਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ਾ ਨਿਤ੍ਯਮੇਵ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ। ਤਯੋਰਪਿ ਚ ਘੋਸ਼਼ਿਣ੍ਯਾ ਨਿਰ੍ਘੋਰ੍ਸ਼਼ੈਵ ਗਰੀਯਸੀ॥ 14-22-21 (93047) ਗੌਰਿਵ ਪ੍ਰਸ੍ਰਵਤ੍ਯਰ੍ਥਾਨ੍ਰਸਮੁਤ੍ਤਮਸ਼ਾਲਿਨੀ। ਸਤਤੰ ਸ੍ਯਨ੍ਦਤੇ ਹ੍ਯੇਸ਼਼ਾ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨੀ॥ 14-22-22 (93048) ਦਿਵ੍ਯਾਦਿਵ੍ਯਪ੍ਰਭਾਵੇਨ ਭਾਰਤੀ ਗੌਃ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤੇ। ਏਤਯੋਰਨ੍ਤਰੰ ਪਸ਼੍ਯ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਯੋਰ੍ਯਤਮਾਨਯੋਃ॥ 14-22-23 (93049) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯੁਵਾਚ। 14-22-24x (7811) ਅਨੁਤ੍ਪੰਨੇਸ਼਼ੁ ਵਾਕ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਚੋਦ੍ਯਮਾਨਾ ਸਿਸ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਯਾ। ਕਿੰੰਨੁ ਪੂਰ੍ਵੰ ਤਦਾ ਦੇਵੀ ਵ੍ਯਾਜਹਾਰ ਸਰਸ੍ਵਤੀ॥ 14-22-24 (93050) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-22-25x (7812) ਪ੍ਰਾਣੇਨ ਯ ਸਮ੍ਭਵਤੇ ਸ਼ਰੀਰੇ ਪ੍ਰਾਣਾਦਪਾਨੰ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਤੇ ਚ। ਉਦਾਨਭੂਤਾ ਚ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਦੇਹੰ ਵ੍ਯਾਨੇਨ ਸਰ੍ਵੰ ਦਿਵਮਾਵ੍ਰੁʼਣੋਤਿ॥ 14-22-25 (93051) ਤਤਃ ਸਮਾਨੇ ਪ੍ਰਤਿਤਿਸ਼਼੍ਠਤੀਹ ਇਤ੍ਯੇਵ ਪੂਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਜਜਲ੍ਪ ਵਾਗਪਿ। ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮਨਃ ਸ੍ਥਾਵਰਤ੍ਵਾਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੰ ਤਥਾ ਦੇਵੀ ਜਙ੍ਗਮਤ੍ਵਾਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਃ॥ ॥ 14-22-26 (93052) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਾਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 22 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-22-22 ਮਾਸਮੁਤ੍ਤਮਸ਼ਾਲਿਨੀਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 023

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.23. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 023

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਘ੍ਰਾਣਾਦੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗੁਣਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਨਸਾ ਸਹ ਵਿਵਾਦਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦੰਪਤਿਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਸੁਭਗੇ ਸਪ੍ਤਹੋਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਵਿਧਾਨਮਿਹ ਯਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-23-1 (93053) ਘ੍ਰਾਣਸ਼੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼੍ਚ ਜਿਹ੍ਵਾ ਚ ਤ੍ਵਕ੍ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਚੈਵ ਪਞ੍ਚਮਮ੍। ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਸਪ੍ਤੈਤੇ ਹੋਤਾਰਃ ਪ੍ਰੁʼਥਗਾਸ਼੍ਰਿਤਾਃ॥ 14-23-2 (93054) ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਕਾਸ਼ੇ ਸਮੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਨ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੀਤਰੇਤਰਮ੍। ਏਤਦ੍ਵੈ ਸਪ੍ਤਹੋਤ੍ਰੁʼਤ੍ਵੰ ਸ੍ਵਭਾਵਾਦ੍ਵਿਦ੍ਧਿ ਸ਼ੋਭਨੇ॥ 14-23-3 (93055) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯੁਵਾਚ। 14-23-4x (7813) ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੇ ਤੁ ਕਾਸ਼ੇ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਕਥੰ ਨਾਨ੍ਯੋਨ੍ਯਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਕਥੰ ਸ੍ਵਭਾਵਾਦ੍ਭਗਵੰਨੇਤਦਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਮੇ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-23-4 (93056) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-23-5x (7814) ਗੁਣਜ੍ਞਾਨੇਸ਼਼ੁ ਵਿਜ੍ਞਾਨੰ ਗੁਣਜ੍ਞਾਨਾਮਭਿਜ੍ਞਤਾ। ਪਰਸ੍ਪਰੰ ਗੁਣਾਨੇਤੇ ਨਾਭਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍॥ 14-23-5 (93057) ਜਿਹ੍ਵਾ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ੍ਤਥਾ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਤ੍ਵਙ੍ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਰੇਵ ਚ। ਨ ਗਨ੍ਧਾਨਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਘ੍ਰਾਣਸ੍ਤਾਨਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-23-6 (93058) ਘ੍ਰਾਣੰ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ੍ਤਥਾ ਕ੍ਸ਼਼ੋਤ੍ਰੰ ਤ੍ਵਙ੍ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਰੇਵ ਚ। ਨ ਰਸਾਨਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਜਿਹ੍ਵਾ ਤਾਨਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-23-7 (93059) ਘ੍ਰਾਣੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਤਥਾ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਤ੍ਵਙ੍ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਰੇਵ ਚ। ਨ ਰੂਪਾਣ੍ਯਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ੍ਤਾਨ੍ਯਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-23-8 (93060) ਘ੍ਰਾਣੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਤਤਸ਼੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਃ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਮਨਸ੍ਤਥਾ। ਨ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਨਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤ੍ਵਕ੍ਚ ਤਾਨਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-23-9 (93061) ਘ੍ਰਾਣੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵਙ੍ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਰੇਵ ਚ। ਨ ਸ਼ਬ੍ਦਾਨਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਤਾਨਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-23-10 (93062) ਘ੍ਰਾਣੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵਕ੍ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਬੁਦ੍ਧਿਰੇਵ ਚ। ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਾੰਨਾਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਨਸ੍ਤਾਨਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-23-11 (93063) ਘ੍ਰਾਣੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵਕ੍ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਮਨ ਏਵ ਚ। ਨ ਨਿਸ਼਼੍ਠਾਮਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਸ੍ਤਾਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-23-12 (93064) ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਚ ਸੰਵਾਦੰ ਮਨਸਸ਼੍ਚੈਵ ਭਾਮਿਨਿ॥ 14-23-13 (93065) ਮਨ ਉਵਾਚ। 14-23-14x (7815) ਨਾਘ੍ਰਾਤਿ ਮਾਮ੍ਰੁʼਤੇ ਘ੍ਰਾਣੰ ਰਸੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਨ ਵੇਤ੍ਤਿ ਚ। ਰੂਪੰ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਨ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤਿ ਤ੍ਵਕ੍ ਸ੍ਪਰ੍ਸੰ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਤੇ॥ 14-23-14 (93066) ਨ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਬੁਧ੍ਯਤੇ ਸ਼ਬ੍ਦੰ ਮਯਾ ਹੀਨੰ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਪ੍ਰਵਰੰ ਸਰ੍ਵਬੂਤਾਨਾਮਹਮਸ੍ਮਿ ਸਨਾਤਨਮ੍॥ 14-23-15 (93067) ਅਗਾਰਾਣੀਵ ਸ਼ੂਨ੍ਯਾਨਿ ਸ਼ਾਨ੍ਤਾਰ੍ਚਿਸ਼਼ ਇਵਾਗ੍ਨਯਃ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਨ ਭਾਸਨ੍ਤੇ ਮਯਾ ਹੀਨਾਨਿ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ॥ 14-23-16 (93068) ਕਾਸ਼਼੍ਠਾਨੀਵਾਰ੍ਦ੍ਰਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕਾਣਿ ਯਤਮਾਨੈਰਪੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯੈਃ। ਗੁਣਾਰ੍ਥਾੰਨਾਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਾਮ੍ਰੁʼਤੇ ਸਰ੍ਵਜਨ੍ਤਵਃ॥ 14-23-17 (93069) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣ੍ਯੂਚੁਃ। 14-23-18x (7816) ਏਵਮੇਤਦ੍ਭਵੇਤ੍ਸਤ੍ਯੰ ਯਥੈਤਨ੍ਮਨ੍ਯਤੇ ਭਵਾਨ੍। ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਸ੍ਮਾਨਸ੍ਮਦਰ੍ਥਾਂਸ੍ਤ੍ਵੰ ਭੋਗਾਨ੍ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਭਵਾਨ੍ਯਦਿ॥ 14-23-18 (93070) ਯਦ੍ਯਸ੍ਮਾਸੁ ਪ੍ਰਲੀਨੇਸ਼਼ੁ ਤਪ੍ਰਣੰ ਪ੍ਰਾਣਧਾਰਣਮ੍। ਭੋਗਾਨ੍ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਭਵਾਨ੍ਸਤ੍ਯੰ ਯਥੈਤਨ੍ਮਨ੍ਯਤੇ ਤਥਾ॥ 14-23-19 (93071) ਅਥਵਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਸੁ ਲੀਨੇਸ਼਼ੁ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤ੍ਸੁ ਵਿਸ਼਼ਯੇਸ਼਼ੁ ਚ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਮਾਤ੍ਰੇਣ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਭੋਗਾਨ੍ਯਥਾਰ੍ਥਵਤ੍॥ 14-23-20 (93072) ਅਥ ਚੇਨ੍ਮਨ੍ਯਸੇ ਸਿਦ੍ਧਿਮਸ੍ਮਦਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਨਿਤ੍ਯਦਾ। ਘ੍ਰਾਣੇਨ ਰੂਪਮਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਰਸਮਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ॥ 14-23-21 (93073) ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੇਣ ਗਨ੍ਧਾਨਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਨਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਜਿਹ੍ਵਯਾ। ਤ੍ਵਚਾ ਚ ਸ਼ਬ੍ਦਮਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਮਥਾਪਿ ਚ॥ 14-23-22 (93074) ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹ੍ਯਨਿਯਮਾ ਨਿਯਮਾ ਦੁਰ੍ਬਲੀਯਸਾਮ੍। ਭੋਗਾਨਪੂਰ੍ਵਾਨਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਨੋਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੰ ਭੋਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ॥ 14-23-23 (93075) ਯਥਾ ਹਿ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਃ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾਰੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯਰ੍ਥਮਭਿਧਾਵਤਿ। ਤਤਃ ਸ਼੍ਰੁਤਮੁਪਾਦਾਯ ਸ਼੍ਰੁਤਾਰ੍ਥਮੁਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ॥ 14-23-24 (93076) ਵਿਸ਼਼ਯਾਨੇਵਮਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਦਰ੍ਸ਼ਿਤਾਨਭਿਮਨ੍ਯਸੇ। ਅਨੁਭੂਤਾਨਤੀਤਾਂਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਜਾਗਰਣੇ ਤਥਾ॥ 14-23-25 (93077) ਵੈਮਨਸ੍ਯੰ ਗਤਾਨਾਂ ਚ ਜਨ੍ਤੂਨਾਮਲ੍ਪਚੇਤਸਾਮ੍। ਅਸ੍ਮਦਰ੍ਥੇ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਪ੍ਰਾਣਧਾਰਣਮ੍॥ 14-23-26 (93078) ਬਹੂਨਪਿ ਹਿ ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਾਨ੍ਮਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਪ੍ਨਾਨੁਪਾਸ੍ਯ ਚ। ਬੁਭੁਕ੍ਸ਼਼ਯਾ ਪੀਡ੍ਯਮਾਨੋ ਵਿਸ਼਼ਯਾਨੇਨ ਧਾਵਤਿ॥ 14-23-27 (93079) ਅਗਾਰਮਦ੍ਵਾਰਮਿਵ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਭੋਗਾਨ੍ਵਿਸ਼਼ਯਾਨਵਿਨ੍ਦਨ੍। ਪ੍ਰਾਣਕ੍ਸ਼਼ਯੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਮੁਪੈਤਿ ਨਿਤ੍ਯੰ ਦਾਰੁਕ੍ਸ਼਼ਯੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰ੍ਜ੍ਵਲਿਤੋ ਯਥੈਵ॥ 14-23-28 (93080) ਕਾਮੰ ਤੁ ਨਸ਼਼੍ਟੇਸ਼਼ੁ ਗੁਣੇਸ਼਼ੁ ਸਙ੍ਗਃ ਕਾਮੰ ਚ ਨਾਨ੍ਯੋਨ੍ਯਗੁਣੋਪਲਬ੍ਧਿਃ। ਅਸ੍ਮਾਨ੍ਵਿਨਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਤਪੋਪਲਬ੍ਧਿ- ਸ੍ਤਾਮਪ੍ਯ੍ਰੁʼਤੇ ਤ੍ਵਾਂ ਨ ਭਜੇਤ੍ਪ੍ਰਹਰ੍ਸ਼਼ਃ॥ ॥ 14-23-29 (93081) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਯੋਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 23 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 024

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.24. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 024

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਾਦੀਨਾਂ ਸ੍ਵਸ੍ਵਸ਼੍ਰੈਸ਼਼੍ਠ੍ਯਪ੍ਰਕਾਰਕਵਿਵਾਦਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦੰਪਤਿਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਸੁਭਗੇ ਪਞ੍ਚਹੋਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਵਿਧਾਨਮਿਹ ਯਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-24-1 (93082) ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਵੁਦਾਨਸ਼੍ਚ ਸਮਾਨੋ ਵ੍ਯਾਨ ਏਵ ਚ। ਪਞ੍ਚਹੋਤ੍ਰੂʼਂਸ੍ਤਥੈਤਾਨ੍ਵੈ ਪਰੰ ਭਾਵੰ ਵਿਦੁਰ੍ਬੁਧਾਃ॥ 14-24-2 (93083) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯੁਵਾਚ। 14-24-3x (7817) ਸ੍ਵਬਾਵਾਤ੍ਸਪ੍ਤਹੋਤਾਰ ਇਤਿ ਮੇ ਪੂਰ੍ਵਿਕਾ ਮਤਿਃ। ਯਥਾ ਵੈ ਪਞ੍ਚ ਹੋਤਾਰਃ ਪਰੋ ਭਾਵਸ੍ਤਦੁਚ੍ਯਤਾਮ੍॥ 14-24-3 (93084) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-24-4x (7818) ਪ੍ਰਾਣੇਨ ਸਮ੍ਭ੍ਰੁʼਤੋ ਵਾਯੁਰਪਾਨੋ ਜਾਯਤੇ ਤਤਃ। ਅਪਾਨੇ ਸਮ੍ਭ੍ਰੁʼਤੋ ਵਾਯੁਸ੍ਤਤੋ ਵ੍ਯਾਨਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-24-4 (93085) ਵ੍ਯਾਨੇਨ ਸਮ੍ਭ੍ਰੁʼਤੋ ਵਾਯੁਸ੍ਤਤੋਦਾਨਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ। ਉਦਾਨੇ ਸਮ੍ਭ੍ਰੁʼਤੋ ਵਾਯੁਃ ਸਮਾਨੋ ਨਾਮ ਜਾਯਤੇ॥ 14-24-5 (93086) ਤੇ(ਅ)ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਨ੍ਤ ਪੁਰੋ ਗਤ੍ਵਾ ਪੂਰ੍ਵਜਾਤੰ ਪਿਤਾਮਹਮ੍। ਯੋ ਨਃ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਤਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਸ ਨਃ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-24-6 (93087) ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। 14-24-7x (7819) ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਪ੍ਰਲੀਨੇ ਪ੍ਰਲਯੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਸ਼ਰੀਰੇ। ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਚ ਪੁਨਸ਼੍ਚਰਨ੍ਤਿ ਸ ਵੈ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਗਚ੍ਛਤ ਯਤ੍ਰ ਕਾਮਃ॥ 14-24-7 (93088) ਪ੍ਰਾਣ ਉਵਾਚ। 14-24-8x (7820) ਮਯਿ ਪ੍ਰਲੀਨੇ ਪ੍ਰਲਯੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਸ਼ਰੀਰੇ। ਮਯਿ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਚ ਪੁਨਸ਼੍ਚਰਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਹ੍ਯਹੰ ਪਸ਼੍ਯਤ ਮਾਂ ਪ੍ਰਲੀਨਮ੍॥ 14-24-8 (93089) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-24-9x (7821) ਪ੍ਰਾਮਃ ਪ੍ਰਾਲੀਯਤ ਤਤਃ ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਚਚਾਰ ਹ। ਸਮਾਨਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯੁਦਾਨਸ਼੍ਚ ਵਚੋ ਬ੍ਰੂਤਾਂ ਪੁਨਃ ਸ਼ੁਭੇ॥ 14-24-9 (93090) ਨ ਤ੍ਵੰ ਸਰ੍ਵਮਿਦੰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਸੀਹ ਯਥਾ ਵਯਮ੍। ਨ ਤ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਹਿ ਨਃ ਪ੍ਰਾਣ ਅਪਾਨੋ ਹਿ ਵਸ਼ੇ ਤਵ। ਪ੍ਰਚਚਾਰ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਾਣਸ੍ਤਤੋ(ਅ)ਪਾਨੋ(ਅ)ਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ॥ 14-24-10 (93091) ਉਪਾਨ ਉਵਾਚ। 14-24-11x (7822) ਮਯਿ ਪ੍ਰਲੀਨੇ ਪ੍ਰਲਯੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਸ਼ਰੀਰੇ ਮਯਿ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਚ ਪੁਨਸ਼੍ਚਰਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਹ੍ਯਹੰ ਪਸ਼੍ਯਤ ਮਾਂ ਪ੍ਰਲੀਨਮ੍॥ 14-24-11 (93092) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-24-12x (7823) ਵ੍ਯਾਨਸ਼੍ਚ ਤਮੁਦਾਨਸ਼੍ਚਿ ਭਾਸ਼਼ਮਾਣਮਥੋਚਤੁਃ। ਅਪਾਨ ਨ ਤ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋਸਿ ਪ੍ਰਾਣੋ ਹਿ ਵਸ਼ਗਸ੍ਤਵ॥ 14-24-12 (93093) ਅਪਾਨਃ ਪ੍ਰਚਚਾਰਾਥ ਵ੍ਯਾਨਸ੍ਤੰ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ(ਅ)ਹਮਸ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਯੇਨ ਹੇਤੁਨਾ॥ 14-24-13 (93094) ਮਯਿ ਪ੍ਰਲੀਨੇ ਪ੍ਰਲਯੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਸ਼ਰੀਰੇ। ਮਯਿ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਚ ਪੁਨਸ਼੍ਚਰਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਹ੍ਯਹੰ ਪਸ਼੍ਯਤ ਮਾਂ ਪ੍ਰਲੀਨਮ੍॥ 14-24-14 (93095) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-24-15x (7824) ਪ੍ਰਾਲੀਯਤ ਤਤੋ ਵ੍ਯਾਨਃ ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਚਚਾਰ ਹ। ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਾਵੁਦਾਨਸ੍ਚ ਸਮਾਨਸ਼੍ਚ ਤਮਬ੍ਰੁਵਨ੍॥ 14-24-15 (93096) ਨ ਤ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋਸਿ ਨੋ ਵ੍ਯਾਨ ਸਮਾਨਸ੍ਤੁ ਵਸ਼ੇ ਤਵ। ਪ੍ਰਚਚਾਰ ਪੁਨਰ੍ਵ੍ਯਾਨਃ ਸਮਾਨਃ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ(ਅ)ਹਮਸ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਯੇਨ ਹੇਤੁਨਾ॥ 14-24-16 (93097) ਮਯਿ ਪ੍ਰਲੀਨੇ ਪ੍ਰਲਯੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਸ਼ਰੀਰੇ। ਮਯਿ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਚ ਪੁਨਸ਼੍ਚਰਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਹ੍ਯਹੰ ਪਸ਼੍ਯਤ ਮਾਂ ਪ੍ਰਲੀਨਮ੍॥ 14-24-17 (93098) `ਤਤਃ ਸਮਾਨਃ ਪ੍ਰਾਲਿਲ੍ਯੇ ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਚਚਾਰ ਹ। ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਾਵੁਦਾਨਸ੍ਚ ਵ੍ਯਾਨਸ਼੍ਚੈਵ ਤਮਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਨ ਤ੍ਵੰ ਸਮਾਨ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋਸਿ ਵ੍ਯਾਨ ਏਵ ਵਸ਼ੇ ਤਵ॥' 14-24-18 (93099) ਸਮਾਨਃ ਪ੍ਰਚਚਾਰਾਥ ਉਦਾਨਸ੍ਤਮੁਵਾਚ ਹ। ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ(ਅ)ਹਮਸ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਯੇਨ ਹੇਤੁਨਾ॥ 14-24-19 (93100) ਮਯਿ ਪ੍ਰਲੀਨੇ ਪ੍ਰਲਯੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਸ਼ਰੀਰੇ। ਮਯਿ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਚ ਪੁਨਸ਼੍ਚਰਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਹ੍ਯਹੰ ਪਸ਼੍ਯਤ ਮਾਂ ਪ੍ਰਲੀਨਮ੍॥ 14-24-20 (93101) ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਲੀਯਤੋਦਾਨਃ ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਚਚਾਰ ਹ। ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨੌ ਸਮਾਨਸ਼੍ਚ ਵ੍ਯਾਨਸ਼੍ਚੈਵ ਤਮਬ੍ਰੁਵਨ੍। ਉਦਾਨਿ ਨ ਤ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋਸਿ ਵ੍ਯਾਨਿ ਏਵ ਵਸ਼ੇ ਤਵ॥ 14-24-21 (93102) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-24-22x (7825) ਤਤਸ੍ਤਾਨਬ੍ਰਵੀਤ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸ੍ਮਯਮਾਨਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ। ਸਰ੍ਵੇ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾ ਨ ਚ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਚਾਨ੍ਯੋਨ੍ਯਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ॥ 14-24-22 (93103) ਸਰ੍ਵੇ ਸ੍ਵਵਿਸ਼਼ਯੇ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਚਾਨ੍ਯੋਨ੍ਯਧਰ੍ਮਿਣਃ। ਇਤਿ ਤਾਨਬ੍ਰਵੀਤ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸਮਵੇਤਾਨ੍ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-24-23 (93104) ਏਕਃ ਸ੍ਥਿਰਸ਼੍ਚਰਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਤ੍ਪਞ੍ਚ ਵਾਯਵਃ। ਏਕ ਏਵ ਚ ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਾ ਬਹੁਧਾ(ਅ)ਪ੍ਯੁਪਚੀਯਤੇ॥ 14-24-24 (93105) ਪਰਸ੍ਪਰਸ੍ਯ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦੋ ਭਾਵਯਨ੍ਤਃ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍। ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਵ੍ਰਜਤ ਭਦ੍ਰੰ ਵੋ ਧਾਰਯਧ੍ਵੰ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍॥ ॥ 14-24-25 (93106) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਰ੍ਵਿਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 24 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-24-24 ਬਹੁਧਾਪ੍ਯੁਪਲੀਯਤੇ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 025

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.25. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 025

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਮੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਂਪ੍ਰਤ੍ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਨਾਰਦਦੇਵਮਤਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਨਾਰਦਸ੍ਯ ਚ ਸੰਵਾਦਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ੇਰ੍ਦੇਵਮਤਸ੍ਯ ਚ॥ 14-25-1 (93107) ਦੇਵਮਤ ਉਵਾਚ। 14-25-2x (7826) ਜਨ੍ਤੋਃ ਸੰਜਾਯਮਾਨਸ੍ਯ ਕਿੰਨੁ ਪੂਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ। ਪ੍ਰਾਣੋ(ਅ)ਪਾਨਃ ਸਮਾਨੋ ਵਾ ਵ੍ਯਾਨੋ ਵੋਦਾਨ ਏਵ ਚ॥ 14-25-2 (93108) ਨਾਰਦ ਉਵਾਚ। 14-25-3x (7827) ਯੇਨਾਯੰ ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯਤੇ ਜਨ੍ਤੁਸ੍ਤਤੋ(ਅ)ਨ੍ਯਃ ਪੂਰ੍ਵਮੇਤਿ ਤਮ੍। ਪ੍ਰਾਣਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਹਿ ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਤਿਰ੍ਯਗੂਰ੍ਧ੍ਵਮਧਸ਼੍ਚ ਯਤ੍॥ 14-25-3 (93109) ਦੇਵਮਤ ਉਵਾਚ। 14-25-4x (7828) ਕੇਨਾਯੰ ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯਤੇ ਜਨ੍ਤੁਃ ਕਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਃ ਪੂਰ੍ਵਮੇਤਿ ਤਮ੍। ਪ੍ਰਾਣਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਚ ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਤਿਰ੍ਯਗੂਰ੍ਧ੍ਵਮਧਸ਼੍ਚ ਯਤ੍॥ 14-25-4 (93110) ਨਾਰਦ ਉਵਾਚ। 14-25-5x (7829) ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਾਜ੍ਜਾਯਤੇ ਹਰ੍ਸ਼਼ਃ ਸ਼ਬ੍ਦਾਦਪਿ ਚ ਜਾਯਤੇ। ਰਸਾਤ੍ਸੰਜਾਯਤੇ ਚਾਪਿ ਰੂਪਾਦਪਿ ਚ ਜਾਯਤੇ॥ 14-25-5 (93111) `ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਤ੍ਸੰਜਾਯਤੇ ਚਾਪਿ ਗਨ੍ਧਾਦਪਿ ਚ ਜਾਯਤੇ।' ਸ਼ੁਕ੍ਰਾਚ੍ਛੋਣਿਤਸੰਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਪੂਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਾਣਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ। ਪ੍ਰਾਣੇਨ ਵਿਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸ਼ੁਕ੍ਰੇ ਤਤੋ(ਅ)ਪਾਨਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-25-6 (93112) ਸ਼ੁਕ੍ਰਾਤ੍ਸੰਜਾਯਤੇ ਚਾਪਿ ਰਸਾਦਪਿ ਚ ਜਾਯਤੇ। ਏਤਦ੍ਰੂਪਮੁਦਾਨਸ੍ਯ ਹਰ੍ਸ਼਼ੋ ਮਿਥੁਨਮਨ੍ਤਰਾ॥ 14-25-7 (93113) ਕਾਮਾਤ੍ਸੰਜਾਯਤੇ ਸ਼ੁਕ੍ਰੰ ਸ਼ੁਕ੍ਰਾਤ੍ਸੰਜਾਯਤੇ ਰਜਃ। ਸਮਾਨਵ੍ਯਾਨਜਨਿਤੇ ਸਾਮਾਨ੍ਯੇ ਸ਼ੁਕ੍ਰਸ਼ੋਣਿਤੇ॥ 14-25-8 (93114) ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਾਵਿਦੰ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਮਵਾਕ੍ ਚੋਰ੍ਧ੍ਵੰ ਚ ਗਚ੍ਛਤਃ। ਵ੍ਯਾਨਃ ਸਮਾਨਸ਼੍ਚੈਵੋਭੌ ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਤ੍ਵਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-25-9 (93115) ਅਗ੍ਨਿਰ੍ਵੈ ਦੇਵਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾ ਇਤਿ ਦੇਵਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍। ਸੰਜਾਯਤੇ ਹਿ ਪ੍ਰਾਣੇਸ਼਼ੁ ਜ੍ਞਾਨੰ ਬੁਦ੍ਧਿਸਮਨ੍ਵਿਤਮ੍॥ 14-25-10 (93116) ਤਸ੍ਯ ਧੂਮਸ੍ਤਮੋਰੂਪੰ ਰਜੋ ਭਸ੍ਮ ਸੁਤੇਜਸਃ। ਸਰ੍ਵੰ ਸੰਜਾਯਤੇ ਤਸ੍ਯ ਯਤ੍ਰ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਤੇ ਹਵਿਃ॥ 14-25-11 (93117) ਹਵਿਃ ਸਮਾਨੋ ਵ੍ਯਾਨਸ਼੍ਚ ਇਤਿ ਯਜ੍ਞਵਿਦੋ ਵਿਦੁਃ। ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਾਵਾਜ੍ਯਭਾਗੌ ਤਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ॥ 14-25-12 (93118) ਏਤਦ੍ਰੂਪਮੁਦਾਨਸ੍ਯ ਪਰਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਦੁਃ। ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਮਿਤਿ ਯਤ੍ਤ੍ਵੇਤਤ੍ਤਨ੍ਮੇ ਨਿਗਦਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਃ॥ 14-25-13 (93119) ਅਹੋਰਾਤ੍ਰਮਿਦੰ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਤਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ। ਏਤਦ੍ਰੂਪਮੁਦਾਨਸ੍ਯ ਪਰਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਦੁਃ॥ 14-25-14 (93120) `ਉਭੇ ਸਤ੍ਯਾਨ੍ਰੁʼਤੇ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਤਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ। ਏਤਦ੍ਰੂਪਮੁਦਾਨਸ੍ਯ ਪਰਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਦੁਃ॥' 14-25-15 (93121) ਸਚ੍ਚਾਸਚ੍ਚੈਵ ਤਦ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਤਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ। ਏਤਦ੍ਰੂਪਮੁਦਾਨਸ੍ਯ ਪਰਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਦੁਃ॥ 14-25-16 (93122) `ਉਭੇ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭੇ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਤਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ। ਏਤਦ੍ਰੂਪਮੁਦਾਨਸ੍ਯ ਪਰਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਦੁਃ॥' 14-25-17 (93123) ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਸਮਾਨੋ ਵ੍ਯਾਨਸ਼੍ਚ ਵ੍ਯਸ੍ਯਤੇ ਕਰ੍ਮ ਤੇਨ ਤਤ੍। ਦ੍ਵਿਤੀਯੰ ਤੁ ਸਮਾਨੇਨ ਪੁਨਰੇਵ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਤੇ॥ 14-25-18 (93124) ਸ਼ਾਨ੍ਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਵਾਮਦੇਵ੍ਯੰ ਚ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਨਾਤਨਮ੍। ਏਤਦ੍ਰੂਪਮੁਦਾਨਸ੍ਯ ਪਰਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਦੁਃ॥ ॥ 14-25-19 (93125) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਵਿਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 25 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-25-18 ਪੂਰ੍ਵੰਸਮਾਨੋ ਵ੍ਯਾਨੋ(ਅ)ਥ ਵ੍ਯਸ੍ਯਤੇ ਤੇਨ ਕਰ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤ੍ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 026

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.26. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 026

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ 2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁʼਕਰ੍ਮਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦੰਪਤਿਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਚਾਤੁਰ੍ਹੋਤ੍ਰਵਿਧਾਨਸ੍ਯ ਵਿਦਾਨਮਿਹ ਯਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-26-1 (93126) ਤਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਸ੍ਯ ਵਿਧਿਵਦ੍ਵਿਧਾਨਮੁਪਦੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ। ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਮੇ ਗਦਤੋ ਭਦ੍ਰੇ ਰਹਸ੍ਯਮਿਦਮੁਦ੍ਭੁਤਮ੍॥ 14-26-2 (93127) ਕਰਣੰ ਕਰ੍ਮ ਕਰ੍ਤਾ ਚ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ ਇਤ੍ਯੇਵ ਭਾਮਿਨਿ। ਚਤ੍ਵਾਰ ਏਤੇ ਹੋਤਾਰੋ ਯੈਰਿਦੰ ਜਗਦਾਵ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-26-3 (93128) ਹੋਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਸਾਧਨੰ ਚੈਵ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਸਰ੍ਵਮਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਘ੍ਰਾਣੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵਕ੍ਚ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਚ ਪਞ੍ਚਮਮ੍। ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਸਪ੍ਤੈਤੇ ਜ੍ਞੇਯਾਃ ਕਾਰਣਹੇਤਵਃ॥ 14-26-4 (93129) ਗਨ੍ਧੋ ਰਸਸ਼੍ਚ ਰੂਪੰ ਚ ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸ਼੍ਚ ਪਞ੍ਚਮਃ। ਮਨ੍ਤਵ੍ਯਮਵਬੋਦ੍ਧਵ੍ਯੰ ਸਪ੍ਤੈਤੇ ਕਰ੍ਮਹੇਤਵਃ॥ 14-26-5 (93130) ਘ੍ਰਾਤਾ ਭਕ੍ਸ਼਼ਯਿਤਾ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾ ਸ਼੍ਰੋਤਾ ਚ ਪਞ੍ਚਮਃ। ਮਨ੍ਤਾ ਬੋਦ੍ਧਾ ਚ ਸਪ੍ਤੈਤੇ ਵਿਜ੍ਞੇਯਾਃ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁʼਹੇਤਵਃ॥ 14-26-6 (93131) ਸ੍ਵਗੁਣਾਨ੍ਭਕ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ਤ੍ਯੇਤੇ ਗੁਣਵਨ੍ਤਃ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਾਨ੍। ਅਸਨ੍ਤੋ ਨਿਰ੍ਗੁਣਾਸ਼੍ਚੈਤੇ ਸਪ੍ਤੈਤੇ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਹੇਤਵਃ॥ 14-26-7 (93132) ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਬੁਧ੍ਯਮਾਨਾਨਾਂ ਸ੍ਵੰਸ੍ਵੰ ਸ੍ਥਾਨੰ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਗੁਣਾਸ੍ਤੇ ਦੇਵਤਾ ਭੂਤ੍ਵਾ ਸਤਤੰ ਭੁਞ੍ਜਤੇ ਹਵਿਃ॥ 14-26-8 (93133) `ਅਦਨ੍ਹਵੀਂਸ਼਼ਿ ਚਾੰਨਾਨਿ ਮਮਤ੍ਵੇਨ ਵਿਹਨ੍ਯਤੇ।' ਆਤ੍ਮਾਰ੍ਥੇ ਪਾਚਯੰਨੰਨੰ ਮਮਤ੍ਵੇਨੋਪਹਨ੍ਯਤੇ॥ 14-26-9 (93134) ਅਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਭਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਚੈਵ ਮਦ੍ਯਪਾਨੰ ਚ ਹਨ੍ਤਿ ਤਮ੍। ਸ ਚਾੰਨੰ ਹਨ੍ਤਿ ਤੰ ਚਾੰਨੰ ਸ ਹਤ੍ਵਾ ਹਨ੍ਯਤੇ ਪੁਨਃ॥ 14-26-10 (93135) ਹਨ੍ਤਾ ਹ੍ਯੰਨਮਿਦੰ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਪੁਨਰ੍ਜਨਯਤੀਸ਼੍ਵਰਃ। ਨ ਚਾੰਨਾਜ੍ਜਾਯਤੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੋ ਨਾਮ ਵ੍ਯਤਿਕ੍ਰਮਃ॥ 14-26-11 (93136) ਮਨਸਾ ਮਨ੍ਯਤੇ ਯਚ੍ਚ ਯਚ੍ਚ ਵਾਚਾ ਨਿਗਦ੍ਯਤੇ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੇਣ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਯਚ੍ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਯਚ੍ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ॥ 14-26-12 (93137) ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੇਨ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਯਚ੍ਚ ਘ੍ਰਾਣੇਨ ਘ੍ਰਾਯਤੇ ਚ ਯਤ੍। ਮਨਸ੍ਯੇਤਾਨਿ ਸੰਯਮ੍ਯ ਹਵੀਂਸ਼਼੍ਯੇਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ॥ 14-26-13 (93138) ਗੁਣਵਤ੍ਪਾਵਕੋ ਮਹ੍ਯੰ ਦੀਪ੍ਯਤੇ(ਅ)ਨ੍ਤਃਸ਼ਰੀਰਗਃ। ਯੋਗਯਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ ਮੇ ਜ੍ਞਾਨੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯੋ ਹਵਿਃ। ਪ੍ਰਾਣਸ੍ਤੋਤ੍ਰੋ(ਅ)ਪਾਨਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਃ ਸਰ੍ਵਤ੍ਯਾਗਸੁਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ॥ 14-26-14 (93139) ਕਰ੍ਤਾ(ਅ)ਨੁਮਨ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਹੋਤਾ(ਅ)ਧ੍ਵਰ੍ਯੁਃ ਕ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤੁਤਿਃ ਰੁʼਤੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ੍ਤਾ ਤਚ੍ਛਸ੍ਤ੍ਰਮਪਵਰ੍ਗੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾ॥ 14-26-15 (93140) ਰੁʼਚਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਤ੍ਰ ਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਨਾਰਾਯਣਵਿਦੋ ਜਨਾਃ। ਨਾਰਾਯਣਾਯ ਦੇਵਾਯਯਦਵਿਨ੍ਦਨ੍ਪਸ਼ੂਨ੍ਪੁਰਾ॥ 14-26-16 (93141) ਤਤ੍ਰ ਸਾਮਾਨਿ ਗਾਯਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਰ ਚਾਹੁਰ੍ਨਿਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍। ਦੇਵੰ ਨਾਰਾਯਣੰ ਭੀਰੁ ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਾਨੰ ਨਿਬੋਧ ਤਮ੍॥ ॥ 14-26-17 (93142) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਡਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 26 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-26-11 ਅਦ੍ਯਮੰਨਮਦੰਨਹ੍ਨਿ ਪੁਨਰਿਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥ 7-26-14 ਦੀਪ੍ਯਤੇ ਹਵ੍ਯਵਾਹਨ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 027

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.27. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 027

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਨਾ ਏਕੇਨੈਵ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਪਰਬ੍ਰਹ੍ਮੋਪਦੇਸ਼ੇ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼੍ਯਾਦੀਨਾਂ ਸ੍ਵਸ੍ਵਯੋਗ੍ਯਤਾਨੁਸਾਰੇਣ ਨਾਨਾਰ੍ਥਾਵਗਮਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦੰਪਤਿਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਏਕਃ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾ ਨ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋਸ੍ਤਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾ ਯੋ ਹ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਸ੍ਤਮਹਮਨੁ ਬ੍ਰਵੀਮਿ। ਤੇਨੈਵ ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਵਣਾਦਿਵੋਦਕੰ ਯਥਾ ਨਿਯੁਕ੍ਤੋਸ੍ਮਿ ਤਥਾ ਵਹਾਮਿ॥ 14-27-1 (93143) ਏਕੋ ਗੁਰੁਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਤਤੋ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋ ਯੋ ਹ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਸ੍ਤਮਹਮਨੁ ਬ੍ਰਵੀਮਿ। ਤੇਨਾਨੁਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ ਗੁਰੁਣਾ ਸਦੈਵ ਪੁਰਾ ਹਤਾ ਦਾਨਵਾਃ ਸਰ੍ਵ ਏਵ॥ 14-27-2 (93144) ਏਕੋ ਬਨ੍ਧੁਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਤਤੋ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋ ਯੋ ਹ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਸ੍ਤਮਹਮਨੁ ਬ੍ਰਵੀਮਿ। ਤੇਨਾਨੁਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ ਬਾਨ੍ਧਵਾ ਬਨ੍ਧੁਮਨ੍ਤਃ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਪਾਰ੍ਥ ਦਿਵਿ ਪ੍ਰਭਾਨ੍ਤਿ॥ 14-27-3 (93145) ਏਕਃ ਸ਼੍ਰੋਤਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਤਤੋ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋ ਯੋ ਹ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਸ੍ਤਮਹਮਨੁ ਬ੍ਰਵੀਮਿ। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਗੁਰੌ ਗੁਰੁਵਾਸੰ ਨਿਰੁਸ਼਼੍ਯਟ ਸ਼ਕ੍ਰੋ ਗਤਃ ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਮਰਤ੍ਵਮ੍॥ 14-27-4 (93146) ਏਕੋ ਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਟਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਤਤੋ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋ ਯੋ ਹ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਸ੍ਤਮਹਮਨੁ ਬ੍ਰਵੀਮਿ। ਤੇਨਾਨੁਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ ਗੁਰੁਣਾ ਸਦੈਵ ਲੋਕੇ ਦ੍ਵਿਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪੰਨਗਾਃ ਸਰ੍ਵ ਏਵ॥ 14-27-5 (93147) ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਪ੍ਰਜਾਪਤੌ ਪੰਨਗਾਨਾਂ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ੀਣਾਂ ਚ ਸੰਵਿਦਮ੍॥ 14-27-6 (93148) ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਯਸ਼੍ਚ ਨਾਗਾਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਸੁਰਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਮ੍। ਪਰ੍ਯਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛੰਨੁਪਾਸੀਨੰ ਸ਼੍ਰੇਯੋਃ ਨਃ ਪ੍ਰੋਚ੍ਯਤਾਮਿਤਿ॥ 14-27-7 (93149) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਭਗਵਾਞ੍ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਸਮਨੁਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤਾਮ੍। ਓਮਿਤ੍ਯੇਕਾਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਤੇ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਨ੍ਦਿਸ਼ਃ॥ 14-27-8 (93150) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਦ੍ਰਵਮਾਣਾਨਾਮੁਪਦੇਸ਼ੰ ਚ ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਤਾਮ੍। ਸਰ੍ਪਾਣਾਂ ਦੰਸ਼ਨੇ ਭਾਵਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਃ ਪੂਰ੍ਵਮੇ ਤੁ॥ 14-27-9 (93151) ਅਸੁਰਾਣਾਂ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ੍ਤੁ ਦੰਭਭਾਵਃ ਸ੍ਵਭਾਵਜਃ। ਦਾਨੰ ਦੇਵਾ ਵ੍ਯਵਸਿਤਾ ਦਮਮੇਵ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਃ॥ 14-27-10 (93152) ਏਕੰ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾਰਮਾਸਾਦ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨੈਕੇਨ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਨਾਨਾਵ੍ਯਵਸਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਰ੍ਪਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਿਦਾਨਵਾਃ॥ 14-27-11 (93153) ਸ਼੍ਰੁʼਣੋਤ੍ਯਯੰ ਪ੍ਰੋਚ੍ਯਮਾਨੰ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤਿ ਚ ਯਥਾਤਥਮ੍। ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤਸ੍ਤਦਤੋ ਭੂਯੋ ਗੁਰੁਰਨ੍ਯੋ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-27-12 (93154) ਤਸ੍ਯ ਚਾਨੁਮਤੇ ਕਰ੍ਮ ਤਤਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ। ਗੁਰੁਰ੍ਬਨ੍ਧੁਸ਼੍ਚ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾ ਚ ਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਟਾ ਚ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਸੰਸ਼੍ਰਿਤਾਃ॥ 14-27-13 (93155) ਪਾਪੇਨ ਵਿਚਰਁਲ੍ਲੋਕੇ ਪਾਪਚਾਰੀ ਭਵਤ੍ਯਯਮ੍। ਸ਼ੁਭੇਨ ਵਿਚਰਁਲ੍ਲੋਕੇ ਸ਼ੁਭਚਾਰੀ ਭਵਤ੍ਯੁਤ॥ 14-27-14 (93156) ਕਾਮਚਾਰੀ ਤੁ ਕਾਮੇਨ ਯ ਹਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸੁਖੇ ਰਤਃ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਸਦੈਵੈਸ਼਼ ਯ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜਯੇ ਰਤਃ॥ 14-27-15 (93157) ਅਪੇਤਵ੍ਰਤਕਰ੍ਮਾ ਤੁ ਕੇਵਲੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਿ ਸ੍ਥਿਤਃ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਸ਼੍ਚਰਁਲ੍ਲੋਕੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਭਵਤ੍ਯਯਮ੍॥ 14-27-16 (93158) ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਸਮਿਧਸ੍ਤਸ੍ਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਗ੍ਨਿਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਸੰਸ੍ਤਰਃ। ਆਪੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਗੁਰੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਿ ਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-27-17 (93159) ਏਤਦੇਵੇਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਵਿਦੁਰ੍ਬੁਧਾਃ। ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਵਪਦ੍ਯਨ੍ਤ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞੇਨਾਨੁਦਰ੍ਸ਼ਿਤਾਃ॥ ॥ 14-27-18 (93160) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 27 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-27-1 ਏਕਃ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾ ਨ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋਸ੍ਤਿ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਯਥਾ ਨਿਯੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਤਥਾ ਚਰਾਮਿ। ਹ੍ਰੁʼਦ੍ਯੇਸ਼਼ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸ਼ਾਸ੍ਤਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾ ਤੇਨਾਨੁਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਵਣਾਦਿਵੋਦਕਮਿਤਿ ਕ.ਟ.ਦ.ਪਾਠਃ॥ 7-27-7 ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਰੁʼਸ਼਼ਯਸ਼੍ਚੇਤਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਃ॥ 7-27-8 ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਨ੍ਪ੍ਰਤਿਪੇਦਿਰੇ। ਦਿਸ਼ੋ ਬਹੂਨ੍ਮਾਰ੍ਗਾਨ੍॥ 7-27-13 ਗੁਰੁਰ੍ਬੋਦ੍ਧਾ ਚ ਸ਼੍ਰੋਤਾ ਚ ਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਟਾ ਚ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਨਿਃਸ੍ਰੁʼਤ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 028

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.28. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 028

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਨੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਵਿਦ੍ਯਾਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋਰਰਣ੍ਯਤ੍ਵਰੂਪਣਪਰਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦੰਪਤਿਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਸੰਕਲ੍ਪਦੰਸ਼ਮਸ਼ਕੰ ਸ਼ੋਕਹਰ੍ਸ਼਼ਹਿਮਾਤਪਮ੍। ਮੋਹਾਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਰੰ ਲੋਭਵ੍ਯਾਧਿਸਰੀਸ੍ਰੁʼਪਮ੍॥ 14-28-1 (93161) ਵਿਸ਼਼ਯੈਕਾਤ੍ਯਯਾਧ੍ਵਾਨੰ ਕਾਮਕ੍ਰੋਧਕਿਰਾਤਕਮ੍। ਤਦਤੀਤ੍ਯ ਮਹਾਦੁਰ੍ਗੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟੋਸ੍ਮਿ ਮਹਦ੍ਵਨਮ੍॥ 14-28-2 (93162) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯੁਵਾਚ। 14-28-3x (7830) ਕ੍ਵ ਤਦ੍ਵਨੰ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞ ਕੇ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਃ ਸਰਿਤਸ਼੍ਚ ਕਾਃ। ਕਿਯਨ੍ਤਃ ਪਰ੍ਵਤਾਸ਼੍ਚੈਵ ਕਿਯਤ੍ਯਧ੍ਯਨਿ ਤਦ੍ਵਨਮ੍॥ 14-28-3 (93163) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-28-4x (7831) ਨੈਤਦਸ੍ਤਿ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਭਾਵਃ ਕਿਞ੍ਚਿਨਦ੍ਯਤ੍ਤਤਃ ਸੁਖਮ੍। ਨੈਤਦਸ੍ਤ੍ਯਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਭਾਵਃ ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ਦੁਃਖਤਰੰ ਤਤਃ॥ 14-28-4 (93164) ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਧ੍ਰਸ੍ਵਤਰੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨ ਤਤੋਸ੍ਤਿ ਮਹਤ੍ਤਰਮ੍। ਨਾਸ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਦੁਃਖਤਰੰ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯਨ੍ਯਤ੍ਤਤ੍ਸਮੰ ਸੁਖਮ੍॥ 14-28-5 (93165) ਨ ਤਤ੍ਰਾਵਿਸ਼੍ਯਿ ਸ਼ੋਚਨ੍ਤਿ ਨ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਨ ਚ ਬਿਭ੍ਯਤਿ ਕੇਭ੍ਯਸ਼੍ਚਿੰਨੈਭ੍ਯੋ ਬਿਭ੍ਯਤਿ ਕੇਚਨ॥ 14-28-6 (93166) ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਨੇ ਸਪ੍ਤ ਮਹਾਦ੍ਰੁਮਾਸ਼੍ਚ ਫਲਾਨਿ ਸਪ੍ਤਾਤਿਥਯਸ਼੍ਚ ਸਪ੍ਤ। ਸਪ੍ਤਾਸ਼੍ਰਮਾਃ ਸਪ੍ਤ ਸਮਾਧਯਸ਼੍ਚ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਸ਼੍ਚ ਸਪ੍ਤੈਤਦਰਣ੍ਯਰੂਪਮ੍॥ 14-28-7 (93167) ਪਞ੍ਚਵਰ੍ਣਾਨਿ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤਃ ਪਾਦਪਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਵਨ੍ਮ੍॥ 14-28-8 (93168) ਸੁਵਰ੍ਣਾਨਿ ਦ੍ਵਿਵਰ੍ਣਾਨਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤਃ ਪਾਦਪਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਵਨਮ੍॥ 14-28-9 (93169) `ਸ਼ਙ੍ਕਰਾਣਿ ਤ੍ਰਿਵਰ੍ਣਾਨਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤਃ ਪਾਦਪਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਵਨਮ੍' 14-28-10 (93170) ਸੁਰਭੀਣਿ ਦ੍ਵਿਵਰ੍ਣਾਨਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤਃ ਪਾਦਪਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਵਨਮ੍॥ 14-28-11 (93171) ਸੁਰਭੀਣ੍ਯੇਕਵਰ੍ਣਾਨਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤਃ ਪਾਦਪਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਵਨਮ੍॥ 14-28-12 (93172) ਬਹੂਨ੍ਯਵ੍ਯਕ੍ਤਵਰ੍ਣਾਨਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤੌ ਮਹਾਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੌ ਤਦ੍ਵਨੰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਃ॥ 14-28-13 (93173) ਏਕੋ ਵਹ੍ਨਿਃ ਸੁਮਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤ੍ਰ ਪਞ੍ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਸਮਿਧਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਸਨ੍ਤਿ। ਤੇਭ੍ਯੋ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਃਕ ਸਪ੍ਤ ਫਲਨ੍ਤਿ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾ ਗੁਣਾਃ ਫਲਾਨ੍ਯਤਿਥਯਃ ਫਲਾਸ਼ਾਃ॥ 14-28-14 (93174) ਆਤਿਥ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਰ ਸਪ੍ਤ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਃ। ਅਰ੍ਚਿਤੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਲੀਨੇਸ਼਼ੁ ਤੇਸ਼਼੍ਵਨ੍ਯਦ੍ਰੋਚਤੇ ਵਨਮ੍॥ 14-28-15 (93175) ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਫਲੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਚ੍ਛਾਯਾਸਮਨ੍ਵਿਤਮ੍। ਜ੍ਞਾਨਾਸ਼੍ਰਯੰ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਿਤੋਯਮਨ੍ਤਃਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਭਾਸ੍ਕਰਮ੍॥ 14-28-16 (93176) ਯੇ(ਅ)ਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪੁਨਰ੍ਭਵਃ। ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਚਾਧਸ਼੍ਚ ਤਿਰ੍ਯਕ੍ਚ ਤਸ੍ਯ ਨਾਨ੍ਤੋ(ਅ)ਧਿਗਮ੍ਯਤੇ॥ 14-28-17 (93177) ਸਪ੍ਤ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਸ੍ਤਤ੍ਰ ਚਰਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਯਾ- ਸ੍ਤ੍ਵਵਾਙ੍ਮੁਖਾ ਭਾਨੁਮਤ੍ਯੋ ਜਨਿਤ੍ਰ੍ਯਃ। ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਰਸਾਨਾਦਦਤੇ ਪ੍ਰਜਾਭ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਯਥਾ ਨਿਤ੍ਯਮਨਿਤ੍ਯਤਾ ਚ॥ 14-28-18 (93178) ਤਤ੍ਰੈਵ ਪ੍ਰਤਿਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਪੁਨਸ੍ਤਤ੍ਰੋਦਯਨ੍ਤਿ ਚ। ਸਪ੍ਤ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਸਿਦ੍ਧਾ ਵਸਿਸ਼਼੍ਠਪ੍ਰਮੁਖੈਃ ਸਹ॥ 14-28-19 (93179) ਯਸ਼ੋ ਵਰ੍ਚੋ ਭਗਸ਼੍ਚੈਵ ਵਿਜਯਃ ਸਿਦ੍ਧਤੇਜਸਃ। ਏਤਮੇਵਾਨੁਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਸਪ੍ਤ ਜ੍ਯੋਤੀਂਸ਼਼ਿ ਭਾਸ੍ਕਰਮ੍॥ 14-28-20 (93180) ਰੁʼਸ਼਼ਯਃ ਪਰ੍ਵਤਾਸ਼੍ਚੈਵ ਸਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਰ ਸਮਾਸਤਃ। ਨਦ੍ਯਸ਼੍ਚ ਪਰਿਤੋ ਵਾਰਿ ਵਹਨ੍ਤ੍ਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਿਸਮ੍ਭਵਮ੍॥ 14-28-21 (93181) ਨਦੀਨਾਂ ਸਙ੍ਗਮਸ਼੍ਚੈਵ ਵੈਤਾਨੇ ਸਮੁਪਹਰੇ। ਸ੍ਵਾਤ੍ਮਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾ ਯਤੋ ਯਾਨ੍ਤਿ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦੇਵ ਪਿਤਾਮਹਮ੍॥ 14-28-22 (93182) ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾਸ਼ਾਃ ਸੁਵ੍ਰਤਾਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਾਸ੍ਤਪਸਾ ਦਗ੍ਧਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ਾਃ। ਆਤ੍ਮਨ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਾਵੇਸ਼੍ਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸ੍ਤਮੁਪਾਸਤੇ॥ 14-28-23 (93183) ਸ਼ਮਿਮਪ੍ਯਤ੍ਰ ਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਵਿਦ੍ਯਾਰਣ੍ਯਵਿਦੋ ਜਨਾਃ। ਤਦਰਣ੍ਯਮਭਿਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਯਥਾਤਤ੍ਵਮਜਾਯਤ॥ 14-28-24 (93184) ਏਤਦੇਵੇਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਪੁਣ੍ਯਮਰਣ੍ਯੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਦੁਃ। ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਚਾਨੁਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞੇਨਾਨੁਦਰ੍ਸ਼ਿਨਾ॥ ॥ 14-28-25 (93185) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਾਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 28 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-28-7 ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਸਪ੍ਤ ਤਥੇਨ੍ਧਨਾਨਿ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-28-9 ਚਤੁਰ੍ਵਰ੍ਣਾਨਿ ਦਿਵ੍ਯਾਨੀਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-28-13 ਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤਃ ਪਾਦਪਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਵਨਮਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-28-19 ਤਤ੍ਰੋਪਯਨ੍ਤਿ ਚੇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ। ਤੇਚ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਸਿਦ੍ਧਾ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-28-20 ਭਗਸ਼੍ਚੋਜੋ ਵਿਜਯਃ ਸਿਦ੍ਧਿਤੇਜਸੀ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-28-24 ਰੁʼਚਮਪ੍ਯਤ੍ਰ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਿਦ੍ਯਾਰਣ੍ਯੇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-28-25 ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਨਾਨੁਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਾ ਨਾਨੁਦਰ੍ਸ਼ਨਮਿਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 029

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.29. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 029

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਯਾਗੀਯਹਿੰਸਾਯਾ ਅਧਰ੍ਮ੍ਯਤ੍ਵਾਭਾਵਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਾਧ੍ਵਰ੍ਯੁਯਤਿਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਗਨ੍ਧਾੰਨ ਜਿਘ੍ਰਾਮਿ ਰਾਸਾੰਨ ਵੇਦ੍ਮਿ ਰੂਪੰ ਨ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਚ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਾਮਿ। ਨ ਚਾਪਿ ਸ਼ਬ੍ਦਾਨ੍ਵਿਵਿਧਾਞ੍ਸ਼੍ਰੁʼਣੋਮਿ ਨ ਚਾਪਿ ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਮੁਪੈਮਿ ਕਞ੍ਚਿਤ੍॥ 14-29-1 (93186) ਅਰ੍ਥਾਨਿਸ਼਼੍ਟਾਨ੍ਕਾਮਯਤੇ ਸ੍ਵਭਾਵਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਯਾਨ੍ਪ੍ਰਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤੇ ਸ੍ਵਭਾਵਃ। ਕਾਮਦ੍ਵੇਸ਼਼ਾਨੁਦ੍ਭਵਤਃ ਸ੍ਵਭਾਵਾ- ਤ੍ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨੌ ਜਨ੍ਤੁਦੇਹਾੰਨਿਵੇਸ਼੍ਯ॥ 14-29-2 (93187) ਤੇਭ੍ਯਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਾਂਸ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਨਿਤ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਭਾਵਾ- ਨ੍ਭੂਤਾਤ੍ਮਾਨੰ ਅਕ੍ਸ਼਼ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਸ਼ਰੀਰੇ। ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠੰਨਾਸ੍ਮਿ ਸਕ੍ਤਃ ਕਥੰਚਿ- ਤ੍ਕਾਮਕ੍ਰੋਧਾਭ੍ਯਾਂ ਜਰਯਾ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਨਾ ਚ॥ 14-29-3 (93188) ਅਕਾਮਯਾਨਸ੍ਯ ਚ ਸਰ੍ਵਕਾਮਾ- ਨਵਿਦ੍ਵਿਸ਼਼ਾਣਸ੍ਯ ਚ ਸਰ੍ਵਦੋਸ਼਼ਾਨ੍। ਨ ਮੇ ਸ੍ਵਭਾਵੇਸ਼਼ੁ ਭਵਨ੍ਤਿ ਲੇਪਾ- ਸ੍ਤੋਯਸ੍ਯ ਬਿਨ੍ਦੋਰਿਵ ਪੁਸ਼਼੍ਕਰੇਸ਼਼ੁ॥ 14-29-4 (93189) ਨਿਤ੍ਯਸ੍ਯ ਚੈਤਸ੍ਯ ਭਵਨ੍ਤਿ ਨਿਤ੍ਯਾ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਸ੍ਯ ਬਹੂਨ੍ਸ੍ਵਭਾਵਾਨ੍। ਨ ਸਜ੍ਜਤੇ ਕਰ੍ਮਸੁ ਭੋਗਜਾਲੰ ਦਿਵੀਵ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਯ ਮਯੂਖਜਾਲਮ੍॥ 14-29-5 (93190) ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਅਧ੍ਵਰ੍ਯੁਯਤਿਸੰਵਾਦੰ ਤੰ ਨਿਬੋਧ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਿ॥ 14-29-6 (93191) ਪ੍ਰੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣੰ ਪਸ਼ੁਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਯਜ੍ਞਕਰ੍ਮਣ੍ਯਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਯਤਿਰਧ੍ਵਰ੍ਯੁਮਾਸੀਨੋ ਹਿੰਸੋਯਮਿਤਿ ਕੁਤ੍ਸਯਨ੍॥ 14-29-7 (93192) ਤਮਧ੍ਵਰ੍ਯੁਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਨਾਯੰ ਛਾਗੋ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ। ਸ਼੍ਰੇਯਸਾ ਯੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਜਨ੍ਤੁਰ੍ਯਜ੍ਞਾਚ੍ਛ੍ਰੁਤਿਰਿਯੰ ਤਥਾ॥ 14-29-8 (93193) ਯੋ ਹ੍ਯਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ ਭਾਗਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਸ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਯਦਸ੍ਯ ਵਾਰਿਜੰ ਕਿਞ੍ਚਿਦਪਸ੍ਤਤ੍ਸਮ੍ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-29-9 (93194) ਸੂਰ੍ਯੰ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਦਿਸ਼ਃ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੇ ਪ੍ਰਾਣੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਦਿਵਮੇਵ ਚ। ਆਗਮੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨਸ੍ਯ ਨਮੇ ਦੋਸ਼਼ੋਸ੍ਤਿ ਕਸ਼੍ਚਨ॥ 14-29-10 (93195) ਯਤਿਰੁਵਾਚ। 14-29-11x (7832) ਪ੍ਰਾਣੈਰ੍ਵਿਯੋਗੇ ਚ੍ਛਾਗਸ੍ਯ ਯਦਿ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਸਿ। ਛਾਗਾਰ੍ਥੇ ਵਰ੍ਤਤੇ ਯਜ੍ਞੋ ਭਵਤਃ ਕਿੰ ਪ੍ਰਯੋਜਨਮ੍॥ 14-29-11 (93196) ਅਨੁ ਤ੍ਵਾਂ ਮਨ੍ਯਤੇ ਮਾਤਾ ਅਨੁ ਤ੍ਵਾਂ ਮਨ੍ਯਤੇ ਪਿਤਾ। ਮਨ੍ਤ੍ਰਵਿਜ੍ਞਾਨਮੁੰਨੀਯ ਪਰਿਵਰ੍ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-29-12 (93197) ਏਵਮੇਵਾਨੁਮਨ੍ਯੇਰੰਸ੍ਤਾਨ੍ਭਵਾਨ੍ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਰ੍ਹਤਿ। ਤੇਸ਼਼ਾਮਨੁਮਤਿੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਕਰ੍ਤੁਂ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-29-13 (93198) ਅਧ੍ਵਰ੍ਯੁਰੁਵਾਚ। 14-29-14x (7833) ਪ੍ਰਾਣਾ ਅਪ੍ਯਸ੍ਯ ਚ੍ਛਾਗਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਪਿਤਾਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵਯੋਨਿਸ਼਼ੁ। ਸ਼ਰੀਰੰ ਕੇਵਲੰ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੰ ਨਿਸ਼੍ਚੇਸ਼਼੍ਟਮਿਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ॥ 14-29-14 (93199) ਇਨ੍ਧਨਸ੍ਯ ਤੁ ਤੁਲ੍ਯੇਨ ਸ਼ਰੀਰੇਣਿ ਵਿਚੇਤਸਾ। ਹਿੰਸਾ ਹਿ ਯਸ਼਼੍ਟੁਕਾਮਾਨਾਮਿਨ੍ਧਨੰ ਪਸ਼ੁਸੰਜ੍ਞਿਤਮ੍॥ 14-29-15 (93200) ਅਹਿੰਸਾ ਸਰ੍ਵਧਰ੍ਮਾਣਾਮਿਤਿ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨੁਸ਼ਾਸਨਮ੍। ਯਦਹਿੰਸ੍ਰੰ ਭਵੇਤ੍ਕਰ੍ਮ ਤਤ੍ਕਾਰ੍ਯਮਿਤਿ ਵਿਦ੍ਮਹੇ॥ 14-29-16 (93201) ਅਹਿੰਸੇਤਿ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞੇਯੰ ਯਦਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਤਃ ਪਰਮ੍। ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਬਹੁਵਿਧੰ ਵਕ੍ਤੁਂ ਭਵਤਾ ਕਾਰ੍ਯਦੂਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-29-17 (93202) ਅਹਿੰਸਾ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਨਿਤ੍ਯਮਸ੍ਮਾਸੁ ਰੋਚਤੇ। ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਤਃ ਸਾਧਯਾਮੋ ਨ ਪਰੋਕ੍ਸ਼਼ਮੁਪਾਸ੍ਮਹੇ॥ 14-29-18 (93203) ਅਧ੍ਵਰ੍ਯਰੁਵਾਚ। 14-29-19x (7834) ਭੂਮੇਰ੍ਗਨ੍ਧਗੁਣਾਨ੍ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਪਿਬਸ੍ਯਾਪੋਮਯਾਨ੍ਰਸਾਨ੍। ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਾਂ ਪਸ਼੍ਯਤੇ ਰੂਪੰ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਸ੍ਯਨਿਲਜਾਨ੍ਗੁਣਾਨ੍॥ 14-29-19 (93204) ਸ਼੍ਰੁʼਣੋਸ਼਼੍ਯਾਕਾਸ਼ਜਾਞ੍ਸ਼ਬ੍ਦਾਨ੍ਮਨਸਾ ਮਨ੍ਯਸੇ ਮਤਿਮ੍। ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯੇਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਪ੍ਰਾਣਾ ਇਤਿ ਚ ਮਨ੍ਯਸੇ॥ 14-29-20 (93205) ਪ੍ਰਾਣਾਦਾਨੇ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋਸਿ ਹਿੰਸਾਯਾਂ ਵਰ੍ਤਤੇ ਭਵਾਨ੍। ਨਾਸ੍ਤਿ ਚੇਸ਼਼੍ਟਾ ਵਿਨਾ ਹਿੰਸਾਂ ਕਿੰ ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਮਨ੍ਯਸੇ ਦ੍ਵਿਜ॥ 14-29-21 (93206) ਯਤਿਰੁਵਾਚ। 14-29-22x (7835) ਅਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਚ ਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਚੈਵ ਦ੍ਵੈਧੀਭਾਵੋ(ਅ)ਯਮਾਤ੍ਮਨਃ। ਅਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਤਤ੍ਰ ਸਦ੍ਭਾਵਃ ਸ੍ਵਭਾਵਃ ਕ੍ਸ਼਼ਰ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-29-22 (93207) ਪ੍ਰਾਣੋ ਜਿਹ੍ਵਾ ਮਨਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵੰ ਸਦ੍ਭਾਵੋ ਰਜਸਾ ਸਹ। ਭਾਵੈਰੇਤੈਰ੍ਵਿਮੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਸ੍ਯ ਨਿਰਾਸ਼ਿਸ਼਼ਃ॥ 14-29-23 (93208) ਸਮਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਨਿਰ੍ਮਮਸ੍ਯ ਜਿਤਾਤ੍ਮਨਃ। ਸਮਨ੍ਤਾਤ੍ਪਰਿਮੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਨ ਭਯੰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍॥ 14-29-24 (93209) ਅਧ੍ਵਰ੍ਯੁਰੁਵਾਚ। 14-29-25x (7836) ਸਦ੍ਭਿਰੇਵੇਹ ਸੰਵਾਦਃ ਕਾਰ੍ਯੋ ਮਤਿਮਤਾਂਵਰ। ਭਵਤੋ ਹਿ ਮਤੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ ਮਤਿਰ੍ਮਮ॥ 14-29-25 (93210) ਭਗਵਨ੍ਭਗਵਦ੍ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਪ੍ਰਤਿਬੁਦ੍ਧੋ ਬ੍ਰਵੀਮ੍ਯਹਮ੍। ਵ੍ਰਤੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਰ੍ਤੁਰ੍ਨਾਪਰਾਧੋਸ੍ਤਿ ਮੇ ਦ੍ਵਿਜ॥ 14-29-26 (93211) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-29-27x (7837) ਉਪਪਤ੍ਤ੍ਯਾ ਯਤਿਸ੍ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂ ਵਰ੍ਤਮਾਨਸ੍ਤਤਃ ਪਰਮ੍। ਅਧ੍ਵਰ੍ਯੁਰਪਿ ਨਿਰ੍ਮੋਹਃ ਪ੍ਰਚਚਾਰ ਮਹਾਮਖੇ॥ 14-29-27 (93212) ਏਵਮੇਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸੁਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਦੁਃ। ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਚਾਨੁਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞੇਨਾਰ੍ਥਦਰ੍ਸ਼ਿਨਾ॥ ॥ 14-29-28 (93213) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਦਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 29 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-29-2 ਸਰ੍ਵਾਨੇਤਾਨ੍ਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਟਿ ਚੈਵ ਸ੍ਵਭਾਵ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਪਾਠਃ। ਜਨ੍ਤੁਦੇਹਾਨਿਹੈਤ੍ਯੇਤਿ ਕ.ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-29-3 ਨਾਸ੍ਤਿ ਸ਼ਕ੍ਯਃ ਕਥੰਚਿਦਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-29-12 ਅਤ੍ਰ ਤ੍ਵਾਂ ਮਨ੍ਯਤਾਂ ਭ੍ਰਾਤਾ ਪਿਤਾ ਮਾਤਾ ਸਖੇਤਿ ਚ। ਮਨ੍ਤ੍ਰਯਸ੍ਵੈਨਮੁੰਨੀਯ ਪਰਵਨ੍ਤੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤ ਇਤਿ ਝ.ਦ.ਪਾਠਃ॥ 7-29-19 ਭੂਮੇਰਿਤਿ ਨਾਨੁਪਹਤ੍ਯ ਭੂਤਾਨਿ ਭੋਗਃ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਨ੍ਯਾਯਾਜ੍ਜੀਵਤੋ(ਅ)ਪਰਿਹਾਰ੍ਯੈਵ ਹਿੰਸੇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-29-21 ਕਿੰ ਕਥੰ ਤ੍ਵੰ ਮਨ੍ਯਸੇ(ਅ)ਹਿੰਸਾਮਿਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ॥ 7-29-26 ਮਤੰ ਮਨ੍ਤੁਂ ਕ੍ਰਤੁਂ ਕਰ੍ਤੁਮਿਤਿ ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 030

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.30. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 030

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸ੍ਵਭਾਰ੍ਯਾਂਪ੍ਰਤਿ ਹਿੰਸਾਯਾ ਅਕਰ੍ਤਵ੍ਯਤ੍ਵੇ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਵਚਸਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਣੋਪਯੋਗਿਤਯਾ ਪਰਸ਼ੁਰਾਮਚਰਿਤ੍ਰਕਥਨਾਰਮ੍ਭਃ॥ 1 ॥ ਰਾਮੇਣ ਕਾਰ੍ਤਵੀਰ੍ਯੇ ਨਿਹਤੇ ਤਦਨੁਯਾਯਿਭਿਰ੍ਜਮਦਗ੍ਨੇਰ੍ਹਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਤਃ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੇਨ ਰਾਮੇਣ ਤ੍ਰਿਃਸਪ੍ਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਃ ਸਰ੍ਵਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਹਨਨੇ ਤਤ੍ਪਿਤ੍ਰੁʼਭੀ ਰਾਮਸ੍ਯ ਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਪ੍ਰਯਤਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਕਾਰ੍ਤਵੀਰ੍ਯਸ੍ਯ ਸੰਵਾਦੰ ਸਮੁਦ੍ਰਸ੍ਯ ਚ ਭਾਮਿਨਿ॥ 14-30-1 (93214) ਕਾਰ੍ਤਵੀਰ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਬਾਹੁਸਹਸ੍ਰਵਾਨ੍। ਯੇਨ ਸਾਗਰਪਰ੍ਯਨ੍ਤਾ ਧਨੁਸ਼਼ਾ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਮਹੀ॥ 14-30-2 (93215) ਸ ਕਦਾਚਿਤ੍ਸਮੁਦ੍ਰਾਨ੍ਤੇ ਵਿਚਰਨ੍ਬਲਦਰ੍ਪਿਤਃ। ਅਵੀਕਿਰਚ੍ਛਰਸ਼ਤੈਃ ਸਮੁਦ੍ਰਮਿਤਿ ਨਃ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍॥ 14-30-3 (93216) ਤੰ ਸਮੁਦ੍ਰੋ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਰੁਵਾਚਹ। ਮਾ ਮੁਞ੍ਚ ਵੀਰ ਨਾਰਾਚਾਨ੍ਬ੍ਰੂਹਿ ਕਿੰ ਕਰਵਾਣਿ ਤੇ॥ 14-30-4 (93217) ਮਦਾਸ਼੍ਰਯਾਣਿ ਭੂਤਾਨਿ ਤ੍ਵਦ੍ਵਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੈਰ੍ਮਹੇਸ਼਼ੁਭਿਃ। ਵਧ੍ਯਨ੍ਤੇ ਰਾਜਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਤੇਭ੍ਯੋ ਦੇਹ੍ਯਭਯੰ ਵਿਭੋ॥ 14-30-5 (93218) ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 14-30-6x (7838) ਮਤ੍ਸਮੋ ਯਦਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਸ਼ਰਾਸਨਧਰਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍। ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਤੰ ਸਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਯਃ ਸਮੋ ਮੇ ਮਹਾਮ੍ਰੁʼਧੇ॥ 14-30-6 (93219) ਸਮੁਦ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-30-7x (7839) ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਰ੍ਜਮਦਗ੍ਨਿਸ੍ਤੇ ਯਦਿ ਰਾਜਨ੍ਪੁਰਾ ਸ਼੍ਰੁਤਃ। ਤਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤਵਾਤਿਥ੍ਯੰ ਯਥਾਵਤ੍ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ॥ 14-30-7 (93220) ਤਤਃ ਸ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਯਯੌ ਕ੍ਰੋਧੇਨ ਮਹਤਾ ਵ੍ਰੁʼਤਃ। ਸ ਤਮਾਸ਼੍ਰਮਮਾਗਮ੍ਯ ਰਾਮਮੇਵਾਨ੍ਵਪਦ੍ਯਤ॥ 14-30-8 (93221) ਸ ਰਾਮਪ੍ਰਤਿਕੂਲਾਨਿ ਚਕਾਰ ਸਹ ਬਨ੍ਧੁਭਿਃ। ਆਯਾਸੰ ਜਨਯਾਮਾਸ ਰਾਮਸ੍ਯ ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-30-9 (93222) ਤਤਸ੍ਤੇਜਃ ਪ੍ਰਜਜ੍ਵਾਲ ਰਾਮਸ੍ਯਾਮਿਤਤੇਜਸਃ। ਪ੍ਰਦਹਨ੍ਰਿਪੁਸੈਨ੍ਯਾਨਿ ਤਦਾ ਕਮਲਲੋਚਨੇ॥ 14-30-10 (93223) ਤਤਃ ਪਰਸ਼ੁਮਾਦਾਯ ਸ ਤੰ ਬਾਹੁਸਹਸ੍ਰਿਣਮ੍। ਚਿਨ੍ਛੇਦ ਸਹਸਾ ਰਾਮੋ ਬਹੁਸ਼ਾਖਮਿਵ ਦ੍ਰੁਮਮ੍॥ 14-30-11 (93224) ਤੰ ਹਤੰ ਪਤਿਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਮੇਤਾਃ ਸਰ੍ਵਬਾਨ੍ਧਵਾਃ। ਅਸੀਨਾਦਾਯ ਸ਼ਕ੍ਤੀਰ੍ਸ਼੍ਚ ਭਾਰ੍ਗਵੰ ਪਰ੍ਯਧਾਵਯਨ੍॥ 14-30-12 (93225) ਰਾਮੋ(ਅ)ਪਿ ਧਨੁਰਾਦਾਯ ਰਥਮਾਰੁਹ੍ਯ ਸਤ੍ਵਰਃ। ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਞ੍ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਵ੍ਯਧਮਤ੍ਪਾਰ੍ਥਿਵੰ ਬਲਮ੍॥ 14-30-13 (93226) ਤਤਸ੍ਤੁ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਃ ਕੇਚਿਜ੍ਜਮਦਗ੍ਨਿੰ ਨਿਹਤ੍ਯ ਚ। ਵਿਵਿਸ਼ੁਰ੍ਗਿਰਿਦੁਰ੍ਗਾਣਿ ਮ੍ਰੁʼਗਾਃ ਸਿੰਹਾਰ੍ਦਿਤਾ ਇਵ॥ 14-30-14 (93227) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸ੍ਵਵਿਹਿਤੰ ਕਰ੍ਮ ਤਦ੍ਭਯਾੰਨਾਨੁਤਿਸ਼਼੍ਠਤਾਮ੍। ਪ੍ਰਜਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਮਦਰ੍ਸ਼ਨਾਤ੍॥ 14-30-15 (93228) ਏਵੰ ਤੇ ਦ੍ਰਵਿਡਾ(ਅ)ਭੀਰਾਃ ਪੁਣ੍ਡ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ਬਰੈਃ ਸਹ। ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲਤ੍ਵੰ ਪਰਿਗਤਾ ਵ੍ਯੁਤ੍ਥਾਨਾਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਤਃ॥ 14-30-16 (93229) ਤਤਸ਼੍ਚ ਹਤਵੀਰਾਸੁ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਸੁ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ। ਦ੍ਵਿਜੈਰੁਤ੍ਪਾਦਿਤੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੰ ਜਾਮਦਗ੍ਨ੍ਯੋ ਨ੍ਯਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਤ॥ 14-30-17 (93230) ਏਕਵਿੰਸ਼ਤਿਮੇ ਯਾਤੇ ਰਾਮੰ ਵਾਗਸ਼ਰੀਰਿਣੀ। ਦਿਵ੍ਯਾ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਮਧੁਰਾ ਸਰ੍ਵਲੋਕਪਰਿਸ਼੍ਰੁਤਾ॥ 14-30-18 (93231) ਰਾਮਰਾਮ ਨਿਵਰ੍ਤਸ੍ਵ ਕੰ ਗੁਣੰ ਤਾਤ ਪਸ਼੍ਯਸਿ। ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਬਨ੍ਧੂਨਿਮਾਨ੍ਪ੍ਰਾਣੈਰ੍ਵਿਪ੍ਰਯੋਜ੍ਯ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ॥ 14-30-19 (93232) ਤਥੈਵ ਤੰ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਮ੍ਰੁʼਚੀਕਪ੍ਰਮੁਖਾਸ੍ਤਦਾ। ਪਿਤਾਮਹਾ ਮਹਾਭਾਗ ਨਿਵਰ੍ਤਸ੍ਵੇਤ੍ਯਥਾਬ੍ਰੁਵਨ੍॥ 14-30-20 (93233) ਪਿਤੁਰ੍ਵਧਮਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯੰਸ੍ਤੁ ਰਾਮਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਤਾਨ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਨ੍। ਨਾਰ੍ਹਨ੍ਤੀਹ ਭਵਨ੍ਤੋ ਮਾਂ ਨਿਵਾਰਯਿਤੁਮਿਤ੍ਯੁਤ॥ 14-30-21 (93234) ਪਿਤਰ ਊਚੁਃ। 14-30-22x (7840) ਨਾਰ੍ਹਸੇ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਬਨ੍ਧੂਂਸ੍ਤ੍ਵੰ ਨਿਹਨ੍ਤੁਂ ਜਯਤਾਂਵਰ। ਨੇਹ ਯੁਕ੍ਤੰ ਤ੍ਵਯਾ ਹਨ੍ਤੁਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਤਾ ਨ੍ਰੁʼਪਾਨ੍॥ ॥ 14-30-22 (93235) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 30 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-30-15 ਤੇਸ਼਼ਾਮੁਪਰਤੰ ਕਰ੍ਮੇਤਿ ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-30-16 ਵ੍ਯੁਤ੍ਥਾਨਾਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਿਣ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 031

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.31. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 031

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਪਰਸ਼ੁਰਾਮੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਵਧਾੰਨਿਵਰ੍ਤਨਾਯਾਲਰ੍ਕੋਪਾਖ੍ਯਾਨਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥ ਰਾਮੇਣ ਤਚ੍ਛ੍ਰਵਣਾਦ੍ਧਿੰਸਾਤੋ ਨਿਵਰ੍ਤ੍ਯ ਤਪਸ਼੍ਚਰਣਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

name="Azvamedhika-14-31-1x">ਪਿਤਰ ਊਚੁਃ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਚ ਤਤ੍ਤਥਾ ਕਾਰ੍ਯੰ ਭਵਤਾ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ॥ 14-31-1 (93236) ਅਲਰ੍ਕੋ ਨਾਮ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਰਭਵਤ੍ਸੁਮਹਾਤਪਾਃ। ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦੀ ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਸੁਦ੍ਰੁʼਢਵ੍ਰਤਃ॥ 14-31-2 (93237) ਸ ਸਾਗਰਾਨ੍ਤਾਂ ਧਨੁਸ਼਼ਾ ਵਿਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਮਹੀਮਿਮਾਮ੍। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸੁਦੁਸ਼਼੍ਕਰੰ ਕਰ੍ਮ ਮਨਃ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੇ ਸਮਾਦਧੇ॥ 14-31-3 (93238) ਸ੍ਥਿਤਸ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਮੂਲੇ(ਅ)ਥ ਤਸ੍ਯ ਚਿਨ੍ਤਾ ਬਭੂਵ ਹ। ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਯ ਸੁਮਹਦ੍ਰਾਜ੍ਯੰ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੰ ਪ੍ਰਤਿ ਮਹਾਮਤੇ॥ 14-31-4 (93239) ਅਲਰ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-31-5x (7841) ਮਨਸੋ ਮੇ ਬਲੰ ਜਾਤੰ ਮਨੋ ਜਿਤ੍ਵਾ ਧ੍ਰੁਵੋ ਜਯਃ। ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਬਾਣਾਨਸ੍ਯਾਮਿ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਃ॥ 14-31-5 (93240) ਯਦਿਦੰ ਚਾਪਲਾਤ੍ਕਰ੍ਮ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਮਰ੍ਤ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਤਿ। ਮਨਃ ਪ੍ਰਤਿ ਸੁਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰਾਨਹੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਾਯਕਾਨ੍॥ 14-31-6 (93241) ਮਨ ਉਵਾਚ। 14-31-7x (7842) ਨੇਮੇ ਬਾਣਾਸ੍ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮਲਰ੍ਕ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਤਵੈਵ ਮਰ੍ਮ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭਿੰਨਮਰ੍ਮਾ ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ 14-31-7 (93242) ਅਨ੍ਯਾਨ੍ਬਾਣਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਯੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ। ਤਤ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਥ ਤਤੋ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-31-8 (93243) ਆਘ੍ਰਾਯ ਸੁਬਹੂਨ੍ਗਨ੍ਧਾਂਸ੍ਤਾਨੇਵ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਧ੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਧ੍ਰਾਣੰ ਪ੍ਰਤਿ ਸ਼ਰਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਸ਼ਿਤਾਨ੍॥ 14-31-9 (93244) ਘ੍ਰਾਣ ਉਵਾਚ। 14-31-10x (7843) ਨੇਮੇ ਬਾਣਾਸ੍ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮਲਰ੍ਕ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਤਵੈਵ ਮਰ੍ਮ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭਿੰਨਮਰ੍ਮਾ ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ 14-31-10 (93245) ਅਨ੍ਯਾਨ੍ਯਾਣਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਯੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ। ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਥ ਤਤੋ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-31-11 (93246) ਇਯੰ ਸ੍ਵਾਦੂਨ੍ਰਸਾਨ੍ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਨੇਵ ਪ੍ਰਤਿ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਜ੍ਜਿਹ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਸ਼ਰਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਸ਼ਿਤਾਨ੍॥ 14-31-12 (93247) ਜਿਹ੍ਵੋਵਾਚ। 14-31-13x (7844) ਨੇਮੇ ਵਾਣਾਸ੍ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮਲਰ੍ਕ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਤਵੈਵ ਮਰ੍ਮ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਹਾਸ੍ਯਸਿ ਜੀਵਿਤਮ੍॥ 14-31-13 (93248) ਅਨ੍ਯਾਨ੍ਵਾਣਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਯੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ। ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਥ ਤਤੋ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-31-14 (93249) ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤ੍ਵਗ੍ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਂਸ੍ਤਾਨੇਵ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਧ੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵਚੰ ਪਾਟਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਵਿਵਿਧੈਃ ਕਙ੍ਕਪਤ੍ਰਿਭਿਃ॥ 14-31-15 (93250) ਤ੍ਵਗੁਵਾਚ। 14-31-16x (7845) ਨੇਮੇ ਬਾਣਾਸ੍ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮਲਰ੍ਕ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਤਵੈਵ ਮਰ੍ਮ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭਿੰਨਮਰ੍ਮਾ ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ 14-31-16 (93251) ਅਨ੍ਯਾਨ੍ਬਾਣਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਯੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ। ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਥ ਤਤੋ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-31-17 (93252) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਵਿਵਿਧਾਞ੍ਸ਼ਬ੍ਦਾਂਸ੍ਤਾਨੇਵ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਧ੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛ੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ਸ਼ਰਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਮੁਞ੍ਚਾਮ੍ਯਹੰ ਸ਼ਿਤਾਨ੍॥ 14-31-18 (93253) ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਮੁਵਾਚ। 14-31-19x (7846) ਨੇਮੇ ਬਾਣਾਸ੍ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮਲਰ੍ਕ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਤਵੈਵ ਮਰ੍ਮ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਹਾਸ੍ਯਤਿ ਜੀਵਿਤਮ੍॥ 14-31-19 (93254) ਅਨ੍ਯਾਨ੍ਬਾਣਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਯੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ। ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਥ ਤਤੋ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-31-20 (93255) ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰੂਪਾਣਿ ਬਹੁਸ਼ਸ੍ਤਾਨ੍ਯੇਵ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਧ੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨਿਸ਼ਿਤੈਃ ਸਾਯਕੈਰਹਮ੍॥ 14-31-21 (93256) ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰੁਵਾਚ। 14-31-22x (7847) ਨੇਮੇ ਬਾਣਾਸ੍ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮਲਰ੍ਕ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਤਵੈਵ ਮਰ੍ਮ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭਿੰਨਮਰ੍ਮਾ ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ 14-31-22 (93257) ਅਨ੍ਯਾਨ੍ਬਾਣਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਯੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਥ ਤਤੋ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-31-23 (93258) ਇਯੰ ਨਿਸ਼਼੍ਠਾ ਬਹੁਵਿਧਾ ਪ੍ਰਜ੍ਞਯਾ ਤ੍ਵਦ੍ਯਵਸ੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਪ੍ਰਤਿ ਸ਼ਰਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਸ਼ਿਤਾਨ੍॥ 14-31-24 (93259) ਬੁਦ੍ਧਿਰੁਵਾਚ। 14-31-25x (7848) ਨੇਮੇ ਬਾਣਾਸ੍ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮਲਰ੍ਕ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਤਵੈਵ ਮਰ੍ਮ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭਿੰਨਮਰ੍ਮਾ ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ। ਅਨ੍ਯਾਨ੍ਬਾਣਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਯੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ 14-31-25 (93260) ਪਿਤਰ ਊਚੁਃ। 14-31-26x (7849) ਤਤੋ(ਅ)ਲਰ੍ਕਸ੍ਤਪੋ ਘੋਰੰ ਤਤ੍ਰੈਵਾਸ੍ਥਾਯ ਦੁਸ਼਼੍ਕਰਮ੍। ਨਾਧ੍ਯਗਚ੍ਛਤ੍ਪਰੰ ਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਬਾਣਮੇਤੇਸ਼਼ੁ ਸਪ੍ਤਸੁ॥ 14-31-26 (93261) ਸੁਸਮਾਹਿਤਚੇਤਾਸ੍ਤੁ ਸ ਤਤੋ(ਅ)ਚਿਨ੍ਤਯਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ। ਸ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਚਿਰੰ ਕਾਲਮਲਰ੍ਕੋ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਨਾਧ੍ਯਗਚ੍ਛਤ੍ਪਰੰ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਯੋਗਾਨ੍ਮਤਿਮਤਾਂਵਰਃ॥ 14-31-27 (93262) ਸ ਏਕਾਗ੍ਰੰ ਮਨਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਿਸ਼੍ਚਲੋ ਯੋਗਮਾਸ੍ਥਿਤਃ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਜਘਾਨਾਸ਼ੁ ਬਾਣੇਨੈਕੇਨ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍॥ 14-31-28 (93263) ਯੋਗੇਨਾਤ੍ਮਾਨਮਾਵਿਸ਼੍ਯ ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਪਰਮਿਕਾਂ ਗਤਃ। ਵਿਸ੍ਮਿਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਰਿਮਾਂ ਗਾਥਾਂ ਜਗਾਦ ਹ॥ 14-31-29 (93264) ਅਹੋ ਕਸ਼਼੍ਟੰ ਯਦਸ੍ਮਾਭਿਃ ਸਰ੍ਵੰ ਬਾਹ੍ਯਮਨੁਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍। ਭੋਗਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਸਮਾਯੁਕ੍ਤੈਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਰਾਜ੍ਯਮੁਪਾਸਿਤਮ੍। ਇਤਿ ਪਸ਼੍ਚਾਨ੍ਮਯਾ ਜ੍ਞਾਤੰ ਯੋਗਾੰਨਾਸ੍ਤਿ ਪਰੰ ਸੁਖਮ੍॥ 14-31-30 (93265) ਇਤਿ ਤ੍ਵਮਨੁਜਾਨੀਹਿ ਰਾਮ ਮਾ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਨ੍ਵਧੀਃ। ਤਸ਼਼ੋ ਘੋਰਮੁਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠ ਤਤਃ ਸ਼੍ਰੇਯੋ(ਅ)ਭਿਪਤ੍ਸ੍ਯਸੇ॥ 14-31-31 (93266) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸੋਥ ਤਪੋ ਘੋਰੰ ਸਮਾਸ੍ਥਿਤਃ। ਜਾਮਦਗ੍ਨ੍ਯੋ ਮਹਾਭਾਗੇ ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਚ ਪਰਮਾਂ ਗਤਃ॥ ॥ 14-31-32 (93267) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 31 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-31-1 ਅਤ੍ਰ ਹਿੰਸਾਯਾ ਅਕਾਰ੍ਯਤ੍ਵੇ। 1 ॥ 7-31-5 ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਬਾਹ੍ਯਸ਼ਤ੍ਰੁਭ੍ਯ ਇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ। ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਖ੍ਯਵੈਰਿਭਿਃ॥ 5 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 032

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.32. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 032

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸ੍ਵਭਾਰ੍ਯਾਂਪ੍ਰਤਿ ਕਾਮਕ੍ਰੋਧਾਦਿਪਰਿਤ੍ਯਾਗਪੂਰ੍ਵਕੰ ਭਗਵਦਵਬੋਧਸ੍ਯ ਪਰਮਪੁਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥਸਾਧਨਤਾਵਬੋਧਕਾਮ੍ਬਰੀਸ਼਼ਗੀਤਗਾਥਾਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਤ੍ਰਯੋ ਵੈ ਰਿਪਵੋ ਲੋਕੇ ਨਵਧਾ ਗੁਣਤਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਹਰ੍ਸ਼਼ਃ ਸ੍ਤੰਭੋਤਿਮਾਨਸ਼੍ਚ ਤ੍ਰਯਸ੍ਤੇ ਸਾਤ੍ਵਿਕਾ ਗੁਣਾਃ॥ 14-32-1 (93268) ਸ਼ੋਕਃ ਕ੍ਰੋਧਾਭਿਸੰਰਮ੍ਭੋ ਰਾਜਸਾਸ੍ਤੇ ਗੁਣਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਸ੍ਵਪ੍ਨਸ੍ਤਨ੍ਦ੍ਰਾ ਚ ਮੋਹਸ਼੍ਚ ਤ੍ਰਯਸ੍ਤੇ ਤਾਮਸਾ ਗੁਣਾਃ॥ 14-32-2 (93269) ਏਤਾੰਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਧ੍ਰੁʼਤਿਮਾਨ੍ਬਾਣਸਙ੍ਘੈਰਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਃ। ਜੇਤੁਂ ਪਰਾਨੁਤ੍ਸਹਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-32-3 (93270) ਅਤ੍ਰ ਗਾਥਾਃ ਕੀਰ੍ਤਯਨ੍ਤਿ ਪੁਰਾਕਲ੍ਪਵਿਦੋ ਜਨਾਃ। ਅਮ੍ਬਰੀਸ਼਼ੇਣ ਯਾ ਗੀਤਾ ਰਾਜ੍ਞਾ ਰਾਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਤਾ॥ 14-32-4 (93271) ਸਮੁਦੀਰ੍ਣੇਸ਼਼ੁ ਦੋਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਬਾਧ੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਸਾਧੁਸ਼਼ੁ। ਜਗ੍ਰਾਹ ਤਰਸਾ ਰਾਜ੍ਯਮਮ੍ਬਰੀਸ਼਼ ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ॥ 14-32-5 (93272) ਸ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਾਤ੍ਮਨੋ ਦੋਸ਼਼ਾਨ੍ਸਾਧੂਨ੍ਸਮਭਿਪੂਜ੍ਯ ਚ। ਜਗਾਮ ਮਹਤੀਂ ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਗਾਥਾਸ਼੍ਚੇਮਾ ਜਗਾਦ ਹ॥ 14-32-6 (93273) ਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠੰ ਵਿਜਿਤਾ ਦੋਸ਼਼ਾ ਨਿਹਤਾਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਤ੍ਰਵਃ। ਏਕੋ ਦੋਸ਼਼ੋ ਵਰਿਸ਼਼੍ਠਸ਼੍ਚ ਵਧ੍ਯਃ ਸ ਨ ਹਤੋ ਮਯਾ॥ 14-32-7 (93274) ਯਤ੍ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤੋ ਜਨ੍ਤੁਰਯੰ ਵੈਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ੍ਯੰ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ। ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਰ੍ਤ ਇਵ ਨਿਮ੍ਨਾਨਿ ਧਾਵਮਾਨੋ ਨ ਬੁਧ੍ਯਤੇ॥ 14-32-8 (93275) ਅਕਾਰ੍ਯਮਪਿ ਯੇਨੇਹ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਃ ਸੇਵਤੇ ਨਰਃ। ਤੰ ਲੋਭਮਸਿਭਿਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੈਰ੍ਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸੁਖਮੇਧਤੇ॥ 14-32-9 (93276) ਲੋਭਾਦ੍ਧਿ ਜਾਯਤੇ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਤਤਸ਼੍ਚਿਨ੍ਤਾ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ। ਸ ਲਿਪ੍ਸਮਾਨੋ ਲਭਤੇ ਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠੰ ਰਾਜਸਾਨ੍ਗੁਣਾਨ੍। ਤਦਵਾਪ੍ਤੌ ਤੁ ਲਭਤੇ ਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠੰ ਤਾਮਸਾਨ੍ਗੁਣਾਨ੍॥ 14-32-10 (93277) ਸ ਤੈਰ੍ਗੁਣੈਃ ਸੰਹਤਦੇਹਬਨ੍ਧਨਃ। ਪੁਨਃਪਨਰ੍ਜਾਯਤਿ ਕਰ੍ਮ ਚੇਹਤੇ। ਜਨ੍ਮਕ੍ਸ਼਼ਯੇ ਭਿੰਨਵਿਕੀਰ੍ਮਦੇਹੋ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਂ ਪੁਨਰ੍ਗਚ੍ਛਤਿ ਜਨ੍ਮਨੈਵ॥ 14-32-11 (93278) ਤਸ੍ਮਾਦੇਤੰ ਸਮ੍ਯਗਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਲੋਭੰ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਨਿ ਰਾਜ੍ਯਮਿਚ੍ਛੇਤ੍। ਏਤਦ੍ਰਾਜ੍ਯੰ ਨਾਨ੍ਯਦਸ੍ਤੀਹ ਰਾਜ੍ਯ- ਮਾਤ੍ਮੈਵ ਰਾਜਾ ਵਿਦਿਤੋ ਯਥਾਵਤ੍॥ 14-32-12 (93279) ਇਤਿ ਰਾਜ੍ਞਾ(ਅ)ਮ੍ਬਰੀਸ਼਼ੇਣ ਗਾਥਾ ਗੀਤਾ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਾ। ਆਧਿਰਾਜ੍ਯ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਲੋਭਮੇਕੰ ਨਿਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਤਾ॥ ॥ 14-32-13 (93280) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਾਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 32 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-32-1 ਗੁਣਤਃ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਭੇਦਾਤ੍॥ 7-32-2 ਅਭਿਸੰਰਮ੍ਭੋ ਦ੍ਵੇਸ਼਼ਾਭਿਨਿਵੇਸ਼ਃ॥ 7-32-3 ਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਚ੍ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ। ਬਾਣਸੰਘੈਃ ਸ਼ਮਾਦਿਭਿਃ॥ 7-32-11 ਪੁਨਰ੍ਜਾਯਤਿ ਚੇਹ ਤਤ੍ਫਲਮ੍। ਫਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇ ਭਿੰਨਵਿਦੀਰ੍ਣਦੇਹਃ ਪੁਨਰ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁ ਗਚ੍ਛਤਿ ਚੈਵ ਜਨ੍ਮਨੀਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-32-12 ਨਾਨ੍ਯਦਸ੍ਤੀਤਿ ਵਿਦ੍ਯਾ ਯੈਸ਼੍ਚੈਵ ਰਾਜਾ ਵਿਜਿਤੋ ਮਯੈਕ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 033

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.33. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 033

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸ੍ਵਭਾਰ੍ਯਾਂਪ੍ਰਤਿ ਮਮਤਾਵਰ੍ਜਨਸ੍ਯ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥਸਾਧਨਤਾਯਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨ੍ਤਤਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਨਕਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿ ਉਵਾਚ। ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਚ ਸੰਵਾਦੰ ਜਨਕਸ੍ਯ ਚ ਭਾਮਿਨਿ॥ 14-33-1 (93281) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਜਨਕੋ ਰਾਜਾ ਸੰਨੰ ਕਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚਿਦਾਗਸਿ। ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਮੇ ਨ ਵਸ੍ਤਵ੍ਯਮਿਤਿ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਰ੍ਥਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-33-2 (93282) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚਾਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰਾਜਸਤ੍ਤਮਮ੍। ਆਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਰਾਜਨ੍ਯਾਵਾਂਸ੍ਤਵ ਵਸ਼ੇ ਸ੍ਥਿਤਃ॥ 14-33-3 (93283) ਸੋ(ਅ)ਨ੍ਯਸ੍ਯ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਸ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮ੍ਯਹੰ ਵਿਭੋ। ਵਚਸ੍ਤੇ ਕਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਮਹੀਪਤੇ॥ 14-33-4 (93284) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਤਦਾ ਰਾਜਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਾ। ਮੁਹੁਰੁਸ਼਼੍ਣੰ ਵਿਨਿਃਸ੍ਵਸ੍ਯ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ॥ 14-33-5 (93285) ਤਮਾਸੀਨੰ ਧ੍ਯਾਯਮਾਨੰ ਰਾਜਾਨਮਮਿਤੌਜਸਮ੍। ਕਸ਼੍ਮਲੰ ਸਹਸਾ(ਅ)ਗਚ੍ਛਦ੍ਭਾਨੁਮਨ੍ਤਮਿਵ ਗ੍ਰਹਃ॥ 14-33-6 (93286) ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਵਿਗਤੇ ਕਸ਼੍ਯਮੇ ਤਦਾ। ਤਤੋ ਮੂਹੂਰ੍ਤਾਦਿਵ ਤੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-33-7 (93287) ਪਿਤ੍ਰੁʼਪੈਤਾਮਹੇ ਰਾਜ੍ਯੇ ਵਸ਼੍ਯੇ ਜਨਪਦੇ ਸਤਿ। ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਾਮਿ ਵਿਚਿਨ੍ਵਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਹਮ੍॥ 14-33-8 (93288) ਨਾਧ੍ਯਗਚ੍ਛੰ ਯਦਾ ਪ੍ਰੁʼਥ੍ਵ੍ਯਾਂ ਮਿਥਿਲਾ ਮਾਰ੍ਗਿਤਾ ਮਯਾ। ਨਾਧ੍ਯਗਚ੍ਛੰ ਯਦਾ ਤਸ੍ਯਾਂ ਸ੍ਵਪ੍ਰਜਾ ਮਾਰ੍ਗਿਤਾ ਮਯਾ॥ 14-33-9 (93289) ਨਾਧ੍ਯਗਚ੍ਛੰ ਯਦਾ ਤਸ੍ਯਾਂ ਤਦਾ ਮੇ ਕਸ਼੍ਮਲੋ(ਅ)ਭਵਤ੍। ਤਤੋ ਮੇ ਕਸ਼੍ਮਲਸ੍ਯਾਨ੍ਤੇ ਮਤਿਃ ਪੁਨਰੁਪਸ੍ਥਿਤਾ॥ 14-33-10 (93290) ਤਦਾ ਨ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਮਨ੍ਯੇ ਸਰ੍ਵੋ ਵਾ ਵਿਸ਼਼ਯੋ ਮਮ। ਆਤ੍ਮਾ(ਅ)ਪਿ ਚਾਯੰ ਨ ਮਮ ਸਰ੍ਵਾ ਵਾ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਮਮ॥ 14-33-11 (93291) ਯਥਾ ਮਮ ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੇਸ਼਼ਾਮਿਤਿ ਮਨ੍ਯੇ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ। ਉਸ਼਼੍ਯਤਾਂ ਯਾਵਦੁਤ੍ਸਾਹੋ ਭੁਜ੍ਯਤਾਂ ਯਾਵਦਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-33-12 (93292) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-33-13x (7850) ਪਿਤ੍ਰੁʼਪੈਤਾਮਹੇ ਰਾਜ੍ਯੇ ਵਸ਼੍ਯੇ ਜਨਪਦੇ ਸਤਿ। ਬ੍ਰੂਹਿ ਕਾਂ ਮਤਿਮਾਸ੍ਥਾਯ ਮਮਤ੍ਵੰ ਵਰ੍ਜਿਤੰ ਤ੍ਵਯਾ॥ 14-33-13 (93293) ਕਾਂ ਵੈ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਸਰ੍ਵੋ ਵੈ ਵਿਸ਼਼ਯਸ੍ਤਵ। ਨਾਵੈਸ਼਼ਿ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਯੇਨ ਸਰ੍ਵੋ ਵਾ ਵਿਸ਼਼ਯਸ੍ਤਵ॥ 14-33-14 (93294) ਜਨਕ ਉਵਾਚ। 14-33-15x (7851) ਅਨ੍ਤਵਨ੍ਤ ਇਹਾਰਮ੍ਭਾ ਵਿਦਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵਕਰ੍ਮਸੁ। ਨਾਧ੍ਯਗਚ੍ਛਮਹੰ ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮਮੇਦਮਿਤਿ ਯਦ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-33-15 (93295) ਕਸ੍ਯੇਦਮਿਤਿ ਕਸ੍ਯ ਸ੍ਵਮਿਤਿ ਵੇਦਵਚਸ੍ਤਥਾ। ਨਾਧ੍ਯਗਚ੍ਛਮਹੰ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਮਮੇਦਮਿਤਿ ਯਦ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-33-16 (93296) ਏਤਾਂ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਮਮਤ੍ਵੰ ਵਰ੍ਜਿਤੰ ਮਯਾ। ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਚ ਯਾਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਵਿਸ਼਼ਯੋ ਮਮ॥ 14-33-17 (93297) ਨਾਹਮਾਤ੍ਮਾਰ੍ਥਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਗਨ੍ਧਾਨ੍ਘ੍ਰਾਣਗਤਾਨਪਿ। ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਭੂਮਿਰ੍ਵਸ਼ੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਨਿਤ੍ਯਦਾ॥ 14-33-18 (93298) ਨਾਹਮਾਤ੍ਮਾਰ੍ਥਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਰਸਾਨਾਸ੍ਯੇ(ਅ)ਪਿ ਵਰ੍ਤਤਃ। ਆਪੋ ਮੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾਸ੍ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਵਸ਼ੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਨਿਤ੍ਯਦਾ॥ 14-33-19 (93299) ਨਾਹਮਾਤ੍ਮਾਰ੍ਥਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਰੂਪੰ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼੍ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਃ। ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤੰ ਜ੍ਯੋਤਿਰ੍ਵਸ਼ੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਨਿਤ੍ਯਦਾ॥ 14-33-20 (93300) ਨਾਹਮਾਤ੍ਮਾਰ੍ਥਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਂਸ੍ਤ੍ਵਚਿ ਗਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤੋ ਵਾਯੁਰ੍ਵਸ਼ੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਨਿਤ੍ਯਦਾ॥ 14-33-21 (93301) ਨਾਹਮਾਤ੍ਮਾਰ੍ਥਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਸ਼ਬ੍ਦਾਞ੍ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਗਤਾਨਪਿ। ਆਕਾਸ਼ੰ ਮੇ ਜਿਤੰ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਵਸ਼ੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਨਿਤ੍ਯਦਾ॥ 14-33-22 (93302) ਨਾਹਮਾਤ੍ਮਾਰ੍ਥਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਮਨੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਨੋਨ੍ਤਰੇ। ਮਨੋ ਮੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤੰ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਵਸ਼ੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਨਿਤ੍ਯਦਾ॥ 14-33-23 (93303) ਦੇਵੇਭ੍ਯਸ਼੍ਚ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭ੍ਯਸ਼੍ਚ ਭੂਤੇਭ੍ਯੋ(ਅ)ਤਿਥਿਭਿਃ ਸਹ। ਇਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵ ਏਵੇਤਿ ਸਮਾਰਮ੍ਭਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਵੈ॥ 14-33-24 (93304) ਤਤਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਜਨਕੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਤ੍ਵਜ੍ਜਿਜ੍ਞਾਸਾਰ੍ਥਮਦ੍ਯੇਹ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਾਂ ਧਰ੍ਮਮਾਗਤਮ੍॥ 14-33-25 (93305) ਤ੍ਵਮਸ੍ਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਿਨਾਭਸ੍ਯ ਦੁਰ੍ਵਾਰਸ੍ਯਾਨਿਵਰ੍ਤਿਨਃ। ਸਤ੍ਵਨੇਮਿਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ਚਕ੍ਰਸ੍ਯੈਕਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਕਃ॥ ॥ 14-33-26 (93306) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 33 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-33-1 ਅਤ੍ਰ ਲੋਭੇ ਨਿਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਨੀਯੇ॥ 7-33-2 ਕ੍ਲਾਨ੍ਤੰ ਕਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚਿਦਾਗਮੇ ਇਤਿ ਦ.ਪਾਠਃ॥ ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤੰ ਕਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚਿਦਾਗਮੇ ਇਤਿ ਕ.ਠ.ਥ.ਪਾਠਃ। ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਰ੍ਥਮਬ੍ਰਵੀਦਿਤਿ ਪਾਠਾਨ੍ਤਰਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 034

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.34. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 034

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਂਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਨਾਹੰ ਤਥਾ ਭੂਰੁ ਚਰਾਮਿ ਲੋਕੇ ਯਥਾ ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਤਰ੍ਜਯਸੇ ਸ੍ਵਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ। ਵਿਪ੍ਰੋਸ੍ਮਿੰ ਮੁਕ੍ਤੋਸ੍ਮਿ ਵਨੇਚਰੋਸ੍ਮਿ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥਧਰ੍ਮਾ ਵ੍ਰਤਵਾਂਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ॥ 14-34-1 (93307) ਨਾਹਮਸ੍ਮਿ ਯਤਾ ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਪਸ਼੍ਯਸੇ ਚ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭੇ। ਮਯਾ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਮਿਦੰ ਸਰ੍ਵੰ ਯਤ੍ਕਿਞ੍ਚਿਜ੍ਜਗਤੀਗਤਮ੍॥ 14-34-2 (93308) ਯੇ ਕੇਚਿਜ੍ਜਨ੍ਤਵੋ ਲੋਕੇ ਜਙ੍ਗਮਾਃ ਸ੍ਥਾਵਰਾਸ਼੍ਚ ਹ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਾਮਨ੍ਤਕੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਦਾਰੁਣਾਮਿਵ ਪਾਵਕਮ੍॥ 14-34-3 (93309) ਰਾਜ੍ਯੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਸਰ੍ਵਸ੍ਯਾਮਥਵਾਪਿ ਤ੍ਰਿਵਿਸ਼਼੍ਟਪੇ। ਤਥਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰਿਯੰ ਵੇਤ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਰੇਵ ਧਨੰ ਮਮ॥ 14-34-4 (93310) ਏਕਃ ਪਨ੍ਥਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਯੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਵਿਦਃ। ਗ੍ਰੁʼਹੇਸ਼਼ੁ ਵਨਵਾਸੇਸ਼਼ੁ ਗੁਰੁਵਾਸੇਸ਼਼ੁ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ੁ॥ 14-34-5 (93311) ਲਿਙ੍ਗੈਰ੍ਬਹੁਭਿਰਵ੍ਯਗ੍ਰੈਰੇਕਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰੁਪਾਸ੍ਯਤੇ। ਨਾਨਾਲਿਙ੍ਗਾਸ਼੍ਰਮਸ੍ਥਾਨਾਂ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਸ਼ਮਾਤ੍ਮਿਕਾ॥ 14-34-6 (93312) ਤੇ ਭਾਵਮੇਕਮਾਯਾਨ੍ਤਿ ਸਰਿਤਃ ਸਾਗਰੰ ਯਥਾ। ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ(ਅ)ਯੰ ਗਮ੍ਯਤੇ ਮਾਰ੍ਗਃ ਸ਼ਰੀਰੇਣਿ ਨ ਗਮ੍ਯਤੇ। ਆਦ੍ਯਨ੍ਤਵਨ੍ਤਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਸ਼ਰੀਰੰ ਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧਨਮ੍॥ 14-34-7 (93313) ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮੇ ਸੁਭਗੇ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪਰਲੋਕਕ੍ਰੁʼਤੰ ਭਯਮ੍। ਤਦ੍ਭਾਵਭਾਵਨਿਰਤਾ ਮਮੈਵਾਤ੍ਮਾਨਮੇਸ਼਼੍ਯਸਿ॥ ॥ 14-34-8 (93314) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 34 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-34-3 ਤੇਸ਼਼ਾਮਨ੍ਤਰ੍ਗਤੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਇਤਿ ਕ.ਧ.ਪਾਠਃ॥ 7-34-7 ਵਿਦ੍ਧ੍ਯਾਨ੍ਤਵਨ੍ਤਿ ਕਰ੍ਮਾਣੀਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-34-8 ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇ ਸੁਭਗੇ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ। ਮਦ੍ਭਾਵਭਾਵਨਿਰਤਾ ਮਾਮੇਵੈਸ਼਼੍ਯਸ੍ਯਥਾਤ੍ਮਨੇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 035

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.35. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 035

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ਼ਬ੍ਦਨਿਰ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟਯੋਃ ਕ੍ਰਮੇਣਿ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨਸ੍ਤ੍ਵਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। ਨੇਦਮਲ੍ਪਾਤ੍ਮਨਾ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਵੇਦਿਤੁਂ ਵਾ(ਅ)ਕ੍ਰੁʼਤਾਤ੍ਮਨਾ। ਬਹੁ ਚਾਲ੍ਪੰ ਚ ਸੰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤੰ ਵਿਸ੍ਤ੍ਰੁʼਤੰ ਚ ਮਤੰ ਮਮ॥ 14-35-1 (93315) ਉਪਾਯੰ ਤੰ ਮਮ ਬ੍ਰੂਹਿ ਯੇਨੈਸ਼਼ਾ ਲਭ੍ਯਤੇ ਮਤਿਃ। ਤਨ੍ਮਨ੍ਯੇ ਕਾਰਣੰ ਕਰ੍ਮ ਯਤ ਏਸ਼਼ਾ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-35-2 (93316) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-35-3x (7852) ਅਰਣੀਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਗੁਰੁਰਸ੍ਯੋਤ੍ਤਰਾਰਣਿਃ। ਤਪਃਸ਼੍ਰੁਤੇਭਿਮਥਿਨੀ ਜ੍ਞਾਨਾਗ੍ਨਿਰ੍ਜਾਯਤੇ ਤਤਃ॥ 14-35-3 (93317) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਯੁਵਾਚ। 14-35-4x (7853) ਯਦਿਦੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋ ਲਿਙ੍ਗੰ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞ ਇਤਿ ਸੰਜ੍ਞਿਤਮ੍। ਗ੍ਰਹੀਤੁਂ ਯੇਨ ਯਚ੍ਛਕ੍ਯੰ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਦ॥ 14-35-4 (93318) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਵਾਚ। 14-35-5x (7854) ਅਲਿਙ੍ਗੋ ਨਿਰ੍ਗੁਣਸ਼੍ਚੈਵ ਕਾਰਣੰ ਨਾਸ੍ਯ ਵਿਗ੍ਰਹੇ। ਉਪਾਯਮੇਵ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯੇਨ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯੇਤ ਭਾਵਨਾ॥ 14-35-5 (93319) ਸਮ੍ਯਗਪ੍ਯੁਪਦਿਸ਼਼੍ਟਸ੍ਯ ਹ੍ਯਮ੍ਰੁʼਤਸ੍ਯੇਵ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਸੇ। ਕਰ੍ਮਬੁਦ੍ਧਿਰਬੁਦ੍ਧਿਤ੍ਵਾਜ੍ਜ੍ਞਾਨਲਿਙ੍ਗਾੰਨਿਪਾਤਿਤਃ। 14-35-6 (93320) ਇਦੰ ਕਾਰ੍ਯਮਿਦੰ ਨੇਤਿ ਨ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੇਸ਼਼ੂਪਦਿਸ਼੍ਯਤੇ। ਪਸ਼੍ਯਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਤੋ ਬੁਦ੍ਧਿਰਾਤ੍ਮਨੈਵੋਪਜਾਯਤੇ॥ 14-35-7 (93321) ਯਾਵਨ੍ਤ ਇਹ ਸ਼ਕ੍ਯੇਰੰਸ੍ਤਾਵਤੋਂ(ਅ)ਸਾਨ੍ਪ੍ਰਕਲ੍ਪਯੇਤ੍। ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਾਨ੍ਵ੍ਯਕ੍ਤਰੂਪਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼ਤਸ਼ੋ(ਅ)ਥ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ॥ 14-35-8 (93322) ਸਰ੍ਵਾਨੁਮਾਨਯੁਕ੍ਤਾਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਹੇਤੁਕਾਨ੍। ਯਤਃ ਪਰੰ ਨ ਵਿਦ੍ਯੇਤ ਤਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯਾਸੇ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-35-9 (93323) ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-35-10x (7855) ਤਤਸ੍ਤੁ ਤਸ੍ਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯਾ ਮਤਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਸੰਸ਼ਯੇ। ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਾਨੇਨ ਪਰਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞੋ(ਅ)ਨ੍ਯਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-35-10 (93324) ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 14-35-11x (7856) ਕ੍ਵ ਨੁ ਸਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਕ੍ਵ ਚਾਸੌ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਯਾਭ੍ਯਾਂ ਸਿਦ੍ਧਿਰਿਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਤਾਵੁਭੌ ਵਦ ਮੇ(ਅ)ਚ੍ਯੁਤ॥ 14-35-11 (93325) ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-35-12x (7857) ਮਨੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਮੇ ਵਿਦ੍ਧਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਮ੍। ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞ ਇਤਿ ਯਸ਼੍ਚੋਕ੍ਤਃ ਸੋ(ਅ)ਹਮੇਵ ਧਨੰਜਯ॥ ॥ 14-35-12 (93326) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-35-6 ਸਮ੍ਯਗੁਪਾਯੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਸ਼੍ਚ ਭ੍ਰਮਰੈਰਿਵ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 036

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.36. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 036

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਪਰਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਵਰੂਪਤਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਸਾਧਨਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਗੁਰੁਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਯਤ੍ਪਰਮੰ ਜ੍ਞੇਯੰ ਤਨ੍ਮੇ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ। ਭਤੋ ਹਿ ਪ੍ਰਸਾਦੇਨ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੇ ਮੇ ਰਮਤੇ ਮਤਿਃ॥ 14-36-1 (93327) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-36-2x (7858) ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਸੰਵਾਦੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਸ੍ਯ ਗੁਰੁਣਾ ਸਹ॥ 14-36-2 (93328) ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਾਸੀਨਮਾਚਾਰ੍ਯੰ ਸੰਸ਼ਿਤਵ੍ਰਤਮ੍। ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਃ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਮੇਧਾਵੀ ਕਿੰਸ੍ਵਿਚ੍ਛ੍ਰੇਯਃ ਪਰੰਤਪ॥ 14-36-3 (93329) ਭਗਵਨ੍ਤੰ ਪ੍ਰਪੰਨੋ(ਅ)ਹੰ ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਸਪਰਾਣਃ। ਯਾਚੇ ਤ੍ਵਾਂ ਸ਼ਿਰਸਾ ਵਿਪ੍ਰ ਯਦ੍ਬ੍ਰੂਯਾਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਤਨ੍ਮਮ॥ 14-36-4 (93330) ਤਮੇਵੰਵਾਦਿਨੰ ਪਾਰ੍ਥ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੰ ਗੁਰੁਰੁਵਾਚ ਹ। ਕਥਯਸ੍ਵ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਤ੍ਰ ਤੇ ਸੰਸ਼ਯੋ ਦ੍ਵਿਜ॥ 14-36-5 (93331) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਗੁਰੁਣਾ ਗੁਰੁਵਤ੍ਸਲਃ। ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਃ ਪਰਿਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਯਤ੍ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁ ਮਹਾਮਤੇ॥ 14-36-6 (93332) ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯ ਉਵਾਚ। 14-36-7x (7859) ਕੁਤਸ਼੍ਚਾਹੰ ਕੁਤਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵੰ ਤਤ੍ਸਤ੍ਯੰ ਬ੍ਰੂਹਿ ਯਤ੍ਪਰਮ੍। ਕੁਤੋ ਜਾਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਿ ਚਰਾਣਿ ਚ॥ 14-36-7 (93333) ਕੇਨ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਭੂਤਾਨਿ ਤੇਸ਼਼ਾਮਾਯੁਸ਼੍ਚ ਕਿੰ ਪਰਮ੍। ਕਿੰ ਸਤ੍ਯੰ ਕਿੰ ਤਪੋ ਵਿਪ੍ਰ ਕੇ ਗੁਣਾਃ ਸਦ੍ਭਿਰੀਰਿਤਾਃ॥ 14-36-8 (93334) ਕੇ ਪਨ੍ਥਾਨਃ ਸ਼ਿਵਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਯੁਃ ਕਿੰ ਸੁਖੰ ਕਿ ਚ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਏਤਾਨ੍ਮੇ ਭਗਵਨ੍ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਾਨ੍ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਸੁਵ੍ਰਤ॥ 14-36-9 (93335) ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਵਿਪ੍ਰਰ੍ਸ਼਼ੇ ਯਥਾਵਦਿਹ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ। ਤ੍ਵਦਨ੍ਯਃ ਕਸ਼੍ਚ ਨ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਾਨੇਤਾਨ੍ਵਕ੍ਤੁਮਿਹਾਰ੍ਹਤਿ॥ 14-36-10 (93336) ਬ੍ਰੂਹਿ ਧਰ੍ਮਵਿਦਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਪਰੰ ਕੌਤੂਹਲੰ ਮਮ। ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਕੁਸ਼ਲੋ ਭਵਾਁਲ੍ਲੋਕਸ਼਼ੁ ਗੀਯਤੇ॥ 14-36-11 (93337) ਸਰ੍ਵਸੰਸ਼ਯਸੰਚ੍ਛੇਤ੍ਤਾ ਤ੍ਵਦਨ੍ਯੋ ਨ ਚ ਵਿਦ੍ਯਤੇ। ਸੰਸਾਰਭੀਰਵਸ਼੍ਚੈਵ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਕਾਮਾਸ੍ਤਥਾ ਵਯਮ੍॥ 14-36-12 (93338) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-36-13x (7860) ਤਸ੍ਮੈ ਸਮ੍ਪ੍ਰਤਿਪੰਨਾਯ ਯਥਾਵਤ੍ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤੇ। ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਯ ਗੁਣਯੁਕ੍ਤਾਯ ਸ਼ਾਨ੍ਤਾਯ ਗੁਰੁਵਰ੍ਤਿਨੇ॥ 14-36-13 (93339) ਛਾਯਾਭੂਤਾਯ ਦਾਨ੍ਤਾਯ ਯਤਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਚਾਰਿਣੇ। ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਾਨਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪਾਰ੍ਥ ਮੇਧਾਵੀ ਸ ਧ੍ਰੁʼਤਵ੍ਰਤਃ। ਗੁਰੁਃ ਕੁਰੁਕੁਲਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਸਮ੍ਯਕ੍ਸਰ੍ਵਾਨਰਿੰਦਮ॥ 14-36-14 (93340) ਗੁਰੁਰੁਵਾਚ। 14-36-15x (7861) ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋਕ੍ਤਮਿਦੰ ਧਰ੍ਮਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਪ੍ਰਵਰਸੇਵਿਤਮ੍। ਵੇਦਵਿਦ੍ਯਾਸਮਾਵਾਪ੍ਤੰ ਤਤ੍ਤ੍ਵਭੂਤਾਰ੍ਥਭਾਵਨਮ੍॥ 14-36-15 (93341) ਜ੍ਞਾਨੰ ਤ੍ਵੇਵ ਪਰੰ ਵਿਦ੍ਯਃ ਸੰਨ੍ਯਾਸੰ ਤਪ ਉਤ੍ਤਮਮ੍। ਯਸ੍ਤੁ ਵੇਦ ਨਿਰਾਬਾਧੰ ਜ੍ਞਾਨਤਤ੍ਤ੍ਵੰ ਵਿਨਿਸ਼੍ਚਯਾਤ੍। ਸਰ੍ਵਬੂਤਸ੍ਥਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਸ ਸਰ੍ਵਗਤਿਰਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-36-16 (93342) ਯੇ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਸਹਸੰਵਾਸੰ ਵਿਵਾਸੰ ਚੈਵ ਪਸ਼੍ਯਤਿ। ਤਥੈਵੈਕਤ੍ਵਨਾਨਾਤ੍ਵੇ ਸ ਦੁਃਖਾਤ੍ਪਰਿਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-36-17 (93343) ਯੋ ਨ ਕਾਮਯਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿੰਨ ਕਿਞ੍ਚਿਦਭਿਮਨ੍ਯਤੇ। ਇਹ ਲੋਕਸ੍ਥ ਏਵੈਸ਼਼ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਯਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ॥ 14-36-18 (93344) ਪ੍ਰਧਾਨਗੁਣਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਵਿਧਾਨਵਿਤ੍। ਨਿਰ੍ਮਮੋ ਨਿਰਹਙ੍ਕਾਰੋ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-36-19 (93345) ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਬੀਜਪ੍ਰਭਵੋ ਬੁਦ੍ਧਿਸ੍ਕਨ੍ਧਮਯੋ ਮਹਾਨ੍। ਮਹਾਹਙ੍ਕਾਰਵਿਟਪ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਙ੍ਕੁਰਕੋਟਰਃ॥ 14-36-20 (93346) ਮਹਾਭੂਤਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਾਖਵਾਨ੍। ਸਦਾਪਰ੍ਣਃ ਸਦਾਪੁਸ਼਼੍ਪਃ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਫਲੋਦਯਃ॥ 14-36-21 (93347) ਆਜੀਵਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਬੀਜਃ ਸਨਾਤਨਃ। ਏਤਜ੍ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਚ ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਿ ਜ੍ਞਾਨੇਨ ਪਰਮਾਸਿਨਾ। ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਮਰਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਜਹਾਤਿ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਜਨ੍ਮਨੀ॥ 14-36-22 (93348) ਭੂਤਭਵ੍ਯਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਦਿਧਰ੍ਮਕਾਮਾਰ੍ਥਨਿਸ਼੍ਚਯਮ੍। ਸਿਦ੍ਧਸਙ੍ਘਪਰਿਜ੍ਞਾਤੰ ਪੁਰਾਕਲ੍ਪੰ ਸਨਾਤਨਮ੍॥ 14-36-23 (93349) ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞ ਪਦਮੁਤ੍ਤਮਮਦ੍ਯ ਤੇ। ਬੁਦ੍ਧ੍ਵਾ ਯਦਿਹੰ ਸੰਸਿਦ੍ਧਾ ਭਵਨ੍ਤੀਹ ਮਨੀਸ਼਼ਿਣਃ॥ 14-36-24 (93350) ਉਪਗਮ੍ਯਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਜਿਜ੍ਞਾਸਨ੍ਤਃ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍। ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਭਰਦ੍ਵਾਜੌ ਗੌਤਮੋ ਭਾਰ੍ਗਵਸ੍ਤਥਾ॥ 14-36-25 (93351) ਵਸਿਸ਼਼੍ਠਃ ਕਸ਼੍ਯਪਸ਼੍ਚੈਵ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰੋ(ਅ)ਤ੍ਰਿਰੇਵ ਚ। ਮਾਰ੍ਗਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪਰਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਃ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਭਿਃ॥ 14-36-26 (93352) ਰੁʼਸ਼਼ਿਮਾਙ੍ਗਿਰਸੰ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤੁ ਤੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਭਵਨੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣੰ ਵੀਤਕਲ੍ਮਸ਼਼ਮ੍॥ 14-36-27 (93353) ਤੰ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਸੁਖਾਸੀਨੰ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਃ। ਪਪ੍ਰਚ੍ਛੁਰ੍ਵਿਨਯੋਪੇਤਾ ਨੈਃਸ਼੍ਰੇਯਸਮਿਦੰ ਪਰਮ੍॥ 14-36-28 (93354) ਕਥੰ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਾਧੁ ਕਥੰ ਮੁਚ੍ਯੇਤ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ਾਤ੍। ਕੇ ਨੋ ਮਾਰ੍ਗਾਃ ਸ਼ਿਵਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਯੁਃ ਕਿੰ ਸਤ੍ਯੰ ਕਿੰ ਚ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ॥ 14-36-29 (93355) ਕੌ ਚੋਭੌ ਕਰ੍ਮਣਾਂ ਮਾਰ੍ਗੌ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯੁਰ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੋਤ੍ਤਰੌ। ਨਿਰਯੰ ਚਾਪਵਰ੍ਗੰ ਚ ਭੂਤਾਨਾਂ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯੌ॥ 14-36-30 (93356) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਮੁਨਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੈਰ੍ਯਦਾਹ ਪ੍ਰਪਿਤਾਮਹਃ। ਤਤ੍ਤੇ(ਅ)ਹੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯ ਯਥਾਗਮਮ੍॥ 14-36-31 (93357) ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। 14-36-32x (7862) ਸਤ੍ਯਾਦ੍ਭੂਤਾਨਿ ਜਾਤਾਨਿ ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਿ ਚਰਾਣਿ ਚ। ਤਪਸਾ ਤਾਨਿ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਜੀਵਿਤੰ ਤਦ੍ਧਿ ਸੁਵ੍ਰਤਮ੍। ਸ੍ਵਾਂ ਯੋਨਿੰ ਪੁਨਰਾਗਮ੍ਯ ਵਰ੍ਤਤੇ ਸ੍ਵੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ॥ 14-36-32 (93358) ਸਤ੍ਯੰ ਹਿ ਗੁਣਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਨਿਯਤੰ ਪਞ੍ਚਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-36-33 (93359) ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਤ੍ਯੰ ਤਪਃ ਸਤ੍ਯੰ ਸਤ੍ਯੰ ਚੈਵ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ। ਸਤ੍ਯਾਦ੍ਭੂਤਾਨਿ ਜਾਤਾਨਿ ਸਤ੍ਯੰ ਭੂਤਮਯੰ ਜਗਤ੍॥ 14-36-34 (93360) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਤ੍ਯਾਸ਼੍ਰਯਾ ਵਿਪ੍ਰਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਯੋਗਪਰਾਯਣਾਃ। ਅਤੀਕ੍ਰੋਧਸੰਤਾਪਾ ਨਿਯਤਾ ਧਰ੍ਮਸੇਤਵਃ॥ 14-36-35 (93361) ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਨਿਯਤਾਨ੍ਵੈਦ੍ਯਾਨ੍ਧਰ੍ਮਸੇਤੁਪ੍ਰਵਰ੍ਤਕਾਨ੍। ਤਾਨਹੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਾਁਲ੍ਲੋਕਭਾਵਨਾਨ੍॥ 14-36-36 (93362) ਚਾਤੁਰ੍ਵਿਦ੍ਯੰ ਤਥਾ ਵਰ੍ਣਾਂਸ਼੍ਚਾਤੁਰਾਸ਼੍ਰਮਿਕਾਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍। ਧਰ੍ਮਮੇਕੰ ਚਤੁਸ਼਼੍ਪਾਦੰ ਨਿਤ੍ਯਮਾਹੁਰ੍ਮਨੀਸ਼਼ਿਣਃ॥ 14-36-37 (93363) ਪਨ੍ਥਾਨੰ ਵਃ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼ਿਵੰ ਕ੍ਸ਼਼ੇਮਕਰੰ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਨਿਯਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭਾਵਾਯ ਯਾਤੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਮਨੀਸ਼਼ਿਭਿਃ॥ 14-36-38 (93364) ਗਦਨ੍ਤਸ੍ਤੁ ਮਮਾਦ੍ਯੇਹ ਪਨ੍ਥਾਨੰ ਦੁਰ੍ਵਿਦੰ ਪਰੈਃ। ਨਿਬੋਧਤ ਮਹਾਭਾਗਾ ਨਿਖਿਲੇਨ ਪਰੰ ਪਦਮ੍॥ 14-36-39 (93365) ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਮਿਹੈਵਾਹੁਰਾਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਥਮੰ ਪਦਮ੍। ਗਾਰ੍ਹਸ੍ਥ੍ਯੰ ਤੁ ਦ੍ਵਿਤੀਯੰ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵਾਨਪ੍ਰਸ੍ਥਮਤਃ ਪਰਮ੍। ਤਤਃ ਪਰੰ ਤੁ ਵਿਜ੍ਞੇਯਮਧ੍ਯਾਤ੍ਮੰ ਪਰਮੰ ਪਦਮ੍॥ 14-36-40 (93366) ਜ੍ਯੋਤਿਰਾਕਾਸ਼ਮਾਦਿਤ੍ਯੋ ਵਾਯੁਰਿਨ੍ਦ੍ਰਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ। ਨੋਪੈਤਿ ਯਾਵਦਧ੍ਯਾਤ੍ਮੰ ਤਾਵਦੇਤਾੰਨ ਪਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-36-41 (93367) ਤਸ੍ਯੋਪਾਯੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪੁਰਸ੍ਤਾਤ੍ਤੰ ਨਿਬੋਧਤ। ਫਲਮੂਲਾਨਿਲਭੁਜਾਂ ਮੁਨੀਨਾਂ ਵਸਤਾਂ ਵਨੇ॥ 14-36-42 (93368) ਵਾਨਪ੍ਰਸ੍ਥੰ ਦ੍ਵਿਜਾਤੀਨਾਂ ਤ੍ਰਯਾਣਾਮੁਪਦਿਸ਼੍ਯਤੇ। ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੇਵ ਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥੋ(ਅ)ਯੰ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-36-43 (93369) ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮਿਤ੍ਯੇਕੰ ਧਰ੍ਮੰ ਧੀਰਾਃ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ। `ਨੈਸ਼਼੍ਠਿਕੋ(ਅ)ਥ ਯਤਿਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵਿਰਕ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਰ੍ਸ਼ਨਃ॥' 14-36-44 (93370) ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਦੇਵਯਾਨਾ ਵਃ ਪਨ੍ਥਾਨਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ। ਸਦ੍ਭਿਰਧ੍ਯਾਸਿਤਾ ਧੀਰੈਃ ਕਰ੍ਮਭਿਰ੍ਧਰ੍ਮਸੇਤਵਃ॥ 14-36-45 (93371) ਏਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥਗਧ੍ਯਾਸ੍ਤੇ ਯੋ ਧਰ੍ਮੰ ਸੰਸ਼ਿਤਵ੍ਰਤਃ। ਕਾਲਾਤ੍ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਭੂਤਾਨਾਂ ਸਦੈਵ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯੌ॥ 14-36-46 (93372) ਅਤਸ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਹੇਤੁਨਾ। ਵਿਸ਼਼ਯਸ੍ਥਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਵਰ੍ਤਮਾਨਾਨਿ ਭਾਗਸ਼ਃ॥ 14-36-47 (93373) ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਤਥਾ(ਅ)ਵ੍ਯਕ੍ਤਮਹੰਕਾਰਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਦਸ਼ੈਕੰ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚ॥ 14-36-48 (93374) ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਃ ਪਞ੍ਚਭੂਤਾਨਾਮਿਤ੍ਯੇਸ਼਼ਾ ਵੈਦਿਕੀ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ। ਚਤੁਰ੍ਵਿੰਸ਼ਤਿਰੇਸ਼਼ਾ ਵਸ੍ਤਤ੍ਵਾਨਾਂ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਾ॥ 14-36-49 (93375) ਤਤ੍ਵਾਨਾਮਥ ਯੋ ਵੇਦ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯੌ। ਸ ਧੀਰਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਨ ਮੋ(ਅ)ਹਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-36-50 (93376) ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਿ ਯੋ ਵੇਦਯਤੇ ਯਥਾਤਥੰ ਗੁਣਾਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨਖਿਲਾਸ਼੍ਚ ਦੇਵਤਾਃ। ਵਿਧੂਤਪਾਪ੍ਮਾ ਪ੍ਰਵਿਮੁਚ੍ਯ ਬਨ੍ਧਨੰ ਸ ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਨਮਲਾਨ੍ਸਮਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ ॥ 14-36-51 (93377) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-36-10 ਕਸ਼੍ਚ ਕੋ(ਅ)ਪਿ॥ 7-36-29 ਕਥੰ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰਿਯਾਤ੍ਸਾਦ੍ਯੁ ਇਤਿ ਝ. ਝ.ਪਾਠਃ। ਕ੍ਰਿਯਾਤ੍ਕੁਰ੍ਵੀਤ। ਕੇ। ਨੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕਮ੍॥ 7-36-43 ਗਾਰ੍ਹਸ੍ਥ੍ਯੰ ਤਦ੍ਵਿਧੀਯਤੇ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 037

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.37. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 037

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਕਸ਼੍ਯਪਾਦਿਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਤਮੋਗੁਣਕਾਰ੍ਯਨਿਰੂਪਣਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਤਦਵ੍ਯਕ੍ਤਮਨੁਦ੍ਰਿਕ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵਵ੍ਯਾਪਿ ਧ੍ਰੁਵੰ ਸ੍ਥਿਰਮ੍। ਨਵਦ੍ਵਾਰੰ ਪੁਰੰ ਵਿਦ੍ਯਾਤ੍ਤ੍ਰਿਗੁਣੰ ਪਞ੍ਚਧਾਤੁਕਮ੍॥ 14-37-1 (93378) ਏਕਾਦਸ਼ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪੰ ਮਨੋਵ੍ਯਾਕਰਣਾਤ੍ਮਕਮ੍। ਬੁਦ੍ਧਿਸ੍ਵਾਮਿਕਮਿਤ੍ਯੇਤਤ੍ਪਰਮੇਕਾਦਸ਼ੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-37-2 (93379) ਤ੍ਰੀਣਿ ਸ੍ਰੋਤਾਂਸਿ ਯਾਨ੍ਯਸ੍ਮਿੰਨਾਪ੍ਯਾਯਨ੍ਤੇ ਪੁਨਃਪੁਨਃ। ਪ੍ਰਨਾਡ੍ਯਸ੍ਤਿਸ੍ਰ ਏਵੈਤਾਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਨ੍ਤਤੇ ਗੁਣਾਤ੍ਮਿਕਾਃ॥ 14-37-3 (93380) ਤਮੋ ਰਜਸ੍ਤਥਾ ਸਤ੍ਵੰ ਗੁਣਾਨੇਤਾਨ੍ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ। ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਿਥੁਨਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਨੁਜੀਵਿਨਃ॥ 14-37-4 (93381) ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਪਾਸ਼੍ਰਯਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਨੁਵਰ੍ਤਿਨਃ। ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਵ੍ਯਤਿਸ਼਼ਕ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਤ੍ਰਿਗੁਣਾਃ ਪਞ੍ਚਧਾਤਵਃ॥ 14-37-5 (93382) ਤਮਸੋ ਮਿਥੁਨੰ ਸਤ੍ਵੰ ਸਤ੍ਵਸ੍ਯ ਮਿਥੁਨੰ ਰਜਃ। ਰਜਸਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਤ੍ਵੰ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸਤ੍ਵਸ੍ਯ ਮਿਥੁਨੰ ਤਮਃ॥ 14-37-6 (93383) ਨਿਯਮ੍ਯਤੇ ਤਮੋ ਯਤ੍ਰ ਰਜਸ੍ਤਤ੍ਰ ਨਿਵਰ੍ਤਤੇ। ਨਿਯਮ੍ਯਤੇ ਰਜੋ ਯਤ੍ਰ ਸਤ੍ਵੰ ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-37-7 (93384) ਨੈਸ਼ਾਤ੍ਮਕੰ ਤਮੋ ਵਿਦ੍ਯਾਤ੍ਤ੍ਰਿਗੁਣੰ ਮੋਹਸੰਜ੍ਞਿਤਮ੍। ਅਧਰ੍ਮਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਚੈਵ ਨਿਯਤੰ ਪਾਪਕਰ੍ਮਸੁ। ਤਾਮਸੰ ਰੂਪਮੇਤਤ੍ਤੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਚਾਪਿ ਸਙ੍ਗਤਮ੍॥ 14-37-8 (93385) ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਤ੍ਮਕਮੇਵਾਹੂ ਰਜਃ ਪਰ੍ਯਾਯਕਾਰਕਮ੍। ਸਤ੍ਤ੍ਵੇ ਤੁ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮੁਤ੍ਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-37-9 (93386) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੰ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਲਾਘਵੰ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਧਾਨਤਾ। ਸਾਤ੍ਵਿਕੰ ਰੂਪਮੇਵੰ ਤੁ ਲਾਘਵੰ ਸਾਧੁਸੰਮਿਤਮ੍॥ 14-37-10 (93387) ਏਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗੁਣਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਹੇਤੁਭਿਃ। ਸਮਾਸਵ੍ਯਾਸਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਸ੍ਤਾਨਿ ਬੋਧਤ॥ 14-37-11 (93388) ਸੰਮੋਹੋ ਜ੍ਞਾਨਮਤ੍ਯਾਗਃ ਕਰ੍ਮਣਾਮਵਿਨਿਰ੍ਣਯਃ। ਸ੍ਵਪ੍ਨਃ ਸ੍ਤੰਭੋ ਭਯੰ ਲੋਭਃ ਸ਼ੋਕਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਦੂਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-37-12 (93389) ਅਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਸ਼੍ਚਾਵਿਪਾਕਸ਼੍ਚ ਨਾਸ੍ਤਿਕ੍ਯੰ ਭਿੰਨਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਤਾ। ਨਿਰ੍ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤ੍ਵਮਨ੍ਧਤ੍ਵੰ ਜਘਨ੍ਯਗੁਣਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਤਾ॥ 14-37-13 (93390) ਅਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮਾਨਿਤ੍ਵਮਜ੍ਞਾਨੇ ਜ੍ਞਾਨਮਾਨਿਤਾ। ਅਮੈਤ੍ਰੀ ਵਿਕ੍ਰੁʼਤੋ ਭਾਵੋ ਹ੍ਯਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਮੂਢਭਾਵਨਾ॥ 14-37-14 (93391) ਅਨਾਰ੍ਜਵਮਸੰਜ੍ਞਤ੍ਵੰ ਕਰ੍ਮ ਪਾਪਮਚੇਤਨਾ। ਗੁਰੁਤ੍ਵੰ ਸੰਨਭਾਵਤ੍ਵਮਵਸ਼ਿਤ੍ਵਮਵਾਗ੍ਗਤਿਃ॥ 14-37-15 (93392) ਸਰ੍ਵ ਏਤੇ ਗੁਣਾ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਸ੍ਤਾਮਸਾਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ। ਯੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਵਿਹਿਤਾ ਭਾਵਾ ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਭਾਵਸੰਜ੍ਞਿਤਾਃ॥ 14-37-16 (93393) ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਨਿਯਮ੍ਯਨ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਤੇ ਤਾਮਸਾ ਗੁਣਾਃ। ਪਰਿਵਾਦਕਥਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮੇਵਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵੈਰਿਤਾ॥ 14-37-17 (93394) ਅਤ੍ਯਾਗਸ਼੍ਚਾਤਿਮਾਨਸ਼੍ਚ ਮੋਹੋ ਮਨ੍ਯੁਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ। ਮਤ੍ਸਰਸ਼੍ਚੈਵ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਤਾਮਸੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-37-18 (93395) ਵ੍ਰੁʼਥਾਰਮ੍ਭਾ ਹਿ ਯੇ ਕੇਚਿਦ੍ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਦਾਨਾਨਿ ਯਾਨਿ ਚ। ਵ੍ਰੁʼਥਾਭਕ੍ਸ਼਼ਣਮਿਤ੍ਯੇਤਤ੍ਤਾਮਸੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-37-19 (93396) ਅਤਿਵਾਦੋ(ਅ)ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼਼ਾ ਚ ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਯਮਭਿਮਾਨਿਤਾ। ਅਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਤਾ ਚੈਵ ਤਾਮਸੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-37-20 (93397) ਏਵੰਵਿਧਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਕੇਚਿਲ੍ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਪਾਪਕਰ੍ਮਿਣਃ। ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾ ਭਿੰਨਮਰ੍ਯਾਦਾਸ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਤਾਮਸਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-37-21 (93398) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਯੋਨੀਃ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨਿਯਤਾਃ ਪਾਪਕਰ੍ਮਿਣਾਮ੍। ਅਵਾਙ੍ਨਿਰਯਭਾਵਾ ਯੇ ਤਿਰ੍ਯਙ੍ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ। 14-37-22 (93399) ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਿ ਚ ਭੂਤਾਨਿ ਪਸ਼ਵੋ ਵਾਹਨਾਨਿ ਚ। ਕ੍ਰਵ੍ਯਾਦਾ ਦੰਦਸ਼ੂਕਾਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਮਿਕੀਟਵਿਹਙ੍ਗਮਾਃ॥ 14-37-23 (93400) ਅਬ੍ਜਾਤਾ ਜਨ੍ਤਵਸ਼੍ਚੈਵ ਸਰ੍ਵੇ ਚਾਪਿ ਚਤੁਸ਼਼੍ਪਦਾਃ। ਉਨ੍ਮਤ੍ਤਾ ਬਧਿਰਾ ਮੂਕਾ ਯੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਪਾਪਰੋਗਿਣਃ॥ 14-37-24 (93401) ਮਗ੍ਨਾਸ੍ਤਮਸਿ ਦੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਃ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ। ਅਵਾਕ੍ਸ੍ਰੋਤਸ ਇਤ੍ਯੇਤੇ ਮਗ੍ਨਾਸ੍ਤਮਸਿ ਤਾਮਸਾਃ॥ 14-37-25 (93402) ਤੇਸ਼਼ਾਮੁਤ੍ਕਰ੍ਸ਼਼ਮੁਦ੍ਰੇਕੰ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹਮਤਃ ਪਰਮ੍। ਯਥਾ ਤੇ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਾਂ ਲੋਕਾਁਲ੍ਲਭਨ੍ਤੇ ਪੁਣ੍ਯਕਰ੍ਮਿਣਃ॥ 14-37-26 (93403) ਅਨ੍ਯਥਾ ਪ੍ਰਤਿਪੰਨਾਸ੍ਤੁ ਵਿਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾ ਯੇ ਚ ਕਰ੍ਮਸੁ। ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਨਿਰਤਾਨਾਂ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਸ਼ੁਭੈਸ਼਼ਿਣਾਮ੍॥ 14-37-27 (93404) ਸੰਸ੍ਕਾਰੇਣੋਰ੍ਧ੍ਵਮਾਯਾਨ੍ਤਿ ਯਤਮਾਨਾਃ ਸਲੋਕਤਾਮ੍। ਸ੍ਵਰ੍ਗੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਦੇਵਾਨਾਮਿਤ੍ਯੇਸ਼਼ਾ ਵੈਦਿਕੀ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ॥ 14-37-28 (93405) ਅਨ੍ਯਥਾ ਪ੍ਰਤਿਪੰਨਾਸ੍ਤੇ ਵਿਬੁਦ੍ਧਾਃ ਸ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਕਰ੍ਮਸੁ। ਪੁਨਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਧਰ੍ਮਾਣਸ੍ਤੇ ਭਵਨ੍ਤੀਹ ਮਾਨੁਸ਼਼ਾਃ॥ 14-37-29 (93406) ਪਾਪਯੋਨਿੰ ਸਮਾਪੰਨਾਸ਼੍ਚਣ੍ਡਾਲਾ ਮੂਕਚੂਚੁਕਾਃ॥ ਵਰ੍ਣਾਨ੍ਪਰ੍ਯਾਯਸ਼ਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਵਨ੍ਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰੋਤ੍ਤਰਮ੍॥ 14-37-30 (93407) ਸ਼ੂਦ੍ਰਯੋਨਿਮਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਯੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਤਾਮਸਾ ਗੁਣਾਃ। ਸ੍ਰੋਤੋਮਧ੍ਯੇ ਸਮਾਗਮ੍ਯ ਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤਾਮਸੇ ਗੁਣੇ॥ 14-37-31 (93408) ਅਭਿਸ਼਼੍ਵਙ੍ਗਸ੍ਤੁ ਕਾਮੇਸ਼਼ੁ ਮਹਾਮੋਹ ਇਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਰੁʼਸ਼਼ਯੋ ਮੁਨਯੋ ਦੇਵਾ ਮੁਹ੍ਯਨ੍ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਸੁਖੇਪ੍ਸਵਃ॥ 14-37-32 (93409) ਤਮੋਮੋਹੋ ਮਹਾਮੋਹਸ੍ਤਾਮਿਸ੍ਰੋ ਹ੍ਯਨ੍ਧਸੰਜ੍ਞਿਤਃ। ਮਰਣੰ ਤ੍ਵਨ੍ਧਤਾਮਿਸ੍ਰਸ੍ਤਾਮਿਸ੍ਰਃ ਕ੍ਰੋਧ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-37-33 (93410) ਵਰ੍ਣਤੋ ਗੁਣਤਸ਼੍ਚੈਵ ਯੋਨਿਤਸ਼੍ਚੈਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ। ਸਰ੍ਵਮੇਤਤਮੋ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਕੀਰ੍ਤਿਤੰ ਵੋ ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-37-34 (93411) ਕੋ ਨ੍ਵੇਤਦ੍ਬੁਧ੍ਯਤੇ ਸਾਧੁ ਕੋ ਨ੍ਵੇਤਤ੍ਸਾਧੁ ਪਸ਼੍ਯਤਿ। ਅਤਤ੍ਤ੍ਵੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ੀ ਯਸ੍ਤਮਸਸ੍ਤਚ੍ਚ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-37-35 (93412) ਤਮੋਗੁਣਾ ਬਹੁਵਿਧਾਃ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾ ਯਥਾਵਦੁਕ੍ਤੰ ਚ ਤਮਃ ਪਰਾਵਰਮ੍। ਨਰੋ ਹਿ ਯੋ ਵੇਦ ਗੁਣਾਨਿਮਾਨ੍ਸਦਾ ਸ ਤਾਮਸੈਃ ਸਰ੍ਵਗੁਣੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ ॥ 14-37-36 (93413) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 37 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-37-24 ਅਣ੍ਡਜਾ ਜਨ੍ਤਵ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-37-30 ਚੂਚੁਕਾਃ ਸ੍ਖਲਦ੍ਗਿਰਃ। ਪੁਸ਼਼੍ਪਚੂਚੁਕਾ ਇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥ 7-37-32 ਕਾਮੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਤ੍ਰ੍ਯਾਦ੍ਯਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ। ਅਭਿਸ਼਼੍ਵਙ੍ਗ ਆਸਕ੍ਤਿਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 038

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.38. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 038

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਰਜੋਗੁਣਕਾਰ੍ਯਨਿਰੂਪਣਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਰਜੋ(ਅ)ਹੰ ਵਃ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਨਿਬੋਧਤ ਮਹਾਭਾਗਾ ਗੁਣਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਚ ਰਾਜਸਮ੍॥ 14-38-1 (93414) ਸੰਤਾਪੋ ਰੂਪਮਾਯਾਸਃ ਸੁਖਦੁਃਖੇ ਹਿਮਾਤਪੌ। ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯੰ ਵਿਗ੍ਰਹਃ ਸਿਦ੍ਧਿਰ੍ਹੇਤੁਵਾਦੋ(ਅ)ਰਤਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ॥ 14-38-2 (93415) ਬਲੰ ਸ਼ੌਰ੍ਯੰ ਮਦੋ ਰੋਸ਼਼ੋ ਵ੍ਯਾਯਾਮਕਲਹਾਵਪਿ। ਈਰ੍ਸ਼਼੍ਯੇਪ੍ਸਾ ਪੈਸ਼ੁਨੰ ਯੁਦ੍ਧੰ ਮਮਤ੍ਵੰ ਪਰਿਪਾਲਨਮ੍॥ 14-38-3 (93416) ਵਧਬਨ੍ਧਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ਾਃ ਕ੍ਰਯੋ ਵਿਕ੍ਰਯ ਏਵ ਚ। ਨਿਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤ ਚ੍ਛਿਨ੍ਧਿ ਭਿਨ੍ਧੀਤਿ ਪਰਵਰ੍ਮਾਵਕਰ੍ਤਨਮ੍॥ 14-38-4 (93417) ਉਗ੍ਰੰ ਦਾਰੁਣਮਾਕ੍ਰੋਸ਼ਃ ਪਰਵਿਤ੍ਤਾਨੁਰਾਗਿਤਾ। ਲੋਕਚਿਨ੍ਤਾ(ਅ)ਨੁਚਿਨ੍ਤਾ ਚ ਮਤ੍ਸਰਃ ਪਰਿਭਾਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-38-5 (93418) ਵ੍ਰੁʼਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਵਾਦੋ ਵਿਕਲ੍ਪਪਰਿਭਾਸ਼਼ਣਮ੍। ਨਿਨ੍ਦਾ ਸ੍ਤੁਤਿਃ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਚ ਪ੍ਰਤਾਪਃ ਪਰਿਧਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-38-6 (93419) ਪਰਿਚਰ੍ਯਾ ਚ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾ ਸੇਵਾ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਵ੍ਯਪਾਸ਼੍ਰਯਃ॥ ਵ੍ਯੂਹੋ ਨਯਃ ਪ੍ਰਮਾਦਸ਼੍ਚ ਪਰਿਵਾਦਃ ਪਰਿਗ੍ਰਹਃ॥ 14-38-7 (93420) ਸੰਸ੍ਕਾਰਾ ਯੇ ਚ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍। ਨ੍ਰੁʼਸ਼਼ੁ ਨਾਰੀਸ਼਼ੁ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ਰਣੇਸ਼਼ੁ ਚ॥ 14-38-8 (93421) ਸੰਤਾਪੋ(ਅ)ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਸ਼੍ਚੈਵ ਵ੍ਰਤਾਨਿ ਨਿਯਮਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਪ੍ਰਧਾਨਮਾਸ਼ੀਰ੍ਯੁਕ੍ਤੰ ਚ ਸਤਤੰ ਮੇ ਭਵਤ੍ਵਿਤਿ॥ 14-38-9 (93422) ਸ੍ਵਾਹਾਕਾਰੋ ਨਮਸ੍ਕਾਰਃ ਸ੍ਵਧਾਕਾਰੋ ਵਸ਼਼ਟ੍ਕ੍ਰਿਯਾ। ਯਾਜਨਾਧ੍ਯਾਪਨੇ ਚੋਭੇ ਯਜਨਾਧ੍ਯਯਨੇ ਅਪਿ॥ 14-38-10 (93423) ਦਾਨੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਸ਼੍ਚੈਵ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਮਙ੍ਗਲਮ੍। ਇਦੰ ਮੇ ਸ੍ਯਾਦਿਦੰ ਮੇ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸ੍ਨੇਹੋ ਗੁਣਸਮੁਦ੍ਭਵਃ॥ 14-38-11 (93424) ਅਭਿਦ੍ਰੋਹਸ੍ਤਥਾ ਮਾਯਾ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਮਾਨ ਏਵ ਚ। ਸ੍ਤੈਨ੍ਯੰ ਹਿੰਸਾ ਜੁਗੁਪ੍ਸਾ ਚ ਪਰਿਤਾਪਃ ਪ੍ਰਜਾਗਰਃ॥ 14-38-12 (93425) ਦਮ੍ਭੋ ਦਰ੍ਪੋ(ਅ)ਥ ਰਾਗਸ਼੍ਚ ਭਕ੍ਤਿਃ ਪ੍ਰੀਤਿਃ ਪ੍ਰਮੋਦਨਮ੍। ਦ੍ਯੂਤੰ ਚ ਜਨਵਾਦਸ਼੍ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਕ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ॥ 14-38-13 (93426) ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਵਾਦਿਤ੍ਰਗੀਤਾਨਾਂ ਪ੍ਰਸਙ੍ਗਾ ਯੇ ਚ ਕੇਚਨ। ਸਰ੍ਵ ਏਤੇ ਗੁਣਾ ਵਿਪ੍ਰਾ ਰਾਜਸਾਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ॥ 14-38-14 (93427) ਭੂਤਭਵ੍ਯਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਭਾਵਾਨਾਂ ਭੁਵਿ ਭਾਵਨਾਃ। ਤ੍ਰਿਵਰ੍ਗਨਿਰਤਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮੋ(ਅ)ਰ੍ਥਃ ਕਾਮ ਇਤ੍ਯਪਿ॥ 14-38-15 (93428) ਕਾਮਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰਮੋਦਨ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵਕਾਮਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਭਿਃ। ਅਰ੍ਵਾਕ੍ਸ੍ਰੋਤਸ ਇਤ੍ਯੇਤੇ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾ ਰਜਸਾ ਵ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-38-16 (93429) ਅਸ੍ਮਿਁਲੋਕੇ ਪ੍ਰਮੋਦਨ੍ਤੇ ਜਾਯਮਾਨਾਃ ਪੁਨਃਪਨਃ। ਪ੍ਰੇਤ੍ਯਭਾਵਿਕਮੀਹਨ੍ਤੇ ਹਲੌਕਿਕਮੇਵ ਚ। ਦਦਤਿ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤਿ ਤਰ੍ਪਯਨ੍ਤ੍ਯਥ ਜੁਹ੍ਵਤਿ॥ 14-38-17 (93430) ਰਜੋਗੁਣਾ ਵੋ ਬਹੁਧਾਨੁਕੀਰ੍ਤਿਤਾ ਯਥਾਵਦੁਕ੍ਤੰ ਗੁਣਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮੇਵ ਚ। ਨਰੋਪਿ ਯੋ ਵੇਦ ਗੁਣਾਨਿਮਾਨ੍ਸਦਾ ਸ ਰਾਜਸੈਃ ਸਰ੍ਵਗੁਣੈਰ੍ਵਿਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ ॥ 14-38-18 (93431) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 38 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-38-2 ਸੰਘਾਤੋ ਰੂਪਮਾਯਾਸ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-38-5 ਉਗ੍ਰੰ ਨਿਸ਼਼੍ਟੁਰੰ ਦਾਰੁਣੰ ਹਿੰਸ੍ਰਤ੍ਵਮ੍॥ 7-38-6 ਪਰਿਭਾਸ਼਼ਣੰ ਧਿਕ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਭਾਸ਼਼ਣਮ੍॥ 7-38-7 ਵ੍ਯੂਹਃ ਵ੍ਯਵਹਾਰਰਚਨਾਕੌਸ਼ਲਮ੍॥ 7-38-8 ਸ਼ਰਣੇਸ਼਼ੁ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ੁ॥ 7-38-9 ਅਪ੍ਰਤ੍ਯਯਃ ਅਵਿਸ਼੍ਵਾਸਃ॥ 7-38-12 ਪਰਿਤਾਪਃ ਸ੍ਵਜਨਕੈਵਲ੍ਯਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਦਾਹਃ। ਪਾਠਾਨ੍ਤਰੇ ਪਰਿਵਾਦਃ ਸਰ੍ਵਨਿਨ੍ਦਾ॥ 7-38-14 ਪ੍ਰਸਙ੍ਗਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿਦਿਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-38-16 ਅਰ੍ਵਾਕ੍ ਸ੍ਵਰ੍ਗਾਦਧਃ ਭੂਮੇਰੁਪਰਿ ਸ੍ਰੋਤਃ ਪ੍ਰਵਾਹੋ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਤੇ ਤਥਾ॥ 7-38-17 ਪ੍ਰੇਤ੍ਯਭਾਵਿਕੰ ਜਨ੍ਮਾਨ੍ਤਰੀਯੰ ਕੁਸ਼ਲਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 039

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.39. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 039

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਸਤ੍ਵਗੁਣਕਾਰ੍ਯਨਿਰੂਪਣਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਅਤਃ ਪਰੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਰੁʼਤੀਯੰ ਗੁਣਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਸਰ੍ਵਭੂਤਹਿਤੰ ਲੋਕੇ ਸਤਾਂ ਧਰ੍ਮਮਨਿਨ੍ਦਿਤਮ੍॥ 14-39-1 (93432) ਆਨਨ੍ਦਃ ਪ੍ਰੀਤਿਰੁਦ੍ਰੇਕਃ ਪ੍ਰਾਕਾਸ਼੍ਯੰ ਸੁਖਮੇਵ ਚ। ਅਕਾਰ੍ਪਣ੍ਯਮਸੰਰਮ੍ਭਃ ਸੰਤੋਸ਼਼ਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਤਾ॥ 14-39-2 (93433) ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਧ੍ਰੁʼਤਿਰਹਿੰਸਾ ਚ ਸਮਤਾ ਸਤ੍ਯਮਾਰ੍ਜਵਮ੍। ਅਕ੍ਰੋਧਸ਼੍ਚਾਨਸੂਯਾ ਚ ਸ਼ੌਚੰ ਦਾਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਪਰਾਕ੍ਰਮਃ॥ 14-39-3 (93434) ਮੁਧਾਜ੍ਞਾਨੰ ਮੁਧਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਮੁਧਾਸੇਵਾ ਮੁਦਾਸ਼੍ਰਮਃ। ਏਵੰ ਯੋ ਯੁਕ੍ਤਧਰ੍ਮਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸੋਮੁਤ੍ਰਾਤ੍ਯਨ੍ਤਮਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-39-4 (93435) ਨਿਰ੍ਮਮੋ ਨਿਰਹਙ੍ਕਾਰੋ ਨਿਰਾਸ਼ੀਃ ਸਰ੍ਵਤਃ ਸਮਃ। ਅਕਾਮਹਤ ਇਤ੍ਯੇਵ ਸਤਾਂ ਧਰ੍ਮਃ ਸਨਾਤਨਃ॥ 14-39-5 (93436) ਵਿਸ਼੍ਰੰਭੋ ਹ੍ਰੀਸ੍ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼਼ਾ ਚ ਤ੍ਯਾਗਃ ਸ਼ੌਚਮਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਾ। ਆਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯਮਸੰਮੋਹੋ ਦਯਾ ਭੂਤੇਸ਼਼੍ਵਪੈਸ਼ੁਨਮ੍॥ 14-39-6 (93437) ਹਰ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਿਰ੍ਵਿਸ੍ਮਯਸ਼੍ਚ ਵਿਨਯਃ ਸਾਧੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਤਾ। ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਕਰ੍ਮਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਭਾਵਸ਼ੁਦ੍ਧਿਰ੍ਵਿਮੋਚਨਮ੍॥ 14-39-7 (93438) ਉਪੇਕ੍ਸ਼਼ਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਚ ਪਰਿਤ੍ਯਾਗਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਨਿਰ੍ਮਮਤ੍ਵਮਨਾਸ਼ੀਸ਼਼੍ਟ੍ਵਮਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਤਧਰ੍ਮਤਾ॥ 14-39-8 (93439) ਮੁਧਾਦਾਨੰ ਮੁਧਾਯਜ੍ਞੋ ਮੁਧਾਧੀਤੰ ਮੁਧਾਵ੍ਰਤਮ੍। ਮੁਧਾਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਸ਼੍ਚੈਵ ਮਧਾਧ੍ਰਮੋ ਮੁਧਾਤਪਃ॥ 14-39-9 (93440) ਏਵੰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਸ੍ਤੁ ਯੇ ਕੇਚਿਲ੍ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਸਤ੍ਵਸੰਸ਼੍ਰਯਾਃ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯੋਨਿਸ੍ਥਾਸ੍ਤੇ ਧੀਰਾਃ ਸਾਧੁਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ॥ 14-39-10 (93441) ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਪਾਪਾਨਿ ਨਿਃਸ਼ੋਕਾ ਹ੍ਯਜਰਾਮਰਾਃ। ਦਿਵ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਤੁ ਤੇ ਧੀਰਾਃ ਕੁਰ੍ਵਤੇ ਵੈ ਤਤਸ੍ਤਨੂਃ॥ 14-39-11 (93442) ਈਸ਼ਿਤ੍ਵੰ ਚ ਵਸ਼ਿਤ੍ਵੰ ਚ ਲਘੁਤ੍ਵੰ ਚਾਣੁਤਾ ਤਥਾ। ਵਿਕੁਰ੍ਵਤੇ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਦੇਵਾਸ੍ਤ੍ਰਿਦਿਵਗਾ ਇਵ॥ 14-39-12 (93443) ਊਰ੍ਧ੍ਵਸ੍ਰੋਤਸ ਇਤ੍ਯੇਤੇ ਦੇਵਾ ਵੈਕਾਰਿਕਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਵਿਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ਵੈ ਦਿਵੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਸ੍ਤਤਸ੍ਤਤਃ॥ 14-39-13 (93444) ਯਦ੍ਯਦਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਭਜਨ੍ਤੇ ਵਿਭਜਨ੍ਤਿ ਚ। ਇਤ੍ਯੇਤਤ੍ਸਾਤ੍ਵਿਕੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਕਥਿਤੰ ਵੋ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ। ਏਤਦ੍ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਲਭਤੇ ਵਿਧਿਵਦ੍ਯਦ੍ਯਦਿਚ੍ਛਤਿ॥ 14-39-14 (93445) ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਗੁਣਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤੋ ਯਥਾਵਦੁਕ੍ਤੰ ਗੁਣਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮੇਵ ਚ। ਨਰਸ੍ਤੁ ਯੋ ਵੇਦ ਗੁਣਾਨਿਮਾਨ੍ਸਦਾ ਗੁਣਾਨ੍ਸ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਨ ਗੁਣੈਃ ਸ ਯੁਜ੍ਯਤੇ॥ ॥ 14-39-15 (93446) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 39 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-39-7 ਹਰ੍ਸ਼਼ਃ ਪੁਤ੍ਰਜਨ੍ਮਾਦਿਜੰ ਸੁਖਮ੍। ਤੁਸ਼਼੍ਟਿਰਲਬੁਦ੍ਧਿਃ। ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਕਰ੍ਮਣਿ ਮੁਕ੍ਤ੍ਯੁਪਾਯੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਃ ਆਰ੍ਜਵੇਨ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਃ॥ 7-39-8 ਉਪੇਕ੍ਸ਼਼ਾ ਔਦਾਸੀਨ੍ਯਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 040

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.40. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 040

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਸਤ੍ਵਾਦਿਗੁਣਤ੍ਰਯਨਿਰੂਪਣਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਨੈਵ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਗੁਣਾ ਵਕ੍ਤੁਂ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਤ੍ਵੇਨੈਵ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਅਵਿਚ੍ਛਿੰਨਾਨਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਰਜਃ ਸਤ੍ਵੰ ਤਮਸ੍ਤਥਾ॥ 14-40-1 (93447) ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਨੁਰਜ੍ਯਨ੍ਤੇ ਹ੍ਯਨ੍ਯੋਨ੍ਯੇਨਾਨੁਜੀਵਿਨਃ। ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਪਾਸ਼੍ਰਯਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਨੁਵਰ੍ਤਿਨਃ॥ 14-40-2 (93448) ਯਾਵਤ੍ਸਤ੍ਵੰ ਰਜਸ੍ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਤਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਯਾਵਤ੍ਤਮਸ਼੍ਚ ਸਤ੍ਵੰ ਚ ਰਜਸ੍ਤਾਵਦਿਹੋਚ੍ਯਤੇ॥ 14-40-3 (93449) ਸੰਹਤ੍ਯ ਕੁਰ੍ਵਤੇ ਯਾਤ੍ਰਾਂ ਸਹਿਤਾਃ ਸਙ੍ਘਚਾਰਿਣਃ। ਸਙ੍ਘਾਤਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਯੋ ਹ੍ਯੇਤੇ ਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਹੇਤ੍ਵਹੇਤੁਭਿਃ॥ 14-40-4 (93450) ਉਦ੍ਰੇਕਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤਾਨਾਂ ਤੇਸ਼਼ਾਮਨ੍ਯੋਨ੍ਯਵਰ੍ਤਿਨਾਮ੍। ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਤਦ੍ਯਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੂਨੰ ਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤੰ ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ॥ 14-40-5 (93451) ਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤੰ ਤਮੋ ਯਤ੍ਰ ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਭਾਵਗਤੰ ਭਵੇਤ੍। ਅਲ੍ਪੰ ਤਤ੍ਰਥ ਰਜੋ ਜ੍ਞੇਯੰ ਸਤ੍ਵਮਲ੍ਪਤਰੰ ਤਥਾ॥ 14-40-6 (93452) ਉਦ੍ਰਿਕ੍ਤੰ ਚ ਰਜੋ ਯਤ੍ਰ ਮਧ੍ਯਸ੍ਰੋਤੋਗਤੰ ਭਵੇਤ੍। ਅਲ੍ਪੰ ਤਤ੍ਰ ਤਮੋ ਜ੍ਞੇਯੰ ਸਤ੍ਵਮਲ੍ਪਤਰੰ ਤਥਾ॥ 14-40-7 (93453) ਉਦ੍ਰਿਕ੍ਤੰ ਚ ਯਦਾ ਸਤ੍ਵਮੂਰ੍ਧ੍ਵਸ੍ਰੋਤੋਗਤੰ ਭਵੇਤ੍। ਅਲ੍ਪੰ ਤਤ੍ਰ ਤਮੋ ਜ੍ਞੇਯੰ ਰਜਸ਼੍ਚਾਲ੍ਪਤਰੰ ਤਥਾ॥ 14-40-8 (93454) ਸਤ੍ਵੰ ਵੈਕਾਰਿਕੀ ਯੋਨਿਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਕਾ। ਨ ਹਿ ਸਤ੍ਵਾਤ੍ਪਰੋ ਭਾਵਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦਨ੍ਯੋ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-40-9 (93455) ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਵਸ੍ਥਾ ਮਧ੍ਯੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਰਾਜਸਾਃ। ਜਘਨ੍ਯਗੁਣਸੰਯੁਕ੍ਤਾ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਧਸ੍ਤਾਮਸਾ ਜਨਾਃ॥ 14-40-10 (93456) ਤਮਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰੇ ਰਜਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਸਤ੍ਵਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਵਰ੍ਣੇਸ਼਼ੁ ਵਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਗੁਣਾਸ੍ਤ੍ਰਯਃ॥ 14-40-11 (93457) ਦੂਰਾਦਪਿ ਹਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨਤੇ ਸਹਿਤਾਃ ਸਙ੍ਘਚਾਰਿਣਃ। ਤਮਃ ਸਤ੍ਵੰ ਰਜਸ਼੍ਚੈਵ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਤ੍ਵੇਨਾਨੁਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਮ॥ 14-40-12 (93458) ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤ੍ਵਾਦਿਤ੍ਯਮੁਦ੍ਯਨ੍ਤੰ ਕੁਚੋਰਾਣਾਂ ਭਯੰ ਭਵੇਤ੍। ਅਧ੍ਵਗਾਃ ਪਰਿਤਪ੍ਯੇਯੁਰੁਸ਼਼੍ਣਤੋ ਦੁਃਖਭਾਗਿਨਃ॥ 14-40-13 (93459) ਆਦਿਤ੍ਯਃ ਸਤ੍ਵਮੁਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟਃ ਕੁਚੋਰਾਸ੍ਤੁ ਤਥਾ ਤਮਃ। ਪਰਿਤਾਪੋ(ਅ)ਧ੍ਵਗਾਨਾਂ ਚ ਰਜਸੋ ਗੁਣ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-40-14 (93460) ਪ੍ਰਾਕਾਸ਼੍ਯੰ ਸਤ੍ਵਮਾਦਿਤ੍ਯਃ ਸੰਤਾਪੋ ਰਜਸੋ ਗੁਣਃ। ਉਪਪ੍ਲਵਸ੍ਤੁ ਵਿਜ੍ਞੇਯਸ੍ਤਾਮਸਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪਰ੍ਵਸੁ॥ 14-40-15 (93461) ਏਵੰ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼੍ਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਗੁਣਾਸ੍ਤ੍ਰਯਃ॥ ਪਰ੍ਯਾਯੇਣ ਚ ਵਰ੍ਨ੍ਤਤੇ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਤਥਾਤਥਾ॥ 14-40-16 (93462) ਸ੍ਥਾਵਰੇਸ਼਼ੁ ਤੁ ਭਾਵੇਸ਼਼ੁ ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਭਾਵਗਤੰ ਤਮਃ। ਰਾਜਸਾਸ੍ਤੁ ਵਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਸ੍ਨੇਹਭਾਵਸ੍ਤੁ ਸਾਤ੍ਵਿਕੈਃ॥ 14-40-17 (93463) ਅਹਸ੍ਤ੍ਰਿਧਾ ਤੁ ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਤ੍ਰਿਧਾ ਰਾਤ੍ਰਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤੇ। ਮਾਸਾਰ੍ਦਮਾਸਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਰੁʼਤਵਃ ਸਨ੍ਧਯਸ੍ਤਥਾ॥ 14-40-18 (93464) ਤ੍ਰਿਧਾ ਦਾਨਾਨਿ ਦੀਯਨ੍ਤੇ ਤ੍ਰਿਧਾ ਯਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ। ਤ੍ਰਿਧਾ ਲੋਕਾਸ੍ਤ੍ਰਿਧਾ ਦੇਵਾਸ੍ਤ੍ਰਿਧਾ ਵਿਦ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਰਿਧਾ ਗਤਿਃ॥ 14-40-19 (93465) ਭੂਤੰ ਭਵ੍ਯੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯੰ ਚ ਧਰ੍ਮੋ(ਅ)ਰ੍ਥਃ ਕਾਮ ਏਵ ਚ। ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਾਵੁਦਾਨਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯੇਤ ਏਵ ਤ੍ਰਯੋ ਗੁਣਾਃ॥ 14-40-20 (93466) ਪਰ੍ਯਾਯੇਣ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਤਥਾਤਥਾ। ਯਤ੍ਕਿਞ੍ਚਿਦਿਹ ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਸਰ੍ਵਮੇਤੇ ਤ੍ਰਯੋ ਗੁਣਾਃ॥ 14-40-21 (93467) ਤ੍ਰਯੋ ਗੁਣਾਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਹ੍ਯਵ੍ਯਕ੍ਤਾ ਨਿਤ੍ਯਮੇਵ ਤੁ। ਸਤ੍ਵੰ ਰਜਸ੍ਤਮਸ਼੍ਚੈਵ ਗੁਣਸਰ੍ਗਃ ਸਨਾਤਨਃ॥ 14-40-22 (93468) ਤਮੋ(ਅ)ਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਸ਼ਿਵੰ ਧਾਮ ਰਜੋ ਯੋਨਿਃ ਸਨਾਤਨਃ। ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਵਿਕਾਰਃ ਪ੍ਰਲਯਃ ਪ੍ਰਧਾਨੰ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯੌ॥ 14-40-23 (93469) ਅਨੁਦ੍ਰਿਕ੍ਤਮਨੂਨੰ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਕਮ੍ਪਮਚਲੰ ਧ੍ਰੁਵਮ੍। ਸਦਸਚ੍ਚੈਵ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਤ੍ਰਿਗੁਣੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਜ੍ਞੇਯਾਨਿ ਨਾਮਧੇਯਾਨਿ ਨਰੈਰਦ੍ਯਾਤ੍ਮਚਿਨ੍ਤਕੈਃ॥ 14-40-24 (93470) ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਨਾਮਾਨਿ ਗੁਣਾਂਸ਼੍ਚ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤੋ ਯੋ ਵੇਦ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਗਤੀਸ਼੍ਚ ਕੇਵਲਾਃ। ਵਿਮੁਕ੍ਤਦੇਹਃ ਪ੍ਰਵਿਭਾਗਤਤ੍ਤ੍ਵਵਿ- ਤ੍ਸ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਸਰ੍ਵਗੁਣੈਰ੍ਨਿਰਾਮਯਃ॥ ॥ 14-40-25 (93471) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 40 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 041

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.41. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 041

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਮਹਦਹਙ੍ਕਾਰਤਤ੍ਵਨਿਰੂਪਣਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਾਤ੍ਪੂਰ੍ਵਮੁਤ੍ਪੰਨੋ ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਮਹਾਮਤਿਃ। ਆਦਿਰ੍ਗੁਣਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਥਮਃ ਸਰ੍ਗ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-41-1 (93472) ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਮਤਿਰ੍ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ਸ਼ੰਭੁਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਪ੍ਰਜ੍ਞੋਪਲਬ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਤਤਾ ਖ੍ਯਾਤਿਰ੍ਧ੍ਰੁʼਤਿਃਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਃ। 14-41-2 (93473) ਪਰ੍ਯਾਯਵਾਚਕੈਃ ਸ਼ਬ੍ਦੈਰ੍ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਵਿਭਾਵ੍ਯਤੇ। ਤੰ ਜਾਨਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਮੋਹੰ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-41-3 (93474) ਸਰ੍ਵਤਃਪਾਣਿਪਾਦੰ ਚ ਸਰ੍ਵਤੋਕ੍ਸ਼਼ਿਸ਼ਿਰੋਮੁਖਮ੍। ਸਰ੍ਵਤਃਸ਼੍ਰੁਤਿਮਲ੍ਲੋਕੇ ਸਰ੍ਵੰ ਵ੍ਯਾਪ੍ਯਵਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ॥ 14-41-4 (93475) ਮਹਾਪ੍ਰਭਾਵਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸਰ੍ਵਸ੍ਯ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਨਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ। ਅਣਿਮਾ ਲਘਿਮਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਰੀਸ਼ਾਨੋ ਜ੍ਯੋਤਿਰਵ੍ਯਯਃ॥ 14-41-5 (93476) ਤਤ੍ਰ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾਂ ਲੋਕੇ ਸਦ੍ਭਾਵਨਿਰਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਧ੍ਯਾਨਿਨੋ ਨਿਤ੍ਯਯੋਗਾਸ਼੍ਚ ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧਾ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ॥ 14-41-6 (93477) ਜ੍ਞਾਨਵਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਯੇ ਕੇਚਿਦਲੁਬ੍ਧਾ ਜਿਤਮਨ੍ਯਵਃ। ਪ੍ਰਸੰਨਮਨਸੋ ਧੀਰਾ ਨਿਰ੍ਮਮਾ ਨਿਰਹੰਕ੍ਰਿਯਾਃ॥ 14-41-7 (93478) ਵਿਮੁਕ੍ਤਾਃ ਸਰ੍ਵ ਏਵੈਤੇ ਮਹਤ੍ਤ੍ਵਮੁਪਯਾਨ੍ਤ੍ਯੁਤ। ਆਤ੍ਮਨੋ ਮਹਤੋ ਵੇਦ ਯਃ ਪੁਣ੍ਯਾਂ ਗਤਿਮੁਤ੍ਤਮਾਮ੍॥ 14-41-8 (93479) ਅਹਙ੍ਕਾਰਾਤ੍ਪ੍ਰਸੂਤਾਨਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਵੈ। ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਵਾਯੁਰਾਕਾਸ਼ਮਾਪੋ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼੍ਚ ਪਞ੍ਚਮਮ੍॥ 14-41-9 (93480) ਤੇਸ਼਼ੁ ਭੂਤਾਨਿ ਯੁਜ੍ਯਨ੍ਤੇ ਮਹਾਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਪਞ੍ਚਸੁ। ਤੇ ਸ਼ਬ੍ਦਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਰੂਪੇਸ਼਼ੁ ਰਸਗਨ੍ਧਕ੍ਰਿਯਾਸੁ ਚ॥ 14-41-10 (93481) ਮਹਾਭੂਤਵਿਨਾਸ਼ਾਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰਲਯੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤੇ। ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਧੀਰਾ ਮਹਦੁਤ੍ਪਦ੍ਯਤੇ ਭਯਮ੍॥ 14-41-11 (93482) ਸ ਧੀਰਃ ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਨ ਮੋਹਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ। ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰੇਵਾਦਿਸਰ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਵਯੰਭੂਰ੍ਭਵਤਿ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-41-12 (93483) ਏਵੰ ਹਿ ਯੋ ਵੇਦ ਗੁਹਾਸ਼ਯੰ ਪ੍ਰਭੁਂ ਪਰੰ ਪੁਰਾਣੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪਮ੍। ਹਿਰਣ੍ਮਯੰ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾਂ ਪਰਾਂ ਗਤਿੰ ਸ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍ਬੁਦ੍ਧਿਮਤੀਤ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ॥ 14-41-13 (93484) ਯ ਉਤ੍ਪੰਨੋ ਮਹਾਨ੍ਪੂਰ੍ਵਮਹਙ੍ਕਾਰਃ ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ। ਅਹਮਿਤ੍ਯੇਵ ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਦ੍ਵਿਤੀਯਃ ਸਰ੍ਗ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-41-14 (93485) ਅਹਙ੍ਕਾਰਸ਼੍ਚ ਭੂਤਾਦਿਰ੍ਵੈਕਾਰਿਕ ਇਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਤੇਜਸਸ਼੍ਚੇਤਨਾ ਧਾਤੁਃ ਪ੍ਰਜਾਸਰ੍ਗਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-41-15 (93486) ਦੇਵਾਨਾਂ ਪ੍ਰਭਵੋ ਦੇਵੋ ਮਨਸਸ਼੍ਚ ਤ੍ਰਿਲੋਕਕ੍ਰੁʼਤ੍। ਅਹਮਿਤ੍ਯੇਵ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਭਿਮਾਨਃ ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-41-16 (93487) ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਜ੍ਞਾਨਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਨਾਂ ਮੁਨੀਨਾਂ ਭਾਵਿਤਾਤ੍ਮਨਾਮ੍। ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਕ੍ਰਤੁਸਿਦ੍ਧਾਨਾਮੇਸ਼਼ ਲੋਕਃ ਸਨਾਤਨਃ॥ 14-41-17 (93488) ਅਹਙ੍ਕਾਰੇਣਾਹਰਤੋ ਗੁਣਾਨਿਮਾ- ਨ੍ਭੂਤਾਦਿਰੇਵੰ ਸ੍ਰੁʼਜਤੇ ਸ ਭੂਤਕ੍ਰੁʼਤ੍। ਵੈਕਾਰਿਕਃ ਸਰ੍ਵਮਿਦੰ ਵਿਚੇਸ਼਼੍ਟਤੇ ਸ੍ਵਤੇਜਸਾ ਰਞ੍ਜਯਤੇ ਜਗਤ੍ਤਥਾ॥ ॥ 14-41-18 (93489) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 41 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 042

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.42. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 042

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਹਙ੍ਕਾਰਤਤ੍ਵਾਦ੍ਭੂਤਾਦਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਪ੍ਰਕਾਰਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਅਹਙ੍ਕਾਰਾਤ੍ਪ੍ਰਸੂਤਾਨਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਵੈ। ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਵਾਯੁਰਾਕਾਸ਼ਮਾਪੋ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼੍ਚ ਪਞ੍ਚਮਮ੍॥ 14-42-1 (93490) ਤੇਸ਼਼ੁ ਭੂਤਾਨਿ ਮੁਹ੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਹਾਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਪਞ੍ਚਸੁ। ਸ਼ਬ੍ਦਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਰੂਪੇਸ਼਼ੁ ਰਸਗਨ੍ਧਕ੍ਰਿਯਾਸੁ ਚ॥ 14-42-2 (93491) ਮਹਾਭੂਤਵਿਕਾਰਾਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰਲਯੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤੇ। ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਾਣਭੂਤਾਂ ਧੀਰਾ ਮਹਦੁਤ੍ਪਦ੍ਯਤੇ ਭਯਮ੍॥ 14-42-3 (93492) ਯਦ੍ਯਸ੍ਮਾਜ੍ਜਾਯਤੇ ਭੂਤੰ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਵਿਲੀਯਤੇ। ਲੀਯਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰਤਿਲੋਮਾਨਿ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਚੋਤ੍ਤਰੋਤ੍ਤਰਮ੍॥ 14-42-4 (93493) ਤਤਃ ਪ੍ਰਲੀਨੇ ਸਰ੍ਵਸ੍ਮਿਨ੍ਭੂਤੇ ਸ੍ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮੇ। ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਮਨ੍ਤਸ੍ਤਦਾ ਧੀਰਾ ਨ ਲੀਯਨ੍ਤੇ ਕਦਾਚਨ॥ 14-42-5 (93494) ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸ੍ਤਥਾ ਰੂਪੰ ਰਸੋ ਗਨ੍ਧਸ਼੍ਚ ਪਞ੍ਚਮਃ। ਕ੍ਰਿਯਾਃ ਕਰਣਯੁਕ੍ਤਾਃ ਸ੍ਯੁਰਨਿਤ੍ਯਾ ਮੋਹਸੰਜ੍ਞਿਤਾਃ॥ 14-42-6 (93495) ਲੋਭਪ੍ਰਜਨਸਮ੍ਭੂਤਾ ਨਿਰ੍ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾ ਹ੍ਯਕਿਞ੍ਚਨਾਃ। ਮਾਂਸਸ਼ੋਣਿਤਸਙ੍ਘਾਤਾ ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਸ੍ਯੋਪਜੀਵਿਨਃ॥ 14-42-7 (93496) ਬਹਿਰਾਤ੍ਮਾਨ ਇਤ੍ਯੇਤੇ ਦੀਨਾਃ ਕ੍ਰੁʼਪਣਜੀਵਿਨਃ। ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨਾਵੁਦਾਨਸ਼੍ਚ ਸਮਾਨੋ ਵ੍ਯਾਨ ਏਵ ਚ॥ 14-42-8 (93497) ਅਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਿ ਚਾਪ੍ਯੇਤੇ ਨਿਯਤਾਃ ਪਞ੍ਚ ਵਾਯਵਃ। ਵਾਙ੍ਮਨੋਬੁਦ੍ਧਿਰਿਤ੍ਯੇਭਿਃ ਸਾਰ੍ਧਮਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਕੰ ਜਗਤ੍॥ 14-42-9 (93498) ਤ੍ਵਗ੍ਘ੍ਰਾਣਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ੂਂਸ਼਼ਿ ਰਸਨਾ ਵਾਕ੍ਚ ਸੰਯਤਾਃ। ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧੰ ਚ ਮਨੋ ਯਸ੍ਯ ਬੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚਾਵ੍ਯਭਿਚਾਰਿਣੀ॥ 14-42-10 (93499) ਅਸ਼਼੍ਟੌ ਯਸ੍ਯਾਗ੍ਨਯੋ ਹ੍ਯੇਤੇ ਦਹਨ੍ਤੇ(ਅ)ਹਙ੍ਕ੍ਰਿਯਾਃ ਸਦਾ। ਸ ਤਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ਼ੁਭੰ ਯਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਭੂਯੋ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-42-11 (93500) ਏਕਾਦਸ਼ ਚ ਯਾਨ੍ਯਾਹੁਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਅਹਙ੍ਕਾਰਾਤ੍ਪ੍ਰਸੂਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨਾਮਤਃ॥ 14-42-12 (93501) ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੰ ਤ੍ਵਕ੍ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ੀ ਜਿਹ੍ਵਾ ਨਾਸਿਕਾ ਚੈਵ ਪਞ੍ਚਮੀ। ਪਾਦੌ ਪਾਯੁਰੁਪਸ੍ਥਸ਼੍ਚ ਹਸ੍ਤੌ ਵਾਗ੍ਦਸ਼ਮੀ ਭਵੇਤ੍॥ 14-42-13 (93502) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮ ਇਤ੍ਯੇਸ਼਼ ਮਨ ਏਕਾਦਸ਼ੰ ਭਵੇਤ੍। ਏਤੰ ਗ੍ਰਾਮੰ ਜਯੇਤ੍ਪੂਰ੍ਵੰ ਤਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ॥ 14-42-14 (93503) ਬੁਦ੍ਧੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਪਞ੍ਚਾਹੁਃ ਪਞ੍ਚ ਕਰ੍ਮੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਚ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਾਦੀਨ੍ਯਪਿ ਪਞ੍ਚਾਹੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਿਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ॥ 14-42-15 (93504) ਅਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਣਿ ਚਾਨ੍ਯਾਨਿ ਕਰ੍ਮਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਯਾਨਿ ਤੁ। ਉਭਯਤ੍ਰ ਮਨੋ ਜ੍ਞੇਯੰ ਬੁਦ੍ਧਿਸ੍ਤੁ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੀ ਭਵੇਤ੍॥ 14-42-16 (93505) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾਨੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣ੍ਯੇਤਾਨ੍ਯੇਕਾਦਸ਼ ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍। ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮਿਤ੍ਯੇਵੰ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਤਾਨਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਃ॥ 14-42-17 (93506) `ਤ੍ਰੀਣਿ ਸ੍ਥਾਨਾਨਿ ਭੂਤਾਨਾਂ ਚਤੁਰ੍ਥੰ ਨੋਪਪਦ੍ਯਤੇ।' ਸ੍ਥਲਮਾਪਸ੍ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਕਾਸ਼ੰ ਜਨ੍ਮ ਚਾਪਿ ਚਤੁਰ੍ਵਿਧਮ੍॥ 14-42-18 (93507) ਅਣ੍ਡਜੋਦ੍ਭਿਜ੍ਜਸੰਸ੍ਵੇਦਜਰਾਯੁਜਮਥਾਪਿ ਚ। ਚਤੁਰ੍ਧਾ ਜਨ੍ਮ ਇਤ੍ਯੇਤਦ੍ਭੂਤਗ੍ਰਾਮਸ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-42-19 (93508) ਅਪਰਾਣ੍ਯਥ ਭੂਤਾਨਿ ਖੇਚਰਾਣਿ ਤਥੈਵ ਚ। ਅਣ੍ਡਜਾਨਿ ਵਿਜਾਨੀਯਾਤ੍ਸਰ੍ਵਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਸਰੀਸ੍ਰੁʼਪਾਨ੍॥ 14-42-20 (93509) ਸ੍ਵੇਦਜਾਃ ਕ੍ਰੁʼਮਯਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਜਨ੍ਤਵਸ਼੍ਚ ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍। ਜਨ੍ਮਦ੍ਵਿਤੀਯਮਿਤ੍ਯੇਤਜ੍ਜਘਨ੍ਯਤਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-42-21 (93510) ਭਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਯਾਨਿ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਕਾਲਪਰ੍ਯਯਾਤ੍। ਉਦ੍ਭਿਜ੍ਜਾਨਿ ਚ ਤਾਨ੍ਯਾਹੁਰ੍ਭੂਤਾਨਿ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-42-22 (93511) ਦ੍ਵਿਪਾਦਬਹੁਪਾਦਾਨਿ ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਗਤਿਮਤੀਨਿ ਚ। ਜਰਾਯੁਜਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਵਿਕ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਯਪਿ ਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-42-23 (93512) ਦ੍ਵਿਵਿਧਾ ਖਲੁ ਵਿਜ੍ਞੇਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯੋਨਿਃ ਸਨਾਤਨਾ। ਤਪਃ ਕਰ੍ਮ ਚ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯਮਿਤ੍ਯੇਸ਼਼ ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਨਯਃ॥ 14-42-24 (93513) ਵਿਵਿਧੰ ਕਰ੍ਮ ਵਿਜ੍ਞੇਯਮਿਜ੍ਯਾ ਦਾਨੰ ਚ ਤਨ੍ਮਖੇ। ਵੇਦਸ੍ਯਾਧ੍ਯਯਨੰ ਪੁਣ੍ਯਮਿਤਿ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨੁਸ਼ਾਸਨਮ੍॥ 14-42-25 (93514) ਏਤਦ੍ਯੋ ਵੇਤ੍ਤਿ ਵਿਧਿਵਤ੍ਸ ਮੁਕ੍ਤਃ ਸ੍ਯਾਦ੍ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ। ਵਿਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਪਾਪੇਭ੍ਯ ਇਤਿ ਚੈਵ ਨਿਬੋਧਤ॥ 14-42-26 (93515) `ਅਤਃ ਪਰੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਵਿਧਮਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍॥' 14-42-27 (93516) ਆਕਾਸ਼ੰ ਪ੍ਰਥਮੰ ਭੂਤੰ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਮਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਤਥਾ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-28 (93517) ਦ੍ਵਿਤੀਯੰ ਮਾਰੁਤੰ ਭੂਤੰ ਤ੍ਵਗਧ੍ਯਾਤ੍ਮੰ ਚ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਮ੍। ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਮਧਿਭੂਤੰ ਤੁ ਵਿਦ੍ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-29 (93518) ਤ੍ਰੁʼਤੀਯੰ ਜ੍ਯੋਤਿਰਿਤ੍ਯਾਹੁਸ਼੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਤਤੋ ਰੂਪੰ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-30 (93519) ਚਤੁਰ੍ਥਮਾਪੋ ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਜਿਹ੍ਵਾ ਚਾਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਰਸਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਸੋਮਸ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-31 (93520) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਪਞ੍ਚਮੰ ਭੂਤੰ ਘ੍ਰਾਣਸ਼੍ਚਾਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਤਥਾ ਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯੁਸ੍ਤਤ੍ਰਾਦਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-32 (93521) ਏਸ਼਼ੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਚਤੁਸ਼਼੍ਟਯਵਿਧਿਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਅਤਃ ਪਰੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਰ੍ਵੰ ਤ੍ਰਿਵਿਧਮਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍॥ 14-42-33 (93522) ਪਾਦਾਵਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮਿਤ੍ਯਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸ੍ਤਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਤੁ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਸ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-34 (93523) ਅਵਾਗ੍ਗਤਿਰਪਾਨਸ਼੍ਚ ਪਾਯੁਰਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਵਿਸਰ੍ਗਸ਼੍ਚ ਮਿਤ੍ਰਸ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-35 (93524) ਪ੍ਰਜਨਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਮੁਪਸ੍ਥੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਤਥਾ ਸ਼ੁਕ੍ਰੰ ਦੈਵਤੰ ਚ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-42-36 (93525) ਹਸ੍ਤਾਵਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮਿਤ੍ਯਾਹੁਰਦ੍ਯਾਤ੍ਮਵਿਦੁਸ਼਼ੋ ਜਨਾਃ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਚ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਸ਼ਕ੍ਰਸ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-37 (93526) ਵੈਸ਼੍ਵਦੇਵੀ ਮਨਃਪੂਰ੍ਵਾ ਵਾਗਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮਿਹੋਚ੍ਯਤੇ। ਵਕ੍ਤਵ੍ਯਮਧਿਭੂਤੰ ਚ ਵਹ੍ਨਿਸ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-38 (93527) ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮੰ ਮਨ ਇਤ੍ਯਾਹੁਃ ਪਞ੍ਚਭੂਤਾਤ੍ਮਚਾਰਕਮ੍। ਅਧਿਭੂਤੰ ਚ ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਸ਼੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਾਸ਼੍ਚਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-39 (93528) ਅਹਙ੍ਕਾਰਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਧ੍ਯਾਤ੍ਮੰ ਸਰ੍ਵਸੰਸਾਰਕਾਰਣਮ੍। ਅਭਿਮਾਨੋ(ਅ)ਧਿਭੂਤੰ ਚ ਰੁਦ੍ਰਸ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-40 (93529) ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮੰ ਬੁਦ੍ਧਿਰਿਤ੍ਯਾਹੁਃ ਸ਼਼ਡਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਚਾਰਿਣੀ। ਅਧਿਭੂਤੰ ਤੁ ਵਿਜ੍ਞੇਯਮਹਸ੍ਤਤ੍ਰਾਧਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-41 (93530) ਯਥਾਵਦਧ੍ਯਾਤ੍ਮਵਿਧਿਰੇਸ਼਼ ਵਃ ਕੀਰ੍ਤਿਤੋ ਮਯਾ। ਜ੍ਞਾਨਮਸ੍ਯ ਹਿ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਜ੍ਞਾਨਵਤਾਮਿਹ॥ 14-42-42 (93531) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥਾਸ਼੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚ। ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯੇਤਾਨਿ ਸੰਧਾਯ ਮਨਸਾ ਸਮ੍ਪ੍ਰਧਾਰਯੇਤ੍॥ 14-42-43 (93532) ਕ੍ਸ਼਼ੀਣੇ ਮਨਸਿ ਸਰ੍ਵਸ੍ਮਿੰਨ ਜਨ੍ਮਸੁਖਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ। ਜ੍ਞਾਨਸਮ੍ਪੰਨਸਤ੍ਤ੍ਵਾਨਾਂ ਤਤ੍ਸੁਖੰ ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਮਤਮ੍॥ 14-42-44 (93533) ਅਤਃ ਪਰੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਭਾਵਕਰੀਂ ਸ਼ਿਵਾਮ੍। ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਮ੍ਰੁʼਦੁਨਾ ਦਾਰੁਣੇਨ ਵਾ॥ 14-42-45 (93534) ਗੁਣਾਗੁਣਮਨਾਸਙ੍ਗਮੇਕਚਰ੍ਯਮਨਨ੍ਤਰਮ੍। ਏਤਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਾਹੁਰੇਕਪਦੰ ਸੁਖਮ੍॥ 14-42-46 (93535) ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਕੂਰ੍ਮ ਇਵਾਙ੍ਗਾਨਿ ਕਾਮਾਨ੍ਸੰਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਵਿਰਜਾਃ ਸਰ੍ਵਤੋ ਮੁਕ੍ਤੋ ਯੋ ਨਰਃ ਸ ਸੁਖੀ ਸਦਾ॥ 14-42-47 (93536) ਕਾਮਾਨਾਤ੍ਮਨਿ ਸੰਯਮ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਃ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਸਰ੍ਵਭੂਤਸੁਹ੍ਰੁʼਨ੍ਮੈਤ੍ਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਯਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ॥ 14-42-48 (93537) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਨਿਰੋਧੇਨ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਸ਼਼ਯੈਸ਼਼ਿਣਾਮ੍। ਮੁਨੇਰ੍ਜਨਪਦਤ੍ਯਾਗਾਦਧ੍ਯਾਤ੍ਮਾਗ੍ਨਿਃ ਸਮਿਧ੍ਯਤੇ॥ 14-42-49 (93538) ਯਥਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰਿਨ੍ਧਨੈਰਿਦ੍ਧੋ ਮਹਾਜ੍ਯੋਤਿਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ। ਤਥੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨਿਰੋਧੇਨ ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤਦੇ॥ 14-42-50 (93539) ਯਦਾ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਭੂਤਾਨਿ ਪ੍ਰਸੰਨਾਤ੍ਮਾ(ਅ)ਤ੍ਮਨੋ ਹ੍ਰੁʼਦਿ। ਸ੍ਵਯੰਜ੍ਯੋਤਿਸ੍ਤਦਾਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਤ੍ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤ੍ਯਨੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-42-51 (93540) ਅਗ੍ਨੀ ਰੂਪੰ ਰਸੰ ਸ੍ਰੋਤੋ ਵਾਯੁਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਮੇਵ ਚ। ਮਹੀ ਗਨ੍ਧਧਰਾ ਘ੍ਰਾਣਮਾਕਾਸ਼ਃ ਸ਼੍ਰਵਣੰ ਤਥਾ। `ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮਾਦਿਤ੍ਯਮੇਵਾਹੁਰਧ੍ਯਾਤ੍ਮਵਿਦੁਸ਼਼ੋ ਜਨਾਃ॥' 14-42-52 (93541) ਰੋਗਸ਼ੋਕਸਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟੰ ਪਞ੍ਚਸ੍ਰੋਤਃਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਪਞ੍ਚਭੂਤਸਮਾਯੁਕ੍ਤੰ ਨਵਦ੍ਵਾਰੰ ਦ੍ਵਿਦੈਵਤਮ੍॥ 14-42-53 (93542) ਰਜਸ੍ਵਲਮਥਾਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੰ ਤ੍ਰਿਗੁਣੰ ਸਪ੍ਤਧਾਤੁਕਮ੍। ਸੰਸਰ੍ਗਾਭਿਰਤੰ ਮੂਢੰ ਸ਼ਰੀਰਮਿਤਿ ਧਾਰਣਾ॥ 14-42-54 (93543) ਦੁਸ਼੍ਚਰੰ ਜੀਵਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਸਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਤਿ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤਮ੍। ਏਤਦੇਵ ਹਿ ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਕਾਲਚਕ੍ਰੰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-42-55 (93544) ਏਤਨ੍ਮਹਾਰ੍ਣਵੰ ਘੋਰਮਗਾਧੰ ਮੋਹਸੰਝਿਤਮ੍। ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਸੰਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਚ੍ਚੈਵ ਮੋਹਯਨ੍ਸ੍ਵਾਪਯਞ੍ਜਗਤ੍॥ 14-42-56 (93545) ਕਾਮੰ ਕ੍ਰੋਧੰ ਭਯੰ ਲੋਭਮਭਿਦ੍ਰੋਹਮਥਾਨ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਨਿਰੋਧੇਨ ਸਤਸ੍ਤ੍ਯਜਤਿ ਦੁਸ੍ਤ੍ਯਜਾਨ੍॥ 14-42-57 (93546) ਯਸ੍ਯੈਤੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਲੋਕੇ ਤ੍ਰਿਗੁਣਾਃ ਪਞ੍ਚਧਾਤਵਃ। ਵ੍ਯੋਮ੍ਨਿ ਤਸ੍ਯ ਪਰੰ ਸ੍ਥਾਨਮਾਨਨ੍ਤਮਥ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-42-58 (93547) ਪਞ੍ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਹਾਕੂਲਾਂ ਮਨਃਸ੍ਰੋਤੋਭਯਾਵਹਾਮ੍। ਨਦੀਂ ਮੋਹਹ੍ਰਦਾਂ ਤੀਰ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਮਕ੍ਰੋਧਾਵੁਭੌ ਜਯੇਤ੍॥ 14-42-59 (93548) ਸ ਸਰ੍ਵਦੋਸ਼਼ਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤਤਃ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਤਤ੍ਪਰਮ੍। ਮਨੋ ਮਨਸਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਸ਼੍ਯੰਨਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਿ॥ 14-42-60 (93549) ਸਰ੍ਵਵਿਤ੍ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਿ। ਏਕਧਾ ਬਹੁਧਾ ਚੈਵ ਵਿਕੁਰ੍ਵਾਣਸ੍ਤਤਸ੍ਤਤਃ॥ 14-42-61 (93550) ਧ੍ਰੁਵੰ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਰੂਪਾਣਿ ਦੀਪਾਦ੍ਦੀਪਸ਼ਤੰ ਯਥਾ। ਸ ਵੈ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਸ਼੍ਚ ਮਿਤ੍ਰਸ਼੍ਚ ਵਰੁਣੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-42-62 (93551) ਸ ਹਿ ਧਾਤਾ ਵਿਧਾਤਾ ਚ ਸ ਪ੍ਰਭੁਃ ਸਰ੍ਵਤੋਮੁਖਃ। ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ॥ 14-42-63 (93552) ਤੰ ਵਿਪ੍ਰਸਙ੍ਘਾਸ਼੍ਚ ਸੁਰਾਸੁਰਾਸ਼੍ਚ ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਃ ਪਿਸ਼ਾਚਾਃ ਪਿਤਰੋ ਵਯਾਂਸਿ। ਰਕ੍ਸ਼਼ੋਗਣਾ ਭੂਤਗਣਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਸ਼੍ਚੈਵ ਸਦਾ ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤਿ॥ ॥ 14-42-64 (93553) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 42 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-42-7 ਲੋਕਪ੍ਰਜਨਸੰਯੁਕ੍ਤਾ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-42-9 ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾ ਇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥ 7-42-25 ਜਾਤਸ੍ਯਾਧ੍ਯਯਨੰ ਪੁਣ੍ਯਮਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-42-64 ਪਿਤਰਸ਼੍ਚ ਸਿਦ੍ਧਾ ਇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 043

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.43. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 043

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਰਜੋਗੁਣਕਾਰ੍ਯਬਲਪ੍ਰਧਾਨਤਯਾ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਤ੍ਵਪ੍ਰਧਾਨਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰਕ੍ਸ਼਼ਣਸ੍ਯ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਤ੍ਵਕਥਨਪ੍ਰਸਙ੍ਗੇਨ ਤਤ੍ਤਜ੍ਜਾਤਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਵਸ੍ਤੁਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਤੁ ਰਾਜ੍ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਮਧ੍ਯਮੋ ਗੁਣਃ। ਕੁਞ੍ਜਰੋ ਵਾਹਨਾਨਾਂ ਚ ਸਿੰਹਸ਼੍ਚਾਰਣ੍ਯਵਾਸਿਨਾਮ੍॥ 14-43-1 (93554) ਅਵਿਃ ਪਸ਼ੂਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਹਿਸ੍ਤੁ ਬਿਲਵਾਸਿਨਾਮ੍। ਗਵਾਂ ਗੋਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਸ਼੍ਚੈਵ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ ਏਵ ਚ॥ 14-43-2 (93555) ਨ੍ਯਗ੍ਰੋਧੋ ਜਮ੍ਬੁਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਪਿਪ੍ਪਲਃ ਸ਼ਾਲ੍ਮਲਿਸ੍ਤਥਾ। ਸ਼ਿੰਸ਼ਪਾ ਮੇਸ਼਼ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਸ਼੍ਚ ਤਥਾ ਕੀਚਕਵੇਣਵਃ॥ 14-43-3 (93556) ਏਤੇ ਦ੍ਰੁਮਾਣਾਂ ਰਾਜਾਨੋ ਗਣਾਨਾਂ ਮਰੁਤਸ੍ਤਥਾ। ਹਿਮਵਾਨ੍ਪਾਰਿਯਾਤ੍ਰਸ਼੍ਚ ਸਹ੍ਯੋ ਵਿਨ੍ਧ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰਿਕੂਟਵਾਨ੍॥ 14-43-4 (93557) ਸ਼੍ਵੇਤੋ ਨੀਲਸ਼੍ਚ ਭਾਸਸ਼੍ਚ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਪਰ੍ਵਤਃ। ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਸ੍ਕਨ੍ਧੋ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਸ਼੍ਚ ਮਾਲ੍ਯਵਾਨ੍ਪਰ੍ਵਤਸ੍ਤਥਾ॥ 14-43-5 (93558) ਏਤੇ ਪਰ੍ਵਤਰਾਜਾਨੋ ਗਣਾਨਾਂ ਮਰੁਤਸ੍ਤਥਾ। ਸੂਰ੍ਯੋ ਗ੍ਰਹਾਣਾਮਧਿਪੋ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਚ ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਾਃ॥ 14-43-6 (93559) ਯਮਃ ਪਿਤ੍ਰੂʼਣਾਮਧਿਪਃ ਸਰਿਤਾਮਥ ਸਾਗਰਃ। ਅੰਭਸਾਂ ਵਰੁਣੋ ਰਾਜਾ ਮਰੁਤਾਮਿਨ੍ਦ੍ਰ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-43-7 (93560) ਅਰ੍ਕੋ(ਅ)ਧਿਪਤਿਰੁਸ਼਼੍ਣਾਨਾਂ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਾਮਿਨ੍ਦੁਰੁਚ੍ਯਤੇ। ਅਗ੍ਨਿਰ੍ਭੂਤਪਤਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਃ॥ 14-43-8 (93561) ਓਸ਼਼ਧੀਨਾਂ ਪਤਿਃ ਸੋਮੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਬਲਵਤਾਂ ਵਰਃ। ਤ੍ਵਸ਼਼੍ਟਾ(ਅ)ਧਿਨਾਂ ਪਤਿਃ ਸੋਮੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਬਲਵਤਾਂ ਵਰਃ। 14-43-9 (93562) ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਨਾਂ ਤਥਾ ਯਜ੍ਞੋ ਵੇਦਾਨਾਮ੍ਰੁʼਚ ਏਵ ਚ। ਦਿਸ਼ਾਮੁਦੀਚੀ ਵਿਪ੍ਰਾਣਾਂ ਸੋਮੋ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍॥ 14-43-10 (93563) ਕੁਬੇਰਃ ਸਰ੍ਵਰਤ੍ਨਾਨਾਂ ਦੇਵਤਾਨਾਂ ਪੁਰੰਦਰਃ। ਏਸ਼਼ ਭੂਤਾਧਿਪਃ ਸਰ੍ਗਃ ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਚ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-43-11 (93564) ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੇਵ ਭੂਤਾਨਾਮਹੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯੋ ਮਹਾਨ੍। ਭੂਤੰ ਪਰਤਰੰ ਮਤ੍ਤੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-43-12 (93565) ਰਾਜਾਧਿਰਾਜਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯੋ ਮਹਾਨ੍। ਈਸ਼੍ਵਰੰ ਤੰ ਵਿਜਾਨੀਮਃ ਸ ਵਿਭੁਃ ਸ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-43-13 (93566) ਨਰਕਿੰਨਰਯਕ੍ਸ਼਼ਾਣਾਂ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੋਰਗਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾਮ੍। ਦੇਵਦਾਨਵਨਾਗਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੀਸ਼੍ਵਰੋ ਹਿ ਸਃ॥ 14-43-14 (93567) ਭਗਦੇਵਾਨੁਯਾਤਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵਾਸਾਂ ਵਾਮਲੋਚਨਾ। ਮਾਹੇਸ਼੍ਵਰੀ ਮਹਾਦੇਵੀ ਪ੍ਰੋਚ੍ਯਤੇ ਪਾਰ੍ਵਤੀ ਹਿ ਸਾ॥ 14-43-15 (93568) ਉਮਾਂ ਦੇਵੀਂ ਵਿਜਾਨੀਧ੍ਵੰ ਨਾਰੀਣਾਮੁਤ੍ਤਮਾਂ ਸ਼ੁਭਾਮ੍। ਰਤੀਨਾਂ ਵਸੁਮਤ੍ਯਸ੍ਤੁ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਮਪ੍ਸਰਸਸ੍ਤਥਾ॥ 14-43-16 (93569) ਧਰ੍ਮਿਕਾਮਾਸ਼੍ਚ ਰਾਜਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਧਰ੍ਮਸੇਤਵਃ। ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਰਾਜਾ ਦ੍ਵਿਜਾਤੀਨਾਂ ਪ੍ਰਯਤੇਤੇਹ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣੇ॥ 14-43-17 (93570) ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਹਿ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਯੇਸ਼਼ਾਮਵਸੀਦਨ੍ਤਿ ਸਾਧਵਃ। ਹੀਨਾਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵਗੁਣੈਃ ਸਰ੍ਵੈਃ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯਾਵਾਙ੍ਮਾਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-43-18 (93571) ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਹਿ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਸਾਧਵਃ ਪਰਿਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ। ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਁਲ੍ਲੋਕੇ ਪ੍ਰਮੋਦਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਚਾਨਨ੍ਦਮੇਵ ਚ॥ 14-43-19 (93572) ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨ ਇਤਿ ਵਿਤ੍ਤ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ। ਅਤ ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨਿਯਤੰ ਧਰ੍ਮਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-43-20 (93573) ਅਹਿੰਸਾਲਕ੍ਸ਼਼ਣੋ ਧਰ੍ਮੋ ਹਿੰਸਾ ਚਾਧਰ੍ਮਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਃ ਕਰ੍ਮਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ॥ 14-43-21 (93574) ਸ਼ਬ੍ਦਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮਾਕਾਸ਼ੰ ਵਾਯੁਸ੍ਤੁ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਃ। ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਾਂ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਰੂਪਮਾਪਸ਼੍ਚ ਰਸਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ॥ 14-43-22 (93575) ਧਾਰਿਣੀ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਗਨ੍ਧਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾ। ਸ੍ਵਰਵ੍ਯਞ੍ਜਨਸੰਸ੍ਕਾਰਾ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਬ੍ਦਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾ॥ 14-43-23 (93576) ਮਨਸੋ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਚਿਨ੍ਤਾ ਤਥੋਕ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰਨ੍ਵਯਾਤ੍। ਮਨਸਾ ਚਿਨ੍ਤਿਤਾਨਰ੍ਥਾਨ੍ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਚੇਹ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਤਿ॥ 14-43-24 (93577) ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਹਿ ਵ੍ਯਵਸਾਯੇਨ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਮਨਸੋ ਧ੍ਯਾਨਮਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਸਾਧੁਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-43-25 (93578) ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਲਕ੍ਸ਼਼ਣੋ ਯੋਗੋ ਜ੍ਞਾਨੰ ਸੰਨ੍ਯਾਸਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍। ਤਸ੍ਮਾਜ੍ਜ੍ਞਾਨੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸੰਨ੍ਯਸੇਦਿਹ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍॥ 14-43-26 (93579) ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ਜ੍ਞਾਨਸੰਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ ਪਰਮਾਂ ਗਤਿਮ੍। ਅਤੀਤੋ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਮਭ੍ਯੇਤਿ ਤਮੋਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਜਰਾਤਿਗਃ॥ 14-43-27 (93580) ਧਰ੍ਮਲਕ੍ਸ਼਼ਣਸੰਯੁਕ੍ਤਮੁਕ੍ਤੰ ਵੋ ਵਿਧਿਵਨ੍ਮਯਾ। ਗੁਣਾਨਾਂ ਗ੍ਰਹਣੰ ਸਮ੍ਯਗ੍ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹਮਤਃ ਪਰਮ੍॥ 14-43-28 (93581) ਪਾਰ੍ਤਿਵੋ ਯਸ੍ਤੁ ਗਨ੍ਧੋ ਵੈ ਘ੍ਰਾਣੇਨ ਹਿ ਸ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤੇ। ਪ੍ਰਾਣਸ੍ਯਸ਼੍ਚ ਤਥਾ ਵਾਯੁਰ੍ਗਨ੍ਧਜ੍ਞਾਨੇ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-43-29 (93582) ਅਪਾਂ ਧਾਤੂ ਰਸੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਜਿਹ੍ਵਯਾ ਸ ਤੁ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤੇ। ਜਿਹ੍ਵਾਸ੍ਥਸ਼੍ਚ ਤਥਾ ਸੋਮੋ ਰਸਜ੍ਞਾਨੇ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-43-30 (93583) ਤੇਜਸਸ੍ਤੁ ਗੁਣੋ ਰੂਪੰ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਤਚ੍ਚ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤੇ। ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਃਸ੍ਥਸ਼੍ਚ ਤਤਾਦਿਤ੍ਯੋ ਰੂਪਜ੍ਞਾਨੇ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-43-31 (93584) ਵਾਯਵ੍ਯਸ੍ਤੁ ਸਦਾ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਵਚਾ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਯਤੇ ਚ ਸਃ। ਤ੍ਵਕ੍ਸ੍ਥਸ਼੍ਚੈਵ ਸਦਾ ਵਾਯੁਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸਨੇ ਸ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-43-32 (93585) ਆਕਾਸ਼ਸ੍ਯ ਗੁਣੋ ਘੋਸ਼਼ਃ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੇਣ ਚ ਸ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤੇ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਸ੍ਥਾਸ਼੍ਚ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਸ਼ਬ੍ਦਜ੍ਞਾਨੇ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ॥ 14-43-33 (93586) ਮਨਸਸ਼੍ਚ ਗੁਣਸ਼੍ਚਿਨ੍ਤਾ ਪ੍ਰਜ੍ਞਯਾ ਸ ਤੁ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤੇ। ਹ੍ਰੁʼਦਿਸ੍ਥਸ਼੍ਚੇਤਨੋ ਧਾਤੁਰ੍ਮਨੋਜ੍ਞਾਨੇ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-43-34 (93587) ਬੁਦ੍ਧਿਰਧ੍ਯਵਸਾਯੇਨ ਧ੍ਯਾਨੇਨ ਚ ਮਹਾਂਸ੍ਤਥਾ। ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ੍ਯ ਗ੍ਰਹਣਾਦ੍ਵ੍ਯਕ੍ਤਮਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-43-35 (93588) ਅਲਿਙ੍ਗਗ੍ਰਹਣੋ ਨਿਤ੍ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞੋ ਨਿਰ੍ਗੁਣਾਤ੍ਮਕਃ। ਤਸ੍ਮਾਦਲਿਙ੍ਗਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਃ ਕੇਵਲੰ ਜ੍ਞਾਨਲਕ੍ਸ਼਼ਣਃ॥ 14-43-36 (93589) ਅਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਮੁਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਗੁਣਾਨਾਂ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯਮ੍। ਸਦਾ ਪਸ਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਲੀਨੰ ਵਿਜਾਨਾਮਿ ਸ਼੍ਰੁʼਣੋਮਿ ਚ॥ 14-43-37 (93590) ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਤਦ੍ਵਿਜਾਨੀਤੇ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞ ਉਚ੍ਯਤੇ। ਗੁਣਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਤਥਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਃ ਪਰਿਪਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-43-38 (93591) ਆਦਿਮਦ੍ਯਾਵਸਾਨੰ ਤਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯਮਾਨਮਚੇਤਨਮ੍। ਨ ਗੁਣਾ ਵਿਦੁਰਾਤ੍ਮਾਨੰ ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯਮਾਨਾਃ ਪੁਨਃਪੁਨਃ॥ 14-43-39 (93592) ਨ ਸਤ੍ਯੰ ਵੇਦ ਵੈ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਸ੍ਤ੍ਵੇਵ ਵਿਨ੍ਦਤਿ। ਗੁਣਾਨਾਂ ਗੁਣਭੂਤਾਨਾਂ ਯਤ੍ਪਰੰ ਪਰਤੋ ਮਹਤ੍॥ 14-43-40 (93593) ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਗੁਣਾਂਸ਼੍ਚ ਤਤ੍ਵੰ ਚ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯੇਹ ਤਤ੍ਵਵਿਤ੍। ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਦੋਸ਼਼ੋ ਗੁਣਾਨ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਤ੍ਯਥ॥ 14-43-41 (93594) ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੋ ਨਿਰ੍ਨਮਸ੍ਕਾਰੋ ਨਿਃਸ੍ਵਧਾਕਾਰ ਏਵ ਚ। ਅਚਲਸ਼੍ਚਾਨਿਕੇਤਸ਼੍ਚ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਃ ਸ ਪਰੋ ਵਿਧਿਃ॥ ॥ 14-43-42 (93595) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 43 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-43-2 ਆਖੁਸ਼੍ਚ ਬਿਲਵਾਸਿਨਾਮਿਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-43-7 ਰਾਜਾਸਤ੍ਤ੍ਵਾਨਾਂ ਮਿਤ੍ਰ ਉਚ੍ਯਤ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.॥ 7-43-8 ਉਸ਼਼੍ਣਾਨਾਂ ਦੇਵਾਨਾਮਿਨ੍ਦ੍ਰ ਉਚ੍ਯਤ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-43-15 ਭਗਦੇਵਾਃ ਕਾਮੁਕਾਸ੍ਤੈਰਨੁਯਾਤਾਨਾਮਨੁਸ੍ਰੁʼਤਾਨਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਸਰ੍ਵਾਸਾਂ ਮਧ੍ਯੇ ਮਾਹੇਸ਼੍ਵਰੀ ਵਾਮਲੋਚਨੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਃ॥ ਭਦ੍ਰਾਦੇਵਾਭਿਜਾਤਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਵਾਰਿਜੇਕ੍ਸ਼਼ਣੇਤਿ ਕ.ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-43-16 ਰਤੀਨਾਂ ਪ੍ਰੀਤਿਸੁਖਾਨਾਮ੍। ਵਸੁਮਤ੍ਯਃ ਧਨਵਤ੍ਯਃ। ਧਨਲਾਭਗਰ੍ਵਿਤੰ ਯਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਸੁਖੰ ਤਦੇਵ ਮਹਦਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-43-17 ਵਰ੍ਣਕ੍ਰਮਾਸ਼੍ਚ ਰਾਜਾਨ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-43-25 ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਮਹਤੋ ਧ੍ਯਾਨਮਿਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 044

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.44. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 044

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਵਜਾਤਿਸ਼਼ੁ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਵਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਜ੍ਞਾਨਸ੍ਯਾਵਿਨਾਸ਼ਿਤ੍ਵਕਥਨੇਨ ਤਸ੍ਯੈਵ ਸ਼੍ਰੇਯਃਸਾਧਨਤ੍ਵੋਕ੍ਤਿਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਯਦਾਦਿਮਧ੍ਯਪਰ੍ਯਨ੍ਤੰ ਗ੍ਰਹਣੋਪਾਯਮੇਵ ਚ। ਨਾਮਲਕ੍ਸ਼਼ਣਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ॥ 14-44-1 (93596) ਅਹਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਤਤੋ ਰਾਤ੍ਰਿਰ੍ਮਾਸਾਃ ਸ਼ੁਕ੍ਲਾਦਯਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਸ਼੍ਰਵਣਾਦੀਨਿ ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਰੁʼਤਵਃ ਸ਼ਿਸ਼ਿਰਾਦਯਃ॥ 14-44-2 (93597) ਭੂਮਿਰਾਦਿਸ੍ਤੁ ਗਨ੍ਧਾਨਾਂ ਰਸਾਨਾਮਾਪ ਏਵ ਚ। ਰੂਪਾਣਾਮਾਦਿਰਗ੍ਨਿਸ੍ਤੁ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਦਿਰ੍ਵਾਯੁਰੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-44-3 (93598) ਸ਼ਬ੍ਦਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਕਾਸ਼ਮੇਸ਼਼ ਭੂਤਕ੍ਰੁʼਤੋ ਗੁਣਃ। ਅਤਃ ਪਰੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭੂਤਾਨਾਮਾਦਿਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-44-4 (93599) ਆਦਿਤ੍ਯੋ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਾਮਾਦਿਰਗ੍ਨਿਰ੍ਭੂਤਾਦਿਰੁਚ੍ਯਤੇ। ਸਾਵਿਤ੍ਰੀ ਸਰ੍ਵਵਿਦ੍ਯਾਨਾਂ ਦੇਵਤਾਨਾਂ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-44-5 (93600) ਓਙ੍ਕਾਰਃ ਸਰ੍ਵਵੇਦਾਨਾਂ ਵਚਸਾਂ ਪ੍ਰਾਣ ਏਵ ਚ। ਯਦਸ੍ਮਿੰਨਿਯਤੰ ਲੋਕੇ ਸਰ੍ਵੰ ਸਾਵਿਤ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-44-6 (93601) ਗਾਯਤ੍ਰੀ ਚ੍ਛਨ੍ਦਸਾਮਾਦਿਃ ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਸਰ੍ਗ ਉਚ੍ਯਤੇ। ਗਾਵਸ਼੍ਚਤੁਸ਼਼੍ਪਦਾਮਾਦਿਰ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯਃ॥ 14-44-7 (93602) ਸ਼੍ਯੇਨਃ ਪਤਤ੍ਰਿਣਾਮਾਦਿਰ੍ਯਜ੍ਞਾਨਾਂ ਹੁਤਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਪ੍ਰਸਰ੍ਪਿਣਾਂ ਤੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਃ ਸਰ੍ਪੋ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-44-8 (93603) ਕ੍ਰੁʼਤਮਾਦਿਰ੍ਯੁਗਾਨਾਂ ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਹਿਰਣ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵਰਤ੍ਨਾਨਾਮੋਸ਼਼ਧੀਨਾਂ ਯਵਾਸ੍ਤਥਾ॥ 14-44-9 (93604) ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਭੋਜ੍ਯਾਨਾਮੰਨੰ ਪਰਮਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਦ੍ਰਵਾਣਾਂ ਚੈਵ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਪੇਯਾਨਾਮਾਪ ਉਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-44-10 (93605) ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਾਂ ਤੁ ਭੂਤਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੰ ਸਦਾ ਪੁਣ੍ਯੰ ਪ੍ਲਕ੍ਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਵਰਜਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-44-11 (93606) ਅਹੰ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀਨਾਂ ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਮਮ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਤ੍ਮਾ ਸ੍ਵਯੰਭੂਰਿਤਿ ਸੰਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-44-12 (93607) ਪਰ੍ਵਤਾਨਾਂ ਮਹਾਮੇਰੁਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਗ੍ਰਜਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਦਿਸ਼ਾਂ ਚ ਪ੍ਰਦਿਸ਼ਾਂ ਚੋਰ੍ਧ੍ਵੰ ਦਿਕ੍ਪੂਰ੍ਵਾ ਪ੍ਰਥਮਾ ਤਥਾ॥ 14-44-13 (93608) ਤਥਾ ਤ੍ਰਿਪਥਗਾ ਗਙ੍ਗਾ ਨਦੀਨਾਮਗ੍ਰਜਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾ। ਤਥਾ ਸਰੋਦਪਾਨਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਸਾਗਰੋ(ਅ)ਗ੍ਰਜਃ॥ 14-44-14 (93609) ਦੇਵਦਾਨਵਭੂਤਾਨਾਂ ਪਿਸ਼ਾਚੋਰਗਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾਮ੍। ਨਰਕਿੰਨਰਯਕ੍ਸ਼਼ਾਣਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੀਸ਼੍ਵਰਃ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-44-15 (93610) ਆਦਿਰ੍ਵਿਸ਼੍ਵਸ੍ਯ ਜਗਤੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯੋ ਮਹਾਨ੍। ਤਤਃ ਪਰਤਰੰ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੇ ਨੇਹ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-44-16 (93611) ਆਸ਼੍ਰਮਾਣਾਂ ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਗਾਰ੍ਹਸ੍ਥ੍ਯੰ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਲੋਕਾਨਾਮਾਦਿਰਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵਸ੍ਯਾਨ੍ਤਸ੍ਤਦੇਵ ਚ॥ 14-44-17 (93612) ਅਹਾਨ੍ਯਸ੍ਤਮਯਾਨ੍ਤਾਨਿ ਉਦਯਾਨ੍ਤਾ ਚ ਸ਼ਰ੍ਵਰੀ। ਸੁਖਸ੍ਯਾਨ੍ਤੰ ਸਦਾ ਦੁਃਖੰ ਦੁਃਖਸ੍ਯਾਨ੍ਤੰ ਸਦਾ ਸੁਖਮ॥ 14-44-18 (93613) ਸਰ੍ਵੇ ਕ੍ਸ਼਼ਯਾਨ੍ਤਾ ਨਿਚਯਾਃ ਪਤਨਾਨ੍ਤਾਃ ਸਮੁਚ੍ਛ੍ਰਯਾਃ। ਸੰਯੋਗਾਸ਼੍ਚ ਵਿਯੋਗਾਨ੍ਤਾ ਮਰਣਾਨ੍ਤੰ ਚ ਜੀਵਿਤਮ੍॥ 14-44-19 (93614) ਸਰ੍ਵੰ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਵਿਨਾਸ਼ਾਨ੍ਤੰ ਜਾਤਸ੍ਯ ਮਰਣੰ ਧ੍ਰੁਵਮ੍। ਅਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੰ ਹਿ ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਸਦਾ ਸ੍ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮਮ੍॥ 14-44-20 (93615) ਇਸ਼਼੍ਟੰ ਦਤ੍ਤੰ ਤਪੋ(ਅ)ਧੀਤੰ ਵ੍ਰਤਾਨਿ ਨਿਯਮਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਸਰ੍ਵਮੇਤਦ੍ਵਿਨਾਸ਼ਾਨ੍ਤੰ ਜ੍ਞਾਨਸ੍ਯਾਨ੍ਤੋ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-44-21 (93616) ਤਸ੍ਮਾਜ੍ਜ੍ਞਾਨੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਨਿਰ੍ਮਮੋ ਨਿਰਹੰਕਾਰੋ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਸਰ੍ਵਪਾਪ੍ਮਭਿਃ॥ ॥ 14-44-22 (93617) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਸ਼੍ਚਤ੍ਵਾਰਿਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 44 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-44-2 ਸ਼੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਠਾਦੀਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-44-3 ਰੂਪਾਣਾਂ ਜ੍ਯੋਤਿਰਾਦਿਤ੍ਯ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-44-8 ਹੁਤੰ ਅਗ੍ਨੌ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਵਾ ਦੇਵਤੋਦ੍ਦੇਸ਼ੇਨ ਦਤ੍ਤਮ੍॥ 7-44-11 ਬ੍ਰਹ੍ਮਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਃ ਸਦਾ ਪੁਣ੍ਯਃ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-44-14 ਸਰੋਦਪਾਨਨਾਂ ਸਰਸਾਂ ਕੂਪਾਦੀਨਾਂ ਚ। ਸੰਧਿਰਾਰ੍ਸ਼਼ਃ। ਤਥਾਚਾਸ਼੍ਵੋ ਵਾਹਨਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਸਾਗਰੋਗ੍ਰਜ ਇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥ 7-44-15 ਈਸ਼੍ਵਰਃ ਰੁਦ੍ਰਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 045

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.45. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 045

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਸ਼ਰੀਰਸ੍ਯ ਕਾਲਚਕ੍ਰਵਤ੍ਸਰ੍ਵਨਾਸ਼ਕਤ੍ਵੋਕ੍ਤਿਪੂਰ੍ਵਕੰ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥਧ੍ਰਮਾਨੁਸ਼਼੍ਠਾਨਸ੍ਯ ਸ਼੍ਰੇਯਃਸਾਧਨਤ੍ਵੋਕ੍ਤਿਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਬੁਦ੍ਧਿਸਾਰੰ ਮਨਸ੍ਤਮ੍ਭਮਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮਬਨ੍ਧਨਮ੍। ਮਹਾਭੂਤਾਰਵਿਸ਼਼੍ਕਮ੍ਭੰ ਨਿਮੇਸ਼਼ਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟਨਮ੍॥ 14-45-1 (93618) ਜਰਾਸ਼ੋਕਸਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟੰ ਵ੍ਯਾਧਿਵ੍ਯਸਨਸਞ੍ਚਰਮ੍। ਦੇਸ਼ਕਾਲਵਿਚਾਰੀਦੰ ਸ਼੍ਰਮਵ੍ਯਾਯਾਮਨਿਃਸ੍ਵਨਮ੍॥ 14-45-2 (93619) ਅਹੋਰਾਤ੍ਰਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪੰ ਸ਼ੀਤੋਸ਼਼੍ਣਪਰਿਮਣ੍ਡਲਮ੍। ਸੁਖਦੁਃਖਾਨ੍ਤਸੰਸ਼੍ਲੇਸ਼਼ੰ ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸਾਵਕੀਲਕਮ੍॥ 14-45-3 (93620) ਛਾਯਾਤਪਵਿਲੇਖੰ ਚ ਨਿਮੇਸ਼਼ੋਨ੍ਮੇਸ਼਼ਵਿਹ੍ਵਲਮ੍। ਸ਼ੋਕਮੋਹਜਰਾਕੀਰ੍ਣੰ ਵਰ੍ਤਮਾਨਮਚੇਤਨਮ੍॥ 14-45-4 (93621) ਮਾਸਾਰ੍ਧਮਾਸਗੁਣਿਤੰ ਵਿਸ਼਼ਮੰ ਲੋਕਸਞ੍ਚਰਮ੍। ਤਮੋਨਿਚਯਪਙ੍ਕੰ ਚ ਰਜੋਵੇਗਪ੍ਰਵਰ੍ਤਕਮ੍॥ 14-45-5 (93622) ਸਤ੍ਤ੍ਵਾਲਙ੍ਕਾਰਦੀਪ੍ਤੰ ਚ ਗੁਣਸੰਘਾਤਮਣ੍ਡਲਮ੍। ਵਿਰਤਿਗ੍ਰਹਣਾਭੀਕੰ ਸ਼ੋਕਸੰਹਾਰਵਰ੍ਤਨਮ੍॥ 14-45-6 (93623) ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਣਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਰਾਗਵਿਸ੍ਤਾਰਮਾਯਤਮ੍। ਲੋਭੇਪ੍ਸਾਪਰਿਵਿਕ੍ਸ਼਼ੋਭੰ ਵਿਵਿਕ੍ਤਜ੍ਞਾਨਸਮ੍ਭਵਮ੍॥ 14-45-7 (93624) ਭਯਮੋਹਪਰੀਵਾਰੰ ਭੂਤਸੰਮੋਹਕਾਰਕਮ੍। ਆਨਨ੍ਦਪ੍ਰੀਤਿਚਾਰੰ ਚ ਕਾਮਕ੍ਰੋਧਪਰਿਗ੍ਰਹਮ੍॥ 14-45-8 (93625) ਮਹਦਾਦਿਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਨ੍ਤਮਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯਮ੍। ਮਨੋਜਵਨਮਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤੰ ਕਾਲਚਕ੍ਰੰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-45-9 (93626) ਏਤਦ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਸਮਾਯੁਕ੍ਤੰ ਕਾਲਚਕ੍ਰਮਚੇਤਨਮ੍। ਵਿਸ੍ਰੁʼਜੇਤ੍ਸੰਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਚ੍ਚਾਪਿ ਬੋਧਯੇਤ੍ਸ੍ਵਾਪਯੇਜ੍ਜਗਮ੍॥ 14-45-10 (93627) ਕਾਲਚਕ੍ਰਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਚ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਚੈਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ। ਯਸ੍ਤੁ ਵੇਦ ਨਰੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਨ ਸ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਮੁਹ੍ਯਤਿ॥ 14-45-11 (93628) ਵਿਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਸਙ੍ਕ੍ਲੇਸ਼ੈਃ ਸਰ੍ਵਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਾਤਿਗੋ ਮੁਨਿਃ। ਵਿਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਪਾਪੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ ਪਰਮਾਂ ਗਤਿਮ੍॥ 14-45-12 (93629) ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਚ ਵਾਨਪ੍ਰਸ੍ਥੋ(ਅ)ਥ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੁਕਃ। ਚਤ੍ਵਾਰ ਆਸ਼੍ਰਮਾਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਗਾਰ੍ਹਸ੍ਥ੍ਯਮੂਲਕਾਃ॥ 14-45-13 (93630) ਯਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦਿਹ ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿੰਨਾਸ਼੍ਰਮਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਃ। ਤਸ੍ਯਾਨ੍ਤਗਮਨੰ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਕੀਰ੍ਤਿਰੇਸ਼਼ਾ ਸਨਾਤਨੀ॥ 14-45-14 (93631) ਸੰਸ੍ਕਾਰੈਃ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਯਥਾਵਚ੍ਚਰਿਤਵ੍ਰਤਃ। ਜਾਤੌ ਗੁਣਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਯਾਂ ਸਮਾਵਰ੍ਤੇਤ ਵੇਦਵਿਤ੍॥ 14-45-15 (93632) ਸ੍ਵਦਾਰਨਿਰਤੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਚਾਰੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਪਞ੍ਚਭਿਸ਼੍ਚ ਮਹਾਯਜ੍ਞੈਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨੋ ਯਜੇਦਿਹ॥ 14-45-16 (93633) ਦੇਵਤਾਤਿਥਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਸ਼ੀ ਨਿਰਤੋ ਵੇਦਕਰ੍ਮਸੁ। ਇਜ੍ਯਾਪ੍ਰਦਾਨਯੁਕ੍ਤਸ਼੍ਚ ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-45-17 (93634) ਨ ਪਾਣਿਪਾਦਚਪਲੋ ਨ ਨੇਤ੍ਰਚਪਲੋ ਮੁਨਿਃ। ਨ ਚ ਵਾਗਙ੍ਗਚਪਲ ਇਤਿ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਸ੍ਯ ਗੋਚਰਃ॥ 14-45-18 (93635) ਨਿਤ੍ਯੰ ਯਜ੍ਞੋਪਵੀਤੀ ਸ੍ਯਾਚ੍ਛੁਕ੍ਲਵਾਸਾਃ ਸ਼ੁਚਿਵ੍ਰਤਃ। ਨਿਯਤੋ ਯਮਦਾਨਾਭ੍ਯਾਂ ਸਦਾ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੈਸ਼੍ਚ ਸੰਵਿਸ਼ੇਤ੍॥ 14-45-19 (93636) ਜਿਤਸ਼ਿਸ਼੍ਨੋਦਰੋ ਮੈਤ੍ਰਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਚਾਰਸਮਨ੍ਵਿਤਃ। ਵੈਣਵੀਂ ਧਾਰਯੇਦ੍ਯਸ਼਼੍ਟਿੰ ਸੋਦਕੰ ਚ ਕਮਣ੍ਡਲੁਮ੍॥ 14-45-20 (93637) `ਤ੍ਰੀਣਿ ਧਾਰਯਤੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਕਮਣ੍ਡਲੁਮਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਃ। ਏਕਮਾਚਮਨਾਰ੍ਥਾਯ ਏਕੰ ਵੈ ਪਾਦਧਾਵਨਮ੍। ਏਕੰ ਸ਼ੌਚਵਿਧਾਨਾਰ੍ਥਮਿਤ੍ਯੇਤਤ੍ਤ੍ਰਿਤਯੰ ਤਥਾ॥' 14-45-21 (93638) ਅਧੀਤ੍ਯਾਧ੍ਯਾਪਨੰ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਤਥਾ ਯਜਨਯਾਜਨੇ। ਦਾਨੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸ਼਼ਙ੍ਗੁਣਾਂ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਮਾਚਰੇਤ੍॥ 14-45-22 (93639) ਤ੍ਰੀਣਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਜਾਨੀਤ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਤੁ ਜੀਵਿਕਾਃ। ਯਾਜਨਾਧ੍ਯਾਪਨੇ ਚੋਭੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਚ੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਃ॥ 14-45-23 (93640) ਅਥ ਸ਼ੇਸ਼਼ਾਣਿ ਚਾਨ੍ਯਾਨਿ ਤ੍ਰੀਣਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਯਾਨਿ ਤੁ। ਦਾਨਮਧ੍ਯਯਨੰ ਯਜ੍ਞੋ ਧਰ੍ਮਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਤੁ॥ 14-45-24 (93641) ਤੇਸ਼਼੍ਵਪ੍ਰਮਾਦੰ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਕਰ੍ਮਸੁ ਧਰ੍ਮਵਿਤ੍। ਦਾਨ੍ਤੋ ਮੈਤ੍ਰਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਯੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਸਮੋ ਮੁਨਿਃ॥ 14-45-25 (93642) ਸਰ੍ਵਮੇਤਦ੍ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੋ ਨਿਰ੍ਵਰ੍ਤਯਞ੍ਸ਼ੁਚਿਃ। ਏਵੰ ਯੁਕ੍ਤੋ ਜਯੇਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥਃ ਸੰਸ਼ਿਤਵ੍ਰਤਃ॥ ॥ 14-45-26 (93643) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 45 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-45-1 ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮਵਰ੍ਧਨਮਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-45-8 ਅਨਨ੍ਤਪ੍ਰਤਿਸਾਰੰ ਚੇਤਿ ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-45-10 ਮੋਹਯੇਤ੍ਸਾਮਰੰ ਜਗਦਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 046

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.46. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 046

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਵਨਸ੍ਥਧਰ੍ਮਨਿਰੂਪਣਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਦਨੁਸ਼਼੍ਠਾਨਸ੍ਯ ਸ਼੍ਰੇਯਃਸਾਧਨਤ੍ਵੋਕ੍ਤਿਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਏਵਮੇਤੇਨ ਮਾਰ੍ਗੇਣ ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤੇਨ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਅਧੀਤਵਾਨ੍ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਤਥੈਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਵਾਨ੍॥ 14-46-1 (93644) ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਨਿਰਤੋ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਸਰ੍ਵੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਯਤੋ ਮੁਨਿਃ। ਗੁਰੋਃ ਪ੍ਰਿਯਹਿਤੇ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸਤ੍ਯਧਰ੍ਮਪਰਃ ਸ਼ੁਚਿਃ॥ 14-46-2 (93645) ਗੁਰੁਣਾ ਸਮਨੁਜ੍ਞਾਤੋ ਭੁਞ੍ਜੀਤਾੰਨਮਕੁਤ੍ਸਯਨ੍। ਹਵਿਸ਼਼੍ਯਭੈਕ੍ਸ਼਼੍ਯਭੁਕ੍ ਚਾਪਿ ਸ੍ਥਾਨਾਸਨਵਿਹਾਰਵਾਨ੍॥ 14-46-3 (93646) ਦ੍ਵਿਕਾਲਮਗ੍ਨਿੰ ਜੁਹ੍ਵਾਨਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਭੂਤ੍ਵਾ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਧਾਰਯੀਤ ਸਦਾ ਦਣ੍ਡੰ ਬੈਲ੍ਵੰ ਪਾਲਾਸ਼ਮੇਵ ਵਾ॥ 14-46-4 (93647) ਕ੍ਸ਼਼ੌਮੰ ਕਾਰ੍ਪਾਸਿਕੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਮ੍ਰੁʼਗਾਜਿਨਮਥਾਪਿ ਵਾ। ਸਰ੍ਵੰ ਕਾਸ਼਼ਾਯਰਕ੍ਤੰ ਵਾ ਵਾਸੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਦ੍ਵਿਜਸ੍ਯ ਹ॥ 14-46-5 (93648) ਮੇਖਲਾ ਚ ਭਵੇਨ੍ਮੌਞ੍ਜੀ ਜਟੋ ਨਿਤ੍ਯੋਦਕਸ੍ਤਥਾ। ਯਜ੍ਞੋਪਵੀਤੀ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯੀ ਅਲੁਪ੍ਤਨਿਯਤਵ੍ਰਤਃ॥ 14-46-6 (93649) ਪੂਤਾਭਿਸ਼੍ਚ ਤਥੈਵਾਦ੍ਭਿਃ ਸਦਾ ਦੈਵਤਤਰ੍ਪਣਮ੍। ਭਾਵੇਨ ਨਿਯਤਃ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯਤੇ॥ 14-46-7 (93650) ਏਵੰ ਯੁਕ੍ਤੋ ਜਯੇਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗਮੂਰ੍ਧ੍ਵਰੇਤਾਃ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਨ ਸੰਸਰਤਿ ਜਾਤੀਸ਼਼ੁ ਪਰਮੰ ਸ੍ਥਾਨਮਾਸ਼੍ਰਿਤਃ॥ 14-46-8 (93651) ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ ਸਰ੍ਵਸੰਸ੍ਕਾਰੈਸ੍ਤਥੈਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਗ੍ਰਾਮਾੰਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਮ੍ਯ ਚਾਰਣ੍ਯੇ ਮੁਨਿਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਿਤੋ ਵਸੇਤ੍॥ 14-46-9 (93652) ਚਰ੍ਮਵਲ੍ਕਲਸੰਵਾਸੀ ਸਾਯੰ ਪ੍ਰਾਤਰੁਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍। ਅਰਣ੍ਯਗੋਚਰੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਨ ਗ੍ਰਾਮੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ੇਤ੍ਪੁਨਃ॥ 14-46-10 (93653) ਅਰ੍ਚਯੰਨਤਿਥੀਨ੍ਕਾਲੇ ਦਦ੍ਯਾਚ੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰਯਮ੍। ਫਲਪਤ੍ਰਾਵਰੈਰ੍ਮੂਲੈਃ ਸ਼੍ਯਾਮਾਕੇਨ ਚ ਵਰ੍ਤਯਨ੍॥ 14-46-11 (93654) ਸ ਨਿਤ੍ਯਮੁਦਕੰ ਵਾਯੁਂ ਸਰ੍ਵੰ ਵਾਨੇਯਮਾਸ਼੍ਰਯੇਤ੍। ਪ੍ਰਾਸ਼੍ਨੀਯਾਦਾਨੁਪੂਰ੍ਵ੍ਯੇਣ ਯਥਾਦੀਕ੍ਸ਼਼ਮਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਃ॥ 14-46-12 (93655) ਸਮੂਲਫਲਸ਼ਾਕਾਦ੍ਯੈਰਰ੍ਚੇਦਤਿਥਿਮਾਗਤਮ੍। ਯਦ੍ਭਕ੍ਸ਼਼ਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ਤਤੋ ਦਦ੍ਯਾਦ੍ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਨਿਤ੍ਯਮਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਃ॥ 14-46-13 (93656) ਦੇਵਤਾਤਿਥਿਪੂਰ੍ਵੰ ਚ ਸਦਾ ਪ੍ਰਾਸ਼੍ਨੀਤ ਵਾਗ੍ਯਤਃ। ਅਸ੍ਕਨ੍ਦਿਤਮਨਾਸ਼੍ਚੈਵ ਲਘ੍ਵਾਸ਼ੀ ਦੇਵਤਾਸ਼੍ਰਯਃ॥ 14-46-14 (93657) ਦਾਨ੍ਤੋ ਮੈਤ੍ਰਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਯੁਕ੍ਤਃ ਕਸ਼ਾਞ੍ਸ਼ਮਸ਼੍ਰੁ ਚ ਧਾਰਯਨ੍। ਜੁਹ੍ਵਨ੍ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਸ਼ੀਲਸ਼੍ਚ ਸਤ੍ਯਧਰ੍ਮਪਰਾਯਣਃ॥ 14-46-15 (93658) ਨ੍ਯਸ੍ਤਦੇਹਃ ਸਦਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ੋ ਵਨਨਿਤ੍ਯਃ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਏਵੰ ਯੁਕ੍ਤੋ ਜਯੇਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਵਾਨਪ੍ਰਸ੍ਥੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-46-16 (93659) ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਚ ਵਾਨਪ੍ਰਸ੍ਥੋ(ਅ)ਥਵਾ ਪੁਨਃ। ਯ ਇਚ੍ਛੇਨ੍ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਮਾਸ੍ਥਾਤੁਮੁਤ੍ਤਮਾਂ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਮਾਸ਼੍ਰਯੇਤ੍॥ 14-46-17 (93660) ਅਭਯੰ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਭ੍ਯੋ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਨੈਸ਼਼੍ਕਰ੍ਮ੍ਯਮਾਚਰੇਤ੍। ਸਰ੍ਵਭੂਤਹਿਤੋ ਮੈਤ੍ਰਃ ਸਰ੍ਵੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਯਤੋ ਮੁਨਿਃ॥ 14-46-18 (93661) ਅਯਾਚਿਤਮਸੰਕ੍ਲ੍ਰੁʼਪ੍ਤਮੁਪਪੰਨੰ ਯਦ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਾ। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਹ੍ਣੇ ਚਰੇਦ੍ਭੈਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਵਿਧੂਮੇ ਭੁਕ੍ਤਵਜ੍ਜਨੇ॥ 14-46-19 (93662) ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਸ਼ਰਾਵਸਮ੍ਪਾਤੇ ਭੈਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਲਿਪ੍ਸੇਤ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਵਿਤ੍। ਲਾਭੇਨ ਚ ਨ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯੇਤ ਨਾਲਾਭੇ ਵਿਮਨਾ ਭਵੇਤ੍। ਨ ਚਾਤਿਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਕੇਵਲੰ ਪ੍ਰਾਣਯਾਤ੍ਰਿਕਃ॥ 14-46-20 (93663) ਯਾਤ੍ਰਾਰ੍ਥੀ ਕਾਲਮਾਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ੰਸ਼੍ਚਰੇਦ੍ਭੈਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਲਾਭੰ ਸਾਧਾਰਣੰ ਨੇਚ੍ਛੇੰਨ ਭੁਞ੍ਜੀਤਾਭਿਪੂਜਿਤਃ॥ 14-46-21 (93664) ਅਭਿਪੂਜਿਤਲਾਭਾਦ੍ਵਿ ਵਿਜੁਗੁਪ੍ਸੇਤ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੁਕਃ। ਭੁਕ੍ਤਾਨ੍ਯੰਨਾਨਿ ਤਿਕ੍ਤਾਨਿ ਕਸ਼਼ਾਯਕਟੁਕਾਨਿ ਚ॥ 14-46-22 (93665) ਨਾਸ੍ਵਾਦਯੀਤ ਭੁਞ੍ਜਾਨੋ ਰਸਾਂਸ਼੍ਚ ਮਧੁਰਾਂਸ੍ਤਥਾ। ਯਾਤ੍ਰਾਮਾਤ੍ਰੰ ਚ ਭੁਞ੍ਜੀਤ ਕੇਵਲੰ ਪ੍ਰਾਣਧਾਰਣਮ੍॥ 14-46-23 (93666) ਅਸੰਰੋਧੇਨ ਭੂਤਾਨਾਂ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਲਿਪ੍ਸੇਤ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਵਿਤ੍। ਨ ਚਾਨ੍ਯਮੰਨੰ ਲਿਪ੍ਸੇਤ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਃ ਕਥਞ੍ਚਨ॥ 14-46-24 (93667) ਨ ਸੰਨਿਕਾਸ਼ਯੇਦ੍ਧਰ੍ਮੰ ਵਿਵਿਕ੍ਤੇ ਚਾਰਜਾਸ਼੍ਚਰੇਤ੍। ਸ਼ੂਨ੍ਯਾਗਾਰਮਣ੍ਯੰ ਵਾ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਮੂਲੰ ਨਦੀਂ ਤਥਾ॥ 14-46-25 (93668) ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰਯਾਰ੍ਥੰ ਸੇਵੇਤ ਪਾਰ੍ਵਤੀਂ ਵਾ ਪੁਨਰ੍ਗੁਹਾਮ੍। ਗ੍ਰਾਮੈਕਰਾਤ੍ਰਿਕੋ ਗ੍ਰੀਸ਼਼੍ਮੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਸ੍ਵੇਕਤ੍ਰ ਵਾ ਵਸੇਤ੍॥ 14-46-26 (93669) ਅਧ੍ਵਾ ਸੂਰ੍ਯੇਣਿ ਨਿਰ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟਃ ਕੀਟਵਚ੍ਚ ਚਰੇਨ੍ਮਹੀਮ੍। ਦਯਾਰ੍ਤੰ ਚੈਵ ਭੂਤਾਨਾਂ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਚਰੇਤ੍॥ 14-46-27 (93670) ਸਞ੍ਚਯਾਂਸ਼੍ਚ ਨ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਸ੍ਨੇਹਵਾਸੰ ਚ ਵਰ੍ਜਯੇਤ੍। ਪੂਤਾਭਿਰਦ੍ਭਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਵੈ ਕਾਰ੍ਯੰ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਵਿਤ੍॥ 14-46-28 (93671) ਉਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਦੁਦ੍ਦ੍ਰੁʼਤਾਭਿਰਦ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸਦਾ। ਅਹਿੰਸਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਚ ਸਤ੍ਯਮਾਰ੍ਜਵਮੇਵ ਚ॥ 14-46-29 (93672) ਅਕ੍ਰੋਧਸ਼੍ਚਾਨਸੂਯਾ ਚ ਦਮੋ ਨਿਤ੍ਯਮਪੈਸ਼ੁਨਮ੍। ਅਸ਼਼੍ਟਸ੍ਵੇਤੇਸ਼਼ੁ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵ੍ਰਤੇਸ਼਼ੁ ਨਿਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-46-30 (93673) ਅਪਾਪਮਸ਼ਠੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਜਿਹ੍ਮੰ ਨਿਤ੍ਯਮਾਚਰੇਤ੍। ਜੋਸ਼਼ਯੇਤ ਸਦਾ ਭੋਜ੍ਯੰ ਗ੍ਰਾਸਮਾਗਤਮਸ੍ਪ੍ਰੁʼਹਃ॥ 14-46-31 (93674) ਯਾਤ੍ਰਾਮਾਤ੍ਰੰ ਚ ਭੁਞ੍ਜੀਤ ਕੇਵਲੰ ਪ੍ਰਾਣਯਾਤ੍ਰਿਕਮ੍। ਧਰ੍ਮਲਬ੍ਧਮਥਾਸ਼੍ਨੀਯਾੰਨ ਕਾਮਮਨੁਵਰ੍ਤਯੇਤ੍॥ 14-46-32 (93675) ਗ੍ਰਾਸਾਦਾਚ੍ਛਾਦਨਾਦਨ੍ਯੰਨ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਯਾਤ੍ਕਥਞ੍ਚਨ। ਯਾਵਦਾਹਾਰਯੇਤ੍ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਤ ਨਾਧਿਕਮ੍॥ 14-46-33 (93676) ਪਰੇਭ੍ਯੋ ਨ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਾਹ੍ਯੰ ਨ ਚ ਦੇਯੰ ਕਦਾਚਨ। ਦੈਨ੍ਯਭਾਵਾਚ੍ਚ ਭੂਤਾਨਾਂ ਸੰਵਿਭਜ੍ਯ ਸਦਾ ਬੁਧਃ॥ 14-46-34 (93677) ਨਾਦਦੀਤ ਪਰਸ੍ਵਾਨਿ ਨ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਯਾੰਨ ਯਾਚਯੇਤ੍। ਨ ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਹਯੇਤ੍ਤਸ੍ਯ ਵੈ ਪੁਨਃ॥ 14-46-35 (93678) ਮ੍ਰੁʼਦਮਾਪਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ੰਨਾਨਿ ਪਤ੍ਰਪੁਸ਼਼੍ਪਫਲਾਨਿ ਚ। ਅਸੰਵ੍ਰੁʼਤਾਨਿ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਯਾਤ੍ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਕਾਰ੍ਯਵਾਨ੍॥ 14-46-36 (93679) ਨ ਸ਼ਿਲ੍ਪਜੀਵਿਕਾਂ ਜੀਵੇਦ੍ਦ੍ਵਿਰੰਨੰ ਨੋਤ ਕਾਮਯੇਤ੍। ਨ ਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਟਾ ਨੋਪਦੇਸ਼਼੍ਟਾ ਚ ਭਵੇਚ੍ਚ ਨਿਰੁਪਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-46-37 (93680) ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਪੂਤਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜੀਤ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਵਰ੍ਜਯੇਤ੍। ਮੁਧਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰਸਕ੍ਤਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਭੂਤੈਰਸੰਧਿਤਃ॥ 14-46-38 (93681) ਆਸ਼ੀਰ੍ਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਹਿੰਸਾਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਯਾਨਿ ਚ। ਲੋਕਸਙ੍ਗ੍ਰਹਧਰ੍ਮੰ ਚ ਨੈਵ ਕੁਰ੍ਯਾੰਨ ਕਾਰਯੇਤ੍॥ 14-46-39 (93682) ਸਰ੍ਵਭਾਵਾਨਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਲਘੁਮਾਤ੍ਰਃ ਪਰਿਵ੍ਰਜੇਤ੍। ਸਮਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਥਾਵਰੇਸ਼਼ੁ ਚਰੇਸ਼਼ੁ ਚ॥ 14-46-40 (93683) ਪਰੰ ਨੋਦ੍ਵੇਜਯੇਤ੍ਕਞ੍ਚਿੰਨ ਚ ਕਸ੍ਯਚਿਦੁਦ੍ਵਿਜੇਤ੍। ਵਿਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਮਗ੍ਰ੍ਯੋ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਵਿਦੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-46-41 (93684) ਅਨਾਗਤੰ ਚ ਨ ਧ੍ਯਾਯੇੰਨਾਤੀਤਮਨੁਚਿਨ੍ਤਯੇਤ੍। ਵਰ੍ਤਮਾਨਮੁਪੇਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਕਾਲਾਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ੀ ਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-46-42 (93685) ਨ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਨ ਮਨਸਾ ਨ ਵਾਚਾ ਦੂਸ਼਼ਯੇਤ੍ਕ੍ਵਚਿਤ੍। ਨ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੰ ਪਰੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ਦੁਸ਼਼੍ਟੰ ਸਮਾਚਰੇਤ੍॥ 14-46-43 (93686) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣ੍ਯੁਪਸੰਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕੂਰ੍ਮੋ(ਅ)ਙ੍ਗਾਨੀਵ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੀਣੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਨੋਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਨਿਰੀਹਃ ਸਰ੍ਵਤਤ੍ਤ੍ਵਵਿਤ੍॥ 14-46-44 (93687) ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੋ ਨਿਰ੍ਨਮਸ੍ਕਾਰੋ ਨਿਃਸ੍ਵਾਹਾਕਾਰ ਏਵ ਚ। ਨਿਰ੍ਮਮੋ ਨਿਰਹਙ੍ਕਾਰੋ ਨਿਰ੍ਯੋਗਕ੍ਸ਼਼ੇਮ ਆਤ੍ਮਵਾਨ੍॥ 14-46-45 (93688) ਨਿਰਾਸ਼ੀਰ੍ਨਿਰ੍ਗੁਣਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤੋ ਨਿਰਾਸਕ੍ਤੋ ਨਿਰਾਸ਼੍ਰਯਃ। ਆਤ੍ਮਸਙ੍ਗੀ ਚ ਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞੋ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-46-46 (93689) ਅਪਾਦਪਾਣਿਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੰ ਤਦਸ਼ਿਰਸ੍ਕਮਨੂਦਰਮ੍। ਅਭਿੰਨਗੁਣਕਰ੍ਮਾਣੰ ਕੇਵਲੰ ਵਿਮਲੰ ਸ੍ਥਿਰਮ੍॥ 14-46-47 (93690) ਅਗਨ੍ਧਮਰਸਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਮਰੂਪਾਸ਼ਬ੍ਦਮੇਵ ਚ। ਅਨੁਗਮ੍ਯਮਨਾਸਕ੍ਤਮਮਾਂਸਮਪਿ ਚੈਵ ਯਤ੍॥ 14-46-48 (93691) ਨਿਸ਼ਅਚਿਨ੍ਤਮਵ੍ਯਯੰ ਦਿਵ੍ਯੰ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥਮਪਿ ਸਰ੍ਵਦਾ। ਸਰ੍ਵਭੂਤਸ੍ਥਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਯੇ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਨ ਤੇ ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-46-49 (93692) ਨ ਤਤ੍ਰ ਕ੍ਰਮਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਨੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਨ ਦੇਵਤਾਃ। ਵੇਦਾ ਯਜ੍ਞਾਸ਼੍ਚ ਲੋਕਾਸ਼੍ਚ ਨ ਤਪੋ ਨ ਵ੍ਰਤਾਨਿ ਚ॥ 14-46-50 (93693) ਯਤ੍ਰ ਜ੍ਞਾਨਵਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਲਿਙ੍ਗਗ੍ਰਹਣਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾ। ਤਸ੍ਮਾਦਲਿਙ੍ਗਧਰ੍ਮਜ੍ਞੋ ਧਰ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਮੁਪਾਚਰੇਤ੍॥ 14-46-51 (93694) ਗੂਢਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਰਿਤੋ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਵਿਜ੍ਞਾਨਚਰਿਤੰ ਚਰੇਤ੍। ਅਮੂਢੋ ਮੂਢਰੂਪੇਣ ਚਰੇਦ੍ਧਰ੍ਮਮਦੂਸ਼਼ਯਨ੍॥ 14-46-52 (93695) ਯਥੈਨਮਵਮਨ੍ਯੇਰਨ੍ਪਰੇ ਸਤਤਮੇਵ ਹਿ। ਤਥਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ਼੍ਚਰੇਚ੍ਛਾਨ੍ਤਃ ਸਤਾਂ ਧਰ੍ਮਾਨਕੁਤ੍ਸਯਨ੍॥ 14-46-53 (93696) ਯ ਏਵੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸਮ੍ਪੰਨਃ ਸ ਮੁਨਿਃ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਉਚ੍ਯਤੇ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥਾਂਸ਼੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚ॥ 14-46-54 (93697) ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਰਹਙ੍ਕਾਰਮਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਤਥਾ। ਏਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਯਥਾਵਤ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਨਿਸ਼੍ਚਯਾਤ੍॥ 14-46-55 (93698) ਤਤਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਵਿਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਬਨ੍ਧਨੈਃ। ਏਤਾਵਦਨ੍ਤਵੇਲਾਯਾਂ ਪਰਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਤਤ੍ਤ੍ਵਵਿਤ੍॥ 14-46-56 (93699) ਧ੍ਯਾਯੇਦੇਕਾਨ੍ਤਮਾਸ੍ਥਾਯ ਮੁਚ੍ਯਤੇ(ਅ)ਥ ਨਿਰਾਸ਼੍ਰਯਃ। ਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਸਙ੍ਗੇਭ੍ਯੋ ਵਾਯੁਰਾਕਾਸ਼ਗੋ ਯਥਾ॥ 14-46-57 (93700) ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਕੋਸ਼ੋ ਨਿਰਾਤਙ੍ਕਸ੍ਤਥੇਦੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍ਪਰਮ੍॥ ॥ 14-46-58 (93701) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 46 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 047

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.47. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 047

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਸੰਨ੍ਯਾਸਜ੍ਞਾਨਤਪਸਾਂ ਪਰਮਪੁਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥਸਾਧਨਤ੍ਵੋਕ੍ਤਿਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਸੰਨ੍ਯਾਸੰ ਤਪ ਇਤ੍ਯਾਹੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਵਾਦਿਨਃ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯੋਨਿਸ੍ਥਾ ਜ੍ਞਾਨੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪਰੰ ਵਿਦੁਃ॥ 14-47-1 (93702) ਅਤਿਦੂਰਾਤ੍ਮਕੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਵੇਦਵਿਦ੍ਯਾਵ੍ਯਪਾਸ਼੍ਰਯਮ੍। ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਨਿਰ੍ਗੁਣੰ ਨਿਤ੍ਯਮਚਿਨ੍ਤ੍ਯਗੁਣਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-47-2 (93703) ਜ੍ਞਾਨੇਨ ਤਪਸਾ ਚੈਵ ਧੀਰਾਃ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਪਰਮ੍। ਨਿਰ੍ਣਿਕ੍ਤਮਨਸਃ ਪੂਤਾ ਵ੍ਯੁਤ੍ਕ੍ਰਾਨ੍ਤਰਜਸੋ(ਅ)ਮਲਾਃ॥ 14-47-3 (93704) ਤਪਸਾ ਕ੍ਸ਼਼ੇਮਮਧ੍ਵਾਨੰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰਮ੍। ਸੰਨ੍ਯਾਸਨਿਰਤਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਯੇ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਦੋ ਜਨਾਃ॥ 14-47-4 (93705) ਤਪਃ ਪ੍ਰਦੀਪ ਇਤ੍ਯਾਹੁਰਾਚਾਰੋ ਧਰ੍ਮਸਾਧਕਃ। ਜ੍ਞਾਨੰ ਵੈ ਪਰਮੰ ਵਿਦ੍ਯਾਤ੍ਸੰਨ੍ਯਾਸੰ ਤਪ ਉਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-47-5 (93706) ਯਸ੍ਤੁ ਵੇਦ ਨਿਰਾਬਾਧੰ ਜ੍ਞਾਨੰ ਤਤ੍ਤ੍ਵਵਿਨਿਸ਼੍ਚਯਾਤ੍। ਸਰ੍ਵਭੂਤਸ੍ਥਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਸ ਸਰ੍ਵਵਿਦਿਹੋਚ੍ਯਤੇ॥ 14-47-6 (93707) ਯੋ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਸਹਵਾਸੰ ਚ ਵਿਵਾਸੰ ਚੈਵ ਪਸ਼੍ਯਤਿ। ਤਥੈਵੇਕਤ੍ਵਨਾਨਾਤ੍ਵੇ ਸ ਦੁਃਖਾਤ੍ਪ੍ਰਤਿਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-47-7 (93708) ਯੋ ਨ ਕਾਮਯਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿੰਨ ਕਿਞ੍ਚਿਦਵਮਨ੍ਯਤੇ। ਇਹ ਲੋਕਸ੍ਥ ਏਵੈਸ਼਼ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਯਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ॥ 14-47-8 (93709) ਪ੍ਰਧਾਨਗੁਣਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞਃ ਸਰ੍ਵ ਭੂਤਵਿਧਾਨਵਿਤ੍। ਨਿਰ੍ਮਮੋ ਨਿਰਹਙ੍ਕਾਰੋ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-47-9 (93710) ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੋ ਨਿਰ੍ਨਮਸ੍ਕਾਰੋ ਨਿਃਸ੍ਵਧਾਕਾਰ ਏਵ ਚ। ਨਿਰ੍ਗੁਣੰ ਨਿਤ੍ਯਮਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਪ੍ਰਸ਼ਮੇਨੈਵ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-47-10 (93711) ਹਿਤ੍ਵਾ ਗੁਣਮਯੰ ਸਰ੍ਵੰ ਕਰ੍ਮ ਜਨ੍ਤੁਃ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਮ੍। ਉਭੇ ਸਤ੍ਯਾਨ੍ਰੁʼਤੇ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-47-11 (93712) ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਬੀਜਪ੍ਰਭਵੋ ਬੁਦ੍ਧਿਸ੍ਕਨ੍ਧਮਯੋ ਮਹਾਨ੍। ਮਹਾਹਙ੍ਕਾਰਵਿਟਪ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨ੍ਤਰਕੋਟਰਃ॥ 14-47-12 (93713) ਮਹਾਭੂਤਵਿਸ਼ਾਖਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਾਖਵਾਨ੍। ਸਦਾਪਤ੍ਰਃ ਸਦਾਪੁਸ਼਼੍ਪਃ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਫਲੋਦਯਃ॥ 14-47-13 (93714) ਆਜੀਵ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਃ ਸਨਾਤਨਃ। ਏਨੰ ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਭਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞਾਨਾਸਿਨਾ ਬੁਧਃ॥ 14-47-14 (93715) ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਮਯਾਨ੍ਪਾਸ਼ਾਨ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਜਨ੍ਮਜਰੋਦਯਾਨ੍। ਨਿਰ੍ਮਮੋ ਨਿਰਹਙ੍ਕਾਰੋ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-47-15 (93716) ਦ੍ਵਾਵਿਮੌ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣੌ ਨਿਤ੍ਯੌ ਸੰਕ੍ਸ਼਼ੇਪੌ ਚਾਪ੍ਯਚੇਤਨੌ। ਏਤਾਭ੍ਯਾਂ ਤੁ ਪਰੋ ਯੋਨ੍ਯਸ਼੍ਚੇਤਨਾਵਾਨ੍ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-47-16 (93717) ਅਚੇਤਨਃ ਸਤ੍ਵਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਮੁਕ੍ਤਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਾਤ੍ਪਰੰ ਚੇਤਯਤੇ(ਅ)ਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਾ। ਸ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਵਿਤ੍ਸਰ੍ਵਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਬੁਦ੍ਧਿ- ਰ੍ਗੁਣਾਤਿਗੋ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਸਰ੍ਵਪਾਪੈਃ॥ ॥ 14-47-17 (93718) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 47 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-47-15 ਹਿਤ੍ਵਾ ਚਾਮਰਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਜਹ੍ਯਾਦ੍ਯੋ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਜਨ੍ਮਨੀਤਿ ਕ.ਠ.ਥ. ਪਾਠਃ॥ 7-47-16 ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣੌ ਜੀਵੇਸ਼੍ਵਰੌ॥ 7-47-17 ਅਚੇਤਨਸ੍ਤਤ੍ਵਸੰਘਾਤਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਤ੍ਵਾਤ੍ਪਰੰ ਚੇਤਯਤੇਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਾ। ਸ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਸ੍ਤਤ੍ਵਸੰਘਾਤਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਗੁਣਾਤਿਗੋ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਪਾਸ਼ਾਦਿਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 048

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.48. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 048

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਯੋਗਿਨਾਂ ਚਾਤੁਰ੍ਵਿਧ੍ਯਾਦਿਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼਼ੁਵੇਦ੍ਯਨਾਨਾਰ੍ਥਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਕੇਚਿਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯੰ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਕੇਚਿਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯੰ ਵਨਮ੍। ਕੇਚਿਤ੍ਪਰਮਮਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਕੇਚਿਤ੍ਪਰਮਨਾਮਯਮ੍। ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵਮਪ੍ਯੇਤਦਵ੍ਯਕ੍ਤਪ੍ਰਭਵਾਵ੍ਯਯਮ੍॥ 14-48-1 (93719) ਉਚ੍ਛ੍ਵਾਸਮਾਤ੍ਰਮਪਿ ਚੇਦ੍ਯੋ(ਅ)ਨ੍ਤਕਾਲੇ ਸਮੋ ਭਵੇਤ੍। ਆਤ੍ਮਾਨਮੁਪਸਙ੍ਮ੍ਯ ਸੋਮ੍ਰੁʼਤਤ੍ਵਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ॥ 14-48-2 (93720) ਨਿਮੇਸ਼਼ਮਾਤ੍ਰਮਪਿ ਚੇਤ੍ਸੰਯਮ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਿ। ਗਚ੍ਛਤ੍ਯਾਤ੍ਮਪ੍ਰਸਾਦੇਨ ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਮਵ੍ਯਯਾਮ੍॥ 14-48-3 (93721) ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮੈਰਥ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਸੰਯਮ੍ਯ ਸ ਪੁਨਃਪੁਨਃ। ਦਸ਼ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਭਿਰ੍ਵਾਪਿ ਚਤੁਰ੍ਵਿੰਸ਼ਾਤ੍ਸਮਨ੍ਤਤਃ॥ 14-48-4 (93722) ਏਵੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਸੰਨਾਤ੍ਮਾ ਲਭਤੇ ਯਦ੍ਯਦਿਚ੍ਛਤਿ। ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਾਤ੍ਸਤ੍ਵਮੁਦ੍ਰਿਕ੍ਤਮਮ੍ਰੁʼਤਤ੍ਵਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ॥ 14-48-5 (93723) ਸਤ੍ਵਾਤ੍ਪਰਤਰੰ ਨਾਨ੍ਯਤ੍ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤੀਹ ਤਦ੍ਵਿਦਃ। ਅਨੁਮਾਨਾਦ੍ਵਿਜਾਨੀਮਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਸਤ੍ਵਸੰਸ਼੍ਰਯਮ੍। ਨ ਸ਼ਕ੍ਯਮਨ੍ਯਥਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-48-6 (93724) ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਧ੍ਰੁʼਤਿਰਹਿੰਸਾ ਚ ਸਮਤਾ ਸਤ੍ਯਮਾਰ੍ਜਵਮ੍। ਜ੍ਞਾਨੰ ਤ੍ਯਾਗੋਥ ਸੰਨ੍ਯਾਸਃ ਸਾਤ੍ਵਿਕੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-48-7 (93725) ਏਤੇਨੈਵਾਨੁਮਾਨੇਨ ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਵੈ ਮਨੀਸ਼਼ਿਣਃ। ਸਤ੍ਵੰ ਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ਼੍ਚੈਵ ਤਤ੍ਰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-48-8 (93726) ਆਹੁਰੇਕੇ ਚ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸੋ ਯੇ ਜ੍ਞਾਨੇ ਸੁਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਸਤ੍ਵਯੋਰੈਕ੍ਯਮਿਤ੍ਯੇਤੰਨੋਪਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-48-9 (93727) ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਭੂਤਸ੍ਤਥਾ ਨਿਤ੍ਯਮਿਤ੍ਯੇਤਦਵਿਚਾਰਿਤਮ੍। ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਭਾਵਸ਼੍ਚ ਵਿਜ੍ਞੇਯਃ ਸਹਜਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ॥ 14-48-10 (93728) ਤਥੈਵੈਕਤ੍ਵਨਾਨਾਤ੍ਵਮਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਨਯਃ। ਮਸ਼ਕੋਦੁਮ੍ਬਰੇ ਚੈਕ੍ਯੰ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਤ੍ਵਮਪਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ॥ 14-48-11 (93729) ਮਤ੍ਸ੍ਯੋ ਯਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯਃ ਸ੍ਯਾਦਪ੍ਸੁ ਸਮ੍ਪ੍ਰਯੋਗਸ੍ਤਥਾ ਤਯੋਃ। ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਤੋਯਬਿਨ੍ਦੂਨਾਂ ਪਰ੍ਣੈਃ ਕੋਕਨਦਸ੍ਯ ਚ॥ 14-48-12 (93730) ਗੁਰੁਰੁਵਾਚ। 14-48-13x (7863) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਵਨ੍ਤਸ੍ਤੇ ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤਦਾ ਲੋਕਪਿਤਾਮਹਮ੍। ਪੁਨਃ ਸੰਸ਼ਯਮਾਪੰਨਾਃ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛੁਰ੍ਮੁਨਿਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ ॥ 14-48-13 (93731) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 48 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-48-2 ਭੋਕ੍ਤੁਃ ਕਾਲੇਨ ਵੈ ਭਵੇਦਿਤਿ ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-48-13 ਉਕ੍ਤੰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਯੇਸ਼਼ੁ ਤੇ ਉਕ੍ਤਵਨ੍ਤਃ ਉਕ੍ਤਮਰ੍ਥੰ ਸਮ੍ਯਗਵਧ੍ਰੁʼਤਵਨ੍ਤ ਇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 049

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.49. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 049

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਭਿਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੰਪ੍ਰਤਿ ਧਰ੍ਮਵਿਸ਼਼ਯੇ ਨਾਨਾਵਿਧਵਾਦਿਵਿਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਤਿਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਸ੍ਵੀਯਸੰਸ਼ਯਨਿਵਰ੍ਤਨਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

name="Azvamedhika-14-49-1x">ਰੁʼਸ਼਼ਯ ਊਚੁਃ। ਕੋ ਵਾ ਸ੍ਵਿਦਿਹ ਧਰ੍ਮਾਣਾਮਨੁਸ਼਼੍ਠੇਯਤਮੋ ਮਤਃ। ਵ੍ਯਾਹਤਾਮਿਵ ਪਸ਼੍ਯਾਮੋ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਵਿਵਿਧਾਂ ਗਤਿਮ੍॥ 14-49-1 (93732) ਊਰ੍ਦ੍ਧ੍ਵੰ ਦੇਹਾਦ੍ਵਦਨ੍ਤ੍ਯੇਕੇ ਨੈਤਦਸ੍ਤੀਤਿ ਚਾਪਰੇ। ਕੇਚਿਤ੍ਸੰਸ਼ਯਿਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਨਿਃਸੰਸ਼ਯਮਥਾਪਰੇ॥ 14-49-2 (93733) ਅਨਿਤ੍ਯੰ ਨਿਤ੍ਯਮਿਤ੍ਯੇਕੇ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯਸ੍ਤੀਤ੍ਯਪਿ ਚਾਪਰੇ। ਤ੍ਰਿਧੇਤ੍ਯੇਕੇ ਦ੍ਵਿਧੇਤ੍ਯੇਕੇ ਵ੍ਯਾਕੀਰ੍ਣਮਿਤਿ ਚਾਪਰੇ॥ 14-49-3 (93734) ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਏਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜ੍ਞਾਸ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਏਕਮੇਕੇ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਚਾਨ੍ਯੇ ਬਹੁਤ੍ਵਮਿਤਿ ਚਾਪਰੇ॥ 14-49-4 (93735) ਦੇਸ਼ਕਾਲਾਵੁਭੌ ਕੇਚਿੰਨੈਤਦਸ੍ਤੀਤਿ ਚਾਪਰੇ। ਜਟਾਜਿਨਧਰਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯੇ ਮੁਣ੍ਡਾਃ ਕੇਚਿਦਸੰਵ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-49-5 (93736) ਅਸ਼੍ਨਾਨੰ ਕੇਚਿਦਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸ੍ਨਾਨਮਪ੍ਯਪਰੇ ਜਨਾਃ। ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜ੍ਞਾਸ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ॥ 14-49-6 (93737) ਆਹਾਰੰ ਕੇਚਿਦਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿਚ੍ਚਾਨਸ਼ਨੇ ਰਤਾਃ। ਕਰ੍ਮ ਕੇਚਿਤ੍ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਿ ਚਾਪਰੇ ਜਨਾਃ॥ 14-49-7 (93738) ਕੇਚਿਨ੍ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿਦ੍ਭੋਗਾਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਵਿਧਾਨ੍। ਧਨਾਨਿ ਕੇਚਿਦਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਨਿਰ੍ਧਨਤ੍ਵਮਥਾਪਰੇ। ਉਪਾਸ੍ਯ ਸਾਧਨੰ ਤ੍ਵੇਕੇ ਨੈਤਦਸ੍ਤੀਤਿ ਚਾਪਰੇ॥ 14-49-8 (93739) ਅਹਿੰਸਾਨਿਰਤਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯੇ ਕੇਚਿਦ੍ਧਿੰਸਾਪਰਾਯਣਾਃ। ਪੁਣ੍ਯੇਨ ਯਸ਼ਸਾ ਚਾਨ੍ਯੇ ਨੈਤਦਸ੍ਤੀਤਿ ਚਾਪਰੇ॥ 14-49-9 (93740) ਸਦ੍ਭਾਵਨਿਰਤਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯੇ ਕੇਚਿਤ੍ਸੰਸ਼ਯਿਤੇ ਸ੍ਥਿਤਾਃ। ਦੁਃਖਾਦਨ੍ਯੇ ਸੁਖਾਦਨ੍ਯੇ ਧ੍ਯਾਨਮਿਤ੍ਯਪਰੇ ਜਨਾਃ॥ 14-49-10 (93741) ਯਜ੍ਞ ਇਤ੍ਯਪਰੇ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਪ੍ਰਦਾਨਮਿਤਿ ਚਾਪਰੇ। ਤਪਸ੍ਤ੍ਵਨ੍ਯੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਮਪਰੇ ਜਨਾਃ॥ 14-49-11 (93742) ਜ੍ਞਾਨੰ ਸੰਨ੍ਯਾਸਮਿਤ੍ਯੇਕੇ ਸ੍ਵਭਾਵੰ ਭੂਤਚਿਨ੍ਤਕਾਃ। ਸਰ੍ਵਮੇਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਰ੍ਵਮਿਤਿ ਚਾਪਰੇ॥ 14-49-12 (93743) ਏਵੰ ਵ੍ਯੁਤ੍ਥਾਪਿਤੇ ਧਰ੍ਮੇ ਬਹੁਧਾ ਵਿਪ੍ਰਬੋਧਿਤੇ। ਨਿਸ਼੍ਚਯੰ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਾਮਃ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਕਿਮਿਤਿ ਸਤ੍ਤਮ॥ 14-49-13 (93744) ਇਦੰ ਸ਼੍ਰੇਯ ਇਦੰ ਸ਼੍ਰੇਯ ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਵ੍ਯੁਸ੍ਥਿਤੋ ਜਨਃ। ਯੋ ਹਿ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਰਤੋ ਧਰ੍ਮ ਸ ਤੰ ਪੂਜਯਤੇ ਸਦਾ॥ 14-49-14 (93745) ਤੇਨ ਨੋ(ਅ)ਵਿਹਿਤਾ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾ ਮਨਸ਼੍ਚ ਬਹੁਲੀਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਏਤਦਾਖ੍ਯਾਤਮਿਚ੍ਛਾਮਃ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਕਿਮਿਤਿ ਸਤ੍ਤਮ॥ 14-49-15 (93746) ਅਤਃ ਪਰੰ ਤੁ ਯਦ੍ਗੁਹ੍ਯੰ ਤਦ੍ਭਵਾਨ੍ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ। ਸਤ੍ਵਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਯੋਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਃ ਕੇਨ ਹੇਤੁਨਾ॥ 14-49-16 (93747) ਏਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤੈਰ੍ਵਿਪ੍ਰੈਰ੍ਭਗਵਾਁਲ੍ਲੋਕਭਾਵਨਃ। ਤੇਭ੍ਯਃ ਸ਼ਸ਼ੰਸ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍॥ ॥ 14-49-17 (93748) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਪਞ੍ਚਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 49 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-49-1 ਨ ਕਰ੍ਮਣੇਤਿ ਕੁਰ੍ਵੰਨੇਵੇਹ ਕਰ੍ਮਾਣੀਤ੍ਯੁਭਯਵਿਧਸ਼੍ਰੁਤਿਦਰ੍ਸ਼ਨਾਨ੍ਮੁਹ੍ਯਾਮਹੇ ਇਤਿ ਭਾਵਃ॥ 7-49-2 ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਦੇਹਾਤ੍ ਦੇਹਨਾਸ਼ਾਦੂਰ੍ਧ੍ਵਮਪਿ ਆਤ੍ਮਾਸ੍ਤੀਤ੍ਯੇਕੇ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਃ। ਨੈਤਦਿਤਿ ਲੋਕਾਯਤਾਃ। ਸਰ੍ਵੰ ਸੰਸ਼ਯਿਤਮਿਤਿ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵਾਦਿਨਃ ਸਪ੍ਤਭਙ੍ਗੀਨਯਜ੍ਞਾਃ। ਨਿਃਸੰਸ਼ਯਮਿਤਿ ਪ੍ਰਾਤਿਸ੍ਵਿਕੰ ਸਰ੍ਵੰ ਤੈਰ੍ਤਿਕਾਃ॥ 7-49-3 ਅਨਿਤ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵੰ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਪ੍ਰਲਯਯੁਕ੍ਤਮਿਤਿ ਤਾਰ੍ਕਿਕਾਦਯਃ। ਨਿਤ੍ਯੰ ਪ੍ਰਵਾਹਨਿਤ੍ਯਮਿਤਿ ਮੀਮਾਂਸਕਾਃ। ਨਾਸ੍ਤੀਤਿ ਸ਼ੂਨ੍ਯਵਾਦਿਨਃ। ਅਸ੍ਤਿ ਪਰੰਤੁ ਕ੍ਸ਼਼ਣਿਕਮਿਤਿ ਸੌਗਤਾਃ॥ 7-49-6 ਅਸ੍ਨਾਨੰ ਨੈਸ਼਼੍ਠਿਕਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਮ੍। ਸ੍ਨਾਨੰ ਗਾਰ੍ਹਸ੍ਥ੍ਯਮ੍॥ 7-49-8 ਸਾਧਨੰ ਧ੍ਯਾਨਾਦਿਕਮੁਪਾਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾਪਿ ਨੈਤਦਸ੍ਤੀਤਿ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਸਰ੍ਵਮਪਵਦਨ੍ਤਿ॥ 7-49-9 ਪੁਣ੍ਯੇਨ ਪੁਣ੍ਯਾਰ੍ਥਮੇਵ ਯਤੇਤੇਤ੍ਯਨ੍ਯੇ। ਏਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵੇਤ੍ਯਨ੍ਯੇ ਲੋਕਾਯਤਾਃ॥ 7-49-10 ਸੰਸ਼ਯਿਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮਸ੍ਤਿ ਨਵੇਤਿ ਸੰਦਿਗ੍ਧੇ ਪਥਿ। ਦੁਃਖਾਤ੍ ਦੁਃਖਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਸੁਖਾਤ੍ਸੁਖਪ੍ਰਾਪ੍ਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਧ੍ਯਾਨੰ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮ੍। ਨਿਸ਼਼੍ਕਾਮਮੇਵੇਤ੍ਯਪਰੇ॥ 7-49-11 ਸਤ੍ਯਮੇਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਅਸਤ੍ਯਮਿਤਿ ਚਾਪਰੇ ਇਤਿ ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-49-12 ਜ੍ਞਾਨੰ ਸੰਨ੍ਯਾਸੰ ਸੰਨ੍ਯਾਸੈਕਪ੍ਰਾਪ੍ਯਮ੍। ਭੂਤਚਿਨ੍ਤਕਾਃ ਵਸ੍ਤੁਤਤ੍ਤ੍ਵਵਿਚਾਰਕਾਃ। ਸ੍ਵਭਾਵੰ ਸਾਧਨਪੌਸ਼਼੍ਕਲ੍ਯਮ੍। ਸਾਧਨਪੌਸ਼਼੍ਕਲ੍ਯਸ੍ਵਾਭਾਵ੍ਯਾਦੇਵ ਜ੍ਞਾਨਮੁਤ੍ਪਦ੍ਯਤੇ ਆਸ਼੍ਰਮਾਨ੍ਤਰੇਪਿ ਨ ਸੰਨ੍ਯਾਸਮਾਤ੍ਰੇਣੇਤ੍ਯਾਹੁਃ॥ 7-49-15 ਅਵਿਹਿਤਾ ਅਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ। ਆਖ੍ਯਾਤੰ ਤ੍ਵਯੇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 050

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.50. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 050

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਧਰ੍ਮਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਦਨੁਸ਼਼੍ਠਾਨਸਹਕ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞਾਨਸ੍ਯੈਵ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨ੍ਤਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਪਰਮਪੁਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥਸਾਧਨਤ੍ਵੋਕ੍ਤਿਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਹਨ੍ਤ ਵਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਨ੍ਮਾਂ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਥ ਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਗੁਰੁਣਾ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਮਾਸਾਦ੍ਯ ਯਦੁਕ੍ਤੰ ਤੰਨਿਬੋਧਤ॥ 14-50-1 (93749) ਸਮਸ੍ਤਮਿਹ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਯਗੇਵਾਵਧਾਰ੍ਯਤਾਮ੍। ਅਹਿੰਸਾ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਮੇਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਤਮੰ ਮਤਮ੍॥ 14-50-2 (93750) ਏਤਤ੍ਪਦਮਨੁਦ੍ਵਿਗ੍ਨੰ ਵਰਿਸ਼਼੍ਠੰ ਧਰ੍ਮਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍। ਜ੍ਞਾਨੰ ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯ ਇਤ੍ਯਾਹੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਤਸ੍ਮਾਜ੍ਜ੍ਞਾਨੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧੇਨ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਸਰ੍ਵਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ੈਃ॥ 14-50-3 (93751) ਹਿੰਸਾਪਰਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਕੇਚਿਦ੍ਯੇ ਚ ਨਾਸ੍ਤਿਕਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਯਃ। ਲੋਭਮੋਹਸਮਾਯੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-50-4 (93752) ਆਸ਼ੀਰ੍ਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵਤੇ ਯੇ ਤ੍ਵਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਾਃ। ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਲੋਕੇ ਪ੍ਰਮੋਦਨ੍ਤੇ ਜਾਯਮਾਨਾਃ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ॥ 14-50-5 (93753) ਕੁਰ੍ਵਤੇ ਯੇ ਤੁ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਧਾਨਾ ਵਿਪਸ਼੍ਚਿਤਃ। ਅਨਾਸ਼ੀਰ੍ਯੋਗਸੰਯੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਧੀਰਾਃ ਸਾਧੁਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ॥ 14-50-6 (93754) ਅਤਃ ਪਰੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਤ੍ਵਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਯੋਰ੍ਯਥਾ। ਸੰਯੋਗੋ ਵਿਪ੍ਰਯੋਗਸ਼੍ਚ ਤੰਨਿਬੋਧਤ ਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-50-7 (93755) ਵਿਸ਼਼ਯੋ ਵਿਸ਼਼ਯਿਤ੍ਵੰ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ(ਅ)ਯਮਿਹੋਚ੍ਯਤੇ। ਵਿਸ਼਼ਯੀ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸਤ੍ਵੰ ਚ ਵਿਸ਼਼ਯਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-50-8 (93756) ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੰ ਪੂਰ੍ਵਕਲ੍ਪੇਨਿ ਮਸ਼ਕੋਦੁਮ੍ਬਰੰ ਯਥਾ। ਭੁਜ੍ਯਮਾਨੰ ਨ ਜਾਨੀਤੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸਤ੍ਵਮਚੇਤਨਮ੍। ਯਸ੍ਤ੍ਵੇਵੰ ਤੰ ਵਿਜਾਨੀਤੇ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਯਸ਼੍ਚ ਭੁਜ੍ਯਤੇ॥ 14-50-9 (93757) ਅਨਿਤ੍ਯੰ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਸਤ੍ਵਮਾਹੁਰ੍ਮਨੀਸ਼਼ਿਣਃ। ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੋ ਨਿਸ਼਼੍ਕਲੋ ਨਿਤ੍ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞੋ ਨਿਰ੍ਗੁਣਾਤ੍ਮਕਃ॥ 14-50-10 (93758) ਸਮਃ ਸੰਜ੍ਞਾਨੁਗਸ਼੍ਚੈਵ ਸ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਃ। ਨ ਸਜ੍ਜਤੇ ਸਦਾ ਸਤ੍ਵਮਾਪਃ ਪੁਸ਼਼੍ਕਰਪਰ੍ਣਵਤ੍॥ 14-50-11 (93759) ਸਰ੍ਵੈਰਪਿ ਗੁਣੈਰ੍ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਵ੍ਯਤਿਸ਼਼ਕ੍ਤੋ ਨ ਲਿਪ੍ਯਤੇ। ਜਲਬਿਨ੍ਦੁਰ੍ਯਥਾ ਲੋਲਃ ਪਦ੍ਮਿਨੀਪਤ੍ਰਸੰਸ੍ਥਿਤਃ॥ 14-50-12 (93760) ਏਵਮੇਵਾਪ੍ਯਸੰਯੁਕ੍ਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸ੍ਯਾੰਨ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਾਤ੍ਰਮਭੂਤ੍ਸਤ੍ਵੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਯੇਤਿ ਨਿਸ਼੍ਚਯਃ॥ 14-50-13 (93761) ਯਥਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਚ ਕਰ੍ਤਾ ਚ ਸੰਯੋਗੋ(ਅ)ਪ੍ਯਨਯੋਸ੍ਤਥਾ। ਯਥਾ ਪ੍ਰਦੀਪਮਾਦਾਯ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਮਸਿ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਤਥਾ ਸਤ੍ਤ੍ਵਪ੍ਰਦੀਪੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਰਮਰ੍ਸ਼਼ਯਃ॥ 14-50-14 (93762) ਯਾਵਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਗੁਣਸ੍ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰਦੀਪਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ। ਕ੍ਸ਼਼ੀਣੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਗੁਣੇ ਜ੍ਯੋਤਿਰਨ੍ਤਰ੍ਧਾਨਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-50-15 (93763) ਵ੍ਯਕ੍ਤਃ ਸਤ੍ਵਗੁਣਸ੍ਤ੍ਵੇਵੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਏਤਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾ ਵਿਜਾਨੀਤ ਹਨ੍ਤ ਭੂਯੋ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਵਃ॥ 14-50-16 (93764) ਸਹਸ੍ਰੇਣਾਪਿ ਦੁਰ੍ਮੇਧਾ ਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ। ਚਤੁਰ੍ਥੇਨਾਪ੍ਯਥਾਂਸ਼ੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍ਸੁਖਮੇਧਤੇ॥ 14-50-17 (93765) ਏਵੰ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਸੰਸਾਧਨਮੁਪਾਯਤਃ। ਉਪਾਯਜ੍ਞੋ ਹਿ ਮੇਧਾਵੀ ਸੁਖਮਤ੍ਯਨ੍ਤਮਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-50-18 (93766) ਯਥਾ(ਅ)ਧ੍ਵਾਨਮਪਾਥੇਯਃ ਪ੍ਰਪੰਨੋ ਮਨੁਜਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍। ਕ੍ਲੇਸ਼ੇਨ ਯਾਤਿ ਮਹਤਾ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤ੍ਯਨ੍ਤਰਾ(ਅ)ਪਿ ਚ॥ 14-50-19 (93767) ਤਥਾ ਕਰ੍ਮਸੁ ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਫਲੰ ਭਵਤਿ ਵਾ ਨ ਵਾ। ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਯਾਤ੍ਮਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਃ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਨਿਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍॥ 14-50-20 (93768) ਯਥਾ ਚ ਦੀਰ੍ਘਮਧ੍ਵਾਨੰ ਪਦ੍ਮ੍ਯਾਮੇਵ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਤੇ। ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵੰ ਸਹਸਾ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਨਵਰ੍ਜਿਤਃ॥ 14-50-21 (93769) ਤਮੇਵ ਚ ਯਥਾ(ਅ)ਧ੍ਵਾਨੰ ਰਥੇਨੇਹਾਸ਼ੁਗਾਮਿਨਾ। ਗਚ੍ਛਤ੍ਯਸ਼੍ਵਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤੇਨ ਤਥਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾਂ ਗਤਿਃ॥ 14-50-22 (93770) ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਪਰ੍ਵਤਮਾਰੁਹ੍ਯ ਨਾਨ੍ਵਵੇਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਭੂਤਲਮ੍। ਰਥੇਨ ਰਥਿਨੰ ਪਸ਼੍ਯੇਤ੍ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਮਾਨਮਚੇਤਨਮ੍॥ 14-50-23 (93771) ਯਾਵਦ੍ਰਥਪਥਸ੍ਤਾਵਦ੍ਰਥੇਨ ਸ ਤੁ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਕ੍ਸ਼਼ੀਣੇ ਰਥਪਦੇ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਰਥਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-50-24 (93772) ਏਵੰ ਗਚ੍ਛਤਿ ਮੇਧਾਵੀ ਤਤ੍ਤ੍ਵਯੋਗਵਿਧਾਨਵਿਤ੍। ਪਰਿਜ੍ਞਾਯ ਗੁਣਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਾਦੁਤ੍ਤਰੋਤ੍ਤਰਮ੍॥ 14-50-25 (93773) ਯਥਾ(ਅ)ਰ੍ਣਵੰ ਮਹਾਘੋਰਮਪ੍ਲਵਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰਗਾਹਤੇ। ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਮੇਵ ਸੰਮੋਹਾਦ੍ਵਧੰ ਵਾਞ੍ਛਤ੍ਯਸੰਸ਼ਯਮ੍॥ 14-50-26 (93774) ਨਾਵਾ ਚਾਪਿ ਯਥਾ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਭਾਗਜ੍ਞਃ ਸ੍ਵਰਿਤ੍ਰਯਾ। ਅਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਃ ਸਲਿਲੰ ਗਹਾਚ੍ਛੀਧ੍ਰੰ ਸੰਤਰਤੇ ਹ੍ਰਦਮ੍॥ 14-50-27 (93775) ਤੀਰ੍ਣੋ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਪਰੰ ਪਾਰੰ ਨਾਵਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਨਿਰ੍ਮਮਃ। ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੰ ਪੂਰ੍ਵਕਲ੍ਪੇਨ ਯਥਾ ਰਥਪਦਾਤਿਨੋਃ॥ 14-50-28 (93776) ਸ੍ਨੇਹਾਤ੍ਸੰਮੋਹਮਾਪੰਨੋ ਨਾਵਿ ਦਾਸ਼ੋ ਯਥਾ ਤਥਾ। ਮਮਤ੍ਵੇਨਾਭਿਭੂਤਃ ਸੰਸ੍ਤਤ੍ਰੈਵ ਪਰਿਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-50-29 (93777) ਨਾਵੰ ਨ ਸ਼ਕ੍ਯਮਾਰੁਹ੍ਯ ਸ੍ਥਲੇ ਵਿਪਰਿਵਰ੍ਤਿਤੁਮ੍। ਤਥੈਵ ਰਥਮਾਰੁਹ੍ਯ ਨਾਪ੍ਸੁ ਚਰ੍ਯਾ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-50-30 (93778) ਏਵੰ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਵਿਤ੍ਤ ਵਿਸ਼਼ਯਸ੍ਥੰ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍। ਯਥਾ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਲੋਕੇ ਤਥਾ ਤਦੁਪਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-50-31 (93779) ਯੰਨੈਵ ਗਨ੍ਧਿ ਨੋ ਰਸ੍ਯੰ ਨ ਰੂਪਸ੍ਪਰ੍ਸਸ਼ਬ੍ਦਵਤ੍। ਮਨ੍ਯਤੇ ਨ ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਤਤ੍ਪ੍ਰਧਾਨੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-50-32 (93780) ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮਵ੍ਯਕ੍ਤਮਵ੍ਯਕ੍ਤਸ੍ਯ ਗੁਣੋ ਮਹਾਨ੍। ਮਹਪ੍ਰਧਾਨਭੂਤਸ੍ਯ ਗੁਣੋ(ਅ)ਹਙ੍ਕਾਰ ਏਵ ਚ॥ 14-50-33 (93781) ਅਹਙ੍ਕਾਰਾਤ੍ਤੁ ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਮਹਾਭੂਤਕ੍ਰੁʼਤੋ ਗੁਣਃ। ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਤ੍ਵੇਨ ਹਿ ਭੂਤਾਨਾਂ ਵਿਸ਼਼ਯਾ ਵੈ ਗੁਣਾਃਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-50-34 (93782) ਬੀਜਧਰ੍ਮੰ ਯਥਾ(ਅ)ਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਤਥੈਵ ਪ੍ਰਸਵਾਤ੍ਮਕਮ੍। ਬੀਜਧਰ੍ਮਾ ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਸਵਸ਼੍ਚੇਤਿ ਨਃ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍॥ 14-50-35 (93783) ਬੀਜਧਰ੍ਮਾਤ੍ਸਾਹਙ੍ਕਾਰਾਤ੍ਪ੍ਰਸਵਸ਼੍ਚ ਪੁਨਃਪੁਨਃ। ਬੀਜਪ੍ਰਸਵਧਰ੍ਮਾਣਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਵੈ॥ 14-50-36 (93784) ਬੀਜਧਰ੍ਮਿਣ ਇਤ੍ਯਾਹੁਃ ਪ੍ਰਸਵੰ ਚ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਵਤੇ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਃ ਪਞ੍ਚਭੂਤਾਨਾਂ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਤ੍ਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-50-37 (93785) ਤਤ੍ਰੈਕਗੁਣਮਾਕਾਸ਼ੰ ਦ੍ਵਿਗੁਣੋ ਵਾਯੁਰੁਚ੍ਯਤੇ। ਤ੍ਰਿਗੁਣੰ ਜ੍ਯੋਤਿਰਿਤ੍ਯਾਹੁਰਾਪਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚਤੁਰ੍ਗੁਣਾਃ॥ 14-50-38 (93786) ਪ੍ਰੁʼਥ੍ਵੀ ਪਞ੍ਚਗੁਣਾ ਜ੍ਞੇਯਾ ਚਰਸ੍ਥਾਵਰਸਙ੍ਕੁਲਾ। ਸਰ੍ਵਭੂਤਕਰੀ ਦੇਵੀ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਨਿਦਰ੍ਸ਼ਿਨੀ॥ 14-50-39 (93787) ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸ੍ਤਥਾ ਰੂਪੰ ਰਸੋ ਗਨ੍ਧਸ਼੍ਚ ਪਞ੍ਚਮਃ। ਏਤੇ ਪਞ੍ਚਗੁਣਾ ਭੂਮੇਰ੍ਵਿਜ੍ਞੇਯਾ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-50-40 (93788) ਪਾਰ੍ਥਿਵਸ਼੍ਚ ਸਦਾ ਗਨ੍ਧੋ ਗਨ੍ਧਸ਼੍ਚ ਬਹੁਧਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਤਸ੍ਯ ਗਨ੍ਧਸ੍ਯ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਸ੍ਤਰੇਣ ਬਹੂਨ੍ਗੁਣਾਨ੍॥ 14-50-41 (93789) ਇਸ਼਼੍ਟਸ਼੍ਚਾਨਿਸ਼਼੍ਟਗਨ੍ਧਸ਼੍ਚ ਮਧੁਰੋ(ਅ)ਮ੍ਲਃ ਕਟੁਸ੍ਤਥਾ। ਨਿਰ੍ਹਾਰੀ ਸੰਹਤਃ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧੋ ਰੂਕ੍ਸ਼਼ੋ ਵਿਸ਼ਦ ਏਵ ਚ॥ 14-50-42 (93790) ਏਵੰ ਦਸ਼ਵਿਧੋ ਜ੍ਞੇਯਃ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ ਗਨ੍ਧ ਇਤ੍ਯੁਤ। ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸ੍ਤਥਾ ਰੂਪੰ ਦ੍ਰਵਸ਼੍ਚਾਪਾਂ ਗੁਣਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-50-43 (93791) ਰਸਜ੍ਞਾਨੰ ਤੁ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਸਸ੍ਤੁ ਬਹੁਧਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਮਧੁਰੋ(ਅ)ਮ੍ਲਃ ਕਟੁਸ੍ਤਿਕ੍ਤਃ ਕਸ਼਼ਾਯੋ ਲਵਣਸ੍ਤਥਾ॥ 14-50-44 (93792) ਏਵੰ ਸ਼਼ਡ੍ਵਿਧਵਿਸ੍ਤਾਰੋ ਰਸੋ ਵਾਰਿਮਯਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸ੍ਤਥਾ ਰੂਪੰ ਤ੍ਰਿਗੁਣੰ ਜ੍ਯੋਤਿਰੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-50-45 (93793) ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਗੁਣੋ ਰੂਪੰ ਰੂਪੰ ਚ ਬਹੁਧਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸ਼ੁਕ੍ਲੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਤਥਾ ਰਕ੍ਤੰ ਨੀਲੰ ਪੀਤਾਰੁਣੰ ਤਥਾ॥ 14-50-46 (93794) ਹ੍ਰਸ੍ਵੰ ਦੀਰ੍ਘੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਸ੍ਥੂਲੰ ਚਤੁਰਸ਼੍ਰਾਣੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਕਮ੍। ਏਵੰ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਿਸ੍ਤਾਰੰ ਤੇਜਸੋ ਰੂਪਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-50-47 (93795) ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੈਰ੍ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੈਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦਿਭਿਃ। ਸ਼ਬ੍ਦਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੌ ਚ ਵਿਜ੍ਞੇਯੌ ਦ੍ਵਿਗੁਣੋ ਵਾਯੁਰੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-50-48 (93796) ਵਾਯੋਸ਼੍ਚਾਪਿ ਗੁਣਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸਸ਼੍ਚ ਬਹੁਧਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਉਸ਼਼੍ਣਃ ਸ਼ੀਤਃ ਸੁਖੋ ਦੁਃਖਃ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧੋ ਵਿਸ਼ਦ ਏਵ ਚ॥ 14-50-49 (93797) ਕਠਿਨਸ਼੍ਚਿਕ੍ਵਣਃ ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਃ ਪਿਚ੍ਛਿਲੋ ਦਾਰੁਣੋ ਮ੍ਰੁʼਦੁਃ। ਏਵੰ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਿਸ੍ਤਾਰੋ ਵਾਯਵ੍ਯੋ ਗੁਣ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-50-50 (93798) ਵਿਧਿਵਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਃ ਸਿਦ੍ਧੈਰ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰਜ੍ਞੈਸ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਦਾਰ੍ਸ਼ਿਭਿਃ॥ 14-50-51 (93799) ਤਤ੍ਰੈਕਗੁਣਮਾਕਾਸ਼ੰ ਸ਼ਬ੍ਦ ਇਤ੍ਯੇਵ ਚ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦਸ੍ਯਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਸ੍ਤਰੇਣ ਬਹੂਨ੍ਗੁਣਾਨ੍॥ 14-50-52 (93800) ਸ਼਼ਡ੍ਜਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ਸਗਾਨ੍ਧਾਰੋ ਮਧ੍ਯਮਃ ਪਞ੍ਚਮਸ੍ਤਥਾ। ਅਤਃ ਪਰੰ ਤੁ ਵਿਜ੍ਞੇਯੋ ਨਿਸ਼਼ਾਦੋ ਧੈਵਤਸ੍ਤਥਾ। ਇਸ਼਼੍ਟਸ਼੍ਚਾਨਿਸ਼਼੍ਟਸ਼ਬ੍ਦਸ਼੍ਚ ਸੰਹਤਃ ਪ੍ਰਤਿਭਾਨਵਾਨ੍॥ 14-50-53 (93801) ਏਵੰ ਬਹੁਵਿਧੋ ਜ੍ਞੇਯਃ ਸ਼ਬ੍ਦ ਆਕਾਸ਼ਸਮ੍ਭਵਃ। ਆਕਾਸ਼ਮੁਤ੍ਤਮੰ ਭੂਤਮਹਙ੍ਕਾਰਸ੍ਤਤਃ ਪਰਃ॥ 14-50-54 (93802) ਅਹਙ੍ਕਾਰਾਤ੍ਪਰਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਬੁਦ੍ਧੇਰਾਤ੍ਮਾ ਤਤਃ ਪਰਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਪਰਮਵ੍ਯਕ੍ਤਮਵ੍ਯਕ੍ਤਾਤ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਪਰਃ॥ 14-50-55 (93803) ਪਰਾਵਰਜ੍ਞੋ ਭੂਤਾਨਾਂ ਵਿਧਿਜ੍ਞਃ ਸਰ੍ਵਕਰ੍ਮਣਾਮ੍। ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਤ੍ਮਭੂਤਾਤ੍ਮਾ ਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯਾਨਨ੍ਤ੍ਯਮਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ ॥ 14-50-56 (93804) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 50 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 051

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.51. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 051

ਅਥਾਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ-2

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਮੁਕ੍ਤ੍ਯੁਪਾਯਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਗੁਰੁਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਸੰਵਾਦਾਨੁਵਾਦਸਮਾਪਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਨਿਜਨਗਰਜਿਗਮਿਸ਼਼ਾਨਿਵੇਦਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਵਾਚ। ਭੂਤਾਨਾਮਥ ਪਞ੍ਚਾਨਾਮਥੇਸ਼਼ਾਮੀਸ਼੍ਵਰੰ ਮਨਃ। ਨਿਯਮੇ ਚ ਵਿਸਰ੍ਗੇ ਚ ਭੂਤਾਨਾਂ ਮਨ ਏਵ ਚ॥ 14-51-1 (93805) ਅਧਿਸ਼਼੍ਠਾਤ੍ਰੁʼਮਨੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਭੂਤਾਨਾਂ ਮਹਤਾਂ ਤਥਾ। ਬੁਦ੍ਧਿਰੈਸ਼੍ਵਰ੍ਯਮਾਚਸ਼਼੍ਟੇ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-51-2 (93806) ਇਨਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਮਨੋ ਯੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਸਦਸ਼੍ਵਾਨਿਵ ਸਾਰਥਿਃ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞੇ ਯੁਜ੍ਯਤੇ ਸਦਾ॥ 14-51-3 (93807) ਮਹਦਸ਼੍ਵਸਮਾਯੁਕ੍ਤੰ ਬੁਦ੍ਧਿਸੰਯਮਨੰ ਰਥਮ੍। ਸਮਾਰੁਹ੍ਯ ਸ ਭੂਤਾਤ੍ਮਾ ਸਮਨ੍ਤਾਤ੍ਪਰਿਧਾਵਤਿ॥ 14-51-4 (93808) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮਸੰਯੁਕ੍ਤੋ ਮਨਃਸਾਰਥਿਰੇਵ ਚ। ਬੁਦ੍ਧਿਸੰਯਮਨੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਹਾਨ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯੋ ਰਥਃ॥ 14-51-5 (93809) ਏਵੰ ਯੋ ਵੇਤ੍ਤਿ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਵੈ ਸਦਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯੰ ਰਥਮ੍। ਸ ਧੀਰਃ ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਨ ਮੋਹਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-51-6 (93810) ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਾਦਿਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਨ੍ਤੰ ਸਹਸ੍ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮਮ੍॥ ਸੂਰ੍ਯਚਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਭਾਲੋਕੰ ਗ੍ਰਹਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਮਣ੍ਡਿਤਮ੍॥ 14-51-7 (93811) ਨਦੀਪਰ੍ਵਤਜਾਲੈਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਤਃ ਪਰਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਵਿਵਿਧਾਭਿਸ੍ਤਥਾ ਚਾਦ੍ਭਿਃ ਸਤਤੰ ਸਮਲੰਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-51-8 (93812) ਅਜਿਤੰ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਗਤਿਃ। ਏਤਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਨੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਤਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚਰਤਿ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਵਿਤ੍॥ 14-51-9 (93813) ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਯਾਨਿ ਸਤ੍ਵਾਨਿ ਤ੍ਰਸਾਨਿ ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਿ ਚ। ਤਾਨ੍ਯੇਵਾਗ੍ਰੇ ਪ੍ਰਲੀਯਨ੍ਤੇ ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਭੂਤਕ੍ਰੁʼਤਾ ਗੁਣਾਃ। ਗੁਣੇਭ੍ਯਃ ਪਞ੍ਚ ਭੂਤਾਨਿ ਏਸ਼਼ ਭੂਤਸਮੁਚ੍ਛ੍ਰਯਃ॥ 14-51-10 (93814) ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਪਿਸ਼ਾਚਾਸੁਰਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਃ। ਸਰ੍ਵੇ ਸ੍ਵਭਾਵਤਃ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਨ ਕ੍ਰਿਯਾਭ੍ਯੋ ਨ ਕਾਰਣਾਤ੍॥ 14-51-11 (93815) ਏਤੇ ਵਿਸ਼੍ਵਸ੍ਰੁʼਜੋ ਵਿਪ੍ਰਾ ਜਾਯਨ੍ਤੀਹ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ। ਤੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਸੂਤਾਸ੍ਤੇਸ਼਼੍ਵੇਵ ਮਹਾਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਪਞ੍ਚਸੁ। ਪ੍ਰਲੀਯਨ੍ਤੇ ਯਥਾਕਾਲਮੂਰ੍ਮਯਃ ਸਾਗਰੇ ਯਥਾ॥ 14-51-12 (93816) ਵਿਸ਼੍ਵਸ੍ਰੁʼਗ੍ਭ੍ਯਸ੍ਤੁ ਭੂਤੇਭ੍ਯੋ ਮਹਾਭੂਤਾਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਭੂਤੇਬ੍ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪਞ੍ਚਭ੍ਯੋ ਭੁਕ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਪਰਾਂ ਗਤਿਮ੍॥ 14-51-13 (93817) ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਰਿਦੰ ਸਰ੍ਵੰ ਮਨਸੈਵਾਸ੍ਰੁʼਜਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ। ਤਥੈਵ ਦੇਵਾਨ੍ਰੁʼਸ਼਼ਯਸ੍ਤਪਸਾ ਪ੍ਰਤਿਪੇਦਿਰੇ॥ 14-51-14 (93818) ਤਪਸਸ਼੍ਚਾਨੁਪੂਰ੍ਵ੍ਯੇਣ ਫਲਮੂਲਾਸ਼ਿਨਸ੍ਤਥਾ। ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੰ ਤਪਸਾ ਸਿਦ੍ਧਾਃ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੀਹ ਸਮਾਹਿਤਾਃ॥ 14-51-15 (93819) ਔਸ਼਼ਧਾਨ੍ਯਗਦਾਦੀਨਿ ਨਾਨਾਵਿਦ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਤਪਸੈਵ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਪੋਮੂਲੰ ਹਿ ਸਾਧਨਮ੍॥ 14-51-16 (93820) ਯਦ੍ਦੁਰਾਪੰ ਦੁਰਾਮ੍ਨਾਯੰ ਦੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ੰ ਦੁਰਨ੍ਵਯਮ੍। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਤਪਸਾ ਸਾਧ੍ਯੰ ਤਪੋ ਹਿ ਦੁਰਤਿਕ੍ਰਮਮ੍॥ 14-51-17 (93821) ਸੁਰਾਪੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਾ ਸ੍ਤੇਨੋ ਭ੍ਰੂਣਹਾਗੁਰੁਤਲ੍ਪਗਃ। ਤਪਸੈਵ ਸੁਤਪ੍ਤੇਨ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ਾਤ੍ਤਤਃ॥ 14-51-18 (93822) ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਃ ਪਿਤਰੋ ਦੇਵਾਃ ਪਸ਼ਵੋ ਮ੍ਰੁʼਗਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ। ਯਾਨਿ ਚਾਨ੍ਯਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਚਰਾਣਿ ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਿ ਚ॥ 14-51-19 (93823) ਤਪਃਪਰਾਯਣਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸਿਦ੍ਧ੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਪਸਾ ਸਦਾ। ਤਥੈਵ ਤਪਸਾ ਦੇਵਾ ਮਹਾਭਾਗਾ ਦਿਵੰ ਗਤਾਃ॥ 14-51-20 (93824) ਆਸ਼ੀਰ੍ਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵਤੇ ਯੇ ਤ੍ਵਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਾਃ। ਅਹਙ੍ਕਾਰਸਮਾਯੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਸਕਾਸ਼ੇ ਪ੍ਰਜਾਪਤੇਃ॥ 14-51-21 (93825) ਧ੍ਯਾਨਯੋਗੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਵੇਨ ਨਿਰ੍ਮਮਾ ਨਿਰਹੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਆਪ੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਮਹਾਨ੍ਤੰ ਲੋਕਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-51-22 (93826) ਧ੍ਯਾਨਯੋਗਮੁਪਾਗਮ੍ਯ ਪ੍ਰਸੰਨਮਤਯਃ ਸਦਾ। ਸੁਖੋਪਚਯਮਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਨ੍ਤ੍ਯਾਤ੍ਮਵਿਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-51-23 (93827) ਧ੍ਯਾਨਯੋਗਾਦੁਪਾਗਮ੍ਯ ਨਿਰ੍ਮਮਾ ਨਿਰਹੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਅਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਨ੍ਤੀਹ ਮਹਤਾਂ ਲੋਕਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-51-24 (93828) ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਾਦੇਵ ਸਮ੍ਭੂਤਾਃ ਸਮਯਜ੍ਞਾ ਗਤਾਃ ਪੁਨਃ। ਤਮੋਰਜੋਭ੍ਯਾਂ ਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾਃ ਸਤ੍ਵਮਾਸ੍ਥਾਯ ਕੇਵਲਮ੍॥ 14-51-25 (93829) ਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਪਾਪੇਭ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵੰ ਤ੍ਯਜਤਿ ਨਿਸ਼਼੍ਕਲਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞ ਇਤਿ ਤੰ ਵਿਦ੍ਯਾਦ੍ਯਸ੍ਤੰ ਵੇਦ ਸ ਵੇਦਵਿਤ੍॥ 14-51-26 (93830) ਚਿਤ੍ਤੰ ਚਿਤ੍ਤਾਦੁਪਾਗਮ੍ਯ ਮੁਨਿਰਾਸੀਤ ਸੰਯਤਃ। ਯਚ੍ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਤਨ੍ਮਨਾ ਭੂਤ੍ਵਾ ਗ੍ਰਾਹ੍ਯਮੇਤਤ੍ਸਨਾਤਨਮ੍॥ 14-51-27 (93831) ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਾਦਿਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਨ੍ਤਮਵਿਦ੍ਯਾਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਨਿਬੋਧਤ ਤਥਾ ਜ੍ਞਾਨੰ ਗੁਣੈਰ੍ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮਿਤ੍ਯੁਤ॥ 14-51-28 (93832) ਦ੍ਵ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਰਸ੍ਤੁ ਭਵੇਨ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਸ੍ਤ੍ਰ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍। ਮਮੇਤਿ ਚ ਭਵੇਨ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਰ੍ਨ ਮਮੇਤਿ ਚ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍॥ 14-51-29 (93833) ਕਰ੍ਮ ਕੇਚਿਤ੍ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਤਯਾ ਨਰਾਃ। ਯੇ ਤੁ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਨ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਕਰ੍ਮ ਤੇ॥ 14-51-30 (93834) ਕਰ੍ਮਣਾ ਜਾਯਤੇ ਜਨ੍ਤੁਰ੍ਮੂਰ੍ਤਿਮਾਨ੍ਸ਼਼ੋਡਸ਼ਾਤ੍ਮਕਃ। ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਗ੍ਰਸਤੇ ਵਿਦ੍ਯਾ ਤਦ੍ਗ੍ਰਾਹ੍ਯਮਮ੍ਰੁʼਤਾਸ਼ਿਨਮ੍॥ 14-51-31 (93835) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਕਰ੍ਮਸੁ ਨਿਃਸ੍ਨੇਹਾ ਯੇ ਕੇਚਿਤ੍ਪਾਰਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਵਿਦ੍ਯਾਮਯੋ(ਅ)ਯੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਨ ਤੁ ਕਰ੍ਮਮਯਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-51-32 (93836) ਯ ਏਵਮਮ੍ਰੁʼਤੰ ਨਿਤ੍ਯਮਗ੍ਰਾਹ੍ਯੰ ਸ਼ਸ਼੍ਵਦਕ੍ਸ਼਼ਰਮ੍॥ ਵਸ਼੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਸੰਸ਼੍ਲਿਸ਼਼੍ਟੰ ਯੋ ਵੇਦ ਨ ਮ੍ਰੁʼਤੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-51-33 (93837) ਅਪੂਰ੍ਵਮਕ੍ਰੁʼਤੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਯ ਏਨਮਵਿਚਾਰਿਣਮ੍। ਯ ਏਵੰ ਵਿਨ੍ਦੇਦਾਤ੍ਮਾਨਮਗ੍ਰਾਹ੍ਯਮਮ੍ਰੁʼਤਾਸ਼ਨਮ੍। ਅਗ੍ਰਾਹ੍ਯੋ ਹ੍ਯਮ੍ਰੁʼਤੋ ਭਵਤਿ ਸ ਏਭਿਃ ਕਾਰਣੈਰ੍ਧ੍ਰੁਵਃ॥ 14-51-34 (93838) ਆਯੋਜ੍ਯ ਸਰ੍ਵਸੰਸ੍ਕਾਰਾਨ੍ਸੰਯਮ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਿ। ਸ ਤਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ਼ੁਭੰ ਵੇਤ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾਦ੍ਭੂਯੋ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-51-35 (93839) ਪ੍ਰਸਾਦੇ ਚੈਵ ਸਤ੍ਵਸ੍ਯ ਪ੍ਰਸਾਦੰ ਸਮਵਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍। ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਹਿ ਪ੍ਰਸਾਦਸ੍ਯ ਯਥਾ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸ੍ਵਪ੍ਨਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍॥ 14-51-36 (93840) ਗਤਿਰੇਸ਼਼ਾ ਤੁ ਮੁਕ੍ਤਾਨਾਂ ਯੇ ਜ੍ਞਾਨਪਰਿਨਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ। ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਯਸ਼੍ਚ ਯਾਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਣਾਮਜਾਃ॥ 14-51-37 (93841) ਏਸ਼਼ਾ ਗਤਿਰ੍ਵਿਰਕ੍ਤਾਨਾਮੇਸ਼਼ ਧਰ੍ਮਃ ਸਨਾਤਨਃ। ਏਸ਼਼ਾ ਜ੍ਞਾਨਵਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਰੇਤਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਨਿਨ੍ਦਿਤਮ੍॥ 14-51-38 (93842) ਸਮੇਨ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਨਿਸ੍ਪ੍ਰੁʼਹੇਣ ਨਿਰਾਸ਼ਿਸ਼਼ਾ। ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਗਤਿਰਿਯੰ ਗਨ੍ਤੁਂ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਸਮਦਰ੍ਸ਼ਿਨਾ॥ 14-51-39 (93843) ਏਤਦ੍ਵਃ ਸਰ੍ਵਮਾਖ੍ਯਾਤੰ ਮਯਾ ਵਿਪ੍ਰਰ੍ਸ਼਼ਿਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਏਵਮਾਚਰਤ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਤਤਃ ਸਿਦ੍ਧਿਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਥ॥ 14-51-40 (93844) ਗੁਰੁਰੁਵਾਚ। 14-51-41x (7864) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਤੁ ਮੁਨਯੋ ਗੁਰੁਣਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਤਥਾ। ਕ੍ਰੁʼਤਵਨ੍ਤੋ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਸ੍ਤਤੋ ਲੋਕਮਵਾਪ੍ਨੁਵਨ੍॥ 14-51-41 (93845) ਤ੍ਵਮਪ੍ਯੇਤਨ੍ਮਹਾਭਾਗ ਮਯੋਕ੍ਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋ ਵਚਃ। ਸਮ੍ਯਗਾਚਰ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਭੰਸ੍ਤਤਃ ਸਿਦ੍ਧਿਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ॥ 14-51-42 (93846) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-51-43x (7865) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤਦਾ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੋ ਗੁਰੁਣਾ ਧਰ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਚਕਾਰ ਸਰ੍ਵੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਤਤੋ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਮਵਾਪ੍ਤਵਾਨ੍॥ 14-51-43 (93847) ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਸ਼੍ਚ ਸ ਤਦਾ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਃ ਕੁਰੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹ। ਤਤ੍ਪਦੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਯਤ੍ਰ ਗਤ੍ਵਾ ਨ ਸ਼ੋਚਤਿ॥ 14-51-44 (93848) ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 14-51-45x (7866) ਕੋ ਨ੍ਵਸੌ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਕਸ਼੍ਚ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੋ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਸ਼੍ਰੋਤਵ੍ਯੰ ਚੇਨ੍ਮਯੈਤਦ੍ਵੈ ਤਤ੍ਤ੍ਵਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਮੇ ਵਿਭੋ॥ 14-51-45 (93849) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-51-46x (7867) ਅਹੰ ਗੁਰੁਰ੍ਮਹਾਬਾਹੋ ਮਨਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯ ਚ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮੇ। ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਗੁਹ੍ਯਮੇਤਚ੍ਚ ਕਥਿਤੰ ਤੇ ਧਨੰਜਯ॥ 14-51-46 (93850) ਮਯਿ ਚੇਦਸ੍ਤਿ ਤੇ ਪ੍ਰੀਤਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਕੁਰੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹ। ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮੇਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਸਮ੍ਯਗਾਚਰ ਸੁਵ੍ਰਤ॥ 14-51-47 (93851) ਤਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸਮ੍ਯਗਾਚੀਰ੍ਣੋ ਧਰ੍ਮੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿੰਨਰਿਕਰ੍ਸ਼ਨ। ਸਰ੍ਵਪਾਪਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੋ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ ਕੇਵਲਮ੍॥ 14-51-48 (93852) ਪੂਰ੍ਵਮਪ੍ਯੇਤਦੇਵੋਕ੍ਤੰ ਯੁਦ੍ਧਕਾਲ ਉਪਸ੍ਥਿਤੇ। ਮਯਾ ਤਵ ਮਹਾਬਾਹੋ ਤਸ੍ਮਾਦਤ੍ਰ ਮਨਃ ਕੁਰੁ॥ 14-51-49 (93853) ਮਯਾ ਤੁ ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਚਿਰਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪਿਤਾ ਪ੍ਰਭੁਃ। ਤਮਹੰ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਸੰਮਤੇ ਤਵ ਫਲ੍ਗੁਨ॥ 14-51-50 (93854) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-51-51x (7868) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਵਚਨੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਧਨੰਜਯਃ। `ਯਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਕੁਰੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੀਸ਼੍ਵਰੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਨ੍ਪ੍ਰਪਾਲਯ॥ 14-51-51 (93855) ਨਮਸ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਤ੍ਮੰਨਾਰਾਯਣ ਪਰਾਤ੍ਪਰ। ਮਨੋਮਲਾਤ੍ਤਪੋਸ਼ਕ੍ਯੰ ਕਰ੍ਮ ਚਾਵਿਦ੍ਯਯਾ ਹਤਮ੍। ਦਾਨਮਪ੍ਯਰ੍ਥਦੋਸ਼਼ੇਣਿ ਨਾਮ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਕਲੌ ਸ੍ਮਰੇਤ੍॥ 14-51-52 (93856) ਯਦਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਵਾਸੁਦੇਵ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ।' ਗਚ੍ਛਾਵੋ ਨਗਰੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਗਜਸਾਹ੍ਵਯਮਦ੍ਯ ਵੈ॥ 14-51-53 (93857) ਸਮੇਤ੍ਯ ਤਤ੍ਰਿ ਰਾਜਾਨੰ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਸਮਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਰਾਜਾਨੰ ਸ੍ਵਾਂ ਪੁਰੀਂ ਯਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ ॥ 14-51-54 (93858) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 51 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-51-13 ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-51-31 ਵਿਮਮੋ ਯਃ ਸ ਪੁਰੁਸ਼਼ ਇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥ 7-51-35 ਅਪੋਹ੍ਯ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸੰਕਲ੍ਪਾਨ੍ਸੰਯਤਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨੀਤਿ ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 052

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.52. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 052

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਨੁਗੀਤੋਪਦੇਸ਼ਾਨਨ੍ਤਰੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਰ੍ਜੁਨਾਭ੍ਯਾਂ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤ੍ਰ ਮਧ੍ਯੇਮਾਰ੍ਗਮਰ੍ਜੁਨੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਤੁਤਿਪੂਰ੍ਵਕੰ ਵ੍ਯਾਸਨਾਰਦਾਦਿਭ੍ਯਃ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਯਾਥਾਤ੍ਮ੍ਯਾਵਗਤਿਨਿਵੇਦਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਹਾਰ੍ਜੁਨੇਨ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰਮੇਤ੍ਯ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਦਿਭ੍ਯਃ ਪਾਦਾਭਿਵਾਦਨਮ੍॥ 3 ॥ ਤਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦ੍ਯਨੁਮਤ੍ਯਾ ਸੁਭਦ੍ਰਾਮਾਨੀਯ ਸਹਸਾਤ੍ਯਕਿਨਾ ਦ੍ਵਾਰਕਾਂਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਨਮ੍॥ 4 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਤਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯਨੋਦਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋ ਯੁਜ੍ਯਤਾਮਿਤਿ ਦਾਰੁਕਮ੍। ਮੁਹੂਰ੍ਤਾਦਿਵ ਚਾਚਸ਼਼੍ਟ ਯੁਕ੍ਤਮਿਤ੍ਯੇਵ ਦਾਰੁਕਃ॥ 14-52-1 (93859) ਤਥੈਵ ਚਾਨੁਯਾਤ੍ਰਾਣਿ ਚੋਦਯਾਮਾਸ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਸੰਨਹ੍ਯਧ੍ਵੰ ਪ੍ਰਯਾਸ੍ਯਾਮੋ ਨਗਰ ਗਜਸਾਹ੍ਵਯਮ੍॥ 14-52-2 (93860) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾਃ ਸੈਨਿਕਾਸ੍ਤੇ ਤੁ ਸਜ੍ਜੀਭੂਤਾ ਵਿਸ਼ਾਮ੍ਪਤੇ। ਆਚਖ੍ਯੁਃ ਸਜ੍ਜਮਿਤ੍ਯੇਵੰ ਪਾਰ੍ਥਾਯਾਮਿਤਤੇਜਸੇ॥ 14-52-3 (93861) ਤਤਸ੍ਤੌ ਰਥਮਾਸ੍ਥਾਯ ਪ੍ਰਯਾਤੌ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਪਾਣ੍ਡਵੌ। ਵਿਕੁਰ੍ਵਾਣੌ ਕਤਾਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਾਃ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣੌ ਵਿਸ਼ਾਮ੍ਪਤੇ॥ 14-52-4 (93862) ਰਥਸ੍ਥੰ ਤੁ ਮਹਾਤੇਜਾ ਵਾਸੁਦੇਵੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ। ਪੁਨਰੇਵਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯਮਿਦੰ ਭਰਤਸਤ੍ਤਮ॥ 14-52-5 (93863) ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਾਜ੍ਜ੍ਯਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਰਾਜ੍ਞਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਕੁਲੋਦ੍ਵਹ। ਨਿਹਤਾਃ ਸ਼ਤ੍ਰਵਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਰਾਜ੍ਯਮਕਣ੍ਟਕਮ੍॥ 14-52-6 (93864) ਨਾਥਵਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਭਵਤਾ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਮਧੁਸੂਦਨ। ਭਵਨ੍ਤੰ ਪ੍ਲਵਮਾਸਾਦ੍ਯ ਤੀਰ੍ਣਾਃ ਸ੍ਮ ਕੁਰੁਸਾਗਰਮ੍। `ਭਕ੍ਤਾਂਸ੍ਤ੍ਵਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾਨਸ੍ਮਾਨ੍ਪਾਲਯਾਮੁਤ੍ਰ ਚੇਹ ਚ।' 14-52-7 (93865) ਵਿਸ਼੍ਵਕਰ੍ਮੰਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਵਿਸ਼੍ਵਾਤ੍ਮਨ੍ਵਿਸ਼੍ਵਸਤ੍ਤਮ। ਤਥਾ ਤ੍ਵਾਮਭਿਜਾਨਾਮਿ ਤਥਾ ਚਾਹੰ ਭਵਾਨ੍ਮਤਃ॥ 14-52-8 (93866) ਤ੍ਵਤ੍ਤੇਜਃਸਮ੍ਭਵੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਹੁਤਾਸ਼ੋ ਮਧੁਸੂਦਨ। ਰਤਿਃ ਕ੍ਰੀਡਾਮਯੀ ਤੁਭ੍ਯੰ ਮਾਯਾ ਤੇ ਰੋਦਸੀ ਵਿਭੋ॥ 14-52-9 (93867) ਤ੍ਵਯਿ ਸਰ੍ਵਮਿਦੰ ਵਿਸ਼੍ਵੰ ਯਦਿਦੰ ਸ੍ਥਾਣੁ ਜਙ੍ਗਮਮ੍। ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਕੁਰੁਸ਼਼ੇ ਭੂਤਗ੍ਰਾਮੰ ਚਤੁਰ੍ਵਿਧਮ੍॥ 14-52-10 (93868) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਚਾਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੰ ਚ ਤਥਾ ਸ੍ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮਮ੍। ਹਸਿੰਤੰ ਤੇ(ਅ)ਮਲਾ ਜ੍ਯੋਤ੍ਸ੍ਨਾ ਰੁʼਤਵਸ਼੍ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਤੇ॥ 14-52-11 (93869) ਪ੍ਰਾਣੋ ਵਾਯੁਃ ਸਤਤਗਃ ਕ੍ਰੋਧੋ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਃ ਸਨਾਤਨਃ। ਪ੍ਰਸਾਦੇ ਚਾਪਿ ਪਦ੍ਮਾ ਸ਼੍ਰੀਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਤ੍ਵਯਿ ਮਹਾਮਤੇ॥ 14-52-12 (93870) ਰਤਿਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਿਰ੍ਧ੍ਰੁʼਤਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤਿਰ੍ਮਤਿਃ ਕਾਨ੍ਤਿਸ਼੍ਚਰਾਚਰਮ੍। ਤ੍ਵਮੇਵੇਹ ਯੁਗਾਨ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਨਿਧਨੰ ਪ੍ਰੋਚ੍ਯਸੇ(ਅ)ਨਧ॥ 14-52-13 (93871) ਸੁਦੀਰ੍ਘੇਣਾਪਿ ਕਾਲੇਨ ਨ ਤੇ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਗੁਣਾ ਮਯਾ। ਆਤ੍ਮਾ ਚ ਪਰਮੋ ਵਕ੍ਤੁਂ ਨਮਸ੍ਤੇ ਨਲਿਨੇਕ੍ਸ਼਼ਣ॥ 14-52-14 (93872) ਵਿਦਿਤੋ ਮੇ ਸੁਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ ਨਾਰਦਾਦ੍ਦੇਵਲਾਤ੍ਤਥਾ। ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਦ੍ਵੈਪਾਯਨਾਚ੍ਚੇਵ ਤਥਾ ਕੁਰੁਪਿਤਾਮਹਾਤ੍॥ 14-52-15 (93873) ਤ੍ਵਯਿ ਸਰ੍ਵੰ ਸਮਾਸਕ੍ਤੰ ਤ੍ਵਮੇਵੈਕੋ ਜਨੇਸ਼੍ਵਰਃ। ਯਚ੍ਚਾਨੁਗ੍ਰਹਸੰਯੁਕ੍ਤਮੇਤਦੁਕ੍ਤੰ ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)ਨਘ॥ 14-52-16 (93874) ਏਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਹੰ ਸਮ੍ਯਗਾਚਰਿਸ਼਼੍ਯੇ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਇਦੰ ਚਾਦ੍ਭੁਤਮਤ੍ਯਨ੍ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮਸ੍ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯੇਪ੍ਸਯਾ॥ 14-52-17 (93875) ਯਤ੍ਪਾਪੋ ਨਿਹਤਃ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਕੌਰਵ੍ਯੋ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਜਃ। ਤ੍ਵਯਾ ਦਗ੍ਧੰ ਹਿ ਤਤ੍ਸੈਨ੍ਯੰ ਮਯਾ ਵਿਜਿਤਮਾਹਵੇ॥ 14-52-18 (93876) ਭਵਤਾ ਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਰ੍ਮ ਯੇਨਾਵਾਪ੍ਤੋ ਜਯੋ ਮਯਾ। ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਯ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਤਵ ਬੁਦ੍ਧਿਪਰਾਕ੍ਰਮੈਃ॥ 14-52-19 (93877) ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਚ ਵਧੋਪਾਯੋ ਯਥਾਵਤ੍ਸਮ੍ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਿਤਃ। ਸੈਨ੍ਧਵਸ੍ਯ ਚ ਪਾਪਸ੍ਯ ਭੂਰਿਸ਼੍ਰਵਸ ਏਵ ਚ॥ 14-52-20 (93878) `ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵਮੇਵ ਸਞ੍ਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਹਿਤੰ ਕੁਰੁ ਯਥਾ ਤਥਾ।' ਅਹੰ ਚ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣੇਨ ਤ੍ਵਯਾ ਦੇਵਕਿਨਨ੍ਦਨ। ਯਦੁਕ੍ਤਸ੍ਤਤ੍ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਹਿ ਮੇ(ਅ)ਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-52-21 (93879) ਰਾਜਾਨੰ ਚ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਚੋਦਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਗਮਨਾਰ੍ਥੰ ਤਵਾਨਘ॥ 14-52-22 (93880) ਆਹ੍ਰੁʼਤੰ ਹਿ ਮਮੈਤਤ੍ਤੇ ਦ੍ਵਾਰਕਾਗਮਨੰ ਪ੍ਰਭੋ। ਅਚਿਰਾਦੇਵ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾ ਤ੍ਵੰ ਮਾਤੁਲੰ ਮੇ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਬਲਦੇਵੰ ਚ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੰ ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਪੁਙ੍ਗਵਾਨ੍॥ 14-52-23 (93881) ਏਵੰ ਸਮ੍ਭਾਸ਼਼ਮਾਣੌ ਤੌ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੌ ਵਾਰਣਸਾਹ੍ਵਯਮ੍। ਤਥਾ ਵਿਵਿਸ਼ਤੁਸ਼੍ਚੋਭੌ ਸਮ੍ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਨਰਾਕੁਲਮ੍॥ 14-52-24 (93882) ਤੌ ਗਤ੍ਵਾ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਸ਼ਕ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹੋਪਮਮ੍। 14-52-25 (93883) ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਤੇ ਮਹਾਰਾਜ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਜਨੇਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-52-25 (93884) ਵਿਦੁਰੰ ਚ ਮਹਾਬੁਦ੍ਧਿੰ ਰਾਜਾਨੰ ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਭੀਮਸੇਨੰ ਚ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੰ ਮਾਦ੍ਰੀਪੁਤ੍ਰੌ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵੌ॥ 14-52-26 (93885) ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਮੁਪਾਸੀਨੰ ਯੁਯੁਤ੍ਸੁਂ ਚਾਪਰਾਜਿਤਮ੍। ਗਾਨ੍ਧਾਰੀਂ ਚ ਮਹਾਪ੍ਰਜ੍ਞਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਚ ਭਾਮਿਨੀਮ੍॥ 14-52-27 (93886) ਸੁਭਦ੍ਰਾਦ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾ ਭਰਤਾਨਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਸ੍ਤਥਾ। ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਤੇ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਸਰ੍ਵਾ ਗਾਨ੍ਧਾਰੀਪਰਿਚਾਰਿਕਾਃ॥ 14-52-28 (93887) ਤਤਃ ਸਮੇਤ੍ਯ ਰਾਜਾਨੰ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਮਰਿੰਦਮੌ। ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਨਾਮਧੇਯੇ ਸ੍ਵੇ ਤਸ੍ਯ ਪਾਦਾਵਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਤਾਮ੍॥ 14-52-29 (93888) ਗਾਨ੍ਧਾਰ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰੁʼਥਾਯਾਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਚੈਵ ਹਿ। ਭੀਮਸ੍ਯ ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੌ ਤਥਾ ਪਾਦਾਵਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਤਾਮ੍॥ 14-52-30 (93889) ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਤਾਰੰ ਚਾਪਿ ਸਙ੍ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕੁਸ਼ਲਮਵ੍ਯਯਮ੍। `ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਵੇਸ਼੍ਯਾਪੁਤ੍ਰੰ ਮਹਾਰਥਮ੍।' ਤੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿੰ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੰ ਤਤਸ੍ਤੌ ਪਰ੍ਯੁਪਾਸਤਾਮ੍॥ 14-52-31 (93890) ਤਤੋ ਨਿਸ਼ਿ ਮਹਾਰਾਜੋ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਃ ਕੁਰੂਦ੍ਵਹਾਨ੍। ਜਨਾਰ੍ਦਨੰ ਚ ਮੇਧਾਵੀ ਵ੍ਯਸਰ੍ਜਯਤ ਵੈ ਗ੍ਰੁʼਹਾਨ੍॥ 14-52-32 (93891) ਤੇ(ਅ)ਨੁਜ੍ਞਾਤਾ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਨਾ ਯਯੁਃ ਸ੍ਵੰ ਸ੍ਵੰ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍। ਧਨੰਜਯਗ੍ਰੁʼਹਾਨੇਵ ਯਯੌ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ੍ਤੁ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍॥ 14-52-33 (93892) ਤਤ੍ਰਾਰ੍ਚਿਤੋ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਸਰ੍ਵਕਾਮੈਰੁਪਸ੍ਥਿਤਃ। ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਃ ਸੁਸ਼਼੍ਵਾਪ ਮੇਧਾਵੀ ਧਨੰਜਯਸਹਾਯਵਾਨ੍॥ 14-52-34 (93893) ਪ੍ਰਭਾਤਾਯਾਂ ਤੁ ਸ਼ਰ੍ਵਰ੍ਯਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪੌਰ੍ਵਾਹ੍ਣਿਕੀਂ ਕ੍ਰਿਯਾਮ੍। ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਭਨੰ ਜਗ੍ਮਤੁਃ ਪਰਮਾਰ੍ਚਿਤੌ। ਯਤ੍ਰਾਸ੍ਤੇ ਸ ਸਹਾਮਾਤ੍ਯੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਮਹਾਬਲਃ॥ 14-52-35 (93894) ਤੌ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੌ ਤਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਪਰਮਾਰ੍ਚਿਤਮ੍। ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ਤੁਰ੍ਦੇਵਰਾਜਮਿਵਾਸ਼੍ਵਿਨੌ॥ 14-52-36 (93895) ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਤੁ ਰਾਜਾਨੰ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵੌ। ਨਿਸ਼਼ੀਦਤੁਰਨੁਜ੍ਞਾਤੌ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣੇਨ ਤੇਨ ਤੌ॥ 14-52-37 (93896) ਤਤਃ ਸ ਰਾਜਾ ਮੇਧਾਵੀ ਵਿਵਕ੍ਸ਼਼ੂ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਾਵੁਭੌ। ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਵਦਤਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਵਚਨੰ ਰਾਜਸਤ੍ਤਮਃ॥ 14-52-38 (93897) ਵਿਵਕ੍ਸ਼਼ੂ ਹਿ ਯੁਵਾਂ ਮਨ੍ਯੇ ਵੀਰੌ ਯਦੁਕੁਰੂਦ੍ਵਹੌ। ਬ੍ਰੂਤੰ ਕਰ੍ਤਾਸ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵੰ ਵਾਂ ਨਚਿਰਾਨ੍ਮਾ ਵਿਚਾਰ੍ਯਤਾਮ੍॥ 14-52-39 (93898) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਫਲ੍ਗੁਨਸ੍ਤਤ੍ਰ ਧਰ੍ਮਰਾਜਾਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਵਿਨੀਤਵਦੁਪਾਗਮ੍ਯ ਵਾਕ੍ਯੰ ਵਾਕ੍ਯਵਿਸ਼ਾਰਦਃ॥ 14-52-40 (93899) ਅਯੰ ਚਿਰੋਸ਼਼ਿਤੋ ਰਾਜਨ੍ਵਾਸੁਦੇਵਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍। ਭਵਨ੍ਤੰ ਸਮਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਪਿਤਰੰ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਿਚ੍ਛਤਿ॥ 14-52-41 (93900) ਸ ਗਚ੍ਛੇਦਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤੋ ਭਵਤਾ ਯਦਿ ਮਨ੍ਯਸੇ। ਆਨਰ੍ਤਨਗਰੀਂ ਵੀਰਸ੍ਤਦਨੁਜ੍ਞਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-52-42 (93901) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-52-43x (7869) ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵੰ ਮਦੁਸੂਦਨ। ਪੁਰੀਂ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀਮਦ੍ਯ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਸ਼ੂਰਸੁਤੰ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-52-43 (93902) ਰੋਚਤੇ ਮੇ ਮਹਾਬਾਹੋ ਗਮਨੰ ਤਵ ਕੇਸ਼ਵ। ਮਾਤੁਲਸ਼੍ਚਿਰਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਮੇ ਤ੍ਵਯਾ ਦੇਵੀ ਚ ਦੇਵਕੀ॥ 14-52-44 (93903) ਸਮੇਤ੍ਯਿ ਮਾਤੁਲੰ ਗਤ੍ਵਾ ਬਲਦੇਵੰ ਚ ਮਾਨਦ। ਪੂਜਯੇਥਾ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞ ਮਦ੍ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਯਥਾ(ਅ)ਰ੍ਹਤਃ॥ 14-52-45 (93904) ਸ੍ਮਰੇਥਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਮਾਂ ਨਿਤ੍ਯੰ ਭੀਮੰ ਚ ਬਲਿਨਾਂ ਵਰਮ੍। ਫਾਲ੍ਗੁਨੰ ਸਹਦੇਵੰ ਚ ਨਕੁਲੰ ਚੈਵ ਮਾਨਦ॥ 14-52-46 (93905) ਆਨਰ੍ਤਾਨਵਲੋਕ੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਪਿਤਰੰ ਚ ਮਹਾਭੁਜਃ। ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੀਂਸ਼੍ਚ ਪੁਨਰਾਗਚ੍ਛੇਰ੍ਹਯਮੇਧੇ ਮਮਾਨਘ॥ 14-52-47 (93906) ਸ ਗਚ੍ਛ ਰਤ੍ਨਾਨ੍ਯਾਦਾਯ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਵਸੂਨਿ ਚ। ਯਚ੍ਚਪ੍ਯਨ੍ਯਨ੍ਮਨੋਜ੍ਞੰ ਤੇ ਤਦਪ੍ਯਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਸਾਤ੍ਵਤ॥ 14-52-48 (93907) ਇਯੰ ਚ ਵਸੁਧਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾ ਪ੍ਰਸਾਦਾਤ੍ਤਵ ਕੇਸ਼ਵ। ਅਸ੍ਮਾਨੁਪਾਗਤਾ ਵੀਰ ਨਿਹਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ਼ਤ੍ਰਵਃ॥ 14-52-49 (93908) ਸ੍ਵਰ੍ਗਾਪਵਰ੍ਗਵਿਸ਼਼ਯੰ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਾਨਾਂ ਨ ਦੁਰ੍ਲਭਮ੍। ਸੰਸਾਰਗਹਨੇ ਚੇਦ੍ਧਪਾਪਾਗ੍ਨਿਪ੍ਰਸ਼ਮਾਮ੍ਬੁਦ॥' 14-52-50 (93909) ਏਵੰ ਬ੍ਰੁਵਤਿ ਕੌਰਵ੍ਯੇ ਧਰ੍ਮਰਾਜੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ। ਵਾਸੁਦੇਵੋ ਵਰਃ ਪੁਂਸਾਮਿਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-52-51 (93910) ਤਵੈਵ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਧਨੰ ਚ ਕੇਵਲੰ ਧਰਾ ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾ ਤੁ ਮਹਾਭੁਜਾਦ੍ਯ ਵੈ। ਯਦਸ੍ਤਿ ਚਾਨ੍ਯਦ੍ਦ੍ਰਵਿਣੰ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਮਮ ਤ੍ਵਮੇਵ ਤਸ੍ਯੇਸ਼੍ਵਰ ਨਿਤ੍ਯਮੀਸ਼੍ਵਰਃ॥ 14-52-52 (93911) ਤਥੇਤ੍ਯਥੋਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਤਿਪੂਜਿਤਸ੍ਤਦਾ ਗਦਾਗ੍ਰਜੋ ਧਰ੍ਮਸੁਤੇਨ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਵਸਾਰੰ ਤ੍ਵਵਦਦ੍ਯਥਾਵਿਧਿ ਸਮ੍ਪੂਜਿਤਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਗਮਤ੍ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍॥ 14-52-53 (93912) ਤਯਾ ਸ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਪ੍ਰਤਿਨਨ੍ਦਿਤਸ੍ਤਤ- ਸ੍ਤਥੈਵ ਸਰ੍ਵੈਰ੍ਵਿਦੁਰਾਦਿਭਿਸ੍ਤਥਾ। ਵਿਨਿਰ੍ਯਯੌ ਨਾਗਪੁਰਾਦ੍ਗਦਾਗ੍ਰਜੋ ਰਥੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਚਤੁਰ੍ਭੁਜਃ ਸ੍ਵਯਮ੍॥ 14-52-54 (93913) ਰਥੇ ਸੁਭਦ੍ਰਾਮਧਿਰੋਪ੍ਯ ਭਾਮਿਨੀਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਨੁਮਤੇ ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ। ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਵਸੁਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਥਾ ਮਹਾਭੁਜੋ ਵਿਨਿਰ੍ਯਯੌ ਪੌਰਜਨਾਭਿਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-52-55 (93914) ਤਮਨ੍ਵਯਾਦ੍ਵਾਨਰਵਰ੍ਯਕੇਤਨਃ ਸਸਾਤ੍ਯਕਿਰ੍ਮਾਦ੍ਰਵਤੀਸੁਤਾਵਪਿ। ਅਗਾਧਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਵਿਦੁਰਸ਼੍ਚ ਮਾਧਵੰ ਸ੍ਵਯੰ ਚ ਭੀਮੋ ਗਜਰਾਜਵਿਕ੍ਰਮਃ॥ 14-52-56 (93915) ਨਿਵਰ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ ਕੁਰੁਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਰ੍ਧਨਾਂ- ਸ੍ਤਤਃ ਸ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਿਦੁਰੰ ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਜਨਾਰ੍ਦਨੋ ਦਾਰੁਕਮਾਹ ਸਤ੍ਵਰਃ ਪ੍ਰਚੋਦਯਾਸ਼੍ਵਾਨਿਤਿ ਸਾਤ੍ਯਕਿੰ ਤਥਾ॥ 14-52-57 (93916) ਤਤੋ ਯਯੌ ਸ਼ਤ੍ਰੁਗਣਪ੍ਰਮਰ੍ਦਨਃ ਸ਼ਿਨਿਪ੍ਰਵੀਰਾਨੁਗਤੋ ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ। ਯਥਾ ਨਿਹਤ੍ਯਾਰਿਗਣੰ ਸ਼ਤਕਤੁ- ਰ੍ਦਿਵੰ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਨਰ੍ਤਪੁਰੀਂ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍॥ ॥ 14-52-58 (93917) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਪਞ੍ਚਸੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 52 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 053

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.53. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 053

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕੁਰੁਪੁਰਾਦ੍ਦ੍ਵਾਰਕਾਂ ਗਚ੍ਛਤਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਮਧ੍ਯੇਮਾਰ੍ਗੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨੋਦਙ੍ਕੇਨ ਸਹ ਸੰਵਾਦਃ॥1 ॥ ਤਥਾ ਕੌਰਵਾਦਿਵਿਨਾਸ਼ੇ ਸ੍ਵੋਪੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਯਾ ਹੇਤੁਤ੍ਵਧਿਯਾ ਸ੍ਵੰਪ੍ਰਤਿ ਸ਼ਾਪਦਾਨੋਦ੍ਯਤੋਦਙ੍ਕਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਾਯ ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਵਕਥਨੋਪਕ੍ਰਮਃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਤਥਾ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤੰ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯੰ ਦ੍ਵਾਰਕਾਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ। ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਨ੍ਯਵਰ੍ਤਨ੍ਤ ਸਾਨੁਯਾਤ੍ਰਾਃ ਪਰੰਤਪਾਃ॥ 14-53-1 (93918) ਪੁਨਃਪੁਨਸ਼੍ਚ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯੰ ਪਰ੍ਯਸ਼਼੍ਵਜਤ ਫਲ੍ਗੁਨਃ। ਆਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਵਿਸ਼਼ਯਾਚ੍ਚੈਨੰ ਸ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਪੁਨਃਪੁਨਃ॥ 14-53-2 (93919) ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੇਣੈਵ ਤੁ ਤਾਂ ਪਾਰ੍ਤੋ ਗੋਵਿਨ੍ਦੇ ਵਿਨਿਵੇਸ਼ਿਤਾਮ੍। ਸੰਜਹਾਰ ਤਤੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਪਰਾਜਿਤਃ॥ 14-53-3 (93920) ਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਯਾਣੇ ਯਾਨ੍ਯਾਸੰਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ। ਬਹੂਨ੍ਯਦ੍ਭੁਤਰੂਪਾਣਿ ਤਾਨਿ ਮੇ ਗਦਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-53-4 (93921) ਵਾਯੁਰ੍ਵੇਗੇਨ ਮਹਤਾ ਰਥਸ੍ਯ ਪੁਰਤੋ ਵਵੌ। ਕੁਰ੍ਵੰਨਿਃਸ਼ਰ੍ਕਰੰ ਮਾਰ੍ਗੰ ਵਿਰਜਸ੍ਕਮਕਣ੍ਟਕਮ੍॥ 14-53-5 (93922) ਵਵਰ੍ਸ਼਼ ਵਾਸਵਸ਼੍ਚੈਵ ਤੋਯੰ ਸ਼ੁਚਿ ਸੁਗਨ੍ਧਿ ਚ। ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਚੈਵ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਪੁਰਤਃ ਸ਼ਾਙ੍ਗਧਨ੍ਵਨਃ॥ 14-53-6 (93923) ਸ ਪ੍ਰਯਾਤੋ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਸਮੇਸ਼਼ੁ ਮਰੁਧਨ੍ਵਸੁ। ਦਦਰ੍ਸ਼ਾਥ ਮੁਨਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਮੁਦਙ੍ਕਮਮਿਤੌਜਸਮ੍॥ 14-53-7 (93924) `ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿੰ ਸਿਦ੍ਧਤਪਸੰ ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਨ੍ਤਵਿਸ਼੍ਰੁਤਮ੍।' ਸ ਤੰ ਸਮ੍ਪੂਜ੍ਯ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਮੁਨਿੰ ਪ੍ਰੁʼਥੁਲਲੋਚਨਃ। ਪੂਜਿਤਸ੍ਤੇਨ ਚ ਤਦਾ ਪਰ੍ਯਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਦਨਾਮਯਮ੍॥ 14-53-8 (93925) ਸ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਕੁਸ਼ਲੰ ਤੇਨ ਸਮ੍ਪੂਜ੍ਯ ਮਧੁਸੂਦਨਮ੍। ਉਦਙ੍ਕੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਤਤਃ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਮਾਧਵਮ੍॥ 14-53-9 (93926) ਕਚ੍ਚਿਚ੍ਛੌਰੇ ਤ੍ਵਯਾ ਗਤ੍ਵਾ ਕੁਰੁਪਾਣ੍ਡਵਸਦ੍ਮ ਤਤ੍। ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸੌਭ੍ਰਾਤ੍ਰਮਚਲੰ ਤਨ੍ਮੇ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-53-10 (93927) ਅਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਾਨ੍ਵੀਰਾਨੁਪਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋਸਿ ਕੇਸ਼ਵ। ਸਮ੍ਬਨ੍ਦਿਨਃਕ ਸ੍ਵਦਯਿਤਾਨ੍ਸਤਤੰ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਪੁਙ੍ਗਵ॥ 14-53-11 (93928) ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਪਾਣ੍ਡੁਸੁਤਾਃ ਪਞ੍ਚ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਚਾਤ੍ਮਜਾਃ। ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਵਿਹਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤ੍ਵਯਾ ਸਹ ਪਰੰਤਪ॥ 14-53-12 (93929) ਸ੍ਵਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਤੇ ਚ ਰਾਜਾਨਃ ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੈ ਸੁਖਮ੍। ਕੌਰਵੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਤ੍ਵਯਾ ਨਾਥੇਨ ਕੇਸ਼ਵ॥ 14-53-13 (93930) ਯਾ ਮੇ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾ ਤਾਤ ਤ੍ਵਯਿ ਨਿਤ੍ਯਮਵਰ੍ਤਤ। ਅਪਿ ਸਾ ਸਫਲਾ ਤਾਤ ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਤੇ ਭਰਤਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-53-14 (93931) ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-53-15x (7870) ਕ੍ਰੁʼਤੋ ਯਤ੍ਨੋ ਮਯਾ ਪੂਰ੍ਵੰ ਸੌਸ਼ਾਮ੍ਯੇ ਕੌਰਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ। ਨਾਸ਼ਕ੍ਯਨ੍ਤ ਯਦਾ ਸਾਮ੍ਯੇ ਤੇ ਸ੍ਥਾਪਯਿਤੁਮਞ੍ਜਸਾ। 14-53-15 (93932) ਨ ਦਿਸ਼਼੍ਟਮਪ੍ਯਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਬਲੇਨ ਵਾ। ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੇ ਵਿਦਿਤੰ ਭੂਯਃ ਸਰ੍ਵਮੇਤਤ੍ਤਵਾਨਘ॥ 14-53-16 (93933) ਤੇ(ਅ)ਤ੍ਯਕ੍ਰਾਮਨ੍ਮਤਿੰ ਮਹ੍ਯੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਵਿਦੁਰਸ੍ਯ ਚ। ਤਤੋ ਯਮਕ੍ਸ਼਼ਯੰ ਜਗ੍ਮੁਃ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯੇਤਰੇਤਰਮ੍॥ 14-53-17 (93934) ਪਞ੍ਚੈਵ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ ਇਤਮਿਤ੍ਰਾ ਹਤਾਤ੍ਮਜਾਃ। ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਨਿਹਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਸੁਤਬਾਨ੍ਧਵਾਃ॥ 14-53-18 (93935) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਵਚਨੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕ੍ਰੋਧਸਮਨ੍ਵਿਤਃ। ਉਦਙ੍ਕ ਇਤ੍ਯੁਵਾਚੈਨੰ ਰੋਸ਼਼ਾਦੁਤ੍ਫੁਲ੍ਲਲੋਚਨਃ॥ 14-53-19 (93936) ਯਸ੍ਮਾਚ੍ਛਕ੍ਤੇਨ ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਨ ਤ੍ਰਾਤਾਃ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵਾਃ। ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਃ ਪ੍ਰਿਯਾਸ੍ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛਪ੍ਸ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਤ੍ਵਾਮਸੰਸ਼ਯਮ੍॥ 14-53-20 (93937) ਨ ਚ ਤੇ ਪ੍ਰਸਭੰ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਨਿਵਾਰਿਤਾਃ। ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮਨ੍ਯੁਪਰੀਤਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਸ਼ਪ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਮਧੁਸੂਦਨ॥ 14-53-21 (93938) ਤ੍ਵਯਾ ਸ਼ਕ੍ਤੇਨ ਹਿ ਸਤਾ ਮਿਥ੍ਯਾਚਾਰੇਣਿ ਮਾਧਵ। ਤੇ ਪਰੀਤਾਃ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾ ਨਸ਼੍ਯਨ੍ਤਃ ਸ੍ਮ ਹ੍ਯੁਪੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ॥ 14-53-22 (93939) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-53-23x (7871) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਮੇ ਵਿਸ੍ਤਰੇਣੇਦੰ ਯਦ੍ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇ ਭ੍ਰੁʼਗੁਨਨ੍ਦਨ। ਗ੍ਰੁʼਹਾਣਾਨੁਨਯੰ ਚਾਪਿ ਤਪਸ੍ਵੀ ਹ੍ਯਸਿ ਭਾਰ੍ਗਵਮ੍॥ 14-53-23 (93940) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਚ ਮੇ ਤਦਧ੍ਯਾਤ੍ਮੰ ਮੁਞ੍ਚੇਥਾਃ ਸ਼ਾਪਮਦ੍ਯ ਵੈ। ਨ ਚ ਮਾਂ ਤਪਸਾ(ਅ)ਲ੍ਪੇਨ ਸ਼ਕ੍ਤੋ(ਅ)ਭਿਭਵਿਤੁਂ ਪੁਮਾਨ੍॥ 14-53-24 (93941) ਨ ਚ ਤੇ ਤਪਸੋ ਨਾਸ਼ਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਤਪਤਾਂ ਵਰ। ਤਪਸ੍ਤੇ ਸੁਮਹਦ੍ਦੀਪ੍ਤੰ ਗੁਰਵਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤੋਸ਼਼ਿਤਾਃ॥ 14-53-25 (93942) ਕੌਮਾਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਤੇ ਜਾਨਾਮਿ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਦੁਃਖਾਰ੍ਜਿਤਸ੍ਯ ਤਪਸਸ੍ਤਸ੍ਮਾੰਨੇਚ੍ਚਾਮਿ ਤੇ(ਅ)ਵ੍ਯਯਮ੍॥ ॥ 14-53-26 (93943) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 53 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-53-15 ਸੌਸ਼ਾਮ੍ਯੇ ਸੌਰਸ੍ਯੇ॥ 7-53-22 ਪਰੀਤਾਃ ਪਰਿਤਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ॥ 7-53-23 ਅਨੁਨਯੰ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਮ੍॥ 7-53-24 ਮੇ ਮਤ੍ਤਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 054

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.54. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 054

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨੋਦਙ੍ਕੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਕੁਰੂਣਾਂ ਸ੍ਵਵਚਨਾਤਿਕ੍ਰਮਣਾਦਿਰੂਪਸ੍ਵਾਪਰਾਧੇਨੈਵ ਨਿਧਨੋਕ੍ਤਿਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। ਬ੍ਰੂਹਿ ਕੇਸ਼ਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵੇਨ ਤ੍ਵਮਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮਨਿਨ੍ਦਿਤਮ੍। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ਼੍ਰੇਯੋ(ਅ)ਭਿਧਾਸ੍ਯਾਮਿ ਸ਼ਾਪੰ ਵਾ ਤੇ ਜਨਾਰ੍ਦਨ॥ 14-54-1 (93944) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-54-2x (7872) ਤਮੋ ਰਜਸ਼੍ਚ ਸਤ੍ਵੰ ਚ ਵਿਦ੍ਧਿ ਭਾਵਾਨ੍ਮਦਾਸ਼੍ਰਯਾਨ੍। `ਸ੍ਥਿਤਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਲਯਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਬ੍ਰਹ੍ਮੇਸ਼ਸੰਜ੍ਞਿਤਃ॥ 14-54-2 (93945) ਕਦਾਚਿਤ੍ਤਮਸਾ ਰੁਦ੍ਰੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਗੁਣੇ ਸ੍ਥਿਤਃ। ਰਜਸ੍ਯਪਿ ਤਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸ੍ਵਗੁਣਾਨ੍ਯਗੁਣਾਨੁਭੌ॥ 14-54-3 (93946) ਪ੍ਰਣਵਾਤ੍ਮਾ ਚ ਸ਼ਬ੍ਦਾਦੀਂਸ੍ਤ੍ਰਿਗੁਣਾਤ੍ਮਾ ਚਰਾਚਰਮ੍।' ਤਥਾ ਰੁਦ੍ਰਾਨ੍ਵਸੂਨ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਤ੍ਪ੍ਰਭਵਾਨ੍ਦ੍ਵਿਜ॥ 14-54-4 (93947) ਮਯਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਭੂਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਚਾਪ੍ਯਹਮ੍। ਸ੍ਥਿਤ ਇਤ੍ਯਭਿਜਾਨੀਹਿ ਮਾ ਤੇ ਭੂਦਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-54-5 (93948) ਤਥਾ ਦੈਤ੍ਯਗਣਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਨ੍। ਨਾਗਾਨਪ੍ਸਰਸਸ਼੍ਚੈਵ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਤ੍ਪ੍ਰਭਵਾਨ੍ਦ੍ਵਿਜ॥ 14-54-6 (93949) ਸਦਸਚ੍ਚੈਵ ਯਤ੍ਪ੍ਰਾਹੁਰਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਵ੍ਯਕ੍ਤਮੇਵ ਚ। ਅਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਚ ਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਚੈਵ ਸਰ੍ਵਮੇਤਨ੍ਮਦਾਤ੍ਮਕਮ੍॥ 14-54-7 (93950) ਯੇ ਚਾਸ਼੍ਰਮੇਸ਼਼ੁ ਵੈ ਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਸ਼਼ੁ ਵਿਹਿਤਾ ਮੁਨੇ। ਵੈਦਿਕਾਨਿ ਚ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵਿਦ੍ਧਿ ਸਰ੍ਵੰ ਮਦਾਤ੍ਮਕਮ੍॥ 14-54-8 (93951) ਅਸਚ੍ਚ ਸਚ੍ਚੈਵ ਚ ਯਦ੍ਵਿਸ਼੍ਵੰ ਸਦਸਤਃ ਪਰਮ੍। ਤਤਃ ਪਰਤਰੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਦੇਵਦੇਵਾਤ੍ਸਨਾਤਨਾਤ੍॥ 14-54-9 (93952) ਓਂਕਾਰਪ੍ਰਭਵਾਨ੍ਵੇਦਾਨ੍ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਭ੍ਰੁʼਗੂਦ੍ਵਹ। ਯੂਪੰ ਸੋਮੰ ਚਰੁਂ ਹੋਮੰ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ਾਪ੍ਯਾਯਨੰ ਮਖੇ॥ 14-54-10 (93953) ਹੋਤਾਰਮਪਿ ਹਵ੍ਯੰ ਚ ਵਿਦ੍ਧਿੰ ਮਾਂ ਭ੍ਰੁʼਗੁਨਨ੍ਦਨ। ਅਧ੍ਵਰ੍ਯੁਃ ਕਲ੍ਪਕ੍ਰੁʼਚ੍ਚਾਪਿ ਹਵਿਃ ਪਰਮਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-54-11 (93954) ਉਦ੍ਗਾਤਾ ਚਾਪਿ ਮਾਂ ਸ੍ਤੌਤਿ ਗੀਤਘੋਸ਼਼ੈਰ੍ਮਹਾਧ੍ਵਰੇ। ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਮਾਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਮਙ੍ਗਲਵਾਚਕਾਃ॥ 14-54-12 (93955) ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤਿ ਵਿਸ਼੍ਵਕਰ੍ਮਾਣੰ ਸਤਤੰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਮਮ ਵਿਦ੍ਧਿ ਸੁਤੰ ਧਰ੍ਮਮਗ੍ਰਜੰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ॥ 14-54-13 (93956) ਮਾਨਸੰ ਦਯਿਤੰ ਵਿਪ੍ਰ ਸਰ੍ਵਭੂਤਦਯਾਤ੍ਮਕਮ੍। ਤਤ੍ਰਾਹੰ ਵਰ੍ਤਮਾਨੈਸ਼੍ਚ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੈਸ਼੍ਚੈਵ ਮਾਨਵੈਃ॥ 14-54-14 (93957) ਬਹ੍ਵੀਃ ਸੰਸਰਮਾਣੋ ਵੈ ਯੋਨੀਰ੍ਵਰ੍ਤਾਮਿ ਸਤ੍ਤਮ। ਲੋਕਸਰੰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਰ੍ਥਾਯ ਧਰ੍ਮਸੰਸ੍ਥਾਪਨਾਯ ਚ॥ 14-54-15 (93958) ਤੈਸ੍ਤੈਰ੍ਵੇਸ਼਼ੈਸ਼੍ਚ ਰੂਪੈਸ਼੍ਚ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਭਾਰ੍ਗਵ। ਅਹੰ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰਹੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸ਼ਕ੍ਰੋ(ਅ)ਥ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯਃ॥ 14-54-16 (93959) ਭੂਤਗ੍ਰਾਮਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਸ੍ਯ ਸ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾ ਸੰਹਾਰ ਏਵ ਚ। ਅਧਰ੍ਮੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਹਮਚ੍ਯੁਤਃ॥ 14-54-17 (93960) ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਸੇਤੁਂ ਬਧ੍ਨਾਮਿ ਚਲਿਤੇ ਚਲਿਤੇ ਯੁਗੇ। ਤਾਸ੍ਤਾ ਯੋਨੀਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯਾਹੰ ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਹਿਤਕਾਮ੍ਯਯਾ॥ 14-54-18 (93961) ਯਦਾ ਤ੍ਵਹੰ ਦੇਵਯੋਨੌ ਵਰ੍ਤਾਮਿ ਭ੍ਰੁʼਗੁਨਨ੍ਦਨ। ਤਦਾ(ਅ)ਹੰ ਦੇਵਵਤ੍ਸਰ੍ਵਮਾਚਰਾਮਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-54-19 (93962) ਯਦਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਯੋਨੌ ਤੁ ਵਰ੍ਤਾਮਿ ਭ੍ਰੁʼਗੁਨਨ੍ਦਨ। ਤਦਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਵਚ੍ਚੇਸ਼਼੍ਟਾ ਸਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚੇਸ਼਼੍ਟਾਮਿ ਭਾਰ੍ਗਵ॥ 14-54-20 (93963) ਨਾਗਯੋਨੌ ਯਦਾ ਚੈਵ ਤਦਾ ਵਰ੍ਤਾਮਿ ਨਾਗਵਤ੍। ਯਕ੍ਸ਼਼ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਯੋਨ੍ਯੋਸ੍ਤੁ ਯਥਾਵਦ੍ਵਿਚਰਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-54-21 (93964) ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨੇ ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਪਣੰ ਯਾਚਿਤਾ ਮਯਾ। ਨ ਚ ਤੇ ਜਾਤਸੰਮੋਹਾ ਵਚੋ(ਅ)ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤ ਮੋਹਿਤਾਃ॥ 14-54-22 (93965) ਭਯੰ ਚ ਮਹਦੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਤ੍ਰਾਸਿਤਾਃ ਕੁਰਵੋ ਮਯਾ। ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੇਨ ਭੂਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪੁਰ੍ਯਥਾਵਦਨੁਦਰ੍ਸ਼ਿਤਾਃ॥ 14-54-23 (93966) ਤੇ(ਅ)ਧਰ੍ਮੇਣੇਹ ਸੰਯੁਕ੍ਤਾਃ ਪਰੀਤਾਃਕ ਕਾਲਧਰ੍ਮਣਾ। ਧਰ੍ਮੇਣ ਨਿਹਤਾ ਯੁਦ੍ਧੇ ਗਤਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-54-24 (93967) ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ਼੍ਚੈਵ ਗਤਾਃ ਖ੍ਯਾਤਿੰ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ। ਏਤਤ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵਮਾਖ੍ਯਾਤੰ ਯਨ੍ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ॥ ॥ 14-54-25 (93968) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਃਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 54 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-54-8 ਦੈਵਤਾਨਿ ਚ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵਿਦ੍ਧਿ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਗੁਣਾਨ੍ਮਮੇਤਿ ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-54-10 ਓਂਕਾਰਪ੍ਰਮੁਖਾਨਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-54-11 ਅਧ੍ਵਰ੍ਯੁਃ ਕਲ੍ਪਨ ਇਤਿ ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-54-12 ਗਤਮੋਕ੍ਸ਼਼ੇ ਮਹਾਧ੍ਵਰੇ ਇਤਿ ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-54-14 ਸਰ੍ਵਭੂਤਗੁਣਾਤ੍ਮਕਮਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ. ਪਾਠਃ॥ 7-54-19 ਪੁਨਸ੍ਤ੍ਵਹੰ ਦੇਵਯੋਨਾਵਿਤਿ ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 055

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.55. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 055

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨੋਦਙ੍ਕਾਯ ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪਿਪਾਸਾਕਾਲੇ ਜਲਲਾਭਰੂਪਵਰਦਾਨਮ੍॥ 1 ॥ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨੋਦਙ੍ਕਾਯਾਮ੍ਰੁʼਤਦਾਨੰ ਚੋਦਿਤੇਨੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਕਦਾਚਿਦ੍ਵਨਮਧ੍ਯੇ ਪਿਪਾਸੁਮੁਦਙ੍ਕੰਪ੍ਰਤਿ ਚਣ੍ਡਾਲਵੇਸ਼਼ੇਣ ਜਲਸ੍ਵੀਕਾਰਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨੇ ਉਦਙ੍ਕੇਨ ਚਣ੍ਡਾਲਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਤਦਧਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪਃ॥ 2 ॥ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਤਸ੍ਯ ਤਿਰੋਧਾਨੇਨ ਪਰਿਤਪ੍ਯਨ੍ਤਮੁਦਙ੍ਕੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਰ ਸੰਨਿਹਿਤੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨੇਨ੍ਦ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਵਞ੍ਚਨਾਨਿਵੇਦਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਮਰੁਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇ ਜਲਲਾਭਰੂਪਵਰਦਾਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। ਅਭਿਜਾਨਾਮਿ ਜਗਤਃ ਕਰ੍ਤਾਰੰ ਤ੍ਵਾਂ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਨੂਨੰ ਭਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦੋ(ਅ)ਯਮਿਤਿ ਮੇ ਨਾਸ੍ਤਿ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-55-1 (93969) ਚਿਤ੍ਤੰ ਚ ਸੁਪ੍ਰਸੰਨੰ ਮੇ ਤ੍ਵਦ੍ਭਾਵਗਤਮਚ੍ਯੁਤ। ਵਿਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ਼੍ਚ ਮੇ ਕੋਪ ਇਤਿ ਵਿਦ੍ਧਿ ਪਰੰਤਪ॥ 14-55-2 (93970) ਯਦਿ ਤ੍ਵਨੁਗ੍ਰਹੰ ਕਞ੍ਚਿਤ੍ਤ੍ਵਤ੍ਤੋ(ਅ)ਰ੍ਹਾਮਿ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਤੇ ਰੂਪੰ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵੰ ਤੰਨਿਦਰ੍ਸ਼ਯ॥ 14-55-3 (93971) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-55-4x (7873) ਤਤਃ ਸ ਤਸ੍ਮੈ ਪ੍ਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਤਦ੍ਵਪੁਃ। ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੰ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵੰ ਧੀਮਾਨ੍ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਯਦ੍ਧਨੰਜਯਃ॥ 14-55-4 (93972) ਸ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪੰ ਮਹਾਭੁਜਮ੍। ਸਹਸ੍ਰਸੂਰ੍ਯਪ੍ਰਤਿਮੰ ਦੀਪ੍ਤਿਮਤ੍ਪਾਵਕੋਪਮਮ੍। ਸਰ੍ਵਮਾਕਾਸ਼ਮਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵਤੋਮੁਖਮ੍॥ 14-55-5 (93973) ਤਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰਮੰ ਰੂਪੰ ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਰ੍ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਮਦ੍ਭੁਤਮ੍। ਵਿਸ੍ਮਯੰ ਚ ਯਯੌ ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-55-6 (93974) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-55-7x (7874) `ਨਮੋਨਮਸ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮੰਨਾਰਾਯਣ ਪਰਾਤ੍ਮਕ। ਪਰਮਾਤ੍ਮਨ੍ਪਦ੍ਮਨਾਭ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ ਮਾਧਵ॥ 14-55-7 (93975) ਹਿਰਣ੍ਯਗਰ੍ਭਰੂਪਾਯ ਸੰਸਾਰੋਤ੍ਤਾਰਣਾਯ ਚ। ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਯ ਪੁਰਾਣਾਯ ਸ਼ਾਨ੍ਤਸ਼੍ਯਾਮਾਯ ਤੇ ਨਮਃ॥ 14-55-8 (93976) ਅਵਿਦ੍ਯਾਤਿਮਿਰਾਦਿਤ੍ਯੰ ਭਵਵ੍ਯਾਧਿਮਹੌਸ਼਼ਧਿਮ੍। ਸੰਸਾਰਾਰ੍ਣਵਸਾਰੰ ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਣਮਾਮਿ ਗਤਿਰ੍ਭਵ॥ 14-55-9 (93977) ਸਰ੍ਵਵੇਦੈਕਵੇਦ੍ਯਾਯ ਸਰ੍ਵਵੇਦਮਯਾਯ ਚ। ਵਾਸੁਦੇਵਾਯ ਨਿਤ੍ਯਾਯ ਨਮੋ ਭਕ੍ਤਪ੍ਰਿਯਾਯ ਤੇ॥ 14-55-10 (93978) ਦਯਯਾ ਦੁਃਖਮੋਹਾਨ੍ਮਾਂ ਸੁਮੁਦ੍ਧਰ੍ਤੁਮਿਹਾਰ੍ਹਸਿ। ਕਰ੍ਮਭਿਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਪਾਪੈਰ੍ਬਦ੍ਧੰ ਪਾਹਿ ਜਨਾਰ੍ਦਨ॥' 14-55-11 (93979) ਵਿਸ਼੍ਵਕਰ੍ਮੰਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਵਿਸ਼੍ਵਾਤ੍ਮਨ੍ਵਿਸ਼੍ਵਕਸਮ੍ਭਵ। ਪਦ੍ਮ੍ਯਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਾ ਸ਼ਿਰਸਾ ਚਾਵ੍ਰੁʼਤੰ ਨਭਃ॥ 14-55-12 (93980) ਦ੍ਯਾਵਾਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯੋਰ੍ਯਨ੍ਮਧ੍ਯੰ ਜਠਰੇਣ ਤਵਾਵ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਭੁਜਾਭ੍ਯਾਮਾਵ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਵਮਿਦੰ ਸਰ੍ਵਮਚ੍ਯੁਤ॥ 14-55-13 (93981) ਸੰਹਰਸ੍ਵ ਪੁਨਰ੍ਦੇਵ ਰੂਪਮਕ੍ਸ਼਼ਯ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਪੁਨਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਸ੍ਵੇਨ ਰੂਪੇਣ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍॥ 14-55-14 (93982) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-55-15x (7875) ਤਮੁਵਾਚ ਪ੍ਰਸੰਨਾਤ੍ਮਾ ਗੋਵਿਨ੍ਦੋ ਜਨਮੇਜਯ। ਵਰੰ ਵ੍ਰੁʼਣੀਸ਼਼੍ਵੇਤਿ ਤਦਾ ਤਮੁਦਙ੍ਕੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਿਦਮ੍। 14-55-15 (93983) ਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤ ਏਸ਼਼ ਏਵਾਦ੍ਯ ਵਰਸ੍ਤ੍ਵਤ੍ਤੋ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤੇ। ਯਤ੍ਤੇ ਰੂਪਮਿਦੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯਮ੍॥ 14-55-16 (93984) ਤਮਬ੍ਰਕਵੀਤ੍ਪੁਨਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋ ਮਾ ਤ੍ਵਮਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰਯ। ਅਵਸ਼੍ਯਮੇਤਤ੍ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮਮੋਘੰ ਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਮਮ॥ 14-55-17 (93985) ਉਦਙ੍ਕਕ ਉਵਾਚ। 14-55-18x (7876) ਅਵਸ਼੍ਯੰ ਕਰਣੀਯੰ ਚ ਯਦ੍ਯੇਤਨ੍ਮਨ੍ਯਸੇ ਵਿਭੋ। ਤੋਯਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਯਤ੍ਰੇਸ਼਼੍ਟੰ ਮਰੁਸ਼਼੍ਵੇਤਦ੍ਧਿ ਦੁਰ੍ਲਭਮ੍॥ 14-55-18 (93986) ਤਤਃ ਸੰਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤਤ੍ਤੇਜਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚੋਦਙ੍ਕਮੀਸ਼੍ਵਰਃ। ਏਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯੇ ਸਤਿ ਚਿਨ੍ਤ੍ਯੋ(ਅ)ਹਮਿਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਕਾਂ ਯਯੌ॥ 14-55-19 (93987) ਤਤਃ ਕਦਾਚਿਦ੍ਭਗਵਾਨੁਦਙ੍ਕਸ੍ਤੋਯਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਯਾ। ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤਃ ਪਰਿਚਕ੍ਰਾਮ ਮਰੌ ਸਸ੍ਮਾਰ ਚਾਚ੍ਯੁਤਮ੍॥ 14-55-20 (93988) ਤਤੋ ਦਿਗ੍ਵਾਸਸੰ ਧੀਮਾਨ੍ਮਾਤਙ੍ਗੰ ਮਲਪਙ੍ਕਿਨਮ੍। ਅਪਸ਼੍ਯਤ ਮਰੌ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਸ਼੍ਵਯੂਥਪਰਿਵਾਰਿਤਮ੍॥ 14-55-21 (93989) ਭੀਸ਼਼ਣੰ ਬਦ੍ਧਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੰ ਬਾਣਕਾਰ੍ਮੁਕਧਾਰਿਣਮ੍। ਤਸ੍ਯਾਧਃਸ੍ਰੋਤਸੋ(ਅ)ਪਸ਼੍ਯਦ੍ਵਾਰਿ ਭੂਰਿ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ॥ 14-55-22 (93990) ਸ੍ਮਰੰਨੇਵ ਚ ਤੰ ਪ੍ਰਾਹ ਮਾਤਙ੍ਗਃ ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ। ਏਹ੍ਯੁਦਙ੍ਕ ਪ੍ਰਤੀਚ੍ਛਸ੍ਵ ਮਤ੍ਤੋ ਵਾਰਿ ਭ੍ਰੁʼਗੂਦ੍ਵਹ। ਕ੍ਰੁʼਪਾ ਹਿ ਮੇ ਸੁਮਹਤੀ ਤ੍ਵਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤ੍ਰੁʼਟ੍ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤਮ੍॥ 14-55-23 (93991) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤੇਨ ਸ ਮੁਨਿਸ੍ਤਤ੍ਤੋਯੰ ਨਾਭ੍ਯਨਨ੍ਦਨ। ਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ ਚ ਸ ਤੰ ਧੀਮਾਨ੍ਵਾਗ੍ਭਿਰੁਗ੍ਰਾਭਿਰਚ੍ਯੁਤਮ੍। 14-55-24 (93992) ਪੁਨਃਪੁਨਸ਼੍ਚ ਮਾਤਙ੍ਗ ਪਿਬਸ੍ਵੇਤਿ ਤਮਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਨ ਚਾਪਿਬਤ੍ਸ ਸਕ੍ਰੋਧਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਭਿਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-55-25 (93993) ਸ ਤਥਾ ਨਿਸ਼੍ਚਯਾਤ੍ਤੇਨ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੋ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ। ਸ਼੍ਵਭਿਃ ਸਹ ਮਹਾਰਾਜ ਤਤ੍ਰੈਵਾਨ੍ਤਰਧੀਯਤ॥ 14-55-26 (93994) ਉਦਙ੍ਕਸ੍ਤੰ ਤਥਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵ੍ਰੀਡਿਤਮਾਨਸਃ। ਮੇਨੇ ਪ੍ਰਲਬ੍ਧਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਮਿਤ੍ਰਘਾਤਿਨਾ॥ 14-55-27 (93995) ਅਥ ਤੇਨੈਵ ਮਾਰ੍ਗੇਣ ਸ਼ਙ੍ਕਚਕ੍ਰਗਦਾਧਰਃ। ਆਜਗਾਮ ਮਹਾਬਾਹੁਰੁਦਙ੍ਕਸ਼੍ਚੈਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-55-28 (93996) ਨ ਯੁਕ੍ਤੰ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਦਾਤੁਂ ਤ੍ਵਯਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸਤ੍ਤਮ। ਸਲਿਲੰ ਵਿਪ੍ਰਮੁਖ੍ਯੇਭ੍ਯੋ ਮਾਤਙ੍ਗਸ੍ਰੋਤਸਾ ਵਿਭੋ॥ 14-55-29 (93997) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਵਚਨੰ ਤੰ ਤੁ ਮਹਾਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ। ਉਦਙ੍ਕੰ ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਯਾ ਵਾਚਾ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯੰਨਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-55-30 (93998) ਯਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇਨੇਹ ਰੂਪੇਣ ਯੋਗ੍ਯੰ ਦਾਤੁਂ ਧ੍ਰੁʼਤੇਨ ਵੈ। ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਖਲੁ ਤੇ ਦਤ੍ਤੰ ਯਚ੍ਚ ਤ੍ਵੰ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਥਾਃ॥ 14-55-31 (93999) ਮਯਾ ਤ੍ਵਦਰ੍ਥਮੁਕ੍ਤੋ ਵੈ ਵਜ੍ਰਪਾਣਿਃ ਪੁਰੰਦਰਃ। ਉਦਙ੍ਕਾਯਾਮ੍ਰੁʼਤੰ ਦੇਹਿ ਤੋਯਰੂਪਮਿਤਿ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-55-32 (94000) ਸ ਮਾਮੁਵਾਚ ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨ ਮਰ੍ਤ੍ਯੋ(ਅ)ਮਰ੍ਤ੍ਯਤਾਂ ਵ੍ਰਜੇਤ੍। ਅਨ੍ਯਮਸ੍ਮੈ ਵਰੰ ਦੇਹੀਤ੍ਯਸਕ੍ਰੁʼਦ੍ਭ੍ਰੁʼਗੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-55-33 (94001) ਅਮ੍ਰੁʼਤੰ ਦੇਯਮਿਤ੍ਯੇਵ ਮਯੋਕ੍ਤਃ ਸ ਸ਼ਚੀਪਤਿਃ। ਸ ਮਾਂ ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯ ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਪੁਨਰੇਵੇਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-55-34 (94002) ਯਦਿ ਦੇਯਮਵਸ਼੍ਯੰ ਵੈ ਮਾਤਙ੍ਗੋ(ਅ)ਹੰ ਮਹਾਮਤੇ। ਭੂਤ੍ਵਾ(ਅ)ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਪ੍ਰਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਭਾਰ੍ਗਵਾਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨੇ॥ 14-55-35 (94003) ਯਦ੍ਯੇਵੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤਿ ਭਾਰ੍ਗਵੋ(ਅ)ਮ੍ਰੁʼਤਮਦ੍ਯ ਵੈ। ਪ੍ਰਦਾਤੁਮੇਸ਼਼ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਭਾਰ੍ਗਵਸ੍ਯਾਮ੍ਰੁʼਤੰ ਵਿਭੋ। ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤਸ੍ਤ੍ਵਹੰ ਤੇਨ ਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਨ ਕਥਞ੍ਚਨ॥ 14-55-36 (94004) ਸ ਤਥਾ ਸਮਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਰੂਪੇਣ ਵਾਸਵਃ। ਉਪਸ੍ਥਿਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੋ(ਅ)ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਦਦਤ੍। ਚਾਣ੍ਡਾਲਰੂਪੀ ਭਗਵਾਨ੍ਸੁਮਹਾਂਸ੍ਤੇ ਵ੍ਯਤਿਕ੍ਰਮਃ॥ 14-55-37 (94005) ਯਤ੍ਤੁ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਮਯਾ ਕਰ੍ਤੁਂ ਭੂਯ ਏਵ ਤਵੇਪ੍ਸਿਤਮ੍। ਤੋਯੇਪ੍ਸਾਂ ਤਵ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਾਂ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯੇ ਸਫਲਾਮਹਮ੍॥ 14-55-38 (94006) ਯੇਸ਼਼੍ਵਹਃਸੁ ਚ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨ੍ਸਲਿਲੇਪ੍ਸਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਤਦਾ ਮਰੌ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਜਲਪੂਰ੍ਣਾਃ ਪਯੋਧਰਾਃ॥ 14-55-39 (94007) ਰਸਵਚ੍ਚ ਪ੍ਰਦਾਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤੋਯੰ ਤੇ ਭ੍ਰੁʼਗੁਨਨ੍ਦਨ। ਉਦਙ੍ਗਮੇਘਾ ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾਃ ਖ੍ਯਾਤਿੰ ਯਾਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚਾਪਿ ਤੇ॥ 14-55-40 (94008) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਨ੍ਵਿਪ੍ਰਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸ ਬਭੂਵ ਹ। ਅਦ੍ਯਾਪ੍ਯੁਦਙ੍ਕਮੇਘਾਸ਼੍ਚ ਮਰੌ ਵਰ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਭਾਰਤ॥ ॥ 14-55-41 (94009) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਪਸ਼੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 55 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-55-3 ਤੇ ਰੂਪਮੈਸ਼੍ਵਰਮਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-55-19 ਏਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯੇ ਜਲੇ(ਅ)ਪੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤੇ ਸਤਿ॥ 7-55-21 ਮਾਤਙ੍ਗੰ ਚਣ੍ਡਾਲਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਮ੍॥ 7-55-22 ਅਧਃ ਪਾਦਦੇਸ਼ੇ ਸ੍ਰੋਤਸੋ ਦ੍ਰੁʼਤੇਰ੍ਵਾਰੀਤਿ ਸੰਬਨ੍ਧਃ। ਤਤਃ ਸ਼ਙ੍ਕਿਤਮਾਨਸ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-55-24 ਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ ਨਿਨ੍ਦਿਤਵਾਨ੍॥ 7-55-27 ਪ੍ਰਲਬ੍ਧੰ ਵਞ੍ਚਿਤਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 056

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.56. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 056

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨੇਨ ਜਨਮੇਜਯੰਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦਙ੍ਕੋਪਾਖ੍ਯਾਨਕਥਨਾਰਮ੍ਭਃ॥ 1 ॥ ਉਦਙ੍ਕਕ੍ਰੁʼਤਪਰਿਚਰ੍ਯਾਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤੁਸ਼਼੍ਟੇਨ ਗੌਤਮੇਨ ਤਸ੍ਮੈ ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਤਿਸ਼ਯੇਨ ਚਿਰਾਦਪਿ ਗ੍ਰੁʼਹਗਮਨਾਯਾਭ੍ਯਨਨੁਜ੍ਞਾਨਮ੍॥ 2 ॥ ਕਦਾਚਨ ਗੁਰੁਸ਼ਾਸਨੇਨ ਕਾਸ਼਼੍ਠਮਾਰਮਾਹ੍ਰੁʼਤਵਤੋਦਙ੍ਕੇਨ ਕਾਸ਼਼੍ਠਲਗ੍ਨਜਰਾਪਲਿਤਨਿਜਕੇਸ਼ਾਵਲੋਕਨੇਨ ਪਰਿਦੇਵਨਮ੍॥ 3 ॥ ਤਤਸ੍ਤਦਬੋਧਿਤਨਿਜਰੋਦਨਹੇਤੁਨਾ ਗੁਰੁਣਾ ਤਸ੍ਮੈ ਨਿਜਤਨਯਾਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨਮ੍॥ 4 ॥ ਤਤਸ੍ਤੇਨ ਗੁਰੁਪਤ੍ਨੀਨਿਦੇਸ਼ੇਨ ਕੁਣ੍ਡਲਯਾਚਨਾਯ ਸੌਦਾਸੰਪ੍ਰਤਿ ਗਮਨਮ੍॥ 5 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਉਦਙ੍ਕਃ ਕੇਨ ਤਪਸਾ ਸੰਯੁਕ੍ਤੋ ਵੈ ਮਹਾਮਨਾਃ। ਯਃ ਸ਼ਾਪੰ ਦਾਤੁਕਾਮੋ(ਅ)ਭੂਦ੍ਵਿਸ਼਼੍ਣਵੇ ਪ੍ਰਭਵਿਸ਼਼੍ਵਵੇ॥ 14-56-1 (94010) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-56-2x (7877) ਉਦਙ੍ਕੋ ਮਹਤਾ ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਪਸਾ ਜਨਮੇਜਯ। ਗੁਰਭਕ੍ਤਃ ਸ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਨਾਨ੍ਯਤ੍ਕਿਞ੍ਚਿਦਪੂਜਯਤ੍॥ 14-56-2 (94011) ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਪੁਤ੍ਰਾਣਾਮੇਸ਼਼ ਆਸੀਨ੍ਮਨੋਰਥਃ। ਔਦਙ੍ਕੀਂ ਗੁਰੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਵੈ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਮੇਤਿ ਭਾਰਤ॥ 14-56-3 (94012) ਗੌਤਮਸ੍ਯ ਤੁ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਬਹੂਨਾਂ ਜਨਮੇਜਯ। ਉਦਙ੍ਕੇ(ਅ)ਭ੍ਯਧਿਕਾ ਪ੍ਰੀਤਿਃ ਸ੍ਨੇਹਸ਼੍ਚੈਵਾਭਵਤ੍ਤਦਾ॥ 14-56-4 (94013) ਸ ਤਸ੍ਯ ਦਮਸ਼ੌਚਾਭ੍ਯਾਂ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੇਨ ਚ ਕਰ੍ਮਣਾ। ਸਮ੍ਯਕ੍ਚੈਵੋਪਚਾਰੇਣ ਗੌਤਮਃ ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਨਭੂਤ੍॥ 14-56-5 (94014) ਅਥ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸਮਨੁਜ੍ਞਾਯ ਗੌਤਮਃ। ਉਦਙ੍ਕੰ ਪਰਯਾ ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਨਾਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤੁਮੈਚ੍ਛਤ॥ 14-56-6 (94015) ਤੰ ਕ੍ਰਮੇਣ ਜਰਾ ਤਾਤ ਪ੍ਰਤਿਪੇਦੇ ਮਹਾਮੁਨਿਮ੍। ਨ ਚਾਨ੍ਵਬੁਧ੍ਯਤ ਤਦਾ ਸ ਮੁਨਿਰ੍ਗੁਰੁਵਤ੍ਸਲਃ॥ 14-56-7 (94016) ਤਤਃ ਕਦਾਚਿਦ੍ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕਾਸ਼਼੍ਠਾਨ੍ਯਾਨਯਿਤੁਂ ਯਯੌ। ਉਦਙ੍ਕਃ ਕਾਸ਼਼੍ਠਭਾਰੰ ਚ ਮਹਾਨ੍ਤੰ ਸਮੁਪਾਨਯਤ੍॥ 14-56-8 (94017) ਸ ਤਦ੍ਭਾਰਾਭਿਭੂਤਾਤ੍ਮਾ ਕਾਸ਼਼੍ਠਭਾਰਮਰਿੰਦਮ। ਨਿਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ ਰਾਜਨ੍ਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਬੁਭੁਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ॥ 14-56-9 (94018) ਤਸ੍ਯ ਕਾਸ਼਼੍ਠੇ ਵਿਲਗ੍ਨਾ(ਅ)ਭੂਜ੍ਜਟਾ ਰੂਪ੍ਯਸਮਪ੍ਰਭਾ। ਤਤਃ ਕਾਸ਼਼੍ਠੈਃ ਸਹ ਤਦਾ ਪਪਾਤ ਧਰਣੀਤਲਮ੍॥ 14-56-10 (94019) ਤਤਃ ਸ ਭਾਰਨਿਸ਼਼੍ਪਿਸ਼਼੍ਟਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਵਿਸ਼਼੍ਟਸ਼੍ਚ ਭਾਰਤ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਾਂ ਵਯਸੋ(ਅ)ਵਸ੍ਥਾਂ ਰੁਰੋਦਾਰ੍ਤਸ੍ਵਰੰ ਤਦਾ॥ 14-56-11 (94020) ਤਤੋ ਗੁਰੁਸੁਤਾ ਤਸ੍ਯ ਪਦ੍ਮਪਤ੍ਰਨਿਭਾਨਨਾ। ਜਗ੍ਰਾਹਾਸ਼੍ਰੂਣਿ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਕਰੇਣ ਪ੍ਰੁʼਥੁਲੋਚਨਾ। ਪਿਤੁਰ੍ਨਿਯੋਗਾਦ੍ਭਾਵਜ੍ਞਾ ਸ਼ਿਰਸਾ(ਅ)ਵਨਤਾ ਤਦਾ॥ 14-56-12 (94021) ਤਸ੍ਯਾ ਨਿਪੇਤਤੁਰ੍ਦਗ੍ਧੌ ਕਰੌ ਤੈਰਸ਼੍ਰੁਬਿਨ੍ਦੁਭਿਃ। ਨ ਹਿ ਤਾਨਸ਼੍ਰੁਪਾਤਾਂਸ੍ਤੁ ਸ਼ਕ੍ਤਾ ਧਾਰਯਿਤੁਂ ਮਹੀ। ਗੌਤਮਸ੍ਤ੍ਵਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਿਪ੍ਰਮੁਦਙ੍ਕੰ ਪ੍ਰੀਤਮਾਨਸਃ॥ 14-56-13 (94022) ਕਸ੍ਮਾਤ੍ਤਾਤ ਤਵਾਦ੍ਯੇਹ ਸ਼ੋਕੋਤ੍ਤਰਮਿਦੰ ਮਨਃ। ਸ ਸ੍ਵੈਰੰ ਬ੍ਰੂਹਿ ਵਿਪ੍ਰਰ੍ਸ਼਼ੇ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ॥ 14-56-14 (94023) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-56-15x (7878) ਭਵਦ੍ਗਤੇਨ ਮਨਸਾ ਭਵਤ੍ਪ੍ਰਿਯਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਯਾ। ਭਵਦ੍ਭਕ੍ਤਿਗਤੇਨੇਹ ਭਵਦ੍ਭਾਵਾਨੁਗੇਨ ਚ॥ 14-56-15 (94024) ਜਰੇਯੰ ਨਾਘਬੁਦ੍ਧਾ ਮੇ ਨਾਭਿਜ੍ਞਾਤੰ ਸੁਖੰ ਚ ਮੇ। ਸ਼ਤਵਰ੍ਸ਼਼ੋਸ਼਼ਿਤੰ ਮਾਂ ਹਿ ਨ ਤ੍ਵਮਨ੍ਯਨੁਜਾਨਿਥਾਃ॥ 14-56-16 (94025) ਭਵਤਾ ਤ੍ਵਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤਾਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਰਾ ਮਮ। ਉਪਪੰਨਾ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਸ਼ਤਸ਼ੋ(ਅ)ਥ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ॥ 14-56-17 (94026) ਗੌਤਮ ਉਵਾਚ। 14-56-18x (7879) ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਯੁਕ੍ਤੇਨ ਮਯਾ ਗੁਰੁਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਯਾ ਤਵ। ਵ੍ਯਤਿਕ੍ਰਾਮਨ੍ਮਹਾਕਾਲੋ ਨਾਵਬੁਦ੍ਧੋ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-56-18 (94027) ਕਿੰ ਤ੍ਵਦ੍ਯ ਯਦਿ ਤੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਗਮਨੰ ਪ੍ਰਤਿ ਭਾਰ੍ਗਵ। ਅਨੁਜ੍ਞਾਂ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਵਗ੍ਰੁʼਹਾਨ੍ਗਚ੍ਛ ਮਾਚਿਰਮ੍॥ 14-56-19 (94028) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-56-20x (7880) ਗੁਰ੍ਵਰ੍ਤੰ ਕੰ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਾਮਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਤ੍ਵੰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਤਮੁਪਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਗਚ੍ਛੇਯਮਨੁਜ੍ਞਾਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਵਿਭੋ॥ 14-56-20 (94029) ਗੌਤਮ ਉਵਾਚ। 14-56-21x (7881) ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਪਰਿਤੋਸ਼਼ੋ ਵੈ ਗੁਰੂਣਾਂ ਸਦ੍ਭਿਰੁਚ੍ਯਤੇ। ਤਵਿ ਹ੍ਯਾਚਰਤੋ ਧਰ੍ਮੰ ਤੁਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਹੰ ਵੈ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਇਤ੍ਥੰ ਚ ਪਰਿਤੁਸ਼਼੍ਟੰ ਮਾਂ ਵਿਜਾਨੀਹਿ ਭ੍ਰੁʼਗੂਦ੍ਵਹ॥ 14-56-21 (94030) ਯੁਵਾ ਸ਼਼ੋਡਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ੋ ਹਿ ਯਦ੍ਯਦ੍ਯ ਭਵਿਤਾ ਭਵਾਨ੍। ਦਦਾਨਿ ਪਤ੍ਨੀਂ ਕਨ੍ਯਾਂ ਚ ਸ੍ਵਾਂ ਤੇ ਦੁਹਿਤਰੰ ਦ੍ਵਿਜ। ਏਤਾਮ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਙ੍ਗਨਾ ਨਾਨ੍ਯਾ ਤ੍ਵਤ੍ਤੇਜੋ(ਅ)ਰ੍ਹਤਿ ਸੇਵਿਤੁਮ੍॥ 14-56-22 (94031) ਤਤਸ੍ਤਾਂ ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਰਾਹ ਯੁਵਾ ਭੂਤ੍ਵਾ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀਮ੍। ਗੁਰੁਣਾ ਚਾਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤੋ ਗੁਰੁਪਤ੍ਨੀਮਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-56-23 (94032) ਕਿੰ ਭਵਤ੍ਯੈ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਾਮਿ ਗੁਰ੍ਵਰ੍ਥੰ ਵਿਨਿਯੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ ਮਾਮ੍। ਪ੍ਰਿਯੰ ਹਿਤੰ ਚ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਾਮਿ ਪ੍ਰਾਣੈਰਪਿ ਧਨੈਰਪਿ॥ 14-56-24 (94033) ਯਦ੍ਦੁਰ੍ਲਭੰ ਹਿ ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਰਤ੍ਨਮਤ੍ਯਦ੍ਭੁਤੰ ਮਹਤ੍। ਤਦਾਨਯੇਯੰ ਤਪਸਾ ਨ ਹਿ ਮੇ(ਅ)ਤ੍ਰਾਸ੍ਤਿ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-56-25 (94034) ਅਹਲ੍ਯੋਵਾਚ। 14-56-26x (7882) ਪਰਿਤੁਸ਼਼੍ਟਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਤੇ ਵਿਪ੍ਰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਵਾਨਘ। ਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤਮੇਤਦ੍ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਗਚ੍ਛ ਤਾਤ ਯਥੇਪ੍ਸਿਤਮ੍॥ 14-56-26 (94035) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-56-27x (7883) ਉਦਙ੍ਕਸ੍ਤੁ ਮਹਾਰਾਜ ਪੁਨਰੇਵਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਚਃ। ਆਜ੍ਞਾਪਯਸ੍ਵ ਮਾਂ ਮਾਤਃ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯੰ ਚ ਤਵ ਪ੍ਰਿਯਮ੍॥ 14-56-27 (94036) ਅਹਲ੍ਯੋਵਾਚ। 14-56-28x (7884) ਸੌਦਾਸਪਤ੍ਨ੍ਯਾ ਵਿਧ੍ਰੁʼਤੇ ਦਿਵ੍ਯੇ ਯੇ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ। ਤੇ ਸਮਾਨਯ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਗੁਰ੍ਵਰ੍ਥਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-56-28 (94037) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-56-29x (7885) ਸ ਤਥੇਤਿ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਜਗਾਮ ਜਨਮੇਜਯ। ਗੁਰੁਪਤ੍ਨੀਪ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥੰ ਵੈ ਤੇ ਸਮਾਨਯਿਤੁਂ ਤਦਾ॥ 14-56-29 (94038) ਸ ਜਗਾਮ ਤਤਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮੁਦਙ੍ਕੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਸੌਦਾਸੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਦੰ ਵੈ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਂ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ॥ 14-56-30 (94039) ਗੌਤਮਸ੍ਤ੍ਵਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪਤ੍ਨੀਮੁਦਙ੍ਕੋ ਨਾਤ੍ਰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ। ਇਤਿ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਤਮਾਚਸ਼਼੍ਟ ਕੁਣ੍ਡਲਾਰ੍ਥੇ ਗਤੰ ਚ ਸਾ॥ 14-56-31 (94040) ਤਤਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਪਤ੍ਨੀਂ ਸ ਨ ਤੇ ਸਮ੍ਯਗਿਦੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸ਼ਪ੍ਤਃ ਸ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ ਨੂਨੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਤੰ ਵਧਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-56-32 (94041) ਅਹਲ੍ਯੋਵਾਚ। 14-56-33x (7886) ਅਜਾਨਨ੍ਤ੍ਯਾ ਨਿਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਭਗਵਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਯਾ। ਭਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਾੰਨ ਭਯੰ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-56-33 (94042) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਾਹ ਤਾਂ ਪਤ੍ਨੀਮੇਵਮਸ੍ਤ੍ਵਿਤਿ ਗੌਤਮਃ। ਉਦਙ੍ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਵਨੇ ਸ਼ੂਨ੍ਯੇ ਰਾਜਾਨੰ ਤੰ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਹ॥ ॥ 14-56-34 (94043) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 56 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-56-11 ਨਿਸ਼਼੍ਪਿਸ਼਼੍ਟਃ ਚੂਰ੍ਣੀਭੂਤ ਇਵ। ਕਵੇਰਾਰ੍ਤਸ੍ਯ ਧੀਮਤ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-56-16 ਅਭ੍ਯਨੁਜਾਨਿਥਾਃ ਅਭ੍ਯਨ੍ਵਜਾਨੀਥਾ ਅਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤਵਾਨਸਿ॥ 7-56-26 ਨਿਤ੍ਯੰ ਭਗਵਤਾ ਸਹੇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 057

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.57. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 057

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਸ਼ਾਪਾਦ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਤ੍ਵੰ ਗਤੇਨ ਸੌਦਾਸੇਨੋਦਙ੍ਕਭਕ੍ਸ਼਼ਣੋਦ੍ਯਮੇ ਉਦਙ੍ਕੇਨ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਮ੍ਪ੍ਰਤਿ ਕੁਣ੍ਡਲਯਾਚਨਮ੍॥ 1 ॥ ਉਦਙ੍ਕੇਨ ਸੌਦਾਸਵਚਸਾ ਤਤ੍ਪਤ੍ਨੀਂਪ੍ਰਤਿ ਕੁਣ੍ਡਲਯਾਚਨੇ ਤਯਾ ਤਮ੍ਪ੍ਰਤਿ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਮਹਿਮਾਦਿਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਰਾਜਾਭਿਜ੍ਞਾਨਾਨਯਨਚੋਦਨਾ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਥਾਭੂਤੰ ਰਾਜਾਨੰ ਘੋਰਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍। ਦੀਰ੍ਘਸ਼੍ਮਸ਼੍ਰੁਧਰੰ ਨ੍ਰੂʼਣਾਂ ਸ਼ੋਣਿਤੇਨ ਸਮੁਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍॥ 14-57-1 (94044) ਚਕਾਰ ਨ ਵ੍ਯਥਾਂ ਵਿਪ੍ਰੋ ਰਾਜਾ ਤ੍ਵੇਨਮਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਥਾਯ ਮਹਾਤੇਜਾ ਭਯਕਰ੍ਤਾ ਯਮੋਪਮਃ॥ 14-57-2 (94045) ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਤ੍ਵਮਸਿ ਕਲ੍ਯਾਣ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇ ਕਾਲੇ ਮਮਾਨ੍ਤਿਕਮ੍। ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਮ੍ਰੁʼਗਯਮਾਣਸ੍ਯ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ॥ 14-57-3 (94046) ਉਦਙ੍ਗ ਉਵਾਚ। 14-57-4x (7887) ਰਾਜਨ੍ਗੁਰ੍ਵਰ੍ਥਿਨੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਚਰਨ੍ਤੰ ਮਾਮਿਹਾਗਤਮ੍। ਨ ਚ ਗੁਰ੍ਵਰ੍ਥਮੁਦ੍ਯੁਕ੍ਤੰ ਹਿੰਸ੍ਯਮਾਹੁਰ੍ਮਨੀਸ਼਼ਿਣਃ॥ 14-57-4 (94047) ਰਾਜੋਵਾਚ। 14-57-5x (7888) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇ ਕਾਲੇ ਮਮਾਹਾਰੋ ਵਿਹਿਤੋ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਨ ਸ਼ਕ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸਮੁਤ੍ਸ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਿਤੇਨ ਮਯਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਵੈ॥ 14-57-5 (94048) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-57-6x (7889) ਏਵਮਸ੍ਤੁ ਮਹਾਰਾਜਿ ਸਮਯਃ ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਤੁ ਮੇ। ਗੁਰ੍ਵਰ੍ਥਮਭਿਨਿਰ੍ਵਰ੍ਤ੍ਯ ਪੁਨਰੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਵਸ਼ਮ੍॥ 14-57-6 (94049) ਸੰਸ਼੍ਰੁਤਸ਼੍ਚ ਮਯਾ ਯੋ(ਅ)ਰ੍ਥੋ ਗੁਰਵੇ ਰਾਜਸਤ੍ਤਮ। ਤ੍ਵਦਧੀਨਃ ਸ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤੰ ਤ੍ਵਾਂ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-57-7 (94050) ਦਦਾਸਿ ਵਿਪ੍ਰਮੁਖ੍ਯੇਭ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਨਿਤ੍ਯਦਾ। ਦਾਤਾ ਚ ਤ੍ਵੰ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਪਾਤ੍ਰਭੂਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਵਿਹ। ਪਾਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੇ ਚਾਪਿ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਾਂ ਨ੍ਰੁʼਪਸਤ੍ਤਮ॥ 14-57-8 (94051) ਉਪਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਗੁਰੋਰਰ੍ਥੰ ਤ੍ਵਦਾਯਤ੍ਤਮਰਿੰਦਮ। ਸਮਯੇਨੇਹ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪੁਨਰੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਵਸ਼ਮ੍॥ 14-57-9 (94052) ਸਤ੍ਯੰ ਤੇ ਪ੍ਰਤਿਜਾਨਾਮਿ ਨਾਤ੍ਰ ਮਿਥ੍ਯਾ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਅਨ੍ਰੁʼਤੰ ਨੋਕ੍ਤਪੂਰ੍ਵੰ ਮੇ ਸ੍ਵੈਰੇਸ਼਼੍ਵਪਿ ਕੁਤੋ(ਅ)ਨ੍ਯਥਾ॥ 14-57-10 (94053) ਸੌਦਾਸ ਉਵਾਚ। 14-57-11x (7890) ਯਦਿ ਮਤ੍ਤਸ੍ਤਵਾਯਤ੍ਤੋ ਗੁਰ੍ਵਰ੍ਥਃ ਕ੍ਰੁʼਤ ਏਵ ਸਃ। ਯਦਿ ਚਾਸ੍ਤਿ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਾਹ੍ਯੰ ਸਾਮ੍ਪ੍ਰਤੰ ਤਦ੍ਵਦਸ੍ਵ ਮੇ॥ 14-57-11 (94054) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-57-12x (7891) ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਾਹ੍ਯੋ ਮਤੋ ਮੇ ਤ੍ਵੰ ਸਦੈਵ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਸੋਹੰ ਤ੍ਵਾਮਨੁਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਂ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ॥ 14-57-12 (94055) ਸੌਦਾਸ ਉਵਾਚ। 14-57-13x (7892) ਪਤ੍ਨ੍ਯਾਸ੍ਤੇ ਮਮ ਵਿਪ੍ਰਰ੍ਸ਼਼ੇ ਉਚਿਤੇ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ। ਵਰਯਾਰ੍ਥੰ ਤ੍ਵਮਨ੍ਯੰ ਵੈ ਤੰ ਤੇ ਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਸੁਵ੍ਰਤ॥ 14-57-13 (94056) ਉਦਙ੍ਗ ਉਵਾਚ। 14-57-14x (7893) ਅਲੰ ਤੇ ਵ੍ਯਪਦੇਸ਼ੇਨ ਪ੍ਰਮਾਣੰ ਯਦਿ ਤੇ ਵਯਮ੍। ਪ੍ਰਯਚ੍ਛ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਮਹ੍ਯੰ ਸਤ੍ਯਵਾਗ੍ਭਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-57-14 (94057) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-57-15x (7894) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤ੍ਵਬ੍ਰਵੀਦ੍ਰਾਜਾ ਤਮੁਦਙ੍ਕੰ ਪੁਨਰ੍ਵਚਃ। ਗਚ੍ਛ ਮਦ੍ਵਚਨਾਦ੍ਦੇਵੀਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਦੇਹੀਤਿ ਸਤ੍ਤਮ॥ 14-57-15 (94058) ਸੈਵਮੁਕ੍ਤਾ ਤ੍ਵਯਾ ਨੂਨੰ ਮਦ੍ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਸ਼ੁਚਿਵ੍ਰਤਾ। ਪ੍ਰਦਾਸ੍ਯਤਿ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਤੇ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-57-16 (94059) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-57-17x (7895) ਕ੍ਵ ਪਤ੍ਨੀ ਭਵਤਃ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਮਯਾ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ। ਸ੍ਵਯੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਭਵਾਨ੍ਪਤ੍ਨੀਂ ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਨੋਪਸਰ੍ਪਤਿ॥ 14-57-17 (94060) ਸੌਦਾਸ ਉਵਾਚ। 14-57-18x (7896) ਤਾਂ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਭਵਾਨਦ੍ਯ ਕਾਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚਿਦ੍ਵਨਨਿਰ੍ਝਰੇ। ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇ ਕਾਲੇ ਨ ਹਿ ਮਯਾ ਸਾ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਦ੍ਯ ਵੈ॥ 14-57-18 (94061) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-57-19x (7897) ਉਦਙ੍ਕਸ੍ਤੁ ਤਥੋਕ੍ਤਃ ਸ ਜਗਾਮ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਮਦਯਨ੍ਤੀਂ ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ ਜ੍ਞਾਪਯਤ੍ਸ੍ਵਪ੍ਰਯੋਜਨਮ੍॥ 14-57-19 (94062) ਸੌਦਾਸਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤਤਃ ਸਾ ਪ੍ਰੁʼਥੁਲੋਚਨਾ। ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਮਹਾਵੁਦ੍ਧਿਮੁਦਙ੍ਕੰ ਜਨਮੇਜਯ॥ 14-57-20 (94063) ਏਵਮੇਤਨ੍ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੰਨਾਨ੍ਰੁʼਤੰ ਵਦਸੇ(ਅ)ਨਘ। ਅਭਿਜ੍ਞਾਨੰ ਤੁ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਤ੍ਵੰ ਸਮਾਨਯਿਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-57-21 (94064) ਇਮੇ ਹਿ ਦਿਵ੍ਯੇ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ ਮੇ ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਸ਼੍ਚ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਸ਼੍ਚ। ਤੈਸ੍ਤੈਰੁਪਾਯੈਰਪਹਰ੍ਤੁਕਾਮਾ- ਸ਼੍ਛਿਦ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਨਿਤ੍ਯੰ ਪਰਿਤਰ੍ਕਯਨ੍ਤਿ॥ 14-57-22 (94065) ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤਮੇਤਦ੍ਭੁਵਿ ਪੰਨਗਾਸ੍ਤੁ ਰਤ੍ਨੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼ੇਯੁਃ। ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਸ੍ਤਥੋਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟਧ੍ਰੁʼਤੰ ਸੁਰਾਸ਼੍ਚ ਨਿਦ੍ਰਾਵਸ਼ਾਦ੍ਵਾ ਪਰਿਧਰ੍ਸ਼਼ਯੇਯੁਃ॥ 14-57-23 (94066) ਛਿਦ੍ਰੇਸ਼਼੍ਵੇਤੇਸ਼਼੍ਵਿਮੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਹ੍ਰਿਯਤੇ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਦੇਵਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਨਾਗਾਨਾਮਪ੍ਰਮਤ੍ਤੇਨਿ ਧਾਰ੍ਯਤੇ॥ 14-57-24 (94067) ਏਤੇ ਦਿਵਾਪਿ ਭਾਸੇਤੇ ਰਾਤ੍ਰੌ ਚ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਨਕ੍ਤੰ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਤਾਰਾਣਾਂ ਪ੍ਰਭਾਮਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਵਰ੍ਤਤਃ॥ 14-57-25 (94068) ਏਤੇ ਹ੍ਯਾਮੁਚ੍ਯ ਭਗਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸਾਭਯੰ ਕੁਤਃ। ਵਿਸ਼਼ਾਗ੍ਨਿਸ਼੍ਵਾਪਦੇਭ੍ਯਸ਼੍ਚ ਭਯੰ ਜਾਤੁ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-57-26 (94069) ਹ੍ਰਸ੍ਵੇਨ ਚੈਤੇ ਆਮੁਕ੍ਤੇ ਭਵਤੋ ਹ੍ਰਸ੍ਵਕੇ ਤਦਾ। ਅਨੁਰੂਪੇਣ ਚਾਮੁਕ੍ਤੇ ਜਾਯੇਤੇ ਤਤ੍ਪ੍ਰਮਾਣਕੇ॥ 14-57-27 (94070) ਏਵੰਵਿਧੇ ਮਮੈਤੇ ਵੈ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਪਰਮਾਰ੍ਚਿਤੇ। ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਵਿਜ੍ਞਾਤੇ ਤਦਭਿਜ੍ਞਾਨਮਾਨਯ॥ ॥ 14-57-28 (94071) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 57 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-57-24 ਛਿਦ੍ਰੇਸ਼਼੍ਵੇਤੇਸ਼਼੍ਵਿਮੇ ਇਤਿ ਪੂਰ੍ਵਾਨ੍ਵਯਿ। ਨਾਗਾਨਾਂ ਨਾਗੈਃ ਹ੍ਰਿਯੇਤ ਇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 058

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.58. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 058

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਉਦਙ੍ਕੇਨਾਭਿਜ੍ਞਾਨਨਿਵੇਦਨੇਨਿ ਮਦਯਨ੍ਤੀਤਃ ਕੁਣ੍ਡਲਗ੍ਰਹਣਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪ੍ਰਤਿਨਿਵਰ੍ਤਨਮ੍॥ 1 ॥ ਮਧ੍ਯੇਮਾਰ੍ਗੰ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਵਿਸ਼਼੍ਟੇਨ ਤੇਨ ਬਿਲ੍ਵਤਰੁਮਾਰੁਹ੍ਯ ਸ਼ਾਖਾਯਾਂ ਕੁਣ੍ਡਲਾਸਞ੍ਜਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਫਲਪਾਤਨਾਯ ਸ਼ਾਖਾਚਾਲਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਤ੍ਰ ਪਤਤ੍ਫਲਘਟ੍ਟਨੇਨ ਕੁਣ੍ਡਲਯੋਰਧਃਪਤਨੇ ਕੇਨਚਿਦੁਰਗਵਰੇਣ ਤਦਪਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨਾਗਲੋਕਗਮਨਮ੍॥ 3 ॥ ਤਤ ਇਨ੍ਦ੍ਰਸਾਹਾਯ੍ਯਾਦ੍ਭੂਵਿਦਾਰਣੇਨ ਨਾਗਲੋਕੰਗਤੇਨੋਦਙ੍ਕੇਨ ਤਤ੍ਰਾਸ਼੍ਵਵਚਸਾ ਤਦਪਾਨਦੇਸ਼ਧਮਨੇ ਤੰਨਿਰ੍ਗਤਧੂਮਪਟਲਨਿਰੁਦ੍ਧੈਃ ਸਰ੍ਪੈਰੁਦਙ੍ਕਾਯ ਕੁਣ੍ਡਲਪ੍ਰਤ੍ਯਰ੍ਪਣਮ੍॥ 4 ॥ ਤਤ ਉਦਙ੍ਕੇਨ ਗੁਰੁਪਤ੍ਨ੍ਯੈ ਕੁਣ੍ਡਲਪ੍ਰਦਾਨਮ੍॥ 5 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ ਮਿਤ੍ਰਸਹਮਾਸਾਦ੍ਯ ਅਭਿਜ੍ਞਾਨਮਯਾਚਤ। ਤਸ੍ਮੈ ਦਦਾਵਭਿਜ੍ਞਾਨੰ ਸ ਚੇਕ੍ਸ਼਼੍ਵਾਕੁਵਰਸ੍ਤਦਾ॥ 14-58-1 (94072) ਸੌਦਾਸ ਉਵਾਚ। 14-58-2x (7898) ਨ ਚੈਵੈਸ਼਼ਾ ਗਤਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਮ੍ਯਾ ਨ ਚਾਨ੍ਯਾ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਗਤਿਃ। ਏਤਨ੍ਮੇ ਤਤ੍ਵਮਾਜ੍ਞਾਯ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ॥ 14-58-2 (94073) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਾਮੁਦਙ੍ਕਸ੍ਤੁ ਭਰ੍ਤੁਰ੍ਵਾਕ੍ਯਮਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਚ ਸਾ ਤਦਾ ਪ੍ਰਾਦਾਤ੍ਤਤਸ੍ਤੇ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ॥ 14-58-3 (94074) ਅਵਾਪ੍ਯ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਤੇ ਤੁ ਰਾਜਾਨੰ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਕਿਮੇਤਦ੍ਗੁਹ੍ਯਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-58-4 (94075) ਸੌਦਾਸ ਉਵਾਚ। 14-58-5x (7899) ਪ੍ਰਜਾਵਿਸਰ੍ਗਾਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਵੈ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਃ ਪੂਜਯਨ੍ਤਿ ਹ। ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਬਹਵੋ ਦੋਸ਼਼ਾਃ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਨਃ॥ 14-58-5 (94076) ਸੋਹੰ ਦ੍ਵਿਜੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਣਤੋ ਵਿਪ੍ਰਾਦ੍ਦੋਸ਼਼ਮਵਾਪ੍ਤਵਾਨ੍। ਗਤਿਮਨ੍ਯਾਂ ਨ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਮਦਯਨ੍ਤੀਸਹਾਯਵਾਨ੍॥ 14-58-6 (94077) ਨ ਚਾਨ੍ਯਾਮਪਿ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਗਤਿੰ ਗਤਿਮਤਾਂਵਰ। ਸ੍ਵਰ੍ਗਦ੍ਵਾਰਸ੍ਯ ਗਮਨੇ ਸ੍ਥਾਨੇ ਚੇਹ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ॥ 14-58-7 (94078) ਨ ਹਿ ਰਾਜ੍ਞਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਵਿਰੁਦ੍ਧੇਨ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭਿਃ। ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਹਿ ਲੋਕੇ ਸ੍ਥਾਤੁਂ ਵੈ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਵਾ ਸੁਖਮੇਧਿਤੁਮ੍॥ 14-58-8 (94079) ਤਦਿਸ਼਼੍ਟੇ ਤੇ ਮਯਾ ਦਤ੍ਤੇ ਏਤੇ ਸ੍ਵੇ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ। ਯਃ ਕ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਸਮਯਃ ਸਫਲੰ ਤੰ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਯ ਮੇ॥ 14-58-9 (94080) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-58-10x (7900) ਰਾਜੰਸ੍ਤਥੇਹ ਕਰ੍ਤਾਸ੍ਮਿ ਪੁਨਰੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਵਸ਼ਮ੍। ਪ੍ਰਸ਼੍ਨੰ ਚ ਕਞ੍ਚਿਤ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਤ੍ਵਾਂ ਵ੍ਯਵਸਿਸ਼਼੍ਯੇ ਪਰੰਤਪ॥ 14-58-10 (94081) ਸੌਦਾਸ ਉਵਾਚ। 14-58-11x (7901) ਬ੍ਰੂਹਿ ਵਿਪ੍ਰ ਯਥਾਕਾਮੰ ਪ੍ਰਤਿਵਕ੍ਤਾਸ੍ਮਿ ਤੇ ਵਚਃ। ਛੇਤ੍ਤਾਸ੍ਮਿ ਸੰਸ਼ਯੰ ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਨ ਮੇ(ਅ)ਤ੍ਰਾਸ਼੍ਤਿ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-58-11 (94082) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-58-12x (7902) ਪ੍ਰਾਹੁਰ੍ਵਾਕ੍ਸੰਯਤੰ ਵਿਪ੍ਰੰ ਧਰ੍ਮਨੈਪੁਣਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਮਿਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਯਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼਼ਮਃ ਸ੍ਤੇਨ ਇਤ੍ਯੇਵ ਤੰ ਵਿਦੁਃ॥ 14-58-12 (94083) ਸ ਬਵਾਨ੍ਮਿਤ੍ਰਤਾਮਦ੍ਯ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਮਮ ਪਾਰ੍ਥਿਵ। ਸ ਮੇ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਸ੍ਵ ਸੰਮਤਾਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-58-13 (94084) ਅਵਾਪ੍ਤਾਰ੍ਥੋ(ਅ)ਹਮਦ੍ਯੇਹ ਭਵਾਂਸ਼੍ਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਦਕਃ। ਭਵਤ੍ਸਕਾਸ਼ਮਾਗਨ੍ਤੁਂ ਕ੍ਸ਼਼ਮੰ ਮਮ ਨ ਵੇਤਿ ਵੈ॥ 14-58-14 (94085) ਸੌਦਾਸ ਉਵਾਚ। 14-58-15x (7903) ਕ੍ਸ਼਼ਮੰ ਚੇਦਿਹ ਵਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਮਯਾ ਦ੍ਵਿਜਵਰੋਤ੍ਤਮ। ਮਤ੍ਸਮੀਪੰ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਟ ਨਾਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਕਥਞ੍ਚਨ॥ 14-58-15 (94086) ਏਵੰ ਤਵ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਭ੍ਰੁʼਗੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹ। ਆਗਚ੍ਛਤੋ ਹਿ ਤੇ ਵਿਪ੍ਰਿ ਭਵੇਨ੍ਮ੍ਰੁʼਰ੍ਤ੍ਯੁਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-58-16 (94087) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-58-17x (7904) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤਦਾ ਰਾਜਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮੰ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾ ਹਿਤਮ੍। ਅਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਸ ਰਾਜਾਨਮਹਲ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਜਗ੍ਮਿਵਾਨ੍॥ 14-58-17 (94088) ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਦਿਵ੍ਯੇ ਗੁਰੁਪਤ੍ਨ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਿਯੰਕਰਃ। ਜਵੇਨ ਮਹਤਾ ਪ੍ਰਾਯਾਦ੍ਗੌਤਮਸ੍ਯਾਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-58-18 (94089) ਯਥਾ ਤਯੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਚ ਮਦਯਨ੍ਤ੍ਯਾ(ਅ)ਭਿਭਾਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਤਥਾ ਤੇ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਬਧ੍ਵਾ ਤਦਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਜਿਨੇ(ਅ)ਨਯਤ੍॥ 14-58-19 (94090) ਸ ਕਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚਿਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ਫਲਭਾਰਸਮਨ੍ਵਿਤਮ੍। ਬਿਲ੍ਵੰ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਵਿਪ੍ਰਰ੍ਸ਼਼ਿਰਾਰੁਰੋਹ ਚ ਤੰ ਤਤਃ॥ 14-58-20 (94091) ਸ਼ਾਖਾਸ੍ਵਾਸਜ੍ਯ ਤਸ੍ਯੈਵ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਜਿਨਮਰਿੰਦਮ। ਪਾਤਯਾਮਾਸ ਬਿਲ੍ਵਾਨਿ ਤਦਾ ਸ ਦ੍ਵਿਜਪੁਙ੍ਗਵਃ॥ 14-58-21 (94092) ਅਥ ਪਾਤਯਮਾਨਸ੍ਯ ਬਿਲ੍ਵਾਪਹ੍ਰੁʼਤਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਃ। ਨ੍ਯਪਤੰਸ੍ਤਾਨਿ ਬਿਲ੍ਵਾਨਿ ਤਸ੍ਮਿੰਨੇਵਾਜਿਨੇ ਵਿਭੋ॥ 14-58-22 (94093) ਯਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੇ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਬਦ੍ਧੇ ਤਦਾ ਦ੍ਵਿਜਵਰੇਣ ਵੈ। ਬਿਲ੍ਵਪ੍ਰਹਾਰੈਸ੍ਤਸ੍ਯਾਥ ਵ੍ਯਸ਼ੀਰ੍ਯਦ੍ਬਨ੍ਧਨੰ ਤਤਃ॥ 14-58-23 (94094) ਸਕੁਣ੍ਡਲੰ ਤਦਜਿਨੰ ਪਪਾਤ ਸਹਸਾ ਤਰੋਃ। ਵਿਸ਼ੀਰ੍ਣਬਨ੍ਧਨੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਗਤੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਜਿਨੇ ਮਹੀਮ੍॥ 14-58-24 (94095) ਅਪਸ਼੍ਯਦ੍ਭੁਜਗਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੇ ਤਤ੍ਰ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ। ਐਰਾਵਤਕੁਲੋਦ੍ਭੂਤਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਤਦਾ ਹਿ ਸਃ॥ 14-58-25 (94096) ਵਿਦਸ਼੍ਯਾਸ੍ਯੇਨ ਵਲ੍ਮੀਕੰ ਵਿਵੇਸ਼ਾਥ ਸ ਕੁਣ੍ਡਲੇ। ਹ੍ਰਿਯਮਾਣੇ ਤੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਭੁਜਗੇਨ ਹ॥ 14-58-26 (94097) ਪਪਾਤ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਸੋਦ੍ਵੇਗੋ ਦੁਃਖਾਤ੍ਪਰਮਕੋਪਨਃ। ਸ ਦਣ੍ਡਕਾਸ਼਼੍ਠਮਾਦਾਯ ਵਲ੍ਮੀਕਮਖਨਤ੍ਤਦਾ॥ 14-58-27 (94098) [ਅਹਾਨਿ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਦਵ੍ਯਗ੍ਰਃ ਪਞ੍ਚ ਚਾਨ੍ਯਾਨਿ ਭਾਰਤ।] ਕ੍ਰੋਧਾਮਰ੍ਸ਼਼ਾਭਿਸੰਤਪ੍ਤਸ੍ਤਦਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਸਤ੍ਤਮਃ॥ 14-58-28 (94099) ਤਸ੍ਯ ਵੇਗਮਸਹ੍ਯੰ ਤਮਸਹਨ੍ਤੀ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾ। ਦਣ੍ਡਕਾਸ਼਼੍ਠਾਭਿਨੁੰਨਾਙ੍ਗੀ ਚਚਾਲ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮਾਕੁਲਾ। ਤਤਃ ਖਨਤ ਏਵਾਥ ਵਿਪ੍ਰਰ੍ਸ਼਼ੇਰ੍ਧਰਣੀਤਲਮ੍ ਨਾਗਲੋਕਸ੍ਯ ਪਨ੍ਥਾਨੰ ਕਰ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਯ ਨਿਸ਼੍ਚਯਾਤ੍॥ 14-58-29 (94100) ਰਥੇਨ ਹਰਿਯੁਕ੍ਤੇਨ ਤੰ ਦੇਸ਼ਮੁਪਜਗ੍ਮਿਵਾਨ੍। ਵਜ੍ਰਪਾਣਿਰ੍ਮਹਾਤੇਜਾਸ੍ਤੰ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-58-30 (94101) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-58-31x (7905) ਸ ਤੁ ਤੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਯ ਦੁਃਖੇਨ ਦੁਃਖਿਤਃ। ਉਦਙ੍ਕਮਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਨੈਤਚ੍ਛਕ੍ਯੰ ਤ੍ਵਯੇਤਿ ਵੈ॥ 14-58-31 (94102) ਇਤੋ ਹਿ ਨਾਗਲੋਕੋ ਵੈ ਯੋਜਨਾਨਿ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ। ਨ ਦਣ੍ਡਕਾਸ਼਼੍ਠਸਾਧ੍ਯੰ ਚ ਮਨ੍ਯੇ ਕਾਰ੍ਯਮਿਦੰ ਤਵ॥ 14-58-32 (94103) ਉਦਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 14-58-33x (7906) ਨਾਗਲੋਕੇ ਯਦਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੰਨ ਸ਼ਕ੍ਯੇ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਮਯਾ। ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੁਂ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਵਿਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪਸ਼੍ਯਤਸ੍ਤੇ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ॥ 14-58-33 (94104) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-58-34x (7907) ਯਦਾ ਸ ਨਾਸ਼ਕਤ੍ਤਸ੍ਯ ਨਿਸ਼੍ਚਯੰ ਕਰ੍ਤੁਮਨ੍ਯਥਾ। ਵਜ੍ਰਪਾਣਿਸ੍ਤਦਾ ਦਣ੍ਡੰ ਵਜ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਯੁਯੋਜ ਹ॥ 14-58-34 (94105) ਤਤੋ ਵਜ੍ਰਪ੍ਰਹਾਰੈਸ੍ਤੈਰ੍ਦਾਰ੍ਯਮਾਣਾ ਵਸੁਨ੍ਧਰ। ਨਾਗਲੋਕਸ੍ਯ ਪਨ੍ਥਾਨਮਕਰੋਜ੍ਜਨਮੇਜਯ॥ 14-58-35 (94106) ਸ ਤੇਨ ਮਾਰ੍ਗੇਣ ਤਦਾ ਨਾਗਲੋਕੰ ਵਿਵੇਸ਼ ਹ। ਦਦਰ੍ਸ਼ ਨਾਗਲੋਕੰ ਚ ਯੋਜਨਾਨਿ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ॥ 14-58-36 (94107) ਪ੍ਰਕਾਰਨਿਚਯੈਰ੍ਦਿਵ੍ਯੈਰ੍ਮਣਿਮੁਕ੍ਤਾਸ੍ਵਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤੈਃ। ਉਪਪੰਨੰ ਮਹਾਭਾਗ ਸ਼ਾਤਕੁਮ੍ਭਮਯੈਸ੍ਤਥਾ॥ 14-58-37 (94108) ਵਾਪੀਃ ਸ੍ਫਟਿਕਸੋਪਾਨਾ ਨਦੀਸ੍ਚ ਵਿਮਲੋਦਕਾਃ। ਦਦਰ੍ਸ਼ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਬਹੂੰਨਾਨਾਦ੍ਵਿਜਗਣਾਯੁਤਾਨ੍॥ 14-58-38 (94109) ਤਸ੍ਯ ਲੋਕਸ੍ਯ ਚ ਦ੍ਵਾਰੰ ਸ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਭ੍ਰੁʼਗੂਦ੍ਵਹਃ। ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਵਿਸ੍ਤਾਰਮਾਯਤੰ ਸ਼ਤਯੋਜਨਮ੍॥ 14-58-39 (94110) ਨਾਗਲੋਕਮੁਦਙ੍ਕਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਦੀਨੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ਤਦਾ। ਨਿਰਾਸ਼ਸ਼੍ਚਾਭਵਤ੍ਤਤ੍ਰ ਕੁਣ੍ਡਲਾਹਰਣੇ ਪੁਨਃ॥ 14-58-40 (94111) ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਤੁਰਗਸ੍ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ਼੍ਵੇਤਵਾਲਧਿਃ। ਤਾਮ੍ਰਾਸ੍ਯਨੇਤ੍ਰਃ ਕੌਰਵ੍ਯਃ ਪ੍ਰਜ੍ਵਲੰਨਿਵ ਤੇਜਸਾ॥ 14-58-41 (94112) ਧਮਸ੍ਵਾਪਾਨਮੇਤਨ੍ਮੇ ਤਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਵਿਪ੍ਰ ਲਪ੍ਸ੍ਯਸੇ। ਐਰਾਵਤਸੁਤੇਨੇਹਿ ਤਵ੍ਰਾਨੀਤੇ ਹਿ ਕੁਣ੍ਡਲੇ॥ 14-58-42 (94113) ਮਾ ਜੁਗੁਪ੍ਸਾਂ ਕ੍ਰੁʼਥਾਃ ਪੁਤ੍ਰ ਤ੍ਵਮਤ੍ਰਾਰ੍ਥੇ ਕਥਞ੍ਚਨ॥ ਤ੍ਵਯੈਤਦ੍ਧਿ ਸਮਾਚੀਰ੍ਣੰ ਗੌਤਮਸ੍ਯਾਸ਼੍ਰਮੇ ਤਦਾ॥ 14-58-43 (94114) ਉਦਙ੍ਗ ਉਵਾਚ। 14-58-44x (7908) ਕਥੰ ਭਵਨ੍ਤੰ ਜਾਨੀਯਾਮੁਪਾਧ੍ਯਾਯਾਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਤਿ। ਯਨ੍ਮਯਾ ਚੀਰ੍ਣਪੂਰ੍ਵੰ ਹਿ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਤਦ੍ਧ੍ਯਹਮ੍॥ 14-58-44 (94115) ਅਸ਼੍ਵ ਉਵਾਚ। 14-58-45x (7909) ਗੁਰੋਰ੍ਗੁਰੁ ਮਾਂ ਜਾਨੀਹਿ ਜ੍ਵਲਨ੍ਤੰ ਜਾਤਵੇਦਸਮ੍। ਤ੍ਵਯਾ ਹ੍ਯਹੰ ਸਦਾ ਵਿਪ੍ਰ ਗੁਰੋਰਰ੍ਥੇ(ਅ)ਭਿਪੂਜਿਤਃ॥ 14-58-45 (94116) ਵਿਧਿਵਤ੍ਸਤਤੰ ਵਿਪ੍ਰ ਸ਼ੁਚਿਨਾ ਭ੍ਰੁʼਗੁਨਨ੍ਦਨ। ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛ੍ਰੇਯੋ ਵਿਧਾਸ੍ਯਾਮਿ ਤਵੈਵੰ ਕੁਰੁ ਮਾਚਿਰਮ੍॥ 14-58-46 (94117) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਤਥਾ(ਅ)ਕਾਰ੍ਸ਼਼ੀਦੁਦਙ੍ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਭਾਨੁਨਾ। ਤਾਮ੍ਰਾਰ੍ਚਿਃ ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਜਜ੍ਵਾਲ ਦਿਧਕ੍ਸ਼਼ਯਾ॥ 14-58-47 (94118) ਤਤੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਰੋਮਕੂਪੇਭ੍ਯੋ ਧ੍ਮਾਯਮਾਨਸ੍ਯ ਭਾਰਤ। ਘਨਃ ਪ੍ਰਾਦੁਰਭੂਦ੍ਧੂਮੋ ਨਾਗਲੋਕਭਯਾਵਹਃ॥ 14-58-48 (94119) ਤੇਨ ਧੂਮੇਨ ਮਹਤਾ ਵਰ੍ਧਮਾਨੇਨ ਭਾਰਤ। ਨਾਗਲੋਕੇ ਮਹਾਰਾਜ ਨ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਾਯਤ ਕਿਞ੍ਚਨ॥ 14-58-49 (94120) ਹਾਹਾਕ੍ਰੁʼਤਮਭੂਤ੍ਸਰ੍ਵਮੈਰਾਵਤਿਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍। ਵਾਸੁਕਿਪ੍ਰਮੁਖਾਨਾਂ ਚ ਨਾਗਾਨਾਂ ਜਨਮੇਜਯ॥ 14-58-50 (94121) ਨ ਪ੍ਰਾਕਾਸ਼ਨ੍ਤ ਵੇਸ਼੍ਮਾਨਿ ਧੂਮਰੁਦ੍ਧਾਨਿ ਭਾਰਤ। ਨੀਹਾਰਸੰਵ੍ਰੁʼਤਾਨੀਵ ਵਨਾਨਿ ਗਿਰਯਸ੍ਤਥਾ॥ 14-58-51 (94122) ਤੇ ਧੂਮਰਕ੍ਤਨਯਨਾ ਵਹ੍ਨਿਤੇਜੋਭਿਤਾਪਿਤਾਃ। ਆਜਗ੍ਮੁਰ੍ਨਿਸ਼੍ਚਯੰ ਜ੍ਞਾਤੁਂ ਭਾਰ੍ਗਵਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-58-52 (94123) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਚ ਨਿਸ਼੍ਚਯੰ ਤਸ੍ਯ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੇਰਤਿਤੇਜਸਃ। ਸਮ੍ਭ੍ਰਾਨ੍ਤਨਯਨਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪੂਜਾਂ ਚਕ੍ਰੁਰ੍ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-58-53 (94124) ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਯੋ ਨਾਗਾ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਬਾਲਪੁਰੋਗਮਾਃ। ਸ਼ਿਰੋਭਿਃ ਪ੍ਰਣਿਪਤ੍ਯੋਚੁਃ ਪ੍ਰਸੀਦ ਭਗਵੰਨਿਤਿ॥ 14-58-54 (94125) ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਤੇ ਤੁ ਪਾਦ੍ਯਮਰ੍ਘ੍ਯੰ ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਚ। ਪ੍ਰਾਯਚ੍ਛਨ੍ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਦਿਵ੍ਯੇ ਪੰਨਗਾਃ ਪਰਮਾਰ੍ਚਿਤੇ॥ 14-58-55 (94126) ਤਤਃ ਸ ਪੂਜਿਤੋ ਨਾਗੈਸ੍ਤਦੋਦਙ੍ਕਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍। ਅਗ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਜਗਾਮ ਗੁਰੁਸਦ੍ਮ ਤਤ੍॥ 14-58-56 (94127) ਸ ਗਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵਰਿਤੋ ਰਾਜਨ੍ਗੌਤਮਸ੍ਯ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍। ਪ੍ਰਾਯਚ੍ਛਤ੍ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਦਿਵ੍ਯੇ ਗੁਰੁਪਤ੍ਨ੍ਯਾਸ੍ਤਦਾ(ਅ)ਨਘ॥ 14-58-57 (94128) ਵਾਸੁਕਿਪ੍ਰਮੁਕਾਨਾਂ ਚ ਨਾਗਾਨਾਂ ਜਨਮੇਜਯ। ਸਰ੍ਵੰ ਸ਼ਸ਼ੰਸ ਗੁਰੇਵ ਯਥਾਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਃ॥ 14-58-58 (94129) ਏਵੰ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ ਤੇਨ ਤ੍ਰੀਂਲੋਕਾਞ੍ਜਨਮੇਜਯ। ਪਰਿਕ੍ਰਮ੍ਯਾਹ੍ਰੁʼਤੇ ਦਿਵ੍ਯੇ ਤਤਸ੍ਤੇ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ॥ 14-58-59 (94130) ਏਵੰਪ੍ਰਭਾਵਃ ਸ ਮੁਨਿਰੁਦਙ੍ਕੋ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਪਰੇਣ ਤਪਸਾ ਯੁਕ੍ਤੋ ਯਨ੍ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ। ॥ 14-58-60 (94131) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਪਞ੍ਚਾਸੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 58 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-58-1 ਮਿਤ੍ਰਸਹਃ ਸੌਦਾਸਃ ਅਭਿਜ੍ਞਾਨੰ ਸ਼੍ਲੋਕਰੂਪੰ ਜ੍ਞਾਪਕਮ੍। 7-58-2 ਏਸ਼਼ਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ੋਯੋਨਿਰੂਪਾ। ਅਨ੍ਯਾ ਇਤੋ ਮੁਕ੍ਤਿਰੂਪਾ॥ 7-58-10 ਤਤੋਦੰਕਾਯ ਵੈ ਪ੍ਰਾਦਾਤ੍ਤਸ੍ਮੈ ਤੇ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇ ਇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-58-12 ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਸ੍ਮਿ ਪਰੰ ਤਪੇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-58-16 ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਵਾਨ੍ਸਙ੍ਗਤਿੰ ਮਿਤ੍ਰੰ ਧਰ੍ਮਨੈਪੁਣ੍ਯਦਰ੍ਸ਼ਨਾਦਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-58-16 ਤਤ੍ਰੈਵ ਤੁ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਭ੍ਰੁʼਗੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹੇਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-58-26 ਆਸ੍ਯੇਨ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਵਿਦਸ਼੍ਯ ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵਲ੍ਮੀਕੰ ਵਿਵੇਸ਼ੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 059

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.59. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 059

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਉਦਙ੍ਕਾਯ ਵਰਦਾਨਾਤ੍ਪਰੰ ਦ੍ਵਾਰਕਾਮਾਗਚ੍ਛਤਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਮਧ੍ਯੇ ਰੈਵਤਕਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ॥ 1 ॥ ਰੈਵਤਕੋਤ੍ਸਵਵਰ੍ਣਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸ੍ਵਭਵਨਮੇਤ੍ਯ ਮਾਤਾਪਿਤ੍ਰੁʼਭ੍ਯਾਮਭਿਵਾਦਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਉਦਙ੍ਕਸ੍ਯ ਵਰੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਗੋਵਿਨ੍ਦੋ ਦ੍ਵਿਜਤ੍ਤਮ। ਅਤ ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਕਿੰ ਚਕਾਰ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ॥ 14-59-1 (94132) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-59-2x (7910) ਉਦਙ੍ਕਾਯ ਵਰੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਯਾਤ੍ਸਾਤ੍ਯਕਿਨਾ ਸਹ। ਦ੍ਵਾਰਕਾਮੇਵ ਗੋਵਿਨ੍ਦਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰਵੇਗੈਰ੍ਮਹਾਹਯੈਃ॥ 14-59-2 (94133) ਸਰਾਂਸਿ ਸਰਿਤਸ਼੍ਚੈਵ ਵਨਾਨਿ ਚ ਗਿਰੀਂਸ੍ਤਥਾ। ਅਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯਾਸਸਾਦਾਥ ਰਮ੍ਯਾਂ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀਂ ਪੁਰੀਮ੍॥ 14-59-3 (94134) ਵਰ੍ਤਮਾਨੇ ਮਹਾਰਾਜ ਮਹੇ ਰੈਵਤਕਸ੍ਯ ਚ। ਉਪਾਯਾਤ੍ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ੋ ਯੁਯੁਧਾਨਾਨੁਗਸ੍ਤਦਾ॥ 14-59-4 (94135) ਅਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤੁ ਸ ਗਿਰਿਰ੍ਨਾਨਾਰੂਪੈਰ੍ਵਿਚਿਤ੍ਰਿਤੈਃ। ਬਭੌ ਰਤ੍ਨਮਯੈਃ ਕੋਸ਼ੈਃ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ ਪੁਰੁਰ੍ਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-59-5 (94136) ਕਾਞ੍ਚਨਸ੍ਰਗ੍ਭਿਰਗ੍ਰ੍ਯਾਭਿਃ ਸੁਮਨੋਭਿਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਵਾਸੋਭਿਸ਼੍ਚ ਮਹਾਸ਼ੈਲਃ ਕਲ੍ਪਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੈਸ੍ਤਥੈਵ ਚ॥ 14-59-6 (94137) ਦੀਪਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੈਸ਼੍ਚ ਸੌਵਰ੍ਣੈਰਭੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਮੁਪਸ਼ੋਭਿਤਃ। ਗੁਹਾਨਿਰ੍ਝਰਦੇਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਦਿਵਾਭੂਤੋ ਬਭੂਵ ਹ॥ 14-59-7 (94138) ਏਤਾਕਾਭਿਰ੍ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਭਿਃ ਸਘਣ੍ਟਾਭਿਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ। ਪੁਂਭਿਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਸ਼੍ਚ ਸੰਘੁਸ਼਼੍ਟਃ ਪ੍ਰਗੀਤ ਇਵ ਚਾਭਵਤ੍। ਅਤੀਵ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਣੀਯੋ(ਅ)ਭੂਨ੍ਮੇਰੁਰ੍ਮੁਨਿਗਣੈਰਿਵ॥ 14-59-8 (94139) ਮਤ੍ਤਾਨਾਂ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਰੂਪਾਣਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਪੁਂਸਾਂ ਚ ਭਾਰਤ। ਗਾਯਤਾਂ ਪਰ੍ਵਤੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਦਿਵਿਸ੍ਪ੍ਰੁʼਗਿਵ ਨਿਃਸ੍ਵਨਃ॥ 14-59-9 (94140) ਪ੍ਰਮਤ੍ਤਮਤ੍ਤਸੰਮਤ੍ਤਕ੍ਸ਼਼੍ਵੇਡਿਤੋਦ੍ਧੁਸ਼਼੍ਟਸੰਕੁਲਃ। ਤਥਾ ਕਿਲਕਿਲਾਸ਼ਬ੍ਦੈਰ੍ਭੂਧਰੋ(ਅ)ਭੂਨ੍ਮਨੋਹਰਃ॥ 14-59-10 (94141) ਵਿਪਣਾਪਣਵਾਨ੍ਰਮ੍ਯੋ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਭੋਜ੍ਯਵਿਹਾਰਵਾਨ੍। ਵਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲ੍ਯੋਤ੍ਕਰਯੁਤੋ ਵੀਣਾਵੇਣੁਮ੍ਰੁʼਦਙ੍ਗਵਾਨ੍॥ 14-59-11 (94142) ਸੁਰਾਮੈਰੇਯਮਿਸ਼੍ਰੇਣ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਭੋਜ੍ਯੇਨ ਚੈਵ ਹ। ਦੀਨਾਨ੍ਧਕ੍ਰੁʼਪਣਾਦਿਭ੍ਯੋ ਦੀਯਮਾਨੇਨ ਚਾਨਿਸ਼ਮ੍। ਬਭੌ ਪਰਮਕਲ੍ਯਾਣੋ ਮਹਸ੍ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਗਿਰੇਃ॥ 14-59-12 (94143) ਪੁਣ੍ਯਾਵਸਥਵਾਨ੍ਵੀਰੈਃ ਪੁਣ੍ਯਕ੍ਰੁʼਦ੍ਭਿਰ੍ਨਿਸ਼਼ੇਵਿਤਃ। ਵਿਹਾਰੋ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਵੀਰਾਣਾਂ ਮਹੇ ਰੈਵਤਸ੍ਯ ਹ॥ 14-59-13 (94144) ਸ ਨਾਨਾਵੇਸ਼੍ਮਸੰਕੀਰ੍ਣੋ ਦੇਵਲੋਕ ਇਵਾਬਭੌ। ਤਦਾ ਚ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸਾੰਨਿਧ੍ਯਾਨ੍ਮੁਦਾ ਦੇਵਗਣੈਰ੍ਯੁਤਃ॥ 14-59-14 (94145) `ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤ੍ਯਨ੍ਤਰ੍ਹਿਤਾ ਦੇਵਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਸਹਰ੍ਸ਼਼ਿਭਿਃ। ਸਾਧਕਃ ਸਰ੍ਵਧਰ੍ਮਾਣਾਮਸੁਰਾਣਾਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਃ॥ 14-59-15 (94146) ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾ ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯਮਾਧਾਰੰ ਕਾਰਣੰ ਧਰ੍ਮਵੇਦਵਿਤ੍। ਤ੍ਵਯਾ ਸਤ੍ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਦੇਵ ਜ ਜਾਨੀਮੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਮਾਯਯਾ॥ 14-59-16 (94147) ਕੇਵਲੰ ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਭਿਜਾਨੀਮਃ ਸ਼ਰਣੰ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰਮ੍। ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਨਾਂ ਚ ਗੋਵਿਨ੍ਦ ਸਾੰਨਿਧ੍ਵੰ ਸ਼ਰਣੰ ਨਮਃ॥ 14-59-17 (94148) ਇਤਿ ਸ੍ਤੁਤੇ ਮਾਨੁਸ਼਼ੈਸ਼੍ਚ ਪੂਜਿਤੇ ਦੇਵਕੀਸੁਤੇ।' ਸ਼ਕ੍ਰਸਦ੍ਮਪ੍ਰਤੀਕਾਸ਼ੋ ਬਭੂਵ ਸ ਹਿ ਸ਼ੈਲਰਾਟ੍॥ 14-59-18 (94149) ਤਤਃ ਸਮ੍ਪੂਜ੍ਯਮਾਨਃ ਸ ਵਿਵੇਸ਼ ਭਵਨੰ ਸ਼ੁਭਮ੍। ਗੋਵਿਨ੍ਦਃ ਸਾਤ੍ਯਕਿਸ਼੍ਚੈਵ ਜਗ੍ਮਤੁਰ੍ਭਵਨੰ ਸ੍ਵਕਮ੍॥ 14-59-19 (94150) ਵਿਵੇਸ਼ ਚ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਰਵਾਸਤਃ। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਸੁਕਰੰ ਕਰ੍ਮ ਦਾਨਵੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਵਾਸਵਃ॥ 14-59-20 (94151) ਉਪਾਯਾਨ੍ਤੰ ਤੁ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯੰ ਭੋਜਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ੍ਯਨ੍ਧਕਾਸ੍ਤਥਾ। ਅਭ੍ਯਗਚ੍ਚਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਦੇਵਾ ਇਵ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਮ੍॥ 14-59-21 (94152) ਸ ਤਾਨਭ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯ ਮੇਧਾਵੀ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚ ਕੁਸ਼ਲੰ ਤਦਾ। ਅਭ੍ਯਵਾਦਯਤ ਪ੍ਰੀਤਃ ਪਿਤਰੰ ਮਾਤਰੰ ਤਦਾ॥ 14-59-22 (94153) ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਸ ਸਮ੍ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਕ੍ਤਃ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਿਤਸ਼੍ਚ ਮਹਾਭੁਜਃ। ਉਪੋਪਵਿਸ਼਼੍ਟੈਃ ਸਰ੍ਵੈਸ੍ਤੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਭਿਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਃ॥ 14-59-23 (94154) ਸ ਵਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਕ੍ਰੁʼਤਪਾਦਾਵਨੇਜਨਃ। ਕਥਯਾਮਾਸ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪਿਤ੍ਰਾ ਮਹਾਹਵਮ੍॥ ॥ 14-59-24 (94155) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 59 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-59-4 ਮਹੇ ਉਤ੍ਸਵੇ॥ 7-59-7 ਦੀਪਭੂਤੋ ਬਭੂਵਹੇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-59-10 ਪ੍ਰਮਤ੍ਤਾਃ ਕ੍ਰੀਡਾਦ੍ਯਾਸਤ੍ਤਯਾਨਵਹਿਤਾਃ। ਮਤ੍ਤਾਃ ਮਦ੍ਯਾਦਿਨਾ। ਸੰਮਤਾ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ॥ 7-59-23 ਸਾਤ੍ਯਕਿਸ਼੍ਚ ਮਹਾਭੁਜ ਇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 060

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.60. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 060

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਵਸੁਦੇਵਾਦੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਕੁਰੁਪਾਣ੍ਡਵਯੁਦ੍ਧਪ੍ਰਕਾਰਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। ਸ਼੍ਰੁਤਵਾਨਸ੍ਮਿ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੰ ਪਰਮਾਦ੍ਭੁਤਮ੍। ਨਰਾਣਾਂ ਵਦਤਾਂ ਪੁਤ੍ਰ ਕਥੋਦ੍ਧਾਤੇਸ਼਼ੁ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ॥ 14-60-1 (94156) ਤ੍ਵੰ ਤੁ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਦਰ੍ਸ਼ੀ ਚ ਕਾਰ੍ਯਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਮਹਾਭੁਜਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰਬ੍ਰੂਹਿ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੰ ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਮੇ(ਅ)ਨਘ॥ 14-60-2 (94157) ਯਥਾ ਤਦਭਵਦ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍। ਭੀਸ਼਼੍ਮਕਰ੍ਣਕ੍ਰੁʼਪਦ੍ਰੋਣਸ਼ਲ੍ਯਾਦਿਭਿਰਨੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-60-3 (94158) ਅਨ੍ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਚ ਕ੍ਰੁʼਤਾਸ੍ਤ੍ਰਾਣਾਮਨੇਕਸ਼ਃ। ਨਾਨਾਵੇਸ਼਼ਾਕ੍ਰੁʼਤਿਮਤਾਂ ਨਾਨਾਦੇਸ਼ਨਿਵਾਸਿਨਾਮ੍॥ 14-60-4 (94159) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-60-5x (7911) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ਃ ਪਿਤ੍ਰਾ ਮਾਤੁਸ੍ਤਦਾ(ਅ)ਨ੍ਤਿਕੇ। ਸ਼ਸ਼ੰਸ ਕੁਰੁਵੀਰਾਣਾਂ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਨਿਧਨੰ ਯਥਾ॥ 14-60-5 (94160) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-60-6x (7912) ਅਤ੍ਯਦ੍ਭੁਤਾਨਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍। ਬਹੁਲਤ੍ਵਾੰਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਯਾਨ੍ਯਬ੍ਦਸ਼ਤੈਰਪਿ॥ 14-60-6 (94161) ਪ੍ਰਾਧਾਨ੍ਯਤਸ੍ਤੁ ਗਦਤਃ ਸਮਾਸੇਨੈਵ ਮੇ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ। ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਸ਼ਾਨਾਂ ਯਥਾਵਦਮਰਦ੍ਯੁਤੇ॥ 14-60-7 (94162) ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸੇਨਾਪਤਿਰਭੂਦੇਕਾਦਸ਼ਚਮੂਪਤਿਃ। ਕੌਰਵ੍ਯਃ ਕੌਰਵੇਨ੍ਦ੍ਰਾਣਾਂ ਦੇਵਾਨਾਮਿਵ ਪਾਵਕਿਃ॥ 14-60-8 (94163) ਸ਼ਿਖਣ੍ਡੀ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਨੇਤਾ ਸਪ੍ਤਚਮੂਪਤਿਃ। ਬਭੂਵ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤੋ ਧੀਮਾਞ੍ਸ਼੍ਰੀਮਤਾ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਾ॥ 14-60-9 (94164) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤਦਭਵਦ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਦਸ਼ਾਹਾਨਿ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍। ਕੁਰੂਣਾਂ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਚ ਸੁਮਹਦ੍ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-60-10 (94165) ਅਯੁਧ੍ਯਮਾਨੰ ਗਾਙ੍ਗੇਯੰ ਸ਼ਿਖਣ੍ਡੀ ਤੰ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤਿਮ੍। ਜਘਾਨ ਬਹੁਭਿਰ੍ਬਾਣੈਃ ਸਹ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨਾ॥ 14-60-11 (94166) ਅਕਰੋਤ੍ਸ ਤਤਃ ਕਾਲੰ ਸ਼ਰਤਲ੍ਪਗਤੋ ਮੁਨਿਃ। ਅਯਨੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਚੋਤ੍ਤਰਾਯਣੇ॥ 14-60-12 (94167) ਤਤਃ ਸੇਨਾਪਤਿਰਭੂਦ੍ਦ੍ਰੋਣੋ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਰਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂਵਰਃ। ਪ੍ਰਵੀਰਃ ਕੌਰਵੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਕਾਵ੍ਯੋ ਦੈਤ੍ਯਪਤੇਰਿਵ॥ 14-60-13 (94168) ਅਕ੍ਸ਼਼ੌਹਿਣੀਭਿਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਭਿਰ੍ਨਵਭਿਰ੍ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਃ। ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ ਸਮਰਸ਼੍ਲਾਘੀ ਗੁਪ੍ਤਃ ਕ੍ਰੁʼਪਸੁਤਾਦਿਭਿਃ॥ 14-60-14 (94169) ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਦ੍ਯੁਮ੍ਨਸ੍ਤ੍ਵਭੂੰਨੇਤਾ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਮਹਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਤ੍। ਗੁਪ੍ਤੋ ਭੀਮੇਨ ਮੇਧਾਵੀ ਮਿਤ੍ਰੇਣ ਵਰੁਣੋ ਯਥਾ॥ 14-60-15 (94170) ਸ ਚ ਸੇਨਾਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤੋ ਦ੍ਰੋਣਪ੍ਰੇਪ੍ਸੁਰ੍ਮਹਾਮਨਾਃ। ਪਿਤੁਰ੍ਨਿਕਾਰਾਨ੍ਸੰਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਰਣੇ ਕਰ੍ਮਾਕਰੋਨ੍ਮਹਤ੍॥ 14-60-16 (94171) ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਾਲਾ ਦ੍ਰੋਣਪਾਰ੍ਸ਼਼ਤਸਙ੍ਗਰੇ। ਨਾਨਾਦਿਗਾਗਤਾ ਵੀਰਾਃ ਪ੍ਰਾਯਸ਼ੋ ਨਿਧਨੰ ਗਤਾਃ॥ 14-60-17 (94172) ਦਿਨਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਤਦ੍ਯੁਦ੍ਧਮਭੂਤ੍ਪਰਮਦਾਰੁਣਮ੍। ਤਤੋ ਦ੍ਰੋਣਃ ਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਦ੍ਯੁਮ੍ਨਵਸ਼ੰ ਗਤਃ॥ 14-60-18 (94173) ਤਤਃ ਸੇਨਾਪਤਿਰਭੂਤ੍ਕਰ੍ਣੋ ਦੌਰ੍ਯੋਧਨੇ ਬਲੇ। ਅਕ੍ਸ਼਼ੌਹਿਣੀਭਿਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਭਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤਃ ਪਞ੍ਚਭਿਰਾਹਵੇ॥ 14-60-19 (94174) ਤਿਸ੍ਰਸ੍ਤੁ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਚਮ੍ਵੋ ਬੀਭਤ੍ਸੁਪਾਲਿਤਾਃ। ਹਤਪ੍ਰਵੀਰਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠਾ ਬਭੂਵੁਃ ਸਮਵਸ੍ਥਿਤਾਃ॥ 14-60-20 (94175) ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪਤਙ੍ਗ ਇਵ ਪਾਵਕਮ੍। ਪਞ੍ਚਤ੍ਵਮਗਮਤ੍ਸੌਤਿਰ੍ਦ੍ਵਿਤੀਯੇ(ਅ)ਹਨਿ ਦਾਰੁਣਃ॥ 14-60-21 (94176) ਹਤੇ ਕਰ੍ਣੇ ਤੁ ਕੌਰਵ੍ਯਾ ਨਿਰੁਤ੍ਸਾਹਾ ਹਤੌਜਸਃ। ਅਕ੍ਸ਼਼ੌਹਿਣੀਭਿਸ੍ਤਿਸ੍ਰੁʼਭਿਰ੍ਮਦ੍ਰੇਸ਼ੰ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍॥ 14-60-22 (94177) ਹਤਿਵਾਹਨਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠਾਃ ਪਾਣ੍ਡਿਵਾਸ੍ਤੁ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਅਕ੍ਸ਼਼ੌਹਿਣ੍ਯਾ ਨਿਰੁਤ੍ਸਾਹਾਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਯਾ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍॥ 14-60-23 (94178) ਅਵਧੀਨ੍ਮਦ੍ਰਰਾਜਾਨੰ ਕੁਰੁਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤਦਾ(ਅ)ਰ੍ਧਦਿਵਸੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਕਰ੍ਮ ਸੁਦੁਸ਼਼੍ਕਰਮ੍॥ 14-60-24 (94179) ਹਤੇ ਸ਼ਲ੍ਯੇ ਤੁ ਸ਼ਕੁਨਿੰ ਸਹਦੇਵੋ ਮਹਾਮਨਾਃ। ਆਹਰ੍ਤਾਰੰ ਕਲੇਸ੍ਤਸ੍ਯ ਜਗਾਨਾਮਿਤਵਿਕ੍ਰਮਃ॥ 14-60-25 (94180) ਨਿਹਤੇ ਸ਼ਕੁਨੌ ਰਾਜਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਃ ਸੁਦੁਰ੍ਮਨਾਃ। ਅਪਾਕ੍ਰਾਮਦ੍ਗਦਾਪਾਣਿਰ੍ਹਤਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠਸੈਨਿਕਃ॥ 14-60-26 (94181) ਤਮਨ੍ਵਧਾਵਤ੍ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਭੀਮਸੇਨਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍। ਹ੍ਰਦੇ ਦ੍ਵੈਪਾਯਨੇ ਚਾਪਿ ਸਲਿਲਸ੍ਥੰ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਤਮ੍॥ 14-60-27 (94182) ਇਤਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੇਨ ਸੈਨ੍ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਤਾਤ੍ਪਰ੍ਯਵਾਰ੍ਯ ਤਮ੍। ਅਥੋਪਵਿਵਿਸ਼ੁਰ੍ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਹ੍ਰਦਸ੍ਥੰ ਪਞ੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ॥ 14-60-28 (94183) ਵਿਗਾਹ੍ਯ ਸਲਿਲੰ ਤ੍ਵਾਸ਼ੁ ਵਾਗ੍ਬਾਣੈਰ੍ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਤਃ। ਉਤ੍ਥਾਯ ਸ ਗਦਾਪਾਣਿਰ੍ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਃ॥ 14-60-29 (94184) ਤਤਃ ਸ ਨਿਹਤੋ ਰਾਜਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੋ ਮਹਾਰਣੇ। ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਵਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਤਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਮ੍॥ 14-60-30 (94185) ਤਤਸ੍ਤਤ੍ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਸੈਨ੍ਯੰ ਪ੍ਰਸੁਪ੍ਤੰ ਸ਼ਿਬਿਰੇ ਨਿਸ਼ਿ। ਨਿਹਤੰ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰੇਣ ਪਿਤੁਰ੍ਵਧਮਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਤਾ॥ 14-60-31 (94186) ਹਤਪੁਤ੍ਰਾ ਹਤਬਲਾ ਹਤਮਿਤ੍ਰਾ ਮਯਾ ਸਹ। ਯੁਯੁਧਾਨਸਹਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਸ੍ਤੁ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ॥ 14-60-32 (94187) ਸਹੈਵ ਕ੍ਰੁʼਪਭੋਜਾਭ੍ਯਾਂ ਦ੍ਰੌਣਿਰ੍ਯੁਦ੍ਧਾਦਮੁਚ੍ਯਤ। ਯੁਯੁਤ੍ਸੁਸ਼੍ਚਾਪਿ ਕੌਰਵ੍ਯੋ ਮੁਕ੍ਤਃ ਪਾਣ੍ਡਵਸੰਸ਼੍ਰਯਾਤ੍॥ 14-60-33 (94188) ਨਿਹਤੇ ਕੌਰਵੇਨ੍ਦ੍ਰੇ ਤੁ ਸਾਨੁਬਨ੍ਧੇ ਸੁਯੋਧਨੇ। ਵਿਦੁਰਃ ਸੰਜਯਸ਼੍ਚੈਵ ਧਰ੍ਮਰਾਜਮੁਪਸ੍ਥਿਤੌ॥ 14-60-34 (94189) ਏਵੰ ਤਦਭਵਦ੍ਯੁਦ੍ਦਮਹਾਨ੍ਯਸ਼਼੍ਟਾਦਸ਼ ਪ੍ਰਭੋ। ਯਤ੍ਰ ਤੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਾਲਾ ਨਿਹਤਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਾਵਸਨ੍॥ 14-60-35 (94190) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-60-36x (7913) ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਤਾਂ ਤੁ ਮਹਾਰਾਜ ਕਥਾਂ ਤਾਂ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣੀਮ੍। ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੀਨਾਮਭਵੰਸ੍ਤਦਾ॥ ॥ 14-60-36 (94191) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 60 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-60-11 ਤਤਃ ਸ਼ਿਖਣ੍ਡੀ ਗਾਙ੍ਗੇਯੰ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੰ ਮਹਾਹਵੇ। ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 061

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.61. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 061

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਭਾਯਾਂ ਵਸੁਦੇਵੰਪ੍ਰਤਿ ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਨਿਧਨਾਕਥਨੇ ਸੁਭਦ੍ਰਯਾ ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਕਥਨਚੋਦਨਾਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸ਼ੋਕਾਨ੍ਮੋਹਾਵੇਸ਼ੇਨ ਭੁਵਿ ਨਿਪਤਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਵਸੁਦੇਵਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਕਥਯੰਨੇਵ ਤੁ ਤਦਾ ਵਾਸੁਦੇਵਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍। ਮਹਾਭਾਰਤਯੁਦ੍ਧੰ ਤਤ੍ਕਥਾਨ੍ਤੇ ਪਿਤੁਰਗ੍ਰਤਃ॥ 14-61-1 (94192) ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਰ੍ਵਧੰ ਵੀਰਃ ਸੋਤ੍ਯਕ੍ਰਾਮਨ੍ਮਹਾਮਤਿਃ। ਅਪ੍ਰਿਯੰ ਵਸੁਦੇਵਸ੍ਯ ਮਾਭੂਦਿਤਿ ਮਹਾਮਨਾਃ॥ 14-61-2 (94193) ਮਾ ਦੌਹਿਤ੍ਰਵਧੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਸੁਦੇਵੋ ਮਹਾਤ੍ਯਯਮ੍। ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਾਭਿਸੰਤਪ੍ਤੋ ਭਵੇਦਿਤਿ ਮਹਾਮਤਿਃ॥ 14-61-3 (94194) ਸੁਭਦ੍ਰਾ ਤੁ ਤਮੁਤ੍ਕ੍ਰਾਨ੍ਤਮਾਤ੍ਮਜਸ੍ਯ ਵਧੰ ਰਣੇ। ਆਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਸੌਭਦ੍ਰਵਧਮਿਤ੍ਯਪਤਦ੍ਭੁਵਿ॥ 14-61-4 (94195) ਤਾਮਪਸ਼੍ਯੰਨਿਪਤਿਤਾਂ ਵਸੁਦੇਵਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ ਤਦਾ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਵ ਚ ਪਪਾਤੋਰ੍ਵ੍ਯਾਂ ਸੋ(ਅ)ਪਿ ਦੁਃਖੇਨ ਮੂਰ੍ਛਿਤਃ॥ 14-61-5 (94196) ਤਸ਼਼ਃ ਸ ਦੌਹਿਤ੍ਰਵਦਾਦ੍ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਸਮਾਹਤਃ। ਵਸੁਦੇਵੋ ਮਹਾਰਾਜ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਵਾਕ੍ਯਮਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-61-6 (94197) ਨਨੁ ਤ੍ਵੰ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ ਸਤ੍ਯਵਾਗ੍ਭੁਵਿ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ। ਯਦ੍ਦੌਹਿਤ੍ਰਵਧੰ ਮੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਨ ਖ੍ਯਾਪਯਸਿ ਸ਼ਤ੍ਰੁਹਨ੍॥ 14-61-7 (94198) ਤਦ੍ਭਾਗਿਨੇਯਨਿਧਨੰ ਤਤ੍ਤ੍ਵੇਨਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਮੇ ਪ੍ਰਭੋ। ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤਵ ਕਥੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਰ੍ਨਿਹਤੋ ਰਣੇ। 14-61-8 (94199) ਦੁਰ੍ਭਰੰ ਬਤ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯ ਕਾਲੇ(ਅ)ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਨ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ। ਯਤ੍ਰ ਮੇ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਦੁਃਖਾਚ੍ਛਤਧਾ ਨ ਵਿਦੀਰ੍ਯਤੇ॥ 14-61-9 (94200) ਕਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਤ੍ਵਾਂ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਸੁਭਦ੍ਰਾਂ ਮਾਤਰੰ ਪ੍ਰਤਿ। ਮਾਂ ਚਾਪਿ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ਿ ਚਪਲਾਕ੍ਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਿਯੋ ਮਮ॥ 14-61-10 (94201) ਆਹਵੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਕਚ੍ਚਿੰਨ ਨਿਹਤਃ ਪਰੈਃ। ਕਚ੍ਚਿਨ੍ਮੁਖੰ ਨ ਗੋਵਿਨ੍ਦ ਤੇਨਾਜੌ ਵਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-61-11 (94202) ਸ ਹਿ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸ਼੍ਲਾਘੰਨਿਵ ਮਮਾਗ੍ਰਤਃ। ਬਾਲਭਾਵੇਨ ਵਿਜਯਮਾਤ੍ਮਨੋ(ਅ)ਕਥਯਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ। 14-61-12 (94203) ਕਚ੍ਚਿੰਨ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤੋ ਬਾਲੋ ਦ੍ਰੋਣਕਰ੍ਣਾਕ੍ਰੁʼਪਾਦਿਭਿਃ। ਧਰਣ੍ਯਾਂ ਨਿਹਤਃ ਸ਼ੇਤੇ ਤਨ੍ਮਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵਿ ਕੇਸ਼ਵ॥ 14-61-13 (94204) ਸ ਹਿ ਦ੍ਰੋਣੰ ਚ ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਚ ਕਰ੍ਣੰ ਚ ਬਲੀਨਾਂ ਵਰਮ੍। ਸ੍ਪਰ੍ਧਤੇ ਸ੍ਮ ਰਣੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਦੁਹਿਤੁਃ ਪੁਤ੍ਰਕੋ ਮਮ॥ 14-61-14 (94205) ਏਵੰਵਿਧੰ ਬਹੁ ਤਦਾ ਵਿਲਪਨ੍ਤੰ ਸੁਦੁਃਖਿਤਮ੍। ਪਿਤਰੰ ਦੁਃਖਿਤਤਰੰ ਗੋਵਿਨ੍ਦੋ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-61-15 (94206) ਨ ਤੇਨਿ ਵਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਵਕ੍ਤ੍ਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮਮੂਰ੍ਧਨਿ। ਨ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮਸ੍ਤੇਨ ਦੁਸ੍ਤਰਃ॥ 14-61-16 (94207) ਨਿਹਤ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਾਲਾਨ੍ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਤਸਙ੍ਘਸ਼ਃ। ਖੇਦਿਤੋ ਦ੍ਰੋਣਕਰ੍ਣਾਭ੍ਯਾਂ ਦੌਃਸ਼ਾਸਨਿਵਸ਼ੰ ਗਤਃ॥ 14-61-17 (94208) ਏਕੋ ਹ੍ਯੇਕੇਨ ਸਤਤੰ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੋ ਯਦਿ ਪ੍ਰਭੋ। ਨ ਸ ਸ਼ਕ੍ਯੇਤ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਨਿਹਨ੍ਤੁਮਪਿ ਵਜ੍ਰਿਣਾ॥ 14-61-18 (94209) ਸਮਾਹੂਤੇ ਚ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਪਾਰ੍ਥੇ ਸੰਸ਼ਪ੍ਤਕੈਸ੍ਤਦਾ। ਪਰ੍ਯਵਾਰ੍ਯਤ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੈਃ ਸ ਦ੍ਰੋਣਾਦਿਭਿਰਾਹਵੇ॥ 14-61-19 (94210) ਤਤਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਵਧੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸੁਮਹਾਨ੍ਤੰ ਰੇਣੇ ਪਿਤਃ। ਦੌਹਿਤ੍ਰਸ੍ਤਵ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯ ਦੌਃਸ਼ਾਸਨਿਵਸ਼ੰ ਗਤਃ॥ 14-61-20 (94211) ਨੂਨੰ ਚ ਸ ਗਤਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਜਹਿ ਸ਼ੋਕੰ ਮਹਾਮਤੇ। ਨ ਹਿ ਵ੍ਯਸਨਮਾਸਾਦ੍ਯ ਸੀਦਨ੍ਤਿ ਕ੍ਰੁʼਤਬੁਦ੍ਧਯਃ॥ 14-61-21 (94212) ਦ੍ਰੋਣਕਰ੍ਣਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਯੋ ਯੇਨ ਪ੍ਰਤਿਸਮਾਸਿਤਾਃ। ਰਣੇ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਤਿਮਾਃ ਸ ਕਥੰ ਨਾਪ੍ਨੁਯਾਦ੍ਦਿਵਮ੍॥ 14-61-22 (94213) ਸ ਸ਼ੋਕੰ ਜਹਿ ਜੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ ਮਾ ਚ ਮਨ੍ਯੁਵਸ਼ੰ ਗਮਃ। ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਪੂਤਾਂ ਹਿ ਸ ਗਤਿੰ ਗਤਃ ਪਰਪੁਰੰਜਯਃ॥ 14-61-23 (94214) ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੁ ਨਿਹਤੇ ਵੀਰੇ ਸੁਭਦ੍ਰੇਯੰ ਸ੍ਵਸਾ ਮਮ। ਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾ(ਅ)ਥੋ ਸੁਤੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਕੁਰਰੀਵ ਨਨਾਦ ਹ॥ 14-61-24 (94215) ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਚ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪਰ੍ਯਤਪ੍ਯਤ ਦੁਃਖਿਤਾ। ਆਰ੍ਯੇ ਕ੍ਵ ਦਾਰਕਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਤਾਨਹਮ੍॥ 14-61-25 (94216) ਅਸ੍ਯਾਸ੍ਤੁ ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤਾਃ ਕੁਰੁਯੋਸ਼਼ਿਤਃ। ਭੁਜਾਭ੍ਯਾਂ ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯੈਨਾਂ ਚੁਕ੍ਰੁਸ਼ੁਃ ਪਰਮਾਰ੍ਤਵਤ੍॥ 14-61-26 (94217) ਉਤ੍ਤਰਾਂ ਚਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਭਦ੍ਰੇ ਭਰ੍ਤਾ ਸ ਕ੍ਵ ਨੁ ਤੇ ਗਤਃ। ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਾਗਮਨੰ ਮਹ੍ਯੰ ਤਸ੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਵੇਦਯਸ੍ਵ ਹ॥ 14-61-27 (94218) ਨਨੁ ਨਾਮਾਦ੍ਯ ਵੈਰਾਟਿ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਮਮ ਗਿਰੰ ਸਦਾ। ਭਵਨਾੰਨਿਸ਼਼੍ਪਤਤ੍ਯਾਸ਼ੁ ਕਸ੍ਮਾੰਨਾਭ੍ਯੇਤਿ ਤੇ ਪਤਿਃ॥ 14-61-28 (94219) ਅਭਿਮਨ੍ਯੋ(ਅ)ਨੁਸ਼ਯਿਨੋ ਮਾਤੁਲਾਸ੍ਤੇ ਮਹਾਰਥਾਃ। ਕੁਸ਼ਲੰ ਚਾਬ੍ਰੁਵਨ੍ਸਰ੍ਵੇ ਤ੍ਵਾਂ ਯੁਯੁਤ੍ਸੁਮਿਹਾਗਤਮ੍॥ 14-61-29 (94220) ਆਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਮੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੰ ਯਥਾਪੂਰ੍ਵਮਰਿਨ੍ਦਮ। ਕਸ੍ਮਾਦੇਵੰ ਵਿਲਪਤੀਂ ਨਾਦ੍ਯੇਹ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼਼ਸੇ। 14-61-30 (94221) ਏਵਮਾਦਿ ਤੁ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯ੍ਯਾਸ੍ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਤਤ੍ਪਰਿਦੇਵਿਤਮ੍। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰੁʼਥਾ ਸੁਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾ ਸ਼ਨੈਰ੍ਵਾਕ੍ਯਮਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-61-31 (94222) ਸੁਭਦ੍ਰੇ ਵਾਸੁਦੇਵੇਨ ਤਥਾ ਸਾਤ੍ਯਕਿਨਾ ਰਣੇ। ਪਿਤ੍ਰਾ ਚ ਲਾਲਿਤੋ ਬਾਲਃ ਸ ਹਤਃ ਕਾਲਧਰ੍ਮਣਾ॥ 14-61-32 (94223) ਈਦ੍ਰੁʼਸ਼ੋ ਮਰ੍ਤ੍ਯਧਰ੍ਮੋ(ਅ)ਯੰ ਮਾ ਸ਼ੁਚੋ ਯਦੁਨਨ੍ਦਿਨਿ। ਪੁਤ੍ਰੋ ਹਿ ਤਵ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ ਪਰਮਾਂ ਗਤਿਮ੍॥ 14-61-33 (94224) ਕੁਲੇ ਮਹਤਿ ਜਾਤਾਸਿ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍। ਮਾ ਸ਼ੁਚਸ਼੍ਚਪਲਾਕ੍ਸ਼਼ੰ ਤ੍ਵੰ ਪਦ੍ਮਪਤ੍ਰਨਿਭੇਕ੍ਸ਼਼ਣੇ॥ 14-61-34 (94225) ਉਤ੍ਤਰਾਂ ਤ੍ਵਮਵੇਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਗੁਰ੍ਵਿਣੀਂ ਮਾ ਸ਼ੁਚਃ ਸ਼ੁਭੇ। ਪੁਤ੍ਰਮੇਸ਼਼ਾ ਹਿ ਤਸ੍ਯਾਸ਼ੁ ਜਨਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਭਾਮਿਨੀ॥ 14-61-35 (94226) ਏਵਮਾਸ਼੍ਵਾਸਯਿਤ੍ਵੈਨਾਂ ਕੁਨ੍ਤੀ ਯਦੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹ। ਵਿਹਾਯ ਸ਼ੋਕੰ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੰ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧਮਸ੍ਯ ਹ੍ਯਕਲ੍ਪਯਤ੍॥ 14-61-36 (94227) ਸਮਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੰ ਰਾਜਾਨੰ ਭੀਮਮੇਵ ਚ। ਯਮੌ ਯਮੋਪਮੌ ਚੈਵ ਦਦੌ ਦਾਨਾਨ੍ਯਨੇਕਸ਼ਃ॥ 14-61-37 (94228) ਤਤਃ ਪ੍ਰਦਾਯ ਬਹ੍ਵੀਰ੍ਗਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਯਦੂਦ੍ਵਹ। ਸਮਾਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਤੁ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯੀ ਵੈਰਾਟੀਮਬ੍ਰਵੀਦਿਦਮ੍॥ 14-61-38 (94229) ਵੈਰਾਟਿ ਨੇਹ ਸੰਤਾਪਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਕਾਰ੍ਯੋ ਹ੍ਯਨਿਨ੍ਦਿਤੇ। ਭਰ੍ਤਾਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਗਰ੍ਭਸ੍ਥੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਵੈ ਸ਼ਿਸ਼ੁਮ੍॥ 14-61-39 (94230) ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤਃ ਕੁਨ੍ਤੀ ਵਿਰਰਾਮ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤੇ। ਤਾਮਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਚੈਵੇਮਾਂ ਸੁਭਦ੍ਰਾਂ ਸਮੁਪਾਨਯਮ੍॥ 14-61-40 (94231) ਏਵੰ ਸ ਨਿਧਨੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਦੌਹਿਤ੍ਰਸ੍ਤਵ ਮਾਨਦ। ਸੰਤਾਪੰ ਤ੍ਯਜ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ ਮਾ ਚ ਸ਼ੋਕੇ ਮਨਃ ਕ੍ਰੁʼਥਾਃ॥ ॥ 14-61-41 (94232) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 61 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-61-11 ਕਚ੍ਚਿਦ੍ਦੁਃਖੇਨ ਗੋਵਿਨ੍ਦਿ ਤਤ੍ਰਾਜੌ ਵਿਮੁਖੀਕ੍ਰੁʼਤਃ ਇਤਿ ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-61-19 ਸਮਾਹ੍ਰੁʼਤੇ ਚ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮਾਦਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ। ਪਰ੍ਯਵਾਰ੍ਯਤ ਸਤੁਸ਼਼੍ਟੈਰਿਤਿ ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 062

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.62. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 062

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵਸੁਦੇਵਾਦਿਭਿਰਭਿਮਨ੍ਯਵੇ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧਦਾਨਮ੍॥ 1 ॥ ਵ੍ਯਾਸੇਨ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰਮੇਤ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰਾਦਿਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਪੂਰ੍ਵਕੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤ੍ਯਸ਼੍ਵਮੇਧਸੰਚੋਦਨੇਨਿ ਪੁਨਰਨ੍ਤਰ੍ਧਾਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਵਚਃ ਸ਼ੂਰਾਤ੍ਮਜਸ੍ਤਦਾ। ਵਿਹਾਯ ਸ਼ੋਕੰ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਦਦੌ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-62-1 (94233) ਤਥੈਵ ਵਾਸੁਦੇਵਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੀਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ। ਦਯਿਤਸ੍ਯਿ ਪਿਤੁਰ੍ਨਿਤ੍ਯਮਕਰੋਦੌਰ੍ਧ੍ਵਦੇਹਿਕਮ੍॥ 14-62-2 (94234) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਮਹੌਜਸਾਮ੍। ਵਿਧਿਵਦ੍ਭੋਜਯਾਮਾਸ ਭੋਜ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵਗੁਣਾਨ੍ਵਿਤਮ੍॥ 14-62-3 (94235) ਆਚ੍ਛਾਦ੍ਯ ਚ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਧਨਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਮਪਾਨੁਦਤ੍। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਤਦਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ੍ਤਦਭੂਦ੍ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-62-4 (94236) ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਚੈਵ ਗਾਸ਼੍ਚੈਵ ਸ਼ਯਨਾਚ੍ਛਾਦਨਾਨਿ ਚ। ਦੀਯਮਾਨੰ ਤਦਾ ਵਿਪ੍ਰਃ ਪ੍ਰਭੂਤਮਿਤਿ ਚਾਬ੍ਰੁਵਨ੍॥ 14-62-5 (94237) ਵਾਸੁਦੇਵੋ(ਅ)ਥ ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹੋ ਬਲੇਦੇਵਃ ਸਸਾਤ੍ਯਕਿਃ। ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਸ੍ਤਦਾ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧਮਕੁਰ੍ਵਨ੍ਸਤ੍ਯਕਸ੍ਤਦਾ। ਅਤੀਵ ਦੁਃਖਸੰਤਪ੍ਤਾ ਨ ਸ਼ਮੰ ਚੋਪਲੇਭਿਰੇ॥ 14-62-6 (94238) ਤਥੈਵ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਵੀਰਾ ਨਗਰੇ ਨਾਗਸਹ੍ਵਯੇ। ਨੋਪਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤ ਵੈ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਮਭਿਮਨ੍ਯੁਵਿਨਾਕ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-62-7 (94239) ਸੁਬਹੂਨਿ ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਦਿਵਸਾਨਿ ਵਿਰਾਟਜਾ। ਨਾਭੁਙ੍ਕ੍ਤ ਪਤਿਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾ ਤਦਭੂਤ੍ਕਰੁਣੰ ਮਹਤ੍॥ 14-62-8 (94240) ਧਿਯਮਾਣੇ ਤੁ ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੁ ਗਰ੍ਭੇ ਕੁਕ੍ਸ਼਼ਿਸ੍ਥ ਏਵ ਚ। ਆਜਗਾਮ ਤਤੋ ਵ੍ਯਾਸੋ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ॥ 14-62-9 (94241) ਸਮਾਗਮ੍ਯਾਬ੍ਰਵੀਮਾਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥੁਲਲੋਚਨਾਮ੍। ਉਤ੍ਤਰਾਂ ਚ ਮਹਾਤੇਜਾਃਇ ਸ਼ੋਕਃ ਸੰਤ੍ਯਜ੍ਯਤਾਮਯਮ੍॥ 14-62-10 (94242) ਜਨਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤਵ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਿ। ਪ੍ਰਭਾਵਾਦ੍ਵਾਸੁਦੇਵਸ੍ਯ ਮਮ ਵ੍ਯਾਹਰਣਾਦਪਿ। ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਮਯੰ ਚਾਨ੍ਤੇ ਪਾਲਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਮੇਦਿਨੀਮ੍॥ 14-62-11 (94243) ਧਨਞ੍ਜਯੰ ਚ ਸਮ੍ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਤਃ। ਵ੍ਯਾਸੋ ਵਾਕ੍ਯਮੁਵਾਚੇਦੰ ਹਰ੍ਸ਼਼ਯੰਨਿਵ ਭਾਰਤ॥ 14-62-12 (94244) ਪੌਤ੍ਰਸ੍ਤਵ ਮਹਾਭਾਗੋ ਜਨਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਮਹਾਮਨਾਃ। ਪ੍ਰੁʼਥ੍ਵੀਂ ਸਾਗਰਪਰ੍ਯਨ੍ਤਾਂ ਪਾਲਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਧਰ੍ਮਤਃ॥ 14-62-13 (94245) ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛੋਕੰ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਜਹਿ ਤ੍ਵਮਰਿਕਰ੍ਸ਼ਨ। ਵਿਚਾਰ੍ਯਮਤ੍ਰ ਨ ਹਿ ਤੇ ਸਤ੍ਯਮੇਤਦ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-62-14 (94246) ਯਚ੍ਚਾਪਿ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਵੀਰੇਣਿ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨ। ਪੁਰੋਕ੍ਤੰ ਤਤ੍ਤਥਾ ਭਾਵਿ ਮਾ ਤੇ(ਅ)ਤ੍ਰਾਸ੍ਤੁ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-62-15 (94247) ਵਿਬੁਧਾਨਾਂ ਗਤੋ ਲੋਕਾਨਕ੍ਸ਼਼ਯਾਨਾਤ੍ਮਨਿਰ੍ਜਿਤਾਨ੍। ਨ ਸ ਸ਼ੋਚ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਵੀਰੋ ਨ ਚਾਨ੍ਯੈਃ ਕੁਰੁਭਿਸ੍ਤਥਾ॥ 14-62-16 (94248) ਏਵੰ ਪਿਤਾਮਹੇਨੋਕ੍ਤੋ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸ ਧਨਞ੍ਜਯਃ। ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ਼ੋਕੰ ਮਹਾਰਾਜ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਰੂਪੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ਤਦਾ॥ 14-62-17 (94249) ਪਿਤਾ(ਅ)ਪਿ ਤਵ ਧਰ੍ਮੇਜ੍ਞ ਗਰ੍ਭੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਮਹਾਮਤੇ। ਅਵਰ੍ਧਤ ਯਥਾਕਾਮੰ ਸ਼ੁਕ੍ਲਪਕ੍ਸ਼਼ੇ ਯਥਾ ਸ਼ਸੀ॥ 14-62-18 (94250) ਤਤਃ ਸੰਚੋਦਯਾਮਾਸ ਵ੍ਯਾਸੋ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜੰ ਨ੍ਰੁʼਪਮ੍। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੰ ਪ੍ਰਤਿ ਤਦਾ ਤਤਃ ਸੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰ੍ਹਿਤੋ(ਅ)ਭਵਤ੍॥ 14-62-19 (94251) ਧਰ੍ਮਰਾਜੋਪਿ ਮੇਧਾਵੀ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵ੍ਯਾਸਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਚਃ। ਵਿਤ੍ਤੋਪਨਯਨੇ ਤਾਤ ਚਕਾਰ ਗਮਨੇ ਮਤਿਮ੍॥ ॥ 14-62-20 (94252) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 62 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 063

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.63. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 063

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਵ੍ਯਾਸਾਜ੍ਞਯਾ ਭੀਮਾਦਿਭਿਃ ਸਹਾਲੋਚ੍ਯ ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥੰ ਧਨਾਹਰਣਾਯ ਸਹਭ੍ਰਾਤ੍ਰਾਦਿਭਿਰ੍ਹਿਮਵਤ੍ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵੈਤਦ੍ਵਚਨੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨ੍ਵ੍ਯਾਸੇਨੋਕ੍ਤੰ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੰ ਪ੍ਰਤਿ ਤਦਾ ਕਿੰ ਭੂਯਃ ਪ੍ਰਚਕਾਰ ਹ॥ 14-63-1 (94253) ਰਤ੍ਨੰ ਚ ਯਨ੍ਮਰੁਤ੍ਤੇਨਿ ਨਿਹਿਤੰ ਵਸੁਧਾਤਲੇ। ਤਦਵਾਪ ਕਥੰ ਚੇਤਿ ਤਨ੍ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ॥ 14-63-2 (94254) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-63-3x (7914) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੈਪਾਯਨਵਚੋ ਧਰ੍ਮਿਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸਮਾਨਾਯ੍ਯ ਕਾਲੇ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-63-3 (94255) ਅਰ੍ਜੁਨੰ ਭੀਮਸੇਨੰ ਚ ਮਾਦ੍ਰੀਪੁਤ੍ਰੌ ਯਮਾਵਪਿ। ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਵੋ ਵਚਨੰ ਵੀਰਾਃ ਸੌਹ੍ਰੁʼਦਾਦ੍ਯਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-63-4 (94256) ਕੁਰੂਣਾਂ ਹਿਤਕਾਮੇਨ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਧੀਮਤਾ। ਤਪੋਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੇਨਿ ਮਹਤਾ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਾਂ ਭੂਤਿਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-63-5 (94257) ਗੁਰੁਣਾ ਧਰ੍ਮਸ਼ੀਲੇਨ ਵ੍ਯਾਸੇਨਾਦ੍ਭੁਤਕਰ੍ਮਣਾ। ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਚ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞ ਗੋਵਿਨ੍ਦੇਨਿ ਚ ਧੀਮਤਾ॥ 14-63-6 (94258) ਸੰਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤਦਹੰ ਸਮ੍ਯਕ੍ਕਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ। ਆਯਤ੍ਯਾਂ ਚ ਤਦਾਤ੍ਵੇ ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਤਦ੍ਧਿ ਨੋ ਹਿਤਮ੍॥ 14-63-7 (94259) ਅਨੁਬਨ੍ਧੇ ਚ ਕਲ੍ਯਾਣੰ ਯਦ੍ਵਚੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨਃ। ਇਯੰ ਹਿ ਵਸੁਧਾ ਸਰ੍ਵਾ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਰਤ੍ਨਾ ਕੁਰੂਦ੍ਵਹਾਃ॥ 14-63-8 (94260) ਤਚ੍ਚਾਚਸ਼਼੍ਟ ਤਦਾ ਵ੍ਯਾਸੋ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਧਨੰ ਨ੍ਰੁʼਪਾਃ। ਯਦ੍ਯੇਤਦ੍ਵੋ ਬਹੁਮਤੰ ਮਨ੍ਯਧ੍ਵੰ ਵਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮੰ ਯਦਿ। ਤਦਾਨਯਾਮਹੇ ਸਰ੍ਵੇ ਕਤੰ ਵਾ ਭੀਮ ਮਨ੍ਯਸੇ॥ 14-63-9 (94261) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਵਾਕ੍ਯੇ ਨ੍ਰੁʼਪਤੌ ਤਦਾ ਕੁਰੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹ। ਭੀਮਸੇਨੋ ਨ੍ਰੁʼਪਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਰ੍ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-63-10 (94262) ਰੋਚਤੇ ਮੇ ਮਹਾਬਾਹੋ ਯਦਿਦੰ ਭਾਸ਼਼ਿਤੰ ਤ੍ਵਯਾ। ਵ੍ਯਾਸਾਖ੍ਯਾਤਸ੍ਯ ਵਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਸਮੁਪਾਨਯਨੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-63-11 (94263) ਤਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਮਹੇ ਧਰ੍ਮਾਦ੍ਯਦ੍ਧਨੰ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਪ੍ਰਭੋ। ਕ੍ਰੁʼਤਮੇਵ ਮਹਾਰਾਜ ਭਵੇਦਿਤਿ ਮਤਿਰ੍ਮਮ॥ 14-63-12 (94264) ਤੇ ਵਯੰ ਪ੍ਰਣਿਪਾਤੇਨ ਗਿਰੀਸ਼ਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ। ਤਦਾਨਯਾਮਿ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਸਮਭ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯ ਕਪਰ੍ਦਿਨਮ੍॥ 14-63-13 (94265) `ਤੰ ਵਿਭੁਂ ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ੰ ਸ਼ੂਲਪਾਣਿੰ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨਮ੍। ਅਨਾਦਿਨਿਧਨੰ ਸ਼ੰਭੁਂ ਨਮਸ੍ਯਾਮਿ ਮਹੇਸ਼੍ਵਰਮ੍॥' 14-63-14 (94266) ਲੋਕਨਾਥੰ ਗਣਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੰ ਤਸ੍ਯੈਵਾਨੁਚਰਾਂਸ਼੍ਚਿ ਤਾਨ੍। ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯਾਰ੍ਥਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਾਮੋ ਨੂਨੰ ਵਾਗ੍ਬੁਦ੍ਧਿਕਰ੍ਮਭਿਃ॥ 14-63-15 (94267) ਰਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਯੇ ਚ ਤਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਕਿੰਨਰਾ ਰੌਦ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਾਃ। ਤੇ ਚ ਵਸ਼੍ਯਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰਸੰਨੇ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਧ੍ਵਜੇ॥ 14-63-16 (94268) `ਸ ਹਿ ਦੇਵਃ ਪ੍ਰਸੰਨਾਤ੍ਮਾ ਭਕ੍ਤਾਨਾਂ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰਃ। ਦਦਾਤ੍ਯਮਰਤਾਂ ਚਾਪਿ ਕਿੰ ਪੁਨਃ ਕਾਞ੍ਚਨੰ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-63-17 (94269) ਵਨਸ੍ਥਾਸ੍ਯ ਪੁਰਾ ਜਿਸ਼਼੍ਣੋਰਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪਾਸ਼ੁਪਤੰ ਮਹਤ੍। ਰੌਦ੍ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਿਰਸ਼੍ਚਾਦਾਤ੍ਪ੍ਰਸੰਨਃ ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਧਨਮ੍॥ 14-63-18 (94270) ਵਯੰ ਸਰ੍ਵੇ ਹਿ ਤਦ੍ਭਕ੍ਤਾਃ ਸ ਚਾਸ੍ਮਾਕੰ ਪ੍ਰਸੀਦਤਿ। ਤਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਾਦਿਦੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਕੌਰਵਨਨ੍ਦਨ॥ 14-63-19 (94271) ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਰ੍ਵਧੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੇ ਧਨਞ੍ਜਯੇ। ਜਯਦ੍ਰਥਵਧਾਰ੍ਥਾਯ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਲੋਕਗੁਰੁਰ੍ਨਿਸ਼ਿ। ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯ ਲਬ੍ਧਵਾਨਸ੍ਤ੍ਰਮਰ੍ਜੁਨਃ ਸਹਕੇਸ਼ਵਃ॥ 14-63-20 (94272) ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਭਾਤਾਂ ਰਜਨੀਂ ਫਲ੍ਗੁਨਸ੍ਯਾਗ੍ਰਤਃ ਪ੍ਰਭੁਃ। ਜਘਾਨ ਸੈਨ੍ਯੰ ਸ਼ੂਲੇਨ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਃ॥ 14-63-21 (94273) ਕਸ੍ਤਾਂ ਸੇਨਾਂ ਮਹਾਰਾਜ ਮਨਸਾ(ਅ)ਪਿ ਪ੍ਰਧਰ੍ਸ਼਼ਯੇਤ੍। ਦ੍ਰੋਣਿਕਰ੍ਣਬਲੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਾਂ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸੈਃ ਪ੍ਰਹਾਰਿਭਿਃ। ਰੁʼਤੇ ਦੇਵਾਨ੍ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾਦ੍ਬਹੁਰੂਪਾਨ੍ਮਹੇਸ਼੍ਵਰਾਤ੍॥ 14-63-22 (94274) ਤਸ੍ਯੈਵ ਚ ਪ੍ਰਸਾਦੇਵ ਨਿਹਤਾਸ੍ਤਵ ਸ਼ਤ੍ਰਵਃ। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਸ੍ਯ ਸੰਸਿਦ੍ਧਿੰ ਤਵ ਸਮ੍ਪਾਦਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।' 14-63-23 (94275) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵੈਵੰ ਵਦਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਵਾਕ੍ਯੰ ਭੀਮਸ੍ਯ ਭਾਰਤ। ਪ੍ਰੀਤੋ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜੋ ਰਾਜਾ ਬਭੂਵਾਤੀਵ ਭਾਰਤ। ਅਰ੍ਜੁਨਪ੍ਰਮੁਖਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਥੇਤ੍ਯੇਵਾਬ੍ਰੁਵਨ੍ਵਚਃ॥ 14-63-24 (94276) ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਰਤ੍ਨਾਹਰਣਨਿਸ਼੍ਚਯਮ੍। ਸੇਨਾਮਾਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸੁਰ੍ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੇ(ਅ)ਹਨਿ ਚ ਧ੍ਰੁਵੇ॥ 14-63-25 (94277) ਤਤੋ ਯਯੁਃ ਪਾਣ੍ਡੁਸੁਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ੍ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਵਾਚ੍ਯ ਚ। ਅਰ੍ਚਯਿਤ੍ਵਾ ਸੁਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਪੂਰ੍ਵਮੇਵ ਮਹੇਸ਼੍ਵਰਮ੍॥ 14-63-26 (94278) ਮੋਦਕੈਃ ਪਾਯਸੇਨਾਥ ਮਾਂਸਾਪੂਪੈਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਆਸ਼ਾਸ੍ਯ ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਪ੍ਰਯਯੁਰ੍ਮੁਦਿਤਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-63-27 (94279) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਯਾਸ੍ਯਤਾਂ ਤਤ੍ਰ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਸ਼ੁਭਾਨ੍ਯਥ। ਪ੍ਰਾਹੁਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸੋ ਦ੍ਵਿਜਾਗ੍ਰ੍ਯਾ ਨਾਗਰਾਸ਼੍ਚ ਤੇ॥ 14-63-28 (94280) ਤਤਃ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੀਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼ਿਰੋਭਿਃ ਪ੍ਰਣਿਪਤ੍ਯ ਚ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਗ੍ਨਿਸਹਿਤਾਨ੍ਪ੍ਰਯਯੁਃ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨਾਃ॥ 14-63-29 (94281) ਸਮਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਰਾਜਾਨੰ ਪੁਤ੍ਰਸ਼ੋਕਸਮਾਹਤਮ੍। ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਸਭਾਰ੍ਯੰ ਵੈ ਪ੍ਰੁʼਥਾਂ ਚ ਪ੍ਰੁʼਥੁਲੋਚਨਾਮ੍॥ 14-63-30 (94282) ਮੂਲੇ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਕੌਰਵ੍ਯੰ ਯੁਯੁਤ੍ਸੁਂ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਜਮ੍। ਸਮ੍ਪੂਜ੍ਯਮਾਨਾਃ ਪੌਰੈਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਸ਼੍ਚ ਮਨੀਸ਼਼ਿਭਿਃ। `ਪ੍ਰਯਯੁਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਵੀਰਾ ਨਿਯਮਸ੍ਥਾਃ ਸ਼ੁਚਿਵ੍ਰਤਾਃ' ॥ 14-63-31 (94283) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 63 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 064

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.64. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 064

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਹਿਮਵਦ੍ਗਿਰਿਮੇਤ੍ਯ ਸੇਨਾਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤ੍ਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਚੋਦਨਯਾ ਤੈਃ ਸਹੋਪਵਾਸਾਦਿਵ੍ਰਤਾਚਰਣਪੂਰ੍ਵਕੰ ਨਿਸ਼ਾਯਾਪਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਤਤਸ੍ਤੇ ਪ੍ਰਯਯੁਰ੍ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਨਰਵਾਹਨਾਃ। ਰਥਘੋਸ਼਼ੇਣ ਮਹਤਾ ਪੂਰਯਨ੍ਤੋ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾਮ੍॥ 14-64-1 (94284) ਸੰਸ੍ਤੂਯਮਾਨਾਃ ਸ੍ਤੁਤਿਭਿਃ ਸੂਤਮਾਗਧਬਨ੍ਦਿਭਿਃ। ਸ੍ਵੇਨ ਸੈਨ੍ਯੇਨ ਸੰਵੀਤਾ ਯਥਾ(ਅ)(ਅ)ਦਿਤ੍ਯਾਃ ਸ੍ਵਰਸ਼੍ਮਿਭਿਃ॥ 14-64-2 (94285) ਪਾਣ੍ਡੁਰੇਣਾਤਪਤ੍ਰੇਣ ਧ੍ਰਿਯਮਾਣੇਨ ਮੂਰ੍ਧਨਿ। ਬਭੌ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪੌਰ੍ਣਮਾਸ੍ਯਾਮਿਵੋਡੁਰਾਟ੍॥ 14-64-3 (94286) ਜਯਾਸ਼ਿਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਾਂ ਨਰਾਣਾਂ ਪਥਿ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਦ੍ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਯਥਾਵਤ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ॥ 14-64-4 (94287) ਤਥੈਵ ਸੈਨਿਕਾ ਰਾਜਨ੍ਰਾਜਾਨਮਨੁਯਾਨ੍ਤਿ ਯੇ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਹਲਹਲਾਸ਼ਬ੍ਦੋ ਦਿਵੰ ਸ੍ਤਬ੍ਧ੍ਵਾ ਵ੍ਯਤਿਸ਼਼੍ਠਤ॥ 14-64-5 (94288) ਸਰਾਂਸਿ ਸਰਿਤਸ਼੍ਚੈਵ ਵਨਾਨ੍ਯੁਪਵਨਾਨਿ ਚ। ਅਤ੍ਯਕ੍ਰਾਮਨ੍ਮਹਾਰਾਜੋ ਗਿਰਿੰ ਚਾਪ੍ਯਨ੍ਵਪਦ੍ਯਤ॥ 14-64-6 (94289) ਸ੍ਮਿਨ੍ਦੇਸ਼ੇ ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਯਤ੍ਰ ਤਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਚਕ੍ਰੇ ਨਿਵੇਸ਼ਨੰ ਰਾਜਾ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਸਹਸੈਨਿਕੈਃ। ਸ਼ਿਵੇ ਦੇਸ਼ੇ ਸਮੇ ਚੈਵ ਤਦਾ ਭਰਤਸਤ੍ਤਮ॥ 14-64-7 (94290) ਅਗ੍ਰਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਪੋਵਿਦ੍ਯਾਦਮਾਨ੍ਵਿਤਾਨ੍। ਪੁਰੋਹਿਤੰ ਚ ਕੌਰਵ੍ਯ ਵੇਦਵੇਦਾਙ੍ਗਪਾਰਗਮ੍॥ 14-64-8 (94291) ਆਗ੍ਨਿਵੇਸ਼੍ਯੰ ਚ ਰਾਜਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਸਪੁਰੋਧਸਃ। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿੰ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍॥ 14-64-9 (94292) ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤੁ ਮਧ੍ਯੇ ਰਾਜਾਨਮਮਾਤ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਸ਼਼ਟ੍ਪਦੰ ਨਵਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੰ ਨਿਵੇਸ਼ੰ ਚਕ੍ਰਿਰੇ ਜਨਾਃ॥ 14-64-10 (94293) ਮਤ੍ਤਾਨਾਂ ਵਾਰਣੇਨ੍ਦ੍ਰਾਣਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ੰ ਚ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਕਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਸ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-64-11 (94294) ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਕਾਰ੍ਯੇ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੇ ਦਿਵਸੇ ਸ਼ੁਭੇ। ਯਥਾ ਭਵਨ੍ਤੋ ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਤਥਾ॥ 14-64-12 (94295) ਨ ਨਃ ਕਾਲਾਤ੍ਯਯੋ ਵੈ ਸ੍ਯਾਦਿਹੈਵ ਪਰਿਲਮ੍ਬਤਾਮ੍। ਇਤਿ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ੍ਯ ਵਿਪ੍ਰੇਨ੍ਦ੍ਰਾਃ ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਯਦਨਨ੍ਤਰਮ੍॥ 14-64-13 (94296) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵੈਤਦ੍ਵ********* ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਸਪੁਰੋਧਸਃ। ਇਦਮੂਚੁਰ੍ਵਚੋ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜਪ੍ਰਿਯੇਪ੍ਸਵਃ॥ 14-64-14 (94297) ਅਦ੍ਯੈਵ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਮਹਸ਼੍ਚ ਪੁਣ੍ਯੰ ਯਤਾਮਹੇ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਤਮਕ੍ਰਿਯਾਸੁ। ਤਪੋਭਿਰਦ੍ਯੇਹ ਵਸਾਮ ਰਾਜ- ੰਨੁਪੋਸ਼਼੍ਯਤਾਂ ਚਾਪਿ ਭਵਦ੍ਭਿਰਦ੍ਯ॥ 14-64-15 (94298) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਨਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤੋਪਵਾਸਾ ਰਜਨੀਂ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰਾਃ। 14-64-16 (94299) ਊਸ਼਼ੁਃ ਪ੍ਰਤੀਤਾਃ ਕੁਸ਼ਸੰਸ੍ਤਰੇਸ਼਼ੁ ਯਥਾ(ਅ)ਧ੍ਵਰੇ ਪ੍ਰਜ੍ਵਲਿਤਾ ਹੁਤਾਸ਼ਾਃ॥ 14-64-17 (94300) ਤਤੋ ਨਿਸ਼ਾ ਸਾ ਵ੍ਯਗਮਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਂ ਸੰਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਤਾਂ ਵਿਪ੍ਰਸਮੀਰਿਤਾ ਗਿਰਃ। ਤਤਃ ਪ੍ਰਭਾਤੇ ਵਿਮਲੇ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭਾ ਵਚੋ(ਅ)ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਧਰ੍ਮਸੁਤੰ ਨਰਾਧਿਪਮ੍॥ ॥ 14-64-18 (94301) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਃਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 64 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-64-25 ਧ੍ਰੁਵੇ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੇ ਰੋਹਿਣ੍ਯਾਮੁਤ੍ਤਰਾਤ੍ਰਯੇ ਚ। ਅਹਨਿ ਵਾਰੇ ਧ੍ਰੁਵੇ ਰਵਿਵਾਰੇ।ਕ ਉਤ੍ਤਰਾਰ੍ਕੇ(ਅ)ਮ੍ਰੁʼਤਸਿਦ੍ਧਯੋਗੇ ਇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-64-31 ਮੂਲੇ ਵੰਸ਼ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੇ। ਕੁਨ੍ਤੀਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸਮੀਪੇ ਇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-64-63 ਤ੍ਰਿਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 065

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.65. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 065

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਵਿਧਿਵੰਨਾਨਾਸ਼਼ਲਿਹਰਣਾਦਿਨਾ ਸਪਰਿਚਰਮਹੇਸ਼੍ਵਰਪਤਿਤੋਸ਼਼ਣੇਨ ਵਿਵਿਧਕਨਕਭਾਣ੍ਡਾਹਰਣੇਨ ਪੁਨਰ੍ਨਗਰੰਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

name="Azvamedhika-14-65-1x">ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਊਚੁਃ। ਕ੍ਰਿਯਤਾਮੁਪਹਾਰੋ(ਅ)ਦ੍ਯ ਤ੍ਰ੍ਯਮ੍ਬਕਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ। ਦਤ੍ਤ੍ਵੋਪਹਾਰੰ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਤਤਃ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥੰ ਯਤਾਮਹੇ॥ 14-65-1 (94302) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-65-2x (7915) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਵਚਨੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਗਿਰੀਸ਼ਸ੍ਯ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯਮੁਪਹਾਰਮੁਪਾਹਰਤ੍॥ 14-65-2 (94303) ਆਜ੍ਯੇਨ ਤਰ੍ਪਯਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇਨ ਚ। ਮਨ੍ਤ੍ਰਸਿਦ੍ਧੰ ਚਰੁਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪੁਰੋਧਾਃ ਸ ਯਯੈ ਤਦਾ॥ 14-65-3 (94304) ਸ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਸੁਮਨਸੋ ਮਨ੍ਤ੍ਰਪੂਤਾ ਜਨਾਧਿਪ। ਮੋਦਕੈਃ ਪਾਯਸੇਨਾਥ ਮਾਂਸੈਸ਼੍ਚੋਪਾਹਰਦ੍ਬਲਿੰਮ੍॥ 14-65-4 (94305) ਸੁਮਨੋਭਿਸ਼੍ਚ ਚਿਤ੍ਰਾਭਿਰ੍ਲਾਜੈਰੁਚ੍ਚਾਵਚੈਰਪਿ। ਸਰ੍ਵੰ ਸ੍ਵਿਸ਼਼੍ਟਕ੍ਰੁʼਤੰ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਧਿਵਦ੍ਵੇਦਪਾਰਗਃ। ਕਿੰਕਰਾਣਾਂ ਤਤਃ ਪਸ਼੍ਚਾਚ੍ਚਕਾਰ ਬਲਿਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-65-5 (94306) ਯਕ੍ਸ਼਼ੇਨ੍ਦ੍ਰਾਯ ਕੁਬੇਰਾਯ ਮਾਣਿਭਦ੍ਰਾਯ ਚੈਵ ਹ। ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਚ ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਣਾਂ ਭੂਤਾਨਾਂ ਪਤਯਸ਼੍ਚ ਯੇ॥ 14-65-6 (94307) ਕ੍ਰੁʼਸਰੇਣ ਚ ਮਾਂਸੇਨ ਨਿਵਾਪੈਸ੍ਤਿਲਸੰਯੁਤੈਃ। ਓਦਨੰ ਕੁਮ੍ਭਸ਼ਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪੁਰੋਧਾਃ ਸਮੁਪਾਹਰਤ੍॥ 14-65-7 (94308) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯਃ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਗਵਾਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤੁ ਭੂਮਿਪਃ। ਨਕ੍ਤੰਚਰਾਣਾਂ ਭੂਤਾਨਾਂ ਵ੍ਯਾਦਿਦੇਸ਼ ਬਲਿ ਤਦਾ॥ 14-65-8 (94309) ਧੂਪਗਨ੍ਧਨਿਰੁਦ੍ਧੰ ਤਤ੍ਸੁਮਨੋਭਿਸ਼੍ਚ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਸ੍ਥਾਨਮਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਦੇਵਦੇਵਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ॥ 14-65-9 (94310) ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪੂਜਾਂ ਤੁ ਰੁਦ੍ਰਸ੍ਯ ਗਣਾਨਾਂ ਚੈਵ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਯਯੌ ਵ੍ਯਾਸੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਪੋ ਰਤ੍ਨਨਿਧਿੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-65-10 (94311) ਪੂਜਯਿਤ੍ਵਾ ਧਨਾਧ੍ਵਕ੍ਸ਼਼ੰ ਪ੍ਰਣਿਪਤ੍ਯਾਭਿਵਾਦ੍ਯ ਚ। ਸੁਮਨੋਭਿਰ੍ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਭਿਰਪੂਪੈਃ ਕ੍ਰੁʼਸਰੇਣ ਚ॥ 14-65-11 (94312) ਸ਼ਙ੍ਖਾਦੀਂਸ਼੍ਚ ਨਿਧੀਨ੍ਸਰ੍ਵਾੰਨਿਧਿਪਾਲਾਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਅਰ੍ਚਯਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਾਗ੍ਰ੍ਯਾ ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਵਾਚ੍ਯ ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ 14-65-12 (94313) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪੁਣ੍ਯਾਹਘੋਸ਼਼ੇਣ ਤੇਜਸਾ ਸਮਵਸ੍ਥਿਤਃ। ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਨ੍ਸ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਖਾਨਯਾਮਾਸੰ ਤੰ ਨਿਧਿਮ੍॥ 14-65-13 (94314) ਤਤਃ ਪਾਤ੍ਰੀ ਸਕਰਕਾ ਬਹੁਰੂਪਾ ਮਨੋਰਮਾਃ। ਭ੍ਰੁʼਙ੍ਗਾਰਾਣਿ ਕਟਾਹਾਨਿ ਕਲਸ਼ਾਨ੍ਵਰ੍ਧਮਾਨਕਾਨ੍॥ 14-65-14 (94315) ਬਹੂਨਿ ਚ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਭਾਜਨਾਨਿ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ। ਉਦ੍ਧਾਰਯਾਮਾਸ ਤਦਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 14-65-15 (94316) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਮਪ੍ਯਾਸੀਨ੍ਮਹਾਨ੍ਕਰਪੁਟਸ੍ਤਥਾ। ਨਦ੍ਧੰ ਚ ਭਾਜਨੰ ਰਾਜੰਸ੍ਤੁਲਾਰ੍ਧਮਭਵੰਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-65-16 (94317) ਵਾਹਨੰ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਤਤ੍ਰਾਸੀਤ੍ਤੁ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ। ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਰੁਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ਼ਤਾਨਿ ਦ੍ਵਿਗੁਣਾ ਹਯਾਃ॥ 14-65-17 (94318) ਵਾਰਣਾਸ਼੍ਚ ਮਹਾਰਾਜ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਤਸੰਮਿਤਾਃ। ਸ਼ਕਟਾਨਿ ਰਥਾਸ਼੍ਚੈਵ ਤਾਵਦੇਵ ਕਰੇਣਵਃ। ਸ੍ਵਰਾਣਾਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਣਾਂ ਚ ਪਰਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-65-18 (94319) ਏਤਦ੍ਵਿਤ੍ਤੰ ਤਦਭਵਦ੍ਯਦੁਦ੍ਦਧ੍ਰੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਸ਼਼ੋਡਸ਼ਾਸ਼਼੍ਟੌ ਚਤੁਰ੍ਵਿੰਸ਼ਤ੍ਸਹਸ੍ਰੰ ਭਾਰਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-65-19 (94320) ਏਤੇਸ਼਼੍ਵਾਦਾਯ ਤਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਪੁਨਰਭ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਮਹਾਦੇਵੰ ਪ੍ਰਤਿ ਯਯੌ ਪੁਰੰ ਨਾਗਾਹਯੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-65-20 (94321) ਦ੍ਵੈਪਾਯਨਾਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤਃ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਪੁਰੋਹਿਤਮ੍। ਗੋਰੁਤੇ ਗੋਰੁਤੇ ਚੈਵ ਨ੍ਯਵਸਤ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ॥ 14-65-21 (94322) ਸਾ ਪੁਰਾ(ਅ)ਭਿਮੁਖਾ ਰਾਜੰਨੁਵਾਹ ਮਹਤੀ ਚਮੂਃ। ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਾਦ੍ਦ੍ਰਵਿਣਭਾਰਾਰ੍ਤਾ ਹਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ਤੀ ਕੁਰੂਦ੍ਵਹਾਨ੍॥ ॥ 14-65-22 (94323) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 65 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-65-14 ਪਾਤ੍ਰੀਃ ਮਹਾਨ੍ਤਿ ਓਦਨੋਦ੍ਧਰਣਪਾਤ੍ਰਾਣਿ। ਕਰਕਾ ਅਲ੍ਪਘਟਾਃ। ਭ੍ਰੁʼਙ੍ਗਾਰਾਣਿ ਗਡੁਕਾਨ੍। ਵਰ੍ਧਮਾਨਕਾਨ੍ ਸ਼ਰਾਵਾਣਿ॥ 7-65-16 ਕਰਪਟਃ ਕਰਸੰਪੁਟਾਕਾਰੰ ਦ੍ਵਿਜਲਭਾਜਨੰ ਉਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਦਿਵਾਹ੍ਯਮ੍ ਸੰਦੂਖ ਇਤਿ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 066

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.66. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 066

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਬਲਭਦ੍ਦ੍ਰਸੁਮਦ੍ਰਾਦਿਭਿਃ ਸਹ ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥੰ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤ ਉਤ੍ਤਰਾਯਾਂ ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੋ ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੋ ਜਨਨਮ੍॥ 2 ॥ ਭਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਜਨਨਕਾਲਏਵ ਸ਼ਵਭੂਤਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯੋਜ੍ਜੀਵਨਾਯ ਕੁਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਭਿਃ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਤਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਕਾਲੇ ਤੁ ਵਾਸੁਦੇਵੋ(ਅ)ਪਿ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਉਪਾਯਾਦ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਭਿਃ ਸਾਰ੍ਦੰ ਪੁਰੰ ਵਾਰਣਸਾਹ੍ਵਯਮ੍॥ 14-66-1 (94324) ਸਮਯੰ ਵਾਜਿਮੇਧਸ੍ਯ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਯਥੋਕ੍ਤੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੇਣ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਨ੍ਸ੍ਵਪੁਰੀਂ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-66-2 (94325) ਰੌਕ੍ਮਿਣੇਯੇਨ ਸਹਿਤੋ ਯੁਯੁਧਾਨੇਨ ਚੈਵ ਹ। ਚਾਰੁਦੇਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਾਂਬੇਨਿ ਗਦੇਨ ਕ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਣਾ॥ 14-66-3 (94326) ਸਾਰਣੇਨ ਚ ਵੀਰੇਣ ਨਿਸ਼ਠੇਨੋਨ੍ਮੁਖੇਨ ਚ। ਬਲਦੇਵੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸੁਭਦ੍ਰਾਸਹਿਤਸ੍ਤਦਾ॥ 14-66-4 (94327) ਦ੍ਰੌਪਦੀਮੁਤ੍ਤਰਾਂ ਚੈਵ ਪ੍ਰੁʼਥਾਂ ਚਾਪ੍ਯਵਲੋਕਕਃ। ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਯਿਤੁਂ ਚਾਪਿ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾ ਨਿਹਤੇਸ਼੍ਵਰਾਃ॥ 14-66-5 (94328) ਤਾਨਾਗਤਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯੈਵ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੋ ਮਹੀਪਤਿਃ। ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਦ੍ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਵਿਦੁਰਸ਼੍ਚ ਮਹਾਮਨਾਃ॥ 14-66-6 (94329) ਤਤ੍ਰੈਵ ਨ੍ਯਵਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਃ ਸ੍ਵਰ੍ਚਿਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋਤ੍ਤਮਃ। ਵਿਦੁਰੇਣਿ ਮਹਾਤੇਜਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ ਯੁਯੁਤ੍ਸੁਨਾ॥ 14-66-7 (94330) ਵਸਤ੍ਸੁ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਵੀਰੇਸ਼਼ੁ ਤਤ੍ਰਾਥ ਜਨਮੇਜਯ। ਜਜ੍ਞੇ ਤਵ ਪਿਤਾ ਰਾਜਨ੍ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤ੍ਪਰਵੀਰਹਾ॥ 14-66-8 (94331) ਸ ਤੁ ਰਾਜਾ ਮਹਾਰਾਜ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣਾਵਪੀਡਿਤਃ। ਸ਼ਵੋ ਬਭੂਵ ਨਿਸ਼੍ਚੇਸ਼਼੍ਟੋ ਹਰ੍ਸ਼਼ਸ਼ੋਕਵਿਵਰ੍ਧਨਃ॥ 14-66-9 (94332) ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਾਂ ਸਿੰਹਨਾਦੇਨ ਜਨਾਨਾਂ ਤਤ੍ਰ ਨਿਃਸ੍ਵਨਃ। ਆਵਿਵਸ਼ ਦਿਸ਼ਃਸਰ੍ਵਾਃ ਪੁਨਰੇਵਾਭ੍ਯੁਪਾਗਮਤ੍॥ 14-66-10 (94333) ਤਤਃ ਸੋਤਿਤ੍ਵਰਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋ ਵਿਵੇਸ਼ਾਨ੍ਤਃਪੁਰੰ ਤਦਾ। ਯੁਯੁਧਾਨਦ੍ਵਿਤੀਯੋ ਵੈ ਵ੍ਯਥਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਾਨਸਃ॥ 14-66-11 (94334) ਤਤਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤਮਾਯਾਨ੍ਤੀਂ ਦਦਰ੍ਸ਼ੰ ਸ੍ਵਾਂ ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਵਸਾਮ੍। ਕ੍ਰੋਸ਼ਨ੍ਤੀਮਭਿਧਾਵੇਤਿ ਵਾਸੁਦੇਵੰ ਪੁਨਃਪੁਨਃ॥ 14-66-12 (94335) ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਚੈਵ ਸੁਭਦ੍ਰਾਂ ਚ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀਮ੍। ਵਿਕ੍ਰੋਸ਼ਨ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਚ ਕਰੁਣੰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-66-13 (94336) ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਕੁਨ੍ਤੀ ਭੋਜਸੁਤਾ ਤਦਾ। ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਰਾਜਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਬਾਸ਼਼੍ਪਗਦ੍ਗਦਯਾ ਗਿਰਾ॥ 14-66-14 (94337) ਵਾਸੁਦੇਵ ਮਹਾਬਾਹੋ ਸੁਪ੍ਰਜਾ ਦੇਵਕੀ ਤ੍ਵਯਾ। ਤ੍ਵੰ ਨੋ ਗਤਿਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਾ ਚ ਤ੍ਵਦਾਯਤ੍ਤਮਿਦੰ ਕੁਲਮ੍॥ 14-66-15 (94338) ਯਦੁਪ੍ਰਵੀਰ ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਤੇ ਸ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੀਯਸ੍ਯਾਤ੍ਮਜਃ ਪ੍ਰਭੋ। ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮ੍ਨਾ ਹਤੋ ਜਾਤਸ੍ਤਮੁਜ੍ਜੀਵਯ ਕੇਸ਼ਵ॥ 14-66-16 (94339) ਤ੍ਵਯਾ ਹ੍ਯੇਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤਮੈਸ਼਼ੀਕੇ ਯਦੁਨਨ੍ਦਨ। ਅਹੰ ਸੰਜੀਵਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਜਾਤਮਿਤਿ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-66-17 (94340) ਸੋਯੰ ਜਾਤੋ ਮ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤਾਤ ਪਸ਼੍ਯੈਨੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਉਤ੍ਤਰਾਂ ਚ ਸੁਭਦ੍ਰਾਂ ਚ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਮਾਂ ਚ ਮਾਧਵ॥ 14-66-18 (94341) ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੰ ਚ ਭੀਮੰ ਚ ਫਲ੍ਗੁਨੰ ਨਕੁਲੰ ਤਥਾ। ਸਹਦੇਵੰ ਚ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੰ ਸਰ੍ਵਾੰਨਸ੍ਤ੍ਰਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-66-19 (94342) ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਸਮਾਯਤ੍ਤਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਮਮੈਵ ਚ। ਪਾਣ੍ਡੋਸ਼੍ਚ ਪਿਣ੍ਡੋ ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹ ਤਥੈਵ ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰਸ੍ਯ ਮੇ॥ 14-66-20 (94343) ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਸ਼੍ਚ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਪ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਸ੍ਯ ਚ। ਪ੍ਰਿਯਮੁਤ੍ਪਾਦਯਾਦ੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰੇਤਸ੍ਯਾਪਿ ਜਨਾਰ੍ਦਨ॥ 14-66-21 (94344) ਉਤ੍ਤਰਾ ਹਿ ਪੁਰੋਕ੍ਤੰ ਵੈ ਕਥਯਤ੍ਯਰਿਸੂਦਨ। ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਰ੍ਵਚਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਪ੍ਰਿਯਤ੍ਵਾਤ੍ਤੰਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-66-22 (94345) ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ਕਿਲ ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹ ਵੈਰਾਟੀਮਾਰ੍ਜੁਨਿਸ੍ਤਦਾ। ਮਾਤੁਲਸ੍ਯ ਕੁਲੰ ਭਦ੍ਰੇ ਤਵ ਪੁਤ੍ਰੋ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-66-23 (94346) ਗਤ੍ਵਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਯਨ੍ਧਕਕੁਲੰ ਧਨੁਰ੍ਵੇਦੰ ਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਅਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਚ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਨਿਤੀਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਚ ਕੇਵਲੰ॥ 14-66-24 (94347) ਇਤ੍ਯੇਤਤ੍ਪ੍ਰਣਯਾਤ੍ਤਾਤ ਸੌਭਦ੍ਰਃ ਪਰਵੀਰਹਾ। ਕਥਯਾਮਾਸ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤਥਾ ਚੈਤੰਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-66-25 (94348) ਤਾਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਵਯੰ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯੇਹ ਯਾਚਾਮੋ ਮਧੁਸੂਦਨ। ਕੁਲਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਹਿਤਾਰ੍ਤੰ ਚ ਕੁਰੁ ਕਲ੍ਯਾਣਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-66-26 (94349) ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯੰ ਪ੍ਰੁʼਥਾ ਪ੍ਰੁʼਥੁਲਲੋਚਨਾ। ਉਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਬਾਹੂ ਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾ ਤਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਾਪਤਨ੍ਭੁਵਿ॥ 14-66-27 (94350) ਅਬ੍ਰੁਵੰਸ਼੍ਚ ਮਹਾਰਾਜ ਸਰ੍ਵਾਃ ਸਾਸ੍ਰਾਵਿਲੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ। ਸ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੀਯੋ ਵਾਸੁਦੇਵਸ੍ਯ ਮ੍ਰੁʼਤੋ ਜਾਤ ਇਤਿ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-66-28 (94351) ਏਵੰ ਗਤੇ ਤਤਃ ਕੁਨ੍ਤੀਂ ਪਰ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਜ੍ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ। ਭੂਮੌ ਨਿਪਤਿਤਾਂ ਚੈਨਾਂ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯਾਮਾਸ ਭਾਰਤ॥ ॥ 14-66-29 (94352) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 66 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 067

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.67. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 067

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਸੁਭਦ੍ਰਯਾ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰਪ੍ਰਤਿ ਤਨ੍ਮਹਿਮਸੰਸ੍ਤਵਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਦੁਜ੍ਜੀਵਨਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਉਤ੍ਥਿਤਾਯਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥਾਯਾਂ ਤੁ ਸੁਭਦ੍ਰਾ ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਤਦਾ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚੁਕ੍ਰੋਸ਼ ਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾ ਵਚਨੰ ਚੇਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-67-1 (94353) ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ ਪਸ਼੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਪੌਤ੍ਰੰ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ੀਣੇਸ਼਼ੁ ਕੁਰੁਸ਼਼ੁ ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ੀਣਾਂ ਗਤਾਯੁਸ਼਼ਮ੍॥ 14-67-2 (94354) ਇਸ਼਼ੀਕਾ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰੇਣਿ ਭੀਮਸੇਨਾਰ੍ਥਮੁਦ੍ਯਤਾ। ਸੋਤ੍ਤਰਾਯਾਂ ਨਿਪਤਿਤਾ ਵਿਜਯੇ ਮਯਿ ਚੈਵ ਹ॥ 14-67-3 (94355) ਸੇਯੰ ਜ੍ਵਲਨ੍ਤੀ ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ ਮਯਿ ਤਿਸ਼਼੍ਟਤਿ ਕੇਸ਼ਵ। ਯੰਨ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ ਸਹਪੁਤ੍ਰੰ ਤੁ ਤੰ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-67-4 (94356) ਕਿੰਨੁ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਭੀਮਸੇਨਾਰ੍ਜੁਨੌ ਚਾਪਿ ਮਾਦ੍ਰਵਤ੍ਯਾਃ ਸੁਤੌ ਚ ਤੌ॥ 14-67-5 (94357) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ(ਅ)ਭਿਮਨ੍ਯੋਸ੍ਤਨਯੰ ਜਾਤੰ ਚ ਮ੍ਰੁʼਤਮੇਵ ਚ। ਮੁਸ਼਼ਿਤਾ ਇਵ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰੇਣ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ॥ 14-67-6 (94358) ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਃ ਪ੍ਰਿਯਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਪਿਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਤੇ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਕਿੰਨੁ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰਨਿਰ੍ਜਿਤਾਃ॥ 14-67-7 (94359) ਭਵਿਤਾ ਨਃ ਪਰੰ ਦੁਃਖੰ ਕਿੰਨੁ ਮਨ੍ਯੇ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਃ ਸੁਤੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਜਾਤਮਰਿੰਦਮ॥ 14-67-8 (94360) ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਪ੍ਰਸਾਦਯੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਤ੍ਵਾਮਦ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਨਤਾ। ਪ੍ਰੁʼਥੇਯੰ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਚੈਵ ਤਾਃ ਪਸ਼੍ਯ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋਤ੍ਤਮ॥ 14-67-9 (94361) ਯਦਾ ਦ੍ਰੋਣਸੁਤੋ ਗਰ੍ਭਾਨ੍ਪਾਣ੍ਡੂਨਾਂ ਹਨ੍ਤਿ ਮਾਧਵ। ਤਦਾ ਕਿਲ ਤ੍ਵਯਾ ਦ੍ਰੌਣਿਃ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੇਨੋਕ੍ਤੋ(ਅ)ਰਿਮਰ੍ਦਨ॥ 14-67-10 (94362) ਅਕਾਮੰ ਤ੍ਵਾਂ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੋ ਨਰਾਧਮ। ਅਹੰ ਸੰਜੀਵਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕਿਰੀਟਿਤਨਯਾਤ੍ਮਜਮ੍॥ 14-67-11 (94363) ਇਤ੍ਯੇਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਨਾ(ਅ)ਹੰ ਬਲੰ ਤਵ। ਪ੍ਰਸਾਦਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ ਜੀਵਤਾਮਭਿਮਨ੍ਯੁਜਃ॥ 14-67-12 (94364) ਯਦ੍ਯੇਤਤ੍ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਨ ਕਰੋਸ਼਼ਿ ਵਚ ਸ਼ੁਭਮ੍। ਸਕਲੰ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਮ੍ਰੁʼਤਾਂ ਮਾਮਵਧਾਰਯ॥ 14-67-13 (94365) ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਃ ਸੁਤੋ ਵੀਰ ਨ ਸੰਜੀਵਤਿ ਯਦ੍ਯਯਮ੍। ਜੀਵਤਿ ਤ੍ਵਯਿ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ ਕਿੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਤ੍ਵਯਾ॥ 14-67-14 (94366) ਸੰਜੀਵਯੈਨੰ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਤ੍ਵਮਭਿਮਨ੍ਯੁਜਮ੍। ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਕ੍ਸ਼਼ਸੁਤੰ ਵੀਰ ਸਸ੍ਯੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰਨਿਵਾਂਮ੍ਬੁਦਃ॥ 14-67-15 (94367) ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਕੇਸ਼ਵ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸਤ੍ਯਵਾਨ੍ਸਤ੍ਯਵਿਕ੍ਰਮਃ। ਸ ਤਾਂ ਵਾਚਮ੍ਰੁʼਤਾਂ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਤ੍ਵਮਰਿੰਦਮ॥ 14-67-16 (94368) ਇਚ੍ਛੰਨਪਿ ਹਿ ਲੋਕਾਂਸ੍ਤ੍ਰੀਞ੍ਜੀਵਯੇਥਾ ਮ੍ਰੁʼਤਾਨਿਮਾਨ੍। ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਦਯਿਤੰ ਜਾਤੰ ਸ੍ਵਸ੍ਰੀਯਸ੍ਯਾਤ੍ਮਜੰ ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-67-17 (94369) ਪ੍ਰਭਾਵਜ੍ਞਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵਾਂ ਯਾਚਯਾਮ੍ਯਹਮ੍। ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਮਿਮੰ ਪਰਮਨੁਗ੍ਰਹਮ੍॥ 14-67-18 (94370) ਸ੍ਵਸੇਤਿ ਵਾ ਮਹਾਬਾਹੋ ਹਤਪੁਤ੍ਰੇਤਿ ਵਾ ਪੁਨਃ। ਪ੍ਰਪੰਨਾ ਮਾਮਿਯੰ ਚੇਤਿ ਦਯਾਂ ਕਰ੍ਤੁਮਿਹਾਰ੍ਹਸਿ॥ ॥ 14-67-19 (94371) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਿ ਸਪ੍ਤਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 67 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-67-4 ਘ੍ਰੁʼਤੇਨ ਸਿਕ੍ਤੈਰਿਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 068

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.68. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 068

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤ੍ਸੂਤਿਕਾਗ੍ਰੁʼਹਪ੍ਰਵੇਸ਼ਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤ੍ਰੋਤ੍ਤਰਯਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸਮੀਪੇ ਬਹੁਧਾ ਵਿਲਾਪਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪੁਤ੍ਰੋਜ੍ਜੀਵਨਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕੇਸ਼ਿਹਾ ਦੁਃਖਮੁਰ੍ਚ੍ਛਿਤਃ। ਤਥੇਤਿ ਵ੍ਯਾਜਹਾਰੋਚ੍ਚੈਰ੍ਹ੍ਲਾਦਯੰਨਿਵ ਤੰ ਜਨਮ੍॥ 14-68-1 (94372) ਵਾਕ੍ਯੇਨੈਤੇਨ ਹਿ ਤਦਾ ਤੰ ਜਨੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਹ੍ਲਾਦਯਾਮਾਸ ਸ ਵਿਭੁਰ੍ਘਰ੍ਮਾਰ੍ਤੰ ਸਲਿਲੈਰਿਵ॥ 14-68-2 (94373) ਤਤਃ ਸ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ਤ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਜਨ੍ਮਵੇਸ਼੍ਮ ਪਿਤੁਸ੍ਤਵ। ਅਰ੍ਚਿਤੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਸਿਤੈਰ੍ਮਾਲ੍ਯੈਰ੍ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-68-3 (94374) ਅਪਾਂ ਕੁਮ੍ਭੈਃ ਸੁਪੂਰ੍ਣੈਸ਼੍ਚ ਵਿਨ੍ਯਸ੍ਤੈਃ ਸਰ੍ਵਤੋਦਿਸ਼ਮ੍। ਘ੍ਰੁʼਤੇਨ ਤਿਨ੍ਦੁਕਾਲਾਤੈਃ ਸਰ੍ਸ਼਼ਪੈਸ਼੍ਚ ਮਹਾਭੁਜ॥ 14-68-4 (94375) ਅਸ੍ਤ੍ਰੈਸ਼੍ਚ ਵਿਮਲੈਰ੍ਨ੍ਯਸ੍ਤੈਃ ਪਾਵਕੈਸ਼੍ਚ ਸਮਨ੍ਤਤਃ। ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਭਿਸ਼੍ਚਾਪਿ ਰਾਮਾਭਿਃ ਪਰਿਵਾਰਾਰ੍ਥਮਾਵ੍ਰੁʼਤਃ। ਦਕ੍ਸ਼਼ੈਸ਼੍ਚ ਪਰਿਤੋ ਧੀਰ ਭਿਸ਼਼ਗ੍ਭਿਃ ਕੁਸ਼ਲੈਸ੍ਤਥਾ॥ 14-68-5 (94376) ਦਦਰ੍ਸ਼ ਚ ਸ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਰਕ੍ਸ਼਼ੋਘ੍ਰਾਨ੍ਯਪਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਣਿ ਸ੍ਥਾਪਿਤਾਨਿ ਸ੍ਮ ਵਿਧਿਵਤ੍ਕੁਸ਼ਲੈਰ੍ਜਨੈਃ॥ 14-68-6 (94377) ਤਥਾਯੁਕ੍ਤੰ ਚ ਤਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਜਨ੍ਮਵੇਸ਼੍ਮ ਪਿਤੁਸ੍ਤਵ। ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਭਵਦ੍ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ਃ ਸਾਧੁਸਾਧ੍ਵਿਤਿ ਚਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-68-7 (94378) ਤਥਾ ਬ੍ਰੁਵਤਿ ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯੇ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਦਨੇ ਤਦਾ। ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਤ੍ਵਰਿਤਾ ਗਤ੍ਵਾ ਵੈਰਾਟੀਂ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-68-8 (94379) ਅਯਮਾਯਾਤਿ ਤੇ ਭਰ੍ਤੁਰ੍ਮਾਤੁਲੋ ਮਧੁਸੂਦਨਃ। ਪੁਰਾਣਰ੍ਸ਼਼ਿਰਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾਤ੍ਮਾ ਸਮੀਪਮਪਰਾਜਿਤਃ॥ 14-68-9 (94380) ਸਾ(ਅ)ਪਿ ਬਾਸ਼਼੍ਪਕਲਾਂ ਵਾਚੰ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਾਸ਼੍ਰੂਪਿ ਚੈਵ ਹ। ਅਸੰਵੀਤਾ(ਅ)ਭਵਦ੍ਦੇਵੀ ਦੇਵਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਮੀਯੁਸ਼਼ੀ॥ 14-68-10 (94381) ਸਾ ਤਥਾ ਦੂਯਮਾਨੇਨ ਹ੍ਰੁʼਦਯੇਨ ਤਪਸ੍ਵਿਨੀ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਗੋਵਿਨ੍ਦਮਾਯਾਨ੍ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਪਣੰ ਪਰ੍ਯਦੇਵਯਤ੍॥ 14-68-11 (94382) ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ ਪਸ਼੍ਯਾਵਾਂ ਬਾਲੇਨ ਹਿ ਵਿਨਾਕ੍ਰੁʼਤੌ। ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਂ ਚ ਮਾਂ ਚੈਵ ਹਠਾਤ੍ਤੁਲ੍ਯੰ ਜਨਾਰ੍ਦਨ॥ 14-68-12 (94383) ਵਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣੇਯਮਧੁਹਨ੍ਵੀਰ ਸ਼ਿਰਸਾ ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਸਾਦਯੇ। ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰਨਿਰ੍ਦਗ੍ਧੰ ਜੀਵਯੈਨੰ ਮਮਾਤ੍ਮਜਮ੍॥ 14-68-13 (94384) ਯਦਿ ਸ੍ਮ ਧਰ੍ਮਰਾਜ੍ਞਾ ਵਾ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਵਾ ਪੁਨਃ। ਤ੍ਵਯਾ ਵਾ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ ਵਾਕ੍ਯਮੁਕ੍ਤਮਿਦੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-68-14 (94385) ਅਜਾਨਤੀਮਿਸ਼਼ੀਕੇਯੰ ਜਨਿਤ੍ਰੀਂ ਹਨ੍ਤ੍ਵਿਤਿ ਪ੍ਰਭੋ। ਅਹਮੇਵ ਵਿਨਸ਼਼੍ਟਾ ਸ੍ਯਾਂ ਨਾਯਮੇਵੰ ਗਤੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-68-15 (94386) ਗਰ੍ਭਸ੍ਥਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਬਾਲਸ੍ਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਨਿਪਾਤਨਮ੍। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸੰ ਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਦ੍ਰੌਣਿਃ ਕਿੰ ਫਲਮਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-68-16 (94387) ਸਾ ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਯਾਚੇ ਸ਼ਤ੍ਰੁਨਿਬਰ੍ਹਣ। ਪ੍ਰਾਣਾਂਸ੍ਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਗੋਵਿਨ੍ਦ ਨਾਯੰ ਸੰਜੀਵਤੇ ਯਦਿ॥ 14-68-17 (94388) ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਹਿ ਬਹਵਃ ਸਾਧੋ ਯੇ ਮਮਾਸਨ੍ਮਨੋਰਥਾਃ। ਤੇ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰੇਣ ਹਤਾਃ ਕਿੰਨੁ ਜੀਵਾਮਿ ਕੇਸ਼ਵ॥ 14-68-18 (94389) ਆਸੀਨ੍ਮਮ ਮਤਿਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਪੂਰ੍ਣੋਤ੍ਸਙ੍ਗਾ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਅਭਿਵਾਦਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਤਿ ਤਦਿਦੰ ਵਿਤਥੀਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-68-19 (94390) ਚਪਲਾਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਦਾਯਾਦੇ ਮ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਵਿਫਲਾ ਮੇ ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਸਰ੍ਵੇ ਮਨੋਰਥਾਃ॥ 14-68-20 (94391) ਚਪਲਾਕ੍ਸ਼਼ਃ ਕਿਲਾਤੀਵ ਪ੍ਰਿਯਸ੍ਤੇ ਮਧੁਸੂਦਨ। ਸੁਤੰ ਪਸ਼੍ਯ ਤ੍ਵਮਸ੍ਯੈਨੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਨਿਪਾਤਿਤਮ੍॥ 14-68-21 (94392) ਕ੍ਰੁʼਤਘ੍ਨੋ(ਅ)ਯੰ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸੋ(ਅ)ਯੰ ਯਥਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਜਨਕਸ੍ਤਥਾ। ਯਃ ਪਾਣ੍ਡਵੀਂ ਸ਼੍ਰਿਯੰ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਗਤੋ(ਅ)ਦ੍ਯ ਯਮਸਾਦਨੰ॥ 14-68-22 (94393) ਮਯਾ ਚੈਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਰਣਮੂਰ੍ਧਨਿ ਕੇਸ਼ਵ। ਅਭਿਮਨ੍ਯੌ ਹਤੇ ਵੀਰ ਤ੍ਵਾਮੇਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਚਿਰਾਦਿਤਿ॥ 14-68-23 (94394) ਤਚ੍ਚ ਨਾਕਰਵੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਾ ਜੀਵਿਤਪ੍ਰਿਯਾ। ਇਦਾਨੀਂ ਮਾਂ ਗਤਾਂ ਤਤ੍ਰ ਕਿੰਨੁ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਫਾਲ੍ਗੁਨਿਃ॥ ॥ 14-68-24 (94395) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 68 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-68-19 ਪੁਤ੍ਰੋਤ੍ਸਙ੍ਗਾ ਜਨਾਰ੍ਦਨੇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 069

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.69. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 069

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਸ਼ਪਥੰ ਸੰਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ਸਮੁਜ੍ਜੀਵਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸੈਵੰ ਵਿਲਪ੍ਯ ਕਰੁਣੰ ਸੋਨ੍ਮਾਦੇਵ ਤਪਸ੍ਵਿਨੀ। ਉਤ੍ਤਰਾ ਨ੍ਯਪਤਦ੍ਭੂਮੌ ਕ੍ਰੁʼਪਣਾ ਪੁਤ੍ਰਗ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਨੀ॥ 14-69-1 (94396) ਤਾਂ ਤੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਨਿਪਤਿਤਾਂ ਹਤਪੁਤ੍ਰਪਰਿਚ੍ਛਦਾਮ੍। ਚੁਕ੍ਰੋਸ਼ ਕੁਨ੍ਤੀ ਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾ ਸਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਭਰਤਾਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ॥ 14-69-2 (94397) ਮੁਹੂਰ੍ਤਮਿਵ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍। ਅਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਣੀਯਮਭਵਦਾਰ੍ਤਸ੍ਵਨਵਿਨਾਦਿਤਮ੍॥ 14-69-3 (94398) ਸਾ ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪੁਤ੍ਰਸ਼ੋਕਾਭਿਪੀਡਿਤਾ। ਕਸ਼੍ਮਲਾਭਿਹਤਾ ਵੀਰ ਵੈਰਾਟੀ ਤ੍ਵਭਵਤ੍ਤਦਾ॥ 14-69-4 (94399) ਪ੍ਰਤਿਲਭ੍ਯ ਤੁ ਸਾ ਸੰਜ੍ਞਾਮੁਤ੍ਤਰਾ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਅਙ੍ਕਮਾਰੋਪ੍ਯ ਤੰ ਪੁਤ੍ਰਮਿਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-69-5 (94400) ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਸ੍ਯ ਸੁਤਃ ਸੰਸ੍ਤ੍ਵੰ ਨ ਧਰ੍ਮਮਵਬੁਧ੍ਯਸੇ। ਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਪ੍ਰਵੀਰਸ੍ਯ ਕੁਰੁਸ਼਼ੇ ਨਾਭਿਵਾਦਨਮ੍॥ 14-69-6 (94401) ਪੁਤ੍ਰ ਗਤ੍ਵਾ ਮਮ ਵਚੋ ਬ੍ਰੂਯਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਪਿਤਰੰ ਤ੍ਵਿਦਮ੍। ਦੁਰ੍ਮਰੰ ਪ੍ਰਾਣਿਨਾਂ ਵੀਰ ਕਾਲੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਕਥਞ੍ਚਨ॥ 14-69-7 (94402) ਯਾ(ਅ)ਹੰ ਤ੍ਵਯਾ ਵਿਨਾ(ਅ)ਦ੍ਯੇਹ ਪਤ੍ਯਾ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਚੈਵ ਹ। ਮਰਣੰ ਨਾਭਿਗਚ੍ਛਾਮਿ ਹਤਸ੍ਵਸ੍ਤਿਰਕਿਞ੍ਚਨਾ॥ 14-69-8 (94403) ਅਥਵਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜ੍ਞਾ(ਅ)ਹਮਨੁਜ੍ਞਾਤਾ ਮਹਾਭੁਜਃ। ਭਕ੍ਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਵਿਸ਼਼ੰ ਘੋਰੰ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇ ਵਾ ਹੁਤਾਸ਼ਨਮ੍॥ 14-69-9 (94404) ਅਥਵਾ ਦੁਰ੍ਭਰੰ ਤਾਤ ਯਦਿਦੰ ਮੇ ਸਹਸ੍ਰਧਾ। ਪਤਿਪੁਤ੍ਰਵਿਹੀਨਾਯਾ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਨ ਵਿਦੀਰ੍ਯਤੇ॥ 14-69-10 (94405) ਉਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਪੁਤ੍ਰ ਪਸ੍ਯੇਮਾਂ ਦੁਃਖਿਤਾਂ ਪ੍ਰਪਿਤਾਮਹੀਮ੍। ਆਰ੍ਤਾਮੁਪਪ੍ਲੁਤਾਂ ਦੀਨਾਂ ਨਿਮਗ੍ਨਾਂ ਸ਼ੋਕਸਾਗਰੇ॥ 14-69-11 (94406) ਆਰ੍ਯਾਂ ਚ ਪਸ਼੍ਯ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀਂ ਸਾਤ੍ਵਤੀਂ ਚ ਤਪਸ੍ਵਿਨੀਮ੍। ਮਾਂ ਚ ਪਸ਼੍ਯ ਸੁਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾਂ ਵ੍ਯਾਧਵਿਦ੍ਧਾਂ ਮ੍ਰੁʼਗੀਮਿਵ॥ 14-69-12 (94407) ਉਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਪਸ਼੍ਯ ਵਦਨੰ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਪਲਾਸ਼ਾਕ੍ਸ਼਼ੰ ਪੁਰੇਵ ਚਪਲੇਕ੍ਸ਼਼ਣਃ॥ 14-69-13 (94408) ਏਵੰ ਵਿਪ੍ਰਲਪਨ੍ਤੀਂ ਤੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਨਿਪਤਿਤਾਂ ਪੁਨਃ। ਉਤ੍ਤਰਾਂ ਤਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਪੁਨਰੁਤ੍ਥਾਪਯਨ੍ਤ੍ਯੁਤ॥ 14-69-14 (94409) ਉਤ੍ਥਾਯ ਚ ਪੁਨਰ੍ਧੈਰ੍ਯਾਤ੍ਤਦਾ ਮਤ੍ਸ੍ਯਪਤੇਃ ਸੁਤਾ। ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਃ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ੰ ਭੂਮਾਵੇਵਾਭ੍ਯਵਾਦਯਤ੍॥ 14-69-15 (94410) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ ਤਸ੍ਯਾ ਵਿਪੁਲੰ ਵਿਲਾਪੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਉਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਸੰਹਰਤ੍॥ 14-69-16 (94411) ਪ੍ਰਤਿਜਜ੍ਞੇ ਚ ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹਸ੍ਤਸ੍ਯ ਜੀਵਿਤਮਚ੍ਯੁਤਃ। ਅਬ੍ਰਵੀਚ੍ਚ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਸ਼੍ਰਾਵਯਜ੍ਜਗਤ੍॥ 14-69-17 (94412) ਨ ਬ੍ਰਵੀਮ੍ਯੁਤ੍ਤਰੇ ਮਿਥ੍ਯਾ ਸਤ੍ਯਮੇਤਦ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਏਸ਼਼ ਸੰਜੀਵਯਾਮ੍ਯੇਨੰ ਪਸ਼੍ਯਤਾਂ ਸਰ੍ਵਦੇਹਿਨਾਮ੍॥ 14-69-18 (94413) ਨੋਕ੍ਤਪੂਰ੍ਵੰ ਮਯਾ ਮਿਥ੍ਯਾ ਸ੍ਵੈਰੇਸ਼਼੍ਵਪਿ ਕਦਾਚਨ। ਨ ਚ ਯੁਦ੍ਧਾਤ੍ਪਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ੍ਤਥਾ ਸੰਜੀਵਤਾਮਯਮ੍॥ 14-69-19 (94414) ਯਥਾ ਮੇ ਦਯਿਤੋ ਧਰ੍ਮੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਃ ਸੁਤੋ ਜਾਤੋ ਮ੍ਰੁʼਤੋ ਜੀਵਤ੍ਵਯੰ ਤਥਾ॥ 14-69-20 (94415) ਯਥਾ(ਅ)ਹੰ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ ਵਿਜਯੇ ਤੁ ਕਦਾਚਨ। ਵਿਰੋਧੰ ਤੇਨ ਸਤ੍ਯੇਨ ਮ੍ਰੁʼਤੋ ਜੀਵਤ੍ਵਯੰ ਸ਼ਿਸ਼ੁਃ॥ 14-69-21 (94416) ਯਥਾ ਸਤ੍ਯੰ ਚ ਧਰ੍ਮਸ਼੍ਚ ਮਯਿ ਨਿਤ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤੌ। ਤਥਾ ਮ੍ਰੁʼਤਃ ਸ਼ਿਸ਼ੁਰਯੰ ਜੀਵਤਾਦਭਿਮਨ੍ਯੁਜਃ॥ 14-69-22 (94417) ਯਥਾ ਕੰਸਸ਼੍ਚ ਕੇਸ਼ੀ ਚ ਧਰ੍ਮੇਣ ਨਿਹਤੌ ਮਯਾ। ਤੇਨ ਸਤ੍ਯੇਨ ਬਾਲੋ(ਅ)ਯੰ ਪੁਨਃ ਸੰਜੀਵਤਾਮਿਹ॥ 14-69-23 (94418) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਵਾਸੁਦੇਵੋ(ਅ)ਥ ਤੰ ਬਾਲੰ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। `ਪਾਦੇਨ ਕਮਲਾਭੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰੁਦ੍ਰਾਰ੍ਚਿਤੇਨ ਚ। ਪਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼਼ ਆਪਾਦਤਲਮਸ੍ਤਕਮ੍॥ 14-69-24 (94419) ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਾਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸ ਬਾਲੋ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਸ਼ਨੈਃਸ਼ਨੈਰ੍ਮਹਾਰਾਜ ਪ੍ਰਾਪਦ੍ਯਤ ਸ ਚੇਤਨਾਮ੍॥' 14-69-25 (94420) ਸ਼ਨੈਃਸ਼ਨੈਰ੍ਮਹਾਰਾਜ ਪ੍ਰਾਸ੍ਪਨ੍ਦਤ ਸਚੇਤਨਃ॥ ॥ 14-69-26 (94421) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 69 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-69-6 ਧਰ੍ਮਜਸ੍ਯ ਸੁਤ ਇਤਿ ਕ.ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 070

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.70. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 070

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨਾਭਿਮਨ੍ਯੁਸੁਤਸ੍ਯ ਪਦਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਨਾਮਕਰਣਮ੍॥ 1 ॥ ਅਤ੍ਰਾਨ੍ਤਰੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦੀਨਾਂ ਸ੍ਵਰ੍ਣਭਾਰਾਨਯਨੇਨ ਹਸ੍ਤਿਨਪੁਰੰਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਸ਼੍ਰਵਣੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਦਿਭਿਸ੍ਤਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਾਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਤੁ ਯਦਾ ਰਾਜਨ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਪ੍ਰਤਿਸੰਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਦਾ ਤਦ੍ਵੇਸ਼੍ਮ ਤੇ ਪਿਤ੍ਰਾ ਤੇਜਸਾ(ਅ)ਭਿਵਿਦੀਪਿਤਮ੍॥ 14-70-1 (94422) ਤਤੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਂਸਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਨੇਸ਼ੁਸ੍ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਤੁ ਤਤ੍। ਅਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਚ ਵਾਗਾਸੀਤ੍ਸਾਧੁ ਕੇਸ਼ਵ ਸਾਧ੍ਵਿਤਿ॥ 14-70-2 (94423) ਤਦਸ੍ਤ੍ਰੰ ਜ੍ਵਲਿਤੰ ਚਾਪਿ ਪਿਤਾਮਹਮਗਾਤ੍ਤਦਾ। ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਪੁਨਰ੍ਲੇਭੇ ਪਿਤਾ ਤਵ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-70-3 (94424) ਵ੍ਯਚੇਸ਼਼੍ਟਤ ਚ ਬਾਲੋਸੌ ਯਥੋਤ੍ਸਾਹੰ ਯਤਾਬਲਮ੍। ਬਭੂਵੁਰ੍ਮੁਦਿਤਾ ਰਾਜੰਸ੍ਤਤਸ੍ਤਾ ਭਰਤਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ॥ 14-70-4 (94425) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਾਚਯਾਮਾਸੁਰ੍ਗੋਵਿਨ੍ਦਸ੍ਯੈਵ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍। ਤਤਸ੍ਤਾ ਮੁਦਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਪ੍ਰਸ਼ਸ਼ੰਸੁਰ੍ਜਨਾਰ੍ਦਨਮ੍॥ 14-70-5 (94426) ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਭਰਤਸਿੰਹਾਨਾਂ ਨਾਵੰ ਲਬ੍ਧ੍ਵੇਵ ਪਾਰਗਾਃ। ਕੁਨ੍ਤੀ ਦ੍ਰੁਪਦਪੁਤ੍ਰੀ ਚ ਸੁਭਦ੍ਰਾ ਚੋਤ੍ਤਰਾ ਤਥਾ। ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਾ ਨ੍ਰੁʼਸਿੰਹਾਨਾਂ ਬਭੂਵੁਰ੍ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਾਨਸਾਃ॥ 14-70-6 (94427) ਤਤ੍ਰ ਮਲ੍ਲਾ ਨਟਾਸ਼੍ਚੈਵ ਗ੍ਰਨ੍ਥਿਕਾਃ ਸੌਖ੍ਯਸ਼ਾਯਿਕਾਃ। ਸੂਤਮਾਗਧਸਙ੍ਘਾਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਸ੍ਤੁਵੰਸ੍ਤੰ ਜਨਾਰ੍ਦਨਮ੍॥ 14-70-7 (94428) ਕੁਰੁਵੰਸ਼ਸ੍ਤਵਾਖ੍ਯਾਭਿਰਾਸ਼ੀਰ੍ਭਿਰ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। `ਸਭਾਜਯਤ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਮਹਾਰਾਜ ਮਹਾਜਨਃ॥' 14-70-8 (94429) ਉਤ੍ਥਾਯ ਤੁ ਯਥਾਕਾਲਮੁਤ੍ਤਰਾ ਯਦੁਨਨ੍ਦਨਮ੍। ਅਭ੍ਯਵਾਦਯਤ ਪ੍ਰੀਤਾ ਸਹ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਭਾਰਤ॥ 14-70-9 (94430) ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਯੈ ਦਦੌ ਪ੍ਰੀਤੋ ਬਹੁਰਤ੍ਨੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਤਥੈਵ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲੋ ਨਾਮ ਚਾਸ੍ਯਾਕਰੋਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ। ਪਿਤੁਸ੍ਤਵ ਮਹਾਰਾਜ ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧੋ ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ॥ 14-70-10 (94431) ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ੀਣੇ ਕੁਲੇ ਯਸ੍ਮਾਜ੍ਜਾਤੋ(ਅ)ਯਮਭਿਮਨ੍ਯੁਜਃ। ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਦਿਤਿ ਨਾਮਾਸ੍ਯ ਭਵਤ੍ਵਿਤ੍ਯਬ੍ਰਵੀਤ੍ਤਦਾ॥ 14-70-11 (94432) ਸੋ(ਅ)ਵਰ੍ਧਤ ਯਥਾਕਾਲੰ ਪਿਤਾ ਤਵ ਜਨਾਧਿਪ। ਮਨਃਪ੍ਰਹ੍ਲਾਦਨਸ਼੍ਚਾਸੀਤ੍ਸਰ੍ਵਲੋਕਸ੍ਯ ਭਾਰਤ॥ 14-70-12 (94433) ਮਾਸਜਾਤਸ੍ਤੁ ਤੇ ਵੀਰ ਪਿਤਾ ਭਵਤਿ ਭਾਰਤ। ਅਥਾਜਗ੍ਮੁਃ ਸੁਬਹੁਲੰ ਰਤ੍ਨਮਾਦਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ॥ 14-70-13 (94434) `ਮੇਰੁਕੂਟਨਿਭਾਨ੍ਭਾਣ੍ਡਾਨ੍ਕਲਸ਼ਾਨ੍ਭਾਜਨਾਨਿ ਚ। ਕ੍ਰੁʼਤਾਕ੍ਰੁʼਤੰ ਮਹਦ੍ਭੀਮਮਾਦਾਯ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-70-14 (94435) ਭਾਰਤੈਰ੍ਵਾਹਨੈਸ੍ਤਤ੍ਰ ਗੋਰੁਤੇ ਗੋਰੁਤੇ ਪਥਿ। ਨਿਵਸਨ੍ਤੋ ਯਯੁਰ੍ਦੇਵੰ ਸ੍ਮਰਨ੍ਤਃ ਪਰਮੇਸ਼਼੍ਠਿਨਃ॥ 14-70-15 (94436) ਨਾਸੀਤ੍ਤਤ੍ਰ ਨ੍ਰੁʼਪਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦਭਾਰਾਰ੍ਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪੰ ਵਿਨਾ। ਭੀਮਾਦਯੋ(ਅ)ਪਿ ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥੰ ਵਹਨ੍ਤੇ ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਜਨਾਃ॥' 14-70-16 (94437) ਤਾਨ੍ਸਮੀਪਗਤਾਞ੍ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨਿਰ੍ਯਯੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਪੁਙ੍ਗਵਾਃ। ਅਲਞ੍ਚਕ੍ਰੁਸ਼੍ਚ ਮਾਲ੍ਯੌਘੈਰ੍ਨਗਰੰ ਨਾਗਸਾਹ੍ਵਯਮ੍॥ 14-70-17 (94438) ਪਤਾਕਾਭਿਰ੍ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਭਿਰ੍ਧ੍ਵਜੈਸ਼੍ਚ ਵਿਵਿਧੈਰਪਿ। ਵੇਸ਼੍ਮਾਨਿ ਸਮਲਞ੍ਚਕ੍ਰੁਃ ਪੌਰਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਜਨੇਸ਼੍ਵਰਃ॥ 14-70-18 (94439) ਦੇਵਤਾਯਤਨਾਨਾਂ ਚ ਪੂਜਾਃ ਸੁਵਿਵਿਧਾਸ੍ਤਥਾ। ਸੰਦਿਦੇਸ਼ਾਥ ਵਿਦੁਰਃ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਪ੍ਰਿਯੇਪ੍ਸਯਾ॥ 14-70-19 (94440) ਰਾਜਮਾਰ੍ਗਾਸ਼੍ਚ ਤਤ੍ਰਾਸਨ੍ਸੁਮਨੋਭਿਰਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਤਤ੍ਪੁਰੰ ਚਾਪਿ ਸਮੁਦ੍ਰੌਘਨਿਭਸ੍ਵਨਮ੍॥ 14-70-20 (94441) ਨਰ੍ਤਕੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਦ੍ਭਿਰ੍ਗਾਯਕਾਨਾਂ ਚ ਨਿਃਸ੍ਵਨੈਃ। ਆਸੀਦ੍ਵੈਸ਼੍ਰਵਣਸ੍ਯੇਵ ਨਿਵਾਸਸ੍ਤਤ੍ਪੁਰੰ ਤਦਾ॥ 14-70-21 (94442) ਬਨ੍ਦਿਭਿਸ਼੍ਚ ਨਰੈ ਰਾਜਨ੍ਸ੍ਤ੍ਰੀਸਹਾਯੈਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਵਿਵਿਕ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਸਮਨ੍ਤਾਦੁਪਸ਼ੋਭਿਤਮ੍॥ 14-70-22 (94443) ਪਤਾਕਾ ਧੂਯਮਾਨਾਸ਼੍ਚ ਸਮਨ੍ਤਾਨ੍ਮਾਤਰਿਸ਼੍ਵਨਾ। ਅਦਰ੍ਸ਼ਯੰਨਿਵ ਤਦਾ ਕੁਰੂਨ੍ਵੈ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੋਤ੍ਤਰਾਨ੍॥ 14-70-23 (94444) ਅਘੋਸ਼਼ਯੰਸ੍ਤਦਾ ਚਾਪ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਰਾਜਮਾਰ੍ਗਤਃ। ਸਰ੍ਵਰਾਤ੍ਰਵਿਹਾਰੋ(ਅ)ਦ੍ਯ ਰਤ੍ਨਾਭਰਣਲਕ੍ਸ਼਼ਣਃ॥ ॥ 14-70-24 (94445) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 70 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-70-5 ਵਾਚਯਾਮਾਸੁਃ ਸ੍ਵਸ੍ਤੀਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ॥ 7-70-7 ਗ੍ਰਮ੍ਥਿਕਾਃ ਦੈਵਜ੍ਞਾਃ ਸੁਖਾਵਹੰ ਸੌਖ੍ਯੰ ਸ਼ਯਨੰ ਇਤਿ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤੇ ਸੌਖ੍ਯਸ਼ਾਯਿਕਾਃ॥ 7-70-8 ਕੁਰੁਵੰਸ਼ਸ੍ਯ ਸ੍ਤਵੰ ਆਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਤਾਭਿਃ ਕੁਰੁਵੰਸ਼ਸ੍ਤਵਾਖ੍ਯਾਭਿਃ॥ 7-70-9 ਉਤ੍ਥਾਯ ਤੁ ਯਥਾਕਾਮਮਿਤਿ ਕ.ਟ.ਥ.ਪਾਠਃ॥ 7-70-10 ਤਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋ ਦਦੌ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਬਹੁਰਤ੍ਨੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਤਥਾਨ੍ਯੇ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਾ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 071

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.71. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 071

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਦਿਭਿਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਗਮ੍ਯਮਾਨੈਰ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦਿਭਿਃ ਸ੍ਵਰ੍ਣਭਾਰਪੁਰਸ੍ਕਾਰੇਣ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ॥ 1 ॥ ਤਤਸ੍ਤਤ੍ਰੋਪਾਗਤੇਨ ਵ੍ਯਾਸੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤ੍ਯਸ਼੍ਵਮੇਧਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਕਰਣਵਿਧਾਨਮ੍॥ 2 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣਾਸ਼੍ਵਮੇਧੇ ਸ੍ਵਯੰ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਸ੍ਵੀਕਾਰੰ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਿਤੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਹੇਤੁਕਥਨੰ ਤਮ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਵ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਸ੍ਵੀਕਾਰਵਿਧਾਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਤਾਨ੍ਸਮੀਪਗਤਾਞ੍ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪਾਣ੍ਡਵਾਞ੍ਸ਼ਤ੍ਰੁਕਰ੍ਸ਼ਨਃ। ਵਾਸੁਦੇਵਃ ਸਹਾਮਾਤ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯਯੌ ਸਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ਗਣਃ। ਤੇ ਸਮੇਤ੍ਯ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਾਤਾ ਦਿਦ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਯਾ॥ 14-71-1 (94446) ਤੇ ਸਮੇਤ੍ਯ ਤਥਾਧਰ੍ਮੰ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਭਿਃ ਸਹ। ਵਿਵਿਸ਼ੁਃ ਸਹਿਤਾ ਰਾਜਨ੍ਪੁਰੰ ਵਾਰਣਸਾਹ੍ਵਯਮ੍॥ 14-71-2 (94447) ਵਿਸ਼ਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਸੈਨ੍ਯਸ੍ਯ ਖੁਰਨੇਮਿਸ੍ਵਨੇਨ ਹ। ਦ੍ਯਾਵਾਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯੌ ਖੰ ਚੈਵ ਸਰ੍ਵਮਾਸੀਤ੍ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-71-3 (94448) ਤੇ ਕੋਸ਼ਾਨਗ੍ਰਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿਸ਼ੁਃ ਸ੍ਵੰ ਪੁਰੰ ਤਦਾ। ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਪ੍ਰੀਤਮਨਸਃ ਸਾਮਾਤ੍ਯਾਃ ਸਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ਗਣਾਃ॥ 14-71-4 (94449) ਤੇ ਸਮੇਤ੍ਯ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਜਨਾਧਿਪਮ੍। ਕੀਰ੍ਤਯਨ੍ਤਃ ਸ੍ਵਨਾਮਾਨਿ ਤਸ੍ਯ ਪਾਦੌ ਵਵਨ੍ਦਿਰੇ॥ 14-71-5 (94450) ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤਾ ਗਾਨ੍ਧਾਰੀਂ ਸੁਬਲਾਤ੍ਮਜਾਮ੍। ਕੁਨ੍ਤੀਂ ਚ ਰਾਜਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਤਦਾ ਭਰਤਸਤ੍ਤਮ॥ 14-71-6 (94451) ਵਿਦੁਰੰ ਯੂਜਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਵੈਸ਼੍ਯਾਪੁਤ੍ਰੰ ਸਮੇਤ੍ਯ ਚ। ਪੂਜ੍ਯਮਾਨਾਃ ਸ੍ਮ ਤੇ ਵੀਰਾ ਵ੍ਯਰੋਚਨ੍ਤ ਵਿਸ਼ਾਮ੍ਪਤੇ॥ 14-71-7 (94452) ਤਤਸ੍ਤਤ੍ਪਰਮਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯੰ ਵਿਚਿਤ੍ਰੰ ਮਹਦਦ੍ਭੁਤਮ੍। ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਵੁਸ੍ਤੇ ਤਦਾ ਵੀਰਾਃ ਪਿਤੁਸ੍ਤੇ ਜਨ੍ਮ ਭਾਰਤ॥ 14-71-8 (94453) ਤਦੁਪਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਵਾਸੁਦੇਵਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਪੂਜਾਰ੍ਹੰ ਪੂਜਯਾਮਾਸੁਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਦੇਵਕੀਨਨ੍ਦਨਮ੍॥ 14-71-9 (94454) ਤਤਃ ਕਤਿਪਯਾਹਸ੍ਯ ਵ੍ਯਾਸਃ ਸਤ੍ਯਵਤੀਸੁਤਃ। ਆਜਗਾਮ ਮਹਾਤੇਜਾ ਨਗਰੰ ਨਾਗਸਾਹ੍ਵਯਮ੍॥ 14-71-10 (94455) ਤਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਪੂਜਾ ਚਕ੍ਰੁਃ ਕੁਰੂਦ੍ਵਹਾਃ। ਸਹ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ੍ਯਨ੍ਧਕਵ੍ਯਾਘ੍ਰੈਰੁਪਾਸਾਂਚਕ੍ਰਿਰੇ ਤਦਾ॥ 14-71-11 (94456) ਤਤ੍ਰ ਨਾਨਾਵਿਧਾਕਾਰਾਃ ਕਥਾਃ ਸਮਭਿਕੀਰ੍ਤ੍ਯ ਵੈ। ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਧਰ੍ਮਸੁਤੋ ਵ੍ਯਾਸੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-71-12 (94457) ਭਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਾਦ੍ਭਗਵਨ੍ਯਦਿਦੰ ਰਤ੍ਨਮਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਉਪਯੋਕ੍ਤੁਂ ਤਦਿਚ੍ਛਾਮਿ ਵਾਜਿਮੇਧੇ ਮਹਾਕ੍ਰਤੌ॥ 14-71-13 (94458) ਤਮਨੁਜ੍ਞਾਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਭਵਤਾ ਮੁਨਿਸਤ੍ਤਮ। ਤ੍ਵਦਧੀਨਾ ਵਯੰ ਸਰ੍ਵੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ੍ਯ ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-71-14 (94459) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-71-15x (7916) ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਰਾਜੰਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਯਦਨਨ੍ਤਰਮ੍। ਯਜਸ੍ਵ ਵਾਜਿਮੇਧੇਨ ਵਿਧਿਵਦ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਵਤਾ॥ 14-71-15 (94460) ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੋ ਹਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪਾਵਨਃ ਸਰ੍ਵਪਾਪ੍ਮਨਾਮ੍। ਤੇਨੇਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਵਿਪਾਤ੍ਮਾ ਵੈ ਭਵਿਤਾ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-71-16 (94461) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤੁ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਕੁਰੁਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਸ੍ਯ ਕੌਰਵ੍ਯ ਚਕਾਰਾਹਰਣੇ ਮਤਿਮ੍॥ 14-71-17 (94462) ਸਮਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਮਦ੍ਵੈਪਾਯਨੰ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਵਾਸੁਦੇਵਮਥਾਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਵਾਗ੍ਮੀ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-71-18 (94463) ਦੇਵਕੀ ਸੁਪ੍ਰਜਾ ਦੇਵੀ ਤ੍ਵਯਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸਤ੍ਤਮ। ਯਦ੍ਬ੍ਰੂਯਾਂ ਤ੍ਵਾਂ ਮਹਾਬਾਹੋ ਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਥਾਸ੍ਤ੍ਵਮਿਹਾਚ੍ਯੁਤ॥ 14-71-19 (94464) ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰਭਾਵਾਰ੍ਜਿਤਾਨ੍ਭੋਗਾਨਸ਼੍ਨੀਮ ਯਦੁਨਨ੍ਦਨ। ਪਰਾਕ੍ਰਮੇਣ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਚ ਤ੍ਵਯੇਯੰ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਮਹੀ॥ 14-71-20 (94465) ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਯਸ੍ਵ ਤ੍ਵਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਨਃ ਪਰਮੋ ਗੁਰੁਃ। ਤ੍ਵਯੀਸ਼਼੍ਟਵਤਿ ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹ ਵਿਪਾਪ੍ਮਾ ਭਵਿਤਾ ਹ੍ਯਹਮ੍॥ 14-71-21 (94466) ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਯਜ੍ਞੋ ਗੁਰੁਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵੰ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਸ੍ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ। ਤ੍ਵੰ ਗਤਿਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਮਿਤਿ ਮੇ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਾ ਮਤਿਃ॥ 14-71-22 (94467) ਵਾਸੁਦੇਵ ਉਵਾਚ। 14-71-23x (7917) ਤ੍ਵਮੇਵੈਤਨ੍ਮਹਾਬਾਹੋ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸ੍ਯਰਿੰਦਮ। ਤ੍ਵੰ ਗਤਿਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਮਿਤਿ ਮੇ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਾ ਮਤਿਃ॥ 14-71-23 (94468) ਤ੍ਵੰ ਚਾਦ੍ਯਿ ਕੁਰੁਵੀਰਾਣਾਂ ਧਰ੍ਮੇਣ ਹਿ ਵਿਰਾਜਸੇ। ਗੁਣੀਭੂਤਾਃ ਸ੍ਮ ਤੇ ਰਾਜੰਸ੍ਤ੍ਵੰ ਨੋ ਰਾਜਨ੍ਗੁਰੁਰ੍ਮਤਃ। ਯਜਸ੍ਵ ਮਦਨੁਜ੍ਞਾਤਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਏਸ਼਼ ਕ੍ਰਤੁਸ੍ਤ੍ਵਯਾ॥ 14-71-24 (94469) ਯੁਨਕ੍ਤੁ ਨੋ ਭਵਾਨ੍ਕਾਰ੍ਯੇ ਯਤ੍ਰ ਵਾਞ੍ਛਸਿ ਭਾਰਤ। ਸਤ੍ਯੰ ਤੇ ਪ੍ਰਤਿਜਾਨਾਮਿ ਸਰ੍ਵੰ ਕਰ੍ਤਾਸ੍ਮਿ ਤੇ(ਅ)ਨਘ॥ 14-71-25 (94470) ਭੀਮਸੇਨਾਰ੍ਜੁਨੌ ਚੈਵ ਤਥਾ ਮਾਦ੍ਰਵਤੀਸੁਤੌ। ਇਸ਼਼੍ਟਵਨ੍ਤੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤ੍ਵਯੀਸ਼਼੍ਟਵਤਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵੇ॥ ॥ 14-71-26 (94471) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 71 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-71-7 ਵੈਸ਼੍ਯਾਪੁਤ੍ਰੰ ਯੁਯੁਤ੍ਸੁਮ੍॥ 7-71-16 ਪਾਵਨਃ ਨਾਸ਼ਕਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 072

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.72. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 072

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵ੍ਯਾਸੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਸੰਚਾਰਾਯ ਮੇਧ੍ਯਾਸ਼੍ਵੋਤ੍ਸਰ੍ਜਨਚੋਦਨਾ॥ 1 ॥ ਤਥਾ(ਅ)ਸ਼੍ਵਰਕ੍ਸ਼਼ਣੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਨਿਯੋਜਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਵ੍ਯਾਸਮਾਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ੍ ਮੇਧਾਵੀ ਤਤੋ ਵਾਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-72-1 (94472) ਯਦਾ ਕਾਲੰ ਭਵਾਨ੍ਵੇਤ੍ਤਿ ਹਯਮੇਧਸ੍ਯ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ। ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਯਸ੍ਵ ਤਦਾ ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਤ੍ਵਯ੍ਯਾਯਤ੍ਤੋ ਹਿ ਮੇ ਕ੍ਰੁਤੁਃ॥ 14-72-2 (94473) ਵ੍ਯਾਸ ਉਵਾਚ। 14-72-3x (7918) ਅਯੰ ਪੈਲੋਥ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਯਾਜ੍ਞਵਲ੍ਕ੍ਯਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਵਿਧਾਨੰ ਯਦ੍ਯਥਾ ਕਾਲੰ ਤਤ੍ਕਰ੍ਤਾਰੌ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-72-3 (94474) ਚੈਤ੍ਰ੍ਯਾਂ ਹਿ ਪੌਰ੍ਣਮਾਸ੍ਯਾਂ ਤੁ ਤਵ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਸਮ੍ਭਾਰਾਃ ਸਮ੍ਭ੍ਰਿਯਨ੍ਤਾਂ ਚ ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-72-4 (94475) ਅਸ਼੍ਵਵਿਦ੍ਯਾਵਿਦਸ਼੍ਚੈਵ ਸੂਤਾ ਵਿਪ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਤਦ੍ਵਿਦਃ। ਮੇਧ੍ਯਮਸ਼੍ਵੰ ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਾਂ ਤਵ ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧਯੇ॥ 14-72-5 (94476) ਤਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਸਾਗਰਾਮ੍ਬਰਾਮ੍। ਸਪਰ੍ਯੇਤੁ ਯਸ਼ੋ ਨਾਮ੍ਨਾ ਤਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ਵਰ੍ਧਯਨ੍॥ 14-72-6 (94477) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤਥੇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤਿਃ। ਚਕਾਰ ਸਰ੍ਵੰ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਯਥੋਕ੍ਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨਾ॥ 14-72-7 (94478) ਸਮ੍ਭਾਰਸ਼੍ਚੈਵ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸਰ੍ਵੇ ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਿਤਾਸ੍ਤਤਾ॥ 14-72-8 (94479) ਸ ਸਮ੍ਭਾਰਾਨ੍ਸਮਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਪੋ ਧਰ੍ਮਸੁਤਸ੍ਤਦਾ। ਨ੍ਯਵੇਦਯਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਦ੍ਵੈਪਾਯਨਾਯ ਵੈ॥ 14-72-9 (94480) ਤਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮਹਾਤੇਜਾ ਵ੍ਯਾਸੋ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜੰ ਨ੍ਰੁʼਪਮ੍। ਯਥਾਕਾਲੰ ਯਥਾਯੋਗੰ ਸਜ੍ਜਾਃ ਸ੍ਮ ਤਵ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਣੇ॥ 14-72-10 (94481) ਸ੍ਫ੍ਯਸ਼੍ਚ ਕੂਰ੍ਚਸ਼੍ਚ ਸੌਵਰ੍ਣੋ ਯਚ੍ਚਾਨ੍ਯਦਪਿ ਕੌਰਵ। ਯਤ੍ਤੁ ਯੋਗ੍ਯੰ ਭਵੇਤ੍ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ਰੌਕ੍ਮੰ ਤਤ੍ਕ੍ਰਿਯਤਾਮਿਤਿ॥ 14-72-11 (94482) ਅਸ਼੍ਵਸ਼੍ਚੋਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯਤਾਮਦ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥ੍ਵ੍ਯਾਮਥ ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍। ਸੁਗੁਪ੍ਤੰ ਚਰਤਾਂ ਚਾਪਿ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-72-12 (94483) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-72-13x (7919) ਅਯਮਸ਼੍ਵੋ ਯਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੰਨੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਿਮਾਮ੍। ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਯਥਾਕਾਮੰ ਤਤ੍ਰ ਵੈ ਸੰਵਿਦੀਯਤਾਮ੍॥ 14-72-13 (94484) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਪਰ੍ਯਟਨ੍ਤੰ ਹਿ ਤੁਰਗੰ ਕਾਮਚਾਰਿਣਮ੍। ਕਃ ਪਾਲਯੇਦਿਤਿ ਮੁਨੇ ਤਦ੍ਭਵਾਨ੍ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ॥ 14-72-14 (94485) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤੁ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਦ੍ਵੈਪਾਯਨੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਭੀਮਸੇਨਾਦਵਰਜਃ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਸਰ੍ਵਧਨੁਸ਼਼੍ਮਤਾਮ੍। ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ਸਹਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੁਸ੍ਚ ਸ ਏਨੰ ਪਾਲਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-72-15 (94486) ਸ਼ਕ੍ਤਃ ਸ ਹਿ ਮਹੀਂ ਜੇਤੁਂ ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਨ੍ਤਕਃ। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਹ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਦਿਵ੍ਯੰ ਸੰਹਨਨੰ ਤਥਾ। ਦਿਵ੍ਯੰ ਧਨਸ਼੍ਚੇਸ਼਼ੁਧੀ ਚ ਸ ਏਨਮਨੁਯਾਸ੍ਯਤਿ॥ 14-72-16 (94487) ਸ ਹਿ ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਕੁਸ਼ਲਃ ਸਰ੍ਵਵਿਦ੍ਯਾਵਿਸ਼ਾਰਦਃ। ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਨ੍ਰੁʼਪਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਚਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਤੇ ਹਯਮ੍॥ 14-72-17 (94488) ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੋ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਸ਼੍ਯਾਮੋ ਰਾਜੀਵਲੋਚਨਃ। ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਃ ਪਿਤਾ ਵੀਰਃ ਸ ਏਨਮਨੁਯਾਸ੍ਯਤਿ॥ 14-72-18 (94489) ਭੀਮਸੇਨੋਪਿ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ(ਅ)ਮਿਤਵਿਕ੍ਰਮਃ। ਸਮਰ੍ਥੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਂ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਨਕੁਲਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ਾਮ੍ਪਤੇ॥ 14-72-19 (94490) ਸਹਦੇਵਸ੍ਤੁ ਕੌਰਵ੍ਯ ਸਮਾਯਾਸ੍ਯਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍। ਕੁਟੁਮ੍ਬਤਨ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਸਰ੍ਵਮੇਵ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ॥ 14-72-20 (94491) ਸ ਤੁ ਸਰ੍ਵੰ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯਮੁਕ੍ਤ ਕੁਰੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹਃ। ਚਕਾਰ ਫਲ੍ਗੁਨੰ ਚਾਪਿ ਸੰਦਿਦੇਸ਼ ਹਯੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-72-21 (94492) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-72-22x (7920) ਏਹ੍ਯਰ੍ਜੁਨ ਤ੍ਵਯਾ ਵੀਰ ਹਯੋ(ਅ)ਯੰ ਪਰਿਪਾਲ੍ਯਤਾਮ੍। ਤ੍ਵਮਰ੍ਹੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਂ ਹ੍ਯੇਨੰ ਨਾਨ੍ਯਃ ਕਸ਼੍ਚਨ ਮਾਨਵਃ॥ 14-72-22 (94493) ਯੇ ਚਾਪਿ ਤ੍ਵਾਂ ਮਹਾਬਾਹੋ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਾਨ੍ਤਿ ਨਰਾਧਿਪਾਃ। ਤੈਰ੍ਵਿਗ੍ਰਹੋ ਯਥਾ ਨ ਸ੍ਯਾਤ੍ਤਥਾ ਕਾਰ੍ਯੰ ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)ਨਘ॥ 14-72-23 (94494) ਆਖ੍ਯਾਤਵ੍ਯਸ਼੍ਚ ਭਤਾ ਯਜ੍ਞੋ(ਅ)ਯੰ ਮਮ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਪਾਰ੍ਥਿਵੇਭ੍ਯੋ ਮਹਾਬਾਹੋ ਸਮਯੇ ਗਮ੍ਯਤਾਮਿਤਿ ॥ 14-72-24 (94495) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-72-25x (7921) ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਮ੍। ਭੀਮੰ ਚ ਨਕੁਲੰ ਚੈਵ ਪੁਰਗੁਪ੍ਤੌ ਸਮਾਦਧਤ੍॥ 14-72-25 (94496) ਕੁਟੁਮ੍ਬਤਨ੍ਤ੍ਰੇ ਚ ਤਦਾ ਸਹਦੇਵੰ ਯੁਧਾਂਪਤਿਮ੍। ਅਨੁਮਾਨ੍ਯ ਮਹੀਪਾਲੰ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ ॥ 14-72-26 (94497) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 72 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-72-11 ਸ੍ਫ੍ਯਃ ਕਾਸ਼਼੍ਠਖਙ੍ਗਃ ਸ ਚਾਤ੍ਰ ਸੌਵਰ੍ਣਃ। ਕੂਰ੍ਚ ਆਸਨਾਰ੍ਥੰ ਕੁਸ਼ਮੁਸ਼਼੍ਟਿਃ ਸੋ(ਅ)ਪ੍ਯਤ੍ਰ ਸੌਵਰ੍ਣਃ॥ 7-72-12 ਸੁਗੁਪ੍ਤੰ ਸੁਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਯਥਾ ਸ੍ਯਾਤ੍ਤਥਾ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 073

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.73. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 073

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਨਿਯੋਗਾਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੈਸ਼੍ਚ ਸਹ ਪ੍ਰਥਮਮੁਤ੍ਤਰਦਿਸ਼੍ਯਸ਼੍ਵਸਞ੍ਚਾਰਣੇਨ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯ ਤਦਨੁਸਰਣਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਕਾਲੇ ਤੁ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਤਤਸ੍ਤੇ ਸੁਮਹਰ੍ਤ੍ਵਿਜਃ। ਵਿਧਿਵਦ੍ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮਾਸੁਰਸ਼੍ਵਮੇਧਾਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵਮ੍॥ 14-73-1 (94498) ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ ਪਸ਼ੁਮੇਧਾਂਸ਼੍ਚ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨਃ। ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸਹਰ੍ਤ੍ਵਿਗ੍ਭਿਰ੍ਵ੍ਯਰੋਚਤ॥ 14-73-2 (94499) ਹਯਸ਼੍ਚ ਹਯਮੇਧਾਰ੍ਥੰ ਸ੍ਵਯੰ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨਾ। ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਧਿਨਾ ਵ੍ਯਾਸੇਨਾਮਿਤਤੇਜਸਾ॥ 14-73-3 (94500) ਸ ਰਾਜਾ ਰਾਜਧਰ੍ਮੇਣ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤੋ ਵਿਬਭੌ ਤਦਾ। ਹੇਮਮਾਲੀ ਰੁਕ੍ਮਕਣ੍ਠਃ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤ ਇਵ ਪਾਵਕਃ॥ 14-73-4 (94501) ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਜਿਨੀ ਦਣ੍ਡਪਾਣਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ੌਮਵਾਸਾਃ ਸ ਧਰ੍ਮਜਃ। ਵਿਬਭੌ ਦ੍ਯੁਤਿਮਾਨ੍ਭੂਯਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਰਿਵਾਧ੍ਵਰੇ॥ 14-73-5 (94502) ਤਥੈਵਾਸ੍ਯਰ੍ਤ੍ਵਿਜਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤੁਲ੍ਯਵੇਸ਼਼ਾ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ। ਬਭੂਵੁਰਰ੍ਜੁਨਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤ ਇਵ ਪਾਵਕਃ॥ 14-73-6 (94503) ਸ਼੍ਵੇਤਾਸ਼੍ਵਃ ਕਪਿਕੇਤੁਸ਼੍ਚ ਸਸਾਰਾਸ਼੍ਵੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ। ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਾਲ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍॥ 14-73-7 (94504) **ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਗਾਣ੍ਡਿਵੰ ਰਾਜਨ੍ਬਦ੍ਧਗੋਧਾਙ੍ਗੁਲਿਤ੍ਰਵਾਨ੍। ਤਮਸ਼੍ਵੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਾਲ ਮੁਦਾ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸਸਾਰ ਚ॥ 14-73-8 (94505) ਅਨੁਮਾਰ੍ਗੰ ਤਦਾ ਰਾਜੰਨਾਗਮਤ੍ਤਤ੍ਪੁਰੰ ਵਿਭੋ। ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਕਾਮੰ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਪ੍ਰਯਾਸ੍ਯਨਤੰ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍॥ 14-73-9 (94506) ਤੇਸ਼਼ਾਮਨ੍ਯੋਨ੍ਯਸੰਮਰ੍ਦਾਦੂਸ਼਼੍ਮੇਵ ਸਮਾਜਾਯਤ। ਦਿਦ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੂਣਾਂ ਹਯੰ ਤੰ ਚ ਤੰ ਚੈਵ ਹਯਸਾਰਿਣਮ੍॥ 14-73-10 (94507) ਤਤਃ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਮਹਾਰਾਜ ਦਿਸ਼ਃ ਖੰ ਪ੍ਰਤਿਪੂਰਯਨ੍। ਬਭੂਵ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਤਾਂ ਨ੍ਰੂʼਮਾਂ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੰ ਧਨੰਜਯਮ੍॥ 14-73-11 (94508) ਏਸ਼਼ ਗਚ੍ਛਤਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯਸ੍ਤੁਰਗਸ਼੍ਚੈਵ ਦੀਪ੍ਤਿਮਾਨ੍। ਸਮਨ੍ਵੇਤਿ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਸੰਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਨ੍ਧਨੁਰੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-73-12 (94509) ਏਵੰ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰਾਵ ਵਦਤਾਂ ਗਿਰੋ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰੁਦਾਰਧੀਃ। ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਵ੍ਰਜਾਰਿਸ਼਼੍ਟੰ ਪੁਨਸ਼੍ਚੈਹੀਤਿ ਭਾਰਤ॥ 14-73-13 (94510) ਅਥਾਪਰੇ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰੁਵਨ੍। ਨੈਨੰ ਪਸ਼੍ਯਾਮ ਸੰਮਰ੍ਦੇ ਧਨੁਰੇਤਤ੍ਪ੍ਰਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ॥ 14-73-14 (94511) ਏਤਦ੍ਧਿ ਭੀਮਨਿਰ੍ਹ੍ਰਾਦੰ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤੰ ਗਾਣ੍ਡਿਵੰ ਧਨੁਃ। ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਤ੍ਵਰਿਸ਼਼੍ਟੋ ਵੈ ਪਨ੍ਥਾਨਮਕੁਤੋਭਯਮ੍। ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮੇਨੰ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਃ ਪੁਨਰੇਸ਼਼੍ਯਤਿ ਚ ਧ੍ਰੁਵਮ੍॥ 14-73-15 (94512) ਏਵਮਾਦ੍ਯਾ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਚ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਸ਼ੁਸ਼੍ਰਾਵ ਮਧੁਰਾ ਵਾਚਃ ਪੁਨਃਪੁਨਰੁਦਾਰਧੀਃ॥ 14-73-16 (94513) ਯਾਜ੍ਞਵਲ੍ਕ੍ਯਸ੍ਯ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਸ਼੍ਚ ਕੁਸ਼ਲੋ ਯਜ੍ਞਕਰ੍ਮਣਿ। ਪ੍ਰਾਯਾਤ੍ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸਹਿਤਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਵੇਦਪਾਰਗਃ॥ 14-73-17 (94514) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸ਼੍ਚ ਮਹੀਪਾਲ ਬਹਵੋ ਵੇਦਪਾਰਗਾਃ। ਅਨੁਜਗ੍ਮੁਰ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ਾਮ੍ਪਤੇ। ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਾਲ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍॥ 14-73-18 (94515) ਪਾਣ੍ਡਵੈਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਸ਼੍ਵੋ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾਮਸ੍ਤ੍ਰਤੇਜਸਾ। ਚਚਾਰ ਸ ਮਹਾਰਾਜ ਯਥਾਦੇਸ਼ੰ ਚ ਸਤ੍ਤਮ॥ 14-73-19 (94516) ਤਤ੍ਰ ਯੁਦ੍ਧਾਨਿ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਨਿ ਯਾਨ੍ਯਾਸਨ੍ਪਾਣ੍ਡਵਸ੍ਯ ਹ। ਤਾਨਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਵੀਰ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਮਹਾਨ੍ਤਿ ਚ॥ 14-73-20 (94517) ਸ ਹਯਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮਵਰ੍ਤਤ। ਸਸਾਰੇਤ੍ਤਰਤਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਤੰਨਿਬੋਧ ਮਹੀਪਤੇ॥ 14-73-21 (94518) ਅਵਮ੍ਰੁʼਦ੍ਰਨ੍ਸ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਣਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਨਾਂ ਹਯੋਤ੍ਤਮਃ। ਸ਼ਨੈਸ੍ਤਦਾ ਪਰਿਯਯੌ ਸ਼੍ਵੇਤਾਸ਼੍ਵਸ਼੍ਚ ਮਹਾਰਥਃ॥ 14-73-22 (94519) ਤਤ੍ਰ ਸਙ੍ਗਣਨਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਰਾਜ੍ਞਾਮਯੁਤਸ਼ਸ੍ਤਦਾ। ਯੇ(ਅ)ਯੁਧ੍ਯਨ੍ਤ ਮਹਾਰਾਜ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾ ਹਤਬਾਨ੍ਧਵਾਃ॥ 14-73-23 (94520) ਕਿਰਾਤਾ ਯਵਨਾ ਰਾਜਨ੍ਬਹਵੋ(ਅ)ਸਿਧਨੁਰ੍ਧਰਾਃ। ਮ੍ਲੇਚ੍ਛਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯੇ ਬਹੁਵਿਧਾਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਯੇ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤਾ ਰਣੇ॥ 14-73-24 (94521) ਆਰ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਾਲਾਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਨਰਵਾਹਨਾਃ। ਸਮੀਯੁਃ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰੇਣ ਬਹਵੋ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਾਃ॥ 14-73-25 (94522) ਏਵੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਨਿ ਯੁਦ੍ਧਾਨਿ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਮਹੀਪਤੇ। ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਮਹੀਪਾਲੈਰ੍ਨਾਨਾਦੇਸ਼ਸਮਾਗਤੈਃ॥ 14-73-26 (94523) ਯਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਹਯਤੋ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਨਿ ਮਹਾਨ੍ਤਿ ਚ। ਤਾਨਿ ਯੁਦ੍ਧਾਨਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯਸ੍ਯ ਤਵਾਨਘ॥ ॥ 14-73-27 (94524) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 73 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-73-9 ਆਕੁਮਾਰੰ ਤਦਾ ਰਾਜਨ੍ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-73-17 ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਃ ਸੋਮਸ਼੍ਰਵਾਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 074

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.74. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 074

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਤ੍ਰੈਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਪਰਾਜਯਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੈਰਭਵਦ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵੈਰੈਃ ਕਿਰੀਟਿਨਃ। ਮਹਾਰਥਸਮਾਜ੍ਞਾਤੈਰ੍ਹਤਾਨਾਂ ਪੁਤ੍ਰਨਪ੍ਤ੍ਰੁʼਭਿਃ॥ 14-74-1 (94525) ਤੇ ਸਮਾਜ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਯਜ੍ਞਿਯੰ ਤੁਰਗੋਤ੍ਤਮ***** ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਤੰ ਤਤੋ ਵੀਰਾ ਦੰਸ਼ਿਤਾਃ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍॥ 14-74-2 (94526) ਰਥਿਨੋ ਬਦ੍ਧਤੂਣੀਰਾਃ ਸਦਸ਼੍ਵੈਃ ਸਮਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤੈਃ। ਪਰਿਵਾਰ੍ਯ ਹਯੰ ਰਾਜਨ੍ਗ੍ਰਹੀਤੁਂ ਸਮ੍ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੁਃ॥ 14-74-3 (94527) ਤਤਃ ਕਿਰੀਟੀ ਸਞ੍ਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤਤ੍ਰ ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਵਾਰਯਾਮਾਸ ਤਾਨ੍ਵੀਰਾਨ੍ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਪੂਰ੍ਵਮਰਿੰਦਮਃ॥ 14-74-4 (94528) ਤਦਨਾਦ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਸ਼ਰੈਰਭ੍ਯਹਨੰਸ੍ਤਦਾ। ਤਮੋਰਜੋਭ੍ਯਾਂ ਸੰਛੰਨਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਕਿਰੀਟੀ ਨ੍ਯਵਾਰਯਤ੍॥ 14-74-5 (94529) ਤਾਨਵ੍ਰਵੀਤ੍ਤਤੋ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ ਭਾਰਤ। ਨਿਵਰ੍ਤਧ੍ਵਮਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾਃ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਜੀਵਿਤਮੇਵ ਚ॥ 14-74-6 (94530) ਸ ਹਿ ਵੀਰਃ ਪ੍ਰਯਾਸ੍ਯਨ੍ਵੈ ਧਰ੍ਮਰਾਜੇਨ ਵਾਰਿਤਃ। ਹਤਬਾਨ੍ਧਵਾ ਨ ਤੇ ਪਾਰ੍ਤ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾਃ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾ ਇਤਿ॥ 14-74-7 (94531) ਸ ਤਦਾ ਤਦ੍ਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਤਾੰਨਿਵਰ੍ਤਧ੍ਵਮਿਤ੍ਯਾਹ ਨ ਨ੍ਯਵਰ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਾਪਿ ਤੇ॥ 14-74-8 (94532) ਤਤਸ੍ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਰਾਜਾਨੰ ਸੂਰ੍ਯਵਰ੍ਮਾਣਮਾਹਵੇ। ਵਿਨਦ੍ਯ ਸ਼ਰਜਾਲੇਨਿ ਪ੍ਰਜਹਾਸ ਧਨੰਜਯਃ॥ 14-74-9 (94533) ਤਤਸ੍ਤੇ ਰਥਘੋਪੇਣ ਰਥਨੇਮਿਸ੍ਵਨੇਨ ਚ। ਪੂਰਯਨ੍ਤੋ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾ ਧਨੰਜਯਮੁਪਾਦ੍ਰਵਨ੍॥ 14-74-10 (94534) ਸੂਰ੍ਯਵਰ੍ਮਾ ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਤੇ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾਮ੍। ਸ਼ਤਾਨ੍ਯਮੁਞ੍ਚਦ੍ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਲਘ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰਮਭਿਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍॥ 14-74-11 (94535) ਤਥੈਵਾਨ੍ਯੇ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾ ਯੇ ਚ ਤਸ੍ਯਾਨੁਯਾਯਿਨਃ। ਮੁਮੁਚੁਃ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਧਨੰਜਯਵਧੈਸ਼਼ਿਣਃ॥ 14-74-12 (94536) ਸ ਤਾਞ੍ਜ੍ਯਾਮੁਖਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੈਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਸੁਬਹੂਞ੍ਸ਼ਰਾਨ੍। ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਰਾਜੰਸ੍ਤੇ ਭੂਮੌ ਨ੍ਯਪਤੰਸ੍ਤਦਾ॥ 14-74-13 (94537) ਕੇਤੁਵਰ੍ਮਾ ਤੁ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਤਸ੍ਯੈਵਾਵਰਜੋ ਯੁਵਾ। ਯੁਯੁਧੇ ਭ੍ਰਾਤੁਰਰ੍ਥਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵੇਨ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਾ॥ 14-74-14 (94538) ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕੇਤੁਵਰ੍ਮਾਣਮਾਹਵੇ। ਅਭ੍ਯਘ੍ਨੰਨਿਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਰ੍ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਪਰਵੀਰਹਾ॥ 14-74-15 (94539) ਕੇਤੁਵਰ੍ਮਣ੍ਯਭਿਹਤੇ ਧ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਾ ਮਹਾਰਥਃ। ਰਥੇਨਾਸ਼ੁ ਸਮੁਤ੍ਪਤ੍ਯ ਸ਼ਰੈਰ੍ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਮਵਾਕਿਰਤ੍॥ 14-74-16 (94540) ਤਸ੍ਯ ਤਾਂ ਸ਼ੀਘ੍ਰਤਾਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤੁਤੋਸ਼਼ਾਤੀਵ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਗੁਡਾਕੇਸ਼ੋ ਮਹਾਦੇਜਾ ਬਾਲਸ੍ਯ ਧ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਣਃ॥ 14-74-17 (94541) ਨ ਸੰਦਧਾਨੰ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਨਾਦਦਾਨੰ ਚ ਤੰ ਤਦਾ। ਕਿਰਨ੍ਤਮੇਵੰ ਸ ਸ਼ਰਾਨ੍ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ॥ 14-74-18 (94542) ਸ ਤੁ ਤੰ ਪੂਜਯਾਮਾਸ ਧ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਾਣਮਾਹਵੇ। ਮਨਸਾ ਤੁ ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਵੈ ਰਣੇ ਸਮਭਿਹਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍॥ 14-74-19 (94543) `ਨ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਰਣੇ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਹਸੰਨਿਵ। ਸੌਭਦ੍ਰਸ੍ਯੇਵ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਬਾਲਸ੍ਯ ਵਿਸ੍ਮਿਤਃ॥ 14-74-20 (94544) ਤੰ ਪੰਨਗਮਿਵ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੰ ਕੁਰੁਵੀਰਃ ਸ੍ਮਯੰਨਿਵ। ਪ੍ਰੀਤਿਪੂਰ੍ਵੰ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਪ੍ਰਾਣੈਰ੍ਨ ਵ੍ਯਪਰੋਪਯਤ੍॥ 14-74-21 (94545) ਸ ਤਥਾ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣੋ ਵੈ ਪਾਰ੍ਥੇਨਾਮਿਤਤੇਜਸਾ। ਧ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਾ ਸ਼ਰੰ ਦੀਪ੍ਤੰ ਮੁਮੋਚ ਵਿਜਯੇ ਤਦਾ॥ 14-74-22 (94546) ਸ ਤੇਨ ਵਿਜਯਸ੍ਤੂਰ੍ਣਮਾਸੀਦ੍ਵਿਦ੍ਧਃ ਕਰੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍। ਮੁਮੋਚ ਗਾਣ੍ਡਿਵੰ ਮੋਹਾਤ੍ਤਤ੍ਪਪਾਤਾਥ ਭੂਤਲੇ॥ 14-74-23 (94547) ਧਨੁਸ਼਼ਃ ਪਤਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਕਰਾਦ੍ਵਿਭੋ। ਬਭੂਵ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਰੂਪੰ ਸ਼ਕ੍ਰਚਾਪਸ੍ਯ ਭਾਰਤ॥ 14-74-24 (94548) ਤਸ੍ਮਿੰਨਿਪਤਿਤੇ ਦਿਵ੍ਯੇ ਮਹਾਧਨੁਸ਼਼ਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ। ਚਕਾਰ ਸਸ੍ਵਨੰ ਹਾਸੰ ਧ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਾ ਮਹਾਹਵੇ॥ 14-74-25 (94549) ਤਤੋ ਰੋਸ਼਼ਾਰ੍ਦਿਤੋ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ਪ੍ਰਮ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਰੁਧਿਰੰ ਕਰਾਤ੍। ਧਨੁਰਾਦਤ੍ਤ ਤਦ੍ਦਿਵ੍ਯੰ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ੈਰ੍ਵਵਰ੍ਸ਼਼ ਚ॥ 14-74-26 (94550) ਤਤੋ ਹਲਹਲਾਸ਼ਬ੍ਦੋ ਦਿਵਸ੍ਪ੍ਰੁʼਗਭਵਤ੍ਤਦਾ। ਨਾਨਾਵਿਧਾਨਾਂ ਭੂਤਾਨਾਂ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਤਾਮ੍॥ 14-74-27 (94551) ਤਤਃ ਸਮ੍ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੰ ਕਾਲਾਨ੍ਤਕਯਮੋਪਮਮ੍। ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਂ ਤ੍ਰੈਗਰ੍ਤਕਾ ਯੋਧਾਃ ਪਰੀਤਾਃ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍॥ 14-74-28 (94552) ਅਭਿਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਪਰੀਪ੍ਸਾਰ੍ਥੰ ਤਤਸ੍ਤੇ ਧ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਣਃ। ਪਰਿਵਵ੍ਰੁਰ੍ਗੁਡਾਕੇਸ਼ੰ ਤਤ੍ਰਾਕ੍ਰੁਦ੍ਧ੍ਯਦ੍ਧਨੰਜਯਃ॥ 14-74-29 (94553) ਤਤੋ ਯੋਧਾਞ੍ਜਘਾਨਾਸ਼ੁ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸ ਦਸ਼ ਚਾਸ਼਼੍ਟ ਚ। ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਵਜ੍ਰਪ੍ਰਤਿਮੈਰਾਯਸੈਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਸ਼ਰੈਃ॥ 14-74-30 (94554) ਤਾਨ੍ਸਮ੍ਪ੍ਰਭਗ੍ਨਾਨ੍ਸਮ੍ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤ੍ਵਰਮਾਣੋ ਧਨੰਜਯਃ। ਸ਼ਰੈਰਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਾਕਾਰੈਰ੍ਜਘਾਨ ਸ੍ਵਨਵਦ੍ਧਸਨ੍॥ 14-74-31 (94555) ਤੇ ਭਗ੍ਨਮਨਸਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤ੍ਰੈਗਰ੍ਤਕਮਹਾਰਥਾਃ। ਦਿਸ਼ੋ(ਅ)ਭਿਦੁਦ੍ਰੁਵੂ ਰਾਜਨ੍ਧਨੰਜਯਸ਼ਰਾਰ੍ਦਿਤਾਃ॥ 14-74-32 (94556) `ਹਤਾਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ ਹਿ ਪਰਾਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪਰਾਕ੍ਰਮਾਃ।' ਤਮੂਚੁਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੰ ਸੰਸ਼ਪ੍ਤਕਨਿਸ਼਼ੂਦਨਮ੍॥ 14-74-33 (94557) ਤਵਾਸ੍ਮ ਕਿੰਕਰਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਰ੍ਵੇ ਵੈ ਵਸ਼ਗਾਸ੍ਤਵ। ਆਜ੍ਞਾਪਯਸ੍ਵਃ ਨਃ ਪਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਹ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯਾਨਵਸ੍ਥਿਤਾਨ੍। ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਃ ਪ੍ਰਿਯੰ ਸਰ੍ਵੰ ਤਵ ਕੌਰਵਨਨ੍ਦਨ॥ 14-74-34 (94558) ਏਤਦਾਜ੍ਞਾਯ ਵਚਨੰ ਸਰ੍ਵਾਂਸ੍ਤਾਨਬ੍ਰਵੀਤ੍ਤਦਾ। ਜੀਵਿਤੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ਤ ਨ੍ਰੁʼਪਾਃ ਸ਼ਾਸਨੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤਾਮ੍॥ ॥ 14-74-35 (94559) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਃਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 74 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 075

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.75. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 075

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਪ੍ਰਾਗ੍ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਪੁਰਮੇਤ੍ਯਾਸ਼੍ਵਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯ ਭਗਦਤ੍ਤਸੁਤੇਨ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤੇਨ ਸਹਾਯੋਧਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਪ੍ਰਾਗ੍ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਮਥਾਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਵ੍ਯਚਰਤ੍ਸ ਹਯੋਤ੍ਤਮਃ। ਭਗਦਤ੍ਤਾਤ੍ਮਜਸ੍ਤਤ੍ਰ ਨਿਰ੍ਯਯੌ ਰਣਕਰ੍ਕਸ਼ਃ॥ 14-75-1 (94560) ਸਹਯੰ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰੰ ਤੁ ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਤਮੁਪਾਗਤਮ੍। ਯੁਯੁਧੇ ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤੋ ਮਹੀਪਤਿਃ॥ 14-75-2 (94561) ਸੋਭਿਨਿਰ੍ਯਾਯ ਨਗਰਾਦ੍ਭਗਦਤ੍ਤਸੁਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਅਸ਼੍ਵਮਾਯਾਨ੍ਤਮੁਨ੍ਮਥ੍ਯ ਨਗਰਾਭਿਮੁਖੋ ਯਯੌ॥ 14-75-3 (94562) ਤਮਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਕੁਰੂਣਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਸ੍ਤਦਾ। ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪੰਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਸਹਸਾ ਸਮੁਪਾਦ੍ਰਵਤ੍॥ 14-75-4 (94563) ਤਤੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੈਰਿਸ਼਼ੁਭਿਰ੍ਮੋਹਿਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਹਯਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਤੰ ਵੀਰਸ੍ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥਮੁਪਾਦ੍ਰਵਤ੍॥ 14-75-5 (94564) ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਨਗਰੰ ਦੰਸ਼ਿਤਃ ਸ ਨ੍ਰੁʼਪੋਤ੍ਤਮਃ। ਆਰੁਹ੍ਯ ਨਾਗਪ੍ਰਵਰੰ ਨਿਰ੍ਯਯੌ ਯੁਦ੍ਧਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਯਾ॥ 14-75-6 (94565) ਪਾਣ੍ਡੁਰੇਣਾਤਪਤ੍ਰੇਣ ਧ੍ਰਿਯਮਾਣੇਨ ਮੂਰ੍ਧਨਿ। ਦੋਧੂਯਤਾ ਚਾਮਰੇਣ ਸ਼੍ਵੇਤੇਨ ਚ ਮਹਾਰਥਃ॥ 14-75-7 (94566) ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਮਹਾਰਥਮ੍। ਆਹ੍ਵਯਾਮਾਸ ਬੀਭਤ੍ਸੁਂ ਬਾਲ੍ਯਾਨ੍ਮੋਹਾਚ੍ਚ ਸੰਯੁਗੇ॥ 14-75-8 (94567) ਸ ਵਾਰਣੰ ਨਗਪ੍ਰਖ੍ਯੰ ਪ੍ਰਭਿੰਨਕਰਟਾਮੁਖਮ੍। ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸ਼੍ਵੇਤਾਸ਼੍ਵੰ ਪ੍ਰਤਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ॥ 14-75-9 (94568) ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਰਨ੍ਤੰ ਮਹਾਮੇਘੰ ਪਰਵਾਰਣਵਾਰਣਮ੍। ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਵਤ੍ਕਲ੍ਪਿਤੰ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਵਿਵਸ਼ੰ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਮ੍॥ 14-75-10 (94569) ਪ੍ਰਚੋਦ੍ਯਮਾਨਃ ਸ ਗਜਸ੍ਤੇਨ ਰਾਜ੍ਞਾ ਮਹਾਬਲਃ। ਤਦਾ(ਅ)ਙ੍ਕਸ਼ੇਨ ਵਿਬਭਾਵੁਤ੍ਪਤਿਸ਼਼੍ਯੰਨਿਵਾਮ੍ਬਰਮ੍॥ 14-75-11 (94570) ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਰਾਜਨ੍ਧਨੰਜਯਃ। ਭੂਮਿਸ਼਼੍ਠੋ ਵਾਰਣਗਤੰ ਯੋਧਯਾਮਾਸ ਭਾਰਤ॥ 14-75-12 (94571) ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤਸ੍ਤਤਃ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਮੁਮੋਚਾਸ਼ੁ ਧਨੰਜਯੇ। ਤੋਮਰਾਨਗ੍ਨਿਸਙ੍ਕਾਸ਼ਾਞ੍ਸ਼ਲਭਾਨਿਵ ਵੇਗਿਤਾਨ੍॥ 14-75-13 (94572) ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤਾਨਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਨ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਪ੍ਰਭਵੈਃ ਸ਼ਰੈਃ। ਦ੍ਵਿਧਾ ਤ੍ਰਿਧਾ ਚ ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਖਗਮਾਨ੍ਖਗਮੈਸ੍ਤਦਾ॥ 14-75-14 (94573) ਸ ਤਾਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਥਾ ਛਿੰਨਾਂਸ੍ਤੋਮਰਾਨ੍ਭਗਦਤ੍ਤਜਃ। ਇਸ਼਼ੂਨਸਕ੍ਤਾਂਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤਃ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਤ੍ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-75-15 (94574) ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੂਰ੍ਣਤਰੰ ਰੁਕ੍ਮਪੁਙ੍ਖਾਨਜਿਹ੍ਮਗਾਨ੍। ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਭਗਦਤ੍ਤਾਤ੍ਮਜੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-75-16 (94575) ਸ ਤੈਰ੍ਵਿਦ੍ਧੋ ਮਹਾਤੇਜਾ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤੋ ਮਹਾਮ੍ਰੁʼਧੇ। ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਾਹਤਃ ਪਪਾਤੋਰ੍ਵ੍ਯਾਂ ਨ ਤ੍ਵੇਨਮਜਹਾਤ੍ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਃ॥ 14-75-17 (94576) ਤਤਃ ਸ ਪੁਨਰਾਰੁਹ੍ਯ ਵਾਰਣਪ੍ਰਵਰੰ ਰਣੇ। ਅਵ੍ਯਗ੍ਰਃ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਜਯਾਰ੍ਥੀ ਵਿਜਯੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-75-18 (94577) ਤਸ੍ਮੈ ਬਾਣਾਂਸ੍ਤਤੋ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ੋਪਮਾਨ੍। ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਜ੍ਵਲਿਤਜ੍ਵਲਨੋਪਮਾਨ੍॥ 14-75-19 (94578) ਸ ਤੈਰ੍ਵਿਦ੍ਧੋ ਮਹਾਨਾਗੋ ਵਿਸ੍ਰਵਨ੍ਰੁਧਿਰੰ ਬਭੌ। ਹਿਮਵਾਨਿਵ ਸ਼ੈਲੇਨ੍ਦ੍ਰੋ ਬਹੁਪ੍ਰਸ੍ਰਵਣਸ੍ਤਦਾ॥ ॥ 14-75-20 (94579) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 75 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-75-2 ਵਜ੍ਰਦਤ੍ਤੋ ਮਹੀਪਤਿਰਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-75-20 ਗੈਰਿਕਾਕ੍ਤਮਿਵਾਮ੍ਭੋਦ੍ਰਿਰ੍ਬਹੁਪ੍ਰਸ੍ਰਵਣੰ ਤਦਾ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 076

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.76. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 076

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਭਗਦਤ੍ਤਾਤ੍ਮਜਪਰਾਜਯਃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਏਵੰ ਤ੍ਰਿਰਾਤ੍ਰਮਭਵਤ੍ਤਦ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰੇਣੇਵ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੋਃ॥ 14-76-1 (94580) ਤਤਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਥੇ ਦਿਵਸੇ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤੋ ਮਹਾਬਲਃ। ਜਹਾਸ ਸਸ੍ਵਨੰ ਹਾਸੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਚੇਦਮਤਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-76-2 (94581) ਅਰ੍ਜੁਨਾਰ੍ਜੁਨ ਤਿਸ਼਼੍ਠਸ੍ਵ ਨ ਮੇ ਜੀਵਨ੍ਵਿਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸੇ। ਤ੍ਵਾਂ ਨਿਹਤ੍ਯ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪਿਤੁਸ੍ਤੋਯੰ ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-76-3 (94582) ਤ੍ਵਯਾ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੋ ਮਮ ਪਿਤਾ ਭਗਦਤ੍ਤਃ ਪਿਤੁਃ ਸਖਾ। ਹਤੋ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੋ(ਅ)ਪਿ ਬਾਧਿਤ੍ਵਾ ਸ਼ਿਸ਼ੁਂ ਮਾਮਦ੍ਯ ਯੋਧਯ॥ 14-76-4 (94583) ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤੋ ਨਰਾਧਿਪਃ। ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਕੌਰਵ੍ਯ ਵਾਰਣੰ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-76-5 (94584) ਸਮ੍ਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯਮਾਣੋ ਨਾਗੇਨ੍ਦ੍ਰੋ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤੇਨ ਧੀਮਤਾ। ਉਤ੍ਪਤਿਸ਼਼੍ਯੰਨਿਵਾਕਾਸ਼ਮਭਿਦੁਦ੍ਰਾਵ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍॥ 14-76-6 (94585) ਅਗ੍ਰਹਸ੍ਤਸੁਮੁਕ੍ਤੇਨ ਸ਼ੀਕਰੇਣ ਸ ਨਾਗਰਾਟ੍। ਸਮੌਕ੍ਸ਼਼ਤਿ ਗੁਡਾਕੇਸ਼ੰ ਸ਼ੈਲੰ ਨੀਲ ਇਵਾਮ੍ਬੁਦਃ॥ 14-76-7 (94586) ਸ ਤੇਨ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਿਤੋ ਰਾਜ੍ਞਾ ਮੇਘਵਦ੍ਵਿਨਦਨ੍ਮੁਹੁਃ। ਮੁਖਾਡਮ੍ਬਰਸੰਹ੍ਰਾਦੈਰਭ੍ਯਦ੍ਰਵਤ ਫਲ੍ਗੁਨਮ੍॥ 14-76-8 (94587) ਸ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰਨਿਵ ਨਾਗੇਨ੍ਦ੍ਰੋ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤਪ੍ਰਚੋਦਿਤਃ। ਆਸਸਾਦ ਦ੍ਰੁਤੰ ਰਾਜਨ੍ਕੌਰਵਾਣਾਂ ਮਹਾਰਥਮ੍॥ 14-76-9 (94588) ਤਮਾਯਾਨ੍ਤਮਥਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਵਾਰਣਮ੍। ਗਾਣ੍ਡੀਵਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਬਲੀ ਨ ਵ੍ਯਕਮ੍ਪਤ ਸ਼ਤ੍ਰੁਹਾ॥ 14-76-10 (94589) ਚੁਕ੍ਰੋਧ ਬਲਵਚ੍ਚਾਪਿ ਪਾਣ੍ਡਵਸ੍ਤਸ੍ਯ ਭੂਪਤੇਃ। ਕਾਰ੍ਯਵਿਘ੍ਨਮਨੁਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯਿ ਪੂਰ੍ਵਵੈਰੰ ਚ ਭਾਰਤ॥ 14-76-11 (94590) ਤਤਸ੍ਤੰ ਵਾਰਣੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸ਼ਰਜਾਲੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਨਿਵਾਰਯਾਮਾਸ ਤਦਾ ਵੇਲੇਵ ਮਕਰਾਲਯਮ੍॥ 14-76-12 (94591) ਸ ਨਾਗਪ੍ਰਵਰਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨਰ੍ਜੁਨੇਨ ਨਿਵਾਰਿਤਃ। ਤਸ੍ਥੌ ਸ਼ਰੈਰ੍ਵਿਨੁੰਨਾਙ੍ਗਃ ਸ਼੍ਵਾਵਿਚ੍ਛਲਲਿਤੋ ਯਥਾ॥ 14-76-13 (94592) ਨਿਵਾਰਿਤੰ ਗਜੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਭਗਦਤ੍ਤਸੁਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਉਤ੍ਸਸਰ੍ਜ ਸ਼ਿਤਾਨ੍ਬਾਣਾਨਰ੍ਜੁਨੇ ਕ੍ਰੋਧਮੂਰ੍ਛਿਤਃ॥ 14-76-14 (94593) ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੁ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਸ਼ਰੈਰਰਿਨਿਘਾਤਿਭਿਃ। ਵਾਰਯਾਮਾਸ ਤਾਨ੍ਬਾਣਾਂਸ੍ਤਦਦ੍ਭੁਤਮਿਵਾਭਵਤ੍॥ 14-76-15 (94594) ਤਤਃ ਪੁਨਰਭਿਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਾਗ੍ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਾਧਿਪਃ। ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਨਾਗੇਨ੍ਦ੍ਰੰ ਬਲਵਤ੍ਪਰ੍ਵਤੋਪਮਮ੍॥ 14-76-16 (94595) ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਬਲਵਾਨ੍ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ। ਨਾਰਾਚਮਗ੍ਨਿਸਙ੍ਕਾਸ਼ੰ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਦ੍ਵਾਰਣੰ ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-76-17 (94596) ਸ ਤੇਨ ਵਾਰਣੋ ਰਾਜਨ੍ਮਰ੍ਮਸ੍ਵਭਿਹਤੋ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍। ਪਪਾਤ ਸਹਸਾ ਭੂਮੌ ਵਜ੍ਰਰੁਗ੍ਣ ਇਵਾਚਲਃ॥ 14-76-18 (94597) ਸ ਪਤਞ੍ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਨਾਗੋ ਧਨੰਜਯਸ਼ਰਾਹਤਃ। ਵਿਸ਼ੰਨਿਵ ਮਹਾਸ਼ੈਲੋ ਮਹੀਂ ਵਜ੍ਰਪ੍ਰਪੀਡਿਤਃ॥ 14-76-19 (94598) ਤਸ੍ਮਿੰਨਿਪਤਿਤੇ ਨਾਗੇ ਯਜ੍ਞਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਤੰ ਨ ਭੇਤਵ੍ਯਮਿਤ੍ਯਾਹ ਤਤੋ ਭੂਮਿਗਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪਮ੍॥ 14-76-20 (94599) ਅਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਿ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤੰ ਮਾਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਰਾਜਾਨਸ੍ਤੇ ਨ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਧਨੰਜਯ ਕਥਞ੍ਚਨ॥ 14-76-21 (94600) ਸਰ੍ਵਮੇਤੰਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਭਵਤ੍ਯੇਤਾਵਤਾ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਯੋਧਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਨ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਧਨੰਜਯ ਰਣੇ ਤ੍ਵਯਾ॥ 14-76-22 (94601) ਵਕ੍ਤਵ੍ਯਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਰਾਜਾਨਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਹ ਸੁਹ੍ਰੁʼਜ੍ਜਨੈਃ। ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਸ਼੍ਵਮੇਧੋ ਭਵਦ੍ਭਿਰਨੁਭੂਯਤਾਮ੍॥ 14-76-23 (94602) ਇਤਿ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨ ਹਨ੍ਮਿ ਤ੍ਵਾਂ ਨਰਾਧਿਪ। ਉਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਨ ਭਯੰ ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਤਿਮਾਨ੍ਗਚ੍ਛ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-76-24 (94603) ਆਗਚ੍ਛੇਥਾ ਮਹਾਰਾਜ ਪਰਾਂ ਚੈਤ੍ਰੀਮੁਪਸ੍ਥਿਤਾਮ੍। ਤਦਾ(ਅ)ਸ਼੍ਵਮੇਧੋ ਭਵਿਤਾ ਧਰ੍ਮਿਰਾਜਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ॥ 14-76-25 (94604) ਏਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਰਾਜਾ ਤੁ ਭਗਦਤ੍ਤਾਤ੍ਮਜਸ੍ਤਦਾ। ਤਥੇਤ੍ਵੇਵਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਪਾਣ੍ਡਵੇਨਾਭਿਨਿਰ੍ਜਿਤਃ॥ ॥ 14-76-26 (94605) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 76 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-76-13 ਸ਼ਲਲਿਤਃ ਸ਼ਲਾਕਾਪ੍ਰੋਤਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 077

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.77. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 077

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਸ਼੍ਵਾਨੁਸਰਣਵਸ਼ਾਸ੍ਸਿਨ੍ਧੁਦੇਸ਼ੰ ਗਤੇਨਾਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸੈਨ੍ਧਵੈਃਸਹ ਮਹਾ(ਅ)(ਅ)ਯੋਧਨਮ੍॥ 1 ॥ ਬਾਣਗਣਾਵਕੀਰ੍ਣਸ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਕਰਾਦ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ੍ਯਾ ਧਃਪਤਨੇ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼੍ਯਾਦਿਭਿਰ੍ਜਪਾਦਿਨਾ ਤਸ੍ਯ ਤੇਜੋਦੀਪਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਤਃ ਪੁਨਰਰ੍ਜੁਨੇਨ ਤੈਃ ਸ***ਯੋਧਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। `ਜਿਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯ ਰਾਜਾਨੰ ਭਗਦਤ੍ਤਸੁਤੰ ਤਦਾ। ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਯਾਤੇ ਤੁਰਗੇ ਸੈਨ੍ਧਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਭਾਰਤ॥' 14-77-1 (94606) ਸੈਨ੍ਧਵੈਰਭਵਗਦ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਕਿਰੀਟਿਨਃ। ਹਤਸ਼ੇਸ਼਼ੈਰ੍ਮਹਾਰਾਜ ਹਤਾਨਾਂ ਚ ਸੁਤੈਰਪਿ॥ 14-77-2 (94607) ਤੇ(ਅ)ਵਤੀਰ੍ਣਮੁਪਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਮ੍। ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਯੁਰਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਰਾਜਾਨਃ ਪਾਣ੍ਡਵਰ੍ਸ਼਼ਭਮ੍॥ 14-77-3 (94608) ਅਸ਼੍ਵੰ ਚ ਤੰ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਤੇ ਵਿਸ਼਼ੋਪਮਾਤ੍। ਨ ਭਯੰ ਚਕ੍ਰਿਰੇ ਪਾਰ੍ਥਾਦ੍ਭੀਮਸੇਨਾਦਨਨ੍ਤਰਾਤ੍॥ 14-77-4 (94609) ਤੇ(ਅ)ਵਿਦੂਰਾਦ੍ਧਨੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿੰ ਯਜ੍ਞਿਯਸ੍ਯ ਹਯਸ੍ਯ ਚ। ਬੀਭਤ੍ਸੁਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਪਦ੍ਯਨ੍ਤ੍ ਪਦਾਤਿਨਮਵਸ੍ਥਿਤਮ੍॥ 14-77-5 (94610) ਤਤਸ੍ਤੇ ਤੰ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਾ ਰਾਜਾਨਃ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍। ਜਿਗੀਸ਼਼ਨ੍ਤੋ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਵਿਨਿਕ੍ਰੁʼਤਾ ਯੁਧਿ॥ 14-77-6 (94611) ਤੇ ਨਾਮਾਨ੍ਯਪਿ ਗੋਤ੍ਰਾਣਿ ਕਰ੍ਮਣਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ। ਕੀਰ੍ਤਯਨ੍ਤਸ੍ਤਦਾ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ੈਰਵਾਕਿਰਨ੍॥ 14-77-7 (94612) ਤੇ ਕਿਰਨ੍ਤਃ ਸ਼ਰਵ੍ਰਾਤਾਨ੍ਵਾਰਣਪ੍ਰਤਿਵਾਰਣਾਨ੍। ਰਣੇ ਜਯਮਭੀਪ੍ਸਨ੍ਤਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯੰ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍॥ 14-77-8 (94613) ਤੇ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚ ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਮੁਗ੍ਰਕਰ੍ਮਾਣਮਾਹਵੇ। ਸਰ੍ਵੇ ਯੁਯੁਧਿਰੇ ਵੀਰਾ ਰਥਸ੍ਥਾਸ੍ਤੰ ਪਦਾਤਿਨਮ੍॥ 14-77-9 (94614) ਤੇ ਤਮਾਜਘ੍ਨਿਰੇ ਵੀਰੰ ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਨ੍ਤਕਮ੍। ਸੰਸ਼ਪ੍ਤਕਨਿਹਨ੍ਤਾਰੰ ਹਨ੍ਤਾਰੰ ਸੈਨ੍ਧਵਸ੍ਯ ਚ॥ 14-77-10 (94615) ਤਤੋ ਰਥਸਹਸ੍ਰੇਣ ਗਜਾਨਾਮਯੁਤੇਨ ਚ। ***ਸ਼਼੍ਠਕੀਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਂ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸੋ(ਅ)ਭਵਨ੍॥ 14-77-11 (94616) ** ਸ੍ਮਰਨ੍ਤੋ ਵਧੰ ਵੀਰਾਃ ਸਿਨ੍ਧੁਰਾਜਸ੍ਯ ਚਾਹਵੇ। ਜਯਦ੍ਰਥਸ੍ਯ ਕੌਰਵ੍ਯ ਸਮਰੇ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਾ॥ 14-77-12 (94617) ਤਤਃ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯਵਤ੍ਸਰ੍ਵੇ ਸ਼ਰਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੀਰਵਾਸ੍ਰੁʼਜਨ੍। ਤੈਃ ਕੀਰ੍ਣਃ ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਪਾਰ੍ਥੋ ਰਵਿਰ੍ਮੇਘਾਨ੍ਤਰੇ ਯਥਾ॥ 14-77-13 (94618) ਸ ਸ਼ਰੈਃ ਸਮਵਚ੍ਛੰਨਸ਼੍ਚਕਾਸ਼ੇ ਪਾਣ੍ਡਵਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਪਞ੍ਚਰਾਨ੍ਤਰਸਞ੍ਚਾਰੀ ਸ਼ਕੁਨ੍ਤ ਇਵ ਭਾਰਤ॥ 14-77-14 (94619) ਤਤੋ ਹਾਹਾਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਸ਼ਰਪੀਡਿਤੇ। ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯਮਭਵਦ੍ਰਾਜਨ੍ਰਵਿਰਾਸੀਦ੍ਰਜੋਰੁਣਃ॥ 14-77-15 (94620) ਤਤੋ ਵਵੌ ਮਹਾਰਾਜ ਮਾਰੁਤੋ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਃ। ਰਾਹੁਰਗ੍ਰਸਦਾਦਿਤ੍ਯੰ ਪਰ੍ਵਣੀਵ ਵਿਸ਼ਾਮ੍ਪਤੇ॥ 14-77-16 (94621) ਉਲ੍ਕਾਸ਼੍ਚ ਜਘ੍ਨਿਰੇ ਸੂਰ੍ਯੰ ਵਿਕੀਰ੍ਯਨ੍ਤ੍ਯਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ। ਵੇਪਥੁਸ਼੍ਚਾਭਵਦ੍ਰਾਜਨ੍ਕੈਲਾਸਸ੍ਯ ਮਹਾਗਿਰੇਃ॥ 14-77-17 (94622) ਮੁਮੁਚੁਃ ਸ਼੍ਵਾਸਮਤ੍ਯੁਸ਼਼੍ਣੰ ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਸਮਨ੍ਵਿਤਾਃ। ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਯੋ ਜਾਤਭਯਾਸ੍ਤਥਾ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਯੋਪਿ ਚ॥ 14-77-18 (94623) ਸ਼ਸ਼ੰ ਚਾਸ਼ੁ ਵਿਨਿਰ੍ਭਿਦ੍ਯ ਮਣ੍ਡਲੰ ਸ਼ਸ਼ਿਨੋ(ਅ)ਪਤਨ੍। ਵਿਪਰੀਤਾ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵਾ ਧੂਮਾਕੁਲਾਸ੍ਤਥਾ॥ 14-77-19 (94624) ਰਾਸਭਾਰੁਣਸਙ੍ਕਾਸ਼ਾ ਧਨੁਸ਼਼੍ਮਨ੍ਤਃ ਸਵਿਦ੍ਯੁਤਃ। ਆਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਗਗਨੰ ਮੇਘਾ ਮੁਮੁਚੁਰ੍ਮਾਂਸਸ਼ੋਣਿਤਮ੍॥ 14-77-20 (94625) ਏਵਮਾਸੀਤ੍ਤਦਾ ਵੀਰੇ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤੇ। ਫਲ੍ਗੁਨੇ ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਤਦਦ੍ਭੁਤਮਿਵਾਭਵਤ੍॥ 14-77-21 (94626) ਤਸ੍ਯ ਤੇਨਾਵਕੀਰ੍ਣਸ੍ਯ ਸ਼ਰਜਾਲੇਨ ਸਰ੍ਵਤਃ। ਮੋਹਾਤ੍ਪਪਾਤ ਗਾਣ੍ਡੀਵਮਾਵਾਪਸ਼੍ਚ ਕਰਾਦਪਿ॥ 14-77-22 (94627) ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਮੋਹਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਸ਼ਰਜਾਲੰ ਮਹਤ੍ਤਦਾ। ਸੈਨ੍ਧਵਾ ਮੁਮੁਚੁਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਗਤਸਤ੍ਵੇ ਮਹਾਰਥੇ॥ 14-77-23 (94628) ਤਤੋ ਮੋਹੰ ਸਮਾਪੰਨੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਪਾਰ੍ਥੰ ਦ੍ਵਿਵੌਕਸਃ। ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਮਨਸਸ੍ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਕ੍ਰੁʼਤੋ(ਅ)ਭਵਨ੍॥ 14-77-24 (94629) ਤਤੋ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤਥਾ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਯੋਪਿ ਚ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਚਸ੍ਚ ਵਿਜਯੰ ਜੇਪੁਃ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ॥ 14-77-25 (94630) ਤਤਃ ਪ੍ਰਦੀਪਿਤੇ ਦੇਵੈਃ ਪਾਰ੍ਥਤੇਜਸਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ। ਤਸ੍ਥਾਵਚਲਵਦ੍ਧੀਮਾਨ੍ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਪਰਮਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਤ੍॥ 14-77-26 (94631) ਵਿਚਕਰ੍ਸ਼਼ ਧਨੁਰ੍ਦਿਵ੍ਯੰ ਤਤਃ ਕੌਰਵਨਨ੍ਦਨਃ। ਯਨ੍ਤ੍ਰਸ੍ਯੇਵੇਹ ਸ਼ਬ੍ਦੋ(ਅ)ਭੂਨ੍ਮਹਾਂਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ॥ 14-77-27 (94632) ਤਤਃ ਸ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯਮਿਤ੍ਰਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਭੁਃ। ਵਵਰ੍ਸ਼਼ ਧਨੁਸ਼਼ਾ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣੀਵ ਪੁਰੰਦਰਃ॥ 14-77-28 (94633) ਤਤਸ੍ਤੇ ਸੈਨ੍ਧਵਾ ਯੋਧਾਃ ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਸਰਾਜਕਾਃ। ਨਾਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤ ਸ਼ਰੈਃ ਕੀਰ੍ਣਾਃ ਸ਼ਲਭੈਰਿਵ ਪਾਦਪਾਃ॥ 14-77-29 (94634) ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਵਿਤ੍ਰੇਸੁਰ੍ਭਯਾਰ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਵਿਦੁਦ੍ਰੁਵੁਃ। ਮੁਮੁਚੁਸ੍ਚਾਸ਼੍ਰੁ ਸ਼ੋਕਾਰ੍ਤਾਃ ਸ਼ੁਸ਼ੁਚੁਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੈਨ੍ਧਵਾਃ॥ 14-77-30 (94635) ਤਾਂਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਾੰਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰਃ ਸੈਨ੍ਧਵਾਨ੍ਵ੍ਯਚਰਦ੍ਬਲੀ। ਅਲਾਤਚਕ੍ਰਵਦ੍ਰਾਜਞ੍ਸ਼ਰਜਾਲੈਃ ਸਮਾਰ੍ਪਯਤ੍॥ 14-77-31 (94636) ਤਦਿਨ੍ਦ੍ਰਜਾਲਪ੍ਰਤਿਮੰ ਬਾਣਜਾਲਮਮਿਤ੍ਰਹਾ। ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਾਸੁ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਿ ਇਵ ਵਜ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤ੍॥ 14-77-32 (94637) ਮੇਘਜਾਲਨਿਭੰ ਸੈਨ੍ਯੰ ਵਿਦਾਰ੍ਯ ਸ਼ਰਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਭਿਃ। ਵਿਬਭੌ ਕੌਰਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਸ਼ਰਦੀਵ ਦਿਵਾਕਰਃ॥ ॥ 14-77-33 (94638) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 77 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-77-19 ਉਤ੍ਕਾਃ ਸ਼ਸ਼ੰ ਚਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਥੰ ਵਿਨਿਰ੍ਭਿਦ੍ਯ ਸ਼ਸ਼ਿਨੋ ਮਣ੍ਡਲੰ ਪ੍ਰਤਿ ਅਪਤੰਨਿਤਿ ਅਨੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤ੍ਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਃ॥ 7-77-20 ਰਾਸਭਾਰੁਣੇ ਵਰ੍ਣਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਃ॥ 7-77-22 ਆਵਾਪੋ ਹਸ੍ਤਾਵਾਪਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 078

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.78. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 078

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨਸਮਾਗਮਨਸ਼੍ਰਵਣਮਾਤ੍ਰੇਣ ਜਯਦ੍ਰਥਸੁਤੇ ਮ੍ਰੁʼਤੇ ਦੁਸ਼੍ਸ਼ਲਯਾ ਤਤ੍ਸੁਤਮਾਨੀਯਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤ੍ਯਭਿਯਾਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨ ਦੁਸ਼੍ਸ਼ਲਾਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਯਾ ਤਸ੍ਯਾਂ ਬਹੁਮਾਨੇਨ ਚ ਯੁਦ੍ਧਾਦੁਪਰਮਃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਤਤੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵਭ੍ਰੁʼਚ੍ਛੂਰੋ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਃ। ਵਿਬਭੌ ਯੁਧਿ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੋ ਹਿਮਵਾਨਚਲੋ ਯਥਾ॥ 14-78-1 (94639) ਤਤਸ੍ਤੇ ਸੈਨ੍ਧਵਾ ਯੋਧਾਃ ਪੁਨਰੇਵ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਃ। ਵ੍ਯਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤ ਸੁਸੰਰਬ੍ਧਾਃ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਭਾਰਤ॥ 14-78-2 (94640) ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਪੁਨਰੇਵ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਨ੍। ਤਤਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਮੁਮੂਰ੍ਸ਼਼ਞ੍ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਯਾ ਗਿਰਾ॥ 14-78-3 (94641) ਯੁਧ੍ਯਧ੍ਵੰ ਪਰਯਾ ਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਯਤਧ੍ਵੰ ਵਿਜਯੇ ਮਮ। ਕੁਰੁਧ੍ਵੰ ਸਰ੍ਵਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਮਹਦ੍ਵੋ ਭਯਮਾਗਤਮ੍॥ 14-78-4 (94642) ਏਸ਼਼ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਸਰ੍ਵਾਂਸ੍ਤੁ ਨਿਵਾਰ੍ਯ ਸ਼ਰਵਾਗੁਰਾਮ੍। ਤਿਸ਼਼੍ਠਧ੍ਵੰ ਯੁਦ੍ਧਮਨਸੋ ਦਰ੍ਪੰ ਸ਼ਮਯਿਤਾਸ੍ਮਿ ਵਃ॥ 14-78-5 (94643) ਏਤਾਵਦੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਕੌਰਵ੍ਯੋ ਰੋਸ਼਼ਾਦ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਭ੍ਰੁʼਤ੍ਤਦਾ। ਤਤੋ(ਅ)ਥ ਵਚਨੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭ੍ਰਾਤੁਰ੍ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਯ ਭਾਰਤ॥ 14-78-6 (94644) ਨ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਰਣੇ ਤਾਤ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾ ਵਿਜਿਗੀਸ਼਼ਵਃ। ਜੇਤਵ੍ਯਾਸ਼੍ਚੇਤਿ ਯਤ੍ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜ੍ਞਾ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ। ਚਿਨ੍ਤਯਾਮਾਸ ਸ ਤਦਾ ਫਲ੍ਗੁਨਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ॥ 14-78-7 (94645) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਹੰ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਨ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਨ੍ਰੁʼਪਾ ਇਤਿ। ਕਥਿਤੰ ਨ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ੇਦੰ ਸ੍ਯਾਦ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜਵਚਃ ਸ਼ੁਭਮ੍॥ 14-78-8 (94646) ਨ ਹਨ੍ਯੇਰੰਸ਼੍ਚ ਰਾਜਾਨੋ ਰਾਜ੍ਞਸ਼੍ਚਾਜ੍ਞਾ ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਭਵੇਤ੍। ਇਤਿ ਸਞ੍ਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਸ ਤਦਾ ਫਲ੍ਗੁਨਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ॥ 14-78-9 (94647) ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਵਾਕ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਃ ਸੈਨ੍ਧਵਾਨ੍ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਾਨ੍। ਬਾਲਾਂਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਵਾ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਕੰ ਨ ਹਨਿਸ਼਼੍ਯੇ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਨ੍॥ 14-78-10 (94648) ਯਸ਼੍ਚ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਤਵਾਸ੍ਮੀਤਿ ਪਰਾਜਿਤਃ। ਏਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਚੋ ਮਹ੍ਯੰ ਕੁਰੁਧ੍ਵੰ ਹਿਤਮਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-78-11 (94649) ਤਤੋ(ਅ)ਨ੍ਯਥਾ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਗਤਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਥ ਮਯਾ(ਅ)ਰ੍ਦਿਤਾਃ। ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤਾਨ੍ਵੀਰਾਨ੍ਯੁਯੁਧੇ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵਃ॥ 14-78-12 (94650) ਅਤ੍ਵਰਾਵਾਨਸਮ੍ਭ੍ਰਾਨ੍ਤਃ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੈਰ੍ਵਿਜਿਗੀਸ਼਼ੁਭਿਃ। ਸ਼ਤੰ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾਮ੍॥ 14-78-13 (94651) ਮੁਮੁਚੁਃ ਸੈਨ੍ਧਵਾ ਰਾਜੰਸ੍ਤਦਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨਿ। ਸ਼ਰਾਨਾਪਤਤਃ ਕ੍ਰੂਰਾਨਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਵਿਸ਼਼ੋਪਮਾਨ੍। ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਨਿਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਰਨ੍ਤਰਾ ਸ ਧਨੰਜਯਃ॥ 14-78-14 (94652) ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤਾਨਾਸ਼ੁ ਚੈਵ ਕਙ੍ਕਪਤ੍ਰਾਞ੍ਸ਼ਿਲਾਸ਼ਿਤਾਨ੍। ਏਕੈਕਮੇਸ਼਼ਾਂ ਸਮਰੇ ਬਿਭੇਦ ਨਿਸ਼ਿਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ॥ 14-78-15 (94653) ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਸ੍ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼ਕ੍ਤੀਸ੍ਚ ਪੁਨਰੇਵ ਧਨੰਜਯੇ। ਜਯਦ੍ਰਥੰ ਹਤੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਚਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪੁਃ ਸੈਨ੍ਧਵਾ ਨ੍ਰੁʼਪਾਃ॥ 14-78-16 (94654) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਕਿਰੀਟੀ ਸਙ੍ਕਲ੍ਪੰ ਮੋਘੰ ਚਕ੍ਰੇ ਮਹਾਬਲਃ। ਸਰ੍ਵਾਂਸ੍ਤਾਨਨ੍ਤਰਾ ਚ੍ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਤਦਾ ਚੁਕ੍ਰੋਸ਼ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਤਥੈਵਾਪਤਤਾਂ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਯੋਧਾਨਾਂ ਜਯਗ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਨਾਮ੍। 14-78-17 (94655) ਤਥੈਵਾਪਤਤਾਂ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਯੋਧਾਨਾਂ ਯਜਗ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਨਾਮ੍। ਸ਼ਿਰਾਂਸਿ ਪਾਤਯਾਮਾਸ ਭਲ੍ਲੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ॥ 14-78-18 (94656) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਦ੍ਰਵਤਾਂ ਚਾਪਿ ਪੁਨਰੇਵਾਭਿਧਾਵਤਾਮ੍। ਨਿਵਰ੍ਤਤਾਂ ਚ ਸ਼ਬ੍ਦੋ(ਅ)ਭੂਤ੍ਪੂਰ੍ਣਸ੍ਯੇਵ ਮਹੋਦਧੇਃ॥ 14-78-19 (94657) ਤੇ ਵਧ੍ਯਮਾਨਾਸ੍ਤੁ ਤਦਾ ਪਾਰ੍ਥੇਨਾਮਿਤਤੇਜਸਾ। ਯਥਾਪ੍ਰਾਣੰ ਯਥੋਤ੍ਸਾਹੰ ਯੋਧਯਾਮਾਸੁਰਰ੍ਜੁਨਮ੍॥ 14-78-20 (94658) ਤਤਸ੍ਤੇ ਫਲ੍ਗੁਨੇਨਾਜੌ ਸ਼ਰੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ। ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਵਿਸੰਜ੍ਞਾ ਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠਾ ਕ੍ਲਾਨ੍ਤਵਾਹਨਸੈਨਿਕਾਃ॥ 14-78-21 (94659) ਤਾਂਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪਰਿਗ੍ਲਾਨਾਨ੍ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਜਾ। ਦੁਃਸ਼ਲਾ ਬਾਲਮਾਦਾਯ ਨਪ੍ਤਾਰੰ ਪ੍ਰਯਯੌ ਤਦਾ॥ 14-78-22 (94660) ਸੁਰਥਸ੍ਯ ਸੁਤੰ ਵੀਰੰ ਰਥੇਨਾਥਾਗਮਤ੍ਤਦਾ। ਸ਼ਾਨ੍ਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵਯੋਧਾਨਾਮਭ੍ਯਗਚ੍ਛਤ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍॥ 14-78-23 (94661) ਸਾ ਧਨੰਜਯਮਾਸਾਦ੍ਯ ਰੁਰੋਦਾਰ੍ਤਸ੍ਵਰੰ ਤਦਾ। ਧਨੰਜਯੋਪਿ ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਧਨੁਰ੍ਵਿਸਸ੍ਰੁʼਜੇ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-78-24 (94662) ਸਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਧਨੁਃ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵਿਧਿਵਦ੍ਭਗਿਨੀ ਤਦਾ। ਪ੍ਰਾਹ ਕਿੰ ਕਰਵਾਣੀਤਿ ਸਾ ਚ ਤੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਹ॥ 14-78-25 (94663) ਏਸ਼਼ ਤੇ ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਸ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੀਯਸ੍ਯਾਤ੍ਮਜਃ ਸ਼ਿਸ਼ੁਃ। ਅਭਿਵਾਦਯਤੇ ਪਾਰ੍ਥ ਤੰ ਪਸ਼੍ਯ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-78-26 (94664) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪਿਤਰੰ ਸ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤਥਾ। ਕ੍ਵਾਸਾਵਿਤਿ ਤਤੋ ਰਾਜਨ੍ਦੁਃਸ਼ਲਾ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-78-27 (94665) ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼ੋਕਾਭਿਸੰਤਪ੍ਤੋ ਵਿਸ਼਼ਾਦਾਰ੍ਤੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਵੈ ਪਿਤਾ। ਪਞ੍ਚਤ੍ਵਮਗਮਦ੍ਵੀਰੋ ਯਥਾ ਤਨ੍ਮੇ ਨਿਸ਼ਾਮਯ॥ 14-78-28 (94666) ਸ ਪੂਰ੍ਵੰ ਪਿਤਰੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਹਤੰ ਯੁਦ੍ਧੇ ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)ਨਘ। ਤ੍ਵਾਮਾਗਤੰ ਚ ਸੰਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਹਯਸਾਰਿਣਮ੍। ਪਿਤੁਸ਼੍ਚ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਦੁਃਖਾਰ੍ਤੋ(ਅ)ਜਹਾਤ੍ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਧਨੰਜਯ॥ 14-78-29 (94667) ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਿਤ੍ਯੇਵ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵੈਵ ਤੇ(ਅ)ਨਘ। ਵਿਸ਼਼ਾਦਾਰ੍ਤਃ ਪਪਾਤੋਰ੍ਵ੍ਯਾਂ ਮਮਾਰ ਚ ਮਮਾਤ੍ਮਜਃ॥ 14-78-30 (94668) ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਤਿਤੰ ਤਤ੍ਰ ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਯਾਤ੍ਮਜੰ ਪ੍ਰਭੋ। ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਤ੍ਵਾਮਦ੍ਯ ਸ਼ਰਣੈਪਿਣੀ॥ 14-78-31 (94669) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਰ੍ਤਸ੍ਵਰੰ ਸਾ ਤੁ ਮੁਮੋਚ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਜਾ। ਦੀਨਾ ਦੀਨੰ ਸ੍ਥਿਤੰ ਪਾਰ੍ਥਮਬ੍ਰਵੀਚ੍ਚਾਪ੍ਯਧੋਮੁਖਮ੍॥ 14-78-32 (94670) ਸ੍ਵਸਾਰੰ ਸਮਵੇਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਸ੍ਵਸ੍ਰੀਯਾਤ੍ਮਜਮੇਵ ਚ। ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਦਯਾਂ ਕੁਰੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹ। ਵਿਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕੁਰੁਰਾਜਾਨੰ ਤੰ ਚ ਮਨ੍ਦੰ ਜਯਦ੍ਰਥਮ੍॥ 14-78-33 (94671) ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਰ੍ਯਥਾ ਜਾਤਃ ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤ੍ਪਰਵੀਰਹਾ। ਤਥਾ(ਅ)ਯੰ ਸੁਰਥਾਜ੍ਜਾਤੋ ਮਮ ਪੌਤ੍ਰੋ ਮਹਾਭੁਜ॥ 14-78-34 (94672) ਤਮਾਦਾਯ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਪ੍ਤਾਸ੍ਮਿ ਤਵਾਨ੍ਤਿਕਮ੍। ਸ਼ਮਾਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵਯੋਧਾਨਾਂ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਚੇਦੰ ਵਚੋ ਮਮ॥ 14-78-35 (94673) ਆਗਤੋ(ਅ)ਯੰ ਮਹਾਬਾਹੋ ਤਸ੍ਯ ਮਨ੍ਦਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰਕਃ। ਪ੍ਰਸਾਦਮਸ੍ਯ ਬਾਲਸ੍ਯ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵੰ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-78-36 (94674) ਏਸ਼਼ ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਪ੍ਰਸ਼ਮਾਰ੍ਥਮਰਿੰਦਮ। ਯਾਚਤੇ ਤ੍ਵਾਂ ਮਹਾਬਾਹੋ ਸ਼ਮੰ ਗਚ੍ਛ ਧਨੰਜਯ॥ 14-78-37 (94675) ਬਾਲਸ੍ਯ ਹਤਬਨ੍ਧੋਸ਼੍ਚ ਪਾਰ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿਦਜਾਨਤਃ। ਪ੍ਰਸਾਦੰ ਕੁਰੁ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਮਾ ਮਨ੍ਯੁਵਸ਼ਮਨ੍ਵਗਾਃ॥ 14-78-38 (94676) ਤਮਨਾਰ੍ਥੰ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸੰ ਚ ਵਿਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਸ੍ਯ ਪਿਤਾਮਹਮ੍। ਆਗਸ੍ਕਾਰਿਣਮਤ੍ਯਰ੍ਤੰ ਪ੍ਰਸਾਦੰ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-78-39 (94677) ਏਵੰ ਬ੍ਰੁਵਤ੍ਯਾਂ ਕਰੁਣੰ ਦੁਃਸ਼ਲਾਯਾਂ ਧਨੰਜਯਃ। ਸੰਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਦੇਵੀਂ ਗਾਨ੍ਧਾਰੀਂ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵਮ੍। ਉਵਾਚ ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਾਰ੍ਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮੰ ਵ੍ਯਗਰ੍ਹਯਤ੍॥ 14-78-40 (94678) `ਧਿਕ੍ਤੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰੰ ਰਾਜ੍ਯਲੁਬ੍ਧੰ ਚ ਮਾਨਿਨਮ੍।' ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਬਾਨ੍ਧਵਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮਯਾ ਨੀਤਾ ਯਮਕ੍ਸ਼਼ਯਮ੍॥ 14-78-41 (94679) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਬਹੁ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਾਦਿ ਪ੍ਰਸਾਦਮਕਰੋਜ੍ਜਯਃ। ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਚ ਤਾਂ ਪ੍ਰੀਤੋ ਵਿਸਸਰ੍ਜ ਗ੍ਰੁʼਹਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ॥ 14-78-42 (94680) ਦੁਃਸ਼ਲਾ ਚਾਪਿ ਤਾਨ੍ਯੋਧਾੰਨਿਵਾਰ੍ਯ ਮਹਤੋ ਰਣਾਤ੍। ਸਮ੍ਪੂਜ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰਯਯੌ ਗ੍ਰੁʼਹਾਨੇਵ ਸ਼ੁਭਾਨਨਾ॥ 14-78-43 (94681) ਏਵੰ ਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਤਾਨ੍ਵੀਰਾਨ੍ਸੈਨ੍ਧਵਾਨ੍ਸ ਧਨੰਜਯਃ। ਅਨ੍ਵਧਾਵਤ ਧਾਵਨ੍ਤੰ ਹਯੰ ਕਾਮਵਿਚਾਰਿਣਮ੍॥ 14-78-44 (94682) ਤਤੋ ਮ੍ਰੁʼਗਮਿਵਾਕਾਸ਼ੇ ਯਥਾ ਦੇਵਃ ਪਿਨਾਕਧ੍ਰੁʼਕ੍। ਸਸਾਰ ਤੰ ਤਥਾ ਵੀਰੋ ਵਿਧਿਵਦ੍ਯਜ੍ਞਿਯੰ ਹਯਮ੍॥ 14-78-45 (94683) ਸ ਚ ਵਾਜੀ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟੇਨ ਤਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਦੇਸ਼ਾਨ੍ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍। ਵਿਚਚਾਰ ਯਥਾਕਾਮੰ ਕਰ੍ਮ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਵਰ੍ਧਯਨ੍॥ 14-78-46 (94684) ਕ੍ਰਮੇਣ ਸ ਹਯਸ੍ਤ੍ਵੇਵੰ ਵਿਚਰਨ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਮਣਲੂਰਪਤੇਰ੍ਦੇਸ਼ਮੁਪਾਯਾਤ੍ਸਹਪਾਣ੍ਡਵਃ॥ ॥ 14-78-47 (94685) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 78 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-78-47 ਭਣਿਪੂਰਪਤੇਰਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 079

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.79. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 079

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਮਣਲੂਰਪੁਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ਗਮਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਵਿਨਯੇਨਾਗਤੰ ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾਯਾਂ ਜਾਤੰ ਸ੍ਵਾਤ੍ਮਜੰ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨੰਪ੍ਰਤਿ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਪਰਿਤ੍ਯਾਗਜਰੋਸ਼਼ਾਦੁਪਾਲਮ੍ਭਃ॥ 2 ॥ ਤਮਸਹਮਾਨਯਾ ਉਲੂਪ੍ਯਾ ਨਾਗਲੋਕਾਦੇਤ੍ਯ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਸ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸਹ ਯੁਦ੍ਧਪ੍ਰੋਤ੍ਸਾਹਨਮ੍॥ 3 ॥ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨੇਨ ਸ੍ਵਸ਼ਰਾਗਾਢਾਭਿਧਾਤੇਨ ਨਿਪਤਿਤੇ ਪਾਰ੍ਥੇ ਪਿਤ੍ਰੁʼਮਾਰਣਸ਼ੋਕੇਨ ਮੋਹਾਧਿਗਮਃ॥ 4 ॥ ਤਤਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਯਾ ਰਣਾਙ੍ਗਣਮੇਤ੍ਯ ਬਹੁਧਾ ਵਿਲਾਪਃ॥ 5 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਪਿਤਰੰ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ। ਨਿਰ੍ਯਯੌ ਵਿਨਯੇਨਾਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਰ੍ਯਪੁਰਃਸਰਃ॥ 14-79-1 (94686) ਮਣਲੂਰੇਸ਼੍ਵਰੰ ਤ੍ਵੇਵਮੁਪਯਾਤੰ ਧਨੰਜਯਃ। ਨਾਭ੍ਯਨਨ੍ਦਤ੍ਸ ਮੇਧਾਵੀ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਮਨੁਸ੍ਮਰਨ੍॥ 14-79-2 (94687) ਉਵਾਚ ਚ ਸ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸਮਨ੍ਯੁਃ ਫਲ੍ਗੁਨਸ੍ਤਦਾ। ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਯੇਯੰ ਨ ਤੇ ਯੁਕ੍ਤਾ ਬਹਿਸ੍ਤ੍ਵੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਤਃ॥ 14-79-3 (94688) ਸੰਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣੰ ਤੁਰਗੰ ਯੌਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮੁਪਾਗਤਮ੍। ਯਜ੍ਞਿਯੰ ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਤੇ ਮਾਂ ਨਾਯੋਤ੍ਸੀਃ ਕਿੰਨੁ ਪੁਤ੍ਰਕ॥ 14-79-4 (94689) ਧਿਕ੍ਤ੍ਵਾਮਸ੍ਤੁ ਸੁਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਾਵਿਸ਼ਾਰਦਮ੍। ਯੋ ਮਾਂ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਸਾਮ੍ਨੈਵ ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਥਾਃ॥ 14-79-5 (94690) ਨ ਤ੍ਵਯਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥੋ ਹਿ ਕਸ਼੍ਚਿਦਸ੍ਤੀਹ ਜੀਵਤਾ। ਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਤ੍ਰੀਵਦ੍ਯੁਧਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਮਾਂ ਸਾਮ੍ਨਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਥਾਃ॥ 14-79-6 (94691) ਯਦ੍ਯਹੰ ਨ੍ਯਸ੍ਤਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਸ੍ਤ੍ਵਾਮਾਗਚ੍ਛੇਯੰ ਸੁਦੁਰ੍ਮਤੇ। ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਯੇਯੰ ਭਵੇਦ੍ਯੁਕ੍ਤਾ ਤਾਵਤਵ ਨਰਾਧਮ॥ 14-79-7 (94692) ਤਮੇਵਮੁਕ੍ਤੰ ਭਰ੍ਤ੍ਰਾ ਤੁ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪੰਨਗਾਤ੍ਮਜਾ। ਅਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾ ਭਿਤ੍ਤ੍ਵੋਰ੍ਵੀਮੁਲੂਪੀ ਸਮੁਪਾਗਮਤ੍॥ 14-79-8 (94693) ਸਾ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਤਤ ਪੁਤ੍ਰੰ ਵਿਮ੍ਰੁʼਸ਼ਨ੍ਤਮਧੋਮੁਖਮ੍। ਸੰਤਰ੍ਜ੍ਯਮਾਨਮਸਕ੍ਰੁʼਤ੍ਪਿਤ੍ਰਾ ਯੁਦ੍ਧਾਰ੍ਥਿਨਾ ਵਿਭੋ॥ 14-79-9 (94694) ਤਤਃ ਸਾ ਚਾਰੁਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗੀ ਸਮੁਪੇਤ੍ਯੋਰਗਾਤ੍ਮਜਾ। ਉਲੂਪੀ ਪ੍ਰਾਹ ਵਚਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਵਿਸ਼ਾਰਦ॥ 14-79-10 (94695) ਉਲੂਪੀਂ ਮਾਂ ਨਿਬੋਧ ਤ੍ਵੰ ਮਾਤਰੰ ਪੰਨਗਾਤ੍ਮਜਾਮ੍। ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਵਚਨੰ ਪੁਤ੍ਰ ਧਰ੍ਮਸ੍ਤੇ ਭਵਿਤਾ ਪਰਃ॥ 14-79-11 (94696) ਯੁਧ੍ਯਸ੍ਵੈਨੰ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਧਨੰਜਯਮਰਿਨ੍ਦਮਮ੍॥ ਏਵਮੇਸ਼਼ ਹਿ ਤੇ ਪ੍ਰੀਤੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-79-12 (94697) ਏਵਮੁਦ੍ਧਾਰ੍ਸ਼਼ਿਤੋ ਰਾਜਾ ਸ ਮਾਤ੍ਰਾ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ। ਮਨਸ਼੍ਚਕ੍ਰੇ ਮਹਾਤੇਜਾ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-79-13 (94698) ਸੰਨਹ੍ਯ ਕਾਞ੍ਚਨੰ ਵਰ੍ਮ ਸ਼ਿਰਸ੍ਤ੍ਰਾਣੰ ਚ ਭਾਨੁਮਤ੍। ਤੂਣੀਰਸ਼ਤਸੰਬਾਧਮਾਰੁਰੋਹ ਰਥੋਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-79-14 (94699) ਸਰ੍ਵੋਪਕਰਣੋਪੇਤੰ ਯੁਕ੍ਤਮਸ਼੍ਵੈਰ੍ਮਨੋਜਵੈਃ। ਸਚਕ੍ਰੋਪਸ੍ਕਰੰ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਹੇਮਭਾਣ੍ਡਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-79-15 (94700) ਪਰਮਾਰ੍ਚਿਤਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤ੍ਯ ਧ੍ਵਜੰ ਹੰਸੰ ਹਿਰਣ੍ਮਯਮ੍। ਪ੍ਰਯਯੌ ਪਾਰ੍ਥਮੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਸ ਰਾਜਾ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ॥ 14-79-16 (94701) ਤਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯੋਤ੍ਯ ਹਯੰ ਵੀਰੋ ਯਜ੍ਞਿਯੰ ਪਾਰ੍ਥਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਗ੍ਰਾਹਯਾਮਾਸ ਪੁਰੁਸ਼਼ੈਰ੍ਹਯਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਵਿਸ਼ਾਰਦੈਃ॥ 14-79-17 (94702) ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੰ ਵਾਜਿਨੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪ੍ਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਸ ਧਨੰਜਯਃ। ਪੁਤ੍ਰੰ ਰਥਸ੍ਥੰ ਭੂਮਿਸ਼਼੍ਠਃ ਸੰਨ੍ਯਵਾਰਯਦਾਹਵੇ॥ 14-79-18 (94703) ਸ ਤਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਤੰ ਵੀਰੰ ਸ਼ਰਸਙ੍ਘੈਰਨੇਕਸ਼ਃ। ਅਰ੍ਦਯਾਮਾਸ ਨਿਸ਼ਿਤੈਰਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਵਿਸ਼਼ੋਪਮੈਃ॥ 14-79-19 (94704) ਤਯੋਃ ਸਮਭਵਦ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਪਿਤੁਃ ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯਕ ਚਾਤੁਲਮ੍। ਦੇਵਾਸੁਰਰਣਪ੍ਰਖ੍ਯਮੁਭਯੋਃ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣਯੋਃ॥ 14-79-20 (94705) ਕਿਰੀਟਿਨੰ ਪ੍ਰਵਿਵ੍ਯਾਘ ਸ਼ਰੇਣਾਨਤਪਰ੍ਵਣਾ। ਜਤ੍ਰੁਦੇਸ਼ੇ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰੰ ਪ੍ਰਹਸਨ੍ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ॥ 14-79-21 (94706) ਸੋਭ੍ਯਗਾਤ੍ਸਹਪੁਙ੍ਖੇਨ ਵਲ੍ਮੀਕਮਿਵ ਪੰਨਗਃ। ਵਿਨਿਰ੍ਭਦ੍ਯ ਚ ਕੌਨ੍ਤੇਯੰ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ਿ ਮਹੀਤਲਮ੍॥ 14-79-22 (94707) ਸ ਗਾਢਵੇਦਨੋ ਧੀਮਾਨਾਲਮ੍ਬ੍ਯ ਧਨੁਰੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਦਿਵ੍ਯੰ ਤੇਜਃ ਸਮਾਵਿਸ਼੍ਯ ਪ੍ਰਮੀਤ ਇਵ ਸੋਭਵਤ੍॥ 14-79-23 (94708) ਸ ਸੰਜ੍ਞਾਮੁਪਲਭ੍ਯਾਥ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਪੁਤ੍ਰੰ ਸ਼ਕ੍ਰਾਤ੍ਮਜੋ ਵਾਕ੍ਯਮਿਦਮਾਹ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤਿਃ॥ 14-79-24 (94709) ਸਾਧੁਸਾਧੁ ਮਹਾਬਾਹੋ ਵਤ੍ਸ ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾਤ੍ਮਜ। ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕਰ੍ਮ ਤੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਨਸ੍ਮਿ ਪੁਤ੍ਰਕ॥ 14-79-25 (94710) ਵਿਮੁਞ੍ਚਾਮ੍ਯੇਸ਼਼ ਤੇ ਬਾਣਾਨ੍ਪੁਤ੍ਰ ਯੁਦ੍ਧੇ ਸ੍ਥਿਰੋ ਭਵ। ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਨਾਰਾਚੈਰਭ੍ਯਵਰ੍ਸ਼਼ਦਮਿਤ੍ਰਹਾ॥ 14-79-26 (94711) ਤਾਨ੍ਸ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾਨ੍ਵਜ੍ਰਾਸ਼ਨਿਸਮਪ੍ਰਭਾਨ੍। ਨਾਰਾਚਾਨਚ੍ਛਿਨਦ੍ਰਾਜ ਭਲ੍ਲੈਃ ਸਰ੍ਵਾਂਸ੍ਤ੍ਰਿਧਾ ਦ੍ਵਿਧਾ॥ 14-79-27 (94712) ਤਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸ਼ਰੈਰ੍ਦਿਵ੍ਯੈਰ੍ਧ੍ਵਜੰ ਹੇਮਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸੁਵਰ੍ਣਤਾਲਪ੍ਰਤਿਮੰ ਕ੍ਸ਼਼ੁਰੇਣਾਪਾਹਰਦ੍ਰਥਾਤ੍॥ 14-79-28 (94713) ਹਯਾਂਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਮਹਾਕਾਯਾਨ੍ਮਹਾਵੇਗਾਨਰਿੰਦਮ। ਚਕਾਰ ਰਾਜੰਨਿਰ੍ਜਾਵਾਨ੍ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ ਪਾਣ੍ਡਵਃ॥ 14-79-29 (94714) ਸ ਰਥਾਦਵਤੀਰ੍ਯਾਥ ਰਾਜਾ ਪਰਮਕੋਪਨਃ। ਪਦਾਤਿਃ ਪਿਤਰੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਯੋਧਯਾਮਾਸ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍॥ 14-79-30 (94715) ਸਮ੍ਪ੍ਰੀਯਮਾਣਃ ਪਾਰ੍ਥਾਨਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਃ ਪੁਤ੍ਰਵਿਕ੍ਰਮਾਤ੍। ਨਾਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਪੀਡਯਾਮਾਸ ਪੁਤ੍ਰੰ ਵਜ੍ਰਧਰਾਤ੍ਮਜਃ॥ 14-79-31 (94716) ਸ ਹਨ੍ਯਮਾਨੋ(ਅ)ਭਿਮੁਖੰ ਪਿਤਰੰ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ। ਸ਼ਰੈਰਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਾਕਾਰੈਃ ਪੁਨਰੇਵਾਰ੍ਦਯਦ੍ਬਲੀ॥ 14-79-32 (94717) ਤਤਃ ਸ ਬਾਲ੍ਯਾਤ੍ਪਿਤਰੰ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਪਤ੍ਰਿਣਾ। ਨਿਸ਼ੇਤੇਨ ਸੁਪੁਙ੍ਖੇਨ ਬਲਵਦ੍ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ॥ 14-79-33 (94718) ਸ ਬਾਣਸ੍ਤੇਜਸਾ ਦੀਪ੍ਤੋ ਜ੍ਵਲੰਨਿਵ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ। ਵਿਵੇਸ਼ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਰਾਜਨ੍ਮਰ੍ਮ ਭਿਤ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਤਿਦੁਃਖਕ੍ਰੁʼਤ੍॥ 14-79-34 (94719) ਸ ਤੇਨਾਤਿਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਵਿਦ੍ਧਃ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨਃ। ਮਹੀਂ ਜਗਾਮ ਮੋਹਾਰ੍ਤਸ੍ਤਤੋ ਰਾਜਨ੍ਧਨੰਜਯਃ॥ 14-79-35 (94720) ਤਸ੍ਮਿੰਨਿਪਤਿਤੇ ਵੀਰੇ ਕੌਰਵਾਣਾਂ ਧੁਰੰਧਰੇ। ਸੋਪਿ ਮੋਹੰ ਜਗਾਮਾਥ ਤਤਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾਸੁਤਃ।ਸ਼਼ 14-79-36 (94721) ਵ੍ਯਾਯਮ੍ਯ ਸੰਯੁਗੇ ਰਾਜਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚ ਪਿਤਰੰ ਹਤਮ੍। ਪੂਰ੍ਵਮੇਵ ਸ ਬਾਣੌਰ੍ਘਰ੍ਗਾਢਵਿਦ੍ਧੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨ ਹ। ਪਪਾਤ ਸੋਪਿ ਧਰਣੀਮਾਲਿਙ੍ਗ੍ਯ ਰਣਮੂਰ੍ਧਨਿ॥ 14-79-37 (94722) ਭਰ੍ਤਾਰੰ ਨਿਹਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਰੰ ਚ ਪਤਿਤੰ ਭੁਵਿ। ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾ ਪਰਿਤ੍ਰਸ੍ਤਾ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਰਣਾਜਿਰੇ॥ 14-79-38 (94723) ਸ਼ੋਕਸੰਤਪ੍ਤਹ੍ਰੁʼਦਯਾ ਰੁਦਤੀ ਵੇਪਤੀ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍। 14-79-39 (94724) ਮਣਲੂਰਪਤੇਰ੍ਮਾਤਾ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਨਿਹਤੰ ਪਤਿਮ੍॥ ॥ 14-79-40 (94725) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਾਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 79 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-79-23 ਪ੍ਰਮੀਤਇਵ ਮ੍ਰੁʼਤਇਵ॥ 7-79-25 ਪੁਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯੇਤਿ ਸੰਬਨ੍ਧਃ॥ 7-79-39 ਪਤਿਮਰ੍ਜੁਨਮ੍॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 080

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.80. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 080

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਯਾ ਰਣਾਙ੍ਗਣਨਿਪਤਿਤਪਤਿਪੁਤ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਜਸ਼ੋਕਾਤਿਰੇਕੇਣ ਮੋਹਾਧਿਗਮਃ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਸੰਜ੍ਞੋਪਲਮ੍ਭੇ ਉਲੂਪੀਂਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਾਲਮ੍ਭ ਗਰ੍ਭਵਚਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਤਸ਼੍ਚਿਰਾਲ੍ਲੁਬ੍ਧਸੰਜ੍ਞੇਨ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨੇਨਾਤ੍ਮੋਪਾਲਮ੍ਭਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪ੍ਰਾਯੋਪਵੇਸ਼ਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਤਤੋ ਬਹੁਤਰੰ ਭੀਰਰ੍ਵਿਲਪ੍ਯ ਕਮਲੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾ। ਮੁਮੋਹ ਦੁਃਖਸੰਤਪ੍ਤਾ ਪਪਾਤ ਚ ਮਹੀਤਲੇ॥ 14-80-1 (94726) ਪ੍ਰਤਿਲਭ੍ਯ ਚ ਸਾ ਸੰਜ੍ਞਾਂ ਦੇਵੀ ਦਿਵ੍ਯਵਪੁਰ੍ਧਰਾ। ਉਲੂਪੀਂ ਪੰਨਗਸੁਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੇਦੰ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-80-2 (94727) ਉਲੂਪਿ ਪਸ਼੍ਯ ਭਰ੍ਤਾਰੰ ਸ਼ਯਾਨੰ ਨਿਤੰ ਰਣੇ। ਤ੍ਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਮਮ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਬਾਣੇਨ ਸਮਿਤਿੰਜਯਮ੍॥ 14-80-3 (94728) ਨਨੁ ਤ੍ਵਮਾਰ੍ਯਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾ ਨਨੁ ਚਾਸਿ ਪਤਿਵ੍ਰਤਾ। ਯਤ੍ਤ੍ਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਯੰ ਪਤਿਤਃ ਪਤਿਸ੍ਤੇ ਨਿਹਤੋ ਰਣੇ॥ 14-80-4 (94729) ਕਿੰਨੁ ਮਨ੍ਦੇ(ਅ)ਪਕਰਾਦ੍ਧੋ(ਅ)ਯੰ ਯਦਿ ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਧਨੰਜਯਃ। ਕ੍ਸ਼਼ਮਸ੍ਵ ਯਾਚ੍ਯਮਾਨਾ ਵੈ ਜੀਵਯਸ੍ਵ ਧਨੰਜਯਮ੍॥ 14-80-5 (94730) ਨਨੁ ਤ੍ਵਮਾਰ੍ਯੇ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੇ ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯਵਿਦਿਤਾ ਸ਼ੁਭੇ। ਯਦ੍ਧਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਭਰ੍ਤਾਰੰ ਨਾਨੁਸ਼ੋਚਸਿ॥ 14-80-6 (94731) ਨਾਹੰ ਸ਼ੋਚਾਮਿ ਤਨਯੰ ਹਤੰ ਪੰਨਗਨਨ੍ਦਿਨਿ। ਪਤਿਮੇਵ ਤੁ ਸ਼ੋਚਾਮਿ ਯਸ੍ਯਾਤਿਥ੍ਯਮਿਦੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-80-7 (94732) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾ ਤਦਾ ਦੇਵੀਮੁਲੂਪੀਂ ਪੰਨਗਾਤ੍ਮਜਾਮ੍। ਭਰ੍ਤਾਰਮਭਿਗਮ੍ਯੇਦਮਿਤ੍ਯੁਵਾਚ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀ॥ 14-80-8 (94733) ਉਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਕੁਰੁਮੁਖ੍ਯਸ੍ਯ ਪ੍ਰਿਯਮੁਖ੍ਯ ਮਮ ਪ੍ਰਿਯ। ਅਯਮਸ਼੍ਵੋ ਮਹਾਬਾਹੋ ਮਯੋ ਤੇ ਪਰਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ॥ 14-80-9 (94734) ਨਨੁ ਤ੍ਵਯਾ ਨਾਮ ਵਿਭੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਯਜ੍ਞਿਯਃ। ਅਯਮਸ਼੍ਵੋ(ਅ)ਨੁਸਰ੍ਤਵ੍ਯਃ ਸ ਸ਼ੇਸ਼਼ੇ ਕਿੰ ਮਹੀਤਲੇ॥ 14-80-10 (94735) ਤ੍ਵਯਿ ਪ੍ਰਾਣਾ ਮਮਾਯਤ੍ਤਾਃ ਕੁਰੂਣਾਂ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨ। ਸ ਕਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰਾਣਦੋ(ਅ)ਨ੍ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਸੰਤ੍ਯਕ੍ਤਵਾਨਸਿ॥ 14-80-11 (94736) ਉਲੂਪਿ ਸਾਧੁ ਪਸ਼੍ਯੇਮੰ ਪਤਿੰ ਨਿਪਤਿਤੰ ਭੁਵਿ। ਪੁਤ੍ਰੰ ਚੇਮੰ ਸਮੁਤ੍ਸਾਦ੍ਯ ਘਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਨ ਸ਼ੋਚਸਿ॥ 14-80-12 (94737) ਕਾਮੰ ਸ੍ਵਪਿਤੁ ਬਾਲੋ(ਅ)ਯੰ ਭੂਮੌ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਵਸ਼ੰ ਗਤਃ। ਲੋਹਿਤਾਕ੍ਸ਼਼ੋ ਗੁਡਾਕੇਸ਼ੋ ਵਿਜਯਃ ਸਾਧੁ ਜੀਵਤੁ॥ 14-80-13 (94738) ਨਾਪਰਾਧੋ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਸੁਭਗੇ ਨਰਾਣਾਂ ਬਹੁਭਾਰ੍ਯਤਾ। ਪ੍ਰਮਦਾਨਾਂ ਭਵਤ੍ਯੇਸ਼਼ ਮਾ ਤੇ ਭੂਦ੍ਬੁਦ੍ਧਿਰੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ॥ 14-80-14 (94739) ਸਖ੍ਯੰ ਚੈਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਧਾਤ੍ਰਾ ਸ਼ਸ਼੍ਵਦਵ੍ਯਯਮੇਵ ਤੁ। ਸਖ੍ਯੰ ਸਮਭਿਜਾਨੀਹਿ ਸਤ੍ਯੰ ਸਙ੍ਗਤਮਸ੍ਤੁ ਤੇ॥ 14-80-15 (94740) ਪੁਤ੍ਰੇਮ ਘਾਤਯਿਤ੍ਵੈਨੰ ਪਤਿੰ ਯਦਿ ਨ ਮੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਵੈ। ਜੀਵਨ੍ਤੰ ਦਰ੍ਸ਼ਯਸ੍ਯਦ੍ਯ ਪਰਿਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਜੀਵਿਤਮ੍॥ 14-80-16 (94741) ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਦੁਃਖਾਨ੍ਵਿਤਾ ਦੇਵਿ ਪਤਿਪੁਤ੍ਰਵਿਨਾਕ੍ਰੁʼਤਾ। ਇਹੈਵ ਪ੍ਰਾਯਮਾਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੇ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤ੍ਯਾਸ੍ਤੇ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-80-17 (94742) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪੰਨਗਸੁਤਾਂ ਸਪਤ੍ਨੀ ਚੈਤ੍ਰਵਾਹਨੀ। ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਯਮੁਪਾਸੀਨਾ ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮਾਸੀਜ੍ਜਨਾਧਿਪ॥ 14-80-18 (94743) ਤਤੋ ਵਿਲਪ੍ਯ ਵਿਰਤਾ ਭਰ੍ਤੁਃ ਪਾਦੌ ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਸਾ। ਉਪਵਿਸ਼਼੍ਟਾ ਭਵਦ੍ਦੀਨਾ ਸੋਚ੍ਛ੍ਵਾਸੰ ਪੁਤ੍ਰਮੀਕ੍ਸ਼਼ਤੀ॥ 14-80-19 (94744) ਤਤਃ ਸੰਜ੍ਞਾਂ ਪੁਨਰ੍ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਸ ਰਾਜਾ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ। ਮਾਤਰੰ ਤਾਮਥਾਲੋਕ੍ਯ ਰਣਭੂਮਾਵਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-80-20 (94745) ਇਤੋ ਦੁਃਖਤਰੰ ਕਿੰਨੁ ਯਨ੍ਮੇ ਮਾਤਾ ਸੁਖੈਧਿਤਾ। ਭੂਮੌ ਨਿਪਤਿਤੰ ਵੀਰਮਨੁਸ਼ੇਤੇ ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਪਤਿਮ੍॥ 14-80-21 (94746) ਨਿਹਨ੍ਤਾਰੰ ਰਣੇ(ਅ)ਰੀਣਾਂ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਵਰਮ੍। ਮਯਾ ਵਿਨਿਹਤੰ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਦੁਰ੍ਮਰੰ ਬਤ॥ 14-80-22 (94747) ਅਹੋ(ਅ)ਸ੍ਯਾ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਦੇਵ੍ਯਾ ਦ੍ਰੁʼਢੰ ਯੰਨ ਵਿਦੀਰ੍ਯਤੇ। ਵ੍ਯੂਢੋਰਸ੍ਕੰ ਮਹਾਬਾਹੁਂ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤ੍ਯਾ ਨਿਹਤੰ ਪਤਿਮ੍॥ 14-80-23 (94748) ਦੁਰ੍ਮਰੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੇਣੇਹ ਮਨ੍ਯੇ ਕਾਲੇ ਹ੍ਯਨਾਗਤੇ। ਯਤ੍ਰ ਨਾਹੰ ਨ ਮੇ ਮਾਤਾ ਨ ਵਿਯੁਕ੍ਤੌ ਸ੍ਵਜੀਵਿਤਾਤ੍॥ 14-80-24 (94749) ਹਾਹਾ ਧਿਕ੍ਕੁਰੁਵੀਰਸ੍ਯ ਕਿਰੀਟੰ ਕਾਞ੍ਚਨੰ ਭੁਵਿ। ਅਪਵਿਦ੍ਧੰ ਹਤਸ੍ਯੇਹ ਮਯਾ ਪੁਤ੍ਰੇਮ ਪਸ਼੍ਯਤ॥ 14-80-25 (94750) ਭੋਭੋ ਪਸ਼੍ਯਤ ਮੇ ਵੀਰੰ ਪਿਤਰੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਭੁਵਿ। ਸ਼ਯਾਨੰ ਵੀਰਸ਼ਯਨੇ ਮਯਾ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਪਾਤਿਤਮ੍॥ 14-80-26 (94751) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਕੁਰੁਮੁਖ੍ਯਸ੍ਯ ਯੇ ਮੁਕ੍ਤਾ ਹਯਸਾਰਿਣਃ। ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿੰ ਕਾਮਸ੍ਯ ਰਣੇ ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਮਯਾ ਹਤਃ॥ 14-80-27 (94752) ਵ੍ਯਾਦਿਸ਼ਨ੍ਤੁ ਚ ਕਿੰ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਮਿਹਾਦ੍ਯ ਮੇ। ਆਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਸ੍ਯ ਪਾਪਸ੍ਯ ਪਿਤ੍ਰੁʼਹਨ੍ਤੂ ਰਣਾਜਿਰੇ॥ 14-80-28 (94753) ਦੁਸ਼੍ਚਰਾ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ ਸਮਾ ਹਤ੍ਵਾ ਪਿਤਰਮਦ੍ਯ ਵੈ। ਮਮੇਹ ਸੁਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਸ੍ਯ ਸੰਵੀਤਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਚਰ੍ਮਣਾ॥ 14-80-29 (94754) ਸ਼ਿਰਃਕਪਾਲੇ ਚਾਸ੍ਯੈਵ ਭੁਞ੍ਜਤਃ ਪਿਤੁਰਦ੍ਯ ਮੇ। ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੰ ਹਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯਨ੍ਯਦ੍ਧਤ੍ਵਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਪਿਤਰੰ ਮਮ॥ 14-80-30 (94755) ਪਸ਼੍ਯ ਨਾਗੋਤ੍ਤਮਸੁਤੇ ਭਰ੍ਤਾਰੰ ਨਿਹਤੰ ਮਯਾ। ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪ੍ਰਿਯੰ ਮਯਾ ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਨਿਹਤ੍ਯ ਸਮਰੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਮ੍॥ 14-80-31 (94756) ਸੋ(ਅ)ਹਮਦ੍ਯ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਗਤਿੰ ਪਿਤ੍ਰੁʼਨਿਸ਼਼ੇਵਿਤਾਮ੍। ਨ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮ੍ਯਾਤ੍ਮਨਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨਮਹੰ ਦਾਰਯਿਤੁਂ ਸ਼ੁਭੇ॥ 14-80-32 (94757) ਸਾ ਤ੍ਵੰ ਮਯਿ ਮ੍ਰੁʼਤੇ ਮਾਤਸ੍ਤਥਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨਿ। ਭਵ ਪ੍ਰੀਤਿਮਤੀ ਦੇਵਿ ਸਤ੍ਯੇਨਾਤ੍ਮਾਨਮਾਲਭੇ॥ 14-80-33 (94758) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਸਮਾਹਤਃ। ਉਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਮਹਾਰਾਜ ਦੁਃਖਾਦ੍ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-80-34 (94759) ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਨ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਿ ਚਰਾਣਿ ਚ। ਤ੍ਵੰ ਚ ਮਾਤਰ੍ਯਥਾ ਸਤ੍ਯੰ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਭੁਜਗੋਤ੍ਤਮੇ॥ 14-80-35 (94760) ਯਦਿ ਨੋਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਜਯਃ ਪਿਤਾ ਮੇ ਨਰਸਤ੍ਤਮਃ। ਅਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਰਣੋਦ੍ਦੇਸ਼ੇ ਸ਼ੋਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਕਲੇਵਰਮ੍॥ 14-80-36 (94761) ਨਹਿ ਮੇ ਪਿਤਰੰ ਹਤ੍ਵਾ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍। ਨਰਕੰ ਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਧ੍ਰੁਵੰ ਗੁਰੁਵਧਾਰ੍ਦਿਤਃ॥ 14-80-37 (94762) ਵੀਰੰ ਹਿ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੰ ਹਤ੍ਵਾ ਗੋਸ਼ਤੇਨ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਪਿਤਰੰ ਤੁ ਨਿਹਤ੍ਯੈਵੰ ਦੁਰ੍ਲਭਾ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਮਮ॥ 14-80-38 (94763) ਏਤ ਏਕੋ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰੋ ਧਨੰਜਯਃ। ਪਿਤਾ ਚ ਮਮ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਤਸ੍ਯ ਮੇ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਃ ਕੁਤਃ॥ 14-80-39 (94764) ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਧਨੰਜਯਸੁਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਉਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਾਭਵਤ੍ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂ ਪ੍ਰਾਯੋਪੇਤੋ ਮਹਾਮਤਿਃ॥ ॥ 14-80-40 (94765) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 80 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-80-27 ਕਾਮਸ੍ਯਤਿ ਕਾਂ ਅਸ੍ਯੇਤਿ ਚ੍ਛੇਦਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 081

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.81. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 081

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨੇ ਪ੍ਰਾਯੋਪਵਿਸ਼਼੍ਟੇ ਉਲੂਪ੍ਯਾ ਸ੍ਮਰਣਮਾਤ੍ਰਸੰਨਿਹਿਤਸੰਜੀਵਨਮਣਿਨਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਸਮੁਦ੍ਧੋਧਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤਃ ਸੁਪ੍ਤੋਤ੍ਥਿਤੇਨੇਵ ਤੇਨ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨੰਪ੍ਰਤਿ ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾਦੀਨਾਂ ਰਣਾਙ੍ਗਣਾਗਮਨੇ ਕਾਰਣਪ੍ਰਸ਼੍ਨੇ ਤੇਨੋਲੂਪੀਂਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਚੋਦਨਾ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਪ੍ਰਾਯੋਪਵਿਸ਼਼੍ਟੇ ਨ੍ਰੁʼਪਤੌ ਮਣਲੂਰੇਸ਼੍ਵਰੇ ਤਦਾ। ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼ੋਕਸਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟੇ ਸਹ ਮਾਤ੍ਰਾ ਪਰੰਤਪ॥ 14-81-1 (94766) ਉਲੂਪੀ ਚਿਨ੍ਤਯਾਮਾਸ ਤਦਾ ਸੰਜੀਵਨੰ ਮਣਿਮ੍। ਸ ਚੋਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠਤ ਤਦਾ ਪੰਨਗਾਨਾਂ ਪਰਾਯਣਮ੍॥ 14-81-2 (94767) ਤੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਤੁ ਕੌਰਵ੍ਯ ਨਾਗਰਾਜਪਤੇਃ ਸੁਤਾ। ਮਨਃਪ੍ਰਹ੍ਲਾਦਨੀਂ ਵਾਚੰ ਸੈਨਿਕਾਨਾਮਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-81-3 (94768) ਉਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਮਾ ਸ਼ੁਚਃ ਪੁਤ੍ਰ ਨੈਵ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਹਤਃ। ਅਜੇਯਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੈਰੇਸ਼਼ ਤਥਾ ਦੇਵੈਃ ਸਵਾਸਵੈਃ॥ 14-81-4 (94769) ਮਯਾ ਤੁ ਮੋਹਨੀ ਨਾਮ ਮਾਯੈਸ਼਼ਾ ਸਮ੍ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਿਤਾ। ਪ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਪਿਤੁਸ੍ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਃ॥ 14-81-5 (94770) ਜਿਜ੍ਞਾਸੁਰ੍ਹ੍ਯੇਸ਼਼ ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਬਲਸ੍ਯ ਤਵ ਕੌਰਵ। ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਤੋ ਰਾਜੰਨਾਗਤਃ ਪਰਵੀਰਹਾ॥ 14-81-6 (94771) ਤਸ੍ਮਾਦਸਿ ਮਯਾ ਪੁਤ੍ਰ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਪਰਿਚੋਦਿਤਃ। ਮਾ ਪਾਪਮਾਤ੍ਮਨਃ ਪੁਤ੍ਰ ਸ਼ਙ੍ਕੇਥਾ ਹ੍ਯਣ੍ਵਪਿ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-81-7 (94772) ਰੁʼਸ਼਼ਿਰੇਸ਼਼ ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਪੁਰਾਣਃ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੋ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ਰਃ। ਨੈਨੰ ਸ਼ਕ੍ਤੋ ਹਿ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਜੇਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਰੋ(ਅ)ਪਿ ਪੁਤ੍ਰਕ॥ 14-81-8 (94773) ਅਯੰ ਤੁ ਮੇ ਮਣਿਰ੍ਦਿਵ੍ਯਃ ਸਮਾਨੀਤੋ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ। ਮ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਪੰਨਗੇਨ੍ਦ੍ਰਾਨ੍ਯੋ ਜੀਵਯਤਿ ਨਿਤ੍ਯਦਾ॥ 14-81-9 (94774) ਏਨਮਸ੍ਯੋਰਸਿ ਤ੍ਵੰ ਚ ਸ੍ਥਾਪਯਸ੍ਵ ਪਿਤੁਃ ਪ੍ਰਭੋ। ਸੰਜੀਵਿਤੰ ਤਦਾ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸ ਤ੍ਵੰ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾਸਿ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍॥ 14-81-10 (94775) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ੍ਥਾਪਯਾਮਾਸ ਤਸ੍ਯੋਰਸਿ ਮਣਿੰ ਤਦਾ। ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯਾਮਿਤਤੇਜਾਃ ਸ ਪਿਤੁਃ ਸ੍ਨੇਹਾਦਪਾਪਕ੍ਰੁʼਤ੍॥ 14-81-11 (94776) ਤਸ੍ਮਿੰਨ੍ਯਸ੍ਤੇ ਮਣੌ ਵੀਰੋ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰੁਜ੍ਜੀਵਿਤਃ ਪ੍ਰਭੁਃ। ਚਿਰਸੁਪ੍ਤ ਹਵੋਤ੍ਤਸ੍ਥੌ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਲੋਹਿਤਲੋਚਨਃ॥ 14-81-12 (94777) ਤਮੁਤ੍ਥਿਤੰ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਲਬ੍ਧਸੰਜ੍ਞੰ ਮਨਸ੍ਵਿਨਮ੍। ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਿਤਰੰ ਸ੍ਵਸ੍ਥੰ ਵਵਨ੍ਦੇ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ॥ 14-81-13 (94778) ਉਤ੍ਥਿਤੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੇ ਪੁਨਰ੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਵਤਿ ਪ੍ਰਭੋ। ਦਿਵ੍ਯਾਃ ਸੁਮਨਸਃ ਪੁਣ੍ਯਾ ਵਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੇ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਃ॥ 14-81-14 (94779) ਅਨਾਹਤਾ ਦੁਨ੍ਦੁਭਯੋ ਵਿਨੇਦੁਰ੍ਮਘਨਿਃਸ੍ਵਨਾਃ। ਸਾਧੁਸਾਧ੍ਵਿਤਿ ਚਾਕਾਸ਼ੇ ਬਭੂਵ ਸੁਮਹਾਨ੍ਸ੍ਵਨਃ॥ 14-81-15 (94780) ਉਤ੍ਥਾਯ ਚ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਪਰ੍ਯਾਸ਼੍ਵਸ੍ਤੋ ਧਨੰਜਯਃ॥ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਮਾਲਿਙ੍ਗ੍ਯ ਸਮਾਜਿਘ੍ਰਤ ਮੂਰ੍ਧਨਿ॥ 14-81-16 (94781) ਦਦਰ੍ਸ਼ ਚਾਪਿ ਦੂਰੇ(ਅ)ਸ੍ਯ ਮਾਤਰੰ ਸ਼ੋਕਕਰ੍ਸ਼ਿਤਾਮ੍। ਉਲੂਪ੍ਯਾ ਸਹ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੀਂ ਤਤੋ(ਅ)ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਦ੍ਧਨੰਜਯਃ॥ 14-81-17 (94782) ਕਿਮਿਦੰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਸਰ੍ਵੰ ਸ਼ੋਕਵਿਸ੍ਮਯਹਰ੍ਸ਼਼ਵਤ੍। ਰਣਾਜਿਰਮਮਿਤ੍ਰਘ੍ਨ ਯਦਿ ਜਾਨਾਸਿ ਸ਼ੰਸ ਮੇ॥ 14-81-18 (94783) ਜਨਨੀ ਚ ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਤੇ ਰਣਭੂਮਿਮੁਪਾਗਤਾ। ਨਾਗੇਨ੍ਦ੍ਰਦੁਹਿਤਾ ਚੇਯਮੁਲੂਪੀ ਕਿਮਿਹਾਗਤਾ॥ 14-81-19 (94784) ਜਾਨਾਮ੍ਯਹਮਿਦੰ ਯੁਦ੍ਧੰ ਤ੍ਵਯਾ ਮਦ੍ਵਚਨਾਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਮਾਗਮਨੇ ਹੇਤੁਮਹਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਵੇਦਿਤੁਮ੍॥ 14-81-20 (94785) ਤਮੁਵਾਚ ਤਥਾ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਮਣਲੂਰਪਤਿਸ੍ਤਦਾ। ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਵਿਦ੍ਵਾਨੁਲੂਪੀ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਯਤਾਮਿਤਿ॥ ॥ 14-81-21 (94786) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਾਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 81 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 082

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.82. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 082

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਉਲੂਪ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾਦੀਨਾਂ ਸਮਰਾਙ੍ਗਣਾਗਮਨੇ ਕਾਰਣਾਭਿਧਾਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨੇਨ ਤਸ੍ਯ ਪਰਾਜਯੇ ਵਿਸ੍ਤਰੇਣ ਹੇਤੁਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। ਕਿਮਾਗਮਨਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਤੇ ਕੌਰਵ੍ਯਕੁਲਨਨ੍ਦਿਨਿ। ਮਣਲੂਰਪਤੇਰ੍ਮਾਤੁਸ੍ਤਥੈਵ ਚ ਰਣਾਜਿਰੇ॥ 14-82-1 (94787) ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਕੁਸ਼ਲਕਾਮਾਸਿ ਰਾਜ੍ਞੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਭੁਜਗਾਤ੍ਮਜੇ। ਮਮ ਵਾ ਚਪਲਾਪਾਙ੍ਗਿ ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਵੰ ਸ਼ੁਭਮਿਚ੍ਛਸਿ॥ 14-82-2 (94788) ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਤੇ ਪ੍ਰੁʼਥੁਲਸ਼੍ਰੋਣਿ ਨਾਪ੍ਰਿਯੰ ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨੇ। ਅਕਾਰ੍ਸ਼਼ਮਹਮਜ੍ਞਾਨਾਦਯੰ ਵਾ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ॥ 14-82-3 (94789) ਕਚ੍ਚਿੰਨੁ ਰਾਜਪੂਤ੍ਰੀ ਤੇ ਸਪਤ੍ਨੀ ਚੈਤ੍ਰਵਾਹਨੀ। ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾ ਵਰਾਰੋਹਾ ਨਾਪਰਾਧ੍ਯਤਿ ਕਿਞ੍ਚਨ॥ 14-82-4 (94790) ਤਮੁਵਾਚੋਰਗਪਤੇਰ੍ਦੁਹਿਤਾ ਪ੍ਰਹਸਨ੍ਤ੍ਯਥ। ਨ ਮੇ ਤ੍ਵਮਪਰਾਦ੍ਧੋਸਿ ਨ ਹਿ ਮੇ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ। ਨ ਜਨਿਤ੍ਰੀ ਤਥਾ(ਅ)ਸ੍ਯੇਯੰ ਮਮ ਯੋ ਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯਵਤ੍ਥਿਤਾ॥ 14-82-5 (94791) ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਯਦ੍ਯਥਾ ਚੇਦੰ ਮਯਾ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਚੇਸ਼਼੍ਟਿਤਮ੍। ਨ ਮੇ ਕੋਪਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਕਾਰ੍ਯਃ ਸ਼ਿਰਸਾ ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਸਾਦਯੇ॥ 14-82-6 (94792) ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥੰ ਹਿ ਕੌਰਵ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤਮੇਤਨ੍ਮਯਾ ਵਿਭੋ। ਯਤ੍ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁ ਮਹਾਬਾਹੋ ਨਿਖਿਲੇਨ ਧਨੰਜਯ॥ 14-82-7 (94793) ਮਹਾਭਾਰਤਯੁਦ੍ਧੇ ਯਤ੍ਤ੍ਵਯਾ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਅਧਰ੍ਮੇਣ ਹਤਃ ਪਾਰ੍ਥ ਤਸ੍ਯੈਸ਼਼ਾ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾ॥ 14-82-8 (94794) ਨ ਹਿ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਵੀਰ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਮਾਨੋ ਹਿ ਪਾਤਿਤਃ। ਸ਼ਿਖਣ੍ਡਿਨਾ ਤੁ ਸੰਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਹਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ॥ 14-82-9 (94795) ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਮਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਤ੍ਯਜੇਥਾ ਯਦਿ ਜੀਵਿਤਮ੍। ਕਰ੍ਮਣਾ ਤੇਨ ਪਾਪੇਨ ਪਤੇਥਾ ਨਿਰਯੇ ਧ੍ਰੁਵਮ੍। ਏਸ਼਼ਾ ਤੁ ਵਿਹਿਤਾ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਃ ਪੁਤ੍ਰਾਦ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਵਾਨਸਿ॥ 14-82-10 (94796) ਵਸੁਭਿਰ੍ਵਸੁਧਾਪਾਲ ਗਙ੍ਗਯਾ ਚ ਮਹਾਮਤੇ। ਪੁਰਾ ਹਿ ਸ਼੍ਰੁਤਮੇਤਤ੍ਤੇ ਵਸੁਭਿਃ ਕਥਿਤੰ ਮਯਾ॥ 14-82-11 (94797) ਗਙ੍ਗਾਯਾਸ੍ਤੀਰਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਹਤੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੇ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਆਪ੍ਲੁਤ੍ਯ ਦੇਵਾ ਵਸਵਃ ਸਮੇਤ੍ਯ ਚ ਮਹਾਨਦੀਮ੍। ਇਦਮੂਚੁਰ੍ਵਚੋ ਘੋਰੰ ਭਾਗੀਰਥ੍ਯਾ ਮਤੇ ਤਦਾ॥ 14-82-12 (94798) ਏਸ਼਼ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ ਨਿਹਤਃ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਾ। ਅਯੁਦ੍ਧ੍ਯਮਾਨਃ ਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮੇ ਸੰਸਕ੍ਤੋ(ਅ)ਨ੍ਯੇਨ ਭਾਮਿਨਿ॥ 14-82-13 (94799) ਤਦਨੇਨਾਨੁਸ਼਼ਙ੍ਗੇਣ ਵਯਮਦ੍ਯ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍। ਸ਼ਾਪੇਨ ਯੋਜਯਾਮੇਤਿ ਤਥਾ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਵਿਤਿ ਚ ਸਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-82-14 (94800) ਤਦਹੰ ਪਿਤੁਰਾਵੇਦ੍ਯ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਵ੍ਯਥਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ। ਅਭਵੰ ਸ ਚ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਿਸ਼਼ਾਦਮਗਮਤ੍ਪਰਮ੍॥ 14-82-15 (94801) ਪਿਤਾ ਤੁ ਮੇ ਵਸੂਨ੍ਗਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵਦਰ੍ਥੇ ਸਮਯਾਚਤ। ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯੈਤਾਂਸ੍ਤ ਏਨਮਿਦਮਬ੍ਰੁਵਨ੍॥ 14-82-16 (94802) ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਭਾਗ ਮਣਲੂਰੇਸ਼੍ਵਰੋ ਯੁਵਾ। ਸ ਏਨੰ ਰਣਮਧ੍ਯਸ੍ਥਃ ਸ਼ਰੈਃ ਪਾਤਯਿਤਾ ਭੁਵਿ॥ 14-82-17 (94803) ਏਵੰ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸ ਨਾਗੇਨ੍ਦ੍ਰ ਮੁਕ੍ਤਸ਼ਾਪੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਗਚ੍ਛੇਤਿ ਵਸੁਭਿਸ਼੍ਚੋਕ੍ਤੋ ਮਮ ਚੇਦੰ ਸ਼ਸ਼ੰਸ ਸਃ॥ 14-82-18 (94804) ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਮਯਾ ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛਾਪਾਦਸਿ ਵਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ। ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਾਂ ਦੇਵਰਾਜੋ(ਅ)ਪਿ ਸਮਰੇਸ਼਼ੁ ਪਰਾਜਯੇਤ੍॥ 14-82-19 (94805) ਆਤ੍ਮਾ ਪੁਤ੍ਰਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇਨੇਹਾਸਿ ਪਰਾਜਿਤਃ। ਨ ਹਿ ਦੋਸ਼਼ੋ ਮਮ ਮਤਃ ਕਥੰ ਵਾ ਮਨ੍ਯਸੇ ਵਿਭੋ॥ 14-82-20 (94806) ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤੋ ਵਿਜਯਃ ਪ੍ਰਸੰਨਾਤ੍ਮਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਿਦਮ੍। ਸਰ੍ਵੰ ਮੇ ਸੁਪ੍ਰਿਯੰ ਦੇਵਿ ਯਦੇਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਵਤ੍ਯਸਿ॥ 14-82-21 (94807) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪੁਤ੍ਰੰ ਮਣਲੂਰਪਤਿੰ ਜਯਃ। ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾਯਾਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਨ੍ਤ੍ਯਾਃ ਕੌਰਵ੍ਯਦੁਹਿਤੁਸ੍ਤਦਾ॥ 14-82-22 (94808) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਸ਼੍ਵਮੇਧਃ ਪਰਿਚੈਤ੍ਰੀਂ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਤਤ੍ਰਾਗਚ੍ਛੇਃ ਸਹਾਮਾਤ੍ਯੋ ਮਾਤ੍ਰੁʼਭ੍ਯਾਂ ਸਹਿਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-82-23 (94809) ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤਃ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸ ਰਾਜਾ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ। ਉਵਾਚ ਪਿਤਰੰ ਧੀਮਾਨਿਦਮਸ੍ਰਾਵਿਲੇਕ੍ਸ਼਼ਣਃ॥ 14-82-24 (94810) ਉਪਯਾਸ੍ਯਾਮਿ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਭਵਤਃ ਸਾਸਨਾਦਹਮ੍। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੇ ਮਹਾਯਜ੍ਞੇ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਪਰਿਵੇਸ਼਼ਕਃ॥ 14-82-25 (94811) ਮਮ ਤ੍ਵਨੁਗ੍ਰਹਾਰ੍ਥਾਯ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਸ੍ਵ ਪੁਰੰ ਸ੍ਵਕਮ੍। ਭਾਰ੍ਯਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਮਾਭੂਤ੍ਤੇ(ਅ)ਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-82-26 (94812) ਉਸ਼਼ਿਤ੍ਵੇਹ ਨਿਸ਼ਾਮੇਕਾਂ ਸੁਖੰ ਸ੍ਵਭਵਨੇ ਪ੍ਰਭੋ। ਪੁਨਰਸ਼੍ਵਾਨੁਗਮਨੰ ਕਰ੍ਤਾਸਿ ਜਯਤਾਂਵਰ॥ 14-82-27 (94813) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾਃ ਸ ਤੁ ਪ੍ਰਤ੍ਰੇਣ ਤਦਾ ਵਾਨਰਕੇਤਨਃ। ਸ੍ਮਯਨ੍ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਕੌਨ੍ਤੇਯਸ੍ਤਦਾ ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾਸੁਤਮ੍॥ 14-82-28 (94814) ਵਿਦਿਤੰ ਤੇ ਮਹਾਬਾਹੋ ਯਥਾ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਚਰਾਮ੍ਯਹਮ੍। ਨ ਸ ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪੁਰੰ ਤੇ ਪ੍ਰੁʼਥੁਲੋਚਨ॥ 14-82-29 (94815) ਯਥਾਕਾਮੰ ਵ੍ਰਜਤ੍ਯੇਸ਼਼ ਯਜ੍ਞਿਯਾਸ਼੍ਵੋ ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਸ੍ਥਾਨੰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਮਮ॥ 14-82-30 (94816) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-82-31x (7922) ਸ ਤਤ੍ਰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਤੇਨ ਪੂਜਿਤਃ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ। 14-82-31 (94817) ਭਾਰ੍ਯਾਭ੍ਯਾਮਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤਃ ਪ੍ਰਾਯਾਦ੍ਭਰਤਸਤ੍ਤਮਃ॥ ॥ 14-82-32 (94818) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵ੍ਯਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 82 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 083

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.83. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 083

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨੇਨਾਸ੍ਵਾਨੁਸਰਣਵਸ਼ਾਨ੍ਮਗਧਦੇਸ਼ਗਮਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤ੍ਰ ਜਰਾਸੰਧਪੌਤ੍ਰਸ੍ਯ ਮੇਘਸੰਧੇਃ ਪਰਾਜਯਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਮ੍ਲੇਚ੍ਛਾਦਿਪਰਾਜਯਃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ ਤੁ ਵਾਜੀ ਸਮੁਦ੍ਰਾਨ੍ਤਾਂ ਪਰ੍ਯੇਤ੍ਯ ਵਸੁਧਾਮਿਮਾਮ੍। ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ(ਅ)ਭਿਮੁਖੋ ਰਾਜਨ੍ਯੇਨ ਵਾਰਣਸਾਹ੍ਵਯਮ੍॥ 14-83-1 (94819) ਅਨੁਗਚ੍ਛੰਸ਼੍ਚ ਤੁਰਗੰ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ(ਅ)ਥ ਕਿਰੀਟਭ੍ਰੁʼਤ੍। ਯਦ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਾ ਸਮਾਪੇਦੇ ਪੁਰੰ ਰਾਜਗ੍ਰੁʼਹੰ ਤਦਾ॥ 14-83-2 (94820) ਤਮਭ੍ਯਾਸ਼ਗਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਹਦੇਵਾਤ੍ਮਜਃ ਪ੍ਰਭੋ। ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮੇ ਸ੍ਥਿਤੋ ਵੀਰਃ ਸਮਰਾਯਾਜੁਹਾਵ ਹ॥ 14-83-3 (94821) ਤਤਃ ਪੁਰਾਤ੍ਸ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਮ੍ਯ ਰਥੀ ਧਨ੍ਵੀ ਸ਼ਰੀ ਤਲੀ। ਮੇਘਸਨ੍ਧਿਃ ਪਦਾਤਿੰ ਤੰ ਧਨੰਜਯਮੁਪਾਦ੍ਰਵਤ੍॥ 14-83-4 (94822) ਆਸਾਦ੍ਯ ਚ ਮਹਾਤੇਜਾ ਮੇਘਸਨ੍ਧਿਰ੍ਧਨੰਜਯਮ੍। ਬਾਲਭਾਵਾਨ੍ਮਹਾਰਾਜ ਪ੍ਰੋਵਾਚੇਦੰ ਨ ਕੌਸ਼ਲਾਤ੍॥ 14-83-5 (94823) ਕਿਮਯੰ ਚਾਰ੍ਯਤੇ ਵਾਜੀ ਸ੍ਇਤ੍ਰੀਮਧ੍ਯ ਇਵ ਭਾਰਤ। ਹਯਮੇਨੰ ਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪ੍ਰਯਤਸ੍ਵ ਵਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਣੇ॥ 14-83-6 (94824) ਅਦਤ੍ਤਾਨੁਨਯੋ ਯੁਦ੍ਧੇ ਯਦਿ ਤ੍ਵੰ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਰ੍ਮਮ। ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਵਾਤਿਥ੍ਯੰ ਪ੍ਰਹਰ ਪ੍ਰਹਰਾਮਿ ਚ॥ 14-83-7 (94825) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚੈਨੰ ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਵਿਘ੍ਨਕਰ੍ਤਾ ਮਯਾ ਵਾਰ੍ਯ ਇਤਿ ਮੇ ਵ੍ਰਤਮਾਹਿਤਮ੍॥ 14-83-8 (94826) ਭ੍ਰਾਤ੍ਰਾ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੇਨ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਤਵਾਪਿ ਵਿਦਿਤੰ ਧ੍ਰੁਵਮ੍। ਪ੍ਰਹਰਸ੍ਵ ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਨ ਮਨ੍ਯੁਰ੍ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਮਮ॥ 14-83-9 (94827) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਾਹਰਤ੍ਪੂਰ੍ਵੰ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਮਗਧੇਸ੍ਵਰਃ। ਕਿਰਞ੍ਸ਼ਰਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣੀਵ ਸਹਸ੍ਰਦ੍ਰੁʼਕ੍॥ 14-83-10 (94828) ਤਤੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵਭ੍ਰੁʼਚ੍ਛੂਰੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵਪ੍ਰਹਿਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ। ਚਕਾਰ ਮੋਘਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਬਾਣਾਨ੍ਸਯਤ੍ਨਾਨ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-83-11 (94829) ਸ ਮੋਘੰ ਤਸ੍ਯ ਬਾਣੌਘੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵਾਨਰਕੇਤਨਃ। ਸ਼ਰਾਤ੍ਮੁਮੋਚ ਜ੍ਵਲਿਤਾਨ੍ਦੀਪ੍ਤਾਸ੍ਯਾਨਿਵ ਪੰਨਗਾਨ੍॥ 14-83-12 (94830) ਧ੍ਵਜੇ ਪਤਾਕਾਦਣ੍ਡੇਸ਼਼ੁ ਰਥੇ ਯਨ੍ਤ੍ਰੇ ਹਯੇਸ਼਼ੁ ਚ। ਅਨ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਚ ਰਥਾਙ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਨ ਸ਼ਰੀਰੇ ਨ ਸਾਰਥੌ॥ 14-83-13 (94831) ਸੰਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਃ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸ਼ਰੀਰੇ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਾ। ਮਨ੍ਯਮਾਨਃ ਸ੍ਵਵੀਰ੍ਯੰ ਤਨ੍ਮਾਗਧਃ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਚ੍ਛਰਾਨ੍॥ 14-83-14 (94832) ਤਤੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਤੁ ਮਾਗਧੇਨ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਾਹਤਃ। ਬਭੌ ਵਸਨ੍ਤਸਮਯੇ ਪਲਾਸਃ ਪੁਸ਼਼੍ਪਿਤੋ ਯਥਾ॥ 14-83-15 (94833) ਅਵਧ੍ਯਮਾਨਃ ਸੋ(ਅ)ਭ੍ਯਘ੍ਨਨ੍ਮਾਗਧਃ ਪਾਣ੍ਡਵਰ੍ਸ਼਼ਭਮ੍। ਤੇਨ ਤਸ੍ਥੌ ਸ ਕੌਰਵ੍ਯ ਲੋਕਵੀਰਸ੍ਯ ਦਰ੍ਸ਼ਨੇ॥ 14-83-16 (94834) ਸਵ੍ਯਸਾਚੀ ਤੁ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਵਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਬਲਵਦ੍ਧਨੁਃ। ਹਯਾਂਸ਼੍ਚਕਾਰ ਨਿਰ੍ਜੀਵਾਨ੍ਸਾਰਥੇਸ਼੍ਚ ਸ਼ਿਰੋ(ਅ)ਹਰਤ੍॥ 14-83-17 (94835) ਧਨੁਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਮਹਚ੍ਚਿਤ੍ਰੰ ਕ੍ਸ਼਼ੁਰੇਣ ਪ੍ਰਚਕਰ੍ਤ ਹ। ਹਸ੍ਤਾਵਾਪੰ ਪਤਾਕਾਂ ਚ ਧ੍ਵਜੰ ਚਾਸ੍ਯਨ੍ਯਪਾਤਯਤ੍॥ 14-83-18 (94836) ਸ ਰਾਜਾ ਵ੍ਯਥਿਤੋ ਵ੍ਯਸ਼੍ਵੋ ਵਿਧਨੁਰ੍ਹਤਸਾਰਥਿਃ। ਗਦਾਮਾਦਾਯ ਕੌਨ੍ਤੇਯਮਭਿਦ੍ਰਦ੍ਰਾਵ ਵੇਗਵਾਨ੍॥ 14-83-19 (94837) ਤਸ੍ਯਾਪਤਤ ਏਵਾਸ਼ੁ ਗਦਾਂ ਹੇਮਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਮ੍। ਸ਼ਰੈਸ਼੍ਚਕਰ੍ਤ ਬਹੁਧਾ ਬਹੁਭਿਰ੍ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਵਾਜਿਤੈਃ॥ 14-83-20 (94838) ਸਾ ਗਦਾ ਸ਼ਕਲੀਭੂਤਾ ਵਿਸ਼ੀਰ੍ਣਿਮਣਿਬਨ੍ਧਨਾ। ਵ੍ਯਾਲੀ ਵਿਮੁਚ੍ਯਮਾਨੇਨ ਪਪਾਤ ਧਰਣੀਤਲੇ॥ 14-83-21 (94839) ਵਿਰਥੰ ਵਿਧਨੁਸ਼਼੍ਕੰ ਚ ਗਦਯਾ ਪਰਿਵਰ੍ਜਿਤਮ੍। `ਨੈਚ੍ਛਤ੍ਤਾਡਯਿਤੁਂ ਧੀਮਾਨਰ੍ਜੁਨਃ ਸਮਰਾਗ੍ਰਣੀਃ॥ 14-83-22 (94840) ਤਤ ਏਨੰ ਵਿਮਨਸੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮੇ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਮ੍॥' ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਪੂਰ੍ਵਮਿਦੰ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਕਪਿਕੇਤਨਃ॥ 14-83-23 (94841) ਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮੋ(ਅ)ਯੰ ਦਰ੍ਸ਼ਿਤਃ ਪੁਤ੍ਰ ਗਮ੍ਯਤਾਮ੍। ਬਹ੍ਵੇਤਤ੍ਸਮਰੇ ਕਰ੍ਮ ਤਵ ਬਾਲਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-83-24 (94842) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਸੰਦੇਸ਼ੋ ਨ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਨ੍ਰੁʼਪਾ ਇਤਿ। ਤੇਨ ਜੀਵਸਿ ਰਾਜੰਸ੍ਤ੍ਵਮਪਰਾਦ੍ਧੋ(ਅ)ਪਿ ਮੇ ਰਣੇ॥ 14-83-25 (94843) ਇਤਿ ਮਤ੍ਵਾ ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਸ੍ਮ ਮਾਗਧਃ। ਤਥ੍ਯਮਿਤ੍ਯਭਿਗਮ੍ਯੈਨੰ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਪੂਜਯਤ੍॥ 14-83-26 (94844) ਪਰਿਜਿਤੋਸ੍ਮਿ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਨਾਹੰ ਯੋਦ੍ਧੁਮਿਹੋਤ੍ਸਹੇ। ਯਦ੍ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਮਯਾ ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਤਦ੍ਬ੍ਰੂਹਿ ਕ੍ਰੁʼਤਮੇਵ ਤੁ॥ 14-83-27 (94845) ਤਮਰ੍ਜੁਨਃ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਪੁਨਰੇਵੇਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਆਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਪਰਾਂ ਚੈਤ੍ਰੀਮਸ਼੍ਵਮੇਧੇ ਨ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਨਃ॥ 14-83-28 (94846) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤਥੇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪੂਜਯਮਾਸ ਤੰ ਹਯਮ੍। ਫਲ੍ਗੁਨੰ ਚ ਯੁਧਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਵਿਦਿਵਤ੍ਸਹਦੇਵਜਃ॥ 14-83-29 (94847) ਤਤੋ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟਮਗਮਤ੍ਪੁਨਰੇਵ ਸ ਕੌਰਵਃ। ਤਤਃ ਸਮੁਦ੍ਰਤੀਰੇਣ ਵਙ੍ਗਾਨ੍ਪੁਣ੍ਡ੍ਰਾਨ੍ਸਕੇਰਲਾਨ੍॥ 14-83-30 (94848) ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਚ ਭੂਰੀਣਿ ਮ੍ਲੇਚ੍ਛਸੈਨ੍ਯਾਨ੍ਯਨੇਕਸ਼ਃ। ਵਿਜਿਗ੍ਯੇ ਧਨੁਸ਼਼ਾ ਰਾਜਨ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵੇਨ ਧਨੰਜਯਃ॥ ॥ 14-83-31 (94849) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰ੍ਯਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 83 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-83-7 ਅਦਤ੍ਤਾਨੁਨਯਃ ਅਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ॥ 7-83-20 ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਵਾਜਿਤੈਃ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਕ੍ਸ਼਼ਯੁਤੈਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 084

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.84. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 084

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਦਿਸ਼ਮੁਪਾਗਤੇਨਾਰ੍ਜੁਨੇਨ ਚੇਦੀਸ਼ਿਤੁਃ ਸ਼ਿਸ਼ੁਪਾਲਾਤ੍ਮਜਸ੍ਯ ਪੂਜਾਪਰਿਗ੍ਰਹਣਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਕਾਸ਼ਿਕੋਸਲਾਦਿਦੇਸ਼ਾਧਿਪਤਿਪਰਾਜਯਪੂਰ੍ਵਕੰ ਗਾਨ੍ਧਾਰਦੇਸ਼ਗਮਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਮਾਗਧੇਨਾਰ੍ਚਿਤੋ ਰਾਜਨ੍ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ। ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਦਿਸ਼ਮਾਸ੍ਥਾਯ ਚਾਰਯਾਮਾਸ ਤੰ ਹਯਮ੍॥ 14-84-1 (94850) ਤਤਃ ਸ ਪੁਨਰਾਵਰ੍ਤ੍ਯ ਹਯਃ ਕਾਮਚਰੋ ਬਲੀ। ਆਸਸਾਦ ਪੁਰੀਂ ਰਮ੍ਯਾਂ ਚੇਦੀਨਾਂ ਸ਼ੁਕ੍ਤਿਸਾਹ੍ਵਯਾਮ੍॥ 14-84-2 (94851) ਸ਼ਰਭੇਣਾਰ੍ਚਿਤਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸ਼ਿਸ਼ੁਪਾਲਸੁਤੇਨ ਸਃ। ਯੁਦ੍ਧਪੂਰ੍ਵੰ ਤਦਾ ਤੇਨ ਪੂਜਯਾ ਚ ਮਹਾਬਲਃ॥ 14-84-3 (94852) ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਚਿਤੋ ਯਯੌ ਰਾਜੰਸ੍ਤਦਾ ਸ ਤੁਰਗੋਤ੍ਤਮਃ। ਕਾਸ਼ੀਨਙ੍ਗਾਨ੍ਕੋਸਲਾਂਸ਼੍ਚ ਕਿਰਾਤਾਨਾਥ ਤਙ੍ਗਣਾਤ੍॥ 14-84-4 (94853) ਪੂਜਾਂ ਤਤ੍ਰ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਧਨੰਜਯਃ। ਪੁਨਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤ੍ਯ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਦਸ਼ਾਰ੍ਣਾਨਗਮਤ੍ਤਦਾ॥ 14-84-5 (94854) ਤਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦੋ ਨਾਮ ਬਲਵਾਨਰਿਮਰ੍ਦਨਃ। ਤੇਨ ਯੁਦ੍ਧਮਭੂਤ੍ਤਸ੍ਯ ਵਿਜਯਸ੍ਯਾਤਿਭੈਰਵਮ੍॥ 14-84-6 (94855) ਤੰ ਚਾਪਿ ਵਸ਼ਮਾਨੀਯ ਕਿਰੀਟੀ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ। ਨਿਸ਼਼ਾਦਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਸ਼਼ਯਮੇਕਲਵ੍ਯਸ੍ਯ ਜਗ੍ਮਿਵਾਨ੍॥ 14-84-7 (94856) ਏਕਲਵ੍ਯਸੁਤਸ਼੍ਚੈਨੰ ਯੁਦ੍ਧੇਨਿ ਜਗ੍ਰੁʼਹੇ ਤਦਾ। ਤਤ੍ਰ ਚਕ੍ਰੇ ਨਿਸ਼਼ਾਦੈਃ ਸ ਸਗ੍ਰਾਮੰ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-84-8 (94857) ਤਤਸ੍ਤਮਪਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸਮਰੇਸ਼਼੍ਵਪਰਾਜਿਤਃ॥ ਜਿਗਾਯ ਯੁਧਿ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੋ ਯਜ੍ਞਵਿਘ੍ਨਾਰ੍ਥਮਾਗਤਮ੍॥ 14-84-9 (94858) ਸ ਤੰ ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਾਜ ਨੈਸ਼਼ਾਦਿੰ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ। ਅਰ੍ਚਿਤਃ ਪ੍ਰਯਯੌ ਭੂਯੋ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਸਲਿਲਾਰ੍ਣਵਮ੍॥ 14-84-10 (94859) ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਦ੍ਰਵੀਡੈਰਾਨ੍ਧ੍ਰੈ ਰੌਦ੍ਰੈਰ੍ਮਾਹਿਸ਼਼ਕੈਰਪਿ। ਤਥਾ ਕੋਲ੍ਲਗਿਰੇਯੈਸ਼੍ਚ ਯੁਦ੍ਧਮਾਸੀਨ੍ਕਿਰੀਟਿਨਃ॥ 14-84-11 (94860) ਤਾਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਜਯੋ ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਾਤਿਤੀਵ੍ਰੇਣ ਕਰ੍ਮਣਾ। ਤੁਰਙ੍ਗਮਵਸ਼ੇਨਾਥ ਸੁਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਨਭਿਤੋ ਯਯੌ। ਗੋਕਰ੍ਣਮਥ ਚਾਸਾਦ੍ਯ ਪ੍ਰਭਾਸਮਪਿ ਜਗ੍ਮਿਵਾਨ੍॥ 14-84-12 (94861) ਤਤੋ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀਂ ਰਮ੍ਯਾਂ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਵੀਰਾਭਿਪਾਲਿਤਾਮ੍। ਆਸਸਾਦ ਹਯਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਕੁਰੁਰਾਜਸ੍ਯ ਯਜ੍ਞਿਯਃ॥ 14-84-13 (94862) ਤਮੁਨ੍ਮਥ੍ਯ ਹਯਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਯਾਦਵਾਨਾਂ ਕੁਮਾਰਕਾਃ। ਪ੍ਰਯਯੁਸ੍ਤਾਂਸ੍ਤਦਾ ਰਾਜੰਨੁਗ੍ਰਸੇਨੋ ਨ੍ਯਵਾਰਯਤ੍॥ 14-84-14 (94863) ਤਤਃ ਪੁਰਾਦ੍ਵਿਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਮ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ੍ਯਨ੍ਧਕਪਤਿਸ੍ਤਦਾ। ਸਹਿਤੋ ਵਾਸੁਦੇਵੇਨ ਮਾਤੁਲੇਨ ਕਿਰੀਟਿਨਃ॥ 14-84-15 (94864) ਤੌ ਸਮੇਤ੍ਯ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਪੂਰ੍ਵਕਮ੍। ਪਰਯਾ ਭਾਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਪੂਜਯਾ ਸਮਵਸ੍ਥਿਤੌ। ਤਤਸ੍ਤਾਭ੍ਯਾਮਨੁਜ੍ਞਾਤੋ ਯਤਯੌ ਯੇਨ ਹਯੋ ਗਤਃ॥ 14-84-16 (94865) ਤਤਃ ਸ ਪਸ਼੍ਚਿਮੰ ਦੇਸ਼ੰ ਸਮੁਦ੍ਰਸ੍ਯ ਤਦਾ ਹਯਃ। ਕ੍ਰਮੇਣਿ ਵ੍ਯਚਰਤ੍ਸ੍ਫੀਤੰ ਤਤਃ ਪਞ੍ਚਨਦੰ ਯਯੌ॥ 14-84-17 (94866) ਤਸ੍ਮਾਦਪਿ ਸ ਕੌਰਵ੍ਯ ਗਨ੍ਧਾਰਵਿਸ਼਼ਯੰ ਹਯਃ। ਵਿਚਚਾਰ ਯਥਾਕਾਮੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯਾਨੁਗਤਸ੍ਤਦਾ॥ 14-84-18 (94867) ਤਤੋ ਗਾਨ੍ਧਾਰਰਾਜੇਨ ਯੁਦ੍ਧਮਾਸੀਤ੍ਕਿਰੀਟਿਨਃ। ਘੋਰੰ ਸ਼ਕੁਨਿਪੁਤ੍ਰੇਣ ਪੂਰ੍ਵਵੈਰਾਨੁਸਾਰਿਣਾ॥ ॥ 14-84-19 (94868) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਰਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 84 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 085

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.85. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 085

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸ਼ਕੁਨਿਤਨਯਪਰਾਜਯਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਸੇਨਾਵਮਰ੍ਦਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤਃ ਸ਼ਕੁਨਿਭਾਰ੍ਯਯਾ ਤੇਨ ਸ੍ਵਸੁਤਵਧਸੰਭਾਵਨਯਾ ਰਣਾਙ੍ਗਣਮੇਤ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਪ੍ਰਸਾਦਨਮ੍॥ 2 ॥ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਗਾਨ੍ਧਾਰੀਗੌਰਵਾਤ੍ਤਤ੍ਸੰਮਾਨਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਤਨਯਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ਼ਕੁਨਸ੍ਤਨਯੋ ਵੀਰੋ ਗਾਨ੍ਧਾਰਾਣਾਂ ਮਹਾਰਥਃ। ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਯੌ ਗੁਡਾਕੇਸ਼ੰ ਸੈਨ੍ਯੇਨ ਮਹਤਾ ਵ੍ਰੁʼਤਃ। ਹਸ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਵਰਥਯੁਕ੍ਤੇਨ ਪਤਾਕਾਧ੍ਵਜਮਾਲਿਨਾ॥ 14-85-1 (94869) ਅਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾਸ੍ਤੇ ਯੋਧਾ ਨ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਸ਼ਕੁਨੇਰ੍ਵਧਮ੍। ਅਭ੍ਯਯੁਃ ਸਹਿਤਾਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹੀਤਸ਼ਰਾਸਨਾਃ॥ 14-85-2 (94870) ਸ ਤਾਨੁਵਾਚ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਪਰਾਜਿਤਃ। ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਵਚਨੰ ਨ ਚ ਤੇ ਜਗ੍ਰੁʼਹੁਰ੍ਹਿਤਮ੍॥ 14-85-3 (94871) ਵਾਰ੍ਯਮਾਣਾਸ੍ਤੁ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਪੂਰ੍ਵਮਮਰ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ। ਪਰਿਵਾਰ੍ਯ ਹਯੰ ਜਗ੍ਮੁਸ੍ਤਤਸ਼੍ਚੁਕ੍ਰੋਧ ਪਾਣ੍ਡਵਃ॥ 14-85-4 (94872) ਤਤਃ ਸ਼ਿਰਾਂਸਿ ਦੀਪ੍ਤਾਗ੍ਰੈਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੁਰੈਰ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੈਰ੍ਨਾਤਿਯਤ੍ਨਾਦਿਵਾਰ੍ਜੁਨਃ॥ 14-85-5 (94873) ਤੇ ਵਧ੍ਯਮਾਨਾਃ ਪਾਰ੍ਥੇਨਿ ਹਯਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਸੰਪ੍ਰਮਾਤ੍। ਨ੍ਯਵਰ੍ਤਨ੍ਤ ਮਹਾਰਾਜ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਰ੍ਦਿਤਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍॥ 14-85-6 (94874) ਵਿਤੁਦ੍ਯਮਾਨਸ੍ਤੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਗਾਨ੍ਧਾਰੈਃ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨਃ। ਆਦਿਸ੍ਯਾਦਿਸ਼੍ਯ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਪਰਾਨੇਤਾਨਵਾਰਯਤ੍॥ 14-85-7 (94875) ਵਧ੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਤੇਸ਼਼੍ਵਾਜੌ ਗਾਨ੍ਧਾਰੇਸ਼਼ੁ ਸਮਨ੍ਤਤਃ। ਸ ਰਾਜਾ ਸ਼ਕੁਨੇਃ ਪੁਤ੍ਰਃ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਾਰਯਤ੍॥ 14-85-8 (94876) ਤੰ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੰ ਰਾਜਾਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮੇ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਮ੍। ਪਾਰ੍ਥੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀੰਨ ਮੇ ਵਧ੍ਯਾ ਰਾਜਾਨੋ ਰਾਜਸਾਸਨਾਤ੍॥ 14-85-9 (94877) ਅਲੰ ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਤੇ ਵੀਰ ਨ ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਵਦ੍ਯ ਪਰਾਜਯਃ। ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਦਨਾਦ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਵਾਕ੍ਯਮਜ੍ਞਾਨਮੋਹਿਤਃ। ਸ ਸ਼ਕ੍ਰਸਮਕਰ੍ਮਾਣੰ ਸਮਾਵਾਕਿਰਦਾਸ਼ੁਗੈਃ॥ 14-85-10 (94878) ਤਸ੍ਯ੍ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸ਼ਿਰਸ੍ਤ੍ਰਾਣਮਰ੍ਧਚਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਪਤ੍ਰਿਣਾ। ਅਪਾਹਰਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਜਯਦ੍ਰਥਸ਼ਿਰੋ ਯਥਾ॥ 14-85-11 (94879) ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਮਯੰ ਜਗ੍ਮੁਰ੍ਗਾਨ੍ਧਾਰਾਃ ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਤੇ। ਇਚ੍ਛਤਾ ਤੇਨ ਨ ਹਤੋ ਰਾਜੇਤ੍ਯਪਿ ਚ ਤੇ ਵਿਦੁਃ॥ 14-85-12 (94880) ਗਾਨ੍ਧਾਰਰਾਜਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਪਲਾਯਨਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਸ਼਼ਣਃ। ਯਯੌ ਤੈਰੇਵ ਸਹਿਤਸ੍ਤ੍ਰਸ੍ਤੈਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਮ੍ਰੁʼਗੈਰਿਵ। 14-85-13 (94881) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁ ਤਰਸਾ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਤਤ੍ਰੈਵ ਪਰਿਦਾਵਤਾਮ੍। ਪ੍ਰਜਹਾਰੋਤ੍ਤਮਾਙ੍ਗਾਨਿ ਭਲ੍ਲੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ॥ 14-85-14 (94882) ਉਚ੍ਛ੍ਰਿਤਾਂਸ੍ਤੁ ਭੁਜਾਨ੍ਕੇਚਿੰਨਾਬੁਧ੍ਯਨ੍ਤ ਸ਼ਰੈਰ੍ਹ੍ਰੁʼਤਾਨ੍। ਸ਼ਰੈਰ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੈਃ ਪ੍ਰੁʼਥੁਭਿਃ ਪਾਰ੍ਥਚੋਦਿਤੈਃ॥ 14-85-15 (94883) ਸਮ੍ਭ੍ਰਾਨ੍ਤਨਰਨਾਗਾਸ਼੍ਵਮਪਤਦ੍ਵਿਦ੍ਰੁਤੰ ਬਲਮ੍। ਹਤਵਿਦ੍ਰੁਤਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠਮਾਵਰ੍ਤਤ ਮੁਹੁਰ੍ਮੁਹੁਃ॥ 14-85-16 (94884) ਨਾਭ੍ਯਦ੍ਰੁʼਸ੍ਯਨ੍ਤ ਵੀਰਸ੍ਯ ਕੇਚਿਦਗ੍ਰੇ(ਅ)ਗ੍ਰ੍ਯਕਰ੍ਮਣਃ। ਰਿਪਵਃ ਪਾਤ੍ਯਮਾਨਾ ਵੈ ਯੇ ਸਹੇਰਨ੍ਮਹਾਸ਼ਰਾਨ੍॥ 14-85-17 (94885) ਤਤੋ ਗਾਨ੍ਧਾਰਰਾਜਸ੍ਯ ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਪੁਰਃਸਰਾ। ਜਨਨੀ ਨਿਰ੍ਯਯੌ ਭੀਤਾ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਰ੍ਘ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-85-18 (94886) ਸਾ ਨ੍ਯਵਾਰਯਦਵ੍ਯਗ੍ਰਾ ਤੰ ਪੁਤ੍ਰੰ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਮ੍। ਪ੍ਰਸਾਦਯਾਮਾਸ ਚ ਤੰ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਮਕ੍ਲਿਸ਼਼੍ਟਕਾਰਿਣਮ੍॥ 14-85-19 (94887) ਤਾਂ ਪੂਜਯਿਤ੍ਵਾ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਪ੍ਰਸਾਦਮਕਰੋਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ। ਸ਼ਕੁਨੇਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਨਯੰ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯੰਨਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-85-20 (94888) ਨ ਮੇ ਪ੍ਰਿਯੰ ਮਹਾਬਾਹੋ ਯਤ੍ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਰਿਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤਾ। ਪ੍ਰਤਿਯੋਦ੍ਧੁਮਮਿਤ੍ਰਘ੍ਨ ਭ੍ਰਾਤੈਵ ਤ੍ਵੰ ਮਮਾਨਘ॥ 14-85-21 (94889) ਗਾਨ੍ਧਾਰੀਂ ਮਾਤਰੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇਨ ਚ। ਤੇਨ ਜੀਵਸਿ ਰਾਜੰਸ੍ਤ੍ਵੰ ਨਿਹਤਾਸ੍ਤ੍ਵਨੁਗਾਸ੍ਤਵ॥ 14-85-22 (94890) ਮੈਵੰ ਭੂਃ ਸ਼ਾਮ੍ਯਤਾਂ ਵੈਰੰ ਮਾ ਤੇ(ਅ)ਭੂਦ੍ਬੁਦ੍ਧਿਰੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ਆਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਪਰਾਂ ਚੈਤ੍ਰੀਮਸ਼੍ਵਮੇਧੇ ਨ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਨਃ॥ 14-85-23 (94891) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਨੁਯਯੌ ਪਾਰ੍ਥੋ ਹਯੰ ਤੰ ਕਾਮਚਾਰਿਣਮ੍। ਤੇ ਨ੍ਯਵਰ੍ਤਨ੍ਤ ਗਾਨ੍ਧਾਰਾ ਹਤਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ੍ਵਕੰ ਪੁਰਮ੍॥ ॥ 14-85-24 (94892) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਾਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 85 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 086

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.86. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 086

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਚਾਰਮੁਖਾਦਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਤੁਰਗਸੰਚਾਰਣਾਤ੍ਪੁਨਰ੍ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਸ਼੍ਰਵਣਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਸ੍ਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਨਿਦੇਸ਼ਾਦ੍ਭੀਮੇਨ ਯਜ੍ਞਸ਼ਾਲਾਦਿਨਿਰ੍ਮਾਪਣਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਨਾਨਾਦੇਸ਼ੇਭ੍ਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦ੍ਯਾਨਯਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤੇਸ਼਼ਾਮੰਨਦਾਨਾਦਿਵ੍ਯਵਸ੍ਥਾਕਰਣਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਨ੍ਯਵਰ੍ਤਤ ਤਤੋ ਵਾਜੀ ਯੇਨ ਨਾਗਾਹ੍ਵਯੰ ਪੁਰਮ੍। ਤੰ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਤੁ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰਾਵ ਚਾਰੇਣੈਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੰ ਕੁਸ਼ਲਿਨੰ ਸ ਚ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਾ(ਅ)ਭਵਤ੍॥ 14-86-1 (94893) ਵਿਜਯਸ੍ਯ ਚ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਗਾਨ੍ਧਾਰਵਿਸ਼਼ਯੇ ਤਦਾ। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਦੇਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਸ ਸੁਪ੍ਰੀਤੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ਤਦਾ॥ 14-86-2 (94894) ਏਤਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਕਾਲੇ ਤੁ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੀਂ ਮਾਘਮਾਸਿਕੀਮ੍। ਇਸ਼਼੍ਟੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 14-86-3 (94895) ਸਮਾਨੀਯ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਨ੍ਮਹੀਪਤਿਃ। ਭੀਮੰ ਚ ਨਕੁਲੰ ਚੈਵ ਸਹਦੇਵੰ ਚ ਕੌਰਵ॥ 14-86-4 (94896) ਪ੍ਰੋਵਾਚੇਦੰ ਵਚਃ ਕਾਲੇ ਤਦਾ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ। ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਵਦਤਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਭੀਮੰ ਪ੍ਰਹਰਤਾਂ ਵਰਮ੍॥ 14-86-5 (94897) ਆਯਾਤਿ ਭੀਮਸੇਨਾਸੌ ਸਹਾਸ਼੍ਵੇਨ ਤਵਾਨੁਜਃ। ਯਥਾ ਮੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਃ ਪ੍ਰਾਹੁਰ੍ਯੇ ਧਨੰਜਯਸਾਰਿਣਃ॥ 14-86-6 (94898) ਉਪਸ੍ਥਿਤਸ਼੍ਚ ਕਾਲੋ(ਅ)ਯਮਭਿਤੋ ਵਰ੍ਤਤੇ ਹਯਃ। ਮਾਘੀ ਚ ਪੌਰ੍ਣਮਾਸੀਯੰ ਮਾਸਃ ਸ਼ੇਸ਼਼ੋ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰ॥ 14-86-7 (94899) ਤਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪ੍ਯਨ੍ਤੁ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵੇਦਪਾਰਗਾਃ। ਵਾਜਿਮੇਧਾਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧ੍ਯਰ੍ਥੰ ਦੇਸ਼ੰ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੁ ਯਜ੍ਞਿਯਮ੍॥ 14-86-8 (94900) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤੁ ਤਚ੍ਚਕ੍ਰੇ ਭੀਮੋ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਸ਼ਾਸਨਮ੍। ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਗੁਡੋਕੇਸ਼ਮਾਯਾਨ੍ਤੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਮ੍॥ 14-86-9 (94901) ਤਤੋ ਯਯੌ ਭੀਮਸੇਨਃ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞੈਃ ਸ੍ਥਪਤਿਭਿਃ ਸਹ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਗ੍ਰਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਕੁਸ਼ਲਾਨ੍ਯਜ੍ਞਕਰ੍ਮਣਿ॥ 14-86-10 (94902) ਤੰ ਸਸਾਲਚਯੰ ਸ਼੍ਰੀਮਤ੍ਸਪ੍ਰਤੋਲੀਸੁਘਟ੍ਟਿਤਮ੍। ਮਾਪਯਾਮਾਸ ਕੌਰਵ੍ਯੋ ਯਜ੍ਞਵਾਟੰ ਯਤਾਵਿਧਿ॥ 14-86-11 (94903) ਪ੍ਰਾਸਾਦਸ਼ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੰ ਮਣਿਪ੍ਰਵਰਕੁਟ੍ਟਿਮਮ੍। `ਸਦਃ ਸ ਪਤ੍ਨੀਸਦਨੰ ਸਾਗ੍ਨੀਧ੍ਰਮਪਿ ਚੋਤ੍ਤਰਮ੍।' ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਵਿਦਿਵਦ੍ਧੇਮਰਤ੍ਨਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍॥ 14-86-12 (94904) ਸ੍ਤੰਭਾਨ੍ਕਨਕਚਿਤ੍ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਤੋਰਣਾਨਿ ਬ੍ਰੁʼਹਨ੍ਤਿ ਚ। ਯਜ੍ਞਾਯਤਨਦੇਸ਼ੇਸ਼ੁ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧੰ ਚ ਕਾਞ੍ਚਨਮ੍॥ 14-86-13 (94905) ਅਨ੍ਤਃਪੁਰਾਣਾਂ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਚ ਨਾਨਾਦੇਸ਼ਸਮੀਯੁਸ਼਼ਾਮ੍। ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-86-14 (94906) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਨ ਵੇਸ਼੍ਮਾਨਿ ਨਾਨਾਦੇਸ਼ਸਮੀਯੁਸ਼਼ਾਮ੍। ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਵਿਧਿਵਤ੍ਤਾਨ੍ਯਨੇਕਸ਼ਃ॥ 14-86-15 (94907) ਤਥਾ ਸਮ੍ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਦੂਤਾੰਨ੍ਰੁʼਪਤਿਸ਼ਾਸਨਾਤ੍। ਭੀਮਸੇਨੋ ਮਹਾਬਾਹੋ ਰਾਜ੍ਞਾਮਕ੍ਲਿਸ਼਼੍ਟਕਰ੍ਮਣਾਮ੍॥ 14-86-16 (94908) ਤੇ ਪ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥੰ ਕੁਰੁਪਤੇਰਾਯਯੁਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪਸਤ੍ਤਮ। ਰਤ੍ਨਾਨ੍ਯਨੇਕਾਨ੍ਯਾਦਾਯ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਾਨਾਯੁਧਾਨਿ ਚ॥ 14-86-17 (94909) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨਿਰ੍ਵਿਸ਼ਤਾਂ ਤੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ਿਬਿਰੇਸ਼਼ੁ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍। ਨਰ੍ਦਤਃ ਸਾਗਰਸ੍ਯੇਵ ਦਿਵਸ੍ਪ੍ਰੁʼਗਭਵਤ੍ਸ੍ਵਨਃ॥ 14-86-18 (94910) `ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਗਮ੍ਯ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਂਸ਼੍ਚ ਨ੍ਯਵੇਦਯਤ੍॥' 14-86-19 (94911) ਤੇਸ਼਼ਾਮਭ੍ਯਾਗਤਾਨਾਂ ਚ ਸ ਰਾਜਾ ਕੁਰੁਵਰ੍ਧਨਃ। ਵ੍ਯਾਦਿਦੇਸ਼ਾੰਨਪਾਨਾਨਿ ਸ਼ਯ੍ਯਾਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਤਿਮਾਨੁਸ਼਼ਾਃ॥ 14-86-20 (94912) ਵਾਹਨਾਨਾਂ ਚ ਵਿਵਿਧਾਃ ਸ਼ਾਲਾਃ ਸ਼ਾਲੀਕ੍ਸ਼਼ੁਗੋਰਸੈਃ। ਉਪੇਤਾ ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਵ੍ਯਾਦਿਦੇਸ਼ ਸ ਧਰ੍ਮਰਾਟ੍॥ 14-86-21 (94913) `ਵਰ੍ਣਾਃ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਸੰਨਿਵਿਸ਼਼੍ਟਾ ਹ੍ਯੁਤ੍ਤਰੋਤ੍ਤਰਪੂਜਿਤਾਃ'। ਤਥਾ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਮਹਾਯਜ੍ਞੇ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਸਮਾਜਗ੍ਮੁਰ੍ਮੁਨਿਗਣਾ ਬਹਵੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨਃ॥ 14-86-22 (94914) ਯੇ ਚ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਪ੍ਰਵਰਾਸ੍ਤਤ੍ਰਾਸਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤੇ। ਸਮਾਜਗ੍ਮੁਃ ਸਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਰਾਹ ਕੌਰਵਃ॥ 14-86-23 (94915) ਸਰ੍ਵਾਂਸ਼੍ਚ ਤਾਨਨੁਯਯੌ ਯਾਵਦਾਵਸਥਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ। ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਮਹਾਤੇਜਾ ਦੰਭੰ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 14-86-24 (94916) ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ੍ਥਪਤਯਃ ਸ਼ਿਲ੍ਪਿਨੋ(ਅ)ਨ੍ਯੇ ਚ ਯੇ ਤਦਾ। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਯਜ੍ਞਵਿਧਿੰ ਰਾਜਨ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜੇ ਨ੍ਯਵੇਦਯਨ॥ 14-86-25 (94917) ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਰ੍ਵਮਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਃ। ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਰੂਪੋ(ਅ)ਭਵਦ੍ਰਾਜਨ੍ਸਹ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਰਾਦ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-86-26 (94918) ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਯਜ੍ਞੇ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਤੁ ਵਾਗ੍ਮਿਨੋ ਹੇਤੁਵਾਦਿਨਃ। ਹੇਤੁਵਾਦਾਨ੍ਬਹੂਨਾਹੁਃ ਪਰਸ੍ਪਰਜਿਗੀਸ਼਼ਵਃ॥ 14-86-27 (94919) ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ੍ਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪਤਯੋ ਯਜ੍ਞਸ੍ਯ ਵਿਧਿਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯੇਵ ਵਿਹਿਤੰ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਭਾਰਤ॥ 14-86-28 (94920) ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ੍ਤੋਰਣਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਸ਼ਾਤਕੁਂਭਮਯਾਨਿ ਤੇ। ਸ਼ਯ੍ਯਾਸਨਵਿਹਾਰਾਂਸ਼੍ਚ ਸੁਬਹੂਨ੍ਰਤ੍ਨਸੰਚਯਾਨ੍॥ 14-86-29 (94921) ਘਟਾਨ੍ਪਾਤ੍ਰੀਃ ਕਟਾਹਾਨਿ ਕਲਸ਼ਾਨ੍ਵਰ੍ਧਮਾਨਕਾਨ੍। ਨ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿਦਸੌਵਰ੍ਣਮਪਸ਼੍ਯਨ੍ਵਸੁਧਾਧਿਪਾਃ॥ 14-86-30 (94922) ਯੂਪਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਪਠਿਤਾਨ੍ਦਾਰਵਾਨ੍ਹੇਮਭੂਸ਼਼ਿਤਾਨ੍। ਉਪਕ੍ਲ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਨ੍ਯਥਾਕਾਲੰ ਵਿਧਿਵਦ੍ਭੂਰਿਵਰ੍ਚਸਃ॥ 14-86-31 (94923) ਸ੍ਥਲਜਾਕ ਜਲਜਾ ਯੇ ਚ ਪਸ਼ਵਃ ਕੇਚਨ ਪ੍ਰਭੋ। ਸਰ੍ਵਾਨੇਵ ਸਮਾਨੀਤਾਨਪਸ਼੍ਯੰਸ੍ਤਤ੍ਰ ਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪਾਃ॥ 14-86-32 (94924) ਗਾਸ਼੍ਚੈਵ ਮਹਿਸ਼਼ੀਸ਼੍ਚੈਵ ਤਥਾ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋਪਿ ਚ। ਔਦਕਾਨਿ ਚ ਸਤ੍ਵਾਨਿ ਸ਼੍ਵਾਪਦਾਨਿ ਵਯਾਂਸਿ ਚ॥ 14-86-33 (94925) ਜਰਾਯੁਜਾਣ੍ਡਜਾਤਾਨਿ ਸ੍ਵੇਦਜਾਨ੍ਯੁਦ੍ਭਿਦਾਨਿ ਚ। ਪਰ੍ਵਤਾਨੂਪਜਾਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ਼੍ਚ ਤੇ॥ 14-86-34 (94926) ਏਵੰ ਪ੍ਰਮੁਦਿਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਪਸ਼ੁਗੋਧਨਧਾਨ੍ਯਤਃ। ਯਜ੍ਞਵਾਟੰ ਨ੍ਰੁʼਪਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰੰ ਵਿਸ੍ਮਯਮਾਗਤਾਃ॥ 14-86-35 (94927) `ਅਨਿਸ਼ੰ ਦੀਯਤੇ ਚ ਸ੍ਮ ਤਤ੍ਰ ਭੋਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਵਿਧਮ੍॥' ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਵਿਸ਼ਾਂ ਚੈਵ ਬਹੁਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾੰਨਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਮਤ੍॥ 14-86-36 (94928) ਪੂਰ੍ਣੇ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰੇ ਤੁ ਵਿਪ੍ਰਾਣਾਂ ਤਤ੍ਰਿ ਭੁਞ੍ਜਤਾਮ੍। ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਰ੍ਮੇਘਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੋ ਮੁਹੁਰ੍ਮੁਹੁਰਤਾਡ੍ਯਤ। ਵਿਨਨਾਦਾਸਕ੍ਰੁʼਚ੍ਚਾਪਿ ਦਿਵਸੇਦਿਵਸੇ ਗਤੇ॥ 14-86-37 (94929) ਏਵੰ ਸ ਵਵ੍ਰੁʼਤੇ ਯਜ੍ਞੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਅੰਨਸ੍ਯ ਸੁਬਹੂਨ੍ਰਾਜੰਨੁਤ੍ਸਰ੍ਗਾਨ੍ਪਰ੍ਵਤੋਪਮਾਨ੍। ਦਧਿਕੁਲ੍ਯਾਸ਼ਅਚ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਃ ਸਰ੍ਪਿਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਹ੍ਰਦਾਞ੍ਜਨਾਃ॥ 14-86-38 (94930) ਜੰਬੂਦ੍ਵੀਪੋ ਹਿ ਸਕਲੋ ਨਾਨਜਨਪਦਾਯੁਤਃ। ਰਾਜੰਨਦ੍ਰੁʼਸ੍ਯਤੈਕਸ੍ਥੋ ਰਾਜ੍ਞਸ੍ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਮਖੇ॥ 14-86-39 (94931) ਤਤ੍ਰ ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਣਾਂ ਤਤਸ੍ਤਤਃ। ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਧਮਾਜਗ੍ਮੁਰ੍ਬਹੂਨਿ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-86-40 (94932) ਸ੍ਰਗ੍ਵਿਣਸ਼੍ਤਾਪਿ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਸੁਮੁਸ਼਼੍ਟਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾਃ। ਪਰ੍ਯਵੇਸ਼਼ਨ੍ਦ੍ਵਿਜਾਤੀਂਸ੍ਤਾਞ੍ਸ਼ਤਸ਼ੋ(ਅ)ਥ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ॥ 14-86-41 (94933) ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਯੰਨਪਾਨਾਨਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਯੇ(ਅ)ਨੁਯਾਯਿਨਃ। ਤੇ ਵੈ ਨ੍ਰੁʼਪੋਪਭੋਜ੍ਯਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਦਦੁਸ਼੍ਚ ਹ॥ ॥ 14-86-42 (94934) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਡਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 86 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-86-3 ਇਸ਼਼੍ਟੰ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੰ ਪੁਸ਼਼੍ਯਮ੍॥ 7-86-8 ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪ੍ਯਨ੍ਤੁ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪਯਨ੍ਤੁ। ਸ੍ਵਾਰ੍ਥੇ ਣਿਚ੍। ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤ੍ਵਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 087

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.87. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 087

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਬਲਰਾਮਾਦਿਭਿਃ ਸਹ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਸ਼੍ਵਮੇਧਾਯ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੰਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਨਾਨਾਦੇਸ਼ੇਭ੍ਯ ਆਗਮਿਸ਼਼੍ਯਤਾਂ ਰਾਜ੍ਞਾਮਪ੍ਰਮਾਦੇਨ ਯਥੋਚਿਤਪੂਜਾਯਾ ਮਣਲੂਰਾਦਾਗਮਿਸ਼਼੍ਯਤੋ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਸ੍ਯ ਸੰਮਾਨਨਸ੍ਯ ਚ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਤਾਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕਾਰ੍ਜੁਨਸੰਦੇਸ਼ਨਿਵੇਦਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸਮਾਗਤਾਨ੍ਵੇਦਵਿਦੋ ਰਾਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਸ਼੍ਵਰਾਨ੍। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਰਾਜਾ ਭੀਮਸੇਨਮਭਾਸ਼਼ਤ॥ 14-87-1 (94935) ਉਪਯਾਤਾ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰਾ ਯ ਏਤੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਸ਼੍ਵਰਾਃ। ਏਤੇਸ਼਼ਾਂ ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਪੂਜਾ ਪੂਜਾਰ੍ਹਾ ਹਿ ਨਰਾਧਿਪਾਃ॥ 14-87-2 (94936) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤਥਾ ਚਕ੍ਰੇ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਾ। ਭੀਮਸੇਨੋ ਮਹਾਤੇਜਾ ਯਮਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਪਾਣ੍ਡਵਃ॥ 14-87-3 (94937) ਅਥਾਭ੍ਯਗਚ੍ਛਦ੍ਗੋਵਿਨ੍ਦੋ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਭਿਃ ਸਹ ਧਰ੍ਮਜਮ੍। ਬਲਦੇਵੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਾਣਭੂਤਾਂ ਵਰਃ॥ 14-87-4 (94938) ਯੁਯੁਧਾਨੇਨ ਸਹਿਤਃ ਪ੍ਰਦ੍ਯੁਮ੍ਨੇਨ ਗਦੇਨ ਚ। ਨਿਸ਼ਠੇਨਾਥ ਸਾਂਬੇਨ ਤਥੈਵ ਕ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਣਾ॥ 14-87-5 (94939) ਤੇਸ਼਼ਾਮਪਿ ਪਰਾਂ ਪੂਜਾਂ ਚਕ੍ਰੇ ਭੀਮੋ ਮਹਾਰਥਃ। ਵਿਵਿਸ਼ੁਸ੍ਤੇ ਚ ਵੇਸ਼੍ਮਾਨਿ ਰਤ੍ਨਵਨ੍ਤਿ ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ॥ 14-87-6 (94940) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸਮੀਪੇ ਤੁ ਕਥਾਨ੍ਤੇ ਮਧੁਸੂਦਨਃ। ਅਰ੍ਜੁਨੰ ਕਥਯਾਮਾਸ ਬਹੁਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮਕਰ੍ਸ਼ਿਤਮ੍॥ 14-87-7 (94941) ਸ ਤੰ ਪ੍ਰਪਚ੍ਛ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਪੁਨਃਪੁਨਰਰਿੰਦਮਮ੍। ਧਰ੍ਮਜਃ ਸ਼ਕ੍ਰਜੰ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਂ ਸਮਾਚਸ਼਼੍ਟ ਜਗਤ੍ਪਤਿਃ॥ 14-87-8 (94942) ਆਗਮਦ੍ਦ੍ਵਾਰਕਾਵਾਸੀ ਸਮਾਪ੍ਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਯੋ(ਅ)ਦ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ੀਤ੍ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਬਹੁਸਙ੍ਗ੍ਰਾਮਕਰ੍ਸ਼ਿਤਮ੍॥ 14-87-9 (94943) ਸਮੀਪੇ ਚ ਮਹਾਬਾਹੁਮਾਚਸ਼਼੍ਟ ਚ ਮਮ ਪ੍ਰਭੋ। ਕੁਰੁ ਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਹਯਮੇਧਾਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧਯੇ॥ 14-87-10 (94944) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚੈਨੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਸ ਕੁਸ਼ਲੀ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰੁਪਾਯਾਤਿ ਚ ਮਾਧਵ॥ 14-87-11 (94945) ਯਦਿਦੰ ਸੰਦਿਦੇਸ਼ਾਸ੍ਮਿਨ੍ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਬਲਾਗ੍ਰਣੀਃ। ਤਦਾਖ੍ਯਾਤਮਿਹੇਚ੍ਛਾਮਿ ਭਵਤਾ ਯਦੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-87-12 (94946) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜੇਨ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ੍ਯਨ੍ਧਕਪਤਿਸ੍ਤਦਾ। ਪ੍ਰੋਵਾਚੇਦੰ ਵਚੋ ਵਾਗ੍ਮੀ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍॥ 14-87-13 (94947) ਇਦਮਾਹ ਮਹਾਰਾਜ ਪਾਰ੍ਥਵਾਕ੍ਯੰ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰਃ। ਵਾਚ੍ਯੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਕਾਲੇ ਵਾਕ੍ਯਮਿਦੰ ਮਮ॥ 14-87-14 (94948) ਆਗਮਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਨਃ ਸਰ੍ਵੇ ਵੈ ਕੌਰਵਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਨਾਂ ਮਹਤਾਂ ਪੂਜਾ ਕਾਰ੍ਯਾ ਹ੍ਯੇਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਮੰ ਹਿ ਨਃ॥ 14-87-15 (94949) ਇਤ੍ਯੇਤਦ੍ਵਚਨਾਦ੍ਰਾਜਾ ਵਿਜ੍ਞਾਪ੍ਯੋ ਮਮ ਮਾਨਦ। ਤਥਾ ਚਾਤ੍ਯਯਿਕੰ ਨ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਦਰ੍ਘਾਹਰਣੇ(ਅ)ਭਵਤ੍॥ 14-87-16 (94950) ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ ਤਦ੍ਰਾਜਾ ਭਵਾਂਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਨੁਮਨ੍ਯਤਾਮ੍। ਰਾਜਦ੍ਵੇਸ਼਼ਾੰਨ ਨਸ਼੍ਯੇਯੁਰਿਮਾ ਰਾਜਨ੍ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਜਾਃ॥ 14-87-17 (94951) ਇਦਮਨ੍ਯਚ੍ਚ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਵਚਃ ਸ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਧਨੰਜਯਸ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਤਨ੍ਮੇ ਨਿਗਦਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-87-18 (94952) ਉਪਯਾਸ੍ਯਤਿ ਯਜ੍ਞੰ ਨੋ ਮਣਲੂਰਪਤਿਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਪੁਤ੍ਰੋ ਮਮ ਮਹਾਤੇਜਾ ਦਯਿਤੋ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ॥ 14-87-19 (94953) ਤੰ ਭਵਾਨ੍ਮਦਪੇਕ੍ਸ਼਼ਾਰ੍ਥੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰਤਿਪੂਜਯੇਤ੍। ਸ ਤੁ ਭਕ੍ਤੋ(ਅ)ਨੁਰਕ੍ਤਸ਼੍ਚ ਮਮ ਨਿਤ੍ਯਮਿਤਿ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-87-20 (94954) ਇਤ੍ਯੇਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਅਭਿਨਨ੍ਦ੍ਯਾਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਾਕ੍ਯਮਿਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ ॥ 14-87-21 (94955) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਾਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 87 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-87-7 ਭੋਜਰਾਜਨ੍ਯਾਨਾਂ ਵਰ੍ਧਨਃ॥ 7-87-8 ਜਾਨੁਨੋਰਧਸ੍ਥਃ ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਭਾਗੀਯੋ ਮਾਂਸਲਃ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਃ ਪਿਣ੍ਡਿਕਾ। ਤੇ ਉਭੇ ਅਸ੍ਯਾਧਿਕੇ ਸ੍ਵਦੇਸ਼ਾਦਧੋਭਾਗਪਰ੍ਯਨ੍ਤੰ ਬਹੁਲਮਾਲਮ੍ਬਮਾਨੇ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 088

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.88. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 088

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵੇਸ਼਼ੁ ਚਤੁਰ੍ਭ੍ਯੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯੈਵ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤੋ(ਅ)ਧ੍ਵਸੰਚਾਰਾਦਿਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ਸੂਚਕਸ਼ਾਰੀਰਾਲਕ੍ਸ਼਼ਣਪ੍ਰਸ਼੍ਨੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥ ਮੇਧ੍ਯਾਸ਼੍ਵਸ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥ੍ਵੀਸੰਚਾਰਣਾਯ ਗਤੇਨਾਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸਹਾਸ਼੍ਵੇਨ ਪੁਨਰ੍ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਪ੍ਰਿਯਮਿਦੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਯਤ੍ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ ਭਾਸ਼਼ਿਤੁਮ੍। ਤਨ੍ਮੇ(ਅ)ਮ੍ਰੁʼਤਰਸੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਮਨੋ ਹ੍ਲਾਦਯਤਿ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-88-1 (94956) ਬਹੂਨਿ ਕਿਲ ਯੁਦ੍ਧਾਨਿ ਵਿਜਯਸ੍ਯ ਨਰਾਧਿਪੈਃ। ਪੁਨਰਾਸਨ੍ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰੇਤਿ ਨ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍॥ 14-88-2 (94957) ਕਿੰਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਸ ਨਿਤ੍ਯੰ ਹਿ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸੁਖਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਅਤੀਵ ਵਿਜਯੋ ਧੀਮਾਨਿਤਿ ਮੇ ਦੂਯਤੇ ਮਨਃ॥ 14-88-3 (94958) ਸੰਚਿਨ੍ਤਯਾਮਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯੰ ਰਹੋ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਂ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਅਤੀਵ ਦੁਃਖਭਾਗੀ ਸ ਸਤਤੰ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨਃ॥ 14-88-4 (94959) ਕਿੰਨੁ ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਰੀਰੇ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵਲਕ੍ਸ਼਼ਣਪੂਜਿਤੇ। ਅਨਿਸ਼਼੍ਟੰ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਯੇਨ ਦੁਃਖਾਨ੍ਯੁਪਾਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-88-5 (94960) ਅਤੀਵਾਸੁਖਭੋਗੀ ਸ ਸਤਤੰ ਕੁਨ੍ਤਿਨਨ੍ਦਨਃ। ਨ ਹਿ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਬੀਭਤ੍ਸੋਰ੍ਨਿਨ੍ਦ੍ਯੰ ਗਾਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਕਿੰਚਨ। ਸ਼੍ਰੋਤਵ੍ਯੰ ਚੇਨ੍ਮਯੈਤਦ੍ਵੈ ਤਨ੍ਮੇ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-88-6 (94961) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ੋ ਧ੍ਯਾਤ੍ਵਾ ਸੁਮਹਦਨ੍ਤਰਮ੍। ਰਾਜਾਨੰ ਭੋਜਰਾਜਨ੍ਯਵਰ੍ਧਨੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-88-7 (94962) ਨ ਹ੍ਯਸ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿਦਨਿਸ਼਼੍ਟਮੁਪਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇ। ਰੁʼਤੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸਿੰਹਸ੍ਯ ਪਿਣ੍ਡਿਕੇ(ਅ)ਸ੍ਯਾਧਿਕੇ ਯਤਃ॥ 14-88-8 (94963) ਸ ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਨਿਤ੍ਯਮਧ੍ਵਸੁ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਨ ਚਾਨ੍ਯਦਨੁਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਯੇਨਾਸੌ ਦੁਃਖਭਾਜਨਮ੍॥ 14-88-9 (94964) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਤਦਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਧੀਮਤਾ। ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਮੇਵਮੇਤਦਿਤਿ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-88-10 (94965) ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਤੁ ਦ੍ਰੌਪ੍ਦੀ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਤਿਰ੍ਯਕ੍ਸਾਸੂਯਮੈਕ੍ਸ਼਼ਤ ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਰਾਹ ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਤੰ ਪ੍ਰਣਯੰ ਚਾਪਿ ਕੇਸ਼ਿਹਾ। ਪ੍ਰਖ੍ਯੁਃ ਸਖਾ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ਃ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦਿਵ ਧਨੰਜਯਃ॥ 14-88-11 (94966) ਤਤ੍ਰ ਭੀਮਾਦਯਸ੍ਤੇ ਤੁ ਕਰਵੋ ਯਾਜਕਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਰੇਮੁਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਂ ਤਾਂ ਧਨੰਜਯਕਥਾਂ ਸ਼ੁਭਾਮ੍॥ 14-88-12 (94967) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਕਥਯਤਾਮੇਵ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸੰਕਥਾਃ। ਉਪਾਯਾਦ੍ਵਚਨਾਦ੍ਦੂਤੋ ਵਿਜਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-88-13 (94968) ਸੋਭਿਗਮ੍ਯ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਚ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍। ਉਪਾਯਾਤੰ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰੰ ਫਲ੍ਗੁਨੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵੇਦਯਤ੍॥ 14-88-14 (94969) ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਸ੍ਤਸ੍ਯ ਹਰ੍ਸ਼਼ਬਾਸ਼਼੍ਪਾਕੁਲੇਕ੍ਸ਼਼ਣਃ। ਪ੍ਰਿਯਾਖ੍ਯਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਵੈ ਦਦੌ ਬਹੁਧਨੰ ਤਦਾ॥ 14-88-15 (94970) ਤਤੋ ਦ੍ਵਿਤੀਯੇ ਦਿਵਸੇ ਮਹਾਞ੍ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਵ੍ਯਵਰ੍ਧਤ। ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰੇ ਕੌਰਵਾਣਾਂ ਧੁਰੰਧਰੇ॥ 14-88-16 (94971) ਤਤੋ ਰੇਣੁਃ ਸਮੁਦ੍ਭੁਤੋ ਵਿਬਭੌ ਤਸ੍ਯ ਵਾਜਿਨਃ। ਅਭਿਤੋ ਵਰ੍ਤਮਾਨਸ੍ਯ ਯਥੋਚ੍ਚੈਃਸ਼੍ਰਵਸਸ੍ਤਥਾ॥ 14-88-17 (94972) ਤਤ੍ਰ ਹਰ੍ਸ਼਼ਕਰੀਰ੍ਵਾਚੋ ਨਰਾਣਾਂ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਵੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ। ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ(ਅ)ਸਿ ਪਾਰ੍ਥ ਕੁਸ਼ਲੀ ਧਨ੍ਯੋ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 14-88-18 (94973) ਕੋਨ੍ਯੋਹਿ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਜਿਤ੍ਵਾਹਿ ਯੁਧਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਨ੍ ਚਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਹਯਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਮੁਪਾਗਚ੍ਛੇਦ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਾਤ੍॥ 14-88-19 (94974) ਯੇ ਵ੍ਯਤੀਤਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਰਾਜਾਨਃ ਸਗਰਾਦਯਃ। ਤੇਸ਼਼ਾਮਪੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕਰ੍ਮ ਨ ਕਦਾਚਨ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਮ॥ 14-88-20 (94975) ਨੈਤਦਨ੍ਯੇ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾ ਵਸੁਧਾਧਿਪਾਃ। ਯਤ੍ਤ੍ਵੰ ਕੁਰੁਕੁਲਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਦੁਸ਼਼੍ਕਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨਸਿ॥ 14-88-21 (94976) ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਵਦਤਾਂ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪੁਂਸਾਂ ਕਰ੍ਣਸੁਖਾ ਗਿਰਃ। ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਨ੍ਵਿਵੇਸ਼ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਫਲ੍ਗੁਨੋ ਯਜ੍ਞਸੰਸ੍ਤਰਮ੍॥ 14-88-22 (94977) ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਸਹਾਮਾਤ੍ਯਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ਼੍ਚ ਯਦੁਨਨ੍ਦਨਃ। ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਯਤੁਸ੍ਤਦਾ॥ 14-88-23 (94978) ਸੋ(ਅ)ਭਿਵਾਦ੍ਯ ਪਿਤੁਃ ਪਾਦੌ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਭੀਮਾਦੀਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੰਪੂਜ੍ਯ ਪਰ੍ਯਸ਼਼੍ਵਜਤ ਕੇਸ਼ਵਮ੍॥ 14-88-24 (94979) ਤੈਃ ਸਮੇਤ੍ਯਾਰ੍ਚਿਤਸ੍ਤਾਂਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਤ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯਾਥ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਵਿਸ਼ਸ਼੍ਰਾਮ ਮਹਾਬਾਹੁਸ੍ਤੀਰੰ ਲਬ੍ਧ੍ਵੇਵ ਪਾਰਗਃ॥ ॥ 14-88-25 (94980) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਾਸ਼ੀਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 88 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 089

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.89. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 089

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨੇਨੋਲੂਪੀਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਯਾਗਦਿਦ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਤਃ ਸ੍ਵਯੰ ਸਮਾਗਤਵ੍ਯਾਸਾਜ੍ਞਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਰੁʼਤ੍ਵਿਗ੍ਭਿਃ ਸਹਾਸ਼੍ਵਮੇਧੋਪਕ੍ਰਮਃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਤਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਕਾਲੇ ਤੁ ਸ ਰਾਜਾ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ। ਮਾਤ੍ਰੁʼਭ੍ਯਾਂ ਸਹਿਤੋ ਧੀਮਾਨ੍ਕੁਰੂਨਭ੍ਯਾਜਗਾਮ ਹ॥ 14-89-1 (94981) ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨ੍ਯਥਾਵਤ੍ਸ ਕੁਰੂਨਨ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਨ੍। ਅਭਿਵਾਦ੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਸ੍ਤੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਤਿਨਨ੍ਦਿਤਃ। ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਪਿਤਾਮਹ੍ਯਾਃ ਕੁਨ੍ਤ੍ਯਾ ਭਵਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-89-2 (94982) ਸ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍। ਪਿਤਾਮਹੀਮਭ੍ਯਵਨ੍ਦਤ੍ਸਾਮ੍ਨਾ ਪਰਮਵਲ੍ਗੁਨਾ॥ 14-89-3 (94983) ਤਥਾ ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਾ ਦੇਵੀ ਕੌਰਵਸ੍ਯਾਤ੍ਮਜਾ(ਅ)ਪਿ ਚ। ਪ੍ਰੁʼਥਾਂ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਚ ਸਹਿਤੇ ਵਿਨਯੇਨੋਪਜਗ੍ਮਤੁਃ। ਸੁਭਦ੍ਰਾਂ ਚ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਯਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਾਃ ਕੁਰੁਯੋਸ਼਼ਿਤਃ॥ 14-89-4 (94984) ਦਦੌ ਕੁਨ੍ਤੀ ਤਤਸ੍ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ। ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਚ ਸੁਭਦ੍ਰਾ ਚ ਯਾਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਨ੍ਯਾ ਯਦੁਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ॥ 14-89-5 (94985) ਊਸ਼਼ਤੁਸ੍ਤਤ੍ਰ ਤੇ ਦੇਵ੍ਯੌ ਮਹਾਰ੍ਙਸ਼ਯਨਾਸਨੇ। ਸੁਪੂਜਿਤੇ ਸ੍ਵਯੰ ਕੁਨ੍ਤ੍ਯਾ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਹਿਤਕਾਮ੍ਯਯਾ॥ 14-89-6 (94986) ਸ ਚ ਰਾਜਾ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਪੂਜਿਤੋ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਃ। ਧੂਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਮਹੀਪਾਲਮੁਪਤਸ੍ਥੇ ਯਤਾਵਿਧਿ॥ 14-89-7 (94987) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਚ ਰਾਜਾਨੰ ਭੀਮਦੀਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍। ਉਪਾਗਮ੍ਯ ਮਹਾਤੇਜਾ ਵਿਨਯੇਨਾਭ੍ਯਵਾਦਯਤ੍॥ 14-89-8 (94988) ਸ ਤੈਃ ਪ੍ਰੇਮ੍ਯਾ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਕ੍ਤਃ ਪੂਜਿਤਸ਼੍ਚ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਧਨੰ ਚਾਸ੍ਮੈ ਦਦੁਰ੍ਭੂਰਿ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣਾ ਮਹਾਰਥਾਃ॥ 14-89-9 (94989) ਤਥੈਵ ਚ ਮਹੀਪਾਲਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਚਕ੍ਰਗਦਾਧਰਮ੍। ਪ੍ਰਦ੍ਯੁਮ੍ਨ ਇਵ ਗੋਵਿਨ੍ਦੰ ਵਿਨਯੇਨੋਪਤਸ੍ਥਿਵਾਨ੍॥ 14-89-10 (94990) ਤਸ੍ਮੈ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋ ਦਦੌ ਰਾਜ੍ਞੇ ਮਹਾਰ੍ਹਮਤਿਪੂਜਿਤਮ੍। ਰਥੰ ਹੇਮਪਰਿਸ਼਼੍ਕਾਰੰ ਦਿਵ੍ਯਾਸ਼੍ਵਯੁਜਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-89-11 (94991) ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ਼੍ਚ ਭੀਮਸ਼੍ਚ ਫਲ੍ਗੁਨਸ਼੍ਚ ਯਮੌ ਤਥਾ। ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ ਚ ਤੇ ਚੈਨੰ ਮਾਨਾਰ੍ਥਾਭ੍ਯਾਮਯੋਜਯਨ੍॥ 14-89-12 (94992) ਤਤਸ੍ਤ੍ਰੁʼਤੀਯੇ ਦਿਵਸੇ ਸਤ੍ਯਵਤ੍ਯਾਤ੍ਮਜੋ ਮੁਨਿਃ। ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਸਮਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਵਾਗ੍ਮੀ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-89-13 (94993) ਅਦ੍ਯਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਯਜ੍ਞਸ੍ਯ ਸਮਯੋ ਹਿ ਤੇ। ਮੁਹੂਰ੍ਤੋ ਯਜ੍ਞਿਯਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਸ਼੍ਚੋਦਯਨ੍ਤੀਹ ਯਾਜਕਾਃ॥ 14-89-14 (94994) ਅਹੀਨੋ ਨਾਮ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕ੍ਰਤੁਸ੍ਤੇ(ਅ)ਯੰ ਵਿਕਲ੍ਪਵਾਨ੍। ਬਹੁਤ੍ਵਾਤ੍ਕਾਞ੍ਚਨਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਖ੍ਯਾਤੋ ਬਹੁਸੁਵਰ੍ਣਕਃ॥ 14-89-15 (94995) ਏਵਮਤ੍ਰ ਮਹਾਰਾਜ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਭਿਰ੍ਗੁਣੀਕੁਰ। ਸ਼੍ਰੀਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਵ੍ਰਜਤੁ ਤੇ ਰਾਜਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਹ੍ਯਤ੍ਰ ਕਾਰਣਮ੍॥ 14-89-16 (94996) ਤ੍ਰੀਨਸ਼੍ਵਮੇਧਾਨਤ੍ਰ ਤ੍ਵੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਬਹੁਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਨ੍। ਜ੍ਞਾਤਿਵਧ੍ਯਾਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਪ੍ਰਹਾਸ੍ਯਤਿ ਨਰਾਧਿਪ॥ 14-89-17 (94997) ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਪਰਮੰ ਚੈਤਤ੍ਪਾਵਨਾਨਾਂ ਚ ਪਾਵਨਮ੍। ਯਦਸ਼੍ਵਮੇਧਾਵਭ੍ਰੁʼਥੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਸ੍ਯਸੇ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-89-18 (94998) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤੁ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਵ੍ਯਾਸੇਨਾਮਿਤਬੁਦ੍ਧਿਨਾ। ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਵਿਵੇਸ਼ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਵਾਜਿਮੇਧਾਪ੍ਤਯੇ ਤਤਃ॥ 14-89-19 (94999) ਤਤੋ ਯਜ੍ਞੰ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਵਾਜਿਮੇਧੰ ਮਹਾਕ੍ਰਤੁਮ੍। ਬਹ੍ਵੰਨਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਰਾਜਾ ਸਰ੍ਵਕਾਮਗੁਣਾਨ੍ਵਿਤਮ੍॥ 14-89-20 (95000) ਤਤ੍ਰ ਵੇਦਵਿਦੋ ਰਾਜੰਸ਼੍ਚਕ੍ਰੁਃ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਯਾਜਕਾਃ। ਪਰਿਕ੍ਰਾਮਨ੍ਤਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਜ੍ਞਾ ਯਤਾਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-89-21 (95001) ਨ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸ੍ਖਲਿਤੰ ਕਿਞ੍ਚਿਦਾਸੀਦਪਹੁਤੰ ਤਥਾ। ਕ੍ਰਮਯੁਕ੍ਤੰ ਚ ਯੁਕ੍ਤੰ ਚ ਚਕ੍ਰੁਸ੍ਤਤ੍ਰ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ॥ 14-89-22 (95002) ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਵਰ੍ਗ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾ ਯਥਾਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਚਕ੍ਰਸ੍ਤੇ ਵਿਧਿਵਦ੍ਰਾਜੰਸ੍ਤਥੈਵਾਭਿਸ਼਼ਵੰ ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-89-23 (95003) ਅਭਿਸ਼਼ੂਯ ਤਤੋ ਰਾਜਨ੍ਸੋਮੰ ਸੋਮਪਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਸਵਨਾਨ੍ਯਾਨੁਪੂਰ੍ਵ੍ਯੇਣ ਚਕ੍ਰੁਃ ਸਾਸ੍ਤ੍ਰਾਨੁਸਾਰਿਣਃ॥ 14-89-24 (95004) ਨ ਤਤ੍ਰ ਕ੍ਰੁʼਪਣਃ ਕਸ਼੍ਚਿੰਨ ਦਰਿਦ੍ਰੋ ਬਭੂਵ ਹ। ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਿਤੋ ਦੁਃਖਿਤੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਮਾਨਵਃ॥ 14-89-25 (95005) ਭੋਜਨੰ ਭੋਜਨਾਰ੍ਥਿਭ੍ਯੋ ਦਾਪਯਾਮਾਸ ਸ਼ਤ੍ਰੁਹਾ। ਭੀਮਸੇਨੋ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸਤਤੰ ਰਾਜਸ਼ਾਸਨਾਤ੍॥ 14-89-26 (95006) ਸੰਸ੍ਤਰੇ ਕੁਸ਼ਲਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਯਾਜਕਾਃ। ਦਿਵਸੇਦਿਵਸੇ ਚਕ੍ਰੁਰ੍ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਨੁਦਰ੍ਸ਼ਾਤ੍॥ 14-89-27 (95007) ਨਾਸ਼਼ਡਙ੍ਗਵਿਦਤ੍ਰਾਸੀਤ੍ਸਦਸ੍ਯਸ੍ਤਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਨਾਵ੍ਰਤੋ ਨਾਨੁਪਾਧ੍ਯਾਯੋ ਨ ਚ ਵਾਦਾਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਃ॥ 14-89-28 (95008) ਤਤੋ ਯੂਪੋਚ੍ਛ੍ਰਯੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਸ਼਼ਡ੍ ਬੈਲ੍ਵਾਨ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਖਾਦਿਰਾਨ੍ਬਿਲ੍ਵਸਮਿਤਾਂਸ੍ਤਾਵਤਃ ਸਰ੍ਵਵਰ੍ਣਿਨਃ॥ 14-89-29 (95009) ਦੇਵਦਾਰੁਮਯੌ ਦ੍ਵੌ ਤੁ ਯੂਪੌ ਕੁਰੁਪਤੇਰ੍ਮਖੇ। ਸ਼੍ਲੇਸ਼਼੍ਮਾਤਕਮਯੰ ਚੈਕੰ ਯਾਜਕਾਃ ਸਮਕਲ੍ਪਯਨ੍॥ 14-89-30 (95010) `ਸਰ੍ਵਾਨੇਤਾਨ੍ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਯਾਜਕਾਃ ਸਮਕਾਰਯਨ੍।' ਸ਼ੋਭਾਰ੍ਥੰ ਚਾਪਰਾਨ੍ਯੂਪਾਨ੍ਕਾਞ੍ਚਨਾਨ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਸ ਭੀਮਃ ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍॥ 14-89-31 (95011) ਤੇ ਵ੍ਯਰਾਜਨ੍ਤ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ੇ ਵਾਸੋਭਿਰੁਪਸ਼ੋਭਿਤਾਃ। ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਾਨੁਗਤਾ ਦੇਵਾ ਯਥਾ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਿਭਿਰ੍ਦਿਵਿ॥ 14-89-32 (95012) ਇਸ਼਼੍ਟਕਾਃ ਕਾਞ੍ਚਨੀਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਚਯਨਾਰ੍ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਵਿਭੋ। ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਚਯਨੰ ਤਚ੍ਚ ਦਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯੇਵ ਪ੍ਰਜਾਪਤੇਃ॥ 14-89-33 (95013) ਚਤੁਸ਼੍ਚਿਤ੍ਯਸ਼੍ਚ ਤਸ੍ਯਾਸੀਦਸ਼਼੍ਟਾਦਸ਼ਕਰਾਤ੍ਮਕਃ। ਸ ਰੁਕ੍ਮਪਕ੍ਸ਼਼ੋ ਨਿਚਿਤਸ੍ਤ੍ਰਿਕੋਣੋ ਗਰੁਡਾਕ੍ਰੁʼਤਿਃ॥ 14-89-34 (95014) ਤਤੋ ਨਿਯੁਕ੍ਤਾਃ ਪਸ਼ਵੋ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਮਨੀਸ਼਼ਿਭਿਃ। ਤੰ ਤੰ ਦੇਵੰ ਸਮੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ ਪਸ਼ਵਸ਼੍ਚ ਯੇ॥ 14-89-35 (95015) ਰੁʼਸ਼਼ਭਾਃ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਪਠਿਤਾਸ੍ਤਥਾ ਜਲਚਰਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਸਰ੍ਵਾਂਸ੍ਤਾਨਭ੍ਯਯੁਞ੍ਜੰਸ੍ਤੇ ਤਤ੍ਰਾਗ੍ਨਿਚਯਕਰ੍ਮਣਿ॥ 14-89-36 (95016) ਯੂਪੇਸ਼਼ੁ ਨਿਯਤਾ ਚਾਸੀਤ੍ਪਸ਼ੂਨਾਂ ਤ੍ਰਿਸ਼ਤੀ ਤਥਾ। ਅਸ਼੍ਵਰਤ੍ਨੋਤ੍ਤਰਾ ਯਜ੍ਞੇ ਕੌਨ੍ਤੇਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-89-37 (95017) ਸ ਯਜ੍ਞਃ ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਤਸ੍ਯ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦ੍ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਿਸੰਕੁਲਃ। ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਗਣਸੰਕੀਰ੍ਣਃ ਸ਼ੋਭਿਤੋ(ਅ)ਪ੍ਸਰਸਾਂ ਗਣੈਃ॥ 14-89-38 (95018) ਸ ਕਿੰਪੁਰੁਸ਼਼ਸੰਕੀਰ੍ਣਃ ਕਿੰਨਰੈਸ਼੍ਚੋਪਸ਼ੋਭਿਤਃ। ਸਿਦ੍ਧਵਿਪ੍ਰਨਿਵਾਸੈਸ਼੍ਚ ਸਮਨ੍ਤਾਦਭਿਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-89-39 (95019) ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਸਦਸਿ ਨਿਤ੍ਯਾਸ੍ਤੁ ਵ੍ਯਾਸਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ। ਸਰ੍ਵਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਣੇਤਾਰਃ ਕੁਸ਼ਲਾ ਯਜ੍ਞਕਰ੍ਮਸੁ॥ 14-89-40 (95020) ਨਾਰਦਸ਼੍ਚ ਬਭੂਵਾਤ੍ਰ ਤੁਂਬੁਰੁਸ਼੍ਚ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤਿਃ। ਵਿਸ਼੍ਵਾਵਸੁਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਸੇਨਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੇ ਗੀਤਕੋਵਿਦਾਃ॥ 14-89-41 (95021) ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾ ਗੀਤਕੁਸ਼ਲਾ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਚ ਵਿਸ਼ਾਰਦਾਃ। ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ ਤਾਨ੍ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਯਜ੍ਞਕਰ੍ਮਾਨ੍ਤਰੇਸ਼਼ੁ ਵੈ॥ ॥ 14-89-42 (95022) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 89 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-89-15 ਅਹੀਨਃ ਅਹ੍ਨਾਂ ਸੋਮਯਾਗਾਨਾਂ ਬਹੂਨਾਂ ਸਮੂਹੋ(ਅ)ਹੀਨਃ। ਨ ਹੀਨਃ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਦਿਨਾ ਇਤਿ ਵਾ॥ 7-89-23 ਅਭਿਸ਼਼ਵ ਸੋਮਵਲ੍ਲ੍ਯਾਃ ਕਣ੍ਡਨਮ੍॥ 7-89-24 ਸੋਮੰ ਸੋਮਵਲ੍ਲੀਰਸਮ੍। ਸਵਨਾਨਿ ਪ੍ਰਾਤਃਸਵਨਾਦੀਨਿ॥ 7-89-27 ਸੰਸ੍ਤਰੇ ਇਸ਼਼੍ਟਕਾਨਾਂ ਚਯਨਾਖ੍ਯੇ ਸ੍ਥਣ੍ਡਿਲਰਚਨੇ॥ 7-89-29 ਵਰ੍ਣਿਨਃ ਪਲਾਸ਼ਕਾਸ਼਼੍ਠਮਯਾਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 090

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.90. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 090

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣਾਸ਼੍ਵਮੇਧਸਮਾਪਨਾਨਨ੍ਤਰੰ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਯਥੋਚਿਤੰ ਸੰਮਾਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸ੍ਵਸ੍ਵਦੇਸ਼ਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ਼੍ਰਪਯਿਤ੍ਵਾ ਪਸ਼ੂਨਨ੍ਯਾਨ੍ਵਿਧਿਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਤੰ ਤੁਰਙ੍ਗੰ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਭਨ੍ਤ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯਃ॥ 14-90-1 (95023) ਤਤਃ ਸੰਜ੍ਞਪ੍ਯ ਤੁਰਗੰਕ ਵਿਧਿਵਦ੍ਯਾਜਕਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ। ਉਪਸੰਵੇਸ਼ਯਾਂਚਕ੍ਰੁਸ੍ਤਤਸ੍ਤਾਂ ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾਮ੍। ਕਲਾਭਿਸ੍ਤਿਸ੍ਰੁʼਭੀ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾਵਿਧਿ ਮਨਸ੍ਵਿਨੀਮ੍॥ 14-90-2 (95024) ਉਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤੁ ਵਪਾਂ ਤਸ੍ਯ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯਃ। ਸ਼੍ਰਪਯਾਮਾਸੁਰਵ੍ਯਗ੍ਰਾ ਵਿਧਿਵਦ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-90-3 (95025) ਤੰ ਵਪਾਧੂਮਗਨ੍ਧੰ ਤੁ ਧਰ੍ਮਰਾਜਃ ਸਹਾਨੁਜੈਃ। ਉਪਾਜਿਘ੍ਰਦ੍ਯਥਾਸਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਸਰ੍ਵਪਾਪਾਪਹੰ ਤਦਾ॥ 14-90-4 (95026) ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਨ੍ਯਙ੍ਗਾਨਿ ਯਾਨ੍ਯਾਸੰਸ੍ਤਸ੍ਯਾਸ਼੍ਵਸ੍ਯ ਨਰਾਧਿਪ। ਤਾਨ੍ਯਗ੍ਰੌ ਜੁਹੁਵੁਰ੍ਧੀਰਾਃ ਸਮਸ੍ਤਾਃ ਸ਼਼ੋਡਸ਼ਰ੍ਤ੍ਵਿਜਃ॥ 14-90-5 (95027) ਸੰਸ੍ਥਾਪ੍ਯੈਵੰ ਤਸ੍ਯ ਰਾਜ੍ਞਸ੍ਤੰ ਯਜ੍ਞੰ ਸ਼ਕ੍ਰਤੇਜਸਃ। ਵ੍ਯਾਸਃ ਸਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੋ ਭਗਵਾਨ੍ਵਰ੍ਧਯਾਮਾਸ ਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪਮ੍॥ 14-90-6 (95028) ਤਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ਪ੍ਰਾਦਾਤ੍ਸਦਸ੍ਯੇਭ੍ਯੋ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਕੋਟੀਃ ਸਹਸ੍ਰੰ ਨਿਸ਼਼੍ਕਾਣਾਂ ਵ੍ਯਾਸਾਯ ਤੁ ਵਸੁਂਧਰਾਮ੍॥ 14-90-7 (95029) ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਧਰਾਂ ਰਾਜਨ੍ਵ੍ਯਾਸਃ ਸਤ੍ਯਵਤੀਸੁਤਃ। ਅਬ੍ਰਵੀਦ੍ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍॥ 14-90-8 (95030) ਵਸੁਧਾ ਭਵਤਸ੍ਤ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਸੰਨ੍ਯਸ੍ਤਾ ਰਾਜਸਤ੍ਤਮ। ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਯੋ ਦੀਯਤਾਂ ਮਹ੍ਯੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਹਿ ਧਨਾਰ੍ਥਿਨਾ॥ 14-90-9 (95031) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਤੁ ਤਾਨ੍ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਮਹਾਮਨਾਃ। ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹਿਤੋ ਧੀਮਾਨ੍ਮਧ੍ਯੇ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍॥ 14-90-10 (95032) ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੇ ਮਹਾਯਜ੍ਞੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾ। ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਜਿਤਾ ਚੇਯਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਿਗ੍ਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਾਪਿਤਾ ਮਯਾ॥ 14-90-11 (95033) ਵਨੰ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਗ੍ਰ੍ਯਾ ਵਿਭਜਧ੍ਵੰ ਮਹੀਮਿਮਾਮ੍। ਚਤੁਰ੍ਧਾ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਚਾਤੁਰ੍ਹੋਤ੍ਰਪ੍ਰਮਾਣਤਃ॥ 14-90-12 (95034) ਨਾਹਮਾਦਾਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਵੰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ ਇਦੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਨੋ ਵਿਪ੍ਰਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਚੈਵ ਮੇ ਸਦਾ॥ 14-90-13 (95035) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਵਤਿ ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੁ ਭ੍ਰਾਤਰੋ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਚ ਸਾ। ਏਵਮੇਤਦਿਤਿ ਪ੍ਰਾਹੁਸ੍ਤਦਭੂਦ੍ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-90-14 (95036) ਤਤੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਵਾਗਾਸੀਤ੍ਸਾਧੁਸਾਧ੍ਵਿਤਿ ਭਾਰਤ। ਤਥੈਵ ਦ੍ਵਿਜਸਙ੍ਘਾਨਾਂ ਸ਼ੰਸਤਾਂ ਵਿਬਭੌ ਸ੍ਵਨਃ॥ 14-90-15 (95037) ਦ੍ਵੈਪਾਯਨਸ੍ਤਥਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਃ ਪੁਨਰੇਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਮਧ੍ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਣਾਮਿਦੰ ਸਮ੍ਪੂਜਯਨ੍ਮੁਨਿਃ॥ 14-90-16 (95038) ਦਤ੍ਤੈਸ਼਼ਾ ਭਵਤਾ ਮਹ੍ਯੰ ਤਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਤਿਦਦਾਮ੍ਯਹਮ੍। ਹਿਰਣ੍ਯੰ ਦੀਯਤਾਮੇਭ੍ਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਧਰਾ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਤੇ॥ 14-90-17 (95039) ਤਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਸੁਦੇਵੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਯਥਾ(ਅ)(ਅ)ਹ ਭਗਵਾਨ੍ਵ੍ਯਾਸਸ੍ਤਥਾ ਤ੍ਵੰ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-90-18 (95040) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਪ੍ਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ। ਕੋਟਿੰ ਕੋਟਿੰ ਗਵਾਂ ਪ੍ਰਾਦਾਦ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਤ੍ਰਿਗੁਣੀਕ੍ਰੁʼਤਾਮ੍॥ 14-90-19 (95041) ਨ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਤਲ੍ਲੋਕੇ ਕਸ਼੍ਚਿਦਨ੍ਯੋ ਨਰਾਧਿਪਃ। ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕੁਰੁਰਾਜੇਨ ਮਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯਾਨੁਕੁਰ੍ਵਤਾ॥ 14-90-20 (95042) ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਤੁ ਤਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਦ੍ਵੈਪਾਯਨੋ ਮੁਨਿਃ। ਰੁʼਤ੍ਵਿਗ੍ਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਦਦੌ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਧਾ ਵ੍ਯਭਜੰਸ਼੍ਚ ਤੇ॥ 14-90-21 (95043) ਧਰਣ੍ਯਾ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਯੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਤਦ੍ਧਿਰਣ੍ਯੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਦੂਤਪਾਪੋ ਜਿਤਸ੍ਵਰ੍ਗੋ ਮੁਮੁਦੇ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ॥ 14-90-22 (95044) ਰੁʼਤ੍ਵਿਜਸ੍ਤਮਪਰ੍ਯਨ੍ਤੰ ਸੁਵਰ੍ਣਨਿਚਯੰ ਤਥਾ। ਵ੍ਯਭਜਨ੍ਤ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭ੍ਯੋ ਯਥੋਤ੍ਸਾਹੰ ਯਥਾਸੁਖਮ੍॥ 14-90-23 (95045) ਯਜ੍ਞਵਾਟੇ ਚ ਯਤ੍ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ਧਿਰਣ੍ਯੰ ਸਵਿ ਭੂਸ਼਼ਣਮ੍। ਤੋਰਣਾਨਿ ਚ ਯੂਪਾਂਸ਼੍ਚ ਘਟਾਨ੍ਪਾਤ੍ਰੀਸ੍ਤਥੇਸ਼਼੍ਟਕਾਃ। ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤਾਃ ਸਰ੍ਵੰ ਤਦ੍ਵ੍ਯਭਜਨ੍ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-90-24 (95046) ਅਨਨ੍ਤਰੰ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭ੍ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾ ਜਹ੍ਰਿਰੇ ਵਸੁ। ਤਥਾ ਵਿਟ੍ਸ਼ੂਦ੍ਰਸਙ੍ਘਾਸ਼੍ਚ ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੇ ਮ੍ਲੇਚ੍ਛਜਾਤਯਃ। `ਕਾਲੇਨ ਮਹਤਾ ਜਹ੍ਰੁਸ੍ਤਤ੍ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਤਤਸ੍ਤਤਃ॥' 14-90-25 (95047) ਤਤਸ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮੁਦਿਤਾ ਜਗ੍ਮੁਰਾਲਯਾਨ੍। ਤਰ੍ਪਿਤਾ ਵਸੁਨਾ ਤੇਨ ਧਰ੍ਮਿਰਾਜੇਨ ਧੀਮਿਤਾ॥ 14-90-26 (95048) ਸ੍ਵਮੰਸ਼ੰ ਭਗਵਾਨ੍ਵ੍ਯਾਸਃ ਕੁਨ੍ਤ੍ਯੈ ਪਾਦਾਭਿਵਾਦਿਤਃ। ਪ੍ਰਦਦੌ ਤਸ੍ਯ ਮਹਤੋ ਹਿਰਣ੍ਯਸ੍ਯ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤਿਃ॥ 14-90-27 (95049) ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰਾਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਦਾਯੰ ਤੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸਾ ਪ੍ਰੀਤਮਾਨਸਾ। ਚਕਾਰ ਪੁਣ੍ਯਕੰ ਤੇਨ ਸੁਮਹਤ੍ਸਙ੍ਘਸ਼ਃ ਪ੍ਰੁʼਥਾ॥ 14-90-28 (95050) ਗਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵਵਭ੍ਰੁʼਥੰ ਰਾਜਾ ਵਿਪਾਪ੍ਮਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ। ਸਭਾਜ੍ਯਮਾਨਃ ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਤ੍ਰਿਦਸ਼ੈਰਿਵ॥ 14-90-29 (95051) ਪਾਣ਼੍ਡਵਾਸ਼੍ਚ ਮਹੀਪਾਲੈਃ ਸਮੇਤੈਰਭਿਸੰਵ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਅਸ਼ੋਭਨ੍ਤ ਮਹਾਰਾਜ ਗ੍ਰਹਸ੍ਤਾਰਾਗਣੈਰਿਵ॥ 14-90-30 (95052) ਰਾਜਭ੍ਯੋਪਿ ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਦਾਦ੍ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ। ਗਜਾਨਸ਼੍ਵਾਨਲਙ੍ਕਾਰਾਨ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਵਾਸਾਂਸਿ ਕਾਞ੍ਚਨਮ੍॥ 14-90-31 (95053) ਤਦ੍ਧਨੌਘਮਪਰ੍ਯਨ੍ਤੰ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪਾਰ੍ਥਿਵਮਣ੍ਡਲੇ। ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਞ੍ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾ ਵੈਸ਼੍ਰਵਣਸ੍ਤਥਾ॥ 14-90-32 (95054) ਆਨੀਯ ਚ ਤਥਾ ਵੀਰੰ ਰਾਜਾਨੰ ਬਭ੍ਰੁਵਾਹਨਮ੍। ਪ੍ਰਦਾਯ ਵਿਪੁਲੰ ਵਿਤ੍ਤੰ ਗ੍ਰੁʼਹਾਤ੍ਪ੍ਰਾਸ੍ਥਾਪਯਨਤ੍ਤਦਾ॥ 14-90-33 (95055) ਦੁਃਸ਼ਲਾਯਾਸ਼੍ਚ ਤੰ ਪੌਤ੍ਰੰ ਬਾਲਕੰ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਸ੍ਵਰਾਜ੍ਯੇ(ਅ)ਥ ਪਿਤੁਰ੍ਧਾਮਾਨ੍ਸ੍ਵਸੁਃ ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਨ੍ਵਯੇਸ਼ਯਤ੍॥ 14-90-34 (95056) ਨ੍ਰੁʼਪਤੀਂਸ਼੍ਚੈਵ ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸੁਵਿਭਕ੍ਤਾਨ੍ਸੁਪੂਜਿਤਾਨ੍। ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪਯਾਮਾਸ ਵਸ਼ੀ ਕੁਰੁਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 14-90-35 (95057) ਗੋਵਿਨ੍ਦੰ ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਬਲਦੇਵੰ ਮਹਾਬਲਮ੍। ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਵੀਰਾਂਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਦ੍ਯੁਮ੍ਨਾਦ੍ਯਾਨ੍ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ॥ 14-90-36 (95058) ਪੂਜਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਾਜ ਯਥਾਵਿਧਿ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤਿਃ। ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹਿਤੋ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਾਸ੍ਥਾਪਰਯਦਰਿੰਦਮਃ॥ 14-90-37 (95059) ਏਵੰ ਬਭੂਵ ਯਜ੍ਞਃ ਸ ਧਰ੍ਮਿਰਾਜਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਬਹ੍ਵੰਨਧਨਰਤ੍ਨੌਘਃ ਸੁਰਾਮੈਰੇਯਸਾਗਰਃ॥ 14-90-38 (95060) ਸਰ੍ਪਿਃਪਙ੍ਕਾ ਹ੍ਰਦਾ ਯਤ੍ਰ ਬਭੂਵੁਸ਼੍ਚਾੰਨਪਰ੍ਵਤਾਃ। ਰਸਾਲਕਰ੍ਦਮਾ ਨਦ੍ਯੋ ਬਭੂਵੁਰ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-90-39 (95061) ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਖਾਣ੍ਡਵਰਾਗਾਣਾਂ ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਭੁਜ੍ਯਤਾਂ ਤਥਾ। ਪਸ਼ੂਨਾਂ ਵਧ੍ਯਤਾਂ ਚੈਵ ਨਾਨ੍ਤੰ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ਿਰੇ ਜਨਾਃ॥ 14-90-40 (95062) ਮਤ੍ਤਪ੍ਰਮਤ੍ਤਮੁਦਿਤੰ ਸੁਪ੍ਰੀਤਯੁਵਤੀਜਨਮ੍। ਮ੍ਰੁʼਦਙ੍ਗਸ਼ਙ੍ਖਨਾਦੈਸ੍ਚ ਮਨੋਰਮਮਭੂਤ੍ਤਦਾ। 14-90-41 (95063) ਦੀਯਤਾਂ ਭੁਜ੍ਯਤਾਂ ਚਾਪਿ ਤਤ੍ਰ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਮਹਾਨਭੂਤ੍। ਦੀਯਤਾਂ ਦੀਯਤਾਂ ਚੇਤਿ ਦਿਵਾਰਾਤ੍ਰਮਵਾਰਿਤਮ੍॥ 14-90-42 (95064) ਤੰ ਮਹੋਤ੍ਸਵਸੰਕਾਸ਼ੰ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੁਸ਼਼੍ਟਜਨਾਕੁਲਮ੍। ਕਥਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਨਾਨਾਦੇਸ਼ਨਿਵਾਸਿਨਃ॥ 14-90-43 (95065) ਵਰ੍ਸ਼਼ਿਤ੍ਵਾ ਧਨਧਾਰਾਭਿਃ ਕਾਮੈ ਰਤ੍ਨੈ ਰਸੈਸ੍ਤਥਾ। ਵਿਪਾਪ੍ਮਾ ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ਤ੍ਪੁਰਮ੍॥ ॥ 14-90-44 (95066) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 90 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-90-2 ਸੰਜ੍ਞਪ੍ਯ ਹਿੰਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਰਗਮ੍। ਤਸ੍ਯ ਸਮੀਪੇ ਤਿਸ੍ਰੁʼਭਿਃ ਕਲਾਭਿਃ ਕਲਨਾਭਿਃ ਮਨ੍ਤ੍ਰਦ੍ਰਵ੍ਯਸ਼੍ਰਦ੍ਦਾਖ੍ਯਾਭਿਰੁਪੇਤਾਂ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਉਪਸੰਵੇਸ਼ਯਾਂ ਚਕ੍ਰੁਃ॥ 7-90-5 ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਹ੍ਰੁʼਦਯਜਿਹ੍ਵਾਵਕ੍ਸ਼਼ਆਦੀਨੀ॥ 7-90-6 ਸੰਸ੍ਥਾਪ੍ਯ ਸਮਾਪ੍ਯ॥ 7-90-7 ਤੁਸ਼ਬ੍ਦਸ਼੍ਚਾਰ੍ਥੇ। ਤੇਨ ਸਰ੍ਵੇਭ੍ਯੋ ਵਸੁਧਰਾਂ ਦਦਾਵਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-90-25 ਅਨਨ੍ਤਰੰ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭ੍ਯਃ ਵਿਪ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਦਯੋ ਗਹੀਤਵਨ੍ਤ ਇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ॥ 7-90-38 ਮੈਰੇਯੰ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਜੰ ਮਦ੍ਯਮ੍॥ 7-90-40 ਪਿਪ੍ਪਲੀਸ਼ੁਣ੍ਠੀਯੁਕ੍ਤੋ ਮੁਦ੍ਗਯੂਸ਼਼ਃ ਖਾਣ੍ਡਵਃ ਸ ਏਵ ਸ਼ਰ੍ਕਾਰਯੁਕ੍ਤੋ ਰਾਗਃ
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 091

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.91. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 091

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨੇਨ ਜਨਮੇਜਯੰਪ੍ਰਤਿ ਨਕੁਲਾਖ੍ਯਾਨਕਥਨਾਰਮ੍ਭਃ॥ 1 ॥ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਾਵਸਾਨੇ ਬਿਲਾੰਨਿਸ੍ਸ੍ਰੁʼਤੇਨ ਕਨਕਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇਨ ਕੇਨਚਿੰਨਕੁਲੇਨ ਸਦਸ੍ਯਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਉਞ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਥਦਾਨਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਸ਼੍ਵਮੇਧਗਾਰ੍ਹਣਮ੍॥ 2 ॥। ਤਥਾ ਸਦਸ੍ਯਚੋਦਨਯਾ ਤਤ੍ਕਥਨੋਪਕ੍ਰਮਃ॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਪਿਤਾਮਹਸ੍ਯ ਮੇ ਯਜ੍ਞੇ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਯਦਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯਮਭੂਤ੍ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਤਦ੍ਭਵਾਨ੍ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ॥ 14-91-1 (95067) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-91-2x (7923) ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਰਾਜਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਮਹਦਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੇ ਮਹਾਯਜ੍ਞੇ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਯਦਭੂਤ੍ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-91-2 (95068) ਤਰ੍ਪਿਤੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਵਿਜਾਗ੍ਰ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਜ੍ਞਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਬਨ੍ਧੁਸ਼਼ੁ। ਦੀਨਾਨ੍ਧਕ੍ਰੁʼਪਣੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਤਦਾ ਭਰਤਸਤ੍ਤਮ॥ 14-91-3 (95069) ਘੁਸ਼਼੍ਯਮਾਣੇ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਾਸੁ ਭਾਰਤ। ਪਤਤ੍ਸੁ ਪੁਸ਼਼੍ਪਵਰ੍ਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਮੂਰ੍ਧਨਿ॥ 14-91-4 (95070) ਬਿਲਾੰਨਿਸ੍ਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨਕੁਲੋ ਰੁਕ੍ਮਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਸ੍ਤਦਾ(ਅ)ਨਘਃ। ਵਜ੍ਰਾਸ਼ਨਿਸਮੰ ਨਾਦਮਮੁਞ੍ਚਦ੍ਵਸੁਧਾਧਿਪ॥ 14-91-5 (95071) ਸਕ੍ਰੁʼਦੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਤੰਨਾਦੰ ਤ੍ਰਾਸਯਾਨੋ ਮ੍ਰੁʼਗਦ੍ਵਿਜਾਨ੍। ਮਾਨੁਪੰ ਵਚਨੰ ਪ੍ਰਾਹ ਪੁਸ਼਼੍ਪੋਪਰਿਸ਼ਯੋ ਮਹਾਨ੍॥ 14-91-6 (95072) ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਥੇਨ ਵੋ ਨਾਯੰ ਯਜ੍ਞਸ੍ਤੁਲ੍ਯੋ ਨਰਾਧਿਪਾਃ। ਉਚ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਰ੍ਵਦਾਨ੍ਯਸ੍ਯ ਕੁਰੁਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਨਿਵਾਸਿਨਃ॥ 14-91-7 (95073) ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨਕੁਲਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ। ਵਿਸ੍ਮਯੰ ਪਰਮੰ ਜਗ੍ਮੁਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ॥ 14-91-8 (95074) ਤਤਃ ਸਮੇਤ੍ਯ ਨਕੁਲੰ ਪਰ੍ਯਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਨ੍ਤ ਤੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ ਕੁਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਯਜ੍ਞੰ ਸਾਧੁਸਮਾਗਮਮ੍॥ 14-91-9 (95075) ਕਿੰ ਬਲੰ ਪਰਮੰ ਤੁਭ੍ਯੰ ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਕਿੰ ਪਰਾਯਣਮ੍। ਕਥੰ ਭਵਨ੍ਤੰ ਵਿਦ੍ਯਾਮ ਯੋ ਨੋ ਯਜ੍ਞੰ ਵਿਗਰ੍ਹਸੇ॥ 14-91-10 (95076) ਅਵਿਲੁਪ੍ਯਾਗਮੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਵਿਵਿਧੈਰ੍ਯਜ੍ਞਿਯੈਃ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਯਥਾਗਮੰ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯੰ ਚ ਤਥਾ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-91-11 (95077) ਪੂਜਾਰ੍ਹਾਃ ਪੂਜਿਤਾਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਵਿਧਿਵਚ੍ਛਾਸ੍ਤ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਾਤ੍। ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਹੁਤਿਹੁਤਸ਼੍ਚਾਗ੍ਨਿਰ੍ਦਤ੍ਤੰ ਦੇਯਮਮਤ੍ਸਰਮ੍॥ 14-91-12 (95078) ਤੁਸ਼਼੍ਟਾ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਦਾਨੈਰ੍ਬਹੁਵਿਧੈਰਪਿ। ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਸ਼੍ਚਿ ਸੁਯੁਦ੍ਧੇਨ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪਿਤਾਮਹਾਃ॥ 14-91-13 (95079) ਪਾਲਨੇਨ ਵਿਸ਼ਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਾਃ ਕਾਮੈਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਾ ਵਰਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ। ਅਨੁਕ੍ਰੋਸ਼ੈਸ੍ਤਤਾ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾ ਦਾਨਸ਼ੇਸ਼਼ੈਃ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਜਨਾਃ॥ 14-91-14 (95080) ਜ੍ਞਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ਼ੌਚੇਨ ਚ ਨ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਨਃ। ਦੇਵਾ ਹਵਿਰ੍ਭਿਃ ਪੁਣ੍ਯੈਸ੍ਚ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣੈਃ ਸ਼ਰਣਾਗਤਾਃ॥ 14-91-15 (95081) ਯਦਤ੍ਰ ਤਥ੍ਯੰ ਤਦ੍ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਤ੍ਯੰਸਤ੍ਯੰ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਸ਼਼ੁ। ਯਥਾਸ਼੍ਰੁਤੰ ਯਥਾਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਾਮ੍ਯਯਾ॥ 14-91-16 (95082) ਸ਼੍ਰਦ੍ਧੇਯਵਾਕ੍ਯਃ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਸ੍ਤ੍ਵੰ ਦਿਵ੍ਯੰ ਰੂਪੰ ਬਿਭਰ੍ਸ਼਼ਿ ਚ। ਸਮਾਗਤਸ਼੍ਚ ਵਿਪ੍ਰੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਤਦ੍ਭਵਾਨ੍ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ॥ 14-91-17 (95083) ਇਤਿ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਦ੍ਵਿਜੈਸ੍ਤੈਃ ਸ ਪ੍ਰਹਸੰਨਕੁਲੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਨੈਸ਼਼ਾ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਮਯਾ ਵਾਣੀ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਦਰ੍ਪੇਣ ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-91-18 (95084) ਯਨ੍ਮਯੋਕ੍ਤਮਿਦੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਭਿਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯੁਪਸ਼੍ਰੁਤਮ੍। ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਥੇਨ ਵੋ ਨਾਯੰ ਯਜ੍ਞਸ੍ਤੁਲ੍ਯੋ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ॥ 14-91-19 (95085) ਇਤ੍ਯਵਸ਼੍ਯੰ ਮਯੈਤਦ੍ਵੋ ਵਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਤਾਵ੍ਯਗ੍ਰਮਨਸਃ ਸ਼ੰਸਤੋ ਮੇ ਯਥਾਤਥਮ੍॥ 14-91-20 (95086) ਅਨੁਭੂਤੰ ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਚ ਯਨ੍ਮਯਾ(ਅ)ਦ੍ਭੁਤਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਉਞ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਰ੍ਵਦਾਨ੍ਯਸ੍ਯ ਕੁਰੁਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਨਿਵਾਸਿਨਃ॥ 14-91-21 (95087) ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਯੇਨ ਦ੍ਵਿਜਾਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ ਸਭਾਰ੍ਯਃ ਸਸੁਤਸ੍ਨੁਸ਼਼ਃ। ਯਥਾ ਚਾਰ੍ਧੰ ਸ਼ਰੀਰਸ੍ਯ ਮਮੇਦੰ ਕਾਞ੍ਚਨੀਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ ॥ 14-91-22 (95088) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 91 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-91-5 ਨੀਲਾਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤਤ੍ਰ ਨਕੁਲ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-91-6 ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਬਿਲਸ਼ਯੋ ਮਹਾਨ੍ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-91-22 ਮਮੇਦੰ ਯਤ੍ਰੇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 092

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.92. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 092

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਨਕੁਲੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਸਕੁਟੁਮ੍ਬਸ੍ਯੋਞ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਰ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਪੁਰੁਸ਼਼ਾਯ ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਤਦਾਨਮਹਿਮਵਰ੍ਣਨਪੂਰ੍ਵਕੰਪੁਨਸ੍ਤਤ੍ਰੈਵਾਨ੍ਤਰ੍ਧਾਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਨਕੁਲ ਉਵਾਚ। ਹਨ੍ਤ ਵਃ ਕਥਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਦਾਨਸ੍ਯ ਫਲਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਨ੍ਯਾਯਲਬ੍ਧਸ੍ਯ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਵਿਪ੍ਰਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯਦ੍ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-92-1 (95089) ਧਰ੍ਮਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੇ ਕੁਰੁਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੇ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੈਰ੍ਬਹੁਭਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤੇ। ਉਞ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰ੍ਦ੍ਵਿਜਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਕਾਪੋਤਿਰਭਵਤ੍ਪੁਰਾ॥ 14-92-2 (95090) ਸਭਾਰ੍ਯਃ ਸਹਪੁਤ੍ਰੇਣ ਸਸ੍ਨੁਸ਼਼ਸ੍ਤਪਸਿ ਸ੍ਥਿਤਃ। ਬਭੂਵ ਸ਼ੁਕ੍ਲਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਃ ਸ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਨਿਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-92-3 (95091) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇ ਕਾਲੇ ਸਦਾ ਵਿਪ੍ਰੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਤੈਃ ਸਹ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-92-4 (95092) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇ ਕਾਲੇ ਕਦਾਚਿਤ੍ਤੁ ਤਸ੍ਯਾਹਾਰੋ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ। ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ(ਅ)ਨ੍ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਕਦਾਚਿਤ੍ਸ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇ ਕਾਲੇ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ॥ 14-92-5 (95093) ਕਪੋਤਧਰ੍ਮਿਣਸ੍ਤਸ੍ਯ ਦੁਰ੍ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਸਤਿ ਦਾਰੁਣੇ। ਨਾਵਿਦ੍ਯਤ ਤਦਾ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਸੰਚਯਸ੍ਤੰਨਿਬੋਧਤ॥ 14-92-6 (95094) ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਾਸ਼਼ੈਦਿਸਮਾਵਾਪੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਹੀਨੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ਤਦਾ। ਕਾਲੇਕਾਲੇ(ਅ)ਸ੍ਯ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਨੈਵ ਵਿਦ੍ਯੇਤ ਭੋਜਨਮ੍॥ 14-92-7 (95095) ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਪਰਿਗਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤ ਤਦਾ ਤੁ ਤੇ। ਉਞ੍ਛੰ ਤਦਾ ਸ਼ੁਕ੍ਲਪਕ੍ਸ਼਼ੇ ਮਧ੍ਯੰ ਤਪਤਿ ਭਾਸ੍ਕਰੇ॥ 14-92-8 (95096) ਉਸ਼਼੍ਣਾਰ੍ਤਸ਼੍ਚ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਰ੍ਤਸ਼੍ਚ ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਤਪਸਿ ਸੰਸ੍ਥਿਤਃ। ਉਞ੍ਛਮਪ੍ਰਾਪ੍ਤਵਾਨੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਚ੍ਛ੍ਰਮਾਨ੍ਵਿਤਃ॥ 14-92-9 (95097) ਸ ਤਥੈਵ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਪਰਿਜਨੇਨ ਹ। ਕ੍ਸ਼਼ਪਯਾਮਾਸ ਤੰ ਕਾਲੰ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਪ੍ਰਾਣੋ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ॥ 14-92-10 (95098) ਅਥ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇ ਗਤੇ ਕਾਲੇ ਯਵਪ੍ਰਸ੍ਥਮੁਪਾਰ੍ਜਯਨ੍। ਯਵਪ੍ਰਸ੍ਥੰ ਤੁ ਤੰ ਸਕ੍ਤੂਨਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤ ਤਪਸ੍ਵਿਨਃ॥ 14-92-11 (95099) ਕ੍ਰੁʼਤਜਪ੍ਯਾਹ੍ਨਿਕਾਸ੍ਤੇ ਤੁ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਾਗ੍ਨਿੰ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਕੁਡਵੰਕੁਡਵੰ ਸਰ੍ਵੇ ਵ੍ਯਭਜਨ੍ਤ ਤਪਸ੍ਵਿਨਃ॥ 14-92-12 (95100) ਅਥਾਗਚ੍ਛਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦਤਿਥਿਰ੍ਭੁਞ੍ਜਤਾਂ ਤਦਾ। ਤੇ ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)ਤਿਥਿੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸੋ(ਅ)ਭਵਨ੍॥ 14-92-13 (95101) ਤੇ(ਅ)ਭਿਵਾਦ੍ਯ ਸੁਖਪ੍ਰਸ਼੍ਨੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਮਤਿਥਿੰ ਤਦਾ। ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਮਨਸੋ ਦਾਨ੍ਤਾਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਦਮਸਮਨ੍ਵਿਤਾਃ॥ 14-92-14 (95102) ਅਨਸੂਯਾ ਗਤਕ੍ਰੋਧਾਃ ਸਾਧਵੋ ਵੀਤਮਤ੍ਸਰਾਃ। ਤ੍ਯਕ੍ਤਮਾਨਮਦਕ੍ਰੋਧਾ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-92-15 (95103) ਸਬ੍ਰਹ੍ਯਚਰ੍ਯੰ ਗੋਤ੍ਰੰ ਤੇ ਤਸ੍ਯ ਖ੍ਯਾਤ੍ਵਾ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍। ਕੁਟੀਂ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ਯਾਮਾਸੁਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਰ੍ਤਮਤਿਥਿੰ ਤਦਾ॥ 14-92-16 (95104) ਇਦਮਰ੍ਘ੍ਯੰ ਚ ਪਾਦ੍ਯੰ ਚ ਬ੍ਰੁʼਸੀ ਚੇਯੰ ਤਵਾਨਘ। ਸ਼ੁਚਯਃ ਸਕ੍ਤਵਸ਼੍ਚੇਮੇ ਨਿਯਮੋਪਾਰ੍ਜਿਤਾਃ ਪ੍ਰਭੋ। ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਸ਼਼੍ਵ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਮਯਾ ਦਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-92-17 (95105) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਾਥ ਸਕ੍ਤੂਨਾਂ ਕੁਡਵੰ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਭਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨ ਚ ਤੁਸ਼਼੍ਟਿੰ ਜਗਾਮ ਸਃ॥ 14-92-18 (95106) ਸ ਉਞ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਸ੍ਤੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਪਰਿਗਤੰ ਦ੍ਵਿਜਮ੍। ਆਹਾਰੰ ਚਿਨ੍ਤਯਾਮਾਸ ਕਥੰ ਤੁਸ਼਼੍ਟੋ ਭਵੇਦਿਤਿ॥ 14-92-19 (95107) ਤਸ੍ਯ ਭਾਰ੍ਯਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਮਦ੍ਭਾਗੋ ਦੀਯਤਾਮਿਤਿ। ਗਚ੍ਛਤ੍ਵੇਸ਼਼ ਯਥਾਕਾਮੰ ਪਰਿਤੁਸ਼਼੍ਟੋ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ॥ 14-92-20 (95108) ਇਤਿ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤੀਂ ਤਾਂ ਸਾਧ੍ਵੀਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਸ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਃ। ਕ੍ਸ਼਼ਉਧਾਪਰਿਗਤਾਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਤਾਨ੍ਸਕ੍ਤੂੰਨਾਭ੍ਯਨਨ੍ਦਤ॥ 14-92-21 (95109) ਆਤ੍ਮਾਨੁਮਾਨਤੋ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਸ ਤੁ ਵਿਪ੍ਰਰ੍ਸ਼਼ਭਸ੍ਤਦਾ। ਜਾਨਨ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਰ੍ਤਾਂ ਚ ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾਂ ਗ੍ਲਾਨਾਂ ਤਪਸ੍ਵਿਨੀਮ੍। ਤ੍ਵਗਸ੍ਥਿਭੂਤਾ ਵੇਪਨ੍ਤੀਂ ਤਤੋ ਭਾਰ੍ਯਾਮੁਵਾਚ ਹ॥ 14-92-22 (95110) ਅਪਿ ਕੀਟਪਤਙ੍ਗਾਨਾਂ ਮ੍ਰੁʼਗਾਣਾਂ ਚੈਵ ਸ਼ੋਭਨੇ। ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪੋਸ਼਼੍ਪਾਸ਼੍ਚ ਨ ਤ੍ਵੇਵੰ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-92-23 (95111) ਅਨੁਕੰਪ੍ਯੋ ਨਰਃ ਪਤ੍ਨ੍ਯਾ ਪੁਸ਼਼੍ਟੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤ ਏਵ ਚ। ਪ੍ਰਪਤੇਦ੍ਯਸ਼ਸੋ ਦੀਪ੍ਤਾਤ੍ਸ ਚ ਲੋਕਾੰਨ ਚਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍॥ 14-92-24 (95112) ਧਰ੍ਮਕਾਮਾਰ੍ਥਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾਕੁਲਸੰਤਤਿਃ। ਦਾਰੇਸ਼਼੍ਵਦੀਨੋ ਧਰ੍ਮਸ੍ਚ ਪਿਤ੍ਰੂʼਣਾਮਾਤ੍ਮਨਸ੍ਤਥਾ॥ 14-92-25 (95113) ਨ ਵੇਤ੍ਤਿ ਕਰ੍ਮਤੋ ਭਾਰ੍ਯਾਰਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ਯੋ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ਮਃ ਪੁਮਾਨ੍। ਅਯਸ਼ੋ ਮਹਦਾਪ੍ਨੋਤਿ ਨਾਰਕਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-92-26 (95114) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾ ਸਾ ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਹ ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥੌ ਨੌ ਸਮੌ ਦ੍ਵਿਜ। ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਥਚਤੁਰ੍ਭਾਗੰ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣੇਮੰ ਪ੍ਰਸੀਦ ਮੇ॥ 14-92-27 (95115) ਸਤ੍ਯੰ ਰਤਿਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਰ੍ਗਸ਼੍ਚ ਗੁਣਨਿਰ੍ਜਿਤਃ। ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਪਤਿਸਮਾਧੀਨੰ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਚ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-92-28 (95116) ਰੁʼਤੁਰ੍ਮਾਤੁ ਪਿਤੁਰ੍ਬੀਜੰ ਦੈਵਤੰ ਪਰਮੰ ਪਤਿਃ। ਭਰ੍ਤੁਃ ਪ੍ਰਸਾਦਾੰਨਾਰੀਣਾਂ ਰਤਿਪੁਤ੍ਰਫਲੰ ਤਥਾ॥ 14-92-29 (95117) ਪਾਲਨਾਦ੍ਧਿ ਪਤਿਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮੇ ਭਰ੍ਤਾ(ਅ)ਸਿ ਭਰਣਾਚ੍ਚ ਮੇ। ਪੁਤ੍ਰਪ੍ਰਦਾਨਾਦ੍ਵਰਦਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਕ੍ਤੂਨ੍ਪ੍ਰਯਚ੍ਛ ਮੇ॥ 14-92-30 (95118) ਜਰਾਪਰਿਗਤੋ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਰ੍ਤੋ ਦੁਰ੍ਬਲੋ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍। ਉਪਵਾਸਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਯਦਾ ਤ੍ਵਮਪਿ ਕਰ੍ਸ਼ਿਤਃ॥ 14-92-31 (95119) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਤਯਾ ਸਕ੍ਤੂਨ੍ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯੇਦੰ ਵਚੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਦ੍ਵਿਜਿ ਸਕ੍ਤੂਨਿਮਾਨ੍ਭੂਯਃ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਸ਼਼੍ਵ ਸਤ੍ਤਮ॥ 14-92-32 (95120) ਸ ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਨ ਤੁਸ਼਼੍ਟਿਮਗਮਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ। ਤਮੁਞ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਤਸ਼੍ਚਿਨ੍ਤਾਪਰੋ(ਅ)ਭਵਤ੍॥ 14-92-33 (95121) ਪੁਤ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-92-34x (7924) ਸਕ੍ਤੂਨਿਮਾਨ੍ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਦੇਹਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਸਤ੍ਤਮ। ਇਤ੍ਯੇਵ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਮਨ੍ਯੇ ਤਸ੍ਮਾਦੇਤਤ੍ਕਰੋਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-92-34 (95122) ਭਵਾਨ੍ਹਿ ਪਰਿਪਾਲ੍ਯੋ ਮੇ ਸਰ੍ਵਦੈਵ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਤਃ। ਸਾਧੂਨਾਂ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਪਿਤੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਸ੍ਯ ਪਾਲਨਮ੍॥ 14-92-35 (95123) ਪੁਤ੍ਰਾਰ੍ਥੋ ਵਿਹਿਤੋ ਹ੍ਯੇਸ਼਼ ਵਾਰ੍ਧਕੇ ਪਰਿਪਾਲਨਮ੍॥ ਸ਼੍ਰੁਤਿਰੇਸ਼਼ਾ ਹਿ ਵਿਪ੍ਰਰ੍ਸ਼਼ੇ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੀ॥ 14-92-36 (95124) ਪ੍ਰਾਣਾਧਾਰਣਮਾਤ੍ਰੇਣ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਕਰ੍ਤੁਂ ਤਪਸ੍ਤ੍ਵਯਾ। ਪ੍ਰਾਣੋ ਹਿ ਪਰਮੋ ਧਰ੍ਮਃ ਸ੍ਥਿਤੋ ਦੇਹੇਸ਼਼ੁ ਦੇਹਿਨਾਮ੍॥ 14-92-37 (95125) ਪਿਤੋਵਾਚ। 14-92-38x (7925) ਅਪਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰੀ ਤ੍ਵੰ ਬਾਲ ਏਵ ਮਤੋ ਮਮ। ਉਤ੍ਪਾਦ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੰ ਹਿ ਪਿਤਾ ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੋ ਭਵੇਤ੍ਸੁਤਾਤ੍॥ 14-92-38 (95126) ਬਾਲਾਨਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਬਲਵਤੀ ਜਾਨਾਮ੍ਯੇਤਦਹੰ ਪ੍ਰਭੋ। ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੋ(ਅ)ਹੰ ਧਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਵੰ ਬਲੀ ਭਵ ਪੁਤ੍ਰਕ॥ 14-92-39 (95127) ਜੀਰ੍ਣੇਨ ਵਯਸਾ ਪੁਤ੍ਰ ਨ ਮਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਬਾਧਤੇ(ਅ)ਪਿ ਚ। ਦੀਰ੍ਘਕਾਲੰ ਤਪਸ੍ਤਪ੍ਤੰ ਨ ਮੇ ਮਰਣਤੋ ਭਯਮ੍॥ 14-92-40 (95128) ਪੁਤ੍ਰ ਉਵਾਚ। 14-92-41x (7926) ਅਪਤ੍ਯਮਸ੍ਮਿ ਤੇ ਪੁਂਸਸ੍ਤ੍ਰਾਣਾਤ੍ਪੁਤ੍ਰ ਇਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ। ਆਤ੍ਮਾ ਪੁਤ੍ਰਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਰਾਹ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਿਹਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-92-41 (95129) ਪਿਤੋਵਾਚ। 14-92-42x (7927) ਰੂਪੇਣ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮੇ ਸ਼ੀਲੇਨ ਚ ਦਮੇਨ ਚ। ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਸ਼੍ਚ ਬਹੁਧਾ ਸਕ੍ਤੂਨਾਦਦ੍ਮਿ ਤੇ ਸੁਤ॥ 14-92-42 (95130) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਦਾਯ ਤਾਨ੍ਸਕ੍ਤੂਨ੍ਪ੍ਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਃ। ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਸ ਤਸ੍ਮੈ ਪ੍ਰਦਦੌ ਤਦਾ॥ 14-92-43 (95131) ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਨਪਿ ਸਕ੍ਤੂਨ੍ਸ ਨੈਵ ਤੁਸ਼਼੍ਟੋ ਬਭੂਵ ਹ। ਉਚ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਸ੍ਤੁ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਵ੍ਰੀਡਾਮਨੁਜਗਾਮ ਹ॥ 14-92-44 (95132) ਤੰ ਵੈ ਵਧੂਃ ਸ੍ਥਿਤਾ ਸਾਧ੍ਵੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਪ੍ਰਿਯਕਾਮ੍ਯਯਾ। ਸਕ੍ਤੂਨਾਦਾਯ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰੰ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-92-45 (95133) ਸੰਤਾਨਾਤ੍ਤਵ ਸੰਤਾਨੰ ਮਮ ਵਿਪ੍ਰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਸਕ੍ਤੂਨਿਮਾਨਤਿਥਯੇ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪ੍ਰਯਚ੍ਛ ਮੇ॥ 14-92-46 (95134) ਤਵ ਪ੍ਰਸਾਦਾੰਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਮਮ ਲੋਕਾਃ ਕਿਲਾਕ੍ਸ਼਼ਯਾਃ। ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਤਾਨਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਯਤ੍ਰ ਗਤ੍ਵਾ ਨ ਸ਼ੋਚਤਿ॥ 14-92-47 (95135) ਧਰ੍ਮਾਦ੍ਯਾ ਹਿ ਯਥਾ ਤ੍ਰੇਤਾ ਵਹ੍ਨਿਤ੍ਰੇਤਾ ਤਥੈਵ ਚ। ਤਥੈਵ ਪੁਤ੍ਰਪੌਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸ੍ਵਰ੍ਗਸ੍ਤ੍ਰੇਤਾ ਕਿਲਾਕ੍ਸ਼਼ਯਃ॥ 14-92-48 (95136) ਪਿਤ੍ਰੂʼਣਾਤ੍ਤਾਰਯਤਿ ਪੁਤ੍ਰ ਇਤ੍ਯਨੁਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਮ। ਪੁਤ੍ਰਪੌਤ੍ਰੈਸ਼੍ਚ ਨਿਯਤੰ ਸਾਦੁਲੋਕਾਨੁਪਾਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-92-49 (95137) ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰ ਉਵਾਚ। 14-92-50x (7928) ਵਾਤਾਤਪਵਿਸ਼ੀਰ੍ਣਾਙ੍ਗੀਂ ਤ੍ਵਾਂ ਵਿਵਰ੍ਣਾਂ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਵੈ। ਕਰ੍ਸ਼ਿਤਾਂ ਸੁਵ੍ਰਤਾਚਾਰੇ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਵਿਹ੍ਵਲਚੇਤਸਮ੍॥ 14-92-50 (95138) ਕਥੰ ਸਕ੍ਤੂਨ੍ਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭੂਤ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮੋਪਘਾਤਕਃ। ਕਲ੍ਯਾਣਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਨੈਵ ਤ੍ਵੰ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-92-51 (95139) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇ ਕਾਲੇ ਵ੍ਰਤਵਤੀਂ ਸ਼ੌਚਸ਼ੀਲਤਪੋਨ੍ਵਿਤਾਮ੍। ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਨਿਰਾਹਾਰਾਂ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਵਾਂ ਕਥੰ ਸ਼ੁਭੇ॥ 14-92-52 (95140) ਬਾਲਾ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਰ੍ਤਾ ਨਾਰੀ ਚ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾ ਤ੍ਵੰ ਸਤਤੰ ਮਯਾ। ਉਪਵਾਸਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾ ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਬਾਨ੍ਧਵਨਨ੍ਦਿਨੀ॥ 14-92-53 (95141) ਸ੍ਨੁਸ਼਼ੋਵਾਚ। 14-92-54x (7929) ਗੁਰੋਰ੍ਮਮ ਗੁਰੁਸ੍ਤ੍ਵੰ ਵੈ ਯਤੋ ਦੈਵਤਦੈਵਤਮ੍। ਦੇਵਾਤਿਦੇਵਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵੰ ਸਕ੍ਤੂਨਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਮੇ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-92-54 (95142) ਦੇਹਃ ਪ੍ਰਾਣਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਸ਼੍ਚ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾਰ੍ਥਮਿਦੰ ਗੁਰੋਃ। ਤਵ ਵਿਪ੍ਰ ਪ੍ਰਸਾਦੇਨ ਲੋਕਾਨ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਸ੍ਯਾਮਹੇ ਸ਼ੁਭਾਨ੍॥ 14-92-55 (95143) ਅਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾ ਇਤਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ(ਅ)ਹੰ ਦ੍ਰੁʼਢਭਕ੍ਤੇਤਿ ਵਾ ਦ੍ਵਿਜ। ਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾ ਮਮੇਯਮਿਤਿ ਵਾ ਸਕ੍ਤੂਨਾਦਾਨੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-92-56 (95144) ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰ ਉਵਾਚ। 14-92-57x (7930) ਅਨੇਨ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸਾਧ੍ਵੀ ਤ੍ਵੰ ਸ਼ੀਲਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਨ ਸ਼ੋਭਸੇ। ਯਾ ਤ੍ਵੰ ਧਰ੍ਮਵ੍ਰਤੋਪੇਤਾ ਗੁਰੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਮਵੇਕ੍ਸ਼਼ਸੇ॥ 14-92-57 (95145) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਕ੍ਤੂਨ੍ਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਧੁ ਨਾਰ੍ਹਸਿ ਵਞ੍ਚਨਾਮ੍। ਗਣਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਭਾਗੇ ਤ੍ਵਾਂ ਹਿ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਵਰੇ॥ 14-92-58 (95146) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਨੁਪਾਦਾਯ ਸਕ੍ਤੂਨ੍ਪ੍ਰਾਦਾਦ੍ਦ੍ਵਿਜਾਤਯੇ। ਤਤਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਭਵਦ੍ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਤਸ੍ਯ ਸਾਧੋਰ੍ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-92-59 (95147) ਪ੍ਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਸ ਤੁ ਤੰ ਵਾਕ੍ਯਮਿਦਮਾਹ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭਮ੍। ਵਾਗ੍ਮੀ ਤਦਾ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਟੋ ਧਰ੍ਮਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵਿਗ੍ਰਹਃ॥ 14-92-60 (95148) ਸ਼ੁਦ੍ਧੇਨਿ ਤਵ ਦਾਨੇਨ ਨ੍ਯਾਯੋਪਾਤ੍ਤੇਨ ਧਰ੍ਮਤਃ। ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ ਪ੍ਰੀਤੋਸ੍ਮਿ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ॥ 14-92-61 (95149) ਅਹੋ ਦਾਨੰ ਘੁਸ਼਼੍ਯਤੇ ਤੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗਨਿਵਾਸਿਭਿਃ। ਗਗਨਾਤ੍ਪੁਸ਼਼੍ਪਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਚ ਪਸ਼੍ਯੇਦੰ ਪਤਿਤੰ ਭੁਵਿ॥ 14-92-62 (95150) ਸੁਰਰ੍ਸ਼਼ਿਦੇਵਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾ ਯੇ ਚ ਦੇਵਪੁਰਃਸਰਾਃ। ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤੋ ਦੇਵਦੂਤਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਥਿਤਾ ਦਾਨੇਨ ਵਿਸ੍ਮਿਤਾਃ॥ 14-92-63 (95151) ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਯੋ ਵਿਮਾਨਸ੍ਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਚਰਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਤੁਭ੍ਯੰ ਦਿਵੰ ਵ੍ਰਜ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-92-64 (95152) ਪਿਤ੍ਰੁʼਲੋਕਗਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤਾਰਿਤਾਃ ਪਿਤਰਸ੍ਤ੍ਵਯਾ। ਅਨਾਗਤਾਸ਼੍ਚ ਬਹਵਃ ਸੁਬਹੂਨਿ ਯੁਗਾਨ੍ਯੁਤ॥ 14-92-65 (95153) ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੇਣ ਦਾਨੇਨ ਯਜ੍ਞੇਨਿ ਤਪਸਾ ਤਥਾ। ਅਗਹ੍ਵਰੇਣ ਧਰ੍ਮੇਣ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਗਚ੍ਚ ਦਿਵੰ ਦ੍ਵਿਜ॥ 14-92-66 (95154) ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਪਰਯਾ ਯਰਤ੍ਵੰ ਤਪਸ਼੍ਚਰਸਿ ਸੁਵ੍ਰਤ। ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਦੇਵਾਸ੍ਤਵਾਨੇਨ ਪ੍ਰੀਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਤ੍ਤਮ॥ 14-92-67 (95155) ਸਰ੍ਵਮੇਤਦ੍ਧਿ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇ ਦਤ੍ਤੰ ਸ਼ੁਦ੍ਧੇਨ ਚੇਤਸਾ। ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਕਾਲੇ ਤਤਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗੋ ਵਿਜਿਤਃ ਕਰ੍ਮਣਾ ਤ੍ਵਯਾ॥ 14-92-68 (95156) ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾ ਨਿਰ੍ਣੁਦਤਿ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਂ ਧਰ੍ਮਬੁਦ੍ਧਿੰ ਵ੍ਯਪੋਹਤਿ। ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾਪਰਿਗਤਜ੍ਞਾਨੋ ਧ੍ਰੁʼਤਿੰ ਤ੍ਯਜਤਿ ਚੈਵ ਹ॥ 14-92-69 (95157) ਬੁਭੁਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਜਯਤੇ ਯਸ੍ਤੁ ਸ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਜਯਤੇ ਧ੍ਰੁਵਮ੍। ਯਦਾ ਦਾਨਰੁਚਿਃ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵੈ ਤਦਾ ਧਰ੍ਮੋ ਨ ਸੀਦਤਿ॥ 14-92-70 (95158) ਅਨਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸੁਤਸ੍ਨੇਹੰ ਕਲਤ੍ਰਸ੍ਨੇਹਮੇਵ ਚ। ਧਰ੍ਮਮੇਵ ਗੁਰੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਨ ਗਣਿਤਾ ਤ੍ਵਯਾ॥ 14-92-71 (95159) ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਗਮੋ ਨ੍ਰੁʼਣਾਂ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਃ ਪਾਤ੍ਰੇ ਦਾਨੰ ਤਤਃ ਪਰਮ੍। ਕਾਲਃ ਪਰਤਰੋ ਦਾਨਾਚ੍ਛ੍ਰਦ੍ਧਾ ਚੈਵ ਤਤਃ ਪਰਾ॥ 14-92-72 (95160) ਸ੍ਵਰ੍ਗਦ੍ਵਾਰੰ ਸੁਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੰ ਹਿ ਨਰੈਰ੍ਮਾਹਾੰਨਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ। ਸਙ੍ਗਰ੍ਗਲੰ ਲੋਭਕੀਲੰ ਰਾਗਗੁਪ੍ਤੰ ਦੁਰਾਸਦਮ੍॥ 14-92-73 (95161) ਤੰ ਤੁ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਜਿਤਦਕ੍ਰੋਧਾ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸ੍ਤਪਸਾ ਯੁਕ੍ਤਾ ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਪ੍ਰਦਾਯਿਨਃ॥ 14-92-74 (95162) ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਕ੍ਤਿਸ਼੍ਚ ਸ਼ਤੰ ਸ਼ਤਸ਼ਕ੍ਤਿਰ੍ਦਸ਼ਾਪਿ ਚ। ਦਦ੍ਯਾਦਪਸ਼੍ਚ ਯਃ ਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸਰ੍ਵੇ ਤੁਲ੍ਯਫਲਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-92-75 (95163) ਰਨ੍ਤਿਦੇਵੋ ਹਿ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਰਪਃ ਪ੍ਰਾਦਾਦਕਿੰਚਨਃ। ਸ਼ੁਦ੍ਧੇਨ ਮਨਸਾ ਵਿਪ੍ਰ ਨਾਕਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੰ ਤਤੋ ਗਤਃ॥ 14-92-76 (95164) ਨ ਧਰ੍ਮਃ ਪ੍ਰੀਯਤੇ ਤਾਤ ਦਾਨੈਰ੍ਦਤ੍ਤੈਰ੍ਮਹਾਫਲੈਃ। ਨ੍ਯਾਯਲਬ੍ਧੈਰ੍ਯਥਾ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੈਃ ਸ਼੍ਰੁਦ੍ਧਾਪੂਤੈਃ ਸ ਤੁਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-92-77 (95165) ਗੋਪ੍ਰਦਾਨਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਦ੍ਵਿਜੇਭ੍ਯੋ(ਅ)ਦਾੰਨ੍ਰੁʼਗੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਏਕਾਂ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਪਾਰਕ੍ਯਾਂ ਨਰਕੰ ਸਮਪਦ੍ਯਤ॥ 14-92-78 (95166) ਆਤ੍ਮਮਾਂਸਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਸ਼ਿਬੋਰੌਸ਼ੀਨਰੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਕ੍ਰੁʼਤਾਁਲ੍ਲੋਕਾਨ੍ਮੋਦਤ ਦਿਵਿ ਸੁਵ੍ਰਤਃ॥ 14-92-79 (95167) ਵਿਭਵੇਨ ਨ੍ਰੁʼਣਾਂ ਪੁਣ੍ਯੰ ਯਚ੍ਛਤ੍ਤ੍ਯਾ ਸ੍ਵਾਰ੍ਜਿਤੰ ਨ ਤਤ੍। ਨ ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਵਿਵਿਧੈਰ੍ਵਿਪ੍ਰ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੇਨ ਸੰਚਿਤੈਃ॥ 14-92-80 (95168) ਕ੍ਰੋਧਾਦ੍ਦਾਨਫਲੰ ਹਨ੍ਤਿ ਲੋਭਾਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਨ੍ਯਾਯਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰ੍ਹਿ ਤਪਸਾ ਦਾਨਵਿਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-92-81 (95169) ਨ ਰਾਜਸੂਯੈਰ੍ਬਹੁਭਿਰਿਸ਼਼੍ਟਾ ਵਿਪੁਲਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ॥ ਨ ਚਾਸ਼੍ਵਮੇਧੈਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਫਲੰ ਸਮਮਿਦੰ ਤਵ॥ 14-92-82 (95170) ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਥੇਨ ਵਿਜਿਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਸ੍ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ਯਃ। ਵਿਰਜੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦਨੰ ਗਚ੍ਛ ਵਿਪ੍ਰ ਯਤਾਸੁਖਮ੍॥ 14-92-83 (95171) ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਵੋ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਦਿਵ੍ਯੰ ਯਾਨਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍। ਆਰੋਹਤ ਯਥਾਕਾਮੰ ਧਰ੍ਮੋਸ੍ਮਿ ਦ੍ਵਿਜ ਪਸ਼੍ਯ ਮਾਮ੍॥ 14-92-84 (95172) ਬਾਧਿਤੋ ਹਿ ਤ੍ਵਯਾ ਦੇਹੋ ਲੋਕੇ ਕੀਰ੍ਤਿਃ ਸ੍ਥਿਰਾ ਚ ਤੇ। ਸਭਾਰ੍ਯਃ ਸਹਪੁਤ੍ਰਸ਼੍ਚ ਸਸ੍ਨੁਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਦਿਵੰ ਵ੍ਰਜ॥ 14-92-85 (95173) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਵਾਕ੍ਯੇ ਧਰ੍ਮੇ ਤੁ ਯਾਨਮਾਰੁਦ੍ਯ ਸ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਸਦਾਰਃ ਸਸੁਤਸ਼੍ਚੈਵ ਸਸ੍ਨੁਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਦਿਵੰ ਗਤਃ॥ 14-92-86 (95174) ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਿਪਰੇ ਗਤੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਸਸੁਤੇ ਸਸ੍ਨੁਸ਼਼ੇ ਤਦਾ। ਭਾਰ੍ਯਾਚਤੁਰ੍ਥੇ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੇ ਤਤੋ(ਅ)ਹੰ ਨਿਃਸ੍ਰੁʼਤੋ ਬਿਲਾਤ੍॥ 14-92-87 (95175) ਤਤਸ੍ਤੁ ਸਕ੍ਤੁਗਨ੍ਧੇਨ ਕ੍ਲੇਦੇਨ ਸਲਿਲਸ੍ਯ ਚ। ਦਿਵ੍ਯਪੁਸ਼਼੍ਪਵਿਮਰ੍ਦਾਚ੍ਚ ਸਾਧੋਰ੍ਦਾਨਲਵੈਸ਼੍ਚ ਤੈਃ॥ 14-92-88 (95176) ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਯ ਤਪਸਾ ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਿਰੋ ਮੇ ਕਾਞ੍ਚਨੀਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਸ੍ਯ ਸਤ੍ਯਾਭਿਸਨ੍ਧਸ੍ਯ ਸਕ੍ਤੁਦਾਨੇਨ ਚੈਵ ਹ॥ 14-92-89 (95177) ਸ਼ਰੀਰਾਰ੍ਧੰ ਚ ਮੇ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਸ਼ਾਤਕੁਂਭਮਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਪਸ਼੍ਯਤੇਮੰ ਸੁਵਿਪੁਲੰ ਤਪਸਾ ਤਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ॥ 14-92-90 (95178) ਕਥਮੇਵੰਵਿਧੰ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵੈ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਮਨ੍ਯਦਿਤਿ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਤਪੋਵਨਾਨਿ ਯਜ੍ਞਾਂਸ਼੍ਚ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਭ੍ਯੋਮਿ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ। 14-92-91 (95179) ਯਜ੍ਞੰ ਤ੍ਵਹਮਿਮੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਰੁਰੁਰਾਜਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਆਸ਼ਯਾ ਪਰਯਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਨ ਚਾਹੰ ਕਾਞ੍ਚਨੀਕ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-92-92 (95180) ਤਤੋ ਮਯੋਕ੍ਤੰ ਤਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ। ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਥੇਨ ਯਜ੍ਞੋ(ਅ)ਯੰ ਸੰਮਿਤੋ ਨੇਤਿ ਸਰ੍ਵਥਾ॥ 14-92-93 (95181) ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਥਲਵੈਸ੍ਤੈਰ੍ਹਿ ਤਦਾ(ਅ)ਹੰ ਕਾਞ੍ਚਨੀਕ੍ਰੁʼਤਃ। ਨ ਹਿ ਯਜ੍ਞੋ ਮਹਾਨੇਸ਼਼ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਸ੍ਤੈਰ੍ਮਤੋ ਮਮ॥ 14-92-94 (95182) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਨਕੁਲਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਯਜ੍ਞੇ ਦ੍ਵਿਜਵਰਾਂਸ੍ਤਦਾ। ਜਗਾਮਾਦਰ੍ਸਨੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤੇ ਚ ਯਯੁਰ੍ਗ੍ਰੁʼਹਾਨ੍॥ 14-92-95 (95183) ਏਤਤ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵਮਾਖ੍ਯਾਤੰ ਮਯਾ ਪਰਪੁਰੰਜਯ। ਯਦਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯਮਭੂਤ੍ਤਤ੍ਰ ਵਾਚਿਮੇਧੇ ਮਹਾਕ੍ਰਤੌ॥ 14-92-96 (95184) ਨ ਵਿਸ੍ਮਯਸ੍ਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਯਜ੍ਞੇ ਕਾਰ੍ਯਃ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਰੁʼਸ਼਼ਿਕੋਟਿਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਤਪੋਭਿਰ੍ਯੇ ਦਿਵੰ ਗਤਾਃ॥ 14-92-97 (95185) ਅਦ੍ਰੋਹਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਸੰਤੋਸ਼਼ਃ ਸ਼ੀਲਮਾਰ੍ਜਵਮ੍। ਤਪੋ ਦਮਸ਼੍ਚ ਸਤ੍ਯੰ ਚ ਪ੍ਰਦਾਨੰ ਚੇਤਿ ਸੰਮਿਤਮ੍॥ ॥ 14-92-98 (95186) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 92 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-92-2 ਕਪੋਤਵਦੇਕੈਕੰ ਕਣਮਾਦਤ੍ਤੇ ਸ ਕਾਪੋਤਿਃ॥ 7-92-8 ਉੰਛੰ ਕਣਸ਼ ਆਦਾਨੰ ਕਰ੍ਤੁਮਿਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ। ਸ਼ੁਕ੍ਲਸ੍ਯ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਯ ਪਕ੍ਸ਼਼ੇ॥ 7-92-56 ਅਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾ ਪਾਲਨੀਯਾ। ਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾ ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਣੀਯਾ॥ 7-92-58 ਹੇ ਵਰੇ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੇ ਮਹਾਭਾਗੇ ਤ੍ਵਾਂ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਮਧ੍ਯੇ ਗਣਯਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਤੂਨ੍ ਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਾਮੀਤ੍ਯਨ੍ਵਯਃ॥ 7-92-84 ਤਾਰਿਤੋ ਹਿ ਤ੍ਵਯੇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 093

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.93. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 093

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਜਨਮੇਜਯੇਨ ਨਕੁਲੇਨ ਯਜ੍ਞਨਿਨ੍ਦਾਕਾਰਣੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨੇਨ ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਸਤ੍ਯਦਾਨਤਪੋਭਿਰੇਵ ਸ੍ਵਰ੍ਗਾਦਿਸਿਦ੍ਧੌ ਪਸ਼ੁਹਿੰਸਾਹੇਤੁਯਜ੍ਞਸ੍ਯ ਨਾਤਿਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਤਰਤ੍ਵਮਿਤਿ ਨਕੁਲਾਭਿਪ੍ਰਾਯਵਰ੍ਣਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਯਜ੍ਞੇ ਸਕ੍ਤਾ ਨ੍ਰੁʼਪਤਯਸ੍ਤਪਃਸਕਾ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਃ। ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਸ਼ਮੇ ਦਮ ਇਤਿ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-93-1 (95187) ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯਜ੍ਞਫਲੈਸ੍ਤੁਲ੍ਯੰ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿਦਿਹ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ। ਇਤਿ ਮੇ ਵਰ੍ਤਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਸ੍ਤਥਾ ਚੈਤਦਸੰਸ਼ਯਮ੍॥ 14-93-2 (95188) ਯਜ੍ਞੈਰਿਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੁ ਬਹਵੋ ਰਾਜਾਨੋ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਇਹ ਕੀਰ੍ਤਿ ਪਰਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਿਤੋ ਗਤਾਃ॥ 14-93-3 (95189) ਦੇਵਰਾਜਃ ਸਹਸ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਃ ਕ੍ਰਤੁਭਿਰ੍ਭੂਰਿਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ। ਦੇਵਰਾਜ੍ਯੰ ਮਹਾਤੇਜਾਃਕ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਵਾਨਖਿਲੰ ਵਿਭੁਃ॥ 14-93-4 (95190) ਅਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਰਾਜਾ ਭੀਮਾਰ੍ਜੁਨਪੁਰਃਸਰਃ। ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੋ ਦੇਵਰਾਜੇਨ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧ੍ਯਾ ਵਿਕ੍ਰਮੇਣ ਚ॥ 14-93-5 (95191) ਅਥ ਕਸ੍ਮਾਤ੍ਸ ਨਕੁਲੋ ਗਰ੍ਹਯਾਮਾਸ ਤੰ ਕ੍ਰਤੁਮ੍। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੰ ਮਹਾਯਜ੍ਞੰ ਰਾਜ੍ਞਸ੍ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-93-6 (95192) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-93-7x (7931) ਯਜ੍ਞਸ੍ਯ ਵਿਧਿਮਗ੍ਰ੍ਯੰ ਵੈ ਫਲੰ ਚਾਪਿ ਨਰਾਧਿਪ। ਗਦਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਮੇ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾਵਦਿਹ ਭਾਰਤ॥ 14-93-7 (95193) ਪੁਰਾ ਸ਼ਕ੍ਰਸ੍ਯ ਯਜਤਃ ਸਰ੍ਵ ਊਚੁਰ੍ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਃ। ਰੁʼਤ੍ਵਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਕਰ੍ਮਵ੍ਯਗ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਵਿਤਤੇ ਯਜ੍ਞਕਰ੍ਮਣਿ॥ 14-93-8 (95194) ਹੂਯਮਾਨੇ ਤਥਾ ਵਹ੍ਨੌ ਹੋਤ੍ਰਾ ਗੁਣਸਮਨ੍ਵਿਤੇ। ਦੇਵਸ਼਼੍ਵਾਹੂਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਥਿਤੇਸ਼਼ੁ ਪਰਮਰ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼ੁ॥ 14-93-9 (95195) ਸੁਪ੍ਰਤੀਤੈਸ੍ਤਥਾ ਵਿਪ੍ਰੈਃ ਸ੍ਵਾਗਮੈਃ ਸੁਸ੍ਵਰੈਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪ। ਅਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਲਘੁਭਿਰਧ੍ਵਰ੍ਯੁਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭੈਸ੍ਤਥਾ॥ 14-93-10 (95196) ਆਲਮ੍ਭਸਮਯੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੇਸ਼਼ੁ ਪਸ਼ੁਸ਼਼੍ਵਥ। ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯੋ ਮਹਾਰਾਜ ਬਭੂਵੁਃ ਕ੍ਰੁʼਪਯਾ(ਅ)ਨ੍ਵਿਤਾਃ॥ 14-93-11 (95197) ਤਤੋ ਦੀਨਾਨ੍ਪਸ਼ੂਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰੁʼਸ਼਼ਯਸ੍ਤੇ ਤਪੋਧਨਾਃ। ਊਚੁਃ ਸ਼ਕ੍ਰੰ ਸਮਾਗਮ੍ਯ ਨਾਯੰ ਯਜ੍ਞਵਿਧਿਃ ਸ਼ੁਭਃ॥ 14-93-12 (95198) ਅਪਰਿਜ੍ਞਾਨਮੇਤਤ੍ਤੇ ਮਹਾਨ੍ਤੰ ਧਰ੍ਮਮਿਚ੍ਛਤਃ। ਸਨ੍ਤਿ ਯਜ੍ਞੇ ਬਹੁਗੁਣਾ ਵਿਧਿਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪੁਰੰਦਰ॥ 14-93-13 (95199) ਧਰ੍ਮੋਪਘਾਤਕਸ੍ਤ੍ਵੇਸ਼਼ ਸਮਾਰੰਭਸ੍ਤਵ ਪ੍ਰਭੋ। ਨਾਯੰ ਧਰ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤੋ ਯਜ੍ਞੋ ਨ ਹਿੰਸਾ ਧਰ੍ਮ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-93-14 (95200) ਆਗਮੇਨੈਵ ਤੇ ਯਜ੍ਞੰ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤੁ ਯਦਿ ਚੇਚ੍ਛਸਿ। ਵਿਧਿਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ ਯਜ੍ਞੇਨ ਧਰ੍ਮਸ੍ਤੇ ਸੁਮਹਾਨ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-93-15 (95201) ਯਜ੍ਞੰ ਬੀਜੈਃ ਸਹਸ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ ਤ੍ਰਿਵਰ੍ਸ਼਼ਪਰਮੋਸ਼਼ਿਤੇਃ। ਏਸ਼਼ ਧਰ੍ਮੋ ਮਹਾਞ੍ਸ਼ਕ੍ਰ ਚਿਨ੍ਤਯਾਨੋਸਿ ਗਮ੍ਯਤੇ॥ 14-93-16 (95202) ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਸ੍ਤੁ ਤਦ੍ਵਾਕ੍ਯਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਭਿਸ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਭਿਃ। ਉਕ੍ਤੰ ਨ ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਰਾਹ ਮਾਨਮੋਹਵਸ਼ੰ ਗਤਃ॥ 14-93-17 (95203) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਵਾਦਃ ਸੁਮਹਾਞ੍ਸ਼ਕ੍ਰਯਜ੍ਞੇ ਤਪਸ੍ਵਿਨਾਮ੍। ਜਙ੍ਗਮੈਃ ਸ੍ਥਾਵਰੈਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਯਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਮਿਤਿ ਭਾਰਤ॥ 14-93-18 (95204) ਤੇ ਤੁ ਖਿੰਨਾ ਵਿਵਾਦੇਨ ਰੁʼਸ਼਼ਯਸ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਅਭਿਸੰਧਾਯ ਸ਼ਕ੍ਰੇਣ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛੁਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪਤਿੰ ਵਸੁਮ੍॥ 14-93-19 (95205) ਧਰ੍ਮਸੰਸ਼ਯਮਾਪੰਨਾਨ੍ਸਤ੍ਯੰ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਹਾਮਤੇ। ਮਹਾਭਾਗ ਕਥੰ ਯਜ੍ਞੇਸ਼਼੍ਵਾਗਮੋ ਨ੍ਰੁʼਪਸਤ੍ਤਮ। ਯਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯੰ ਪਸ਼ੁਭਿਰ੍ਮੇਧ੍ਯੈਰਥੋ ਬੀਜੈਰਜੈਰਿਤਿ॥ 14-93-20 (95206) ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਵਸੁਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਮਵਿਚਾਰ੍ਯ ਬਲਾਬਲਮ੍। ਯਥੋਪਨੀਤੈਰ੍ਯਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਮਿਤਿ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ॥ 14-93-21 (95207) ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਃ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਰਸਾਤਲਮ੍। ਉਕ੍ਤ੍ਵੇਹ ਵਿਤਥੰ ਰਾਜੰਸ਼੍ਚੇਦੀਨਾਮੀਸ਼੍ਵਰਃ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-93-22 (95208) ਤਸ੍ਮਾੰਨਿ ਵਾਚ੍ਯੰ ਹ੍ਯੇਕੇਨ ਬਹੁਜ੍ਞੇਨਾਪਿ ਸੰਸ਼ਯੇ। ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਮਪਾਹਾਯ ਸ੍ਵਯੰਭੁਵਮ੍ਰੁʼਤੇ ਪ੍ਰਭੁਮ੍॥ 14-93-23 (95209) ਤੇਨ ਦਤ੍ਤਾਨਿ ਦਾਨਾਨਿ ਪਾਪੇਨਾਸ਼ੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਿਨਾ। ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯਨਾਦ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਿਪੁਲਾਨ੍ਯਪਿ॥ 14-93-24 (95210) ਤਸ੍ਯਾਧਰ੍ਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ੍ਯ ਹਿੰਸਕਸ੍ਯ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਃ। ਦਾਨੇਨ ਕੀਰ੍ਤਿਰ੍ਭਵਤਿ ਨ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯੇਹ ਚ ਦੁਰ੍ਮਤੇਃ॥ 14-93-25 (95211) ਅਨ੍ਯਾਯੋਪਗਤੰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਭੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੰ ਯੋ ਹ੍ਯਪਣ੍ਡਿਤਃ। ਧਰ੍ਮਾਭਿਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ੀ ਤ੍ਯਜਤਿ ਨ ਸ ਧਰ੍ਮਫਲੰ ਲਭੇਤ੍॥ 14-93-26 (95212) ਧਰ੍ਮਵੈਤੰਸਿਕੋ ਯਸ੍ਤੁ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਧਮਃ। ਦਦਾਤਿ ਦਾਨੰ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯੋ ਲੋਕਵਿਸ਼੍ਵਾਸਕਾਰਣਮ੍॥ 14-93-27 (95213) ਪਾਪੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ ਵਿਪ੍ਰੋ ਧਨੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਨਿਰਙ੍ਕੁਸ਼ਃ। ਰਾਗਮੋਹਾਨ੍ਵਿਤਃ ਸੋਨ੍ਤੇ ਕਲੁਸ਼਼ਾਂ ਗਤਿਮਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-93-28 (95214) ਅਪਿ ਸੰਚਯਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਹਿ ਲੋਭਮੋਹਵਸ਼ੰ ਗਤਃ। ਯਜ੍ਞੰ ਕਰੋਤਿ ਭੂਤਾਨਿ ਪਾਪੇਨਾਸ਼ੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਿਨਾ॥ 14-93-29 (95215) ਏਵੰ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਧਨੰ ਮੋਹਾਦ੍ਯੋ ਹਿ ਦਦ੍ਯਾਦ੍ਯਜੇਤ ਵਾ। ਨ ਤਸ੍ਯ ਸ ਫਲੰ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਭੁਂਕ੍ਤੇ ਪਾਪਧਨਾਗਮਾਤ੍॥ 14-93-30 (95216) ਉਞ੍ਛੰ ਮੂਲੰ ਫਲੰ ਸ਼ਾਕਮੁਦਪਾਤ੍ਰੰ ਤਪੋਧਨਾਃ। ਦਾਨੰ ਵਿਭਵਤੋ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਯਾਨ੍ਤਿ ਧਾਰ੍ਮਿਕਾਃ॥ 14-93-31 (95217) ਏਸ਼਼ ਧਰ੍ਮੋ ਮਹਾਯੋਗੋ ਦਾਨੰ ਭੂਤਦਯਾ ਤਥਾ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਤਥਾ ਸਤ੍ਯਮਨੁਕ੍ਰੋਸ਼ੋ ਧ੍ਰੁʼਤਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ॥ 14-93-32 (95218) ਸਨਾਤਨਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਫਲਮੇਤਤ੍ਸਨਾਤਨਮ੍। ਸ਼੍ਰੂਯਨ੍ਤੇ ਹਿ ਪੁਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਾਦਯੋ ਨ੍ਰੁʼਪਾਃ॥ 14-93-33 (95219) ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰੋਸਿਤਸ਼੍ਚੈਵੰ ਜਨਸਸ਼੍ਚ ਮਹੀਪਤਿਃ। ਕਕ੍ਸ਼਼ਸੇਨਾਰ੍ਸ਼਼੍ਟਿਸੇਨੌ ਚ ਸਿਨ੍ਧੁਦ੍ਵੀਪਸ਼੍ਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ॥ 14-93-34 (95220) ਏਤੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਚ ਬਹਵਃ ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਪਰਮਿਕਾਂ ਗਤਾਃ। ਨ੍ਰੁʼਪਾਃ ਸਤ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਦਾਨੈਸ਼੍ਚ ਨ੍ਯਾਯਲਬ੍ਧੈਸ੍ਤਪੋਧਨਾਃ॥ 14-93-35 (95221) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾ ਵੈਸ਼੍ਯਾਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾ ਯੇ ਚਾਸ਼੍ਰਿਤਾਸ੍ਤਪਃ। ਦਾਨਧਰ੍ਮਾਗ੍ਨਿਨਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਭਾਰਤ॥ 14-93-36 (95222) ॥ ਇਤੀ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 93 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-93-13 ਨਹਿ ਯਜ੍ਞੇ ਪਸ਼ੁਗਣਾਃ ਇਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-93-16 ਤ੍ਰਿਵਰ੍ਸ਼਼ਪਰਮੋਸ਼਼ਿਤੈਃ ਪੁਰਾਣੈਃ॥ 7-93-20 ਬੀਜੈ ਰਸੈਰਿਤਿ ਝ. ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 094

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.94. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 094

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨੇਨ ਜਨਮੇਜਯੰਪ੍ਰਤਿ ਪਸ਼ੁਹਿੰਸਾਂ ਵਿਨੈਵ ਧ੍ਯਾਨਦਾਨਾਦਿਭਿਰੇਵ ਯਜ੍ਞਫਲਸੰਸਿਦ੍ਧੌ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨ੍ਤਤਯਾ(ਅ)ਗਸ੍ਤ੍ਯਯਜ੍ਞਪ੍ਰਕਾਰਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਧਰ੍ਮਾਗਤੇਨ ਤ੍ਯਾਗੇਨ ਭਗਵਨ੍ਸਰ੍ਵਮਸ੍ਤਿ ਚੇਤ੍। ਏਤਨ੍ਮੇ ਸਰ੍ਵਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਕੁਸ਼ਲੋ ਹ੍ਯਸਿ ਭਾਸ਼਼ਿਤੁਮ੍॥ 14-94-1 (95223) ਤਸ੍ਯੋਞ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਰ੍ਯਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਸਕ੍ਤੁਦਾਨੇ ਫਲੰ ਮਹਤ੍। ਕਥਿਤੰ ਤੁ ਮਮ ਬ੍ਰਹ੍ਮੰਸ੍ਤਥ੍ਯਮੇਤਦਸੰਸ਼ਯਮ੍॥ 14-94-2 (95224) ਕਥੰ ਹਿ ਸਰ੍ਵਯਜ੍ਞੇਸ਼਼ੁ ਨਿਸ਼੍ਚਯਃ ਪਰਮੋ ਭਵੇਤ੍। ਏਤਦਰ੍ਹਸਿ ਮੇ ਵਕ੍ਤੁਂ ਨਿਖਿਲੇਨ ਦ੍ਵਿਜਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-94-3 (95225) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-94-4x (7932) ਅਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਦਾਹਰਨ੍ਤੀਮਮਿਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍। ਅਗਸ੍ਤ੍ਯਸ੍ਯ ਮਹਾਯਜ੍ਞੇ ਪੁਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਰਿੰਦਮ॥ 14-94-4 (95226) ਪੁਰਾ(ਅ)ਗਸ੍ਤ੍ਯੋ ਮਹਾਤੇਜਾ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਾਰ੍ਸ਼਼ਿਕੀਮ੍। ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਮਹਾਰਾਜ ਸਰ੍ਵਭੂਤਹਿਤੇ ਰਤਃ॥ 14-94-5 (95227) ਤਤ੍ਰਾਗ੍ਨਿਕਲ੍ਪਾ ਹੋਤਾਰ ਆਸਨ੍ਸਤ੍ਰੇ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ। ਮੂਲਾਹਾਰਾਃ ਫਲਾਹਾਰਾਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਮਕੁਟ੍ਟਾ ਮਰੀਚਿਪਾਃ॥ 14-94-6 (95228) ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਕਾ ਵੈਘਸਿਕਾਃ ਪ੍ਰਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਯਤਯੋ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਵਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਬਭੂਵੁਃ ਪਰ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਃ॥ 14-94-7 (95229) ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਧਰ੍ਮਾਣੋ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧਾ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਦਮੇ ਸ੍ਥਿਤਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਤੇ ਹਿੰਸਾਦੰਭਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾਃ॥ 14-94-8 (95230) ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧੇ ਸ੍ਥਿਤਾ ਨਿਤ੍ਯਮਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੈਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਬਾਧਿਤਾਃ। ਉਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤ ਤੰ ਯਜ੍ਞੰ ਯਜਨ੍ਤਸ੍ਤੇ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਯਃ॥ 14-94-9 (95231) ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਭਗਵਤਾ ਤਦੰਨੰ ਸਮੁਪਾਰ੍ਜਿਤਮ੍। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਸਤ੍ਰੇ ਤੁ ਯਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਯਦ੍ਯੋਗ੍ਯੰ ਚ ਤਦਾ(ਅ)ਭਵਤ੍॥ 14-94-10 (95232) ਤਥਾ ਹ੍ਯਨੇਕੈਰ੍ਮੁਨਿਭਿਰ੍ਮਹਾਨ੍ਤਃ ਕ੍ਰਤਵਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਏਵੰਵਿਧੇ ਤ੍ਵਗਸ੍ਤ੍ਯਸ੍ਯ ਵਰ੍ਤਮਾਨੇ ਤਥਾ(ਅ)ਧ੍ਵਰੇ। ਨ ਵਵਰ੍ਸ਼਼ ਸਹਸ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤਦਾ ਭਰਤਸਤ੍ਤਮ॥ 14-94-11 (95233) ਤਤਃ ਕਰ੍ਮਾਨ੍ਤਰੇ ਰਾਜੰਨਗਸ੍ਤ੍ਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ। ਕਥੇਯਮਭਿਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਮੁਨੀਨਾਂ ਭਾਵਿਤਾਤ੍ਮਨਾਮ੍॥ 14-94-12 (95234) ਅਗਸ੍ਤ੍ਯੋ ਯਜਮਾਨੋਸੌ ਦਦਾਤ੍ਯੰਨੰ ਵਿਮਤ੍ਸਰਃ। ਨ ਚ ਵਰ੍ਸ਼਼ਤਿ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯਃ ਕਥਮੰਨੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-94-13 (95235) ਸਤ੍ਰੰ ਚੇਦੰ ਮਹਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾ ਮੁਨੇਰ੍ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਾਰ੍ਸ਼਼ਿਕਮ੍। ਨ ਵਰ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਦੇਵਸ਼੍ਚ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣ੍ਯੇਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼॥ 14-94-14 (95236) ਏਤਦ੍ਭਵਨ੍ਤਃ ਸੰਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੇਰਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਅਗਸ੍ਤ੍ਯਸ੍ਯਾਤਿਤਪਸਃ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਨ੍ਤ੍ਯਨੁਗ੍ਰਹਮ੍॥ 14-94-15 (95237) ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤੇ ਵਚਨੇ ਤਤੋ(ਅ)ਗਸ੍ਤ੍ਯਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍। ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸ ਤਦਾ ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਮੁਨੀਨ੍॥ 14-94-16 (95238) ਯਦਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਨ ਵਰ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਵਾਸਵਃ। ਚਿਨ੍ਤਾਯਜ੍ਞੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਧਿਰੇਸ਼਼ ਸਨਾਤਨਃ॥ 14-94-17 (95239) ਯਦਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਨ ਵਰ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਵਾਸਵਃ। ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਯਜ੍ਞੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਧਿਰੇਸ਼਼ ਸਨਾਤਨਃ॥ 14-94-18 (95240) ਯਦਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਨ ਵਰ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਵਾਸਵਃ। ਵ੍ਯਾਯਾਮੇਨਾਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਜ੍ਞਾਨੇਤਾਨ੍ਯਤਵ੍ਰਤਃ॥ 14-94-19 (95241) ਬੀਜਯਜ੍ਞੋ ਮਯਾ(ਅ)ਯੰ ਵੈ ਬਹੁਵਰ੍ਸ਼਼ਸਮਾਚਿਤਃ। ਬੀਜੈਰ੍ਹਿਤੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨਾਤ੍ਰ ਵਿਘ੍ਨੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-94-20 (95242) ਨੇਦੰ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਕਰ੍ਤੁਂ ਮਮ ਸਤ੍ਰੰ ਕਥਞ੍ਚਨ। ਵਰ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੀਹ ਵਾ ਦੇਵੋ ਨਵਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-94-21 (95243) ਅਥਵਾ(ਅ)ਭ੍ਯਰ੍ਥਨਾਮਿਨ੍ਦ੍ਰੋ ਨ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਕਾਮਤਃ। ਸ੍ਵਯਮਿਨ੍ਦ੍ਰੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਜੀਵਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਚ ਪ੍ਰਜਾਃ॥ 14-94-22 (95244) ਯੋ ਯਦਾਹਾਰਜਾਤਸ਼੍ਚ ਸ ਤਥੈਵ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਚੈਵ ਕਰ੍ਤਾਸ੍ਮਿ ਪੁਨਃ ਪੁਨਰਤੀਵ ਹਿ॥ 14-94-23 (95245) ਅਦ੍ਯੇਹ ਸ੍ਵਰ੍ਣਮਭ੍ਯੇਤੁ ਯਚ੍ਚਾਨ੍ਯਦ੍ਵਸੁ ਦੁਰ੍ਲਭਮ੍। ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਯਚ੍ਚਾਸ੍ਤਿ ਤਦਿਹਾਗਮ੍ਯਤਾਂ ਸ੍ਵਯਮ੍॥ 14-94-24 (95246) ਦਿਵ੍ਯਾਸ਼੍ਚਾਪ੍ਸਰਸਾਂ ਸਙ੍ਘਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਸਕਿੰਨਰਾਃ। ਵਿਸ਼੍ਵਾਵਸੁਸ਼੍ਚ ਯੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਤੇ(ਅ)ਪ੍ਯੁਪਾਸਨ੍ਤੁ ਮੇ ਮਖਮ੍॥ 14-94-25 (95247) ਉਤ੍ਤਰੇਭ੍ਯਃ ਕੁਰੁਭ੍ਯਸ਼੍ਚ ਯਤ੍ਕਿੰਚਿਦ੍ਵਸੁ ਵਿਦ੍ਯਤੇ। ਸਰ੍ਵੰ ਤਦਿਹ ਯਜ੍ਞੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਵਯਮੇਵੋਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤੁ॥ 14-94-26 (95248) ਸ੍ਵਰ੍ਗਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਸਦਸ਼੍ਚੈਵਕ ਧਰ੍ਮਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਤੁ। ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵਮੇਵੈਤਦਭਵਤ੍ਤਪਸਾ ਮੁਨੇਃ। ਤਸ੍ਯ ਦੀਪ੍ਤਾਗ੍ਨਿਮਹਸਸ੍ਤ੍ਵਗਸ੍ਤ੍ਯਸ੍ਯਾਤਿਤੇਜਸਃ॥ 14-94-27 (95249) ਤਤਸ੍ਤੇ ਮੁਨਯੋ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ੍ਤਪਸੋ ਬਲਮ੍। ਵਿਸ੍ਮਿਤਾ ਵਚਨੰ ਪ੍ਰਾਹੁਰਿਦੰ ਸਰ੍ਵੇ ਮਹਾਰ੍ਥਵਤ੍॥ 14-94-28 (95250) ਪ੍ਰੀਤਾਃ ਸ੍ਮ ਤਵ ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਨ ਤ੍ਵਿਚ੍ਛਾਮਸ੍ਤਪੋਵਨਮ੍। ਤੈਰੇਵ ਯਜ੍ਞੈਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ੍ਯ ਨ੍ਯਾਯੇਨੇਚ੍ਛਾਮਹੇ ਵਯਮ੍॥ 14-94-29 (95251) ਯਜ੍ਞੰ ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਤਥਾ ਹੋਮਾਨ੍ਯਚ੍ਚਾਨ੍ਯਨ੍ਮ੍ਰੁʼਗਯਾਮਹੇ। `ਤਯੋਸ੍ਸੰਧਰ੍ਸ਼਼ਿਤੈਰ੍ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਨਾਨ੍ਯਤੋ ਮ੍ਰੁʼਗਯਾਮਹੇ॥' 14-94-30 (95252) ਨ੍ਯਾਯੇਨੋਪਾਰ੍ਜਿਤਾਹਾਰਾਃ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਾਭਿਰਤਾ ਵਯਮ੍। ਵੇਦਾਂਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੇਣ ਨ੍ਯਾਯਤਃ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਾਮਹੇ॥ 14-94-31 (95253) ਨ੍ਯਾਯੇਨੋਤ੍ਤਰਕਾਲੰ ਚ ਗ੍ਰੁʼਹੇਭ੍ਯੋ ਨਿਃਸ੍ਰੁʼਤਾ ਵਯਮ੍। ਧਰ੍ਮਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੈਰ੍ਵਿਧਿਦ੍ਵਾਰੈਸ੍ਤਪਸ੍ਤਪ੍ਸ੍ਯਾਮਹੇ ਵਯਮ੍॥ 14-94-32 (95254) ਭਵਤਃ ਸਮ੍ਯਗਿਸ਼਼੍ਟਾ ਤੁ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਹਿਸਾਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾ। ਏਤਾਮਹਿੰਸਾ ਯਜ੍ਞੇਸ਼਼ੁ ਬ੍ਰੂਯਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸਤਤੰ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-94-33 (95255) ਪ੍ਰੀਤਾਸ੍ਤਤੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮੋ ਵਯੰ ਤੁ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਵਿਸਰ੍ਜਿਤਾਃ ਸਮਾਪ੍ਤੌ ਚ ਸਤ੍ਰਾਦਸ੍ਮਾਦ੍ਵ੍ਰਜਾਮਹੇ॥ 14-94-34 (95256) ਤਥਾ ਕਥਯਤਾਂ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦੇਵਰਾਜਃ ਪੁਰੰਦਰਃ। ਵਵਰ੍ਸ਼਼ ਸੁਮਹਾਤੇਜਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਸ੍ਯ ਤਪੋਬਲਮ੍॥ 14-94-35 (95257) ਆਸਮਾਪ੍ਤੇਸ਼੍ਚ ਯਜ੍ਞਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯਾਮਿਤਪਰਾਕ੍ਰਮਃ। ਨਿਕਾਮਵਰ੍ਸ਼਼ੀ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯੋ ਬਭੂਵ ਜਨਮੇਜਯ॥ 14-94-36 (95258) ਪ੍ਰਸਾਦਯਾਮਾਸ ਚ ਤਮਗਸ੍ਤ੍ਯੰ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ੇਸ਼੍ਵਰਃ। ਸ੍ਵਯਮਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ੇ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਮ੍॥ 14-94-37 (95259) ਤਤੋ ਯਜ੍ਞਸਮਾਪ੍ਤੌ ਤਾਨ੍ਵਿਸਸਰ੍ਜ ਮਹਾਮੁਨੀਨ੍। ਅਗਸ੍ਤ੍ਯਃ ਪਰਮਪ੍ਰੀਤਃ ਪੂਜਯਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਵਿਧਿ॥ ॥ 14-94-38 (95260) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਿ ਚਤੁਰ੍ਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 94 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-94-6 ਮਰੀਚਿਪਾਸ਼੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਰੀਚਿਪਾਨਮਾਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਃ॥ 7-94-7 ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਚੇਦੇਵ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤਿ ਨਾਨ੍ਯਥਾ ਮੇ ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਕਾਃ। ਪ੍ਰਸੰਖ੍ਯਾਨਾਸ੍ਤਤ੍ਕਾਲਮਾਤ੍ਰਸੰਗ੍ਰਹਾਃ॥ 7-94-17 ਚਿਨ੍ਤਾਯਜ੍ਞੰ ਮਾਨਸੰ ਯਜ੍ਞਮ੍। ਸੰਕਲ੍ਪਮਾਤ੍ਰੇਣੈਵ ਦੇਵਾਨ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਸ਼੍ਚ ਤਰ੍ਪਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮੀਤ੍ਯਰ੍ਥ॥ 7-94-18 ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਯਜ੍ਞੰ ਉਪਾਹ੍ਰੁʼਤਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਵ੍ਯਯਮਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੇਨੈਵ ਤਾਂਸ੍ਤਰ੍ਪਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ। ਏਵੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਯਜ੍ਞੋਪਿ ਜ੍ਞੇਯਃ॥ 7-94-19 ਵ੍ਯਾਯਾਮੇਨ ਸ਼ਰੀਰਕ੍ਲੇਸ਼ੇਨ। ਧ੍ਯੇਯਾਤ੍ਮਨਾ ਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਹਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥ 7-94-29 ਨ ਤ੍ਵਿਚ੍ਛਾਮਸ੍ਤਪੋਵ੍ਯਯਮਿਤਿ ਝ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 095

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.95. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 095

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨੇਨ ਜਨਮੇਜਯੰਪ੍ਰਤਿ ਨਕੁਲਸ੍ਯ ਨਿਜਸ੍ਵਰੂਪਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਸ੍ਯ ਨਕੁਲਤ੍ਵਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਵਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਕਾਰਣਾਭਿਧਾਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਕੋਸੌ ਨਕੁਲਰੂਪੇਣ ਸ਼ਿਰਸਾ ਕਾਞ੍ਚਨੇਨ ਵੈ। ਪ੍ਰਾਹ ਮਾਨੁਸ਼਼ਵਦ੍ਵਾਚਮੇਤਤ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਵਦਸ੍ਵ ਮੇ॥ 14-95-1 (95261) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-95-2x (7933) ਏਤਤ੍ਪੂਰ੍ਵੰ ਨ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਹੰ ਨ ਚਾਸ੍ਮਾਭਿਃ ਪ੍ਰਭਾਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਨਕੁਲੋ ਯੋਸੌ ਯਥਾ ਵਾਕ੍ਤਸ੍ਯ ਮਾਨੁਸ਼਼ੀ॥ 14-95-2 (95262) ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੰ ਸੰਕਲ੍ਪਯਾਮਾਸ ਜਮਦਗ੍ਨਿਃ ਪੁਰਾ ਕਿਲ। ਹੋਮਧੇਨੁਸ੍ਤਮਾਗਾਚ੍ਚ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਦੁਦੋਹ ਤਾਮ੍॥ 14-95-3 (95263) ਤਤ੍ਪਯਃ ਸ੍ਥਪਯਾਮਾਸ ਨਵੇ ਭਾਣ੍ਡੇ ਦ੍ਰੁʼਢੇ ਸ਼ੁਚੌ। ਕ੍ਰੋਧੋ ਨਕੁਲਰੂਪੇਣ ਪਿਠਰੰ ਪਰ੍ਯਕਰ੍ਸ਼਼ਯਤ੍॥ 14-95-4 (95264) ਜਿਜ੍ਞਾਸੁਸ੍ਤਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਟੰ ਕਿੰ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਵਿਪ੍ਰਿਯੇ ਕ੍ਰੁʼਤੇ। ਇਤਿ ਸਞ੍ਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਦੁਰ੍ਮੇਧਾ ਧਰ੍ਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਤਤ੍ਪਯਃ॥ 14-95-5 (95265) ਤਮਾਜ੍ਞਾਯ ਮੁਨਿਃ ਕ੍ਰੋਧੰ ਨੈਵਾਸ੍ਯ ਸ ਚੁਕੋਪ ਹ। ਸ ਤੁ ਕ੍ਰੋਧਸ੍ਤਤੋ ਰਾਜਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਂ ਮੂਰ੍ਤਿਮਾਸ੍ਥਿਤਃ॥ 14-95-6 (95266) ਜਿਤੋਸ੍ਮੀਤਿ ਭ੍ਰੁʼਗੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਭ੍ਰੁʼਗਵੋ ਹ੍ਯਤਿਰੋਸ਼਼ਣਾਃ। ਲੋਕੇ ਮਿਥ੍ਯਾਪ੍ਰਵਾਦੋਯੰ ਯਤ੍ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਵਿਨਿਰ੍ਜਿਤਃ॥ 14-95-7 (95267) ਵਸ਼ੇ ਸ੍ਥਿਤੋ(ਅ)ਹੰ ਤ੍ਵਯ੍ਯਹ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਤਿ ਮਹਾਤ੍ਮਨਿ। ਬਿਭੇਮਿ ਤਪਸਃ ਸਾਧੋ ਪ੍ਰਸਾਦੰ ਕੁਰੁ ਮੇ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-95-8 (95268) ਜਮਦਗ੍ਨਿਰੁਵਾਚ। 14-95-9x (7934) ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋਸਿ ਮੇ ਕ੍ਰਧ ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵੰ ਵਿਗਤਜ੍ਵਰਃ। ਨ ਤ੍ਵਯਾਪਕ੍ਰੁʼਤੰ ਮੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਨ ਚ ਮੇ ਮਨ੍ਯੁਰਸ੍ਤਿ ਵੈ॥ 14-95-9 (95269) ਯਾਨ੍ਸਮੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਸੰਕਲ੍ਪਃ ਪਯਸੋਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤੋ ਮਯਾ। ਪਿਤਰਸ੍ਤੇ ਮਹਾਭਾਗਾਸ੍ਤੇਭ੍ਯੋ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਸ੍ਵ ਗਮ੍ਯਤਾਮ੍॥ 14-95-10 (95270) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੋ ਜਾਤਸੰਤ੍ਰਾਸਸ੍ਤਤ੍ਰੈਵਾਨ੍ਤਰਧੀਯਤ। ਪਿਤ੍ਰੂʼਣਾਮਭਿਸ਼਼ਙ੍ਗਾਚ੍ਚ ਨਕੁਲਤ੍ਵਮੁਪਾਗਤਃ॥ 14-95-11 (95271) ਸ ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਸਾਦਯਾਮਾਸ ਸ਼ਾਪਸ੍ਯਾਨ੍ਤੋ ਭਵੇਦਿਤਿ। ਤੈਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਧਰ੍ਮੰ ਸਾਪਸ੍ਯਾਨ੍ਤਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਤਿ॥ 14-95-12 (95272) ਤੈਸ਼੍ਚੋਕ੍ਤੋ ਯਜ੍ਞਿਯਾਨ੍ਦੇਸ਼ਾਨ੍ਧਰ੍ਮਾਰਣ੍ਯੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਜੁਗੁਪ੍ਸਮਾਨੋ ਧਾਵਨ੍ਸ ਤੰ ਯਜ੍ਞੰ ਸਮੁਪਾਸਦਤ੍॥ 14-95-13 (95273) ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਮਥਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਸਕ੍ਤੁਪ੍ਰਸ੍ਥੇਨ ਤੇਨ ਸਃ। ਮੁਕ੍ਤਃ ਸਾਪਾਤ੍ਤਤਃ ਕ੍ਰੋਧੋ ਧਰ੍ਮੋ ਹ੍ਯਾਸੀਦ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 14-95-14 (95274) ਏਵਮੇਤਤ੍ਤਦਾ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਯਜ੍ਞੇ ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ। ਪਸ਼੍ਯਤਾਂ ਚਾਪਿ ਨਸ੍ਤਤ੍ਰ ਨਕੁਲੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰ੍ਹਿਤਸ੍ਤਦਾ। ॥ 14-95-15 (95275) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 95 ॥ ਸਮਾਪ੍ਤਮਨੁਗੀਤਾਪਰ੍ਵ। -------

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-95-4 ਪਿਠਰੰ ਪਾਤ੍ਰੰ। ਤਤ੍ਪਯਃ ਪੀਤਵਾਨਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ। ਤਚ੍ਚ ਕ੍ਰੋਧਸ੍ਵਰੂਪੇਣ ਪਿਠਰੰ ਧਰ੍ਮ ਆਵਿਸ਼ਦਿਤਿ ਝ. ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 096

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.96. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 096

ਅਥ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵ ॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰਪ੍ਰਤਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਕਥਨਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ॥ 1 ॥ ਵਸਿਸ਼਼੍ਠਾਦਿਭਿਸ੍ਤਚ੍ਛੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਯਾ ਤਤ੍ਸਮੀਪੋਪਸਰ੍ਪਣਮ੍॥ 2 ॥ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸ੍ਵਮਹਿਮਾਨੁਬੋਧਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੇ ਪੁਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਕੇਸ਼ਵੰ ਕੇਸ਼ਿਸੂਦਨਮ੍। ਧਰ੍ਮਸੰਸ਼ਯਮੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਕਿਮਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤ੍ਪਿਤਾਮਹਃ॥ 14-96-1 (95276) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-96-2x (7935) ਪਸ਼੍ਚਿਮੇਨਾਸ਼੍ਵਮੇਧੇਨ ਯਦਾ ਸ੍ਨਾਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਤਦਾ ਰਾਜਾ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕੇਸ਼ਵੰ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-96-2 (95277) ਭਵਵਨ੍ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਾ ਧਰ੍ਮਾਃ ਕਿੰਫਲਾਃ ਕਿੰਪਰਾਯਣਾਃ। ਕਿੰ ਧਰ੍ਮਮਧਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਥ ਭਵਤੋਤ੍ਪਾਦਿਤਾਃ ਪੁਰਾ॥ 14-96-3 (95278) ਯਦਿ ਤੇਹਮਨੁਗ੍ਰਾਹ੍ਯਃ ਪ੍ਰਿਯੋਸ੍ਮਿ ਮਧੁਸੂਦਨ। ਸ਼੍ਰੋਤਵ੍ਯਾ ਯਦਿ ਮੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਤਨ੍ਮੇ ਕਥਯ ਸੁਵ੍ਰਤ॥ 14-96-4 (95279) ਪਵਿਤ੍ਰਾ ਕਿਲ ਤੇ ਧਰ੍ਮਾਃ ਸਰ੍ਵਪਾਪਪ੍ਰਣਾਸ਼ਨਾਃ। ਸਰ੍ਵਧਰ੍ਮੋਤ੍ਤਮਾਃ ਪੁਣ੍ਯਾ ਭਗਵੰਸ੍ਤ੍ਵਨ੍ਮੁਖੋਦ੍ਗਤਾਃ॥ 14-96-5 (95280) ਯਾਞ੍ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਾ ਗੋਘ੍ਨੋ ਮਾਤ੍ਰੁʼਹਾ ਗੁਰੁਤਲ੍ਪਗਃ। ਪਾਕਰ੍ਭੇਦੀ ਕ੍ਰੁʼਤਘ੍ਨਸ਼੍ਚ ਸੁਰਾਪੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਕ੍ਰਯੀ॥ 14-96-6 (95281) ਮਿਤ੍ਰਵਿਸ਼੍ਵਾਸਘਾਤੀ ਚ ਵੀਰਹਾ ਭ੍ਰੂਣਹਾ ਤਥਾ। ਤਪੋਵਿਕ੍ਰਯਿਣਸ਼੍ਚੈਵ ਦਾਨਵਿਕ੍ਰਯਿਣਸ੍ਤਥਾ॥ 14-96-7 (95282) ਆਤ੍ਮਵਿਕ੍ਰਮਯਿਣੋ ਮੂਢਾ ਜੀਵੇਦ੍ਯਸ਼੍ਚ ਵਿਕਰ੍ਮਭਿਃ। ਪਾਪਾਃ ਸ਼ਠਾ ਨੈਕ੍ਰੁʼਤਿਕਾ ਡਾਂਭਿਕਾ ਦੂਸ਼਼ਕਾਸ੍ਤਥਾ॥ 14-96-8 (95283) ਰਸਭੇਦਕਰਾ ਯੇ ਚ ਯੇ ਚ ਸ੍ਯੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਾਃ। ਸ਼ੂਦ੍ਰਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯਕਰਾਸ਼੍ਚੋਰਾ ਵਿਪ੍ਰਾ ਯੇ ਚ ਪੁਰੋਹਿਤਾਃ॥ 14-96-9 (95284) ਨਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪਹਾਰਿਣਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਘ੍ਨਾਸ੍ਤਥਾ ਯੇ ਪਾਰਦਾਰਿਕਾਃ। ਏਤੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਚ ਪਾਪਾ ਯੇ ਮੁਚ੍ਯਨ੍ਤੇਤੇ(ਅ)ਪਿ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ਾਤ੍॥ 14-96-10 (95285) ਤਾਨਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਸੁਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਮਮਾਚ੍ਯੁਤ॥ 14-96-11 (95286) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-96-12x (7936) ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਕਥਿਤੇ ਦੇਵੇ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੇਣ ਸੰਸਦਿ। ਵਸਿਸ਼਼੍ਠਾਦ੍ਯਾਸ੍ਤਪੋਯੁਕ੍ਤਾ ਮੁਨਯਸ੍ਤਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ॥ 14-96-12 (95287) ਸ਼੍ਰੋਤੁਕਾਮਾਃ ਪਰੰ ਗੁਹ੍ਯੰ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵੰ ਧਰ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਤਥਾ ਭਾਗਵਤਾਸ਼੍ਚੈਵ ਤਤਸ੍ਤੰ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍॥ 14-96-13 (95288) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-96-14x (7937) ਤਤ੍ਵਤਸ੍ਤਵ ਭਾਵੇਨ ਪਾਦਮੂਲਮੁਪਾਗਤਮ੍। ਯਦਿ ਜਾਨਾਸਿ ਮਾਂ ਭਕ੍ਤੰ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧੰ ਵਾ ਭਕ੍ਤਵਤ੍ਸਲ॥ 14-96-14 (95289) ਧਰ੍ਮਗੁਹ੍ਯਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਵੇਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਤਤ੍ਵਤਃ। ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਕਥਯ ਮੇ ਦੇਵ ਯਦ੍ਯਨੁਗ੍ਰਹਭਾਗਹਮ੍॥ 14-96-15 (95290) ਸ਼੍ਰੁਤਾ ਮੇ ਮਾਨਵਾ ਧਰ੍ਮਾ ਵਾਸਿਸ਼਼੍ਠਾਃ ਕਾਸ਼੍ਯਪਾਸ੍ਤਥਾ। ਗਾਰ੍ਗੀਯਾ ਗੌਤਮੀਯਾਸ਼੍ਚ ਤਥਾ ਗੋਪਾਲਕਸ੍ਯ ਚ॥ 14-96-16 (95291) ਪਰਾਸ਼ਰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ਪੂਰ੍ਵਾ ਮੈਤ੍ਰੇਯਸ੍ਯ ਚ ਧੀਮਤਃ। ਔਮਾ ਮਾਹੇਸ਼੍ਵਰਾਸ਼੍ਚੈਵ ਨਨ੍ਦਿਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਚ ਪਾਵਨਾਃ॥ 14-96-17 (95292) ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਕਥਿਤਾ ਯੇ ਚ ਕੌਮਾਰਾਸ਼੍ਚ ਸ਼੍ਰੁਤਾ ਮਯਾ। ਧੂਮਾਯਨਕ੍ਰੁʼਤਾ ਧਰ੍ਮਾਃ ਕਾਣ੍ਡਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਾ ਅਪਿ॥ 14-96-18 (95293) ਭਾਰ੍ਗਵਾ ਯਾਜ੍ਞਵਲ੍ਕ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਮਾਰ੍ਕਣ੍ਡੇਯਕ੍ਰੁʼਤਾ ਅਪਿ। ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਕ੍ਰੁʼਤਾ ਯੇ ਚ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਕ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ॥ 14-96-19 (95294) ਕੁਣੇਸ਼੍ਚ ਕੁਣਿਬਾਹੋਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਸੁਮਨ੍ਤੁਜੈਮਿਨਿਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ਸ਼ਾਕੁਨੇਯਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ॥ 14-96-20 (95295) ਪੁਲਸ੍ਤ੍ਯਪੁਲਹੋਦ੍ਗੀਤਾਃ ਪਾਵਕੀਯਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਅਗਸ੍ਤ੍ਯਗੀਤਾ ਮੌਦ੍ਗਲ੍ਯਾਃ ਸ਼ਾਣ੍ਡਿਲ੍ਯਾਃ ਸ਼ਲਭਾਯਨਾਃ॥ 14-96-21 (95296) ਵਾਲਖਿਲ੍ਯਕ੍ਰੁʼਤਾ ਯੇ ਚ ਯੇ ਚ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਿਭਿਸ੍ਤਥਾ। ਆਪਸ੍ਤੰਬਕ੍ਰੁʼਤਾ ਧਰ੍ਮਾਃ ਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਯ ਲਿਖਿਤਸ੍ਯ ਚ॥ 14-96-22 (95297) ਪ੍ਰਾਜਾਪਤ੍ਯਾਸ੍ਤਥਾ ਯਾਮ੍ਯਾ ਮਾਹੇਨ੍ਦ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਸ਼੍ਰੁਤਾ ਮਯਾ। ਵੈਯਾਘ੍ਰਵ੍ਯਾਸਕੀਯਾਸ਼੍ਚ ਵਿਭਣ੍ਡਕਕ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ॥ 14-96-23 (95298) ਨਾਰਦੀਯਾਃ ਸ਼੍ਰੁਤਾ ਧਰ੍ਮਾਃ ਕਾਪੋਤਾਸ਼੍ਚ ਸ਼੍ਰੁਤਾ ਮਯਾ। ਤਥਾ ਵਿਦੁਰਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਭ੍ਰੁʼਗੋਰਙ੍ਗਿਰਸਸ੍ਤਥਾ॥ 14-96-24 (95299) ਕ੍ਰੌਞ੍ਚਾ ਮ੍ਰੁʼਦਙ੍ਗਗੀਤਾਸ਼੍ਚ ਸੌਰ੍ਯਾ ਹਾਰੀਤਕਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਯੇ ਪਿਸ਼ਙ੍ਗਕ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਕਾਤਪਾਯਾਃ ਸੁਵਾਲਕਾਃ॥ 14-96-25 (95300) ਉਦ੍ਦਾਲਕਕ੍ਰੁʼਤਾ ਧਰ੍ਮਾ ਔਸ਼ਨਸ੍ਯਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨਗੀਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਚਾਨ੍ਯੇ(ਅ)ਪ੍ਯੇਵਮਾਦਿਤਃ॥ 14-96-26 (95301) ਏਤੇਭ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਧਰ੍ਮੇਭ੍ਯੋ ਦੇਵ ਤ੍ਵਨ੍ਮੁਖਨਿਸ੍ਸ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਪਾਵਨਾਤ੍ਵਾਤ੍ਪਵਿਤ੍ਰਤ੍ਵਾਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ ਇਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ॥ 14-96-27 (95302) ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਧਿ ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਪੰਨਸ੍ਯ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਚ ਕੇਸ਼ਵ। ਯੁਸ਼਼੍ਮਦੀਯਾਨ੍ਵਰਾਨ੍ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਪੁਣ੍ਯਾਨ੍ਕਥਯ ਮੇਚ੍ਯੁਤ॥ 14-96-28 (95303) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-96-29x (7938) ਏਵੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤੁ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੇਣ ਕੇਸ਼ਵਃ। ਉਵਾਚ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਰ੍ਥਾਨ੍ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਃ॥ 14-96-29 (95304) ਏਵੰ ਤੇ ਯਸ੍ਯ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਯਤ੍ਨੋ ਧਰ੍ਮੇਸ਼਼ੁ ਸੁਵ੍ਰਤ। ਤਸ੍ਯ ਤੇ ਦੁਰ੍ਲਭੋ ਲੋਕੇ ਨ ਕਸ਼੍ਚਿਦਪਿ ਵਿਦ੍ਯੇਤ॥ 14-96-30 (95305) ਧਰ੍ਮਃ ਸ਼੍ਰੁਤੋ ਵਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਵਾ ਕਥਿਤੋ ਵਾ ਕ੍ਰੁʼਤੋਪਿ ਵਾ। ਅਨੁਮੋਦਿਤੋ ਵਾ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨਯਤੀਨ੍ਦ੍ਰਪਦੰ ਨਰਮ੍॥ 14-96-31 (95306) ਧਰ੍ਮਃ ਪਿਤਾ ਚ ਮਾਤਾ ਚ ਧਰ੍ਮੋ ਨਾਥਃ ਸੁਹ੍ਰੁʼਤ੍ਤਥਾ। ਧਰ੍ਮੋ ਭ੍ਰਾਤਾ ਸਖਾ ਚੈਵ ਧਰ੍ਮਃ ਸ੍ਵਾਮੀ ਪਰੰਤਪ॥ 14-96-32 (95307) ਧਰ੍ਮਾਦਰ੍ਥਸ਼੍ਚ ਕਾਮਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਾਦ੍ਭੋਗਾਃ ਸੁਖਾਨਿ ਚ। ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਦੈਸ਼੍ਵਰ੍ਯਮੇਵਾਗ੍ਰ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਤਿਃ ਪਰਾ॥ 14-96-33 (95308) ਧਰ੍ਮੋਯੰ ਸੇਵਿਤਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਸ੍ਤ੍ਰਾਯਤੇ ਮਹਤੋ ਭਯਾਤ੍। ਧਰ੍ਮਾਦ੍ਦ੍ਵਿਜਤ੍ਵੰ ਦੇਵਤ੍ਵੰ ਧਰ੍ਮਃ ਪਾਵਯਤੇ ਨਰਮ੍॥ 14-96-34 (95309) ਯਦਾ ਚ ਕ੍ਸ਼਼ੀਯਤੇ ਪਾਪੰ ਕਾਲੇਨ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਯ ਤੁ। ਤਦਾ ਸੰਜਾਯਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਧਰ੍ਮੰ ਕਰ੍ਤੁਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-96-35 (95310) ਜਨ੍ਮਾਨ੍ਤਰਸਹਸ੍ਰੈਸ੍ਤੁ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਤ੍ਵੰ ਹਿ ਦੁਰ੍ਲਭਮ੍। ਤਦ੍ਗਤ੍ਵਾਪੀਹ ਯੋ ਧਰ੍ਮੰ ਨ ਕਰੋਤਿ ਸ੍ਵਵਞ੍ਚਿਤਃ॥ 14-96-36 (95311) ਕੁਤ੍ਸਿਤਾ ਯੇ ਦਰਿਦ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਵਿਰੂਪਾ ਵ੍ਯਾਧਿਤਾਸ੍ਤਥਾ। ਪਰਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਮੂਰ੍ਖਾਸ਼੍ਚ ਨ ਤੈਰ੍ਧਰ੍ਮਃ ਕ੍ਰੁʼਤਃ ਪੁਰਾ॥ 14-96-37 (95312) ਯੇ ਚ ਦੀਰ੍ਘਾਯੁਸ਼਼ਃ ਸ਼ੂਰਾਃ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਭੋਗਿਨਸ੍ਤਥਾ॥ ਨੀਰੋਗਾ ਰੂਪਸੰਪੰਨਾਸ੍ਤੈਰ੍ਧਰ੍ਮਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਃ ਪੁਰਾ॥ 14-96-38 (95313) ਏਵੰ ਧਰ੍ਮਃ ਕ੍ਰੁʼਤਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋ ਨਯਤੇ ਗਤਿਮੁਤ੍ਤਮਾਮ੍। ਅਧਰ੍ਮੰ ਸੇਵਤੇ ਯਸ੍ਤੁ ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਯੋਨ੍ਯਾਂ ਪਤਤ੍ਯਸੌ॥ 14-96-39 (95314) ਇਦੰ ਰਹਸ੍ਯੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਧਰ੍ਮਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਕਥਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਪਰੰ ਧਰ੍ਮੰ ਤਵ ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-96-40 (95315) ਇਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤ੍ਵਮਸਿ ਮੇ(ਅ)ਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰਪੰਨਸ਼੍ਚਾਪਿ ਮਾਂ ਸਦਾ। ਪਰਮਾਰ੍ਥਮਪਿ ਬ੍ਰੂਯਾਂ ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਧਰ੍ਮਸੰਹਿਤਾਮ੍॥ 14-96-41 (95316) ਇਦੰ ਮੇ ਮਾਨੁਸ਼਼ੰ ਜਨ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤਮਾਤ੍ਮਨਿ ਮਾਯਯਾ। ਧਰ੍ਮਸੰਸ੍ਥਾਪਨਾਰ੍ਥਾਯ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਨਾਂ ਨਾਸ਼ਨਾਯ ਚ॥ 14-96-42 (95317) ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯੰ ਭਾਵਮਾਪੰਨੰ ਯੇ ਮਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤ੍ਯਵਜ੍ਞਯਾ। ਸੰਸਾਰਾਨ੍ਤਰ੍ਹਿ ਤੇ ਮੂਢਾਸ੍ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਯੋਨਿਸ਼਼੍ਵਨੇਕਸ਼ਃ॥ 14-96-43 (95318) ਯੇ ਚ ਮਾਂ ਸਰ੍ਵਭੂਤਸ੍ਥੰ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਜ੍ਞਾਨਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ। ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਸਦਾ ਯੁਕ੍ਤਾਨ੍ਮਤ੍ਸਮੀਪੰ ਨਯਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-96-44 (95319) ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਨ ਵਿਨਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਵੀਤਕਲ੍ਮਸ਼਼ਾਃ। ਮਦ੍ਭਾਕ੍ਤਾਨਾਂ ਤੁ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯੇ ਸਫਲ ਜਨ੍ਮ ਪਾਣ੍ਡਵਾ॥ 14-96-45 (95320) ਅਪਿ ਪਾਪੇਸ਼਼੍ਵਭਿਰਤਾ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾਃ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਮੁਚ੍ਯਨ੍ਤੇ ਪਾਤਕੈਃ ਸਰ੍ਵੈਃ ਪਦ੍ਮਪਤ੍ਰਮਿਵਾਂਭਸਾ॥ 14-96-46 (95321) ਜਨ੍ਮਾਨ੍ਤਰਸਹਸ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਤਪਸਾ ਭਾਵਿਤਾਤ੍ਮਨਾਮ੍। ਭਕ੍ਤਿਰੁਤ੍ਪਦ੍ਯਤੇ ਤਾਤ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-96-47 (95322) ਯਚ੍ਚ ਰੂਪੰ ਪਰੰ ਗੁਹ੍ਯੰ ਕੂਟਸ੍ਤਮਚਲੰ ਧ੍ਰੁਵਮ੍। ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਤਤਾ ਦੇਵੈਰ੍ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੈਰ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਯਥਾ॥ 14-96-48 (95323) ਅਪਰੰ ਯਚ੍ਚ ਮੇ ਰੂਪੰ ਪਰ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ। ਤਦਰ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵਾਰ੍ਥੈਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-96-49 (95324) ਕਲ੍ਪਕੋਟਿਸਹਸ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਵ੍ਯਤੀਤੇਸ਼਼੍ਵਾਗਤੇ ਚ। ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮੀਹ ਤਦ੍ਰੂਪੰ ਯਚ੍ਚ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮੇ ਸੁਰਾਃ॥ 14-96-50 (95325) ਸ੍ਤਿਤ੍ਯੁਤ੍ਪਤ੍ਤ੍ਯਵ੍ਯਯਕਰੰ ਯੋ ਮਾਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਤੇ। ਅਨੁਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਮ੍ਯਹੰ ਤੰ ਵੈ ਸੰਸਾਰਾਨ੍ਮੋਚਯਾਮਿ ਚ॥ 14-96-51 (95326) ਅਹਮਾਦਿਰ੍ਹਿ ਦੇਵਾਨਾਂ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦਯੋ ਮਯਾ। ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਿੰ ਸ੍ਵਾਮਵਸ਼਼੍ਟਭ੍ਯ ਜਗਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਸ੍ਰੁʼਜਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-96-52 (95327) ਤਮੋਮੂਲੋਹਮਵ੍ਯਕ੍ਤੋ ਰਜੋਮਧ੍ਯੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ। ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਸਤ੍ਤ੍ਵੰ ਵਿਨਾ ਲੋਭੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦਿਸ੍ਤੰਬਪਰ੍ਯਤਃ॥ 14-96-53 (95328) ਮੂਰ੍ਧਾਨੰ ਮੇ ਵਿਦ੍ਧਿ ਦਿਵੰ ਚਨ੍ਦ੍ਰਾਦਿਤ੍ਯੌ ਚ ਲੋਚਨੇ। ਗਾਵੋਗ੍ਨਿਰ੍ਬਾਹ੍ਮਣੋ ਵਕ੍ਤ੍ਰੰ ਮਾਰੁਤਃ ਸ਼੍ਵਸਨੰ ਚ ਮੇ॥ 14-96-54 (95329) ਦਿਸ਼ੋ ਮੇ ਬਾਹਵਸ਼੍ਚਾਸ਼਼੍ਟੌ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਾਣਿ ਚ ਭੂਸ਼਼ਣਮ੍। ਅਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ਮੁਰੋ ਵਿਦ੍ਧਿ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਵਕਾਸ਼ਕਮ੍। ਮਾਰ੍ਗੋ ਮੇਘਾਨਿਲਾਭ੍ਯਾਂ ਤੁ ਯਨ੍ਮਮੋਦਰਮਵ੍ਯਯਮ੍॥ 14-96-55 (95330) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਣ੍ਡਲੰ ਯਦ੍ਵੈ ਦ੍ਵੀਪਾਰ੍ਣਵਨਗੈਰ੍ਯੁਤਮ੍। ਸਰ੍ਵਸੰਧਾਰਣੋਪੇਤੰ ਪਾਦੌ ਮਮ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-96-56 (95331) ਸ੍ਥਿਤੋ ਹ੍ਯੇਕਗੁਣਃ ਖੇ(ਅ)ਹੰ ਦ੍ਵਿਗੁਣਸ਼੍ਚਾਸ੍ਮਿ ਮਾਰੁਤੇ। ਤ੍ਰਿਗੁਣੋਗ੍ਨੌ ਸ੍ਥਿਤੋਹੰ ਵੈ ਸਲਿਲੇ ਚ ਚਤੁਰ੍ਗੁਣਃ॥ 14-96-57 (95332) ਸ਼ਬ੍ਦਾਦ੍ਯਾ ਯੇ ਗੁਣਾਃ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਪਞ੍ਚਸੁ। ਤਨ੍ਮਾਤ੍ਰਾਸੰਸ੍ਥਿਤਃ ਸੋਹੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਪਞ੍ਚਧਾਸ੍ਥਿਤਃ॥ 14-96-58 (95333) ਅਹੰ ਸਹਸ੍ਰਸੀਰ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤੁ ਸਹਸ੍ਰਵਦਨੇਕ੍ਸ਼਼ਣਃ। ਸਹਸ੍ਰਬਾਹੂਦਰਧ੍ਰੁʼਕ੍ਸਹਸ੍ਰੋਰੁਃ ਸਹਸ੍ਰਪਾਤ੍॥ 14-96-59 (95334) ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਵੋਰ੍ਵੀਂ ਸਰ੍ਵਤਃ ਸਮ੍ਯਗਤ੍ਯਤਿਸ਼਼੍ਠੰ ਦਸ਼ਾਂਗੁਲਮ੍। ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਤ੍ਮਭੂਤਸ੍ਥਃ ਸਰ੍ਵਵ੍ਯਾਪੀ ਤਤੋਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-96-60 (95335) ਅਚਿਨ੍ਤ੍ਯੋਹਮਨਨ੍ਤੋਹਮਜਰੋਹਮਜੋ ਹ੍ਯਹਮ੍। ਅਨਾਦ੍ਯੋ(ਅ)ਹਮਵਧ੍ਯੋਹਮਪ੍ਰਮੇਯੋਹਮਵ੍ਯਯਃ॥ 14-96-61 (95336) ਨਿਰ੍ਗੁਣੋਹੰ ਨਿਗੂਢਾਤ੍ਮਾ ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੋ ਨਿਰ੍ਮਮੋ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਨਿਸ਼਼੍ਕਲੋ ਨਿਰ੍ਵਿਕਾਰੋਹੰ ਨਿਦਾਨਮਮ੍ਰੁʼਤਸ੍ਯ ਤੁ॥ 14-96-62 (95337) ਸੁਧਾ ਚਾਹੰ ਸ੍ਵਧਾ ਚਾਹੰ ਸ੍ਵਾਹਾ ਚਾਹੰ ਨਰਾਧਿਪ। ਤੇਜਸਾ ਤਪਸਾ ਚਾਹੰ ਭੂਤਗ੍ਰਾਮੰ ਚਤੁਰ੍ਵਿਧਮ੍॥ 14-96-63 (95338) ਸ੍ਨੇਹਪਾਸ਼ੈਰ੍ਗੁਣਬਦ੍ਧ੍ਵਾ ਧਾਰਯਾਮ੍ਯਾਤ੍ਮਮਾਯਯਾ। ਚਾਤੁਰਾਸ਼੍ਰਮਧਰ੍ਮੇਹੰ ਚਾਤੁਰ੍ਹੋਤ੍ਰਫਲਾਸ਼ਨਃ। ਚਤੁਰ੍ਮੂਰ੍ਤਿਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਯਜ੍ਞਸ਼੍ਚਤੁਰਾਸ਼੍ਰਮਭਾਵਨਃ॥ 14-96-64 (95339) ਸੰਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਹੰ ਜਗਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵੈ ਗਰ੍ਭਮਾਤ੍ਮਨਃ। ਸ਼ਯਾਮਿ ਦਿਵ੍ਯਯੋਗੇਨ ਪ੍ਰਲਯੇਸ਼਼ੁ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-96-65 (95340) ਸਹਸ੍ਰਯੁਗਪਰ੍ਯਨ੍ਤਾਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮੀਂ ਰਾਤ੍ਰਿੰ ਮਹਾਰ੍ਣਵੇ। ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਸ੍ਰੁʼਜਾਮਿ ਭੂਤਾਨਿ ਜਙ੍ਗਮਾਨਿ ਸ੍ਥਿਰਾਣਿ ਚ॥ 14-96-66 (95341) ਕਲ੍ਪੇ ਕਲ੍ਪੇ ਚ ਭੂਤਾਨਿ ਸੰਹਰਾਮਿ ਸ੍ਰੁʼਜਾਮਿ ਚ। ਨ ਚ ਮਾਂ ਤਾਨਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਾਯਯਾ ਮੋਹਿਤਾਨਿ ਮੇ॥ 14-96-67 (95342) ਮਮ ਚੈਵਾਨ੍ਧਕਾਰਸ੍ਯ ਮਾਰ੍ਗਿਤਵ੍ਯਸ੍ਯ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਸ੍ਯੇਵ ਦੀਪਸ੍ਯ ਗਤਿਰ੍ਨੈਪੋਪਲਭ੍ਯਤੇ॥ 14-96-68 (95343) ਨ ਤਦਸ੍ਤਿ ਕ੍ਵਚਿਦ੍ਰਾਜਨ੍ਯਤ੍ਰਾਹੰ ਨ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ। ਨ ਚ ਤਦ੍ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਭੂਤੰ ਮਯਿ ਯੰਨ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍॥ 14-96-69 (95344) ਯਾਵਨ੍ਮਿਤ੍ਰੰ ਭਵੇਦ੍ਭੂਤੰ ਸ੍ਥੂਲੰ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਮਿਦੰ ਜਗਤ੍। ਦੀਵਭੂਤੋ ਹ੍ਯਹੰ ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤਾਵਨ੍ਮਾਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ॥ 14-96-70 (95345) ਕਿੰਚਾਤ੍ਰ ਬਹੁਨੋਕ੍ਤੇਨ ਸਤ੍ਯਮੇਤਦ੍ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ। ਯਦ੍ਭੂਤੰ ਯਦ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਚ੍ਚ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਹਮੇਵ ਤੁ॥ 14-96-71 (95346) ਮਯਾ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਮਨ੍ਮਯਾਨਿ ਚ ਭਾਰਤ। ਮਾਮੇਵ ਨ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਾਯਯਾ ਮੋਹਿਤਾਨਿ ਵੈ॥ 14-96-72 (95347) ਏਵੰ ਸਰ੍ਵੰ ਜਗਦਿਦੰ ਸਦੇਵਾਸੁਰਮਾਨੁਸ਼਼ਮ੍। ਮਤ੍ਤਃ ਪ੍ਰਭਵਤੇ ਰਾਜਨ੍ਮਯ੍ਯੇਵ ਪ੍ਰਵਿਲੀਯਤੇ॥ ॥ 14-96-73 (95348) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਣ੍ਣਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 96 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-96-1x ਏਤਦਾਰਭ੍ਯਾਪਰ੍ਵਸਮਾਪ੍ਤਿ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨਾਸ੍ਤ੍ਰਯੋਵਿੰਸ਼ਤ੍ਯਧ੍ਯਾਯਾ ਦਾਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਤ੍ਯਕੋਸ਼ੇਸ਼਼੍ਵੇਵ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਨਤ੍ਵੌਤ੍ਤਰਾਹਪਾਠੇ। 7-96-2 ਪਞ੍ਚਮੇਨਾਸ਼੍ਵਮੇਧੇਨੇਤਿ ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-96-18 ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਯਨਕ੍ਰੁʼਤਾ ਧਰ੍ਮਾ ਇਤਿ ਕ.ਪਾਠਃ॥ 7-96-23 ਵੈਭੀਤਕਕ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਇਤਿ ਟ.ਪਾਠਃ॥ 7-96-31 ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪੁਨਾਤਿ ਹ ਨਰੰ ਸਦੇਤਿ ਟ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 097

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.97. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 097

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਚਾਤੁਰ੍ਵਰ੍ਣ੍ਯਧਰ੍ਮਨਿਰੂਪਣਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਵਮਾਤ੍ਮੋਦ੍ਭਵੰ ਸਰ੍ਵੰ ਯਗਦੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਕੇਸ਼ਵਃ। ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜਸ੍ਯਾਥ ਪੁਣ੍ਯਾਨਕਥਯਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-97-1 (95349) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ਤਤ੍ਵੇਨ ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਪਾਪਨਾਸ਼ਨਮ੍। ਕਥ੍ਯਮਾਨੰ ਮਯਾ ਪੁਣ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਫਲੰ ਮਹਤ੍॥ 14-97-2 (95350) ਯਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੋਤਿ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਭੂਤ੍ਵਾ ਏਕਚਿਤ੍ਤਸ੍ਤਪੋਯੁਤਃ। ਸ੍ਵਰ੍ਗ੍ਯੰ ਯਸ਼ਸ੍ਯਾਮਾਯੁਸ਼਼੍ਯੰ ਧਰ੍ਮੰ ਜ੍ਞੇਯੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-97-3 (95351) ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯੇਹ ਯਤ੍ਪਾਪੰ ਪੂਰ੍ਵਸੰਚਿਤਮ੍। ਵਿਨਸ਼੍ਯਤ੍ਯਾਸ਼ੁ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-97-4 (95352) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-97-5x (7939) ਏਵੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਚਃ ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਤ੍ਯੰ ਕੇਸ਼ਵਭਾਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋ(ਅ)ਦ੍ਭੁਤੰ ਪਰਮ੍॥ 14-97-5 (95353) ਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਸਰ੍ਵੇ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਪ੍ਸਰਸਸ੍ਤਥਾ। ਭੂਤਾ ਯਕ੍ਸ਼਼ਗ੍ਰਹਾਸ਼੍ਚੈਵ ਗੁਹ੍ਯਕਾ ਭੁਜਗਾਸ੍ਤਥਾ॥ 14-97-6 (95354) ਵਾਲਖਿਲ੍ਯਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਯੋਗਿਨਸ੍ਤਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਤਥਾ ਭਾਗਵਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪਞ੍ਚਕਾਲਮੁਪਾਸਕਾਃ॥ 14-97-7 (95355) ਕੌਤੂਹਲਸਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੈਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਾਨਸਾਃ। ਸ਼੍ਰੋਤੁਕਾਮਾਃ ਪਰੰ ਧਰ੍ਮੰ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵੰ ਧਰ੍ਮਸ਼ਾਸਨਮ੍। ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਕਰ੍ਤੁਂ ਚ ਤਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਪ੍ਰਣੇਮੁਃ ਸ਼ਿਰਸਾ ਨਤਾਃ॥ 14-97-8 (95356) ਤਤਸ੍ਤਾਨ੍ਵਾਸੁਦੇਵੇਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨ੍ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ। ਵਿਮੁਕ੍ਤਪਾਪਾਨਾਲੋਕ੍ਯ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਹਰਿਮ੍। ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਕੇਸ਼ਵੰ ਧਰ੍ਮੰ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍॥ 14-97-9 (95357) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-97-10x (7940) ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯਾਥ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਸ੍ਯਾਪਿ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ। ਵੈਸ਼੍ਯਸ੍ਯ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ਦੇਵ ਗਤਿਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਸ੍ਯ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ॥ 14-97-10 (95358) ਕਥੰ ਬਧ੍ਯੇਤ ਪਾਸ਼ੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਤੁ ਯਮਾਲਯੇ। ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਵਾਥ ਵੈਸ਼੍ਯੋ ਵਾ ਸ਼ੂਦ੍ਰੋ ਵਾ ਬਧ੍ਯਤੇ ਕਥਮ੍। ਏਤਤ੍ਕਰ੍ਮਫਲੰ ਬ੍ਰੂਹਿ ਲੋਕਨਾਥ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ॥ 14-97-11 (95359) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-97-12x (7941) ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਥ ਕੇਸ਼ਵੋ ਹ੍ਯੇਵੰ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੇਣ ਧੀਮਤਾ। ਉਵਾਚ ਸੰਸਾਰਗਤਿੰ ਚਾਤੁਰ੍ਵਰ੍ਣ੍ਯਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਜਾਮ੍॥ 14-97-12 (95360) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-97-13x (7942) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਵਰ੍ਣਕ੍ਰਮੇਣੈਵ ਧਰ੍ਮੰ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਵਰ। ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਿੰਚਿੰਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਤੁ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-97-13 (95361) ਸ਼ਿਖਾਂਯਜ੍ਞੋਪਵੀਤਾ ਯੇ ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਂ ਯੇ ਚਾਪ੍ਯੁਪਾਸਤੇ। ਯੈਸ਼੍ਚ ਪੂਰ੍ਣਾਹੁਤਿਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਵਿਧਿਵਜ੍ਜੁਹ੍ਵਤੇ ਚ ਯੇ॥ 14-97-14 (95362) ਵੈਸ਼੍ਵਦੇਵੰ ਚ ਯੇ ਚਕ੍ਰੁਃ ਪੂਜਯਨ੍ਤ੍ਯਤਿਥੀਂਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਨਿਤ੍ਯੰ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਸ਼ੀਲਾਸ਼੍ਚ ਜਪਯਜ੍ਞਪਰਾਸ਼੍ਚ ਯੇ॥ 14-97-15 (95363) ਸਾਯੰਪ੍ਰਾਤਰ੍ਹੁਤਾਸ਼ਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਦ੍ਰਭੋਜਨਵਰ੍ਜਿਤਾਃ। ਡੰਭਾਨ੍ਰੁʼਤਵਿਮੁਕ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਦਾਰਨਿਰਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਪਞ੍ਚਯਜ੍ਞਪਰਾ ਯੇ ਚ ਯੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਮੁਪਾਸਤੇ॥ 14-97-16 (95364) ਦਹਨ੍ਤਿ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਹੂਯਮਾਨਾਸ੍ਤ੍ਰਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਯਃ। ਨਸ਼਼੍ਟਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਕਰ੍ਮਾਣੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਤੇ॥ 14-97-17 (95365) ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਪੁਨਃ ਕਾਮੰ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਾਯਕੈਃ। ਉਦ੍ਗੀਯਮਾਨਾਃ ਪ੍ਰਯਤੈਃ ਪੂਜ੍ਯਮਾਨਾਃ ਸ੍ਵਯੰਭੁਵਾ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਿਲੋਕੇ ਪ੍ਰਮੋਦਨ੍ਤੇ ਯਾਵਦਾਭੂਤਸੰਪ੍ਲੁਵਮ੍॥ 14-97-18 (95366) ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋਪਿ ਸ੍ਥਿਤੋ ਰਾਜ੍ਯੇ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਪਰਿਪਾਲਕਃ। ਸਮ੍ਯਕ੍ਪ੍ਰਜਾਃ ਪਾਲਯਿਤਾ ਸ਼਼ਡ੍ਭਾਗਨਿਰਤਃ ਸਦਾ॥ 14-97-19 (95367) ਯਜ੍ਞਦਾਨਰਤੋ ਧੀਰਃ ਸ੍ਵਦਾਰਨਿਰਤਃ ਸਦਾ। ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਨੁਸਾਰੀ ਤਤ੍ਵਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਜਾਕਾਰ੍ਯਪਰਾਯਣਃ॥ 14-97-20 (95368) ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਃ ਕਾਮਦੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਨਾਂ ਭਰਣੇ ਰਤਃ। ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਲੋਭਡੰਭਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋਪ੍ਯੁਤ੍ਤਮਾਂ ਯਾਤਿ ਗਤਿੰ ਦੇਵਨਿਸ਼਼ੇਵਿਤਾਮ੍॥ 14-97-21 (95369) ਤਤ੍ਰ ਦਿਵ੍ਯਾਪ੍ਸਰੋਭਿਸ੍ਤੁ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਕ੍ਰੀਡਤੇ ਸ਼ਕ੍ਰਪੂਜਿਤਃ॥ 14-97-22 (95370) ਚਤੁਰ੍ਥਗਾਨਿ ਵੈ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਦੇਵਵਤ੍। ਇਹ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਲੋਕੇ ਤੁ ਚਤੁਰ੍ਵੇਦੀ ਦ੍ਵਿਜੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-97-23 (95371) ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਗੋਪਾਲਨਿਰਤੋ ਧਰ੍ਮਾਨਵੇਸ਼਼ਣਤਤ੍ਪਰਃ। 14-97-24 (95372) ਦਾਨਧਰ੍ਮੇਪਿ ਨਿਰਤੋ ਵਿਪ੍ਰਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਕਸ੍ਤਥਾ॥ 14-97-24 (95373) ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਲੋਭਡੰਭਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਰੁʼਜੁਃ ਸ੍ਵਦਾਰਨਿਰਤੋ ਹਿੰਸਾਦ੍ਰੋਹਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ॥ 14-97-25 (95374) ਵਣਿਗ੍ਧਰ੍ਮਾੰਨਮੁਞ੍ਚਨ੍ਵੈ ਦੇਵਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪੂਜਕਃ। ਵੈਸ਼੍ਯਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਤਿਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਪੂਜ੍ਯਮਾਨੋਪ੍ਸਰੋਗਣੈਃ॥ 14-97-26 (95375) ਚਤੁਰ੍ਯੁਗਾਨਿ ਵੈ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਦਸ਼ ਪਞ੍ਚ ਚ। ਇਹ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਲੋਕੇ ਚ ਰਾਜਾ ਭਵਤਿ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍॥ 14-97-27 (95376) ਸੁਵਰ੍ਣਕੋਟ੍ਯਃ ਪਞ੍ਚਾਸ਼ਦ੍ਰਤ੍ਨਾਨਾਂ ਚ ਸ਼ਤੰ ਤਥਾ। ਹਸ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਵਰਸ਼੍ਵਸੰਯੁਕ੍ਤੋ ਮਹਾਭੋਗਾਂਸ਼੍ਚ ਸੇਵਤੇ॥ 14-97-28 (95377) ਤ੍ਰਯਾਣਾਮਪਿ ਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾਨਿਰਤਃ ਸਦਾ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਸ੍ਤੁ ਵਿਪ੍ਰਾਣਾਂ ਦਾਸਵਦ੍ਯਸ੍ਤੁ ਤਿਸ਼਼੍ਟਤਿ॥ 14-97-29 (95378) ਅਯਾਚਿਤਪ੍ਰਦਾਤਾ ਚ ਸਤ੍ਯਸ਼ੌਚਸਮਨ੍ਵਿਤਃ। ਗੁਰੁਦੇਵਾਰ੍ਚਨਰਤਃ ਪਰਦਾਰਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ॥ 14-97-30 (95379) ਪਰਪੀਡਾਮਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵੈਵ ਭਤ੍ਯਵਰ੍ਗੰ ਬਿਭਰ੍ਤਿ ਯਃ। ਸ਼ੂਦ੍ਰੋਪਿ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਜੀਵਾਨਾਮਭਯਪ੍ਰਦਃ॥ 14-97-31 (95380) ਸ ਸ੍ਵਰ੍ਗਕਲੋਕੇ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਮਹਾਤਪਾਃ। ਇਹ ਮਾਨੁਸ਼਼ਲੋਕੇ ਤੁ ਵੈਸ਼੍ਯੋ ਧਨਪਤਿਰ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-97-32 (95381) ਏਵੰ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਪਰੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮਹਤ੍ਸੰਸਾਰਮੋਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍। ਨ ਚ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਪਰ ਕਿੰਚਿਤ੍ਪਾਪਕਰ੍ਮਵ੍ਯਪੋਹਨਮ੍॥ 14-97-33 (95382) ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਧਰ੍ਮਃ ਸਦਾ ਕਾਰ੍ਯੋ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਦੁਰ੍ਲਭਮ੍। ਨ ਹਿ ਧਰ੍ਮਾਨੁਰਕ੍ਤਾਨਾਂ ਲੋਕੇ ਕਿੰਚਨ ਦੁਰ੍ਲਭਮ੍॥ 14-97-34 (95383) ਸ੍ਵਯੰਭੁਵਿਹਿਤੋ ਧਰ੍ਮੋ ਯੋ ਯਸ੍ਯੇਹ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ। ਸ ਤੇਨ ਕ੍ਸ਼਼ਪਯੇਤ੍ਪਾਪੰ ਸਮ੍ਯਗਾਚਰਿਤੇਨ ਚ ॥ 14-97-35 (95384) ਸਹਜੰ ਯਦ੍ਭਦੇਤ੍ਕਰ੍ਮ ਨ ਤਤ੍ਤ੍ਯਾਜ੍ਯੰ ਹਿ ਕੇਨਚਿਤ੍। ਸ ਏਵ ਤਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮੋ ਹਿ ਤੇਨ ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-97-36 (95385) ਵਿਗੁਣੋਪਿ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਸ੍ਤੁ ਪਾਪਕਰ੍ਮ ਵ੍ਯਪੋਹਤਿ। ਏਵਮੇਵ ਤੁ ਧਰ੍ਮੋਪਿ ਕ੍ਸ਼਼ੀਯਤੇ ਪਾਪਵਰ੍ਧਨਾਤ੍॥ 14-97-37 (95386) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-97-38x (7943) ਭਗਵਨ੍ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ ਸ਼੍ਰੋਤੁਂ ਕੌਤੂਹਲੰ ਹਿ ਮੇ। ਸ਼ੁਭਸ੍ਯਾਪ੍ਯਸ਼ੁਭਸ੍ਯਾਪਿ ਕ੍ਸ਼਼ਯਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੀ ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍॥ 14-97-38 (95387) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-97-39x (7944) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਧਰ੍ਮਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੰ ਸਨਾਤਨਮ੍। ਦੁਰ੍ਵਿਜ੍ਞੇਯਤਮੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਯਤ੍ਰ ਮਗ੍ਨਾ ਮਹਾਜਨਾਃ॥ 14-97-39 (95388) ਯਥੈਵ ਸ਼ੀਤਮੁਦਕਮੁਸ਼਼੍ਣੇਨ ਬਹੁਨਾ ਵ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਭਵੇਤ੍ਤੁ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦੁਸ਼਼੍ਣੰ ਸ਼ੀਤਤ੍ਵੰ ਚ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-97-40 (95389) ਯਥੋਸ਼਼੍ਣੰ ਵਾ ਭਵੇਦਲ੍ਪੰ ਸ਼ੀਤੇਨ ਬਹੁਨਾ ਵ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸ਼ੀਤਲੰ ਚ ਭਵੇਤ੍ਸਰ੍ਵਮੁਸ਼਼੍ਣਤ੍ਵੰ ਚ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-97-41 (95390) ਏਵੰ ਚ ਯਦ੍ਭਵੇਦ੍ਭੂਰਿ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਦਲ੍ਪੰ ਕ੍ਸ਼਼ਪਯੇਚ੍ਛੀਘ੍ਰੰ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-97-42 (95391) ਸਮਤ੍ਵੇ ਸਤਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤਯੋਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਪਾਪਯੋਃ। ਗੂਹਿਤਸ੍ਯ ਭਵੇਦ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਃ ਕੀਰ੍ਤਿਤਸ੍ਯ ਭਵੇਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਯਃ॥ 14-97-43 (95392) ਖ੍ਯਾਪਨੇਨਾਨੁਤਾਪੇਨ ਪ੍ਰਾਯਃ ਪਾਪੰ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ। ਤਥਾ ਕ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤੁ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਧਰ੍ਮੋ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਮਾਨਦ॥ 14-97-44 (95393) ਤਾਵੁਭੌ ਗੂਹਿਤੌ ਸਮ੍ਯਗ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿੰ ਯਾਤੋ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਨ ਪਾਪੰ ਗੂਹਯੇਦ੍ਬੁਧਃ॥ 14-97-45 (95394) ਤਸ੍ਮਾਦੇਤਤ੍ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨਿ ਕੀਰ੍ਤਯੇਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਯਕਾਰਣਾਤ੍। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸੰਕੀਰ੍ਤਯੇਤ੍ਪਾਪੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮੰ ਚ ਗੂਹਯੇਤ੍॥ ॥ 14-97-46 (95395) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 97 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 098

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.98. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 098

ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਪਰ੍ਵ ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਜਨ੍ਮਦਾਨਜੀਵਿਤਾਨਾਂ ਵੈਯਰ੍ਥ੍ਯਾਪਾਦਕਾਧਰ੍ਮਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਦਾਨਾਨਾਂ ਸਾਤ੍ਵਿਕਤ੍ਵਾਦਿਕਥਨਪੂਰ੍ਵ ਤਤ੍ਤਤ੍ਫਲਾਨਾਂ ਤ੍ਰੈਵਿਧ੍ਯਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਦਾਨਪਾਤ੍ਰਲਕ੍ਸ਼਼ਣਨਿਰੂਪਣਮ੍ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਿਮਾਨੁਵਰ੍ਣਨੰ ਚ॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਵੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਚਸ੍ਤਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੋ(ਅ)ਚ੍ਯੁਤਸ੍ਯ ਤੁ। ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਪੁਨਰਪ੍ਯਨ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮੰ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜੋ ਹਰਿਮ੍॥ 14-98-1 (95396) ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਚ ਕਤਿ ਜਨ੍ਮਾਨਿ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਦਾਨਾਨਿ ਕਾਨਿ ਚ। ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਚ ਜੀਵਿਤੰ ਕੇਸ਼਼ਾਂ ਨਰਾਣਾਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋਤ੍ਤਮ॥ 14-98-2 (95397) ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਸੁ ਹ੍ਯਵਸ੍ਥਾਸੁ ਦਾਨੰ ਦਤ੍ਤੰ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਇਹ ਲੋਕੇ(ਅ)ਨੁਭਵਤਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋਤ੍ਤਮ॥ 14-98-3 (95398) ਗਰ੍ਭਸ੍ਥਃ ਕਿੰ ਸਮਸ਼੍ਨਾਤਿ ਕਿੰ ਬਾਲ੍ਯੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਕੇਸ਼ਵ। ਯੌਵਨਸ੍ਥੇ(ਅ)ਪਿ ਕਿੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਵਾਰ੍ਧਕੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਕਿੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-98-4 (95399) ਸਾਤ੍ਵਿਕੰ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਦਾਨੰ ਰਾਜਸੰ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਭਵੇਤ੍। ਤਾਮਸੰ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਦੇਵ ਤਰ੍ਪਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਕਿੰ ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-98-5 (95400) ਉਤ੍ਤਮੰ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਦਾਨੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਾ ਕਿੰ ਫਲੰ ਭਵੇਤ੍। ਕਿੰ ਦਾਨੰ ਨਯਤਿ ਹ੍ਯੂਰ੍ਧ੍ਵੰ ਕਿੰ ਗਤਿੰ ਮਧ੍ਯਮਾਂ ਨਯੇਤ੍। ਗਤਿੰ ਜਘਨ੍ਯਾਮਥਵਾ ਦੇਵਦੇਵ ਬ੍ਰਵੀਹਿ ਮੇ॥ 14-98-6 (95401) ਏਤਦਿਚ੍ਛਾਮਿ ਵਿਜ੍ਞਾਤੁਂ ਪਰੰ ਕੌਤੂਹਲੰ ਹਿ ਮੇ। ਤ੍ਵਦੀਯੰ ਵਚਨੰ ਸਤ੍ਯੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਚ ਮਧੁਸੂਦਨ॥ 14-98-7 (95402) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-98-8x (7945) ਏਵੰ ਧਰ੍ਮੰ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪਾਣ੍ਡੁਸੁਤੇਨ ਵੈ। ਉਵਾਚ ਵਾਸੁਦੇਵੋ(ਅ)ਥ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜਸ੍ਯ ਤੁ॥ 14-98-8 (95403) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-98-9x (7946) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਵਚਨੰ ਤਥ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਕਥ੍ਯਮਾਨੰ ਮਯਾ ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵਪਾਪਵ੍ਯਪੋਹਨਮ੍॥ 14-98-9 (95404) ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਚ ਦਸ਼ ਜਨ੍ਮਾਨਿ ਚਤ੍ਵਾਰਿ ਚ ਨਰਾਧਿਪ। ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਦਾਨਾਨਿ ਪਞ੍ਚਾਸ਼ਤ੍ਪਞ੍ਚੈਵ ਚ ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍॥ 14-98-10 (95405) ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਚ ਜੀਵਿਤੰ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਤੇ ਚ ਸ਼਼ਟ੍ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ। ਅਨੁਕ੍ਰਮੇਣ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-98-11 (95406) ਧਰ੍ਮਘ੍ਨਾਨਾਂ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਜਨ੍ਮ ਲੁਬ੍ਧਾਨਾਂ ਪਾਪਿਨਾਂ ਤਥਾ। ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਪਾਕੰ ਚ ਯੇ(ਅ)ਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਰਦਾਰਰਤਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਪਾਕਭੇਦਕਰਾ ਯੇ ਚ ਯੇ ਚ ਸ੍ਯੁਃ ਸਤ੍ਯਵਰ੍ਜਿਤਾਃ॥ 14-98-12 (95407) ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਸ਼੍ਨਾਤਿ ਯਸ਼੍ਚੈਕਃ ਕ੍ਲਿਸ੍ਯਮਾਨੈਸ੍ਤੁ ਬਾਨ੍ਧਵੈਃ। ਪਿਤਰੰ ਮਾਤਰੰ ਚੈਵ ਉਪਾਧ੍ਯਾਯੰ ਗੁਰੁਂ ਤਥਾ। ਮਾਤੁਲੰ ਮਾਤੁਲਾਨੀਂ ਚ ਯੋ ਨਿਹਨ੍ਯਾਚ੍ਛਪੇਤ ਵਾ॥ 14-98-13 (95408) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ਼੍ਚੈਵ ਯੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਧ੍ਯੋਪਾਸਨਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਨਿਸ੍ਸ੍ਵਾਹੋ ਨਿਸ੍ਸ੍ਵਧਸ਼੍ਚੈਵ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਣਾਮੰਨਭੁਗ੍ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-98-14 (95409) ਮਮ ਵਾ ਸ਼ੰਕਰਸ੍ਯਾਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਅਥਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਤੁ ਯੇ ਨ ਭਕ੍ਤਾ ਨਰਾਧਮਾਃ। ਵ੍ਰੁʼਥਾਜਨ੍ਮਾਨ੍ਯਥੈਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪਾਪਿਨਾਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਡਵ॥ 14-98-15 (95410) ਅਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ(ਅ)ਪਿ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤਮਵਾਮਾਨੇਨ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਯਤ੍। ਡੰਭਾਰ੍ਥਮਪਿ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਯਤ੍ਪਾਸ਼਼ਣ੍ਡਿਹ੍ਰੁʼਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-98-16 (95411) ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਚਾਰਾਯ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨੁਕੀਰ੍ਤਿਤਮ੍। ਰੋਸ਼਼ਯੁਕ੍ਤੰ ਤੁ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤਮਨੁਸ਼ੋਚਿਤਮ੍॥ 14-98-17 (95412) ਡੰਭਾਰ੍ਜਿਤੰ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਯਚ੍ਚ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਨ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਜਿਤਮ੍। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਵੰ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਚੌਰ੍ਯੇਣਾਪ੍ਯਾਰ੍ਜਿਤੰ ਚ ਯਤ੍॥ 14-98-18 (95413) ਅਭਿਸ਼ਾਸ੍ਤਾਹ੍ਰੁʼਤੰ ਯਤ੍ਤੁ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਪਤਿਤੇ ਦ੍ਵਿਜੇ। ਨਿਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਭਿਹ੍ਰੁʼਤੰ ਯਤ੍ਤੁ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵਯਾਚਕੈਃ॥ 14-98-19 (95414) ਵ੍ਰਾਪ੍ਯੈਸ੍ਤੁ ਯਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤੰ ਦਾਨਮਾਰੂਢਪਤਿਤੈਸ਼੍ਚ ਯਤ੍। ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਸ੍ਵੈਰਿਣੀਭਰ੍ਤੁਃ ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰਾਨਨੁਵਰ੍ਤਿਨੇ॥ 14-98-20 (95415) ਯਦ੍ਗ੍ਰਾਮਯਾਚਕਹ੍ਰੁʼਤੰ ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਘ੍ਨਹ੍ਰੁʼਤੰ ਤਥਾ। ਉਪਪਾਤਕਿਨੇ ਦਤ੍ਤੰ ਦੇਵਵਿਕ੍ਰਯਿਣੇ ਚ ਯਤ੍॥ 14-98-21 (95416) ਸ੍ਤ੍ਰੀਜਿਤਾਯ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਰਾਜਸੇਵਿਨੇ। ਗਣਕਾਯ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਯਚ੍ਚ ਕਾਰਣਿਕਾਯ ਚ॥ 14-98-22 (95417) ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲੀਪਤਯੇ ਦਤ੍ਤੰ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਜੀਵਿਨੇ। ਭ੍ਰੁʼਤਕਾਯ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਵ੍ਯਾਲਗ੍ਰਾਹਿਹ੍ਰੁʼਤੰ ਚ ਯਤ੍॥ 14-98-23 (95418) ਪੁਰੋਹਿਤਾਯ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਚਿਕਿਤ੍ਸਕਹ੍ਰੁʼਤੰ ਚ ਯਤ੍। ਯਦ੍ਵਣਿੰਕ੍ਕਰ੍ਮਿਣੇ ਦਤ੍ਤੰ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਮਨ੍ਤ੍ਰੋਪਜੀਵਿਨੇ॥ 14-98-24 (95419) ਯਚ੍ਛੂਦ੍ਰਜੀਵਿਨੇ ਦਤ੍ਤੰ ਯਚ੍ਚ ਦੇਵਲਕਾਯ ਚ। ਦੇਵਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ਼ਿਨੇ ਯਚ੍ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਚਿਤ੍ਰਕਰ੍ਮਿਣੇ॥ 14-98-25 (95420) ਰਙ੍ਗੋਪਜੀਵਿਨੇ ਦਤ੍ਤੰ ਯਚ੍ਚ ਮਾਂਸੋਪਜੀਵਿਨੇ। ਸੇਵਕਾਯ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਬ੍ਰੁਵੇ॥ 14-98-26 (95421) ਅਦੇਸ਼ਿਨੇ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਦਤ੍ਤੰ ਵਾਰ੍ਧੁਸ਼਼ਿਕਾਯ ਚ। ਯਦਨਾਚਾਰਿਣੇ ਦਤ੍ਤੰ ਯਤ੍ਤੁ ਦਤ੍ਤਮਨਗ੍ਰਯੇ॥ 14-98-27 (95422) ਅਸਨ੍ਧ੍ਯੋਪਾਸਿਨੇ ਦਤ੍ਤੰ ਯਚ੍ਛੂਦ੍ਰਗ੍ਰਾਮਵਾਸਿਨੇ। ਯਨ੍ਮਿਥ੍ਯਾਲਿਙ੍ਗਿਨੇ ਦਤ੍ਤੰ ਦਤ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵਾਸ਼ਿਨੇ ਚ ਯਤ੍॥ 14-98-28 (95423) ਨਾਸ੍ਤਿਕਾਯਾ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਧਰ੍ਮਵਿਕ੍ਰਯਿਣੇ ਚ ਯਤ੍। ਵਰਾਕਾਯ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਕੂਟਸਾਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇ॥ 14-98-29 (95424) ਗ੍ਰਾਮਕੂਟਾਯ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਦਾਨੰ ਪਾਰ੍ਤਿਵਪੁਙ੍ਗਵ। ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਭਵਤਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-98-30 (95425) ਵਿਪ੍ਰਾਣਾਮਧਰਾ ਏਤੇ ਲੋਲੁਪਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਧਮਾਃ। ਨਾਤ੍ਮਾਨੰ ਤਾਰਯਨ੍ਤ੍ਯੇਤੇ ਨ ਦਾਤਾਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-98-31 (95426) ਏਤੇਭ੍ਯੋ ਦਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰਾਣਿ ਦਾਨਾਨਿ ਸੁਬਹੂਨ੍ਯਪਿ। ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਭਸ੍ਮਨ੍ਯਾਜ੍ਯਾਹੁਤਿਰ੍ਯਥਾ॥ 14-98-32 (95427) ਏਤੇਸ਼਼ੁ ਯਤ੍ਫਲੰ ਕਿੰਚਿਦ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਕਥੰਚਨ। ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਸ਼੍ਚ ਪਿਸ਼ਾਚਾਸ਼੍ਚ ਤਦ੍ਵਿਲੁਂਪਨ੍ਤਿ ਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ॥ 14-98-33 (95428) ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਹ੍ਯੇਤਾਨਿ ਦਤ੍ਤਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨਿ ਸਮਾਸਤਃ। ਜੀਵਿਤੰ ਤੁ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਚਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-98-34 (95429) ਯੇ ਮਾਂ ਨ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਨ੍ਤੇ ਸ਼ਙ੍ਕਰੰ ਵਾ ਨਰਾਧਮਾਃ। ਬ੍ਰੈਹ੍ਮਣਾਨ੍ਵਾ ਮਹੀਦੇਵਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਰਾਃ॥ 14-98-35 (95430) ਹੇਤੁਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਯੇ ਸਕ੍ਤਾਃ ਕੁਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਪਥਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾਃ। ਦੇਵਾੰਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤ੍ਯਨਾਚਾਰਾ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਰਾਃ॥ 14-98-36 (95431) ਕੁਸ਼ਲੈਃ ਕ੍ਰੁʼਤਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਪਠਿਤ੍ਵਾ ਯੇ ਨਰਾਧਮਾਃ। ਵਿਪ੍ਰਾੰਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਯਜ੍ਞਾਂਸ਼੍ਚ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਰਾਃ॥ 14-98-37 (95432) ਯੇ ਦੁਰ੍ਗਾਂ ਵਾ ਕੁਮਾਰੰ ਵਾ ਵਾਯੁਮਗ੍ਨਿੰ ਜਲੰ ਰਵਿਮ੍। ਪਿਤਰੰ ਮਾਤਰੰ ਚੈਵ ਗੁਰੁਮਿਨ੍ਦ੍ਰੰ ਨਿਸ਼ਾਕਰਮ੍। ਮੂਢਾ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤ੍ਯਨਾਚਾਰਾ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਰਾਃ॥ 14-98-38 (95433) ਵਿਦ੍ਯਮਾਨੇ ਧਨੇ ਯਸ੍ਤੁ ਦਾਨਧਰ੍ਮਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਸ਼੍ਨਾਤਿ ਯਸ਼੍ਚੈਕੋ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਜੀਵਤਿ ਸੋਪਿ ਚ॥ 14-98-39 (95434) ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਜੀਵਿਤਮਾਖ੍ਯਾਤੰ ਦਾਨਕਾਲੰ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ॥ 14-98-40 (95435) ਤਮੋਨਿਵਿਸ਼਼੍ਟਚਿਤ੍ਤੇਨ ਦਤ੍ਤੰ ਦਾਨੰ ਤੁ ਯਦ੍ਭਵੇਤ੍। ਤਦਸ੍ਯ ਫਲਮਸ਼੍ਨਾਤਿ ਨਰੋ ਗਰ੍ਭਗਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-98-41 (95436) ਈਰ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਤ੍ਸਰਸੰਯੁਕ੍ਤੋ ਡੰਭਾਰ੍ਥੰ ਚਾਰ੍ਥਕਾਰਣਾਤ੍। ਦਦਾਤਿ ਦਾਨੰ ਯੋ ਮਰ੍ਤ੍ਯੋ ਬਾਲਭਾਵੇ ਤਦਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-98-42 (95437) ਭੋਕ੍ਤੰ ਭੋਗਮਸ਼ਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਵ੍ਯਾਧਿਭਿਃ ਪੀਡਿਤੋ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍। ਦਦਾਤਿ ਦਾਨੰ ਯੋ ਮਰ੍ਤ੍ਯੋ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਭਾਵੇ ਤਦਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-98-43 (95438) ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਯੁਕ੍ਤਃ ਸ਼ੁਚਿਃ ਸ੍ਨਾਤਃ ਪ੍ਰਸੰਨੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਾਨਸਃ। ਦਦਾਤਿ ਦਾਨੰ ਯੋ ਮਰ੍ਤ੍ਯੋ ਯੌਵਨੇ ਸ ਤਦਸ਼੍ਨੁਤੇ॥ 14-98-44 (95439) ਸ੍ਵਯੰ ਨੀਤ੍ਵਾ ਤੁ ਯਦ੍ਦਾਨੰ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਪਾਤ੍ਰੇ ਪ੍ਰਦੀਯਤੇ। ਤਤ੍ਸਾਰ੍ਵਕਾਲਿਕੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਦਾਨਮਾਮਰਣਾਨ੍ਤਿਕਮ੍॥ 14-98-45 (95440) ਰਾਜਸੰ ਸਾਤ੍ਵਿਕੰ ਚਾਪਿ ਤਾਮਸੰ ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਦਾਨੰ ਦਾਨਫਲੰ ਚੈਵ ਗਤਿੰ ਚ ਤ੍ਰਿਵਿਧਾਂ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-98-46 (95441) ਦਾਨੰ ਦਾਤਵ੍ਯਮਿਤ੍ਯੇਵ ਮਤਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਾਯ ਵੈ। ਉਪਕਾਰਵਿਯੁਕ੍ਤਾਯ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਤਦ੍ਧਿ ਸਾਤ੍ਵਿਕਮ੍॥ 14-98-47 (95442) ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਬਹੁਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਦੀਯਤੇ ਯਤ੍ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ ਤਤ੍ਸਾਤ੍ਵਿਕਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-98-48 (95443) ਵੇਦਾਕ੍ਸ਼਼ਰਵਿਹੀਨਾਯ ਯਤ੍ਤੁ ਪੂਰ੍ਵੋਪਕਾਰਿਣੇ। ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਯ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਤਦ੍ਦਾਨੰ ਰਾਜਸੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-98-49 (95444) ਸੰਬਨ੍ਧਿਨੇ ਚ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਪ੍ਰਮਤ੍ਤਾਯ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਫਲਾਰ੍ਥਿਭਿਰਪਾਤ੍ਰਾਯ ਤਦ੍ਦਾਨੰ ਰਾਜਸੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-98-50 (95445) ਵੈਸ਼੍ਵਦੇਵਵਿਹੀਨਾਯ ਦਾਨਮਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਚ। ਦੀਯਤੇ ਤਸ੍ਕਰਾਯਾਪਿ ਤਦ੍ਦਾਨੰ ਤਾਮਸੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-98-51 (95446) ਸਰੋਸ਼਼ਮਵਧੂਤੰ ਚ ਕ੍ਲੇਸ਼ਯੁਕ੍ਤਮਵਜ੍ਞਯਾ। ਸੇਵਕਾਯ ਚ ਯਦ੍ਦਤੰ ਤਤ੍ਤਾਮਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-98-52 (95447) ਦੇਵਾਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਗਣਾਸ਼੍ਚੈਵ ਮੁਨਯਸ਼੍ਚਾਗ੍ਨਯਸ੍ਤਥਾ। ਸਾਤ੍ਵਿਕੰ ਦਾਨਮਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਤੁਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-98-53 (95448) ਦਾਨਵਾ ਦੈਤ੍ਯਸਙ੍ਗਾਸ਼੍ਚ ਗ੍ਰਹਾ ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਃ ਸਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਃ। ਰਾਜਸੰ ਦਾਨਮਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਵਰ੍ਜਿਤੰ ਪਿਤ੍ਰੁʼਦੈਵਤੈਃ॥ 14-98-54 (95449) ਪਿਸ਼ਾਚਾਃ ਪ੍ਰੇਤਸਙ੍ਘਾਸ਼੍ਚ ਕਸ਼੍ਮਲਾ ਯੇ ਮਲੀਮਸਾਃ। ਤਾਮਸੰ ਦਾਨਮਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਗਤਿੰ ਚ ਤ੍ਰਿਵਿਧਾਂ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-98-55 (95450) ਸਾਤ੍ਵਿਕਾਨਾਂ ਤੁ ਦਾਨਾਨਾਮੁਤ੍ਤਮੰ ਫਲਮਸ਼੍ਨੁਤੇ। ਮਧ੍ਯਮੰ ਰਾਜਸਾਨਾਂ ਤੁ ਤਾਮਸਾਨਾਂ ਤੁ ਪਸ਼੍ਚਿਮਮ੍॥ 14-98-56 (95451) ਅਭਿਗਮ੍ਯੋਪਨੀਤਾਨਾਂ ਦਾਨਾਨਾਮੁਤ੍ਤਮੰ ਫਲਮ੍। ਮਧ੍ਯਮੰ ਤੁ ਸਮਾਹੂਯ ਜਘਨ੍ਯੰ ਯਾਚਤੇ ਫਲਮ੍॥ 14-98-57 (95452) ਅਯਾਚਿਤਪ੍ਰਦਾਤਾ ਯਃ ਸ ਯਾਤਿ ਗਤਿਮੁਤ੍ਤਮਾਮ੍। ਸਮਾਹੂਯ ਤੁ ਯੋ ਦਦ੍ਯਾਨ੍ਮਧ੍ਯਮਾਂ ਸ ਗਤਿੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍। ਯਾਚਿਤੋ ਯਸ਼੍ਚ ਵੈ ਦਦ੍ਯਾਜ੍ਜਘਨ੍ਯਾਂ ਸ ਗਤਿੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍॥ 14-98-58 (95453) ਉਤ੍ਤਮਾ ਦੈਵਿਕੀ ਜ੍ਞੇਯਾ ਮਧ੍ਯਮਾ ਮਾਨੁਸ਼਼ੀ ਗਤਿਃ। ਗਤਿਰ੍ਜਘਨ੍ਯਾ ਤਿਰ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੁ ਗਤਿਰੇਸ਼਼ਾ ਤ੍ਰਿਧਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾ॥ 14-98-59 (95454) ਪਾਤ੍ਰਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਵਿਪ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਸੰਸ੍ਥਿਤੇਸ਼਼੍ਵਾਹਿਤਾਗ੍ਨਿਸ਼਼ੁ। ਯਤ੍ਤੁ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਤੇ ਦਾਨਮਕ੍ਸ਼਼ਯੰ ਸੰਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਮ੍॥ 14-98-60 (95455) ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਦਰਿਦ੍ਰਾਣਾਂ ਭਰਣੰ ਕੁਰੁ ਪਾਰ੍ਥਿਵ। ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨਾਂ ਦ੍ਵਿਜਾਤੀਨਾਂ ਕੁਰ੍ਯਾਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-98-61 (95456) ਦਰਿਦ੍ਰਾਨ੍ਵਿਤ੍ਤਹੀਨਾਂਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਦਾਨੈਃ ਸੁਸ਼਼੍ਠੁ ਪੂਜਯ। ਆਤੁਰਸ੍ਯੈਸ਼਼ਧੈਃ ਕਾਰ੍ਯੰ ਨੀਰੁਜਸ੍ਯ ਕਿਮੌਸ਼਼ਧੈਃ॥ 14-98-62 (95457) ਪਾਪੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੀਤਾਰੰ ਪ੍ਰਦਾਤੁਰਪਗਚ੍ਛਤਿ। ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੀਤੁਰ੍ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਪ੍ਰਦਾਤਾਰਮੁਪੈਤਿ ਤਤ੍। ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਦਾਨੰ ਸਦਾ ਕਾਰ੍ਯੰ ਪਰਤ੍ਰ ਹਿਤਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-98-63 (95458) ਵੇਦਵਿਦ੍ਯਾਵਦਾਤੇਸ਼਼ੁ ਸਦਾ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਵਰ੍ਜਿਸ਼਼ੁ। ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਵਿਧਾਤਵ੍ਯੋ ਮਹਾਦਾਨਮਯੋ ਨਿਧਿਃ॥ 14-98-64 (95459) ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਦਾਰਾਃ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯੇਵ ਲਮ੍ਭਨਮ੍। ਭੁਕ੍ਤਸ਼ੇਸ਼਼ਸ੍ਯ ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਤਾੰਨਿਮਨ੍ਤ੍ਰਯ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-98-65 (95460) ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਤੁ ਨਿਰਾਸ਼ਾਨਿ ਨ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਾਨਿ ਭਾਰਤ। ਕੁਲਾਨਿ ਸੁਦਰਿਦ੍ਰਾਣਿ ਤੇਸ਼਼ਾਮਾਸ਼ਾ ਹਤਾ ਭਵੇਤ੍॥ 14-98-66 (95461) ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਯੇ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਮਦ੍ਗਤਾ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਾਃ। ਮਦ੍ਯਾਜਿਨੋ ਮੰਨਿਯਮਾਸ੍ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਪੂਜਯੇਤ੍॥ 14-98-67 (95462) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁ ਪਾਵਨਾਯਾਹੰ ਨਿਤ੍ਯਮੇਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਉਭੇ ਸਨ੍ਧ੍ਯੇ(ਅ)ਧਿਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮਿ ਹ੍ਯਸ੍ਕੰਨੰ ਤਦ੍ਵ੍ਰਤੰ ਮਮ॥ 14-98-68 (95463) ਤਸ੍ਮਾਦਸ਼਼੍ਟਾਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੈਰ੍ਵੀਤਕਲ੍ਮਸ਼਼ੈਃ। ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਕਾਲੇ ਤੁ ਜਪ੍ਤਵ੍ਯੰ ਸਤਤੰ ਚਾਤ੍ਮਸ਼ੁਦ੍ਧਯੇ॥ 14-98-69 (95464) ਅਨ੍ਯੇਸ਼਼ਾਮਪਿ ਵਿਪ੍ਰਾਣਾਂ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ੰ ਹਿ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ। ਉਭੇ ਸਨ੍ਧ੍ਯੇਪ੍ਯੁਪਾਸੀਤ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਯੇ। 14-98-70 (95465) ਦੈਵੇ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇਪਿ ਵਿਪ੍ਰਃ ਸ ਨਿਯੋਕ੍ਤਵ੍ਯੋ(ਅ)ਜੁਗੁਪ੍ਸਯਾ। ਜੁਗੁਪ੍ਸਿਤਸ੍ਤੁ ਯਃ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੰ ਦਹਤ੍ਯਗ੍ਨਿਰਿਵੇਨ੍ਧਨਮ੍॥ 14-98-71 (95466) ਭਾਰਤੰ ਮਾਨਵੋ ਧਰ੍ਮੋ ਵੇਦਾਃ ਸਾਙ੍ਗਾਸ਼੍ਚਿਕਿਤ੍ਸਿਤਮ੍। ਆਜ੍ਞਾਸਿਦ੍ਧਾਨਿ ਚਤ੍ਵਾਰਿ ਨ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾਨਿ ਹੇਤੁਭਿਃ॥ 14-98-72 (95467) ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ੍ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਦੈਵੇ ਕਰ੍ਮਣਿ ਧਰ੍ਮਵਿਤ੍। ਮਹਾਨ੍ਭਵੇਤ੍ਪਰੀਵਾਦੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਣੇ॥ 14-98-73 (95468) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਪਰੀਵਾਦੰ ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਸ ਨਰਾਧਮਃ। ਰਾਸਭਾਨਾਂ ਸ਼ੁਨਾਂ ਯੋਨਿੰ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਦੂਸ਼਼ਕਃ॥ 14-98-74 (95469) ਸ਼੍ਵਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ ਨਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰੀਵਾਦਾਤ੍ਖਰੋ ਭਵੇਤ੍। ਕ੍ਰੁʼਮਿਰ੍ਭਵਤ੍ਯਭਿਭਵਾਤ੍ਕੀਟੋ ਭਵਤਿ ਮਤ੍ਸਰਾਤ੍॥ 14-98-75 (95470) ਦੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਵਾ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤਾ ਵਾ ਸੁਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨਾਵਮਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਭਸ੍ਮਚ੍ਛੰਨਾ ਇਵਾਗ੍ਨਯਃ॥ 14-98-76 (95471) ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੰ ਚੈਵ ਸਰ੍ਪੰ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਚ ਬਹੁਸ਼੍ਰੁਤਮ੍। ਨਾਵਮਨ੍ਯੇਤ ਮੇਧਾਵੀ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨਪਿ ਕਦਾਚਨ॥ 14-98-77 (95472) ਏਤਤ੍ਤ੍ਰਯੰ ਹਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਨਿਰ੍ਦਹੇਦਵਮਾਨਿਤਮ੍। ਤਸ੍ਮਾਦੇਤਤ੍ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਨਾਵਮਨ੍ਯੇਤ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍॥ 14-98-78 (95473) ਯਥਾ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਵਵਸ੍ਥਾਸੁ ਪਾਵਕੋ ਦੈਵਤੰ ਮਹਤ੍। ਤਥਾ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਵਵਸ੍ਥਾਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦੈਵਤੰ ਮਹਤ੍॥ 14-98-79 (95474) ਵ੍ਯਙ੍ਗਾਃ ਕਾਣਾਸ਼੍ਚ ਕੁਬ੍ਜਾਸ਼੍ਚ ਵਾਮਨਾਙ੍ਗਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਸਰ੍ਵੇ ਦੈਵੇ ਨਿਯੋਕ੍ਤਵ੍ਯਾ ਵ੍ਯਾਮਿਸ਼੍ਰਾ ਵੇਦਪਾਰਗੈਃ॥ 14-98-80 (95475) ਮਨ੍ਯੁਂ ਨੋਤ੍ਪਾਦਯੇਤ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨ ਚਾਰਿਸ਼਼੍ਟੰ ਸਮਾਚਰੇਤ੍। ਮਨ੍ਯੁਪ੍ਰਹਰਣਾ ਵਿਪ੍ਰਾ ਨ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਸ਼ਸ਼੍ਤ੍ਰਪਾਣਯਃ॥ 14-98-81 (95476) ਮਨ੍ਯੁਨਾ ਘ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤੇ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਵਜ੍ਰੇਣੇਨ੍ਦ੍ਰ ਇਵਾਸੁਰਾਨ੍। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹਿ ਮਹਦ੍ਦੈਵੰ ਜਾਤਿਮਾਤ੍ਰੇਣ ਜਾਯਤੇ॥ 14-98-82 (95477) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਧਰ੍ਮਕੋਸ਼ਸ੍ਯ ਗੁਪ੍ਤਯੇ। ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਯੇ ਚ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਂ ਨਿਤ੍ਯਮੁਪਾਸਤੇ॥ 14-98-83 (95478) ਯਸ੍ਯਾਸ੍ਯੇਨ ਸਮਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਹਵ੍ਯਾਨਿ ਤ੍ਰਿਦਿਵੌਕਸਃ। ਕਵ੍ਯਾਨਿ ਚੈਵ ਪਿਤਰਃ ਕਿੰ ਭੂਤਮਧਿਕੰ ਤਤਃ॥ 14-98-84 (95479) ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਰੇਵ ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਯ ਮੂਰ੍ਤਿਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੀ। ਸ ਹਿ ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਮੁਤ੍ਪੰਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਯਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ॥ 14-98-85 (95480) ਸ੍ਵਮੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਸ੍ਵੰ ਵਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵੰ ਦਦਾਤਿ ਚ। ਆਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯਾਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਭੁਞ੍ਜਤੇ ਹੀਤਰੇ ਜਨਾਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇ ਨਾਵਮਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਹਿ ਦ੍ਵਿਜਾਃ ਸਦਾ॥ 14-98-86 (95481) ਆਰਣ੍ਯਕੋਪਨਿਸ਼਼ਦਿ ਯੇ ਤੁ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਂ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਨਿਗੂਢੰ ਨਿਸ਼਼੍ਕਲਾਵਸ੍ਥੰ ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਪੂਜਯ॥ 14-98-87 (95482) ਸ੍ਵਗ੍ਰੁʼਹੇ ਵਾ ਪ੍ਰਵਾਸੇ ਵਾ ਦਿਵਾਰਾਤ੍ਰਮਥਾਪਿ ਵਾ। ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਪੂਜ੍ਯਾ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਯੇ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-98-88 (95483) ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰਸਮੰ ਦੈਵੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰਸਮੋ ਗੁਰੁਃ। ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਤ੍ਪਰੋ ਬਨ੍ਧੁਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਤ੍ਪਰੋ ਨਿਧਿਃ। ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਤ੍ਪਰੰ ਤੀਰ੍ਥੰ ਨ ਪੁਣ੍ਯੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤ੍ਪਰਮ੍। 14-98-89 (95484) ਨ ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਪਰੰ ਵਿਪ੍ਰਾੰਨ ਦ੍ਵਿਜਾਤ੍ਪਾਵਨੰ ਪਰਮ੍। ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਪ੍ਤਰੋ ਧਰ੍ਮੋ ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਤ੍ਪਰਾ ਗਤਿਃ॥ 14-98-90 (95485) ਪਾਪਕਰ੍ਮਸਮਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤੰ ਪਤਨ੍ਤੰ ਨਰਕੇ ਨਰਮ੍। ਤ੍ਰਾਯਤੇ ਪਾਤ੍ਰਮਪ੍ਯੇਕੰ ਪਾਤ੍ਰਭੂਤੇ ਤੁ ਤਦ੍ਦ੍ਵਿਜੇ॥ 14-98-91 (95486) ਬਾਲਾਹਿਤਾਗ੍ਨਯੋ ਯੇ ਚ ਸ਼ਾਨ੍ਤਾਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਵਰ੍ਜਿਤਾਃ। ਮਾਮਰ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਭਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇਭ੍ਯੋ ਦਤ੍ਤਮਿਹਾਕ੍ਸ਼਼ਯਮ੍॥ 14-98-92 (95487) ਪ੍ਰਦਾਨੈਃ ਪੂਜਿਤੋ ਵਿਪ੍ਰੋ ਵਨ੍ਦਿਤੋ ਵਾਪਿ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ। ਸਮ੍ਭਾਸ਼਼ਿਤੋ ਵਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਵਾ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਦਿਵਮੁੰਨਯੇਤ੍॥ 14-98-93 (95488) ਯੇ ਪਠਨ੍ਤਿ ਨਮਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਧ੍ਯਾਯਨ੍ਤਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਸ੍ਤੁ ਮਾਮ੍। ਸ ਤਾਨ੍ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚ ਨਰਃ ਪਾਪੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-98-94 (95489) ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਮਦ੍ਗਤਪ੍ਰਾਣਾ ਮਦ੍ਗੀਤਾ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਾਃ। ਬੀਜਯੋਨਿਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਾ ਯੈ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਃ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਵਿਰਤਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਤੇ ਪੁਨਨ੍ਤੀਹ ਦਰ੍ਸ਼ਨਾਤ੍॥ 14-98-95 (95490) ਸ੍ਵੰਯ ਨੀਤ੍ਵਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਦਾਨੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹੇਸ਼਼੍ਵਥ। ਨਿਵਾਪਯੇਤ੍ਤੁ ਯਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਦ੍ਦਾਨੰ ਕੋਟਿਸੰਮਿਤਮ੍॥ 14-98-96 (95491) ਜਾਗ੍ਰਤਃ ਸ੍ਵਪਤੋ ਵਾਪਿ ਪ੍ਰਵਾਸੇਸ਼਼ੁ ਗ੍ਰੁʼਹੇਸ਼਼੍ਵਥ। ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ ਨ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਾਮਿ ਯਸ੍ਯ ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਯ ਭਾਵਤਃ॥ 14-98-97 (95492) ਸ ਪੂਜਿਤੋ ਵਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਵਾ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਵਾਪਿ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ। ਸਮ੍ਭਾਸ਼਼ਿਤੋ ਵਾ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪੁਨਾਤ੍ਯੇਵ ਨਰੰ ਸਦਾ॥ 14-98-98 (95493) ਏਵੰ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਵਵਸ੍ਥਾਸੁ ਸਰ੍ਵਦਾਨਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਦਤ੍ਤਾਨਿ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਦਾਨਿ ਵੈ॥ ॥ 14-98-99 (95494) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਨਵਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 98 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 099

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.99. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 099

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਬੀਜਯੋਨ੍ਯੋਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧ੍ਯਸ਼ੁਦ੍ਧਿਨਿਰੂਪਣਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਗਾਯਤ੍ਰੀਮਹਿਮਾਨੁਵਰ੍ਣਨਮ੍॥ 2 ॥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਿਮਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਵਮਨ੍ਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਨਾਰਕਯਾਤਨਾਨੁਵਰ੍ਣਨੰ ਚ ॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵੈਵੰ ਸਾਤ੍ਵਿਕੰ ਦਾਨੰ ਰਾਜਸੰ ਤਾਮਸੰ ਤਥਾ। ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਤ੍ਵੇਨ ਗਤਿੰ ਫਲੰ ਚਾਪਿ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍॥ 14-99-1 (95495) ਅਵਿਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਾਮ੍ਰੁʼਤੰ ਪੁਨਃ। ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਧਰ੍ਮਰਤਃ ਕੇਸ਼ਵੰ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-99-2 (95496) ਬੀਜਯੋਨਿਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਾਨਾਂ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਨਿ ਵਦਸ੍ਵ ਮੇ। ਬੀਜਦੋਸ਼਼ੇਣ ਲੋਕੇਸ਼ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਚ ਕਥੰ ਨਰਾਃ॥ 14-99-3 (95497) ਆਚਾਰਦੋਸ਼਼ੰ ਦੇਵੇਸ਼ੰ ਵਕ੍ਤੁਗਰ੍ਹਸ੍ਯਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਚ ਗੁਣਦੋਸ਼਼ੌ ਚ ਕੇਸ਼ਵ॥ 14-99-4 (95498) ਚਾਤੁਰ੍ਵਰ੍ਣ੍ਯਸ੍ਯ ਕੁਤ੍ਸ੍ਨਸ੍ਯ ਵਰ੍ਤਮਾਨਾਃ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੇ। ਕੇਨ ਵਿਪ੍ਰਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਤਰਨ੍ਤੇ ਤਾਰਯਨ੍ਤਿ ਚ। ਏਤਾਨ੍ਕਥਯ ਦੇਵੇਸ਼ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ॥ 14-99-5 (95499) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-99-6x (7947) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਬੀਜਯੋਨਿੰ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਮ੍। ਯੇਨ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਲੋਕੋਯੰ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-99-6 (95500) ਅਵਿਪ੍ਲੁਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੋ ਯਸ੍ਤੁ ਵਿਪ੍ਰੋ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਸ ਬੀਜੰ ਨਾਮ ਵਿਜ੍ਞੇਯੰ ਤਸ੍ਯ ਬੀਜੰ ਸ਼ੁਭੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-99-7 (95501) ਕਨ੍ਯਾ ਚਾਕ੍ਸ਼਼ਤਯੋਨਿਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ਕੁਲੀਨਾ ਪਿਤ੍ਰੁʼਮਾਤ੍ਰੁʼਤਃ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਸ਼਼ੁ ਵਿਵਾਹੇਸ਼਼ੁ ਪਰਿਣੀਤਾ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਸਾ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਾ ਵਰਾਰੋਹਾ ਤਸ੍ਯਾ ਯੋਨਿਃ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯਤੇ॥ 14-99-8 (95502) ਮਨਸਾ ਕਰ੍ਮਣਾ ਵਾਚਾ ਯਾ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਪਰਪੂਰੁਸ਼਼ਮ੍। ਯੋਨਿਸ੍ਤਸ੍ਯਾ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਗਰ੍ਭਾਧਾਨੰ ਨ ਚਾਰ੍ਹਤਿ॥ 14-99-9 (95503) ਸ੍ਵੈਰਿਣ੍ਯਾ ਯਸ੍ਤੁ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਸੰਤਾਨਾਰ੍ਥਮਿਹੇਚ੍ਛਤਿ। ਸ ਕੁਲਾਨ੍ਪਾਤਯਤ੍ਯਾਸ਼ੁ ਦਸ਼ਪੂਰ੍ਵਾਨ੍ਦਸ਼ਾਪਰਾਨ੍॥ 14-99-10 (95504) ਦੁਸ਼਼੍ਟਯੋਨੌ ਤੁ ਯੋ ਮੋਹਾਦ੍ਰੇਤਃ ਸਿਞ੍ਚਤਿ ਮੂਢਧੀਃ। ਤਦ੍ਰੇਤਸਾ ਸਮੁਤ੍ਪੰਨਃ ਸ਼਼ਡਙ੍ਗਵਿਦਪਿ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਸਾਧੁਭਿਃ ਸ ਬਹਿਸ਼਼੍ਕਾਰ੍ਯਃ ਸ਼੍ਵਾਪਾਕ ਇਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾ॥ 14-99-11 (95505) ਕਰ੍ਮਣਾ ਮਨਸਾ ਵਾਚਾ ਯਾ ਭਵੇਤ੍ਸ੍ਵੈਰਚਾਰਿਣੀ। ਸਾ ਕੁਲਘ੍ਰੀਤਿ ਵਿਜ੍ਞੇਯਾ ਤਸ੍ਯਾਂ ਜਾਤਃ ਸ਼੍ਵਪਾਚਕਃ॥ 14-99-12 (95506) ਦੈਵੇ ਪਿਤ੍ਰ੍ਯੇ ਤਥਾ ਦਾਨੇ ਭੋਜਨੇ ਸਹਭਾਸ਼਼ਣੇ। ਸ਼ਯਨੇ ਸਹਸੰਬਨ੍ਧੇ ਨ ਯੋਗ੍ਯਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਯੋਨਿਜਾਃ॥ 14-99-13 (95507) ਨ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਦੁਸ਼਼੍ਟਯੋਨ੍ਯਾਂ ਤੁ ਗਰ੍ਭਮੁਤ੍ਪਾਦਯੇਦ੍ਬੁਧਃ। ਮੋਹੇਨ ਕੁਰੁਤੇ ਯਸ੍ਤੁ ਕੁਲੰ ਹਨ੍ਤਿ ਤ੍ਰਿਪੂਰੁਸ਼਼ਮ੍॥ 14-99-14 (95508) ਕਾਨੀਕਨਸ਼੍ਚ ਸਹੋਞਸ਼੍ਚ ਤਥੋਭੌ ਕੁਣ੍ਡਗੋਲਕੈ। ਆਰੂਢਪਤਿਤਾਜ੍ਜਾਤਃ ਪਰਿਤਸ੍ਯਾਪਿ ਯਃ ਸੁਤਃ। ਸ਼਼ਡੇਤੇ ਵਿਪ੍ਰਚਣ੍ਡਾਲਾ ਨਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ਼੍ਵਪਚਾਦਪਿ॥ 14-99-15 (95509) ਯੋ ਯਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਵਾ ਰੇਤਃ ਸਿਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਸੁ ਵਾ ਚਰੇਤ੍। ਕਾਮਚਾਰੀ ਸ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਬੀਜੰ ਤਸ੍ਯਾਸ਼ੁਭੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-99-16 (95510) ਅਸ਼ੁਦ੍ਧੰ ਤਦ੍ਭਵੇਦ੍ਬੀਜੰ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਂ ਯੋਨਿ ਨ ਚਾਰ੍ਹਤਿ। ਦੂਸ਼਼ਯਤ੍ਯਪਿ ਤਾਂ ਯੋਨਿੰ ਸ਼ੁਨਾ ਲੀਢੰ ਹਵਿਰ੍ਯਥਾ॥ 14-99-17 (95511) ਸ਼ੂਦ੍ਰਯੋਨੌ ਪਤੇਦ੍ਬੀਜੰ ਹਾਹਾਸ਼ਬ੍ਦੰ ਦ੍ਵਿਜਨ੍ਮਨਃ। ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪੁਰੀਸ਼਼ਗਰ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਪਤਿਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮੀਤਿ ਦੁਃਖਿਤਃ॥ 14-99-18 (95512) ਮਾਮਧਃਪਾਤਯੰਨੇਸ਼਼ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਕਾਮਮੋਹਿਤਃ। ਅਧੋਗਤਿੰ ਪ੍ਰਜੋਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਿਤਿ ਸ਼ਪ੍ਤ੍ਵਾ ਪਤੇਤ੍ਤੁ ਤਤ੍॥ 14-99-19 (95513) ਆਤ੍ਮਾ ਹਿ ਸ਼ੁਕ੍ਲਮੁਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਦੈਵਤੰ ਪਰਮੰ ਮਹਤ੍। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਨਿਰੁਨ੍ਧ੍ਯਾਚ੍ਛੁਕ੍ਲਮਾਤ੍ਮਨਃ॥ 14-99-20 (95514) ਆਯੁਸ੍ਤੇਜੋ ਬਲੰ ਵੀਰ੍ਯੰ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾ ਸ਼੍ਰੀਸ਼੍ਚ ਮਹਦ੍ਯਸ਼ਃ। ਪੁਣ੍ਯੰ ਚ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯਤ੍ਵੰ ਚ ਲਭਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਯਾ॥ 14-99-21 (95515) ਅਵਿਪ੍ਲੁਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੈਰ੍ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥਸ਼੍ਰਮਮਾਸ਼੍ਰਿਤੈਃ। ਪਞ੍ਚਯਜ੍ਞਪਰੈਰ੍ਧਰ੍ਮਃ ਸ੍ਥਾਪ੍ਯਤੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਤਲੇ॥ 14-99-22 (95516) ਸਾਯੰਪ੍ਰਾਤਸ੍ਤੁ ਯੇ ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਂ ਸਮ੍ਯਙ੍ਨਿਤ੍ਯਮੁਪਾਸਤੇ। ਨਾਵੰ ਵੇਦਮਯੀਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਰਨ੍ਤੇ ਤਾਰਯਨ੍ਤਿ ਚ॥ 14-99-23 (95517) ਯੋ ਜਪੇਤ੍ਪਾਵਨੀਂ ਦੇਵੀਂ ਗਾਯਤ੍ਰੀਂ ਵੇਦਮਾਤਰਮ੍। ਨ ਸੀਦੇਤ੍ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਨਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਚ ਸਸਾਗਰਾਮ੍॥ 14-99-24 (95518) ਯੇ ਚਾਸ੍ਯ ਦੁਃਸ੍ਥਿਤਾਃ ਕੇਚਿਦ੍ਗ੍ਰਹਾਃ ਸੂਰ੍ਯਾਦਯੋ ਦਿਵਿ। ਤੇ ਚਾਸ੍ਯ ਸੌਮ੍ਯਾ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਸ਼ਿਵਾਃ ਸ਼ੁਭਕਰਾਸ੍ਤਥਾ॥ 14-99-25 (95519) ਯਤ੍ਰ ਯਤ੍ਰ ਸ੍ਥਿਤਾਸ਼੍ਚੈਵ ਦਾਰੁਣਾਃ ਪਿਸ਼ਿਤਾਸ਼ਨਾਃ। ਘੋਰਰੂਪਾ ਮਹਾਕਾਯਾ ਧਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ਤਿ ਨ ਤੰ ਦ੍ਵਿਜਮ੍॥ 14-99-26 (95520) ਪੁਨਨ੍ਤੀਹ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਚ ਚੀਰ੍ਣਵੇਦਵ੍ਰਤਾ ਨਰਾਃ। ਚਤੁਰ੍ਣਾਮਪਿ ਵੇਦਾਨਾਂ ਸਾ ਹਿ ਰਾਜਨ੍ਗਰੀਯਸੀ॥ 14-99-27 (95521) ਅਚੀਰ੍ਣਿਵ੍ਰਤਵੇਦਾ ਯੇ ਵਿਕਰ੍ਮਫਲਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾਃ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਮਾ ਨਾਮਮਾਤ੍ਰੇਣ ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਪੂਜ੍ਯਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਯਸ੍ਤੁ ਸਨ੍ਧ੍ਯੇ ਦ੍ਵੇ ਨਿਤ੍ਯਮੇਵੋਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤੇ॥ 14-99-28 (95522) ਸ਼ੀਲਮਧ੍ਯਯਨੰ ਦਾਨੰ ਸ਼ੌਚੰ ਮਾਰ੍ਦਵਮਾਰ੍ਜਵਮ੍। ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਵੇਦਾਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਮਨੁਰਾਹ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-99-29 (95523) ਭੂਰ੍ਭੁਵਸ੍ਸ੍ਵਰਿਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਯੋ ਵੇਦਨਿਰਤੋ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਸ੍ਵਦਾਰਨਿਰਤੋ ਦਾਨ੍ਤਃ ਸ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਸ ਚ ਭੂਸੁਰਃ॥ 14-99-30 (95524) ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਮੁਪਾਸਤੇ ਯੇ ਵੈ ਨਿਤ੍ਯਮੇਵ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਾਃ। ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਨਰਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੰ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-99-31 (95525) ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਮਾਤ੍ਰਸਾਰੋਪਿ ਵਰੋ ਵਿਪ੍ਰਃ ਸੁਯਨ੍ਤ੍ਰਿਤਃ। ਨਾਯਨ੍ਤ੍ਰਿਤਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਵੇਦੀ ਸਰ੍ਵਾਸ਼ੀ ਸਰ੍ਵਵਿਕ੍ਰਯੀ॥ 14-99-32 (95526) ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਂ ਚੈਵ ਵੇਦਾਂਸ਼੍ਚ ਤੁਲਯਾ(ਅ)ਤੋਲਯਨ੍ਪੁਰਾ। ਸਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਿਗਣਾਸ਼੍ਚੈਵ ਸਰ੍ਵੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪੁਰਸ੍ਸਰਾਃ। ਚਤੁਰ੍ਣਾਮਪਿ ਵੇਦਾਨਾਂ ਸਾ ਹਿ ਰਾਜਨ੍ਗਰੀਯਸੀ॥ 14-99-33 (95527) ਯਥਾ ਵਿਕਸਿਤੇ ਪੁਸ਼਼੍ਪੇ ਮਧੁ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤਿ ਸ਼਼ਟ੍ਪਦਾਃ। ਏਵੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤਾ ਸਾਵਿਤ੍ਰੀ ਸਰ੍ਵਵੇਦੇ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਃ॥ 14-99-34 (95528) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਵੇਦਾਨਾਂ ਸਾਵਿਤ੍ਰੀ ਪ੍ਰਾਣ ਉਚ੍ਯਤੇ। ਨਿਰ੍ਜੀਵਾ ਹੀਤਰੇ ਵੇਦਾ ਵਿਨਾ ਸਾਵਿਤ੍ਰਿਯਾ ਨ੍ਰੁʼਪਃ॥ 14-99-35 (95529) ਨਾਯਨ੍ਤ੍ਰਿਤਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਵੇਦੀ ਸ਼ੀਲਭ੍ਰਸ਼਼੍ਟਃ ਸ ਕੁਤ੍ਸਿਤਃ। ਸ਼ੀਲਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸਮਾਯੁਕ੍ਤਃ ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਪਾਠਕੋ ਵਰਃ॥ 14-99-36 (95530) ਸਹਸ੍ਰਪਰਮਾਂ ਦੇਵੀਂ ਸ਼ਤਮਧ੍ਯਾਂ ਦਸ਼ਾਵਰਾਮ੍। ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਂ ਜਪ ਕੌਤੇਯ ਸਰ੍ਵਪਾਪਪ੍ਰਣਾਸ਼ਿਨੀਮ੍॥ 14-99-37 (95531) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-99-38x (7948) ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯਨਾਥ ਹੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਤ੍ਮਕੋ ਹ੍ਯਸਿ। ਨਾਨਾਯੋਗਪਰ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਤੁਸ਼਼੍ਯਸੇ ਕੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ॥ 14-99-38 (95532) ਭਾਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-99-39x (7949) ਯਦਿ ਭਾਰਸਹਸ੍ਰੰ ਤੁ ਗੁਗ੍ਗੁਲ੍ਵਾਦਿ ਪ੍ਰਧੂਪਯੇਤ੍। ਕਰੋਤਿ ਚੇੰਨਮਸ੍ਕਾਰਮੁਪਹਾਰੰ ਚ ਕਾਰਯੇਤ੍॥ 14-99-39 (95533) ਸ੍ਤੌਤਿ ਯਃ ਸ੍ਤੁਤਿਭਿਰ੍ਮਾਂ ਚ ਰੁʼਗ੍ਯਜੁਸ੍ਸਾਮਭਿਃ ਸਦਾ। ਨ ਤੋਸ਼਼ਯਤਿ ਚੇਦ੍ਧਿਪ੍ਰਾੰਨਾਹੰ ਤੁਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭਾਰਤ॥ 14-99-40 (95534) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੂਜਿਤੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਪੂਜਿਤੋਸ੍ਮਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਆਕ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟੇ ਚਾਹਮਾਕ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟੋ ਭਵਾਮਿ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-99-41 (95535) ਪਰਾ ਮਯਿ ਗਤਿਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪੂਜਯਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਜੰ ਹਿ ਯੇ। ਯਦਹੰ ਦ੍ਵਿਜਰੂਪੇਣ ਵਸਾਮਿ ਵਸੁਧਾਤਲੇ॥ 14-99-42 (95536) ਯਸ੍ਤਾਨ੍ਪੂਜਯਤਿ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞੋ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਤਮਹੰ ਸ੍ਵੇਨ ਰੂਪੇਣ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਨਰਪੁਙ੍ਗਵ॥ 14-99-43 (95537) ਕੁਬ੍ਜਾਃ ਕਾਣਾ ਵਾਮਨਾਸ਼੍ਚ ਦਰਿਦ੍ਰਾ ਵ੍ਯਾਧਿਤਾਸ੍ਤਥਾ। ਨਾਵਮਾਨ੍ਯਾ ਦ੍ਵਿਜਾਃ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞੈਰ੍ਮਮ ਰੂਪਾ ਹਿ ਤੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-99-44 (95538) ਯੇ ਕੇਚਿਤ੍ਸਾਗਰਾਨ੍ਤਾਯਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਮਮ ਰੂਪੰ ਹਿ ਤੇਸ਼਼੍ਵੇਵਮਰ੍ਚਿਤੇਸ਼਼੍ਵਰ੍ਚਿਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-99-45 (95539) ਬਹਵਸ੍ਤੁ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਨਰਾ ਜ੍ਞਾਨਬਹਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਯਦਹੰ ਦ੍ਵਿਜਰੂਪੇਣ ਵਸਾਮਿ ਵਸੁਧਾਤਲੇ॥ 14-99-46 (95540) ਅਵਮਨ੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਾਨ੍ਪਾਤਯਨ੍ਤਿ ਤੇ। ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਣੈਃ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਨ੍ਤੇ ਚ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾਂ ਕਾਰਯਨ੍ਤਿ ਚ॥ 14-99-47 (95541) ਮ੍ਰੁʼਤਾਂਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਪਰਤ੍ਰੇਮਾਨ੍ਯਮਦੂਤਾ ਮਹਾਬਲਾਃ। ਨਿਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕਾਮੰ ਸੂਤ੍ਰਮਾਰ੍ਗੇਣ ਸ਼ਿਲ੍ਪਿਨਃ॥ 14-99-48 (95542) ਆਕ੍ਰੋਸ਼ਪਰਿਵਾਦਾਭ੍ਯਾਂ ਯੇ ਰਮਨ੍ਤੇ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਸ਼਼ੁ। ਤਾਨ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਯਮਲੋਕਸ੍ਥਾੰਨਿਪਾਤ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਤਲੇ॥ 14-99-49 (95543) ਆਕ੍ਰਮ੍ਯੋਰਸਿ ਪਾਦੇਨ ਕ੍ਰੂਰਃ ਸੰਰਕ੍ਤਲੋਚਨਃ। ਅਗ੍ਨਿਵਰ੍ਣੈਸ੍ਤੁ ਸੰਦੰਸ਼ੈਰ੍ਯਮੋ ਜਿਹ੍ਵਾਂ ਸਮੁਦ੍ਧਰੇਤ੍॥ 14-99-50 (95544) ਯੇ ਚ ਵਿਪ੍ਰਾੰਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਪਾਪਾਃ ਪਾਪੇਨ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ। ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਾਃ ਸ਼੍ਰੁਤੇਰ੍ਬਾਹ੍ਯਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦ੍ਵਿਸ਼਼ੋ ਨਰਾਃ॥ 14-99-51 (95545) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਘੋਰਾ ਮਹਾਕਾਯਾ ਵਕ੍ਰਤੁਣ੍ਡਾ ਮਹਾਬਲਾਃ। ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਿ ਮੁਹੂਰ੍ਤੇਨ ਸ੍ਵਗਾਸ਼੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਯਮਾਜ੍ਞਯਾ॥ 14-99-52 (95546) ਯਃ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ਦ੍ਵਿਜੇਨ੍ਦ੍ਰਾਯ ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਕੁਰ੍ਯਾਚ੍ਚ ਸ਼ੋਣਿਤਮ੍। ਅਸ੍ਥਿਭਙ੍ਗੰ ਚ ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਾਣੈਰ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਰਯੋਜਯੇਤ੍। ਸੋਨੁਪੂਰ੍ਵ੍ਯੇਣ ਯਾਤੀਮਾੰਨਰਕਾਨੇਕਵਿੰਸ਼ਤਿਮ੍॥ 14-99-53 (95547) ਸ਼ੂਲਮਾਰੋਪ੍ਯਤੇ ਪਸ਼੍ਚਾਜ੍ਜ੍ਵਲਨੇ ਪਰਿਪਚ੍ਯਤੇ। ਬਹੁਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਪਚ੍ਯਮਾਨਸ੍ਤ੍ਵਵਾਕ੍ਛਿਰਾਃ। ਨਾਵਮੁਚ੍ਯੇਤ ਦੁਰ੍ਮੇਦਾ ਨ ਤਸ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ੀਯਤੇ ਗਤਿਃ॥ 14-99-54 (95548) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ੍ਵਾ ਵਿਚਾਰ੍ਯੈਵ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤੈ ਵਧਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਯਾ। ਸ਼ਤਰ੍ਵਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਤਾਮਿਸ੍ਰੇ ਪਰਿਪਚ੍ਯਤੇ॥ 14-99-55 (95549) ਉਤ੍ਪਾਦ੍ਯ ਸ਼ੋਣਿਤੰ ਗਾਤ੍ਰਾਤ੍ਸੰਰੰਭਮਤਿਪੂਰ੍ਵਕਮ੍। ਸਪਰ੍ਯਯੇਣ ਯਾਤੀਮਾੰਨਰਕਾਨੇਕਵਿੰਸ਼ਤਿਮ੍॥ 14-99-56 (95550) ਤਸ੍ਮਾੰਨਾਕੁਸ਼ਲੰ ਬ੍ਰੂਯਾੰਨ ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕਾਂ ਗਤਿਮੀਰਯੇਤ੍। ਨ ਬ੍ਰੂਯਾਤ੍ਪਰੁਸ਼਼ਾਂ ਵਾਣੀਂ ਨ ਚੈਵੈਨਾਨਤਿਕ੍ਰਮੇਤ੍॥ 14-99-57 (95551) ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਞ੍ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਯਾ ਵਾਚਾ ਪੂਜਯਨ੍ਤਿ ਨਰੋਤ੍ਤਮਾਃ। ਅਰ੍ਚਿਤਸ਼੍ਚ ਸ੍ਤੁਤਸ਼੍ਚੈਵ ਤੈਰ੍ਭਵਾਮਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-99-58 (95552) ਤਰ੍ਜਯਨ੍ਤਿ ਚ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਕ੍ਰੋਸ਼ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਭਾਰਤ। ਆਕ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤਰ੍ਜਿਤਸ਼੍ਚਾਹੰ ਤੈਰ੍ਭਵਾਮਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-99-59 (95553) ਯਸ਼੍ਚਨ੍ਦਨੈਸ਼੍ਚਾਗਰੁਧੂਪਦੀਪੈ- ਰਭ੍ਯਰ੍ਚਯੇਤ੍ਕਾਸ਼਼੍ਠਮਯੀਂ ਮਮਾਰ੍ਚਾਮ੍। ਤੇਨਾਰ੍ਚਿਤੋ ਨੈਵ ਭਵਾਮਿ ਸਮ੍ਯ- ਗ੍ਵਿਪ੍ਰਾਰ੍ਚਨਾਦਸ੍ਮਿ ਸਮਰ੍ਚਿਤੋ(ਅ)ਹਮ੍॥ 14-99-60 (95554) ਵਿਪ੍ਰਪ੍ਰਸਾਦਾਦ੍ਧਰਣੀਧਰੋ(ਅ)ਹੰ ਵਿਪ੍ਰਪ੍ਰਸਾਦਾਦਸੁਰਾਞ੍ਜਯਾਮਿ। ਵਿਪ੍ਰਪ੍ਰਸਾਦਾਚ੍ਚ ਸਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੋ(ਅ)ਹੰ ਵਿਪ੍ਰਪ੍ਰਸਾਦਾਦਜਿਤੋ(ਅ)ਹਮਸ੍ਮਿ॥ ॥ 14-99-61 (95555) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 99 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 100

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.100. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 100

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਿਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਜਨਪ੍ਰਾਪ੍ਯਵੈਵਸ੍ਵਤਪੁਰਮਾਰ੍ਗਾਦਿਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤਦ੍ਗਮਨਪ੍ਰਕਾਰਾਨੁਵਰ੍ਣਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ ਦੈਤ੍ਯਘ੍ਨਿ ਪਰੰ ਕੌਤੂਹਲੰ ਹਿ ਮੇ। ਏਤਤ੍ਕਥਯ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਚ ਕੇਸ਼ਵ। ਮਾਨੁਸ਼਼ਸ੍ਯ ਚ ਲੋਕਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਲੋਕਸ੍ਯ ਚਾਨ੍ਤਰਮ੍॥ 14-100-1 (95556) ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕਿੰਪ੍ਰਮਾਣੰ ਵਾ ਕਿਮਧਿਸ਼਼੍ਠਾਨਮੇਵ ਚ। ਤਰਨ੍ਤਿ ਮਾਨੁਸ਼਼ਾ ਦੇਵ ਕੇਨੋਪਾਯੇਨ ਮਾਧਵ॥ 14-100-2 (95557) ਤ੍ਵਗਸ੍ਥਿਮਾਂਸਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚਭੂਤਵਿਵਰ੍ਜਿਤੇ। ਕਥਯਸ੍ਵ ਮਹਾਦੇਵ ਸੁਖਦੁਃਖਮਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-100-3 (95558) ਜੀਵਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਕਰ੍ਮਭਿਸ੍ਤੁ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭੈਃ। ਅਨੁਬਦ੍ਧਸ੍ਯ ਤੈਃ ਪਾਸ਼ੈਰ੍ਨੀਯਮਾਨਸ੍ਯ ਦਾਰੁਣੈਃ॥ 14-100-4 (95559) ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਦੂਤੈਰ੍ਦੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ੈਰ੍ਘੋਰੈਰ੍ਘੋਰਪਰਕ੍ਰਮੈਃ। ਵਧ੍ਯਸ੍ਯਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਮਾਣਸ੍ਯ ਵਿਦ੍ਰੁਤਸ੍ਯ ਯਮਾਜ੍ਞਯਾ॥ 14-100-5 (95560) ਪੁਣ੍ਯਪਾਪਕ੍ਰੁʼਦਾਤਿਸ਼਼੍ਠੇਤ੍ਸੁਖਦੁਃਖਮਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਯਮਦੂਤੈਰ੍ਦ੍ਰੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ੈਰ੍ਨੀਯਤੇ ਵਾ ਕਥੰ ਪੁਨਃ। ਕਿੰ ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਗਤਾ ਦੇਵ ਕਰ੍ਮ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਮਾਨਵਾਃ॥ 14-100-6 (95561) ਕਥੰ ਧਰ੍ਮਪਰਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਦੇਵਤਾਦ੍ਵਿਜਪੂਜਕਾਃ। ਕਤੰ ਵਾ ਪਾਪਕਰ੍ਮਾਣੋ ਯਾਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰੇਤਪੁਰੰ ਨਰਾਃ॥ 14-100-7 (95562) ਕਿੰ ਰੂਪੰ ਕਿੰ ਪ੍ਰਮਾਣੰ ਵਾ ਵਰ੍ਣਃ ਕੋ ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਕੇਸ਼ਵ। ਜੀਵਸ੍ਯ ਗਚ੍ਛਤੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਯਮਲੋਕੰ ਬ੍ਰਵੀਹਿ ਮੇ॥ 14-100-8 (95563) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-100-9x (7950) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾਵ੍ਰੁʼਤੰ ਯਨ੍ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ। ਤਤ੍ਤੇ(ਅ)ਹੰ ਕਥਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-100-9 (95564) ਸ਼਼ਡਸ਼ੀਤਿਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਯੋਜਨਾਨਾਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਸ੍ਯ ਚ ਲੋਕਸ੍ਯ ਯਮਲੋਕਸ੍ਯ ਚਾਨ੍ਤਰਮ੍॥ 14-100-10 (95565) ਨ ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਚ੍ਛਾਯਾ ਵਾ ਨ ਤਟਾਕੰ ਸਰੋਪਿ ਵਾ। ਨ ਵਾਪ੍ਯੋ ਦੀਰ੍ਘਿਕਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਨ ਕੂਪੋ ਵਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-100-11 (95566) ਨ ਮਣ੍ਟਪੰ ਸਭਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਨ ਪ੍ਰਪਾ ਨ ਨਿਕੇਤਨਮ੍। ਨ ਪਰ੍ਵਤੋ ਨਦੀ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਨ ਭੂਮੇਰ੍ਵਿਵਰੰ ਕ੍ਵਚਿਤ੍॥ 14-100-12 (95567) ਨ ਗ੍ਰਾਮੋ ਨਾਸ਼੍ਰਮੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਨੋਦ੍ਯਾਨੰ ਵਾ ਵਨਾਨਿ ਚ। ਨ ਕਿੰਚਿਦਾਸ਼੍ਰਯਸ੍ਥਾਨੰ ਪਥਿ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-100-13 (95568) ਜਨ੍ਤੋਰ੍ਹਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਕਾਲਸ੍ਯ ਵੇਦਨਾਰ੍ਤਸ੍ਯ ਵੈ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍। ਕਾਰਣੈਸ੍ਤ੍ਯਕ੍ਤਦੇਹਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਣੈਃ ਕਣ੍ਠਗਤੈਃ ਪੁਨਃ॥ 14-100-14 (95569) ਸ਼ਰੀਰਾਚ੍ਚਾਲ੍ਯਤੇ ਜੀਵੋ ਹ੍ਯਵਸ਼ੋ ਮਾਤਰਿਸ਼੍ਵਨਾ। ਨਿਰ੍ਗਤੋ ਵਾਯੁਭੂਤਸ੍ਤੁ ਸ਼਼ਟ੍ਕੋਸ਼ਾਤ੍ਤੁ ਕਲੇਵਰਾਤ੍॥ 14-100-15 (95570) ਸ਼ਰੀਰਮਨ੍ਯਤ੍ਤਦ੍ਰੂਪੰ ਤਦ੍ਵਰ੍ਣੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਮਾਣਤਃ। ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤੁ ਸੋਪ੍ਯਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਥ ਕੇਨਚਿਤ੍॥ 14-100-16 (95571) ਸੋਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਾ ਦੇਹਵਤਾਮਸ਼਼੍ਟਾਙ੍ਗੋ ਯਸ੍ਤੁ ਸੰਚਰੇਤ੍। ਛੇਦਨਾਦ੍ਭੇਦਨਾਦ੍ਦਾਹਾਤ੍ਤਾਡਨਾਦ੍ਵਾ ਨ ਨਸ਼੍ਯਤਿ। 14-100-17 (95572) ਨਾਨਾ ਰੂਪਧਰੈਰ੍ਘੌਰੈਃ ਪ੍ਰਚਣ੍ਡੇਸ਼੍ਚਣ੍ਡਸਾਧਨੈਃ। ਨੀਯਮਾਨੋ ਦੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ੈਰ੍ਯਮਦੂਤੈਰ੍ਯਮਾਜ੍ਞਯਾ॥ 14-100-18 (95573) ਪੁਤ੍ਰਦਾਰਮਯੈਃ ਪਾਸ਼ੈਃ ਸੰਨਿਰੂਦ੍ਧੋ(ਅ)ਵਸ਼ੋ ਬਲਾਤ੍। ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਭਿਸ਼੍ਚਾਨੁਗਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤੈਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤੈਃ॥ 14-100-19 (95574) ਆਕ੍ਰਨ੍ਦਮਾਨਃ ਕਰੁਣੰ ਬਨ੍ਧੁਭਿਰ੍ਦੁਃਖਪੀਡਿਤੈਃ। ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧੁਜਨੰ ਸਰ੍ਵੰ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤੁ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-100-20 (95575) ਮਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਸ਼੍ਚੈਵ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਰ੍ਮਾਤੁਲੈਸ੍ਤਥਾ। ਦਾਰੈਃ ਪੁਤ੍ਰੈਰ੍ਵਯਸ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਰੁਦਦ੍ਭਿਸ੍ਤ੍ਯਜ੍ਯਤੇ ਪੁਨਃ॥ 14-100-21 (95576) ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮਾਨਸ੍ਤੈਰ੍ਦੀਨੈਰਸ਼੍ਰੁਪੂਰ੍ਣਮੁਖੇਕ੍ਸ਼਼ਣੈਃ। ਸ੍ਵਸ਼ਰੀਰੰ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯ ਵਾਯੁਭੂਤਸ੍ਤੁ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-100-22 (95577) ਅਨ੍ਧਕਾਰਮਪਾਰੰ ਤੰ ਮਹਾਘੇਰੰ ਤਮੋਵ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਦੁਃਖਾਨ੍ਤੰ ਦੁਸ਼਼੍ਪ੍ਰਤਾਰੰ ਚ ਦੁਰ੍ਗਮੰ ਪਾਪਕਰ੍ਮਣਾਮ੍॥ 14-100-23 (95578) ਦੁਃਸਹਾਯੰ ਦੁਰਨ੍ਤੰ ਚ ਦੁਰ੍ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ੰ ਦੁਰਾਸਦਮ੍। ਦੁਰਾਪਮਤਿਦੁਃਖੰ ਚ ਪਾਪਿਸ਼਼੍ਠਾਨਾਂ ਨਰੋਤ੍ਤਮ॥ 14-100-24 (95579) ਰੁʼਸ਼਼ਿਭਿਃ ਕਥ੍ਯਮਾਨੰ ਤਤ੍ਪਾਰੰਪਰ੍ਯੇਣ ਪਾਰ੍ਥਿਵ। ਤ੍ਰਾਸੰ ਜਨਚਤਿ ਪ੍ਰਾਯਃ ਸ਼੍ਰੂਯਮਾਣੰ ਕਥਾਸ੍ਵਪਿ॥ 14-100-25 (95580) ਅਵਸ਼੍ਯੰ ਚੈਵ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਤਦਧ੍ਵਾਨੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਕਾਲੇਨ ਸੰਤ੍ਯਜ੍ਯ ਬਨ੍ਧੂਨ੍ਭੋਗਾਨ੍ਧਨਾਨਿ ਚ॥ 14-100-26 (95581) ਜਰਾਯੁਜੈਰਣ੍ਡਜੈਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵੇਦਜੈਰੁਦ੍ਭਿਦੈਸ੍ਤਥਾ। ਜਙ੍ਗਮੈਃ ਸ੍ਥਿਰਸੰਜ੍ਞੈਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਯਮਸਾਦਨਮ੍॥ 14-100-27 (95582) ਦੇਵਾਸੁਰੈਰ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਦ੍ਯੈਰ੍ਵੈਵਸ੍ਵਤਵਸ਼ਾਨੁਗੈਃ। ਸ੍ਤ੍ਰੀਪੁਂਨਪੁਂਸਕੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਜੀਵਸੰਜ੍ਞਿਤੈਃ॥ 14-100-28 (95583) ਮਧ੍ਯਮੈਰ੍ਯੁਵਭਿਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਬਾਲੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੈਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਜਾਤਮਾਤ੍ਰੈਸ਼੍ਚ ਗਰ੍ਭਸ੍ਥੈਰ੍ਗਨ੍ਤਵ੍ਯਃ ਸ ਮਹਾਪਥਃ॥ 14-100-29 (95584) ਪੂਰ੍ਵਾਹ੍ਣੇ ਵਾ(ਅ)ਪਰਾਹ੍ਣੇ ਵਾ ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਕਾਲੇ(ਅ)ਥਵਾ ਪੁਨਃ। ਪ੍ਰਦੋਸ਼਼ੇ ਵਾ(ਅ)ਰ੍ਧਰਾਤ੍ਰੇ ਵਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਸ਼਼ੇ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤੇ॥ 14-100-30 (95585) ਪ੍ਰਵਾਸਸ੍ਥੈਰ੍ਵਨਸ੍ਥੈਰ੍ਵਾ ਪਰ੍ਵਤਸ੍ਥੈਰ੍ਜਲੇ ਸ੍ਥਿਤੈਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਸ੍ਥੈਰ੍ਵਾ ਨਭਃਸ੍ਥੇਰ੍ਵਾ ਗ੍ਰੁʼਹਮਧ੍ਯਗਤੈਰਪਿ॥ 14-100-31 (95586) ਭੁਞ੍ਜਦ੍ਭਿਰ੍ਵਾ ਪਿਬਦ੍ਭਿਰ੍ਵਾ ਖਾਦਦ੍ਭਿਰ੍ਵਾ ਨਰੋਤ੍ਤਮ। ਆਸੀਨੈਰ੍ਵਾ ਸ੍ਥਿਤੈਰ੍ਵਾਪਿ ਸ਼ਯਨੀਯਗਤੈਰਪਿ। ਜਾਗ੍ਰਦ੍ਭਿਰ੍ਵਾ ਪ੍ਰਸੁਪ੍ਤੈਰ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯਃ ਸ ਮਹਾਪਥਃ॥ 14-100-32 (95587) ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਦੂਤੈਰ੍ਦੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ੈਃ ਪ੍ਰਚਣ੍ਡੈਸ਼੍ਚਣ੍ਡਸਾਸਨੈਃ। ਆਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਮਾਣਾ ਹ੍ਯਵਸ਼ਾਃ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤਿ ਯਮਸਾਦਨਮ੍॥ 14-100-33 (95588) ਕ੍ਵਚਿਦ੍ਭੀਤੈਃ ਕ੍ਵਚਿਨ੍ਮਤ੍ਤੈਃ ਪ੍ਰਸ੍ਖਲਦ੍ਭਿਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ਕ੍ਵਚਿਤ੍। ਕ੍ਰਨ੍ਦਦ੍ਭਿਰ੍ਵੇਦਨਾਰ੍ਤੈਸ੍ਤੁ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਯਮਸਾਦਨਮ੍॥ 14-100-34 (95589) ਨਿਰ੍ਭਰ੍ਤ੍ਸ੍ਯਮਾਨੈਰੁਦ੍ਵਿਗ੍ਰੈਰ੍ਵਿਧੂਤੈਰ੍ਭਯਵਿਹ੍ਵਲੈਃ। ਤੁਦ੍ਯਮਾਨਸ਼ਰੀਰੈਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਤਰ੍ਜਿਤੈਸ੍ਤਥਾ॥ 14-100-35 (95590) ਕਣ੍ਟਕਾਕੀਰ੍ਣਮਾਰ੍ਗੇਣ ਤਪ੍ਤਵਾਲੁਕਪਾਂਸੁਨਾ। ਦਹ੍ਯਮਾਨੈਸ੍ਤੁ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਨਰੈਰ੍ਦਾਨਵਿਵਰ੍ਜਿਤੈਃ॥ 14-100-36 (95591) ਕਾਸ਼਼੍ਠੋਪਲਸ਼ਿਲਾਘਾਤੈਰ੍ਦਣ੍ਡੋਲ੍ਮੁਕਕਸ਼ਾਙ੍ਕੁਸ਼ੈਃ। ਹਨ੍ਯਮਾਨੈਰ੍ਯਮਪੁਰੰ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਵਰ੍ਜਿਤੈਃ॥ 14-100-37 (95592) ਮੇਦਃਸ਼ੋਣਿਤਪੂਯਾਦ੍ਯੈਰ੍ਵਕ੍ਤ੍ਰੈਰ੍ਗਾਤ੍ਰੈਸ਼੍ਚ ਸਵ੍ਰਣੈਃ। ਦਗ੍ਧਕ੍ਸ਼਼ਤਜਕੀਰ੍ਣੈਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਜੀਵਘਾਤਕੈਃ॥ 14-100-38 (95593) ਵੇਦਨਾਰ੍ਤੈਸ੍ਚ ਕੂਜਦ੍ਭਿਰ੍ਵਿਕ੍ਰੋਸ਼ਦ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਵਿਸ੍ਵਰਮ੍। ਵੇਦਨਾਰ੍ਤੈਃ ਪਤਦ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਜੀਵਘਾਤਕੈਃ॥ 14-100-39 (95594) ਭਗ੍ਰਪਾਦੋਰੁਹਸ੍ਤਙ੍ਗੈਰ੍ਭਗ੍ਰਜਙ੍ਘਾਸ਼ਿਰੋਧਰੈਃ। ਛਿੰਨਕਰ੍ਣੋਸ਼਼੍ਠਨਾਸੈਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਜੀਵਘਾਤਕੈਃ॥ 14-100-40 (95595) ਸ਼ਕ੍ਤਿਭਿਰ੍ਭਿਣ੍ਡਿਪਾਲੈਸ਼੍ਚ ਸ਼ਙ੍ਕੁਤੋਮਰਸਾਯਕੈਃ। ਤੁਦ੍ਯਮਾਨੈਸ੍ਤੁ ਸ਼ੂਲਾਗ੍ਰੈਰ੍ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਜੀਵਘਾਤਕੈਃ॥ 14-100-41 (95596) ਸ਼੍ਵਭਿਰ੍ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਕੈਃ ਕਾਕੈਰ੍ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ। ਤੁਦ੍ਯਮਾਨਾਸ਼੍ਚ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੈਰ੍ਮਾਂਸਘਾਤਿਭਿਃ॥ 14-100-42 (95597) ਮਹਿਸ਼਼ੈਸ਼੍ਚ ਮ੍ਰੁʼਗੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੂਕਰੈਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼ਤੈਸ੍ਤਥਾ। ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣੈਸ੍ਤਦਧ੍ਵਾਨੰ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਮਾਂਸਖਾਦਿਭਿਃ॥ 14-100-43 (95598) ਸੂਚੀਸੁਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਤੁਣ੍ਡਾਭਿਰ੍ਮਕ੍ਸ਼਼ਿਕਾਭਿਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ। ਤੁਦ੍ਯਮਾਨੈਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਪਾਪਿਸ਼਼੍ਠੈਰ੍ਬਾਲਘਾਤਕੈਃ॥ 14-100-44 (95599) ਵਿਸ੍ਰਬ੍ਧੰ ਸ੍ਵਾਮਿਨੰ ਮਿਤ੍ਰੰ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੰ ਵਾ ਘ੍ਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਨਰਾਃ। ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰੈਰ੍ਨਿਰ੍ਭਿਦ੍ਯਮਾਨੈਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਯਮਸਾਦਨਮ੍॥ 14-100-45 (95600) ਖਾਦਯਨ੍ਤਿ ਚ ਯੇ ਜੀਵਾਨ੍ਦੁਃਖਮਾਪਾਦਯਨ੍ਤਿ ਚ। ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੈਸ਼੍ਚ ਸ਼੍ਵਭਿਸ਼੍ਚੈਵ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਚ॥ 14-100-46 (95601) ਯੇ ਹਰਨ੍ਤਿ ਚ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਸ਼ਯ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਾਵਰਣਾਨਿ ਚ। ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਵਿਦ੍ਰੁਤਾ ਨਗ੍ਨਾਃ ਪਿਸ਼ਾਚਾ ਇਵ ਤਤ੍ਪਥੰ॥ 14-100-47 (95602) ਗਾਸ਼੍ਚ ਧਾਨ੍ਯੰ ਹਿਰਣ੍ਯੰ ਵਾ ਬਲਾਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੰ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਤਥਾ। ਯੇ ਹਰਨ੍ਤਿ ਦੁਰਾਤ੍ਮਾਨਃ ਪਰਸ੍ਵੰ ਪਾਪਕਾਰਿਣਃ॥ 14-100-48 (95603) ਪਾਸ਼਼ਾਣੈਰੁਲ੍ਮੁਕੈਰ੍ਦਣ੍ਡੈਃ ਕਾਸ਼਼੍ਠਘਾਤੈਸ਼੍ਚ ਚਰ੍ਝਰੈਃ। ਹਨ੍ਯਮਾਨੈਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤਾਕੀਰ੍ਣੈਰ੍ਨਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਤੈਰ੍ਯਮਾਲਯਮ੍॥ 14-100-49 (95604) ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਵੰ ਯੇ ਹਰਨ੍ਤੀਹ ਨਰਾ ਨਰਕਨਿਰ੍ਭਯਾਃ। ਆਕ੍ਰੋਸ਼ਨ੍ਤੀਹ ਯੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਪ੍ਰਹਰਨ੍ਤਿ ਚ ਯੇ ਦ੍ਵਿਜਾਨ੍॥ 14-100-50 (95605) ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕਕਣ੍ਠਾ ਨਿਬਦ੍ਧਾਸ੍ਤੇ ਛਿੰਨਜਿਹ੍ਵਾਕ੍ਸ਼਼ਿਨਾਸਿਕਾਃ। ਪੂਯਸ਼ੋਣਿਤਦੁਰ੍ਗਨ੍ਧਾ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾਸ਼੍ਚ ਜੰਬੁਕੈਃ॥ 14-100-51 (95606) ਚਣ੍ਡਾਲੈਰ੍ਭੀਸ਼਼ਣੈਸ਼੍ਚਣ੍ਡੈਸ੍ਤੁਦ੍ਯਮਾਨਾਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ। ਕ੍ਰੋਸ਼ਨ੍ਤਃ ਕਰੁਣੰ ਘੋਰੰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯਮਾਸਾਦਨਮ੍॥ 14-100-52 (95607) ਤਤ੍ਰ ਚਾਪਿ ਗਤਾਃ ਪਾਪਾ ਵਿਸ਼਼੍ਠਾਕੂਪੇਸ਼਼੍ਵਨੇਕਸ਼ਃ। ਜੀਵਨ੍ਤੋ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟੀਸ੍ਤੁ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਵੇਦਨਾਤ੍ਤਤਃ॥ 14-100-53 (95608) ਤਤਸ਼੍ਚ ਮੁਕ੍ਤਾਃ ਕਾਲੇਨ ਲੋਕੇ ਚਾਸ੍ਮਿੰਨਰਾਧਮਾਃ। ਵਿਸ਼਼੍ਠਾਕ੍ਰਿਮਿਤ੍ਵੰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਜਨ੍ਮਕੋਟਿਸ਼ਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-100-54 (95609) ਵਿਦ੍ਯਮਾਨਧਨੈਰ੍ਯੈਸ੍ਤੁ ਲੋਭਡੰਭਾਨ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਵਿਤੈਃ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯੋ ਨ ਦਤ੍ਤਾਨਿ ਦਾਨਾਨਿ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵ॥ 14-100-55 (95610) ਗ੍ਰੀਵਾਪਾਸ਼ਨਿਬਦ੍ਧਾਸ੍ਤੇ ਹਨ੍ਯਮਾਨਾਸ਼੍ਚ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੈਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸਾਸ਼੍ਰਮਾਰ੍ਤਾਸ੍ਤੁ ਯਾਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰੇਤਪੁਰੰ ਨਰਾਃ॥ 14-100-56 (95611) ਅਦਤ੍ਤਦਾਨਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕਕਣ੍ਠਾਸ੍ਯਤਾਲੁਕਾਃ। ਅੰਨੰ ਪਾਨੀਯਸਹਿਤੰ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਨ੍ਤਃ ਪੁਨਃਪੁਨਃ॥ 14-100-57 (95612) ਸ੍ਵਾਮਿਨ੍ਬੁਭਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਰ੍ਤਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨੈਵਾਦ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਨੁਮਃ। ਮਮਾੰਨੰ ਦੀਯਤਾਂ ਸ੍ਵਾਮਿਨ੍ਪਾਨੀਯੰ ਦੀਯਤਾਂ ਮਮ। ਇਤਿ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਸ੍ਤੈਰ੍ਦੂਤੈਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯਨ੍ਤੇ ਵੈ ਯਮਾਲਯਮ੍॥ 14-100-58 (95613) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-100-59x (7951) ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਚਨੰ ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਃ ਪਪਾਤ ਭੁਵਿ ਪਾਣ੍ਡਵਃ। ਨਿਸ੍ਸੰਜ੍ਞੋ ਭਯਸੰਤ੍ਰਸ੍ਤੋ ਮੂਰ੍ਛਯਾ ਸਮਭਿਪ੍ਲੁਤਃ॥ 14-100-59 (95614) ਤਤੋ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਸ਼ਨੈਃ ਸੰਜ੍ਞਾਂ ਸਮਾਸ਼੍ਵਸ੍ਤੋਚ੍ਯੁਤੇਨ ਸਃ। ਨੇਤ੍ਰੇ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲ੍ਯ ਤੋਯੇਨ ਭੂਯਃ ਕੇਸ਼ਵਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-100-60 (95615) ਭੀਤੋਸ੍ਮ੍ਯਹੰ ਮਹਾਦੇਵ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਮਾਰ੍ਗਸ੍ਯ ਵਿਸ੍ਤਰਮ੍। ਕੇਨੋਪਾਯੇਨ ਤੰ ਮਾਰ੍ਗੰ ਤਰਨ੍ਤਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਃ ਸੁਖਮ੍॥ 14-100-61 (95616) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-100-62x (7952) ਇਹ ਯੇ ਧਾਰ੍ਮਿਕਾ ਲੋਕੇ ਜੀਵਗਾਤਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾਃ। ਗੁਰੁਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੇ ਯੁਕ੍ਤਾ ਦੇਵਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪੂਜਕਾਃ॥ 14-100-62 (95617) ਅਸ੍ਮਾਨ੍ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਲੋਕਾਤ੍ਤੇ ਸਮਾਰ੍ਯਾਃ ਸਹਬਾਨ੍ਧਵਾਃ। ਯਮਧ੍ਵਾਨੰ ਤੁ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵਤ੍ਤੰ ਨਿਬੋਧ ਮੇ॥ 14-100-63 (95618) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਦਾਨਾਨਿ ਨਾਨਾਰੂਪਾਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਸ੍ਤੇ ਸੁਖੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-100-64 (95619) ਅੰਨੰ ਯੇ ਚ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯਃ ਸੁਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਕ੍ਸ਼਼ੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਪਰਮਯਾ ਯੁਤਾਃ॥ 14-100-65 (95620) ਤੇ ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਯਾਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਰੈਰ੍ਯਮਾਲਯਮ੍। ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਾ ਵਰਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਰਪ੍ਸਰੋਭਿਰ੍ਮਹਾਪਥਮ੍॥ 14-100-66 (95621) ਯੇ ਚ ਨਿਤ੍ਯੰ ਪ੍ਰਭਾਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਯੰ ਨਿਸ਼਼੍ਕਲ੍ਮਸ਼਼ੰ ਵਚਃ। ਤੇ ਚ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਮਲਾਭ੍ਰਾਭੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਯੋਜਿਤੈਃ॥ 14-100-67 (95622) ਕਪਿਲਾਦ੍ਯਾਨਿ ਪੁਣ੍ਯਾਨਿ ਗੋਪ੍ਰਦਾਨਾਨਿ ਯੇ ਨਰਾਃ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-100-68 (95623) ਤੇ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਮਲਵਰ੍ਣਾਭੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਯੋਜਿਤੈਃ। ਵੈਵਸ੍ਵਤਪੁਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਹ੍ਯਪ੍ਸਰੋਭਿਰ੍ਨਿਸ਼਼ੇਵਿਤਾਃ॥ 14-100-69 (95624) ਉਪਾਨਹੌ ਚ ਚ੍ਛਤ੍ਰੰ ਚ ਸ਼ਯਨਾਨ੍ਯਾਸਨਾਨਿ ਚ। ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯੋ ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯਾਭਰਣਾਨਿ ਚ॥ 14-100-70 (95625) ਤੇ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਵੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੈਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਕੁਞ੍ਜਰੈਰਪ੍ਯਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਧਰ੍ਮਰਾਜਪੁਰੰ ਰਮ੍ਯੰ ਸੌਵਰ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਰਸ਼ੋਭਿਤਾਃ॥ 14-100-71 (95626) ਯੇ ਚ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਣਿ ਦਾਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭੋਜ੍ਯੰ ਪੇਯੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਾੰਨਾਨ੍ਯਾਪਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਪਰਯਾ ਯੁਤਾਃ॥ 14-100-72 (95627) ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਕਾਞ੍ਚਨਾਰ੍ਯਾਨੈਃ ਸੁਖੰ ਵੈਵਸ੍ਵਤਾਲਯਮ੍। ਵਰਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਰ੍ਯਥਾਕਾਮੰ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਾਃ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ॥ 14-100-73 (95628) ਯੇ ਚ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਦਧਿ ਗੁਡੰ ਮਧੁ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਾਃ ਸੁਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-100-74 (95629) ਚਕ੍ਰਵਾਕਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤੈਸ੍ਤੁ ਯਾਨੈ ਰੁਕ੍ਮਮਯੈਃ ਸ਼ੁਭੈਃ। ਯਾਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਵਾਦਿਤ੍ਰੈਃ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਾ ਯਮਾਲਯਮ੍॥ 14-100-75 (95630) ਯੇ ਫਲਾਨਿ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਸੁਰਭੀਣਿ ਚ। ਹੰਸਯੁਕ੍ਤੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਸ੍ਤੁ ਯਾਨ੍ਤਿ ਧਰ੍ਮਪੁਰੰ ਨਰਾਃ॥ 14-100-76 (95631) ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯੋ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾੰਨੰ ਘ੍ਰੁʼਤਾਪ੍ਲੁਤਮ੍। ਤੇ ਵ੍ਰਜਨਤ੍ਯਮਲਾਭ੍ਰਾਭੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਵਾਯੁਵੇਗਿਭਿਃ। ਪੁਰੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰੇਤਨਾਥਸ੍ਯ ਨਾਨਾਜਨਸਮਾਕੁਲਮ੍। 14-100-77 (95632) ਪਾਨੀਯੰ ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵਭੂਤਪ੍ਰਜੀਵਨਮ੍। ਤੇ ਸੁਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਃ ਸੁਖੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਭਵਨੈਰ੍ਹੰਸਚੋਦਿਤੈਃ॥ 14-100-78 (95633) ਯੇ ਤਿਲੰ ਤਿਲਧੇਨੁਂ ਵਾ ਧ੍ਰੁʼਤਧੇਨੁਮਥਾਪਿ ਚ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸੌਮ੍ਯਭਾਵਸਮਨ੍ਵਿਤਾਃ॥ 14-100-79 (95634) ਸੂਰ੍ਯਮਣ੍ਡਲਸੰਕਾਸ਼ੈਰ੍ਯਾਨੈਸ੍ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਨਿਰ੍ਮਲੈਃ। ਗੀਯਮਾਨੈਸ੍ਤੁ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਵੈਵਸ੍ਵਤਪੁਰੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-100-80 (95635) ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਵਾਪ੍ਯਸ਼੍ਚ ਕੂਪਾਸ਼੍ਚ ਤਟਾਕਾਨਿ ਸਰਾਂਸਿ ਚ। ਦੀਰ੍ਘਿਕਾਃ ਪੁਸ਼਼੍ਕਰਿਣ੍ਯਸ਼੍ਚ ਸਜਲਾਸ਼੍ਚ ਜਲਾਸ਼ਯਾਃ॥ 14-100-81 (95636) ਯਾਨੈਸ੍ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਚਨ੍ਦ੍ਰਾਭੈਰ੍ਦਿਵ੍ਯਘਣ੍ਟਾਨਿਨਾਦਿਤੈਃ। ਚਾਮਰੈਸ੍ਤਾਲਵ੍ਰੁʼਨ੍ਤੈਸ਼੍ਚ ਵੀਜ੍ਯਮਾਨਾ ਮਹਾਪ੍ਰਭਾਃ। ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯਮਸਾਦਨਮ੍॥ 14-100-82 (95637) ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਦੇਵਗ੍ਰੁʼਹਾਣੀਹ ਚਿਤ੍ਰਾਣ੍ਯਾਯਤਨਾਨਿ ਚ। ਮਨੋਹਰਾਣਿ ਕਾਨ੍ਤਾਨਿ ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਾਨਿ ਭਾਨ੍ਤਿ ਚ॥ 14-100-83 (95638) ਤੇ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤ੍ਯਮਲਾਭ੍ਰਾਭੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਵਾਯੁਵੇਗਿਭਿਃ। ਪੁਰੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰੇਤਨਾਥਸ੍ਯ ਨਾਨਾਜਨਪਦਾਕੁਲਮ੍॥ 14-100-84 (95639) ਵੈਵਸ੍ਵਤੰ ਚ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਸੁਖਚਿਤ੍ਤੰ ਸੁਖਸ੍ਥਿਤਮ੍। ਯਮੇਨ ਪੂਜਿਤਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਦੇਵਸਾਲੋਕ੍ਯਤਾਂ ਤਤਃ॥ 14-100-85 (95640) ਦੇਵਾਨੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਪਾਸੁ ਕਰਕੋਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸ਼ੀਤਲੰ ਸਲਿਲੰ ਰਮ੍ਯੰ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤੇਭ੍ਯੋ ਦਿਸ਼ਨ੍ਤਿ ਯੇ। ਤੇ ਤੁ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਿ ਪਰਾਂ ਯਾਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸੌਖ੍ਯੰ ਮਹਾਪਥਮ੍॥ 14-100-86 (95641) ਕਾਸ਼਼੍ਠਪਾਦੁਕਦਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਤਦਧ੍ਵਾਨੰ ਸੁਖੰ ਨਰਾਃ। ਸੌਵਰ੍ਣਮਣਿਪੀਠੇ ਤੁ ਪਾਦੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ੍ਥੋਤ੍ਤਮੇ॥ 14-100-87 (95642) ਆਰਾਮਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ਼਼ਣ੍ਡਾਂਸ਼੍ਚ ਰੋਪਯਨ੍ਤਿ ਚ ਯੇ ਨਰਾਃ। ਸੰਵਰ੍ਧਯਨ੍ਤਿ ਚਾਵ੍ਯਗ੍ਰੰ ਫਲਪੁਸ਼਼੍ਪੋਪਸ਼ੋਭਿਤਮ੍॥ 14-100-88 (95643) ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਚ੍ਛਾਯਾਸੁ ਰਮ੍ਯਾਸੁ ਸ਼ੀਤਲਾਸੁ ਸ੍ਵਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਯਾਨ੍ਤਿ ਤੇ ਵਾਹਨੈਰ੍ਦਿਵ੍ਯੈਃ ਪੂਜ੍ਯਮਾਨਾ ਮੁਹੁਰ੍ਮੁਹੁਃ। 14-100-89 (95644) ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਾਃ ਸੁਰੂਪਾਭਿਰੁਤ੍ਤਮਾਭਿਃ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਤਃ। ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਃ ਕਨਕਵਰ੍ਣਾਭਿਰ੍ਯਥਾਕਾਮੰ ਯਥਾਸੁਖਮ੍॥ 14-100-90 (95645) ਅਸ਼੍ਵਯਾਨੰ ਤੁ ਗੋਯਾਨੰ ਹਸ੍ਤਿਯਾਨਮਥਾਪਿ ਚ। ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯੋ ਵਿਮਾਨੈਃ ਕਨਕੋਪਮੈਃ॥ 14-100-91 (95646) ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਰਜਤੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵਿਦ੍ਰੁਮੰ ਮੌਕ੍ਤਿਕੰ ਤਥਾ। ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਵਿਮਾਨੈਃ ਕਨਕੋਜ੍ਜ੍ਵਲੈਃ। ਤੇ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਵਰਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਃ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਾ ਯਥਾਸੁਖਮ੍॥ 14-100-92 (95647) ਭੂਮਿਦਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਤੰ ਲੋਕੰ ਸਰ੍ਵਕਾਮੈਃ ਸੁਤਰ੍ਪਿਤਾਃ। ਉਦਿਤਾਦਿਤ੍ਯਸੰਕਾਸ਼ੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਯੋਜਿਤੈਃ॥ 14-100-93 (95648) ਕਨ੍ਯਾਂ ਯੇ ਚ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਚ। ਦਿਵ੍ਯਕਨ੍ਯਾਵ੍ਰੁʼਤਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਵਿਮਾਨੈਸ੍ਤੇ ਯਮਾਲਯਮ੍॥ 14-100-94 (95649) ਸੁਗਨ੍ਧਾਨ੍ਗਨ੍ਧਸੰਯੋਗਾਨ੍ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਸੁਰਭੀਣਿ ਚ। ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਜਾਗ੍ਰੇਭ੍ਯੋ ਭਕ੍ਤਯਾ ਪਰਮਯਾ ਯੁਤਾਃ॥ 14-100-95 (95650) ਸੁਗਨ੍ਧਾਃ ਧਰ੍ਮਪੁਰੰ ਯਾਨੈਰ੍ਵਿਚਿਤ੍ਰੈਰਪ੍ਯਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ ਯਾਨ੍ਤਿ ਧਰ੍ਮਪੁਰੰ ਯਾਨੈਰ੍ਵਿਚਿਤ੍ਰੈਰਪ੍ਯਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-100-96 (95651) ਦੀਪਯਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਯਾਨੈਸ਼੍ਚ ਦ੍ਯੋਤਯਨ੍ਤੋ ਦਿਸ਼ੋ ਦਸ਼। ਆਦਿਤ੍ਯਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਕਾਰੈਰ੍ਦੀਪ੍ਯਮਾਨਾ ਇਵਾਗ੍ਨਯਃ॥ 14-100-97 (95652) ਗ੍ਰੁʼਹਾਵਸਥਦਾਤਾਰੋ ਗ੍ਰੁʼਹੈਃ ਕਾਞ੍ਚਨਵੇਦਿਕੈਃ। ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਬਾਲਸੂਰ੍ਯਾਭੈਰ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜਪੁਰੰ ਨਰਾਃ॥ 14-100-98 (95653) ਜਲਭਾਜਨਦਾਤਾਰਃ ਕੁਣ੍ਡਿਕਾਕਰਕਪ੍ਰਦਾਃ। ਪੂਜ੍ਯਮਾਨਾ ਵਰਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਰ੍ਯਾਨ੍ਤਿ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾ ਮਹਾਗਜੈਃ॥ 14-100-99 (95654) ਪਾਦਾਭ੍ਯਙ੍ਗੰ ਸ਼ਿਰੋਭ੍ਯਹ੍ਗੰ ਪਾਨੰ ਪਾਦੋਦਕੰ ਤਥਾ। ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਸ੍ਤੇ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਵੈਰ੍ਯਮਾਲਯਮ੍॥ 14-100-100 (95655) ਵਿਸ਼੍ਰਾਮਾਯਨ੍ਤਿ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਞ੍ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾਨਧ੍ਵਨਿ ਕਰ੍ਸ਼ਿਤਾਨ੍। ਚਕ੍ਰਵਾਕਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤੇਨ ਯਾਨ੍ਤਿ ਯਾਨੇਨ ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਚ॥ 14-100-101 (95656) ਸ੍ਵਾਗਤੇਨ ਚ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਪੂਜਯੇਦਾਸਨੇਨ ਚ। ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ ਤਦਧ੍ਵਾਨੰ ਸੁਖੰ ਪਰਮਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-100-102 (95657) ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵੇਤਿ ਯੋ ਮਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)ਭਿਵਾਦਯੇਤ੍। ਵ੍ਰਤੀਵੰ ਪ੍ਰਯਤੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸ ਸੁਖੰ ਤਤ੍ਪਦੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍॥ 14-100-103 (95658) ਨਮਃ ਸਰ੍ਵਸਹਾਭ੍ਯਸ਼੍ਚੇਤ੍ਯਭਿਖ੍ਯਾਯ ਦਿਨੇਦਿਨੇ। ਨਮਸ੍ਕਰੋਤਿ ਨਿਤ੍ਯੰ ਗਾਂ ਸ ਸੁਖੰ ਯਾਤਿ ਤਤ੍ਪਥੰ॥ 14-100-104 (95659) ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਿਯਦਤ੍ਤਾਯੇਤ੍ਯੇਵੰਵਾਦੀ ਦਿਨੇਦਿਨੇ। ਭੂਮਿਮਾਕ੍ਰਮਤੇ ਪ੍ਰਾਤਃ ਸਯਨਾਦੁਤ੍ਥਿਤਸ਼੍ਚ ਯਃ॥ 14-100-105 (95660) ਸਰ੍ਵਕਾਮੈਃ ਸ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਭੂਸ਼਼ਣਭੂਸ਼਼ਿਤਃ। ਯਾਤਿ ਯਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਸੁਕੰ ਵੈਵਸ੍ਵਤਾਲਯਮ੍॥ 14-100-106 (95661) ਅਨਤ੍ਤਰਾਸ਼ਿਨੋ ਯੇ ਤੁ ਡੰਭਾਨ੍ਰੁʼਤਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾਃ। ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਸਾਰਸਯੁਕ੍ਤੇਨ ਯਾਨ੍ਤਿ ਯਾਨੇਨ ਵੈ ਸੁਖਮ੍॥ 14-100-107 (95662) ਯੇ ਚਾਪ੍ਯੇਕੇਨ ਭੁਕ੍ਤੇਨ ਡੰਭਾਨ੍ਰੁʼਤਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾਃ। ਹੰਸਯੁਕ੍ਤੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਸ੍ਤੁ ਸੁਖੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਯਮਾਲਯਮ੍॥ 14-100-108 (95663) ਚਤੁਰ੍ਥੇਨ ਚ ਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਯੇ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਯਾਨ੍ਤਿ ਤੇ ਧਰ੍ਮਨਗਰੰ ਯਾਨੈਰ੍ਬਰ੍ਹਿਣਯੋਜਿਤੈਃ॥ 14-100-109 (95664) ਤ੍ਰੁʼਤੀਯਦਿਵਸੇਨੇਹ ਭੁਞ੍ਜਤੇ ਯੇ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਹਸ੍ਤਿਰਥੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਪਥੰ ਕਨਕੋਜ੍ਜ੍ਵਲੈਃ॥ 14-100-110 (95665) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠਾੰਨਕਾਲਿਕੋ ਯਸ੍ਤੁ ਵਰ੍ਸ਼਼ਮੇਕੰ ਤੁ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਕਾਮਕ੍ਰੋਧਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਸ ਯਾਤਿ ਕੁਞ੍ਜਰਸ੍ਥੈਸ੍ਤੁ ਜਯਸ਼ਬ੍ਦਰਵੈਰ੍ਯੁਤਃ॥ 14-100-111 (95666) ਪਕ੍ਸ਼਼ੋਪਵਾਸਿਨੋ ਯਾਨ੍ਤਿ ਯਾਨੈਃ ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਯੋਜਿਤੈਃ। ਧਰ੍ਮਰਾਜਪੂਰੰ ਰਮ੍ਯੰ ਦਿਵ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰੀਗਣਸੇਵਿਤਮ੍॥ 14-100-112 (95667) ਯੇ ਚ ਮਾਸੋਪਵਾਸੰ ਵੈ ਕੁਰ੍ਵਤੇ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਸੂਰ੍ਯਾਦਯਪ੍ਰਖ੍ਯੈਰ੍ਯਾਨ੍ਤਿ ਯਾਨੈਰ੍ਯਮਾਲਯਮ੍॥ 14-100-113 (95668) ਅਗ੍ਨਿਪ੍ਰਵੇਸ਼ੰ ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਕੁਰੁਤੇ ਮਦ੍ਗਤਾਤ੍ਮਨਾ। ਸ ਯਾਤ੍ਯਗ੍ਨਿਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਯਮਾਲਯਮ੍॥ 14-100-114 (95669) ਗੋਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸ੍ਤ੍ਰੀਕ੍ਰੁʼਤੇ ਚੈਵ ਹਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਪਿ ਚ। ਤੇ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਮਰਕਨ੍ਯਾਭਿਃ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਾ ਰਵਿਪ੍ਰਭਾਃ॥ 14-100-115 (95670) ਯੇ ਚ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾਸ੍ਤੀਰ੍ਥਯਾਤ੍ਰਾਂ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਤੇ ਪਨ੍ਥਾਨੰ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਯਾਨੈਰ੍ਯਾਨ੍ਤਿ ਸੁਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-100-116 (95671) ਯੇ ਯਜਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਃ ਕ੍ਰਤੁਭਿਰ੍ਭੂਰਿਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ। ਹੰਸਸਾਰਸਸੰਯੁਕ੍ਤੈਰ੍ਯਾਨੈਸ੍ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਪਥਮ੍॥ 14-100-117 (95672) ਪਰਪੀਡਾਮਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵੈਵ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਨ੍ਬਿਭ੍ਰਤਿ ਯੇ ਨਰਾਃ। ਤਤ੍ਪਥੰ ਸਸੁਖੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਵਿਮਾਨੈਃ ਕਾਞ੍ਚਨੋਜ੍ਜ੍ਵਲੈਃ॥ 14-100-118 (95673) ਯੇ ਸਮਾਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਜੀਵਾਨਾਮਭਯਪ੍ਰਦਾਃ। ਕ੍ਰੋਧਲੋਭਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹੀਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਸ੍ਤਥਾ। 14-100-119 (95674) ਪੂਰ੍ਣਚਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਤੀਕਾਸ਼ੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਸ੍ਤੇ ਮਹਾਪ੍ਰਭਾਃ। ਯਾਨ੍ਤਿ ਵੈਵਸ੍ਵਤਪੁਰੰ ਦੇਵਗਨ੍ਧਰ੍ਵਸੇਵਿਤਾਃ॥ 14-100-120 (95675) ਯੇ ਮਾਮੇਕਾਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਦੇਵੰ ਤ੍ਰ੍ਯੰਬਕਮੇਵ ਵਾ। ਪੂਜਯਨ੍ਤਿ ਨਮਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤਿ ਚ ਦਿਨੇਦਿਨੇ। ਧਰ੍ਮਰਾਜਪੁਰੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਯਾਨੈਸ੍ਤੇ(ਅ)ਰ੍ਕਸਮਪ੍ਰਭੈਃ॥ 14-100-121 (95676) ਪੂਜਿਤਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਧਰ੍ਮੇਣ ਸ੍ਵਯੰ ਮਾਲ੍ਯਾਦਿਭਿਃ ਸ਼ੁਭੈਃ। ਯਾਨ੍ਤ੍ਯੇਵ ਧਰ੍ਮਲੋਕੰ ਵਾ ਰੁਦ੍ਰਲੋਕਮਥਾਪਿ ਵਾ॥ ॥ 14-100-122 (95677) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 100 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 101

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.101. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 101

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਜਲਦਾਨਾੰਨਦਾਨਫਲਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ(ਅ)ਤਿਥਿਲਕ੍ਸ਼਼ਣਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਪੂਜਾਫਲਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਯਮਪੁਰਾਧ੍ਵਾਨੰ ਜੀਵਾਨਾਂ ਗਮਨੰ ਤਥਾ। ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਕੇਸ਼ਵੰ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-101-1 (95678) ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ ਦੈਤ੍ਯਘ੍ਨ ਰੁʼਸ਼਼ਿਸਙ੍ਘੈਰਭਿਸ਼਼੍ਟੁਤ। ਭਗਵਨ੍ਭਵਹਞ੍ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਸਹਸ੍ਰਾਦਿਤ੍ਯਸੰਨਿਭ॥ 14-101-2 (95679) ਸਰ੍ਵਸੰਭਵ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਸਰ੍ਵਧਰਮਪ੍ਰਵਰ੍ਤਕ। ਸਰ੍ਵਦਾਨਫਲੰ ਸੌਮ੍ਯ ਕਥਯਸ੍ਵ ਮਮਾਚ੍ਯੁਤ॥ 14-101-3 (95680) ਦਾਨੰ ਦੇਯੰ ਕਥੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਯ ਦ੍ਵਿਜਾਯ ਵੈ। ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਵਾ ਤਪਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਫਲੰ ਕੁਤ੍ਰ ਭੁਜ੍ਯਤੇ॥ 14-101-4 (95681) ਏਵਮੁਕ੍ਤੋ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੇਣ ਧੀਮਤਾ। ਉਵਾਚ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਾਯ ਪੁਣ੍ਯਾਨ੍ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਮਹੋਦਯਾਨ੍॥ 14-101-5 (95682) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵਾਵਹਿਤੋ ਰਾਜਨ੍ਪੂਤੰ ਪਾਪਘ੍ਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਸਰ੍ਵਦਾਨਫਲੰ ਸੌਮ੍ਯ ਨ ਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯੰ ਪਾਪਕਰ੍ਮਣਮ੍॥ 14-101-6 (95683) ਯਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਵਾ ਨਸ਼਼੍ਟਪਾਪਃ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਤ੍ਪੂਤਤਾਂ ਯਾਤਿ ਪਾਪਕਰ੍ਮਰਤੋਪਿ ਵਾ॥ 14-101-7 (95684) ਏਕਾਹਮਪਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਭੂਮਾਵੁਤ੍ਪਾਦਿਤੰ ਜਲਮ੍। ਸਪ੍ਤ ਤਾਰਯਤੇ ਪੂਰ੍ਵਾਨ੍ਵਿਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਯਤ੍ਰ ਗੌਰ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-101-8 (95685) ਪਾਨੀਯੰ ਪਰਮੰ ਲੋਕੇ ਜੀਵਾਨਾਂ ਜੀਵਨੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਪਾਨੀਯਸ੍ਯ ਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਿਰ੍ਭਵਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਪਾਨੀਯਸ੍ਯ ਗੁਣਾ ਦਿਵ੍ਯਾਃ ਪਰਲੋਕੇ ਗੁਣਾਵਹਾਃ॥ 14-101-9 (95686) ਤਤ੍ਰ ਪੁਸ਼਼੍ਪੋਦਕੀ ਨਾਮ ਨਦੀ ਪਰਮਪਾਵਨੀ। ਕਾਮਾਨ੍ਦਦਾਤਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤੋਯਦਾਨਾਂ ਯਮਾਲਯੇ॥ 14-101-10 (95687) ਸ਼ੀਤਲੰ ਸਲਿਲੰ ਹ੍ਯਤ੍ਰ ਹ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਯ੍ਯਮਮ੍ਰੁʼਤੋਪਮਮ੍। ਸ਼ੀਤਤੋਯਪ੍ਰਦਾਦ੍ਰੂʼਣਾਂ ਭਵੇੰਨਿਤ੍ਯੰ ਸੁਖਾਵਹਮ੍॥ 14-101-11 (95688) ਯੇ ਚਾਪ੍ਯਤੋਯਦਾਤਾਰਃ ਪੂਯਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਧੀਯਤੇ। 14-101-12 (95689) ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਤ੍ਯੰਬੁਪਾਨੇਨ ਬੁਭੁਕ੍ਸ਼਼ਾ ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਤ੍ਰੁʼਪੀਸ਼਼ਸ੍ਯ ਨ ਚਾੰਨੇਨ ਪਿਪਾਸਾ(ਅ)ਪਿ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੋਯੰ ਸਦਾ ਦੇਯੰ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤੇਭ੍ਯੋ ਵਿਜਾਨਤਾ। 14-101-13 (95690) ਅਗ੍ਨੇਰ੍ਮੂਰ੍ਤਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੇਰ੍ਯੋਨਿਰਮ੍ਰੁʼਤਸ੍ਯ ਸ ਸੰਭਵਃ। ਅਤੋਂਭਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਮੂਲਮਿਤ੍ਯੁਚ੍ਯਤੇ ਬੁਧੈਃ॥ 14-101-14 (95691) ਅਦ੍ਭਿਃ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਭੂਤਾਨਿ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰਭਵਨ੍ਤਿ ਚ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਦਾਨੇਸ਼਼ੁ ਤੋਯਦਾਨੰ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-101-15 (95692) ਸਰ੍ਵਦਾਨਤਪੋਯਜ੍ਞੈਰ੍ਯਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਯੰ ਫਲਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਤੋਯਦਾਨੇਨ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-101-16 (95693) ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵੰਨਦਾਤੰ ਸੁਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤੈਸ੍ਤੁ ਦਤ੍ਤਾਃ ਸ੍ਵਯੰ ਪ੍ਰਾਣਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-101-17 (95694) ਅੰਨਾਦ੍ਰਕ੍ਤੰ ਚ ਸ਼ੁਕ੍ਲੰ ਚ ਅੰਨੇ ਜੀਵਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਚ ਬੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਪੁਸ਼਼੍ਣਨ੍ਤ੍ਯੰਨੇਨ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ। ਅੰਨਹੀਨਾਨਿ ਸੀਦਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-101-18 (95695) ਤੇਜੋ ਬਲੰ ਚ ਰੂਪੰ ਚ ਸਤ੍ਵੰ ਵੀਰ੍ਯੰ ਧ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਦ੍ਯੁਤਿਃ। ਜ੍ਞਾਨੰ ਮੇਧਾ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਯੁਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਮੰਨੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍॥ 14-101-19 (95696) ਦੇਵਮਾਨਵਰ੍ਤਿਰ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਦਾ। ਸਰ੍ਵਕਾਲੰ ਹਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਸਰ੍ਵਮੰਨੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍॥ 14-101-20 (95697) ਅੰਨੰ ਪ੍ਰਜਾਪਤੇ ਰੂਪਮੰਨੰ ਪ੍ਰਜਨਨੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸਰ੍ਵਭੂਤਮਯੰ ਚਾੰਨੰ ਜੀਵਸ਼੍ਚਾੰਨਮਯਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-101-21 (95698) ਅੰਨੇਨਾਧਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ ਪ੍ਰਾਣ ਅਪਾਨੋ ਵ੍ਯਾਨ ਏਵ ਚ। ਉਦਾਨਸ਼੍ਚ ਸਮਾਨਸ਼੍ਚ ਧਾਰਯਨ੍ਤਿ ਸ਼ਰੀਰਿਣਮ੍॥ 14-101-22 (95699) ਸ਼ਯਨੋਤ੍ਥਾਨਗਮਨਗ੍ਰਹਣਾਕਰ੍ਸ਼਼ਣਾਨਿ ਚ ਸਰ੍ਵਸਤ੍ਵਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕ੍ਰਮ ਚਾੰਨਾਦੇਵ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-101-23 (95700) ਚਤੁਰ੍ਵਿਧਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਜਙ੍ਗਮਾਨਿ ਸ੍ਥਿਰਾਣਿ ਚ। ਅੰਨਾਦ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਰੇਸ਼਼ਾ ਪ੍ਰਜਾਪਤੇਃ॥ 14-101-24 (95701) ਵਿਦ੍ਯਾਸ੍ਥਾਨਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਸਰ੍ਵਯਜ੍ਞਾਸ਼੍ਚ ਪਾਵਨਾਃ। ਅੰਨਾਦ੍ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਮਾਦੰਨੰ ਪਰੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-101-25 (95702) ਦੇਵਾ ਰੁਦ੍ਰਾਦਯਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਿਤਰੋ(ਅ)ਪ੍ਯਗ੍ਨਯਸ੍ਤਥਾ। ਯਸ੍ਮਾਦੰਨੇਨ ਤੁਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾਦੰਨੰ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-101-26 (95703) ਯਸ੍ਮਾਦੰਨਾਤ੍ਪ੍ਰਜਾਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਕਲ੍ਪੇਕਲ੍ਪੇ(ਅ)ਸ੍ਰੁʼਜਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ। ਤਸ੍ਮਾਦੰਨਾਤ੍ਪਰੰ ਦਾਨੰ ਨ ਭੂਤੰ ਨ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-101-27 (95704) ਯਸ੍ਮਾਦੰਨਾਤ੍ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥੌ ਕਾਮ ਏਵ ਚ। ਤਸ੍ਮਾਦੰਨਾਤ੍ਪਰੰ ਦਾਨੰ ਨਾਮੁਤ੍ਰੇਹ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-101-28 (95705) ਯਕ੍ਸ਼਼ਰਕ੍ਸ਼਼ੋਗ੍ਰਹਾ ਨਾਗਾ ਭੂਤਾਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਚ ਦਾਨਵਾਃ। ਤੁਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤ੍ਯੰਨੇਨ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਤਸ੍ਮਾਦੰਨੰ ਪਰੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-101-29 (95706) ਪਰਾੰਨਮੁਪਭੁਞ੍ਜਨੋ ਯਤ੍ਕਰ੍ਮ ਕੁਰੁਤੇ ਸ਼ੁਭਮ੍। ਤਚ੍ਛੁਭਸ੍ਯੈਕਭਾਗਸ੍ਤੁ ਕਰ੍ਤੁਰ੍ਭਵਤਿ ਭਾਰਤ॥ 14-101-30 (95707) ਅੰਨਦਸ੍ਯ ਤ੍ਰਯੋ ਭਾਗਾ ਭਨ੍ਤਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ। ਤਸ੍ਯਾਦੰਨੰ ਪ੍ਰਦਾਤਵ੍ਯੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-101-31 (95708) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਯੋ(ਅ)ੰਨੰ ਸੰਵਤ੍ਸਰੰ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛੇਦ੍ਵੈ ਪਾਕਭੇਦਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ॥ 14-101-32 (95709) ਡੰਭਾਨ੍ਰੁʼਤਵਿਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਪਰਾਂ ਭਕ੍ਤਿਮੁਪਾਗਤਃ। ਸ੍ਵਧਰ੍ਮੇਣਾਰ੍ਜਿਤਫਲੰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-101-33 (95710) ਸ਼ਤਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕਾਮਗਃ ਕਾਮਰੂਪਧ੍ਰੁʼਤ੍। ਮੋਦਤੇ(ਅ)ਮਰਲੋਕਸ੍ਥਃ ਪੂਜ੍ਯਮਾਨੋਪ੍ਸਰੋਗਣੈਃ। ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾੰਨਰਲੋਕੇ ਦ੍ਵਿਜੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-101-34 (95711) ਅਗ੍ਨਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਚ ਯੋ ਦਦ੍ਯਾਦ੍ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯੇ। ਸ਼਼ਣ੍ਮਾਸਾਨ੍ਵਾਰ੍ਸ਼਼ਿਕੰ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਦੰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-101-35 (95712) ਗੋਸਹਸ੍ਰਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਪ੍ਰਣ੍ਯਫਲਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਨਰੋ ਵੈ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-101-36 (95713) ਅਥ ਸੰਵਤ੍ਸਰੰ ਦਦ੍ਯਾਦਗ੍ਰਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਮਯਾਚਤੇ। ਪ੍ਰਚ੍ਛਦ੍ਯੈਵ ਸ੍ਵਯੰ ਨੀਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-101-37 (95714) ਕਪਿਲਾਨਾਂ ਸਹਸ੍ਰੈਸ੍ਤੁ ਯਦ੍ਦੇਯੰ ਪੁਣ੍ਯਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਖਿਲੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-101-38 (95715) ਸ ਸ਼ਕ੍ਰਭਵਨੇ ਰਮ੍ਯੇ ਰ੍ਸ਼਼ਿਕੋਟਿਸ਼ਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਯਥਾਕਾਮੰ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਕ੍ਰੀਡਤ੍ਯਪ੍ਸਰਸਾਂਗਣੈਃ॥ 14-101-39 (95716) ਅੰਨੰ ਚ ਯਸ੍ਤੁ ਵੈ ਦਦ੍ਯਾਦ੍ਦ੍ਵਿਜਾਯ ਨਿਯਤਵ੍ਰਤਃ। ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਮਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-101-40 (95717) ਕਪਿਲਾ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਵਿਧਿਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯਤ੍ਫਲਮ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪੁਰਨ੍ਦਰਪੁਰੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍॥ 14-101-41 (95718) ਸ ਸ਼ਕ੍ਰਭਵਨੇ ਰਮ੍ਯੇ ਕਾਮਰੂਪੀ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਸ਼ਤਕੋਟਿਸਮਾ ਰਾਜਨ੍ਕ੍ਰੀਡਤੇ(ਅ)ਮਰਪੂਜਿਤਃ॥ 14-101-42 (95719) ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕਾਵਤੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਇਹ ਲੋਕੇ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤਿਃ। ਚਤੁਰ੍ਵੇਦੀ ਦ੍ਵਿਜਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਞ੍ਜਾਯਤੇ ਰਾਜਪੂਜਿਤਃ॥ 14-101-43 (95720) ਅਧ੍ਵਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾਯ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਿਤਾਯਾੰਨਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇ। ਦੇਸ਼ਕਾਲਾਭਿਯਾਤਾਯ ਦੀਯਤੇ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-101-44 (95721) ਯਾਚਤੇ(ਅ)ੰਨੰ ਨ ਦਦ੍ਯਾਦ੍ਯੋ ਵਿਦ੍ਯਾਮਾਨੇ ਧਨਾਗਮੇ। ਸ ਲੁਬ੍ਧੋ ਨਰਕੰ ਯਾਤਿ ਕ੍ਰੁʼਮੀਣਾਂ ਕਾਲਸੂਤ੍ਰਕਮ੍॥ 14-101-45 (95722) ਤਤ੍ਰ ਨਰਕੇ ਘੋਰੇ ਲੋਭਮੋਹਵਿਚੇਤਨਃ। ਦਸ਼ਰਵ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਤੇ ਵੇਦਨਾਰ੍ਦਿਤਃ॥ 14-101-46 (95723) ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਚ ਨਰਕਾਨ੍ਮੁਕ੍ਤਃ ਕਾਲੇਨ ਮਹਤਾ ਹਿ ਸਃ। ਦਰਿਦ੍ਰੋ ਮਾਨੁਸ਼਼ੇ ਲੋਕੇ ਚਣ੍ਡਾਲੇਸ਼਼੍ਵਪਿ ਜਾਯਤੇ। 14-101-47 (95724) ਯਸ੍ਤੁ ਪਾਂਸੁਲਪਾਦਸ਼੍ਚ ਦੂਰਾਧ੍ਵਸ਼੍ਰਮਕਰ੍ਸ਼ਿਤਃ। ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸਾਸ਼੍ਰਮਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤ ਆਰ੍ਤਃ ਖਿੰਨਗਤਿਰ੍ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-101-48 (95725) ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਨ੍ਵੈ ਹ੍ਯੰਨਦਾਤਾਰੰ ਗ੍ਰੁʼਹਮਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਯਾਚਯੇਤ੍। ਤੰ ਪੂਜਯੇਤ੍ਤੁ ਯਤ੍ਨੇਨ ਸੋ(ਅ)ਤਿਥਿਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਸੰਕ੍ਰਮਃ। ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟੇ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਤੁਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ੍ਯੁਃ ਸਰ੍ਵਦੇਵਤਾਃ॥ 14-101-49 (95726) ਨ ਤਥਾ ਹਵਿਸ਼਼ਾ ਹੋਮੈਰ੍ਨ ਪੁਸ਼਼੍ਪੈਰ੍ਨਾਨੁਲੇਪਨੈਃ। ਅਗ੍ਨਯਃ ਪਾਰ੍ਥ ਤੁਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਹ੍ਯਤਿਥਿਪੂਜਨਾਤ੍॥ 14-101-50 (95727) ਕਪਿਲਾਯਾਂ ਤੁ ਦਤ੍ਤਾਯਾਂ ਵਿਧਿਵਜ੍ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਪੁਸ਼਼੍ਕਰੇ। ਨ ਤਤ੍ਫਲਮਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਯਤ੍ਫਲੰ ਵਿਪ੍ਰਬੋਜਨਾਨ੍। 14-101-51 (95728) ਦ੍ਵਿਜਪਾਦੋਦਕਕ੍ਲਿੰਨਾ ਯਾਵਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਮੇਦਿਨੀ। ਤਾਵਤ੍ਪੁਸ਼਼੍ਕਰਪਤ੍ਰੇਣ ਪਿਬਨ੍ਤਿ ਪਿਤਰੋ ਜਲਮ੍॥ 14-101-52 (95729) ਦੇਵਮਾਲ੍ਯਾਪਨਯਨੰ ਦ੍ਵਿਜੋਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟਾਪਮਾਰ੍ਜਨਮ੍। ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਸੰਵਾਹਨੰ ਚੈਵ ਤਥਾ ਪਾਦਾਵਸੇਚਨਮ੍॥ 14-101-53 (95730) ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰਯਪ੍ਰਦਾਨੰ ਚ ਤਥਾ ਸ਼ਯ੍ਯਾਸਨਸ੍ਯ ਚ। ਏਕੈਕੰ ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਗੋਪ੍ਰਦਾਨਾਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-101-54 (95731) ਪਾਦੋਦਕੰ ਪਾਦਘ੍ਰੁʼਤੰ ਦੀਪਮੰਨੰ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰਯਮ੍। ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯੋ ਨੋਪਸਰ੍ਪਨ੍ਤਿ ਤੇ ਯਮਮ੍॥ 14-101-55 (95732) ਵਿਪ੍ਰਾਤਿਥ੍ਯੇ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਰਾਜਨ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਿਤੇ(ਅ)ਪਿ ਚ। ਦੇਵਾਃ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤ੍ਰਯਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਦਰਿਨ੍ਦਮ॥ 14-101-56 (95733) ਅਭ੍ਯਾਗਤੋ ਜ੍ਞਾਤਪੂਰ੍ਵੋ ਹ੍ਯਜ੍ਞਾਤੋ(ਅ)ਤਿਥਿਰੁਚ੍ਯਤੇ। ਤਯੋਃ ਪੂਜਾਂ ਦ੍ਵਿਜਃ ਕੁਰ੍ਯਾਦਿਤਿ ਪੌਰਾਣਿਕੀ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ॥ 14-101-57 (95734) ਪਾਦਾਭ੍ਯਙ੍ਗੰਨਪਾਨੈਸ੍ਤੁ ਯੋ(ਅ)ਤਿਰ੍ਥਿੰ ਪੂਜਯੇੰਨਰਃ। ਪੂਜਿਤਸ੍ਤੇਨ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਭਵਾਮੀਹ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-101-58 (95735) ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਪਾਪਾਦ੍ਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੋ ਮਯਾ ਚਾਨੁਗ੍ਰਹੀਕ੍ਰੁʼਤਃ। ਵਿਮਾਨੇਨੇਨ੍ਦੁਕਲ੍ਪੇਨ ਮਮ ਲੋਕੰ ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-101-59 (95736) ਅਭ੍ਯਾਗਤੰ ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਮਨੁਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਪਿਤਰੋ(ਅ)ਗ੍ਨਯਸ਼੍ਚ। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਦ੍ਵਿਜੇ ਪੂਜਿਤੇ ਪੂਜਿਤਾਃ ਸ੍ਯੁ- ਰ੍ਗਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾਃ ਪਿਤਰੋ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ॥ 14-101-60 (95737) ਅਤਿਰ੍ਥਿਰ੍ਯਸ੍ਯ ਭਗ੍ਨਾਸ਼ੋ ਗ੍ਰੁʼਹਾਤ੍ਪ੍ਰਤਿਨਿਵਰ੍ਤਤੇ। ਪਿਤਰਸ੍ਤਸ੍ਯ ਨਾਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਣਿ ਪਞ੍ਚ ਚ॥ 14-101-61 (95738) ਵਰ੍ਜਿਤਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਰ੍ਲੁਬ੍ਧਃ ਸ ਦੇਵੈਰਗ੍ਨਿਭਿਃ ਸਹ। ਨਿਰਯੰ ਰੌਰਵੰ ਗਤ੍ਵਾ ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਪਞ੍ਚ ਚ। ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਚੋਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟਭੁਗ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-101-62 (95739) ਵੈਸ਼੍ਵਦੇਵਾਨ੍ਤਿਕੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਮਤਿਥਿੰ ਯੋ ਨ ਪੂਜਯੇਤ੍। ਚਣ੍ਡਾਲਤ੍ਵਮਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਸਦ੍ਯ ਏਵ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-101-63 (95740) ਨਿਰ੍ਵਾਸਯਤਿ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰੰ ਦੇਸ਼ਕਾਲਗਤੰ ਗ੍ਰੁʼਹਾਤ੍। ਪਤਿਤਸ੍ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦੇਵ ਜਾਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-101-64 (95741) ਨਰਕੇ ਰੌਰਵੇ ਘੋਰੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਸ ਪਚ੍ਯਤੇ। ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਲੋਕੇ ਨਰਾਧਮਃ। ਸ਼੍ਵਾ ਵੈ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਜਨ੍ਮਾਨਿ ਜਾਯਤੇ ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸਿਤਃ॥ 14-101-65 (95742) ਚਣ੍ਡਾਲੋਪ੍ਯਤਿਥਿਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਦੇਸ਼ਕਾਲੇ(ਅ)ੰਨਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਯਾਃ। ਅਭ੍ਯੁਦ੍ਗਮ੍ਯੋ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥੇਨ ਪੂਜਨੀਯਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਦਾ॥ 14-101-66 (95743) ਅਨਰ੍ਚਯਿਤ੍ਵਾ ਯੋ(ਅ)ਸ਼੍ਨਾਤਿ ਲੋਭਮੋਹਵਿਚੇਤਨਃ। ਸ ਚਣ੍ਡਾਲਤ੍ਵਮਾਪੰਨੋ ਦਸ਼ ਜਨ੍ਮਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-101-67 (95744) ਨਿਰਾਸ਼ਮਤਿਥਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨੋ ਯਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਾਨ੍। ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਕਿਲਾਤ੍ਮਾਨੰ ਵਿਸ਼਼੍ਠਕੂਪੇ ਨਿਪਾਤਿਤੰ॥ 14-101-68 (95745) ਮੋਘੰ ਧ੍ਰੁਵੰ ਪ੍ਰੋਰ੍ਣਯਤਿ ਮੋਘਮਸ੍ਯ ਤੁ ਪਚ੍ਯਤੇ। ਮੋਘਮੰਨੰ ਸਦਾ(ਅ)ਸ਼੍ਨਾਤਿ ਯੋਤਿਥਿੰ ਨ ਚ ਪੂਜਯੇਤ੍॥ 14-101-69 (95746) ਸਾਙ੍ਗੋਪਾਙ੍ਗਾਂਸ੍ਤੁ ਯੋ ਵੇਦਾਨ੍ਪਠਤੀਹ ਦਿਨੇਦਿਨੇ। ਨ ਚਾਤਿਥਿੰ ਪੂਜਯਤਿ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਭਵਤਿ ਸ ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-101-70 (95747) ਪਾਕਯਜ੍ਞਮਹਾਯਜ੍ਞੈਃ ਸੋਮਸੰਸ੍ਥਾਭਿਰੇਵ ਚ। ਯੇ ਯਜਨ੍ਤਿ ਨ ਚਾਰ੍ਚਨ੍ਤਿ ਗ੍ਰੁʼਹੇਸ਼਼੍ਵਤਿਥਿਮਾਗਤਮ੍॥ 14-101-71 (95748) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਯਸ਼ੋਭਿਕਾਮਾਨਾਂ ਦਤ੍ਤਮਿਸ਼਼੍ਟੰ ਚ ਯਦ੍ਭਵੇਤ੍। ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਭਵਤਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਾਸ਼ਯਾ ਹਿ ਤਯਾ ਹਤਮ੍॥ 14-101-72 (95749) ਦੇਸ਼ੰ ਕਾਲੰ ਚ ਪਾਤ੍ਰੰ ਚ ਸ੍ਵਸ਼ਕ੍ਤਿੰ ਚ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚ। ਅਲ੍ਪੰ ਸਮੰ ਮਹਦ੍ਵਾਪਿ ਕੁਰ੍ਯਾਦਾਤਿਥ੍ਯਮਾਤ੍ਮਵਾਨ੍॥ 14-101-73 (95750) ਸੁਮੁਖਃ ਸੁਪ੍ਰਸੰਨਾਤ੍ਮਾ ਧੀਮਾਨਤਿਥਿਮਾਗਤਮ੍। ਸ੍ਵਾਗਤੇਨਾਸਨੇਨਾਦ੍ਭਿਰੰਨਾਦ੍ਯੇਨ ਚ ਪੂਜਯੇਤ੍॥ 14-101-74 (95751) ਹਿਤਃ ਪ੍ਰਿਯੋ ਵਾ ਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਯੋ ਵਾ ਮੂਰ੍ਖਃ ਪਣ੍ਡਿਤ ਏਵ ਵਾ। ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਯੋ ਵੈਸ਼੍ਵਦੇਵਾਨ੍ਤੇ ਸੋਤਿਥਿਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਸੰਕ੍ਰਮਃ॥ 14-101-75 (95752) ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸਾਸ਼੍ਰਮਾਰ੍ਤਾਯ ਦੇਸ਼ਕਾਲਗਤਾਯ ਚ। ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾੰਨੰ ਪ੍ਰਦਾਤਵ੍ਯੰ ਯਜ੍ਞਸ੍ਯ ਫਲਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-101-76 (95753) ਭੋਜਯੇਦਾਤ੍ਮਨਃ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਨ੍ਵਿਧਇਵਦ੍ਧਵ੍ਯਕਵ੍ਯਯੋਃ। ਅੰਨੰ ਪ੍ਰਾਣੋ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਣਾਮੰਨਦਃ ਪ੍ਰਾਣਦੋ ਭਵੇਤ੍। ਤਸ੍ਮਾਦੰਨੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਦਾਤਵ੍ਯੰ ਭੂਤਿਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-101-77 (95754) ਅੰਨਦਃ ਸਰ੍ਵਕਾਮੈਸ੍ਤੁ ਸੁਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਃ ਸੁਸ਼਼੍ਟ੍ਵਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ। ਪੂਰ੍ਣਚਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤੇ॥ 14-101-78 (95755) ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋ ਵਰਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਰ੍ਮਮ ਲੋਕੰ ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਯਥਾ(ਅ)ਮਰਃ॥ 14-101-79 (95756) ਤਤਸ੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਲੋਕੇ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ। ਵੇਦਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਰ੍ਥਤਤ੍ਵਜ੍ਞੋ ਭੋਗਵਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-101-80 (95757) ਯਥਾਸ਼੍ਰਦ੍ਧੰ ਤੁ ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾਨ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਜਾਯਤੇ। ਮਹਾਧਨਪਤਿਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਵੇਦਵੇਦਾਙ੍ਗਪਾਰਗਃ। ਸਰ੍ਵਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਰ੍ਥਤਤ੍ਵਜ੍ਞੋ ਭੋਗਵਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-101-81 (95758) ਸਰ੍ਵਾਤਿਥ੍ਯੰ ਤੁ ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਮੇਕਮਕਲ੍ਮਸ਼਼ਃ। ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਜਿਤਧਨੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਪਾਕਭੇਦਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ॥ 14-101-82 (95759) ਦੇਵਾਨਿਵ ਸ੍ਵਯੰ ਵਿਪ੍ਰਾਨਰ੍ਚਯਿਤ੍ਵਾ ਪਿਤ੍ਰੂʼਨਪਿ। ਵਿਪ੍ਰਾਨਗ੍ਰਾਸ਼ਨਾਸ਼ੀ ਯਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-101-83 (95760) ਵਰ੍ਸ਼਼ੇਣੈਕੇਨ ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਪਿਣ੍ਡਾਨ੍ਯਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-101-84 (95761) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਲੋਕੇ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ। ਵੇਦਸਾਸ੍ਤ੍ਰਾਰ੍ਥਤਤ੍ਵਜ੍ਞੋ ਭੋਗਵਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-101-85 (95762) ਸਰ੍ਵਾਤਿਥ੍ਯੰ ਤੁ ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਯਥਾਸ਼੍ਰਦ੍ਧੰ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ। ਅਕਾਲਨਿਯਮੇਨਾਪਿ ਸਤ੍ਯਵਾਦੀ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-101-86 (95763) ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧੋ ਚਿਤਕ੍ਰੋਧਃ ਸ਼ਾਖਾਧਰ੍ਮਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਅਧਰ੍ਮਭੀਰੁਰ੍ਧਰ੍ਮਿਸ਼਼੍ਠੋ ਮਾਯਾਮਾਤ੍ਸਰ੍ਯਵਰ੍ਜਿਤਃ॥ 14-101-87 (95764) ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਃ ਸੁਚਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਪਾਕਬੇਦਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਸ ਵਿਮਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਦਿਵ੍ਯਰੂਪੀ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ॥ 14-101-88 (95765) ਪੁਰਨ੍ਦਰਪੁਰੰ ਯਾਤਿ ਗੀਯਮਾਨੋਪ੍ਸਰੋਗਣੈਃ। ਮਨ੍ਵਨ੍ਤਰੰ ਤੁ ਤਤ੍ਰੈਵ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਪੂਜਿਤਃ। ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਲੋਕਮਾਗਮ੍ਯ ਭੋਗਵਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-101-89 (95766) ਦਸ਼ਜਨ੍ਮਾਨਿ ਵਿਪ੍ਰਤ੍ਵਮਾਪ੍ਨੁਯਾਦ੍ਰਾਜਪੂਜਿਤਃ। ਜਾਤਿਸ੍ਮਰਸ਼੍ਚ ਭਵਤਿ ਯਤ੍ਰਯਤ੍ਰੋਪਜਾਯਤੇ॥ ॥ 14-101-90 (95767) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 101 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 102

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.102. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 102

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਭੂਗੋਤਿਲਕਨ੍ਯਾਦਾਨਫਲਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। ਅਤਃ ਪਰੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭੂਮਿਦਾਨਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-102-1 (95768) ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਭੂਮਿੰ ਰਮ੍ਯਾਂ ਸਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮ੍। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਸਾਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-102-2 (95769) ਸ ਸਰ੍ਵਕਾਮਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਰਤ੍ਨਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਃ। ਸਰ੍ਵਪਾਪਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੋ ਦੀਪ੍ਯਮਾਨੋ(ਅ)ਰ੍ਕਵਤ੍ਸਦਾ॥ 14-102-3 (95770) ਬਾਲਸੂਰ੍ਯਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਨ ਵਿਚਿਤ੍ਰਧ੍ਵਜਸ਼ੋਭਿਨਾ। ਯਾਤਿ ਯਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਮਮ ਲੋਕੰ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ॥ 14-102-4 (95771) ਤਤ੍ਰ ਦਿਵ੍ਯਾਙ੍ਗਨਾਭਿਸ੍ਤੁ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਕਾਮਗਃ ਕਾਮਰੂਪੀ ਚ ਕ੍ਰੀਡਤ੍ਯਪ੍ਸਰਸਾਂਗਣੈਃ॥ 14-102-5 (95772) ਯਾਵਦ੍ਬਿਭਰ੍ਤਿ ਲੋਕਾਨ੍ਵੈ ਭੂਮਿਃ ਕੁਰੁਕੁਲੋਦ੍ਵਹ। ਤਾਵਦ੍ਭੂਮਿਪ੍ਰਦਃ ਕਾਲੇ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-102-6 (95773) ਨ ਹਿ ਭੂਮਿਪ੍ਰਦਾਨਾਦ੍ਵੈ ਦਾਨਮਨ੍ਯਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ। ਨ ਚਾਪਿ ਭੂਮਿਹਰਣਾਤ੍ਪਾਪਮਾਨ੍ਯਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-102-7 (95774) ਦਾਨਾਨ੍ਯਨ੍ਯਾਨਿ ਹੀਯਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇਨ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵ। ਭੂਮਿਦਾਨਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਸ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ਯੋ ਨੈਵੋਪਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-102-8 (95775) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਭੂਮਿੰ ਦਤ੍ਤਾਂ ਤੁ ਯੋ ਨਰਃ। ਨ ਹਿੰਸਤਿ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-102-9 (95776) ਸਪ੍ਤਦ੍ਵੀਪਸਮੁਦ੍ਰਾਨ੍ਤਾ ਰਤ੍ਨਸੰਚਯਸੰਕੁਲਾ। ਸਸ਼ੈਲਵਨਦੁਰ੍ਗਾਢ੍ਯਾ ਤੇਨ ਦਤ੍ਤਾ ਮਹੀ ਭਵੇਤ੍॥ 14-102-10 (95777) ਭੂਮਿੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਦੀਯਮਾਨਾਂ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯਾਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣੇ। ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਮਾਂ ਦਦਾਤੀਤਿ ਹਰ੍ਸ਼਼ਵਤ੍॥ 14-102-11 (95778) ਸੁਵਰ੍ਣਮਣਿਰਤ੍ਨਾਨਿ ਧਨਾਨਿ ਚ ਵਸੂਨਿ ਚ। ਸਰ੍ਵਦਾਨਾਨਿ ਵੈ ਰਾਜਨ੍ਦਦਾਤਿ ਵਸੁਧਾਂ ਦਦਤ੍॥ 14-102-12 (95779) ਸਾਗਰਾਨ੍ਸਰਿਤਃ ਸ਼ੈਲਾਨ੍ਸਮਾਨਿ ਵਿਸ਼਼ਮਾਣਿ ਚ। ਸਰ੍ਵਗਨ੍ਧਰਸਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਦਦਾਤਿ ਵਸੁਧਾਂ ਦਦਤ੍॥ 14-102-13 (95780) ਓਸ਼਼ਧੀਃ ਫਲਸੰਪੰਨਾ ਨਾਨਾਪੁਸ਼਼੍ਪਸਮਨ੍ਵਿਤਾਃ। ਕਮਲੋਤ੍ਪਲਸ਼਼ਣ੍ਡਾਂਸ਼੍ਚ ਦਦਾਤਿ ਵਸੁਧਾਂ ਦਦਤ੍॥ 14-102-14 (95781) ਧਰ੍ਮੰ ਕਾਮੰ ਤਥਾ ਚਾਰ੍ਥੰ ਵੇਦਾਨ੍ਯਜ੍ਞਾਂਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਾਰ੍ਗਗਤਿੰ ਚੈਵ ਦਦਾਤਿ ਵਸੁਧਾਂ ਦਦਤ੍॥ 14-102-15 (95782) ਅਗ੍ਨਿਸ਼਼੍ਟੋਮਾਦਿਭਿਰ੍ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਯੇ ਯਜਨ੍ਤੇ ਸਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ। ਨ ਤਤ੍ਫਲੰ ਲਭਨ੍ਤੇ ਤੇ ਭੂਮਿਦਾਨਸ੍ਯ ਯਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-102-16 (95783) ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾ ਮਹੀਂ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਯੋ ਨ ਹਿੰਸਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਤਦ੍ਦਾਨੰ ਕਥਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯਾਵਲ੍ਲੋਕਾਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ। ਤਾਵਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗੋਪਭੋਗਾਨਾਂ ਭੋਕ੍ਤਾਰਃ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-102-17 (95784) ਸਸ੍ਯਪੂਰ੍ਣਾਂ ਮਹੀਂ ਯਸ੍ਤੁ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ। ਪਿਤਰਸ੍ਤਸ੍ਯ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਯਨ੍ਤਿ ਯਾਵਦਾਭੂਤਸੰਪ੍ਲੁਵਮ੍॥ 14-102-18 (95785) ਮਮ ਰੁਦ੍ਰਸ੍ਯ ਸਵਿਤੁਸ੍ਤ੍ਰਿਦਸ਼ਾਨਾਂ ਤਥੈਵ ਚ। ਪ੍ਰੀਤਯੇ ਵਿਦ੍ਧਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਭੂਮਿਰ੍ਦਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਜਾਯ ਵੈ॥ 14-102-19 (95786) ਤੇਨ ਪੁਣ੍ਯੇਨ ਪੂਤਾਤ੍ਮਾ ਦਾਤਾ ਭੂਮੇਰ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਮਮ ਸਾਲੋਕ੍ਯਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਾਣਾ॥ 14-102-20 (95787) ਯਤ੍ਕਿੰਚਿਤ੍ਕੁਰੁਤੇ ਪਾਪੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਕਰ੍ਸ਼ਿਤਃ। ਸ ਚ ਗੋਕਰ੍ਣਮਾਤ੍ਰੇਣ ਭੂਮਿਦਾਨੇਨ ਸ਼ੁਧ੍ਯਤਿ॥ 14-102-21 (95788) ਮਾਸੋਪਵਾਸੇ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੇ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੇ(ਅ)ਪਿ ਚ। ਭੂਮਿਗੋਕਰ੍ਣਮਾਤ੍ਰੇਣ ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਤੁ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-102-22 (95789) ਸਰ੍ਵਤੀਰ੍ਥਾਭਿਸ਼਼ੇਕੇ ਚ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਭੂਮਿਗੋਕਰ੍ਣਮਾਤ੍ਰੇਣ ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਤੁ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-102-23 (95790) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-102-24x (7953) ਦੇਵਦੇਵ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤਦੁ ਵਾਸੁਦੇਵ ਸੁਰੇਸ਼੍ਵਰ। ਗੋਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਪ੍ਰਮਾਣੰ ਵੈ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਤਤ੍ਵਤਃ॥ 14-102-24 (95791) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-102-25x (7954) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਗੋਕਰ੍ਣਮਾਤ੍ਰਸ੍ਯ ਪ੍ਰਮਾਣੰ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਦ੍ਦਣ੍ਡਪ੍ਰਮਾਣੇਨ ਪ੍ਰਮਿਤੰ ਸਰ੍ਵਤੋ ਦਿਸ਼ਮ੍॥ 14-102-25 (95792) ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਪ੍ਰਾਗਪਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤਤ੍ਤਥਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੋਤ੍ਤਰਮ੍। ਗੋਕਰ੍ਣੰ ਤਦ੍ਵਿਦਃ ਪ੍ਰਾਹੁਃ ਪ੍ਰਮਾਣੰ ਧਰਣੇਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-102-26 (95793) ਸਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੰ ਗੋਸ਼ਤੰ ਯਤ੍ਰ ਸੁਖੰ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤ੍ਯਯਨ੍ਤ੍ਰਿਤਮ੍। ਸਵਤ੍ਸੰ ਕੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਤਚ੍ਚ ਗੋਕਰ੍ਣਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-102-27 (95794) ਕਿੰਕਰਾ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਦਣ੍ਡਾਸ਼੍ਚ ਕੁਂਭੀਪਾਕਾਸ਼੍ਚ ਦਾਰੁਣਾਃ। ਘੋਰਾਸ਼੍ਚ ਵਾਰੁਣਾਃ ਪਾਸ਼ਾ ਨੋਪਸਰ੍ਪਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਦਮ੍॥ 14-102-28 (95795) ਨਿਰਯਾ ਰੌਰਵਾਦ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਤਥਾ ਵੈਤਰਣੀ ਨਦੀ। ਤੀਵ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਯਾਤਨਾਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਨੋਪਸਰ੍ਪਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਦਮ੍॥ 14-102-29 (95796) ਚਿਤ੍ਰਗੁਪ੍ਤਾਃ ਕਲਿਃ ਕਾਲਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਤੋ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਰੇਵ ਚ। ਯਮਸ਼੍ਚ ਭਗਵਾਨ੍ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਪੂਜਯਨ੍ਤਿ ਮਹੀਪ੍ਰਦਮ੍॥ 14-102-30 (95797) ਰੁਦ੍ਰਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ ਸ਼ਕ੍ਰਃ ਸੁਰਾ ਰੁʼਸ਼਼ਿਗਣਾਸ੍ਤਥਾ। ਅਹੰ ਚ ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਨ੍ਰਾਜਨ੍ਪੂਜਯਾਮੋ ਮਹੀਪ੍ਰਦਮ੍॥ 14-102-31 (95798) ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਗੋਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾਸ਼੍ਵਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤਾਤਿਥੇਃ। ਭੂਮਿਰ੍ਦੇਯਾ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਸ ਨਿਧਇਃ ਪਾਰਲੌਕਿਕਃ॥ 14-102-32 (95799) ਸੀਦਮਾਨਕੁਟੁਂਬਾਯ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯਾਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣੇ। ਵ੍ਰਸ੍ਥਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਭੂਮਿਰ੍ਦੇਯਾ ਨਰਾਧਿਪ॥ 14-102-33 (95800) ਯਥਾ ਹਿ ਧਾਤ੍ਰੀ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੇਣ ਪੁਤ੍ਰੰ ਵਰ੍ਧਯਤਿ ਸ੍ਵਯਮ੍। ਦਾਤਾਰਮਨੁਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤਿ ਦਤ੍ਤਾ ਹ੍ਯੇਵੰ ਵਸੁਂਧਰਾ॥ 14-102-34 (95801) ਯਥਾ ਬਿਭਰ੍ਤਿ ਗੌਰ੍ਵਤ੍ਸੰ ਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤੀ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਮਾਤ੍ਮਨਃ। ਤਥਾ ਸਰ੍ਵਗੁਣੋਪੇਤਾ ਭੂਮਿਰ੍ਵਹਤਿ ਭੂਮਿਦਮ੍॥ 14-102-35 (95802) ਯਥਾ ਬੀਜਨਿ ਰੋਹਨ੍ਤਿ ਜਲਸਿਕ੍ਤਾਨਿ ਭੂਪਤੇ। ਤਥਾ ਕਾਮਾਃ ਪ੍ਰਰੋਹਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਦਸ੍ਯ ਦਿਨੇਦਿਨੇ॥ 14-102-36 (95803) ਯਥਾ ਤੇਜਸ੍ਤੁ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਯ ਤਮਃ ਸਰ੍ਵੰ ਵ੍ਯਪੋਹਤਿ। ਤਥਾ ਪਾਪੰ ਨਰਸ੍ਯੇਹ ਭੂਮਿਦਾਨੰ ਵ੍ਯਪੋਹਤਿ॥ 14-102-37 (95804) ਦਾਤਾ ਦਸ਼ਾਨੁਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤਿ ਯੋ ਹਰੇਦ੍ਦਸ਼ ਹਨ੍ਤਿ ਚ। ਅਤੀਤਾਨ੍ਯਾਗਤਾਨੀਹ ਕੁਲਾਨਿ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵ॥ 14-102-38 (95805) ਆਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਭੂਮਿਦਾਨੰ ਤੁ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਯੋ ਵਾ ਹਰੇਨ੍ਪੁਨਃ। ਸ ਬਦ੍ਧੋ ਵਾਰੁਣੈਃ ਪਾਸ਼ੈਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਤੇ ਪੂਯਸ਼ੋਣਿਤੇ॥ 14-102-39 (95806) ਸ੍ਵਦਤ੍ਤਾਂ ਪਰਦਤ੍ਤਾਂ ਵਾ ਯੋ ਹਰੇਤ੍ ਵਸੁਂਧਰਾਮ੍। ਨ ਤਸ੍ਯ ਨਰਕਾਦ੍ਧੋਰਾਦ੍ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍॥ 14-102-40 (95807) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮ੍ਣਸ੍ਯ ਹ੍ਰੁʼਤੇ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੇ ਹਨ੍ਯਾਦ੍ਦ੍ਵਾਦਸ਼ ਪੂਰ੍ਵਜਾਨ੍। ਸ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਕ੍ਰੁʼਮਿਯੋਨਿੰ ਚ ਨ ਚ ਮੁਚ੍ਯੇਤ ਜਾਤੁ ਸਃ॥ 14-102-41 (95808) ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿੰ ਦ੍ਵਿਜੇਨ੍ਦ੍ਰਾਯ ਯਸ੍ਤਾਮੇਵੋਪਜੀਵਤਿ। ਗਵਾਂ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਹਨ੍ਤੁਃ ਸ ਲਭਤੇ ਫਲਮ੍॥ 14-102-42 (95809) ਸੋਧਸ਼੍ਸ਼ਿਰਾਸ੍ਤੁ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਕੁਂਭੀਪਾਕੇਸ਼਼ੁ ਪਚ੍ਯਤੇ। ਦਿਵ੍ਯੈਰ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰੈਸ੍ਤੁ ਕੁਂਭੀਪਾਕਾਦ੍ਵਿਜਨਿਸ੍ਸ੍ਰੁʼਤਃ। ਇਹ ਲੋਕੇ ਭਵੇਤ੍ਸ ਸ਼੍ਵਾ ਰਾਤਜਨ੍ਮਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-102-43 (95810) ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿ ਦ੍ਵਿਜੇਨ੍ਦ੍ਰਾਣਾਂ ਯਸ੍ਤਾਮੇਵੋਪਜੀਵਤਿ। ਸ ਮੂਢੋ ਯਾਤਿ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਨਰਕਾਨੇਕਵਿੰਸ਼ਤਿਮ੍। ਨਰਕੇਭ੍ਯੋ ਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਃ ਸ਼ੁਨਾਂ ਯੋਨਿੰ ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-102-44 (95811) ਹਲਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਮਹੀ ਦੇਯਾ ਸਬੀਜਾ ਸਸ੍ਯਮਾਲਿਨੀ। ਅਥਵਾ ਸੋਦਕਾ ਦੇਯਾ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯੇ॥ 14-102-45 (95812) ਏਵੰ ਦਤ੍ਤਾ ਮਹੀ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਕਾਮਾਨਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਮਨਸਾ ਚਿਨ੍ਤਿਤਾਨਿ ਚ॥ 14-102-46 (95813) ਬਹੁਭਿਰ੍ਵਸੁਧਾ ਦਤ੍ਤਾ ਦੀਯਤੇ ਚ ਨਰਾਧਿਪੈਃ। ਯਸ੍ਯ ਯਸ੍ਯ ਯਦਾ ਭੂਮਿਸ੍ਤਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯ ਤਦਾ ਫਲਮ੍॥ 14-102-47 (95814) ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਕਨ੍ਯਾਂ ਵੈ ਸੁਰੂਪਾਂ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਵੈ। ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਯੋ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-102-48 (95815) ਬਲੀਵਰ੍ਦਸਹਸ੍ਰਾਣਾਂ ਦਤ੍ਤਾਨਾਂ ਧੁਰ੍ਯਵਾਹਿਨਾਮ੍। ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਲਭਤੇ ਰਾਜਨ੍ਕਨ੍ਯਾਦਾਨੇਨ ਤਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-102-49 (95816) ਗਵਾਂ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਸਮ੍ਯਗ੍ਧਤ੍ਤਸ੍ਥ ਯਤ੍ਫਲਮ੍। ਤਤ੍ਫਲੰ ਸਮਵਾਪ੍ਨੋਤਿਃ ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਕਨ੍ਯਕਾਮ੍॥ 14-102-50 (95817) ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਚੈਵ ਰੋਮਾਣਿ ਕਨ੍ਯਾਯਾਃ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵ। ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-102-51 (95818) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਲੋਕੇ ਸ ਜਾਯਤੇ। ਸ਼਼ਡਙ੍ਗਵਿਚ੍ਚਤੁਰ੍ਵੇਦੀ ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਰ੍ਚਿਤੋ ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-102-52 (95819) ਯਃ ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਯ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਸੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਯ ਬਹੁਪੁਤ੍ਰਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-102-53 (95820) ਸ ਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਪਾਪੇਭ੍ਯੋ ਬਾਲਸੂਰ੍ਯਸਮਪ੍ਰਭਃ। ਵਿਮਾਨੰ ਦਿਵ੍ਯਾਮਾਰੂਢਃ ਕਾਮਗਃ ਕਾਮਭੋਗਵਾਨ੍॥ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਮਹਾਤੇਜਾ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-102-54 (95821) ਤਤਃ ਕਾਲਾਵਤੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸੋਸ੍ਮਿਁਲ੍ਲੋਕੇ ਹਿ ਜਾਯਤੇ। ਵੇਦਵੇਦਾਙ੍ਗਵਿਦ੍ਵਿਪ੍ਰਃ ਕੋਟੀਧਨਪਤਿਰ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-102-55 (95822) ਯਸ਼੍ਚ ਰੂਪ੍ਯੰ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛੇਦ੍ਵੈ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯੇ। ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਗਵੇ ਸ ਮੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ੈਃ॥ 14-102-56 (95823) ਪੂਰ੍ਣਚਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤਾ। ਕਾਮਰੂਪਿ ਯਥਾਕਾਮੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-102-57 (95824) ਤਤੋ(ਅ)ਵਤੀਰ੍ਣਃ ਕਾਲੇਨ ਲੋਕੇ ਚਾਸ੍ਮਿਨ੍ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ। ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਰ੍ਚਿਤਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਰਾਜਾ ਭਵਤਿ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍॥ 14-102-58 (95825) ਤਿਲਪਰ੍ਵਤਕੰ ਯਸ੍ਤੁ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਤਸ੍ਯਾਪਿ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਯਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-102-59 (95826) ਪੁਣ੍ਯੰ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਯੁਤੋਤ੍ਸਰ੍ਗੇ ਯਤ੍ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦ੍ਵਿਰਜਾ ਭਵੇਤ੍॥ 14-102-60 (95827) ਯਥਾ ਤ੍ਵਚੰ ਭੁਜਙ੍ਗੋ ਵੈ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਤਨੁਰ੍ਭਵੇਤ੍। ਤਤਾ ਤਿਲਪ੍ਰਦਾਨਾਦ੍ਵੈ ਪਾਪੰ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧ੍ਯਤਿ॥ 14-102-61 (95828) ਤਿਲਸ਼਼ਣ੍ਡੰ ਪ੍ਰਯੁਞ੍ਜਾਨੋ ਜਾਂਬੂਨਦਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਵਿਮਾਨੰ ਦਿਵ੍ਯਮਾਰੂਢਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-102-62 (95829) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕਾਮਰੂਪੀ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ। ਤਿਲਪ੍ਰਦਾਤਾ ਰਮਤੇ ਪਿਤ੍ਰੁʼਲੋਕੇ ਯਥਾਸੁਖਮ੍॥ 14-102-63 (95830) ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਤਿਲਧੇਨੁਂ ਨਰਾਧਿਪ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਤਸ੍ਯਾਪਿ ਯਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-102-64 (95831) ਗੋਸਹਸ੍ਰਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਾਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਤਿਲਧੇਨੁਪ੍ਰਦੋ ਨਰਃ॥ 14-102-65 (95832) ਤਿਲਾਨਾਂ ਕੁਡਵੈਰ੍ਯਸ੍ਤੁ ਤਿਲਧੇਨੁਂ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ। ਤਾਵਤ੍ਕੋਟਿਸਮਾ ਰਾਜਨ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-102-66 (95833) ਅਸ਼਼੍ਟਾਢਕਤਿਲੈਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਿਲਧੇਨੁ ਨਰਾਧਿਪ। ਦ੍ਵਾਤ੍ਰਿੰਸ਼ੰਨਿਸ਼਼੍ਕਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ। ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਮਦ੍ਗਤਾਤ੍ਮਾ ਵੈ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-102-67 (95834) ਕਨ੍ਯਾਦਾਨਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਵਿਧਿਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯਤ੍ਫਲਮ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-102-68 (95835) ਮਮ ਲੋਕਾਵਤੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸੋਸ੍ਮਿਁਲ੍ਲੋਕੇ(ਅ)ਭਿਜਾਯਤੇ। ਰੁʼਗ੍ਯਜੁਸ੍ਸਾਮਵੇਦਾਨਾਂ ਪਾਰਗੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰ੍ਸ਼਼ਭਃ॥ 14-102-69 (95836) ਗਾਂ ਤੁ ਯਸ੍ਤੁ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ। ਪ੍ਰਸੰਨਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਿਣੀਂ ਪੁਣ੍ਯਾਂ ਸਵਤ੍ਸਾਂ ਕਾਂਸ੍ਯਦੋਹਿਨੀਂ॥ 14-102-70 (95837) ਯਤ੍ਕਿੰਚਿਦ੍ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਰ੍ਮ ਤਸ੍ਯ ਪੂਰ੍ਵਕ੍ਰੁʼਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪਃ। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦੇਵ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-102-71 (95838) ਯਾਨੰ ਚ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਦੀਪ੍ਯਮਾਨੰ ਸ੍ਵਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਆਰੂਢਃ ਕਾਮਗੰ ਦਿਵ੍ਯੰ ਗੋਲੋਕਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-102-72 (95839) ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਚੈਵ ਰੋਮਾਣਿ ਤਸ੍ਯਾ ਗੋਸ੍ਤੁ ਨਰਾਧਿਪ। ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਗਵਾਂ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-102-73 (95840) ਗੋਲੋਕਾਦਵਤੀਰ੍ਣਸ੍ਤੁ ਲੋਕੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍। ਸਤ੍ਰਯਾਜੀ ਵਦਨ੍ਯਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਰਾਜਭਿਰਰ੍ਚਿਤਃ॥ 14-102-74 (95841) ਤਿਲੰ ਗਾਵਃ ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਚਾਪ੍ਯੰਨੰ ਕਨ੍ਯਾ ਵਸੁਂਧਰਾ। ਤਾਰਯਨ੍ਤੀਹ ਦਤ੍ਤਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਮਹਾਭੁਜ॥ 14-102-75 (95842) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸੰਪੰਨਮਾਹਿਤਾਗ੍ਨਿਮਲੋਲੁਪਮ੍। ਤਰ੍ਪਯੇਦ੍ਵਿਧਿਵਦ੍ਰਾਜਨ੍ਸ ਨਿਧਿਃ ਪਾਰਲੌਕਿਕਃ॥ 14-102-76 (95843) ਆਹਿਤਾਗ੍ਨਿ ਦਰਿਦ੍ਰੰ ਚ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੰ ਚ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍। ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਵਰ੍ਜਿਤੰ ਚੈਵ ਦ੍ਵਿਜੰ ਯਤ੍ਨੇਨ ਪੂਜਯੇਤ੍॥ 14-102-77 (95844) ਆਹਿਤਾਗ੍ਨਿਃ ਸਦਾ ਪਾਤ੍ਰਮਹ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੀ ਚ ਵੇਦਵਿਤ੍। ਪਾਤ੍ਰਾਣਾਮਪਿ ਤਤ੍ਪਾਤ੍ਰੰ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨੰ ਯਸ੍ਯ ਨੋਦਰੇ॥ 14-102-78 (95845) ਯਚ੍ਚ ਵੇਦਮਯੰ ਪਾਤ੍ਰੰ ਯਚ੍ਚ ਪਾਤ੍ਰੰ ਤਪੋਮਯਮ੍। ਅਸੰਕੀਰ੍ਣੰ ਚ ਯਤ੍ਪਾਤ੍ਰੰ ਤਤ੍ਪਾਤ੍ਰੰ ਤਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-102-79 (95846) ਨਿਤ੍ਯਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਨਿਰਤਾਸ੍ਤ੍ਵਸੰਕੀਰ੍ਣੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਪਞ੍ਚਯਜ੍ਞਪਰਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਪੂਜਿਤਾਸ੍ਤਾਰਯਨ੍ਤਿ ਤੇ॥ 14-102-80 (95847) ਯੇ ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤਿਦਾਨ੍ਤਾਃ ਸ਼੍ਰੁਤਿਪੂਰ੍ਣਕਰ੍ਣਾ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ ਪ੍ਰਾਣਿਵਧੈ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਃ। ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੇ ਸੰਕੁਚਿਤਾ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥਾ- ਸ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸ੍ਤਾਰਯਿਤੁਂ ਸਮਰ੍ਥਾਃ॥ 14-102-81 (95848) ਨਿਤ੍ਯੋਦਕੀ ਨਿਤ੍ਯਯਜ੍ਞੋਪਵੀਤੀ ਨਿਤ੍ਯਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯੀ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲਾੰਨਵਰ੍ਜੀ। ਕ੍ਰਤੌ ਗਚ੍ਛਨ੍ਵਿਧਿਵਚ੍ਚਾਪਿ ਜੁਹ੍ਵ- ਤ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਤਾਰਯਿਤੁਂ ਸਮਰ੍ਥਃ॥ 14-102-82 (95849) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਸ੍ਤੁ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਮਦ੍ਰਾਗੀ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਃ। ਮਯਿ ਸੰਨ੍ਯਸ੍ਤਕਰ੍ਮਾ ਚ ਸ ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਤਾਰਯੇਦ੍ਧ੍ਰੁਵਮ੍॥ 14-102-83 (95850) ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਕ੍ਸ਼਼ਰਤਤ੍ਵਜ੍ਞਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਵ੍ਯੂਹਵਿਭਾਗਵਿਤ੍। ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਰਪਞ੍ਚਕਾਲਜ੍ਞਃਕ ਸ ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਤਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ ॥ 14-102-84 (95851) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵ੍ਯਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 102 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 103

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.103. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 103

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਗ੍ਰੁʼਹਸ਼ਯ੍ਯਾਦਿਦਾਨਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਗੋਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦਿਨਾਨਾਧਰ੍ਮਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਵਾਸੁਦੇਵੇਨ ਦਾਨੇਸ਼਼ੁ ਕਥਿਤੇਸ਼਼ੁ ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍। ਅਵਿਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮੇਸ਼਼ੁ ਕੇਸ਼ਵੰ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-103-1 (95852) ਦੇਵ ਧਰ੍ਮਾਮ੍ਰੁʼਤਮਿਦੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਤੋਪਿ ਪਰੰਤਪ। ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਸੁਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਮਮ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਿਰ੍ਹਿ ਮਾਧਵ॥ 14-103-2 (95853) ਅਨਡੁਤ੍ਸੰਪ੍ਰਦਾਨਸ੍ਯ ਯਤ੍ਫਲੰ ਤੁ ਵਿਧੀਯਤੇ। ਤਤ੍ਫਲੰ ਕਥਯਸ੍ਵੇਹ ਤਵ ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਮੇ(ਅ)ਚ੍ਯੁਤ॥ 14-103-3 (95854) ਯਾਨਿਚਾਨ੍ਯਾਨਿਦਾਨਾਨਿਤ੍ਵਯਾ ਨੋਕ੍ਤਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿਤ੍॥ ਤਾਨ੍ਯਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਸੁਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਚਾਨੁਕ੍ਰਮਾਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-103-4 (95855) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-103-5x (7955) ਪਵਿਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ਸੁਪੁਣ੍ਯਤ੍ਵਾਤ੍ਪਾਵਨਤ੍ਵਾਤ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਧਰ੍ਮਾਮ੍ਰੁʼਤੰ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਦਤ੍ਤਸ੍ਯਾਨਡੁਹਃ ਫਲਮ੍॥ 14-103-5 (95856) ਦਸ਼ਧੇਨੁਸਮੋ(ਅ)ਨਡ੍ਵਾਨੇਕੋਪਿ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵ। ਮੇਦੋਮਾਂਸਵਿਪੁਸ਼਼੍ਟਾਙ੍ਗੋ ਨੀਰੋਗਃ ਕੋਪਵਰ੍ਜਿਤਃ॥ 14-103-6 (95857) ਯੁਵਾ ਭਦ੍ਰਃ ਸੁਸ਼ੀਲਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਦੋਸ਼਼ਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਧੁਰੰ ਧਾਰਯਤਿ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਦਤ੍ਤੋ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-103-7 (95858) ਸ ਤੇਨ ਪੁਣ੍ਯਦਾਨੇਨ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਯਥਾਕਾਮੰ ਮਹਾਦੇਜਾ ਗਵਾਂ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-103-8 (95859) ਯਸ਼੍ਚ ਦਦ੍ਯਾਦਨਡੁਹੌ ਦ੍ਵੌ ਯੁਕ੍ਤੌ ਚ ਧੁਰੰਧਰੌ। ਸੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਤਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯਮਾਖ੍ਯਾਤੰ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-103-9 (95860) ਸਹਸ੍ਰਗੋਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਯਤ੍ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਫਲਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਯਾਤਿ ਲੋਕਾਨ੍ਸ ਮਾਮਕਾਨ੍॥ 14-103-10 (95861) ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਚੈਵ ਰੋਮਾਣਿ ਤਯੋਰਨੁਡੁਹੋਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪ। ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-103-11 (95862) ਦਰਿਦ੍ਰਾਯੈਵ ਦਾਤਵ੍ਯੰ ਨ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਾਂ ਹਿ ਤਟਾਕੇਸ਼਼ੁ ਫਲੰ ਨੈਵ ਪਯੋਧਿਸ਼਼ੁ॥ 14-103-12 (95863) ਯਸ੍ਤੁ ਦਦ੍ਯਾਦਨਡੁਹੰ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯੇ। ਸ ਤੇਨ ਪੁਣ੍ਯਦਾਨੇਨ ਪੁਤਾਤ੍ਮਾ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵ॥ 14-103-13 (95864) ਵਿਮਾਨੰ ਦਿਵ੍ਯਮਾਰੂਢੋ ਦਿਵ੍ਯਰੂਪੀ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਮਮ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਰਮਤੇ ਯਾਵਦਾਭੂਤਸੰਪ੍ਲੁਵਮ੍॥ 14-103-14 (95865) ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਦੀਪਪ੍ਰਭਾਯੁਕ੍ਤੰ ਸ਼ਯ੍ਯਾਸਨਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਭਾਜਨੋਪਸ੍ਕਰੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤੰ ਧਨਧਾਨ੍ਯੈਰਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਦਾਸੀਗੋਭੂਮਿਸੰਯੁਕ੍ਤਮਨ੍ਯੂਨੰ ਸਰ੍ਵਸਾਧਨੈਃ॥ 14-103-15 (95866) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਸਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਯਸ੍ਤੁ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-16 (95867) ਦੇਵਾਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਗਣਾਸ਼੍ਚੈਵ ਹ੍ਯਗ੍ਨਯੋ ਰੁʼਸ਼਼ਯਸ੍ਤਥਾ। ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਵੈ ਯਾਨਮਾਦਿਤ੍ਯਸੰਨਿਭਮ੍॥ 14-103-17 (95868) ਤੇਨ ਗਚ੍ਛੇਚ੍ਛ੍ਰਿਯਾ ਯੁਕ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਸ੍ਤ੍ਰੀਸਹਸ੍ਰਾਵ੍ਰੁʼਤੇ ਰਮ੍ਯੇ ਭਵਨੇ ਤਤ੍ਰ ਕਾਞ੍ਚਨੇ। ਮੋਦਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਸ੍ਥੋ ਯਾਵਦਾਭੂਤਸਪ੍ਲਵਮ੍॥ 14-103-18 (95869) ਸ਼ਯ੍ਯੰ ਪ੍ਰਸ੍ਤਰਣੋਪੇਤਾਂ ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਅਰ੍ਚਯਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜੰ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਵਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲ੍ਯਾਨੁਲੇਪਨੈਃ। ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾੰਨੰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-19 (95870) ਧੇਨੁਦਾਨਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਵਿਧਿਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਤਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪਿਤ੍ਰੁʼਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-103-20 (95871) ਸ਼ਿਲ੍ਪਮਧ੍ਯਯਨੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵਿਦ੍ਯਾਂ ਮਨ੍ਤ੍ਰੌਸ਼਼ਧਾਨਿ ਚ। ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-21 (95872) ਆਹਿਤਾਗ੍ਨਿਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਪੂਜਿਤਸ੍ਯੈਵ ਯਤ੍ਫਲਮ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਯਸ੍ਤੁ ਸ਼ਯ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਯਚ੍ਚਤਿ॥ 14-103-22 (95873) ਛਨ੍ਦੋਭਿਃ ਸੰਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤਾ। ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਿਲੋਕਾਨ੍ਵ੍ਰਜਤਿ ਪੂਜ੍ਯਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਭਿਃ॥ 14-103-23 (95874) ਚਤੁਰ੍ਯੁਗਾਨਿ ਵੈ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਦੇਵਵਤ੍। ਇਹ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਕੇ ਲੋਕੇ ਵਿਪ੍ਰੋ ਭਵਤਿ ਵੇਦਵਿਤ੍॥ 14-103-24 (95875) ਵਿਸ਼੍ਰਾਮਯਤਿ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰੰ ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਮਧ੍ਵਨਿ ਕਰ੍ਸ਼ਿਤਮ੍। ਕਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ਤਦਾ ਪਾਪੰ ਤਸ੍ਯ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-103-25 (95876) ਅਥ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲਯੇਤ੍ਪਾਦੌ ਤਸ੍ਯ ਤੋਯੇਨ ਭਕ੍ਤਿਮਾਨ੍। ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਵ੍ਯਪੋਹਤਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-103-26 (95877) ਘ੍ਰੁʼਤੇਨ ਵਾ(ਅ)ਥ ਤੈਲੇਨ ਪਾਦੌ ਤਸ੍ਯ ਤੁ ਪੂਜਯੇਤ੍। ਤਦ੍ਦ੍ਵਾਦਸਮਾਰੂਢੰ ਪਾਪਮਾਸ਼ੁ ਵ੍ਯਪੋਹਤਿ॥ 14-103-27 (95878) ਧੇਨੁਕਾਞ੍ਚਨਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਯਸ੍ਤ੍ਵੇਨੰ ਵਿਪ੍ਰਮਰ੍ਚਯੇਤ੍॥ 14-103-28 (95879) ਸ੍ਵਾਗਤੇਨ ਤੁ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰੰ ਪੂਜਯੇਦਾਸਨੇਨ ਚ। ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਥਾਨੇਨ ਵਾ ਰਾਜਨ੍ਸ ਦੇਵਾਨਾਂ ਪ੍ਰਿਯੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-103-29 (95880) ਸ੍ਵਾਗਤੇਨਾਗ੍ਨਯੋ ਰਾਜੰਨਾਸਨੇਨ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਃ। ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਥਾਨੇਨ ਪਿਤਰਃ ਪ੍ਰੀਤਿ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਤਿਥਿਪ੍ਰਿਯਾਃ॥ 14-103-30 (95881) ਅਗ੍ਨਿਸ਼ਕ੍ਰਪਿਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਚ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਨਰਾਧਿਪ। ਸੰਵਤ੍ਸਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਤਸ੍ਯ ਸਦ੍ਯੋ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-103-31 (95882) ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਆਸਨੰ ਮਾਲ੍ਯਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਸ ਯਾਤਿ ਮਣਿਚਿਤ੍ਰੇਣ ਰਥੇਨੇਨ੍ਦ੍ਰਨਿਕੇਤਨਮ੍॥ 14-103-32 (95883) ਪੁਰਨ੍ਦਰਾਸਨੇ ਤਤ੍ਰ ਦਿਵ੍ਯਨਾਰੀਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਃ। ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕ੍ਰੀਡਤ੍ਯਪ੍ਸਰਸਾਂ ਗਣੈਃ॥ 14-103-33 (95884) ਵਾਹਨੰ ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛੇਤ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਸ ਯਾਤਿ ਰਤ੍ਨਚਿਤ੍ਰੇਣ ਵਾਹਨੇਨ ਸੁਰਾਲਯਮ੍॥ 14-103-34 (95885) ਸ ਤਤ੍ਰ ਕਾਮੰ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋਪ੍ਸਰੋਗਣੈਃ। ਇਹ ਰਾਜਾ ਭਵੇਦ੍ਰਾਜੰਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-103-35 (95886) ਪਾਦਪੰ ਪਲ੍ਲਵਾਕੀਰ੍ਣੰ ਪੁਸ਼਼੍ਪਤਿੰ ਫਲਿਤੰ ਤਥਾ। ਗਨ੍ਧਮਾਲ੍ਯੈਰਥਾਭ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਭਰਣਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍॥ 14-103-36 (95887) ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਸਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍। ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਕਾਮੰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-37 (95888) ਜਾਂਬੂਨਦਵਿਚਿਤ੍ਰੇਣ ਵਿਮਾਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤਾ। ਪੁਰਨ੍ਦਰਪੁਰੰ ਯਾਤਿ ਜਯਸ਼ਬ੍ਦਰਵੈਰ੍ਯੁਤਃ॥ 14-103-38 (95889) ਤਤਃ ਸ਼ਕ੍ਰਪੁਰੇ ਰਮ੍ਯੇ ਤਸ੍ਯ ਕਲ੍ਪਕਪਾਦਪਃ। ਦਦਾਤਿ ਚੇਪ੍ਸਿਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਮਨਸਾ ਯਦ੍ਯਦਿਚ੍ਛਤਿ॥ 14-103-39 (95890) ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਯ ਪਤ੍ਰਾਣਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-103-40 (95891) ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕਾਵਤੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯੰ ਲੋਕਮਾਗਤਃ। ਰਥਾਸ਼੍ਵਗਜਸੰਪੂਰ੍ਣੰ ਪੁਰੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਚ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-103-41 (95892) ਸ੍ਥਾਪਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਯੋ ਮਤ੍ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰੁʼਤਿ ਨਰਃ। ਆਲਯੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪੂਜਾਕਰ੍ਮ ਚ ਕਾਰਯੇਤ੍। ਸ੍ਵਯੰ ਵਾ ਪੂਜਯੇਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-42 (95893) ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਫਲੰ ਸਮਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਮਤ੍ਸਾਲੋਕ੍ਯੰ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਤੇ। ਨ ਜਾਨੇ ਨਿਰ੍ਗਮੰ ਤਸ੍ਯ ਮਮ ਲੋਕਾਦ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-103-43 (95894) ਦੇਵਾਲਯੇ ਵਿਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹੇ ਗੋਵਾਟੇ ਚਤ੍ਵਰੇ(ਅ)ਪਿ ਵਾ। ਪ੍ਰਜ੍ਵਾਲਯਤਿ ਯੋ ਦੀਪੰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-44 (95895) ਆਰੁਦ੍ਯ ਕਾਞ੍ਚਨੰ ਯਾਨੰ ਦ੍ਯੋਤਯਨ੍ਸਰ੍ਵਤੋ ਦਿਸ਼ਮ੍। ਗਚ੍ਛੇਦਾਦਿਤ੍ਯਲੋਕੰ ਸ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਃ ਸੁਰੋਤ੍ਤਮੈਃ॥ਛ 14-103-45 (95896) ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਕਾਮੰ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਮਹਾਤਪਾਃ। ਇਹ ਲੋਕੇ ਭਵੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਵੇਦਵੇਦਾਙ੍ਗਪਾਰਗਃ॥ 14-103-46 (95897) ਦੇਵਾਲਯੇਸ਼਼ੁ ਵਾ ਰਾਜਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਵਸਥੇਸ਼਼ੁ ਵਾ। ਚਤ੍ਵਰੇ ਵਾ ਚਤੁਸ਼਼੍ਕੇ ਵਾ ਰਾਤ੍ਰੌ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਦਿਵਾ॥ 14-103-47 (95898) ਨਾਨਾਗਨ੍ਧਰ੍ਵਵਾਦ੍ਯਾਨਿ ਧਰ੍ਮਸ਼੍ਰਾਵਣਿਕਾਨਿ ਚ। ਯਸ੍ਤੁ ਕਾਰਯਤੇ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-103-48 (95899) ਤਸ੍ਯ ਦੇਵਾ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਪਿਤਰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ। ਸੁਪ੍ਰੀਤਾਃ ਸੰਪ੍ਰਯਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਿਮਾਨੰ ਕਾਮਗੰ ਸੁਖਮ੍॥ 14-103-49 (95900) ਸ ਚ ਤੇਨ ਪਿਮਾਨੇਨ ਯਾਤਿ ਦੇਵਪੁਰੰ ਨਰਃ। ਤਤ੍ਰ ਦਿਵ੍ਯਾਪ੍ਸਰੋਭਿਸ੍ਤੁ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਃ ਪ੍ਰਮੋਦਤੇ॥ 14-103-50 (95901) ਦੇਵਲੋਕਾਵਤੀਰ੍ਣਸ੍ਤੁ ਸੋਸ੍ਮਿਁਲ੍ਲੋਕੇ ਨਰਾਧਿਪ। ਵੇਦਵੇਦਾਙ੍ਗਤਤ੍ਵਜ੍ਞੋ ਭੋਗਵਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-103-51 (95902) ਚਤ੍ਵਰੇ ਵਾ ਸਭਾਯਾਂ ਵਾ ਵਿਸ੍ਤੀਰ੍ਣਿ ਵਾ ਸਭਾਙ੍ਗਣੇ। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿਕੁਣ੍ਡੰ ਵਿਪੁਲੰ ਸ੍ਥਣ੍ਡਿਲੰ ਵਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-103-52 (95903) ਤਤ੍ਰਾਗ੍ਨਿੰ ਚਤੁਰੋ ਮਾਸਾਞ੍ਜ੍ਵਾਲਯੇਦ੍ਯਸ੍ਤੁ ਭਕ੍ਤਿਮਾਮ੍। ਸਮਾਪ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਚ ਮਾਸੇਸ਼਼ੁ ਪੌਸ਼਼੍ਯਾਦਿਸ਼਼ੁ ਤਤੋ ਦ੍ਵਿਜਾਨ੍॥ 14-103-53 (95904) ਭੋਜਯੇਤ੍ਪਾਯਸੰ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਚ ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮ੍ਣੇਭ੍ਯੋ ਨਿਵੇਦਯਤ੍॥ 14-103-54 (95905) ਏਵਮਗ੍ਨਿੰ ਤੁ ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾੰਨਿਤ੍ਯਮੇਵਾਰ੍ਚਯੇਤ੍ਤੁ ਮਾਮ੍। ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਯਦ੍ਵੈ ਤੰਨਿਬੋਧ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-103-55 (95906) ਤੇਨਾਹੰ ਸ਼ਙ੍ਕਰਸ਼੍ਚੈਵ ਪਿਤਰੋ ਹ੍ਯਗ੍ਨਯਸ੍ਤਥਾ। ਯਾਸ੍ਯਾਮਃ ਪਰਮਾਂ ਪ੍ਰੀਤਿੰ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-103-56 (95907) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸ਼ਤਾਨਿ ਚ। ਸੋਸ੍ਮਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਕਰਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-103-57 (95908) ਮਮ ਲੋਕਾਵਤੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਅਸ੍ਮਿਁਲ੍ਲੋਕੇ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ। ਵੇਦਵੇਦਾਙ੍ਗਵਿਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਜਾਯਤੇ ਰਾਜਪੂਜਿਤਃ॥ 14-103-58 (95909) ਯਃ ਕਰੋਤਿ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਭਰਣੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਤੁ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਸ੍ਯਾਭਿਜਾਤਸ੍ਯ ਦਰਿਦ੍ਰਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਯਦ੍ਵੈ ਤੰਨਿਬੋਧ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-103-59 (95910) ਗਵਾਂ ਕੋਟਿਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਫਲਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇਣੈਕੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-103-60 (95911) ਕਾਞ੍ਚਨੇਨ ਵਿਚਿਤ੍ਰੇਣ ਵਿਮਾਨੇਨਾਰ੍ਕਸ਼ੋਭਿਨਾ। ਸ ਯਾਤਿ ਮਾਮਕੰ ਲੋਕੰ ਦਿਵ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰੀਗਣਸੇਵਿਤਃ॥ 14-103-61 (95912) ਗੀਯਮਾਨੋ ਵਰਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਰ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਾਂ ਕੋਟਿਵਿੰਸ਼ਤਿਮ੍। ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਮਾਮਕੇ ਤਤ੍ਰ ਸਰ੍ਵਦੇਵੈਰਭਿਸ਼਼੍ਟੁਤਃ। ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਮਵਤੀਰ੍ਣਸ੍ਤੁ ਵੇਦਵਿਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-103-62 (95913) ਕਰਕਾਂ ਕਰ੍ਣਿਕਾਂ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਮਹਦ੍ਵਾ ਜਲਭਾਜਨਮ੍। ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-63 (95914) ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੂਰ੍ਚੇ ਤੁ ਯਤ੍ਪੀਤੇ ਫਲੰ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਨਰਾਦਿਪ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਜਲਭਾਜਨਦੋ ਨਰਃ। ਸੁਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਸੌਗਨ੍ਧਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਾਨਸਃ॥ 14-103-64 (95915) ਹੰਸਸਾਰਸਯੁਕ੍ਤੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤਾ। ਸ ਯਾਤਿ ਵਾਰੁਣੰ ਲੋਕੰ ਦਿਵ੍ਯਗਨ੍ਧਰ੍ਵਸੇਵਿਤਮ੍॥ 14-103-65 (95916) ਪਾਨੀਯੰ ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛੇਦ੍ਵੈ ਜੀਵਾਨਾਂ ਜੀਵਨੰ ਪਰਮ੍। ਗ੍ਰੀਸ਼਼੍ਮੇ ਚ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਮਾਸੇਸ਼਼ੁ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-66 (95917) ਕਪਿਲਾਕੋਟਿਨਾਨਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਤੁ ਵਿਧੀਯਤੇ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਪਾਨੀਯੰ ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ॥ 14-103-67 (95918) ਪੂਰ੍ਣਚਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਕਾਸੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤਾ। ਸ ਗਚ੍ਛੇਚ੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਭਵਨੰ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋਪ੍ਸਰੋਗਣੈਃ॥ 14-103-68 (95919) ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਕੋਟਿਯੁਗੰ ਤਤ੍ਰ ਦਿਵ੍ਯਗਨ੍ਧਰ੍ਵਸੇਵਿਤਃ। ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨੁਸ਼਼ੇ ਲੋਕੇ ਚਤੁਰ੍ਵੇਦੀ ਦ੍ਵਿਜੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-103-69 (95920) ਸ਼ਿਰੋਭ੍ਯਙ੍ਗਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਃ। ਸੁਭਗੋ ਰੂਪਵਾਞ੍ਸ਼ੂਰਃ ਪਣ੍ਡਿਤਸ਼੍ਚ ਭਵੇਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-103-70 (95921) ਵਸ੍ਤ੍ਰਦਾਯੀ ਤੁ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਃ। ਸੁਭਗੋ ਭਵਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਨੋਰਮਃ॥ 14-103-71 (95922) ਉਪਾਨਹੌ ਚ ਚ੍ਛਤ੍ਰੰ ਚ ਯੋ ਦਦਾਤਿ ਨਰੋਤ੍ਤਮਃ। ਸ ਯਾਤਿ ਰਥਮੁਖ੍ਯੇਨ ਕਾਞ੍ਚਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤਾ। ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕੰ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋਪ੍ਸਰੋਗਣੈਃ॥ 14-103-72 (95923) ਕਾਸ਼਼੍ਠਪਾਦੁਕਦਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਨਿਰ੍ਮਿਤੈਃ। ਧਰ੍ਮਰਾਜਪੁਰੰ ਰਮ੍ਯੰ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਾਃ ਸੁਰੋਤ੍ਤਮੈਃ॥ 14-103-73 (95924) ਦਨ੍ਤਕਾਸ਼਼੍ਠਪ੍ਰਾਦਨੇਨ ਪ੍ਰਿਯਵਾਕ੍ਯੋ ਭਵੇੰਨਰਃ। ਸੁਗਨ੍ਧਵਦਨਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਮੇਦਾਸੌਭਾਗ੍ਯਸੰਯੁਤਃ॥ 14-103-74 (95925) ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਦਧਿ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਗੁਡੰ ਮਧੁਰਸੰ ਤਥਾ। ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਃ ਪਰਾਂ ਭਕ੍ਤਿਮੁਪਾਗਤਾਃ॥ 14-103-75 (95926) ਤੇ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੈਰਸ਼੍ਵਯਾਨੈਸ਼੍ਚ ਸ਼੍ਵੇਤਸ੍ਰਗ੍ਦਾਮਭੂਸ਼਼ਿਤਾਃ। ਉਪਗੀਯਮਾਨਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਯਾਨ੍ਤੀਸ਼੍ਵਰਪੁਰੰ ਨਰਾਃ॥ 14-103-76 (95927) ਤਤ੍ਰ ਦਿਵ੍ਯਾਪ੍ਸਰੋਭਿਸ੍ਤੁ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨਾ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਮੋਦਨ੍ਤੇ ਦੇਵਸੰਨਿਭਾਃ॥ 14-103-77 (95928) ਤਤਃ ਕਾਲਾਵਤੀਰ੍ਣਾਸ਼੍ਚ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਤ੍ਵਿਹ ਮਾਨਵਾਃ॥ ਪ੍ਰਭੂਤਧਨਧਾਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਭੋਗਵਨ੍ਤੋ ਨਰੋਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-103-78 (95929) ਵੈਸ਼ਾਖੇ ਮਾਸਿ ਵੈਸ਼ਾਖੇ ਦਿਵਸੇ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਵੈਵਸ੍ਵਤੰ ਸਮੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਪਰਾਂ ਭਕ੍ਤਿਮੁਪਾਗਤਾਃ॥ 14-103-79 (95930) ਅਭ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯ ਵਿਧਿਵਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾਂਸ੍ਤਿਲਾਨ੍ਗੁਡਸਮਨ੍ਵਿਤਾਨ੍। ਯੇ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-80 (95931) ਗੋਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਯਮਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ। ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਰਾਜਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-103-81 (95932) ਤਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਦਿਨੇ ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍। ਤੋਯਪੂਰ੍ਣਾਨਿ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਭਾਜਨਾਨਿ ਦਿਸ਼ਨ੍ਤਿ ਯੇ॥ 14-103-82 (95933) ਤੇ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਤ੍ਯਵਰ੍ਣਾਭੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਵਰੁਣਾਲਯਮ੍। ਤਤ੍ਰ ਦਿਵ੍ਯਾਙ੍ਗਨਾਭਿਸ੍ਤੁ ਰਮਨ੍ਤੇ ਕਾਮਕਾਮਿਨਃ॥ 14-103-83 (95934) ਤਤੋ(ਅ)ਵਤੀਰ੍ਣਾਃ ਕਾਲੇਨ ਤੇ ਚਾਸ੍ਮਿਨ੍ਮਾਨੁਸ਼਼ੇ ਪੁਨਃ। ਭੋਗਵਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-103-84 (95935) ਅਨਨ੍ਤਰਾਸ਼ੀ ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਰ੍ਤਤੇ ਵ੍ਰਤਵਤ੍ਸਦਾ। ਸਤ੍ਯਵਾਕ੍ਕ੍ਰੋਧਰਹਿਤਃ ਸ਼ੁਚਿਃ ਸ੍ਨਾਨਰਤਃ ਸਦਾ। ਸ ਵਿਮਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਯਾਤਿ ਸ਼ਕ੍ਰਪੁਰੰ ਨਰਃ॥ 14-103-85 (95936) ਤਤ੍ਰ ਦਿਵ੍ਯਾਪ੍ਸਰੋਭਿਸ੍ਤੁ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਮਹਾਤਪਾਃ। ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨੁਸ਼਼ੇ ਲੋਕੇ ਜਾਯਤੇ ਵੇਦਵਿਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-103-86 (95937) ਏਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਮੇਕੰ ਤੁ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧਃ ਸਤ੍ਯਸ਼ੌਚਸਮਨ੍ਵਿਤਃ। ਸ ਵਿਮਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਯਾਤਿ ਸ਼ਕ੍ਰਪੁਰੰ ਨਰਃ॥ 14-103-87 (95938) ਦਸ਼ਕੋਟਿਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਸਰਸਾਂ ਗਣੈਃ। ਇਹ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਕੇ ਲੋਕੇ ਵੇਦਵਿਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-103-88 (95939) ਚਤੁਰ੍ਥਕਾਲੇ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਵਰ੍ਤਤੇ ਚੈਕਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਤੁ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-89 (95940) ਚਿਤ੍ਰਬਰ੍ਹਿਣਯੁਕ੍ਤੇਨ ਵਿਚਿਤ੍ਰਧ੍ਵਜਸ਼ੋਭਿਨਾ। ਯਾਤਿ ਯਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਸ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਪੁਰੰ ਨਰਃ॥ 14-103-90 (95941) ਅਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾਭਿਰ੍ਵਰਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਃ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਤਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਕੋਟਿੰ ਸ ਸਮਾਃ ਸਮ੍ਯਕ੍ਪ੍ਰਮੋਦਤੇ॥ 14-103-91 (95942) ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕਾਵਤੀਰ੍ਣਸ੍ਤੁ ਲੋਕੇ ਚਾਸ੍ਮਿੰਨਰਾਧਿਪ। ਭਵੇਦ੍ਵੈ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਾਨ੍ਵੇਦਪਾਰਗਃ॥ 14-103-92 (95943) ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠਕਾਲੇ ਤੁ ਯੋ(ਅ)ਸ਼੍ਨਾਤਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਮੇਕਮਕਲ੍ਮਸ਼਼ਃ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਵ੍ਰਤੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ਼ੁਚਿ ਕ੍ਰੋਧਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਤਪੋਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯਾਥ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਫਲਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-103-93 (95944) ਅਤ੍ਯਾਦਿਤ੍ਯਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨਾਰ੍ਕਸੰਨਿਭਃ। ਸ ਯਾਤਿ ਮਮ ਲੋਕਾਨ੍ਵੈ ਦਿਵ੍ਯਨਾਰੀਨਿਸ਼਼ੇਵਿਤਃ॥ 14-103-94 (95945) ਤਤ੍ਰ ਸਾਧ੍ਯੈਰ੍ਮਰੁਦ੍ਭਿਸ੍ਤੁ ਪੂਜ੍ਯਮਾਨੋ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਪਸ਼੍ਯੰਨੇਵ ਸਦਾ ਮਾਂ ਤੁ ਕ੍ਰੀਡਤ੍ਯਪ੍ਸਰਸਾਂ ਗਣੈਃ॥ 14-103-95 (95946) ਪਕ੍ਸ਼਼ੋਪਵਾਸੰ ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਕੁਰੁਤੇ ਮਦ੍ਗਤਾਤ੍ਮਨਾ। ਸਮਾਪ੍ਤੇ ਤੁ ਵ੍ਰਤੇ ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤਰ੍ਪਯੇਚ੍ਛ੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਨ੍ਦ੍ਵਿਜਾਨ੍॥ 14-103-96 (95947) ਸੋਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਮਹਾਤਪਾਃ। ਦ੍ਯੋਤਯਨਪ੍ਰਭਯਾ ਵ੍ਯੋਮ ਮਮ ਲੋਕੰ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਤੇ। ਸ ਤਤ੍ਰ ਮੋਦਤੇ ਕਾਮੰ ਕਾਮਰੂਪੀ ਯਥਾਸੁਖਮ੍॥ 14-103-97 (95948) ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਕੋਟਿਸਮਾ ਰਾਜਨ੍ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਦੇਵਵਤ੍। ਇਹ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਕੇ ਲੋਕੇ ਪੂਜਨੀਯੋ ਦ੍ਵਿਜੋ ਭਵੇਤ੍। ਤ੍ਰਯਾਣਾਮਪਿ ਵੇਦਾਨਾਂ ਸਾਙ੍ਗਾਨਾਂ ਪਾਰਗੇ ਭਵੇਤ੍॥ 14-103-98 (95949) ਯਸ਼੍ਚ ਮਾਸੋਪਵਾਸੰ ਵੈ ਕੁਰੁਤੇ ਮਦ੍ਗਤਾਤ੍ਮਨਾ। ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧੋਜਿਤਧੀਃ ਸ੍ਨਾਨਤਤ੍ਪਰਃ॥ 14-103-99 (95950) ਸਮਾਪ੍ਤੇ ਨਿਯਮੇ ਤਤ੍ਰ ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਾਨ੍। ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਚ ਤਤੋ ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-103-100 (95951) ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ ਮਹਾਤੇਜਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਮਨੁ****ਮ੍। ਸਿੰਹਯੁਕ੍ਤੇਨ ਯਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰੀਗਣਸੇਵਿਤਃ॥ 14-103-101 (95952) ਸ ਤਤ੍ਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋ ਲੋਕੇ ਦਿਵ੍ਯਰ੍ਸ਼਼ਿਗਣਸੇਵਿਤਃ। ਸ਼ਤਕੋਟਿਸਮਾ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾਕਾਮੰ ਪ੍ਰਮੋਦਤੇ॥ 14-103-102 (95953) ਤਤਃ ਕਾਲਾਵਤੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸੋਸ੍ਮਿਁਲ੍ਲੋਕੇ ਦ੍ਵਿਜੋ ਭਵੇਤ੍। ਸ਼਼ਡਙ੍ਗਵਿਚ੍ਚਤੁਰ੍ਵੇਦੀ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਜ੍ਜਨ੍ਮਾਨ੍ਯਰੋਗਵਾਨ੍॥ 14-103-103 (95954) ਯਸ੍ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਕਰ੍ਮਾਣਿ ਸ਼ੁਚਿਃ ਕ੍ਰੋਧਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਮਹਾਪ੍ਰਸ੍ਤਾਨਮੇਕਾਗ੍ਨੋ ਯਾਤਿ ਮਦ੍ਗਤਮਾਨਸਃ॥ 14-103-104 (95955) ਸ ਗਚ੍ਛੇਦਿਨ੍ਦ੍ਰਸਦਨੰ ਵਿਮਾਨੇਨ ਮਹਾਤਪਾਃ। ਮਹਾਮਣਿਵਿਚਿਤ੍ਰੇਣ ਸੌਵਰ੍ਣਨ ਵਿਰਾਜਤਾ॥ 14-103-105 (95956) ਸ਼ਤਕੋਟਿਸਮਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੁਰਾਧਿਪਤਿਪੂਜਿਤਃ। ਨਾਕਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਨਿਵਸਤਿ ਦਿਵ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰੀਗਣਸੇਵਿਤਃ॥ 14-103-106 (95957) ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕਾਵਤੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਮਾਨੁਸ਼਼ੇਸ਼਼ੂਪਜਾਯਤੇ। ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਰਾਜਾ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਰ੍ਚਿਤਃ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-103-107 (95958) ਪ੍ਰਾਯੋਪਵੇਸ਼ੰ ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਕੁਰੁਤੇ ਮਦ੍ਗਤਾਤ੍ਮਨਾ। ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਅਨ੍ਤਃਸ੍ਵਸ੍ਥੋ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-103-108 (95959) ਕਾਮਗਃ ਕਾਮਰੂਪੀ ਚ ਬਾਲਸੂਰ੍ਯਸਮਪ੍ਰਭਃ। ਸ ਵਿਮਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਯਾਤਿ ਲੋਕਾਨਨਾਮਯਾਨ੍॥ 14-103-109 (95960) ਸ੍ਵਰ੍ਗਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਮਹਾਤੇਜਾ ਗਤ੍ਵਾ ਚੈਵ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਮਮ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਰਮਤੇ ਯਾਵਦਾਭੂਤਸੰਪ੍ਲਵਮ੍॥ 14-103-110 (95961) ਅਗ੍ਨਿਪ੍ਰਵੇਸ਼ੰ ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਕੁਰੁਤੇ ਮਦ੍ਗਤਾਤ੍ਮਨਾ। ਸੋਪਿ ਯਾਨੇਨ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਮਮ ਲੋਕੰ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਤੇ॥ 14-103-111 (95962) ਤਤ੍ਰ ਸਰ੍ਵਗੁਣੋਪੇਤਃ ਪਸ਼੍ਯੰਨੇਵ ਸ ਮਾਂ ਸਦਾ। ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਕੋਟਿਸਮਾ ਰਾਜਨ੍ਮੋਦਤੇ ਮਮ ਸੰਨਿਧੌ। ਤਤੋ(ਅ)ਵਤੀਰ੍ਣਃ ਕਾਲੇਨ ਵੇਦਵਿਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-103-112 (95963) ਕਰ੍ਸ਼਼ਣੰ ਸਾਧਯਨ੍ਯਸ੍ਤੁ ਮਾਂ ਪ੍ਰਪੰਨਃ ਸ਼ੁਚਿਵ੍ਰਤਃ। ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯੇਤਨ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰਮੁਦਾਹਰਨ੍॥ 14-103-113 (95964) ਬਾਲਸੂਰ੍ਯਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤਾ। ਮਮ ਲੋਕੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਪ੍ਰਮੋਦਤੇ। ਮਮ ਲੋਕਾਵਤੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸੋਸ੍ਮਿਁਲ੍ਲੋਕੇ ਨ੍ਰੁʼਪੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-103-114 (95965) ਨਿਵੇਸ਼ਯਤਿ ਮਨ੍ਮੂਰ੍ਤ੍ਯਾਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਮਦ੍ਗਤਃ ਸ਼ੁਚਿਃ। ਰੁਦ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮੂਰ੍ਤ੍ਯਾਂ ਵਾ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼੍ਯਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-103-115 (95966) ਸਿਦ੍ਧੈਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਿਭਿਸ਼੍ਚੈਵ ਦੇਵਲੋਕੈਸ਼੍ਚ ਪੂਜਿਤਃ। ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਭੂਤਸਙ੍ਘੈਸ਼੍ਚ ਗੀਯਮਾਨੋ ਮਹਾਤਪਾਃ॥ 14-103-116 (95967) ਪ੍ਰਵਿਸ਼ੇਤ੍ਸ ਮਹਾਤੇਜਾ ਮਾਂ ਵਾ ਸ਼ਙ੍ਕਰਮੇਵ ਵਾ। ਨ ਸ੍ਯਾਤ੍ਪੁਨਰ੍ਭਵੋ ਰਾਜੰਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-103-117 (95968) ਗੋਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸ੍ਤ੍ਰੀਕ੍ਰੁʼਤੇ ਚੈਵ ਗੁਰੁਵਿਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਪਿ ਵਾ। ਹਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਯੇ ਤੁ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਤੇ॥ 14-103-118 (95969) ਤਤ੍ਰ ਜਾਂਬੂਨਦਮਯੇ ਵਿਮਾਨੇ ਕਾਮਗਾਮਿਨਿ। ਮਨ੍ਵਨ੍ਤਰੰ ਪ੍ਰਮੋਦਨ੍ਤੇ ਦਿਵ੍ਯਨਾਰੀਨਿਸ਼਼ੇਵਿਤਾਃ॥ 14-103-119 (95970) ਆਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਯਾਪ੍ਰਾਦਨੇਨ ਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਹਰਣੇਨ ਚ। ਜਨ੍ਮਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਿ ਯਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਤੁ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-103-120 (95971) ਨਾ(ਅ)ਗੋਪ੍ਰਦਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪਯਃ ਪਿਬਨ੍ਤਿ ਨਾਭੂਮਿਦਾ ਭੂਮਿਮਥਾਸ਼੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ। ਯਾਨ੍ਯਾਨ੍ਕਾਮਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਦਦਾਤਿ ਤਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਕਾਮਾਨ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੇ ਚ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ॥ 14-103-121 (95972) ਯਦ੍ਯਦਿਸ਼਼੍ਟਤਮੰ ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਨ੍ਯਾਯਨੋਪਾਰ੍ਜਿਤੰ ਚ ਯਤ੍। ਤਤ੍ਤਦ੍ਗੁਣਵਤੇ ਦੇਯੰ ਤਦੇਵਾਕ੍ਸ਼਼ਯਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-103-122 (95973) ਅਨੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਤ੍ਰਿਰਾਤ੍ਰਾਣਿ ਤੀਰ੍ਥਾਨ੍ਯਨਭਿਗਮ੍ਯ ਚ। ਅਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਞ੍ਚਨੰ ਗਾਂ ਦਰਿਦ੍ਰੋ ਨਾਮ ਜਾਯਤੇ॥ 14-103-123 (95974) ਦਾਨੰ ਯਤ੍ਤਤ੍ਫਲੰ ਨੈਵ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਨ ਦੀਯਤੇ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾ ਯਤ੍ਰ ਨਾਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਨ ਦੇਵਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਭੁਞ੍ਜਤੇ॥ 14-103-124 (95975) ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯਃ ਪਰੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪਰਮੰ ਦੈਵਤੰ ਮਹਤ੍। ਨਿਧਾਨੰ ਚਾਪਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨਾਸ੍ਮਾਚ੍ਛ੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਭੋਜਨਮ੍॥ ॥ 14-103-125 (95976) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰ੍ਯਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Footnotes

7-103-64 ਅਹੋਰਾਤ੍ਰੋਸ਼਼ਿਤੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਪੌਰ੍ਣਮਾਸ੍ਯਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਪਞ੍ਚਗਵ੍ਯੰ ਪਿਬੇਤ੍ਪ੍ਰਾਤਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੂਰ੍ਚਵਿਧਿਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 7-103-66 ਗ੍ਰੀਸ਼਼੍ਮੇ ਚਤੁਰ੍ਸ਼਼ੁ ਮਾਸੇਸ਼਼ੁ ਇਤਿ ਥ.ਪਾਠਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 104

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.104. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 104

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਪਞ੍ਚਮਹਾਯਜ੍ਞਨਿਰੂਪਣੰ, ਸ੍ਨਾਨਵਿਧਿਨਿਰੂਪਣੰ, ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਭਿਧਾਨੰ ਸ੍ਵਪੂਜਾਯੋਗ੍ਯਯੋਗ੍ਯਪੁਸ਼਼੍ਪਵਿਵੇਚਨੰ ਚ॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਵਿਪ੍ਰਯੋਗੇ ਸ਼ਰੀਰਸ੍ਯ ਸੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਅਨ੍ਤਰਾ ਵਰ੍ਤਮਾਨਸ੍ਯ ਗਤਿਃ ਪ੍ਰਾਣਸ੍ਯ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ॥ 14-104-1 (95977) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-104-2x (7956) ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤੀਹ ਫਲੰ ਨਰਃ। ਨ ਤੁ ਸਰ੍ਵਸ੍ਯ ਭੂਤਸ੍ਯ ਪਞ੍ਚਤ੍ਵੰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-104-2 (95978) ਪਞ੍ਚਤ੍ਵੰ ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਭੂਰਿਭੂਤਿਕਰੰ ਨ੍ਰੁʼਣਾਮ੍। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਯਜ੍ਞਾਨ੍ਯੇ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ॥ 14-104-3 (95979) ਪਞ੍ਚਤ੍ਵੰ ਪਞ੍ਚਭਿਰ੍ਭੂਤੈਰ੍ਵਿਯੋਗੰ ਸੰਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ। ਨ ਜਾਯਤੇ ਨ ਮ੍ਰਿਯਤੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਃ ਸਦਾ॥ 14-104-4 (95980) ਪ੍ਰਾਯੇਣ ਮਰਣੰ ਨਾਮ ਪਾਪਿਨਾਮੇਵ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁ ਨ ਗਤਿਃ ਪੁਣ੍ਯਾ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਰਣਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-104-5 (95981) ਪ੍ਰਾਯੇਣਾਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਸ੍ਤੁ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੋਰੁਦ੍ਵਿਜਤੇ ਜਨਃ। ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਂ ਪ੍ਰਿਯਮਿਵਾਤਿਥਿਮ੍॥ 14-104-6 (95982) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-104-7x (7957) ਪਞ੍ਚ ਯਜ੍ਞਾਃ ਕਥੰ ਦੇਵ ਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤੇ(ਅ)ਤ੍ਰ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭਿਃ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨਾਮ ਚ ਦੇਵੇਸ਼ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸ੍ਯਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-104-7 (95983) ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-104-8x (7958) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਯਜ੍ਞਾਨ੍ਕੀਰ੍ਤ੍ਯਮਾਨਾਨ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਯੈਰੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਾਲੋਕ੍ਯੰ ਲਭ੍ਯਤੇ ਗ੍ਰੁʼਹਮੇਧਿਨਾ॥ 14-104-8 (95984) ਰੁʼਭੁਜਜ੍ਞੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯਜ੍ਞੰ ਭੂਤਯਜ੍ਞੰ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਨ੍ਰੁʼਯਜ੍ਞੰ ਪਿਤ੍ਰੁʼਯਜ੍ਞੰ ਚ ਪਞ੍ਚ ਯਜ੍ਞਾਨ੍ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-104-9 (95985) ਤਰ੍ਪਣੰ ਰੁʼਭੁਯਜ੍ਞਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯਜ੍ਞਕਃ। ਭੂਤਯਜ੍ਞੋ ਬਲਿਰ੍ਯਜ੍ਞੋ ਨ੍ਰੁʼਯਜ੍ਞੋ(ਅ)ਤਿਥਿਪੂਜਨਮ੍। ਪਿਤ੍ਰੂʼਨੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਯਤ੍ਕਰ੍ਮ ਪਿਤ੍ਰੁʼਯਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਃ॥ 14-104-10 (95986) ਹੁਤੰ ਚਾਪ੍ਯਹੁਤੰ ਚੈਵ ਤਥਾ ਪ੍ਰਹੁਤਮੇਵ ਚ। ਪ੍ਰਾਸ਼ਿਤੰ ਬਲਿਦਾਨੰ ਚ ਪਾਕਯਜ੍ਞਾਨ੍ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-104-11 (95987) ਵੈਸ਼੍ਵਦੇਵਾਦਯੋ ਹੋਮਾ ਹੁਤਮਿਤ੍ਯੁਚ੍ਯਤੇ ਬੁਧੈਃ। ਅਹੁਤੰ ਚ ਭਵੇਦ੍ਦਤ੍ਤੰ ਪ੍ਰਹੁਤੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸ਼ਿਤਮ੍॥ 14-104-12 (95988) ਪ੍ਰਾਣਾਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਹੋਮੰ ਚ ਪ੍ਰਾਸ਼ਿਤੰ ਵਿਧਿਵਦ੍ਵਿਦੁਃ। ਬਲਿਕਰ੍ਮ ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪਾਕਯਜ੍ਞਾਃ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ॥ 14-104-13 (95989) ਕੇਚਿਤ੍ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਯਜ੍ਞਾਨ੍ਪਾਕਯਜ੍ਞਾਨ੍ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ। ਅਪਰੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯਜ੍ਞਾਦੀਨ੍ਮਹਾਯਜ੍ਞਵਿਦੋ ਵਿਦੁਃ॥ 14-104-14 (95990) ਸਰ੍ਵ ਏਤੇ ਮਹਾਯਜ੍ਞਾਃ ਸਰ੍ਵਥਾ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ। ਬੁਭੁਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਂਸ੍ਤੁ ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਨ ਹਾਪਯੇਤ੍॥ 14-104-15 (95991) ਅਹਨ੍ਯਹਨਿ ਯੇ ਤ੍ਵੇਤਾਨਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਤੇ ਸ੍ਵਯਮ੍। ਕੇਵਲੰ ਮਲਮਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਾਰ ਨ ਚ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-104-16 (95992) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਨਾਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜੋ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਕੁਰ੍ਯਾਦੇਤਾਨ੍ਦਿਨੇਦਿਨੇ। ਅਤੋ(ਅ)ਨ੍ਯਥਾ ਤੁ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਵੈ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੀ ਭਵੇਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-104-17 (95993) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-104-18x (7959) ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ਕ ਦੈਤ੍ਯਘ੍ਨ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਜਨਾਰ੍ਦਨ। ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਦੇਵੇਸ਼ ਸ੍ਨਾਨਸ੍ਯ ਚ ਵਿਧਿੰ ਮਮ॥ 14-104-18 (95994) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-104-19x (7960) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵ ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਪਾਪਨਾਸ਼ਨਮ੍। ਸ੍ਨਾਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਵਿਧਾਨੇਨ ਮੁਚ੍ਯਨ੍ਤੇ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ਾਦ੍ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-104-19 (95995) ਮ੍ਰੁʼਦੰ ਚ ਗੋਮਯੰ ਚੈਵ ਤਿਲੰ ਦਰ੍ਭਾਂਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣ੍ਯਪਿ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯਮਾਦਾਯ ਤੁ ਜਲੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍॥ 14-104-20 (95996) ਨਦ੍ਯਾਂ ਸ੍ਨਾਤ੍ਵਾ ਨ ਚ ਸ੍ਨਾਯਦਨ੍ਯਤ੍ਰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮ। ਸਤਿ ਪ੍ਰਭੂਤੇ ਪਯਸਿ ਨਾਲ੍ਪੇ ਸ੍ਨਾਯਾਤ੍ਕਦਾਚਨ॥ 14-104-21 (95997) ਗਤ੍ਵੋਦਕਸਮੀਪੰ ਤੁ ਸ਼ੁਚੌ ਦੇਸ਼ੇ ਮਨੋਰਮੇ। ਤਤੋ ਮ੍ਰੁʼਦ੍ਗੋਮਯਾਦੀਨਿ ਤਤ੍ਰ ਵਿਪ੍ਰੋ ਵਿਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍॥ 14-104-22 (95998) ਬਹਿਃ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲ੍ਯ ਪਾਦੌ ਚ ਦ੍ਵਿਰਾਚਮ੍ਯ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਤਃ। ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨਮਸ੍ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਤੁ ਤਜ੍ਜਲਮ੍॥ 14-104-23 (95999) ਨ ਚ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲਯੇਦ੍ਵਿਦ੍ਵਾਂਸ੍ਤੀਰ੍ਥਮਦ੍ਭਿਃ ਕਦਾਚਨ। ਨ ਚ ਪਾਦੇਨ ਵਾ ਹਨ੍ਯਾਦ੍ਧਸ੍ਤੇਨਾਨ੍ਯੇਨ ਤਜ੍ਜਲਮ੍॥ 14-104-24 (96000) ਸਰ੍ਵਦੇਵਮਯਾ ਹ੍ਯਾਪੋ ਮਨ੍ਮਯਾਃ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਾਸ੍ਤੁ ਨ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਵਦ੍ਭਿਃ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲਯੇਤ੍ਸ੍ਥਲੰ॥ 14-104-25 (96001) ਕੇਵਲੰ ਪ੍ਰਥਮੰ ਮਜ੍ਜੇੰਨਾਙ੍ਗਾਨਿ ਵਿਮ੍ਰੁʼਸ਼ੇਦ੍ਬੁਧਃ। ਤਤ੍ਤੁ ਤੀਰ੍ਥੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਕੁਰ੍ਯਾਦਾਚਮਨੰ ਪੁਨਃ॥ 14-104-26 (96002) ਗੋਕਰ੍ਣਾਕ੍ਰੁʼਤਿਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਕਰੰ ਤ੍ਰਿਃ ਪ੍ਰਪਿਬੇਜ੍ਜਲਮ੍। ਦ੍ਵਿਸ੍ਤਤ੍ਪਰਿਮ੍ਰੁʼਜੇਦ੍ਵਕ੍ਤ੍ਰੰ ਪਾਦਾਵਭ੍ਯੁਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚਾਤ੍ਮਨਃ। ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਣ੍ਯਾਂਸ੍ਤੁ ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਸਕ੍ਰੁʼਦੇਵਤੁ ਸੰਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਨ॥ 14-104-27 (96003) ਬਾਹੂ ਦ੍ਵੌ ਚ ਤਤਃ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਨਾਭਿਮੇਵ ਚ। ਪ੍ਰਤ੍ਯਙ੍ਗਮੁਦਕੰ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮੂਰ੍ਧਾਨੰ ਤੁ ਪੁਨਃ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍॥ 14-104-28 (96004) ਆਪਃ ਪੁਨਨ੍ਤ੍ਵਿਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਪੁਨਰਾਚਮਨੰ ਚਰੇਤ੍। ਸੋਙ੍ਕਾਰਵ੍ਯਾਹ੍ਰੁʼਤੀਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸਦਸਸ੍ਪਤਿਮਿਤ੍ਯ੍ਰੁʼਚਮ੍॥ 14-104-29 (96005) ਆਚਮ੍ਯ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਕਾਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਤ੍ਰਿਧਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸਮਾਲਭੇਤ੍। ਰੁʼਚੇਦੰ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰਿਤ੍ਯਙ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਾਧਮਮਧ੍ਯਮਮ੍। ਆਲਭ੍ਯ ਵਾਰੁਣੈਃ ਸੂਕ੍ਤੈਰ੍ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਜਲੰ ਤਤਃ॥ 14-104-30 (96006) ਸ੍ਰਵਨ੍ਤੀ ਚੇਤ੍ਪ੍ਰਤਿਸ੍ਰੋਤਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਰ੍ਕੰ ਚਾਨ੍ਯਵਾਰਿਸ਼਼ੁ। ਮਜ੍ਜੇਦੋਮਿਤ੍ਯੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨ ਚ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ੋਭਯੇਜ੍ਜਲਮ੍॥ 14-104-31 (96007) ਗੋਮਯੰ ਚ ਤ੍ਰਿਧਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਜਲੇ ਪੂਰ੍ਵੰ ਸਮਾਲਭੇਤ੍। ਸਵ੍ਯਾਹ੍ਰੁʼਤੀਕਾਂ ਸਪ੍ਰਣਵਾਂ ਗਾਯਤ੍ਰੀਂ ਚ ਜਪੇਤ੍ਪੁਨਃ॥ 14-104-32 (96008) ਪੁਨਰਾਚਮਨੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਆਪੋਹਿਸ਼਼੍ਠੇਤਿ ਤਿਸ੍ਰੁʼਭਿਰ੍ਰੁʼਗ੍ਭਿਃ ਪੂਤੇਨ ਵਾਰਿਣਾ। ਤਥਾ ਤਰਤ੍ਸਮਨ੍ਦੀਭਿਃ ਸਿਞ੍ਚੇਚ੍ਚਤਸ੍ਰੁʼਭਿਃ ਕ੍ਰਮਾਤ੍॥ 14-104-33 (96009) ਗੋਸੂਕ੍ਤੇਨਾਸ਼੍ਵਸੂਕ੍ਤੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧਵਰ੍ਗੇਣਿ ਚਾਤ੍ਮਨਃ। ਵੈਸ਼਼੍ਣਵੈਰ੍ਵਾਰੁਣੈਃ ਸੂਕ੍ਤੈਃ ਸਾਵਿਤ੍ਰੈਰਿਨ੍ਦ੍ਰਦੇਵਤੈਃ॥ 14-104-34 (96010) ਵਾਮਦੈਵ੍ਯੇਨ ਚਾਤ੍ਮਾਨਮਨ੍ਯੈਰ੍ਮਨ੍ਮਯਸਾਮਭਿਃ। ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਨ੍ਤਃਸਲਿਲੇ ਸੂਕ੍ਤੰ ਜਪੇਦ੍ਵਾਚਾ(ਅ)ਘਮਰ੍ਸ਼਼ਣੰ॥ 14-104-35 (96011) ਸਵ੍ਯਾਹ੍ਰੁʼਤੀਕਾਂ ਸਪ੍ਰਣਵਾਂ ਗਾਯਤ੍ਰੀਂ ਵਾ ਤਤੋ ਜਪੇਤ੍। ਆਸ਼੍ਵਾਸਮੋਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਪ੍ਰਣਵੰ ਜਪੇਦ੍ਵਾ ਮਾਮਨੁਸ੍ਮਰਨ੍॥ 14-104-36 (96012) ਉਤ੍ਪ੍ਲੁਤ੍ਯ ਤੀਰ੍ਥਮਾਸਾਦ੍ਯ ਧੌਤੇ ਸ਼ੁਕ੍ਲੇ ਚ ਵਾਸਸੀ॥ ਸ਼ੁਦ੍ਧੇ ਚਾਚ੍ਛਾਦਯੇਤ੍ਕਕ੍ਸ਼਼ੇ ਨ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪਰਿਪਾਸ਼ਕੇ॥ 14-104-37 (96013) ਪਾਸ਼ੇਨ ਬਦ੍ਧ੍ਵਾ ਕਕ੍ਸ਼਼ੇ ਯਤ੍ਕੁਰੁਤੇ ਕਰ੍ਮ ਵੈਦਿਕਮ੍। ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾ ਦਾਨਵਾ ਦੈਤ੍ਯਾਸ੍ਤਦ੍ਵਿਲੁਂਪਨ੍ਤਿ ਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ। ਤਸ੍ਮਤ੍ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਪਾਸ਼ੰ ਨ ਧਾਰਯੇਤ੍॥ 14-104-38 (96014) ਤਤਃ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲ੍ਯ ਪਾਦੌ ਚ ਹਸ੍ਤੌ ਚੈਵ ਮ੍ਰੁʼਦਾ ਸ਼ਨੈਃ। ਆਚਮ੍ਯ ਪੁਨਰਾਚਾਮੇਤ੍ਪੁਨਃ ਸਾਵਿਤ੍ਰਿਯਾ ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-104-39 (96015) ਪ੍ਰਾਙ੍ਮੁਖੋਦਙ੍ਮੁਖੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਧ੍ਯਾਯਨ੍ਵੇਦਾਨ੍ਸਮਾਹਿਤਃ। ਜਲੇ ਜਲਗਤਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਃ ਸ੍ਥਲ ਏਵ ਸ੍ਥਲਸ੍ਥਿਤਃ। ਉਭਯਤ੍ਰ ਸ੍ਥਿਤਸ੍ਤਸ੍ਮਾਦਾਚਾਮੇਦਾਤ੍ਮਸ਼ੁਦ੍ਧਯੇ॥ 14-104-40 (96016) ਦਰ੍ਭੇਸ਼਼ੁ ਦਰ੍ਭਪਾਣਿਃ ਸਨ੍ਪ੍ਰਾਙ੍ਮੁਖਃ ਸੁਸਮਾਹਿਤਃ। ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮਾਂਸ੍ਤਤਃ ਕੁਰ੍ਯਾਨ੍ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-104-41 (96017) ਸਹਸ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਃ ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਂ ਸ਼ਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਸ੍ਤੁ ਵਾ ਜਪੇਤ੍॥ 14-104-42 (96018) ਸਮਾਹਿਤੋ ਜਪੇਤ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਾਵਿਤ੍ਰ੍ਯਾ ਚਾਭਿਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਚ। ਮਨ੍ਦੇਹਾਨਾਂ ਵਿਨਾਸ਼ਾਯ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾਂ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਜ੍ਜਲਮ੍॥ 14-104-43 (96019) ਉਦ੍ਵਰ੍ਗੋਸੀਤ੍ਯਥਾ ਚਾਨ੍ਤਃਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਜਲੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍॥ 14-104-44 (96020) ਅਥਾਦਾਯ ਸੁਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਤੋਯਮਞ੍ਜਲਿਨਾ ਦ੍ਵਿਜਃ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਸੂਰ੍ਯੰ ਚ ਵ੍ਯੋਮਮੁਦ੍ਰਾਂ ਪ੍ਰਕਲ੍ਪਯੇਤ੍॥ 14-104-45 (96021) ਤਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਸ੍ਤੁ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਯੇਕਾਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਜਪੇਤ੍। ਤਤਃ ਸ਼਼ਡਕ੍ਸ਼਼ਰਾਦੀਨਿ ਸ਼਼ਟ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਃ ਪਰਿਵਰ੍ਤਯੇਤ੍॥ 14-104-46 (96022) ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਮੁਦ੍ਰਯਾ ਸ੍ਵਮੁਖਾਨ੍ਤਰੇ। ਊਰ੍ਧ੍ਵਬਾਹੁਸ੍ਤਤੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਸੂਰ੍ਯਮੀਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-104-47 (96023) ਤਨ੍ਮਣ੍ਡਲਸ੍ਥੰ ਮਾਂ ਧ੍ਯਾਯੰਸ੍ਤੋਜੋਮੂਰ੍ਤਿੰ ਚਤੁਰ੍ਭੁਜਮ੍। ਉਦੁਤ੍ਯੰ ਚ ਜਪੇਨ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਚਿਤ੍ਰੰ ਤਚ੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰਿਤ੍ਯਪਿ॥ 14-104-48 (96024) ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਂ ਚ ਯਥਾਸ਼ਤ੍ਤਿ ਜਪ੍ਤ੍ਵਾ ਸੂਕ੍ਤੰ ਚ ਮਾਮਕਮ੍। ਮਨ੍ਮਯਾਨਿ ਚ ਸਾਮਾਨਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਰਤਮੇਵ ਚ॥ 14-104-49 (96025) ਤਤਸ਼੍ਚਾਲੋਕਯੇਦਰ੍ਕੰ ਹੰਸਃ ਸ਼ੁਚਿਸ਼਼ਦਿਤ੍ਯਪਿ। ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਦਿਵਾਕਰਮ੍॥ 14-104-50 (96026) ਤਤਸ੍ਤੁ ਤਰ੍ਪਯੇਦਦ੍ਭਿਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮ੍ਣਾਂ ਮਾਂ ਚ ਸ਼ਙ੍ਕਰਮ੍। ਪ੍ਰਜਾਪਤਿੰ ਚ ਦੇਵਾਂਸ਼੍ਚ ਤਥਾ ਦੇਵਮੁਨੀਨਪਿ॥ 14-104-51 (96027) ਸਾਙ੍ਗਾਨਪਿ ਤਥਾ ਵੇਦਾਨਿਤਿਹਾਸਾਨ੍ਕ੍ਰਤੂਨਪਿ। ਪੁਰਾਣਾਨਿ ਚ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਕੁਲਾਨ੍ਯਪ੍ਸਰਸਾਂ ਤਥਾ॥ 14-104-52 (96028) ਕ੍ਰਤੂਨ੍ਸੰਵਤ੍ਸਰੰ ਚੈਵ ਕਲਾਕਾਸ਼਼੍ਠਾਤ੍ਮਕੰ ਤਥਾ। ਭੂਤਗ੍ਰਾਮਾਂਸ਼੍ਚ ਭੂਤਾਨਿ ਸਰਿਤਃ ਸਾਗਰਾਂਸ੍ਤਥਾ। ਸ਼ੈਲਾਞ੍ਸ਼ੈਲਸ੍ਥਿਤਾਨ੍ਦੇਵਾਨੋਸ਼਼ਧੀਃ ਸਵਨਸ੍ਪਤੀਃ॥ 14-104-53 (96029) ਤਰ੍ਪਯੇਦੁਪਵੀਤੀ ਚ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕੰ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਤਾਮਿਤਿ। ਅਨ੍ਵਾਰਭ੍ਯ ਚ ਸਵ੍ਯੇਨ ਪਾਣਿਨਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇਨ ਤੁ॥ 14-104-54 (96030) ਨਿਵੀਤੀ ਤਰ੍ਪਯੇਦ੍ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਨ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤਥਾ। ਮਰੀਚ੍ਯਾਦੀਨ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਂਸ਼੍ਚੈਵ ਨਾਰਦਾਦ੍ਯਾਨ੍ਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-104-55 (96031) ਪ੍ਰਾਚੀਨਾਵੀਤ੍ਯਥੈਤਾਸ੍ਤੁ ਤਰ੍ਪਯੇਦ੍ਦੇਵਤਾਃ ਪਿਤ੍ਰੂʼਤ੍। ਤਤਸ੍ਤੁ ਕਵ੍ਯਵਾਡਗ੍ਨਿੰ ਸੋਂ ਵੈਵਸ੍ਵਤੰ ਤਥਾ॥ 14-104-56 (96032) ਤਤਸ਼੍ਚਾਰ੍ਯਮਣੰ ਚਾਪਿ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਸ਼਼੍ਵਾਤ੍ਤਾਂਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਸੋਮਪਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਦਰ੍ਭੇਸ਼਼ੁ ਸਤਿਲੈਰੇਵ ਵਾਰਿਭਿਃ। ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਤਾਮਿਤਿ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਤੁ ਸ ਪਿਤ੍ਰੂʼਂਸ੍ਤਰ੍ਪਯੇਤ੍ਤਤਃ॥ 14-104-57 (96033) ਪਿਤ੍ਰੂʼਨ੍ਪਿਤਾਮਹਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਤਥੈਵ ਪ੍ਰਪਿਤਾਮਹਾਨ੍। ਪਿਤਾਮਹੀਸ੍ਤਤਾ ਚਾਪਿ ਤਥੈਵ ਪ੍ਰਪਿਤਾਮਹੀਃ॥ 14-104-58 (96034) ਮਾਤਰੰ ਚਾਤ੍ਮਨਸ਼੍ਚੈਵ ਗੁਰੁਮਾਚਾਰ੍ਯਮੇਵ ਚ। ਪਿਤ੍ਰੁʼਮਾਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਵਸਾਰੌ ਚ ਤਥਾ ਮਾਤਾਮਹੀਮਪਿ॥ 14-104-59 (96035) ਉਪਾਧ੍ਯਾਯਾਨ੍ਸਖੀਨ੍ਬਨ੍ਧੂਞ੍ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਰ੍ਤ੍ਵਿਗ੍ਜ੍ਞਾਤਿਬਾਂਧਵਾਨ੍। ਪ੍ਰਮੀਤਾਨਾਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯਾਰ੍ਥੰ ਤਰ੍ਪਯੇਤ੍ਤਾਨਮਤ੍ਸਰਃ॥ 14-104-60 (96036) ਤਰ੍ਪਯਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਚਮ੍ਯ ਸ੍ਨਾਨਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਪੀਡਯੇਤ੍। ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਜਨਸ੍ਯਾਹੁਃ ਸ੍ਨਾਨੰ ਪਾਨੰ ਚ ਤਦ੍ਵਿਦਃ॥ 14-104-61 (96037) ਅਤਰ੍ਪਯਿਤ੍ਵਾ ਤਾਨ੍ਪੂਰ੍ਵੰ ਸ੍ਨਾਨਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਨ ਪੀਡਯੇਤ੍। ਪੀਡਯੇਚ੍ਚੇਤ੍ਪੁਰਾ ਮੋਹਾਦ੍ਦੇਵਾਃ ਸਰ੍ਪਿਗਣਾਸ੍ਤਥਾ। ਪਿਤਰਸ੍ਤੁ ਨਿਰਾਸ਼ਾਸ੍ਤੇ ਸ਼ਪ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਯਥਾਗਤੰ॥ 14-104-62 (96038) ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲ੍ਯ ਤੁ ਮ੍ਰੁʼਦਾ ਪਾਦਾਵਾਚਮ੍ਯ ਪ੍ਰਯਤਃ ਪੁਨਃ। ਦਰ੍ਭੇਸ਼਼ੁ ਦਰ੍ਭਪਾਣਿਃ ਸਨ੍ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯੰ ਤੁ ਸਮਾਰਭੇਤ੍॥ 14-104-63 (96039) ਵੇਦਮਾਦੌ ਸਮਾਰਭ੍ਯ ਤਤੋਪਰ੍ਯੁਪਰਿ ਕ੍ਰਮਾਤ੍। ਯਦਧੀਤੇ(ਅ)ਨ੍ਵਹੰ ਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਤ੍ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-104-64 (96040) ਰੁʼਚੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਯਜੁਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸਾਮਗਾਯਮਥਾਪਿ ਚ। ਇਤਿਹਾਸਪੁਰਾਣਾਨਿ ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਨ ਹਾਪਯੇਤ੍॥ 14-104-65 (96041) ਉਤ੍ਥਾਯ ਤੁ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਦਿਸ਼ੋ ਦਿਗ੍ਦੇਵਤਾ ਅਪਿ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੰ ਚ ਤਤਸ਼੍ਚਾਗ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮੋਸ਼਼ਧੀਸ੍ਤਥਾ॥ 14-104-66 (96042) ਵਾਚੰ ਵਾਚਸ੍ਪਤਿੰ ਚੈਵ ਮਾਂ ਚੈਵ ਸਰਿਤਸ੍ਤਥਾ। ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤਥਾ(ਅ)ਦ੍ਭਿਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਣਵਾਦਿ ਚ ਪੂਰ੍ਵਵਤ੍॥ 14-104-67 (96043) ਤਤੋ ਨਮੋ(ਅ)ਦ੍ਭ੍ਯ ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਨਮਸ੍ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਤੁ ਤਜ੍ਜਲਮ੍। ਘ੍ਰੁʼਣਿਃ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਦਿਤ੍ਯਸ੍ਤੰ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਸ੍ਵਮੂਰ੍ਧਨਿ॥ 14-104-68 (96044) ਤਤਸ੍ਤ੍ਵਾਲੋਕਯੰਨਰ੍ਕੰ ਪ੍ਰਣਵੇਨ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਤਤੋ ਮਾਮਰ੍ਚਯੇਤ੍ਪੁਸ਼਼੍ਪੈਰ੍ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯੈਰੇਵ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ॥ 14-104-69 (96045) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-104-70x (7961) ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰਿਯਾਣਿ ਪ੍ਰਸੂਨਾਨਿ ਤ੍ਵਦਧਿਸ਼਼੍ਠਾਨਿ ਮਾਧਵ। ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਦੇਵੇਸ਼ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਮਮਾਚ੍ਯੁਤ॥ 14-104-70 (96046) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-104-71x (7962) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵਾਵਹਿਤੋ ਰਾਜਨ੍ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਪ੍ਰਿਯਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਿ ਮੇ। ਕੁਮੁਦੰ ਕਰਵੀਰੰ ਚ ਚਣਕੰ ਚੰਪਕੰ ਤਥਾ॥ 14-104-71 (96047) ਮਲ੍ਲਿਕਾਜਾਤਿਪੁਸ਼਼੍ਪੰ ਚ ਨਨ੍ਦ੍ਯਾਵਰ੍ਤੰ ਚ ਨਨ੍ਦਿਕਮ੍। ਪਲਾਸ਼ਪੁਸ਼਼੍ਪਪਤ੍ਰਾਣਿ ਦੂਰ੍ਵਾ ਭ੍ਰੁʼਙ੍ਗਕਮੇਵ ਚ॥ 14-104-72 (96048) ਵਨਮਾਲਾ ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯਾਣਿ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਪਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਾਂ ਸਹਸ੍ਰਗੁਣਮੁਤ੍ਪਲਮ੍॥ 14-104-73 (96049) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪਦ੍ਮੰ ਤਥਾ ਰਾਜਨ੍ਪਦ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਸਤਪਤ੍ਰਕਮ੍। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਹਸ੍ਰਪਤ੍ਰੰ ਤੁ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕੰ ਤਤਃ ਪਰਮ੍॥ 14-104-74 (96050) ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਸਹਸ੍ਰਾਤ੍ਤੁ ਤੁਲਸੀ ਗੁਣਤੋ(ਅ)ਧਿਕਾ। ਬਕਪੁਸ਼਼੍ਪੰ ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸੌਵਰ੍ਣੰ ਤੁ ਤਤੋ(ਅ)ਧਿਕਮ੍। ਸੌਵਰ੍ਣਾਤ੍ਤੁ ਪ੍ਰਸੂਨਾਚ੍ਚ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-104-75 (96051) ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਭਾਵੇ ਤੁਲਸ੍ਯਾਸ੍ਤੁ ਪਤ੍ਰੈਰ੍ਮਾਮਰ੍ਚਯੇਤ੍ਪੁਨਃ। ਪਤ੍ਰਾਲਾਭੇ ਤੁ ਸ਼ਾਖਾਭਿਃ ਸ਼ਾਕਾਲਾਭੇ ਸ਼ਿਫਾਲਵੈਃ। ਸ਼ਿਫਾਭਾਵੇ ਮ੍ਰੁʼਦਾ ਤਤ੍ਰ ਭਕ੍ਤਿਮਾਨਰ੍ਚਯੇਤ ਮਾਮ੍॥ 14-104-76 (96052) ਵਰ੍ਜਨੀਯਾਨਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਸਮਾਹਿਤਃ। ਕਿਙ੍ਕਿਣੀ ਮੁਨਿਪੁਸ਼਼੍ਪੰ ਚ ਧੁਰ੍ਧੂਰੰ ਪਾਟਲੰ ਤਥਾ॥ 14-104-77 (96053) ਤਥਾ(ਅ)ਤਿਮੁਕ੍ਤਕੰ ਚੈਵ ਪੁੰਨਾਗੰ ਨਕ੍ਤਮਾਲਿਕਮ੍। ਯੌਧਿਕੰ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਿਕਾਪੁਸ਼਼੍ਪੰ ਨਿਰ੍ਗੁਣ੍ਡੀ ਲਾਙ੍ਗੁਲੀ ਜਪਾ॥ 14-104-78 (96054) ਕਰ੍ਣਿਕਾਰੰ ਤਥਾ(ਅ)ਸ਼ੋਕੰ ਸ਼ਲ੍ਮਲੀਪੁਸ਼਼੍ਪਮੇਵ ਚ। ਕਕੁਭਾਃ ਕੋਵਿਦਾਰਾਸ਼੍ਚ ਵੈਭੀਤਕਮਥਾਪਿ ਚ॥ 14-104-79 (96055) ਕੁਰਣ੍ਟਕਪ੍ਰਸੂਨੰ ਚ ਕਲ੍ਪਕੰ ਕਾਲਕੰ ਤਥਾ। ਅਙ੍ਕੇਲੰ ਗਿਰਿਕਰ੍ਣੀ ਚ ਨੀਲਾਨ੍ਯੇਵ ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਏਕਪਰ੍ਣਾਨਿ ਚਾਨ੍ਯਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯੇਵ ਵਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ 14-104-80 (96056) ਅਰ੍ਕਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਵਰ੍ਜ੍ਯਾਨਿ ਅਰ੍ਕਪਤ੍ਰਸ੍ਤਿਤਾਨਿ ਚ। ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੁʼਤਾਃ ਪਿਚੁਮਨ੍ਦਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯੇਵ ਵਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ 14-104-81 (96057) ਅਨ੍ਯੈਸ੍ਤੁ ਸ਼ੁਕ੍ਲਪਤ੍ਰੈਸ੍ਤੁ ਗਨ੍ਧਵਦ੍ਭਿਰ੍ਨਰਾਧਿਪ। ਅਵਰ੍ਜ੍ਯੈਸ੍ਤੈਰ੍ਯਥਾਲਾਭੰ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਮਾਂ ਸਮਰ੍ਚਯੇਤ੍॥ 14-104-82 (96058) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-104-83x (7963) ਕਥੰ ਤ੍ਵਮਰ੍ਚਨੀਯੋਸਿ ਮੂਰ੍ਤਯਃ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਸ੍ਤੁ ਤੇ। ਵੈਖਾਨਸਾਃ ਕਥੰ ਬ੍ਰੁਯੂਃ ਕਥੰ ਵਾ ਪਾਞ੍ਚਰਾਤ੍ਰਿਕਾਃ॥ 14-104-83 (96059) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-104-84x (7964) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਰ੍ਚਨਾਕ੍ਰਮਮਾਤ੍ਮਨਃ। ਸ੍ਥਣ੍ਡਿਲੇ ਪਦ੍ਮਕੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਚਾਸ਼਼੍ਟਪਤ੍ਰੰ ਸਕਰ੍ਣਿਕਮ੍॥ 14-104-84 (96060) ਅਸ਼਼੍ਟਾਕ੍ਸ਼਼ਰਵਿਧਾਨੇਨ ਹ੍ਯਥਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਕ੍ਸ਼਼ਰੈਃ। ਵੈਦਿਕੈਰਥ ਮਨ੍ਤ੍ਰੈਸ਼੍ਚ ਮਮ ਸੂਕ੍ਤੇਨ ਵਾ ਪੁਨਃ॥ 14-104-85 (96061) ਸ੍ਥਾਪਿਤੰ ਮਾਂ ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਮਿੰਨਰ੍ਯਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਃ। ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਚ ਤਤਃ ਸਤ੍ਯਮਤ੍ਯੁਤੰ ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-104-86 (96062) ਅਨਿਰੁਦ੍ਧੰ ਚ ਮਾਂ ਪ੍ਰਾਹੁਰ੍ਵੈਖਾਨਸਵਿਦੋ ਜਨਾਃ। ਅਨ੍ਯੇ ਤ੍ਵੇਵੰ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਾਂ ਰਾਜਨ੍ਪਾਞ੍ਚਰਾਤ੍ਰਿਕਾਃ। 14-104-87 (96063) ਵਾਸੁਦੇਵੰ ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸੰਕਰ੍ਸ਼਼ਣਮਥਾਪਿ ਵਾ। ਪ੍ਰਦ੍ਯੁਮ੍ਨੰ ਚਾਨਿਰੁਦ੍ਧੰ ਚ ਚਤੁਰ੍ਮੂਰ੍ਤਿੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-104-88 (96064) ਏਤਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸੰਜ੍ਞਾਭੇਦੇਨ ਮੂਰ੍ਤਯਃ। ਵਿਦ੍ਧ੍ਯਾਰ੍ਥਾਨ੍ਤਰਾ ਏਵੰ ਮਾਮੇਵੰ ਚਾਰ੍ਚਯੇਦ੍ਭੁਧਃ॥ 14-104-89 (96065) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-104-90x (7965) ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਾਃ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸਾ ਦੇਵ ਕਾਨਿ ਤੇਸ਼਼ੰ ਵ੍ਰਤਾਨਿ ਚ। ਏਤਤ੍ਕਥਯ ਦੇਵੇਸ਼ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਮਮਾਚ੍ਯੁਤ॥ 14-104-90 (96066) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-104-91x (7966) ਅਨਨ੍ਯਦੇਵਤਾਭਕ੍ਤਾ ਚੇ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਜਨਪ੍ਰਿਯਾਃ। ਮਾਮੇਵ ਸ਼ਰਣੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ॥ 14-104-91 (96067) ਸ੍ਵਰ੍ਗ੍ਯਾਣ੍ਯਪਿ ਯਸ਼ਸ੍ਯਾਨਿ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯਾਣਿ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਃ ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਵ੍ਰਤਾਨੀਮਾਨਿ ਧਾਰਯੇਤ੍॥ 14-104-92 (96068) ਨਾਨ੍ਯਦਾਚ੍ਛਾਦਯੇਦ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਜਲਤਾਰਣੇ। ਸ੍ਵਸ੍ਥਸ੍ਤੁ ਨ ਦਿਵਾ ਸ੍ਵਪ੍ਯੇਨ੍ਮਧੁਮਾਂਸਾਨਿ ਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ 14-104-93 (96069) ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਵ੍ਰਜੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਗਾਮਸ਼੍ਵਤ੍ਥੰ ਹੁਤਾਸ਼ਨਮ੍। ਨ ਧਾਵੇਤ੍ਪਤਿਤੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਨਾਗ੍ਨਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਚ ਲੋਪਯੇਤ੍॥ 14-104-94 (96070) ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਲਵਣੰ ਨਾਦ੍ਯਤ੍ਸੌਭਾਞ੍ਜਨਕਰਞ੍ਜਨੌ। ਗ੍ਰਾਸਮੁਸ਼਼੍ਟਿੰ ਗਵਪੇ ਦਦ੍ਯਾਦ੍ਧਾਨ੍ਯਾਮ੍ਲੰ ਚੈਵ ਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ 14-104-95 (96071) ਤਥਾ ਪਰ੍ਯੁਸ਼਼ਿਤੰ ਚਾਪਿ ਪਕ੍ਵੰ ਪਰਗ੍ਰੁʼਹਾਗਤਮ੍। ਅਨਿਵੇਦਿਤੰ ਚ ਯਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ 14-104-96 (96072) ਵਿਭਿਤਕਕਰਞ੍ਜਾਨਾਂ ਛਾਯਾਂ ਦੂਰੇ ਵਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍। ਪਿਪ੍ਰਦੇਵਪਰੀਵਾਦਾੰਨ ਵਦੇਤ੍ਪੀਡਿਤੋਪਿ ਸਨ੍॥ 14-104-97 (96073) ਸਾਤ੍ਵਿਕਾ ਰਾਜਸਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਾਮਸਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਮਾਮਰ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਮੀਦ੍ਰੁʼਗ੍ਵਿਦਾ ਗਤਿਃ॥ 14-104-98 (96074) ਤਾਮਸਾਸ੍ਤਿਮਿਰੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਰਾਜਸਾ ਰਜ ਏਵ ਤਤ੍। ਸਾਤ੍ਵਿਕਾਃ ਸਤ੍ਵਸੰਪੰਨਾਃ ਸਤ੍ਵਮੇਵ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤਿ ਤੇ॥ 14-104-99 (96075) ਯੇ ਸਿਦ੍ਧਾਃ ਸਨ੍ਤਿ ਸਾਙ੍ਖ੍ਯੇਨ ਯੋਗਸਤ੍ਵਬਲੇਨ ਚ। ਨਭਸ੍ਯਾਦਿਤ੍ਯਚਨ੍ਦ੍ਰਾਭ੍ਯਾਂ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਦਵਿਸ੍ਤਰਮ੍॥ 14-104-100 (96076) ਏਕਸ੍ਤੰਭੇ ਨਵਦ੍ਵਾਰੇ ਤ੍ਰਿਸ੍ਥੂਣੇ ਪਞ੍ਚਸਾਕ੍ਸ਼਼ਿਕੇ। ਏਤਸ੍ਮਿਨ੍ਦੇਹਨਗਰੇ ਰਾਜਸਸ੍ਤੁ ਸਦਾ ਭਵੇਤ੍॥ 14-104-101 (96077) ਉਦਿਤੇ ਸਵਿਤਰ੍ਯਾਪ੍ਯ ਕ੍ਰਿਯਾਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ। ਚਤੁਰ੍ਵੇਦਵਿਦਸ਼੍ਚਾਪਿ ਦੇਹੇ ਸ਼਼ਡ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-104-102 (96078) ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਃ ਸਪ੍ਤ ਵਿਜ੍ਞੇਯਾ ਵੈਸ਼੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਵਸ਼਼੍ਟੌ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ। ਨਿਯਤਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਣਾਮੇਕਵਿੰਸ਼ਤਿਃ॥ 14-104-103 (96079) ਕਾਮਃ ਕ੍ਰੋਧਸ਼੍ਚ ਲੋਭਸ਼੍ਚ ਮੋਹਸ਼੍ਚ ਮਦ ਏਵ ਚ। ਮਹਾਮੋਹਸ਼੍ਚ ਇਤ੍ਯੇਤੇ ਦੇਹੇ ਸ਼਼ਡ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-104-104 (96080) ਗਰ੍ਵਃ ਸ੍ਤੰਭੋ ਹ੍ਯਹਙ੍ਕਾਰ ਈਰ੍ਸ਼਼੍ਯਾ ਚ ਦ੍ਰੋਹ ਏਵ ਚ। ਪਾਰੁਸ਼਼੍ਯੰ ਕ੍ਰੂਰਤਾ ਚੈਵ ਸਪ੍ਤੈਤ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-104-105 (96081) ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਤਾ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਮਾਯਾ ਸ਼ਾਠ੍ਯੰ ਡੰਭੋ ਹ੍ਯਨਾਰ੍ਜਵਮ੍। ਪੈਸ਼ੁਨ੍ਯਮਨ੍ਰੁʼਤੰ ਚੈਵ ਵੇਸ਼੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਵਸ਼਼੍ਟੌ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ॥ 14-104-106 (96082) ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਬੁਭੁਕ੍ਸ਼਼ਾ ਨਿਦ੍ਰਾ ਚ ਹ੍ਯਾਲਸ੍ਯੰ ਚਾਘ੍ਰੁʼਣਾਦਯਃ। ਆਧਿਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਸ਼਼ਾਦਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਮਾਦੋ ਹੀਨਸਤ੍ਵਤਾ॥ 14-104-107 (96083) ਭਯੰ ਵਿਕ੍ਲਬਤਾ ਜਾਡ੍ਯੰ ਪਾਪਕੰ ਮਨ੍ਯੁਰੇਵ ਚ। ਆਸ਼ਾ ਚਾਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਤ੍ਵਮਨਵਸ੍ਥਾਪ੍ਯਮਨ੍ਤ੍ਰਣਮ੍॥ 14-104-108 (96084) ਆਸ਼ੌਚੰ ਮਲਿਨਤ੍ਵੰ ਚ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾ ਹ੍ਯੇਤੇ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ। ਯਸ੍ਮਿੰਨੇਤੇ ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਸ ਵੈ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-104-109 (96085) ਯੇਸ਼਼ੁਯੇਸ਼਼ੁ ਹਿ ਭਾਵੇਸ਼਼ੁ ਯਤ੍ਕਾਲੰ ਵਰ੍ਤਤੇ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਤਤ੍ਕਾਲੰ ਵੈ ਸ ਵਿਜ੍ਞੇਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਜ੍ਞਾਨਦੁਰ੍ਬਲਃ॥ 14-104-110 (96086) ਪ੍ਰਾਣਾਨਾਯਮ੍ਯ ਯਤ੍ਕਾਲੰ ਯੇਨ ਮਾਂ ਚਾਪਿ ਚਿਨ੍ਤਯੇਤ੍। ਤਤ੍ਕਾਲੋ ਵੈ ਦ੍ਵਿਜੋ ਜ੍ਞੇਯਃ ਸ਼ੇਸ਼਼ਕਾਲੋ ਹ੍ਯਥੇਤਰਃ॥ 14-104-111 (96087) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਸਾਤ੍ਵਿਕੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਸ਼ੁਚਿਃ ਕ੍ਰੋਧਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਮਾਮਰ੍ਚਯੇਤ੍ਤੁ ਸਤਤੰ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯਤ੍ਵੰ ਯਦੀਚ੍ਛਤਿ॥ 14-104-112 (96088) ਅਲੋਲਜਿਹ੍ਵਃ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤੋ ਧ੍ਰੁʼਤਿੰ ਨਿਧਾਯ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਯੁਗਮਾਤ੍ਰਮੇਵ ਤਤ। ਮਨਸ਼੍ਚ ਵਾਚੰ ਚ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਚਞ੍ਚਲੰ ਭਯਾੰਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ ਮਮ ਭਕ੍ਤ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-104-113 (96089) ਈਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਧ੍ਯਾਤ੍ਮਿਨੋ ਯੇ ਤੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨਿਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇਸ਼਼ੁ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਃ ਪਿਤਾਮਹਾਃ॥ 14-104-114 (96090) ਧਰ੍ਮੋ ਜਯਤਿ ਨਾਧਰ੍ਮਃ ਸਤ੍ਯੰ ਜਯਤਿ ਨਾਨ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਜਯਤਿ ਨ ਕ੍ਰੋਧਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਤ੍॥ ॥ 14-104-115 (96091) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਰਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 104 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 105

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.105. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 105

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਦਸ਼ਧਾ ਕਪਿਲਾਵਿਭਾਗਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਦ੍ਦਾਨਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਦਾਨਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤਪਃਪੁਣ੍ਯਫਲਾਨਿ ਚ। ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਕੇਸ਼ਵੰ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-105-1 (96092) ਯਾ ਚੈਸ਼਼ਾ ਕਪਿਲਾ ਦੇਵ ਪੂਰ੍ਵਮੁਤ੍ਪਾਦਿਤਾ ਵਿਭੋ। ਹੋਮਧੇਨੁਃ ਸਦਾ ਪੁਣ੍ਯਾ ਚਤੁਰ੍ਵਕ੍ਤ੍ਰੇਣ ਮਾਧਵ॥ 14-105-2 (96093) ਸਾ ਕਥੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਹਿ ਦੇਯਾ ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਦਿਨੇ(ਅ)ਪਿ ਵਾ। ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਯ ਚ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਦਾਤਵ੍ਯਾ ਪੁਣ੍ਯਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾ॥ 14-105-3 (96094) ਕਥਿਤਾ ਕਪਿਲਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਸ੍ਵਯੰਭੁਵਾ। ਕੈਰ੍ਵਾ ਦੇਯਾਸ਼੍ਚ ਤਾ ਦੇਵ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਤਤ੍ਵਤਃ॥ 14-105-4 (96095) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-105-5x (7967) ਏਵਮੁਕ੍ਤੋ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੇਣ ਸੰਸਦਿ। ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ਕਪਿਲਾਸਙ੍ਕ੍ਯਾਂ ਤਾਸਾਂ ਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਮੇਵ ਚ॥ 14-105-5 (96096) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ਤਤ੍ਵੇਨ ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਪਾਵਨੰ ਪਰਮ੍। ਯਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪਾਪਕਰ੍ਮਾ ਪਿ ਨਰਃ ਪਾਪਾਤ੍ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-105-6 (96097) ਅਗ੍ਨਿਮਦ੍ਯੋਦ੍ਭਵਾਂ ਦਿਵ੍ਯਾਮਗ੍ਨਿਜ੍ਵਾਲਾਸਮਪ੍ਰਭਾਮ੍। ਅਗ੍ਨਿਜ੍ਵਾਲੋਜ੍ਜ੍ਵਲਚ੍ਛ੍ਰੁʼਙ੍ਗੀਂ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤਾਙ੍ਗਾਰਲੋਚਨਾਮ੍॥ 14-105-7 (96098) ਅਗ੍ਨਿਪੁਚ੍ਛਾਮਗ੍ਨਿਖੁਰਾਮਗ੍ਨਿਰੋਮਪ੍ਰਭਾਨ੍ਵਿਤਾਮ੍। ਤਾਮਗ੍ਨੇਯੀਮਗ੍ਨਿਜਿਹ੍ਵਾਮਗ੍ਨਿਗ੍ਰੀਵਾਂ ਜ੍ਵਲਤ੍ਪ੍ਰਭਾਮ੍॥ 14-105-8 (96099) ਭੁਞ੍ਜਤੇ ਕਪਿਲਾਂ ਯੇ ਤੁ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾ ਲੋਭੇਨ ਮੋਹਿਤਾਃ। ਪਤਿਤਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਵਿਜਾਨੀਯਾਚ੍ਚਣ੍ਡਾਲਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਹਿ ਤੇ॥ 14-105-9 (96100) ਨ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਮਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਮ੍। ਦੂਰਾਚ੍ਚ ਪਰਿਹਰ੍ਤਵ੍ਯਾ ਮਹਾਪਾਤਕਿਨੋਪਿ ਤੇ॥ 14-105-10 (96101) ਸਾਰ੍ਵਕਾਲੰ ਹਿ ਤੇ ਸਰ੍ਵੈਰ੍ਵਰ੍ਜਿਤਾਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਦੈਵਤੈਃ। ਤੇ ਸਦਾ ਹ੍ਯਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਾਹ੍ਯਾ ਹ੍ਯਸੰਭਾਸ਼਼੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪਾਪਿਨਃ॥ 14-105-11 (96102) ਪਿਬਨ੍ਤਿ ਕਪਿਲਾਂ ਯਾਵਤ੍ਤਾਵਤ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪਿਤਾਮਹਾਃ। ਅਮੇਧ੍ਯਮੁਪਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਭੂਮ੍ਯਾਂ ਵੈ ਸ਼੍ਵਸ੍ਰੁʼਗਾਲਵਤ੍॥ 14-105-12 (96103) ਕਪਿਲਾਯਾ ਦਧਿ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਤਕ੍ਰਮਥਾਪਿ ਵਾ। ਯੇ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾ ਉਪਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗਤਿਮਿਮਾਂ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-105-13 (96104) ਕਪਿਲੋਪਜੀਵੀ ਸ਼ੂਦ੍ਰਸ੍ਤੁ ਮ੍ਰੁʼਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਰੌਰਵਮ੍। ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਤੇ ਰੌਰਵੇ ਘੋਰੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿਸ਼ਤੰ ਵਸਨ੍॥ 14-105-14 (96105) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਚ੍ਛ੍ਵਾਨਯੋਨਿੰ ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਸ਼੍ਵਯੋਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪਰਿਭ੍ਰਸ਼਼੍ਟੋ ਵਿਸ਼਼੍ਠਾਯਾਂ ਜਾਯਤੇ ਕ੍ਰਿਮਿਃ॥ 14-105-15 (96106) ਵਿਸ਼਼੍ਠਾਕੂਪੇਸ਼਼ੁ ਪਾਪਿਸ਼਼੍ਠੋ ਦੁਰ੍ਗਨ੍ਧੇਸ਼਼ੁ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ। ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰੋਪਜਾਯੇਤ ਨੋਤ੍ਤਾਰੰ ਤਤ੍ਰਥ ਵਿਨ੍ਦਤਿ॥ 14-105-16 (96107) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ਼੍ਚੈਵ ਯਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਮ੍। ਤਤਃ ਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਿ ਤਸ੍ਯਾਪਿ ਪਿਤਰਃ ਸ੍ਯੁਰਮੇਧ੍ਯਪਾਃ॥ 14-105-17 (96108) ਨ ਤੇਨ ਸਾਰ੍ਧੰ ਸਮ੍ਭਾਸ਼਼ੇੰਨ ਚਾਪ੍ਯੇਕਾਸਨੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍। ਸ ਨਿਤ੍ਯੰ ਵਰ੍ਜਨੀਯੋ ਹਿ ਦੂਰਾਤ੍ਤੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਧਮਃ॥ 14-105-18 (96109) ਯਸ੍ਤੇਨ ਸਹ ਸਮ੍ਭਾਸ਼਼ੇਦੇਕਸ਼ਯ੍ਯਾਂ ਵ੍ਰਜੇਤ੍ ਵਾ। ਪ੍ਰਾਜਾਪਤ੍ਯੰ ਚਰੇਤ੍ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੰ ਸ ਚ ਤੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧ੍ਯਤਿ॥ 14-105-19 (96110) ਕਪਿਲੋਪਜੀਵਿਨਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਦ੍ਯਃ ਕਰੋਤਿ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਮ੍। ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੰ ਭਵੇਤ੍ਤਸ੍ਯ ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਯੈਤੰਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-105-20 (96111) ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੂਰ੍ਚੰ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਵੀਤਿ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣਮਥਾਪਿ ਵਾ। ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ਾਤ੍ਤਸ੍ਮਾਦੇਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹਿ ਸਃ॥ 14-105-21 (96112) ਕਪਿਲਾ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਾਰ੍ਥੇ ਵਿਪ੍ਰਾਰ੍ਥੇ ਵਾ ਸ੍ਵਯੰਭੁਵਾ। ਸਰ੍ਵੰ ਤੇਜਃ ਸਮੁਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨਿਰ੍ਮਿਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਪੁਰਾ॥ 14-105-22 (96113) ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਚ ਪਵਿਤ੍ਰਾਣਾਂ ਮਙ੍ਗਲਾਨਾਂ ਚ ਮਙ੍ਗਲਮ੍। ਪੁਣ੍ਯਾਨਾਂ ਪਰਮੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਕਪਿਲਾ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-105-23 (96114) ਤਪਸਾ ਤਪ ਏਵਾਗ੍ਰ੍ਯੰ ਵ੍ਰਾਤਨਾਮੁਤ੍ਤਮੰ ਵ੍ਰਤਮ੍। ਦਾਨਾਨਾਂ ਪਰਮੰ ਦਾਨੰ ਨਿਦਾਨੰ ਹ੍ਯੇਤਦਕ੍ਸ਼਼ਯਮ੍॥ 14-105-24 (96115) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਯਾਨਿ ਤੀਰ੍ਥਾਨਿ ਪੁਣ੍ਯਾਨ੍ਯਾਯਤਨਾਨਿ ਚ। ਪਵਿਤ੍ਰਾਣਿ ਚ ਰਮ੍ਯਾਣਿ ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-105-25 (96116) ਏਭ੍ਯਸ੍ਤੇਜਃ ਸਮੁਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਲੋਕਕਰ੍ਤ੍ਰੁʼਣਾ॥ ਲੋਕਨਿਸ੍ਤਰਣਾਯੈਵ ਨਿਰ੍ਮਿਤਾਃ ਕਪਿਲਾਃ ਸ੍ਵਯਮ੍॥ 14-105-26 (96117) ਸਰ੍ਵਤੇਜੋਮਯੀ ਹ੍ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਕਪਿਲਾ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਸਦਾ(ਅ)ਮ੍ਰੁʼਤਮਯੀ ਮੇਧ੍ਯਾ ਸ਼ੁਚਿਃ ਪਾਵਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-105-27 (96118) ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੇਣ ਕਪਿਲਾਯਾਸ੍ਤੁ ਦਧ੍ਨਾ ਵਾ ਸਘ੍ਰੁʼਤੇਨ ਵਾ। ਹੋਤਵ੍ਯਾਨ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਾਣਿ ਸਾਯੰ ਪ੍ਰਾਤਰ੍ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭਿਃ॥ 14-105-28 (96119) ਕਪਿਲਾਯਾ ਘ੍ਰੁʼਤੇਨਾਪਿ ਦਧ੍ਨਾ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੇਣ ਵਾ ਪੁਨਃ। ਜੁਹ੍ਵਤੇ ਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਾਣਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰਭੋ॥ 14-105-29 (96120) ਪੂਜਯਨ੍ਤ੍ਯਤਿਥੀਂਸ਼੍ਚੈਵ ਪਰਾਂ ਭਕ੍ਤਿਮੁਪਾਗਤਾਃ। ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਾਦ੍ਵਿਰਤਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਡੰਭਾਨ੍ਰੁʼਤਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾਃ॥ 14-105-30 (96121) ਤੇ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਤ੍ਯਸਙ੍ਕਾਸ਼ੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਸੂਰ੍ਯਮਣ੍ਡਲਮਧ੍ਯੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-105-31 (96122) ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋ ਭਵਨੇ ਦਿਵ੍ਯੇ ਕਾਮਗਾਃ ਕਾਮਰੂਪਿਣਃ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਪੂਜ੍ਯਮਾਨਾਸ੍ਤੁ ਮੋਦਨ੍ਤੇ ਕਲ੍ਪਮਕ੍ਸ਼਼ਯਮ੍॥ 14-105-32 (96123) ਏਵੰ ਹਿ ਕਪਿਲਾ ਰਾਜਨ੍ਪੁਣ੍ਯਾ ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਮ੍ਰੁʼਤਾਰਣਿਃ। ਆਦਾਵੇਵਾਗ੍ਨਿਮਧ੍ਯੇ ਤੁ ਮੈਤ੍ਰੇਯੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਰ੍ਮਿਤਾ॥ 14-105-33 (96124) ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਾਗ੍ਰੇ ਕਪਿਲਾਯਾਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਤੀਰ੍ਥਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋ ਹਿ ਨਿਯੋਗੇਨ ਨਿਵਸਨ੍ਤਿ ਦਿਨੇਦਿਨੇ॥ 14-105-34 (96125) ਪ੍ਰਾਤਰੁਤ੍ਥਾਯ ਯੋ ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ ਕਪਿਲਾਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਮਸ੍ਤਕਾਤ੍। ਯਸ਼੍ਚ੍ਯੁਤਾਮੰਬੁਧਾਰਾਂ ਵੈ ਸ਼ਿਰਸਾ ਪ੍ਰਯਤਃ ਸ਼ੁਚਿਃ॥ 14-105-35 (96126) ਸ ਤੇਨ ਪੁਣ੍ਯਤੀਰ੍ਥੇਨ ਸਹਸਾ ਹਤਕਿਲ੍ਵਿਸ਼਼ਃ। ਜਨ੍ਮਤ੍ਰਯਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਪ੍ਰਦਹਤ੍ਯਗ੍ਨਿਵਤ੍ਰੁʼਣਮ੍॥ 14-105-36 (96127) ਮੂਤ੍ਰੇਣ ਕਪਿਲਾਯਾਸ੍ਤੁ ਯਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਾਣਾਨੁਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍॥ ਸ੍ਨਾਨੇਨ ਤੇਨ ਪੁਣ੍ਯੇਨ ਨਸ਼਼੍ਟਪਾਪਃ ਸ ਮਾਨਵਃ। ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਕ੍ਰੁʼਤਾਤ੍ਪਾਪਾਨ੍ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-105-37 (96128) ਪ੍ਰਾਤਰੁਤ੍ਥਾਯ ਯੋ ਭਕ੍ਤਯਾ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛੇਤ੍ਤ੍ਰੁʼਣਮੁਸ਼਼੍ਟਿਕਮ੍। ਤਸ੍ਯ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਤਤ੍ਪਾਪੰ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਦ੍ਰਾਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-105-38 (96129) ਪ੍ਰਾਤਰੂਤ੍ਥਾਯ ਯਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍। ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੀਕ੍ਰੁʼਤਾ ਤੇਨ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-105-39 (96130) ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇਨ ਚੈਕੇਨ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਯੁਕ੍ਤੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਦਸ਼ਰਾਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਤਸ੍ਯ ਤੰਨਸ਼੍ਯਤਿ ਧ੍ਰੁਵਮ੍॥ 14-105-40 (96131) ਕਪਿਲਾਪਞ੍ਚਗਵ੍ਯੇਨ ਯਃ ਸ੍ਨਾਯਾਤ੍ਤੁ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਨਰਃ। ਸ ਗਙ੍ਗਾਦ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਤੀਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਨਾਤੋ ਭਵਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-105-41 (96132) ਤੇਨ ਸ੍ਨਾਨੇਨ ਤਸ੍ਯਾਪਿ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਾਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵ। ਦਸ਼ਰਾਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦੇਵ ਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-105-42 (96133) ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੁ ਕਪਿਲਾਂ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਹੁਙ੍ਕਾਰਨਿਸ੍ਵਨਮ੍। ਵ੍ਯਪੋਹਤਿ ਨਰਃ ਪਾਪਮਹੋਰਾਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-105-43 (96134) ਯਤ੍ਰ ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਵਾ ਚਾਙ੍ਗੇ ਕਪਿਲਾਂ ਯਃ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਚ੍ਛੁਚਿਃ। ਸੰਵਤ੍ਸਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਵਿਨਾਸ਼ਯਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-105-44 (96135) ਗੋਸਹਸ੍ਰੰ ਤੁ ਯੋ ਦਦ੍ਯਾਦੇਕਾਂ ਚ ਕਪਿਲਾਂ ਨਰਃ। ਸਮੰ ਤਸ੍ਯ ਫਲੰ ਪ੍ਰਾਹ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਲੋਕਪਿਤਾਮਹਃ॥ 14-105-45 (96136) ਯਸ੍ਤ੍ਵੇਵੰ ਕਪਿਲਾਂ ਹਨ੍ਯਾੰਨਰਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਪ੍ਰਮਾਦਤਃ। ਗੋਸਹਸ੍ਰੰ ਹਤੰ ਤੇਨ ਭਵੇੰਨਾਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-105-46 (96137) ਯਸ਼੍ਚੈਕਾਂ ਕਪਿਲਾਂ ਦਦ੍ਯਾਚ੍ਛ੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯਾਹਿਤਾਗ੍ਨਯੇ। ਗਵਾਂ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰੰ ਤੁ ਦਤ੍ਤੰ ਭਵਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-105-47 (96138) ਦਸ਼ ਵੈ ਕਪਿਲਾਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾਃ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਸ੍ਵਯੰਭੁਵਾ। ਯੋ ਦਦ੍ਯਾਚ੍ਛ੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯੋ ਵੈ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਗਚ੍ਛਤਿ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-105-48 (96139) ਪ੍ਰਥਮਾ ਸ੍ਵਰ੍ਣਕਪਿਲਾ ਦ੍ਵਿਤੀਯਾ ਗੌਰਪਿਙ੍ਗਲਾ। ਤ੍ਰੁʼਤੀਯਾ ਰਕ੍ਤਪਿਙ੍ਗਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਚਤੁਰ੍ਥੀਂ ਗਲਪਿਙ੍ਗਲਾ॥ 14-105-49 (96140) ਪਞ੍ਚਮੀ ਬਭ੍ਰੁਵਰ੍ਣਾਭਾ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੀ ਚ ਸ਼੍ਵੇਤਪਿਙ੍ਗਲਾ। ਸਪ੍ਤਮੀ ਰਙ੍ਗਪਿਙ੍ਗਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਤ੍ਵਸ਼਼੍ਟਮੀ ਖੁਰਪਿਙ੍ਗਲਾ॥ 14-105-50 (96141) ਨਵਮੀ ਪਾਟਲਾ ਜ੍ਞੇਯਾ ਦਸ਼ਮੀ ਪੁਚ੍ਛਪਿਙ੍ਗਲਾ। ਦਸ਼ੈਤਾਃ ਕਪਿਲਾਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾਸ੍ਤਾਰਯਨ੍ਤਿ ਨਰਾਨ੍ਸਦਾ॥ 14-105-51 (96142) ਮਙ੍ਗਲ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪਵਿਤ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਪਾਪਪ੍ਰਣਾਸ਼ਨਾਃ। ਏਵਮੇਵ ਹ੍ਯਨਡ੍ਵਾਹੋ ਦਸ਼ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-105-52 (96143) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾਹਯੇਤ੍ਤਾਂਸ੍ਤੁ ਨਾਨ੍ਯੋ ਵਰ੍ਣਃ ਕਥੰਚਨ। ਨ ਵਾਹਯੇਚ੍ਚ ਕਪਿਲਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੇ ਵਾ(ਅ)ਧ੍ਵਨਿ ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-105-53 (96144) ਵਾਹਯੇਦ੍ਧੁਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇਨੈਵ ਸ਼ਾਖਯਾ ਵਾ ਸਪਤ੍ਰਯਾ। ਨ ਦਣ੍ਡੇਨ ਨ ਵਾ ਯਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਨ ਪਾਸ਼ੇਨ ਨ ਵਾ ਪੁਨਃ॥ 14-105-54 (96145) ਨ ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਸ਼੍ਰਮਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾਨ੍ਵਾਹਯੇਦ੍ਵਿਕਲੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨ੍। ਅਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਨ ਭੁਞ੍ਜੀਯਾਤ੍ਪਿਬੇਤ੍ਪੀਤੇਸ਼਼ੁ ਚੋਦਕਮ੍॥ 14-105-55 (96146) ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ੋਰ੍ਮਾਤਰਸ਼੍ਚੈਤਾਃ ਪਿਤਰਸ੍ਤੇ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ। ਅਹ੍ਨਾਂ ਪੂਰ੍ਵਤ੍ਰ ਭਾਗੇ ਚ ਧੁਰ੍ਯਾਣਾਂ ਵਾਹਨੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-105-56 (96147) ਵਿਸ਼੍ਰਾਮੇਨ੍ਮਧ੍ਯਮੇ ਭਾਗੇ ਭਾਗੇ ਚਾਨ੍ਤੇ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਯਤ੍ਰ ਚ ਤ੍ਵਰਯਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਸੰਸ਼ਯੋ ਯਤ੍ਰ ਵਾ(ਅ)ਧ੍ਵਨਿ। 14-105-57 (96148) ਵਾਹਯੇਤ੍ਤਤ੍ਰ ਧੁਰ੍ਯਾਂਸ੍ਤੁ ਨ ਸ ਪਾਪੇਨ ਲਿਪ੍ਯਤੇ॥ ਭ੍ਰੂਣਹਤ੍ਯਾਸਮੰ ਪਾਪੰ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਯਾਤ੍ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। 14-105-58 (96149) ਅਨ੍ਯਥਾ ਵਾਹਯਨ੍ਰਾਜੰਨਿਰਯੰ ਯਾਤਿ ਰੌਰਵਮ੍॥ ਰੁਧਿਰੰ ਪਾਤਯੇਤ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਯਸ੍ਤੁ ਮੋਹਾੰਨਰਾਧਿਪ। 14-105-59 (96150) ਤੇਨ ਪਾਪੇਨ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਨਰਕੰ ਯਾਤ੍ਯਸੰਸ਼ਯਮ੍॥ ਨਰਕੇਸ਼਼ੁ ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਸਮਾਃ ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਸ਼ਤੰਸ਼ਤਮ੍। 14-105-60 (96151) ਇਹ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਕੇ ਲੋਕੇ ਬਲੀਵਰ੍ਦੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਮੁਕ੍ਤਿਮਨ੍ਵਿਚ੍ਛਨ੍ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਤੁ ਕਪਿਲਾਂ ਨਰਃ॥ 14-105-61 (96152) ਕਪਿਲਾਂ ਵਾਹਯੇਦ੍ਯਸ੍ਤੁ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲੋ ਲੋਭਮੋਹਿਤਃ। ਤੇਨ ਦੇਵਾਸ੍ਤ੍ਰਯਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਪਿਤਰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਾਹਿਤਾਃ॥ 14-105-62 (96153) ਸ ਦੇਵੈਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਵਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਤੁ ਦੁਰ੍ਮਤਿਃ। ਨਰਕਾੰਨਰਕੰ ਘੋਰੰ ਗਚ੍ਛੇਦਾਪ੍ਰਲਯੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-105-63 (96154) ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਰੁਦ੍ਰਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿਸ਼੍ਚ ਕਪਿਲਾਨਾਂ ਗਤਿੰ ਗਤਾਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇ ਨ ਨਿਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾਃ ਪੂਜ੍ਯਾਸ਼੍ਚੈਵ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ। ਨਿਃਸ਼੍ਵਸਨ੍ਤਿ ਯਦਾ ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾਸ੍ਤਦਾ ਹਨ੍ਯੁਸ੍ਚ ਤਤ੍ਕੁਲੰ॥ 14-105-64 (96155) ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਰੋਮਾਣਿ ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸ਼ਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਨਰਕੇਸ਼਼ੂਪਪਚ੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਤ੍ਰ ਤਦ੍ਵਾਹਕਾ ਨਰਾਃ॥ 14-105-65 (96156) ਕਪਿਲਾ ਸਰ੍ਵਯਜ੍ਞੇਸ਼਼ੁ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਰ੍ਥੰ ਵਿਧੀਯਤੇ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਦ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਦੇਯਾ ਯਜ੍ਞੇਸ਼਼੍ਵੇਵ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭਿਃ॥ 14-105-66 (96157) ਹੋਮਾਰ੍ਤੰ ਚਾਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਸ੍ਯ ਯਾਂ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛੇਤ੍ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਤਃ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾਯਾਮਿਤਤੇਜਸੇ। ਤੇਨ ਦਾਨੇਨ ਪੂਤਾਤ੍ਮਾ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-105-67 (96158) ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਚੈਵ ਰੋਮਾਣਿ ਕਪਿਲਾਙ੍ਗੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-105-68 (96159) ਸੁਵਰ੍ਣਖੁਰਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗੀਂ ਚ ਕਪਿਲਾਂ ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ। ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਚਾਯਨੇ ਚਾਪਿ ਸੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਮੇਧਫਲੰ ਲਭੇਤ੍। ਤੇਨਾਸ਼੍ਵਮੇਧਤੁਲ੍ਯੇਨ ਮਮ ਲੋਕੰ ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-105-69 (96160) ਸ੍ਵਰ੍ਣਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗੀਂ ਰੂਪ੍ਯਖੁਰਾਂ ਸਵਤ੍ਸਾਂ ਕਾਂਸ੍ਯਦੋਹਿਨੀਮ੍। ਵਸ੍ਤ੍ਰੈਰਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਂ ਪੁਸ਼਼੍ਟਾਂ ਗਨ੍ਧੈਰ੍ਮਾਲ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਸ਼ੋਭਿਤਾਮ੍॥ 14-105-70 (96161) ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਹਿ ਪਵਿਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸੁਰਵ੍ਣਮਿਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸੁਵਰ੍ਣਾਭਰਣਾ ਦਾਤਵ੍ਯਾ ਸਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣੇ॥ 14-105-71 (96162) ਏਵੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸਪ੍ਤਪੂਰ੍ਵਾਨ੍ਪਰਾਨਪਿ। ਤਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-105-72 (96163) ਅਗ੍ਨਿਸ਼਼੍ਟੋਮਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਵਾਜਪੇਯੰ ਚ ਤਤ੍ਸਮਮ੍। ਵਾਜਪੇਯਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧੰ ਚ ਤਤ੍ਸਮਮ੍। ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਰਾਜਸੂਯੰ ਚ ਤਤ੍ਸਮਮ੍॥ 14-105-73 (96164) ਕਪਿਲਾਨਾਂ ਸਹਸ੍ਰੇਣ ਵਿਦਿਦਤ੍ਤੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਰਾਜਸੂਯਫਲੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ। ਨ ਤਸ੍ਯ ਪੁਨਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰ੍ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵ॥ 14-105-74 (96165) ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤੇ ਯਃ ਕਪਿਲਾਂ ਸਵਤ੍ਸਾਂ ਕਾਂਸ੍ਯਦੋਹਿਨੀਮ੍। ਸੁਵਰ੍ਣਕੁਰਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਾਙ੍ਗੀਂ ਸਰ੍ਵਾਲਙ੍ਕਾਰਸ਼ੋਭਿਤਾਮ੍॥ 14-105-75 (96166) ਤੈਸ੍ਤੈਰ੍ਗੁਣੈਃ ਕਾਮਦੁਘਾ ਚ ਭੂਤ੍ਵਾ ਨਰੰ ਪ੍ਰਦਾਤਾਰਮੁਪੈਤਿ ਸਾ ਗੌਃ। ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਭਿਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਨੁਬਧ੍ਯਮਾਨੰ ਤੀਵ੍ਰਾਨ੍ਧਕਾਰੇ ਨਰਕੇ ਪਤਨ੍ਤਮ੍। ਮਹਾਰ੍ਣਵੇ ਨੌਰਿਵ ਵਾਯੁਨੀਤਾ ਦਤ੍ਤਾ ਹਿ ਗੌਸ੍ਤਾਰਯਤੇ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਮ੍॥ 14-105-76 (96167) ਪੁਤ੍ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਪੌਤ੍ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਕੁਲੰ ਚ ਸਰ੍ਵ- ਮਾਸਪ੍ਤਮੰ ਤਾਰਯਤੇ ਯਥਾਵਤ੍। ਯਾਵਨ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਬਿਭਰ੍ਤਿ ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰਦਾਤਾਰਮ੍ਰੁʼਤੰ ਪਰਤ੍ਰ॥ 14-105-77 (96168) ਯਥੌਸ਼਼ਧੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਨਰਸ੍ਯ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਮਾਤ੍ਰੰ ਵਿਨਿਹਨ੍ਤਿ ਰੋਗਾਨ੍। ਤਥੈਵ ਦਤ੍ਤਾ ਕਪਿਲਾ ਸੁਪਾਤ੍ਰੇ ਪਾਪੰ ਨਰਸ੍ਯਾਸ਼ੁ ਨਿਹਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵਮ੍॥ 14-105-78 (96169) ਯਥੈਵ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਭੁਜਗਾਃ ਸੁਪਰ੍ਣੰ ਨਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਦੂਰਾਦ੍ਵਿਵਸ਼ਾ ਭਯਾਰ੍ਤਾਃ। ਤਥੈਵ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕਪਿਲਾਪ੍ਰਦਾਨਾ- ੰਨਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਪਾਨਿ ਨਰਸ੍ਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍॥ 14-105-79 (96170) ਯਥਾ ਤ੍ਵਚੰ ਵੈ ਭੁਜਗੋ ਵਿਹਾਯ ਪੁਨਰ੍ਨਵੰ ਰੂਪਮੁਪੈਤਿ ਪੁਣ੍ਯਮ੍। ਤਥੈਵ ਮੁਕ੍ਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸ੍ਵਪਾਪੈ- ਰ੍ਵਿਰਜ੍ਯਤੇ ਵੈ ਕਪਿਲਾਪ੍ਰਦਾਨਾਤ੍॥ 14-105-80 (96171) ਯਥਾ(ਅ)ਨ੍ਧਕਾਰੰ ਭਵਨੇ ਵਿਲਗ੍ਨੰ ਦੀਪ੍ਤੋ ਹਿ ਨਿਰ੍ਯਾਤਯਤਿ ਪ੍ਰਦੀਪਃ। ਤਥਾ ਨਰਃ ਪਾਪਮਪਿ ਪ੍ਰਲੀਨੰ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਾਮਯੇਦ੍ਵੈ ਕਪਿਲਾਪ੍ਰਦਾਨਾਤ੍॥ 14-105-81 (96172) ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਰੋਮਾਣਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਯਾ ਵਤ੍ਸਾਨ੍ਵਿਤਾਯਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ਰੀਰਜਾਨਿ। ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਯੁਗਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਰਮਤੇ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਃ॥ 14-105-82 (96173) ਯਸ੍ਯਾਹਿਤਾਗ੍ਨੇਰਤਿਥਿਪ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਦੂਰਸ੍ਯ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਯ। ਸਤ੍ਯਵ੍ਰਤਸ੍ਯਾਧ੍ਯਯਨਾਨ੍ਵਿਤਸ੍ਯ ਦਤ੍ਤਾ ਹਿ ਗੌਸ੍ਤਾਰਯਤੇ ਪਰਤ੍ਰ॥ ॥ 14-105-83 (96174) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 105 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 106

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.106. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 106

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਕਪਿਲਾਦਾਨਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍॥ 1 ॥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿਕੁਣ੍ਡਮਧ੍ਯਾਤ੍ਕਪਿਲਾਸਰ੍ਜਨਮ੍। ਤਧਾ ਰੁਦ੍ਰਾਦਿਦੇਵੈਃ ਕਪਿਲਾਯੈ ਸਰ੍ਵਪੂਜ੍ਯਤ੍ਵਾਦਿਰੂਪਵਰਦਾਨਮ੍॥ 2 ॥ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼੍ਯਾਦਿਭਇਃ ਸ੍ਵਨਿਵਾਸਾਯ ਕਪਿਲਾਵਯਵਸਮਾਸ਼੍ਰਯਣਮ੍॥ 3 ॥ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਹਵ੍ਯਕਵ੍ਯਦਾਨਕਾਲਕਥਨਮ੍। ਤਥਾ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧਾਰ੍ਹਾਨਰ੍ਹਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵਿਵੇਚਨਮ੍। ਤਥਾ ਸ੍ਵਰ੍ਗਨਰਕਪ੍ਰਾਪਕਸੁਕ੍ਰੁʼਤਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਕਥਨਮ੍॥ 4 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਏਵੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪਰੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਕਪਿਲਾਦਾਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਕੇਸ਼ਵੰ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-106-1 (96175) ਦੇਵਦੇਵਸ਼ ਕਪਿਲਾ ਯਦਾ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਦੀਯਤੇ। ਕਥੰ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਚਾਙ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਦੇਵਤਾਃ॥ 14-106-2 (96176) ਯਾਸ਼੍ਚੈਤਾਃ ਕਪਿਲਾਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਦਸ਼ ਚੈਵ ਤ੍ਵਯਾ ਮਮ। ਤਾਸਾਂ ਕਤਿ ਸੁਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ੍ ਕਪਿਲਾਃ ਪੁਣ੍ਯਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ॥ 14-106-3 (96177) ਕਥੰ ਵਾ(ਅ)ਨੁਗ੍ਰੁʼਹੀਤਾਸ੍ਤਾਃ ਸੁਰੈਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਗਣੈਰਪਿ। ਕੇਨ ਯੁਕ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਵਰ੍ਣੇਨ ਸ਼੍ਰੋਤੁਂ ਕੌਤੂਹਲੰ ਮੇ॥ 14-106-4 (96178) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-106-5x (7968) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣੈਵਮੁਕ੍ਤਃ ਕੇਸ਼ਵਃ ਸਤ੍ਯਵਾਕ੍ਤਦਾ। ਗੁਹ੍ਯਾਨਾਂ ਪਰਮੰ ਗੁਹ੍ਯੰ ਵਕ੍ਤੁਮੇਵੋਪਚਕ੍ਰਮੇ॥ 14-106-5 (96179) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਵੈ ਰਹਸ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ ਗ੍ਰਹਣੀਯੰ ਸਤ੍ਯਮਿਦੰ ਨ ਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯੰ ਹੇਤੁਵਾਦਿਭਿਃ॥ 14-106-6 (96180) ਯਦਾ ਵਤ੍ਸਸ੍ਯ ਪਾਦੌ ਦ੍ਵੌ ਪ੍ਰਸਵੇ ਸ਼ਿਰਸਾ ਸਹ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੇਤੇ ਦਾਨਕਾਲੰ ਤਤ੍ਤਮਾਹੁਰ੍ਮੁਨਿਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-106-7 (96181) ਅਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ਗਤੋ ਵਤ੍ਸੋ ਯਾਵਦ੍ਭੂਮਿੰ ਨ ਯਾਸ੍ਯਤਿ। ਗੌਸ੍ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਜ੍ਞੇਯਾ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਦੇਯਾ ਤੁ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ॥ 14-106-8 (96182) ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਧੇਨ੍ਵਾ ਰੋਮਾਣਿ ਸਵਤ੍ਸਾਯਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਯਾਵਤ੍ਯਃ ਸਿਕਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਗਰ੍ਭੋਦਕਪਰਿਪ੍ਲੁਤਾਃ। ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਦਾਤਾ ਸ੍ਵਰ੍ਗੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-106-9 (96183) ਸੁਵਰ੍ਣਾਭਰਣਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸਵ੍ਤਸਾਂ ਕਪਿਲਾਂ ਤਿਲੈਃ। ਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦ੍ਯ ਤਾਂ ਤੁ ਦਦ੍ਯਾਦ੍ਵੈ ਸਰ੍ਵਰਤ੍ਨੈਰਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਮ੍॥ 14-106-10 (96184) ਸਸਮੁਦ੍ਰਾ ਨਦੀ ਤੇਨ ਸਸ਼ੈਲਵਨਕਾਨਨਾ। ਚਤੁਰਨ੍ਤਾ ਭਵੇਦ੍ਦਤ੍ਤਾ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-106-11 (96185) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਦਾਨਤੁਲ੍ਯੇਨ ਤੇਨ ਦਾਨੇਨ ਮਾਨਵਃ। ਸੰਸਾਰਸਾਗਰਾਤ੍ਤੀਰ੍ਣੋ ਯਾਤਿ ਲੋਕੰ ਪ੍ਰਜਾਪਤੇਃ॥ 14-106-12 (96186) ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਾ ਭ੍ਰੂਣਹਾ ਗੋਘ੍ਨੋ ਯਦਿ ਵਾ ਗੁਰੁਤਲ੍ਪਗਃ। ਮਹਾਪਾਤਕਯੁਕ੍ਤੋਪਿ ਏਤਦ੍ਦਾਨੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧ੍ਯਤਿ॥ 14-106-13 (96187) ਇਦੰ ਪਠਤਿ ਯਃ ਪੁਣ੍ਯੰ ਕਪਿਲਾਦਾਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਪ੍ਰਾਤਰੁਤ੍ਥਾਯ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-106-14 (96188) ਮਨਸਾ ਕਰ੍ਮਣਾ ਵਾਚਾ ਮਤਿਪੂਰ੍ਵੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਪਾਪੰ ਰਾਤ੍ਰਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਹਨ੍ਯਾਦਸ੍ਯਾਧ੍ਯਾਯਸ੍ਯ ਪਾਠਕਃ॥ 14-106-15 (96189) ਇਦਮਾਵਰ੍ਤਮਾਨਸ੍ਤੁ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇ ਯਸ੍ਤਰ੍ਪਯੇਦ੍ਦ੍ਵਿਜਾਨ੍। ਤਸ੍ਯਾਪ੍ਯਮ੍ਰੁʼਤਮਸ਼੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਿਤਰੋ(ਅ)ਤ੍ਯਨ੍ਤਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ॥ 14-106-16 (96190) ਯਸ਼੍ਚੇਦੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਯਾਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਤਸ੍ਯ ਰਾਤ੍ਰਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਰ੍ਵੁਂ ਪਾਪਮਾਸ਼ੁ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-106-17 (96191) ਅਤਃ ਪਰੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਤੁ ਕਪਿਲਾਨਾਂ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ। ਯਾਸ਼੍ਚੈਤਾਃ ਕਪਿਲਾਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਦਸ਼ ਰਾਜਨ੍ਮਯਾ ਤਵ। ਤਾਸਾਂ ਚਤਸ੍ਰਃ ਪ੍ਰਵਰਾਃ ਪੁਣ੍ਯਾਃ ਪਾਪਪ੍ਰਣਾਸ਼ਨਾਃ॥ 14-106-18 (96192) ਸੁਵਰ੍ਣਕਪਿਲਾ ਪੁਣ੍ਯਾ ਤਥਾ ਰਕ੍ਤਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪਿਙ੍ਗਲਾ। ਪਿਙ੍ਗਲਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਚ ਯਾ ਗੌਸ਼੍ਚ ਯਾ ਸ੍ਯਾਤ੍ਪਿਙ੍ਗਲਪਿਙ੍ਗਲਾ॥ 14-106-19 (96193) ਏਤਾਸ਼੍ਚਤਸ੍ਰਃ ਪ੍ਰਵਰਾਃ ਪਵਿਤ੍ਰਾਃ ਪਾਪਨਾਸ਼ਨਾਃ। ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਵਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਵਾ ਘ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਾਪੰ ਨਰਸ੍ਯ ਤੁ॥ 14-106-20 (96194) ਯਸ੍ਯੈਤਾਃ ਕਪਿਲਾਃ ਸਨ੍ਤਿ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਪਾਪਪ੍ਰਣਾਸ਼ਨਾਃ। ਤਤ੍ਰ ਸ਼੍ਰੀਰ੍ਵਿਜਯਃ ਕੀਰ੍ਤਿਃ ਸ੍ਫੀਤਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-106-21 (96195) ਏਤਾਸਾਂ ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਯਾਤਿ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੇਣ ਤੁ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਧ੍ਵਜਃ। ਦਧ੍ਨਾ ਚ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਘ੍ਰੁʼਤੇਨ ਤੁ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ॥ 14-106-22 (96196) ਪਿਤਰਃ ਪਿਤਾਮਹਾਸ਼੍ਚੈਵ ਤਥੈਵ ਪ੍ਰਪਿਤਾਮਹਾਃ। ਸਕ੍ਰੁʼਦ੍ਦੇਤ੍ਤੇਨ ਤੁਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-106-23 (96197) ਕਪਿਲਾਯਾ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਦਧਿ ਪਾਯਸਮੇਵ ਵਾ। ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯਃ ਸਕ੍ਰੁʼਦ੍ਦਤ੍ਵਾ ਨਰਃ ਪਾਪੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-106-24 (96198) ਉਪਵਾਸੰ ਤੁ ਯਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਹੋਰਾਤ੍ਰੰ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਕਪਿਲਾਪਞ੍ਚਗਵ੍ਯੰ ਤੁ ਪੀਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣਾਤ੍ਪਰਮ੍॥ 14-106-25 (96199) ਸੌਮ੍ਯੇ ਮੁਹੂਰ੍ਤੇ ਤਤ੍ਪ੍ਰਸ਼ਯ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਮਾਨਸਃ। ਕ੍ਰੋਧਾਨ੍ਰੁʼਤਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੋ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-106-26 (96200) ਕਪਿਲਾਪਞ੍ਚਗਵ੍ਯੇਨ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰੇਣ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪਥਕ੍। ਯੋ ਮਤ੍ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰੁʼਤਿੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸ਼ਙ੍ਕਰਾਕ੍ਰੁʼਤਿਮੇਵ ਵਾ। ਸ੍ਨਾਪਯੇਦ੍ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਯਸ੍ਤੁ ਸੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਮੇਧਫਲੰ ਲਭੇਤ੍॥ 14-106-27 (96201) ਸ ਮੁਕ੍ਤਪਾਪਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾ ਯਾਨੇਨਾਂਬਰਸ਼ੋਭਿਨਾ। ਮਮ ਲੋਕੰ ਵ੍ਰਜੇਨ੍ਮੁਕ੍ਤੋ ਰੁਦ੍ਰਲੋਕਮਥਾਪਿ ਵਾ॥ 14-106-28 (96202) ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਤੁ ਪੁਰਾ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਕਪਿਲਾ ਕਾਞ੍ਚਨਪ੍ਰਭਾ। ਅਗ੍ਨਿਕੁਣ੍ਡਾਤ੍ਪਰੈਰ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰੈਰ੍ਹੋਮਧੇਨੁਰ੍ਮਹਾਪ੍ਰਭਾ॥ 14-106-29 (96203) ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਾਤ੍ਰਾਂ ਤੁ ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਦੇਵਾ ਰੁਦ੍ਰਾਦਯੋ ਦਿਵਿ। ਸਿਦ੍ਧਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਯਸ਼੍ਚੈਵ ਵੇਦਾਃ ਸਾਙ੍ਗਾਃ ਸਹਾਧ੍ਵਰੈਃ॥ 14-106-30 (96204) ਸਾਗਰਾਃ ਸਰਿਤਸ਼੍ਚੈਵ ਪਰ੍ਵਤਾਃ ਸਬਲਾਹਕਾਃ। ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਪ੍ਸਰਸੋ ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਃ ਪੰਨਗਾਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤਾਃ॥ 14-106-31 (96205) ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਸ੍ਮਯਮਾਪੰਨਾਃ ਸ਼ਿਖਿਮਧ੍ਯੇ ਮਹਾਪ੍ਰਭਾਮ੍। ਮਨ੍ਤ੍ਰੈਸ਼ਅਚ ਵਿਵਿਧੈਸ੍ਤਾਂ ਤੁ ਤੁਸ਼਼੍ਟੁਵੁਸ੍ਤਾਮਨੇਕਸ਼ਃ॥ 14-106-32 (96206) ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਪੁਟਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਨਾਤਿਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗੀਂ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨਾਮ੍। ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਾ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਤਾਂ ਭੂਮੌ ਸਵਤ੍ਸਾਮਮ੍ਰੁʼਤਾਰਣਿਮ੍॥ 14-106-33 (96207) ਊਚੁਃ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਯਃ ਸਰ੍ਵੇ ਚਤੁਰ੍ਵਕ੍ਤ੍ਰੰ ਪਿਤਾਮਹਮ੍। ਆਜ੍ਞਾਪਯ ਮਹਾਦੇਵ ਕਿੰ ਤੇ ਕੁਰ੍ਮਃ ਕਥੰ ਵਿਭੋ॥ 14-106-34 (96208) ਏਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸੁਰੈਃ ਸਰ੍ਵੈਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍। ਭਵਨ੍ਤੋਪ੍ਯਨੁਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤੁ ਦੋਗ੍ਧ੍ਰੀਮੇਨਾਂ ਪਯਸ੍ਵਿਨੀਮ੍॥ 14-106-35 (96209) ਹੋਮਧੇਨੁਰਿਯੰ ਜ੍ਞੇਯਾ ਹ੍ਯਗ੍ਨੀਨ੍ਸੰਤਰ੍ਪਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਅਤੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਸ੍ਤਰ੍ਪਿਤਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਭਵਤਸ੍ਤਰ੍ਪਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-106-36 (96210) ਪ੍ਰੀਤਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਾਮ੍ਰੁʼਤੇਨਾਸ੍ਯਾ ਜਾਤਵੀਰ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਾਃ। ਜਯਿਸ਼਼੍ਯਥ ਯਥਾਕਾਮੰ ਦਾਨਵਾਨ੍ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਤੁ॥ 14-106-37 (96211) ਜਾਤਵੀਰ੍ਯਬਲੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਾਃ ਸਤ੍ਵਵਨ੍ਤੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯਬਲਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਾਲਯਿਸ਼਼੍ਯਥ ਵੈ ਪ੍ਰਜਾਃ॥ 14-106-38 (96212) ਪਾਲਿਤਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਜਾਃ ਸਰ੍ਵਾ ਭਵਦ੍ਭਿਰਿਹ ਧਰ੍ਮਤਃ। ਪੂਜਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਵਿਵਿਧਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ॥ 14-106-39 (96213) ਏਵਮੁਕ੍ਤਾਃ ਸੁਰਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਪਰਮੇਸ਼਼੍ਠਿਨਾ। ਤਤਃ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਦਨਾਃ ਕਪਿਲਾਯੈ ਵਰੰ ਦਦੁਃ॥ 14-106-40 (96214) ਦੇਵਤਾ ਊਚੁਃ। 14-106-41x (7969) ਯਸ੍ਮਾਲ੍ਲੋਕਹਿਤਾਯਾਦ੍ਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਤ੍ਵੰ ਵਿਨਿਰ੍ਮਿਤਾ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪੂਤਾ ਪਵਿਤ੍ਰਾ ਚ ਭਵ ਪਾਪਵ੍ਯਪੋਹਿਨੀ॥ 14-106-41 (96215) ਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਨਮਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚਾਪਿ ਕਰੈਰ੍ਨਰਾਃ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਾਨਾਂ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-106-42 (96216) ਅਕਾਮਕ੍ਰੁʼਤਮਜ੍ਞਾਨਮਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਯਚ੍ਚ ਪਾਤਕਮ੍। ਤ੍ਵਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਯੇ ਨਮਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਨਰਾਃ ਸਰ੍ਵਸਹੇਤਿ ਚ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤਦ੍ਵਿਲਯੰ ਯਾਤਿ ਤਮਃ ਸੂਰ੍ਯੋਦਯੇ ਯਥਾ॥ 14-106-43 (96217) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-106-44x (7970) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਯੈ ਵਰੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਯਯੁਸ੍ਤੇ ਯਥਾਗਤਮ੍। ਲੋਕਨਿਸ੍ਤਰਣਾਰ੍ਥਾਯ ਸਾ ਚ ਲੋਕਾਂਸ਼੍ਚਚਾਰ ਹ॥ 14-106-44 (96218) ਤਸ੍ਯਾਮੇਵ ਸਮੁਦ੍ਭੂਤਾ ਹ੍ਯੇਤਾਸ਼੍ਚ ਕਪਿਲਾ ਨਵ। ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਮਹੀਮੇਨਾਂ ਲੋਕਾਨੁਗ੍ਰਹਕਾਰਣਾਤ੍। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਕਪਿਲਾ ਦੇਯਾ ਪਰਤ੍ਰ ਹਿਤਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-106-45 (96219) ਯਦਾ ਚ ਦੀਯਤੇ ਰਾਜਨ੍ਕਪਿਲਾ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣੇ। ਤਦਾ ਚ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਯੋਸ੍ਤਸ੍ਯਾ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰਿਨ੍ਦ੍ਰਸ਼੍ਚ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ॥ 14-106-46 (96220) ਚਨ੍ਦ੍ਰਵਜ੍ਰਧਰੌ ਚਾਪਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਮੂਲਯੋਃ। ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਮਧ੍ਯੇ ਤਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਲਲਾਟੇ ਗੋਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਧ੍ਵਜਃ॥ 14-106-47 (96221) ਕਰ੍ਣਯੋਰਸ਼੍ਵਿਨੌ ਦੇਵੌ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ੀ ਸ਼ਸ਼ਿਭਾਸ੍ਕਰੌ। ਦਨ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਮਰੁਤੋ ਦੇਵਾ ਜਿਹ੍ਵਾਯਾਂ ਵਾਕ੍ਸਰਲਸ੍ਵਤੀ॥ 14-106-48 (96222) ਰੋਮਕੂਪੇਸ਼਼ੁ ਮੁਨਯਸ਼੍ਚਰ੍ਮਣ੍ਯੇਵ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ। ਨਿਸ਼੍ਸ਼੍ਵਾਸੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਥਿਤਾ ਵੇਦਾਃ ਸਸ਼਼ਡਙ੍ਗਪਦਕ੍ਰਮਾਃ॥ 14-106-49 (96223) ਨਾਸਾਪੁਟੇ ਸ੍ਥਿਤਾ ਗਨ੍ਧਾਃ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਸੁਰਭੀਣਿ ਚ। ਅਧਰੇ ਵਸਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮੁਖੇ ਚਾਗ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ॥ 14-106-50 (96224) ਸਾਧ੍ਯਾ ਦੇਵਾਃ ਸ੍ਥਿਤਾਃ ਕਕ੍ਸ਼਼ੇ ਗ੍ਰੀਵਾਯਾਂ ਪਾਰ੍ਵਤੀ ਸ੍ਥਿਤਾ। ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਚ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਗਣਾਃ ਕਕੁਦ੍ਦੇਸ਼ੇ ਨਭਸ੍ਸ੍ਥਲਮ੍॥ 14-106-51 (96225) ਅਪਾਨੇ ਸਰ੍ਵਤੀਰ੍ਥਾਨਿ ਗੋਮੂਤ੍ਰੇ ਜਾਹ੍ਨਵੀ ਸ੍ਵਯਮ੍। ਇਸ਼਼੍ਟਤੁਸ਼਼੍ਟਮਯਾ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਰ੍ਗੋਮਯੇ ਵਸਤੀ ਤਦਾ॥ 14-106-52 (96226) ਨਾਸਿਕਾਯਾਂ ਸਦਾ ਦੇਵੀ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਾ ਵਸਤਿ ਭਾਮਿਨੀ। ਸ਼੍ਰੋਣੀਤਟਸ੍ਥਾਃ ਪਿਤਰੋ ਰਮਾ ਲਾਙ੍ਗੂਲਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾ॥ 14-106-53 (96227) ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਯੋਰੁਭਯੋਃ ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਸ਼੍ਵੇਦੇਵਾਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ। ਤਿਸ਼਼੍ਠਤ੍ਯੁਰਸਿ ਤਾਸਾਂ ਤੁ ਪ੍ਰੀਤਃ ਸ਼ਕ੍ਤਿਧਰੋ ਗੁਹਃ॥ 14-106-54 (96228) ਜਾਨਜਙ੍ਘੋਰੁਦੇਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਪਞ੍ਚ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਾਯਵਃ। ਖੁਰਮਧ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਖੁਰਾਗ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਚ ਪੰਨਗਾਃ॥ 14-106-55 (96229) ਚਤ੍ਵਾਰਃ ਸਾਗਰਾਃ ਪੂਰ੍ਣਾਸ੍ਤਸ੍ਯਾ ਏਵ ਪਯੋਧਰਾਃ। ਰਤਿਰ੍ਮੇਧਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਸ੍ਵਾਹਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਰ੍ਧ੍ਰੁʼਤਿਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਃ। 14-106-56 (96230) ਕੀਰ੍ਤਿਰ੍ਦੀਪ੍ਤਿਃ ਕ੍ਰਿਯਾ ਕਾਨ੍ਤਿਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਿਃ ਪੁਸ਼਼੍ਟਿਸ੍ਚ ਸਨ੍ਤਤਿਃ। ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚੈਵ ਸੇਵਨ੍ਤੇ ਕਪਿਲਾਂ ਸਦਾ॥ 14-106-57 (96231) ਦੇਵਾ ਪਿਤ੍ਰੁʼਗਣਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਪ੍ਸਰਸਾਂ ਗਣਾਃ। ਲੋਕਾ ਦ੍ਵੀਪਾਰ੍ਣਵਾਸ਼੍ਚੈਵ ਗਙ੍ਗਾਦ੍ਯਾਃ ਸਰਿਤਸ੍ਤਥਾ॥ 14-106-58 (96232) ਦੇਵਾਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਗਣਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵੇਦਾਃ ਸਾਙ੍ਗਾਃ ਸਹਾਧ੍ਵਰੈਃ। ਵੇਦੋਕ੍ਤੈਰ੍ਵਿਵਿਧੈਰ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰੈਃ ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤਿ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤਾਸ੍ਤਥਾ॥ 14-106-59 (96233) ਵਿਦ੍ਯਾਧਰਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਸਿਦ੍ਧਾ ਭੂਤਾਸ੍ਤਾਰਾਗਣਾਸ੍ਤਥਾ। ਪੁਸ਼਼੍ਪਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿੰ ਚ ਵਰ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ॥ 14-106-60 (96234) ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋਤ੍ਪਾਦਿਤਾ ਦੇਵੀ ਵਹ੍ਨਿਕੁਣ੍ਡਾਨ੍ਮਹਾਪ੍ਰਭਾ। ਨਮਸ੍ਤੇ ਕਪਿਲੇ ਪੁਣ੍ਯੇ ਸਰ੍ਵਦੇਵੈਰ੍ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ॥ 14-106-61 (96235) ਕਪਿਲੇ(ਅ)ਥ ਮਹਾਸਤ੍ਵੇ ਸਰ੍ਵਤੀਰ੍ਥਮਯੇ ਸ਼ੁਭੇ। ਦਾਤਾਰੰ ਸ੍ਵਜਨੋਪੇਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੰ ਨਯ ਸ੍ਵਯਮ੍॥ 14-106-62 (96236) ਅਹੋ ਰਤ੍ਨਮਿਦੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵਦੁਃਖਘ੍ਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਅਹੋ ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਜਿਤੰ ਸ਼ੁਦ੍ਧਮਿਦਮਗ੍ਰ੍ਯੰ ਮਹਾਧਨਮ੍। ਇਤ੍ਯਾਕਾਸ਼ਸ੍ਥਿਤਸ੍ਤੇ ਤੁ ਸਰ੍ਵਦੇਵਾ ਜਪਨ੍ਤਿ ਚ॥ 14-106-63 (96237) ਤਸ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੀਤਾ ਚ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਯਾਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ। ਤਾਵਦ੍ਦੇਵਗਣਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਕਪਿਲਾਮਰ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਚ। ਸ੍ਵਰ੍ਣਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗੀਂ ਰੂਪ੍ਯਖੁਰਾਂ ਗਨ੍ਧੈਃ ਪੁਸ਼਼੍ਪੈਃ ਸੁਪੂਜਿਤਾਮ੍॥ 14-106-64 (96238) ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਮਹਤਾਭ੍ਯਾਂ ਤੁ ਯਾਵਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਤ੍ਯਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾ। ਤਾਵਦ੍ਯਦਿਚ੍ਛੇਤ੍ਕਪਿਲਾ ਮਨ੍ਤ੍ਰਪੂਤਾ ਸੁਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾ। ਭੂਲੋਕਵਾਸਿਨਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੰ ਨਯੇਤ੍ਸ੍ਵਯਮ੍॥ 14-106-65 (96239) ਭੂਰਸ਼੍ਵਃ ਕਨਕੰ ਗਾਵੋ ਰੂਪ੍ਯਮਸ਼੍ਵੰ ਤਿਲਾ ਯਵਾਃ। ਦੀਯਮਾਨਾਨਿ ਵਿਪ੍ਰਾਯ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਦਿਨੇਦਿਨੇ॥ 14-106-66 (96240) ਅਥ ਤ੍ਵਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯੋ ਵੈ ਤਾਨਿ ਦਤ੍ਤਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਤਥਾ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤ੍ਯਥਾਤ੍ਮਾਨਮਸ਼ੁਭੰ ਕਿੰਨੁ ਨਃ ਕ੍ਰੁʼਤੰ॥ 14-106-67 (96241) ਅਹੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਃਪਿਸ਼ਾਚੈਸ਼੍ਚ ਲੁਪ੍ਯਮਾਨਾਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ। ਯਾਸ੍ਯਾਮੋ ਨਿਰਯੰ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮਿਤਿ ਸ਼ੋਚਨ੍ਤਿ ਤਾਨਿ ਵੈ॥ 14-106-68 (96242) ਏਤਾਨ੍ਯਪਿ ਦ੍ਵਿਜੇਭ੍ਯੋ ਵੈ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਦੀਯਮਾਨਾਨਿ ਵਰ੍ਧਨ੍ਤੇ ਦਾਤਾਰੰ ਤਾਰਯਨ੍ਤਿ ਚ॥ 14-106-69 (96243) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-106-70x (7971) ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ ਦੈਤ੍ਯਘ੍ਨ ਕਾਲਃ ਕੋ ਹਵ੍ਯਕਵ੍ਯਯੋਃ। ਕੇ ਤਤ੍ਰਿ ਪੂਜਾਮਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਵਰ੍ਜਨੀਯਾਸ਼੍ਚ ਕੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-106-70 (96244) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-106-71x (7972) ਦੈਵੰ ਪੂਰ੍ਵਾਹ੍ਣਿਕੰ ਜ੍ਞੇਯੰ ਪੈਤ੍ਰੁʼਕੰ ਚਾਪਰਾਹ੍ਣਿਕਮ੍। ਕਾਲਹੀਨੰ ਚ ਯਦ੍ਦਾਨੰ ਤਦ੍ਦਾਨੰ ਰਾਜਸੰ ਵਿਦੁਃ॥ 14-106-71 (96245) ਅਵਘੁਸ਼਼੍ਟੰ ਚ ਯਦ੍ਭੁਕ੍ਤਮਨ੍ਰੁʼਤੇਨ ਚ ਭਾਰਤ। ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਸ਼ੁਨਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਤਦ੍ਭਾਗੰ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੰ ਵਿਦੁਃ॥ 14-106-72 (96246) ਯਾਵਨ੍ਤਃ ਪਤਿਤਾ ਵਿਪ੍ਰਾ ਜਡੋਨ੍ਮਤ੍ਤਾਦਯੋਪਿ ਚ। ਦੈਵੇ ਚ ਪਿਤ੍ਰ੍ਯੇ ਤੇ ਵਿਪ੍ਰਾ ਰਾਜੰਨਾਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰਿਯਾਂ॥ 14-106-73 (96247) ਕ੍ਲੀਬਃ ਪ੍ਲਙ੍ਗੀ ਚ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੀ ਚ ਰਾਜਯਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਨ੍ਵਿਤਸ਼੍ਚ ਯਃ। ਅਪਸ੍ਮਾਰੀ ਚ ਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪਿਤ੍ਰ੍ਯੇ ਨਾਰ੍ਹਤਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍॥ 14-106-74 (96248) ਚਿਕਿਤ੍ਸਕਾ ਦੇਵਲਕਾ ਮਿਥ੍ਯਾਨਿਯਮਧਾਰਿਣਃ। ਸੋਮਵਿਕ੍ਰਯਿਣਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇ ਨਾਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍॥ 14-106-75 (96249) ਏਕੋਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੇ ਚ ਯੇ ਚਾੰਨੰ ਭੁਞ੍ਜਤੇ ਵਿਧਿਵਦ੍ਦ੍ਬਿਜਾਃ। ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣਮਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤੇ ਪੁਨਰ੍ਨਾਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍॥ 14-106-76 (96250) ਗਾਯਕਾ ਨਰ੍ਤਕਾਸ਼੍ਚੈਵ ਪ੍ਲਵਕਾ ਵਾਦਕਾਸ੍ਤਥਾ। ਕਥਕਾ ਯੌਧਿਕਾਸ਼੍ਚੈਵ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇ ਨਾਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍॥ 14-106-77 (96251) ਅਨਗ੍ਨਯਸ਼੍ਚ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਸ਼ਵਨਿਰ੍ਯਾਤਕਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਸ੍ਤੇਨਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਕਰ੍ਮਸ੍ਥਾ ਰਾਜੰਨਾਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍॥ 14-106-78 (96252) ਅਪਰਿਜ੍ਞਾਤਪੂਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਗਣਪੁਤ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਪੁਤ੍ਰਿਕਾਪੁਤ੍ਰਕਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇ ਨਾਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍॥ 14-106-79 (96253) ਰਣਕਰ੍ਤਾ ਚ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰੋ ਯਸ਼੍ਚ ਵਾਣਿਜ੍ਯਕੋ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਪ੍ਰਾਣਿਵਿਕ੍ਰਯਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਸ਼੍ਚ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇ ਨਾਰ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍॥ 14-106-80 (96254) ਚੀਰ੍ਣਵ੍ਰਤਗੁਣੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਤਤ੍ਪਰਾਃ। ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਜ੍ਞਾਃ ਕ੍ਰਿਯਾਵਨ੍ਤਸ੍ਤੇ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਕ੍ਸ਼਼ਮਾਃ॥ 14-106-81 (96255) ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧਸ੍ਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਕਾਲਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਦਘਿ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਤਥਾ। ਦਰ੍ਭਾਃ ਸੁਮਨਸਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੰ ਤਤ੍ਕਾਲੇ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧਦੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-106-82 (96256) ਚਾਰਿਤ੍ਰਨਿਰਤਾ ਰਾਜਨ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਯੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਯਃ। ਅਰ੍ਥਿਨਸ਼੍ਚੋਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤੇਭ੍ਯੋ ਦਤ੍ਤੰ ਮਹਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-106-83 (96257) ਤਪਸ੍ਵਿਨਸ਼੍ਚ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤਥਾ ਭੈਕ੍ਸ਼਼ਚਰਾਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਅਰ੍ਥਿਨਃ ਕੇਚਿਦਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦਤ੍ਤੰ ਮਹਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-106-84 (96258) ਏਵੰ ਧਰ੍ਮਭੂਤਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਨਾ ਤਦਾ। ਰ੍ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਯ ਦਰਿਦ੍ਰਾਯ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਾਨੁਪਕਾਰਿਣੇ॥ 14-106-85 (96259) ਦਾਨੰ ਯਤ੍ਤੇ ਪ੍ਰਿਯੰ ਕਿੰਚਿਚ੍ਛ੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਚ ਯਤ੍ਪ੍ਰਿਯਮ੍। ਤਤ੍ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਸ੍ਵ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਯਦੀਚ੍ਛਸਿ ਤਦਕ੍ਸ਼਼ਯਮ੍॥ 14-106-86 (96260) ਨਿਰਯੰ ਯੇ ਚ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-106-87 (96261) ਗੁਰ੍ਵਰ੍ਥੰ ਵਾ ਭਯਾਰ੍ਥੰ ਵਾ ਨੋਚੇਦਨ੍ਯਤ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਵਦਨ੍ਤਿ ਯੇ(ਅ)ਨ੍ਰੁʼਤੰ ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-88 (96262) ਪਰਦਾਰਾਪਹਰ੍ਤਾਰਃ ਪਰਦਾਰਾਮਿਮਰ੍ਸ਼ਕਾਃ। ਪਰਾਰਪ੍ਰਯੋਕ੍ਤਾਰਸ੍ਤੇਂ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-89 (96263) ਸੂਚਕਾਃ ਸੰਧਿਭੇਤ੍ਤਾਰਃ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯੋਪਜੀਵਿਨਃ। ਅਕ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞਾਸ਼੍ਚ ਮਿਤ੍ਰਾਣਾਂ ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-90 (96264) ਵਰ੍ਣਾਸ਼੍ਰਮਾਣਾਂ ਯੇ ਬਾਹ੍ਯਾਃ ਪਾਸ਼਼ਣ੍ਡਾਸ਼੍ਚੈਵ ਪਾਪਿਨਃ। ਉਪਾਸਤੇ ਚ ਤਾਨੇਵ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਨਰਕਾਲਯਾਃ॥ 14-106-91 (96265) ਵੇਦਵਿਕ੍ਰਯਿਣਸ਼੍ਚੈਵ ਵੇਦਾਨਾਂ ਚੈਵ ਦੂਸ਼਼ਕਾਃ। ਵੇਦਾਨਾਂ ਲੇਖਕਾਸ਼੍ਚੈਵ ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-92 (96266) ਰਸਵਿਕ੍ਰਯਿਣੋ ਰਾਜਨ੍ਵਿਸ਼਼ਵਿਕ੍ਰਯਿਣਸ਼੍ਚ ਯੇ। ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਵਿਕ੍ਰਯਿਣਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-93 (96267) ਚਣ੍ਡਾਲੇਭ੍ਯਸ਼੍ਚ ਯੇ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਨਰਾਧਮਾਃ। ਅਰ੍ਥਾਰ੍ਥਮਥਵਾ ਸ੍ਨੇਹਾਤ੍ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-94 (96268) ਪਸ਼ੂਨਾਂ ਦਮਕ**ਯੈਵ ਤਥਾ ਨਾਸਾਨੁਵੇਧਕਾਃ ਪੁਂਸ੍ਤ੍ਵਹਿੰਸਾਕਰਸ੍ਚੈਵ ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-95 (96269) ਅਦਾਤਾਰਃ ਸਮਰ੍ਥਾ ਯੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਣਾਂ ਲੋਭਕਾਰਣਾਤ੍। ਦੀਨਾਨਨ੍ਧਾੰਨ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-96 (96270) ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤਾਨ੍ਦਾਨ੍ਤਾਨ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨ੍ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਾਨ੍ਦੀਰ੍ਘਕਾਲੰ ਸਹੋਸ਼਼ਿਤਾਨ੍। ਤ੍ਯਜਨ੍ਤਿ ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ਯੇ ਤੇ ਵਾ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-97 (96271) ਬਾਲਾਨਾਮਪਿ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨਾਂ ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾਨਾਂ ਚਾਪਿ ਯੇ ਨਰਾਃ। ਅਦਤ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਸ਼੍ਨਾਨ੍ਤਿ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾੰਨੰ ਤੇ ਵੈ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-98 (96272) ਏਤੇ ਪੂਰ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਿਭਿਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਨਰਾ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਃ। ਯੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਸ੍ਤਾਞ੍ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-106-99 (96273) ਦਾਨੇਨ ਤਪਸਾ ਚੈਵ ਸਤ੍ਯੇਨ ਚ ਦਮੇਨ ਚ। ਯੇ ਧਰ੍ਮਮਨੁਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-100 (96274) ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਯਾ(ਅ)ਪ੍ਯੁਪਾਧ੍ਯਾਯਾਚ੍ਛ੍ਰੁਤਮਾਦਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਯੇ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਨਿਸ੍ਸ੍ਨੇਹਾਸ੍ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-101 (96275) ਮਧੁਮਾਂਸਾਸਵੇਭ੍ਯਸ੍ਤੁ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਵ੍ਰਤਵਤ੍ਤੁ ਯੇ। ਪਰਦਾਰਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਯੇ ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-102 (96276) ਮਾਤਰੰ ਪਿਤਰੰ ਚੈਵ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਚ ਯੇ ਨਰਾਃ। ਭ੍ਰਹਾਤ੍ਰੂʼਣਾਮਪਿ ਸਸ੍ਨੇਹਾਸ੍ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-103 (96277) ਯੇ ਤੁ ਭੋਜਨਕਾਲੇ ਤੁ ਨਿਰ੍ਯਾਤਾਸ਼੍ਚਾਤਿਥਿਪ੍ਰਿਯਾਃ। ਦ੍ਵਾਰਰੋਧੰ ਨ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-104 (96278) ਵੈਵਾਹਿਕੰ ਤੁ ਕਨ੍ਯਾਨਾਂ ਦਰਿਦ੍ਰਾਣਾਂ ਚ ਯੇ ਨਰਾਃ। ਕਾਰਯਨ੍ਤਿ ਚ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-105 (96279) ਰਸਾਨਾਮਥ ਬੀਜਾਨਾਮੋਸ਼਼ਧੀਨਾਂ ਤਥੈਵ ਚ। ਦਾਤਾਰਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯੋਪੇਤਾਸ੍ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-106 (96280) ਕ੍ਸ਼਼ੇਮਾਕ੍ਸ਼਼ੇਮੰ ਚ ਮਾਰ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਸਮਾਨਿ ਵਿਸ਼਼ਮਾਣਿ ਚ। ਅਰ੍ਥਿਨਾਂ ਯੇ ਚ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ॥ 14-106-107 (96281) ਪਰ੍ਵਦ੍ਵਯੇ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼੍ਯਾਮਸ਼਼੍ਟਮ੍ਯਾਂ ਸੰਧ੍ਯਯੋਰ੍ਦ੍ਵਯੋਃ। ਆਰ੍ਦ੍ਰਾਯਾਂ ਜਨ੍ਮਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੇ ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਸ਼੍ਰਵਣੇ(ਅ)ਥਵਾ। ਯੇ ਗ੍ਰਾਮ੍ਯਧਰ੍ਮਵਿਰਤਾਸ੍ਤੇ ਨਰਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਪ੍ਤਿਨਃ॥ 14-106-108 (96282) ਹਵ੍ਯਕਵ੍ਯਵਿਧਾਨੰ ਚ ਨਰਕਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨੌ। ਧਰ੍ਮਾਧਰ੍ਮੌ ਚ ਕਥਿਤੌ ਕਿੰ ਭੂਯਃ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ॥ ॥ 14-106-109 (96283) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਡਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 106 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 107

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.107. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 107

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਤ੍ਯਾਯਾ ਅਕਰਣੇਪਿ ਤਤ੍ਤੁਲ੍ਯਫਲਕਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਕਥਨਮ੍। 1 ॥ ਤਥਾ ਅਭੋਜ੍ਯਾੰਨਾਨਾਂ ਪਾਪਿਨਾਂ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਇਦੰ ਮੇ ਤਤ੍ਵਤੋ ਦੇਵ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸ੍ਯਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਹਿੰਸਾਮਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਯੋ ਮਰ੍ਤ੍ਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਤ੍ਯਾਮਵਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍॥ 14-107-1 (96284) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-107-2x (7973) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਸ੍ਵਯਮਾਹੂਯ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਰ੍ਥੰ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਕਰ੍ਸ਼ਿਤਮ੍। ਬ੍ਰੂਯਾੰਨਾਸ੍ਤੀਤਿ ਯਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-2 (96285) ਮਧ੍ਯਸ੍ਥਸ੍ਯੇਹ ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਯ ਯੋ(ਅ)ਨੂਚਾਨਸ੍ਯ ਭਾਰਤ। ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਹਰਤਿ ਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਇਸ੍ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-3 (96286) ਆਸ਼੍ਰਮੇ ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਲਯੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਗ੍ਰਾਮੇ ਵਾ ਨਗਰੇ(ਅ)ਪਿ ਵਾ। ਅਗ੍ਨਿੰ ਯਃ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-4 (96287) ਗੋਕੁਲਸ੍ਯ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਰ੍ਤਸ੍ਯ ਜਲਾਨ੍ਤੇ ਵਸੁਧਾਧਿਪ। ਉਤ੍ਪਾਦਯਤਿ ਯੋ ਵਿਘ੍ਨੰ ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-5 (96288) ਯਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੁਤਿੰ ਸਮ੍ਯਕ੍ਛਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਾ ਮੁਨਿਭਿਃ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਦੂਸ਼਼ਯਤ੍ਯਨਭਿਜ੍ਞਾਯ ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-6 (96289) ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਹੀਨਸ੍ਯ ਪਙ੍ਗੋਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਜਡਸ੍ਯ ਵਾ। ਹਰੇਦ੍ਵੈ ਯਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਸ੍ਵੰ ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-7 (96290) ਗੁਰੁਂ ਤ੍ਵੰਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਹੁਂਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਅਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਚ ਸ਼ਾਸਨਮ੍। ਵਰ੍ਤਤੇ ਯਸ੍ਤੁ ਮੂਢਾਤ੍ਮਾ ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-8 (96291) ਕ੍ਰੋਧਾਦ੍ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਦ੍ਵੇਸ਼਼ਾਦਾਕ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤਰ੍ਜਿਤੋਪਿ ਵਾ। ਰੁʼਤੌ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੰ ਵਾ ਨੋਪੇਯਾਤ੍ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-9 (96292) ਯਾਵਤ੍ਸਾਰੋ ਭਵੇਦ੍ਦੀਨਸ੍ਤੰਨਾਸ਼ੇ ਯਸ੍ਯ ਦੁਃਸ੍ਥਿਤਿਃ। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਸ੍ਵੰ ਹਰੇਦ੍ਯੋ ਵੈ ਤਮਾਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਘਾਤਕਮ੍॥ 14-107-10 (96293) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-107-11x (7974) ਸਪ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਪਿ ਦਾਨਾਨਾਂ ਯਤ੍ਤੁ ਦਾਨੰ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ। ਅਭੋਜ੍ਯਾੰਨਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤਾਨ੍ਬ੍ਰਵੀਹਿ ਸੁਰੋਤ੍ਤਮ॥ 14-107-11 (96294) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-107-12x (7975) ਅੰਨਮੇਵ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਦੇਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪੁਰਸ੍ਸਰਾਃ। ਅੰਨੇਨ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਦਾਨੰ ਨ ਭੂਤੰ ਨ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-107-12 (96295) ਅੰਨਮੂਰ੍ਜਸ੍ਕਰੰ ਲੋਕੇ ਹ੍ਯੰਨਾਤ੍ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ। ਅਬੋਜ੍ਯਾੰਨਾਨ੍ਮਯਾ ਰਾਜਨ੍ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾੰਨਿਬੋਧ ਮੇ॥ 14-107-13 (96296) ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਸ੍ਯ ਕਦਰ੍ਯਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤਸ੍ਯ ਚ। ਅਭਿਸ਼ਪ੍ਤਸ੍ਯ ਸ਼਼ਣ੍ਡਸ੍ਯ ਪਾਕਭੇਦਕਰਸ੍ਯ ਚ॥ 14-107-14 (96297) ਚਿਕਿਤ੍ਸਕਸ੍ਯ ਦੂਤਸ੍ਯ ਤਥਾ ਚੋਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟਭੋਜਿਨਃ। ਉਗ੍ਰਾੰਨੰ ਸੂਤਕਾੰਨੰ ਚ ਸ਼ੂਦ੍ਰੋਚ੍ਛੇਸ਼਼ਣਮੇਵ ਚ॥ 14-107-15 (96298) ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਦੰਨੰ ਨ ਭੋਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਪਤਿਤਾੰਨੰ ਚ ਯਚ੍ਛ੍ਰੁਤਮ੍। ਤਥਾ ਚ ਪਿਸ਼ੁਨਸ੍ਯਾੰਨੰ ਯਜ੍ਞਵਿਕ੍ਰਯਿਣਸ੍ਤਥਾ॥ 14-107-16 (96299) ਸ਼ੈਲੂਸ਼਼ੰ ਤਨ੍ਤੁਵਾਯਾੰਨੰ ਕ੍ਰੁʼਤਘ੍ਨਸ੍ਯਾੰਨਮੇਵ ਚ। ਅੰਬਸ਼਼੍ਠਕਨਿਸ਼਼ਾਦਾਨਾਂ ਰਙ੍ਗਾਵਤਰਕਸ੍ਯ ਚ॥ 14-107-17 (96300) ਸੁਵਰ੍ਣਕਰ੍ਤੁਰ੍ਵੈਣਸ੍ਯਿ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਵਿਕ੍ਰਯਿਣਸ੍ਤਥਾ। ਸੂਤਾਨਾ ਸ਼ੌਣ੍ਡਿਕਾਨਾਂ ਚ ਵੈਦ੍ਯਸ੍ਯ ਰਜਕਸ੍ਯ ਚ॥ 14-107-18 (96301) ਸ੍ਤ੍ਰੀਜਿਤਸ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਸ੍ਯ ਤਥਾ ਮਾਹਿਸ਼਼ਿਕਸ੍ਯ ਚ। ਅਨਿਰ੍ਦਸ਼ਾਨਾਂ ਪ੍ਰੇਤਾਨਾਂ ਗਣਿਕਾਨਾਂ ਤਥੈਵ ਚ॥ 14-107-19 (96302) ਬਨ੍ਦਿਨੋ ਦ੍ਯੂਤਕਰ੍ਤੁਸ਼੍ਚ ਤਥਾ ਦ੍ਯੂਤਵਿਦਾਮਪਿ। ਪਰਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯਚ੍ਚਾੰਨੰ ਪਰਿਵੇਤ੍ਤੁਸ੍ਤਥੈਵ ਚ॥ 14-107-20 (96303) ਯਸ਼੍ਚਾਗ੍ਰਦਿਧਿਸ਼਼ੁਰ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਦਿਧਿਸ਼਼ੂਪਪਿਸ੍ਤਥਾ। ਤਯੋਰਪ੍ਯੁਭਯੋਰੰਨੰ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਚਾਪਿ ਵਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ 14-107-21 (96304) ਰਾਜਾੰਨੰ ਤੇਜ ਆਦਤ੍ਤੇ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਰ੍ਚਸਮ੍। ਆਯੁਃ ਸੁਵਰ੍ਣਕਾਰਾੰਨੰ ਯਸ਼ਸ਼੍ਚਾਰ੍ਮਾਵਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਿਨਃ॥ 14-107-22 (96305) ਗਣਾੰਨੰ ਗਣਿਕਾੰਨੰ ਚ ਲੋਕੇਭ੍ਯਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਮ੍। ਪੂਯੰ ਚਿਕਿਤ੍ਸਕਸ੍ਯਾੰਨੰ ਸ਼ੁਕ੍ਲੰ ਤੁ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲੀਪਤੇਃ॥ 14-107-23 (96306) ਵਿਸ਼਼੍ਠਾ ਵਾਰ੍ਧੁਸ਼਼ਿਕਸ੍ਯਾੰਨੰ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਤ੍ਪਰਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤ੍ਵਗਸ੍ਥਿਰੋਮਾਣਿ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਯੋ(ਅ)ੰਨੰ ਤੁ ਭਕ੍ਸ਼਼ਯੇਤ੍॥ 14-107-24 (96307) ਅਮਾਤ੍ਯਾੰਨਮਥੈਤੇਸ਼਼ਾਂ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤ੍ਰਿਯਹੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍। ਮਤ੍ਯਾ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਰੁʼਦ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਪ੍ਰਾਜਾਪਤ੍ਯੰ ਚਰੇਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-107-25 (96308) ਦਾਨਾਨਾਂ ਚ ਫਲੰ ਯਦ੍ਵੈ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ਤਤ੍ਵਤਃ। ਜਲਦਸ੍ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਿਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਸੁਖਮਕ੍ਸ਼਼ਯਮੰਨਦਃ॥ 14-107-26 (96309) ਤਿਲਦਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਜਾਮਿਸ਼਼੍ਟਾਂ ਦੀਪਦਸ਼੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਭੂਮਦੋ ਭੂਮਿਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਦੀਰ੍ਘਮਾਯੁਰ੍ਹਿਰਣ੍ਯਦਃ॥ 14-107-27 (96310) ਗ੍ਰੁʼਹਦੋ(ਅ)ਗ੍ਰ੍ਯਾਣਿ ਵੇਸ਼੍ਮਾਨਿ ਰੂਪ੍ਯਦੋ ਰੂਪਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਵਾਸੋਦਸ਼੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਸਾਲੋਕ੍ਯਮਸ਼੍ਵਿਸਾਲੋਕ੍ਯਮਸ਼੍ਵਦਃ॥ 14-107-28 (96311) ਅਨਡੁਦ੍ਦਃ ਸ਼੍ਰਿਯੰ ਜੁਸ਼਼੍ਟਾਂ ਗੋਦੋ ਗੋਲੋਕਮਸ਼੍ਨੁਤੇ। ਯਾਨਸ਼ਯ੍ਯਾਪ੍ਰਦੋ ਭਾਰ੍ਯਾਮੈਸ਼੍ਵਰ੍ਯਮਭਯਪ੍ਰਦਃ॥ 14-107-29 (96312) ਧਾਨ੍ਯਦਃ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੰ ਸੌਖ੍ਯੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਾਮ੍ਯਤਾਮ੍। ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੇਵ ਦਾਨਾਨਾਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਾਨੰ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-107-30 (96313) ਹਿਰਣ੍ਯਭੂਗਵਾਸ਼੍ਵਾਜਵਸ੍ਤ੍ਰਸ਼ਯ੍ਯਾਸਨਾਦਿਸ਼਼ੁ। ਯੋਰ੍ਚਿਤਃ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤਿ ਦਦ੍ਯਾਦੁਚਿਤਮੇਵ ਚ। ਤਾਵੁਭੌ ਗਚ੍ਛਤਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਨਰਕੰ ਚ ਵਿਪਰ੍ਯਯੇ॥ 14-107-31 (96314) ਅਨ੍ਰੁʼਤੰ ਨ ਵਦੇਦ੍ਵਿਦ੍ਵਾਂਸ੍ਤਪਸ੍ਤਪ੍ਤ੍ਵਾ ਨ ਵਿਸ੍ਮਯੇਤ੍। ਨਾਰ੍ਤੋਪ੍ਯਭਿਭਵੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾੰਨ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਯੇਤ੍॥ 14-107-32 (96315) ਯਜ੍ਞੋ(ਅ)ਨ੍ਰੁʼਤੇਨ ਕ੍ਸ਼਼ਰਤਿ ਤਪਃ ਕ੍ਸ਼਼ਰਤਿ ਵਿਸ੍ਮਯਾਤ੍। ਆਯੁਰ੍ਵਿਪ੍ਰਾਵਮਾਨੇਨ ਦਾਨੰ ਤੁ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਨਾਤ੍॥ 14-107-33 (96316) ਏਕਃ ਪ੍ਰਜਾਯਤੇ ਜਨ੍ਤੁਰੇਕ ਏਵ ਪ੍ਰਮੀਯਤੇ। ਅਕੋ(ਅ)ਨੁਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਮੇਕਸ਼੍ਚਾਪ੍ਨੋਤਿ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-107-34 (96317) ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਸ਼ਰੀਰਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਕਾਸ਼਼੍ਠਲੋਸ਼਼੍ਟਸਮੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ। ਵਿਮੁਖਾ ਬਾਨ੍ਧਵਾ ਯਾਨ੍ਤਿ ਧਰ੍ਮਸ੍ਤਮਨੁਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-107-35 (96318) ਅਨਾਗਤਾਨਿ ਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਕਰ੍ਤੁਂ ਗਣਯਤੇ ਮਨਃ। ਸ਼ਰੀਰਕੰ ਸਮੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਸ੍ਮਯਤੇ ਨੂਨਮਨ੍ਤਕਃ॥ 14-107-36 (96319) ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਧਰ੍ਮਸਹਾਸਸ੍ਤੁ ਧਰ੍ਮੰ ਸੰਚਿਨੁਯਾਤ੍ਸਦਾ। ਧਰ੍ਮੇਣ ਹਿ ਸਹਾਯੇਨ ਤਮਸ੍ਤਰਤਿ ਦੁਸ੍ਤਰਮ੍॥ 14-107-37 (96320) ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਤਟਾਕਾਨਿ ਬਹੂਦਕਾਨਿ ਸਭਾਸ਼੍ਚ ਕੂਪਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ੁਭਾਃ ਪ੍ਰਪਾਸ਼੍ਚ। ਅੰਨਪ੍ਰਦਾਨੰ ਮਧੁਰਾ ਚ ਵਾਣੀ ਯਮਸ੍ਯ ਤੇ ਨਿਰ੍ਵਿਸ਼਼ਯਾ ਭਵਨ੍ਤਿ॥ ॥ 14-107-38 (96321) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 107 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 108

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.108. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 108

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਯਤ੍ਯਗ੍ਨਿਮਹਿਮਾਨੁਵਰ੍ਣਨਮ੍॥ 1 ॥ ਦਾਨਪਾਤ੍ਰਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਲਕ੍ਸ਼਼ਣਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਥਾ(ਅ)ੰਨਦਾਨਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਅਨੇਕਾਨ੍ਤੰ ਬਹੁਦ੍ਵਾਰੰ ਧਰ੍ਮਮਾਹੁਰ੍ਮਨੀਪਿਣਃ। ਕਿੰਲਕ੍ਸ਼਼ਣੋਸੌ ਭਤਿ ਤਨ੍ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਜਨਾਰ੍ਦਨ॥ 14-108-1 (96322) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-108-2x (7976) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਸਮਾਸੇਨ ਧਰ੍ਮਸ਼ੌਚਵਿਧਿਕ੍ਰਮਮ੍। ਅਹਿੰਸਾ ਸ਼ੌਚਮਕ੍ਰੋਧਮਾਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯੰ ਦਮਃ ਸ਼ਮਃ। ਆਰ੍ਜਵੰ ਚੈਵ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤੰ ਧਰ੍ਮਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-108-2 (96323) ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਤਪਃ ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤਿਰ੍ਮਧੁਮਾਂਸਸ੍ਯ ਵਰ੍ਜਨਮ੍। ਮਰ੍ਯਾਦਾਯਾਂ ਸ੍ਥਿਤਿਸ਼੍ਚੈਵ ਸ਼ਮਃ ਸ਼ੌਚਸ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍॥ 14-108-3 (96324) ਬਾਲ੍ਯੇ ਵਿਦ੍ਯਾਂ ਨਿਸ਼਼ੇਵੇਤ ਯੌਵਨੇ ਦਾਰਸੰਗ੍ਰਹਮ੍। ਵਾਰ੍ਧਕੇ ਮੌਨਮਾਤਿਸ਼਼੍ਠੇਤ੍ਸਰ੍ਵਦਾ ਧਰ੍ਮਮਾਚਰੇਤ੍॥ 14-108-4 (96325) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾੰਨਾਵਮਨ੍ਯੇਤ ਗੁਰੁਨ੍ਪਰਿਵਦੇੰਨ ਚ। ਯਤੀਨਾਮਨੁਕੂਲਃ ਸ੍ਯਾਦੇਸ਼਼ ਧਰ੍ਮਃ ਸਨਾਤਨਃ॥ 14-108-5 (96326) ਯਤਿਰ੍ਗੁਰੁਰ੍ਦ੍ਵਿਜਾਤੀਨਾਂ ਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਗੁਰੁਃ। ਪਤਿਰੇਵ ਗੁਰੁਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ ਗੁਰੁਃ॥ 14-108-6 (96327) ਯਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਤਾਰ੍ਜਿਤੰ ਪਾਪੰ ਜ੍ਞਾਨਤੋ(ਅ)ਜ੍ਞਾਨਤੋਪਿ ਵਾ। ਨਿਰ੍ਦਹਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮੇਕਰਾਤ੍ਰੋਸ਼਼ਿਤੋ ਯਤਿਃ॥ 14-108-7 (96328) ਦੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਵਾ ਜ੍ਞਾਨਿਨੋ(ਅ)ਜ੍ਞਾਨਿਨੋਪਿ ਵਾ। ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥੈਰ੍ਯਤਯਃ ਪੂਜ੍ਯਾਃ ਪਰਤ੍ਰ ਹਿਤਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਭਿਃ॥ 14-108-8 (96329) ਏਕਦਣ੍ਡੀ ਤ੍ਰਿਦਣ੍ਡੀ ਵਾ ਸ਼ਿਖੀ ਵਾ ਮੁਣ੍ਡਿਤੋਪਿ ਵਾ। ਕਾਸ਼਼ਾਯਦਣ੍ਡਧਾਰੋਪਿ ਯਤਿਃ ਪੂਜ੍ਯੋ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-108-9 (96330) ਅਪੂਜਿਤੋ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥੈਰ੍ਵਾ ਤਥਾ ਚਾਪ੍ਯਵਮਾਨਿਤਃ। ਯਤਿਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਤਿਥਿਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਨਰਕੇ ਪਾਤਯਿਸ਼਼੍ਯਤਃ॥ 14-108-10 (96331) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਯਤ੍ਨਤਃ ਪੂਜ੍ਯਾ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਾਃ। ਮਯਿ ਸੰਨ੍ਯਸ੍ਤਕਰ੍ਮਾਣਃ ਪਰਤ੍ਰ ਹਿਤਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਭਿਃ॥ 14-108-11 (96332) ਪ੍ਰਹਰੇੰਨ ਦ੍ਵਿਜਾਨ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਗਾਂ ਨ ਹਨ੍ਯਾਤ੍ਕਦਾਚਨ। ਭ੍ਰੂਣਹਤ੍ਯਾਸਮੰ ਚੈਵ ਉਭਯੰ ਯੋ ਨਿਸ਼਼ੇਵਤੇ॥ 14-108-12 (96333) ਨਾਗ੍ਨਿੰ ਮੁਖੇਨੋਪਧਮੇੰਨ ਚ ਪਾਦੌ ਪ੍ਰਤਾਪਯੇਤ੍। ਨਾਧਃ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਕਦਾਚਿਤ੍ਤੁ ਨ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੰ ਪਰਿਤਾਪਯੇਤ੍॥ 14-108-13 (96334) ਨਾਨ੍ਤਰਾ ਗਮਨੰ ਕੁਰ੍ਯਾੰਨ ਚਾਮੇਧ੍ਯੰ ਵਿਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍। ਉਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੋ ਨ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਦਗ੍ਨਿਮਾਸ਼ੌਚਸ੍ਥੋ ਨ ਜਾਤੁਚਿਤ੍॥ 14-108-14 (96335) ਸ਼੍ਵਚਣ੍ਡਾਲਾਦਿਭਿਃ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਨਾਙ੍ਗਮਗ੍ਨੌ ਪ੍ਰਤਾਪਯੇਤ੍। ਸਰ੍ਵਦੇਵਮਯੋ ਵਹ੍ਨਿਸ੍ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛੁਦ੍ਧਃ ਸਦਾ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍॥ 14-108-15 (96336) ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਮੂਤ੍ਰਪੁਰੀਸ਼਼ਸ੍ਤੁ ਨ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਦ੍ਵਹ੍ਨਿਮਾਤ੍ਮਵਾਨ੍। ਯਾਵਤ੍ਤੁ ਧਾਰਯੇਦ੍ਵੇਗੰ ਤਾਵਦਪ੍ਰਯਤੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-108-16 (96337) ਪਚਨਾਗ੍ਨਿੰ ਨ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਯਾਤ੍ਪਰਵੇਸ਼੍ਮਨਿ ਜਾਤੁਚਿਤ੍। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਪਕ੍ਵੇਨ ਚਾੰਨੇਨ ਯਤ੍ਕਰ੍ਮ ਕੁਰੁਤੇ ਸ਼ੁਭਮ੍॥ 14-108-17 (96338) ਤਸ੍ਯੈਵ ਤਚ੍ਛੁਭਸ੍ਯਾਰ੍ਧਮਗ੍ਨਿਦਸ੍ਯ ਭਵੇੰਨ੍ਰੁʼਪ। ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹਗਤੰ ਵਹ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਯਾਦਵਿਨਾਸ਼ਿਤਮ੍॥ 14-108-18 (96339) ਪ੍ਰਮਾਦਾਦ੍ਯਦਿ ਵਾ(ਅ)ਜ੍ਞਾਨਾਤ੍ਤਸ੍ਯ ਨਾਸ਼ੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਯਾਤ੍ਤੁ ਮਥਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯਾਗਾਰਤੋਪਿ ਵਾ॥ 14-108-19 (96340) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-108-20x (7977) ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਃ ਸਾਧਵੋ ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤੇਭ੍ਯੋ ਦਤ੍ਤੰ ਮਹਾਫਲਮ੍। ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇਭ੍ਯੋ ਹਿ ਦਾਤਵ੍ਯੰ ਤਨ੍ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਜਨਾਰ੍ਦਨ॥ 14-108-20 (96341) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-108-21x (7978) ਅਕ੍ਰੋਧਨਾਃ ਸਤ੍ਯਪਰਾ ਧਰ੍ਮਨਿਤ੍ਯਾ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਃ ਸਾਧਵੋ ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤੇਭ੍ਯੋ ਦਤ੍ਤੰ ਮਹਾਫਲਮ੍॥ 14-108-21 (96342) ਅਮਾਨਿਨਃ ਸਰ੍ਵਸਹਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਰ੍ਥਾ ਵਿਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਸਰ੍ਵਭੂਤਹਿਤਾ ਮੈਤ੍ਰਾਸ੍ਤੇਭ੍ਯੋ ਦਤ੍ਤੰ ਮਹਾਫਲਮ੍॥ 14-108-22 (96343) ਅਲੁਬ੍ਧਾਃ ਸ਼ੁਚਯੋ ਵੈਦ੍ਯਾ ਹੀਮਨ੍ਤਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦਿਨਃ। ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਨਿਰਤਾ ਯੇ ਤੁ ਤੇਭ੍ਯੋ ਦਤ੍ਤੰ ਮਹਾਫਲਮ੍॥ 14-108-23 (96344) ਸਾਙ੍ਗੰਸ਼੍ਚ ਚਤੁਰੋ ਵੇਦਾਨ੍ਯੋ(ਅ)ਧੀਯੇਤ ਦਿਨੇਦਿਨੇ। ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨੰ ਯਸ੍ਯ ਨੋ ਦੇਹੇ ਤਤ੍ਪਾਤ੍ਰਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਯੋ ਵਿਦੁਃ॥ 14-108-24 (96345) ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਸ਼੍ਰੁਤਾਭ੍ਯਾਂ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਨ ਸ਼ੀਲੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਵਿਤਃ। ਤਾਰਯੇਤ੍ਤਤ੍ਕੁਲੰ ਸਰ੍ਵਮੇਕੋਪੀਹ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-108-25 (96346) ਗਾਮਸ਼੍ਵਮੰਨੰ ਵਿਤ੍ਤੰ ਵਾ ਤਦ੍ਵਿਧੇ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਯੇਤ੍। ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਤੁ ਗੁਣੋਪੇਤੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਅਣੰ ਸਾਧੁਸੰਮਤਮ੍। ਦੂਰਾਦਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤੰ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਪੂਜਯੇਤ੍॥ 14-108-26 (96347) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-108-27x (7979) ਧਰ੍ਮਾਧਰ੍ਮਵਿਧਿਸ੍ਤ੍ਵੇਵੰ ਭੀਮੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਭਾਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਭੀਸ਼਼੍ਮਵਾਕ੍ਯਾਤ੍ਸਾਰਭੂਤੰ ਵਦ ਧਰ੍ਮੰ ਸੁਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-108-27 (96348) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-108-28x (7980) ਅੰਨੇਨ ਧਾਰ੍ਯਤੇ ਸਰ੍ਵੰ ਜਗਦੇਤਚ੍ਚਰਾਚਰਮ੍। ਅੰਨਾਤ੍ਪ੍ਰਭਵਤਿ ਪ੍ਰਾਣਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-108-28 (96349) ਕਲਤ੍ਰੰ ਪੀਡਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਦੇਸ਼ੇ ਕਾਲੇ ਚ ਸ਼ਕ੍ਤਿਤਃ। ਦਾਤਵ੍ਯੰ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਵੇ ਚਾੰਨਮਾਤ੍ਮਨੋ ਭੂਤਿਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-108-29 (96350) ਵਿਪ੍ਰਮਧ੍ਵਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤੰ ਬਾਲੰ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਮਥਾਪਿ ਵਾ। ਅਰ੍ਚਯੇਦ੍ਗੁਰੁਵਤ੍ਪ੍ਰੀਤੋ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥੋ ਗ੍ਰੁʼਹਮਾਗਤਮ੍॥ 14-108-30 (96351) ਕ੍ਰੋਧਮੁਤ੍ਪਤਿਤੰ ਹਿਤ੍ਵਾ ਸੁਸ਼ੀਲੋ ਵੀਤਮਤ੍ਸਰਃ। ਅਰ੍ਚਯੇਦਤਿਥਿੰ ਪ੍ਰੀਤਃ ਪਰਤ੍ਰ ਹਿਤਭੂਤਯੇ॥ 14-108-31 (96352) ਅਤਿਥਿੰ ਨਾਵਮਨ੍ਯੇਤ ਨਾਨ੍ਰੁʼਤਾਂ ਗਿਰਮੀਰਯੇਤ੍। ਨ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛੇਦ੍ਗੋਤ੍ਰਚਰਣੰ ਨਾਧੀਤੰ ਵਾ ਕਦਾਚਨ॥ 14-108-32 (96353) ਚਣ੍ਡਾਲੋ ਵਾ ਸ਼੍ਵਪਾਕੋ ਵਾ ਕਾਲੇ ਯਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦਾਗਤਃ। ਅੰਨੇਨ ਪੂਜਨੀਯਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ਪਰਤ੍ਰ ਹਿਤਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-108-33 (96354) ਪਿਧਾਯ ਤੁ ਗ੍ਰੁʼਹਦ੍ਵਾਰੰ ਭੁਕ੍ਤੇ ਯੋ(ਅ)ੰਨੰ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਾਨ੍। ਸ੍ਵਰ੍ਗਦ੍ਵਾਰਪਿਧਾਨੰ ਵੈ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-108-34 (96355) ਪਿਤ੍ਰੂʼਨ੍ਦੇਵਾਨ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਨ੍ਵਿਪ੍ਰਾਨਤਿਥੀਂਸ਼੍ਚ ਨਿਰਾਸ਼੍ਰਯਾਨ੍। ਯੋ ਨਰਃ ਪ੍ਰੀਣਯਤ੍ਯੰਨੈਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਮਹਤ੍॥ 14-108-35 (96356) ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪਾਪੰ ਬਹੁਸ਼ੋ ਯੋ ਦਦ੍ਯਾਦੰਨਮਰ੍ਥਿਨੇ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਸਰ੍ਵਪਾਪੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-108-36 (96357) ਅੰਨਦਃ ਪ੍ਰਾਣਦੋ ਲੋਕੇ ਪ੍ਰਾਣਦਃ ਸਰ੍ਵਦੋ ਭਵੇਤ੍। ਤਸ੍ਮਾਦੰਨੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਦਾਤਵ੍ਯੰ ਭੂਤਿਮਿਚ੍ਛਤਾ॥ 14-108-37 (96358) ਅੰਨੰ ਹ੍ਯਮ੍ਰੁʼਤਮਿਤ੍ਯਾਹੁਰੰਨੰ ਪ੍ਰਜਨਨੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਅੰਨਪ੍ਰਣਾਸ਼ੋ ਸੀਦਨ੍ਤਿ ਸ਼ਰੀਰੇ ਪਞ੍ਚ ਧਾਤਵਃ॥ 14-108-38 (96359) ਬਲੰ ਬਲਵਤੋ ਨਸ਼੍ਯੇਦੰਨਹੀਨਸ੍ਯ ਦੇਹਿਨਃ। ਤਸ੍ਮਾਦੰਨੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ(ਅ)ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾਪਿ ਵਾ॥ 14-108-39 (96360) ਆਦਤ੍ਤੇ ਹਿ ਰਸੰ ਸਰ੍ਵਮਾਦਿਤ੍ਯਃ ਸ੍ਵਗਭਸ੍ਤਿਭਿਃ। ਵਾਯੁਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਮਾਦਾਯ ਰਸੰ ਮੇਧੇਸ਼਼ੁ ਧਾਰਯੇਤ੍॥ 14-108-40 (96361) ਤਤ੍ਤੁ ਮੇਘਗਤੰ ਭੂਮੌ ਸ਼ਕ੍ਰੋ ਵਰ੍ਸ਼਼ਤਿ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍। ਤੇਨ ਦਿਗ੍ਧਾ ਭਵੇਦ੍ਦੇਵੀ ਮਹੀ ਪ੍ਰੀਤਾ ਚ **** 14-108-41 (96362) ਤਸ੍ਯਾਂ ਸਸ੍ਯਾਨਿ ਰੋਹਨ੍ਤਿ ਯੈਰ੍ਜੀਵਨ੍ਤ੍ਯਖਿਲਾਃ ਪ੍ਰਜਾਃ। ਮਾਂਸਮੇਦੋਸ੍ਥਿਮਜ੍ਜਾਨਾਂ ਸਮ੍ਭਵਸ੍ਤੇਭ੍ਯ ਏਵ ਹਿ॥ 14-108-42 (96363) ਏਵੰ ਸੂਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਪਵਨੋ ਮੇਘਃ ਸ਼ਕ੍ਰਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਏਕ ਏਵ ਸ੍ਥਿਤੋ ਰਾਸ਼ਿਰ੍ਯਤੋ ਭੂਤਾਨਿ ਜਜ੍ਞਿਰੇ॥ 14-108-43 (96364) ਭਵਨਾਨਿ ਚ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਦਿਵਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍। ਨਾਨਾਸੰਸ੍ਥਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਨਾਨਾਭੂਮਿਗਤਾਨਿ ਚ॥ 14-108-44 (96365) ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਣ੍ਡਲਸ਼ੁਭ੍ਰਾਣਿ ਕਿਙ੍ਕਿਣੀਜਾਲਵਨ੍ਤਿ ਚ। ਤਰੁਣਾਦਿਤ੍ਯਵਰ੍ਣਾਨਿ ਸ੍ਥਾਵਰਾਣਿ ਚਰਾਣਿ ਚ॥ 14-108-45 (96366) ਅਨੇਕਸ਼ਤਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਿ ਸਾਨ੍ਤਰ੍ਜਲਵਨਾਨਿ ਚ। ਤਤ੍ਰ ਪੁਸ਼਼੍ਪਫਲੋਪੇਤਾਃ ਕਾਮਦਾਃ ਸੁਰਪਾਦਪਾਃ॥ 14-108-46 (96367) ਵਾਪ੍ਯੋ ਬਦ੍ਧਸਭਾਃ ਕੂਪਾ ਦੀਰ੍ਘਿਕਾਸ਼੍ਚ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ। ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਭੋਜ੍ਯਮਯਾਃ ਸ਼ੈਲਾ ਵਾਸਾਂਸ੍ਯਾਭਰਣਾਨਿ ਚ॥ 14-108-47 (96368) ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਸ੍ਰਵਨ੍ਤ੍ਯਃ ਸਰਿਤਸ੍ਤਥਾ ਚੈਵਾੰਨਪਰ੍ਵਤਾਃ। ਘੋਸ਼਼ਵਨ੍ਤਿ ਚ ਯਾਨਾਨਿ ਯੁਕ੍ਤਾਨ੍ਯਥ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ॥ 14-108-48 (96369) ਪ੍ਰਾਸਾਦਪ੍ਰਵਰਾਃ ਸ਼ੁਭ੍ਰਾਃ ਸ਼ਯ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਕਨਕੋਜ੍ਜ੍ਵਲਾਃ। ਅੰਨਦਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾਦੰਨਪ੍ਰਦੋ ਭਵੇਤ੍॥ ॥ 14-108-49 (96370) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟੋਤ੍ਤਰਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 108 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 109

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.109. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 109

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਭੋਜਨਵਿਧਿਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਗੋਗ੍ਰਾਸਦਾਨਪ੍ਰਕਾਰਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਤਿਲਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਿਕ੍ਸ਼਼ੂਣਾਂ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸ੍ਵਯੰ ਯਨ੍ਤ੍ਰੇ ਨਿਪੀਡਨਪ੍ਰਤਿਸ਼਼ੇਧਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਅੰਨਦਾਨਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰੀਤੋਸ੍ਮਿ ਮਧੁਸੂਦਨ। ਭੋਜਨਸ੍ਯ ਵਿਧਿੰ ਵਕ੍ਤੁਂ ਦੇਵਦੇਵ ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-109-1 (96371) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-109-2x (7981) ਬੋਜਨਸ੍ਯ ਦ੍ਵਿਜਾਤੀਨਾਂ ਵਿਧਾਨੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਸ੍ਨਾਤਃ ਸ਼ੁਚਿਃ ਸ਼ੁਚੌ ਦੇਸ਼ੇ ਨਿਰ੍ਜਨੇ ਹੁਤਪਾਵਕਃ॥ 14-109-2 (96372) ਮਣ੍ਡਲੰ ਕਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਚਤੁਰਸ਼੍ਰੰ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ। ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚੇਤ੍ਤਤੋ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਵੈਸ਼੍ਯੋ(ਅ)ਰ੍ਧੇਨ੍ਦੁਸਮਾਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍॥ 14-109-3 (96373) ਆਰ੍ਦ੍ਰਪਾਦਸ੍ਤੁ ਭੁਞ੍ਜੀਯਾਤ੍ਪ੍ਰਾਙ੍ਮੁਖਸ਼੍ਚਾਸਨੇ ਸ਼ੁਚੌ। ਪਾਦਾਭ੍ਯਾਂ ਧਰਣੀਂ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਾਦੇਨੈਕੇਨ ਵਾ ਪੁਨਃ॥ 14-109-4 (96374) ਨੈਕਵਾਸਾਸ੍ਤੁ ਭੁਞ੍ਜੀਯਾੰਨ ਚਾਨ੍ਤਰ੍ਧਾਯ ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਨ ਭਿੰਨਪਾਤ੍ਰੇ ਭੁਞ੍ਜੀਤ ਪਰ੍ਣਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਤਥੈਵ ਚ॥ 14-109-5 (96375) ਅੰਨੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਨਮਸ੍ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਨਾਨ੍ਯਦਾਲੋਕਯੇਦੰਨਾੰਨ ਜੁਗੁਪ੍ਸੇਨ ਤਤ੍ਪਰਃ॥ 14-109-6 (96376) ਜੁਗੁਪ੍ਸਿਤੰ ਚ ਯਚ੍ਚਾੰਨੰ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾ ਏਵ ਭੁਞ੍ਜਤੇ। ਪਾਣਿਨਾ ਜਲਮੁਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕੁਰ੍ਯਾਦੰਨੰ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍॥ 14-109-7 (96377) ਅਪੇਯੰ ਤਦ੍ਵਿਜਾਨੀਯਾਤ੍ਪੀਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍। ਪਰਿਵੇਸ਼਼ਜਲਾਦਨ੍ਯਤ੍ਪੇਯਮੇਵ ਤੁ ਮਨ੍ਤ੍ਰਵਤ੍॥ 14-109-8 (96378) ਪਞ੍ਚ ਪ੍ਰਾਣਾਹੁਤੀਃ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਸਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਤੁ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍॥ 14-109-9 (96379) ਯਥਾ ਰਸੰ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਜਿਹ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਮਾਹੁਤੌ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਤਥਾ ਸਮਾਹਿਤਃ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਾਣਾਹੁਤਿਮਤਨ੍ਦ੍ਰਿਕਤਃ॥ 14-109-10 (96380) ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ੰਨਮਥਾੰਨਾਦੰ ਪਞ੍ਚ ਪ੍ਰਾਣਾਂਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾਦਾਹੁਤੀਃ ਪਞ੍ਚ ਤੇਨੇਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪਞ੍ਚਵਾਯਵਃ॥ 14-109-11 (96381) ਅਤੋ(ਅ)ਨ੍ਯਥਾ ਤੁ ਭੁਞ੍ਜਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਜ੍ਞਾਨਦੁਰ੍ਬਲਃ। ਤੇਨਾੰਨੇਨਾਸੁਰਾਨ੍ਪ੍ਰੇਤਾਨ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਂਸ੍ਤਰ੍ਪਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-109-12 (96382) ਵਕ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਮਾਣਾਨ੍ਪਿਣ੍ਡਾਂਸ਼੍ਚ ਗ੍ਰਸੇਦੇਕੈਕਸ਼ਃ ਪੁਨਃ। ਵਕ੍ਤ੍ਰਾਧਿਕੰ ਤੁ ਯਤ੍ਪਿਣ੍ਡਮਾਤ੍ਮੋਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੰ ਤਦੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-109-13 (96383) ਪਿਣ੍ਡਾਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਮਨ੍ਯਚ੍ਚ ਵਕ੍ਤ੍ਰਾੰਨਿਸ੍ਸ੍ਰੁʼਤਮੇਵ ਚ। ਅਭੋਜ੍ਯੰ ਤਦ੍ਵਿਜਾਨੀਯਾਦ੍ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-109-14 (96384) ਸ੍ਵਮੁਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੰ ਤੁ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਮੁਕ੍ਤਭੋਜਨਮ੍। ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਨ੍ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੰ ਪ੍ਰਾਜਾਪਤ੍ਯਮਥਾਪਿ ਵਾ॥ 14-109-15 (96385) ਸ੍ਤ੍ਰੀਪਾਤ੍ਰਭੁਙ੍ਨਰਃ ਪਾਪਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਮੁਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟਭੁਕ੍ਤਥਾ। ਤਯਾ ਸਹ ਚ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਸ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਮਦ੍ਯਮੇਵ ਹਿ। ਨ ਤਸ੍ਯ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਮੁਨਿਭਿਸ੍ਤਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਭਿਃ॥ 14-109-16 (96386) ਪਿਬਤਃ ਪਤਿਤੇ ਤੋਯੇ ਭੋਜਨੇ ਮੁਖਨਿਸ੍ਸ੍ਰੁʼਤੇ। ਅਭੋਜ੍ਯੰ ਤਦ੍ਵਿਜਾਨੀਯਾਦ੍ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-109-17 (96387) ਪੀਤਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਤੁ ਤੰਨਾਮ ਨ ਪੇਯੰ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਪਿਬੇਦ੍ਯਦਿ ਹਿ ਤਨ੍ਮੋਹਾਦ੍ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-109-18 (96388) ਪਾਨੀਯਾਨਿ ਪਿਬੇਦ੍ਯਤੇ ਤਤ੍ਪਾਤ੍ਰੰ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਃ। ਅਨੁਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੰ ਭਵੇਤ੍ਤਾਵਦ੍ਯਾਵਦ੍ਭੂਮੌ ਨ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍॥ 14-109-19 (96389) ਮੌਨੀ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਥਵਾ ਭੂਮੌ ਨਾਵਲੋਕ੍ਯ ਦਿਸ਼ਸ੍ਤਥਾ। ਭੁਞ੍ਜੀਤ ਵਿਧਿਵਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਨ ਚੋਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੰ ਪ੍ਰਦਾਪਯੇਤ੍॥ 14-109-20 (96390) ਸਦਾ ਚਾਤ੍ਯਸ਼ਨੰ ਨਾਦ੍ਯਾੰਨਾਤਿਹੀਨੰ ਚ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍। ਯਥਾ(ਅ)ੰਨੇਨ ਵ੍ਯਥਾ ਨ ਸ੍ਯਾਤ੍ਤਥਾ ਭੁਞ੍ਜੀਤ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ॥ 14-109-21 (96391) ਉਦਕ੍ਯਾਮਪਿ ਚਣ੍ਡਾਲੰ ਸ਼੍ਵਾਨੰ ਸੂਕਰਮੇਵ ਵਾ। ਭੁਞ੍ਜਾਨੋ ਯਦਿ ਵਾ ਪਸ਼੍ਯੇਤ੍ਤਦੰਨੰ ਚ ਪਰਿਤ੍ਯਜੇਤ੍। ਭੁਞ੍ਜਾਨੋ ਹ੍ਯਤ੍ਯਜਨ੍ਮੋਹਾਦ੍ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-109-22 (96392) ਕੇਸ਼ਕੀਟੋਪਪੰਨੰ ਚ ਮੁਖਮਾਰੁਤਵੀਜਿਤਮ੍। ਅਭੋਜ੍ਯੰ ਤਦ੍ਵਿਜਾਨੀਯਾਦ੍ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-109-23 (96393) ਉਤ੍ਥਾਯ ਚ ਪੁਨਃ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਪਾਦਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਚ ਲਙ੍ਘਿਤਮ੍। ਅੰਨੰ ਤਦ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੰ ਵਿਦ੍ਯਾਤ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਤ੍ਪਰਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ 14-109-24 (96394) ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੋਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟਭੁਗ੍ਵਿਪ੍ਰਃ ਸਪ੍ਤ ਪੂਰ੍ਵਾਨ੍ਪਰਾਨਪਿ। ਨਰਕੇ ਰੌਰਵੇ ਘੋਰ ਸ ਪਿਤ੍ਰੂʼਨ੍ਪਾਤਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-109-25 (96395) ਤਸ੍ਮਿੰਨਾਚਮਨੰ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਪਾਤ੍ਰੇ ਸ ਭੁਕ੍ਤਵਾਨ੍। ਯਦ੍ਯੁਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਤ੍ਯਨਾਚਾਨ੍ਤੋ ਭੁਕ੍ਤਵਾਨਾਸਨਾਤ੍ਤਤਃ। ਸ੍ਨਾਨੰ ਸਦ੍ਯਃ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਵੀਤ ਸੋਨ੍ਯਥਾ(ਅ)ਪ੍ਰਯਤੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-109-26 (96396) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-109-27x (7982) ਤ੍ਰੁʼਣਮੁਸ਼਼੍ਟਿਵਿਧਾਨੰ ਚ ਤ੍ਰੁʼਣਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਮੇਵ ਚ। ਇਕ੍ਸ਼਼ੋਃ ਸੋਮਸਮੁਦ੍ਭੂਤਿੰ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਮਾਨਦਃ॥ 14-109-27 (96397) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-109-28x (7983) ਪਿਤਰੋ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਾ ਜ੍ਞੇਯੋ ਗਾਵੋ ਲੋਕਸ੍ਯ ਮਾਤਰਃ। ਤਾਸਾਂ ਤੁ ਪੂਜਯਾ ਰਾਜਨ੍ਪੂਜਿਤਾਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਦੇਵਤਾਃ॥ 14-109-28 (96398) ਸਭਾ ਪ੍ਰਪਾ ਗ੍ਰੁʼਹਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਦੇਵਤਾਯਤਨਾਨਿ ਚ। ਸ਼ੁਦ੍ਧ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸ਼ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਯਾਸਾਂਕਿੰ ਭੂਤਮਧਿਕੰ ਤਤਃ॥ 14-109-29 (96399) ਗ੍ਰਾਸਮੁਸ਼਼੍ਟਿੰ ਪਰਗਵੇ ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਸੰਵਤ੍ਸਰੰ ਤੁ ਯਃ। ਅਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਯਮਾਹਾਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਸ੍ਤਤ੍ਸਾਰ੍ਵਕਾਲਿਕਮ੍॥ 14-109-30 (96400) ਗਾਵੋ ਮੇ ਮਾਤਰਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਪਿਤਰਸ਼੍ਚੈਵ ਗੋਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਃ। ਗ੍ਰਾਸਮੁਸ਼਼੍ਟਿੰ ਮਯਾ ਦਤ੍ਤੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਤ ਮਾਤਰਃ॥ 14-109-31 (96401) ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਨੇਨ ਮਨ੍ਤ੍ਰੇਣ ਗਾਯਤ੍ਰ੍ਯਾ ਵਾ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਅਭਿਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਗ੍ਰਾਸਮੁਸ਼਼੍ਟਿੰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-109-32 (96402) ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤੇਨ ਜ੍ਞਾਨਤੋ(ਅ)ਜ੍ਞਾਨਤੋਪਿ ਵਾ। ਤਸ੍ਯ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਦੁਃਖਪ੍ਨੰ ਚ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-109-33 (96403) ਤਿਲਾਃ ਪਿਵਿਤ੍ਰਾਃ ਪਾਪਘ੍ਨਾ ਨਾਰਾਯਣਸਮੁਦ੍ਭਵਾਃ। ਤਿਲਾਞ੍ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਤਿ ਦਾਨਮੇਤਦਨੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-109-34 (96404) ਤਿਲਾਨ੍ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਤਿਲਾਨ੍ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਤ੍ਤਿਲਾਨਪ੍ਰਾਤਰੁਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍। ਤਿਲੰਤਿਲਮਿਤਿ ਬ੍ਰੂਯਾਤ੍ਤਿਲਾਃ ਪਾਪਹਰਾ ਹਿ ਤੇ॥ 14-109-35 (96405) ਕ੍ਰੀਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨ ਵਿਕ੍ਰੇਯਾ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭਿਃ। ਭੋਜਨਾਭ੍ਯਞ੍ਜਨਾਦ੍ਦਾਨਾਦ੍ਯੋਨ੍ਯਤ੍ਤੁ ਕੁਰੁਤੇ ਤਿਲੈਃ। ਕ੍ਰੁʼਮਿਰ੍ਭੂਤ੍ਵਾ ਸ਼੍ਵਵਿਸ਼਼੍ਠਾਯਾਂ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ ਮਜ੍ਜਤਿ॥ 14-109-36 (96406) ਤਿਲਾੰਨਪੀਡਯੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਯਨ੍ਤ੍ਰਚਕ੍ਰੇ ਸ੍ਵਯੰ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਪੀਡਯਨ੍ਹਿ ਦ੍ਵਿਜੋ ਮੋਹਾੰਨਰਕੰ ਯਾਤਿ ਰੌਰਵਮ੍॥ 14-109-37 (96407) ਇਕ੍ਸ਼਼ੁਵੰਸ਼ੋਦ੍ਭਵਃ ਸੋਮਃ ਸੋਮਵੰਸ਼ੋਦ੍ਭਵਾ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਇਕ੍ਸ਼਼ੁਂ ਨ ਪੀਡਯੇਤ੍ਤਸ੍ਮਾਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁਘਾਤ੍ਯਾਤ੍ਮਘਾਤਕਃ॥ 14-109-38 (96408) ਇਕ੍ਸ਼਼ੁਦਣ੍ਡਸਹਸ੍ਰਾਣਾਮੇਕੈਕੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਤ੍ਯਾਮਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਚੇਦ੍ਯਨ੍ਤ੍ਰਪੀਡਕਃ। ਤਸ੍ਮਾੰਨ ਪੀਡਯੇਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁਂ ਯਨ੍ਤ੍ਰਚਕ੍ਰੇ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ॥ ॥ 14-109-39 (96409) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਨਵਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 109 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 110

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.110. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 110

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤ੍ਯਾਪਦ੍ਧਰ੍ਮਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਾਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਲਕ੍ਸ਼਼ਣਕਥਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਸਾਮਾਨ੍ਯਤੋ ਨਾਨਾਧਰ੍ਮਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯਸਿਦ੍ਧਿਪਰ੍ਰਕਾਰਕਥਨਮ੍॥ 3 ॥ ਤਥਾ ਗੁਰ੍ਵਾਚਾਰ੍ਯੋਪਾਧ੍ਯਾਯਲਕ੍ਸ਼਼ਣਕਥਨਮ੍॥ 4 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਸਮੁਚ੍ਚਯੰ ਚ ਧਰ੍ਮਾਣਾਂ ਭੋਜ੍ਯਾਭੋਜ੍ਯੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਮਯਾ ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਾਦਾਪਦ੍ਧਰ੍ਮੰ ਬ੍ਰਵੀਹਿ ਮੇ॥ 14-110-1 (96410) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-110-2x (7984) ਦੁਰ੍ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸੰਬਾਧੇ(ਅ)ਪ੍ਯਾਸ਼ੌਚੇ ਮ੍ਰੁʼਤਸੂਤਕੇ। ਧਰ੍ਮਕਾਲੇ(ਅ)ਧ੍ਵਨਿ ਤਥਾ ਨਿਯਮੋ ਯੇਨ ਲੁਪ੍ਯਤੇ॥ 14-110-2 (96411) ਦੂਰਾਧ੍ਵਗਮਨਾਤ੍ਖਿੰਨੋ ਦ੍ਵਿਜਾਲਾਭੇ(ਅ)ਥ ਸ਼ੂਦ੍ਰਤਃ। ਅਕ੍ਰੁʼਤੰਨੰ ਤੁ ਯਤ੍ਕਿੰਚਿਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਯਾਦਾਤ੍ਮਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਯੇ॥ 14-110-3 (96412) ਆਤੁਰੋ ਦੁਃਖਿਤੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਰ੍ਤੋ ਵਾ ਬੁਭੁਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ। ਭੁਞ੍ਜੰਨਵਿਧਿਨਾ ਵਿਪ੍ਰਃ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੀਯਤੇ ਨ ਚ॥ 14-110-4 (96413) ਨਿਮਨ੍ਤ੍ਰਿਤਸ੍ਤੁ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰੋ ਵਿਦਿਵਦ੍ਧਵ੍ਯਕਵ੍ਯਯੋਃ। ਮਾਂਸਾਦੀਨ੍ਯਪਿ ਭੁਞ੍ਜਾਨਃ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੀਯਤੇ ਨ ਚ॥ 14-110-5 (96414) ਅਸ਼਼੍ਟੌ ਤਾਨ੍ਯਵ੍ਰਤਘ੍ਨਾਨਿ ਆਪੋ ਮੂਲੰ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਪਯਃ। ਹਵਿਰ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਾਮ੍ਯਾ ਚ ਗੁਰੋਰ੍ਵਚਨਮੌਸ਼਼ਧਮ੍॥ 14-110-6 (96415) ਅਸ਼ਕ੍ਤੋ ਵਿਧਿਵਤ੍ਕਰ੍ਤੁਂ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਯੋ ਨਰਃ। ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਵਚਨੇਨਾਪਿ ਦਾਨੇਨਾਪਿ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ੍ਯਤਿ॥ 14-110-7 (96416) ਅਨ੍ਰੁʼਤਾਵ੍ਰੁʼਤੁਕਾਲੇ ਵਾ ਦਿਵਾ ਰਾਤ੍ਰੌ ਤਥਾ(ਅ)ਪਿ ਵਾ। ਪ੍ਰੋਸ਼਼ਿਤਸ੍ਤੁ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੰ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੀਯਤੇ ਨ ਚ॥ 14-110-8 (96417) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-110-9x (7985) ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯਾਃ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਵਿਪ੍ਰਾ ਨਿਨ੍ਦ੍ਯਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੁਰੇਸ਼੍ਵਰ। ਅਸ਼਼੍ਟਕਾਯਾਸ਼੍ਚ ਕਃ ਕਾਲਸ੍ਤਨ੍ਮੇ ਕਥਯ ਸੁਵ੍ਰਤ॥ 14-110-9 (96418) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-110-10x (7986) ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧੰ ਦ੍ਵਿਜੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ੍ਥਾਨਾਦ੍ਵੇਪਤਿ ਭਾਸ੍ਕਰਃ। ਏਸ਼਼ ਮੇ ਮਣ੍ਡਲੰ ਭਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਨਾਤਨਮ੍॥ 14-110-10 (96419) ਕੁਲੀਨਃ ਕਰ੍ਮਕ੍ਰੁʼਦ੍ਵੈਦ੍ਯਸ੍ਤਥਾ ਚਾਪ੍ਯਾਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯਵਾਨ੍। ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਰੁʼਜਉਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦੀ ਪਾਤ੍ਰੰ ਸਰ੍ਵ ਇਮੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-110-11 (96420) ਏਤੇ ਚਾਗ੍ਰਾਸਨਸ੍ਥਾਸ੍ਤੇ ਭੁਞ੍ਜਾਨਾਃ ਪ੍ਰਥਮੰ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਤਸ੍ਯਾਂ ਪਙ੍ਕ੍ਤ੍ਯਾਂ ਤੁ ਯੇ ਵਾਨ੍ਯੇ ਤਾਨ੍ਪੁਨਤ੍ਯੇਵ ਦਰ੍ਸ਼ਨਾਤ੍॥ 14-110-12 (96421) ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਯੇ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਾਃ। ਤਾਨ੍ਪਙ੍ਕ੍ਤਿਪਾਵਨਾਨ੍ਵਿਦ੍ਧਿ ਪੂਜ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-110-13 (96422) ਨਿਨ੍ਦ੍ਯਾਞ੍ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਦ੍ਵਿਜਾਨ੍ਰਾਜੰਨਪਿ ਵਾ ਵੇਦਪਾਰਗਾਨ੍। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਚ੍ਛਦ੍ਮਨਾ ਲੋਕੇ ਚਰਤਃ ਪਾਪਕਾਰਿਣਃ॥ 14-110-14 (96423) ਅਨਗ੍ਨਿਰਨਧੀਯਾਨਃ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਰੁਚਿਸ੍ਤੁ ਯਃ। ਯਤਸ੍ਤਤਸ੍ਤੁ ਭੁਞ੍ਜਾਨਸ੍ਤੰ ਵਿਦ੍ਯਾਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੂਸ਼਼ਕਮ੍॥ 14-110-15 (96424) ਮ੍ਰੁʼਤਸੂਤਕਪੁਸ਼਼੍ਟਾਙ੍ਗੋ ਯਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਭੁਗ੍ਦ੍ਵਿਜਃ। ਅਹੰ ਚਾਪਿ ਨ ਜਾਨਾਮਿ ਗਤਿੰ ਤਸ੍ਯ ਨਰਾਧਿਪ॥ 14-110-16 (96425) ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਰਸਪੁਸ਼਼੍ਟਾਙ੍ਗੋ(ਅ)ਪ੍ਯਧੀਯਾਨੋ ਹਿ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ। ਜਪਤੋ ਜੁਹ੍ਵਤੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਗਤਿਰੂਰ੍ਧ੍ਵੰ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ॥ 14-110-17 (96426) ਆਹਿਤਾਗ੍ਨਿਸ਼੍ਚ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਾੰਨ ਨਿਵਰ੍ਤਤੇ। ਪਞ੍ਚ ਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਆਤ੍ਮਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਤ੍ਰਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਯਃ॥ 14-110-18 (96427) ਸ਼ੂਦ੍ਰਪ੍ਰੇਸ਼਼ਣਕਰ੍ਤੁਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ। ਭੂਮਾਵੰਨੰ ਪ੍ਰਦਾਤਵ੍ਯੰ ਸ਼੍ਵਸ੍ਰੁʼਗਾਲਸਮੋ ਹਿ ਸਃ॥ 14-110-19 (96428) ਪ੍ਰੇਤਭੂਤੰ ਤੁ ਯਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਮੋ ਜ੍ਞਾਨਦੁਰ੍ਬਲਃ॥ ਅਨੁਗਚ੍ਛੇੰਨੀਯਮਾਨੰ ਤ੍ਰਿਰਾਤ੍ਰਮਸ਼ੁਚਿਰ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-110-20 (96429) ਤ੍ਰਿਰਾਤ੍ਰੇ ਤੁ ਤਤਃ ਪੂਰ੍ਣੇ ਨਦੀਂ ਗਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਰਗਾਮ੍। ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮਸ਼ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਪ੍ਰਾਸ਼੍ਯ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ੍ਯਤਿ॥ 14-110-21 (96430) ਅਨਾਥੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਪ੍ਰੇਤੰ ਯੇ ਵਹਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਾਃ। ਪਦੇਪਦੇ(ਅ)ਸ਼੍ਵਮੇਧਸ੍ਯ ਫਲੰ ਤੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ ਹਿ॥ 14-110-22 (96431) ਨ ਤੇਸ਼਼ਾਮਸ਼ੁਭੰ ਕਿੰਚਿਤ੍ਪਾਪੰ ਵਾ ਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਣਾਮ੍। ਜਲਾਵਗਾਹਨਾਦੇਵ ਸਦ੍ਯਃ ਸ਼ੌਚੰ ਵਿਧੀਯਤੇ॥ 14-110-23 (96432) ਸ਼ੂਦ੍ਰਵੇਸ਼੍ਮਨਿ ਵਿਪ੍ਰੇਣਿ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਦਧਿ। ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਨ ਨ ਭੋਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਮੇਵ ਤਤ॥ 14-110-24 (96433) ਵਿਪ੍ਰਾਣਾਂ ਭੋਕ੍ਤੁਕਾਮਾਨਾਮਤ੍ਯਨ੍ਤੰ ਚਾੰਨਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮ੍। ਯੋ ਵਿਘ੍ਨੰ ਕੁਰੁਤੇ ਮਰ੍ਤ੍ਯਸ੍ਤਤੋ ਨਾਨ੍ਯੋਸ੍ਤਿ ਪਾਪਕ੍ਰੁʼਤ੍॥ 14-110-25 (96434) ਸਰ੍ਵੇ ਚ ਵੇਦਾਃ ਸਹਸ਼਼ਙ੍ਭਿਰਙ੍ਗੈਃ ਸਾਙ੍ਖ੍ਯੰ ਪੁਰਾਣੰ ਚ ਕੁਲੇ ਚ ਜਨ੍ਮ। ਨੈਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਗਤਿਰ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਸ਼ੀਲਵ੍ਯਪੇਤਸ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਪ ਦ੍ਵਿਜਸ੍ਯ॥ 14-110-26 (96435) ਗ੍ਰਹੋਪਰਾਗੇ ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ(ਅ)ਯਨਾਨ੍ਤੇ ਪਿਤ੍ਰ੍ਯੇ ਮਘਾਸੁ ਸ੍ਵਸੁਤੇ ਚ ਜਾਤੇ। ਗਯੇਸ਼਼ੁ ਪਿਣ੍ਡੇਸ਼਼ੁ ਚ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰ ਦਤ੍ਤੰ ਭਵੇੰਨਿਸ਼਼੍ਕਸਹਸ੍ਰਤੁਲ੍ਯਮ੍॥ 14-110-27 (96436) ਵੈਸ਼ਾਖਮਾਸਸ੍ਯ ਤੁ ਯਾ ਤ੍ਰੁʼਤੀਯਾ(ਅ)- ਨਵਦ੍ਯਾ(ਅ)ਸੌ ਕਾਰ੍ਤਿਕਸ਼ੁਕ੍ਲਪਕ੍ਸ਼਼ੇ। ਨਭਸ੍ਯਮਾਸਸ੍ਯ ਚ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਪਕ੍ਸ਼਼ੇ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਪਞ੍ਚਦਸ਼ੀ ਨ ਮਾਘੇ॥ 14-110-28 (96437) ਉਪਪ੍ਲਵੇ ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਸੋ ਰਵੇਸ਼੍ਚ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧਸ੍ਯ ਕਾਲੋ ਹ੍ਯਯਨਦ੍ਵਯੇ ਚ। ਪਾਨੀਯਮਪ੍ਯਤ੍ਰਿ ਤਿਲੈਰ੍ਵਿਮਿਸ਼੍ਰੰ ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਪਿਤ੍ਰੁʼਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯਤੋ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਃ। ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੰ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤੇਨ ਸਮਾਸਹਸ੍ਰੰ ਰਹਸ੍ਯਮੇਤਤ੍ਪਿਤਰੋ ਵਦਨ੍ਤਿ॥ 14-110-29 (96438) ਯਸ੍ਤ੍ਵੇਕਪਙ੍ਕ੍ਤ੍ਯਾਂ ਵਿਸ਼਼ਮੰ ਦਦਾਤਿ ਸ੍ਨੇਹਾਦ੍ਭਯਾਦ੍ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ(ਅ)ਰ੍ਥਹੇਤੋਃ। ਕ੍ਰੂਰੰ ਦੁਰਾਚਾਰਮਨਾਤ੍ਮਵਨ੍ਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਘ੍ਨਮੇਨੰ ਕਵਯੋ ਵਦਨ੍ਤਿ॥ 14-110-30 (96439) ਧਨਾਨਿ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਪੁਲਾਨਿ ਸਨ੍ਤਿ ਨਿਤ੍ਯੰ ਰਮਨ੍ਤੇ ਪਰਲੋਕਮੂਢਾਃ। ਤੇਸ਼਼ਾਮਯੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਵਰਘ੍ਨਲੋਕੋ ਨਾਨ੍ਯਤ੍ਸੁਖੰ ਦੇਹਸੁਖੇ ਰਤਾਨਾਮ੍॥ 14-110-31 (96440) ਯੇ ਚੈਵ ਮੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤਪਸਿ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਾਃ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਸ਼ੀਲਾ ਜਰਯਨ੍ਤਿ ਦੇਹਮ੍। ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਭੂਤਹਿਤੇ ਨਿਵਿਸ਼਼੍ਟ- ਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਮਸੌ ਚਾਪਿ ਪਰਸ਼੍ਚ ਲੋਕਃ॥ 14-110-32 (96441) ਯੇ ਚੈਵ ਵਿਦ੍ਯਾਂ ਨ ਤਪੋ ਨ ਦਾਨੰ ਨ ਚਾਪਿ ਮੂਢਾਃ ਪ੍ਰਜਨੇ ਯਤਨ੍ਤੇ। ਨ ਚਾਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾਨਿ ਭੋਗਾਂ- ਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਮਯੰਕ ਚਾਪਿ ਪਰਸ਼੍ਚ ਨਾਸ੍ਤਿ॥ 14-110-33 (96442) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-110-34x (7987) ਨਾਰਾਯਣ ਪੁਰਾਣੇਸ਼ ਲੋਕਾਵਾਸ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ। ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਕਾਰ੍ਤ੍ਸ੍ਨ੍ਯੇਨ ਧਰ੍ਮਸਾਰਸਮੁਚ੍ਚਯਮ੍॥ 14-110-34 (96443) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-110-35x (7988) ਧਰ੍ਮਸਾਰੰ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞਿ ਮਨੁਨਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਮਾਦਿਤਃ। ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਨੁਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਪੌਰਾਣਾਂ ਸ਼੍ਰੁਤਿਸੰਹਿਤਮ੍॥ 14-110-35 (96444) ਅਗ੍ਨਿਚਿਤ੍ਕਪਿਲਾ ਸਤ੍ਰੀ ਰਾਜਾ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਮਹੋਦਧਿਃ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਾਤ੍ਰਾਤ੍ਪੁਨਤ੍ਯੇਤੇ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪਸ਼੍ਯੇਤ ਤਾਨ੍ਸਦਾ॥ 14-110-36 (96445) ਗੌਰਕਸ੍ਯੈਵ ਦਾਤਵ੍ਯਾ ਨ ਬਹੂਨਾਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਸਾ ਗੌਰ੍ਵਿਕ੍ਰਯਮਾਪੰਨਾ ਦਹਤ੍ਯਾਸਪ੍ਤਮੰ ਕੁਲਮ੍॥ 14-110-37 (96446) ਬਹੂਨਾਂ ਨ ਪ੍ਰਦਾਤਵ੍ਯਾ ਗੌਰ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਸ਼ਯਨੰ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ। ਤਾਦ੍ਰੁʼਗ੍ਭੂਤੰ ਤੁ ਤਦ੍ਦਾਨੰ ਦਾਤਾਰੰ ਨੋਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ॥ 14-110-38 (96447) ਆਕ੍ਰਮ੍ਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਰ੍ਭੁਕ੍ਤਮਨਾਰ੍ਯਾਣਾਂ ਚ ਵੇਸ਼੍ਮਨਿ। ਗੋਭਿਸ਼੍ਚ ਪੁਣ੍ਯੰ ਤਤ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਰਾਜਸੂਯਾਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ॥ 14-110-39 (96448) ਮਾ ਦਦਾਤ੍ਵਿਤਿ ਯੋ ਬ੍ਰੂਯਾਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸ਼਼ੁ ਚ ਗੋਸ਼਼ੁ ਚ। ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਯੋਨਿਸ਼ਤੰ ਗਤ੍ਵਾ ਚਣ੍ਡਾਲੇਸ਼਼ੂਪਜਾਯਤੇ॥ 14-110-40 (96449) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਵੰ ਚ ਯਦ੍ਦੈਵੰ ਦਰਿਦ੍ਰਸ੍ਯੈਵ ਯਦ੍ਧਨਮ੍। ਗੁਰੋਸ਼੍ਚਾਪਿ ਹ੍ਰੁʼਤੰ ਰਾਜਨ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗਸ੍ਥਾਨਪਿ ਪਾਤਯੇਤ੍॥ 14-110-41 (96450) ਧਰ੍ਮੰ ਜਿਜ੍ਞਾਸਮਾਨਾਨਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣੰ ਪਰਮੰ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ। ਦ੍ਵਿਤਾਯੰ ਧਰ੍ਮਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਤ੍ਰੁʼਤੀਯੰ ਲੋਕਸੰਗ੍ਰਹਃ॥ 14-110-42 (96451) ਆਸਮੁਦ੍ਰਾਚ੍ਚ ਯਤ੍ਪੂਰ੍ਵਾਦਾਸਮੁਦ੍ਰਾਚ੍ਚ ਪਸ਼੍ਚਿਮਾਤ੍। ਹਿਮਾਦ੍ਰਿਵਿਨ੍ਧ੍ਯਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯਮਾਰ੍ਯਾਵਰ੍ਤੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-110-43 (96452) ਸਰਾਵਤੀਦ੍ਰੁʼਸ਼਼ਦ੍ਵਤ੍ਯੋਰ੍ਦੇਵਨਦ੍ਯੋਰ੍ਯਦਨ੍ਤਰਮ੍। ਤਦ੍ਦੇਵਨਿਰ੍ਮਿਤੰ ਦੇਸ਼ੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਰ੍ਤੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-110-44 (96453) ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਦੇਸ਼ੇ ਯ ਆਚਾਰਃ ਪਾਰੰਪਰ੍ਯਕ੍ਰਮਾਗਤਃ। ਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਸਾਨ੍ਤਰਾਲਾਨਾਂ ਸ ਸਦਾਚਾਰ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-110-45 (96454) ਕੁਰੁਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੰ ਚ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪਾਞ੍ਚਾਲਾਃ ਸ਼ੂਰਸੇਨਯਃ। ਏਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਿਦੇਸ਼ਾਸ੍ਤੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਵਰ੍ਤਾਦਨਨ੍ਤਰਾਃ॥ 14-110-46 (96455) ਏਤਦ੍ਦੇਸ਼ਪ੍ਰਸੂਤਸ੍ਯ ਸਕਾਸ਼ਾਦਗ੍ਰਜਨ੍ਮਨਃ। ਸ੍ਵੰ ਚਾਰਿਤ੍ਰੰ ਚ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਯੁਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਸਰ੍ਵਮਾਨਵਾਃ॥ 14-110-47 (96456) ਹਿਮਵਦ੍ਵਿਨ੍ਧ੍ਯਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੰ ਯਤ੍ਪ੍ਰਾਗ੍ਵਿਸ਼ਸਨਾਦਪਿ। ਪ੍ਰਤ੍ਯਗੇਵ ਪ੍ਰਯਾਗਾਤ੍ਤੁ ਮਧ੍ਯਦੇਸ਼ਃ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਃ॥ 14-110-48 (96457) ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸਾਰਸ੍ਤੁ ਚਰਤਿ ਮ੍ਰੁʼਗੋ ਯਤ੍ਰ ਸ੍ਵਭਾਵਤਃ। ਸ ਜ੍ਞੇਯੋ ਯਾਜ੍ਞਿਕੋ ਦੇਸ਼ੋ ਮ੍ਲੇਚ੍ਛਦੇਸ਼ਸ੍ਤਤਃ ਪਰਮ੍॥ 14-110-49 (96458) ਏਤਾਨ੍ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਦੇਸ਼ਾਂਸ੍ਤੁ ਸੰਸ਼੍ਰਯੇਰਨ੍ਦ੍ਵਿਜਾਤਯਃ। ਸ਼ੂਦ੍ਰਸ੍ਤੁ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਵਾ ਨਿਵਸੇਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਕਰ੍ਸ਼ਿਤਃ॥ 14-110-50 (96459) ਆਚਾਰਃ ਪ੍ਰਥਮੋ ਧਰ੍ਮੋ ਹ੍ਯਹਿੰਸਾ ਸਤ੍ਯਮੇਵ ਚ। ਦਾਨੰ ਚੈਵ ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਨਿਯਮਾਸ਼੍ਚ ਯਮੈਃ ਸਹ॥ 14-110-51 (96460) ਵੈਦਿਕੈਃ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਪੁਣ੍ਯੈਰ੍ਨਿਸ਼਼ੇਕਾਦਿਰ੍ਦ੍ਵਿਜਨ੍ਮਨਾਮ੍। ਕਾਰ੍ਯਃ ਸ਼ਰੀਰਸੰਸ੍ਕਾਰਃ ਪਾਵਨਃ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਚੇਹ ਚ॥ 14-110-52 (96461) ਗਰ੍ਭਹੋਮੈਰ੍ਜਾਤਕਰ੍ਮਨਾਮਚੌਲੋਪਨਾਯਨੈਃ। ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯੈਸ੍ਤਦ੍ਵ੍ਰਤੈਸ਼੍ਚੈਵ ਵਿਵਾਹਸ੍ਨਾਤਕਵ੍ਰਤੈਃ। ਮਹਾਯਜ੍ਞੈਸ਼੍ਚ ਯਜ੍ਞੈਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮੀਯੰ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਤਨੁਃ॥ 14-110-53 (96462) ਧਰ੍ਮੋਰ੍ਥੌ ਯਦਿ ਨ ਸ੍ਯਾਤਾਂ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਸ਼਼ਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਤਦ੍ਵਿਧਾ। ਵਿਦ੍ਯਾ ਤਸ੍ਮਿੰਨਵਪ੍ਤਵ੍ਯਾ ਸ਼ੁਭੰ ਬੀਜਮਿਵੋਸ਼਼ਰੇ॥ 14-110-54 (96463) ਲੌਕਿਕੰ ਵੈਦਿਕੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਧ੍ਯਾਤ੍ਮਿਕਮੇਵ ਵਾ। ਯਸ੍ਮਾਜ੍ਜ੍ਞਾਨਮਿਦੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਤੰ ਪੂਰ੍ਵਮਭਿਵਾਦਯੇਤ੍॥ 14-110-55 (96464) ਸਵ੍ਯੇਨ ਸਵ੍ਯੰ ਸੰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇਨ ਤੁ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍। ਨ ਕੁਰ੍ਯਾਦੇਕਹਸ੍ਤੇਨ ਗੁਰੋਃ ਪਾਦਾਭਿਵਾਦਨਮ੍॥ 14-110-56 (96465) ਨਿਸ਼਼ੇਕਾਦੀਨਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਯਃ ਕਰੋਤਿ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਅਧ੍ਯਾਪਯਤਿ ਚੈਵੇਨੰ ਸ ਵਿਪ੍ਰੋ ਗੁਰੁਰੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-110-57 (96466) ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵੋਪਨਯਨੰ ਵੇਦਾਨ੍ਯੋਧ੍ਯਾਪਯਤਿ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ। ਸਕਲ੍ਪਾਨ੍ਸਰਹਸ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਸ ਚੋਪਾਧ੍ਯਾਯ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-110-58 (96467) ਸਾਙ੍ਗਾਂਸ਼੍ਚ ਵੇਦਾਨਧ੍ਯਾਪ੍ਯ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਯਿਤ੍ਵਾ ਵ੍ਰਤਾਨਿ ਚ। ਵਿਵ੍ਰੁʼਣੋਤਿ ਚ ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਰ੍ਥਾਨਾਚਾਰ੍ਯਃ ਸੋਭਿਧੀਯਤੇ॥ 14-110-59 (96468) ਉਪਾਧ੍ਯਾਯਾਦ੍ਦਸ਼ਾਚਾਰ੍ਯ ਆਚਾਰ੍ਯਾਣਾਂ ਸ਼ਤੰ ਪਿਤਾ। ਪਿਤੁਃ ਸ਼ਤਗੁਣੰ ਮਾਤਾ ਗੌਰਵੇਣਾਤਿਰਿਚ੍ਯਤੇ॥ 14-110-60 (96469) ਏਤੇਸ਼਼ਾਮਪਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਗਰੀਯਾਨ੍ਜ੍ਞਾਨਦੋ ਗੁਰੁਃ। ਗੁਰੋਃ ਪਰਤਰੰ ਕਿੰਚਿੰਨ ਭੂਤੰ ਨ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-110-61 (96470) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਸ਼ੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਿਚ੍ਛੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾਪਰਮੋ ਭਵੇਤ੍। ਅਵਮਾਨਾਦ੍ਧਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁ ਨਰਕੰ ਸ੍ਯਾੰਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-110-62 (96471) ਹੀਨਾਙ੍ਗਾਨਤਿਰਿਕ੍ਤਾਙ੍ਗਾਨ੍ਵਿਦ੍ਯਾਹੀਨਾਨ੍ਵਯੋਧਿਕਾਨ੍। ਰੂਪਦ੍ਰਵਿਣਹੀਨਾਂਸ਼੍ਚ ਜਾਤਿਹੀਨਾਂਸ੍ਚ ਨਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍॥ 14-110-63 (96472) ਸ਼ਪਤਾ ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਸ਼ਪ੍ਯਮਾਨੰ ਤੁ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਸ਼ਪ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪਾਪੰ ਸ਼ਪਨ੍ਤਮਨੁਗਚ੍ਛਤਿ॥ 14-110-64 (96473) ਨਾਸ੍ਤਿਕ੍ਯੰ ਵੇਦਨਿਨ੍ਦਾਂ ਚ ਦੇਵਤਾਨਾਂ ਚ ਕੁਤ੍ਸਨਮ੍। ਦ੍ਵੇਸ਼਼ੰ ਡੰਭੰ ਚ ਮਾਨੰ ਚ ਕ੍ਰੋਧੰ ਤੈਕ੍ਸ਼਼੍ਣ੍ਯੰ ਵਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍॥ ॥ 14-110-65 (96474) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਦਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 110 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 111

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.111. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 111

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਨਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਪ੍ਰਕਾਰਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥ ਆਹਵਨੀਯਾਦਿਤ੍ਵੇਨ ਤਦ੍ਵਿਭਾਗਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਤੰਨਾਮਨਿਰ੍ਵਚਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਯਜ੍ਞਾਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਸ੍ਵਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ ਧਰ੍ਮਾਧਰ੍ਮਮਜਾਨਤਃ। ਧਰ੍ਮੰ ਪੁਣ੍ਯਤਮੰ ਦੇਵ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤਃ ਕਥਯਸ੍ਵ ਮੇ॥ 14-111-1 (96475) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-111-2x (7989) ਯਦੇਤਦਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਵੈ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਵਰ੍ਣਤ੍ਰਯਸ੍ਯ ਤੁ। ਮਨ੍ਤ੍ਰਵਦ੍ਯਦ੍ਧੁਤੰ ਸਮ੍ਯਗ੍ਵਿਧਿਨਾ ਚਾਪ੍ਯੁਪਾਸਿਤਮ੍। ਆਹਿਤਾਗ੍ਨਿੰ ਨਯਤ੍ਯੂਰ੍ਧ੍ਵੰ ਸਪਤ੍ਨੀਕੰ ਸਬਾਨ੍ਧਵਮ੍॥ 14-111-2 (96476) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-111-3x (7990) ਕਥੰ ਤਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਰ੍ਦੇਵ ਹੋਤਵ੍ਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੈਃ ਕਥਮ੍। ਵੈਸ਼੍ਯੈਰ੍ਵਾ ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ ਕਥੰ ਵਾ ਸੁਹੁਤੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-111-3 (96477) ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਕਾਲੇ ਕਤੰ ਕਸ੍ਯ ਆਧੇਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਃ ਸੁਰੋਤ੍ਤਮ। ਆਹਿਤਸ੍ਯ ਕਥੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸਮ੍ਯਗਾਚਰਣੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-111-4 (96478) ਕਤ੍ਯਗ੍ਨਯਃ ਕਿਮਾਤ੍ਮਾਨਃ ਸ੍ਥਾਨੰ ਕਿੰ ਕਸ੍ਯ ਵਾ ਵਿਭੋ। ਕਤਰਸ੍ਮਿਨ੍ਹੁਤੇ ਸ੍ਥਾਨੇ ਕੰ ਵ੍ਰਜੇਦਾਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਕਃ॥ 14-111-5 (96479) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਚ ਕਿਮੁਤ੍ਪੰਨੰ ਪੁਰਾ(ਅ)ਨਘ। ਕਥਮੇਵਾਥ ਹੂਯਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰੀਯਨ੍ਤੇ ਚ ਸੁਰਾਃ ਕਥਮ੍॥ 14-111-6 (96480) ਵਿਧਿਵਨ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪੂਜਿਤਾਸ੍ਤ੍ਵਗ੍ਨਯਃ ਕਥਮ੍। ਕਾਂ ਗਤਿੰ ਵਦਤਾਂਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਨਯਨ੍ਤਿ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣਃ॥ 14-111-7 (96481) ਦੁਰ੍ਹੁਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਭਗਵੰਨਵਿਜ੍ਞਾਤਾਸ੍ਤ੍ਰਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਯਃ। ਕਿਮਾਹਿਤਾਗ੍ਨੇਃ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਦੁਸ਼੍ਚੀਰ੍ਣਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਕੇਸ਼ਵ॥ 14-111-8 (96482) ਉਤ੍ਸੰਨਾਗ੍ਨਿਸ੍ਤੁ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਕਾਂ ਯੋਨਿੰ ਦੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਸਮਾਸੇਨ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਹ੍ਯੁਪਗਤਸ੍ਯ ਮੇ। ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਸਰ੍ਵਾਧਿਕੰ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ॥ 14-111-9 (96483) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-111-10x (7991) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਮਹਾਪੁਣ੍ਯਮਿਦੰ ਧਰ੍ਮਾਮ੍ਰੁʼਤੰ ਪਰਮ੍। ਯਤ੍ਤੁ ਤਾਰਯਤੇ ਯੁਕ੍ਤਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣਃ॥ 14-111-10 (96484) ਬ੍ਰ੍ਹਮਿਤ੍ਵੇਨਾਸ੍ਰੁʼਜੰ ਲੋਕਾਨਹਮਾਦੌ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤੇ। ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰ੍ਮੁਖਤਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਲੋਕਾਨਾਂ ਹਿਤਕਾਮ੍ਯਯਾ॥ 14-111-11 (96485) ਯਸ੍ਮਾਦਗ੍ਰੇ ਸ ਭੂਤਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਨਿਰ੍ਮਿਤੋ ਮਯਾ। ਤਸ੍ਮਾਦਗ੍ਨੀਤ੍ਯਭਿਹਿਤਃ ਪੁਰਾਣਜ੍ਞੈਰ੍ਮਨੀਸ਼਼ਿਭਿਃ॥ 14-111-12 (96486) ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪੂਰ੍ਵਮਸ੍ਮੈ ਪ੍ਰਦੀਯਤੇ। ਆਹੁਤਿਰ੍ਦੀਪ੍ਯਮਾਨਾਯ ਤਸ੍ਮਾਦਗ੍ਨੀਤਿ ਕਥ੍ਯਤੇ॥ 14-111-13 (96487) ਯਸ੍ਮਾਚ੍ਚ ਤੁ ਨਯਤ੍ਯਗ੍ਰਾਂ ਗਤਿੰ ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਸੁਪੂਜਿਤਃ। ਯਸ੍ਮਾਚ੍ਚ ਨਯਨਾਦ੍ਰਾਜਨ੍ਦੇਵੇਸ਼਼੍ਵਗ੍ਨੀਤਿ ਕਥ੍ਯਤੇ॥ 14-111-14 (96488) ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਚ ਦੁਰ੍ਹੁਤਃ ਸੋਯਮਲੰ ਭਕ੍ਸ਼਼ਯਿਤੁਂ ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਤ੍। ਯਜਮਾਨੰ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਕ੍ਰਵ੍ਯਾਦੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਸ੍ਤਤਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-111-15 (96489) ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਤ੍ਮਕੋ ਰਾਜਨ੍ਦੇਵਾਨਾਮੇਸ਼਼ ਵੈ ਮੁਖਮ੍। ਪ੍ਰਥਮੰ ਮਨ੍ਮੁਖਾਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਲੋਕਾਰ੍ਥੇ ਪਚਨਃ ਪ੍ਰਭੁਃ॥ 14-111-16 (96490) ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਾਤ੍ਰੋ ਜਗਤ੍ਸਰ੍ਵਮਤ੍ਤੁਮੈਚ੍ਛਤ੍ਪੁਰਾ ਖਲੁ। ਤਤਃ ਪ੍ਰਸ਼ਮਿਤਃ ਸੋਗ੍ਨਿਰੂਪਾਸ੍ਯੈਵ ਮਯਾ ਪੁਰਾ॥ 14-111-17 (96491) ਸਤਤੋਪਾਸਨਾਤ੍ਸੋਯਮੌਪਾਸਨ ਇਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-111-18 (96492) ਆਹੁਤਿਃ ਸਰ੍ਵਮਾਖ੍ਯਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਸਤਿ ਸੋਨਲਃ। ਆਵਸਥ੍ਯ ਇਤਿ ਖ੍ਯਾਤਸ੍ਤੇਨਾਸੌ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਭਿਃ॥ 14-111-19 (96493) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਯਜ੍ਞਾ ਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਯਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਤਃ। ਸੋਮਮਣ੍ਡਲਮਧ੍ਯੇਨ ਗਤਿਸ੍ਤਸ੍ਯ ਦ੍ਵਿਜਨ੍ਮਨਃ॥ 14-111-20 (96494) ਤੇ ਚ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਸਿਦ੍ਧਾਃ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬੁਦ੍ਧਯਃ। ਗਤਾ ਹ੍ਯਮਰਸਾਯੁਜ੍ਯੰ ਤੇ ਹ੍ਯਗ੍ਨ੍ਯਰ੍ਚਨਤਤ੍ਪਰਾਃ॥ 14-111-21 (96495) ਅਪਰੇ ਚਾਵਸਥ੍ਯੰ ਚ ਪਚਨਾਗ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਯਜ੍ਞਾ ਵੈਸ਼੍ਵਦੇਵਸ਼੍ਚ ਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-111-22 (96496) ਸ੍ਥਲੀਪਾਕੰ ਚ ਗਾਰ੍ਹੰ ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਚਾਸ੍ਮਿਨ੍ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ। ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਕਰ੍ਮਵਹੋ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹਪਤਿਸ੍ਤੁ ਸਃ॥ 14-111-23 (96497) ਔਪਾਸਨੰ ਚਾਵਸਥ੍ਯੰ ਸਭ੍ਯੰ ਪਚਨਪਾਵਕਮ੍। ਆਹੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਦਃ ਕੇਚਿਨ੍ਮਤਮੇਤਨ੍ਮਮਾਪਿ ਚ॥ 14-111-24 (96498) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਪ੍ਰਕਾਰੰ ਚ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਸਮਾਹਿਤਃ। ਤ੍ਰਯਾਣਾਂ ਗੁਣਨਾਮਾਨਾਂ ਵਹ੍ਨੀਨਾਮੁਚ੍ਯਤੇ ਮਯਾ॥ 14-111-25 (96499) ਗ੍ਰੁʼਹਾਣਾਂ ਹਿ ਪਤਿਤ੍ਵੰ ਹਿ ਗ੍ਰੁʼਹਪਤ੍ਯਮਿਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਗ੍ਰੁʼਹਪਤ੍ਯੰ ਤੁ ਯਸ੍ਯਾਸੀਤ੍ਤਤ੍ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਗਾਰ੍ਹਪਤ੍ਯਤਾ॥ 14-111-26 (96500) ਯਜਮਾਨੰ ਤੁ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਤੁ ਗਤਿੰ ਨਯੇਤ੍। ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਗ੍ਨਿੰ ਤਮਾਹੁਸ੍ਤੇ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਯਤਨੰ ਦ੍ਵਿਜਾਃ॥ 14-111-27 (96501) ਆਹੁਤਿਃ ਸਰ੍ਵਮਾਖ੍ਯਾਤਿ ਹਵ੍ਯੰ ਵੈ ਵਹਨੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਸਰ੍ਵਹਵ੍ਯਵਹੋ ਵਹ੍ਨਿਰ੍ਗਤਸ਼੍ਚਾਹਵਨੀਯਤਾਮ੍॥ 14-111-28 (96502) ਯੰ ਚਾਕ੍ਸਥ੍ਯੰ ਜੁਹੁਯਾਨ੍ਮੂਲਾਗ੍ਨਿੰ ਵਿਧਿਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ। ਆਵਸਥ੍ਯੰ ਤੁ ਤੰ ਚਾਗ੍ਨਿੰ ਪਚਨਾਗ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ॥ 14-111-29 (96503) ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸ ਭਾਗਤੋ ਵਹ੍ਨਿਃ ਸਭ੍ਯ ਇਤ੍ਯਭਿਧੀਯਤੇ। ਆਵਤਥ੍ਯਸ੍ਤੁ ਯੋ ਵਹ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਥਮਃ ਸ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-111-30 (96504) ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚ ਗਾਰ੍ਹਪਤ੍ਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਸ੍ਤਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਹਿ ਸੋਭਵਤ੍। ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਗ੍ਨਿਸ੍ਤ੍ਵਯੰ ਰੁਦ੍ਰਃ ਕ੍ਰੋਧਾਤ੍ਮਾ ਚਣ੍ਡ ਏਵ ਸਃ॥ 14-111-31 (96505) ਅਹਮਾਹਵਨੀਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰਾਹੋਮਾਦ੍ਯਸ੍ਯ ਵੈ ਮੁਖੇ। ਸਭ੍ਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਃ ਪਞ੍ਚਮੋ ਯਸ੍ਤੁ ਸ੍ਕਨ੍ਦ ਏਵ ਨਰਾਧਿਪ॥ 14-111-32 (96506) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਗਾਰ੍ਹਪਤ੍ਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੰ ਚ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ। ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਾਹਵਨੀਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰੇਵਮਗ੍ਨਿਤ੍ਰਯੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-111-33 (96507) ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ਼੍ਚ ਗਾਰ੍ਹਪਤ੍ਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰ੍ਯਸ੍ਮਾਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਚ ਮੇਦਿਨੀ। ਅਰ੍ਧਚਨ੍ਦ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤਿਸ੍ਤੰ ਵੈ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਗ੍ਨਿਸ੍ਤਥਾ ਭਵੇਤ੍॥ 14-111-34 (96508) ਚਤੁਰਸ਼੍ਰੰ ਤਤਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਨਿਰ੍ਮਲੰ ਤੁ ਨਿਰਾਮਯਮ੍। ਤਸ੍ਮਾਦਾਹਵਨੀਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਸ਼੍ਚਤੁਰਸ਼੍ਰੋ ਭਵੇੰਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-111-35 (96509) ਜੁਹੁਯਾਦ੍ਗਾਰ੍ਹਪਤ੍ਯੰ ਯੋ ਭੁਵੰ ਜਯਤਿ ਸ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਜੁਹੋਤਿ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਯਸ੍ਤੁ ਸ ਜਯਤ੍ਯਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ਕਮ੍॥ 14-111-36 (96510) ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੰ ਚ ਦਿਵੰ ਰੁʼਸ਼਼ਿਗਣੈਃ ਸਹ। ਜਯਤ੍ਯਾਹਵਨੀਯੰ ਯੋ ਜੁਹੁਯਾਦ੍ਭਕ੍ਤਿਮਾੰਨਰਃ॥ 14-111-37 (96511) ਆਭਿਮੁਖ੍ਯੇਨ ਹੋਮਸ੍ਤੁ ਯਸ੍ਯ ਯਜ੍ਞੇਸ਼਼ੁ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਤੇਨਾਪ੍ਯਾਹਵਨੀਯਤ੍ਵੰ ਗਤੋ ਵਹ੍ਨਿਰ੍ਮਹਾਦ੍ਯੁਤਿਃ॥ 14-111-38 (96512) ਆਹੋਮਾਦਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਵਾ ਯਤ੍ਰ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ। ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤਤੋ ਹ੍ਯਾਹਵਨੀਯਤਾ॥ 14-111-39 (96513) ਯਸ੍ਤ੍ਵਾਵਸਥ੍ਯੰ ਜੁਹੁਯਾਨ੍ਮੂਲਾਗ੍ਨਿੰ ਵਿਧਿਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ। ਸ ਤੁ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਿਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਸਪਤ੍ਨੀਕਃ ਪ੍ਰਮੋਦਤੇ॥ 14-111-40 (96514) ਇਸ਼਼੍ਟੋ ਭਵਤਿ ਸਰ੍ਵਾਗ੍ਨੇਰਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਚ ਤਦ੍ਭਵੇਤ੍। ਤ੍ਰਾਣਾਦ੍ਵੈ ਯਜਮਾਨਸ੍ਯ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਮਿਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-111-41 (96515) ਹੋਇਜ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼਼ਾਦੋ ਵੈ ਵਿਸ਼਼ਾਦੋ ਦੁਃਖਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਦੁਃਖੰ ਤਾਪਤ੍ਰਯੰ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਤਾਪੰ ਹਿ ਨਰਕੰ ਵਿਦੁਃ॥ 14-111-42 (96516) ਆਧ੍ਯਾਤ੍ਮਿਕੰ ਚਾਧਿਦੈਵਮਾਧਿਭੌਤਿਕਮੇਵ ਚ। ਏਤਤ੍ਤਾਪਤ੍ਰਯੰ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਮਾਤ੍ਮਵਿਦ੍ਭਿਰ੍ਨਰਾਧਿਪ॥ 14-111-43 (96517) ਯਸ੍ਮਾਦ੍ਵੈ ਤ੍ਰਾਯਤੇ ਦੁਃਖਾਦ੍ਯਜਮਾਨੰ ਹੁਤੋ(ਅ)ਨਲਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਮਿਤਿ ਸ਼੍ਰੁਤੌ॥ 14-111-44 (96518) ਤਦਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਵੈ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਲੋਕਕਰ੍ਤ੍ਰੁʼਣਾ। ਵੇਦਾਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਤੁ ਜਜ੍ਞਿਰੇ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਤੁ॥ 14-111-45 (96519) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਫਲਾ ਦਾਰਾ ਦਤ੍ਤਭੁਕ੍ਤਫਲੰ ਧਨਮ੍॥ ਰਤਿਪੁਤ੍ਰਫਲਾ ਦਾਰਾ ਦਤ੍ਤਭੁਕ੍ਤਫਲੰ ਧਨਮ੍॥ 14-111-46 (96520) ਤ੍ਰਿਵੇਦਮਨ੍ਤ੍ਰਸੰਯੋਗਾਦਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ। ਰੁʼਗ੍ਯਜੁਃਸਾਮਭਿਃ ਪੁਣ੍ਯੈਃ ਸ੍ਥਾਪ੍ਯਤੇ ਸੂਤ੍ਰਸੰਯੁਤੈਃ॥ 14-111-47 (96521) ਵਸਨ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਸ੍ਯਾਦਾਧੇਯੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰ੍ਨਰਾਧਿਪ। ਵਸਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਜ੍ਞੇਯੋ ਵੇਦਯੋਨਿਃ ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-111-48 (96522) ਅਗ੍ਨ੍ਯਾਧੇਯੰ ਤੁ ਯੇਨਾਥ ਵਸਨ੍ਤੇ ਕ੍ਰਿਯਤੇ(ਅ)ਨਘ। ਤਸ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰ੍ਬਹ੍ਮਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਵਿਵਰ੍ਧਤੇ॥ 14-111-49 (96523) ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਸ੍ਯਾਗ੍ਨਿਰਾਧੇਯੋ ਗ੍ਰੀਸ਼਼੍ਮੇ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਸ ਵੈ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਯੇਨਾਧਾਨੰ ਤੁ ਵੈ ਗ੍ਰੀਸ਼਼੍ਮੇ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਤਸ੍ਯ ਵਰ੍ਧਤੇ। ਸ਼੍ਰੀਃ ਪ੍ਰਜਾਃਕ ਪਸ਼ਵਸ਼੍ਚੈਵ ਵਿਤ੍ਤੰ ਤੇਜੋ ਬਲੰ ਯਸ਼ਃ॥ 14-111-50 (96524) ਸ਼ਰਦ੍ਰੁʼਤੌ ਤੁ ਵੈਸ਼੍ਯਸ੍ਯ ਹ੍ਯਾਧਾਨੀਯੋ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ। ਸ਼ਰਦ੍ਰਾਤ੍ਰੰ ਸ੍ਵਯੰ ਵੈਸ਼੍ਯੋ ਵੈਸ਼੍ਯਯੋਨਿਃ ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-111-51 (96525) ਸ਼ਰਦ੍ਯਾਧਾਨਮੇਵੰ ਵੈ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਯੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਤਸ੍ਯਾਪਿ ਸ਼੍ਰੀਃ ਪ੍ਰਜਾ(ਅ)(ਅ)ਯੁਸ਼੍ਚ ਪਸ਼ਵੋ(ਅ)ਰ੍ਥਸ਼੍ਚ ਵਰ੍ਧਤੇ॥ 14-111-52 (96526) ਪਸ਼ਵਃ ਸਰ੍ਵ ਏਵੈਤੇ ਤ੍ਰਿਭਿਃ ਸਰ੍ਵੈਰਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ। ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਾ ਹ੍ਯਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤੈਰੇਵ ਧ੍ਰਿਯਤੇ ਜਗਤ੍॥ 14-111-53 (96527) ਗ੍ਰਾਮ੍ਯਾਰਣ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪਸ਼ਵੋ ਪ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਸ਼੍ਚੈਵ ਤ੍ਰੁʼਣਾਨਿ ਚ। ਫਲਾਨ੍ਯੋਸ਼਼ਧਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇ ਹਵਿਃ॥ 14-111-54 (96528) ਰਸਾਃ ਸ੍ਨੇਹਾਸ੍ਤਥਾ ਗਨ੍ਧਾ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਮਣਯਸ੍ਤਥਾ। ਕਾਞ੍ਚਨਾਨਿ ਚ ਲੋਹਾਨਿ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਭਵਨ੍॥ 14-111-55 (96529) ਆਯੁਰ੍ਵੇਦੋ ਧਨੁਰ੍ਵੇਦੋ ਮੀਮਾਂਸਾ ਨ੍ਯਾਯਵਿਸ੍ਤਰਃ। ਧਰ੍ਮਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਚ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-111-56 (96530) ਛਨ੍ਦਃ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾ ਚ ਕਲ੍ਪਸ਼੍ਚ ਤਥਾ ਵ੍ਯਾਕਰਣਾਨਿ ਚ। ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਜ੍ਯੋਤਿਰ੍ਨਿਰੁਕ੍ਤੰ ਚਾਪ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-111-57 (96531) ਇਤਿਹਾਸਪੁਰਾਣੰ ਚ ਗਾਥਾਸ਼੍ਚੋਪਨਿਸ਼਼ਤ੍ਤਥਾ। ਆਥਰ੍ਵਣਾਨਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਚਾਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-111-58 (96532) ਯਚ੍ਚੈਤਸ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਵੈ ਕਿੰਚਿਦਸ੍ਤਿ ਚਰਾਚਰਮ੍। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਸ੍ਵਯੰਭੁਵਾ॥ 14-111-59 (96533) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਸ੍ਯ ਦਰ੍ਸ਼ਸ੍ਯ ਪੂਰ੍ਣਮਾਸਸ੍ਯ ਚਾਪ੍ਯਥ। ਯੁਪੇਸ਼਼੍ਟਿਪਸ਼ੁਬਨ੍ਧਾਨਾਂ ਸੋਮਪਾਨਕ੍ਰਿਯਾਵਤਾਮ੍॥ 14-111-60 (96534) ਤਿਥਿਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਯੋਗਾਨਾਂ ਮੁਹੂਰ੍ਤਕਰਣਾਤ੍ਮਕਮ੍। ਕਾਲਸ੍ਯ ਵੇਦਨਾਰ੍ਥੰ ਤੁ ਜ੍ਯੋਤਿਰ੍ਜ੍ਞਾਨੰ ਪੁਰਾ(ਅ)ਨਘ॥ 14-111-61 (96535) ਰੁʼਗ੍ਯਜੁਃ ਸਾਮਮਨ੍ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸ਼੍ਲੋਕਤਤ੍ਵਾਰ੍ਥਚਿਨ੍ਤਨਾਤ੍। ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿਵਿਕਲ੍ਪਾਨਾਂ ਛਨ੍ਦੋਜ੍ਞਾਨੰ ਪ੍ਰਲ੍ਪਿਤਮ੍॥ 14-111-62 (96536) ਵਰ੍ਣਾਕ੍ਸ਼਼ਰਪਦਾਰ੍ਥਾਨਾਂ ਸਨ੍ਧਿਲਿਙ੍ਗੰ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਮ੍। ਨਾਮਧਾਤੁਵਿਵੇਕਾਰ੍ਥੰ ਪੁਰਾ ਵ੍ਯਾਕਰਣੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-111-63 (96537) ਯੂਪਵੇਦ੍ਯਧ੍ਵਰਾਰ੍ਥੰ ਤੁ ਪ੍ਰੋਕ੍ਸ਼਼ਣਸ਼੍ਰਵਣਾਯ ਤੁ। ਯਜ੍ਞਦੈਵਤਯੋਗਾਰ੍ਥੰ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਜ੍ਞਾਨੰ ਪ੍ਰਕਲ੍ਪਿਤਮ੍॥ 14-111-64 (96538) ਯਜ੍ਞਪਾਤ੍ਰਪਵਿਤ੍ਰਾਰ੍ਥੰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੰਭਾਰਣਾਯ ਚ। ਸਰ੍ਵਯਜ੍ਞਵਿਕਲ੍ਪਾਯ ਪੁਰਾਕਲ੍ਪੰ ਪ੍ਰਕਲ੍ਪਿਤਮ੍॥ 14-111-65 (96539) ਨਾਮਧਾਤੁਵਿਕਲ੍ਪਾਨਾਂ ਤਤ੍ਵਾਰ੍ਥਨਿਯਮਾਯ ਚ। ਸਰ੍ਵਵੇਦਨਿਰੁਕ੍ਤਾਨਾਂ ਨਿਰੁਕ੍ਤਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਭਿਃ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-111-66 (96540) ਵੇਦ੍ਯਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਸੰਭਾਰਾਰ੍ਥ ਤਥੈਵ ਚ। ਇਧ੍ਮਾਰ੍ਥਮਥ ਯੂਪਾਰ੍ਥੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚਕ੍ਰੇ ਵਨਸ੍ਪਤਿਮ੍॥ 14-111-67 (96541) ਗ੍ਰਾਮ੍ਯਾਰਣ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪਸ਼ਵੋ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਯਜ੍ਞਕਾਰਣਾਤ੍। ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਵਿਨਿਯੋਗੰ ਚ ਪ੍ਰੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਸ਼੍ਰਪਣੰ ਤਥਾ॥ 14-111-68 (96542) ਅਨੁਯਾਜਪ੍ਰਯਾਜਾਸ਼੍ਚ ਮਰੁਤਾਂ ਸ਼ੰਸਿਨਸ੍ਤਥਾ। ਔਦ੍ਗਾਤ੍ਰੰ ਚੈਵ ਸਾਮ੍ਨਾਂ ਵੈ ਪ੍ਰਤਿਪ੍ਰਸ੍ਥਾਨਮੇਵ ਚ॥ 14-111-69 (96543) ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਕ੍ਰਮਾਣਾਂ ਕ੍ਰਮਣੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਵਭ੍ਰੁʼਥੰ ਤਥਾ। ਤ੍ਰਿਕਾਸਮਰ੍ਚਨੰ ਚੈਵ ਸ੍ਯਾਨੇਸ਼਼ੂਪਹ੍ਰੁʼਤੰ ਤਥਾ॥ 14-111-70 (96544) ਦੇਵਤਾਗ੍ਰਹਣੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਹਵਿਸ਼਼ਾਂ ਸ਼੍ਰਪਣੰ ਤਥਾ। ਨਾਵਬੁਦ੍ਧ੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਚ ਪਸ਼ੋਰ੍ਵਧਮ੍। ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਨਰਕੰ ਘੋਰੰ ਰੌਰਵੰ ਤਮਸਾ(ਅ)(ਅ)ਵ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-111-71 (96545) ਸ਼ਤਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਨਰਾਧਮਾਃ। ਕ੍ਰੁʼਮਿਰ੍ਭਿਰ੍ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾਸ਼੍ਚ ਤਿਸ਼਼੍ਠੇਯੁਃ ਪੂਯਸ਼ੋਣਿਤੇ॥ 14-111-72 (96546) ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾ ਯੂਪਤ੍ਵਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਸ਼ੁਤ੍ਵੰ ਪਸ਼ਵਸ੍ਤਥਾ। ਤ੍ਰੁʼਣਾਨੀਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਬਰ੍ਹਿਸ਼਼੍ਟ੍ਵਮੋਸ਼਼ਧ੍ਯਸ਼੍ਚ ਹਵਿਸ਼਼੍ਯਤਾਮ੍। ਸੋਮਤ੍ਵੰ ਚ ਲਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤ੍ਵੰ ਚ ਵਸੁਂਧਰ॥ 14-111-73 (96547) ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਪਸ਼ੁਤ੍ਵਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਸ਼ਵਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲਿਪ੍ਸਯਾ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪਸ਼ੁਵਧੇ ਹਿੰਸਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਯਜ੍ਞੇਸ਼਼ੁ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-111-74 (96548) ਯੂਪਾਸ੍ਤਨ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰਸੰਸ੍ਕਾਰੈਰ੍ਦਰ੍ਭਾਸ਼੍ਚ ਪਸ਼ਵਸ੍ਤਥਾ। ਯਜਮਾਨੇਨ ਸਹਿਤਾਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਯਾਨ੍ਤਿ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-111-75 (96549) ਯਾਵਤ੍ਕਾਲੰ ਹਿ ਯਜ੍ਵਾ ਵੈ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ। ਤਾਵਤ੍ਕਾਲੰ ਪ੍ਰਮੋਦਨ੍ਤੇ ਪਸ਼ਵੋ ਹ੍ਯਧ੍ਵਰੇ ਹਤਾਃ॥ 14-111-76 (96550) ਅਹਿੰਸਾ ਵੈਦਿਕੰ ਕਰ੍ਮ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਰ੍ਮੇਤਿ ਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਵੇਦੋਕ੍ਤੰ ਯੇ ਨ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਹਿੰਸਾਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਕ੍ਰਤੂਨ੍ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਸਦ੍ਯਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਤ੍ਵਾਮਾਯਾਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਚਣ੍ਡਾਲਤਾਮਪਿ॥ 14-111-77 (96551) ਗਾਵੋ ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥਮੁਤ੍ਪੰਨਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਰ੍ਥੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਰਜਤੰ ਚੈਵ ਪਾਤ੍ਰਕ੍ਰੁਭਾਰ੍ਥਮੇਵ ਚ॥ 14-111-78 (96552) ਦਰ੍ਭਾਃ ਸੰਸ੍ਤਰਣਾਰ੍ਤੰ ਤੁ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾਂ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯ ਚ। ਪਜਨਾਰ੍ਥੰ ਦ੍ਵਿਜਾਃ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਸ੍ਤਾਰਕਾ ਦਿਵਿ ਦੇਵਤਾਃ॥ 14-111-79 (96553) ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਰ੍ਥੰ ਤੁ ਵੈਸ਼੍ਯਾ ਵਾਰ੍ਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਤਃ। ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾਰ੍ਥੰ ਤ੍ਰਯਾਣਾਂ ਵੈ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਃ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ੍ਵਯੰਭੁਵਾ॥ 14-111-80 (96554) ਏਵਮੇਤਜ੍ਜਗਤ੍ਸਰ੍ਵਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੇ ਚੈਵ ਨਰਾਸ੍ਤੁ ਤਮਸਾ ਵ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-111-81 (96555) ਤੇ ਯਾਨ੍ਤਿ ਨਰਕੰ ਘੋਰੰ ਰੌਰਵੰ ਨਾਮ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਮ੍। ਰੌਰਵਾਦ੍ਵਿਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਮਿਯੋਨਿੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਤੇ॥ 14-111-82 (96556) ਯਥੋਕ੍ਤਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਚ ਯੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਤੈਰ੍ਦਤ੍ਤੰ ਸਹੁਤੰ ਚੇਸ਼਼੍ਟੰ ਦਤ੍ਤਮਧ੍ਯਾਪਿਤੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-111-83 (96557) ਏਵਮਿਸ਼਼੍ਟੰ ਚ ਪੂਰ੍ਤੰ ਚ ਯਦ੍ਵਿਪ੍ਰੈਃ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਸਮ੍ਯਗਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਚਾਦਿਤ੍ਯੇ ਸ੍ਥਾਪਯਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-111-84 (96558) ਮਯਾ ਸ੍ਥਾਪਿਤਮਾਦਿਤ੍ਯੇ ਲੋਕਸ੍ਯ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਹਿ ਤਤ੍। ਧਾਰਯੇਦ੍ਯਤ੍ਸਹਸ੍ਰਾਂਸ਼ੁਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣਾਮ੍॥ 14-111-85 (96559) ਯਾਵਤ੍ਕਾਲੰ ਤੁ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਚਾਪ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣਃ। ਤਾਵਦੇਵ ਹਿ ਪੁਣ੍ਯੇਨ ਦੀਪ੍ਯਤੇ ਰਵਿਣਾ(ਅ)ਮ੍ਬਰੇ॥ 14-111-86 (96560) ਸ੍ਵਰ੍ਗੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਗਤਾਨਾਂ ਤੁ ਵੀਰ੍ਯਾਦ੍ਭਵਤਿ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਤਤ੍ਰ ਤੇ ਹ੍ਯੁਪਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਸ੍ਯ ਤਤ੍ਫਲਮ੍। ਸਮਾਨਰੂਪਾ ਦੇਵਾਨਾਂ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤ੍ਯਾਬੂਤਸੰਪ੍ਲਵਮ੍॥ 14-111-87 (96561) ਵ੍ਰੁʼਥਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿਨਾ ਚ ਯੇ ਕੇਚਿਦ੍ਦਹ੍ਯਨ੍ਤੇ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣਃ। ਨ ਤੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣਾਂ ਲੋਕੇ ਮਾਨਸਾ(ਅ)ਪਿ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਤੇ॥ 14-111-88 (96562) ਵੀਰਘ੍ਰਾਸ੍ਤੁ ਦੁਰਾਚਾਰਾ ਦਰਿਦ੍ਰਾਸ੍ਤੁ ਨਰਾਧਮਾਃ। ਵਿਕਲਾ ਵ੍ਯਾਧਿਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਸ਼ੂਦ੍ਰਯੋਨਿਸ਼਼ੁ॥ 14-111-89 (96563) ਤਸ੍ਮਾਦਪ੍ਰੋਸ਼਼ਿਤੈਰ੍ਨਿਤ੍ਯਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭਿਃ। ਹੋਤਵ੍ਯੰ ਵਿਧਿਵਦ੍ਰਾਜੰਨੂਰ੍ਧ੍ਵਾਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯੇ ਗਤਿਮ੍॥ 14-111-90 (96564) ਆਤ੍ਮਵੰਨਾਵਮਨ੍ਤਵ੍ਯਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਨ ਤ੍ਯਾਜ੍ਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ਣਿਮਪ੍ਯੇਤਦਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-111-91 (96565) ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਤ੍ਵੇ(ਅ)ਪ੍ਯਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਯੇ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤਿ ਵਿਧਿਵਦ੍ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਾਦ੍ਵਿਰਤਾ ਦਾਨ੍ਤਾਃ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬੁਦ੍ਧਯਃ॥ 14-111-92 (96566) ਪਞ੍ਚਯਜ੍ਞਪਰਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਲੋਭਕ੍ਰੋਧਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾਃ। ਦ੍ਵਿਕਾਲਮਤਿਥੀਂਸ਼੍ਚੈਵ ਪੂਜਯਨ੍ਤਿ ਚ ਭਕ੍ਤਿਤਃ॥ 14-111-93 (96567) ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਸੂਰ੍ਯੋਦਯਪ੍ਰਖ੍ਯੈਰ੍ਵਿਮਾਨੈਰ੍ਵਾਯੁਵੇਗਿਭਿਃ। ਮਮ ਲੋਕੇ ਪ੍ਰਮੋਦਨ੍ਤੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਾਂ ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-111-94 (96568) ਮਨ੍ਵਨ੍ਤਰੰ ਚ ਤਤ੍ਰੈਕੰ ਮੋਦਿਤਾ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ। ਇਹ ਮਾਨੁਸ਼਼੍ਯਕੇ ਲੋਕੇ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ॥ 14-111-95 (96569) ਬਾਲਾਹਿਤਾਗ੍ਰਯੋ ਯੇ ਚ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾੰਨਾਦ੍ਵਿਰਤਾਃ ਸਦਾ। ਕ੍ਰੋਧਲੋਭਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰਾਤਸ੍ਸ੍ਨਾਨਪਰਾਯਣਾਃ। ਯਥੋਕ੍ਤਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਵੈ ਜੁਹ੍ਵਤੇ ਵਿਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ॥ 14-111-96 (96570) ਆਤਿਥੇਯਾਃ ਸਦਾ ਸੌਮ੍ਯਾ ਦ੍ਵਿਕਾਲੰ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਾਃ। ਤੇ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਪੁਨਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿੰ ਭਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਦਿਤ੍ਯਮਣ੍ਡਲਮ੍॥ 14-111-97 (96571) ਮਮ ਲੋਕੰ ਸਪਤ੍ਨੀਕਾ ਯਾਨੈਃ ਸੂਰ੍ਯੋਦਯਪ੍ਰਭੈਃ। ਤਤ੍ਰ ਬਾਲਾਰ੍ਕਸਙ੍ਕਾਸ਼ਾਃ ਕਾਮਗਾਃ ਕਾਮਰੂਪਿਣਃ॥ 14-111-98 (96572) ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯਗੁਣਸੰਪੰਨਾਃ ਕ੍ਰੀਡਨ੍ਤਿ ਚ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਇਤ੍ਯੇਸ਼਼ਾਮਾਹਿਤਾਗ੍ਨੀਨਾਂ ਵਿਭੂਤਿਃ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-111-99 (96573) ਸ਼੍ਰੁਤਿੰ ਕੇਚਿੰਨਿਨ੍ਦਮਾਨਾਃ ਸ਼੍ਰੁਤਿੰ ਦੂਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤ੍ਯਬੁਦ੍ਧਯਃ। ਪ੍ਰਮਾਣੰ ਨ ਚ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਯੇ ਯਾਨ੍ਤੀਹਾਪਿ ਦੁਰ੍ਗਤਿਮ੍। 14-111-100 (96574) ਪ੍ਰਮਾਣਮਿਤਿਹਾਸੰ ਚ ਵੇਦਾਨ੍ਕੁਰ੍ਵਤਿ ਯੇ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਤੇ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਮਰਸਾਯੁਜ੍ਯੰ ਨਿਤ੍ਯਮਾਸ੍ਤਿਕ੍ਯਬੁਦ੍ਧਯਃ॥ ॥ 14-111-101 (96575) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਾਦਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 112

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.112. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 112

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣਵਿਧਿਨਿਰੂਪਣਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਦਾਚਰਣਫਲਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਚਕ੍ਰਾਯੁਧ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਦੇਵੇਸ਼ ਗਰੁਡਧ੍ਵਜ। ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣਵਿਧਿੰ ਪੁਣ੍ਯਮਾਖ੍ਯਾਹਿ ਭਗਵਨ੍ਮਮ॥ 14-112-1 (96576) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-112-2x (7992) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ਤਤ੍ਵੇਨ ਸਰ੍ਵਪਾਪਪ੍ਰਣਾਸ਼ਨਮ੍। ਪਾਪਿਨੋ ਯੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਤੇ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ॥ 14-112-2 (96577) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵੈਸ਼੍ਯੋ ਵਾ ਚਰਿਤਵ੍ਰਤਃ। ਯਥਾਵਤ੍ਕਰ੍ਤੁਕਾਮੋ ਵੈ ਤਸ੍ਯੈਵੰ ਪ੍ਰਥਮਾ ਕ੍ਰਿਯਾ॥ 14-112-3 (96578) ਸ਼ੋਧਯੇਤ੍ਤੁ ਸ਼ਰੀਰੰ ਸ੍ਵੰ ਪਞ੍ਚਗਵ੍ਯੇਨ ਯਨ੍ਤ੍ਰਿਤਃ। ਸਸ਼ਿਰਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਪਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਤਤਃ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਵਾਪਨਮ੍॥ 14-112-4 (96579) ਸ਼ੁਕ੍ਲਵਾਸਾਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਭੂਤ੍ਵਾ ਮੌਞ੍ਜੀਂ ਬਧ੍ਨੀਤ ਮੇਖਲਾਮ੍। ਪਾਲਾਸ਼ਦ੍ਣ੍ਡਮਾਦਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਵ੍ਰਤੇ ਸ੍ਥਿਤਃ॥ 14-112-5 (96580) ਕ੍ਰੁʼਤੋਪਲਾਸਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਤੁ ਸ਼ੁਕ੍ਲਪ੍ਰਤਿਪਦਿ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਨਦੀਸੰਗਮਤੀਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ੁਚੌ ਦੇਸ਼ੇ ਗ੍ਰੁʼਹੇ(ਅ)ਪਿ ਵਾ। ਗੋਮਯੇਨੋਪਲਿਪ੍ਰੇ(ਅ)ਥ ਸ੍ਥਣ੍ਡਿਲੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿੰ ਨਿਧਾਪਯਨ੍॥ 14-112-6 (96581) ਆਘਾਰਾਵਾਜ੍ਯਭਾਗੌ ਚ ਪ੍ਰਣਵੰ ਵ੍ਯਾਹ੍ਰੁʼਤੀਸ੍ਤਥਾ। ਵਾਰੁਣੰ ਚੈਵ ਪਞ੍ਚੈਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍॥ 14-112-7 (96582) ਸਤ੍ਯਾਯ ਵਿਸ਼਼੍ਣਵੇ ਚੇਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਿਭ੍ਯੋ(ਅ)ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੇ। ਵਿਸ਼੍ਵੇਭ੍ਯੋ ਹਿ ਚ ਦੇਵੇਭ੍ਯਃ ਸਪ੍ਰਜਾਪਤਯੇ ਤਥਾ॥ 14-112-8 (96583) ਸ਼਼ਡੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਜੁਹੁਯਾਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਾਹੁਤਿੰ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਅਤਃ ਸਮਾਪਯੇਦਗ੍ਨਿੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ(ਅ)ਥ ਪੌਸ਼਼੍ਟਿਕਿਮ੍॥ 14-112-9 (96584) ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ੍ ਚਾਗ੍ਨਿੰ ਸੋਮੰ ਚ ਭਸ੍ਮ ਦਿਗ੍ਧ੍ਵਾ ਯਥਾਵਿਧਿ। ਨਦੀਂ ਗਤ੍ਵਾ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾ ਸੋਮਾਯ ਵਰੁਣਾਯ ਚ। ਆਦਿਤ੍ਯਾਯ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਤਃ ਸ੍ਨਾਯਾਤ੍ਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-112-10 (96585) ਉਤ੍ਤੀਰ੍ਯੋਦਕਮਾਚਮ੍ਯ ਚਾਸੀਨਃ ਪੂਰ੍ਵਤੋਮੁਖਃ। ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮੰ ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪਵਿਤ੍ਰੈਰਭਿਸ਼਼ੇਚਨਮ੍॥ 14-112-11 (96586) ਆਚਾਨ੍ਤਸ੍ਤ੍ਵਮਿਵੀਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਊਰ੍ਧ੍ਵਬਾਹੁਰ੍ਦਿਵਾਕਰਮ੍। ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਪੁਟਃ ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਕੁਰ੍ਯਾਚ੍ਚੈਵ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍॥ 14-112-12 (96587) ਨਾਰਾਯਣੰ ਵਾ ਰੁਦ੍ਰੰ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਮਥਵਾ(ਅ)ਪਿ ਚ। ਵਾਰੁਣੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰਮੂਕ੍ਤੰ ਵਾ ਪ੍ਰਾਗ੍ਭੋਜਨਮਥਾਪਿ ਵਾ॥ 14-112-13 (96588) ਵੀਰਘ੍ਨਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਫੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਤਥਾ ਚਾਪ੍ਯਘਮਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍। ਗਾਯਤ੍ਰੀਂ ਮਮ ਦੇਵੀਂ ਵਾ ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਂ ਵਾ ਜਪੇਤ੍ਤਤਃ। ਸ਼ਤੰ ਵਾ(ਅ)ਸ਼਼੍ਟਸ਼ਤੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸਹਸ੍ਰਮਥਵਾ ਪਰਮ੍॥ 14-112-14 (96589) ਤਤੋ ਮਧ੍ਯਾਹ੍ਨਕਾਲੇ ਵੈ ਪਾਯਸੰ ਯਾਵਕੰ ਹਿ ਵਾ। ਪਾਚਯਿਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਪ੍ਰਯਤਃ ਸੁਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-112-15 (96590) ਪਾਤ੍ਰੰ ਤੁ ਸੁਸਮਾਦਾਯ ਸੌਵਰ੍ਣੰ ਰਾਜਤੰ ਤੁ ਵਾ। ਤਾਮ੍ਰੰ ਵਾ ਮ੍ਰੁʼਨ੍ਮਯੰ ਵਾਪਿ ਔਦੁਂਬਰਮਥਾਪਿ ਵਾ। 14-112-16 (96591) ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਣਾਂ ਯਾਜ੍ਞਿਯਾਨੰ ਤੁ ਪਰ੍ਣੈਰਾਰ੍ਦ੍ਰੈਰਕੁਤ੍ਸਿਤੈਃ। ਪੁਟਕੇਨ ਤੁ ਗੁਪ੍ਤੇਨਿ ਚਰੇਦ੍ਭੈਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-112-17 (96592) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣਾਂ ਤੁ ਸਪ੍ਤਾਨਾਂ ਨਾਪਰੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍। ਗੋਦੋਹਮਾਤ੍ਰੰ ਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤ੍ਤੁ ਵਾਗ੍ਯਤਃ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-112-18 (96593) ਨ ਹਸੇੰਨ ਚ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਨਾਭਿਭਾਸ਼਼ੇਤ ਵਾ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਮ੍॥ 14-112-19 (96594) ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮੂਤ੍ਰੰ ਪੁਰੀਸ਼਼ੰ ਵਾ ਚਣ੍ਡਾਲੰ ਵਾ ਰਜਸ੍ਵਲਾਮ੍। ਪਤਿਤੰ ਚ ਤਥਾ ਸ਼੍ਵਾਨਮਾਦਿਤ੍ਯਮਵਲੋਕਯੇਤ੍॥ 14-112-20 (96595) ਯੋ ਹਿ ਪਾਦੁਕਮਾਰੁਹ੍ਯ ਸਰ੍ਵਦਾ ਪ੍ਰਚਰੇਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ। ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਾਪਕਰ੍ਮਾਣਮਾਦਿਤ੍ਯਮਵਲੋਕਯੇਤ੍॥ 14-112-21 (96596) ਤਤਸ੍ਤ੍ਵਾਵਸਥੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਭੂਤਲੇ। ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲ੍ਯ ਪਾਦਾਵਾਜਾਨ੍ਵੋਰ੍ਹਸ੍ਤਾਵਾਕੂਰ੍ਪਰੰ ਪੁਨਃ। ਆਚਮ੍ਯ ਵਾਰਿਣਾ ਤੇਨ ਵਹ੍ਨਿੰ ਵਿਪ੍ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਪੂਯਯੇਤ੍॥ 14-112-22 (96597) ਪਞ੍ਚ ਸਪ੍ਤਾਥਵਾ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਭਾਗਾਨ੍ਭੈਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯ ਵੈ। ਤੇਸ਼਼ਾਮਨ੍ਯਤਮੰ ਪਿਣ੍ਡਮਾਦਿਤ੍ਯਾਯ ਨਿਵੇਦਯੇਤ੍॥ 14-112-23 (96598) ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੇ ਚਾਗ੍ਨਯੇ ਚੈਵ ਸੋਮਾਯ ਵਰੁਣਾਯ ਚ। ਵਿਸ਼੍ਵੇਭ੍ਯਸ਼੍ਚੈਵ ਦੇਵੇਭ੍ਯੋ ਦਦ੍ਯਾਦੰਨੰ ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍॥ 14-112-24 (96599) ਅਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਮਥੈਕੰ ਤੁ ਵਕ੍ਤ੍ਰਮਾਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਕਲ੍ਪਯੇਤ੍॥ 14-112-25 (96600) ਅਙ੍ਗੁਲ੍ਯਗ੍ਰੇ ਸ੍ਥਿਤੰ ਪਿਣ੍ਡੰ ਗਾਯਤ੍ਰ੍ਯਾ ਚਾਭਿਮਨ੍ਤ੍ਰਯੇਤ੍। ਅਙ੍ਗੁਲੀਭਿਸ੍ਤ੍ਰਿਭਿਃ ਪਿਣ੍ਡੰ ਪ੍ਰਾਸ਼੍ਨੀਯਾਤ੍ਪ੍ਰਾਙ੍ਮੁਖਃਕ ਸ਼ੁਚਿਃ। 14-112-26 (96601) ਯਥਾ ਚ ਵਰ੍ਧਤੇ ਸੋਮੋ ਹ੍ਰਸਤੇ ਚ ਯਥਾ ਪੁਨਃ। ਤਥਾ ਪਿਣ੍ਡਾਸ਼੍ਚ ਵਰ੍ਧਨ੍ਤੇ ਹ੍ਰਸਨ੍ਤੇ ਚ ਦਿਨੇਦਿਨੇ॥ 14-112-27 (96602) ਤ੍ਰਿਕਾਲੰ ਸ੍ਨਾਨਮਸ੍ਯੋਕ੍ਤੰ ਦ੍ਵਿਕਾਲਮਥਵਾ ਸਕ੍ਰੁʼਤ੍। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਸਦਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਨ ਚ ਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਪੀਡਯੇਤ੍॥ 14-112-28 (96603) ਸ੍ਥਾਨ ਨ ਦਿਵਸੰ ਤਿਸ਼਼੍ਠੇਦ੍ਰਾਤ੍ਰੌ ਵੀਰਾਸਨੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍। ਭਵੇਤ੍ਸ੍ਥਣ੍ਡਿਲਸ਼ਾਯੀ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਥਾ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਮੂਲਿਕਃ॥ 14-112-29 (96604) ਵਲ੍ਕਲੰ ਯਦਿ ਵਾ ਕ੍ਸ਼਼ੌਮੰ ਸ਼ਾਣੰ ਕਾਰ੍ਪਾਸਕੰ ਤਥਾ। ਆਚ੍ਛਾਦਨੰ ਭਵੇਤ੍ਤਸ੍ਯ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਰ੍ਥੰ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ॥ 14-112-30 (96605) ਏਵੰ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੇ ਪੂਰ੍ਣੇ ਮਾਸਸ੍ਯਾਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਵਾਨ੍। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ੍ਭੋਜਯੇਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਦਦ੍ਯਾਚ੍ਚੈਵ ਚ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮ੍॥ 14-112-31 (96606) ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੇਨ ਚੀਰ੍ਣੇਨ ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤੇਨ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦੇਵ ਭਸ੍ਮੀਭਵਤਿ ਕਾਸ਼਼੍ਠਵਤ੍॥ 14-112-32 (96607) ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਤ੍ਯਾ ਚ ਗੋਹਤ੍ਯਾ ਸੁਵਰ੍ਣਸ੍ਤੈਨ੍ਯਮੇਵ ਚ। ਭ੍ਰੂਣਹਤ੍ਯਾ ਸੁਰਾਪਾਨੰ ਗੁਰੋਰ੍ਦਾਰਵ੍ਯਤਿਕ੍ਰਮਃ॥ 14-112-33 (96608) ਏਵਮਨ੍ਯਾਨਿ ਪਾਪਾਨਿ ਪਾਤਕੀਯਾਨਿ ਯਾਨਿ ਚ। ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੇਨ ਨਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਾਯੁਨਾ ਪਾਂਸਵੋ ਯਥਾ॥ 14-112-34 (96609) ਅਨਿਰ੍ਦਸ਼ਾਯਾ ਗੋਃ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਮੌਸ਼਼੍ਠ੍ਰਮਾਵਿਕਮੇਵ ਚ। ਮ੍ਰੁʼਤਸੂਤਕਯੋਸ਼੍ਚਾੰਨੰ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-35 (96610) ਉਪਪਾਤਕਿਨਸ਼੍ਚਾੰਨੰ ਪਤਿਤਾੰਨੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਸ਼ੂਦ੍ਰਸ੍ਯੋਚ੍ਛੇਸ਼਼ਣੰ ਚੈਵ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-36 (96611) ਆਕਾਸ਼ਸ੍ਥੰ ਤੁ ਹਸ੍ਤਸ੍ਥਮਧਃ ਸ੍ਰਸ੍ਤੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਪਰਹਸ੍ਤਸ੍ਥਿਤੰ ਚੈਵ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-37 (96612) ਅਥਾਗ੍ਰੇਧਿਸ਼਼ੋਰੰਨੰ ਦਿਧਿਸ਼਼ੂਪਪਤੇਸ੍ਤਤਾ। ਪਰਿਵੇਤ੍ਤੁਸ੍ਤਥਾ ਚਾੰਨੰ ਪਰਿਵਿਤ੍ਤਾੰਨਮੇਵ ਚ॥ 14-112-38 (96613) ਕੁਣ੍ਡਾੰਨੰ ਗੋਲਕਾੰਨੰ ਚ ਦੇਵਲਾੰਨੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਤਥਾ ਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਯਾੰਨੰ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-39 (96614) ਸੁਰਾ(ਅ)(ਅ)ਸਵੰ ਵਿਸ਼਼ੰ ਸਰ੍ਪਿਰ੍ਲਾਕ੍ਸ਼਼ਾ ਲਵਣਮੇਵ ਚ। ਤੈਲੰ ਚਾਪਿ ਚ ਵਿਕ੍ਰੀਣਨ੍ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-40 (96615) ਏਕੋਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਤੁ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਜਨਮਧ੍ਯਗਤੋ(ਅ)ਪਿ ਯਃ। ਭਿੰਨਭਾਣ੍ਡੇਸ਼਼ੁ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-41 (96616) ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ(ਅ)ਨੁਪਨੀਤੇਨ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਚ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਾ ਸਹ। ਕਨ੍ਯਯਾ ਸਹ ਯੋ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-42 (96617) ਉਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੰ ਸ੍ਥਾਪਯੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਯੋ ਮੋਹਾਦ੍ਭੋਜਨਾਨ੍ਤਰੇ। ਦਦ੍ਯਾਦ੍ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਮੋਹਾਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-43 (96618) ਤੁਮ੍ਬਕੋਸ਼ਾਤਕੰ ਚੈਵ ਪਲਾਣ੍ਡੁਂ ਗ੍ਰੁʼਞ੍ਜਨੰ ਤਥਾ। ਛਤ੍ਰਾਕੰ ਲਸ਼ੁਨੰ ਚੈਵ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-44 (96619) ਦ੍ਵਿਜਃ ਪਰ੍ਯੁਸ਼਼ਿਤੰ ਚਾੰਨੰ ਪਕ੍ਵੰ ਪਰਗ੍ਰੁʼਹਾਗਤਮ੍। ਵਿਪਕ੍ਵੰ ਚ ਤਥਾ ਮਾਂਸੰ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-45 (96620) ਉਦਕ੍ਯਯਾ ਸ਼ੁਨਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਚਣ੍ਡਾਲੈਰ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ। ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮੰਨੰ ਤੁ ਭੁਞ੍ਜਾਨੋ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੰ ਚਰੇਤ੍॥ 14-112-46 (96621) ****ਤਤ੍ਪੁਰਾ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ੍ਯਰ੍ਥਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਭਿਸ਼੍ਚਰਿਤੰ ਵ੍ਰਤਮ੍। ਪਾਵਨੰ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਪੁਣ੍ਯੰ ਪਾਣ੍ਡਵਚੋਦਿਤਮ੍॥ 14-112-47 (96622) ਏਤੇਨ ਵਸਵੋ ਰੁਦ੍ਰਾਸ਼੍ਚਾਦਿਤ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਦਿਵੰ ਗਤਾਃ। ਏਤਦਦ੍ਯ ਪਰੰ ਗੁਹ੍ਯੰ ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਪਾਪਨਾਸ਼ਨਮ੍॥ 14-112-48 (96623) ਯਥੋਕ੍ਤਮੇਤਦ੍ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਦ੍ਵਿਜਃ ਪਾਪਪ੍ਰਣਾਸ਼ਨਮ੍॥ ਸ ਦਿਵੰ ਯਾਤਿ ਪੂਤਾਤ੍ਮਾ ਨਿਰ੍ਮਲਾਦਿਤ੍ਯਸੰਨਿਭਃ॥ ॥ 14-112-49 (96624) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 112 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 113

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.113. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 113

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਕਾਰ੍ਤਿਕਾਦਿਦ੍ਵਾਦਸ਼ਮਾਸੇਸ਼਼ੁ ਏਕਭੁਕ੍ਤਵ੍ਰਤਾਚਰਣਪ੍ਰਕਾਰਨਿਰੂਪਣਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਫਲਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਕੇਸ਼ਵੇਨੈਵਮੁਕ੍ਤੇ ਤੁ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣਵਿਧਿਕ੍ਰਮੇ। ਅਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤ੍ਪੁਨਰਨ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜੋ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-113-1 (96625) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-113-2x (7993) ਸਰ੍ਵਭੂਤਪਤੇ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਸਰ੍ਵਭੂਤਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ। ਸਰ੍ਵਭੂਤਹਿਤੰ ਧਰ੍ਮੰ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਕਥਯਸ੍ਵ ਨਃ॥ 14-113-2 (96626) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-113-3x (7994) ਯਦ੍ਦਰਿਦ੍ਰਜਨਸ੍ਯਾਪਿ ਸ੍ਵਰ੍ਗ੍ਯੰ ਸੁਖਕਰੰ ਭਵੇਤ੍। ਸਰ੍ਵਪਾਪਪ੍ਰਸ਼ਮਨੰ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-113-3 (96627) ਕਾਰ੍ਤਿਕਾਦ੍ਯਾਸ੍ਤੁ ਯੇ ਮਾਸਾ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੈਵ ਪ੍ਰਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ। ਤੇਸ਼਼੍ਵੇਕਬੁਕ੍ਤਨਿਮਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੁਚ੍ਯਤੇ ਮਯਾ॥ 14-113-4 (96628) ਕਾਰ੍ਤਿਕੇ ਯਸ੍ਤੁ ਵੈ ਮਾਸੇ ਨਨ੍ਦਾਯਾਂ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਏਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਮਾਸਮੇਕੰ ਤੁ ਵਰ੍ਤਤੇ॥ 14-113-5 (96629) ਜਲੰ ਵਾ ਨ ਪਿਬੇਨ੍ਮਾਸੇ ਨਾਨ੍ਤਰੰ ਭੋਜਨਾਤ੍ਪਰਮ੍। ਆਦਿਤ੍ਯਰੂਪੰ ਮਾਂ ਨਿਤ੍ਯਮਰ੍ਚਯਨ੍ਸੁਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-113-6 (96630) ਵ੍ਰਤਾਨ੍ਤੇ ਭੋਜਯੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਸਮ੍ਪ੍ਰਦਾਯ ਚ। ਕ੍ਰੋਧਲੋਭਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-7 (96631) ਵਿਧਿਵਤ੍ਕਪਿਲਾਦਾਨੇ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸੂਰ੍ਯਕਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ। ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਤ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ੇਸ਼਼ੂਪਜਾਯਤੇ॥ 14-113-8 (96632) ਮਾਰ੍ਗਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ੰ ਤੁ ਯੋ ਮਾਸਮੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਕਾਮੰ ਕ੍ਰੋਧੰ ਚ ਲੋਭੰ ਚ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯ ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-113-9 (96633) ਸ੍ਨਾਤ੍ਵਾ ਚਾਦਿਤ੍ਯਰੂਪੰ ਮਾਮਰ੍ਯਯੇੰਨਿਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਜਪੇਚ੍ਚੈਵ ਚ ਗਾਯਤ੍ਰੀਂ ਮਾਮਿਕਾਂ ਵਾਗ੍ਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-113-10 (96634) ਮਾਸੇ ਪਰਿਸਮਾਪ੍ਤੇ ਤੁ ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਾਞ੍ਸ਼ੁਚਿਃ। ਤਾਨਰ੍ਚਯਤਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-11 (96635) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੇ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਪੁਣ੍ਯਮਾਹਿਤਾਗ੍ਨੇਸ੍ਤੁ ਯਦ੍ਭਵੇਤ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਫਲਮਾਸਾਦ੍ਯ ਯੋਨੇਨਾਂ(ਅ)ਬਰਸ਼ੋਭਿਨਾ। ਸਹ ਸਪ੍ਤਰ੍ਸ਼਼ਿਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਯਥਾਕਾਮੰ ਯਥਾਸੁਖਮ੍॥ 14-113-12 (96636) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦ੍ਧਰਿਵਰ੍ਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਜਾਯਤੇ। ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਕਾਮੰ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-113-13 (96637) ******** ਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਦੇਵਮੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਯੋ ਨਰਃ। ਅਰ੍ਚਯੰਨੇਵ ਮਾਂ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ॥ 14-113-14 (96638) ਅਹਿੰਸਾਸਤ੍ਯਸਹਿਤਃ ਕ੍ਰੋਧਹਰ੍ਸ਼਼ਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਏਵੰ ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਯਤ੍ਫਲਮੁਤ੍ਤਮਮ੍॥ 14-113-15 (96639) ਵਿਪ੍ਰਾਤਿਥ੍ਯਸਹਸ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-113-16 (96640) ਅਵਤੀਰ੍ਣਸ੍ਤਤਃ ਕਾਲਾਦਿਲਾਵਰ੍ਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਜਾਯਤੇ। ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਚਿਰੰ ਕਾਲਮਸ੍ਮਿਨ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-113-17 (96641) ਮਾਘਮਾਸੰ ਸਦਾ ਯਸ੍ਤੁ ਵਰ੍ਤਤੇ ਚੈਕਭੁਕ੍ਤਤਃ। ਮਦਰ੍ਚਨਪਰੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਡੰਭਕ੍ਤੋਧਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਮਾਮਿਕਾਮਪਿ ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਂ ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਯਾਂ ਤੁ ਜਪੇਦ੍ਬੁਧਃ॥ 14-113-18 (96642) ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਦੁ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮਨ੍ਤੇ ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਾਨਪਿ। ਨਮਿਸ੍ਕਰੋਤਿ ਤਾਨ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਤ੍ਰਿਕਾਲਸ੍ਨਾਨਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-19 (96643) ਨੀਲਕਣ੍ਠਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤੇਨ ਯੋਨੇਨਾਂ(ਅ)ਬਰਸ਼ੋਭਿਨਾ। ਪਿਤ੍ਰੁʼਲੋਕੰ ਵ੍ਰਜੇਚ੍ਛ੍ਰੀਮਾਨ੍ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋਪ੍ਸਰੋਣੈਃ॥ 14-113-20 (96644) ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਕਾਮੰ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਭਦ੍ਰਾਸ਼੍ਵੇਸ਼਼ੂਪਜਾਯਤੇ। ਤਤਸ਼੍ਚ੍ਯੁਤਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਵੇਦੀ ਵਿਪ੍ਰੋ ਭਵਤਿ ਭੂਤਲੇ॥ 14-113-21 (96645) ਯਸ਼੍ਚਰੇਤ੍ਫਾਲ੍ਗੁਨੰ ਮਾਸਮੇਕਭੁਕ੍ਤੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯੇਤਨ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਜਪੇਤ੍ਸਦਾ॥ 14-113-22 (96646) ਪਾਯਸੰ ਭੋਜਯੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾਨ੍ਵ੍ਰਤਾਨ੍ਤੇ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਮਦਰ੍ਚਨਪਰੋ(ਅ)ਕ੍ਰੋਧਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-23 (96647) ਵਿਮਾਨੰ ਸਾਰਸੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਮਾਰੂਢਃ ਕਾਮਗਾਮਿ ਚ। ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਲੋਕੇ ਰਮਤੇ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਕ੍ਰੁʼਤਿਃ॥ 14-113-24 (96648) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਤ੍ਕੇਤੁਮਾਲੇਸ਼਼ੁ ਜਾਯਤੇ। ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਕਾਮੰ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨੁਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਮੁਨਿਰ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-113-25 (96649) ਚੈਤ੍ਰਮਾਸੰ ਤੁ ਯੋ ਰਾਜੰਨੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਚ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-26 (96650) ਯਦਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਿਣਃ ਪੁਣ੍ਯੰ ਯਥੋਕ੍ਤੰ ਵ੍ਰਤਚਾਰਿਣਃ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਕਲਮਾਸਾਦ੍ਯ ਚਨ੍ਦ੍ਰਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-113-27 (96651) ਤਤੋ(ਅ)ਵਤੀਰ੍ਣੋ ਜਾਯੇਤ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਰਮਣਕੇ ਪੁਨਃ। ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਮਾਂਸ੍ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਮਿੰਨਿਹ ਰਾਜਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-113-28 (96652) ਵੈਸ਼ਾਖੇ ਯਸ੍ਤੁ ਮਾਸੇ ਵੈ ਹ੍ਯੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਦ੍ਵਿਜਮਗ੍ਰਾਸਨੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਭੂਮੌ ਚ ਵਾਗ੍ਯਤਃ॥ 14-113-29 (96653) ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯਰ੍ਚਯਿਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਕਰਮ੍। ਵ੍ਰਤਾਨ੍ਤੇ ਭੋਜਯੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾਂਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-30 (96654) ਫਲੰ ਯਦ੍ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਮਗ੍ਨਿਸ਼਼੍ਟੋਮਾਤਿਰਾਤ੍ਰਯੋਃ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਸਾਦ੍ਯ ਦੇਵਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-113-31 (96655) ਤਤੋ ਹੈਮਵਤੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਜਾਯਤੇ ਕਾਲਪਰ੍ਯਯਾਤ੍। ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਕਾਮੰ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਰਃ ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-113-32 (96656) ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਮਾਸੰ ਤੁ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰੋ ਹ੍ਯੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਵਿਪ੍ਰਮਗ੍ਰਾਸਨੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੂਮੌ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-113-33 (96657) ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯੁਚ੍ਚਰਨ੍ਮਾਂ ਸਮਾਹਿਤਃ। ਡੰਭਾਨ੍ਰੁʼਤਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-34 (96658) ਚੀਰ੍ਣੇ ਚਾਨ੍ਦ੍ਰਾਯਣੇ ਸਮ੍ਯਗ੍ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਸਾਦ੍ਯ ਦੇਵਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-113-35 (96659) ਅਥੋਤ੍ਤਰਕੁਰੌ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਜਾਯਤੇ ਨਿਰ੍ਗਤਸ੍ਤਤਃ। ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਲੋਕੇ ਦ੍ਵਿਜੋ ਭਵੇਤ੍॥ 14-113-36 (96660) ਆਸ਼਼ਾਢਮਾਸੰ ਯੋ ਰਾਜੰਨੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧੋ ਮਦਰ੍ਚਨਪਰਾਯਣਃ॥ 14-113-37 (96661) ਵਿਪ੍ਰਮਗ੍ਰਾਸਨੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੂਮੌ ਭੁਞ੍ਜਞ੍ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ਵਣੰ ਸ੍ਨਾਨਮਸ਼਼੍ਟਾਕ੍ਸ਼਼ਰਵਿਧਾਨਤਃ॥ 14-113-38 (96662) ਵ੍ਰਤਾਨ੍ਤੇ ਭੋਜਯੇਦ੍ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਪਾਯਸੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਗੁਡੋਦਨੇਨ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-39 (96663) ਕਪਿਲਾਸ਼ਤਦਾਨਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਸਾਦ੍ਯ ਦੇਵਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-113-40 (96664) ਤਤੋ(ਅ)ਵਤੀਰ੍ਣਃ ਕਾਲੇ ਤੁ ਸ਼ਾਕਦ੍ਵੀਪੇ ਤੁ ਜਾਯਤੇ। ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਵਿਪ੍ਰੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 14-113-41 (96665) ਸ਼੍ਰਾਵਣੰ ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਨ੍ਮਾਸਮੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਮਾਮਰ੍ਚਯੇਤ੍ਸਦਾ। ਵਿਪ੍ਰਮਾਗ੍ਰਾਸਨੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੂਮੌ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-113-42 (96666) ਪਾਯਸੇਨਾਰ੍ਚਯਨ੍ਵਿਪ੍ਰਾਞ੍ਜਿਤਕ੍ਰੋਧੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ। ਲੋਭਮੋਹਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-43 (96667) ਕਪਿਲਾਦਾਨਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਵਿਧਿਦਤ੍ਤਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਮ***ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-113-44 (96668) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤ ਕਾਲਾਤ੍ਕੁਸ਼ਦ੍ਵੀਪੇ ਪ੍ਰਜਾਯਤੇ। ਤਤ੍ਰਿ ਪ੍ਰਕਾਮੰ ਕ੍ਰੀਡਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਰੋ ਭਵਤਿ ਮਾਨੁਸ਼਼ੇ॥ 14-113-45 (96669) ਯਸ੍ਤੁ ਭਾਦ੍ਰਪਦੰ ਮਾਸਮੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧਃ ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-113-46 (96670) ਵਿਪ੍ਰਮਗ੍ਰਾਸਨੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪਾਕਭੇਦਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ। ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਚਰਣੌ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍॥ 14-113-47 (96671) ਤਿਲਾਨਪਿ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵ੍ਰਤਾਨ੍ਤੇ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਮਾਂ ਦਦਤ੍। ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-48 (96672) ਯਤ੍ਫਲੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਰਾਜਸੂਯਾਸ਼੍ਵਮੇਧਯੋਃ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਸਾਦ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਰਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-113-49 (96673) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਜ੍ਜਾਯਤੇ ਧਨਦਾਲਯੇ। ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਕਾਮੰ ਕ੍ਰੀਕਡਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਭਵਤਿ ਮਾਨੁਸ਼਼ੇ॥ 14-113-50 (96674) ਯਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਾਸ਼੍ਵਯੁਜੰ ਮਾਸਮੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਮਦ੍ਗਾਯਤ੍ਰੀਂ ਜਪੇਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਦ੍ਵਿਸਨ੍ਧ੍ਯੰ ਵਾ ਤ੍ਰਿਸਨ੍ਧ੍ਯੰ ਵਾ ਸ਼ਤਮਸ਼਼੍ਟੋਤ੍ਤਰੰ ਤੁ ਵਾ॥ 14-113-51 (96675) ਵਿਪ੍ਰਮਗ੍ਰਾਸਨੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਾਨਸਃ। ਵ੍ਰਤਾਨ੍ਤੇ ਭੋਜਯੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾਂਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-113-52 (96676) ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਸ੍ਯ ਯਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਵਿਧਿਵਤ੍ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯਫਲਮਾਸਾਦ੍ਯ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-113-53 (96677) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਚ੍ਛ੍ਵੇਤਦ੍ਵੀਪੇ ਪ੍ਰਜਾਯਤੇ। ਤਤ੍ਰ ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਭੋਗਾਂਸ਼੍ਚ ਤਤੋ ਵਿਪ੍ਰਵਰੋ ਭਵੇਤ੍॥ ॥ 14-113-54 (96678) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ਼੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 113 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 114

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.114. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 114

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਕੇਸ਼ਵਾਦਿਭਗਵਨ੍ਮੂਰ੍ਤ੍ਯੁਪਾਸ੍ਤਿਪੂਰ੍ਵਕੰ ਮਾਰ੍ਗਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਾਦਿਦ੍ਵਾਦਸ਼ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੀਵ੍ਰਤਾਚਰਣਫਲਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਵਿਸ੍ਤਰੇਣ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ੍ਤਵਨਮ੍॥ 2 ॥ ਪੁਨਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਯ ਏਕਾਦਸ਼੍ਯੁਪਵਾਸਪੂਰ੍ਵਕੰ ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਭਗਵਤ੍ਪੂਜਾਯਾਃ ਫਲਕਥਨਮ੍॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਏਵੰ ਸੰਵਤ੍ਸਰੰ ਪੂਰ੍ਣਮੇਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍। ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਯਦ੍ਵੈ ਤਨ੍ਮਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਕੇਸ਼ਵ॥ 14-114-1 (96679) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-114-2x (7995) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵੰ ਮੇ ਵਚਨੰ ਪੁਣ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਯਦਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ(ਅ)ਥਵਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਰਃ ਪਾਪੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-114-2 (96680) ਏਕਭੁਕ੍ਤੇਨ ਵਰ੍ਤੇਤ ਨਰਃ ਸੰਵਤ੍ਸਰੰ ਤੁ ਯਃ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧੋ ਹ੍ਯਧਸ਼੍ਸ਼ਾਯੀ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ॥ 14-114-3 (96681) ਸ਼ੁਚਿਸ਼੍ਚਿ ਸ੍ਨਾਨਤੋ ਵ੍ਯਗ੍ਰਃ ਸਤ੍ਯਵਾਗਨਸੂਯਕਃ। ਅਰ੍ਚੰਨੇਵ ਤੁ ਮਾਂ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਸਨ੍ਧ੍ਯਯੋਸ੍ਤੁ ਜਪੇੰਨਿਤ੍ਯੰ ਮਦ੍ਗਾਯਤ੍ਰੀਂ ਸਮਾਹਿਤਃ॥ 14-114-4 (96682) ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯਸਕ੍ਰੁʼਨ੍ਮਾਂ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਚ। ਵਿਪ੍ਰਮਗ੍ਰਾਸਨੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਯਾਵਕੰ ਭੈਤ੍ਰਮੇਵ ਵਾ॥ 14-114-5 (96683) ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਵਾਗ੍ਯਤੋ ਭੂਮਾਵਾਚਾਨ੍ਤਸ੍ਯ ਦ੍ਵਿਜਨ੍ਮਨਃ। ਨਮੋ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਵਾਸੁਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਚਰਣੌ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍॥ 14-114-6 (96684) ਮਾਸੇਮਾਸੇ ਸਮਾਪ੍ਤੇ ਤੁ ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਾਞ੍ਸ਼ੁਚੀਨ੍। ਸੰਵਤ੍ਸਰੇ ਤਤਃ ਪੂਰ੍ਣੇ ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਤੁ ਵ੍ਰਤਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮ੍॥ 14-114-7 (96685) ਨਵਨੀਤਮਯੀਂ ਗਾਂ ਵਾ ਤਿਲਧੇਨੁਮਥਾਪਿ ਵਾ। ਵਿਪ੍ਰਹਸ੍ਤਚ੍ਯੁਤੈਸ੍ਤੋਯੈਃ ਸਹਿਰਣ੍ਯੈਃ ਸਮੁਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ। ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਰਾਜਨ੍ਕਥ੍ਯਮਾਨੰ ਮਯਾ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-114-8 (96686) ਦਸ਼ਜਨ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਜ੍ਞਾਨਤੋ(ਅ)ਜ੍ਞਾਨਤੋਪਿ ਵਾ। ਤਦ੍ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ਤਸ੍ਯਾਸ਼ੁ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-114-9 (96687) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-114-10x (7996) ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮੁਪਵਾਸਾਨਾਂ ਯਚ੍ਛ੍ਰੇਯਃ ਸੁਮਹਤ੍ਫਲਮ੍। ਯਚ੍ਚ ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਸੰ ਲੋਕੇ ਤਦ੍ਭਵਾਨ੍ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ॥ 14-114-10 (96688) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-114-11x (7997) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾਪੂਰ੍ਵੰ ਮਯਾ(ਅ)ਭੀਸ਼਼੍ਟੰ ਤੁ ਮੋਦਤੇ। ਤਥਾ ਤੇ ਕਥਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾਯ ਯੁਧਿਸ਼਼ਠਿਰ॥ 14-114-11 (96689) ਯਸ੍ਤੁ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਭੂਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾਂ ਮੇ ਨਰਾਧਿਪ। ਉਪਵਾਸਵ੍ਰਤੰ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਤ੍ਰਿਕਾਲੰ ਚਾਰ੍ਚਯੰਸ੍ਤੁ ਮਾਮ੍। ਸਰ੍ਵਕ੍ਰਤੁਫਲੰ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਮਮ ਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-114-12 (96690) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-114-13x (7998) ਭਗਵਨ੍ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ ਪਞ੍ਚਮੀ ਨਾਮ ਕਾ ਤਵ। ਤਾਮਹੰ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਕਥਯਸ੍ਵ ਮਮਾਨਘ॥ 14-114-13 (96691) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-114-14x (7999) ਪਰ੍ਵਦ੍ਵਯੰ ਚ ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਸ਼੍ਰਵਣੰ ਚ ਨਰਾਧਿਪ। ਮਤ੍ਪਞ੍ਚਮੀਤਿ ਵਿਖ੍ਯਾਤਾਂ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯਾ ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-114-14 (96692) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੈਰ੍ਮੰਨਿਵੇਸ਼ਿਤਬੁਦ੍ਧਿਭਿਃ। ਉਪਵਾਸਸ੍ਤੁ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯੋ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯਾਰ੍ਤੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-114-15 (96693) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਮੇਵ ਵਾ ਕੁਰ੍ਯਾਦੁਪਵਾਸਮਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍। ਤੇਨਾਹੰ ਪਰਮਾਂ ਪ੍ਰੀਤਿ ਯਾਸ੍ਯਾਮਿ ਨਰਪੁਙ੍ਗਵ॥ 14-114-16 (96694) ਅਹੋਰਾਤ੍ਰੇਣ ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਮਾਰ੍ਗਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਕੇਸ਼ਵਮ੍। ਉਪੋਸ਼਼੍ਯ ਪੂਜਯੇਦ੍ਯੋ ਮਾਂ ਸੋ(ਅ)ਸ੍ਵਮੇਧਫਲੰ ਲਭੇਤ੍॥ 14-114-17 (96695) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਪੁਸ਼਼੍ਯਮਾਸੇ ਤੁ ਨਾਮ੍ਨਾ ਨਾਰਾਯਣੰ ਤੁ ਮਾਮ੍। ਉਪੋਸ਼਼੍ਯ ਪੂਜਯੇਦ੍ਯੋ ਮਾਂ ਵਾਜਿਮੇਧਫਲੰ ਲਭੇਤ੍॥ 14-114-18 (96696) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਮਾਘਮਾਸੇ ਤੁ ਮਾਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਤੁ ਮਾਧਵਮ੍। ਪੂਜਯੇਦ੍ਯਃ ਸਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਰਾਜਸੂਯਫਲੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-114-19 (96697) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਫਾਲ੍ਗੁਨੇ ਮਾਸਿ ਗੋਵਿਨ੍ਦਾਖ੍ਯਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਮਾਮ੍॥ ਪੂਜਯੇਦ੍ਯਃ ਸਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਹ੍ਯਤਿਰਾਤ੍ਰਫਲੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-114-20 (96698) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਮਾਸਿ ਚੈਤ੍ਰੇ ਤੁ ਮਾਂ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਂ ਸਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਯਃ। ਪੂਜਯੰਸ੍ਤਦਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਪੌਣ੍ਡਰੀਕਸ੍ਯ ਯਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-114-21 (96699) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਮਾਸਿ ਵੈਸ਼ਾਖੇ ਮਧੁਸੂਦਨਸੰਜ੍ਞਿਤਮ੍। ਉਪੋਸ਼਼੍ਯ ਪੂਜਯੇਦ੍ਯੋ ਮਾਂ ਸੋਗ੍ਨਿਸ਼਼੍ਟੋਮਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-114-22 (96700) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਮਾਸੇ ਤੁ ਮਾਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਤ੍ਰਿਵਿਕ੍ਰਮਮ੍। ਅਰ੍ਯਯੇਦ੍ਯਃ ਸਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਗਵਾਂ ਮੇਧਫਲੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-114-23 (96701) ਆਸ਼਼ਾਢੇ ਵਾਮਨਾਖ੍ਯੰ ਮਾਂ ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਸਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਯਃ। ਨਰਮੇਧਸ੍ਯ ਸ ਫਲੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ॥ 14-114-24 (96702) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਸ਼੍ਰਾਵਣੇ ਮਾਸਿ ਸ਼੍ਰੀਧਰਾਖ੍ਯਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਮਾਮ੍। ਪੂਜਯੇਦ੍ਯ ਸਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਪਞ੍ਚਯਜ੍ਞਫਲੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-114-25 (96703) ਮਾਸੇ ਭਾਦ੍ਰਪਦੇ ਯੋ ਮਾਂ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ਾਖ੍ਯਮਰ੍ਚਯੇਤ੍। ਉਪੋਸ਼਼੍ਯ ਸ ਸਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਸੌਤ੍ਰਾਮਣਿਫਲੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-114-26 (96704) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਮਾਸ਼੍ਵਯੁਙ੍ਮਾਸੇ ਪਦ੍ਮਨਾਭਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਮਾਮ੍। ਅਰ੍ਚਯੇਦ੍ਯਃ ਸਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਗੋਸਹਸ੍ਰਫਲੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-114-27 (96705) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਕਾਰ੍ਤਿਕੇ ਮਾਸਿ ਮਾਂ ਦਾਮੋਦਰਸੰਜ੍ਞਿਤਮ੍। ਉਪੋਸ਼਼੍ਯ ਪੂਜਯੇਦ੍ਯਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਕ੍ਰਤੁਫਲੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-114-28 (96706) ਕੇਵਲੇਨੋਪਵਾਸੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ। ਯਤ੍ਫਲੰ ਪੂਰ੍ਵਮੁਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਤਸ੍ਯਾਰ੍ਧੰ ਲਭਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-114-29 (96707) ਸ਼੍ਰਾਵਣੇ(ਅ)ਪ੍ਯੇਵਮੇਵੰ ਮਾਮਰ੍ਚਯੇਦ੍ਭਕ੍ਤਿਮਾੰਨਰਃ। ਮਮ ਸਾਲੋਕ੍ਯਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-114-30 (96708) ਮਾਸੇਮਾਸੇ ਸਮਭ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯ ਕ੍ਰਮਸ਼ੋ ਮਾਮਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਃ। ਪੂਰ੍ਮੇ ਸੰਵਤ੍ਸਰੇ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪੁਨਃ ਸੰਵਤ੍ਸਰੰ ਤੁ ਮਾਮ੍॥ 14-114-31 (96709) ਅਵਿਘ੍ਨਮਰ੍ਚਯਾਨਸ੍ਤੁ ਯੋ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਃ। ਅਵਿਘ੍ਨਮਰ੍ਚਯਾਨਸ੍ਤੁ ਮਮ ਸਾਯੁਜ੍ਯਮਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍॥ 14-114-32 (96710) ਅਰ੍ਚਯੇਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਨ੍ਯੋ ਮਾਂ ਦ੍ਵਾਦਸ੍ਯਾਂ ਵੇਦਸੰਹਿਤਾਮ੍। ਸ ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਫਲੰ ਰਾਜਁਲ੍ਲਭਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-114-33 (96711) ਗਨ੍ਧੰ ਪੁਸ਼਼੍ਪੰ ਫਲੰ ਤੋਯੰ ਪਤ੍ਰੰ ਵਾ ਮੂਲਮੇਵ ਵਾ। ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਮਮ ਯੋ ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਤਤ੍ਸਮੋ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯਃ॥ 14-114-34 (96712) ਏਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਸਰ੍ਵੇ ਦੇਵਾਃ ਸ਼ਕ੍ਰਪੁਰੋਗਮਾਃ। ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਨਰਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੰ ਤੁ ਭੁਞ੍ਜਤੇ॥ 14-114-35 (96713) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-114-36x (8000) ਏਵੰ ਵਦਤਿ ਦੇਵੇਸ਼ੇ ਕੇਸ਼ਵੇ ਪਾਡੁਨਨ੍ਦਨਃ। ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਃ ਸ੍ਤੋਤ੍ਰਮਿਦੰ ਭਕ੍ਤ੍ਤਯਾ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-114-36 (96714) ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਸ਼ ਦੇਵੇਸ਼ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਕੇਸ਼ਕ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ। ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਿਰਸੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸਹਸ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ॥ 14-114-37 (96715) ਤ੍ਰਯੀਮਯ ਤ੍ਰਯੀਨਾਥ ਤ੍ਰਯੀਸ੍ਤੁਤ ਨਮੋਨਮਃ। ਯਜ੍ਞਾਤ੍ਮਨ੍ਯਜ੍ਞਸੰਭੂਤ ਯਜ੍ਞਨਾਥ ਨਮੋਨਮਃ॥ 14-114-38 (96716) ਚਤੁਰ੍ਮੂਰ੍ਤੇ ਚਤੁਰ੍ਬਾਹੋ ਚਤੁਰ੍ਵ੍ਯੂਹ ਨਮੋਨਮਃ। ਲੋਕਾਤ੍ਮਁਲ੍ਲੋਕਕ੍ਰੁʼੰਨਾਥ ਲੋਕਾਵਾਸ ਨਮੋਨਮਃ॥ 14-114-39 (96717) ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਸੰਹਾਰਕਰ੍ਤ੍ਰੇ ਤੁ ਨਰਸਿੰਹ ਨਮੋਨਮਃ। ਭਕ੍ਤਪ੍ਰਿਯ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਨਾਥ ਨਮੋਨਮਃ॥ 14-114-40 (96718) ਲੋਕਪ੍ਰਿਯ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਭਕ੍ਤਵਤ੍ਸਲ ਤੇ ਨਮਃ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਸ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਾਥ ਨਮੋਨਮਃ॥ 14-114-41 (96719) ਰੁਦ੍ਰਰੂਪ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਰੁਦ੍ਰਕਰ੍ਮਿਰਤਾਯ ਤੇ। ਪਞ੍ਚਯਜ੍ਞ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਯਜ੍ਞ ਨਮੋਨਮਃ॥ 14-114-42 (96720) ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਪ੍ਰਿਯ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਨਾਥ ਨਮੋਨਮਃ। ਯੋਗਿਪ੍ਰਿਯ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਯੋਗਿਨਾਥ ਨਮੋਨਮਃ॥ 14-114-43 (96721) ਹਯਵਕ੍ਤ੍ਰ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਚਕ੍ਰਪਾਣੇ ਨਮੋਨਮਃ। ਪਞ੍ਚਭੂਤ ਨਮਸ੍ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਪਞ੍ਚਾਯੁਧ ਨਮੋਨਮਃ॥ 14-114-44 (96722) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-114-45x (8001) ਭਕ੍ਤਿਗਦ੍ਗਦਯਾ ਵਾਚਾ ਸ੍ਤੁਵਤ੍ਯੇਵੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ। ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਕੇਸ਼ਵੋ ਹਸ੍ਤੇ ਪ੍ਰੀਤਾਤ੍ਮਾ ਤੰ ਨ੍ਯਵਾਰਯਤ੍॥ 14-114-45 (96723) ਨਿਵਾਰ੍ਯ ਚ ਪੁਨਰ੍ਵਾਚਾ ਭਕ੍ਤਿਨਮ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍। ਵਕ੍ਤੁਮੇਵ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼ਠ ਧਰ੍ਮਪੂਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੇ॥ 14-114-46 (96724) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-114-47x (8002) ਅਨ੍ਯਵਤ੍ਕਿਮਿਦੰ ਰਾਜਨ੍ਮਾਂ ਸ੍ਤੌਸ਼਼ਿ ਨਰਪੁਙ੍ਗਵ। ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛ ਯਥਾਪੂਰ੍ਵੰ ਧਰ੍ਮਪੂਤ੍ਰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-114-47 (96725) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-114-48x (8003) ਭਗਵੰਸ੍ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਾਤ੍ਤੁ ਧਰ੍ਮੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪੁਨਃਪੁਨਃ। ਨ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਰਸ੍ਤਿ ਮੇ ਦੇਵ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਤੀਵ ਚ ਮੇ ਮਨਃ॥ 14-114-48 (96726) ਇਦੰ ਚ ਧਰ੍ਮਸੰਪੰਨੰ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਮਾਧਵ। ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਪਕ੍ਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਮਰ੍ਚਨੀਯਃ ਕਥੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-114-49 (96727) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-114-50x (8004) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾਪੂਰ੍ਵੰ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਕਥਯਾਮਿ ਤੇ। ਪਰਮੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਮਰ੍ਚਨਾਯਾਂ ਫਲੰ ਮਮ॥ 14-114-50 (96728) ਏਕਾਦਸ਼੍ਯਾਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯਾਥ ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਮਰ੍ਚਯੇਤ੍ਤੁ ਮਾਮ੍। ਵਿਪ੍ਰਾਨਪਿ ਯਥਾਲਾਭੰ ਪੂਜਯੇਦ੍ਭਕ੍ਤਿਮਾੰਨਰਃ॥ 14-114-51 (96729) ਸ ਗਚ੍ਛੇਦ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮੂਰ੍ਤਿੰ ਮਾਂ ਵਾ ਨਾਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰਣਾ। ਚਨ੍ਦ੍ਰਸਾਲੋਕ੍ਯਮਥਵਾ ਗ੍ਰਹਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਪੂਜਿਤਃ॥ ॥ 14-114-52 (96730) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 114 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 115

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.115. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 115

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਵਿਸ਼਼ੁਵਾਖ੍ਯਪੁਣ੍ਯਕਾਲਸ੍ਯ ਮਹਿਮਾਨੁਵਰ੍ਣਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਰ ਦਾਨਾਦਿਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਗਾਯਤ੍ਰੀਜਪਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਕਥਨਮ੍, ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਕਥਨੰ ਚ॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਨਾਨਾਧਰ੍ਮਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸ਼ਿੰਸ਼ੁਮਾਰਾਕ੍ਰੁʼਤਿਨਿਰੂਪਣਮ੍, ਪਞ੍ਚਗਵ੍ਯਵਿਧਾਨਕਥਨੰ ਚ॥ 3 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। ਕੇਸ਼ਵੇਨੈਵਮਾਖ੍ਯਾਤੇ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਃ ਪੁਨਃਪੁਨਃ। ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਦਾਨਕਾਲਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਚ ਵਿਧਿੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-115-1 (96731) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-115-2x (8005) ਦੇਵ ਕਿੰ ਫਲਮਾਖ੍ਯਾਤੰ ਵਿਸ਼਼ੁਵੇਸ਼਼੍ਮਵਰੇਸ਼੍ਵਰ। ਸੂਰ੍ਯੇਨ੍ਦੂਪਪ੍ਲਵੇ ਚੈਵ ਵਸ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ ਤਤ੍ਫਲਮ੍॥ 14-115-2 (96732) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-115-3x (8006) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਰਾਜਨ੍ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਸੋਮਾਰ੍ਕਗ੍ਰਹਣੇਸ਼਼ੁ ਚ। ਵ੍ਯਤੀਪਾਤੇ(ਅ)ਯਨੇ ਚੈਵ ਦਾਨੰ ਸ੍ਯਾਦਕ੍ਸ਼਼ਯੰ ਫਲਮ੍॥ 14-115-3 (96733) ਰਾਜੰਨਯਨਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਵਿਸ਼਼ੁਵੰ ਸਮ੍ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ। ਸਮੇ ਰਾਤ੍ਰਿਦਿਨੇ ਤਤ੍ਰ ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਯਾਂ ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-115-4 (96734) ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ(ਅ)ਹੰ ਸ਼ਙ੍ਕਰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮਃ ਸਹਿਤਾਃ ਸਕ੍ਰੁʼਤ੍। ਕ੍ਰਿਯਾਕਰਣਕਾਰ੍ਯਾਣਾਮੇਕੀਭਾਵਤ੍ਵਕਾਰਣਾਤ੍॥ 14-115-5 (96735) ਅਸ੍ਮਾਕਮੇਕੀਭੂਤਾਨਾਂ ਨਿਸ਼਼੍ਕਲੰ ਪਰਮੰ ਪਦਮ੍। ਤਨ੍ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਪਰੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਰਾਜਨ੍ਵਿਸ਼਼ੁਵਸੰਜ੍ਞਿਤਮ੍॥ 14-115-6 (96736) ਤਦੇਵਾਦ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਤਿ ਕੀਰ੍ਤਿਤਮ੍। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਮੁਹੂਰ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਤੁ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤਿ ਪਰੰ ਪਦਮ੍॥ 14-115-7 (96737) ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਵਸਵੋ ਰੁਦ੍ਰਾਃ ਪਿਤਰਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਵਿਨੌ ਤਥਾ। ਸਾਧ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼੍ਵੇ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਸਿਦ੍ਧਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਯਸ੍ਤਥਾ॥ 14-115-8 (96738) ਸੋਮਾਦਯੋ ਗ੍ਰਹਾਸ਼੍ਚੈਵ ਸਰਿਤਃ ਸਾਗਰਾਸ੍ਤਥਾ। ਮਰੁਤੋਤ੍ਸਰਸੋ ਨਾਗਾ ਯਕ੍ਸ਼਼ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਗੁਹ੍ਯਕਾਃ॥ 14-115-9 (96739) ਏਤੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਸੰਯਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ। ਸੋਪਵਾਸਾਃ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਧ੍ਯਾਨਤਤ੍ਪਰਾਃ॥ 14-115-10 (96740) ਅੰਨੰ ਗਾਵਸ੍ਤਿਲਾਨ੍ਭੂਮਿੰ ਕਨ੍ਯਾਦਾਨੰ ਤਥੈਵ ਚ। ਗ੍ਰੁʼਹਮਾਯਤਨੰ ਧਾਨ੍ਯੰ ਵਾਹਨੰ ਸ਼ਯਨੰ ਤਥਾ। 14-115-11 (96741) ਯਚ੍ਚਾਨ੍ਯਚ੍ਚ ਮਯਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਯਚ੍ਛ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਦੀਯਤੇ ਵਿਸ਼਼ੁਵੇਸ਼਼੍ਵੇਵੰ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-115-12 (96742) ਤਸ੍ਯ ਦਾਨਸ੍ਯ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਕ੍ਸ਼਼ਯੰ ਨੈਵੋਪਪਦ੍ਯਤੇ। ਵਰ੍ਧਤੇ(ਅ)ਹਰਹਃ ਪੁਣ੍ਯੰ ਤਦ੍ਦਾਨੰ ਕੋਟਿਸੰਮਿਤਮ੍॥ 14-115-13 (96743) ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਸ੍ਨਪਨੰ ਯਸ੍ਤੁ ਮਮ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਧਰਸ੍ਯ ਵਾ। ਅਰ੍ਚਨਾਂ ਚ ਯਤਾਨ੍ਯਾਯੰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-115-14 (96744) ਦਸ਼ਜਨ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਪੰ ਤਸ੍ਯ ਸਦ੍ਯੋ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ। ਦਸ਼ਾਨਾਮਸ਼੍ਵਮੇਧਾਨਾਮਿਸ਼਼੍ਟਾਨਾਂ ਲਭਤੇ ਫਲਮ੍॥ 14-115-15 (96745) ਵਿਮਾਨੰ ਦਿਵ੍ਯਮਾਰੂਢਃ ਕਾਮਰੂਪੀ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਸ ਯਾਤਿ ਮਾਮਕੰ ਲੋਕੰ ਰੁਦ੍ਰਲੋਕਮਥਾਪਿ ਵਾ॥ 14-115-16 (96746) ਤਤ੍ਰਸ੍ਥੈਰ੍ਦੇਵਗਨ੍ਧਰ੍ਵੇਰ੍ਗੀਯਮਾਨੋ ਯਥਾਸੁਖਮ੍। ਦਿਵ੍ਯਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕੋਟਿਮੇਕੰ ਤੁ ਮੋਦਤੇ॥ 14-115-17 (96747) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਲੋਕੇ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ। ਚਤੁਰ੍ਣਾਮਪਿ ਵੇਦਾਨਾਂ ਪਾਰਗੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਿਵਿਦ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-115-18 (96748) ਚਨ੍ਦ੍ਰਸੂਰ੍ਯਗ੍ਰਹੇ ਵ੍ਯੋਮ੍ਨਿ ਮਮ ਵਾ ਸ਼ਙ੍ਕਰਸ੍ਯ ਵਾ। ਗਾਯਤ੍ਰੀਂ ਮਾਮਿਕਾਂ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਜਪੇਦ੍ਯਃ ਸ਼ਙ੍ਕਰਸ੍ਯ ਵਾ॥ 14-115-19 (96749) ਸ਼ਙ੍ਖਰ੍ਤੂਰ੍ਯਸ੍ਵਨੈਸ਼੍ਚੈਵ ਕਾਂਸ੍ਯਘਣ੍ਟਾਸ੍ਵਨੈਰਪਿ। ਕਾਰਯੇਤ੍ਤੁ ਧ੍ਵਨਿੰ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਸ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਫਲੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ॥ 14-115-20 (96750) ਗਾਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਹੋਮਜਪ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਜਪ੍ਤੈਰੁਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਨਾਮਭਿਃ। ਦੁਰ੍ਬਲੋਪਿ ਭਵੇਦ੍ਰਾਹੁਃ ਸੋਮਸ਼੍ਚ ਬਲਵਾਨ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-115-21 (96751) ਸੂਰ੍ਯੇਨ੍ਦੂਪਪ੍ਲਵੇ ਚੈਵ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਦੀਯਤੇ। ਤਤ੍ਸਹਸ੍ਰਗੁਣੰ ਭੂਤ੍ਵਾ ਦਾਂਤਾਰਮੁਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ॥ 14-115-22 (96752) ਮਹਾਪਾਤਕਯੁਕ੍ਤੋਪਿ ਯਦ੍ਯਪਿ ਸ੍ਯਾੰਨਰੋਤ੍ਤਮ। ਨਿਸ਼਼੍ਪਾਪਸ੍ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦੇਵ ਤੇਨ ਦਾਨੇਨ ਜਾਯਤੇ॥ 14-115-23 (96753) ਚਨ੍ਦ੍ਰਸੂਰ੍ਯਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨ ਵਿਰਾਜਤਾ। ਯਾਤਿ ਸੋਮਪੁਰੰ ਰਮ੍ਯੰ ਸੇਵ੍ਯਮਾਨੋਪ੍ਸਰੋਗਣੈਃ॥ 14-115-24 (96754) ਯਾਵਦ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਗਗਨੇ ਸ਼ਸ਼ਿਨਾ ਸਹ। ਤਾਵਤ੍ਕਾਲੰ ਸ ਰਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸੋਮਲੋਕੇ ਮਹੀਯਤੇ॥ 14-115-25 (96755) ਤਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ੍ਯੁਤਃ ਕਾਲਾਦਿਹ ਲੋਕੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਵੇਦਵੇਦਾਙ੍ਗਵਿਦ੍ਵਿਪ੍ਰਃ ਕੋਟੀਧਨਪਤਿਰ੍ਭਵੇਤ੍॥ 14-115-26 (96756) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-115-27x (8007) ਭਗਵੰਸ੍ਤਵ ਗਾਯਤ੍ਰੀ ਜਪ੍ਯਤੇ ਚ ਕਥੰ ਵਿਭੋ। ਕਿੰ ਵਾ ਤਸ੍ਯ ਫਲ਼ੰ ਦੇਵ ਮਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਸੁਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-115-27 (96757) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-115-28x (8008) ਦ੍ਵਾਦਸ਼੍ਯਾਂ ਵਿਸ਼਼ੁਵੇ ਚੈਵ ਚਨ੍ਦ੍ਰਸੂਰ੍ਯਗ੍ਰਹੇ ਤਥਾ। ਅਯਨੇ ਸ਼੍ਰਵਣੇ ਚੈਵ ਵ੍ਯਤੀਪਾਤੇ ਤਥੈਵ ਚ॥ 14-115-28 (96758) ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਤਦਰ੍ਸ਼ਨੇ ਚੈਵ ਤਥਾ ਮਦ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨੇ(ਅ)ਪਿ ਚ। ਜਪ੍ਯਾ ਤੁ ਮਮ ਗਾਯਤ੍ਰੀ ਚਾਥਵਾ(ਅ)ਸ਼਼੍ਟਾਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਆਰ੍ਜਿਤੰ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤਸ੍ਯ ਨਾਸ਼ਯੇੰਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-115-29 (96759) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-115-30x (8009) ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਚੈਵ ਕਿੰ ਤ੍ਵਦ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਸੰਮਿਤਮ੍। ਏਤਤ੍ਕਥਯ ਮੇ ਦੇਵ ਪਰੰ ਕੌਤੂਹਲੰ ਹਿ ਮੇ॥ 14-115-30 (96760) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-115-31x (8010) ਅਹਮਸ਼੍ਵਤ੍ਥਰੂਪੇਣ ਪਾਲਯਾਮਿ ਜਗਤ੍ਤ੍ਰਯਮ੍। ਅਸ੍ਵਤ੍ਥੋ ਨ ਸ੍ਥਿਤੋ ਯਤ੍ਰ ਨਾਹੰ ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ॥ 14-115-31 (96761) ਯਤ੍ਰਾਹੰ ਸੰਸ੍ਥਿਤੋ ਰਾਜੰਨਸ੍ਵਤ੍ਥਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ। ਯਸ੍ਤ੍ਵੇਨਮਰ੍ਚਯੇਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ ਮਾਂ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਸਮਰ੍ਚਤਿ॥ 14-115-32 (96762) ਯਸ੍ਤ੍ਵੇਨੰ ਪ੍ਰਹਰੇਤ੍ਕੋਪਾਨ੍ਮਾਮੇਵ ਪ੍ਰਹਰੇਤ੍ਤੁ ਸਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਕੁਰ੍ਯਾੰਨ ਚਿਨ੍ਦ੍ਯਾਦੇਨਮਨ੍ਵਹਮ੍॥ 14-115-33 (96763) ਵ੍ਰਤਸ੍ਯ ਪਾਰਣੰ ਤੀਰ੍ਥਮਾਰ੍ਜਵੰ ਤੀਰ੍ਥਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਦੇਵਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੰ ਤੀਰ੍ਤਚੰ ਗੁਰੁਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੰ ਤਥਾ॥ 14-115-34 (96764) ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੰ ਤੀਰ੍ਥੰ ਮਾਤ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੰ ਤਥਾ। ਦਾਰਾਣਾਂ ਤੋਸ਼਼ਣੰ ਤੀਰ੍ਤੰ ਗਾਰ੍ਹਸ੍ਥ੍ਯੰ ਤੀਰ੍ਥਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-115-35 (96765) ਆਤਿਥੇਯਃ ਪਰੰ ਤੀਰ੍ਥੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤੀਰ੍ਥੰ ਸਨਾਤਨਮ੍। ਬ੍ਰਹ੍ਮਿਚਰ੍ਯੰ ਪਰੰ ਤੀਰ੍ਤੰ ਤ੍ਰੇਤਾਗ੍ਨਿਸ੍ਤੀਰ੍ਥਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-115-36 (96766) ਮੂਲੰ ਧਰ੍ਮੰ ਤੁ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਮਨਸ੍ਤਤ੍ਰਾਵਧਾਰ੍ਯਤਾਮ੍॥ ਗਚ੍ਛ ਤੀਰ੍ਥਾਨਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਧਰ੍ਮੋ ਧਰ੍ਮੇਣ ਵਰ੍ਧਤੇ॥ 14-115-37 (96767) ਦ੍ਵਿਵਿਧੰ ਤੀਰ੍ਥਮਿਤ੍ਯਾਹੁਃ ਸ੍ਥਾਵਰੰ ਜਙ੍ਗਮੰ ਤਥਾ। ਸ੍ਤਾਵਰਾਜ੍ਜਙ੍ਗਮੰ ਤੀਰ੍ਥੰ ਤਤੋ ਜ੍ਞਾਨਪਰਿਗ੍ਰਹਃ॥ 14-115-38 (96768) ਕਰ੍ਮ੍ਣਾ(ਅ)ਪਿ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਯੇਹ ਭਾਰਤ। ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ ਸਰ੍ਵਤੀਰ੍ਥਾਨਿ ਤੀਰ੍ਥਭੂਤਃ ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-115-39 (96769) ਗੁਰੁਤੀਰ੍ਥੰ ਪਰੰ ਜ੍ਞਾਨਮਤਸ੍ਤੀਰ੍ਤੰ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ। ਜ੍ਞਾਨਤੀਰ੍ਤੰ ਪਰੰ ਤੀਰ੍ਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤੀਰ੍ਤੰ ਸਨਾਤਨਮ੍॥ 14-115-40 (96770) ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਤੁ ਪਰਮੰ ਤੀਰ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵਤੀਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਤਾਮਯੰ ਲੋਕਃ ਪਰਸ਼੍ਚੈਵ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਤਾਮ੍॥ 14-115-41 (96771) ਮਾਨਿਤੋ(ਅ)ਮਾਨਿਤੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਪੂਜਿਤੋ(ਅ)ਪੂਜਿਤੋਪਿ ਵਾ। ਆਕ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤਰ੍ਜਿਤੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਾਂਸ੍ਤੀਰ੍ਥਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-115-42 (96772) ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਯਸ਼ਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਦਾਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਯਜ੍ਞਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਦਮਃ। ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ(ਅ)ਹਿੰਸਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਧਰ੍ਮਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨਿਗ੍ਰਹਃ॥ 14-115-43 (96773) ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਦਯਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਯਜ੍ਞਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਯੈਵ ਧ੍ਰੁʼਤੰ ਜਗਤ੍। ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦੇਵਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਰਃ॥ 14-115-44 (96774) ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਾਨਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਾਨਾਪ੍ਨੁਯਾਦ੍ਯਸ਼ਃ। ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਾਨ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਨ੍ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਾਦ੍ਯੁਃ ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-115-45 (96775) ਆਤ੍ਮਾ ਨਦੀ ਭਾਰਤਪੁਣ੍ਯਤੀਰ੍ਥ- ਮਾਤ੍ਮਾ ਤੀਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵਤੀਰ੍ਥਪ੍ਰਧਾਨਮ੍। ਆਤ੍ਮਾ ਯਜ੍ਞਃ ਸਤਤੰ ਮਨ੍ਯਤੇ ਵੈ ਸ੍ਵਰ੍ਗੋ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਃ ਸਰ੍ਵਮਾਤ੍ਮਨ੍ਯਧੀਨਮ੍॥ 14-115-46 (96776) ਆਚਾਰਨੈਰ੍ਮਲ੍ਯਮੁਪਾਗਤੇਨ ਸਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਮਾਨਿਸ੍ਤੁਲਸ਼ੀਤਲੇਨ। ਜ੍ਞਾਨਾਂਬੁਨਾ ਸ੍ਨਾਤਿ ਹਿ ਨਿਤ੍ਯਮੇਵੰ ਕਿੰ ਤਸ੍ਯ ਭੂਯਃ ਸਲਿਲੇਨ ਤੀਰ੍ਥਮ੍॥ 14-115-47 (96777) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-115-48x (8011) ਭਗਵਨ੍ਸਰ੍ਵਪਾਪਘ੍ਨੰ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਮਦੁਸ਼਼੍ਕਰਮ੍। ਤ੍ਵਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਸੁਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਮਮ ਤ੍ਵੰ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-115-48 (96778) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-115-49x (8012) ਰਹਲਸ੍ਯਮਿਦਮਤ੍ਯਰ੍ਥਮਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯੰ ਪਾਪਕਰ੍ਮਣਾਮ੍। ਅਧਾਰ੍ਮਿਕਾਣਾਮਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੰ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ॥ 14-115-49 (96779) ਪਾਵਨੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਮੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਨਾ। ਨਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਦੇਵਾਯੇਤ੍ਯਭਿਵਾਦਨਮਾਚਰੇਤ੍॥ 14-115-50 (96780) ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਚ ਯਃ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਪੁਨਰਸ਼਼੍ਟਾਕ੍ਸ਼਼ਰੇਣ ਤੁ। ਤੇਨ ਤੁਸ਼਼੍ਟੇਨ ਵਿਪ੍ਰੇਣਿ ਤਤ੍ਪਾਪੰ ਕ੍ਸ਼਼ਪਯਾਮ੍ਯਹਮ੍॥ 14-115-51 (96781) ਪੋਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਂ ਵਰਾਹਸ੍ਯ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਕਾਂ ਸ਼ਿਰਸਾ ਵਹਨ੍। ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮਸ਼ਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਰਃ ਪਾਪੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-115-52 (96782) ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਵਰ੍ਤਸ਼ਙ੍ਖਾਦ੍ਵਾ ਕਪਿਲਾਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਤੋਪਿ ਵਾ। ਪ੍ਰਾਕ੍ਸ੍ਰੋਤਸੰ ਨਦੀਂ ਗਤ੍ਵਾ ਮਮਾਯਤਨਸੰਨਿਧੌ॥ 14-115-53 (96783) ਸਲਿਲੇਨ ਤੁ ਯਃ ਸ੍ਨਾਯਾਤ੍ਸਕ੍ਰੁʼਦੇਵ ਰਵਿਗ੍ਰਹੇ। ਤਸ੍ਯ ਯਤ੍ਸੰਚਿਤੰ ਪਾਪੰ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਦੇਵ ਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-115-54 (96784) ਮਸ੍ਤਕਾੰਨਿਸ੍ਸ੍ਰੁʼਤੈਸ੍ਤੋਯੈਃ ਕਪਿਲਾਯਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਗੋਮੂਤ੍ਰੇਣਾਪਿ ਯਃ ਸ੍ਨਾਯਾਦ੍ਰੋਹਿਣ੍ਯਾਂ ਮਮ ਵਾ ਦਿਨੇ। ਵਿਪ੍ਰਪਾਦਚ੍ਯੁਤੈਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਤੋਯੈਃ ਪਾਪੰ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-115-55 (96785) ਨਮਸ੍ਯੇਦ੍ਯਸ੍ਤੁ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ਼ਿੰਸ਼ੁਮਾਰੰ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਮ੍। ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਾਙ੍ਗਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਤਸ੍ਯ ਪਾਪੰ ਪ੍ਰਣਸ੍ਯਤਿ॥ 14-115-56 (96786) ਤਤਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਾਙ੍ਗਾਨਿ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਤਸ੍ਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਸ਼ਿਰੋ ਧਰ੍ਮੋ ਹਨੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਵੁਤ੍ਤਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੌ॥ 14-115-57 (96787) ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਤੁ ਭਵੇਦ੍ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰੰਸੌ ਸ੍ਯਾਤਾਂ ਤਥਾ(ਅ)ਸ਼੍ਵਿਨੌ। ਅਤ੍ਰਿਰ੍ਮਧ੍ਯੰ ਭਵੇਦ੍ਰਾਜਁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੰ ਸੰਵਤ੍ਸਰੰ ਭਵੇਤ੍॥ 14-115-58 (96788) ਮਿਤ੍ਰਾਵਰੁਣਕੌ ਪਾਦਾਵੂਰੁਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ। ਤਤਃ ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਭਵੇਦਿਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਤਤਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ॥ 14-115-59 (96789) ਅਭਯੰ ਚ ਤਤਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਸ ਏਵ ਧ੍ਰੁਵਸੰਜ੍ਞਿਕਃ। ਏਤਾਨ੍ਯਙ੍ਗਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਸ਼ਿੰਸ਼ੁਮਾਰਪ੍ਰਜਾਪਤੇਃ॥ 14-115-60 (96790) ਵਿਬੇਤ੍ਤੁ ਪਞ੍ਚਗਵ੍ਯੰ ਯਃ ਪੌਰ੍ਣਮਾਸ੍ਯਾਮੁਪੋਸ਼਼੍ਯ ਤੁ। ਤਸ੍ਯ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਯਤ੍ਪਾਪੰ ਤਤ੍ਪਾਪੰ ਪੂਰ੍ਵਸੰਚਿਤਮ੍॥ ਤਥੈਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੂਰ੍ਚ ਤੁ ਸਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਤੁ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍। 14-115-61 (96791) ਮਾਸਿਮਾਸਿ ਵਿਬੇਦ੍ਯਸ੍ਤੁ ਤਸ੍ਯ ਪਾਪੰ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਤਿ॥ ਪਾਤ੍ਰੰ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੂਰ੍ਚੰ ਚ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਤਤ੍ਰ ਚ ਭਾਰਤ। 14-115-62 (96792) ਪਾਲਾਸ਼ੰ ਪਦ੍ਮਪਤ੍ਰੰ ਚ ਤਾਮ੍ਰੰ ਵਾ(ਅ)ਥ ਹਿਰਣ੍ਯਯਮ੍। ਸਾਦਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਯਾਤ੍ਤਤ੍ਤੁ ਪਾਤ੍ਰਮੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-115-63 (96793) ਗਾਯਤ੍ਰ੍ਯਾ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਤੇ ਮੂਤ੍ਰੰ ਗਨ੍ਧਦ੍ਵਾਰੇਤਿ ਗੋਮਯਮ੍। ਆਪ੍ਯਾਯਸ੍ਵੇਤਿ ਚ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਦਧਿਕ੍ਰਾਣ੍ਵੇਤਿ ਵੈ ਦਧਿ॥ 14-115-64 (96794) ਤੇਜੋਸਿਸ਼ੁਕ੍ਲਮਿਤ੍ਯਾਜ੍ਯੰ ਦੇਵਸ੍ਯਤ੍ਵੇਤਿ ਕੁਸ਼ੋਦਕਮ੍। ਆਪੋਹਿਸ਼਼੍ਠੇਤ੍ਯ੍ਰੁʼਚਾ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਿ ਯਵਚੂਰ੍ਣੰ ਯਥਾਵਿਧਿ॥ 14-115-65 (96795) ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੇ ਚ ਯਥਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮਿਦ੍ਧੇ ਚ ਹੁਤਾਸ਼ਨੇ। ਆਲੋਡ੍ਯ ਪ੍ਰਣਵੇਨੈਵ ਨਿਰ੍ਮਥ੍ਯ ਪ੍ਰਣਵੇਨ ਤੁ॥ 14-115-66 (96796) ਉਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਪ੍ਰਣਵੇਨੈਵ ਪਿਬੇਤੁ ਪ੍ਰਣਵੇਨ ਤੁ। ਮਹਤਾ(ਅ)ਪਿ ਸ ਪਾਪੇਨ ਤ੍ਵਚੇਵਾਹਿਰ੍ਵਿਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-115-67 (96797) ਭਦ੍ਰੰ ਨ ਹਤਿ ਯਃ ਪਾਦੰ ਪਠੰਨ੍ਰੁʼਕ੍ਸਹਿਤਾਂ ਤਦਾ। ਅਨ੍ਤਰ੍ਜਲੇ ਵਾ(ਅ)ਭ੍ਯਾਦਿਤ੍ਯੇ ਤਸ੍ਯ ਪਾਪੰ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-115-68 (96798) ਮਮ ਸੂਕ੍ਤੰ ਜਪੇਦ੍ਯਸ੍ਤੁ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਦ੍ਗਤਮਾਨਸਃ। ਨ ਪਾਪੇਨ ਸ ਲਿਪ੍ਯੇਤ ਪਦ੍ਮਪਤ੍ਰਮਿਵਾਂਭਸਾ॥ ॥ 14-115-69 (96799) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪ੍ਰਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਦਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 115 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 116

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.116. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 116

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਭਕਗਵਦ੍ਭਕ੍ਤਿਸੌਸ਼ੀਲ੍ਯਾਦ੍ਯਭਾਵੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਮਪਿ ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਾਧ੍ਯਯਨਾਦਿਸਤ੍ਕਰ੍ਮਣਾਮਪਿ ਵੈਫਲ੍ਯਸ੍ਯ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਣਾਮਪਿ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾਦਿਮਤਾਂ ਸ੍ਵੋਚਿਤਕਿੰਚਿਤ੍ਕਰ੍ਮਣਾਮਪਿ ਸਾਫਲ੍ਯਸ੍ਯ ਚ ਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਪੁਣ੍ਯਾ ਭਾਵਸ਼ੁਦ੍ਧਾਃ ਸੁਰੇਸ਼੍ਵਰ। ਯਤ੍ਕਰ੍ਮ ਸਫਲੰ ਨੇਤਿ ਕਥਯਸ੍ਯ ਮਮਾਨਘ॥ 14-116-1 (96800) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-116-2x (8013) ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਯਥਾਕ੍ਰਮਮ੍। ਸਫਲੰ ਨਿਸ਼਼੍ਫਲੰ ਚੈਵ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਕਰ੍ਮ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ॥ 14-116-2 (96801) ਤ੍ਰਿਦਣ੍ਡਧਾਰਣੰ ਮੌਨੰ ਜਟਾਧਾਰਣਮੁਣ੍ਡਨਮ੍। ਵਲ੍ਕਲਾਜਿਨਸੰਵਾਸੋ ਵ੍ਰਤਚਰ੍ਯਾ(ਅ)ਭਿਸ਼਼ੇਚਨਮ੍॥ 14-116-3 (96802) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਵਾਸਃ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯੰ ਦਾਰਸਤ੍ਕ੍ਰਿਯਾ। ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯੇਤਾਨਿ ਵੈ ਮਿਥ੍ਯਾ ਯਦਿ ਭਾਵੋ ਨ ਨਿਰ੍ਮਲਃ॥ 14-116-4 (96803) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਰਾਜਨ੍ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਵੇਦਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਸ਼ੀਲੇਨ ਦੇਵਾਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੁਤਯਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕਾਰਣਮ੍॥ 14-116-5 (96804) ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤਃ ਦਾਨ੍ਤੰ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧੰ ਜਿਤਾਤ੍ਮਾਨੰ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍। ਤਮਗ੍ਰ੍ਯੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਮਨ੍ਯੇ ਸ਼ੇਸ਼਼ਾਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾ ਇਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-116-6 (96805) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਵ੍ਰਤਪਰਾਨ੍ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਨਿਰਤਾਞ੍ਸ਼ੁਚੀਨ੍। ਉਪਵਾਸਰਤਾਨ੍ਦਾਨ੍ਤਾਂਸ੍ਤਾਦੇਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ੍ਵਿਦੁਃ॥ 14-116-7 (96806) ਨ ਜਾਤ੍ਯਾ ਪੁਜੀਤੋ ਰਾਜਨ੍ਗੁਣਾਃ ਕਲ੍ਯਾਣਕਾਰਣਾਃ। ਚਣ੍ਡਾਲਮਪਿ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ੍ਥੰ ਤੰ ਦੇਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਵਿਦੁਃ॥ 14-116-8 (96807) ਮਨਸ਼੍ਸ਼ੌਚੰ ਕਰ੍ਮਸ਼ੌਚੰ ਕੁਲਸ਼ੌਚੰ ਚ ਭਾਰਤ। ਸ਼ਰੀਰਸ਼ੌਚੰ ਵਾਕ੍ਛੌਚੰ ਸ਼ੌਚੰ ਪਞ੍ਚਵਿਧੰ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 14-116-9 (96808) ਪਞ੍ਚਸ੍ਵੇਤੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ੌਚੇਸ਼਼ੁ ਹ੍ਰੁʼਦਿੰ ਸ਼ੌਚੰ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ। ਹ੍ਰੁʼਦਯਸ੍ਯ ਚ ਸ਼ੌਚੇਨ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਾਨਵਾਃ॥ 14-116-10 (96809) ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਪਰਿਭ੍ਰਸ਼਼੍ਟਃ ਪ੍ਰਸਕ੍ਤਃ ਕ੍ਰਯਵਿਕ੍ਰਯੈਃ। ਵਰ੍ਣਸਙ੍ਕਰਕਰ੍ਤਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲੈਃ ਸਮਃ॥ 14-116-11 (96810) ਯਸ੍ਯ ਵੇਦਸ਼੍ਰੁਤਿਰ੍ਨਸ਼਼੍ਟਾ ਕਰ੍ਸ਼਼ਕਸ਼੍ਚਾਪਿ ਯੋ ਦ੍ਵਿਜਃ। ਵਿਕਰ੍ਮਸੇਵੀ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਸ ਵੈ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲ ਉਚ੍ਯਤੇ॥ 14-116-12 (96811) ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੋ ਹਿ ਧਰ੍ਮੋ ਵਿਜ੍ਞੇਯਸ੍ਤਸ੍ਯ ਯਃ ਕੁਰੁਤੇ ਲਯਮ੍। ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲੰ ਤੰ ਵਿਦੁਰ੍ਦੇਵਾ ਨਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਸ਼੍ਵਪਚਾਦਪਿ॥ 14-116-13 (96812) ਸ੍ਤੁਤਿਭਿਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਗੀਤਾਭਿਰ੍ਯਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰੰ ਸ੍ਤੌਤਿ ਮਾਨਵਃ। ਨ ਤੁ ਮਾਂ ਸ੍ਤੌਤਿ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਸ ਤੁ ਚਣ੍ਡਾਲਤਃ ਸਮਃ॥ 14-116-14 (96813) ਸ਼੍ਵਦ੍ਰੁʼਤੌ ਤੁ ਯਥਾ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਵੈ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲੇ ਤਥਾ। ਦੁਸ਼਼੍ਟਤਾਮੇਤਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਸ਼ੁਨਾ ਲੀਢੰ ਹਵਿਰ੍ਯਥਾ॥ 14-116-15 (96814) ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਵੇਦਾਸ਼੍ਚਤ੍ਵਾਰੋ ਮੀਮਾਂਸਾਨ੍ਯਾਯਵਿਸ੍ਤਰਃ। ਧਰ੍ਮਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪੁਰਾਣੰ ਚ ਵਿਦ੍ਯਾ ਹ੍ਯੇਤਾਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼॥ 14-116-16 (96815) ਯਾਨ੍ਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਮਯਾ ਸਮ੍ਯਗ੍ਵਿਦ੍ਯਾਸ੍ਥਾਨਾਨਿ ਭਾਰਤ। ਉਤ੍ਪੰਨਾਨਿ ਪਵਿਤ੍ਰਾਣਿ ਭੁਵਨਾਰ੍ਥੰ ਤਥੈਵ ਚ॥ 14-116-17 (96816) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਾਨਿ ਨ ਸ਼ੂਦ੍ਰਸ੍ਯ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਾਨਿ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਸਰ੍ਵੰ ਤ੍ਰੀਣ੍ਯਪਵਿਤ੍ਰਾਣਿ ਪਞ੍ਚਾਮੇਧ੍ਯਾਨਿ ਭਾਰਤ। 14-116-18 (96817) ਸ਼੍ਵਾ ਚ ਸ਼ੂਦ੍ਰਃ ਸ਼੍ਵਪਾਕਸ਼੍ਚ ਅਪਵਿਤ੍ਰਾਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ ਗਾਯਕਃ ਕੁਕ੍ਕੁਟੋ ਯੂਪੋ ਹ੍ਯੁਦਕ੍ਯਾ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਲੀਪਤਿਃ। 14-116-19 (96818) ਪ਼ਞ੍ਚੈਤੇ ਸ੍ਯੁਰਮੇਧ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਾ ਨ ਕਦਾਤਨ। ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਤਾਨਸ਼਼੍ਟ ਵੈ ਵਿਪ੍ਰਃ ਸਚੇਲੋ ਜਲਮਾਵਿਸ਼ੇਤ੍॥ 14-116-20 (96819) ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾਞ੍ਸ਼ੂਦ੍ਰਸਾਮਾਨ੍ਯਾਦਵਮਨ੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੇ ਨਰਾਃ। ਨਰਕੇਸ਼਼੍ਵੇਵ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਕੋਟਿੰ ਨਰਾਧਮਾਃ॥ 14-116-21 (96820) ਚਣ੍ਡਾਲਮਪਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੰ ਨਾਵਮਨ੍ਯੇਤ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍। ਅਵਮਾਨਾਤ੍ਪਤਨ੍ਤ੍ਯੇਵ ਨਰਕੇ ਰੌਰਵੇ ਨਰਾਃ॥ 14-116-22 (96821) ਮਮ ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਭਕ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰੀਤਿਰਭ੍ਯਧਿਕਾ ਮਮ। ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਭਕ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਪੂਜਨੀਯਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-116-23 (96822) ਕੀਟਪਕ੍ਸ਼਼ਿਮ੍ਰੁʼਗਾਣਾਂ ਚ ਮਯਿ ਸੰਨ੍ਯਸ੍ਤਚੇਤਸਾਮ੍। ਊਰ੍ਧ੍ਵਾਮੇਵ ਗਤਿੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਜ੍ਞਾਨਿਨਾਂ ਨ੍ਰੁʼਣਾਮ੍॥ 14-116-24 (96823) ਪਤ੍ਰੰ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਥਵਾ ਪੁਸ਼਼੍ਪੰਕ ਫਲੰ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਪ ਏਵ ਵਾ। ਦਦਾਤਿ ਮਮ ਸ਼ੂਦ੍ਰੋ ਯਚ੍ਛਿਰਸਾ ਧਾਰਯਾਮਿ ਤਤ੍॥ 14-116-25 (96824) ਵਿਪ੍ਰਾਨੇਵਾਰ੍ਚਯੇਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ਼ੂਦ੍ਰਪ੍ਰਾਯਾਂਸ਼੍ਚ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯਾਨ੍। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੇਨੈਵ ਰੂਪੇਣ ਪੂਜਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਮਿ ਭਾਰਤ॥ 14-116-26 (96825) ਵੇਦੋਤ੍ਤੇਨੈਵ ਮਾਰ੍ਗੇਣ ਸਰ੍ਵਭੂਤਹ੍ਰੁʼਦਿ ਸ੍ਥਿਤਮ੍। ਮਾਮਰ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਯੇ ਪਿਪ੍ਰਾ ਮਤ੍ਸਾਯੁਜ੍ਯੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਤੇ॥ 14-116-27 (96826) ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾਨਾਂ ਹਿਤਾਯੈਵ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵਃ ਕ੍ਰੁʼਤੋ ਮਯਾ। ਪ੍ਰਦੁਰ੍ਭਾਵਕ੍ਰੁʼਤਾ ਕਾਚਿਦਰ੍ਚਨੀਯਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-116-28 (96827) ਆਸਾਮਨ੍ਯਤਮਾਂ ਮੂਰ੍ਤਿੰ ਯੋ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸਮਰ੍ਚਤਿ। ਤੇਨੈਵ ਪਰਿਤੁਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਹੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ॥ 14-116-29 (96828) ਮ੍ਰੁʼਦਾ ਚ ਮਣਿਰਤ੍ਨੈਸ਼੍ਚ ਤਾਮ੍ਰੇਣ ਰਜਤੇਨ ਚ। ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰੁʼਤਿੰ ਕੁਰ੍ਯਾਦਰ੍ਚਨਾਂ ਕਾਞ੍ਚਨੇਨ ਵਾ। ਪੁਣ੍ਯੰ ਦਸ਼ਗੁਣੰ ਵਿਦ੍ਯਾਦੇਤੇਸ਼਼ਾਮੁਤ੍ਤਰੋਤ੍ਤਰਮ੍॥ 14-116-30 (96829) ਜਪਕਾਮੋ ਭਵੇਦ੍ਰਾਜਾ ਵਿਦ੍ਯਾਕਾਮੋ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ। ਵੈਸ਼੍ਯੋ ਵਾ ਧਨਕਾਮਸ੍ਤੁ ਸ਼ੂਦ੍ਰਃ ਸੁਖਫਲਪ੍ਰਿਯਃ। ਸਰ੍ਵਕਾਮਾਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਕਾਮਾਨਵਾਪ੍ਨੁਯੁਃ॥ ॥ 14-116-31 (96830) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ੋਡਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 116 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 117

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.117. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 117

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤ੍ਯਸ਼੍ਵਤ੍ਥਗੋਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਿਮਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭ੍ਰੰਸ਼ਕਦੁਸ਼਼੍ਕਰ੍ਮਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨਾਂ ਤੁ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਣਾਂ ਨਾਨੁਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਸਿ ਚਾਰ੍ਚਨਮ੍। ਉਦ੍ਵੇਗਸ੍ਤਵ ਕਸ੍ਮਾਦ੍ਧਿ ਤਨ੍ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸੁਰੇਸ਼੍ਵਰ॥ 14-117-1 (96831) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-117-2x (8014) ਅਵ੍ਰਤੇਨਾਪ੍ਯਭਕ੍ਤੇਨ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਂ ਸ਼ੂਦ੍ਰੇਣ ਚਾਰ੍ਚਨਾਮ੍। ਤਾਂ ਵਰ੍ਜਯਾਮਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸ਼੍ਵਪਾਕਵਿਹਿਤਾਮਿਵ॥ 14-117-2 (96832) ਨਨ੍ਵਹੰ ਸ਼ਙ੍ਕਰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਗਾਵੋ ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ। ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥੋ(ਅ)ਮਰਰੂਪੰ ਹਿ ਤ੍ਰਯਮੇਤਦ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-117-3 (96833) ਏਤਤ੍ਤ੍ਰਯੰ ਹਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਨਾਵਮਨ੍ਯੇਤ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍। ਅਵਮਾਨਿਤਮੇਤਤ੍ਤੁ ਦਹਤ੍ਯਾਸਪ੍ਤਮੰ ਕੁਲਮ੍॥ 14-117-4 (96834) ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਗਾਵੋ ਮਨ੍ਮਯਾਸ੍ਤਾਰਯਨ੍ਤਿ ਹਿ। ਤਸ੍ਮਾਦੇਤਤ੍ਪ੍ਰਯਤ੍ਨੇਨ ਤ੍ਰਯੰ ਪੂਜਯ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-117-5 (96835) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-117-6x (8015) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨੈਵ ਦੇਹੇਨ ਕਥੰ ਸ਼ੂਦ੍ਰਤ੍ਵਮਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍। ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਵਾ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਕਥੰ ਵਕ੍ਤੁਂ ਦੇਵ ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ॥ 14-117-6 (96836) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-117-7x (8016) ਕੂਪਸ੍ਨਾਨੰ ਤੁ ਯੋ ਵਿਪ੍ਰਃ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਾਰ੍ਸ਼਼ਿਕਮ੍। ਸ ਤੇਨੈਵ ਸ਼ਰੀਰੇਣ ਸ਼ੂਦ੍ਰਤ੍ਵੰ ਯਾਤ੍ਯਸੰਸ਼ਯਮ੍॥ 14-117-7 (96837) ਯਸ੍ਤੁ ਰਾਜਾਸ਼੍ਰਯੇਣੈਵ ਜੀਵੇਦ੍ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਾਰ੍ਸ਼਼ਿਕਮ੍। ਸ ਸ਼ੂਦ੍ਰਤ੍ਵੰ ਵ੍ਰਜੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਵੇਦਾਨਾਂ ਪਾਰਗੋਪਿ ਸਨ੍॥ 14-117-8 (96838) ਪਤ੍ਤਨੇ ਨਗਰੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਸਮਾ ਵਸੇਤ੍। ਸ ਸ਼ੂਦ੍ਰਤ੍ਵੰ ਵ੍ਰਜੇਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-117-9 (96839) ਉਤ੍ਪਾਦਯਤਿ ਯਃ ਪੁਤ੍ਰੰ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਯਾਂ ਕਾਮਮੋਹਿਤਃ। ਤਸ੍ਯ ਕਾਯਗਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਦ੍ਯ ਏਵ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-117-10 (96840) ਯਃ ਸੋਮਲਤਿਕਾਂ ਵਿਪ੍ਰਃ ਕੇਵਲੰ ਭਕ੍ਸ਼਼ਯੇਦ੍ਵ੍ਰੁʼਥਾ। ਤਸ੍ਯ ਕਾਯਗਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਦ੍ਯ ਏਵ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-117-11 (96841) ਮੈਥੁਨੰ ਕੁਰੁਤੇ ਯਸ੍ਤੁ ਜਿਹ੍ਵਾਯਾਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਤਸ੍ਯ ਕਾਯਗਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਦ੍ਯ ਏਵ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ॥ 14-117-12 (96842) ਵਿਪ੍ਰਤ੍ਵੰ ਦੁਰ੍ਲਭੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਦੁਰ੍ਮਰ੍ਗੈਰੇਵਮਾਦਿਭਿਃ। ਵਿਨਾਸ਼ਯਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤਤ੍ਤੁ ਤਾਞ੍ਸ਼ੋਚਾਮਿ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ॥ 14-117-13 (96843) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਤ੍ਨੇਨ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯੋ ਯੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਜਾਤਿਭ੍ਰੰਸ਼ਕਰੰ ਕਰ੍ਮ ਨ ਕੁਰ੍ਯਾਦੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਦ੍ਵਿਜਃ॥ ॥ 14-117-14 (96844) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਦਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 117 ॥
ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 118

॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥

14.118. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 118

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Topics

ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਪਾਲਾਸ਼ਵਿਧਿਪ੍ਰਕਾਰਕਥਨਮ੍॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਤੀਰ੍ਥਾਟਨਾਸਮਰ੍ਥਾਨਾਂ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਨਿਧਿਤੀਰ੍ਥਾਨੁਵਰ੍ਣਨਮ੍॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਭਗਵਦ੍ਭਕ੍ਤਲਕ੍ਸ਼਼ਣਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍॥ 3 ॥ ਤਤਾ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵੋਤ੍ਤਮਤ੍ਵਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸ੍ਵੋਕ੍ਤਧ੍ਰਮਸ਼੍ਰਵਣਸ੍ਯ ਫਲਕਥਨਮ੍॥ 4 ॥ ਤਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦ੍ਯਾਮਨ੍ਤ੍ਰਪੂਰ੍ਵਕੰ ਦਾਰੁਕੋਪਨੀਤਰਥਾਰੋਹਣੇਨ ਦ੍ਵਾਰਕਾਂਪ੍ਰਤਿ ਗਮਨਮ੍॥ 5 ॥

Mahabharata - Ashvamedhika Parva - Chapter Text

ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। ਦੇਸ਼ਾਨ੍ਤਰਗਤੇ ਵਿਪ੍ਰੇ ਸੰਯੁਕ੍ਤੇ ਕਾਲਧਰ੍ਮਣਾ। ਸ਼ਰੀਰਨਾਸ਼ੇ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਕਥੰ ਪ੍ਰੇਤਤ੍ਵਕਲ੍ਪਨਾ॥ 14-118-1 (96845) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-118-2x (8017) ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਮਾਹਿਤਾਗ੍ਨੇਸ੍ਤੁ ਤਥਾਭੂਤਸ੍ਯ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰਿਯਾ। ਪਾਲਾਸ਼ਬ੍ਰੁʼਨ੍ਦੈਃ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਾ ਕਲ੍ਪਚੋਦਿਤਾ॥ 14-118-2 (96846) ਤ੍ਰੀਣਿ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਸ਼ਤਾਨ੍ਯਾਹੁਰਸ੍ਥੀਨ੍ਯਸ੍ਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਕਲ੍ਪਨਾ ਕਾਰ੍ਯਾ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤਮ੍॥ 14-118-3 (96847) ਅਸ਼ੀਤ੍ਯਰ੍ਧੰ ਸ਼ਿਰਸਿ ਚ ਗ੍ਰੀਵਾਯਾਂ ਦਸ਼ ਏਵ ਚ। ਬਾਹ੍ਵੋਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ਼ਤੰ ਦਦ੍ਯਾਦਙ੍ਗੁਲੀਸ਼਼ੁ ਪੁਨਰ੍ਦਸ਼॥ 14-118-4 (96848) ਉਰਸਿ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤੰ ਦਦ੍ਯਾਜ੍ਜਠਰੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵਿੰਸ਼ਤਿਮ੍। ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਣੇ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਰ੍ਧੰ ਤੁ ਸ਼ਿਸ਼੍ਨੇ ਚਾਸ਼਼੍ਟਾਰ੍ਧਮੇਵ ਚ॥ 14-118-5 (96849) ਦਦ੍ਯਾਤ੍ਤੁ ਸ਼ਤਮੂਰ੍ਵੋਸ੍ਤੁ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟ੍ਯਰ੍ਥੰ ਜਾਨੁਜਙ੍ਘਯੋਃ। ਦਸ਼ ਦਦ੍ਯਾਚ੍ਚਰਣਯੋਰੇਸ਼਼ਾ ਪ੍ਰੇਤਸ੍ਯ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਃ॥ 14-118-6 (96850) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 14-118-7x (8018) ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤੀਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਸ਼ਕ੍ਤਾਨਾਮਨੁਗ੍ਰਹਾਤ੍। ਭਕ੍ਤਾਨਾਂ ਤਾਰਣਾਰ੍ਤੰ ਤੁ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਧਰ੍ਮਤਃ॥ 14-118-7 (96851) ਭਗਵਾਨੁਵਾਚ। 14-118-8x (8019) ਪਾਵਨੰ ਸਰ੍ਵਤੀਰ੍ਥਾਨਾਂ ਸਤ੍ਯੰ ਗਾਯਨ੍ਤਿ ਸਾਮਗਾਃ। ਸਤ੍ਯਸ੍ਯ ਵਚਨੰ ਤੀਰ੍ਥਮਹਿੰਸਾ ਤੀਰ੍ਥਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-118-8 (96852) ਤਪਸ੍ਤੀਰ੍ਥੰ ਦਯਾ ਤੀਰ੍ਥੰ ਸ਼ੀਲੰ ਤੀਰ੍ਥੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ। ਅਲ੍ਪਸੰਤੋਸ਼਼ਕੰ ਤੀਰ੍ਥੰ ਨਾਰੀ ਤੀਰ੍ਥੰ ਪਤਿਵ੍ਰਤਾ॥ 14-118-9 (96853) ਸੰਤੁਸ਼਼੍ਟੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਤੀਰ੍ਥੰ ਜ੍ਞਾਨੰ ਵਾ ਤੀਰ੍ਥਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਃ ਸਤਤੰ ਤੀਰ੍ਥੰ ਸ਼ਙ੍ਕਰਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-118-10 (96854) ਯਤਯਸ੍ਤੀਰ੍ਥਮਿਤ੍ਯੇਵੰ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸਸ੍ਤੀਰ੍ਥਮੁਚ੍ਯਤੇ। ਸ਼ਰਣ੍ਯਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਤੀਰ੍ਥਮਭਯੰ ਤੀਰ੍ਥਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-118-11 (96855) ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿੰਨਿਰੁਦ੍ਵਿਗ੍ਨੋ ਨ ਬਿਭੇਮਿ ਕੁਤਸ਼੍ਚਨ। ਨ ਦਿਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਰਾਤ੍ਰਾਵੁਦ੍ਵੇਗਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਲਙ੍ਘਨਾਤ੍॥ 14-118-12 (96856) ਨ ਭਯੰ ਦੇਵਦੈਤ੍ਯੇਭ੍ਯੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ੋਭ੍ਯਸ਼੍ਚੈਵ ਮੇ ਨ੍ਰੁʼਪ। ਸ਼ੂਦ੍ਰਵਕ੍ਤ੍ਰਾਚ੍ਚ੍ਯੁਤੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਭਯੰ ਤੁ ਮਮ ਸਰ੍ਵਦਾ॥ 14-118-13 (96857) ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਪ੍ਰਣਵੰ ਸ਼ੂਦ੍ਰੋ ਮੰਨਾਮਾਪਿ ਨ ਕੀਰ੍ਤਯੇਤ੍। ਪ੍ਰਣਵੰ ਹਿ ਪਰੰ ਲੋਕੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਦੋ ਵਿਦੁਃ॥ 14-118-14 (96858) ਦ੍ਵਿਜਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੰ ਧਰ੍ਮਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਣਾਂ ਭਕ੍ਤਿਤੋ ਮਯਿ। ਤੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋ ਹਿ ਮਾਂ ਸਦਾ॥ 14-118-15 (96859) ਦ੍ਵਿਜਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਯਾ ਸ਼ੂਦ੍ਰਃ ਪਰੰ ਸ਼੍ਰੇਯੋ(ਅ)ਧਿਗਚ੍ਛਤਿ। ਦ੍ਵਿਜਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣਾਦਨ੍ਯੰਨਾਸ੍ਤਿ ਸ਼ੂਦ੍ਰਸ੍ਯ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਃ॥ 14-118-16 (96860) ਰਾਗੋ ਦ੍ਵੇਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਮੋਹਸ਼੍ਚ ਪਾਰੁਸ਼਼੍ਯੰ ਚਾਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਤਾ। ਸ਼ਾਠ੍ਯੰ ਚ ਦੀਰ੍ਘਵੈਰਿਤ੍ਵਮਤਿਮਾਨਮਨਾਰ੍ਜਵਮ੍॥ 14-118-17 (96861) ਅਨ੍ਰੁʼਤੰ ਚਾਪਵਾਦੰ ਚ ਪੈਸ਼ੁਨ੍ਯਮਤਿਲੋਭਤਾ। ਹਿੰਸਾ ਸ੍ਤੇਯੋ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਵਾਦੋ ਵਞ੍ਚਨਾ ਰੋਸ਼਼ਲੋਭਤਾ॥ 14-118-18 (96862) ਅਬੁਦ੍ਧਿਤਾ ਚ ਨਾਸ੍ਤਿਕ੍ਯੰ ਭਯਮਾਲਸ੍ਯਮੇਵ ਚ। ਅਸ਼ੌਚੰ ਚਾਕ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞਤ੍ਵੰ ਡੰਭਤਾ ਸ੍ਤੰਭ ਏਵ ਚ। ਨਿਕ੍ਰੁʼਤਿਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਵਿਜ੍ਞਾਨੰ ਜਾਤਕੇ ਸ਼ੂਦ੍ਰਮਾਵਿਸ਼ੇਤ੍॥ 14-118-19 (96863) ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਿਤਾਮਹਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਮਭਿਭੂਤੰ ਤੁ ਤਾਮਸੈਃ। ਦ੍ਵਿਜਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੰ ਧਰ੍ਮੰ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਣਾਂ ਤੁ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਵਾਨ੍। ਨਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਾਮਸਾ ਭਾਵਾਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਸ੍ਯ ਦ੍ਵਿਜਭਕ੍ਤਿਤਃ॥ 14-118-20 (96864) ਪਤ੍ਰੰ ਪੁਸ਼਼੍ਪੰ ਫਲੰ ਤੋਯੰ ਯੋ ਮੇ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ। ਤਦਹੰ ਭਕ੍ਤ੍ਯੁਪਹ੍ਰੁʼਤੰ ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਾ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਮਿ ਸ਼ੂਦ੍ਰਤਃ॥ 14-118-21 (96865) ਅਗ੍ਰਜੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਯਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਸਰ੍ਵਪਾਪਸਮਨ੍ਵਿਤਃ। ਯਦਿ ਮਾਂ ਸਤਤੰ ਧ੍ਯਾਯੇਤ੍ਸਰ੍ਵਪਾਪੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ॥ 14-118-22 (96866) ਵਿਦ੍ਯਾਵਿਨਯਸੰਪੰਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵੇਦਪਾਰਗਾਃ। ਮਯਿ ਭਕ੍ਤਿ ਨ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਚਣ੍ਡਾਲਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਹਿ ਤੇ॥ 14-118-23 (96867) ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਦਾਨੰ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਤਪ੍ਤੰ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਚੇਸ਼਼੍ਟੰ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਹੁਤਮ੍। ਵ੍ਰੁʼਥਾ(ਅ)(ਅ)ਤਿਥ੍ਯੰ ਚ ਤਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯੋ ਨ ਭਕ੍ਤੋ ਮਮ ਦ੍ਵਿਜਃ॥ 14-118-24 (96868) ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਚ ਹੁਤੰ ਚਾਪਿ ਯਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਦਤ੍ਤਮੇਵ ਚ। ਅਭਕ੍ਤਿਮਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾ ਏਵ ਭੁਞ੍ਜਤੇ॥ 14-118-25 (96869) ਸ੍ਥਾਵਰੇ ਜਙ੍ਗਮੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਪਾਣ੍ਡਵ। ਸਮਤ੍ਵੇਨ ਯਦਾ ਕੁਰ੍ਯਾਨ੍ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਮਿਤ੍ਰਸ਼ਤ੍ਰੁਸ਼਼ੁ॥ 14-118-26 (96870) ਆਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯਮਹਿੰਸਾ ਚ ਯਥਾ ਸਤ੍ਯੰ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਰ੍ਜਵਮ੍। ਅਦ੍ਰੋਹਸ਼੍ਚੈਵ ਭੂਤਾਨਾਂ ਮਦ੍ਗਤਾਨਾਂ ਵ੍ਰਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪ॥ 14-118-27 (96871) ਨਮ ਇਤ੍ਯੇਵ ਯੋ ਬ੍ਰੂਯਾਨ੍ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੰ ਸ਼੍ਰੁਦ੍ਧਯਾ(ਅ)ਨ੍ਵਿਤਃ। ਤਸ੍ਯਾਕ੍ਸ਼਼ਯਾ(ਅ)ਭਵਁਲ੍ਲੋਕਾਃ ਸ਼੍ਵਪਾਕਸ੍ਯਾਪਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ॥ 14-118-28 (96872) ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਯੇ ਯਜਨ੍ਤੇ ਮਾਂ ਸਦਾਰੰ ਵਿਧਿਪੂਰ੍ਵਕਮ੍। ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਮਦ੍ਗਤਪ੍ਰਾਣਾਃ ਕਥਯਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਮਾਂ ਸਦਾ॥ 14-118-29 (96873) ਬਹੁਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਤਪਸ੍ਤਪ੍ਯਤਿ ਯੋ ਨਰਃ। ਨਾਸੌ ਪਦਮਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੈਰ੍ਯਦਵਾਪ੍ਯਤੇ॥ 14-118-30 (96874) ਮਾਮੇਵ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਧ੍ਯਾਯੰਨਿਤ੍ਯਮਤਨ੍ਦ੍ਰਿਤਃ। ਅਵਾਪ੍ਸ੍ਯਤਿ ਤਤਃ ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤ੍ਯੇਵ ਪਰੰ ਪਦਮ੍॥ 14-118-31 (96875) ਅਪਾਰ੍ਥਕੰ ਪ੍ਰਭਾਸ਼਼ਨ੍ਤਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾ ਭਾਗਵਤਾ ਇਤਿ। ਨ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾ ਭਗਵਦ੍ਭਕ੍ਤਾ ਵਿਪ੍ਰਾ ਭਾਗਵਤਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-118-32 (96876) ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਕ੍ਸ਼਼ਰਤਤ੍ਵਜ੍ਞਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਵ੍ਯੂਹਵਿਭਾਗਵਿਤ੍। ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਰਪਞ੍ਚਕਾਲਜ੍ਞਃ ਸ ਵੈ ਭਾਗਵਤਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ॥ 14-118-33 (96877) ਰੁʼਗ੍ਵੇਦੇਨੈਵ ਹੋਤਾ ਚ ਯਜੁਸ਼਼ਾ(ਅ)ਧ੍ਵਰ੍ਯੁਰੇਵ ਚ। ਸਾਮਵੇਦੇਨ ਚੋਦ੍ਗਾਤਾ ਪੁਣ੍ਯੇਨਾਭਿਸ਼਼੍ਟੁਵਨ੍ਤਿ ਮਾਮ੍॥ 14-118-34 (96878) ਅਥਰ੍ਵਸ਼ਿਰਸਾ ਚੈਵ ਨਿਤ੍ਯਮਾਥਰ੍ਵਾਣਾ ਦ੍ਵਿਜਾਃ। ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤਿ ਸਤਤੰ ਯੇ ਮਾਂ ਤੇ ਵੈ ਭਾਗਵਤਾਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾਃ॥ 14-118-35 (96879) ਵੇਦਾਧੀਨਾਃ ਸਦਾ ਯਜ੍ਞਾ ਯਜ੍ਞਾਧੀਨਾਸ੍ਤੁ ਦੇਵਤਾਃ। ਦੇਵਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਧੀਨਾਸ੍ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਵਿਪ੍ਰਾਸ੍ਤੁ ਦੇਵਤਾਃ॥ 14-118-36 (96880) ਅਨਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯੋਚ੍ਛ੍ਰਯੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮੁਖ੍ਯਮਾਨਸ਼੍ਰਯਮਾਸ਼੍ਰਯੇਤ੍। ਰੁਦ੍ਰੰ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾ ਦੇਵਾ ਰੁਦ੍ਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣਮਾਸ਼੍ਰਿਤਃ॥ 14-118-37 (96881) ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਾਮਾਸ਼੍ਰਿਤੋ ਰਾਜੰਨਾਹੰ ਕੰਚਿਦੁਪਾਸ਼੍ਰਿਤਃ। ਮਮਾਸ਼੍ਰਯੋ ਨ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਾਸ਼੍ਰਯੋ ਹ੍ਯਹਮ੍॥ 14-118-38 (96882) ਏਵਮੇਤਨ੍ਮਯਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਰਹਸ੍ਯਮਿਦਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਧਰ੍ਮਪ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਤੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਰਾਜੰਨੇਵੰ ਸਮਾਚਰ॥ 14-118-39 (96883) ਇਦੰ ਪਵਿਤ੍ਰਮਾਖ੍ਯਾਨੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਵੇਦੇਨ ਸੰਮਿਤਮ੍। ਯਃ ਪਠੇਨ੍ਮਾਮਕੰ ਧਰ੍ਮਮਹਨ੍ਯਹਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵ॥ 14-118-40 (96884) ਧਰ੍ਮੋਤਿ ਵਰ੍ਧਤੇ ਤਸ੍ਯ ਬੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰਸੀਦਤਿ। ਪਾਪਕ੍ਸ਼਼ਯਮੁਪੇਤ੍ਯੈਵੰ ਕਲ੍ਯਾਣੰ ਚ ਵਿਵਰ੍ਧਤੇ॥ 14-118-41 (96885) ਏਤਤ੍ਪੁਣ੍ਯੰ ਪਵਿਤ੍ਰੰ ਚ ਪਾਮਨਾਸ਼ਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍। ਸ਼੍ਰੋਤਵ੍ਯੰ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਯੁਕ੍ਤੈਃ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੈਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ॥ 14-118-42 (96886) ਸ਼੍ਰਾਵਯੇਦ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵਿਦੰ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਪ੍ਰਯਤੋਥ ਸ਼੍ਰੁʼਣੋਤਿ ਵਾ। ਸ ਗਚ੍ਛੇਨ੍ਮਮ ਸਾਯੁਜ੍ਯੰ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ॥ 14-118-43 (96887) ਯਸ਼੍ਚੇਮੰ ਸ਼੍ਰਾਵਯੇਚ੍ਛ੍ਰਾਦ੍ਧੇ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੋ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਃ। ਪਿਤਰਸ੍ਤਸ੍ਯ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਨ੍ਤਿ ਯਾਵਦਾਭੂਤਸੰਪ੍ਲਵਮ੍॥ 14-118-44 (96888) ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 14-118-45x (8020) ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਭਾਗਵਤਾਨ੍ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦ੍ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਰ੍ਜਗਦ੍ਗੁਰੋਃ। ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋਦ੍ਭੁਤਾਃ ਕਥਾਃ॥ 14-118-45 (96889) ਰੁʼਸ਼਼ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ਼੍ਚੈਵ ਪ੍ਰਣੇਮੁਸ੍ਤੰ ਜਨਾਰ੍ਦਨਮ੍। ਪੂਜਯਾਮਾਸ ਗੋਵਿਨ੍ਦੰ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰਃ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ॥ 14-118-46 (96890) ਦੇਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ਸਿਦ੍ਧਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਪ੍ਸਰਸਸ੍ਤਥਾ। ਰੁʼਸ਼਼ਯਸ੍ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਗੁਹ੍ਯਕਾ ਭੁਜਗਾਸ੍ਤਤਾ॥ 14-118-47 (96891) ਵਾਲਖਿਲ੍ਯਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਯੋਗਿਨਸ੍ਤਤ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ। ਤਥਾ ਭਾਗਵਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪਞ੍ਚਕਾਲਮੁਪਾਸਕਾਃ॥ 14-118-48 (96892) ਕੌਤੂਹਲਸਮਾਯੁਕ੍ਤਾ ਭਗਵਦ੍ਭਕ੍ਤਿਮਾਗਤਾਃ। ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪਰਮੰ ਪੁਣ੍ਯੰ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵੰ ਧਰ੍ਮਸ਼ਾਸਨਮ੍॥ 14-118-49 (96893) ਵਿਮੁਕ੍ਤਪਾਪਾਃ ਪੂਤਾਸ੍ਤੇ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਸ੍ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣੇਨ੍ ਤੁ। ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁ ਪ੍ਰਤਿਨਨ੍ਦ੍ਯ ਚ ਤਾਃ ਕਥਾਃ॥ 14-118-50 (96894) ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾਰੋ ਦ੍ਵਾਰਕਾਯਾਂ ਵੈ ਵਯੰ ਸਰ੍ਵੇ ਜਗਦ੍ਗੁਰੁਮ੍। ਇਤਿ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸੋ ਯਯੁਰ੍ਦੇਵਗਣੈਃ ਸਹ। ਸਰ੍ਵੇ ਰੁʼਸ਼਼ਿਗਣਾ ਰਾਜਨ੍ਯਯੁਃ ਸ੍ਵੰਸ੍ਵੰ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍॥ 14-118-51 (96895) ਗਤੇਸ਼਼ੁ ਤੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਕੇਸ਼ਵਃ ਕੇਸ਼ਿਹਾ ਹਰਿਃ। ਸਸ੍ਮਾਰ ਦਾਰੁਕੰ ਰਾਜਨ੍ਸ ਚ ਸਾਤ੍ਯਕਿਨਾ ਸਹ। ਸਮੀਪਸ੍ਥੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ਸੂਤੋ ਯਾਹਿ ਦੇਵੇਤਿ ਚਾਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 14-118-52 (96896) ਤਤੋ ਵਿਸ਼਼ਣ੍ਣਵਦਨਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋਤ੍ਤਮਮ੍। ਅਞ੍ਜਲਿੰ ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਿ ਸੰਧਾਯ ਨੇਤ੍ਰੈਰਸ਼੍ਰੁਪਰਿਪ੍ਲੁਤੈਃ। ਪਿਬਨ੍ਤਃ ਸਤਤੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਨੋਚੁਰਾਰ੍ਤਤਰਾਸ੍ਤਦਾ॥ 14-118-53 (96897) ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋਪਿ ਭਗਵਾਨ੍ਦੇਵਃ ਪ੍ਰੁʼਥਾਮਾਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਚਾਰ੍ਤਵਤ੍। ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਚ ਗਾਨ੍ਧਾਰੀਂ ਵਿਗਦੁਰੰ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਤਥਾ॥ 14-118-54 (96898) ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਦ੍ਵੈਪਾਯਨੰ ਵ੍ਯਾਸਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਨਨ੍ਯਾਂਸ੍ਚ ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਣਃ। ਸੁਭਦ੍ਰਾਮਾਤ੍ਮਜਯੁਤਾਮੁਤ੍ਤਰਾਂ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਪਾਣਿਨਾ। ਨਿਰ੍ਗਤ੍ਯ ਵੇਸ਼੍ਮਨਸ੍ਤਸ੍ਮਾਦਾਰੁਰੋਹ ਤਦਾ ਰਥਮ੍॥ 14-118-55 (96899) ਵਾਜਿਭਿਃ ਸ਼ੈਵ੍ਯਸੁਗ੍ਰੀਵਮੇਘਪੁਸ਼਼੍ਪਬਲਾਹਕੈਃ। ਯੁਕ੍ਤੰ ਤੁ ਧ੍ਵਜਭੂਤੇਨ ਪਤਗੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਧੀਮਤਾ॥ 14-118-56 (96900) ਅਨ੍ਵਾਰੁਰੋਹ ਚਾਪ੍ਯੇਨ ਪ੍ਰੇਮ੍ਯਾ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ। ਅਪਾਸ੍ਯ ਚਾਸ਼ੁ ਯਨ੍ਤਾਰੰ ਦਾਰੁਕੰ ਸੂਤਸਤ੍ਤਮਮ੍। ਅਭੀਸ਼ੂਨ੍ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਰਾਹ ਸ੍ਵਯੰ ਕੁਰੁਪਤਿਸ੍ਤਦਾ॥ 14-118-57 (96901) ਉਪਾਰੁਹ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚਾਮਰਵ੍ਯਜਨੰ ਸ਼ੁਭਮ੍। ਰੁਕ੍ਮਦਣ੍ਡੰ ਬ੍ਰੁʼਹਨ੍ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਿ ਦੁਧਾਵਾਭਿਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍॥ 14-118-58 (96902) ਤਥੈਵ ਭੀਮਸੇਨੋਪਿ ਰਥਮਾਰੁਹ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍। ਛਤ੍ਰੰ ਸ਼ਤਸ਼ਲਾਕੰ ਚ ਦਿਵ੍ਯਮਾਲ੍ਯੋਪਸ਼ੋਭਿਤਮ੍॥ 14-118-59 (96903) ਵੈਡੂਰ੍ਯਮਣਿਦਣ਼੍ਡੰ ਚ ਚਾਮੀਕਰਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍। ਦਧਾਰ ਤਰਸਾ ਭੀਮਸ਼੍ਛਤ੍ਰੰ ਤਚ੍ਛਾਰ੍ਙ੍ਗਧਨ੍ਵਨਃ॥ 14-118-60 (96904) ਉਪਾਰੁਹ੍ਯ ਰਥੰ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਚਾਮਰਵ੍ਯਜਨੇ ਸਿਤੇ। ਨਕੁਲਃ ਸਹਦੇਵਸ਼੍ਚ ਧੂਯਮਾਨੌ ਜਨਾਰ੍ਦਨਮ੍॥ 14-118-61 (96905) ਭੀਮਸੇਨੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ਼੍ਚੈਵ ਯਮਾਵਪ੍ਯਰਿਸੂਦਨੌ। ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ(ਅ)ਨੁਯਯੁਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਮਾਸ਼ਬ੍ਦ ਇਤਿ ਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ॥ 14-118-62 (96906) ਤ੍ਰਿਯੋਜਨੇ ਵ੍ਯਤੀਤੇ ਤੁ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍। ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ੍ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਣਤਾਨ੍ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਯਯੌ॥ 14-118-63 (96907) ਤਥਾ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਗੋਵਿਨ੍ਦੰ ਤਦਾਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ। ਕਪਿਲਾਦ੍ਯਾਨਿ ਦਾਨਾਨਿ ਦਦੁਰ੍ਧਰ੍ਮਪਰਾਯਣਾਃ॥ 14-118-64 (96908) ਮਧੁਸੂਦਨਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪੁਨਃਪੁਨਃ। ਮਨਸਾ ਪੂਜਯਾਮਾਸੁਰ੍ਹਦਯਸ੍ਥਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ॥ 14-118-65 (96909) ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਤੁ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਜਨਾਰ੍ਦਨਮ੍। ਤਦ੍ਭਕ੍ਤਸ੍ਤਨ੍ਮਨਾ ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਦ੍ਯਾਜੀ ਤਤ੍ਪਰੋ(ਅ)ਭਵਤ੍॥ 14-118-66 (96910) ਏਵਮੁਕ੍ਤੰ ਪੁਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵੰ ਧਰ੍ਮਸ਼ਾਸਨਮ੍। ਮਯਾ ਤੇ ਕਥਿਤੰ ਰਾਜਨ੍ਪਿਵਿਤ੍ਰੰ ਪਾਪਨਾਸ਼ਨਮ੍॥ 14-118-67 (96911) ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਮਹਾਰਾਜ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਕੁਰੂਦ੍ਵਹ। ਤੇਨ ਗਚ੍ਛਸਿ ਨਾਨ੍ਯੇਨ ਤਦ੍ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਃ ਪਰਮੰ ਪਦਮ੍॥ ॥ 14-118-68 (96912) ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਸ਼ਤਸਾਹਸ੍ਰ੍ਯਾਂ ਸੰਹਿਤਾਯਾਂ ਵੈਯਾਸਿਕ੍ਯਾਂ ਆਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਧਰ੍ਮਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਾਦਸ਼ਾਧਿਕਸ਼ਤਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ॥ 118 ॥ । ਇਤ੍ਯਾਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ ਸਮਾਪ੍ਤਮ੍॥ -------- ਇਤਃ ਪਰਮਾਸ਼੍ਰਮਵਾਸਿਕਪਰ੍ਵ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ। ਤਸ੍ਯਾਯਮਾਦ੍ਯਃ ਸ਼੍ਲੋਕਃ। ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪੈਤਾਮਹੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਮਮ ਪੂਰ੍ਵਪਿਤਾਮਹਾਃ। ਕਥਮਾਸਨ੍ਮਹਾਰਾਜੇ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਮਹਾਤ੍ਮਨਿ॥ 1 ॥ ਇਤ੍ਯਾਸ਼੍ਵਮੇਧਿਕਪਰ੍ਵ ਕੁਂਭਘੋਣਸ੍ਯੇਨ ਟੀ.ਆਰ੍.ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਚਾਰ੍ਯੇਣ ਟੀ.ਆਰ੍.ਵ੍ਯਾਸਾਚਾਰ੍ਯੇਣ ਚ ਮੁਂਬਯ੍ਯਾਂ ਨਿਰ੍ਣਯਸਾਗਰਮੁਦ੍ਰਾਯਨ੍ਤ੍ਰੇ ਮੁਦ੍ਰਾਪਿਤਮ੍। ਸ਼ਕਾਬ੍ਦਾਃ 1832 ਸਨ 1910.


AUM shantiH