॥ ஶ்ரீவேத³வ்யாஸாய நம:। நாராயணம்ʼ நமஸ்க்ருʼத்ய நரம்ʼ சைவ நரோத்தமம்। தே³வீம்ʼ ஸரஸ்வதீம்ʼ வ்யாஸம்ʼ ததோ ஜயமுதீ³ரயேத்॥ 12-1-1 (80862) வைஶம்பாயன உவாச। க்ருʼத்வோத³கம்ʼ தே ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ ஸர்வேஷாம்ʼ பாண்டு³நந்த³னா:। விது³ரோ த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஶ்ச ஸர்வாஶ்ச ப⁴ரதஸ்த்ரிய:॥ 12-1-1x (6703) தத்ர தே ஸுமஹாத்மானோ ந்யவஸன்குருனந்த³னா:। ஶௌசம்ʼ நிர்வர்தயிஷ்யந்தோ மாஸச்சாத்ரம்ʼ ப³ஹி: புராத்॥ 12-1-2 (80863) க்ருʼதோத³கம்ʼ து ராஜானம்ʼ த⁴ர்மாத்மானம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ரம்। அபி⁴ஜக்³முர்மஹாத்மான: ஸித்³தா⁴ ப்³ரஹ்மர்ஷிஸத்தமா:॥ 12-1-3 (80864) த்³வைபாயனோ நாரத³ஶ்ச தே³வலஶ்ச மஹான்ருʼஷி:। தே³வஸ்தா²நஶ்ச கண்வஶ்ச தேஷாம்ʼ ஶிஷ்யாஶ்ச ஸத்தமா:॥ 12-1-4 (80865) அன்யே ச வேத³வித்³வாம்ʼஸ: க்ருʼதப்ரஜ்ஞா த்³விஜாதய:। க்³ருʼஹஸ்தா²: ஸ்னாதகா: ஸந்தோ த³த்³ருʼஶு: குருஸத்தமம்॥ 12-1-5 (80866) தே(அ)பி⁴க³ம்ய மஹாத்மானம்ʼ பூஜிதாஶ்ச யதா²விதி⁴। ஆஸனேஷு மஹார்ஹேஷு விவிஶு: பரமர்ஷய:॥ 12-1-6 (80867) ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய தத: பூஜாம்ʼ தத்காலஸத்³ருʼஶீம்ʼ ததா³। பர்யுபாம்ʼஸன்யதா²ந்யாயம்ʼ பரிவார்ய யுதி⁴ஷ்டி²ரம்॥ 12-1-7 (80868) புண்யே பா⁴கீ³ரதீ²தீரே ஶோகவ்யாகுலசேதஸம்। ஆஶ்வாஸயந்தோ ராஜேந்த்³ரம்ʼ விப்ரா: ஶதஸஹஸ்ரஶ:॥ 12-1-8 (80869) நாரத³ஸ்த்வவ்ரவீத்காலே த⁴ர்மபுத்ரம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ரம்। ஸம்பா⁴ஷ்ய முனிபி⁴: ஸார்த⁴ம்ʼ க்ருʼஷ்ணத்³வைபாயனாதி³பி⁴:॥ 12-1-9 (80870) நாரத³ உவாச। 12-1-10x (6704) பார்த²ஸ்ய பா³ஹுவீர்யேண ப்ரஸாதா³ந்மாத⁴வஸ்ய ச। ஜிதா ஸேயம்ʼ மஹீ க்ருʼத்ஸ்னா த⁴ர்மேண ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-1-10 (80871) தி³ஷ்ட்யா முக்தா: ஸ்த² ஸங்க்³ராமாத³ஸ்மால்லோகப⁴யங்கராத்। க்ஷத்ரத⁴ர்மரதஶ்சாஸி கச்சின்மோத³ஸி பாண்ட³வ॥ 12-1-11 (80872) கச்சிச்ச நிஹதாமித்ர: ப்ரீணாஸி ஸுஹ்ருʼதோ³ ந்ருʼப। கச்சிச்ச்²ரியமிமாம்ʼ ப்ராப்ய ந த்வாம்ʼ ஶோக: ப்ரபா³த⁴தே॥ 12-1-12 (80873) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-1-13x (6705) விஜிதேயம்ʼ மஹீ க்ருʼத்ஸ்னா க்ருʼஷ்ணபா³ஹுப³லாஶ்ரயாத்। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப்ரஸாதே³ந பீ⁴மார்ஜுனப³லேன ச॥ 12-1-13 (80874) இத³ம்ʼ து மே மஹத்³து³:க²ம்ʼ வர்ததே ஹ்ருʼதி³ நித்யதா³। க்ருʼத்வா ஜ்ஞாதிக்ஷயமிமம்ʼ மஹாந்தம்ʼ கோ⁴ரத³ர்ஶனம்॥ 12-1-14 (80875) ஸௌப⁴த்³ரம்ʼ த்³ரௌபதே³யாம்ʼஶ்ச கா⁴தயித்வா ஸுதான்ப்ரியான்। ஜயோ(அ)யமஜயாகாரோ ப⁴க³வன்ப்ரதிபா⁴தி மே॥ 12-1-15 (80876) கிம்ʼநு வக்ஷ்யதி வார்ஷ்ணேயீ வதூ⁴ர்மே மது⁴ஸூத³னம்। த்³வாரகாவாஸினீ க்ருʼஷ்ணமித: ப்ரதிக³தம்ʼ ஹரிம்॥ 12-1-16 (80877) த்³ரௌபதீ³ ஹதபுத்ரேயம்ʼ க்ருʼபணா ஹதபா³ந்த⁴வா। அஸ்மத்ப்ரியஹிதே யுக்தா பூ⁴ய: பீட³யதீவ மாம்॥ 12-1-17 (80878) இத³மன்யச்ச ப⁴க³வன்யத்த்வாம்ʼ வக்ஷ்யாமி நாரத³। மந்த்ரஸம்ʼவரணேனாஸ்மி குந்த்யா து³:கே²ந யோஜித:॥ 12-1-18 (80879) ய: ஸ நாகா³யுதப்ராணோ லோகே(அ)ப்ரதிரதோ² ரணே। ஸிம்ʼஹவிக்ராந்தகா³மீ ச ஜிதகாஶீ யதவ்ரத:॥ 12-1-19 (80880) ஆஶ்ரயோ தா⁴ர்தராஷ்ட்ராணாம்ʼ மானீ தீக்ஷ்ணபராக்ரம:। அமர்ஷீ நித்யஸம்ʼரம்பீ⁴ க்ஷேப்தா(அ)ஸ்மாகம்ʼ ரணேரணே॥ 12-1-20 (80881) ஶீக்⁴ராஸ்த்ரஶ்சித்ரயோதீ⁴ ச க்ருʼதீ சாத்³பு⁴தவிக்ரம:। கூ³டோ⁴த்பன்ன: ஸுத: குந்த்யா ப்⁴ராதா(அ)ஸ்மாகமஸௌ கில 12-1-21 (80882) தோயகர்மணி தம்ʼ குந்தீ கத²யாமாஸ மே ததா³। புத்ரம்ʼ ஸர்வகு³ணோயேதம்ʼ கர்ணம்ʼ த்யக்தம்ʼ ஜலே புரா॥ 12-1-22 (80883) மஞ்ஜூஷாயாம்ʼ ஸமாதா⁴ய க³ங்கா³ஸ்ரோதஸ்யமஜ்ஜயத்। யம்ʼ ஸூதபுத்ரம்ʼ லோகோ(அ)யம்ʼ ராதே⁴யம்ʼ சாப்⁴யமன்யத॥ 12-1-23 (80884) ஸ ஸூர்யபுத்ர: குந்த்யா யை ப்⁴ராதா(அ)ஸ்மாகம்ʼ ச மாத்ருʼத:। அஜானதா மயா ஸட்³க்²யே ராஜ்யலுப்³தே⁴ந கா⁴தித:। தன்மே த³ஹதி கா³த்ராணி தூலராஶிமிவானல:॥ 12-1-24 (80885) ந ஹி தம்ʼ வேத³ பார்தோ²(அ)பி ப்⁴ராதரம்ʼ ஶ்வேதவாஹன:। நாஹம்ʼ ந பீ⁴மோ ந யமௌ ஸ த்வஸ்மான்வேத³ தத்வத:॥ 12-1-25 (80886) க³தா கில ப்ருʼதா² தஸ்ய ஸகாஶமிதி ந: ஶ்சுதம்। அஸ்மாகம்ʼ ஶமகாமா வை த்வம்ʼ ச புத்ரோ மமேத்யத²॥ 12-1-26 (80887) ப்ருʼதா²யா ந க்ருʼத: காமஸ்தேன சாபி மஹாத்மனா। அதீவானுசிதம்ʼ மாதரவோச இதி ஸோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-1-27 (80888) ந ஹி ஶக்ஷ்யாமி ஸந்த்யக்துமஹம்ʼ து³ர்யோத⁴னம்ʼ ரணே। அனார்யத்வம்ʼ ந்ருʼஶம்ʼஸத்வம்ʼ க்ருʼதக்⁴நத்வம்ʼ ச மே ப⁴வேத்॥ 12-1-28 (80889) யுதி⁴ஷ்டி²ரேண ஸந்தி⁴ம்ʼ ஹி யதி³ குர்யாம்ʼ மதே தவ। பீ⁴தோ ரணே ஶ்வேதவாஹாதி³தி மாம்ʼ மம்ʼஸ்யதே ஜன:॥ 12-1-29 (80890) ஸோ(அ)ஹம்ʼ நிர்ஜித்ய ஸமரே விஜயம்ʼ ஸஹகேஶவம்। ஸந்தா⁴ஸ்யே த⁴ர்மபுத்ரேண பஶ்சாதி³தி ச ஸோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-1-30 (80891) தமவோசத்கில ப்ருʼதா² புன: ப்ருʼது²லவக்ஷஸம்। சதுர்ணாமப⁴யம்ʼ தே³ஹி காமம்ʼ யுத்⁴யஸ்வ ப²ல்கு³நம்॥ 12-1-31 (80892) ஸோ(அ)ப்³ரவீன்மாதரம்ʼ தீ⁴மான்வேபமானாம்ʼ க்ருʼதாஞ்ஜலி:। ப்ராப்தான்விஷஹ்யாம்ʼஶ்சதுரோ ந ஹனிஷ்யாமி தே ஸுதான்॥ 12-1-32 (80893) பஞ்சைவ ஹி ஸுதா தே³வி ப⁴விஷ்யந்தி தவ த்⁴ருவா:। ஸார்ஜுனா வா ஹதே கர்ணே ஸகர்ணா வா ஹதே(அ)ர்ஜுனே॥ 12-1-33 (80894) தம்ʼ புத்ரக்³ருʼத்³தி⁴நீ பூ⁴யோ மாதா புத்ரமதா²ப்³ரவீத்। ப்⁴ராத்ரூʼணாம்ʼ ஸ்வஸ்தி குர்வீதா² யேஷாம்ʼ ஸ்வஸ்தி சிகீர்ஷஸி॥ 12-1-34 (80895) ஏவமுக்த்வா கில ப்ருʼதா² விஸ்ருʼஜ்யோபயயௌ க்³ருʼஹான்। ஸோ(அ)ர்ஜுனேன ஹதோ வீரோ ப்⁴ராத்ரா ப்⁴ராதா ஸஹோத³ர:॥ 12-1-35 (80896) ந சைவ நி:ஸ்ருʼதோ மந்த்ர: ப்ருʼதா²யாஸ்தஸ்ய வா முனே। அத² ஶூரோ மஹேஷ்வாஸ: பார்தே²நாஜௌ நிபாதித:॥ 12-1-36 (80897) அஹம்ʼ த்வஜ்ஞாஸிஷம்ʼ பஶ்சாத்ஸ்வஸோத³ர்யம்ʼ த்³விஜோத்தம। பூர்வஜம்ʼ ப்⁴ராதரம்ʼ கர்ணம்ʼ ப்ருʼதா²யா வசனாத்ப்ரபோ⁴॥ 12-1-37 (80898) தேன மே தூ³யதே தீவ்ரம்ʼ ஹ்ருʼத³யம்ʼ ப்⁴ராத்ருʼகா⁴தின:। கர்ணார்ஜுனஸஹாயோ(அ)ஹம்ʼ ஜயேயமபி வாஸவம்॥ 12-1-38 (80899) ஸபா⁴யாம்ʼ க்லிஶ்யமானஸ்ய தா⁴ர்தராஷ்ட்ரைர்து³ராத்மபி⁴:। ஸஹஸோத்பதித: க்ரோத⁴: கர்ணம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ப்ரஶாம்யதி॥ 12-1-39 (80900) யதா³ ஹ்யஸ்ய கி³ரோ ரூக்ஷா: ஶ்ர்ருʼணோமி கடுகோத³யா:। ஸபா⁴யாம்ʼ க³த³தோ த்³யூதே து³ர்யோத⁴னஹிதைஷிண:॥ 12-1-40 (80901) ததா³ நஶ்யதி மே ரோஷ: பாதௌ³ தஸ்ய நிரீக்ஷ்ய ஹ। குந்த்யா ஹி ஸத்³ருʼஶௌ பாதௌ³ கர்ணஸ்யேதி மதிர்மம॥ 12-1-41 (80902) ஸாத்³ருʼஶ்யஹேதுமன்விச்ச²ன்ப்ருʼதா²யாஸ்தஸ்ய சைவ ஹ। காரணம்ʼ நாதி⁴க³ச்சா²மி கத²ஞ்சித³பி சிந்தயன்॥ 12-1-42 (80903) கத²ம்ʼ நு தஸ்ய ஸங்க்³ராமே ப்ருʼதி²வீ சக்ரமக்³ரஸத்। கத²ம்ʼ நு ஶப்தோ ப்⁴ராதா மே தத்த்வம்ʼ வக்துமிஹார்ஹஸி॥ 12-1-43 (80904) ஶ்ரோதுமிச்சா²மி ப⁴க³வம்ʼஸ்த்வத்த: ஸர்வம்ʼ யதா²தத²ம்। ப⁴வான்ஹி ஸர்வவித்³வித்³வாம்̐ல்லோகே வேத³ க்ருʼதாக்ருʼதம்॥ ॥ 12-1-44 (80905) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:॥ 1॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-1-1 க்ருʼதோத³காஸ்தே இதி ஜ². பாட²:॥ 12-1-2 தத்ர க³ங்கா³தீரே॥ 12-1-8 ஆஶ்வாஸயந்த: ஹேதௌ ஶத்ருʼப்ரத்யய:। ஆஶ்வாஸனார்த²ம்ʼ பர்யுபாஸன்னித்யர்த²:॥ 12-1-16 வதூ⁴: கனிஷ்ட²ப்⁴ராத்ருʼபா⁴ர்யாத்வாத்ஸ்னுஷாபூ⁴தா। வார்ஷ்ணேயீ ஸுப⁴த்³ரா॥ 12-1-18 மந்த்ரஸம்ʼவரணேன கூ³டோ⁴த்பன்னஸ்யாஸ்மத்³பா⁴து: கர்ணஸ்யாப்ரகாஶேன॥ 12-1-20 அமர்ஷீ பரோத்கர்ஷாஸஹிஷ்ணு:। நித்யஸம்ʼரம்பீ⁴ ஸதா³ க்ரோத⁴வான்॥ 12-1-24 மாத்ருʼத: மாத்ருʼஸம்ப³ந்தே⁴ந॥ 12-1-26 பாண்ட³வவத் த்வம்ʼ ச புத்ரோ மபே⁴த்யவ்ரவீதி³தி ஶேஷ:॥ 12-1-27 காமோ(அ)பி⁴லஷிதம்॥ 12-1-32 வத்⁴யான்விஷப³ஹ்யானிதி த². பாட²:o। விஷஹ்யான்வஶகா³ந்॥ 12-1-35 விஸ்ருʼஜ்ய கர்ணமிதி ஶேஷ:॥ 12-1-43 சக்ரம்ʼ ரத²சக்ரம்॥ 12-1-44 க்ருʼதம்ʼ கார்யம்। அக்ருʼதம்ʼ காரணம்॥

12-2-0 (80935) வைஶம்பாயன உவாச। 12-2-0x (6707) ஸ ஏவமுக்தஸ்து ததா³ நாரதோ³ வத³தாம்ʼவர:। கத²யாமாஸ தத்ஸர்வம்ʼ யதா² ஶப்த: ஸ ஸூதஜ:॥ 12-2-1 (80936) நாரத³ உவாச। 12-2-2x (6708) ஏவமேதன்மஹாபா³ஹோ யதா² வத³ஸி பா⁴ரத। ந கர்ணார்ஜுனயோ: கிஞ்சித³விஷஹ்யம்ʼ ப⁴வேத்³ரணே॥ 12-2-2 (80937) கு³ஹ்யமேதத்து தே³வானாம்ʼ கத²யிஷ்யாமி தே ந்ருʼப। தன்னிபோ³த⁴ மஹாபா³ஹோ யதா²வ்ருʼத்தமித³ம்ʼ புரா॥ 12-2-3 (80938) க்ஷத்ரம்ʼ ஸ்வர்க³ம்ʼ கத²ம்ʼ க³ச்சே²ச்ச²ஸ்த்ரபூதமிதி ப்ரபோ⁴। ஸங்க⁴ர்ஷஜனநஸ்தஸ்மாத்கன்யாக³ர்போ⁴ விஸர்ஜித:॥ 12-2-4 (80939) ஸ பா³லஸ்தேஜஸா யுக்த: ஸூதபுத்ரத்வமாக³த:। சகாராங்கி³ரஸாம்ʼ ஶ்ரேஷ்டே² த⁴னுர்வேத³ம்ʼ கு³ரௌ தவ॥ 12-2-5 (80940) ஸ ப³லம்ʼ பீ⁴மஸேனஸ்ய ப²ல்கு³நஸ்யாஸ்த்ரலாக⁴வம்। பு³த்³தி⁴ம்ʼ ச தவ ராஜேந்த்³ர யமயோர்வினயம்ʼ ததா²॥ 12-2-6 (80941) ஸக்²யம்ʼ ச வாஸுதே³வேன பா³ல்யே கா³ண்டீ³வத⁴ன்வன:। ராஜானாமனுராக³ம்ʼ ச சிந்தயானோ வ்யத³ஹ்யத॥ 12-2-7 (80942) ஸ ஸக்²யமக³மத்³பா³ல்யே ராஜ்ஞா து³ர்யோத⁴னேன ச। யுஷ்மாபி⁴ர்னித்யஸங்க்⁴ருʼஷ்டோ தை³வாச்சாபி ஸ்வபா⁴வத:॥ 12-2-8 (80943) வித்³யாதி⁴கமதா²லக்ஷ்ய த⁴னுர்வேதே³ த⁴னஞ்ஜயம்। த்³ரோணம்ʼ ரஹஸ்யுபாக³ம்ய கர்ணோ வசனமப்³ரவீத்॥ 12-2-9 (80944) ப்³ரஹ்மாஸ்த்ரம்ʼ வேத்துமிச்சா²மி ஸரஹஸ்யனிவர்தனம்। அர்ஜுனேன ஸமோ யுத்³தே⁴ ப⁴வேயமிதி மே மதி:॥ 12-2-10 (80945) ஸம: புத்ரேஷு ச ஸ்னேஹ: ஶிஷ்யேஷு ச தவ த்⁴ருவம்। த்வத்ப்ரஸாதா³ந்ன மா ப்³ரூயுரக்ருʼதாஸ்த்ரம்ʼ விசக்ஷணா:॥ 12-2-11 (80946) த்³ரோணஸ்ததோ²க்த: கர்ணேன ஸாபேக்ஷ: ப²ல்கு³நம்ʼ ப்ரதி। தௌ³ராத்ம்யம்ʼ சைவ கர்ணஸ்ய விதி³த்வா தமுவாச ஹ॥ 12-2-12 (80947) ப்³ரஹ்மாஸ்த்ரம்ʼ ப்³ராஹ்மணோ வித்³யாத்³யதா²வச்சரிதவ்ரத:। க்ஷத்ரியோ வா தபஸ்வீ யோ நான்யோ வித்³யாத்கத²ஞ்சன॥ 12-2-13 (80948) இத்யுக்தோ(அ)ங்கி³ரஸாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²மாமந்த்ர்ய ப்ரதிபூஜ்ய ச। ஜகா³ம ஸஹஸா ராஜன்மஹேந்த்³ரம்ʼ பர்வதம்ʼ ப்ரதி॥ 12-2-14 (80949) ஸ து ராமமுபாக³ம்ய ஶிரஸா(அ)பி⁴ப்ரணம்ய ச। ப்³ராஹ்மணோ பா⁴ர்க³வோ(அ)ஸ்மீதி கௌ³ரவேணாப்⁴யவந்த³த॥ 12-2-15 (80950) ராமஸ்தம்ʼ ப்ரதிஜக்³ராஹ ப்ருʼஷ்ட்வா கோ³த்ராதி³ ஸர்வஶ:। உஷ்யதாம்ʼ ஸ்வாக³தம்ʼ சேதி ப்ரீதிமாம்ʼஶ்சாப⁴வத்³ப்⁴ருʼஶம்॥ 12-2-16 (80951) தத்ர கர்ணஸ்ய வஸதோ மஹேந்த்³ரே ஸ்வர்க³ஸம்ʼமிதே। க³ந்த⁴ர்வை ராக்ஷஸைர்யக்ஷைர்தே³வைஶ்சாஸீத்ஸமாக³ம:॥ 12-2-17 (80952) ஸ தத்ரேஷ்வஸ்த்ரமகரோத்³ப்⁴ருʼகு³ஶ்ரேஷ்டா²த்³யதா²விதி⁴। ப்ரியஶ்சாப⁴வத³த்யர்த²ம்ʼ தே³வதா³நவரக்ஷஸாம்॥ 12-2-18 (80953) ஸ கதா³சித்ஸமுத்³ராந்தே விசரன்னாஶ்ரமாந்திகே। ஏக: க²ங்க³த⁴னுஷ்பாணி: பரிசக்ராம ஸூதஜ:॥ 12-2-19 (80954) ஸோ(அ)க்³நிஹோத்ரப்ரஸக்தஸ்ய கஸ்யசித்³ப்³ரஹ்மவாதி³ந:। ஜகா⁴நாஜ்ஞானத: பார்த² ஹோமதே⁴நும்ʼ யத்³ருʼச்ச²யா॥ 12-2-20 (80955) தத³ஜ்ஞானக்ருʼதம்ʼ மத்வா ப்³ராஹ்மணாய ந்யவேத³யத்। கர்ண: ப்ரஸாத³யம்ʼஶ்சைனமித³மித்யப்³ரவீத்³வச:॥ 12-2-21 (80956) அபு³த்³தி⁴பூர்வம்ʼ ப⁴க³வந்தே⁴நுரேஷா ஹதா தவ। மயா தத்ர ப்ரஸாத³ம்ʼ மே குருஷ்வேதி புன: புன:॥ 12-2-22 (80957) தம்ʼ ஸ விப்ரோ(அ)ப்³ரவீத்க்ருத்³தோ⁴ வாசா நிர்ப⁴ர்த்ஸயன்னிவ। து³ராசார வதா⁴ர்ஹஸ்த்வம்ʼ ப²லம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸி து³ர்மதே॥ 12-2-23 (80958) யேன விஸ்பர்த⁴ஸே நித்யம்ʼ யத³ர்த²ம்ʼ க⁴டஸே(அ)னிஶம்। யுத்⁴யதஸ்தேன தே பாப பூ⁴மிஶ்சக்ரம்ʼ க்³ரஸிஷ்யதி॥ 12-2-24 (80959) ததஶ்சக்ரே மஹீக்³ரஸ்தே மூர்தா⁴நம்ʼ தே விசேஷ்டத:। பாதயிஷ்யதி விக்ரம்ய ஶத்ருர்க³ச்ச² நராத⁴ம॥ 12-2-25 (80960) யதே²யம்ʼ கௌ³ர்ஹதா மூட⁴ ப்ரமத்தஸ்ய த்வயா மம। ப்ரமத்தஸ்யைவ மே வாசா ஶிரஸ்தே பாதயிஷ்யதி॥ 12-2-26 (80961) ஶப்த: ப்ரஸாத³யாமாஸ கர்ணஸ்தம்ʼ த்³விஜஸத்தமம்। கோ³பி⁴ர்த⁴னைஶ்ச ரத்னைஶ்ச ஸ சைனம்ʼ புனரப்³ரவீத்॥ 12-2-27 (80962) நேத³மவ்யாஹ்ருʼதம்ʼ குர்யாத்³ப்³ரஹ்மலோகே(அ)பி கேவலம்। க³ச்ச² வா திஷ்ட² வா யத்³வா கார்யம்ʼ யத்தத்ஸமாசர॥ 12-2-28 (80963) இத்யுக்தோ ப்³ராஹ்மணேனாத² கர்ணோ தை³ந்யாத³தோ⁴முக²:। ராமமப்⁴யாக³மத்³பீ⁴தஸ்ததே³வ மனஸா ஸ்மரன்॥ ॥ 12-2-29 (80964) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:॥ 2॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-2-4 ஸங்க⁴ர்ஷஜனநோ வைராக்³ந்யுத்³தீ³பக:। ஸஞ்சிந்த்ய ஜனிதஸ்தஸ்மாதி³தி ட.ட³. பாட²:। கன்யாக³ர்போ⁴ வினிர்மித இதி ஜ². பாட²:। தத்ர கன்யாக³ர்போ⁴ தே³வை: க்ஷத்ரஸ்ய ஸ்வர்க³மனாய நிர்மித இத்யர்த²:॥ 12-2-5 சகாரா(அ)தீ⁴தவான்। அங்கி³ரஸாம்ʼ ஶ்ரேஷ்டே² த்³ரோணே॥ 12-2-8 தை³வாத்³தே³வானாம்ʼ ஸங்கல்பாத்॥ 12-2-10 ரஹஸ்யம்ʼ தத்ப்ரஸாத³னவிதி⁴ர்னிவர்தனமுபஸம்ʼஹாரஸ்தாப்⁴யாம்ʼ ஸஹிதம்ʼ ஸரஹஸ்யனிவர்தனம்॥ 12-2-15 கு³ருரேவ பிதேத்யபி⁴ஸந்தி⁴: 12-2-19 ஸமுத்³ராந்தே த³க்ஷிணஸமுத்³ரஸமீபே॥ 12-2-20 ஹோமதே⁴நும்ʼ கர்ணபர்வோக்ததி³ஶா வத்ஸவத⁴ ஏவாத்ர தே⁴நுவதோ⁴ ஜ்ஞேய:॥ 12-2-26 ப்ரமத்தேன த்வயா மம। ப்ரமத்தஸ்ய ததா²(அ)ராதிரிதி ஜ². பாட²॥ 12-2-28 நேத³ம்ʼ மத்³வசனம்ʼ குர்யாத்³ப்³ரஹ்மலோகே(அ)பி சான்யதா² இதி ட. பாட²:॥

12-3-0 (80965) நாரத³ உவாச। 12-3-0x (6709) கர்ணஸ்ய பா³ஹுவீர்யேண ப்ரஶ்ரயேண த³மேன ச। துதோஷ ப்⁴ருʼகு³ஶார்தூ³லோ கு³ருஶுஶ்ரூஷயா ததா²॥ 12-3-1 (80966) ததஸ்தஸ்மை மஹாதேஜா ப்³ரஹ்மாஸ்த்ரம்ʼ ஸனிவர்தனம்। ப்ரோவாச ஸுமஹாப்ரஜ்ஞ: ஸ தபஸ்வீ தபஸ்வினே॥ 12-3-2 (80967) விதி³தாஸ்த்ரஸ்தத: கர்ணோ ரமமாணோ(அ)(அ)ஶ்ரமே ப்⁴ருʼகோ³:। சகார வை த⁴னுர்வேதே³ யத்னமத்³பு⁴தவிக்ரம:॥ 12-3-3 (80968) தத: கதா³சித்³ராமஸ்து சரன்னாஶ்ரமமந்திகாத்। கர்ணேன ஸஹிதோ தீ⁴மானுபவாஸேன கர்ஶித:॥ 12-3-4 (80969) ஸுஷ்வாப ஜாமத³க்³ந்யஸ்து விஸ்ரம்போ⁴த்பன்னஸௌஹ்ருʼத³:। தஸ்யோத்ஸங்கே³ ஸமாதா⁴ய ஶிர: க்லாந்தமனா கு³ரு:॥ 12-3-5 (80970) அத² க்ரிமி: ஶ்லேஷ்மமயோ மாம்ʼஸஶோணிதபோ⁴ஜன:। தா³ருணோ தா³ருணாகார: கர்ணஸ்யாப்⁴யாஶமாக³த:॥ 12-3-6 (80971) ஸ தஸ்யோருமதா²ஸாத்³ய பி³பே⁴த³ ருதி⁴ராஶன:। ந சைனமஶகத்க்ஷேப்தும்ʼ வக்தும்ʼ வா(அ)பி கு³ரோர்ப⁴யாத்॥ 12-3-7 (80972) ஸ த³ஶ்யமானோ(அ)பி ததா² க்ருʼமிணா தேன பா⁴ரத। கு³ரோ: ப்ரபோ³த⁴னாகாங்க்ஷீ தமுபைக்ஷத ஸூர்யஜ:॥ 12-3-8 (80973) கர்ணஸ்து வேத³னாம்ʼ தை⁴ர்யாத³ஸஹ்யாம்ʼ வினிக்³ருʼஹ்ய தாம்। அகம்பயன்னவ்யத²யந்தா⁴ரயாமாஸ பா⁴ர்க³வம்॥ 12-3-9 (80974) யதா³ ஸ ருதி⁴ரேணாங்கே³ பரிஸ்ப்ருʼஷ்டோ(அ)ப⁴வத்³கு³ரு:। ததா³(அ)பு³த்⁴யத தேஜஸ்வீ ஸம்ʼரப்³த⁴ஶ்சைனமப்³ரவீத்॥ 12-3-10 (80975) அஹோ(அ)ஸ்ம்யஶுசிதாம்ʼ ப்ராப்த: கிமித³ம்ʼ ச க்ருʼதம்ʼ த்வயா। கத²யஸ்வ ப⁴யம்ʼ த்யக்த்வா யாதா²தத்²யமித³ம்ʼ மம॥ 12-3-11 (80976) தஸ்ய கர்ணஸ்ததா³சஷ்ட க்ருʼமிணா பரிப⁴க்ஷணம்। த³த³ர்ஶ ராமஸ்தம்ʼ சாபி க்ருʼமிம்ʼ ஸூகரஸம்ʼஸ்தி²தம்॥ 12-3-12 (80977) அஷ்டபாத³ம்ʼ தீக்ஷ்ணத³ம்ʼஷ்ட்ரம்ʼ ஸூசீபி⁴: பரிஸம்ʼவ்ருʼதம்। ரோமபி⁴: ஸன்னிருத்³தா⁴ங்க³மலர்கம்ʼ நாம நாமத:॥ 12-3-13 (80978) ஸ த்³ருʼஷ்டமாத்ரோ ராமேண கிமி: ப்ராணானவாஸ்ருʼஜத்। தஸ்மின்னேவாஸ்ருʼஜி க்லின்னஸ்தத³த்³பு⁴தமிவாப⁴வத்॥ 12-3-14 (80979) ததோ(அ)ந்தரிக்ஷே த³த்³ருʼஶே விஶ்வரூப: கராலவான்। ராக்ஷஸோ லோஹிதக்³ரீவ: க்ருʼஷ்ணாங்கோ³ மேக⁴வாஹன:॥ 12-3-15 (80980) ஸ ராமம்ʼ ப்ராஞ்ஜலிர்பூ⁴த்வா ப³பா⁴ஷே பூர்ணமானஸ:। ஸ்வஸ்தி தே ப்⁴ருʼகு³ஶார்தூ³ல க³மிஷ்யே(அ)ஹம்ʼ யதா²க³தம்॥ 12-3-16 (80981) மோக்ஷிதோ நரகாத³ஸ்மாத்³ப⁴வதா முனிஸத்தம। ப⁴த்³ரம்ʼ ச தே(அ)ஸ்து ஸித்³தி⁴ஶ்ச ப்ரியம்ʼ மே ப⁴வதா க்ருʼதம் 12-3-17 (80982) தமுவாச மஹாபா³ஹுர்ஜாமத³க்³ந்ய: ப்ரதாபவான்। கஸ்த்வம்ʼ கஸ்மாச்ச நரகம்ʼ ப்ரதிபன்னோ ப்³ரவீஹி தத்॥ 12-3-18 (80983) ஸோ(அ)ப்³ரவீத³ஹமாஸம்ʼ ப்ராக்³த³ம்ʼஶோ நாம மஹாஸுர:। புரா தே³வயுகே³ தாத ப்⁴ருʼகோ³ஸ்து ஸவயா இவ॥ 12-3-19 (80984) ஸோ(அ)ஹம்ʼ ப்⁴ருʼகோ³: ஸுத³யிதாம்ʼ பா⁴ர்யாமபஹரம்ʼ ப³லாத்। மஹர்ஷேரபி⁴ஶாபேன க்ரிமிபூ⁴தோ(அ)பதம்ʼ பு⁴வி॥ 12-3-20 (80985) அப்³ரவீத்³தி⁴ ஸ மாம்ʼ க்ருத்³த⁴ஸ்தவ பூர்வபிதாமஹ:। மூத்ர ஶ்லேஷ்மாஶன: பாய நிரயம்ʼ ப்ரதிபத்ஸ்யஸே॥ 12-3-21 (80986) ஶாபஸ்யாந்தோ ப⁴வேத்³ப்³ரஹ்மன்னித்யேவம்ʼ தமதா²ப்³ரவம்। ப⁴விதா பா⁴ர்க³வாத்³ராமாதி³ந்தி மாமப்³ரவீத்³ப்⁴ருʼகு³:॥ 12-3-22 (80987) ஸோ(அ)ஹமேனாம்ʼ க³திம்ʼ ப்ராப்தோ யதா² நகுஶலஸ்ததா²। த்வயா ஸாதோ⁴ ஸமாக³ம்ய விமுக்த: பாபயோனித:॥ 12-3-23 (80988) ஏவமுக்த்வா நமஸ்க்ருʼத்ய யயௌ ராமம்ʼ மஹாஸுர:। ராம: கர்ணம்ʼ து ஸக்ரோத⁴மித³ம்ʼ வசனமப்³ரவீத்॥ 12-3-24 (80989) அதிது³:க²மித³ம்ʼ மூட⁴ ந ஜாது ப்³ராஹ்மண: ஸஹேத்। க்ஷத்ரியஸ்யேவ தே தை⁴ர்யம்ʼ காமயா ஸத்யமுச்யதாம்॥ 12-3-25 (80990) தமுவாச தத: கர்ண: ஶாபாத்³பீ⁴த: ப்ரஸாத³யன்। ப்³ரஹ்மக்ஷத்ராந்தரே ஜாதம்ʼ ஸூதம்ʼ மாம்ʼ வித்³தி⁴ பா⁴ர்க³வ॥ 12-3-26 (80991) ராதே⁴ய: கர்ண இதி மாம்ʼ ப்ரவத³ந்தி ஜனா பு⁴வி। ப்ரஸாத³ம்ʼ குரு மே ப்³ரஹ்மன்னஸ்த்ரலுப்³த⁴ஸ்ய பா⁴ர்க³வ॥ 12-3-27 (80992) பிதா கு³ருர்ன ஸந்தே³ஹோ வேத³வித்³யாப்ரத³: ப்ரபு⁴:। அதோ பா⁴ர்க³வ இத்யுக்தம்ʼ மயா கோ³த்ரம்ʼ தவாந்திகே॥ 12-3-28 (80993) தமுவாச ப்⁴ருʼகு³ஶ்ரேஷ்ட²: ஸரோப: ப்ரத³ஹன்னிவ। பூ⁴மௌ நிபதிதம்ʼ தீ³நம்ʼ வேபமானம்ʼ க்ருʼதாஞ்ஜலிம்॥ 12-3-29 (80994) யஸ்மான்மித்²யாவிசீர்ணோ(அ)ஹமஸ்த்ரலோபா⁴தி³ஹ த்வயா। தஸ்மாதே³தன்ன தே மூட⁴ ப்³ரஹ்மாஸ்த்ரம்ʼ ப்ரதிபா⁴ஸ்யதி॥ 12-3-30 (80995) அன்யத்ர வத⁴காலாத்தே ஸத்³ருʼஶே ந ஸமீயுப:। அப்³ராஹ்மணே ந ஹி ப்³ரஹ்ம சிரம்ʼ திஷ்டே²த்கதா³சன॥ 12-3-31 (80996) க³ச்சே²தா³நீம்ʼ ந தே ஸ்தா²நமன்ருʼதஸ்யேஹ வித்³யதே। ந த்வயா ஸத்³ருʼஶோ யுத்³தே⁴ ப⁴விதா க்ஷத்ரியோ பு⁴வி॥ 12-3-32 (80997) ஏவமுக்த: ஸ ராமேண ந்யாயேனோபஜகா³மஹ। து³ர்யோத⁴னமுபாக³ம்ய க்ருʼதாஸ்த்ரோ(அ)ஸ்மீதி சாப்³ரவீத்॥ ॥ 12-3-33 (80998) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ருʼதீயோ(அ)த்⁴யாய:॥ 3॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-3-1 த³பே⁴நேந்த்³ரியஜயேன॥ 12-3-5 விஸ்ரம்போ⁴ விஶ்வாஸ:॥ 12-3-6 ஶ்லேஷ்மமேதோ³மாம்ʼஸேதி ஜ². பாட²:॥ 12-3-7 க்ஷேப்தும்ʼ தூ³ரீகர்தும்। ப⁴யான்னித்³ராப⁴ங்க³ப⁴யாத்॥ 12-3-8 ப்ரபோ³த⁴னாஶங்கீதி ஜ². பாட²:। 12-3-12 ஸூகரஸ்யேவ ஸம்ʼஸ்தி²தம்ʼ ஸம்ʼஸ்தா²நம்ʼ பஸ்ய தம்। ஸூகரஸன்னிப⁴மிதி ஜ². பாட²:॥ 12-3-13 ஸூசீபி⁴ரிவ தீக்ஷ்ணை ரோமபி⁴: ஸம்ʼவ்ருʼதம்। ஸன்னிருத்³தா⁴ங்க³ம்ʼ த்ராஸேன ஸங்குசிதாங்க³ம்ʼ நாம ப்ரஸித்³த⁴ம்। நாமதோ நாம்ரா॥ 12-3-14 அஸ்ருʼஜி ஶோணிதே॥ 12-3-19 யாஸ்கோ நாமேதி ட³. பாட²:। ப்ரஸ்தோ நாமேதி த². பாட²:। தே³வயுகே³ ஸத்யயுகே³॥ 12-3-23 நகுஶல: அப⁴த்³ர:॥ 12-3-25 காமயா ஸ்வரஸேன। காமயே ஸத்யமுச்யதாமிதி ட.ட³. பாட²:॥ 12-3-26 ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரயோரந்தரே அன்யத்ர ஜாதம்॥ 12-3-29 ப்ரஹஸன்னிவேதி த². பாட²:॥ 12-3-30 தஸ்மாதி³தி। ஹேமூட⁴ தே தவ வத⁴காலாத³ன்யத்ர ப்³ரஹ்மாஸ்த்ரம்ʼ ந ப்ரதிபா⁴ஸ்யதீதி ந கிந்து வத⁴காலஏவ ந ப்ரதிபா⁴ஸ்யதி। காலாந்தரே து ப்ரதிபா⁴ஸ்யத்யேவேத்யர்த² இத்யுத்தரேண ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-3-31 ஸத்³ருʼஶே(அ)ர்ஜுனாதௌ³ ஶூரே தே புரத: ஸ்தி²தே ஸமீயுஷ: யுத்⁴யமானஸ்ய। ஸமித்யாஜிஸமித்³யுத⁴ இதி ஸம்பூர்வஸ்ய இணோ யுத்³தா⁴ர்த²த்வத³ர்ஶனாத்। சிரம்ʼ மரணாவதி⁴ ந திஷ்டே²த்³ப்³ரஹ்ம ப்³ரஹ்மாஸ்த்ரம்॥ 12-3-33 ந்யாயேனாபி⁴வந்த³னாதி³பூர்வகம்ʼ உபஜகா³ம। இஷ்டம்ʼ தே³ஶமிதி ஶேஷ:॥

12-4-0 (80999) நாரத³ உவாச। 12-4-0x (6710) கர்ணஸ்து ஸமவாப்யைவமஸ்த்ரம்ʼ பா⁴ர்க³வனந்த³னாத்। து³ர்யோத⁴னேன ஸஹிதோ முமுதே³ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-4-1 (81000) தத: கதா³சிதா³ஜாத: ஸமாஜக்³மு: ஸ்வயம்ʼவரே। கலிங்க³விஷயே ராஜன்ராஜ்ஞஶ்சித்ராங்க³த³ஸ்ய ச॥ 12-4-2 (81001) ஶ்ரீமத்³ராஜபுரம்ʼ நாம நக³ரம்ʼ தத்ர பா⁴ரத। ராஜான: ஶதஶஸ்தத்ர கன்யார்தே² ஸமுபாக³மன்॥ 12-4-3 (81002) ஶ்ருத்வா து³ர்யோத⁴னஸ்தத்ர ஸமேதான்ஸர்வபார்தி²வான்। ரதே²ந காஞ்சனாங்கே³ந கர்ணேன ஸஹிதோ யயௌ॥ 12-4-4 (81003) தத: ஸ்வயம்ʼவரே தஸ்மின்னானாதே³ஶ்யா மஹாரதா²:। ஸமாஜக்³முர்ன்ருʼபதய: கன்யார்தே² ந்ருʼபஸத்தம॥ 12-4-5 (81004) ஶிஶுபாலோ ஜராஸந்தோ⁴ பீ⁴ஷ்மகோ வக்ர ஏவ ச। கபோதரோமா நீலஶ்ச ருக்மீ ச த்³ருʼட⁴விக்ரம:॥ 12-4-6 (81005) ஸ்ருʼகா³லஶ்ச மஹாராஜ: ஸ்த்ரீராஜ்யாதி⁴பதிஶ்ச ய:। விஶோக: ஶதத⁴ன்வா ச போ⁴ஜோ வீரஶ்ச நாமத:॥ 12-4-7 (81006) ஏதே சான்யே ச ப³ஹவோ த³க்ஷிணாம்ʼ தி³ஶமாஶ்ரிதா:। ம்லேச்சா²ஶ்சார்யாஶ்ச ராஜான: ப்ராச்யோதீ³ச்யாஸ்ததை²வ ச॥ 12-4-8 (81007) காஞ்சனாங்க³தி³ந: ஸர்வே ஶுத்³த⁴ஜாம்பூ³நத³ப்ரபா⁴:। ஸர்வே பா⁴ஸ்வரதே³ஹாஶ்ச வ்யாக்⁴ரா இவ ப³லோத்கடா:॥ 12-4-9 (81008) தத: ஸமுபவிஷ்டேஷு தேஷு ராஜஸு பா⁴ரத। விவேஶ ரங்க³ம்ʼ ஸா கன்யா தா⁴த்ரீவர்ஷவரான்விதா॥ 12-4-10 (81009) தத: ஸம்ʼஶ்ராவ்யமாணேஷு ராஜ்ஞாம்ʼ நாமஸு பா⁴ரத। அத்யக்ராமத்³தா⁴ர்தராஷ்ட்ரம்ʼ ஸா கன்யா வரவர்ணினீ॥ 12-4-11 (81010) து³ர்யோத⁴னஸ்து கௌரவ்யோ நாமர்ஷயத லங்க⁴னம்। ப்ரத்யபேத⁴ச்ச தாம்ʼ கன்யாமஸத்க்ருʼத்ய நராதி⁴பான்॥ 12-4-12 (81011) ஸ வீர்யமத³மத்தத்வாத்³பீ⁴ஷ்மத்³ரோணாவுபாஶ்ரித:। ரத²மாரோப்ய தாம்ʼ கன்யாமாஜுஹாவ நராதி⁴பான்॥ 12-4-13 (81012) தமன்வகா³த்³ரதீ² க²ங்கீ³ ப³த்³த⁴கோ³தா⁴ங்கு³லித்ரவான்। கர்ண: ஶஸ்த்ரப்⁴ருʼதாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²: ப்ருʼஷ்ட²த: புருஷர்ஷப⁴॥ 12-4-14 (81013) ததோ விமர்த³: ஸுமஹான்ராஜ்ஞாமாஸீத்³யுயுத்ஸதாம்। ஸன்னஹ்யதாம்ʼ தனுத்ராணி ரதா²ந்யோஜயதாமபி। 12-4-15 (81014) தே(அ)ப்⁴யதா⁴வந்த ஸங்க்ருத்³தா⁴: கர்ணது³ர்யோத⁴னாவுபௌ⁴। ஶரவர்ஷாணி முஞ்சந்தோ மேகா⁴: பர்வதயோரிவ॥ 12-4-16 (81015) கர்ணஸ்தேஷாமாபததாமேகைகேன ஶரேண ஹ। த⁴னூம்ʼஷி ச ஶரவ்ராதான்பாதயாமாஸ பூ⁴தலே॥ 12-4-17 (81016) ததோ வித⁴னுஷ: காம்ʼஶ்சித்காம்ʼஶ்சிது³த்³யதகார்முகான்। காம்ʼஶ்சிது³த்ஸ்ருʼஜதோ பா³ணான்ரத²ஶக்திக³தா³ஸ்ததா²॥ 12-4-18 (81017) லாக⁴வாவ்த்³யாகுலீக்ருʼத்ய கர்ண: ப்ரஹரதாம்ʼ வர:। ஹதஸூதாம்ʼஶ்ச பூ⁴யிஷ்டா²ந்ஸ விஜிக்³யே நராதி⁴பான்॥ 12-4-19 (81018) தே ஸ்வயம்ʼ வாஹயந்தோ(அ)ஶ்வான்யாஹி யாஹீதி வாதி³ந:। வ்யபேயுஸ்தே ரணம்ʼ ஹித்வா ராஜானோ ப⁴க்³நமானஸா:॥ 12-4-20 (81019) து³ர்யோத⁴னஸ்து கர்ணேன பால்யமானோ(அ)ப்⁴யயாத்ததா³। ஹ்ருʼஷ்ட: கன்யாமுபாதா³ய நக³ரம்ʼ நாக³ஸாஹ்வயம்॥ ॥ 12-4-21 (81020) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:॥ 4॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-4-2 விஷயே தே³ஶே॥ 12-4-6 பீ⁴ஷ்மகோ ப³க ஏவ சேதி த². பாட²:॥ 12-4-7 த்ரைலோக்யாதி⁴பதிஶ்ச ய இதி ட. ட³. பாட²:। த்ரைராஜ்யேதி த². பாட²॥ 12-4-10 வர்ஷவர: ஷண்ட⁴:॥ 12-4-17 ஶிராம்ʼஸி ஸஶராம்ʼஶ்சாபானிதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-4-20 வ்யபேயு: வ்யபக³தா:॥

12-5-0 (81021) நாரத³ உவாச। 12-5-0x (6711) ஆதி³த்க்ருʼதப³லம்ʼ கர்ணம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ராஜா ஸ மாக³த⁴:। ஆஹ்வயத்³த்³வைரதே²நாஜௌ ஜராஸந்தோ⁴ மஹீபதி:॥ 12-5-1 (81022) தயோ: ஸமப⁴வத்³யுத்³த⁴ம்ʼ தி³வ்யாஸ்த்ரவிது³ஷோர்த்³வயோ:। யுதி⁴ நானாப்ரஹரணைரன்யோன்யமபி⁴வர்ஷதோ:॥ 12-5-2 (81023) க்ஷீணபா³ணௌ வித⁴னுஷௌ ப⁴க்³நக²ங்கௌ³ மஹீம்ʼ க³தௌ। பா³ஹுபி⁴: ஸமஸஜ்ஜேதாமுபா⁴வதிப³லான்விதௌ॥ 12-5-3 (81024) [பா³ஹுகண்டகயுத்³தே⁴ந தஸ்ய கர்ணோ(அ)த² யுத்⁴யத:।] விபே⁴த³ம்ʼ ஸந்தி⁴ம்ʼ தே³ஹஸ்ய ஜரயா ஶ்லேஷிதஸ்ய ஹி॥ 12-5-4 (81025) ஸ விகாரம்ʼ ஶரீரஸ்ய த்³ருʼஷ்ட்வா ந்ருʼபதிராத்மன:। ப்ரீதோ(அ)ஸ்மீத்யப்³ரவீத்கர்ணம்ʼ வைரமுத்ஸ்ருʼஜ்ய தூ³ரத:॥ 12-5-5 (81026) ப்ரீத்யா த³தௌ³ ஸ கர்ணாய மாலினீம்ʼ நக³ரீமனு। அங்கே³ஷு நரஶார்தூ³ல ஸ ராஜா(அ)(அ)ஸீத்ஸபத்னஜித்॥ 12-5-6 (81027) பாலயாமாஸ வர்ணாம்ʼஸ்து கர்ண: பரப³லார்த³ன:। து³ர்யோத⁴னஸ்யானுமதே தவாபி விதி³தம்ʼ ததா²॥ 12-5-7 (81028) ஏவம்ʼ ஶஸ்த்ரப்ரதாபேன ப்ரதி²த: ஸோ(அ)ப⁴வத்க்ஷிதௌ। த்வத்³தி⁴தார்த²ம்ʼ ஸுரேந்த்³ரேண பி⁴க்ஷிதோ வர்மகுண்ட³லே॥ 12-5-8 (81029) ஸ தி³வ்யே ஸஹஜே ப்ராதா³த்குண்ட³லே பரமார்சிதே। ஸஹஜம்ʼ கவசம்ʼ சாபி மோஹிதோ தே³வமாயயா॥ 12-5-9 (81030) விமுக்த: குண்ட³லாப்⁴யாம்ʼ ச ஸஹஜேன ச வர்மணா। நிஹதோ விஜயேனாஜௌ வாஸுதே³வஸ்ய பஶ்யத:॥ 12-5-10 (81031) ப்³ராஹ்மணஸ்யாபி ஶாபேன ராமஸ்ய ச மஹாத்மன:। குந்த்யாஶ்ச வரதா³நேன மாயயா ச ஶதக்ரதோ:॥ 12-5-11 (81032) பீ⁴ஷ்மாவமானாத்ஸங்க்²யாயாம்ʼ ரதா²நாமர்த⁴கீர்தனாத்। ஶல்யதேஜோவதா⁴ச்சாபி வாஸுதே³வனயேன ச। 12-5-12 (81033) ருத்³ரஸ்ய தே³வராஜஸ்ய யமஸ்ய வருணஸ்ய ச। குபே³ரத்³ரோணயோஶ்சைவ க்ருʼபஸ்ய ச மஹாத்மன:॥ 12-5-13 (81034) அஸ்த்ராணி தி³வ்யான்யாதா³ய யுதி⁴ கா³ண்டீ³வத⁴ன்வனா। ஹதோ வைகர்தன: கர்ணோ தி³வாகரஸமத்³யுதி:॥ 12-5-14 (81035) ஏவம்ʼ ஶப்தஸ்தவ ப்⁴ராதா ப³ஹுபி⁴ஶ்சாபி வஞ்சித:। ந ஶோச்ய: புருஷவ்யாக்⁴ர யுத்³தே⁴ ஹி நித⁴னம்ʼ க³த:॥ ॥ 12-5-15 (81036) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 5॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-5-4 பா³ஹுகண்டகயுத்³தே⁴ந பா³ஹுகண்டகம்ʼ கேதகபத்ரம்ʼ தத்³வத்³யத்ர ப³லினா து³ர்ப³லஸ்ய ஶரீரம்ʼ பாட்யதே தத்³வாஹுகண்டகம்ʼ நாம யுத்³த⁴ம்॥ 12-5-5 விகாரம்ʼ பாடனரூபம்॥ 12-5-7 பாலயாமாஸ சம்பாம்ʼ சேதி ஜ². பாட²:॥

12-6-0 (81037) வைஶம்பாயன உவாச। 12-6-0x (6712) ஏதாவது³க்த்வா தே³வர்ஷிர்விரராம ஸ நாரத³:। யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்து ராஜர்ஷிர்த³த்⁴யௌ ஶோகபரிப்லுத:॥ 12-6-1 (81038) தம்ʼ தீ³நமனஸம்ʼ வீரமதோ⁴வத³னமாதுரம்। நி:ஶ்வஸந்தம்ʼ யதா² நாக³ம்ʼ பர்யஶ்ருனயனம்ʼ ததா²॥ 12-6-2 (81039) குந்தீ ஶோகபரீதாங்கீ³ து³:கோ²பஹதசேதனா। அப்³ரவீன்மது⁴ராபா⁴ஷா காலே வசனமர்த²வத்॥ 12-6-3 (81040) யுதி⁴ஷ்டி²ர மஹாபா³ஹோ நைனம்ʼ ஶோசிதுமர்ஹஸி। ஜஹி ஶோகம்ʼ மஹாப்ராஜ்ஞ ஶ்ர்ருʼணு சேத³ம்ʼ வசோ மம॥ 12-6-4 (81041) யாசித: ஸ மயா பூர்வம்ʼ ப்⁴ராதா ஜ்ஞாபயிதும்ʼ தவ। பா⁴ஸ்கரேண ச தே³வேன பித்ரா த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வர:॥ 12-6-5 (81042) யத்³வாச்யம்ʼ ஹிதகாமேன ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ பூ⁴திமிச்ச²தா। ததா² தி³வாகரேணோக்த: ஸ்வப்னாந்தே மம சாக்³ரத:॥ 12-6-6 (81043) ந சைனமஶகத்³பா⁴நுரஹம்ʼ வா ஸ்னேஹகாரணை:। புரா ப்ரத்யனுனேதும்ʼ வா நேதும்ʼ வா(அ)ப்யேகதாம்ʼ த்வயா॥ 12-6-7 (81044) தத: காலபரீத: ஸ வைரஸ்யோத்³த⁴ரணே ரத:। ப்ரதீபகாரீ யுஷ்மாகமிதி சோபேக்ஷிதோ மயா॥ 12-6-8 (81045) இத்யுக்தோ த⁴ர்மராஜஸ்து மாத்ரா பா³ஷ்பாகுலேக்ஷண:। உவாச வாக்யம்ʼ த⁴ர்மாத்மா ஶோகவ்யாகுலலோசன:॥ 12-6-9 (81046) ப⁴வத்யா கூ³ட⁴மந்த்ரத்வாத்³வஞ்சிதா: ஸ்ம ததா³ ப்⁴ருʼஶம்॥ 12-6-10 (81047) ஶஶாப ச மஹாதேஜா: ஸர்வலோகேஷு யோஷித:। ந கு³ஹ்யம்ʼ தா⁴ரயிஷ்யந்தீத்யேவம்ʼ து³:க²ஸமன்வித:॥ 12-6-11 (81048) ஸ ராஜா புத்ரபௌத்ராணாம்ʼ ஸம்ப³ந்தி⁴ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ ததா³। ஸ்மரன்னுத்³விக்³நஹ்ருʼத³யோ ப³பூ⁴வோத்³விக்³நசேதன:॥ 12-6-12 (81049) தத: ஶோகபரீதாத்மா ஸதூ⁴ம இவ பாவக:। நிர்வேத³மக³மத்³தீ⁴மான்ராஜ்யே ஸந்தாபபீடி³த:॥ ॥ 12-6-13 (81050) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷஷ்டோ²(அ)த்⁴யாய:॥ 6॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-6-1 த³த்⁴யௌ ப்⁴ராத்ருʼவத⁴ஜம்ʼ தோ³ஷம்ʼ சிந்திதவான்॥ 12-6-5 யாதித: ஸ மயா பூர்வம்ʼ ப்⁴ராத்ர்யமிதி ஜ². பாட²:। தத்ர யாதித: ப்ரவர்திதஸ்தவதுப்⁴யம்ʼ ப்⁴ராத்ர்யம்ʼ ப்⁴ராது: கர்ம கனிஷ்டா²நாம்ʼ பரிபாலனம்ʼ ஜ்ஞ:பயிதும்ʼ த்வயா ஸௌப்⁴ராத்ரம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ராதி³ப்⁴ய: ப்ரத³ர்ஶனீயமித்யப்⁴யர்தி²த இத்யர்த²:॥ 12-6-7 ப்ரத்யனுனேதும்ʼ ஶயயிதும்॥ 12-6-8 காலபரீதோ ம்ருʼத்யுக்³ரஸ்த:। உத்³த⁴ரணே ஶத்ரூணாம்ʼ நி:ஶேஷனாஶேனோன்மூலனே॥ 12-6-12 கர்மணிஷஷ்ட்²யௌ॥ 12-6-13 நிர்வேத³ம்ʼ ராஜ்யாதௌ³ வைராக்³யம்॥

12-7-0 (81051) வைஶம்பாயன உவாச। 12-7-0x (6713) யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்து த⁴ர்மாத்மா ஶோகவ்யாகுலசேதன:। ஶுஶோச து³:க²ஸந்தப்த: ஸ்ம்ருʼத்வா கர்ணம்ʼ மஹாரத²ம்॥ 12-7-1 (81052) ஆவிஷ்டோ து³:க²ஶோகாப்⁴யாம்ʼ நி:ஶ்வஸம்ʼஶ்ச புன: புன:। த்³ருʼஷ்ட்வார்ஜுனமுவாசேத³ம்ʼ வசனம்ʼ ஶோககர்ஶித:॥ 12-7-2 (81053) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-7-3x (6714) யத்³பை⁴க்ஷ்யமாசரிஷ்யாம வ்ருʼஷ்ண்யந்த⁴கபுரே வயம்। ஜ்ஞாதீன்னிஷ்புருஷான்க்ருʼத்வா நேமாம்ʼ ப்ராப்ஸ்யாம து³ர்க³திம்॥ 12-7-3 (81054) அமித்ரா ந: ஸம்ருʼத்³தா⁴ர்தா² வ்ருʼத்தார்தா²: குரவ: கில। ஆத்மானமாத்மனா ஹத்வா கிம்ʼ த⁴ர்மப²லமாப்னும:॥ 12-7-4 (81055) தி⁴க³ஸ்து க்ஷாத்ரமாசாரம்ʼ தி⁴க³ஸ்து ப³லமௌரஸம்। தி⁴க³ஸ்து சார்த²ம்ʼ யேனேமாமாபத³ம்ʼ க³மிதா வயம்॥ 12-7-5 (81056) ஸாது⁴ க்ஷமா த³ம: ஶௌசமவிரோதோ⁴ விமத்ஸர:। அஹிம்ʼஸா ஸத்யவசனம்ʼ நித்யானி வனசாரிணாம்॥ 12-7-6 (81057) வயம்ʼ து லோபா⁴ந்மோஹாச்ச த³ம்ப⁴ம்ʼ மானம்ʼ ச ஸம்ʼஶ்ரிதா:। இமாமவஸ்தா²ம்ʼ ஸம்ப்ராப்தா ராஜ்யக்லேஶபு³பு⁴க்ஷயா॥ 12-7-7 (81058) த்ரைலோக்யஸ்யாபி ராஜ்யேன நாஸ்மான்கஶ்சித்ப்ரஹர்ஷயேத்। பா³ந்த⁴வான்னிஹதாந்த்³ருʼஷ்ட்வா ப்ருʼதி²வ்யாமாமிஷைஷிண:॥ 12-7-8 (81059) தே வயம்ʼ ப்ருʼதி²வீஹேதோரவத்⁴யான்ப்ருʼதி²வீதலே। ஸம்பரித்யஜ்ய ஜீவாமோ ஹீனார்தா² ஹதபா³ந்த⁴வா:॥ 12-7-9 (81060) ஆமிஷே க்³ருʼத்⁴யமானானாமஶுப⁴ம்ʼ வை ஶுனாமிவ। ஆமிஷம்ʼ சைவ நோ நஷ்டமாமிஷஸ்ய ச போ⁴ஜினாம்॥ 12-7-10 (81061) ந ப்ருʼதி²வ்யா ஸகலயா ந ஸுவர்ணஸ்ய ராஶிபி⁴:। ந க³ஜாஶ்வேன ஸர்வேண தே த்யாஜ்யா ய இமே ஹதா:॥ 12-7-11 (81062) காமமன்யுபரீதாஸ்தே க்ரோதா⁴மர்ஷஸமன்விதா:। ம்ருʼத்யுயானம்ʼ ஸமாருஹ்ய க³தா வைவஸ்வதக்ஷயம்॥ 12-7-12 (81063) ப³ஹுகல்யாணமிச்ச²ந்த ஈஹந்தே பிதர: ஸுதான்। தபஸா ப்³ரஹ்மசர்யேண வந்த³னேன திதிக்ஷயா॥ 12-7-13 (81064) உபவாஸைஸ்ததே²ஜ்யாபி⁴ர்வ்ரதகௌதுகமங்க³லை:। லப⁴ந்தே மாதரோ க³ர்பா⁴ம்ʼஸ்தான்மாஸாந்த³ஶ பி³ப்⁴ரதி॥ 12-7-14 (81065) யதி³ ஸ்வஸ்தி ப்ரஜாயந்தே ஜாதா ஜீவந்தி வா யதி³। ஸம்பா⁴கி⁴தா ஜாதப³லா வித³த்⁴யுர்யதி³ ந: ஸுக²ம்। இஹ சாமுத்ர சைவேதி க்ருʼபணா: ப²லஹேதவ:॥ 12-7-15 (81066) தாஸாமயம்ʼ ஸமுத்³யோகோ³ நிர்வ்ருʼத்த: கேவலோ(அ)ப²ல:। யதா³ஸாம்ʼ நிஹதா: புத்ரா யுவானோ ம்ருʼஷ்டகுண்ட³லா:॥ 12-7-16 (81067) அபு⁴க்த்வா பார்தி²வான்போ⁴கா³ந்ருʼணான்யனபஹாய ச। பித்ருʼப்⁴யோ தே³வதாப்⁴யஶ்ச க³தா வையஸ்வதக்ஷயம்॥ 12-7-17 (81068) யதை³ஷாமம்ப³ பிதரௌ ஜாதகர்மகராவிஹ। ஸஞ்ஜாதபா³லரூபேஷு ததை³வ நிஹதா ந்ருʼஷா:॥ 12-7-18 (81069) ஸம்ʼயுக்தா: காமமன்யுப்⁴யாம்ʼ க்ரோதா⁴மர்ஷஸமன்விதா:। ந தே ஜயப²லம்ʼ கிஞ்சித்³போ⁴க்தாரோ ஜாது கர்ஹிசித்॥ 12-7-19 (81070) பாஞ்சாலானாம்ʼ குரூணாம்ʼ ச ஹதா ஏவ ஹி யே ஹதா:। ந ஸகாமா வயம்ʼ தே ச ந சாஸ்மாபி⁴ர்ன தைர்ஜிதம்॥ 12-7-20 (81071) ந தைர்பு⁴க்தேயமவனிர்ன நார்யோ கீ³தவாதி³தம்। நாமாத்யஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ வாக்யம்ʼ ந ச ஶ்ருதவதாம்ʼ ஶ்ருதம்। ந ரத்னானி பரார்த்⁴யானி ந பூ⁴ர்ன த்³ரவிணாக³ம:॥ 12-7-21 (81072) ந ச த⁴ர்ம்யானிமாம்̐ல்லோகான்ப்ரபத்³யாம ஸ்வகர்மபி⁴:। வயமேவாஸ்ய லோகஸ்ய வினாஶே காரணம்ʼ ஸ்ம்ருʼதா:। த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஸ்ய புத்ரேண நிக்ருʼதிப்ரீதிஸம்ʼயுதா:॥ 12-7-22 (81073) ஸதை³வ நிக்ருʼதிப்ரஜ்ஞோ த்³வேஷ்டா வித்³வேஷஜீவன:। மித்²யாவ்ருʼத்தஶ்ச ஸததமஸ்மாஸ்வனபராதி⁴ஷு॥ 12-7-23 (81074) ருʼத்³தி⁴மஸ்மாஸு தாம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா விவர்ணோ ஹரிண: க்ருʼஶ:। த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஶ்ச ந்ருʼபதி: ஸௌப³லேன நிவேதி³த:॥ 12-7-24 (81075) தம்ʼ பிதா புத்ரக்³ருʼத்⁴நுத்வாத³னுமேனே(அ)னயே ஸ்தி²தம்। அனபேக்ஷ்யைவ பிதரம்ʼ கா³ங்கே³யம்ʼ விது³ரம்ʼ ததா²॥ 12-7-25 (81076) அஸம்ʼஶயம்ʼ த்வயம்ʼ ராஜா யதை²வாஹம்ʼ ததா² க³த:। அனியம்யாஶுசிம்ʼ லுப்³த⁴ம்ʼ புத்ரம்ʼ காமவஶானுக³ம்॥ 12-7-26 (81077) யஶஸ: பதிதோ தீ³ப்தாத்³தா⁴தயித்வா ஸஹோத³ரான்। இமௌ ஹி வ்ருʼத்³தௌ⁴ ஶோகாக்³நௌ ப்ரக்ஷிப்ய ஸ ஸுயோத⁴ன:। அஸ்மத்ப்ரத்³வேஷஸந்தப்த: பாபபு³த்³தி⁴: ஸதை³வ ஹ॥ 12-7-27 (81078) கோ ஹி ப³ந்து⁴: குலீன: ஸம்ʼஸ்ததா² ப்³ரூயாத்ஸுஹ்ருʼஜ்ஜனே। யதா²(அ)ஸாவவத³த்³வாக்யம்ʼ யுயுத்ஸு: க்ருʼஷ்ணஸன்னிதௌ⁴॥ 12-7-28 (81079) ஆத்மனோ ஹி வயம்ʼ தோ³ஷாத்³வினஷ்டா: ஶாஶ்வதீ: ஸமா:। ப்ரத³ஹந்தோ தி³ஶ: ஸர்வா பா⁴ஸ்வரா இவ தேஜஸா॥ 12-7-29 (81080) ஸோ(அ)ஸ்மாகம்ʼ வைரபுருஷோ து³ர்மதி: ப்ரக்³ரஹம்ʼ க³த:। து³ர்யோத⁴னக்ருʼதே ஹ்யேதத்குலம்ʼ நோ வினிபாதிதம்॥ 12-7-30 (81081) அவத்⁴யானாம்ʼ வத⁴ம்ʼ க்ருʼத்வா லோகே ப்ராப்தா: ஸ்ம வாச்யதாம்ʼ ॥ 12-7-31 (81082) குலஸ்யாஸ்யாந்தகரணம்ʼ து³ர்மதிம்ʼ பாபபூருஷம்। ராஜா ராஷ்ட்ரேஶ்வரம்ʼ க்ருʼத்வா த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரோ(அ)த்³ய ஶோசதி॥ 12-7-32 (81083) ஹதா: ஶூரா: க்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ விஷயோ(அ)ஸௌ வினாஶித:। ஹத்வா நோ விக³தோ மன்யு: ஶோகோ மாம்ʼ தா³ரயத்யயம்॥ 12-7-33 (81084) த⁴னஞ்ஜய க்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ கல்யாணேனோபஹன்யதே। [க்²யாபனேனானுதாபேன தா³நேன தபஸா(அ)பி வா। நிவ்ருʼத்த்யா தீர்த²க³மனாச்சு²திஸ்ம்ருʼதிஜபேன வா॥] 12-7-34 (81085) த்யாக³வாம்ʼஶ்ச புன: பாபம்ʼ நாலம்ʼ கர்துமிதி ஶ்ருதி:। த்யாக³வாஞ்ஜன்மமரணே நாப்னோதீதி ஶ்ருதிர்யத:। ப்ராப்தவர்த்மா க்ருʼதமதிர்ப்³ரஹ்ம ஸம்பத்³யதே ததா³॥ 12-7-35 (81086) ஸ த⁴னஞ்ஜய நிர்த்³வந்த்³வோ முனிர்ஜ்ஞானஸமன்வித:। வனமாமந்த்ர்ய வ: ஸர்வான்க³மிஷ்யாமி பரந்தப॥ 12-7-36 (81087) ந ஹி க்ருʼத்ஸ்னதமோ த⁴ர்ம: ஶக்ய: ப்ராப்துமிதி ஶ்ருதி:। பரிக்³ரஹவதா தன்மே ப்ரத்யக்ஷமரிஸூத³ன॥ 12-7-37 (81088) மயா நிஸ்ருʼஷ்டம்ʼ பாபம்ʼ ஹி பரிக்³ரஹமபீ⁴ப்ஸதா। ஜன்மக்ஷயனிமித்தம்ʼ ச ப்ராப்தும்ʼ ஶக்யமிதி ஶ்ருதி:॥ 12-7-38 (81089) ஸ பரிக்³ரஹமுத்ஸ்ருʼஜ்ய க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ராஜ்யம்ʼ ஸுகா²நி ச। க³மிஷ்யாமி வினிர்முக்தோ விஶோகோ நிர்மம: க்வசித்। ப்ரஶாஸத்⁴வமிமாமுர்வீ க்ஷேமாம்ʼ நிஹதகண்டகாம்। ந மமார்தோ²(அ)ஸ்தி ராஜ்யேன போ⁴கை³ர்வா குருனந்த³ன॥ 12-7-39 (81090) ஏதாவது³க்த்வா வசனம்ʼ குருராஜோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। உபாரமத்தத: பார்த²: கனீயான்ப்ரத்யபா⁴ஷத॥ ॥ 12-7-40 (81091) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 7॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-7-2 து³:க²ம்ʼ தே³ஹேந்த்³ரியாதீ³நாம்ʼ தாப:। ஶோகஸ்தத்க்ருʼதம்ʼ வைகல்யம்॥ 12-7-3 யத்³யதி³ பை⁴க்ஷ்யமாசீர்ணம்ʼ ஸ்யாத்தர்ஹி ஜ்ஞாதிவதா⁴ஜ்ஜாதா து³ர்க³திர்ன ப்ராப்தா ஸ்யாதி³த்யர்த²:। லிங்னிமித்தே ல்ருʼங்க்ரியாதிபத்தௌ॥ 12-7-8 ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ விஜயைஷிண இதி ஜ². பாட²:॥ 12-7-10 அமிஷே க்³ருʼத்⁴யமானானாமஶுப⁴ம்ʼ வை ஶுனாமிவ। ஆமிஷம்ʼ சைவ நோஹீஷ்டமாமிஷஸ்ய விவர்ஜனமிதி ஜ². பாட²:। தத்ர ஆமிஷே ராஜ்யனிமித்தே। அஶுப⁴ம்ʼ ஜ்ஞாதித்³ரோஹாக்²யம்। ஶுனாமிவேதரேஷாம்ʼ ப⁴வதி நோ ஹ்யஸ்மாகம்ʼ த்வாமிஷம்ʼ சா(அ)(அ)மிஷஸ்ய விவர்ஜனம்ʼ சேதி த்³வயமபீஷ்டமித்யர்த²:॥ 12-7-11 ப³ந்தூ⁴நாமர்தே² ஸர்வம்ʼ த்யாஜ்யமித்யர்த²:॥ 12-7-14 வ்ரதானி கௌ³ரீவ்ரதாதீ³நி। கௌதுகானி து³ர்கோ³த்ஸவாதீ³நி। மங்க³லானி லக்ஷ்மீனாராயணஶிலாதீ³நி தை:॥ 12-7-16 யதா³ ஸம்ʼநிஹிதா: புத்ரா இதி த². த³. பாட²:॥ 12-7-17 அனபஹாய அபரிஹ்ருʼத்ய। அனவதா³யேதி பாடே² அபரிஶோத்⁴ய। பித்ருʼப்⁴ய இதி ஷஷ்ட்²யர்தே² சதுர்தீ²॥ 12-7-18 அர்ஜுனேன ஸஹ வத³ன்னபி ஸன்னிஹிதாம்ʼ மாதரம்ʼ ஸம்போ³த⁴யதி ஹே அம்பே³தி। பிதரௌ மாதாபிதரௌ கா³ந்தா⁴ரீத்⁴ருʼதராஷ்ட்ரௌ யதை³வ ஜாதகர்மகரௌ ததை³வ தே ந்ருʼபா து³ர்யோத⁴னப்ரப்⁴ருʼதயோ ஹதா:॥ 12-7-19 ந தே ஜன்மப²லம்ʼ கிஞ்சிதி³தி த³. பாட²:॥ 12-7-21 ஶ்ருதவதாம்ʼ பண்டி³தானாம்। ரத்னானீத்யாதௌ³ பு⁴க்தானீத்யாதி³ர்யதா²லிங்க³ம்ʼ ஶேஷ:। நாமாத்யஸமிதௌ கத்²யம்ʼ இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-7-24 ஹரிண: பாண்டு³ர:। த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஸ்ய ந்ருʼபதேரிதி ட³.த². த³. பாட²:॥ 12-7-27 பாபபு³த்³தி⁴: ஸுஹ்ருʼஜ்ஜனைரிதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-7-29 பா⁴ஸ்கரஸ்யேவ தேஜஸேதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-7-30 ப்ரக்³ரஹம்ʼ த்³ருʼட⁴ப³ந்த⁴னம்। க³த: ப்ராப்த:। நோ(அ)த்மாபி⁴:॥ 12-7-33 விஷய: ஆபிஷம்। நோ(அ)ஸ்மாகம்। தான்ஹத்வா விக³த:॥ 12-7-34 கல்யாணேனோபகாரேண। நிவ்ருʼத்த்யா த்யாகே³ந॥ 12-7-35 ஶ்ருதிஸ்த்யாகே³நைகே அம்ருʼதத்வமானஶுரிதி। ப்ராப்தவர்த்மா லப்³த⁴யோக³மார்க³:। த்யாகே³ யதா³ க்ருʼதமதிரிதி ட. ட³. த³. பாட²:॥ 12-7-37 நஹி கஶ்சித்³க்³ருʼஹே த⁴ர்ம இதி ட³. த³. பாட²:। பரிக்³ரஹவதா க்³ருʼஹஸ்தே²ந நஹி ப்ராப்தும்ʼ ஶக்ய:॥

12-8-0 (81092) வைஶம்பாயன உவாச। 12-8-0x (6715) அதா²ர்ஜுன உவாசேத³மதி⁴க்ஷிப்த இவாக்ஷமீ। அபி⁴நீததரம்ʼ வாக்யம்ʼ த்³ருʼட⁴வாத³பராக்ரம:॥ 12-8-1 (81093) த³ர்ஶயன்னைந்த்³ரிராத்மானமுக்³ரமுக்³ரபராக்ரம:। ஸ்மயமானோ மஹாதேஜா: ஸ்ருʼக்கிணீ பரிஸம்ʼலிஹன்॥ 12-8-2 (81094) அர்ஜுன உவாச। 12-8-3x (6716) அஹோ து³:க²மஹோ க்ருʼச்ச்²ரமஹோ வைக்லவ்யமுத்தமம்। யத்க்ருʼத்வா(அ)மானுஷம்ʼ கர்ம த்யஜேதா²: ஶ்ரியமுத்தமாம்॥ 12-8-3 (81095) ஶத்ரூன்ஹத்வா மஹீம்ʼ லப்³த்⁴வா ஸ்வத⁴ர்மேணோபபாதி³தாம்। ஹதாமித்ர: கத²ம்ʼ ஸ த்வம்ʼ த்யஜேதா² பு³த்³தி⁴லாக⁴வாத்॥ 12-8-4 (81096) க்லீப³ஸ்ய ஹி குதோ ராஜ்யம்ʼ தீ³ர்க⁴ஸூத்ரஸ்ய வா புன:। கிமர்த²ம்ʼ ச மஹீபாலானவதீ⁴: க்ரோத⁴மூர்ச்சி²த:॥ 12-8-5 (81097) யோ ஹ்யாஜிஜீவிஷேத்³பை⁴க்ஷம்ʼ கர்மணா நைவ கஸ்ய சித்। ஸமாரம்பா⁴ந்பு³பூ⁴ஷேத ஹதஸ்வஸ்திரகிஞ்சன:। ஸர்வலோகேஷு விக்²யாதோ ந புத்ரபஶுஸம்ʼஹித:॥ 12-8-6 (81098) காபாலீம்ʼ ந்ருʼப பாபிஷ்டா²ம்ʼ வ்ருʼத்திமாஸாத்³ய ஜீவத:। ஸந்த்யஜ்ய ராஜ்யம்ருʼத்³த⁴ம்ʼ தே லோகோ(அ)யம்ʼ கிம்ʼ வதி³ஷ்யதி॥ 12-8-7 (81099) ஸர்வாரம்பா⁴ந்ஸமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ஹதஸ்வஸ்திரகிஞ்சன:। கஸ்மாதா³ஶம்ʼஸஸே பை⁴க்ஷம்ʼ சர்தும்ʼ ப்ராக்ருʼதவத்ப்ரபோ⁴॥ 12-8-8 (81100) கஸ்மாத்³ராஜகுலே ஜாதோ ஜித்வா க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ வஸுந்த⁴ராம்। த⁴ர்மார்தா²வகி²லௌ ஹித்வா வனம்ʼ மௌட்⁴யாத்ப்ரதிஷ்ட²ஸே॥ 12-8-9 (81101) யதீ³மானி ஹவீம்ʼஷீஹ விமதி²ஷ்யந்த்யஸாத⁴வ:। ப⁴வதா விப்ரஹீணத்வாத்ப்ராப்தம்ʼ த்வாமேவ கில்விஷம்॥ 12-8-10 (81102) ஆகிஞ்சன்யம்ʼ முனீனாம்ʼ ச இதி வை நஹுஷோ(அ)ப்³ரவீத்। க்ருʼத்வா ந்ருʼஶம்ʼஸம்ʼ ஹ்யத⁴னே தி⁴க³ஸ்த்வத⁴னதாமிஹ॥ 12-8-11 (81103) ஆஶ்வஸ்தன்யம்ருʼஷீணாம்ʼ ஹி வித்³யதே வேத³ தத்³ப⁴வான்। யம்ʼ த்விமம்ʼ த⁴ர்மமித்யாஹுர்த⁴னாதே³ஷ ப்ரவர்ததே॥ 12-8-12 (81104) த⁴ர்மம்ʼ ஸ ஹரதே தஸ்ய த⁴னம்ʼ ஹரதி யஸ்ய ய:। ஹ்ரியமாணே த⁴னே ராஜன்வயம்ʼ கஸ்ய க்ஷமேமஹி॥ 12-8-13 (81105) அபி⁴ஶஸ்தம்ʼ ப்ரபஶ்யந்தி த³ரித்³ரம்ʼ பார்ஶ்வத: ஸ்தி²தம்। தா³ரித்³ர்யம்ʼ பாதகம்ʼ லோகே கஸ்தச்ச²ம்ʼஸிதுமர்ஹதி॥ 12-8-14 (81106) பதித: ஶோச்யதே ராஜன்னிர்த⁴னஶ்சாபி ஶோச்யதே। விஶேஷம்ʼ நாதி⁴க³ச்சா²மி பதிதஸ்யாத⁴னஸ்ய ச॥ 12-8-15 (81107) அர்தே²ப்⁴யோ ஹி விவ்ருʼத்³தே⁴ப்⁴ய: ஸம்ப்⁴ருʼதேப்⁴யஸ்ததஸ்தத:। க்ரியா: ஸர்வா: ப்ரவர்தந்தே பர்வதேப்⁴ய இவாபகா³:॥ 12-8-16 (81108) அர்தா²த்³த⁴ர்மஶ்ச காமஶ்ச ஸ்வர்க³ஶ்சைவ நராதி⁴ப। ப்ராணயாத்ரா(அ)பி லோகஸ்ய வினா ஹ்யர்த²ம்ʼ ந ஸித்⁴த்³யதி॥ 12-8-17 (81109) அர்தே²ந ஹி விஹீனஸ்ய புருஷஸ்யால்பமேத⁴ஸ:। விச்சி²த்³யந்தே க்ரியா: ஸர்வா க்³ரீஷ்மே குஸரிதோ யதா²॥ 12-8-18 (81110) யஸ்யார்தா²ஸ்தஸ்ய மித்ராணி யஸ்யார்தா²ஸ்தஸ்ய பா³ந்த⁴வா:। யஸ்யார்தா²: ஸ புமாம்̐ல்லோகே யஸ்யார்தா²: ஸ ச பண்டி³த:॥ 12-8-19 (81111) அத⁴னேனார்த²காமேன நார்த²: ஶக்யோ விதி⁴த்ஸிதும்। அர்தை²ரர்தா² நிப³த்⁴யந்தே க³ஜைரிவ மஹாக³ஜா:॥ 12-8-20 (81112) த⁴ர்ம: காமஶ்ச ஸ்வர்க³ஶ்ச ஹர்ஷ: க்ரோத⁴: ஶ்ருதம்ʼ த³ம:। அர்தா²தே³தானி ஸர்வாணி ப்ரவர்தந்தே நராதி⁴ப॥ 12-8-21 (81113) த⁴னாத்குலம்ʼ ப்ரப⁴வதி த⁴னாத்³த⁴ர்ம: ப்ரவர்த⁴தே। நாத⁴னஸ்யாஸ்த்யயம்ʼ லோகோ ந பர: புருஷோத்தம॥ 12-8-22 (81114) நாத⁴னோ த⁴ர்மக்ருʼத்யானி யதா²வத³னுதிஷ்ட²தி। த⁴னாத்³தி⁴ த⁴ர்ம: ஸ்ரவதி ஶைலாத³பி⁴நதீ³ யதா²॥ 12-8-23 (81115) ய: க்ருʼஶார்த²: க்ருʼஶக³வ: க்ருʼஶப்⁴ருʼத்ய: க்ருʼஶாந்திதி²:। ஸ வை ராஜன்க்ருʼஶோ நாம ந ஶரீரக்ருʼஶ: க்ருʼஶ:॥ 12-8-24 (81116) அவேக்ஷஸ்வ யதா²ந்யாயம்ʼ பஶ்ய தே³வாஸுரம்ʼ யதா²। ராஜன்கிமன்யஜ்ஜ்ஞாதீனாம்ʼ வதா⁴த்³க்³ருʼத்⁴யந்தி தே³வதா:॥ 12-8-25 (81117) ந சேத்³த⁴ர்தவ்யமன்யஸ்ய கத²ம்ʼ தத்³த⁴ர்மமாரபே⁴த்। ஏதாவானேவ வேதே³ஷு நிஶ்சய: கவிபி⁴: க்ருʼத:॥ 12-8-26 (81118) அத்⁴யேதவ்யா த்ரயீ நித்யம்ʼ ப⁴விதவ்யம்ʼ விபஶ்சிதா। ஸர்வதா² த⁴னமாஹார்யம்ʼ யஷ்டவ்யம்ʼ சாபி யத்னத:॥ 12-8-27 (81119) த்³ரோஹாத்³தே³வைரவாப்தானி தி³வி ஸ்தா²நானி ஸர்வஶ:। த்³ரோஹாத்கிமன்யஜ்ஜ்ஞாதீனாம்ʼ க்³ருʼத்⁴யந்தே யேன தே³வதா:॥ 12-8-28 (81120) இதி தே³வா வ்யவஸிதா வேத³வாதா³ஶ்ச ஶாஶ்வதா:। அதீ⁴யந்தே(அ)த்⁴யாபயந்தே யஜந்தே யாஜயந்தி ச॥ 12-8-29 (81121) க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ததே³வ தச்ச்²ரேயோ யத³ப்யாத³த³தே(அ)ன்யத:। ந பஶ்யாமோ(அ)னபக்ருʼதம்ʼ த⁴னம்ʼ கிஞ்சித்க்வசித்³வயம்॥ 12-8-30 (81122) ஏவமேவ ஹி ராஜானோ யஜந்தி ப்ருʼதி²வீமிமாம்। ஜித்வா மமேயம்ʼ ப்³ருவதே புத்ரா இவ பித்ருʼர்த⁴னம்॥ 12-8-31 (81123) ராஜர்ஷயோ(அ)பி தே ஸ்வர்க்³யா த⁴ர்மோ ஹ்யேஷாம்ʼ நிருச்யதே॥ 12-8-32 (81124) யதை²வ பூர்ணாது³த³தே⁴: ஸ்யந்த³ந்த்யாபோ தி³ஶோ த³ஶ। ஏவம்ʼ ராஜகுலாத்³வித்தம்ʼ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ப்ரதிதிஷ்ட²தி॥ 12-8-33 (81125) ஆஸீதி³யம்ʼ தி³லீபஸ்ய ந்ருʼக³ஸ்ய நஹுஷஸ்ய ச। அம்ப³ரீபஸ்ய மாந்தா⁴து: ப்ருʼதி²வீ ஸா த்வயி ஸ்தி²தா॥ 12-8-34 (81126) ஸ த்வாம்ʼ த்³ரவ்யமயோ யஜ்ஞ: ஸம்ப்ராப்த: ஸர்வத³க்ஷிண:। தம்ʼ சேன்ன யஜஸே ராஜன்ப்ராப்தஸ்த்வம்ʼ ராஜ்யகில்பி³ஷம்॥ 12-8-35 (81127) யேஷாம்ʼ ராஜா(அ)ஶ்வமேதே⁴ந யஜதே த³க்ஷிணாவதா। உபேத்ய தஸ்யாவப்⁴ருʼதே² பூதா: ஸர்வே ப⁴வந்தி தே॥ 12-8-36 (81128) விஶ்வரூபோ மஹாதே³வ: ஸர்வமேதே⁴ மஹாமகே²। ஜுஹாவ ஸர்வபூ⁴தானி ததை²வாத்மானமாத்மனா॥ 12-8-37 (81129) ஶாஶ்வதோ(அ)யம்ʼ பூ⁴திபதோ² நாஸ்த்யந்தமனுஶுஶ்ரும। மஹாஜனபத²ம்ʼ க³ந்தா மா ராஜன்குபத²ம்ʼ க³ம:॥ ॥ 12-8-38 (81130) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 8॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-8-1 த்³ருʼடௌ⁴ யுக்திஶக்த்யுபேதௌ வாத³பராக்ரமாவுக்திவிக்ரமௌ யஸ்ய ஸ ததா²॥ 12-8-2 த³ர்ஶயன்னைந்த்³ரமாத்மனிமிதி ட³.த².த³. பாட²:॥ 12-8-5 க்லீப³ஸ்ய ஸ்வீயவதே⁴ காதரஸ்ய। தீ³ர்க⁴ஸூத்ரஸ்ய பரவதே⁴ அலஸஸ்ய॥ 12-8-6 ய: புமான்ஹதஸ்வஸ்திர்னஷ்டகல்யாண:। அகிஞ்சனோ த³ரித்³ர:। அதஏவ கமாத்ஸர்வலோகேஷு ந விக்²யாத:। புத்ரபஶுஸம்ʼஹித: புத்ராதி³பி⁴ராஶ்லிஷ்டஶ்ச ந ப⁴வதி। ஸ பை⁴க்ஷம்ʼ ஆஜிஜீவிஷேது³பஜீவிதுமிச்சே²த்। ஸ கர்மணா பௌருஷேண கஸ்யசித³பி பரஸ்ய। ஸமாரப்⁴யந்த இதி ஸமாரம்பா⁴ அர்தா²ஸ்தான்னைவ பு³பூ⁴ஷேத நைவ ப்ராப்துமிச்சே²த்। த்வம்ʼ து ப்ராப்தகல்யாண: ஸம்பன்ன: க்²யாத: புத்ராத்³யாஶ்லிஷ்டஶ்ச பௌருஷேணார்தா²ம்ʼல்லப்³த்⁴வா நாஜிஜீவிஷேத்³பை⁴க்ஷம்ʼ கர்மணா யேன கேனசித்। ஸமாரம்பா⁴த்³வுபூ⁴ஷேத ஹதஸ்வஸ்திரகிஞ்சன:। இதி ட. ட³. பாட²:। யோ ஹ்யாஜிஜீவிஷேத்³பை⁴க்ஷம்ʼ கர்மணா நைவ கேனசித்। இதி த². பாட²:। ஸர்வலோகேன விக்²யாதோ ந புத்ரபஶுஸம்ʼஹித:। காபாலீம்ʼ ந்ருʼப பாபிஷ்டா²ம்ʼ வ்ருʼத்திமாஸ்தா²ய ஜீவதீதி ட. ட³. த². த³. பாட²:॥ 12-8-7 காபாலீம்ʼ பி⁴க்ஷாபாத்ரவதீம்। ஸந்த்யஜ்யராஜ்யம்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ த்வாம்ʼ லோகோ(அ)யம்ʼ ப்ரவதி³ஷ்யதீதி ட. ட³. பாட²:॥ 12-8-8 ஸர்வாரம்பா⁴ந்ஸர்வார்தா²ந்த⁴ர்மாதீ³ந் ப்ராக்ருʼதவன்மூட⁴வத்॥ 12-8-11 ஆகிஞ்சன்யம்ʼ முனீனாம்ʼ ச ராஜ்யாத³ப்யதி⁴கம்ʼ மதமிதி யத்³வாக்யம்ʼ தது³த்³தி³ஶ்ய நஹுஷோ ராஜா அத⁴னதாமிஹ தி⁴க³ஸ்த்வித்யப்³ரவீத்। அத⁴னே த⁴னாபா⁴வே நிமித்தே ஸதி புருஷோ ந்ருʼஶம்ʼஸம்ʼ கர்ம க்ருʼத்வா ஜீவதீதி தா³ரித்³ர்யம்ʼ பாபஹேதுத்வான்னிந்தி³தவானித்யர்த²:। ஆகிஞ்சன்யமஹீனஸ்ய ம்ருʼத்யவே இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-8-25 யத்தூக்தம்ʼ ஜ்ஞாதீனாம்ʼ பரஸ்பரம்ʼ யுத்³தே⁴ ஹதானாம்ʼ ஹந்த்ரூʼணாம்ʼ ச ஶ்ரேயோ நாஸ்தீதி தச்சி²ஷ்டாசாரத³ர்ஶனேன தூ³ஷயதி। அவேக்ஷஸ்வேத்யாதி³நா॥ 12-8-26 அன்யஸ்ய பரஸ்ய த⁴னம்ʼ சேன்ன ஹர்தவ்யம்ʼ தத்தர்ஹி ராஜா கத²ம்ʼ த⁴ர்மமாசரேத்। தஸ்ய வ்ருʼத்த்யந்தராபா⁴வான்ன கத²ஞ்சிதி³த்யர்த²:॥ 12-8-32 நிருச்யதே உத்க்ருʼஷ்டத்வேன கீர்த்யதே॥ 12-8-33 ஸ்யந்த³ந்தி ப்ரஸ்ரவந்தி॥

12-9-0 (81131) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-9-0x (6717) முஹூர்தம்ʼ தாவதே³காக்³ரோ மன: ஶ்ரோத்ரே(அ)ந்தராத்மனி। தா⁴ரயன்னபி தே ஶ்ருத்வா ரோசதே வசனம்ʼ மம॥ 12-9-1 (81132) ஸார்த²க³ம்யமஹம்ʼ மார்க³ம்ʼ ந ஜாது த்வத்க்ருʼதே புன:। க³ச்சே²யம்ʼ தம்ʼ க³மிஷ்யாமி ஹித்வா க்³ராம்யஸுகா²ந்யுத॥ 12-9-2 (81133) க்ஷேம்யஶ்சைகாகினா க³ம்ய: பந்தா² கோஸ்தீதி ப்ருʼச்ச² மாம்। அத²வா நேச்ச²ஸி ப்ரஷ்டுமப்ருʼச்ச²ன்னபி மே ஶ்ருʼணு॥ 12-9-3 (81134) ஹித்வா க்³ராம்யஸுகா²சாரம்ʼ தப்யமானோ மஹத்தப:। அரண்யே ப²லமூலாஶீ சரிஷ்யாமி ம்ருʼகை³: ஸஹ॥ 12-9-4 (81135) ஜுஹ்வானோ(அ)க்³நிம்ʼ யதா²காலமுபௌ⁴ காலாவுபஸ்ப்ருʼஶன்। க்ருʼஶ: பரிமிதாஹாரஶ்சர்மசீரஜடாத⁴ர:॥ 12-9-5 (81136) ஶீதவாதாதபஸஹ: க்ஷுத்பிபாஸாஶ்ரமக்ஷம:। தபஸா விதி⁴த்³ருʼஷ்டேன ஶரீரமுபஶோஷயன்॥ 12-9-6 (81137) மன:கர்ணஸுகா² நித்யம்ʼ ஶ்ர்ருʼண்வன்னுச்சாவசா கி³ர:। முதி³தானாமரண்யேஷு நத³தாம்ʼ ம்ருʼக³பக்ஷிணாம்। 12-9-7 (81138) ஆஜிக்⁴ரன்பேஶலான்க³ந்தா⁴ந்பு²ல்லானாம்ʼ வ்ருʼக்ஷவீருதா⁴ம்॥ நானாரூபான்வனே பஶ்யன்ரமணீயான்வனௌகஸ:॥ 12-9-8 (81139) வானப்ரஸ்த²ஜனஸ்யாபி த³ர்ஶனம்ʼ கூலவாஸின:। நாப்ரியாண்யாசரிஷ்யாமி கிம்புனர்க்³ராமவாஸினாம்॥ 12-9-9 (81140) ஏகாந்தஶீலீ விம்ருʼஶன்பக்வாபக்வேன வர்தயன்। பித்ரூʼந்தே³வாம்ʼஶ்ச வன்யேன வாக்³பி⁴ரத்³பி⁴ஶ்ச தர்பயன்॥ 12-9-10 (81141) ஏவமாரண்யஶாஸ்த்ராணாமுக்³ரமுக்³ரதரம்ʼ விதி⁴ம்। ஸேவமான: ப்ரதீக்ஷிஷ்யே தே³ஹஸ்யாஸ்ய ஸமாபனம்॥ 12-9-11 (81142) அத²வைகோ(அ)ஹமேகாஹமேகைகஸ்மின்வனஸ்பதௌ। சரன்பை⁴க்ஷம்ʼ முனிர்முண்ட³: க்ஷபயிஷ்யே கலேவரம்॥ 12-9-12 (81143) பாம்ʼஸுபி⁴: ஸமபி⁴ச்ச²ன்ன: ஶூன்யாகா³ரப்ரதிஶ்ரய:। வ்ருʼக்ஷமூலனிகேதோ வா த்யக்தஸர்வப்ரியாப்ரிய:॥ 12-9-13 (81144) ந ஶோசன்ன ப்ரஹ்ருʼஷ்யம்ʼஶ்ச துல்யனிந்தா³த்மஸம்ʼஸ்துதி:। நிராஶீர்னிர்மமோ பூ⁴த்வா நிர்த்³வந்த்³வோ நிஷ்பரிக்³ரஹ:॥ 12-9-14 (81145) ஆத்மாராம: ப்ரஸன்னாத்மா ஜடா³ந்த⁴ப³தி⁴ராக்ருʼதி:। அகுர்வாண: பரை: காஞ்சித்ஸம்ʼவித³ம்ʼ ஜாது கைரபி॥ 12-9-15 (81146) ஜங்க³மாஜங்க³மான்ஸர்வானவிஹிம்ʼஸம்ʼஶ்சதுர்விதா⁴ந்। ப்ரஜா: ஸர்வா: ஸ்வத⁴ர்மஸ்தா²: ஸம: ப்ராணப்⁴ருʼத: ப்ரதி॥ 12-9-16 (81147) ந சாப்யவஹஸன்கஞ்சின்ன குர்வன்ப்⁴ருகுடீ: க்வசித்। ப்ரஸன்னவத³னோ நித்யம்ʼ ஸர்வேந்த்³ரியஸுஸம்ʼயத:॥ 12-9-17 (81148) அப்ருʼச்ச²ன்கஸ்யசின்மார்க³ம்ʼ ப்ரவ்ரஜன்னேவ கேனசித்। ந தே³ஶம்ʼ ந தி³ஶம்ʼ காஞ்சித்³க³ந்துமிச்ச²ன்விஶேஷத:॥ 12-9-18 (81149) க³மனே நிரபேக்ஷஶ்ச பஶ்சாத³னவலோகயன்। ருʼஜு: ப்ரணிஹிதோ க³ச்ச²ன்ஸ்த்ரீஸம்ʼஸ்தா²பரிவர்ஜக:॥ 12-9-19 (81150) ஸ்வபா⁴வஸ்து ப்ரயாத்யக்³ரே ப்ரப⁴வந்த்யஶனான்யபி। த்³வந்த்³வானி ச விருத்³தா⁴நி தானி ஸர்வாண்யசிந்தயன்॥ 12-9-20 (81151) அல்பம்ʼ வா ஸ்வாது³ வா போ⁴ஜ்யம்ʼ பூர்வாலாபே⁴ந ஜாதுசித்। அன்யேஷ்வபி சரம்̐ல்லாப⁴மலாபே⁴ ஸப்த பூரயன்॥ 12-9-21 (81152) விதூ⁴மே ந்யஸ்தமுஸலே வ்யங்கா³ரே பு⁴க்தவஜ்ஜனே। அதீதபாத்ரஸஞ்சாரே காலே விக³தபி⁴க்ஷுகே॥ 12-9-22 (81153) ஏககாலம்ʼ சரன்பை⁴க்ஷம்ʼ த்ரீனத² த்³வே ச பஞ்ச வா। ஸ்னேஹபாஶம்ʼ விமுச்யாஹம்ʼ சரிஷ்யாமி மஹீமிமாம்॥ 12-9-23 (81154) அலாபே⁴ ஸதி வா லாபே⁴ ஸமத³ர்ஶீ மஹாதபா:। ந ஜிஜீவிஷுவத்கிஞ்சின்ன முமூர்ஷுவதா³சரன்॥ 12-9-24 (81155) ஜீவிதம்ʼ மரணம்ʼ சைவ நாபி⁴நந்த³ன்ன ச த்³விபன்। வாஸ்யைகம்ʼ தக்ஷதோ பா³ஹும்ʼ சந்த³னேனைகபுக்ஷத:। நாகல்யாணம்ʼ ந கல்யாணம்ʼ சிந்தயன்னுப⁴யோஸ்தயோ:॥ 12-9-25 (81156) யா: காஶ்சிஜ்ஜீவதா ஶக்யா: கர்துமப்⁴யுத³யக்ரியா:। ஸர்வாஸ்தா: ஸமபி⁴த்யஜ்ய நிமேஷாதி³வ்யவஸ்தி²த:॥ 12-9-26 (81157) தேஷு நித்யமஸக்தஶ்ச த்யக்தஸர்வேந்த்³ரியக்ரிய:। அபரித்யக்தஸங்கல்ப: ஸுனிர்ணிக்தாத்மகல்மப:॥ 12-9-27 (81158) விமுக்த: ஸர்வஸங்கே³ப்⁴யோ வ்யதீத: ஸர்வவாகு³ரா:। ந வஶே கஸ்யசித்திஷ்ட²ன்ஸத⁴ர்மா மாதரிஶ்வன:॥ 12-9-28 (81159) வீதராக³ஶ்சரன்னேவம்ʼ துஷ்டிம்ʼ ப்ராப்ஸ்யாமி மானஸீம்। த்ருʼஷ்ணயா ஹி மஹத்பாபமஜ்ஞானாத³ஸ்மி காரித:॥ 12-9-29 (81160) குஶலாகுஶலான்யேகே க்ருʼத்வா கர்மாணி மானவா:। கார்யகாரணஸம்ʼஶ்லிஷ்டம்ʼ ஸ்வஜனம்ʼ நாம ப்³ரிப்⁴ரதி॥ 12-9-30 (81161) ஆயுபோ(அ)ந்தே ப்ரஹாயேத³ம்ʼ க்ஷீணப்ராணம்ʼ கலேவரம்। ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணாதி தத்பாபம்ʼ கர்து: கர்மப²லம்ʼ ஹி தத்॥ 12-9-31 (81162) ஏவம்ʼ ஸம்ʼஸாரசக்ரே(அ)ஸ்மின்வ்யாவித்³தே⁴ ரத²சக்ரவத்। ஸமேதி பூ⁴தக்³ராமோ(அ)யம்ʼ பூ⁴தக்³ராமேண கார்யவான்॥ 12-9-32 (81163) ஜன்மம்ருʼத்யுஜராவ்யாதி⁴வேத³னாபி⁴ரபி⁴த்³ருதம்। அபாரமிவ சாஸ்வஸ்த²ம்ʼ ஸம்ʼஸாரம்ʼ த்யஜத: ஸுக²ம்॥ 12-9-33 (81164) தி³வ: பதத்ஸு தே³வேஷு ஸ்தா²நேப்⁴யஶ்ச மஹர்ஷிஷு। கோ ஹி நாம ப⁴வேனார்தீ² ப⁴வேத்காரணதத்த்வவித்॥ 12-9-34 (81165) க்ருʼத்வா ஹி விவித⁴ம்ʼ கர்ம தத்தத்³விவித⁴லக்ஷணம்। பார்தி²வைர்ன்ருʼபதி: ஸ்வல்பை: காரணைரேவ ப³த்⁴யதே॥ 12-9-35 (81166) தஸ்மாத்ப்ரஜ்ஞாமுதமித³ம்ʼ சிரான்மாம்ʼ ப்ரத்யுபஸ்தி²தம்। தத்ப்ராப்ய ப்ரார்த²யே ஸ்தா²நமவ்யயம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ த்⁴ருவம்॥ 12-9-36 (81167) ஏதயா ஸந்ததம்ʼ த்⁴ருʼத்யா சரன்னேவம்ப்ரகாரயா। ஜன்மம்ருʼத்யுஜராவ்யாதி⁴வேத³னாபி⁴ரபி⁴த்³ருதம்। தே³ஹம்ʼ ஸம்ʼஸ்தா²பயிஷ்யாமி நிர்ப⁴யம்ʼ மார்க³மாஸ்தி²த:॥ ॥ 12-9-37 (81168) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி நவமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 9॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-9-1 முஹூர்தம்ʼ தாவதே³காக்³ரோ மன: ஶ்ரோத்ரே(அ)ந்தராத்மனி। தா⁴ரயன்னபி தச்சு²த்வா ரோசேத வசனம்ʼ மமேதி ஜ². பாட²:। 12-9-8 பேஶலான்ரப்⁴யான்॥ 12-9-15 ஆத்மாராம: யோகே³நாத்மன்யேவ ரமமாண:। ப்ரஸன்னாத்மா ஶுத்³த⁴ஸத்வ:। கேனசின்னிமித்தேன ஸம்ʼவித³ம்ʼ ஸம்ʼவாத³மகுர்வாண: க்ருʼத்யாபா⁴வாத்॥ 12-9-16 சதுர்விதா⁴ந் ஜங்க³மஸ்ய ஜராயுஜாண்ட³ஜஸ்வேத³ஜபே⁴தே³ந த்ரைவித்⁴யாத்। ஸ்வத⁴ர்மஸ்தா²: ப்ராணப்⁴ருʼத இந்த்³ரியபோஷகாஶ்ச ப்ரஜா: ப்ரதி ஸம இத்யன்வய:॥ 12-9-18 கேனசின்மார்கே³ண॥ 12-9-19 ப்ரணிஹிதோ(அ)ந்தர்முக²:॥ 12-9-21 பூர்வாலாபே⁴ந பூர்வஸ்மின் க்³ருʼஹே(அ)லாபே⁴: ஹேதுனா ஜாது கதா³சித்। அன்யேஷ்வபி க்³ருʼஹேஷு லாப⁴ம்ʼ லப்³த⁴மன்னம்ʼ சரன்ப⁴க்ஷயன்॥ 12-9-22 பை⁴க்ஷகாலமாஹ விதூ⁴மே இதி। க்³ருʼஹே இதி ஶேஷ:॥ 12-9-23 த்ரீன்க்³ருʼஹான்॥ 12-9-24 ஜிஜீவிஷுவத்³த⁴னாதி³ஸங்க்³ரஹம்। முமூர்ஷுவத³ன்னாதி³த்யாக³ம்॥ 12-9-25 வாஸீ தக்ஷாயுத⁴ம்ʼ தயா॥ 12-9-26 நிமேஷோன்மேஷாஶனபானாதி³ஶாரீரனிர்வாஹமாத்ரகர்மஸ்வவஸ்தி²த இதர்த²:॥ 12-9-27 தேஷ்வபி கர்மஸு அஸக்த:। அபரித்யக்தோ நித்யம்ʼ வஶீக்ருʼத: ஸங்கல்போ மன: க்ரியாயேன। த்³ருʼட⁴மனா இத்யர்த²:। ஸுனிர்ணிக்தாத்மகல்மஷ: ஸம்யக்³தூ³ரீக்ருʼததீ⁴மல:॥ 12-9-28 வாகு³ரா: ஸ்னேஹபாஶான்॥ 12-9-30 ஏகே மூடா⁴: கார்யகாரணஸம்ʼஶ்லிஷ்டம்ʼ ஸ்வஸுகே²ந நிமித்தபூ⁴தேன ஸம்ʼலக்³நம்ʼ ஸ்த்ர்யாதி³கம்ʼ பி³ப்⁴ரத்யாத்மோபகாரகத்வேன புஷ்ணந்தி। குஶலாகுஶலான்யேவம்ʼ க்ருʼத்வா கர்கா³ணி மானவ:। கார்யகாரணஸம்ʼஶ்லிய: ஸ்வஜனம்ʼ நாபி⁴நந்த³தி இதி ட³. பாட²:॥ 12-9-32 வ்யாவித்³தே⁴ ப்⁴ராம்யமாணே। ஸமேதி ஸம்ʼயோக³மேதி॥ 12-9-35 விவித⁴ம்ʼ ஸாமாத்³யுபாயவத் விவித⁴லக்ஷணம்ʼ நானாவித⁴கபடாதி³ரூபம்ʼ கர்ம க்ருʼத்வா ஸ்வல்பை: பார்தி²வை: க்ஷுத்³ரராஜபி⁴ர்த்ருʼபதிர்மஹாராஜோ ப³த்⁴யதே। காரணை: ஸ்வாபமானாதி³பி⁴ர்ஹேதுபி⁴: ப³ஹவோ மிலித்வா ஏகம்ʼ மஹாந்தம்ʼ க்⁴நந்தீத்யர்த²:॥ 12-9-36 யஸ்மாத்³து³:க²மயம்ʼ க்ஷயிஷ்ணு ச ஐஶ்வர்யம்ʼ தஸ்மாத்। ஸ்தா²நம்ʼ மோக்ஷம்। அவ்யயமபக்ஷயஶூன்யம்। ஶாஶ்வதமனாதி³। த்⁴ருவம்ʼ ஸதை³கரூபம்॥ 12-9-37 ஸம்ʼஸ்தா²பயிஷ்யாமி ஸமாபயிஷ்யாமி॥

12-10-0 (80906) பீ⁴ம உவாச। 12-10-0x (6706) ஶ்ரோத்ரியஸ்யேவ தே ராஜன்மந்த³கஸ்யாவிபஶ்சித:। அனுவாகஹதா பு³த்³தி⁴ர்னைஷா தத்த்வார்த²த³ர்ஶினீ॥ 12-10-1 (80907) ஆலஸ்யே க்ருʼதசித்தஸ்ய ராஜத⁴ர்மானஸூயத:। வினாஶே தா⁴ர்தராஷ்ட்ராணாம்ʼ கிம்ʼ ப²லம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-10-2 (80908) க்ஷமா(அ)னுகம்பா காருண்யமான்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ ந வித்³யதே। க்ஷாத்ரமாசரதோ மார்க³மபி ப³ந்தோ⁴ஸ்த்வத³ந்தரே॥ 12-10-3 (80909) யதீ³மாம்ʼ ப⁴வதோ பு³த்³தி⁴ம்ʼ வித்³யாம வயமீத்³ருʼஶீம்। ஶஸ்த்ரம்ʼ நைவ க்³ரஹீஷ்யாமோ ந வதி⁴ஷ்யாம கஞ்சன॥ 12-10-4 (80910) பை⁴க்ஷமேவாசரிஷ்யாம ஶரீரஸ்யாவிமோக்ஷணாத்। ந சேத³ம்ʼ தா³ருணம்ʼ யுத்³த⁴மப⁴விஷ்யன்மஹீக்ஷிதாம்॥ 12-10-5 (80911) ப்ராணஸ்யான்னமித³ம்ʼ ஸர்வமிதி வை கவயோ விது³:। ஸ்தா²வரம்ʼ ஜங்க³மம்ʼ சைவ ஸர்வம்ʼ ப்ராணஸ்ய போ⁴ஜனம்॥ 12-10-6 (80912) ஆத³தா³நஸ்ய சேத்³ராஜ்யம்ʼ யே கேசித்பரிபந்தி²ந:। ஹந்தவ்யாஸ்த இதி ப்ராஜ்ஞா: க்ஷத்ரத⁴ர்மவிதோ³ விது³:॥ 12-10-7 (80913) தே ஸதோ³ஷா ஹதா(அ)ஸ்மாபி⁴ரன்னஸ்ய பரிபந்தி²ந:। தான்ஹத்வா பு⁴ங்க்ஷ்வ த⁴ர்மேண யுதி⁴ஷ்டி²ர மஹீமிமாம்॥ 12-10-8 (80914) யதா² ஹி புருஷ: கா²த்வா கூபமப்ராப்ய சோத³கம்। பங்கதி³க்³தோ⁴ நிவர்தேத் கர்மேத³ம்ʼ நஸ்ததோ²பமம்॥ 12-10-9 (80915) யதா²(அ)(அ)ருஹ்ய மஹாவ்ருʼக்ஷமபஹ்ருʼத்ய ததோ மது⁴। அப்ராஶ்ய நித⁴னம்ʼ க³ச்சே²த்கர்மேத³ம்ʼ நஸ்ததோ²பமம்॥ 12-10-10 (80916) யதா² மஹாந்தமத்⁴வானமாஶயா புருஷ: பதன்। ஸ நிராஶோ நிவர்தேத கர்மைதன்னஸ்ததோ²பமம்॥ 12-10-11 (80917) யதா² ஶத்ரூன்கா⁴தயித்வா புருஷ: குருனந்த³ன। ஆத்மானம்ʼ கா⁴தயேத்பஶ்சாத்கர்மேத³ம்ʼ நஸ்ததோ²பமம்॥ 12-10-12 (80918) யதா²ந்னம்ʼ க்ஷுதி⁴தோ லப்³த்⁴வா ந பு⁴ஞ்ஜீயாத்³யத்³ருʼச்ச²யா। காமீ ச காமினீம்ʼ லப்³த்⁴வா கர்மேத³ம்ʼ நஸ்ததோ²பமம்॥ 12-10-13 (80919) வயமேவாத்ர க³ர்ஹ்யா ஹி யத்³வயம்ʼ மந்த³சேதஸம்। த்வாம்ʼ ராஜன்னநுக³ச்சா²மோ ஜ்யேஷ்டோ²(அ)யமிதி பா⁴ரத॥ 12-10-14 (80920) வயம்ʼ ஹி பா³ஹுப³லின: க்ருʼதவித்³யா மனஸ்வின:। க்லீப³ஸ்ய வாக்யே திஷ்டா²மோ யதை²வாஶக்தயஸ்ததா²॥ 12-10-15 (80921) அக³தீகக³தீனஸ்மான்னஷ்டார்த²னர்த²ஸித்³த⁴யே। கத²ம்ʼ வை நானுபஶ்யேயுர்ஜனா: பஶ்யத யாத்³ருʼஶம்॥ 12-10-16 (80922) ஆபத்காலே ஹி ஸம்ʼந்யாஸ: கர்தவ்ய இதி ஶிஷ்யதே। ஜரயா(அ)பி⁴பரீதேன ஶத்ருபி⁴ர்வ்யம்ʼஸிதேன வா॥ 12-10-17 (80923) தஸ்மாதி³ஹ க்ருʼதப்ரஜ்ஞாஸ்த்யாக³ம்ʼ ந பரிசக்ஷதே। த⁴ர்மவ்யதிக்ரமம்ʼ சைவ மன்யந்தே ஸூக்ஷ்மத³ர்ஶின:॥ 12-10-18 (80924) கத²ம்ʼ தஸ்மாத்ஸமுத்பன்னாஸ்தன்னிஷ்டா²ஸ்தது³பாஶ்ரயா:। ததே³வ நிந்தா³ம்ʼ பா⁴ஷேயுர்தா⁴தா தத்ர ந க³ர்ஹ்யதே॥ 12-10-19 (80925) ஶ்ரியா விஹீனைரத⁴னைர்னாஸ்திகை: ஸம்ப்ரவர்திதம்। வேத³வாத³ஸ்ய விஜ்ஞானம்ʼ ஸத்யாபா⁴ஸமிவான்ருʼத்॥ 12-10-20 (80926) ஶக்யம்ʼ து மௌனமாஸ்தா²ய பி³ப்⁴ரதா(அ)(அ)த்மானமாத்மனா। த⁴ர்மச்ச²ஜ² ஸமாஸ்தா²ய ச்யவிதும்ʼ ந து ஜீவிதும்। 12-10-21 (80927) ஶக்யம்ʼ புனரரண்யேஷு ஸுக²மேகேன ஜீவிதும்। அபி³ப்⁴ரதா புத்ரபௌத்ராந்தே³வர்ஷீனதிதீ²ந்பித்ரூʼன்॥ 12-10-22 (80928) நேமே ம்ருʼகா³: ஸ்வர்க³ஜிதோ ந வராஹா ந பக்ஷிண:। அதா²ந்யேன ப்ரகாரேண புண்யமாஹுர்ன தே ஜனா:॥ 12-10-23 (80929) யதி³ ஸம்ʼந்யாஸத: ஸித்³தி⁴ம்ʼ ராஜா கஶ்சித³வாப்னுயாத்। பர்வதாஶ்ச து³மாஶ்சைவ க்ஷிப்தம்ʼ ஸித்³தி⁴மவாப்னுயு:॥ 12-10-24 (80930) ஏதே ஹி நித்யஸம்ʼந்யாஸா த்³ருʼஶ்யந்தே நிருபத்³ரவா:। அபரிக்³ரஹவந்தஶ்ச ஸததம்ʼ ப்³ரஹ்மசாரிண:॥ 12-10-25 (80931) அத² சேதா³த்மபா⁴க்³யேஷு நான்யேஷாம்ʼ ஸித்³தி⁴மஶ்ர்னுதே। தஸ்மாத்கர்மைவ கர்தவ்யம்ʼ நாஸ்தி ஸித்³தி⁴ரகர்மண:॥ 12-10-26 (80932) ஔத³கா: ஸ்ருʼஷ்டயஶ்சைவ ஜந்தவ: ஸித்³தி⁴மாப்னுயு:। தேஷாமாத்மைவ ப⁴ர்தவ்யோ நான்ய: கஶ்சன வித்³யதே॥ 12-10-27 (80933) அவேக்ஷஸ்வ யதா² ஸ்வை: கர்மபி⁴ர்வ்யாப்ருʼதம்ʼ ஜக³த்। தஸ்மாத்கர்மைவ கர்தவ்யம்ʼ ந்ப்ரஸ்தி ஸித்³தி⁴ரகர்மண:॥ ॥ 12-10-28 (80934) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த³ஶமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 10॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-10-1 ஶ்ரோத்ரியஸ்ய வேத³பாட²கஸ்ய மந்த³த்வாதே³வாவிபஶ்சிதோ(அ)ர்த²ஜ்ஞாஶூன்யஸ்ய। அனுவாகேன நித்யபாடே²ந ஹதா நஷ்டா॥ 12-10-3 த்வத³ந்தரே த்வத்தோ(அ)ன்யத்ர॥ 12-10-6 ப்ராணஸ்ய ப்ராணவதோ ப³லிஷ்ட²ஸ்யேத³ம்ʼ ஸர்வமன்னமிவான்னம்ʼ போ⁴க்³யம்। போ⁴ஜனம்ʼ பு⁴ஜ்யதே பால்யதே இதி வ்யுத்பத்த்யா பாலனீயம்॥ 12-10-8 ஹதாஸ்மாபி⁴ரிதி ஸந்தி⁴ரார்ஷ:। ஹத்வா நிக்⁴நன் த்வம்ʼ। ஹந்தேரன்யேப்⁴யோ(அ)பி த்³ருʼஶ்யத இதி க்வனிப் அனுனாஸிகலோபோ ஹ்ரஸ்வஸ்யேதி துக்। ராஜ்யஸ்ய பரிபந்தி²ந இதி ஜ². பாட²:॥ 12-10-9 ததா² தேன ப்ரகாரேணோபமீயத இதி ததோ²பமம்॥ 12-10-11 பதன் க³ச்ச²ன் 12-10-15 அஶக்தய: ஶக்திஹீனா:॥ 12-10-16 அக³தீகக³தீனநாத²ரக்ஷகான்। தை³ர்த்⁴யமார்ஷம்। ஏதத் யாத்³ருʼஶம்ʼ மம வசனம்ʼ தாத்³ருʼஶம்ʼ பஶ்யத।யுக்தமயுக்தம்ʼ வேதி பரீக்ஷயதேத்யர்த²:॥ 12-10-17 வ்யம்ʼஸிதேன து³ர்க³திம்ப்ராபிதேன॥ 12-10-18 த்யாக³ம்ʼ ஸம்ʼந்யாஸம்। க்ஷத்ரியஸ்ய மௌண்ட்³யாதி³கம்ʼ நிஷித்³த⁴ம்ʼ தஸ்யாசரணே த⁴ர்மவ்யதிக்ரமோ(அ)ஸ்த்யேவேதி பா⁴வ:॥ 12-10-19 ஹிம்ʼஸார்த²முத்பன்னா ஹிம்ʼஸ்னயோனௌ ஜாதா:। ஹிம்ʼஸைகஜீவனாஸ்ததே³வ தஸ்யைவ ஹிம்ʼஸ்னத⁴ர்மஸ்ய நிந்தா³ம்ʼ கத²ம்ʼ பா⁴ஷேயு:। கத²ம்ʼ வா தத்ர தா⁴தா தஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய ஸ்னஷ்டா ந க³ர்ஹ்யதே ந நிந்த்³யதே। தா⁴த்ருʼவிஹிதத்வாத்ஸஹஜத்வாச்ச நாஸௌ த⁴ர்மோ நிந்த்³ய இத்யர்த²:। தஏவ பூ⁴ஷயேயுர்யே தே ஶ்ரத்³தா⁴ஹ்யத்ர க³ர்ஹ்யதே இதி த³. பாட²:॥ 12-10-20 ஶ்ரியா விஹீனைரனயைர்னாஸ்திகை: ஸம்ப்ரகீர்திதம்। வேதா³பா⁴ஸமிவாஜ்ஞானமிதி த². பாட²:। ஶ்ரியா த்ரய்யா வித்³யயா விஹீனை:। அத⁴னைர்லக்ஷ்ம்யா ச ஹீனை:। இத³மன்ருʼதம்ʼ ஸம்ப்ரவர்திதம்। வேத³யதீதி வேதோ³ விதி⁴ஸ்தஸ்ய வாதோ³(அ)ர்த²வாத³ஸ்தத்ஸம்ப³ந்தி⁴ விஜ்ஞானம்ʼ ஸம்ʼந்யாஸவிதி⁴ஸ்துத்யர்த²ம்ʼ ப⁴ரதாதி³கீர்தனம்ʼ ப்ரஜாபதிவபோத்க²னநவத³ர்த²வாதோ³ நது தாவதா மௌண்ட்³யே க்ஷத்ரியஸ்யாதி⁴கார: ஸித்⁴யதீதி பா⁴வ:॥ 12-10-21 ஆத்மானம்ʼ தே³ஹமாத்மனா ஸ்வேனைவ பி³ப்⁴ரதா நிஶ்சலம்ʼ ஸ்தா²பயதா த⁴ர்மச்ச²ஜ² கபடயோக³ம்ʼ ஆஸ்தா²ய ச்யவிதும்ʼ மர்துமேவ ஶக்யம்ʼ ந ஜீவிதும்। கேவலம்ʼ ப்ரணிதா⁴நேன ஶரீரனாஶோ ப⁴வேதி³த்யர்த²:॥ 12-10-26 ஆத்மபா⁴க்³யேஷு ஸ்வஸம்பத்ஸு அன்யேஷாம்ʼ ஸித்³தி⁴ம்ʼ பரகர்மார்ஜிதம்ʼ ப²லம்॥

12-11-0 (69053) அர்ஜுன உவாச। 12-11-0x (5628) அத்ரைவோதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। தாபஸை: ஸஹ ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஶக்ரஸ்ய ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-11-1 (69054) `ஶக்யம்ʼ புனரரண்யேஷு ஸுக²மேதேன ஜீவிதும்।' கேசித்³க்³ருʼஹான்பரித்யஜ்ய வனமப்⁴யாக³மந்த்³விஜா:। அஜாதஶ்மஶ்ரவோ மந்தா³: குலே ஜாதா: ப்ரவவ்ரஜு:॥ 12-11-2 (69055) த⁴ர்மோ(அ)யமிதி மன்வானா: ஸம்ருʼத்³தா⁴ த⁴ர்மசாரிண:। த்யக்த்வா ப்⁴ராத்ரூʼன்பித்ரூʼம்ʼஶ்சைவ தானிந்த்³ரோ(அ)ன்வக்ருʼபாயத॥ 12-11-3 (69056) ஸ தான்ப³பா⁴ஷே மக⁴வான்பக்ஷீபூ⁴த்வா ஹிரண்மய:। ஸுது³ஷ்கரம்ʼ மனுஷ்யைஸ்து யத்க்ருʼதம்ʼ விக⁴ஸாஶிபி⁴:॥ 12-11-4 (69057) புண்யம்ʼ ப⁴வதி கர்மைஷாம்ʼ ப்ரஶஸ்தம்ʼ சைவ ஜீவிதம்। ஸித்³தா⁴ர்தா²ஸ்தே க³திம்ʼ முக்²யாம்ʼ ப்ராப்தா: கர்மபராயணா:॥ 12-11-5 (69058) ருʼஷய ஊசு:। 12-11-6x (5629) அஹோ ப³தாயம்ʼ ஶகுனிர்விக⁴ஸாஶான்ப்ரஶம்ʼஸதி। அஸ்மான்னூனமயம்ʼ ஶாஸ்தி வயம்ʼ ச விக⁴ஸாஶின:॥ 12-11-6 (69059) ஶகுனிருவாச। 12-11-7x (5630) நாஹம்ʼ யுஷ்மான்ப்ரஶம்ʼஸாமி பங்கதி³க்³தா⁴ந்ரஜஸ்வலான்। உச்சி²ஷ்டபோ⁴ஜினோ மந்தா³நன்யே வை விக⁴ஸாஶின:॥ 12-11-7 (69060) ருʼஷய ஊசு:। 12-11-8x (5631) இத³ம்ʼ ஶ்ரேய: பரமிதி வயமேவமமம்ʼஸ்மஹி। ஶகுனே ப்³ரூஹி யச்ச்²ரேயோ வயம்ʼ தே ஶ்ரத்³த³தா⁴மஹே॥ 12-11-8 (69061) ஶகுனிருவாச। 12-11-9x (5632) யதி³ மாம்ʼ நாபி⁴ஶங்கத்⁴வம்ʼ விப⁴ஜ்யாத்மானமாத்மனா। ததோ(அ)ஹம்ʼ வ: ப்ரவக்ஷ்யாமி யாதா²தத்²யம்ʼ ஹிதம்ʼ வச:॥ 12-11-9 (69062) ருʼஷய ஊசு:। 12-11-10x (5633) ஶ்ருʼணுமஸ்தே வசஸ்தாத பந்தா²நோ விதி³தாஸ்தவ। நியோகே³ சைவ த⁴ர்மாத்மன்ஸ்தா²துமிச்சா²ம ஶாதி⁴ ந:॥ 12-11-10 (69063) ஶகுனிருவாச। 12-11-11x (5634) சதுஷ்பதா³ம்ʼ கௌ³: ப்ரவரா லோஹானாம்ʼ காஞ்சனம்ʼ வரம்। ஶப்³தா³நாம்ʼ ப்ரவரோ மந்த்ரோ ப்³ராஹ்மணோ த்³விபதா³ம்ʼ வர:॥ 12-11-11 (69064) மந்த்ரோ(அ)யம்ʼ ஜாதகர்மாதி³ர்ப்³ராஹ்மணஸ்ய விதீ⁴யதே। ஜீவதோ(அ)பி யதா²காலம்ʼ ஶ்மஶானநித⁴னாந்தக:॥ 12-11-12 (69065) கர்மாணி வைதி³கான்யஸ்ய ஸ்வர்க்³ய: பந்தா²ஸ்த்வனுத்தம:। அத² ஸர்வாணி கர்மாணி மந்த்ரஸித்³தா⁴நி சக்ஷதே। ஆம்னாயத்³ருʼட⁴வாதீ³நி ததா² ஸித்³தி⁴ரிஹேஷ்யதே॥ 12-11-13 (69066) மாஸார்த⁴மாஸா ருʼதவ ஆதி³த்யஶஶிதாரகம்। க்³ரஸந்தே கர்ம பூ⁴தானி ததி³த³ம்ʼ கர்மஶம்ʼஸினாம்॥ 12-11-14 (69067) ஸித்³தி⁴க்ஷேத்ரமித³ம்ʼ புண்யமயமேவாஶ்ரமோ மஹான்॥ 12-11-15 (69068) அத² யே கர்ம நிந்த³ந்தோ மனுஷ்யா: காபத²ம்ʼ க³தா:। மூடா⁴நாமர்த²ஹீனானாம்ʼ தேஷாமேனஸ்து வித்³யதே॥ 12-11-16 (69069) தே³வவம்ʼஶான்பித்ருʼவம்ʼஶான்ப்³ரஹ்மவம்ʼஶாம்ʼஶ்ச ஶாஶ்சதான்। ஸந்த்யஜ்ய மூடா⁴ வர்தந்தே ததோ யாந்த்யஶுசீன்பத²:॥ 12-11-17 (69070) ஏதத்³வோ(அ)ஸ்து தபோயுக்தம்ʼ த³தா³மீத்ய்ருʼஷிசோதி³தம்। தஸ்மாத்தத³த்⁴யாவஸதஸ்தபஸ்வித்வமிஹோச்யதே॥ 12-11-18 (69071) தே³வவம்ʼஶான்ப்³ரஹ்மவம்ʼஶான்பித்ருʼவம்ʼஶாம்ʼஶ்ச ஶாஶ்வதான்। ஸம்ʼவிப⁴ஜ்ய கு³ரோஶ்சர்யாம்ʼ தத்³வை து³ஷ்கரமுச்யதே॥ 12-11-19 (69072) தே³வா வை து³ஷ்கரம்ʼ க்ருʼத்வா விபூ⁴திம்ʼ பரமாம்ʼ க³தா:। தஸ்மாத்³கா³ர்ஹஸ்த்²யமுத்³வோடு⁴ம்ʼ து³ஷ்கரம்ʼ ப்ரப்³ரவீமி வ:॥ 12-11-20 (69073) தப: ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ ப்ரஜானாம்ʼ ஹி மூலமேதன்ன ஸம்ʼஶய:। குடும்வவிதி⁴நா(அ)னேன யஸ்மின்ஸர்வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-11-21 (69074) ஏதத்³விது³ஸ்தபோ விப்ரா த்³வந்த்³வாதீதா விமத்ஸரா:। ஏதஸ்மாத்³வனமத்⁴யே து லோகேஷு தப உச்யதே॥ 12-11-22 (69075) து³ராத⁴ர்ஷம்ʼ பத³ம்ʼ சைவ க³ச்ச²ந்தி விக⁴ஸாஶின:। ஸாயம்ப்ராதர்விப⁴ஜ்யான்னம்ʼ ஸ்வகுடும்பே³ யதா²விதி⁴॥ 12-11-23 (69076) த³த்த்வா(அ)திதி²ப்⁴யோ தே³வேப்⁴ய: பித்ருʼப்⁴ய: ஸ்வஜனாய ச। அவஶிஷ்டானி யே(அ)ஶ்னந்தி தானாஹுர்விக⁴ஸாஶின:॥ 12-11-24 (69077) தஸ்மாத்ஸ்வத⁴ர்மமாஸ்தா²ய ஸுவ்ரதா: ஸத்யவாதி³ந:। லோகஸ்ய கு³ரவோ பூ⁴த்வா தே ப⁴வந்த்யனுபஸ்க்ருʼதா:॥ 12-11-25 (69078) த்ரிதி³வம்ʼ ப்ராப்ய ஶக்ரஸ்ய ஸ்வர்க³லோகே விமத்ஸரா:। வஸந்தி ஶாஶ்வதான்வர்ஷாஞ்ஜனா து³ஷ்கரகாரிண:॥ 12-11-26 (69079) அர்ஜுன உவாச। 12-11-27x (5635) ததஸ்தே தத்³வச: ஶ்ருத்வா த⁴ர்மார்த²ஸஹிதம்ʼ ஹிதம்। உத்ஸ்ருʼஜ்ய நாஸ்திகமதிம்ʼ கா³ர்ஹஸ்த்²யம்ʼ த⁴ர்மமாஶ்ரிதா:॥ 12-11-27 (69080) தஸ்மாத்த்வமபி ஸர்வஜ்ஞ தை⁴ர்யமாலம்ப்³ய ஶாஶ்வதம்। ப்ரஶாதி⁴ ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ ஹதாமித்ராம்ʼ நரோத்தம॥ ॥ 12-11-28 (69081) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 11॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-11-4 விக⁴ஸாஶிபி⁴: மஹாயஜ்ஞாவஶிஷ்டபோ⁴ஜிபி⁴:॥ 12-11-6 ஶாஸ்தி ஜ்ஞாபயதி। விக⁴ஸம்ʼ ஶீர்ணத்ருʼணபர்ணப²லாதி³கம்ʼ தத³த³னஶீலாஸ்து வயமேவாதோ விக⁴ஸாஶினி: ஶ்ரேயாம்ʼஸ: ஸ்ம இதி மேனிரே இத்யர்த²:॥ 12-11-7 பங்கதி³க்³தா⁴ந்ரஜஸ்வலானித்யாக³ந்துகஸ்வாபா⁴விகதோ³ஷயுக்தத்வமுக்தம்ʼ க்ரமேண। உச்சி²ஷ்ட²போ⁴ஜின இதி। ப்ராயேண ஶீர்ணத்ருʼணமர்ணப²லானி ம்ருʼக³கீடபக்ஷ்யுச்சி²ஷ்டானி ப⁴வந்தி தத்³போ⁴ஜின:॥ 12-11-8 தே தவ வச இதி ஶேஷ:॥ 12-11-10 பந்தா²ந: ஶ்ரேயோமார்கா³:॥ 12-11-12 மந்த்ரோ மந்த்ரோக்தஸம்ʼஸ்கார:॥ 12-11-15 ஈஹந்தே ஸர்வபூ⁴தானி ததி³த³ம்ʼ கர்மஸஞ்ஜ்ஞிதமிதி ஜ². பாட²:॥ 12-11-22 ஏதஸ்மாத் கா³ர்ஹஸ்த்²யாத் அனந்தரம்ʼ வனமத்⁴யே தப உச்யத இத்யன்வய:॥ 12-11-25 அனுபஸ்க்ருʼதா: நி:ஸம்ʼஶயா:॥

12-12-0 (69419) வைஶம்பாயன உவாச। 12-12-0x (5662) அர்ஜுனஸ்ய வச: ஶ்ருத்வா நகுலோ வாக்யமப்³ரவீத்। ராஜானமபி⁴ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய ஸர்வத⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வரம்॥ 12-12-1 (69420) அனுருத்⁴ய மஹாப்ராஜ்ஞோ ப்⁴ராதுஶ்சித்தமரிந்த³ம। வ்யூடோ⁴ரஸ்கோ மஹாபா³ஹுஸ்தாம்ராஸ்யோ மிதபா⁴ஷிதா॥ 12-12-2 (69421) நகுல உவாச। 12-12-3x (5663) விஶாக²யூபே தே³வானாம்ʼ ஸர்வேஷாமக்³நயஶ்சிதா:। தஸ்மாத்³வித்³வி மஹாராஜ தே³வா: கர்மப²லே ஸ்தி²தா:॥ 12-12-3 (69422) அனாஸ்திகானாம்ʼ பூ⁴தானாம்ʼ ப்ராணதா³: பிதரஶ்ச யே। தே(அ)பி கர்மைவ குர்வந்தி விதி⁴ம்ʼ பஶ்யஸ்வ பார்தி²வ॥ 12-12-4 (69423) வேத³வாதா³பவித்³தா⁴ஸ்து தான்வித்³தி⁴ ப்⁴ருʼஶனாஸ்திகான்। ந ஹி வேதோ³க்தமுத்ஸ்ருʼஜ்ய விப்ர: ஸர்வேஷு கர்மஸு॥ 12-12-5 (69424) தே³வயானேன நாகஸ்ய ப்ருʼஷ்ட²மாப்னோதி பா⁴ரத। அத்யாஶ்ரமானயம்ʼ ஸர்வானித்யாஹுர்வேத³மிஶ்சயா:॥ 12-12-6 (69425) ப்³ராஹ்மணா: ஶ்ருதிஸம்பன்னாஸ்தான்னிபோ³த⁴ நராதி⁴ப। வித்தானி த⁴ர்மலப்³தா⁴நி க்ரதுமுக்²யேஷ்வவாஸ்ருʼஜன்॥ 12-12-7 (69426) க்ருʼதாத்மா ஸ மஹாராஜ ஸ வை த்யாகீ³ ஸ்ம்ருʼதோ நர:॥ 12-12-8 (69427) அனவேக்ஷ்ய ஸுகா²தா³நம்ʼ ததை²வோர்த்⁴வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²த:। ஆத்மத்யாகீ³ மஹாராஜ ஸ த்யாகீ³ தாபஸோ மத:॥ 12-12-9 (69428) அனிகேத: பரிபதன்வ்ருʼக்ஷமூலாஶ்ரயோ முனி:। அயாசக: ஸதா³யோகீ³ ஸ த்யாகீ³ பார்த² பி⁴க்ஷுக:॥ 12-12-10 (69429) க்ரோத⁴ஹர்ஷாவனாத்³ருʼத்ய பைஶுன்யம்ʼ ச விஶேஷத:। விப்ரோ வேதா³நதீ⁴தே ய: ஸ த்யாகீ³ கு³ருபூஜக:॥ 12-12-11 (69430) ஆஶ்ரமாம்ʼஸ்துலயா ஸர்வாந்த்⁴ருʼதானாஹுர்மனீஷிண:। ஏகதஶ்ச த்ரயோ ராஜன்க்³ருʼஹஸ்தா²ஶ்ரம ஏகத:॥ 12-12-13aஸமீக்ஷ்ய துலயா பார்த² காமம்ʼ ஸ்வர்க³ம்ʼ ச பா⁴ரத। அயம்ʼ பந்தா² மஹர்ஷீணாப்ரியம்ʼ லோகவிதா³ம்ʼ க³தி:॥ 12-12-12 (69431) இதி ய: குருதே பா⁴வம்ʼ ஸ த்யாகீ³ ப⁴ரதர்ஷப⁴। நர: பரித்யஜ்ய க்³ருʼஹான்வனமேதி விமூட⁴வத்॥ 12-12-14 (69432) யதா³ காமான்ஸமீக்ஷேத த⁴ர்மவைதம்ʼஸிகோ நர:। அதை²நம்ʼ ம்ருʼத்யுபாஶேன கண்டே² ப³த்⁴நாதி ஸ்ருʼத்யுராட்॥ 12-12-15 (69433) அபி⁴மானக்ருʼதம்ʼ கர்ம நைதத்ப²லவது³ச்யதே। த்யாக³யுக்தம்ʼ மஹாராஜ ஸர்வமேவ மஹாப²லம்॥ 12-12-16 (69434) ஶமோ த³மஸ்ததா² தை⁴ர்யம்ʼ ஸத்யம்ʼ ஶௌசமதா²ர்ஜவம்। யஜ்ஞோ த்⁴ருʼதிஶ்ச த⁴ர்மஶ்ச நித்யமார்ஷோ விதி⁴: ஸ்ம்ருʼத:॥ 12-12-17 (69435) பித்ருʼதே³வாதிதி²க்ருʼதே ஸமாரம்போ⁴(அ)த்ர ஶஸ்யதே। அத்ரைவ ஹி மஹாராஜ த்ரிவர்க³: கேவலம்ʼ ப²லம்॥ 12-12-18 (69436) ஏதஸ்மின்வர்தமானஸ்ய விதௌ⁴ விப்ரனிஷேவிதே। த்யாகி³ந: ப்ரஸ்ருʼதஸ்யேஹ நோச்சி²த்திர்வித்³யதே க்வசித்॥ 12-12-19 (69437) அஸ்ருʼஜத்³தி⁴ ப்ரஜா ராஜன்ப்ரஜாபதிரகல்மஷ:। மாம்ʼ யக்ஷ்யந்தீதி த⁴ர்மாத்மா யஜ்ஞைர்விவித⁴த³க்ஷிணை:॥ 12-12-20 (69438) வீருத⁴ஶ்சைவ வ்ருʼக்ஷாம்ʼஶ்ச யஜ்ஞார்த²ம்ʼ வை ததௌ²ஷதீ⁴:। பஶூம்ʼஶ்சைவ ததா² மேத்⁴யான்யஜ்ஞார்தா²நி ஹவீம்ʼஷி ச॥ 12-12-21 (69439) க்³ருʼஹஸ்தா²ஶ்ரமிணஸ்தச்ச யஜ்ஞகர்மாவிரோதி⁴தம்। தஸ்மாத்³கா³ர்ஹஸ்த்²யமேவேஹ து³ஷ்கரம்ʼ து³ர்லப⁴ம்ʼ ததா²॥ 12-12-22 (69440) தத்ஸம்ப்ராப்ய க்³ருʼஹஸ்தா² யே பஶுதா⁴ந்யத⁴னான்விதா:। ந யஜந்தே மஹாராஜ ஶாஶ்வதம்ʼ தேஷு கில்விஷம்॥ 12-12-23 (69441) ஸ்வாத்⁴யாயயஜ்ஞா ருʼஷயோ ஜ்ஞானயஜ்ஞாஸ்ததா² பரே। அதா²பரே மஹாயஜ்ஞான்மனஸ்யேவ விதன்வதே॥ 12-12-24 (69442) `இத³மன்யன்மஹாராஜ வித்³வத்³பி⁴: கதி²தம்ʼ மம। பூ⁴மிரக்³நிஶ்ச வாயுஶ்ச ந சாபோ ந தி³வாகர:॥ 12-12-25 (69443) நக்ஷத்ராணி ந சந்த்³ரஶ்ச ந தி³ஶ: கால ஏவ ச। ஶப்³த³: ஸ்பர்ஶஶ்ச ரூபம்ʼ ச ந க³ந்தோ⁴ ந ரஸ: க்வசித்॥ 12-12-26 (69444) ந ச ஸந்தி ப்ரமாணானி யை: ப்ரமேயம்ʼ ப்ரஸாத்⁴யதே। ப்ரத்யக்ஷமனுமானம்ʼ ந நோபமானமதா²க³ம:॥ 12-12-27 (69445) நார்தா²பத்திர்ன சைதிஹ்யம்ʼ ந த்³ருʼஷ்டாந்தோ ந ஸம்ʼஶய:। ந க்வசின்னிர்ணயோ ராஜன்ன த⁴ர்மாத⁴ர்ம ஏவ ச॥ 12-12-28 (69446) திர்யக்வ ஸ்தா²வரம்ʼ சைவ ந தே³வா ந ச மானுஷா:। வர்ணாஶ்ரமவிபா⁴கா³ஶ்ச ந ச கர்தா ந காமக்ருʼத்। ந சார்த²ஶ்ச விபூ⁴திஶ்ச ந சார்த²ஸ்ய விசேஷ்டிதம்॥ 12-12-29 (69447) தமோபூ⁴தமித³ம்ʼ ஸர்வமனாலோகம்ʼ ஜக³ன்ன்ருʼப। ந சாத்மா வித்³யமானோபி மனஸா யோக³மிச்ச²தி॥ 12-12-30 (69448) அசேதனம்ʼ மனஸ்த்வாஸீதா³த்மா ஏவ ஸசேதன:। ஈஶ்வரஶ்சேதனஸ்த்வேகஸ்தேனேத³ம்ʼ க³ஹனீக்ருʼதம்। மந்த்ராஶ்ச சேதனா ராஜன்ன ச தே³ஹேன யோஜிதா:॥ 12-12-31 (69449) தேன விஶ்வஸ்ருʼஜோ நாம ருʼஷயோ மந்த்ரதே³வதா:। சைதன்யமீஶ்வராத்ப்ராப்ய ப்³ரஹ்மாண்ட³ம்ʼ தைர்வினிர்மிதம்॥ 12-12-32 (69450) இஷ்ட்வா விஶ்வஸ்ருʼஜம்ʼ யஜ்ஞம்ʼ நிர்மித: ப்ரபிதாமஹ:। ஸ்ருʼஷ்டிஸ்தேன ஸமாரப்³தா⁴ ப்ரஸாதா³தீ³ஶ்வரஸ்ய ச॥ 12-12-33 (69451) சைதன்யமீஶ்வரஸ்யேத³ம்ʼ ஸசேதனமித³ம்ʼ ஜக³த்। யோகே³ந ச ஸமாவிஷ்டம்ʼ ஜக³த்க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ச ஶம்பு⁴நா॥ 12-12-34 (69452) த⁴ர்மஶ்சார்த²ஶ்ச காமஶ்ச உக்தோ மோக்ஷஶ்ச ஸங்க்ஷயே। ப்³ரஹ்மண: பரமேஶஸ்ய ஈஶ்வரேண யத்³ருʼச்ச²யா॥ 12-12-35 (69453) அஜ்ஞோ ஜந்துரனீஶஶ்ச பா⁴ஜனம்ʼ ஸுக²து³:க²யோ:। ஈஶ்வரப்ரேரிதோ க³ச்சே²த்ஸ்வர்க³ம்ʼ வா ஶ்வப்⁴ரமேவ வா॥ 12-12-36 (69454) ப்ரதா⁴நம்ʼ புருஷ: சைவ ஆத்மானம்ʼ ஸர்வதே³ஹினாம்। மனஸா விஷயைஶ்சைவ சேதனேன ப்ரசோதி³தா:। ஸுக²து³:கே²ந யுஜ்யந்தே கர்மபி⁴ஶ்ச ப்ரசோதி³தா:॥ 12-12-37 (69455) வர்ணாஶ்ரமவிபா⁴கா³ஶ்ச ஈஶ்வரேண ப்ரவர்திதா:। ஸதே³வாஸுரக³ந்த⁴ர்வம்ʼ யேனேத³ம்ʼ நிர்மிதம்ʼ ஜக³த்॥ 12-12-38 (69456) த்வம்ʼ சான்யே ச மஹாராஜ ஈஶ்வரஸ்ய வஶே ஸ்தி²தா:। ஜீவந்தே ச ம்ரியந்தே ச ந ஸ்வதந்த்ரா: கத²ஞ்சன॥ 12-12-39 (69457) ஹித்வாஹித்வா ச பூ⁴தானி ஹத்வா ஸர்வமித³ம்ʼ ஜக³த்। யஜந்தே கர்மணா தே³வா ந ஸ பாபேன லிப்யதே॥ 12-12-40 (69458) ஹிம்ʼஸாத்மகானி கர்மாணி ஸர்வேஷாம்ʼ க்³ருʼஹமேதி⁴நாம்। தே³வதானாம்ருʼஷீணாம்ʼ ச தே ச யாந்தி பராம்ʼ க³திம்॥ 12-12-41 (69459) பாதிதா: ஶத்ரவ: பூர்வ ஸர்வத்ர வஸுதா⁴தி⁴பை:। ப்ரஜானாம்ʼ ஹிதகாமைஶ்ச ஆத்மனஶ்ச ஹிதைஷிபி⁴:। 12-12-42 (69460) யதி³ தத்ர ப⁴வேத்பாபம்ʼ கத²ம்ʼ தே ஸ்வர்க³மாஸ்தி²தா:। ந ப்ராப்தா நரகம்ʼ ராஜன்வேஷ்டிதா: பாபகர்மபி⁴:॥' 12-12-43 (69461) ஏவம்ʼ மன:ஸமாதா⁴நம்ʼ மார்க³மாதிஷ்ட²தோ ந்ருʼப। த்³விஜாதேர்ப்³ரஹ்மபூ⁴தஸ்ய ஸ்ப்ருʼஹயந்தி தி³வௌகஸ:॥ 12-12-44 (69462) ஸ ரத்னானி விசித்ராணி ஸம்ʼஹ்ருʼதானி ததஸ்தத:। மகே²ஷ்வனபி⁴ஸந்த்யஜ்ய நாஸ்திக்யமபி⁴ஜல்பஸி॥ 12-12-45 (69463) குடும்ப³மாஸ்தி²தே த்யாக³ம்ʼ ந பஶ்யாமி நராதி⁴ப। ராஜஸூயாஶ்வமேதே⁴ஷு ஸர்வமேதே⁴ஷு வா புன:॥ 12-12-46 (69464) யே சான்யே க்ரதவஸ்தாத ப்³ராஹ்மணைரபி⁴பூஜிதா:। தைர்யஜஸ்வ மஹீபால ஶக்ரோ தே³வபதிர்யதா²। 12-12-47 (69465) ராஜ்ஞ: ப்ரமாத³தோ³ஷேண த³ஸ்யுபி⁴: பரிமுஷ்யதாம்। அஶரண்ய: ப்ரஜானாம்ʼ ய: ஸ ராஜா கலிருச்யதே॥ 12-12-48 (69466) அஶ்வான்கா³ஶ்சைவ தா³ஸீஶ்ச கரேணூஶ்ச ஸ்வலங்க்ருʼதா:। க்³ராமாஞ்ஜனபதா³ம்ʼஶ்சைவ க்ஷேத்ராணி ச க்³ருʼஹாணி ச॥ 12-12-49 (69467) அப்ரதா³ய த்³விஜாதிப்⁴யோ மாத்ஸர்யாவிஷ்டசேதஸ:। வயம்ʼ தே ராஜகலயோ ப⁴விஷ்யாம விஶாம்பதே॥ 12-12-50 (69468) அதா³தாரோ(அ)ஶரண்யாஶ்ச ராஜகில்விஷபா⁴கி³ந:। து³:கா²நாமேவ போ⁴க்தாரோ ந ஸுகா²நாம்ʼ கதா³சன॥ 12-12-51 (69469) அனிஷ்ட்வா ச மஹாயஜ்ஞைரக்ருʼத்வா ச பித்ருʼஸ்வதா⁴ம்। தீர்தே²ஷ்வனபி⁴ஸம்ப்லுத்ய ப்ரவ்ரஜிஷ்யஸி சேத்ப்ரபோ⁴॥ 12-12-52 (69470) சி²ந்னாப்⁴ரமிவ க³ந்தாஸி விலயம்ʼ மாருதேரிதம்। லோகயோருப⁴யோர்ப்⁴ரஷ்டோ ஹ்யந்தராலே வ்யவஸ்தி²த:॥ 12-12-53 (69471) அந்தர்ப³ஹிஶ்ச யத்கிஞ்சின்மனோவ்யாஸங்க³காரகம்। பரித்யஜ்ய ப⁴வேத்த்யாகீ³ ந ஹித்வா ப்ரதிதிஷ்ட²தி॥ 12-12-54 (69472) ஏதஸ்மின்வர்தமானஸ்ய விதௌ⁴ விப்ரனிஷேவிதே। ப்³ராஹ்மணஸ்ய மஹாராஜ நோச்சி²த்திர்வித்³யதே க்வசித்॥ 12-12-55 (69473) நிஹத்ய ஶத்ரூம்ʼஸ்தரஸா ஸம்ருʼத்³தா⁴ஞ்ஶக்ரோ யதா² தை³த்யப³லானி ஸங்க்²யே। க: பார்த² ஶோசேன்னிரத: ஸ்வத⁴ர்மே பூர்வை: ஸ்ம்ருʼதே பார்தி²வஶிஷ்டஜுஷ்டே॥ 12-12-56 (69474) க்ஷாத்ரேண த⁴ர்மேண பராக்ரமேண ஜித்வா மஹீம்ʼ மந்த்ரவித்³ப்⁴ய: ப்ரதா³ய। நாகஸ்ய ப்ருʼஷ்டே²(அ)ஸி நரேந்த்³ர க³ந்தா ந ஶோசிதவ்யம்ʼ ப⁴வதா(அ)த்³ய பார்த²॥ ॥ 12-12-57 (69475) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³வாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 12॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-12-2 தம்ராஸ்யோ து³:கே²ந விவர்ணமுஸ்ர:॥ 12-12-3 விஶாக²யூபே க்ஷேத்ரவிஶேஷே। தே³வானாம்ʼ தே³வை:। அக்³நயோ(அ)க்³நிஸ்தா²பனார்தா²நி ஸ்த²ண்டி³லானி। சிதா இஷ்டகாபீ⁴ ரசிதா அத்³யாபி த்³ருʼஶ்யந்தே। தேன தே³வத்வமபி கர்மப²லமேவேத்யர்த²:। விஶாலயூப இதி த². பாட²:॥ 12-12-4 அனாஸ்திகானாமாஸ்திக்யஶூன்யானாமபி ப்ராணதா³ வ்ருʼஷ்டித்³வாரா அன்னப்ரதா³:। விதி⁴ம்ʼ அக்³நிம்ʼ வா அகாமயதேத்யாதி³ அக்³ந்யாதி³பா⁴வஸ்ய கர்மஸாத்⁴யத்வஜ்ஞாபகம்। அனாஸ்திகனாஸ்திகானாம்ʼ ப்ராணதா³ இதி த². ட³. பாட²:॥ 12-12-5 வேத³வாத³: அபவித்³த⁴ஸ்த்யக்தோ யைஸ்தான்॥ 12-12-6 தே³வயானேன மார்க³ண। ப்ருʼஷ்ட²முபரிபா⁴க³ம்ʼ ப்³ரஹ்மலோகமித்யர்த²:। அயம்ʼ க்³ருʼஹாஶ்ரம: ஸர்வானாஶ்ரமான் அதி அதிக்ராந்த:। தேப்⁴ய: ஶ்ரேஷ்ட² இத்யர்த²:॥ 12-12-7 தான்ப்³ராஹ்மணான் க³த்வா நிபோ³த⁴ பு³த்⁴யஸ்வ। அவாஸ்ருʼஜன் ஸமார்பயன்॥ 12-12-8 க்ருʼதாத்மா ஜிதசித்த:॥ 12-12-9 ஸுகா²தா³நம்ʼ கா³ர்ஹத்²யஸுக²போ⁴க³ம்। ஊர்த்⁴வம்ʼ வனாதௌ³ ப்ரதிஷ்டி²தோ நிஷ்டா²வான் ஸன்ய: ஆத்மத்யாகீ³ தே³ஹத்யாகீ³॥ 12-12-10 பரிபதன் பி⁴க்ஷார்த²ம்ʼ பர்யடன்॥ 12-12-13 ஆஶ்ரமாந்தரே ஸ்வர்க³ஏவாஸ்தி ந காம:। கா³ர்ஹஸ்த்²யே தூப⁴யமஸ்தீதி அயமேவ மார்கோ³ க³திஶ்சேத்யர்த²:॥ 12-12-15 த⁴ர்மவைதம்ʼஸிகோ த⁴ர்மத்⁴வஜீ॥ 12-12-16 த்யாக³யுக்தம்ʼ அபி⁴மானத்யாகோ³பேதம்॥ 12-12-17 ஆர்ஷ: ருʼஷீணாம்ʼ ஹித:॥ 12-12-18 அத்ர கா³ர்ஹஸ்த்²யே॥ 12-12-19 இஹ விதௌ⁴। ப்ரஸ்ருʼதஸ்ய நிஷ்டா²வத:॥ 12-12-48 ப்ரமாதோ³ ராஜ்யாகரணம்। பரிமுஷ்யதாம்ʼ லுப்யமானானாம்॥ 12-12-53 அந்தராலே பிஶாசயோனௌ॥

12-13-0 (69886) ஸஹதே³வ உவாச। 12-13-0x (5708) ந பா³ஹ்யம்ʼ த்³ரவ்யமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ஸித்³தி⁴ர்ப⁴வதி பா⁴ரத। ஶாரீரம்ʼ த்³ரவ்யமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ஸித்³தி⁴ர்ப⁴வதி வா ந வா॥ 12-13-1 (69887) பா³ஹ்யத்³ரவ்யவிமுக்தஸ்ய ஶாரீரேஷ்வனுக்³ருʼத்⁴யத:। யோ த⁴ர்மோ யத்ஸுக²ம்ʼ வா ஸ்யாத்³த்³விஷதாம்ʼ தத்ததா²(அ)ஸ்து ந:॥ 12-13-2 (69888) ஶாரீரந்த்³ரவ்யமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ப்ருʼதி²வீமனுஶாஸத:। யோ த⁴ர்மோ யத்ஸுக²ம்ʼ வா ஸ்யாத்ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ தத்ததா²(அ)ஸ்து ந:॥ 12-13-3 (69889) த்³வ்யக்ஷரஸ்து ப⁴வேன்ம்ருʼத்யுருயக்ஷரம்ʼ ப்³ரஹ்ம ஶாஶ்வதம்। மமேதி த்³வ்யக்ஷரோ ம்ருʼத்யுர்ன மமேதி ச ஶாஶ்வதம்॥ 12-13-4 (69890) ப்³ரஹ்மம்ருʼத்யூ ததோ ராஜன்னாத்மன்யேவ ஸமாஶ்ரிதௌ। அத்³ருʼஶ்யமானௌ பூ⁴தானி யோஜயேதாமஸம்ʼஶயம்॥ 12-13-5 (69891) அவினாஶோ(அ)ஸ்ய ஸத்வஸ்ய நியதோ யதி³ பா⁴ரத। ஹித்வா ஶரீரம்ʼ பூ⁴தானாம்ʼ ந ஹிம்ʼஸா ப்ரதிபத்ஸ்யதே॥ 12-13-6 (69892) அதா²பி ச ஸஹோத்பத்தி: ஸத்வஸ்ய ப்ரலயஸ்ததா²। நஷ்டே ஶரீரே நஷ்ட: ஸ்யாத்³வ்ருʼதா² ச ஸ்யாத்க்ரியாபத²:॥ 12-13-7 (69893) தஸ்மாதே³காந்தமுத்ஸ்ருʼஜ்ய பூர்வை: பூர்வதரைஶ்ச ய:। பந்தா² நிஷேவித: ஸத்³பி⁴: ஸ நிஷேவ்யோ விஜானதா॥ 12-13-8 (69894) `ஸ்வாயம்பு⁴வேன மனுனா ததா²(அ)ன்யைஶ்தக்ரவர்திபி⁴:। யத்³யயம்ʼ ஹ்யத⁴ம: பந்தா²: கஸ்மாத்தைஸ்தைர்னிஷேவித:॥ 12-13-9 (69895) க்ருʼதத்ரேதாதி³யுக்தானி கு³ணவந்தி ச பா⁴ரத। யுகா³நி ப³ஹுஶஸ்தைஶ்ச பு⁴க்தேயமவனீ ந்ருʼப॥' 12-13-10 (69896) லப்³த்⁴வா(அ)பி ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ ஸஹஸ்தா²வரஜங்க³மாம்। ந பு⁴ங்க்தே யோ ந்ருʼப: ஸம்யக்கிம்ப²லம்ʼ தஸ்ய ஜீவிதே॥ 12-13-11 (69897) அத²வா வஸதோ ராஜன்வனே வன்யேன ஜீவத:। த்³ரவ்யேஷு யஸ்ய மமதா ம்ருʼத்யோராஸ்யே ஸ வர்ததே॥ 12-13-12 (69898) பா³ஹ்யாந்தராணாம்ʼ பூ⁴தானாம்ʼ ஸ்வபா⁴வம்ʼ பஶ்ய பா⁴ரத। யே து பஶ்யந்தி தத்³பூ⁴தம்ʼ முச்யந்தே தே மஹாப⁴யாத்॥ 12-13-13 (69899) ப⁴வான்பிதா ப⁴வான்மாதா ப⁴வான்ப்⁴ராதா ப⁴வான்கு³ரு:। து³:க²ப்ரலாபானார்தஸ்ய தன்மே த்வம்ʼ க்ஷந்துமர்ஹஸி॥ 12-13-14 (69900) தத்²யம்ʼ வா யதி³ வா(அ)தத்²யம்ʼ யன்மயைதத்ப்ரபா⁴ஷிதம்। தத்³வித்³வி ப்ருʼதி²வீபால ப⁴க்த்யா ப⁴ரதஸத்தம॥ ॥ 12-13-15 (69901) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரயோத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 13॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-13-2 ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ தத்ததா²ஸ்து ந இதி ட³.த². பாட²:॥ 12-13-4 மமேதி ஸ்வீகார: நமமேதி பரித்யாக³ஶ்ச ஏதௌ ம்ருʼத்யுஶாஶ்வதௌ ஸம்ʼஸாரமோக்ஷயோர்மூலே இத்யர்த²:॥ 12-13-7 ஸத்வஸ்ய கர்த்ருʼத்வத⁴ர்மவத்யா பு³த்³தே⁴:॥

12-14-0 (70431) வைஶம்பாயன உவாச। 12-14-0x (5742) அவ்யாஹரதி கௌந்தேயே த⁴ர்மராஜே யுதி⁴ஷ்டி²ரே। ப்⁴ராத்ருʼணாம்ʼ ப்³ருவதாம்ʼ தாம்ʼஸ்தான்விவிதா⁴ந்வேத³னிஶ்சயான்॥ 12-14-1 (70432) மஹாபி⁴ஜனஸம்பன்னா ஶ்ரீமத்யாயதலோசனா। அப்⁴யபா⁴ஷத ராஜானம்ʼ த்³ரௌபதீ³ யோஷிதாம்ʼ வரா॥ 12-14-2 (70433) ஆஸீனம்ருʼஷப⁴ம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ ப்⁴ராத்ருʼபி⁴: பரிவாரிதம்। ஸிம்ʼஹஶார்தூ³லஸத்³ருʼஶைர்வாரணைரிவ யூத²பம்॥ 12-14-3 (70434) அபி⁴மானவதீ நித்யம்ʼ விஶேஷேண யுதி⁴ஷ்டி²ரே। லாலிதா ஸததம்ʼ ராஜ்ஞா த⁴ர்மாத⁴ர்மனித³ர்ஶினீ॥ 12-14-4 (70435) ஆமந்த்ரயித்வா ஸுஶ்ரோணீ ஸாம்னா பரமவல்கு³நா। ப⁴ர்தாரமபி⁴ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய ததோ வசனமப்³ரவீத்॥ 12-14-5 (70436) த்³ரௌபத்³யுவாச। 12-14-6x (5743) இமே தே ப்⁴ராதர: பார்த² ஶுஷ்யந்தே ஸ்தோககா இவ। வாவாஶ்யமானாஸ்திஷ்ட²ந்தி ந சைனானபி⁴நந்த³ஸே॥ 12-14-6 (70437) நந்த³யைதான்மஹாராஜ மத்தானிவ மஹாத்³விபான்। உபபன்னேன வாக்யேன ஸததம்ʼ து³:க²பா⁴கி³ந:॥ 12-14-7 (70438) கத²ம்ʼ த்³வைதவனே ராஜன்பூர்வமுக்த்வா ததா² வச:। ப்⁴ராத்ரூʼனேதான்ஸ்ம ஸஹிதாஞ்ஶீதவாதாதபார்தி³தான்॥ 12-14-8 (70439) வயம்ʼ து³ர்யோத⁴னம்ʼ ஹத்வா ம்ருʼதே⁴ போ⁴க்ஷ்யாம மேதி³நீம்। ஸம்பூர்ணாம்ʼ ஸர்வகாமானாமாஹவே விஜயைஷிண:॥ 12-14-9 (70440) ந்ருʼவீராம்ʼஶ்ச ரதா²ந்ஹத்வா நிஹத்ய ச மஹாக³ஜான்। ஸம்ʼஸ்தீர்ய ச ரதை²ர்பூ⁴மிம்ʼ ஸஸாதி³பி⁴ரரிந்த³மா:॥ 12-14-10 (70441) யஜேப⁴ விவிதை⁴ர்யஜ்ஞை: ஸம்ருʼத்³தை⁴ராப்தத³க்ஷிணை:। வனவாஸக்ருʼதம்ʼ து³:க²ம்ʼ ப⁴விஷ்யதி ஸுகா²ய ந:॥ 12-14-11 (70442) இத்யேதானேவமுக்த்வா த்வம்ʼ ஸ்வயம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வர। கத²மத்³ய புனர்வீர வினிஹம்ʼஸி மனாம்ʼஸி ந:॥ 12-14-12 (70443) ந க்லீபோ³ வஸுதா⁴ம்ʼ பு⁴ங்க்தே ந க்லீபோ³ த⁴னமஶ்னுதே। ந க்லீப³ஸ்ய க்³ருʼஹே புத்ரா மத்ஸ்யா: பங்க இவாஸதே॥ 12-14-13 (70444) நாத³ண்ட³: க்ஷத்ரியோ பா⁴தி நாத³ண்டோ³ பூ⁴மிமஶ்னுதே। நாத³ண்ட³ஸ்ய ப்ரஜா ராஜ்ஞ: ஸுக²ம்ʼ விந்த³ந்தி பா⁴ரத॥ 12-14-14 (70445) `ஸதே³வாஸுரக³ன்க⁴ர்வைரப்ஸரோபி⁴ர்விபூ⁴ஷிதம்। ரக்ஷோபி⁴ர்கு³ஹ்யகைர்னாகை³ர்மனுஷ்யைஶ்ச விபூ⁴ஷிதம்॥ 12-14-15 (70446) த்ரிவர்கே³ண ச ஸம்பூர்ணம்ʼ த்ரிவர்க³ஸ்யாக³மேன ச। த³ண்டே³நாப்⁴யாஹ்ருʼதம்ʼ ஸர்வம்ʼ ஜக³த்³போ⁴கா³ய கல்பதே॥ 12-14-16 (70447) ஸ்வாயம்பு⁴வம்ʼ மஹீபால ஆக³மம்ʼ ஶ்ருʼணு ஶாஶ்வதம்। விப்ராணாம்ʼ விதி³தஶ்சாயம்ʼ தவ சைவ விஶாம்பதே॥ 12-14-17 (70448) அராஜகே ஹி லோகே(அ)ஸ்மின்ஸர்வதோ வித்³ருதே ப⁴யாத்। ரக்ஷார்த²மஸ்ய லோகஸ்ய ராஜானமஸ்ருʼஜத்ப்ரபு⁴:। மஹாகாயம்ʼ மஹாவீர்யம்ʼ பாலனே ஜக³த: க்ஷமம்॥ 12-14-18 (70449) அனிலாக்³நியமார்காணாமிந்த்³ரஸ்ய வருணஸ்ய ச। சந்த்³ரவித்தேஶயோஶ்சைவ மாத்ரா நிர்ஹ்ருʼத்ய ஶாஶ்வதீ:॥ 12-14-19 (70450) யஸ்மாதே³ஷாம்ʼ ஸுரேந்த்³ராணாம்ʼ ஸம்ப⁴வத்யம்ʼஶதோ ந்ருʼப:। தஸ்மாத³பி⁴ப⁴வத்யேஷ ஸர்வபூ⁴தானி தேஜஸா॥ 12-14-20 (70451) தபத்யாதி³த்யவச்சைவ சக்ஷூம்ʼஷி ச மனாம்ʼஸி ச। ச சைனம்ʼ பு⁴வி ஶக்னோதி கஶ்சித³ப்யபி⁴வீக்ஷிதும்॥ 12-14-21 (70452) ஸோ(அ)க்³நிர்ப⁴வதி வாயுஶ்ச ஸோ(அ)ர்க: ஸோமஶ்ச த⁴ர்மராட்। ஸ குபே³ர: ஸ வருண: ஸ மஹேந்த்³ர: ப்ரதாபவான்॥ 12-14-22 (70453) பிதாமஹஸ்ய தே³வஸ்ய விஷ்ணோ: ஶர்வஸ்ய சைவ ஹி। ருʼஷீணாம்ʼ சைவ ஸர்வேஷாம்ʼ தஸ்மிம்ʼஸ்தேஜ: ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-14-23 (70454) பா³லோ(அ)பி நாவமந்தவ்யோ மனுஷ்ய இதி பூ⁴மிப:। மஹதீ தே³வதா ஹ்யேஷா நரரூபேண திஷ்ட²தி॥ 12-14-24 (70455) ஏகமேவ த³ஹத்யக்³நிர்னரம்ʼ து³ருபஸர்பிணம்। குலம்ʼ த³ஹதி ராஜாக்³நி: ஸபஶுத்³ரவ்யஸஞ்சயம்॥ 12-14-25 (70456) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரகுலம்ʼ த³க்³த⁴ம்ʼ க்ரோதோ⁴த்³பூ⁴தேன வஹ்னினா। ப்ரத்யக்ஷமேதல்லோகஸ்ய ஸம்ʼஶயோ ஹி ந வித்³யதே॥ 12-14-26 (70457) குலஜோ வ்ருʼத்தஸம்பன்னோ தா⁴ர்மிகஶ்ச மஹீபதி:। ப்ரஜானாம்ʼ பாலனே யுக்த: பூஜ்யதே தை³வதைரபி॥ 12-14-27 (70458) கார்யம்ʼ யோ(அ)வேக்ஷ்ய ஶக்திம்ʼ ச தே³ஶகாலௌ ச தத்வத:। குருதே த⁴ர்மஸித்³த்⁴யர்த²ம்ʼ வைஶ்வரூப்யம்ʼ புன: புன:॥ 12-14-28 (70459) தஸ்ய ப்ரஸாதே³ பஜா² ஶ்ரீர்விஜயஶ்ச பராக்ரமே। ம்ருʼத்யுஶ்ச வஸதி க்ரோதே⁴ ஸர்வதேஜோமயோ ஹி ஸ:॥ 12-14-29 (70460) தம்ʼ யஸ்து த்³வேஷ்டி ஸம்ʼமோஹாத்ஸ வினஶ்யதி மானவ:। தஸ்ய ஹ்யாஶுவினாஶாய ராஜா(அ)பி குருதே மன:॥ 12-14-30 (70461) தஸ்மாத்³த⁴ர்மம்ʼ யதி³ஷ்டேஷு ஸ வ்யவஸ்யதி பார்தி²வ:। அனிஷ்டம்ʼ சாப்யனிஷ்டேஷு தத்³த⁴ர்மம்ʼ ந விசாலயேத்॥ 12-14-31 (70462) தஸ்யார்தே² ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ கோ³ப்தாரம்ʼ த⁴ர்மமாத்மஜம்॥ ப்³ரஹ்மதேஜோமயம்ʼ த³ண்ட³மஸ்ருʼஜத்பூர்வமீஶ்வர:॥ 12-14-32 (70463) தஸ்ய ஸர்வாணி பூ⁴தானி ஸ்தா²வராணி சராணி ச। ப⁴யாத்³போ⁴கா³ய கல்பந்தே த⁴ர்மான்ன விசலந்தி ச॥ 12-14-33 (70464) தே³ஶகாலௌ ச ஶக்திம்ʼ ச கார்யம்ʼ சாவேக்ஷ்ய தத்வத:। யதா²ர்ஹத: ஸம்ப்ரணயேன்னரேஷ்வன்யாயவர்திஷு॥ 12-14-34 (70465) ஸ ராஜா புருஷோ த³ண்ட³: ஸ நேதா ஶாஸிதா ச ஸ:। வர்ணானாமாஶ்ரமாணாம்ʼ ச த⁴ர்மப்ரபு⁴ரதா²வ்யய:॥ 12-14-35 (70466) த³ண்ட³: ஶாஸ்தி ப்ரஜா: ஸர்வா த³ண்ட³ ஏவாபி⁴ரக்ஷதி। த³ண்ட³: ஸுப்தேஷு ஜாக³ர்தி த³ண்ட³ம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ விது³ர்பு³தா⁴:॥ 12-14-36 (70467) ஸுஸமீக்ஷ்ய த்⁴ருʼதோ த³ண்ட³: ஸர்வா ரஞ்ஜயதி ப்ரஜா:। அஸமீக்ஷ்ய ப்ரணீதஸ்து வினாஶயதி ஸர்வஶ:॥ 12-14-37 (70468) யதி³ ந ப்ரணயேத்³ராஜா த³ண்ட³ம்ʼ த³ண்ட்³யேஷ்வதந்த்³ரித:। ஜலே மத்ஸ்யானிவாப⁴க்ஷ்யந்து³ர்ப³லான்ப³லவத்தரா:॥ 12-14-38 (70469) காகோ(அ)த்³யாச்ச புரோடா³ஶம்ʼ ஶ்வா சைவாவலிஹேத்³த⁴வி:। ஸ்வாமித்வம்ʼ ந க்வசிச்ச ஸ்யாத்ப்ரபத்³யேதாத⁴ரோத்தரம்॥ 12-14-39 (70470) ஸர்வோ த³ண்ட³ஜிதோ லோகோ து³ர்லப⁴ஸ்து ஶுசிர்னர:। த³ண்ட³ஸ்ய ஹி ப⁴யாத்ஸர்வம்ʼ ஜக³த்³போ⁴கா³ய கல்பதே॥ 12-14-40 (70471) தே³வதா³நவக³ந்த⁴ர்வா ரக்ஷாம்ʼஸி பதகோ³ரகா³:। தே(அ)பி போ⁴கா³ய கல்பந்தே த³ண்டே³நைவாபி⁴பீடி³தா:॥ 12-14-41 (70472) தூ³ஷ்யேயு: ஸர்வவர்ணாஶ்ச பி⁴த்³யேரன்ஸர்வஸேதவ:। ஸர்வலோகப்ரகோபஶ்ச ப⁴வேத்³த³ண்ட³ஸ்ய விப்⁴ரமாத்॥ 12-14-42 (70473) யத்ர ஶ்யாமோ லோஹிதாக்ஷோ த³ண்ட³ஶ்சரதி பாபஹா। ப்ரஜாஸ்தத்ர ந முஹ்யந்தி நேதா சேத்ஸாது⁴ பஶ்யதி॥ 12-14-43 (70474) ஆஹுஸ்தஸ்ய ப்ரணேதாரம்ʼ ராஜானம்ʼ ஸத்யவாதி³நம்। ஸமீக்ஷ்யகாரிணம்ʼ ப்ராஜ்ஞம்ʼ த⁴ர்மகாமார்த²கோவித³ம்॥ 12-14-44 (70475) தம்ʼ ராஜா ப்ரணயன்ஸம்யக்ஸ்வர்கா³யாபி⁴ப்ரவர்ததே। காமாத்மவிஷயீ க்ஷுத்³ரோ த³ண்டே³நைவ நிஹன்யதே॥ 12-14-45 (70476) த³ண்டோ³ ஹி ஸுமஹாதேஜா து³ர்த⁴ரஶ்சாக்ருʼதாத்மபி⁴:। த⁴ர்மாத்³விசலிதம்ʼ ஹந்தி ந்ருʼபமேவ ஸபா³ந்த⁴வம்॥ 12-14-46 (70477) ததோ து³ர்க³ம்ʼ ச ராஷ்ட்ரம்ʼ ச லோகம்ʼ ச ஸசராசரம்। அந்தரிக்ஷக³தாம்ʼஶ்சைவ முனீந்தே³வாம்ʼஶ்ச ஹிம்ʼஸதி॥ 12-14-47 (70478) ஸோ(அ)ஸஹாயேன மூடே⁴ந லுப்³தே⁴நாக்ருʼதபு³த்³தி⁴நா। அஶக்யோ ந்யாயதோ நேதும்ʼ விஷயாம்ʼஶ்சைவ ஸேவதா॥ 12-14-48 (70479) ஶுசினா ஸத்யஸந்தே⁴ந நீதிஶாஸ்த்ரானுஸாரிணா। த³ண்ட³: ப்ரணேதும்ʼ ஶக்யோ ஹி ஸுஸஹாயேன தீ⁴மதா॥ 12-14-49 (70480) ஸ்வராஷ்ட்ரே ந்யாயவர்தீ ஸ்யாத்³ப்⁴ருʼஶத³ண்ட³ஶ்ச ஶத்ருஷு। ஸுஹ்ருʼத்ஸ்வஜிஹ்ம: ஸ்னிக்³தே⁴ஷு ப்³ராஹ்மணேஷு க்ஷமான்வித:॥ 12-14-50 (70481) ஏவம்ʼவ்ருʼத்தஸ்ய ராஜ்ஞஸ்து ஶிலோஞ்சே²நாபி ஜீவத:। விஸ்தீர்யேத யஶோ லோகே தைலபி³ந்து³ரிவாம்ப⁴ஸி॥ 12-14-51 (70482) அதஸ்து விபரீதஸ்ய ந்ருʼபதேரக்ருʼதாத்மன:। ஸங்க்ஷிப்யேன யஶோ லோகே க்⁴ருʼதபி³ந்து³ரிவாம்ப⁴ஸி॥ 12-14-52 (70483) தே³வதே³வேன ருத்³ரேண ப்³ரஹ்மணா ச மஹீபதே। விஷ்ணுனா சைவ தே³வேன ஶக்ரேண ச மஹாத்மனா॥ 12-14-53 (70484) லோகபாலைஶ்ச பூ⁴தைஶ்ச பாண்ட³வைஶ்ச மஹாத்மபி⁴:। த⁴ர்மாத்³விசலிதா ராஜந்தா⁴ர்தராஷ்ட்ரா நிபாதிதா:। அதா⁴ர்மிகா து³ராசாரா: ஸஸைன்யா வினிபாதிதா:॥ 12-14-54 (70485) தான்னிஹத்ய ந தோ³ஷஸ்தே ஸ்வல்போ(அ)பி ஜக³தீபதே। ச²லேன மாயயா வா(அ)த² க்ஷத்ரத⁴ர்மேண வா ந்ருʼப॥' 12-14-55 (70486) மித்ரதா ஸர்வபூ⁴தேஷு தா³நமத்⁴யயனம்ʼ தப:। ப்³ராஹ்மணஸ்யைவ த⁴ர்ம: ஸ்யான்ன ராஜ்ஞோ ராஜஸத்தம॥ 12-14-56 (70487) அஸதாம்ʼ ப்ரதிஷேத⁴ஶ்ச ஸதாம்ʼ ச பரிபாலனம்। ஏஷ ராஜ்ஞாம்ʼ பரோ த⁴ர்ம: ஸமரே சாபலாயனம்॥ 12-14-57 (70488) யஸ்மின்க்ஷமா ச க்ரோத⁴ஶ்ச தா³நாதா³நே ப⁴யாப⁴யே। நிக்³ரஹானுக்³ரஹௌ சோபௌ⁴ ஸ வை த⁴ர்மவிது³ச்யதே॥ 12-14-58 (70489) ந ஶ்ருதேன ந தா³நேன ந ஸாந்த்வேன ந சேஜ்யயா। த்வயேயம்ʼ ப்ருʼதி²வீ லப்³தா⁴ ந ஸங்கோசேன சாப்யுத॥ 12-14-59 (70490) யத்தத்³ப³லமமித்ராணாம்ʼ ததா² வீரஸமுத்³யதம்। ஹஸ்த்யஶ்வரத²ஸம்பன்னம்ʼ த்ரிபி⁴ரங்கை³ரனுத்தமம்॥ 12-14-60 (70491) ரக்ஷிதம்ʼ த்³ரோணகர்ணாப்⁴யாமஶ்வத்தா²ம்னா க்ருʼபேண ச। தத்த்வயா நிஹதம்ʼ வீர தஸ்மாத்³பு⁴ங்க்ஷ்வ வஸுந்த⁴ராம்॥ 12-14-61 (70492) ஜம்பூ³த்³வீபோ மஹாராஜ நானாஜனபதை³ர்யுத:। த்வயா புருஷஶார்தூ³ல த³ண்டே³ந ம்ருʼதி³த: ப்ரபோ⁴॥ 12-14-62 (70493) ஜம்பூ³த்³வீபேன ஸத்³ருʼஶ: க்ரௌஞ்சத்³வீபோ நராதி⁴ப। அபரேண மஹாமேரோர்த³ண்டே³ந ம்ருʼதி³தஸ்த்வயா॥ 12-14-63 (70494) க்ரௌஞ்சத்³வீபேன ஸத்³ருʼஶ: ஶாகத்³வீபோ நராதி⁴ப। பூர்வேண து மஹாமேரோர்த³ண்டே³ந ம்ருʼதி³தஸ்த்வயா॥ 12-14-64 (70495) உத்தரேண மஹாமேரோ: ஶாகத்³வீபேன ஸம்ʼமித:। ப⁴த்³ராஶ்வ: புருஷவ்யாக்⁴ர த³ண்டே³ந ம்ருʼதி³தஸ்த்வயா॥ 12-14-65 (70496) த்³வீபாஶ்ச ஸாந்தரத்³வீபா நானாஜனபதா³ஶ்ரயா:। விகா³ஹ்ய ஸாக³ரம்ʼ வீர த³ண்டே³ந ம்ருʼதி³தாஸ்த்வயா॥ 12-14-66 (70497) ஏதான்யப்ரதிமேயானி க்ருʼத்வா கர்மாணி பா⁴ரத। ந ப்ரீயஸே மஹாராஜ பூஜ்யமானோ த்³விஜாதிபி⁴:॥ 12-14-67 (70498) ஸ த்வம்ʼ ப்⁴ராத்ரூʼனிமாந்த்³ருʼஷ்ட்வா ப்ரதினந்த³ஸ்வ பா⁴ரத। ருʼஷபா⁴நிவ ஸம்ʼமத்தான்க³ஜேந்த்³ரான்க³ர்ஜிதானிவ॥ 12-14-68 (70499) அமரப்ரதிமா: ஸர்வே ஶத்ருஸாஹா: பரந்தபா:। ஏகைகோ(அ)பி ஸுகா²யைஷாம்ʼ மம ஸ்யாதி³தி மே மதி:॥ 12-14-69 (70500) கிம்ʼ புன: புருஷவ்யாக்⁴ரா: பதயோ மே நரர்ஷபா⁴:। ஸமஸ்தானீந்த்³ரியாணீவ ஶரீரஸ்ய விசேஷ்டனே॥ 12-14-70 (70501) அன்ருʼதம்ʼ நாப்³ரவீச்ச்²வஶ்ரூ: ஸர்வஜ்ஞா ஸர்வத³ர்ஶினீ। யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்த்வாம்ʼ பாஞ்சாலி ஸுகே² தா⁴ஸ்யத்யனுத்தமே॥ 12-14-71 (70502) இத்வா ராஜஸஹஸ்ராணி ப³ஹூன்யாஶுபராக்ரம:। தத்³வ்யர்த²ம்ʼ ஸம்ப்ரபஶ்யாமி மோஹாத்தவ ஜனாதி⁴ப॥ 12-14-72 (70503) யேஷாமுன்மத்தகோ ஜ்யேஷ்ட²: ஸர்வே தே(அ)ப்யனுஸாரிண:। தவோன்மாதா³ந்மஹாராஜஸோன்மாதா³: ஸர்வபாண்ட³வா:॥ 12-14-73 (70504) யதி³ ஹி ஸ்யுரனுன்மத்தா ப்⁴ராதரஸ்தே நராதி⁴ப। ப³த்³த்⁴வா த்வாம்ʼ நாஸ்திகை: ஸார்த⁴ம்ʼ ப்ரஶாஸேயுர்வஸுந்த⁴ராம்॥ 12-14-74 (70505) குருதே மூட⁴ ஏவம்ʼ ஹி ய: ஶ்ரேயோ நாதி⁴க³ச்ச²தி। தூ⁴பைரஞ்ஜனயோகை³ஶ்ச நஸ்யகர்மபி⁴ரேவ ச॥ 12-14-75 (70506) `உன்மத்திரபனேதவ்யா தவ ராஜன்யத்³ருʼச்ச²யா।' பே⁴ஷஜை: ஸ சிகித்ஸ்ய: ஸ்யாத்³ய உன்மார்கே³ண க³ச்ச²தி॥ 12-14-76 (70507) ஸாஹம்ʼ ஸர்வாத⁴மா லோகே ஸ்த்ரீணாம்ʼ ப⁴ரதஸத்தம। ததா² வினிக்ருʼதா புத்ரைர்யா(அ)ஹமிச்சா²மி ஜீவிதும்॥ 12-14-77 (70508) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஸுதா ராஜன்னித்யமுத்பத²கா³மின:। தாத்³ருʼஶானாம்ʼ வதே⁴ தோ³ஷம்ʼ நாஹம்ʼ பஶ்யாமி கர்ஹிசித்॥ 12-14-78 (70509) இமாம்ʼஶ்சோஶனஸா கீ³தாஞ்ஶ்லோகாஞ்ஶ்ர்ருʼணு நராதி⁴ப॥ 12-14-79 (70510) ஆத்மஹந்தா(அ)ர்த²ஹந்தா ச ப³ந்து⁴ஹந்தா விஷப்ரத³:। அகாரணேன ஹந்தா ச யஶ்ச பா⁴ர்யாம்ʼ பராம்ருʼஶேத்॥ 12-14-80 (70511) நிர்தோ³ஷம்ʼ வத⁴மேதேஷாம்ʼ ஷண்ணாமப்யாததாயினாம்। ப்³ரஹ்மா ப்ரோவாச ப⁴க³வான்பா⁴ர்க³வாய மஹாத்மனே॥ 12-14-81 (70512) ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரவிஶாம்ʼ ராஜன்ஸத்பதே² வர்தினாமபி। ப்ரஸஹ்யாகா³ரமாக³ம்ய ஹந்தாரம்ʼ க³ரத³ம்ʼ ததா²॥ 12-14-82 (70513) அப⁴க்ஷ்யாபேயதா³தாரமக்³நித³ம்ʼ ச நிஶாதயேத்। மார்க³ ஏஷ மஹீபானாம்ʼ கோ³ப்³ராஹ்மணவதே⁴ஷு ச॥ 12-14-83 (70514) கேஶக்³ரஹே ச நாரீணாமபி யுத்⁴யேத்பிதாமஹம்। ப்³ரஹ்மாணம்ʼ தே³வதே³வேஶம்ʼ கிம்ʼ புன: பாபகாரிணம்॥ 12-14-84 (70515) கோ³ப்³ராஹ்மணார்தே² வ்யஸனே ச ராஜ்ஞாம்ʼ ராஷ்ட்ரோபமர்தே³ ஸ்வஶரீரஹேதோ:। ஸ்த்ரீணாம்ʼ ச விக்ருஷ்டருதானி ஶ்ருத்வா விப்ரோ(அ)பி யுத்⁴யேத மஹாப்ரபா⁴வ:॥ 12-14-85 (70516) த⁴ர்மாத்³விசலிதம்ʼ விப்ரம்ʼ நிஹன்யாதா³ததாயினம்। தஸ்யான்யத்ர வத⁴ம்ʼ வித்³வான்மனஸா(அ)பி ந சிந்தயேத்॥ 12-14-86 (70517) கோ³ப்³ராஹ்மணவதே⁴ வ்ருʼத்தம்ʼ மந்த்ரத்ராணார்த²மேவ ச। நிஹன்யாத்க்ஷத்ரியோ விப்ரம்ʼ ஸ்வகுடும்ப³ஸ்ய சாப்தயே॥ 12-14-87 (70518) தஸ்கரேண ந்ருʼஶம்ʼஸேன த⁴ர்மாத்ப்ரசலிதேன ச। க்ஷத்ரப³ந்து⁴: பரம்ʼ ஶக்த்யா யுத்⁴யேத்³விப்ரேண ஸம்ʼயுகே³॥ 12-14-88 (70519) ஆததாயினமாயாந்தமபி வேதா³ந்தபாரக³ம்। ஜிகா⁴ம்ʼஸந்தம்ʼ ஜிகா⁴ம்ʼஸீயான்ன தேன ப்⁴ரூணஹா ப⁴வேத்॥ 12-14-89 (70520) ப்³ராஹ்மண: க்ஷத்ரியோ வைஶ்ய: ஶூத்³ரோ வா(அ)ப்யந்த்யஜோபி வா। ந ஹன்யாத்³ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஶாந்தம்ʼ த்ருʼணேனாபி கதா³சன॥ 12-14-90 (70521) ப்³ராஹ்மணாயாவகு³ர்யாத்³ய: ஸ்ப்ருʼஷ்ட்வா கு³ருதரம்ʼ மஹத்। வர்ஷாணாம்ʼ த்ரிஶதம்ʼ பாப: ப்ரதிஷ்டா²ம்ʼ நாதி⁴க³ச்ச²தி॥ 12-14-91 (70522) ஸஹஸ்ராணி ச வர்ஷாணி நிஹத்ய நரகே பதேத்। தஸ்மான்னைவாவகு³ர்யாத்³தி⁴ நைவ ஶஸ்த்ரம்ʼ நிபாதயேத்॥ 12-14-92 (70523) ஶோணிதம்ʼ யாவத: பாம்ʼஸூன்க்³ருʼஹ்ணாதீதி ஹி தா⁴ரணா। தாவதீ: ஸ ஸமா: பாபோ நரகே பரிவர்ததே॥ 12-14-93 (70524) த்வக³ஸ்தி²பே⁴த³ம்ʼ விப்ரஸ்ய ய: குர்யாத்காரயேத வா। ப்³ரஹ்மஹா ஸ து விஜ்ஞேய: ப்ராயஶ்சித்தீ நராத⁴ம:॥ 12-14-94 (70525) ஶ்ரோத்ரியம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஹத்வா ததா²(அ)(அ)த்ரேயீம்ʼ ச ப்³ராஹ்மணீம்। சதுர்விஶதிவர்ஷாணி சரேத்³ப்³ரஹ்மஹணோ வ்ரதம்॥ 12-14-95 (70526) த்³விகு³ணாம்ʼ ப்³ரஹ்மஹத்யேயம்ʼ ஸர்வை: ப்ரோக்தா மஹர்ஷிபி⁴:। ப்ராயஶ்சித்தமகுர்வாணம்ʼ க்ருʼதாங்கம்ʼ விப்ரவாஸயேத்॥ 12-14-96 (70527) ப்³ராஹ்மணம்ʼ க்ஷத்ரியம்ʼ வைஶ்யம்ʼ ஶூத்³ரம்ʼ வா கா⁴தயேன்ன்ருʼப:। ப்³ரஹ்மக்⁴நம்ʼ தஸ்கரம்ʼ சைவ மாபூ⁴தே³வம்ʼ சரிஷ்யதி॥ 12-14-97 (70528) சி²த்த்வா ஹஸ்தௌ ச பாதௌ³ ச நாஸிகோஷ்டௌ² ச பூ⁴பதி:। ப்³ரஹ்மக்⁴நம்ʼ சோத்தமம்ʼ பாபம்ʼ நேத்ரோத்³தா⁴ரேண யோஜயேத்॥ 12-14-98 (70529) ஶூத்³ரஸ்யைவ ஸ்ம்ருʼதோ த³ண்ட³ஸ்தத்³வத்³ராஜன்யவைஶ்யயோ:। ப்ராயஶ்சித்தமகுர்வாணம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ து ப்ரவாஸயேத்॥ 12-14-99 (70530) க்ஷத்ரியம்ʼ வைஶ்யஶூத்³ரௌ ச ஶஸ்த்ரேணைவ ச கா⁴தயேத்। ப்³ரஹ்மக்⁴நான்ப்³ராஹ்மணாத்ராஜா க்ருʼதாங்கான்விப்ரவாஸயேத்॥ 12-14-100 (70531) விகலேந்த்³ரியாம்ʼஸ்த்ரிவர்ணாம்ʼஶ்ச சண்டா³லை: ஸஹ வாஸயேத்। தைஶ்ச ய: ஸம்பிபே³த்கஶ்சித்ஸ பிப³ன்ப்³ரஹ்மஹா ப⁴வேத்॥ 12-14-101 (70532) ப்ரேதானாம்ʼ ந ச தே³யானி பிண்ட³தா³நானி கேனசித்॥ 12-14-102 (70533) க்ருʼஷ்ணவர்ணா விரூபா ச நிர்ணீதா லம்ப³மூர்த⁴ஜா। து³நோத்யத்³ருʼஷ்ட்வா கர்தாரம்ʼ ப்³ரஹ்மஹத்யேதி தாம்ʼ விது³:॥ 12-14-103 (70534) ப்³ரஹ்மக்⁴நேன பிப³ந்தஶ்ச விப்ரா தே³ஶா: புராணி ச। அசிராதே³வ பீட்³யந்தே து³ர்பி⁴க்ஷவ்யாதி⁴தஸ்கரை:॥ 12-14-104 (70535) ப்³ராஹ்மணம்ʼ பாபகர்மாணம்ʼ விப்ராணாமாததாயினம்। க்ஷத்ரியம்ʼ வைஶ்யஶூத்³ரௌ ச நேத்ரோத்³தா⁴ரேண யோஜயேத்॥ 12-14-105 (70536) து³ர்ப³லானாம்ʼ ப³லம்ʼ ராஜா ப³லினோ யே ச ஸாத⁴வ:। ப³லினாம்ʼ து³ர்ப³லானாம்ʼ ச பாபானாம்ʼ ம்ருʼத்த்யுரிஷ்யதே॥ 12-14-106 (70537) ஸதோ³ஷமபி யோ ஹன்யாத³ஶ்ராவ்ய ஜக³தீபதே। து³ர்ப³லம்ʼ ப³லவந்தம்ʼ வா ஸ பராஜயமர்ஹதி॥ 12-14-107 (70538) ராஜாஜ்ஞாம்ʼ ப்ராட்³விவாகம்ʼ ச நேச்சே²த்³யச்சாபி நிஷ்பதேத்। ஸாக்ஷிணம்ʼ ஸாது⁴வாக்யம்ʼ ச ஜிதம்ʼ தமபி நிர்தி³ஶேத்॥ 12-14-108 (70539) ப³ந்த⁴னான்னிஷ்பதேத்³யச்ச ப்ரதிபூ⁴ர்ன த³தா³தி ச। குலஜஶ்ச த⁴னாட்⁴யஶ்ச ஸ பராஜயமர்ஹதி॥ 12-14-109 (70540) ராஜாஜ்ஞயா ஸமாஹூதோ யோ ந க³ச்சே²த்ஸபா⁴ம்ʼ நர:। ப³லவந்தமுபாஶ்ரித்ய ஸாயுத⁴: ஸ பராஜித:॥ 12-14-110 (70541) தம்ʼ த³ண்டே³ந வினிர்ஜித்ய மஹாஸாஹஸிகம்ʼ நரம்। வியுக்ததே³ஹஸர்வஸ்வம்ʼ பரலோகம்ʼ விஸர்ஜயேத்॥ 12-14-111 (70542) ம்ருʼதஸ்யாபி ந தே³யானி பிண்ட³தா³நானி கேனசித்। த³த்த்வா த³ண்ட³ம்ʼ ப்ரயச்சே²த மத்⁴யமம்ʼ பூர்வஸாஹயம்॥ 12-14-112 (70543) குலஸ்த்ரீவ்யபி⁴சாரம்ʼ ச ராஷ்ட்ரஸ்ய ச விமர்த³னம்। ப்³ரஹ்மஹத்யாம்ʼ ச சௌர்யம்ʼ ச ராஜத்³ரோஹம்ʼ ச பஞ்சமம்॥ 12-14-113 (70544) யுத்³தா⁴த³ன்யத்ர ஹிம்ʼஸாயாம்ʼ ஸுராபஸ்ய ச கீர்தனே। மஹாந்தம்ʼ கு³ருதல்பே ச மித்ரத்³ரோஹே ச பாதகம்॥ 12-14-114 (70545) ந கத²ஞ்சிது³பேக்ஷேத மஹாஸாஹஸிகம்ʼ நரம்। ஸர்வஸ்வமபஹ்ருʼத்யாஶு தத: ப்ராணைர்வியோஜயேத்॥ 12-14-115 (70546) த்ரிஷு வர்ணேஷு யோ த³ண்ட³: ப்ரணீதோ ப்³ரஹ்மணா புரா। மஹாஸாஹஸிகம்ʼ விப்ரம்ʼ க்ருʼதாங்கம்ʼ விப்ரவாஸயேத்॥ 12-14-116 (70547) ஸாஹஸ்ரோ வா ப⁴வேத்³த³ண்ட³: காஞ்சனோ தே³ஹனிஷ்க்ரியா। சதுர்ணாமபி வர்ணானாமேவமாஹோஶனா கவி:॥ 12-14-117 (70548) நாரீணாம்ʼ பா³லவ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ கோ³பதேஶ்ச மஹாமதி:। பாபானாம்ʼ து³ர்வினீதானாம்ʼ ப்ராணாந்தம்ʼ ச ப்³ருʼஹஸ்பதி:। த³ண்ட³மாஹ மஹாபா⁴க³ ஸர்வேஷாமாததாயினாம்॥ 12-14-118 (70549) ஸர்வேஷாம்ʼ பாபபு³த்³தீ⁴நாம்ʼ பாபகர்மைவ க்வுர்வதாம்। த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஸ்ய புத்ராணாம்ʼ த³ண்டோ³ நிர்தோ³ஷ இஷ்யதே। ஸௌப³லஸ்ய ச து³ர்பு³த்³தே⁴: கர்ணஸ்ய ச து³ராத்மன:॥ 12-14-119 (70550) பஶ்யதாம்ʼ சைவ ஶூராணாம்ʼ யா(அ)ஹம்ʼ த்³யூதே ஸபா⁴ம்ʼ ததா³। ரஜஸ்வலா ஸமானீதா ப⁴வதாம்ʼ பஶ்யதாம்ʼ ந்ருʼப। வாஸஸைகேன ஸம்ʼவீதா தவ தோ³ஷேண பூ⁴பதே॥ 12-14-120 (70551) மாபூ⁴த்³த⁴ர்மவிலோபஸ்தே த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரகுலக்ஷயாத்। க்ரோதா⁴க்³நினா து த³க்³த⁴ம்ʼ ச ஸபஶுத்³ரவ்யஸஞ்சயம்॥ 12-14-121 (70552) ஸா(அ)ஹமேவம்ʼவித⁴ம்ʼ து³:க²ம்ʼ ஸம்ப்ராப்தா தவ ஹேதுனா। ஆதி³த்யஸ்ய ப்ரஸாதே³ந ந ச ப்ராணைர்வியோஜிதா॥ 12-14-122 (70553) ரக்ஷிதா தே³வதே³வேன ஜக³த: காலஹேதுனா। தி³வாகரேண தே³வேன விவஸ்த்ரா ந க்ருʼதா ததா³'॥ 12-14-123 (70554) ஏதேஷாம்ʼ யதமானானாம்ʼ ந மே(அ)த்³ய வசனம்ʼ ம்ருʼஷா। த்வம்ʼ து ஸர்வாம்ʼ மஹீம்ʼ த்யக்த்வா குருஷே ஸ்வயமாபத³ம்॥ 12-14-124 (70555) யதா²(அ)(அ)ஸ்தாம்ʼ ஸம்ʼமதௌ ராஜ்ஞாம்ʼ ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ ராஜஸத்தம்। மாந்தா⁴தா சாம்ப³ரீஷஶ்ச ததா² ராஜன்விராஜஸே॥ 12-14-125 (70556) ப்ரஶாதி⁴ ப்ருʼதி²வீம்ʼ தே³வீம்ʼ ப்ரஜா த⁴ர்மேண பாலயன்। ஸபர்வதவனத்³வீபாம்ʼ மா ராஜன்விமனா ப⁴வ॥ 12-14-126 (70557) யஜஸ்வ விவிதை⁴ர்யஜ்ஞைர்யுத்⁴யஸ்வாரீன்ப்ரயச்ச² ச। த⁴னானி போ⁴கா³ந்வாஸாம்ʼஸி த்³விஜாதிப்⁴யோ ந்ருʼபோத்தம॥ ॥ 12-14-127 (70558) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுர்த³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 14॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-14-6 ஸ்தோககாஶ்சாதகா வாவாஶ்யமானா: புன: புன: க்ரந்த³ந்த:॥ 12-14-7 உபபன்னேன யுக்தியுக்தேன॥ 12-14-9 ஸர்வகாமானாம்ʼ ஸர்வைரர்தை²:॥ 12-14-13 க்லீபோ³(அ)தீ⁴ர:। அவிபாலா இவாஸத இதி. ட. ட³. பாட²:। வத்ஸபாலா இவாஸத இதி த². பாட²:॥ 12-14-57 ப்ரதிஷேதோ⁴ த³ண்டோ³ ராஜ்யான்னிர்வாஸனம்ʼ வா॥ 12-14-58 தா³நம்ʼ ஆதா³நம்ʼ ச தே॥ 12-14-59 ஸங்கோசேன யாஞ்சயா॥ 12-14-63 அபரேண பஶ்சிமத: 12-14-64 க்ரௌஞ்சத்³வீபாதி³வஶீகரணம்ʼ ஸித்³த⁴த்³வாரா ராஜஸூயே॥ 12-14-73 ஸர்வே தேப்யவமானிதா இதி ட. ட³. த³. பட²:॥ 12-14-75 நஸ்யகர்ம நாஸாத்³வாரா பே⁴ஷஜக்³ரஹணம்॥

12-15-0 (70933) வைஶம்பாயன உவாச। 12-15-0x (5791) யாஜ்ஞஸேன்யா வச: ஶ்ருத்வா புனரேவார்ஜுனோ(அ)ப்³ரவீத்। அனுமான்ய மஹாபா³ஹும்ʼ ஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ ப்⁴ராதரமீஶ்வரம்॥ 12-15-1 (70934) அர்ஜுன உவாச। 12-15-2x (5792) த³ண்ட³: ஶாஸ்தி ப்ரஜா: ஸர்வா த³ண்ட³ ஏவாபி⁴ரக்ஷதி। த³ண்·ட³: ஸுப்தேஷு ஜாக³ர்தி த³ண்ட³ம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ விது³ர்பு³தா⁴:॥ 12-15-2 (70935) த³ண்ட³: ஸம்ʼரக்ஷதே த⁴ர்மம்ʼ ததை²வார்யம்ʼ ஜனாதி⁴ப। காமம்ʼ ஸம்ʼரக்ஷதே த³ண்ட³ஸ்த்ரிவர்கோ³ த³ண்ட³ உச்யதே॥ 12-15-3 (70936) த³ண்டே³ந ரக்ஷ்யதே தா⁴ந்யம்ʼ த⁴னம்ʼ த³ண்டே³ந ரக்ஷ்யதே। ஏதத்³வித்³வானுபாதா³ய ஸ்வபா⁴வம்ʼ பஶ்ய லௌகிகம்॥ 12-15-4 (70937) ராஜத³ண்ட³ப⁴யாதே³கே நரா: பாபம்ʼ ந குர்வதே। யமத³ண்ட³ப⁴யாதே³கே பரலோகப⁴யாத³பி॥ 12-15-5 (70938) பரஸ்பரப⁴யாதே³கே பாபா: பாபம்ʼ ந குர்வதே। ஏவம்ʼ ஸாம்ʼஸித்³தி⁴கே லோகே ஸர்வம்ʼ த³ண்டே³ ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-15-6 (70939) த³ண்ட³ஸ்யைவ ப⁴யாதே³கே ந கா²த³ந்தி பரஸ்பரம்। அந்தே⁴தமஸி மஜ்ஜேயுர்யதி³ த³ண்டோ³ ந பாலயேத்॥ 12-15-7 (70940) யஸ்மாத³தா³ந்தாந்த³மயத்யஶிஷ்டாந்த³ண்ட³யத்யபி। த³மனாத்³த³ண்ட³னாச்சைவ தஸ்மாத்³த³ண்ட³ம்ʼ விது³ர்பு³தா⁴:॥ 12-15-8 (70941) வாசி த³ண்டோ³ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ க்ஷத்ரியாணாம்ʼ பு⁴ஜார்பணம்। த⁴னத³ண்டா³: ஸ்ம்ருʼதா வைஶ்யா நிர்த³ண்ட³: ஶூத்³ர உச்யதே॥ 12-15-9 (70942) அஸம்ʼமோஹாய மர்த்யானாமர்த²ஸம்ʼரக்ஷணாய ச। மர்யாதா³ ஸ்தா²பிதா லோகே த³ண்ட³ஸஞ்ஜ்ஞா விஶாம்பதே॥ 12-15-10 (70943) யத்ர ஶ்யாமோ லோஹிதாக்ஷோ த³ண்ட³ஶ்சரதி ஸூத்³யத:। ப்ரஜாஸ்தத்ர ந முஹ்யந்தி நேதா சேத்ஸாது⁴ பஶ்யதி॥ 12-15-11 (70944) ப்³ரஹ்மசாரீ க்³ருʼஹஸ்த²ஶ்ச வானப்ரஸ்த²ஸ்ச பி⁴க்ஷுக:। த³ண்ட³ஸ்யைவ ப⁴யாதே³தே மனுஷ்யா வர்த்மனி ஸ்தி²தா:॥ 12-15-12 (70945) நாபீ⁴தோ யஜதே ராஜன்னாபீ⁴தோ தா³துமிச்ச²தி। நாபீ⁴த: புருஷ: கஶ்சித்ஸமயே ஸ்தா²துமிச்ச²தி॥ 12-15-13 (70946) நாச்சி²த்த்வா பரமர்மாணி நாக்ருʼத்வா கர்ம து³ஷ்கரம்। நாஹத்வா மத்ஸ்யகா⁴தீவ ப்ராப்னோதி மஹதீம்ʼ ஶ்ரியம்॥ 12-15-14 (70947) நாக்⁴நத: கீர்திரஸ்தீஹ ந வித்தம்ʼ ந புன: ப்ரஜா:। இந்த்³ரோ வ்ருʼத்ரவதே⁴நைவ மஹேந்த்³ர: ஸமபத்³யத। `மாஹேந்த்³ரம்ʼ ச க்³ருʼஹம்ʼ லேபே⁴ லோகானாம்ʼ சேஶ்வரோ(அ)ப⁴வத்॥' 12-15-15 (70948) ய ஏவ தே³வா ஹந்தாரஸ்தாம்̐ல்லோகோ(அ)ர்சயதே ப்⁴ருʼஶம்। ஹந்தாருத்³ரஸ்ததா²ஸ்கந்த³: ஶக்ரோ(அ)க்³நிர்வருணோ யம:॥ 12-15-16 (70949) ஹந்தா காலஸ்ததா² வாயுர்ம்ருʼத்யுர்வைஶ்ரவணோ ரவி:। வஸவோ மருத: ஸாத்⁴யா விஶ்வேதே³வாஶ்ச பா⁴ரத॥ 12-15-17 (70950) ஏதாந்தே³வான்னமஸ்யந்தி ப்ரதாபப்ரணதா ஜனா:। ந ப்³ரஹ்மாணம்ʼ ந தா⁴தாரம்ʼ ந பூஷாணம்ʼ கத²ஞ்சன॥ 12-15-18 (70951) மத்⁴யஸ்தா²ந்ஸர்வபூ⁴தேஷு தா³ந்தாஞ்ஶமபராயணான்। யஜந்தே மானவா: கேசித்ப்ரஶாந்தான்ஸர்வகர்மஸு॥ 12-15-19 (70952) ந ஹி பஶ்யாமி ஜீவந்தம்ʼ லோகே கஞ்சித³ர்ஹிஸயா। ஸத்வை: ஸத்வா ஹி ஜீவந்தி து³ர்ப³லைர்ப³லவத்தரா:॥ 12-15-20 (70953) நகுலோ மூஷிகானத்தி பி³டா³லோ நகுலம்ʼ ததா²। பி³டா³லமத்தி ஶ்வா ராஜஞ்ஶ்வானம்ʼ வ்யாலம்ருʼக³ஸ்ததா²॥ 12-15-21 (70954) தானத்தி புருஷ: ஸர்வான்பஶ்ய த⁴ர்மோ யதா² க³த:। ப்ராணஸ்யான்னமித³ம்ʼ ஸர்வம்ʼ ஜங்க³மம்ʼ ஸ்தா²வரம்ʼ ச யத்॥ 12-15-22 (70955) விதா⁴நம்ʼ தை³வவிஹிதம்ʼ தத்ர வித்³வான்ன முஹ்யதி। யதா² ஸ்ருʼஷ்டோ(அ)ஸி ராஜேந்த்³ர ததா² ப⁴விதுமர்ஹஸி॥ 12-15-23 (70956) வினீதக்ரோத⁴ஹர்ஷா ஹி மந்தா³ வனமுபாஶ்ரிதா:। வினா வத⁴ம்ʼ ந குர்வந்தி தாபஸா: ப்ராணயாபனம்॥ 12-15-24 (70957) உத³கே ப³ஹவ: ப்ராணா: ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ ச ப²லேஷு ச। ந ச கஶ்சின்ன தான்ஹந்தி கிமன்யத்ப்ராணயாபனம்॥ 12-15-25 (70958) ஸூக்ஷ்மயோனீனி பூ⁴தானி தர்கக³ம்யானி கானிசித்। பக்ஷ்மணோ(அ)பி நிபாதேன யேஷாம்ʼ ஸ்யாத்ஸ்கந்த⁴பர்யய:॥ 12-15-26 (70959) க்³ராமான்னிஷ்க்ரம்ய முனயோ விக³தக்ரோத⁴மத்ஸரா:। வனே குடும்ப³த⁴ர்மாணோ த்³ருʼஶ்யந்தே பரிமோஹிதா:॥ 12-15-27 (70960) பூ⁴மிம்ʼ பி⁴த்த்வௌஷதீ⁴ஶ்சி²த்த்வா வ்ருʼக்ஷாதீ³நண்ட³ஜான்பஶூன்। மனுஷ்யாஸ்தன்வயே யஜ்ஞாம்ʼஸ்தே ஸ்வர்க³ம்ʼ ப்ராப்னுவந்தி ச॥ 12-15-28 (70961) த³ண்ட³னீத்யாம்ʼ ப்ரணீதாயாம்ʼ ஸர்வே ஸித்⁴யந்த்யுபக்ரமா:। கௌந்தேய ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ தத்ர மே நாஸ்தி ஸம்ʼஶய:॥ 12-15-29 (70962) த³ண்ட³ஶ்சேன்ன ப⁴வேல்லோகே வினஶ்யேயுரிமா: ப்ரஜா:। ஜலே மத்ஸ்யானிவாப⁴க்ஷ்யந்து³ர்ப³லான்ப³லவத்தரா:॥ 12-15-30 (70963) ஸத்யம்ʼ ப³தேத³ம்ʼ ப்³ரஹ்மணா பூர்வமுக்தம்ʼ த³ண்ட³: ப்ரஜா ரக்ஷதி ஸாது⁴நீத:। பஶ்யாக்³நய: பூதிமாம்ʼஸஸ்ய பீ⁴தா: ஸந்தர்ஜிதா த³ண்ட³ப⁴யாஜ்ஜ்வலந்தி॥ 12-15-31 (70964) அந்த⁴ந்தம இவேத³ம்ʼ ஸ்யான்ன ப்ரஜ்ஞாயேத கிஞ்சன। த³ண்ட³ஶ்சேன்ன ப⁴வேல்லோகே விப⁴ஜன்ஸாத்⁴வஸாது⁴நீ॥ 12-15-32 (70965) யே(அ)பி ஸம்பி⁴ந்னமர்யாதா³ நாஸ்திகா வேத³னிந்த³கா:। தே(அ)பி போ⁴கா³ய கல்பந்தே த³ண்டே³நாஶு நிபீடி³தா:॥ 12-15-33 (70966) ஸர்வோ த³ண்ட³ஜிதோ லோகோ து³ர்லபோ⁴ ஹி ஶுசிர்ஜன:। த³ண்ட³ஸ்ய ஹி ப⁴யாத்³பீ⁴தோ போ⁴கா³யைவ ப்ரகல்பதே॥ 12-15-34 (70967) சாதுர்வர்ண்யப்ரமோதா³ய ஸுனீதிகரணாய ச। த³ண்டோ³ விதா⁴த்ரா விஹிதோ த⁴ர்மார்தௌ²ம்ʼ பு⁴வி ரக்ஷிதும்॥ 12-15-35 (70968) யதி³ த³ண்டா³ந்ன விப்⁴யேயுர்வயாம்ʼஸி ஶ்வாபதா³நி ச। அத்³யு: பஶூன்மனுஷ்யாம்ʼஶ்ச யஜ்ஞார்தா²நி ஹவீம்ʼஷி ச॥ 12-15-36 (70969) ந ப்³ரஹ்மசார்யதீ⁴யீத ந கால்யம்ʼ து³ஹதே ச கௌ³:। ந கன்யோத்³வஹனம்ʼ க³ச்சே²த்³யதி³ த³ண்டோ³ ந பாலயேத்॥ 12-15-37 (70970) விஷ்வக்³லோப: ப்ரவர்தேத பி⁴த்³யேரன்ஸர்வஸேதவ:। மமத்வம்ʼ ந ப்ரஜானீயுர்யதி³ த³ண்டோ³ ந பாலயேத்॥ 12-15-38 (70971) ந ஸம்ʼவத்ஸரஸத்ராணி திஷ்டே²யுரகுதோப⁴யா:। விதி⁴வத்³த³க்ஷிணாவந்தி யதி³ த³ண்டோ³ ந பாலயேத்॥ 12-15-39 (70972) சரேயுர்னாஶ்ரமே த⁴ர்மம்ʼ யதோ²க்தம்ʼ விதி⁴மாஶ்ரிதா:। ந வித்³யாம்ʼ ப்ராப்னுயாத்கஶ்சித்³யதி³ த³ண்டோ³ ந பாலயேத்॥ 12-15-40 (70973) ந சோஷ்ட்ரா ந ப³லீவர்தா³ நாஶ்வாஶ்வதரக³ர்த³பா⁴:। ந வித்³யாம்ʼ ப்ராப்னுர்யானானி யதி³ த³ண்டோ³ ந பாலயேத்॥ 12-15-41 (70974) ந ப்ரேஷ்யா வசனம்ʼ குர்யுர்ன பா³லோ ஜாது கர்ஹிசித்। திஷ்டே²த்பிதுர்மதே த⁴ர்மே யதி³ த³ண்டோ³ ந பாலயேத்॥ 12-15-42 (70975) த³ண்டே³ ஸ்தி²தா: ப்ரஜா: ஸர்வா ப⁴யம்ʼ த³ண்டே³ விது³ர்பு³தா⁴:। த³ண்டே³ ஸ்வர்கோ³ மனுஷ்யாணாம்ʼ லோகோ(அ)யம்ʼ ச ப்ரதிஷ்டி²த:॥ 12-15-43 (70976) ந தத்ர கூடம்ʼ பாபம்ʼ வா வஞ்சனா வா(அ)பி த்³ருʼஶ்யதே। யத்ர த³ண்ட³: ஸுவிஹிதஶ்சரத்யரிவினாஶன:॥ 12-15-44 (70977) ஹவி: ஶ்வா ப்ரலிஹேத்³த்³ருʼஷ்ட்வா த³ண்ட³ஶ்சேன்னோத்³யதோ ப⁴வேத்। ஹரேத்காக: புரோடா³ஶம்ʼ யதி³ த³ண்டோ³ ந பாலயேத்॥ 12-15-45 (70978) யதீ³த³ம்ʼ த⁴ர்மதோ ராஜ்யம்ʼ விஹிதம்ʼ யத்³யத⁴ர்மத:। கார்யஸ்தத்ர ந ஶோகோ வை பு⁴ங்க்ஷ்வ போ⁴கா³ந்யஜஸ்வ ச॥ 12-15-46 (70979) ஸுகே²ந த⁴ர்மம்ʼ ஶ்ரீமந்தஶ்சரந்தி ஶுசிவாஸஸ:। ஸம்ʼவஸந்த: ப்ரியைர்தா³ரைர்பு⁴ஞ்ஜானாஶ்சான்னமுத்தமம்॥ 12-15-47 (70980) அர்தே² ஸர்வே ஸமாரம்பா⁴: ஸமாயத்தா ந ஸம்ʼஶய:। ஸ ச த³ண்டே³ ஸமாயத்த: பஶ்ய த³ண்ட³ஸ்ய கௌ³ஸ்வம்॥ 12-15-48 (70981) லோகயாத்ரார்த²மேவேஹ த⁴ர்மப்ரவசனம்ʼ க்ருʼதம்। அஹிம்ʼஸா(அ)ஸாது⁴ஹிம்ʼஸேதி ஶ்ரேயாந்த⁴ர்மபரிக்³ரஹ:॥ 12-15-49 (70982) நாத்யந்தம்ʼ கு³ணவத்கிஞ்சின்ன சாப்யத்யந்தனிர்கு³ணம்। உப⁴யம்ʼ ஸர்வகார்யேஷு த்³ருʼஶ்யதே ஸாத்⁴வஸாது⁴ ச॥ 12-15-50 (70983) பஶூனாம்ʼ வ்ருʼஷணம்ʼ சி²த்த்வா ததோ பி⁴ந்த³ந்தி நஸ்ஸு தான்। வஹந்தி ப³ஹவோ பா⁴ரான்ப³த்⁴நந்தி த³மயந்தி ச॥ 12-15-51 (70984) ஏவம்ʼ பர்யாகுலே லோகே விததை²ர்ஜர்ஜ²ரீக்ருʼதே। தைஸ்தைர்ன்யாயைர்மஹாராஜ புராணம்ʼ த⁴ர்மமாசர॥ 12-15-52 (70985) யஜ தே³ஹி ப்ரஜா ரக்ஷ த⁴ர்மம்ʼ ஸமனுபாலய। அமித்ராஞ்ஜஹி கௌந்தேய மித்ராணி பரிபாலய॥ 12-15-53 (70986) மா ச தே நிக்⁴நத: ஶத்ரூன்மன்யுர்ப⁴வது பார்தி²வ। ந தத்ர கில்விஷம்ʼ கிஞ்சித்³த⁴ந்துர்ப⁴வதி பா⁴ரத॥ 12-15-54 (70987) ஆததாயீ ஹி யோ ஹன்யாதா³ததாயினமாக³தம்। ந தேன ப்⁴ரூணஹா ஸ ஸ்யான்மன்யுஸ்தம்ʼ மன்யுமார்ச்ச²தி॥ 12-15-55 (70988) அவத்⁴ய: ஸர்வபூ⁴தானாமந்தராத்மா ந ஸம்ʼஶய:। அவத்⁴யே சாத்மனி கத²ம்ʼ வத்⁴யோ ப⁴வதி கஸ்யசித்॥ 12-15-56 (70989) யதா² ஹி புருஷ: ஶாலாம்ʼ புன: ஸம்ப்ரவிஶேன்னவாம்। ஏவ ஜீவ: ஶரீராணி தானிதானி ப்ரபத்³யதே॥ 12-15-57 (70990) தே³ஹான்புராணானுத்ஸ்ருʼஜ்ய நவான்ஸம்ப்ரதிபத்³யதே। ஏவம்ʼ ம்ருʼத்யுமுக²ம்ʼ ப்ராஹுர்ஜனா யே தத்த்வத³ர்ஶின:॥ ॥ 12-15-58 (70991) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 15॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-15-6 ஸம்ʼஸித்³தி⁴கே பஶுவத் த³ண்டா³ர்ஹஸ்வபா⁴வே॥ 12-15-8 த³மயதி தாட³னாதி³நா। த³ண்ட³யதி வித்தமபஹரதி॥ 12-15-9 பு⁴ஜ்யத இதி பு⁴ஜம்ʼ ப⁴க்தம்ʼ தன்மாத்ரார்பணம்ʼ வேதனப்ரதா³நமித்யர்த²:॥ 12-15-11 ஶ்யாம: த்³ருʼடா⁴பி⁴கா⁴தேன த³ண்ட்³யஸ்யாந்த்⁴யஜனகத்வாத்। லோஹிதாக்ஷோ த³ண்ட³யிது: க்ரோதா⁴திஶயாத்। ஸூத்³யத: ஸுதராமுத்³யத:। ஸாது⁴ யதா²பராத⁴ம்॥ 12-15-20 ஸத்வை: ஸத்வானீதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-15-21 வ்யாலம்ருʼக³ஶ்சித்ரவ்யாக்⁴ர:॥ 12-15-22 பஶ்ய காலோ யதா² க³த இதி ஜ². பாட²:। பஶ்ய த⁴ர்மம்ʼ யதா²க³தமிதி ட³. த. பாட²:॥ 12-15-23 யதா²ஸ்ருʼஷ்ட: ஶௌர்யம்ʼ தேஜோ த்⁴ருʼதிர்தா³க்ஷ்யமித்யாத்³யுக்தஸ்வபா⁴வ: க்ஷத்ரிய: ஸ்ருʼஷ்டோ(அ)ஸி தா⁴த்ரா॥ 12-15-24 வினீதாவபனீதௌ க்ரோத⁴ஹர்ஷௌ யைஸ்தே। மந்தா³: க்ஷத்ரியா:। வத⁴ம்ʼ கந்த³மூலாதி³வத⁴ம்॥ 12-15-26 ஸ்கந்த⁴பர்யயோ தே³ஹஸ்ய நாஶ:॥ 12-15-29 த³ண்ட³யுக்தா நீதிர்த³ண்ட³னீதிஸ்தஸ்யாம்ʼ ப்ரணீதாயாம்ʼ ப்ரவர்திதாயாம்॥ 12-15-30 அப⁴க்ஷ்யன் ப⁴க்ஷயேயு:॥ 12-15-31 பஶ்யாக்³நயஶ்ச ப்ரதிஶாம்யேதி ஜ².பாட²:। ஸந்தர்ஜிதா: பூ²த்காரேண॥ 12-15-33 போ⁴கா³ய பாலனாய। மர்யாதா³யா இதி ஶேஷ:॥ 12-15-36 ஹன்யு: பஶூனிதி ட. ட³. பாட²:॥ 12-15-37 ந கல்யாணீம்ʼ து³ஹேத கா³மிதி ஜ². பாட²:। தத்ர கல்யாணீமபத்யவதீம்ʼ ந து³ஹேத லோக இத்யர்த²:। உத்³வஹனம்ʼ ந க³ச்சே²த் கிந்து வ்யபி⁴சரேதே³வ॥ 12-15-38 விஶ்வலோப இதி ட. த². பாட²:। ஸேதவோ மர்யாதா³:। மமத்வம்ʼ பரிச்சி²ந்னம்ʼ ந ஜானீயு:। ஸர்வ: ஸர்வத்ர மமத்வம்ʼ குர்யாதி³த்யர்த²ர:॥ 12-15-39 திஷ்டே²யுரனுதிஷ்டே²யு: ॥ 12-15-42 ந திஷ்டே²த்³யுவதீத⁴ர்ம இதி ஜ². பாட²:॥ 12-15-46 யதி³ த³ண்ட³வதோ ராஜ்யம்ʼ விஹிதம்ʼ யத்³யத⁴ர்மத:। கார்யம்ʼ தத்ர ந கார்யம்ʼ ச இதி ட³. த². பாட²:॥ 12-15-47 ஸம்ʼவர்ஷந்த: ப²லைதீ³நைரிதி ஜ². பாட²:॥ 12-15-51 நஸ்மு நாஸிகாஸு। பி⁴ந்த³ந்தி மஸ்தகமிதி பாடே² மஸ்தகம்ʼ பி⁴ந்த³ந்தி ஶ்ருʼங்க³வ்ருʼத்³தி⁴ர்மாபூ⁴தி³தீத்யர்த²:॥ 12-15-52 ஜர்ஜ²ரீக்ருʼதே த³ண்டே³ந। தத³பா⁴வே பா⁴ரவஹனாதி³கார்யம்ʼ ந ஸ்யாத³த: புராணமேவ த⁴ர்மமாசர। நத்வத்ர ப்ரவாஹாயாதம்ʼ ஹிம்ʼஸாதி³தோ³ஷமவேக்ஷஸ்வேதி பா⁴வ:॥ 12-15-54 மன்யுர்தை³ந்யம்॥ 12-15-55 ஆததாயீ ஶஸ்த்ரபாணி:। மன்யு: க்ரோத⁴:। மன்யும்ʼ க்ரோத⁴மார்ச்ச²தி। ஆ ஸர்வத ருʼச்ச²தி ப்ராப்னோதி। மன்யு: கர்தா நாஹம்ʼ கர்தேதி ஶ்ருதேஸ்தத்ர ந ப்⁴ரூணஹா ப⁴வதீத்யர்த²:॥

12-16-0 (71360) வைஶம்பாயன உவாச। 12-16-0x (5835) அர்ஜுனஸ்ய வச: ஶ்ருத்வா பீ⁴மஸேனோ(அ)த்யமர்ஷண:। தை⁴ர்யமாஸ்தா²ய தம்ʼ ஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ ப்⁴ராதா ப்⁴ராதரமப்³ரவீத்॥ 12-16-1 (71361) ராஜன்விதி³தத⁴ர்மோ(அ)ஸி ந தே(அ)ஸ்த்யவிதி³தம்ʼ பு⁴வி। உபஶிக்ஷாம தே வ்ருʼத்தம்ʼ ஸதை³வ ந ச ஶக்னும:॥ 12-16-2 (71362) ந வக்ஷ்யாமி ந வக்ஷ்யாமீத்யேவம்ʼ மே மனஸி ஸ்தி²தம்। அதிது³:கா²த்து வக்ஷ்யாமி தன்னிபோ³த⁴ ஜனாதி⁴ப॥ 12-16-3 (71363) ப⁴வத: ஸம்ப்ரமோஹேன ஸர்வம்ʼ ஸம்ʼஶயிதம்ʼ க்ருʼதம்। விக்லப³த்வம்ʼ ச ந: ப்ராப்தமப³லத்வம்ʼ ததை²வ ச॥ 12-16-4 (71364) கத²ம்ʼ ஹி ராஜா லோகஸ்ய ஸர்வஶாஸ்த்ரவிஶாரத³:। மோஹமாபத்³யஸே தை³ந்யாத்³யதா² காபுருஷஸ்ததா²॥ 12-16-5 (71365) ஆக³திஶ்ச க³திஶ்சைவ லோகஸ்ய விதி³தா தவ। ஆயத்யாம்ʼ ச ததா³த்வே ச ந தே(அ)ஸ்த்யவிதி³தம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 12-16-6 (71366) ஏவம்ʼ க³தே மஹாராஜ ராஜ்யம்ʼ ப்ரதி ஜனாதி⁴ப। ஹேதுமாத்ரம்ʼ து வக்ஷ்யாமி தமிஹைகமனா: ஶ்ர்ருʼணு॥ 12-16-7 (71367) த்³விவிதோ⁴ ஜாயதே வ்யாதி⁴: ஶாரீரோ மானஸஸ்ததா²। பரஸ்பரம்ʼ தயோர்ஜன்ம நிர்த்³வந்த்³வம்ʼ நோபலப்⁴யதே॥ 12-16-8 (71368) ஶாரீராஜ்ஜாயதே வ்யாதி⁴ர்மானஸோ நாத்ர ஸம்ʼஶய:। மானஸாஜ்ஜாயதே வ்யாதி⁴: ஶாரீர இதி நிஶ்சய:॥ 12-16-9 (71369) ஶாரீரமானஸே து³:கே² யோ(அ)தீதே த்வனுஶோசதி। து³:கே²ந லப⁴தே து³:க²ம்ʼ த்³வாவனர்தௌ² ச விந்த³தி॥ 12-16-10 (71370) ஶீதோஷ்ணே சைவ வாயுஶ்ச த்ரய: ஶாரீரஜா கு³ணா:। தேஷாம்ʼ கு³ணானாம்ʼ ஸாம்யம்ʼ யத்ததா³ஹு: ஸ்வஸ்த²லக்ஷணம்॥ 12-16-11 (71371) தேஷாமன்யதமோத்³ரேகே விதா⁴நமுபதி³ஶ்யதே। உஷ்ணேன பா³த்⁴யதே ஶீதம்ʼ ஶீதேனோஷ்ணம்ʼ ப்ரபா³த்⁴யதே। `உபா⁴ப்⁴யாம்ʼ பா³த்⁴யதே வாயுர்விதா⁴நமித³முச்யதே॥' 12-16-12 (71372) ஸத்வம்ʼ ரஜஸ்தய இதி மானஸா: ஸ்யுஸ்த்ரயோ கு³ணா:। தேஷாம்ʼ கு³ணானாம்ʼ ஸாம்யம்ʼ யத்ததா³ஹு: ஸ்வஸ்த²லக்ஷணம்॥ 12-16-13 (71373) தேஷாமன்யதமோத்³ரேகே விதா⁴நமுபதி³ஶ்யதே। ஹர்ஷேண பா³த்⁴யதே ஶோகோ ஹர்ஷ: ஶோகேன பா³த்⁴யதே। `உபா⁴ப்⁴யாம்ʼ பா³த்⁴யதே மோஹோ விதா⁴நமித³முச்யதே॥' 12-16-14 (71374) கஶ்சித்ஸுகே² வர்தமானோ து³:க²ஸ்ய ஸ்மர்துமிச்ச²தி। கஶ்சித்³து³:கே² வர்தமான: ஸுக²ஸ்ய ஸ்மர்துமிச்ச²தி॥ 12-16-15 (71375) ஸ த்வம்ʼ ந து³:கீ² து³:க²ஸ்ய ந ஸுகீ² ச ஸுக²ஸ்ய ச। நாது³:கீ² து³:க²பா⁴க³ஸ்ய நாஸுகீ² ச ஸுக²ஸ்ய ச। ஸ்மர்துமர்ஹஸி கௌரவ்ய தி³ஷ்டம்ʼ ஹி ப³லவத்தரம்॥ 12-16-16 (71376) அத²வா தே ஸ்வபா⁴வோ(அ)யம்ʼ யேன பார்தி²வ துஷ்யஸே। த்³ருʼஷ்ட்வா ஸபா⁴க³தாம்ʼ க்ருʼஷ்ணாமேகவஸ்த்ராம்ʼ ரஜஸ்வலாம்। மிஷதாம்ʼ பாண்டு³புத்ராணாம்ʼ ந தஸ்ய ஸ்மர்துமர்ஹஸி॥ 12-16-17 (71377) ப்ரவ்ராஜனம்ʼ ச நக³ராத³ஜினைஶ்ச விவாஸனம்। மஹாரண்யனிவாஸஶ்ச ந தஸ்ய ஸ்மர்துமர்ஹஸி॥ 12-16-18 (71378) ஜடாஸுராத்பரிக்லேஶம்ʼ சித்ரஸேனேன சாஹவம்। ஸைந்த⁴வாச்ச பரிக்லேஶம்ʼ கத²ம்ʼ விஸ்ம்ருʼதவானஸி॥ 12-16-19 (71379) புனரஜ்ஞாதசர்யாயாம்ʼ கீசகேன பதா³ வத⁴ம்। த்³ரௌபத்³யா ராஜபுத்ர்யாம்ʼஶ்ச கத²ம்ʼ விஸ்ம்ருʼதவானஸி॥ 12-16-20 (71380) யச்ச தே த்³ரோணபீ⁴ஷ்மாப்⁴யாம்ʼ யுத்³த⁴மாஸீத³ரிந்த³ம்। மனஸைகேன யோத்³த⁴வ்யம்ʼ தத்தே யுத்³த⁴முபஸ்தி²தம்॥ 12-16-21 (71381) யத்ர நாஸ்தி ஶரை: கார்யம்ʼ ந மித்ரைர்ன ச ப³ந்து⁴பி⁴:। ஆத்மனைகேன யோத்³த⁴வ்யம்ʼ தத்தே யுத்³த⁴முபஸ்தி²தம்॥ 12-16-22 (71382) தஸ்மின்னநிர்ஜிதே யுத்³தே⁴ ப்ராணான்யதி³ விமோக்ஷ்யஸே। அன்யம்ʼ தே³ஹம்ʼ ஸமாஸ்தா²ய ததஸ்தைரிஹ யோத்ஸ்யஸே॥ 12-16-23 (71383) `யோ ஹ்யனாட்⁴ய: ஸ பதிதஸ்தது³ச்சி²ஷ்டம்ʼ தத³ல்பகம்। ப³ஹ்வபத்²யம்ʼ ப³லவதோ ந கிஞ்சித்ராயதே ப³லம் ॥' 12-16-24 (71384) தஸ்மாத³த்³யைவ க³ந்தவ்யம்ʼ யுத்⁴யஸ்வ ப⁴ரதர்ஷப⁴। பரமவ்யக்தரூபஸ்ய வ்யக்தம்ʼ த்யக்த்வா ஸ்வகர்மபி⁴:॥ 12-16-25 (71385) தஸ்மின்னநிர்ஜிதே யுத்³தே⁴ காமவஸ்தா²ம்ʼ க³மிஷ்யஸி। ஏதஜ்ஜித்வா மஹாராஜ க்ருʼதக்ருʼத்யோ ப⁴விஷ்யஸி॥ 12-16-26 (71386) ஏதாம்ʼ பு³த்³தி⁴ம்ʼ வினிஶ்சித்ய பூ⁴தானாமாக³திம்ʼ க³திம்। பித்ருʼபைதாமஹே வ்ருʼத்தே ஶாதி⁴ ராஜ்யம்ʼ யதோ²சிதம்॥ 12-16-27 (71387) தி³ஷ்ட்யா து³ர்யோத⁴ன: பாபோ நிஹத: ஸானுகோ³ யுதி⁴। த்³ரௌபத்³யா: கேஶபக்ஷஸ்ய தி³ஷ்ட்யா தே பத³வீம்ʼ க³தா:॥ 12-16-28 (71388) யஜஸ்வ வாஜிமேதே⁴ந விதி⁴வத்³த³க்ஷிணாவதா। வயம்ʼ தே கிங்கரா: பார்த² வாஸுதே³வஶ்ச வீர்யவான்॥ ॥ 12-16-29 (71389) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷோட³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 16॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-16-2 நச ஶக்னும:। கர்துமிதி ஶேஷ:॥ 12-16-6 அக³திஶ்ச க³திஶ்சைவேதி ஜ². பாட²:। தத்ர ஆயத்யாமுத்தரகாலே। ததா³த்வே வர்தமானகாலே அக³திர்து³ர்மாக³:। க³தி: ஸன்மார்க³ இத்யர்த²:॥ 12-16-8 நிர்த்³வந்த்³வம்ʼ ஶரீரம்ʼ வினா வ்யாதி⁴ர்னாஸ்தி மனோவினா ஆதி⁴ர்னாஸ்தீத்யர்த²:॥ 12-16-11 ஶீதோஷ்ணே கப²பித்தே। வாயுர்வாத:॥ 12-16-12 விதா⁴நம்ʼ சிகித்ஸா। உஷ்ணேன த்³ரவ்யேண॥ 12-16-16 ந து³:கீ² ஸுக²ஜாதஸ்ய ந ஸுகீ² து³:க²ஜஸ்ய வா இதி ஜ². பாட²:॥ 12-16-17 யேன பார்தி²வ க்லிஶ்யஸே இதி ஜ². பாட²:॥ 12-16-18 ந தஸ்ய ஸ்மர்துமர்ஹஸீத்யத்ர கத²மிதி வக்ஷ்யமாணம்ʼ பத³மபக்ருʼஷ்ய யோஜனா॥ 12-16-22 யத்ர நாபி⁴ஸரைரிதி த³. பாட²:। தத்ர ந அபி⁴ஸரைரிதி சே²த³:॥ 12-16-23 தஸ்மின்மனஸி॥ 12-16-25 யுத்⁴யஸ்வ। மனோஜயார்த²ம்ʼ ஸன்னத்³தோ⁴ ப⁴வேத்யர்த²:॥ 12-16-26 தஸ்மின்மனஸி காமவஸ்தா²ம்। அவாச்யாமித்யர்த²:। ஏதன்மன:॥ 12-16-28 தி³ஷ்ட்யா த்வம்ʼ பத³வீம்ʼ க³த இதி ஜ². பாட²:॥

12-17-0 (71779) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-17-0x (5862) அஸந்தோஷ: ப்ரமாத³ஶ்ச மதோ³ ராகோ³(அ)ப்ரஶாந்ததா। ப³லம்ʼ மோஹோ(அ)பி⁴மானஶ்சாப்யுத்³வேக³ஶ்சைவ ஸர்வஶ:॥ 12-17-1 (71780) ஏபி⁴: பாப்மபி⁴ராவிஷ்டோ ராஜ்யம்ʼ த்வமபி⁴காங்க்ஷஸே। நிராமிஷோ வினிர்முக்த: ப்ரஶாந்த: ஸுஸுகீ² ப⁴வ॥ 12-17-2 (71781) ய இமாமகி²லாம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ ஶிஷ்யாதே³கோ மஹீபதி:। தஸ்யாப்யுத³ரமேகம்ʼ வை கிமித³ம்ʼ த்வம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸஸி॥ 12-17-3 (71782) நாஹ்னா பூரயிதும்ʼ ஶக்யாம்ʼ ந மாஸைர்ப⁴ரதர்ஷப⁴। அபூர்யாம்ʼ பூரயன்னிச்சா²மாயுஷா(அ)பி ந ஶக்னுயாத்॥ 12-17-4 (71783) யதே²த்³த⁴: ப்ரஜ்வலத்யக்³நிரஸமித்³த⁴: ப்ரஶாம்யதி। அல்பாஹாரதயாக்³நிம்ʼ த்வம்ʼ ஶமயௌத³ர்யமுத்தி²தம்॥ 12-17-5 (71784) ஆத்மோத³ரக்ருʼதே(அ)ப்ராஜ்ஞ: கரோதி விஶஸம்ʼ ப³ஹு। ஜயோத³ரம்ʼ ப்ருʼதி²வ்யா தே ஶ்ரேயோ நிர்ஜிதயா ஜிதம்॥ 12-17-6 (71785) மானுஷான்காமபோ⁴கா³ம்ʼஸ்த்வமைஶ்வர்யம்ʼ ச ப்ரஶம்ʼஸஸி। அபோ⁴கி³நோ(அ)ப³லாஶ்சைவ யாந்தி ஸ்தா²நமனுத்தமம்॥ 12-17-7 (71786) யோக³: க்ஷேமஶ்ச ராஷ்ட்ரஸ்ய த⁴ர்மாத⁴ர்மௌ த்வயி ஸ்தி²தௌ। முச்யஸ்வ மஹதோ பா⁴ராத்த்யாக³மேவாபி⁴ஸம்ʼஶ்ரய॥ 12-17-8 (71787) ஏகோத³ரக்ருʼதே வ்யாக்⁴ர: கரோதி விஶஸம்ʼ ப³ஹு। தமன்யே(அ)ப்யுபஜீவந்தி மந்த³வேக³தரா ம்ருʼகா³:॥ 12-17-9 (71788) விஷயான்ப்ரதிஸங்க்³ருʼஹ்ய ஸம்ʼந்யாஸே குருதே மதிம்। ந ச துஷ்யந்தி ராஜான: பஶ்ய பு³த்³த்⁴யந்தரம்ʼ யதா²॥ 12-17-10 (71789) பத்ராஹாரைரஶ்மகுட்டைர்த³ந்தோலூக²லிகைஸ்ததா²। அப்³ப⁴க்ஷைர்வாயுப⁴க்ஷைஶ்ச தேரயம்ʼ நரகோ ஜித:॥ 12-17-11 (71790) யஸ்த்விமாம்ʼ வஸுதா⁴ம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ ப்ரஶாஸேத³கி²லாம்ʼ ந்ருʼப:। துல்யாஶ்மகாஞ்சனோ யஶ்ச ஸ க்ருʼதார்தோ² ந பார்தி²வ:॥ 12-17-12 (71791) ஸங்கல்பேஷு நிராரம்போ⁴ நிராஶீர்னிர்மமோ ப⁴வ। அஶோகம்ʼ ஸ்தா²நமாதிஷ்ட² இஹ சாமுத்ர சாவ்யயம்॥ 12-17-13 (71792) நிராமிஷா ந ஶோசந்தி ஶோசந்தி த்வாமிஷைஷிண:। பரித்யஜ்யாமிஷம்ʼ ஸர்வம்ʼ ம்ருʼஷாவாதா³த்ப்ரமோக்ஷ்யஸே॥ 12-17-14 (71793) பந்தா²நௌ பித்ருʼயானஶ்ச தே³வயானஶ்ச விஶ்ருதௌ। ஈஜானா: பித்ருʼயானேன தே³வயானேன மோக்ஷிண:॥ 12-17-15 (71794) தபஸா ப்³ரஹ்மர்யேண ஸ்வாத்⁴யாயேன மஹர்ஷய:। விமுச்ய தே³ஹாம்ʼஸ்தே யாந்தி ம்ருʼத்யோரவிஷயம்ʼ க³தா:॥ 12-17-16 (71795) ஆமிஷம்ʼ ப³ந்த⁴னம்ʼ லோகே கர்மேஹோக்தம்ʼ ததா²(அ)(அ)மிஷம்। தாப்⁴யாம்ʼ விமுக்த: பாபாப்⁴யாம்ʼ பத³மாப்னோதி தத்பரம்॥ 12-17-17 (71796) அபி கா³தா²ம்ʼ புரா கீ³தாம்ʼ ஜனகேன வத³ந்த்யுத। நிர்த்³வந்த்³வேன விமுக்தேன மோக்ஷம்ʼ ஸமனுபஶ்யதா॥ 12-17-18 (71797) அனந்தம்ʼ ப³த மே வித்தம்ʼ யஸ்ய மே நாஸ்தி கிஞ்சன। மிதி²லாயாம்ʼ ப்ரதீ³ப்தாயாம்ʼ ந மே கிஞ்சித்ப்ரத³ஹ்யதே॥ 12-17-19 (71798) ப்ரஜ்ஞாப்ராஸாத³மாருஹ்ய ந ஶோசேச்சோ²சதோ ஜனான்। ஜக³தீஸ்தோ²(அ)த²வா(அ)த்³ரிஸ்தோ² மந்த³பு³த்³தி⁴ர்னசேக்ஷதே॥ 12-17-20 (71799) த்³ருʼஶ்யம்ʼ பஶ்யதி ய: பஶ்யன்ஸ சக்ஷுஷ்மான்ஸ பு³த்³தி⁴மான்। அஜ்ஞாதானாம்ʼ ச விஜ்ஞானாத்ஸம்போ³தா⁴த்³ருத்³தி⁴ருச்யதே॥ 12-17-21 (71800) யஸ்து மானம்ʼ விஜானாதி ப³ஹுமானமியாத்ஸ வை। ப்³ரஹ்மபா⁴வப்ரபூ⁴தானாம்ʼ வைத்³யானாம்ʼ பா⁴விதாத்மனாம்॥ 12-17-22 (71801) யதா³ பூ⁴தப்ருʼத²க்³பா⁴வமேகஸ்த²மனுபஶ்யதி। தத ஏவ ச விஸ்தாரம்ʼ ப்³ரஹ்ம ஸம்பத்³யதே ததா³॥ 12-17-23 (71802) தே ஜனாஸ்தாம்ʼ க³திம்ʼ யாந்தி நாவித்³வாம்ʼஸோ(அ)ல்பசேதஸ:। நாபு³த்³த⁴யோ நாதபஸ: ஸர்வம்ʼ பு³த்³தௌ⁴ ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ ॥ 12-17-24 (71803) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 17॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-17-5 இத்³த⁴: ப்ரதீ³ப்த:॥ 12-17-6 விஶஸம்ʼ விஶஸனம்॥ 12-17-7 அப³லாஸ்தப:க்ருʼஶா:॥ 12-17-8 அலப்³த⁴லாபோ⁴ யோக³:। லப்³த⁴ஸம்ʼரக்ஷணம்ʼ க்ஷேம:॥ 12-17-21 த்³ருʼஶ்யம்ʼ த்³ரஷ்டும்ʼ யோக்³யம்ʼ கர்தவ்யமகர்தவ்யம்ʼ ச॥ 12-17-22 யஸ்து வாசம்ʼ விஜானாதீதி ஜ². பாட²:॥ 12-17-24 தே பு³த்³தி⁴மந்த:॥

12-18-0 (72208) வைஶம்பாயன உவாச। 12-18-0x (5909) தூஷ்ணீம்பூ⁴தம்ʼ து ராஜானம்ʼ புனரேவார்ஜுனோ(அ)ப்³ரவீத்। ஸந்தப்த: ஶோகது³:கா²ப்⁴யாம்ʼ ராஜவாக்ஶல்யபீடி³த:॥ 12-18-1 (72209) அர்ஜுன உவாச। 12-18-2x (5910) கத²யந்தி புராவ்ருʼத்தமிதிஹாஸமிமம்ʼ ஜனா:। விதே³ஹராஜ்ஞ: ஸம்ʼவாத³ம்ʼ பா⁴ர்யயா ஸஹ பா⁴ரத॥ 12-18-2 (72210) உத்ஸ்ருʼஜ்ய ராஜ்யம்ʼ பி⁴க்ஷார்த²ம்ʼ க்ருʼதபு³த்³தி⁴ம்ʼ நரேஶ்வரம்। விதே³ஹராஜமஹீஷீ து³:கி²தா ப்ரத்யபா⁴ஷத॥ 12-18-3 (72211) த⁴னான்யபத்யம்ʼ மித்ராணி ரத்னானி விவிதா⁴நி ச। பந்தா²நம்ʼ பாவனம்ʼ ஹித்வா ஜனகோ மௌட்⁴யமாஸ்தி²த:॥ 12-18-4 (72212) தம்ʼ த³த³ர்ஶ ப்ரியா பா⁴ர்யா பை⁴க்ஷவ்ருʼத்திமகிஞ்சனம்। தா⁴நாமுஷ்டிமுபாஸீனம்ʼ நிரீஹம்ʼ க³தமத்ஸரம்॥ 12-18-5 (72213) தமுவாச ஸமாமத்ய ப⁴ர்தாரமகுதோப⁴யம்। க்ருத்³தா⁴ மனஸ்வினீ பா⁴ர்யா விவிக்தே ஹேதுமத்³வச:॥ 12-18-6 (72214) கத²முத்ஸ்ருʼஜ்ய ராஜ்யம்ʼ ஸ்வம்ʼ த⁴னதா⁴ந்யஸமன்விதம்। காபாலீம்ʼ வ்ருʼத்திமாஸ்தா²ய தா⁴ந்யமுஷ்டிமுபாஸஸே॥ 12-18-7 (72215) ப்ரதிஜ்ஞா தே(அ)ன்யதா² ராஜன்விசேஷ்டா சான்யதா² தவ। யத்³ராஜ்யம்ʼ மஹது³த்ஸ்ருʼஜ்ய ஸ்வல்பே லுப்⁴யஸி பார்தி²வ॥ 12-18-8 (72216) நைதேனாதித²யோ ராஜந்தே³வர்ஷிபிதரஸ்ததா²। அத்³ய ஶக்யாஸ்த்வயா ப⁴ர்தும்ʼ மோக⁴ஸ்தே(அ)யம்ʼ பரிஶ்ரம:॥ 12-18-9 (72217) தே³வதாதிதி²பி⁴ஶ்சைவ பித்ருʼபி⁴ஶ்சைவ பார்தி²வ। ஸர்வைரேதை: பரித்யக்த: பரிவ்ரஜஸி நிஷ்க்ரிய:॥ 12-18-10 (72218) யஸ்த்வம்ʼ த்ரைவித்³யவ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ஸஹஸ்ரஶ:। ப⁴ர்தா பூ⁴த்வா ச லோகஸ்ய ஸோ(அ)த்³யான்யைர்பூ⁴திமிச்ச²ஸி॥ 12-18-11 (72219) ஶ்ரியம்ʼ ஹித்வா ப்ரதீ³ப்தாம்ʼ த்வம்ʼ ஶ்வவத்ஸம்ப்ரதி வீக்ஷ்யஸே। அபுத்ரா ஜனநீ தே(அ)த்³ய கௌஸல்யா சாபதிஸ்த்வயா॥ 12-18-12 (72220) ஆஶ்ரிதா த⁴ர்மகாமாஸ்த்வாம்ʼ க்ஷத்ரியா: பர்யுபாஸதே। த்வதா³ஶாமபி⁴காங்க்ஷந்த: க்ருʼபணா: ப²லஹேதுகா:॥ 12-18-13 (72221) தாம்ʼஶ்ச த்வம்ʼ விப²லான்க்ருʼத்வா கம்ʼ நு லோகம்ʼ க³மிஷ்யஸி। ராஜன்ஸம்ʼஶயிதே மோக்ஷே பரதந்த்ரேஷு தே³ஹிஷு॥ 12-18-14 (72222) நைவ தே(அ)ஸ்தி பரோ லோகோ நாபர: பாபகர்மண:। த⁴ர்ம்யாந்தா³ரான்பரித்யஜ்ய யஸ்த்வமிச்ச²ஸி ஜீவிதும்॥ 12-18-15 (72223) ஸ்ரஜோ க³ந்தா⁴நலங்காரான்வாஸாம்ʼஸி விவிதா⁴நி ச। கிமர்த²மபி⁴ஸந்த்யஜ்ய பரிவ்ரஜஸி நிஷ்க்ரிய:॥ 12-18-16 (72224) நிபானம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ பூ⁴த்வா த்வம்ʼ பாவனம்ʼ மஹத। ஆட்⁴யோ வனஸ்பதிர்பூ⁴த்வா ஸோன்யாம்ʼஸ்த்வம்ʼ பர்யுபாஸஸே॥ 12-18-17 (72225) கா²த³ந்தி ஹஸ்தினம்ʼ ந்யாஸே க்ரவ்யாதா³ ப³ஹவோ(அ)ப்யுத। ப³ஹவ: க்ருʼமயஶ்சைவ கிம்ʼ புனஸ்த்வாமனர்த²கம்॥ 12-18-18 (72226) ய இமாம்ʼ குண்டி³காம்ʼ பி⁴ந்த்³யாந்த்ரிவிஷ்டப்³த⁴ம்ʼ ச யோ ஹரேத்। வாஸஶ்சாபி ஹரேத்தஸ்மின்கத²ம்ʼ தே மானஸம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-18-19 (72227) யஸ்த்வம்ʼ ஸர்வம்ʼ ஸமுத்ஸ்ருʼஜ்ய தா⁴நாமுஷ்டிமனுக்³ரஹ:। யத³னேன க்ருʼதம்ʼ ஸர்வம்ʼ கிமித³ம்ʼ மம தீ³யதே॥ 12-18-20 (72228) தா⁴நாமுஷ்டேரிஹார்த²ஶ்சேத்ப்ரதிஜ்ஞா தே வினஶ்யதி। கா வா(அ)ஹம்ʼ தவ கோ மே த்வம்ʼ கஶ்ச தே மய்யனுக்³ரஹ:॥ 12-18-21 (72229) ப்ரஶாதி⁴ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ராஜன்யத்ர தே(அ)னுக்³ரஹோ ப⁴வேத்। ப்ராஸாதே³ ஶயனம்ʼ யானம்ʼ வாஸாம்ʼஸ்யாப⁴ரணானி ச॥ 12-18-22 (72230) ஶ்ரியாம்ʼ நிராஶைரத⁴னேஸ்த்யக்தமித்ரைரகிஞ்சனை:। ஸௌகி²கை: ஸம்ப்⁴ருʼதோ யோ(அ)ர்த²: ஸ ஸந்த்யஜதி கிம்ʼநு தம்ʼ॥ 12-18-23 (72231) யோ(அ)த்யந்தம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயாத்³யஶ்ச த³த்³யாத்ஸதை³வ ஹி। தயோஸ்த்வமந்தரம்ʼ வித்³தி⁴ ஶ்ரேயாம்ʼஸ்தாப்⁴யாம்ʼ க உச்யதே॥ 12-18-24 (72232) ஸதை³வ யாசமானேஷு ததா² த³ம்பா⁴ந்விதேஷு ச। ஏதேஷு த³க்ஷிணா த³த்தா தா³வாக்³ராவிவ து³ர்ஹுதம்॥ 12-18-25 (72233) ஜாதவேதா³ யதா² ராஜன்னாத³க்³த்⁴வைவோபஶாம்யதி। ஸதை³வ யாசமானோ வை ததா² ஶாம்யதி ந த்³விஜ:॥ 12-18-26 (72234) ஸதாம்ʼ வை த³த³தோ(அ)ன்னம்ʼ ச லோகே(அ)ஸ்மின்ப்ரக்ருʼதிர்த்⁴ருவா। ந சேத்³ராஜா ப⁴வேத்³தா³தா குத: ஸ்யுர்மோக்ஷகாங்க்ஷிண:॥ 12-18-27 (72235) அன்னாத்³க்³ருʼஹஸ்தா² லோகே(அ)ஸ்மின்பி⁴க்ஷவஸ்தத ஏவ ச। அன்னாத்ப்ராண: ப்ரப⁴வதி அன்னத³: ப்ராணதோ³ ப⁴வேத்॥ 12-18-28 (72236) க்³ருʼஹஸ்தே²ப்⁴யோ(அ)பி நிர்முக்தா க்³ருʼஹஸ்தா²நேவ ஸம்ʼஶ்ரிதா:। ப்ரப⁴வம்ʼ ச ப்ரதிஷ்டா²ம்ʼ ச தா³ந்தா விந்த³ந்த ஆஸதே॥ 12-18-29 (72237) த்யாகா³ந்ன பி⁴க்ஷுகம்ʼ விந்த்³யான்ன மௌட்⁴யான்ன ச யாசனாத்। ருʼஜுஸ்து யோ(அ)ர்த²ம்ʼ த்யஜதி தம்ʼ முக்தம்ʼ வித்³தி⁴ பி⁴க்ஷுகம்॥ 12-18-30 (72238) அஸக்த: ஶக்தவத்³க³ச்ச²ன்னி: ஸங்கோ³ முக்தப³ந்த⁴ன:। ஸம: ஶத்ரௌ ச மித்ரே ச ஸ வை முக்தோ மஹீபதே॥ 12-18-31 (72239) பரிவ்ரஜந்தி தா³நார்த²ம்ʼ முண்டா³: காஷாயவாஸஸ:। ஸிதா ப³ஹுவிதை⁴: பாஶை: ஸஞ்சின்வந்தோ வ்ருʼதா²மிஷம்॥ 12-18-32 (72240) த்ரயீம்ʼ ச நாமவார்தாம்ʼ ச த்யக்த்வா புத்ரான்வ்ரஜந்தி யே। த்ரிவிஷ்டப்³த⁴ம்ʼ ச வாஸஶ்ச ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்த்யபு³த்³த⁴ய:॥ 12-18-33 (72241) அனிஷ்கஷாயே காஷாயமீஹார்த²மிதி வித்³தி⁴ தம்। த⁴ர்மத்⁴வஜானாம்ʼ முண்டா³நாம்ʼ வ்ருʼத்த்யர்த²மிதி மே மதி:॥ 12-18-34 (72242) காஷாயைரஜினைஶ்சீரைர்னக்³நான்முண்டா³ஞ்ஜடாத⁴ரான்। பி³ப்⁴ரத்ஸாதூ⁴ந்மஹாராஜ ஜய லோகாஞ்ஜிதேந்த்³ரிய:॥ 12-18-35 (72243) அக்³ந்யாதே⁴யானி கு³ர்வர்த²ம்ʼ க்ரதூனபி ஸுத³க்ஷிணான்। த³தா³த்யஹரஹ: பூர்வம்ʼ கோ நு த⁴ர்மரதஸ்தத:॥ 12-18-36 (72244) அர்ஜுன உவாச। 12-18-37x (5911) தத்த்வஜ்ஞோ ஜனகோ ராஜா லோகே(அ)ஸ்மின்னிதி கீ³யதே। ஸோ(அ)ப்யாஸீன்மோஹஸம்பன்னோ மா மோஹவஶமன்வகா³:॥ 12-18-37 (72245) ஏவம்ʼ த⁴ர்மமனுக்ராந்தா ஸதா³ தா³நதப: பரா:। ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யகு³ணோபேதா: காமக்ரோத⁴விவர்ஜிதா:॥ 12-18-38 (72246) ப்ரஜானாம்ʼ பாலனே யுக்தா த³மமுத்தமமாஸ்தி²தா:। இஷ்ட்வா லோகானவாப்ஸ்யாமோ கு³ருவ்ருʼத்³தோ⁴பசாயின:॥ 12-18-39 (72247) தே³வதாதிதி²பூ⁴தானாம்ʼ நிர்வபந்தோ யதா²விதி⁴। ஸ்தா²நமிஷ்டமவாப்ஸ்யாமோ ப்³ரஹ்மண்யா: ஸத்யவாதி³ந:॥ ॥ 12-18-40 (72248) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 18॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-18-5 தா⁴நா ப்⁴ருʼஷ்டயவா:। நிரீஹம்ʼ வித்ருʼஷ்ணம்॥ 12-18-8 ஸ்வல்பே முஹ்யஸீதி த³.த². பாட²:। ப்ரதிஜ்ஞாதே தே வ்ருʼதே²தி ட³. பாட²:॥ 12-18-9 ஏதேன தா⁴நாமுஷ்டினா॥ 12-18-12 கௌஸல்யா பாதிதா த்வயேதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-18-13 ப²லஹேதுகா: ப²லார்தி²ந:॥ 12-18-17 நிபீயதே(அ)ஸ்மின்ஸ்வேச்ச²யா கோ³பி⁴ர்ஜலமிதி நிபானம்ʼ ஆஹாவ:। கூபோபாந்தஸ்த²க்ஷுத்³ரஜலாஶய இதியாவத்। ததா² ஆட்⁴ய: ப²லவான்॥ 12-18-18 ஹஸ்தினமபி ந்யாஸே க்ருʼதே ஸதி க்ரவ்யாதா³ மாம்ʼஸாதா³: கா²த³ந்தி। அனர்த²கம்ʼ ஸர்வபுருஷார்த²ஹீனம்॥ 12-18-19 த்ரிவிஷ்டப்³த⁴ம்ʼ த்ரித³ண்ட³ம்॥ 12-18-20 அனுக்³ரஹ: அன்வக்³ரஹீ:। யதா³நேன ஸமம்ʼ ஸர்வம்ʼ கிமித³ம்ʼ ஹ்யவஸீயதே இதி ஜ². பாட²:। தத்ர அவஸீயஸே அத்⁴யவஸ்யதி। அனேன தா⁴நாமுஷ்டினா ஸர்வம்ʼ ராஜ்யாதி³கம்ʼ ஸமம்। ஸங்கி³த்வாவிஶேஷாத் இத்யர்த²:॥ 12-18-23 ஸௌகி²கை: ஸம்ப்⁴ருʼதானர்தா²ந்ய: ஸந்த்யஜதி கிம்ʼநு தத் இதி ஜ². பாட²:। தத்ர ஸௌகி²கை: பரமமுகா²ர்தி²பி⁴: ஸம்ʼந்யாஸிபி⁴:। ஸம்ப்⁴ருʼதானர்தா²ந் குண்டி³காதீ³ந் வீக்ஷ்ய ய: ஸ்வயமபி ததா² கரோதி ஸ கிம்ʼநு தத்³ராஜ்யாதி³கம்ʼ த்யஜதி। அபிது நைவ த்யஜதி। கிந்தூசிதம்ʼ பரிக்³ரஹம்ʼ த்யக்த்வா தை³வோபஹதத்வாத³னுசிதம்ʼ பரிக்³ரஹாந்தரமேவ கரோதீத்யஸங்க³த்வமஸ்ய து³ர்லப⁴மித்யர்த²:॥ 12-18-25 ஸதை³வ வாசமான: பரிவ்ராட்। ஸதை³வ யாசமானேஷு ஸத்ஸு (த³ண்ட³)ட³ம்ப⁴விவர்ஜிஷு இதி ட.ட³. த². த³. பாட²:॥ 12-18-26 ஸதை³வ யாசமானோ ஹி ததா² ஶாம்யதி வை த்³விஜ:। இதி ஜ². பாட²:॥ 12-18-27 ஸதாம்ʼ ஸம்ʼந்யாஸினாம்ʼ ப்ரக்ருʼதிர்ஜீவனம்। ஸதாம்ʼ ச வேதா³ அன்னம்ʼ ச லோகே(அ)ஸ்மின்ப்ரக்ருʼதிர்த்⁴ருவா। அன்னதா³தா ப⁴வேத்³தா³தா குஶாஸ்த்ரம்ʼ மோக்ஷகாங்க்ஷிண:। இதி ட.ட³.த².த³. பாட²:॥ 12-18-32 பரிவ்ரஜந்தி யே(அ)னர்தா² இதி ட. ட³. பாட²:॥ 12-18-34 அனிஷ்கஷாயே ராகா³தி³தோ³ஷவர்ஜனாபா⁴வே। அனிஷ்கஷாயா: காஷாயமிதி ட³. த². த³. பாட²:॥

12-19-0 (72492) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-19-0x (5954) வேதா³ஹம்ʼ தாத ஶாஸ்த்ராணி அபராணி பராணி ச। உப⁴யம்ʼ வேத³வசனம்ʼ குரு கர்ம த்யஜேதி ச॥ 12-19-1 (72493) ஆகுலானி ச ஶாஸ்த்ராணி ஹேதுபி⁴ஶ்சிந்திதானி ச। நிஶ்சயஶ்சைவ யோ மந்த்ரே வேதா³ஹம்ʼ தம்ʼ யதா²விதி⁴॥ 12-19-2 (72494) த்வம்ʼ து கேவலஶாஸ்த்ரஜ்ஞோ வீரவ்ரதஸமன்வித:। ஶாஸ்த்ரார்த²ம்ʼ தத்த்வதோ க³ந்தும்ʼ ந ஸமர்த²: கத²ஞ்சன॥ 12-19-3 (72495) ஶாஸ்த்ரார்த²தத்த்வத³ர்ஶீ யோ த⁴ர்மனிஶ்சயகோவித³:। தேனாப்யேவம்ʼ ந வாச்யோ(அ)யம்ʼ யதி³ த⁴ர்மம்ʼ ப்ரபஶ்யஸி॥ 12-19-4 (72496) ப்⁴ராத்ருʼஸௌஹ்ருʼத³மாஸ்தா²ய யது³க்தம்ʼ வசனம்ʼ த்வயா। ந்யாய்யம்ʼ யுக்தம்ʼ ச கௌந்தேய ப்ரீதோ(அ)ஹம்ʼ தேன தே(அ)ர்ஜுன॥ 12-19-5 (72497) `மஹேஶ்வரஸமம்ʼ ஸத்வம்ʼ ப்³ரஹ்மணா சைவ யத்ஸமம்। வாஸுதே³வஸமம்ʼ சைவ ந பூ⁴தம்ʼ ந ப⁴விஷ்யதி॥ 12-19-6 (72498) ததா² த்வம்ʼ யோத⁴முக்²யேஷு ஸத்வம்ʼ பரமமிஷ்யதே॥ 12-19-7 (72499) ப³லமிந்த்³ரே ச வாயௌ ச ப³லம்ʼ யச்ச ஜனார்த³னே। தத்³வலம்ʼ பீ⁴மஸேனே ச த்வயி சார்ஜுனா வித்³யதே॥ 12-19-8 (72500) த்வத்ஸமஶ்சித்ரயோதீ⁴ ச தூ³ரபாதீ ச பாண்ட³வ। தி³வ்யாஸ்த்ரப³லஸம்பன்ன: கோ வா(அ)ன்யஸ்த்வத்ஸமோ நர:॥ 12-19-9 (72501) யுத்³த⁴த⁴ர்மேஷு ஸர்வேஷு க்ரியாணாம்ʼ நைபுணேஷு ச। ந த்வயா ஸத்³ருʼஶ: கஶ்சிந்த்ரிஷு லோகேஷு வித்³யதே॥ 12-19-10 (72502) தா⁴ர்மிகம்ʼ த⁴ர்மயுக்தம்ʼ ச நி:ஶேஷம்ʼ ஜ்ஞாயதே மயா। த⁴ர்மஸூக்ஷ்மம்ʼ து யத்³வாச்யம்ʼ தத்ர து³ஷ்ப்ரதரம்ʼ த்வயா। த⁴னஞ்ஜய ந மே பு³த்³தி⁴மதிஶங்கிதுமர்ஹஸி॥ 12-19-11 (72503) யுத்³த⁴ஶாஸ்த்ரவிதே³வ த்வம்ʼ ந வ்ருʼத்³தா⁴: ஸேவிதாஸ்த்வயா। ஸமாஸவிஸ்தரவிதா³ம்ʼ ந தேஷாம்ʼ வேத்ஸி நிஶ்சயம்॥ 12-19-12 (72504) தபஸ்த்யாகோ³ விதி⁴ரிதி நிஶ்சயஸ்தாத தீ⁴மதாம்। பரஸ்பரம்ʼ ஜ்யாய ஏஷாமிதி ந: ஶ்ரேயஸீ மதி:॥ 12-19-13 (72505) யத்த்வேதன்மன்யஸே பார்த² ந ஜ்யாயோ(அ)ஸ்தி த⁴னாதி³தி। தத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி யதா² நைதத்ப்ரதா⁴நத:॥ 12-19-14 (72506) தப: ஸ்வாத்⁴யாயஶீலா ஹி த்³ருʼஶ்யந்தே தா⁴ர்மிகா ஜனா:। ருʼஷயஸ்தபஸா யுக்தா யேஷாம்ʼ லோகா: ஸனாதனா:॥ 12-19-15 (72507) அஜாதஶ்மஶ்ரவோ தீ⁴ராஸ்ததா²(அ)ன்யே வனவாஸின:। அருணா: கேதவஶ்சைவ ஸ்வாத்⁴யாயேன தி³வம்ʼ க³தா:॥ 12-19-16 (72508) உத்தரேண து பந்தா²நமார்யா விஷயனிக்³ரஹாத்। அபு³த்³தி⁴ஜம்ʼ தமஸ்த்யக்த்வா லோகாம்ʼஸ்த்யாக³வதாம்ʼ க³தா:॥ 12-19-17 (72509) த³க்ஷிணேன து பந்தா²நம்ʼ யம்ʼ பா⁴ஸ்வந்தம்ʼ ப்ரசக்ஷதே। ஏதே க்ரியாவதாம்ʼ லோகா யே ஶ்மஶானானி பே⁴ஜிரே॥ 12-19-18 (72510) அனிர்தே³ஶ்யா க³தி: ஸா து யாம்ʼ ப்ரபஶ்யந்தி மோக்ஷிண:। தஸ்மாத்த்யாக³: ப்ரதா⁴நேஷ்ட: ஸ து து³:க²ம்ʼ ப்ரவேதி³தும்॥ 12-19-19 (72511) அனுஸ்ம்ருʼத்ய து ஶாஸ்த்ராணி கவய: ஸமவஸ்தி²தா:। அபீஹ ஸ்யாத³பீஹ ஸ்யாத்ஸாராஸாரதி³த்³ருʼக்ஷயா॥ 12-19-20 (72512) வேத³வாதா³நதிக்ரம்ய ஶாஸ்த்ராண்யாரண்யகானி ச। விபாட்ய கத³லீஸ்தம்ப⁴ம்ʼ ஸாரம்ʼ த³த்³ருʼஶிரே ந தே॥ 12-19-21 (72513) அதை²காந்தவ்யுதா³ஸேன ஶரீரே பாஞ்சபௌ⁴திகே। இச்சா²த்³வேஷஸமாயுக்தமாத்மானம்ʼ ப்ராஹுரிங்கி³தை:॥ 12-19-22 (72514) அக்³ராஹ்யம்ʼ சக்ஷுஷா ஸத்வமனிர்தே³ஶ்யம்ʼ ச தத்³கி³ரா। கர்மஹேதுபுரஸ்காரம்ʼ பூ⁴தேஷு பஸ்விர்ததே॥ 12-19-23 (72515) கல்யாணகோ³சரம்ʼ க்ருʼத்வா மானம்ʼ த்ருʼஷ்ணாம்ʼ நிக்³ருʼஹ்ய ச। கர்மஸந்ததிமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ஸ்யான்னிராலம்ப³ன: ஸுகீ²॥ 12-19-24 (72516) அஸ்மின்னேவம்ʼ ஸூக்ஷ்மக³ம்யே மார்கே³ ஸத்³பி⁴ர்னிஷேவிதே। கத²மர்த²மனர்தா²ட்⁴யமர்ஜுன த்வம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸஸி॥ 12-19-25 (72517) பூர்வஶாஸ்த்ரவிதோ³(அ)ப்யேவம்ʼ ஜனா: பஶ்யந்தி பா⁴ரத। க்ரியாஸு நிரதா நித்யம்ʼ தா³நே யஜ்ஞே ச கர்மணி॥ 12-19-26 (72518) ப⁴வந்தி ஸுது³ராவர்தா ஹேதுமந்தோ(அ)பி பண்டி³தா:। த்³ருʼட⁴பூர்வே ஸ்ம்ருʼதா மூடா⁴ நைதத³ஸ்தீதி வாதி³ந:॥ 12-19-27 (72519) அன்ருʼதஸ்யாவமந்தாரோ வக்தாரோ ஜனஸம்ʼஸதி³। சரந்தி வஸுதா⁴ம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ வாவதூ³கா ப³ஹுஶ்ருதா:॥ 12-19-28 (72520) பார்த² யன்ன விஜானீம: கஸ்தாஞ்ஜ்ஞாதுமிஹார்ஹதி। ஏவம்ʼ ப்ராஜ்ஞா: ஶ்ருதாஶ்சாபி மஹாந்த: ஶாஸ்த்ரவித்தமா:॥ 12-19-29 (72521) தபஸா மஹதா³ப்னோதி பு³த்³த்⁴யா வை விந்த³தே மஹத்। த்யாகே³ந ஸுக²மாப்னோதி ஸதா³ கௌந்தேய த⁴ர்மவித்॥ ॥ 12-19-30 (72522) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 19॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-19-1 அபராணி த⁴ர்மஶாஸ்த்ராணி। பராணி ப்³ரஹ்மஶாஸ்த்ராணி॥ 12-19-2 அமூலானி ச ஶாஸ்த்ராணி ஹேதுபி⁴ஶ்சித்ரிதானி ச। நிஶ்சயஶ்சைஷ யன்மந்த்ர இதி ட. ட³. பாட²:॥ 12-19-3 த்வம்ʼ து கேவலமஸ்த்ரஜ்ஞ இதி ஜ².பாட²:॥ 12-19-11 தத்ர விஷயே து³ஷ்ப்ரதரம்ʼ து³ரவகா³ஹம்॥ 12-19-16 அருணா: கேதவ: ருʼஷிப்ரபே⁴தா³:। அரண்யே ப³ஹவஶ்சைவேதி ஜ².பாட²:॥ 12-19-21 ஆரண்யகானி வேதா³ந்தான்॥ 12-19-24 மனஸ்த்ருʼணாம்ʼ நிக்³ருʼஹ்ய சேதி ஜ². பாட²:॥ 12-19-26 பூர்வஶாஸ்த்ரவித³: கர்மகாண்ட³விதோ³(அ)பி ஏவமர்த²மனர்த²த்வேன பஶ்யந்தி கிமுத ஜ்ஞானின:॥ 12-19-27 து³ராவர்தா: து³:கே²நாபி ஸித்³தா⁴ந்தம்ʼ க்³ராஹயிதுமஶக்யா:। த்³ருʼட⁴: பூர்வ: ப்ராக்³ப⁴வீய: ஸம்ʼஸ்காரோ யேஷாம்ʼ தே த்³ருʼட⁴பூர்வே। ப³ஹுவ்ரீஹாவப்யார்ஷீ ஸர்வனாமதா॥ 12-19-29 ஹே பார்த² யத் யான் லௌகிகானப்யர்தா²ந்ன வயம்ʼ விஜானீமஸ்தான் இதர: கோ ஜ்ஞாதுமர்ஹதி। ந கோபி யதா²। ஏவம்ʼ ப்ராஜ்ஞா அபி அஸ்மாகமன்யேஷாம்ʼ ச து³ர்ஜ்ஞேயா இத்யர்த²:॥ 12-19-30 மஹத்³வைராக்³யம்। மஹத்பரம்ப்³ரஹ்ம॥

12-20-0 (72944) வைஶம்பாயன உவாச। 12-20-0x (6044) அஸ்மின்வாக்யாந்தரே வக்தா தே³வஸ்தா²நோ மஹாதபா:। அபி⁴நீததரம்ʼ வாக்யமித்யுவாச யுதி⁴ஷ்டி²ரம்॥ 12-20-1 (72945) தே³வஸ்தா²ந உவாச। 12-20-2x (6045) யத்³வச: ப²ல்கு³நேனோக்தம்ʼ ந ஜ்யாயோ(அ)ஸ்தி த⁴னாதி³தி। அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி ததே³காந்தமனா: ஶ்ருʼணு॥ 12-20-2 (72946) அஜாதஶத்ரோ த⁴ர்மேண க்ருʼத்ஸ்னா தே வஸுதா⁴ ஜிதா। தாம்ʼ ஜித்வா ச வ்ருʼதா² ராஜன்ன பரித்யக்துமர்ஹஸி॥ 12-20-3 (72947) சதுஷ்பதீ³ ஹி நி:ஶ்ரேணீ ப்³ரஹ்மண்யேஷா ப்ரதிஷ்டி²தா। தாம்ʼ க்ரமேண மஹாபா³ஹோ யதா²வஜ்ஜய பார்தி²வ। தஸ்மாத்பார்த² மஹாயஜ்ஞைர்யஜஸ்வ ப³ஹுத³க்ஷிணை:॥ 12-20-4 (72948) ஸ்வாத்⁴யாயயஜ்ஞா ருʼஷயோ ஜ்ஞானயஜ்ஞாஸ்ததா²(அ)பரே। கர்மனிஷ்டா²ஶ்ச பு³த்³த்⁴யர்தா²ஸ்தபோனிஷ்டா²ஶ்ச பார்தி²வ॥ 12-20-5 (72949) வைகா²நஸானாம்ʼ கௌந்தேய வசனம்ʼ ஶ்ரூயதே யதா²॥ 12-20-6 (72950) ஈஹேத த⁴னஹேதோர்யஸ்தஸ்யானீஹா க³ரீயஸீ। பூ⁴யாந்தோ³ஷோ ஹி வர்தே⁴த யஸ்தத்கர்ம ஸமாஶ்ரயேத்॥ 12-20-7 (72951) க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ச த⁴னஸம்ʼஹாரம்ʼ குர்வந்தி விதி⁴காரணாத்। ஆத்மனா த்ருʼபிதோ பு³த்³த்⁴யா ப்⁴ரூணஹத்யாம்ʼ ந பு³த்⁴யதே॥ 12-20-8 (72952) அனர்ஹதே யத்³த³தா³தி ந த³தா³தி யத³ர்ஹதே। அர்ஹானர்ஹாபரிஜ்ஞானாத்³தா³நத⁴ர்மோ(அ)பி து³ஷ்கர:॥ 12-20-9 (72953) யஜ்ஞாய ஸ்ருʼஷ்டானி த⁴னானி தா⁴த்ரா யஜ்ஞாதி³ஷ்ட: புருஷோ ரக்ஷிதா ச। தஸ்மாத்ஸர்வம்ʼ யஜ்ஞ ஏவோபயோஜ்யம்ʼ த⁴னம்ʼ ததோ(அ)னந்தர ஏவ காம:॥ 12-20-10 (72954) யஜ்ஞைரிந்த்³ரோ விவிதை⁴ ரத்னவத்³பி⁴ ர்தே³வான்ஸர்வானப்⁴யயாத்³பூ⁴ரிதேஜா:। தேனேந்த்³ரத்வம்ʼ ப்ராப்ய விப்⁴ராஜதே(அ)ஸௌ தஸ்மாத்³யஜ்ஞே ஸர்வமேவோபயோஜ்யம்॥ 12-20-11 (72955) மஹாதே³வ: ஸர்வயஜ்ஞே மஹாத்மா ஹுத்வா(அ)(அ)த்மானம்ʼ தே³வதே³வோ ப³பூ⁴வ। விஶ்வாம்̐ல்லோகான்வ்யாப்ய விஷ்டப்⁴ய கீர்த்யா விராஜதே த்³யுதிமான்க்ருʼத்திவாஸா:॥ 12-20-12 (72956) ஆவிக்ஷித: பார்தி²வோ(அ)ஸௌ மருத்தோ வ்ருʼத்³த்⁴யா ஶக்ரம்ʼ யோ(அ)ஜயத்³தே³வராஜம்। யஜ்ஞே யஸ்ய ஶ்ரீ: ஸ்வயம்ʼ ஸன்னிவிஷ்டா யஸ்மின்பா⁴ண்ட³ம்ʼ காஞ்சனம்ʼ ஸர்வமாஸீத்॥ 12-20-13 (72957) ஹரிஶ்சந்த்³ர: பார்தி²வேந்த்³ர: ஶ்ருதஸ்தே யஜ்ஞைரிஷ்ட்வா புண்யபா⁴க்³வீதஶோக:। ருʼத்³த்⁴யா ஶக்ரம்ʼ யோ(அ)ஜயன்மானுஷ: ஸம்ʼ ஸ்தஸ்மாத்³யஜ்ஞே ஸர்வமேவோபயோஜ்யம்॥ ॥ 12-20-14 (72958) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி விம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 20॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-20-1 வாக்யாந்தரே வாக்யாவஸரே। அபி⁴நீததரம்ʼ யுக்திமத்தரம்॥ 12-20-4 சதுஷ்பதீ³ சதுராஶ்ரமீ॥ 12-20-5 க்ரமாத்³ப்³ரஹ்மசாரியதிக்³ருʼஹஸ்த²வானப்ரஸ்தா² இத்யர்த²:॥ 12-20-7 த⁴னம்ʼ ஹேது: காரணம்ʼ யஸ்ய தஸ்ய யஜ்ஞாதே³ர்யஜ்ஞாத்³யர்த²ம் ஈஹேத த⁴னம்ʼ தஸ்யானீஹைவ க³ரீயஸீ। ப்ரக்ஷாலனாத்³தி⁴ பங்கஸ்ய தூ³ராத³ஸ்பர்ஶனம்ʼ வரமிதி ந்யாயாத்தமிமம்ʼ பரத⁴ர்மம்ʼ ய: க்ஷத்ரிய உபாஶ்ரயேத ஸ தூ³ஷ்யேதேத்யாஹ பூ⁴யானிதி॥ 12-20-10 யஜ்ஞார்த²மேவ ஆஜ்ஞப்தோ வேதே³ந॥ 12-20-13 பா⁴ண்ட³முபகரணம்ʼ பாத்ராதி³॥

12-21-0 (73414) தே³வஸ்தா²ந உவாச। 12-21-0x (6074) அத்ரைவோதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। இந்த்³ரேண ஸமயே ப்ருʼஷ்டோ யது³வாச ப்³ருʼஹஸ்பதி:॥ 12-21-1 (73415) ஸந்தோஷோ வை ஸ்வர்க³ஸம: ஸந்தோஷ: பரமம்ʼ ஸுக²ம்। துஷ்டேர்ன கிஞ்சித்பரத: ஸா ஸம்யக்ப்ரதிதிஷ்ட²தி॥ 12-21-2 (73416) யதா³ ஸம்ʼஹரதே காமான்கூர்மோ(அ)ங்கா³நீவ ஸர்வஶ:। ததா³(அ)(அ)த்மஜ்யோதிரசிராத்ஸ்வாத்மன்யேவ ப்ரஸீத³தி॥ 12-21-3 (73417) ந விபே⁴தி யதா³ சாயம்ʼ யதா³ சாஸ்மான்ன பி³ப்⁴யதி। காமத்³வேஷௌ ச ஜயதி ததா³(அ)(அ)த்மானம்ʼ ச பஶ்யதி॥ 12-21-4 (73418) யதா³(அ)ஸௌ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ந த்³ருஹ்யதி ந காங்க்ஷதி। கர்மணா மனஸா வாசா ப்³ரஹ்ம ஸம்பத்³யதே ததா³॥ 12-21-5 (73419) ஏவம்ʼ கௌந்தேய பூ⁴தானி தந்தம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ததா²ததா²। ததா³(அ)(அ)த்மனா ப்ரபஶ்யந்தி தஸ்மாத்³வுத்⁴யஸ்வ பா⁴ரத॥ 12-21-6 (73420) அன்யே ஸாம ப்ரஶம்ʼஸந்தி வ்யாயாமமபரே ஜனா:। நைகம்ʼ ந சாபரம்ʼ கேசிது³ப⁴யம்ʼ ச ததா²(அ)பரே॥ 12-21-7 (73421) யஜ்ஞமேகே ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஸம்ʼந்யாஸமபரே ஜனா:। `நைகம்ʼ ந சாபரம்ʼ கேசிது³ப⁴யம்ʼ ச ததா²(அ)பரே॥' 12-21-8 (73422) தா³நமேகே ப்ரஶம்ʼஸந்தி கேசிச்சைவ ப்ரதிக்³ரஹம்। கேசித்ஸர்வம்ʼ பரித்யஜ்ய தூஷ்ணீம்ʼ த்⁴யாயந்த ஆஸதே॥ 12-21-9 (73423) ராஜ்யமேகே ப்ரஶம்ʼஸந்தி ப்ரஜானாம்ʼ பரிபாலனம்। ஹத்வா சி²த்த்வா ச பி⁴த்த்வா ச கேசிதே³காந்தஶீலின:॥ 12-21-10 (73424) ஏதத்ஸர்வம்ʼ ஸமாலோக்ய பு³தா⁴நாமேவ நிஶ்சய:। அத்³ரோஹேணைவ பூ⁴தானாம்ʼ யோ த⁴ர்ம: ஸ ஸதாம்ʼ மத:॥ 12-21-11 (73425) அத்³ரோஹ: ஸத்யவசனம்ʼ ஸம்ʼவிபா⁴கோ³ த³யா த³ம:। ப்ரஜனம்ʼ ஸ்வேஷு தா³ரேஷு மார்த³வம்ʼ ஹீரசாபலம்॥ 12-21-12 (73426) ஏவம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ப்ரதா⁴நேஷ்டம்ʼ மனு: ஸ்வாயம்பு⁴வோ(அ)ப்³ரவீத்। தஸ்மாதே³தத்ப்ரயத்னேன கௌந்தேய ப்ரதிபாலய॥ 12-21-13 (73427) யோ ஹி ராஜ்யே ஸ்தி²த: ஶஶ்வத்³வஶீ துல்யப்ரியாப்ரிய:। க்ஷத்ரியோ யஜ்ஞஶிஷ்டாஶீ ராஜா ஶாஸ்த்ரார்த²தத்த்வவித்॥ 12-21-14 (73428) அஸாது⁴நிக்³ரஹரத: ஸாதூ⁴நாம்ʼ ப்ரக்³ரஹே ரத:। த⁴ர்மவர்த்மனி ஸம்ʼஸ்தா²ப்ய ப்ரஜா வர்தேத த⁴ர்மத:॥ 12-21-15 (73429) புத்ரஸங்க்ராமிதஶ்ரீஶ்ச வனே வன்யேன வர்தயேத்। விதா⁴நமாஶ்ரமாணாம்ʼ வை குர்யாத்கர்மாண்யதந்த்³ரித:॥ 12-21-16 (73430) ய ஏவம்ʼ வர்ததே ராஜன்ஸ ராஜா த⁴ர்மனிஶ்சித:। தஸ்யாயம்ʼ ச பரஶ்சைவ லோக: ஸ்யாத்ஸம்ப²லோத³ய:॥ 12-21-17 (73431) நிர்வாணம்ʼ ஹி ஸுது³ஷ்ப்ராப்யம்ʼ ப³ஹுவிக்⁴நம்ʼ ச மே மதம்॥ 12-21-18 (73432) ஏவம்ʼ த⁴ர்மமனுக்ராந்தா: ஸத்யதா³நதப: பரா:। ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யகு³ணைர்யுக்தா: காமக்ரோத⁴விவர்ஜிதா:॥ 12-21-19 (73433) ப்ரஜானாம்ʼ பாலனே யுக்தா த⁴ர்மமுத்தமமாஸ்தி²தா:। கோ³ப்³ராஹ்மணார்தே² யுத்⁴யந்த: ப்ராப்தா க³திமனுத்தமாம்॥ 12-21-20 (73434) ஏவம்ʼ ருத்³ரா: ஸவஸவஸ்ததா²(அ)(அ)தி³த்யா: பரந்தப। ஸாத்⁴யா ராஜர்ஷிஸங்கா⁴ஶ்ச த⁴ர்மமேதம்ʼ ஸமாஶ்ரிதா:। அப்ரமத்தாஸ்தத: ஸ்வர்க³ம்ʼ ப்ராப்தா: புண்யை: ஸ்வகர்மபி⁴:॥ ॥ 12-21-21 (73435) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 21॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-21-3 யதா³ ப்ரஸீத³தி ததா³ துஷ்டி: ப்ரதிதிஷ்ட²தீதி பூர்வேண ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-21-7 ஸாம ப்ரீதிம்। வ்யாயாமம்ʼ யத்னம்॥ 12-21-12 ப்ரஜனே புத்ரோத்பாத³னம்॥ 12-21-15 ப்ரக்³ரஹே ஸங்க்³ரஹே॥

12-22-0 (73905) வைஶம்பாயன உவாச। 12-22-0x (6097) அஸ்மின்னேவாந்தரே வாக்யம்ʼ புனரேவார்ஜுனோ(அ)ப்³ரவீத்। நிர்விண்ணமனஸம்ʼ ஜ்யேஷ்ட²மித³ம்ʼ ப்⁴ராதரமச்யுதம்॥ 12-22-1 (73906) க்ஷத்ரத⁴ர்மேண த⁴ர்மஜ்ஞ ப்ராப்ய ராஜ்யம்ʼ ஸுது³ர்லப⁴ம்। ஜித்வா சாரீன்னரஶ்ரேஷ்ட² தப்யதே கிம்ʼ ப்⁴ருʼஶம்ʼ ப⁴வான்॥ 12-22-2 (73907) க்ஷத்ரியாணாம்ʼ மஹாராஜ ஸங்க்³ராமே நித⁴னம்ʼ மதம்। விஶிஷ்டம்ʼ ப³ஹுபி⁴ர்யஜ்ஞை: க்ஷத்ரத⁴ர்மமனுஸ்மர॥ 12-22-3 (73908) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ தபஸ்த்யாக³: ப்ரேத்ய த⁴ர்மவிதி⁴: ஸ்ம்ருʼத:। க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ச நித⁴னம்ʼ ஸங்க்³ராமே விஹிதம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 12-22-4 (73909) க்ஷாத்ரத⁴ர்மோ மஹாரௌத்³ர: ஶஸ்த்ரனித்ய இதி ஸ்ம்ருʼத:। வத⁴ஶ்ச ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² காலே ஶஸ்த்ரேண ஸம்ʼயுகே³॥ 12-22-5 (73910) ப்³ராஹ்மணஸ்யாபி சேத்³ராஜன்க்ஷத்ரத⁴ர்மேண வர்தத:। ப்ரஶஸ்தம்ʼ ஜீவிதம்ʼ லோகே க்ஷத்ரம்ʼ ஹி ப்³ரஹ்மஸம்ப⁴வம்॥ 12-22-6 (73911) ந த்யாகோ³ ந புனர்யஜ்ஞோ ந தபோ மனுஜேஶ்வர। க்ஷத்ரியஸ்ய விதீ⁴யந்தே ந பரஸ்வோபஜீவனம்॥ 12-22-7 (73912) ஸ ப⁴வான்ஸர்வத⁴ர்மஜ்ஞோ த⁴ர்மாத்மா ப⁴ரதர்ஷப⁴। ராஜா மனீஷீ நிபுணோ லோகே த்³ருʼஷ்டபராவர:॥ 12-22-8 (73913) த்யக்த்வா ஸந்தாபஜம்ʼ ஶோகம்ʼ த³ம்ʼஶிதோ ப⁴வ கர்மணி। க்ஷத்ரியஸ்ய விஶேஷேண ஹ்ருʼத³யம்ʼ வஜ்ரஸன்னிப⁴ம்॥ 12-22-9 (73914) ஜித்வா(அ)ரீன்க்ஷத்ரத⁴ர்மேண ப்ராப்ய ராஜ்யமகண்டகம்। விஜிதாத்மா மனுஷ்யேந்த்³ர யஜ்ஞதா³நபரோ ப⁴வ॥ 12-22-10 (73915) இந்த்³ரோ வை ப்³ரஹ்மண: புத்ர: க்ஷத்ரிய: கர்மணா(அ)ப⁴வத்। ஜ்ஞாதீனாம்ʼ பாபவ்ருʼத்தீனாம்ʼ ஜகா⁴ந நவதீர்னவ॥ 12-22-11 (73916) தச்சாஸ்ய கர்ம பூஜ்யம்ʼ ச ப்ரஶஸ்யம்ʼ ச விஶாம்பதே। தேனேந்த்³ரத்வம்ʼ ஸமாபேதே³ தே³வானாமிதி ந: ஶ்ருதம்॥ 12-22-12 (73917) ஸ த்வம்ʼ யஜ்ஞைர்மஹாராஜ யஜஸ்வ ப³ஹுத³க்ஷிணை:। யதை²வேந்த்³ரோ மனுஷ்யேந்த்³ர சிராய விக³தஜ்வர:॥ 12-22-13 (73918) மா த்வமேவம்ʼ க³தே கிஞ்சிச்சோ²சேதா²: க்ஷத்ரியர்ஷப⁴। க³தாஸ்தே க்ஷத்ரத⁴ர்மேண ஶஸ்த்ரபூதா: பராம்ʼ க³திம்॥ 12-22-14 (73919) ப⁴விதவ்யம்ʼ ததா² தச்ச யத்³வ்ருʼத்தம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। தி³ஷ்டம்ʼ ஹி ராஜஶார்தூ³ல ந ஶக்யமதிவர்திதும்॥ ॥ 12-22-15 (73920) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³வாவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 22॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-22-1 அச்யுதம்ʼ த⁴ர்மாத்॥ 12-22-4 த்யாக³: ஸம்ʼந்யாஸ:॥ 12-22-7 யஜ்ஞ ஆத்யயஜ்ஞ:। ஸமாதி⁴ரிதி யாவ்னத்॥ 12-22-9 த³ம்ʼஶித: ஸன்னத்³த⁴:॥ 12-22-11 ப்³ரஹ்மண: கஶ்யபஸ்ய। நவதீர்னவ த³ஶாதி⁴க ஶதாஷ்டகம்॥ 12-22-12 இந்த்³ரத்வமைஶ்வர்யம்॥

12-23-0 (74413) வைஶம்பாயன உவாச। 12-23-0x (6156) ஏவமுக்தஸ்து கௌந்தேயோ கு³டா³கேஶேன பா⁴ரத। நோவாச கிஞ்சித்கௌரவ்யஸ்ததோ த்³வைபாயனோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-23-1 (74414) வ்யாஸ உவாச। 12-23-2x (6157) பீ³ப⁴த்ஸோர்வசனம்ʼ ஸௌம்ய ஸத்யமேதத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஶாஸ்த்ரத்³ருʼஷ்ட: பரோ த⁴ர்ம: ஸ்ம்ருʼதோ கா³ர்ஹஸ்த்²ய ஆஶ்ரம:॥ 12-23-2 (74415) ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ சர த⁴ர்மஜ்ஞ யதா²ஶாஸ்த்ரம்ʼ யதா²விதி⁴। ந ஹி கா³ர்ஹஸ்த்²யமுத்ஸ்ருʼஜ்ய தவாரண்யம்ʼ விதீ⁴யதே॥ 12-23-3 (74416) க்³ருʼஹஸ்த²ம்ʼ ஹி ஸதா³ தே³வா: பிதரோ(அ)தித²யஸ்ததா²। ப்⁴ருʼத்யாஶ்சைவோபஜீவந்தி தான்ப⁴ரஸ்வ மஹீபதே॥ 12-23-4 (74417) வயாம்ʼஸி பஶவஶ்சைவ பூ⁴தானி ச ஜனாதி⁴ப। க்³ருʼஹஸ்தை²ரேவ தா⁴ர்யந்தே தஸ்மாச்ச்²ரேஷ்டோ² க்³ருʼஹாஶ்ரமீ॥ 12-23-5 (74418) ஸோ(அ)யம்ʼ சதுர்ணாமேதேஷாமாஶ்ரமாணாம்ʼ து³ராசர:। தம்ʼ சராத்³ய விதி⁴ம்ʼ பார்த² து³ஶ்சரம்ʼ து³ர்ப³லேந்த்³ரியை:॥ 12-23-6 (74419) வேத³ஜ்ஞானம்ʼ ச தே க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ தபஶ்சாசரிதம்ʼ மஹத்। பித்ருʼபைதாமஹம்ʼ ராஜ்யம்ʼ து⁴ர்யவத்³வோத்³து³மர்ஹஸி॥ 12-23-7 (74420) தபோ யஜ்ஞஸ்ததா² வித்³யா பை⁴க்ஷ்யமிந்த்³ரியஸம்ʼயம:। த்⁴யானம்ʼ வித்³யா ஸமுத்தா²நம்ʼ ஸந்தோஷஶ்ச ஶ்ரியம்ʼ ப்ரதி। ததா² ஹ்யேகாந்தஶீலத்வம்ʼ துஷ்டிர்தா³நம்ʼ ச ஶக்தித:॥ 12-23-8 (74421) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ மஹாராஜ சேஷ்டா ஸம்ʼஸித்³தி⁴காரிகா। க்ஷத்ரியாணாம்ʼ து வக்ஷ்யாமி தவாபி விதி³தம்ʼ புன:॥ 12-23-9 (74422) யஜ்ஞோ வித்³யா ஸமுத்தா²நமஸந்தோஷ: ஶ்ரியம்ʼ ப்ரதி। த³ண்ட³தா⁴ரணமுக்³ரத்வம்ʼ ப்ரஜானாம்ʼ பரிபாலனம்॥ 12-23-10 (74423) வேத³ஜ்ஞானம்ʼ ததா² க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ தப: ஸுசரிதம்ʼ ததா²। த்³ரவிணோபார்ஜனம்ʼ பூ⁴ரி பாத்ரே ச ப்ரதிபாத³னம்॥ 12-23-11 (74424) ஏதானி ராஜ்ஞாம்ʼ கர்மாணி ஸுக்ருʼதானி விஶாம்பதே। இமம்ʼ லோகமமும்ʼ சைவ ஸாத⁴யந்தீதி ந: ஶ்ருதம்॥ 12-23-12 (74425) ஏஷாம்ʼ ஜ்யாயஸ்து கௌந்தேய த³ண்ட³தா⁴ரணமுச்யதே। ப³லம்ʼ ஹி க்ஷத்ரியே நித்யம்ʼ ப³லே த³ண்ட³: ஸமாஹித:॥ 12-23-13 (74426) ஏதாஶ்சேஷ்டா: க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ராஜன்ஸம்ʼஸித்³தி⁴காரிகா:। அபி கா³தா²மிமாம்ʼ சாபி ப்³ருʼஹஸ்பதிரகா³யத॥ 12-23-14 (74427) பூ⁴மிரேதௌ நிகி³ரதி ஸர்போ பி³லஶயானிவ। ராஜானம்ʼ சாவிரோத்³தா⁴ரம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ சாப்ரவாஸினம்॥ 12-23-15 (74428) ஸுத்³யும்னஶ்சாபி ராஜர்ஷி: ஶ்ரூயதே த³ண்ட³தா⁴ரணாத்। ப்ராப்தவான்பரமாம்ʼ ஸித்³தி⁴ம்ʼ த³க்ஷ: ப்ராசேதஸோ யதா²॥ 12-23-16 (74429) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-23-17x (6158) ப⁴க³வன்கர்மணா கேன ஸுத்³யும்னோ வஸுதா⁴தி⁴ப:। ஸம்ʼஸித்³தி⁴ம்ʼ பரமாம்ʼ ப்ராப்த: ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தம்ʼ ந்ருʼபம்॥ 12-23-17 (74430) வ்யாஸ உவாச। 12-23-18x (6159) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஶங்க²ஶ்ச லிகி²தஶ்சாஸ்தாம்ʼ ப்⁴ராதரௌ ஸம்ʼஶிதவ்ரதௌ॥ 12-23-18 (74431) தயோராவஸதா²வாஸ்தாம்ʼ ரமணீயௌ ப்ருʼத²க்ப்ருʼத²க்। நித்யபுஷ்பப²லைர்வ்ருʼக்ஷைருபேதௌ பா³ஹுதா³மனு॥ 12-23-19 (74432) தத: கதா³சில்லிகி²த: ஶங்க²ஸ்யாஶ்ரமமாக³த:। யத்³ருʼச்ச²யா(அ)த² ஶங்கோ²பி நிஷ்க்ராந்தோ(அ)ப⁴வதா³ஶ்ரமாத்॥ 12-23-20 (74433) ஸோ(அ)பி⁴க³ம்யாஶ்ரமம்ʼ ப்⁴ராதுஶ்சங்க்ரமம்̐ல்லிகி²தஸ்ததா³। ப²லானி ஶாதயாமாஸ ஸம்யக்பரிணதான்யுத॥ 12-23-21 (74434) தான்யுபாதா³ய விஸ்ரப்³தோ⁴ ப⁴க்ஷயாமாஸ ஸ த்³விஜ:। தஸ்மிம்ʼஶ்ச ப⁴க்ஷயத்யேவ ஶங்கோ²(அ)ப்யாஶ்ரமமாக³த:॥ 12-23-22 (74435) ப⁴க்ஷயந்தம்ʼ து தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஶங்கோ² ப்⁴ராதரமப்³ரவீத்। குத: ப²லான்யவாப்தானி ஹேதுனா கேன கா²த³ஸி॥ 12-23-23 (74436) ஸோ(அ)ப்³ரவீத்³தா⁴தரம்ʼ ஜ்யேஷ்ட²முபஸ்ருʼத்யாபி⁴வாத்³ய ச। இத ஏவ க்³ருʼஹீதானி மயேதி ப்ரஹஸன்னிவ॥ 12-23-24 (74437) தமப்³ரதீத்ததா² ஶங்க²ஸ்தீவ்ரரோஷஸமன்வித:। ஸ்தேயம்ʼ த்வயா க்ருʼதமித³ம்ʼ ப²லான்யாத³த³தா ஸ்வயம்॥ 12-23-25 (74438) க³ச்ச² ராஜானமாஸாத்³ய ஸ்வகர்ம கத²யஸ்வ வை। அத³த்தாதா³நமேவம்ʼ ஹி க்ருʼதம்ʼ பார்தி²வஸத்தம॥ 12-23-26 (74439) ஸ்தேனம்ʼ மாம்ʼ த்வம்ʼ விதி³த்வா ச ஸ்வத⁴ர்மமனுபாலய। ஶீக்⁴ரம்ʼ தா⁴ரய சோரஸ்ய மம த³ண்ட³ம்ʼ நராதி⁴ப॥ 12-23-27 (74440) இத்யுக்தஸ்தஸ்ய வசனாத்ஸுத்³யும்ன ஸ நராதி⁴பம்। அப்⁴யக³ச்ச²ன்மஹாபா³ஹோ லிகி²த: ஸம்ʼஶிதவ்ரத:॥ 12-23-28 (74441) ஸுத்³யும்னஸ்த்வந்தபாலேப்⁴ய: ஶ்ருத்வா லிகி²தமாக³தம்। அப்⁴யக³ச்ச²த்ஸஹாமாத்ய: பத்³ப்⁴யாமேவ ஜனேஶ்வர:॥ 12-23-29 (74442) தமப்³ரவீத்ஸமாக³ம்ய ஸ ராஜா த⁴ர்மவித்தமம்। கிமாக³மனமாசக்ஷ்வ ப⁴க³வன்க்ருʼதமேவ தத்॥ 12-23-30 (74443) ஏவமுக்த: ஸ விப்ரர்ஷி: ஸுத்³யும்னமித³மப்³ரவீத்। ப்ரதிஶ்ருத்ய கரிஷ்யேதி ஶ்ருத்வா தத்கர்துமர்ஹஸி॥ 12-23-31 (74444) அனிஸ்ருʼஷ்டானி கு³ருணா ப²லானி மனுஜர்ஷப⁴। ப⁴க்ஷிதானி மஹாராஜ தத்ர மாம்ʼ ஶாதி⁴ மாசிரம்॥ 12-23-32 (74445) ஸுத்³யும்ன உவாச। 12-23-33x (6160) ப்ரமாணம்ʼ சேன்மதோ ராஜா ப⁴வதோ த³ண்ட³தா⁴ரணே। அனுஜ்ஞாயாமபி ததா² ஹேது: ஸ்யாத்³ப்³ராஹ்மணர்ஷப⁴॥ 12-23-33 (74446) ஸ ப⁴வானப்⁴யனுஜ்ஞாத: ஶுசிகர்மா மஹாவ்ரத:। ப்³ரூஹி காமானதோ(அ)ன்யாம்ʼஸ்த்வம்ʼ கரிஷ்யாமி ஹி தே வச:॥ 12-23-34 (74447) வ்யாஸ உவாச। 12-23-35x (6161) ஸஞ்ச²ந்த்³யமானோ ப்³ரஹ்மர்ஷி: பார்தி²வேன மஹாத்மனா। நான்யம்ʼ ஸ வரயாமாஸ தஸ்மாத்³த³ண்டா³த்³ருʼதே வரம்॥ 12-23-35 (74448) தத: ஸ ப்ருʼதி²வீபாலோ லிகி²தஸ்ய மஹாத்மன:। கரௌ ப்ரச்சே²த³யாமாஸ த்⁴ருʼதத³ண்டோ³ ஜகா³ம ஸ:॥ 12-23-36 (74449) ஸ க³த்வா ப்⁴ராதரம்ʼ ஶங்க²மார்தரூபோ(அ)ப்³ரவீதி³த³ம்। த்⁴ருʼதத³ண்ட³ஸ்ய து³ர்பு³த்³தே⁴ர்ப⁴வாம்ʼஸ்தத்க்ஷந்துமர்ஹதி॥ 12-23-37 (74450) ஶங்க² உவாச। 12-23-38x (6162) ந குப்யே தவ த⁴ர்மஜ்ஞ ந த்வம்ʼ தூ³ஷயஸே மம। `ஸுனிர்மலம்ʼ குலம்ʼ ப்³ரஹ்மன்னஸ்மிஞ்ஜக³தி விஶ்ருதம்।' த⁴ர்மஸ்து தே வ்யதிக்ராந்தஸ்ததஸ்தே நிஷ்க்ருʼதி: க்ருʼதா॥ 12-23-38 (74451) த்வம்ʼ க³த்வா பா³ஹுதா³ம்ʼ ஶீக்⁴ரம்ʼ தர்பயஸ்வ யதா²விதி⁴। தே³வான்ருʼஷீன்பித்ருʼம்ʼஶ்சைவ மா சாத⁴ர்மே மன: க்ருʼதா²:॥ 12-23-39 (74452) `ப்³ரஹ்மஹத்யாம்ʼ ஸுராபானம்ʼ ஸ்தேயம்ʼ கு³ர்வங்க³னாக³மம்।' மஹாந்தி பாதகான்யாஹு: ஸம்ʼயோக³ம்ʼ சைவ தை: ஸஹ॥ 12-23-40 (74453) ந ஸ்தேயஸத்³ருʼஶம்ʼ ப்³ரஹ்மன்மஹாபாதகமஸ்தி ஹி। ஜக³த்யஸ்மின்மஹாபா⁴க³ ப்³ரஹ்மஹத்யாஸமம்ʼ ஹி தத்॥ 12-23-41 (74454) ஸர்வபாதகினாம்ʼ ப்³ரஹ்மந்த³ண்ட³: ஶாரீர உச்யதே। தஸ்கரஸ்ய விஶேஷேண நான்யோ த³ண்டோ³ விதீ⁴யதே॥ 12-23-42 (74455) ப்³ராஹ்மண: க்ஷத்ரியோ வா(அ)பி வைஶ்ய: ஶூத்³ரோ(அ)த²வா த்³விஜ। ஸர்வே காமக்ருʼதே பாபே ஹந்தவ்யா ந விசாரணா॥ 12-23-43 (74456) ராஜபி⁴ர்த்⁴ருʼதத³ண்டா³ வை க்ருʼத்வா பாபானி மானவா:। நிர்மலா: ஸ்வர்க³மாயாந்தி ஸந்த: ஸுக்ருʼதினோ யதா²॥ 12-23-44 (74457) உத்³த்⁴ருʼதம்ʼ ந: குலம்ʼ ப்³ரஹ்மன்னாஜ்ஞாத³ண்டே³ த்⁴ருʼதே த்வயி॥' 12-23-45 (74458) தஸ்ய தத்³வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா ஶங்க²ஸ்ய லிகி²தஸ்ததா³। அவகா³ஹ்யாபகா³ம்ʼ புண்யாமுத³கார்த²ம்ʼ ப்ரசக்ரமே॥ 12-23-46 (74459) ப்ராது³ராஸ்தாம்ʼ ததஸ்தஸ்ய கரௌ ஜலஜஸன்னிபௌ⁴। தத: ஸ விஸ்மிதோ ப்⁴ராதுர்த³ர்ஶயாமாஸ தௌ கரௌ॥ 12-23-47 (74460) ததஸ்தமப்³ரவீச்ச²ங்க²ஸ்தபஸேத³ம்ʼ க்ருʼதம்ʼ மயா। மா ச தே(அ)வ விஶங்கா பூ⁴த்³தை³வமத்ர விதீ⁴யதே॥ 12-23-48 (74461) லிகி²த உவாச। 12-23-49x (6163) கிந்து நாஹம்ʼ த்வயா பூத: பூர்வமேவ மஹாத்³யுதே। யஸ்ய தே தபஸோ வீர்யமீத்³ருʼஶம்ʼ த்³விஜஸத்தம॥ 12-23-49 (74462) ஶங்க² உவாச। 12-23-50x (6164) ஏவமேதன்மயா கார்யம்ʼ நாஹம்ʼ த³ண்ட³த⁴ரஸ்தவ। ஸ ச பூதோ நரபதிஸ்த்வம்ʼ சாபி பித்ருʼபி⁴: ஸஹ॥ 12-23-50 (74463) வ்யாஸ உவாச। 12-23-51x (6165) ஸ ராஜா பாண்ட³வஶ்ரேஷ்ட² ஶ்ரேயான்வை தேன கர்மணா। ப்ராப்தவான்பரமாம்ʼ ஸித்³தி⁴ம்ʼ த³க்ஷ: ப்ராசேதஸோ யதா²॥ 12-23-51 (74464) ஏஷ த⁴ர்ம: க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ப்ரஜானாம்ʼ பரிபாலனம்। உத்பதே²ப்⁴யோ மஹாராஜ மா ஸ்ம ஶோகே மன: க்ருʼதா²:॥ 12-23-52 (74465) ப்⁴ராதுரஸ்ய ஹிதம்ʼ வாக்யம்ʼ ஶ்ருʼணு த⁴ர்மஜ்ஞஸத்தம। த³ண்ட³ ஏவ ஹி ராஜேந்த்³ர க்ஷத்ரத⁴ர்மோ ந முண்ட³னம்॥ ॥ 12-23-53 (74466) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரயோவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-23-2 கா³ர்ஹஸ்த்²ய: க்³ருʼஹஸ்த²ஸ்யாயம்ʼ கா³ர்ஹஸ்த்²ய:॥ 12-23-15 பி³லஶயான்மூஷிகான்। அப்ரவாஸினம்ʼ க்³ருʼஹாதி³ஸங்கி³நம்। ஸர்போ பி³லஶயாவிவேதி ட³.த².பாட²:॥ 12-23-19 பா³ஹுதா³ம்ʼ நதீ³மனு தத்ஸமீபே॥ 12-23-21 ஶங்க²ஸ்ய லிகி²தஸ்ததே³தி ஜ². பாட²:॥ 12-23-24 உபஸ்ப்ருʼஶ்யாபி⁴வாத்³ய சேதி ட³.த². பாட²:॥ 12-23-26 ஹே பார்தி²வஸத்தம மயா அத³த்தாதா³நம்ʼ க்ருʼதமித்யஸ்மை ராஜ்ஞே கத²யஸ்வேதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-23-29 அந்தபாலேப்⁴யோ த்³வாரபாலேப்⁴ய:॥ 12-23-31 கரிஷ்யேதீதி ஸந்தி⁴ரார்ஷ:॥ 12-23-32 அனிஸ்ருʼஷ்டான்யத³த்தானி। கு³ருணா ஜ்யேஷ்ட²ப்⁴ராத்ரா॥ 12-23-33 யதா² த³ண்ட³தா⁴ரணே ராஜா ப்ரமாணம்ʼ ததா²(அ)னுஜ்ஞாயாம்ʼ ஹேது: ப்ரமாணம்॥ 12-23-34 ஶுசிகர்மா மத³னுஜ்ஞயைவ ஶோதி⁴ததோ³ஷ:॥ 12-23-38 மம மாம் நிஷ்க்ருʼதி: ப்ராயஶ்சித்தம்॥ 12-23-46 உத³கஸ்யார்த²ம்ʼ ப்ரயோஜனம்ʼ ஆசமனாதி³ கர்துமிதி ஶேஷ:॥

12-24-0 (75117) வைஶம்பாயன உவாச। 12-24-0x (6230) புனரேவ மஹர்ஷிஸ்தம்ʼ க்ருʼஷ்ணத்³வைபாயனோ(அ)ர்த²வத்। அஜாதஶத்ரும்ʼ கௌந்தேயமித³ம்ʼ வசனமப்³ரவீத்॥ 12-24-1 (75118) அரண்யே வஸதாம்ʼ தாத ப்⁴ராத்ரூʼணாம்ʼ தே மனிஸ்வினாம்। மனோரதா² மஹாராஜ யே தத்ராஸன்யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-24-2 (75119) தானி மே ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² ப்ராப்னுவந்து மஹாரதா²:। ப்ரஶாதி⁴ ப்ருʼதி²வீம்ʼ பார்த² யயாதிரிவ நாஹுஷ:॥ 12-24-3 (75120) அரண்யே து³:க²வஸதிரனுபூ⁴தா தபஸ்விபி⁴:। து³:க²ஸ்யாந்தே நரவ்யாக்⁴ர ஸுகா²ந்யனுப⁴வந்து வை॥ 12-24-4 (75121) த⁴ர்மமர்த²ம்ʼ ச காமம்ʼ ச ப்⁴ராத்ருʼபி⁴: ஸஹ பா⁴ரத। அனுபூ⁴ய தத: பஶ்சாத்ப்ரஸ்தா²தா(அ)ஸி விஶாம்பதே॥ 12-24-5 (75122) அர்தி²நாம்ʼ ச பித்ருʼணாம்ʼ ச தே³வதானாம்ʼ ச பா⁴ரத। ஆன்ருʼண்யம்ʼ க³ச்ச² கௌந்தேய தத: ஸ்வர்க³ம்ʼ க³மிஷ்யஸி॥ 12-24-6 (75123) ஸர்வமேதா⁴ஶ்சமேதா⁴ப்⁴யாம்ʼ யஜஸ்வ குருனந்த³ன। தத: பஶ்சான்மஹாராஜ க³மிஷ்யஸி பராம்ʼ க³திம்॥ 12-24-7 (75124) ப்⁴ராத்ருʼம்ʼஶ்ச ஸர்வான்க்ரதுபி⁴: ஸம்ʼயோஜ்ய ப³ஹுத³க்ஷிணை:। ஸம்ப்ராப்த: கீர்திமதுலாம்ʼ பாண்ட³வேய க³மிஷ்யஸி॥ 12-24-8 (75125) விஜ²ஸ்தே புருஷவ்யாக்⁴ர வசனம்ʼ குருஸத்தம। ஶ்ருʼணுஷ்வைவம்ʼ யதா² குர்வன்ன த⁴ர்மாச்ச்யவஸே ந்ருʼப॥ 12-24-9 (75126) ஆத³தா³நஸ்ய விஜயம்ʼ விக்³ரஹம்ʼ ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸமானத⁴ர்மகுஶலா: ஸ்தா²பயந்தி நரேஶ்வர॥ 12-24-10 (75127) `ப்ரத்யக்ஷமனுமானம்ʼ ச உபமானம்ʼ ததா²(அ)(அ)க³ம:। அர்தா²பத்திஸ்ததை²திஹ்யம்ʼ ஸம்ʼஶயோ நிர்ணயஸ்ததா²॥ 12-24-11 (75128) ஆகார இங்கி³தம்ʼ சைவ க³திஶ்சேஷ்டா ச பா⁴ரத। ப்ரதிஜ்ஞா சைவ ஹேதுஶ்ச த்³ருʼஷ்டாந்தோபனயஸ்ததா²॥ 12-24-12 (75129) உக்திர்னிக³மனம்ʼ தேஷாம்ʼ ப்ரமேயம்ʼ ச ப்ரயோஜனம்। ஏதானி ஸாத⁴னான்யாஹுர்ப³ஹுவர்க³ப்ரஸித்³த⁴யே॥ 12-24-13 (75130) ப்ரத்யக்ஷமனுமானம்ʼ ச ஸர்வேஷாம்ʼ யோனிருச்யதே। ப்ரமாணஜ்ஞோ ஹி ஶக்னோதி த³ண்ட³யோனௌ விசக்ஷண:। அப்ரமாணவதா நீதோ த³ண்டோ³ ஹன்யான்மஹீபதிம்॥ 12-24-14 (75131) தே³ஶகாலப்ரதீக்ஷீ யோ த³ஸ்யூன்மர்ஷயதே ந்ருʼப:। ஶாஸ்த்ரஜாம்ʼ பு³த்³தி⁴மாஸ்தா²ய யுஜ்யதே நைனஸா ஹி ஸ:॥ 12-24-15 (75132) ஆதா³ய ப³லிஷங்பா⁴க³ம்ʼ யோ ராஷ்ட்ரம்ʼ நாபி⁴ரக்ஷதி। ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணாதி தத்பாபம்ʼ சதுர்தா²ம்ʼஶேன பூ⁴மிப:॥ 12-24-16 (75133) நிபோ³த⁴ ச யதா²(அ)(அ)திஷ்ட²ந்த⁴ர்மான்ன ச்யவதே ந்ருʼப:। நிக்³ரஹாத்³த⁴ர்மஶாஸ்த்ராணாமனுருத்³த்⁴யன்னபேதபீ⁴:। காமக்ரோதா⁴வனாத்³ருʼத்ய பிதேவ ஸமத³ர்ஶன:॥ 12-24-17 (75134) தை³வேனாப்⁴யாஹதோ ராஜா கர்மகாலே மஹாத்³யுதே। ந ஸாத⁴யதி யத்கர்ம ந தத்ராஹுரதிக்ரமம்॥ 12-24-18 (75135) தரஸா பு³த்³தி⁴பூர்வம்ʼ வா நிக்³ராஹ்யா ஏவ ஶத்ரவ:। பாபை: ஸஹ ந ஸந்த³த்⁴யாத்³ராஜ்யம்ʼ புண்யம்ʼ ச காரயேத்॥ 12-24-19 (75136) ஶூராஶ்சார்யாஶ்ச ஸத்கார்யா வித்³வாம்ʼஸஶ்ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। கோ³மினோ த⁴னினஶ்சைவ பரிபால்யா விஶேஷத:॥ 12-24-20 (75137) வ்யவாஹரேஷு த⁴ர்மேஷு யோக்தவ்யாஶ்ச ப³ஹுஶ்ருதா:। `ப்ரமாணஜ்ஞா மஹீபால ந்யாயஶாஸ்த்ராவலம்பி³ந:॥ 12-24-21 (75138) வேதா³ர்த²தத்த்வவித்³ராஜம்ʼஸ்தர்கஶாஸ்த்ரப³ஹுஶ்ருதா:। மந்த்ரே ச வ்யவஹாரே ச நியோக்தவ்யா விஜானதா॥ 12-24-22 (75139) தர்கஶாஸ்த்ரக்ருʼதா பு³த்³தி⁴ர்த⁴ர்மஶாஸ்த்ரக்ருʼதா ச யா। த³ண்ட³னீதிக்ருʼதா சைவ த்ரைலோக்யமபி ஸாத⁴யேத்॥ 12-24-23 (75140) நியோஜ்யா வேத³தத்த்வஜ்ஞா யஜ்ஞகர்மஸு பார்திவ। வேத³ஜ்ஞா யே ச ஶாஸ்த்ரஜ்ஞாஸ்தே ச ராஜன்ஸுபு³த்³த⁴ய:॥ 12-24-24 (75141) ஆன்வீக்ஷகீத்ரயீவார்தாத³ண்ட³னீதிஷு பாரகா³:। தே து ஸர்வத்ர யோக்தவ்யாஸ்தே ச பு³த்³தே⁴: பரம்ʼ க³தா:॥ ' 12-24-25 (75142) கு³ணயுக்தே(அ)பி நைகஸ்மின்விஶ்வஸேத விசக்ஷண:॥ 12-24-26 (75143) அரக்ஷிதா து³ர்வினீதோ மானீ ஸ்தப்³தோ⁴(அ)ப்⁴யஸூயக:। ஏனஸா யுஜ்யதே ராஜா து³ர்தா³ந்த இதி சோச்யதே॥ 12-24-27 (75144) யே ரக்ஷ்யமாணா ஹீயந்தே தை³வேன்ருʼப்⁴யாஹதா ந்ருʼப। தஸ்கரைஶ்சாபி ஹீயந்தே ஸர்வம்ʼ தத்³ராஜகில்விஷம்॥ 12-24-28 (75145) ஸுமந்த்ரிதே ஸுனீதே ச ஸர்வதஶ்சோபபாதி³தே। பௌருஷே கர்மணி க்ருʼதே நாஸ்த்யத⁴ர்மோ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-24-29 (75146) விச்சி²த்³யந்தே ஸமாரப்³தா⁴: ஸித்³த்⁴யந்தே சாபி தை³வத:। க்ருʼதே புருஷகாரே து நைன: ஸ்ப்ருʼஶதி பார்தி²வம்॥ 12-24-30 (75147) அத்ர தே ராஜஶார்தூ³ல வர்தயிஷ்யே கதா²மிமாம்। யத்³வ்ருʼத்தம்ʼ பூர்வராஜர்ஷேர்ஹயக்³ரீவஸ்ய பாண்ட³வ॥ 12-24-31 (75148) ஶத்ரூன்ஹத்வா ஹதஸ்யாஜௌ ஶூரஸ்யாக்லிஷ்டகர்மண:। அஸஹாயஸ்ய ஸங்க்³ராமே நிர்ஜிதஸ்ய யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-24-32 (75149) யத்கர்ம வை நிக்³ரஹே ஶாத்ரவாணாம்ʼ யோக³ஶ்சாக்³ர்ய: பாலனே மானவானாம்। க்ருʼத்வா கர்ம ப்ராப்ய கீர்தி ஸ யுத்³தா⁴ த்³வாஜிக்³ரீவோ மோத³தே ஸ்வர்க³லோகே॥ 12-24-33 (75150) ஸந்த்யக்தாத்மா ஸமரேஷ்வாததாயீ ஶஸ்த்ரைஶ்சி²ந்னோ த³ஸ்யுபி⁴ர்வத்⁴யமான:। அஶ்வக்³ரீவ: கர்மஶீலோ மஹாத்மா ஸம்ʼஸித்³தா⁴ர்தோ² மோத³தே ஸ்வர்க³லோகே॥ 12-24-34 (75151) த⁴னுர்யூபோ ரஶனா ஜ்யா ஶர: ஸ்ரு க்ஸ்ருவ: க²ங்கோ³ ருதி⁴ரம்ʼ யத்ர சாஜ்யம்। ரதோ² வேதீ³ காமஜோ யுத்³த⁴மக்³நி ஶ்சாதுர்ஹோத்ரம்ʼ சதுரோ வாஜிமுக்²யா:॥ 12-24-35 (75152) ஹுத்வா தஸ்மின்யஜ்ஞவஹ்னாவதா²ரீ ந்பாபான்முக்தோ ராஜஸிம்ʼஹஸ்தரஸ்வீ। ப்ராணான்ஹுத்வா சாவப்⁴ருʼதே² ரணே ஸ வாஜிக்³ரீவோ மோத³தே தே³வலோகே॥ 12-24-36 (75153) ராஷ்ட்ரம்ʼ ரக்ஷன்பு³த்³தி⁴பூர்வம்ʼ நயேன ஸந்த்யக்தாத்மா யஜ்ஞஶீலோ மஹாத்மா। ஸர்வாம்ʼல்லோகான்வ்யாப்ய கீர்த்யா மனஸ்வீ வாஜிக்³ரீவோ மோத³தே தே³வலோகே॥ 12-24-37 (75154) தை³வீம்ʼ ஸித்³தி⁴ம்ʼ மானுஷீம்ʼ த³ண்ட³னீதிம்ʼ யோக³ன்யாஸை: பாலயித்வா மஹீம்ʼ ச। தஸ்மாத்³ராஜா த⁴ர்மஶீலோ மஹாத்மா வாஜிக்³ரீவோ மோத³தே தே³வலோகே॥ 12-24-38 (75155) வித்³வாம்ʼஸ்த்யாகீ³ ஶ்ரத்³த³தா⁴ந: க்ருʼதஜ்ஞ ஸ்த்யக்த்வா லோகம்ʼ மானுஷம்ʼ கர்ம க்ருʼத்வா। மேதா⁴வினாம்ʼ விது³ஷாம்ʼ ஸம்ʼமதானாம்ʼ தனுத்யஜாம்ʼ லோகமாக்ரம்ய ராஜா॥ 12-24-39 (75156) ஸம்யக்³வேதா³ந்ப்ராப்ய ஶாஸ்த்ராண்யதீ⁴த்ய ஸம்யக்³ராஜ்யம்ʼ பாலயித்வா மஹாத்மா। சாதுர்வர்ண்யம்ʼ ஸ்தா²பயித்வா ஸ்வத⁴ர்மே வாஜிக்³ரீவோ மோத³தே தே³வலோகே॥ 12-24-40 (75157) ஜித்வா ஸங்க்³ராமான்பாலயித்வா ப்ரஜாஶ்ச ஸோமம்ʼ பீத்வா தர்பயித்வா த்³விஜாக்³ர்யான்। யுக்த்யா த³ண்ட³ம்ʼ தா⁴ரயித்வா ப்ரஜானாம்ʼ யுத்³தே⁴ க்ஷீணே மோத³தே தே³வலோகே॥ 12-24-41 (75158) வ்ருʼத்தம்ʼ யஸ்ய ஶ்லாக⁴னீயம்ʼ மனுஷ்யா: ஸந்தோ வித்³வாம்ʼஸோ(அ)ர்ஹயந்த்யர்ஹணீயம்। ஸ்வர்க³ம்ʼ ஜித்வா வீரலோகானவாப்ய ஸித்³தி⁴ம்ʼ ப்ராப்த: புண்யகீர்திர்மஹாத்மா॥ ॥ 12-24-42 (75159) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 24॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-24-1 வசனம்ʼ ஹிம்ʼஸாப்ரதா⁴ந: க்ஷத்ரத⁴ர்மோ மே மாஸ்த்வித்யேவம்ʼரூபம்॥ 12-24-10 ஆத³தா³நஸ்ய பரஸ்வாபஹர்து:। ஸமானத⁴ர்ம: அவிஷமோ த⁴ர்மஸ்தத்ர குஶலா: ஸ்தா²பயந்தி அவஶ்யகர்தவ்யதயா வ்யவஸ்தா²பயந்தி॥ 12-24-15 மர்ஷயதே த³ஸ்யூனபி ந ஹந்தி। ஏனஸா தஜ்ஜேன பாபேன॥ 12-24-17 த⁴ர்மஶாஸ்த்ராணாம்ʼ நிக்³ரஹாத³திலங்க⁴னாஜ்ஜாதாத³த⁴ர்மாத்³தே⁴தோஶ்ர்யவதே। தானி அனுருத்⁴யன்னபேதபீ⁴ஶ்ச ப⁴வதி॥ 12-24-19 ராஷ்ட்ரபண்யம்ʼ ந காரயேதி ட³. த². பாட²:॥ 12-24-20 கோ³மினோ கோ³மந்த:॥ 12-24-27 ஸ்தப்³தோ⁴ மான்யானமானயன்। அப்⁴யஸூயகோ கு³ணேஷு தோ³ஷத்³ருʼஷ்டி:॥ 12-24-28 தை³வேன அவர்ஷணாதி³நா॥ 12-24-33 யத்கர்ம கர்தவ்யம்ʼ தத்கர்ம க்ருʼத்வேதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-24-35 காமஜ: க்ரோதோ⁴ யுத்³த⁴மூலபூ⁴தோ(அ)க்³நி:। சாதுர்ஹோத்ரம்ʼ ப்³ரஹ்மாத்³யா: ருʼத்விஜ: சதுரஶ்சத்வார:॥ 12-24-37 ஸந்த்யக்தாத்மா த்யக்தாஹகார:॥ 12-24-38 யோக³: க்ரியாயாமுத்ஸாஹோ ந்யாஸா அபி⁴மானத்யாகா³ஸ்தைர்யுக்தாம்ʼ தை³வீ ஸித்³தி⁴ம்ʼ யஜ்ஞாதி³க்ரியாமன்யதீ³யாம்ʼ மானுஷீம்ʼ ச ஸித்³தி⁴ம்ʼ த³ண்ட³னீதிம்ʼ மஹீம்ʼ ச பாலயித்வேதி யோஜனா। ஸ்வயம்ʼ ச யஜ்ஞஶீல:॥ 12-24-39 மானுஷம்ʼ லோகமிதி ஸம்ப³ந்த⁴:। தனுத்யஜாம்ʼ ப்ரயாகா³தௌ³॥

12-25-0 (65647) வைஶம்பாயன உவாச। 12-25-0x (5376) த்³வைபாயனவச: ஶ்ருத்வா குபிதே ச த⁴னஞ்ஜயே। வ்யாஸமாமந்த்ர்ய கௌந்தேய: ப்ரத்யுவாச யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 12-25-1 (65648) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-25-2x (5377) ந பார்தி²வமித³ம்ʼ ராஜ்யம்ʼ ந போ⁴கா³ஶ்ச ப்ருʼத²க்³விதா⁴:। ப்ரீணயந்தி மனோ மே(அ)த்³ய ஶோகோ மாம்ʼ தா³ரயத்யயம்॥ 12-25-2 (65649) ஶ்ருத்வா வீரவிஹீனானாமபுத்ராணாம்ʼ ச யோஷிதாம்। பரிதே³வயமானானாம்ʼ ந ஶாந்திம்ʼ மனஸா லபே⁴॥ 12-25-3 (65650) இத்யுக்த: ப்ரத்யுவாசேத³ம்ʼ வ்யாஸோ யோக³விதா³ம்ʼவர:। யுதி⁴ஷ்டி²ரம்ʼ மஹாப்ராஜ்ஞோ த⁴ர்மஜ்ஞோ வேத³பாரக³:॥ 12-25-4 (65651) வ்யாஸ உவாச। 12-25-5x (5378) ந கர்மணா லப்⁴யதே சேஜ்யயா வா நாப்யஸ்தி தா³தா புருஷஸ்ய கஶ்சித்। பர்யாயயோகா³த்³விஹிதம்ʼ விதா⁴த்ரா காலேன ஸர்வம்ʼ லப⁴தே மனுஷ்ய:॥ 12-25-5 (65652) ந பு³த்³தி⁴ஶக்த்யா(அ)(அ)த்⁴யயனேன ஶக்யம்ʼ ப்ராப்தும்ʼ விஶேஷம்ʼ மனுஜைரகாலே। மூர்கோ²(அ)பி சாப்னோதி கதா³சித³ர்தா² ந்காலோ ஹி ஸர்வம்ʼ புருஷஸ்ய தா³தா॥ 12-25-6 (65653) ந பூ⁴ரகாலேஷு ப²லம்ʼ த³தா³தி ஶில்பானி மந்த்ராஶ்ச ததௌ²ஷதா⁴நி। தான்யேவ காலேன ஸமாஹிதானி ஸித்³த்⁴யந்தி வர்த⁴ந்தி ச பூ⁴திகாலே॥ 12-25-7 (65654) காலேன ஶீக்⁴ரா: ப்ரவஹந்தி வாதா: காலேன வ்ருʼஷ்டிர்ஜலதா³நுபைதி। காலேன பஜோ²த்பலவஞ்ஜலம்ʼ ச காலேன புஷ்யந்தி வனேஷு வ்ருʼக்ஷா:॥ 12-25-8 (65655) காலேன க்ருʼஷ்ணாஶ்ச ஸிதாஶ்ச ராத்ர்ய: காலேன சந்த்³ர: பரிபூர்ணபி³ம்ப³:। நாகாலத: புஷ்பப²லம்ʼ த்³ருமாணாம்ʼ நாகாலவேகா³: ஸரிதோ வஹந்தி॥ 12-25-9 (65656) நாகாலமத்தா: க²க³பன்னகா³ஶ்ச ம்ருʼக³த்³விபா: ஶைலம்ருʼகா³ஶ்ச லோகே। நாகாலத: ஸ்த்ரீஷு ப⁴வந்தி க³ர்பா⁴ நாயந்த்யகாலே ஶிஶிரோஷ்ணவர்ஷா:॥ 12-25-10 (65657) நாகாலதோ ம்ரியதே ஜாயதே வா நாகாலதோ வ்யாஹரதே ச பா³ல:। நாகாலதோ யௌவனமப்⁴யுபைதி நாகாலதோ ரோஹதி பீ³ஜமுப்தம்॥ 12-25-11 (65658) நாகாலதோ பா⁴நுருபைதி யோக³ம்ʼ நாகாலதோ(அ)ஸ்தம்ʼ கி³ரிமப்⁴யுபைதி। நாகாலதோ வர்த⁴தே ஹீயதே ச சந்த்³ர: ஸமுத்³ரோ(அ)பி மஹோர்மிமாலீ॥ 12-25-12 (65659) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। கீ³தம்ʼ ராஜ்ஞா ஸேனஜிதா து³:கா²ர்தேன யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-25-13 (65660) ஸர்வானேவைஷ பர்யாயோ மர்த்யான்ஸ்ப்ருʼஶதி து³:ஸஹ:। காலேன பரிபக்வா ஹி ம்ரியந்தே ஸர்வபார்தி²வா:॥ 12-25-14 (65661) க்⁴நந்தி சான்யான்னரான்ராஜம்ʼஸ்தானப்யன்யே ததா² நரா:। ஸஞ்ஜ்ஞைஷா லௌகிகீ ராஜன்ன ஹினஸ்தி ந ஹன்யதே॥ 12-25-15 (65662) ஹந்தீதி மன்யதே கஶ்சின்ன ஹந்தீத்யபி சாபர:। ஸ்வபா⁴வதஸ்து நியதௌ பூ⁴தானாம்ʼ ப்ரப⁴வாப்யயௌ॥ 12-25-16 (65663) நஷ்டே த⁴னே வா தா³ரே வா புத்ரே பிதரி வா ம்ருʼதே। அஹோ து³:க²மிதி த்⁴யாயந்து³:க²ஸ்யாபசிதிம்ʼ சரேத்॥ 12-25-17 (65664) ஸ கிம்ʼ ஶோசஸி மூட⁴: ஸஞ்ஶோச்யான்கிமனுஶோசஸி। பஶ்ய து³:கே²ஷு து³:கா²நி ப⁴யேஷு ச ப⁴யான்யபி॥ 12-25-18 (65665) ஆத்மா(அ)பி சாயம்ʼ ந மம ஸர்வா(அ)பி பதி²வீ மம। யதா² மம ததா²(அ)ன்யேஷாமிதி பஶ்யன்ன முஹ்யதி॥ 12-25-19 (65666) ஶோகஸ்தா²நஸஹஸ்ராணி ஹர்ஷஸ்தா²நஶதானி ச। தி³வஸேதி³வஸே மூட⁴மாவிஶந்தி ந பண்டி³தம்॥ 12-25-20 (65667) ஏவமேதானி காலேன ப்ரியத்³வேஷ்யாணி பா⁴க³ஶ:। ஜீவேஷு பரிவர்தந்தே து³:கா²நி ச ஸுகா²நி ச॥ 12-25-21 (65668) து³:க²மேவாஸ்தி ந ஸுக²ம்ʼ தஸ்மாத்தது³பலப்⁴யதே। த்ருʼஷ்ணார்திப்ரப⁴வம்ʼ து³:க²ம்ʼ து³:கா²ர்திப்ரப⁴வம்ʼ ஸுக²ம்॥ 12-25-22 (65669) ஸுக²ஸ்யானந்தரம்ʼ து³:க²ம்ʼ து³:க²ஸ்யானந்தரம்ʼ ஸுக²ம்। ந நித்யம்ʼ லப⁴தே து³:க²ம்ʼ ந நித்யம்ʼ லப⁴தே ஸுக²ம்॥ 12-25-23 (65670) ஸுக²மேவ ஹி து³:கா²ந்தம்ʼ கதா³சித்³து³:க²த: ஸுக²ம்। தஸ்மாதே³தத்³த்³வயம்ʼ ஜஹ்யாத்³ய இச்சே²ச்சா²ஶ்வதம்ʼ ஸுக²ம்॥ 12-25-24 (65671) ஸுகா²ந்தப்ரப⁴வம்ʼ து³:க²ம்ʼ து³:கா²ந்தப்ரப⁴வம்ʼ ஸுக²ம்। யன்னிமித்தோ ப⁴வேச்சோ²கஸ்தாபோ வா து³:க²மூர்ச்சி²த:। ஆயாஸோ வா(அ)பி யன்மூலஸ்ததே³காங்க³மபி த்யஜேத்॥ 12-25-25 (65672) ஸுக²ம்ʼ வா யதி³ வா து³:க²ம்ʼ ப்ரியம்ʼ வா யதி³ வா(அ)ப்ரியம்। ப்ராப்தம்ʼ ப்ராப்தமுபாஸீத ஹ்ருʼத³யேனாபராஜித:॥ 12-25-26 (65673) ஈஷத³ப்யங்க³ தா³ராணாம்ʼ புத்ராணாமாசரன்ப்ரியம்। ததோ ஜ்ஞாஸ்யஸி க: கஸ்ய கேன வா கத²மேவ ச॥ 12-25-27 (65674) யே ச மூட⁴தமா லோகே யே ச பு³த்³தே⁴: பரம்ʼ க³தா:। த ஏவ ஸுக²மேத⁴ந்தே மத்⁴யம: க்லிஶ்யதே ஜன:॥ 12-25-28 (65675) இத்யன்னவீன்மஹாப்ராஜ்ஞோ யுதி⁴ஷ்டி²ர ஸ ஸேனஜித்। பராவரஜ்ஞோ லோகஸ்ய த⁴ர்மவித்ஸுக²து³:க²வித்॥ 12-25-29 (65676) பரது³:கே²ந து³:கீ² யோ ந ஸ ஜாது ஸுகீ² ப⁴வேத்। து³:கா²நாம்ʼ ஹி க்ஷயோ நாஸ்தி ஜாயதே ஹ்யபராத்பரம்॥ 12-25-30 (65677) ஸுக²ம்ʼ ச து³:க²ம்ʼ ச ப⁴வாப⁴வௌ ச லாபா⁴லாபௌ⁴ மரணம்ʼ ஜீவிதம்ʼ ச। பர்யாயத: ஸர்வமவாப்துவந்தி தஸ்மான்ன முஹ்யேன்ன ச ஸம்ப்ரஹ்ருʼஷ்யேத்॥ 12-25-31 (65678) தீ³க்ஷாம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ ஸம்ʼயுகே³ த⁴ர்மமாஹு ர்யோக³ம்ʼ ராஜ்யே த³ண்ட³னீதிம்ʼ ச ஸம்யக்। வித்தத்யாக³ம்ʼ த³க்ஷிணாம்ʼ சைவ யஜ்ஞே ஸம்யக்³தா³நம்ʼ பாவனானீதி வித்³யாத்॥ 12-25-32 (65679) ரக்ஷன்ராஜ்யம்ʼ பு³த்³தி⁴பூர்வம்ʼ நயேன ஸந்த்யக்தாத்மா யஜ்ஞஶீலோ மஹாத்மா। ஸர்வால்லோகாந்த⁴ர்மத்³ருʼஷ்ட்யாவலோக ந்னூத்⁴வம்ʼ தே³ஹான்மோத³தே தே³வலோகே॥ 12-25-33 (65680) ஜித்வா ஸங்க்³ராமான்பாலயித்வா ச ராஷ்ட்ரம்ʼ ஸோமம்ʼ பீத்வா வர்த⁴யித்வா ப்ரஜாஶ்ச। யுக்த்யா த³ண்ட³ம்ʼ தா⁴ரயித்வா ப்ரஜானாம்ʼ பஶ்சாத்க்ஷீணாயுர்மோத³தே தே³வலோகே॥ 12-25-34 (65681) `யஜந்தி யஜ்ஞான்விஜயந்தி ராஜ்யம்ʼ ரக்ஷந்தி ராஷ்ட்ராணி ப்ரியாணி சைஷாம்।' ஸம்யக்³வேதா³ந்ப்ராப்ய ஶாஸ்த்ராண்யதீ⁴த்ய ஸம்யக்³ராஜ்யம்ʼ பாலயித்வா ச ராஜா। சாதுர்வர்ண்யம்ʼ ஸ்தா²பயித்வா ஸ்வத⁴ர்மே பூதாத்மா வை மோத³தே தே³வலோகே॥ 12-25-35 (65682) யஸ்ய வ்ருʼத்தம்ʼ நமஸ்யந்தி ஸ்வர்க³ஸ்த²ஸ்யாபி மானவா:। பௌரஜானபதா³மாத்யா: ஸ ராஜா ராஜஸத்தம:॥ ॥ 12-25-36 (65683) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய: (*)॥ 25॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-25-1 குபிதே ராஜ்யகாரணாத்॥ 12-25-3 வீரவிஹீனானாம்ʼ பதிஹீனானாம்॥ 12-25-5 நலப்⁴யதே வீரோ ஹதவீராபி⁴ர்வீரபத்னீபி⁴ரித்யர்த²:। நாபி தாப்⁴ய: கஶ்சித்பதிம்ʼ தா³தும்ʼ ஸமர்தோ²(அ)ஸ்தீத்யர்த²:॥ 12-25-7 நாபூ⁴திகாலேஷ்விதி ஜ².பாட²:॥ 12-25-8 புஷ்ப்யந்தீதி ட³. பாட²:॥ 12-25-14 பர்யாய: காலக³தி:॥ 12-25-17 அபசிதிம்ʼ ப்ரதீகாரம்॥ 12-25-18 து³:கே²ஷு ஶோகஜேஷு மனஸ்தாபேஷு। து³:கா²நி ஶிரஸ்தாட³னாதீ³நி। து³:கா²தே³ர்த்³விகு³ணீகரணம்ʼ மூட⁴கார்யமித்யர்த²:॥ 12-25-21 யானி ப்ரியாணி தான்யேவ காலே து³:கா²நி ப⁴வந்தி। யானி த்³வேஷ்யாணி தான்யேவ ஸுகா²நி॥ 12-25-22 த்ருʼஷ்ணயா யா(அ)(அ)ர்திரனவஸ்தி²தசித்ததா தஜ்ஜம்ʼ து³:க²ம்। து³:க²ஸ்யார்திர்வினாஶஸ்தஜ்ஜம்ʼ ஸுக²ம்॥ 12-25-25 து³:க²மூர்சி²த: து³:கே²ந வர்தி⁴த:। ஏகாங்க³மபி ஸர்பத³ஷ்டாங்கு³ஷ்ட²வத் த்யஜேத்॥ 12-25-27 கேன ஹேதுனா கத²ம்ʼ கேன ப்ரகாரேண கஸ்ய ஸம்ப³ந்தீ⁴தி ஜ்ஞாஸ்யதி॥ 12-25-31 ப⁴வாப⁴வௌ ஐஶ்வர்யானைஶ்வர்யே॥ 12-25-33 ஸந்த்யக்தாத்மா நிரஹங்கார:॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text

12-26-0 (75715) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-26-0x (6266) அபி⁴மன்யௌ ஹதே பா³லே த்³ரௌபத்³யாஸ்தனயேஷு ச। த்⁴ருʼஷ்டத்³யும்னே விராடே ச த்³ருபதே³ ச மஹீபதௌ॥ 12-26-1 (75716) வ்ருʼஷஸேனே ச த⁴ர்மஜ்ஞே த்⁴ருʼஷ்டகேதௌ து பார்தி²வே। ததா²(அ)ன்யேஷு நரேந்த்³ரேஷு நானாதே³ஶ்யேஷு ஸம்ʼயுகே³॥ 12-26-2 (75717) ந ச முஞ்சதி மாம்ʼ ஶோகோ ஜ்ஞாதிகா⁴தினமாதுரம்। ராஜ்யகாமுகமத்யுக்³ரம்ʼ ஸ்வவம்ʼஶோச்சே²த³காரிணம்॥ 12-26-3 (75718) யஸ்யாங்கே க்ரீட³மானேன மயா விபரிவர்திதம்। ஸ மயா ராஜ்யலுப்³தே⁴ந கா³ங்கே³யோ யுதி⁴ பாதித:॥ 12-26-4 (75719) யதா³ ஹ்யேனம்ʼ விகூ⁴ர்ணந்தம்ʼ மத³ர்த²ம்ʼ பார்த²ஸாயகை:। தக்ஷ்யமாணம்ʼ யதா² வஜ்ரை: ப்ரேக்ஷமாணம்ʼ ஶிக²ண்டி³நம்॥ 12-26-5 (75720) ஜீர்ணஸிம்ʼஹமிவ ப்ராஜ்ஞம்ʼ நரஸிம்ʼஹம்ʼ பிதாமஹம்। கீர்யமாணம்ʼ ஶரைர்தீ³ப்தைர்த்³ருʼஷ்ட்வா மே வ்யதி²தம்ʼ மன:॥ 12-26-6 (75721) ப்ராட்³பு⁴க²ம்ʼ ஸீத³மானம்ʼ ச ரதா²த்பரரதா²ருஜம்। கூ⁴ர்ணமானம்ʼ யதா² ஶைலம்ʼ ததா³ மே கஶ்மலோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-26-7 (75722) ய: ஸவாணத⁴னுஷ்பாணிர்யோத⁴யாமாஸ பா⁴ர்க³வம்। ப³ஹூன்யஹானி கௌரவ்ய: குருக்ஷேத்ரே மஹாம்ருʼதே⁴॥ 12-26-8 (75723) ஸமேதம்ʼ பார்தி²வம்ʼ க்ஷத்ரம்ʼ வாராணஸ்யாம்ʼ நதீ³ஸுத:। கன்யார்த²மாஹ்வயத்³வீரோ ரதே²நைகேன ஸம்ʼயுகே³॥ 12-26-9 (75724) யேன சோக்³ராயுதோ⁴ ராஜா சக்ரவர்தீ து³ராஸத³:। த³க்³த⁴ஶ்சாஸ்த்ரப்ரதாபேன ஸ மயா யுதி⁴ பாதித:॥ 12-26-10 (75725) ஸ்வயம்ʼ ம்ருʼத்யும்ʼ ரக்ஷமாண: பாஞ்சால்யம்ʼ ய: ஶிக²ண்டி³நம்। ந பா³ணை: பாதயாமாஸ ஸோ(அ)ர்ஜுனேன நிபாதித:॥ 12-26-11 (75726) யதை³நம்ʼ பதிதம்ʼ பூ⁴மாவபஶ்யம்ʼ ருதி⁴ரோக்ஷிதம்। ததை³வாவிஶத³ன்யுக்³ரோ ஜ்வரோ மாம்ʼ முனிஸத்தம॥ 12-26-12 (75727) யேன ஸம்ʼவர்தி⁴தா பா³லா யேன ஸ்ம பரிரக்ஷிதா:। ஸ மயா ராஜ்யலுப்³தே⁴ந பாபேன கு³ருதா⁴தினா। அல்பகாலஸ்ய ராஜ்யஸ்ய க்ருʼதே மூடே⁴ந பாதித:॥ 12-26-13 (75728) ஆசார்யஶ்ச மஹேஷ்வாஸ: ஸர்வபார்தி²வபூஜித:। அபி⁴க³ம்ய ரணே மித்²யா பாபேனோக்த: ஸுதம்ʼ ப்ரதி॥ 12-26-14 (75729) தன்மே த³ஹதி கா³த்ராணி யன்மாம்ʼ கு³ருரபா⁴ஷத। ஸத்யமாக்²யாஹி ராஜம்ʼஸ்த்வம்ʼ யதி³ ஜீவதி மே ஸுத:॥ 12-26-15 (75730) ஸத்யமாமர்ஶயன்விப்ரோ மயி தத்பரிப்ருʼஷ்டவான்। குஞ்ஜரம்ʼ சாந்தரம்ʼ க்ருʼத்வா மித்²யோபசரிதோ மயா॥ 12-26-16 (75731) ஸுப்⁴ருʼஶம்ʼ ராஜ்யலுப்³தே⁴ந பாபேன கு³ருகா⁴தினா। ஸத்யகஞ்சுகமுன்முச்ய மயா ஸ கு³ருராஹவே॥ 12-26-17 (75732) அஶ்வத்தா²மா ஹத இதி நிருக்த: குஞ்ஜரே ஹதே। காம்̐ல்லோகாம்ʼஸ்து க³மிஷ்யாமி க்ருʼத்வா கர்ம ஸுது³ஷ்கரம்॥ 12-26-18 (75733) அகா⁴தயம்ʼ ச யத்கர்ணம்ʼ ஸமரேஷ்வபலாயினம்। ஜ்யேஷ்ட²ப்⁴ராதரமத்யுக்³ர: கோ மத்த: பாபக்ருʼத்தம:॥ 12-26-19 (75734) அபி⁴மன்யும்ʼ ச யத்³வாலம்ʼ ஜாதம்ʼ ஸிம்ʼஹமிவாத்³ரிஷு। ப்ராவேஶயமஹம்ʼ லுப்³தோ⁴ வாஹினீம்ʼ த்³ரோணபாலிதாம்॥ 12-26-20 (75735) ததா³ப்ரப்⁴ருʼதி வீப⁴த்ஸும்ʼ ந ஶக்னோமி நிரீக்ஷிதும்। க்ருʼஷ்ணம்ʼ ச புண்ட³ரீகாக்ஷம்ʼ கில்விஷீ ப்⁴ரூணஹா யதா²॥ 12-26-21 (75736) த்³ரௌபதீ³ம்ʼ சாப்யது³:கா²ர்ஹாம்ʼ பஞ்சபுத்ரைர்வினாக்ருʼதாம்। ஶோசாமி ப்ருʼதி²வீம்ʼ ஹீனாம்ʼ பஞ்சபி⁴: பர்வதைரிவ॥ 12-26-22 (75737) ஸோ(அ)ஹமாக³ஸ்கர: பாப: ப்ருʼதி²வீனாஶகாரக:। ஆஸீன ஏவமேவேத³ம்ʼ ஶோஷயிஷ்யே கலேவரம்॥ 12-26-23 (75738) ப்ராயோபவிஷ்டம்ʼ ஜானீத்⁴வமத² மாம்ʼ கு³ருகா⁴தினம்। ஜாதிஷ்வன்யாஸ்வபி யதா² ந ப⁴வேயம்ʼ குலாந்தக்ருʼத்॥ 12-26-24 (75739) ந போ⁴க்ஷ்யே ந ச பானீயமுபயோக்ஷ்யே கத²ஞ்சன। ஶோஷயிஷ்யே ப்ரியான்ப்ராணானிஹஸ்தோ²(அ)ஹம்ʼ தபோத⁴னா:॥ 12-26-25 (75740) யதே²ஷ்டம்ʼ க³ம்யதாம்ʼ காமமனுஜானே ப்ரஸாத்³ய வ:। ஸர்வே மாமனுஜானீத த்யக்ஷ்யாமீத³ம்ʼ கலேவரம்॥ 12-26-26 (75741) வைஶம்பாயன உவசா। 12-26-27x (6267) தமேவம்ʼவாதி³நம்ʼ பார்த²ம்ʼ ப³ந்து⁴ஶோகேன விஹ்வலம்। மைவமித்யப்³ரவீத்³வ்யாஸோ நிக்³ருʼஹ்ய முனிஸத்தம:॥ 12-26-27 (75742) வ்யாஸ உவாச। 12-26-28x (6268) அதிவேலம்ʼ மஹாராஜ ந ஶோகம்ʼ கர்துமர்ஹஸி। புனருக்தம்ʼ து வக்ஷ்யாமி தி³ஷ்டமேததி³தி ப்ரபோ⁴॥ 12-26-28 (75743) ஸம்ʼயோகா³ விப்ரயோகா³ஶ்ச ஜாதானாம்ʼ ப்ராணினாம்ʼ த்⁴ருவம்। பு³த்³து⁴தா³ இவ தோயேஷு ப⁴வந்தி ந ப⁴வந்தி ச॥ 12-26-29 (75744) ஸர்வே க்ஷயாந்தா நிசயா: பதனாந்தா: ஸமுச்ச்²ரயா:। ஸம்ʼயோகா³ விப்ரயோகா³ந்தா மரணாந்தம்ʼ ஹி ஜீவிதம்॥ 12-26-30 (75745) ஸுக²ம்ʼ து³:கா²ந்தமாலஸ்யம்ʼ தா³க்ஷ்யம்ʼ து³:க²ம்ʼ ஸுகோ²த³யம்। பூ⁴தி: ஶ்ரீர்ஹ்ரீர்த்⁴ருʼதி: கீர்திர்த³க்ஷே வஸதி நாலஸே॥ 12-26-31 (75746) நாலம்ʼ ஸுகா²ய ஸுஹ்ருʼதோ³ நாலே து³:கா²ய ஶத்ரவ:। ந ச ப்ரஜ்ஞாலமர்தே²ப்⁴யோ ந ஸுகே²ப்⁴யோ(அ)ப்யலம்ʼ த⁴னம்॥ 12-26-32 (75747) யதா² ஸ்ருʼஷ்டோ(அ)ஸி கௌந்தேய தா⁴த்ரா கர்மஸு தத்க்ரரு। அத ஏவ ஹி ஸித்³தி⁴ஸ்தே நேஶஸ்த்வம்ʼ ஹ்யாத்மனோ ந்ருʼப॥ ॥ 12-26-33 (75748) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷங்விஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 26॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-26-2 வ்ருʼஷஸேனே கர்ணே॥ 12-26-7 பரரதா²ருஜம்ʼ பரரதா²நாம்ʼ பீட³கம்॥ 12-26-16 ஆமர்ஶயன்னிஶ்சின்வன்॥ 12-26-28 அதிவேலமத்யர்த²ம்॥ 12-26-39 ஆலஸ்யம்ʼ தத்காலே ஸுக²மபி து³:கா²ந்தம்। தா³க்ஷ்யம்ʼ தத்காலே து³:க²மபி ஸுகோ²த³யம்। பூ⁴தி: அணிமாதி³:॥

12-27-0 (65684) வைஶம்பாயன உவாச। 12-27-0x (5379) ஜ்ஞாதிஶோகாபி⁴தப்தஸ்ய ப்ராணானிஷ்டாம்ʼஸ்த்யஜிஷ்யத:। ஜ்யேஷ்ட²ஸ்ய பாண்டு³புத்ரஸ்ய வ்யாஸ: ஶோகமபானுத³த்॥ 12-27-1 (65685) வ்யாஸ உவாச। 12-27-2x (5380) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமபி⁴திஹாஸம்ʼ புராதனம்। அஶ்மகீ³தம்ʼ நரவ்யாக்⁴ர தன்னிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-27-2 (65686) அஶ்மானம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ ப்ராஜ்ஞம்ʼ வைதே³ஹோ ஜனகோ ந்ருʼப:। ஸம்ʼஶயம்ʼ பரிபப்ரச்ச² து³:க²ஶோகஸமன்வித:॥ 12-27-3 (65687) ஜனக உவாச। 12-27-4x (5381) ஆக³மே யதி³ வா(அ)பாயே ஜ்ஞாதீனாம்ʼ த்³ரவிணஸ்ய ச। நரேண ப்ரதிபத்தவ்யம்ʼ கல்யாணம்ʼ கத²மிச்ச²தா॥ 12-27-4 (65688) அஶ்மோவாச। 12-27-5x (5382) உத்பன்னமிமமாத்மானம்ʼ நரஸ்யானந்தரம்ʼ தத:। தானிதான்யனுவர்தந்தே து³:கா²நி ச ஸுகா²நி ச॥ 12-27-5 (65689) தேஷாமன்யதராபத்தௌ யத்³யதே³வோபஸேவதே। தத³ஸ்ய சேதனாமாஶு ஹரத்யப்⁴ரமிவானில:॥ 12-27-6 (65690) அபி⁴ஜாதோ(அ)ஸ்மி ஸித்³தோ⁴(அ)ஸ்மி நாஸ்மி கேவலமானுஷ:। இத்யேபி⁴ர்ஹேதுபி⁴ஸ்தஸ்ய த்ரிபி⁴ஶ்சித்தம்ʼ ப்ரஸிச்யதே॥ 12-27-7 (65691) ஸம்ப்ரஸக்தமனா போ⁴கா³ந்விஸ்ருʼஜ்ய பித்ருʼஸஞ்சிதான்। பரிக்ஷீண: பரஸ்வானாமாதா³நம்ʼ ஸாது⁴ மன்யதே॥ 12-27-8 (65692) தமதிக்ராந்தமர்யாத³மாத³தா³நமஸாம்ப்ரதம்। ப்ரதிஷேத⁴ந்தி ராஜானோ லுப்³தா⁴ ம்ருʼக³மிவேஷுபி⁴:॥ 12-27-9 (65693) யே ச விம்ʼஶதிவர்ஷா வா த்ரிம்ʼஶத்³வர்ஷாஶ்ச மானவா:। பரேண தே வர்ஷஶதான்ன ப⁴விஷ்யந்தி பார்தி²வ॥ 12-27-10 (65694) தேஷாம்ʼ பரமது³:கா²நாம்ʼ பு³த்³த்⁴யா பை⁴ஷஜ்யமாசரேத்। ஸர்வப்ராணப்⁴ருʼதாம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ ப்ரேக்ஷமாணஸ்ததஸ்தத:॥ 12-27-11 (65695) மானஸானாம்ʼ புனர்யோனிர்து³:கா²நாம்ʼ சித்தவிப்⁴ரம:। அனிஷ்டோபனிபாதோ வா த்ருʼதீயம்ʼ நோபபத்³யதே॥ 12-27-12 (65696) ஏவமேதானி து³:கா²நி தானி தானீஹ மானவம்। விவிதா⁴ந்யுபவர்தந்தே ததா² ஸம்ʼஸ்பர்ஶஜான்யபி॥ 12-27-13 (65697) ஜராம்ருʼத்யூ ஹி பூ⁴தானாம்ʼ கா²தி³தாரௌ வ்ருʼகாவிவ। ப³லினாம்ʼ து³ர்ப³லானாம்ʼ ச ஹ்ரஸ்வானாம்ʼ மஹதாமபி॥ 12-27-14 (65698) ந கஶ்சிஜ்ஜாத்வதிக்ராமேஜ்ஜராம்ருʼத்யூ ஹி மானவ:। அபி ஸாக³ரபர்யந்தாம்ʼ விஜித்யேமாம்ʼ வஸுந்த⁴ராம்॥ 12-27-15 (65699) ஸுக²ம்ʼ வா யதி³ வா து³:க²ம்ʼ பூ⁴தானாம்ʼ பர்யுபஸ்தி²தம்। ப்ராப்தவ்யமவஶை: ஸர்வம்ʼ பரிஹாரோ ந வித்³யதே॥ 12-27-16 (65700) பூர்வே வயஸி மத்⁴யே வா(அ)ப்யுத்தரே வா நராதி⁴ப। அவர்ஜனீயாஸ்தே(அ)ர்தா² வை காங்க்ஷிதா யே ததோ(அ)ன்யதா²॥ 12-27-17 (65701) அப்ரியை: ஸஹ ஸம்ʼயோகோ³ விப்ரயோக³ஶ்ச ஸுப்ரியை:। அர்தா²நர்தௌ² ஸுக²ம்ʼ து³:க²ம்ʼ விதா⁴நமனுவர்ததே॥ 12-27-18 (65702) ப்ராது³ர்பா⁴வஶ்ச பூ⁴தானாம்ʼ தே³ஹத்யாக³ஸ்ததை²வ ச। ப்ராப்திவ்யாயாமயோக³ஶ்ச ஸர்வமேதத்ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-27-19 (65703) க³ந்த⁴வர்ணரஸஸ்பர்ஶா நிவர்தந்தே ஸ்வபா⁴வத:। ததை²வ ஸுக²து³:கா²நி விதா⁴நமனுவர்ததே॥ 12-27-20 (65704) ஆஸனம்ʼ ஶயனம்ʼ யானமுத்தா²நம்ʼ பானபோ⁴ஜனம்। நியதம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ காலேனைவ ப⁴வத்யுத॥ 12-27-21 (65705) வைத்³யாஶ்சாப்யாதுரா: ஸந்தி ப³லவந்தஶ்ச து³ர்ப³லா:। ஸ்த்ரீமந்தஶ்சாபரே ஷண்டா⁴ விசித்ர: காலபர்யய:॥ 12-27-22 (65706) குலே ஜன்ம ததா² வீர்யமாரோக்³யம்ʼ ரூபமேவ ச। ஸௌபா⁴க்³யமுபபோ⁴க³ஶ்ச ப⁴விதவ்யேன லப்⁴யதே॥ 12-27-23 (65707) ஸந்தி புத்ரா: ஸுப³ஹவோ த³ரித்³ராணாமனிச்ச²தாம்। நாஸ்தி புத்ர: ஸம்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ விசித்ரம்ʼ விதி⁴சேஷ்டிதம்॥ 12-27-24 (65708) வ்யாதி⁴ரக்³நிர்ஜலம்ʼ ஶஸ்த்ரம்ʼ பு³பு⁴க்ஷாஶ்சாபதோ³ விஷம। ஜ்வரஶ்ச மரணம்ʼ ஜந்தோருச்சாச்ச பதனம்ʼ ததா²॥ 12-27-25 (65709) நிர்யாணே யஸ்ய யத்³தி³ஷ்டம்ʼ தேன க³ச்ச²தி ஸேதுனா। த்³ருʼஶ்யதே நாப்யதிக்ராமன்ன நிஷ்க்ராந்தோ(அ)த²வா புன:। த்³ருʼஶ்யதே சாப்யதிக்ராமன்ன நிக்³ராஹ்யோ(அ)த²வா புன:॥ 12-27-26 (65710) த்³ருʼஶ்யதே ஹி யுவைவேஹ வினஶ்யன்வஸுமான்னர:। த³ரித்³ரஶ்ச பரிக்லிஷ்ட: ஶதவர்ஷோ ஜரான்வித:॥ 12-27-27 (65711) அகிஞ்சனாஶ்ச த்³ருʼஶ்யந்தே புருஷாஶ்சிரஜீவின:। ஸம்ருʼத்³தே⁴ ச குலே ஜாதா வினஶ்யந்தி பதங்க³வத்॥ 12-27-28 (65712) ப்ராயேண ஶ்ரீமதாம்ʼ லோகே போ⁴க்தும்ʼ ஶக்திர்ன வித்³யதே। த³ரித்³ராணாம்ʼ து பூ⁴யிஷ்ட²ம்ʼ காஷ்ட²மஶ்மா ஹி ஜீர்யதே॥ 12-27-29 (65713) அஹமேதத்கரோமீதி மன்யதே காலனோதி³த:। யத்³யதி³ஷ்டமஸந்தோஷாஹுராத்மா பாபமாசரேத்॥ 12-27-30 (65714) ம்ருʼக³யாக்ஷா: ஸ்த்ரிய: பானம்ʼ ப்ரஸங்கா³ நிந்தி³தா பு³தை⁴:। த்³ருʼஶ்யந்தே புருஷாஶ்சாத்ர ஸம்ப்ரயுக்தா ப³ஹுஶ்ருதா:॥ 12-27-31 (65715) இதி காலேன ஸர்வார்தா²நீப்ஸிதானீப்ஸிதானிஹ। ஸ்ப்ருʼஶந்தி ஸர்வபூ⁴தானி நிமித்தம்ʼ நோபலப்⁴யதே॥ 12-27-32 (65716) வாயுமாகாஶமக்³நிம்ʼ ச சந்த்³ராதி³த்யாவஹ: க்ஷபே। ஜ்யோதீம்ʼஷி ஸரித: ஶைலான்க: கரோதி பி³ப⁴திம்ʼ ச॥ 12-27-33 (65717) ஶீதமுஷ்ணம்ʼ ததா² வர்ஷம்ʼ காலேன பரிவர்ததே। ஏவமேவ மனுஷ்யாணாம்ʼ ஸுக²து³:கே² நரர்ஷப⁴॥ 12-27-34 (65718) நௌஷதா⁴நி ந ஶஸ்த்ராணி ந ஹோமா ந புனர்ஜபா:। த்ராயந்தே ம்ருʼத்யுனோபேதம்ʼ ஜரயா சாபி மானவம்॥ 12-27-35 (65719) யதா² காஷ்ட²ம்ʼ ச காஷ்ட²ம்ʼ ச ஸமேயாதாம்ʼ மஹோத³தௌ⁴। ஸமேத்ய ச வ்யபேயாதாம்ʼ தத்³வத்³பூ⁴தஸமாக³ம:॥ 12-27-36 (65720) யே ச நிஷ்பருஷைருக்தகீ³தவாத்³யைருபஸ்தி²தா:। யே சானாதா²: பரான்னாதா³: காலஸ்தேஷு ஸமக்ரிய:॥ 12-27-37 (65721) மாதாபித்ருʼஸஹஸ்ராணி புத்ரதா³ரஶதானி ச। ஸம்ʼஸாரேஷ்வனுபூ⁴தானி கஸ்ய தே கஸ்ய வா வயம்॥ 12-27-38 (65722) நைவாஸ்ய கஶ்சித்³ப⁴விதா நாயம்ʼ ப⁴வதி கஸ்யசித்। பதி² ஸங்க³தமேவேத³ம்ʼ தா³ரப³ந்து⁴ஸுஹ்ருʼஜ்ஜனை:॥ 12-27-39 (65723) க்வாஸே க்வ ச க³மிஷ்யாமி கோ(அ)ன்வஹம்ʼ கிமிஹாஸ்தி²த:। கஸ்மாத்கிமனுஶோசேயமித்யேவம்ʼ ஸ்தா²பயேன்மன:॥ 12-27-40 (65724) அனித்யே ப்ரியஸம்ʼவாஸே ஸம்ʼஸாரே சக்ரவத்³க³தௌ। பதி² ஸங்க³தமேவைதத்³தா⁴தா மாதா பிதா ஸகா²॥ 12-27-41 (65725) ந த்³ருʼஷ்டபூர்வம்ʼ ப்ரத்யக்ஷம்ʼ பரலோகம்ʼ விது³ர்பு³தா⁴:। ஆக³மாம்ʼஸ்த்வனதிக்ரம்ய ஶ்ரத்³தா⁴தவ்யம்ʼ பு³பூ⁴ஷதா॥ 12-27-42 (65726) குர்வீத பித்ருʼதை³வத்யம்ʼ த⁴ர்ம்யாணி ச ஸமாசரேத்। யஜேச்ச வித்³வான்விதி⁴வத்ரிவர்க³ம்ʼ சாப்யுபாசரேத்॥ 12-27-43 (65727) ஸன்னிமஜ்ஜேஜ்ஜக³தி³த³ம்ʼ க³ம்பீ⁴ரே காலஸாக³ரே। ஜராம்ருʼத்யுமஹாக்³ராஹே ந கஶ்சித³வபு³த்⁴யதே॥ 12-27-44 (65728) ஆயுர்வேத³மதீ⁴யானா: கேவலம்ʼ ஸபரிக்³ரஹா:। த்³ருʼஶ்யந்தே ப³ஹவோ வைத்³யா வ்யாதி⁴பி⁴: ஸமபி³ப்லுதா:॥ 12-27-45 (65729) தே பிப³ந்த: கஷாயாம்ʼஶ்ச ஸர்பீஷி விவிதா⁴நி ச। ந ம்ருʼத்யுமதிவர்தந்தே வேலாமிவ மஹோத³தி⁴:॥ 12-27-46 (65730) ரஸாயனவித³ஶ்சைவ ஸுப்ரயுக்தரஸாயனா:। த்³ருʼஶ்யந்தே ஜரயா ப⁴க்³நா நாகா³ நாகை³ரிவோத்தமை:॥ 12-27-47 (65731) ததை²வ தபஸோபேதா: ஸ்வாத்⁴யாயாத்⁴யயனே ரதா:। தா³தாரோ யஜ்ஞஶீலாஶ்ச ந தரந்தி ஜராந்தகௌ॥ 12-27-48 (65732) ந ஹ்யஹானி நிவர்தந்தே ந மாஸா ந புன: ஸமா:। ஜாதானாம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ந புனர்வை ஸமாக³ம:॥ 12-27-49 (65733) ஸோ(அ)யம்ʼ விபுலமத்⁴வானம்ʼ காலேன த்⁴ருவமத்⁴ருவ:। ஸ்ரோதஸைவ ஸமப்⁴யேதி ஸர்வபூ⁴தனிஷேவிதம்॥ 12-27-50 (65734) தே³ஹோ வா ஜீவிதாத்³வ்யேதி தே³ஹீ வா(அ)ப்யேதி தே³ஹத:। பதி² ஸங்க³தமேவேத³ம்ʼ தா³ரைரன்யைஶ்ச ப³ந்து⁴பி⁴:॥ 12-27-51 (65735) நாயமத்யந்தஸம்ʼவாஸோ லப்⁴யதே ஜாது கேனசித்। அபி ஸ்வேன ஶரீரேண கிமுதான்யேன கேனசித்॥ 12-27-52 (65736) க்வனு தே(அ)த்³ய பிதா ராஜன்க்வனு தே(அ)த்³ய பிதாமஹா:। ந த்வம்ʼ பஶ்யஸி தானத்³ய ந த்வாம்ʼ பஶ்யந்தி தே(அ)னக⁴॥ 12-27-53 (65737) ந சைவ புருஷோ த்³ரஷ்டா ஸ்வர்க³ஸ்ய நரகஸ்ய ச। ஆக³மஸ்து ஸதாம்ʼ சக்ஷுர்ன்ருʼபதே தமிஹாசர॥ 12-27-54 (65738) சரிதப்³ரஹ்மசர்யோ ஹி ப்ரஜாயேத யஜேத ச। பித்ருʼதே³வமனுஷ்யாணாமான்ருʼண்யாத³னஸூயக:॥ 12-27-55 (65739) ஸ யஜ்ஞஶீல: ப்ரஜனே நிவிஷ்ட: ப்ராக்³ப்³ரஹ்மசாரீ ப்ரவிப⁴க்தபை⁴க்ஷ:। ஆராத⁴யேத்ஸ்வர்க³மிமம்ʼ ச லோகம்ʼ பரம்ʼ ச முக்த்வா ஹ்ருʼத³யவ்யலீகம்॥ 12-27-56 (65740) ஸம்யக்ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ சரதோ ந்ருʼபஸ்ய த்³ரவ்யாணி சாப்⁴யாஹரதோ யதா²வத்। ப்ரவ்ருʼத்³த⁴சக்ரஸ்ய யஶோ(அ)பி⁴வர்த⁴தே ஸர்வேஷு லோகேஷு சராசரேஷு॥ 12-27-57 (65741) இத்யேவமாகர்ண்ய விதே³ஹராஜோ வாக்யம்ʼ ஸமக்³ரம்ʼ பரிபூர்ணஹேது। அஶ்மானமாமந்த்ர்ய விஶுத்³த⁴பு³த்³தி⁴ ர்யயௌ க்³ருʼஹம்ʼ ஸ்வம்ʼ ப்ரதி ஶாந்தஶோக:॥ 12-27-58 (65742) ததா² த்வமப்யத்³ய விமுச்ய ஶோக முத்திஷ்ட² ஶக்ரோபம ஹர்ஷமேஹி। க்ஷாத்ரேண த⁴ர்மேண மஹீ ஜிதா தே தாம்ʼ பு⁴ங்க்ஷ்வ குந்தீஸுத மாவமம்ʼஸ்தா²:॥ ॥ 12-27-59 (65743) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-27-1 ப்ராணானப்⁴யுத்ஸிஸ்ருʼக்ஷத இதி ஜ². பாட²:। தத்ர அப்⁴யுத்ஸிஸ்ருʼக்ஷத: த்யக்துமிச்ச²த இத்யர்த²:॥ 12-27-5 ஆத்மானம்ʼ தே³ஹம்। உத்பன்னமனு அனந்தரம்ʼ அவ்யவதா⁴நேனைவ॥ 12-27-7 ப்ரஸிச்யதே க்லின்னம்ʼ ஶ்லத²ம்ʼ ப⁴வதீத்யர்த²:॥ 12-27-8 போ⁴கா³ந் போ⁴க்³யார்தா²ந் த⁴னாதீ³ந் விஸ்ருʼஜ்ய ஆதா³சௌர்யம்ʼ ஸாது⁴ ஹிதம்॥ 12-27-9 அஸாம்ப்ரதமயுக்தம்। லுப்³தா⁴ வ்யாதா⁴॥ 12-27-10 வர்ஷஶதாத் பரேண ஊர்த்⁴வம்॥ 12-27-11 தேஷாம்ʼ தா³ரித்³ர்யோத்தா²நபை⁴ஷஜ்யம்ʼ ப்ரதீகாரம்॥ 12-27-13 ஸம்ʼஸ்பர்ஶஜானி விஷயஸங்க³ஜானி॥ 12-27-17 தே(அ)ர்தா² ஜராத³ய: பதா³ர்தா²:। ததோ(அ)ன்யதா²(அ)ஜரத்வாதி³ரூபேண யே மனுஷ்யஸ்ய காங்க்ஷிதா இஷ்டா:॥ 12-27-18 விதா⁴நமத்³ருʼஷ்டம்॥ 12-27-19 ப்ராப்திர்லாபோ⁴ வ்யாயாம: ஶ்ரம:। அலாப⁴ இதியாவத்। தயோர்யோக³: ப்ரதிஷ்டி²தம்ʼ விதா⁴நமித்யனுஷஜ்யதே॥ 12-27-20 ப²லஸ்தா² க³ந்தா⁴த³யோ நிவர்தந்தே பூர்வேபூர்வே உத்தரேஉத்தரே உபயாந்தி ததை²வ ஸுகா²தீ³நி அப்ரத்யாக்²யேயானி அனுஸ்ருʼத்ய வர்ததே வித்³வான்॥ 12-27-25 பு³பு⁴க்ஷா: க்ஷுத்ப்ரப்⁴ருʼதய:॥ 12-27-31 ப்ரஸங்கா³ யுத்³த⁴விவாதா³த³ய:। க்ஷத்ர ம்ருʼக³யாதௌ³॥ 12-27-37 உபஸ்தி²தா: ஸேவிதா:। காலோ ம்ருʼத்யு:। யே சைவ புருஷா: ஸ்த்ரீபி⁴ர்கீ³தவாத்³யைருபஸ்தி²தா இதி ஜ². பாட²:॥ 12-27-38 ஸம்ʼஸாரேஷு வ்யதீதேஷு தானி தேஷு ததா³ ததே³தி ட³. த². பாட²:॥ 12-27-40 ஸ்தா²பயேத்³விசாரே இதி ஶேஷ:॥ 12-27-47 நாகா³ க³ஜா:। உத்தமைர்வலிஷ்டை²:॥ 12-27-52 ஸம்ʼவாஸ: ஸஹாவஸ்தா²நம்॥ 12-27-55 ப்ரஜாயேத புத்ராதீ³நுத்பாத³யேத்। ஆன்ருʼண்யாத்³தே⁴தோ:॥ 12-27-56 ப்ரஜனே ப்ரஜோத்பாத³னே। ஹ்ருʼத³யவ்யலீகம்ʼ ஹ்ருʼத்ஸ்த²மப்ரியம்॥

12-28-0 (65744) வைஶம்பாயன உவாச। 12-28-0x (5383) அவ்யாஹரதி ராஜேந்த்³ரே த⁴ர்மபுத்ரே யுதி⁴ஷ்டி²ரே। கு³டா³கேஶோ ஹ்ருʼஷீகேஶமப்⁴யபா⁴ஷத பாண்ட³வ:॥ 12-28-1 (65745) அர்ஜுன உவாச। 12-28-2x (5384) ஜ்ஞாதிஶோகாபி⁴ஸந்தப்தோ த⁴ர்மபுத்ர: பரந்தப:। ஏஷ ஶோகார்ணவே மக்³நஸ்தமாஶ்வாஸய மாத⁴வ॥ 12-28-2 (65746) ஸர்வே ஸ்ம தே ஸம்ʼஶயிதா: புனரேவ ஜனார்த³ன। அஸ்ய ஶோகம்ʼ மஹாப்ராஜ்ஞ ப்ரணாஶயிதுமர்ஹஸி॥ 12-28-3 (65747) வைஶம்பாயன உவாச। 12-28-4x (5385) ஏவமுக்தஸ்து கோ³விந்தோ³ விஜயேன மஹாத்மனா। பர்யவர்தத ராஜானம்ʼ புண்ட³ரீகேக்ஷணோ(அ)ச்யுத:॥ 12-28-4 (65748) அனதிக்ரமணீயோ ஹி த⁴ர்மராஜஸ்ய கேஶவ:। பா³ல்யாத்ப்ரப்⁴ருʼதி கோ³விந்த³: ப்ரீத்யா சாப்⁴யதி⁴கோர்ஜுனாத்॥ 12-28-5 (65749) ஸம்ப்ரக்³ருʼஹ்ய மஹாபா³ஹுர்பு⁴ஜம்ʼ சந்த³னபூ⁴ஷிதம்। ஶைலஸ்தம்போ⁴பமம்ʼ ஶௌரிருவாசாபி⁴வினோத³யன்॥ 12-28-6 (65750) ஶுஶுபே⁴ வத³னம்ʼ தஸ்ய ஸுத³ம்ʼஷ்ட்ரம்ʼ சாருலோசனம்। வ்யாகோசமிவ விஸ்பஷ்டம்ʼ பஜ²ம்ʼ ஸூர்யவிபோ³தி⁴தம்॥ 12-28-7 (65751) வாஸுதே³வ உவாச। 12-28-8x (5386) மா க்ருʼதா²: புருஷவ்யாக்⁴ர ஶோகம்ʼ த்வம்ʼ கா³த்ரஶோஷணம்। ந ஹி தே ஸுலபா⁴ பூ⁴யோ யே ஹதா(அ)ஸ்மின்ரணாஜிரே॥ 12-28-8 (65752) ஸ்வப்னலப்³தா⁴ யதா² லாபா⁴ விததா²: ப்ரதிபோ³த⁴னே। ததா² தே க்ஷத்ரியா ராஜன்யே வ்யதீதா மஹாரணே॥ 12-28-9 (65753) ஸர்வே ஹ்யபி⁴முகா²: ஶூரா நிஹதா ரணஶோபி⁴ந:। நைஷாம்ʼ கஶ்சித்ப்ருʼஷ்ட²தோ வா பலாயன்வா நிபாதித:॥ 12-28-10 (65754) ஸர்வே த்யக்த்வா(அ)(அ)த்மன: ப்ராணான்யுத்³த்⁴வா வீரா மஹாம்ருʼதே⁴। ஶஸ்த்ரபூதா தி³வம்ʼ ப்ராப்தா ந தாஞ்சோ²சிதுமர்ஹஸி॥ 12-28-11 (65755) க்ஷத்ரத⁴ர்மரதா: ஶூரா வேத³வேதா³ங்க³பாரகா³:। ப்ராப்தா வீரக³திம்ʼ புண்யாம்ʼ தான்ன ஶோசிதுமர்ஹஸி। ம்ருʼதான்மஹானுபா⁴வாம்ʼஸ்த்வம்ʼ ஶ்ருத்வைவ ப்ருʼதி²வீபதீன்॥ 12-28-12 (65756) அத்ரைவோதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸ்ருʼஞ்ஜயம்ʼ புத்ரஶோகார்தம்ʼ யதா²(அ)யம்ʼ நாரதோ³(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-28-13 (65757) நாரத³ உவாச। 12-28-14x (5387) ஸுக²து³:கை²ரஹம்ʼ த்வம்ʼ ச ப்ரஜா: ஸர்வாஶ்ச ஸ்ருʼஞ்ஜய। அவிமுக்தா மரிஷ்யாமஸ்தத்ர கா பரிதே³வனா॥ 12-28-14 (65758) மஹாபா⁴க்³யம்ʼ புரா ராஜ்ஞாம்ʼ கீர்த்யமானம்ʼ மயா ஶ்ருʼணு। க³ச்சா²வதா⁴நம்ʼ ந்ருʼபதே ததோ து³:க²ம்ʼ ப்ரஹாஸ்யஸி॥ 12-28-15 (65759) ம்ருʼதான்மஹானுபா⁴வாம்ʼஸ்த்வம்ʼ ஶ்ருத்வைவ ப்ருʼதி²வீபதீன்। ஶமமானய ஸந்தாபம்ʼ ஶ்ருʼணு விஸ்தரஶஶ்ச மே। க்ரூரக்³ரஹாபி⁴ஶமனமாயுர்வர்த⁴னமுத்தமம்॥ 12-28-16 (65760) அக்³ரிமாணாம்ʼ க்ஷிதிபு⁴ஜாமுதா³ரம்ʼ ச மனோஹரம்। ஆவிக்ஷிதம்ʼ மருத்தம்ʼ ச ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும॥ 12-28-17 (65761) யஸ்ய ஸேந்த்³ரா: ஸவருணா ப்³ருʼஹஸ்பதிபுரோக³மா:। தே³வா விஶ்வஸ்ருʼஜோ ராஜ்ஞோ யஜ்ஞமீயுர்மஹாத்மன:॥ 12-28-18 (65762) ய: ஸ்பர்தா⁴மானயச்ச²க்ரம்ʼ தே³வராஜம்ʼ புரந்த³ரம்। ஶக்ரப்ரியைஷீ யம்ʼ வித்³வான்ப்ரத்யாசஷ்ட ப்³ருʼஹஸ்பதி:॥ 12-28-19 (65763) ஸம்ʼவர்தோ யாஜயாமாஸ யம்ʼ பீடா³ர்த²ம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதே:॥ 12-28-20 (65764) யஸ்மின்ப்ரஶாஸதி மஹீம்ʼ ந்ருʼபதௌ ராஜஸத்தம। அக்ருʼஷ்டபச்யா ப்ருʼதி²வீ விப³பௌ⁴ ஸஸ்யமாலினீ॥ 12-28-21 (65765) ஆவிக்ஷிதஸ்ய வை ஸத்ரே விஶ்வேதே³வா: ஸபா⁴ஸத³:। மருத: பரிவேஷ்டார: ஸாத்⁴யாஶ்சாஸன்மஹாத்மன:॥ 12-28-22 (65766) மருத்³க³ண மருத்தஸ்ய யத்ஸோமமபிப³ம்ʼஸ்தத:। தே³வான்மனுஷ்யான்க³ந்த⁴ர்வானத்யரிச்யந்த த³க்ஷிணா:॥ 12-28-23 (65767) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-24 (65768) ஸுஹோத்ரம்ʼ ச த்³வதிதி²நம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। யஸ்மே ஹிரண்யம்ʼ வவ்ருʼஷே மக⁴வா பரிவத்ஸரம்॥ 12-28-25 (65769) ஸத்யனாமா வஸுமதீ யம்ʼ ப்ராப்யாஸீஞ்ஜனாதி⁴பம்। ஹிரண்யமவஹன்னத்³யஸ்தஸ்மிஞ்ஜனபதே³ஶ்வரே॥ 12-28-26 (65770) மத்ஸ்யான்கர்கடகான்னக்ரான்மகராஞ்சி²ம்ʼஶுகானபி। நதீ³ஷ்வவாஸ்ருʼஜத்³ராஜன்மக⁴வா லோகபூஜித:॥ 12-28-27 (65771) ஹைரண்யான்பாதிதாந்த்³ருʼஷ்ட்வா மத்ஸ்யான்மகரகச்ச²பான்। ஸஹஸ்ரஶோ(அ)த² ஶதஶஸ்ததோ(அ)ஸ்மயத வைதிதி²:॥ 12-28-28 (65772) தத்³தி⁴ரண்யமபர்யந்தமாவ்ருʼதம்ʼ குருஜாங்க³லே। ஈஜானோ விததே யஜ்ஞே ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ஸமார்பயத்॥ 12-28-29 (65773) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:। அத³க்ஷிணமயஜ்வானம்ʼ ஶ்வைத்ய ஸம்ʼஶாம்ய மாஶுச:॥ 12-28-30 (65774) அங்க³ம்ʼ ப்³ருʼஹத்³ரத²ம்ʼ சைவ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। ய: ஸஹஸ்ரம்ʼ ஸஹஸ்ராணாம்ʼ ஶ்வேதானஶ்வானவாஸ்ருʼஜாத்॥ 12-28-31 (65775) ஸஹஸ்ரம்ʼ ச ஸஹஸ்ராணாம்ʼ கன்யா ஹமபரிஷ்க்ருʼதா:। ஈஜானோ விததே யஜ்ஞே த³க்ஷிணாமத்யகாலயத்॥ 12-28-32 (65776) ய: ஸஹஸ்ரம்ʼ ஸஹஸ்ராணாம்ʼ க³ஜானாம்ʼ பஜ²மாலினாம்। ஈஜானோ விததே யஜ்ஞே த³க்ஷிணாமத்யகாலயத்॥ 12-28-33 (65777) ஶதம்ʼ ஶதஸஹஸ்ராணி வ்ருʼஷாணாம்ʼ ஹேமமாலினாம்। க³வாம்ʼ ஸஹஸ்ரானுசரம்ʼ த³க்ஷிணாமத்யகாலயத்॥ 12-28-34 (65778) அங்க³ஸ்ய யஜமானஸ்ய ததா³ விஷ்ணுபதே³ கி³ரௌ। அமாத்³யதி³ந்த்³ர: ஸோமேன த³க்ஷிணாபி⁴ர்த்³விஜாதய:॥ 12-28-35 (65779) யஸ்ய யஜ்ஞேஷு ராஜேந்த்³ர ஶதஸங்க்²யேஷு வை புரா। தே³வான்மனுஷ்யான்க³ந்த⁴ர்வானத்யரிச்யந்த த³க்ஷிணா:॥ 12-28-36 (65780) ந ஜாதோ ஜனிதா நான்ய: புமான்ய: ஸம்ப்ரதா³ஸ்யதி। யத³ங்க³: ப்ரத³தௌ³ வித்தம்ʼ ஸோமஸம்ʼஸ்தா²ஸு ஸப்தஸு॥ 12-28-37 (65781) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-38 (65782) ஶிபி³மௌஶீனரம்ʼ சைவ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। ய இமாம்ʼ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ஸர்வாம்ʼ சர்மவத்ஸமவேஷ்டயத்॥ 12-28-39 (65783) மஹதா ரத²கோ⁴ஷேண ப்ருʼதி²வீமனுனாத³யன்। ஏகச்ச²த்ராம்ʼ மஹீம்ʼ சக்ரே ஜைத்ரேணைகரதே²ந ய:॥ 12-28-40 (65784) யாவத³ஸ்ய க³வாஶ்வம்ʼ ஸ்யாதா³ரண்யை: பஶுபி⁴: ஸஹ। தாவதீ: ப்ரத³தௌ³ கா³: ஸ ஶிபி³ரௌஶீனரோ(அ)த்⁴வரே॥ 12-28-41 (65785) ந வோடா⁴ரம்ʼ து⁴ரம்ʼ தஸ்ய கஞ்சின்மேனே ப்ரஜாபதி:। ந பூ⁴தம்ʼ ந ப⁴விஷ்யம்ʼ ச ஸர்வராஜஸு ஸ்ருʼஞ்ஜய। அன்யத்ரௌஶீனராச்சை²ப்³யாத்³ராஜர்ஷேரிந்த்³ரவிக்ரமாத்॥ 12-28-42 (65786) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-43 (65787) அத³க்ஷிணமயஜ்வானம்ʼ புத்ரம்ʼ ஸம்ʼஸ்ம்ருʼத்ய மா ஶுச:॥ 12-28-44 (65788) ப⁴ரதம்ʼ சைவ தௌ³ஷ்யந்திம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। ஶாகுந்தலம்ʼ மஹாத்மானம்ʼ பூ⁴ரித்³ரவிணதேஜஸம்॥ 12-28-45 (65789) யோ(அ)ப³த்⁴நாத்ரிஶதம்ʼ சாஶ்வாந்தே³வேப்⁴யோ யமுனாமனு। ஸரஸ்வதீம்ʼ விம்ʼஶதிம்ʼ ச க³ங்கா³மனு சதுர்த³ஶ॥ 12-28-46 (65790) அஶ்வமேத⁴ஸஹஸ்ரேண ராஜஸூயஶதேன ச। இஷ்டவான்ஸ மஹாதேஜா தௌ³ஷ்யந்திர்ப⁴ரத: புரா॥ 12-28-47 (65791) ப⁴ரதஸ்ய மஹத்கர்ம ஸவராஜஸு பார்தி²வா:। ஸ்வம்ʼ மர்த்யா இவ பா³ஹுப்⁴யாம்ʼ நானுக³ந்துமஶக்னுவன்॥ 12-28-48 (65792) பரம்ʼ ஸஹஸ்ராத்³யோ(அ)ப³த்⁴நாத்³த⁴யான்வேதீ³ர்விதத்ய ச। ஸஹஸ்ரம்ʼ யத்ர பஜா²நாம்ʼ கண்வாய ப⁴ரதோ த³தௌ³॥ 12-28-49 (65793) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-50 (65794) ராமம்ʼ தா³ஶரதி²ம்ʼ சைவ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। யோ(அ)ன்வகம்பத வை நித்யம்ʼ ப்ரஜா: புத்ரானிவௌரஸான்॥ 12-28-51 (65795) நாத⁴னோ யஸ்ய விஷயே நானர்த²: கஸ்யசித்³ப⁴வேத்। ஸர்வஸ்யாஸீத்பித்ருʼஸமோ ராமோ ராஜ்யம்ʼ யத³ன்வஶாத்॥ 12-28-52 (65796) காலவர்ஷீ ச பர்ஜன்ய: ஸஸ்யானி ஸமபாத³யத்। நித்யம்ʼ ஸுபி⁴க்ஷமேவாஸீத்³ராமே ராஜ்யம்ʼ ப்ரஶாஸதி॥ 12-28-53 (65797) ப்ராணினோ நாப்ஸு மஞ்ஜந்தி நானர்தே² பாவகோ(அ)த³ஹத்। ந வ்யாலதோ ப⁴யம்ʼ சாஸீத்³ராமே ராஜ்யம்ʼ ப்ரஶாஸதி॥ 12-28-54 (65798) ஆஸன்வர்ஷஸஹஸ்ரிண்யஸ்ததா² வர்ஷஸஹஸ்ரகா:। அரோகா³: ஸர்வஸித்³தா⁴ர்தா² ராமே ராஜ்யம்ʼ ப்ரஶாஸதி॥ 12-28-55 (65799) நான்யோன்யேன விவாதோ³(அ)பூ⁴த்ஸ்த்ரீணாமபி குதோ ந்ருʼணாம்। த⁴ர்மனித்யா: ப்ரஜாஶ்சாஸன்ராமே ராஜ்யம்ʼ ப்ரஶாஸதி॥ 12-28-56 (65800) ஸந்துஷ்டா: ஸர்வஸித்³தா⁴ர்தா² நிர்ப⁴யா: ஸ்வைரசாரிண:। நரா: ஸத்யவ்ரதாஶ்சாஸன்ராமே ராஜ்யம்ʼ ப்ரஶாஸதி॥ 12-28-57 (65801) நித்யபுஷ்பப²லாஶ்சைவ பாத³பா நிருபத்³ரவா:। ஸர்வா த்³ரோணது³கா⁴ கா³வோ ராமே ராஜ்யம்ʼ ப்ரஶாஸதி॥ 12-28-58 (65802) ஸ சதுர்த³ஶ வர்ஷாணி வனே ப்ரோஷ்ய மஹாதபா:। த³ஶாஶ்வமேதா⁴ஞ்ஜாரூத்²யானாஜஹார நிரர்க³லான்॥ 12-28-59 (65803) யுவா ஶ்யாமோ லோஹிதாக்ஷோ மாதங்க³ இவ யூத²ப:। ஆஜானுபா³ஹு: ஸுமுக²: ஸிம்ʼஹஸ்கந்தோ⁴ மஹாபு⁴ஜ:॥ 12-28-60 (65804) த³ஶவர்ஷஸஹஸ்ராணி த³ஶவர்ஷஶதானி ச। அயோத்⁴யாதி⁴பதிர்பூ⁴த்வா ராமோ ராஜ்யமகாரயத்॥ 12-28-61 (65805) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:। அயஜ்வானமத³க்ஷிண்யம்ʼ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-62 (65806) ப⁴கீ³ரத²ம்ʼ ச ராஜானம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும்। யஸ்யேந்த்³ரோ விததே யஜ்ஞே ஸோமம்ʼ பீத்வா மதோ³த்கட:॥ 12-28-63 (65807) அஸுராணாம்ʼ ஸஹஸ்ராணி ப³ஹூனி ஸுரஸத்தம:। அஜயத்³வாஹுவீர்யேண ப⁴க³வான்பாகஶாஸன:॥ 12-28-64 (65808) ய: ஸஹஸ்ரம்ʼ ஸஹஸ்ராணாம்ʼ கன்யா ஹேமவிபூ⁴ஷிதா:। ஈஜானோ விததே யஜ்ஞே த³க்ஷிணாமத்யகாலயத்॥ 12-28-65 (65809) ஸர்வா ரத²க³தா: கன்யா ரதா²: ஸர்வே சதுர்யுஜ:। ஶதம்ʼஶதம்ʼ ரதே² நாகா³: பஜி²நோ ஹேமமாலின:॥ 12-28-66 (65810) ஸஹஸ்ரமஶ்வா ஏகைகம்ʼ ஹஸ்தினம்ʼ ப்ருʼஷ்ட²தோ(அ)ன்வயு:। க³வாம்ʼ ஸஹஸ்ரமஶ்வே(அ)ஶ்வே ஸஹஸ்ரம்ʼ க³வ்யஜாவிகம்॥ 12-28-67 (65811) உபஹ்வரே நிவஸதோ யஸ்யாங்கே நிஷஸாத³ ஹ। க³ங்கா³ பா⁴கீ³ரதீ² தஸ்மாது³ர்வஶீ சாப⁴வத்புரா॥ 12-28-68 (65812) பூ⁴ரித³க்ஷிணமிக்ஷ்வாகும்ʼ யஜமானம்ʼ ப⁴கீ³ரத²ம்। த்ரிலோகபத²கா³ க³ங்கா³ து³ஹித்ருʼத்வமுபேயுஷீ॥ 12-28-69 (65813) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-70 (65814) தி³லீபம்ʼ ச மஹாத்மானம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। ப்ரஸ்ய கர்மாணி பூ⁴ரீணி கத²யந்தி த்³விஜாதய:॥ 12-28-71 (65815) ய இமாம்ʼ வஸுஸம்பூர்ணாம்ʼ வஸுதா⁴ம்ʼ வஸுதா⁴தி⁴ப:। த³தௌ³ தஸ்மின்மஹாயஜ்ஞே ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ஸமாஹித:॥ 12-28-72 (65816) யஸ்யேஹ யஜமானஸ்ய யஜ்ஞேயஜ்ஞே புரோஹித:। ஸஹஸ்ரம்ʼ வாரணான்ஹைமாந்த³க்ஷிணாமத்யகாலயத்॥ 12-28-73 (65817) யஸ்ய யஜ்ஞே மஹானாஸீத்³யூப: ஶ்ரீமான்ஹிரண்மய:। தே தே³வாம்ʼ கர்ம குர்வாணா: ஶக்ரஜ்யேஷ்டா² உபாஸத॥ 12-28-74 (65818) சஷாலே யஸ்ய ஸௌவர்ணே தஸ்மின்யூபே ஹிரண்மயே। நன்ருʼதுர்தே³வக³ந்த⁴ர்வா: ஷட்ஸஹஸ்ராணி ஸப்ததா⁴॥ 12-28-75 (65819) அவாத³யத்தத்ர வீணாம்ʼ மத்⁴யே விஶ்வாவஸு: ஸ்வயம்। ஸர்வபூ⁴தான்யமன்யந்த மம வாத³யதீத்யயம்॥ 12-28-76 (65820) ஏதத்³ராஜ்ஞோ தி³லீபஸ்ய ராஜானோ நானுசக்ரிரே। யஸ்யேபா⁴ ஹேமஸஞ்ச²ன்னா: பதி² மத்தா: ஸ்ம ஶேரதே॥ 12-28-77 (65821) ராஜானம்ʼ ஶதத⁴ன்வானம்ʼ தி³லீபம்ʼ ஸத்யவாதி³நம்। யே(அ)பஶ்யன்ஸுமஹாத்மானம்ʼ தே(அ)பி ஸ்வர்க³ஜிதோ நரா:॥ 12-28-78 (65822) த்ரய: ஶப்³தா³ ந ஜீர்யந்தே தி³லீபஸ்ய நிவேஶனே। ஸ்வாத்⁴யாயஶப்³த³: ஜ்யாஶப்³த³: ஶப்³தோ³ வை தீ³யதாமிதி॥ 12-28-79 (65823) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-80 (65824) மாந்தா⁴தாரம்ʼ யௌவனாஶ்வம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। யம்ʼ தே³வா மருதோ க³ர்ப⁴ம்ʼ பிது: பார்ஶ்வாத³பாஹரன்॥ 12-28-81 (65825) ஸம்ருʼத்³தோ⁴ யுவனாஶ்வஸ்ய ஜட²ரே யோ மஹாத்மன:। ப்ருʼஷதா³ஜ்யோத்³ப⁴வ: ஶ்ரீமாம்ʼஸ்த்ரிலோகவிஜயீ ந்ருʼப:॥ 12-28-82 (65826) யம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா பிதுருத்ஸங்கே³ ஶயானம்ʼ தே³வரூபிணம்। அன்யோன்யமப்³ருவந்தே³வா: கமயம்ʼ தா⁴ஸ்யதீதி வை॥ 12-28-83 (65827) மாமேவ தா⁴ஸ்யதீத்யேவமிந்த்³ரோ(அ)தா²ப்⁴யுபபத்³யத। மாந்தா⁴தேதி ததஸ்தஸ்ய நாம சக்ரே ஶதக்ரது:॥ 12-28-84 (65828) ததஸ்து பயஸோ தா⁴ராம்ʼ புஷ்டிஹேதோர்மஹாத்மன:। தஸ்யாஸ்யே யௌவனாஶ்வஸ்ய பாணிரிந்த்³ரஸ்ய சாஸ்ரவத்॥ 12-28-85 (65829) தம்ʼ பிவன்பாணிமிந்த்³ரஸ்ய ஶதமஹ்னா வ்யவர்த⁴த। ஸ ஆஸீத்³த்³வாத³ஶஸமோ த்³வாத³ஶாஹேன பார்தி²வ:॥ 12-28-86 (65830) தமிமம்ʼ ப்ருʼதி²வீ ஸர்வா ஏகாஹ்னா ஸமபத்³யத। த⁴ர்மாத்மானம்ʼ மஹாத்மானம்ʼ ஶூரமிந்த்³ரஸமம்ʼ யுதி⁴॥ 12-28-87 (65831) யஶ்சாங்கா³ரம்ʼ து ந்ருʼபதிம்ʼ மருத்தமஸிதம்ʼ க³யம்। அங்க³ம்ʼ ப்³ருʼஹத்³ரத²ம்ʼ சைவ மாந்தா⁴தா ஸமரே(அ)ஜயத்॥ 12-28-88 (65832) யௌவனாஶ்வோ யதா³ங்கா³ரம்ʼ ஸமரே ப்ரத்யயுத்⁴யத। விஸ்பா²ரைர்த⁴னுஷோ தே³வா த்³யௌரபே⁴தீ³தி மேனிரே॥ 12-28-89 (65833) யத்ர ஸூர்ய உதே³தி ஸ்ம யத்ர ச ப்ரதிதிஷ்ட²தி। ஸர்வம்ʼ தத்³யௌவனாஶ்வஸ்ய மாந்தா⁴து: க்ஷேத்ரமுச்யதே॥ 12-28-90 (65834) அஶ்வமேத⁴ஶதேனேஷ்ட்வா ராஜஸூயஶதேன ச। அத³த³த்³ரோஹிதான்மத்ஸ்யான்ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ விஶாம்பதே॥ 12-28-91 (65835) ஹைரண்யான்யோ ஜனோத்ஸேதா⁴நாயதாந்த³ஶயோஜனம்। அதிரிக்தாந்த்³விஜாதிப்⁴யோ வ்யப⁴ஜம்ʼஸ்த்விதரே ஜனா:॥ 12-28-92 (65836) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-93 (65837) யயாதிம்ʼ நாஹுஷம்ʼ சைவ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। ய இமாம்ʼ ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ விஜித்ய ஸஹஸாக³ராம்॥ 12-28-94 (65838) ஶம்யாபாதேனாப்⁴யதீயாத்³வேதீ³பி⁴ஶ்சித்ரயன்மஹீம்। ஈஜான: க்ரதுபி⁴ர்முக்²யை: பர்யக³ச்ச²த்³வஸுந்த⁴ராம்॥ 12-28-95 (65839) இஷ்ட்வா க்ரதுஸஹஸ்ரேண வாஜபேயஶதேன ச। தர்பயாமாஸ விப்ரேந்த்³ராம்ʼஸ்த்ரிபி⁴: காஞ்சனபர்வதை:॥ 12-28-96 (65840) வ்யூடே⁴நாஸுரயுத்³தே⁴ந ஹத்வா தை³தேயதா³நவான்। வ்யப⁴ஜத்ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ யயாதிர்னஹுஷாத்மஜ:॥ 12-28-97 (65841) அந்த்யேஷு புத்ரான்னிக்ஷிப்ய யது³த்³ருஹ்யுபுரோக³மான்। புரும்ʼ ராஜ்யே(அ)பி⁴ஷிச்யாத² ஸதா³ர: ப்ராவிஶத்³வனம்॥ 12-28-98 (65842) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-99 (65843) அம்ப³ரீஷம்ʼ ச நாபா⁴க³ம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। யம்ʼ ப்ரஜா வவ்ரிரே புண்யம்ʼ கோ³ப்தாரம்ʼ ந்ருʼபஸத்தமம்॥ 12-28-100 (65844) ய: ஸஹஸ்ரம்ʼ ஸஹஸ்ராணாம்ʼ ராஜ்ஞாமயுதயாஜினாம்। ஈஜானோ விததே யஜ்ஞே ப்³ராஹ்மணேப்⁴யஸ்த்வமன்யத॥ 12-28-101 (65845) நைதத்பூர்வே ஜனாஶ்சக்ருர்ன கரிஷ்யந்தி சாபரே। இத்யம்ப³ரீஷம்ʼ நாபா⁴கி³மன்வமோத³ந்த த³க்ஷிணா:॥ 12-28-102 (65846) ஶதம்ʼ ராஜஸஹஸ்ராணி ஶதம்ʼ ராஜஶதானி ச। ஸர்வே(அ)ஶ்வமேதை⁴ரீஜானாஸ்தே(அ)ன்வயுர்த³க்ஷிணாயனம்॥ 12-28-103 (65847) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-104 (65848) ஶஶபி³ந்து³ம்ʼ சைத்ரரத²ம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஶுஶ்ரும ஸ்ருʼஞ்ஜய। யஸ்ய பா⁴ர்யாஸஹஸ்ராணாம்ʼ ஶதமாஸீன்மஹாத்மன:॥ 12-28-105 (65849) ஸஹஸ்ரம்ʼ து ஸஹஸ்ராணாம்ʼ யஸ்யாஸஞ்ஶாஶபி³ந்த³வா:। ஹிரண்யகவசா: ஸர்வே ஸர்வே சோத்தமத⁴ன்வின:॥ 12-28-106 (65850) ஶதம்ʼ கன்யா ராஜபுத்ரமேகைகம்ʼ ப்ருʼத²க³ன்வயு:। கன்யாங்கன்யாம்ʼ ஶதம்ʼ நாகா³ நாக³ம்ʼநாக³ம்ʼ ஶதம்ʼ ரதா²:॥ 12-28-107 (65851) ரதே²ரதே² ஶதம்ʼ சாஶ்வா தே³ஶஜா ஹேமமாலின:। அஶ்வேஅஶ்வே ஶதம்ʼ கா³வோ கா³ங்கா³ம்ʼ தத்³வத³ஜாவிகம்॥ 12-28-108 (65852) ஏதத்³த⁴னமபர்யந்தமஶ்வமேதே⁴ மஹாமகே²। ஶஶபி³ந்து³ர்மஹாராஜ ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ ஹ்யமன்யத॥ 12-28-109 (65853) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-110 (65854) க³யம்ʼ சாதூ⁴ர்தரஜஸம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஶுஶ்ரும ஸ்ருʼஞ்ஜய। ய: ஸ வர்ஷஶதம்ʼ ராஜா ஹுதஶிஷ்டாஶனோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-28-111 (65855) யஸ்மை வஹ்னிர்வரான்ப்ராதா³த்ததோ வவ்ரே வரான்க³ய:। த³த³தோ மே க்ஷயோ மா பூ⁴த்³த⁴ர்மே ஶ்ரத்³தா⁴ ச வர்த⁴தாம்॥ 12-28-112 (65856) மனோ மே ரப⁴தாம்ʼ ஸத்யே த்வத்ப்ரஸாதா³த்³து⁴தாஶன। லேபே⁴ ச காமாம்ʼஸ்தான்ஸர்வான்பாவகாதி³தி ந: ஶ்ருதம்॥ 12-28-113 (65857) த³ர்ஶேன பூர்ணமாஸேன சாதுர்மாஸ்யை: புன: புன:। அயஜத்³த⁴யமேதே⁴ந ஸஹஸ்ரம்ʼ பரிவத்ஸரான்॥ 12-28-114 (65858) ஶதம்ʼ க³வாம்ʼ ஸஹஸ்ராணி ஶதமஶ்வஶதானி ச। உத்தா²யோத்தா²ய வை ப்ராதா³த்ஸஹஸ்ரம்ʼ பரிவத்ஸரான்॥ 12-28-115 (65859) தர்பயாமாஸ ஸோமேன தே³வான்வித்தைர்த்³விஜானபி। பித்ரூʼன்ஸ்வதா⁴பி⁴: காமைஶ்ச ஸ்த்ரிய: ஸ்வா: புருஷர்ஷப⁴॥ 12-28-116 (65860) ஸௌவர்ணாம்ʼ ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ருʼத்வா த³ஶவ்யாமாம்ʼ த்³விராயதாம்। த³க்ஷிணாமத³த³த்³ராஜா வாஜிமேதே⁴ மஹாக்ரதௌ॥ 12-28-117 (65861) யாவத்ய: ஸிகதா ராஜன்க³ங்கா³யாம்ʼ புருஷர்ஷப⁴। தாவதீரேவ கா³: ப்ராதா³தா³தூ⁴ர்தரஜஸோ க³ய:॥ 12-28-118 (65862) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-119 (65863) ரந்திதே³வம்ʼ ச ஸாங்க்ருʼத்யம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜய ஶுஶ்ரும। ஸம்யகா³ராத்⁴ய ய: ஶக்ராத்³வரம்ʼ லேபே⁴ மஹாதபா:॥ 12-28-120 (65864) அன்னம்ʼ ச நோ ப³ஹு ப⁴வேத³திதீ²ம்ʼஶ்ச லபே⁴மஹி। ஶ்ரத்³தா⁴ ச நோ மா வ்யக³மன்மா ச யாசிஷ்ம கஞ்சன॥ 12-28-121 (65865) உபாதிஷ்ட²ந்த பஶவ: ஸ்வயம்ʼ தம்ʼ ஸம்ʼஶிதவ்ரதம்। க்³ராம்யாரண்யா மஹாத்மானம்ʼ ரந்திதே³வம்ʼ யஶஸ்வினம்॥ 12-28-122 (65866) மஹானதீ³ சர்மராஶேருத்க்லேதா³த்ஸஸ்ருʼஜே யத:। ததஶ்சர்மண்வதீத்யேவம்ʼ விக்²யாதா ஸா மஹானதீ³॥ 12-28-123 (65867) ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ த³தௌ³ நிஷ்கான்ஸத³ஸி ப்ரததே ந்ருʼப:। துப்⁴யந்துப்⁴யம்ʼ நிஷ்கமிதி யதா³ க்ரோஶந்தி வை த்³விஜா:॥ 12-28-124 (65868) ஸஹஸ்ரம்ʼ துப்⁴யமித்யுக்த்வா ப்³ராஹ்மணான்ஸம்ப்ரபத்³ய தே॥ 12-28-125 (65869) அன்வாஹார்யோபகரணம்ʼ த்³ரவ்யோபகரணம்ʼ ச யத்। க⁴டா: பாத்ர்ய: கடாஹானி ஸ்தா²ல்யஶ்ச பிட²ராணி ச। நாஸீத்கிஞ்சித³ஸௌவர்ணம்ʼ ரந்திதே³வஸ்ய தீ⁴மத:॥ 12-28-126 (65870) ஸாங்க்ருʼதே ரந்திதே³வஸ்ய யாம்ʼ ராத்ரிமவஸன்க்³ருʼஹே। ஆலப்⁴யந்த ஶதம்ʼ கா³வ: ஸஹஸ்ராணி ச விம்ʼஶதி:॥ 12-28-127 (65871) தத்ர ஸ்ம ஸூதா³: க்ரோஶந்தி ஸும்ருʼஷ்டமணிகுண்ட³லா:। ஸூபம்ʼ பூ⁴யிஷ்ட²மஶ்னீத்⁴வம்ʼ நாத்³ய மாம்ʼஸம்ʼ யதா² புரா॥ 12-28-128 (65872) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-129 (65873) ஸக³ரம்ʼ ச மஹாத்மானம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஶுஶ்ரும ஸ்ருʼஞ்ஜய। ஐக்ஷ்வாகம்ʼ புருஷவ்யாக்⁴ரமதிமானுஷவிக்ரமம்॥ 12-28-130 (65874) ஷஷ்டி: புத்ரஸஹஸ்ராணி யம்ʼ யாந்தமனுஜக்³மிரே। நக்ஷத்ரராஜம்ʼ வர்ஷாந்தே வ்யப்⁴ரே ஜ்யோதிர்க³ணா இவ॥ 12-28-131 (65875) ஏகச்ச²த்ரா மஹீ யஸ்ய ப்ரதாபாத³ப⁴வத்புரா। யோ(அ)ஶ்வமேத⁴ஸஹஸ்ரேண தர்பயாமாஸ தே³வதா:॥ 12-28-132 (65876) ய: ப்ராதா³த்கனகஸ்தம்ப⁴ம்ʼ ப்ராஸாத³ம்ʼ ஸர்வகாஞ்சனம்। பூர்ணம்ʼ பஜ²த³லாக்ஷீணாம்ʼ ஸ்த்ரீணாம்ʼ ஶயனஸங்குலம்॥ 12-28-133 (65877) த்³விஜாதிப்⁴யோ(அ)னுரூபேப்⁴ய: காமாம்ʼஶ்ச விவிதா⁴ந்ப³ஹூன்। யஸ்யாதே³ஶேன தத்³வித்தம்ʼ வ்யப⁴ஜந்த த்³விஜாதய:॥ 12-28-134 (65878) கா²நயாமாஸ ய: கோபாத்ப்ருʼதி²வீம்ʼ ஸாக³ராங்கிதாம்। யஸ்ய நாம்னா ஸமுத்³ரஶ்ச ஸாக³ரத்வமுபாக³த:॥ 12-28-135 (65879) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-136 (65880) ராஜானம்ʼ ச ப்ருʼது²ம்ʼ வைன்யம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ ஶுஶ்ரும ஸ்ருʼஞ்ஜய। யமப்⁴யஷிஞ்சன்ஸம்பூ⁴ய: மஹாரண்யே மஹர்ஷய:॥ 12-28-137 (65881) ப்ரத²யிஷ்யதி வை லோகான்ப்ருʼது²ரித்யேவ ஶப்³தி³த:। க்ஷதாத்³யோ வை த்ராயதீதி ஸ தஸ்மாத்க்ஷத்ரிய: ஸ்ம்ருʼத:॥ 12-28-138 (65882) ப்ருʼது²ம்ʼ வைன்யம்ʼ ப்ரஜா த்³ருʼஷ்ட்வா ரக்தாஸ்மேதி யத³ப்³ருவன்। ததோ ராஜேதி நாமாஸ்ய அனுராகா³த³ஜாயத॥ 12-28-139 (65883) அக்ருʼஷ்டபச்யா ப்ருʼதி²வீ புடகேபுடகே மது⁴। ஸர்வா த்³ரோணது³கா⁴ கா³வோ வைன்யஸ்யாஸன்ப்ரஶாஸத:॥ 12-28-140 (65884) அரோகா³: ஸர்வஸித்³தா⁴ர்தா² மனுஷ்யா அகுதோப⁴யா:। யதா²(அ)பி⁴காமமவஸன்க்ஷேத்ரேஷு ச க்³ருʼஹேஷு ச॥ 12-28-141 (65885) ஆபஸ்தஸ்தம்பி⁴ரே சாஸ்ய ஸமுத்³ரமபி⁴யாஸ்யத:। ஶைலாஶ்சாபாத்³வ்யதீ³ர்யந்த த்⁴வஜப⁴ங்க³ஶ்ச நாப⁴வத்॥ 12-28-142 (65886) ஹைரண்யாம்ʼஸ்த்ரினரோத்ஸேதா⁴ந்பர்வதானேகவிம்ʼஶதிம்। ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ த³தௌ³ ராஜா யோஶ்வமேதே⁴ மஹாமகே²॥ 12-28-143 (65887) ஸ சேன்மமார ஸ்ருʼஞ்ஜய சதுர்ப⁴த்³ரதரஸ்த்வயா। புத்ராத்புண்யதரஶ்சைவ மா புத்ரமனுதப்யதா²:॥ 12-28-144 (65888) கிம்ʼ வா தூஷ்ணீம்ʼ த்⁴யாயஸே ஸ்ருʼஞ்ஜய த்வம்ʼ ந மே ராஜன்வாசிமமாம்ʼ ஶ்ருʼணோபி। ந சேன்மோக⁴ம்ʼ விப்ரலப்தம்ʼ மமேத³ம்ʼ பத்²யம்ʼ முமூர்ஷோரிவ ஸுப்ரயுக்தம்॥ 12-28-145 (65889) ஸ்ருʼஞ்ஜய உவாச। 12-28-146x (5388) ஶ்ருʼணோமி தே நாரத³ வாசமேனாம்ʼ விசித்ரார்தா²ம்ʼ ஸ்ரஜமிவ புண்யக³ந்தா⁴ம்। ராஜர்ஷீணாம்ʼ புண்யக்ருʼதாம்ʼ மஹாத்மனாம்ʼ கீர்த்யா யுக்தானாம்ʼ ஶோகனிர்னாஶனார்தா²ம்॥ 12-28-146 (65890) ந தே மோக⁴ம்ʼ விப்ரலப்தம்ʼ மஹர்ஷே த்³ருʼஷ்ட்வைவாஹம்ʼ நாரத³ த்வாம்ʼ விஶோக:। ஶுஶ்ரூஷே தே வசனம்ʼ ப்³ரஹ்மவாதி³ ந்ன தே த்ருʼப்யாம்யம்ருʼதஸ்யேவ பானாத்॥ 12-28-147 (65891) அமோக⁴த³ர்ஶின்மம சேத்ப்ரஸாத³ம்ʼ ஸந்தாபத³க்³த⁴ஸ்ய விபோ⁴ ப்ரகுர்யா:। ஸுதஸ்ய ஸஞ்ஜீவனமத்³ய மே ஸ்யா த்தவ ப்ரஸாதா³த்ஸுதஸங்க³மாப்னுயாம்॥ 12-28-148 (65892) நாரத³ உவாச। 12-28-149x (5389) யஸ்தே புத்ர: ஶயிதோயம்ʼ விஜாத: ஸ்வர்ணஷ்டீ²வீ யமதா³த்பர்வதஸ்தே। 12-28-149 (65893) புனஸ்தம்ʼ தே புத்ரமஹம்ʼ த³தா³மி ஹிரண்யனாப⁴ம்ʼ வர்ஷஸப³ஸ்ரிணம்ʼ ச॥ ॥ 12-28-149 (65894) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 28॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-28-3 தே வயம்॥ 12-28-4 பர்யவர்தத அபி⁴முகோ²(அ)பூ⁴த்॥ 12-28-6 பு⁴ஜம்ʼ ராஜ்ஞ:। அபி⁴வினாத³யன் இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-28-7 வ்யாகோசம்ʼ விகஸிதம்॥ 12-28-8 ஹதா: அஸ்மின்ஸந்தி⁴ரார்ஷ:॥ 12-28-9 லாபா⁴: அர்தா²:॥ 12-28-15 மஹாபா⁴க்³யம்ʼ மாஹாத்ம்யம்॥ 12-28-16 ஶ்வைத்யமானய ஸந்தாபமிதி ட. ட³. பாட²:॥ 12-28-19 யாக³ம்ʼ மாகுர்விதி ப்ரத்யாசஷ்ட ப்ரத்யாக்²யாதவான்॥ 12-28-24 சதுர்ப⁴த்³ரதர: சத்வாரி த⁴ர்மஜ்ஞானவைராக்³யைஶ்வர்யீக்²யானி ப⁴த்³ராணி யஸ்மின்ஸ சதுர்ப⁴த்³ர:। த்வயா அவதி⁴பூ⁴தேன த்வத்தோ(அ)திஶயேன சதுர்ப⁴த்³ர இத்யர்த²:॥ 12-28-31 அவாஸ்ருʼஜத் யஜ்ஞார்த²முத்ஸ்ருʼஷ்டவான்॥ 12-28-32 அத்யகாலயத் த³த்தவான்॥ 12-28-55 வர்ஷஸத்³ருʼஸ்த்ரிண்ய: ஸ்த்ரிய:। வர்ஷஸஹஸ்ரகா: புருஷா:॥ 12-28-58 த்³ரோணது³தா⁴: த்³ரோணபரிமிதம்ʼ க்ஷீரம்ʼ து³ஹந்தி தா:॥ 12-28-59 ஜாரூத்²யான் ஸ்துத்யான்। த்ரிகு³ணத³க்ஷிணானித்யன்யே। நிரர்க³லானவாரிதத்³வாரான்॥ 12-28-66 சதுர்யுஜஶ்சதுரஶ்வா:॥ 12-28-68 உபஹ்வரே ஸமீபே। அங்கே ஊரௌ நிஷஸாத³ ஆஸாஞ்சக்ரே। தஸ்மாத்³யோகா³த்ஸா உர்வஶீ ஊரௌ வாஸோ யஸ்யா: ஸா இதி யோகா³த்। ஊர்வஸீத்யபேக்ஷிதே ஹ்ரஸ்வத்வம்ʼ வர்ணவிபர்யயஶ்ச ப்ருʼஷோத³ராதி³த்வாத் ஜ்ஞேய:॥ 12-28-75 ஸப்ததா⁴ ஸப்தஸ்வரானுஸாரேணாவாத³யதி³தி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-28-76 மம புரத இதி ஶேஷ:। மாம்ʼ லக்ஷீக்ருʼத்யேத்யர்த²:॥ 12-28-78 ஶதத⁴ன்வானம்ʼ ஶதம்ʼ அனந்தான் ஸஹதே த⁴னுர்யஸ்ய தம்ʼ ஶதத⁴ன்வானம்। மத்⁴யமபத³லோபீ ஸமாஸ:॥ 12-28-82 ப்ருʼஷதா³ஜ்யம்ʼ த³தி⁴மிஶ்ரமாஜ்யம்ʼ கஸ்யசித³ர்தே² புத்ரோத்பாத³னாய நிர்மிதம்ʼ தத்³யுவனாஶ்வேன பீதம்ʼ தத் ரேதோருதி⁴ரயோக³ம்ʼ வேனாபி தது³த³ரே க³ர்போ⁴(அ)ப⁴வத்। ஸ பிது: பார்ஶ்வம்ʼ பி⁴த்த்வா நி:ஸாரிதோ தே³வைரித்யாக்²யாயிகார்யோ(அ)த்ர ஸூசித:॥ 12-28-86 அஹ்னா ஏகேன ஶதம்ʼ பலானி வ்யவர்த⁴த। த்³வாத³ஶவர்ஷதுல்ய:॥ 12-28-89 அபே⁴தி³ பி⁴ந்னா॥ 12-28-91 மத்ஸ்யான் ஹைரண்யானிதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-28-95 ஶம்யா ஸ்தூ²லபு³த்⁴ந: காஷ்ட²த³ண்ட³: ஸ ப³லவதா க்ஷிப்தோ யாவத்³தூ³ரம்ʼ பதேத்தாவாந்தே³ஶ: ஶம்யாபாத:। தாவதாந்தரேண புர: புரோ யஜ்ஞவேதீ³ம்ʼ குர்வாணோ வஸுந்த⁴ராம்ʼ பர்யக³ச்ச²த்। பரித்யஜ்ய ஸமுத்³ரதீரம்ʼ ப்ராப்த இத்யர்த²:॥ 12-28-97 வ்யப⁴ஜத்புத்ரேப்⁴யோ த³த்தவான்॥ 12-28-101 ந்ருʼபாந்தா³த்யே யோஜிதவானித்யர்த²:॥ 12-28-102 த³க்ஷிணா: தா³க்ஷ்யயுக்தா:॥ 12-28-103 ஸர்வே ராஜானோ(அ)ம்ப³ரீஷயஜ்ஞேஷு விப்ரத்³வாஸ்யம்ʼ குர்வாணா அஶ்வமேத⁴ப²லபா⁴கி³த்வாத்தத்³யாஜின: ஸந்த: அம்ப³ரீஷமாஹாத்ம்யாத்³த³க்ஷிணாயனம்ʼ அனுபஶ்சாத் அயுர்க³தா:। உத்தராயணமார்கே³ண ஹிரண்யக³ர்ப⁴லோக ப்ராப்தா இத்யர்த²:॥ 12-28-106 ஶாஶபி³ந்த³வா: ஶஶபி³ந்தோ³: புத்ரா:॥ 12-28-111 க³யம்ʼ சாமூர்தரயஸமிதி ஜ². பாட²:॥ 12-28-115 ஶதமஶ்வதராணி சேதி ஜ². பாட²:॥ 12-28-117 த³ஶவ்யாமாம்ʼ பஞ்சாஶத்³த⁴ஸ்தவிஸ்தாராம்ʼ த்³விராயதாம்ʼ ஶதஹஸ்ததீ³ர்கா⁴ம்॥ 12-28-122 உபாதிஷ்ட²ந்த பித்ருʼகார்யே மாம்ʼ நியோஜயேதி॥ 12-28-123 தேஷாம்ʼ மாரிதானாம்ʼ பஶூனாம்ʼ சர்மராஶே:। உத்க்லேதா³த் ஸாரத்³ரவாத்॥ 12-28-126 பிட²ராணி விததமுகா²நி பாத்ராணி॥ 12-28-128 நாத்³ய மாம்ʼஸம்ʼ பஶுமாத்ரோபயோக³ஸ்ய ப்ராகு³க்தத்வாத்॥ 12-28-130 ஐக்ஷ்வாகம்ʼ இக்ஷ்வாகுவம்ʼஶஜம்॥ 12-28-134 ஆதே³ஶேன ஆஜ்ஞயா தத்³வித்தம்ʼ ஸ்வர்ணப்ராஸாத³ரூபம்॥ 12-28-137 வைன்யம்ʼ வேனபுத்ரம்। மஹாரண்யே த³ண்ட³காரண்யே॥ 12-28-140 புடகேபுடகே பத்ரேபத்ரே இதி ப்ராஞ்ச:॥ 12-28-145 விப்ரலப்தம்ʼ விப்ரலபிதம்॥ 12-28-147 விஶோகோ ஜாத இதி ஶேஷ:॥

12-29-0 (65895) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-29-0x (5390) ஸ கத²ம்ʼ காஞ்சனஷ்டீ²வீ ஸ்ருʼஞ்ஜயஸ்ய ஸுதோ(அ)ப⁴வத்। பர்வதேன கிமதே² வா த³த்தஸ்தேன மமார ச॥ 12-29-1 (65896) யதா³ வர்ஷஸஹஸ்ராயுஸ்ததா³ ப⁴வதி மானவ:। கத²மப்ராப்தகௌமார: ஸ்ருʼஞ்ஜயஸ்ய ஸுதோ ம்ருʼத:॥ 12-29-2 (65897) உதாஹோ நாமமாத்ரம்ʼ வை ஸுவர்ணஷ்டீ²வினோ(அ)ப⁴வத்। கத²ம்ʼ வா காஞ்சனஷ்டீ²வீத்யேததி³ச்சா²மி வேதி³தும்॥ 12-29-3 (65898) ஶ்ரீக்ருʼஷ்ண உவாச। 12-29-4x (5391) அத்ர தே வர்ணயிஷ்யாமி யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ ஜனேஶ்வர। நாரத³: பர்வதஶ்சைவ த்³வாவ்ருʼவீ லோகஸத்தமௌ॥ 12-29-4 (65899) மாதுலோ பா⁴கி³நேயஶ்ச தே³வலோகாதி³ஹாக³தௌ। விஹர்துகாமௌ ஸம்ப்ரீத்யா மானுஷேஷு புரா விபோ⁴॥ 12-29-5 (65900) ஹவி:பவித்ரபோ⁴ஜ்யேன தே³வபோ⁴ஜ்யேன சைவ ஹி। நாரதோ³ மாதுலஸ்தத்ர பா⁴கி³நேயஶ்ச பர்வத:॥ 12-29-6 (65901) தாவுபௌ⁴ தபஸோபேதாவவனீதலசாரிணௌ। பு⁴ஞ்ஜானௌ மானுஷான்போ⁴கா³ந்யதா²வத்பர்யதா⁴வதாம்॥ 12-29-7 (65902) ப்ரீதிமந்தௌ முதா³ யுக்தௌ ஸமயம்ʼ சைவ சக்ரது:। யோ ப⁴வேத்³த்⁴ருʼதி³ ஸங்கல்ப: ஶுபோ⁴ வா யதி³ வா(அ)ஶுப⁴:॥ 12-29-8 (65903) அன்யோன்யஸ்ய ச ஆக்²யேயோ ம்ருʼஷா ஶாபோ(அ)ன்யதா² ப⁴வேத்। தௌ ததே²தி ப்ரதிஜ்ஞாய மஹர்ஷீ லோகபூஜிதௌ॥ 12-29-9 (65904) ஸ்ருʼஞ்ஜயம்ʼ ஶ்வைத்யமப்⁴யேத்ய ராஜானமித³மூசது:। ஆவாம்ʼ ப⁴வதி வத்ஸ்யாவ: கஞ்சித்காலம்ʼ ஹிதாய தே॥ 12-29-10 (65905) யதா²வத்ப்ருʼதி²வீபால ஆவயோ: ப்ரகு³ணீப⁴வ। ததே²தி க்ருʼத்வா ராஜா தௌ ஸத்க்ருʼத்யோபசசார ஹ॥ 12-29-11 (65906) தத: கதா³சித்தௌ ராஜா மஹாத்மானௌ தபோத⁴னௌ। அப்³ரவீத்பரமப்ரீத: ஸுதேயம்ʼ தே³வரூபிணீ॥ 12-29-12 (65907) ஏகைவ மம கன்யைஷா யுவாம்ʼ பரிசரிஷ்யதி। த³ர்ஶனீயானவத்³யாங்கீ³ ஶீலவ்ருʼத்தஸமாஹிதா। ஸுகுமாரீ குமாரீ ச பஜ²கிஞ்ஜல்கஸுப்ரபா⁴॥ 12-29-13 (65908) பரமம்ʼ ஸௌம்யமித்யுக்தம்ʼ தாப்⁴யாம்ʼ ராஜா ஶஶாஸ தாம்। கன்யே விப்ராவுபசர தே³வவத்பித்ருʼவச்ச ஹ॥ 12-29-14 (65909) ஸா து கன்யா ததே²த்யுக்த்வா பிதரம்ʼ த⁴ர்மசாரிணீ। யதா²நிதே³ஶம்ʼ ராஜ்ஞஸ்தௌ ஸத்க்ருʼத்யோபசசார ஹ॥ 12-29-15 (65910) தஸ்யாஸ்தேனோபசாரேண ரூபேணாப்ரதிமேன ச। நாரத³ம்ʼ ஹ்ருʼச்ச²யஸ்தூர்ணம்ʼ ஸஹஸைவாப்⁴யபத்³யத॥ 12-29-16 (65911) வவ்ருʼதே⁴ ஹி ததஸ்தஸ்ய ஹ்ருʼதி³ காமோ மஹாத்மன:। யதா² ஶுக்லஸ்ய பக்ஷஸ்ய ப்ரவ்ருʼத்தௌ சந்த்³ரமா: ஶனை:॥ 12-29-17 (65912) ந ச தம்ʼ பா⁴கி³நேயாய பர்வதாய மஹாத்மனே। ஶஶம்ʼஸ மன்மத²ம்ʼ தீவ்ரம்ʼ வ்ரீட³மான: ஸ த⁴ர்மவித்॥ 12-29-18 (65913) தபஸா சேங்கி³தைஶ்சைவ பர்வதோ(அ)த² பு³போ³த⁴ தம்। காமார்தம்ʼ நாரத³ம்ʼ க்ருத்³த⁴: ஶஶாபைனம்ʼ ததோ ப்⁴ருʼஶம்॥ 12-29-19 (65914) க்ருʼத்வா ஸமயமவ்யக்³ரோ ப⁴வான்வை ஸஹிதோ மயா। யோ ப⁴வேத்³த்⁴ருʼதி³ ஸங்கல்ப: ஶுபோ⁴ வா யதி³ வா(அ)ஶுப⁴:॥ 12-29-20 (65915) அன்யோன்யஸ்ய ஸ ஆக்²யேய இதி தத்³வை ம்ருʼஷா க்ருʼதம்। ப⁴வதா வசனம்ʼ ப்³ரஹ்மம்ʼஸ்தஸ்மாதே³ஷ ஶபாம்யஹம்॥ 12-29-21 (65916) ந ஹி காமம்ʼ ப்ரவர்தந்தம்ʼ ப⁴வானாசஷ்ட மே புரா। ஸுகுமார்யாம்ʼ குமார்யாம்ʼ தே தஸ்மான்னைஷ க்ஷமாம்யஹம்॥ 12-29-22 (65917) ப்³ரஹ்மசாரீ கு³ருர்யஸ்மாத்தபஸ்வீ ப்³ராஹ்மணஶ்ச ஸன்। அகார்ஷீ: ஸமயப்⁴ரம்ʼஶமாவாப்⁴யாம்ʼ ய: க்ருʼதோ மித²:॥ 12-29-23 (65918) ஶப்ஸ்யே தஸ்மாத்ஸுஸங்க்ருத்³தோ⁴ ப⁴வந்தம்ʼ தம்ʼ நிபோ³த⁴ மே॥ 12-29-24 (65919) ஸுகுமாரீ ச தே பா⁴ர்யா ப⁴விஷ்யதி ந ஸம்ʼஶய:। வானரத்வம்ʼ ச தே கன்யா விவாஹாத்ப்ரப்⁴ருʼதி ப்ரபோ⁴। ஸந்த்³ரக்ஷ்யந்தி நராஶ்சான்யே ஸ்வரூபேண வினாக்ருʼதம்॥ 12-29-25 (65920) ஸ தத்³வாக்யம்ʼ து விஜ்ஞாய நாரத³: பர்வதம்ʼ ததா²। அஶபத்தமபி க்ரோதா⁴த்³பா⁴கி³நேயம்ʼ ஸ மாதுல:॥ 12-29-26 (65921) தபஸா ப்³ரஹ்மசர்யேண ஸத்யேன ச த³மேன ச। யுக்தோ(அ)பி நித்யத⁴ர்மஶ்ச ந வை ஸ்வர்க³மவாப்ஸ்யஸி॥ 12-29-27 (65922) தௌ து ஶாவா ப்⁴ருʼஶம்ʼ க்ருத்³தௌ⁴ பரஸ்பரமமர்ஷணௌ। ப்ரதிஜக்³மதுஹ்ருʼன்யோன்யம்ʼ க்ருத்³தா⁴விவ க³ஜோத்தமௌ॥ 12-29-28 (65923) பர்வத: ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ விசசார மஹாமதி:। பூஜ்யமானோ யதா²ந்யாம்ʼயம்ʼ தேஜஸா ஸ்வேன பா⁴ரத॥ 12-29-29 (65924) அத² தாமலப⁴த்கன்யாம்ʼ நாரத³: ஸ்ருʼஞ்ஜயாத்மஜாம்। த⁴ர்மேண விப்ரப்ரவர: ஸுகுமாரீமனிந்தி³தாம்॥ 12-29-30 (65925) ஸா து கன்யா யதா²ஶாபம்ʼ நாரத³ம்ʼ தம்ʼ த³த³ர்ஶ ஹ। பாணிக்³ரஹணமந்த்ராணாம்ʼ நியோகா³தே³வ நாரத³ம்॥ 12-29-31 (65926) ஸுகுமாரீ ச தே³வர்ஷி வானரப்ரதிமானநம்। நைவாவமன்யத ததா³ ப்ரீதிமத்யேவ சாப⁴வத்॥ 12-29-32 (65927) உபதஸ்தே² ச ப⁴ர்தாரம்ʼ ந சான்யம்ʼ மனஸா(அ)ப்யகா³த்। தே³வம்ʼ முனீம்ʼ வா யக்ஷம்ʼ வா பதித்வே பதிவத்ஸலா॥ 12-29-33 (65928) தத: கதா³சித்³ப⁴க³வான்பர்வதோ(அ)னுசசார ஹ। வனம்ʼ விரஹிதம்ʼ கிஞ்சித்தத்ராபஶ்யத்ஸ நாரத³ம்॥ 12-29-34 (65929) ததோ(அ)பி⁴வாத்³ய ப்ரோவாச நாரத³ம்ʼ பர்வதஸ்ததா³। ப⁴வான்ப்ரஸாத³ம்ʼ குருதாத்ஸ்வர்கா³தே³ஶாய யே ப்ரபோ⁴॥ 12-29-35 (65930) தமுவாச ததோ த்³ருʼஷ்ட்வா பர்வதம்ʼ நாரத³ஸ்ததா²। க்ருʼதாஞ்ஜலிமுபாஸீனம்ʼ தீ³நம்ʼ தீ³நதர: ஸ்வயம்॥ 12-29-36 (65931) த்வயா(அ)ஹம்ʼ ப்ரத²மம்ʼ ஶப்தோ வானரஸ்த்வம்ʼ ப⁴விஷ்யஸி। இத்யுக்தேன மயா பஶ்சாச்ச²ப்தஸ்தவமபி மத்ஸராத்॥ 12-29-37 (65932) அத்³யப்ரப்⁴ருʼதி வை வாஸம்ʼ ஸ்வர்கே³ நாவாப்ஸ்யஸீதி ஹ। தவ நைதத்³விஸத்³ருʼஶம்ʼ புத்ரஸ்தா²நே ஹி மே ப⁴வான்॥ 12-29-38 (65933) நிவர்தயேதாம்ʼ தௌ ஶாபாவன்யோன்யேன ததா³ முனீ॥ 12-29-39 (65934) ஶ்ரீஸம்ருʼத்³த⁴ம்ʼ ததா³ த்³ருʼஷ்ட்வா நாரத³ம்ʼ தே³வரூபிணம்। ஸுகுமாரீ ப்ரது³த்³ராவ பரபும்ʼஸவிஶங்கயா॥ 12-29-40 (65935) தாம்ʼ பர்வதஸ்ததோ த்³ருʼஷ்ட்வா ப்ரத்³ரவந்தீமனிந்தி³தாம்। அப்³ரவீத்தவ ப⁴ர்தைஷ நாத்ர கார்யா விசாரணா॥ 12-29-41 (65936) ருʼஷி: பரமத⁴ர்மாத்மா நாரதோ³ ப⁴க³வான்ப்ரபு⁴:। தவைவாபே⁴த்³யஹ்ருʼத³யோ மா தே பூ⁴த³த்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-29-42 (65937) ஸானுனீதா ப³ஹுவித⁴ம்ʼ பர்வதேன மஹாத்மனா। ஶாபதோ³ஷம்ʼ ச தம்ʼ ப⁴ர்து: ஶ்ருத்வா ப்ரக்ருʼதிமாக³தா। பர்வதோ(அ)த² யயௌ ஸ்வர்க³ம்ʼ நாரதோ³(அ)ப்⁴யக³மத்³க்³ருʼஹான்॥ 12-29-43 (65938) வாஸுதே³வ உவாச। 12-29-44x (5392) ப்ரத்யக்ஷகர்தா ஸர்வஸ்ய நாரதோ³ ப⁴க³வான்ருʼஷி:। ஏஷ வக்ஷ்யதி தே ப்ருʼஷ்டோ யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ நரோத்தம॥ ॥ 12-29-44 (65939) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 29॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-29-6 ஹவி: பவித்ரபோ⁴ஜ்யேன ஶால்யன்னேன தே³வபோ⁴ஜ்யேன க்⁴ருʼதேன தாப்⁴யாம்ʼ விஹர்துகாமாவிதி பூர்வேண ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-29-11 ப்ரகு³ணீப⁴வானுகூலோ ப⁴வ॥ 12-29-13 ஸுகுமாரீ நாம்ரா॥ 12-29-14 ஸௌம்யமுத்தமம்॥ 12-29-20 ஸமயம்ʼ க்ருʼத்வா ப⁴வானவஸதி³தி ஶேஷ:॥ 12-29-22 ப்ரவர்தந்தம்ʼ ப்ரவர்தமானம்। தே த்வாம்॥

12-30-0 (65940) வைஶம்பாயன உவாச। 12-30-0x (5393) ததோ ராஜா பாண்டு³ஸுதோ நாரத³ம்ʼ ப்ரத்யபா⁴ஷத। ப⁴க³வஞ்ச்²ரோதுமிச்சா²மி ஸுவர்ணஷ்டீ²விஸம்ப⁴வம்॥ 12-30-1 (65941) ஏவமுக்தஸ்து ஸ முனிர்த⁴ர்மராஜேன நாரத³:। ஆசசக்ஷே யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ ஸுவர்ணஷ்டீ²வினம்ʼ ப்ரதி॥ 12-30-2 (65942) நாரத³ உவாச। 12-30-3x (5394) ஏவமேதன்மஹாபா³ஹோ யதா²(அ)யம்ʼ கேஶவோ(அ)ப்³ரவீத்। கார்யஸ்யாஸ்ய து யச்சே²ஷம்ʼ தத்தே வக்ஷ்யாமி ப்ருʼச்ச²த:॥ 12-30-3 (65943) அஹம்ʼ ச பர்வதஶ்சைவ ஸ்வஸ்ரீயோ மே மஹாப்னுனி:। வஸ்துகாமாவபி⁴க³தௌ ஸ்ருʼஞ்ஜயம்ʼ ஜயதாம்ʼ வரம்॥ 12-30-4 (65944) தத்ராவாம்ʼ பூஜிதௌ தேன விதி⁴த்³ருʼஷ்டேன கர்மணா। ஸர்வகாமை: ஸுவிஹிதௌ நிவஸாவோ(அ)ஸ்ய வேஶ்மனி॥ 12-30-5 (65945) வ்யதிக்ராந்தாஸு வர்ஷாஸு ஸமயே க³மனஸ்ய ச। பர்வதோ மாமுவாசேத³ம்ʼ காலே வசனமர்த²வத்॥ 12-30-6 (65946) ஆவாமஸ்ய நரேந்த்³ரஸ்ய க்³ருʼஹே பரமபூஜிதௌ। உஷிதௌ ஸமயே ப்³ரஹ்மம்ʼஸ்தத்³விசிந்தய ஸாம்ப்ரதம்॥ 12-30-7 (65947) ததோ(அ)ஹமப்³ருவம்ʼ ராஜன்பர்வதம்ʼ ஸுப⁴த³ர்ஶனம்। ஸர்வமேதத்த்வயி விபோ⁴ பா⁴கி³நேயோபபத்³யதே॥ 12-30-8 (65948) வரேண ச்ச²ந்த்³யதாம்ʼ ராஜா லப⁴தாம்ʼ யத்³யதி³ச்ச²தி। ஆவயோஸ்தபஸா ஸித்³தி⁴ம்ʼ ப்ராப்னோது யதி³ மன்யஸே॥ 12-30-9 (65949) தத ஆஹூய ராஜானம்ʼ ஸ்ருʼஞ்ஜயம்ʼ ஜயதாம்ʼ வரம்। பர்வதோ(அ)னுமதோ வாக்யமுவாச குருபுங்க³வ॥ 12-30-10 (65950) ப்ரீதௌ ஸ்வோ ந்ருʼப ஸத்காரைர்ப⁴வதா³ர்ஜவஸம்ப்⁴ருʼதை:। ஆவாப்⁴யாமப்⁴யனுஜ்ஞாதோ வரம்ʼ ந்ருʼவர சிந்தய॥ 12-30-11 (65951) தே³வானாமவிஹிம்ʼஸாயாம்ʼ ந ப⁴வேன்மானுஷே க்ஷமம்। தத்³க்³ருʼஹாண மஹாராஜ பூஜார்ஹோ நௌ மதோ ப⁴வான்॥ 12-30-12 (65952) ஸ்ருʼஞ்ஜய உவாச। 12-30-13x (5395) ப்ரீதௌ ப⁴வந்தௌ யதி³ மே க்ருʼதமேதாவதா மம। ஏஷ ஏவ பரோ லாபோ⁴ நிர்வ்ருʼத்தோ மே மஹாப²ல:॥ 12-30-13 (65953) தமேவம்ʼவாதி³நம்ʼ பூ⁴ய: பர்வத: ப்ரத்யபா⁴ஷத। ஶ்ருʼணு ராஜன்ஸுஸங்கல்பம்ʼ யத்தே ஹ்ருʼதி³ சிரம்ʼ ஸ்தி²தம்॥ 12-30-14 (65954) அபீ⁴ப்ஸஸி ஸுதம்ʼ வீரம்ʼ வீர்யவந்தம்ʼ த்³ருʼட⁴வ்ரதம்। ஆயுஷ்மதம்ʼ மஹாபா⁴க³ம்ʼ தே³வராஜஸமத்³யுதிம்॥ 12-30-15 (65955) ப⁴விஷ்யத்யேஷ தே காமோ ந த்வாயுஷ்மான்ப⁴விஷ்யதி। தே³வராஜாபி⁴பூ⁴த்யர்த²ம்ʼ ஸங்கல்போ ஹ்யே தே ஹ்ருʼதி³॥ 12-30-16 (65956) ஸுவர்ணஷ்டீ²வனாச்சைவ ஸ்வர்ணஷ்டீ²வீ ப⁴விஷ்யதி। ரக்ஷ்யஶ்ச தே³வராஜாத்ஸ தே³வராஜஸமத்³யுதி:॥ 12-30-17 (65957) தச்ச்²ருத்வா ஸ்ருʼஞ்ஜயோ வாக்யம்ʼ பர்வதஸ்ய மஹாத்மன:। ப்ரஸாத³யாமாஸ ததா³ நைததே³வம்ʼ ப⁴வேதி³தி॥ 12-30-18 (65958) ஆயுஷ்மான்மே ப⁴வேத்புத்ரோ ப⁴வதோஸ்தபஸ முன। ந ச தம்ʼ பர்வத: கிஞ்சிது³வாசேந்த்³ரவ்யபேக்ஷயா॥ 12-30-19 (65959) தமஹம்ʼ ந்ருʼபதிம்ʼ தீ³நமப்³ரவம்ʼ புனரேவ ச। ஸ்மர்தவ்யோ(அ)ஸ்மி மஹாராஜ த³ர்ஶயிஷ்யாமி தே ஸுதம்॥ 12-30-20 (65960) அஹம்ʼ தே த³யிதம்ʼ புத்ரம்ʼ ப்ரேதராஜவஶம்ʼ க³தம்। புனர்தா³ஸ்யாமி தத்³ரூபம்ʼ மா ஶுச: ப்ருʼதி²வீபதே॥ 12-30-21 (65961) ஏவமுக்த்வா து ந்ருʼபதிம்ʼ ப்ரயாதௌ ஸ்வோ யதே²ப்ஸிதம்। ஸ்ருʼஞ்ஜயஶ்ச யதா²காமம்ʼ ப்ரவிவேஶ ஸ்வமந்தி³ரம்॥ 12-30-22 (65962) ஸ்ருʼஞ்ஜயஸ்யாத² ராஜர்ஷே: கஸ்மிம்ʼஶ்சித்காலபர்யயே। ஜஜ்ஞே புத்ரோ மஹாவீர்யஸ்தேஜஸா ப்ரஜ்வலன்னிவ॥ 12-30-23 (65963) வவ்ருʼதே⁴ ஸ யதா²காலம்ʼ ஸரஸீவ மஹோத்பலம்। ப³பூ⁴வ காஞ்சனஷ்டீ²வீ யதா²ர்த²ம்ʼ நாம தஸ்ய தத்॥ 12-30-24 (65964) தத³த்³பு⁴ததமம்ʼ லோகே பப்ரதே² குருஸத்தம। பு³பு³தே⁴ தச்ச தே³வேந்த்³ரோ வரதா³நம்ʼ மனீஷிணோ:॥ 12-30-25 (65965) தத: ஸ்வாபி⁴ப⁴வாத்³பீ⁴தோ ப்³ருʼஹஸ்பதிமதே ஸ்தி²த:। குமாரஸ்யாந்தரப்ரேக்ஷீ நித்யமேவாப்⁴யவர்தத॥ 12-30-26 (65966) சோத³யாமாஸ தத்³வஜ்ரம்ʼ தி³வ்யாஸ்ரம்ʼ மூர்திமத்ஸ்த்²ரிதம்। வ்யாக்⁴ரோ பூ⁴த்வா ஜஹீமம்ʼ த்வம்ʼ ராஜபுத்ரமிதி ப்ரபோ⁴॥ 12-30-27 (65967) ப்ரவ்ருʼத்³த⁴: கில வீர்யேண மாமேஷோ(அ)பி⁴ப⁴விஷ்யதி। ஸ்ருʼஞ்ஜயஸ்ய ஸுதோ வஜ்ர யதை²நம்ʼ பர்வதோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-30-28 (65968) ஏவமுக்தஸ்து ஶக்ரேண வஜ்ர: பரபுரஞ்ஜய:। குமாரமந்தரப்ரேக்ஷீ நித்யமேவான்வபத்³யத॥ 12-30-29 (65969) ஸ்ருʼஞ்ஜயோ(அ)பி ஸுதம்ʼ ப்ராப்ய தே³வராஜஸமத்³யுதிம்। ஹ்ருʼஷ்ட: ஸாந்த: புரோ ராஜா வனநித்யோ ப³பூ⁴வ ஹ॥ 12-30-30 (65970) ததோ பா⁴கீ³ரதீ²தீரே கதா³சின்னிர்ஜனே வனே। தா⁴த்ரீத்³விதீயோ பா³ல: ஸ க்ரீடா³ர்த²ம்ʼ பர்யதா⁴வத॥ 12-30-31 (65971) பஞ்சவர்ஷகதே³ஶீயோ பா³லோ நாகே³ந்த்³ரவிக்ரம:। ஸஹஸோத்பதிதம்ʼ வ்யாக்⁴ரமாஸஸாத³ மஹாப³லம்॥ 12-30-32 (65972) ஸ பா³லஸ்தேன நிஷ்பிஷ்டோ வேபமானோ ந்ருʼபாத்மஜ:। வ்யஸு: பபாத மேதி³ந்யாம்ʼ ததோ தா⁴த்ரீ விசுக்ருஶே॥ 12-30-33 (65973) ஹத்வா து ராஜபுத்ரம்ʼ ஸ தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத। ஶார்தூ³லோ தே³வராஜஸ்ய மாயயாந்தர்ஹிதஸ்ததா³॥ 12-30-34 (65974) தா⁴த்ர்யாஸ்து நினத³ம்ʼ ஶ்ருத்வா ருத³த்யா: பரமார்தவத்। அப்⁴யதா⁴வத தம்ʼ தே³ஶம்ʼ ஸ்வயமேவ மஹீபதி:॥ 12-30-35 (65975) ஸ த³த³ர்ஶ ஶயானம்ʼ தம்ʼ க³தாஸும்ʼ பீதஶோணிதம்। குமாரம்ʼ விக³தானந்த³ம்ʼ நிஶாகரமிவ ச்யுதம்॥ 12-30-36 (65976) ஸ தமுத்ஸங்க³மாரோப்ய பரிபீடி³தவக்ஷஸம்। புத்ரம்ʼ ருதி⁴ரஸம்ʼஸிக்தம்ʼ பர்யதே³வயதா³துர:॥ 12-30-37 (65977) ததஸ்தா மாதரஸ்தஸ்ய ருத³த்ய: ஶோககர்ஶிதா:। அப்⁴யதா⁴வந்த தம்ʼ தே³ஶம்ʼ யத்ர ராஜா ஸ ஸ்ருʼஞ்ஜய:॥ 12-30-38 (65978) தத: ஸ ராஜா ஸஸ்மார மாமேவ க³தமானஸ:। ததா³(அ)ஹம்ʼ சிந்தனம்ʼ ஜ்ஞாத்வா க³தவாம்ʼஸ்தஸ்ய த³ர்ஶனம்॥ 12-30-39 (65979) மயைதானி ச வாக்யானி ஶ்ராவித: ஶோகலாலஸ:। யானி தே யது³வீரேண கதி²தானி மஹீபதே॥ 12-30-40 (65980) ஸஞ்ஜீவிதஶ்சாபி புனர்வாஸவானுமதே ததா³। ப⁴விதவ்யம்ʼ ததா² தச்ச ந தச்ச²க்யமதோ(அ)ன்யதா²॥ 12-30-41 (65981) தத ஊர்த்⁴வம்ʼ குமாரஸ்து ஸ்வர்ணஷ்டீ²வீ மஹாயஶா:। சித்தம்ʼ ப்ரஸாத³யாமாஸ பித்ருʼர்மாதுஶ்ச வீர்யவான்॥ 12-30-42 (65982) காரயாமாஸ ராஜ்யம்ʼ ச பிதரி ஸ்வர்க³தே ந்ருʼப। வர்ஷாணாம்ʼ ஶதமேகம்ʼ ச ஸஹஸ்ரம்ʼ பீ⁴மவிக்ரம:॥ 12-30-43 (65983) தத ஈஜே மஹாயஜ்ஞைர்ப³ஹுபி⁴ர்பூ⁴ரித³க்ஷிணை:। தர்பயாமாஸ தே³வாம்ʼஶ்ச பித்ரூʼம்ʼஶ்சைவ மஹாத்³யுதி:॥ 12-30-44 (65984) உத்பாத்³ய ச ப³ஹூன்புத்ரான்குலஸதானகாரிண:। காலேன மஹதா ராஜன்காலத⁴ர்மமுபேயிவான்॥ 12-30-45 (65985) ஸ த்வம்ʼ ராஜேந்த்³ர ஸஞ்ஜாதம்ʼ ஶோகமேகம்ʼ நிவர்தய। யதா² த்வம்ʼ கேஶவ: ப்ராஹ வ்யாமஶ்ச ஸுமஹாதபா:॥ 12-30-46 (65986) பித்ருʼபைதாமஹம்ʼ ராஜ்யமாஸ்தா²ய து⁴ரமுத்³வஹ। இஷ்ட்வா புண்யைர்மஹாயஜ்ஞைரிஷ்டம்ʼ லோகமவாப்ஸ்யஸி॥ ॥ 12-30-47 (65987) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 30॥*

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

* த்³ரோணபர்வணி ஸ்வர்ணஷ்டீ²விசரிதமன்யாத்³ருʼஶமத்ர பர்வணித்வன்யாத்³ருʼஶம்। 12-30-7 ஸாம்ப்ரதம்ʼ கல்யாணம்॥ 12-30-12 ந ப⁴வேன்மானுஷக்ஷயமிதி ஜ². பாட²:। தத்ர யேன தே³வபீடா³ மனுஷ்யக்ஷயஶ்ச ந ப⁴வதி தத்தாத்³ருʼஶம்ʼ வரம்ʼ க்³ருʼஹாணேதி பா⁴வ:॥ 12-30-16 தே³வராஜவிபூ⁴த்யர்த²மிதி ட³. பாட²:॥

12-31-0 (65988) வைஶம்பாயன உவாச। 12-31-0x (5396) தூஷ்ணீம்பூ⁴தம்ʼ து ராஜானம்ʼ ஶோசமானம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ரம்। தபஸ்வீ த⁴ர்மதத்த்வஜ்ஞ: க்ருʼஷ்ணத்³வைபாயனோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-31-1 (65989) வ்யாஸ உவாச। 12-31-2x (5397) ப்ரஜானாம்ʼ பாலனம்ʼ த⁴ர்மோ ராஜ்ஞாம்ʼ ராஜீவலோசன। த⁴ர்ம: ப்ரமாணம்ʼ லோகஸ்ய நித்யம்ʼ த⁴ர்மோ(அ)னுவர்த்யதாம்॥ 12-31-2 (65990) அனுதிஷ்ட²ஸ்வ தத்³ராஜன்பித்ருʼபைதாமஹம்ʼ பத³ம்। ப்³ராஹ்மணேஷு து யோ த⁴ர்ம: ஸ நித்யோ வேத³னிஶ்சித:॥ 12-31-3 (65991) தத்ப்ரமாணம்ʼ ப்ரமாணானாம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। தஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய க்ருʼத்ஸ்னஸ்ய க்ஷத்ரிய: பரிரக்ஷிதா॥ 12-31-4 (65992) ததா² ய: ப்ரதிஹந்த்யஸ்ய ஶாஸனம்ʼ விஷயே நர:। ஸ பா³ஹுப்⁴யாம்ʼ வினிக்³ராஹ்யோ லோகயாத்ராவிகா⁴தக:॥ 12-31-5 (65993) ப்ரமாணமப்ரமாணம்ʼ ய: குர்யான்மோஹவஶம்ʼ க³த:। ப்⁴ருʼத்யோ வா யதி³ வா புத்ரஸ்தபஸ்வீ வா(அ)த² கஶ்சன॥ 12-31-6 (65994) பாபான்ஸர்வைருபாயைஸ்தான்னியச்சே²ச்சா²தயீத வா। அதோ(அ)ன்யதா² வர்தமானோ ராஜா ப்ராப்னோதி கில்விஷம்॥ 12-31-7 (65995) த⁴ர்மம்ʼ வினஶ்யமானம்ʼ ஹி யோ ந ரக்ஷேத்ஸ த⁴ர்மஹா। தே த்வயா த⁴ர்மஹந்தாரோ நிஹதா: ஸபதா³நுகா³:॥ 12-31-8 (65996) ஸ்வத⁴ர்மே வர்தமானஸ்த்வம்ʼ கிம்ʼநு ஶோசஸி பாண்ட³வ। ராஜா ஹி ஹன்யாத்³த³த்³யாச்ச ப்ரஜா ரக்ஷேச்ச த⁴ர்மத:॥ 12-31-9 (65997) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-31-10x (5398) ந தே(அ)திஶங்கே வசனம்ʼ யத்³ப்³ரவீஷி தபோத⁴ன। அபரோக்ஷோ ஹி தே த⁴ர்ம: ஸர்வத⁴ர்மவிதா³ம்ʼ வர॥ 12-31-10 (65998) மயா த்வவத்⁴யா ப³ஹவோ கா⁴திதா ராஜ்யகாரணாத்। தானி கர்மாணி மே ப்³ரஹ்மந்த³ஹந்தி ச பசந்தி ச॥ 12-31-11 (65999) வ்யாஸ உவாச। 12-31-12x (5399) ஈஶ்வரோ வா ப⁴வேத்கர்தா புருஷோ வா(அ)பி பா⁴ரத। ஹடோ² வா வர்ததே லோகே கர்மஜம்ʼ வா ப²லம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 12-31-12 (66000) ஈஶ்வரேண நியுக்தோ ஹி ஸாத்⁴வஸாது⁴ ச பா⁴ரத। குருதே புருஷ: கர்ம ப²லமீஶ்வரகா³மி தத்॥ 12-31-13 (66001) யதா²ஹி புருஷஶ்சி²ந்த்³யாத்³வ்ருʼக்ஷம்ʼ பரஶுனா வனே। சே²த்துரேவ ப⁴வேத்பாபம்ʼ பரஶோர்ன கத²ஞ்சன॥ 12-31-14 (66002) அத²வா தது³பாதா³நாத்ப்ராப்னுயாத்கர்மண: ப²லம்। த³ண்ட³ஶஸ்த்ரக்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ புருஷே தன்ன வித்³யதே॥ 12-31-15 (66003) ந சைததி³ஷ்டம்ʼ கௌந்தேய யத³ன்யேன க்ருʼதம்ʼ ப²லம்। ப்ராப்னுயாதி³தி தஸ்மாச்ச ஈஶ்வரே தன்னிவேஶய॥ 12-31-16 (66004) அதா²பி புருஷ: கர்தா கர்மணோ: ஶுப⁴பாபயோ:। ந பரோ வித்³யதே தஸ்மாதே³வமப்யஶுப⁴ம்ʼ குத:॥ 12-31-17 (66005) ந ஹி கஶ்சித்க்வசித்³ராஜந்தி³ஷ்டம்ʼ ப்ரதினிவர்ததே। த³ண்ட³ஶஸ்த்ரக்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ புருஷே தன்ன வித்³யதே॥ 12-31-18 (66006) யதி³ வா மன்யஸே ராஜன்ஹதமேகம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்। ஏவமப்யஶுப⁴ம்ʼ கர்ம ந பூ⁴தம்ʼ ந ப⁴விஷ்யதி॥ 12-31-19 (66007) அதா²பி⁴பத்திர்லோகஸ்ய கர்தவ்யா புண்யபாபயோ:। அபி⁴பன்னமித³ம்ʼ லோகே ராஜ்ஞாமுத்³யதத³ண்ட³னம்॥ 12-31-20 (66008) ததா²பி லோகே கர்மாணி ஸமாவர்தந்தி பா⁴ரத। ஶுபா⁴ஶுப⁴ப²லம்ʼ சைதே ப்ராப்னுவந்தீதி மே மதி:॥ 12-31-21 (66009) ஏவம்ʼ பஶ்ய ஶுபா⁴தே³ஶம்ʼ கர்மணஸ்தத்ப²லம்ʼ த்⁴ருவம்। த்யஜ த்வம்ʼ ராஜஶார்தூ³ல மைவம்ʼ ஶோகே மன: க்ருʼதா²॥ 12-31-22 (66010) ஸ்வத⁴ர்மே வர்தமானஸ்ய ஸாபவாதே³(அ)பி பா⁴ரத। ஏவமாத்மபரித்யாக³ஸ்தவ ராஜன்ன ஶோப⁴ன:॥ 12-31-23 (66011) விஹிதானி ஹி கௌந்தேய ப்ராயஶ்சித்தானி கர்மணாம்। ஶரீரவாம்ʼஸ்தானி குர்யாத³ஶரீர: பராப⁴வேத்॥ 12-31-24 (66012) தத்³ராஜஞ்ஜீவமானஸ்த்வம்ʼ ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ கரிஷ்யஸி। ப்ராயஶ்சித்தமக்ருʼத்வா து ப்ரேத்ய தப்தா(அ)ஸி பா⁴ரத॥ 12-31-25 (66013) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-31-26x (5400) ஹதா: புத்ராஶ்ச பௌத்ராஶ்ச ப்⁴ராதர: பிதரஸ்ததா²। ஶ்வஶுரா கு³ரவஶ்சைவ மாதுலாஶ்ச பிதாமஹா:॥ 12-31-26 (66014) க்ஷத்ரியாஶ்ச மஹாத்மான: ஸம்ப³ந்தி⁴ஸுஹ்ருʼத³ஸ்ததா²। வயஸ்யா பா⁴கி³நேயாஶ்ச ஜ்ஞாதயஶ்ச பிதாமஹ॥ 12-31-27 (66015) ப³ஹவஶ்ச மனுஷ்யேந்த்³ரா நானாதே³ஶஸமாக³தா:। கா⁴திதா ராஜ்யலுப்³தே⁴ந மயைகேன பிதாமஹ॥ 12-31-28 (66016) தாம்ʼஸ்தாத்³ருʼஶானஹம்ʼ ஹத்வா த⁴ர்மனித்யான்மஹீக்ஷித:। அஸக்ருʼத்ஸோமபான்வீரான்க்ரிம்ʼ ப்ராப்ஸ்யாமி தபோத⁴ன॥ 12-31-29 (66017) த³ஹ்யாம்யனிஶமத்³யாபி சிந்தயான: புன புன:। ஹீனாம்ʼ பார்தி²வஸிம்ʼஹைஸ்தை: ஶ்ரீமத்³பி⁴: ப்ருʼதி²வீமிமாம்॥ 12-31-30 (66018) த்³ருʼஷ்ட்வா ஜ்ஞாதிவத⁴ம்ʼ கோ⁴ரம்ʼ ஹதாம்ʼஶ்ச ஶதஶ: பரான்। கோடிஶஶ்ச நரானந்யான்பரிதப்யே பிதாமஹ॥ 12-31-31 (66019) கா நு தாஸாம்ʼ வரஸ்த்ரீணாமவஸ்தா²(அ)த்³ய ப⁴விஷ்யதி। விஹீனானாம்ʼ து தனயை: பதிபி⁴ர்ப்⁴ராத்ருʼபி⁴ஸ்ததா²॥ 12-31-32 (66020) அஸ்மானந்தகரான்கோ⁴ரான்பாண்ட³வான்வ்ருʼஷ்ணிஸம்ʼஹதான்। ஆக்ரோஶந்த்ய: க்ருʼஶா தீ³நா: ப்ரபதிஷ்யந்தி பூ⁴தலே॥ 12-31-33 (66021) அபஶ்யந்த்ய: பித்ரூʼன்ப்⁴ராத்ரூʼன்பதீன்புத்ராம்ʼஶ்ச யோஷித:। த்யக்த்வா ப்ராணான்ஸ்த்ரிய: ஸர்வாக³மிஷ்யந்தி யமக்ஷயம்॥ 12-31-34 (66022) வத்ஸலத்வாத்³த்³விஜஶ்ரேஷ்ட² தத்ர யே நாஸ்தி ஸம்ʼஸய:। வ்யக்தம்ʼ ஸௌக்ஷ்ம்யாச்ச த⁴ர்மஸ்ய ப்ராப்ஸ்யாம: ஸ்த்ரீவத⁴ம்ʼ வயம்॥ 12-31-35 (66023) தே வயம்ʼ ஸுஹ்ருʼதோ³ ஹத்வா க்ருʼத்வா பாபமனந்தகம்। நகரே நிபதிஷ்யாமோ ஹ்யத⁴: ஶிரஸ ஏவ ஹ॥ 12-31-36 (66024) ஶரீராணி விமோக்ஷ்யாமஸ்தபஸோக்³ரேண ஸத்தம। ஆஶ்ரமாணாம்ʼ விஶேஷம்ʼ த்வமதா²சக்ஷ்வ பிதாமஹ॥ ॥ 12-31-37 (66025) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 31॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-31-7 ஶாதயீத மாரேயத்॥ 12-31-11 மே மாம்॥ 12-31-12 நாபரோ வர்ததே லோகே கர்மஜம்ʼ வா ப²லம்ʼ ந்ருʼஷு। இதி ட³.த². பாட²:॥ 12-31-15 ப்ராப்னுயாத் பரஶோருபாதா³தா। ஏவம்ʼ தர்ஹி வின பரஶோர்த³ண்ட³: ஶஸ்த்ரம்ʼ பரஶுஶ்ச க்ருʼதஸ்தமேவ பாபம்ʼ கர்த்ருʼ ப்ராப்னுயாத்தஸ்ய ப்ரத²மப்ரயோஜ்யத்வாத்। புருஷே உபாதா³தரி தன்ன வித்³யதே தஸ்ய ஜக⁴ன்யத்வாத்॥ 12-31-16 யதி³ சைதன்னேஷ்டம்ʼ ஏதத்கிம்ʼ யத³ன்யேன ப்ரஹர்த்ரா க்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ தஸ்ய ப²லம்ʼ ஶஸ்த்ரகர்தா ஆப்னுயாதி³தி। தர்ஹி ஜக⁴ன்யப்ரயோஜ்யே த்வய்யபி பாபாபா⁴வாதீ³ஶ்வரே ஏவ தன்னிவேஶய॥ 12-31-18 யத: கஶ்சித³பி தி³ஷ்டம்ʼ ப்ரத்யத்³த்³வஷ்டஸ்ய ப்ரதிகூலோ பூ⁴த்வாவஶ்யம்பா⁴வின: கர்மண: ஸகாஶான்ன நிவர்ததே। தை³வஸ்ய து³ர்லஙக்⁴யத்வாதி³தி பா⁴வ:॥ 12-31-20 புண்யபாபயோ: ஸுக² து³:க²யோ: அபி⁴பத்திருபபத்தி: கர்தவ்யா ஸாச த⁴ர்மாத⁴ர்மாவந்தரேண ந க⁴டதே தௌச ஶாஸ்த்ரைகக³ம்யாவிதி சேத்³ராஜ்ஞாமுத்³யதத³ண்ட³னமுத்³த⁴தத³மனம்ʼ லோகே ஶாஸ்த்ரே சோபபன்னதரமித்யர்த²:॥ 12-31-23 ஸாபவாதே³ நிந்த்³யே(அ)பி॥

12-32-0 (66026) வைஶம்பாயன உவாச। 12-32-0x (5401) யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்ய தத்³வாக்யம்ʼ ஶ்ருத்வா த்³வைபாயனஸ்ததா³। பரீக்ஷ்ய நிபுணம்ʼ பு³த்³த்⁴யா ருʼஷி: ப்ரோவாச பாண்ட³வம்॥ 12-32-1 (66027) வ்யாஸ உவாச। 12-32-2x (5402) மா விஷாத³ம்ʼ க்ருʼதா² ராஜன்க்ஷத்ரத⁴ர்மமனுஸ்மரன்। ஸ்வத⁴ர்மேண ஹதா ஹ்யேதே க்ஷத்ரியா: க்ஷத்ரியர்ஷப⁴॥ 12-32-2 (66028) காங்க்ஷமாணா: ஶ்ரியம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ ச மப³த்³யஶ:। க்ருʼதாந்தவிதி⁴ஸம்ʼயுக்தா: காலேன நித⁴னம்ʼ க³தா:॥ 12-32-3 (66029) ந்ருʼ த்வம்ʼ ஹந்தா ந பீ⁴மோ(அ)யம்ʼ நார்ஜுனோ ந யமாவபி। கால: பர்யாயத⁴ர்மேண ப்ராணானாத³த்த தே³ஹினாம்॥ 12-32-4 (66030) ந தஸ்ய மாதாபிதரௌ நானுக்³ராஹ்யோ ஹி கஶ்சன। கர்மஸாக்ஷீ ப்ரஜானாம்ʼ யஸ்தேன காலேன ஸம்ʼஹ்ருʼதா:॥ 12-32-5 (66031) ஹேதுமாத்ரமித³ம்ʼ தஸ்ய விஹிதம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। யத்³த⁴ந்தி பூ⁴தைர்பூ⁴தானி தத³ஸ்மை ரூபமைஶ்வரம்॥ 12-32-6 (66032) கர்ம மூர்த்யாத்மகம்ʼ வித்³தி⁴ ஸாக்ஷிணம்ʼ ஶுப⁴பாபயோ:। ஸுக²து³:க²கு³ணோத³ர்கம்ʼ காலம்ʼ காலப²லப்ரத³ம்॥ 12-32-7 (66033) தேஷாமபி மஹாபா³ஹோ கர்மாணி பரிசிந்தய। வினாஶஹேதுகானி த்வம்ʼ யைஸ்தை காலவஶம்ʼ க³தா:॥ 12-32-8 (66034) ஆத்மனஶ்ச விஜானீஹி நியதவ்ரதஶீலதாம்। யதா³ த்வமீத்³ருʼஶம்ʼ கர்ம விதி⁴நா(அ)(அ)க்ரம்ய காரித:॥ 12-32-9 (66035) த்வஷ்ட்ரேவ விஹிதம்ʼ யந்த்ரம்ʼ யதா² சேஷ்டயிதுர்வஶே। கர்மணா காலயுக்தேன ததே²த³ம்ʼ ப்⁴ராம்யதே ஜக³த்॥ 12-32-10 (66036) புருஷஸ்ய ஹி த்³ருʼஷ்ட்வேமாமுத்பத்திமனிமித்தத:। யத்³ருʼச்ச²யா வினாஶம்ʼ ச ஶோகஹர்ஷாவனர்த²கௌ॥ 12-32-11 (66037) வ்யலீகமபி யத்த்வத்ர சித்தவைதம்ʼஸிகம்ʼ தவ। தத³ர்த²மிஷ்யதே ராஜன்ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ ததா³சர॥ 12-32-12 (66038) இத³ம்ʼ து ஶ்ரூயதே பார்த² யுத்³தே⁴ தே³வாஸுரே புரா। அஸுரா ப்⁴ராதரோ ஜ்யேஷ்டா² தே³வாஶ்சாபி யவீயஸ:॥ 12-32-13 (66039) தேஷாமபி ஶ்ரீனிமித்தம்ʼ மஹானாஸீத்ஸமுச்ச்²ரய:। யுத்³த⁴ம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ராணி த்³வாத்ரிம்ʼஶத³ப⁴வத்கில॥ 12-32-14 (66040) ஏகார்ணவாம்ʼ மஹீம்ʼ க்ருʼத்வா ருதி⁴ரேண பரிப்லுதாம்। ஜக்⁴நுர்தை³த்யாம்ʼஸ்ததா² தே³வாஸ்த்ரிதி³வம்ʼ சாபி⁴லேபி⁴ரே॥ 12-32-15 (66041) ததை²வ ப்ருʼதி²வீம்ʼ லப்³த்⁴வா ப்³ராஹ்மணா வேத³பாரகா³:। ஸம்ʼஶ்ரிதா தா³நவானாம்ʼ வை ஸாஹ்யார்த²ம்ʼ த³ர்பமோஹிதா:॥ 12-32-16 (66042) ஶாலாவ்ருʼகா இதி க்²யாதாஸ்த்ரிஷு லோகேஷு பா⁴ரத। அஷ்டாஶீதிஸஹஸ்ராணி தே சாபி விபு³ர்தை⁴ர்ஹதா:॥ 12-32-17 (66043) த⁴ர்மவ்யுச்சி²த்திமிச்ச²தோ யே(அ)த⁴ர்மஸ்ய ப்ரவர்தகா:। ஹந்தவ்யாஸ்தே து³ராத்மானோ தே³வைர்தை³த்யா இவோல்வணா:॥ 12-32-18 (66044) ஏகம்ʼ ஹத்வா யதி³ குலே ஶிஷ்டானாம்ʼ ஸ்யாத³னாமயம்। குலம்ʼ ஹத்வா ச ராஷ்ட்ரே ச ந தத்³வ்ருʼத்தோபகா⁴தகம்॥ 12-32-19 (66045) அத⁴ர்மரூபோ த⁴ர்மோ ஹி கஶ்சித³ஸ்தி நராதி⁴ப। த⁴ர்மரூபோ ஹ்யத⁴ர்மஶ்ச தச்ச ஜ்ஞேயம்ʼ விபஶ்சிதா॥ 12-32-20 (66046) தஸ்மாத்ஸம்ʼஸ்தம்ப⁴யாத்மானம்ʼ ஶ்ருதவானஸி பாண்ட³வ। தே³வை: பூர்வக³தம்ʼ மார்க³மனுயாதோ(அ)ஸி பா⁴ரத॥ 12-32-21 (66047) ந ஹீத்³ருʼஶா க³மிஷ்யந்தி நரகம்ʼ பாண்ட³வர்ஷப⁴। ப்⁴ராத்ரூʼனாஶ்வாஸயைதாம்ʼஸ்த்வம்ʼ ஸுஹ்ருʼத³ஶ்ச பரந்தப॥ 12-32-22 (66048) யோ ஹி பாபஸமாரம்பே⁴ கார்யே தத்³பா⁴வபா⁴வித:। குர்வன்னபி ததை²வ ஸ்யாத்க்ருʼத்வா ச நிரபத்ரப:॥ 12-32-23 (66049) தஸ்மிம்ʼஸ்தத்கலுஷம்ʼ ஸர்வம்ʼ ஸமஸ்தமிதி ஶப்³தி³தம்। ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ ந தஸ்யாஸ்தி ஹ்ராஸோ வா பாபகர்மண:॥ 12-32-24 (66050) த்வம்ʼ து ஶுக்லாபி⁴ஜாதீய: பரதோ³ஷேண காரித:। அனிச்ச²மான: கர்மேத³ம்ʼ க்ருʼத்வா ச பரிதப்யஸே॥ 12-32-25 (66051) அஶ்வமேதோ⁴ மஹாயஜ்ஞ: ப்ராயஶ்சித்தமுதா³ஹ்ருʼதம்। தமாஹர மஹாராஜ விபாப்மைவம்ʼ ப⁴விஷ்யஸி॥ 12-32-26 (66052) மருத்³பி⁴: ஸஹ ஜித்வா(அ)ரீன்ப⁴க³வான்பாகஶாஸன:। ஏகைகம்ʼ க்ரதுமாஹ்ருʼத்ய ஶதக்ருʼத்வ: ஶதக்ரது:॥ 12-32-27 (66053) தூ⁴தபாப்மா ஜிதஸ்வர்கோ³ லோகான்ப்ராப்ய ஸுகோ²த³யான்। மருத்³க³ணைர்வ்ருʼத: ஶக்ர: ஶுஶுபே⁴ பா⁴ஸயந்தி³ஶ:॥ 12-32-28 (66054) ஸ்வர்கே³ லோகே மஹீயந்தமப்ஸரோபி⁴: ஶசீபதிம்। ருʼஷய: பர்யுபாஸந்தே தே³வாஶ்ச விபு³தே⁴ஶ்வரம்॥ 12-32-29 (66055) ஸேயம்ʼ த்வாமனுஸம்ப்ராப்தா விக்ரமேண வஸுந்த⁴ரா। நிர்ஜிதாஶ்ச மஹீபாலா விக்ரமேண த்வயா(அ)னத⁴॥ 12-32-30 (66056) தேஷாம்ʼ புராணி ராஷ்ட்ராணி க³த்வா ராஜன்ஸுஹ்ருʼத்³வ்ரூʼத:। ப்⁴ராத்ரூʼன்புத்ராம்ʼஶ்ச பௌத்ராம்ʼஶ்ச ஸ்வேஸ்வே ராஜ்யே(அ)பி⁴ஷேசய॥ 12-32-31 (66057) பா³லானபி ச க³ர்ப⁴ஸ்தா²ந்ஸாந்த்வேன ஸமுதா³சரன்। ரஞ்ஜயன்ப்ரக்ருʼதீ: ஸர்வா: பரிபாஹி வஸுந்த⁴ராம்॥ 12-32-32 (66058) குமாரோ நாஸ்தி யேஷாம்ʼ ச கன்யாஸ்தத்ராபி⁴ஷேசய। காமாஶயோ ஹி ஸ்த்ரீவர்க³: ஶோகமேவம்ʼ ப்ரஹாஸ்யஸி॥ 12-32-33 (66059) ஏவமாஶ்வாஸனம்ʼ க்ருʼத்வா ஸர்வராஷ்ட்ரேஷு பா⁴ரத। யஜஸ்வ வாஜிமேதே⁴ந யதே²ந்த்³ரோ விஜயீ புரா॥ 12-32-34 (66060) அஶோச்யாஸ்தே மஹாத்மான: க்ஷத்ரியா: க்ஷத்ரியர்ஷப⁴। ஸ்வகர்மபி⁴ர்க³தா நாஶம்ʼ க்ருʼதாந்தப³லமோஹிதா:॥ 12-32-35 (66061) அவாப்த: க்ஷத்ரத⁴ர்மஸ்தே ராஜ்யம்ʼ ப்ராப்தமகண்டகம்। ரக்ஷ ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ கௌந்தேய ஶ்ரேயான்ய: ப்ரேத்யபா⁴விக:॥ ॥ 12-32-36 (66062) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³வாத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 32॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-32-3 க்ருʼதாந்தவிதி⁴: பரப்ராஜஹரணம்ʼ தேன ஸம்ʼயுக்தா:। ஸ்வாபராதே⁴நைவ ஹதா இத்யர்த²:॥ 12-32-6 இத³ம்ʼ யுக்ஷம்। அஸ்மை அஸ்ய ஐஶ்வரம்ʼ நியந்த்ருʼத்வம்॥ 12-32-11 உத்பத்திவத்³வினாஶோ(அ)பி யாத்³ருʼச்சி²க ஏவேதி பா⁴வ:॥ 12-32-12 சித்தவைதம்ʼஸிகம்ʼ சித்தப³ந்த⁴னம்ʼ தத³ர்த²ம்ʼ தன்னிவ்ருʼத்த்யர்த²ம்॥ 12-32-13 யவீயஸ: யவீயாம்ʼஸ:॥ 12-32-14 ஸமுச்ச்²ரயோ விரோத⁴:॥ 12-32-16 ஸம்ʼஶ்ரிதா: ஸன்னத்³தா⁴:। ஸாஹ்யார்த²ம்ʼ ஸாஹாய்யார்த²ம்॥ 12-32-19 தத் ஏகஸ்ய குலஸ்ய வா ஹனநம்ʼ வ்ருʼத்தோபகா⁴தகம் த⁴ர்மனாஶகம்ʼ ந ப⁴வதி॥ 12-32-23 தத்³பா⁴வபா⁴வித: பாபபா⁴வனாம்ʼ க³த:। குர்வன்பாபமிதி வர்ததே॥ 12-32-24 தஸ்ய அபஶ்சாத்தாபினோ நிர்லஜ்ஜஸ்ய ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ வா தேன பாபஹ்ராஸோ வா நாஸ்தீத்யர்த²:॥ 12-32-25 பரதோ³ஷேண து³ர்யோத⁴னதோ³ஷேண॥ 12-32-29 மஹீயந்தம்ʼ மஹீயமானம்॥ 12-32-33 காமா: ஆஶேரதே(அ)ஸ்மின்காமாஶய:। பூர்ணகாம இத்யர்த²:॥

12-33-0 (66063) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-33-0x (5403) கானி க்ருʼத்வேஹ கர்மாணி ப்ராயஶ்சித்தீயதே நர:। கிம்ʼ க்ருʼத்வா முச்யதே தத்ர தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-33-1 (66064) வ்யாஸ உவாச। 12-33-2x (5404) அகுர்வன்விஹிதம்ʼ கர்ம ப்ரதிஷித்³தா⁴நி சாசரன்। ப்ராயஶ்சித்தீயதே ஹ்யேவம்ʼ நரோ மித்²யா(அ)னுவர்தயன்॥ 12-33-2 (66065) ஸூர்யேணாப்⁴யுதி³தோ யஶ்ச ப்³ரஹ்மசாரீ ப⁴வத்யுத। ததா² ஸூர்யாபி⁴நிர்முக்த: குனகீ² ஶ்யாவத³ன்னபி॥ 12-33-3 (66066) பரிவித்தி: பரிவேத்தா ப்³ரஹ்மேஜ்யாயாஶ்ச தூ³ஷக:। தி³தி⁴ஷூபதிஸ்ததா² ய: ஸ்யாத³க்³ரேதி³தி⁴ஷுரேவ ச॥ 12-33-4 (66067) அவகீர்ணீ ப⁴வேத்³யஶ்ச த்³விஜாதிவத⁴கஸ்ததா²। அதீர்தே² ப்³ராஹ்மணஸ்த்யாகீ³ தீர்தே² சாப்ரதிபாத³க:॥ 12-33-5 (66068) க்³ராமயாஜீ ச கௌந்தேய மாம்ʼஸஸ்ய பரிவிக்ரயீ। யஶ்சாக்³நீனபவித்⁴யேத ததை²வ ப்³ரஹ்மவிக்ரயீ॥ 12-33-6 (66069) ஶூத்³ரஸ்த்ரீவத⁴கோ யஶ்ச பூர்வ: பூர்வஸ்து க³ர்ஹித:। வ்ருʼதா² பஶுஸமாலம்பீ⁴ வனதா³ஹஸ்ய காரக:॥ 12-33-7 (66070) அன்ருʼதேனோபவர்தீ ச ப்ரதிஷேத்³தா⁴ கு³ரோஸ்ததா²। `ஸ்வத³த்தஸ்யாபஹர்தா ச பரத³த்தனிரோத⁴க:॥ 12-33-8 (66071) வாக்³த³த்தம்ʼ ச மனோத³த்தம்ʼ தா⁴ராத³த்தம்ʼ ச யோ ஹரேத்। பாகபே⁴தே³ந போ⁴க்தா ச பு⁴ஞ்ஜானஸ்யாப்யனாத³ர:॥ 12-33-9 (66072) ஸ்வஜனை: கலஹம்ʼ சைவ ஆஶ்ரிதானாமரக்ஷணம்। ' ஏதான்யேனாம்ʼஸி ஸர்வாணி வ்யுத்க்ராந்தஸமயஶ்ச ய:॥ 12-33-10 (66073) அகார்யாணி து வக்ஷ்யாமி யானி தானி நிபோ³த⁴ மே। லோகவேத³விருத்³தா⁴நி தான்யேகாக்³ரமனா: ஶ்ருʼணு॥ 12-33-11 (66074) ஸ்வத⁴ர்மஸ்ய பரித்யாக³: பரத⁴ர்மஸ்ய ச க்ரியா। அயாஜ்யயாஜனம்ʼ சைவ ததா²(அ)ப⁴க்ஷ்யஸ்ய ப⁴க்ஷணம்॥ 12-33-12 (66075) ஶரணாக³தஸந்த்யாகோ³ ப்⁴ருʼத்யஸ்யாப⁴ரணம்ʼ ததா²। ரஸானாம்ʼ விக்ரயஶ்சாபி திர்யக்³யோனிவத⁴ஸ்ததா²॥ 12-33-13 (66076) ஆதா⁴நாதீ³நி கர்மாணி ஶக்திமான்ன கரோதி ய:। அப்ரயச்ச²ம்ʼஶ்ச ஸர்வாணி நித்யதே³யானி பா⁴ரத॥ 12-33-14 (66077) த³க்ஷிணானாமதா³நம்ʼ ச ப்³ராஹ்மணஸ்வாபி⁴மர்ஶனம்। ஸர்வாண்யேதான்யகார்யாணி ப்ராஹுர்த⁴ர்மவிதோ³ ஜனா:॥ 12-33-15 (66078) பித்ரா விவத³தே புத்ரோ யஶ்ச ஸ்யாத்³கு³ருதல்பக³:। அப்ரஜாயன்னரவ்யாக்⁴ர ப⁴வத்யதா⁴ர்மிகோ நர:॥ 12-33-16 (66079) உக்தான்யேதானி கர்மாணி விஸ்தரேணேதரேண ச॥ 12-33-17 (66080) யானி குர்வன்னிகுர்வம்ʼஶ்ச ப்ராயஶ்சித்தீயதே நர:। ஏதான்யேவ து கர்மாணி க்ரியமாணானி மானவை:। யேஷுயேஷு நிமித்தேஷு ந லிப்யந்தே(அ)த² தாஞ்ஶ்ருʼணு॥ 12-33-18 (66081) ப்ரக்³ருʼஹ்ய ஶஸ்த்ரமாயாந்தமபி வேதா³ந்தக³ம்ʼ ரணே। ஜிகா⁴ம்ʼஸந்தம்ʼ ஜிகா⁴ம்ʼஸீயான்ன தேன ப்³ரஹ்மஹா ப⁴வேத்॥ 12-33-19 (66082) இதி சாப்யத்ர கௌந்தேய மந்த்ரோ வேதே³ஷு பட்²யதே। வேத³ப்ரமாணவிஹிதம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ச ப்ரப்³ரவீமி தே॥ 12-33-20 (66083) அபேதம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ வ்ருʼத்தாத்³யோ ஹன்யாதா³ததாயினம்। ந தேன ப்³ரஹ்மஹா ஸ ஸ்யான்மன்யுஸ்தன்மன்யும்ருʼச்ச²தி॥ 12-33-21 (66084) ப்ராணாத்யயே ததா² ஜ்ஞானாதா³சரன்மதி³ராமபி। ஆதே³ஶிதோ த⁴ர்மபரை: புன: ஸம்ʼஸ்காரமர்ஹதி॥ 12-33-22 (66085) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ கௌந்தேயாப⁴க்ஷ்யப⁴க்ஷணம்। ப்ராயஶ்சித்தவிதா⁴நேன ஸர்வமேதேன ஶுத்³த்⁴யதி॥ 12-33-23 (66086) கு³ருதல்பம்ʼ ஹி கு³ர்வர்த²ம்ʼ ந தூ³ஷயதி மானவம்। உத்³தா³லக: ஶ்வேதகேதும்ʼ ஜனயாமாஸ ஶிஷ்யத:॥ 12-33-24 (66087) ஸ்தேயம்ʼ குர்வம்ʼஶ்ச கு³ர்வர்த²மாபத்ஸு ந நிஷித்⁴யதே। ப³ஹுஶ: காமகாரேண ந சேத்³ய: ஸம்ப்ரவர்ததே॥ 12-33-25 (66088) அன்யத்ர ப்³ராஹ்மணஸ்வேப்⁴ய ஆத³தா³நோ ந து³ஷ்யதி। ஸ்வயமப்ராஶிதா யஶ்ச ந ஸ பாபேன லிப்யதே॥ 12-33-26 (66089) ப்ராணத்ராணே(அ)ன்ருʼதம்ʼ வாச்யமாத்மனோ வா பரஸ்ய ச। கு³ர்வர்தே² ஸ்த்ரீஷு சைவ ஸ்யாத்³விவாஹகரணேஷு ச॥ 12-33-27 (66090) நாவர்ததே வ்ரதம்ʼ ஸ்வப்னே ஶுக்ரமோக்ஷே கத²ஞ்சன। ஆஜ்யஹோம: ஸமித்³தே⁴(அ)க்³நௌ ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ விதீ⁴யதே॥ 12-33-28 (66091) பாரிவித்த்யம்ʼ து பதிதே நாஸ்தி ப்ரவ்ரஜிதே ததா²। பி⁴க்ஷிதே பாரதா³ர்யம்ʼ ச தத்³த⁴ர்மஸ்ய ந தூ³ஷகம்॥ 12-33-29 (66092) வ்ருʼதா² பஶுஸமாலம்ப⁴ம்ʼ நைவ குர்யான்ன காரயேத்। ப்⁴ரனுக்³ரஹ: பஶூனாம்ʼ ஹி ஸம்ʼஸ்காரோ விதி⁴நோதி³த:॥ 12-33-30 (66093) அனர்ஹே ப்³ராஹ்மணே த³த்தமஜ்ஞானாத்தன்ன தூ³ஷகம்। ஸத்காராணாம்ʼ ததா² தீர்தே² நித்யம்ʼ வா ப்ரதிபாத³னம்॥ 12-33-31 (66094) ஸ்த்ரியாஸ்ததா²பசாரிண்யா நிஷ்க்ருʼதி: ஸ்யாத³தூ³ஷிகா। அபி ஸா பூயதே தேன ந து ப⁴ர்தா ப்ரது³ஷ்யதி॥ 12-33-32 (66095) தத்த்வம்ʼ ஜ்ஞாத்வா து ஸோமஸ்ய விக்ரய: ஸ்யாத³தோ³ஷவான்। அஸமர்த²ஸ்ய ப்⁴ருʼத்யஸ்ய விஸர்க³: ஸ்யாத³தோ³ஷவான்॥ 12-33-33 (66096) வனதா³ஹோ க³வாமர்தே² க்ரியமாணோ ந தூ³ஷக:। உக்தான்யேதானி கர்மாணி யானி குர்வன்ன து³ஷ்யதி॥ 12-33-34 (66097) ப்ராயஶ்சித்தானி வக்ஷ்யாமி விஸ்தரேணைவ பா⁴ரத। `யானி க்ருʼத்வா நர: பூதோ ப⁴விஷ்யதி நராதி⁴ப॥' ॥ 12-33-35 (66098) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரயஸ்த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 33॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-33-1 ப்ராயஶ்சித்தீயதே ப்ராயஶ்சித்தே(அ)தி⁴க்ரியதே॥ 12-33-2 மித்²யானுவர்தயன்காபட்யம்ʼ சரன்॥ 12-33-4 அனூடே⁴ ஜ்யேஷ்டே² ஊட⁴வான் கனிஷ்ட²: பரிவேத்தா। பரிவித்தி: பூர்வஜ:। ஜ்யேஷ்டா²யாமனூடா⁴யாம்ʼ கனிஷ்டா²மூட⁴வானக்³ரேதி³தி⁴ஷு:। தி³தி⁴ஷூபதிஸ்து கனிஷ்டா²விவாஹோத்தரம்ʼ ஜ்யேஷ்டா²மூட⁴வான்॥ 12-33-5 அப³கீர்ணாம்ʼ நஷ்டவ்ரத:। அதீர்தே² அபாத்ரே த்யாகீ³ தா³தா॥ 12-33-6 அபவித்⁴யேத த்யஜேத்। ப்³ரஹ்மவிக்ரயீ ப்⁴ருʼதகாத்⁴யாபக:॥ 12-33-14 நித்யதே³யானி கோ³க்³ராஸாதீ³நி॥ 12-33-16 அப்ரஜாயன் த⁴ர்மபத்ன்யாம்ʼ காலே மைது²நமகுர்வன்॥ 12-33-17 இதரேண ஸங்க்ஷேபேண॥ 12-33-19 ஜிகா⁴ம்ʼஸீ ஹந்துமிச்சா²வான்। இயாத் க³ச்சே²த்॥ 12-33-20 மந்த்ரோ மன்யுரகார்ஷீன்னமோனம் இத்யாதி³ர்மன்யவே ஸ்வாஹேத்யந்த:॥ 12-33-21 மன்யு: க்ரோத⁴: தன்மன்யும்ʼ ஶத்ரோ: க்ரோத⁴ம்ʼ ப்ரதி ருʼச்ச²தி க³ச்ச²தி। க்ரோத⁴ ஏவ தம்ʼ ப்ரதீபீபூ⁴ய பரஶரீரத்³வாரா ஹந்தீத்யர்த²:॥ 12-33-22 ஆதே³ஶித உபதி³ஷ்ட:॥ 12-33-24 கு³ர்வர்த²ம்ʼ கு³ர்வாஜ்ஞயா॥ 12-33-26 ஸ்வய ப்ரகாஶிதோ யஶ்ச இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-33-28 வ்ரதம்ʼ நாவர்ததே புனருபனயனம்ʼ ந கர்தவ்யமித்யர்த²:। ஆஜ்யஹோம: புனர்மாமைத்விந்த்³ரியமிதி மந்த்ரேண॥ 12-33-29 வதிப்தே ஜ்யேஷ்ட²ப்⁴ராதரி। பி⁴க்ஷிதே த⁴ர்மார்த²மபி ரேத: ஸிஞ்சேதி ஸ்த்ரியா ப்ரார்தி²தே ஸதி॥ 12-33-30 பஶூனாமனுக்³ரஹ: அஹிம்ʼஸனம்ʼ ஸம்ʼஸ்கார: பாவித்ர்யமித்யன்வய:॥

12-34-0 (66099) வ்யாஸ உவாச। 12-34-0x (5405) தபஸா கர்மணா சைவ ப்ரதா³நேன ச பா⁴ரத। புனாதி பாபம்ʼ புருஷ: பூதஶ்சேன்ன ப்ரவர்ததே॥ 12-34-1 (66100) ஏககாலம்ʼ து பு⁴ஞ்ஜானஶ்சரன்பை⁴க்ஷம்ʼ ஸ்வகர்மக்ருʼத்। கபாலபாணி: க²ட்வாங்கீ³ ப்³ரஹ்மசாரீ ஸதோ³த்தி²த:॥ 12-34-2 (66101) அனஸூயுரத⁴: ஶாயீ கர்ம லோகே ப்ரகாஶயன்। பூர்ணைர்த்³வாத³ஶபி⁴ர்வர்ஷைர்ப்³ரஹ்மஹா விப்ரமுச்யதே॥ 12-34-3 (66102) லக்ஷ்ய: ஶஸ்த்ரப்⁴ருʼதாம்ʼ வா ஸ்யாத்³விது³ஷாமிச்ச²யா(அ)(அ)த்மன:। ப்ராஸ்யேதா³த்மானமக்³நௌ வா ஸமித்³தே⁴ த்ரிரவாக்ஶிரா:॥ 12-34-4 (66103) ஜபன்வா(அ)ன்யதமம்ʼ வேத³ம்ʼ யோஜனானாம்ʼ ஶதம்ʼ வ்ரஜேத்। ஸர்வஸ்வம்ʼ வா வேத³விதே³ ப்³ராஹ்மணாயோபபாத³யேத்॥ 12-34-5 (66104) த⁴னம்ʼ வா ஜீவனாயாலம்ʼ க்³ருʼஹம்ʼ வா ஸபரிச்ச²த³ம்। முச்யதே ப்³ரஹ்மஹத்யாயா கோ³ப்தா கோ³ப்³ராஹ்மணஸ்ய ச॥ 12-34-6 (66105) ஷங்கி³ர்வர்ஷை: க்ருʼச்ச்²ரபோ⁴ஜீ ப்³ரஹ்மஹா பூயதே நர:। மாஸேமாஸே ஸமஶ்னம்ʼஸ்து த்ரிபி⁴ர்வர்ஷை: ப்ரமுச்யதே॥ 12-34-7 (66106) ஸம்ʼவத்ஸரேண மாஸாஶீ பூயதே நாத்ர ஸம்ʼஶய:। ததை²வோபவஸன்ராஜன்ஸ்வல்பேனாபி ப்ரபூயதே॥ 12-34-8 (66107) க்ரதுனா சாஶ்வமேதே⁴ந பூயதே நாத்ர ஸம்ʼஶய:। யே சாப்யவப்⁴ருʼத²ஸ்னாதா: கேசிதே³வம்ʼவிதா⁴ நரா:। தே ஸர்வே தூ⁴தபாப்மானோ ப⁴வந்தீதி பரா ஶ்ருதி:॥ 12-34-9 (66108) ப்³ராஹ்மணார்தே² ஹதோ யுத்³தே⁴ முச்யதே ப்³ரஹ்மஹத்யயா॥ 12-34-10 (66109) க³வாம்ʼ ஶதஸஹஸ்ரம்ʼ து பாத்ரேப்⁴ய: ப்ரதிபாத³யேத்। ப்³ரஹ்மஹா விப்ரமுச்யேத ஸர்வபாபேப்⁴ய ஏவ ச॥ 12-34-11 (66110) கபிலானாம்ʼ ஸஹஸ்ராணி யோ த³த்³யாத்பஞ்சவிம்ʼஶதிம்। தோ³க்³த்⁴ரீணாம்ʼ ஸ ச பாபேப்⁴ய: ஸர்வேப்⁴யோ விப்ரமுச்யதே॥ 12-34-12 (66111) கோ³ஸஹஸ்ரம்ʼ ஸவத்ஸானாம்ʼ தோ³க்³த்⁴ரீணாம்ʼ ப்ராணஸம்ʼஶயே। ஸாது⁴ப்⁴யோ வை த³ரித்³ரேப்⁴யோ த³த்த்வா முச்யேத கில்விஷாத்॥ 12-34-13 (66112) ஶதம்ʼ வை யஸ்து காம்போ⁴ஜான்ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ப்ரயச்ச²தி। நியதேப்⁴யோ மஹீபால ஸ ச பாபாத்ப்ரமுச்யதே॥ 12-34-14 (66113) மனோரத²ம்ʼ து யோ த³த்³யாதே³கஸ்மா அபி பா⁴ரத। ந கீர்தயேத த³த்த்வா ய: ஸ ச பாபாத்ப்ரமுச்யதே॥ 12-34-15 (66114) ஸுராபானம்ʼ ஸக்ருʼத்க்ருʼத்வா யோ(அ)க்³நிவர்ணாம்ʼ ஸுராம்ʼ பிபே³த்। ஸ பாவயத்யதா²த்மானமிஹ லோகே பரத்ர ச॥ 12-34-16 (66115) மருப்ரபாதம்ʼ ப்ரபதஞ்ஜ்வலனம்ʼ வா ஸமாவிஶன்। மஹாப்ரஸ்தா²நமாதிஷ்ட²ன்முச்யதே ஸர்வகில்பி³ஷை:॥ 12-34-17 (66116) ப்³ருʼஹஸ்பதிஸவேனேஷ்ட்வா ஸுராபோ ப்³ராஹ்மண: புன:। ஸமிதிம்ʼ ப்³ராஹ்மணோ க³ச்சே²தி³தி வை ப்³ரஹ்மண: ஶ்ருதி:॥ 12-34-18 (66117) பூ⁴மிப்ரதா³நம்ʼ குர்யாத்³ய: ஸுராம்ʼ பீத்வா விமத்ஸர:। புனர்ன ச பிபே³த்³ராஜன்ஸம்ʼஸ்க்ருʼத: ஸ ச ஶுத்⁴யதி॥ 12-34-19 (66118) கு³ருதல்பீ ஶிலாம்ʼ தப்தாமாயஸீமபி⁴ஸம்ʼவிஶேத்। அவக்ருʼத்யாத்மன: ஶேப²ம்ʼ ப்ரவ்ரஜேதூ³ர்த்⁴வத³ர்ஶன:॥ 12-34-20 (66119) ஶரீரஸ்ய விமோக்ஷேண முச்யதே கர்மணோ(அ)ஶுபா⁴த்। கர்மப்⁴யோ விப்ரமுச்யந்தே யதா: ஸம்ʼவத்ஸரம்ʼ ஸ்த்ரிய:॥ 12-34-21 (66120) மஹாவ்ரதம்ʼ சரேத்³யஸ்து த³த்³யாத்ஸர்வஸ்வமேவ து। கு³ர்வர்தே² வா ஹதோ யுத்³தே⁴ ஸ முச்யேத்கர்மணோ(அ)ஶுபா⁴த்॥ 12-34-22 (66121) அன்ருʼதேனோபவர்தீ சேத்ப்ரதிரோத்³தா⁴ கு³ரோஸ்ததா²। உபாஹ்ருʼத்ய ப்ரியம்ʼ தஸ்மை தஸ்மாத்பாபாத்ப்ரமுச்யதே॥ 12-34-23 (66122) அவகீர்ணனிமித்தம்ʼ து ப்³ரஹ்மஹத்யாவ்ரதம்ʼ சரேத்। கோ³சர்மவாஸா: ஷண்மாஸாம்ʼஸ்ததா² முச்யேத கில்பி³ஷாத்॥ 12-34-24 (66123) பரதா³ரோபஸேவீ து பரஸ்யாபஹரன்வஸு। ஸம்ʼவத்ஸரம்ʼ வ்ரதீ பூ⁴த்வா ததா² முச்யேத கில்பி³ஷாத்॥ 12-34-25 (66124) த⁴னம்ʼ து யஸ்யாபஹரேத்தஸ்மை த³த்³யாத்ஸமம்ʼ வஸு। விவிதே⁴நாப்⁴யுபாயேன ததா³ முச்யேத கில்பி³ஷாத்॥ 12-34-26 (66125) க்ருʼச்ச்²ராத்³த்³வாத³ஶராத்ரேண ஸம்ʼயதாத்மா வ்ரதே ஸ்தி²த:। பரிவேத்தா ப⁴வேத்பூத: பரிவித்திஸ்ததை²வ ச॥ 12-34-27 (66126) நிவேஶ்யம்ʼ து புனஸ்தேன ப⁴வேத்தாரயதா பித்ரூʼன்। ந து ஸ்த்ரியா ப⁴வேத்³தோ³ஷோ ந து ஸா தேன லிப்யதே॥ 12-34-28 (66127) போ⁴ஜனம்ʼ ஹ்யந்தராஶுத்³த⁴ம்ʼ சாதுர்மாஸ்யே விதீ⁴யதே। ஸ்த்ரியஸ்தேன ப்ரஶுத்⁴யந்தி இதி த⁴ர்மவிதோ³ விது³:॥ 12-34-29 (66128) ஸ்த்ரியஸ்த்வாஶங்கிதா: பாபே நோபக³ம்யா விஜானதா। ரஜஸா தா விஶுத்⁴யந்தே ப⁴ஸ்மனா பா⁴ஜனம்ʼ யதா²॥ 12-34-30 (66129) பாத³ஜோச்சி²ஷ்டகாம்ʼஸ்யம்ʼ யத்³க³வா க்⁴ராதமதா²பி வா। க³ண்டூ³ஷோச்சி²ஷ்டமபி வா விஶுத்⁴யேத்³த³ஶபி⁴ஸ்து தத்॥ 12-34-31 (66130) சதுஷ்பாத்ஸகலோ த⁴ர்மோ ப்³ராஹ்மணஸ்ய விதீ⁴யதே। பாதோ³ந இஷ்டோ ராஜன்யே ததா² த⁴ர்மோ விதீ⁴யதே॥ 12-34-32 (66131) ததா² வைஶ்யே ச ஶூத்³ரே ச பாத³: பாதோ³ விதீ⁴யதே। வித்³யாதே³வம்ʼவித⁴னைஷாம்ʼ கு³ருலாக⁴வனிஶ்சயம்॥ 12-34-33 (66132) திர்யக்³யோனிவத⁴ம்ʼ க்ருʼத்வா த்³ருமாம்ʼஶ்சி²த்வோத்தரான்ப³ஹூன்। த்ரிராத்ரம்ʼ வாயுப⁴க்ஷ: ஸ்யாத்கர்ம ச ப்ரத²யன்னர:॥ 12-34-34 (66133) அக³ம்யாக³மனே ராஜன்ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ விதீ⁴யதே। ஆர்த்³ரவஸ்த்ரேண ஷண்மாஸான்விபா⁴வ்யம்ʼ ப⁴ஸ்மஶாயினா॥ 12-34-35 (66134) ஏவமேவ து ஸர்வேஷாமகார்யாணாம்ʼ விதி⁴ர்ப⁴வேத்। ப்³ரஹ்மணோக்தேன விதி⁴நா த்³ருʼஷ்டாந்தாக³மஹேதுபி⁴:॥ 12-34-36 (66135) ஸாவித்ரீமப்யதீ⁴யான: ஶுசௌ தே³ஶே மிதாஶன:। அஹிம்ʼஸோ மந்த³கம்ʼ ஜல்பான்முச்யதே ஸர்வகில்பி³ஷாத்॥ 12-34-37 (66136) அஹ: ஸு ஸததம்ʼ திஷ்டே²த³ப்⁴யாகாஶம்ʼ நிஶா: ஸ்வபன்। த்ரிரஹ்னி த்ரிர்னிஶாயாம்ʼ ச ஸவாஸா ஜலமாவிஶேத்॥ 12-34-38 (66137) ஸ்த்ரீஶூத்³ரபதிதாம்ʼஶ்சாபி நாபி⁴பா⁴ஷேத்³ப்³ரதான்வித:। பாபான்யஜ்ஞானத: க்ருʼத்வா முச்யேதே³வம்ʼவ்ரதோ த்³விஜ:॥ 12-34-39 (66138) ஶுபா⁴ஶுப⁴ப²லம்ʼ ப்ரேத்ய லப⁴தே பூ⁴தஸாக்ஷிகம்। அதிரிச்யேத்தயோர்யஸ்து தத்கர்தா லப⁴தே ப²லம்॥ 12-34-40 (66139) தஸ்மாத்³தா³நேன தபஸா கர்மணா ச ப²லம்ʼ ஶுப⁴ம்। வர்த⁴யேத³ஶுப⁴ம்ʼ க்ருʼத்வா யதா² ஸ்யாத³திரேகவான்॥ 12-34-41 (66140) குர்யாச்சு²பா⁴நி கர்மாணி நிமித்தே பாபகர்மணாம்। த³த்³யான்னித்யம்ʼ ச வித்தானி ததா² முச்யேத கில்பி³ஷாத்॥ 12-34-42 (66141) அனுரூபம்ʼ ஹி பாபஸ்ய ப்ராயஶ்சித்தமுதா³ஹ்ருʼதம்। மஹாபாதகவர்ஜம்ʼ து ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ விதீ⁴யதே॥ 12-34-43 (66142) ப⁴க்ஷ்யாப⁴க்ஷ்யேஷு சான்யேஷு வாச்யாவாச்யே ததை²வ ச। அஜ்ஞானஜ்ஞானயோ ராஜன்விஹிதான்யனுஜானத:॥ 12-34-44 (66143) ஜானதா து க்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ கு³ரு ஸர்வம்ʼ ப⁴வத்யுத। அஜ்ஞானாத்ஸ்க²லிதே தோ³ஷே ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ விதீ⁴யதே॥ 12-34-45 (66144) ஶக்யதே விதி⁴நா பாபம்ʼ யதோ²க்தேன வ்யபோஹிதும்। ஆஸ்திகே ஶ்ரத்³த³தா⁴நே ச விதி⁴ரேஷ விதீ⁴யதே॥ 12-34-46 (66145) நாஸ்திகாஶ்ரத்³த³தா⁴நேஷு புருஷேஷு கதா³சன। த³ம்ப⁴த்³வேஷப்ரதா⁴நேஷு விதி⁴ரேஷ ந ஶிஷ்யதே॥ 12-34-47 (66146) ஶிஷ்டாசாரஶ்ச தி³ஷ்டஶ்ச த⁴ர்மோ த⁴ர்மபூ⁴தாம்ʼ வர। ஸேவிதவ்யோ நரவ்யாக்⁴ர ப்ரேத்யேஹ ச ஹிதேப்ஸுனா॥ 12-34-48 (66147) ஸ ராஜன்மோக்ஷ்யதே பாபாத்தேன பூர்ணேன ஹேதுனா। த்ராணார்த²ம்ʼ வா வதே⁴ தேஷாமத²வா ந்ருʼபகர்மணா॥ 12-34-49 (66148) அத²வா தே க்⁴ருʼணா காசித்ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ சரிஷ்யஸி। மா சைவானார்யஜுஷ்டேன ம்ருʼத்யுனா நித⁴னம்ʼ க³ம:॥ 12-34-50 (66149) வைஶம்பாயன உவாச। 12-34-51x (5406) ஏவமுக்தோ ப⁴க³வதா த⁴ர்மராஜோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। சிந்தயித்வா முஹூர்தேன ப்ரத்யுவாச தபோத⁴னம்॥ ॥ 12-34-51 (66150) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுஸ்த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 34॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-34-1 தபஸா கச்ச்²ரசாந்த்³ராயணாதி³நா। கர்மணா யஜ்ஞாதி³நா புனாரிஶோத⁴யதி॥ 12-34-3 கர்ம ப்³ரஹ்மஹத்யாம்॥ 12-34-5 அவாகூஶிரா: யம்ʼ கஞ்சித்³வேத³ம்ʼ ஜபன் யோஜனானாம்ʼ ஶதம்ʼ த்ரிர்வ்ரஜேத் ஶதத்ரயயோஜனம்ʼ பத³சாரேண தீர்த²யாத்ராயாம்ʼ வேத³ம்ʼ ஜபன்முச்யத இத்யர்த²:॥ 12-34-7 கச்ச்²ரபோ⁴ஜீ க்ருʼச்ச்²ரரீத்யா பு⁴ஞ்ஜான:॥ 12-34-17 மருப்ரபாதம்ʼ நிர்ஜலதே³ஶே பர்வதாக்³ராத்பதனம்। மஹாப்ரஸ்தா²நம்ʼ கேதா³ரே ஹிமவதா³ஹோரணம்॥ 12-34-18 நிஷ்பாப: ஸன் ப்³ராஹ்மணஸபா⁴மாரோடு⁴ம்ʼ யோக்³யோ ப⁴வதீத்யர்த²:॥ 12-34-19 உத³பானம்ʼ ஶிவம்ʼ குர்யாத்ஸுராமிதி ட³. த². பாட²:॥ 12-34-21 யதா: த்யக்தாஹாரவிஹாரா:॥ 12-34-22 மஹாவ்ரதம்ʼ மாஸமாத்ரம்ʼ ஜலஸ்யாபி த்யாக³:॥ 12-34-24 க²ரசர்மவாஸா: ஷண்மாஸானிதி ட³.த².பாட²:॥ 12-34-28 தேன கனிஷ்டே²ந நிவேஶ்யம்ʼ விவாஹாந்தரம்ʼ கர்தவ்யம்॥ 12-34-29 அந்தராபோ⁴ஜனம்ʼ தா⁴ரணாபாரணவ்ரதேன மாஸசதுஷ்ட்யக்ருʼதேன ஶுத்⁴யந்தி மஹாபாபயோகே³। பா⁴ஜனம்ʼ த்வ்ருʼதுனாஶுத்³த⁴ம்ʼ சாதுர்மாஸ்யம்ʼ விதீ⁴யதே இதி த². பாட²:। பா⁴ஜனம்ʼ பூதினா ஶுத்³த⁴மிதி ட³. பாட²:॥ 12-34-31 ஶூத்³ரஸ்ய உச்சி²ஷ்டம்ʼ காம்ʼஸ்யம்ʼ பாத்ரம்। த³ஶபி⁴: ஶோத⁴னை: ஶுத்³த்⁴யதி। தானி ச பஞ்சக³வ்யேன ம்ருʼத்தோயைர்ப⁴ஸ்மனாம்லேன வஹ்னினேதி॥ 12-34-33 விதீ⁴யதே பாத³: பாதோ³(அ)பக்ருʼஷ்ட இத்யர்த²:। வைஶ்யஸ்ய த்³விபாத³:। ஶூத்³ரஸ்ய பாத³மாத்ர:। த⁴ர்ம: ஶௌசாதி³:॥ 12-34-36 த்³ருʼஷ்டாந்தபூ⁴தோ ய ஆக³மஸ்தத்ரோக்தைர்ஹேதுபி⁴ர்யாவதே³ந இத்யாத்³யை:॥ 12-34-38 திஷ்டே²தி³த்யுபவேஶனாதே³ர்வ்யாவ்ருʼத்தி:। அப்⁴யாகாஶம்ʼ நிராவரணே ஸ்த²ண்·டி³லாதௌ³। அனுரூபம்ʼ ஹி பாபஸ்ய அப்⁴யாகாஶமிதி ட. பாட²:॥ 12-34-40 யத்ர புண்யே பாபே வாதிரிச்யேத் யோ(அ)தி⁴கோ ப⁴வதி ஸ இதரேணேதரத³பி⁴பூ⁴யாதிரிக்தஸ்ய ப²லம்ʼ பு⁴ங்க்த இத்யர்த²:। அதிரிச்யேத யோ யத்ர இதி ஜ². பாட²:॥

12-35-0 (66151) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-35-0x (5407) கிம்ʼ ப⁴க்ஷ்யம்ʼ சாப்யப⁴க்ஷ்யம்ʼ ச கிஞ்ச தே³யம்ʼ ப்ரஶஸ்யதே। கிஞ்ச பாத்ரமபாத்ரம்ʼ வா தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-35-1 (66152) வ்யாஸ உவாச। 12-35-2x (5408) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸித்³தா⁴நாம்ʼ சைவ ஸம்ʼவாத³ம்ʼ மனோஶ்சைவ ப்ரஜாபதே:॥ 12-35-2 (66153) ருʼஷயஸ்து வ்ரதபரா: ஸமாக³ம்ய புரா விபு⁴ம்। த⁴ர்மம்ʼ பப்ரச்சு²ராஸீனமாதி³காலே ப்ரஜாபதிம்॥ 12-35-3 (66154) கத²மந்த்ரம்ʼ கத²ம்ʼ தா³நம்ʼ க³ம்யாக³ம்யா: கத²ம்ʼ ஸ்த்ரிய:। கார்யாகார்யம்ʼ ச யத்ஸர்வம்ʼ ஶம்ʼஸ வை த்வம்ʼ ப்ரஜாபதே॥ 12-35-4 (66155) தைரேவமுக்தோ ப⁴க³வான்மனு: ஸ்வாயம்பு⁴வோ(அ)ப்³ரவீத்। ஶுஶ்ரூஷத்⁴வம்ʼ யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ வ்யாஸஸமாஸத:॥ 12-35-5 (66156) அனாதே³ஶே ஜபோ ஹோம உபவாஸஸ்ததை²வ ச। ஆத்மஜ்ஞானம்ʼ புண்யனத்³யோ யத்ர ப்ராயஶ்ச தத்பரா:॥ 12-35-6 (66157) அனாதி³ஷ்டம்ʼ ததை²தானி புண்யானி த⁴ரணீப்⁴ருʼத:। ஸுவர்ணப்ராஶனமபி ரத்னாதி³ஸ்னானமேவ ச॥ 12-35-7 (66158) தே³வஸ்தா²நாபி⁴க³மனமாஜ்யப்ராஶனமேவ ச। ஏதானி மேத்⁴யம்ʼ புருஷம்ʼ குர்வந்த்யாஶு ந ஸம்ʼஶய:॥ 12-35-8 (66159) ந க³ர்வேண ப⁴வேத்ப்ராஜ்ஞ: கதா³சித³பி மானவ:। தீ³ர்க⁴மாயுரதே²ச்ச²ன்ஹி த்ரிராத்ரம்ʼ சோஷ்ணபோ ப⁴வேத்॥ 12-35-9 (66160) அத³த்தஸ்யானுபாதா³நம்ʼ தா³நமத்⁴யயனம்ʼ தப:। அஹிம்ʼஸா ஸத்யமக்ரோத⁴ம்ʼ க்ஷமா த⁴ர்மஸ்ய லக்ஷணம்॥ 12-35-10 (66161) ஸ ஏவ த⁴ர்ம: ஸோ(அ)த⁴ர்மோ தே³ஶகாலே ப்ரதிஷ்டி²த:। ஆதா³நமன்ருʼதம்ʼ ஹிம்ʼஸா த⁴ர்மோ ஹ்யாத்யந்திக: ஸ்ம்ருʼத:॥ 12-35-11 (66162) த்³விவிதௌ⁴ சாப்யுபா⁴வேதௌ த⁴ர்மாத⁴ர்மௌ விஜானதாம்। அப்ரவ்ருʼத்தி: ப்ரவ்ருʼத்திஶ்ச த்³வைவித்⁴யம்ʼ லோகவேத³யோ:॥ 12-35-12 (66163) அப்ரவ்ருʼத்தேரமர்த்யத்வம்ʼ மர்த்யத்வம்ʼ கர்மண: ப²லம்। அஶுப⁴ஸ்யாஶுப⁴ம்ʼ வித்³யாச்சு²ப⁴ஸ்ய ஶுப⁴மேவ ச। ஏதயோஶ்சோப⁴யோ: ஸ்யாதாம்ʼ ஶுபா⁴ஶுப⁴தயா ததா²॥ 12-35-13 (66164) தை³வம்ʼ ச தை³வஸம்ʼயுக்தம்ʼ ப்ராணஶ்ச ப்ரலயஸ்ததா²। அப்ரேக்ஷாபூர்வகரணாத³ஶுபா⁴நாம்ʼ ஶுப⁴ம்ʼ ப²லம்॥ 12-35-14 (66165) ஊர்த்⁴வம்ʼ ப⁴வதி ஸந்தே³ஹாதி³ஹாதி³ஷ்டார்த²மேவ ச। அப்ரேக்ஷாபூர்வகரணாத்ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ விதீ⁴யதே॥ 12-35-15 (66166) க்ரோத⁴மோஹக்ருʼதே சைவ த்³ருʼஷ்டாந்தாக³மஹேதுபி⁴:। ஶரீராணாமுபக்லேஶோ மனஸஶ்ச ப்ரியாப்ரியே। ததௌ³ஷதை⁴ஶ்ச மந்த்ரைஶ்ச ப்ராயஶ்சித்தைஶ்ச ஶாம்யதி॥ 12-35-16 (66167) உபவாஸேனைகராத்ரம்ʼ த³ண்டோ³த்ஸர்கே³ நராதி⁴ப:। விஶுத்³த்⁴யேதா³த்மஶுத்³த்⁴யர்த²ம்ʼ த்ரிராத்ரம்ʼ து புரோஹித:॥ 12-35-17 (66168) க்ஷயம்ʼ ஶோகம்ʼ ப்ரகுர்வாணோ ந ம்ரியேத யதா³ நர:। ஶஸ்த்ராதி³பி⁴ருபாவிஷ்டஸ்த்ரிராத்ரம்ʼ தத்ர நிர்தி³ஶேத்॥ 12-35-18 (66169) ஜாதிஶ்ரேண்யதி⁴வாஸானாம்ʼ குலத⁴ர்மாம்ʼஶ்ச ஶாஶ்வதான்। வர்ஜயந்தி ச யே த⁴ர்மம்ʼ தேஷாம்ʼ த⁴ர்மோ ந வித்³யதே॥ 12-35-19 (66170) த³ஶ வா வேத³ஶாஸ்த்ரஜ்ஞாஸ்த்ரயோ வா த⁴ர்மபாட²கா:। யத்³ப்³ரூயு: கார்ய உத்பன்னே ஸ த⁴ர்மோ த⁴ர்மஸம்ʼஶயே॥ 12-35-20 (66171) அனுஷ்ணா ம்ருʼத்திகா சைவ ததா² க்ஷுத்³ரபிபீலிகா:। ஶ்லேஷ்மாதகஸ்ததா² விப்ரைரப⁴க்ஷ்யம்ʼ விஷமேவ ச॥ 12-35-21 (66172) அப⁴க்ஷ்யா ப்³ராஹ்மணைர்மத்ஸ்யா: ஶகலைர்யே விவர்ஜிதா:। சதுஷ்பாத்கச்ச²பாத³ன்யோ மண்டூ³கா ஜலஜாஶ்ச யே॥ 12-35-22 (66173) பா⁴ஸா ஹம்ʼஸா: ஸுபர்ணாஶ்ச சக்ரவாகா: ப்லவா ப³கா:। காகோ மத்³ருஶ்ச க்³ருʼத்⁴ரஶ்ச ஶ்யேனோலூகஸ்ததை²வ ச॥ 12-35-23 (66174) க்ரவ்யாதா³ த³ம்ʼஷ்ட்ரிண: ஸர்வே சதுஷ்பாத்பக்ஷிணஶ்ச யே। யேஷாம்ʼ சோப⁴யதோ த³ந்தாஶ்சதுர்த³ம்ʼஷ்ட்ராஶ்ச ஸர்வஶ:॥ 12-35-24 (66175) ஏட³காஶ்ச ம்ருʼகோ³ஷ்ட்ராணாம்ʼ ஸூகராணாம்ʼ க³வாமபி। மானுஷீணாம்ʼ க²ரீணாம்ʼ ச ந பிபே³த்³ப்³ராஹ்மண: பய:॥ 12-35-25 (66176) ப்ரேதான்னம்ʼ ஸூதகான்னம்ʼ ச யச்ச கிஞ்சித³னிர்த³ஶம்। அபோ⁴ஜ்யம்ʼ சாப்யபேயம்ʼ ச தே⁴நோர்து³க்³த⁴மனிர்த³ஶம்॥ 12-35-26 (66177) ராஜான்னம்ʼ தேஜ ஆத³த்தே ஶூத்³ரான்னம்ʼ ப்³ரஹ்மவர்சஸம்। ஆயு: ஸுவர்ணகாரான்னமவீராயாஶ்ச யோஷித:॥ 12-35-27 (66178) விஷ்டா² வார்து⁴ஷிகஸ்யான்னம்ʼ க³ணிகான்னமதே²ந்த்³ரியம்। ம்ருʼஷ்யந்தி யே சோபபதிம்ʼ ஸ்த்ரீஜிதான்னம்ʼ ச ஸர்வஶ:॥ 12-35-28 (66179) தீ³க்ஷிதஸ்ய கத³ர்யஸ்ய க்ரதுவிக்ரயிகஸ்ய ச। தக்ஷ்ணஶ்சர்மாவகர்துஶ்ச பும்ʼஶ்சல்யா ரஜகஸ்ய ச॥ 12-35-29 (66180) சிகித்ஸகஸ்ய யச்சான்னமபோ⁴ஜ்யம்ʼ ரக்ஷிணஸ்ததா²। க³ணக்³ராமாபி⁴ஶஸ்தானாம்ʼ ரங்க³ஸ்த்ரீஜீவினாம்ʼ ததா²॥ 12-35-30 (66181) பரிவித்தீனாமபும்ʼஸாம்ʼ ச ப³ந்தி³த்³யூதவிதா³ம்ʼ ததா²। வாமஹஸ்தாஹ்ருʼதம்ʼ சான்னம்ʼ ஶுஷ்கம்ʼ பர்யுஷிதம்ʼ ச யத்॥ 12-35-31 (66182) ஸுரானுக³தமுச்சி²ஷ்டமபோ⁴ஜ்யம்ʼ ஶேஷிதம்ʼ ச யத்। பிஷ்டமாம்ʼஸேக்ஷுஶாகானாமாவிகாஜாபயஸ்ததா²। ஸக்து தா⁴நா கரம்பா⁴ஶ்ச நோபபோ⁴க்³யாஶ்சிரஸ்தி²தா:॥ 12-35-32 (66183) பாயஸம்ʼ க்ருʼஸரம்ʼ மாம்ʼஸமபூபாஶ்ச வ்ருʼதா² க்ருʼதா:। அபேயாஶ்சாப்யப⁴க்ஷ்யாஶ்ச ப்³ராஹ்மணைர்க்³ருʼஹமேதி⁴பி⁴:॥ 12-35-33 (66184) தே³வான்ருʼஷீன்மனுஷ்யாம்ʼஶ்ச பித்ரூʼன்க்³ருʼஹ்யாஶ்ச தே³வதா:। பூஜயித்வா தத: பஶ்சாத்³க்³ருʼஹஸ்தோ² போ⁴க்துமர்ஹதி॥ 12-35-34 (66185) யதா² ப்ரவ்ரஜிதோ பி⁴க்ஷுஸ்ததை²வ ஸ்வே க்³ருʼஹே வஸேத்। ஏவம்ʼவ்ருʼத்த: ப்ரியைர்தா³ரை: ஸம்ப³ஸந்த⁴ர்மமாப்னுயாத்॥ 12-35-35 (66186) ந த³த்³யாத்³யஶஸே தா³நம்ʼ ந ப⁴யான்னோபகாரிணே। ந ந்ருʼத்யகீ³தஶீலேஷு ஹாஸகேஷு ச தா⁴ர்மிக:॥ 12-35-36 (66187) ந மத்தே சைவ நோன்மத்தே ந ஸ்தேனே ந ச குத்ஸகே। ந வாக்³கீ⁴நே விவர்ணே வா நாங்க³ஹீனே ந வாமனே॥ 12-35-37 (66188) ந து³ர்ஜனே தௌ³ஷ்குலே வா வ்ரதைர்யோ வா ந ஸம்ʼஸ்க்ருʼத:। ந ஶ்ரோத்ரியம்ருʼதே தா³நம்ʼ ப்³ராஹ்மணே ப்³ரஹ்மவர்ஜிதே॥ 12-35-38 (66189) அஸம்யச்கைவ யத்³த³த்தமஸம்யக் ச ப்ரதிக்³ரஹ:। உப⁴யம்ʼ ஸ்யாத³னர்தா²ய தா³துராதா³துரேவ ச॥ 12-35-39 (66190) யதா² க²தி³ரமாலம்ப்³ய ஶிலாம்ʼ வாப்யர்ணவம்ʼ தரன்। மஞ்ஜேத மஞ்ஜதஸ்தத்³வத்³தா³தா யஶ்ச ப்ரதிக்³ரஹீ॥ 12-35-40 (66191) காஷ்டை²ரார்த்³ரைர்யதா² வஹ்னிருபஸ்தீர்ணோ ந தீ³ப்யதே। தப:ஸ்வாத்⁴யாயசாரித்ரைரேவம்ʼ ஹீன: ப்ரதிக்³ரஹீ॥ 12-35-41 (66192) கபாலே யத்³வதா³ப: ஸ்யு: ஶ்வத்³ருʼதௌ ச யதா² பய:। ஆஶ்ரயஸ்தா²நதோ³ஷேண வ்ருʼத்தஹீனே ததா² ஶ்ருதம்॥ 12-35-42 (66193) நிர்மந்த்ரோ நிர்வ்ருʼதோ ய: ஸ்யாத³ஶாஸ்த்ரஜ்ஞோ(அ)னஸூயக:। அனுக்ரோஶாத்ப்ரதா³தவ்யம்ʼ ஹீனேஷ்வவ்ரதிகேஷு ச॥ 12-35-43 (66194) ந வை தே³யமனுக்ரோஶாத்³தீ³நாயாபகு³ணாய து। ஆப்தாசரித இத்யேவ த⁴ர்ம இத்யேவ வா புன:॥ 12-35-44 (66195) நிஷ்காரணம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்ʼ த³த்தம்ʼ ப்³ராஹ்மணே ப்³ரஹ்மவர்ஜிதே। ந ப²லேத்பாத்ரதோ³ஷேண ந சாத்ராஸ்தி விசாரணா॥ 12-35-45 (66196) யதா² தா³ருமயோ ஹஸ்தீ யதா² சர்மமயோ ம்ருʼக³:। ப்³ராஹ்மணஶ்சானதீ⁴யானஸ்த்ரயஸ்தே நாமதா⁴ரகா:॥ 12-35-46 (66197) யதா² ஷண்டோ⁴(அ)ப²ல: ஸ்த்ரீஷு யதா² கௌ³ர்க³வி சாப²லா। ஶகுனிர்வாப்யபக்ஷ: ஸ்யான்னிர்மந்த்ரோ ப்³ராஹ்மணஸ்ததா²॥ 12-35-47 (66198) க்³ராமஸ்தா²நம்ʼ யதா² ஶூன்யம்ʼ யதா² கூபஶ்ச நிர்ஜல:। யதா² ஹுதமனக்³நௌ ச ததை²வ ஸ்யான்னிராக்ருʼதௌ॥ 12-35-48 (66199) தே³வதானாம்ʼ பித்ரூʼணாம்ʼ ச ஹவ்யகவ்யவினாஶக:। ஸர்வதா²(அ)ர்த²ஹரோ மூர்கோ² ந லோகான்ப்ராப்துமர்ஹதி॥ 12-35-49 (66200) ஏதத்தே கதி²தம்ʼ ஸர்வம்ʼ யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸமாஸேன மஹத்³த்⁴யேதச்ச்²ரோதவ்யம்ʼ நரதர்ஷப⁴॥ ॥ 12-35-50 (66201) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 35॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-35-3 ப்ரஜாபதிம்ʼ மனும்॥ 12-35-4 கத²ம்ʼ பாத்ரம்ʼ தா³நமத்⁴யயனம்ʼ தப இதி ஜ². பாட²:। தத்ர கத²ம்ʼ கேன ப்ரகாரேண। அன்னமத³னீயம்ʼ கிந்த்³ரவ்யக கர்தவ்யமித்யர்த²:॥ 12-35-5 வ்யாரோ விஸ்தர:॥ 12-35-6 அனாதே³ஶே விஶேஷதோ(அ)னுக்தே தோ³ஷே। யத்ர தே³ஶே தத்பரா: ஜபாதி³பரா: ப்ராய: ப³ஹுஶ: ஸந்தி ஸோ(அ)பி க³ங்கா³தி³வத்பாவன இத்யர்த²:॥ 12-35-7 ததா² ஜபாதி³வத்। புண்யான்யேதானி வக்ஷ்யமாணானி। த⁴ரணீப்⁴ருʼத: பர்வதா ப்³ரஹ்மகி³ரிப்ரப்⁴ருʼதய:। ஆதி³பதா³த்ஸுவர்ணஸ்னானாதி³। அனாதி³ஷ்டம்ʼ ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ ஸாமான்யமித்யர்த²:॥ 12-35-9 க³ர்வேண யுக்தோ ந ப⁴வேத் பூஜாம்ʼ நாவக³ணயேத்। அவக³ணனே து த்ரிராத்ரமுஷ்ணபோ ப⁴வேதி³தி தப்தக்ருʼச்ச்²ரம்ʼ த⁴ர்மஶாஸ்த்ரோக்தம்ʼ குர்யாதி³த்யர்த²:॥ 12-35-10 தப உபவாஸாதி³॥ 12-35-11 ஆதா³நம்ʼ ஸ்தேயம்। ப்ராணாத்யயாதா³வத⁴ர்மஸ்யாபி ஸ்தேயாதே³ர்த⁴ர்மத்வமித்யர்த²:॥ 12-35-12 வைதி³க்யௌ ப்ரவ்ருʼத்த்யப்ரவ்ருʼத்தீ மர்த்யாத்வாம்ருʼதத்வப்ரதே³। லௌகிக்யௌ து தே ஶுபே⁴ சேச்சு²ப⁴ப²லே அஶுபே⁴ சேத³ஶுப⁴ப²லே இத்யாஹ த்³வாப்⁴யாம்ʼ த்³விவிதா⁴விதி॥ 12-35-13 ஏதயோர்லௌகிக்யோ:। ப²லே அபி காரணானுரூபே இத்யர்த²:॥ 12-35-14 தை³வயுக்தம்ʼ ஶாஸ்த்ரீயம்ʼ கர்ம। ப்ராணோ ஜீவனம்। ஏதேஷாம்ʼ சதுர்ணாமப்ரேக்ஷாபூர்வம்ʼ யத்கிஞ்சிக்ரியதே தர்ஹ்யஶுபா⁴நோ நீசானாமபி பும்ʼஸாம்ʼ தஸ்ய ப²லம்ʼ ஶுப⁴ம்ʼ ப⁴வதி॥ 12-35-15 ஸத்யபி ஸந்தே³ஹே யல்லோகவிகா³நபரிஹாரார்த²ம்ʼ க்ருʼதம்ʼ நித்யாதி³ யச்ச கேவலம்ʼ த்³ருʼஷ்டார்த²ம்ʼ க்ருʼதம்ʼ ஶ்யேனாதி³ தத்ரோப⁴யத்ராபி॥ 12-35-16 க்ரோதா⁴தி³நா யன்மனஸ: ப்ரியமப்ரியம்ʼ க்ருʼதம்ʼ தத்ர த்³ருʼஷ்டாந்தாக³மஹேதுபி⁴: பூர்வோக்தைர்யாவதே³ந இத்யாத்³யை: ப்ரமாணைர்தே³ஹஸ்ய ஶோஷணமுபவாஸாதி³கம்ʼ ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ கர்தவ்யம்। ஔஷதை⁴ர்ஹவிஷ்யாஶனை:। மந்த்ரைஶ்ச பவித்ரஜபை:। சாத³ன்யத³பி। தீர்தா²டனஶ்ரமாதி³பி⁴ஸ்தத்பாபம்ʼ ஶாம்யதீதி ஸார்த⁴ம்॥ 12-35-18 க்ஷயம்ʼ புத்ராதி³மரணனிமித்தமாத்மவதா⁴ர்த²ம்ʼ ப்ரவ்ருʼத்தோ ந ம்ரியேத சேத் த்ரிராத்ரமுபவாஸம்ʼ சரேத்॥ 12-35-19 ஜாதிர்ப்³ராஹ்மணத்வாதி³:। ஶ்ரேணீ க்³ருʼஹஸ்தா²தீ³நாம்ʼ பங்க்தி:। அதி⁴வாஸோ ஜன்ப⁴பூ⁴மி:। ஜாத்யாதி³த⁴ர்மாம்ʼஶ்ச யே வர்ஜயந்தி தேஷாம்ʼ த⁴ர்ம: ப்ராயஶ்சித்தாதி³ ஸ்வரூபோ ந வித்³யதே॥ 12-35-20 பாட²கா: ஶோத⁴கா:। கார்யே ப்ராயஶ்சித்தனிமித்தே தோ³ஷே॥ 12-35-25 ஏட³கா மேஷீ॥ 12-35-26 அபோ⁴ஜ்யம்ʼ பாயஸாத்³யந்தர்க³தம்॥ 12-35-27 அவீராயா: பதிபுத்ரஹீனாயா:॥ 12-35-28 இந்த்³ரியம்ʼ ஶுக்ரம்। க³ணிகாதி³த்ரயாணாமன்னம்॥ 12-35-29 தீ³க்ஷிதஸ்ய அக்³நீஷோமீயவபாஹோமாத்ப்ராங் ந போ⁴க்தவ்யம்। கத³ர்யோ த⁴னவ்யயப⁴யாத்³போ⁴க³த்யாக³ஹீன:॥ 12-35-30 ரக்ஷிணோ க்³ராமபாலகஸ்ய ஸீமாதி³ரக்ஷிணோ வா॥ 12-35-31 வாத்³யமானாஹ்ருʼதம்ʼ சான்னமிதி ட.ட³.த². பாட²:॥ 12-35-32 ஶேஷிதம்ʼ குடும்பா³யா(அ)த³த்த்வாத்மார்த²ம்ʼ ரக்ஷிதம்। தா⁴நா ப்⁴ருʼஷ்டயவா:। கரம்பா⁴ த³தி⁴ஸக்தவ:॥ 12-35-33 க்ருʼஸரம்ʼ திலமிஶ்ர ஓத³ன:। வ்ருʼதா²க்ருʼதா: தே³வதாத்³யுத்³தே³ஶம்ʼ வினா க்ருʼதா:॥ 12-35-36 ஹாஸகேஷு பரிஹாஸபரேஷு பா⁴ண்டே³ஷு॥ 12-35-37 வாக்³தீ⁴நே மூகே மூர்கே² வா॥ 12-35-42 ஶ்வத்³ருʼதௌ ஶுனகசர்மமயே கோஶே॥ 12-35-43 அனுக்ரோஶாத்³த³யயா॥ 12-35-44 ஆப்தசரித இஷ்டகாரீதி பு³த்³த்⁴யா த⁴ர்மபு³த்³த்⁴யா வா நிர்மந்த்ரே ந தே³யமித்யாஹ நவா இதி॥ 12-35-45 நிஷ்காரணம்ʼ நிஷ்ப²லம்॥ 12-35-48 நிராக்ருʼதௌ மூர்கே²॥

12-36-0 (66202) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-36-0x (5409) ஶ்ரோதுமிச்சா²மி ப⁴க³வன்விஸ்தரேண மஹாமுனே। ராஜத⁴ர்மாந்த்³விஜஶ்ரேஷ்ட² சாதுர்வர்ண்யஸ்ய சாகி²லான்॥ 12-36-1 (66203) ஆபத்ஸு ச யதா² நீதி: ப்ரணேதவ்யா த்³விஜோத்தம। த⁴ர்ம்யமாலம்ப்³ய பந்தா²நம்ʼ விஜயேயம்ʼ கத²ம்ʼ மஹீம்॥ 12-36-2 (66204) ப்ராயஶ்சித்தகதா² ஹ்யேஷா ப⁴க்ஷ்யாப⁴க்ஷ்யஸமன்விதா। கௌதூஹலானுப்ரவணா ஹர்ஷம்ʼ ஜனயதீவ மே॥ 12-36-3 (66205) த⁴ர்மசர்யா ச ராஜ்யம்ʼ ச நித்யமேவ விருத்⁴யதே। ஏவம்ʼ முஹ்யதி மே சேதஶ்சிந்தயானஸ்ய நித்யஶ:॥ 12-36-4 (66206) வைஶம்பாயன உவாச। 12-36-5x (5410) தமுவாச மஹாராஜ வ்யாஸோ வேத³விதா³ம்ʼ வர:। நாரத³ம்ʼ ஸமபி⁴ப்ரேக்ஷ்ய ஸர்வம்ʼ ஜானந்புராதனம்॥ 12-36-5 (66207) ஶ்ரோதுமிச்ச²ஸி சேத்³த⁴ர்மம்ʼ நிகி²லேன நராதி⁴ப। ப்ரேஹி பீ⁴ஷ்மம்ʼ மஹாபா³ஹோ வ்ருʼத்³த⁴ம்ʼ குருபிதாமஹம்॥ 12-36-6 (66208) ஸ தே த⁴ர்மரஹஸ்யேஷு ஸம்ʼஶயான்மனஸி ஸ்தி²தான்। சே²த்தா பா⁴கீ³ரதீ²புத்ர: ஸர்வஜ்ஞ: ஸர்வத⁴ர்மவித்॥ 12-36-7 (66209) ஜனயாமாஸ யம்ʼ தே³வீ தி³வ்யா த்ரிபத²கா³ நதீ³। ஸாக்ஷாத்³த³த³ர்ஶ யோ தே³வான்ஸர்வானிந்த்³ரபுரோக³மான்॥ 12-36-8 (66210) ப்³ருʼஹஸ்பதிபுரோகா³ம்ʼஸ்து தே³வர்ஷீனஸக்ருʼத்ப்ரபு⁴:। தோஷயித்வோபசாரேண ராஜனீதிமதீ⁴தவான்॥ 12-36-9 (66211) உஶனா வேத³ யச்சா²ஸ்த்ரம்ʼ தே³வாஸுரகு³ருர்த்³விஜ:। ஸ ச த⁴ர்மம்ʼ ஸவையாக்²யம்ʼ ப்ராப்தவான்குருஸத்தம:॥ 12-36-10 (66212) பா⁴ர்க³வாச்ச்யவனாச்சாபி வேதா³நங்கோ³பப்³ருʼம்ʼஹிதான்। ப்ரதிபேதே³ மஹாபு³த்³தி⁴ர்வஸிஷ்டா²ச்சரிதவ்ரத:॥ 12-36-11 (66213) பிதாமஹஸுதம்ʼ ஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ குமாரம்ʼ தீ³ப்ததேஜஸம்। அத்⁴யாத்மக³திதத்த்வஜ்ஞமுபாஶிக்ஷத ய: புரா॥ 12-36-12 (66214) மார்கண்டே³யமுகா²த்க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ யதித⁴ர்மமவாப்தவான்। ராமாத³ஸ்த்ராணி ஶக்ராச்ச ப்ராப்தவான்புருபர்ஷப⁴:॥ 12-36-13 (66215) ம்ருʼத்யுராத்மேச்ச²யா யஸ்ய ஜாதஸ்ய மனுஜேஷ்வபி। ததா²(அ)னபத்யஸ்ய ஸத: புண்யலோகாதி³விஶ்ருதா:॥ 12-36-14 (66216) யஸ்ய ப்³ரஹ்மர்ஷய: புண்யா நித்யமாஸன்ஸ ப⁴ஸாத³:। யஸ்ய நாவிதி³தம்ʼ கிஞ்சிஜ்ஜ்ஞானம்ʼ ஜ்ஞேயேஷு த்³ருʼஶ்யதே॥ 12-36-15 (66217) ஸ தே வக்ஷ்யதி த⁴ர்மஜ்ஞ: ஸூக்ஷ்மத⁴ர்மார்த²தத்த்வவித்। தமப்⁴யேஹி புரா ப்ராணான்ஸ விமுஞ்சதி த⁴ர்மவித்॥ 12-36-16 (66218) ஏவமுக்தஸ்து கௌந்தேயோ தீ³ர்க⁴ப்ரஜ்ஞோ மஹாமதி:। உவாச வத³தாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ வ்யாஸம்ʼ ஸத்யவதீஸுதம்॥ 12-36-17 (66219) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-36-18x (5411) வைஶஸம்ʼ ஸுமஹத்க்ருʼத்வா ஜ்ஞாதீனாம்ʼ ரோமஹர்ஷணம்। ஆக³ஸ்க்ருʼத்ஸர்வலோகஸ்ய ப்ருʼதி²வீனாஶகாரக:॥ 12-36-18 (66220) கா⁴தயித்வா தமேவாஜௌ ச²லேனாஜிஹ்னயோதி⁴நம்। உபஸம்ப்ரஷ்டுமர்ஹாமி தமஹம்ʼ கேன ஹேதுனா॥ 12-36-19 (66221) வைஶம்பாயன உவாச। 12-36-20x (5412) ததஸ்தம்ʼ ந்ருʼபதிஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ சாதுர்வர்ண்யஹிதேப்ஸயா। புனரேவ மஹாபா³ஹுர்யது³ஶ்ரேஷ்டோ²(அ)ப்³ரவீத்³வச:॥ 12-36-20 (66222) வாஸுதே³வ உவாச। 12-36-21x (5413) நேதா³நீமதினிர்ப³ந்த⁴ம்ʼ ஶோகே த்வம்ʼ கர்துமர்ஹஸி। யதா³ஹ ப⁴க³வான்வ்யாஸஸ்தத்குருஷ்வ ந்ருʼபோத்தம॥ 12-36-21 (66223) ப்³ராஹ்மணாஸ்த்வாம்ʼ மஹாபா³ஹோ ப்⁴ராதரஶ்ச மஹௌஜஸ:। பர்ஜன்யமிவ க⁴ர்மாந்தே நாத²மானா உபாஸதே॥ 12-36-22 (66224) ஹதஶிஷ்டாஶ்ச ராஜான: க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ சைவ ஸமாக³தம்। சாதுர்வர்ண்யம்ʼ மஹாராஜ ராஷ்ட்ரம்ʼ தே குருஜாங்க³லம்॥ 12-36-23 (66225) ப்ரியார்த²மபி சைதேஷாம்ʼ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ மஹாத்மனாம்। நியோகா³த³ஸ்ய ச கு³ரோர்வ்யாஸஸ்யாமிததேஜஸ:॥ 12-36-24 (66226) ஸுஹ்ருʼதா³மஸ்மதா³தீ³நாம்ʼ த்³ரௌபத்³யாம்ʼஶ்ச பரந்தப। குரு ப்ரியமமித்ரக்⁴ந லோகஸ்ய ச ஹிதம்ʼ குரு॥ 12-36-25 (66227) வைஶம்பாயன உவாச। 12-36-26x (5414) ஏவமுக்த: ஸ க்ருʼஷ்ணேன ராஜா ராஜீவலோசன:। ஹிதார்த²ம்ʼ ஸர்வலோகஸ்ய ஸமுத்தஸ்தௌ² மஹாமனா:॥ 12-36-26 (66228) ஸோ(அ)னுனீதோ நரவ்யாக்⁴ர விஷ்டரஶ்ரவஸா ஸ்வயம்। த்³வைபாயனேன ச ததா² தே³வஸ்தா²நேன ஜிஷ்ணுனா॥ 12-36-27 (66229) ஏதைஶ்சான்யைஶ்ச ப³ஹுபி⁴ரனுனீதோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। வ்யஜஹான்மானஸம்ʼ து³:க²ம்ʼ ஸந்தாபம்ʼ ச மஹாயஶா:॥ 12-36-28 (66230) ஶ்ருதவாக்ய: ஶ்ருதனிதி⁴: ஶ்ருதஶ்ராவ்யவிஶாரத³:। வ்யவஸ்ய மனஸா ஶாந்திமக³ச்ச²த்பாண்டு³நந்த³ன:॥ 12-36-29 (66231) ஸ தை: பரிவ்ருʼதோ ராஜா நக்ஷத்ரைரிவ சந்த்³ரமா:। த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரம்ʼ புரஸ்க்ருʼத்ய ஸ்வபுரம்ʼ ப்ரவிவேஶ ஹ॥ 12-36-30 (66232) ப்ரவிவிக்ஷு: ஸ த⁴ர்மஜ்ஞ: குந்தீபுத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। அர்சயாமாஸ தே³வாம்ʼஶ்ச ப்³ராஹ்மணாம்ʼஶ்ச ஸஹஸ்ரஶ:॥ 12-36-31 (66233) ததோ நவம்ʼ ரத²ம்ʼ ஶுப்⁴ரம்ʼ கம்ப³லாஜினஸம்ʼவ்ருʼதம்। யுக்தம்ʼ ஷோட³ஶபி⁴ஸ்த்வஶ்சை: பாண்·டு³ரை: ஶுப⁴லக்ஷணை:॥ 12-36-32 (66234) மந்த்ரைரப்⁴யர்சிதம்ʼ பண்யை: ஸ்தூயமானஶ்ச ப³ந்தி³பி⁴:। ஆருரோஹ யதா² தே³வ: ஸோமோ(அ)ம்ரதமயம்ʼ யத²ம்॥ 12-36-33 (66235) ஜக்³ராஹ ரஶ்மீன்கௌந்தேயோ பீ⁴மோ பீ⁴மபராக்ரம:। அர்ஜுன: பாண்டு³ரம்ʼ ச²த்ரம்ʼ தா⁴ரயாமாஸ பா⁴நுமத்॥ 12-36-34 (66236) த்⁴ரியமாணம்ʼ ச தச்ச²த்ரம்ʼ பாண்டு³ரம்ʼ ராஜமூர்த⁴னி। ஶுஶுபே⁴ தாரகாராஜ: ஸிதாப்⁴ர இவ சாம்ப³ரே॥ 12-36-35 (66237) சாமரவ்யஜனே த்வஸ்ய வீரௌ ஜக்³ருʼஹதுஸ்ததா³। சந்த்³ரரஶ்மிப்ரயே ஶுப்⁴ரே மாத்³ரீபுத்ராவலங்க்ருʼதே॥ 12-36-36 (66238) தே பஞ்ச ரத²மாஸ்தா²ய ப்⁴ராதர: ஸமலங்க்ருʼதா:। பூ⁴தானீவ ஸமஸ்தானி ராஜந்த³த்³ருʼஶிரே ததா³॥ 12-36-37 (66239) ஆஸ்தா²ய து ரத²ம்ʼ ஶுப்⁴ரம்ʼ யுக்தமஶ்வைர்மனோஜவை:। அன்வயாத்ப்ருʼஷ்ட²தோ ராஜன்யுயுத்ஸு: பாண்ட³வாக்³ரஜம்॥ 12-36-38 (66240) ரத²ம்ʼ ஹேமமயம்ʼ ஶுப்⁴ரம்ʼ ஶைவ்யஸுக்³ரீவயாஜிதம்। ஸஹ ஸாத்யகினா க்ருʼஷ்ண: ஸமாஸ்தா²யான்வயாத்குரூன்॥ 12-36-39 (66241) நரயானேன து ஜ்யேஷ்ட²: பிதா பார்த²ஸ்ய பா⁴ரத। அக்³ரதோ த⁴ர்மராஜஸ்ய கா³ந்தா⁴ரீஸஹிதோ யயௌ॥ 12-36-40 (66242) குருஸ்த்ரியஶ்ச தா: ஸர்வா: குந்தீ க்ருʼஷ்ணா ச மாத⁴வீ। யானைருச்சாவசைர்ஜக்³முர்விது³ரேண புரஸ்க்ருʼதா:॥ 12-36-41 (66243) ததோ ரதா²ஶ்ச ப³ஹுலா நாகா³ஶ்வஸமலங்க்ருʼதா:। பாதா³தாஶ்ச ஹயாஶ்சைவ ப்ருʼஷ்ட²த: ஸமனுவ்ரஜன்॥ 12-36-42 (66244) ததோ வைதாலிகை: ஸூதைர்மாக³தை⁴ஶ்ச ஸுபா⁴ஷிதை:। ஸ்தூயமானோ யயௌ ராஜா நக³ரம்ʼ நாக³ஸாஹ்வயம்॥ 12-36-43 (66245) தத்ப்ரயாணம்ʼ மாஹபா³ஹோர்ப³பூ⁴வாப்ரதிமம்ʼ பு⁴வி। ஆகுலாகுலமுத்க்ருஷ்டம்ʼ ஹ்ருʼஷ்டபுஷ்டஜனாகுலம்॥ 12-36-44 (66246) அபி⁴யானே து பார்த²ஸ்ய நரைர்னக³ரவாஸிபி⁴:। நக³ரம்ʼ ராஜமார்கா³ஶ்ச யதா²வத்ஸமலங்க்ருʼதா:॥ 12-36-45 (66247) பாண்டு³ரேண ச மால்யேன பதாகாபி⁴ஶ்ச மேதி³நீ। ஸம்ʼஸ்க்ருʼதோ ராஜமார்கோ³(அ)பூ⁴த்³தூ⁴பனைஶ்ச ப்ரதூ⁴பித:॥ 12-36-46 (66248) அத² சூர்ணைஶ்ச க³ந்தா⁴நாம்ʼ நானாபுஷ்பப்ரியங்கு³பி⁴:। மால்யதா³மபி⁴ராஸக்தை ராஜவேஶ்மாபி⁴ஸம்ʼவ்ருʼதம்॥ 12-36-47 (66249) கும்பா⁴ஶ்ச நக³ரத்³வாரி வாரிபூர்ணா நவா த்³ருʼடா⁴:। ஸிதா: ஸுமனஸோ கௌ³ரா: ஸ்தா²பிதாஸ்தத்ர தத்ர ஹ॥ 12-36-48 (66250) ததா² ஸ்வலங்க்ருʼதம்ʼ த்³வாரம்ʼ நக³ரம்ʼ பாண்டு³நந்த³ன:। ஸ்தூயமான: ஶுபை⁴ர்வாக்யை: ப்ரவிவேஶ ஸுஹ்ருʼத்³வ்ருʼத:॥ ॥ 12-36-49 (66251) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷட்த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 36॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-36-3 கௌதூஹலேன ப்ரஸங்கே³நா(அ)னுப்ரவணா அபி⁴முகா²॥ 12-36-6 ப்ரேஹி ப்ரயாஹி॥ 12-36-10 யச்ச தே³வகு³ருர்த்³ரிஜ இதி ஜ². பாட²:। ஸவையாக்²யம்ʼ வ்யாக்²யாஸஹிதம்॥ 12-36-16 விமுஞ்சதி விமோக்ஷ்யதி தத: புரா॥ 12-36-18 வைஶஸம்ʼ வினாஶம்॥ 12-36-22 நாத²மானா: யாசமானா:। உபாஸத இத்யுத்தரத்ராபி யோஜ்யம்॥ 12-36-27 விஷ்டரஶ்ரவஸா விஷ்ணுனா॥ 12-36-28 ஸந்தாபம்ʼ ஶாரீரம்ʼ தாபம்॥ 12-36-29 வாக்யானி வேதா³வயவா:। நிதி⁴ஸ்தத³ர்த²விசாரக்³ரந்தோ² மீமாம்ʼஸா। ஶ்ருதம்ʼ ஶ்ராவ்யம்ʼ நீதிஶாஸ்த்ராதி³। வ்யவஸ்ய கர்தவ்யமர்த²ம்ʼ நிஶ்சித்ய॥ 12-36-33 அம்ருʼதமயம்ʼ தே³வதாமயம்॥ 12-36-38 யுயுத்ஸுர்த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரபுத்ர:॥ 12-36-46 மேதி³நீ ஸமலங்க்ருʼதேத்யனுஷஜ்யதே। தூ⁴பனை: அக³ருப்ரப்⁴ருʼதிபி⁴ர்தூ⁴பத்³ரவ்யை:॥

12-37-0 (66252) வைஶம்பாயன உவாச। 12-37-0x (5415) ப்ரவேஶனே து பார்தா²நாம்ʼ ஜனானாம்ʼ புரவாஸினாம்। தி³த்³ருʼக்ஷூணாம்ʼ ஸஹஸ்ராணி ஸமாஜக்³மு: ஸஹஸ்ரஶ:॥ 12-37-1 (66253) ஸ ராஜமார்க³: ஶுஶுபே⁴ ஸமலங்க்ருʼதசத்வர:। யதா² சந்த்³ரோத³யே ராஜன்வர்த⁴மானோ மஹோத³தி⁴:॥ 12-37-2 (66254) க்³ருʼஹாணி ராஜமார்கே³ஷு ரத்னவந்தி மஹாந்தி ச। ப்ராகம்பந்தீவ பா⁴ரேண ஸ்த்ரீணாம்ʼ பூர்ணானி பா⁴ரத॥ 12-37-3 (66255) தா: ஶனைரிவ ஸவ்ரீட³ம்ʼ ப்ரஶஶம்ʼஸுர்யுதி⁴ஷ்டி²ரம்। பீ⁴மஸேனார்ஜுனௌ சைவ மாத்³ரீபுத்ரௌ ச பாண்ட³வௌ॥ 12-37-4 (66256) த⁴ன்யா த்வமஸி பாஞ்சாலி யா த்வம்ʼ புருஷஸத்தமான்। உபதிஷ்ட²ஸி கல்யாணி மஹர்ஷிமிவ கௌ³தமீ॥ 12-37-5 (66257) தவ கர்மாண்யமோகா⁴நி வ்ரதசர்யா ச பா⁴மினி। இதி க்ருʼஷ்ணாம்ʼ மஹாராஜ ப்ரஶஶம்ʼஸுஸ்ததா³ ஸ்த்ரிய:॥ 12-37-6 (66258) ப்ரஶம்ʼஸாவசனைஸ்தாஸாம்ʼ மித²: ஶப்³தை³ஶ்ச பா⁴ரத। ப்ரீதிஜைஶ்ச ததா³ ஶப்³தை³: புரமாஸீத்ஸமாகுலம்॥ 12-37-7 (66259) தமதீத்ய யதா²யுக்தம்ʼ ராஜமார்க³ம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। அலங்க்ருʼதம்ʼ ஶோப⁴மானமுபாபாத்³ராஜவேஶ்ம ஹ॥ 12-37-8 (66260) தத: ப்ரக்ருʼதய: ஸர்வா: பௌரா ஜானபதா³ஸ்ததா³। ஊசு: கர்ணஸுகா² வாச: ஸமுபேத்ய ததஸ்தத:॥ 12-37-9 (66261) தி³ஷ்ட்யா ஜயஸி ராஜேந்த்³ர ஶத்ரூஞ்ச²த்ருனிஷூத³ன। தி³ஷ்ட்யா ராஜ்யம்ʼ புன: ப்ராப்தம்ʼ த⁴ர்மேண ச ப³லேன ச॥ 12-37-10 (66262) ப⁴வ நஸ்த்வம்ʼ மஹாராஜ ராஜேஹ ஶரதா³ம்ʼ ஶதம்। ப்ரஜா: பாலய த⁴ர்மேண யதே²ந்த்³ரஸ்த்ரிதி³வம்ʼ ததா²॥ 12-37-11 (66263) ஏவம்ʼ ராஜகுலத்³வாரி மங்க³லைரபி⁴பூஜித:। ஆஶீர்வாதா³ந்த்³விஜைருக்தான்ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய ஸமந்தத:॥ 12-37-12 (66264) ப்ரவிஶ்ய ப⁴வனம்ʼ ராஜா தே³வராஜக்³ருʼஹோபமம்। ஶ்ருத்வா விஜயஸம்ʼயுக்தம்ʼ ரதா²த்பஶ்சாத³வாதரத்॥ 12-37-13 (66265) ப்ரவிஶ்யாப்⁴யந்தரம்ʼ ஶ்ரீமாந்தை³வதான்யபி⁴க³ம்ய ச। பூஜயாமாஸ ரத்னைஶ்ச க³ந்த⁴மால்யைஶ்ச ஸர்வஶ:॥ 12-37-14 (66266) நிஶ்சக்ராம தத: ஶ்ரீமான்புனரேவ மஹாயஶா:। த³த³ர்ஶ ப்³ராஹ்மணாம்ʼஶ்சைவ ஸோ(அ)பி⁴ரூபானவஸ்தி²தான்॥ 12-37-15 (66267) ஸ ஸம்ʼவ்ருʼதஸ்ததா³ விப்ரைராஶீர்வாத³விவக்ஷுபி⁴:। ஶுஶுபே⁴ விமலஶ்சந்த்³ரஸ்தாராக³ணவ்ருʼதோ யதா²॥ 12-37-16 (66268) தாம்ʼஸ்து வை பூஜயாமாஸ கௌந்தேயோ விதி⁴வத்³த்³விஜான்। ஸுமனோமோத³கை ரத்னைர்ஹிரண்யேன ச பூ⁴ரிணா। கோ³பி⁴ர்வஸ்த்ரைஶ்ச ராஜேந்த்³ர விவிதை⁴ஶ்ச கிமிச்ச²கை:॥ 12-37-17 (66269) தௌ⁴ம்யம்ʼ கு³ரும்ʼ புரஸ்க்ருʼத்ய ஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ பிதரமேவ ச। `ப்ரவிவேஶ ஸபா⁴ம்ʼ ராஜா ஸுத⁴ர்மாம்ʼ வாஸவோ யதா²॥' 12-37-18 (66270) தத: புண்யாஹகோ⁴ஷோ(அ)பூ⁴த்³தி³வம்ʼ ஸ்தப்³த்⁴வேவ பா⁴ரத। ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ ப்ரீதிஜனந: புண்ய: ஶ்ருதிஸுகா²வஹ:॥ 12-37-19 (66271) ஹம்ʼஸவன்னேது³ஷாம்ʼ ராஜந்த்³விஜானாம்ʼ தத்ர பா⁴ரதீ। ஶுஶ்ருவே வேத³விது³ஷாம்ʼ புஷ்கலார்த²பதா³க்ஷரா॥ 12-37-20 (66272) ததோ து³ந்து³பி⁴நிர்கோ⁴ஷ: ஶங்கா²நாம்ʼ ச மனோரம:। ஜயம்ʼ ப்ரவத³தாம்ʼ தத்ர ஸ்வன: ப்ராது³ரபூ⁴ந்ன்ருʼப॥ 12-37-21 (66273) நி:ஶப்³தே³ ச ஸ்தி²தே தத்ர ததோ விப்ரஜனே புன:। ராஜானம்ʼ ப்³ராஹ்மணச்ச²ஜா² சார்வாகோ ராக்ஷஸோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-37-22 (66274) தத்ர து³ர்யோத⁴னஸகா² பி⁴க்ஷுரூபேண ஸம்ʼவ்ருʼத:। ஸாங்க்²ய: ஶிகீ² த்ரித³ண்டீ³ ச த்⁴ருʼஷ்டோ விக³தஸாத்⁴வஸ:॥ 12-37-23 (66275) வ்ருʼத: ஸர்வைஸ்ததா² விப்ரைராஶீர்வாத³விவக்ஷுபி⁴:। பரஸ்ஸஹஸ்ரை ராஜேந்த்³ர தபோனியமஸம்ʼஸ்தி²தை:॥ 12-37-24 (66276) ஸுது³ஷ்ட: பாபமாஶம்ʼஸு: பாண்ட³வானாம்ʼ மஹாத்மனாம்। அனாமந்த்ர்யைவ தான்விப்ராம்ʼஸ்தமுவாச மஹீபதிம்॥ 12-37-25 (66277) சார்வாக உவாச। 12-37-26x (5416) இமே ப்ராஹுர்த்³விஜா: ஸர்வே ஸமாரோப்ய வசோ மயி। தி⁴க்³ப⁴வந்தம்ʼ குன்ருʼபதிம்ʼ ஜ்ஞாதிகா⁴தினமஸ்து வை॥ 12-37-26 (66278) கிம்ʼ தே ராஜ்யேன கௌந்தேய க்ருʼத்வேமம்ʼ ஜ்ஞாதிஸங்க்ஷயம்। கா⁴தயித்வா கு³ரூம்ʼஶ்சைவ ம்ருʼதம்ʼ ஶ்ரேயோ ந ஜீவிதம்॥ 12-37-27 (66279) இதி தே வை த்³விஜா: ஶ்ருத்வா தஸ்ய து³ஷ்டஸ்ய ரக்ஷஸ:। விவ்யது²ஶ்சுக்ருஶுஶ்சைவ தஸ்ய வாக்யப்ரத⁴ர்ஷிதா:॥ 12-37-28 (66280) ததஸ்தே ப்³ராஹ்மணா: ஸர்வே ஸ ச ராஜா யுதி⁴ஷ்டி²ர:। வ்ரீடி³தா: பரமோத்³விக்³ராஸ்தூஷ்ணீமாஸன்விஶாம்பதே॥ 12-37-29 (66281) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-37-30x (5417) ப்ரஸீத³ந்து ப⁴வந்தோ மே ப்ரணதஸ்யாபி⁴யாசத:। ப்ரத்யாஸன்னவ்யஸனினம்ʼ ந மாம்ʼ தி⁴க்கர்துமர்ஹத²॥ 12-37-30 (66282) வைஶம்பாயன உவாச। 12-37-31x (5418) ததோ ராஜன்ப்³ராஹ்மாணாஸ்தே ஸர்வ ஏவ விஶாம்பதே। ஊசுர்னைஷ த்³விஜோ(அ)ஸ்மாகமன்யஸ்து தவ பார்தி²வ॥ 12-37-31 (66283) ஜஜ்ஞுஶ்சைனம்ʼ மஹாத்மானஸ்ததஸ்தம்ʼ ஜ்ஞானசக்ஷுஷா। ப்³ராஹ்மணா வேத³வித்³வாம்ʼஸஸ்தபோபி⁴ர்விமலீக்ருʼதா:॥ 12-37-32 (66284) ப்³ராஹ்மணா ஊசு:। 12-37-33x (5419) ஏஷ து³ர்யோத⁴னஸகா² விஶ்ருதோ ப்³ரஹ்மராக்ஷஸ:। பரிவ்ராஜகரூபேண ஹிதம்ʼ தஸ்ய சிகீர்ஷதி॥ 12-37-33 (66285) ந வயம்ʼ ப்³ரூம த⁴ர்மாத்மன்வ்யேது தே ப⁴யமீத்³ருʼஶம்। உபதிஷ்ட²து கல்யாணம்ʼ ப⁴வந்தம்ʼ ப்⁴ராத்ருʼபி⁴: ஸஹ॥ 12-37-34 (66286) வைஶம்பாயன உவாச। 12-37-35x (5420) ததஸ்தே ப்³ராஹ்மணா: ஸர்வே ஹுங்காரை: க்ரோத⁴மூர்ச்சி²தா:। நிர்ப⁴ர்த்ஸயந்த: ஶுசயோ நிஜக்⁴நு: பாபராக்ஷஸம்॥ 12-37-35 (66287) ஸ பபாத வினிர்த³க்³த⁴ஸ்தேஜஸா ப்³ரஹ்மவாதி³நாம்। மஹேந்த்³ராஶனினிர்த³க்³த⁴: பாத³போ(அ)ங்குரவானிவ॥ 12-37-36 (66288) பூஜிதாஶ்ச யயுர்விப்ரா ராஜானமபி⁴நந்த்³ய தம்। ராஜா ச ஹர்ஷமாபேதே³ பாண்ட³வ: ஸஸுஹ்ருʼஜ்ஜன:॥ ॥ 12-37-37 (66289) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 37॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-37-3 ஸ்த்ரீணாம்ʼ ஸ்த்ரீபி⁴:॥ 12-37-15 அபி⁴ரூபான்மங்க³லத்³ரவ்யபாணீன்॥ 12-37-17 கிமிச்ச²ஸி கிமிச்ச²ஸீதி ப்ருʼச்ச²த்³பி⁴ர்ப்⁴ருʼத்யைர்விவிதை⁴ர்கோ³வஸ்த்ராதி³த்³ரவ்யைர்னிமந்த்ரயத்³பி⁴ரித்யர்த²:॥ 12-37-19 ஸ்தப்³த்⁴தா⁴ வ்யாப்ய॥ 12-37-23 ஸாக்ஷ: ஶிகீ²தி ஜ².பாட²:॥ 12-37-30 ப்ரத்யாஸன்னா: ஸமீபஸ்தா²: வ்யஸனினஶ்சிரது³:கி²நோ ப்⁴ராத்ராத³யோ யஸ்ய தம்। ப்⁴ராத்ராதி³து³:க²பரிஹாரார்த²ம்ʼ மமேத³ம்ʼ ராஜ்யகரணம்ʼ நது ஸ்வஸுகா²ர்த²மித்யர்த²:॥ 12-37-32 ஜஜ்ஞுர்ஜ்ஞாதவந்த:॥ 12-37-33 சார்வாகோ நாம ராக்ஷஸ: இதி ஜ². பாட²:॥

12-38-0 (66290) வைஶம்பாயன உவாச। 12-38-0x (5421) ததஸ்தத்ர து ராஜானம்ʼ திஷ்ட²ந்தே ப்⁴ராத்ருʼபி⁴: ஸஹ। உவாச தே³வகீபுத்ர: ஸர்வத³ர்ஶீ ஜனார்த³ன:॥ 12-38-1 (66291) வாஸுதே³வ உவாச। 12-38-2x (5422) ப்³ராஹ்மணாஸ்தாத லோகே(அ)ஸ்மின்னர்சனீயா: ஸதா³ மம। ஏதே பூ⁴மிசரா தே³வா வாக்³விஷா: ஸுப்ரஸாத³கா:॥ 12-38-2 (66292) புரா க்ருʼதயுகே³ ராஜம்ʼஶ்சார்வாகோ நாம ராக்ஷஸ:। தபஸ்தேபே மஹாபா³ஹோ ப³த³ர்யாம்ʼ ப³ஹுவார்ஷிகம்॥ 12-38-3 (66293) வரேண ச்ச²ந்த்³யமானஶ்ச ப்³ரஹ்மணா ச புன: புன:। அப⁴யம்ʼ ஸர்வபூ⁴தேப்⁴யோ வரயாமாஸ பா⁴ரத॥ 12-38-4 (66294) த்³விஜாவமானாத³ன்யத்ர ப்ராதா³த்³வரமனுத்தமம்। அப⁴யம்ʼ ஸர்வபூ⁴தேப்⁴யோ த³தௌ³ தஸ்மை ஜக³த்பதி:॥ 12-38-5 (66295) ஸ து லப்³த⁴வர: பாபோ தே³வானமிதவிக்ரம:। ராக்ஷஸஸ்தாபயாமாஸ தீவ்ரகர்மா மஹாப³ல:॥ 12-38-6 (66296) ததோ தே³வா: ஸமேதாஶ்ச ப்³ரஹ்மாணமித³மப்³ருவன்। வதா⁴ய ரக்ஷஸஸ்தஸ்ய ப³லவிப்ரக்ருʼதாஸ்ததா³॥ 12-38-7 (66297) தானுவாச ததோ தே³வோ விஹிதம்ʼ தத்ர வை மயா। யதா²(அ)ஸ்ய ப⁴விதா ம்ருʼத்யுரசிரணேதி பா⁴ரத॥ 12-38-8 (66298) ராஜா து³ர்யோத⁴னோ நாம ஸகா²(அ)ஸ்ய ப⁴விதா ந்ருʼஷு। தஸ்ய ஸ்னேஹாவப³த்³தோ⁴(அ)ஸௌ ப்³ராஹ்மணானவமம்ʼஸ்யதே॥ 12-38-9 (66299) தத்ரைனம்ʼ ருஷிதா விப்ரா விப்ரகாரப்ரத⁴ர்ஷிதா:। த⁴க்ஷ்யந்தி வாக்³ப³லா: பாபம்ʼ ததோ நாஶம்ʼ க³மிஷ்யதி॥ 12-38-10 (66300) ஸ ஏஷ நிஹத: ஶேதே ப்³ரஹ்மத³ண்டே³ந ராக்ஷஸ:। சார்வாகோ ந்ருʼபதிஶ்ரேஷ்ட² மா ஶுசோ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-38-11 (66301) ஹதாஸ்தே க்ஷத்ரத⁴ர்மேண ஜ்ஞாதயஸ்தவ பார்தி²வ। ஸ்வர்க³தாஶ்ச மஹாத்மானோ வீரா: க்ஷத்ரியபுங்க³வா:॥ 12-38-12 (66302) ஸ த்வமாதிஷ்ட² கார்யாணி மா தே பூ⁴த்³வுத்³தி⁴ரன்யதா²। ஶத்ரூஞ்ஜஹி ப்ரஜா ரக்ஷ த்³விஜாம்ʼஶ்ச பரிபூஜய॥ ॥ 12-38-13 (66303) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 38॥

12-39-0 (66304) வைஶம்பாயன உவாச। 12-39-0x (5423) தத: குந்தீஸுதோ ராஜா க³தமன்யுர்க³தஜ்வர:। காஞ்சனே ப்ராட்³பு⁴கோ² ஹ்ருʼஷ்டோ ந்யஷீத³த்பரமாஸனே॥ 12-39-1 (66305) தமேவாபி⁴முகௌ² பீடே² ப்ரதீ³ப்தே காஞ்சனே ஶுபே⁴। ஸாத்யகிர்வாஸுதே³வஶ்ச நிஷீத³துரரிந்த³மௌ॥ 12-39-2 (66306) மத்⁴யே க்ருʼத்வா து ராஜானம்ʼ பீ⁴மஸேனார்ஜுனாவுபௌ⁴। நிஷீத³துர்மஹாத்மானௌ ஶ்லக்ஷ்ணயோர்மணிபீட²யோ:॥ 12-39-3 (66307) தா³ந்தே ஶய்யாஸனே ஶுப்⁴ரே ஜாம்பூ³நத³விபூ⁴ஷிதே। ப்ருʼதா²(அ)பி ஸஹதே³வேன ஸஹாஸ்தே நகுலேன ச॥ 12-39-4 (66308) ஸுத⁴ர்மா விது³ரோ தௌ⁴ம்யோ த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஶ்ச கௌரவ:। நிஷேது³ர்ஜ்வலனாகாரேஷ்வாஸனேஷு ப்ருʼத²க்ப்ருʼத²க்॥ 12-39-5 (66309) யுயுத்ஸு: ஸஞ்ஜயஶ்சைவ கா³ந்தா⁴ரீ ச யஶஸ்வினீ। த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரோ யதோ ராஜா தத: ஸர்வே ஸமாவிஶன்॥ 12-39-6 (66310) தத்ரோபவிஷ்டோ த⁴ர்மாத்மா ஶ்வேதா: ஸுமனஸோ(அ)ஸ்ப்ருʼஶத்। ஸ்வஸ்திகானக்ஷதான்பூ⁴மிம்ʼ ஸுவர்ணம்ʼ ரஜதம்ʼ மணீன்॥ 12-39-7 (66311) தத: ப்ரக்ருʼதய: ஸர்வா: புரஸ்க்ருʼத்ய புரோஹிதம்। த³த்³ருʼஶுர்த⁴ர்மராஜானமாதா³ய ப³ஹுமங்க³லம்॥ 12-39-8 (66312) ப்ருʼதி²வீம்ʼ ச ஸுவர்ணம்ʼ ச ரத்னானி விவிதா⁴நி ச। ஆபி⁴ஷேசனிகம்ʼ பா⁴ண்ட³ம்ʼ ஸர்வஸம்பா⁴ரஸம்ப்⁴ருʼதம்॥ 12-39-9 (66313) காஞ்சனௌது³ம்ப³ராஸ்தத்ர ராஜதா: ப்ருʼதி²வீமயா:। பூர்ணகும்பா⁴: ஸுமனஸோ லாஜா ப³ர்ஹீஷி கோ³ரஸா:॥ 12-39-10 (66314) ஶமீபிப்பலபாலாஶஸமிதோ⁴ மது⁴ஸர்பிஷீ। ஸ்ருவ ஔது³ம்ப³ர: ஶங்க²ஸ்ததா² ஹேமவிபூ⁴ஷித:॥ 12-39-11 (66315) தா³ஶார்ஹேணாப்⁴யனுஜ்ஞாதஸ்தத்ர தௌ⁴ம்ய: புரோஹித:। ப்ராகு³த³க்ப்ரவணே வேதீ³ம்ʼ லக்ஷணேனோபலிக்²ய ச॥ 12-39-12 (66316) வ்யாக்⁴ரசர்மோத்தரே ஶுக்லே ஸர்வதோப⁴த்³ர ஆஸனே। த்³ருʼட⁴பாத³ப்ரதிஷ்டா²நே ஹுதாஶனஸமத்விபி॥ 12-39-13 (66317) உபவேஶ்ய மஹாத்மானம்ʼ க்ருʼஷ்ணாம்ʼ ச த்³ருபதா³த்மஜாம்। ஜுஹாவ பாவகம்ʼ தீ⁴மான்விதி⁴மந்த்ரபுரஸ்க்ருʼதம்॥ 12-39-14 (66318) தத உத்தா²ய தா³ஶார்ஹ: ஶங்க²மாதா³ய பூரிதம்। அப்⁴யஷிஞ்சத்பதிம்ʼ ப்ருʼத்²வ்யா: குந்தீபுத்ரம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ரம்। த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஶ்ச ராஜர்ஷி: ஸர்வா: ப்ரக்ருʼதயஸ்ததா²॥ 12-39-15 (66319) அனுஜ்ஞாதோ(அ)த² க்ருʼஷ்ணேன ப்⁴ராத்ருʼபி⁴: ஸஹ பாண்ட³வ:। பாஞ்சஜன்யாபி⁴ஷிக்தஶ்ச ராஜா(அ)ம்ருʼதமுகோ²(அ)ப⁴வத்॥ 12-39-16 (66320) ததோ(அ)னுவாத³யாமாஸு: பணவானகது³ந்து³பீ⁴ந்॥ 12-39-17 (66321) த⁴ர்மராஜோ(அ)பி தத்ஸர்வம்ʼ ப்ரதிஜக்³ராஹ த⁴ர்மத:। பூஜயாமாஸ தாம்ʼஶ்சாபி விதி⁴வத்³பூ⁴ரித³க்ஷிண:॥ 12-39-18 (66322) ததோ நிஷ்கஸஹஸ்ரேண ப்³ராஹ்மணான்ஸ்வஸ்த்யவாசயன்। வேதா³த்⁴யயனஸம்பன்னாந்த்⁴ருʼதிஶீலஸமன்விதான்॥ 12-39-19 (66323) தே ப்ரீதா ப்³ராஹ்மணா ராஜன்ஸ்வஸ்த்யூசுர்ஜயமேவ ச। ஹம்ʼஸா இவ ச நர்த³ந்த: ப்ரஶஶம்ʼஸுர்யுதி⁴ஷ்டி²ரம்॥ 12-39-20 (66324) யுதி⁴ஷ்டி²ர மஹாபா³ஹோ தி³ஷ்ட்யா ஜயஸி பாண்ட³வ। தி³ஷ்ட்யா ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ ப்ராப்தோ(அ)ஸி விக்ரமேண மஹாத்³யுதே॥ 12-39-21 (66325) தி³ஷ்ட்யா கா³ண்டீ³வத⁴ன்வா ச பீ⁴மஸேனஶ்ச பாண்ட³வ:। த்வம்ʼ சாபி குஶலீ ராஜன்மாத்³ரீபுத்ரௌ ச பாண்ட³வௌ॥ 12-39-22 (66326) முக்தா வீரக்ஷயாத்தஸ்மாத்ஸங்க்³ராமாத்³விஜிதத்³விஷ:। க்ஷிப்ரமுத்தரகார்யாணி குரு ஸர்வாணி பா⁴ரத॥ 12-39-23 (66327) தத: ப்ரீத்யா(அ)ர்சித: ஸத்³பி⁴ர்த⁴ர்மராஜோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। ப்ரதிபேதே³ மஹத்³ராஜ்யம்ʼ ஸுஹ்ருʼத்³பி⁴: ஸஹ பா⁴ரத॥ ॥ 12-39-24 (66328) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 39॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-39-1 க³தமன்யுர்வீததை³ந்ய:। க³தஜ்வரோ வீதஶோக:॥ 12-39-2 நிஷீத³துரிதி நிஷேத³துரித்யர்தே² ஆர்ஷம்॥ 12-39-4 தா³ந்தே க³ஜத³ந்தமயே॥ 12-39-5 ஸுத⁴ர்மா து³ர்யோத⁴னபுரோஹித:॥ 12-39-7 ஸ்வஸ்திகான்ஸர்வதோப⁴த்³ராத்³யங்கிதானி தே³வதாபீடா²நி॥ 12-39-9 பா⁴ண்ட³ம்ʼ உபகரணம்॥ 12-39-10 ஔது³ம்ப³ராஸ்தாம்ரமயா:॥ 12-39-11 உது³ம்ப³ரகாஷ்டமய: ஸ்ருவ:॥ 12-39-16 அம்ருʼதமுக²: அத்யந்தம்ʼ த³ர்ஶனீய:॥

12-40-0 (66329) வைஶம்பாயன உவாச। 12-40-0x (5424) ப்ரக்ருʼதீனாம்ʼ ச தத்³வாக்யம்ʼ தே³ஶகாலோபப்³ருʼம்ʼஹிதம்। ஶ்ருத்வா யுதி⁴ஷ்டி²ரோ ராஜா(அ)தோ²த்தரம்ʼ ப்ரத்யபா⁴ஷத॥ 12-40-1 (66330) த⁴ன்யா: பாண்டு³ஸுதா நூனம்ʼ யேஷாம்ʼ ப்³ராஹ்மணபுங்க³வா:। தத்²யான்வாப்யத²வா(அ)தத்²யான்கு³ணானாஹு: ஸமாக³தா:॥ 12-40-2 (66331) அனுக்³ராஹ்யா வயம்ʼ நூனம்ʼ ப⁴வதாமிதி மே மதி:। யதே³வம்ʼ கு³ணஸம்பன்னானஸ்மான்ப்³ரூத² விமத்ஸரா:॥ 12-40-3 (66332) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரோ மஹாராஜ: பிதா நோ தை³வதம்ʼ பரம்। ஶாஸனே(அ)ஸ்ய ப்ரியே சைவ ஸ்தே²யம்ʼ மத்ப்ரியகாங்க்ஷிபி⁴:॥ 12-40-4 (66333) ஏதத³ர்த²ம்ʼ ஹி ஜீவாமி க்ருʼத்வா ஜ்ஞாதிவத⁴ம்ʼ மஹத்। அஸ்ய ஶுஶ்ரூஷணம்ʼ கார்யம்ʼ மயா நித்யமதந்த்³ரிணா॥ 12-40-5 (66334) யதி³ சாஹமனுக்³ராஹ்யோ ப⁴வதாம்ʼ ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ ததா²। த்⁴ருʼதரா யதா²பூர்வம்ʼ வ்ருʼத்திம்ʼ வர்திதுமர்ஹத²॥ 12-40-6 (66335) ஏஷ நாதோ² ஹி ஜக³தோ ப⁴வதாம்ʼ ச மயா ஸஹ। அஸ்ய ப்ரஸாதே³ ப்ருʼதி²வீ பாண்ட³வா: ஸர்வ ஏவ ச॥ 12-40-7 (66336) ஏதன்மனஸி கர்தவ்யம்ʼ ப⁴வத்³பி⁴ர்வசனம்ʼ மம। அனுஜ்ஞாப்யாத² தான்ராஜா யதே²ஷ்டம்ʼ க³ம்யதாமிதி॥ 12-40-8 (66337) பௌரஜானபதா³ந்ஸர்வான்விஸ்ருʼஜ்ய குருனந்த³ன:। யௌவராஜ்யேன கௌந்தேயம்ʼ பீ⁴மஸேனமயோஜயத்॥ 12-40-9 (66338) மந்த்ரே ச நிஶ்சயே சைவ ஷாங்கு³ண்யஸ்ய ச சிந்தனே। விது³ரம்ʼ பு³த்³தி⁴ஸம்பன்னம்ʼ ப்ரீதிமான்ஸ ஸமாதி³ஶத்॥ 12-40-10 (66339) க்ருʼதாக்ருʼதபரிஜ்ஞானே ததா²(அ)(அ)யவ்யயசிந்தனே। ஸஞ்ஜயம்ʼ யோஜயாமாஸ வ்ருʼத்³த⁴ம்ʼ ஸர்வகு³ணைர்யுதம்॥ 12-40-11 (66340) ப³லஸ்ய பரிமாணே ச ப⁴க்தவேதனயோஸ்ததா²। நகுலம்ʼ வ்யாதி³ஶத்³ராஜா கர்மணாம்ʼ சான்வவேக்ஷணே॥ 12-40-12 (66341) பரசக்ரோபரோதே⁴ ச த்³ருʼப்தானாம்ʼ சாவமர்த³னே। யுதி⁴ஷ்டி²ரோ மஹாராஜ ப²ல்கு³நம்ʼ வ்யாதி³தே³ஶ ஹ॥ 12-40-13 (66342) த்³விஜானாம்ʼ தே³வகார்யேஷு கார்யேஷ்வன்யேஷு சைவ ஹ। தௌ⁴ம்யம்ʼ புரோத⁴ஸாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ நித்யமேவ ஸமாதி³ஶத்॥ 12-40-14 (66343) ஸஹதே³வம்ʼ ஸமீபஸ்த²ம்ʼ நித்யமேவ ஸமாதி³ஶத்। தனே கோ³ப்யோ ஹி ந்ருʼபதி: ஸர்வாவஸ்தோ² விஶாம்பதே॥ 12-40-15 (66344) யான்யானமன்யத்³யோக்³யாம்ʼஶ்ச யேஷு யேஷ்விஹ கர்மஸு। தாம்ʼஸ்தாம்ʼஸ்தேஷ்வேவ யுயுஜே ப்ரீயமாணோ மஹீபதி:॥ 12-40-16 (66345) விது³ரம்ʼ ஸஞ்ஜயம்ʼ சைவ யுயுத்ஸும்ʼ ச மஹாமதிம்। அப்³ரவீத்பரவீரக்⁴நோ த⁴ர்மாத்மா த⁴ர்மவத்ஸல:॥ 12-40-17 (66346) உத்தா²யோத்தா²ய தத்கார்யமஸ்ய ராஜ்ஞ: பிதுர்மம। ஸர்வம்ʼ ப⁴வத்³பி⁴: கர்தவ்யமப்ரமத்தைர்யதா² மம॥ 12-40-18 (66347) பௌரஜானபதா³நாம்ʼ ச யானி கார்யாணி நித்யஶ:। ராஜானம்ʼ ஸமனுஜ்ஞாப்ய தானி கார்யாணி த⁴ர்மத:॥ ॥ 12-40-19 (66348) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 40॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-40-18 யத் அஸ்ய கார்யம்ʼ தச்ச ப⁴வத்³பி⁴: கர்தவ்யமித்யர்த²:। அப்ரமத்தைஸ்ததா²மயேதி ட. த³. பாட²:॥ 12-40-19 தானி கார்யாணி கர்தவ்யானீத்யர்த²:॥

12-41-0 (66349) வைஶம்பாயன உவாச। 12-41-0x (5425) ததோ யுதி⁴ஷ்டி²ரோ ராஜா ஜ்ஞாதீனாம்ʼ யே ஹதா யுதி⁴। ஶ்ராத்³தா⁴நி காரயாமாஸ தேஷாம்ʼ ப்ருʼத²கு³தா³ரதீ⁴:॥ 12-41-1 (66350) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரோ த³தௌ³ ராஜா புத்ராணாமௌர்த்⁴வதே³ஹிகம்। ஸர்வகாமகு³ணோபேதமன்னம்ʼ கா³ஶ்ச த⁴னானி ச। ரத்னானி ச விசித்ராணி மஹார்ஹாணி மஹாயஶா:॥ 12-41-2 (66351) யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்து த்³ரோணஸ்ய கர்ணஸ்ய ச மஹாத்மன:। த்⁴ருʼஷ்டத்³யும்னாபி⁴மன்யுப்⁴யாம்ʼ ஹேடி³ம்ப³ஸ்ய ச ரக்ஷஸ:॥ 12-41-3 (66352) விராடப்ரப்⁴ருʼதீனாம்ʼ ச ஸுஹ்ருʼதா³முபகாரிணாம்। த்³ருபத³த்³ரௌபதே³யானாம்ʼ த்³ரௌபத்³யா ஸஹிதோ த³தௌ³॥ 12-41-4 (66353) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ஸஹஸ்ராணி ப்ருʼத²கே³கைகமுத்³தி³ஶன்। த⁴னை ரத்னைஶ்ச கோ³பி⁴ஶ்ச வஸ்த்ரைஶ்ச ஸமதர்பயத்॥ 12-41-5 (66354) யே சான்யே ப்ருʼதி²வீபாலா யேஷாம்ʼ நாஸ்தி ஸுஹ்ருʼஜ்ஜன:। உத்³தி³ஶ்யோத்³தி³ஶ்ய தேஷாம்ʼ ச சக்ரே ராஜௌர்த்⁴வதே³ஹிகம்॥ 12-41-6 (66355) ஸபா⁴: ப்ரபாஶ்ச விவிதா⁴ஸ்தடாகானி ச பாண்ட³வ:। ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ காரயாமாஸ ஸர்வேஷாமௌர்த்⁴வதே³ஹிகம்॥ 12-41-7 (66356) ஸ தேஷாமன்ருʼணோ பூ⁴த்வா க³த்வா லோகேஷ்வவாச்யதாம்। க்ருʼதக்ருʼத்யோ(அ)ப⁴வத்³ராஜா ப்ரஜா த⁴ர்மேண பாலயன்॥ 12-41-8 (66357) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரம்ʼ யதா²பூர்வம்ʼ கா³ந்தா⁴ரீம்ʼ விது³ரம்ʼ ததா²। ஸர்வாம்ʼஶ்ச கௌரவான்மான்யான்ப்⁴ருʼத்யாம்ʼஶ்ச ஸமபூஜயத்॥ 12-41-9 (66358) யாஶ்ச தத்ர ஸ்த்ரிய: காஶ்சித்³த⁴தவீரா ஹதாத்மஜா:॥ ஸர்வாஸ்தா: கௌரவோ ராஜா ஸம்பூஜ்யாபாலாயத்³த்⁴ருʼணீ॥ 12-41-10 (66359) தீ³நாந்த⁴க்ருʼபணானாம்ʼ ச க்³ருʼஹாச்சா²த³னபோ⁴ஜனை:। ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யபரோ ராஜா சகாரானுக்³ரஹம்ʼ ப்ரபு⁴:॥ 12-41-11 (66360) ஸ விஜித்ய மஹீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாமான்ருʼண்யம்ʼ ப்ராப்ய வைரிஷு। நி:ஸபத்ன: ஸுகீ² ராஜா விஜஹார யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ ॥ 12-41-12 (66361) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 41॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-41-10 ஸம்பூஜ்யாபாலயத்ப்ரஜா இதி ட³.த². பாட²:॥

12-42-0 (66362) வைஶம்பாயன உவாச। 12-42-0x (5426) அபி⁴ஷிக்தோ மஹாப்ராஜ்ஞோ ராஜ்யம்ʼ ப்ராப்ய யுதி⁴ஷ்டி²ர:। தா³ஶார்ஹம்ʼ புண்ட³ரீகாக்ஷமுவாச ப்ராஞ்ஜலி: ஶுசி:॥ 12-42-1 (66363) தவ க்ருʼஷ்ண ப்ரஸாதே³ந நயேன ந ப³லேன ச। பு³த்³த்⁴யா ச யது³ஶார்தூ³ல ததா² விக்ரமணேன ச॥ 12-42-2 (66364) புன: ப்ராப்தமித³ம்ʼ ராஜ்யம்ʼ பித்ருʼபைதாமஹம்ʼ மயா। நமஸ்தே புண்ட³ரீகாக்ஷ புன: புனரரிந்த³ம॥ 12-42-3 (66365) த்வாமேகமாஹு: புருஷம்ʼ த்வாமாஹு: ஸாத்வதாம்ʼ பதிம்। நாமபி⁴ஸ்த்வாம்ʼ ப³ஹுவிதை⁴: ஸ்துவந்தி ப்ரயதா த்³விஜா:॥ 12-42-4 (66366) விஶ்வகர்மன்னமஸ்தே(அ)ஸ்து விஶ்வாத்மன்விஶ்வஸம்ப⁴வ। விஷ்ணோ ஜிஷ்ணோ ஹரே க்ருʼஷ்ண வைகுண்ட² புருஷோத்தம॥ 12-42-5 (66367) அதி³த்யா: ஸப்ததா⁴ த்வம்ʼ து புராணோ க³ர்ப⁴தாம்ʼ க³த:। ப்ருʼஶ்னிக³ர்ப⁴ஸ்த்வமேவைகஸ்த்ரியுக³ம்ʼ த்வாம்ʼ வத³ந்த்யபி॥ 12-42-6 (66368) ஶுசிஶ்ரவா ஹ்ருʼஷீகேஶோ க்⁴ருʼதார்சிர்ஹம்ʼஸ உச்யதே। த்ரிசக்ஷு: ஶம்பு⁴ரேகஸ்த்வம்ʼ விபு⁴ர்தா³மோத³ரோ(அ)பி ச॥ 12-42-7 (66369) வராஹோ(அ)க்³நிர்ப்³ருʼஹத்³பா⁴நுர்வ்ருʼஷப⁴ஸ்தார்க்ஷ்யலக்ஷண:। அனீகஸாஹ: புருஷ: ஶிபிவிஷ்ட உருக்ரம:॥ 12-42-8 (66370) வரிஷ்ட² உக்³ரஸேனானீ: ஸத்யோ வாஜஸனிர்கு³ஹ:। அச்யுதஶ்ச்யாவனோ(அ)ரீணாம்ʼ ஸம்ʼஸ்க்ருʼதோ விக்ருʼதிர்வ்ருʼஷ:॥ 12-42-9 (66371) க்ருʼஷ்ணத⁴ர்மஸ்த்வமேவாதி³ர்வ்ருʼஷத³ர்போ⁴ வ்ருʼஷாகபி:। ஸிந்து⁴ர்விதூ⁴ர்மிஸ்த்ரிககுப் த்ரிதா⁴மா த்ரிவ்ருʼத³ச்யுத:॥ 12-42-10 (66372) ஸம்ராட்³ விராட் ஸ்வராட் சைவ ஸ்வராட்³பூ⁴தமயோ ப⁴வ:। விபூ⁴ர்பூ⁴ரதிபூ⁴: க்ருʼஷ்ண: க்ருʼஷ்ணவர்த்மா த்வமேவ ச॥ 12-42-11 (66373) ஸ்விஷ்டக்ருʼத்³பி⁴ஷஜாவர்த: கபிலஸ்த்வம்ʼ ச வாமன:। யஜ்ஞோ த்⁴ருவ: பதங்க³ஶ்ச ஜயத்ஸேனஸ்த்வமுச்யஸே॥ 12-42-12 (66374) ஶிக²ண்டீ³ நஹுஷோ ப³ப்⁴ருர்தி³விஸ்ப்ருʼக் த்வம்ʼ புனர்வஸு:। ஸுப³ப்⁴ரூ ருக்மயஜ்ஞஶ்ச ஸுஷேணோ து³ந்து³பி⁴ஸ்ததா²॥ 12-42-13 (66375) க³ப⁴ஸ்தினேமி: ஶ்ரீபஜ²: புஷ்கர: ஶுஷ்மதா⁴ரண:। ருʼபு⁴ர்விபு⁴: ஸர்வஸூக்ஷ்மஸ்த்வ த⁴ரித்ரீ ச பட்²யஸே॥ 12-42-14 (66376) அம்போ⁴நிதி⁴ஸ்த்வம்ʼ ப்³ரஹ்மா த்வம்ʼ பவித்ரம்ʼ தா⁴ம தா⁴மவித்। ஹிரண்யக³ர்ப⁴: புருஷ: ஸ்வதா⁴ ஸ்வாஹா ச கேஶவ:॥ 12-42-15 (66377) யோனிஸ்த்வமஸ்ய ப்ரலயஶ்ச க்ருʼஷ்ண த்வமேவேத³ம்ʼ ஸ்ருʼஜஸி விஶ்வமக்³ரே। விஶ்வம்ʼ சேத³ம்ʼ த்வத்³வஶே விஶ்வயோனே நமோஸ்து தே ஶார்ங்க³சக்ராஸிபாணே॥ 12-42-16 (66378) வைஶம்பாயன உவாச। 12-42-17x (5427) ஏவம்ʼ ஸ்துதோ த⁴ர்மராஜேன க்ருʼஷ்ண: ஸபா⁴மத்⁴யே ப்ரீதிமான்புஷ்கராக்ஷ:। தமப்⁴யனந்த³த்³பா⁴ரதம்ʼ புஷ்கலாபி⁴ ர்வாக்³பி⁴ர்ஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ பாண்ட³வம்ʼ யாத³வாக்³ர்ய:॥ 12-42-17 (66379) `ஏதன்னாமஶதம்ʼ விஷ்ணோர்த⁴ர்மராஜேன கீர்திதம்। ய: படே²ச்ச்²ருʼணுயாத்³வாபி ஸர்வபாபை: ப்ரமுச்யதே॥' ॥ 12-42-18 (66380) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³விசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 42॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-42-6 ஸப்ததா⁴ விஷ்ண்வாக்²ய ஆதி³த்யோ வாமனஶ்சேதி த்³வேதா⁴ அதி³த்யாமேவ ஜன்ம। ததோ(அ)தி³தே ரூபாந்தரேஷு ப்ருʼஶ்னிப்ரப்⁴ருʼதிஷு க்ரமாத்ப்ருʼஶ்னிக³ர்ப⁴: பரஶுராம: தா³ஶரதீ⁴ராம: யாத³வௌ ராமக்ருʼஷ்ணௌ சேதி। ஸர்வேஷு க³ர்பே⁴ஷு ஏகஏவ த்வம்। த்ரிஷு க்ருʼதாதி³ஷு யுகே³ஷு ப⁴வம்ʼ த்ரியுக³ம்। ஆதி³த்யா: ஸப்தராத்ரம்ʼ த்வா புராணே த⁴ர்மதோ க³த:। இதி த². பாட²:॥ 12-42-7 ந்ருʼசக்ஷு: ஶம்பு⁴ரிதி த². த³. பாட²:॥ 12-42-8 வருணோ(அ)க்³நிர்வ்ருʼஹித்³பா⁴நுர்வ்ருʼஷண இதி த².த³. பாட²:॥ 12-42-9 வாசிஷ்ட² உக்³ரஸேனானீரிதி ட³. த². த³. பாட²:। ஸங்க்ருʼதி: ப்ரக்ருʼதிர்விபு⁴ரிதி ட³. த². பாட²:॥ 12-42-10 த்ரிககுப் ஊர்த்⁴வவர்த்மா த்வமேவேதி த². த³. பாட²:॥

12-43-0 (66381) வைஶம்பாயன உவாச। 12-43-0x (5428) ததோ விஸர்ஜயாமாஸ ஸர்வாஸ்தா: ப்ரக்ருʼதீர்ன்ருʼப:। விவிஶுஶ்சாப்⁴யனுஜ்ஞாதா யதா²ஸ்வானி க்³ருʼஹாணி தே॥ 12-43-1 (66382) ததோ யுதி⁴ஷ்டி²ரோ ராஜா பீ⁴மம்ʼ பீ⁴மபராக்ரமம்। ஸாந்த்வயன்னப்³ரவீச்ச்²ரீமானர்ஜுனம்ʼ யமஜௌ ததா²॥ 12-43-2 (66383) ஶத்ருபி⁴ர்விவிதை⁴: ஶஸ்த்ரை: க்ஷததே³ஹா மஹாரணே। ஶ்ராந்தா ப⁴வந்த: ஸுப்⁴ருʼஶம்ʼ தாபிதா: ஶோகமன்யுபி⁴:॥ 12-43-3 (66384) அரண்யே து³:க²வஸதிர்மத்க்ருʼதே ப⁴ரதர்ஷபா⁴:। ப⁴வத்³பி⁴ரனுபூ⁴தா ஹி யதா² காபுருஷைஸ்ததா²॥ 12-43-4 (66385) யதா²ஸுக²ம்ʼ யதா²ஜோஷம்ʼ ஜயோ(அ)யமனுபூ⁴யதாம்। விஶ்ராந்தாம்̐ல்லப்³த⁴விஶ்வாஸாஞ்ஶ்வ: ஸமேதா(அ)ஸ்மி வ: புன:॥ 12-43-5 (66386) ததோ து³ர்யோத⁴னக்³ருʼஹம்ʼ ப்ராஸாதை³ருபஶோபி⁴தம்। ப³ஹுரத்னஸமாகீர்ணம்ʼ தா³ஸீதா³ஸஸமாகுலம்॥ 12-43-6 (66387) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ராப்⁴யனுஜ்ஞாதம்ʼ ப்⁴ராத்ரா த³த்தம்ʼ வ்ருʼகோத³ர:। ப்ரதிபேதே³ மஹாபா³ஹுர்மந்தி³ரம்ʼ மக⁴வானிவ॥ 12-43-7 (66388) யதா² து³ர்யோத⁴னக்³ருʼஹம்ʼ ததா² து³:ஶாஸனஸ்ய து। ப்ராஸாத³பா⁴லாஸம்ʼயுக்தம்ʼ ஹேமதோரணபூ⁴ஷிதம்॥ 12-43-8 (66389) தா³ஸீதா³ஸஸுஸம்பூர்ணம்ʼ ப்ரபூ⁴தத⁴னதா⁴ந்யவத்। ப்ரதிபேதே³ மஹாபா³ஹுரர்ஜுனோ ராஜஶாஸனாத்॥ 12-43-9 (66390) து³ர்மர்ஷணஸ்ய ப⁴வனம்ʼ து³:ஶாஸனக்³ருʼஹாத்³வரம்। குபே³ரப⁴வனப்ரக்²யம்ʼ மணிஹேமவிபூ⁴ஷிதம்॥ 12-43-10 (66391) நகுலாய வரார்ஹாய கர்ஶிதாய மஹாவனே। த³தௌ³ ப்ரீதோ மஹாராஜ த⁴ர்மபுத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 12-43-11 (66392) து³ர்முக²ஸ்ய ச வேஶ்மாக்³ர்யம்ʼ ஶ்ரீமத்கனகபூ⁴ஷணம்। பூர்ணபஜ²த³லாக்ஷீணாம்ʼ ஸ்த்ரீணாம்ʼ ஶயனஸங்குலம்॥ 12-43-12 (66393) ப்ரத³தௌ³ ஸஹதே³வாய ஸந்ததம்ʼ ப்ரியகாரிணே। முமுதே³ தச்ச லப்³த்⁴வா(அ)ஸௌ கைலாஸம்ʼ த⁴னதோ³ யதா²॥ 12-43-13 (66394) யுயுத்ஸுர்விது³ரஶ்சைவ ஸஞ்ஜயஶ்ச விஶாம்பதே। ஸுத⁴ர்மா சைவ தௌ⁴ம்யஶ்ச யதா² ஸ்வாஞ்ஜக்³முராலயான்॥ 12-43-14 (66395) ஸஹ ஸாத்யகினா ஶௌரிரர்ஜுனஸ்ய நிவேஶனம்। விவேஶ புருஷவ்யாக்⁴ரோ வ்யாக்⁴ரோ கி³ரிகு³ஹாமிவ॥ 12-43-15 (66396) தத்ர ப⁴க்ஷ்யான்னபானைஸ்தே முதி³தா: ஸுஸுகோ²ஷிதா:। ஸுக²ப்ரப³த்³தா⁴ ராஜானமுபதஸ்து²ர்யுதி⁴ஷ்டி²ரம்॥ ॥ 12-43-16 (66397) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரிசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 43॥

12-44-0 (66398) ஜனமேஜய உவாச। 12-44-0x (5429) ப்ராப்ய ராஜ்யம்ʼ மஹாபா³ஹுர்த⁴ர்மபுத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। யத³ன்யத³கரோத்³விப்ர தன்மே வக்துமிஹார்ஹஸி॥ 12-44-1 (66399) ப⁴க³வான்வா ஹ்ருʼஷீகேஶஸ்த்ரைலோக்யஸ்ய பரோ கு³ரு:। ருʼஷே யத³கரோத்³வீரஸ்தச்ச வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 12-44-2 (66400) வைஶம்பாயன உவாச। 12-44-3x (5430) ஶ்ருʼணு தத்த்வேன ராஜேந்த்³ர கீர்த்யமானம்ʼ மயா(அ)னக⁴। வாஸுதே³வம்ʼ புரஸ்க்ருʼத்ய யத³குர்வத பாண்ட³வா:॥ 12-44-3 (66401) ப்ராப்ய ராஜ்யம்ʼ மஹாராஜ குந்தீபுத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। வர்ணான்ஸம்ʼஸ்தா²பயாமாஸ நயேன வினயேன ச॥ 12-44-4 (66402) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ஸஹஸ்ரம்ʼ ச ஸ்னாதகானாம்ʼ மஹாத்மனாம்। ஸஹஸ்ரனிஷ்கைரேகைகம்ʼ தர்பயாமாஸ பாண்ட³வ:॥ 12-44-5 (66403) ததா²(அ)னுஜீவினோ ப்⁴ருʼத்யான்ஸம்ʼஶ்ரிதானதிதீ²நபி। காமை: ஸந்தர்பயாமாஸ க்ருʼபணாம்ʼஸ்தார்கிகானபி॥ 12-44-6 (66404) புரோஹிதாய தௌ⁴ம்யாய ப்ராதா³த³யுதஶ: ஸ கா³:। த⁴னம்ʼ ஸுவர்ணம்ʼ ரஜதம்ʼ வாஸாம்ʼஸி விவிதா⁴ந்யபி॥ 12-44-7 (66405) க்ருʼபாய ச மஹாராஜ பித்ருʼவத்தமதர்பயத்। விது³ராய ச ராஜா(அ)ஸௌ பூஜாம்ʼ சக்ரே யதவ்ரத:॥ 12-44-8 (66406) ப⁴க்ஷ்யான்னபானைர்விவிதை⁴ர்வாஸோபி⁴: ஶயனாஸனை:। ஸர்வான்ஸந்தோபயாமாஸ ஸம்ʼஶ்ரிதாந்த³த³தாம்ʼ வர:॥ 12-44-9 (66407) லப்³த⁴ப்ரஶமனம்ʼ க்ருʼத்வா ஸ ராஜா ராஜஸத்தம। யுயுத்ஸோர்தா⁴ர்தராஷ்ட்ரஸ்ய பூஜாம்ʼ சக்ரே மஹாயேஶா:॥ 12-44-10 (66408) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ராய தத்³ராஜ்யம்ʼ கா³ந்தா⁴ர்யை விது³ராய ச। நிவேத்³ய ஸுஸ்த²வத்³ராஜா ஸுக²மாஸ்தே யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 12-44-11 (66409) ததா² ஸர்வம்ʼ ஸ நக³ரம்ʼ ப்ரஸாத்³ய ப⁴ரதர்ஷப⁴। வாஸுதே³வம்ʼ மஹாத்மானமப்⁴யக³ச்ச²த்க்ருʼதாஞ்ஜலி:॥ 12-44-12 (66410) ததோ மஹதி பர்யங்கே மணிகாஞ்சனபூ⁴ஷிதே। த³த³ர்ஶ க்ருʼஷ்ணமாஸீனம்ʼ நீலம்ʼ மேராவிவாம்பு³த³ம்॥ 12-44-13 (66411) ஜாஜ்வல்யமானம்ʼ வபுஷா தி³வ்யாப⁴ரணபூ⁴ஷிதம்। பீதகௌஶேயவஸனம்ʼ ஹேம்னேவோபக³த மணிம்॥ 12-44-14 (66412) கௌஸ்துபே⁴நோரஸிஸ்தே²ந மணினா(அ)பி⁴விராஜிதம்। உத்³யதேவோத³யம்ʼ ஶைலம்ʼ ஸூர்யேணாபி⁴விராஜிதம்॥ 12-44-15 (66413) நௌபம்யம்ʼ வித்³யதே தஸ்ய த்ரிஷு லோகேஷு கிஞ்சன॥ 12-44-16 (66414) ஸோ(அ)பி⁴க³ம்ய மஹாத்மானம்ʼ விஷ்ணும்ʼ புருஷஸத்தமம்। உவாச மது⁴ரம்ʼ ராஜா ஸ்மிதபூர்வமித³ம்ʼ ததா³॥ 12-44-17 (66415) ஸுகே²ந தே நிஶா கச்சித்³வ்யுஷ்டா பு³த்³தி⁴மதாம்ʼ வர। கச்சிஜ்ஜ்ஞானானி ஸர்வாணி ப்ரஸன்னானி தவாச்யுத॥ 12-44-18 (66416) ததை²வோபஶ்ரிதா தே³வீ பு³த்³தி⁴ர்பு³த்³தி⁴மதாம்ʼ வர। வயம்ʼ ராஜ்யமனுப்ராப்தா: ப்ருʼதி²வீ ச வஶே ஸ்தி²தா॥ 12-44-19 (66417) தவ ப்ரஸாதா³த்³ப⁴க³வம்ʼஸ்த்ரிலோகக³திவிக்ரம। ஜயம்ʼ ப்ராப்தா யஶஶ்சாக்³ர்யம்ʼ ந ச த⁴ர்மச்யுதா வயம்॥ 12-44-20 (66418) தம்ʼ ததா² பா⁴ஷமாணம்ʼ து த⁴ர்மராஜமரிந்த³மம்। நோவாச ப⁴க³வான்கிஞ்சித்³த்⁴யானமேவான்வபத்³யத॥ ॥ 12-44-21 (66419) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுஶ்சத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 44॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-44-10 லப்³த⁴ப்ரஶமனம்ʼ லப்³த⁴ஸ்ய த⁴னாதே³: யதோ²சிதமம்ʼஶத: பாத்ரே ஸமர்பணேன ஶாந்திகம்॥

12-45-0 (66420) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-45-0x (5431) கிமித³ம்ʼ பரமாஶ்சர்யம்ʼ த்⁴யாயஸ்யமிதவிக்ரம। கச்சில்லோகத்ரயஸ்யாஸ்ய ஸ்வஸ்தி லோகபராயண॥ 12-45-1 (66421) `இந்த்³ரியாணி மனஶ்சைவ பு³த்³தௌ⁴ ஸம்ʼவேஶிதானி தே'। சதுர்த²ம்ʼ த்⁴யானமார்க³ம்ʼ த்வமாலம்ப்³ய புருஷர்ஷப⁴। அபக்ராந்தோ யதோ ஜீவஸ்தேன மே விஸ்மிதம்ʼ மன:॥ 12-45-2 (66422) நிக்³ருʼஹீதோ ஹி வாயுஸ்தே பஞ்சகர்மா ஶரீரக³:। இந்த்³ரியாணி ச ஸர்வாணி மனஸி ஸ்தா²பிதானி தே॥ 12-45-3 (66423) வாக்ச ஸத்வம்ʼ ச கோ³விந்த³ பு³த்³தௌ⁴ ஸம்ʼவேஶிதானி தே। ஸர்வே சைவ கு³ணா தே³வா: க்ஷேத்ரஜ்ஞே தே நிவேஶிதா:॥ 12-45-4 (66424) நேங்க³ந்தி தவ ரோமாணி ஸ்தி²ரா பு³த்³தி⁴ஸ்ததா² மன:। காஷ்ட²குட்³யஶிலாபூ⁴தோ நிரீஹஶ்சாஸி மாத⁴வ॥ 12-45-5 (66425) யதா² தீ³போ நிவாதஸ்தோ² நிரிங்கோ³ ஜ்வலதே(அ)ச்யுத। ததா²(அ)ஸி ப⁴க³வந்தே³ந நிஶ்சலோ யோக³னிஶ்சயாத்॥ 12-45-6 (66426) யதி³ ஶ்ரோதுமிஹார்ஹாமி ந ரஹஸ்யம்ʼ ச தே யதி³। சி²ந்தி⁴ மே ஸம்ʼஶயம்ʼ தே³வ ப்ரபன்னாயாபி⁴யாசதே॥ 12-45-7 (66427) த்வம்ʼ ஹி கர்தா விகர்தா ச த்வம்ʼ க்ஷரஶ்சாக்ஷரஶ்ச ஹ। அனாதி³நித⁴னோ ஹ்யாத்³யஸ்த்வமேக: புருஷோத்தம॥ 12-45-8 (66428) த்வம்ʼ ப்ரபன்னாய ப⁴க்தாய ஶிரஸா ப்ரணதாய ச। த்⁴யானஸ்யாஸ்ய யதா²தத்த்வம்ʼ ப்³ரூஹி த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வர॥ 12-45-9 (66429) தத: ஸ்வகோ³சரே ந்யஸ்ய மனோபு³த்³தீ⁴ந்த்³ரியாணி ச। ஸ்மிதபூர்வமுவாசேத³ம்ʼ ப⁴க³வான்வாஸவானுஜ:॥ 12-45-10 (66430) வாஸுதே³வ உவாச। 12-45-11x (5432) ஶரதல்பக³தோ பீ⁴ஷ்ம: ஶாம்யன்னிவ ஹுதாஶன:। மாம்ʼ த்⁴யாதி புருஷவ்யாக்⁴ரஸ்ததோ மே தத்³க³தம்ʼ மன:॥ 12-45-11 (66431) யஸ்ய ஜ்யாதலனிர்கோ⁴ஷம்ʼ விஸ்பூ²ர்ஜிதமிவாஶனே:। ந ஸஹேத்³தே³வராஜோ(அ)பி தமஸ்மி மனஸா க³த:॥ 12-45-12 (66432) யேனாபி⁴ஜித்ய தரஸா ஸமஸ்தம்ʼ ராஜமண்ட³லம்। ஊடா⁴ஸ்திஸ்ர: புரா கன்யாஸ்தமஸ்மி மனஸா க³த:॥ 12-45-13 (66433) த்ரயோவிம்ʼஶதிராத்ரம்ʼ யோ யோத⁴யாமாஸ பா⁴ர்க³வம்। ந ச ராமேண நிஸ்தீர்ணஸ்தமஸ்மி மனஸா க³த:॥ 12-45-14 (66434) யம்ʼ க³ங்கா³ க³ர்ப⁴விதி⁴நா தா⁴ரயாமாஸ பா⁴ரதம்। வஸிஷ்ட²ஶிஷ்யம்ʼ தம்ʼ தாத க³தோ(அ)ஸ்மி மனஸா ந்ருʼப॥ 12-45-15 (66435) தி³வ்யாஸ்ராணி மஹாதேஜா யோ தா⁴ரயதி பு³த்³தி⁴மான்। ஸாங்கா³ம்ʼஶ்ச சதுரோ வேதா³ம்ʼஸ்தமஸ்மி மனஸா க³த:॥ 12-45-16 (66436) ராமஸ்ய த³யிதம்ʼ ஶிஷ்யம்ʼ ஜாமத³க்³ந்யஸ்ய பாண்ட³வ। ஆதா⁴ரம்ʼ ஸர்வ்ரவித்³யானாம்ʼ தமஸ்மி மனஸா க³த:॥ 12-45-17 (66437) `ஏகீக்ருʼத்யேந்த்³ரியக்³ராமம்ʼ மன: ஸம்ʼயம்ய மேத⁴யா। ஶரணம்ʼ மாமுபாக³ச்ச²த்ததோ மே தத்³க³தம்ʼ மன:॥ ' 12-45-18 (66438) ஸ ஹி பூ⁴தம்ʼ ப⁴விஷ்யச்ச ப⁴வச்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। வேத்தி த⁴ர்மவிதா³ம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ஸ்தமஸ்மி மனஸா க³த:॥ 12-45-19 (66439) தஸ்மின்ஹி புருஷவ்யாக்⁴ரே ஶாந்தே பீ⁴ஷ்மே மஹாத்மனி। ப⁴விஷ்யதி மஹீ பார்த² நஷ்டசந்த்³ரேவ ஶர்வரீ॥ 12-45-20 (66440) தத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர கா³ங்கே³யம்ʼ பீ⁴ஷ்மம்ʼ பீ⁴மபராக்ரமம்। அபி⁴க³ம்யோபஸங்க்³ருʼஹ்ய ப்ருʼச்ச² யத்தே மனோக³தம்॥ 12-45-21 (66441) சாதுர்வித்³யம்ʼ சாதுர்ஹோத்ரம்ʼ சாதுராஶ்ரம்யமேவ ச। ராஜத⁴ர்மாம்ʼஶ்சி நிகி²லான்ப்ருʼச்சை²நம்ʼ ப்ருʼதி²வீபதே॥ 12-45-22 (66442) தஸ்மின்னஸ்தமிதே பீ⁴ஷ்மே கௌரவாணாம்ʼ து⁴ம்ʼரத⁴ரே। ஜ்ஞானான்யல்பீப⁴விஷ்யந்தி தஸ்மாத்த்வாம்ʼ சோத³யாம்யஹம்॥ 12-45-23 (66443) தச்ச்²ருத்வா வாஸுதே³வஸ்ய தத்²யம்ʼ வசனமுத்தமம்। ஸாஶ்ருகண்ட²: ஸ த⁴ர்மஜ்ஞோ ஜனார்த³னமுவாச ஹ॥ 12-45-24 (66444) யத்³ப⁴வானாஹ பீ⁴ஷ்மஸ்ய ப்ரபா⁴வம்ʼ ப்ரதி மாத⁴வ। ததா² தன்னாத்ர ஸந்தே³ஹோ வித்³யதே மம மாத⁴வ॥ 12-45-25 (66445) மஹாபா⁴க்³யம்ʼ ச பீ⁴ஷ்மஸ்ய ப்ரபா⁴வஶ்ச மஹாத்³யுதே। ஶ்ருதம்ʼ மயா கத²யதாம்ʼ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ மஹாத்மனாம்॥ 12-45-26 (66446) ப⁴வாம்ʼஶ்ச கர்தா லோகானாம்ʼ யத்³ப்³ரவீத்யரிஸூத³ன। ததா² தத்³ரனபி⁴த்⁴யேயம்ʼ வாக்யம்ʼ யாத³வனந்த³ன॥ 12-45-27 (66447) யதி³ த்வனுக்³ரஹவதீ பு³த்³தி⁴ஸ்தே மயி மாத⁴வ। த்வாமக்³ரத: புரஸ்க்ருʼத்ய பீ⁴ஷ்மம்ʼ யாஸ்யாமஹே வயம்॥ 12-45-28 (66448) ஆவ்ருʼத்தே ப⁴க³வத்யர்கே ஸ ஹி லோகான்க³மிஷ்யதி। த்வத்³த³ர்ஶனம்ʼ மஹாபா³ஹோ தஸ்மாத³ர்ஹதி கௌரவ:॥ 12-45-29 (66449) தவ ஹ்யாத்³யஸ்ய தே³வஸ்ய க்ஷரஸ்யைவாக்ஷரஸ்ய ச। த³ர்ஶனம்ʼ த்வஸ்ய லாப⁴: ஸ்யாத்த்வம்ʼ ஹி ப்³ரஹ்மமயோ நிதி⁴:॥ 12-45-30 (66450) வைஶம்பாயன உவாச। 12-45-31x (5433) ஶ்ருத்வைவம்ʼ த⁴ர்மராஜஸ்ய வசனம்ʼ மது⁴ஸூத³ன:। பார்ஶ்வஸ்த²ம்ʼ ஸாத்யகிம்ʼ ப்ராஹ ரதோ² மே யுஜ்யதாமிதி॥ 12-45-31 (66451) ஸாத்யகிஸ்த்வாஶு நிஷ்க்ரம்ய கேஶவஸ்ய ஸமீபத:। தா³ருகம்ʼ ப்ராஹ க்ருʼஷ்ணஸ்ய யுஜ்யதாம்ʼ ரத² இத்யுத॥ 12-45-32 (66452) ஸ ஸாத்யகேராஶு வசோ நிஶம்ய ரதோ²த்தமம்ʼ காஞ்சனபூ⁴ஷிதாங்க³ம்। மஸாரக³ல்வர்கமயைர்விப⁴ங்கை³ ர்விபூ⁴ஷிதம்ʼ ஹேமனிப³த்³த⁴சக்ரம்॥ 12-45-33 (66453) தி³வாகராம்ʼஶுப்ரப⁴மாஶுகா³மினம்ʼ விசித்ரனானாமணிபூ⁴ஷிதாந்தரம்। நவோதி³தம்ʼ ஸூர்யமிவ ப்ரதாபினம்ʼ விசித்ரதார்க்ஷ்யத்⁴வஜினம்ʼ பதாகினம்॥ 12-45-34 (66454) ஸுக்³ரீவஶைப்³யப்ரப்னுகை²ர்வராஶ்வை ர்மனோஜவை: காஞ்சனபூ⁴ஷிதாங்கை³:। ஸம்ʼயுக்தமாவேத³யத³ச்யுதாய க்ருʼதாஞ்ஜலிர்தா³ருகோ ராஜஸிம்ʼஹ॥ ॥ 12-45-35 (66455) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ப்ரஞ்சசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 45॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-45-2 சதுர்த²ம்ʼ ஜாக்³ரத்ஸ்வப்னஸுஷுப்திப்⁴ய: பரம்। அபக்ராந்தோ யதோ தே³வ இதி ஜ². பாட²:॥ 12-45-3 பஞ்சகர்மா ப்ராணனாதி³காரீ॥ 12-45-4 ஸத்வம்ʼ மன:। வாகு³பலக்ஷிதானீந்த்³ரியாணி ச பு³த்³தௌ⁴ மஹத்தத்த்வே। கு³ணா: ஶப்³தா³தி³கு³ணபா⁴ஜோ தே³வா: ஶ்ரோத்ராதீ³நி இந்த்³ரியாணி॥ 12-45-5 நேங்க³ந்தி ந கம்பந்தே। நிரீஹோ நிஶ்சேஷ்ட:॥ 12-45-6 நிரிங்க³: அசல:॥ 12-45-10 கோ³சரே ஸ்வஸ்வஸ்தா²நே॥ 12-45-11 த்⁴யாதி த்⁴யாயதி॥ 12-45-22 சதஸ்ரோ வித்³யா: த⁴ர்மார்த²காமமோக்ஷவித்³யா: ஸர்வவர்ணஸாதா⁴ரணா: சாதுர்ஹோத்ரம்ʼ த்ரைவர்ணிகானாம்ʼ விஶேஷத⁴ர்மோ யஜ்ஞாதி³:॥ 12-45-27 அனபி⁴த்⁴யேயம்ʼ அவிசாரணீயம்॥ 12-45-33 மஸாரக³ல்வர்கமயைர்விப⁴ங்கை³: மஸாரோ மரகதமணி: க³லுஶ்சந்த்³ரகாந்த: அர்க: ஸூர்யகாந்த: தன்மயை: விப⁴ங்கை³: விஸ்தரை:॥

12-46-0 (66456) ஜனமேஜய உவாச। 12-46-0x (5434) ஶரதல்பே ஶயானஸ்து ப⁴ரதானாம்ʼ பிதாமஹ:। கத²முத்ஸ்ருʼஷ்டவாந்தே³ஹம்ʼ கம்ʼ ச யோக³மதா⁴ரயத்॥ 12-46-1 (66457) வைஶம்பாயன உவாச। 12-46-2x (5435) ஶ்ருʼணுஷ்வாவஹிதோ ராஜஞ்ஶுசிர்பூ⁴த்வா ஸமாஹித:। பீ⁴ஷ்மஸ்ய குருஶார்தூ³ல தே³ஹோத்ஸர்க³ம்ʼ மஹாத்மன:॥ 12-46-2 (66458) ப்ரவ்ருʼத்தமாத்ரே த்வயனமுத்தரேண தி³வாகரே। `ஶுக்லபக்ஷஸ்ய சாஷ்டப்⁴யாம்ʼ மாக⁴மாஸஸ்ய பார்தி²வ॥ 12-46-3 (66459) ப்ராஜாபத்யே ச நக்ஷத்ரே மத்⁴யம்ʼ ப்ராப்தே தி³வாகரே।' ஸமாவேஶயதா³த்மானமாத்மத்யேவ ஸமாஹித:॥ 12-46-4 (66460) விகீர்ணாம்ʼஶுரிவாதி³த்யோ பீ⁴ஷ்ம: ஶரஶதைஶ்சித:। ஶுஶுபே⁴ பரயா லக்ஷ்ம்யா வ்ருʼதோ ப்³ராஹ்மணஸத்தமை:॥ 12-46-5 (66461) வ்யாஸேன தே³வஶ்ரவஸா நாரதே³ந ஸுரர்ஷிணா। தே³வஸ்தா²நேன வாத்ஸ்யேன ததா²(அ)ஶ்மகஸுமந்துனா॥ 12-46-6 (66462) ததா² ஜைமினினா சைவ பைலேன ச மஹாத்மனா। ஶாண்டி³ல்யதே³வலாப்⁴யாம்ʼ ச மைத்ரேயேண ச தீ⁴மதா॥ 12-46-7 (66463) அஸிதேன வஸிஷ்டே²ந கௌஶிகேன மஹாத்மனா। ஹாரிதலோமஶாப்⁴யாம்ʼ ச ததா²(அ)(அ)த்ரேயேண தீ⁴மதா॥ 12-46-8 (66464) [ப்³ருʼஹஸ்பதிஶ்ச ஶுக்ரஶ்ச ச்யவனஶ்ச மஹாமுனி:। ஸனத்குமார: கபிலோ சால்மீகிஸ்தும்பு³ரு: குரு:॥ 12-46-9 (66465) மௌத்³க³ல்யோ பா⁴ர்க³வோ ராமஸ்த்ருʼணபி³ந்து³ர்மஹாமுனி:। பிப்பலாதோ³(அ)த² வாயுஶ்ச ஸவர்த: புலஹ: கச:॥ 12-46-10 (66466) காஶ்யபஶ்ச புலஸ்த்யஶ்ச க்ரதுர்த³க்ஷ: பராஶர:। மரீசிரங்கி³ரா: காஶ்யோ கௌ³தமோ கா³லவோ முனி:॥ 12-46-11 (66467) தௌ⁴ம்யோ விபா⁴ண்டோ³ மாண்ட³வ்யோதௌ⁴ம்ர: க்ருʼஷ்ணானுபௌ⁴திக:। உலூக: பரமோ விப்ரோ மார்கண்டே³யோ மஹாமுனி:। பா⁴ஸ்கரி: பூரண: க்ருʼஷ்ண: ஸூத: பரமதா⁴ர்மிக:॥ 12-46-12 (66468) ஏதைஶ்சான்யைர்முனிக³ணைர்மஹாபா⁴கை³ர்மஹாத்மபி⁴:। ஶ்ரத்³தா⁴த³மஶமோபேதைர்வ்ருʼதஶ்சந்த்³ர இவ க்³ரஹை:॥ 12-46-13 (66469) பீ⁴ஷ்மஸ்து புருஷவ்யாக்⁴ர: கர்மணா மனஸா கி³ரா। ஶரதல்பக³த: க்ருʼஷ்ணம்ʼ ப்ரத³த்⁴யௌ ப்ராஞ்ஜலி: ஶுசி:॥ 12-46-14 (66470) ஸ்வரேண ஹ்ருʼஷ்டபுஷ்டேன துஷ்டாவ மது⁴ஸூத³னம்। யோகே³ஶ்வரம்ʼ பஜ²னாப⁴ம்ʼ விஷ்ணும்ʼ ஜிஷ்ணும்ʼ ஜக³த்பதிம்। `அனாதி³நித⁴னம்ʼ விஷ்ணுமாத்மயோனிம்ʼ ஸனாதனம்॥' 12-46-15 (66471) க்ருʼதாஞ்ஜலிபுடோ பூ⁴த்வா வாக்³விதா³ம்ʼ ப்ரவர: ப்ரபு⁴:॥ பீ⁴ஷ்ம: பரமத⁴ர்மாத்மா வாஸுதே³வமதா²ஸ்துவத்॥ 12-46-16 (66472) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-46-17x (5436) ஆரிராத⁴யிஷு: க்ருʼஷ்ணம்ʼ வாசம்ʼ ஜிக³தி³ஷாமி யாம்। தயா வ்யாஸஸமாஸின்யா ப்ரீயதாம்ʼ புருஷோத்தம:॥ 12-46-17 (66473) ஶுசிம்ʼ ஶுசிபத³ம்ʼ ஹம்ʼஸம்ʼ தத்பரம்ʼ பரமேஷ்டி²நம்। யுக்த்வா ஸர்வாத்மனா(அ)(அ)த்மானம்ʼ தம்ʼ ப்ரபத்³யே ப்ரஜாபதிம்॥ 12-46-18 (66474) அனாத்³யந்தம்ʼ பரம்ʼ ப்³ரஹ்ம ந தே³வா நர்ஷயோ விது³:। ஏகோ(அ)யம்ʼ வேத³ ப⁴க³வாந்தா⁴தா நாராயணோ ஹரி:॥ 12-46-19 (66475) நாராயணாத்³ருʼஷிக³ணாஸ்ததா² ஸித்³த⁴மஹோரகா³:। தே³வா தே³வர்ஷயஶ்சைவ யம்ʼ விது³ர்து³:க²பே⁴ஷஜம்॥ 12-46-20 (66476) தே³வதா³நவக³ந்த⁴ர்வா யக்ஷராக்ஷஸபன்னகா³:। யம்ʼ ந ஜானந்தி கோ ஹ்யேஷ குதோ வா ப⁴க³வானிதி॥ 12-46-21 (66477) `யமாஹுர்ஜக³த: கோஶம்ʼ யஸ்மிம்ʼஶ்ச நிஹிதா: ப்ரஜா:। யஸ்மிம்̐ல்லோகா: ஸ்பு²ரந்த்யேதே ஜாலே ஶகுனயோ யதா²॥' 12-46-22 (66478) யஸ்மின்விஶ்வானி பூ⁴தானி திஷ்ட²ந்தி ச விஶந்தி ச। கு³ணபூ⁴தானி பூ⁴தேஶே ஸூத்ரே மணிக³ணா இவ॥ 12-46-23 (66479) `யம்ʼ ச விஶ்வஸ்ய கர்தாரம்ʼ ஜக³தஸ்தஸ்து²ஷாம்ʼ பதிம் வத³ந்தி ஜக³தோ(அ)த்⁴யக்ஷமத்⁴யாத்மபரிசிந்தகா:॥ ' 12-46-24 (66480) யஸ்மின்னித்யே ததே தந்தௌ த்³ருʼடே⁴ ஸ்ரகி³வ திஷ்ட²தி। ஸத³ஸத்³க்³ரதி²தம்ʼ விஶ்வம்ʼ விஶ்வாங்கே³ விஶ்வகர்மணி॥ 12-46-25 (66481) ஹரிம்ʼ ஸஹஸ்ரஶிரஸம்ʼ ஸஹஸ்ரசரணேக்ஷணம்। ஸஹஸ்ரபா³ஹுமகுடம்ʼ ஸஹஸ்ரவத³னோஜ்ஜ்வலம்॥ 12-46-26 (66482) ப்ராஹுர்னாராயணம்ʼ தே³வம்ʼ யம்ʼ விஶ்வஸ்ய பராயணம்। அணீயஸாமணீயாம்ʼஸம்ʼ ஸ்த²விஷ்ட²ம்ʼ ச ஸ்த²வீயஸாம்। க³ரீயஸாம்ʼ க³ரிஷ்ட²ம்ʼ ச ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ ச ஶ்ரேயஸாமபி॥ 12-46-27 (66483) சம்ʼ வாகேஷ்வனுவாகேஷு நிஷத்ஸூபனிஷத்ஸு ச। க்³ருʼணந்தி ஸத்யகர்மாணம்ʼ ஸத்யம்ʼ ஸத்யேஷு ஸாமஸு॥ 12-46-28 (66484) சதுர்பி⁴ஶ்சதுராத்மானம்ʼ ஸத்வஸ்த²ம்ʼ ஸாத்வதாம்ʼ பதிம்। யம்ʼ தி³வ்யைர்தே³வமர்சந்தி கு³ஹ்யை: பரமனாமபி⁴:॥ 12-46-29 (66485) [யஸ்மின்னித்யம்ʼ தபஸ்தப்தம்ʼ யத³ங்கே³ஷ்வனுதிஷ்ட²தி। ஸர்வாத்மா ஸர்வவித்ஸர்வ: ஸர்வஜ்ஞ: ஸர்வபா⁴வன:॥ ] 12-46-30 (66486) யம்ʼ தே³வம்ʼ தே³வகீ தே³வீ வஸுதே³வாத³ஜீஜனத்। பௌ⁴மஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ கு³ப்த்யை தீ³ப்தமக்³நிமிவாரணி:॥ 12-46-31 (66487) யமனந்யோ வ்யபேதாஶீராத்மானம்ʼ வீதகல்மஷம்। இஷ்ட்வானந்த்யாய கோ³விந்த³ம்ʼ பஶ்யத்யாத்மானமாத்மனி॥ 12-46-32 (66488) `அப்ரதர்க்யமவிஜ்ஞேயம்ʼ ஹரிம்ʼ நாராயணம்ʼ விபு⁴ம்।' அதிவாய்விந்த்³ரகர்மாணமதிஸூர்யாக்³நிதேஜஸம்। அதிபு³த்³தீ⁴ந்த்³ரியாத்மானம்ʼ தம்ʼ ப்ரபத்³யே ப்ரஜாபதிம்॥ 12-46-33 (66489) புராணே புருஷம்ʼ ப்ரோக்தம்ʼ ப்³ரஹ்மப்ரோக்தம்ʼ யுகா³தி³ஷு। க்ஷயே ஸங்கர்ஷணம்ʼ ப்ரோக்தம்ʼ தமுபாஸ்யமுபாஸ்மஹே॥ 12-46-34 (66490) யமேகம்ʼ ப³ஹுதா⁴த்மானம்ʼ ப்ராது³ர்பூ⁴தமதோ⁴க்ஷஜம்। நான்யப⁴க்தா: க்ரியாவந்தோ யஜந்தே ஸர்வகாமத³ம்॥ 12-46-35 (66491) ருʼதமேகாக்ஷரம்ʼ ப்³ரஹ்ம யத்தத்ஸத³ஸத: பரம்। அனாதி³மத்⁴யபர்யந்தம்ʼ ந தே³வா நர்ஷயோ விது³:॥ 12-46-36 (66492) யம்ʼ ஸுராஸுரக³ந்த⁴ர்வா: ஸித்³தா⁴ ருʼஷிமஹோரகா³:। ப்ரயதா நித்யமர்சந்தி பரமம்ʼ ஸுக²பே⁴ஷஜம்॥ 12-46-37 (66493) அனாதி³நித⁴னம்ʼ தே³வமாத்மயோனிம்ʼ ஸனாதனம்। அப்ரேக்ஷ்யமனபி⁴ஜ்ஞேயம்ʼ ஹரிம்ʼ நாராயணம்ʼ ப்ரபு⁴ம்॥ 12-46-38 (66494) அத² பீ⁴ஷ்மஸ்தவராஜ:॥ 12-46-39x (5437) ஹிரண்யவர்ணம்ʼ யம்ʼ க³ர்ப⁴மதி³திர்தை³த்யனாஶனம்। ஏகம்ʼ த்³வாத³ஶதா⁴ ஜஜ்ஞே தஸ்மை ஸூர்யாத்மனே நம:॥ 12-46-39 (66495) ஶுக்லே தே³வான்பித்ரூʼன்க்ருʼஷ்ணே தர்பயத்யம்ருʼதேன ய:। யஶ்ச ராஜா த்³விஜாதீனாம்ʼ தஸ்மை ஸோமாத்மனே நம:॥ 12-46-40 (66496) `ஹுதாஶனமுகை²ர்தே³வைர்தா⁴ர்யதே ஸகலம்ʼ ஜக³த்। ஹவி: ப்ரத²மபோ⁴க்தா யஸ்தஸ்மை ஹோத்ராத்மனே நம:॥ ' 12-46-41 (66497) மஹதஸ்தமஸ: பாரே புருஷம்ʼ ஹ்யதிதேஜஸம்। யம்ʼ ஜ்ஞாத்வா ம்ருʼத்யுமத்யேதி தஸ்மை ஜ்ஞேயாத்மனே நம:॥ 12-46-42 (66498) யம்ʼ ப்³ருʼஹந்தம்ʼ ப்³ருʼஹத்யுக்தே² யமக்³நௌ யம்ʼ மஹாத்⁴வரே। யம்ʼ விப்ரஸங்கா⁴ கா³யந்தி தஸ்மை வேதா³த்மனே நம:॥ 12-46-43 (66499) பாதா³ங்க³ம்ʼ ஸந்தி⁴பர்வாணம்ʼ ஸ்வரவ்யஞ்ஜனபூ⁴ஷிதம்। யமாஹுரக்ஷரம்ʼ விப்ராஸ்தஸ்மை வாகா³த்மனே நம:॥ 12-46-44 (66500) [யஜ்ஞாங்கோ³ யோ வராஹோ வை பூ⁴த்வா கா³முஜ்ஜஹாரஹ। லோகத்ரயஹிதார்தா²ய தஸ்மை வீர்யாத்மனே நம:॥] 12-46-45 (66501) ருʼக்³யஜு:ஸாமதா⁴மானம்ʼ த³ஶார்த⁴ஹவிராக்ருʼதிம்। யம்ʼ ஸப்ததந்தும்ʼ தன்வந்தி தஸ்மை யஜ்ஞாத்மனே நம:॥ 12-46-46 (66502) [சதுர்பி⁴ஶ்ச சதுர்பி⁴ஶ்ச த்³வாப்⁴யாம்ʼ பஞ்சபி⁴ரேவ ச। ஹூயதே ச புனர்த்³வாப்⁴யாம்ʼ தஸ்மை ஹோமாத்மனே நம:॥] 12-46-47 (66503) ய: ஸுபர்ணோ யஜுர்னாம ச்ச²ந்தோ³கா³த்ரஸ்த்ரிவ்ருʼச்சி²ரா:। ரத²ந்தரப்³ருʼஹத்பக்ஷஸ்தஸ்மை ஸ்தோத்ராத்மனே நம:॥ 12-46-48 (66504) ய: ஸஹஸ்ரஸவே ஸத்ரே ஜஜ்ஞே விஶ்வஸ்ருʼஜாம்ருʼஷி:। ஹிரண்யபக்ஷ: ஶகுனிஸ்தஸ்மை தார்க்ஷ்யாத்மனே நம:॥ 12-46-49 (66505) யஶ்சினோதி ஸதாம்ʼ ஸேதும்ருʼதேனாம்ருʼதயோனினா। த⁴ர்மார்த²வ்யவஹாராங்கை³ஸ்தஸ்மை ஸத்யாத்மனே நம:॥ 12-46-50 (66506) யம்ʼ ப்ருʼத²க்³த⁴ர்மசரணா: ப்ருʼத²க்³த⁴ர்மப²லைஷிண:। ப்ருʼத²க்³த⁴ர்மை: ஸமர்சந்தி தஸ்மை த⁴ர்மாத்மனே நம:॥ 12-46-51 (66507) [யத: ஸர்வே ப்ரஸூயந்தே ஹ்யனங்கா³த்மாங்க³தே³ஹின:। உன்மாத³: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ தஸ்மை காமாத்மனே நம:॥] 12-46-52 (66508) யம்ʼ தம்ʼ வ்யக்தஸ்த²மவ்யக்தம்ʼ விசின்வந்தி மஹர்ஷய:। க்ஷேத்ரே க்ஷேத்ரஜ்ஞமாஸீனம்ʼ தஸ்மை க்ஷேத்ராத்மனே நம:॥ 12-46-53 (66509) யம்ʼ த்³ருʼகா³த்மானமாத்மஸ்த²ம்ʼ வ்ருʼதம்ʼ ஷோட³ஶபி⁴ர்கு³ணை:। ப்ராஹு: ஸப்தத³ஶம்ʼஸாங்க்²யாஸ்தஸ்மை ஸாங்க்²யாத்மனே நம:॥ 12-46-54 (66510) யம்ʼ வினித்³ரா ஜிதஶ்வாஸா: ஸந்துஷ்டா: ஸம்ʼயதேந்த்³ரியா:। ஜ்யோதி: பஶ்யந்தி யுஞ்ஜானாஸ்தஸ்மை யோகா³த்மேன நம:॥ 12-46-55 (66511) அபுண்யபுண்யோபரமே யம்ʼ புனர்ப⁴வனிர்ப⁴யா:। ஶாந்தா: ஸம்ʼந்யாஸினோ யாந்தி தஸ்மை மோக்ஷாத்மனே நம:॥ 12-46-56 (66512) யஸ்யாக்³ரிராஸ்யம்ʼ த்³யௌர்மூர்தா⁴ க²ம்ʼ நாபி⁴ஶ்சரணௌ க்ஷிதி:। ஸூர்யஶ்சக்ஷுர்தி³ஶ: ஶ்ரோத்ரம்ʼ தஸ்மை லோகாத்மனே நம:॥ 12-46-57 (66513) யுகே³ஷ்வாவர்ததே யோம்ʼ(அ)ஶைர்மாஸர்த்வயனஹாயனை:। ஸர்க³ப்ரலயயோ: கர்தா தஸ்மை காலாத்மனே நம:॥ 12-46-58 (66514) யோ(அ)ஸௌ யுக³ஸஹஸ்ராந்தே ப்ரதீ³ப்தார்சிர்விபா⁴வஸு:। ஸம்ப⁴க்ஷயதி பூ⁴தானி தஸ்மை கோ⁴ராத்மனே நம:॥ 12-46-59 (66515) ஸம்ப⁴க்ஷ்ய ஸர்வபூ⁴தானி க்ருʼத்வா சைகார்ணவம்ʼ ஜக³த்। பா³ல: ஸ்வபிதி யஶ்சைகஸ்தஸ்மை மாயாத்மனே நம:॥ 12-46-60 (66516) ஸஹஸ்ரஶிரஸே தஸ்மை புருஷாயாமிதாத்மனே। சது:ஸமுத்³ரபயஸி யோக³னித்³ராத்மனே நம:॥ 12-46-61 (66517) அஜஸ்ய நாபா⁴வத்⁴யேகம்ʼ யஸ்மின்விஶ்வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்। புஷ்கரம்ʼ புஷ்கராக்ஷஸ்ய தஸ்மை பஜா²த்மனே நம:॥ 12-46-62 (66518) யஸ்ய கேஶேஷு ஜீமூதா நத்³ய: ஸர்வாங்க³ஸந்தி⁴ஷு। குக்ஷௌ ஸமுத்³ராஶ்சத்வாரஸ்தஸ்மை தோயாத்மனே நம:॥ 12-46-63 (66519) யஸ்மாத்ஸர்கா³: ப்ரவர்தந்தே ஸர்க³ப்ரலயவிக்ரியா:। யஸ்மிம்ʼஶ்சைவ ப்ரலீயந்தே தஸ்மை ஹேத்வாத்மனே நம:॥ 12-46-64 (66520) [யோ நிஷண்ணோ ப⁴வேத்³ராத்ரௌ தி³வா ப⁴வதி விஷ்டி²த:। இஷ்டானிஷ்டஸ்ய ச த்³ரஷ்டா தஸ்மை த்³ரஷ்ட்ராத்மனே நம:॥] 12-46-65 (66521) அகார்ய: ஸர்வகார்யேஷு த⁴ர்மகார்யார்த²முத்³யத:। வைகுண்ட²ஸ்ய ஹி தத்³ரூபம்ʼ தஸ்மை கார்யாத்மனே நம:॥ 12-46-66 (66522) ப்³ரஹ்ம வக்தம்ʼ பு⁴ஜௌ க்ஷத்ரம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னமூரூத³ரம்ʼ விஶ:। பாதௌ³ யஸ்யாஶ்ரிதா: ஶூத்³ராஸ்தஸ்மைவர்ணாத்மனே நம:॥ 12-46-67 (66523) அன்னபானேந்த⁴னமயோ ரஸப்ராணவிவர்த⁴ன:। யோ தா⁴ரயதி பூ⁴தானி தஸ்மை ப்ராணாத்மனே நம:॥ 12-46-68 (66524) [ப்ராணானாம்ʼ தா⁴ரணார்தா²ய யோ(அ)ன்னம்ʼ பு⁴ங்க்தே சதுர்வித⁴ம்। அந்தர்பூ⁴த: பசத்யக்³நிஸ்தஸ்மை பாகாத்மனே நம:॥ ] 12-46-69 (66525) விஷயே வர்தமானானாம்ʼ யம்ʼ தம்ʼ வைஷயிகைர்கு³ணை:। ப்ராஹுர்விஷயகோ³ப்தாரம்ʼ தஸ்மை கோ³ப்த்ராத்மனே நம:॥ 12-46-70 (66526) அப்ரமேயஶரீராய ஸர்வதோ பு³த்³தி⁴சக்ஷுஷே। அபாரபரிமாணாய தஸ்மை தி³வ்யாத்மனே நம:॥ 12-46-71 (66527) பர: காலாத்பரோ யஜ்ஞாத்பர: ஸத³ஸதஶ்ச ய:। அனாதி³ராதி³ர்விஶ்வஸ்ய தஸ்மை விஶ்வாத்மனே நம:॥ 12-46-72 (66528) வைத்³யுதோ ஜாட²ரஶ்சைவ பாவக: ஶுசிரேவ ச। த³ஹன: ஸர்வப⁴க்ஷாணாம்ʼ தஸ்மை வஹ்ன்யாத்மனே நம:॥ 12-46-73 (66529) ரஸாதலக³த: ஶ்ரீமார்னநந்தோ ப⁴க³வான்ப்ரபு⁴:। ஜக³த்³தா⁴ரயதே யோ(அ)ஸௌ தஸ்மை ஶேஷாத்மனே நம:॥ 12-46-74 (66530) ஜ்வலனார்கேந்து³தாராணாம்ʼ ஜ்யோதிஷாம்ʼ தி³வ்யமூர்தினாம்। யஸ்தேஜயதி தேஜாம்ʼஸி தஸ்மை தேஜாத்மனே நம:॥ 12-46-75 (66531) ஆத்மஜ்ஞானமித³ம்ʼ ஜ்ஞானம்ʼ ஜ்ஞாத்வா பஞ்சஸ்வவஸ்தி²தம்। யம்ʼ ஜ்ஞானேனாதி⁴க³ச்ச²ந்தி தஸ்மை ஜ்ஞானாத்மனே நம:॥ 12-46-76 (66532) ஸாங்க்²யைர்யோகை³ர்வினிஶ்சித்ய ஸாத்⁴யைஶ்ச பரமர்ஷிபி⁴:। யஸ்ய து ஜ்ஞாயதே தத்வம்ʼ தஸ்மை கு³ஹ்யாத்மனே நம:॥ 12-46-77 (66533) ஜடினே த³ண்டி³நே நித்யம்ʼ லம்போ³த³ரஶரீரிணே। கமண்ட³லுனிஷங்கா³ய தஸ்மை ப்³ரஹ்மாத்மனே நம:॥ 12-46-78 (66534) [ஶூலினே த்ரித³ஶேஶாய த்ர்யம்ப³காய மஹாத்மனே। ப⁴ஸ்மதி³க்³தோ⁴ர்த்⁴வலிங்கா³ய தஸ்மா ருத்³ராத்மனே நம:॥ 12-46-79 (66535) சந்த்³ரார்த⁴க்ருʼதஶீர்ஷாய வ்யாலயஜ்ஞோபவீதினே। பினாகஶூலஹஸ்தாய தஸ்மை உக்³ராத்மனே நம:॥] 12-46-80 (66536) யோ ஜாதோ வஸுதே³வேன தே³வக்யாம்ʼ யது³நந்த³ன:। ஶங்க²சக்ரக³தா³பாணிர்வாஸுதே³வாத்மனே நம:॥ 12-46-81 (66537) ஶிர:கபாலமாலாய வ்யாக்⁴ரசர்மனிவாஸினே। ப⁴ஸ்மதி³க்³த⁴ஶரீராய தஸ்மை ருத்³ராத்மனே நம:॥ 12-46-82 (66538) யோ மோஹயதி பூ⁴தானி ஸர்வபாஶானுப³ந்த⁴னை:। ஸர்வஸ்ய ரக்ஷணார்தா²ய தஸ்மை மோஹாத்மனே நம:॥ 12-46-83 (66539) சைதன்யம்ʼ ஸர்வதோ நித்யம்ʼ ஸர்வப்ராணிஹ்ருʼதி³ ஸ்தி²தம்। ஸர்வாதீததரம்ʼ ஸூக்ஷ்மம்ʼ தஸ்மை ஸூக்ஷ்மாத்மனே நம:॥ 12-46-84 (66540) பஞ்சபூ⁴தாத்மபூ⁴தாய பூ⁴தாதி³நித⁴னாய ச। அக்ரோத⁴த்³ரோஹமோஹாய தஸ்மை ஶாந்தாத்மனே நம:॥ 12-46-85 (66541) யஸ்மின்ஸர்வம்ʼ யத: ஸர்வம்ʼ ய: ஸர்வம்ʼ ஸர்வதஶ்ச ய:। யஶ்ச ஸர்வமயோ தே³வஸ்தஸ்மை ஸர்வாத்மனே நம:॥ 12-46-86 (66542) ய: ஶேதே க்ஷீரபர்யங்கே தி³வ்யனாக³விபூ⁴ஷிதே। ப²ணாஸஹஸ்ரரசிதே தஸ்மை நித்³ராத்மனே நம:॥ 12-46-87 (66543) விஶ்வே ச மருதஶ்சைவ ருத்³ராதி³த்யாஶ்வினாவபி। வஸவ: ஸித்³த⁴ஸாத்⁴யாஶ்ச தஸ்மை தே³வாத்மனே நம:॥ 12-46-88 (66544) அவ்யக்தம்ʼ பு³த்³த்⁴யஹங்காரோ மனோபு³த்³தீ⁴ந்த்³ரியாணி ச। தன்மாத்ராணி விஶேஷாஶ்ச தஸ்மை தத்வாத்மனே நம:॥ 12-46-89 (66545) பூ⁴தம்ʼ ப⁴வ்யம்ʼ ப⁴விஷ்யச்ச பூ⁴தாதி³ப்ரப⁴வாவ்யய:। யோ(அ)க்³ரஜ: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ தஸ்மை பூ⁴தாத்மனே நம:॥ 12-46-90 (66546) யம்ʼ ஹி ஸூக்ஷ்மம்ʼ விசின்வந்தி பரம்ʼ ஸூக்ஷ்மவிதோ³ ஜனா:। ஸூக்ஷ்மாத்ஸூக்ஷ்மம்ʼ ச யத்³ப்³ரஹ்ம தஸ்மை ஸூக்ஷ்மாத்மனே நம:॥ 12-46-91 (66547) மத்ஸ்யோ பூ⁴த்வா விரிஞ்சாய யேன வேதா³: ஸமாஹ்ருʼதா:। ரஸாதலக³த: ஶீக்⁴ரம்ʼ தஸ்மை மத்ஸ்யாத்மனே நம:॥ 12-46-92 (66548) மந்த³ராத்³ரிர்த்⁴ருʼதோ யேன ப்ராப்தே ஹ்யம்ருʼதமந்த²னே। அதிகர்கஶதே³ஹாய தஸ்மை கூர்மாத்மனே நம:॥ 12-46-93 (66549) வாராஹம்ʼ ரூபமாஸ்தா²ய மஹீம்ʼ ஸவனபர்வதாம்। உத்³த⁴ரத்யேகத³ம்ʼஷ்ட்ரேண தஸ்மை க்ரோடா³த்மனே நம:॥ 12-46-94 (66550) நாரஸிம்ʼஹவபு: க்ருʼத்வா ஸர்வலோகப⁴யங்கரம்। ஹிரண்யகஶிபும்ʼ ஜக்⁴நே தஸ்மை ஸிம்ʼஹாத்மனே நம:॥ 12-46-95 (66551) பிங்கே³க்ஷணஸடம்ʼ யஸ்ய ரூபம்ʼ த³ம்ʼஷ்ட்ரானகை²ர்யுதம்। தா³நவேந்த்³ராந்தகரணம்ʼ தஸ்மை த்³ருʼப்தாத்மனே நம:॥ 12-46-96 (66552) யம்ʼ ந தே³வா ந க³ந்த⁴ர்வா ந தை³த்யா ந ச தா³நவா:। தத்வதோ ஹி விஜானந்தி தஸ்மை ஸூக்ஷ்மாத்மனே நம:॥] வாமனம்ʼ ரூபமாஸ்தா²ய ப³லிம்ʼ ஸம்ʼயம்ய மாயயா। த்ரைலோக்யம்ʼ க்ராந்தவான்யஸ்து தஸ்மை க்ராந்தாத்மனே நம:॥ 12-46-97 (66553) ஜமத³க்³நிஸுதோ பூ⁴த்வா ராம: ஶஸ்த்ரப்⁴ருʼதாம்ʼ வர:। மஹீம்ʼ நி:க்ஷத்ரியாம்ʼ சக்ரே தஸ்மை ராமாத்மனே நம:॥ 12-46-98 (66554) த்ரி:ஸப்தக்ருʼத்வோ யஶ்சைகோ த⁴ர்மே வ்யுத்க்ராந்திகௌ³ரவாத்। ஜகா⁴ந க்ஷத்ரியான்ஸங்க்²யே தஸ்மை க்ரோதா⁴த்மனே நம:॥ 12-46-99 (66555) [விப⁴ஜ்ய பஞ்சதா⁴(அ)(அ)த்மானம்ʼ வாயுர்பூ⁴த்வா ஶரீரக³:। யஶ்சேஷ்டயதி பூ⁴தானி தஸ்மை வாய்வாத்மனே நம:॥] 12-46-100 (66556) ராமோ த³ஶிரதி²ர்பூ⁴த்வா புலஸ்த்யகுலனந்த³னம்। ஜகா⁴ந ராவணம்ʼ ஸங்க்²யே தஸ்மை க்ஷத்ராத்மனே நம:॥ 12-46-101 (66557) யோ ஹலீ முஸலீ ஶ்ரீமான்னீலாம்ப³ரத⁴ர: ஸ்தி²த:। ராமாய ரௌஹிணேயாய தஸ்மை போ⁴கா³த்மனே நம:॥ 12-46-102 (66558) ஶங்கி²நே சக்ரிணே நித்யம்ʼ ஶார்ங்கி³ணே பீதவாஸஸே। வனமாலாத⁴ராயைவ தஸ்மை க்ருʼஷ்ணாத்மனே நம:॥ 12-46-103 (66559) வஸுதே³வஸுத: ஶ்ரீமான்க்ரீடி³தோ நந்த³கோ³குலே। கம்ʼஸஸ்ய நித⁴னார்தா²ய தஸ்மை க்ரீடா³த்மனே நம:॥ 12-46-104 (66560) வாஸுதே³வத்வமாக³ம்ய யதோ³ர்வம்ʼஶஸமுத்³ப⁴வ:। பூ⁴பா⁴ரஹரணம்ʼ சக்ரே தஸ்மை க்ருʼஷ்ணாத்மனே நம:॥ 12-46-105 (66561) ஸாரத்²யமர்ஜுனஸ்யாஜௌ குர்வன்கீ³தாம்ருʼதம்ʼ த³தௌ³। லோகத்ரயோபகாராய தஸ்மை ப்³ரஹ்மாத்மனே நம:॥ 12-46-106 (66562) தா³நவாம்ʼஸ்து வஶே க்ருʼத்வா புனர்பு³த்³த⁴த்வமாக³த:। ஸர்க³ஸ்ய ரக்ஷணார்தா²ய தஸ்மை பு³த்³தா⁴த்மனே நம:॥ 12-46-107 (66563) ஹனிஷ்யதி கலௌ ப்ராப்தே ம்லேச்சா²ம்ʼஸ்துரக³வாஹன:। த⁴ர்மஸம்ʼஸ்தா²பகோ யஸ்து தஸ்மை கல்க்யாத்மனே நம:॥ 12-46-108 (66564) தாரான்வயே காலனேமிம்ʼ ஹத்வா தா³நவபுங்க³வம்। த³தௌ³ ராஜ்யம்ʼ மஹேந்த்³ராய தஸ்மை ஸாங்க்²யாத்மனே நம:॥ 12-46-109 (66565) ய: ஸர்வப்ராணினாம்ʼ தே³ஹே ஸாக்ஷிபூ⁴தோ ஹ்யவஸ்தி²த:। அக்ஷர: க்ஷரமாணானாம்ʼ தஸ்மை ஸாக்ஷ்யாத்மனே நம:॥ 12-46-110 (66566) நமோஸ்து தே மஹாதே³வ நமஸ்தே ப⁴க்தவத்ஸல। ஸுப்³ரஹ்மண்ய நமஸ்தே(அ)ஸ்து ப்ரஸீத³ பரமேஶ்வர॥ 12-46-111 (66567) அவ்யக்தவ்யக்தரூபேண வ்யாப்தம்ʼ ஸர்வம்ʼ த்வயா விபோ⁴। நாராயணம்ʼ ஸஹஸ்ராக்ஷம்ʼ ஸர்வலோகமஹேஶ்வரம்॥ 12-46-112 (66568) ஹிரண்யனாப⁴ யஜ்ஞாங்க³மம்ருʼதம்ʼ விஶ்வதோமுக²ம்। ஸர்வதா³ ஸர்வகார்யேஷு நாஸ்தி தேஷாமமங்க³லம்॥ 12-46-113 (66569) யேஷாம்ʼ ஹ்ருʼதி³ஸ்தோ² தே³வேஶோ மங்க³லாயதனம்ʼ ஹரி:। மங்க³ல ப⁴க³வான்விஷ்ணுர்மங்க³லம்ʼ மது⁴ஸூத³ன:॥ 12-46-114 (66570) மங்க³லம்ʼ புண்·ட³ரீகாக்ஷோ மங்க³லம்ʼ க³ருட³த்⁴வஜ:। விஶ்வகர்மன்னமஸ்தே(அ)ஸ்து விஶ்வாத்மன்விஶ்வஸம்ப⁴வ॥ 12-46-115 (66571) அபவர்க³ஸ்த²பூ⁴தானாம்ʼ பஞ்சானாம்ʼ பரமாஸ்தி²த। நமஸ்தே த்ரிஷு லோகேஷு வமஸ்தே பரதஸ்த்ரிஷு॥ 12-46-116 (66572) நமஸ்தே தி³க்ஷு ஸர்வாஸு த்வம்ʼ ஹி ஸர்வபராயணம்। நமஸ்தே ப⁴க³வன்விஷ்ணோ த்யேகானாம்ʼ ப்ரப⁴வாவ்யய॥ 12-46-117 (66573) த்வம்ʼ ஹி கர்தா ஹ்ருʼஷீகேஶ: ஸம்ʼஹர்தா சாபராஜித:। தேன பஶ்யாமி தே தி³வ்யான்பா⁴வான்ஹி த்ரிஷுவர்த்மஸு॥ 12-46-118 (66574) தச்ச பஶ்யாமி தத்வேன யத்தே ரூபம்ʼ ஸனாதனம்। தி³வம்ʼ தே ஶிரஸா வ்யாப்தம்ʼ பத்³ப்⁴யாம்ʼ தே³வீ வஸுந்த⁴ரா। விக்ரமேண த்ரயோ லோகா: புருஷோ(அ)ஸி ஸனாதன:॥ 12-46-119 (66575) [தி³ஶோ பு⁴ஜா ரவிஶ்சக்ஷுர்வீர்யே ஶுக்ர: ப்ரதிஷ்டி²த:। ஸப்தமார்கா³ நிருத்³தா⁴ஸ்தே வாயோரமிததேஜஸ:॥] 12-46-120 (66576) வ்யக்தாவ்யக்தஸ்வரூபேண வ்யாப்தம்ʼ ஸர்வம்ʼ த்வயா விபோ⁴। அவ்யக்தம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ ரூபம்ʼ வ்யக்தமேதச்சராசரம்॥ 12-46-121 (66577) அதஸீபுஷ்பஸங்காஶம்ʼ பீதவாஸஸமச்யுதம்। யே நமஸ்யந்தி கோ³விந்த³ம்ʼ ந தேஷாம்ʼ வித்³யதே ப⁴யம்॥ 12-46-122 (66578) [ஏகோ(அ)பி க்ருʼஷ்ணஸ்ய க்ருʼத: ப்ரணாமோ த³ஶாஶ்வமேதா⁴வப்⁴ருʼதே²ந துல்ய:। த³ஶாஶ்வமேதீ⁴ புனரேதி ஜன்ம க்ருʼஷ்ணப்ரணாமீ ந புனர்ப⁴வாய॥ 12-46-123 (66579) க்ருʼஷ்ணவ்ரதா: க்ருʼஷ்ணமனுஸ்மரந்தோ ராத்ரௌ ச க்ருʼஷ்ணம்ʼ புனருத்தி²தா யே। தே க்ருʼஷ்ணதே³ஹா: ப்ரவிஶந்தி க்ருʼஷ்ண மாஜ்யம்ʼ யதா² மந்த்ரஹுதம்ʼ ஹுதாஶே॥ 12-46-124 (66580) நமோ நரகஸந்த்ராஸரக்ஷாமண்ட³லகாரிணே। ஸம்ʼஸாரனிம்னகா³வர்ததரிகாஷ்டா²ய விஷ்ணவே॥ 12-46-125 (66581) நமோ ப்³ரஹ்மண்யதே³வாய கோ³ப்³ராஹ்மணஹிதாய ச। ஜக³த்³தி⁴தாய க்ருʼஷ்ணாய கோ³விந்தா³ய நமோனம:॥ 12-46-126 (66582) ப்ராணகாந்தாரபாதே²யம்ʼ ஸம்ʼஸாரோச்சே²த³பே⁴ஷஜம்। து³:க²ஶோகபரித்ராணம்ʼ ஹரிரித்யக்ஷரத்³வயம்॥] 12-46-127 (66583) நாராயணபரம்ʼ ப்³ரஹ்ம நாராயணபரம்ʼ தப:। நாராயணபரம்ʼ ஸத்யம்ʼ நாராயணபரம்ʼ பரம்॥ 12-46-128 (66584) யதா² விஷ்ணுமயம்ʼ ஸத்யம்ʼ யதா² விஷ்ணுமயம்ʼ ஹவி:। ததா² விஷ்ணுமயம்ʼ ஸர்வம்ʼ பாப்மா நே நஶ்யதாம்ʼ ததா²॥ 12-46-129 (66585) தஸ்ய யஜ்ஞவராஹஸ்ய விஷ்ணோரமிததேஜஸ:। ப்ரணாமம்ʼ யே(அ)பி குர்வந்தி தேஷாமபி நமோனம:॥ 12-46-130 (66586) த்வாம்ʼ ப்ரபன்னாய ப⁴க்தாய க³திமிஷ்டாம்ʼ ஜிகீ³ஷவே। யச்ச்²ரேய: புண்ட³ரீகாக்ஷ தத்³த்⁴யாயஸ்வ ஸுரோத்தம॥ 12-46-131 (66587) இதி வித்³யாதபோயோனிரயோனிர்விஷ்ணுரீடி³த:। வாக்³யஜ்ஞேனார்சிதோ தே³வ: ப்ரீயதாம்ʼ மே ஜனார்த³ன:॥ 12-46-132 (66588) வைஶம்பாயன உவாச। 12-46-133x (5438) ஏதாவது³க்த்வா வசனம்ʼ பீ⁴ஷ்மஸ்தத்³ரதமானஸ:। நம இத்யேவ க்ருʼஷ்ணாய ப்ரணாமமகரோத்ததா³॥ 12-46-133 (66589) தஸ்மின்னுபரதே வாக்யே ததஸ்தே ப்³ரஹ்மவாதி³ந:। பீ⁴ஷ்மம்ʼ வாக்³பி⁴ர்வாஷ்பக³லாஸ்தமானர்சுர்மஹாத்³யுதிம்॥ 12-46-134 (66590) தே(அ)ஸ்துவந்தஶ்ச விப்ரேந்த்³ரா: கேஶவம்ʼ புருஷோத்தமம்। பீ⁴ஷ்மம்ʼ ச ஶனகை: ஸர்வே ப்ரஶஶம்ʼஸு: புன: புன:॥ 12-46-135 (66591) அதி⁴க³ம்ய து யோகே³ந ப⁴க்திம்ʼ பீ⁴ஷ்மஸ்ய மாத⁴வ:। த்ரைலோக்யத³ர்ஶனம்ʼ ஜ்ஞானம்ʼ தி³வ்யம்ʼ த³த்த்வா யயௌ ஹரி:॥ 12-46-136 (66592) விதி³த்வா ப⁴க்தியோக³ம்ʼ தம்ʼ பீ⁴ஷ்மஸ்ய புருஷோத்தம:। ஸஹஸோத்தா²ய தம்ʼ ஹ்ருʼஷ்டோ யானமேவான்வபத்³யத॥ 12-46-137 (66593) கேஶவ: ஸாத்யகிஶ்சைவ ரதே²நகேன ஜக்³மது:। அபரேண மஹாத்மானௌ யுதி⁴ஷ்டி²ரத⁴னஞ்ஜயௌ॥ 12-46-138 (66594) பீ⁴மஸேனோ யமௌ சோபௌ⁴ ரத²மேகம்ʼ ஸமாஸ்தி²தா:। க்ருʼபோ யுயுத்ஸு: ஸூதஶ்ச ஸஞ்ஜயஶ்சாபரம்ʼ ரத²ம்॥ 12-46-139 (66595) தே ரதை²ர்னக³ராகாரை: ப்ரயாதா: புருஷர்ஷபா⁴:। நேமிகோ⁴ஷேண மஹதா கம்பயந்தே வஸுந்த⁴ராம்॥ 12-46-140 (66596) ததோ கி³ர: புருஷவரஸ்தவேரிதாம்ʼ த்³விஜேரிதா: பதி²ஷு மனாக் ஸ ஶுஶ்ருவே। க்ருʼதாஞ்ஜலிம்ʼ ப்ரணதமதா²பரம்ʼ ஜனம்ʼ ஸ கேஶிஹா முதி³தமனாஸ்த²னந்த³த॥ 12-46-141 (66597) இதி ஸ்மரன்பட²தி ச ஶார்ங்க³த⁴ன்வன: ஶ்ருʼணோது வா யது³குலனந்த³னஸ்தவம்। ஸ சக்ரப்⁴ருʼத்ப்ரதிஹதஸர்வாகில்விஷோ ஜனார்த³னம்ʼ ப்ரவிஶதி தே³ஹஸங்க்ஷயே॥ 12-46-142 (66598) யம்ʼ யோகி³ந: ப்ராணவியோக³காலே யத்னேன சித்தே வினிவேஶயந்தி। ஸ தம்ʼ புரஸ்தாத்³த⁴ரிமீக்ஷமாண: ப்ராணாஞ்ஜஹௌ ப்ராப்தப²லோ ஹி பீ⁴ஷ்ம:॥ 12-46-143 (66599) ஸ்வவராஜ: ஸமாப்தோ(அ)யம்ʼ விஷ்ணோரத்³பு⁴தகர்மண:। கா³ங்கே³யேன புரா கீ³தோ மஹாபாதகனாஶன:॥ 12-46-144 (66600) இமம்ʼ நர: ஸ்தவராஜம்ʼ முமுக்ஷு: பட²ஞ்ஶுசி: கலுஷிதகல்மஷாபஹம்। அதீத்ய லோகான்மலின: ஸமாமதா ந்பத³ம்ʼ ஸ க³ச்ச²த்யம்ருʼதம்ʼ மஹாத்மன:॥ ॥ 12-46-145 (66601) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷட்சத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-46-17 ஜிக³தி³ஷாமி வக்துமிச்சா²மி। வ்யாஸஸமாஸின்யா விஸ்தரஸங்க்ஷேபவத்யா॥ 12-46-25 ஸத³ஸத்கார்யம்ʼ காரணம்ʼ ச விஶ்வம்ʼ கர்ம யஸ்மாத்॥ 12-46-28 வாகேஷு மந்த்ரேஷு ஸாமான்யத: கர்மப்ரகாஶகேஷு। அனுவாகேஷு மந்த்ரார்த²விவரணபூ⁴தேஷு ப்³ராஹ்மணவாக்யேஷு। நிஷத்ஸு கர்மாங்கா³த்³யவப³த்³த⁴தே³வதாதி³ஜ்ஞானவாக்யேஷு। உபனிஷத்ஸு கேவலாத்மஜ்ஞாபகவாக்யேஷு க்³ருʼணந்தி த்⁴யாயந்தி। ஸத்யமபா³தி⁴தம்। ஸத்யேஷ்வபா³தி⁴தார்தே²ஷு। ஸாமஸு ஜ்யேஷ்ட²ஸாமாதி³ஷு॥ 12-46-29 சதுர்பி⁴ர்னாமபி⁴ர்வாஸுதே³வஸகர்ஷணப்ரத்³யும்ரானிருத்³த⁴ரூபை:॥ 12-46-30 நித்யம்ʼ தப: ஸ்வத⁴ர்மஸ்தத்³யஸ்மின்। யத்ப்ரீத்யர்த²ம்ʼ தப்தம்ʼ ஸத்³யத்³யஸ்மாத³ங்கே³ஷு சித்தேஷ்வனுதிஷ்ட²தி உபதிஷ்ட²தி யஶ்ச ஸர்வாத்மா தம்ʼ ப்ரபத்³யே இதி ஸர்வேஷாம்ʼ யச்ச²ப்³த³ஸம்ப³த்³தா⁴நாம்ʼ ப்ரத²மேனான்வய:। ஈஶ்வலரார்த²மனுஷ்டி²தோ த⁴ர்ம: ஸ்வசித்தஶுத்³தி⁴த்³வாராஸ்வார்த²ஏவ ப⁴வதீதி பா⁴வ:॥ 12-46-31 பௌ⁴மம்ʼ ப்³ரஹ்ம வேதா³ ப்³ராஹ்மணா யஜ்ஞாஶ்ச॥ 12-46-32 ஆத்மானம்ʼ ஸர்வேஶ்வரமாத்மனி ஹார்தா³காஶே இஷ்ட்வா யோகே³ந பஶ்யதி। ஆனந்த்யாய மோக்ஷாய॥ 12-46-34 புராணே அதீதகல்பாதி³விஷயே। புருஷம்ʼ பூர்ணம்ʼ ஸர்வமஸ்மின்னதீதமஸ்த்யேவேதி யோகா³த்புருஷ இதி நாம। யுகா³தி³ஷு யுகா³ரம்பே⁴ஷு। ப்³ருʼம்ʼஹகத்வாத்ஸ்ருʼஷ்டேரேனம்ʼ ப்³ரஹ்மேத்யாஹு:। க்ஷயே ஸர்வஸ்ய ஸம்யக்வர்ஷணாத³யம்ʼ ஸங்கர்ஷண இத்யுக்த:॥ 12-46-35 நான்யப⁴க்தா அனந்யப⁴க்தா:॥ 12-46-39 ஹிரண்யக³ர்ப⁴மிதி ட³. த². பாட²:। ஜஜ்ஞே ஜனயாமாஸ॥ 12-46-43 உக்தே² ப³ஹ்வ்ருʼசா:। அக்³நௌ சயனே(அ)த்⁴வர்யவ:॥ 12-46-47 சதுர்பி⁴ரிதி। ஆஶ்ராவயேதி சதுரக்ஷரம்ʼ அஸ்து ஶ்ரௌஷிடி³தி சதுரக்ஷரம்ʼ யஜேதி த்³வ்யக்ஷரம்ʼ யே யஜாமஹே இதி பஞ்சாக்ஷரம்ʼ த்³வ்யக்ஷரோ வஷட்கார இதி ஸப்தத³ஶபி⁴ரக்ஷரைர்யோ ஹூயதே தஸ்மை ஹோமாத்மனே நம:॥ 12-46-49 ய: ஸஹஸ்ரஸமே ஸத்ர இதி ஜ². பாட²:। தத்ர ஸஹஸ்ரஸமே ஸஹஸ்ரஸம்ʼ வத்ஸரே ஸத்ரே இத்யர்த²:॥ 12-46-54 யம்ʼ த்ரிதா⁴த்மானமிதி ஜ².பாட²:॥

12-47-0 (66602) வைஶம்பாயன உவாச। 12-47-0x (5439) தத: ஸ ச ஹ்ருʼஷீகேஶ: ஸ ச ராஜா யுதி⁴ஷ்டி²ர:। க்ருʼபாத³யஶ்ச தே ஸர்வே சத்வார: பாண்ட³வாஶ்ச தே॥ 12-47-1 (66603) ரதை²ஸ்தைர்னக³ரப்ரக்²யை: பதாகாத்⁴வஜஶோபி⁴தை:। யயுராஶு குருக்ஷேத்ரம்ʼ வாஜிபி⁴: ஶீக்⁴ரகா³மிபி⁴:॥ 12-47-2 (66604) தே(அ)வதீர்ய குருக்ஷேத்ரே கேஶமட⁴ஜ்ஜாஸ்தி²ஸங்குலே। தே³ஹன்யாஸ: க்ருʼந்தோ யத்ர க்ஷத்ரியைஸ்தைர்மஹாரதை²:॥ 12-47-3 (66605) க³ஜாஶ்வதே³ஹாஸ்தி²சயை: பர்வதைரிவ ஸஞ்சிதம்। நரஶீர்ஷகபாலைஶ்ச ஹம்ʼஸைரிவ ச ஸர்வஶ:॥ 12-47-4 (66606) சிதாஸஹஸ்ரைர்னிசிதம்ʼ வர்மஶஸ்த்ரஸமாகுலம்। ஆபானபூ⁴மிம்ʼ காலஸ்ய ததா³ பு⁴க்தோஜ்ஜி²தாமிவ॥ 12-47-5 (66607) பூ⁴தஸங்கா⁴நுசரிதம்ʼ ரக்ஷோக³ணனிஷேவிதம்। பஶ்யந்தஸ்தே குருக்ஷேத்ரம்ʼ யயுராஶு மஹாரதா²:॥ 12-47-6 (66608) க³ச்ச²ன்னேவ மஹாபா³ஹு: ஸர்வம்ʼ யாத³வனந்த³ன:। யுதி⁴ஷ்டி²ராய ப்ரோவாச ஜாமத³க்³ந்யஸ்ய விக்ரமம்॥ 12-47-7 (66609) அமீ ராமஹ்ரதா³: பஞ்ச த்³ருʼஶ்யந்தே பார்த² தூ³ரத:। யேஷு ஸந்தர்பயாமாஸ பித்ரூʼன்க்ஷத்ரியஶோணிதை:॥ 12-47-8 (66610) த்ரி:ஸப்தக்ருʼத்வோ வஸுதா⁴ம்ʼ க்ருʼத்வா நி:க்ஷத்ரியாம்ʼ ப்ரபு⁴:। இஹேதா³நீம்ʼ ததோ ராம: கர்மணோ விரராம ஹ॥ 12-47-9 (66611) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-47-10x (5440) த்ரி:ஸப்தக்ருʼத்வ: ப்ருʼதி²வீ க்ருʼதா நி:க்ஷத்ரியா புரா। ராமேணேதி யதா³த்த² த்வமத்ர மே ஸம்ʼஶயோ மஹான்॥ 12-47-10 (66612) க்ஷத்ரபீ³ஜம்ʼ யதா² த³க்³த⁴ம்ʼ ராமேண யது³புங்க³வ। கத²ம்ʼ பூ⁴ய: ஸமுத்யத்தி: க்ஷத்ரஸ்யாமிதவிக்ரம॥ 12-47-11 (66613) மஹாத்மனா ப⁴க³வதா ராமேண யது³புங்க³வ। கத²முத்ஸாதி³த்தம்ʼ க்ஷத்ரம்ʼ கத²ம்ருʼத்³தி⁴க³தம்ʼ புன:॥ 12-47-12 (66614) மஹதா ரத²யுத்³தே⁴ந கோடிஶ: க்ஷத்ரியா ஹதா:। ததா²(அ)பூ⁴ச்ச மஹீ கீர்ணா க்ஷத்ரியைர்வத³தாம்ʼ வர॥ 12-47-13 (66615) கிமர்த²ம்ʼ பா⁴ர்க³வேணேத³ம்ʼ க்ஷத்ரமுத்ஸாதி³தம்ʼ புரா। ராமேண யது³ஶார்தூ³ல குருக்ஷேத்ரே மஹாத்மனா॥ 12-47-14 (66616) ஏதன்மே சி²ந்தி⁴ வார்ஷ்ணேய ஸம்ʼஶயம்ʼ தார்க்ஷ்யகேதன। ஆக³மோ ஹி பர: க்ருʼஷ்ண த்வத்தோ நோ வாஸவானுஜ॥ 12-47-15 (66617) வைஶம்பாயன உவாச। 12-47-16x (5441) ததோ வ்ரஜன்னேவ க³தா³க்³ரஜ: ப்ரபு⁴: ஶஶம்ʼஸ தஸ்மை நிகி²லேன தத்த்வத:। யுதி⁴ஷ்டி²ராயாப்ரதிமௌஜஸே ததா³ யதா²(அ)ப⁴வத்க்ஷத்ரியஸங்குலா மஹீ॥ ॥ 12-47-16 (66618) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 47॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-47-15 ஆக³மோ வேத³:। த்வத்த: த்வத்³வசனாத்ரோ பர: நாதி⁴க:॥

12-48-0 (66619) வாஸுதே³வ உவாச। 12-48-0x (5442) ஶ்ருʼணு கௌந்தேய ராமஸ்ய ப்ரபா⁴வோ யோ மயா ஶ்ருத:। மஹர்ஷீணாம்ʼ கத²யதாம்ʼ காரணம்ʼ தஸ்ய ஜன்ம ச॥ 12-48-1 (66620) யதா² ச ஜாமத³க்³ந்யேன கோடிஶ: க்ஷத்ரியா ஹதா:। உத்³பூ⁴தா ராஜவம்ʼஶேஷு யே பூ⁴யோ பா⁴ரதே ஹதா:॥ 12-48-2 (66621) ஜஹ்னோரஜஸ்து தனயோ ப³லாகாஶ்சஸ்து தத்ஸுத:। குஶிகோ நாம த⁴ர்மஜ்ஞஸ்தஸ்ய புத்ரோ மஹீபதே॥ 12-48-3 (66622) அக்³ர்யம்ʼ தப: ஸமாதிஷ்ட²த்ஸஹஸ்ராக்ஷஸமோ பு⁴வி। புத்ரம்ʼ லபே⁴யமஜிதம்ʼ த்ரிலோகேஶ்வரமித்யுத॥ 12-48-4 (66623) தமுக்³ரதபஸம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸஹஸ்ராக்ஷ: புரந்த³ர:। ஸமர்த²ம்ʼ புத்ரஜனநே ஸ்வயமேவைத்ய பா⁴ரத॥ 12-48-5 (66624) புத்ரத்வமக³மத்³ராஜம்ʼஸ்தஸ்ய லோகேஶ்வரேஶ்வர:। கா³தி⁴ர்னாமாப⁴வத்புத்ர: கௌஶிக: பாகஶாஸன:॥ 12-48-6 (66625) தஸ்ய கன்யா(அ)ப⁴வத்³ராஜன்னாம்னா ஸத்யவதீ ப்ரபோ⁴। தாம்ʼ கா³தி⁴ர்ப்⁴ருʼகு³புத்ராய ருʼசீகாய த³தௌ³ ப்ரபு⁴:॥ 12-48-7 (66626) ததஸ்தயா ஹி கௌந்தேய பா⁴ர்க³வ: குருனத³ன:। புத்ரார்த²ம்ʼ ஶ்ரபயாமாஸ சரும்ʼ கா³தே⁴ஸ்ததை²வ ச॥ 12-48-8 (66627) ஆஹூய சாஹ தாம்ʼ பா⁴ர்யாம்ருʼசீகோ பா⁴ர்க³வஸ்ததா³। உபயோஜ்யஶ்சருரயம்ʼ த்வயா மாத்ரா(அ)ப்யயம்ʼ தவ॥ 12-48-9 (66628) தஸ்யா ஜனிஷ்யதே புத்ரோ தீ³ப்திமான்க்ஷத்ரியர்ஷப⁴:। அஜய்ய: க்ஷத்ரியைர்லோகே க்ஷத்ரியர்ஷப⁴ஸூத³ன:॥ 12-48-10 (66629) தவாபி புத்ரம்ʼ கல்யாணி த்⁴ருʼதிமந்தம்ʼ ஶமாத்மகம்। தபோன்விதம்ʼ த்³விஜஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ சருரேஷ விதா⁴ஸ்யதி॥ 12-48-11 (66630) இத்யேவமுக்த்வா தாம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ ஸர்சீகோ ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன:। தபஸ்யபி⁴ரத: ஶ்ரீமாஞ்ஜகா³மாரண்யமேவ ஹி॥ 12-48-12 (66631) ஏதஸ்மின்னேவ காலே து தீர்த²யாத்ராபரோ ந்ருʼப:। கா³தி⁴: ஸதா³ர: ஸம்ப்ராப்த ருʼசீகஸ்யாஶ்ரமம்ʼ ப்ரதி॥ 12-48-13 (66632) சருத்³வயம்ʼ க்³ருʼஹீத்வா து ராஜன்ஸத்யவதீ ததா³। ப⁴ர்த்ரா த³த்தம்ʼ ப்ரஸன்னேன மாத்ரே ஹ்ருʼஷ்டா ந்யவேத³யத்॥ 12-48-14 (66633) மாதா து தஸ்யா: கௌந்தேய து³ஹித்ரே ஸ்வம்ʼ சரும்ʼ த³தௌ³। தஸ்யாஶ்ரருமதா²ஜ்ஞாதமாத்மஸம்ʼஸ்த²ம்ʼ சகார ஹ॥ 12-48-15 (66634) அத² ஸத்யவதீ க³ர்ப⁴ம்ʼ க்ஷத்ரியாந்தகரம்ʼ ததா³। தா⁴ரயாமாஸ தீ³ப்தேன வபுஷா கோ⁴ரத³ர்ஶனம்॥ 12-48-16 (66635) தாம்ருʼசீகஸ்ததா³ த்³ருʼஷ்ட்வா த்⁴யானயோகே³ந பா⁴ரத। அப்³ரவீத்³ப்⁴ருʼகு³ஶார்தூ³ல: ஸ்வாம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ தே³வரூபிணீம்॥ 12-48-17 (66636) மாத்ரா(அ)ஸி வ்யம்ʼஸிதா ப⁴த்³ரே சருவ்யத்யாஸஹேதுனா। தஸ்மாஜ்ஜனிஷ்யதே புத்ர: க்ரூரகர்மா(அ)த்யமர்ஷண:। `ஜனயிஷ்யதி மாதா தே ப்³ரஹ்மபூ⁴தம்ʼ தபோத⁴னம்॥' 12-48-18 (66637) விஶ்வம்ʼ ஹி ப்³ரஹ்ம ஸுமஹச்சரௌ தவ ஸமாஹிதம்। க்ஷத்ரவீர்யம்ʼ ச ஸகலம்ʼ தவ மாத்ரே ஸமர்பிதம்॥ 12-48-19 (66638) விபர்யயேண தே ப⁴த்³ரே நைததே³வம்ʼ ப⁴விஷ்யதி। மாதுஸ்தே ப்³ராஹ்மணோ பூ⁴யாத்தவ ச க்ஷத்ரிய: ஸுத:॥ 12-48-20 (66639) ஸைவமுக்தா மஹாபா⁴கா³ ப⁴ர்த்ரா ஸத்யவதீ ததா³। பபாத ஶிரஸா தஸ்மை வேபந்தீ சாப்³ரவீதி³த³ம்॥ 12-48-21 (66640) நார்ஹோ(அ)ஸி ப⁴க³வன்னத்³ய வக்துமேவம்ʼவித⁴ம்ʼ வச:। ப்³ராஹ்மணாபஶத³ம்ʼ புத்ரம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸீதி ஹி மாம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 12-48-22 (66641) ருʼசீக உவாச। 12-48-23x (5443) நைஷ ஸங்கல்பித: காமோ மயா ப⁴த்³ரே ததா² த்வயி। உக்³ரகர்மா ப⁴வேத்புத்ரஶ்சருவ்யத்யாஸஹேதுனா॥ 12-48-23 (66642) ஸத்யவத்யுவாச। 12-48-24x (5444) இச்ச²ம்̐ல்லோகானபி முனே ஸ்ருʼஜேதா²: கிம்ʼ புன: ஸுதம்। ஶமாத்மகம்ருʼஜும்ʼ புத்ரம்ʼ தா³துமர்ஹஸி மே ப்ரபோ⁴॥ 12-48-24 (66643) ருʼசீக உவாச। 12-48-25x (5445) நோக்தபூர்வம்ʼ மயா ப⁴த்³ரே ஸ்வைரேஷ்வப்யன்ருʼதம்ʼ வச:। கிமுதாக்³நிம்ʼ ஸமாதா⁴ய மந்த்ரவச்சருஸாத⁴னே॥ 12-48-25 (66644) [த்³ருʼஷ்டமேதத்புரா ப⁴த்³ரே ஜ்ஞாதம்ʼ ச தபஸா மயா। ப்³ரஹ்மபூ⁴தம்ʼ ஹி ஸகலம்ʼ பிதுஸ்தவ குலம்ʼ ப⁴வேத்॥] 12-48-26 (66645) ஸத்யவத்யுவாச। 12-48-27x (5446) காமமேவம்ʼ ப⁴வேத்பௌத்ரோ மாமைவம்ʼ தனய: ப்ரபோ⁴। ஶமாத்மகம்ருʼஜும்ʼ புத்ரம்ʼ லபே⁴யம்ʼ ஜபதாம்ʼ வர॥ 12-48-27 (66646) ருʼசீக உவாச। 12-48-28x (5447) புத்ரே நாஸ்தி விஶேஷோ மே பௌத்ரே ச வரவர்ணினி। யதா² த்வயோக்தம்ʼ வசனம்ʼ ததா² ப⁴த்³ரே ப⁴விஷ்யதி॥ 12-48-28 (66647) வாஸுதே³வ உவாச। 12-48-29x (5448) தத: ஸத்யவதீ புத்ரம்ʼ ஜனயாமாஸ பா⁴ர்க³வம்। தபஸ்யபி⁴ரதம்ʼ ஶாந்தம்ʼ ஜமத³க்³நிம்ʼ யதவ்ரதம்॥ 12-48-29 (66648) விஶ்வாமித்ரம்ʼ ச தா³யாத³ம்ʼ கா³தி⁴: குஶிகனந்த³ன:। ப்ராப ப்³ரஹ்மர்ஷிஸமிதம்ʼ விஶ்வேன ப்³ரஹ்மணா யுதம்॥ 12-48-30 (66649) ருʼசீகோ ஜனயாமாஸ ஜமத³க்³நிம்ʼ தபோனிதி⁴ம்। ஸோ(அ)பி புத்ரம்ʼ ஹ்யஜனயஜ்ஜமத³க்³நி: ஸுதா³ருணம்॥ 12-48-31 (66650) ஸர்வவித்³யாந்தக³ம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ த⁴னுர்வேத³ஸ்ய பாரக³ம்। ராமம்ʼ க்ஷத்ரியஹந்தாரம்ʼ ப்ரதீ³ப்தமிவ பாவகம்॥ 12-48-32 (66651) [தேஷயித்வா மஹாதே³வம்ʼ பர்வதே க³ந்த⁴மாத³னே। அஸ்த்ராணி வரயாமாஸ பரஶும்ʼ சாதிதேஜஸம்॥ 12-48-33 (66652) ஸ தேனாகுண்ட²தா⁴ரேண ஜ்வலிதானலவர்சஸா। குடா²ரேணாப்ரமேயேண லோகேஷ்வப்ரதிமோ(அ)ப⁴வத்॥] 12-48-34 (66653) ஏதஸ்மின்னேவ காலே து க்ருʼதவீர்யாத்மஜோ ப³லீ। அர்ஜுனோ நாம தேஜஸ்வீ க்ஷத்ரியோ ஹைஹயாதி⁴ப:॥ 12-48-35 (66654) த³த்தாத்ரேயப்ரஸாதே³ந ராஜா பா³ஹுஸஹஸ்ரவான்। சக்ரவர்தீ மஹாதேஜா விப்ராணாமாஶ்வமேதி⁴கே॥ 12-48-36 (66655) த³தௌ³ ஸ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ஸர்வாம்ʼ ஸப்தத்³வீபாம்ʼ ஸபர்வதாம்। ஸபா³ஹ்வஸ்த்ரப³லேனாஜௌ ஜித்வா பரமத⁴ர்மவித்॥ 12-48-37 (66656) த்ருʼஷிதேன ச கௌந்தேய பி⁴க்ஷிதஶ்சித்ரபா⁴நுனா। ஸஹஸ்த்ரபா³ஹுர்விக்ராந்த: ப்ராதா³த்³பி⁴க்ஷாமதா²க்³நயே॥ 12-48-38 (66657) க்³ராமான்புராணி ராஷ்ட்ராணி கோ⁴ஷாம்ʼஶ்சைவ து வீர்யவான்। ஜஜ்வால தஸ்ய வாணேத்³த⁴சித்ரபா⁴நுர்தி³த⁴க்ஷயா॥ 12-48-39 (66658) ஸ தஸ்ய புருஷேந்த்³ரஸ்ய ப்ரபா⁴வேண மஹௌஜஸ:। த³தா³ஹ கார்தவீர்யஸ்ய ஶைலானபி த⁴ராமபி॥ 12-48-40 (66659) ஸ ஶூன்யமாஶ்ரமாரண்யமாபவஸ்ய மஹாத்மன:। த³தா³ஹ பவனேனேத்³த⁴ஶ்சித்ரபா⁴நு: ஸஹைஹய:॥ 12-48-41 (66660) ஆபவஸ்தம்ʼ ததோ ரோஷாச்ச²ஶாபார்ஜுனமச்யுத। த³க்³தே⁴ ஶ்ரமே மஹாபா³ஹோ கார்தவீர்யேண வீர்யவான்॥ 12-48-42 (66661) த்வயா ந வர்ஜிதம்ʼ யஸ்மான்மமேத³ம்ʼ ஹி மஹத்³வனம்। த³க்³த⁴ம்ʼ தஸ்மாத்³ரணே ராமோ பா³ஹூம்ʼஸ்தே ச்சே²த்ஸ்யதே(அ)ர்ஜுன॥ 12-48-43 (66662) அர்ஜுனஸ்து மஹாதேஜா ப³லீ நித்யம்ʼ ஶமாத்மக:। ப்³ரஹ்மண்யஶ்ச ஶரண்யஶ்ச தா³தா ஶூரஶ்ச பா⁴ரத। நாசிந்தயத்ததா³ ஶாபம்ʼ தேன த³த்தம்ʼ மஹாத்மனா॥ 12-48-44 (66663) தஸ்ய புத்ரா: ஸுப³லின: ஶாபேனாஸன்பிதுர்வதே⁴। நிமித்தமவலிப்தா வை ந்ருʼஶம்ʼஸாஶ்சைவ நித்யதா³॥ 12-48-45 (66664) ஜமத³க்³நேஸ்து தே⁴ந்வாஸ்தே வத்ஸமானின்யுரச்யுத। அஜ்ஞாதம்ʼ கார்தவீர்யஸ்ய ஹைஹயேந்த்³ரஸ்ய தீ⁴மத:॥ 12-48-46 (66665) தன்னிமித்தமபூ⁴த்³யுத்³த⁴ம்ʼ ஜாமத³க்³நேர்மஹாத்மன:। ததோ(அ)ர்ஜுனஸ்ய பா³ஹூன்ஸ சிச்சே²த³ ருஷிதோ(அ)னக⁴॥ 12-48-47 (66666) தம்ʼ ப்⁴ரமந்தம்ʼ ததோ வத்ஸம்ʼ ஜாமத³க்³ந்ய: ஸ்வமாஶ்ரமம்। ப்ரத்யானயத ராஜேந்த்³ர தேஷாமந்த: புராத்ப்ரபு⁴:॥ 12-48-48 (66667) அர்ஜுனஸ்ய ஸுதாஸ்தே து ஸம்பூ⁴யாபு³த்³த⁴யஸ்ததா³। க³த்வா(அ)(அ)ஶ்ரமமஸம்பு³த்³தா⁴ ஜமத³க்³நேர்மஹாத்மன:। அபாதயந்த ப⁴ல்லாக்³ரை: ஶிர: காயான்னராதி⁴ப॥ 12-48-49 (66668) ஸமித்குஶார்த²ம்ʼ ராமஸ்ய நிர்யாதஸ்ய யஶஸ்வின:। `ப்ரத்யக்ஷம்ʼ ராமமாதுஶ்ச ததை²வாஶ்ரமவாஸினாம்॥ 12-48-50 (66669) ஶ்ருத்வா ராமஸ்தமர்த²ம்ʼ ச க்ருத்³த⁴: காலானலோபம:। த⁴னுர்வேதே³(அ)த்³விதீயோ ஹி தி³வ்யாஸ்த்ரை: ஸமலங்க்ருʼத:॥ 12-48-51 (66670) சந்த்³ரபி³ம்பா³ர்த⁴ஸங்காஶம்ʼ பரஶும்ʼ க்³ருʼஹ்ய பா⁴ர்க³வ:।' தத: பித்ருʼவதா⁴மர்ஷாத்³ராம: பரமமன்யுமான்। நி:க்ஷத்ரியாம்ʼ ப்ரதிஶ்ருத்ய மஹீம்ʼ ஶஸ்த்ரமக்³ருʼஹ்ணத॥ 12-48-52 (66671) தத: ஸ ப்⁴ருʼகு³ஶார்தூ³ல: கார்தவீர்யஸ்ய வீர்யவான்। விக்ரம்ய நிஜகா⁴நாஶு புத்ரான்பௌத்ராம்ʼஶ்ச ஸர்வஶ:॥ 12-48-53 (66672) ஸ ஹைஹயஸஹஸ்ராணி ஹத்வா பரமமன்யுமான்। மஹீம்ʼ ஸாக³ரபர்யந்தாம்ʼ சகார ருதி⁴ரோக்ஷிதாம்॥ 12-48-54 (66673) ஸ ததா² ஸுமஹாதேஜா: க்ருʼத்வா நி:க்ஷத்ரியாம்ʼ மஹீம்। க்ருʼபயா பரயா(அ)(அ)விஷ்டோ வனமேவ ஜகா³ம ஹ॥ 12-48-55 (66674) ததோ வர்ஷஸஹஸ்ரேஷு ஸமதீதேஷு கேஷுசித்। கோபம்ʼ ஸம்ப்ராப்தவாம்ʼஸ்தத்ர ப்ரக்ருʼத்யா கோபன: ப்ரபு⁴:॥ 12-48-56 (66675) விஶ்வாமித்ரஸ்ய பௌத்ரஸ்து ரைப்⁴யபுத்ரோ மஹாதபா:। பராவஸுர்மஹாராஜ க்ஷிப்த்வா(அ)(அ)ஹ ஜனஸம்ʼஸதி³॥ 12-48-57 (66676) யே தே யயாதிபதனே யஜ்ஞே ஸந்த: ஸமாக³தா:। ப்ரதர்த³னப்ரப்⁴ருʼதயோ ராம கிம்ʼ க்ஷத்ரியா ந தே॥ 12-48-58 (66677) மித்²யாப்ரதிஜ்ஞோ ராம த்வம்ʼ கத்த²ஸே ஜனஸம்ʼஸதி³। ப⁴யாத்க்ஷத்ரியவீராணாம்ʼ பர்வதம்ʼ ஸமுபாஶ்ரித:॥ 12-48-59 (66678) ஸா புன: க்ஷத்ரியஶதை: ப்ருʼதி²வீ ஸர்வத: ஸ்த்ருʼதா। பராவஸோர்வச: ஶ்ருத்வா ஶஸ்த்ரம்ʼ ஜக்³ராஹ பா⁴ர்க³வ:॥ 12-48-60 (66679) ததோ யே க்ஷத்ரியா ராஜஞ்ஶதஶஸ்தேன வர்ஜிதா:। தே விவ்ருʼத்³தா⁴ மஹாவீர்யா: ப்ருʼதி²வீபதயோ(அ)ப⁴வன்॥ 12-48-61 (66680) ஸ புனஸ்தாஞ்ஜகா⁴நாஶு பா³லானபி நராதி⁴ப। க³ர்ப⁴ஸ்தை²ஸ்து மஹீ வ்யாப்தா புனரேவாப⁴வத்ததா³॥ 12-48-62 (66681) ஜாதஞ்ஜாதம்ʼ ஸ க³ர்ப⁴ம்ʼ து புனரேவ ஜகா⁴ந ஹ। அரக்ஷம்ʼஶ்ச ஸுதான்காம்ʼஶ்சித்ததா³ க்ஷத்ரியயோஷித:॥ 12-48-63 (66682) த்ரி:ஸப்தக்ருʼத்வ: ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ருʼத்வா நி:க்ஷத்ரியாம்ʼ ப்ரபு⁴:। த³க்ஷிணாமஶ்வமேதா⁴ந்தே கஶ்யபாயாத³த³த்தத:॥ 12-48-64 (66683) ஸ க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ஶேஷார்த²ம்ʼ கரேணோத்³தி³ஶ்ய கஶ்யப:। ஸ்ருக்ப்ரக்³ரஹவதா ராஜம்ʼஸ்ததோ வாக்யமதா²ப்³ரவீத்॥ 12-48-65 (66684) க³ச்ச² பாரம்ʼ ஸமுத்³ரஸ்ய த³க்ஷிணஸ்ய மஹாமுனே। ந தே மத்³விஷயே ராம வஸ்தவ்யமிஹ கர்ஹிசித்॥ 12-48-66 (66685) `ப்ருʼதி²வீ த³க்ஷிணா த³த்தா வாஜிமேதே⁴ மம த்வயா। புனரஸ்யா: ப்ருʼதி²வ்யா ஹி த³த்த்வா தா³துமனீஶ்வர:॥' 12-48-67 (66686) தத: ஶூர்பாகரம்ʼ தே³ஶம்ʼ ஸாக³ரஸ்தஸ்ய நிர்மமே। ஸந்த்ராஸாஜ்ஜாமத³க்³ந்யஸ்ய ஸோ(அ)பராந்தமஹீதலம்॥ 12-48-68 (66687) கஶ்யபஸ்தாம்ʼ மஹாராஜ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய வஸுந்த⁴ராம்। க்ருʼத்வா ப்³ராஹ்மணஸம்ʼஸ்தா²ம்ʼ வை ப்ரவிஷ்ட: ஸுமஹத்³வனம்॥ 12-48-69 (66688) தத: ஶூத்³ராஶ்ச வைஶ்யாஶ்ச யதா² ஸ்வைரப்ரசாரிண:। அவர்தந்த த்³விஜாக்³ர்யாணாம்ʼ தா³ரேஷு ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-48-70 (66689) அராஜகே ஜீவலோகே து³ர்ப³லா ப³லவத்தரை:। வத்⁴யந்தே ந ஹி வித்தேஷு ப்ரபு⁴த்வம்ʼ கஸ்யசித்ததா³॥ 12-48-71 (66690) `ப்³ராஹ்மணா: க்ஷத்ரியா வைஶ்யா: ஶ்ருʼத்³ராஶ்சோத்பத²கா³மின:। பரஸ்பரம்ʼ ஸமாஶ்ரித்ய கா⁴தயந்த்யபத²ஸ்தி²தா:॥ 12-48-72 (66691) ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ ப்³ராஹ்மணாஸ்த்யக்த்வா பாஷண்·ட³த்வம்ʼ ஸமாஶ்ரிதா:। சௌரிகான்ருʼதமாயாஶ்ச ஸர்வே சைவ ப்ரகுர்வதே॥ 12-48-73 (66692) ஸ்வத⁴ர்மஸ்தா²ந்த்³விஜான்ஹத்வா ததா²(அ)(அ)ஶ்ரமனிவாஸின:। வைஶ்யா: ஸத்பத²ஸம்ʼஸ்தா²ஶ்ச ஶூத்³ரா யே சைவ தா⁴ர்மிகா:॥ 12-48-74 (66693) தான்ஸர்வான்கா⁴தயந்தி ஸ்ம து³ராசாரா: ஸுனிர்ப⁴யா:। யஜ்ஞாத்⁴யயனஶீலாம்ʼஶ்ச ஆஶ்ரமஸ்தா²ம்ʼஸ்தபஸ்வினி:॥ 12-48-75 (66694) கோ³பா³லவ்ருʼத்³த⁴னாரீணாம்ʼ நாஶம்ʼ குர்வந்தி சாபரே। ஆன்வீக்ஷகீ த்ரயீ வார்தா ந ச நீதி: ப்ரவர்ததே॥ 12-48-76 (66695) வ்ராத்யதாம்ʼ ஸமனுப்ராப்தா ப³ஹவோ ஹி த்³விஜாதய:। அத⁴ரோத்தராபசாரேண ம்லேச்ச²பூ⁴தாஶ்ச ஸர்வஶ:॥ ' 12-48-77 (66696) தத: காலேன ப்ருʼதி²வீ பீட்³யமானா து³ராத்மபி⁴:। விபர்யயேண தேனாஶு ப்ரவிவேஶ பஸாதலம்। அரக்ஷ்யமாணா விதி⁴வத்க்ஷத்ரியைர்த⁴ர்மரக்ஷிபி⁴:॥ 12-48-78 (66697) தாம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா த்³ரவதீம்ʼ தத்ர ஸந்த்ராஸாத்ஸ மஹாமனா:। ஊருணா தா⁴ரயாமாஸ கஶ்யப: ப்ருʼதி²வீம்ʼ தத:। நிமஜ்ஜந்தீம்ʼ ததோ ராஜம்ʼஸ்தேனோர்வீதி மஹீ ஸ்ம்ருʼதா॥ 12-48-79 (66698) ரக்ஷணார்த²ம்ʼ ஸமுத்³தி³ஶ்ய யயாசே ப்ருʼதி²வீ ததா³। ப்ரஸாத்³ய கஶ்யபம்ʼ தே³வீ க்ஷத்ரியான்பா³ஹுஶாலின:॥ 12-48-80 (66699) ப்ருʼதி²வ்யுவாச। 12-48-81x (5449) ஸந்தி ப்³ரஹ்மன்மயா கு³ப்தா: ஸ்த்ரீஷு க்ஷத்ரியபுங்க³வா:। ஹைஹயானாம்ʼ குலே ஜாதாஸ்தே ஸம்ʼரக்ஷந்து மாம்ʼ முனே॥ 12-48-81 (66700) அஸ்தி பௌரவதா³யாதோ³ விதூ³ரத²ஸுத: ப்ரபோ⁴। ருʼக்ஷை: ஸம்ʼவர்தி⁴தோ விப்ர ருʼக்ஷவத்யத² பர்வதே॥ 12-48-82 (66701) ததா²(அ)னுகம்பமானேன யஜ்வனாதா²மிதௌஜஸா। பராஶரேண தா³யாத³: ஸௌதா³ஸஸ்யாபி⁴ரக்ஷித:॥ 12-48-83 (66702) ஸர்வகர்மாணி குருதே ஶூத்³ரவத்தஸ்ய ஸ த்³விஜ:। ஸர்வகர்மேத்யபி⁴க்²யாத: ஸ மாம்ʼ ரக்ஷது பார்தி²வ:॥ 12-48-84 (66703) ஶிபி³புத்ரோ மஹாதேஜா கோ³பதிர்னாம நாமத:। வனே ஸம்ʼவர்தி⁴தோ கோ³பி⁴: ஸோ(அ)பி⁴ரக்ஷது மாம்ʼ முனே॥ 12-48-85 (66704) ப்ரதர்த³னஸ்ய புத்ரஸ்து வத்ஸோ நாம மஹாப³ல:। வத்ஸை: ஸம்ʼவர்தி⁴தோ கோ³ஷ்டே² ஸ மாம்ʼ ரக்ஷது பார்தி²வ:॥ 12-48-86 (66705) த³தி⁴வாஹனபுத்ரஸ்து பௌத்ரோ தி³விரத²ஸ்ய ச। அங்க³: ஸ கௌ³தமேனாஸீத்³க³ங்கா³கூலே(அ)பி⁴ரக்ஷித:॥ 12-48-87 (66706) ப்³ருʼஹத்³ரதோ² மஹாதேஜா பூ⁴ரிபூ⁴திபரிஷ்க்ருʼத:। கோ³லாங்கூ³லைர்மஹாபா⁴கோ³ க்³ருʼத்⁴ரகூடே(அ)பி⁴ரக்ஷித:॥ 12-48-88 (66707) மருத்தஸ்யான்வவாயே ச ரக்ஷிதா: க்ஷத்ரியாத்மஜா:। மருத்பதிஸமா வீர்யே ஸமுத்³ரேணாபி⁴ரக்ஷிதா:॥ 12-48-89 (66708) ஏதே க்ஷத்ரியதா³யாதா³ஸ்தத்ரதத்ர பரிஶ்ருதா:। வ்யோகாரஹேமகாராதி³ஜாதிம்ʼ நித்யம்ʼ ஸமாஶ்ரிதா:॥ 12-48-90 (66709) யதி³ மாமபி⁴ரக்ஷந்தி தத: ஸ்தா²ஸ்யாமி நிஶ்சலா। ஏதேஷாம்ʼ பிதரஶ்சைவ ததை²வ ச பிதாமஹா:॥ 12-48-91 (66710) மத³ர்த²ம்ʼ நிஹதா யுத்³தே⁴ ராமேணாக்லிஷ்டகர்மணா। தேஷாமபசிதிஶ்சைவ மயா கார்யா மஹாமுனே॥ 12-48-92 (66711) ந ஹ்யஹம்ʼ காமயே நித்யமதிக்ராந்தேன ரக்ஷணம்। வர்தமானேன வர்தேயம்ʼ தத்க்ஷிப்ரம்ʼ ஸம்ʼவிதீ⁴யதாம்॥ 12-48-93 (66712) வாஸுதே³வ உவாச। 12-48-94x (5450) தத: ப்ருʼதி²வ்யா நிர்தி³ஷ்டாம்ʼஸ்தான்ஸமானீய கஶ்யப:। அப்⁴யஷிஞ்சன்மஹீபாலான்க்ஷத்ரியான்வீர்யஸம்ʼமதான்॥ 12-48-94 (66713) தேஷாம்ʼ புத்ராஶ்ச பௌத்ராஶ்ச யேஷாம்ʼ வம்ʼஶா: ப்ரதிஷ்டி²தா:। ஏவமேதத்புராவ்ருʼத்தம்ʼ யன்மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²ஸி பாண்·ட³வ॥ 12-48-95 (66714) வைஶம்பாயன உவாச। 12-48-96x (5451) ஏவம்ʼ ப்³ருவம்ʼஸ்தம்ʼ ச யது³ப்ரவீரோ யுதி⁴ஷ்டி²ரம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வரிஷ்ட²ம்। ரதே²ந தேனாஶு யயௌ யதா²(அ)ர்கோ விஶன்ப்ரபா⁴பி⁴ர்ப⁴க³வாம்ʼஸ்த்ரிலோகீம்॥ ॥ 12-48-96 (66715) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 48॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-48-2 பா⁴ரதே பா⁴ரதஸங்க்³ராமே॥ 12-48-5 ஸ்வயமேவான்வபத்³யதேதி ஜ². பாட²:॥ 12-48-8 கா³தே⁴: புத்ரார்த²ம்ʼ தஸ்யாஶ்ச புத்ரார்த²ம்ʼ சரும்ʼ சருத்³வயம்॥ 12-48-9 உபயோஜ்ய: போ⁴ஜ்ய: போ⁴க்தவ்ய:॥ 12-48-18 வ்யம்ʼஸிதா வஞ்சிதா॥ 12-48-38 சித்ரபா⁴நுனா அக்³நினா॥ 12-48-41 ஆபவஸ்ய வஸிஷ்ட²ஸ்ய॥ 12-48-42 ஶ்ரமே ஆஶ்ரமே॥ 12-48-45 பிதுர்வதே⁴ வத⁴னிமித்தமாஸன்॥ 12-48-46 நிமித்தாதி³தி பாடே² ஶாபாதே³வ ஹேதோ:॥ 12-48-60 ஸ்த்ருʼதா வ்யாப்தா। ஶாஸ்த்ரம்ʼ ஜக்³ராஹ தத்கார்யம்ʼ க்ஷத்ரியாணாமந்தம்ʼ க்ருʼதவான்॥ 12-48-61 வர்ஜிதா: அஹ்ருʼதா:॥ 12-48-68 ஶூர்பாரகமிதி ஜ². பாட²:॥। 12-48-79 த்⁴ருʼதா தேனோருணா யேன தேனோர்வீதி ஜ². பாட²:॥ 12-48-84 த்³விஜ: க்ஷத்ரியோ(அ)பி॥ 12-48-92 அபசிதி: ஆன்ருʼண்யார்த²ம்ʼ பூஜா॥ 12-48-93 நித்யமதிக்ராந்தேன த⁴ர்மாதிக்ரமிணா॥

12-49-0 (66716) வைஶம்பாயன உவாச। 12-49-0x (5452) ததோ ராமஸ்ய தத்கர்ம ஶ்ருத்வா ராஜா யுதி⁴ஷ்டி²ர:। விஸ்மயம்ʼ பரமம்ʼ க³த்வா ப்ரத்யுவாச ஜனார்த³னம்॥ 12-49-1 (66717) அஹோ ராமஸ்ய வார்ஷ்ணேய ஶக்ரஸ்யேவ மஹாத்மன:। விக்ரமோ வஸுதா⁴ யேன க்ரோதா⁴ந்னி:க்ஷத்ரியா க்ருʼதா॥ 12-49-2 (66718) கோ³பி⁴: ஸமுத்³ரேண ததா² கோ³லாங்கூ³லர்க்ஷவானரை:। கு³ப்தா ராமப⁴யோத்³விக்³நா: க்ஷத்ரியாணாம்ʼ குலோத்³வஹா:॥ 12-49-3 (66719) அஹோ த⁴ன்யோ ந்ருʼலோகோ(அ)யம்ʼ ஸமாக்³யாஶ்ச நரா பு⁴வி। யத்ர கர்மேத்³ருʼஶம்ʼ த⁴ர்ம்யம்ʼ த்³விஜாக்³ர்யை: க்ருʼதமச்யுத॥ 12-49-4 (66720) கத²யந்தௌ கதா²ம்ʼ தாத தாவச்யுதயுதி⁴ஷ்டி²ரௌ। ஜக்³மதுர்யத்ர கா³ங்கே³ய: ஶரதல்பக³த: ப்ரபு⁴:॥ 12-49-5 (66721) ததஸ்தே த³த்³ருʼஶுர்பீ⁴ஷ்மம்ʼ ஶரப்ரஸ்தரஶாயினம்। ஸ்வரஶ்மிமாலாஸம்ʼவீதம்ʼ ஸாயம்ʼஸூர்யஸமப்ரப⁴ம்॥ 12-49-6 (66722) உபாஸ்யமானம்ʼ முனிபி⁴ர்தே³வைரிவ ஶதக்ரதும்। தே³ஶே பரமத⁴ர்மிஷ்டே² நதீ³மோக⁴வதீமனு॥ 12-49-7 (66723) தூ³ராதே³வ தமாலோக்ய க்ருʼஷ்ணோ ராஜா ச த⁴ர்மஜ:। சத்வார: பாண்ட³வாஶ்சைவ தே ச ஶாரத்³வதாத³ய:॥ 12-49-8 (66724) அவம்கந்த்³யாத² வாஹேப்⁴ய: ஸம்ʼயம்ய ப்ரசலம்ʼ மன:। ஏகீக்ருʼத்யேந்த்³ரியக்³ராமமுபதம்து²ர்மஹாமுனீன்॥ 12-49-9 (66725) அபி⁴வாத்³ய து கோ³விந்த³: ஸாத்யகிஸ்தே ச பார்தி²வா:। வ்யாஸாதீ³ஸ்தான்ருʼபீன்பஶ்சாத்³கா³ங்கே³யமுபதஸ்தி²ரே॥ 12-49-10 (66726) தபோவ்ருʼத்³தி⁴ தத: ப்ருʼஷ்ட்வா கா³ங்கே³யம்ʼ யது³புங்க³வ:। பரிவார்ய தத: ஸர்வே நிபேது³: புருஷர்ஷபா⁴:॥ 12-49-11 (66727) ததோ நிஶாம்ய கா³ங்கே³யம்ʼ ஶாம்யமானமிவானலம்। கிஞ்சித்³தீ³நமனா பீ⁴ஷ்மமிதிஹோவாச கேஶவ:॥ 12-49-12 (66728) கச்சிஜ்ஜ்ஞானானி ஸர்வாணி ப்ரஸன்னானி யதா²புரம்। கச்சின்ன வ்யாகுலா சைவ பு³த்³தி⁴ஸ்தே வத³தாம்ʼ வர॥ 12-49-13 (66729) ஶராபி⁴கா⁴தது³:கா²ர்தம்ʼ கச்சித்³கா³த்ரம்ʼ ந தூ³யதே। மானஸாத³பி து³:கா²த்³தி⁴ ஶாரீரம்ʼ ப³லவத்தரம்॥ 12-49-14 (66730) வரதா³நாத்பிது: காமம்ʼ ச²ந்த³ம்ருʼத்யுரஸி ப்ரபோ⁴। ஶந்தனோர்த⁴ர்மனித்யஸ்ய ந த்வேததி³ஹ காரணம்॥ 12-49-15 (66731) ஸுமூக்ஷ்மோ(அ)பி து தே³ஹே வை ஶல்யோ ஜனயதே ருஜம்। கிம்புன: ஶரஸங்கா⁴தைஶ்சிதஸ்ய தவ பார்தி²வ॥ 12-49-16 (66732) காமம்ʼ நைதத்தவாக்²யேயம்ʼ ப்ராணினாம்ʼ ப்ரப⁴வாப்யயௌ। ப⁴வானுபதி³ஶேச்ச்²ரேயோ தே³வானாமபி பா⁴ரத॥ 12-49-17 (66733) யச்ச பூ⁴தம்ʼ ப⁴விஷ்யம்ʼ ச ப⁴வச்ச புருஷர்ஷப⁴। ஸர்வம்ʼ தஜ்ஜ்ஞானவ்ருʼத்³த⁴ஸ்ய தவ பாணாவிவாஹிதம்॥ 12-49-18 (66734) ஸம்ʼஸாரஸ்யேஹ பூ⁴தானாம்ʼ த⁴ர்மஸ்ய ச ப²லோத³ய:। விதி³தஸ்தே மஹாப்ராஜ்ஞ த்வம்ʼ ஹி த⁴ர்மமயோ நிதி⁴:॥ 12-49-19 (66735) த்வ, ஹி ராஜ்யே ஸ்தி²தம்ʼ ஸ்பீ²தே ஸமக்³ராங்க³மரோகி³ணம்। ஸ்த்ரீஸஹஸ்ரை: பரிவ்ருʼதம்ʼ பஶ்யாமீவோர்த்⁴வரேதஸம்॥ 12-49-20 (66736) ருʼதே ஶாந்தனவாத்³பீ⁴ஷ்மாத்ரிஷு லோகேஷு பார்தி²வம்। ஸத்யத⁴ர்மான்மஹாவீர்யாச்சூ²ராத்³த⁴ர்மைகதத்பராத்॥ 12-49-21 (66737) ம்ருʼத்யுமாவார்ய தபஸா ஶரஸம்ʼஸ்தரஶாயின:। த்ரிவர்க³ப்ரப⁴வம்ʼ கஞ்சின்ன ச தாதானுஶுஶ்ரும॥ 12-49-22 (66738) ஸத்யே தபஸி தா³நே ச யஜ்ஞாதி⁴கரணே ததா²। த⁴னுர்வேதே³ ச வேதே³ ச நித்யம்ʼ சைவான்வவேக்ஷணே॥ 12-49-23 (66739) அன்ருʼஶம்ʼஸம்ʼ ஶுசிம்ʼ தா³ந்தம்ʼ ஸர்வபூ⁴தஹிதே ரதம்। மஹாரத²ம்ʼ த்வத்ஸத்³ருʼஶம்ʼ ந கஞ்சித³னுஶுஶ்ரும॥ 12-49-24 (66740) த்வம்ʼ ஹி தே³வான்ஸக³ந்த⁴ர்வானஸுரான்யக்ஷராக்ஷஸான்। ஶக்தஸ்த்வேகரதே²நைவ விஜேதும்ʼ நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-49-25 (66741) ஸ த்வம்ʼ பீ⁴ஷ்ம மஹாபா³ஹோ வஸூனாம்ʼ வாஸவோபம:। நித்யம்ʼ விப்ரை: ஸமாக்²யாதோ நவமோ(அ)னவமோ கு³ணை:॥ 12-49-26 (66742) அஹம்ʼ ச த்வா(அ)பி⁴ஜானாமி ஸ்வயம்ʼ புருஷஸத்தம। த்ரித³ஶேஷ்வபி விக்²யாதஸ்த்வம்ʼ ஶக்த்யா புருஷோத்தம:॥ 12-49-27 (66743) மனுஷ்யேஷு மனுஷ்யேந்த்³ர ந த்³ருʼஷ்டோ ந ச மே ஶ்ருத:। ப⁴வதோ ஹி கு³ணைஸ்துல்ய: ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ புருஷ: க்வசித்॥ 12-49-28 (66744) த்வம்ʼ ஹி ஸர்வகு³ணை ராஜந்தே³வானப்யதிரிச்யஸே॥ 12-49-29 (66745) தபஸா ஹி ப⁴வாஞ்ஶக்த: ஸ்ரஷ்டும்ʼ லோகாம்ʼஶ்சராசரான்। கிம்புனஶ்சாத்மனோ லோகானுத்தமானுத்தமைர்கு³ணை:॥ 12-49-30 (66746) தத³ஸ்ய தப்யமானஸ்ய ஜ்ஞாதீனாம்ʼ ஸங்க்ஷயேன வை। ஜ்யேஷ்ட²ஸ்ய பாண்டு³புத்ரஸ்ய ஶோகம்ʼ பீ⁴ஷ்ம வ்யபானுத³॥ 12-49-31 (66747) யே ஹி த⁴ர்மா: ஸமாக்²யாதாஶ்சாதுர்வர்ண்யஸ்ய பா⁴ரத। சாதுராஶ்ரம்யஸம்ʼயுக்தா: ஸர்வே தே விதி³தாஸ்தவ॥ 12-49-32 (66748) சாதுர்வித்³யே ச யே ப்ரோக்தாஶ்சாதுர்ஹோத்ரே ச பா⁴ரத। யோகே³ ஸாங்க்²யே ச நியதா யே ச த⁴ர்மா: ஸனாதனா:॥ 12-49-33 (66749) சாதுர்வர்ண்யஸ்ய யஶ்சோக்தோ த⁴ர்மோ ந ஸ்ம விருத்⁴யதே। ஸேவ்யமான: ஸவையாக்²யோ கா³ங்கே³ய விதி³தஸ்தவ॥ 12-49-34 (66750) ப்ரதிலோமப்ரஸூதானாம்ʼ ம்லேச்சா²நாம்ʼ சைவ ய: ஸ்ம்ருʼத:। தே³ஶஜாதிகுலானாம்ʼ ச ஜானீஷே த⁴ர்மலக்ஷணம்। 12-49-35 (66751) வேதோ³க்தோ யஶ்ச ஶிஷ்டோக்த: ஸதை³வ விதி³தஸ்தவ। `ப்ரவ்ருʼத்தஶ்ச நிவ்ருʼத்தஶ்ச ஸ சாபி விதி³தஸ்தவ॥' 12-49-36 (66752) இதிஹாஸபுராணார்தா²: கார்த்ஸ்ன்யேன விதி³தாஸ்தவ। த⁴ர்மஶாஸ்த்ரம்ʼ ச ஸகலம்ʼ நித்யம்ʼ மனஸி தே ஸ்தி²தம்॥ 12-49-37 (66753) யே ச கேசன லோகே(அ)ஸ்மின்னர்தா²: ஸம்ʼஶயகாரகா:। தேஷாம்ʼ சே²த்தா நாஸ்தி லோகே த்வத³ன்ய: புருஷர்ஷப⁴:॥ 12-49-38 (66754) ஸ பாண்ட³வேயஸ்ய மன:ஸமுத்தி²தம்ʼ நரேந்த்³ர ஶோகம்ʼ வ்யபகர்ஷ மேத⁴யா। ப⁴வத்³விதா⁴ ஹ்யுத்தமபு³த்³தி⁴ர்விஸ்தரா விமுஹ்யமானஸ்ய ஜனஸ்ய ஶாந்தயே॥ ॥ 12-49-39 (66755) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 49॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-49-1 அவஸ்கந்த்³யாவருஹ்ய வாஹேப்⁴ய:॥ 12-49-11 யது³புங்க³வோ நிபஸாதே³தி ஶேஷ:। ததோ வ்ருʼத்³த⁴ம்ʼ ததா² த்³ருʼஷ்ட்வா கா³ங்கே³யம்ʼ யது³கௌரவா: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-49-12 நிஶாம்ய ஆலோச்ய॥ 12-49-15 ச²ந்த³ம்ருʼத்யு: இச்சா²மரண:। நத்வேததி³ஹ காரணமிதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-49-20 நஹி ராஜ்யே ஸ்தி²தமிதி ட.ட³. பாட²:॥ 12-49-21 பீ⁴ஷ்மாத்³ருʼதே ம்ருʼத்யுமாவார்ய ஸ்தி²தம்ʼ கமபி ந ஶுஶ்ருமேதி த்³வயோ: ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-49-26 வஸூனாமஷ்டானாமம்ʼஶேர்க⁴டிதோ நவம: கு³ணைரனவமஶ்ச॥

12-50-0 (66756) வைஶம்பாயன உவாச। 12-50-0x (5453) ஶ்ருத்வா து வசனம்ʼ பீ⁴ஷ்மோ வாஸுதே³வஸ்ய தீ⁴மத:। கிஞ்சிது³ந்னாம்ய வத³னம்ʼ ப்ராஞ்ஜலிர்வாக்யமப்³ரவீத்॥ 12-50-1 (66757) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-50-2x (5454) நமஸ்தே ப⁴க³வன்க்ருʼஷ்ண லோகானாம்ʼ ப்ரப⁴வாப்யய। த்வம்ʼ ஹி கர்தா ஹ்ருʼஷீகேஶ ஸம்ʼஹர்தா சாபராஜித:॥ 12-50-2 (66758) விஶ்வகர்மன்னமஸ்தே(அ)ஸ்து விஶ்வாத்மன்விஶ்வஸம்ப⁴வ। அபவர்க³ஸ்த² பூ⁴தானாம்ʼ பஞ்சானாம்ʼ பரத: ஸ்தி²த॥ 12-50-3 (66759) நமஸ்தே த்ரிஷு லோகேஷு நமஸ்தே பரதஸ்த்ரிஷு। யோகே³ஶ்வர நமஸ்தே(அ)ஸ்து த்வம்ʼ ஹி ஸர்வபராயண:॥ 12-50-4 (66760) மத்ஸம்ʼஶ்ரிதம்ʼ யதா³த்த² த்வம்ʼ வச: புருஷஸத்தம। தேன பஶ்யாமி தே தி³வ்யான்பா⁴வாம்ʼஸ்த்ரிஷு ச வர்த்மஸு॥ 12-50-5 (66761) தச்ச பஶ்யாமி தத்வேன யத்தே ரூபம்ʼ ஸனாதனம்। ஸப்த மார்கா³ நிருத்³தா⁴ஸ்தே வாயோரமிததேஜஸ:॥ 12-50-6 (66762) தி³வம்ʼ தே ஶிரஸா வ்யாப்தம்ʼ பப்⁴த்³யாம்ʼ தே³வீ வஸுந்த⁴ரா। தி³ஶோ பு⁴ஜா ரவிஶ்சக்ஷுர்வீர்யே ஶுக்ர: ப்ரதிஷ்டி²த:॥ 12-50-7 (66763) அதஸீபுஷ்பஸங்காஶம்ʼ பீதவாஸஸமச்யுதம்। வபுர்ஹ்யனுமிமீமஸ்தே மேக⁴ஸ்யேவ ஸவித்³யுத:॥ 12-50-8 (66764) த்வாம்ʼ ப்ரபன்னாய ப⁴க்தாய க³திமிஷ்டாம்ʼ ஜிகீ³ஷவே। யச்ச்²ரேய: புண்ட³ரீகாக்ஷ தத்³த்⁴யாயஸ்வ ஸுரோத்தம॥ 12-50-9 (66765) வாஸுதே³வ உவாச। 12-50-10x (5455) யத: க²லு பரா ப⁴க்திர்மயி தே புருஷர்ஷப⁴। ததோ மயா வபுர்தி³வ்யம்ʼ தவ ராஜன்ப்ரத³ர்ஶிதம்॥ 12-50-10 (66766) ந ஹ்யப⁴க்தாய ராஜேந்த்³ர ப⁴க்தாயான்ருʼஜவே ந ச। த³ர்ஶயாம்யஹமாத்மானம்ʼ ந சாதா³ந்தாய பா⁴ரத॥ 12-50-11 (66767) ப⁴வாம்ʼஸ்து மம ப⁴க்தஶ்ச நித்யம்ʼ சார்ஜவமாஸ்தி²த:। த³மே தபஸி ஸத்யே ச தா³நே ச நிரத: ஶுசி:॥ 12-50-12 (66768) அர்ஹஸ்த்வம்ʼ பீ⁴ஷ்ம மாம்ʼ த்³ரஷ்டும்ʼ தபஸா ஸ்வேன பார்தி²வ। தவ ஹ்யுபஸ்தி²தா லோகா யேப்⁴யோ நாவர்ததே புன:॥ 12-50-13 (66769) பஞ்சாஶதம்ʼ ஷட் ச குருப்ரவீர ஶேஷம்ʼ தி³நானாம்ʼ தவ ஜீவிதஸ்ய। தத: ஶுபை⁴: கர்மப²லோத³யைஸ்த்வம்ʼ ஸமேஷ்யஸே பீ⁴ஷ்ம விமுச்ய தே³ஹம்॥ 12-50-14 (66770) ஏதே ஹி தே³வா வஸவோ விமானா ந்யாஸ்தா²ய ஸர்வே ஜ்வலிதாக்³நிகல்பா:। அந்தர்ஹிதாஸ்த்வாம்ʼ ப்ரதிபாலயந்தி காஷ்டா²ம்ʼ ப்ரபத்³யந்தமுத³க்பதங்கா³ம்॥ 12-50-15 (66771) வ்யாவ்ருʼத்தமாத்ரே ப⁴க³வத்யுதீ³சீம்ʼ ஸூர்யே ஜக³த்காலவஶம்ʼ ப்ரபன்னே। க³ந்தாஸி லோகான்புருஷப்ரவீர நாவர்ததே யானுபலப்⁴ய வித்³வான்॥ 12-50-16 (66772) அமும்ʼ ச லோகம்ʼ த்வயி பீ⁴ஷ்ம யாதே ஜ்ஞானானி ஸர்வாணி பராப⁴விஷ்யன்। அதஸ்து ஸர்வே தவ ஸன்னிகர்ஷம்ʼ ஸமாக³தா த⁴ர்மவிவேசனாய॥ 12-50-17 (66773) தஜ்ஜ்ஞாதிஶோகோபஹதஶ்ருதாய ஸத்யாபி⁴ஸந்தா⁴ய யுதி⁴ஷ்டி²ராய। ப்ரப்³ரூஷி த⁴ர்மார்த²ஸமாதி⁴யுக்தம்ʼ ஸத்யம்ʼ வசோ(அ)ஸ்யாபனுதே³ச்சு²சம்ʼ யத்॥ ॥ 12-50-18 (66774) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 50॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-50-4 யோகீ³ஶ்வரேதி ஜ². பாட²:॥ 12-50-14 பஞ்சாஶதம்ʼ ஷட்சேதி। தவ ஜீவிதஸம்ப³ந்தி⁴நாம்ʼ தி³நானாம்ʼ ஶேஷம்ʼ பஞ்சஷட் ச பஞ்சவாரமாவர்திதா: ஷடி³தி ரீத்யா த்ரிம்̐ஶதி³தி ஜ்ஞேயம்। தாவதே³வ ஆஶதம்ʼ ஶதாவதி⁴। யத்³தி³நானாம்ʼ ஶதேன ஶக்யம்ʼ தத்ரிம்ʼஶதாபி கர்தும்ʼ ஶக்யமித்யர்த²:। அஷ்டபஞ்சாஶதம்ʼ ராத்ர்ய: ஶயானஸ்யாத்³ய மே க³தா இதி பீ⁴ஷ்மோ வக்ஷ்யதி। தத்ர த்ரிஶத³த: பரம்ʼ ஶிஷ்டா அஷ்டாவிம்ʼஶதிரித: பூர்வம்ʼ வ்யதீதா:। ததா²ஹி பீ⁴ஷ்மஸ்ய ஶரதல்பஶயனானந்தரமஷ்டௌ² தி³நானி யுத்³த⁴ம்। ததோ து³ர்யோத⁴னாஶௌசம்ʼ யுயுத்ஸோ: ஷோட³ஶதி³நானி। தேன ஸஹ புரம்ʼ ப்ரவிஶதாம்ʼ பாண்ட³வானாமபி தாவந்தி தி³நானி க³தானி। பஞ்சவிம்ʼஶே ஸர்வேஷாம்ʼ ஶ்ராத்³த⁴தா³நம்। ஷங்விம்ʼஶே புரப்ரவேஶ:। ஸப்தவிம்ʼஶே ராஜ்யாபி⁴ஷேக:। அஷ்டாவிம்ʼஶே ப்ரக்ருʼதிஸாந்த்வனமாப்⁴யுத³யிகம்ʼ தா³நம்ʼ ச। ஊனத்ரிம்ʼஶே பீ⁴ஷ்மம்ப்ரத்யாக³மனம்ʼ தத்³தி³நமாரப்⁴ய த்ரிம்ʼஶத்³தி³நானி ஶிஷ்டானீதி ஜ்ஞேயம்॥ 12-50-15 பதங்க³: ஸூர்ய: 12-50-16 காலவஶம்ʼ ஜக³த்। ப்ரபன்னே ப்ராப்தே க்ஷேப்துமிதி ஶேஷ:॥

12-51-0 (66775) வைஶம்பாயன உவாச। 12-51-0x (5456) தத: க்ருʼஷ்ணஸ்ய தத்³வாக்யம்ʼ த⁴ர்மார்த²ஸஹிதம்ʼ ஹிதம்। ஶ்ருத்வா ஶாந்தனவ: க்ருʼஷ்ணம்ʼ ப்ரத்யுவாச க்ருʼதாஞ்ஜலி:॥ 12-51-1 (66776) லோகனாத² மஹாபா³ஹோ ஶிவ நாராயணாச்யுத। தவ வாக்யமுபஶ்ருத்ய ஹர்ஷேணாஸ்மி பரிப்லுத:॥ 12-51-2 (66777) கிஞ்சாஹமபி⁴தா⁴ஸ்யாமி வாக்பதே தவ ஸன்னிதௌ⁴। யதா³ வாசோக³தம்ʼ ஸர்வம்ʼ தவ வாசி ஸமாஹிதம்॥ 12-51-3 (66778) யச்ச கிஞ்சித்க்ருʼதம்ʼ லோகே கர்தவ்யம்ʼ க்ரியதே ச யத்। த்வத்தஸ்தன்னி: ஸ்ருʼதம்ʼ தே³வ லோகே பு³த்³தி⁴மதோ ஹிதே॥ 12-51-4 (66779) கத²யேத்³தே³வலோகம்ʼ யோ தே³வராஜஸமீபத:। த⁴ர்மகாமார்த²மோக்ஷாணாம்ʼ ஸோ(அ)ர்த²ம்ʼ ப்³ரூயாத்தவாக்³ரத:॥ 12-51-5 (66780) ஶராபி⁴தாபாத்³வ்யதி²தம்ʼ மனோ மே மது⁴ஸூத³ன। கா³த்ராணி சாவஸீத³ந்தி ந ச பு³த்³தி⁴: ப்ரஸீத³தி॥ 12-51-6 (66781) ந ச மே ப்ரதிபா⁴ காசித³ஸ்தி கிஞ்சித்ப்ரபா⁴ஷிதும்। பீட்³யமானஸ்ய கோ³விந்த³ விபானலஸமை: ஶரை:॥ 12-51-7 (66782) ப³லம்ʼ மே ப்ரஜஹாதீவ ப்ராணா: ஸத்வரயந்தி ச। மர்மாணி பரிதப்யந்தி ப்⁴ராந்தசித்தஸ்ததா² ஹ்யஹம்॥ 12-51-8 (66783) தௌ³ர்ப³ல்யாத்ஸஜ்ஜதே வாங்பே⁴ ஸ கத²ம்ʼ வக்துமுத்ஸஹே। ஸாது⁴ மே த்வம்ʼ ப்ரஸீத³ஸ்வ தா³ஶார்ஹகுலவர்த⁴ன॥ 12-51-9 (66784) தத்க்ஷமஸ்வ மஹாபா³ஹோ ந ப்³ரூயாம்ʼ கிஞ்சித³ச்யுத॥ த்வத்ஸன்னிதௌ⁴ ச ஸீதே³த்³தி⁴ வாசஸ்பதிரபி ப்³ருவன்॥ 12-51-10 (66785) ந தி³ஶ: ஸம்ப்ரஜானாமி நாகாஶம்ʼ ந ச மேதி³நீம்। கேவலம்ʼ தவ வீர்யேண திஷ்டா²மி மது⁴ஸூத³ன॥ 12-51-11 (66786) ஸ்வயமேவ ப⁴வாம்ʼஸ்தஸ்மாத்³த⁴ர்மராஜஸ்ய யத்³தி⁴தம்। தத்³ப்³ரவீத்வாஶு ஸர்வேஷாமாக³மானாம்ʼ த்வமாக³ம:॥ 12-51-12 (66787) கத²ம்ʼ த்வயி ஸ்தி²தே க்ருʼஷ்ணே ஶாஶ்வதே லோககர்தரி। ப்ரப்³ரூயான்மத்³வித⁴: கஶ்சித்³கு³ரௌ ஶிஷ்ய இவ ஸ்தி²தே॥ 12-51-13 (66788) வாஸுதே³வ உவாச। 12-51-14x (5457) உபபன்னமித³ம்ʼ வாக்யம்ʼ கௌரவாணாம்ʼ து⁴ரந்த⁴ரே। மஹாவீர்யே மஹாஸத்வே ஸ்தி²ரே ஸர்வார்த²த³ர்ஶினி॥ 12-51-14 (66789) யச்ச மாமாத்த² கா³ங்கே³ய பா³ணகா⁴தருஜம்ʼ ப்ரதி। க்³ருʼஹாணாத்ர வரம்ʼ பீ⁴ஷ்ம மத்ப்ரஸாத³க்ருʼதம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 12-51-15 (66790) ந தே க்³லானிர்ன தே மூர்ச்சா² ந தாபோ ந ச தே ருஜா। ப்ரப⁴விஷ்யந்தி கா³ங்கே³ய க்ஷுத்பிபாஸே ந சாப்யுத॥ 12-51-16 (66791) ஜ்ஞானானி ச ஸமக்³ராணி ப்ரதிபா⁴ஸ்யந்தி தே(அ)னக⁴। ந ச தே க்வசிதா³ஸத்திர்பு³த்³தே⁴: ப்ராது³ர்ப⁴விஷ்யதி॥ 12-51-17 (66792) ஸத்வஸ்த²ம்ʼ ச மனோ நித்யம்ʼ தவ பீ⁴ஷ்ம ப⁴விஷ்யதி। ரஜஸ்தமோப்⁴யாம்ʼ நிர்முக்தம்ʼ க⁴னைர்முக்த இவோடு³ராட்॥ 12-51-18 (66793) யத்³யச்ச த⁴ர்மஸம்ʼயுக்தமர்த²யுக்தமதா²பி ச। சிந்தயிஷ்யஸி தத்ராக்³ர்யா பு³த்³தி⁴ஸ்தவ ப⁴விஷ்யதி॥ 12-51-19 (66794) இமம்ʼ ச ராஜஶார்தூ³ல பூ⁴தக்³ராமம்ʼ சதுர்வித⁴ம்। சக்ஷுர்தி³வ்யம்ʼ ஸமாஶ்ரித்ய த்³ரக்ஷ்யஸ்யமிதவிக்ரம॥ 12-51-20 (66795) சதுர்வித⁴ம்ʼ ப்ரஜாஜாலம்ʼ ஸம்ʼயுக்தோ ஜ்ஞானசக்ஷுஷா। பீ⁴ஷ்ம த்³ரக்ஷ்யஸி தத்த்வேன ஜலே மீன இவாமலே॥ 12-51-21 (66796) வைஶம்பாயன உவாச। 12-51-22x (5458) ததஸ்தே வ்யாஸஸஹிதா: ஸர்வ ஏவ மஹர்ஷய:। ருʼக்³யஜு:ஸாமஸஹிதைர்வசோபி⁴: க்ருʼஷ்ணமார்சயன்॥ 12-51-22 (66797) தத: ஸர்வார்தவம்ʼ தி³வ்யம்ʼ புஷ்பவர்ஷம்ʼ ந ப⁴ஸ்தலாத்। பபாத யத்ர வார்ஷ்ணேய: ஸகா³ங்கே³ய: ஸபாண்ட³வ:॥ 12-51-23 (66798) வாதி³த்ராணி ச ஸர்வாணி ஜகு³ஶ்சாப்ஸரஸாம்ʼ க³ணா:। ந சாஹிதமனிஷ்டம்ʼ ச கிஞ்சித்தத்ர வ்யத்³ருʼஶ்யத॥ 12-51-24 (66799) வவௌ ஶிவ: ஸுகோ² வாயு: ஸர்வக³ந்த⁴வஹ: ஶுசி:। ஶாந்தாயாம்ʼ தி³ஶிஶந்தாஶ்ச ப்ராவத³ன்ம்ருʼக³பக்ஷிண:॥ 12-51-25 (66800) ததோ முஹூர்தாத்³ப⁴க³வான்ஸஹஸ்ராம்ʼஶுர்தி³வாகர:। த³ஹன்வனமிவைகாந்தே ப்ரதீச்யாம்ʼ ப்ரத்யத்³ருʼஶ்யத॥ 12-51-26 (66801) ததோ மஹர்ஷய: ஸர்வே ஸமுத்தா²ய ஜனார்த³னம்। பீ⁴ஷ்மமாமந்த்ரயாஞ்சக்ரூ ராஜானம்ʼ ச யுதி⁴ஷ்டி²ரம்॥ 12-51-27 (66802) தத: ப்ரணாமமகரோத்கேஶவ: ஸஹபாண்ட³வ:। ஸாத்யகி: ஸ·ஞ்ஜயஶ்சைவ ஸ ச ஶாரத்³வத: க்ருʼப:॥ 12-51-28 (66803) ததஸ்தே த⁴ர்மனிரதா: ஸம்யக் தைரபி⁴பூஜிதா:। ஶ்வ: ஸமேஷ்யாம இத்யுக்த்வா யதே²ஷ்டம்ʼ த்வரிதா யயு:॥ 12-51-29 (66804) ததை²வாமந்த்ர்ய கா³ங்கே³யம்ʼ கேஶவ: பாண்ட³வாஸ்ததா²। ப்ரத³க்ஷிணமுபாவ்ருʼத்ய ரதா²நாருருஹு: ஶுபா⁴ந்॥ 12-51-30 (66805) ததோ ரதை²: காஞ்சனசித்ரகூப³ரை ர்மஹீத⁴ராபை⁴: ஸமதை³ஶ்ச த³ந்திபி⁴:। ஹயை: ஸுபர்ணைரிவ சாஶுகா³மிபி⁴: பதா³திபி⁴ஶ்சாத்தஶராஸனாதி³பி⁴:॥ 12-51-31 (66806) யயௌ ரதா²நாம்ʼ புரதோ ஹி ஸா சமூ ஸ்ததை²வ பஶ்சாத³திமாத்ரஸாரிணீ। புரஶ்ச பஶ்சாச்ச யதா² மஹானதீ³ தம்ருʼக்ஷவந்தம்ʼ கி³ரிமேத்ய நர்மதா³॥ 12-51-32 (66807) தத: புரஸ்தாத்³ப⁴க³வான்னிஶாகர:। ஸமுத்தி²தஸ்தாமபி⁴ஹர்ஷயம்ʼஶ்சமூம்। தி³வாகராபீதரஸா மஹௌஷதீ⁴: புன: ஸ்வகேனைவ கு³ணேன யோஜயன்॥ 12-51-33 (66808) தத: புரம்ʼ ஸுரபுரஸம்ʼமிதத்³யுதி ப்ரவிஶ்ய தே யது³வ்ருʼஷபாண்ட³வாஸ்ததா³। யதோ²சிதான்ப⁴வனவரான்ஸமாவிஶன் ஶ்ரமான்விதா ம்ருʼக³பதயோ கு³ஹா இவ॥ ॥ 12-51-34 (66809) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 51॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-51-3 வாசோக³தம்ʼ வாசாம்ʼ விஷய: ஸர்வோ(அ)பி தவ வாசி வேதே³॥ 12-51-4 ஹிதே ப்ரியே। லோகே தே³வலோகே இஹ பரத்ர ச। தத்ஸர்வம்ʼ த்ரைகாலிகம்। த்வத்தோ நி:ஸ்ருʼதமிதி உக்தேர்தே² ஹேதுருக்த:॥ 12-51-12 ஆக³மானாம்ʼ ஸமாக³மமிதி ட. ட³. பாட²:॥ 12-51-17 ஆஸத்திரவஸன்னதா॥

12-52-0 (66810) வைஶம்பாயன உவாச। 12-52-0x (5459) தத: ப்ரவிஶ்ய ப⁴வனம்ʼ ப்ரவிஶ்யே மது⁴ஸூத³ன:। யாமமாத்ராவஶேஷாயாம்ʼ யாமின்யாம்ʼ ப்ரத்யபு³த்⁴யத॥ 12-52-1 (66811) ஸ த்⁴யானபத²மாவிஶ்ய ஸர்வஜ்ஞானானி மாத⁴வ:। அவலோக்ய தத: பஶ்சாத்³த³த்⁴யௌ ப்³ரஹ்ம ஸனாதனம்॥ 12-52-2 (66812) ஸூதா: ஸ்துதிபுராணஜ்ஞா ரக்தகண்டா²: ஸுஶிக்ஷிதா:। அஸ்துவன்விஶ்வகர்மாணம்ʼ வாஸுதே³வம்ʼ ப்ரஜாபதிம்॥ 12-52-3 (66813) பட²ந்தி பாணிஸ்வனிகாஸ்ததா² கா³யந்தி கா³யனா:। ஶங்கா²நத² ம்ருʼத³ங்கா³ம்ʼஶ்ச ப்ரவாத்³யந்தி ஸஹஸ்ரஶ:॥ 12-52-4 (66814) வீணாபணவவேணூனாம்ʼ ஸ்வனஶ்சாதிமனோரம:। ஸஹாஸ இவ விஸ்தீர்ண: ஶுஶ்ருவே தஸ்ய வேஶ்மனி॥ 12-52-5 (66815) ததோ யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்யாபி ராஜ்ஞோ மங்க³லஸம்ʼஹிதா:। உச்சேருர்மது⁴ரா வாசோ கீ³தவாதி³த்ரப்³ருʼம்ʼஹிதா:॥ 12-52-6 (66816) தத உத்தா²ய தா³ஶார்ஹ: ஸ்னாத: ப்ராஞ்ஜலிரச்யுத:। ஜப்த்வா கு³ஹ்யம்ʼ மஹாபா³ஹுரக்³நீனாஶ்ரித்ய தஸ்தி²வான்॥ 12-52-7 (66817) தத: ஸஹஸ்ரம்ʼ விப்ராணாம்ʼ சதுர்வேத³விதா³ம்ʼ ததா²। க³வாம்ʼ ஸஹஸ்ரேணைகைகம்ʼ வாசயாமாஸ மாத⁴வ:॥ 12-52-8 (66818) மங்க³லாலம்ப⁴னம்ʼ க்ருʼத்வா ஆத்மானமவலோக்ய ச। ஆத³ர்ஶே விமலே க்ருʼஷ்ணஸ்தத: ஸாத்யகிமப்³ரவீத்॥ 12-52-9 (66819) க³ச்ச² ஶைனேய ஜானீஹி க³த்வா ராஜனிவேஶனம்। அபி ஸஞ்ஜோ மஹாதேஜா பீ⁴ஷ்மம்ʼ த்³ரஷ்டும்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 12-52-10 (66820) தத: க்ருʼஷ்ணஸ்ய வசனாத்ஸாத்யங்கிஸ்த்வரிதோ யயௌ। உபக³ம்ய ச ராஜானம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ரமபா⁴ஷத॥ 12-52-11 (66821) யுக்தோ ரத²வரோ ராஜன்வாஸுதே³வஸ்ய தீ⁴மத:। ஸமீபமாபகே³யஸ்ய ப்ரயாஸ்யதி ஜனார்த³ன:॥ 12-52-12 (66822) ப⁴வத்ப்ரதீக்ஷ: க்ருʼஷ்ணோ(அ)ஸௌ த⁴ர்மராஜ மஹாத்³யுதே। யத³த்ரானந்தரம்ʼ க்ருʼத்யம்ʼ தத்³ப⁴வான்கர்துமர்ஹதி॥ 12-52-13 (66823) ஏவமுக்த: ப்ரத்யுவாச த⁴ர்மபுத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। யுஜ்யதாம்ʼ மே ரத²வர: ப²ல்கு³நாப்ரதிமத்³யுதே॥ 12-52-14 (66824) ந ஸைனிகைஶ்ச யாதவ்யம்ʼ யாஸ்யாமோ வயமேவ ஹி। ந ச பீட³யிதவ்யோ மே பீ⁴ஷ்மோ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வர:॥ 12-52-15 (66825) அத: புர:ஸராஶ்சாபி நிவர்தந்து த⁴னஞ்ஜய। அத்³யப்ரப்⁴ருʼதி கா³ங்கே³ய: பரம்ʼ கு³ஹ்யம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யதி। அதோ நேச்சா²மி கௌந்தேய ப்ருʼத²க்³ஜனஸமாக³மம்॥ 12-52-16 (66826) வைஶம்பாயன உவாச। 12-52-17x (5460) ஸ தத்³வாக்யமதா²ஜ்ஞாய குந்தீபுத்ரோ த⁴னஞ்ஜய:। யுக்தம்ʼ ரத²வரம்ʼ தஸ்மா ஆசசக்ஷே நரர்ஷப⁴:॥ 12-52-17 (66827) ததோ யுதி⁴ஷ்டி²ரோ ராஜா யமௌ பீ⁴மார்ஜுனாவபி। பூ⁴தானீவ ஸமஸ்தானி யயு: க்ருʼஷ்ணனிவேஶனம்॥ 12-52-18 (66828) ஆக³ச்ச²த்ஸ்வத² க்ருʼஷ்ணோ(அ)பி பாண்ட³வேஷு மஹாத்மஸு। ஶைனேயஸஹிதோ தீ⁴மான்ரத²மேவான்வபத்³யத॥ 12-52-19 (66829) ரத²ஸ்தா²: ஸம்ʼவித³ம்ʼ க்ருʼத்வா ஸுகா²ம்ʼ ப்ருʼஷ்ட்வா ச ஶர்வரீம்। மேக⁴கோ⁴ஷை ரத²வரை: ப்ரயயுஸ்தே நரர்ஷபா⁴:॥ 12-52-20 (66830) ப³லாஹகம்ʼ மேக⁴புஷ்பம்ʼ ஶைப்³யம்ʼ ஸுக்³ரீவமேவச। தா³ருகஶ்சோத³யாமாஸ வாஸுதே³வஸ்ய வாஜின:॥ 12-52-21 (66831) தே ஹயா வாஸுதே³வஸ்ய தா³ருகேண ப்ரசோதி³தா:। கா³ம்ʼ கு²ராக்³ரைஸ்ததா² ராஜம்̐ல்லிக²ந்த: ப்ரயயுஸ்ததா³॥ 12-52-22 (66832) தே க்³ரஸந்த இவாகாஶம்ʼ வேக³வந்தோ மஹாப³லா:। க்ஷேத்ரம்ʼ த⁴ர்மஸ்ய க்ருʼத்ஸ்னஸ்ய குருக்ஷேத்ரமவாதரன்॥ 12-52-23 (66833) ததோ யயுர்யத்ர பீ⁴ஷ்ம: ஶரதல்பக³த: ப்ரபு⁴:। ஆஸ்தே மஹர்ஷிபி⁴: ஸார்த்⁴ரம்ʼ ப்³ரஹ்மா தே³வக³ணைர்யதா²॥ 12-52-24 (66834) ததோ(அ)வதீர்ய கோ³விந்தோ³ ரதா²த்ஸ ச யுதி⁴ஷ்டி²ர:। பீ⁴மோ கா³ண்டீ³வத⁴ன்வா ச யமௌ ஸாத்யகிரேவ ச। ருʼஷீனப்⁴யர்சயாமாஸு: கரானுத்³யம்ய த³க்ஷிணான்॥ 12-52-25 (66835) ஸ தை: பரிவ்ருʼதோ ராஜா நக்ஷத்ரைரிவ சந்த்³ரமா:। அப்⁴யாஜகா³ம கா³ங்கே³யம்ʼ ப்³ரஹ்மாணமிவ வாஸவ:॥ 12-52-26 (66836) ஶரதல்பே ஶயானம்ʼ தமாதி³த்யம்ʼ பதிதம்ʼ யதா²। ஸ த³த³ர்ஶ மஹாபா³ஹும்ʼ ப⁴யாச்சாக³தஸாத்⁴வஸ:॥ ॥ 12-52-27 (66837) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³விபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 52॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-52-9 மங்க³லானாம்ʼ க³வாதீ³நாமாலம்ப⁴னம்ʼ ஸ்பர்ஶம்॥ 12-52-27 ஆக³தஸாத்⁴வஸ: ப⁴யஜன்யகம்பாதி³மான்॥

12-53-0 (66838) ஜனமேஜய உவாச। 12-53-0x (5461) த⁴ர்மாத்மனி மஹாவீர்யே ஸத்யஸந்தே⁴ ஜிதாத்மனி। தே³வவ்ரதே மஹாபா⁴கே³ ஶரதல்பக³தே(அ)ச்யுதே॥ 12-53-1 (66839) ஶயானே வீரஶயனே பீ⁴ஷ்மே ஶந்தனுனந்த³னே। கா³ங்கே³யே புருஷவ்யாக்⁴ரே பாண்ட³வை: பர்யுபாஸிதே॥ 12-53-2 (66840) கா: கதா²: ஸமவர்தந்த தஸ்மின்வீரஸமாக³மே। ஹதேஷு ஸர்வஸைன்யேஷு தன்மே ஶம்ʼஸ மஹாமுனே॥ 12-53-3 (66841) வைஶம்பாயன உவாச। 12-53-4x (5462) ஶரதல்பக³தே பீ⁴ஷ்மே கௌரவாணாம்ʼ பிதாமஹே। ஆஜக்³முர்ருʼஷய: ஸித்³தா⁴ நாரத³ப்ரமுகா² ந்ருʼப॥ 12-53-4 (66842) ஹதஶிஷ்டாஶ்ச ராஜானோ யுதி⁴ஷ்டி²ரபுரோக³மா:। த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஶ்ச க்ருʼஷ்ணஶ்ச பீ⁴மார்ஜுனயமாஸ்ததா²॥ 12-53-5 (66843) தே(அ)பி⁴க³ம்ய மஹாத்மானோ ப⁴ரதானாம்ʼ பிதாமஹம்। அன்வஶோசந்த கா³ங்கே³யமாதி³த்யம்ʼ பதிதம்ʼ யதா²॥ 12-53-6 (66844) முஹூர்தமிவ ச த்⁴யாத்வா நாரதோ³ தே³வத³ர்ஶன:। உவாச பாண்ட³வான்ஸர்வான்ஹதஶிஷ்டாம்ʼஶ்ச பார்தி²வான்॥ 12-53-7 (66845) ப்ராப்தகாலம்ʼ ஸமாசக்ஷே பீ⁴ஷ்மோ(அ)யமனுயுஜ்யதாம்। அஸ்தமேதி ஹி கா³ங்கே³யோ பா⁴நுமானிவ பா⁴ரத॥ 12-53-8 (66846) அயம்ʼ ப்ராணானுத்ஸிஸ்ருʼக்ஷுஸ்தம்ʼ ஸர்வே(அ)ப்⁴யனுப்ருʼச்ச²த। க்ருʼத்ஸ்னான்ஹி விவிதா⁴ந்த⁴ர்மாம்ʼஶ்சாதுர்வர்ண்யஸ்ய வேத்த்யயம்॥ 12-53-9 (66847) ஏஷ வ்ருʼத்³த⁴: பராம்̐ல்லோகான்ஸம்ப்ராப்னோதி தனும்ʼ த்யஜன்। தம்ʼ ஶீக்⁴ரமனுயுஞ்ஜீத்⁴வம்ʼ ஸம்ʼஶயான்மனஸி ஸ்தி²தான்॥ 12-53-10 (66848) வைஶம்பாயன உவாச। 12-53-11x (5463) ஏவமுக்தே நாரதே³ந பீ⁴ஷ்மமீயுர்னராதி⁴பா:। ப்ரஷ்டும்ʼ சாஶக்ருவந்தஸ்தே வீக்ஷாஞ்சக்ரு: பரஸ்பரம்॥ 12-53-11 (66849) அதோ²வாச ஹ்ருʼஷீகேஶம்ʼ பாண்டு³புத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। நான்யஸ்த்வத்³தே³வகீபுத்ர ஶக்த: ப்ரஷ்டும்ʼ பிதாமஹம்॥ 12-53-12 (66850) ப்ரவ்யாஹர யது³ஶ்ரேஷ்ட² த்வமக்³ரே மது⁴ஸூத³ன। த்வம்ʼ ஹி நஸ்தாத ஸர்வேஷாம்ʼ ஸர்வத⁴ர்மவிது³த்தம:॥ 12-53-13 (66851) ஏவமுக்த: பாண்ட³வேன ப⁴க³வான்கேஶவஸ்ததா³। அபி⁴க³ம்ய து³ராத⁴ர்ஷம்ʼ ப்ரவ்யாஹாரயத³ச்யுத:॥ 12-53-14 (66852) கச்சித்ஸுகே²ந ரஜனீ வ்யுஷ்டா தே ராஜஸத்தம। விஸ்பஷ்டலக்ஷணா பு³த்³தி⁴: கச்சிச்சோபஸ்தி²தா தவ॥ 12-53-15 (66853) கச்சிஜ்ஜ்ஞானானி ஸர்வாணி ப்ரதிபா⁴ந்தி ச தே(அ)னக⁴। ந க்³லாயதே ச ஹ்ருʼத³யம்ʼ ந ச தே வ்யாகுலம்ʼ மன:॥ 12-53-16 (66854) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-53-17x (5464) தா³ஹோ மோஹ: ஶ்ரமஶ்சைவ க்லமோ க்³லானிஸ்ததா² ருஜா। தவ ப்ரஸாதா³த்³வார்ஷ்ணேய ஸத்³யோ வ்யபக³தானி மே॥ 12-53-17 (66855) யச்ச பூ⁴தம்ʼ ப⁴விஷ்யச்ச ப⁴வச்ச பரமத்³யுதே। தத்ஸர்வமனுபஶ்யாமி பாணௌ ப²லமிவாஹிதம்॥ 12-53-18 (66856) வேதோ³க்தாஶ்சைவ யே த⁴ர்மா வேதா³ந்தாதி⁴க³தாஶ்ச யே। தான்ஸர்வான்ஸம்ப்ரபஶ்யாமி வரதா³நாத்தவாச்யுத॥ 12-53-19 (66857) ஶிஷ்டைஶ்ச த⁴ர்மோ ய: ப்ரோக்த: ஸ ச மே ஹ்ருʼதி³ வர்ததே। தே³ஶஜாதிகுலானாம்ʼ ச த⁴ர்மஜ்ஞோ(அ)ஸ்மி ஜனார்த³ன॥ 12-53-20 (66858) சதுர்ஷ்வாஶ்ரமத⁴ர்மேஷு யோ(அ)ர்த²: ஸ ச ஹ்ருʼதி³ ஸ்தி²த:। ராஜத⁴ர்மாம்ʼஶ்ச ஸகலானவக³ச்சா²மி கேஶவ॥ 12-53-21 (66859) யச்ச யத்ர ச வக்தவ்யம்ʼ தத்³வக்ஷ்யாமி ஜனார்த³ன। தவ ப்ரஸாதா³த்³தி⁴ ஶுபா⁴ மனோ மே பு³த்³தி⁴ராவிஶத்॥ 12-53-22 (66860) யுவேவாஸ்மி ஸமாவ்ருʼத்தஸ்த்வத³னுத்⁴யானப்³ருʼம்ʼஹித:। வக்தும்ʼ ஶ்ரேய: ஸமர்தோ²(அ)ஸ்மி த்வத்ப்ரஸாதா³ஜ்ஜனார்த³ன॥ 12-53-23 (66861) ஸ்வயம்ʼ கிமர்த²ம்ʼ து ப⁴வாஞ்ஶ்ரேயோ ந ப்ராஹ பாண்ட³வம்। கிம்ʼ தே விவக்ஷிதம்ʼ சாத்ர ததா³ஶு வத³ மாத⁴வ॥ 12-53-24 (66862) வாஸுதே³வ உவாச। 12-53-25x (5465) யஶஸ: ஶ்ரேயஸஶ்சைவ மூல மாம்ʼ வித்³தி⁴ கௌரவ। மத்த: ஸர்வே(அ)பி⁴நிர்வ்ருʼத்தா பா⁴வா: ஸத³ஸதா³த்மகா:॥ 12-53-25 (66863) ஶீதாம்ʼஶுஶ்சந்த்³ர இத்யுக்தே லோகே கோ விஸ்மயிஷ்யதி। ததை²வ யஶஸா பூர்ணே மயி கோ விஸ்மயிஷ்யதி॥ 12-53-26 (66864) ஆதே⁴யம்ʼ து மயா பூ⁴யோ யஶஸ்தவ மஹாத்³யுதே। ததோ மே விபுலா பு³த்³தி⁴ஸ்த்வயி பீ⁴ஷ்ம ஸமாஹிதா॥ 12-53-27 (66865) யாவத்³தி⁴ ப்ருʼதி²வீபால ப்ருʼத்²வீயம்ʼ ஸ்தா²ஸ்யதி த்⁴ருவா। தாவத்தவாக்ஷயா கீர்திர்லோகானநுசரிஷ்யதி॥ 12-53-28 (66866) யச்ச த்வம்ʼ வக்ஷ்யஸே பீ⁴ஷ்ம பாண்ட³வாயானுப்ருʼச்ச²தே। வேத³ப்ரவாத³ இவ தே ஸ்தா²ஸ்யதே வஸுதா⁴தலே॥ 12-53-29 (66867) யஶ்சைதேன ப்ரமாணேன யோக்ஷ்யத்யாத்மானமாத்மனா। ஸ ப²லம்ʼ ஸர்வபுண்யானாம்ʼ ப்ரேத்ய சானுப⁴விஷ்யதி॥ 12-53-30 (66868) ஏதஸ்மாத்காரணாத்³பீ⁴ஷ்ம மதிர்தி³வ்யா மயா ஹி தே। த³த்தா யஶோ விப்ரத²யேத்கத²ம்ʼ பூ⁴யஸ்தவேதி ஹ॥ 12-53-31 (66869) யாவத்³தி⁴ ப்ரத²தே லோகே புருஷஸ்ய யஶோ பு⁴வி। தாவத்தஸ்யாக்ஷயா கீர்திர்ப⁴வதீதி வினிஶ்சிதா॥ 12-53-32 (66870) ராஜானோ ஹதஶிஷ்டாஸ்த்வாம்ʼ ராஜன்னபி⁴த ஆஸதே। த⁴ர்மானநுயுயுக்ஷந்தஸ்தேப்⁴ய: ப்ரப்³ரூஹி பா⁴ரத॥ 12-53-33 (66871) ப⁴வான்ஹி வயஸா வ்ருʼத்³த⁴: ஶ்ருதாசாரஸமன்வித:। குஶலோ ராஜத⁴ர்மாணாம்ʼ ஸர்வேஷாமபராஶ்ச யே॥ 12-53-34 (66872) ஜன்மப்ரப்⁴ருʼதி தே கிஞ்சித்³வ்ரூʼஜினம்ʼ ந த³த³ர்ஶ ஹ। ஜ்ஞாதாரம்ʼ ஸர்வத⁴ர்மாணாம்ʼ த்வாம்ʼ விது³: ஸர்வபார்தி²வா:॥ 12-53-35 (66873) தேப்⁴ய: பிதேவ புத்ரேப்⁴யோ ராஜன்ப்³ரூஹி பரம்ʼ நயம்। ருʼஷயஶ்சைவ தே³வாஶ்ச த்வயா நித்யமுபாஸிதா:॥ 12-53-36 (66874) தஸ்மாத்³வக்தவ்யமேவேத³ம்ʼ த்வயா(அ)வஶ்யமஶேஷத:। த⁴ர்மம்ʼ ஶுஶ்ரூஷமாணேப்⁴ய: ப்ருʼஷ்டேன ந ஸதா புன:॥ 12-53-37 (66875) வக்தவ்யம்ʼ விது³ஷா சேதி த⁴ர்மமாஹுர்மனீஷிண:। அப்ரதிப்³ருவத: கஷ்டோ தோ³ஷோ ஹி ப⁴விதா ப்ரபோ⁴॥ 12-53-38 (66876) தஸ்மாத்புத்ரைஶ்ச பௌத்ரேஶ்ச த⁴ர்மான்ப்ருʼஷ்டான்ஸனாதனான்। வித்³வஞ்ஜிஜ்ஞாஸமானேப்⁴ய: ப்ரப்³ரூஹி ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ ॥ 12-53-39 (66877) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரிபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 53॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-53-8 அனுயுஜ்யதாம்ʼ ப்ருʼச்ச்²யதாம்॥ 12-53-32 யஶ: பரசித்தசமாத்க்ருʼதிஜனகோ கு³ணௌத⁴:। கீர்தி: ஸாது⁴தயா(அ)ன்யை: கத²னம்॥ 12-53-33 அனுயுயுக்ஷந்த: ப்ரஷ்டுமிச்ச²ந்த:॥

12-54-0 (66878) வைஶம்பாயன உவாச। 12-54-0x (5466) அதா²வ்ரவீன்மஹாதேஜா வாக்யம்ʼ கௌரவனந்த³ன:। ஹந்த த⁴ர்மான்ப்ரவக்ஷ்யாமி த்³ருʼடே⁴ வாங்ப⁴னஸீ மம॥ 12-54-1 (66879) தவ ப்ரஸாதா³த்³கோ³விந்த³ பூ⁴தாத்மா ஹ்யஸி ஶாஶ்வத:। யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்து த⁴ர்மாத்மா மாம்ʼ த⁴ர்மானநுப்ருʼச்ச²து। ஏவம்ʼ ப்ரீதோ ப⁴விஷ்யாமி த⁴ர்மான்வக்ஷ்யாமி சாகி²லான்॥ 12-54-2 (66880) யஸ்மின்ராஜர்ஷபே⁴ ஜாதே த⁴ர்மாத்மனி மஹாத்மனி। அஹ்ருʼஷ்யன்ன்ருʼஷய: ஸர்வே ஸ மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²து பாண்ட³வ:॥ 12-54-3 (66881) ஸர்வேஷாம்ʼ தீ³ப்தயஶஸாம்ʼ குரூணாம்ʼ த⁴ர்மசாரிணாம்। யஸ்ய நாஸ்தி ஸம: கஶ்சித்ஸ மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²து பாண்ட³வ:॥ 12-54-4 (66882) த்⁴ருʼதிர்த³மோ ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ க்ஷமா த⁴ர்மஶ்ச நித்யதா³। யஸ்மின்னோஜஶ்ச தேஜஶ்ச ஸ மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²து பாண்ட³வ:॥ 12-54-5 (66883) ஸம்ப³ந்தி⁴நோ(அ)திதீ²ந்ப்⁴ருʼத்யான்ஸம்ʼஶ்ரிதாம்ʼஶ்சைவ யோ ப்⁴ருʼஶம்। ஸம்ʼமானயதி ஸத்க்ருʼத்ய ஸ மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²து பாண்·ட³வ:॥ 12-54-6 (66884) ஸத்யம்ʼ தா³நம்ʼ தப: ஶௌர்யம்ʼ ஶாந்திர்தா³க்ஷ்யமஸம்ப்⁴ரம:। யஸ்மின்னேதானி ஸர்வாணி ஸ மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²து பாண்ட³வ:॥ 12-54-7 (66885) யோ ந காமான்ன ஸம்ʼரம்பா⁴ந்ன ப⁴யான்னார்த²காரணாத்। குர்யாத³த⁴ர்மம்ʼ த⁴ர்மாத்மா ஸ மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²து பாண்ட³வ:॥ 12-54-8 (66886) ஸத்யனித்ய: க்ஷமானித்யோ ஜ்ஞானநித்யோ(அ)திதி²ப்ரிய:। யோ த³தா³தி ஸதாம்ʼ நித்யம்ʼ ஸ மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²து பாண்ட³வ:॥ 12-54-9 (66887) இஜ்யாத்⁴யயனநித்யஶ்ச த⁴ர்மே ச நிரத: ஸதா³। க்ஷாந்த: ஶ்ருதரஹஸ்யஶ்ச ஸ மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²து பாண்ட³வ:॥ 12-54-10 (66888) வாஸுதே³வ உவாச। 12-54-11x (5467) லஜ்ஜயா பரயோபேதோ த⁴ர்மராஜோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। அபி⁴ஶாபப⁴யாத்³பீ⁴தோ ப⁴வந்தம்ʼ நோபஸர்பதி॥ 12-54-11 (66889) லோகஸ்ய கத³னம்ʼ க்ருʼத்வா லோகனாதோ² விஶாம்பதே। அபி⁴ஶாபப⁴யாத்³பீ⁴தோ ப⁴வந்தம்ʼ நோபஸர்பதி॥ 12-54-12 (66890) பூஜ்யான்மான்யாம்ʼஶ்ச ப⁴க்தாம்ʼஶ்ச கு³ரூன்ஸம்ப³ந்தி⁴பா³ந்த⁴வான்। அர்கா⁴ர்ஹானிஷுபி⁴ர்பி⁴த்த்வா ப⁴வந்தம்ʼ நோபஸர்பதி॥ 12-54-13 (66891) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-54-14x (5468) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ யதா² த⁴ர்மோ தா³நமத்⁴யயனம்ʼ தப:। க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ததா² க்ருʼஷ்ண ஸமரே தே³ஹபாதனம்॥ 12-54-14 (66892) பித்ரூʼன்பிதாமஹான்ப்⁴ராத்ரூʼன்கு³ரூன்ஸம்ப³ந்தி⁴பா³ந்த⁴வான்। மித்²யாப்ரவ்ருʼத்தான்ய: ஸக்²யே நிஹன்யாத்³த⁴ர்ம ஏவ ஸ:॥ 12-54-15 (66893) ஸமயத்யாகி³நோ லுப்³தா⁴ந்கு³ரூனபி ச கேஶவ। நிஹந்தி ஸமரே பாபான்க்ஷத்ரியோ ய: ஸ த⁴ர்மவித்॥ 12-54-16 (66894) யோ லோபா⁴ந்ன ஸமீக்ஷேத த⁴ர்மஸேதும்ʼ ஸனாதனம்। நிஹந்தி யஸ்தம்ʼ ஸமரே க்ஷத்ரியோ வை ஸ த⁴ர்மவித்॥ 12-54-17 (66895) லோஹிதோதா³ம்ʼ கேஶத்ருʼணாம்ʼ க³ஜஶைலாம்ʼ த்⁴வஜத்³ருமாம்। மஹீம்ʼ கரோதி யுத்³தே⁴ஷு க்ஷத்ரியோ ய: ஸ த⁴ர்மவித்॥ 12-54-18 (66896) ஆஹூதேன ரணே நித்யம்ʼ யோத்³த⁴வ்யம்ʼ க்ஷத்ரப³ந்து⁴நா। த⁴ர்ம்யம்ʼ ஸ்வர்க்³யம்ʼ ச லோக்யம்ʼ ச யுத்³த⁴ம்ʼ ஹி மனுரப்³ரவீத்॥ 12-54-19 (66897) வைஶம்பாயன உவாச। 12-54-20x (5469) ஏவமுக்தஸ்து பீ⁴ஷ்மேண த⁴ர்மபுத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। வினீதவது³பாக³ம்ய தஸ்தை² ஸந்த³ர்ஶனே(அ)க்³ரத:॥ 12-54-20 (66898) அதா²ஸ்ய பாதௌ³ ஜக்³ராஹ பீ⁴ஷ்மஶ்சாபி நனந்த³ தம்। மூர்த்⁴நிம்ʼ சைனமுபாக்⁴ராய நிஷீதே³த்யப்³ரவீத்ததா³॥ 12-54-21 (66899) தமுவாசாத² கா³ங்கே³யோ வ்ருʼஷப⁴: ஸர்வத⁴ன்வினாம்। மாம்ʼ ப்ருʼச்ச² தாத விஸ்ரப்³த⁴ம்ʼ மா பை⁴ஸ்த்வம்ʼ குருஸத்தம॥ ॥ 12-54-22 (66900) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சது:பஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 54॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-54-2 பூ⁴தாத்மா ப்ராணினாமந்தராத்மாஸி। தேன மமாபி⁴ப்ராயம்ʼ வேத்ஸீதி பா⁴வ:॥ 12-54-11 அபி⁴ஶாபோ லோகக³ர்ஹ்யதா॥

12-55-0 (66901) வைஶம்பாயன உவாச। 12-55-0x (5470) ப்ரணிபத்ய ஹ்ருʼஷீகேஶமபி⁴வாத்³ய பிதாமஹம்। அனுமான்ய கு³ரூன்ஸர்வான்பர்யப்ருʼச்ச²த்³யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 12-55-1 (66902) ராஜ்ஞாம்ʼ வை பரமோ த⁴ர்ம இதி த⁴ர்மவிதோ³ விது³:। மஹாந்தமேதம்ʼ பா⁴ரம்ʼ ச மன்யே தத்³ப்³ரூஹி பார்தி²வ॥ 12-55-2 (66903) ராஜத⁴ர்மான்விஶேஷேண கத²யஸ்ய பிதாமஹ। ஸர்வஸ்ய ஜீவலோகஸ்ய ராஜத⁴ர்ம: பராயணம்॥ 12-55-3 (66904) த்ரிவர்கோ³ ஹி ஸமாஸக்தோ ராஜத⁴ர்மேஷு கௌரவ। மோக்ஷத⁴ர்மஶ்ச விஸ்பஷ்ட: ஸகலோ(அ)த்ர ஸமாஹித:॥ 12-55-4 (66905) யதா² ஹி ரஶ்மயோ(அ)ஶ்வஸ்ய த்³விரத³ஸ்யாங்குஶோ யதா²। நரேந்த்³ரத⁴ர்மோ லோகஸ்ய ததா² ப்ரக்³ரஹணம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 12-55-5 (66906) அத்ர வை ஸம்ப்ரமூடே⁴ து த⁴ர்மே ராஜர்ஷிஸேவிதே। லோகஸ்ய ஸம்ʼஸ்தா² ந ப⁴வேத்ஸர்வம்ʼ ச வ்யாகுலீப⁴வேத்॥ 12-55-6 (66907) உத³யன்ஹி யதா² ஸூர்யோ நாஶயத்யஶுப⁴ம்ʼ தம:। ராஜத⁴ர்மஸ்ததா² லோக்யாமாக்ஷிபத்யஶுபா⁴ம்ʼ க³திம்॥ 12-55-7 (66908) தத³க்³ரே ராஜத⁴ர்மான்ஹி மத³ர்தே² த்வம்ʼ பிதாமஹ। ப்ரப்³ரூஹி ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² த்வம்ʼ ஹி த⁴ர்மபூ⁴தாம்ʼ வர:॥ 12-55-8 (66909) ஆக³மஶ்ச பரஸ்த்வத்த: ஸர்வேஷாம்ʼ ந: பரந்தப। ப⁴வந்தம்ʼ ஹி பரம்ʼ பு³த்³தௌ⁴ வாஸுதே³வோ(அ)பி⁴மன்யதே॥ 12-55-9 (66910) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-55-10x (5471) நமோ த⁴ர்மாய மஹதே நம: க்ருʼஷ்ணாய வேத⁴ஸே। ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ நமஸ்க்ருʼத்ய த⁴ர்மான்வக்ஷ்யாமி ஶாஶ்வதான்॥ 12-55-10 (66911) ஶ்ருʼணு கார்த்ஸ்ன்யேன மத்தஸ்த்வம்ʼ ராஜத⁴ர்மான்யுதி⁴ஷ்டி²ர। நிருச்யமானான்னியதோ யச்சான்யத³பி வாஞ்ச²ஸி॥ 12-55-11 (66912) ஆதா³வேவ குருஶ்ரேஷ்ட² ராஜ்ஞா ரஞ்ஜனமிச்ச²தா। தே³வதானாம்ʼ த்³விஜானாம்ʼ ச வர்திதவ்யம்ʼ யதா²விதி⁴॥ 12-55-12 (66913) தை³வதான்யர்சயித்வா ஹி ப்³ராஹ்மணாம்ʼஶ்ச குரூத்³வஹ। ஆன்ருʼண்யம்ʼ யாதி த⁴ர்மஸ்ய லோகேன ச ஸமர்ச்யதே॥ 12-55-13 (66914) உத்தா²நேன ஸதா³ புத்ர ப்ரயதேதா² யுதி⁴ஷ்டி²ர। ந ஹ்யுத்தா²நம்ருʼதே தை³வம்ʼ ராஜ்ஞாமர்த²ம்ʼ ப்ரஸாத⁴யேத்॥ 12-55-14 (66915) ஸாதா⁴ரணம்ʼ த்³வயம்ʼ ஹ்யேதத்³தை³வமுத்தா²நமேவ ச। பௌருஷம்ʼ ஹி பரம்ʼ மன்யே தை³வம்ʼ நிஶ்சித்ய முஹ்யதே॥ 12-55-15 (66916) விபன்னே ச ஸமாரம்பே⁴ ஸந்தாபம்ʼ மா ஸ்ம வை க்ருʼதா²:। க⁴டேதைவம்ʼ ஸதா³(அ)(அ)த்மானம்ʼ ராஜ்ஞாமேஷ பரோ நய:॥ 12-55-16 (66917) ந ஹி ஸத்யாத்³ருʼதே கிஞ்சித்³ராஜ்ஞாம்ʼ வை ஸித்³தி⁴காரகம்। ஸத்யே ஹி ராஜா நிரத: ப்ரேத்ய சேஹ ச நந்த³தி॥ 12-55-17 (66918) ருʼஷீணாமபி ராஜேந்த்³ர ஸத்யமேவ பரம்ʼ த⁴னம்। ததா² ராஜ்ஞாம்ʼ பரம்ʼ ஸத்யான்னான்யத்³விஶ்வாஸகாரணம்॥ 12-55-18 (66919) கு³ணவாஞ்ஶீலவாந்தா³ந்தோ ம்ருʼது³த³ண்டோ³ ஜிதேந்த்³ரிய:। ஸுத³ர்ஶ: ஸ்தூ²லலக்ஷ்யஶ்ச ந ப்⁴ரஶ்யேத ஸதா³ ஶ்ரிய:॥ 12-55-19 (66920) ஆர்ஜவம்ʼ ஸர்வகார்யேஷு ஶ்ரயேதா²: குருனந்த³ன। புனர்னயவிசாரேண த்ரயீஸம்ʼவரணேன ச। `ஆர்ஜவேன ஸமாயுக்தா மோத³ந்தே ருʼஷயோ தி³வி॥' 12-55-20 (66921) ம்ருʼது³ர்ஹி ராஜா ஸததம்ʼ லங்க்⁴யோ ப⁴வதி ஸர்வஶ:। தீக்ஷ்ணாச்சோத்³விஜதே லோகஸ்தஸ்மாது³ப⁴யமாசரேத்॥ 12-55-21 (66922) அத³ண்ட்³யாஶ்சைவ தே புத்ர விப்ரா: ஸ்யுர்த³த³தாம்ʼ வர। பூ⁴தமேதத்பரம்ʼ லோகே ப்³ராஹ்மணா நாம பாண்ட³வ॥ 12-55-22 (66923) மனுனா சாத்ர ராஜேந்த்³ர கீ³தௌ ஶ்லோகௌ மஹாத்மனா। த⁴ர்மேஷு ஸ்வேஷு கௌரவ்ய ஹ்ருʼதி³ தௌ கர்துமர்ஹஸி॥ 12-55-23 (66924) அப்⁴த்³யோ(அ)க்³நிர்ப்³ரஹ்மத: க்ஷத்ரமஶ்மனோ லோஹமுத்தி²தம்। தேஷாம்ʼ ஸர்வத்ரக³ம்ʼ தேஜ: ஸ்வாஸு யோனிஷு ஶாம்யதி॥ 12-55-24 (66925) அயோ ஹந்தி யதா³(அ)ஶ்மானமக்³நிராபோ நிஹந்தி ச। ப்³ரஹ்ம ச க்ஷத்ரியோ த்³வேஷ்டி ததா³ ஸீத³ந்தி தே த்ரய:॥ 12-55-25 (66926) ஏவம்ʼ க்ருʼத்வா மஹாராஜ நமஸ்யா ஏவ தே த்³விஜா:। பௌ⁴மம்ʼ ப்³ரஹ்ம த்³விஜஶ்ரேஷ்டா² தா⁴ரயந்தி ஶமான்விதா:॥ 12-55-26 (66927) ஏவம்ʼ சைவ நரவ்யாக்⁴ர லோகயாத்ராவிகா⁴தகா:। நிக்³ராஹ்யா ஏவ பா³ஹுப்⁴யாம்ʼ ப்³ராஹ்மணாஸ்தே நரேஶ்வர॥ 12-55-27 (66928) ஶ்லோகௌ சோஶனஸா கீ³தௌ புரா தாத மஹர்ஷிணா। தௌ நிவோத⁴ மஹாராஜ த்வமேகாக்³ரமனா ந்ருʼப॥ 12-55-28 (66929) உத்³யம்ய ஶஸ்த்ரமாயாந்தமபி வேதா³ந்தக³ம்ʼ ரணே। நிக்³ருʼஹ்ணீயாத்ஸ்வத⁴ர்மேண த⁴ர்மாபேக்ஷீ நராதி⁴ப:॥ 12-55-29 (66930) வினஶ்யமானம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ஹி யோ(அ)பி⁴ரக்ஷேத்ஸ த⁴ர்மவித்। ந தேன த⁴ர்மஹா ஸ ஸ்யான்மன்யுஸ்தன்மன்யும்ருʼச்ச²தி॥ 12-55-30 (66931) ஏவம்ʼ சைவ நரஶ்ரேஷ்ட² ரக்ஷ்யா ஏவ த்³விஜாதய:। ஸாபராதா⁴நபி ஹி தான்விஷயாந்தே ஸமுத்ஸ்ருʼஜேத்॥ 12-55-31 (66932) அபி⁴ஶஸ்தமபி ஹ்யேஷாம்ʼ பீட³யேன்ன விஶாம்பதே। ப்³ரஹ்மக்⁴நே கு³ருதல்பே ச ப்⁴ரூணஹத்யே ததை²வ ச॥ 12-55-32 (66933) ராஜத்³விஷ்டே ச விப்ரஸ்ய விஷயாந்தே விவாஸனம்। விதீ⁴யதே ந ஶாரீரம்ʼ ப⁴யமேஷாம்ʼ கதா³சன॥ 12-55-33 (66934) த³யிதாஶ்ச நராஸ்தே ஸ்யுர்ப⁴க்திமந்தோ த்³விஜேஷு யே। ந ஶோக: பரமா துஷ்டீ ராஜ்ஞாம்ʼ ப⁴வதி ஸஞ்சயாத்॥ 12-55-34 (66935) து³ர்கே³ஷு ச மஹாராஜ ஷட்ஸு யே ஶாஸ்த்ரனிஶ்சிதா:। ஸர்வது³ர்கே³ஷு மன்யந்தே நரது³ர்க³ம்ʼ ஸுது³ர்க³மம்॥ 12-55-35 (66936) தஸ்மான்னித்யம்ʼ த³யா கார்யா சாதுர்வர்ண்யே விபஶ்சிதா। த⁴ர்மாத்மா ஸத்யவாக்சைவ ராஜா ரஞ்ஜயதி ப்ரஜா:॥ 12-55-36 (66937) ந ச க்ஷாந்தேன தே நித்யம்ʼ பா⁴வ்யம்ʼ புருஷஸத்தம। அத⁴ர்மோ ஹி ம்ருʼத்³ ராஜா க்ஷமாவானிவ குஞ்ஜர:॥ 12-55-37 (66938) வார்ஹஸ்பத்யே ச ஶாஸ்த்ரே ச ஶ்லோகோ(அ)யம்ʼ நியத: ப்ரபோ⁴। அஸ்மின்னர்தே² நிக³தி³தஸ்தன்மே நிக³த³த: ஶ்ருʼணு॥ 12-55-38 (66939) க்ஷமமாணம்ʼ ந்ருʼபம்ʼ நித்யம்ʼ நீச: பரிப⁴வேஞ்ஜன:। ஹஸ்தியந்தா க³ஜஸ்யேவ ஶிர ஏவாருருக்ஷதி॥ 12-55-39 (66940) தஸ்மான்னைவ ம்ருʼது³ர்னித்யம்ʼ தீக்ஷ்ணோ வா(அ)பி ப⁴வேன்ன்ருʼப:। வஸந்தே(அ)ர்க இவ ஶ்ரீமான்ன ஶீதோ ந ச க⁴ர்மத³:॥ 12-55-40 (66941) ப்ரத்யக்ஷேணானுமானேன ததௌ²பம்யாக³மைரபி। பரீக்ஷ்யாஸ்தே மஹாராஜ ஸ்வே பரே சைவ நித்யஶ:॥ 12-55-41 (66942) வ்யஸனானி ச ஸர்வாணி த்யஜேதா² பூ⁴ரித³க்ஷிண। நசைதானி ப்ரயுஞ்ஜீதா²: ஸங்க³ம்ʼ து பரிவர்ஜய॥ 12-55-42 (66943) வ்யஸனீ யஸ்து லோகே(அ)ஸ்மின்பரிபூ⁴தோ ப⁴வத்யுத। உத்³வேஜயதி லோகம்ʼ ச யோ(அ)தித்³வேஷீ மஹீபதி:॥ 12-55-43 (66944) ப⁴விதவ்யம்ʼ ஸதா³ ராஜ்ஞா க³ர்பி⁴ணீஸஹத⁴ர்மிணா। காரணம்ʼ ச மஹாராஜ ஶ்ருʼணு யேனேத³முச்யதே॥ 12-55-44 (66945) யதா² ஹி க³ர்பி⁴ணீ ஹித்வா ஸ்வம்ʼ ப்ரியம்ʼ மனஸோ(அ)னுக³ம்। க³ர்ப⁴ஸ்ய ஹிதமாத⁴த்தே ததா² ராஜ்ஞா(அ)ப்யஸம்ʼஶயம்॥ 12-55-45 (66946) வர்திதவ்யம்ʼ குருஶ்ரேஷ்ட² ஸதா³ த⁴ர்மானுவர்தினா। ஸ்வம்ʼ ப்ரியம்ʼ து பரித்யஜ்ய யத்³யல்லோகஹிதம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-55-46 (66947) ந ஸந்த்யாஜ்யம்ʼ ச தே தை⁴ர்யம்ʼ கதா³சித³பி பாண்ட³வ। தீ⁴ரஸ்ய ஸ்பஷ்டத³ண்ட³ஸ்ய ந ஹ்யாஜ்ஞா ப்ரதிஹன்யதே॥ 12-55-47 (66948) பரிஹாஸஶ்ச ப்⁴ருʼத்யைஸ்தே நாத்யர்த²ம்ʼ வத³தாம்ʼ வர। கர்தவ்யோ ராஜஶார்தூ³ல தோ³ஷமத்ர ஹி மே ஶ்ருʼணு॥ 12-55-48 (66949) அவமன்யந்தி ப⁴ர்தாரம்ʼ ஸஹர்ஷமுபஜீவின:। ஸ்வே ஸ்தா²நே ந ச திஷ்ட²ந்தி லங்க்⁴யந்தி ச தத்³வச:॥ 12-55-49 (66950) ப்ரேஷ்யமாணா விகல்பந்தே கு³ஹ்யம்ʼ சாப்யனுயுஞ்ஜதே। அயாச்யம்ʼ சைவ யாசந்தே போ⁴ஜ்யான்யாஹாரயந்தி ச॥ 12-55-50 (66951) க்ருத்²யந்தி பரிதீ³ப்தந்தி பூ⁴மிபாயாதி⁴திஷ்ட²தே। உத்கோசைர்வஞ்சனாபி⁴ஶ்ச கார்யாணி க்⁴நந்தி சாஸ்ய தே॥ 12-55-51 (66952) ஜர்ஜ²ரம்ʼ சாஸ்ய விஷயம்ʼ குர்வந்தி ப்ரதிரூபகை:। ஸ்த்ரீரக்ஷிபி⁴ஶ்ச ஸஜ்ஜந்தே துல்யவேஷா ப⁴வந்தி ச॥ 12-55-52 (66953) வாந்தம்ʼ நிஷ்டீ²வனம்ʼ சைவ குர்வதே சாஸ்ய ஸன்னிதௌ⁴। நிர்லஜ்ஜா ராஜஶார்தூ³ல வ்யாஹரந்தி ச தத்³வச:॥ 12-55-53 (66954) ஹயம்ʼ வா த³ந்தினம்ʼ வா(அ)பி ரத²ம்ʼ வா ந்ருʼபஸம்ʼமதம்। அதி⁴ரோஹந்த்யவஜ்ஞாய ஸஹர்ஷா: பார்தி²வே ம்ருʼதௌ³॥ 12-55-54 (66955) இத³ம்ʼ தே து³ஷ்கரம்ʼ ராஜன்னித³ம்ʼ தே து³ர்விசேஷ்டிதம்। இத்யேவம்ʼ ஸுஹ்ருʼதோ³ நாம ப்³ருவதே பரிபத்³க³தா:॥ 12-55-55 (66956) க்ருத்³தே⁴ சாஸ்மின்ஹஸந்த்யேவ ந ச ஹ்ருʼஷ்யந்தி பூஜிதா:। ஸங்க⁴ர்ஷஶீலாஶ்ச ததா³ ப⁴வந்த்யன்யோன்யகாரணாத்॥ 12-55-56 (66957) விஸ்ரம்ʼஸயந்தி மந்த்ரம்ʼ ச விவ்ருʼண்வந்தி ச து³ஷ்க்ருʼதம்। லீலயா சைவ குர்வந்தி ஸாவஜ்ஞாஸ்தஸ்ய ஶாஸனம்॥ 12-55-57 (66958) அலங்காராணி போ⁴ஜ்யம்ʼ ச ததா² ஸ்னானானுலேபனே। ஹேலயானா நரவ்யாக்⁴ர ஸ்வஸ்தா²ஸ்தஸ்யோபபு⁴ஞ்ஜயே॥ 12-55-58 (66959) நிந்த³ந்தே ஸ்வானதீ⁴காரான்ஸந்த்யஜந்தே ச பா⁴ரத। ந வ்ருʼத்த்யா பரித்ருʼஷ்யந்தி ராஜதே³யம்ʼ ஹரந்தி ச॥ 12-55-59 (66960) க்ரீடி³தும்ʼ தேன சேச்ச²ந்தி ஸஸூத்ரேணேவ பக்ஷிணா। அஸ்மத்ப்ரணேயோ ராஜேதி லோகாம்ʼஶ்சைவ வத³ந்த்யுத॥ 12-55-60 (66961) ஏதே சைவாபரே சைவ தோ³ஷா: ப்ராது³ர்ப⁴வந்த்யுத। ந்ருʼபதௌ மார்த³வோபேதே ஹர்ஷுலே ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ ॥ 12-55-61 (66962) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 55॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-55-2 த⁴ர்ம: ப்ரஜாபாலனாத்மக: பரம: ஸர்வத⁴ர்மஶ்ரேஷ்ட²:। ஏதம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ பா⁴ரம்ʼ து³வேஹம்ʼ மன்யே॥ 12-55-5 ப்ரக்³ரஹணம்ʼ நியந்த்ரணம்॥ 12-55-6 ஸம்ʼஸ்தா² மர்யாதா³வ்யவஸ்தா²॥ 12-55-8 அக்³ரே இதரேப்⁴யோ த⁴ர்மேப்⁴ய: பூர்வம்॥ 12-55-9 பர: ஆக³ம: பரம்ʼ ரஹஸ்யம்। ந: அஸ்மாகம்ʼ த்வத்தஏவ விஹிதமஸ்து॥ 12-55-18 ஸத்யான்னான்யதா³ஶ்வாஸகாரமிதி ட³. த². பாட²:॥ 12-55-19 ஸ்தூ²லலக்ஷ்ய: ப³ஹுப்ரத³:॥ 12-55-26 பௌ⁴மம்ʼ ப்³ரஹ்ம வேதா³ந் யஜ்ஞாம்ʼஶ்ச॥ 12-55-29 ஸ்வத⁴ர்மேண ஶஸ்த்ரோத்³யமனேன நிக்³ருʼஹ்ணீயாதே³வ நது ஹன்யாத்॥ 12-55-30 வினஶ்யமானமாததாயிதோ³ஷாத்। தேன ஜாததாயினிக்³ரஹேண॥ 12-55-32 அபி⁴ஶஸ்தம்ʼ ஸதா(அ)ஸதா வா தோ³ஷேண யுக்தம்ʼ ததா²க்²யாபிதம்॥ 12-55-33 ஶாரீரம்ʼ கஶாகா⁴தாதி³ஜம்॥ 12-55-35 ஷட்ஸு மருஜலப்ருʼத்²வீவனபர்வதனஸ்மவேஷு॥ 12-55-37 அத⁴ர்மோ த⁴ர்மவிரோதீ⁴॥ 12-55-39 க³ஜஸ்ய க்ஷமமாணஸ்ய॥ 12-55-42 வ்யஸனானி ம்ருʼக³யாதீ³நி॥ 12-55-46 ப்ரியமிஷ்டம்॥ 12-55-47 ந ப⁴யம்ʼ வித்³யதே க்வசித்। இதி ஜ². பாட²:। தே த்வயா॥ 12-55-52 ப்ரதிரூபகை: க்ருʼத்ரிமை: ஶாஸனபத்ரை:। விஷயம்ʼ தே³ஶம்। ஜர்ஜ²ரம்ʼ நி:ஸாரம்। ஸ்த்ரீரக்ஷிபி⁴: ஸஜ்ஜந்தே ப்ரீதி குர்வந்தி அந்த:புரே ப்ரவேஶமிச்ச²ந்த:॥ 12-55-54 நாத்³ருʼத்ய ஹர்ஷுலே இதி ஜ². பாட²:। தத்ர ஹர்ஷுலே பரிஹாஸஶீலே இத்யர்த²:॥ 12-55-57 விஸ்ரம்ʼஸயந்தி பே⁴த³யந்தி॥ 12-55-58 ஸ்வஸ்தா²: நிர்ப⁴யா:॥ 12-55-59 ராஜதே³யம்ʼ ராஜபா⁴க³ம்॥

12-56-0 (66963) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-56-0x (5472) நித்யோத்³யுக்தேன வை ராஜ்ஞா ப⁴விதவ்யம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ப்ரஶஸ்யதே ந ராஜா ஹி நாரீவோத்³யமவர்ஜித:॥ 12-56-1 (66964) ப⁴க³வானுஶனா சாஹ ஶ்லோகமத்ர விஶாம்பதே। ததி³ஹைகமனா ராஜன்க³த³தஸ்தம்ʼ நிபோ³த⁴ மே॥ 12-56-2 (66965) த்³வாவிமௌ க்³ரஸதே பூ⁴மி: ஸர்போ பி³லஶயானிவ। ராஜானம்ʼ சாவிரோத்³தா⁴ரம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ சாப்ரவாஸினம்॥ 12-56-3 (66966) ததே³தன்னரஶார்தூ³ல ஹ்ருʼதி³ த்வம்ʼ கர்துமர்ஹஸி। ஸந்தே⁴யானபி⁴ஸந்த⁴த்ஸ்வ விரோத்⁴யாம்ʼஶ்ச விரோத⁴ய॥ 12-56-4 (66967) ஸப்தாங்க³ஸ்ய ச ராஜ்யஸ்ய விபரீதம்ʼ ய ஆசரேத்। கு³ருர்வா யதி³ வா மித்ரம்ʼ ப்ரதிஹந்தவ்ய ஏவ ஸ:॥ 12-56-5 (66968) மருத்தேன ஹி ராஜ்ஞா வை கீ³த: ஶ்லோக: புராதன:। ராஜ்யாதி⁴காரே ராஜேந்த்³ர ப்³ருʼஹஸ்பதிமத: புரா॥ 12-56-6 (66969) கு³ரோரப்யவலிப்தஸ்ய கார்யாகார்யமஜானத:। உத்பத²ம்ʼ ப்ரதிபன்னஸ்ய பரித்யாகோ³ விதீ⁴யதே॥ 12-56-7 (66970) பா³ஹோ: புத்ரேண ராஜ்ஞா ச ஸக³ரேண ச தீ⁴மதா। அஸமஞ்ஜ: ஸுதோ ஜ்யேஷ்ட²ஸ்த்யக்த: பௌரஹிதைஷிணா॥ 12-56-8 (66971) அஸமஞ்ஜ: ஸரய்வாம்ʼ ஸ பௌராணாம்ʼ பா³லகான்ன்ருʼப। ந்யமஜ்ஜயத³த: பித்ரா நிர்ப⁴ர்த்ஸ்ய ஸ விவாஸித:॥ 12-56-9 (66972) ருʼஷிணோத்³தா³லகேனாபி ஶ்வேதகேதுர்மஹாதபா:। மித்²யா விப்ரானுபசரன்ஸந்த்யக்தோ த³யித: ஸுத:॥ 12-56-10 (66973) லோகரஞ்ஜனமேவாத்ர ராஜ்ஞாம்ʼ த⁴ர்ம: ஸனாதன:। ஸத்யஸ்ய ரக்ஷணம்ʼ சைவ வ்யவஹாரஸ்ய சார்ஜவம்॥ 12-56-11 (66974) ந ஹிம்ʼஸ்யாத்பரவித்தானி தே³யம்ʼ காலே ச தா³பயேத்। விக்ராந்த: ஸத்யவாக்க்ஷாந்தோ ந்ருʼபோ ந சலதே பத²:॥ 12-56-12 (66975) கு³ப்தமந்த்ரோ ஜிதக்ரோத⁴: ஶாஸ்த்ரார்த²க்ருʼதனிஶ்சய:। த⁴ர்மே சார்தே² ச காமே ச மோக்ஷே ச ஸததம்ʼ ரத:॥ 12-56-13 (66976) த்ரய்யா ஸம்ʼவ்ருʼதமந்த்ரஶ்ச ராஜா ப⁴விதுர்மஹதி। வ்ருʼஜினம்ʼ ச நரேந்த்³ராணாம்ʼ நான்யச்சாரக்ஷணாத்பரம்॥ 12-56-14 (66977) சாதுர்வர்ண்யஸ்ய த⁴ர்மாஶ்ச ரக்ஷிதவ்யா மஹீக்ஷிதா। த⁴ர்மஸங்கரரக்ஷா ச ராஜ்ஞாம்ʼ த⁴ர்ம: ஸனாதன:॥ 12-56-15 (66978) ந விஶ்வஸேச்ச ந்ருʼபதிர்ன சாத்யர்த²ம்ʼ ச விஶ்வஸேத்। ஷாங்கு³ண்யகு³ணதோ³ஷாம்ʼஶ்ச நித்யம்ʼ பு³த்³த்⁴யா(அ)வலோகயேத்॥ 12-56-16 (66979) அச்சி²த்³ரத³ர்ஶீ ந்ருʼபதிர்னித்யமேவ ப்ரஶஸ்யதே। த்ரிவர்கே³ விதி³தார்த²ஶ்ச யுக்தாசாரபத²ஶ்ச ய:॥ 12-56-17 (66980) கோஶஸ்யோபார்ஜனரதிர்யமவைஶ்ரவணோபம:। வேத்தா ச த³ஶவர்க³ஸ்ய ஸ்தா²நவ்ருʼத்³தி⁴க்ஷயாத்மன:॥ 12-56-18 (66981) அப்⁴ருʼதானாம்ʼ ப⁴வேத்³ப⁴ர்தா ப்⁴ருʼதானாமன்வவேக்ஷக:। ந்ருʼபதி: ஸுபு⁴க²ஶ்ச ஸ்யாத்ஸ்மிதபூர்வாபி⁴பா⁴ஷிதா॥ 12-56-19 (66982) உபாஸிதா ---- ஜிததந்த்³ரிரலோலுப:। ஸதாம்ʼ வ்ருʼத்தே ஸ்தி²தமதி: ஸதாம்ʼ ஹ்யாசாரத³ர்ஶன:॥ 12-56-20 (66983) ந சாத³தீ³த வித்தானி ஸதாம்ʼ ஹஸ்தாத்கதா³சன। அஸப்⁴த்³யஶ்ச ஸமாதா³ய ஸப்⁴த்³யஸ்து ப்ரதிபாத³யேத்॥ 12-56-21 (66984) ஸ்வயம்ʼ ப்ரஹர்தா தா³தா ச வஶ்யாத்மா வஶ்யஸாத⁴ன:। காலே தா³தா ச போ⁴க்தா ச ஶுத்³தா⁴சாரஸ்ததை²வ ச॥ 12-56-22 (66985) ஶூரான்ப⁴க்தானஸம்ʼஹார்யான்குலே ஜாதானரோகி³ண:। ஶிஷ்டாஞ்ஶிஷ்டாபி⁴ஸம்ப³ந்தா⁴ந்மானினோ(அ)னவமானின:॥ 12-56-23 (66986) வித்³யாவிதோ³ லோகவித³: பரலோகான்வவேக்ஷகான்। த⁴ர்மே ச நிரதான்ஸாதூ⁴நசலானசலானிவ। 12-56-24 (66987) ஸஹாயான்ஸததம்ʼ குர்யாத்³ராஜா பூ⁴திபரிஷ்க்ருʼதான்। தைஶ்ச துல்யோ ப⁴வேத்³போ⁴கை³ஶ்ச²த்ரமாத்ராஜ்ஞயா(அ)தி⁴க:॥ 12-56-25 (66988) ப்ரத்யக்ஷா ச பரோக்ஷா ச வ்ருʼத்திஶ்சாஸ்ய ப⁴வேத்ஸமா। ஏவம்ʼ குர்வன்னரேந்த்³ரோ ஹி ந கே²த³மிஹ விந்த³தி॥ 12-56-26 (66989) ஸர்வாபி⁴ஶங்கீ ந்ருʼபதிர்யஶ்ச ஸர்வஹரோ ப⁴வேத்। ஸ க்ஷிப்ரமன்ருʼர்ஜுர்லுப்³த⁴: ஸ்வஜனேனைவ பா³த்⁴யதே॥ 12-56-27 (66990) ஶுசிஸ்து ப்ருʼதி²வீபாலோ லோகஸ்யானுக்³ரஹே ரத:। ந பதத்யரிபி⁴ர்க்³ரஸ்த: பதிதஶ்சாதி⁴திஷ்ட²தி॥ 12-56-28 (66991) அக்ரோத⁴னோ ஹ்யவ்யஸனீ ம்ருʼது³த³ண்டோ³ ஜிதேந்த்³ரிய:। ராஜா ப⁴வதி பூ⁴தானாம்ʼ விஶ்வாஸ்யோ ஹிமவானிவ॥ 12-56-29 (66992) ப்ராஜ்ஞோ ந்யாயகு³ணோபேத: பரரந்த்⁴ரேஷு லாலஸ:। ஸுத³ர்ஶ: ஸர்வவர்ணானாம்ʼ நயாபனயவித்ததா²॥ 12-56-30 (66993) க்ஷிப்ரகாரீ ஜிதக்ரோத⁴: ஸுப்ரஸாதோ³ மஹாமனா:। அரோக³ப்ரக்ருʼதிர்யுக்த: க்ரியாவானவிகத்த²ன:॥ 12-56-31 (66994) ஆரப்³தா⁴ந்யேவ கார்யாணி ந பர்யவஸிதான்யபி। யஸ்ய ராஜ்ஞ: ப்ரத்³ருʼஶ்யந்தே ஸ ராஜா ராஜஸத்தம:॥ 12-56-32 (66995) புத்ரா இவ பிதுர்கே³ஹே விஷயே யஸ்ய மானவா:। நிர்ப⁴யா விசரிஷ்யந்தி ஸ ராஜா ராஜஸத்தம:॥ 12-56-33 (66996) அகூ³ட⁴விப⁴வா யஸ்ய பௌரா ராஷ்ட்ரனிவாஸின:। நயாபனயவேத்தார: ஸ ராஜா ராஜஸத்தம:॥ 12-56-34 (66997) ஸ்வத⁴ர்மனிரதா யஸ்ய ஜனா விஷயவாஸின:। அஸங்கா⁴தரதா தா³ந்தா: பால்யமானா யதா²விதி⁴॥ 12-56-35 (66998) வஶ்யா யத்தா வினீதாஶ்ச ந ச ஸங்க⁴ர்ஷஶீலின:। விஷயே தா³நருசயோ நரா யஸ்ய ஸ பார்தி²வ:॥ 12-56-36 (66999) ந யஸ்ய கூடம்ʼ கபடம்ʼ ந மாயா ந ச மத்ஸர:। விஷயே பூ⁴மிபாலஸ்ய தஸ்ய த⁴ர்ம: ஸனாதன:॥ 12-56-37 (67000) ய: ஸத்கரோதி ஜ்ஞானானி ஶ்ரேயான்பரஹிதே ரத:। ஸதாம்ʼ வர்த்மானுக³ஸ்த்யாகீ³ ஸ ராஜா ஸ்வர்க³மர்ஹதி॥ 12-56-38 (67001) யஸ்ய சாராஶ்ச மந்த்ராஶ்ச நித்யம்ʼ சைவ க்ருʼதாக்ருʼதா:। ந ஜ்ஞாயந்தே ஹி ரிபுபி⁴: ஸ ராஜா ராஜ்யமர்ஹதி॥ 12-56-39 (67002) ஶ்லோகத்³வயம்ʼ புரா கீ³தம்ʼ பா⁴ர்க³வேண மஹாத்மனா। ஆக்²யாதே ராஜசரிதே ந்ருʼபதிம்ʼ ப்ரதி பா⁴ரத॥ 12-56-40 (67003) ராஜானம்ʼ ப்ரத²மம்ʼ விந்தே³த்ததோ பா⁴ர்யாம்ʼ ததோ த⁴னம்। ராஜன்யஸதி லோகே(அ)ஸ்மின்குதோ பா⁴ர்யா குதோ த⁴னம்ʼ॥ 12-56-41 (67004) தத்³ராஜ்யே ராஜ்யகாமானாம்ʼ நான்யோ த⁴ர்ம: ஸனாதன:। ருʼதே ரக்ஷாம்ʼ து விஸ்பஷ்டாம்ʼ ரக்ஷா லோகஸ்ய தா⁴ரிணீ॥ 12-56-42 (67005) ப்ராசேதஸேன மனுனா ஶ்லோகௌ சேமாவுதா³ஹ்ருʼதௌ। ராஜத⁴ர்மேஷு ராஜேந்த்³ர தாவிஹைகமனா: ஶ்ருʼணு॥ 12-56-43 (67006) ஷடே³தான்புருஷோ ஜஹ்யாத்³பி⁴ந்னாம்ʼ நாவமிவார்ணவே। அப்ரவக்தாரமாசார்யமனதீ⁴யானம்ருʼத்விஜம்॥ 12-56-44 (67007) அரக்ஷிதாரம்ʼ ராஜானம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ சாப்ரியவாதி³நீம்। க்³ராமகாமம்ʼ ச கோ³பாலம்ʼ வனகாமம்ʼ ச நாபிதம்॥ ॥ 12-56-45 (67008) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷட்பஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 56॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-56-3 அப்ரவாஸினம்ʼ வேதா³த்⁴யயனார்த²ம்॥ 12-56-5 ஸப்த ஸ்வாம்யமாத்யஸுஹ்ருʼத்கோஶராஷ்ட்ரது³ர்க³ப³லானி அங்கா³நி யஸ்ய தஸ்ய ஸப்தாங்க³ஸ்ய॥ 12-56-12 ந ஹிம்ʼ ஸ்யாத் கரார்த²ம்ʼ தா⁴ந்யானி ருத்³தா⁴ வ்ருʼஷ்ட்யாதி³நா ந நாஶயத்। தே³ய---நம்॥ 12-56-14 வ்ருʼஜினம்ʼ ஸங்கடம்ʼ அரக்ஷணாத் மந்த்ரஸ்யாகோ³பனாத³ன்யன்னாஸ்தி॥ 12-56-15 த⁴ர்மாணாம்ʼ ஸங்கரோவ்யத்யயஸ்தஸ்மாத்ப்ரஜானாம்ʼ ரக்ஷா த⁴ர்மஸங்கரரக்ஷா॥ 12-56-16 ந விஶ்வஸேத்। சாத் விஶ்வஸேத³ப்யாப்தேஷு। தேஷ்வபி அத்யர்த²ம்ʼ ந விஶ்வஸேத்॥ 12-56-23 ஶூரான்ஸஹாயான் குர்யாதி³தி த்ருʼதீயேனான்வய:। அஸம்ʼஹார்யான்பரைரப்ரதார்யான்। ஶிஷ்டாபி⁴ஸம்ப³ந்தா⁴ந் ஶிஷ்டபரிவாரான்। அனவமானின: அவமானம்ʼ பரஸ்யாகுர்வத:॥ 12-56-24 அசலான் ஸ்தி²ரான் அசலானிவபர்வதானிவ॥ 12-56-25 ச²த்ரமாத்ரேண ஸஹிதா யா ஆஜ்ஞா இத³மித்த²ம்ʼ குருஇத³ம்ʼ நேதி தயாதி⁴க:। அன்யத்ஸர்வம்ʼ ஶூரை: ஸமானம்ʼ பு⁴ஞ்ஜீத॥ 12-56-32 ஸுபர்யவஸிதானி ச இதி ஜ². பாட²:॥ 12-56-35 அஸங்கா⁴தரதா: ஸங்கா⁴தே ஶரீரே ப்ரீதிமந்தோ ந ப⁴வந்தி கிந்து தத்ஸாத்⁴யே த⁴ர்மே ஏவேத்யர்த²:॥ 12-56-36 ஸங்க⁴ர்ஷ: பராபி⁴ப⁴வஸ்தச்சீ²லினோ ந॥ 12-56-37 கூடம்ʼ த³ம்ப⁴:। கபடமன்ருʼதம்। மத்ஸர: பரோத்கர்ஷாஸஹிஷ்ணுத்வம்॥ 12-56-38 ஜ்ஞேயே பரஹிதே இதி ஜ². பாட²:। ஜ்ஞேய: பௌரஹிதே இதி த². த³. பாட²:। ராஜ்யமர்ஹதீதி ஜ². பாட²:। ஜ்ஞானானி ஜ்ஞானயுக்தான்பண்டி³தான்॥ 12-56-39 க்ருʼதா அப்யக்ருʼதா இவேதி க்ருʼதாக்ருʼதா:॥ 12-56-41 ப்ரத²மம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ அஸத்யஶுபே⁴॥

12-57-0 (67009) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-57-0x (5473) ஏதத்தே ராஜத⁴ர்மாணாம்ʼ நவனீதம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ப்³ருʼஹஸ்பதிர்ஹி ப⁴க³வான்னான்யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸதி॥ 12-57-1 (67010) விஶாலாக்ஷஶ்ச ப⁴க³வான்காவ்யஶ்சைவ மஹாதபா:। ஸஹஸ்ராக்ஷோ மஹேந்த்³ரஶ்ச ததா² ப்ராசேதஸோ மனு:॥ 12-57-2 (67011) ப⁴ரத்³வாஜஶ்ச ப⁴க³வாம்ʼஸ்ததா² கௌ³ரஶிரா முனி:। ராஜஶாஸ்த்ரப்ரணேதாரோ ப்³ராஹ்மணா ப்³ரஹ்மவாதி³ந:॥ 12-57-3 (67012) ரக்ஷாமேவ ப்ரஶம்ʼஸந்தி த⁴ர்மம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வர। ராஜ்ஞாம்ʼ ராஜீவதாம்ராக்ஷ ஸாத⁴னம்ʼ சாத்ர மே ஶ்ருʼணு॥ 12-57-4 (67013) சாரஶ்ச ப்ரணிதி⁴ஶ்சைவ காலே தா³நமமத்ஸர:। யுக்த்யா தா³நம்ʼ ந சாதா³நமயோகே³ந யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-57-5 (67014) ஸதாம்ʼ ஸங்க்³ரஹணம்ʼ ஶௌர்யம்ʼ தா³க்ஷ்யம்ʼ ஸத்யம்ʼ ப்ரஜாஹிதம்। அனார்ஜவைரார்ஜவைஶ்ச ஶத்ருபக்ஷாவிவர்த⁴னம்॥ 12-57-6 (67015) கேதனானாம்ʼ ச ஜீர்ணானாமவேக்ஷா சைவ ஸீத³தாம்। த்³விவித⁴ஸ்ய ச த³ண்ட³ஸ்ய ப்ரயோக³: காலசோதி³த:॥ 12-57-7 (67016) ஸாதூ⁴நாமபரித்யாக³: குலீனானாம்ʼ ச தா⁴ரணம்। நிசயஶ்ச நிசேயானாம்ʼ ஸேவா பு³த்³தி⁴மதாமபி॥ 12-57-8 (67017) ப³லானாம்ʼ ஹர்ஷணம்ʼ நித்யம்ʼ ப்ரஜானாமன்வவேக்ஷணம்। கார்யேஷ்வகே²த³: கோஶஸ்ய ததை²வ ச விவர்த⁴னம்॥ 12-57-9 (67018) புரகு³ப்திரவிஶ்வாஸ: பௌரஸங்கா⁴தபே⁴த³னம்। அரிமத்⁴யஸ்த²மித்ராணாம்ʼ யதா²வச்சான்வவேக்ஷணம்॥ 12-57-10 (67019) உபஜாபஶ்ச ப்⁴ருʼத்யானாமாத்மன: புரத³ர்ஶனம்। அவிஶ்வாஸ: ஸ்வயம்ʼ சைவ பரஸ்யாஶ்வாஸனம்ʼ ததா²॥ 12-57-11 (67020) நீதிவர்த்மானுஸாரேண நித்யமுத்தா²நமேவ ச। ரிபூணாமனவஜ்ஞானம்ʼ நித்யம்ʼ சானார்யவர்ஜனம்॥ 12-57-12 (67021) உத்தா²நம்ʼ ஹி நரேந்த்³ராணாம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதிரபா⁴ஷத। ராஜத⁴ர்மஸ்ய யன்மூலம்ʼ ஶ்லோகாம்ʼஶ்சாத்ர நிபோ³த⁴ மே॥ 12-57-13 (67022) உத்தா²நேனாம்ருʼதம்ʼ லப்³த⁴முத்தா²நேனாஸுரா ஹதா:। உத்தா²நேன மஹேந்த்³ரேண ஶ்ரைஷ்ட்²யம்ʼ ப்ராப்தம்ʼ தி³வீஹ ச॥ 12-57-14 (67023) உத்தா²நதீ⁴ர: புருஷோ வாக்³தீ⁴ரானதி⁴திஷ்ட²தி। உத்தா²நவீரான்வாக்³வீரா ரமயந்த உபாஸதே॥ 12-57-15 (67024) உத்தா²நஹீனோ ராஜா ஹி பு³த்³தி⁴மானபி நித்யஶ:। ப்ரத⁴ர்ஷணீய: ஶத்ரூணாம்ʼ பு⁴ஜங்க³ இவ நிர்விஷ:॥ 12-57-16 (67025) ந ச ஶத்ருரவஜ்ஞேயோ து³ர்ப³லோ(அ)பி ப³லீயஸா। அல்போ(அ)பி ஹி த³ஹத்யக்³நிர்விஷமல்பம்ʼ ஹினஸ்தி ச॥ 12-57-17 (67026) ஏகாங்கே³நாபி ஸம்பூ⁴த: ஶத்ருர்து³ர்க³முபாஶ்ரித:। ஸர்வம்ʼ தாபயதே தே³ஶமபி ராஜ்ஞ: ஸம்ருʼத்³தி⁴ந:॥ 12-57-18 (67027) ராஜ்ஞோ ரஹஸ்யம்ʼ யத்³வாக்யம்ʼ ஜயார்தே² லோகஸங்க்³ரஹ:। ஹ்ருʼதி³ யச்சாஸ்ய ஜிஹ்னம்ʼ ஸ்யாத்காரணார்த²ம்ʼ ச யத்³ப⁴வேத்॥ 12-57-19 (67028) யச்சாஸ்ய கார்யம்ʼ வ்ருʼஜினம்ʼ மார்த³வேனைவ தா⁴ர்யதே। ரஞ்ஜனார்த²ம்ʼ ச லோகஸ்ய த⁴ர்மிஷ்டா²மாசரேத்க்ரியாம்॥ 12-57-20 (67029) ராஜ்யம்ʼ ஹி ஸுமஹத்தத்ர து³ர்தா⁴ர்யமக்ருʼதாத்மபி⁴:। ந ஶக்யம்ʼ ம்ருʼது³நா வோது³மாகா⁴தஸ்தா²நமுல்வணம்॥ 12-57-21 (67030) ராஜ்யம்ʼ ஸர்வாமிஷம்ʼ நித்யமார்ஜவேனைவ தா⁴ர்யதே। தஸ்மான்மிஶ்ரேண ஸததம்ʼ வர்திதவ்யம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-57-22 (67031) யத்³யப்யஸ்ய விபக்தி: ஸ்யாத்³ரக்ஷமாணஸ்ய வை ப்ரஜா:। ஸோப்யஸ்ய விபுலோ த⁴ர்ம ஏவம்ʼ வ்ருʼத்தா ஹி பூ⁴மிபா:॥ 12-57-23 (67032) ஏஷ தே ராஜத⁴ர்மாணாம்ʼ லேஶ: ஸமனுவர்ணித:। பூ⁴யஸ்தே யத்ர ஸந்தே³ஹஸ்தத்³ப்³ரூஹி குருஸத்தம॥ 12-57-24 (67033) வைஶம்பாயன உவாச। 12-57-25x (5474) ததோ வ்யாஸஶ்ச ப⁴க³வாந்தே³வஸ்தா²நோ(அ)ஶ்ம ஏவ ச। வாஸுதே³வ: க்ருʼபஶ்சைவ ஸாத்யகி: ஸஞ்ஜயஸ்ததா²॥ 12-57-25 (67034) ஸாது⁴ஸாத்⁴விதி ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டா கு⁴ஷ்யமாணைரிவானநை:। அஸ்துவம்ʼஶ்ச நரவ்யாக்⁴ரம்ʼ பீ⁴ஷ்மம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வரம்॥ 12-57-26 (67035) ததோ தீ³நமனா பீ⁴ஷ்மமுவாச குருனந்த³ன:। நேத்ராப்⁴யாமஶ்ருபூர்ணாப்⁴யாம்ʼ பாதௌ³ தஸ்ய ஶனை: ஸ்ப்ருʼஶன்॥ 12-57-27 (67036) ஶ்வ இதா³நீம்ʼ ஸ்வஸந்தே³ஹம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாமி பிதாமஹ। உபைதி ஸவிதா ஹ்யஸ்தம்ʼ ரஸமாபீய பார்தி²வம்॥ 12-57-28 (67037) ததோ த்³விஜாதீனபி⁴வாத்³ய கேஶவ:। க்ருʼபஶ்ச தே சைவ யுதி⁴ஷ்டி²ராத³ய:। ப்ரத³க்ஷிணீக்ருʼத்ய மஹானதீ³ஸுதம்ʼ ததோ ரதா²நாருருஹுர்முதா³ந்விதா:॥ 12-57-29 (67038) த்³ருʼஷத்³வதீம்ʼ சாப்யவகா³ஹ்ய ஸுவ்ரதா:। க்ருʼதோத³கார்தா²: க்ருʼதஜப்யமங்க³லா:। உபாஸ்ய ஸந்த்⁴யாம்ʼ விதி⁴வத்பரந்தபா ஸ்தத: புரம்ʼ தே விவிஶுர்க³ஜாஹ்வயம்॥ ॥ 12-57-30 (67039) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 57॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-57-1 ஏதத்³ரக்ஷணம்ʼ நவனீதம்ʼ நவனீதவத்ஸர்வத⁴ர்மஸாரம்। ந்யாய்யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸதீதி ஜ². பாட²:॥ 12-57-5 சாரோ கு³ப்தஸ்பஶ:। ப்ரணிதி⁴: ப்ரகடஸ்பஶ:। தா³நம்ʼ ப⁴க்தவேதனயோ: யுக்தேராதா³நம்। அயோகே³நானுபாயேன ஆதா³நம்ʼ கரக்³ரஹணம்ʼ நச॥ 12-57-7 கேதனானாம்ʼ க்³ருʼஹாதீ³நாம்। த்³விவித⁴ஸ்ய ஶாரீரத³ண்டோ³(அ)ர்த²த³ண்ட³ஶ்சேதி பே⁴தா³த்॥ 12-57-8 நிசேயானாம்ʼ ஸங்க்³ராஹ்யாணாம்ʼ தா⁴ந்யாதீ³நாம்ʼ நிசய: ஸங்க்³ரஹ:॥ 12-57-10 அவிஶ்வாஸோ யாமிகாதீ³நாமபி॥ 12-57-11 அவிஶ்வாஸோ ப்⁴ருʼத்யானாமேவ॥ 12-57-12 உத்தா²நமுத்³யோக³:। அனார்யம்ʼ ஹீனகர்ம கத³ர்யத்வாதி³ தத்³வர்ஜனம்॥ 12-57-15 வாக்³வீரான் பண்டி³தான்। உத்தா²நமேவ மஹத்பாண்·டி³த்யமித்யர்த²:॥ 12-57-18 ஏகாங்கே³ந ஹஸ்த்யஶ்வரத²பாதா³தானாமன்யதமேனாபி ஸம்பூ⁴த: ஸம்பன்ன:। ஸம்ருʼத்³தி⁴ந: ஸம்ருʼத்³தி⁴மத:॥ 12-57-21 அக்ருʼதாத்மபி⁴: க்ரூரை:॥ 12-57-22 மிஶ்ரேண க்ரௌர்யமார்த³வாப்⁴யாம்॥ 12-57-28 ப்ரக்ஷ்யாமி த்வாம்ʼ பிதாமஹ இதி ஜ². பாட²:॥

12-58-0 (67040) வைஶம்பாயன உவாச। 12-58-0x (5475) தத: கல்யம்ʼ ஸமுத்தா²ய க்ருʼதபூர்வாஹ்ணிகக்ரியா:। யயுஸ்தே நக³ராகாரை: ரதை²: பாண்ட³வயாத³வா:॥ 12-58-1 (67041) ப்ரதிபத்³ய குருக்ஷேத்ரம்ʼ பீ⁴ஷ்மமாஸாத்³ய சானக⁴ம்। ஸுகா²ம்ʼ ச ரஜனீம்ʼ ப்ருʼஷ்ட்வா கா³ங்கே³யம்ʼ ரதி²நாம்ʼ வரம்॥ 12-58-2 (67042) வ்யாஸாதீ³நபி⁴வாத்³யர்ஷீன்ஸர்வைஸ்தைஶ்சாபி⁴நந்தி³தா:। நிஷேது³ரபி⁴தோ பீ⁴ஷ்மம்ʼ பரிவார்ய ஸமந்தத:॥ 12-58-3 (67043) ததோ ராஜா மஹாதேஜா த⁴ர்மபுத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। அப்³ரவீத்ப்ராஞ்ஜலிர்பீ⁴ஷ்மம்ʼ ப்ரதிபூஜ்ய யதா²விதி⁴॥ 12-58-4 (67044) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-58-5x (5476) ய ஏஷ ராஜன்ராஜேதி ஶப்³த³ஶ்சரதி பா⁴ரத। கத²மேஷ ஸமுத்பன்னஸ்தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-58-5 (67045) துல்யபாணிபு⁴ஜக்³ரீவஸ்துல்யபு³த்³தீ⁴ந்த்³ரியாத்மக:। துல்யது³:க²ஸுகா²த்மா ச துல்யப்ருʼஷ்ட²முகோ²த³ர:॥ 12-58-6 (67046) துல்யஶுக்ராஸ்தி²மஜ்ஜா ச துல்யமாம்ʼஸாஸ்ருʼகே³வ ச। நே:ஶ்வாஸோச்ச்²வாஸதுல்யஶ்ச துல்யப்ராணஶரீரவான்॥ 12-58-7 (67047) ஸமானஜன்மமரண: ஸம: ஸர்வைர்கு³ணைர்ன்ருʼணாம்। விஶிஷ்டபு³த்³தீ⁴ஞ்ஶூராம்ʼஶ்ச கத²மேகோ(அ)தி⁴திஷ்ட²தி॥ 12-58-8 (67048) கத²மேகோ மஹீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ ஶூரவீரார்யஸங்குலம்। ரக்ஷத்யபி ச லோகஸ்ய ப்ரஸாத³மபி⁴வாஞ்ச²தி॥ 12-58-9 (67049) ஏகஸ்ய து ப்ரஸாதே³ந க்ருʼத்ஸ்னோ லோக: ப்ரஸீத³தி। வ்யாகுலே சாகுல: ஸர்வோ ப⁴வதீதி வினிஶ்சய:॥ 12-58-10 (67050) ஏததி³ச்சா²ம்யஹம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ த்வத்தோ ஹி ப⁴ரதர்ஷப⁴। க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ தன்மே யதா²தத்த்வம்ʼ ப்ரப்³ரூஹி வத³தாம்ʼ வர॥ 12-58-11 (67051) நைதத்காரணமத்யல்பம்ʼ ப⁴விஷ்யதி விஶாம்பதே। யதே³கஸ்மிஞ்ஜக³த்ஸர்வம்ʼ தே³வவத்³யாதி ஸன்னதிம்॥ 12-58-12 (67052) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-58-13x (5477) நியதஸ்த்வம்ʼ நரவ்யாக்⁴ர ஶ்ருʼணு ஸர்வமஶேஷத:। யதா² ராஜ்யம்ʼ ஸமுத்பன்னமாதௌ³ க்ருʼதயுகே³(அ)ப⁴வத்॥ 12-58-13 (67053) நைவ ராஜ்யம்ʼ ந ராஜா(அ)(அ)ஸீன்ன ச த³ண்டோ³ ந தா³ண்டி³க:। த⁴ர்மேணைவ ப்ரஜா: ஸர்வா ரக்ஷந்தி ஸ்ம பரஸ்பரம்॥ 12-58-14 (67054) பால்யமானாஸ்ததா²(அ)ன்யோன்யம்ʼ நரா த⁴ர்மேண பா⁴ரத। தை³ந்யம்ʼ பரமுபாஜக்³முஸ்ததஸ்தான்மோஹ ஆவிஶத்॥ 12-58-15 (67055) தே மோஹவஶமாபன்னா மனுஜா மனுஜர்ஷப⁴। ப்ரதிபத்திவிமோஹாச்ச த⁴ர்மஸ்தேஷாமனீனஶத்॥ 12-58-16 (67056) நஷ்டாயாம்ʼ ப்ரதிபத்தௌ ச மோஹவஶ்யா நராஸ்ததா³। லோப⁴ஸ்ய வஶமாபன்னா: ஸர்வே ப⁴ரதஸத்தம॥ 12-58-17 (67057) அப்ராப்தஸ்யாபி⁴மர்ஶம்ʼ து குர்வந்தோ மனுஜாஸ்தத:। காமோ நாமாபரஸ்தத்ர ப்ரத்யபத்³யத வை ப்ரபோ⁴॥ 12-58-18 (67058) தாம்ʼஸ்து காமவஶம்ʼ ப்ராப்தான்ராகோ³ நாமாபி⁴ஸம்ʼஸ்ப்ருʼஶத்। ரக்தாஶ்ச நாப்⁴யஜானந்த கார்யாகார்யே யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-58-19 (67059) அக³ம்யாக³மனம்ʼ சைவ வாச்யாவாச்யம்ʼ ததை²வ ச। ப⁴க்ஷ்யாப⁴க்ஷ்யம்ʼ சராஜேந்த்³ர தோ³ஷாதோ³ஷம்ʼ ச நாத்யஜன்॥ 12-58-20 (67060) விப்லுதே நரலோகே(அ)ஸ்மிம்ʼஸ்ததோ ப்³ரஹ்ம நனாஶ ஹ। நாஶாச்ச ப்³ரஹ்மணோ ராஜந்த⁴ர்மோ நாஶமதா²க³மத்॥ 12-58-21 (67061) நஷ்டே ப்³ரஹ்மணி த⁴ர்மே ச தே³வாஸ்த்ராஸமதா²க³மன்। தே த்ரஸ்தா நரஶார்தூ³ல ப்³ரஹ்மாணம்ʼ ஶரணம்ʼ யயு:॥ 12-58-22 (67062) ப்ரபத்³ய ப⁴க³வந்தம்ʼ தே தே³வம்ʼ லோகபிதாமஹம்। ஊசு: ப்ராஞ்ஜலய: ஸர்வே து³:க²வேக³ஸமாஹதா:॥ 12-58-23 (67063) ப⁴க³வன்னரலோகஸ்த²ம்ʼ க்³ரஸ்தம்ʼ ப்³ரஹ்ம ஸனாதனம்। லோப⁴மோஹாதி³பி⁴ர்பா⁴வைஸ்ததோ நோ ப⁴யமாவிஶத்॥ 12-58-24 (67064) ப்³ரஹ்மணஶ்ச ப்ரணாஶேன த⁴ர்மோ வ்யனஶதீ³ஶ்சர। ததஸ்து ஸமதாம்ʼ யாதா மர்த்யைஸ்த்ரிபு⁴வனேஶ்வரா:॥ 12-58-25 (67065) அதோ⁴ர்பி⁴வர்ஷாஸ்து வயம்ʼ பௌ⁴மாஸ்தூர்த்⁴வப்ரவர்ஷிண:। க்ரியாவ்யுபரமாத்தேஷாம்ʼ ததோ(அ)க³ச்சா²ம ஸம்ʼஶயம்॥ 12-58-26 (67066) அத்ர நி:ஶ்ரேயஸம்ʼ யன்னஸ்தத்³த்⁴யாயஸ்வ பிதாமஹ। த்வத்ப்ரஸாதா³த்ஸமுத்தோ²ஸௌ ப்ரபா⁴வோ நோ ப⁴வத்வயம்॥ 12-58-27 (67067) தானுவாச ஸுரான்ஸர்வான்ஸ்வயம்பூ⁴ர்ப⁴க³வாம்ʼஸ்தத:। ஶ்ரேயோ(அ)ஹம்ʼ சிந்தயிஷ்யாமிவ்யேது வோ பீ⁴: ஸுரோத்தமா:॥ 12-58-28 (67068) ததோ(அ)த்⁴யாயஸஹஸ்ராணாம்ʼ ஶதம்ʼ சக்ரே ஸ்வபு³த்³தி⁴ஜம்। யத்ர த⁴ர்மஸ்ததை²வார்த²: காமஶ்சைவானுவர்ணித:॥ 12-58-29 (67069) த்ரிவர்க³ இதி விக்²யாதோ க³ண ஏவ ஸ்வயம்பு⁴வா। சதுர்தோ² மோக்ஷ இத்யேவ ப்ருʼத²க³ர்த²: ப்ருʼத²க்³கு³ண:॥ 12-58-30 (67070) மோக்ஷஸ்யாஸ்தி த்ரிவர்கோ³(அ)ன்ய: ப்ரோக்த: ஸத்வம்ʼ ரஜஸ்தம:। ஸ்தா²நம்ʼ வ்ருʼத்³தி⁴: க்ஷயஶ்சைவ த்ரிவர்க³ஶ்சைவ த³ண்ட³ஜ:॥ 12-58-31 (67071) ஆத்மாதே³ஶஶ்ச காலஶ்சாப்யுபாயா: க்ருʼத்யமேவ ச। ஸஹாயா: காரணம்ʼ சைவ ஷட்³வர்கோ³ நீதிஜ: ஸ்ம்ருʼத:॥ 12-58-32 (67072) த்ரயீ சான்வீக்ஷிகீ சைவ வார்தா ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। த³ண்ட³னீதிஶ்ச விபுலா வித்³யாஸ்தத்ர நித³ர்ஶிதா:॥ 12-58-33 (67073) அமாத்யலிப்ஸா ப்ரணிதீ⁴ ராஜபுத்ரஸ்ய லக்ஷணம்। சாரஶ்ச விவிதோ⁴பாய: ப்ரணிதி⁴ஶ்ச ப்ருʼத²க்³வித⁴:॥ 12-58-34 (67074) ஸாமபே⁴த³: ப்ரதா³நம்ʼ ச ததோ த³ண்ட³ஶ்ச பார்தி²வ। உபேக்ஷா பஞ்சமீ சாத்ர கார்த்ஸ்ன்யேன ஸமுதா³ஹ்ருʼதா॥ 12-58-35 (67075) மந்த்ரஶ்ச வர்ணித: க்ருʼத்ஸ்னோ மந்த்ரபே⁴தா³ர்த² ஏவ ச। விப்⁴ரமஶ்சைவ மந்த்ரஸ்ய ஸித்³த்⁴யஸித்³த்⁴யோஶ்ச யத்ப²லம்॥ 12-58-36 (67076) ஸந்தி⁴ஶ்ச த்ரிவிதா⁴பி⁴க்²யோ ஹீனோ மத்⁴யஸ்ததோ²த்தம:। ப⁴யஸத்காரவித்தாக்²யம்ʼ கார்த்ஸ்ன்யேன பரிவர்ணிதம்॥ 12-58-37 (67077) யாத்ராகாலாஶ்ச சத்வாரஸ்த்ரிவர்க³ஸ்ய ச விஸ்தர:। விஜயோ த⁴ர்மயுக்தஶ்ச ததா²ர்த²விஜயஶ்ச ஹ॥ 12-58-38 (67078) ஆஸுரஶ்சைவ விஜய: கார்த்ஸ்ன்யேன பரிவர்ணித:। லக்ஷணம்ʼ பஞ்சவர்க³ஸ்ய த்ரிவித⁴ம்ʼ சாத்ர வர்ணிதம்॥ 12-58-39 (67079) ப்ரகாஶஶ்சாப்ரகாஶஶ்ச த³ண்·டோ³(அ)த² பரிஶப்³தி³த:। ப்ரகாஶோ(அ)ஷ்டவித⁴ஸ்தத்ர கு³ஹ்யஶ்ச ப³ஹுவிஸ்தர:॥ 12-58-40 (67080) ரதா² நாகா³ ஹயாஶ்சைவ பாதா³தாஶ்சைவ பாண்ட³வ। விஷ்டிர்னாவஶ்சராஶ்சைவ தே³ஶிகா இதி சாஷ்டம:। அங்கா³ந்யேதானி கௌரவ்ய ப்ரகாஶானி ப³லஸ்ய து॥ 12-58-41 (67081) ஜங்க³மாஜங்க³மாஶ்சோக்தாஶ்சூர்ணயோகா³ விஷாத³ய:। ஸ்பர்ஶே சாப்⁴யவஹார்யே சாப்யுபாம்ʼஶுர்விவித⁴: ஸ்ம்ருʼத:॥ 12-58-42 (67082) `க்ரீடா³பூர்வே ரணே த்³யூதே விஸ்ரம்ப⁴ணஸமன்விதம்। உக்தம்ʼ கைதவ்யமித்யேதது³பாயோ நவமோ பு³தை⁴:॥ 12-58-43 (67083) உபேக்ஷா ஸர்வகார்யேஷு கர்மணாம்ʼ கரணேஷு ச। அனிஷ்டானாம்ʼ ஸமுத்தா²நே த்ரிவர்கோ³ நஶ்யதே யயா॥ 12-58-44 (67084) இந்த்³ரஜாலாதி³கா மாயா வாஜீவனகுஶீலவை:। ஸுனிமித்தைது³ர்னிமித்தைருத்பாதைஶ்ச ஸமன்விதம்॥ 12-58-45 (67085) ட³ம்போ⁴ லிங்க³ம்ʼ ஸமாஶ்ரித்ய ஶத்ருவர்கே³ ப்ரயுஜ்யதே। ஶாட்²யம்ʼ நிஶ்சேஷ்டதா ப்ரோக்தா சித்ததோ³ஷப்ரதூ³ஷிகா॥' 12-58-46 (67086) அரிர்மித்ர உதா³ஸீன இத்யேதே(அ)ப்யனுவர்ணிதா:। க்ருʼத்ஸ்னா மார்க³கு³ணாஶ்சைவ ததா² பூ⁴மிகு³ணாஶ்ச ஹ। ஆத்மரக்ஷணமாஶ்வாஸ: ஸ்பர்ஶானாம்ʼ சான்வவேக்ஷணம்॥ 12-58-47 (67087) கல்பனா விவிதா⁴ஶ்சாபி ந்ருʼனாக³ரத²வாஜினாம்। வ்யூஹாஶ்ச விவிதா⁴பி⁴க்²யா விசித்ரம்ʼ யுத்³த⁴கௌஶலம்॥ 12-58-48 (67088) உத்பாதாஶ்ச நிபாதாஶ்ச ஸுயுத்³த⁴ம்ʼ ஸுபலாயிதம்। ஶஸ்த்ராணாம்ʼ பாலனம்ʼ ஜ்ஞானம்ʼ ததை²வ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-58-49 (67089) ப³லவ்யஸனயுக்தம்ʼ ச ததை²வ ப³லஹர்ஷணம்। பீடா³ சாபத³காலஶ்ச ப⁴யகாலஶ்ச பாண்ட³வ॥ 12-58-50 (67090) ததா²க்²யாதவிதா⁴நம்ʼ ச யோக³: ஸஞ்சார ஏவ ச। சோரைராடவிகைஶ்சோக்³ரை: பரராஷ்ட்ரஸ்ய பீட³னம்॥ 12-58-51 (67091) அக்³நிதை³ர்க³ரதை³ஶ்சேவ ப்ரதிரூபககாரகை:। ஶ்ரேணிமுக்²யோபஜாபேன வீருத⁴ஶ்சே²த³னேன ச॥ 12-58-52 (67092) தூ³ஷணேன ச நாகா³நாமாதங்கஜனநேன ச। ஆராத⁴னேன ப⁴க்தஸ்ய பத்யுஶ்சோபக்³ரஹேண ச॥ 12-58-53 (67093) ஸப்தாங்க³ஸ்ய ச ராஜ்யஸ்ய ஹ்ராஸவ்ருʼத்³தி⁴ஸமீக்ஷணம்। தூ³தஸாமர்த்²யயோக³ஶ்ச ராஷ்ட்ரஸ்ய ச விவர்த⁴னம்॥ 12-58-54 (67094) அரிமத்⁴யஸ்த²மித்ராணாம்ʼ ஸம்யக்சோக்தம்ʼ ப்ரபஞ்சனம்। அவமர்த³: ப்ரதீகா⁴தஸ்ததை²வ ச ப³லீயஸாம்॥ 12-58-55 (67095) வ்யவஹார: ஸுஸூக்ஷ்மஶ்ச ததா² கண்டகஶோத⁴னம்। ஶ்ரமோ வ்யாயாமயோக³ஶ்ச யோக³த்³ரவ்யஸ்ய ஸஞ்சய:॥ 12-58-56 (67096) அப்⁴ருʼதானாம்ʼ ச ப⁴ரணம்ʼ ப்⁴ருʼதானாம்ʼ சான்வவேக்ஷணம்। அந்தகாலே ப்ரதா³நம்ʼ ச வ்யஸனே சாப்ரஸங்கி³தா॥ 12-58-57 (67097) ததா² ராஜகு³ணாஶ்சைவ ஸேனாபதிகு³ணாஶ்ச ஹ। கரணஸ்ய ச கர்துஶ்ச கு³ணதோ³ஷாஸ்ததை²வ ச॥ 12-58-58 (67098) து³ஷ்டேங்கி³தம்ʼ ச விவித⁴ம்ʼ வ்ருʼத்திஶ்சைவானுவர்தினாம்। ஶங்கிதத்வம்ʼ ச ஸர்வஸ்ய ப்ரமாத³ஸ்ய ச வர்ஜனம்॥ 12-58-59 (67099) அலப்³த⁴லிப்ஸா லப்³த⁴ஸ்ய ததை²வ ச விவர்த⁴னம்। ப்ரதா³நம்ʼ ச விவ்ருʼத்³த⁴ஸ்ய பாத்ரேப்⁴யோ விதி⁴வத்ததா²॥ 12-58-60 (67100) விஸர்கோ³(அ)ர்த²ஸ்ய த⁴ர்மார்த²மர்தா²ர்த²ம்ʼ காமஹேதுகம்। சதுர்த²ம்ʼ வ்யஸனாகா⁴தே ததை²வாத்ரானுவர்ணிதம்॥ 12-58-61 (67101) க்ரோத⁴ஜானி ததோக்³ராணி காமஜானி ததை²வ ச। த³ஶோக்தானி குருஶ்ரேஷ்ட² வ்யஸனான்யத்ர சைவ ஹ॥ 12-58-62 (67102) ம்ருʼக³யாக்ஷாஸ்ததா² பானம்ʼ ஸ்த்ரியஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। காமஜான்யாஹுராசார்யா: ப்ரோக்தானீஹ ஸ்வயம்பு⁴வா॥ 12-58-63 (67103) வாக்பாருஷ்யம்ʼ ததோ²க்³ரத்வ த³ண்ட³பாருஷ்யமேவ ச। ஆத்மனோ நிக்³ரஹஸ்த்யாகோ³ ஹ்யர்த²தூ³ஷணமேவ ச॥ 12-58-64 (67104) யந்த்ராணி விவிதா⁴ந்யேவ க்ரியாஸ்தேஷாம்ʼ ச வர்ணிதா:। அவமர்த³: ப்ரதீகா⁴த: கேதனானாம்ʼ ச ப⁴ஞ்ஜனம்॥ 12-58-65 (67105) சைத்யத்³ருமாவமர்த³ஶ்ச ரோத⁴: கர்மாந்தனாஶனம்। அபஸ்கரோ(அ)த² வமனம்ʼ ததோ²பாஸ்யா ச வர்ணிதா॥ 12-58-66 (67106) பணவானகஶங்கா²நாம்ʼ பே⁴ரீணாம்ʼ ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। உபார்ஜனம்ʼ ச த்³ரவ்யாணாம்ʼ பரமர்ம ச தானி ஷட்॥ 12-58-67 (67107) லப்³த⁴ஸ்ய ச ப்ரஶமனம்ʼ ஸதாம்ʼ சைவாபி⁴பூஜனம்। வித்³வத்³பி⁴ரேகீபா⁴வஶ்ச ஜபஹோமவிதி⁴ஜ்ஞதா॥ 12-58-68 (67108) மங்க³லாலம்ப⁴னம்ʼ சைவ ஶரீரஸ்ய ப்ரதிக்ரியா। ஆஹாரயோஜனம்ʼ சைவ நித்யமாஸ்திக்யமேவ ச॥ 12-58-69 (67109) ஏகேன ச யதோ²த்தே²யம்ʼ ஸத்யத்வம்ʼ மது⁴ரா கி³ர:। உத்தமானாம்ʼ ஸமாஜானாம்ʼ க்ரியா: கேதனஜாஸ்ததா²॥ 12-58-70 (67110) ப்ரத்யக்ஷாஶ்ச பரோக்ஷாஶ்ச ஸர்வாதி⁴கரணேஷ்வத²। வ்ருʼத்தேர்ப⁴ரதஶார்தூ³ல நித்யம்ʼ சைவான்வவேக்ஷணம்॥ 12-58-71 (67111) அத³ண்ட்³யத்வம்ʼ ச விப்ராணாம்ʼ யுக்த்யா த³ண்·ட³னிபாதனம்। அனுஜீவி ஸ்வஜாதிப்⁴யோ கு³ணேப்⁴யஶ்ச ஸமுத்³ப⁴வ:॥ 12-58-72 (67112) ரக்ஷணம்ʼ சைவ பௌராணாம்ʼ ராஷ்ட்ரஸ்ய ச விவர்த⁴னம்। மண்ட³லஸ்தா² ச யா சிந்தா ராஜந்த்³வாத³ஶராஜிகா॥ 12-58-73 (67113) த்³விஸப்ததிமதிஶ்சைவ ப்ரோக்தா யா ச ஸ்வயம்பு⁴வா। தே³ஶஜாதிகுலானாம்ʼ ச த⁴ர்மா: ஸமனுவர்ணிதா:॥ 12-58-74 (67114) த⁴ர்மஶ்சார்த²ஶ்ச காமஶ்ச மோக்ஷஶ்சாத்ரானுவர்ணிதா:। உபாயாஶ்சார்த²லிப்ஸா ச விவிதா⁴ பூ⁴ரித³க்ஷிண:॥ 12-58-75 (67115) மூலகர்மக்ரியா சாத்ர மாயாயோக³ஶ்ச வர்ணித:। தூ³ஷணம்ʼ ஸ்ரோதஸாம்ʼ சைவ வர்ணிதம்ʼ ச ஸ்தி²ராம்ப⁴ஸாம்॥ 12-58-76 (67116) யைர்யைருபாயைர்லோகஸ்து ந சலேதா³ர்யவர்த்மன:। தத்ஸர்வம்ʼ ராஜஶார்தூ³ல நீதிஶாஸ்த்ரே(அ)பி⁴வர்ணிதம்॥ 12-58-77 (67117) ஏதத்க்ருʼத்வா ஸுப⁴ம்ʼ ஶாஸ்த்ரம்ʼ தத: ஸ ப⁴க³வான்ப்ரபு⁴:। தே³வானுவாச ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்ட: ஸர்வாஞ்ச²க்ரபுரோக³மான்॥ 12-58-78 (67118) உபகாராய லோகஸ்ய த்ரிவர்க³ஸ்தா²பனாய ச। நவனீதம்ʼ ஸரஸ்வத்யா பு³த்³தி⁴ரேஷா ப்ரபா⁴ஷிதா॥ 12-58-79 (67119) த³ண்டே³ந ஸஹிதா ஹ்யேஷா லோகரக்ஷணகாரிகா। நிக்³ரஹானுக்³ரஹரதா லோகானநுசரிஷ்யதி॥ 12-58-80 (67120) த³ண்டே³ந நீயதே சேத³ம்ʼ த³ண்ட³ம்ʼ நயதி வா புன:। த³ண்ட³னீதிரிதிக்²யாதா த்ரீம்̐ல்லோகானவபத்ஸ்யதே॥ 12-58-81 (67121) பாங்கு³ண்யகு³ணஸாரைஷா ஸ்தா²ஸ்யத்யக்³ரே மஹாத்மஸு। த⁴ர்மார்த²காமமோக்ஷாஶ்ச ஸகலா ஹ்யத்ர ஶப்³தி³தா:॥ 12-58-82 (67122) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-58-83x (5478) ததஸ்தாம்ʼ ப⁴க³வான்னீதிம்ʼ பூர்வம்ʼ ஜக்³ராஹ ஶங்கர:। ப³ஹுரூபோ விஶாலாக்ஷ: ஶிவ: ஸ்தா²ணுருமாபதி:॥ 12-58-83 (67123) அனாதி³நித⁴னோ தே³வஶ்சைதன்யாதி³ஸமன்வித:। ஜ்ஞானானி ச வஶே யஸ்ய தாரகாதீ³ந்யஶேஷத:॥ 12-58-84 (67124) அணிமாதி³கு³ணோபேதமைஶ்வர்யம்ʼ ந ச க்ருʼத்ரிமம்। துஷ்ட்யர்த²ம்ʼ ப்³ரஹ்மண: புத்ரோ லலாடாது³த்தி²த: ப்ரபு⁴:॥ 12-58-85 (67125) அருத³த்ஸஸ்வனம்ʼ கோ⁴ரம்ʼ ஜக³த: ப்ரபு⁴ரவ்யய:। ஜாயமான: பிதா புத்ரே புத்ர: பிதரி சைவ ஹி॥ 12-58-86 (67126) பு³த்³தி⁴ம்ʼ விஶ்வஸ்ருʼஜே த³த்த்வா ப்³ரஹ்மாண்ட³ம்ʼ யேன நிர்மிதம்। யஸ்மின்ஹிரண்மயோ ஹம்ʼஸ: ஶகுனி: ஸமபத்³யத॥ 12-58-87 (67127) கர்தா ஸர்வஸ்ய லோகஸ்ய ப்³ரஹ்மா லோகபிதாமஹ:। ஸ தே³வ: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ மஹாதே³வ: ஸனாதன:। அஸங்க்²யாதஸஹஸ்ராணாம்ʼ ருத்³ராணாம்ʼ ஸ்தா²நமவ்யயம்॥ 12-58-88 (67128) யுகா³நாமாயுஷோ ஹ்ராஸம்ʼ விஜ்ஞாய ப⁴க³வாஞ்ஶிவ:। ஸஞ்சிக்ஷேப தத: ஶாஸ்த்ரம்ʼ மஹாஸ்த்ரம்ʼ ப்³ரஹ்மணா க்ருʼதம்॥ 12-58-89 (67129) வைஶாலாக்ஷமிதி ப்ரோக்தம்ʼ ததி³ந்த்³ர: ப்ரத்யபத்³யத। த³ஶாத்⁴யாயஸஹஸ்ராணி ஸுப்³ரஹ்மண்யோ மஹாதபா:॥ 12-58-90 (67130) மக⁴வானபி தச்சா²ஸ்த்ரம்ʼ தே³வாத்ப்ராப்ய மஹேஶ்வராத்। ப்ரஜானாம்ʼ ஹிதமன்விச்ச²ன்ஸஞ்சிக்ஷேப புரந்த³ர:॥ 12-58-91 (67131) ஸஹஸ்த்ரை: பஞ்சபி⁴ஸ்தாத யது³க்தம்ʼ பா³ஹுத³ந்தகம்। அத்⁴யாயானாம்ʼ ஸஹஸ்த்ரைஸ்து த்ரிபி⁴ரேவ ப்³ருʼஹஸ்பதி:। ஸஞ்சிக்ஷேபேஶ்வரோ பு³த்³த்⁴யா பா³ர்ஹஸ்பத்யம்ʼ யது³ச்யதே॥ 12-58-92 (67132) அத்⁴யாயானாம்ʼ ஸஹஸ்ரேண காவ்ய: ஸங்க்ஷேபமப்³ரவீத்। தச்சா²ஸ்த்ரமமிதப்ரஜ்ஞோ யோகா³சார்யோ மஹாயஶா:॥ 12-58-93 (67133) ஏவம்ʼ லோகானுரோதே⁴ந ஶாஸ்த்ரமேதன்மஹர்ஷிபி⁴:। ஸங்க்ஷிப்தமாயுர்விஜ்ஞாய லோகானாம்ʼ ஹ்ராஸி பாண்ட³வ॥ 12-58-94 (67134) அத² தே³வா: ஸமாக³ம்ய விஷ்ணுமூசு: ப்ரஜாபதிம்। ஏகோ யோ(அ)ர்ஹதி மர்த்யேப்⁴ய: ஶ்ரைஷ்ட்²ய வை தம்ʼ ஸமாதி³ஶ॥ 12-58-95 (67135) தத: ஸஞ்சிந்த்ய ப⁴க³வாந்தே³வோ நாராயண: ப்ரபு⁴:। தைஜஸம்ʼ வை விரஜஸம்ʼ ஸோ(அ)ஸ்ருʼஜன்மானஸம்ʼ ஸுதம்॥ 12-58-96 (67136) விரஜாஸ்து மஹாபா⁴க³: ப்ரபு⁴த்வம்ʼ பு⁴வி நைச்ச²த। ந்யாஸாயைவாப⁴வத்³வுத்³தி⁴: ப்ரணீதா தஸ்ய பாண்ட³வ॥ 12-58-97 (67137) கீர்திமாம்ʼஸ்தஸ்ய புத்ரோ(அ)பூ⁴த்ஸோ(அ)பி மர்த்யாதி⁴கோ(அ)ப⁴வத்। கர்த³மஸ்தஸ்ய து ஸுத: ஸோ(அ)ப்யதப்யன்மஹத்தப:॥ 12-58-98 (67138) ப்ரஜாபதே: கர்த³மஸ்ய த்வனங்கோ³ நாம வீர்யவான்। ப்ரஜா ரக்ஷயிதா ஸாது⁴ர்த³ண்ட³னீதிவிஶாரத³:॥ 12-58-99 (67139) அனங்க³புத்ரோ(அ)திப³லோ நீதிமானபி⁴க³ம்ய வை। ப்ரதிபேதே³ மஹாராஜ்யமதே²ந்த்³ரியவஶோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-58-100 (67140) `ப்ராப்ய நாரீம்ʼ மஹாபா⁴கா³ம்ʼ ரூபிணீம்ʼ காமமோஹித:। ஸௌபா⁴க்³யேன ச ஸம்பன்னாம்ʼ கு³ணைஶ்சானுத்தமாம்ʼ ஸதீம்'॥ 12-58-101 (67141) ம்ருʼத்யோஸ்து து³ஹிதா ராஜன்ஸுனீதா² நாம நாமத:। ப்ரக்²யாதா த்ரிஷு லோகேஷு யா ஸா வேனமஜீஜனத்॥ 12-58-102 (67142) தம்ʼ ப்ரஜாஸு வித⁴ர்மாணம்ʼ ராக³த்³வேஷவஶானுக³ம்। மந்த்ரபூதை: குஶைர்ஜக்⁴நுர்ருʼஷயோ ப்³ரஹ்மவாதி³ந:॥ 12-58-103 (67143) மமந்து²ர்த³க்ஷிணம்ʼ சோரும்ருʼஷயஸ்தஸ்ய பா⁴ரத। ததோ(அ)ஸ்ய விக்ருʼதோ ஜஜ்ஞே ஹ்ரஸ்வக: புருஷோ(அ)ஶுசி:॥ 12-58-104 (67144) த³க்³த⁴ஸ்தூ²ணாப்ரதீகாஶோ ரக்தாக்ஷ: க்ருʼஷ்ணமூர்த⁴ஜ:। நிஷீதே³த்யேவமூசுஸ்தம்ருʼஷயோ ப்³ரஹ்மவாதி³ந:॥ 12-58-105 (67145) தஸ்மான்னிஷாதா³: ஸம்பூ⁴தா: க்ரூரா: ஶைலவனாஶ்ரயா:। யே சான்யே விந்த்⁴யனிலயா ம்லேச்சா²: ஶதஸஹஸ்ரஶ:॥ 12-58-106 (67146) பூ⁴யோ(அ)ஸ்ய த³க்ஷிணம்ʼ பாணிம்ʼ மமந்து²ஸ்தே மஹர்ஷய:। தத: புருஷ உத்பன்னோ ருபேணேந்த்³ர இவாபர:॥ 12-58-107 (67147) கவசீ ப³த்³த⁴னிஸ்த்ரிம்ʼஶ: ஸஶர: ஸஶராஸன:। வேத³வேதா³ங்க³விச்சைவ த⁴னுர்வேதே³ ச பாரக³:॥ 12-58-108 (67148) தம்ʼ த³ண்ட³னீதி: ஸகலா ஶ்ரிதா ராஜன்னரோத்தமம்। ததஸ்து ப்ராஞ்ஜலிர்வைன்யோ மஹர்ஷீஸ்தானுவாச ஹ॥ 12-58-109 (67149) ஸுஸூக்ஷ்மா மே ஸமுத்பன்னா பு³த்³தி⁴ர்த⁴ரர்மார்த²த³ர்ஶினீ। அனயா கிம்ʼ மயா கார்யம்ʼ தன்மே தத்த்வேன ஶம்ʼஸத॥ 12-58-110 (67150) யன்மாம்ʼ ப⁴வந்தோ வக்ஷ்யந்தி கார்யமர்த²ஸமன்விதம்। தத³ஹம்ʼ வ: கரிஷ்யாமி நாத்ர கார்யா விசாரணா॥ 12-58-111 (67151) தமூசுஸ்தத்ர தே³வாஸ்தே தே சைவ பரமர்ஷய:। நியதோ யத்ர த⁴ர்மோ வை தமஶங்க: ஸமாசர॥ 12-58-112 (67152) ப்ரியாப்ரியே பரித்யஜ்ய ஸம: ஸர்வேஷு ஜந்துஷு। காமம்ʼ க்ரோத⁴ம்ʼ ச லோப⁴ம்ʼ ச மானம்ʼ சோத்ஸ்ருʼஜ்ய தூ³ரத:॥ 12-58-113 (67153) யஶ்ச த⁴ர்மாத்ப்ரவிசலேல்லோகே கஶ்சன மானவ:। நிக்³ராஹ்யஸ்தே ஸ்வபா³ஹுப்⁴யாம்ʼ ஶஶ்வத்³த⁴ர்மமவேக்ஷதா॥ 12-58-114 (67154) ப்ரதிஜ்ஞாம்ʼ சாதி⁴ரோஹஸ்வ மனஸா கர்மணா கி³ரா। பாலயிஷ்யாம்யஹம்ʼ பௌ⁴மம்ʼ ப்³ரஹ்ம இத்யேவ சாஸக்ருʼத்॥ 12-58-115 (67155) யஶ்சாத்ர த⁴ர்ம இத்யுக்தோ த³ண்ட³னீதிவ்யபாஶ்ரய:। தமஶங்க: கரிஷ்யாமி ஸ்வவஶோ ந கதா³சன॥ 12-58-116 (67156) அத³ண்ட்³யா மே த்³விஜாஶ்சேதி ப்ரதிஜானீஷ்வ சாபி⁴போ⁴। லோகம்ʼ ச ஸங்கராத்க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ த்ராதா(அ)ஸ்மீதி பரந்தப॥ 12-58-117 (67157) வைன்யஸ்ததஸ்தானுவாச தே³வான்ருʼஷிபுரோக³மான்। ப்³ராஹ்மணா மே ஸஹாயாஶ்சேதே³வமஸ்து ஸுரர்ஷபா⁴:॥ 12-58-118 (67158) ஏவமஸ்த்விதி வைன்யஸ்து தைருக்தோ ப்³ரஹ்மவாதி³பி⁴:। புரோதா⁴ஶ்சாப⁴வத்தஸ்ய ஶுக்ரோ ப்³ரஹ்மமயோ நிதி⁴:॥ 12-58-119 (67159) மந்த்ரிணோ வாலகி²ல்யாஶ்ச ஸாரஸ்வத்யோ க³ணஸ்ததா²। மஹர்ஷிர்ப⁴க³வான்க³ர்க³ஸ்தஸ்ய ஸாம்ʼவத்ஸரோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-58-120 (67160) ஆத்மனா(அ)ஷ்டம இத்யேவ ஶ்ருதிரேஷாம்ʼ பரா ந்ருʼஷு। உத்பன்னௌ ப³ந்தி³நௌ சாஸ்ய தத்பூர்வௌ ஸூதமாக³தௌ⁴॥ 12-58-121 (67161) தயோ ப்ரீதோ த³தௌ³ ராஜா ப்ருʼது²ர்வைன்ய: ப்ரதாபவான்। அனூபதே³ஶம்ʼ ஸூதாய மக³த⁴ம்ʼ மாக³தா⁴ய ச॥ 12-58-122 (67162) ஸமதாம்ʼ வஸுதா⁴யாஶ்ச ஸ ஸம்யகு³த³பாத³யத்। வைஷம்யம்ʼ ஹி பரம்ʼ பூ⁴மேரிதி ந: பரமா ஶ்ருதி:॥ 12-58-123 (67163) மன்வந்தரேஷு ஸர்வேஷு விஷமா ஜாயதே மஹீ। உஜ்ஜஹார ததோ வைன்ய: ஶிலாஜாலான்ஸமந்தத:॥ 12-58-124 (67164) த⁴னுஷ்கோட்யா மஹாராஜ தேன ஶைலா விமர்தி³தா:। ஸ விஷ்ணுனா ச தே³வேன ஶக்ரேண விபு³தை⁴: ஸஹ। ருʼஷிபி⁴ஶ்ச ப்ரஜாபால்யே ப்³ரஹ்மணா சாபி⁴ஷேசித:॥ 12-58-125 (67165) தம்ʼ ஸாக்ஷாத்ப்ருʼதி²வீ பே⁴ஜே ரத்னான்யாதா³ய பாண்·ட³வ। ஸாக³ர: ஸரிதாம்ʼ ப⁴ர்தா ஹிமவாம்ʼஶ்சாசலோத்தம:॥ 12-58-126 (67166) ஶக்ரஶ்ச த⁴னமக்ஷய்யம்ʼ ப்ராதா³த்தஸ்மை யுதி⁴ஷ்டி²ர। ருக்மம்ʼ சாபி மஹாமேரு: ஸ்வயம்ʼ கனகபர்வத:॥ 12-58-127 (67167) யக்ஷராக்ஷஸப⁴ர்தா ச ப⁴க³வான்னரவாஹன:। த⁴ர்மே சார்தே² ச காமே ச ஸமர்த²ம்ʼ ப்ரத³தௌ³ த⁴னம்॥ 12-58-128 (67168) ஹயா ரதா²ஶ்ச நாகா³ஶ்ச கோடிஶ: புருஷாஸ்ததா²। ப்ராது³ர்ப³பூ⁴வுர்வைன்யஸ்ய சிந்தயானஸ்ய பாண்ட³வ॥ 12-58-129 (67169) ந ஜரா ந ச து³ர்பி⁴க்ஷம்ʼ நாத⁴யோ வ்யாத⁴ய: குத:। ஸரீஸ்ருʼபேப்⁴ய: ஸ்தேனேப்⁴யோ ந சான்யேப்⁴ய: கதா³சன। ப⁴யமாஸீத்ததஸ்தஸ்ய ப்ருʼதி²வீ ஸஸ்யமாலினீ॥ 12-58-130 (67170) ஆபஸ்தஸ்தம்பி⁴ரே சாஸ்ய ஸமுத்³ரமபி⁴யாஸ்யத:। பர்வதாஶ்ச த³து³ர்மார்க³ம்ʼ த்⁴வஜப⁴ங்க³ஶ்ச நாப⁴வத்॥ 12-58-131 (67171) தேனேயம்ʼ ப்ருʼதி²வீ து³க்³தா⁴ ஸஸ்யானி த³ஶ ஸப்த ச। யக்ஷராக்ஷஸனாகா³நாமீப்ஸிதம்ʼ யஸ்ய யஸ்ய யத்॥ 12-58-132 (67172) தேன த⁴ர்மோத்தரஶ்சாயம்ʼ க்ருʼதோ லோகோ மஹாத்மனா। ரஞ்ஜிதாஶ்ச ப்ரஜா: ஸர்வாஸ்தேன ராஜேதி ஶப்³த்³யதே॥ 12-58-133 (67173) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ க்ஷதத்ராணாத்தத: க்ஷத்ரிய உச்யதே। ப்ரதி²தா த⁴ர்மதஶ்சேயம்ʼ ப்ருʼதி²வீ ஸாது⁴பி⁴: ஸ்ம்ருʼதா॥ 12-58-134 (67174) ஸ்தா²பனம்ʼ சாகரோத்³விஷ்ணு: ஸ்வயமேவ ஸனாதன:। நாதிவர்திஷ்யதே கஶ்சித்³ராஜம்ʼஸ்த்வாமிதி பா⁴ரத॥ 12-58-135 (67175) தத: ஸ ப⁴க³வான்விஷ்ணுராவிவேஶ ச பார்தி²வம்। தே³வவன்னரதே³வானாம்ʼ நமதீத³ம்ʼ ஜக³த்தத:॥ 12-58-136 (67176) த³ண்ட³னீத்யா ச ஸததம்ʼ ரக்ஷிதாரம்ʼ நரேஶ்வரம்। நாத⁴ர்ஷயேத்ததா² கஶ்சிச்சாரனிஷ்பந்த³த³ர்ஶனாத்॥ 12-58-137 (67177) ஶுப⁴ம்ʼ ஹி கர்ம ராஜேந்த்³ர ஶுப⁴த்வாயோபகல்பதே। ஆத்மனா கரணைஶ்சைவ ஸமஸ்யேஹ மஹீக்ஷித:॥ 12-58-138 (67178) கோ ஹேதுர்யத்³வஶே திஷ்டே²ல்லோகோ தை³வாத்³ருʼதே கு³ணாத்॥ 12-58-139 (67179) விஷ்ணோர்லலாடாத்கமலம்ʼ ஸௌவர்ணமப⁴வத்ததா³। ஶ்ரிய: ஸகாஶாத³ர்த²ஶ்ச ஜாதோ த⁴ர்மஸ்ய பாண்ட³வ। அத² த⁴ர்மஸ்ததை²வார்த²: ஶ்ரீஶ்ச ராஜ்யே ப்ரதிஷ்டி²தா॥ 12-58-141 (67181) ஸுக்ருʼதஸ்ய க்ஷயாச்சைவ ஸ்வர்லோகாதே³த்ய மேதி³நீம்। பார்தி²வோ ஜாயதே தாத த³ண்ட³னீதிவிஶாரத³:॥ 12-58-142 (67182) மாஹாத்ம்யேன ச ஸம்ʼயுக்தோ வைஷ்ணவேன நரோ பு⁴வி। பு³த்³த்⁴யா ப⁴வதி ஸம்ʼயுக்தோ மாஹாத்ம்யம்ʼ சாதி⁴க³ச்ச²தி॥ 12-58-143 (67183) ஸ்தா²பிதம்ʼ ச ததோ தே³வைர்ன கஶ்சித³திவர்ததே। திஷ்ட²த்யேகஸ்ய ச வஶே தம்ʼ சைவானுவிதீ⁴யதே॥ 12-58-144 (67184) ஶுப⁴ம்ʼ ஹி கர்ம ராஜேந்த்³ர ஶுப⁴த்வாயோபகல்பதே। துல்யஸ்யைகஸ்ய யேனாயம்ʼ லோகோ வசஸி திஷ்ட²தி॥ 12-58-145 (67185) யோ(அ)ஸ்ய வை முக²மத்³ராக்ஷீத்ஸோ(அ)ஸ்ய ஸர்வோ வஶானுக³:। ஸுப⁴க³ம்ʼ சார்த²வந்தம்ʼ ச ரூபவந்தம்ʼ ச பஶ்யதி॥ 12-58-146 (67186) மஹத்த்வாத்தஸ்ய த³ண்ட³ஸ்ய நீதிர்விஸ்பஷ்டலக்ஷணா। நயஶ்சாரஶ்ச விபுலோ யேன ஸர்வமித³ம்ʼ ததம்॥ 12-58-147 (67187) ஆக³மஶ்ச புராணானாம்ʼ மஹர்ஷீணாம்ʼ ச ஸம்ப⁴வ:। தீர்த²வம்ʼஶஶ்ச வம்ʼஶஶ்ச க்ஷத்ரியாணாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-58-148 (67188) ஸகலம்ʼ சாதுராஶ்ரம்யம்ʼ சாதுர்ஹோத்ரம்ʼ ததை²வ ச। சாதுர்வர்ண்யம்ʼ ததை²வாத்ர சாதுர்வித்³யம்ʼ ச கீர்திம்॥ 12-58-149 (67189) இதிஹாஸோபவேதா³ஶ்ச ந்யாய: க்ருʼத்ஸ்னஶ்ச வர்ணித:। தபோ ஜ்ஞானமர்ஹிஸா ச ஸத்யம்ʼ தா³நமமத்ஸர:॥ 12-58-150 (67190) வ்ருʼத்³தோ⁴பஸேவா தா³நம்ʼ ச ஶௌசமுத்தா²நமேவ ச। ஸர்வபூ⁴தானுகம்பா ச ஸர்வமத்ரோபவர்ணிதம்॥ 12-58-151 (67191) பு⁴வி வாசோக³தம்ʼ யச்ச தச்ச ஸர்வம்ʼ ஸமர்பிதம்। தஸ்மின்பைதாமஹே ஶாஸ்த்ரே பாண்ட³வேய ந ஸம்ʼஶய:॥ 12-58-152 (67192) ததோ ஜக³தி ராஜேந்த்³ர ஸததம்ʼ ஶப்³தி³தம்ʼ பு³தை⁴:। தே³வாஶ்ச நரதே³வாஶ்ச துல்யா இதி விஶாம்பதே॥ 12-58-153 (67193) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ மஹத்த்வம்ʼ ப்ரதி ராஜஸு। கார்த்ஸ்ன்யேன ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² கிமன்யதி³ஹ வர்ததே॥ ॥ 12-58-154 (67194) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 58॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-58-1 கல்யம்ʼ ப்ராத:॥ 12-58-5 ஆனுஷத்வே ஸமானே(அ)பி கிம்ʼநிமித்தேயம்ʼ ஏகஸ்மின்னிக்³ராஹனுக்³ரஹஶக்திரிதி ப்ருʼச்ச²தி ய இத்யாதி³நா॥ 12-58-14 த³ண்ட³: த³மனம்। தா³ண்டி³கோ த³ண்ட³ப்ரணேதா॥ 12-58-15 மோஹோ வைசித்யம்॥ 12-58-16 ப்ரதிபத்திவிமோஹாத் ஜ்ஞானலோபாத்॥ 12-58-20 நாத்யஜந்து³ஷ்டமது³ஷ்டம்ʼ ச ஸர்வம்ʼ ஸ்வீசக்ருரித்யர்த²:॥ 12-58-21 ப்³ரஹ்ம வேத³:। த⁴ர்மோ யஜ்ஞ:॥ 12-58-25 மர்த்யை: ஸமதாம்ʼ யாதா: ஸ்ம। ஸ்வாஹாத்³யபா⁴வேன க்ஷீணா: ஸ்ம இத்யர்த²:॥ 12-58-26 ஹவிர்தா⁴ராபி⁴ரூர்த்⁴வப்ரவர்ஷிண:। ததஶ்சான்னாபா⁴வான்னஶ்யாம இத்யர்த²:॥ 12-58-30 ப்ருʼத²க³ர்த²: த்ரிவர்க³ப²லாபேக்ஷயா விபரீதப²ல:। ப்ருʼத²க்³கு³ண: த்ரிவர்க³ஸாத⁴னாபேக்ஷயா விபரீதஸாத⁴ன:॥ 12-58-31 மோக்ஷஸ்ய த்ரிவர்கோ³ த⁴ர்மாதி³ரன்யோ நிஷ்காம:। த⁴ர்மாதே³ர்பே⁴த³ஶ்ச ஸத்வாதி³கு³ணப்ராதா⁴ந்யனிமித்த இத்யர்த²:। த³ண்டா³த்ஸ்தா²நம்ʼ ஸாம்யம்ʼ வணிஜாம்ʼ வ்ருʼத்³தி⁴ஸ்தபஸ்வினாம்ʼ க்ஷயஶ்சோராணாம்ʼ ச ப⁴வதீத்யாஹார்தே⁴ந ஸ்தா²நமிதி॥ 12-58-32 நீதிஜான்ஷங்கு³ணானாஹ ஆத்மேதி। ஆத்மாசித்தம்। நீதிப³லாத்ப்ரஜானாம்ʼ சித்தம்ʼ து³:ஸ்தி²தமபி ஸுஸ்தி²தம்ʼ ப⁴வதி। குதே³ஶோ(அ)பி ஸுதே³ஶோ ப⁴வதி। கலிரபி க்ருʼதம்ʼ ப⁴வதி। உபாயா: ஸாத⁴னானி। க்ருʼத்யம்ʼ க்ருʼதினிர்வர்த்யம்ʼ ப்ரயோஜனம்। ஸஹாயா: ஸுஹ்ருʼதா³த³ய:॥ 12-58-33 த்ரயீ கர்மகாண்ட³:। ஆன்வீக்ஷிகீ ஜ்ஞானகாண்ட³:। வார்தா க்ருʼஷிவாணிஜ்யாதி³ஜீவிகாகாண்ட³:। த³ண்ட³னீதி: பாலனவித்³யா। ஏதே த⁴ர்மாத³யஸ்தத்ர ப்³ரஹ்மக்ருʼதஶதஸஹஸ்ராத்⁴யாயே த³ர்ஶிதா:॥ 12-58-34 ப்ரணிதி⁴ர்கு³ப்தஶ்சார:। ஸச சாரோ விவிதோ⁴பாய:। ப்³ரஹ்மசார்யாதி³வேஷதா⁴ரீ। ஏகைகஸ்மின்ஸ்தா²நே ப்ருʼத²க்ப்ருʼத²க்³வேஷ:॥ 12-58-35 ஸாமாதி³சதுஷ்டயமுபேக்ஷா ச பஞ்சமீத்யுபாயா:॥ 12-58-36 விப்⁴ரமோ பே⁴தா³ர்தே²॥ 12-58-37 ப⁴யேன ஸந்தி⁴ர்ஹீன:। ஸத்காரேண மத்⁴யம:। வித்தக்³ரஹணேனோத்தம:। தந்த்ரயம்ʼ ஸந்தி⁴காரணம்ʼ வர்ணிதம்॥ 12-58-38 சத்வாரோ மித்ரவ்ருʼத்³தி⁴: கோஶஸஞ்சயஶ்ச ஸ்வஸ்ய மித்ரனாஶ: கோஶஹானிஶ்ச பரஸ்யேதி॥ 12-58-39 ஆஸுரோ விஜய: ஸௌப்திகே க³த:। பஞ்சவர்கோ³(அ)மாத்யராஷ்ட்ரது³ர்கா³ணி ப³லம்ʼ கோஶஶ்ச பஞ்சம:। த்ரிவித⁴முத்தமமத்⁴யமாத⁴மபே⁴தே³ந॥ 12-58-40 த³ண்ட³: ஸேனா॥ 12-58-41 விஷ்டிர்விஷ்டிக்³ருʼஹீதா பா⁴ரவாஹா:। சராஶ்சாரா:। தே³ஶிகா உபதே³ஷ்டாரோ கு³ரவ:॥ 12-58-42 ஜங்க³மா மஹாவ்ருʼஶ்சிகாதி³ஜா:। அஜங்க³மா: ரக்தஶ்ருʼங்கி³காத³ய:। ஸ்பர்ஶே வஸ்ராதௌ³। அப்⁴யவஹார்யே(அ)ன்னாதௌ³। உபாம்ʼஶரபி⁴சாராதி³ரிதி விவிதோ⁴ விஷயோக³ரூபோ த³ண்ட³:॥ 12-58-47 மார்கே³கு³ணா: க்³ரஹனக்ஷத்ராதி³மார்க³கு³ணா:। பூ⁴மிகு³ணாஶ்சதுரஶீதிபூ⁴வலானி யாமலோக்தானி। ஆத்மரக்ஷணம்ʼ மந்த்ரயந்த்ராதி³நா। ஸர்கா³ணாம்ʼ சான்வவேக்ஷணம் இதி ஜ². பாட²:॥ 12-58-48 கல்பனா: ப³லபுஷ்டிகரா யோகா³:। விவிதா⁴பி⁴க்²யாஶ்சக்ரவ்யூஹக்ரௌஞ்சவ்யூஹாதி³நானானாமான:॥ 12-58-49 உத்பாதா- க்³ரஹயுத்³தா⁴த³யோ தூ⁴மகேத்வாத³யஶ்ச। நிபாதா: உல்காபாதபூ⁴மிகம்பாத³ய:। ஶாஸ்த்ராணாம்ʼ பாலனம்ʼ தீக்ஷ்ணீகரணம்। ஶாஸ்த்ராணாம்ʼ பாலனம்ʼ இதி ட. ட³. பாட²:॥ 12-58-50 ஆபதா³ம்ʼ ஸமூஹ ஆபத³ம்ʼ தஸ்ய கால ஆபத³கால:॥ 12-58-51 ஆக்²யாதமபி⁴மந்த்ரிதது³ந்து³பி⁴ஷ்வனினா ப்ரயாணாதி³கத²னம்। யோக³: பதாகாதி³மந்த்ரணாதி³। தயோ: ஸஞ்சார: ஶ்ரவணத³ர்ஶனாப்⁴யாம்ʼ பரமோஹனம்। ஏதத்ஸர்வம்ʼ தத்ர உக்தமிதி ஸர்வத்ர யோஜ்யம்॥ 12-58-52 க³ரதை³: விஷதை³: ப்ரதிரூபகம்ʼ ப்ரதிமா தத்காரகைஸ்தத்³த்³வாரா கார்மணகாரிபி⁴: கௌலிகை:। ஶ்ரேணிமுக்²யா: ப³லாத்⁴யக்ஷாத³யஸ்தேஷாமுபஜாபோ பே⁴த³னம்ʼ தேன। வீருத⁴ஶ்சே²த³னேன தா⁴ந்யாத்³யுச்சே²தே³ந॥ 12-58-53 நாகா³நாம்ʼ தூ³ஷணம்ʼ மந்த்ரதந்த்ரௌஷதா⁴தி³நா தேன பரராஷ்ட்ரஸ்ய பீட³னமுக்தமிதி ப்ரபூர்வேண ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-58-56 கண்டகஶோத⁴னம்ʼ க²லானாமுன்மூலனம்। ஶ்ரமோ மல்லக்ரீடா³। வ்யாயாமயோக³: ஆயுத⁴ப்ரயோகா³ப்⁴யாஸ:॥ 12-58-57 அர்த²ஸ்ய காலே தா³நே ச இதி ஜ². பாட²:। அப்ரஸங்கி³தா அஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-58-58 ராஜகு³ணா: உத்தா²நாத³ய:॥ 12-58-60 பாத்ரேப்⁴ய: ப்ரதா³நம்ʼ ப்ரத²மம்॥ 12-58-61 விஸர்கோ³ தா³நம்ʼ த⁴ர்மார்த²ம்ʼ யஜ்ஞார்த²ம்ʼ த்³விதீயம்। காம்யம்ʼ த்ருʼதீயம்। வ்யஸனாதா⁴தே சதுர்த²ம்॥ 12-58-65 அவமர்த³: பரசக்ரேண தே³ஶாதே³: பீட³னம்॥ 12-58-67 தானி த்³ரவ்யாணி ஷட் மணய: பஶவ: ப்ருʼத்²வீ வாஸோ தா³ஸ்யாதி³ காஞ்சனமிதி॥ 12-58-69 மங்க³லம்ʼ ஸ்வர்ணாதி³கம்ʼ தஸ்யாலம்ப⁴னம்ʼ ஸ்பர்ஶ:। ப்ரதிக்ரியா அலங்கரணம்॥ 12-58-70 ஏகஸ்யாப்யுத்தா²நப்ரகார:। கேதனஜா: க்³ருʼஹஜா:। க்ரியா: த்⁴வஜாரோஹணாத்³யா:॥ 12-58-71 அதி⁴கரணேஷு ஜனோபவேஶனஸ்தா²நேஷு சத்வராதி³ஷு॥ 12-58-72 ஜாதிதோ கு³ணதஶ்ச ஸமுத்³ப⁴வோ மான்யத்வம்॥ 12-58-73 த்³வாத³ஶானாம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ ஸமூஹோ த்³வாத³ஶராஜிகா। மத்⁴யஸ்த²ஸ்ய விஜிகீ³ஷோஶ்ரதுர்தி³க்ஷு சத்வாரோ(அ)ரயஸ்தேப்⁴யோ(அ)பரே சத்வாரோ மித்ராணி தேப்⁴ய: பரே சத்வார உதா³ஸீனா இதி॥ 12-58-75 ஹே பூ⁴ரித³க்ஷிண॥ 12-58-76 மூலகர்மாணி கோஶவ்ருʼத்³தி⁴கராணி க்ருʼஷ்யாதீ³நி தேஷாம்ʼ க்ரியா கரணப்ரகார:॥ 12-58-81 நீயதே புருஷார்த²ப²லாய இத³ம்ʼ ஜக³த் த³ண்ட³ம்ʼ நயதி ப்ரணயதி அனயா யா சேதி வா॥ 12-58-89 ப்ரஜானாமாயுஷ: இதி ஜ². பாட²:। ஸஞ்சிக்ஷேப ஸங்க்ஷிப்தம்ʼ க்ருʼதவான்॥ 12-58-90 வைஶாலாக்ஷம்ʼ பா³ஹுத³ந்தகம்ʼ பா³ர்ஹஸ்பத்யமித்யுத்தரோத்தரஸங்க்ஷிப்தத³ண்ட³னீதிக்³ரந்த²னாமானி॥ 12-58-98 பஞ்சாதி³கோ³(அ)ப⁴வதி³தி ஜ². பாட²:। தத்ர பஞ்சாதிக³: விஷயாதிக³: முக்த இத்யர்த²:॥ 12-58-99 அனங்க³இத்யங்க³ஸ்யைவ நாமாந்தரம்॥ 12-58-120 ஸாம்ʼவத்ஸரோ ஜ்யௌதிஷிக:॥ 12-58-121 ஆத்மனா ஸ்வஶரீரேண ஸஹாஷ்டம: ப்ருʼது²ர்விஷ்ணோ: ஸகாஶாதி³த்யர்த²:। ததா²ஹி- விஷ்ணு: ப்ரத²ம:। விரஜா த்³விதீய:। கீர்திமாம்ʼஸ்த்ருʼதீய:। கத³மஶ்சதுர்த²:। அனங்க³: பஞ்சம:। அதிப³ல: ஷஷ்ட²:। வேன: ஸப்தம:। ப்ருʼது²ரஷ்டம இதி॥ 12-58-134 ப்ரதி²தாவனதா சேதி விக்³ரஹே வர்ணலோபவிகாராப்⁴யாம்ʼ ப்ருʼதி²வீ॥ 12-58-135 ஸ்தா²பனம்ʼ மர்யாதா³ம்॥ 12-58-136 தபஸா ப⁴க³வான்விஷ்ணுராவிவேஶ ச பூ⁴மிபம்। இதி ஜ². பாட²:॥ 12-58-138 சாராணாம்ʼ நிஷ்பந்த³: ஸஞ்சாரஸ்தத்³த்³வாரா யத்³த³ர்ஶனம்ʼ லோகவ்ருʼத்தாந்தஸ்ய மஹீக்ஷித: கர்மேதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-58-139 விஷ்ணுர்பூ⁴மிபமாவிவேஶேத்யுக்தம்ʼ தத்ரோபபத்தி: க இத்யர்தே⁴ந॥ 12-58-144 ஸ்தா²பனாமத² சேத்³தே³வீம்ʼ ந கஶ்சித³திவர்தத இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-58-145 துல்யஸ்ய ஸ்தாத்³யவயவை: ஸமஸ்ய॥ 12-58-147 த³ண்ட³ஸாமர்த்²யாதே³வ லோகே நீத்யாதி³கம்ʼ த்³ருʼஶ்யத இத்யர்த²:॥ 12-58-148 ஆக³மாதி³கம்ʼ சாத்ர க்³ரந்தே² கீர்திதம்॥

12-59-0 (67195) வைஶம்பாயன உவாச। 12-59-0x (5479) தத: புன: ஸ கா³ங்கே³யமபி⁴வாத்³ய பிதாமஹம்। ப்ராஞ்ஜலிர்னியதோ பூ⁴த்வா பர்யப்ருʼச்ச²த்³யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 12-59-1 (67196) கே த⁴ர்மா: ஸர்வவர்ணானாம்ʼ சாதுர்வர்ண்யஸ்ய கே ப்ருʼத²க்। சாதுர்வர்ண்யாஶ்ரமாணாம்ʼ ச ராஜத⁴ர்மாஶ்ச கே மதா:॥ 12-59-2 (67197) கேன வை வர்த⁴தே ராஷ்ட்ரம்ʼ ராஜா கேன விவர்த⁴தே। கேன பௌராஶ்ச ப்⁴ருʼத்யாஶ்ச வர்த⁴ந்தே ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-59-3 (67198) கோஶம்ʼ த³ண்ட³ம்ʼ ச து³ர்க³ம்ʼ ச ஸஹாயான்மந்த்ரிணஸ்ததா²। ருʼத்விக்புரோஹிதாசார்யான்கீத்³ருʼஶான்வர்ஜயேன்ன்ருʼப:॥ 12-59-4 (67199) கேஷு விஶ்வஸிதவ்யம்ʼ ஸ்யாத்³ராஜ்ஞா கஸ்யாஞ்சிதா³பதி³। குதோ வா(அ)(அ)த்மா த்³ருʼட⁴ம்ʼ ரக்ஷ்யஸ்தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-59-5 (67200) `த்³வைதீ⁴பா⁴வே ச ப்⁴ருʼத்யானாம்ʼ ஶபத²: கீத்³ருʼஶோ ப⁴வேத்। அத⁴ர்மஸ்ய ப²லம்ʼ யச்ச ஶபத²ஸ்ய விலங்க⁴னே॥ 12-59-6 (67201) ஸர்வமேதத்³யதா²தத்வம்ʼ வ்யவஹாரம்ʼ ச தாத்³ருʼஶம்। ஸமாஸவ்யாஸயோகே³ந கத²யஸ்வ பிதாமஹ॥' 12-59-7 (67202) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-59-8x (5480) நமோ த⁴ர்மாய மஹதே நம: க்ருʼஷ்ணாய வேத⁴ஸே। ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ நமஸ்க்ருʼத்ய த⁴ர்மான்வக்ஷ்யாமி ஶாஶ்வதான்॥ 12-59-8 (67203) அக்ரோத⁴: ஸத்யவசனம்ʼ ஸம்ʼவிபா⁴க³ஶ்ச ஸர்வஶ:। ப்ரஜனம்ʼ ஸ்வேஷு தா³ரேஷு ஶௌசமத்³ரோஹ ஏவ ச॥ 12-59-9 (67204) ஆர்ஜவம்ʼ ப்⁴ருʼத்யப⁴ரணம்ʼ த ஏதே ஸார்வவர்ணிகா:। ப்³ராஹ்மணஸ்ய து யோ த⁴ர்மஸ்தம்ʼ தே வக்ஷ்யாமி கேவலம்॥ 12-59-10 (67205) த³மமேவ மஹாராஜ த⁴ர்மமாஹு: புராதனம்। ஸ்வாத்⁴யாயோ(அ)த்⁴யாபனம்ʼ சைவ தத்ர கர்ம ஸமாப்யதே॥ 12-59-11 (67206) தம்ʼ சேத்³த்³விஜமுபாக³ச்சே²த்³வர்தமானம்ʼ ஸ்வகர்மணி। அகுர்வாணம்ʼ விகர்மாணி ஶாந்தம்ʼ ப்ரஜ்ஞானதர்பிதம்॥ 12-59-12 (67207) குர்வீதாபத்யஸந்தானமதோ² த³த்³யாத்³யஜேத ச। ஸம்ʼவிப⁴ஜ்ய ச போ⁴க்தவ்யம்ʼ த⁴னம்ʼ ஸத்³பி⁴ரீதீஷ்யதே॥ 12-59-13 (67208) பரினிஷ்டி²தகார்யஸ்து ஸ்வாத்⁴யாயேனைவ வை த்³விஜ:। குர்யாத³ன்யன்ன வா குர்யான்மைத்ரோ ப்³ராஹ்மண உச்யதே॥ 12-59-14 (67209) க்ஷத்ரியஸ்யாபி யோ த⁴ர்மஸ்தம்ʼ தே வக்ஷ்யாமி பா⁴ரத। த³த்³யாத்³ராஜா ந யாசேத யஜேத ந ச யாஜயேத்॥ 12-59-15 (67210) நாத்⁴யாபயேத³தீ⁴யீத ப்ரஜாஶ்ச பரிபாலயேத்। நித்யோத்³யுக்தோ த³ஸ்யுவதே³ ரணே குர்யாத்பராக்ரமம்॥ 12-59-16 (67211) யே து க்ரதுபி⁴ரீஜானா: ஶ்ருதவந்தஶ்ச பூ⁴மிபா:। ய ஏவாஹவஜேதாரஸ்த ஏஷாம்ʼ லோகஜித்தமா:॥ 12-59-17 (67212) அவிக்ஷதேன தே³ஹேன ஸமராத்³யோ நிவர்ததே। க்ஷத்ரியோ நாஸ்ய தத்கர்ம ப்ரஶம்ʼஸந்தி புராவித³:॥ 12-59-18 (67213) ஏவம்ʼ ஹி க்ஷத்ரப³ந்தூ⁴நாம்ʼ த⁴ர்மமாஹு: ப்ரதா⁴நத:। நாஸ்ய க்ருʼத்யதமம்ʼ கிஞ்சித³ன்யத்³த³ஸ்யுனிப³ர்ஹணாத்॥ 12-59-19 (67214) தா³நமத்⁴யயனம்ʼ யஜ்ஞோ ராஜ்ஞாம்ʼ க்ஷேமோ விதீ⁴யதே। தஸ்மாத்³ராஜ்ஞா விஶேஷேண யோத்³த⁴வ்யம்ʼ த⁴ர்மமீப்ஸதா॥ 12-59-20 (67215) ஸ்வேஷு த⁴ர்மேஷ்வவஸ்தா²ப்ய: ப்ரஜா: ஸர்வா மஹீபதி:। த⁴ர்மேண ஸர்வக்ருʼத்யானி ஶமனிஷ்டா²நி காரயேத்॥ 12-59-21 (67216) பரினிஷ்டி²தகார்யஸ்து ந்ருʼபதி: பரிபாலனாத்। குர்யாத³ன்யன்ன வா குர்யாதை³ந்த்³ரோ ராஜன்ய உச்யதே॥ 12-59-22 (67217) வைஶ்யஸ்யாபி ஹி யோ த⁴ர்மஸ்தம்ʼ தே வக்ஷ்யாமி ஶாஶ்வதம்। தா³நமத்⁴யயனம்ʼ யஜ்ஞ: ஶௌசேன த⁴னஸஞ்சய:॥ 12-59-23 (67218) பித்ருʼவத்பாலயேத்³வைஶ்யோ யுக்த: ஸர்வான்பஶூனிஹ। விகர்ம தத்³ப⁴வேத³ன்யத்கர்ம யத்ஸ ஸமாசரேத்॥ 12-59-24 (67219) ரக்ஷயா ஸ ஹி தேஷாம்ʼ வை மஹத்ஸுக²மவாப்னுயாத்। ப்ரஜாபதிர்ஹி வைஶ்யாய ஸ்ருʼஷ்ட்வா பரித³தௌ³ பஶூன்॥ 12-59-25 (67220) ப்³ராஹ்மணாய ச ராஜ்ஞே ச ஸர்வா: பரித³தே³ ப்ரஜா:। தஸ்ய வ்ருʼத்திம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாமி யச்ச தஸ்யோபஜீவனம்॥ 12-59-26 (67221) பண்ணாமேகாம்ʼ பிபே³த்³தே⁴நும்ʼ ஶதாச்ச மிது²நம்ʼ ஹரேத்। லயே ச ஸப்தமோ பா⁴க³ஸ்ததா² ஶ்ருʼங்கே³ கலா கு²ரே॥ 12-59-27 (67222) ஸஸ்யானாம்ʼ ஸர்வபீ³ஜானாமேஷா ஸாம்ʼவத்ஸரீ ப்⁴ருʼதி:॥ 12-59-28 (67223) ந ச வைஶ்யஸ்ய காம: ஸ்யான்ன ரக்ஷேயம்ʼ பஶூனிதி। வைஶ்யே சேச்ச²தி நான்யேன ரக்ஷிதவ்யா: கத²ஞ்சன॥ 12-59-29 (67224) ஶூத்³ரஸ்யாபி ஹி யோ த⁴ர்மஸ்தம்ʼ தே வக்ஷ்யாமி பா⁴ரத। ப்ரஜாபதிர்ஹி வர்ணானாம்ʼ தா³ஸம்ʼ ஶூத்³ரமகல்பயத்॥ 12-59-30 (67225) தஸ்மாச்சூ²த்³ரஸ்ய வர்ணானாம்ʼ பரிசர்யா விதீ⁴யதே। தேஷாம்ʼ ஶுஶ்ரூஷணாச்சைவ மஹத்ஸுக²மவாப்னுயாத்॥ 12-59-31 (67226) ஶூத்³ர ஏதான்பரிசரேத்ரீன்வர்ணானநஸூயக:। ஸஞ்சயாம்ʼஶ்ச ந குர்வீத ஜாது ஶூத்³ர: கத²ஞ்சன॥ 12-59-32 (67227) பாபீயான்ஹி த⁴னம்ʼ லப்³த்⁴வா வஶே குர்யாத்³க³ரீயஸ:। ராஜ்ஞா வா ஸமனுஜ்ஞாத: காமம்ʼ குர்வீத தா⁴ர்மிக:॥ 12-59-33 (67228) தஸ்ய வ்ருʼத்திம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாமி யச்ச தஸ்யோபஜீவனம்। அவஶ்யம்ʼ ப⁴ரணீயோ ஹி வர்ணானாம்ʼ ஶூத்³ர உச்யதே॥ 12-59-34 (67229) ச²த்ரம்ʼ வேஷ்டனமௌஶீரமுபானத்³வ்யஜனானி ச। யாதயாமானி தே³யானி ஶூத்³ராய பரிசாரிணே॥ 12-59-35 (67230) அதா⁴ர்யாணி விஶீர்ணானி வஸனானி த்³விஜாதிபி⁴:। ஶூத்³ராயைவ ப்ரதே³யானி தஸ்ய த⁴ர்மத⁴னம்ʼ ஹி தத்॥ 12-59-36 (67231) யஞ்ச கஶ்சித்³த்³விஜாதீனாம்ʼ ஶூத்³ர: ஶுஶ்ரூஷுராவ்ரஜேத்। கல்ப்யாம்ʼ தேன து தஸ்யாஹுர்வ்ருʼத்திம்ʼ த⁴ர்மவிதோ³ ஜனா:॥ 12-59-37 (67232) தே³ய: பிண்டோ³(அ)னபத்யாய ப⁴ர்தவ்யௌ வ்ருʼத்³த⁴து³ர்ப³லௌ। ஶூத்³ரேண து ந ஹாதவ்யோ ப⁴ர்தா கஸ்யாஞ்சிதா³பதி³॥ 12-59-38 (67233) அதிரேகேண ப⁴ர்தவ்யோ ப⁴ர்தா த்³ரவ்யபரிக்ஷயே। ந ஹி ஸ்வமஸ்தி ஶூத்³ரஸ்ய ப⁴ர்த்ருʼஹார்யத⁴னோ ஹி ஸ:॥ 12-59-39 (67234) உக்தஸ்த்ரயாணாம்ʼ வர்ணானாம்ʼ யஜ்ஞஸ்த்ரய்யேவ பா⁴ரத। ஸ்வாஹாகாரவஷட்காரௌ மந்த்ர: ஶூத்³ரே ந வித்³யதே॥ 12-59-40 (67235) தஸ்மாச்சூ²த்³ர: பாகயஜ்ஞையஜேதாவ்ரதவான்ஸ்வயம்। பூர்ணபாத்ரமயீமாஹு: பாகயஜ்ஞஸ்ய த³க்ஷிணாம்॥ 12-59-41 (67236) ஶூத்³ர: பைஜவனோ நாம ஸஹஸ்ராணாம்ʼ ஶதம்ʼ த³தௌ³। ஐந்த்³ராக்³நேன விதா⁴நேன த³க்ஷிணாமிதி ந: ஶ்ருதம்॥ 12-59-42 (67237) யதோ ஹி ஸர்வவர்ணானாம்ʼ யஜ்ஞஸ்தஸ்யைவ பா⁴ரத॥ 12-59-43 (67238) அக்³ரே ஸர்வேஷு யஜ்ஞேஷு ஶ்ரத்³தா⁴யஜ்ஞோ விதீ⁴யதே। தை³வதம்ʼ ஹி மஹச்ச்²ரத்³தா⁴ பவித்ரம்ʼ யஜதாம்ʼ ச யத்। தை³வதம்ʼ ஹி பரம்ʼ விப்ரா: ஸ்வேனஸ்வேன பரஸ்பரம்॥ 12-59-44 (67239) அயஜன்னிஹ ஸத்ரைஸ்தே தைஸ்தை: காமை: ஸமாஹிதா:। ஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டா ப்³ராஹ்மணைரேவ த்ரிஷு வர்ணேஷு ஸ்ருʼஷ்டய:॥ 12-59-45 (67240) தே³வானாமபி யே தே³வா யத்³ப்³ரூயுஸ்தே பரம்ʼ ஹிதம்। தஸ்மாத்³வர்ணை: ஸர்வயஜ்ஞா: ஸம்ʼஸ்ருʼஜ்யந்தே ந காம்யயா॥ 12-59-46 (67241) ருʼக்³யஜு: ஸாமவித்பூஜ்யோ நித்யம்ʼ ஸ்யாத்³தே³வவத்³த்³விஜ:। அன்ருʼக்³யஜுரஸாமா ச ப்ராஜாபத்ய உபத்³ரவ:। யஜ்ஞோ மனீஷயா தாத ஸர்வவர்ணேஷு பா⁴ரத॥ 12-59-47 (67242) நாஸ்ய யஜ்ஞக்ருʼதோ தே³வா ஈஹந்தே நேதரே ஜனா:। தத: ஸர்வேஷு வர்ணேஷு ஶ்ரத்³தா⁴யஜ்ஞோ விதீ⁴யதே॥ 12-59-48 (67243) ஸ்வம்ʼ தை³வதம்ʼ ப்³ராஹ்மண: ஸ்வேன நித்யம்ʼ பரான்வர்ணானயஜன்னைவமாஸீத்। அத⁴ரோ விதானஸ்த்வத² தத்ர ஸ்ருʼஷ்டோ ந ப்³ராஹ்மணஸ்த்ரிஷு வர்ணேஷு ராஜன்॥ 12-59-49 (67244) தஸ்மாத்³வர்ணா ருʼஜவோ ஜ்ஞாதிவர்ணா: ஸம்ʼஸ்ருʼஜ்யந்தே தஸ்ய விகார ஏவ। ஏகம்ʼ ஸாம யஜுரேகம்ருʼகே³கா விப்ரஶ்வைகோ நிஶ்சயே தேஷு ஸ்ருʼஷ்ட:॥ 12-59-50 (67245) அத்ர கா³தா² யஜ்ஞகீ³தா: கீர்தயந்தி புராவித³:। வைகா²நஸானாம்ʼ ராஜேந்த்³ர முனீனாம்ʼ யஷ்டுமிச்ச²தாம்॥ 12-59-51 (67246) உதி³தே(அ)னுதி³தே வா(அ)பி ஶ்ரத்³த³தா⁴நோ ஜிதேந்த்³ரிய:। வஹ்னிம்ʼ ஜுஹோதி த⁴ர்மேண ஶ்ரத்³தா⁴ வை காரணம்ʼ மஹத்॥ 12-59-52 (67247) யத்ஸ்கன்னமஸ்ய தத்பூர்வம்ʼ யத³ஸ்கன்னம்ʼ தது³த்தரம்। ப³ஹூனி யஜ்ஞரூபாணி நானாகர்மப²லானி ச॥ 12-59-53 (67248) தானி ய: ஸம்ப்ரஜானாதி ஜ்ஞானநிஶ்சயனிஶ்சித:। த்³விஜாதி: ஶ்ரத்³த⁴யோபேத: ஸ யஷ்டும்ʼ புருஷோ(அ)ர்ஹதி॥ 12-59-54 (67249) ஸ்தேனோ வா யதி³ வா பாபோ யதி³ வா பாபக்ருʼத்தம:। யஷ்டுமிச்ச²தி யஜ்ஞம்ʼ ய: ஸாது⁴மேவ வத³ந்தி தம்॥ 12-59-55 (67250) ருʼஷயஸ்தம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஸாது⁴ சைதத³ஸம்ʼஶயம்। ஸர்வதா² ஸர்வதா³ வர்ணைர்யஷ்டவ்யமிதி நிர்ணய:॥ 12-59-56 (67251) ந ஹி யஜ்ஞஸமம்ʼ கிஞ்சித்ரிஷு லோகேஷு வித்³யதே। தஸ்மாத்³யஷ்டவ்யமித்யாஹு: புருஷேணானஸூயதா। ஶ்ரத்³தா⁴பவித்ரமாஶ்ரித்ய யதா²ஶக்தி யதே²ச்ச²யா॥ ॥ 12-59-57 (67252) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 59॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-59-2 ஸர்வவர்ணானாம்ʼ அனுலோமவிலோமஜாதீ³நாம்। சாதுர்வர்ண்யஸ்ய யே ஆஶ்ரமா: ப்³ராஹ்மணஸ்ய சத்வார ஆஶ்ரமா: க்ஷத்ரியஸ்ய த்ரயோ வைஶ்யஸ்ய த்³வௌ ஶூத்³ரஸ்யைக இதி தேஷாம்॥ 12-59-11 தத்ராத்⁴யயனே। தாவதைவ நைஷ்டி²க: க்ருʼதார்தோ² ப⁴வதீத்யர்த²:॥ 12-59-12 ஸ்வயமுபாக³தே வித்தே தா³ரக்ரியாபூர்வகம்ʼ அபத்யஸந்தானமிச்சே²த்ஸ இத்யாஹ த்³வாப்⁴யாம்ʼ தம்ʼ சேதி³தி॥ 12-59-27 ஷண்ணாம்ʼ தே⁴நூனாம்ʼ ரக்ஷகோ வைஶ்ய ஏகஸ்யா: க்ஷீரம்ʼ ஸ்வவேதனம்ʼ ஹரேத்। ஶதஸ்ய ரக்ஷகோ வர்ஷே ஏகம்ʼ கோ³வ்ருʼஷப⁴மிது²நம்ʼ வேதனம்ʼ ஹரேத்। லப்³தா⁴ச்ச ஸப்தமம்ʼ பா⁴க³மிதி ஜ². பாட²:। தத்ர வாணிஜ்யே து லப்³தா⁴த்ஸப்தமம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ த⁴னிகாத்³த⁴ரேத்। க³வயாதி³ஶ்ருʼங்க³வாணிஜ்யே லாபா⁴த்ஸப்தமமேவ। கு²ரே பஶுவிஶேஷகு²ரே மஹாமூல்யே கலா ஷோட³ஶோ பா⁴க³ இத்யர்த²:॥ 12-59-28 ஏவம்ʼ ஸஸ்யானாமபி ஸப்தமமேவாம்ʼஶம்ʼ ஹரேத்॥ 12-59-33 குர்வீத ஸஞ்சயானித்யபக்ருʼஷ்யதே॥ 12-59-35 யாதயாமானி பு⁴க்தபோ⁴கா³நி ஜீர்ணானீதியாவத்॥ 12-59-37 த்³விஜாதீனாம்ʼ மத்⁴யே யம்ʼ கஞ்சித்ப்ரதி। தேன த்³விஜாதினா॥ 12-59-39 அதிரேகேண ஸ்வகுடும்ப³போஷணாதா³தி⁴க்யேன। ப⁴ர்தா போஷ்டா॥ 12-59-41 பாகயஜ்ஞை: க்ஷுத்³ரயஜ்ஞை:। அவ்ரதவான் ஶ்ரௌதவ்ரதோபாயஹீன:॥ 12-59-42 ஸஹஸ்ராணாம்ʼ ஶதம்ʼ லக்ஷம்ʼ பூர்ணபாத்ராணி। ஶூத்³ர: பைலவனோ நாமேதி ட³. த³. பாட²:॥ 12-59-43 ஸர்வவர்ணானாம்ʼ த்ரைவர்ணிகானாம்ʼ யோ யஜ்ஞ: ஸ தஸ்யைவ ஶூத்³ரஸ்யைவ ப⁴வதி தஸ்ய தத்ஸேவகத்வாத்॥ 12-59-45 ஸ்ருʼஷ்டய: ஸந்தானானி தேன ஸர்வேஷாம்ʼ வர்ணானாம்ʼ ப்³ராஹ்மணஜத்வாத³ஸ்த்யேவ ஶூத்³ரஸ்யாபி யஜ்ஞே(அ)தி⁴கார இத்யர்த²:॥ 12-59-46 யத்³ப்³ரூயுஸ்தே தத்தே தவ பரம்ʼ ஹிதம்। வர்ணை: ஸஶூத்³ரை:। ஸர்வயஜ்ஞா: ஶ்ரௌதா: ஸ்மார்தாஶ்ச ந காம்யயா ஸ்வபா⁴வாத்ஸம்ʼஸ்ருʼஜ்யந்த இதி பூர்வஸ்யோபஸம்ʼஹார:॥ 12-59-47 த்³விஜஸ்த்ரைவர்ணிக: பூஜ்ய:। ஶூத்³ரேண உபத்³ரவதீதி தத்ஸமீபகா³மித்வாது³பத்³ரவோ தா³ஸ: ஶூத்³ர: ஸ வேத³ஹீனோ(அ)பி ப்ராஜாபத்ய: ப்ரஜாபதிதே³வதாக:। யதா²க்³நேயோ ப்³ராஹ்மண ஐந்த்³ர: க்ஷத்ரியஸ்தத்³வத்। ததா²ச மானஸே தே³வதோத்³தே³ஶேன த்³ரவ்யத்யாகா³த்மகே யஜ்ஞே ஸர்வே வர்ணா அதி⁴க்ரியந்த இத்யர்த²:॥ 12-59-48 அஸ்ய மானஸயஜ்ஞகர்துர்தே³வா இதரே ஜனாஶ்ச ந ஈஹந்தே இதி ந அபிது ஶ்ரத்³தா⁴பூதத்வாத்ஸர்வேப்யஸ்ய யஜ்ஞே பா⁴க³ம்ʼ காமயந்த இத்யர்த²:॥ 12-59-49 ப்³ராஹ்மணஸ்த்ரயாணாமபி வர்ணானாம்ʼ ஸ்வமஸாதா⁴ரணம்ʼ தை³வதமத: காரணாத்தே யாக³ம்ʼ க்ருʼதவந்தஏவ॥ 12-59-50 ஸர்வே(அ)பி வர்ணா ருʼஜவ: ஸாத⁴வஏவ யஜ்ஞஸம்ʼயோகா³த்। ஏவம்ʼ த⁴ர்மஸாம்யே(அ)பி ஜ்ஞாதிஸாம்யம்ʼ நாஸ்தீத்யாஶங்க்யாஹ। ஜ்ஞாதிவர்மா அபி க்ஷத்ரியவைஶ்யஶூத்³ராஸ்தஸ்ய ப்³ராஹ்மணஸ்யைவ விகாரே க்ஷத்ரியாதி³கன்யாஸூத்பன்னே மூர்தா⁴பி⁴ஷிக்தாதௌ³ ஸம்ʼஸ்ருʼஜ்யந்தஏவ। தேன த⁴ர்மதோ ஜன்மதஶ்ச ஸர்வே வர்ணா ப்³ராஹ்மணஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டா இதி ஸ்தி²தம்। தத்ர ஹேதுமாஹ ஏக இதி। தேஷு தத்த்வனிஶ்சயே க்ரியமாணே ஏகோ விப்ரோ ப்³ரஹ்மைவ ப்ரத²மோ ப்³ராஹ்மண: ஸ்ருʼஷ்டோ ஜாத:। ப்³ராஹ்மணஸந்ததித்வாத்ஸர்வே(அ)ப்யேதே ப்³ராஹ்மணா ஏவேத்யர்த²:। தத்ர த்³ருʼஷ்டாந்த:। ஏகம்ʼ ஸாமேதி। அகாரோ வை ஸர்வா வாக்ஸைஷா ஸ்பர்ஶோஷ்மபி⁴ர்வ்யஜ்யமானா ப³ஹ்னீ நானாரூபா ப⁴வதீதி ஶ்ருதேரேகமகாரரூபமேவாக்ஷரம்ʼ யதா² ஸாமாதி³ரூபம்ʼ ததா² ப்³ரஹ்மைவ ப்³ராஹ்மணாதி³ரூபமித்யர்த²:। தஸ்மாத்³வர்ணாத்³வஹவோ ராஜத⁴ர்மா: ஸம்ʼஸ்ருʼஜ்யந்தே தஸ்ய விபாக ஏஷ:। ஏகம்ʼ ஸாம யஜுரேகம்ருʼகே³கா விப்ரஶ்சைகோ நிஶ்சயஸ்தேஷு த்³ருʼஷ்ட: இதி த². பாட²:॥ 12-59-51 யஜ்ஞகீ³தா விஷ்ணுகீ³தா:॥ 12-59-53 ப³ஹ்வ்ருʼசப்³ராஹ்மணே ஷோட³ஶகமக்³நிஹோத்ரமுக்தம்। தத்ர மாருதம்ʼ விஷ்யந்த³மானமிதி ஸ்கன்னமபி மருத்³தை³வத்யம்ʼ ப⁴வதீதி தத்பூர்வமாத்³யமக்³நிஹோத்ரம்ʼ யத³ஸ்கன்னம்ʼ யதா²விதி⁴ஹுதமுத்தர ஸர்வோத்க்ருʼஷ்டம்॥ ப³ஹூனீதி ரௌத்³ராதீ³நி॥ 12-59-54 தானி ஷோட³ஶா(அ)க்³நிஹோத்ரரூபாணி॥ 12-59-55 யஜ்ஞம்ʼ விஷ்ணும்। யஷ்டும்ʼ யஜ்ஞதா³நாதி³நா ஆராதி⁴தும்॥ 12-59-57 ஶ்ரத்³தா⁴பவித்ரம்ʼ யதா² ஸ்யாத்ததா² யஷ்டவ்யமிதி ஸம்ப³ந்த⁴:। ஆஶ்ரித்ய ஶாஸ்த்ரமிதி ஶேஷ:॥

12-60-0 (80753) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-60-0x (6684) ஆஶ்ரமாணாம்ʼ மஹாபா³ஹோ ஶ்ருʼணு ஸத்யபராக்ரம। சதுர்ணாமபி நாமானி கர்மாணி ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-60-1 (80754) வானப்ரஸ்த²ம்ʼ பை⁴க்ஷசர்யம்ʼ கா³ர்ஹஸ்த்²யம்ʼ ச மஹாஶ்ரமம்। ப்³ரஹ்மசர்யாஶ்ரமம்ʼ ப்ராஹுஶ்சதுர்த²ம்ʼ ப்³ரஹ்மணேரிதம்॥ 12-60-2 (80755) சூடா³கரணஸம்ʼஸ்காரம்ʼ த்³விஜாதித்வமவாப்ய ச। ஆதா⁴நாதீ³நி கர்மாணி ப்ராப்ய வேதா³நதீ⁴த்ய ச॥ 12-60-3 (80756) ஸதா³ரோ வா(அ)ப்யதா³ரோ வா வினீத: ஸம்ʼயதேந்த்³ரிய:। வானப்ரஸ்தா²ஶ்ரமம்ʼ க³ச்சே²த்க்ருʼதக்ருʼத்யோ க்³ருʼஹாஶ்ரமாத்॥ 12-60-4 (80757) தத்ராரண்யகஶாஸ்த்ராணி ஸமதீ⁴த்ய ஸ த⁴ர்மவித்। ஊர்த்⁴வரேதா: ப்ரஜா ஹித்வா க³ச்ச²த்யக்ஷரஸாத்மதாம்॥ 12-60-5 (80758) ஏதான்யேவ நிமித்தானி முனீனாமூர்த்⁴வரேதஸாம்। கர்தவ்யானீஹ விப்ரேண ராஜன்னாதௌ³ விபஶ்சிதா॥ 12-60-6 (80759) சரிதப்³ரஹ்மசர்யஸ்ய ப்³ராஹ்மணஸ்ய விஶாம்பதே। பை⁴க்ஷசர்யாஸ்வதீ⁴கார: ப்ரஶஸ்தோ தே³ஹமோக்ஷணே॥ 12-60-7 (80760) யத்ராஸ்தமிதஶாயீ ஸ்யான்னிரக்³நிரனிகேதன:। யதோ²பலப்³த⁴ஜீவீ ஸ்யான்முனிர்தா³ந்தோ ஜிதேந்த்³ரிய:॥ 12-60-8 (80761) நிராஶீர்னிர்னமஸ்காரோ நிர்போ⁴கோ³ நிர்விகாரவான்। விப்ர: க்ஷேமாஶ்ரமம்ʼ ப்ராப்தோ க³ச்ச²த்யக்ஷரஸாத்மதாம்॥ 12-60-9 (80762) அதீ⁴த்ய வேதா³ந்க்ருʼதஸர்வக்ருʼத்ய: ஸந்தானமுத்பாத்³ய ஸுகா²நி பு⁴க்த்வா। ஸமாஹித: ப்ரசரேத்³து³ஶ்சரம்ʼ தம்ʼ கா³ர்ஹஸ்த்²யத⁴ர்மம்ʼ முனித⁴ர்மஜுஷ்டம்॥ 12-60-10 (80763) ஸ்வதா³ரதுஷ்டஸ்த்வ்ருʼதுகாலகா³மீ நியோக³ஸேவீ ந ஶடோ² ந ஜிஹ்ன:। மிதாஶனோ தே³வரத: க்ருʼதஜ்ஞ: ஸத்யோ ம்ருʼது³ஶ்சான்ருʼஶம்ʼஸ: க்ஷமாவான்॥ 12-60-11 (80764) தா³ந்தோ விதே⁴யோ ஹவ்யகவ்யாப்ரமத்தோ ஹ்யன்னஸ்ய தா³தா ஸததம்ʼ த்³விஜேப்⁴ய:। அமத்ஸரீ ஸர்வலிங்க³ப்ரதா³தா வைதானநித்யஶ்ச க்³ருʼஹாஶ்ரமீ ஸ்யாத்॥ 12-60-12 (80765) அதா²த்ர நாராயணகீ³தமாஹு ர்மஹர்ஷயஸ்தாத மஹானுபா⁴வா:। மஹார்த²மத்யந்ததப: ப்ரயுக்தம்ʼ தது³ச்யமானம்ʼ ஹி மயா நிபோ³த⁴॥ 12-60-13 (80766) ஸத்யார்ஜவம்ʼ சாதிதி²பூஜனம்ʼ ச த⁴ர்மஸ்ததா²ர்த²ஶ்ச ரதி: ஸ்வதா³ரை:। நிஷேவிதவ்யானி ஸுகா²நி லோகே ஹ்யஸ்மின்பரே சைவ மதம்ʼ மமைதத்॥ 12-60-14 (80767) ப⁴ரணம்ʼ புத்ரதா³ராணாம்ʼ வேதா³நாம்ʼ சானுபாலனம்। ஸேவதாமாஶ்ரமம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ வத³ந்தி பரமர்ஷய:॥ 12-60-15 (80768) ஏவம்ʼ ஹி யோ ப்³ராஹ்மணோ யஜ்ஞஶீலோ கா³ர்ஹஸ்த்²யமத்⁴யாவஸதே யதா²வத்। க்³ருʼஹஸ்த²வ்ருʼத்திம்ʼ ப்ரதிகா³ஹ்ய ஸம்ய க்ஸ்வர்கே³ விஶுத்³த⁴ம்ʼ ப²லமஶ்னுதே ஸ:॥ 12-60-16 (80769) தஸ்ய தே³ஹம்ʼ பரித்யஜ்ய இஷ்டகாமாக்ஷயா மதா:। ஆனந்த்யாயோபகல்பந்தே ஸர்வதோக்ஷிஶிரோமுகா²:॥ 12-60-17 (80770) வஸன்னேகோ ஜபன்னேக: ஸர்வான்வேதா³ந்யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஏகஸ்மின்னேவ சாசார்யே ஶுஶ்ரூஷுர்மலபங்கவான்॥ 12-60-18 (80771) ப்³ரஹ்மசாரீ வ்ரதீ நித்யம்ʼ நித்யம்ʼ தீ³க்ஷாபரோ வஶீ। `கு³ருச்சா²யானுகோ³ நித்யமதீ⁴யான: ஸுயந்த்ரித:।' அவிசால்யவ்ரதோபேதம்ʼ க்ருʼத்யம்ʼ குர்வன்வஸேத்ஸதா³॥ 12-60-19 (80772) ஶுஶ்ரூஷாம்ʼ ஸததம்ʼ குர்வன்கு³ரோ: ஸம்ப்ரணமேத ச। ஷட்கர்மஸ்வனிவ்ருʼத்தஶ்ச ந ப்ரவ்ருʼத்தஶ்ச ஸர்வஶ:॥ 12-60-20 (80773) நாசரத்யதி⁴காரேண ஸேவேத த்³விஷதோ ந ச। ஏஷோ(அ)(அ)ஶ்ரமபத³ஸ்தாத ப்³ரஹ்மசாரிண இஷ்யதே॥ ॥ 12-60-21 (80774) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 60॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-60-2 க்ரமோ ந விவக்ஷித:। சதுர்த²ம்ʼ ப்³ராஹ்மணைர்வ்ருʼதமிதி ஜ². பாட²:॥ 12-60-5 அக்ஷரஸாம்யதமிதி ட. த³. பாட²:॥ 12-60-6 ஏதானி த்³விஜத்வாவாப்த்யாதீ³நி॥ 12-60-7 மத்⁴யமமாஶ்ரமத்³வயமனித்யமித்யாஹ சரிதேதி॥ 12-60-11 ஶடோ² தூ⁴ர்த:। ஜிஹ்ன: குடில:॥ 12-60-12 விதே⁴ய: கு³ருஶாஸ்த்ராஜ்ஞாபாலக:। அப்ரமத்த: அவஹித:। ஸர்வேப்⁴யோ லிங்க³யுக்தேப்⁴ய ஆஶ்ரமேப்⁴ய: ப்ரதா³தா(அ)ன்னாதே³:। லிங்க³ப்ரதா³தேதி மத்⁴யமபத³லோபீ ஸமாஸ:। வைதானம்ʼ ஶ்ரௌதகர்ம தத்ர நித்ய:॥ 12-60-17 காமா: அக்ஷயா இதி ச்சே²த³:। ஸந்தி⁴ரார்ஷ:। ஸர்வதோக்ஷிஶிரோமுகா² இத்யனேன யத்ரய தே³ஶே காலே வா யோக்³யம்ʼ ஸங்கல்பயதி தத்ஸர்வம்ʼ ஸத்³ய உபதிஷ்ட²தீத்யர்த²:॥

12-61-0 (80775) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-61-0x (6685) புன: ஶிவான்மஹோத³ர்கானஹிம்ʼஸ்ராம்ʼல்லோகஸம்ʼமதான்। ப்³ரூஹி த⁴ர்மான்ஸுகோ²பாயான்மத்³விதா⁴நாம்ʼ ஸுகா²வஹான்॥ 12-61-1 (80776) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-61-2x (6686) ப்³ராஹ்மணஸ்ய து சத்வாரஸ்த்வாஶ்ரமா விஹிதா: ப்ரபோ⁴। வர்ணாஸ்தான்னானுவர்தந்தே த்ரயோ பா⁴ரதஸத்தம॥ 12-61-2 (80777) உக்தானி கர்மாணி ப³ஹூனி ராஜ ந்ஸ்வர்க்³யாணி ராஜன்யபராயணானி। ஶாஸ்த்ரஸ்ய ஸர்வஸ்ய விதௌ⁴ ஸ்ம்ருʼதானி க்ஷாத்ரே ஹி ஸர்வம்ʼ விஹிதம்ʼ யதா²வத்॥ 12-61-3 (80778) க்ஷாத்ராணி வைஶ்யானி ச ஸேவமான: ஶௌத்³ராணி கர்மாணி ச ப்³ராஹ்மண: ஸத்। அஸ்மிம்̐ல்லோகே நிந்தி³தோ மந்த³சேதா:। பரே ச லோகே நிரயம்ʼ ப்ரயாதி॥ 12-61-4 (80779) யா ஸஞ்ஜ்ஞா விஹிதா லோகே தா³ஸே ஶுனி வ்ருʼகே பஶௌ। விகர்மணி ஸ்தி²தே விப்ரே தாம்ʼ ஸஞ்ஜ்ஞாம்ʼ குரு பாண்ட³வ॥ 12-61-5 (80780) ஷட்கர்மஸம்ப்ரவ்ருʼத்தஸ்ய ஆஶ்ரமேஷு சதுர்ஷ்வபி। ஸர்வத⁴ர்மோபபன்னஸ்ய தத்³பூ⁴தஸ்ய க்ருʼதாத்மன:॥ 12-61-6 (80781) ப்³ராஹ்மணஸ்ய விஶுத்³த⁴ஸ்ய தபஸ்யபி⁴ரதஸ்ய ச। நிராஶிஷோ வதா³ந்யஸ்ய லோகா ஹ்யக்ஷரஸஞ்ஜ்ஞிதா:॥ 12-61-7 (80782) யோ யஸ்மின்குருதே கர்ம யாத்³ருʼஶம்ʼ யேன யத்ர ச। தாத்³ருʼஶம்ʼ தாத்³ருʼஶேனைவ ஸகு³ணம்ʼ ப்ரதிபத்³யதே॥ 12-61-8 (80783) வ்ருʼத்³த்⁴யா க்ருʼஷிவணிக்த்வேன ஜீவஸஞ்ஜீவனேன ச। வேத்துமர்ஹஸி ராஜேந்த்³ர ஸ்வாத்⁴யாத்மகு³ணிதேன ச॥ 12-61-9 (80784) காலஸஞ்சோதி³த: காலே காலபர்யாயனிஶ்சித:। உத்தமாத⁴மமத்⁴யானி கர்மாணி குருதே(அ)வஶ:॥ 12-61-10 (80785) அந்தவந்தி ப்ரதா³நானி பரம்ʼ ஶ்ரேயஸ்கராணி ச। ஸ்வகர்மவிஹிதோ லோகோ ஹ்யக்ஷர: ஸர்வதோமுக²:॥ ॥ 12-61-11 (80786) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 61॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-61-6 ஷட்கர்மாணி ப்ராணாயாம: ப்ரத்யாஹாரோ த்⁴யானம்ʼ தா⁴ரணா தர்க ஸமாதி⁴ரிதி। இஜ்யாதீ³நாமாஶ்ரமாந்தரேஷ்வயோகா³த்। ஸர்வத⁴ர்மோ(அ)ஹிம்ʼஸா॥ 12-61-7 தபஸி விசாரே। அக்ஷரஸஞ்ஜ்ஞிதா: அக்ஷயா:॥ 12-61-8 ய: புமான்யஸ்மின்னவஸ்தா²விஶேஷே யத்ர தே³ஶே காலே வா யேன ப²லேன நிமித்தேன யத்கர்ம கரோதி ஸாத்⁴வஸாது⁴ வா தத்ஸகலம்ʼ லோபா⁴ச்சிராப்⁴யாஸாச்ச ஸகு³ணமேவேதி ப்ரதிபத்³யதே நத்வித³ம்ʼ நிந்த்³யமிதி ததோ விரஜ்யத இத்யர்த²:॥ 12-61-9 ஜீவை ஸஞ்ஜீவனம்ʼ ம்ருʼக³யாஜீவித்வம்ʼ தேன। வ்ருʼப்⁴த்³யாதி³பி⁴: ஸமானமிதி ஹேத்துமர்ஹஸி உக்தஹேதோரித்யர்த²:॥ 12-61-10 காலேன பர்யேத்யாவிர்ப⁴வதீதி காலபர்யாய: ப்ராக்³ப⁴வீயோ வாஸனாஸமூஹஸ்தேன நிஶ்சித:॥

12-62-0 (67253) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-62-0x (5481) ஜ்யாகர்ஷணம்ʼ ஶத்ருனிவர்ஹணம்ʼ ச க்ருʼபிர்வணிஜ்யா பஶுபாலனம்ʼ ச। ஶுஶ்ரூஷணம்ʼ சாபி ததா²(அ)ர்த²ஹேதோ ரகார்யமேதத்பரமம்ʼ த்³விஜஸ்ய॥ 12-62-1 (67254) ஸேவ்யம்ʼ து ப்³ரஹ்ம ஷட்கர்ம க்³ருʼஹஸ்தே²ந மனீஷிணா। க்ருʼதக்ருʼத்யஸ்ய சாரண்யே வாஸோ விப்ரஸ்ய ஶஸ்யதே॥ 12-62-2 (67255) ராஜப்ரேஷ்யம்ʼ க்ருʼஷித⁴னம்ʼ ஜீவனம்ʼ ச வணிஜ்யயா। கௌடில்யம்ʼ கௌலடேயம்ʼ ச ப்³ராஹ்மணஸ்ய விக³ர்ஹிதம்॥ 12-62-3 (67256) ஶூத்³ரோ ராஜன்ப⁴வதி ப்³ரஹ்மப³ந்து⁴ ர்து³ஶ்சாரித்ரோ யஶ்ச த⁴ர்மாத³பேத:। வ்ருʼபலீபதி: பிஶுனோ நர்தனஶ்ச। க்³ராமப்ரேஷ்யோ யஶ்ச ப⁴வேத்³விகர்மா॥ 12-62-4 (67257) `ஏவம்ʼவிதோ⁴ ப்³ராஹ்மண: கௌரவேந்த்³ர வ்ருʼத்தாபேதோ யோ ப⁴வேன்மந்த³சேதா:। ' ஜபன்வேதா³நஜபம்ʼஶ்சாபி ராஜன் ஸம: ஶூத்³ரைர்தா³ஸவச்சாபி போ⁴ஜ்ய:। ஏதே ஸர்வே ஶூத்³ரஸமா ப⁴வந்தி ராஜன்னேதான்வர்ஜயேத்³தே³வக்ருʼத்யே॥ 12-62-5 (67258) நிர்மர்யாதே³ வாக்ச²டே² க்ரூரவ்ருʼத்தௌ। ஹிம்ʼஸாகாமே த்யக்தவ்ருʼத்தஸ்வத⁴ர்மோ। ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ யானி சான்யானி ராஜன் தே³யான்யதே³யானி ப⁴வந்தி தஸ்மின்॥ 12-62-6 (67259) தஸ்மாத்³த⁴ர்மோ விஹிதோ ப்³ராஹ்மணஸ்ய த³ம: ஶௌசம்ʼ சார்ஜவம்ʼ சாபி ராஜன்। ததா² விப்ரஸ்யாஶ்ரமா: ஸர்வ ஏவ புரா ராஜன்ப்³ரஹ்மணா ஸம்ʼநிஸ்ருʼஷ்டா:॥ 12-62-7 (67260) ய: ஸ்யாத்³தா³ந்த: ஸோமபாஶ்சார்யஶீல: ஸானுக்ரோஶ: ஸர்வஸஹோ நிராஶீ:। ருʼஜுர்ம்ருʼது³ரன்ருʼஶம்ʼஸ: க்ஷமாவான் ஸ வை விப்ரோ நேதர: பாபகர்மா॥ 12-62-8 (67261) விப்ரம்ʼ வைஶ்யம்ʼ ராஜபுத்ரம்ʼ ச ராஜன் லோகா: ஸர்வே ஸம்ʼஶ்ரிதா த⁴ர்மகாமா:। தஸ்மாத்³வர்ணாஞ்ஜாதித⁴ர்மேஷு ஸக்தா ஞ்ஜேதும்ʼ விஷ்ணுர்னேச்ச²தி பாண்டு³புத்ர॥ 12-62-9 (67262) லோகஶ்சாயம்ʼ ஸர்வலோகஸ்ய ந ஸ்யா ச்சாதுர்வர்ண்யம்ʼ வேத³வாதா³ஶ்ச ந ஸ்யு:। ஸர்வாஶ்சேஜ்யா: ஸர்வலோகக்ரியாஶ்ச ஸத்³ய: ஸர்வே சாஶ்ரமாஶ்சைவ ந ஸ்யு:॥ 12-62-10 (67263) யச்ச த்ரயாணாம்ʼ வர்ணானாமிச்சே²தா³ஶ்ரமஸேவனம்। கர்துமாஶ்ரமத்³ருʼஷ்டாம்ʼஶ்ச த⁴ர்மாஸ்தாஞ்ஶ்ருʼணு பாண்ட³வ॥ 12-62-11 (67264) ஶுஶ்ரூஷோ: க்ருʼதகார்யஸ்ய க்ருʼதஸந்தானகர்மண:। அப்⁴யனுஜ்ஞாப்ய ராஜானம்ʼ ஶூத்³ரஸ்ய ஜக³தீபதே॥ 12-62-12 (67265) அல்பாந்தரக³தஸ்யாபி தே³ஶத⁴ர்மக³தஸ்ய வா। ஆஶ்ரமா விஹிதா: ஸர்வே வர்ஜயித்வா நிராஶிஷம்॥ 12-62-13 (67266) பை⁴க்ஷசர்யாம்ʼ நசைவாஹுஸ்தஸ்ய தத்³த⁴ர்மவாதி³ந:। ததா² வைஶ்யஸ்ய ராஜேந்த்³ர ராஜபுத்ரஸ்ய சைவ ஹி॥ 12-62-14 (67267) க்ருʼதக்ருʼத்யோ வயோதீதோ ராஜ்ஞ: க்ருʼதபரிஶ்ரம:। வைஶ்யோ க³ச்சே²த³னுஜ்ஞாதோ ந்ருʼபேணாஶ்ரமஸம்ʼஶ்ரயம்॥ 12-62-15 (67268) வேதா³நதீ⁴த்ய த⁴ர்மேண ராஜஶாஸ்த்ராணி சானக⁴। ஸந்தானாதீ³நி கர்மாணி க்ருʼத்வா ஸோமம்ʼ நிஷேவ்ய ச॥ 12-62-16 (67269) பாலயித்வா ப்ரஜா: ஸர்வா த⁴ர்மேண வத³தாம்ʼவர। ராஜஸூயாஶ்வமேதா⁴தீ³ந்மகா²நன்யாம்ʼஸ்ததை²வ ச॥ 12-62-17 (67270) ஆனயித்வா யதா²ந்யாயம்ʼ விப்ரேப்⁴யோ த³த்தத³க்ஷிண:। ஸங்க்³ராமே விஜயம்ʼ ப்ராப்ய ததா²(அ)ல்பம்ʼ யதி³ வா ப³ஹு॥ 12-62-18 (67271) ஸ்தா²பயித்வா ப்ரஜாபாலம்ʼ புத்ரம்ʼ ராஜ்யே ச பாண்ட³வ। அன்யகோ³த்ரம்ʼ ப்ரஶஸ்தம்ʼ வா க்ஷத்ரியம்ʼ க்ஷத்ரியர்ஷப⁴॥ 12-62-19 (67272) அர்சயித்வா பித்ரூʼஞ்ஶ்ராத்³தை⁴: பித்ருʼயஜ்ஞைர்யதா²விதி⁴। தே³வான்யஜ்ஞைர்ருʼஷீன்வேதை³ரர்சயித்வா து யத்னத:॥ 12-62-20 (67273) அந்தகாலே ச ஸம்ப்ராப்தே ய இச்சே²தா³ஶ்ரமாந்தரம்। ஸோனுபூர்வ்யாஶ்ரமான்ராஜன்க³த்வா ஸித்³தி⁴மவாப்னுயாத்॥ 12-62-21 (67274) ராஜர்ஷித்வேன ராஜேந்த்³ர பை⁴க்ஷ்யசர்யாத்³யஸேவயா। அபேதக்³ருʼஹத⁴ர்மாபி சரேஜ்ஜீவிதகாம்யயா॥ 12-62-22 (67275) ந சைதன்னைஷ்டி²கம்ʼ கர்ம த்ரயாணாம்ʼ பூ⁴ரித³க்ஷிண। சதுர்ணாம்ʼ ராஜஶார்தூ³ல ப்ராஹுராஶ்ரமவாஸினாம்॥ 12-62-23 (67276) பா³ஹ்வாயத்தம்ʼ க்ஷத்ரியைர்மானவானாம்ʼ லோகஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ த⁴ர்மமாஸேவமானை:। ஸர்வே த⁴ர்மா: ஸோபத⁴ர்மாஸ்த்ரயாணாம்ʼ ராஜ்ஞோ த⁴ர்மம்ʼ நீதிஶாஸ்த்ரே ஶ்ருʼணோமி॥ 12-62-24 (67277) யதா² ராஜன்ஹஸ்திபதே³ பதா³நி ஸம்ʼலீயந்தே ஸர்வஸத்வோத்³ப⁴வானி। ஏவம்ʼ த⁴ர்மான்ராஜத⁴ர்மேஷு ஸர்வான் ஸர்வாவஸ்தா²ந்ஸம்ப்ரலீனான்னிபோ³த⁴॥ 12-62-25 (67278) அல்பாஶ்ரயானல்பப²லான்வத³ந்தி த⁴ர்மானந்யாந்த⁴ர்மவிதோ³ மனுஷ்யா:। மஹாஶ்ரயம்ʼ ப³ஹுகல்யாணரூபம்ʼ க்ஷாத்ரம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ நேதரம்ʼ ப்ராஹுரார்யா:॥ 12-62-26 (67279) ஸர்வே த⁴ர்மா ராஜத⁴ர்மப்ரதா⁴நா: ஸர்வே வர்ணா: பால்யமானா ப⁴வந்தி। ஸர்வஸ்த்யாகோ³ ராஜத⁴ர்மேஷு ராஜம்ʼ ஸ்த்யாக³ம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ சாஹுரக்³ர்யம்ʼ புராணம்॥ 12-62-27 (67280) மஜ்ஜேத்ரயீ த³ண்ட³னீதௌ ஹதாயாம்ʼ ஸர்வே த⁴ர்மா: ப்ரக்ஷயேயுர்விருத்³தா⁴:। ஸர்வே த⁴ர்மாஶ்சாஶ்ரமாணாம்ʼ ஹதா: ஸ்யு: க்ஷாத்ரே நஷ்டே ராஜத⁴ர்மே புராணே॥ 12-62-28 (67281) ஸர்வே போ⁴கா³ ராஜத⁴ர்மேஷு த்³ருʼஷ்டா: ஸர்வா தீ³க்ஷா ராஜத⁴ர்மேஷு சோக்தா:। ஸர்வா வித்³யா ராஜத⁴ர்மேஷு யுக்தா: ஸர்வே லோகா ராஜத⁴ர்மே ப்ரவிஷ்டா:॥ 12-62-29 (67282) `ஸர்வே த⁴ர்மா ராஜத⁴ர்மேஷு த்³ருʼஷ்டா: ஸர்வே போ⁴கா³ ராஜத⁴ர்மேஷு ராஜன்।' ஸர்வே யோகா³ ராஜத⁴ர்மேஷு சோக்தா: ஸர்வே த⁴ர்மா ராஜத⁴ர்மே ப்ரவிஷ்டா:। தஸ்மாத்³த⁴ர்மோ ராஜத⁴ர்மாத்³விஶிஷ்டோ நான்யோ லோகே வித்³யதே(அ)ஜாதஶத்ரோ॥ 12-62-30 (67283) ஸர்வாண்யேதானி கர்மாணி க்ஷாத்ரே ப⁴ரதஸத்தம। ப⁴வந்தி ஜீவலோகாஶ்ச க்ஷத்ரத⁴ர்மே ப்ரதிஷ்டி²தா:॥ 12-62-31 (67284) யதா² ஜீவா: ப்ராக்ருʼதைர்வத்⁴யமானா த⁴ர்மஶ்ருதீனாமுபபீட³னாய। ஏவம்ʼ த⁴ர்மா ராஜத⁴ர்மைர்வியுக்தா: ஸஞ்சின்வந்தோ நாத்³ரியந்தே ஸ்வத⁴ர்மம்॥ ॥ 12-62-32 (67285) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³விஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 62॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-62-3 கௌடில்யமனார்ஜவம்। கௌலடேயம்ʼ குலடாப்ரதா⁴நம்ʼ ஜாரகர்ம। குஸீத³ம்ʼ ச விவர்ஜயேத் இதி ஜ². பாட²:। தத்ர குஸீத³ம்ʼ வ்ருʼத்³தி⁴ஜீவிகாமித்யர்த²:॥ 12-62-5 ராஜப்ரேஷ்யாதி³ர்வேதா³ந் ஜபன்னஜபன்வா ஶூத்³ரஇவ பங்க்தேர்வஹிர்போ⁴ஜனீய ஏவேதி பா⁴வ:॥ 12-62-11 யோ ராஜா த்ரயாணாம்ʼ ப்³ராஹ்மணவைஶ்யஶூத்³ராணாம்ʼ ஸ்வராஜ்யே ஆஶ்ரமத⁴ர்மஸேவனம்ʼ யதோ²க்தம்ʼ இச்சே²த் தேனாவஶ்யஜ்ஞாதவ்யாந்த⁴ர்மாஞ்ஶ்ருʼணு॥ 12-62-12 ஶுஶ்ரூஷோர்வேதா³ந்தேஷ்வனதி⁴காராத்புராணத்³வாரா ஆத்மானம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சோ²:। க்ருʼதகார்யஸ்ய யாவச்ச²ரீரஸாமர்த்²யம்ʼ ஸேவிதத்ரைவர்ண்யஸ்ய॥ 12-62-13 அல்பாந்தரக³தஸ்ய ஆசாரனிஷ்ட²யா த்ரைவர்ணிகஸமஸ்ய ஆஶ்ரமா: ஸர்வே விஹிதா:। ஶூத்³ரோ(அ)பி நைஷ்டி²கம்ʼ ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ வானப்ரஸ்த²ம்ʼ வா ஸகலவிக்ஷேபககர்மத்யாக³ரூபம்ʼ ஸம்ʼந்யாஸம்ʼ வா(அ)னுதிஷ்டே²தே³வ। நிராஶிஷம்ʼ ஶாந்திதா³ந்த்யாதி³கல்யாணகு³ணரஹிதம்॥ 12-62-22 அபேதக்³ருʼஹத⁴ர்மோ(அ)பீதி க². பாட²:॥

12-63-0 (80787) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-63-0x (6687) சாதுராஶ்ரம்யத⁴ர்மாஶ்ச யதித⁴ர்மாஶ்ச பாண்ட³வ। லோகவேதோ³த்தராஶ்சைவ க்ஷாத்ரத⁴ர்மே ஸமாஹிதா:॥ 12-63-1 (80788) ஸர்வாண்யேதானி கர்மாணி க்ஷாத்ரே ப⁴ரதஸத்தம। நிராஶிஷோ ஜீவலோகா: க்ஷத்ரத⁴ர்மே வ்யவஸ்தி²தே॥ 12-63-2 (80789) அப்ரத்யக்ஷம்ʼ ப³ஹுப²லம்ʼ த⁴ர்மமாஶ்ரமவாஸினாம்। ப்ரரூபயந்தி தத்³பா⁴வமாக³மைரேவ ஶாஶ்வதம்॥ 12-63-3 (80790) அபரே வசனை: புண்யைர்வாதி³நோ லோகனிஶ்சயே। அனிஶ்சயஜ்ஞா த⁴ர்மாணாமத்³ருʼஷ்டாந்தே பரே ரதா:॥ 12-63-4 (80791) ப்ரத்யக்ஷம்ʼ ப²லபூ⁴யிஷ்ட²மாத்மஸாக்ஷிகமச்ச²லம்। ஸர்வலோகஹிதம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ க்ஷத்ரியேஷு ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-63-5 (80792) த⁴ர்மாஶ்ரமே(அ)த்⁴யவஸினாம்ʼ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। யதா² த்ரயாணாம்ʼ வர்ணானாம்ʼ ஸங்க்²யாதோபஶ்ருதி: புரா। ராஜத⁴ர்மேஷ்வனுமதா லோகா: ஸுசரிதை: ஸஹ॥ 12-63-6 (80793) உதா³ஹ்ருʼதம்ʼ தே ராஜேந்த்³ர யதா² விஷ்ணும்ʼ மஹௌஜஸம்। ஸர்வபூ⁴தேஶ்வரம்ʼ தே³வம்ʼ ப்³ராஹ்மம்ʼ நாராயணம்ʼ புரா। ஜக்³மு: ஸுப³ஹுஶ: ஶூரா ராஜானோ த³ண்ட³னீதயே॥ 12-63-7 (80794) ஏகைகமாத்மன: கர்ம துலயித்வாஶ்ரமம்ʼ புரா। ஜான: பர்யுபாஸந்த த்³ருʼஷ்டாந்தவசனே ஸ்தி²தா:॥ 12-63-8 (80795) ஸாத்⁴யா தே³வா வஸவஶ்சாஶ்வினௌ ச ருத்³ராஶ்ச விஶ்வே மருதாம்ʼ க³ணாஶ்ச। ஸ்ருʼஷ்டா: புரா ஹ்யாதி³தே³வேன தே³வா: க்ஷாத்ரே த⁴ர்மே வர்தயந்தே ச ஸித்³தா⁴:॥ 12-63-9 (80796) அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி த⁴ர்மமர்த²வினிஶ்சயே। நிர்மர்யாதே³ வர்தமானே தா³நவைகார்ணவே புரா॥ 12-63-10 (80797) ப³பூ⁴வ ராஜா ராஜேந்த்³ர மாந்தா⁴தா நாம வீர்யவான்। புரா வஸுமதீபாலோ யஜ்ஞம்ʼ சக்ரே தி³த்³ருʼக்ஷயா॥ 12-63-11 (80798) அனாதி³மத்⁴யனித⁴னம்ʼ தே³வம்ʼ நாராயணம்ʼ ப்ரபு⁴ம்। ஸ ராஜா ராஜஶார்தூ³ல மாந்தா⁴தா பரமேஶ்வரம்॥ 12-63-12 (80799) ஜகா³ம ஶிரஸா பாதௌ³ யஜ்ஞே விஷ்ணோர்மஹாத்மன:। த³ர்ஶயாமாஸ தம்ʼ விஷ்ணூ ரூபமாஸ்தா²ய வாஸவம்॥ 12-63-13 (80800) ஸ பார்தி²வைர்வ்ருʼத: ஸத்³பி⁴ரர்சயாமாஸ தம்ʼ ப்ரபு⁴ம்। தஸ்ய பார்தி²வஸங்க⁴ஸ்ய தஸ்ய சைவ மஹாத்மன:। ஸம்ʼவாதோ³(அ)யம்ʼ மஹானாஸீத்³விஷ்ணும்ʼ ப்ரதி மஹாத்³யுதிம்॥ 12-63-14 (80801) இந்த்³ர உவாச। 12-63-15x (6688) கிமிஷ்யஸே த⁴ர்மபூ⁴தாம்ʼ வரிஷ்ட² யம்ʼ த்³ரஷ்டுகாமோ(அ)ஸி தமப்ரமேயம்। அனந்தமாயாமிதமந்த்ரவீர்யம்ʼ நாராயணம்ʼ ஹ்யாதி³தே³வம்ʼ புராணம்॥ 12-63-15 (80802) நாஸௌ தே³வோ விஶ்வரூபோ மயா(அ)பி ஶக்யோ த்³ரஷ்டும்ʼ ப்³ரஹ்மணா வா(அ)பி ஸாக்ஷாத் யே(அ)ன்யே காமாஸ்தவ ராஜன்ஹ்ருʼதி³ஸ்தா² தா³ஸ்யே சைதாம்ʼஸ்த்வம்ʼ ஹி மர்த்யேஷு ராஜா॥ 12-63-16 (80803) ஸத்யே ஸ்தி²தோ த⁴ர்மபரோ ஜிதேந்த்³ரிய: ஶூரோ த்³ருʼட⁴ப்ரீதிரத: ஸுராணாம்। பு³த்³த்⁴யா ப⁴க்த்யா சோத்தம: ஶ்ரத்³த⁴யா ச ததஸ்தே(அ)ஹம்ʼ த³ஜி² வரான்யதே²ஷ்டம்॥ 12-63-17 (80804) மாந்தா⁴தோவாச। 12-63-18x (6689) அஸம்ʼஶயம்ʼ ப⁴க³வன்னாதி³தே³வம்ʼ வக்ஷ்யாமி த்வா(அ)ஹம்ʼ ஶிரஸா ஸம்ப்ரஸாத்³ய। த்யக்த்வா காமாந்த⁴ர்மகாமோ ஹ்யரண்ய மிச்சே² க³ந்தும்ʼ ஸத்பத²ம்ʼ ஸாது⁴ஜுஷ்டம்॥ 12-63-18 (80805) க்ஷாத்ராத்³த⁴ர்மாத்³விபுலாத³ப்ரமேயா ஶ்லோகா: ப்ராப்தா: ஸ்தா²பிதம்ʼ ஸ்வம்ʼ யஶஶ்ச। த⁴ர்மோ யோ(அ)ஸாவாதி³தே³வாத்ப்ரவ்ருʼத்தோ லோகஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ தம்ʼ ந ஜானாமி கர்தும்॥ 12-63-19 (80806) இந்த்³ர உவாச। 12-63-20x (6690) அஸைனிகா த⁴ர்மபராஶ்ச த⁴ர்மே பராம்ʼ க³திம்ʼ ந நயந்தே ஹ்யயுக்தம்। க்ஷாத்ரோ த⁴ர்மோ ஹ்யாதி³தே³வாத்ப்ரவ்ருʼத்த: பஶ்சாத³ன்யே ஶேஷபூ⁴தாஶ்ச த⁴ர்மா:॥ 12-63-20 (80807) ஶேஷா: ஸ்ருʼஷ்டா ஹ்யந்தவந்தோ ஹ்யனந்தா: ஸப்ரஸ்தா²நா: க்ஷாத்ரத⁴ர்மா விஶிஷ்டா:। அஸ்மிந்த⁴ர்மே ஸர்வத⁴ர்மா: ப்ரவிஷ்டா: க்ஷாத்ரம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²தமம்ʼ வத³ந்தி॥ 12-63-21 (80808) கர்மணா வை புரா தே³வா ருʼஷயஶ்சாமிதௌஜஸ:। த்ராதா: ஸர்வே ப்ரஸஹ்யாரீன்க்ஷத்ரத⁴ர்மேண விஷ்ணுனா॥ 12-63-22 (80809) யதி³ ஹ்யஸௌ ப⁴க³வன்னாஹனிஷ்ய த்³ரிபூ ஸர்வானஸுரானப்ரமேய:। ந ச ப்³ரஹ்மா நைவ லோகாதி³கர்தா ஸந்தோ த⁴ர்மாஶ்சாதி³த⁴ர்மாஶ்ச ந ஸ்யு:॥ 12-63-23 (80810) இமாமுர்வீ நாஜயத்³விக்ரமேண தே³வஶ்ரேஷ்ட²: ஸாஸுராமாதி³தே³வ:। சாதுர்வர்ண்யம்ʼ சாதுராஶ்ரம்யத⁴ர்மா: ஸர்வே ந ஸ்யுர்ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ வினாஶாத்॥ 12-63-24 (80811) நஷ்டா த⁴ர்மா: ஶததா⁴ ஶாஶ்வதாஸ்தே க்ஷாத்ரேண த⁴ர்மேண புன: ப்ரவ்ருʼத்³தா⁴:। யுகே³யுகே³ ஹ்யாதி³த⁴ர்மா: ப்ரவ்ருʼத்தா லோகஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ க்ஷாத்ரத⁴ர்மம்ʼ வத³ந்தி॥ 12-63-25 (80812) ஆத்மத்யாக³: ஸர்வபூ⁴தானுகம்பா லோகஜ்ஞானம்ʼ பாலனம்ʼ மோக்ஷணம்ʼ ச। விஷண்ணானாம்ʼ மோக்ஷணம்ʼ பீடி³தானாம்ʼ க்ஷாத்ரே த⁴ர்மே வித்³யதே பார்தி²வானாம்॥ 12-63-26 (80813) நிர்மர்யாதா³: காமமன்யுப்ரவ்ருʼத்தா பீ⁴தா ராஜ்ஞோ நாதி⁴க³ச்ச²ந்தி பாபம்। ஶிஷ்டாஶ்சான்யே ஸர்வத⁴ர்மோபபன்னா: ஸாத்⁴வாசாரா: ஸாது⁴த⁴ர்மம்ʼ வத³ந்தி॥ 12-63-27 (80814) புத்ரவத்பால்யமானானி த⁴ர்மலிங்கா³நி பார்தி²வை:। லோகே பூ⁴தானி ஸர்வாணி சரந்தே நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-63-28 (80815) ஸர்வத⁴ர்மபரம்ʼ க்ஷாத்ரம்ʼ லோகஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ ஸனாதனம்। ஶஶ்வத³க்ஷரபர்யந்தமக்ஷரம்ʼ ஸர்வதோமுக²ம்॥ ॥ 12-63-29 (80816) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரிஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 63॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-63-1 ராஜத⁴ர்மாஶ்ச பாண்ட³வ। லோகாலோகோத்தராஶ்சைவ த⁴ர்மா: க்ஷாத்ரே ஸமர்பிதா இதி ட. ட³.த³. பாட²:॥ 12-63-3 ப³ஹுத்³வாரமிதி ஜ². பாட²:॥ 12-63-4 அத்³ருʼஷ்டாந்தே ந த்³ருʼஷ்டோ(அ)ந்தோ யஸ்ய தஸ்மின்॥ 12-63-5 ஸுக²பூ⁴யிஷ்ட²மிதி ஜ². பாட²:॥ 12-63-6 த⁴ர்மாஶ்ரமே கா³ர்ஹஸ்த்²யே வர்ணானாம்ʼ த⁴ர்மாணாம்ʼ உபஶ்ருதிரந்தர்பா⁴வ: ஸங்க்²யா ப்ரகடா। ததா² ராஜத⁴ர்மேஷு த⁴ர்மை: ஸஹ லோகா அந்தர்பூ⁴தா:। அனுலோமா ராஜத⁴ர்மோ லோகே ஸுசரிதைரிஹேதி த². த³. பாட²:॥ 12-63-8 ஆஶ்ரமம்ʼ ஆஶ்ரமவிஹிதம்ʼ துலயித்வா கிம்ʼ த³ண்ட³னீதிஜோ த⁴ர்மோ மஹான் உத ஆஶ்ரமத⁴ர்ம இதி ஸந்தி³ஹ்ய த்³ருʼஷ்டாந்தவசனே ஸித்³தா⁴ந்தம்ʼ ஶ்ரோதும்॥ 12-63-13 வாஸயம்ʼ ஐந்த்³ரம்ʼ ரூபம்॥ 12-63-20 ந ஸந்தி ஸைனிகா யேஷாம்ʼ தே அஸைனிகா: அராஜான: யுக்தம்ʼ அபி⁴நிவேஶஶூன்யம்ʼ யதா² ஸ்யாத்ததா² ஹேலயைவ ந நயந்தே இத்யர்த²:। ஶேஷபூ⁴தா: அங்க³பூ⁴தா:॥ 12-63-26 ஆத்மத்யாகோ³ யுத்³தே⁴ மரணம் 12-63-29 அக்ஷரபர்யந்தம்ʼ மோக்ஷாவஸானம்॥

12-64-0 (67286) இந்த்³ர உவாச। 12-64-0x (5482) ஏவம்ʼவீர்ய: ஸர்வத⁴ர்மோபபன்ன: க்ஷாத்ர: ஶ்ரேஷ்ட²: ஸர்வத⁴ர்மேஷு த⁴ர்ம:। பால்யோ யுஷ்மாபி⁴ர்லோகபாலைருதா³ரை ர்விபர்யயே ஸ்யாத³ப⁴வ: ப்ரஜானாம்। 12-64-1 (67287) பூ⁴ஸஸ்காரம்ʼ த⁴ர்மஸம்ʼஸ்காரயோக்³யம்ʼ தீ³க்ஷாசர்யாம்ʼ பாலனம்ʼ ச ப்ரஜானாம்। வித்³யாத்³ராஜ்ஞ: ஸர்வபூ⁴தானுகம்பா தே³ஹத்யாக³ம்ʼ சாஹவே த⁴ர்மமக்³ர்யம்॥ 12-64-2 (67288) த்யாக³ம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ முனயோ வை வத³ந்தி ஸர்வஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ யச்ச²ரீரம்ʼ த்யஜந்தி। நித்யம்ʼ வ்யக்தம்ʼ ராஜத⁴ர்மேஷு ஸர்வே ப்ரத்யக்ஷம்ʼ தே பூ⁴மிபாலா யதை²தே॥ 12-64-3 (67289) ப³ஹுஶ்ருத்யா கு³ருஶுஶ்ரூஷயா வா பரஸ்பரா: ஸம்ʼஹனநாத்³வத³ந்தி। நித்யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ க்ஷத்ரியோ ப்³ரஹ்மசாரீ। சரேதே³கோ ஹ்யாஶ்ரமம்ʼ த⁴ர்மகாம:॥ 12-64-4 (67290) ஸாமான்யார்தே² வ்யவஹாரே ப்ரவ்ருʼத்தே ப்ரியாப்ரியே வர்ஜயன்னைவ யத்னாத்। சாதுர்வர்ண்யம்ʼ ஸ்தா²பனாத்பாலனாச்ச தைஸ்தைர்யோகை³ர்னியமைரௌஷதை⁴ஶ்ச॥ 12-64-5 (67291) ஸர்வோத்³யோகை³ராஶ்ரமம்ʼ த⁴ர்மமாஹு: க்ஷாத்ரம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ ஸர்வத⁴ர்மோபபன்னம்। வம்ʼஸ்வம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ யேன சரந்தி வர்ணா ஸ்தாம்ʼஸ்தாந்த⁴ர்மானந்யதா²ர்தா²ந்வத³ந்தி॥ 12-64-6 (67292) நேர்மர்யாதா³ந்னித்யமர்தே² நிவிஷ்டா நாஹுஸ்தான்வை பஶுபூ⁴தான்மனுஷ்யான்। யதா² நீதிம்ʼ க³மயத்யர்த²யோகா³ ச்ச்²ரேயஸ்தஸ்மாதா³ஶ்ரமாத்க்ஷத்ரத⁴ர்ம:॥ 12-64-7 (67293) த்ரைவித்³யானாம்ʼ யா க³திர்ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ யே சைவோக்தா: ஸ்வாஶ்ரமா ப்³ராஹ்மணானாம்। ஏதத்கர்ம க்ஷத்ரியஸ்யாஹுரக்³ர்ய மன்யத்குர்வஞ்சூ²த்³ரவச்ச²ஸ்த்ரவத்⁴ய:॥ 12-64-8 (67294) சாதுராஶ்ரம்யத⁴ர்மாஶ்ச வேத³வாதா³ஶ்ச பார்தி²வ। ப்³ராஹ்மணேனானுக³ந்தவ்யா நான்யோ வித்³யாத்கதா³சன॥ 12-64-9 (67295) அன்யதா² வர்தமானஸ்ய ந ஸா வ்ருʼத்தி: ப்ரகல்ப்யதே। கர்மணா வர்த⁴தே த⁴ர்மோ யதா² த⁴ர்மஸ்ததை²வ ஸ:॥ 12-64-10 (67296) யோ விகர்மஸ்தி²தோ விப்ரோ ந ஸ ஸன்மானமர்ஹதி। கர்ம ஸ்வமப்ரயுஞ்ஜானமவிஶ்வாஸ்யம்ʼ ஹி தம்ʼ விது³:॥ 12-64-11 (67297) ஏதே வர்ணா: ஸர்வத⁴ர்மைஶ்ச ஹீனா உத்க்ரஷ்டவ்யா: க்ஷத்ரியைரேவ த⁴ர்மா:। தஸ்மாச்ச்²ரேஷ்டா² ராஜத⁴ர்மா ந சான்யே வீர்யஶ்ரேஷ்டா² ராஜத⁴ர்மா மதா மே॥ 12-64-12 (67298) மாந்தா⁴தோவாச। 12-64-13x (5483) யவனா: கிராதா கா³ந்தா⁴ராஶ்சீனா: ஶப³ரப³ர்ப³ரா:। ஶகாஸ்துஷாரா: கங்காஶ்ச பல்லவாஶ்சாந்த்⁴ரமத்³ரகா:॥ 12-64-13 (67299) உஷ்ட்ரா: புலிந்தா³ ஆரட்டா: காசா ம்லேச்சா²ஶ்ச ஸர்வஶ:। ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரப்ரஸூதாஶ்ச வைஶ்யா: ஶூத்³ராஶ்ச மானவா:॥ 12-64-14 (67300) கத²ம்ʼ த⁴ர்மாம்ʼஶ்சரிஷ்யந்தி ஸர்வே விஷயவாஸின:। மத்³விதை⁴ஶ்ச கத²ம்ʼ ஸ்தா²ப்யா: ஸர்வே வை த³ஸ்யுஜீவின:॥ 12-64-15 (67301) ஏததி³ச்சா²ம்யஹம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ மக⁴வம்ʼஸ்தத்³ப்³ரவீஹி மே। த்வம்ʼ ப³ந்து⁴பூ⁴தோ ஹ்யஸ்மாகம்ʼ க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ஸுரேஶ்வர॥ 12-64-16 (67302) இந்த்³ர உவாச। 12-64-17x (5484) மாதாபித்ரோர்ஹி ஶுஶ்ரூஷா கர்தவ்யா ஸர்வத³ஸ்யுபி⁴:। ஆசார்யகு³ருஶுஶ்ரூஷா ததை²வாஶ்ரமவாஸினாம்॥ 12-64-17 (67303) பூ⁴மிபானாம்ʼ ச ஶுஶ்ரூஷா கர்தவ்யா ஸர்வத³ஸ்யுபி⁴:। தே³ஶத⁴ர்மக்ரியாஶ்சைவ தேஷாம்ʼ த⁴ர்மோ விதீ⁴யதே॥ 12-64-18 (67304) பித்ருʼயஜ்ஞாஸ்ததா² கூபா: ப்ரபாஶ்ச ஶயனானி ச। தா³நானி ச யதா²காலம்ʼ தா³தவ்யானி த்³விஜாதிஷு॥ 12-64-19 (67305) அஹிம்ʼஸா ஸத்யமக்ரோதோ⁴ வ்ருʼத்திதா³யானுபாலனம்। ப⁴ரணம்ʼ புத்ரதா³ராணாம்ʼ ஶௌசமத்³ரோஹ ஏவ ச॥ 12-64-20 (67306) த³க்ஷிணா ஸர்வயஜ்ஞானாம்ʼ தா³தவ்யா த⁴ர்மமிச்ச²தா। பாகயஜ்ஞா மஹார்தா²ஶ்ச தா³தவ்யா: ஸர்வத³ஸ்யுபி⁴:॥ 12-64-21 (67307) ஏதான்யேவம்ப்ரகாராணி விஹிதானி புரா(அ)னக⁴। ஸர்வலோகஸ்ய கர்மாணி கர்தவ்யானீஹ பார்தி²வ॥ 12-64-22 (67308) மாந்தா⁴தோவாச। 12-64-23x (5485) த்³ருʼஶ்யந்தே மானுஷே லோகே ஸர்வவர்ணேஷு த³ஸ்யவ:। லிங்கா³ந்தரே வர்தமானா ஆஶ்ரமேஷு ததை²வ ச॥ 12-64-23 (67309) இந்த்³ர உவாச। 12-64-24x (5486) வினஷ்டாயாம்ʼ த³ண்ட³னீத்யாம்ʼ ராஜத⁴ர்மே வினாக்ருʼதே। ஸம்ப்ரமுஹ்யந்தி பூ⁴தானி ராஜதௌ³ராத்ம்யதோ(அ)னக⁴॥ 12-64-24 (67310) அஸங்க்²யாதா ப⁴விஷ்யந்தி பி⁴க்ஷவோ லிங்கி³நஸ்ததா²। ஆஶ்ரமாணாம்ʼ விகல்பாஶ்ச வ்ருʼத்தே(அ)ஸ்மின்வைக்ருʼதே யுகே³॥ 12-64-25 (67311) அஶ்ருʼண்வானா: புராணானாம்ʼ த⁴ர்மாணாம்ʼ ஶதஶோ நரா:। உத்பத²ம்ʼ ப்ரதிபத்ஸ்யந்தே காமமன்யுஸமீரிதா:॥ 12-64-26 (67312) யதா³ நிவர்த்யதே பாபோ த³ண்ட³னீத்யா மஹாத்மபி⁴:। ததா³ த⁴ர்மோ ந சலதே ஸம்பூ⁴த: ஶாஶ்வத: புரா॥ 12-64-27 (67313) ஸர்வலோககு³ரும்ʼ சைவ ராஜானம்ʼ யோ(அ)வமன்யதே। ந தஸ்ய த³த்தம்ʼ ந க்ருʼதம்ʼ ந ஶ்ருதம்ʼ ப²லதி க்வசித்॥ 12-64-28 (67314) மானுஷாணாமதி⁴பதிம்ʼ தே³வபூ⁴தம்ʼ மஹாத்³யுதிம்। தே³வாஶ்ச ப³ஹுமன்யந்தே த⁴ர்மகாமம்ʼ நரேஶ்வரம்॥ 12-64-29 (67315) ப்ரஜாபதிர்ஹி ப⁴க³வான்ய: ஸர்வமஸ்ருʼஜஜ்ஜக³த்। ஸ ப்ரவ்ருʼத்தினிவ்ருʼத்த்யர்த²ம்ʼ த⁴ர்மாணாம்ʼ க்ஷத்ரமிச்ச²தி॥ 12-64-30 (67316) ப்ரவ்ருʼத்தஸ்ய ஹி த⁴ர்மஸ்ய பு³த்³த்⁴யா ய: ஸ்மரதே க³திம்। ஸ மே மான்யஶ்ச பூஜ்யஶ்ச ஸ ச க்ஷத்ரே ப்ரதிஷ்டி²த:॥ 12-64-31 (67317) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-64-32x (5487) ஏவமுக்த்வா ஸ ப⁴க³வான்மருத்³க³ணவ்ருʼத: ப்ரபு⁴:। ஜகா³ம ப⁴வனம்ʼ விஷ்ணுரக்ஷரம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ பரம்॥ 12-64-32 (67318) ஏவம்ʼ ப்ரவர்திதே த⁴ர்மே புரா ஸுசரிதே(அ)னக⁴। க: க்ஷத்ரமதிவர்தேத சேதனாவான்ப³ஹுஶ்ருத:॥ 12-64-33 (67319) அன்யாயேன ப்ரவ்ருʼத்தானி நிவ்ருʼத்தானி ததை²வ ச। அந்தரா விலயம்ʼ யாந்தி யதா² பதி² விசக்ஷுஷ:॥ 12-64-34 (67320) ஆதௌ³ ப்ரவர்திதே சக்ரே ததை²வாதி³பராயணே। வர்தஸ்வ புருஷவ்யாக்⁴ர ஸம்ʼவிஜானாமி தே(அ)னக⁴॥ ॥ 12-64-35 (67321) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சது:ஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 64॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-64-2 பூ⁴ஸம்ʼஸ்காரம்ʼ பு⁴வ: ஸம்பன்னஸஸ்யத்வம்। ராஜஸம்ʼஸ்காரயோக³மிதி ஜ². பாட²:। தத்ர ராஜஸம்ʼஸ்காரோ தஜஸூயாதி³ரர்த²:॥ 12-64-5 நியமைரௌரஸைஶ்சேதி ஜ².பாட²:। தத்ர ஔரஸை: பௌருஷை: இத்யர்த²:॥ 12-64-6 யேன க்ஷாத்ரத⁴ர்மேண। அன்யதா²ர்தா²ந்னிஷ்ப்ரயோஜனான் வத³ந்தி॥ 12-64-7 நிர்மர்யாதே³ நித்யமர்தே² வினஷ்டே ந ர்மசிந்தா பஶுபூ⁴தே மனுஷ்யே। இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-64-8 யா க³திர்யஜ்ஞாதி³: ஆஶ்ரமத⁴ர்மஶ்ச ஏதத்³த்³வயம்॥ 12-64-10 கர்மணா த்யஜ்யதே த⁴ர்மோ யதை²வ ஸ்யாத்ததை²வ ஸ: இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-64-12 உத்க்ரஷ்டவ்யா உத்கர்ஷம்ʼ ப்ராபணீயா॥ 12-64-15 த³ஸ்யுஜீவினோ த³ஸ்யுவ்ருʼத்திஜீவின:॥ 12-64-26 பரமா க³தீ: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-64-31 க³திம்ʼ ப²லம்॥ 12-64-35 ஆதி³பராயணே பூர்வேஷாம்ʼ ஶரணபூ⁴தே வர்தஸ்வ। தே த்வாம்॥

12-65-0 (67322) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-65-0x (5488) ஶ்ருதா மே கதி²தா: பூர்வம்ʼ சத்வாரோ மானவாஶ்ரமா:। வ்யாக்²யானமேஷாமாசக்ஷ்வ ப்ருʼச்ச²தோ மே பிதாமஹ॥ 12-65-1 (67323) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-65-2x (5489) விதி³தா: ஸர்வ ஏவேஹ த⁴ர்மாஸ்தவ யுதி⁴ஷ்டி²ர। யதா² மம மஹாபா³ஹோ விதி³தா: ஸாது⁴ஸம்ʼமதா:॥ 12-65-2 (67324) யத்து லிங்கா³ந்தரக³தம்ʼ ப்ருʼச்ச²ஸே மாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। த⁴ர்மம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட² தன்னிபோ³த⁴ நராதி⁴ப। 12-65-3 (67325) ஸர்வாண்யேதானி கௌந்தேய வித்³யந்தே ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஸாத்⁴வாசாரப்ரவ்ருʼத்தானாம்ʼ சாதுராஶ்ரம்யகர்மணாம்॥ 12-65-4 (67326) அகாமத்³வேஷஸம்ʼயுக்தோ த³ண்·ட³னீத்யா யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸமத³ர்ஶீ ச பூ⁴தேஷு பை⁴க்ஷ்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-5 (67327) வேத்தி தா³நம்ʼ விஸர்க³ம்ʼ ச விக்³ரஹானுக்³ரஹௌ ததா²। யதோ²க்தவ்ருʼத்தோ தீ⁴ரஶ்ச க்ஷமாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-6 (67328) அர்ஹான்பூஜயதோ நித்யம்ʼ ஸம்ʼவிபா⁴கே³ந பாண்ட³வ। ஸர்வதஸ்தஸ்ய கௌந்தேய பை⁴க்ஷ்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-7 (67329) ஜ்ஞாதிஸம்ப³ந்தி⁴மித்ராணி வ்யாபன்னானி யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸமப்⁴யுத்³த⁴ரமாணஸ்ய தீ³க்ஷாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-8 (67330) லோகமுக்²யேஷு ஸத்காரம்ʼ லிங்கி³முக்²யேஷு சாஸக்ருʼத்। குர்வதஸ்தஸ்ய கௌந்தேய வன்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-9 (67331) ஆஹ்னிகம்ʼ பித்ருʼயஜ்ஞாம்ʼஶ்ச பூ⁴தயஜ்ஞான்ஸமானுஷான்। குர்வத: பார்த² விபுலான்வன்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-10 (67332) ஸம்ʼவிபா⁴கே³ந பூ⁴தானாமதிதீ²நாம்ʼ ததா²(அ)ர்சனாத்। தே³வயஜ்ஞைஶ்ச ராஜேந்த்³ர வன்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-11 (67333) மர்த³னம்ʼ பரராஷ்ட்ராணாம்ʼ ஶிஷ்டார்த²ம்ʼ ஸத்யவிக்ரம। குர்வத: புருஷவ்யாக்⁴ர வன்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-12 (67334) பாலனாத்ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஸ்வராஷ்ட்ரபரிபாலனாத்। தீ³க்ஷா ப³ஹுவிதா⁴ ராஜன்ஸத்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-13 (67335) வேதா³த்⁴யயனநித்யத்வம்ʼ க்ஷமா(அ)தா²சார்யபூஜனம்। ததோ²பாத்⁴யாயஶுஶ்ரூஷா ப்³ரஹ்மாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-14 (67336) ஆஹ்னிகாஞ்ஜபமானஸ்ய தே³வான்பூஜயத: ஸதா³। த⁴ர்மேண புருஷவ்யாக்⁴ர த⁴ர்மாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-15 (67337) ம்ருʼத்யுர்வா ரக்ஷணம்ʼ வேதி யஸ்ய ராஜ்ஞோ வினிஶ்சய:। ப்ராணத்³யூதே வ்யவஸ்தா²ப்ய ப்³ரஹ்மாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-16 (67338) அஜிஹ்னமஶட²ம்ʼ மார்க³ம்ʼ வர்தமானஸ்ய பா⁴ரத। ஸர்வதா³ ஸர்வபூ⁴தேஷு ப்³ரஹ்மாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-17 (67339) வானப்ரஸ்தே²ஷு விப்ரேஷு த்ரைவித்³யேஷு ச பா⁴ரத। ப்ரயச்ச²தோ(அ)ர்தா²ந்விபுலான்வன்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-18 (67340) ஸர்வபூ⁴தேஷ்வனுக்ரோஶம்ʼ குர்வதஸ்தவ பா⁴ரத। ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யே ப்ரவ்ருʼத்தஸ்ய நியத: புண்யஸஞ்சய:॥ 12-65-19 (67341) பா³லவ்ருʼத்³தே⁴ஷு கௌந்தேய ஸர்வாவஸ்த²ம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। அனுக்ரோஶக்ரியா பார்த² த⁴ர்ம ஏஷ ஸனாதன:॥ 12-65-20 (67342) ப³லாத்க்ருʼதேஷு பூ⁴தேஷு பரித்ராணம்ʼ குரூத்³வஹ। ஶரணாக³தேஷு கௌரவ்ய பரம்ʼ காருண்யமாசர॥ 12-65-21 (67343) சராசராணாம்ʼ பூ⁴தானாம்ʼ ரக்ஷணம்ʼ சாபி ஸர்வஶ:। யதா²ர்ஹபூஜாம்ʼ ச ததா² குர்வன்கா³ர்ஹஸ்த்²யமாவஸேத்॥ 12-65-22 (67344) ஜ்யேஷ்டா²நுஜ்யேஷ்ட²பத்னீனாம்ʼ ப்⁴ராத்ரூʼணாம்ʼ புத்ரனப்த்ருʼணாம்। நிக்³ரஹானுக்³ரஹௌ பார்த² கா³ர்ஹஸ்த்²யமமிதம்ʼ தப:॥ 12-65-23 (67345) ஸாதூ⁴நாமர்சனீயானாம்ʼ பூஜாஸு விதி³தாத்மனாம்। பாலனம்ʼ புருஷவ்யாக்⁴ர க்³ருʼஹாஶ்ரமபத³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-65-24 (67346) ஆஶ்ரமஸ்தா²நி பூ⁴தானி யஸ்ய வேஶ்மனி பா⁴ரத। பு⁴ஞ்ஜதே விபுலம்ʼ போ⁴ஜ்யம்ʼ தத்³கா³ர்ஹஸ்த்²யம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-65-25 (67347) ய: ஸ்தி²த: புருஷோ த⁴ர்மே தா⁴த்ரா ஸ்ருʼஷ்டே யதா²ர்த²வத்। ஆஶ்ரமாணாம்ʼ ஹி ஸர்வேஷாம்ʼ ப²லம்ʼ ப்ராப்னோத்யனாமயம்॥ 12-65-26 (67348) யஸ்மின்ன நஶ்யந்தி கு³ணா: கௌந்தேய புருஷே ஸதா³। ஆஶ்ரமஸ்த²ம்ʼ தமப்யாஹுர்னரஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-65-27 (67349) ஸ்தா²நமானம்ʼ குலேமானம்ʼ வயோமானம்ʼ ததை²வ ச। குர்வன்வஸதி ஸர்வேஷு ஹ்யாஶ்ரமேஷு யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-65-28 (67350) தே³ஶத⁴ர்மாம்ʼஶ்ச கௌந்தேய குலத⁴ர்மாஸ்ததை²வ ச। பாலயன்புருஷவ்யாக்⁴ர ராஜா ஸர்வாஶ்ரமீ ப⁴வேத்॥ 12-65-29 (67351) காலே விபூ⁴திம்ʼ பூ⁴தானாமுபஹாராம்ʼஸ்ததை²வ ச। அர்ஹயன்புருஷவ்யாக்⁴ர ஸாதூ⁴நாமாஶ்ரமே வஸேத்॥ 12-65-30 (67352) தே³ஶத⁴ர்மக³தஶ்சாபி யோ த⁴ர்மம்ʼ ப்ரத்யவேக்ஷதே। ஸர்வலோகஸ்ய கௌந்தேய ராஜா ப⁴வதி ஸோஶ்ரமீ॥ 12-65-31 (67353) யே த⁴ர்மகுஶலா லோகே த⁴ர்மம்ʼ குர்வந்தி பா⁴ரத। பாலிதா யஸ்ய விஷயே பாதா³ம்ʼஶஸ்தஸ்ய பூ⁴பதே:॥ 12-65-32 (67354) த⁴ர்மாராமாந்த⁴ர்மபரான்யே ந ரக்ஷந்தி மானவான்। பார்தி²வா: புருஷவ்யாக்⁴ர தேஷாம்ʼ பாபம்ʼ ஹரந்தி தே॥ 12-65-33 (67355) யே ச ரக்ஷாஸஹாயா: ஸ்யு: பார்தி²வானாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। தே சைவாம்ʼஶஹரா: ஸர்வே த⁴ர்மே பரக்ருʼதே(அ)னக⁴॥ 12-65-34 (67356) ஸர்வாஶ்ரமபதே³(அ)ப்யாஹுர்கா³ர்ஹஸ்த்²யம்ʼ தீ³ப்தனிர்ணயம்। பாவனம்ʼ புருஷவ்யாக்⁴ர யத்³வயம்ʼ பர்யுபாஸ்மஹே॥ 12-65-35 (67357) ஆத்மோபமஸ்து பூ⁴தேஷு யோ வை ப⁴வதி மானவ:। ந்யஸ்தத³ண்டோ³ ஜிதக்ரோத⁴: ப்ரேத்யேஹ லப⁴தே ஸுக²ம்॥ 12-65-36 (67358) த⁴ர்மோச்ச்²ரிதா ஸத்யஜலா ஶீலயஷ்டிர்த³மத்⁴வஜா। த்யாக³வாதாத்⁴வகா³ ஶீக்⁴ரா நௌஸ்தயா ஸந்தரிஷ்யதி॥ 12-65-37 (67359) யதா³ ஸர்வத்ர நிர்முக்த: காமோ நாஸ்ய ஹ்ருʼதி³ ஸ்தி²த:। யதா³ ஸத்யான்விதோ வ்ருʼத்தைஸ்ததா³ ப்³ரஹ்ம ஸம ஶ்னுதே॥ 12-65-38 (67360) ஸுப்ரஸன்னஸ்து பா⁴வேன யோகே³ந ச நராதி⁴ப। த⁴ர்மம்ʼ புருஷஶார்தூ³ல ப்ராப்ஸ்யஸே பாலனே ரத:॥ 12-65-39 (67361) வேதா³த்⁴யயனஶீலானாம்ʼ விப்ராணாம்ʼ ஸாது⁴கர்மணாம்। பாலனே யத்னமாதிஷ்ட² ஸர்வலோகஸ்ய சானக⁴॥ 12-65-40 (67362) வனே சரந்தி யே த⁴ர்மமாஶ்ரமேஷு ச பா⁴ரத। ரக்ஷணாத்தச்ச²தகு³ணம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ப்ராப்னோதி பார்தி²வ:॥ 12-65-41 (67363) ஏஷ தே விவிதோ⁴ த⁴ர்ம: பாண்ட³வஶ்ரேஷ்ட² கீர்தித:। யுதி⁴ஷ்டி²ர த்வமேனம்ʼ வை பூர்வம்ʼ த்³ருʼஷ்டம்ʼ ஸனாதனம்॥ 12-65-42 (67364) சாதுராஶ்ரம்யமைகாக்³ர்யம்ʼ சாதுர்வர்ண்யம்ʼ ச பாண்ட³வம்ʼ। த⁴ர்மம்ʼ புருஷஶார்தூ³ல ப்ராப்ஸ்யஸே பாலனே ரத:॥ ॥ 12-65-43 (67365) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 65॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-65-4 ஏதானி சாதுராஶ்ரம்யகாரிணாம்ʼ லிங்கா³நி ஸதாம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ ராஜத⁴ர்மேஷ்வேவ வர்தந்தே இத்யர்த²:॥ 12-65-5 பை⁴க்ஷ்யாஶ்ரம: ப்³ரஹ்மசர்யம்॥ 12-65-6 க்ஷமாஶ்ரமோ கா³ர்ஹஸ்த்²யம்॥ 12-65-7 பை⁴க்ஷ்யாஶ்ரம: ஸம்ʼந்யாஸ:॥ 12-65-8 தீ³க்ஷாஶ்ரமோ வைகா²நஸ:॥ 12-65-12 ஶிஷ்டார்த²ம்ʼ ஶிஷ்டஸம்ʼரக்ஷணார்த²ம்॥ 12-65-13 ஸத்யாஶ்ரம: க்ஷாத்ராஶ்ரம:॥ 12-65-15 த⁴ர்மாஶ்ரம: யத்யாஶ்ரம:॥ 12-65-19 ஸர்வாவஸ்த²ம்ʼ பத³ம்ʼ ப⁴வேத் இதி ஜ². பாட²:॥ 12-65-31 ஸோஶ்ரமீ ஸ: ஆஶ்ரமீ ஸர்வாஶ்ரமப²லபா⁴கி³த்யர்த²:॥ 12-65-37 த⁴ர்மே ஸ்தி²தா ஸத்வவீர்யா த⁴ர்மஸேதுவடாரகா। த்யாக³வாதாத்⁴வகா³ஶீக்⁴ரா நௌஸ்தம்ʼ ஸந்தாரயிஷ்யதி। இதி ஜ². பாட²:। தத்ர த⁴ர்மஸேது: ஸாஸ்த்ரம்ʼ ஸைவ வடாரகா ப³ந்த⁴னரஜ்ஜுர்யத்ரேத்யர்த²:॥

12-66-0 (67366) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-66-0x (5490) சாதுராஶ்ரம்யமுக்தம்ʼ தே சாதுர்வண்யம்ʼ ததை²வ ச। ராஷ்ட்ரஸ்ய யத்க்ருʼத்யதமம்ʼ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-66-1 (67367) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-66-2x (5491) ராஷ்ட்ரஸ்ய யத்க்ருʼத்யதமம்ʼ ராஜ்ஞ ஏவாபி⁴ஷேசனம்। அனிந்த்³ரமப³லம்ʼ ராஷ்ட்ரம்ʼ த³ஸ்யவோ(அ)பி⁴ப⁴வந்த்யுத॥ 12-66-2 (67368) அராஜகேஷு ராஷ்ட்ரேஷு த⁴ர்மோ ந வ்யவதிஷ்ட²தே। பரஸ்பரம்ʼ ச கா²த³ந்தி ஸர்வதா² தி⁴க³ராஜகம்॥ 12-66-3 (67369) இந்த்³ரமேவ ப்ரணமதே யத்³ராஜானமிதி ஶ்ருதி:। யதை²வேந்த்³ரஸ்ததா² ராஜா ஸம்பூஜ்யோ பூ⁴திமிச்ச²தா॥ 12-66-4 (67370) நாராஜகேஷு ராஷ்ட்ரேஷு வஸ்தவ்யமிதி வைதி³கம்। நாராஜகேஷு ராஷ்ட்ரேஷு ஹவ்யம்ʼ வஹதி பாவக:॥ 12-66-5 (67371) அத² சேத³தி⁴வேர்தேத ராஜ்யார்தீ² ப³லவத்தர:। அராஜகாணி ராஷ்ட்ராணி ஹதவீராணி வா புன:॥ 12-66-6 (67372) ப்ரத்யுத்³க³ம்யாபி⁴பூஜ்ய: ஸ்யாதே³தத³த்ர ஸுமந்த்ரிதம்। ந ஹி ராஜ்யாத்பாபதரமஸ்தி கிஞ்சித³ராஜகாத்॥ 12-66-7 (67373) ஸ சேத்ஸமனுபஶ்யேத ஸமக்³ரம்ʼ குஶலம்ʼ ப⁴வேத்। ப³லவான்ஹி ப்ரகுபித: குர்யான்னி: ஶேஷதாமபி॥ 12-66-8 (67374) பூ⁴யாம்ʼஸம்ʼ லப⁴தே க்லேஶம்ʼ யா கௌ³ர்ப⁴வதி து³ர்து³ஹா। அத² யா ஸுது³ஹா ராஜன்னைவ தாம்ʼ விதுத³ந்த்யபி॥ 12-66-9 (67375) யத³தப்தம்ʼ ப்ரணமதே ந தத்ஸந்தாபயந்த்யுத। யத்ஸ்வயம்ʼ நமதே தா³ரு ந தத்ஸம்ʼநாமயந்த்யபி॥ 12-66-10 (67376) ஏதயோபமயா தீ⁴ர: ஸன்னமேத ப³லீயஸே। இந்த்³ராய ஸ ப்ரணமதே நமதே யோ ப³லீயஸே॥ 12-66-11 (67377) தஸ்மாத்³ராஜைவ கர்தவ்ய: ஸததம்ʼ பூ⁴திமிச்ச²தா। ந த⁴னார்தோ² ந தா³ரார்த²ஸ்தேஷாம்ʼ யேஷாமராஜகம்॥ 12-66-12 (67378) ப்ரீயதே ஹி ஹரன்பாப: பரவித்தமராஜகே। யதா³(அ)ஸ்ய தத்³த⁴ரந்த்யன்யே ததா³ ராஜானமிச்ச²தி॥ 12-66-13 (67379) பாபா ஹ்யபி ததா³ க்ஷேமம்ʼ ந லப⁴ந்தே கதா³சன। ஏகஸ்ய ஹி த்³வௌ ஹரதோ த்³வயோஶ்ச ப³ஹவோ(அ)பரே॥ 12-66-14 (67380) அதா³ஸ: க்ரியதே தா³ஸோ ஹ்ரியந்தே ச ப³லாத்ஸ்த்ரிய:। ஏதஸ்மாத்காரணாத்³தே³வா: ப்ரஜாபாலான்ப்ரசக்ரிரே॥ 12-66-15 (67381) ராஜா சேன்ன ப⁴வேல்லோகே ப்ருʼதி²வ்யா த³ண்ட³தா⁴ரக:। ஜலே மத்ஸ்யானிவாப⁴க்ஷ்யந்து³ர்ப³லம்ʼ ப³லவத்தரா:॥ 12-66-16 (67382) அராஜகா: ப்ரஜா: பூர்வம்ʼ வினேஶுரிதி ந: ஶ்ருதம்। பரஸ்பரம்ʼ ப⁴க்ஷயந்தோ மத்ஸ்யா இவ ஜலே க்ருʼஶான்॥ 12-66-17 (67383) ஸமேத்ய தாஸ்ததஶ்சக்ரு: ஸமயானிதி ந: ஶ்ருதம்। வாக்ஶூரோ த³ண்ட³பருஷோ யஶ்ச ஸ்யாத்பாரதா³ரிக:॥ 12-66-18 (67384) யஶ்ச ந: ஸமயம்ʼ பி⁴ந்த்³யாத்த்யாஜ்யா நஸ்தாத்³ருʼஶா இதி। விஶ்வாஸார்த²ம்ʼ ச ஸர்வேஷாம்ʼ வர்ணானாமவிஶேஷத:। தாஸ்ததா² ஸமயம்ʼ க்ருʼத்வா ஸமயேனாவதஸ்தி²ரே॥ 12-66-19 (67385) ஸஹிதாஸ்தாஸ்ததா³ ஜக்³முரஸுகா²ர்தா: பிதாமஹம்। அனீஶ்வரா வினஶ்யாமோ ப⁴க³வன்னீஶ்வரம்ʼ தி³ஶ॥ 12-66-20 (67386) யம்ʼ பூஜயேம ஸம்பூ⁴ய யஶ்ச ந: ப்ரதிபாலயேத்। தாப்⁴யோ மனும்ʼ வ்யாதி³தே³ஶ மனுர்னாபி⁴நனந்த³ தா:॥ 12-66-21 (67387) மனுருவாச। 12-66-22x (5492) பி³பே⁴மி கர்மண: பாபாத்³ராஜ்யம்ʼ ஹி ப்⁴ருʼஶது³ஷ்கரம்। விஶேஷதோ மனுஷ்யேஷு மித்²யாவ்ருʼத்தேஷு நித்யதா³॥ 12-66-22 (67388) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-66-23x (5493) தமப்³ருவன்ப்ரஜா மா பை⁴ர்விதா⁴ஸ்யாமோ த⁴னம்ʼ தவ। பஶூனாமத² பஞ்சாம்ʼஶம்ʼ த⁴ரண்யஸ்ய ததை²வ ச॥ 12-66-23 (67389) தா⁴ந்யஸ்ய த³ஶமம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ தா³ஸ்யாம: கோஶவர்த⁴னம்। கன்யாம்ʼ ஶுல்கே சாருரூபாம்ʼ விவாஹேஷூத்³யதாஸு ச॥ 12-66-24 (67390) முக்²யேன ஶஸ்த்ரபத்ரேண யே மனுஷ்யா: ப்ரதா⁴நத:। ப⁴வந்தம்ʼ தே(அ)னுயாஸ்யந்தி மஹேந்த்³ரமிவ தே³வதா:॥ 12-66-25 (67391) ஸ த்வம்ʼ ஜாதப³லோ ராஜந்து³ஷ்ப்ரத⁴ர்ஷ: ப்ரதாபவான்। ஸுகே² தா⁴ஸ்யஸி ந: ஸர்வான்குபே³ர இவ நைர்ருʼதான்॥ 12-66-26 (67392) யம்ʼ ச த⁴ர்மம்ʼ சரிஷ்யந்தி ப்ரஜா ராஜ்ஞா ஸுரக்ஷிதா:। சதுர்த²ம்ʼ தஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய த்வத்ஸம்ʼஸ்த²ம்ʼ நோ ப⁴விஷ்யதி॥ 12-66-27 (67393) தேன த⁴ர்மேண மஹதா ஸுக²ம்ʼ லப்³தே⁴ந பா⁴வித:। பாஹ்யஸ்மான்ஸர்வதோ ராஜந்தே³வானிவ ஶதக்ரது:॥ 12-66-28 (67394) விஜயாய ஹி நிர்யாஹி ப்ரதபத்ரஶ்மிவானிவ। மானம்ʼ வித⁴ம ஶத்ரூணாம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ஜனய ந: ஸதா³॥ 12-66-29 (67395) ஸ நிர்யயௌ மஹாதேஜா ப³லேன மஹதா வ்ருʼத:। மஹாபி⁴ஜனஸம்பன்னஸ்தேஜஸா ப்ரஜ்வலன்னிவ॥ 12-66-30 (67396) தஸ்ய த்³ருʼஷ்ட்வா மஹத்வம்ʼ தே மஹேந்த்³ரஸ்யேவ தே³வதா:। அபதத்ரஸிரே ஸர்வே ஸ்வத⁴ர்மே ச த³து³ர்மன:। `வர்ணினஶ்சாஶ்ரமாஶ்சைவ ம்லேச்சா²: ஸர்வே ச த³ஸ்யவ:॥' 12-66-31 (67397) ததோ மஹீம்ʼ பரியயௌ பர்ஜன்ய இவ வ்ருʼஷ்டிமான்। ஶமயன்ஸர்வத: பாபான்ஸ்வகர்மஸு ச யோஜயன்॥ 12-66-32 (67398) ஏவம்ʼ யே பூ⁴திமிச்சே²யு: ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ மானவா: க்வசித்। குர்யூ ராஜானமேவாக்³ரே ப்ரஜானுக்³ரஹகாரணாத்॥ 12-66-33 (67399) நமஸ்யேரம்ʼஶ்ச தம்ʼ ப⁴க்த்யா ஶிஷ்யா இவ கு³ரும்ʼ ஸதா³। தே³வா இவ ச தே³வேந்த்³ரம்ʼ நரா ராஜானமந்திகாத்॥ 12-66-34 (67400) ஸத்க்ருʼதம்ʼ ஸ்வஜனேனேஹ பரோ(அ)பி ப³ஹுமன்யதே। ஸ்வஜனேன த்வவஜ்ஞாதம்ʼ பரே பரிப⁴வந்த்யுத॥ 12-66-35 (67401) ராஜ்ஞ: பரை: பரிப⁴வ: ஸர்வேஷாமஸுகா²வஹ:। தஸ்மாச்ச²த்ரம்ʼ ச பத்ரம்ʼ ச வாஸாம்ʼஸ்யாப⁴ரணானி ச॥ 12-66-36 (67402) போ⁴ஜனான்யத² பானானி ராஜ்ஞே த³த்³யுர்க்³ருʼஹாணி ச। ஆஸனானி ச ஶய்யாஶ்ச ஸர்வோபகரணானி ச॥ 12-66-37 (67403) கோ³ப்தா சாஸ்ய து³ராத⁴ர்ஷ: ஸ்மிதபூர்வாபி⁴பா⁴ஷிதா। ஆபா⁴ஷிதஶ்ச மது⁴ரம்ʼ ப்ரத்யாபா⁴ஷேத மானவான்॥ 12-66-38 (67404) க்ருʼதஜ்ஞோ த்³ருʼட⁴ப⁴க்தி: ஸ்யாத்ஸம்ʼவிபா⁴கீ³ ஜிதேந்த்³ரிய:। ஈக்ஷித: ப்ரதிவீக்ஷேத ம்ருʼது³ வல்கு³ ச சர்ஜு ச॥ ॥ 12-66-39 (67405) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷட்ஷஷ்டிமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 66॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-66-4 இந்த்³ரமேவ ப்ரவ்ருʼணுதே இதி ஜ². பாட²:॥ 12-66-12 த⁴னாதே³ரர்த² உபபோ⁴க³:॥ 12-66-18 வாக்ஶூரோ நிஷ்டுரபா⁴ஷீ। த³ண்ட³பருஷ உக்³ரத³ண்ட³:॥ 12-66-23 கர்த்ரூʼனேனோ க³மிஷ்யதி இதி ஜ². பாட²:॥ 12-66-24 விவாஹேஸூத்³யதாஸு கன்யாஸு ஶுல்கே மௌல்யப்ரஸங்கே³ ஸதி ஸுரூபாம்ʼ கன்யாம்ʼ துப்⁴யம்ʼ தா³ஸ்யாம இத்யர்த²:॥ 12-66-25 ஶஸ்த்ரபத்ரேண ஶஸ்த்ரேண வாஹனேன ச। ப்ரதா⁴நத: ஶ்ரேஷ்டா:। ப்ரத²மார்தே² தஸி:॥ 12-66-29 மானம்ʼ த³ர்பம்। வித⁴ம நாஶய॥ 12-66-31 அபதத்ரஸிரே த்ராஸம்ʼ ப்ராப்தா:॥

12-67-0 (67406) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-67-0x (5494) கிமாஹுர்தை³வதம்ʼ விப்ரா ராஜானம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। மனுஷ்யாணாமதி⁴பதிம்ʼ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-67-1 (67407) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-67-2x (5495) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ப்³ருʼஹஸ்பதிம்ʼ வஸுமனா யதா² பப்ரச்ச² பா⁴ரத॥ 12-67-2 (67408) ராஜா வஸுமனா நாம கௌஸல்யோ தீ⁴மதாம்ʼ வர:। மஹர்ஷி கில பப்ரச்ச² க்ருʼதப்ரஜ்ஞம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதிம்॥ 12-67-3 (67409) ஸர்வம்ʼ வைனயிகம்ʼ க்ருʼத்வா வினயஜ்ஞோ ப்³ருʼஹஸ்பதிம்। த³க்ஷிணானந்தரோ பூ⁴த்வா ப்ரணம்ய விதி⁴பூர்வகம்॥ 12-67-4 (67410) விதி⁴ம்ʼ பப்ரச்ச² ராஜஸ்ய ஸர்வலோகஹிதே ரத:। ப்ரஜானாம்ʼ ஸுக²மன்விச்ச²ந்த⁴ர்மஶீலம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதிம்॥ 12-67-5 (67411) கேன பூ⁴தானி வர்த⁴ந்தே க்ஷயம்ʼ க³ச்ச²ந்தி கேன வா। கமர்சந்தோ மஹாப்ராஜ்ஞ ஸுக²மவ்யயமாப்னுயு:॥ `ஏதன்மே ஶம்ʼஸ தே³வர்ஷே த⁴ர்மகாமார்த²ஸம்ʼஶயம்'॥ 12-67-6 (67412) ஏவம்ʼ ப்ருʼஷ்டோ மஹாப்ராஜ்ஞ: கௌஸல்யேனாமிதௌஜஸா। ராஜஸத்காரமவ்யக்³ரோ ராஜ்யஸ்ய ச விவர்த⁴னம்। த³ண்ட³னீதிம்ʼ ஸமாஶ்ரித்ய ஶஶம்ʼஸாஸ்மை ப்³ருʼஹஸ்பதி:॥ 12-67-7 (67413) ராஜமூலோ மஹாப்ராஜ்ஞ த⁴ர்மோ லோகஸ்ய லக்ஷ்யதே। ப்ரஜா ராஜப⁴யாதே³வ ந கா²த³ந்தி பரஸ்பரம்॥ 12-67-8 (67414) ராஜா ஹ்யேவாகி²லம்ʼ லோகம்ʼ ஸமுதீ³ர்ணம்ʼ ஸமுத்ஸுகம்। ப்ரஸாத³யதி த⁴ர்மேண ப்ரஸாத்³ய ச விராஜதே॥ 12-67-9 (67415) யதா² ஹ்யனுத³யே ராஜன்பூ⁴தானி ஶஶிஸூர்யயோ:। அந்தே⁴ தமஸி மஜ்ஜேயுரபஶ்யந்த: பரஸ்பரம்॥ 12-67-10 (67416) யதா² ஹ்யனுத³கே மத்ஸ்யா நிராக்ரந்தே³ விஹங்க³மா:। விஹரேயுர்யதா²காமம்ʼ விஹிம்ʼஸந்த: புன: புன:॥ 12-67-11 (67417) விமத்²யாதிக்ரமேரம்ʼஶ்ச விஷஹ்யாபி பரஸ்பரம்। அபா⁴வமசிரேணைவ க³ச்சே²யுர்னாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-67-12 (67418) ஏவமேவ வினா ராஜ்ஞா வினஶ்யேயுரிமா: ப்ரஜா:। அந்தே⁴ தமஸி மஜ்ஜேயுரகோ³பா: பஶவோ யதா²॥ 12-67-13 (67419) ஹரேயுர்ப³லவந்தோ(அ)பி து³ர்ப³லானாம்ʼ பரிக்³ரஹான்। ஹன்யுர்வ்யாயச்ச²மானாம்ʼஶ்ச யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-14 (67420) மமேத³மிதி லோகே(அ)ஸ்மின்ன ப⁴வேத்ஸ்வபரிக்³ரஹ:। ந தா³ரா ந ச புத்ர: ஸ்யான்ன த⁴னம்ʼ ந பரிக்³ரஹ:। விஷ்வக்³லோப: ப்ரவர்தேத யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-15 (67421) யானம்ʼ வஸ்த்ரமலங்காரான்ரத்னானி விவிதா⁴நி ச। ஹரேயு: ஸஹஸா பாபா யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-16 (67422) பதேத்³ப³ஹுவித⁴ம்ʼ ஶஸ்த்ரம்ʼ ப³ஹுதா⁴ த⁴ர்மசாரிஷு। அத⁴ர்ம: ப்ரக்³ருʼஹீத: ஸ்யாத்³யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-17 (67423) மாதரம்ʼ பிதரம்ʼ வ்ருʼத்³த⁴மாசார்யமதிதி²ம்ʼ கு³ரும்। க்லிஶ்னீயுரபி ஹிம்ʼஸ்யுர்வா யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-18 (67424) `அன்யாம்ʼஶ்ச க்ரோஶதோ ஹிம்ʼஸ்யுர்லோகோ(அ)யம்ʼ த³ஸ்யுவத்³ப⁴வேத்।' வத⁴ப³ந்த⁴பரிக்லேஶோ நித்யமர்த²வதாம்ʼ ப⁴வேத்। மமத்வம்ʼ ச ந விந்தே³யுர்யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-19 (67425) அந்தாஶ்சாகால ஏவ ஸ்யுர்லோகோ(அ)யம்ʼ த³ஸ்யுஸாத்³ப⁴வேத்। பதேத்³ப³ஹுவித⁴ம்ʼ ராஜ்யம்ʼ யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-20 (67426) ந யோனிதோ³ஷோ வர்தேத ந க்ருʼஷிர்ன வணிக்பத²:। மஜ்ஜேத்³த⁴ர்மஸ்த்ரயீ ந ஸ்யாத்³யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-21 (67427) ந யஜ்ஞா: ஸம்ப்ரவர்தேயுர்விதி⁴வத்ஸ்வாப்தத³க்ஷிணா:। ந விவாஹா: ஸமாஜோ வா யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-22 (67428) ந வ்ருʼஷா: ஸம்ப்ரவர்தேரன்ன மத்²யேரம்ʼஶ்ச க³ர்க³ரா:। கோ⁴ஷா: ப்ரணாஶம்ʼ க³ச்சே²யுர்யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-23 (67429) த்ரஸ்தமுத்³விக்³நஹ்ருʼத³யம்ʼ ஹாஹாபூ⁴தமசேதனம்। க்ஷணேன வினஶேத்ஸர்வம்ʼ யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-24 (67430) ந ஸம்ʼவத்ஸரஸத்ராணி திஷ்டே²யுரகுதோப⁴யா:। விதி⁴வத்³த³க்ஷிணாவந்தி யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-25 (67431) ப்³ராஹ்மணாஶ்சதுரோ வேதா³ந்னாதீ⁴யீரம்ʼஸ்தபஸ்வின:। வித்³யாஸ்னாதா வ்ரதஸ்னாதா யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-26 (67432) ந ப⁴வேத்³த⁴ர்மஸம்ʼஸேவீ மோஹவிப்ரஹதோ ஜன:। ஹர்தா ஸ்வச்சே²ந்த்³ரியோ க³ச்சே²த்³யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-27 (67433) ஹஸ்தாத்³த⁴ஸ்தம்ʼ பரிமுஷேத்³பி⁴த்³யேரன்ஸர்வஸேதவ:। ப⁴யார்தம்ʼ வித்³ரவேத்ஸர்வம்ʼ யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-28 (67434) அனயா: ஸம்ப்ரவபர்தேரன்ப⁴வேத்³வை வர்ணஸங்கர:। து³ர்பி⁴க்ஷமாவிஶேத்³ராஷ்ட்ரம்ʼ யதி³ ராஜா ந பாலயேத்॥ 12-67-29 (67435) விவ்ருʼத்ய ஹி யதா²காமம்ʼ க்³ருʼஹத்³வாராணி ஶேரதே। மனுஷ்யா ரக்ஷிதா ராஜ்ஞா ஸமந்தாத³குதோப⁴யா:॥ 12-67-30 (67436) நாக்ருஷ்டம்ʼ ஸஹதே கஶ்சித்குதோ வா ஹஸ்தலாக⁴வம்। யதி³ ராஜா ந ஸம்யக்³கா³ம்ʼ ரக்ஷயத்யபி தா⁴ர்மிக:॥ 12-67-31 (67437) ஸ்த்ரியஶ்சாபுருஷா மார்க³ம்ʼ ஸர்வாலங்காரபூ⁴ஷிதா:। நிர்ப⁴யா: ப்ரதிபத்³யந்தே யதி³ ரக்ஷதி பூ⁴மிப:॥ 12-67-32 (67438) த⁴ர்மமேவ ப்ரபத்³யந்தே ந ஹிம்ʼஸந்தி பரஸ்பரம்। அனுக்³ருʼஹ்ணந்தி சான்யோன்யம்ʼ யதா³ ரக்ஷதி பூ⁴மிப:॥ 12-67-33 (67439) யஜந்தே ச மஹாயஜ்ஞைஸ்த்ரயோ வர்ணா: ப்ருʼத²க்³விதை⁴:। யுக்தாஶ்சாதீ⁴யதே வித்³யாம்ʼ யதா³ ரக்ஷதி பூ⁴மிப:॥ 12-67-34 (67440) வார்தாமூலோ ஹ்யயம்ʼ லோகஸ்தயா வை தா⁴ர்யதே ஸதா³। தத்ஸர்வம்ʼ வர்ததே ஸம்யக்³யதா³ ரக்ஷதி பூ⁴மிப:॥ 12-67-35 (67441) யதா³ ராஜா து⁴ரம்ʼ ஶ்ரேஷ்டா²மாதா³ய வஹதி ப்ரஜா:। மஹதா ப³லயோகே³ந ததா³ லோக: ப்ரஸீத³யி॥ 12-67-36 (67442) யஸ்யாபா⁴வேன பூ⁴தானாமபா⁴வ: ஸ்யாத்ஸமந்தத:। பா⁴வே ச பா⁴வோ நித்யம்ʼ ஸ்யாத்கஸ்தம்ʼ ந ப்ரதிபூஜயேத்॥ 12-67-37 (67443) தஸ்ய யோ வஹதே பா⁴ரம்ʼ ஸர்வலோகஸுகா²வஹம்। திஷ்ட²ன்ப்ரியஹிதே ராஜ்ஞ உபௌ⁴ லோகாவிமௌ ஜயேத்॥ 12-67-38 (67444) யஸ்தஸ்ய புருஷ: பாபம்ʼ மனஸா(அ)ப்யனுசிந்தயேத்। அஸம்ʼஶயமிஹ க்லிஷ்ட: ப்ரேத்யாபி நரகம்ʼ வ்ரஜேத்॥ 12-67-39 (67445) ந ஹி ஜாத்வவமந்தவ்யோ மனுஷ்ய இதி பூ⁴மிப:। மஹதீ தே³வதா ஹ்யேஷா நரரூபேண திஷ்ட²தி॥ 12-67-40 (67446) குருதே பஞ்சரூபாணி காலயுக்தானி ய: ஸதா³। ப⁴வத்யக்³நிஸ்ததா²(அ)(அ)தி³த்யோ ம்ருʼத்யுர்வைஶ்ரவணோ யம:॥ 12-67-41 (67447) யதா³ ஹ்யாஸீத³த: பாபாந்த³ஹத்யுக்³ரேண தேஜஸா। மித்²யோபசரிதோ ராஜா ததா³ ப⁴வதி பாவக:॥ 12-67-42 (67448) யதா³ பஶ்யதி சாரேண ஸர்வபூ⁴தானி பூ⁴மிப:। க்ஷேமம்ʼ ச க்ருʼத்வா வ்ரஜதி ததா³ ப⁴வதி பா⁴ஸ்கர:॥ 12-67-43 (67449) அஶுசீம்ʼஶ்ச யதா³ க்ருத்³த⁴: க்ஷிணோதி ஶதஶோ நரான்। ஸபுத்ரபௌத்ரான்ஸாமாத்யாம்ʼஸ்ததா³ ப⁴வதி ஸோந்தக:॥ 12-67-44 (67450) யதா³ த்வதா⁴ர்மிகான்ஸர்வாம்ʼஸ்தீக்ஷ்ணைர்த³ண்·டை³ர்னியச்ச²தி। தா⁴ர்மிகாம்ʼஶ்சானுக்³ருʼஹ்ணாதி ப⁴வத்யத² யமஸ்ததா³॥ 12-67-45 (67451) யதா³ து த⁴னதா⁴ராபி⁴ஸ்தர்பயத்யுபகாரிண:। ஆச்சி²நத்தி ச ரத்னானி விவிதா⁴ந்யபகாரிணாம்ʼ॥ 12-67-46 (67452) ஶ்ரியம்ʼ த³தா³தி கஸ்மைசித்கஸ்மாச்சித³பகர்ஷதி। ததா³ வைஶ்ரவணோ ராஜா லோகே ப⁴வதி பூ⁴மிப:॥ 12-67-47 (67453) நாஸ்யாபவாதே³ ஸ்தா²தவ்யம்ʼ த³க்ஷேணாக்லிஷ்டகர்மணா। த⁴ர்மமாகாங்க்ஷதா லோகே ஈஶ்வரஸ்யானஸூயதா॥ 12-67-48 (67454) ந ஹி ராஜ்ஞ: ப்ரதீபானி குர்வன்ஸுக²மவாப்னுயாத்। புத்ரோ ப்⁴ராதா வயஸ்யோ வா யத்³யப்யாத்மஸமோ ப⁴வேத்॥ 12-67-49 (67455) குர்யாத்க்ருʼஷ்ணக³தி: ஶேஷம்ʼ ஜ்வலிதோ(அ)னிலஸாரதி²:। ந து ராஜ்ஞா(அ)பி⁴பன்னஸ்ய ஶேஷம்ʼ க்வசன வித்³யதே॥ 12-67-50 (67456) தஸ்ய ஸர்வாணி ரக்ஷ்யாணி தூ³ரத: பரிவர்ஜயேத்। ம்ருʼத்யோரிவ ஜுகு³ப்ஸேத ராஜஸ்வஹரணான்னர:॥ 12-67-51 (67457) வத்⁴யேதபி⁴ம்ருʼஶன்ஸத்³யோ ம்ருʼக³: கூடமிவ ஸ்ப்ருʼஶன்। ஆத்மஸ்வமிவ ஸம்ʼரக்ஷேத்³ராஜஸ்வமிஹ பு³த்³தி⁴மான்॥ 12-67-52 (67458) மஹாந்தம்ʼ நரகம்ʼ கோ⁴ரமப்ரதிஷ்ட²மசேதஸ:। பதந்தி சிரராத்ராய ராஜவித்தாபஹாரிண:॥ 12-67-53 (67459) ராஜா போ⁴ஜோ விராட் ஸம்ராட் க்ஷத்ரியோ பூ⁴பதிர்ன்ருʼப:। ய ஏபி⁴: ஸ்தூயதே ஶப்³தை³: கஸ்தம்ʼ நார்சிதுமர்ஹதி॥ 12-67-54 (67460) தஸ்மாத்³பு³பூ⁴ஷுர்னியதோ ஜிதாத்மா ஸம்ʼயதேந்த்³ரிய:। மேதா⁴வீ த்⁴ருʼதிமாந்த³க்ஷ: ஸம்ʼஶ்ரயேத் மஹீபதிம்॥ 12-67-55 (67461) க்ருʼதஜ்ஞம்ʼ ப்ராஜ்ஞமக்ஷுத்³ரம்ʼ த்³ருʼட⁴ப⁴க்திம்ʼ ஜிதேந்த்³ரியம்। த⁴ர்மனித்யம்ʼ ஸ்தி²தம்ʼ ஸ்தா²நே மந்த்ரிணம்ʼ பூஜயேன்ன்ருʼப:॥ 12-67-56 (67462) த்³ருʼட⁴ப⁴க்திம்ʼ க்ருʼதப்ரஜ்ஞம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞம்ʼ ஸம்ʼயதேந்த்³ரியம்। ஶூரமக்ஷுத்³ரகர்மாணம்ʼ ப்ரஸித்³த⁴ம்ʼ ஜனமாஶ்ரயேத்॥ 12-67-57 (67463) ராஜா ப்ரக³ல்ப⁴ம்ʼ புருஷம்ʼ கரோதி ராஜா ப்⁴ருʼஶம்ʼ ப்³ருʼம்ʼஹயதே மனுஷ்யம்। ராஜாபி⁴பன்னஸ்ய குத: ஸுகா²நி ராஜா(அ)ப்⁴யுபேதம்ʼ ஸுகி²நம்ʼ கரோதி॥ 12-67-58 (67464) `ராஜா ப்ரஜானாம்ʼ ப்ரத²மம்ʼ ஶரீரம்ʼ ப்ரஜாஶ்ச ராஜ்ஞோ(அ)ப்ரதிமம்ʼ ஶரீரம்। ராஜ்ஞா விஹீனா ந ப⁴வந்தி தே³ஶா தே³ஶைர்விஹீனா ந ந்ருʼபா ப⁴வந்தி॥' 12-67-59 (67465) ராஜா ப்ரஜானாம்ʼ ஹ்ருʼத³யம்ʼ க³ரீயோ க³தி: ப்ரதிஷ்டா² ஸுக²முத்தமம்ʼ ச। ஸமாஶ்ரிதா லோகமிமம்ʼ பரம்ʼ ச ஜயந்தி ஸம்யக்புருஷா நரேந்த்³ர॥ 12-67-60 (67466) நராதி⁴பஶ்சாப்யனுஶிஷ்ய மேதி³நீம்ʼ த³மேன ஸத்யேன ச ஸௌஹ்ருʼதே³ந। மஹத்³பி⁴ரிஷ்ட்வா க்ரதுபி⁴ர்மஹாயஶா ஸ்த்ரிவிஷ்டபே ஸ்தா²நமுபைதி ஶாஶ்வதம்॥ 12-67-61 (67467) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-67-62x (5496) ஸ ஏவமுக்தோ(அ)ங்கி³ரஸா கௌஸல்யோ ராஜஸத்தம:। ப்ரயத்னாத்க்ருʼதவான்வீர: ப்ரஜாபாலனமுத்தமம்॥ ॥ 12-67-62 (67468) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 67॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-67-4 வைனயிகம்ʼ அப்⁴யுத்தா²நாபி⁴வாத³னாதி³கம்। த³க்ஷிணா த³க்ஷிணாதோ(அ)னந்தர:। ஸமீபே பூ⁴த்வாப்ரத³க்ஷிணீக்ருʼத்யேத்யர்த²:॥ 12-67-11 அனுத³கே அல்போத³கே। நிராக்ரந்தே³ ஹிம்ʼஸ்ரப⁴யரஹிதே॥ 12-67-14 வ்யாயச்ச²மானான்ஸ்வம்ʼஸ்வமர்த²ம்ʼ அதா³த்ரூʼன்॥ 12-67-15 விஷ்வக்ஸர்வத: லோப: அர்தா²நாம்ʼ லும்பனம்॥ 12-67-18 அந்தா⁴ஶ்ச க்ரோஶத இதி த³.பாட²:॥ 12-67-21 யோனிதோ³ஷ: வ்யபி⁴சாரே விகா³நம்॥ 12-67-23 ந ஸம்ப்ரவர்தேரன் ந ரேத: ஸிஞ்சேரன்। க³ர்க³ரா: த³தி⁴மந்த²னபாத்ராணி॥ 12-67-28 ஹஸ்தாத்³த⁴ஸ்தம்ʼ ஹஸ்தஸ்த²மபி சோரா ஹரேயு:॥ 12-67-30 விவ்ருʼத்ய உத்³தா⁴ட்ய॥ 12-67-31 ஹஸ்தலாக⁴வம்ʼ தத்ஸாத்⁴யம்ʼ தாட³னம்। அக்ருஷ்டம்ʼ கா³லனம்ʼ வா குதோ ந ஸஹதே। அபிது அனாயகத்வாத்ஸஹத ஏவ। கா³ம்ʼ ப்ருʼத்²வீம்॥ 12-67-32 அபுருஷா: அரக்ஷிதா அபி॥ 12-67-35 த்ரய்யா வை இதி ஜ². பாட²:। தத்ர வார்தா ஜீவிகா தன்மூல:। த்ரய்யா ச வ்ருʼஷ்ட்யா தி³ஹேதுதயா த்ராயதே ரக்ஷதே ஸர்வம்ʼ த்ரயீ வார்தாதி³ரித்யர்த²:॥ 12-67-42 ஆஸீத³த: ஸமீபஸ்தா²ந்। மித்²யோபசரிதோ வஞ்சித:॥ 12-67-48 தஸ்யோபதே³ஶே ஸ்தா²தவ்யமிதி ட.ட³.த². பாட²:॥ 12-67-50 அபி⁴பன்னஸ்ய திரஸ்க்ருʼதஸ்ய॥ 12-67-52 கூடம்ʼ மாரணயந்த்ரம்॥ 12-67-54 போ⁴ஜ: ஸுகா²நாம்ʼ போ⁴ஜயிதா॥ 12-67-55 பு³பூ⁴ஷுர்ப⁴விதுமிச்சு²:॥ 12-67-58 நிஷித்³த⁴ஜனமாஶ்ரயேதி³தி ஜ². பாட²:। தத்ர நிஷித்³தா⁴ ஜனா யேன தம்। அஹமேகம்ʼ ஏவேத³ம்ʼ கார்யம்ʼ கரிஷ்யாமி கிமேதைரிதி வாதி³நமித்யர்த²:॥ 12-67-60 ஸமாஶ்ரிதா ராஜானமிதி ஶேஷ:॥

12-68-0 (67469) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-68-0x (5497) பார்தி²வேன விஶேஷேண கிம்ʼ கார்யமவஶிஷ்யதே। கத²ம்ʼ ரக்ஷ்யோ ஜனபத³: கத²ம்ʼ வத்⁴யாஶ்ச ஶத்ரவ:॥ 12-68-1 (67470) கத²ம்ʼ சாரான்ப்ரயுஞ்ஜீத வர்ணான்விஶ்வாஸயேத்கத²ம்। கத²ம்ʼ ப்⁴ருʼத்யான்கத²ம்ʼ தா³ரான்கத²ம்ʼ புத்ராம்ʼஶ்ச பா⁴ரத॥ 12-68-2 (67471) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-68-2x (5498) ராஜவ்ருʼத்தம்ʼ மஹாராஜ ஶ்ருʼணுஷ்வாவஹிதோ(அ)கி²லம்। யத்கார்யம்ʼ பார்தி²வேனாதௌ³ பார்தி²வப்ரக்ருʼதேன வா॥ 12-68-3 (67472) ஆத்மா ஜேய: ஸதா³ ராஜ்ஞா ததோ ஜேயாஶ்ச ஶத்ரவ:। அஜிதாத்மா நரபதிர்விஜயேத கத²ம்ʼ ரிபூன்॥ 12-68-4 (67473) ஏதாவானாத்மவிஜய: பஞ்சவர்க³வினிக்³ரஹ:। ஜிதேந்த்³ரியோ நரபதிர்பா³தி⁴தும்ʼ ஶக்னுயாத்³ரிபுன்॥ 12-68-5 (67474) ந்யஸேத கு³ல்மாந்து³ர்கே³ஷு ஸந்தௌ⁴ ச குருனந்த³ன। நக³ரோபவனே சைவ புரோத்³யானே ததை²வ ச॥ 12-68-6 (67475) ஸம்ʼஸ்தா²நேஷு ச ஸர்வேஷு புடேஷு நக³ரஸ்ய ச। மத்⁴யே ச நரஶார்தூ³ல ததா² ராஜனிவேஶனே॥ 12-68-7 (67476) ப்ரணிர்தீ⁴ஶ்ச தத: குர்யாஜ்ஜடா³ந்த⁴ப³தி⁴ராக்ருʼதீன்। பும்ʼஸ: பரீக்ஷிதான்ப்ராஜ்ஞான்க்ஷுத்பிபாஸாஶ்ரமக்ஷமான்॥ 12-68-8 (67477) அமாத்யேஷு ச ஸர்வேஷு மித்ரேஷு த்ரிவிதே⁴ஷு ச। புத்ரேஷு ச மஹாராஜ ப்ரணித³த்⁴யாத்ஸமாஹித:॥ 12-68-9 (67478) புரே ஜனபதே³ சைவ ததா² ஸாமந்தராஜஸு। யதா² ந வித்³யுரன்யோன்யம்ʼ ப்ரணிதே⁴யாஸ்ததா² ஹி தே॥ 12-68-10 (67479) சாராம்ʼஶ்ச வித்³யாத்ப்ரஹிதான்பரேண ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஆபணேஷு விஹாரேஷு ஸமவாயேஷு வீதி²ஷு॥ 12-68-11 (67480) ஆராமேஷு ததோ²த்³யானே பண்டி³தானாம்ʼ ஸமாக³மே। வேஶேஷு சத்வரே சைவ ஸபா⁴ஸ்வாவஸதே²ஷு ச॥ 12-68-12 (67481) ஏவம்ʼ விஹன்யாச்சாரேண பரசாரம்ʼ விசக்ஷண:। சாரே ச விஹதே ஸர்வம்ʼ ஹதம்ʼ ப⁴வதி பா⁴ரத॥ 12-68-13 (67482) யதா³ து ஹீனம்ʼ ந்ருʼபதிர்வித்³யாதா³த்மானமாத்மனா। அமாத்யை: ஸஹ ஸம்ʼமந்த்ர்ய குர்யாத்ஸந்தி⁴ம்ʼ ப³லீயஸா॥ 12-68-14 (67483) `வித்³வாம்ʼஸ: க்ஷத்ரியா வைஶ்யா ப்³ராஹ்மணாஶ்ச ப³ஹுஶ்ருதா:। த³ண்ட³னீதௌ து நிஷ்பன்னா மந்த்ரிண: ப்ருʼதி²வீபதே॥ 12-68-15 (67484) ப்ரஷ்டவ்யோ ப்³ராஹ்மண: பூர்வம்ʼ நீதிஶாஸ்த்ரஸ்ய தத்வவித்। பஶ்சாத்ப்ருʼச்சே²த பூ⁴பால: க்ஷத்ரியம்ʼ நீதிகோவித³ம்। வைஶ்யஶூத்³ரௌ ததா² பூ⁴ய: ஶாஸ்த்ரஜ்ஞௌ ஹிதகாரிணௌ॥ ' 12-68-16 (67485) அஜ்ஞாயமானே ஹீனத்வே ஸந்தி⁴ம்ʼ குர்யாத்பரேண வை। லிப்ஸுர்வா கஞ்சிதே³வார்த²ம்ʼ த்வரமாணோ விசக்ஷண:॥ 12-68-17 (67486) கு³ணவந்தோ மஹோத்ஸாஹா த⁴ர்மஜ்ஞா: ஸாத⁴வஶ்ச யே। ஸந்த³தீ⁴த ந்ருʼபஸ்தைஶ்ச ராஷ்ட்ரம்ʼ த⁴ர்மேண பாலயன்॥ 12-68-18 (67487) உச்சி²த்³யமானமாத்மானம்ʼ ஜ்ஞாத்வா ராஜா மஹாமதி:। பூர்வாபகாரிணோ ஹன்யால்லோகத்³விஷ்டாம்ʼஶ்ச ஸர்வஶ:॥ 12-68-19 (67488) யோ நோபகர்தும்ʼ ஶக்னோதி நாபகர்தும்ʼ மஹீபதி:। ந ஶக்யரூபஶ்சோத்³த⁴ர்துமுபேக்ஷ்யஸ்தாத்³ருʼஶோ ப⁴வேத்॥ 12-68-20 (67489) யாத்ராம்ʼ யாயாத³விஜ்ஞாதமனாக்ரந்த³மனந்தரம்। வ்யாஸக்தம்ʼ ச ப்ரமத்தம்ʼ ச து³ர்ப³லம்ʼ ச விசக்ஷண:॥ 12-68-21 (67490) யாத்ராமாஜ்ஞாபயேத்³வீர: கல்ய: புஷ்டப³ல: ஸுகீ²। பூர்வம்ʼ க்ருʼத்வா விதா⁴நம்ʼ ச யாத்ராயாம்ʼ நக³ரே ததா²॥ 12-68-22 (67491) ந ச பஶ்யோ ப⁴வேத³ஸ்ய ந்ருʼபோ யஶ்சாதிவீர்யவான்। ஹீனஶ்ச ப³லவீர்யாப்⁴யாம்ʼ கர்ஷயம்ʼஸ்தத்பரோ வஸேத்॥ 12-68-23 (67492) ராஷ்ட்ரம்ʼ ச பீட³யேத்தஸ்ய ஶஸ்த்ராக்³நிவிஷமூர்ச்ச²னை:। அமாத்யவல்லபா⁴நாம்ʼ ச விவாதா³ம்ʼஸ்தஸ்ய காரயேத்॥ 12-68-24 (67493) வர்ஜனீயம்ʼ ஸதா³ யுத்³த⁴ம்ʼ ராஜ்யகாமேன தீ⁴மதா। உபாயைஸ்த்ரிபி⁴ராதா³நமர்த²ஸ்யாஹ ப்³ருʼஹஸ்பதி:॥ 12-68-25 (67494) ஸாந்த்வேன து ப்ரதா³நேன பே⁴தே³ந ச நராதி⁴ப। யமர்த²ம்ʼ ஶக்னுயாத்ப்ராப்தும்ʼ தேன துஷ்யேத பண்டி³த:॥ 12-68-26 (67495) ஆத³தீ³த ப³லிம்ʼ சாபி ப்ரஜாப்⁴ய: குருனந்த³ன। ஷங்பா⁴க³மமிதப்ரஜ்ஞஸ்தாஸாமேவாபி⁴கு³ப்தயே॥ 12-68-27 (67496) த³ஶாத⁴ர்மக³தேப்⁴யோ யத்³வஸு ப³ஹ்வல்பமேவ வா। தன்னாத³தீ³த ஸஹஸா பௌராணாம்ʼ ரக்ஷணாய வை॥ 12-68-28 (67497) யதா² புத்ராஸ்ததா² பௌரா த்³ரஷ்டவ்யாஸ்தே ந ஸம்ʼஶய:। ப⁴க்திஶ்சைஷு ந கர்தவ்யா வ்யவஹாரப்ரத³ர்ஶனே॥ 12-68-29 (67498) ஶ்ரோதும்ʼ சைவ ந்யஸேத்³ராஜா ப்ராஜ்ஞான்ஸர்வார்த²த³ர்ஶின:। வ்யவஹாரேஷு ஸததம்ʼ தத்ர ராஜ்யம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-68-30 (67499) ஆகரே லவணே ஶுல்கே தரே நாக³ப³லே ததா²। ந்யஸேத³மாத்யான்ன்ருʼபதி: ஸ்வாப்தான்வா புருஷான்ஹிதான்॥ 12-68-31 (67500) ஸம்யக்³த³ண்ட³த⁴ரோ நித்யம்ʼ ராஜா த⁴ர்மமவாப்னுயாத்। ந்ருʼபஸ்ய ஸததம்ʼ த³ண்ட³: ஸம்யக்³த⁴ர்ம: ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-68-32 (67501) வேத³வேதா³ங்க³வித்ப்ராஜ்ஞ: ஸுதபஸ்வீ ந்ருʼபோ ப⁴வேத்। தா³நஶீலஶ்ச ஸததம்ʼ யஜ்ஞஶீலஶ்ச பா⁴ரத॥ 12-68-33 (67502) ஏதே கு³ணா: ஸமஸ்தா: ஸ்யுர்ன்ருʼபஸ்ய ஸததம்ʼ ஸ்தி²ரா:। வ்யவஹாரஸ்ய லோபேன குத: ஸ்வர்க³: குதோ யஶ:॥ 12-68-34 (67503) யதா³ து பீடி³தோ ராஜா ப⁴வேத்³ராஜ்ஞா ப³லீயஸா। [ததா³பி⁴ஸம்ʼஶ்ரயேத்³து³ர்க³ம்ʼ பு³த்³தி⁴மான்ப்ருʼதி²வீபதி:॥ 12-68-35 (67504) விதா⁴வாக்ரம்ய மித்ராணி விதா⁴நமுபகல்பயேத்। ஸாமபே⁴தா³ந்விரோதா⁴ர்த²ம்ʼ விதா⁴நமுபகல்பயேத்॥] 12-68-36 (67505) `த்ரிதா⁴ து க்ருʼத்வா மித்ராணி விதா⁴நமுபகல்பயேத்।' கோ⁴ஷான்ன்யஸேத மார்கே³ஷு க்³ராமானுத்தா²பயேத³பி। ப்ரவேஶயேச்ச தான்ஸர்வாஞ்ஶாகா²நக³ரகேஷ்வபி॥ 12-68-37 (67506) யே கு³ப்தாஶ்சைவ து³ர்கா³ஶ்ச தே³ஶாஸ்தேஷு ப்ரவேஶயேத்। த⁴னினோ ப³லமுக்²யாம்ʼஶ்ச ஸாந்த்வயித்வா புன: புன:॥ 12-68-38 (67507) ஸஸ்யாபி⁴ஹாரம்ʼ குர்வீத ஸ்வயமேவ நராதி⁴ப:। அஸம்ப⁴வே ப்ரவேஶஸ்ய தா³ஹயேத³க்³நினா ப்⁴ருʼஶம்॥ 12-68-39 (67508) க்ஷேத்ரஸ்தே²ஷு ச ஸஸ்யேஷு ஶத்ரோருபஜபேன்னரான்। வினாஶயேத்³வா தத்ஸர்வம்ʼ ப³லேனாத² ஸ்வகேன வை॥ 12-68-40 (67509) நதீ³மார்கே³ஷு ச ததா² ஸங்க்ரமானவஸாத³யேத்। ஜலம்ʼ விஸ்ராவயேத்ஸர்வமவிஸ்ராவ்யம்ʼ ச தூ³ஷயேத்॥ 12-68-41 (67510) ததா³த்வேனாயதீபி⁴ஶ்ச நிவஸேத்³பூ⁴ம்யனந்தரம்। ப்ரதிகா⁴தம்ʼ பரஸ்யாஜௌ யுத்³த⁴காலே(அ)ப்யுபஸ்தி²தே॥ 12-68-42 (67511) து³ர்கா³ணாம்ʼ சாபி⁴தோ ராஜா மூலச்சே²த³ம்ʼ ப்ரகாரயேத்। ஸர்வேஷாம்ʼ க்ஷுத்³ரவ்ருʼக்ஷாணாம்ʼ சைத்யவ்ருʼக்ஷான்விவர்ஜயேத்॥ 12-68-43 (67512) ப்ரவ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ ச வ்ருʼக்ஷாணாம்ʼ ஶாகா²ம்ʼ ப்ரச்சே²த³யேத்ததா²। சைத்யானாம்ʼ ஸர்வதா² த்யாஜ்யமபி பத்ரஸ்ய பாதனம்॥ 12-68-44 (67513) `தே³வானாமாஶ்ரயாஶ்சைத்யா யக்ஷராக்ஷஸபோ⁴கி³நாம்। பிஶாசபன்னகா³நாம்ʼ ச க³ந்த⁴ர்வாப்ஸரஸாமபி। ரௌத்³ராணாம்ʼ சைவ பூ⁴தானாம்ʼ தஸ்மாத்தான்பரிவர்ஜயேத்॥ 12-68-45 (67514) ஶ்ரூயதே ஹி நிகும்பே⁴ந ஸௌதா³ஸஸ்ய ப³லம்ʼ ஹதம்। மஹேஶ்வரக³ணேஶேன வாராணஸ்யாம்ʼ நராதி⁴ப॥ ' 12-68-46 (67515) ப்ரக³ண்டீ³: காரயேத்ஸம்யகா³காஶஜனநீஸ்ததா³। ஆபூரயேச்ச பரிகா²ம்ʼ ஸ்தா²ணுனக்ரஜ²ஷாகுலாம்॥ 12-68-47 (67516) ஸங்கடத்³வாரகாணி ஸ்யுருச்ச்²வாஸார்த²ம்ʼ புரஸ்ய ச। தேஷாம்ʼ ச த்³வாரவத்³கு³ப்தி: கார்யா ஸர்வாத்மனா ப⁴வேத்॥ 12-68-48 (67517) த்³வாரேஷு ச கு³ரூண்யேவ யந்த்ராணி ஸ்தா²பயேத்ஸதா³। ஆராபயேச்ச²தக்⁴நீஶ்ச ஸ்வாதீ⁴நானி ச காரயேத்॥ 12-68-49 (67518) காஷ்டா²நி சாபி⁴ஹார்யாணி ததா² கூபாம்ʼஶ்ச கா²நயேத்। ஸம்ʼஶோத⁴யேத்ததா² கூபான்க்ருʼதான்பூர்வபயோர்தி²பி⁴:॥ 12-68-50 (67519) த்ருʼணச்ச²ன்னானி வேஶ்மானி பங்கேனாத² ப்ரலேபயேத்। நிர்ஹரேச்ச த்ருʼணம்ʼ மாஸி சைத்ரே வஹ்னிப⁴யாத்புரா॥ 12-68-51 (67520) நக்தமேவ ச ப⁴க்தானி பாசயேத நராதி⁴ப:। ந தி³வா ஜ்வாலயேத³க்³நிம்ʼ வர்ஜயித்வா(அ)(அ)க்³நிஹோத்ரிகம்॥ 12-68-52 (67521) `யதா²ஸம்ப⁴வஶைலானி சைஷ்டகானி ச காரயேத்। ம்ருʼண்மயானி ச குர்வீத ஜ்ஞாத்வா தே³ஶம்ʼ ப³லாப³லம்॥ ' 12-68-53 (67522) கர்மாராரிஷ்டஶாலாஸு ஜ்வலேத³க்³நி: ஸுரக்ஷித:। க்³ருʼஹாணி ச ப்ரவேஶ்யாந்தர்விதே⁴ய: ஸ்யாத்³து⁴தாஶன:॥ 12-68-54 (67523) மஹாத³ண்ட³ஶ்ச தஸ்ய ஸ்யாத்³யஸ்யாக்³நிர்வை தி³வா ப⁴வேத்। ப்ரகோ⁴ஷயேத³தை²வம்ʼ ச ரக்ஷணார்த²ம்ʼ புரஸ்ய ச॥ 12-68-55 (67524) பி⁴க்ஷுகாம்ʼஶ்சாக்ரிகாம்ʼஶ்சைவ க்லீபோ³ந்மத்தான்குஶீலவான்। பா³ஹ்யான்குர்யான்னரஶ்ரேஷ்ட² தோ³ஷாய ஸ்யுர்ஹி தே ஶடா²:॥ 12-68-56 (67525) சத்வரேஷ்வத² தீர்தே²ஷு ஸபா⁴ஸ்வாவஸதே²ஷு ச। யதா²ர்த²வர்ணம்ʼ ப்ரணிதி⁴ம்ʼ குர்யாத்ஸர்வத்ர பார்தி²வ:॥ 12-68-57 (67526) விஶாலான்ராஜமார்கா³ம்ʼஶ்ச காரயேத நராதி⁴ப:। ப்ரபாஶ்ச விபணீஶ்சைவ யதோ²த்³தே³ஶம்ʼ ஸமாதி³ஶேத்॥ 12-68-58 (67527) பா⁴ண்டா³கா³ராயுதா⁴கா³ராந்தா⁴ந்யாகா³ராம்ʼஶ்ச ஸர்வஶ:। அஶ்வாகா³ரான்க³ஜாகா³ரான்ப³லாதி⁴கரணானி ச॥ 12-68-59 (67528) பரிகா²ஶ்சைவ கௌரவ்ய ப்ரதோலீஸங்கடானி ச। ந ஜாது கஶ்சித்பஶ்யேத கு³ஹ்யமேதத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-68-60 (67529) அர்த²ஸம்ʼநிசயம்ʼ குர்யாத்³ராஜா பரப³லார்தி³த:। தைலம்ʼ மது⁴ க்⁴ருʼதம்ʼ ஸஸ்யமௌஷதா⁴நி ச ஸர்வஶ:॥ 12-68-61 (67530) அங்கா³ரகுஶமுஞ்ஜானாம்ʼ பலாஶஶரவர்ணினாம்। யவஸேந்த⁴னதி³க்³தா⁴நாம்ʼ காரயேத ச ஸஞ்சயான்॥ 12-68-62 (67531) ஆயுதா⁴நாம்ʼ ச ஸர்வேஷாம்ʼ ஶக்த்ய்ருʼஷ்டிப்ராஸசர்மணாம்। ஸஞ்சயானேவமாதீ³நாம்ʼ காரயேத நராதி⁴ப:॥ 12-68-63 (67532) ஔஷதா⁴நி ச ஸர்வாணி மூலானி ச ப²லானி ச। சதுர்விதா⁴ம்ʼஶ்ச வைத்³யான்வை ஸங்க்³ருʼஹ்ணீயாத்³விஶேஷட²:॥ 12-68-64 (67533) நடாம்ʼஶ்ச நர்தகாம்ʼஶ்சைவ மல்லான்மாயாவினஸ்ததா²। ஶோப⁴யேயு: புரவரம்ʼ மோத³யேயுஶ்ச ஸர்வஶ:॥ 12-68-65 (67534) யத: ஶங்கா ப⁴வேச்சாபி ப்⁴ருʼத்யதோ(அ)தா²பி மந்த்ரித:। பௌரேப்⁴யோ ந்ருʼபதேர்வாபி ஸ்வாதீ⁴நான்காரயேத தான்॥ 12-68-66 (67535) க்ருʼதே கர்மாணி ராஜா தான்பூஜயேத்³த⁴னஸஞ்சயை:। மானநேன யதா²ர்ஹேண ஸாந்த்வேன விவிதே⁴ந ச॥ 12-68-67 (67536) நிர்வேத³யித்வா து பரம்ʼ ஹத்வா வா குருனந்த³ன। க³தான்ருʼண்யோ ப⁴வேத்³ராஜா யதா² ஶாஸ்த்ரே நித³ர்ஶிதம்॥ 12-68-68 (67537) ராஜ்ஞா ஸப்தைவ ரக்ஷ்யாணி தானி சைவ நிபோ³த⁴ மே। ஆத்மா(அ)மாத்யாஶ்ச கோஶாஶ்ச த³ண்டோ³ மித்ராணி சைவ ஹி॥ 12-68-69 (67538) ததா² ஜனபதா³ஶ்சைவ புரம்ʼ ச குருனந்த³ன। ஏதத்ஸப்தாத்மகம்ʼ ராஜ்யம்ʼ பரிபால்யம்ʼ ப்ரயத்னத:॥ 12-68-70 (67539) ஷாங்கு³ண்யம்ʼ ச த்ரிவர்க³ம்ʼ ச த்ரிவர்க³பரமம்ʼ ததா²। யோ வேத்தி புருஷவ்யாக்⁴ர ஸ பு⁴ங்க்தே ப்ருʼதி²வீமிமாம்॥ 12-68-71 (67540) ஷாங்கு³ண்யமிதி யத்ப்ரோக்தம்ʼ தன்னிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸந்தா⁴யாஸனமித்யேவ யாத்ராஸந்தா⁴நமேவ ச॥ 12-68-72 (67541) விக்³ருʼஹ்யாஸனமித்யேவ யாத்ராம்ʼ ஸம்பரிக்³ருʼஹ்ய ச। த்³வைதீ⁴பா⁴வஸ்ததா²(அ)ன்யேஷாம்ʼ ஸம்ʼஶ்ரயோ(அ)த² பரஸ்ய ச॥ 12-68-73 (67542) த்ரிவர்க³ஶ்சாபி ய: ப்ரோக்தஸ்தமிஹைகமனா: ஶ்ருʼணு। க்ஷய: ஸ்தா²நம்ʼ ச வ்ருʼத்³தி⁴ஶ்ச த்ரிவர்க³: பரமஸ்ததா²॥ 12-68-74 (67543) `த⁴ர்மஶ்சார்த²ஶ்ச காமஶ்ச த்ரிவர்கோ³ வை ஸனாதன:। மந்த்ரஶ்சைவ ப்ரபா⁴வஶ்ச உத்ஸாஹஶ்சைவ தாந்த்ரிக:। ஶக்தித்ரயம்ʼ ஸமாக்²யாதம்ʼ த்ரிவர்க³ஸ்ய ச தத்பரம்॥ 12-68-75 (67544) கார்யம்ʼ ச காரணம்ʼ சைவ கர்தா ச பரிகீர்தித:। ஏதத்பரதரம்ʼ வித்³யாந்த்ரிவர்கா³த³பி பா⁴ரத। ஸர்வேபாம்ʼ ச க்ஷயே ராஜன்யஸ்த்ரிவர்க³: ஸனாதன:॥ 12-68-76 (67545) ஸத்வம்ʼ ரஜஸ்தமஶ்சைவ த்ரிவர்க³கரணம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்। தேனாத்யந்தவிமுக்தஶ்ச முக்த: புருஷ உச்யதே॥ 12-68-77 (67546) கார்யஸ்ய ஸர்வதா² நாஶோ மோக்ஷ இத்யபி⁴தீ⁴யதே। தேன மோக்ஷபரஶ்சைவ தே³வதே³வ: பிதாமஹ:। துஷ்ட்யர்த²ஸ்ய த்ரிவர்க³ஸ்ய ரக்ஷாமாஹ பிதாமஹ:॥ 12-68-78 (67547) ஜக³தோ லௌகிகீ யாத்ரா யத்ர நித்யம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தா।' த⁴ர்மோ(அ)ர்த²ஶ்சைவ காமஶ்ச ஸேவிதவ்யா: ஸ்வகாலத:॥ 12-68-79 (67548) `ஸேவா த⁴ர்மஸ்ய கர்தவ்யா ஸததம்ʼ பூ⁴ரிவத்ஸரை:। புருஷைர்னரஶார்தூ³ல தன்மூலா: ஸர்வதா² க்ரியா:॥' 12-68-80 (67549) த⁴ர்மேண ச மஹீபாலஶ்சிரம்ʼ ரக்ஷதி மேதி³நீம்। `ய: கஶ்சித்³தா⁴ர்மிகோ ராஜா ஸ விபன்னோ(அ)பி பூ⁴பதி:। அர்த²காமவிஹீனோ(அ)பி சிரம்ʼ பாலயதே மஹீம்॥' 12-68-81 (67550) அஸ்மின்னர்தே² ஹி த்³வௌ ஶ்லோகௌ கீ³தாவங்கி³ரஸா ஸ்வயம்। யாத³வீபுத்ர ப⁴த்³ரம்ʼ தே ஶ்ரோதுமர்ஹஸி தாவபி॥ 12-68-82 (67551) க்ருʼத்வா கார்யாணி த⁴ர்மேண ஸம்யக்ஸம்பால்ய மேதி³நீம்। பாலயித்வா ததா² பௌரான்பரத்ர ஸுக²மேத⁴தே॥ 12-68-83 (67552) கிம்ʼ தஸ்ய தபஸா ராஜ்ஞ: கிஞ்ச தஸ்யாத்⁴வரை: க்ருʼதை:। ஸுபாலிதா: ப்ரஜா யஸ்ய ஸர்வத⁴ர்மக்ருʼதே³வ ஸ:॥ 12-68-84 (67553) ஶ்லோகாஶ்சோஶனஸா கீ³தாஸ்தான்னிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர। த³ண்ட³னீதேஶ்ச யன்மூலம்ʼ த்ரிவர்க³ஸ்ய ச பூ⁴பதே॥ 12-68-85 (67554) பா⁴ர்க³வாங்கி³ரஸம்ʼ கர்ம ஷோட³ஶாங்க³ம்ʼ ச யத்³ப³லம்। விஷம்ʼ மாயா ச தை³வம்ʼ ச பௌருஷம்ʼ சாத்மஸித்³த⁴யே॥ 12-68-86 (67555) ப்ராகு³த³க்ப்ரவணம்ʼ து³ர்க³ம்ʼ ஸமாஸாத்³ய மஹீபதி:। த்ரிவர்க³த்ரயஸம்பூர்ணமுபாதா³ய தமுத்³வஹேத்॥ 12-68-87 (67556) ஷட்பஞ்ச ச வினிர்ஜித்ய த³ஶ சாஷ்டௌ ச பூ⁴பதி:। த்ரிவர்கை³ர்த³ஶபி⁴ர்யுக்த: ஸுரைரபி ந ஜீர்யதே॥ 12-68-88 (67557) ந பு³த்³தி⁴ம்ʼ பரிக்³ருʼஹ்ணீத ஸ்த்ரீணாம்ʼ மூர்க²ஜனஸ்ய ச। தை³வோபஹதபு³த்³தீ⁴நாம்ʼ யே ச வேதை³ர்விவர்ஜிதா:। ந தேஷாம்ʼ ஶ்ருʼணுயாத்³ராஜா பு³த்³தி⁴ஸ்தேஷாம்ʼ பராங்பு⁴கீ²॥ 12-68-89 (67558) ஸ்த்ரீப்ரதா⁴நானி ராஜ்யானி வித்³வத்³பி⁴ர்வர்ஜிதானி ச। மூர்கா²மாத்யாக்³நிதப்தானி ஶுஷ்யந்தே ஜலபி³ந்து³வத்॥ 12-68-90 (67559) வித்³வாம்ʼஸ: ப்ரதி²தா யே ச யே சாப்தா: ஸர்வகர்மஸு। பு³த்³தே⁴ஷு த்³ருʼஷ்டகர்மாணி தேஷாம்ʼ ச ஶ்ருʼணுயான்ன்ருʼப:॥ 12-68-91 (67560) தை³வம்ʼ புருஷகாரம்ʼ ச த்ரிவர்க³ம்ʼ ச ஸமாஶ்ரித:। தை³வதானி ச விப்ராம்ʼஶ்ச ப்ரணம்ய விஜயீ ப⁴வேத்॥' ॥ 12-68-92 (67561) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டஷஷ்டிமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 68॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-68-3 பார்தி²வேன ப்ருʼது²வம்ʼஶ்யேன ராஜ்ஞா। பார்தி²வப்ரக்ருʼதேன வா விஜாதீயேனாபி தத்கார்யகாரிணா॥ 12-68-4 ஆத்மா சித்தம்॥ 12-68-5 பஞ்சவர்க³: ஶ்ரோத்ராதி³:॥ 12-68-6 கு³ல்மான் ரக்ஷிண: பத்தீன்। ஸந்தௌ⁴ ஸீமாந்தே॥ 12-68-7 ஸம்ʼஸ்தா²நேஷு கோஷ்ட²பாலாத்³யுபவேஶனஸ்தா²நேஷு। மத்⁴யே(அ)ந்த: புரே॥ 12-68-8 ப்ரணிதீ⁴ந் சாரான்॥ 12-68-11 விஹாரேஷு யூனாம்ʼ மல்லக்ரீடா³ஸ்தா²நேஷு॥ 12-68-12 ஸபா⁴ஸு ராஜஸம்ʼஸத்ஸு। ஆவஸதே²ஷு தத்ர தத்ர மஹதாம்ʼ க்³ருʼஹேஷு॥ 12-68-13 ஏவம்ʼ விசினுயாத்³ராஜா பரசாரம்ʼ விசக்ஷண:। சாரே ஹி விதி³தே பூர்வம்ʼ ஹிதம்ʼ ப⁴வதி பாண்ட³வ। இதி ஜ². பாட²:। தத்ர விசினுயாத் அன்விஷ்யாத் இத்யர்த²:॥ 12-68-18 தைர்த்³வாரபூ⁴தை: தாந்த்³வாரீக்ருʼத்யப³லவத்³பி⁴ர்ன்ருʼபை: ஸஹ ஸந்தி⁴ம்ʼ குர்யாத்॥ 12-68-19 பூர்வாபகாரிண: பூர்வம்ʼ து³ஷ்டா இதி அபக்ருʼதா: பஶ்சாத்³த³யயானுக்³ருʼஹீதா:॥ 12-68-21 அவிஜ்ஞாதம்ʼ க்ரியாவிஶேஷணமித³ம்। அனாகந்த³ம்ʼ மித்ரஹீனம்। அனந்தரம்ʼ ப³ந்து⁴ஜனஹீனம்। வ்யாஸக்தம்ʼ அன்யேன யுத்³த⁴ம்ʼ குர்வாணம்। ப்ரமத்தம்ʼ அனவஹிதம்। யாத்ராயாம்ʼ யதி³ விஜ்ஞாதமிதி ஜ². பாட²:। தத்ர யாத்ராயாம்ʼ யதி³ இச்சா²ஸ்யாத்தர்ஹி து³ர்ப³லத்வாதி³நா விஜ்ஞாதம்ʼ ஶத்ரும்ʼ ப்ரதி யாத்ராமாஜ்ஞாபயேதி³த்யுத்தரேண ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-68-22 விதா⁴நம்ʼ ரக்ஷணாதி³ஸாமக்³ரீஸம்பாத³னம் ॥ 12-68-23 கர்ஷயன் வீர்யவந்தம்ʼ। தத்பர: கர்ஷணபர:॥ 12-68-28 த³ஶத⁴ர்மக³தேப்⁴ய இதி। ததா³த³தீ³த ஸஹஸேதி ச ஜ². பாட²:। தத்ர த³ஶத⁴ர்மக³தா: மத்தோன்மத்தாத³ய இத்யர்த²:॥ 12-68-29 ப⁴க்தி: ஸ்வீயத்வேன ஸ்னேஹ:॥ 12-68-30 ஸூதம்ʼ ச வின்யஸேத்³ராஜா ப்ராஜ்ஞம்ʼ ஸர்வார்த²த³ர்ஶினம்। இதி ட.ட³.த².த³. பாட²:॥ 12-68-31 ஆகரே ஸ்வர்ணாத்³யுத்பத்திஸ்தா²நே। லவணே தது³த்பத்திஸ்தா²நே। ஶுல்கே தா⁴ந்யாதி³விக்ரயஸ்தா²நே। தரே நதீ³ஸந்தரணே। நாக³ப³லே ஹஸ்தியூதே²॥ 12-68-37 கோ⁴ஷான் வனஸ்தா²ந்மார்கே³ஷு ராஜபதே²ஷு ந்யஸேத்॥ 12-68-40 உபஜபேத் பே⁴த³யித்வா தத்³த்³வாரா தா³ஹயேத்॥ 12-68-41 ஸங்க்ரமான் அவதரணார்தா²ந்ஸேதன்। ஜலம்ʼ தடாகாதி³ஸ்த²ம்ʼ விஸ்ராவயேத்। தத³யோக்³யம்ʼ வாபீகூபாதி³ஸ்த²ம்ʼ தூ³ஷயேத் விஷாதி³நா நாஶயேத்॥ 12-68-42 ததா³த்வேன வர்தமானகாலே ஆயதீபி⁴: உத்தரகாலேஷு ச। அபவர்கே³ த்ருʼதீயா। ஸர்வதா³ ஆஜௌ பரஸ்ய ஶத்ரோ: ப்ரதிகா⁴தம்ʼ ஹந்தாரம்ʼ பூ⁴ம்யனந்தரம்ʼ நிகடதே³ஶவாஸினம்ʼ தச்ச²த்ருமாஶ்ரித்யனிவஸேத்॥ 12-68-47 ப்ரக³ண்டீ³ர்து³ர்க³ப்ராகாரபி⁴த்தௌ ஶூராணாமுபவேஶனஸ்தா²நானி। ஆகாஶஜனநீஸ்தத்ரைவைகபக்ஷாயாம்ʼ பி⁴த்தௌ தத்ரத்யானாம்ʼ ரக்ஷணபூ⁴தாயாம்ʼ பா³ஹ்யார்த²த³ர்ஶனார்தா²நி க்ஷுத்³ரச்சி²த்³ராணி யத்³த்³வாரா ஆக்³நேயாஸ்த்ரகு³லிகா: ப்ரக்ஷிப்யந்தே। ஸ்தா²ணவ: ஸஶூலா:। ப்ரகுண்டீ²: காரயேத் இதி ட³.த². பாட²:॥ 12-68-48 ஸங்கடத்³வாரகாணி ஸூக்ஷ்மத்³வாராணி। தேஷாம்ʼ ச த்³வாரவத் கு³ப்தி: கார்யா। குலிகத்³வாரகாணி ஸ்யு: இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-68-54 கர்மாரோ லோஹகாராதி³:। அந்தர்விதே⁴ய: ஆச்சா²தி³த: கர்தவ்ய:॥ 12-68-55 மஹாத³ண்டோ³ வத⁴:॥ 12-68-56 சாக்ரிகான் ஶாகடிகான்। குஶீலவான் பா²லலேகா²ந்॥ 12-68-62 வர்ணினாம்ʼ லேக²கானாம்। யவஸம்ʼ தா⁴ஸ:। தி³க்³தா⁴நாம்ʼ விஷாக்தவாணானாம்॥ 12-68-64 சதுர்விதா⁴ந் விஷஶல்யரோக³க்ருʼத்யாஹரான்॥ 12-68-72 ஸந்தா⁴யாஸனம்ʼ ஸந்தி⁴ம்ʼ க்ருʼத்வா(அ)வஸ்தி²தி:। யாத்ராஸந்தா⁴நம்ʼ யானம்॥ 12-68-73 யாத்ராம்ʼ ஸம்பரிக்³ருʼஹ்யா(அ)(அ)ஸனம்ʼ ஶத்ரோர்ப⁴யப்ரத³ர்ஶனார்த²ம்ʼ யானம்ʼ ப்ரத³ர்ஶ்ய ஸ்வஸ்தா²நே(அ)வஸ்தா²நம்। த்³வைதீ⁴பா⁴வ உப⁴யத்ர ஸந்தி⁴கரணம்॥

12-69-0 (67562) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-69-0x (5499) த³ண்·ட³னீதிஶ்ச ராஜா ச ஸமஸ்தௌ தாவுபா⁴வபி। தத்ர கிம்ʼ குர்வத: ஸித்³தி⁴ஸ்தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-69-1 (67563) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-69-2x (5500) மாஹாத்ம்யம்ʼ த³ண்ட³னீத்யாஸ்து ஸாத்⁴யம்ʼ ஶப்³தை³: ஸஹேதுகை:। ஶ்ருʼணு மே ஶம்ʼஸதோ ராஜன்யதா²வதி³ஹ பா⁴ரத॥ 12-69-2 (67564) த³ண்ட³னீதி: ஸ்வத⁴ர்மேஷு சாதுர்வர்ண்யம்ʼ நியச்ச²தி। ப்ரயுக்தா ஸ்வாமினா ஸம்யக³த⁴ர்மேப்⁴யோ நியச்ச²தி॥ 12-69-3 (67565) சாதுர்வர்ண்யே ஸ்வத⁴ர்மஸ்தே² மர்யாதா³நாமஸங்கரே। த³ண்·ட³னீதிக்ருʼதே க்ஷேமே ப்ரஜானாமகுதோப⁴யே॥ 12-69-4 (67566) ஸோமே ப்ரயத்னம்ʼ குர்வந்தி வயோ வர்ணா யதா²விதி⁴। தஸ்மாதே³வ மனுஷ்யாணாம்ʼ ஸுக²ம்ʼ வித்³தி⁴ ஸமாஹிதம்॥ 12-69-5 (67567) காலோ வா காரணம்ʼ ராஜ்ஞோ ராஜா வா காலகாரணம்। இதி தே ஸம்ʼஶயோ மாபூ⁴த்³ராஜா காலஸ்ய காரணம்॥ 12-69-6 (67568) த³ண்ட³னீத்யாம்ʼ யதா³ ராஜா ஸம்யக்கார்த்ஸ்ன்யேன வர்ததே। ததா³ க்ருʼதயுக³ம்ʼ நாம கால: ஶ்ரேஷ்ட²: ப்ரவர்ததே॥ 12-69-7 (67569) ப⁴வேத்க்ருʼதயுகே³ த⁴ர்மோ நாத⁴ர்மோ வித்³யதே க்வசித்। ஸர்வேஷாமேவ வர்ணானாம்ʼ நாத⁴ர்மே ரமதே மன:॥ 12-69-8 (67570) யோக³க்ஷேமா: ப்ரவர்தந்தே ப்ரஜானாம்ʼ நாத்ர ஸம்ʼஶய:। வைதி³கானி ச கர்மாணி ப⁴வந்த்யபி கு³ணான்யுத॥ 12-69-9 (67571) ருʼதவஶ்ச ஸுகா²: ஸர்வே ப⁴வந்த்யுத நிராமயா:। ப்ரஸீத³ந்தி நராணாம்ʼ ச ஸ்வரவர்ணமனாம்ʼஸி ச॥ 12-69-10 (67572) வ்யாத⁴யோ ந ப⁴வந்த்யத்ர நால்பாயுர்த்³ருʼஶ்யதே நர:। வித⁴வா ந ப⁴வந்த்யத்ர ந்ருʼஶம்ʼஸோ நாத்ர ஜாயதே॥ 12-69-11 (67573) அக்ருʼஷ்டபச்யா ப்ருʼதி²வீ ப⁴வந்த்யோஷத⁴யஸ்ததா²। த்வக்பத்ரப²லமூலானி வீர்யவந்தி ப⁴வந்தி ச॥ 12-69-12 (67574) நாத⁴ர்மோ வித்³யதே தத்ர த⁴ர்ம ஏவ து கேவலம்। இதி கார்தயுகா³நேதான்கு³ணான்வித்³தி⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-69-13 (67575) த³ண்ட³னீத்யா யதா³ ராஜா த்ரீனம்ʼஶானநுவர்ததே। சதுர்த²மம்ʼஶமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ததா³ த்ரேதா ப்ரவர்ததே॥ 12-69-14 (67576) அத⁴ர்மஸ்ய சதுர்தா²ம்ʼஶஸ்த்ரீனம்ʼஶானநுவர்ததே। க்ருʼஷ்டபச்யைவ ப்ருʼதி²வீ ப⁴வந்த்யோஷத⁴யஸ்ததா²॥ 12-69-15 (67577) அர்த⁴ம்ʼ த்யக்த்வா யதா³ ராஜா நீத்யர்த⁴மனுவர்ததே। ததஸ்து த்³வாபரம்ʼ நாம ஸ கால: ஸம்ப்ரவர்ததே॥ 12-69-16 (67578) அஶுப⁴ஸ்ய யதா³ த்வர்த⁴ம்ʼ த்³வாவம்ʼஶாவனுவர்ததே। குஷ்டபச்யைவ ப்ருʼதி²வீ ப⁴வத்யர்த⁴ப²லா ததா²॥ 12-69-17 (67579) த³ண்ட³னீதிம்ʼ பரித்யஜ்ய யதா³ கார்த்ஸ்ன்யேன பூ⁴மிப:। ப்ரஜா: க்லிஶ்னாத்யயோகே³ந ப்ரவர்தேத ததா³ கலி:॥ 12-69-18 (67580) கலாவத⁴ர்மோ பூ⁴யிஷ்டோ² த⁴ர்மோ ப⁴வதி ந க்வசித்। ஸர்வேஷாமேவ வர்ணானாம்ʼ ஸ்வத⁴ர்மாச்ச்யவதே மன:॥ 12-69-19 (67581) ஶூத்³ரா பை⁴க்ஷேண ஜீவந்தி ப்³ராஹ்மணா: பரிசர்யயா। யோக³க்ஷேமஸ்ய நாஶஶ்ச வர்ததே வர்ணஸங்கர:॥ 12-69-20 (67582) வைதி³கானி ச கர்மாணி ப⁴வந்தி விகு³ணான்யுத। ருʼதவோ ந ஸுகா²: ஸர்வே ப⁴வந்த்யாமயினஸ்ததா²॥ 12-69-21 (67583) ஹ்ரஸந்த ச மனுஷ்யாணாம்ʼ ஸ்வரவர்ணமனாம்ʼஸ்யுத। வ்யாத⁴யஶ்ச ப⁴வந்த்யத்ர ம்ரியந்தே சாஶதாயுஷ:॥ 12-69-22 (67584) வித⁴வாஶ்ச ப⁴வந்த்யத்ர ந்ருʼஶம்ʼஸா ஜாயதே ப்ரஜா। க்வசித்³வர்ஷதி பர்ஜன்ய: க்வசித்ஸஸ்யம்ʼ ப்ரரோஹதி॥ 12-69-23 (67585) ரஸா: ஸர்வே க்ஷயம்ʼ யாந்தி யதா³ நேச்ச²தி பூ⁴மிப:। ப்ரஜா: ஸம்ʼரக்ஷிதும்ʼ ஸம்யக்³த³ண்·ட³னீதிஸமாஹித:॥ 12-69-24 (67586) ராஜா க்ருʼதயுக³ஸ்ரஷ்டா த்ரேதாயா த்³வாபரஸ்ய ச। யுக³ஸ்ய ச சதுர்த²ஸ்ய ராஜா ப⁴வதி காரணம்॥ 12-69-25 (67587) க்ருʼதஸ்ய கரணாத்³ராஜா ஸ்வர்க³மத்யந்தமஶ்னுதே। த்ரேதாயா: கரணாத்³ராஜா ஸ்வர்க³ம்ʼ நாத்யந்தமஶ்னுதே॥ 12-69-26 (67588) ப்ரவர்தனாத்³த்³வாபரஸ்ய யதா²பா⁴க³முபாஶ்னுதே। கலே: ப்ரவர்தனாத்³ராஜா பாபமத்யந்தமஶ்னுதே॥ 12-69-27 (67589) ததோ வஸதி து³ஷ்கர்மா நரகே ஶாஶ்வதீ: ஸமா:। ப்ரஜானாம்ʼ கல்மஷே மக்³நோ(அ)கீர்தி பாபம்ʼ ச விந்த³தி॥ 12-69-28 (67590) த³ண்ட³னீதிம்ʼ புரஸ்க்ருʼத்ய க்ஷத்ரியேண விஜானதா। லிப்ஸிதவ்யமலப்⁴யம்ʼ ச லப்³த⁴ம்ʼ ரக்ஷ்யம்ʼ ச பா⁴ரத। `யோக³க்ஷேமா: ப்ரவர்தந்தே ப்ரஜானாம்ʼ நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥' 12-69-29 (67591) லோகஸ்ய ஸீமந்தகரீ மர்யாதா³ லோகபாவனீ। ஸம்யங்கீ³தா த³ண்ட³னீதிர்யதா² மாதா யதா² பிதா॥ 12-69-30 (67592) யஸ்யாம்ʼ ப⁴வந்தி பூ⁴தானி தத்³வித்³தி⁴ ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஏஷ ஏவ பரோ த⁴ர்மோ யத்³ராஜா த³ண்ட³னீதிமான்॥ 12-69-31 (67593) தஸ்மாத்கௌரவ்ய த⁴ர்மேண ப்ரஜா: பாலய நீதிமான்। ஏவம்ʼ வ்ருʼத்த: ப்ரஜா ரக்ஷன்ஸ்வர்க³ம்ʼ ஜேதாஸி து³ர்ஜயம்॥ ॥ 12-69-32 (67594) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 69॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-69-3 அத⁴ர்மேப்⁴ய இதி ப·ஞ்சமீ॥ 3॥ 12-69-11 கபணோ ந த்விதி ஜ². பாட²:॥ 12-69-18 அயோகே³ந அனுப்ராயேன॥ 12-69-20 யோக³க்ஷேமஸ்ய நாஶாச்சேதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-69-30 ஸீமந்தகரீ த்ர்யவஸ்யாபிகா॥

12-70-0 (67595) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-70-0x (5501) க்தேன வ்ருʼத்தேன வ்ருʼத்தக்ஷ வர்தமானோ மஹீபதி:। ஸுகே²நார்யாந்துஸுகோ²த³ர்கானிஹ ச ப்ரேத்ய சாஶ்னுதே॥ 12-70-1 (67596) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-70-2x (5502) இத்த²ம்ʼ கு³ணானாம்ʼ ஷட்த்ரிம்ʼஶீ ஷட்த்ரிம்ʼஶத்³கு³ணஸம்ʼயுதா। யான்கு³ணாம்ʼஸ்து கு³ணோபேத: குர்வன்கு³ணமவாப்னுயாத்॥ 12-70-2 (67597) சரேத்³த⁴ர்மானகடுகோ முஞ்சேத்ஸ்னேஹம்ʼ ந சாஸ்திக:। அன்ருʼஶம்ʼஸஶ்சரேத³ர்த²ம்ʼ சரேத்காமமனுத்³த⁴த:॥ 12-70-3 (67598) ப்ரியம்ʼ ப்³ரூயாத³க்ருʼபண: ஶூர: ஸ்யாத³விகத்த²ன:। தா³தா நாபாத்ரவர்ஷீ ஸ்யாத்ப்ரக³ல்ப⁴: ஸ்யாத³னிஷ்டு²ர:॥ 12-70-4 (67599) ஸந்த³தீ⁴த ந சானார்யைர்விக்³ருʼஹ்ணீயாச்ச ஶத்ருபி⁴:। நானாப்தைஶ்சாரயேச்சாரம்ʼ குர்யாத்கார்யமபீட³யா॥ 12-70-5 (67600) அர்த²ம்ʼ ப்³ரூயான்ன சாஸத்ஸு கு³ணான்ப்³ரூயான்ன சாத்மன:। ஆத³த்³யான்ன ச ஸாது⁴ப்⁴யோ நாஸத்புருஷமாஶ்ரயேத்॥ 12-70-6 (67601) நாபரீக்ஷ்ய நயேத்³த³ண்ட³ம்ʼ ந ச மந்த்ரம்ʼ ப்ரகாஶயேத்। விஸ்ருʼஜேன்ன ச லுப்³தே⁴ப்⁴யோ விஶ்வஸேன்னாபகாரிஷு॥ 12-70-7 (67602) அனீர்ஷுர்கு³ப்ததா³ர: ஸ்யாச்சோக்ஷ: ஸ்யாத³க்⁴ருʼணீ ந்ருʼப:। ஸ்த்ரிய: ஸேவேத நாத்யர்த²ம்ʼ ம்ருʼஷ்டம்ʼ பு⁴ஞ்ஜீத நாஹிதம்॥ 12-70-8 (67603) அஸ்தப்³த⁴: பூஜயன்மான்யான்கு³ரூன்ஸேவேத³மாயயா। அர்சேத்³தே³வானத³ம்பே⁴ந ஶ்ரியமிச்சே²த³க்ருʼத்ஸிதாம்॥ 12-70-9 (67604) ஸேவேத ப்ரணயம்ʼ ஹித்வா த³க்ஷ: ஸ்யான்ன த்வகாலவித்। ஸாந்த்வயேன்ன ச மோக்ஷாய அனுக்³ருʼஹ்ணன்ன சாக்ஷிபேத்॥ 12-70-10 (67605) ப்ரஹரேன்ன த்வவிஜ்ஞாய ஹத்வா ஶத்ரூன்ன ஶோசயேத்। க்ரோத⁴ம்ʼ குர்யான்ன சாகஸ்மான்ம்ருʼது³: ஸ்யான்னாபகாரிஷு॥ 12-70-11 (67606) ஏவம்ʼ சரஸ்வ ராஜ்யஸ்தோ² யதி³ ஶ்ரேய இஹேச்ச²ஸி। அதோ(அ)ன்யதா² நரபதிர்ப⁴யம்ருʼச்ச²த்யனுத்தமம்॥ 12-70-12 (67607) இதி ஸர்வான்கு³ணானேதான்யதோ²க்தான்யோ(அ)னுவர்ததே। அனுபூ⁴யேஹ ப⁴த்³ராணி ப்ரேத்ய ஸ்வர்கே³ மஹீயதே॥ 12-70-13 (67608) வைஶம்பாயன உவாச। 12-70-14x (5503) 12-70-14 (67609) இத³ம்ʼ வச: ஶாந்தனவஸ்ய ஶுஶ்ருவா ந்யுதி⁴ஷ்டி²ர: பார்தி²வமுக்²யஸம்ʼவ்ருʼத:। ததா³ வவந்தே³ ச பிதாமஹம்ʼ ந்ருʼபோ யதோ²க்தமேதச்ச சகார பு³த்³தி⁴மான்॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-70-2 ஷட்த்ரிம்ʼஶீ ஷட்த்ரிம்ʼஶத்ஸங்க்²யாகா॥ 12-70-5 விக்³ருʼஹ்ணீயான்ன ப³ந்து⁴பி⁴:। நாப⁴க்தம்ʼ சாரயேச்சாரம்ʼ இதி ஜ². பாட²:। தத்ர அப⁴க்தம்ʼ அல்பான்னம்ʼ இத்யர்த²:॥ 12-70-8 சோக்ஷ: ஶுத்³த⁴:॥ 12-70-11 ந ஶோசயேத் ஶத்ருப³ந்தூ⁴நாம்ʼ ஶோகம்ʼ அபனுதே³த்॥ 12-70-12 அனுத்தமம்ʼ மஹத்தரம்॥

12-71-0 (67610) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-71-0x (5504) கத²ம்ʼ ராஜா ப்ரஜா ரக்ஷன்னாதி⁴ப³ந்தே⁴ந யுஜ்யதே। த⁴ர்மே ச நாபராத்⁴நோதி தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-71-1 (67611) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-71-2x (5505) ஸமாஸேனைவ தே ராஜந்த⁴ர்மான்வக்ஷ்யாமி ஶாஶ்வதான்। விஸ்தரேணைவ த⁴ர்மாணாம்ʼ ந ஜாத்வந்தமவாப்னுயாத்॥ 12-71-2 (67612) த⁴ர்மனிஷ்டா²ஞ்ஶ்ருதவதோ தே³வவ்ரதஸமாஹிதான்। அர்சிதான்வாஸயேதா²ஸ்த்வம்ʼ க்³ருʼஹே கு³ணவதோ த்³விஜான்॥ 12-71-3 (67613) ப்ரத்யுத்தா²யோபஸங்க்³ருʼஹ்ய சரணாவபி⁴வாத்³ய ச। அத² ஸர்வாணி குர்வீதா²: கார்யாணி ஸபுரோஹித:॥ 12-71-4 (67614) த⁴ர்மகார்யாணி நிர்வர்த்ய மங்க³லானி ப்ரயுஜ்ய ச। ப்³ராஹ்மணான்வாசயேதா²ஸ்த்வமர்த²ஸித்³தி⁴ஜயாஶிஷ:॥ 12-71-5 (67615) ஆர்ஜவேன ச ஸம்பன்னோ த்⁴ருʼத்யா பு³த்³த்⁴யா ச பா⁴ரத। த⁴ர்மார்தௌ² ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயாத்காமக்ரோதௌ⁴ ச வர்ஜயேத்॥ 12-71-6 (67616) காமக்ரோதௌ⁴ புரஸ்க்ருʼத்ய யோ(அ)ர்த²ம்ʼ ராஜா(அ)னுதிஷ்ட²தி। ந ஸ த⁴ர்மம்ʼ ந சாப்யர்த²ம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணாதி பா³லிஶ:॥ 12-71-7 (67617) மா ஸ்ம லுப்³தா⁴ம்ʼஶ்ச மூர்கா²ம்ʼஶ்ச காமார்தே² ச ப்ரயூயுஜ:। அலுப்³தா⁴ந்பு³த்³தி⁴ஸம்பன்னான்ஸர்வகர்மஸு யோஜயேத்॥ 12-71-8 (67618) மூர்கோ² ஹ்யதி⁴க்ருʼதோ(அ)ர்தே²ஷு கார்யாணாமவிஶாரத³:। ப்ரஜா: க்லிஶ்னாத்யயோகே³ந காமக்ரோத⁴ஸமன்வித:॥ 12-71-9 (67619) ப³லிஷஷ்டே²ந ஶுல்கேன த³ண்டே³நாதா²பராதி⁴நாம்। ஶாஸ்த்ரானீதேன லிப்ஸேதா² வேதனேன த⁴னாக³மம்॥ 12-71-10 (67620) தா³பயித்வா கரம்ʼ த⁴ர்ம்யம்ʼ ராஷ்ட்ரம்ʼ நீத்யா யதா²விதி⁴। ததை²தம்ʼ கல்பயேத்³ராஜா யோக³க்ஷேமமதந்த்³ரித:॥ 12-71-11 (67621) கோ³பாயிதாரம்ʼ தா³தாரம்ʼ த⁴ர்மனித்யமதந்த்³ரிதம்। அகாமத்³வேஷஸம்ʼயுக்தமனுரஜ்யந்தி மானவா:॥ 12-71-12 (67622) தஸ்மாத்³த⁴ர்மேண லாபே⁴ந லிப்ஸேதா²ஸ்த்வம்ʼ த⁴னாக³மம்। த⁴ர்மார்தா²வத்⁴ருவௌ தஸ்ய யோ ந ஶாஸ்த்ரபரோ ப⁴வேத்॥ 12-71-13 (67623) அபஶாஸ்த்ரத⁴னோ ராஜா ஸஞ்சயம்ʼ நாதி⁴க³ச்ச²தி। அஸ்தா²நே சாஸ்ய தத்³வித்தம்ʼ ஸர்வமேவ வினஶ்யதி॥ 12-71-14 (67624) அர்த²மூலோ(அ)பி ஹிம்ʼஸாம்ʼ ச குருதே ஸ்வயமாத்மன:। கரைரஶாஸ்த்ரத்³ருʼஷ்டைர்ஹி மோஹாத்ஸம்பீட³யன்ப்ரஜா:॥ 12-71-15 (67625) ஊத⁴ஶ்சி²ந்த்³யாத்து யோ தே⁴ந்வா: க்ஷீரார்தீ² ந லபே⁴த்பய:। ஏவம்ʼ ராஷ்ட்ரமயோகே³ந பீடி³தம்ʼ ந விவர்த⁴தே॥ 12-71-16 (67626) `யவஸோத³கமாதா³ய ஸாந்த்வேன வினயேன ச।' யோ ஹி தோ³க்³த்⁴ரீமுபாஸ்தே ச ஸ நித்யம்ʼ விந்த³தே பய:। ஏவம்ʼ ராஷ்ட்ரமுபாயேன பு⁴ஞ்ஜானோ லப⁴தே ப²லம்॥ 12-71-17 (67627) அத² ராஷ்ட்ரமுபாயேன பு⁴ஜ்யமானம்ʼ ஸுரக்ஷிதம்। ஜனயத்யதுலாம்ʼ நித்யம்ʼ கோஶவ்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-71-18 (67628) தோ³க்³த்⁴ரீ தா⁴ந்யம்ʼ ஹிரண்யம்ʼ ச மஹீ ராஜா ஸுரக்ஷிதா। நித்யம்ʼ ஸ்வேப்⁴ய: பரேப்⁴யஶ்ச த்ருʼப்தா மாதா யதா² பய:॥ 12-71-19 (67629) மாலாகாரோபமோ ராஜன்ப⁴வ மா(அ)(அ)ங்கா³ரிகோபம:। ததா²யுக்தஶ்சிரம்ʼ ராஜ்யம்ʼ போ⁴க்தும்ʼ ஶக்ஷ்யஸி பாலயன்॥ 12-71-20 (67630) பரசக்ராபி⁴யானேன யதி³ தே ஸ்யாத்³த⁴னக்ஷய:। அத² ஸாம்னைவ லிப்ஸேதா² த⁴னமப்³ராஹ்மணேஷு யத்॥ 12-71-21 (67631) மா ஸ்ம தே ப்³ராஹ்மணம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா த⁴னஸ்த²ம்ʼ ப்ரசலேன்மன:। அந்த்யாயாமப்யவஸ்தா²யாம்ʼ கிமு ஸ்பீ²தஸ்ய பா⁴ரத॥ 12-71-22 (67632) த⁴னானி தேப்⁴யோ த³த்³யாஸ்த்வம்ʼ யதா²ஶக்தி யதா²ர்ஹத:। ஸாந்த்வயன்பரிரக்ஷம்ʼஶ்ச ஸ்வர்க³மாப்ஸ்யஸி து³ர்ஜயம்॥ 12-71-23 (67633) ஏவம்ʼ த⁴ர்ம்யேண வ்ருʼத்தேன ப்ரஜாஸ்த்வம்ʼ பரிபாலய। ஸ்வர்க்³யம்ʼ புண்யம்ʼ யஶோ நித்யம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸே குருனந்த³ன॥ 12-71-24 (67634) த⁴ர்மேண வ்யவஹாரேண ப்ரஜா: பாலய பாண்ட³வ। யுதி⁴ஷ்டி²ர யதா²யுக்தோ நாதி⁴ப³ந்தே⁴ந யோக்ஷ்யஸே॥ 12-71-25 (67635) ஏஷ ஏவ பரோ த⁴ர்மோ யத்³ராஜா ரக்ஷதி ப்ரஜா:। பூ⁴தானாம்ʼ ஹி யதா³ த⁴ர்மோ ரக்ஷணம்ʼ பரமா த³யா॥ 12-71-26 (67636) தஸ்மாதே³வம்ʼ பரம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ மன்யந்தே த⁴ர்மகோவிதா³:। யோ ராஜா ரக்ஷணே யுக்தோ பூ⁴தேஷு குருதே த³யாம்॥ 12-71-27 (67637) யத³ஹ்னா குருதே பாபமரக்ஷன்ப⁴யத: ப்ரஜா:। ராஜா வர்ஷஸஹஸ்ரேண தஸ்யாந்தமதி⁴க³ச்ச²தி॥ 12-71-28 (67638) யத³ஹ்னா குருதே த⁴ர்மம்ʼ ப்ரஜா த⁴ர்மேண பாலயன்। த³ஶவர்ஷஸஹஸ்ராணி தஸ்ய பு⁴ங்க்தே ப²லம்ʼ தி³வி॥ 12-71-29 (67639) ஸ்விஷ்டி: ஸ்வதீ⁴தி: ஸுதபா லோகாஞ்ஜயதி யாவத:। க்ஷணேன தானவாப்னோதி ப்ரஜா த⁴ர்மேண பாலயன்॥ 12-71-30 (67640) ஏவம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ப்ரயத்னேன கௌந்தேய பரிபாலய। தத: புண்யப²லம்ʼ லப்³த்⁴வா நானுப³ந்தே⁴ந யோக்ஷ்யஸே॥ 12-71-31 (67641) ஸ்வர்க³லோகே ஸுமஹதீம்ʼ ஶ்ரியம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸி பாண்ட³வ। அஸம்ப⁴வஶ்ச த⁴ர்மாணாமீத்³ருʼஶானாமராஜஸு॥ 12-71-32 (67642) தஸ்மாத்³ராஜைவ நான்யோ(அ)ஸ்தி யோ த⁴ர்மப²லமாப்னுயாத்। ஸ ராஜ்யம்ʼ த்⁴ருʼதிமான்ப்ராப்ய த⁴ர்மேண பரிபாலய। இந்த்³ரம்ʼ தர்பய ஸோமேன காமைஶ்ச ஸுஹ்ருʼதோ³ ஜனான்॥ ॥ 12-71-33 (67643) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 71॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-71-1 ப³ஹ்வீனாம்ʼ ப்ரஜானாம்ʼ பரிபாலன கத²ம்ʼ ஸ்யாதி³தி சிந்தா ஆதி⁴: ஸ ஏவ ப³ந்த⁴ஸ்தேன ந யுஜ்யதே॥ 12-71-9 அயோகே³ந யோக³ இஷ்டப்ராப்தி ஸ்தத³பா⁴வேன॥ 12-71-10 ப³லீ ராஜதே³யம்ʼ ததே³வ ஸஸ்யாதே³: ஷஷ்ட²ம்ʼஶஸ்தேன ப³லிஷஷ்டே²ந। வேதனேன பதி²ரக்ஷிதைர்வணிக்³பி⁴ர்யத்³த³த்தம்ʼ தத்³ராஜ்ஞோ வேதனம்ʼ ஸேவாத⁴னம்॥ 12-71-11 தா⁴ந்யாதே³: ஷஷ்டா²ம்ʼஶே ஹ்ருʼதே ஶேஷேண ப்ரஜானாம்ʼ யதி³ வார்ஷிகோ க்³ராஸோ ந ப⁴வேத்ததா³ ராஜைவ தாஸாம்ʼ யோக³க்ஷேமம்ʼ கல்பயேதி³த்யாஹ தா³பயித்வேதி॥ 12-71-19 தோ³க்³த்⁴ரீ பூரயித்ரீ॥ 12-71-20 ஆங்கா³ரிக இங்கா³லகர்தா॥ 12-71-25 யதா²யுக்த உக்தேன ப்ரகாரேணா(அ)வஹித:॥ 12-71-27 யோ த³யாம்ʼ குருதே தம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ மன்யந்தே இதி யோஜனா॥ 12-71-28 அந்தம்ʼ யாதனாபோ⁴க³னிஷ்க்ருʼதிம்॥ 12-71-30 ஸ்விஷ்டி: ஸ்வதீ⁴தி: ஸுதபா இதி க்ரமேண க்³ருʼஹஸ்த²ப்³ரஹ்மசாரிவானப்ரஸ்த²த⁴ர்மான்ஸம்யக³னுதிஷ்ட²ன்॥

12-72-0 (67644) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-72-0x (5506) `கீத்³ருʼஶோ ப்³ராஹ்மணோ ராஜா கார்யாகார்யவிசாரணே। க்ஷம: கர்தும்ʼ ஸமர்தோ² வா தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥' 12-72-1 (67645) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-72-2x (5507) ய ஏவ து ஸதோ ரக்ஷேத³ஸதஶ்ச நிவர்தயேத்। ஸ ஏவ ராஜ்ஞா கர்தவ்யோ ராஜன்ராஜபுரோஹித:॥ 12-72-2 (67646) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। புரூரவஸ ஐலஸ்ய ஸம்ʼவாத³ம்ʼ மாதரிஶ்வனா॥ 12-72-3 (67647) புரூரவா உவாச। 12-72-4x (5508) குத: ஸ்வித்³ப்³ராஹ்மணோ ஜாதோ வர்ணாஶ்சாபி குதஸ்த்ரய:। கஸ்மாச்ச ப⁴வதி ஶ்ரேயாம்ʼஸ்தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 12-72-4 (67648) மாதரிஶ்வோவாச। 12-72-5x (5509) ப்³ராஹ்மணோ முக²த: ஸ்ருʼஷ்டோ ப்³ரஹ்மணோ ராஜஸத்தம। பா³ஹுப்⁴யாம்ʼ க்ஷத்ரிய: ஸ்ருʼஷ்ட ஊருப்⁴யாம்ʼ வைஶ்ய ஏவ ச॥ 12-72-5 (67649) வர்ணானாம்ʼ பரிசர்யார்யம்ʼ த்ரயாணாம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। வர்ணஶ்சதுர்த²: பஶ்சாத்து பப்⁴த்³யாம்ʼ ஶூத்³ரோ வினிர்மித:॥ 12-72-6 (67650) ப்³ராஹ்மணோ ஜாயமானோ ஹி ப்ருʼதி²வ்யாமனுஜாயதே। ஈஶ்வர: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ த⁴ர்மகோஶஸ்ய கு³ப்தயே॥ 12-72-7 (67651) `ஸர்வஸ்வம்ʼ ப்³ராஹ்மணஸ்யேத³ம்ʼ யத்கிஞ்சிதி³ஹ த்³ருʼஶ்யதே। த⁴ர்மயுக்தம்ʼ ப்ரஶஸ்தம்ʼ ச ஜக³த்யஸ்மின்ன்ருʼபாத்மஜ॥' 12-72-8 (67652) தத: ப்ருʼதி²வ்யா யந்தாரம்ʼ க்ஷத்ரியம்ʼ த³ண்ட³தா⁴ரணே। த்³விதீயம்ʼ வர்ணமகரோத்ப்ரஜானாமனுகு³ப்தயே॥ 12-72-9 (67653) வைஶ்யஸ்து த⁴னதா⁴ந்யேன த்ரீன்வர்ணான்பி³ப்⁴ருʼயாதி³மான்। ஶூத்³ரோ ஹ்யேதான்பரிசரேதி³தி ப்³ரஹ்மானுஶாஸனம்॥ 12-72-10 (67654) ஐல உவாச। 12-72-11x (5510) த்³விஜஸ்ய க்ஷத்ரப³ந்தோ⁴ர்வா கஸ்யேயம்ʼ ப்ருʼதி²வீ ப⁴வேத்। த⁴ர்மத: ஸஹ வித்தேன ஸம்யக்³வாயோ ப்ரசக்ஷ்வ மே॥ 12-72-11 (67655) வாயுருவாச। 12-72-12x (5511) விப்ரஸ்ய ஸர்வமேவைதத்³யத்கிஞ்சிஜ்ஜக³தீக³தம்। `த⁴னம்ʼ தா⁴ந்யம்ʼ ஹிரண்யம்ʼ ச ஸ்த்ரியோ ரத்னானி வாஹனம்॥ 12-72-12 (67656) மங்க³லம்ʼ ச ப்ரஶஸ்தம்ʼ ச யச்சான்யத³பி வித்³யதே। ' ஜ்யேஷ்டே²நாபி⁴ஜனேனேஹ தத்³த⁴ர்மகுஶலா விது³:॥ 12-72-13 (67657) ஸ்வமேவ ப்³ராஹ்மணோ பு⁴ங்க்தே ஸ்வம்ʼ வஸ்தே ஸ்வம்ʼ த³தா³தி ச। கு³ருர்ஹி ஸர்வவர்ணானாம்ʼ ஜ்யேஷ்ட²: ஶ்ரேஷ்ட²ஶ்ச வை த்³விஜ:॥ 12-72-14 (67658) பத்யபா⁴வே யதை²வ ஸ்த்ரீ தே³வரம்ʼ குருதே பதிம்। `ஆனந்தர்யாத்ததா² க்ஷத்ரம்ʼ ப்ருʼதி²வீ குருதே பதிம்।' ஏஷ தே ப்ரத²ம: கல்ப ஆபத்³யன்யோ ப⁴வேத³த:॥ 12-72-15 (67659) யதி³ ஸ்வர்கே³ பரம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ த⁴ர்மத: பரிமார்க³ஸி। யத்கிஞ்சிஜ்ஜயஸே பூ⁴மிம்ʼ ப்³ராஹ்மணாய நிவேத³ய॥ 12-72-16 (67660) ஶ்ருதவ்ருʼத்தோபபன்னாய த⁴ர்மஜ்ஞாய தபஸ்வினே। ஸ்வத⁴ர்மபரித்ருʼப்தாய யோ ந வித்தபரோ ப⁴வேத்॥ 12-72-17 (67661) யோ ராஜானம்ʼ நயேத்³பு³த்³த்⁴யா ஸர்வத: பரிபூர்ணயா। ப்³ராஹ்மணோ ஹி குலே ஜாத: க்ருʼதப்ரஜ்ஞோ வினீதவான்॥ 12-72-18 (67662) ஶ்ரேயோ நயதி ராஜானம்ʼ ப்³ருவம்ʼஶ்சித்ராம்ʼ ஸரஸ்வதீம்। ராஜா சரதி யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ப்³ராஹ்மணேன நித³ர்ஶிதம்॥ 12-72-19 (67663) ஶுஶ்ரூஷுரனஹம்ʼவாதீ³ க்ஷத்ரத⁴ர்மவ்ரதே ஸ்தி²த:। தாவதா ஸத்க்ருʼத: ப்ராஜ்ஞஶ்சிரம்ʼ யஶஸி திஷ்ட²தி॥ 12-72-20 (67664) தஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய ஸர்வஸ்ய பா⁴கீ³ ராஜபுரோஹித:। ஏவமேவ ப்ரஜா: ஸர்வா ராஜானமபி⁴ஸம்ʼஶ்ரிதா:॥ 12-72-21 (67665) `ப்³ராஹ்மணம்ʼ ச ஸவித்³வாம்ʼஸம்ʼ ராஜஶாஸ்த்ரவிபஶ்சிதம்।' ஸம்யக்³வ்ருʼத்தா: ஸ்வத⁴ர்மஸ்தா² ந குதஶ்சித்³ப⁴யான்விதா:॥ 12-72-22 (67666) ராஷ்ட்ரே சரந்தி யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ராஜ்ஞா ஸாத்⁴வபி⁴ரக்ஷிதா:। சதுர்த²ம்ʼ தஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய ராஜா பா⁴க³ம்ʼ து விந்த³தி॥ 12-72-23 (67667) தே³வா மனுஷ்யா: பிதரோ க³ந்த⁴ர்வோரக³ராக்ஷஸா:। யஜ்ஞமேவோபஜீவந்தி நாஸ்தி யஷ்டா ஹ்யராஜகே॥ 12-72-24 (67668) இதோ த³த்தேன ஜீவந்தி தே³வதா: பிதரஸ்ததா²। ராஜன்யேவாஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய யோக³க்ஷேம: ப்ரதிஷ்டி²த:॥ 12-72-25 (67669) சா²யாயாமப்ஸு வாயௌ ச ஸுக²முஷ்ணே(அ)தி⁴க³ச்ச²தி। அக்³நௌ வாஸஸி ஸூர்யே ச ஸுக²ம்ʼ ஶீதே(அ)தி⁴க³ச்ச²தி। ஶப்³தே³ ஸ்பர்ஶே ரஸே ரூபே க³ந்தே⁴ ச ரமதே மன:॥ 12-72-26 (67670) தேஷு போ⁴கே³ஷு ஸர்வேஷு ந பீ⁴தோ லப⁴தே ஸுக²ம்। அப⁴யஸ்ய ஹி யோ தா³தா தஸ்யைவ ஸுமஹத்ப²லம்॥ 12-72-27 (67671) ந ஹி ப்ராணஸமம்ʼ தா³நம்ʼ த்ரிஷு லோகேஷு வித்³யதே। இந்த்³ரோ ராஜா யமோ ராஜா த⁴ர்மோ ராஜா ததை²வ ச। ராஜா பி³ப⁴ர்தி பூ⁴தானி ராஜ்ஞா ஸர்வமித³ம்ʼ த்⁴ருʼதம்॥ ॥ 12-72-28 (67672) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³விஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 72॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-72-2 நிவர்தயேத்³ராஜ்யாத்³தூ³ரீகாரயேத்॥

12-73-0 (67673) ` யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-73-0x (5512) ராஜ்ஞா புரோஹித: கார்ய: கீத்³ருʼஶோ வர்ணதோ ப⁴வேத்। புரோதா⁴ யாத்³ருʼஶ: கார்ய: கத²யஸ்வ பிதாமஹ॥ 12-73-1 (67674) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-73-2x (5513) கௌ³ரோ வா லோஹிதோ வா(அ)பி ஶ்யாமோ வா நீருஜ: ஸுகீ²। அக்ரோத⁴னோ ஹ்யசபல: ஸர்வதஶ்ச ஜிதேந்த்³ரிய:॥' 12-73-2 (67675) ராஜ்ஞா புரோஹித: கார்யோ ப⁴வேத்³வித்³வான்ப³ஹுஶ்ருத:। உபௌ⁴ ஸமீக்ஷ்ய த⁴ர்மார்தா²வப்ரமேயாவனந்தரம்॥ 12-73-3 (67676) த⁴ர்மாத்மா மந்த்ரவித்³யேஷாம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ ராஜன்புரோஹித:। `தேஷாமர்த²ஶ்ச காமஶ்ச த⁴ர்மஶ்சேதி வினிஶ்சய:॥ 12-73-4 (67677) ஶ்லோகாஶ்சோஶனஸா கீ³தாஸ்தான்னிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர। உச்சி²ஷ்ட: ஸ ப⁴வேத்³ராஜா யஸ்ய நாஸ்தி புரோஹித:॥ 12-73-5 (67678) ரக்ஷஸாமஸுராணாம்ʼ ச பிஶாசோரக³பக்ஷிணாம்। ஶத்ரூணாம்ʼ ச ப⁴வேத்³வத்⁴யோ யஸ்ய நாஸ்தி புரோஹித:॥ 12-73-6 (67679) ப்³ரஹ்மத்வம்ʼ ஸர்வயஜ்ஞேஷு குர்வீதாத²ர்வணோ த்³விஜ:। ராஜ்ஞஶ்சாத²ர்வவேதே³ந ஸர்வகர்மாணி காரயேத்॥ 12-73-7 (67680) ப்³ரூயாத்³க³ர்ஹ்யாணி ஸததம்ʼ மஹோத்பாதான்யகா⁴நி ச। இஷ்டமங்க³லயுக்தானி ததா²(அ)ந்த: புரிகாணி ச॥ 12-73-8 (67681) கீ³தன்ருʼத்தாதி⁴காரேஷு ஸம்ʼமதேஷு மஹீபதே:। கர்தவ்யம்ʼ கரணீயம்ʼ வை வைஶ்வதே³வப³லிஸ்ததா²॥ 12-73-9 (67682) பக்ஷஸந்தி⁴ஷு குர்வீத மஹாஶாந்திம்ʼ புரோஹித:। ரௌத்³ரஹோமஸஹஸ்ரம்ʼ ச ஸ்வஸ்ய ராஜ்ஞ: ப்ரியம்ʼ ஹிதம்॥ 12-73-10 (67683) ராஜ்ஞ: பாபமலா: ஸப்த யான்ருʼச்ச²தி புரோஹித:। அமாத்யாஶ்ச குகர்மாணோ மந்த்ரிணஶ்சாப்யுபேக்ஷகா:॥ 12-73-11 (67684) சௌர்யமவ்யவஹாரஶ்ச வ்யவஹாரோபஸேவினாம்। அத³ண்ட்³யத³ண்ட³னம்ʼ சைவ த³ண்ட்³யானாம்ʼ சாப்யத³ண்ட³னம்॥ 12-73-12 (67685) ஹிம்ʼஸா சான்யத்ர ஸங்க்³ராமாத்³ராஜ்ஞஶ்ச மல உச்யதே। குப்⁴ருʼத்யைஸ்து ப்ரஜானாஶ: ஸப்தமஸ்து மஹாமல:॥ 12-73-13 (67686) ரௌத்³ரைர்ஹோமைர்மஹாஶாந்த்யா க்⁴ருʼதகம்ப³லகர்மணா। ப்⁴ருʼக்³வங்கி³ரோவிதி⁴ஜ்ஞோ வை புரோதா⁴ நிர்ணுதே³ மலாத்॥ 12-73-14 (67687) ஏதான்ஹித்வா தி³வம்ʼ யாதி ராஜா ஸப்த மஹாமலான்। ஸாமாத்ய: ஸபுரோதா⁴ஶ்ச ப்ரஜானாம்ʼ பாலனே ரத:॥ 12-73-15 (67688) ஏதஸ்மின்னேவ கௌரவ்ய பௌரோஹித்யே மஹாமதே। ஶ்லோகானாஹ மஹேந்த்³ரஸ்ய கு³ருர்தே³வோ ப்³ருʼஹஸ்பதி:॥ 12-73-16 (67689) தான்னிபோ³த⁴ மஹீபால மஹாபா⁴க³ ஹிதாஞ்ஶுபா⁴ந்। ருʼக்³வேதே³ ஸாமவேதே³ ச யஜுர்வேதே³ ச வாஜினாம்॥ 12-73-17 (67690) ந நிர்தி³ஷ்டானி கர்மாணி த்ரிஷு ஸ்தா²நேஷு பூ⁴ப்⁴ருʼதாம்। ஶாந்திகம்ʼ பௌஷ்டிகம்ʼ சைவ அரிஷ்டானாம்ʼ ச ஶாதனம்॥ 12-73-18 (67691) ஶப்தாஸ்தே யாஜ்ஞவல்க்யேன யஜ்ஞானாம்ʼ ஹிதமீஹதா। ப்³ரஹ்மிஷ்டா²நாம்ʼ வரிஷ்டே²ந ப்³ரஹ்மண: ஸம்ʼமதே விபோ⁴:॥ 12-73-19 (67692) ப³ஹ்வ்ருʼசம்ʼ ஸாமக³ம்ʼ சைவ வாஜினம்ʼ ச விவர்ஜயேத்। ப³ஹ்வ்ருʼசோ ராஷ்ட்ரனாஶாய ராஜனாஶாய ஸாமக³:। அத்⁴வர்யுர்ப³லனாஶாய ப்ரோக்தோ வாஜஸனேயக:॥ 12-73-20 (67693) அப்³ராஹ்மணேஷு வர்ணேஷு மந்த்ரான்வாஜஸனேயகான்। ஶாந்திகே பௌஷ்டிகே சைவ நித்யம்ʼ கர்மணி வர்ஜயேத்॥ 12-73-21 (67694) ப்³ராஹ்மணஸ்ய மஹீபஸ்ய ஸர்வதா² ந விரோதி⁴ந:। வேதா³ஶ்சத்வார இத்யேதே ப்³ராஹ்மணா யே ச தத்³விது³:॥ 12-73-22 (67695) பௌரோஹித்யே ப்ரமாணம்ʼ து ப்³ராஹ்மணஶ்ச மஹீபதே:। ஜாத்யா ந க்ஷத்ரிய: ப்ரோக்த: க்ஷதத்ராணம்ʼ கரோதி ய:॥ 12-73-23 (67696) சாதுர்வர்ண்யப³ஹிஷ்டோ²(அ)பி ஸ ஏவ க்ஷத்ரிய: ஸ்ம்ருʼத:। பா⁴ர்க³வாங்கி³ரஸைர்மந்த்ரைஸ்தேஷாம்ʼ கர்ம விதீ⁴யதே॥ 12-73-24 (67697) வைதானம்ʼ கர்ம யச்சைவ க்³ருʼஹ்யகர்ம ச யத்ஸ்ம்ருʼதம்। த்³விஜாதீனாம்ʼ த்ரயாணாம்ʼ து ஸர்வகர்ம விதீ⁴யதே॥ 12-73-25 (67698) ராஜத⁴ர்மப்ரவ்ருʼத்தானாம்ʼ ஹிதார்த²ம்ʼ த்ரீமி காரயேத்। ஶாந்திகம்ʼ பௌஷ்டிகம்ʼ சைவ ததா²(அ)பி⁴சரணம்ʼ ச யத்॥ 12-73-26 (67699) அக்³நிஷ்டோமமுகை²ர்யஜ்ஞைர்தூ³ஷிதா பூ⁴பகர்மபி⁴:। ந ஸம்யக்ப²லம்ருʼச்ச²ந்தி யே யஜந்தி த்³விஜாதய:॥ 12-73-27 (67700) பௌரோஹித்யம்ʼ து குர்வாணா நாஶம்ʼ யாஸ்யந்தி பூ⁴ப்⁴ருʼதாம்। யஜ்ஞகர்மாணி குர்வாணா ருʼத்விஜஸ்து விரோதி⁴ந:॥ 12-73-28 (67701) ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரவிஶ: ஸர்வே பௌரோஹித்யே விவர்ஜிதா:। தத³பா⁴வே ச பாரக்யம்ʼ நிர்தி³ஷ்டம்ʼ ராஜகர்மஸு॥ 12-73-29 (67702) ருʼஷிணா யாஜ்ஞவல்க்யேன தத்ததா² ந தத³ன்யதா²। பா⁴ர்க³வாங்கி³ரஸாம்ʼ வேதே³ க்ருʼதவித்³ய: ஷட³ங்க³வித்॥ 12-73-30 (67703) யஜ்ஞகர்மவிதி⁴ஜ்ஞஸ்து விதி⁴ஜ்ஞ: பௌஷ்டிகேஷு ச। அஷ்டாத³ஶவிகல்பானாம்ʼ விதி⁴ஜ்ஞ: ஶாந்திகர்மணாம்॥ 12-73-31 (67704) ஸர்வரோக³விஹீனஶ்ச ஸம்ʼயத: ஸம்ʼயதேந்த்³ரிய:। ஶ்வித்ரகுஷ்ட²க்ஷயக்ஷீணைர்க்³ரஹாபஸ்மாரதூ³ஷிதை:॥ 12-73-32 (67705) அஶஸ்தைர்வாதது³ஷ்டைஶ்ச தூ³ரஸ்தை²: ஸம்ʼவதே³ந்ன்ருʼப:। ரோகி³ணம்ʼ ருʼத்விஜம்ʼ சைவ வர்ஜயேச்ச புரோஹிதம்॥ 12-73-33 (67706) நசான்யஸ்ய க்ருʼதம்ʼ யேன பௌரோஹித்யம்ʼ கதா³சன। யஸ்ய யாஜ்யோ ம்ருʼதஶ்சைவ ப்⁴ரஷ்ட: ப்ரவ்ரஜிதோ யதா²॥ 12-73-34 (67707) யுத்³தே⁴ பராஜிதஶ்சைவ ஸர்வாம்ʼஸ்தான்வர்ஜயேன்ன்ருʼப:। நக்ஷத்ரஸ்யானுகூல்யேன ய: ஸஞ்ஜாதோ நரேஶ்வர:॥ 12-73-35 (67708) ராஜஶாஸ்த்ரவினீதஶ்ச ஶ்ரேயான்ராஜ்ஞ: புரோஹித:। அத⁴ன்யானாம்ʼ நிமித்தானாமுத்பாதானாமதா²ர்த²வித்॥ 12-73-36 (67709) ஶத்ருபக்ஷக்ஷயஜ்ஞஶ்ச ஶ்ரேயான்ராஜ்ஞ: புரோஹித:। வாஜினம்ʼ தத³பா⁴வே ச சரகாத்⁴வர்யவானபி॥ 12-73-37 (67710) ப³ஹ்வ்ருʼசம்ʼ ஸாமக³ம்ʼ சைவ நீதிஶாஸ்த்ரக்ருʼதஶ்ரமான்। க்ருʼதினோ(அ)த²ர்வணோ வேதே³ ஸ்தா²பயேத்து புரோஹிதான்॥ 12-73-38 (67711) ஹிம்ʼஸாலிங்கா³ ஹி நிர்தி³ஷ்டா மந்த்ரா வைதானிகைர்த்³விஜை:। ந தானுச்சாரயேத்ப்ராஜ்ஞ: க்ஷாத்ரத⁴ர்மவிரோதி⁴ந:॥ 12-73-39 (67712) ப்ரஜாகு³ணா: புரோதா⁴ஶ்ச புரோஹிதகு³ணா: ப்ரஜா:।' ராஜா வை ஸகு³ணோ யேஷாம்ʼ குஶலம்ʼ தேஷு ஸர்வஶ:॥ 12-73-40 (67713) உபௌ⁴ ப்ரஜா வர்த⁴யதோ தே³வான்பூர்வாபரான்பித்ரூʼன்। யௌ ப⁴வேதாம்ʼ ஸ்தி²தௌ த⁴ர்மே ஶ்ரத்³தே⁴யௌ ஸுதபஸ்வினௌ॥ 12-73-41 (67714) பரஸ்பரஸ்ய ஸுஹ்ருʼதௌ³ விஹிதௌ ஸமசேதஸௌ। ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரஸ்ய ஸமானாத்ப்ரஜா ஸுக²மவாப்னுயாத்॥ 12-73-42 (67715) விமானநாத்தயோரேவ ப்ரஜா நஶ்யேயுரேவ ஹி। ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரம்ʼ ஹி ஸர்வாஸாம்ʼ ப்ரஜானாம்ʼ மூலமுச்யதே॥ 12-73-43 (67716) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஐலகஶ்யபஸம்ʼவாத³ம்ʼ தம்ʼ நிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-73-44 (67717) ஐல உவாச। 12-73-45x (5514) யதா³ ஹி ப்³ரஹ்ம ப்ரஜஹாதி க்ஷத்ரம்ʼ க்ஷத்ரம்ʼ யதா³ வா ப்ரஜஹாதி ப்³ரஹ்ம। அன்வக்³ப³லம்ʼ கதமே(அ)ஸ்மின்ப⁴ஜந்தே ததா² ப³லம்ʼ கதமே(அ)ஸ்மிந்த்⁴ரியந்தே॥ 12-73-45 (67718) கஶ்யப உவாச। 12-73-46x (5515) த்³விதா⁴ ஹி ராஷ்ட்ரம்ʼ ப⁴வதி க்ஷத்ரியஸ்ய ப்³ரஹ்ம க்ஷத்ரம்ʼ யத்ர விருத்⁴யதீஹ। அன்வக்³ப³லம்ʼ த³ஸ்யவஸ்தத்³ப⁴ஜந்தே ததா² வர்ணம்ʼ தத்ர வித³ந்தி ஸந்த:॥ 12-73-46 (67719) நைஷாம்ʼ ப்³ரஹ்ம ச வர்த⁴தே நோத புத்ரா ந க³ர்க³ரோ மத்²யதே நோ ஜயந்தே। நைஷாம்ʼ புத்ரா தே³வமதீ⁴யதே ச யதா³ ப்³ரஹ்ம க்ஷத்ரியா: ஸந்த்யஜந்தி॥ 12-73-47 (67720) நைஷாமர்தோ² வர்த⁴தே ஜாது கே³ஹே நாதீ⁴யதே தத்ப்ரஜா நோ யஜந்தே। அபத்⁴வஸ்தா த³ஸ்யுபூ⁴தா ப⁴வந்தி யே ப்³ராஹ்மணான்க்ஷத்ரியா: ஸந்த்யஜந்தி॥ 12-73-48 (67721) ஏதௌ ஹி நித்யம்ʼ ஸம்ʼயுக்தாவிதரேதரதா⁴ரணே। க்ஷத்ரம்ʼ வை ப்³ரஹ்மணோ யோனிர்யோனி: க்ஷத்ரஸ்ய வை த்³விஜ:॥ 12-73-49 (67722) உபா⁴வேதௌ நித்யமபி⁴ப்ரபன்னௌ ஸம்ப்ராபதுர்மஹதீம்ʼ ஸம்ப்ரதிஷ்டா²ம்। தயோ: ஸந்தி⁴ர்பி⁴த்³யதே சேத்புராண ஸ்தத: ஸர்வம்ʼ ப⁴வதி ஹி ஸம்ப்ரமூட⁴ம்॥ 12-73-50 (67723) நாத்ர பாரம்ʼ லப⁴தே பாரகா³மீ மஹோத³தௌ⁴ நௌரிவ ஸம்ப்ரபி⁴ந்னா। சாதுர்வண்யம்ʼ ப⁴வதி ஹி ஸம்ப்ரமூட⁴ம்ʼ ப்ரஜாஸ்தத: க்ஷயஸம்ʼஸ்தா² ப⁴வந்தி॥ 12-73-51 (67724) ப்³ரஹ்மவ்ருʼக்ஷோ ரக்ஷ்யமாணோ மது⁴ ஹேம ச வர்ஷதி। அரக்ஷ்யமாண: ஸததமஶ்ரு பாபம்ʼ ச வர்ஷதி॥ 12-73-52 (67725) அப்³ரஹ்மசாரீ சரணாத³பேதோ யதா³ ப்³ரஹ்ம ப்³ரஹ்மணி த்ராணமிச்சே²த்। ஆஶ்சர்யதோ வர்ஷதி தத்ர தே³வ ஸ்தத்ராபீ⁴க்ஷ்ணம்ʼ து³ஷ்ப்ரபா⁴ஶ்சாவிஶந்தி॥ 12-73-53 (67726) ஸ்த்ரியம்ʼ ஹத்வா ப்³ராஹ்மணம்ʼ வா(அ)பி பாப: ஸபா⁴யாம்ʼ யத்ர லப⁴தே ஸாது⁴வாத³ம்। ராஜ்ஞ: ஸகாஶே ந விபே⁴தி சாபி ததோ ப⁴யம்ʼ வித்³யதே க்ஷத்ரியஸ்ய॥ 12-73-54 (67727) பாபை: பாபே க்ரியமாணே(அ)திவேலம்ʼ ததோ ருத்³ரோ ஜாயதே தே³வ ஏஷ:। பாபை: பாபா: ஸஞ்ஜனயந்தி ருத்³ரம்ʼ தத: ஸர்வான்ஸாத்⁴வஸாதூ⁴ந்ஹினஸ்தி॥ 12-73-55 (67728) ஐல உவாச। 12-73-56x (5516) குதோ ருத்³ர: கீத்³ருʼஶோ வா(அ)பி ருத்³ர: ஸத்வை: ஸத்வம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே வத்⁴யமானம்। ஏதத்ஸர்வம்ʼ கஶ்யப மே ப்ரசக்ஷ்வ யதோ ருத்³ரோ ஜாயதே தே³வ ஏஷ:॥ 12-73-56 (67729) கஶ்யப உவாச। 12-73-57x (5517) ஆத்மா ருத்³ரோ ஹ்ருʼத³யே மானவானாம்ʼ ஸ்வம்ʼ ஸ்வம்ʼ தே³ஹம்ʼ பரதே³ஹம்ʼ ச ஹந்தி। வாதோத்பாதை: ஸத்³ருʼஶம்ʼ ருத்³ரமாஹு ர்தே³வம்ʼ ஜீமூதை: ஸத்³ருʼஶம்ʼ ரூபமஸ்ய॥ 12-73-57 (67730) ஐல உவாச। 12-73-58x (5518) ந வை வாத: பரிவ்ருʼணோதி கஶ்சி ந்ன ஜீமூதோ வர்ஷதி தத்ர தே³வ:। ததா² யுக்தோ த்³ருʼஶ்யதே மானுஷேஷு காமத்³வேஷாத்³வத்⁴யதே முஹ்யதே ச॥ 12-73-58 (67731) கஶ்யப உவாச। 12-73-59x (5519) யதை²ககே³ஹாஜ்ஜாதவேதா³: ப்ரதீ³ப்த: க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ க்³ராமம்ʼ த³ஹதே ச த்வராவான்। விமோஹனம்ʼ குருதே தே³வ ஏப தத: ஸர்வம்ʼ ஸ்ப்ருʼஶ்யதே புண்யபாபை:॥ 12-73-59 (67732) ஐல உவாச। 12-73-60x (5520) யதி³ த³ண்ட³: ஸ்ப்ருʼஶதே(அ)புண்யபாபம்ʼ பாபம்ʼ பாபே க்ரியமாணே விஶேஷாத்। கஸ்ய ஹேதோ: ஸுக்ருʼதம்ʼ நாம குர்யா த்³து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ வா கஸ்ய ஹேதோர்ன குர்யாத்॥ 12-73-60 (67733) கஶ்யப உவாச। 12-73-61x (5521) அஸந்த்யாகா³த்பாபக்ருʼதாமபாபாம்ʼ ஸ்துல்யோ த³ண்ட³: ஸ்ப்ருʼஶதே மிஶ்ரபா⁴வாத்। ஶுஷ்கேணார்த்³ரம்ʼ த³ஹ்யதே மிஶ்ரபா⁴வா ந்ன மிஶ்ர: ஸ்யாத்பாபக்ருʼத்³பி⁴: கத²ஞ்சித்॥ 12-73-61 (67734) ஐல உவாச। 12-73-62x (5522) ஸாத்⁴வஸாதூ⁴ந்தா⁴ரயதீஹ பூ⁴மி: ஸாத்⁴வஸாதூ⁴ம்ʼஸ்தாபயதீஹ ஸூர்ய:। ஸாத்⁴வஸாதூ⁴ம்ʼஶ்சாபி வாதீஹ வாயு ராபஸ்ததா² ஸாத்⁴வஸாதூ⁴ந்வஹந்தி॥ 12-73-62 (67735) கஶ்யப உவாச। 12-73-63x (5523) ஏவமஸ்மின்வர்ததே லோக ஏஷ நாமுத்ரைவம்ʼ வர்ததே ராஜபுத்ர। ப்ரேத்யைதயோரந்தராவான்விஶேஷோ யோ வை புண்யம்ʼ சரதே யஶ்ச பாபம்॥ 12-73-63 (67736) புண்யஸ்ய லோகோ மது⁴மான்க்⁴ருʼதார்சி ர்ஹிரண்யஜ்யோதிரம்ருʼதஸ்ய நாபி⁴:। தத்ர ப்ரேத்ய மோத³தே ப்³ரஹ்மசாரீ ந தத்ர ம்ருʼத்யுர்ன ஜரா நோத து³:க²ம்॥ 12-73-64 (67737) பாபஸ்ய லோகோ நிரயோ(அ)ப்ரகாஶோ நித்யம்ʼ து³:க²ம்ʼ ஶோகபூ⁴யிஷ்ட²மேவ। தத்ராத்மானம்ʼ ஶோசதி பாபகர்மா வஹ்வீ: ஸமா: ப்ரதபன்னப்ரதிஷ்ட²:॥ 12-73-65 (67738) மிதோ²பே⁴தா³த்³ப்³ராஹ்மணக்ஷத்ரியாணாம்ʼ ப்ரஜா து³:க²ம்ʼ து³:ஸஹம்ʼ சாவிஶந்தி। ஏவம்ʼ ஜ்ஞாத்வா கார்ய ஏவேஹ வித்³வான் புரோஹிதோ நைகவித்³யோ ந்ருʼபேண॥ 12-73-66 (67739) தம்ʼ சைவ லப்³த்⁴வாபி⁴ஷிஞ்சேத்ததா² த⁴ர்மோ விதீ⁴யதே। அக்³ரம்ʼ ஹி ப்³ராஹ்மண: ப்ரோக்தம்ʼ ஸர்வஸ்யைவேஹ த⁴ர்மத:॥ 12-73-67 (67740) பூர்வம்ʼ ஹி ப்³ரஹ்மண: ஸ்ருʼஷ்டிரிதி ப்³ரஹ்மவிதோ³ விது³:। ஜ்யேஷ்டே²நாபி⁴ஜனேனாஸ்ய ப்ராப்தம்ʼ பூர்வம்ʼ யது³த்தமம்॥ 12-73-68 (67741) தஸ்மான்மான்யஶ்ச பூஜ்யஶ்ச ப்³ராஹ்மண: ப்ரஸ்ருʼதாக்³ரபு⁴க்। ஸர்வம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ விஶிஷ்டம்ʼ ச நிவேத்³யம்ʼ தஸ்ய தீ⁴மத:॥ 12-73-69 (67742) அவஶ்யமேதத்கர்தவ்யம்ʼ ராஜ்ஞா ப³லவதா(அ)பி ஹி। ப்³ரஹ்ம வர்த⁴யதி க்ஷத்ரம்ʼ க்ஷத்ரதோ ப்³ரஹ்ம வர்த⁴தே। ராஜ்ஞ: ஸர்வஸ்ய சான்யஸ்ய ஸ்வாமீ ராஜ்ஞ: புரோஹித:॥ ॥ 12-73-70 (67743) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரிஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 73॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-73-14 நிர்ணுதே³ மோசயேத்। ராஜானமிதி ஶேஷ:॥ 12-73-46 க்ஷத்ர கர்த்ருʼ। தத்ர க்ஷத்ரே ஸந்த: வர்ணம்ʼ விந்த³ந்தி। ப்³ராஹ்மணானாமவமந்தா ம்லேச்ச²ஜாதீயோ(அ)யம்ʼ ராஜேத்யனுமானாஜ்ஜானந்தி। யதோ²க்தம்போ⁴கே³ந ஜ்ஞாயதே கர்ம கர்மணா ஜ்ஞாயதே ஜனிரிதி। ததா² ப³லம்ʼ தத்³பி⁴யந்தே ச ஸந்த இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-73-50 அபி⁴ப்ரபன்னௌ அன்யோன்யஶரணௌ। க்ஷத்ரஶரணம்ʼ ப்³ரஹ்ம தபஸ்யதி ப்³ரஹ்மஶரணம்ʼ க்ஷத்ரம்ʼ ஜயதீதி பா⁴வ:॥ 12-73-52 மது⁴ ஸுக²ம்। அஶ்ரு து³:க²ம்। பாபம்ʼ நரகம்॥ 12-73-53 ப்³ரஹ்ம ப்³ராஹ்மணஜாதி:। ப்³ரஹ்மசரணாத³பேதத்வாத³ப்³ரஹ்மசாரீ வேதா³த்⁴யயனஶூன்ய: ஸன் த்ராணம்ʼ ரக்ஷணம்ʼ இச்சே²த்ததா³ தே³வஸ்தத்ர ஆஶ்சர்யதோ வர்ஷதி। தத்ர வர்ஷ: அத்யந்தம்ʼ து³ர்லப⁴மித்யர்த²:॥ 12-73-55 ருத்³ரோ ஹிம்ʼஸ்ர:। தே³வோ ராஜா। ருத்³ரம்ʼ கலிம்॥ 12-73-57 மானவானாம்ʼ ஹ்ருʼத³யே ய ஆத்மா ஜீவோ(அ)ஸ்தி ஸ ஏவ ருத்³ர: ஸம்ʼஹர்தா ப⁴வதி। நனு குத: ஶாந்தஸ்யாத்மனோ ருத்³ரத்வமத ஆஹ வாதேதி। யதா² உத்பாதவாத ஆகாஶோத்த² ஆகாஶோத்தா²ம்ʼ மேக⁴தே³வதாமிதஸ்ததோ நயதி க³ர்ஜயதி வித்³யுத³ஶனிவாரீணி ச தத ஆவிர்பா⁴வயத்யேவமாத்மோத்தி²தா: காப்னக்ரோதா⁴த³ய: ஸர்வம்ʼ ஹிம்ʼஸ்ரம்ʼ காரயந்தீத்யர்த²:॥ 12-73-58 யதா² ஆகாஶேன யுக்தாஸ்தத: ப்ருʼத²க்³பூ⁴தா: வாதோ மேகா⁴ஶ்ச மேக⁴ப்ரவர்தகதே³வதா ச ப்ரத்யக்ஷேண ஶாஸ்த்ரஜ்ஞானேன ச த்³ருʼஶ்யந்தே நைவம்ʼ ஜீவோ வா தத³பி⁴பா⁴வக: காமாதி³ர்வா ப்ருʼத²க் த்³ருʼஶ்யதே கிந்த்வாத்மன்யேவ வஹ்யௌஷ்ண்யவத்காமத்³வேஷௌ வர்தேதே தௌ சைதஸ்ய ஸம்ப³ந்த⁴கௌ மோஹகோ ச ப⁴வத இத்யர்த²:॥ 12-73-59 யதா²(அ)ல்போ(அ)பி வஹ்னிரதி⁴கமதி⁴கம்ʼ காஷ்ட²பா⁴ரமுபாருஹ்ய க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ க்³ராமம்ʼ த³ஹதி தத்ர ந கேவலம்ʼ காஷ்டா²நாம்ʼ தா³ஹகத்வம்ʼ நாபி காஷ்டா²ந்யனுபாரூட⁴ஸ்யாக்³நே: கிந்து தது³ப⁴யஸங்கா⁴தஸ்யைவ। தத்ராபி விவேகே க்ரியமாணே வஹ்னேரேவோபாத்⁴யாவேஶாத்³தா³ஹகத்வம்। ஏவமாத்மானமாருஹ்யாஹங்காரவஹ்னி: காமக்ரோதா⁴தி³வாதைருத்³தீ³பிதோ ருத்³ரத்வம்ʼ ப்ரதிபத்³யதே॥ 12-73-60 அபுண்யபாபமப்யாத்மானம்ʼ யதி³ விஶேஷாத் க்ரியமாணே பாபே நிமித்தபூ⁴தே ஸதி த³ண்ட³: பாபம்ʼ த³ண்டா³த்மகம்ʼ பாபம்ʼ கா³லனதாட³னாதி³ து³:க²ம்ʼ கர்த்ருʼ ஸ்ப்ருʼஶதே மோஹாதி³தி ப்³ரவீஷி தர்ஹி புண்யகரணம்ʼ பாபவர்ஜனம்ʼ ச ஶாஸ்த்ரசோதி³தம்ʼ வ்ருʼதை²வ ஸ்யாத்॥ 12-73-67 தம்ʼ புரோஹிதம்ʼ லப்³த்⁴வா ஆத்மானம்ʼ ராஜ்யே(அ)பி⁴ஷிஞ்சேத்॥ 12-73-70 ஏவம்ʼ ராஜ்ஞா விஶேஷேண பூஜ்யா வை ப்³ராஹ்மணா: ஸதா³ இதி ஜ². பாட²:॥

12-74-0 (67744) `யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-74-0x (5524) ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரஸ்ய ஸாமர்த்²யம்ʼ கதி²தம்ʼ தே பிதாமஹ। புரோஹிதப்ரபா⁴வஶ்ச லக்ஷணம்ʼ ச புரோத⁴ஸ:॥ 12-74-1 (67745) இதா³நீம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரவினிர்ணயம்। ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரம்ʼ ஹி ஸர்வஸ்ய காரணம்ʼ ஜக³த: பரம்। யோக³க்ஷேமோ ஹி ராஷ்ட்ரஸ்ய தாப்⁴யாமாயத்த ஏவ ச॥' 12-74-2 (67746) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-74-3x (5525) யோக³க்ஷேமோ ஹி ராஷ்ட்ரஸ்ய ராஜன்யாயத்த உச்யதே। யோக³க்ஷேமோ ஹி ராஜ்ஞோ ஹி ஸமாயத்த: புரோஹிதே॥ 12-74-3 (67747) யத்ராத்³ருʼஷ்டம்ʼ ப⁴யம்ʼ ப்³ரஹ்ம ப்ரஜானாம்ʼ ஶமயத்யுத। த்³ருʼஷ்டம்ʼ ச ராஜா பா³ஹுப்⁴யாம்ʼ தத்³ராஜ்யம்ʼ ஸுக²மேத⁴தே॥ 12-74-4 (67748) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। முசுகுந்த³ஸ்ய ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ராஜ்ஞோ வைஶ்ரவணஸ்ய ச॥ 12-74-5 (67749) முசுகுந்தோ³ விஜித்யேமாம்ʼ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ப்ருʼதி²வீபதி:। ஜிஜ்ஞாஸமான: ஸ ப³லமப்⁴யயாத³லகாதி⁴பம்॥ 12-74-6 (67750) ததோ வைஶ்ரவணோ ராஜா ராக்ஷஸானஸ்ருʼஜத்ததா³। தே ப³லான்யவம்ருʼத்³க³ந்த முசுகுந்த³ஸ்ய நைர்ருʼதா:॥ 12-74-7 (67751) ஸ ஹன்யமானே ஸைன்யே ஸ்வே முசுகுந்தோ³ நராதி⁴ப:। க³ர்ஹயாமாஸ வித்³வாம்ʼஸம்ʼ புரோஹிதமரிந்த³ம:॥ 12-74-8 (67752) தத உக்³ரம்ʼ தபஸ்தப்த்வா வஸிஷ்டோ² த⁴ர்மவித்தம:। ரக்ஷாம்ʼஸ்யுபாவதீ⁴த்தத்ர பந்தா²நம்ʼ சாப்யவிந்த³த॥ 12-74-9 (67753) ததோ வைஶ்ரவணோ ராஜா முசுகுந்த³மக³ர்ஹயத்। வத்⁴யமானேஷு ஸைன்யேஷு வசனம்ʼ சேத³மப்³ரவீத்॥ 12-74-10 (67754) த⁴னத³ உவாச। 12-74-11x (5526) ப³லவந்தஸ்த்வயா பூர்வே ராஜான: ஸபுரோஹிதா:। ந சைவம்ʼ ஸமவர்தந்த யதா² த்வமிவ வர்தஸே॥ 12-74-11 (67755) தே க²ல்வபி க்ருʼதாஸ்த்ராஶ்ச ப³லவந்தஶ்ச பூ⁴மிபா:। ஆக³ம்ய பர்யுபாஸந்தே மாமீஶம்ʼ ஸுக²து³:க²யோ:॥ 12-74-12 (67756) யத்³யஸ்தி பா³ஹுவீர்யம்ʼ தே தத்³த³ர்ஶயிதுமர்ஹஸி। கிம்ʼ ப்³ராஹ்மணப³லேன த்வமதிமாத்ரம்ʼ ப்ரவர்தஸே॥ 12-74-13 (67757) முசுகுந்த³ஸ்தத: க்ருத்³த⁴: ப்ரத்யுவாச த⁴னேஶ்வரம்। ந்யாயபூர்வமஸம்ʼலப்³த⁴மஸம்ப்⁴ராந்தமித³ம்ʼ வச:॥ 12-74-14 (67758) ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரமித³ம்ʼ ஸ்ருʼஷ்டமேகயோனி ஸ்வயம்பு⁴வா। ப்ருʼத²க்³ப³லவிதா⁴நம்ʼ ச தல்லோகம்ʼ பரிபாலயேத்॥ 12-74-15 (67759) தபோமந்த்ரப³லம்ʼ நித்யம்ʼ ப்³ராஹ்மணேஷு ப்ரதிஷ்டி²தம்। அஸ்ரபா³ஹுப³லம்ʼ நித்யம்ʼ க்ஷத்ரியேஷு ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-74-16 (67760) தாப்⁴யாம்ʼ ஸம்பூ⁴ய கர்தவ்யம்ʼ ப்ரஜானாம்ʼ பரிபாலனம்। ததா² ச மாம்ʼ ப்ரவர்தந்தம்ʼ கிம்ʼ க³ர்ஹஸ்யலகாதி⁴ப॥ 12-74-17 (67761) ததோ(அ)ப்³ரவீத்³வைஶ்ரவணோ ராஜானம்ʼ ஸபுரோஹிதம்। நாஹம்ʼ ராஜ்யமனிர்தி³ஷ்டம்ʼ கஸ்மைசித்³வித³தா⁴ம்யுத॥ 12-74-18 (67762) நாச்சி²ந்தே³ வா(அ)ப்யனிர்தி³ஷ்டமிதி ஜானீஹி பார்தி²வ। ப்ரஶாதி⁴ ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ மத்³த³த்தாமகி²லாமிமாம்। [ஏவமுக்த: ப்ரத்யுவாச முசுகுந்தோ³ மஹீபதி:॥] 12-74-19 (67763) நாஹம்ʼ ராஜ்யம்ʼ ப⁴வத்³த³த்தம்ʼ போ⁴க்துமிச்சா²மி பார்தி²வ। பா³ஹுவீர்யார்ஜிதம்ʼ ராஜ்யமஶ்னீயாமிதி காமயே॥ 12-74-20 (67764) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-74-21x (5527) ததோ வைஶ்ரவணோ ராஜா விஸ்மயம்ʼ பரமம்ʼ யயௌ। க்ஷத்ரத⁴ர்மே ஸ்தி²தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா முசுகுந்த³மரிந்த³மம்॥ 12-74-21 (67765) ததோ ராஜா முசுகுந்த³: ஸோன்வஶாஸத்³வஸுந்த⁴ராம்। பா³ஹுவீர்யார்ஜிதாம்ʼ ஸம்யக்க்ஷத்ரத⁴ர்மமனுவ்ரத:॥ 12-74-22 (67766) ஏவம்ʼ யோ ப்³ரஹ்மவித்³ராஜா ப்³ரஹ்மபூர்வம்ʼ ப்ரவர்ததே। ஸ பு⁴ங்க்தே விஜிதாமுவீம்ʼ யஶஶ்ச மஹத³ஶ்னுதே॥ 12-74-23 (67767) நித்யோத³கீ ப்³ராஹ்மண: ஸ்யான்னித்யஶஸ்த்ரஶ்ச க்ஷத்ரிய:। தயோர்ஹி ஸர்வமாயத்தம்ʼ யத்கிஞ்சிஜ்ஜக³தீக³தம்॥ 12-74-24 (67768) யஶஶ்ச தேஜஶ்வ மஹீம்ʼ ச க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ ப்ராப்னோதி ராஜன்விபுலாம்ʼ ச கீர்திம்। ப்ரதா⁴நத⁴ர்மம்ʼ ந்ருʼபதே நியச்ச² ததா² ச த⁴ர்மஸ்ய சதுர்த²மம்ʼஶம்॥ ॥ 12-74-25 (67769) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சது:ஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 74॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-74-7 அஸ்ருʼஜத³திஸ்ருʼஷ்டவான்। ஆஜ்ஞாபிதவானிதி யாவத்॥ 12-74-11 த்வயா த்வத்த:॥ 12-74-25 நியச்ச² க்³ருʼஹாணேத்யர்த²:।

12-75-0 (67770) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-75-0x (5528) யயா வ்ருʼத்த்யா மஹீபாலோ விவர்த⁴யதி மானவான்। புண்யாம்ʼஶ்ச லோகாஞ்ஜயதி தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-75-1 (67771) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-75-2x (5529) தா³நஶீலோ ப⁴வேத்³ராஜா யஜ்ஞஶீலஶ்ச பா⁴ரத। உபவாஸதப: ஶீல: ப்ரஜானாம்ʼ பாலனே ரத:॥ 12-75-2 (67772) ஸர்வாஶ்சைவ ப்ரஜா நித்யம்ʼ ராஜா த⁴ர்மேண பாலயன்। உத்தா²நேன ப்ரதா³நேன பூஜயேச்சாபி தா⁴ர்மிகான்॥ 12-75-3 (67773) ராஜ்ஞா ஹி பூஜிதோ த⁴ர்மஸ்தத: ஸர்வத்ர பூஜ்யதே। யத்³யதா³சரதே ராஜா தத்ப்ரஜானாம்ʼ ஸ்ம ரோசதே॥ 12-75-4 (67774) நித்யமுத்³யதத³ண்ட³ஶ்ச ப⁴வேன்ம்ருʼத்யுரிவாரிஷு। நிஹன்யாத்ஸர்வதோ த³ஸ்யூன்ன ராஜ்ஞோ த³ஸ்யுஷு க்ஷமா॥ 12-75-5 (67775) யம்ʼ ஹி த⁴ர்மம்ʼ சரந்தீஹ ப்ரஜா ராஜ்ஞா ஸுரக்ஷிதா:। சதுர்த²ம்ʼ தஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய ராஜா பா⁴க³ம்ʼ ச விந்த³தி॥ 12-75-6 (67776) யத³தீ⁴தே யத்³த³தா³தி யஞ்ஜுஹோதி யத³ர்சதி। ராஜா சதுர்த²பா⁴க்தஸ்ய ப்ரஜா த⁴ர்மேண பாலயன்॥ 12-75-7 (67777) யத்³ராஷ்ட்ரோ(அ)குஶலம்ʼ கிஞ்சித்³ராஜ்ஞோ ரக்ஷயத: ப்ரஜா:। சதுர்த²ம்ʼ தஸ்ய பாபஸ்ய ராஜா பா⁴ரத விந்த³தி॥ 12-75-8 (67778) அப்யாஹு: ஸர்வமேவேதி பூ⁴யோ(அ)ர்த⁴மிதி நிஶ்சய:। கர்மணா ப்ருʼதி²வீபால ந்ருʼஶம்ʼஸோ(அ)ன்ருʼதவாக³பி॥ 12-75-9 (67779) தாத்³ருʼஶாத்கில்பி³பாத்³ராஜா ஶ்ருʼணு யேன ப்ரமுச்யதே। ப்ரத்யாஹர்துமஶக்யம்ʼ ஸ்யாத்³த⁴னம்ʼ சோரைர்ஹ்ருʼதம்ʼ யதி³। தத்ஸ்வகோஶாத்ப்ரதே³யம்ʼ ஸ்யாத³ஶக்தேனோபஜீவத:॥ 12-75-10 (67780) ஸர்வவர்ணை: ஸதா³ ரக்ஷ்யம்ʼ ப்³ரஹ்மஸ்வம்ʼ ப்³ராஹ்மணா யதா²। ந ஸ்தே²யம்ʼ விஷயே தேன யோ(அ)பகுர்யாத்³த்³விஜாதிஷு॥ 12-75-11 (67781) ப்³ரஹ்மஸ்வே ரக்ஷ்யமாணே து ஸர்வம்ʼ ப⁴வதி ரக்ஷிதம்। தேஷாம்ʼ ப்ரஸாதே³ நிர்வ்ருʼத்தே க்ருʼதக்ருʼத்யோ ப⁴வேன்ன்ருʼப:॥ 12-75-12 (67782) பர்ஜன்யமிவ பூ⁴தானி மஹாத்³ருமமிவ த்³விஜா:। நராஸ்தமுபஜீவந்தி ந்ருʼபம்ʼ ஸர்வார்த²ஸாத⁴கம்॥ 12-75-13 (67783) ந ஹி காமாத்மனா ராஜ்ஞா ஸததம்ʼ ஶட²பு³த்³தி⁴நா। ந்ருʼஶம்ʼநேனாதிலுப்³தே⁴ந ஶக்யம்ʼ பாலயிதும்ʼ ப்ரஜா:॥ 12-75-14 (67784) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-75-15x (5530) நாஹம்ʼ ராஜ்யஸுகா²ந்வேஷீ ராஜ்யமிச்சா²ம்யபி க்ஷணம்। த⁴ர்மார்த²ம்ʼ ரோசயே ராஜ்யம்ʼ த⁴ர்மஶ்சாத்ர ந வித்³யதே॥ 12-75-15 (67785) தத³ல மம ராஜ்யேன யத்ர த⁴ர்மோ ந வித்³யதே। வனமேவ க³மிஷ்யாமி தஸ்மாத்³த⁴ர்மசிகீர்ஷயா॥ 12-75-16 (67786) தத்ர மேத்⁴யேஷ்வரண்யேஷு ந்யஸ்தத³ண்டோ³ ஜிதேந்த்³ரிய:। த⁴ர்மமாராத⁴யிஷ்யாமி முனிர்மூலப²லாஶன:॥ 12-75-17 (67787) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-75-18x (5531) வேதா³ஹம்ʼ தவ யா பு³த்³தி⁴ரான்ருʼஶம்ʼஸ்யே(அ)கு³ணைவ ஸா। ந ச நித்யான்ருʼஶம்ʼஸேன ஶக்யம்ʼ ராஜ்யமுபாஸிதும்॥ 12-75-18 (67788) ஸதை³வ த்வாம்ʼ ம்ருʼது³ப்ரஜ்ஞமத்யார்யமதிதா⁴ர்மிகம்। க்லீப³ம்ʼ த⁴ர்மக்⁴ருʼணாயுக்தம்ʼ ந லோகோ ப³ஹுமன்யதே॥ 12-75-19 (67789) ராஜத⁴ர்மமவேக்ஷஸ்வ பித்ருʼபைதாமஹோசிதம்। நைதத்³ராஜ்ஞாமதோ² வ்ருʼத்தம்ʼ யதா² த்வம்ʼ ஸ்தா²துமிச்ச²ஸி॥ 12-75-20 (67790) ந ஹி வைக்லவ்யஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டமான்ருʼஶம்ʼஸ்யமிஹாஸ்தி²த:। ப்ரஜாபாலனஸம்பூ⁴தம்ʼ ப்ராப்தோ த⁴ர்மப²லம்ʼ ஹ்யஸி॥ 12-75-21 (67791) ந ஹ்யேதாமாஶிஷம்ʼ பாண்டு³ர்ன ச குந்த்யப்⁴யபா⁴ஷத। `விசித்ரவீர்யோ த⁴ர்மாத்மா சித்ரவீர்யோ நராதி⁴ப:॥ 12-75-22 (67792) ஶந்தனுஶ்ச மஹீபால: ஸர்வக்ஷத்ரஸ்ய பூஜித:।' தவைதாம்ʼ ப்ராஜ்ஞதாம்ʼ தாத யதா² சரஸி மேத⁴யா॥ 12-75-23 (67793) ஶௌர்யம்ʼ ப³லம்ʼ ச ஸத்யம்ʼ ச பிதா தவ ஸதா³(அ)ப்³ரவீத்। மஹத்த்வம்ʼ ப³லமௌதா³ர்யம்ʼ ப⁴வத: குந்த்யயாசத॥ 12-75-24 (67794) நித்யம்ʼ ஸ்வாஹா ஸ்வதா⁴ நித்யம்ʼ சோபே⁴ மானுஷதை³வதே। புத்ரேஷ்வாஶாஸதே நித்யம்ʼ பிதரோ தை³வதானி ச॥ 12-75-25 (67795) தா³நமத்⁴யயனம்ʼ யஜ்ஞம்ʼ ப்ரஜானாம்ʼ பரிபாலனம்। த⁴ர்ம்யமேதத³த⁴ர்ம்யம்ʼ வா ஜன்மனைவாப்⁴யஜாயதா²:॥ 12-75-26 (67796) குலே து⁴ரி ச யுக்தானாம்ʼ வஹதாம்ʼ பா⁴ரமீத்³ருʼஶம்। ஸீத³தாமபி கௌந்தேய கீர்திர்ன பரிஹீயதே॥ 12-75-27 (67797) ஸமந்ததோ வினீதோ யோ வஹத்யஸ்க²லிதோ ஹி ஸ:। நிர்தோ³ஷகர்மவசனாத்ஸித்³தி⁴: கர்மண ஏவ ஸா॥ 12-75-28 (67798) நைகாந்தே வினிபாதே(அ)பி விஹரேதி³ஹ கஶ்சன। த⁴ர்மீ க்³ருʼஹீ வா ராஜா வா ப்³ரஹ்மசார்யத²வா த்³விஜ:॥ 12-75-29 (67799) அல்பம்ʼ ஹி ஸாரபூ⁴யிஷ்ட²ம்ʼ யத்கர்மோதா³ரமேவ தத்। க்ருʼதமேவாக்ருʼதாச்ச்²ரேயோ ந பாபீயோ(அ)ஸ்ய கர்மண:॥ 12-75-30 (67800) யதா³ குலீனோ த⁴ர்மஜ்ஞ: ப்ராப்னோத்யைஶ்வர்யமுத்தமம்। யோக³க்ஷேமஸ்ததா³ ராஜ்ஞ: குஶலாயைவ கல்பதே॥ 12-75-31 (67801) தா³நேனான்யம்ʼ ப³லேனான்யமன்யம்ʼ ஸூன்ருʼதயா கி³ரா। ஸர்வத: ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயாத்³ராஜ்யம்ʼ ப்ராப்யேஹ தா⁴ர்மிக:॥ 12-75-32 (67802) யம்ʼ ஹி வைத்³யா: குலே ஜாதா ஹ்யவ்ருʼத்திப⁴யபீடி³தா:। ப்ராப்ய த்ருʼப்தா: ப்ரதிஷ்ட²ந்தி த⁴ர்ம: கோ(அ)ப்⁴யதி⁴கஸ்தத:॥ 12-75-33 (67803) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-75-34x (5532) கிம்ʼ ந்வத: பரமம்ʼ ஸ்வர்க்³யம்ʼ கா தத: ப்ரீதிருத்தமா। கிம்ʼ தத: பரமைஶ்வர்யம்ʼ ப்³ரூஹி மே யதி³ பஶ்யஸி॥ 12-75-34 (67804) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-75-35x (5533) யஸ்மின்ப⁴யார்தி³தா: ஸந்த: க்ஷேமம்ʼ விந்த³ந்த்யபி க்ஷணம்। ஸ ஸ்வர்க³ஜித்தமோ(அ)ஸ்மாகம்ʼ ஸத்யமேதத்³ப்³ரவீமி தே॥ 12-75-35 (67805) த்வமேவ ப்ரீதிமாம்ʼஸ்தஸ்மாத்குரூணாம்ʼ குருஸத்தம। ப⁴வ ராஜா ஜய ஸ்வர்க³ம்ʼ ஸதோ ரக்ஷா(அ)ஸதோ ஜஹி॥ 12-75-36 (67806) அனு த்வாம்ʼ தாத ஜீவந்து ஸுஹ்ருʼத³: ஸாது⁴பி⁴: ஸஹ। பர்ஜன்யமிவ பூ⁴தானி ஸ்வாது³த்³ருமமிவ த்³விஜா:॥ 12-75-37 (67807) த்⁴ருʼஷ்டம்ʼ ஶூரம்ʼ ப்ரஹர்தாரமன்ருʼஶம்ʼஸம்ʼ ஜிதேந்த்³ரியம்। வத்ஸலம்ʼ ஸம்ʼவிப⁴க்தாரமுபஜீவந்து பா³ந்த⁴வா:॥ ॥ 12-75-38 (67808) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 75॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-75-5 ந காமாத்கஸ்யசித்க்ஷமேதி³தி ஜ².பாட²:॥ 12-75-7 யத³தீ⁴தே ப்³ராஹ்மணாதி³:॥ 12-75-10 அஶக்தேன ராஜ்ஞா உபஜீவத: த⁴னோபஜீவினோ வணிஜாதே³:॥ 12-75-32 ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயாத்³வஶீகுர்யாத்॥

12-76-0 (67809) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-76-0x (5534) ஸ்வகர்மண்யபரே யுக்தாஸ்ததை²வான்யே விகர்மணி। தேஷாம்ʼ விஶேஷமாசக்ஷ்வ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ பிதாமஹ॥ 12-76-1 (67810) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-76-2x (5535) வித்³யாலக்ஷணஸம்பன்னா: ஸர்வத்ராம்னாயத³ர்ஶின:। ஏதே ப்³ரஹ்மஸமா ராஜன்ப்³ராஹ்மணா: பரிகீர்திதா:॥ 12-76-2 (67811) ருʼத்விகா³சார்யஸம்பன்னா: ஸ்வேஷு கர்மஸ்வவஸ்தி²தா:। ஏதே தே³வஸமா ராஜன்ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப⁴வந்த்யுத॥ 12-76-3 (67812) `கோ³(அ)ஜாவிமஹிஷாணாம்ʼ ச ப³ட³வானாம்ʼ ச போஷகா:। வ்ருʼத்த்யர்த²ம்ʼ ப்ரதிபத்³யந்தே தான்வைஶ்யான்ஸம்ப்ரசக்ஷதே॥ 12-76-4 (67813) ஐஶ்வர்யகாமா யே சாபி ஸாமிபா வா(அ)பி பா⁴ரத। நிக்³ரஹானுக்³ரஹரதாம்ʼஸ்தாந்த்³விஜான்க்ஷத்ரியான்விது³:॥ 12-76-5 (67814) அஶ்வாரோஹா க³ஜாரோஹா ரதி²நோ(அ)த² பதா³தய:। ஏதே வைஶ்யஸமா ராஜன்ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப⁴வந்த்யுத॥ 12-76-6 (67815) ஜன்மகர்மவிஹீனா யே கத³ர்யா ப்³ரஹ்மப³ந்த⁴வ:। ஏதே ஶூத்³ரஸமா ராஜன்ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப⁴வந்த்யுத॥ 12-76-7 (67816) அஶ்ரோத்ரியா: ஸர்வே ஏதே ஸர்வே சானாஹிதாக்³நய:। தான்ஸர்வாந்தா⁴ர்மிகோ ராஜா ப³லிம்ʼ விஷ்டிம்ʼ ச காரயேத்॥ 12-76-8 (67817) ஆஹ்வாயகா தே³வலகா நாக்ஷத்ரா க்³ராமயாஜகா:। ஏதே ப்³ராஹ்மணசாண்டா³லா மஹாபதி²கபஞ்சமா:॥ 12-76-9 (67818) [ருʼத்விக்புரோஹிதோ மந்த்ரீ தூ³தோ வார்தானுகர்ஷக:। ஏதே க்ஷத்ரஸமா ராஜன்ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப⁴வந்த்யுத॥] 12-76-10 (67819) `ம்லேச்ச²தே³ஶாஶ்ச யே கேசித்பாபைரத்⁴யுஷிதா நரை:। க³த்வா து ப்³ராஹ்மணஸ்தாம்ʼஶ்ச சண்டா³ல: ப்ரேத்ய சேஹ ச॥ 12-76-11 (67820) வ்ராத்யான்ம்லேச்சா²ம்ʼஶ்ச ஶூத்³ராம்ʼஶ்ச யாஜயித்வா த்³விஜாத⁴ம:। அகீர்திமிஹ ஸம்ப்ராப்ய நரகம்ʼ ப்ரதிபத்³யதே॥ 12-76-12 (67821) மஹாவ்ருʼந்த³ஸமுத்³ராப்⁴யாம்ʼ பர்யாயேணைகவிம்ʼஶதிம்। ப்³ராஹ்மணோ ருʼக்³யஜு: ஸாம்னாம்ʼ மூட⁴: க்ருʼத்வா து விப்லவம்॥ 12-76-13 (67822) கல்பமேகம்ʼ க்ருʼமிஸ்தோ²(அ)த² நானாவிஷ்டா²ஸு ஜாயதே। வ்ராத்யே ம்லேச்சே² ததா² ஶூத்³ரே தஸ்கரே பத்திதே(அ)ஶுசௌ॥ 12-76-14 (67823) குதே³ஶே ச ஸுராபே ச ப்³ரஹ்மக்⁴நே வ்ருʼஷலீபதௌ। அனதீ⁴தேஷு ஸர்வத்ர பு⁴ஞ்ஜானே யத்ர தத்ர வா॥ 12-76-15 (67824) வாலஸ்த்ரீவ்ருʼத்³த⁴ஹந்துஶ்ச மாதாபித்ரோர்கு³ரோஸ்ததா²। மித்ரத்³ருஹி க்ருʼதக்⁴நே ச கோ³க்⁴நே சைவ கத²ஞ்சன॥ 12-76-16 (67825) புத்ரகா⁴தினி ஶத்ரௌ ச ந மந்த்ராத்³யாஜயேத்³த்³விஜ:। ஸ தேஷாம்ʼ விப்லவ: ப்ரோக்தோ மந்த்ரவித்³பி⁴: ஸனாதனை:॥ 12-76-17 (67826) யதி³ விப்ரோ விதே³ஶஸ்த²ஸ்தீர்த²யாத்ராம்ʼ க³தோ(அ)பி வா। யதி³ பீ⁴த: ப்ரபன்னோ வா குதே³ஶம்ʼ ஶௌசவர்ஜிதம்॥ 12-76-18 (67827) ஸுஸயத: ஶுசிர்பு⁴த்வா மந்த்ரானுச்சாரயேத்³த்³விஜ:। ஆர்தஶ்சோச்சாரயேன்மந்த்ரமார்தத்ராணபரோ(அ)த²வா। ஹீனேஷ்வபி ப்ரயுஞ்ஜானோ நாஸௌ விப்லாவக: ஸ்ம்ருʼத:॥ 12-76-19 (67828) க்ரூரகர்மா விகர்மா வா கர்மபி⁴ர்வஞ்சிதோ(அ)த²வா। தத்த்வவித்தரதே பாபம்ʼ ஶீலவான்ஸயதேந்த்³ரிய:॥ ' 12-76-20 (67829) ஏதேப்⁴யோ ப³லிமாத³த்³யாத்³தீ⁴நகோஶோ மஹீபதி:। ருʼதே ப்³ரஹ்மஸமேப்⁴யஶ்ச தே³வகல்பேப்⁴ய ஏவ ச॥ 12-76-21 (67830) அப்³ராஹ்மணானாம்ʼ வித்தஸ்ய ஸ்வாமீ ராஜேதி ந: ஶ்ருதி:। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ச யேகேசித்³விகர்மஸ்தா² இதி ஶ்ருதி:। `ப்ராகு³க்தாம்ʼஶ்சாப்யனுக்தாம்ʼஶ்ச ஸர்வாஸ்தாந்தா³பயேத்கரான்' 12-76-22 (67831) விகர்மஸ்தா²ஶ்ச நோபேக்ஷ்யா விப்ரா ராஜ்ஞா கத²ஞ்சன। நியம்யா: ஸம்ʼவிப⁴ஜ்யாஶ்ச த⁴ர்மானுக்³ரஹகாம்யயா॥ 12-76-23 (67832) யஸ்ய ஸ்ம விஷயே ராஜ்ஞ: ஸ்தேனோ ப⁴வதி வை த்³விஜ:। ராஜ்ஞ ஏவாபராத⁴ம்ʼ தம்ʼ மன்யந்தே தத்³விதோ³ ஜனா:॥ 12-76-24 (67833) அவ்ருʼத்த்யா யோ ப⁴வேத்ஸ்தேனோ வேத³வித்ஸ்னாதகஸ்ததா²। ராஜன்ஸ ராஜ்ஞா ப⁴ர்தவ்ய இதி வேத³விதோ³ விது³:॥ 12-76-25 (67834) ஸ சேன்னாபி நிவர்தேத க்ருʼதவ்ருʼத்தி: பரந்தப। ததோ நிர்வாஸனீய: ஸ்யாத்தஸ்மாத்³தே³ஶாத்ஸபா³ந்த⁴வ:॥ 12-76-26 (67835) `யஜ்ஞ: ஶ்ருதமபைஶுன்யமர்ஹிஸா(அ)திதி²பூஜனம்। த³ம: ஸத்யம்ʼ தபோ தா³நமேதத்³ப்³ராஹ்மணலக்ஷணம்॥' ॥ 12-76-27 (67836) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷட்ஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 76॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-76-3 ருʼக்³யஜு:ஸாமஸம்பன்னா: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-76-7 ஜன்மகர்மஜன்மோசிதகர்ம தேன விஹீனா:॥ 12-76-8 ப³லிம்ʼ கரவானம்। விஷ்டிம்ʼவினா வேதனம்ʼ ராஜஸேவாம்॥ 12-76-9 ஆஹ்வாயகா த⁴ர்மாதி⁴காரிண:। தே³வலகா வேதனேன தே³வபூஜாகர்தார:। மஹாபதி²க: ஸமுத்³ரே நௌயானேன க³ச்ச²ன்। யத்³வா மஹாபதி² ஶுல்கக்³ராஹக:॥

12-77-0 (67837) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-77-0x (5536) கேஷாம்ʼ ப்ரப⁴வதே ராஜா வித்தஸ்ய ப⁴ரதர்ஷப⁴। கயா ச வ்ருʼத்த்யா வர்தேத தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-77-1 (67838) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-77-2x (5537) அப்³ராஹ்மணானாம்ʼ வித்தஸ்ய ஸ்வாமீ ராஜேதி வைதி³கம்। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ச யே கேசித்³விகர்மஸ்தா² ப⁴வந்த்யுத॥ 12-77-2 (67839) விகர்மஸ்தா²ஶ்ச நோபேக்ஷ்யா விப்ரா ராஜ்ஞா கத²ஞ்சன। இதி ராஜ்ஞாம்ʼ புராவ்ருʼத்தமபி⁴ஜல்பந்தி ஸாத⁴வ:॥ 12-77-3 (67840) யஸ்ய ஸ்ம விஷயே ராஜ்ஞ: ஸ்தேனோ ப⁴வதி வை த்³விஜ:। ராஜ்ஞ ஏவாபராத⁴ம்ʼ தம்ʼ மன்யந்தே கில்விஷம்ʼ ந்ருʼப॥ 12-77-4 (67841) அபி⁴ஶஸ்தமிவாத்மானம்ʼ மன்யந்தே தேன கர்மணா। தஸ்மாத்³ராஜர்ஷய: ஸர்வே ப்³ராஹ்மணானந்வபாலயன்॥ 12-77-5 (67842) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। கீ³தம்ʼ கேகயராஜேன ஹியமாணேன ரக்ஷஸா॥ 12-77-6 (67843) கேகயானாமதி⁴பதிம்ʼ ரக்ஷோ ஜக்³ராஹ தா³ருணம்। ஸ்வாத்⁴யாயேனான்விதம்ʼ ராஜன்னரண்யே ஸம்ʼஶிதவ்ரதம்॥ 12-77-7 (67844) ராஜோவாச। 12-77-8x (5538) ந மே ஸ்தேனோ ஜனபதே³ ந கத³ர்யோ ந மத்³யப:। நானாஹிதாக்³நிர்னாயஜ்வா மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-8 (67845) ந ச மே ப்³ராஹ்மணோ(அ)வித்³வான்னாவ்ரதீ நாப்யஸோமப:। த்³விஜாதிர்விஷயே மஹ்யம்ʼ மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-9 (67846) நானாப்தத³க்ஷிணைர்யஜ்ஞைர்யஜந்தே விஷயே மம। நாதீ⁴தே சாவ்ரதீ கஶ்சின்மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-10 (67847) அத்⁴யாபயந்த்யதீ⁴யந்தே யஜந்தே யாஜயந்தி ச। த³த³தி ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி ஷட்ஸு கர்மஸ்வவஸ்தி²தா:॥ 12-77-11 (67848) பூஜிதா: ஸம்ʼவிப⁴க்தாஶ்ச ம்ருʼத³வ: ஸத்யவாதி³ந:। ப்³ராஹ்மணா மே ஸ்வகர்மஸ்தா² மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-12 (67849) ந யாசந்தே ப்ரயச்ச²ந்தி ஸத்யத⁴ர்மவிஶாரதா³:। நாத்⁴யாபயந்த்யதீ⁴யந்தே யஜந்தே யாஜயந்தி ந॥ 12-77-13 (67850) ப்³ராஹ்மணான்பரிரக்ஷந்தி ஸங்க்³ராமேஷ்வபலாயின:। க்ஷத்ரியா மே ஸ்வகர்மஸ்தா² மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-14 (67851) க்ருʼஷிகோ³ரக்ஷவாணிஜ்யமுபஜீவந்த்யமாயயா। அப்ரமத்தா: க்ரியாவந்த: ஸுவ்ருʼத்தா: ஸத்யவாதி³ந:॥ 12-77-15 (67852) ஸம்ʼவிபா⁴க³ம்ʼ த³மம்ʼ ஶௌசம்ʼ ஸௌஹ்ருʼத³ம்ʼ ச வ்யபாஶ்ரிதா:। மம வைஶ்யா: ஸ்வகர்மஸ்தா² மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-16 (67853) த்ரீன்வர்ணானுபதிஷ்ட²ந்தே யதா²வத³னஸூயகா:। மம ஶூத்³ரா: ஸ்வகர்மஸ்தா² மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-17 (67854) க்ருʼபணானாத²வ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ து³ர்ப³லாதுரயோஷிதாம்। ஸம்ʼவிப⁴க்தா(அ)ஸ்மி ஸர்வேஷாம்ʼ மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-18 (67855) குலானுரூபத⁴ர்மாணாம்ʼ ப்ரஸ்தி²தானாம்ʼ யதா²விதி⁴। அவ்யுச்சே²த்தா(அ)ஸ்மி ஸர்வேஷாம்ʼ மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-19 (67856) தபஸ்வினோ மே விஷயே பூஜிதா: பரிபாலிதா:। ஸம்ʼவிப⁴க்தாஶ்ச ஸத்க்ருʼத்ய மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-20 (67857) நாஸம்ʼவிப⁴ஜ்ய போ⁴க்தா(அ)ஸ்மி ந விஶாமி பரஸ்த்ரியம்। ஸ்வதந்த்ரோ ஜாது ந க்ரீடே³ மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-21 (67858) நாப்³ரஹ்மசாரீ பி⁴க்ஷாவான்பி⁴க்ஷுர்வா ப்³ரஹ்மசர்யவான்। அன்ருʼத்விஜா ஹுதம்ʼ நாஸ்தி மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-22 (67859) `க்ருʼதம்ʼ ராஜ்யம்ʼ மயா ஸர்வம்ʼ ராஜ்யஸ்தே²நாபி கார்யவத்। நாஹம்ʼ வ்யுத்க்ராமித: ஸத்யான்மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ ' 12-77-23 (67860) நாவஜானாம்யஹம்ʼ வைத்³யான்ன வ்ருʼத்³தா⁴ந்ன தபஸ்வின:। ராஷ்ட்ரே ஸ்வபதி ஜாக³ர்மி மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-24 (67861) `ஶுக்லகர்மாஸ்மி ஸர்வத்ர ந து³ர்க³திப⁴யம்ʼ மம। த⁴ர்மசாரீ க்³ருʼஹஸ்த²ஶ்ச மா மமாந்தரமாவிஶ:॥' 12-77-25 (67862) வேதா³த்⁴யயனஸம்பன்னஸ்தபஸ்வீ ஸத்யத⁴ர்மவித்। ஸ்வாமீ ஸர்வஸ்ய ராஷ்ட்ரஸ்ய தீ⁴மான்மம புரோஹித:॥ 12-77-26 (67863) தா³நேன தி³வ்யானபி⁴வாஞ்சா²மி லோகான் ஸத்யேனாத² ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ச கு³ப்த்யா। ஶுஶ்ரூஷயா சாபி கு³ரூனுபைமி ந மே ப⁴யம்ʼ வித்³யதே ராக்ஷஸேப்⁴ய:॥ 12-77-27 (67864) ந மே ராஷ்ட்ரே வித⁴வா ப்³ரஹ்மப³ந்து⁴ ர்ன ப்³ராஹ்மண: கிதவோ நோத சோர:। நாயாஜ்யயாஜீ ந ச பாபகர்மா ந மே ப⁴யம்ʼ வித்³யதே ராக்ஷஸேப்⁴ய:॥ 12-77-28 (67865) ந மே ஶஸ்த்ரைரனிர்பி⁴ந்னம்ʼ கா³த்ரே வ்த்³யங்கு³லமந்தரம்। த⁴ர்மார்த²ம்ʼ யுத்⁴யமானஸ்ய மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-29 (67866) கோ³ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ யஜ்ஞேப்⁴யோ நித்யம்ʼ ஸ்வஸ்த்யயனம்ʼ மம। ஆஶாஸதே ஜனா ராஷ்ட்ரே மா மமாந்தரமாவிஶ:॥ 12-77-30 (67867) ராக்ஷஸ உவாச। 12-77-31x (5539) `நாரீணாம்ʼ வ்யபி⁴சாராச்ச அன்யாயாச்ச மஹீக்ஷிதாம்। விப்ராணாம்ʼ கர்மதோ³ஷாச்ச ப்ரஜானாம்ʼ ஜாயதே ப⁴யம்॥ 12-77-31 (67868) அவ்ருʼஷ்டிர்மாரகோ தோ³ஷ: ஸததம்ʼ க்ஷுத்³ப⁴யானி ச। விக்³ரஹஶ்ச ஸதா³ தஸ்மிந்தே³ஶே ப⁴வதி தா³ருண:॥ 12-77-32 (67869) யக்ஷரக்ஷ:பிஶாசேப்⁴யோ நாஸுரேப்⁴ய: கத²ஞ்சன। ப⁴யமுத்பத்³யதே தத்ர யத்ர விப்ரா: ஸுஸம்ʼயதா:॥ 12-77-33 (67870) க³ந்த⁴ர்வாப்ஸரஸ: ஸித்³தா⁴: பன்னகா³ஶ்ச ஸரீஸ்ருʼபா:। மானவான்ன ஜிகா⁴ம்ʼஸந்தி யத்ர நார்ய: பதிவ்ரதா:॥ 12-77-34 (67871) ப்³ராஹ்மண: க்ஷத்ரியா வைஶ்யா யத்ர ஶூத்³ராஶ்ச தா⁴ர்மிகா:। நா(அ)னாவ்ருʼஷ்டிப⁴யம்ʼ தத்ர ந து³ர்பி⁴க்ஷம்ʼ ந விப்⁴ரம:॥ 12-77-35 (67872) தா⁴ர்மிகோ யத்ர பூ⁴பாலோ ந தத்ராஸ்தி பராப⁴வ:। உத்பாதா ந ச த்³ருʼஶ்யந்தே ந தி³வ்யா ந ச மானுஷா:॥ 12-77-36 (67873) யஸ்மாத்ஸர்வாஸ்வவஸ்தா²ஸு த⁴ர்மமேவான்வவேக்ஷஸே। தஸ்மாத்ப்ராப்னுஹி கைகேய க்³ருʼஹம்ʼ ஸ்வஸ்தி வ்ரஜாம்யஹம்॥ 12-77-37 (67874) யேஷாம்ʼ கோ³ப்³ராஹ்மணா ரக்ஷ்யா: ப்ரஜா ரக்ஷ்யாஶ்ச கேகய। ந ரக்ஷோ(அ)ப்⁴யோ ப⁴யம்ʼ தேஷாம்ʼ குத ஏவ து பாதகம்॥ 12-77-38 (67875) யேஷாம்ʼ புரோக³மா விப்ரா யேஷாம்ʼ ப்³ரஹ்ம பரம்ʼ ப³லம்। ஸுரக்ஷிதாஸ்ததா² விப்ராஸ்தே வை ஸ்வர்க³ஜிதோ ந்ருʼபா:॥ 12-77-39 (67876) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-77-40x (5540) தஸ்மாத்³த்³விஜாதீன்ரக்ஷேத தே ஹி ரக்ஷந்தி ரக்ஷிதா:। ஆஶீரேஷாம்ʼ ப⁴வேத்³ராஜன்ராஜ்ஞாம்ʼ ஸம்யக்ப்ரவர்ததாம்॥ 12-77-40 (67877) தஸ்மாத்³ராஜ்ஞா விஶேஷேண விகர்மஸ்தா² த்³விஜாதய:। நியம்யா: ஸம்ʼவிப⁴ஜ்யாஶ்ச ப்ரஜானுக்³ரஹகாரணாத்॥ 12-77-41 (67878) ஏவம்ʼ யோ வர்ததே ராஜா பௌரஜானபதே³ஷ்விஹ। அனுபூ⁴யேஹ ப⁴த்³ராணி ப்ராப்னோதீந்த்³ரஸலோகதாம்॥ ॥ 12-77-42 (67879) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 77॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-77-8 மாமகாந்தரமாவிப⁴: இதி ட. ட³.த². பாட²:। மாமகாந்தரமாவிஶ: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-77-27 ந பாபகாரீ ந ச பாபவக்தா இதி ட.ட³.த².த³. பாட²:॥

12-78-0 (80817) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-78-0x (6691) வ்யாக்²யாதா ராஜத⁴ர்மேண வ்ருʼத்திராபத்ஸு பா⁴ரத। கத²ஞ்சித்³வைஶ்யத⁴ர்மேண ஜீவேத்³வா ப்³ராஹ்மணோ ந வா॥ 12-78-1 (80818) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-78-2x (6692) அஶக்த: க்ஷத்ரத⁴ர்மேண வைஶ்யத⁴ர்மேண வர்தயேத்। க்ருʼஷிம்ʼ கோ³ரக்ஷ்யமாஸ்தா²ய வ்யஸனே வ்ருʼத்திஸங்க்ஷயே॥ 12-78-2 (80819) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-78-3x (6693) கானி பண்யானி விக்ரீணன்ஸ்வர்க³லோகான்ன ஹீயதே। ப்³ராஹ்மணோ வைஶ்யத⁴ர்மேண வர்தயன்ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-78-3 (80820) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-78-4x (6694) ஸுராலவணமித்யேதத்திலான்கேஸரிண: பஶூன்। வ்ருʼஷபா⁴ந்மது⁴ மாம்ʼஸம்ʼ ச க்ருʼதான்னம்ʼ ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-78-4 (80821) ஸர்வாஸ்வவஸ்தா²ஸ்வேதானி ப்³ராஹ்மண: பரிவர்ஜயேத்। ஏதேஷாம்ʼ விக்ரயாத்தாத ப்³ராஹ்மணோ நரகே பதேத்॥ 12-78-5 (80822) அஜோ(அ)க்³நிர்வருணோ மேஷ: ஸூர்யோ(அ)ஶ்வ: ப்ருʼதி²வீ விராட்। தே⁴நுர்யஜ்ஞஶ்ச ஸோமஶ்ச ந விக்ரேயா: கத²ஞ்சன॥ 12-78-6 (80823) பக்வேனாமஸ்ய நிமயம்ʼ ந ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஸாத⁴வ:। நிமயேத்பக்வமாமேன போ⁴ஜனார்தா²ய பா⁴ரத॥ 12-78-7 (80824) வயம்ʼ ஸித்³த⁴மஶிஷ்யாமோ ப⁴வான்ஸாத⁴யதாமித³ம்। ஏவம்ʼ ஸம்ʼவீக்ஷ்ய ஸமயம்ʼ நாத⁴ர்மோ(அ)ஸ்தி கத²ஞ்சன॥ 12-78-8 (80825) அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி யதா² கர்ம: ஸனாதன:। வ்யவஹாரப்ரவ்ருʼத்தானாம்ʼ தன்னிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-78-9 (80826) ப⁴வதே(அ)ஹம்ʼ த³தா³நீத³ம்ʼ ப⁴வானேதத்ப்ரயச்ச²து। உசிதோ வர்ததே த⁴ர்மோ ந ப³லாத்ஸம்ப்ரவர்ததே॥ 12-78-10 (80827) இத்யேவம்ʼ ஸம்ப்ரவர்தந்தே வ்யவஹாரா: புராதன:। ருʼஷீணாமிதரேஷாம்ʼ ச ஸாது⁴ சைதத³ஸம்ʼஶயம்॥ 12-78-11 (80828) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-78-12x (6695) அத² தாத யதா³ ஸர்வா: ஶஸ்த்ரமாத³த³தே ப்ரஜா:। வ்யுத்க்ரமந்தே ஸ்வத⁴ர்மேப்⁴ய: க்ஷத்ரஸ்ய க்ஷீயதே ப³லம்॥ 12-78-12 (80829) ததா³ த்ராதா து கோ நு ஸ்யாத்கோ த⁴ர்ம: கிம்ʼ பராயணம்। ஏதம்ʼ மே ஸம்ʼஶயம்ʼ ப்³ரூஹி விஸ்தரேண பிதாமஹ॥ 12-78-13 (80830) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-78-14x (6696) தா³நேன தபஸா யஜ்ஞைத³த்³ரோஹேண த³மேன ச। ப்³ராஹ்மணப்ரமுகா² வர்ணா: க்ஷேமமிச்சே²யுராத்மன:॥ 12-78-14 (80831) தேஷாம்ʼ யே வேத³ப³லினஸ்த உத்தா²ய ஸமந்தத:। ராஜ்ஞோ ப³லம்ʼ வர்த⁴யேயுர்மஹேந்த்³ரஸ்யேவ தே³வதா:॥ 12-78-15 (80832) ராஜ்ஞோ ஹி க்ஷீயமாணஸ்ய ப்³ரஹ்மைவாஹு: பராயணம்। தஸ்மாத்³ப்³ராஹ்மப³லேனைவ ஸமுத்தே²யம்ʼ விஜானதா॥ 12-78-16 (80833) யதா³ து விஜயீ ராஜா க்ஷேமம்ʼ ராஷ்ட்ரே(அ)பி⁴ஸந்த³தே⁴த்। ததா³ வர்ணா யதா²த⁴ர்மம்ʼ நிவிஶேயு: ஸ்வகர்மஸு॥ 12-78-17 (80834) உன்மர்யாதே³ ப்ரவ்ருʼத்தே து த³ஸ்யுபி⁴: ஸங்கரே க்ருʼதே। ஸர்வே வர்ணா ந து³ஷ்யேயு: ஶஸ்த்ரவந்தோ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-78-18 (80835) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-78-19x (6697) அத² சேத்ஸர்வத: க்ஷத்ரம்ʼ ப்ரது³ஷ்யேத்³ப்³ராஹ்மணம்ʼ ப்ரதி। கஸ்தத்ர ப்³ராஹ்மணாம்ʼஸ்த்ராதா கோ த⁴ர்ம: கிம்ʼ பராயணம்॥ 12-78-19 (80836) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-78-20x (6698) தபஸா ப்³ரஹ்மசர்யேண ஶஸ்த்ரேண ச ப³லேன ச। அமாயயா மாயயா ச நியந்தவ்யம்ʼ ததா³ ப⁴வேத்॥ 12-78-20 (80837) க்ஷத்ரியஸ்யாதிவ்ருʼத்தஸ்ய ப்³ராஹ்மணேஷு விஶேஷத:। ப்³ரஹ்மைவ ஸம்ʼநியந்த்ருʼ ஸ்யாத்க்ஷத்ரம்ʼ ஹி ப்³ரஹ்மஸம்ப⁴வம்॥ 12-78-21 (80838) அப்⁴த்³யோ(அ)க்³நிர்ப்³ரஹ்மத: க்ஷத்ரமஶ்மனோ லோஹமுத்தி²தம்। தேஷாம்ʼ ஸர்வத்ரக³ம்ʼ தேஜ: ஸ்வஸ்வயோனிஷு ஶாம்யதி॥ 12-78-22 (80839) யதா³ சி²நத்த்யயோ(அ)ஶ்மானமக்³நிஶ்சாபோ(அ)பி⁴ஹந்தி ச। க்ஷத்ரம்ʼ ச ப்³ராஹ்மணம்ʼ த்³வேஷ்டி ததா³ ஶாம்யந்தி தே த்ரய:॥ 12-78-23 (80840) தஸ்மாத்³ப்³ரஹ்மணி ஶாம்யந்தி க்ஷத்ரியாணாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸமுதீ³ர்ணான்யஜேயானி தேஜாம்ʼஸி ச ப³லானி ச॥ 12-78-24 (80841) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-78-25x (6699) ப்³ரஹ்மவீர்யே ம்ருʼதூ³பூ⁴தே க்ஷத்ரவீர்யே ச து³ர்ப³லே। து³ஷ்டேஷு ஸர்வவர்ணேஷு ப்³ராஹ்மணான்ப்ரதி பா⁴ரத॥ 12-78-25 (80842) யே தத்ர யுத்³த⁴ம்ʼ குர்வந்தி த்யக்த்வா ஜீவிதமாத்மன:। `ப்³ராஹ்மணான்பரிரக்ஷந்தி தேஷாம்ʼ லோகா ப⁴வந்தி கே॥ 12-78-26 (80843) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-78-27x (6700) ப்³ராஹ்மணான்பரிரக்ஷந்தோ த⁴ர்மமாத்மானமேவ ச। மனஸ்வினோ மன்யுமந்த: புண்யாம்̐ல்லோகான்வ்ரஜந்த்யமீ। ப்³ராஹ்மணார்த²ம்ʼ ஹி ஸர்வேஷாம்ʼ ஶஸ்த்ரக்³ரஹணபி⁴ஷ்யதே॥ 12-78-27 (80844) அதிஸ்விஷ்டமதீ⁴தானாம்ʼ லோகானதிதபஸ்வினாம்। அனாஶகாக்³ந்யாஹிதானாம்ʼ ஶூரா யாந்தி பராம்ʼ க³திம்॥ 12-78-28 (80845) ப்³ராஹ்மணஸ்த்ரிஷு வர்ணேஷு ஶஸ்த்ரம்ʼ க்³ருʼஹ்ணன்ன து³ஷ்யதி। ஏஷ ஏவாத்மனஸ்த்யாகோ³ நான்யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ விது³ர்ஜனா॥ 12-78-29 (80846) தேப்⁴யோ நமஶ்ச ப⁴த்³ரம்ʼ ச யே ஶரீராணி ஜுஹ்வதி। ப்³ரஹ்மத்³விபோ ஜிகா⁴ம்ʼஸந்தஸ்தேஷாம்ʼ நோ(அ)ஸ்து ஸலோகதா॥ 12-78-30 (80847) ப்³ரஹ்மலோகஜித: ஸ்வர்க்³யான்வீராம்ʼஸ்தான்மனுரவ்ரவீத்। யதா²(அ)ஶ்வமேதா⁴வப்⁴ருʼதே² ஸ்னாதா: பூதா ப⁴வந்த்யுத। து³ஷ்க்ருʼத: ஸுக்ருʼதஶ்சைவ ததா² ஶஸ்த்ரஹதா ரணே॥ 12-78-31 (80848) ப⁴வத்யத⁴ர்மோ த⁴ர்மோ ஹி த⁴ர்மோ(அ)த⁴ர்மோ ப⁴வத்யுத। காரணாத்³தே³ஶகாலஸ்ய தே³ஶ: கால: ஸ தாத்³ருʼஶ:॥ 12-78-32 (80849) மைத்ரா: க்ரூராணி குர்வந்தோ ஜயந்தி ஸ்வர்க³முத்தமம்। த⁴ர்ம்யா: பாபானி குர்வாணா க³ச்ச²ந்தி பரமாம்ʼ க³திம்॥ 12-78-33 (80850) ப்³ராஹ்மணஸ்த்ரிஷு காலேஷு ஶஸ்த்ரம்ʼ க்³ருʼஹ்ணன்ன து³ஷ்யதி। ஆத்மத்ராணே த³ஸ்யுதோ³ஷே ஸர்வஸ்வஹரணே ததா²॥ 12-78-34 (80851) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-78-35x (6701) அப்⁴யுத்தி²தே த³ஸ்யுப³லே க்ஷத்ரார்தே² வர்ணஸங்கரே। ஸம்ப்ரமூடே⁴ஷு வர்ணேஷு யத³ன்யோ(அ)பி⁴ப⁴வேத்³வலீ॥ 12-78-35 (80852) ப்³ராஹ்மணோ யதி³ வா வைஶ்ய: ஶூத்³ரோ வா ராஜஸத்தம। த³ஸ்யுப்⁴யோ ய: ப்ரஜா ரக்ஷேத்³த³ண்ட³ம்ʼ த⁴ர்மேண தா⁴ரயேத்॥ 12-78-36 (80853) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-78-37x (6702) கார்யம்ʼ குர்யான்ன வா குர்யாத்ஸ வார்யோ வா ப⁴வேன்ன வா। ந ஸ்ம ஶஸ்த்ரம்ʼ க்³ருʼஹீதவ்யமன்யத்ர க்ஷத்ரப³ந்து⁴த:॥ 12-78-37 (80854) அபாரே யோ ப⁴வேத்பாரமப்லவே: ய: ப்லவோ ப⁴வேத்। ஶூத்³ரோ வா யதி³ வா(அ)ப்யன்ய: ஸர்வதா² மானமர்ஹதி॥ 12-78-38 (80855) யமாஶ்ரித்ய நரா ராஜன்வர்தயேயுர்யதா²ஸுக²ம்। அனாதா²ஸ்தப்யமானாஶ்ச த³ஸ்யுபி⁴: பரிபீடி³தா:॥ 12-78-39 (80856) தமேவ பூஜயேயுஸ்தே ப்ரீத்யா ஸ்வமிவ பா³ந்த⁴வம்। யஹத்³த்⁴யபீ⁴ஷ்டம்ʼ கௌரவ்ய கர்தா ஸன்மானமர்ஹதி॥ 12-78-40 (80857) கிமனடு³ஹா யோ ந வஹேத்கிம்ʼ தே⁴ந்வா வா(அ)ப்யது³க்³த⁴யா। ப³ந்த்⁴யயா பா⁴ர்யயா கோ(அ)ர்த²: கோ(அ)ர்தோ² ராஜ்ஞா(அ)ப்யரக்ஷதா॥ 12-78-41 (80858) யதா² தா³ருமயோ ஹஸ்தீ யதா² சர்மமயோ ம்ருʼக³:। யதா² ஹ்யத³க்ஷ: புருஷ: பதி² க்ஷேத்ரம்ʼ யதோ²பரம்॥ 12-78-42 (80859) யதா² விப்ரோ(அ)னதீ⁴யானோ ராஜா யஶ்ச ந ரக்ஷிதா। மேகோ⁴ ந வர்ஷதே யஶ்ச ஸர்வ ஏவ நிரர்த²கா:॥ 12-78-43 (80860) நித்யம்ʼ யஸ்து ஸதோ ரக்ஷேத³ஸதஶ்ச நிவர்தயேத்। ஸ ஏவ ராஜா கர்தவ்யஸ்தேன ஸர்வமித³ம்ʼ த்⁴ருʼதம்॥ ॥ 12-78-44 (80861) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 78॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-78-4 கேஸரிண: அஶ்வான்। பஶூன்கோ³ஜாவிமஹிஷாதீ³ந்। க்ருʼதான்னம்ʼ பக்வமன்னம்॥ 12-78-6 விராட் அன்னம்॥ 12-78-7 பக்வேனாமஸ்ய வினிமயே பக்வதோ³ து³ஷ்யதி நத்வாமத³ இத்யர்த²:॥ 12-78-8 இத³மப்யபவத³தி வயமிதி। நிமயம் இதி ஜ². பாட²:॥ 12-78-19 கஸ்தஸ்ய ப்³ராஹ்மணஸ்த்ராதேதி ஜ². பாட²:॥ 12-78-29 ஏவமேவாத்மனஸ்த்யாகா³ந்னான்யம்ʼ இதி ஜ². பாட²:॥ 12-78-30 நோ(அ)ஸ்மாகம்॥ 12-78-33 மைத்ரா உத்தங்கபராஶராத³ய:। க்ரூராணி ஸர்பராக்ஷஸஸத்ராதீ³நி। த⁴ர்ம்யா த⁴ர்மாத³னபேதா: க்ஷத்ரியா:। பாபானி பரராஷ்ட்ராவமர்தா³தீ³நி। அத⁴ர்மஸ்ய த⁴ர்மத்வேன உதா³ஹரணத்³வயமுக்தம்। இத³மேவா(அ)ர்ஹிஸாக்²யத⁴ர்மாஶ்ரயே(அ)த⁴ர்மரூபமபி ப⁴வதீதி ஜ்ஞேயம்॥ 12-78-41 கிம்ʼ தைர்யே(அ)னடு³ஹோ நோஹ்யா: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-78-42 யதா³ஹ்யனர்த²: ஷண்டோ⁴ வா பார்த² க்ஷேத்ரம்ʼ இதி ஜ². பாட²:॥

12-79-0 (67880) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-79-0x (5541) க்வ ஸமர்தா²: கத²ம்ʼஶீலா ருʼத்விஜ: ஸ்யு: பிதாமஹ। கத²ம்ʼவிதா⁴ஶ்ச ராஜேந்த்³ர தத்³ப்³ரூஹி வத³தாம்ʼ வர॥ 12-79-1 (67881) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-79-2x (5542) ப்ரதிகர்மபரா ராஜன்வ்ருʼத்திரஸ்ய விதீ⁴யதே। ச²ந்த³: ஸாமாதி³ விஜ்ஞாய த்³விஜானாம்ʼ ஶ்ருதமேவச॥ 12-79-2 (67882) யே த்வேகரதயோ நித்யம்ʼ தீ⁴ராஶ்ச ப்ரியவாதி³ந:। பரஸ்பரஸ்ய ஸுஹ்ருʼத³: ஸமந்தாத்ஸமத³ர்ஶின:॥ 12-79-3 (67883) ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ ஸத்யவாக்யமஹிம்ʼஸா த³ம ஆர்ஜவம்। அத்³ரோஹோ(அ)னபி⁴மானஶ்ச ஹ்ரீஸ்திதிக்ஷா த³ம: ஶம:॥ 12-79-4 (67884) `யஸ்மின்னேதானி த்³ருʼஶ்யந்தே ஸ புரோஹித உச்யதே।' தீ⁴மான்ஸத்யத்⁴ருʼதிர்தா³ந்தோ பூ⁴தானாமவிஹிம்ʼஸக:। அகாமத்³வேஷஸம்ʼயுக்தஸ்த்ரிபி⁴: ஶுக்லை: ஸமன்வித:॥ 12-79-5 (67885) அஹிம்ʼஸகோ ஜ்ஞானத்ருʼப்த: ஸ ப்³ரஹ்மாஸனமர்ஹதி। ஏதே மஹர்த்விஜஸ்தாத ஸர்வே மான்யா யதா²ர்ஹத:॥ 12-79-6 (67886) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-79-7x (5543) யதி³த³ம்ʼ வேத³வசனம்ʼ த³க்ஷிணாஸு விதீ⁴யதே। இத³ம்ʼ தே³யமித³ம்ʼ தே³யம்ʼ ந க்வசிவ்த்³யவதிஷ்ட²தே॥ 12-79-7 (67887) தே³யம்ʼ ப்ரதித⁴னம்ʼ ஶாஸ்த்ரமாபத்³த⁴ர்மா ந ஶாஸ்த்ரத:। ஆஜ்ஞா ஶாஸ்த்ரஸ்ய கோ⁴ரே யம்ʼ ந ஶக்திம்ʼ ஸமவேக்ஷதே॥ 12-79-8 (67888) ஶ்ரத்³தா⁴மாலம்ப்³ய யஷ்டவ்யமித்யேஷா வைதி³கீ ஶ்ருதி:। மித்²யோபேதஸ்ய யஜ்ஞஸ்ய கிமு ஶ்ரத்³தா⁴ கரிஷ்யதி॥ 12-79-9 (67889) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-79-10x (5544) ந வேதா³நாம்ʼ பரிப⁴வான்ன ஶாட்²யேன ந மாயயா। கஶ்சின்மஹத³வாப்னோதி மா தே பூ⁴த்³பு³த்³தி⁴ரீத்³ருʼஶீ॥ 12-79-10 (67890) யஜ்ஞாங்க³ம்ʼ த³க்ஷிணா தாத மந்த்ராணாம்ʼ பரிப்³ருʼம்ʼஹணம்। ந மந்த்ரா த³க்ஷிணாஹீனாஸ்தாரயந்தி கத²ஞ்சன॥ 12-79-11 (67891) ஶக்திஸ்து பூர்ணபாத்ரேண ஸம்ʼமிதா நாவமா ப⁴வேத்। அவஶ்யம்ʼ தாத யஷ்டவ்யம்ʼ த்ரிபி⁴ர்வர்ணைர்த²தா²ப³லம்॥ 12-79-12 (67892) ஸோமோ ராஜா ப்³ராஹ்மணானாமித்யேஷா வைதி³கீ ஶ்ருதி:। தம்ʼ ச விக்ரேதுமிச்ச²ந்தி ந ததா² வ்ருʼத்திரிஷ்யதே॥ 12-79-13 (67893) தேன க்ரீதேன த⁴ர்மேண ததோ யஜ்ஞ: ப்ரதாயதே। இத்யேவம்ʼ த⁴ர்மமாக்²யாதம்ருʼஷிபி⁴ர்த⁴ர்மகோவிதை³:॥ 12-79-14 (67894) புமான்யஜ்ஞஶ்ச ஸோமஶ்ச ந்யாயவ்ருʼத்தோ யதா³ ப⁴வேத்। அன்யாயவ்ருʼத்த: புருஷோ ந பரஸ்ய ந சாத்மன:॥ 12-79-15 (67895) ஶரீரம்ʼ யஜ்ஞபாத்ராணி இத்யேஷா ஶ்ரூயதே ஶ்ருதி:। தானி ஸம்யக்ப்ரணீதானி ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ மஹாத்மனாம்॥ 12-79-16 (67896) தபோ யஜ்ஞாத³பி ஶ்ரேஷ்ட²மித்யேஷா பரமா ஶ்ருதி:। தத்தே தப: ப்ரவக்ஷ்யாமி வித்³வம்ʼஸ்தத³பி மே ஶ்ருʼணு॥ 12-79-17 (67897) அஹிம்ʼஸா ஸத்யவசனமான்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ த³மோ க்⁴ருʼணா। ஏதத்தபோ விது³ர்தீ⁴ரா ந ஶரீரஸ்ய ஶோஷணம்॥ 12-79-18 (67898) அப்ராமாண்யம்ʼ ச வேதா³நாம்ʼ ஶாஸ்த்ராணாம்ʼ சாதிலங்க⁴னம்। அவ்யவஸ்தா² ச ஸர்வத்ர தத்³வை நாஶனமாத்மன:॥ 12-79-19 (67899) நிபோ³த⁴ த³ஶஹோத்ரூʼணாம்ʼ விதா⁴நம்ʼ பார்த² யாத்³ருʼஶம்। சித்தி: ஸ்ருக் சித்தமாஜ்யம்ʼ ச பவித்ரம்ʼ ஜ்ஞானமுத்தமம்। `ந ஶாட்²யம்ʼ ந ச ஜிஹ்யத்வம்ʼ காலோ தே³ஶஶ்ச தே த³ஶ॥' 12-79-20 (67900) ஸர்வம்ʼ தி³ஹ்னம்ʼ ம்ருʼத்யுபத³மார்ஜவம்ʼ ப்³ரஹ்மண: பத³ம்। ஏதாவாஞ்ஜ்ஞானவிஷய: கிம்ʼ ப்ரலாப: கரிஷ்யதி॥ ॥ 12-79-21 (67901) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 79॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-79-2 ராஜ்ஞாம்ʼ ஶாந்திகபௌஷ்டிகாதி³கர்மப்ரயோக³ஶுத்³த்⁴யாக்²யம்ʼ ப்ரதிகர்ம ருʼத்விக்³பி⁴: கர்தவ்யமித்யர்த²:॥ 12-79-5 த்ரிபி⁴: ஶ்ருதவ்ருʼத்தவஶை:। ஶுக்லைனிம்ʼர்தோ³ஷை:॥ 12-79-7 இத³ம்ʼ தே³யமித³ம்ʼ தே³யமிதி யதி³த³ம்ʼ வேத³வசனமிதி இதி ஶப்³தா³த்⁴யாஹாரேண யோஜ்யம்। வ்யவதிஷ்ட²தே வ்யவஸ்தா²ம்ʼ ப்ராப்னோதி। அல்பே(அ)ப்யபச்சே²த³னிமித்தே ஸர்வஸ்வத³க்ஷிணாபி³தா⁴நாது³த்தரக்ரதுகலாபலோபப்ராப்தே:॥ 12-79-9 கோ³:ஸ்தா²நே சருமாத்ரதா³நரூபோ(அ)னுகல்போமித்²யாசாரஸ்தது³பேதோ யஜ்ஞ: ஶ்ரத்³த⁴யாபினி ஸம்பூர்யத இத்யர்த²:॥ 12-79-21 ஜிஹ்னம்ʼ ஶாட்²யம்। ஆர்ஜவம்ʼ அவக்ரத்வம்॥

12-80-0 (67902) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-80-0x (5545) யத³ப்யல்பதரம்ʼ கர்ம தத³ப்யேகேன து³ஷ்கரம்। புருஷேணாஸஹாயேன கிமு ராஜ்யம்ʼ பிதாமஹ॥ 12-80-1 (67903) கிம்ʼஶீல: கிம்ʼஸமாசாரோ ராஜ்ஞோ ய: ஸசிவோ ப⁴வேத்। கீத்³ருʼஶே விஶ்வஸேத்³ராஜா கீத்³ருʼஶே ந ச விஶ்வஸேத்॥ 12-80-2 (67904) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-80-3x (5546) சதுர்விதா⁴நி மித்ராணி ராஜ்ஞாம்ʼ ராஜன்ப⁴வந்த்யுத। ஸஹார்தோ² ப⁴ஜ: நிஶ்ச ஸஹஜ: க்ருʼத்ரிமஸ்ததா²॥ 12-80-3 (67905) த⁴ர்மாத்மா பஞ்சமம்ʼ மித்ரம்ʼ ஸ து நைகஸ்ய ந த்³வயோ:। யதோ த⁴ர்மஸ்ததோ வா ஸ்யான்மத்⁴யஸ்தோ² வா ததோ ப⁴வேத்॥ 12-80-4 (67906) யோ யஸ்யார்தோ² ந ரோசேத ந தம்ʼ தஸ்ய ப்ரகாஶயேத। `மித்ராணாம்ʼ ப்ரக்ருʼதிர்னாஸ்தி த்வமித்ராணாம்ʼ ச பா⁴ரத। உபகாராத்³ப⁴வேன்மித்ரமபகாராத்³ப⁴வேத³ரி:॥ 12-80-5 (67907) யஸ்யைவ ஹி மனுஷ்யஸ்ய நரோ மரணம்ருʼச்ச²தி। தஸ்ய பர்யாக³தே காலே புனர்ஜீவிதுமிச்ச²தி॥ 12-80-6 (67908) த⁴ர்மாத⁴ர்மேண ராஜானஶ்சரந்தி விஜிகீ³ஷவ:। சதுர்ணாம்ʼ மத்⁴யமௌ ஶ்ரேஷ்டௌ² நித்யம்ʼ ஶங்க்யௌ ததா²(அ)பரௌ। ஸர்வே நித்யம்ʼ ஶங்கிதவ்யா: ப்ரத்யக்ஷம்ʼ கார்யமாத்மன:॥ 12-80-7 (67909) ந ஹி ராஜ்ஞா ப்ரமாதோ³ வை கர்தவ்யோ மித்ரரக்ஷணே। ப்ரமாதி³நம்ʼ ஹி ராஜானம்ʼ லோகா: பரிப⁴வந்த்யுத॥ 12-80-8 (67910) அஸாது⁴: ஸாது⁴தாமேதி ஸாது⁴ர்ப⁴வதி தா³ருண:। அரிஶ்ச மித்ரம்ʼ ப⁴வதி மித்ரம்ʼ சாபி ப்ரது³ஷ்யதி॥ 12-80-9 (67911) அனித்யசித்த: புருஷஸ்தஸ்மின்கோ ஜாது விஶ்வஸேத்। தஸ்மாத்ப்ரதா⁴நம்ʼ யத்கார்யம்ʼ ப்ரத்யக்ஷம்ʼ தத்ஸமாசரேத்॥ 12-80-10 (67912) ஏகாந்தேன ஹி விஶ்வாஸ: க்ருʼத்ஸ்னோ கர்மார்த²னாஶக:। அவிஶ்வாஸஶ்ச ஸர்வத்ர ம்ருʼத்யுர்னாபி விஶிஷ்யதே॥ 12-80-11 (67913) அகாலம்ருʼத்யுர்விஶ்வாஸோ(அ)விஶ்வஸன்ஹி விபத்³யதே। யஸ்மின்கரோதி விஶ்வாஸமிச்ச²தஸ்தஸ்ய ஜீவதி॥ 12-80-12 (67914) தஸ்மாத்³விஶ்வஸிதவ்யம்ʼ ச ஶங்கிதவ்யம்ʼ ச கேஷுசித்। ஏஷா நீதிக³திஸ்தாத லக்ஷ்மீஶ்சைஷா ஸனாதனீ॥ 12-80-13 (67915) யம்ʼ மன்யேத மமாபா⁴வாதி³மமர்தா²க³ம: ஸ்ப்ருʼஶேத்। நித்யம்ʼ தஸ்மாச்ச²ங்கிதவ்யமமித்ரம்ʼ தம்ʼ விது³ர்பு³தா⁴:॥ 12-80-14 (67916) யஸ்ய க்ஷேத்ராத³ப்யுத³கம்ʼ க்ஷேத்ரமன்யஸ்ய க³ச்ச²தி। ந தத்ரானிச்ச²தஸ்தஸ்ய பி⁴த்³யேரன்ஸர்வஸேதவ:॥ 12-80-15 (67917) ததை²வாத்யுத³காத்³பீ⁴தஸ்தஸ்ய பே⁴த³னமிச்ச²தி। யமேவம்ʼலக்ஷணம்ʼ வித்³யாத்தமமித்ரம்ʼ விது³ர்பு³தா⁴:॥ 12-80-16 (67918) யஸ்து வ்ருʼத்³த்⁴யா ந தப்யேத க்ஷயே தீ³நதரோ ப⁴வேத்। ஏதது³த்தமமித்ரஸ்ய நிமித்தமபி⁴சக்ஷதே॥ 12-80-17 (67919) யன்மன்யேத மமாபா⁴வாத³ஸ்யாபா⁴வோ ப⁴வேதி³தி। தஸ்மின்குர்வீத விஶ்வாஸம்ʼ யதா² பிதரீ வை ததா²॥ 12-80-18 (67920) தம்ʼ ஶக்த்யா வர்தமானம்ʼ ச ஸர்வத: பரிப்³ருʼம்ʼஹயேத்। நித்யம்ʼ க்ஷதாத்³வாரயதி யோ த⁴ர்மேஷ்வபி கர்மஸு॥ 12-80-19 (67921) க்ஷதாத்³பீ⁴தம்ʼ விஜானீயாது³த்தமம்ʼ மித்ரலக்ஷணம்। யே யஸ்ய க்ஷயமிச்ச²ந்தி தே தஸ்ய ரிபவ: ஸ்ம்ருʼதா:॥ 12-80-20 (67922) வ்யஸனான்னித்யபீ⁴தோ ய: ஸம்ருʼத்³த்⁴யா யோ ந து³ஷ்யதி। யத்ஸ்யாதே³வம்ʼவித⁴ம்ʼ மித்ரம்ʼ ததா³த்மஸமமுச்யதே॥ 12-80-21 (67923) ரூபவர்ணஸ்வரோபேதஸ்திதிக்ஷுரனஸூயக:। குலீன: ஶீலஸம்பன்ன: ஸ தே ஸ்யாத்ப்ரத்யனந்தர:॥ 12-80-22 (67924) மேதா⁴வீ ஸ்ம்ருʼதிமாந்த³க்ஷ: ப்ரக்ருʼத்யா சான்ருʼஶம்ʼஸ்யவான்। யோ மானிதோ(அ)மானிதோ வா ந ஸந்துஷ்யேத்கத²ஞ்சன॥ 12-80-23 (67925) ருʼத்விக்³வா யதி³ வா(அ)(அ)சார்ய: ஸகா² வா(அ)த்யந்தஸத்க்ருʼத:। க்³ருʼஹே வஸேத³மாத்யஸ்தே ஸ ஸ்யாத்பரமபூஜித:॥ 12-80-24 (67926) ஸம்ʼவித்³யா: பரமம்ʼ மித்ரம்ʼ ப்ரக்ருʼதிம்ʼ சார்த²த⁴ர்மயோ:। விஶ்வாஸஸ்தே ப⁴வேத்தத்ர யதா² பிதரி வை ததா²॥ 12-80-25 (67927) நைவ த்³வௌ ந த்ரய: கார்யா ந ம்ருʼஷ்யேரன்பரஸ்பரம்। ஏகார்தே² ஹேதுபூ⁴தானாம்ʼ பே⁴தோ³ ப⁴வதி ஸர்வதா³॥ 12-80-26 (67928) கீர்திப்ரதா⁴நோ யஸ்த ஸ்யாத்³யஶ்ச ஸ்யாத்ஸமயே ஸ்தி²த:। ஸமர்தா²ந்யஶ்ச ந த்³வேஷ்டி நானர்தா²ந்குருதே ச ய:॥ 12-80-27 (67929) யோ ந காமாத்³ப⁴யால்லோபா⁴த்க்ரோதா⁴த்³வா த⁴ர்மமுத்ஸ்ருʼஜேத்। த³க்ஷ: பர்யாப்தவசன: ஸ தே ஸ்யாத்ப்ரத்யனந்தர:॥ 12-80-28 (67930) குலீன: ஶீலஸம்பன்னஸ்திதிக்ஷுரவிகத்த²ன:। ஶூரஶ்சார்யஶ்ச வித்³வாம்ʼஶ்ச ப்ரதிபத்திவிஶாரத³:॥ 12-80-29 (67931) ஏதே ஹ்யமாத்யா: கர்தவ்யா: ஸர்வகர்மஸ்வவஸ்தி²தா:। பூஜிதா: ஸம்பி³ப⁴க்தாஶ்ச ஸுஸஹாயா: ஸ்வனுஷ்டி²தா:॥ 12-80-30 (67932) க்ருʼத்ஸ்னப்ரேதே வினிக்ஷிப்தா: ப்ரதிரூபேஷு கர்மஸு। யுக்தா மஹத்ஸு கார்யேஷு ஶ்ரேயாம்ʼஸ்யுத்பாத³யந்த்யுத॥ 12-80-31 (67933) ஏதே கர்மாணி குர்வந்தி ஸ்பர்த⁴மானா மித²: ஸதா³। அனுதிஷ்ட²ந்தி சைவார்த²மாசக்ஷாணா: பரஸ்பரம்॥ 12-80-32 (67934) ஜ்ஞாதிப்⁴யோ பி³பி⁴யாஶ்சைவ ம்ருʼத்யோரிவ யதஸ்ததா³। உபராஜேவ ராஜர்தி⁴ ஜ்ஞாதிர்ன ஸஹதே ஸதா³॥ 12-80-33 (67935) ருʼஜோர்ம்ருʼதோ³ர்வதா³ந்யஸ்ய ஹ்ரீமத: ஸத்யவாதி³ந:। நான்யோ ஜ்ஞாதேர்மஹாபா³ஹோ வினாஶமபி⁴நந்த³தி॥ 12-80-34 (67936) அஜ்ஞாதயோ(அ)ப்யஸுக²தா³ ஜ்ஞாதயோ(அ)பி ஸுகா²வஹா:। அஜ்ஞாதிமந்தம்ʼ புருஷம்ʼ பரே சாபி⁴ப⁴வந்த்யுத॥ 12-80-35 (67937) நிக்ருʼதஸ்ய நரைரன்யைர்ஜ்ஞாதிரேவ பராயணம்। நான்யோ நிகாரம்ʼ ஸஹதே ஜ்ஞாதிர்ஜ்ஞாதே: கதா³சன॥ 12-80-36 (67938) ஆத்மானமேவ ஜானாதி நிக்ருʼதம்ʼ பா³ந்த⁴வைபரி। தேஷு ஸந்தி கு³ணாஶ்சைவ நைர்கு³ண்யம்ʼ சைவ லக்ஷ்யதே॥ 12-80-37 (67939) நாஜ்ஞாதிரனுக்³ருʼஹ்ணாதி நாஜ்ஞாதிர்வ்ருʼத்³தி⁴மஶ்னுதே। உப⁴யம்ʼ ஜ்ஞாதிவர்கே³ஷு த்³ருʼஶ்யதே ஸாத்⁴வஸாது⁴ ச॥ 12-80-38 (67940) ஸம்ʼமானயேத்பூஜயேச்ச வாசா நித்யம்ʼ ச கர்மணா। குர்யாச்ச ப்ரியமேதேப்⁴யோ நாப்ரியம்ʼ கிஞ்சித³ சரேத்॥ 12-80-39 (67941) விஶ்வஸ்தவத³விஶ்வஸ்தஸ்தேஷு வர்தேத ஸர்வதா³ ந ஹி தோ³ஷோ கு³ணோ வேதி நிரூப்யஸ்தேஷு த்³ருʼஶ்யதே॥ 12-80-40 (67942) அஸ்யைவம்ʼ வர்தமானஸ்ய புருஷஸ்யாப்ரமாதி³ந:। அமித்ரா: ஸம்ப்ரஸீத³ந்தி ததோ மித்ரம்ʼ ப⁴வந்த்யபி॥ 12-80-41 (67943) ய ஏவம்ʼ வர்ததே நித்யம்ʼ ஜ்ஞாதிஸம்ப³ந்தி⁴மண்ட³லே। மித்ரேஷ்வமித்ரே மத்⁴யஸ்தே² சிரம்ʼ யஶஸி திஷ்ட²தி॥ ॥ 12-80-42 (67944) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 80॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-80-3 ஸஹார்த²: அயம்ʼ ஶத்ருருபா⁴த்²யாமுன்மூலனீய: அஸ்ய ராஜ்யம்ʼ உபா⁴ப்⁴யாம்ʼ விப⁴ஜ்ய க்³ராஹ்யமிதிம்ʼ பணபூர்வம்ʼ க்ருʼத:। ப⁴ஜமான: பித்ருʼபைதாமஹக்ரமாக³த: ஸஹஜ: மாத்ருʼஷ்வஸ்த்ரீயாதி³: க்ருʼத்ரிமோ த⁴னாதி³நா ஆவர்ஜித:॥ 12-80-7 ஸர்வே பஞ்சாபி ப்ரத்யக்ஷம்ʼ கார்யமுத்³தி³ஶ்ய மந்த்ரிதமபி து³ஷ்டாமாத்யனிக்³ரஹாதி³கம்ʼ கார்யம்ʼ பஞ்சானாமபி ஸமக்ஷம்ʼ ந குர்யாதி³த்யர்த²:॥ 12-80-14 மமாபா⁴வாத் மயி ம்ருʼதே அர்தா²க³ம: இமம்ʼ ஸ்ப்ருʼஶேத் இதி யம்ʼ மன்யேத தஸ்மாச்ச²ங்கிதவ்யமிதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-80-18 யத் மித்ரம்ʼ கர்த்ருʼ॥ 12-80-28 ப்ரத்யனந்தர: ப்ரதினிதி⁴: ப்ரதா⁴ந ஹதியாவத்॥ 12-80-30 ஸ்யனுஷ்டி²தா: ஸுப்துப⁴க்திம்ʼ கர்தவ்யம்ʼ யேஷாம்ʼ தே॥ 12-80-31 க்ருʼத்ஸ்னமப்ரதிகஞ்சுகம்ʼ யதா² ரக்ஷத்ததா² வினிக்ஷிப்தா அதி⁴க்ருʼதா:। ப்ரதிரூபேஷ்வனுரூபேஷு கர்மஸ்வாயவ்யயஸகலனாதி³ஷு। கார்யேஷு பராமிப⁴வாதி³ஷு॥ 12-80-33 உபராஜா ஸமீப⁴வர்தீ ஸாமந்த:॥ 12-80-36 நிக்ருʼதஸ்ய லங்கி⁴தஸ்ய லங்கி⁴தஸ்ய॥ 12-80-37 பா³ந்த⁴வை: ஸம்ப³ந்தி⁴பி⁴ர்னிக்ருʼதே கஸ்மிம்ʼஶ்சித்புருஷே தஜ்ஜ்ஞாதி: ஆத்மானமேவ நிக்ருʼதம்ʼ ஜானாதி। தேஷு ஜ்ஞாதிஷு॥ 12-80-41 ததா² மித்ரீப⁴வந்த்யபீதி ஜ². பாட²:॥

12-81-0 (67945) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-81-0x (5547) ஏவமக்³ராஹ்யகே தஸ்மிஞ்ஜ்ஞாதிஸம்ப³ந்தி⁴மண்ட³லே। மித்ரேஷ்வமித்ரேஷ்வபி ச கத²ம்ʼ பா⁴வோ விபா⁴வ்யதே॥ 12-81-1 (67946) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-81-2x (5548) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸம்ʼவாத³ம்ʼ வாஸுதே³வஸ்ய மஹர்ஷேர்னாரத³ஸ்ய ச॥ 12-81-2 (67947) வாஸுதே³வ உவாச। 12-81-3x (5549) நாஸுஹ்ருʼத்பரர்ம மந்த்ரம்ʼ நாரதா³ர்ஹதி வேதி³தும்। அபண்டி³தோ வா(அ)பி ஸுஹ்ருʼத்பண்டி³தோ வாப்யனாத்மவான்॥ 12-81-3 (67948) ஸ தே ஸௌஹ்ருʼத³மாஸ்தா²ய கிஞ்சித்³வக்ஷ்யாமி நாரத³। க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ பு³த்³தி⁴ம்ʼ ச தே ப்ரேக்ஷ்ய ஸம்ப்ருʼச்சே² த்ரிதி³வங்க³ம॥ 12-81-4 (67949) தா³ஸ்யமைஶ்வர்யவாதே³ந ஜ்ஞாதீனாம்ʼ வை கரோம்யஹம்। அர்த⁴ம்போ⁴க்தா(அ)ஸ்மி போ⁴கா³நாம்ʼ வாக்³து³ருக்தானி ச க்ஷமே॥ 12-81-5 (67950) அரணீமக்³நிகாமோ வா மத்²நாதி த³ஹ்ருʼயம்ʼ மம। வாசா து³ருக்தம்ʼ தே³வர்ஷே தன்மாம்ʼ த³ஹதி நித்யதா³॥ 12-81-6 (67951) ப³லம்ʼ ஸங்கர்ஷணே நித்யம்ʼ ஸௌகுமார்யம்ʼ புனர்க³தே³। ரூபேண மத்த: ப்ரத்³யும்ன: ஸோ(அ)ஸஹாயோ(அ)ஸ்மி நாரத³॥ 12-81-7 (67952) அன்யே ஹி ஸுமஹாபா⁴கா³ ப³லவந்தோ து³ராஸதா³:। நித்யோத்தா²நேன ஸம்பன்னா நாரதா³ந்த⁴கவ்ருʼஷ்ணய:॥ 12-81-8 (67953) யஸ்ய ந ஸ்யுர்ன வை ஸ ஸ்யாத்³யஸ்ய ஸ்யு: க்ருʼத்ஸ்னமேவ தத்। த்³வயோரேனம்ʼ ப்ரசரதோர்வ்ருʼணோம்யேகரதம்ʼ ந ச॥ 12-81-9 (67954) ஸ்யாதாம்ʼ யஸ்யாஹுகாக்ரூரௌ கிம்ʼ நு து³:க²தரம்ʼ தத:। யஸ்ய சாபி ந தௌ ஸ்யாதாம்ʼ கிம்ʼ நு து³:க²தரம்ʼ தத:॥ 12-81-10 (67955) ஸோ(அ)ஹம்ʼ கித்னவமாதேவ த்³வயோரபி மஹாமுனே। நைகஸ்ய ஜயமாஶம்ʼஸே த்³விதீயஸ்ய பராஜயம்॥ 12-81-11 (67956) மமைவம்ʼ க்லிஶ்யமானஸ்ய நாரதோ³ப⁴யத³ர்ஶனாத்। வக்துமர்ஹஸி யச்ச்²ரேயோ ஜ்ஞாதீனாமாத்மனஸ்ததா²॥ 12-81-12 (67957) நாரத³ உவாச। 12-81-13x (5550) ஆபதோ³ த்³விவிதா⁴: க்ருʼஷ்ண பா³ஹ்யாஶ்சாம்யந்தராஶ்ச ஹ। ப்ராது³ர்ப⁴வந்தி வார்ஷ்ணேய ஸ்வக்ருʼதா யதி³ வா(அ)ன்யத:॥ 12-81-13 (67958) ஸேயமாப்⁴யந்தரா துப்⁴யமாபத்க்ருʼச்ச்²ரா ஸ்வகர்மஜா। அக்ரூரபோ⁴ஜப்ரப⁴வா ஸர்வே ஹ்யேதே தத³ன்வய:॥ 12-81-14 (67959) அர்த²ஹேதோர்ஹி காமாத்³வா வீரபீ³ப⁴த்ஸயா(அ)பி வா। ஆத்மனா ப்ராப்தமைஶ்வர்யமன்யத்ர ப்ரதிபாதி³தம்॥ 12-81-15 (67960) க்ருʼதமூலமிதா³நீம்ʼ தத்³ராஜஶப்³த³ஸஹாயவத்। ந ஶக்யம்ʼ புனராதா³தும்ʼ வாந்தமன்னமிவ ஸ்வயம்॥ 12-81-16 (67961) ப³ப்⁴ரூக்³ரஸேனதோ ராஜ்யம்ʼ நாப்னும்ʼ ஶக்யம்ʼ கத²ஞ்சன। ஜ்ஞாதிபே⁴த³ப⁴யாத்க்ருʼஷ்ண த்வயா சாபி விஶேஷத:॥ 12-81-17 (67962) தச்ச ஸித்⁴யேத்ப்ரயத்னேன க்ருʼத்வா கர்ம ஸுது³ஷ்கரம்। மஹாக்ஷயம்ʼ வ்யயோ வா ஸ்யாத்³வினாஶோ வா புனர்ப⁴வேத்॥ 12-81-18 (67963) அனாயஸேன ஶஸ்த்ரேண ம்ருʼது³நா ஹ்ருʼத³யச்சி²தா³। ஜிஹ்வாமுத்³த⁴ர ஸர்வேஷாம்ʼ பரிம்ருʼத³ஜ்யானும்ருʼஜ்ய ச॥ 12-81-19 (67964) வாஸுதே³வ உவாச। 12-81-20x (5551) அனாயஸம்ʼ முனே ஶஸ்த்ரம்ʼ ம்ருʼது³ வித்³யாமஹம்ʼ கத²ம்। யேனைஷாமுத்³த⁴ரே ஜிஹ்வாம்ʼ பரிம்ருʼஜ்யானும்ருʼஜ்ய ச॥ 12-81-20 (67965) நாரத³ உவாச। 12-81-21x (5552) ஶக்த்யா(அ)ன்னதா³நம்ʼ ஸததம்ʼ திதிக்ஷா(அ)(அ)ர்ஜவமார்த³வம்। யதா²ர்ஹப்ரதிபூஜா ச ஶஸ்த்ரமேதத³னாயஸம்॥ 12-81-21 (67966) ஜ்ஞாதீனாம்ʼ வக்துகாமானாம்ʼ கடுகானி லதூ⁴நி ச। கி³ரா த்வம்ʼ ஹ்ருʼத³யம்ʼ வாசம்ʼ ஶமயஸ்ய மனாம்ʼஸி ச॥ 12-81-22 (67967) நாமஹாபுருஷ: கஶ்சின்னானாத்மா நாஸஹாயவான்। மஹதீம்ʼ து⁴ரமாதா³ய ஸமுத்³யம்யோரஸா வஹேத்॥ 12-81-23 (67968) ஸர்வ ஏவ கு³ரும்ʼ பா⁴ரமனங்வான்வஹதே ஸமே। து³ர்கே³ ப்ரதீத: ஸுக³வோ பா⁴ரம்ʼ வஹதி து³ர்வஹம்॥ 12-81-24 (67969) பே⁴தா³த்³வினாஶ: ஸங்கா⁴நாம்ʼ ஸங்க⁴முக்²யோ(அ)ஸி கேஶவ। யதா² த்வாம்ʼ ப்ராப்ய நோத்ஸீதே³த³யம்ʼ ஸங்க⁴ஸ்ததா² குரு॥ 12-81-25 (67970) நான்யத்ர பு³த்³தி⁴க்ஷாந்திப்⁴யாம்ʼ நான்யத்ரேந்த்³ரியனிக்³ரஹாத்। நான்யத்ர த⁴னஸந்த்யாகா³த்³கு³ண: ப்ராஜ்ஞே(அ)வதிஷ்ட²தே॥ 12-81-26 (67971) த⁴ன்யம்ʼ யஶஸ்யமாயுஷ்வம்ʼ ஸ்வபக்ஷோத்³பா⁴வனம்ʼ ஸதா³। ஜ்ஞாதீனாமவினாஶ: ஸ்யாத்³யதா² க்ருʼஷ்ண ததா² குரு॥ 12-81-27 (67972) ஆயத்யாம்ʼ ச ததா³த்வே ச ந தே(அ)ஸ்த்யவிதி³தம்ʼ ப்ரபோ⁴। ஷாங்கு³ண்யஸ்ய விதா⁴நேன யாத்ரா யானவிதௌ⁴ ததா²॥ 12-81-28 (67973) யாத³வா: குகுரா போ⁴ஜா: ஸர்வே சாந்த⁴கவ்ருʼஷ்ணய:। த்வய்யாயத்தா மஹாபா³ஹோ லோகா லோகேஶ்வராஶ்ச யே॥ 12-81-29 (67974) உபாஸந்தே ஹி த்வத்³பு³த்³தி⁴ம்ருʼஷயஶ்சாபி மாத⁴வ। த்வம்ʼ கு³ரு: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஜானீஷே த்வம்ʼ பராம்ʼ க³திம்॥ 12-81-30 (67975) த்வாமாஸாத்³ய யது³ஶ்ரேஷ்ட²மேத⁴ந்தே வாத³வா: ஸுக²ம்॥ ॥ 12-81-31 (67976) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 81॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-81-1 அக்³ராஹ்யகே வஶீகர்துமஶக்யே॥ 12-81-6 வாஶப்³த³ இவார்த²:॥ 12-81-9 தே யஸ்ய பக்ஷே ந ஸ்யு: ஸ நஸ்யான்னஶ்யேதே³வ। யஸ்ய பக்ஷே தே ஸ்யுஸ்தத் தஸ்மாத் க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ப²லம்ʼ ப்ராப்னோதீதி ஶேஷ:॥ 12-81-11 கிதவமாதேவ கிதவயோர்த்³யூதகாரிணோரேகா மாதேவ॥ 12-81-13 அன்யத: பா³ஹ்யா: ஆபத³: ஸ்வக்ருʼதா: ஜ்ஞாதிக்ருʼதா: அந்தரா ஆபத³:॥ 12-81-14 ஏதே ஸங்கர்ஷணாத³ய:। தத³ன்வதா² அக்ரூரான்வயா:॥ 12-81-15 தத்ர ஹேதுரர்தே²தி। தத்ஸ்னேஹப்ரப⁴வா இயம்ʼ தவ ஆபதி³தி ஸார்த⁴:। ஸ்வகர்மஜேத்யுக்தம்ʼ தத்³விவ்ருʼணோதி ஆத்மனேதி ஸார்தே⁴ந। அன்யத்ர ஆஹுகே॥ 12-81-16 ஜ்ஞாதிஶப்³த³ம்ʼ ஸஹாயவன் இதி ஜ². பாட²:। தத்ர தத் ஐஶ்வர்யம்ʼ க்ருʼதமூலம்ʼ யதோ ஜ்ஞாதிஶப்³த³ம்ʼ ஜ்ஞாதித்வாத³னுச்சே²த³னீயமித்யர்த²:॥ 12-81-18 தச்ச ராஜ்யஸ்ய புனராதா³நம்ʼ ச॥

12-82-0 (67977) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-82-0x (5553) ஏஷா ப்ரத²மதோ வ்ருʼத்திர்த்³விதீயாம்ʼ ஶ்ருʼணு பா⁴ரத। ய: கஶ்சித்³வேத³யேத³ர்த²ம்ʼ ராஜ்ஞா ரக்ஷ்ய: ஸ மானவ:॥ 12-82-1 (67978) ஹ்ரியமாணமமாத்யேன ப்⁴ருʼத்யோ வா யதி³ வா ப்⁴ருʼத:। யோ ராஜகோஶம்ʼ நஶ்யந்தமாசக்ஷீத யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-82-2 (67979) ஶ்ரோதவ்யமஸ்ய ச ரஹோ ரக்ஷ்யஶ்சாமாத்யதோ ப⁴வேத்। அமாத்யா ஹ்யபஹர்தாரோ பூ⁴யிஷ்ட²ம்ʼ க்⁴நந்தி பா⁴ரத॥ 12-82-3 (67980) ராஜகோஶஸ்ய கோ³ப்தாரம்ʼ ராஜகோஶவிலோபகா:। ஸமேத்ய ஸர்வே பா³த⁴ந்தே ஸ வினஶ்யத்யரக்ஷித:॥ 12-82-4 (67981) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। முனி: காலகவ்ருʼக்ஷீய: கௌஸல்யம்ʼ யது³வாச ஹ॥ 12-82-5 (67982) கோஸலானாமாதி⁴பத்யம்ʼ ஸம்ப்ராப்தம்ʼ க்ஷேமத³ர்ஶினம்। முனி: காலகவ்ருʼக்ஷீய ஆஜகோ³மேதி ந: ஶ்ருதம்॥ 12-82-6 (67983) ஸ காகம்ʼ பஞ்ஜரே ப³த்³த்⁴வா விஷயம்ʼ க்ஷேமத³ர்ஶின:। ஸர்வம்ʼ பர்யசரத்³யுக்த: ப்ரவ்ருʼத்த்யர்தீ² புன: புன:॥ 12-82-7 (67984) அதீ⁴யே வாயஸீம்ʼ வித்³யாம்ʼ ஶம்ʼஸந்தி மம வாயஸா:। அனாக³தமதீதம்ʼ ச யச்ச ஸம்ப்ரதி வர்ததே॥ 12-82-8 (67985) இதி ராஷ்ட்ரே பரிபதன்ப³ஹுபி⁴: புருஷை: ஸஹ। ஸர்வேஷாம்ʼ ராஜயுக்தானாம்ʼ து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ பரித்³ருʼஷ்டவான்॥ 12-82-9 (67986) ஸ பு³த்³த்⁴வா தஸ்ய ராஷ்ட்ரஸ்ய வ்யவஸாயம்ʼ ஹி ஸர்வஶ:। ராஜயுக்தாபசாராம்ʼஶ்ச ஸர்வான்பு³த்³த்⁴வா ததஸ்தத:॥ 12-82-10 (67987) தத: ஸ காகமாதா³ய ராஜானம்ʼ த்³ரஷ்டுமாக³மத்। ஸர்வஜ்ஞோ(அ)ஸ்மீதி வசனம்ʼ ப்³ருவாண: ஸம்ʼஶிதவ்ரத:॥ 12-82-11 (67988) ஸ ஸ்ம கௌஸல்யமாக³ம்ய ராஜாமாத்யமலங்க்ருʼதம்। ப்ராஹ காகஸ்ய வசனாத³முத்ரேத³ம்ʼ த்வயா க்ருʼதம்॥ 12-82-12 (67989) அஸௌ சாஸௌ ச ஜானீதே ராஜகேஶஸ்த்வயா ஹ்ருʼத:। ஏவமாக்²யாதி காகோ(அ)யம்ʼ தச்சீ²க்⁴ரமனுக³ம்யதாம்॥ 12-82-13 (67990) ததா²(அ)ன்யானபி ஸ ப்ராஹ ராஜகோஶஹராம்ʼஸ்ததா³। ந சாஸ்ய வசனம்ʼ கிஞ்சித³ன்ருʼதம்ʼ ஶ்ரூயதே க்வசித்॥ 12-82-14 (67991) தேன விப்ரக்ருʼதா: ஸர்வே ராஜயுக்தா: குரூத்³வஹ। தமதிக்ரம்ய ஸுப்தம்ʼ து நிஶி காகமபோத²யன்॥ 12-82-15 (67992) வாயஸம்ʼ து வினிர்பி⁴ந்னம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா வாணேன பஞ்ஜரே। பூர்வாஹ்ணே ப்³ராஹ்மணோ வாக்யம்ʼ க்ஷேமத³ர்ஶினமப்³ரவீத்॥ 12-82-16 (67993) ராஜம்ʼஸ்த்வாமப⁴யம்ʼ யாசே ப்ரபு⁴ம்ʼ ப்ராணத⁴னேஶ்வரம்। அனுஜ்ஞாதஸ்த்வயா ப்³ரூயாம்ʼ வசனம்ʼ ப⁴வதோ ஹிதம்॥ 12-82-17 (67994) மித்ரார்த²மபி⁴ஸந்தப்தோ ப⁴க்த்யா ஸர்வாத்மனா(அ)(அ)க³த:। ஹ்ரியந்தே ஹி மஹார்தா²ஶ்ச புருஷே விக்ரமத்யபி॥ 12-82-18 (67995) ஸம்பு³போ³த⁴யிஷுர்மித்ரம்ʼ ஸத³ஶ்வமிவ ஸாரதி²:। அதிமன்யுப்ரஸக்தோ ஹி ப்ரஸஹ்ய ஹிதகாரணாத்॥ 12-82-19 (67996) ததா²வித⁴ஸ்ய ஸுஹ்ருʼதா³ க்ஷந்தவ்யம்ʼ ஸம்ʼவிஜானதா। ஐஶ்வர்யமிச்ச²தா நித்யம்ʼ புருஷேண பு³பூ⁴ஷதா॥ 12-82-20 (67997) தம்ʼ ராஜா ப்ரத்யுவாசேத³ம்ʼ யத்கிஞ்சின்மாம்ʼ ப⁴வான்வதே³த்। கஸ்மாத³ஹம்ʼ ந க்ஷமேயமாகாங்க்ஷன்னாத்மனோ ஹிதம்॥ 12-82-21 (67998) ப்³ராஹ்மண ப்ரதிஜானே தே ப்ரப்³ரூஹி யதி³ஹேச்ச²ஸி। கரிஷ்யாமி ஹி தே வாக்யம்ʼ யன்மாம்ʼ விப்ர ப்ரவக்ஷ்யஸி॥ 12-82-22 (67999) முனிருவாச। 12-82-23x (5554) வித்³வான்னயானபாயாம்ʼஶ்ச ப⁴யாக்²யாத்ரூʼன்ப⁴யானி ச। ப⁴க்த்யா வ்ருʼத்திம்ʼ ஸமாக்²யாதும்ʼ ப⁴வதோ(அ)ந்திகமாக³த:॥ 12-82-23 (68000) ப்ராகே³வோக்தம்ʼ து தோ³ஷோ(அ)யமாசார்யைர்ன்ருʼபஸேவனம்। அக³தே: குக³திர்ஹ்யேஷா யா ராஜ்ஞா ஸஹஜீவிகா॥ 12-82-24 (68001) ஆஶீவிஷைஶ்ச தஸ்யாஹு: ஸங்க³மம்ʼ யஸ்ய ராஜபி⁴:। ப³ஹுமித்ராம்ʼஶ்ச ராஜானோ ப³ஹ்வபி⁴த்ராஸ்ததை²வ ச॥ 12-82-25 (68002) தேப்⁴ய: ஸர்வேப்⁴ய ஏவாஹுர்ப⁴யம்ʼ ராஜோபஜீவினாம்। ததா²(அ)ஸ்ய ராஜதோ ராஜன்முஹுர்தாதா³க³தம்ʼ ப⁴யம்॥ 12-82-26 (68003) நைகாந்தேனாப்ரமாதோ³ ஹி ஶக்ய: கர்தும்ʼ மஹீபதௌ। ந து ப்ரமாத³: கர்தவ்ய: கத²ஞ்சித்³பூ⁴திமிச்ச²தா॥ 12-82-27 (68004) ப்ரமாதா³த்ஸ்க²லதே பு³த்³தி⁴: ஸ்க²லதோ நாஸ்தி ஜீவிதம்। அக்³நிம்ʼ தீ³ப்தமிவாஸீதே³த்³ராஜானப்னுபஶிக்ஷித:॥ 12-82-28 (68005) ஆஶீவிஷமிவ க்ருத்³த⁴ம்ʼ ப்ரபு⁴ம்ʼ ப்ராணத⁴னேஶ்வரம்। யத்னேனோபசரேன்னித்யம்ʼ நாஹமஸ்மீதி மானவ:॥ 12-82-29 (68006) து³ர்வ்யாஹ்ருʼதாச்ச²ங்கமானோ து³:ஸ்தி²தாத்³து³ரனுஷ்டி²தாத்। து³ராஸதா³த்³து³ர்வ்ருʼஜினாதி³ங்கி³தாத்³த்⁴யாயிதாத³பி॥ 12-82-30 (68007) தே³வதேவ ஹி ஸர்வார்தா²ந்குர்யாத்³ராஜா ப்ரஸாதி³த:। வைஶ்வானர இவ க்ருத்³த⁴: ஸமூலமபி நிர்த³ஹேத்॥ 12-82-31 (68008) இதி ராஜன்யம: ப்ராஹ வர்ததே ச ததை²வ தத்। அத² பூ⁴யாம்ʼஸமேவார்த²ம்ʼ கரிஷ்யாமி புன: புன:॥ 12-82-32 (68009) த³தா³த்யத்மத்³விதோ⁴(அ)(அ)மாத்யோ பு³த்³தி⁴ஸாஹாய்யமாபதி³। வாயஸஸ்த்வேஷ மே ராஜன்னந்தகாயாபி⁴ஸம்ʼஹித:॥ 12-82-33 (68010) ந ச மே(அ)த்ர ப⁴வான்க³ர்ஹ்யோ ந ச யேஷாம்ʼ ப⁴வான்ப்ரிய:। ஹிதாஹிதாம்ʼஸ்து பு³த்³த்⁴யேதா² மாபரோக்ஷமதிர்ப⁴வ॥ 12-82-34 (68011) யே த்வாதா³நபரா ஏவ வஸந்தி ப⁴வதோ க்³ருʼஹே। அபூ⁴திகாமா பூ⁴தானாம்ʼ தாத்³ருʼஶைர்மே(அ)பி⁴ஸம்ʼஹிதம்॥ 12-82-35 (68012) யோ வா ப⁴வத்³வினாஶேன ராஜ்யமிச்ச²த்யனந்தரம்। ஆந்தரைராபே⁴ஸந்தா⁴ய ராஜன்ஸித்³த்⁴யதி நான்யதா²॥ 12-82-36 (68013) தேஷாமஹம்ʼ ப⁴யாத்³ராஜன்க³மிஷ்யாம்யன்யமாஶ்ரமம்। தைர்ஹி மே ஸந்தி⁴தோ பா³ண: காகே நிபதித: ப்ரபோ⁴॥ 12-82-37 (68014) ச²ஜ²னா மம காகஶ்ச க³மிதோ யமஸாத³னம்। த்³ருʼஷ்டம்ʼ ஹ்யேதன்மயா ராஜம்ʼஸ்தபோதீ³ர்கே⁴ந சக்ஷுஷா॥ 12-82-38 (68015) ப³ஹுனக்ரஜ²ஷக்³ராஹாம்ʼ திமிங்கி³லக³ணைர்யுதாம்। காகேன வாலிஶேனேமாமதார்ஷமஹமாபகா³ம்॥ 12-82-39 (68016) ஸ்தா²ண்வஶ்மகண்டகவர்தீம்ʼ ஸிம்ʼஹ வ்யாக்⁴ரஸமாகுலாம்। து³ராஸதா³ம்ʼ து³ஷ்ப்ரஸஹாம்ʼ கு³ஹாம்ʼ ஹைமவதீமிவ। 12-82-40 (68017) அக்³நினா தாமஸம்ʼ து³ர்க³ம்ʼ நௌபி⁴ராப்யம்ʼ ச க³ம்யதே। ராஜது³ர்கா³வதரணே நோபாயம்ʼ பண்டி³தா விது³:॥ 12-82-41 (68018) க³ஹனம்ʼ ப⁴வதோ ராஜ்யமந்த⁴காரம்ʼ தமோன்விதம்। நேஹ விஶ்வஸிதும்ʼ ஶக்யம்ʼ ப⁴வதா(அ)பி குதோ மயா॥ 12-82-42 (68019) அதோ நாயம்ʼ ஶுபோ⁴ வாஸஸ்துல்யே ஸத³ஸதீ இஹ। வதோ⁴ ஹ்யேவாத்ர ஸுக்ருʼதே து³ஷ்க்ருʼதே ந ச ஸம்ʼஶய:॥ 12-82-43 (68020) ந்யாயதோ து³ஷ்க்ருʼதே கா⁴த: ஸுக்ருʼதே ந கத²னம்। நேஹ யுக்தம்ʼ ஸ்தி²ரம்ʼ ஸ்தா²தும்ʼ ஜவேனைவாவ்ரஜேத்³வுத⁴:॥ 12-82-44 (68021) ஸீதா நாம நதீ³ ராஜன்ப்லவோ யஸ்யாம்ʼ நிமஜ்ஜதி। தயோபமாமிமாம்ʼ மன்யே வாகு³ராம்ʼ ஸர்வதா⁴தினீம்॥ 12-82-45 (68022) மது⁴ப்ரபாதோ ஹி ப⁴வான்போ⁴ஜனம்ʼ விஷஸம்ʼயுதம்। அஸதாமிவ தே பா⁴வோ வர்ததே ந ஸதாமிவ॥ 12-82-46 (68023) ஆஶீவிஷை: பரிவ்ருʼத: கூபஸ்த்வமஸி பார்தி²வ॥ 12-82-47 (68024) து³ர்க³தீர்தா² ப்³ருʼஹத்கூலா காவேரீ சோரஸம்ʼயுதா। நதீ³ மது⁴ரபானீயா யதா² ராஜம்ʼஸ்ததா² ப⁴வான்। ஶ்வக்³ருʼத்⁴ரகோ³மாயுயுதோ ராஜஹம்ʼஸஸமோ ஹ்யஸி॥ 12-82-48 (68025) யதா²(அ)(அ)ஶ்ரித்ய மஹாவ்ருʼக்ஷம்ʼ கக்ஷ: ஸம்ʼவர்த⁴தே மஹான்। ததஸ்தம்ʼ ஸம்ʼவ்ருʼணோத்யேவ தமதீத்ய ச வர்த⁴தே॥ 12-82-49 (68026) தேனைவோக்³ரேந்த⁴னேனைனம்ʼ தா³வோ த³ஹதி தா³ருண:। ததோ²பமா ஹ்யமாத்யாஸ்தே ராஜம்ʼஸ்தான்பரிஶோத⁴ய॥ 12-82-50 (68027) த்வயா சைவ க்ருʼதா ராஜன்ப⁴வதா பரிபாலிதா:। ப⁴வந்தம்ʼ பர்யவஜ்ஞாய ஜிகா⁴ம்ʼஸந்தி ப⁴வத்ப்ரியம்॥ 12-82-51 (68028) உஷிதம்ʼ ஶங்கமானேன ப்ரமாத³ம்ʼ பரிரக்ஷதா। அந்த: ஸர்ப இவாகா³ரே வீரபத்ன்யா இவாலயே। ஶீலம்ʼ ஜிஜ்ஞாஸமானேன ராஜ்ஞ: ஸாஹஸஜீவின:॥ 12-82-52 (68029) கச்சிஜ்ஜிதேந்த்³ரியோ ராஜா கச்சித³ஸ்யாந்தரா ஜிதா:। கச்சிதே³ஷாம்ʼ ப்ரியோ ராஜா கச்சித்³ராஜ்ஞ: ப்ரியா: ப்ரஜா:॥ 12-82-53 (68030) விஜிஜ்ஞாஸுரிஹ ப்ராப்தஸ்தவாஹம்ʼ ராஜஸத்தம। தஸ்ய மே ரோசதே ராஜன்க்ஷுதி⁴தஸ்யேவ போ⁴ஜனம்॥ 12-82-54 (68031) அமாத்யா மே ந ரோசந்தே வித்ருʼஷ்ணஸ்ய யதோ²த³கம்। ப⁴வதோ(அ)ர்த²க்ருʼதி³த்யேவம்ʼ மயி தே தோ³ஷமாத³த⁴ன்। வித்³யதே காரணம்ʼ நான்யதி³தி மே நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-82-55 (68032) ந ஹி தேஷாமஹம்ʼ த்³ரோக்³தா⁴ தத்தேஷாம்ʼ த்³ரோஹவத்³க³தம்। அரேர்ஹி து³ர்ஹ்ருʼதா³த்³பே⁴யம்ʼ ப⁴க்³நப்ருʼஷ்டா²தி³வோரகா³த்॥ 12-82-56 (68033) ராஜோவாச। 12-82-57x (5555) பூ⁴யஸா பரிஹாரேண ஸத்காரேண ச பூ⁴யஸா। பூஜிதோ ப்³ராஹ்மணஶ்ரேஷ்ட² பூ⁴யோ வஸ க்³ருʼஹே மம॥ 12-82-57 (68034) யே த்வாம்ʼ ப்³ராஹ்மண நேச்ச²ந்தி தே ந வத்ஸ்யந்தி மே க்³ருʼஹே। ப⁴வதைவ ஹி தஜ்ஜ்ஞேயம்ʼ யத்ததே³ஷாமனந்தரம்॥ 12-82-58 (68035) யதா² ஸ்யாத்ஸுத்⁴ருʼதோ த³ண்டோ³ யதா² ச ஸுக்ருʼதம்ʼ க்ருʼதம்। ததா² ஸமீக்ஷ்ய ப⁴க³வஞ்ஶ்ரேயஸே வினியுங்க்ஷ்வ மாம்॥ 12-82-59 (68036) முனிருவாச। 12-82-60x (5556) அத³ர்ஶயன்னிமம்ʼ தோ³ஷமேகைகம்ʼ து³ர்ப³லம்ʼ குரு। தத: காரணமாஜ்ஞாய புருஷம்புருஷம்ʼ ஜஹி। ஏகதோ³ஷா ஹி ப³ஹவோ ம்ருʼத்³கீ³யுரபி கண்டகான்॥ 12-82-60 (68037) `அர்தே² ஸர்வம்ʼ ஜக³த்³வத்³த⁴மர்தே²நைவ நிப³த்⁴யதே। அர்தே² த³ர்போ மனுஷ்யாணாம்ʼ தஸ்மாத³ர்த²ம்ʼ விரோசய॥ 12-82-61 (68038) ஏகேனைகஸ்ய தோ³ஷேண தத்³விருத்³த⁴ம்ʼ ப்ரசோத³ய। ஸ தஸ்ய தோ³ஷானுத்³பா⁴வ்ய தஸ்யார்த²ம்ʼ க்³ராஹயிஷ்யதி॥ 12-82-62 (68039) ஸாமபூர்வம்ʼ ச கேஷாஞ்சித்³பே⁴தே³ந ச பரஸ்பரம்। வைரம்ʼ காரய பூ⁴பால பஶ்சாத்³த³ண்ட³ம்ʼ ப்ரசோத³ய॥ 12-82-63 (68040) பி³ல்வேன ச யதா² பி³ல்வமாகாரம்ʼ சா²த்³ய பு³த்³தி⁴மான்। அஶுத்³த⁴ம்ʼ ஸசிவம்ʼ ராஜன்னஶுத்³தே⁴நைவ நாஶய॥' 12-82-64 (68041) மந்த்ரபே⁴த³ப⁴யாத்³ராஜம்ʼஸ்தஸ்மாதே³தத்³ப்³ரவீமி தே॥ 12-82-65 (68042) வயம்ʼ து ப்³ராஹ்மணா நாம ம்ருʼது³த³ண்டா³: க்ருʼபாலவ:। ஸ்வஸ்தி சேச்சா²ம ப⁴வத: பரேஷாம்ʼ ச யதா²(அ)(அ)த்மன:॥ 12-82-66 (68043) ராஜன்னாத்மானமாசக்ஷே ஸம்ப³ந்தீ⁴ ப⁴வதோ ஹ்யஹம்। முனி: காலகவ்ருʼக்ஷீய இத்யேவமபி⁴ஸஞ்ஜ்ஞித:। பிது: ஸகா² ச ப⁴வத: ஸம்ʼமத: ஸத்யஸங்க³ர:॥ 12-82-67 (68044) வ்யாபன்னே ப⁴வதோ ராஜ்யே ராஜன்பிதரி ஸம்ʼஸ்தி²தே। ஸர்வகாமான்பரித்யஜ்ய தபஸ்தப்தம்ʼ ததா³ மயா॥ 12-82-68 (68045) ஸ்னேஹாத்த்வாம்ʼ து ப்³ரவீம்யேதன்மா பூ⁴யோ விப்⁴ரோ தி³தி॥ 12-82-69 (68046) உபே⁴ த்³ருʼஷ்ட்வா து³:க²ஸுகே² ராஜ்யம்ʼ ப்ராப்ய யத்³ருʼச்ச²யா। ராஜ்யேனாமாத்யஸம்ʼஸ்தே²ந கத²ம்ʼ ராஜன்ப்ரமாத்³யஸி॥ 12-82-70 (68047) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-82-71x (5557) ததோ ராஜகுலே நாந்தீ³ ஸஞ்ஜஜ்ஞே பூ⁴யஸா புன:। புரோஹிதகுலே சைவ ஸம்ப்ராப்தே ப்³ராஹ்மணர்ஷபே⁴॥ 12-82-71 (68048) ஏகச்ச²த்ராம்ʼ மஹீம்ʼ க்ருʼத்வா கௌஸல்யாய யஶஸ்வினே। முனி: காலகவ்ருʼக்ஷீய ஈஜே க்ரதுபி⁴ருத்தமை:॥ 12-82-72 (68049) ஹிதம்ʼ தத்³வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா கௌஸல்யோ(அ)ப்யஜயன்மஹீம்। ததா² ச க்ருʼதவான்ராஜா யதோ²க்தம்ʼ தேன பா⁴ரத॥ ॥ 12-82-73 (68050) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³வ்யஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 82॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-82-7 ப்ரவ்ருʼத்த்யர்தா² அமாத்யதோ³ஷத³ர்ஶனே ராஜானம்ʼ ப்ரவர்தயிதுகாம:॥ 12-82-9 பரிபதன்பரிதோ ப்⁴ரமன்। ராஜயுக்தானாம்ʼ ராஜ்ஞா தேஷு தேஷு கார்யேஷு நியுக்தானாம்। து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ ஸ்வாமித்³ரவ்யாபஹாரரூபம்ʼ வாபம்॥ 12-82-12 ராஜானமாக³ம்ய தத்ஸமக்ஷமேவாமாத்யம்ʼ ப்ராஹ। அமுத்ரஸ்தா²நே த்வயா இத³ம்ʼ த⁴னசௌர்யம்ʼ க்ருʼதமிதி॥ 12-82-13 அனுக³ம்யதாம்ʼ ஆலோச்யதாம்॥ 12-82-18,19 ஹ்ரியந்த இதி மித்ரம்ʼ த்வாம்ʼ ஸம்பு³போ³த⁴யிபுராக³த இதி ஶ்லோகத்³வயபே⁴கான்வயம்॥ 12-82-23 ஜ்ஞாத்வா பாபானபாபாப்⁴ருʼத்யதஸ்தே ப⁴யானி சேதி ஜ². பாட²:॥ 12-82-29 நாஹமஸ்மீதி மத்வா ஜீவனாஶம்ʼ த்யக்த்வேத்யர்த²:॥ 12-82-35 ஆதா³நபரா: கோஶலோப்தார:। மே மயி। தாத்³ருʼஶைரபி⁴ஸம்ʼஹிதமபி⁴ஸந்தி⁴ர்வைரம்ʼ க்ருʼதம்। மதீ³யகாகஹனநாதி³தி பா⁴வ:॥ 12-82-36 ஆந்தரை: ஸூதா³தி³பி⁴: அபி⁴ஸந்தா⁴யா(அ)ன்னதௌ³ விஷம்ʼ ப்ரக்ஷேப்தவ்யமிதி ஸ்னேஹம்ʼ க்ருʼத்வா। தேஷாமபீ⁴ப்ஸிதோ ப⁴வத்³வினாஶ: ஸித்⁴யதி சா(அ)ன்யதா² ந ஸித்⁴யதி வ। ஆயு:ஶேஷே ஸதீதி பா⁴வ:॥ 12-82-37 தேஷாம்ʼ த்வத்³வைரிணாம் ॥ 12-82-39 இமாம்ʼ ராஜனீதினதீ³ம்। நக்ராதி³துல்யைரதி⁴காரிபுருஷைர்வ்யாப்தாம்। பா³லிஶேன ஸ்வம்ருʼத்யும்ʼ ஸம்பாத³யதா விருத்³த⁴லக்ஷணயா தன்மரணான்ம்ருʼதோ(அ)ஸ்மீதி பா⁴வ:॥ 12-82-41 அக்³நினா தீ³பேன ஆப்யம்ʼ ஜலரூபம்॥ 12-82-42 க³ஹனம்ʼ கபடம்। அந்த⁴காரமிவ தமோன்விதம்ʼ த⁴ர்மாத⁴ர்மத³ர்ஶனஶூன்யம்॥ 12-82-52 உஷிதம்ʼ மயேதி ஶேஷ:॥ 12-82-53 ஜிஜ்ஞாஸாமேவாஹ கச்சிதி³தி॥ 12-82-54 ரோசதே ப⁴வானிதி ஶேஷ:॥ 12-82-56 பே⁴யம்ʼ பே⁴தவ்யம்। ப⁴க்³நப்ருʼஷ்டா²த் ப்ருʼஷ்ட²ப⁴ங்கே³ந கோபிதாத்॥ 12-82-60 தேஷாமகஸ்மாத் யுக³பச்ச வதே⁴ தோ³ஷமாஹ ஏகேதி। ஸம்ʼஹதா: கண்டகானபி ம்ருʼத்³ரீயு: கிமுத மாத்³ருʼஶான்ம்ருʼதூ³நித்யர்த²:॥ 12-82-68 பிதரி த்வதீ³யே ஸம்ʼஸ்தி²தே ம்ருʼதே॥ 12-82-69 விப்⁴ரமேத் அனாப்தேஷ்வாப்தபு³த்³தி⁴ம்ʼ ப⁴வான்மாகார்ஷீத்॥ 12-82-71 நாந்தீ³ மங்க³லபாட²:। ததஸ்தஸ்மின்மந்த்ரிணி வ்ருʼதே ஸதி॥ 12-82-72 கௌஸல்யாய கௌஸல்யார்தே²॥

12-83-0 (68051) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-83-0x (5558) ஸபா⁴ஸத³: ஸஹாயாஶ்ச ஸுஹ்ருʼத³ஶ்ச விஶாம்பதே। பரிச்ச²தா³ஸ்ததா²(அ)மாத்யா: கீத்³ருʼஶா: ஸ்யு: பிதாமஹ॥ 12-83-1 (68052) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-83-2x (5559) ஹ்ரீனிஷேவாஸ்ததா² தா³ந்தா: ஸத்யார்ஜவஸமன்விதா:। ஶக்தா: கத²யிதும்ʼ ஸம்யக்தே தவ ஸ்யு: ஸபா⁴ஸத³:॥ 12-83-2 (68053) அமாத்யாஶ்சாதிஶூராஶ்ச ப்³ரஹ்மண்யாஶ்ச ப³ஹுஶ்ருதா:। ஸுஸந்த்ருʼஷ்டாஶ்ச கௌந்தேய மஹோத்ஸாஹாஶ்ச கர்மஸு॥ 12-83-3 (68054) ஏதான்ஸஹாயாம்̐ல்லிப்ஸேதா²: ஸர்வாஸ்வாபத்ஸு பா⁴ரத॥ 12-83-4 (68055) குலீன: பூஜிதோ நித்யம்ʼ ந ஹி ஶக்திம்ʼ நிகூ³ஹதி। ப்ரஸன்னமப்ரஸன்னம்ʼ வா பீடி³தம்ʼ ஹதமேவ வா। ஆவர்தயதி பூ⁴யிஷ்ட²ம்ʼ ததே³வ ஹ்யனுபாலிதம்॥ 12-83-5 (68056) குலீனா தே³ஶஜா: ப்ராஜ்ஞா ரூபவந்தோ ப³ஹுஶ்ருதா:। ப்ரக³ல்பா⁴ஶ்சானுரக்தாஶ்ச தே தவ ஸ்யு: பரிச்ச²தா³:॥ 12-83-6 (68057) தௌ³ஷ்குலேயாஶ்ச லுப்³தா⁴ஶ்ச ந்ருʼஶம்ʼஸா நிரபத்ரபா:। தே த்வாம்ʼ தாத நிஷேவேயுர்யாவதா³ர்த்³ரகபாணய:॥ 12-83-7 (68058) குலீனாஞ்ஶீலஸம்பன்னானிங்கி³தஜ்ஞானநிஷ்டு²ரான்। தே³ஶகாலவிதா⁴நஜ்ஞான்ப⁴ர்த்ருʼகார்யஹிதைபிண:। நித்யமர்தே²ஷு ஸர்வேஷு ராஜா குர்வீத மந்த்ரிண:॥ 12-83-8 (68059) அர்த²மானார்க⁴ஸத்காரைர்போ⁴கை³ருச்சாவசை: ப்ரியை:। யானர்த²பா⁴ஜோ மன்யேதா²ஸ்தேதே ஸ்யு: ஸுக²பா⁴கி³ந:॥ 12-83-9 (68060) அபி⁴ந்னவ்ருʼத்தா வித்³வாம்ʼஸ: ஸத்³வ்ரூʼத்தாஶ்சரிதவ்ரதா:। நத்வாம்ʼ நித்யார்தி²நோ ஜஹ்யுரக்ஷுத்³ரா: ஸத்யவாதி³ந:॥ 12-83-10 (68061) அனார்யா யே ந ஜானந்தி ஸமயம்ʼ மந்த³சேதஸ:। தேப்⁴ய: பரிஜுகு³ப்ஸேதா² யே சாபி ஸமயச்யுதா:॥ 12-83-11 (68062) நைகமிச்சே²த்³க³ணம்ʼ ஹித்வா ஸ்யாச்சேத³ன்யதரக்³ரஹ:। யஸ்த்வேகோ ப³ஹுபி⁴: ஶ்ரேயான்காமம்ʼ தேன க³ணம்ʼ த்யஜேத்॥ 12-83-12 (68063) ஶ்ரேயஸோ லக்ஷணம்ʼ சைதத்³விக்ரமோ யஸ்ய த்³ருʼஶ்யதே। கீர்திப்ரதா⁴நோ யஶ்ச ஸ்யாத்ஸமயே யஶ்ச திஷ்ட²தி॥ 12-83-13 (68064) ஸமர்தா²ந்பூஜயேத்³யஶ்ச நாஸ்பர்த்⁴யை: ஸ்பர்த⁴தே ச ய:। ந ச காமாத்³ப⁴யாத்க்ரோதா⁴ல்லோபா⁴த்³வா த⁴ர்மமுத்ஸ்ருʼஜேத்॥ 12-83-14 (68065) அமானீ அத்யவாக்ஶக்தோ ஜிதாத்மா மானஸம்ʼயுத:। ஸ தே மந்த்ரஸஹாய: ஸ்யாத்ஸர்வாவஸ்தா²பரீக்ஷித:॥ 12-83-15 (68066) குலீன: குலஸம்பன்னஸ்திதிக்ஷுர்த³ஶ ஆத்மவான்। ஶூர: க்ருʼதஜ்ஞ: ஸத்யஶ்ச ஶ்ரேயஸ: பார்த² லக்ஷணம்॥ 12-83-16 (68067) தஸ்யைவம்ʼ வர்தமானஸ்ய புருஷஸ்ய விஜானத:। அமித்ரா: ஸம்ப்ரஸீத³ந்தி ததா² மித்ரீப⁴வந்த்யபி॥ 12-83-17 (68068) அத ஊர்த்⁴வமமாத்யானாம்ʼ பரீக்ஷேத கு³ணாகு³ணம்। ஸம்ʼயதாத்மா க்ருʼதப்ரஜ்ஞோ பூ⁴திகாமஶ்ச பூ⁴மிப:॥ 12-83-18 (68069) ஸம்ப³ந்தி⁴புருஷைராப்தைரபி⁴ஜாதை: ஸ்வதே³ஶஜை:। அஹார்யைரவ்யபீ⁴சாரை: ஸர்வஶ: ஸுபரீக்ஷிதை:॥ 12-83-19 (68070) யௌனா: ஶ்ரௌதாஸ்ததா² மௌலாஸ்ததை²வாப்யனஹங்க்ருʼதா:। கர்தவ்யா பூ⁴திகாமேன புருஷேண பு³பூ⁴பதா॥ 12-83-20 (68071) ஏஷாம்ʼ வைனயிகீ பு³த்³தி⁴: ப்ரக்ருʼதிஶ்சைவ ஶோப⁴னா। தேஜோ தை⁴ர்யம்ʼ க்ஷமா ஶௌசமனுராக³: ஸ்தி²திர்த்⁴ருʼதி:॥ 12-83-21 (68072) பரீக்ஷ்ய ச கு³ணான்னித்யம்ʼ ப்ரௌட⁴பா⁴வாந்து⁴ரந்த⁴ரான்। பஞ்சோபதா⁴வ்யதீதாம்ʼஶ்ச குர்யாத்³ராஜா(அ)ர்த²காரிண:॥ 12-83-22 (68073) பர்யாப்தவசனான்வீரான்ப்ரதிபத்திவிஶாரதா³ந்। குலீனான்ஸத்வஸம்பன்னானிங்கி³தஜ்ஞானநிஷ்டு²ரான்॥ 12-83-23 (68074) தே³ஶகாலவிதா⁴நஜ்ஞான்ப⁴ர்த்ருʼகார்யஹிதைஷிண:। நித்யமர்தே²ஷு ஸர்வேஷு ராஜன்குர்வீத மந்த்ரிண:॥ 12-83-24 (68075) ஹீனதேஜோபி⁴ஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டோ நைவ ஜாது வ்யவஸ்யதி। அவஶ்யம்ʼ ஜனயத்யேவ ஸர்வகர்மஸு ஸம்ʼஶயம்॥ 12-83-25 (68076) ஏவமல்பஶ்ருதோ மந்த்ரீ கல்யாணாபி⁴ஜனோ(அ)ப்யுத। த⁴ர்மார்த²காமஸம்ʼயுக்தோ நாலம்ʼ மந்த்ரம்ʼ பரீக்ஷிதும்॥ 12-83-26 (68077) ததை²வானபி⁴ஜாதோ(அ)பி காமமஸ்து ப³ஹுஶ்ருத:। அனாயக இவாசக்ஷுர்முஹ்யத்யூஹ்யேஷு கர்மஸு॥ 12-83-27 (68078) யோ வா(அ)ப்யஸ்தி²ரஸங்கல்போ பு³த்³தி⁴மானாக³தாக³ம:। 12-83-28bஉபாயஜ்ஞோ(அ)பி நாலம்ʼ ஸ கர்ம ப்ராபயிதும்ʼ சிரம்॥ 12-83-28 (68079) கேவலாத்புனராதா³நாத்கர்மணோ நோபபத்³யதே। பராமர்ஶோ விஶேஷணாமஶ்ருதஸ்யேஹ து³ர்மதே:॥ 12-83-29 (68080) மந்த்ரிண்யனநுரக்தே து விஶ்வாஸோ நோபபத்³யதே। தஸ்மாத³னநுரக்தாய நைவ மந்த்ரம்ʼ ப்ரகாஶயேத்॥ 12-83-30 (68081) வ்யத²யேத்³தி⁴ ஸ ராஜானம்ʼ மந்த்ரிபி⁴: ஸஹிதோ(அ)ன்ருʼஜு:। மாருதோபஹிதச்சி²த்³ரை: ப்ரவிஶ்யாக்³நிரிவ த்³ருமம்॥ 12-83-31 (68082) ஸங்க்ருத்³த⁴ஶ்சைகதா³ ஸ்வாமீ ஸ்தா²நாச்சைவாபகர்ஷதி। வாசா க்ஷிபதி ஸம்ʼரப்³த⁴: புன: பஶ்சாத்ப்ரஸீத³தி॥ 12-83-32 (68083) தானிதான்யனுரக்தேன ஶக்யானி ஹி திதிக்ஷிதும்। மந்த்ரிணாம்ʼ ச ப⁴வேத்க்ரோதோ⁴ விஸ்பூ²ர்ஜிதமிவாஶனே:॥ 12-83-33 (68084) யஸ்து ஸம்ʼஹரதே தானி ப⁴ர்து: ப்ரியசிகீர்ஷயா। ஸமானஸுக²து³:க²ம்ʼ தம்ʼ ப்ருʼச்சே²த³ர்தே²ஷு மானவம்॥ 12-83-34 (68085) அன்ருʼஜுஸ்த்வனுரக்தோ(அ)பி ஸம்பன்னஶ்சேதரைர்கு³ணை:। ராஜ்ஞ: ப்ரஜ்ஞானயுக்தோ(அ)பி ந மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-35 (68086) யோ(அ)மித்ரை: ஸஹ ஸம்ப³த்³தோ⁴ ந பரான்ப³ஹுமன்யதே। அஸுஹ்ருʼத்தாத்³ருʼஶோ ஜ்ஞேயோ ந மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-36 (68087) அவித்³வானஶுசி: ஸ்தப்³த⁴: ஶத்ருஸேவீ விகத்த²ன:। அஸுஹ்ருʼத்க்ரோத⁴னோ லுப்³தோ⁴ ந மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-37 (68088) ஆக³ந்துஶ்சானுரக்தோ(அ)பி காமமஸ்து ப³ஹுஶ்ருத:। ஸத்க்ருʼத: ஸம்ʼவிப⁴க்தோ வா ந மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-38 (68089) வித⁴ர்மதோ விப்ரக்ருʼத: பிதா யஸ்யாப⁴வத்புரா। ஸத்க்ருʼத: ஸ்தா²பித: ஸோ(அ)பி ந மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-39 (68090) ய: ஸ்வல்பேனாபி கார்யேண ஸுஹ்ருʼதா³க்ஷாரிதோ ப⁴வேத்। புனரன்யைர்கு³ணைர்யுக்தோ ந மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-40 (68091) க்ருʼதப்ரஜ்ஞஶ்ச மேதா⁴வீ பு³தோ⁴ ஜானபத³: ஶுசி:। ஸர்வகர்மஸு ய: ஶுத்³த⁴: ஸ மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-41 (68092) ஜ்ஞானவிஜ்ஞானஸம்பன்ன: ப்ரக்ருʼதிஜ்ஞ: பராத்மனோ:। ஸுஹ்ருʼதா³த்மஸமோ ராஜ்ஞ: ஸ மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-42 (68093) ஸத்யவாக்ஶீலஸம்பன்னோ க³ன்பீ⁴ர: ஸத்ரபோ ம்ருʼது³:। பித்ருʼபைதாமஹோ ய: ஸ்யாத்ஸ மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-43 (68094) ஸந்துஷ்ட: ஸம்ʼமத: ஸத்³பி⁴: ஶௌடீரோ த்³வேஷ்யபாபக:। மந்த்ரவித்காலவிச்சூ²ர: ஸ மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-44 (68095) ஸர்வலோகமிமம்ʼ ஶக்த: ஸாந்த்வேன குருதே வஶம்। தஸ்மை மந்த்ர: ப்ரயோக்தவ்யோ த³ண்ட³மாதி⁴த்ஸதா ந்ருʼப॥ 12-83-45 (68096) பௌரஜானபதா³ யஸ்மின்விஶ்வாஸம்ʼ த⁴ர்மதோ க³தா:। யோத்³தா⁴ நயவிபஶ்சிச்ச ஸ மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹதி॥ 12-83-46 (68097) தஸ்மாத்ஸர்வைர்கு³ணைரேதைருபபன்னா: ஸுபூஜிதா:। மந்த்ரிண: ப்ரக்ருʼதிஜ்ஞா: ஸ்யுக்²யவரா மஹதீ³ப்ஸவ:॥ 12-83-47 (68098) ஸ்வாஸு ப்ரக்ருʼதிஷு ச்சி²த்³ரம்ʼ லக்ஷயேரன்பரஸ்ய ச। மந்த்ரிணாம்ʼ மந்த்ரமூலம்ʼ ஹி ராஜ்ஞோ ராஷ்ட்ரம்ʼ விவர்த⁴தே॥ 12-83-48 (68099) நாஸ்ய ச்சி²த்³ரம்ʼ பர: பஶ்யேச்சி²த்³ரேஷு பரமன்வியாத்। கூ³ஹேத்கூர்ம இவாஙகா³நி ரக்ஷேத்³விவரமாத்மன:॥ 12-83-49 (68100) மந்த்ரக்³ராஹா ஹி ராஜஸ்ய மந்த்ரிணோ யே மனீஷிண:। மந்த்ரஸம்ʼஹனநோ ராஜா மந்த்ராங்கா³நீதரே ஜன்க³:॥ 12-83-50 (68101) ராஜ்யம்ʼ ப்ரணிதி⁴மூலம்ʼ ஹி மந்த்ரஸாரம்ʼ ப்ரசக்ஷதே। ஸ்வாமினம்ʼ த்வனுவர்ந்ததே வ்ருʼத்த்யர்த²மிஹ மந்த்ரிண:॥ 12-83-51 (68102) ஸம்ʼவினீயமத³க்ரோதௌ⁴ மானமீர்ஷ்யாம்ʼ ச நிர்வ்ருʼதா:। நித்யம்ʼ பஞ்சோபதா⁴தீதைர்மந்த்ரயேத்ஸஹ மந்த்ரிபி⁴:॥ 12-83-52 (68103) தேஷாம்ʼ த்ரயாணாம்ʼ த்ரிவித⁴ம்ʼ விமர்ஶம்ʼ விபு³த்⁴ய சித்தம்ʼ வினிவேஶ்ய தத்ர। ஸ்வனிஶ்சயம்ʼ தம்ʼ பரனிஶ்சயம்ʼ ச நித³ர்ஶயேது³த்தரமந்த்ரகாலே॥ 12-83-53 (68104) த⁴ர்மார்த²காமஜ்ஞமுபேத்ய ப்ருʼச்சே² த்³யுக்தோ கு³ரும்ʼ ப்³ராஹ்மணமுத்தரார்த²ம்। நிஷ்டா² க்ருʼதா தேன யதா³ ஸஹ: ஸ்யா த்தம்ʼ மந்த்ரமார்க³ம்ʼ ப்ரணயேத³ஸக்த:॥ 12-83-54 (68105) ஏவம்ʼ ஸதா³ மந்த்ரயிதத்ர்யமாஹு ர்யே மந்த்ரதத்த்வார்த²வினிஶ்சயஜ்ஞா:। தஸ்மாத்தமேவம்ʼ ப்ரணயேத்ஸதை³வ மந்த்ரம்ʼ ப்ரஜாஸங்க்³ரஹணே ஸமர்த²ம்॥ 12-83-55 (68106) ந வாமனா: குப்³ஜக்ருʼஶா ந க²ஞ்ஜா நாந்தா⁴ ஜடா³: ஸ்த்ரீ ச நபும்ʼஸகாஶ்ச। ந சாத்ர திர்யக்ச புரோ ந பஶ்சா ந்னோர்த்⁴வம்ʼ ந சாத⁴: ப்ரபரேத்கத²ஞ்சித்॥ 12-83-56 (68107) ஆருஹ்ய வா வேஶ்ம ததை²வ ஶூன்யம்ʼ ஸ்த²லம்ʼ ப்ரகாஶம்ʼ குஶகாஶஹீனம்। வாக³ங்க³தோ³ஷான்பரிஹ்ருʼத்ய ஸர்வா ந்ஸம்ʼமந்த்ரயேத்கார்யமஹீனகாலம்॥ ॥ 12-83-57 (68108) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ர்யஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 83॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-83-1 ஸபா⁴ஸத³: வ்யவஹாரனிர்ணாயகா। ஸஹாயா: யுத்³தா⁴தா³வுபயோகி³ந:। ஸுஹ்ருʼதோ³ ஹிதகர்தார:। பரிச்ச²தா³: ஸேனான்யாத³ய:॥ 12-83-2 க்ரமேணைஷாம்ʼ லக்ஷணான்யாஹ ஹீதி। கத²யிதும்ʼ ந்யாயான்யாயௌ வக்தும் ஹீனிஷேதா⁴ஸ்ததா² தா³ந்தா: ஸத்யலஜ்ஜாஸமன்விதா: இதி த². பாட²:॥ 12-83-5 ஸுல்த³மாஹ ஸார்தே⁴ந குலீன இதி॥ 12-83-7 யாவதா³ர்த்³ரகபாணய:। ஶுஷ்கஹஸ்தாஸ்து ஸத்³யோ விக்ரியந்தே இத்யர்த²:। தே த்வாம்ʼ ஜாது ந ஸேவேயுர்யாவதே ஸ்வங்க³பாணய:। இதி ட³. த².பாட²:॥ 12-83-9 அர்தோ² த⁴னம்। மான: ஸன்மான:। அர்தோ⁴ வஸ்ராதி³தா³நம்। ஸத்கார ஆத³ர:। யான்ப்ரியான்மன்யேதா²த்தே(அ)ர்த²பா⁴ஜ: ஸுக²பா⁴கி³நஶ்ச ஸ்யு:॥ 12-83-11 ஸமயம்ʼ த⁴ர்மாத⁴ர்மமயதா³ம்। ஜுகு³ப்ஸேதா²: ரக்ஷஸ்வ॥ 12-83-12 அன்யதரக்³ரஹ: க³ணைகயோரேக்தரஸ்ய க்³ராணப்ரஸங்க³। ஏகஶ்சேத்³கு³ணீ ததா³ க³ணம்ʼ த்யக்த்வா ஸ ஏவ க்³ராஹ॥ 12-83-13 ஶ்ரேயஸ: ஸாதோ⁴:॥ 12-83-14 ஸத்ய: ஸத்யவான்॥ 12-83-18 பூ⁴மிப: பரீக்ஷேதேதி யோஜனா॥ 12-83-19 அபி⁴ஜாதை: குலீனை:। அஹார்யை: த⁴னாதி³நா வஶீகர்துமஶக்யை:। ஸம்ப³ந்தி⁴புருஷைர்யேஷாம்ʼ ஸம்ப³ந்தோ⁴(அ)ஸ்தி தாத்³ருʼஶை:॥ 12-83-20 யௌனா உத்தமயோனய:। மௌலா: பரம்பராக³தா: கர்தவ்யா:। மந்த்ரிண இதி ஶேஷ:॥ 12-83-21 ப்ரக்ருʼதி: பூர்வகர்மஜ: ஸம்ʼஸ்கார:। தேஜ: பராபி⁴ப⁴வஸாமர்த்²யம்। ஸ்தி²திரவ்யபி⁴சாரிதா। த்⁴ருʼதிர்தா⁴ரணஸமார்த்²யம்॥ 12-83-22 பஞ்ச மந்த்ரிண இதி த்ருʼதீயேனான்வய:। உபதா⁴ ச்ச²லம்ʼ தத்³வ்யதீதான்॥ 12-83-23 பர்யாப்தம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னஸ்ய விவித்ஸிதஸ்யார்த²ஸ்ய நிர்வாஹகம்ʼ வசனம்ʼ யேஷாம்ʼ தான்॥ 12-83-25 ஹீனதேஜஸா மித்ரேணாபி⁴ஸம்ʼஸ்ருʼஷ்ட: ஸம்ப³த்³த⁴:। ந வ்யவஸ்யதி ந கர்தவ்யாகர்தவ்யே நிஶ்சினோதி॥ 12-83-28 ப்ராபயிதும்ʼ ஸமாபயிதும்॥ 12-83-29 ஆரம்ப⁴ஶூரோ(அ)பி மூர்க²: கர்மண: ப²லவிஶேஷான் ஜ்ஞாதும்ʼ ந ஶக்னோதீத்யர்த²:॥ 12-83-32 அனுரக்தலக்ஷணமாஹ ஶிபி⁴: ஸங்க்ருத்³த⁴ இத்யாதி³பி⁴:॥ 12-83-38 ஆக³ந்துர்னூதன:। ஸோ(அ)ப்ய விஶ்வாஸ்ய இத்யர்த²:॥ 12-83-39 வித⁴ர்மதோ(அ)ன்யாயேன॥ 12-83-40 ஆக்ஷாரிதோ த⁴னக்³ரஹணேன ரிக்த: க்ருʼத:॥ 12-83-41 ஜானபத³: ஸ்வதே³ஶஜ:॥ 12-83-42 பரஸ்ய ஶத்ரோ: ஆத்மனஶ்ச ப்ரக்ருʼதீ: ஸ்வாம்யமாத்யாதி³கா ஜானாதீதி ப்ரக்ருʼதிஜ்ஞ:॥ 12-83-43 க³ம்பீ⁴ரோ மந்த்ரகோ³பனஸமர்த²:॥ 12-83-44 ஶௌடீர: ப்ரக³ல்ப⁴:। த்³வேஷ்யவத்³தே⁴யம்ʼ பாபம்ʼ யஸ்ய ஸ த்³வேஷ்யபாபக:॥ 12-83-45 ஆதி⁴த்ஸதா ஆதா⁴துச்சி²தா॥ 12-83-47 பஞ்சானாமபா⁴வே த்ரயோ வா கார்யா இத்யர்த²:॥ 12-83-49 விவரம்ʼ சி²த்³ரம் ॥ 12-83-50 மந்த்ரஸம்ʼஹனநோ மந்த்ரகவச:॥ 12-83-52 உபவாஶ்ச²லானி। தானி பஞ்ச॥ 12-83-56 அத்ர மந்த்ரஸ்தா²நே॥

12-84-0 (68109) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-84-0x (5560) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ப்³ருʼஹஸ்பதேஶ்ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஶக்ரஸ்ய ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-84-1 (68110) ஶக்ர உவாச। 12-84-2x (5561) கிம்ʼஸ்விதே³கபட⁴ம்ʼ ப்³ரஹ்மன்புருஷ: ஸம்யகா³சரன்। ப்ரமாணம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ யஶஶ்சைவாப்னுயான்மஹத்॥ 12-84-2 (68111) ப்³ருʼஹஸ்பதி உவாச। 12-84-3x (5562) ஸாந்த்வமேகபத³ம்ʼ ஶக்ர புருஷ: ஸம்யகா³சரன்। ப்ரமாணம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ யஶஶ்சைவாப்னுயான்மஹத்॥ 12-84-3 (68112) ஏததே³கபத³ம்ʼ ஶக்ர ஸர்வலோகஸுகா²வஹம்। ஆசரன்ஸர்வபூ⁴தேஷு ப்ரியோ ப⁴வதி ஸர்வதா³॥ 12-84-4 (68113) யோ ஹி நாபா⁴ஷதே கிஞ்சித்ஸர்வதா³ பு⁴குடீமுக²:। த்³வேஷ்யோ ப⁴வதி பூ⁴தானாம்ʼ ஸ ஸாந்த்வமிஹ நாசரன்॥ 12-84-5 (68114) யஸ்து ஸர்வமபி⁴ப்ரேக்ஷ்ய பூர்வமேவாபி⁴பா⁴ஷதே। ஸ்மிதபூர்வாபி⁴பா⁴ஷீ ச தஸ்ய லோக: ப்ரஸீத³தி॥ 12-84-6 (68115) தா³நமேவ ஹி ஸர்வத்ர ஸாந்த்வேனானபி⁴ஜல்பிதம்। ந ப்ரீணயதி பூ⁴தானி நிர்வ்யஞ்ஜனமிவாஶனம்॥ 12-84-7 (68116) ஆத³த³ன்னபி பூ⁴தானாம்ʼ மது⁴ராமீரயன்கி³ரம்। ஸர்வலோகமிமம்ʼ ஶக்ர ஸாந்த்வேவ குருதே வஶே॥ 12-84-8 (68117) தஸ்மாத்ஸாந்த்வம்ʼ ப்ரயோக்தவ்யம்ʼ த³ண்ட³மாதி⁴த்ஸதா(அ)பி ஹி। ப்ரீதிம்ʼ ச ஜனயத்யேவம்ʼ ந சாஸ்யோத்³விஜதே ஜன:॥ 12-84-9 (68118) ஸுக்ருʼதஸ்ய ஹி ஸாந்த்வஸ்ய ஶ்லக்ஷ்ணஸ்ய மது⁴ரஸ்ய ச। ஸம்யகா³ஸேவ்யமானஸ்ய துல்யம்ʼ ஜாது ந வித்³யதே॥ 12-84-10 (68119) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-84-11x (5563) இத்யுக்த: க்ருʼதவான்ஸர்வம்ʼ யதா² ஶக்ர: புரோத⁴ஸா। ததா² த்வமபி கௌந்தேய ஸம்யகே³தத்ஸமாசர॥ ॥ 12-84-11 (68120) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுரஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 84॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-84-1 அத்ர மந்த்ரமூலபூ⁴தே ப்ரஜாஸங்க்³ரஹணே விஷயே॥ 12-84-2 ஏகபத³ம்ʼ யத்ர ஸர்வே கு³ணா: அந்தர்ப⁴வந்தி ததே³வ கர்தவ்யம்ʼ வஸ்து। ப்ரமாணம்ʼ ஸம்ʼமதம்॥ 12-84-3 ஸாந்த்வம்ʼ நிஷ்கபடம்ʼ ப்ரியவசனம்॥ 12-84-5 நாபா⁴ஷதே தூஷ்ணீமாஸ்தே। நாசரன் அனாசரன்॥

12-85-0 (68121) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-85-0x (5564) கத²ம்ʼஸ்விதி³ஹ ராஜேந்த்³ர பாலயன்பார்தி²வ: ப்ரஜா:। ப்ரைதி த⁴ர்மம்ʼ விஶேஷேண கீர்திமாப்னோதி ஶாஶ்வதீம்॥ 12-85-1 (68122) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-85-2x (5565) வ்யவஹாரேண ஶுத்³தே⁴ந ப்ரஜாபாலனதத்பர:। ப்ராப்ய த⁴ர்மம்ʼ ச கீர்தி ச லோகானாப்னோத்யஸௌ ஶுசி:॥ 12-85-2 (68123) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-85-3x (5566) கீத்³ருʼஶவ்யவஹாரம்ʼ து கைஶ்ச வ்யவஹரேன்ன்ருʼப:। ஏதத்ப்ருʼஷ்டோ மஹாப்ராஜ்ஞ யதா²வத்³வக்துமர்ஹஸி॥ 12-85-3 (68124) யே சைவ பூர்வகதி²தா கு³ணாஸ்தே புருஷம்ʼ ப்ரதி। நைகஸ்மின்புருஷே ஹ்யேதே வித்³யந்த இதி மே மதி:॥ 12-85-4 (68125) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-85-5x (5567) ஏவமேதன்மஹாப்ராஜ்ஞ யதா² வத³ஸி பு³த்³தி⁴மன்। து³ர்லப⁴: புருஷ: கஶ்சிதே³பி⁴ர்யுக்தோ கு³ணை: ஶுபை⁴:॥ 12-85-5 (68126) கிந்து ஸங்க்ஷேபத: ஶீலம்ʼ ப்ரயத்னேனேஹ து³ர்லப⁴ம்। வக்ஷ்யாமி து யதா²(அ)மாத்யான்யாத்³ருʼஶாம்ʼஶ்ச கரிஷ்யஸி॥ 12-85-6 (68127) சதுரோ ப்³ராஹ்மணான்வைத்³யான்ப்ரக³ல்பா⁴ந்ஸ்னாதகாஞ்ஶுசீன்। க்ஷத்ரியாந்த³ஶ சாஷ்டௌ ச ப³லின: ஶஸ்த்ரபாணின:॥ 12-85-7 (68128) வைஶ்யான்வித்தேன ஸம்பன்னானேகவிம்ʼஶதிஸங்க்²யயா। த்ரீம்ʼஶ்ச ஶூத்³ரான்வினீதாம்ʼஶ்ச ஶுசீன்கர்மணி பூர்வகே॥ 12-85-8 (68129) அஷ்டாபி⁴ஶ்ச கு³ணைர்யுக்தம்ʼ ஸூதம்ʼ பௌராணிகம்ʼ ததா²। பஞ்சாஶத்³வர்ஷவயஸம்ʼ ப்ரக³ல்ப⁴மனஸூயகம்॥ 12-85-9 (68130) ஶ்ருதிஸ்ம்ருʼதிஸமாயுக்தம்ʼ வினீதம்ʼ ஸமத³ர்ஶினம்। கார்யே விவத³மானானாம்ʼ ஶக்தமர்தே²ஷ்வலோலுபம்॥ 12-85-10 (68131) வர்ஜிதம்ʼ சைவ வ்யஸனை: ஸுகோ⁴ரை: ஸப்தபி⁴ர்ப்⁴ருʼஶம்। அஷ்டானாம்ʼ மந்த்ரிணாம்ʼ மத்⁴யே மந்த்ரம்ʼ ராஜோபதா⁴ரயேத்॥ 12-85-11 (68132) தத: ஸம்ப்ரேஷயேத்³ராஷ்ட்ரே ராஷ்ட்ரீயாய ச த³ர்ஶயேத்। அனேன வ்யவஹாரேண த்³ரஷ்டவ்யாஸ்தே ப்ரஜா: ஸதா³॥ 12-85-12 (68133) ந சாபி கூ³ட⁴ம்ʼ த்³ரவ்யம்ʼ தே க்³ராஹ்யம்ʼ கார்யோபகா⁴தகம்। கார்யே க²லு விபன்னே த்வாம்ʼ யோ த⁴ர்மஸ்தம்ʼ ச பீட³யேத்॥ 12-85-13 (68134) வித்³ரவேச்சைவ ராஷ்ட்ரம்ʼ தே ஶ்யேனாத்பக்ஷிக³ணா இவ। பரிஸ்ரவேச்ச ஸததம்ʼ நௌர்விஶீர்ணேவ ஸாக³ரே॥ 12-85-14 (68135) ப்ரஜா: பாலயதோ(அ)ஸம்யக³த⁴ர்மேணேஹ பூ⁴பதே:। ஹார்த³ம்ʼ ப⁴யம்ʼ ஸம்ப⁴வதி ஸ்வர்க³ஶ்சஸ்ய விருத்⁴யதே॥ 12-85-15 (68136) அத² யோ த⁴ர்மத: பாதி ராஜா(அ)மாத்யோ(அ)த²வா(அ)(அ)த்மஜ:। த⁴ர்மாஸனே ஸன்னியுக்தோ த⁴ர்மமூலே நரர்ஷப⁴॥ 12-85-16 (68137) `ஸ்வர்க³ம்ʼ யாதி மஹீபாலோ நியுக்தை: ஸசிவை: ஸஹ।' கார்யேஷ்வதி⁴க்ருʼதா: ஸம்யக³குர்வந்தோ ந்ருʼபானுகா³:। ஆத்மானம்ʼ புரத: க்ருʼத்வா யாந்த்யத⁴: ஸஹ பார்தி²வா:॥ 12-85-17 (68138) ப³லாத்க்ருʼதானாம்ʼ வலிபி⁴: க்ருʼபணம்ʼ ப³ஹுஜல்பதாம்। நாதோ² வை பூ⁴மிபோ நித்யமனாதா²நாம்ʼ ந்ருʼணாம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-85-18 (68139) தத: ஸாக்ஷிப³லம்ʼ ஸாது⁴ த்³வைத⁴வாத³க்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்। அஸாக்ஷிகமனாத²ம்ʼ வா பரீக்ஷ்யம்ʼ தத்³விஶேஷத:॥ 12-85-19 (68140) அபராதா⁴நுரூபம்ʼ ச த³ண்ட³ம்ʼ பாபேஷு தா⁴ரயேத்। வியோஜயேத்³த⁴னைர்ருʼத்³தா⁴நத⁴னானத² ப³ந்த⁴னை:॥ 12-85-20 (68141) வினயேச்சாபி து³ர்வ்ருʼத்தான்ப்ரஹாரைரபி பார்தி²வ:। ஸாந்த்வேனோபப்ரதா³நேன ஶிஷ்டாம்ʼஶ்ச பரிபாலயேத்॥ 12-85-21 (68142) ராஜ்ஞோ வத⁴ம்ʼ சிகீர்ஷேத்³யஸ்தஸ்ய சித்ரோ வதோ⁴ ப⁴வேத்। ஆதீ³பகஸ்ய ஸ்தேனஸ்ய வர்ணஸங்கரிகஸ்ய ச॥ 12-85-22 (68143) ஸம்யக்ப்ரணயதோ த³ண்ட³ம்ʼ பூ⁴மிபஸ்ய விஶாம்பதே। யுக்தஸ்ய வா நாஸ்த்யத⁴ர்மோ த⁴ர்ம ஏவ ஹி ஶாஶ்வத:॥ 12-85-23 (68144) காமகாரேண த³ண்ட³ம்ʼ து ய: குர்யாத³விசக்ஷண:। ஸ இஹாகீர்திஸம்ʼயுக்தோ ம்ருʼதோ நரகம்ருʼச்ச²தி॥ 12-85-24 (68145) ந பரஸ்ய ப்ரவாதே³ந பரேஷாம்ʼ த³ண்ட³மர்பயேத்। ஆக³மானுக³மம்ʼ க்ருʼத்வா ப³த்⁴நீயான்மோக்ஷயீத வா॥ 12-85-25 (68146) ந து ஹன்யான்ன்ருʼபோ ஜாது தூ³தம்ʼ கஸ்யாஞ்சிதா³பதி³। தூ³தஸ்ய ஹந்தா நிரயமாவிஶேத்ஸசிவை: ஸஹ॥ 12-85-26 (68147) யதோ²க்தவாதி³நம்ʼ தூ³தம்ʼ க்ஷத்ரத⁴ர்மரதோ ந்ருʼப:। யோ ஹன்யாத்பிதரஸ்தஸ்ய ப்⁴ரூணஹத்யாமவாப்னுயு:॥ 12-85-27 (68148) குலீன: ஶீலஸம்பன்னோ வாக்³மீ த³க்ஷ: ப்ரியம்ʼவத³:। யதோ²க்தவாதீ³ஸ்ம்ருʼதிமாந்தூ³த: ஸ்யாத்ஸப்தபி⁴ர்கு³ணை:॥ 12-85-28 (68149) ஏதைரேவ கு³ணைர்யுக்த: ப்ரதீஹாரோ(அ)ஸ்ய ரக்ஷிதா। ஶிரோரக்ஷஶ்ச ப⁴வதி கு³ணைரேதை: ஸமன்வித:॥ 12-85-29 (68150) த⁴ர்மஶாஸ்த்ரார்த²தத்த்வஜ்ஞ: ஸாந்தி⁴விக்³ரஹிகோ ப⁴வேத்। மதிமாந்த்⁴ருʼதிமான்ஹ்ரீமான்ரஹஸ்யவினிகூ³ஹிதா॥ 12-85-30 (68151) குலீன: ஸத்வஸம்பன்ன: ஶுக்லோ(அ)மாத்ய: ப்ரஶஸ்யதே। ஏதைரேவ கு³ணைர்யுக்தஸ்ததா² ஸேனாபதிர்ப⁴வேத்॥ 12-85-31 (68152) வ்யூஹயந்த்ராயுதா⁴நாம்ʼ ச தத்த்வஜ்ஞோ விக்ரமான்வித:। வர்ஷஶீதோஷ்ணவாதானாம்ʼ ஸஹிஷ்ணு: பரரந்த்⁴ரவித்॥ 12-85-32 (68153) விஶ்வாஸயேத்பராம்ʼஶ்சைவ விஶ்வஸேச்ச ந கஸ்யசித்। புத்ரேஷ்வபி ஹி ராஜேந்த்³ர விஶ்வாஸோ ந ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-85-33 (68154) ஏதச்சா²ஸ்த்ரார்த²தத்த்வம்ʼ து மயா(அ)(அ)க்²யாதம்ʼ தவானக⁴। அவிஶ்வாஸோ நரேந்த்³ராணாம்ʼ கு³ஹ்யம்ʼ பரமமுச்யதே॥ ॥ 12-85-34 (68155) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 85॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-85-2 ஶுத்³தே⁴ந பக்ஷபாதஹீனேன॥ 12-85-3 வ்யவஹரேத் நிர்ணயம்ʼ குர்யாத்॥ 12-85-8 பூர்வகே நித்யே॥ 12-85-9 அஷ்டாபி⁴ர்கு³ணை: ஶுஶ்ரூஷா ஶ்ரவணம்ʼ க்³ரஹணம்ʼ தா⁴ரணமூஹனமபோஹனம்ʼ விஜ்ஞானம்ʼ தத்த்வஜ்ஞானம்ʼ சேதி தை:॥ 12-85-11 ம்ருʼக³யாக்ஷா: ஸ்த்ரிய: பானமிதி சதுர்பி⁴: காஸஜை:। த³ண்ட³பாதனம்ʼ வாக்யாருஷ்யம்ʼ அர்த²தூ³ஷணமிதி த்ரிபி⁴: க்ரோத⁴ஜைரிதி ஸப்தபி⁴:। அஷ்டானாம்ʼ ப்³ராஹ்மணசதுஷ்டயம்ʼ ஶூத்³ரத்ரயம்ʼ ஸூதஶ்சேதி தேஷாம்॥ 12-85-12 தே த்வயா த்³ரஷ்டவ்யா:॥ 12-85-13 கூ³ட⁴ம்ʼ ந்யாஸாபஹாராதி³கம்ʼ தே த்வயா ந க்³ராஹ்யம்॥ 12-85-14 பரிஸ்ரவேத் மந்த³ம்ʼ மந்த³மன்யத்ர க³ச்சே²த்॥ 12-85-16 த⁴ர்மமூலே ராஜ்யே॥ 12-85-10 விஶேஷதஸ்தப்தபரஶுக்³ரஹணாதி³நாம்ʼ தத்பரீக்ஷ்யமிதி॥ 12-85-20 வியோஜத்³த⁴வைர்லுப்³தா⁴ந்த³ரித்³ரான்வத⁴ப³ந்த⁴னைரிதி ட³. த². பாட²:॥ 12-85-22 சித்ரோ(அ)னேகதா⁴। ஆதீ³பகஸ்ய க்³ருʼஹாதி³தா³ஹகத்ய॥ 12-85-23 யுக்தஸ்ய யதா²ஶாஸ்த்ரமவஹிதஸ்ய॥ 12-85-29 ப்ரதீல்பி த்³வாரபால:। ஶிரோரக்ஷ: ஶிராம்ʼஸீவ ஶிராம்ʼஸி து³ர்க³னக³ராதீ³நி ப்ரதா⁴நஸ்தா²நானி தத்³ரக்ஷணகர்தா॥ 12-85-31 ஏதைர்த⁴ர்மேத்யாதி³பி⁴ரமாத்யகு³ணை:॥ 12-85-32 வ்யூஹ: ஸேனாயா நிவேஶனப்ரகாரவிஶேஷ:। யந்த்ராணி த⁴னுராதீ³நி॥

12-86-0 (68156) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-86-0x (5568) கத²ம்ʼவித⁴ம்ʼ புரம்ʼ ராஜா ஸ்வயமாவஸ்துமர்ஹதி। க்ருʼதம்ʼ வா காரயித்வா வா தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-86-1 (68157) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-86-2x (5569) வஸ்தவ்யம்ʼ யத்ர கௌந்தேய ஸபுத்ரஜ்ஞாதிப³ந்து⁴நா। ந்யாய்யம்ʼ ச பரிப்ரஷ்டும்ʼ வ்ருʼத்திம்ʼ கு³ப்திம்ʼ ச பா⁴ரத॥ 12-86-2 (68158) தஸ்மாத்தே ர்தயிஷ்யாமி து³ர்க³கர்ம விஶேஷத:। ஶ்ருத்வா ததா² விதா⁴தவ்யமனுஷ்டே²யம்ʼ ச யத்னத:॥ 12-86-3 (68159) ஷங்வித⁴ம்ʼ து³ர்க³மாஸ்தா²ய புராண்யத² நிவேஶயேத்। ஸர்வஸம்பத்ப்ரதா⁴நம்ʼ ச பா³ஹுல்யம்ʼ சாபி ஸம்ப⁴வேத்॥ 12-86-4 (68160) த⁴ன்வது³ர்க³ம்ʼ மஹீது³ர்க³ம்ʼ கி³ரிது³ர்க³ம்ʼ ததை²வ ச। மனுஷ்யது³ர்க³ம்ʼ ம்ருʼத்³து³ர்க³ம்ʼ வனது³ர்க³ம்ʼ ச தானி ஷட்॥ 12-86-5 (68161) யத்புரம்ʼ து³ர்க³ஸம்பன்னம்ʼ தா⁴ந்யாயுத⁴ஸமன்விதம்। த்³ருʼட⁴ப்ராகாரபரிக²ம்ʼ ஹஸ்த்யஶ்வரத²ஸங்குலம்॥ 12-86-6 (68162) வித்³வாம்ʼஸ: ஶில்பினோ யத்ர நிசயாஶ்ச ஸுஸஞ்சிதா:। தா⁴ர்மிகஶ்ச ஜனோ யத்ர தா³க்ஷ்யமுத்தமமாஸ்தி²த:॥ 12-86-7 (68163) ஊர்ஜஸ்வினரனாகா³ஶ்வம்ʼ சத்வராபணஶோபி⁴தம்। ப்ரஸித்³த⁴வ்யவஹாரம்ʼ ச ப்ரஶாந்தமகுதோப⁴யம்॥ 12-86-8 (68164) ஸுப்ரப⁴ம்ʼ ஸானுனாத³ம்ʼ ச ஸுப்ரஶஸ்தனிவேஶனம்। ஶூராட்⁴யம்ʼ ப்ராஜ்ஞஸம்பூர்ணம்ʼ ப்³ரஹ்மகோ⁴ஷானுனாதி³தம்॥ 12-86-9 (68165) ஸமாஜோத்ஸவஸம்பன்னம்ʼ ஸதா³பூஜிததை³வதம்। வஶ்யாமாத்யப³லோ ராஜா தத்புரம்ʼ ஸ்வயமாவிஶேத்॥ 12-86-10 (68166) தத்ர கோஶம்ʼ ப³லம்ʼ மித்ரம்ʼ வ்யவஹாரம்ʼ ச வர்த⁴யேத்। புரே ஜனபதே³ சைவ ஸர்வதோ³ஷான்னிவர்தயேத்॥ 12-86-11 (68167) பா⁴ண்டா³கா³ராயுதா⁴கா³ரம்ʼ ப்ரயத்னேனாபி⁴வர்த⁴யேத்। நிசயான்வர்த⁴யேத்ஸர்வாம்ʼஸ்ததா² யந்த்ரகடங்கடான்॥ 12-86-12 (68168) காஷ்ட²லோஹதுஷாங்கா³ரதா³ருஶ்ருʼங்கா³ஸ்தி²வைணவான்। மஜ்ஜாஸ்னேஹவஸாக்ஷௌத்³ரமௌஷத⁴க்³ராமமேவ ச॥ 12-86-13 (68169) ஶணம்ʼ ஸர்ஜரஸம்ʼ தா⁴ந்யமாயுதா⁴நி ஶராம்ʼஸ்ததா²। சர்ம ஸ்னாயும்ʼ ததா² வேத்ரம்ʼ முஞ்ஜவல்வஜத³ந்த்⁴வனான்॥ 12-86-14 (68170) ஆஶயாஶ்சோத³பானாஶ்ச ப்ரபூ⁴தஸலிலாகரா:। நிரோத்³த⁴வ்யா: ஸதா³ ராஜ்ஞா க்ஷீரிணஶ்ச மஹீருஹா:॥ 12-86-15 (68171) ஸத்க்ருʼதாஶ்ச ப்ரயத்னேன ஆசார்யர்த்விக்புரோஹிதா:। மஹேஷ்வாஸா: ஸ்த²பதய: ஸாம்ʼவத்ஸரசிகித்ஸகா:॥ 12-86-16 (68172) ப்ராஜ்ஞா மேதா⁴வினோ தா³ந்தா த³க்ஷா: ஶூரா ப³ஹுஶ்ருதா:। குலீனா: ஸத்வஸம்பன்னா யுக்தா: ஸர்வேஷு கர்மஸு॥ 12-86-17 (68173) பூஜயேத்³தா⁴ர்மிகான்ராஜா நிக்³ருʼஹ்ணீயாத³தா⁴ர்மேகான்। நியுஞ்ஜ்யாச்ச ப்ரயத்னேன ஸர்வவர்ணான்ஸ்வகர்மஸு॥ 12-86-18 (68174) பா³ஹ்யமாப்⁴யந்தரம்ʼ சைவ பௌரஜானபத³ம்ʼ ததா²। சாரை: ஸுவிதி³தம்ʼ க்ருʼத்வா தத: கர்ம ப்ரயோஜயேத்॥ 12-86-19 (68175) சரான்மந்த்ரம்ʼ ச கோஶம்ʼ ச த³ண்ட³ம்ʼ சைவ விஶேஷத:। அனுதிஷ்டே²த்ஸ்வயம்ʼ ராஜா ஸர்வம்ʼ ஹ்யத்ர ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-86-20 (68176) உதா³ஸீனாரிமித்ராணாம்ʼ ஸர்வமேவ சிகீர்ஷிதம்। புரே ஜனபதே³ சைவ ஜ்ஞாதவ்யம்ʼ சாரசக்ஷுஷா॥ 12-86-21 (68177) ததஸ்தேஷாம்ʼ விதா⁴தவ்யம்ʼ ஸர்வமேவாப்ரமாத³த:। ப⁴க்தான்பூஜயதா நித்யம்ʼ த்³விஷதஶ்ச நிக்³ருʼஹ்ணதா॥ 12-86-22 (68178) யஷ்டவ்யம்ʼ க்ரதுபி⁴ர்னித்யம்ʼ தா³தவ்யம்ʼ சாப்யபீட³யா। ப்ரஜானாம்ʼ ரக்ஷணம்ʼ கார்யம்ʼ ந கார்யம்ʼ த⁴ர்மபா³த⁴கம்॥ 12-86-23 (68179) க்ருʼபணானாத²வ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ வித⁴வானாம்ʼ ச யோஷிதாம்। யோக³க்ஷேமம்ʼ ச வ்ருʼத்திம்ʼ ச நித்யமேவ ப்ரகல்பயேத்॥ 12-86-24 (68180) ஆஶ்ரமேஷு யதா²காலம்ʼ சைலபா⁴ஜனபோ⁴ஜனம்। ஸதை³வோபஹரேத்³ராஜா ஸத்க்ருʼயாப்⁴யர்ச்ய மான்ய ச॥ 12-86-25 (68181) ஆத்மானம்ʼ ஸர்வகார்யாணி தாபஸே ராஷ்ட்ரமேவ ச। நிவேத³யேத்ப்ரயத்னேன திஷ்டே²த்ப்ரஹ்வஶ்ச ஸர்வதா³॥ 12-86-26 (68182) ` தே கஸ்யாஞ்சித³வஸ்தா²யாம்ʼ ஶரணம்ʼ ஶரணார்தி²நே। ராஜ்ஞே த³த்³யுர்யதா²காமம்ʼ தாபஸா: ஶம்ʼஸிதவ்ரதா:॥' 12-86-27 (68183) ஸர்வார்த²த்யாகி³நம்ʼ ராஜா குலே ஜாதம்ʼ ப³ஹுஶ்ருதம்। பூஜயேத்தாத்³ருʼஶம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஶயனாஸனபோ⁴ஜனை:॥ 12-86-28 (68184) தஸ்மின்குர்வீத விஶ்வாஸம்ʼ ராஜா கஸ்யாஞ்சிதா³பதி³। தாபஸேஷு ஹி விஶ்வாஸமபி குர்வந்தி த³ஸ்யவ:॥ 12-86-29 (68185) தஸ்மின்னிதீ⁴நாத³தீ⁴த புன: ப்ரத்யாத³தீ³த ச। ந சாப்யபீ⁴க்ஷ்ணம்ʼ ஸேவேத ப்⁴ருʼஶம்ʼ வா ப்ரதிபூஜயேத்॥ 12-86-30 (68186) அன்ய: கார்ய: ஸ்வராஷ்ட்ரேஷு பரராஷ்ட்ரேஷு சாபர:। அடவீஷு பர: கார்ய: ஸாமந்தனக³ரேஷ்வபி॥ 12-86-31 (68187) தேஷு ஸத்காரமானாப்⁴யாம்ʼ ஸம்ʼவிபா⁴கா³ம்ʼஶ்ச காரயேத்। பரராஷ்ட்ராடவீஸ்தே²ஷு யதா² ஸ்வவிஷயே ததா²॥ 12-86-32 (68188) தே கஸ்யாஞ்சித³வஸ்தா²யாம்ʼ ஶரணம்ʼ ஶரணார்தி²நே। ராஜ்ஞே த³த்³யுர்த²தா²காமம்ʼ தாபஸா: ஸம்ʼஶிதவ்ரதா:॥ 12-86-33 (68189) ஏஷ தே லக்ஷணோத்³தே³ஶ: ஸங்க்ஷேபேண ப்ரகீர்தித:। யாத்³ருʼஶே நக³ரே ராஜா ஸ்வயமாவஸ்துமர்ஹதி॥ ॥ 12-86-34 (68190) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷட³ஶீதிமமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 86॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-86-5 த⁴ன்வா நிர்ஜலதே³ஶஸ்ததே³வ பரிதஶ்ச து³ர்க³ம்ʼ த⁴ன்வது³ர்க³ம்। மஹீது³ர்க³ம்ʼ கோட:॥ 12-86-9 ஸானுனாத³ம்ʼ மீதவாதி³த்ரத்⁴வனிமத்॥ 12-86-12 நிசயான் தா⁴ந்யாதி³ஸங்க்³ரஹான்। ததா² யந்த்ராலயாயுதா⁴ந்। இதி ஜ². பாட²:॥ 12-86-14 த³ந்த்⁴வனான் த்⁴வனிமதோ நி:ஸாணாதீ³ந்। ப³ந்த⁴னானிதி பாடா²ந்தரே ஸ்பஷ்டோ(அ)ர்த²:॥ 12-86-15 ஆஶயா: நிபானானி। உத³பானா: கூபா:। நிரோத்³த⁴வ்யா ரக்ஷணீயா:॥ 12-86-17 ப்ரஜ்ஞா க்³ரந்தா²ர்த²க்³ரஹணஸாமர்த்²யம்। மேதா⁴ ஊஹாபோஹகௌஶலம்॥ 12-86-20 அதுதிஷ்டே²தா³லோசயேத்॥ 12-86-22 விதா⁴தவ்யம்ʼ ப்ரதிகர்தவ்யம்॥ 12-86-26 தாபஸே தபஸ்விஜனே॥ 12-86-29 விஶ்வாஸம்ʼ நாதி⁴குர்வந்தி த³ஸ்யவ இதி ட³.த². பாட²:॥। 12-86-30 நிதீ⁴ந் த⁴னபா⁴ண்டா³நி। அபீ⁴க்ஷ்ணம்ʼ ந ஸேவேத்। த³ஸ்யூனாம்ʼ தத்ஸூசனே தபஸ்வினாஶாபத்தே: ந ப்ரதிபூஜயேச்ச॥ 12-86-31 அன்யஸ்தாபஸ: கார்ய: ஸகி²த்வேன ஸம்பாத³னீய:॥ 12-86-32 தேஷு தத்தத்ஸ்தா²நஸ்தே²ஷு தாபஸேஷு॥

12-87-0 (68191) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-87-0x (5570) ராஷ்ட்ரகு³ப்திம்ʼ ச மே ராஜன்ராஷ்ட்ரஸ்யைவ து ஸங்க்³ரஹம்। ஸம்யக்³ஜிஜ்ஞாஸமானாய ப்ரப்³ரூஹி ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-87-1 (68192) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-87-2x (5571) ராஷ்ட்ரகு³ப்திம்ʼ ச தே ஸம்யக்³ராஷ்ட்ரஸ்யைவ து ஸங்க்³ரஹம்। ஹந்த ஸர்வம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாமி தத்த்வமேகமனா: ஶ்ருʼணு॥ 12-87-2 (68193) க்³ராமஸ்யாதி⁴பதி: கார்யோ த³ஶக்³ராமபதிஸ்ததா²। விம்ʼஶதித்ரிம்ʼஶதீஶம்ʼ ச ஸஹஸ்ரஸ்ய ச காரயேத்॥ 12-87-3 (68194) க்³ராமேயான்க்³ராமதோ³ஷாம்ʼஶ்ச க்³ராமிக: ப்ரதிபா⁴வேயேத்। தானாசக்ஷீத த³ஶினே த³ஶிகோ விம்ʼஶினே புன:॥ 12-87-4 (68195) விம்ʼஶாதி⁴பஸ்து தத்ஸர்வம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ ஜானபதே³ ஜனே। க்³ராமாணாம்ʼ ஶதபாலாய ஸர்வமேவ நிவேத³யேத்॥ 12-87-5 (68196) யானி க்³ராம்யாணி போ⁴ஜ்யானி க்³ராமிகஸ்தான்யுபாஶ்னியா। த³ஶபஸ்தேன ப⁴ர்தவ்யஸ்தேனாபி த்³விகு³ணாதி⁴ப:॥ 12-87-6 (68197) க்³ராமம்ʼ க்³ராமஶதாத்⁴யக்ஷோ போ⁴க்துமர்ஹதி ஸத்குர:। மஹாந்தம்ʼ ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² ஸுஸ்பீ²தம்ʼ ஜனஸங்குலம்। தத்ர ஹ்யனேகபாயத்தம்ʼ ராஜ்ஞோ ப⁴வதி பா⁴ரத॥ 12-87-7 (68198) ஶாகா²நக³ரமர்ஹஸ்து ஸஹஸ்ரபதிருத்தம:। தா⁴ந்யஹைரண்யபோ⁴கே³ந போ⁴க்தும்ʼ ராஷ்ட்ரீயஸங்க³த:॥ 12-87-8 (68199) தேஷாம்ʼ ஸங்க்³ராமக்ருʼத்யம்ʼ ஸ்யாத்³வாமக்ருʼத்யம்ʼ ச தேஷு யத்। த⁴ர்மஜ்ஞ: ஸசிவ: கஶ்சித்தத்தத்பஶ்யேத³தந்த்³ரித:॥ 12-87-9 (68200) நக³ரேனக³ரே வா ஸ்யாதே³க: ஸர்வார்த²சிந்தக:। உச்சை: ஸ்தா²நே கோ⁴ரரூபோ நக்ஷத்ராணாமிவ க்³ரஹ:॥ 12-87-10 (68201) ப⁴வேத்ஸ தான்பரிக்ராமேத்ஸர்வானேவ ஸபா⁴ஸத³:। தேஷாம்ʼ வ்ருʼத்திம்ʼ பரிணயேத்கஶ்சித்³ராஷ்ட்ரேஷு தச்சர:॥ 12-87-11 (68202) ஜிகா⁴ம்ʼஸவ: பாபகாமா: பரஸ்வாதா³யின: ஶடா²:। ரக்ஷாப்⁴யதி⁴க்ருʼதா நாம தேப்⁴யோ ரக்ஷேதி³மா: ப்ரஜா:॥ 12-87-12 (68203) விக்ரயம்ʼ க்ரயமத்⁴வானம்ʼ ப⁴க்தம்ʼ ச ஸபரிவ்யயம்। யோக³க்ஷேமம்ʼ ச ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய வணிஜாம்ʼ காரயேத்கரான்॥ 12-87-13 (68204) உத்பத்திம்ʼ தா³நவ்ருʼத்திம்ʼ ச ஶில்பம்ʼ ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய சாஸக்ருʼத்। ஶில்பம்ʼ ப்ரதி கரானேவம்ʼ ஶில்பின: ப்ரதி காரயேத்॥ 12-87-14 (68205) உச்சாவசகரன்யாயா: பூர்வராஜ்ஞாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। யதா²யதா² ந ஸீதே³ரம்ʼஸ்ததா² குர்யான்மஹீபதி:॥ 12-87-15 (68206) ப²லம்ʼ கர்ம ச ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய தத: ஸர்வம்ʼ ப்ரகல்பயேத்। ப²லம்ʼ கர்ம ச நிர்ஹேது ந கஶ்சித்ஸம்ப்ரவர்ததே॥ 12-87-16 (68207) யதா² ராஜா ச கர்தா ச ஸ்யாதாம்ʼ கர்மணி பா⁴கி³நௌ। ஸம்ʼவேக்ஷ்ய து ததா² ராஜ்ஞா ப்ரணேயா: ஸததம்ʼ கரா:॥ 12-87-17 (68208) நோச்சி²த்³யாஹாத்மனோ மூலம்ʼ பரேஷாம்ʼ சாபி த்ருʼஷ்ணயா। ஈஹாத்³வாராணி ஸம்ʼருத்⁴ய ராஜா ஸம்ʼவ்ருʼதத³ர்ஶன:॥ 12-87-18 (68209) ப்ரத்³விஷந்தி பரிக்²யாதம்ʼ ராஜானமதிகா²தி³நம்। ப்ரத்³விஷ்டஸ்ய குத: ஶ்ரேயோ ஸம்ʼவ்ருʼதோ லப⁴தே ஶ்ரியம்॥ 12-87-19 (68210) வத்ஸௌபம்யேன தோ³க்³த⁴வ்யம்ʼ ராஷ்ட்ரமக்ஷீணபு³த்³தி⁴நா। ப்⁴ருʼதோ வத்ஸோ ஜாதப³ல: ஷீடா³ம்ʼ ஸஹதி பா⁴ரத॥ 12-87-20 (68211) ந கர்ம குருதே வத்ஸோ ப்⁴ருʼஶம்ʼ து³க்³தோ⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ராஷ்ட்ரமப்யாதிது³க்³த⁴ம்ʼ ஹி ந கர்ம குருதே மஹத்॥ 12-87-21 (68212) யோ ராஷ்ட்ரமனுக்³ருʼஹ்ணாதி பரிரக்ஷன்ஸ்வயம்ʼ ந்ருʼப:। ஸஞ்ஜாதமுபஜீவன்ஸ லப⁴தே ஸுமஹத்ப²லம்॥ 12-87-22 (68213) ஆபத³ர்த²ம்ʼ ச நிசயாத்ராஜானோ ஹி சிசின்வதே। ராஷ்ட்ரம்ʼ ச கோஶபூ⁴தம்ʼ ஸ்யாத்கோஶோ வேஶ்மக³தஸ்ததா²॥ 12-87-23 (68214) பௌரஜானபதா³ந்ஸர்வான்ஸம்ʼஶ்ரிதோஷாஶ்ரிதாம்ʼஸ்ததா²। யதா²ஶக்த்யனுகம்பேத ஸர்வான்ஸ்வல்பத⁴னானபி॥ 12-87-24 (68215) பா³ஹ்யம்ʼ ஜனம்ʼ பே⁴த³யித்வா போ⁴க்தவ்யோ மத்⁴யம: ஸுக²ம்। ஏவம்ʼ நாஸ்ய ப்ரகுப்யந்தி ஜனா: ஸுகி²தது³: கி²தா:॥ 12-87-25 (68216) ப்ராமேவ து த⁴னாதா³நமனுபா⁴ஷ்ய தத: புன:। ஸன்னிபத்ய ஸ்வவிஷயே ப⁴யம்ʼ ராஷ்ட்ரே ப்ரத³ர்ஶயேத்॥ 12-87-26 (68217) இயமாபத்ஸமுத்பன்னா பரசக்ரப⁴யம்ʼ மஹத்। அபி சாந்தாய கல்பந்தே வேணோரிவ ப²லாக³மா:॥ 12-87-27 (68218) அரயோ மே ஸமுத்தா²ய ப³ஹுபி⁴ர்த³ஸ்யுபி⁴: ஸஹ। இத³மாத்மவதா⁴யைவ ராஷ்ட்ரமிச்ச²ந்தி பா³தி⁴தும்। 12-87-28 (68219) அஸ்யாமாபதி³ கோ⁴ராயாம்ʼ ஸம்ப்ராப்தே தா³ருணே ப⁴யே। பரித்ராணாய ப⁴வத: ப்ரார்த²யிஷ்யே த⁴னானி வ:॥ 12-87-29 (68220) ப்ரதிதா³ஸ்யே ச ப⁴வதாம்ʼ ஸர்வம்ʼ சாஹம்ʼ ப⁴யக்ஷயே। நாரய: ப்ரதிதா³ஸ்யந்தி யத்³த⁴ரேயுர்ப³லாதி³த:॥ 12-87-30 (68221) கலத்ரமாதி³த: க்ருʼத்வா ஸர்வம்ʼ வோ வினஶேதி³தி। ஶரீரபுத்ரதா³ரார்த²மர்த²ஸஞ்சய இஷ்யதே॥ 12-87-31 (68222) நந்தா³மி வ: ப்ரபா⁴வேண புத்ராணாமிவ சோத³யே। யகா²ஶக்த்யுபக்³ருʼஹ்ணாமி ராஷ்ட்ரஸ்யாபீட³யா ச வ:॥ 12-87-32 (68223) ஆபத்ஸ்வேவ நிவோட⁴வ்யம்ʼ ப⁴வத்³பி⁴: ஸங்க³தைரிஹ। ந வ: ப்ரியதரம்ʼ கார்யம்ʼ த⁴னம்ʼ கஸ்யாஞ்சிதா³பதி³॥ 12-87-33 (68224) இதி வாசா மது⁴ரயா ஶ்லக்ஷ்ணயா ஸோபசாரயா। ஸ்வரஶ்மீனப்⁴யவஸ்ருʼஜேத்³யோக³மாதா⁴ய காலவித்॥ 12-87-34 (68225) ப்ரசாரம்ʼ ப்⁴ருʼத்யப⁴ரணம்ʼ வ்யயம்ʼ ஸங்க்³ராமதோ ப⁴யம்। யோக³க்ஷேணம்ʼ ச ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய கோ³மின: காரயேத்கரம்॥ 12-87-35 (68226) உபேக்ஷிதா ஹி நஶ்யேயுர்கோ³மினோ(அ)ரண்யவாஸின:। தஸ்மாத்தேஷு விஶேஷேண ம்ருʼது³பூர்வம்ʼ ஸமாசரேத்॥ 12-87-36 (68227) ஸாந்த்வனம்ʼ ரக்ஷணம்ʼ தா³நமவஸ்தா² சாப்யபீ⁴க்ஷ்ணஶ:। கோ³மினாம்ʼ பார்த² கர்தவ்ய: ஸம்ʼவிபா⁴க³: ப்ரியாணி ச॥ 12-87-37 (68228) அஜஸ்ரமுபயோக்தவ்யம்ʼ ப²லம்ʼ கோ³மிஷு பா⁴ரத। ப்ரபா⁴வயந்தி ராஷ்ட்ரம்ʼ ச வ்யவஹாரம்ʼ க்ருʼஷிம்ʼ ததா²॥ 12-87-38 (68229) தஸ்மாத்³கோ³மிஷு யத்னேன ப்ரீதிம்ʼ குர்யாத்³விசக்ஷண:। த³யாவானப்ரமத்தஶ்ச கரான்ஸம்ப்ரணயன்ம்ருʼதூ³ந்॥ 12-87-39 (68230) ஸர்வத்ர க்ஷேமசரணம்ʼ ஸுலப⁴ம்ʼ நாம கோ³மிஷு। ந ஹ்யத: ஸத்³ருʼஶம்ʼ கிஞ்சித்³த⁴னமஸ்தி யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ ॥ 12-87-40 (68231) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 87॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-87-3 த³ஶக்³ராம்யாஸ்ததா² பர:। த்³விகு³ணாயா: ஶதஸ்யைவமிதி ஜ². பாட²:॥ 12-87-13 காரயேத் தா³பயேத்॥ 12-87-16 ப²லம்ʼ தா⁴ந்யத⁴னவ்ருʼத்³த்⁴யாதி³। வ்ருʼத்³த்⁴யனுரூப: கர: கல்ப்ய இத்யர்த²:॥ 12-87-18 ஆத்மனோ மூலம்ʼ ராஷ்ட்ரம்। பரேஷாம்ʼ மூலம்ʼ க்ருʼஷ்யாதி³। ஈஹா லோப⁴:॥ 12-87-19 அதிகா²தி³நம்ʼ ப³ஹுப⁴க்ஷம்॥ 12-87-24 ஸம்ʼஶ்ரிதா: ஸாக்ஷாதா³ஶ்ரிதா:। உபாஶ்ரிதா: வ்யவஹிதா:॥ 12-87-25 ஆடவீகோ த³ஸ்யுஸங்கோ⁴ பா³ஹ்யஜனஸ்தம்ʼ யயமுபதிஷ்ட²த்⁴வமிதி பே⁴த³யித்வா மத்⁴யமோ க்³ராமீணஜனோ போ⁴க்தவ்யஸ்ததோ ப³ஹுலம்ʼ த⁴னமாத³த்³யாதி³த்யர்த²:॥ 12-87-26 தத்ர ப்ரகாரமாஹ ப்ராகி³தி। சோரனிக்³ரஹார்த²ம்ʼ கடகப³ந்த⁴: கர்தவ்யஸ்தத³ர்த²ம்ʼ த⁴னமபேக்ஷிதமிதி பூர்வமேவ ஆபா⁴ஷ்ய ஸூசனாம்ʼ க்ருʼத்வா தத: ஸன்னிபத்ய தேஷு தேஷு க்³ராமேஷு க³த்வா ப⁴யம்ʼ த³ர்ஶயேத்॥ 12-87-33 ஆபத்ஸ்வேவ ச வோட⁴வ்யம்ʼ ப⁴வத்³பி⁴: புங்க³வைரிவேதி ஜ². பாட²:॥ 12-87-34 ஸ்வரஶ்மீன்ஸ்வஸ்ய ரஶ்மிபூ⁴தான் அதி⁴காரிண: ப்ரஜாஸு த⁴னமுத்³கு³ஹீதும்ʼ அப்⁴யவஸ்ருʼஜேத்ப்ரேரயேத்। யோக³ம்ʼ த⁴னக்³ரஹணோபாயம்॥ 12-87-35 கோ³மின: வைஶ்யான்। ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய ஸந்த³ர்ஶயித்வா॥

12-88-0 (68232) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-88-0x (5572) யதா³ ராஜா ஸமர்தோ²(அ)பி கோஶார்தீ² ஸ்யான்மஹாமதே। கத²ம்ʼ ப்ரவர்தேத கரஸ்தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-88-1 (68233) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-88-2x (5573) யதா²தே³ஶம்ʼ யதா²காலம்ʼ யதா²பு³த்³தி⁴ யதா²ப³லம்। அனுஶிஷ்யாத்ப்ரஜா ராஜா த⁴ர்மார்தீ² தத்³தி⁴தே ரத:॥ 12-88-2 (68234) யதா² தாஸாம்ʼ ச மன்யேத ஶ்ரேய ஆத்மன ஏவ ச। ததா² த⁴ர்மாணி ஸர்வாணி ராஜா ராஷ்ட்ரேஷு வர்தயேத்॥ 12-88-3 (68235) மது⁴தோ³ஹம்ʼ து³ஹேத்³ராஷ்ட்ரம்ʼ ப்⁴ரமரான்ன ப்ரபாதயேத்। வத்ஸாபேக்ஷீ து³ஹேச்சைவ ஸ்தனாம்ʼஶ்ச ந விகுட்டயேத்॥ 12-88-4 (68236) ஜலௌகாவத்பிபே³த்³ராஷ்ட்ரம்ʼ ம்ருʼது³நைவ நராதி⁴ப:। வ்யாக்⁴ரீவ ச ஹரேத்புத்ரான்ஸந்த³ஶேன்ன ச பீட³யேத்॥ 12-88-5 (68237) யதா² ஶல்யகவானாகு²: பத³ம்ʼ தூ⁴நயதே ஸதா³। அதீக்ஷ்ணேனாப்⁴யுபாயேன ததா² ராஷ்ட்ரம்ʼ ஸமாபிபே³த்॥ 12-88-6 (68238) அல்பேனால்பேன தே³யேன வர்த⁴மானம்ʼ ப்ரதா³பயேத்। ததோ பூ⁴யஸ்ததோ பூ⁴ய: க்ரமவ்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ ஸமாசரேத்॥ 12-88-7 (68239) த³மயன்னிவ த³ம்யானி ஶஶ்வத்³பா⁴ரம்ʼ விவர்த⁴யேத்। ம்ருʼது³பூர்வம்ʼ ப்ரயத்னேன பாஶானப்⁴யவஹாரயேத்॥ 12-88-8 (68240) ஸக்ருʼத்பாஶாவகீர்ணாஸ்தே ந ப⁴விஷ்யந்தி து³ர்த³மா:। உசிதேனைவ போ⁴க்தவ்யாஸ்தே ப⁴விஷ்யந்த்யயத்னத:॥ 12-88-9 (68241) தஸ்மாத்ஸர்வஸமாரம்போ⁴ து³ர்லப⁴: புருஷம்ʼ ப்ரதி। யதா² முக்²யான்ஸாந்த்வயித்வா போ⁴க்தவ்யா இதரே ஜனா:॥ 12-88-10 (68242) ததஸ்தான்பே⁴த³யித்வா து பரஸ்பரவிவக்ஷிதான்। பு⁴ஞ்ஜீத ஸாந்த்வயம்ʼஶ்சைவ யதா²ஸுக²மயத்னத:॥ 12-88-11 (68243) ந சாஸ்தா²நே ந சாகாலே கராம்ʼஸ்தேப்⁴யோ நிபாதயேத்। ஆனுபூர்வ்யேண ஸாந்த்வேன யதா²காலம்ʼ யதா²விதி⁴॥ 12-88-12 (68244) உபாயான்ப்ரப்³ரவீம்யேதான்ன மே மாயா விவக்ஷிதா। அனுபாயேன த³மயன்ப்ரகோபயதி வாஜின:॥ 12-88-13 (68245) பானாகா³ரனிவோஶாஶ்ச வேஶ்யா: ப்ராபணிகாஸ்ததா²। குஶீலவா: ஸகிதவா யே சான்யே கேசிதீ³த்³ருʼஶா:॥ 12-88-14 (68246) நியம்யா: ஸர்வ ஏவைதே யே ராஷ்ட்ரஸ்யோபகா⁴தகா:। ஏதே ராஷ்ட்ரே(அ)பி⁴திஷ்ட²ந்தோ பா³த⁴ந்தே ப⁴த்³ரிகா: ப்ரஜா:॥ 12-88-15 (68247) ந கேனசித்³யாசிதவ்ய: கஶ்சித்கிஞ்சித³னாபதி³। இதி வ்யவஸ்தா² பூ⁴தானாம்ʼ புரஸ்தான்மனுனா க்ருʼதா॥ 12-88-16 (68248) ஸர்வே ததா²(அ)னுஜீவேயுர்ன குர்யு: கர்ம சேதி³ஹ। ஸர்வ ஏவ இமே லோகா ந ப⁴வேயுரஸம்ʼஶயம்॥ 12-88-17 (68249) ப்ரபு⁴ர்னியமனே ராஜா ய ஏதான்ன நியச்ச²தி। பு⁴ங்க்தே ஸ தஸ்ய பாபஸ்ய சதுர்பா⁴க³மிதி ஶ்ருதி:॥ 12-88-18 (68250) போ⁴க்தா தஸ்ய து பாபஸ்ய ஸுக்ருʼதஸ்ய யதா²ததா²। நியந்தவ்யா: ஸதா³ ராஜ்ஞா பாபா யே ஸ்யுர்னராதி⁴ப॥ 12-88-19 (68251) க்ருʼதபாபஸ்த்வஸௌ ராஜா ய ஏதான்ன நியச்ச²தி। ததா² க்ருʼதஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய சதுர்பா⁴க³முபாஶ்னுதே। 12-88-20 (68252) ஸ்தா²நான்யேதானி ஸம்ʼயம்ய ப்ரஸங்கோ³ பூ⁴தினாஶன:। காமே ப்ரஸக்த: புருஷ: கிமகார்யம்ʼ விவர்ஜயேத்॥ 12-88-21 (68253) மத்³யமாம்ʼஸபரஸ்வானி ததா² தா³ரத⁴னானி ச। ஆஹரேத்³ராக³வஶக³ஸ்ததா² ஶாஸ்த்ரம்ʼ ப்ரத³ர்ஶயேத்॥ 12-88-22 (68254) ஆபத்³யேவ து யாசந்தே யேஷாம்ʼ நாஸ்தி பரிக்³ரஹ:। தா³தவ்யம்ʼ த⁴ர்மதஸ்தேப்⁴யஸ்த்வனுக்ரோஶாத்³ப⁴யான்ன து॥ 12-88-23 (68255) மா தே ராஷ்ட்ரே யாசனகா ப⁴வேயுர்மா ச த³ஸ்யவ:। உபாதா³தார ஏவைதே நைதே பூ⁴தஸ்ய பா⁴வகா:॥ 12-88-24 (68256) யே பூ⁴தான்யனுக்³ருʼஹ்ணந்தி வர்த⁴யந்தி ச யே ப்ரஜா:। தேதே ராஷ்ட்ரேஷு வர்தந்தாம்ʼ மா பூ⁴தானாம்ʼ ப்ரபா³த⁴கா:॥ 12-88-25 (68257) த³ண்ட்³யாஸ்தே ச மஹாராஜ த⁴னாதா³நப்ரயோஜகா:। ப்ரயோக³ம்ʼ காரயேதா²ஸ்தே யதா² த³த்³யு: கராம்ʼஸ்ததா²॥ 12-88-26 (68258) க்ருʼஷிகோ³ரக்ஷ்யவாணிஜ்யம்ʼ யச்சான்யத்கிஞ்சிதீ³த்³ருʼஶம்। புருஷை: காரயேத்கர்ம ப³ஹுபி⁴: கர்மபே⁴த³த:॥ 12-88-27 (68259) நரஶ்சேத்க்ருʼஷிகோ³ரக்ஷ்யம்ʼ வாணிஜ்யம்ʼ சாப்யனுஷ்டி²த:। ஸம்ʼஶயம்ʼ லப⁴தே கிஞ்சித்தேன ராஜா விக³ர்ஹ்யதே॥ 12-88-28 (68260) த⁴னின: பூஜயேன்னித்யம்ʼ பானாச்சா²த³னபோ⁴ஜனை:। வக்தவ்யாஶ்சானுக்³ருʼஹ்ணீத்⁴வம்ʼ ப்ரஜா: ஸஹ மயேதி வை॥ 12-88-29 (68261) அங்க³மேதன்மஹத்³ராஜ்யே த⁴னினோ நாம பா⁴ரத। ககுத³ம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ த⁴னஸ்தோ² நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-88-30 (68262) ப்ராஜ்ஞ: ஶூரோ த⁴னஸ்த²ஶ்ச ஸ்வாமீ தா⁴ர்மிக ஏவ ச। தபஸ்வீ ஸத்யவாதீ³ ச பு³த்³தி⁴மாம்ʼஶ்சாபி ரக்ஷதி॥ 12-88-31 (68263) தஸ்மாத்ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷு ப்ரீதிமான்ப⁴வ பார்தி²வ। ஸத்யமார்ஜவமக்ரோத⁴மான்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ ச பாலய॥ 12-88-32 (68264) ஏவம்ʼ த³ண்ட³ம்ʼ ச கோஶம்ʼ ச மித்ரம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ ச லப்ஸ்யஸி। ஸத்யார்ஜவபரோ ராஜன்மித்ரகோஶப³லான்வித:॥ ॥ 12-88-33 (68265) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 88॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-88-4 ப்⁴ரமரா இவ பாத³பமிதி ஜ². பாட²:॥ 12-88-6 ஶல்யகவாம்ʼஸ்தீக்ஷ்ணதுண்ட³ ஆகு²விஶேஷ:। ஸஹி நித்³ரிதஸ்ய மனுஷ்யஸ்ய பாத³தலஸ்த²ம்ʼ மாம்ʼஸமதீக்ஷ்ணேனைவோபாயேன ப⁴க்ஷயதி। யதா² விலேக²க: கர்ணமாகு²: பாத³த்வசம்ʼ யதே²தி ட³. த². பாட²:॥ 12-88-8 த³ம்யானி வத்ஸதரகுலானி யதா² க்ரமேண த³மயேதத்³வத்ப்ரஜா அபீத்யாஹ த³மயன்னிவேதி। அப்⁴யவ ஹாரயேத்³வாஹயேத்॥ 12-88-9 ஸக்ருʼத்ஸத்³ய: பாஶாவகீர்ணா: ஸந்தோ நப⁴விஷ்யந்தி மரிஷ்யந்தி। யதோ து³ர்த³மா அத² உசிதேன க்ரமேண தே போ⁴க்தவ்யா த³ம்யா: ப்ரஜாஶ்ச। அஸத்பாஶாவகீர்ணாஸ்தே ப⁴விஷ்யந்தீஹ து³ர்மதா³:। இதி ட³.த². பாட²:॥ 12-88-10 புருஷம்ʼ ப்ரதீத்யஸ்ய ப்ரதிபுருஷமித்யர்த²:॥ 12-88-11 ததோ முக்²யத்³வாரா தானிதரான் விவக்ஷிதான்வோது³மிஷ்டான்। ததஸ்தான்போ⁴ஜயித்வாத பரஸ்பரவிவர்ஜிதான்। இதி த².த³. பாட²:॥ 12-88-14 மத்³யஶாலா: ஸந்தே³ஶஹரா: குட்டன்ய:। குத்ஸிதேன ஶீலேன வாந்தி க³ச்ச²ந்தி த⁴ர்மம்ʼ ஹிம்ʼஸந்தி வா குஶீல வா விடா:। கிதமா த்³யூதகாராஶ்ச நி க்³ராஹ்யா இத்யாஹ பானேதி॥ 12-88-15 ப⁴த்³ரிகா: கல்யாண:॥ 12-88-16 யாசிதவ்ய: த³த்தம்ருʼணம்ʼ கரம்ʼ வேதி ஶேஷ:॥ 12-88-17 அனுஜாவேயுரனுஸரேயு:। அன்யதா² தோ³ஷமாஹ நேதி॥ 12-88-20 ததா² ததா²பூ⁴த: நியச்ச²ன்னித்யர்த²:॥ 12-88-21 ஸ்தா²நானி மத்³யாதீ³நாம்॥ 12-88-22 ஶாஸ்த்ரமாஜ்ஞாம்ʼ ப்ரத³ர்ஶயேத்ப்ரவர்தயேத்॥ 12-88-28 ஸம்ʼஶயம்ʼ சோரேப்⁴யோ ராஜகீயேப்⁴யோ வா ப⁴யாத்॥

12-89-0 (68266) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-89-0x (5574) வனஸ்பதீப⁴க்ஷ்யப²லான்ன ச்சி²ந்த்³யுர்விஷயே தவ। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ மூலப²லம்ʼ த⁴ர்மமாஹுர்மனீஷிண:॥ 12-89-1 (68267) ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ(அ)திரிக்தம்ʼ ச பு⁴ஞ்ஜீரன்னிதரே ஜனா:। ந ப்³ராஹ்மணோபரோதே⁴ந ஹரேத³ன்ய: கத²ஞ்சன॥ 12-89-2 (68268) விப்ரஶ்சேத்த்யாக³மாதிஷ்டே²தா³க்²யாயா வ்ருʼத்திகர்ஶித:। பரிகல்யாஸ்ய வ்ருʼத்தி: ஸ்யாத்ஸதா³ரஸ்ய நராதி⁴ப॥ 12-89-3 (68269) ஸ சேன்னோபனிவர்தேத வாச்யோ ப்³ராஹ்மணஸம்ʼஸதி³। கஸ்மின்னிதா³நீம்ʼ மர்யாதா³மயம்ʼ லோக: கரிஷ்யதி॥ 12-89-4 (68270) அஸம்ʼஶயம்ʼ நிவர்தேத ந சேத்த்யக்ஷ்யத்யத: பரம்। பூர்வம்ʼ பரோக்ஷம்ʼ வக்தவ்யமேதத்கௌந்தேய ஶாஶ்வதம்॥ 12-89-5 (68271) ஆஹுரேதஜ்ஜனா ப்³ரஹ்மன்ன சைதச்ச்²ரத்³த³தா⁴ம்யஹம்। நிமந்த்ர்யஶ்ச ப⁴வேத்³போ⁴கை³ரவ்ருʼத்த்யா ச ததா³ சரேத்॥ 12-89-6 (68272) க்ருʼஷிகோ³ரக்ஷ்யவாணிஜ்யம்ʼ லோகானாமிஹ ஜீவனம்। ஊர்த்⁴வம்ʼ சைவ த்ரயீ வித்³யா ஸா பூ⁴தான்பா⁴வயத்யுத॥ 12-89-7 (68273) தஸ்யாம்ʼ ப்ரபதமானாயாம்ʼ யே ஸ்யுஸ்தத்பரிபந்தி²ந:। த³ஸ்யவஸ்தத்³வதா⁴யேஹ ப்³ரஹ்மா க்ஷத்ரமதா²ஸ்ருʼஜத்॥ 12-89-8 (68274) ஶத்ரூஞ்ஜய ப்ரஜா ரக்ஷ யஜஸ்வ க்ரதுபி⁴ர்ன்ருʼப। யுத்⁴யஸ்வ ஸமரே வீரோ பூ⁴த்வா கௌரவனந்த³ன॥ 12-89-9 (68275) ஸம்ʼரக்ஷ்யான்ரக்ஷதே ராஜா ஸ ராஜா ராஜஸத்தம:। யே கேசித்தான்ன ரக்ஷந்தி தைரர்தோ² நாஸ்தி கஶ்சன॥ 12-89-10 (68276) ஸதை³வ ராஜ்ஞா யோத்³த⁴வ்யம்ʼ ஸர்வலோகாத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர। தஸ்யாத்³தே⁴தோர்ஹி பு⁴ஞ்ஜீத மனுஷ்யானேவ மானவ:॥ 12-89-11 (68277) ஆந்தரேப்⁴ய: பரான்ரக்ஷன்பரேப்⁴ய: புனராந்தரான்। பரான்பரேப்⁴ய: ஸ்வான்கே²ப்⁴ய: ஸர்வான்பாலய நித்யதா³॥ 12-89-12 (68278) ஆத்மானம்ʼ ஸர்வதோ ரக்ஷன்ராஜன்ரக்ஷஸ்வ மேதி³நீம்। ஆத்மமூலமித³ம்ʼ ஸர்வமாஹுர்வை விது³ஷோ ஜனா:॥ 12-89-13 (68279) கிம்ʼ சி²த்³ரம்ʼ கோனு ஸங்கோ³ மே கிம்ʼவா(அ)ஸ்த்யவினிபாதிதம்। குதோ மாமாஶ்ரயேத்³தோ³ஷ இதி நித்யம்ʼ விசிந்தயேத்॥ 12-89-14 (68280) அதீததி³வஸே வ்ருʼத்தம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸந்தி ந வா புன:। கு³ப்தைஶ்சாரைரனுமதை: ப்ருʼதி²வீமனுஸாரயேத்॥ 12-89-15 (68281) ஜானீத யதி³ மே வ்ருʼத்தம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸந்தி ந வா புன:। கச்சித்³ரோசேஜ்ஜனபதே³ கச்சித்³ராஷ்ட்ரே ச மே வஶ:॥ 12-89-16 (68282) த⁴ர்மஜ்ஞானாம்ʼ த்⁴ருʼதிமதாம்ʼ ஸங்க்³ராமேஷ்வபலாயினாம்। ராஷ்ட்ரே து யே(அ)னுஜீவந்தி யே து ராஜ்ஞோ(அ)னுஜீவின:॥ 12-89-17 (68283) அமாத்யானாம்ʼ ச ஸர்வேஷாம்ʼ மத்⁴யஸ்தா²நாம்ʼ ச ஸர்வஶ:। யே ச த்வா(அ)பி⁴ப்ரஶம்ʼஸேயுர்னிந்தே³யுரத²வா புன:॥ 12-89-18 (68284) ஸர்வான்ஸுபரிணீதாம்ʼஸ்தான்காரயேதா² யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஏகாந்தேன ஹி ஸர்வேஷாம்ʼ ந ஶக்யம்ʼ தாத ரோசிதும்। மித்ராமித்ரமதோ² மத்⁴யம்ʼ ஸர்வபூ⁴தேஷு பா⁴ரத॥ 12-89-19 (68285) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-89-20x (5575) துல்யபா³ஹுப³லானாம்ʼ ச துல்யானாம்ʼ ச கு³ணைரபி। கத²ம்ʼ ஸ்யாத³தி⁴க: கஶ்சித்ஸ ச பு⁴ஞ்ஜீத மானவான்॥ 12-89-20 (68286) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-89-21x (5576) யச்சரா ஹ்யசரானத்³யுரத³ம்ʼஷ்ட்ராந்த³ம்ʼஷ்ட்ரிணஸ்ததா²। ஆஶீவிஷா இவ க்ருத்³தா⁴ பு⁴ஜங்கா³ந்பு⁴ஜகா³ இவ॥ 12-89-21 (68287) ஏதேப்⁴யஶ்சாப்ரமத்த: ஸ்யாத்ஸதா³ ஶத்ரோர்யுதி⁴ஷ்டி²ர। பா⁴ருண்ட³ஸத்³ருʼஶா ஹ்யேதே நிபதந்தி ப்ரமாத³த:॥ 12-89-22 (68288) கச்சித்தே வணிஜோ ராஷ்ட்ரே நோத்³விஜந்தி கரார்தி³தா:। க்ரீணந்தோ ப³ஹுனா(அ)ல்பேன காந்தாரக்ருʼதவிஶ்ரமா:॥ 12-89-23 (68289) கச்சித்க்ருʼஷிகரா ராஷ்ட்ரம்ʼ ந ஜஹத்யதிபீடி³தா:। யே ப³ஹந்தி து⁴ரம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ தே ப⁴ரந்தீதரானபி॥ 12-89-24 (68290) `ஆலஸ்யேன ஹ்ருʼத: பாத³: பாத³: பாஷண்·ட³மாஶ்ரித:। ராஜானம்ʼ ஸேவதே பாத³: பாத³: க்ருʼஷிமுபாஶ்ரித:॥ 12-89-25 (68291) ஏகபாத³ம்ʼ த்ரய: பாதா³ ப⁴க்ஷயந்தி தி³நேதி³நே। தஸ்மாத்ஸர்வப்ரயத்னேன பாத³ம்ʼ ரக்ஷ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ ' 12-89-26 (68292) இதோ த³த்தேன ஜீவந்தி தே³வா: பித்ருʼக³ணாஸ்ததா²। மானுஷோரக³ரக்ஷாம்ʼஸி வயாம்ʼஸி பஶவஸ்ததா²॥ 12-89-27 (68293) ஏஷா தே ராஷ்ட்ரவ்ருʼத்திஶ்ச ராஜ்ஞாம்ʼ கு³ப்திஶ்ச பா⁴ரத। ப்ரோக்தோத்³தி³ஶ்யைதமேவார்த²ம்ʼ பூ⁴யோ வக்ஷ்யாமி பா--வ॥ ॥ 12-89-28 (68294) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனநவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 89॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-89-1 மூலப²லம்ʼ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ஸ்வமிதி த⁴ர்மமாஹுரதோ ந ச்சி²ந்த்³யு:॥ 12-89-3 த்யாக³ம்ʼ ராஷ்ட்ரஸ்ய॥ 12-89-6 போ⁴கா³ர்தீ² சேத்³ராஷ்ட்ரம்ʼ த்யஜதி ததா³ போ⁴கை³ரபி நிமந்த்ர்ய:। அவ்ருʼத்த்யா சேததா³வ்ருʼத்த்யாபி நிமந்த்ர்ய இத்யாஹ ஆஹுரிதி॥ 12-89-7 ஊர்த்⁴வம்ʼ ஸ்வர்க³ம்॥ 12-89-11 லோகாத் லோகஹிதார்த²ம்ʼ யோத்³த⁴வ்யம்। ப⁴யுத்⁴யாங்கா²ரானிதி சார்த²:॥ 12-89-13 விது³ஷோ வித்³வாம்ʼஸ:॥ 12-89-14 ராஜ்ஞோ வ்யஸகீ³த்யேதி ஶேஷ:॥ 12-89-19 ஸுபரிணீதான் ஸத்க்ருʼதான் 12-89-21 அலவானேப து³ர்ப³லம்ʼ பு⁴ஜ்ஜீத துல்யாத்து ஆத்மானம்ʼ ரக்ஷேச்ச²லேன ச தம்ʼ பு⁴ஜ்ஜீதேத்யுத்தரமாஹ யதி³ ஆதி³நா॥ 12-89-22 பா⁴ருண்ட³: க்³ருʼத்⁴ர:॥

12-90-0 (68295) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-90-0x (5577) ஆனங்கி³ரா: க்ஷத்ரத⁴ர்மானுசத்⁴யோ ப்³ரஹ்மவித்தம:। மாந்தா⁴த்ரே யௌவனாஶ்சாய ப்ரீதிமானப்⁴யபா⁴ஷத॥ 12-90-1 (68296) ஸ யதா²(அ)னுஶஶாஸைஜமுசத்⁴யோ ப்³ரஹ்மவித்தம:। தத்தே(அ)ஹம்ʼ ஸம்ப்ரவக்ஷ்யாமி நிகி²லேன யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-90-2 (68297) உசத்²ய உவாச। 12-90-3x (5578) த⁴ர்மாம ராஜா ப⁴வதி ந காமகரணாய து। மான்யாதரபி⁴ஜானீஹி ராஜா லோகஸ்ய ரக்ஷிதா॥ 12-90-3 (68298) ராஜா சரதி சேத்³த⁴ர்மம்ʼ தே³வத்வாயைவ கல்பதே। ஸ சேத³த⁴ர்மம்ʼ சரதி நரகாயைவ க³ச்ச²தி॥ 12-90-4 (68299) த⁴ர்மே திஷ்ட²ந்தி பூ⁴தானி த⁴ர்மோ ராஜனி திஷ்டா²தி। தம்ʼ ராஜா ஸாது⁴ ய: ஶாஸ்தி ஸ ராஜா ஶ்ரியமஶ்னுதே॥ 12-90-5 (68300) ராஜாபராதா⁴ந்மாந்தா⁴தர்லக்ஷ்மீவான்பாப உச்யதே। தே³வாஶ்ச க³ர்ஹாம்ʼ க³ச்ச²ந்தி த⁴ர்மோ நாஸ்தீதி சோச்யதே॥ 12-90-6 (68301) அத⁴ர்மே வர்தமானானாமர்த²ஸித்³தி⁴: ப்ரத்³ருʼஶ்யதே। ததே³வ மங்க³லம்ʼ லோக: ஸர்வ: ஸமனுவர்ததே॥ 12-90-7 (68302) உச்சி²த்³யதே த⁴ர்மவ்ருʼத்தமத⁴ர்மோ வர்ததே மஹான்। ப⁴யமாஹுர்தி³வாராத்ரம்ʼ யதா³ பாபா ந வார்யதே॥ 12-90-8 (68303) இத³ம்ʼ மம இத³ம்ʼ நேதி ஸாதூ⁴நாம்ʼ தாத த⁴ர்மத:। ந வை வ்யவஸ்தா² ப⁴வதி யதா³ பாபோ ந வார்யதே॥ 12-90-9 (68304) நைவ பா⁴ர்யா ந பஶவோ ந க்ஷேத்ரம்ʼ ந நிவேஶனம்। ஸந்த்³ருʼஶ்யேத மனுஷ்யாணாம்ʼ யதா³ பாபப³லம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-90-10 (68305) தே³வா: பூஜாம்ʼ ந ஜானந்தி ந ஸ்வதா⁴ம்ʼ பிதரஸ்ததா³। ந பூஜ்யந்தே ஹ்யதித²யோ யதா³ பாபோ ந வார்யதே॥ 12-90-11 (68306) ந வேதா³நதி⁴க³ச்ச²ந்தி வ்ரதவந்தோ த்³விஜாதய:। ந யஜ்ஞாம்ʼஸ்தன்வதே விப்ரா யதா³ பாபோ ந வார்யதே॥ 12-90-12 (68307) வத்⁴யானாமிவ ஸத்வானாம்ʼ மனோ ப⁴வதி விஹ்வலம்। மனுஷ்யாணாம்ʼ மஹாராஜ யதா³ பாபோ ந வார்யதே॥ 12-90-13 (68308) உபௌ⁴ லோகாவபி⁴ப்ரேக்ஷ்ய ராஜானமஸ்ருʼஜம்ʼஸ்ததா²। முனயோ(அ)த² மஹத்³பூ⁴தமயம்ʼ த⁴ர்மோ ப⁴விஷ்யதி॥ 12-90-14 (68309) யஸ்மிந்த⁴ர்மோ விராஜேத தம்ʼ ராஜானம்ʼ ப்ரசக்ஷதே। யஸ்மின்விலீயதே த⁴ர்மஸ்தம்ʼ தே³வா வ்ருʼஷலம்ʼ விது³:॥ 12-90-15 (68310) வ்ருʼஷோ ஹி ப⁴க³வாந்த⁴ர்மோ யஸ்தஸ்ய குருதே லயம்। வ்ருʼஷலம்ʼ தம்ʼ வீவது³ர்தே³வாஸ்தஸ்மாத்³த⁴ர்மம்ʼ ந லோபயேத்॥ 12-90-16 (68311) த⁴ர்மே வர்த⁴தி வர்த⁴ந்தி ஸர்வபூ⁴தானி ஸர்வதா³। தஸ்மின்ஹ்ரஸதி ஹீயந்தே தஸ்மாத்³த⁴ர்மம்ʼ விவர்த⁴யேத்॥ 12-90-17 (68312) த⁴னானி ஸ்பௌதி த⁴ர்மோ ஹி தா⁴ரணாத்³வேதி நிஶ்சய:। மானவான மனுஷ்யேந்த்³ர ஸ ஸீமாந்தகர: ஸ்ம்ருʼத:॥ 12-90-18 (68313) ப்ரப⁴வார்த²ம்ʼமஹி பூ⁴தானாம்ʼ த⁴ர்ம: ஸ்ருʼஷ்ட: ஸ்வயம்பு⁴வா। தஸ்மாத்ப்ரவர்த⁴யேத்³த⁴ர்மம்ʼ ப்ரஜானுக்³ரஹகாரணாத்॥ 12-90-19 (68314) தஸ்மாத்³தி⁴ ராஜஶார்தூ³ல த⁴ர்ம: ஶ்ரேஷ்ட²தர: ஸ்ம்ருʼத:। ஸ ராஜாய: ப்ரஜா: ஶாஸ்தி ஸாது⁴க்ருʼத்புருஷர்ஷப⁴॥ 12-90-20 (68315) காமக்ரோதா⁴வனாத்³ருʼத்ய த⁴ர்மமேவானுபாலயேத்। த⁴ர்ம: ஶ்ரேயஸ்கரதமோ ராஜ்ஞாம்ʼ ப⁴ரதஸத்தம॥ 12-90-21 (68316) த⁴ர்மஸ்ய ப்³ராஹ்மணே யோனிஸ்தஸ்மாத்தான்பூஜயேத்ஸதா³। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ச மாந்தா⁴த: குர்யாத்காமானமத்ஸரீ॥ 12-90-22 (68317) தேஷாம்ʼ ஹ்யகாமகரணாத்³ராஜ்ஞ: ஸஞ்ஜாயதே ப⁴யம்। மித்ராணி ந ச வர்த⁴ந்தே ததா²(அ)மித்ரீப⁴வந்த்யபி॥ 12-90-23 (68318) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ஸதா³ஸூயன்பா³ல்யாத்³வைரோசனிர்ப³லி:। அதா²ஸ்மாச்ச்²ரீரபாக்ராமத்³யா(அ)ஸ்மின்னாஸீத்ப்ரதாபினீ॥ 12-90-24 (68319) ததஸ்தஸ்மாத³பாக்ரம்ய ஸா(அ)க³ச்ச²த்பாகஶாஸனம்। அத² ஸோ(அ)ன்வதபத்பஶ்சாச்ச்²ரியம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா புரந்த³ரே॥ 12-90-25 (68320) ஏதத்ப²லமஸூயாயா அபி⁴மானஸ்ய சாபி⁴போ⁴। தஸ்மாத்³பு³த்⁴யஸ்வ மாந்தா⁴தர்மா த்வாம்ʼ ஜஹ்யாத்ப்ரதாபினீ॥ 12-90-26 (68321) த³ர்போனாம ஶ்ரிய: புத்ரோ ஜஜ்ஞே(அ)த⁴ர்மாதி³தி ஶ்ருதி:। தேன தே³வாஸுரா ராஜன்னீதா: ஸுப³ஹவோ(அ)வ்யயம்॥ 12-90-27 (68322) ராஜர்ஷயஶ்ச ப³ஹவஸ்ததா² பு³த்⁴யஸ்வ பார்தி²வ। ராஜா ப⁴வதி தம்ʼ ஜித்வா தா³ஸஸ்தேன பராஜித:॥ 12-90-28 (68323) ஸ யதா² த³ர்பஸஹிதமத⁴ர்மம்ʼ நானுஸேவதே। ததா² வர்தஸ்வ மாந்தா⁴தஶ்சிரம்ʼ சேத்ஸ்தா²துமிச்ச²ஸி॥ 12-90-29 (68324) மத்தாத்ப்ரமத்தாத்பௌக³ண்டா³து³ந்மத்தாச்ச விஶேஷத:। நிந்தி³தாச்சாஸதா³சாராத்³து³ர்ஹ்ருʼதா³ம்ʼ சாபி ஸேவனாத்॥ 12-90-30 (68325) நிக்³ருʼஹீதாத³மாத்யாச்ச ஸ்த்ரீப்⁴யஶ்சைவ விஶேஷத:। பர்வதாத்³விஷமாத்³து³ர்கா³த்³த⁴ஸ்தினோ(அ)ஶ்வாத்ஸரீஸ்ருʼபாத்॥ 12-90-31 (68326) ஏதேப்⁴யோ(அ)னித்யயுக்த: ஸ்யான்னக்தம்ʼ சர்யாம்ʼ ச வர்ஜயேத்। அத்யாஶாம்ʼ சாபி⁴மானம்ʼ ச த³ம்ப⁴ம்ʼ க்ரோத⁴ம்ʼ ச வர்ஜயேத்॥ 12-90-32 (68327) அவிஜ்ஞாதாஸு ச ஸ்த்ரீஷு க்லீபா³ஸு ஸ்வைரிணீஷு ச। பரபா⁴ர்யாஸு கன்யாஸு நாசரேன்மைது²நம்ʼ ந்ருʼப॥ 12-90-33 (68328) குலேஷு பாபரக்ஷாம்ʼஸி ஜாயந்தே வர்ணஸங்கராத்। அபுமாம்ʼஸோ(அ)ங்க³ஹீனாஶ்ச ஸ்தூ²லஜிஹ்வா விசேதஸ:॥ 12-90-34 (68329) ஏதே சான்யே ச ஜாயந்தே யதா³ ராஜா ப்ரமாத்³யதி। தஸ்மாத்³ராஜ்ஞா விஶேஷேணம்ʼ வர்திதவ்யம்ʼ ப்ரஜாஹிதே॥ 12-90-35 (68330) க்ஷத்ரியஸ்ய ப்ரமத்தஸ்ய தோ³ஷ: ஸஞ்ஜாயதே மஹான்। அத⁴ர்மா: ஸம்ப்ரவர்த⁴ந்தே ப்ரஜாஸங்கரகாரகா:॥ 12-90-36 (68331) அஶீதே வித்³யதே ஶீதம்ʼ ஶீதே ஶீதம்ʼ ந வித்³யதே। அவ்ருʼஷ்டிரதிவ்ருʼஷ்டிஶ்ச வ்யாதி⁴ஶ்சாப்யாவிஶேத்ப்ரஜா:॥ 12-90-37 (68332) நக்ஷத்ராண்யுபதிஷ்ட²ந்தி க்³ரஹா கோ⁴ராஸ்ததா²க³தே। உத்பாதாஶ்சாத்ர த்³ருʼஶ்யந்தே ப³ஹவோ ராஜனாஶனா:॥ 12-90-38 (68333) அரக்ஷிதாத்மா யோ ராஜா ப்ரஜாஶ்சாபி ந ரக்ஷதி। ப்ரஜாஶ்ச தஸ்ய க்ஷீயந்தே தத: ஸோ(அ)னு வினஶ்யதி॥ 12-90-39 (68334) த்³வாவாத³தா³தே ஹ்யேகஸ்ய த்³வயோ: ஸுப³ஹவோ(அ)பரே। குமார்ய: ஸம்ப்ரலுப்யந்தே ததா³ஹுர்ன்ருʼபதூ³ஷணம்॥ 12-90-40 (68335) மமைததி³தி நைதச்ச மனுஷ்யேஷ்வவதிஷ்ட²தி। த்யக்த்வா த⁴ர்மம்ʼ யதா³ ராஜா ப்ரமாத³மனுதிஷ்டி²த॥ ॥ 12-90-41 (68336) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி நவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 90॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-90-1 அங்கி³ரா: ஆங்கி³ரஸா:॥ 12-90-12 ந பா⁴ர்யாமதி⁴க³ச்ச²ந்தீதி ஜ². பாட²:॥ 12-90-15 த⁴ர்மோ த⁴ர்மபால:॥ 12-90-16 குருதே ஹ்யலமிதி ஜ². பாட²:। தத்ர அலம்ʼ வாரணமித்யர்த²:। தேன வ்ருʼஷம்ʼ லுனாதி ச்சி²நத்தீதி வ்ருʼஷல இதி யோகோ³ த³ர்ஶித:॥ 12-90-18 த⁴ர்மபத³ஸ்ய த்³வேதா⁴ வ்யுத்பத்திமாஹ த⁴னானீதி। தா⁴ரணாத்³வா த⁴ர்ம:। ஸீமாந்தகர: யாவத்பாபம்ʼ தாவத்³யாதனாகர இத்யர்த²:॥ 12-90-28 தம்ʼ த³ர்பம்॥ 12-90-30 பௌக³ண்டா³த்³வாலகாத³ஜ்ஞாதி³த்யர்த²:। கத³ம்யாஶாது³தா³வர்தாத்³து³ர்ஹ்ருʼதா³ம்ʼ சாபீதி ட. பாட²:॥ 12-90-32 அனித்யயுக்த: ஸ்யாத் நித்யமயுக்த: ஸ்யாதி³த்யர்த²:। ஏகசர்யாம்ʼ ச வர்ஜயேதி³தி த³. பாட²:॥ 12-90-34 அபுமாம்ʼஸ: க்லீபா³:। ஸ்தூ²லஜிஹ்வா மூகா:॥ 12-90-38 நக்ஷத்ராணி தூ⁴மகேத்வாத³ய:॥ 12-90-40 ஏகஸ்ய த⁴னம்ʼ த்³வாவாத³தா³தே ஆச்சி²த்³ய க்³ருʼஹ்ணீத:॥

12-91-0 (68337) உசத்²ய உவாச। 12-91-0x (5579) காலவர்ஷீ ச பர்ஜன்யோ த⁴ர்மசாரீ ச பார்தி²வ:। ஸம்பத்³யதே³ஷா ப⁴வதி ஸா பி³ப⁴ர்தி ஸுக²ம்ʼ ப்ரஜா:॥ 12-91-1 (68338) யோ ந ஜானாதி நிர்ஹர்தும்ʼ வஸ்த்ராணாம்ʼ ரஜகோ மலம்। ரத்னானி வா ஶோத⁴யிதும்ʼ யதா² நாஸ்தி ததை²வ ஸ:॥ 12-91-2 (68339) ஏவமேதத்³த்³விஜேந்த்³ராணாம்ʼ க்ஷத்ரியாணாம்ʼ விஶாம்ʼ ததா²। ஶூத்³ரஶ்சதுர்தோ² வர்ணானாம்ʼ நானாகர்மஸ்வவஸ்தி²த:॥ 12-91-3 (68340) கர்ம ஶூத்³ரே க்ருʼஷிர்வைஶ்யே த³ண்ட³னீதிஶ்ச ராஜனி। ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ தபோ மந்த்ரா: ஸத்யம்ʼ சாபி த்³விஜாதிஷு॥ 12-91-4 (68341) தேஷாம்ʼ ய: க்ஷத்ரியோ வேத³ பாத்ராணாமிவ ஶோத⁴னம்। ஶீலதோ³ஷான்வினிர்ஹர்தும்ʼ ஸ பிதா ஸ ப்ரஜாபதி:॥ 12-91-5 (68342) க்ருʼதம்ʼ த்ரேதா த்³வாபரஶ்ச கலிஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। ராஜவ்ருʼத்தானி ஸர்வாணி ராஜைவ யுக³முச்யதே॥ 12-91-6 (68343) சாதுர்வர்ண்யம்ʼ ததா² வேதா³ஶ்சாதுராஶ்ரம்யமேவ ச। ஸர்வமேதத்ப்ரமுஹ்யேத யதா³ ராஜா ப்ரமாத்³யதி॥ 12-91-7 (68344) அக்³நித்ரேதா த்ரயீ வித்³யா யஜ்ஞாஶ்ச ஸஹத³க்ஷிணா:। ஸர்வ ஏவ ப்ரமுஹ்யந்தே யதா³ ராஜா ப்ரமாத்³யதி॥ 12-91-8 (68345) ராஜைவ கர்தா பூ⁴தானாம்ʼ ராஜைவ ச வினாஶக:। த⁴ர்மாத்மா ய: ஸ கர்தா ஸ்யாத³த⁴ர்மாத்மா வினாஶக:॥ 12-91-9 (68346) ராஜ்ஞோ பா⁴ர்யாஶ்ச புத்ராஶ்ச பா³ந்த⁴வா: ஸுஹ்ருʼத³ஸ்ததா²। ஸமேத்ய ஸர்வே ஶோசந்தி யதா³ ராஜா ப்ரமாத்³யதி॥ 12-91-10 (68347) ஹஸ்தினோ(அ)ஶ்வாஶ்ச கா³வஶ்சாப்யுஷ்ட்ராஶ்வதரக³ர்த³பா⁴:। அத⁴ர்மவ்ருʼத்தே ந்ருʼபதௌ ஸர்வே ஸீத³ந்தி ஜந்தவ:॥ 12-91-11 (68348) [து³ர்ப³லார்த²ம்ʼ ப³லம்ʼ ஸ்ருʼஷ்டம்ʼ தா⁴த்ரா மாந்தா⁴தருச்யதே। அப³லம்ʼ து மஹத்³பூ⁴தம்ʼ யஸ்மின்ஸர்வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-91-12 (68349) யஶ்ச பூ⁴தம்ʼ ஸம்ப⁴ஜதே யே ச பூ⁴தாஸ்தத³ன்வயா:। அத⁴ர்மஸ்தே² ஹி ந்ருʼபதௌ ஸர்வே ஶோசந்தி பார்தி²வ॥] 12-91-13 (68350) து³ர்ப³லஸ்ய ச யச்சக்ஷுர்முனேராஶீவிஷஸ்ய ச। அவிஷஹ்யதமம்ʼ மன்யே மா ஸ்ம து³ர்ப³லமாஸத³:॥ 12-91-14 (68351) து³ர்ப³லாம்ʼஸ்தாத மன்யேதா² நித்யமேவாவிமானி தான்। மா த்வாம்ʼ து³ர்ப³லசக்ஷூம்ʼஷி ப்ரத³ஹேயு: ஸபா³ந்த⁴வம்॥ 12-91-15 (68352) ந ஹி து³ர்ப³லத³க்³த⁴ஸ்ய குலே கிஞ்சித்ப்ரரோஹதி। ஆமூலம்ʼ நிர்த³ஹந்த்யேவ மா ஸ்ம து³ர்ப³லமாஸத³॥ 12-91-16 (68353) அப³லம்ʼ வை ப³லாச்ச்²ரேயோ யச்சாதிப³லவத்³ப³லம்। ப³லஸ்யாப³லத³க்³த⁴ஸ்ய ந கிஞ்சிதவஶிஷ்யதே॥ 12-91-17 (68354) விமானிதோ ஹத: க்லிஷ்டஸ்த்ராதாரம்ʼ சேன்ன விந்த³ந்தே। அமானுஷக்ருʼதஸ்தத்ர த³ண்டோ³ ஹந்தி நராதி⁴பம்॥ 12-91-18 (68355) மா ஸ்ம தாத ப³லஸ்த²ஸ்த்வம்ʼ பு⁴ஞ்ஜீதா² து³ர்ப³லம்ʼ ஜனம்। மா த்வாம்ʼ து³ர்ப³லசக்ஷூம்ʼஷி த³ஹந்த்வக்³நிரிவாஶயம்॥ 12-91-19 (68356) யானி மித்²யாபி⁴ஶஸ்தானாம்ʼ பதந்த்யஶ்ரூணி ரோத³தாம்। தானி புத்ரான்பஶூன்க்⁴நந்தி தேஷாம்ʼ மித்²யாபி⁴ஶம்ʼஸினாம்ʼ॥ 12-91-20 (68357) யதி³ நாத்மனி புத்ரேஷு ந சேத்பௌத்ரேஷு நப்ன்ருʼஷு। ந ஹி பாபம்ʼ க்ருʼதம்ʼ கர்ம ஸத்³ய: ப²லதி கௌ³ரிப³॥ 12-91-21 (68358) யத்ராப³லோ வத்⁴யமானஸ்த்ராதாரம்ʼ நாதி⁴க³ச்ச²தி। மஹாந்தை³வக்ருʼதஸ்தத்ர த³ண்ட³: பததி தா³ருண:॥ 12-91-22 (68359) யுக்தா யதா³ ஜானபதா³ பி⁴க்ஷந்தே ப்³ராஹ்மணா இவ। அபீ⁴க்ஷ்ணம்ʼ பி⁴க்ஷுரூபேண ராஜானம்ʼ க்⁴நந்தி தாத்³ருʼஶா:॥ 12-91-23 (68360) ராஜ்ஞோ யதா³ ஜனபதே³ ப³ஹவோ ராஜபூருஷா:। அனயேனோபவர்தந்தே தத்³ராஜ்ஞ: கில்பி³ஷம்ʼ மஹத்॥ 12-91-24 (68361) யதா³ யுக்த்யா நயேத³ர்தா²ந்காமாத³ர்த²வஶேன வா। க்ருʼபணம்ʼ யாசமானானாம்ʼ தத்³ராஜ்ஞோ வைஶஸம்ʼ மஹத்॥ 12-91-25 (68362) மஹான்வ்ருʼக்ஷோ ஜாயதே வர்த⁴தே ச தம்ʼ சைவ பூ⁴தானி ஸமாஶ்ரயந்தி। யதா³ வ்ருʼக்ஷஶ்சி²த்³யதே த³ஹ்யதே ச ததா³ஶ்ரயா அனிகேதா ப⁴வந்தி॥ 12-91-26 (68363) யதா³ ராஷ்ட்ரே த⁴ர்மமக்³ர்யம்ʼ சரந்தி ஸம்ʼஸ்காரம்ʼ கா ராஜகு³ணம்ʼ ப்³ருவாணா:। தைஶ்சாத⁴ர்மஶ்சரிதோ த⁴ர்மமோஹா த்தூப ஜஹ்யாத்ஸுக்ருʼதம்ʼ து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ ச॥ 12-91-27 (68364) யத்ர பாபா ஜ்ஞாயமானாஶ்சரந்தி ஸபா⁴ம்ʼ கலிர்விந்த³தே தத்ர ராஜ்ஞ:। யத்ர ராஜா ஶாஸ்தி நரான்ன ஶக்த்யா ந தத்³ராஜ்யம்ʼ வர்த⁴தே பூ⁴மிபஸ்ய॥ 12-91-28 (68365) யஶ்சாமாத்யான்மானயித்வா யதா² ஹி மந்த்ரே ச யுத்³தே⁴ ச ந்ருʼபோ(அ)னுயுஞ்ஜ்யாத்। பி³ப³ர்த⁴தே தஸ்ய ராஷ்ட்ரம்ʼ ந்ருʼபஸ்ய பு⁴ங்க்தே மஹீம்ʼ சாப்யகி²லாம்ʼ சிராய॥ 12-91-29 (68366) அத்ராபி ஸுக்ருʼதம்ʼ கர்ம வாசம்ʼ சைவ ஸுபா⁴ஷிதாம்। ஸமீக்ஷ்ய பூஜயன்ராஜா த⁴ர்மம்ʼ ப்ராப்னோத்யனுத்தமம்॥ 12-91-30 (68367) ஸம்ʼவிப⁴ஜ்ய யதா³ பு⁴ங்க்தே நசான்யானவமன்யதே। நிஹந்தி ப³லினம்ʼ த்³ருʼப்தம்ʼ ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-31 (68368) த்ராயதே ஹி யதா³ ஸர்வம்ʼ வாசா காயேன கர்மணா। புத்ரஸ்யாபி ந ம்ருʼஷ்யேச்ச ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-32 (68369) ஸம்ʼவிப⁴ஜ்ய யதா³ பு⁴ங்க்தே ந்ருʼபதிர்து³ர்ப³லான்னரான்। ததா³ ப⁴வந்தி ப³லின: ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-33 (68370) யதா³ ரக்ஷதி ராஷ்ட்ராணி யதா³ த³ஸ்யூனபோஹதி। யதா³ ஜயதி ஸங்க்³ராமே ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-34 (68371) பாபமாசரதோ யத்ர கர்மணா வ்யாஹ்ருʼதேன வா। ப்ரியஸ்யாபி ந ம்ருʼஷ்யேத ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-35 (68372) யதா³ ஸாரணிகான்ராஜா புத்ரவத்பரிரக்ஷதி। பி⁴நத்தி ந ச மர்யாதா³ம்ʼ ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-36 (68373) யதா³ப்தத³க்ஷிணைர்யஜ்ஞைர்யஜதே ஶ்ரத்³த⁴யா(அ)ன்வித:। காமத்³வேஷாவனாத்³ருʼத்ய ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-37 (68374) க்ருʼபணானாத²வ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ யதா³(அ)ஶ்ரு பரிமார்ஜதி। ஹர்ஷம்ʼ ஸஞ்ஜனயன்ன்ரூʼணாம்ʼ ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-38 (68375) விவர்த⁴யதி மித்ராணி ததா²(அ)ரீம்ʼஶ்சாபி கர்ஷதி। ஸம்பூஜயதி ஸாதூ⁴ம்ʼஶ்ச ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-39 (68376) ஸத்யம்ʼ பாலயதி ப்ரீத்யா நித்யம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ ப்ரயச்ச²தி। பூஜயேத³திதீ²ந்ப்⁴ருʼத்யான்ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-40 (68377) நிக்³ரஹானுக்³ரஹௌ சோபௌ⁴ யத்ர ஸ்யாதாம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தௌ। அஸ்மிம்̐ல்லோகே பரே சைவ ராஜா ஸ ப்ராப்னுதே ப²லம்॥ 12-91-41 (68378) யமோ ராஜா தா⁴ர்மிகாணாம்ʼ மாந்தா⁴த: பரமேஶ்வர:। ஸம்ʼயச்ச²ன்யமவத்ப்ராணானஸம்ʼயச்ச²ம்ʼஸ்து பாவக:॥ 12-91-42 (68379) ருʼத்விக்புரோஹிதாசார்யான்ஸத்க்ருʼத்யானவமத்ய ச। யதா³ ஸம்யக்ப்ரக்³ருʼஹ்ணாதி ஸ ராஜ்ஞோ த⁴ர்ம உச்யதே॥ 12-91-43 (68380) யமோ யச்ச²தி பூ⁴தானி ஸர்வாண்யேவாவிஶேஷத:। ததா² ராஜ்ஞா(அ)னுகர்தவ்யம்ʼ யந்தவ்யா விதி⁴வத்ப்ரஜா:॥ 12-91-44 (68381) ஸஹஸ்ராக்ஷேண ராஜா ஹி ஸர்வதை²வோபமீயதே। ஸ பஶ்யதி ச யம்ʼ த⁴ர்ம ஸ த⁴ர்ம: புருஷர்ஷப⁴॥ 12-91-45 (68382) அப்ரமாதே³ந ஶிக்ஷேதா²: க்ஷமாம்ʼ பு³த்³தி⁴ம்ʼ த்⁴ருʼதிம்ʼ மதிம்। பூ⁴தானாம்ʼ தத்த்வஜிஜ்ஞாஸா ஸாத்⁴வஸாது⁴ ச ஸர்வதா³॥ 12-91-46 (68383) ஸங்க்³ரஹ: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ தா³நம்ʼ ச மது⁴ரா ச வாக்। பௌரஜானபதா³ஶ்சைவ கோ³ப்தவ்யா: ஸ்வப்ரஜா யதா²॥ 12-91-47 (68384) ந ஜாத்வத³க்ஷோ ந்ருʼபதி: ப்ரஜா: ஶக்னோதி ரக்ஷிதும்। பா⁴ரோ ஹி ஸுமஹாம்ʼஸ்தாத ராஜ்யம்ʼ நாம ஸுது³ர்வஹம்॥ 12-91-48 (68385) தத்³த³ண்ட³வின்ன்ருʼப: ப்ராஜ்ஞ: ஶூர: ஶக்னோதி ரக்ஷிதும்। ந ஹி ஶக்யமத³ண்டே³ந க்லீபே³நாபு³த்³தி⁴நா(அ)பி வா॥ 12-91-49 (68386) அபி⁴ரூபை: குலே ஜாதைர்த³க்ஷைர்ப⁴க்தைர்ப³ஹுஶ்ருதை:। ஸர்வம்ʼ பு³த்³த்⁴யா பரீக்ஷேதா²ஸ்தாபஸாஶ்ரமிணாமபி॥ 12-91-50 (68387) அதஸ்த்வம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ வேத்ஸ்யஸி வை பரம்। ஸ்வதே³ஶே பரதே³ஶே வா ந தே த⁴ர்மோ வினங்க்ஷ்யதி॥ 12-91-51 (68388) த⁴ர்மேசார்தே² ச காமே ச த⁴ர்ம ஏவோத்தரோ ப⁴வேத்। அஸ்மிம்ʼல்லோகே பரே சைவ த⁴ர்மாத்மா ஸுக²மேத⁴தே॥ 12-91-52 (68389) த்யஜந்தி தா³ரான்புத்ராம்ʼஶ்ச மனுஷ்யா: பரிபூஜிதா:। ஸங்க்³ரஹஶ்சைவ பூ⁴தானாம்ʼ தா³நம்ʼ ச மது⁴ரா ச வாக்॥ 12-91-53 (68390) அப்ரமாத³ஶ்ச ஶௌசம்ʼ ச ராஜ்ஞோ பூ⁴திகரம்ʼ மஹத்। ஏதேப்⁴யஶ்சைவ மாந்தா⁴த: ஸததம்ʼ மா ப்ரமாதி³தா²:॥ 12-91-54 (68391) அப்ரமத்தோ ப⁴வேத்³ராஜா சி²த்³ரத³ர்ஶீ பராத்மனோ:। நாஸ்ய ச்சி²த்³ரம்ʼ பர: பஶ்யேச்சி²த்³ரேஷு பரமன்வியாத்॥ 12-91-55 (68392) ஏதத்³வ்ரூʼத்தம்ʼ வாஸவஸ்ய யமஸ்ய வருணஸ்ய ச। ராஜர்ஷீணாம்ʼ ச ஸர்வேஷாம்ʼ தத்த்வமப்யனுபாலய॥ 12-91-56 (68393) தத்குருஷ்வ மஹாராஜ வ்ருʼத்தம்ʼ ராஜர்ஷிஸேவிதம்। ஆதிஷ்ட² தி³வ்யம்ʼ பந்தா²நமஹ்னாய புருஷர்ஷப⁴॥ 12-91-57 (68394) த⁴ர்மவ்ருʼத்தம்ʼ ஹி ராஜானம்ʼ ப்ரேத்ய சேஹ ச பா⁴ரத। தே³வர்ஷிபித்ருʼக³ந்த⁴ர்வா: கீர்தயந்தி மஹௌஜஸ:॥ 12-91-58 (68395) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-91-59x (5580) ஸ ஏவமுக்தோ மாந்தா⁴தா தேனோசத்²யேன பா⁴ரத। க்ருʼதவானவிஶங்கஶ்ச ஏக: ப்ராப ச மேதி³நீம்॥ 12-91-59 (68396) ப⁴வானபி ததா² ஸம்யங்பா⁴ந்தா⁴தேவ மஹீபதே। த⁴ர்மம்ʼ க்ருʼத்வா மஹீம்ʼ ரக்ஷ ஸ்வர்கே³ ஸ்தா²நமவாப்ஸ்யஸி॥ ॥ 12-91-60 (68397) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகனவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 91॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-91-3 த்³விஜாதீ³நாம்ʼ மத்⁴யே ய: கஶ்சின்சூ²த்³ரோ வா நானாகர்மஸ்வவஸ்தி²த: ஸ்வகர்மச்யுதோ மூட⁴: ஏவம்ʼ ரஜகதுல்ய இத்யர்த²:॥ 12-91-8 அக்³நித்ரேதா வஹ்னித்ரயம்॥ 12-91-12 அப³லஸ்ய பாலனான்மஹத்புண்யமபாலனாச்ச மஹத்பாபமித்யர்த²:। 12-91-13 பூ⁴தம்ʼ து³ர்ப³லம்ʼ ஸம்ப⁴ஜதே(அ)ன்னாதி³நா ஸேவதே। தத³ன்வயா: தா³த்ருʼஸம்ப³ந்தி⁴ந:॥ 12-91-21 யதி³ ஆத்மனி ப²லம்ʼ பாப ந ப²லதி தர்ஹி புத்ராதி³ஷு ப²லதி நது ஸத்³ய: ப²லதீத்யர்த²:॥ 12-91-22 மோஹாத்³தை³வக்ருʼத இதி ட³. த². பாட²:॥ 12-91-25 நயேத் அபஹரேத்॥ 12-91-27 மஹானிதி த்³ருʼஷ்டாந்தமுக்த்வா தா³ர்ஷ்டாந்திகமாஹ யதே³தி। யதா³ த⁴ர்மம்ʼ சரதி ததா³ ராஜா வர்த⁴த இதி பா⁴வ:। து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ சாபயாதீத்யர்த²:। ராஜபுத்ரம்ʼ ப்³ருவாணா இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-91-28 யதா³ ராஜ்ரா ஶாஸ்தி நரானஶிஷ்டாம்ʼஸ்ததா³ ராஜ்யம்ʼ வர்த⁴தே பூ⁴மிபஸ்யேதி ஜ². பாட²:॥ 12-91-31 நாமாத்யானவமன்யத இதி ஜ². பாட²:॥ 12-91-33 ஸம்ʼவிப⁴ஜ்ய யதா³ பு⁴ங்க்தே ந்ருʼபதிர்யதி³ பார்தி²வ। து³ர்ப³லானாம்ʼ ப³லம்ʼ சைவேதி ட. ட³.ச². பாட²:॥ 12-91-36 ஸாரணிகான் ப்ரஸாரிணீப்ரதா⁴நான்வணிஜ:॥ 12-91-42 தா⁴ர்மிகாணம்ʼ பரமேஶ்வரோ(அ)னுக்³ராஹக:। ப்ராணான் இந்த்³ரியாணி ஸம்ʼயச்ச²ன்ப⁴வேத்। அனியச்ச²ம்ʼஸ்து பாவக: ஸ்வாஶ்ரயதா³ஹீ ப⁴வதீத்யர்த²:॥ 12-91-50 அமிரூபைரமாத்யை: ஸஹேதி ஶேஷ:॥ 12-91-54 ப்ரமாதி³தா²: ப்ரமாத்³யேஷா:॥

12-92-0 (68398) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-92-0x (5581) கத²ம்ʼ த⁴ர்மே ஸ்தா²துமிச்ச²ன்ராஜா வர்தேத பா⁴ரத। ப்ருʼச்சா²மி த்வாம்ʼ குருஶ்ரேஷ்ட² தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-92-1 (68399) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-92-2x (5582) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। கீ³தம்ʼ த்³ருʼஷ்டார்த²தத்த்வேன வாமதே³வேன தீ⁴மதா॥ 12-92-2 (68400) ராஜா வஸுமனா நாம கௌஸல்யோ ப³லவாஞ்ஶுசி:। மஹர்ஷி பரிபப்ரச்ச² வாமதே³வம்ʼ தபஸ்வினம்॥ 12-92-3 (68401) த⁴ர்மார்த²ஸஹிதைர்வாக்யைர்ப⁴க³வன்னநுஶாதி⁴ மாம்। யேன வ்ருʼத்தேன வை திஷ்ட²ன்ன ச்யவேயம்ʼ ஸ்வத⁴ர்மத:॥ 12-92-4 (68402) தமப்³ரவீத்³தா⁴மதே³வஸ்தேஜஸ்வீ தபதாம்ʼ வர:। ஹேமவர்ணம்ʼ ஸுகா²ஸீனம்ʼ யயாதிமிவ நாஹுஷம்॥ 12-92-5 (68403) வாமதே³வ உவாச। 12-92-6x (5583) த⁴ர்மமேவானுவர்தஸ்வ ந த⁴ர்மாத்³வித்³யதே பரம்। த⁴ர்மே ஸ்தி²தா ஹி ராஜானோ ஜயந்தி ப்ருʼதி²வீமினாம்॥ 12-92-6 (68404) அர்த²ஸித்³தே⁴: பரம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ மன்யதே யோ மஹீபதி:। வ்ருʼத்³த்⁴யாம்ʼ ச குருதே ப்³ருʼத்³தி⁴ம்ʼ ஸ த⁴ர்மேண விராஜதே॥ 12-92-7 (68405) அத⁴ர்மத³ர்ஶீ யோ ராஜா ப³லாதே³வ ப்ரவர்ததே। க்ஷிப்ரமேவாபயாதோ(அ)ஸ்மாது³பௌ⁴ ப்ரத²மமத்⁴யமௌ॥ 12-92-8 (68406) அஸத்பாபிஷ்ட²ஸசிவோ வத்⁴யோ லோகஸ்ய த⁴ர்மஹா। ஸஹைவ பரிவாரேண க்ஷிப்ரமேவாவஸீத³தி॥ 12-92-9 (68407) அர்தா²நாமனநுஷ்டா²தா காமசாரீ விகத்த²ன:। அபி ஸர்வாம்ʼ மஹீம்ʼ லப்³த்⁴வா க்ஷிப்ரமேவ வினஶ்யதி॥ 12-92-10 (68408) அதா²த³தா³ந: கல்யாணமனஸூயுர்ஜிதேந்த்³ரிய:। வர்த⁴தே மதிமான்ராஜா ஸ்ரோதோபி⁴ரிவ ஸாக³ர:॥ 12-92-11 (68409) ந பூர்ணோ(அ)ஸ்மீதி மன்யேத த⁴ர்மத: காமதோ(அ)ர்த²த:। பு³த்³தி⁴தோ மந்த்ரதஶ்சாபி ஸததம்ʼ வஸுதா⁴தி⁴ப॥ 12-92-12 (68410) ஏதேஷ்வேவ ஹி ஸர்வேஷு லோகயாத்ரா ப்ரதிஷ்டி²தா। ஏதானி ஶ்ருʼண்வம்̐ல்லப⁴தே யஶ: கீர்தி ஶ்ரியம்ʼ ப்ரஜா:॥ 12-92-13 (68411) ஏவம்ʼ யோ த⁴ர்மஸம்ʼரம்பீ⁴ த⁴ர்மார்த²பரிசிந்தக:। அர்தா²ந்பரீக்ஷ்யாரப⁴தே ஸ த்⁴ருவம்ʼ மஹத³ஶ்னுதே॥ 12-92-14 (68412) அதா³தா ஹ்யனபி⁴ஸ்னேஹோ த³ண்·டே³நாவர்தயன்ப்ரஜா:। ஸாஹஸப்ரக்ருʼதீ ராஜா க்ஷிப்ரமேவ வினஶ்யதி॥ 12-92-15 (68413) அத² பாபம்ʼ க்ருʼதம்ʼ பு³த்³த்⁴யா ந ச பஶ்யத்யபு³த்³தி⁴மான்। அகீர்த்யா(அ)பி⁴ஸமாயுக்தோ பூ⁴யோ நரகமஶ்னுதே॥ 12-92-16 (68414) ததோ ந யாசிதுர்தா³து: ஶுக்லஸ்ய ரஸவேதி³ந:। வ்யஸனம்ʼ ஸ்வமிவோத்பன்னம்ʼ விஜிகா⁴ம்ʼஸந்தி மானவா:॥ 12-92-17 (68415) யஸ்ய நாஸ்தி கு³ருர்த⁴ர்மே ந சான்யானபி ப்ருʼச்ச²தி। ஸுக²தந்த்ரோ(அ)ர்த²லாபே⁴ஷு ந சிரம்ʼ ஸுக²மஶ்னுதே॥ 12-92-18 (68416) கு³ருப்ரதா⁴நோ த⁴ர்மேஷு ஸ்வயமர்தா²நவேக்ஷிதா। த⁴ர்மப்ரதா⁴நோ லாபே⁴ஷு ஸ சிரம்ʼ ஸுக²மஶ்னுதே॥ ॥ 12-92-19 (68417) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வமி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³வினவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 92॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-92-8 உபௌ⁴ த⁴ர்மார்தௌ²॥ 12-92-9 அஸந்தோ து³ஷ்டா:॥ 12-92-13 ஏதேஷு த⁴ர்மாதி³ஷு॥

12-93-0 (68418) வாமதே³வ உவாச। 12-93-0x (5584) யத்ராத⁴ர்மம்ʼ ப்ரணயதே து³ர்ப³லே ப³லவத்தர:। தாம்ʼ வ்ருʼத்திமுபஜீவந்தி யே ப⁴வந்தி தத³ன்வயா:॥ 12-93-1 (68419) ராஜானமனுவர்தந்தே தம்ʼ பாபாபி⁴ப்ரவர்தகம்। அவினீதமனுஷ்யம்ʼ தத்க்ஷிப்ரம்ʼ ராஷ்ட்ரம்ʼ வினஶ்யதி॥ 12-93-2 (68420) யத்³வ்ரூʼத்தமுபஜீவந்தி ப்ரக்ருʼதிஸ்த²ஸ்ய மானவா:। ததே³வ விஷமஸ்த²ஸ்ய ஸ்வஜனோ(அ)பி ந ம்ருʼஷ்யதே॥ 12-93-3 (68421) ஸாஹஸப்ரவ்ருʼத்தே ர்யத்ர கிஞ்சிது³ல்வணமாசரேத்। அஶாஸ்த்ரலக்ஷணோ ராஜா க்ஷிப்ரமேவ வினஶ்யதி॥ 12-93-4 (68422) ஸத்³வ்ரூʼத்தாசரிதாம்ʼ வ்ருʼத்திம்ʼ க்ஷத்ரியோ நானுவர்ததே। ஜிதானாமஜிதானாம்ʼ ச க்ஷத்ரத⁴ர்மாத³பைதி ஸ:॥ 12-93-5 (68423) த்³விஷந்தம்ʼ க்ருʼதகல்யாணம்ʼ க்³ருʼஹீத்வா ந்ருʼபதிம்ʼ ரணே। யோ ந நயதே த்³வேஷாத்க்ஷத்ரத⁴ர்மாத³பைதி ஸ:॥ 12-93-6 (68424) ஶக்த: ஆத்ஸுஸுகோ² ராஜா குர்யாத்தாரணமாபதி³। ப்ரியோ அதி பூ⁴தானாம்ʼ ந ச விப்⁴ரஶ்யதே ஶ்ரிய:॥ 12-93-7 (68425) அப்ரியம்ʼ யஸ்ய குர்வீத பூ⁴யஸ்தஸ்ய ப்ரியம்ʼ சரேத்। அசிரேண ப்ரிய: ஸ ஸ்யாத்³யோ(அ)ப்ரியே ப்ரியமாசரேத்॥ 12-93-8 (68426) ம்ருʼஷாவாத³ம்ʼ பரிஹரேத்குர்யாத்ப்ரியமயாசித:। ந காமான்ன ச ஸம்ʼரம்பா⁴ந்ன த்³வேஷாத்³த⁴ர்மமுத்ஸ்ருʼஜேத்॥ 12-93-9 (68427) `அமாயயைவ வர்தேத ந ச ஸத்யம்ʼ த்யஜேத்³பு³த⁴:। த³மம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ச ஶீலம்ʼ ச க்ஷத்ரத⁴ர்மம்ʼ ப்ரஜாஹிதம்॥' 12-93-10 (68428) நாபத்ரபேத ப்ரஶ்னேஷு நாபி⁴பா⁴விகி³ரம்ʼ ஸ்ருʼஜேத்। ந த்வரேத ந சாஸூயேத்ததா² ஸங்க்³ருʼஹ்யதே பர:॥ 12-93-11 (68429) ப்ரியே நாதிப்⁴ருʼஶம்ʼ ஹ்ருʼஷ்யேத³ப்ரியே ந ச ஸஞ்ஜ்வரேத்। ந தப்யேத³ர்த²க்ருʼச்ச்²ரேஷு ப்ரஜாஹிதமனுஸ்மரன்॥ 12-93-12 (68430) ய: ப்ரியம்ʼ குருதே நித்யம்ʼ கு³ணதோ வஸுதா⁴தி⁴ப:। தஸ்ய கர்மாணி ஸித்³த்⁴யந்தி ந ச ஸந்த்யஜ்யதே ஶ்ரியா॥ 12-93-13 (68431) நிவ்ருʼத்தம்ʼ ப்ரதிகூலேப்⁴யோ வர்தமானமனுப்ரியே। ப⁴க்தம்ʼ ப⁴ஜேத ந்ருʼபதிஸ்தத்³வை வ்ருʼத்தம்ʼ ஸதாமிஹ॥ 12-93-14 (68432) அப்ரகீர்ணேந்த்³ரியக்³ராமமத்யந்தானுக³தம்ʼ ஶுசிம்। ஶக்தம்ʼ சைவானுரக்தம்ʼ ச யுஞ்ஜ்யான்மஹதி கர்மணி॥ 12-93-15 (68433) `ஶ்ரேயஸோ லக்ஷணம்ʼ சைதத்³விக்ரமோ யத்ர த்³ருʼஶ்யதே। கீர்திப்ரதா⁴நோ யஶ்ச ஸ்யாத்ஸமயே யஶ்ச திஷ்ட²தி। ஸமர்தா²ந்பூஜயேத்³யஶ்ச ந ச ஸ்பர்தே⁴த யஶ்சதை:॥ 12-93-16 (68434) ஏவமேதைர்கு³ணைர்யுக்தோ யோ(அ)னுரஜ்யதி பூ⁴மிபம்। ப⁴ர்துரர்தே²ஷ்வப்ரமத்தம்ʼ நியுஞ்ஜ்யாத³ர்த²கர்மணி॥ 12-93-17 (68435) மூட⁴மைந்த்³ரியகம்ʼ லுப்³த⁴மனார்யசரிதம்ʼ ஶட²ம்। அனதீதோபத⁴ம்ʼ ஹிம்ʼஸ்ரம்ʼ து³ர்பு³த்³தி⁴மப³ஹுஶ்ருதம்॥ 12-93-18 (68436) த்யக்தோபாத்தம்ʼ மத்³யரதம்ʼ த்³யூதஸ்த்ரீம்ருʼக³யாபரம்। கார்யே மஹதி யுஞ்ஜானோ ஹீயதே ந்ருʼபதி: ஶ்ரியா॥ 12-93-19 (68437) ரக்ஷிதாத்மா ச யோ ராஜா ரக்ஷ்யான்யஶ்சானுரக்ஷதி। ப்ரஜாஶ்ச தஸ்ய வர்த⁴ந்தே ஸுக²ம்ʼ ச மஹத³ஶ்னுதே॥ 12-93-20 (68438) யே கேசித்³பூ⁴மிபதய: ஸர்வாம்ʼஸ்தானந்வவேக்ஷயேத்। ஸுஹ்ருʼத்³பி⁴ரனபி⁴க்²யாதைஸ்தேன ராஜா ந ரிஷ்யதே॥ 12-93-21 (68439) அபக்ருʼத்ய ப³லஸ்த²ஸ்வ தூ³ரஸ்தோ²(அ)ஸ்மீதி நாஶ்வஸேத்। ஶ்யேனாபி⁴பதனைரேதே நிபதந்தி ப்ரமாத்³யத:॥ 12-93-22 (68440) த்³ருʼட⁴மூலஸ்த்வது³ஷ்டாத்மா விதி³த்வா ப³லமாத்மன:। அப³லானபி⁴யுஞ்ஜீத ந து யே ப³லவத்தரா:॥ 12-93-23 (68441) விக்ரமேண மஹீம்ʼ லப்³த்⁴வா ப்ரஜா த⁴ர்மேண பாலயேத்। ஆஹவே நித⁴னம்ʼ குர்யாத்³ராஜா த⁴ர்மபராயண:॥ 12-93-24 (68442) மரணாந்தமித³ம்ʼ ஸர்வம்ʼ நேஹ கிஞ்சித³னாமயம்। தஸ்மாத்³த⁴ர்மே ஸ்தி²தோ ராஜா ப்ரஜா த⁴ர்மேம பாலயேத்॥ 12-93-25 (68443) ரக்ஷாதி⁴கரணம்ʼ யுத்³த⁴ம்ʼ ததா² த⁴ர்மானுஶாஸனம்। மந்த்ரசிந்தா ஸுக²ம்ʼ காலே பஞ்சபி⁴ர்வர்த⁴தே மஹீ॥ 12-93-26 (68444) ஏதானி யஸ்ய கு³ப்தானி ஸ ராஜா ராஜஸத்தம। ஸததம்ʼ வர்தமானோ(அ)த்ர ராஜா பு⁴ங்க்தே மஹீமிமாம்॥ 12-93-27 (68445) நைதான்யேகேன ஶக்யானி ஸாதத்யேனானுவீக்ஷிதும்। ஏதேஷ்வாப்தான்ப்ரதிஷ்டா²ப்ய ராஜா பு⁴ங்க்தே சிரம்ʼ மஹீம்॥ 12-93-28 (68446) தா³தாரம்ʼ ஸம்ʼவிப⁴க்தாரம்ʼ மார்த³வோபக³தம்ʼ ஶுசிம்। அஸந்த்யக்தமனுஷ்யம்ʼ ச தம்ʼ ஜனா: குர்வதே ந்ருʼபம்॥ 12-93-29 (68447) யஸ்து நை:ஶ்ரேயஸம்ʼ ஶ்ருத்வா ஜ்ஞானம்ʼ தத்ப்ரதிபத்³யதே। ஆத்மனோ மதமுத்ஸ்ருʼஜ்ய தம்ʼ லோகோ(அ)னுவிதீ⁴யதே॥ 12-93-30 (68448) யோ(அ)ர்த²காமஸ்ய வசனம்ʼ ப்ராதிகூல்யான்ன ம்ருʼஷ்யதே। ஶ்ருʼணோதி ப்ரதிகூலானி ஸர்வதா³ விமனா இவ॥ 12-93-31 (68449) அக்³ராம்யசரிதாம்ʼ வ்ருʼத்திம்ʼ யோ ந ஸேவேத நித்யதா³। ஜிதானாமஜிதானாம்ʼ ச க்ஷத்ரத⁴ர்மாத³பைதி ஸ:॥ 12-93-32 (68450) [நிக்³ருʼஹீதாத³மாத்யாச்ச ஸ்த்ரீப்⁴யஶ்சைவ விஶேஷத:। பர்வதாத்³விஷமாத்³து³ர்கா³த்³த⁴ஸ்தினோ(அ)ஶ்வாத்ஸரீஸ்ருʼபாத்। ஏதேப்⁴யோ நித்யயுக்த: ஸன்ரக்ஷேதா³த்மானமேவ து॥] 12-93-33 (68451) முக்²யானமாத்யான்யோ ஹித்வா நிஹீனான்குருதே ப்ரியான்। ஸ வை வ்யஸனமாஸாத்³ய ஸாது⁴மார்க³ம்ʼ ந விந்த³தி॥ 12-93-34 (68452) ய: கல்யாணகு³ணாஞ்ஜ்ஞாதீன்ப்ரத்³வேஷான்னோ பு³பூ⁴ஷதி। அத்³ருʼடா⁴த்மா த்³ருʼட⁴க்ரோத⁴: நாஸ்யார்தோ² வஸதே(அ)ந்திகே॥ 12-93-35 (68453) அத² யோ கு³ணஸம்பன்னான்ஹ்ருʼத³யஸ்ய ப்ரியானபி। ப்ரியேண குருதே வஶ்யாம்ʼஶ்சிரம்ʼ யஶஸி திஷ்ட²தி॥ 12-93-36 (68454) நாகாலே ப்ரணயேத³ர்தா²ந்னாப்ரியே ஜாது ஸஞ்ஜ்வரேத்। ப்ரியே நாதிப்⁴ருʼஶம்ʼ துஷ்யேத்³யுஞ்ஜீதாரோக்³யகர்மணி॥ 12-93-37 (68455) கே வா(அ)னுரக்தா ராஜான: கே ப⁴யாத்ஸமுபாஶ்ரிதா:। மத்⁴யஸ்த²தோ³ஷா: கே சைஷாமிதி நித்யம்ʼ விசிந்தயேத்॥ 12-93-38 (68456) ந ஜாது ப³லவான்பூ⁴த்வா து³ர்ப³லே விஶ்வஸேத்க்வசித்। பா⁴ருண்ட³ஸத்³ருʼஶா ஹ்யேதே நிபதந்தி ப்ரமாத்³யத:॥ 12-93-39 (68457) அபி ஸர்வகு³ணைர்யுக்தம்ʼ ப⁴ர்தாரம்ʼ ப்ரியவாதி³ந। அபி⁴த்³ருஹ்யதி பாபாத்மா ந தஸ்மாத்³விஶ்வஸேஜ்ஜனான்॥ 12-93-40 (68458) ஏதத்³ராஜோபனிஷத³ம்ʼ யயாதி: ஸ்மாஹ நாஹுஷ:। மனுஷ்யவிஷயே யுக்தோ ஹந்தி ஶத்ரூன்ஸவாஸவான்॥ ॥ 12-93-41 (68459) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரினவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 93॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-93-1 யத்ர ராஷ்ட்ரே। ப்ரணயதே ஆரோபயதி॥ 12-93-2 அனுவர்தந்தே(அ)ன்யே॥ 12-93-3 ப்ரக்ருʼதி: ஸ்வத⁴ர்ம:। விஷம: குமார்க³:॥ 12-93-5 ஜித்தானாமாபன்னானாம்। அஜிதானாம்ʼ ஸ்வஸ்தா²நாம்॥ 12-93-6 க்ருʼதகல்யாணம்ʼ ப்ராகு³பகாரம்ʼ க்ருʼதவந்தம்॥ 12-93-12 ப்ரியம்ʼ ப்⁴ருʼத்யாதீ³நாம்॥ 12-93-17 அனுரஜ்யத்யனுரஞ்ஜயதி। ஏவமேவ கு³ணைர்யுக்தோ யோ ந ரக்ஷதி பூ⁴மிபம்। ப⁴ர்துரர்தே²ஷ்வஸூயந்தம்ʼ ந தம்ʼ யுஞ்ஜீத கர்மணி இதி ட³.த².பாட²:॥ 12-93-21 ஸுஹ்ருʼத்³பி⁴ஶ்சாரை:। அனபி⁴க்²யாதை: ஸ்வேஷாம்ʼ பரேஷாம்ʼ சாவிதி³தை:॥ 12-93-26 ரக்ஷாதி⁴கரணம்ʼ து³ர்கா³தி³। ஸுக²ம்ʼ ஸுக²ப்ரதா³நம்॥ 12-93-27 கு³ப்தானி முரக்ஷிதானி॥ 12-93-32 அக்³ராம்யைர்பு³த்³தி⁴மத்³பி⁴:। வ்ருʼத்திம்ʼ லாபோ⁴பாயம்॥ 12-93-41 ராஜோபனிஷத³ம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ ரஹஸ்யவித்³யாம்॥

12-94-0 (68460) வாமதே³வ உவாச। 12-94-0x (5585) அயுத்³தே⁴நைவ விஜயம்ʼ வர்த⁴யேத்³வஸுதா⁴தி⁴ப:। ஜக⁴ன்யமாஹுர்விஜயம்ʼ யுத்³தே⁴ந ச நராதி⁴ப॥ 12-94-1 (68461) ந சாப்யலப்³த⁴ம்ʼ லிப்ஸேத மூலே நாதித்³ருʼடே⁴ ஸதி। ந ஹி து³ர்ப³லமூலஸ்ய ராஜ்ஞோ லாபோ⁴ விவர்த⁴தே॥ 12-94-2 (68462) யஸ்ய ஸ்பீ²தோ ஜனபத³: ஸம்பன்னப்ரியராஜக:। ஸந்துஷ்ட: புஷ்டஸசிவோ த்³ருʼட⁴மூல: ஸ பார்தி²வ:॥ 12-94-3 (68463) யஸ்ய யோதா⁴: ஸுஸந்துஷ்டா: ஸ்வனுரக்தா: ஸுபூஜிதா:। அல்பேனாபி ஸ த³ண்டே³ந மஹீம்ʼ ஜயதி பார்தி²வ:॥ 12-94-4 (68464) `த³ண்டோ³ ஹி ப³லவான்யத்ர தத்ர ஸாம ப்ரயுஜ்யதே। ப்ரதா³நம்ʼ ஸாமபூர்வம்ʼ ச பே⁴த³மூலம்ʼ ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-94-5 (68465) த்ரயாணாம்ʼ விப²லம்ʼ கர்ம யதா³ பஶ்யேத பூ⁴மிப:। ரந்த்⁴ரம்ʼ ஜ்ஞாத்வா ததோ த³ண்ட³ம்ʼ ப்ரயுஞ்ஜீதாவிசாரயன்॥ 12-94-6 (68466) அபி⁴பூ⁴தோ யதா³ ஶத்ரு: ஶத்ருபி⁴ர்ப³லவத்தரை:। உபேக்ஷா தத்ர கர்தவ்யா வத்⁴யதா ப³லினாம்ʼ ப³லம்॥ 12-94-7 (68467) து³ர்ப³லோ ஹி மஹீபாலோ யதா³ ப⁴வதி பா⁴ரத। உபேக்ஷா தத்ர கர்தவ்யா சதுர்ணாமவிரோதீ⁴நி। உபாய: பஞ்சம: ஸோ(அ)பி ஸர்வேஷாம்ʼ ப³லவத்தர:॥ 12-94-8 (68468) பா⁴ர்க³வேண ச கீ³தானாம்ʼ ஶ்லோகானாம்ʼ கோஸலாதி⁴ப। விஜ்ஞாய தத்வம்ʼ தத்வஜ்ஞ தத்வதஸ்தத்கரிஷ்யதி॥ 12-94-9 (68469) யதி³ ரக்ஷ:பிஶாசேன ஹன்யதே யத்ரகுத்ரசித்। உபேக்ஷா தத்ர கர்தவ்யா வாச்யதாம்ʼ ப³லினாம்ʼ ப³லம்॥ 12-94-10 (68470) து³ர்ப³லோ(அ)பி மஹீபால ஶத்ரூணாம்ʼ ஶத்ருமுத்³த⁴ரேத்। பாத³லக்³நம்ʼ கரஸ்தே²ந கண்டகேனைவ கண்டகம்॥ 12-94-11 (68471) ஶடா²நாம்ʼ உசிவானாம்ʼ ச ம்லேச்சா²நாம்ʼ ச மஹீபதே। ஏஷ உக்த உபாயானாமுபேக்ஷா ப³லவத்தம॥ 12-94-12 (68472) அஶ்மனா நாஶயேல்லோஹம்ʼ லோஹேனாஶ்மானமேவ து। பி³ல்வானி வா பரைர்பி³ல்வைர்ம்லேச்சை²ர்ம்லேச்சா²ந்ப்ரஸாத³யேத்॥ 12-94-13 (68473) தா³ஸானாம்ʼ ச ப்ரத்³ருʼப்தானாமேததே³வ ஹி காரயேத்। சண்டா³லம்லேச்ச²ஜாதீனாம்ʼ த³ண்டே³நைவ நிவாரணம்। ஶடா²நாம்ʼ து³ர்வினீதைஶ்ச பூர்வமுக்தம்ʼ ஸமாசரேத்॥ 12-94-14 (68474) அந்த்யா: ஶடா²ஶ்ச ஸசிவாஸ்ததா² குப்³ராஹ்மணாத³ய:। உபாயை: பஞ்சபி⁴: ஸாத்⁴யாஶ்சதுர்வர்க³விரோதி⁴ந:॥ 12-94-15 (68475) பௌரஜானபதா³ யஸ்ய ஸ்வனுரக்தா அபீடி³தா:। ராஷ்ட்ரகர்மகரா ஹ்யேதே ராஷ்ட்ரஸ்ய ச விரோதி⁴ந:॥ 12-94-16 (68476) து³ர்வினீதா வினீதாஶ்ச ஸர்வே ஸாத்⁴யா: ப்ரயத்னத:। சண்டா³லம்லேச்ச²ஜாத்யாஶ்ச பாஷண்டா³ஶ்ச விகர்மிண:। ப³லினஶ்சாஶ்ரமாஶ்சைவ ததா² கா³யகனர்தகா:॥' 12-94-17 (68477) பௌரஜானபதா³ யஸ்ய பூ⁴தேஷு ச த³யாலவ:। ஸத⁴னா தா⁴ந்யவந்தஶ்ச த்³ருʼட⁴மூல: ஸ பார்தி²வ:॥ 12-94-18 (68478) ப்ரதாபகாலமதி⁴கம்ʼ யதா³ மன்யேத சாத்மன:। ததா³ லிப்ஸேத மேதா⁴வீ பரபூ⁴மித⁴னான்யுத॥ 12-94-19 (68479) போ⁴கே³ஷூத³யமானஸ்ய பூ⁴தேஷு ச த³யாவத:। வர்த⁴தே த்வரமாணஸ்ய விஷயோ ரக்ஷிதாத்மன:॥ 12-94-20 (68480) தக்ஷேதா³த்மானமேவம்ʼ ஸ வனம்ʼ பரஶுனா யதா²। ய: ஸம்யக்³வர்தமானேஷு ஸ்வேஷு மித்²யா ப்ரவர்ததே॥ 12-94-21 (68481) நைவ த்³விஷந்தோ ஹீயந்தே ராஜ்ஞோ நித்யமனிக்⁴நத:। க்ரோத⁴ம்ʼ நிஹந்தும்ʼ யோ வேத³ தஸ்ய த்³வேஷ்டா ந வித்³யதே॥ 12-94-22 (68482) யதா³ர்யஜனவித்³விஷ்டம்ʼ கர்ம தன்னாசரேத்³பு³த⁴:। யத்கல்யாணமபி⁴த்⁴யாயேத்தத்ராத்மானம்ʼ நியோஜயேத்॥ 12-94-23 (68483) நைவமன்யே(அ)வஜானந்தி நாத்மனா பரிதப்யதே। க்ருʼத்யஶேஷேண யோ ராஜா ஸுகா²ந்யனுபு³பூ⁴ஷதி॥ 12-94-24 (68484) இத³ம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ மனுஷ்யேஷு வர்ததே யோ மஹீபதி:। உபௌ⁴ லோகௌ வினிர்ஜித்ய விஜயே ஸம்ப்ரதிஷ்ட²தே॥ 12-94-25 (68485) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-94-26x (5586) இத்யுக்தோ வாமதே³வேன ஸர்வம்ʼ தத்க்ருʼதவான்ன்ருʼப:। ததா² குர்வம்ʼஸ்த்வமப்யேதௌ லோகௌஜேதா ந ஸம்ʼஶய:॥ ॥ 12-94-26 (68486) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுர்னவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 94॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-94-2 நாதித்³ருʼடே⁴ அனதித்³ருʼடே⁴॥ 12-94-4 த³ண்டே³ந ஸைன்யேன॥ 12-94-24 க்ருʼத்யஶேஷேண பரக்ருʼத்யம்ʼ கார்ஸ்த்ன்யேன ந ஸமாபயேத்। ஸமாபிதே து பரோ(அ)வம்ருʼன்யதே ஸ்வஸ்ய ச தாபோ ப⁴வதீத்யர்த²:॥ 12-94-26 ந்ருʼபோ வஸுமனா:॥

12-95-0 (68487) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-95-0x (5587) அத² யோ விஜிகீ³ஷேத க்ஷத்ரிய: க்ஷத்ரியம்ʼ யுதி⁴। கஸ்தஸ்ய விஜயே த⁴ர்மோ ஹ்யேதம்ʼ ப்ருʼஷ்டோ ப்³ரவீஹி மே॥ 12-95-1 (68488) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-95-2x (5588) ஸஸஹாயோ(அ)ஸஹாயோ வா ராஷ்ட்ரமாக³ம்ய பூ⁴மிப:। ப்³ரூயாத³ஹம்ʼ யோ ராஜேதி ரக்ஷிஷ்யாமி ச வ: ஸதா³॥ 12-95-2 (68489) மம த⁴ர்மப³லிம்ʼ த³த்த கிம்ʼவா மாம்ʼ ப்ரதிபத்ஸ்யத²। தே சோக்தமாக³தம்ʼ தத்ர க்⁴ருʼணீயு: குஶலம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-95-3 (68490) தே சேத³க்ஷத்ரியா: ஸந்தோ விருத்⁴யேரன்கத²ஞ்சன। ஸர்வோபாயைர்னியந்தவ்யா விகர்மஸ்தா² நராதி⁴ப॥ 12-95-4 (68491) அஶஸ்த்ரம்ʼ க்ஷத்ரியம்ʼ மத்வா ஶஸ்த்ரம்ʼ க்³ருʼஹ்ணாத்யதா²பர:। த்ராணாயாப்யஸமர்த²ம்ʼ தம்ʼ மன்யமானமதீவ ச॥ 12-95-5 (68492) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-95-6x (5589) அத²: ய: க்ஷத்ரியோ ராஜா க்ஷத்ரியம்ʼ ப்ரத்யுபாவ்ரஜேத்। கத²ம்ʼ ஸம்ப்ரதியோத்³த⁴வ்யஸ்தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-95-6 (68493) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-95-7x (5590) நாஸன்னஹ்யோ நாகவசோ யோத்³த⁴வ்ய: க்ஷத்ரியோ ரணே। ஏக ஏகேன பா⁴வ்யஶ்ச விஸ்ருʼஜேதி க்ஷிபாமி ச॥ 12-95-7 (68494) ஸ சேத்ஸன்னத்³த⁴ ஆக³ச்சே²த்ஸன்னத்³த⁴வ்யம்ʼ ததோ ப⁴வேத்। ஸ சேத்ஸஸைன்ய ஆக³ச்சே²த்ஸஸைன்யஸ்தமதா²ஹ்வயேத்॥ 12-95-8 (68495) ஸ சேன்னிக்ருʼத்யா யுத்⁴யேத நிக்ருʼத்யா ப்ரதியோத⁴யேத்। அத² சேத்³த⁴ர்மதோ யுத்⁴யேத்³த⁴ர்மேணைவ நிவாரயேத்॥ 12-95-9 (68496) நாஶ்வேன ரதி²நம்ʼ யாயாது³தி³யாத்³ரதி²நம்ʼ ரதீ²। வ்யஸனே ந ப்ரஹர்தவ்யம்ʼ ந பீ⁴தாய ஜிதாய ச॥ 12-95-10 (68497) நேஷுர்லிப்தோ ந கர்ணீ ஸ்யாத³ஸதாமேததா³யுத⁴ம்। யதா²ர்த²மேவ யோத்³த⁴வ்யம்ʼ ந க்ருத்³த்⁴யேத ஜிகா⁴ம்ʼஸத:॥ 12-95-11 (68498) `நாஸ்த்யேகஸ்ய க³ஜோ யுத்³தே⁴ க³ஜஶ்சேகஸ்ய வித்³யதே। ந பதா³திர்க³ஜம்ʼ யுத்⁴யேன்ன க³தேன பதா³தினம்॥ 12-95-12 (68499) ஹஸ்தினா யோத⁴யேன்னாக³ம்ʼ கதா³சிச்சி²க்ஷிதோ ஹய:। தி³வ்யாஸ்த்ரப³லஸம்பன்ன: காமம்ʼ யுத்⁴யேத ஸர்வதா³। நாகே³ பூ⁴மௌ ஸமே சைவ ரதே²நாஶ்வேன வா புன:॥ 12-95-13 (68500) ராமராவணயோர்யுத்³தே⁴ ஹரயோ வை பதா³தய:। லக்ஷ்மணஶ்ச மஹாபா⁴க³ஸ்ததா² ராஜன்விபீ⁴ஷண:॥ 12-95-14 (68501) ராவணஸ்யாந்தகாலே ச ரதே²நைந்த்³ரேண ராத⁴வ:। நிஜகா⁴ந து³ராசாரம்ʼ ராவணம்ʼ பாபகாரிணம்॥ 12-95-15 (68502) தி³வ்யாஸ்த்ரப³லஸம்பன்னே ஸர்வமேதத்³விதீ⁴யதே। தே³வாஸுரேஷு ஸர்வேஷு த்³ருʼஷ்டமேதத்புராதனை:॥' 12-95-16 (68503) [ஸாதூ⁴நாம்ʼ து யதா³ பே⁴தா³த்ஸாது⁴ஶ்சேத்³வ்யஸனீ ப⁴வேத்।] நிஷ்ப்ராணோ நாபி⁴ஹந்தவ்யோ நானபத்ய: கத²ஞ்சன। ப⁴க்³நஶஸ்த்ரோ விபன்னஶ்ச க்ருʼத்தஜ்யோ ஹதவாஹன:। 12-95-17 (68504) சிகித்ஸ்ய: ஸ்யாத்ஸ்வவிஷயே ப்ராப்யோ வா ஸ்வக்³ருʼஹே ப⁴வேத்। நிர்வ்ரணஶ்ச ஸ போ⁴க்தவ்ய ஏஷ த⁴ர்ம: ஸனாதன:॥ 12-95-18 (68505) தஸ்மாத்³த⁴ர்மேண யோத்³த⁴வ்யமிதி ஸ்வாயம்பு⁴வோ(அ)ப்³ரவாத்। ஸத்ஸு நித்ய: ஸதாம்ʼ த⁴ர்மஸ்தமாஸ்தா²ய ந நாஶயேத்॥ 12-95-19 (68506) யோ வை ஜயத்யத⁴ர்மேண க்ஷத்ரியோ த⁴ர்மஸங்க³ர:। ஆத்மானமாத்மனா ஹந்தி பாபோ நிக்ருʼதிஜீவன:॥ 12-95-20 (68507) கர்ம சைதத³ஸாதூ⁴நாம்ʼ ஸாதூ⁴ந்யோ(அ)ஸாது⁴நா ஜயேத்। த⁴ர்மேண நித⁴னம்ʼ ஶ்ரேயோ ந ஜய: பாபகர்மணா॥ 12-95-21 (68508) நாத⁴ர்மஶ்சரிதோ ராஜன்ஸத்³ய: ப²லதி கௌ³ரிவ। மூலானி ச ப்ரஶாகா²ஶ்ச த³ஹன்ஸமதி⁴க³ச்ச²தே॥ 12-95-22 (68509) பாபேன கர்மணா வித்தம்ʼ லப்³த்⁴வா பாப: ப்ரஹ்ருʼஷ்யதி। ஸ வர்த⁴மானஸ்தேனைவ பாப: பாபே ப்ரஸஜ்ஜதி॥ 12-95-23 (68510) ந த⁴ர்மோ(அ)ஸ்தீதி மன்வான: ஶுசீனவஹஸன்னிவ। அஶ்ரத்³த³தா⁴நஶ்ச ப⁴வேத்³வினாஶமுபக³ச்ச²தி ஸ ப³த்³தோ⁴ வாருணை: பாஶைரமர்த்யைரவமன்யதே। 12-95-24 (68511) மஹாத்³ருʼதிரிவாத்⁴மாத: ஸ்வக்ருʼதேனைவ வர்த⁴தே। தத: ஸமூலோ ஹ்ரியதே நதீ³கூலாதி³வ த்³ருமா॥ 12-95-25 (68512) அதை²நமபி⁴நிந்த³ந்தி பி⁴ந்னம்ʼ கும்ப⁴மிவாஶ்யானி। தஸ்மாத்³த⁴ர்மேண விஜயம்ʼ கோஶம்ʼ லிப்ஸேத பூ⁴மிப:॥ ॥ 12-95-26 (68513) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சனவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 95॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-95-2 ராஷ்ட்ரம்ʼ பரகீயம்॥ 12-95-5 த்ராணாயாப்யஸமர்த²ம்ʼ பரம்ʼ சாதீவ மன்யமானம்ʼ க்ஷத்ரியமஶஸ்த்ரம்ʼ ஜ்ஞாத்வா(அ)பரோ ஹீனோ(அ)பி ஶஸ்த்ரம்ʼ க்³ருʼஹ்ணாதி॥ 12-95-11 லிப்தோ விவதி³க்³த⁴:। கர்ணீ ருʼஜு: ப்ரதீபகண்டக:॥ 12-95-25 மஹாத்³ருʼதிர்மஹாம்ʼஶ்சர்மகோஶ:। ஆத்⁴மாதோ வாயுனா பூரித:॥

12-96-0 (68514) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-96-0x (5591) நாத⁴ர்மேண மஹீம்ʼ ஜேதும்ʼ லிப்ஸேத ஜக³தீபதி:। அத⁴ர்மவிஜயம்ʼ லப்³த்⁴வா கோ நு மன்யேத பூ⁴மிப:॥ 12-96-1 (68515) அத⁴ர்மயுக்தோ விஜயோ ஹ்யத்⁴ருவோ(அ)ஸ்வர்க்³ய ஏவ ச। பாதயத்யேவ ராஜானம்ʼ மஹீம்ʼ ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-96-2 (68516) விஶீர்ணகவசம்ʼ சைவ தவாஸ்மீதி ச வாதி³நம்। க்ருʼதாஞ்ஜலிம்ʼ ந்யஸ்தஶஸ்த்ரம்ʼ க்³ருʼஹீத்வா ந விஹிம்ʼஸயேத்॥ 12-96-3 (68517) ப³லேன விஜிதோ யஶ்ச ந தம்ʼ யுத்⁴யேத பூ⁴மிப:। ஸம்ʼவத்ஸரம்ʼ விப்ரணயேத்தஸ்மாஜ்ஜாத: புனர்ப⁴வேத்॥ 12-96-4 (68518) நார்வாக்ஸம்ʼவத்ஸராத்கன்யா ப்ரஷ்டவ்யா விக்ரமாஹ்ருʼதா। ஏவமேவ த⁴னம்ʼ ஸர்வம்ʼ யச்சான்யத்ஸஹஸா ஹ்ருʼதம்॥ 12-96-5 (68519) ந து வத்⁴யே த⁴னம்ʼ திஷ்டே²த்பிபே³யுர்ப்³ராஹ்மணா: பய:। யுஞ்ஜீரன்னப்யனடு³ஹ: க்ஷந்தவ்யம்ʼ வா புனர்ப⁴வேத்॥ 12-96-6 (68520) ராஜ்ஞா ராஜைவ யோத்³த⁴வ்யஸ்ததா² த⁴ர்மோ விதீ⁴யதே। நான்யோ ராஜானமப்⁴யஸ்யேத³ராஜன்ய: கத²ஞ்சன॥ 12-96-7 (68521) அனீகயோ: ஸம்ʼஹதயோர்யதீ³யாத்³ப்³ராஹ்மணோ(அ)ந்தரா। ஶாந்திமிச்ச²ன்னுப⁴யதோ ந யோத்³த⁴வ்யம்ʼ ததா³ ப⁴வேத்॥ 12-96-8 (68522) மர்யாதா³ம்ʼ ஶாஶ்வதீம்ʼ பி⁴ந்த்³யாத்³ப்³ராஹ்மணம்ʼ யோ(அ)பி⁴லங்க⁴யேத்। அத² சேல்லங்க⁴யேதே³வ மர்யாதா³ம்ʼ க்ஷத்ரியப்³ருவ:। அஸங்க்²யேபததூ³ர்த்⁴வம்ʼ ஸ்யாத³னாதே³யஶ்ச ஸம்ʼஸதி³॥ 12-96-9 (68523) யஸ்து த⁴ர்மவிலோபேன மர்யாதா³பே⁴த³னேன ச। தாம்ʼ வ்ருʼத்திம்ʼ நானுவர்தேத விஜிகீ³ஷுர்மஹீபதி:॥ 12-96-10 (68524) த⁴ர்மலப்³தா⁴த்³தி⁴ விஜயால்லாப⁴: கோ(அ)ப்⁴யதி⁴கோ ப⁴வேத்॥ 12-96-11 (68525) ஸஹஸா ந்யாய்யபூ⁴தானி க்ஷிப்ரமேவ ப்ரஸாத³யேத்। ஸாந்த்வேன போ⁴க³தா³நேன ஸ ராஜ்ஞாம்ʼ பரமோ நய:॥ 12-96-12 (68526) பு⁴ஜ்யமானா ஹ்யபோ⁴கே³ந ஸ்வராஷ்ட்ராத³பி⁴தாபிதா:। அமித்ரான்பர்யுபாஸீரன்வ்யஸனௌக⁴ப்ரதீக்ஷிண:॥ 12-96-13 (68527) அமித்ரோபக்³ரஹம்ʼ சாஸ்ய தே குர்யு: க்ஷிப்ரமாபதி³। ஸந்துஷ்டா: ஸர்வதோ ராஜன்ராஜவ்யஸனகாங்க்ஷிண:॥ 12-96-14 (68528) நாமித்ரோ வினிகர்தவ்யோ நாதிச்சே²த்³ய: கத²ஞ்சன। ஜீவிதம்ʼ ஹ்யப்யதிச்சி²ந்ன: ஸந்த்யஜேதே³கதா³ நர:॥ 12-96-15 (68529) அல்பேனாபி ச ஸம்ʼயுக்தஸ்துஷ்யதே நாபராதி⁴த:। ஶுத்³த⁴ம்ʼ ஜீவிதமேவாபி தாத்³ருʼஶோ ப³ஹுமன்யதே॥ 12-96-16 (68530) யஸ்ய ஸ்பீ²தோ ஜனபத³: ஸம்பன்ன: ப்ரியராஜக:। ஸந்துஷ்டப்⁴ருʼத்யஸசிவோ த்³ருʼட⁴மூல: ஸ பார்தி²வ:॥ 12-96-17 (68531) ருʼத்விக்புரோஹிதாசார்யா யே சான்யே ஶ்ருதஸத்தமா:। பூஜார்ஹா: பூஜிதா யஸ்ய ஸ வை லோகவிது³ச்யதே॥ 12-96-18 (68532) ஏதேனைவ ச வ்ருʼத்தேன மஹீம்ʼ ப்ராப ஸுரோத்தம:। அன்யே(அ)பி சைவ விஜயம்ʼ விஜிகீ³ஷந்தி பார்தி²வா:॥ 12-96-19 (68533) பூ⁴மிவர்ஜம்ʼ த⁴னம்ʼ ராஜா ஜித்வா ராஜன்மஹாஹவே। அபி சான்னோஷதீ⁴: ஶஶ்வதா³ஜஹார ப்ரதர்த³ன:॥ 12-96-20 (68534) அக்³ரிஹோத்ராக்³நிஶேஷம்ʼ ச ஹவிர்போ⁴ஜனமேவ ச। ஆஜஹார தி³வோதா³ஸஸ்ததோ விப்ரக்ருʼதோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-96-21 (68535) ஸராஜகானி ராஷ்ட்ராணி நாபா⁴கோ³ த³க்ஷிணாம்ʼ த³தௌ³। அன்யத்ர ஶ்ரோத்ரியஸ்வாச்ச தாபஸார்தா²ச்ச பா⁴ரத॥ 12-96-22 (68536) உச்சாவசானி வித்தானி த⁴ர்மஜ்ஞானாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஆஸன்ராஜ்ஞாம்ʼ புராணானாம்ʼ ஸர்வம்ʼ தன்மம ரோசதே॥ 12-96-23 (68537) ஸர்வவித்³யாதிரேகேண ஜயமிச்சே²ந்மஹீபதி:। ந மாயயா ந த³ம்பே⁴ந ய இச்சே²த்³பூ⁴திமாத்மன:॥ ॥ 12-96-24 (68538) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷண்ணவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 96॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-96-4 --ணயேத்³தா³ஸோ(அ)ஸ்மீதி வதே³தி தம்ʼ ஶிக்ஷயேத்। தத: ஸம்ʼவத்ஸராதூ³த்⁴வரா ஏவா(அ)ப்³ருவன்னபி ததோ ஜாதோ ஜேது: புத்ரஏவ ப⁴வேத்। ததஶ்ச மோக்தவ்ய இத்யர்த²:॥ 12-96-5 நஶ்வ ஸம்ʼவத்ஸரம்ʼ கன்யா: ஸ்ப்ரஷ்டவ்யா: ஸஹஸாஹ்ருʼதா: இதி ட³. பாட²:॥ 12-96-7 அப்⁴யஸ்யேத³பி⁴முக²ம்ʼ ஶஸ்த்ரம்ʼ க்ஷிபேத்॥ 12-96-9 க்ஷத்ரியப்³ருவ: க்ஷத்ரியாத⁴ம:॥ 12-96-10 அஸங்க்²யேய: க்ஷத்ரியேஷு ந க³ணனீய:॥ 12-96-14 அமித்ரோபக்³ரஹம்ʼ தத்³வைரிணாமானுகூல்யம்। தே ப³லாத்³பு⁴ஜ்யமானா:॥ 12-96-15 வினிகர்தவ்யோ நிக்ருʼத்ய வஞ்சயிதவ்ய:॥ 12-96-21 அக்³நிஶேஷம்ʼ யஜ்ஞாங்க³பூ⁴தம்ʼ ஹவி:। போ⁴ஜனம்ʼ ஸித்³தா⁴ந்னம்। ஏதன்ன ஹர்தவ்யமித்யர்த²:। விப்ரக்ருʼதோ வஞ்சித:॥ 12-96-23 ராஜ்ஞா ஸர்வம்ʼ ஹர்தவ்யமித்யர்த²:॥

12-97-0 (68539) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-97-0x (5592) க்ஷத்ரத⁴ர்மாத்³தி⁴ பாபீயான்ன த⁴ர்மோ(அ)ஸ்தி நராதி⁴ப। அபயானே ச யுத்³தே⁴ ச ராஜா ஹந்தி மஹாஜனம்॥ 12-97-1 (68540) அத² ஸ்ம கர்மணா கேன லோகாஞ்ஜயதி பார்தி²வ:। வித்³வஞ்ஜிஜ்ஞாஸமானாய ப்ரப்³ரூஹி ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-97-2 (68541) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-97-3x (5593) நிக்³ரஹேண ச பாபானாம்ʼ ஸாதூ⁴நாம்ʼ ஸங்க்³ரஹேண ச। யஜ்ஞைர்தா³நைஶ்ச ராஜானோ ப⁴வந்தி ஶுசயோ(அ)மலா:॥ 12-97-3 (68542) உபருந்த⁴ந்தி ராஜானோ பூ⁴தானி விஜயார்தி²ந:। த ஏவ விஜயம்ʼ ப்ராப்ய வர்த⁴யந்தி புன: ப்ரஜா:॥ 12-97-4 (68543) அபவித்⁴யந்தி பாபானி தா³நயஜ்ஞதபோப³லை:। அனுக்³ரஹேண பூ⁴தானாம்ʼ புண்யமேஷாம்ʼ விவர்த⁴தே॥ 12-97-5 (68544) யதை²வ க்ஷேத்ரனிர்யாதா நிர்யாதம்ʼ க்ஷேத்ரமேவ ச। ஹினஸ்தி தா⁴ந்யகக்ஷம்ʼ ச ந ச தா⁴ந்யம்ʼ வினஶ்யதி॥ 12-97-6 (68545) ஏவம்ʼ ஶஸ்த்ராணி முஞ்சந்தோ க்⁴நந்தி வத்⁴யானநேகதா⁴। தஸ்யைஷா நிஷ்க்ருʼதிர்த்³ருʼஷ்டா பூ⁴தானாம்ʼ பா⁴வனம்ʼ புன:॥ 12-97-7 (68546) யோ பூ⁴தானி ஸதா³(அ)னர்தா²த்³வதா⁴த்க்லேஶாச்ச ரக்ஷதி। த³ஸ்யுப்⁴ய: ப்ராணதா³நாத்ஸ த⁴னத³: ஸுக²தோ³ விராட்॥ 12-97-8 (68547) ஸ ஸர்வயஜ்ஞாரீஜானோ ராஜா(அ)தா²ப⁴யத³க்ஷிணை:। அனுபூ⁴யேஹ ப⁴த்³ராணி ப்ராப்னோதீந்த்³ரஸலோகதாம்॥ 12-97-9 (68548) ப்³ராஹ்மணார்தே² ஸமுத்பன்னே யோ(அ)பி⁴நிஷ்பத்ய யுத்⁴யதி। ஆத்மானம்ʼ யூபமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ஸ யஜ்ஞோ(அ)னந்தத³க்ஷிண:॥ 12-97-10 (68549) அபீ⁴தோ விகிரஞ்ஶத்ரூன்ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய ஶராம்ʼஸ்ததா²। ந தஸ்மாந்த்ரித³ஶா: ஶ்ரேயோ பு⁴வி பஶ்யந்தி கிஞ்சன॥ 12-97-11 (68550) தஸ்ய ஶஸ்த்ராணி யாவந்தி த்வசம்ʼ பி⁴ந்த³ந்தி ஸம்ʼயுகே³। தாவத: ஸோ(அ)ஶ்னுதே லோகான்ஸர்வகாமது³ஹோ(அ)க்ஷயான்॥ 12-97-12 (68551) யத³ஸ்ய ருதி⁴ரம்ʼ கா³த்ராதா³ஹவே ஸம்ப்ரவர்ததே। ஸஹ தேனைவ ஸ்ராவேண ஸர்வபாபை: ப்ரமுச்யதே॥ 12-97-13 (68552) யானி து³:கா²நி ஸஹதே ப்ராணானாமதிபாதனே। ந தபோ(அ)ஸ்தி ததோ பூ⁴ய இதி த⁴ர்மவிதோ³ விது³:॥ 12-97-14 (68553) ப்ருʼஷ்ட²தோ பீ⁴ரவ: ஸங்க்²யே வர்தந்தே த⁴ர்மபூருஷா:। ஶூராச்ச²ரணமிச்ச²ந்த: பர்ஜன்யாதி³வ ஜீவனம்॥ 12-97-15 (68554) யதி³ ஶூரம்ʼ ததா² க்ஷேமே ப்ரதீக்ஷேரன்யதா² ப⁴யே। ப்ரதிரூபம்ʼ ஜனா: குர்யுர்ன ச தத்³வர்ததே ததா²॥ 12-97-16 (68555) யதி³ தே க்ருʼதமாஜ்ஞாய நமஸ்குர்யு: ஸதை³வ தம்। யுக்தம்ʼ ந்யாய்யம்ʼ ச குர்யுஸ்தே ந ச தத்³வர்ததே ததா²॥ 12-97-17 (68556) புருஷாணாம்ʼ ஸமானானாம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே மஹத³ந்தரம்। ஸங்க்³ராமே(அ)னீகவேலாயாமுத்க்ருʼஷ்டேஷு பதத்ஸு ச॥ 12-97-18 (68557) பதத்யபி⁴முக²ம்ʼ ஶூர: பரான்பீ⁴ரு: பலாயதே। ஆஸ்தா²ய ஸ்வர்க்³யமத்⁴வானம்ʼ ஸஹாயான்விஷமே த்யஜன்॥ 12-97-19 (68558) மா ஸ்ம தாம்ʼஸ்தாத்³ருʼஶாம்ʼஸ்தாத ஜனிஷ்டா(அ)த⁴ர்மபூருஷான்॥ 12-97-20 (68559) யே ஸஹாயான்ரணே ஹித்வா ஸ்வஸ்திமந்தோ க்³ருʼஹான்யயு:। அஸ்வஸ்தி தேப்⁴ய: குர்வந்தி தே³வா இந்த்³ரபுரோக³மா:॥ 12-97-21 (68560) த்யாகே³ந ய: ஸஹாயானாம்ʼ ஸ்வான்ப்ராணாம்ʼஸ்த்ராதுமிச்ச²தி। தம்ʼ ஹன்யு: காஷ்ட²லோஹைர்வா த³ஹேயுர்வா கடாக்³நினா। பஶுவன்மாரயேயுர்வா க்ஷத்ரியா யே ஸ்யுரீத்³ருʼஶா:॥ 12-97-22 (68561) அத⁴ர்ம: க்ஷத்ரியஸ்யைஷ யச்ச²ய்யாமரணம்ʼ ப⁴வேத்। விஸ்ருʼஜஞ்ஶ்லேஷ்மபித்தானி க்ருʼபணம்ʼ பரிதே³வயன்॥ 12-97-23 (68562) அவிக்ஷதேன தே³ஹேன ப்ரலயம்ʼ யோ(அ)தி⁴க³ச்ச²தி। க்ஷத்ரியோ நாஸ்ய தத்கர்ம ப்ரஶம்ʼஸந்தி புராவித³:॥ 12-97-24 (68563) ந க்³ருʼஹே மரணம்ʼ தாத க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ப்ரஶஸ்யதே। ஶௌண்டீ³ராணாமஶௌண்டீ³ர்யமத⁴ர்மம்ʼ க்ருʼபணம்ʼ ச தத்॥ 12-97-25 (68564) இத³ம்ʼ க்ருʼச்ச்²ரமஹோ து³:க²ம்ʼ பாபீய இதி நிஷ்டனந்। ப்ரதித்⁴வஸ்தமுக²: பூதிரமாத்யானநுஶோசயன்॥ 12-97-26 (68565) அரோகா³ணாம்ʼ ஸ்ப்ருʼஹயதே முஹுர்ம்ருʼத்யுமபீச்ச²தி। வீரோ த்³ருʼப்தோ மனஸ்வீ ச நேத்³ருʼஶம்ʼ ம்ருʼத்யுமர்ஹதி॥ 12-97-27 (68566) ரணேஷு கத³னம்ʼ க்ருʼத்வா ஸுஹ்ருʼத்³பி⁴: ப்ரதிபூஜித। தீக்ஷ்ணை: ஶஸ்த்ரைரபி⁴க்லிஷ்ட: க்ஷத்ரியோ முத்யுமர்ஹதி॥ 12-97-28 (68567) ஶூரோ ஹி ஸத்வமன்யுப்⁴யாமாவிஷ்டோ யுத்⁴யதே மஶம்। க்ருʼத்யமானானி கா³த்ராணி பரைர்னைவாவபு³த்⁴யதே॥ 12-97-29 (68568) ஸ ஸங்க்²யே நித⁴னம்ʼ ப்ராப்ய ப்ரஶஸ்தம்ʼ லோகபூஜிதம்। ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ விபுலம்ʼ ப்ராப்ய ஶக்ரஸ்யைதி ஸலோகதாம்॥ 12-97-30 (68569) ஸர்வோபாயை ரணமுக²மாதிஷ்ட²ம்ʼஸ்த்யக்தஜீவித:। ப்ராப்னோதீந்த்³ரஸ்ய ஸாலோக்யம்ʼ ஶூர: ப்ருʼஷ்ட²மத³ர்ஶயன்॥ 12-97-31 (68570) யத்ரயத்ர ஹத: ஶூர: ஶத்ருபி⁴: பரிவாரித:। அக்ஷயாம்ʼல்லப⁴தே லோகான்யதி³ தை³ந்யம்ʼ ந ஸேவதே॥ ॥ 12-97-32 (68571) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தனவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 97॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-97-1 மஹாஜனம்ʼ கடகாஶ்ரிதம்ʼ வைஶ்யாதி³ஜனம்॥ 12-97-2 கேன தத்³வத⁴ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ க்ருʼத்வா புண்யப²லமாப்னோதீத்யர்த²:॥ 12-97-4 உபருந்த⁴ந்தி பீட³யந்தி॥ 12-97-5 அபவித்⁴யந்தி தூ³ரீகுர்வந்தி॥ 12-97-6 நிர்யாதா த்ருʼணாத்³யபனயேன ஶோத⁴க:। கக்ஷம்ʼ த்ருʼணம்ʼ। க்ஷேத்ரனிர்வாஹோ நிர்த³ஹேத்க்ஷேத்ரமேகதா³ இதி த³. பாட²:॥ 12-97-7 பா⁴வனம்ʼ வர்த⁴னம்। பாவனம்ʼ மஹதி³தி த³. பாட²:॥ 12-97-10 ஆத்மானம்ʼ தே³ஹயூபம்ʼ யஜ்ஞஸ்தம்ப⁴ம்ʼ உத்ஸ்ருʼஜ்ய உச்ச்²ரித்ய। யஜ்ஞோ யுத்³த⁴யஜ்ஞ:॥ 12-97-18 அனீகவேலாயாம்ʼ அனீகானாம்ʼ ஸங்க⁴ட்டகாலே॥ 12-97-19 விஷமே ப்ராணஸங்கடே த்யஜன் பீ⁴ருரிதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-97-22 தே த்ருʼணமயே கடே ப³த்³த்⁴வா த³ஹனம்ʼ கடாக்³நினா தா³ஹ:॥ 12-97-25 ஶௌண்·டீ³ராணாம்ʼ ஶூரத்வாபி⁴மானவதாம்॥ 12-97-26 நிஷ்டனஞ்ஶப்³த³ம்ʼ குர்வன்। பூதி: து³ர்க³ந்தி⁴:। அமாத்யான்புத்ரான்॥

12-98-0 (68572) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-98-0x (5594) கே லோகா யுத்⁴யமானானாம்ʼ ஶூராணாமனிவர்தினாம்। ப⁴வந்தி நித⁴னம்ʼ ப்ராப்ய தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-98-1 (68573) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-98-2x (5595) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। அம்ப³ரீபஸ்ய ஸம்ʼவாத³மிந்த்³ரஸ்ய ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-98-2 (68574) அம்ப³ரீஷோ ஹி நாபா⁴க³: ஸ்வர்க³ம்ʼ க³த்வா ஸுது³ர்லப⁴ம்। த³த³ர்ஶ ஸுர--கஸ்த²ம்ʼ ஶக்ரேண ஸசிவை: ஸஹ॥ 12-98-3 (68575) ஸர்வதேஜோமயம்ʼ தி³வ்யம்ʼ விமானவரமாஸ்தி²தம்। உ---க³ச்ச²ந்தம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ ஸேனாபதிம்ʼ ஶுப⁴ம்॥ 12-98-4 (68576) ஸ த³ஷ்ட்வாபரி க³ச்ச²ந்தம்ʼ ஸேனாபதிமுதா³ரதீ⁴:। `ஶூரஸ்தா²நமனுப்ராப்தம்ʼ ஸுதே³வம்ʼ நாம நாமத:।' ருʼத்³தி⁴ம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸுதே³வஸ்ய விஸ்மித: ப்ராஹ வாஸவம்॥ 12-98-5 (68577) அம்ப³ரீப உவாச। 12-98-6x (5596) ஸாக³ராந்தாம்ʼ மஹீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாமனுஶாஸ்ய யதா²விதி⁴। சாதுர்வர்ண்யே யதா²ஶாஸ்த்ரம்ʼ ப்ரவ்ருʼத்தோ த⁴ர்மகாம்யயா॥ 12-98-6 (68578) ப்³ரஹ்மசர்யேண கோ⁴ரேண கு³ர்வாசாரேண ஸேவயா। வேதா³நதீ⁴த்ய த⁴ர்மேண ராஜஶாஸ்த்ரம்ʼ ச கேவலம்॥ 12-98-7 (68579) அதிதீ²நன்னபானேன பித்ரூʼம்ʼஶ்ச ஸ்வத⁴யா ததா²। ருʼஷீன்ஸ்வாத்⁴யாயதீ³க்ஷாபி⁴ர்தே³வான்யஜ்ஞைரனுத்தமை:॥ 12-98-8 (68580) க்ஷத்ரத⁴--ஸ்தி²தோ பூ⁴த்வா யதா²ஶாஸ்த்ரம்ʼ யதா²விதி⁴। உதீ³க்ஷமாண: ப்ருʼதனாம்ʼ ஜயாமி யுதி⁴ வாஸவ॥ 12-98-9 (68581) தே³--ஜ ஸுதே³வோ(அ)யம்ʼ மம ஸேனாபதி: புரா। ஆஸாத்³யோத⁴: ப்ரஶாந்தாத்மா ஸோ(அ)யம்ʼ கஸ்மாத³தீவ மாம்। விமானம்ʼ ஸூர்யஸங்காஶமாஸ்தி²தோ மோத³தே தி³வி॥ 12-98-10 (68582) அனேன ருʼதுபி⁴ர்முக்²யைர்னேஷ்டம்ʼ நாபி த்³விஜாதய:। தர்பிதா விதி⁴வச்ச²க்ர ஸோ(அ)யம்ʼ கஸ்மாத³தீத்ய மாம்॥ 12-98-11 (68583) ஐஶ்வர்யமீத்³ருʼஶம்ʼ ப்ராப்த: ஸர்வதே³வை: ஸுது³ர்லப⁴ம்। 12-98-12 (68584) இந்த்³ர உவாச। `யத³னேன க்ருʼதம்ʼ கர்ம ப்ரத்யக்ஷம்ʼ தே மஹீபதே। புரா பாலயத: ஸம்யக்ப்ருʼதி²வீம்ʼ த⁴ர்மதோ ந்ருʼப॥ 12-98-12x (5597) ஶத்ரவோ நிர்ஜிதா: ஸர்வே யே தவாஹிதகாரிண:। ஸம்ʼயமோ வியமஶ்சைவ ஸுயமஶ்ச நஹாப³ல:॥ 12-98-13 (68585) ராக்ஷஸா து³ர்ஜயா லோகே த்ரயஸ்தே யுத்³த⁴து³ர்மதா³:। புத்ராஸ்தே ஶதஶ்ருʼங்க³ஸ்ய ராக்ஷஸஸ்ய மஹீபதே:॥ 12-98-14 (68586) ததா² தஸ்மிஞ்ஶுபே⁴ காலே தவ யஜ்ஞம்ʼ விதன்வத:। அஶ்வமேத⁴ம்ʼ மஹாயாக³ம்ʼ தே³வானாம்ʼ ஹிதகாம்யயா॥ 12-98-15 (68587) தஸ்ய தே க²லு விக்⁴நார்த²மாக³தா ராக்ஷஸாஸ்த்ரய:। கோடீஶதபரீவாராம்ʼ ராக்ஷஸானாம்ʼ மஹாசமூம்। பரிக்³ருʼஹ்ய தத: ஸர்வா: ப்ரஜா வந்தீ³க்ருʼதாஸ்தவ॥ 12-98-16 (68588) விஹ்வலாஶ்ச ப்ரஜா: ஸர்வா: ஸர்வே ச தவ ஸைனிகா:। நிராக்ருʼதஸ்து யச்சாஸீத்ஸுதே³வ: ஸைன்யனாயக:॥ 12-98-17 (68589) தத்ராமாத்யவச: ஶ்ருத்வா நிரஸ்த: ஸர்வகர்மஸு। ஶ்ருத்வா தேஷாம்ʼ வசோ பூ⁴ய: ஸோபத⁴ம்ʼ வஸுதா⁴தி⁴ப:॥ 12-98-18 (68590) ஸர்வஸைன்யஸமாயுக்த: ஸுதே³வ: ப்ரேரிதஸ்த்வயா। ஸாக்ஷஸானாம்ʼ வதா⁴ர்தா²ய து³ர்ஜயானாம்ʼ நராதி⁴ப॥ 12-98-19 (68591) நாஜித்வா ராக்ஷஸீம்ʼ ஸேனாம்ʼ புனராக³மனம்ʼ தவ। ப³ந்தீ³மோக்ஷமக்ருʼத்வா ச ந சாக³மனமிஷ்யதே॥ 12-98-20 (68592) ஸுதே³வஸ்தத்³வச: ஶ்ருத்வா ப்ரஸ்தா²நமகரோன்ன்ருʼப। ஸம்ப்ராப்தஶ்ச ஸ தம்ʼ தே³ஶம்ʼ யத்ர ப³ந்தீ³க்ருʼதா: ப்ரஜா:॥ 12-98-21 (68593) பஶ்யதி ஸ்ம மஹாகோ⁴ராம்ʼ ராக்ஷஸானாம்ʼ மஹாசமூம்। த்³ருʼஷ்ட்வா ஸுசிந்தயாமாஸ ஸுதே³வோ வாஹினீபதி:॥ 12-98-22 (68594) நேயம்ʼ ஶக்யா சமூர்ஜேதுமபி ஸேந்த்³ரை: ஸுராஸுரை:। நாம்ப³ரீஷ: கலாமேகாமேஷாம்ʼ க்ஷபயிதும்ʼ க்ஷம:। தி³வ்யாஸ்த்ரப³லபூ⁴யிஷ்ட²: கிமஹம்ʼ புனரீத்³ருʼஶ:॥ 12-98-23 (68595) தத: ஸேனாம்ʼ புன: ஸர்வாம்ʼ ப்ரேஷயாமாஸ பார்தி²வ। யத்ர த்வம்ʼ ஸசிவை: ஸர்வைர்மந்த்ரிபி⁴: ஸோபதை⁴ர்ன்ருʼப॥ 12-98-24 (68596) ததோ ருத்³ரம்ʼ மஹாதே³வம்ʼ ப்ரபன்னோ ஜக³த: பதிம்। ஶ்மஶானநிலயம்ʼ தே³வம்ʼ துஷ்டாவ வ்ருʼஷப⁴த்⁴வஜம்॥ 12-98-25 (68597) ஸ்துத்வா ஶஸ்த்ரம்ʼ ஸமாதா³ய ஸ்வஶிரஶ்சே²த்துமுத்³யத:॥ 12-98-26 (68598) காருண்யாத்³தே³வதே³வேன க்³ருʼஹீதஸ்தஸ்ய த³க்ஷிண:। ஸ பாணி: ஸஹ ஶஸ்த்ரேண த்³ருʼஷ்ட்வா சேத³முவாச ஹ॥ 12-98-27 (68599) கிமித³ம்ʼ ஸாஹஸம்ʼ புத்ர குர்தகாமோ வத³ஸ்வ மே। ஸ உவாச மஹாதே³வம்ʼ ஶிரஸா த்வவனீம்ʼ க³த:॥ 12-98-28 (68600) ப⁴க³வன்வாஹினீமேனாம்ʼ ராக்ஷஸானாம்ʼ ஸுரேஶ்வர। அஶக்தோ(அ)ஹம்ʼ ரணே ஜேதும்ʼ தஸ்மாத்த்யக்ஷ்யாமி ஜீவிதம்। க³திர்ப⁴வ மஹாதே³வ மமார்தஸ்ய ஜக³த்பதே॥ 12-98-29 (68601) நாக³ந்தவ்யமஜித்வா ச மாமாஹ ஜக³தீபதி:। அம்ப³ரீஷோ மஹாதே³வ க்ஷாரித: ஸசிவை: ஸஹ॥ 12-98-30 (68602) தமுவாச மஹாதே³வ: ஸுதே³வம்ʼ பதிதம்ʼ க்ஷிதௌ। அதோ⁴முக²ம்ʼ மஹாத்மானம்ʼ ஸத்வானாம்ʼ ஹிதகாம்யயா॥ 12-98-31 (68603) த⁴னுர்வேத³ம்ʼ ஸமாஹூய ஸக³ணம்ʼ ஸஹவிக்³ரஹம்। ரத²னாகா³ஶ்வகலிலம்ʼ தி³வ்யாஸ்த்ரஸமலங்க்ருʼதம்॥ 12-98-32 (68604) ரத²ம்ʼ ச ஸுமஹாபா⁴க³ம்ʼ யேன தந்த்ரிபுரம்ʼ ஹதம்। த⁴னு: பினாகம்ʼ க²ங்க³ம்ʼ ச ரௌத்³ரமஸ்த்ரம்ʼ ச ஶங்கர:। நிஜகா⁴நாஸுரான்ஸர்வான்யேன தே³வஸ்த்ரியம்ப³க:॥ 12-98-33 (68605) உவாச ச மஹாதே³வ: ஸுதே³வம்ʼ வாஹினீபதிம்। ரதா²த³ஸ்மாத்ஸுதே³வ த்வம்ʼ து³ர்ஜய: ஸ ஸுராஸுரை:॥ 12-98-34 (68606) மாயயா மோஹிதோ பூ⁴மௌ ந பத³ம்ʼ கர்துமர்ஹஸி। ரத²ஸ்த²ஸ்த்ரித³ஶான்ஸர்வாஞ்ஜேஷ்யஸி த்வம்ʼ ஸதா³நவான்॥ 12-98-35 (68607) ராக்ஷஸாஶ்ச பிஶாசாஶ்ச ந ஶக்தா த்³ரஷ்டுமீத்³ருʼஶம்। ரத²ம்ʼ ஸூர்யஸஹஸ்ராப⁴ம்ʼ கிமு யோத்³து⁴ம்ʼ த்வயா ஸஹ॥ 12-98-36 (68608) ஸ ஜித்வா ராக்ஷஸான்ஸர்வான்க்ருʼத்வா ப³ந்தீ³விமோக்ஷணம்। கா⁴தயித்வா ச தான்ஸர்வான்பா³ஹுயுத்³தே⁴ த்வயம்ʼ ஹத:। வியமம்ʼ ப்ராப்ய பூ⁴பால வியமஶ்ச நிபாதித:॥' 12-98-37 (68609) தஸ்ய விக்ரமதஸ்தாத ஸுதே³வஸ்ய ப³பூ⁴வ ஹ। ஸங்க்³ராமயஜ்ஞ: ஸுமஹான்யஶ்சான்யோ யுத்⁴யதே நர:॥ 12-98-38 (68610) ஸன்னத்³தோ⁴ தீ³க்ஷித: ஸர்வோ யோத⁴: ப்ராப்ய சமூமுக²ம்। யுத்³த⁴யஜ்ஞாதி⁴காரஸ்தோ² ப⁴வதீதி வினிஶ்சய:॥ 12-98-39 (68611) அம்ப³ரீஷ உவாச। 12-98-40x (5598) கானி யஜ்ஞே ஹவீம்ʼஷ்யஸ்மின்கிமாஜ்யம்ʼ கா ச த³க்ஷிணா। ருʼத்விஜஶ்சாத்ர க்ரே ப்ரோக்தாஸ்தன்மே ப்³ரூஹி ஶதக்ரதோ॥ 12-98-40 (68612) இந்த்³ர உவாச। 12-98-41x (5599) ருʼத்விஜ: குஞ்ஜராஸ்தத்ர வாஜினோ(அ)த்⁴வர்யவஸ்ததா²। ஹவீம்ʼஷி பரமாம்ʼஸானி ருதி⁴ரம்ʼ த்வாஜ்யமுச்யதே॥ 12-98-41 (68613) ஶ்ருʼகா³லக்³ருʼத்⁴ரகாகோலா: ஸத³ஸ்யாஸ்தத்ர பந்த்ரிண:। ஆஜ்யஶேஷம்ʼ பிப³ந்த்யேதே ஹவி: ப்ராஶ்னந்தி சாத்⁴வரே॥ 12-98-42 (68614) ப்ராஸதோமரஸங்கா⁴தா: க²ங்க³ஶக்திபரஶ்வதா²:। ஜ்வலந்தோ நிஶிதா: பீதா: ஸ்ருசஸ்தஸ்யாத² ஸத்ரிண:॥ 12-98-43 (68615) சாபவேகா³யதஸ்தீக்ஷ்ண: பரகாயாவபே⁴த³ன:। ருʼஜு: ஸுனிஶித: பீத: ஸாயகஶ்ச ஸ்ருவோ ம--॥ 12-98-44 (68616) த்³வீபிசர்மாவனத்³த⁴ஶ்ச நாக³த³ந்தக்ருʼதத்ஸரு:। ஹஸ்திஹஸ்தஹர: க²ங்க³: ஸ்ப²யோ ப⁴வேத்தஸ்ய ஸம்ʼயுகே³॥ 12-98-45 (68617) ஜ்வலிதைர்னிஶிதை: ப்ராஸஶக்த்ய்ருʼஷ்டிஸபரஶ்வதை²:। ஶைக்யாயஸமயைஸ்தீக்ஷ்ணைரபி⁴கா⁴தோ ப⁴வேத்³வஸு॥ 12-98-46 (68618) [ஸங்க்²யாஸமயவிஸ்தீர்ணமபி⁴ஜாதோத்³ப⁴வம்ʼ ப³ஹு।] ஆவேதா⁴த்³யச்ச ருதி⁴ரம்ʼ ஸங்க்³ராமே ஸ்ரவதே பு⁴வி। ஸா(அ)ஸ்ய பூர்ணாஹுதிர்ஹோத்ரை: ஸம்ருʼத்³தா⁴ ஸர்வகாமது⁴க்॥ 12-98-47 (68619) சி²ந்தி⁴ பி⁴ந்தீ⁴தி ய: ஶப்³த³: ஶ்ரூயதே வாஹினீமுகே²। ஸாமானி ஸாமகா³ஸ்தஸ்ய கா³யந்தி யமஸாத³னே॥ 12-98-48 (68620) ஹவிர்தா⁴நம்ʼ து தஸ்யாஹு: பரேஷாம்ʼ வாஹினீமுக²ம்॥ 12-98-49 (68621) குஞ்ஜராணாம்ʼ ஹயானாம்ʼ ச வர்மிணாம்ʼ ச ஸமுச்சய। அக்³நி: ஶ்யேனசிதோ நாம யஜ்ஞே தஸ்ய விதீ⁴யதே॥ 12-98-50 (68622) உத்திஷ்ட²தே கப³ந்தோ⁴(அ)த்ர ஸஹஸ்ரே பதிதே து ய:। ஸ யூபஸ்தஸ்ய ஶூரஸ்ய கா²தி³ரோ(அ)ஷ்டாஶ்ரிருச்யதே॥ 12-98-51 (68623) இடோ³பஹூதா: க்ரோஶந்தி குஞ்ஜராஸ்த்வங்குஶேரிதா:। ஜ்யாகு⁴ஷ்டதலதாலேன வஷட்காரேண பார்தி²வ॥ 12-98-52 (68624) உத்³கா³தா தத்ர ஸங்க்³ராமே த்ரிஸாமா து³ந்து³பி⁴ர்ன்ருʼப। ப்³ரஹ்மஸ்வே ஹ்ரியமாணே து த்யக்த்வா யுத்³தே⁴ ப்ரியாம்ʼ தனும்। ஆத்மானம்ʼ யூபமுச்ச்²ரித்ய ஸ யஜ்ஞோ(அ)னந்தத³க்ஷிண:॥ 12-98-53 (68625) ப⁴ர்துரர்தே² ச ய: ஶூரோ நிஷ்க்ராமேத்³வாஹினீமுகா²த்। ந ப⁴யாத்³வினிவர்தேத தஸ்ய லோகா யதா² மம॥ 12-98-54 (68626) த்³வீபிசர்மாவ்ருʼதை: க²ங்கை³ர்பா³ஹுபி⁴: பரிகோ⁴பமை:। யஸ்ய வேதி³ருபஸ்தீர்ணா தஸ்ய லோகா யதா² மம॥ 12-98-55 (68627) யஸ்து நாபேக்ஷதே கஞ்சித்ஸஹாயம்ʼ விஷமே ஸ்தி²த:। விகா³ஹ்ய வாஹினீமத்⁴யம்ʼ தஸ்ய லோகா யதா² மம॥ 12-98-56 (68628) யஸ்ய ஶோணிதஸங்க⁴ட்டா பே⁴ரீமண்டூ³ககச்ச²பா। வீராஸ்தி²ஶர்கரா து³ர்கா³ மாம்ʼஸஶோணிதகர்த³மா॥ 12-98-57 (68629) அஸிசர்மப்லவா கோ⁴ரா கேஶஶைவலஶாத்³வலா। அஶ்வனாக³ரதை²ஶ்சைவ ஸஞ்சி²ந்னை: க்ருʼதஸங்க்ரமா॥ 12-98-58 (68630) பதாகாத்⁴வஜவானீரா ஹதவாஹனவாரணா। ஶோணிதோத³கஸம்பூர்ணா து³ஸ்தரா பாரகை³ர்னரை:॥ 12-98-59 (68631) ரஹதனாக³மஹானக்ரா பரலோகவஹா(அ)ஶிவா। ருʼஷ்டிக²ங்க³மஹாமீனா க்³ருʼத்⁴ரகங்கப³லப்லவா॥ 12-98-60 (68632) புருஷாதா³நுசரிதா பீ⁴ரூணாம்ʼ கஶ்மலாவஹா। நதீ³ யோத⁴ஸ்ய ஸங்க்³ராமே தத³ஸ்யாவப்⁴ருʼத²ம்ʼ ந்ருʼப॥ 12-98-61 (68633) வேதி³ர்யஸ்ய த்வமித்ராணாம்ʼ ஶிரோபி⁴ர்வ்யவகீர்யதே। அஶ்வஸ்கந்தை⁴ர்க³ஜஸ்கந்தை⁴ஸ்தஸ்ய லோகா யதா² மம॥ 12-98-62 (68634) பத்னீ ஶாலாக்ருʼதா யஸ்ய பரேஷாம்ʼ வாஹினீமுக²ம்। ஹவிர்தா⁴நம்ʼ ஸ்வவாஹின்யாஸ்தத³ஸ்யாஹுர்மனீஷிண:॥ 12-98-63 (68635) ஸத³ஸ்யா த³க்ஷிணா யோதா⁴ ஆக்³நீத்⁴ரஶ்சோத்தராம்ʼ தி³ஶம்। ஶத்ருஸேனா அலத்ரஸ்ய ஸர்வலோகானதூ³ரத:॥ 12-98-64 (68636) யஸ்ய ப⁴யதோ வ்யூஹே ப⁴வத்யாகாஶமக்³ரத:। ஸாஸ்ய வேதி³ஸ்ததா³ யஜ்ஞைர்னித்யம்ʼ வ்யூஹாஸ்த்ரயோ(அ)க்³நய:॥ 12-98-65 (68637) யஸ்து யோத⁴: பராவ்ருʼத்த: ஸந்த்ரஸ்தோ ஹன்யதே பரை:। அப்ரதிஷ்ட²: ஸ நரகம்ʼ யாதி நாஸ்த்யத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-98-66 (68638) யஸ்ய ஶோணிதவேகே³ண வேதி³: ஸ்யாத்ஸம்பரிப்லுதா। கேஶமாம்ʼஸாஸ்தி²ஸம்பூர்ணா ஸ க³ச்சே²த்பரமாம்ʼ க³திம்॥ 12-98-67 (68639) யஸ்து ஸேனாபதிம்ʼ ஹத்வா தத்³யானமதி⁴ரோஹதி। ஸ விஷ்ணுவிக்ரமக்ராமீ ப்³ருʼஹஸ்பதிஸம: ப்ரபு⁴:॥ 12-98-68 (68640) நாயகம்ʼ தத்குமாரம்ʼ வா யோ வா ஸ்யாத்தத்ர பூஜித:। ஜீவக்³ராஹம்ʼ ப்ரக்³ருʼஹ்ணாதி தஸ்ய லோகா யதா² மம॥ 12-98-69 (68641) ஆஹவே து ஹதம்ʼ ஶூரம்ʼ ந ஶோசேத கத²ஞ்சன। அஶோச்யோ ஹி ஹத: ஶூர: ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே॥ 12-98-70 (68642) ந ஹ்யன்னம்ʼ நோத³கம்ʼ தஸ்ய ந ஸ்னானம்ʼ நாப்யஶௌசகம்। ஹதஸ்ய கர்துமிச்ச²ந்தி தஸ்ய லோகாஞ்ஶ்ருʼணுஷ்வ மே॥ 12-98-71 (68643) வராப்ஸர: ஸஹஸ்ராணி ஶூரமத்யோத⁴னே ஹதம்। த்வரமாணானி தா⁴வந்தி மம ப⁴ர்தா ப⁴வேதி³தி॥ 12-98-72 (68644) ஏதத்தபஶ்ச புண்யம்ʼ ச த⁴ர்மஶ்சைவ ஸனாதன:। சத்வாரஶ்சாஶ்ரமாஸ்தஸ்ய யோ யுத்³தே⁴ ந பலாயதே॥ 12-98-73 (68645) வ்ருʼத்³த⁴பா³லௌ ந ஹந்தவ்யௌ ந ச ஸ்த்ரீ நைவ ப்ருʼஷ்ட²த:। த்ருʼணபூர்ணமுக²ஶ்சைவ தவாஸ்மீதி ச யோ வதே³த்॥ 12-98-74 (68646) அஹம்ʼ வ்ருʼத்ரம்ʼ ப³லம்ʼ பாகம்ʼ மஹாகாயம்ʼ விரோசனம்। து³ராவாரம்ʼ ச நமுசிம்ʼ ஶதமாயம்ʼ ச ஶம்ப³ரம்॥ 12-98-75 (68647) விப்ரசித்திம்ʼ ச தை³தேயம்ʼ த³னோ: புத்ராம்ʼஶ்ச ஸர்வஶ:। ப்ரஹ்வாத³ம்ʼ ச நிஹத்யாஜௌ ததோ தே³வாதி⁴போ(அ)ப⁴வம்॥ 12-98-76 (68648) இத்யேதச்ச²க்ரவசனம்ʼ நிஶம்ய ப்ரதிபூஜ்ய ச। யோதா⁴நாமாத்மன: ஸித்³தி⁴மம்ப³ரீஷோ(அ)பி⁴பன்னவான்॥ ॥ 12-98-77 (68649) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டனவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 98॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-98-3 நாபா⁴கி³: நாபா⁴க³புத்ர:॥ 12-98-38 யஶ்சான்யோ(அ)க்ஷத்ரியோ(அ)பி யுத்⁴யதே நரஸ்தஸ்யாப்யயம்ʼ ச யஜ்ஞோ(அ)ஸ்தி॥ 12-98-43 பீதா: க்ஷாரபானீயேன ஸம்பா⁴விதா:॥ 12-98-45 ஸ்ப்²ய: யாகீ³யோபகரணவிஶேஷ:॥ 12-98-46 ஶைக்யாயஸமயை: ஸர்வலோஹமயை:। வஸு யத்கிஞ்சித்³யஜ்ஞியம்ʼ த்³ரவ்யம்॥ 12-98-49 ஹவிதா⁴நம்ʼ ஹவிஷ: ஸ்தா²ப நஸ்த²லம்॥ 12-98-64 ஸத³ஸ்யோத்தரயோதா⁴க்³நிராக்³நீத்⁴ரஸ்யோத்தராத² தி³க்। இதி த³. பாட²:॥ 12-98-68 ப்³ருʼஹஸ்பதிஸவ: க்ரது: இதி ட³.த³. பாட²:॥ 12-98-69 நாயகம்ʼ வா ப்ரமாணம்ʼ வேதி ட³.த³.பாட²:॥

12-99-0 (68650) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-99-0x (5600) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீம-திஹாஸம்ʼ புராதனம்। ப்ரதர்த³னோ மைதி²லஶ்ச ஸங்க்³ராமம்ʼ யத்ர சக்ரது:॥ 12-99-1 (68651) யஜ்ஞோபவீதீ ஸங்க்³ராமே ஜனகோ மிதி²லாதி⁴ப:। யோதா⁴நுத்³த⁴ர்ஷயாமாஸ தன்னிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-99-2 (68652) ஜனகோ மைதி²லோ ராஜா மஹாத்மா ஸர்வதத்த்வவித்। யோதா⁴நாம்ʼ த³ர்ஶயாமாஸ ஸ்வர்க³ம்ʼ நரகமேவ ச॥ 12-99-3 (68653) அபீ⁴ரூணாமிமே லோகா பா⁴ஸ்வந்தோ ஹந்த பஶ்யத। பூர்ணா க³ந்த⁴ர்வகன்யாபி⁴: ஸர்வகாமது³ஹோ(அ)க்ஷயா:॥ 12-99-4 (68654) இமே பலாயமானானாம்ʼ நரகா: ப்ரத்யுபஸ்தி²தா:। அகீர்தி: ஶாஶ்வதீ சைவ யதிதவ்யமனந்தரம்॥ 12-99-5 (68655) தாந்த்³ருʼஷ்ட்வா(அ)ரீன்விஜயத பூ⁴த்வா ஸந்த்யாக³பு³த்³த⁴ய:। நரகஸ்யாப்ரதிஷ்ட²ஸ்ய மா பூ⁴த வஶவர்தின:॥ 12-99-6 (68656) த்யாக³மூலம்ʼ ஹி ஶூராணாம்ʼ ஸ்வர்க³த்³வாரமனுத்தமம்। இத்யுக்தாஸ்தே ந்ருʼபதினா யோதா⁴: பரபுரஞ்ஜய॥ 12-99-7 (68657) அஜயந்த ரணே ஶத்ரூன்ஹர்ஷயந்தோ நரேஶ்வரம்। தஸ்மாத்த்யக்தாத்மனா நித்யம்ʼ ஸ்தா²தவ்யம்ʼ ரணமூர்த⁴னி॥ 12-99-8 (68658) க³ஜானாம்ʼ ரதி²நோ மத்⁴யே ரதா²நாமனுஸாதி³ந:। ஸாதி³நாமந்தரே ஸ்தா²ப்யம்ʼ பாதா³தமபி த³ம்ʼஶிதம்॥ 12-99-9 (68659) ய ஏவம்ʼ வ்யூஹதே ராஜா ஸ நித்யம்ʼ ஜயதே ரிபூன்। தஸ்மதி³தத்³விதா⁴தவ்யம்ʼ நித்யமேவ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-99-10 (68660) ஸ்வர்கே³ ஸுக்ருʼதமிச்ச²ந்த: ஸுயுத்³தே⁴நாதிமன்யவ:। க்ஷோப⁴யேயுரனீகானி ஸாக³ரம்ʼ மகரா யதா²॥ 12-99-11 (68661) ஹர்ஷயேயுர்விஷண்ணாம்ʼஶ்ச வ்யவஸ்தா²ப்ய பரஸ்பரம்। தேஷாம்ʼ ச பூ⁴மிம்ʼ ரக்ஷேயுர்ப⁴க்³நான்னாத்யனுஸாரயேத்॥ 12-99-12 (68662) புனராவர்தமானானாம்ʼ நிராஶானாம்ʼ ச ஜீவிதே। வேக³: ஸுது³:ஸஹோ ராஜம்ʼஸ்தஸ்மான்னாத்யனுஸாரயேத்॥ 12-99-13 (68663) ந ஹி ப்ரஹர்துமிச்ச²ந்தி ஶூரா: ப்ரத்³ரவதோ ப⁴யாத்। தஸ்மாத்பலாயமானானாம்ʼ குர்யான்னாத்யனுஸாரணம்॥ 12-99-14 (68664) சராணாமசரா ஹ்யன்னமத³ம்ʼஷ்ட்ரா த³ம்ʼஷ்ட்ரிணாமபி। அபாணய: பாணிமதாமன்னம்ʼ ஶூரஸ்ய காதரா:॥ 12-99-15 (68665) ஸமானப்ருʼஷ்டோ²த³ரபாணிபாதா³: பஶ்சாச்ச²ரம்ʼ பீ⁴ரவோ(அ)னுவ்ரஜந்தி। அதோ ப⁴யார்தா: ப்ரணிபத்ய பூ⁴ய: க்ருʼத்வாஞ்ஜலீனுபதிஷ்ட²ந்தி ஶூரான்॥ 12-99-16 (68666) ஶூரபா³ஹுஷு லோகோ(அ)யம்ʼ லம்ப³தே புத்ரவத்ஸத³। தஸ்மாத்ஸர்வேஷு லோகேஷு ஶூர: ஸம்ʼமானமர்ஹதி॥ 12-99-17 (68667) ந ஹி ஶௌர்யாத்பரம்ʼ கிஞ்சிந்த்ரிஷு லோகேஷு வித்³யதே। ஶூர: ஸர்வம்ʼ பாலயதி ஸர்வம்ʼ ஶூரே ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ ॥ 12-99-18 (68668) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 99॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-99-1 அத்ர ஶூரப்ரோத்ஸாஹனே விஷயே॥ 12-99-3 த³ர்ஶயாமாஸ யோக³ப³லேன॥ 12-99-5 பதிதவ்யமனந்தரமிதி ட³. த³. பாட²:॥ 12-99-9 க³ஜானாம்ʼ மத்⁴யே ரதி²ந: ஸ்தா²ப்யா:॥ 12-99-12 நாத்யனுஸாரேயாதித்³ராவயேத் பராவ்ருʼத்திப⁴யாத்॥ 12-99-13 ததே³வாஹ புனரிதி॥

12-100-0 (68669) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-100-0x (5601) யதா² ஜயார்தி²ந: ஸேனாம்ʼ நயந்தி ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஈஷத்³த⁴ர்மம்ʼ ப்ரபீட்³யாபி தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-100-1 (68670) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-100-2x (5602) ஸந்த்யேவ ஹி ஸ்தி²தா த⁴ர்ம உபபத்த்யா ததா² பரே। ஸாத்⁴வாசாரதயா கேசித்ததை²வௌபயிகாத³பி॥ 12-100-2 (68671) உபாயத⁴ர்மான்வக்ஷ்யாமி ஸம்ʼஸித்³தா⁴நர்த²ஸித்³த⁴யே। நிர்மர்யாதா³ த³ஸ்யவஸ்து ப⁴வந்தி பரிபந்தி²ந:॥ 12-100-3 (68672) தேஷாம்ʼ ப்ரதிவிகா⁴தார்த²ம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாம்யத² நைக³மம்। கார்யாணாம்ʼ ஸம்ப்ரஸித்³த்⁴யர்த²ம்ʼ தானுபாயான்னிபோ³த⁴ மே॥ 12-100-4 (68673) உபே⁴ ப்ரஜ்ஞே வேதி³தவ்யே ருʼஜ்வீ வக்ரா ச பா⁴ரத। ஜானந்வக்ராம்ʼ ந ஸேவேத ப்ரதிபா³தே⁴த சாக³தாம்॥ 12-100-5 (68674) அமித்ரா ஏவ ராஜானம்ʼ பே⁴தே³நோபசரந்த்யுத। தாம்ʼ ராஜா விக்ருʼதிம்ʼ ஜானந்யதா²(அ)மித்ரான்ப்ரபா³த⁴தே॥ 12-100-6 (68675) க³ஜானாம்ʼ பார்த² வர்மாணி கோ³வ்ருʼஷாஜக³ராணி ச। ஶல்யகண்டகலோஹானி தனுத்ராணி மதானி ச॥ 12-100-7 (68676) ஶாதபீதானி ஶஸ்த்ராணி ஸன்னாஹா: பீதலோஹகா:। நானாரஞ்ஜனரக்தா: ஸ்யு: பதாகா: கேதவஶ்ச ஹ॥ 12-100-8 (68677) ருʼஷ்டயஸ்தோமரா: க²ங்கா³ நிஶிதாஶ்ச பரஶ்வதா²:। ப²லகான்யத² சர்மாணி ப்ரதிகல்ப்யான்யனேகஶ:॥ 12-100-9 (68678) அபி⁴நீதானி ஶஸ்த்ராணி யோதா⁴ஶ்ச க்ருʼதனிஶ்சயா:। சைத்ரே வா மார்க³ஶீர்ஷே வா ஸேனாயோக³: ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-100-10 (68679) பக்வஸஸ்யா ஹி ப்ருʼதி²வீ ப⁴வத்யம்பு³மதீ ததா³। நைவாதிஶீதோ நாத்யுஷ்ண: காலோ ப⁴வதி பா⁴ரத॥ 12-100-11 (68680) தஸ்மாத்ததா³ யோஜயேத பரேஷாம்ʼ வ்யஸனே(அ)த²வா। ஏதே ஹி யோகா³: ஸேனாயா: ப்ரஶஸ்தா: பரபா³த⁴னே॥ 12-100-12 (68681) ஜலவாம்ʼஸ்த்ருʼணவான்மார்க³: ஸமோ க³ம்ய: ப்ரஶஸ்யதே। சாரை: ஸுவிதி³தாப்⁴யாஸ: குஶலைர்வனகோ³சரை:॥ 12-100-13 (68682) ந ஹ்யரண்யானி ஶக்யந்தே க³ந்தும்ʼ ம்ருʼக³க³ணைரிவ। தஸ்மாத்ஸேனாஸு தானேவ யோஜயந்தி ஜயார்தி²ந:॥ 12-100-14 (68683) [அக்³ரத: புருஷானீகம்ʼ ஶக்தம்ʼ சாபி குலோத்³ப⁴வம்।] ஆவாஸஸ்தோயவான்மார்க³: பர்யாகாஶ: ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-100-15 (68684) போஷாமபஸர்பாணாம்ʼ ப்ரதிகா⁴தஸ்ததா² ப⁴வேத்। ஆகாஶம்ʼ ஹி வனாப்⁴யாஶே மன்யந்தே கு³ணவத்தரம்॥ 12-100-16 (68685) ப³ஹுபி⁴ர்கு³ணஜாதைஶ்ச யே யுத்³த⁴குஶலா ஜனா:। [உபன்யாஸோ ப⁴வேத்தத்ர ப³லானாம்ʼ நாதிதூ³ரத:॥] 12-100-17 (68686) உபன்யாஸோ(அ)பஸர்பாணாம்ʼ பதா³தீனாம்ʼ ச கூ³ஹனம்। ஹதஶத்ருப்ரதீகா⁴தமாபத³ர்த²ம்ʼ பராயணம்॥ 12-100-18 (68687) ஸப்தர்பீன்ப்ருʼஷ்ட²த: க்ருʼத்வா யுத்⁴யேயுரசலா இவ। அனேன விதி⁴நா ஶத்ரூஞ்ஜிகீ³ஷேதாபி து³ர்ஜயான்॥ 12-100-19 (68688) யதோ வாயுர்யத: ஸூர்யோ யத: ஸோமஸ்ததோ ஜய:। பூர்வம்பூர்வம்ʼ ஜ்யாய ஏஷாம்ʼ ஸன்னிபாதே யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-100-20 (68689) அகர்த³ -மனுத³காமமர்யாதா³மலோஷ்டகாம்। அஶ்வபூ⁴மிம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸந்தி யே யுத்³த⁴குஶலா ஜனா:॥ 12-100-21 (68690) ஸமா நிருத³காகாஶா ரத²பூ⁴மி: ப்ரஶஸ்யதே। நீசத்³ருமா மஹாகக்ஷா ஸோத³கா ஹஸ்தியோதி⁴நாம்॥ 12-100-22 (68691) ப³ஹுது³ர்கா³ மஹாகக்ஷா வேணுவேத்ரதிரஸ்க்ருʼதா। பதா³தீனாம்ʼ க்ஷமா பூ⁴மி: பர்வதோபவனானி ச॥ 12-100-23 (68692) பதா³திப³ஹுலா ஸேனா த்³ருʼடா⁴ ப⁴வதி பா⁴ரத। ரதா²ஶ்வப³ஹுலா ஸேனா ஸுதி³நேஷு ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-100-24 (68693) பதா³தினாக³ப³ஹுலா ப்ராவ்ருʼட்காலே ப்ரஶஸ்யதே। கு³ணானேதான்ப்ரஸங்க்²யாய தே³ஶகாலௌ ப்ரயோஜயேத்॥ 12-100-25 (68694) ஏவம்ʼ ஸஞ்சிந்த்ய யோ யாதி திதி²நக்ஷத்ரபூஜித:। விஜயம்ʼ லப⁴தே நித்யம்ʼ ஸேனாம்ʼ ஸம்யக்ப்ரயோஜயன்॥ 12-100-26 (68695) ப்ரஸுப்தாம்ʼஸ்த்ருʼஷிதாஞ்ஶ்ராந்தான்ப்ரகீர்ணான்னாபி⁴கா⁴தயேத்। மோக்ஷே ப்ரயாணே சலனே பானபோ⁴ஜனகாலயோ:। அதிக்ஷிப்தான்வ்யதிக்ஷிப்தான்னிஹதான்ப்ரதனூக்ருʼதான்॥ 12-100-27 (68696) அவிஸ்ரப்³தா⁴ந்க்ருʼதாரம்பா⁴நுபன்யாஸாத்ப்ரதாபிதான்। ப³ஹிஶ்வரானுபன்யாஸான்க்ருʼதவேஶ்மானுஸாரிண:॥ 12-100-28 (68697) பாரம்பர்யாக³தே த்³வாரே யே கேசித³னுவர்தின:। பரிசர்யாபரோத்³தா⁴ரோ யே ச கேசன வல்கி³ந:॥ 12-100-29 (68698) அனீகம்ʼ யே விபி⁴த³ந்தி பி⁴ந்னம்ʼ ஸம்ʼஸ்தா²பயந்தி ச। ஸமானாஶனபானாஸ்தே கார்யா த்³விகு³ணவேதனா:॥ 12-100-30 (68699) `ஜாதிகோ³த்ரம்ʼ ச விஜ்ஞாய கர்ம சானுத்தமம்ʼ ஶுப⁴ம்। ஸமானதே³ஹரக்ஷார்தே² கார்யா த்³விகு³ணவேதனா:। த்ரிகு³ணம்ʼ சதுர்கு³ணம்ʼ சைவ வேதனம்ʼ தேஷு காரயேத்॥' 12-100-31 (68700) த³ஶாதி⁴பதய: கார்யா: ஶதாதி⁴பதயஸ்ததா²। தத: ஸஹஸ்ராதி⁴பதிம்ʼ குர்யாச்சூ²ரமதந்த்³ரிதம்॥ 12-100-32 (68701) யதா² முக்²யான்ஸன்னிபாத்ய வக்தவ்யா: ஸம்ʼஶயாமஹே। யதா² ஜயார்த²ம்ʼ ஸங்க்³ராமே ந ஜஹ்யாம பரஸ்பரம்॥ 12-100-33 (68702) இஹைவ தே நிவர்தந்தாம்ʼ யே ச கேசன பீ⁴ரவ:। ந கா⁴தயேயு: ப்ரத³ரம்ʼ குர்வாணாஸ்துமுலே ஸதி॥ 12-100-34 (68703) [ந ஸன்னிபாதே ப்ரத³ரம்ʼ வத⁴ம்ʼ வா குர்யுரீத்³ருʼஶா:॥] ஆத்மானம்ʼ ச ஸ்வபக்ஷம்ʼ ச பாலயன்ஹந்தி ஸம்ʼயுகே³॥ 12-100-35 (68704) அர்த²னாஶோ வதோ⁴(அ)கீர்திரயஶஶ்ச பலாயனே। அமனோஜ்ஞா(அ)ஸுகா² வாச: புருஷஸ்ய பலாயத:॥ 12-100-36 (68705) ப்ரதித்⁴வஸ்தோஷ்ட²த³ந்தஸ்ய ந்யஸ்தஸர்வாயுத⁴ஸ்ய ச। `ஹித்வா பலாயமானஸ்ய ஸஹாயான்ப்ராணஸம்ʼஶயே।' அமித்ரைரவருத்³த⁴ஸ்ய த்³விஷதாமஸ்து ந: ஸதா³॥ 12-100-37 (68706) மனுஷ்யாபஸதா³ ஹ்யேதே யே ப⁴வந்தி பராங்பு⁴கா²:। ராஶிவர்த⁴னமாத்ராஸ்தே நைவ தே ப்ரேத்ய நோ இஹ॥ 12-100-38 (68707) அமித்ரா ஹ்ருʼஷ்டமனஸ: ப்ரத்யுத்³யாந்தி பலாயினம்। ஜயினஸ்து நராஸ்தாத மங்க³லைர்வந்த³னேன ச॥ 12-100-39 (68708) யஸ்ய ஸ்ம வ்யஸனே ராஜன்னநுமோத³ந்தி ஶத்ரவ:। தத³ஸஹ்யதரம்ʼ து³:க²ம்ʼ மன்யந்தே மரணாத³பி॥ 12-100-40 (68709) ஶ்ரியம்ʼ ஜானீத த⁴ர்மஸ்ய மூலம்ʼ ஸர்வஸுக²ஸ்ய ச। யா பீ⁴ரூணாம்ʼ பராக்²யாதி: ஶூரஸ்தாமதி⁴க³ச்ச²தி॥ 12-100-41 (68710) தே வயம்ʼ ஸ்வர்க³மிச்ச²ந்த: ஸங்க்³ராமே த்யக்தஜீவிதா:। ஜயந்தோ வத்⁴யமானா வா ப்ராப்னுயாம ச ஸத்³க³திம்॥ 12-100-42 (68711) ஏவம்ʼ ஸம்ʼஶப்தஶபதா²: ஸமபி⁴த்யக்தஜீவிதா:। அமித்ரவாஹினீம்ʼ வீரா: ப்ரதிகா³ஹந்த்யபீ⁴ரவ:॥ 12-100-43 (68712) அக்³ரத: புருஷா(அ)னீகமஸிசர்மவதாம்ʼ ப⁴வேத்। ப்ருʼஷ்ட²த: ஶகடானீகம்ʼ கலத்ரம்ʼ மத்⁴யதஸ்ததா²॥ 12-100-44 (68713) பரேஷாம்ʼ ப்ரதிகா⁴தார்த²ம்ʼ பதா³தீனாம்ʼ ச கூ³ஹனம்। அபி தஸ்மின்புரே வ்ருʼத்³தா⁴ ப⁴வேயுர்யே புரோக³மா:॥ 12-100-45 (68714) யே புரஸ்தாத³பி⁴மதா: ஸத்வவந்தோ மனஸ்வின:। தே பூர்வமபி⁴வர்தேரம்ʼஶ்சைதானேவேதரே ஜனா:॥ 12-100-46 (68715) அபி சோத்³த⁴ர்ஷணம்ʼ கார்யம்ʼ பீ⁴ரூணாமபி யத்னத:। ஸ்கந்த⁴த³ர்ஶனமாத்ராத்து திஷ்டே²யுர்வா ஸமீபத:॥ 12-100-47 (68716) ஸம்ʼஹதான்யோத⁴யேத³ல்பான்காமம்ʼ விஸ்தாரயேத்³ப³ஹூன்। ஸூசீமுக²மனீகம்ʼ ஸ்யாத³ல்பானாம்ʼ ப³ஹுபி⁴: ஸஹ॥ 12-100-48 (68717) ஸம்ப்ரயுக்தே நிக்ருʼஷ்டே வா ஸத்யம்ʼ வா யதி³ வா(அ)ன்ருʼதம்। ப்ரக்³ருʼஹ்ய பா³ஹூன்க்ரோஶேத ஹந்த ப⁴க்³நா: பரே இதி॥ 12-100-49 (68718) ஆக³தம்ʼ மே மித்ரப³லம்ʼ ப்ரஹரத்⁴வமபீ⁴தவத்। ஸத்வவந்தோ நிதா⁴வேயு: குர்வந்தோ பை⁴ரவான்ரவான்॥ 12-100-50 (68719) க்ஷ்வேடா³: கிலகிலாஶப்³தா³: க்ரகசா கோ³விஷாணிகா:। பே⁴ரீம்ருʼத³ங்க³பணவான்னாத³யேயுஶ்ச ஜர்ஜ²ரான்॥ ॥ 12-100-51 (68720) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 100॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-100-4 நைக³மம்ʼ வேதோ³க்தமுபாயம்॥ 12-100-5 வக்ராம்ʼ வக்ரயைவ நாஶயேத்॥ 12-100-6 அமித்ரானிவ தாம்ʼ நிக்ருʼதிம்ʼ ப்ரபா³த⁴தே பா³தே⁴த॥ 12-100-7 க³ஜானாம்ʼ வர்மாணி வாணகா⁴தத்ராணானி। க³வாதீ³நாம்ʼ ஶல்யாதீ³நி॥ 12-100-21 அமர்யாதா³ம்ʼ ஸேதுப்ராகாராதி³ஹீனாம்॥ 12-100-24 ஸுதி³நேஷு வ்ருʼஷ்டிவர்ஜிததி³நேஷு॥ 12-100-25 ப்ரஸங்க்²யாய ஸம்யக்³விசார்ய॥ 12-100-26 திதௌ² நக்ஷத்ரே ச பூஜித ஆஶீர்பி⁴ர்யோஜித:॥ 12-100-28 உபன்யாஸாத்ஸுருங்கா³தி³கு³ப்தோபாயாத்। ப³ஹிஸ்த்ருʼணாத்³யர்த²ம்ʼ சரதோ ப³ஹிஶ்சரானல்பான்। உபன்யாஸான் த்ருʼணாஹ்யாஹர்த்ரூʼன்॥ 12-100-29 தான்னாபி⁴கா⁴தயேதி³தி ப்ரபூர்வேண ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-100-30 அனீகம்ʼ பரகீயம்॥ 12-100-33 ஸன்னிபாத்யைகீக்ருʼத்ய॥ 12-100-35 ப்ரத³ரம்ʼ ப⁴ங்க³ம்। வத⁴ம்ʼ வா ஸ்வீயானாம்॥ 12-100-37 நோ(அ)ஸ்மத்ஸம்ப³ந்தி⁴நாம்ʼ த்³விஷதாம்ʼ புருஷஸ்ய த்³ரவ்யனாஶாதி³கமஸ்த்விதி பூர்வேண ஸஹ த்³வயோ: ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 12-100-38 ராஶிர்யோத⁴ஸங்க்²யாஶரீரம்ʼ வா தஸ்ய வர்த⁴னா:। வ்ருʼதா²ஜன்மான இத்யர்த²:॥ 12-100-39 பலாயினம்ʼ ஜயின: ப்ரத்யுத்³யாந்தி யத்தத³ஸஹ்யதரமித்யபக்ருʼஷ்யதே॥ 12-100-44 புருஷா புருஷாணாம்। விப⁴க்திலோப ஆர்ஷ:॥ 12-100-47 ஸ்கந்த⁴: ஸமூஹ:। ஸமூஹமாத்ரார்த²ம்ʼ வா திஷ்டே²யு:॥ 12-100-48 ஸம்ʼஹதானந்யோன்யம்ʼ ஶ்லிஷ்டான் ஸ்வான்பரை: ஸஹ யோத⁴யேத்ஸேனாபதி:॥

12-101-0 (68721) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-101-0x (5603) கிம்ʼஶீலா: கிம்ʼஸமுத்தா²நா: கத²ம்ʼரூபாஶ்ச பா⁴ரத। கிம்ʼஸன்னாஹா: கத²ம்ʼஶஸ்த்ரா ஜனா: ஸ்யு: ஸம்ʼயுகே³ ந்ருʼபா:॥ 12-101-1 (68722) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-101-2x (5604) யதா²சரிதமேவாத்ர ஶஸ்த்ரம்ʼ பத்ரம்ʼ விதீ⁴யதே। ஆசாராத்³தீ⁴ஹ புருஷஸ்ததா² கர்மஸு வர்ததே॥ 12-101-2 (68723) கா³ந்தா⁴ரா: ஸிந்து⁴ஸௌவீரா நக²ரப்ராஸயோதி⁴ந:। அபீ⁴ரவ: ஸுப³லினஸ்தத்³வலம்ʼ ஸர்வபாரக³ம்॥ 12-101-3 (68724) ஸர்வஶஸ்த்ரேஷு குஶலா: ஸத்வவந்தோ ஹ்யுஶீனரா:। ப்ராச்யா மாதங்க³யுத்³தே⁴ஷு குஶலா: கூடயோதி⁴ந:॥ 12-101-4 (68725) ததா² யவனகாம்போ⁴ஜா மது⁴ராமபி⁴தஶ்ச யே। ஏதே(அ)ஶ்வயுத்³த⁴குஶலா தா³க்ஷிணாத்யா(அ)ஸிசர்மிண:। ஸர்வத்ர ஶூரா ஜாயந்தே மஹாஸத்வா மஹாப³லா:॥ 12-101-5 (68726) ஆவந்திகா மஹாஶூராஶ்சதுரங்கே³ ச மாலவா:। ஏகோ(அ)பி ஹி ஸஹஸ்ரஸ்ய திஷ்ட²த்யபி⁴முகோ² ரணே॥ 12-101-6 (68727) ப்ராயோ தே³ஶா: ஸமுத்³தி³ஷ்டா லக்ஷணானி து மே ஶ்ருʼணு॥ 12-101-7 (68728) ஸிம்ʼஹஶார்தூ³லவாங்கே³த்ரா: ஸிம்ʼஹஶார்தூ³லகா³மின:। பாராவதகுலிங்கா³க்ஷா: ஸர்வே ஶூரா: ப்ரமாதி²ந:। 12-101-8 (68729) ம்ருʼக³ஸ்வரா த்³வீபினேத்ரா ருʼஷபா⁴க்ஷாஸ்ததா² பரே। ப்ரமாதி²நஶ்ச மந்த்³ராஶ்ச க்ரோத⁴னா: கிங்கிணீஸ்வனா:॥ 12-101-9 (68730) மேக⁴ஸ்வனா: க்ரூரமுகா²: கேசிச்ச கலனிஸ்வனா:। ஜிஹ்மனாஸாக்³ரஜிஹ்வாஶ்ச தூ³ரகா³ தூ³ரபாதின:॥ 12-101-10 (68731) பி³டா³லகுப்³ஜா: ஸ்தப்³தா⁴க்ஷாஸ்தனுகேஶாஸ்தனுத்வச:। ஶீக்⁴ராஶ்சபலசித்தாஶ்ச தே ப⁴வந்தி து³ராஸதா³:॥ 12-101-11 (68732) கௌ³ரா நிமீலிதா: கேசின்ம்ருʼது³ப்ரக்ருʼதயஸ்ததா²। துரங்க³க³தினிர்கோ⁴ஷாஸ்தே நரா: பாரயிஷ்ணவ:॥ 12-101-12 (68733) ஸுஸம்ʼஹதா: ப்ரதனவோ வ்யூடோ⁴ரஸ்கா: ஸுஸம்ʼஸ்தி²தா:। ப்ரவாதி³தேஷு குப்யந்தி ஹ்ருʼஷ்யந்தி கலத்³தே³ஷு ச॥ 12-101-13 (68734) க³ம்பீ⁴ராக்ஷா நிஸ்ருʼஷ்டாக்ஷா: பிங்கா³க்ஷா ப்⁴ருகுடீமுகா²:। நகுலாக்ஷாஸ்ததா² சைவ ஸர்வே ஶூராஸ்தனுத்யஜ:॥ 12-101-14 (68735) ஜிஹ்னாக்ஷா: ப்ரலலாடாஶ்ச நிர்மாம்ʼஸஹனவோ(அ)வ்யதா²:। வக்ரபா³ஹ்வங்கு³லீஸக்தா²: க்ருʼஶா த⁴மனிஸந்ததா:॥ 12-101-15 (68736) ப்ரவிஶந்தி ச வேகே³ந ஸாம்பராயே ஹ்யுபஸ்தி²தே। வாரணா இவ ஸம்ʼமத்தாஸ்தே ப⁴வந்தி து³ராஸதா³:॥ 12-101-16 (68737) தீ³ப்தஸ்பு²டிதகேஶாந்தா: ஸ்தூ²லபார்ஶ்வஹனூமுகா²:। உன்னதாம்ʼஸா: ப்ருʼது²க்³ரீவா விகடா: ஸ்தூ²லபிண்டி³கா:॥ 12-101-17 (68738) உத்³ப³ந்தா⁴ இவ ஸுக்³ரீவா வினதாவிஹகா³ இவ। பிண்ட³ஶீர்ஷாதிவக்ராஶ்ச ப்ருʼஷத³ம்ʼஶமுகா²ஸ்ததா²॥ 12-101-18 (68739) அக்³ரஸ்வரா மன்யுமந்தோ யுத்³தே⁴ஷ்வாராவஸாரிண:। அத⁴ர்மஜ்ஞா(அ)வலிப்தாஶ்ச கோ⁴ரா ரௌத்³ரப்ரத³ர்ஶனா:॥ 12-101-19 (68740) த்யக்தாத்மான: ஸர்வ ஏதே உத³க்³ரா ஹ்யனிவர்தின:। புரஸ்கார்யா: ஸதா³ ஸைன்யே ஹன்யந்தே க்⁴நந்தி சாபி தே॥ 12-101-20 (68741) அதா⁴ர்மிகா பி⁴ந்னவ்ருʼத்தா: ஸாந்த்வேனைஷாம்ʼ பராப⁴வ:। ஏவமேவ ப்ரதூ³ஷ்யந்தே ராஜ்ஞோ(அ)ப்யேதே ஹ்யபீ⁴க்ஷ்ணஶ:॥ ॥ 12-101-21 (68742) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 101॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-101-2 ஆசரிதம்ʼ குலதே³ஶாசாராக³தம்। பத்ரம்ʼ வாஹனம்॥ 12-101-5 தா³க்ஷிணாத்யா அஸிசர்மிண இதி ச்சே²த³:॥ 12-101-8 குலிங்கா³க்ஷா: குலிங்க³: ஸர்ப:॥ 12-101-10 ஜிஹ்மனா: ஸானுஜங்கா⁴ஶ்சேதி த². பாட²:॥ 12-101-15 ப்ரலலாடா: உன்னதகபாலா:॥ 12-101-17 தீ³ப்த: பிங்க³ல:। பிண்டி³கா: ஜானுனோரத⁴: பஶ்சாத்³பா⁴கா³:॥ 12-101-18 ஸுக்³ரீவா வாஸுதே³வாஶ்வா:। வினதாவிஹகா³: க³ண்டா³:। பிண்·ட³ஶீர்ஷா: வ்ருʼத்தஶிரஸ:। அதிவக்ரா: விஸ்தீர்ணமுகா²:। ஸந்தி⁴ரார்ஷ: ஸமாஸோ வா॥ 12-101-21 ஏவமேவ ப்ரகுஷ்யந்தி இதி ஜ². பாட²:॥

12-102-0 (68743) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-102-0x (5605) ஜயின்யா: கானி ரூபாணி ப⁴வந்தி ப⁴ரதர்ஷப⁴। ப்ருʼதனாயா: ப்ரஶஸ்தானி தானி சேச்சா²மி வேதி³தும்॥ 12-102-1 (68744) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-102-2x (5606) ஜயின்யா யானி ரூபாணி ப⁴வந்தி ப⁴ரதர்ஷப⁴। ப்ருʼதனாயா: ப்ரஶஸ்தானி தானி வக்ஷ்யாமி ஸர்வஶ:॥ 12-102-2 (68745) தை³வே பூர்வம்ʼ ப்ரகுபிதே மானுஷே காலசோதி³தே। தத்³வித்³வ அ(அ)னுபஸ்யந்தி ஜ்ஞானதீ³ர்கே⁴ண சக்ஷுஷா॥ 12-102-3 (68746) ப்ராயஶ்சித்தவிதி⁴ம்ʼ சாத்ர ஜபஹோமாம்ʼஶ்ச தத்³வித³:। மங்க³ல நி ச குர்வந்தி ஶமயந்த்யஹிதானி ச॥ 12-102-4 (68747) உதீ³ணானஸோ யோதா⁴ வாஹனானி ச பா⁴ரத। யஸ்யாம்ʼ ப⁴வந்தி ஸேனாயாம்ʼ த்⁴ருவம்ʼ தஸ்யா ஜயோ ப⁴வேத்॥ 12-102-5 (68748) அன்வேவ வாயவோ யாந்தி ததை²வேந்த்³ரத⁴னூம்ʼஷி ச। அனுப்லவந்தே மேகா⁴ஶ்ச ததா²(அ)(அ)தி³த்யஸ்ய ரஶ்மய:॥ 12-102-6 (68749) கோ³மாயவஶ்சாதுலோமப³லா க்³ருʼத்⁴ராஶ்ச ஸர்வஶ:। அர்ஹயேயுர்யதா³ ஸேனாம்ʼ ததா³ ஸித்³தி⁴ரனுத்தமா॥ 12-102-7 (68750) ப்ரஸன்னபா⁴: பாவகஶ்சோர்த்⁴வரஶ்மி: ப்ரத³க்ஷிணாவர்தஶிகோ² விதூ⁴ம:। புண்யா க³ந்தா⁴ஶ்சாஹுதீனாம்ʼ ப⁴வந்தி ஜயஸ்யைதத்³பா⁴வினோ ரூபமாஹு:॥ 12-102-8 (68751) க³ம்பீ⁴ரஶப்³தா³ஶ்ச மஹாஸ்வனாஶ்ச ஶங்க்²யாஶ்ச பே⁴ர்யஶ்ச நத³ந்தி யத்ர। யுயுத்ஸவஶ்சாப்ரதீபா ப⁴வந்தி ஜயஸ்யைதத்³பா⁴வினோ ரூபமாஹு:॥ 12-102-9 (68752) இஷ்டா ம்ருʼகா³: ப்ருʼஷ்ட²தோ வாமதஶ்ச ஸம்ப்ரஸ்தி²தானாம்ʼ ச க³மிஷ்யதாம்ʼ ச। ஜிகா⁴ம்ʼஸதாம்ʼ த³க்ஷிணா: ஸித்³தி⁴மாஹு ர்யே த்வக்³ரதஸ்தே ப்ரதிஷேத⁴யந்தி॥ 12-102-10 (68753) மாங்க³ல்யஶப்³தா³ஞ்ஶகுனா வத³ந்தி ஹம்ʼஸா: க்ரௌஞ்சா: ஶதபத்ராஶ்ச சாஷா:। ஹ்ருʼஷ்டா யோதா⁴: ஸத்வவந்தோ ப⁴வந்தி ஜயஸ்யைதத்³பா⁴வினோ ரூபமாஹு:॥ 12-102-11 (68754) ஶஸ்த்ரைர்யந்த்ரை: கவசை: கேதுபி⁴ஶ்ச ஸுபா⁴நுபி⁴ர்முக²வர்ணைஶ்ச யூனாம்। ப்⁴ராஜிஷ்மதீ து³ஷ்ப்ரதிவீக்ஷணீயா யேஷாம்ʼ சமூஸ்தே(அ)பி⁴ப⁴வந்தி ஶத்ரூன்॥ 12-102-12 (68755) ஶுஶ்ரூஷவஶ்சானபி⁴மானினஶ்ச பரஸ்பரம்ʼ ஸௌஹ்ருʼத³மாஸ்தி²தாஶ்ச। யேஷாம்ʼ யோதா⁴: ஶௌர்யமனுஷ்டி²தாஶ்ச ஜயஸ்யைதத்³பா⁴வினோ ருபமாஹு:॥ 12-102-13 (68756) ஶப்³தா³: ஸ்பர்ஶாஸ்ததா² க³ந்தா⁴ விசரந்தி மன: ப்ரியா:। தை⁴ர்யம்ʼ சாவிஶதே யோதா⁴ந்விஜயஸ்ய முக²ம்ʼ ச தத்॥ 12-102-14 (68757) ஶப்³தோ³ வாம: ப்ரஸ்தி²தஸ்ய த³க்ஷிண: ப்ரவிவிக்ஷத:। பஶ்சாத்ஸம்ʼஸாத⁴யத்யர்த²ம்ʼ புரஸ்தாச்ச நிஷேத⁴தி॥ 12-102-15 (68758) ஸம்ʼஹத்ய மஹதீம்ʼ ஸேனாம்ʼ சதுரங்கா³ம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸாம்னைவ வர்தயே: பூர்வம்ʼ ப்ரஸதேதா²ஸ்ததோ யுதி⁴॥ 12-102-16 (68759) ஜக⁴ன்ய ஏஷ விஜயோ யத்³யுத்³தே⁴ ஸாமபா⁴ஷணம்। யாத்³ருʼச்சி²கோ யுதி⁴ ஜயோ தை³வேனேதி விசாரணம்॥ 12-102-17 (68760) ஆபகே³வ மஹாவேகா³ த்ரஸ்தா இவ மஹாம்ருʼகா³:। து³ர்னிவார்யதமா சைவ ப்ரப⁴க்³நா மஹதீ சமூ:॥ 12-102-18 (68761) ப⁴க்³நா இத்யேவ ப⁴ஜ்யந்தே வித்³வாம்ʼஸோ(அ)பி ந காரணம்। உதா³ரஸாரா மஹதீ ருருஸங்கோ⁴பமா சமூ:॥ 12-102-19 (68762) பரஸ்பரஜ்ஞா: ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டாஸ்த்யக்தப்ராணா: ஸுனிஶ்சிதா:। அபி பஞ்சத்ரதை ஶூரா நிக்⁴நந்தி பரவாஹினீம்॥ 12-102-20 (68763) அபி வா பஞ்சஷட்ஸப்தஸம்ʼஹிதா: க்ருʼதனிஶ்சயா:। க்லலீனா: பூஜிதா: ஸம்யக்³விஜயந்தீஹ ஶாத்ரவான்॥ 12-102-21 (68764) ஸன்னிபாதோ ந மந்தவ்ய: ஶக்யே ஸதி கத²ஞ்சன। ஸாந்த்வபே⁴த³ப்ரதா³நானாம்ʼ யுத்³த⁴முத்தரமுச்யதே॥ 12-102-22 (68765) ஸம்ʼஸர்பேண ஹி ஸேனாயா ப⁴யம்ʼ பீ⁴ரூன்ப்ரபா³த⁴தே। வஜ்ராதி³ய ப்ரஜ்வலிதாதி³யம்ʼ ஸ்வித்க்ஷபயிஷ்யதி॥ 12-102-23 (68766) அமிப்ரயாதாம்ʼ ஸமிதிம்ʼ ஜ்ஞாத்வா யே ப்ரதியாந்த்யத²। தேஷாம்ʼ ஸந்த³ந்தி கா³த்ராணி யோதா⁴நாம்ʼ விவயஸ்ய ச॥ 12-102-24 (68767) விஷயோ வ்யத²தே ராஜன்ஸர்வ: ஸஸ்தா²ணுஜங்க³ம:। அஸ்த்ரப்ரதாபதப்தானாம்ʼ மஜ்ஜா: ஸீத³ந்தி தே³ஹினாம்॥ 12-102-25 (68768) தேஷாம்ʼ ஸாந்த்வம்ʼ க்ரூரமிஶ்ரம்ʼ ப்ரணேதவ்யம்ʼ புன: புன:। ஸம்பீட்³யமானா ஹி பரைர்யோக³மாயாந்தி ஸர்வத:॥ 12-102-26 (68769) ஆந்தராணாம்ʼ ச பே⁴தா³ர்த²ம்ʼ சரானப்⁴யவசாரயேத்। யஶ்ச தஸ்மாத்பரோ ராஜா தேன ஸந்தி⁴: ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-102-27 (68770) ந ஹி தஸ்யான்யதா² பீடா³ ஶக்யா கர்தும்ʼ ததா²விதா⁴। யதா² ஸார்த⁴மமித்ரேண ஸர்வத: ப்ரதிபா³த⁴னம்॥ 12-102-28 (68771) க்ஷமா வை ஸாது⁴மாயாதி ந ஹ்யஸாதூ⁴ந்க்ஷமா ஸதா³। க்ஷமாயாஶ்சாக்ஷமாயாஶ்ச பார்த² வித்³தி⁴ ப்ரயோஜனம்॥ 12-102-29 (68772) விஜித்ய க்ஷமமாணஸ்ய யஶோ ராஜ்ஞோ விவர்த⁴தே। மஹாபராதே⁴ ஹ்யப்யஸ்மின்விஶ்வஸந்த்யபி ஶத்ரவ:॥ 12-102-30 (68773) மன்யந்தே கர்ஷயித்வா து க்ஷமா ஸாத்⁴வீதி ஶாம்ப³ரா:। அஸந்தப்தம்ʼ து யத்³தா³ரு ப்ரத்யேதி ப்ரக்ருʼதிம்ʼ புன:॥ 12-102-31 (68774) நைதத்ப்ரஶம்ʼஸந்த்யாசார்யா ந சைதத்ஸாது⁴ த³ர்ஶனம்। அக்ரோதே⁴நாவினாஶேன நியந்தவ்யா: ஸ்வபுத்ரவத்॥ 12-102-32 (68775) த்³வேஷ்யோ ப⁴வதி பூ⁴தானாமுக்³ரோ ராஜா யுதி⁴ஷ்டி²ர। ம்ருʼது³மப்யவமன்யந்தே தஸ்மாது³ப⁴யபா⁴க்³ப⁴வேத்॥ 12-102-33 (68776) ப்ரஹரிஷ்யன்ப்ரியம்ʼ ப்³ரூயாத்ப்ரஹரன்னபி பா⁴ரத। ப்ரஹ்ருʼத்ய ச ப்ரியம்ʼ ப்³ரூயாச்சோ²சன்னிவ ருத³ன்னிவ॥ 12-102-34 (68777) ந மே ப்ரியா யே ஸ்ம ஹதா: ஸம்ப்ரஹ்ருʼஷ்டா: பரே(அ)பி ச। ந ச கத்த²னமேவாக்³ர்யமுச்யமானம்ʼ புன: புன:॥ 12-102-35 (68778) அஹோ ஜீவிதமாகாங்க்ஷேன்னேத்³ருʼஶோ வத⁴மர்ஹதி। ஸுது³ர்லபா⁴: ஸுபுருஷா: ஸங்க்³ராமேஷ்வபலாயின:॥ 12-102-36 (68779) க்ருʼதம்ʼ மமாப்ரியம்ʼ தேன யேனாயம்ʼ நிஹதோ ம்ருʼதே⁴। இதி வாசா வத³ன்ஹந்த்ருʼன்பூஜயேத ரஹோக³த:॥ 12-102-37 (68780) ஹந்த்ரூʼணாம்ʼ ச ஹதானாம்ʼ ச பூஜாம்ʼ குர்யாத்³யதா²ர்த²த:। க்ரோஶேத்³பா³ஹும்ʼ ப்ரக்³ருʼஹ்யாபி சிகீர்ஷஞ்ஜனஸங்க்³ரஹம்॥ 12-102-38 (68781) ஏவம்ʼ ஸர்வாஸ்வவஸ்தா²ஸு ஸாந்த்வபூர்வம்ʼ ஸமாசரேத்। ப்ரியோ ப⁴வதி பூ⁴தானாம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞோ வீதபீ⁴ர்ன்ருʼப:॥ 12-102-39 (68782) விஶ்வாஸம்ʼ சாத்ர க³ச்ச²ந்தி ஸர்வபூ⁴தானி பா⁴ரத। விஶ்வஸ்த: ஶக்யதே போ⁴க்தும்ʼ யதா²காலம்ʼ ஸமுத்தி²த:॥ 12-102-40 (68783) தஸ்மாத்³விஶ்வாஸயேத்³ராஜா ஸர்வபூ⁴தான்யமாயயா। ஸர்வத: பரிரக்ஷேச்ச யோ மஹீம்ʼ போ⁴க்துமிச்ச²தி॥ ॥ 12-102-41 (68784) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³வ்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 102॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-102-15 ஶப்³த³: காகஸ்யேதி ஶேஷ:॥ 12-102-22 ஸன்னிபாதோ யுத்³த⁴ம்॥ 12-102-24 ஸன்னிதி யுத்³த⁴ம்। ஸ்யந்த³ந்தி ஸ்தித்³யந்தி॥ 12-102-25 வித⁴யோ தே³ஶ:॥ 12-102-26 யோக³ம்ʼ ஸம்விம்॥ 12-102-27 ஆந்தராணாம்ʼ ஶத்ரோ: ஸத்³தீ⁴நாம்। தஸ்மாச்ச²த்ரோ: பர: ஶ்ரேஷ்ட²ஸ்தேன ஸந்தி⁴ம்ʼ ச குர்யாத்॥ 12-102-29 க்ஷமா வை ஸாத்⁴வமாயானாம்ʼ நஹி ஸாது⁴ ஸதா³ க்ஷமா இதி ட³. த². பாட²:॥ 12-102-30 அஸ்மின்க்ஷமாவதி॥ 12-102-31 அஸந்தாப்ய ருʼஜூக்ருʼதம்ʼ வம்ʼஶாதி³ புனர்வக்ரீப⁴வத்யர்த²: ஶத்ரும்ʼ ஸந்தாப்ய க்ஷமாம்ʼ குர்யாதி³தி ஶம்ப³ரஸ்ய தை³த்யஸ்ய மதம்॥ 12-102-32 ஸ்வமதமாஹ நைததி³தி॥ 12-102-40 விஸ்வஸ்தோ ஜன:॥

12-103-0 (68785) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-103-0x (5607) கத²ம்ʼ ம்ருʼதௌ³ கத²ம்ʼ தீக்ஷ்ணே மஹாபக்ஷே ச பா⁴ரத। அரௌ வர்தேத ந்ருʼபதிஸ்தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-103-1 (68786) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-103-2x (5608) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ப்³ருʼஹஸ்பதேஶ்ச ஸம்ʼவாத³மிந்த்³ரஸ்ய ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-103-2 (68787) ப்³ருʼஹஸ்பதிம்ʼ தே³வபதிரபி⁴வாத்³ய க்ருʼதாஞ்ஜலி:। உபஸங்க³ம்ய பப்ரச்ச² வாஸவ: பரவீரஹா॥ 12-103-3 (68788) அஹிதேஷு கத²ம்ʼ ப்³ரஹ்மன்ப்ரவர்தேயமதந்த்³ரித:। அஸமுசி²த்³ய சைவைதான்னியச்சே²யமுபாயத:॥ 12-103-4 (68789) ஸேனயோர்த்²யதிஷங்கே³ ச ஜய: ஸாதா⁴ரணோ ப⁴வேத்। கிம்ʼ குர்வாணம்ʼ ந மாம்ʼ ஜஹ்யாஜ்ஜ்வலிதா ஶ்ரீ: ப்ரதாபினீ॥ 12-103-5 (68790) ததோ ர்மார்த²காமானாம்ʼ குஶல: ப்ரதிபா⁴நவான்। ராஜத⁴ர்மவிதா⁴நஜ்ஞ: ப்ரத்யுவாச புரந்த³ரம்॥ 12-103-6 (68791) ந ஜா கலஹேனேச்சே²ந்னியந்துமபகாரிண:। பா³லைர ஸவிதம்ʼ ஹ்யேதத்³யத³மர்ஷோ யத³க்ஷமா॥ 12-103-7 (68792) ந ஶத்ருர்விவ்ருʼத: கார்யோ வத⁴மஸ்யாபி⁴காங்க்ஷதா॥ 12-103-8 (68793) க்ரோத⁴ம்ʼ ப⁴யம்ʼ ச ஹர்ஷம்ʼ ச நியம்ய ஸ்வயமாத்மனி। அமித்ர பஸேவேத விஶ்வஸ்தவத³விஶ்வஸன்॥ 12-103-9 (68794) ப்ரியமேவ வதே³ந்னித்யம்ʼ நாப்ரியம்ʼ கிஞ்சிதா³சரேத்। விரமேச்சு²ஷ்கவைரேப்⁴ய: கர்ணஜாபம்ʼ ச வர்ஜயேத்॥ 12-103-10 (68795) யதா² வைதம்ʼஸிகோ யுக்தோ த்³விஜானாம்ʼ ஸத்³ருʼஶஸ்வர:। தாந்த்³விஜான்குருதே வஶ்யாம்ʼஸ்ததா²யுக்தோ மஹீபதி:। வஶம்ʼ சோபனயேச்ச²த்ரூன்னிஹன்யாச்ச பும்ʼரத³ர॥ 12-103-11 (68796) ந நித்யம்ʼ பரிபூ⁴யாரீன்ஸுக²ம்ʼ ஸ்வபிதி வாஸவ। ஜாக³ர்த்யேவ ஹி து³ஷ்டாத்மா ஸங்கரே(அ)க்³நிரிவோத்தி²த:॥ 12-103-12 (68797) ந ஸன்னிபாத: கர்தவ்ய: ஸாமான்யே விஜயே ஸதி। விஶ்வாஸ்யைவோபஸம்ʼநம்யோ வஶே க்ருʼத்வா ரிபு: ப்ரபோ⁴॥ 12-103-13 (68798) ஸம்ப்ரதா⁴ர்ய ஸஹாமாத்யைர்மந்த்ரவித்³பி⁴ர்மஹாத்மபி⁴:। உபேக்ஷ்யமாணோ விஜ்ஞாதோ ஹ்ருʼத³யேனாபராஜித:। அதா²ஸ்ய ப்ரஹரேத்காலே விதே⁴ர்வித்தலிதோ யதா³॥ 12-103-14 (68799) த³ண்ட³ம்ʼ ச தூ³ஷயேத³ஸ்ய புருஷைராப்தகாரிபி⁴:॥ 12-103-15 (68800) ஆதி³மத்⁴யாவஸானஜ்ஞான்ப்ரச்ச²ன்னம்ʼ ச விசாரயேத்। ப³லானி தூ³ஷயேத³ஸ்ய ஜானந்னேவ ப்ரமாணத:॥ 12-103-16 (68801) பே⁴தே³நோபப்ரதா³நேன ஸம்ʼஸ்ருʼஜேதௌ³ஷதை⁴ஸ்ததா²। ந த்வேவ க²லு ஸம்ʼஸர்க³ம்ʼ ரோசயேத³ரிபி⁴: ஸஹ॥ 12-103-17 (68802) தீ³ர்க⁴காலமபீக்ஷேத்த நிக்³ராஹ்யா ஏவ ஶத்ரவ:। காலகாங்கீ³ ச யுக்த: ஸன்னுபாஸீத ஶசீபதே॥ 12-103-18 (68803) ததா² ப்ரியம்ʼ ச வக்தவ்யம்ʼ யதா² விஸ்ரம்ப⁴மாப்னுயாத்। ந ஸத்³யோ(அ)ரீன்விஹன்யாச்ச த்³ரஷ்டவ்யோ விஜயோ த்⁴ருவ:। பூ⁴ய: ஶல்யம்ʼ க⁴டயதி நவம்ʼ ச குருதே வ்ரணம்॥ 12-103-19 (68804) ப்ராப்தே ச ப்ரஹரேத்காலே ந ச ஸம்ʼவர்ததே புன:। ஹந்துகாமஸ்ய தே³வேந்த்³ர புருஷஸ்ய ரிபூன்ப்ரதி॥ 12-103-20 (68805) யம்ʼ ஹி காலோ வ்யதிக்ராமேத்புருஷம்ʼ காலகாங்க்ஷிணம்। து³ர்லப⁴: ஸ புனஸ்தேன கால: கர்ம சிகீர்ஷதா॥ 12-103-21 (68806) ஔஜஸ்யம்ʼ ஜனயேதே³வ ஸங்க்³ருʼஹ்ணன்ஸாது⁴ஸம்ʼமதம்। காலேன ஸாத⁴யேத்க்ருʼத்யமப்ராப்தோ ந ஹி பீட³யேத்॥ 12-103-22 (68807) விஹாய காமம்ʼ க்ரோத⁴ம்ʼ ச ததா²(அ)ஹங்காரமேவ ச। யுக்தோ விவரமன்விச்சே²த³ஹிதானாம்ʼ ஸதா³ ந்ருʼப:॥ 12-103-23 (68808) மார்த³வம்ʼ த³ண்ட³ ஆலஸ்யம்ʼ ப்ரமாத³ஶ்ச ஸுரோத்தம। மாயா: ஸுவிஹிதா: ஶக்ர ஶாதயந்த்யவிசக்ஷணம்॥ 12-103-24 (68809) நிஹத்யைதானி சத்வாரி மாயாம்ʼ ப்ரதிவிதா⁴ய ச। தத: ஶக்னோதி ஶத்ரூணாம்ʼ ப்ரஹர்துமவிசாரயன்॥ 12-103-25 (68810) யதே³வைதேன ஶக்யேத கு³ஹ்யம்ʼ கர்தும்ʼ ததா³(அ)(அ)சரேத்। யச்ச²ந்தி ஸதிவா கு³ஹ்யம்ʼ மிதோ² விஶ்ராவயந்த்யபி॥ 12-103-26 (68811) அஶக்யமிதி க்ருʼத்வா வா ததோ(அ)ன்யை: ஸம்ʼவித³ம்ʼ சரேத்। ப்³ரஹ்மத³ண்ட³மத்³ருʼஷ்டேஷு த்³ருʼஷ்டேஷு சதுரங்கி³ணீம்॥ 12-103-27 (68812) பே⁴த³ம்ʼ ச ப்ரத²மம்ʼ வித்³யாத்தூஷ்ணீம்ʼ த³ண்ட³ம்ʼ ததை²வ ச। காலே ப்ரயோஜயேத்³ராஜா தஸ்மிம்ʼஸ்தஸ்மிம்ʼஸ்ததா³ததா³॥ 12-103-28 (68813) ப்ரணிபாதம்ʼ ச க³ச்சே²த காலே ஶத்ரோர்ப³லீயஸ:। யுக்தோ(அ)ஸ்ய வத⁴மன்விச்சே²த³ப்ரமத்த: ப்ரமாத்³யத:॥ 12-103-29 (68814) ப்ரணிபாதேன தா³நேன வாசா மது⁴ரயா ப்³ருவன்। அமித்ரமுபஸேவேத ந ச ஜாது விஶங்கயேத்॥ 12-103-30 (68815) ஸ்தா²நானி ஶங்கிதானாம்ʼ ச நித்யமேவ விவர்ஜயேத்। ந ச தேஷ்வாஶ்வஸேத்³ராஜா ஜாக்³ரதீஹ நிராக்ருʼதா:॥ 12-103-31 (68816) ந ஹ்யதோ து³ஷ்கரம்ʼ கர்ம கிஞ்சித³ஸ்தி ஸுரோத்தம। யதா² விவித⁴வ்ருʼத்தானாமைஶ்வர்யமமராதி⁴ப॥ 12-103-32 (68817) ததா² விவித⁴ஶீலானாமபி ஸம்ப⁴வ உச்யதே। ப்ரயதேத்³யோக³மாஸ்தா²ய மித்ராமித்ரானதா⁴ரயன்॥ 12-103-33 (68818) ம்ருʼது³மப்யவமன்யந்தே தீக்ஷ்ணாது³த்³விஜதே ஜன:। மாதீக்ஷ்ணோ மா ம்ருʼது³ர்பூ⁴ஸ்த்வம்ʼ தீக்ஷ்ணோ ப⁴வ ம்ருʼது³ர்ப⁴வ॥ 12-103-34 (68819) யதா² வப்ரே வேக³வதி ஸர்வத: ஸம்ப்லதோத³கே। நித்யம்ʼ விசரணாத்³வாத⁴ஸ்ததா² ராஜ்யம்ʼ ப்ரமாத்³யத:॥ 12-103-35 (68820) ந ப³ஹூனுபருத்⁴யேத யௌக³பத்³யேன ஶாத்ரவான்। ஸாம்னா தா³நேன பே⁴தே³ந த³ண்டே³ந ச புரந்த³ர॥ 12-103-36 (68821) ஏகைகமேஷாம்ʼ நிஷ்பிஷ்ய ஶிஷ்டேஷு நிபுணம்ʼ சரேத்। ந து ஶக்தோ(அ)பி மேதா⁴வீ ஸர்வானேவாசரேத்³பு³த⁴:॥ 12-103-37 (68822) யதா³ ஸ்யான்மஹதீ ஸேனா ஹயனாக³ரதா²குலா। பதா³தியந்த்ரப³ஹுலா அனுரக்தா ஷட³ங்கி³நீ॥ 12-103-38 (68823) யதா³ ப³ஹுவிதா⁴ம்ʼ வ்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ மன்யேத ப்ரதியோக³த:। ததா³ விவ்ருʼத்ய ப்ரஹரேத்³த³ஸ்யூனாமவிசாரயன்॥ 12-103-39 (68824) ந ஸாம த³ண்டோ³பனிஷத்ப்ரஶஸ்யதே ந மார்த³வம்ʼ ஶத்ருஷு யாத்ரிகம்ʼ ஸதா³। ந ஸஸ்யகா⁴தோ ந ச ஸங்கரக்ரியா ந சாபி பூ⁴ய: ப்ரக்ருʼதேர்விசாரணா॥ 12-103-40 (68825) மாயாவிபே⁴தா³நுபஸர்ஜனானி வாசம்ʼ ததை²வ ப்ரத²மம்ʼ ப்ரயோகா³த்। ஆப்தைர்மனுஷ்யைருபசாரயேத புரேஷு ராஷ்ட்ரேஷு ச ஸம்ப்ரயுக்தான்॥ 12-103-41 (68826) புரா(அ)பி சைதானநுஸ்ருʼத்ய பூ⁴மிபா: புரேஷு போ⁴கா³நகி²லாஞ்ஜயந்தி புரேஷு நீதிம்ʼ விஹிதாம்ʼ யதா²விதி⁴ ப்ரயோஜயந்தோ ப³லவ்ருʼத்ரஸூத³ன॥ 12-103-42 (68827) ப்ரதா³ய கூ³டா⁴நி வஸூனி நாம ப்ரச்சி²த்³ய போ⁴கா³நபஹாய ச ஸ்வான்। து³ஷ்டா: ஸ்வதோ³ஷைரிதி கீர்தயித்வா புரேஷு ராஷ்ட்ரேஷு ச யோஜயந்தி॥ 12-103-43 (68828) ததை²வ சான்யைரபி ஶாஸ்த்ரவேதி³பி⁴: ஸ்வலங்க்ருʼதை: ஶாஸ்த்ரவிதா⁴நலிங்கி³தை:। ஸுஶிக்ஷிதைர்பா⁴ஷ்யகதா²விஶாரதை³: பரேஷு க்ருʼத்யாமுபதா⁴ரயேச்ச॥ 12-103-44 (68829) இந்த்³ர உவாச। 12-103-45x (5609) கானி லிங்கா³நி து³ஷ்டஸ்ய ப⁴வந்தி த்³விஜஸத்தம। கத²ம்ʼ து³ஷ்டம்ʼ விஜானீயாதே³தத்புஷ்டோ ப்³ரவீஹி மே॥ 12-103-45 (68830) ப்³ருʼஹஸ்பதிருவாச। 12-103-46x (5610) பரோக்ஷமகு³ணானாஹ ஸத்³ருணானப்⁴யஸூயதி। பரைர்வா கீர்த்யமானேஷு தூஷ்ணீமாஸ்தே பராங்பு⁴க²:॥ 12-103-46 (68831) தூஷ்ணீம்பா⁴வே(அ)பி விஜ்ஞேயம்ʼ ந சேத்³ப⁴வதி காரணம்। விஶ்வாஸம்ʼ சோஷ்ட²ஸந்த³ம்ʼஶம்ʼ ஶிரஸஶ்ச ப்ரகம்பனம்॥ 12-103-47 (68832) கரோத்யபீ⁴க்ஷ்ணம்ʼ ஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டமஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டஶ்ச பா⁴ஷதே। அத்³ருʼஷ்டவத்³விகுருதே த்³ருʼஷ்ட்வா வா நாபி⁴பா⁴ஷதே॥ 12-103-48 (68833) ப்ருʼத²கே³த்ய ஸமஶ்னாதி நேத³மத்³ய யதா²விதி⁴। ஆஸனே ஶயனே யானே பா⁴வா லக்ஷ்யா விஶேஷத:॥ 12-103-49 (68834) ஆர்திரார்தே ப்ரியே ப்ரீதிரேதாவன்மித்ரலக்ஷணம்। விபரீதம்ʼ து போ³த்³த⁴வ்யமரிலக்ஷணமேவ தத்॥ 12-103-50 (68835) ஏதான்யேவ யதோ²க்தானி பு³த்⁴யேதா²ஸ்த்ரித³ஶாதி⁴ப। புருஷாணாம்ʼ ப்ரது³ஷ்டானாம்ʼ ஸ்வபா⁴வோ ப³லவத்தர:॥ 12-103-51 (68836) இதி து³ஷ்டஸ்ய விஜ்ஞானமுக்தம்ʼ தே ஸுதஸத்தம। நிஶாம்ய ஶாஸ்த்ரதத்த்வார்த²ம்ʼ யதா²வத³மரேஶ்வர:॥ 12-103-52 (68837) பீ⁴ஷ்ம உவாச 12-103-53x (5611) ஸ தத்³வச: ஶத்ருனிப³ர்ஹணே ரத ஸ்ததா² சகாராவிதத²ம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதே:। சசார காலே விஜயாய சாரிஹா வஶம்ʼ ச ஶத்ரூனநயத்புரந்த³ர:॥ ॥ 12-103-53 (68838) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ர்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 103॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-103-5 வ்யதிஷங்கே³ மிஶ்ரணே யுத்³தே⁴ இத்யர்த²:। ஸாதா⁴ரணோ(அ)னியத:॥ 12-103-6 ப்ரத்யுவாச கு³ரு:॥ 12-103-7 விவ்ருʼத: ஸாவதா⁴ந:॥ 12-103-11 விதஸ: பக்ஷிப³ந்த⁴னோபாயஸ்தது³பஜீவீ வைதம்ʼஸிக:॥ 12-103-12 ஸ்வபிதி மஹீபதிரித்யனுகர்ஷ:॥ 12-103-13 ஸாமான்யே அனிஶ்சிதே॥ 12-103-14 ப்ரஹரேத்காலே கிஞ்சித்³விசலிதே பதே³ இதி ஜ². பாட²:॥ 12-103-15 கிஞ்சாஸ்ய த³ண்ட³ம்ʼ ஸேனாம்ʼ ச பே⁴தே³ந தூ³ஷயேத்ஸ:॥ 12-103-17 ஔஷதை⁴ர்விஷாதி³பி⁴:॥ 12-103-20 ரிபூன்ப்ரதி ஹந்துகாமஸ்ய॥ 12-103-25 சத்வாரி மார்த³வாதீ³நி॥ 12-103-26 யச்ச²ந்தி நிக்³ருʼஹ்ணந்தி॥ 12-103-27 அத்³ருʼஷ்டேஷு தூ³ரஸ்தே²ஷு ப்³ரஹ்மத³ண்ட³ம்ʼ புரோஹிதத்³வாரமபி⁴சாரம்ʼ ப்ரயுஞ்ஜயாத்। த்³ருʼஷ்டே ப்ரத்யக்ஷஶத்ரௌ சதுரங்கி³ணீமபி ப்ரயுஞ்ஜ்யாத்॥ 12-103-32 விவித⁴வ்ருʼத்தானாம்ʼ அஸ்தி²ராணாம்॥ 12-103-35 வேக³வதி பூரே ஸதி வப்ரே தடே விசரணாத்³விதா³ரணாத்³வாத⁴ இதி யோஜனா॥ 12-103-38 ஷட³ங்கி³நீ ரத²துரக³மாதங்க³பதா³திகோஶவணிக்பத²வதீ॥ 12-103-39 விவ்ருʼத்ய ப்ரகடீபூ⁴ய। த³ஸ்யூனாம்ʼ த³ஸ்யூன்॥ 12-103-40 ப³லவதி ஶத்ரௌ ஸாம ந ப்ரஶஸ்யதே கிம்ʼ தர்ஹி த³ண்டோ³பனிஷத் ரஹஸ்யத³ண்ட³:। அத ஏவ ஶத்ருஷு மார்த³வம்ʼ பார்யந்திகம்ʼ ந கார்யம்। நாபி யாத்ரிகம்ʼ ஸதா³ கார்யம்। ஜயஸ்யானி யதத்வாத்। யாத்ராயாம்ʼ ஹி ஸஸ்யானாம்ʼ கா⁴த:। ஸங்கரக்ரியா விஷாதி³நா ஜலாதீ³நாம்ʼ நாஶனம்। பூ⁴ய: புன: புன: ப்ரக்ருʼதே ஸப்தவிதா⁴யா: விசாரணா தஸ்மாத்கபடபூர்வகோ த³ண்ட³ஏவ ஶ்ரேயானித்யர்த²:॥ 12-103-41 மாயாவிபே⁴தா³ந்னானாவிதா⁴ மாயா: ப்ரயுஞ்ஜீத। தத உபஸர்ஜனானி பரஸ்பரமிதரேஷாம்ʼ ஶத்ரூணாமுத்தா²பனாதீ³நி॥ 12-103-42 ஏதான் ஶத்ரூன்புரேஷு தத்தத்ஸ்தா²நேஷு அனுஸ்ருʼத்ய போ⁴கா³ம்ʼஸ்ததீ³யான் ஜயந்தி। நீதிம்ʼ புரேஷு ஸ்வீயதேஷு॥ 12-103-43 அனுஸரணபே⁴வாஹ ப்ரதா³யேதி। ஏதே ந மமாமாத்யா: து³ஷ்டா: மாம்ʼ த்யக்த்வா ராஜாந்தாரம்ʼ ப்ரதிக³தா இதி லோகமுகா²த்கீர்தயித்வா பரேஷாம்ʼ புரேஷு ராஷ்ட்ரேஷு ச தான்யோ ஜயந்தி॥ 12-103-44 க்ருʼத்யாமிவ க்ருʼத்யாம்ʼ ம்ருʼத்யுகாரிணீம்ʼ தே³வதாம॥ 12-103-47 தச்சேத்³ப⁴வதி காரணமிதி த².த³. பாட²:॥ 12-103-48 ஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டம்ʼ ஸம்ʼஸர்க³ம்। அஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டஶ்ச பரஇவ பா⁴ஷதே॥

12-104-0 (68839) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-104-0x (5612) தா⁴ர்மிகோ(அ)ர்தா²நஸம்ப்ராப்ய ராஜாமாத்யை: ப்ரபா³தி⁴த:। ச்யுத: கோஶாச்ச த³ண்டா³ச்ச ஸுக²மிச்ச²ன்கத²ம்ʼ சரேத்॥ 12-104-1 (68840) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-104-2x (5613) அத்ராயம்ʼ க்ஷேமத³ர்ஶீய இதிஹாஸோ(அ)னுகீ³யதே। தத்தே(அ)ஹ ஸம்ப்ரவக்ஷ்யாமி தன்னிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-104-2 (68841) க்ஷேமத³ர்ஶீ ந்ருʼபஸுதோ யத்ர க்ஷீணப³ல: புரா। முனிம்ʼ காலகவ்ருʼக்ஷீயமாஜமாமேதி ந: ஶ்ருதம்। தம்ʼ பப்ரச்சா²நுஸங்க்³ருʼஹ்ய க்ருʼச்ச்²ராமாபத³மாஸ்தி²த:॥ 12-104-3 (68842) அர்தே²ஷு மாகீ³ புருஷ ஈஹமான: புன: புன:। அலப்³த்⁴வா மத்³விதோ⁴ ராஜ்யம்ʼ ப்³ரஹ்மன்கிம்ʼ கர்துமர்ஹதி॥ 12-104-4 (68843) அன்யத்ர மரணாத்³தை³ந்யாத³ன்யத்ர பரஸம்ʼஶ்ரயாத்। க்ஷுத்³ராத³ன்யத்ர சாசாராத்தன்மமாசக்ஷ்வ ஸத்தம॥ 12-104-5 (68844) வ்யாதி⁴நாம்ʼ சாபி⁴பன்னஸ்ய மானஸேனேதரேண வா। ப³ஹுஶ்ருத: க்ருʼதப்ரஜ்ஞஸ்த்வத்³வித⁴: ஶரணம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-104-6 (68845) நிர்வித்³ய ஹி நர: காமான்னியம்ய ஸுக²மேத⁴தே। த்வக்த்வா ப்ரீதிம்ʼ ச ஶோகம்ʼ ச லப்³த்⁴வா பு³த்³தி⁴மயம்ʼ வஸு॥ 12-104-7 (68846) ஸுக²மர்தா²ஶ்ரயம்ʼ யேஷாமனுஶோசாமி தானஹம்। மம ஹ்யர்தா²: ஸுப³ஹவோ நஷ்டா: ஸ்வப்னக³தா இவ॥ 12-104-8 (68847) து³ஷ்கரம்ʼ ப³த குர்வந்தி மஹதோ(அ)ர்தா²ம்ʼஸ்த்யஜந்தி யே। வயம்ʼ த்வேதான்பரித்யக்துமஸதோ(அ)பி ந ஶக்னும:॥ 12-104-9 (68848) இமாமவஸ்தா²ம்ʼ ஸம்ப்ராப்தம்ʼ தீ³நமார்தம்ʼ ஶ்ரியா ச்யுதம்। யத³ன்யத்ஸுக²மஸ்தீஹ தத்³ப்³ரஹ்மன்னநுஶாதி⁴ மாம்॥ 12-104-10 (68849) கௌஸல்யேனைவமுக்தஸ்து ராஜபுத்ரேண தீ⁴மதா। முனி: காலகவ்ருʼக்ஷீய: ப்ரத்யுவாச மஹாத்³யுதி:॥ 12-104-11 (68850) புரஸ்தாதே³வ தே பு³த்³தி⁴ரியம்ʼ கார்யா விஜானத:। அனித்யம்ʼ ஸர்வமேவைதத³ஹம்ʼ ச மம சாஸ்தி யத்॥ 12-104-12 (68851) யத்கிஞ்சின்மன்யஸே(அ)ஸ்தீதி ஸர்வம்ʼ நாஸ்தீதி வித்³தி⁴ தத்। ஏவம்ʼ ந வ்யத²தே ப்ராஜ்ஞ: க்ருʼச்ச்²ராமப்யாபத³ம்ʼ க³த:॥ 12-104-13 (68852) யத்³தி⁴ பூ⁴தம்ʼ ப⁴விஷ்யச்ச த்⁴ருவம்ʼ தன்ன ப⁴விஷ்யதி। ஏவம்ʼ விதி³தவேத்³யஸ்த்வமனர்தே²ப்⁴ய: ப்ரமோக்ஷ்யஸே॥ 12-104-14 (68853) யே ச பூர்வஸமாரம்பா⁴ யே ச பூர்வதரே பரே। ஸர்வம்ʼ நாஸ்தீதி தே சைவ தஜ்ஜ்ஞாத்வா கோ நு ஸஞ்ஜ்வரேத்॥ 12-104-15 (68854) பூ⁴த்வா ச ந ப⁴வத்யேதத³பூ⁴த்வா ச ப⁴விஷ்யதி। ஶோகே ந ஹ்யஸ்தி ஸாமர்த்²யம்ʼ ஶோசேத ஸ கத²ம்ʼ நர:॥ 12-104-16 (68855) க்வனு தே(அ)த்³ய பிதா ராஜன்க்வனு தே(அ)த்³ய பிதாமஹ:। ந த்வம்ʼ பஶ்யஸி தானத்³ய ந த்வாம்ʼ பஶ்யந்தி தே(அ)பி வா॥ 12-104-17 (68856) ஆத்மனோ(அ)த்⁴ருவதாம்ʼ பஶ்யம்ʼஸ்தாம்ʼஸ்த்வம்ʼ கிமனுஶோசஸி। பு³த்³த்⁴யா சைவானுபு³த்³த்⁴யஸ்வ த்⁴ருவம்ʼ ஹி ந ச வித்³யதே॥ 12-104-18 (68857) அஹம்ʼ ச த்வம்ʼ ச ந்ருʼபதே ஸுஹ்ருʼத³: ஶத்ரவஶ்ச தே। அவஶ்யம்ʼ ந ப⁴விஷ்யாம: ஸர்வம்ʼ ச ந ப⁴விஷ்யதி॥ 12-104-19 (68858) யே து விம்ʼஶதிவர்ஷா வை த்ரிம்ʼஶத்³வர்ஷாஶ்ச மானவா:। அர்வாகே³வ ஹி தே ஸர்வே மரிஷ்யந்தி ஶரச்ச²தாத்॥ 12-104-20 (68859) அபி சேன்மஹதோ வித்தான்ன ப்ரமுச்யதே பூருஷ:। நைதன்மமேதி தன்மத்வா குர்வீத ப்ரியமாத்மன:॥ 12-104-21 (68860) அனாக³தம்ʼ யன்ன மமேதி வித்³யா த³திக்ராந்தம்ʼ யன்ன மமேதி வித்³யாத்। தி³ஷ்டம்ʼ ப³லீய இதி மன்யமானா ஸ்தே பண்டி³தாஸ்தத்ஸதாம்ʼ வ்ருʼத்திமாஹு:॥ 12-104-22 (68861) அனாட்⁴யாஶ்சாபி ஜீவந்தி ராஜ்யம்ʼ சாப்யனுஶாஸதே। பு³த்³தி⁴பௌருஷஸம்பன்னாஸ்த்வயா துல்யாதி⁴கா ஜனா:॥ 12-104-23 (68862) ந ச த்வமிவ ஶோசந்தி தஸ்மாத்த்வமபி மா ஶுச:। கிம்ʼ ந த்வம்ʼ தைர்னரை: ஶ்ரேயாம்ʼஸ்துல்யோ வா பு³த்³தி⁴பௌருஷை:॥ 12-104-24 (68863) ராஜோவாச। 12-104-25x (5614) யாத்³ருʼச்சி²கம்ʼ ஸர்வமாஸீத்தத்³ராஜ்யமிதி சிந்தயே। ஹ்ரியதே ஸர்வமேவேத³ம்ʼ காலேன மஹதா த்³விஜ॥ 12-104-25 (68864) தஸ்யைவ ஹ்ரியமாணஸ்ய ஸ்ரோதஸேவ தபோத⁴ன। ப²லமேதத்ப்ரபஶ்யாமி யதா²லப்³தே⁴ந வர்தயன்॥ 12-104-26 (68865) முனிருவாச। 12-104-27x (5615) அனாக³தமதீதம்ʼ ச யாதா²தத்²யவினிஶ்சயாத்। நானுஶோசேத கௌஸல்ய ஸர்வார்தே²ஷு ததா² ப⁴வ॥ 12-104-27 (68866) அவாப்யான்காமயன்னர்தா²ந்னானவாப்யான்கதா³சன। ப்ரத்யுத்பன்னானநுப⁴வன்மா ஶுசஸ்த்வமனாக³தான்॥ 12-104-28 (68867) யதா²லப்³தோ⁴பபன்னார்தை²ஸ்ததா² கௌஸல்ய ரம்ʼஸ்யஸே। கச்சிச்சு²த்³த⁴ஸ்வபா⁴வேன ஶ்ரியா ஹீனோ ந ஶோசஸி॥ 12-104-29 (68868) புரஸ்தாத்³பூ⁴தபூர்வத்வாத்³தீ⁴நபோ⁴க்³யோ ஹி து³ர்மதி:। தா⁴தாரம்ʼ க³ர்ஹதே நித்யம்ʼ லப்³தா⁴ர்த²ஶ்ச ந ம்ருʼஷ்யதே॥ 12-104-30 (68869) அனர்ஹானபி சைவான்யான்மன்யதே ஶ்ரீமதோ ஜனான்। ஏதஸ்மாத்காரணாதே³தத்³து³:க²ம்ʼ பூ⁴யோ(அ)னுவர்ததே॥ 12-104-31 (68870) ஈர்ஷ்யாபி⁴மானஸம்பன்னா ராஜன்புருஷமானின:। கச்சித்த்வம்ʼ ந ததா² ப்ராஜ்ஞ மத்ஸரீ கோஸலாதி⁴ப॥ 12-104-32 (68871) ஸஹஸ்வ ஶ்ரியமன்யேஷாம்ʼ யத்³யபி த்வயி நாஸ்தி ஸா। அன்யத்ராபி ஸதீம்ʼ லக்ஷ்மீம்ʼ குஶலா பு⁴ஞ்ஜதே நரா:। அபி⁴நிஷ்யந்த³தே தே³ஹீ ஶ்ரீபூ⁴தஶ்ச த்³விஷஜ்ஜனாத்॥ 12-104-33 (68872) ஶ்ரியம்ʼ ச புத்ரபௌத்ரம்ʼ ச மனுஷ்யா த⁴ர்மசாரிண:। த்யாக³த⁴ர்மவிதோ³ தீ⁴ரா: ஸ்வயமேவ த்யஜந்த்யுத॥ 12-104-34 (68873) `த்யக்தம்ʼ ஸ்வாயம்பு⁴வே வம்ʼஶே ஶுபே⁴ந ப⁴ரதேன ச। நானாரத்னஸமாகீர்ணம்ʼ ராஜ்யம்ʼ ஸ்பீ²தமிதி ஶ்ருதம்॥ 12-104-35 (68874) ததா²(அ)ன்யைர்பூ⁴மிபாலைஶ்ச த்யக்தம்ʼ ராஜ்யம்ʼ மஹோத³யம்। த்யக்த்வா ராஜ்யானி தே ஸர்வே வனே வன்யப²லாஶின:। க³தாஶ்ச தபஸ: பாரம்ʼ து³:க²ஸ்யாந்தம்ʼ ச பூ⁴மிபா॥ 12-104-36 (68875) ப³ஹுஸங்குஸுகம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா விதி⁴த்ஸாஸாத⁴னேன ச। ததா²ந்யே ஸந்த்யஜந்த்யேவ மத்வா பரமது³ர்லப⁴ம்॥ 12-104-37 (68876) த்வம்ʼ புன: ப்ராஜ்ஞரூப: ஸன்க்ருʼபணம்ʼ பரிதப்யஸே। அகாம்யான்காமயானோ(அ)ர்தா²ந்பராதீ⁴நானுபத்³ரவான்॥ 12-104-38 (68877) தாம்ʼ பு³த்³தி⁴மனுவிஜ்ஞாய த்வமேவைனான்பரித்யஜ। அனர்தா²ஶ்சார்த²ரூபேண ஹ்யர்தா²ஶ்சானர்த²ரூபிண:॥ 12-104-39 (68878) அர்தா²யைவ ஹி கேஷாஞ்சித்³த⁴னநாஶா ப⁴வந்த்யுத। அனித்யம்ʼ தத்ஸுக²ம்ʼ மத்வா ஶ்ரியமன்யே ந லிப்ஸதே॥ 12-104-40 (68879) ரமமாண: ஶ்ரியா கஶ்சின்னான்யச்ச்²ரேயோ(அ)பி⁴மன்யதே। ததா² தஸ்யேஹமானஸ்ய ஸம்ʼரம்போ⁴(அ)பி வினஶ்யதி॥ 12-104-41 (68880) க்ருʼச்ச்²ரால்லப்³த⁴மபி⁴ப்ரேதம்ʼ யதா² கௌஸல்ய நஶ்யதி। ததா³ நிர்வித்³யதே ஸோ(அ)ர்தா²த்பரிப⁴க்³நக்ரமோ நர:॥ 12-104-42 (68881) `அனித்யாம்ʼ தாம்ʼ ஶ்ரியம்ʼ மத்வா ஶ்ரியம்ʼ வா க: பரீப்ஸதி॥' 12-104-43 (68882) த⁴ர்மமேகே(அ)பி⁴பத்³யந்தே கல்யாணாபி⁴ஜனா நரா:। பரத்ர ஸுக²மிச்ச²ந்தோ நிர்வித்³யேயுஶ்ச லௌகிகாத்॥ 12-104-44 (68883) ஜீவிதம்ʼ ஸந்த்யஜந்த்யேகே த⁴னலோப⁴பரா நரா:। ந ஜீவிதார்த²ம்ʼ மன்யந்தே புருஷா ஹி த⁴னாத்³ருʼதே॥ 12-104-45 (68884) பஶ்ய சைஷாம்ʼ க்ருʼபணதாம்ʼ பஶ்ய சைஷாமபு³த்³தி⁴தாம்। அத்⁴ருவே ஜீவிதே மோஹாத³ர்த²த்ருʼஷ்ணாமுபாஶ்ரிதா:॥ 12-104-46 (68885) ஸஞ்சயே ச வினாஶாந்தே மரணாந்தே ச ஜீவிதே। ஸம்ʼயோகே³ ச வியோகா³ந்தே கோனு விப்ரணயேன்மன:॥ 12-104-47 (68886) த⁴னம்ʼ வா புருஷோ ராஜன்புருஷம்ʼ வா புனர்த⁴னம்। அவஶ்யம்ʼ ப்ரஜஹாத்யேவ தத்³வித்³வான்கோனு ஸஞ்ஜ்வரேத்॥ 12-104-48 (68887) அன்யத்ரோபனதா ஹ்யாபத்புருஷம்ʼ தோஷயத்யுத। தேன ஶாந்திம்ʼ ந லப⁴தே நாஹமேவேதி காரணாத்॥' 12-104-49 (68888) அன்யேஷாமபி நஶ்யந்தி ஸுஹ்ருʼத³ஶ்ச த⁴னானி ச। பஶ்ய பு³த்³த்⁴யா மனுஷ்யாணாம்ʼ துல்யாமாபத³மாத்மன:। நியச்ச² யச்ச² ஸம்ʼயச்ச² இந்த்³ரியாணி மனஸ்ததா²॥ 12-104-50 (68889) ப்ரதிஷேத்³தா⁴ ந சாப்யேஷு து³ர்ப³லேஷ்வஹிதேஷு ச॥ 12-104-51 (68890) ப்ராப்திஸ்ருʼஷ்டேஷு பா⁴வேஷு வ்யபக்ருʼஷ்டேஷ்வஸம்ப⁴வே। ப்ரஜ்ஞானத்ருʼப்தோ விக்ராந்தஸ்த்வத்³விதோ⁴ நானுஶோசதி॥ 12-104-52 (68891) அல்பமிச்ச²ன்னசபலோ ம்ருʼது³ர்தா³ந்த: ஸுஸம்ʼஸ்தி²த:। ப்³ரஹ்மசர்யோபபன்னஶ்ச த்வத்³விதோ⁴ நைவ முஹ்யதி॥ 12-104-53 (68892) ந த்வேவ ஜால்மீம்ʼ காபாலீம்ʼ வ்ருʼத்திமேஷிதுமர்ஹஸி। ந்ருʼஶம்ʼஸவ்ருʼத்திம்ʼ பாபிஷ்டா²ம்ʼ து³:கா²ம்ʼ காபுருஷோசிதாம்॥ 12-104-54 (68893) அபி மூலப²லாஹாரோ ரமஸ்வைகோ மஹாவனே। வாக்³யத: ஸங்க்³ருʼஹீதாத்மா ஸர்வபூ⁴தத³யான்வித:॥ 12-104-55 (68894) ஸத்³ருʼஶம்ʼ பண்டி³தஸ்யைததீ³ஷாத³ந்தேன ஹஸ்தினா। யதே³கோ ரமதே(அ)ரண்யே யச்சாப்யல்பேன துஷ்யதி॥ 12-104-56 (68895) மஹாஹ்ரத³: ஸங்க்ஷுபி⁴த ஆத்மனைவ ப்ரஸீத³தி। `ஏவம்ʼ நர: ஸ்வத்மானைவ க்ருʼதப்ரஜ்ஞ: ப்ரஸீத³தி॥' 12-104-57 (68896) ஏததே³வம்ʼ க³தஸ்யாஹம்ʼ ஸுக²ம்ʼ பஶ்யாமி கேவலம்। அஸம்ப⁴வே ஶ்ரியோ ராஜன்ஹீனஸ்ய ஸசிவாதி³பி⁴:। தை³வே ப்ரதினிவிஷ்டே ச கிம்ʼ ஶ்ரேயோ மன்யதே ப⁴வான்॥ ॥ 12-104-58 (68897) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுரதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 104॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-104-4 பா⁴கீ³ பா⁴கா³ர்ஹ:। ஈஹமானோ யதமான:॥ 12-104-6 இதரேண ஶாரீரேண॥ 12-104-7 நிர்வித்³ய விரஜ்ய। காமாத்³விஷயபோ⁴கா³த்। பு³த்³தி⁴மயம்ʼ வஸு ஜ்ஞானரூபம்ʼ த⁴னம்॥ 12-104-12 இயம்ʼ நிர்வித்³யதீதி ஶ்லோகேன த்வயா ப்ரோக்தா। அஹம்ʼ ச யச்ச மமா(அ)ஸ்த்யேதத்ஸர்வமனித்யமிதி ஜானதஸ்தே த்வயா॥ 12-104-13 நாஸ்தி துச்ச²த்வாத்॥ 12-104-22 தன்னிர்மமத்வம்॥ 12-104-25 யாத்³ருʼச்சி²கமயத்னாதா³க³தம்॥ 12-104-26 ஏதச்சோ²காக்²யம்ʼ ப²லம்ʼ யதா²லப்³தே⁴ந வர்தயன் ஜீவன்னபி பஶ்யாமி। யாத்³ருʼச்சி²கஸ்ய நாஶேன ஜீவனாலோபே(அ)பி ஶோகோ ந நஶ்யதீத்யர்த²:॥ 12-104-30 ந ம்ருʼஷ்யதே தைர்ன ஸந்துஷ்யதி॥ 12-104-33 அன்யத்ர ஶத்ரௌ। குஶலா நிர்மத்ஸரா:। அபி⁴நிஷ்யத³ந்தே ப்ரஸ்ரவதி॥ 12-104-37 விதி⁴த்ஸா க்ரியாணாமனுபரமஸ்தேன ஸாத⁴னேன ச ஸங்குஸுகமஸ்தி²ரம்॥ 12-104-38 உபத்³ரவானஸ்தி²ரான்॥ 12-104-39 அர்த²ரூபேண பா⁴ஸமானா:॥ 12-104-40 ஆத்³யஸ்யோதா³ஹரணம்ʼ அர்தா²யேதி॥ 12-104-41 த்³விதீயஸ்யோதா³ஹரண ரமமாண இதி॥ 12-104-42 பரிப⁴க்³நகமோ நஷ்டாரம்ப⁴:॥ 12-104-47 விப்ரணயேத்³த³த்³யாத்॥ 12-104-50 நியம்ய ஸர்வம்ʼ ஸங்க³ம்ʼ ச இதி ட. ட³. பாட²:॥ 12-104-52 ப்ரதிக்ருʼஷ்டேஷு பா⁴க்³யேஷு வ்யபக்ருʼஷ்டேஷு ஸம்ப⁴வே இதி ட.த². பாட²:॥

12-105-0 (68898) முனிருவாச। 12-105-0x (5616) அத² சேத்பௌருஷம்ʼ கிஞ்சித்க்ஷத்ரியாத்மனி பஶ்யஸி। ப்³ரவீம்யஹம்ʼ து தே நீதிம்ʼ ராஜ்யஸ்ய ப்ரதிபத்தயே॥ 12-105-1 (68899) தாம்ʼ சச்ச²க்ஷ்யஸ்யனுஷ்டா²தும்ʼ கர்ம சைவ கரிஷ்யஸி। ஶ்ருʼணு ஸர்வமஶேஷேண யத்தே வக்ஷ்யாமி தத்த்வத:॥ 12-105-2 (68900) ஆசரிஷ்யஸி சேத்கர்ம மஹதோ(அ)ர்தா²நவாப்ஸ்யஸி। ராஜ்யம்ʼ வா ராஜ்யமந்த்ரம்ʼ வா மஹதீம்ʼ வா புன: ஶ்ரியம்। யத்³யேதத்³ரோசதே ராஜன்புனர்ப்³ரூஹி ப்³ரவீமி தே॥ 12-105-3 (68901) ராஜோவாச। 12-105-4x (5617) ப்³ரவீது ப⁴க³வான்னீதிமபி⁴பன்னோ(அ)ஸ்ம்யதீ⁴ஹி போ⁴। அமோக⁴ ஏவ மே(அ)த்³யாஸ்து த்வயா ஸஹ ஸமாக³ம:॥ 12-105-4 (68902) முனிருவாச। 12-105-5x (5618) ஹித்வா மானம்ʼ ச த³ம்ப⁴ம்ʼ ச க்ரோத⁴ம்ʼ ஹர்ஷ ப⁴யம்ʼ ததா²। ப்ரத்யமித்ராணி ஸேவஸ்வ ப்ரணிபத்ய க்ருʼதாஞ்ஜலி:। தமுத்தமேன ஶௌசேன கர்மணா சாவதா⁴ரய॥ 12-105-5 (68903) தா³துமர்ஹதி தே வித்தம்ʼ வைதே³ஹ: ஸத்யவிக்ரம:। ப்ரமாணம்ʼ ஸர்வபூ⁴தேஷு ப்ரக்³ரஹம்ʼ ச க³மிஷ்யஸி॥ 12-105-6 (68904) தத: ஸஹாயான்ஸோத்ஸாஹாம்̐ல்லப்ஸ்யஸே(அ)வ்யஸனாஞ்ஶுசீன்। வர்தமான: ஸ்வஶாஸ்த்ரே வை ஸம்ʼயதாத்மா ஜிதேந்த்³ரிய:। அப்⁴யுத்³த⁴ரதி சாத்மானம்ʼ ப்ரஸாத³யதி ச ப்ரஜா:॥ 12-105-7 (68905) தேனைவ த்வம்ʼ த்⁴ருʼதிமதா ஶ்ரீமதா சாபி ஸத்க்ருʼத:। ப்ரமாணம்ʼ ஸர்வபூ⁴தேஷு க³த்வா ச க்³ரஹணம்ʼ மஹத்॥ 12-105-8 (68906) தத: ஸுஹ்ருʼத்³ப³லம்ʼ லப்³த்⁴வா மந்த்ரயித்வா ஸுமந்த்ரிதம்। ஸாந்த்வேன பே⁴த³யித்வா(அ)ரீன்பி³ல்வம்ʼ பி³ல்வேன ஶாதய। பரைர்வா ஸம்ʼவித³ம்ʼ க்ருʼத்வா ப³லமப்யஸ்ய கா⁴தய॥ 12-105-9 (68907) அலப்⁴யா யே ஶுபா⁴ பா⁴வா: ஸ்த்ரியஶ்சாச்சா²த³னானி ச। ஶய்யாஸனானி யானானி மஹார்ஹாணி க்³ருʼஹாணி ச॥ 12-105-10 (68908) பக்ஷிணோ ம்ருʼக³ஜாதானி ரஸக³ந்தா⁴: ப²லானி ச। தேஷ்வேவ ஸஜ்ஜயேதா²ஸ்த்வம்ʼ யதா² நஶ்யேத்ஸ்வயம்ʼ பர:॥ 12-105-11 (68909) யத்³யேவம்ʼ ப்ரதிஷேத்³த⁴வ்யோ யத்³யுபேக்ஷணமர்ஹதி। `ஸதை³வ ராஜஶார்தூ³ல விது³ஷா ஹிதமிச்ச²தா।' ந ஜாது விவ்ருʼத: கார்ய: ஶத்ரு: ஸுனயமிச்ச²தா॥ 12-105-12 (68910) வஸஸ்வ புரமாமித்ரம்ʼ விஷயே மித்ரஸம்ʼமத:। ப⁴ஜஸ்வ ஶ்வேதகாகீயைர்மித்ரத⁴ர்மமனதை²கை:॥ 12-105-13 (68911) ஆரம்பா⁴ம்ʼஶ்சாஸ்ய மஹதோ து³ஷ்கரான்ஸம்ப்ரயோஜய। நதீ³ப³ந்த⁴விபே⁴தா³ம்ʼஶ்ச ப³லவத்³பி⁴ர்விருத்⁴யதாம்॥ 12-105-14 (68912) உத்³யானானி மஹார்ஹாணி ஶயனான்யாஸனானி ச। ப்ரீதிபோ⁴க³முகே²நைவ கோஶமஸ்ய விரோசய॥ 12-105-15 (68913) யஜ்ஞதா³நே ப்ரஶம்ʼஸாஸ்மை ப்³ராஹ்மணானநுவர்தய। தே த்வா ப்ரியம்ʼ கரிஷ்யந்தி தச்சே²த்ஸ்யந்தி வ்ருʼகா இவ॥ 12-105-16 (68914) அஸம்ʼஶயம்ʼ புண்யஶீலா: ப்ராப்னோதி பரமாம்ʼ க³திம்। த்ரிவிஷ்டபே புண்யதமம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ ப்ராப்னோதி ஶாஶ்வதம்॥ 12-105-17 (68915) கோஶக்ஷயே த்வமித்ராணாம்ʼ வஶம்ʼ கௌஸல்ய க³ச்ச²தி। உப⁴யத்ர ப்ரயுக்தஸ்ய த⁴ர்மே சாத⁴ர்ம ஏவ ச॥ 12-105-18 (68916) ப²லார்த²மூலமுச்சி²த்³யாத்தேன நந்த³ந்தி ஶத்ரவ:। ந சாஸ்மை மானுஷம்ʼ கர்ம தை³வப்ரஸ்யோபவர்ணய॥ 12-105-19 (68917) அஸம்ʼஶயம்ʼ தை³வபர: க்ஷிப்ரமேவ வினஶ்யதி। யாஜயைனம்ʼ விஶ்வஜிதா ஸர்வஸ்வேன வியுஜ்யதாம்॥ 12-105-20 (68918) ததோ க³ச்ச²த்யஸித்³தா⁴ர்த²: பீட³யானோ மஹாஜனம்। த்யாக³த⁴ர்மவித³ம்ʼ புண்யம்ʼ கஞ்சித³ஸ்யோபவர்ணய॥ 12-105-21 (68919) அபி த்யாக³ம்ʼ பு³பூ⁴ஷேத கச்சித்³க³ச்சே²த³னாமயம்। ஸித்³தே⁴நௌஷதி⁴யோகே³ந ஸர்வஶத்ருவினாஶினா। க³ஜானஶ்வான்மனுஷ்யாம்ʼஶ்ச க்ருʼதகைருபகா⁴தய॥ 12-105-22 (68920) ஏதே சான்யே ச ப³ஹவோ த³ம்ப⁴யோகா³: ஸுசிந்திதா:। ஶக்யா விபஹதா கர்தும்ʼ ந க்லீபே³ந ந்ருʼபாத்மஜ॥ ॥ 12-105-23 (68921) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 105॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-105-4 அபி⁴பன்னோ(அ)ஸ்மி பௌருஷேணேதி ஶேஷ:॥ 12-105-6 ப்ரமாணம்ʼ விஶ்வாஸம்॥ 12-105-7 ஸ்வஶாஸ்த்ரே நீதிஶாஸ்த்ரே॥ 12-105-8 க்³ரஹணம்ʼ ஆத³ரம்॥ 12-105-13 ஶ்வேதகாகீயை: ஶ்வா ச ஏதஶ்ச காகஶ்ச தேஷாமிதி த⁴ர்மா:। க்ரமேண நித்யம்ʼ ஜாக³ரூகத்வப⁴யசகிதத்வபரேங்கி³தஜ்ஞத்வானி தை: உபாயை: மித்ரத⁴ர்மம்ʼ ப⁴ஜஸ்வ। ஶ்வேத இத்யத்ரோமாடோ³ஶ்சேதி பரரூபம்। ஏதோ ம்ருʼக³:॥ 12-105-14 நதீ³வச்ச விரோதா⁴ம்ʼஶ்சேதி ஜ². பாட²:। தத்ர ஆரம்பா⁴ந்விரோதா⁴ம்ʼஶ்ச மஹானதீ³வத்³து³ஸ்தரானித்யர்த²:॥ 12-105-18 த⁴ர்மாத⁴ர்மாப்⁴யாம்ʼ கோஶக்ஷயே ஸதி॥ 12-105-19 ப²லஸ்ய ஸ்வர்கா³தே³: அர்த²ஸ்ய ஜயாதே³: மூலகாரணம்ʼ கோஶ:॥

12-106-0 (68922) ராஜோவாச। 12-106-0x (5619) ந நிக்ருʼத்யா ந த³ம்பே⁴ந ப்³ரஹ்மன்னிச்சா²மி ஜீவிதும்। நாத⁴ர்மயுக்தானிச்சே²யமர்தா²ந்ஸுமஹதோ(அ)ப்யஹம்॥ 12-106-1 (68923) புரஸ்தாதே³வ ப⁴க³வன்மயைதத³பவர்ஜிதம்। யேன பாபம்ʼ ந ஶங்கேத யத்³வா க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ஹிதம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-106-2 (68924) ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யேன த⁴ர்மேண லோகே ஹ்யஸ்மிஞ்ஜிஜீவிஷு:। நாஹமேதத³லம்ʼ கர்தும்ʼ நைதன்மய்யுபபத்³யதே॥ 12-106-3 (68925) முனிருவாச। 12-106-4x (5620) உபபன்னஸ்த்வமேதேன யதா² க்ஷத்ரிய பா⁴ஷஸே। ப்ரக்ருʼத்யா ஹ்யுபபன்னோ(அ)ஸி பு³த்³த்⁴யா சாத்³பு⁴தத³ர்ஶன:॥ 12-106-4 (68926) உப⁴யோரேவ ஸாஹ்யார்தே² யதிஷ்யே தவ தஸ்ய ச। ஸம்ʼஶ்லேஷம்ʼ வா கரிஷ்யாமி ஶாஶ்வதம்ʼ ஹ்யனபாயினம்॥ 12-106-5 (68927) த்வாத்³ருʼஶம்ʼ ஹி குலே ஜாதப⁴ன்ருʼஶம்ʼஸம்ʼ ப³ஹுஶ்ருதம்। அமாத்யம்ʼ கோ ந குர்வீத ராஜ்யப்ரணயகோவித³ம்॥ 12-106-6 (68928) யஸ்த்வம்ʼ ப்ரவ்ராஜிதோ ராஜ்யாத்³வ்யஸனம்ʼ சோத்தமம்ʼ க³த:। ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யேன வ்ருʼத்தேன க்ஷத்ரியேச்ச²ஸி ஜீவிதும்॥ 12-106-7 (68929) ஆக³ந்தா மத்³க்³ருʼஹம்ʼ தாத வைதே³ஹ: ஸத்யஸங்க³ர:। அதா²ஹம்ʼ தம்ʼ நியோக்ஷ்யாமி தத்கரிஷ்யத்யஸம்ʼஶயம்॥ 12-106-8 (68930) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-106-9x (5621) தத ஆஹூய வைதே³ஹம்ʼ முனிர்வசனமப்³ரவீத்। அயம்ʼ ராஜகுலே ஜாதோ விதி³தாப்⁴யந்தரோ மம॥ 12-106-9 (68931) ஆத³ர்ஶ இவ ஶுத்³தா⁴த்மா ஶாரத³ஶ்சந்த்³ரமா யதா²। நாஸ்மின்பஶ்யாமி வ்ருʼஜினம்ʼ ஸர்வதோ மே பரீக்ஷித:॥ 12-106-10 (68932) தேன தே ஸந்தி⁴ரேவாஸ்து விஶ்வஸாஸ்மின்யதா² மயி। ந ராஜ்யமனமாத்யேன ஶக்யம்ʼ ஶாஸ்துமமித்ரஹன்॥ 12-106-11 (68933) அமாத்ய ஶுத்³த⁴ ஏவ ஸ்யாத்³பு³த்³தி⁴ஸம்பன்ன ஏவ வா। தஸ்மாச்சைவ ப⁴யம்ʼ ராஜ்ஞ: பஶ்ய ராஜ்யஸ்ய யோஜனம்॥ 12-106-12 (68934) த⁴ர்மாத்மனாம்ʼ க்வசில்லோகே நான்யாஸ்தி க³திரீத்³ருʼஶீ। ததா³ ராஜபுத்ரோ(அ)யம்ʼ ஸதாம்ʼ மார்க³மனுஷ்டி²த:। அஸங்க்³ருʼஹீதஸ்த்வேவைஷ த்வயா த⁴ர்மபுரோக³ம:॥ 12-106-13 (68935) ஸம்ʼஸேவ்யமான: ஶத்ரூம்ʼஸ்தே க்³ருʼஹ்ணீயான்மஹதோ க³ணான்॥ 12-106-14 (68936) யத்³யயம்ʼ ப்ரதியுத்³த்⁴யேத ஸ்வகர்ம க்ஷத்ரியஸ்ய தத்। ஜிகீ³ஷமாணஸ்த்வாம்ʼ யுத்³தே⁴ பித்ருʼபைதாமஹே பதே³॥ 12-106-15 (68937) த்வம்ʼ அபி ப்ரதியுத்³த்⁴யேதா² விஜிகீ³ஷுர்வ்ரதே ஸ்தி²த:। அயுத்³த்⁴வைவ நியோகா³ந்மே வஶே குரு ஹிதே ஸ்தி²த:॥ 12-106-16 (68938) ஸ த்வம்ʼ த⁴ர்மமவேக்ஷஸ்வ ஹித்வா லோப⁴மஸாம்ப்ரதம்। ந ச காமான்ன ச த்³ரோஹாத்ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ ஹாதுமர்ஹஸி॥ 12-106-17 (68939) நைவ நித்யம்ʼ ஜயஸ்தாத நைவ நித்யம்ʼ பராஜய:। தஸ்மாஜ்ஜயஶ்ச போ⁴க்தவ்யோ போ⁴க்தவ்யஶ்ச பராஜய:॥ 12-106-18 (68940) ஆத்மன்யபி ச ஸந்த்³ருʼஶ்யாவ்ருʼபௌ⁴ ஜயபராஜயௌ। நி:ஶேஷகாரிணாம்ʼ தாத நி:ஶேஷகரணாத்³ப⁴யம்॥ 12-106-19 (68941) இத்யுக்த: ப்ரத்யுவாசேத³ம்ʼ வசனம்ʼ ப்³ராஹ்மணர்ஷப⁴ம்। ப்ரதிபூஜ்யாபி⁴ஸத்க்ருʼத்ய பூஜார்ஹமனுமான்ய ச॥ 12-106-20 (68942) யதா² ப்³ரூயான்மஹாப்ராஜ்ஞோ யதா² ப்³ரூயான்மஹாஶ்ருத:। ஶ்ரேயஸ்காமோ யதா² ப்³ரூயாது³ப⁴யோரேவ தத்க்ஷமம்॥ 12-106-21 (68943) யத்³யத்³வசனமுக்தோ(அ)ஸ்மி கரிஷ்யாமி ச தத்ததா²। ஏதத்³தி⁴ பரமம்ʼ ஶ்ரேயோ ந மே(அ)த்ராஸ்தி விசாரணா॥ 12-106-22 (68944) தத: கௌஸல்யமாஹூய மைதி²லோ வாக்யமப்³ரவீத்। த⁴ர்மதோ பு³த்³தி⁴தஶ்சைவ ப³லேன ச ஜிதம்ʼ மயா॥ 12-106-23 (68945) அஹம்ʼ த்வயா சாத்மகு³ணைர்ஜித: பார்தி²வஸத்தம। ஆத்மானமனவஜ்ஞாய ஜிதவத்³வர்ததாம்ʼ ப⁴வான்॥ 12-106-24 (68946) நாவமன்யாமி தே பு³த்³தி⁴ம்ʼ நாவமன்யே ச பௌருஷம்। நாவமன்யே ஜயாமீதி ஜிதவத்³வர்ததாம்ʼ ப⁴வான்॥ 12-106-25 (68947) யதா²வத்பூஜிதோ ராஜன்க்³ருʼஹம்ʼ க³ந்தாஸி மே க்³ருʼஹாத்। தத: ஸம்பூஜ்ய தௌ விப்ரம்ʼ விஶ்வஸ்தௌ ஜக்³மதுர்க்³ருʼஹான்॥ 12-106-26 (68948) வைதே³ஹஸ்த்வத² கௌஸல்யம்ʼ ப்ரவேஶ்ய க்³ருʼஹமஞ்ஜஸா। ப்ராத்³யார்த்⁴யமது⁴பர்கைஸ்தம்ʼ பூஜார்ஹம்ʼ ப்ரத்யபூஜயத்॥ 12-106-27 (68949) த³தௌ³ து³ஹிதரம்ʼ சாஸ்மை ரத்னானி விவிதா⁴நி ச। ஏஷ ராஜ்ஞாம்ʼ பரோ த⁴ர்ம: ஸமௌ ஜயபராஜயௌ॥ ॥ 12-106-28 (68950) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷ·ட³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 106॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-106-5 தஸ்ய விதே³ஹஸ்ய॥ 12-106-6 த்வாத்³ருʼஶா ராஜானம்ʼ லப்³த்⁴வா அமாத்யகர்ம கோ ந குர்வீதா(அ)பிது ஸர்வோ(அ)பி மாத்³ருʼஶ: குர்வீதைவேத்யர்த²:॥ 12-106-7 உத்தமம்ʼ மஹ்ருʼத்॥ 12-106-14 க³ணாஞ்ஶத்ருஸங்கா⁴ந்॥ 12-106-17 அஸாம்ப்ரதமனுசிதம்॥ 12-106-24 ஜிதவத்ப்ராப்தஜயஇவ॥

12-107-0 (68951) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-107-0x (5622) ப்³ராஹ்மணக்ஷத்ரியவிஶாம்ʼ ஶூத்³ராணாம்ʼ ச பரந்தப। த⁴ர்மவ்ருʼத்தம்ʼ ச வித்தம்ʼ ச வ்ருʼத்த்யுபாயா: ப²லானி ச॥ 12-107-1 (68952) ராஜ்ஞாம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ ச கோஶம்ʼ ச கோஶஸஞ்சயனம்ʼ ஜய:। அமாத்யகு³ணவ்ருʼத்திஶ்ச ப்ரக்ருʼதீனாம்ʼ ச வர்த⁴னம்॥ 12-107-2 (68953) ஷாங்கு³ண்யகு³ணகல்பஶ்ச ஸேனானீதிஸ்ததை²வ ச। து³ஷ்டஸ்ய ச பரிஜ்ஞானமது³ஷ்டஸ்ய ச லக்ஷணம்॥ 12-107-3 (68954) ஸமஹீனாதி⁴கானாம்ʼ ச யதா²வல்லக்ஷணம்ʼ ச யத்। மத்⁴யமஸ்ய ச துஷ்ட்யர்த²ம்ʼ யதா² ஸ்தே²யம்ʼ விவர்த⁴தா॥ 12-107-4 (68955) க்ஷீணக்³ரஹணவ்ருʼத்திஶ்ச யதா² த⁴ர்மம்ʼ ப்ரகீர்திதம்। லகு⁴நா(அ)தே³ஶரூபேண க்³ரந்த²யோகே³ந பா⁴ரத॥ 12-107-5 (68956) விஜிகீ³ஷோஸ்ததா² வ்ருʼத்தமுக்தம்ʼ சைவ ததை²வ தே। க³ணானாம்ʼ வ்ருʼத்திமிச்சா²மி ஶ்ரோதும்ʼ மதிமதாம்ʼ வர॥ 12-107-6 (68957) யதா² க³ணா: ப்ரவர்த⁴ந்தே ந பி⁴த்³யந்தே ச பா⁴ரத। அரீம்ʼஶ்ச விஜிகீ³ஷந்தே ஸுஹ்ருʼத³: ப்ராப்னுவந்தி ச॥ 12-107-7 (68958) பே⁴த³மூலோ வினாஶோ ஹி க³ணானாமுபலக்ஷயே। மந்த்ரஸம்ʼவரணம்ʼ து³:க²ம்ʼ ப³ஹூனாமிதி மே மதி:॥ 12-107-8 (68959) ஏததி³ச்சா²ம்யஹம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ நிகி²லேன பரந்தப। யதா² ச தே ந பி⁴த்³யேரம்ʼஸ்தச்ச மே வத³ பா⁴ரத॥ 12-107-9 (68960) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-107-10x (5623) க³ணானாம்ʼ ச குலானாம்ʼ ச ராஜ்ஞாம்ʼ ப⁴ரதஸத்தம। வைரஸந்தீ³பனாவேதௌ லோபா⁴மர்ஷௌ நராதி⁴ப॥ 12-107-10 (68961) லோப⁴மேகோ ஹி வ்ருʼணுதே ததோ(அ)மர்ஷமனந்தரம்। ததோ ஹ்யமர்ஷஸம்ʼயுக்தாவன்யோன்யஜனிதாஶயௌ॥ 12-107-11 (68962) சாரமந்த்ரப³லாதா³நை: ஸாமதா³நவிபே⁴த³னை:। க்ஷயவ்யயப⁴யோபாயை: ப்ரகர்ஷந்தீதரேதரம்॥ 12-107-12 (68963) தத்ராதா³நேன பி⁴த்³யந்தே க³ணா: ஸங்கா⁴தவ்ருʼத்தய:। பி⁴ந்னா விமனஸ: ஸர்வே க³ச்ச²ந்த்யரிவஶம்ʼ ப⁴யாத்॥ 12-107-13 (68964) பே⁴தே³ க³ணா வினஶ்யுர்ஹி பி⁴ந்னாஸ்து ஸுஜயா: பரை:। தஸ்மாத்ஸங்கா⁴தயோகே³ந ப்ரயதேரன்க³ணா: ஸதா³॥ 12-107-14 (68965) அர்தா²ஶ்சைவாதி⁴க³ம்யந்தே ஸங்கா⁴தப³லபௌருஷை:। ப்³ராஹ்மாஶ்ச மைத்ரீம்ʼ குர்வந்தி தேஷு ஸங்கா⁴தவ்ருʼத்திஷு॥ 12-107-15 (68966) ஜ்ஞானவ்ருʼத்³தா⁴: ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஶுஶ்ரூஷந்த: பரஸ்பரம்। வினிவ்ருʼத்தாபி⁴ஸந்தா⁴நா: ஸுக²மேத⁴ந்தி ஸர்வஶ:॥ 12-107-16 (68967) த⁴ர்மிஷ்டா²ந்வ்யவஹாராம்ʼஶ்ச ஸ்தா²பயந்தஶ்ச ஶாஸ்த்ரத:। யதா²வத்ப்ரதிபஶ்யந்தோ விவர்த⁴ந்தே க³ணோத்தமா:॥ 12-107-17 (68968) புத்ரான்ப்⁴ராத்ருʼன்னிக்³ருʼஹ்ணந்தோ வினயந்தஶ்ச தான்ஸதா³। வினீதாம்ʼஶ்ச ப்ரக்³ருʼஹ்ணந்தோ விவர்த⁴ந்தே க³ணோத்தமா:॥ 12-107-18 (68969) சாரமந்த்ரவிதா⁴நேஷு கோஶஸம்ʼநிசயேஷு ச। நித்யயுக்தா மஹாபா³ஹோ வர்த⁴ந்தே ஸர்வதோ க³ணா:॥ 12-107-19 (68970) ப்ராஜ்ஞாம்ʼஶ்சாரான்மஹோத்ஸாஹான்கர்மஸு ஸ்தி²ரபௌருஷான்। மானயந்த: ஸதா³ யுக்தா விவர்த⁴ந்தே க³ணா ந்ருʼப॥ 12-107-20 (68971) த்³ரவ்யவந்தஶ்ச ஶூராஶ்ச ஶஸ்த்ரஜ்ஞா: ஶாஸ்த்ரபாரகா³:। க்ருʼச்ச்²ராஸ்வாபத்ஸு ஸம்ʼமூடா⁴ந்க³ணா: ஸந்தாரயந்தி தே॥ 12-107-21 (68972) க்ரோதோ⁴ பே⁴தோ³ ப⁴யம்ʼ த³ண்ட³: கர்ஷணம்ʼ நிக்³ரஹோ வத⁴:। நயத்யரிவஶம்ʼ ஸத்³யோ க³ணான்ப⁴ரதஸத்தம॥ 12-107-22 (68973) தஸ்மான்மானயிதவ்யாஸ்தே க³ணமுக்²யா: ப்ரதா⁴நத:। லோகயாத்ரா ஸமாயத்தா பூ⁴யஸீ தேஷு பார்தி²வ॥ 12-107-23 (68974) மந்த்ரகு³ப்தி: ப்ரதா⁴நேஷு சாரஶ்சாமித்ரகர்ஶண। ந க³ணா: க்ருʼத்ஸ்னஶோ மந்த்ரம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹந்தி பா⁴ரத॥ 12-107-24 (68975) க³ணமுக்²யைஸ்து ஸம்பூ⁴ய கார்யம்ʼ க³ணஹிதம்ʼ மித²:॥ 12-107-25 (68976) ப்ருʼத²க்³க³ணஸ்ய பி⁴ந்னஸ்ய விததஸ்ய ததோ(அ)ன்யதா²। அர்தா²: ப்ரத்யவஸீத³ந்தி ததா²(அ)னர்தா² ப⁴வந்தி வ॥ 12-107-26 (68977) தேஷாமன்யோன்யபி⁴ந்னானாம்ʼ ஸ்வஶக்திமனுதிஷ்ட²தாம்। நிக்³ரஹ: பண்டி³தை: கார்ய: க்ஷிப்ரமேவ ப்ரதா⁴நத:॥ 12-107-27 (68978) குலேஷு கலஹா ஜாதா: குலவ்ருʼத்³தை⁴ருபேக்ஷிதா:। கோ³த்ரஸ்ய நாஶம்ʼ குர்வந்தி க³ணபே⁴த³ஸ்ய காரகம்॥ 12-107-28 (68979) ஆப்⁴யந்தரம்ʼ ப⁴யம்ʼ ரக்ஷ்யமஸாரம்ʼ பா³ஹ்யதோ ப⁴யம்। ஆப்⁴யந்தரம்ʼ ப⁴யம்ʼ ராஜன்ஸத்³யோ மூலானி க்ருʼந்ததி॥ 12-107-29 (68980) அகஸ்மாத்க்ரோத⁴மோஹாப்⁴யாம்ʼ லோபா⁴த்³வா(அ)பி ஸ்வபா⁴வஜாத்। அன்யோன்யம்ʼ நாபி⁴பா⁴ஷந்தே தத்பராப⁴வலக்ஷணம்॥ 12-107-30 (68981) ஜாத்யா ச ஸத்³ருʼஶா: ஸர்வே குலேன ஸத்³ருʼஶாஸ்தத²। ந சோத்³யோகே³ந பு³த்³த்⁴யா வா ரூபத்³ரவ்யேண வா புன:॥ 12-107-31 (68982) பே⁴தா³ச்சைவ ப்ரதா³நாச்ச நாம்யந்தே ரிபுபி⁴ர்க³ணா:। தஸ்மாத்ஸங்கா⁴தமேவாஹுர்க³ணானாம்ʼ ஶரணம்ʼ மஹத்॥ ॥ 12-107-32 (68983) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தாதி⁴கஸததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 107॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-107-5 க்ஷீணஸ்ய க்³ரஹணம்ʼ வ்ருʼத்திர்ஜீவிகா ச। லது⁴நா ஸுக³மேன। ஆதே³ஶரூபேணோபதே³ஶாத்மகேன॥ 12-107-6 க³ணானாம்ʼ ஶூரஜனஸ்தேமானாம்॥ 12-107-11 ஏகோ ராஜா லோப⁴ம்ʼ வ்ருʼணுதே। க³ணஸ்ததா³(அ)ஸ்மப்⁴யம்ʼ ந த³தா³தீ த்யமர்ஷம்ʼ வ்ருʼணுதே॥ 12-107-12 இதரேதரம்ʼ க³ணா ராஜானஶ்ச ப்ரகர்ஷந்தி॥ 12-107-14 ஸங்கா⁴தயோகே³நைகமத்யப்ரயோகே³ண॥

12-108-0 (68984) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச 12-108-0x (5624) மஹானயம்ʼ த⁴ர்மபதோ² ப³ஹுஶாக²ஶ்ச பா⁴ரத। கிம்ʼஸ்விதே³வேஹ த⁴ர்மாணாமனுஷ்டே²யதமம்ʼ மதம்॥ 12-108-1 (68985) கிம்ʼ கார்யம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ க³ரீயோ ப⁴வதோ மதம்। யதா²(அ)ஹம்ʼ பரமம்ʼ த⁴ர்மமிஹ ச ப்ரேத்ய சாப்னுயாம்॥ 12-108-2 (68986) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-108-3x (5625) மாதாபித்ரோர்கு³ரூணாம்ʼ ச பூஜா ப³ஹுமதா மம। அத்ர வர்தன்னரோ லோகான்யஶஶ்ச மஹத³ஶ்னுதே॥ 12-108-3 (68987) யதே³தே ஹ்யனுஜானீயு: கர்ம தாத ஸுபூஜிதா:। த⁴ர்மம்ʼ த⁴ர்மவிருத்³த⁴ம்ʼ வா தத்கர்தவ்யம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-108-4 (68988) ந தைரப்⁴யனநுஜ்ஞாதோ த⁴ர்மமன்யம்ʼ ஸமாசரேத்। யம்ʼ மே தே(அ)ப்⁴யனுஜானீயு: ஸ த⁴ர்ம இதி நிஶ்சய:॥ 12-108-5 (68989) ஏத ஏவ த்ரயோ லோகா ஏத ஏவாஶ்ரமாஸ்த்ரய:। ஏத ஏவ த்ரயோ வேதா³ ஏத ஏவ த்ரயோ(அ)க்³நய:॥ 12-108-6 (68990) பிதாவை கா³ர்ஹபத்யோ(அ)க்³நிர்மாதா(அ)க்³நிர்த³க்ஷண: ஸ்ம்ருʼத:। கு³ரு வனீயஸ்து ஸா(அ)க்³நித்ரேதா க³ரீயஸீ॥ 12-108-7 (68991) த்ரிஷ்வப்ரமாத்³யன்னேதேஷு த்ரீல்லோம்̐கானபி ஜேஷ்யஸி। பித்ருʼவ்ருʼத்த்யா த்விமம்ʼ லோகம்ʼ மாத்ருʼவ்ருʼத்த்யா ததா² பரம்॥ 12-108-8 (68992) ப்³ரஹ்மலோகம்ʼ கு³ரோர்வ்ருʼத்த்யா நியமேன தரிஷ்யஸி। ஸ--கே³தேஷு வர்தஸ்வ த்ரிஷு லோகேஷு பா⁴ரத॥ 12-108-9 (68993) யஶ: ப்ராப்ஸ்யஸி ப⁴த்³ரம்ʼ தே த⁴ர்மம்ʼ ச ஸுமஹாப²லம்। நைதானதிஶயீதா²ஸ்த்வம்ʼ நாத்யஶ்னீதா² ந தூ³ஷயே:॥ 12-108-10 (68994) ஹியம்ʼ பரிசரேஶ்சைவ தத்³வை ஸுக்ருʼதமுத்தமம்। கீர்தி புண்யம்ʼ யஶோ லோகான்ப்ராப்ஸ்யஸே த்வம்ʼ ஜனாதி⁴ப॥ 12-108-11 (68995) ஸர்வே தஸ்யாத்³ருʼதா லோகா யஸ்யைதே த்ரய ஆத்³ருʼதா:। அனாத்³ருʼதாஸ்து யஸ்யைதே ஸர்வாஸ்தஸ்யாப²லா: க்ரியா:॥ 12-108-12 (68996) ந சாயம்ʼ ந பரோ லோகோ ந யஶஸ்தஸ்ய பா⁴ரத। அமானிதா நித்யமேவ யஸ்யைதே கு³ரவஸ்த்ரய:॥ 12-108-13 (68997) ந சாஸ்மின்ன பரே லோகே யஶஸ்தஸ்ய ப்ரகாஶதே। யச்சான்யத³பி கல்யாணம்ʼ பாரத்ரம்ʼ ஸமுதா³ஹ்ருʼதம்॥ 12-108-14 (68998) தேப்⁴ய ஏவ ஹி யத்ஸர்வம்ʼ க்ருʼத்யம்ʼ யன்னிஸ்ருʼஜாம்யஹம்। ததா³ஸீன்மே ஶதகு³ணம்ʼ ஸஹஸ்ரகு³ணமேவ ச। தஸ்மான்மே ஸம்ப்ரகாஶந்தே த்ரயோ லோகா யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-108-15 (68999) த³ஶைவ து ஸதா³(அ)(அ)சார்ய: ஶ்ரோத்ரியானதி⁴திஷ்ட²தி। த³ஶாசார்யானுபாத்⁴யாய உபாத்⁴யாயான்பிதா த³ஶ॥ 12-108-16 (69000) பித்ரூʼந்த³ஶ து மாதைகா ஸர்வாம்ʼ வா ப்ருʼதி²வீமபி। கு³ருத்வேனாபி⁴ப⁴வதி நாஸ்தி மாத்ருʼஸமோ கு³ரு:॥ 12-108-17 (69001) கு³ருர்க³ரீயான்பித்ருʼதோ மாத்ருʼதஶ்சேதி மே மதி:। உபௌ⁴ ஹி மாதாபிதரௌ ஜன்மன்யேவோபயுஜ்யத:॥ 12-108-18 (69002) ஶரீரமேதௌ ஸ்ருʼஜத: பிதா மாதா ச பா⁴ரத। ஆசார்யஶிஷ்டா யா ஜாதி: ஸாஸம்யக³ஜராமரா॥ 12-108-19 (69003) அவத்⁴யா ஹி ஸதா³ மாதா பிதா சாப்யுபசாரிணௌ॥ 12-108-20 (69004) ந ஸ து³ஷ்யதி தத்க்ருʼத்வா ந ச தே தூ³ஷயந்தி தம்। த⁴ர்மாய யதமானானாம்ʼ விது³ர்தே³வா: ஸஹர்ஷிபி⁴:॥ 12-108-21 (69005) ய ஆவ்ருʼணோத்யவிததே²ந கர்மணா ருʼதம்ʼ ப்³ருவன்னம்ருʼதம்ʼ ஸம்ப்ரயச்ச²ன்। தம்ʼ மன்யேதா²: பிதரம்ʼ மாதரம்ʼ ச தஸ்மை ந த்³ருஹ்யேத்க்ருʼதமஸ்ய ஜானந்॥ 12-108-22 (69006) வித்³யாம்ʼ ஶ்ருத்வா யே கு³ரும்ʼ நாத்³ரியந்தே ப்ரத்யுத்பன்னா மனஸா கர்மணா வா। தேஷாம்ʼ பாபம்ʼ ப்⁴ரூணஹத்யாவிஶிஷ்டம்ʼ நான்யஸ்தேப்⁴ய: பாபக்ருʼத³ஸ்தி லோகே। யதை²வ தே கு³ருபி⁴ர்பா⁴வனீயா ஸ்ததை²வ தேஷாம்ʼ கு³ரவோ(அ)ப்⁴யர்சனீயா:॥ 12-108-23 (69007) தஸ்மாத்பூஜயிதவ்யாஶ்ச ஸம்ʼவிப⁴ஜ்யாஶ்ச யத்னத:। கு³ரவோ(அ)ர்சயிதவ்யாஶ்ச புராணம்ʼ த⁴ர்மமிச்ச²தா॥ 12-108-24 (69008) யேன ப்ரீணந்தி பிதரஸ்தேன ப்ரீத: ப்ரஜாபதி:। ப்ரீணாதி ஜனநீயேன ப்ருʼதி²வீ தேன பூஜிதா॥ 12-108-25 (69009) யேன ப்ரீணாத்யுபாத்⁴யாயஸ்தேன ஸ்யாத்³ப்³ரஹ்ம பூஜிதம்। மாத்ருʼத: பித்ருʼதஶ்சைவ தஸ்மாத்பூஜ்யதமோ கு³ரு:॥ 12-108-26 (69010) ருʼஷயஶ்ச ஹி தே³வாஶ்ச ப்ரீயந்தே பித்ருʼபி⁴: ஸஹ। பூஜ்யமானேஷு கு³ருஷு தஸ்மாத்பூஜ்யதமோ கு³ரு:॥ 12-108-27 (69011) கேனசின்ன ச வ்ருʼத்தேன ஹ்யவஜ்ஞேயோ கு³ருர்ப⁴வேத்। ந ச மாதா ந ச பிதோ தாத்³ருʼஶோ யாத்³ருʼஶோ கு³ரு:॥ 12-108-28 (69012) ந தே(அ)வமானமர்ஹந்தி ந தேஷாம்ʼ தூ³ஷயேத்க்ருʼதம்। கு³ரூணாமேவ ஸத்காரம்ʼ விது³ர்தே³வா: ஸஹர்ஷிபி⁴:॥ 12-108-29 (69013) உபாத்⁴யாயம்ʼ பிதரம்ʼ மாதரம்ʼ ச யே வித்³ருஹ்யந்தே மனஸா கர்மணா வா। தேஷாம்ʼ பாபம்ʼ ப்⁴ரூணஹத்யாவிஶிஷ்டம்ʼ தஸ்மான்னான்ய: பாபக்ருʼத³ஸ்தி லோகே॥ 12-108-30 (69014) ப்⁴ருʼதோ ப⁴ர்தாரம்ʼ யோ ந விபி⁴ர்தி புத்ர: ஸ்வயோனிஜ: பிதரம்ʼ மாதரம்ʼ ச। தஸ்ய பாபம்ʼ ப்⁴ரூணஹத்யாவிஷிஷ்டம்ʼ தஸ்மான்னான்ய: பாபக்ருʼத³ஸ்தி லோகே॥ 12-108-31 (69015) மித்ரத்³ருஹ: க்ருʼதக்⁴நஸ்ய ஸ்த்ரீக்⁴நஸ்ய பிஶுனஸ்ய ச। சதுர்ணாமபி சைதேஷாம்ʼ நிஷ்க்ருʼதிம்ʼ நானுஶுஶ்ரும்॥ 12-108-32 (69016) ஏதத்ஸர்வம்ʼ மனுனிர்தே³ஶத்³ருʼஷ்டம்ʼ யத்கர்தவ்யம்ʼ புருஷேணேஹ கிஞ்சித்। ஏதச்ச்²ரேயோ நான்யத³ஸ்மாத்³விஶிஷ்டம்ʼ ஸர்வாந்த⁴ர்மானநுஸ்ருʼத்யைதது³க்தம்॥ ॥ 12-108-33 (69017) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 108॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-108-8 வ்ருʼத்த்யா பூஜ்யா॥ 12-108-21 தத் வத்⁴யானாமபி தேஷாம்ʼ அவத⁴ம்ʼ க்ருʼத்வா। தே ஆராதி⁴நோ(அ)பி பித்ருʼமாத்ருʼகு³ரவ: அவதே⁴ந நைனம்ʼ தூ³ஷயந்தி। ராஜ்ய ஹி வத்⁴யானாமவதே⁴ து³ஷ்யதி தத்³வன்னாத்ரேத்யர்த²:। த⁴ர்மாய து³ஷ்டானாமபி பித்ராதீ³நாம்ʼ பாலனாய யதமானானாம்ʼ யதமானாந்தே³வா அப்யனுக்³ராஹ்யத்வேன விது³:॥ 12-108-22 ஆவ்ருʼணோதி அனுக்³ருʼஹ்ணாதி। கர்மணா ப்ரவசனேன। ருʼதம்ʼ வேத³ம்॥ 12-108-32 ஸ்த்ரீக்⁴நஸ்ய கு³ருதா⁴தின: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-108-33 அனுஸ்ருʼத்யைகீக்ருʼத்ய। ஏதத்ஸாரபூ⁴தம்॥

12-109-0 (69018) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-109-0x (5626) கத²ம்ʼ த⁴ர்மே ஸ்தா²துமிச்ச²ன்னரோ வர்தேத பா⁴ரத। தத்த்வம்ʼ ஜிஜ்ஞாஸமானாய ப்ரப்³ரூஹி ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-109-1 (69019) ஸத்யம்ʼ சைவான்ருʼதம்ʼ சோபே⁴ லோகானாவ்ருʼத்ய திஷ்ட²த:। தயோ: கிமாசரேத்³ராஜன்புருஷோ த⁴ர்மனிஶ்சித:॥ 12-109-2 (69020) கிம்ʼஸ்வித்ஸத்யம்ʼ கிமன்ருʼதம்ʼ கிம்ʼஸ்வித்³த⁴ர்ம்யம்ʼ ஸனாதனம்। கஸ்மின்காலே வதே³த்ஸத்யம்ʼ கஸ்மின்வா(அ)ப்யன்ருʼதம்ʼ வதே³த்॥ 12-109-3 (69021) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-109-4x (5627) ஸத்யஸ்ய வசனம்ʼ ஸாது⁴ ந ஸத்யாத்³வித்³யதே பரம்। யத்து லோகே ஸுது³ர்ஜ்ஞேயம்ʼ தத்தே வக்ஷ்யாமி பா⁴ரத॥ 12-109-4 (69022) ப⁴வேத்ஸத்யம்ʼ ந வக்தவ்யம்ʼ வக்தவ்யமன்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்। யத்ரான்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்ஸத்யம்ʼ ஸத்யம்ʼ வா(அ)ப்யன்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-109-5 (69023) தாத்³ருʼஶோ வர்த⁴தே பாபோ யத்ர ஸத்யமனிஶ்சிதம்। ஸத்யான்ருʼதே வினிஶ்சித்ய ததோ ப⁴வதி த⁴ர்மவி॥ 12-109-6 (69024) அப்யனார்யோ(அ)க்ருʼதப்ரஜ்ஞ: புருஷோ(அ)ப்யதிதா³ருண:। ஸுமஹத்ப்ராப்னுயாத்புண்யம்ʼ ப³லாகோ(அ)ந்த⁴வதா⁴தி³வ॥ 12-109-7 (69025) கிமாஶ்சர்யம்ʼ ச யன்மூடோ⁴ த⁴ர்மகாமோ(அ)ப்யத⁴ர்மவித்। ஸுமஹத்ப்ராப்னுயாத்புண்யம்ʼ க³ங்கா³யாமிவ கௌஶிக:॥ 12-109-8 (69026) தாத்³ருʼஶோ(அ)யமனுப்ரஶ்னோ யத்ர த⁴ர்ம: ஸுது³ர்வித³:। து³ஷ்காரம்ʼ சாபி ஸங்க்²யாதும்ʼ தர்கேணாத்ர வ்யவஸ்யதி॥ 12-109-9 (69027) ப்ரப⁴வார்தா²ய பூ⁴தானாம்ʼ த⁴ர்மப்ரவசனம்ʼ க்ருʼதம்। ய: ஸ்யாத்ப்ரப⁴வஸம்ʼயுக்த: ஸ த⁴ர்ம இதி நிஶ்சய:॥ 12-109-10 (69028) `அஹிம்ʼஸா ஸத்யமக்ரோத⁴ஸ்தபோ தா³நம்ʼ த³மோ மதி:। அனஸூயா(அ)ப்யஸாமர்த்²யமனீர்ஷ்யா ஶீலமேவ ச॥ 12-109-11 (69029) ஏஷ த⁴ர்ம: குருஶ்ரேஷ்ட² கதி²தம்ʼ பரமேஷ்டி²நா। ப்³ரஹ்மணா தே³வதே³வேன அயம்ʼ சைவ ஸனாதன:॥ 12-109-12 (69030) அஸ்மிந்த⁴ர்மே ஸ்தி²தோ ராஜன்னரோ ப⁴த்³ராணி பஶ்யதி। ஶ்ரௌதோ வதா⁴த்மகோ த⁴ர்ம அஹிம்ʼஸாபரமார்தி²க:॥' 12-109-13 (69031) தா⁴ரணாத்³த⁴ர்மமித்யாஹுர்த⁴ர்மேண வித்⁴ருʼதா: ப்ரஜா:। ய: ஸ்யாத்³தா⁴ரணஸம்ʼயுக்த: ஸ த⁴ர்ம இதி நிஶ்ச:॥ 12-109-14 (69032) அஹிம்ʼஸார்தா²ய பூ⁴தானாம்ʼ த⁴ர்மப்ரவசனம்ʼ க்ருʼதம்। ய: ஸ்யாத³ஹிம்ʼஸாஸம்ʼயுக்த: ஸ த⁴ர்ம இதி நிஶ்சய:॥ 12-109-15 (69033) ஶ்ருதிம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ வத³ந்த்யன்யே மானான்யாஹு: பரே ஜனா:। ந ச தம்ʼ ஸ்வப்⁴யஸூயாமோ ந ஹி ஸர்வம்ʼ விதீ⁴யதே॥ 12-109-16 (69034) யே(அ)ன்யாயேன ஜிஹீர்ஷந்தோ த⁴னமிச்ச²ந்தி கர்ஹிசித்। தேப்⁴யஸ்து ந ததா³க்²யேயம்ʼ ஸ த⁴ர்ம இதி நிஶ்சய:॥ 12-109-17 (69035) அகூஜனேன சேன்மோக்ஷோ நாவகூஜேத்கத²ஞ்சன। அவஶ்யம்ʼ கூஜிதவ்யம்ʼ வா ஶங்கேரன்வா(அ)ப்யகூஜனாத்॥ 12-109-18 (69036) `யே(அ)ன்யே வா(அ)ப்யன்ருʼதம்ʼ குர்யு: குர்யாதே³வ விசாரணம்। ஶ்ரேயஸ்தத்ரான்ருʼதம்ʼ வக்தும்ʼ ஸத்யாதி³தி விசாரிதம்॥ 12-109-19 (69037) அக்ஷயாத்³யோ வத⁴ம்ʼ ராஜன்குர்யாதே³வாவிசாரயன்। அபு³த்⁴வா(அ)னுஶயே தோ³ஷம்ʼ ஶ்ரேயஸ்தச்சான்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-109-20 (69038) ந ஸ்தேன: ஸஹ ஸம்ப³ந்தா⁴ந்முச்யதே ஶபதா²த³பி।' ஶ்ரேயஸ்தத்ரான்ருʼதம்ʼ வக்தும்ʼ ஸத்யாதி³தி ஹி தா⁴ரணா॥ 12-109-21 (69039) ய: பாபை: ஸஹ ஸம்ப³ந்தா⁴ந்முச்யதே ஶபதா²த³பி। ந ச தேப்⁴யோ த⁴னம்ʼ த³த்³யாச்ச²க்யே ஸதி கத²ஞ்சன। பாபேப்⁴யோ ஹி த⁴னம்ʼ த³த்தம்ʼ தா³தாரமபி பீட³யேத்॥ 12-109-22 (69040) ஸ்வஶரீரோபரோதே⁴ந த⁴னமாதா³துமிச்ச²த:। ஸத்யஸம்ப்ரதிபத்த்யர்த²ம்ʼ யத்³ப்³ரூயு: ஸாக்ஷிண: க்வசித்। அனுக்த்வா தத்ர தத்³வாச்யம்ʼ ஸர்வே தே(அ)ன்ருʼதவாதி³ந:॥ 12-109-23 (69041) ப்ராணாத்யயே விவாஹே ச வக்தவ்யமன்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்। அர்த²ஸ்ய ரக்ஷணார்தா²ய பரேஷாம்ʼ த⁴ர்மகாரணாத்॥ 12-109-24 (69042) பரேஷாம்ʼ ஸித்³தி⁴மாகாங்க்ஷன்ன ச ஸ்யாத்³த⁴ர்மபி⁴க்ஷுக:। ப்ரதிஶ்ருத்ய ந தா³தவ்யம்ʼ ஶ்வ: கார்யஸ்து ப³லாத்க்ருʼத:॥ 12-109-25 (69043) ய: கஶ்சித்³த⁴ர்மஸமயாத்ப்ரச்யுதோ த⁴ர்மஜீவன:। த³ண்டே³நைவ ஸ ஹந்தவ்யஸ்தம்ʼ பந்தா²நம்ʼ ஸமாஶ்ரித:॥ 12-109-26 (69044) ச்யுத: ஸதை³வ த⁴ர்மேப்⁴யோ த⁴னவாந்த⁴ர்மமாஶ்ரித:। கத²ம்ʼ ஸ்வத⁴ர்மமுத்ஸ்ருʼஜ்ய தமிச்சே²து³பஜீவிதும்॥ 12-109-27 (69045) ஸர்வோபாயைர்னியந்தவ்ய: பாபோ நிக்ருʼதிஜீவன:। த⁴னமித்யேவ பாபானாம்ʼ ஸர்வேஷாமிஹ நிஶ்சய:॥ 12-109-28 (69046) அவிவாஹ்யா ஹ்யஸம்போ⁴ஜ்யா நிக்ருʼத்யா நிரயம்ʼ க³தா:। ச்யுதா தே³வமனுஷ்யேப்⁴யோ யதா² ப்ரேதாஸ்ததை²வ தே। [நிர்யஜ்ஞாஸ்தபஸா ஹீனா மா ஸ்ம தை: ஸஹ ஸங்க³ம:॥] 12-109-29 (69047) த⁴னாதா³நாத்³து³:க²தரம்ʼ ஜீவிதா தி⁴க்ப்ரயோஜனம்। இத³ம்ʼ தே ரோசதாம்ʼ த⁴ர்ம இதி வாச்யம்ʼ ப்ரயத்னத:॥ 12-109-30 (69048) ந கஶ்சித³ஸ்தி பாபானாம்ʼ த⁴ர்ம இத்யேஷ நிஶ்சய:। ததா²வித⁴ம்ʼ ச யோ ஹன்யான்ன ஸ பாபேன லிப்யதே॥ 12-109-31 (69049) ஸ்வகர்மணா ஹதம்ʼ ஹந்தி ஹத ஏவ ஸ ஹன்யதே। தேஷு ய: ஸமயம்ʼ கஶ்சித்குர்வீத ஹதபு³த்³தி⁴ஷு॥ 12-109-32 (69050) யதா² காகாஸ்ததை²வ ஶ்வா ததை²வோபதி⁴ஜீவன:। ஊர்த்⁴வம்ʼ தே³ஹவிமோக்ஷாந்தே ப⁴வந்த்யேதாஸு யோனிஷு॥ 12-109-33 (69051) யஸ்மின்யதா² வர்ததி யோ மனுஷ்ய ஸ்தஸ்மிம்ʼஸ்ததா² வர்திதவ்யம்ʼ ஸ த⁴ர்ம:। மாயாசாரோ மாயயா பா³தி⁴தவ்ய: ஸாத்⁴வாசார: ஸாது⁴நைவாப்⁴யுபேய:॥ ॥ 12-109-34 (69052) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி நவாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 109॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-109-6 தாத்³ருʼஶ: ஸத்யான்ருʼதயோஸ்தத்த்வமஜானந்। தாத்³ருʼஶோ ப³த்⁴யதே பா³ல இதி ஜ². பாட²:॥ 12-109-7 அந்த⁴ஸ்ய க்⁴நாணசக்ஷுஷ: ஸர்வப்ராணிவதா⁴யோத்³யதஸ்ய வதா⁴தூ³லாகோ வ்யாதோ⁴ ஹிம்ʼஸ்ரஸ்வபா⁴வோ(அ)பி ஸ்வர்க³ம்ʼ ஜகா³மேதி கர்ணபர்வகதா²நுஸந்தே⁴யா॥ 12-109-8 மூட⁴: கர்ணபர்வோக்த: ஸத்யவாதீ³சோரேப்⁴ய: ஸத்யவசனாபி⁴மானித்வான்மார்க³முபதி³ஶ்ய கார்படிகான்கா⁴திதவான்। அஸௌ த⁴ர்மவின்னேத்யர்த²:। கௌஶிக உலூகோ க³ங்கா³தீரே ஸஹஸ்ரஶ: ஸர்பிண்யா ஸ்தா²பிதான்யண்டா³நி பி⁴த்த்வா மஹத்புண்யம்ʼ ப்ராப। தத³பே⁴த³னே து தீக்ஷ்ணவிவாணாம்ʼ ஸர்பாணாம்ʼ வ்ருʼப்⁴த்³யா ஸத்³யோ லோகனாஶஸம்ப⁴வேத்। ஸுமஹத்ப்ராப்னுயாத்பாபம்ʼ இதி ட³. த². த³. பாட²:॥ 12-109-9 அத்ர த⁴க³லக்ஷணே। வ்யவஸ்யதி நிஶ்சினோதி॥ 12-109-10 ப்ரப⁴வே(அ)ப்⁴யுத³ய:॥ 12-109-16 ஶ்ருத்யுக்தோ(அ)ர்த²: ஸர்வோ த⁴ர்ம இத்யபி ந। ஶ்யேனாதே³ர்த⁴ர்மத்வாபா⁴வாத் ஸர்வம்ʼஶ்யேனாத்³யதி நஹி விதீ⁴யதே த⁴ர்மத்வேன ந சோத்³யதே॥ 12-109-17 த⁴னமிச்ச²ந்தி கஸ்யசி தி ஜ². பாட²:॥ 12-109-21 வோரேஷு த⁴னிகம்ʼ ப்ருʼச்ச²த்ஸு ந வதே³த்। வத³தோ மோக்ஷாபா⁴வே ந வேஜீ²தி ஶபத²பூர்வகமபி வதே³த்। தாத்³ருʼஶஸ்த²லே(அ)ன்ருʼதே தோ³ஷோ நாஸ்தீத்யர்த²:॥ 12-109-22 தேப்⁴ய: ஸ்தேனேப்⁴ய:॥ 12-109-29 மா ஸங்க³ம: ஸங்க³ம்ʼ மா கார்ஷீ:॥ 12-109-32 ஸமயம்ʼ ஏதான்ஹனித்⁴யாமீதி வ்ரதம்ʼ யஶ்சிகீர்ஷேத் ஸ குர்வீத்। தாத்³ருʼஶானாம்ʼ வதே⁴ புண்யமஸ்தீதி பா⁴வ:॥

12-110-0 (69082) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-110-0x (5636) க்லிஶ்யமானேஷு பூ⁴தேஷு தைஸ்தைர்பா⁴வை: ப்ருʼத²க்ப்ருʼத²க்। து³ர்கா³ண்யதிதரேத்³யேன தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 12-110-1 (69083) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-110-2x (5637) ஆஶ்ரமேஷு யதோ²க்தேஷு யதோ²க்தம்ʼ யே த்³விஜாதய:। வர்தந்தே ஸம்ʼயதாத்மானோ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-2 (69084) யே த³ம்பா⁴ந்னாசரந்தி ஸ்ம யேஷாம்ʼ வ்ருʼத்திஶ்ச ஸம்ʼயதா। விஷயாம்ʼஶ்ச நிக்³ருʼஹ்ணந்தி து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-3 (69085) ப்ரத்யாஹுர்னோச்யமானா யே ந ஹிம்ʼஸந்தி ச ஹிம்ʼஸிதா:। ப்ரயச்ச²ந்தி ந யாசந்தே து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-4 (69086) வாஸயந்த்யதிதீ²ந்னித்யம்ʼ நித்யம்ʼ யே சானஸூயகா:। நித்யம்ʼ ஸ்வாத்⁴யாயஶீலாஶ்ச து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-5 (69087) மாதாபித்ரோஶ்ச யே வ்ருʼத்திம்ʼ வர்தந்தே த⁴ர்மகோவிதா³:। வர்ஜயந்தி தி³வாஸ்வப்னம்ʼ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-6 (69088) யே வா பாபம்ʼ ந குர்வந்தி கர்மணா மனஸா கி³ரா। நிக்ஷிப்தத³ண்டா³ பூ⁴தேஷு து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-7 (69089) யே ந லோபா⁴ந்னயந்த்யர்தா²ந்ராஜானோ ரஜஸா(அ)ன்விதா:। விஷயான்பரிரக்ஷந்தி து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-8 (69090) ஸ்வேஷு தா³ரேஷு வர்தந்தே ந்யாயலப்³தே⁴ஷ்வ்ருʼதாவ்ருʼதௌ। அக்³நிஹோத்ரபரா: ஸந்தோ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-9 (69091) ஆஹவேஷு ச யே ஶூராஸ்த்யக்த்வா ம்ருʼத்யுக்ருʼதம்ʼ ப⁴யம்। த⁴ர்மேண ஜயமிச்ச²ந்தி து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-10 (69092) யே வத³ந்தீஹ ஸத்யானி ப்ராணத்யாகே³(அ)ப்யுபஸ்தி²தே। ப்ரமாணபூ⁴தா பூ⁴தானாம்ʼ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-11 (69093) கர்மாண்யகுத்ஸனார்தா²நி யேஷாம்ʼ வாசஶ்ச ஸூன்ருʼதா:। யேஷாமர்தா²ஶ்ச ஸாத்⁴வர்தா² து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே। 12-110-12 (69094) அனத்⁴யாயேஷு யே விப்ரா: ஸ்வாத்⁴யாயம்ʼ நைவ குர்வதே। தபோனிஷ்டா²: ஸுதபஸோ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-13 (69095) யே தபஶ்ச தபஸ்யந்தி கௌமாரப்³ரஹ்மசாரிண:। வித்³யா வேத³வ்ரதஸ்னாதா து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-14 (69096) யே ச ஸம்ʼஶாந்தரஜஸ: ஸம்ʼஶாந்ததமஸஶ்ச யே। ஸத்வே ஸ்தி²தா மஹாபா⁴கா³ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-15 (69097) யேஷாம்ʼ ந கஶ்சித்ரஸதி ந த்ரஸந்தி ஹி கஸ்யசித்। யேஷாமாத்மஸமோ லோகோ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-16 (69098) பரஶ்ரியா ந தப்யந்தி யே ஸந்த: புருஷர்ஷபா⁴:। க்³ராம்யாத³ன்னான்னிவ்ருʼத்தாஶ்ச து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-17 (69099) ஸர்வாந்தே³வான்னமஸ்யந்தி ஸர்வத⁴ர்மாம்ʼஶ்ச ஶ்ருʼண்வதே। யே ஶ்ரத்³த³தா⁴நா: ஶாந்தாஶ்ச து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-18 (69100) யே ந மானித்வமிச்ச²ந்தி மானயந்தி ச யே பரான்। மான்யமானான்னமஸ்யந்தி து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-19 (69101) யே ச ஶ்ராத்³தா⁴நி குர்வந்தி தித்²யாந்தித்²யாம்ʼ ப்ரஜார்தி²ந:। ஸுவிஶுத்³தே⁴ந மனஸா து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-20 (69102) யே க்ரோத⁴ம்ʼ ஸம்ʼநியச்ச²ந்தி க்ருத்³தா⁴ந்ஸம்ʼஶமயந்தி ச। ந ச ருஷ்யந்தி ப்⁴ருʼத்யானாம்ʼ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-21 (69103) மது⁴ மாம்ʼஸம்ʼ ஸ்த்ரியோ நித்யம்ʼ வர்ஜயந்தீஹ மானவா:। ஜன்மப்ரப்⁴ருʼதி மத்³யம்ʼ ச து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-22 (69104) யாத்ரார்த²ம்ʼ போ⁴ஜனம்ʼ யேஷாம்ʼ ஸந்தானார்த²ம்ʼ ச மைது²நம்। வாக் ஸத்யவசனார்த²ம்ʼ ச து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-23 (69105) ஈஶ்வரம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஜக³த: ப்ரப⁴வாப்யயம்। ப⁴க்தா நாராயணம்ʼ தே³வம்ʼ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-24 (69106) ய ஏஷ பஜ²ரக்தாக்ஷ: பீதவாஸா மஹாபு⁴ஜ:। ஸுஹ்ருʼத்³தா⁴தா ச மித்ரம்ʼ ச ஸம்ப³ந்தீ⁴ ச தவாச்யுத॥ 12-110-25 (69107) ய இமான்ஸகலாம்̐ல்லோகாம்ʼஶ்சர்மவத்பரிவேஷ்டயேத்। இச்ச²ன்ப்ரபு⁴ரசிந்த்யாத்மா கோ³விந்த³: புருஷோத்தம:॥ 12-110-26 (69108) ஸ்தி²த: ப்ரியஹிதே நித்யம்ʼ ஸ ஏஷ புருஷோத்தம:। ராஜம்ʼஸ்தவ யது³ஶ்ரேஷ்டோ² வைகுண்ட²: புருஷர்ஷப⁴:॥ 12-110-27 (69109) ய ஏனம்ʼ ஸம்ʼஶ்ரயந்தீஹ ப⁴க்த்யா நாராயணம்ʼ ஹரிம்। தே தரந்தீஹ து³ர்கா³ணி ந சாத்ராஸ்தி விசாரணா॥ 12-110-28 (69110) ` அஸ்மின்னர்பிதகர்மாண: ஸர்வபா⁴வேன பா⁴ரத। க்ருʼஷ்ணே கமலபத்ராக்ஷே து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே। 12-110-29 (69111) லோகரக்ஷார்த²முத்பன்னமதி³த்யாம்ʼ கஶ்யபாத்மஜம்। தே³வமிந்த்³ரம்ʼ நமஸ்யந்தி து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-30 (69112) ப்³ரஹ்மாணம்ʼ லோககர்தாரம்ʼ யே நமஸ்யந்தி ஸத்பதிம்। யஷ்டவ்யம்ʼ க்ரதுபி⁴ர்தே³வம்ʼ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-31 (69113) யம்ʼ விஷ்ணுரிந்த்³ர: ஶம்பு⁴ஶ்ச ப்³ரஹ்மா லோகபிதாமஹ:। ஸ்துவந்தி விவிதை⁴: ஸ்தோத்ரைர்தே³வதே³வம்ʼ மஹேஶ்வரம்। ஸமர்சயந்தி யே ஶஶ்வத்³து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥' 12-110-32 (69114) து³ர்கா³திதரணம்ʼ யே ச பட²ந்தி ஶ்ராவயந்தி ச। கத²யந்தி ச விப்ரேப்⁴யோ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 12-110-33 (69115) இதி க்ருʼத்யஸமுத்³தே³ஶ: கீர்திதஸ்தே மயா(அ)னக⁴। தரதே யேன து³ர்கா³ணி பரத்ரேஹ ச மானவ:॥ ॥ 12-110-34 (69116) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 110॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-110-1 பூ⁴தேஷு ---। து³ர்கா³ணி து³ஸ்தராணி॥ 12-110-3 விஷயான்விஷயார்தா²நி --॥ 12-110-4 உச்யமானா: நிந்த்³யமானா:॥ 12-110-8 ரஜஸான்விதா: ஸந்தோ(அ)ர்தா²ந்ன நயந்தி ந ஹரஸ்தி॥ 12-110-23 யாத்ரார்த² ஜீவனார்த²ம்॥ 12-110-34 க்ருʼத்யஸமுத்³தே³ஶ: கர்தவ்யலேஶ:॥

12-111-0 (69117) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-111-0x (5638) அஸௌம்யா: ஸௌம்யரூபேண ஸௌம்யாஶ்சாஸௌம்யரூபிண:। தாத்³ருʼஶான்புருஷாம்ʼஸ்தாத கத²ம்ʼ வித்³யாமஹே வயம்॥ 12-111-1 (69118) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-111-2x (5639) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। வ்யாக்⁴ரகோ³மாயுஸம்ʼவாத³ம்ʼ தம்ʼ நிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-111-2 (69119) புரிகாயாம்ʼ புரி புரா ஶ்ரீமத்யாம்ʼ பௌரிகோ ந்ருʼப:। பரரிம்ʼஸாபர: க்ரூரோ ப³பூ⁴வ புருஷாத⁴ம:॥ 12-111-3 (69120) ஸ த்வாயுஷி பரிக்ஷீணே ஜகா³மானீப்ஸிதாம்ʼ க³திம்। கோ³மாயுத்வம்ʼ ச ஸம்ப்ராப்தோ தூ³ஷித: பூர்வகர்மணா॥ 12-111-4 (69121) ஸம்ʼஸ்ம்ருʼத்ய பூர்வஜாதிம்ʼ ஸ்வாம்ʼ நிர்வேத³ம்ʼ பரமம்ʼ க³த:। ந ப⁴க்ஷயந்தி மாம்ʼஸானி பரைருபஹ்ருʼதான்யபி॥ 12-111-5 (69122) அஹிம்ʼஸா ஸர்வபூ⁴தேஷு ஸத்யவாக் ஸுத்³ருʼட⁴வ்ரத:। சகார ச யதா²காலமாஹாரம்ʼ பதிதை: ப²லை:॥ 12-111-6 (69123) `பர்ணஹார: கதா³சிச்ச நியமவ்ரதவானபி। கதா³ சது³த³கேனாபி வர்தயன்ன து யந்த்ரித:॥' 12-111-7 (69124) ஶ்மஶானே தஸ்ய சாவாஸோ கோ³மாயோ: ஸம்ʼமதோ(அ)ப⁴வத்। ஜன்மபூ⁴ம்யனுரோதா⁴ச்ச நான்யம்ʼ வா ஸமரோசயத்॥ 12-111-8 (69125) தஸ்ய ஶௌசமம்ருʼஷ்யந்தஸ்தே ஸர்வே ஸஹஜாதய:। சாலயந்தி ஸ்ம தாம்ʼ பு³த்³தி⁴ம்ʼ வசனை: ப்ரஶ்ரயோத்தரை:॥ 12-111-9 (69126) வஸன்பித்ருʼவனே ரௌத்³ரே ஶௌசம்ʼ லம்பி⁴துமிச்ச²ஸி। இயம்ʼ விப்ரதிபத்திஸ்தே யதா³ த்வம்ʼ பிஶிதாஶன:॥ 12-111-10 (69127) தத்ஸமானோ ப⁴வாத்ஸமாபி⁴ர்ப⁴க்ஷ்யம்ʼ தா³ஸ்யாமஹே வயம்। பு⁴ங்க்ஷ்வ ஶௌசம்ʼ பரித்யஜ்ய யத்³தி⁴ பு⁴க்தம்ʼ தத³ஸ்தி தே॥ 12-111-11 (69128) இதி தேஷாம்ʼ வச: ஶ்ருத்வா ப்ரத்யுவாச ஸமாஹித:। மது⁴ரை: ப்ரஶ்ரிதைர்வாக்யைர்ஹேதுமத்³பி⁴ரனிஷ்டு²ரை:॥ 12-111-12 (69129) அப்ரமாணா ப்ரஸூதிர்மே ஶீலத: க்ரியதே குலம்। ப்ரார்த²யாமி ச தத்கர்ம யேன விஸ்தீர்யதே யஶ:॥ 12-111-13 (69130) ஶ்மஶானே யதி³ மே வாஸ: ஸமாதி⁴ர்மே நிஶாம்யதாம்। ஆத்மா ப²லதி கர்மாணி நாஶ்ரமோ த⁴ர்மலக்ஷணம்॥ 12-111-14 (69131) ஆஶ்ரமே யோ த்³விஜம்ʼ ஹன்யாத்³தா³நம்ʼ த³த்³யாத³னாஶ்ரமே। கிந்து தத்பாதகம்ʼ ந ஸ்யாத்தத்³வா தா³நம்ʼ வ்ருʼதா² ப⁴வேத்॥ 12-111-15 (69132) ப⁴வந்த: ஸ்வார்த²லோபே⁴ந கேவலம்ʼ ப⁴க்ஷணே ரதா:। அனுப³ந்தே⁴ஷு யே தோ³ஷாஸ்தான்ன பஶ்யந்தி மோஹிதா:॥ 12-111-16 (69133) அப்ரத்யயக்ருʼதாம்ʼ க³ர்ஹ்யாமர்தா²பனயதூ³ஷிதாம்। இஹ சாமுத்ர சானிஷ்டாம்ʼ தஸ்மாத்³வ்ருʼத்திம்ʼ ந ரோசயே॥ 12-111-17 (69134) தம்ʼ ஶுசிம்ʼ பண்டி³தம்ʼ மத்வா ஶார்தூ³ல: க்²யாதவிக்ரம:। க்ருʼத்வா(அ)(அ)த்மஸத்³ருʼஶீம்ʼ பூஜாம்ʼ ஸாசிவ்யே(அ)வரயத்ஸ்வயம்॥ 12-111-18 (69135) ஶார்தூ³ல உவாச। 12-111-19x (5640) ஸௌம்ய விஜ்ஞாதரூபஸ்த்வம்ʼ க³ச்ச² யாத்ராம்ʼ மயா ஸஹ। வ்ரியந்தாமீப்ஸிதா போ⁴கா³: பரிஹார்யாஶ்ச புஷ்கலா:॥ 12-111-19 (69136) தீக்ஷ்ணா இதி வயம்ʼ க்²யாதா ப⁴வந்தம்ʼ ஜ்ஞாபயாமஹே। ம்ருʼது³பூர்வம்ʼ ப்ரஶாதி⁴ த்வம்ʼ ஶ்ரேயஶ்சாதி⁴க³மிஷ்யஸி॥ 12-111-20 (69137) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-111-21x (5641) அத²ம்ʼ ஸம்பூஜ்ய தத்³வாக்யம்ʼ ம்ருʼகே³ந்த்³ரஸ்ய மஹாத்மன:। கோ³மாயு: ப்ரஶ்ரிதம்ʼ வாக்யம்ʼ ப³பா⁴ஷே கிஞ்சிதா³நத:॥ 12-111-21 (69138) ஸத்³ருʼஶம்ʼ ம்ருʼக³ராஜைதத்தவ வாக்யம்ʼ மத³ந்தரே। யத்ஸஹாயான்ம்ருʼக³யஸே த⁴ர்மார்த²குஶலாஞ்ஶுசீன்॥ 12-111-22 (69139) ந ஶக்யம்ʼ ஹ்யனமாத்யேன மஹத்த்வமனுஶாஸிதும்। து³ஷ்டாமாத்யேன வா வீர ஶரீரபரிபந்தி²நா॥ 12-111-23 (69140) ஸஹாயானநுரக்தாம்ʼஶ்ச நயஜ்ஞானுபஸம்ʼஹிதான்। பரஸ்பரமஸந்துஷ்டான்விஜிகீ³ஷூனலோலுபாத்॥ 12-111-24 (69141) அனதீதோபதா³ந்ப்ராஜ்ஞான்ஹிதே யுக்தான்மனஸ்வின:। பூஜயேதா² மஹாபா⁴க³ யதா² ப்⁴ராத்ருʼன்யதா² பித்ரூʼன்॥ 12-111-25 (69142) ந த்வேவ மம ஸந்தோஷாத்³ரோசதே(அ)ன்யன்ம்ருʼகா³தி⁴ப। ந காமயே ஸுகா²ந்போ⁴கா³நைஶ்வர்யம்ʼ வா த்வதா³ஶ்ரயம்॥ 12-111-26 (69143) ந யோக்ஷ்யதி ஹி மே ஶீலம்ʼ தவ ப்⁴ருʼத்யை: புராதனை:। தே த்யாம்ʼ விபே⁴த³யிஷ்யந்தி து³:க²ஶீலா மத³ந்தரே॥ 12-111-27 (69144) ஸம்ʼஶ்ரய: ஶ்லாக⁴னீயஸ்த்வமன்யேஷாமபி பா⁴ஸ்வதாம்। க்ருʼதாத்மா ஸுமஹாபா⁴க³: பாபகேஷ்வப்யதா³ருண:॥ 12-111-28 (69145) தீ³ர்க⁴த³ர்ஶீ மஹோத்ஸாஹ: ஸ்தூ²லலக்ஷோ மஹாப³ல:। க்ருʼதே சாமோக⁴கர்தா(அ)ஸி பா⁴க்³யைஶ்ச ஸமலங்க்ருʼத:॥ 12-111-29 (69146) கிந்து ஸ்வேனாஸ்மி ஸந்துஷ்டோ து³:கா² வ்ருʼத்திரனுஷ்டி²தா। ஸேவாயாம்ʼ சாபி நாபி⁴ஜ்ஞ: ஸ்வச்ச²ந்தே³ந வனேசர:॥ 12-111-30 (69147) ப்ராஜ்ஞோபக்ரோஶதோ³ஷாஶ்ச ஸர்வே ஸம்ʼஶ்ரயவாஸினாம்। வனசர்யா து நி:ஸங்கா³ நிர்ப⁴யா விரவக்³ரஹா॥ 12-111-31 (69148) ந்ருʼபேண ஹியமாணஸ்ய யத்திஷ்ட²தி ப⁴யம்ʼ ஹ்ருʼதி³। ந தத்திஷ்ட²தி துஷ்டானாம்ʼ வனே மூலப²லாஶினாம்॥ 12-111-32 (69149) பானீயம்ʼ வா நிராயாஸம்ʼ ஸ்வாத்³வன்னம்ʼ வா கு³ணோத்தரம்। விசார்ய க²லு பஶ்யாமி தத்ஸுக²ம்ʼ யத்ர நிர்வ்ருʼத்தி:॥ 12-111-33 (69150) அபராதை⁴ர்ன தாவந்தோ ப்⁴ருʼத்யா: ஶிஷ்டா நராதி⁴பை:। அபஜாதைர்யதா² ப்⁴ருʼத்யா தூ³ஷிதா: நித⁴னம்ʼ க³தா:॥ 12-111-34 (69151) யதி³ வா தன்மமா கார்யம்ʼ ம்ருʼகே³ந்த்³ர யதி³ மன்யஸே। ஸமயம்ʼ க்ருʼதமிச்சா²மி வர்திதவ்யம்ʼ யதா²விதி⁴॥ 12-111-35 (69152) மதீ³யா மானநீயாஸ்தே ஶ்ரோதவ்யம்ʼ ச ஹிதம்ʼ வச:। கல்பிதா யா ச மே வ்ருʼத்தி: ஸா ப⁴வேத்த்வயி ஸுஸ்தி²ரா॥ 12-111-36 (69153) ந ------- ஸசிவை: ஸஹ கர்ஹிசித்। தீதிமந்த: பரீப்ஸந்தோ வ்ருʼதா² ப்³ரூயு: பரே மயி॥ 12-111-37 (69154) ஏக ஏகேன ஸங்க³ம்ய ரஹோ ப்³ரூயாம்ʼ ஹிதம்ʼ வச:। நச தே ஶாதிகார்யேஷு ப்ரஷ்டத்ர்யோ(அ)ஸ்மி ஹிதாஹிதே॥ 12-111-38 (69155) --- --- பஶ்சாச்ச ந ஹிம்ʼஸ்யா: ஸசிவாஸ்த்வயா। மதீ³யானாம்ʼ ச குபிதோ மா த்வம்ʼ த³ண்ட³ம்ʼ நிபாதயே:॥ 12-111-39 (69156) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-111-40x (5642) ஏவமஸ்த்விதி தேனாஸௌ ம்ருʼகே³ந்த்³ரேணாபி⁴பூஜித:। ப்ராப்தவான்மதிஸாசிவ்யம்ʼ கோ³மாயுர்வ்யாக்⁴ரசோதி³த:॥ 12-111-40 (69157) தம்ʼ ததா² ஸத்க்ருʼதம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா யுஜ்யமானம்ʼ ச கர்மஸு। ப்ராத்³விஷன்க்ருʼதஸங்கா⁴தா: பூர்வப்⁴ருʼத்யா முஹுர்முஹு:॥ 12-111-41 (69158) மித்ரபு³த்³த்⁴யா ச கோ³மாயும்ʼ ஸாந்த்வயித்வா ப்ரவேஶ்ய ச। தோ³ஷேஷு ஸமயான்னேதுமிச்ச²ந்த்யஶுப⁴பு³த்³த⁴ய:॥ 12-111-42 (69159) அன்யதா² ஹ்யுஷிதா: பூர்வம்ʼ பரத்³ரவ்யாபஹாரிண:। அஶக்தா: கிஞ்சிதா³ஹர்தும்ʼ த்³ரவ்யம்ʼ கோ³மாயுயந்த்ரிதா:॥ 12-111-43 (69160) வ்யுத்தா²நம்ʼ சாத்ர காங்க்ஷத்³பி⁴: கதா²பி⁴: ப்ரதிலோப்⁴யதே। த⁴னேன மஹதா சைவ பு³த்³தி⁴ரஸ்ய விலோப்⁴யதே॥ 12-111-44 (69161) ந சாபி ஸ மஹாப்ராஜ்ஞஸ்தஸ்மாத்³வைர்யாச்சசால ஹ। அதா²ஸ்ய ஸமயம்ʼ க்ருʼத்வா வினாஶாய ஸ்தி²தா: பரே॥ 12-111-45 (69162) ஈப்ஸிதம்ʼ து ம்ருʼகே³ந்த்³ரஸ்ய மாம்ʼஸம்ʼ யத்தத்ர ஸம்ʼஸ்க்ருʼதம்। அபனீய ஸ்வயம்ʼ தத்³தி⁴ தைர்ன்யஸ்தம்ʼ தஸ்ய வேஶ்மனி॥ 12-111-46 (69163) யத³ர்த²ம்ʼ சாப்யபஹ்ருʼதம்ʼ யேன தச்சைவ மந்த்ரிதம்। தஸ்ய தத்³விதி³தம்ʼ ஸர்வம்ʼ காரணார்த²ம்ʼ ச மர்ஷிதம்॥ 12-111-47 (69164) ஸமயோ(அ)யம்ʼ க்ருʼதஸ்தேன ஸாசிவ்யமுபக³ச்ச²தா। நோபகா⁴தஸ்த்வயா கார்யோ ராஜன்மைத்ரீமிஹேச்ச²தா `இதி தஸ்ய ச மந்த்ரஸ்ய ஸ்தி²த்யர்த²ம்ʼ தது³பேக்ஷிதம்॥ 12-111-48 (69165) [க்ஷுதி⁴தஸ்ய ம்ருʼகே³ந்த்³ரஸ்ய போ⁴க்துமப்⁴யுத்தி²தஸ்ய ச] போ⁴ஜனே சோபஹர்தவ்யே தன்மாம்ʼஸம்ʼ நஹ்யத்³ருʼஶ்யத। ம்ருʼக³ராஜேன சாஜ்ஞப்தம்ʼ ம்ருʼக்³யதாம்ʼ சோர இத்யுத॥ 12-111-49 (69166) க்ருʼதகைஶ்சாபி தன்மாம்ʼஸம்ʼ ம்ருʼகே³ந்த்³ராய நிவேதி³தம்। ஸசிவேனாபனீதம்ʼ தே விது³ஷா ப்ராஜ்ஞமானினா॥ 12-111-50 (69167) ஸரோஷஸ்த்வத⁴ ஶார்தூ³ல: ஶ்ருத்வா கோ³மாயுசாபலம்। ப³பூ⁴வாமர்ஷிதோ ராஜா வத⁴ம்ʼ சாஸ்ய வ்யரோசயத்॥ 12-111-51 (69168) சி²த்³ரம்ʼ து தஸ்ய தத்³ருʼஷ்ட்வா ப்ரோசுஸ்தே பூர்வமந்த்ரிண:। ஸர்வேஷாமேவ ஸோ(அ)ஸ்மாகம்ʼ வ்ருʼத்திப⁴ங்கே³ ப்ரவர்ததே। நிஶ்சித்யைவம்ʼ புனஸ்தஸ்ய தே தத்கர்மண்யவர்தயன்॥ 12-111-52 (69169) இத³ம்ʼ தஸ்யேத்³ருʼஶம்ʼ கர்ம கிம்ʼ தேன ந க்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்। ஶ்ருதஶ்ச ஸ்வாமினா பூர்வம்ʼ யாத்³ருʼஶோ நைவ தாத்³ருʼஶ:॥ 12-111-53 (69170) வாங்பா⁴த்ரேணைவ த⁴ர்மிஷ்ட²: ஸ்வபா⁴வேன து தா³ருண:। த⁴ர்மச்ச²ஜா² ஹ்யயம்ʼ பாபோ வ்ருʼதா²சாரபரிக்³ரஹ:॥ 12-111-54 (69171) கார்யார்த²ம்ʼ போ⁴ஜனாத்³யேஷு வ்ரதேஷு க்ருʼதவாஞ்ஶ்ரமம்। யதி³ விப்ரத்யயோ ஹ்யேஷ ததி³த³ம்ʼ த³ர்ஶயாம் தே॥ 12-111-55 (69172) தன்மாம்ʼஸம்ʼ தைஶ்ச கோ³மாயோஸ்தத்க்ஷணாதா³ஶு டௌ⁴கிதம்॥ 12-111-56 (69173) மாம்ʼஸாபனயனம்ʼ ஶ்ருத்வா வ்யாக்⁴ரஸ்தேஷாம்ʼ ச தத்³வச:। ஆஜ்ஞாபயாமாஸ ததா³ கோ³மாயுர்வத்⁴யதாமிதி॥ 12-111-57 (69174) கோ³மாயோர்வ்யஸனம்ʼ ஶ்ருத்வா ஶார்தூ³லஜனநீ தத:। ம்ருʼக³ராஜம்ʼ ஹிதைர்வாக்யை: ஸம்போ³த⁴யிதுமாக³மத்॥ 12-111-58 (69175) புத்ர நைதத்த்வயா க்³ராஹ்யம்ʼ கபடாரம்ப⁴ஸம்ʼயுதம்। கர்ம ஸங்க⁴ர்ஷஜைர்தோ³ஷைர்து³ஷ்யேதாஶுசிபி⁴: ஸுசி:॥ 12-111-59 (69176) நோச்ச்²ரிதம்ʼ ஸஹதே கஶ்சித்ப்ரக்ரியா வைரகாரிகா। ஶுசேரபி ஹி யுக்தஸ்ய தோ³ஷ ஏவ நிபாத்யதே॥ 12-111-60 (69177) [முனேரபி வனஸ்த²ஸ்ய ஸ்வானி கர்மாணி குர்வத: உத்பாத்³யந்தே த்ரய: பக்ஷா மித்ரோதா³ஸீனஶத்ரவ:॥] 12-111-61 (69178) லுப்³தா⁴நாம்ʼ ஶுசயோ த்³வேஷ்யா: காதராணாம்ʼ தரஸ்வின:। மூர்கா²ணாம்ʼ பண்டி³தா த்³வேஷ்யா த³ரித்³ராணாம்ʼ மஹாத⁴னா:। அதா⁴ர்மிகாணாம்ʼ த⁴ர்மிஷ்டா² விரூபாணாம்ʼ ஸுரூபிண:॥ 12-111-62 (69179) ப³ஹ பண்டி³தா மூர்கா² லுப்³தா⁴ மாயோபஜீவின:। ஆஹும்ʼர்தோ³ஷமதோ³ஷஸ்ய ப்³ருʼஹஸ்பதிமதேரபி॥ 12-111-63 (69180) ஸுன்ய்ரஸ்தம்ʼ தே க்³ருʼஹே மாம்ʼஸம்ʼ யத³த்³யாபஹ்ருʼதம்ʼ தவ। நேசதே தீ³யமானம்ʼ ச ஸாது⁴ தாவத்³விதீ⁴யதாம்॥ 12-111-64 (69181) அஸயா: ஸத்யஸங்காஶா: ஸத்யாஶ்சாஸத்யத³ர்ஶனா:। த்³ருʼஶ்யந்தே விவிதா⁴ பா⁴வாஸ்தேஷு யுக்தம்ʼ பரீக்ஷணம்॥ 12-111-65 (69182) தலவத்³த்³ருʼஶ்யதே வ்யோம க²த்³யோதோ ஹவ்யவாடி³வ। ந சைவாஸ்தி தலம்ʼ வ்யோம்னி க²த்³யோதே ந ஹுதாஶன:॥ 12-111-66 (69183) தஸ்மாத்ப்ரத்யக்ஷத்³ருʼஷ்டோ(அ)பி யுக்தோ ஹ்யர்த²: பரீக்ஷிதும்। பரீக்ஷ்ய ஜ்ஞாபயன்னர்தா²ந்ன பஶ்சாத்பரிதப்யதே॥ 12-111-67 (69184) ந து³ஷ்கரமித³ம்ʼ புத்ரம்ʼ யத்ப்ரபு⁴ர்கா⁴தயேத்பரம்। ஶ்லாக⁴னீயா யஶஸ்யா ச லோகே ப்ரப⁴வதாம்ʼ க்ஷமா॥ 12-111-68 (69185) ஸ்தா²பிதோ(அ)யம்ʼ த்வயா புத்ர ஸாமந்தேஷ்வபி விஶ்ருத:। து³:கே²நாஸாத்³யதே பாத்ரம்ʼ தா⁴ர்யதாமேஷ தே ஸுஹ்ருʼத்॥ 12-111-69 (69186) தூ³ஷிதம்ʼ பரதோ³ஷைர்ஹி க்³ருʼஹ்ணீதே யோ(அ)ன்யதா² ஶுசிம்। ஸ்வயம்ʼ ஸந்தூ³ஷிதாமாத்ய: க்ஷிப்ரமேவ வினஶ்யதி॥ 12-111-70 (69187) ஏதஸ்மாத³ரிஸங்கா⁴தாத்³கோ³மாயோ: கஶ்சிதா³க³த:। த⁴ர்மாத்மா தேன சாக்²யாதம்ʼ யதை²தத்கபடம்ʼ க்ருʼதம்॥ 12-111-71 (69188) ததோ விஜ்ஞாதசாரித்ர: ஸத்க்ருʼத்ய ஸ விமோக்ஷித:। பரிஷ்வக்தஶ்ச ஸஸ்னேஹம்ʼ ம்ருʼகே³ந்த்³ரேண புன: புன:॥ 12-111-72 (69189) அனுஜ்ஞாய ம்ருʼகே³ந்த்³ரம்ʼ து கோ³மாயுர்னீதிஶாஸ்த்ரவித்। தேனாமர்ஷேண ஸந்தப்த: ப்ராயமாஸிதுமைச்ச²த॥ 12-111-73 (69190) கோ³மாயும்ʼ து ஸ ஶார்தூ³ல: ஸ்னேஹாத்ப்ரஸ்ருʼதலோசன:। ந்யவாரயத்ஸ த⁴ர்மிஷ்ட²ம்ʼ பூஜயா ப்ரதிபூஜயன்॥ 12-111-74 (69191) தம்ʼ ஸ கோ³மாயுராலோக்ய ஸ்னேஹாதா³க³தஸம்ப்⁴ரம:। ப³பா⁴ஷே ப்ரணதோ வாக்யம்ʼ பா³ஷ்பக³த்³க³த³யா கி³ரா॥ 12-111-75 (69192) பூஜிதோ(அ)ஹம்ʼ த்வயா பூர்வம்ʼ பஶ்சாச்சைவ விமானித:। பரேஷாமாஸ்பத³ம்ʼ நீதோ வஸ்தும்ʼ நார்ஹாம்யஹம்ʼ த்வயி॥ 12-111-76 (69193) அஸந்துஷ்டாஶ்ச்யுதா: ஸ்தா²நான்மானாத்ப்ரத்யவரோபிதா:। ஸ்வயம்ʼ சோபத்³ருதா ப்⁴ருʼத்யா யே சாப்யுபஹிதா: பரை:॥ 12-111-77 (69194) பரிக்ஷீணாஶ்ச லுப்³தா⁴ஶ்ச க்ருத்³தா⁴ பீ⁴தா: ப்ரதாரிதா:। ஹ்ருʼதஸ்வா மானினோ யே ச த்யக்தோபாத்தா மஹேப்ஸவ:॥ 12-111-78 (69195) ஸம்ʼலாலிதாஶ்ச யே கேசித்³வ்யஸனௌக⁴ப்ரதீக்ஷிண:। அந்தர்ஹிதா: ஸோஹப்ருʼதாஸ்தே ஸர்வே(அ)பரஸாத⁴னா:॥ 12-111-79 (69196) அவமானேன யுக்தஸ்ய ஸ்தா²பிதஸ்ய ச மே புன:। கத²ம்ʼ யாஸ்யஸி விஶ்வாஸமஹமேஷ்வாமி வா கத²ம்॥ 12-111-80 (69197) ஸமர்த² இதி ஸங்க்³ருʼஹ்ய ஸ்தா²பயித்வா பரீக்ஷித:। க்ருʼதம்ʼ ச ஸமயம்ʼ பி⁴த்த்வா த்வயா(அ)ஹமவமானித:॥ 12-111-81 (69198) ப்ரத²மம்ʼ ய: ஸமாக்²யாத: ஶீலவானிதி ஸம்ʼஸதி³। ந வாச்யம்ʼ தஸ்ய வைகு³ண்யம்ʼ ப்ரதிஜ்ஞாம்ʼ பரிரக்ஷதா॥ 12-111-82 (69199) ஏவம்ʼ சாவமதஸ்யேஹ விஶ்வாஸம்ʼ மே ந யாஸ்யஸி। த்வயி சாபேதவிஶ்வாஸே மமோத்³வேகோ³ ப⁴விஷ்யதி॥ 12-111-83 (69200) ஶங்கிதஸ்த்வமஹம்ʼ பீ⁴த: பரே ச்சி²த்³ரானுஸாரிண:। அஸ்த்ரிக்³தா⁴ஶ்சைவ து³ஸ்தோஷா: கர்ம சைதத்³ப³ஹுச்ச²லம்॥ 12-111-84 (69201) து³:கே²ந ஶ்லிஷ்யதே பி⁴ந்னம்ʼ ஶ்லிஷ்டம்ʼ து³:கே²ந பி⁴த்³யதே। பி⁴ந்னஶ்லிஷ்டே து யா ப்ரீதிர்ன ஸா ஸ்னேஹேன வர்த⁴தே॥ 12-111-85 (69202) கஶ்சித்தவ ஹிதே ப⁴ர்துர்த்³ருʼஶ்யதே ந பராத்மன:। கார்யாபேக்ஷா ஹி வர்ந்ததே பா⁴வஸ்த்ரிக்³தா⁴: ஸுது³ர்லபா⁴:॥ 12-111-86 (69203) ஸுது³:க²ம்ʼ புருஷஜ்ஞானம்ʼ சித்தம்ʼ ஹ்யேஷாம்ʼ சலாசலம்। ஸமர்தோ² வாப்யஶங்கோ வா ஶதேஷ்வேகோ(அ)தி⁴க³ம்யதே॥ 12-111-87 (69204) அகஸ்மாத்ப்ரக்ரியா ந்ரூʼணாமகஸ்மாச்சாபகர்ஷணம்। ஶுபா⁴ஶுபே⁴ மஹத்த்வம்ʼ ச ப்ரஹர்தும்ʼ பு³த்³தி⁴லாக⁴வம்॥ 12-111-88 (69205) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-111-89x (5643) ஏவம்ʼவித⁴ம்ʼ ஸாந்த்வமுக்த்வா த⁴ர்மகாமார்த²ஹேதுமத்। ப்ரஸாத³யித்வா ராஜானம்ʼ கோ³மாயுர்வனமப்⁴யகா³த்॥ 12-111-89 (69206) அக்³ருʼஹ்யானுனயம்ʼ தஸ்ய ம்ருʼகே³ந்த்³ரஸ்ய ச பு³த்³தி⁴மான்। கோ³மாயு: ப்ராயமாஸீனஸ்த்யக்த்வா தே³ஹம்ʼ தி³வம்ʼ யயௌ॥ ॥ 12-111-90 (69207) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகாத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 111॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-111-10 விப்ரதிபத்திர்விபரீதா பு³த்³தி⁴:॥ 12-111-16 அனுப³ந்தே⁴ஷு பரிணாமேஷு॥ 12-111-17 அப்ரத்யயோ(அ)ஸந்தோஷஸ்தேன க்ருʼதாம்। அர்தா²பனயோ த⁴ர்மஹானி:॥ 12-111-19 யாத்ராம்ʼ ராஜகார்யம்ʼ க³ச்ச² ப்ராப்னுஹி। பரிஹார்யாஶ்சானீப்ஸிதா:॥ 12-111-20 ஜ்ஞாபயாமஹே ஸூசயாமஹே॥ 12-111-22 மத³ந்தரே மன்னிமித்தம்॥ 12-111-23 ந ஶக்யம்। ராஜ்ஞேதி ஶேஷ:॥ 12-111-26 -- ----- -- ஸந்தோஶதி³தி ட. ட³. த². த³. பாட²:॥ 12-111-27 யோக்ஷ்யதி யோக³ம்ʼ ப்ராப்ஸ்யதி। து³:க²ஶீலா ப⁴விஷ்யந்தி॥ 12-111-29 ஸ்தூ²லலக்ஷோ ப³ஹுப்ரத³:॥ 12-111-31 உபக்ரோதோ⁴ நிந்தா³ தஜ்ஜா தோ³ஷா உபக்ரோஶதோ³ஷா: ஸந்தி॥ 12-111-33 யத்ர நிர்வ்ருʼதி: ஸுக²ம்ʼ தத்க²லு ஸுக²ம்ʼ ஸ்வர்க³ம்ʼ பஶ்யாமி। நிர்வ்ருʼதி: ஸுஸ்தி²திரிதி வா॥ 12-111-34 ஶிஷ்டா: க்ருʼதத³ண்ட³:॥ 12-111-46 தஸ்ய கோ³மாயோர்வேஶ்மனி॥ 12-111-47 தஸ்ய கோ³மாயோ:। காரணார்த²ம்ʼ ஸ்வஸ்ய ப³ந்த⁴விச்சே²தோ³ ப⁴வத்விதி ஹேதோரித்யர்த²:॥ 12-111-51 பரோக்ஷஸ்த்வத² இதி ட. த³. பாட²:॥ 12-111-55 விப்ரத்யயோ(அ)விஶ்வாஸ:॥ 12-111-56 கோ³மாயோர்க்³ருʼஹே டௌ⁴கீதம்ʼ ப்ரவேஶிதம்ʼ மாம்ʼஸம்ʼ ப்ரத³ர்ஶயாமாஸுரித்யர்த²:। தத்க்ஷணாதே³வ த³ர்ஶிதம்ʼ இதி த³. பாட²:॥ 12-111-58 ஶார்தூ³லஸ்ய வச: ஶ்ருத்வா இதி ஜ². பாட²:॥ 12-111-59 ஸங்க⁴ர்ஷஜை: ஸ்பர்தோ⁴த்தை²:॥ 12-111-60 ப்ரக்ரியா ப்ரக்ருʼஷ்டம்ʼ கர்ம॥ 12-111-66 தலவத் அவாங்பு⁴ஸ்வகடாஹக³ர்ப⁴வத்॥ 12-111-68 ப்ரப⁴வதாம்ʼ ப்ரபூ⁴ணாம்॥ 12-111-71 கோ³மாயோஶ்சார:॥ 12-111-73 ப்ராயம்ʼ மரணார்த²முபவேஶனம்ʼ ஆஸிதும்ʼ ஆசரிதும்॥ 12-111-76 வக்தும்ʼ நார்ஹோஸ்ம்யஹம்ʼ த்வயா இதி ட. ட³. த³. பாட²:॥ 12-111-79 அபரஸாஶ்ச அத⁴னாஶ்சேதி அபரஸாத⁴னா:। ப்ரீதிஶூன்யா நிர்க⁴னாஶ்சேத்யர்த²:॥ 12-111-84 சி²த்³ரானுத³ர்ஶின: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-111-87 புருஷஜ்ஞானம்ʼ ஸுது³:க²ம்ʼ து³ர்லப⁴ம்ʼ யத ஏஷாம்ʼ ந்ருʼபாணாம்ʼ சித்தம்ʼ சலாசலமஸ்தி²ரம்ʼ க³ம்யதே ஜ்ஞாயதே ஸுபுருஷஜ்ஞானம்ʼ து³ர்த⁴டமித்யர்த²:॥ 12-111-88 ப்ரக்ரியா மஹீகரணம்ʼ பு³த்³தே⁴ர்லாக⁴வம்ʼ துச்ச²த்வமேவ ஹேது:॥ 12-111-89 ப்ரஸாத³யித்வா ப்ரஸாத்³ய॥ 12-111-90 அக்³ருʼஹ்ய அக்³ருʼஹீத்வா॥

12-112-0 (69208) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-112-0x (5644) கிம்ʼ பார்தி²வேன கர்தவ்யம்ʼ கிஞ்ச க்ருʼத்வா ஸுகீ² ப⁴வேத்। தன்மமாசக்ஷ்வ தத்த்வேன ஸர்வத⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வர॥ 12-112-1 (69209) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-112-2x (5645) ஹந்த தே(அ)ஹம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாமி ஶ்ருʼணு கார்யைகனிஶ்சயம்। யதா² ராஜ்ஞேஹ கர்தவ்யம்ʼ யச்ச க்ருʼத்வா ஸுகீ² ப⁴வேத்॥ 12-112-2 (69210) நசைவம்ʼ வர்திதவ்யம்ʼ ஸ்ம யதே²த³மனுஶுஶ்ரும்। உஷ்ட்ரஸ்ய து மஹத்³வ்ருʼத்தம்ʼ தன்னிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-112-3 (69211) ஜாதிஸ்மரோ மஹானுஷ்ட்ர: ப்ரஜாபதிகுலோத்³ப⁴வ:। தப: ஸுமஹதா³திஷ்ட²த³ரண்யே ஸம்ʼஶிதவ்ரத:॥ 12-112-4 (69212) தபஸஸ்தஸ்ய சாந்தே(அ)த² ப்ரீதிமானப⁴வத்³விபு⁴:। வரேண ச்ச²ந்த³யாமாஸ ததஶ்சைனம்ʼ பிதாமஹ:॥ 12-112-5 (69213) உஷ்ட்ர உவாச। 12-112-6x (5646) ப⁴க³வம்ʼஸ்த்வத்ப்ரஸாதா³ந்மே தீ³ர்கா⁴ க்³ரீவா ப⁴வேதி³யம்। யோஜனானாம்ʼ ஶதம்ʼ ஸாக்³ரமிச்சே²யம்ʼ சாரிதும்ʼ விபோ⁴॥ 12-112-6 (69214) ஏவமஸ்விதி சோக்த: ஸ வரதே³ந மஹாத்மனா। ப்ரதிலப்⁴ய வரம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ யயாவுஷ்ட்ர: ஸ்வகம்ʼ வனம்॥ 12-112-7 (69215) ஸ சகார ததா³(அ)(அ)லஸ்யம்ʼ வரதா³நாத்ஸுது³ர்மதி:। ந சைச்ச²ச்சிரதும்ʼ க³ந்தும்ʼ து³ராத்மா காலமோஹித:॥ 12-112-8 (69216) ஸ கதா³சித்ப்ரஸார்யைவ தாம்ʼ க்³ரீவாம்ʼ ஶதயோஜனாம்। சசார ஶ்ராந்தஹ்ருʼத³யோ வாதஶ்சாகா³த்ததோ மஹான்॥ 12-112-9 (69217) ஸ கு³ஹாயாம்ʼ ஶிரோக்³ரீவாம்ʼ நிதா⁴ய பஶுராத்மன:। ஆஸ்தே வர்ஷமதா²ப்⁴யாகா³த்ஸுமஹத்ப்லாவயஜ்ஜக³த்॥ 12-112-10 (69218) அத² ஶீதபரீதாங்கோ³ ஜம்பு³க: க்ஷுச்ச்²ரமான்வித:। ஸதா³ரஸ்தாம்ʼ கு³ஹாமாஶு ப்ரவிவேஶ ஜலார்தி³த:॥ 12-112-11 (69219) ஸ த்³ருʼஷ்ட்வா மாம்ʼஸஜீவீ து ஸுப்⁴ருʼஶம்ʼ க்ஷுச்ச்²ரமான்வித:॥ அப⁴க்ஷயத்ததோ க்³ரீவாமுஷ்ட்ரஸ்ய ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-112-12 (69220) யதா³ த்வபு³த்⁴யதாத்மானம்ʼ ப⁴க்ஷ்யமாணம்ʼ ஸ வை பஶு। ததா³ ஸங்கோசனே யத்னமகரோத்³ப்⁴ருʼஶது³:கி²த:॥ 12-112-13 (69221) யாவதூ³ர்த்⁴வமத⁴ஶ்சைவ க்³ரீவாம்ʼ ஸங்க்ஷிபதே பஶு:। தாவத்தேன ஸதா³ரேண ஜம்பு³கேன ஸ ப⁴க்ஷித:॥ 12-112-14 (69222) ஸ ஹத்வா ப⁴க்ஷயித்வா ச தமுஷ்ட்ரம்ʼ ஜம்பு³கஸ்ததா³। விக³தே வாதவர்பே து நிஶ்சக்ராம கு³ஹோத³ராத்॥ 12-112-15 (69223) ஏவம்ʼ து³ர்பு³த்³தி⁴நா ப்ராப்தமுஷ்ட்ரேண நித⁴னம்ʼ ததா³। ஆலஸ்யஸ்ய க்ரமாத்பஶ்ய மஹாந்தம்ʼ தோ³ஷமாக³தம்॥ 12-112-16 (69224) த்வமப்யேவம்ʼவித⁴ம்ʼ ஹித்வா யோகே³ந நியதேந்த்³ரிய:। வர்தஸ்வ பு³த்³தி⁴மூலம்ʼ து விஜயம்ʼ மனுரப்³ரவீத்॥ 12-112-17 (69225) பு³த்³தி⁴ஶ்ரேஷ்டா²நி கர்மாணி பா³ஹுமத்⁴யானி பா⁴ரத। தானி ஜங்கா⁴ஜக⁴ன்யானி பா⁴ரப்ரத்யவராணி ச॥ 12-112-18 (69226) ராஜ்யம்ʼ திஷ்ட²தி த³க்ஷஸ்ய ஸங்க்³ருʼஹீதேந்த்³ரியஸ்ய ச। [ஆர்தஸ்ய பு³த்³தி⁴மூலம்ʼ ஹி விஜயம்ʼ மனுரப்³ரவீத்।] கு³ப்தம்ʼ மந்த்ரம்ʼ ஶ்ருதவத: ஸுஸஹாயஸ்ய சானக⁴॥ 12-112-19 (69227) `அஸஹாயவதோ ஹ்யர்தா² ந திஷ்ட²ந்தி கதா³சன।' பரீக்ஷிதஸஹாயஸ்ய திஷ்ட²ந்தீஹ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸஹாயயுக்தேன மஹீ க்ருʼத்ஸ்னா ஶக்யா ப்ரஶாஸிதும்॥ 12-112-20 (69228) இத³ம்ʼ ஹி ஸத்³பி⁴: கதி²தம்ʼ விதி⁴ஜ்ஞை: புரா மஹேந்த்³ரப்ரதிமப்ரபா⁴வ:। மயா(அ)பி சோக்தம்ʼ தவ ஶாஸ்த்ரத்³ருʼஷ்ட்யா த்வமப்ரமத்த: ப்ரசரஸ்வ ராஜன்॥ ॥ 12-112-21 (69229) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³வாத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 112॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-112-8 சரிதும்ʼ ப⁴க்ஷிதும்॥ 12-112-17 யோகே³நோபாயேன। ஏவம்ʼவித⁴மாலஸ்யம்॥ 12-112-18 பா³ஹூபலக்ஷிதம்ʼ ஶைர்யம்। ஜங்கோ⁴பலக்ஷிதம்ʼ பாத³விஹரணம்। பா⁴ரோ பா⁴ரவஹனம்॥

12-113-0 (69230) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-113-0x (5647) ராஜா ராஜ்யமனுப்ராப்ய து³ர்ப³லோ ப⁴ரதர்ஷப⁴। அமித்ரஸ்யாதிவ்ருʼத்³த⁴ஸ்ய கத²ம்ʼ திஷ்டே²த³ஸாத⁴ன:॥ 12-113-1 (69231) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-113-2x (5648) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸரிதாம்ʼ சைவ ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஸாக³ரஸ்ய ச பா⁴ரத॥ 12-113-2 (69232) ஸுராரினிலய: ஶஶ்வத்ஸாக³ர: ஸரிதாம்ʼ பதி:। பப்ரச்ச² ஸரித: ஸர்வா: ஸம்ʼஶயம்ʼ ஜாதமாத்மன:॥ 12-113-3 (69233) ஸாக³ர உவாச। 12-113-4x (5649) ஸமூலஶாகா²ந்பஶ்யாமி நிஹதான்க்வாபி நோ த்³ருமான்। யுஷ்மாபி⁴ரிஹ பூர்ணாபி⁴ரன்யாம்ʼஸ்தத்ர ந வேதஸான்॥ 12-113-4 (69234) அ-பகாயஶ்சால்பஸாரோ வேதஸ: கூலஜஶ்ச ய:। அஜ்ஞயா வா நானீத: கிம்ʼ ச வா தேன வ: க்ருʼதம்॥ 12-113-5 (69235) தத³ஹம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி ஸர்வாஸாமேவ வோ மதம்। யதா² சேமானி கூலானி ஹித்வா நாயாதி வேதஸ:॥ 12-113-6 (69236) தத்ர ப்ராஹ நதீ³ க³ங்கா³ வாக்யமுத்தரமர்த²வத்। ஹேதுமத்³க்³ராஹகம்ʼ சைவ ஸாக³ரம்ʼ ஸரிதாம்ʼ பதிம்॥ 12-113-7 (69237) க³ங்கோ³வாச। 12-113-8x (5650) திஷ்ட²ந்த்யேதே யதா²ஸ்தா²நம்ʼ நகா³ ஹ்யேகனிகேதனா:। ததஸ்த்யஜந்தி தத்ஸ்தா²நம்ʼ ப்ராதிலோம்யான்ன வேதஸ:॥ 12-113-8 (69238) வேதஸோ வேக³மாயாந்தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா நமதி நாபரே। ஸ ச வேகே³ ஹ்யதிக்ராந்தே ஸ்தா²நமாபத்³யதே புன:॥ 12-113-9 (69239) காலஜ்ஞ: ஸமயஜ்ஞஶ்ச ஸதா³வஶ்யஶ்ச நோ த்³ரும:। அனுலோமவ்ருʼத்திதஸ்தப்³த⁴ஸ்தேன த்வாம்ʼ நைதி வேதஸ:॥ 12-113-10 (69240) மாருதோத³கவேகே³ந யே நமந்த்யுன்னமந்தி ச। ஓஷத்⁴ய: பாத³பா கு³ல்மா ந தே யாந்தி பராப⁴வம்॥ 12-113-11 (69241) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-113-12x (5651) யோ ஹி ஶத்ரோர்விவ்ருʼத்³த⁴ஸ்ய ப்ரபோ⁴ர்ப³ந்த⁴வினாஶனே। பூர்வம்ʼ ந ஸஹதே வேக³ம்ʼ க்ஷிப்ரமேவ வினஶ்யதி॥ 12-113-12 (69242) ஸாராஸாரம்ʼ ப³லம்ʼ வீர்யமாத்மனோ த்³விஷதஶ்ச ய:। ஜானந்விசரதி ப்ராஜ்ஞோ ந ஸ யாதி பராப⁴வம்॥ 12-113-13 (69243) ஏவமேவ யதா³ வித்³வான்மன்யதே விபுலம்ʼ ப³லம்। ஸம்ʼஶ்ரயேத்³வைதஸீம்ʼ வ்ருʼத்திமேதத்ப்ரஜ்ஞானலக்ஷணம்॥ ॥ 12-113-14 (69244) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரயோத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 113॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-113-4 நிஹதானுன்மூலிதான்। காயின இதி பாடே² மஹாஶரீரான்। அன்யானல்பஶரீரான்வேதஸான் ந ஹதான்பஶ்யாமி॥ 12-113-5 அவஜ்ஞாய ந ஶக்யோ வா இதி த³. பாட²:॥ 12-113-8 ஏகனிகேதனா: ஸ்தப்³தா⁴ இத்யர்த²:। ப்ராதிலோம்யாத³ஸ்மாகம்ʼ ப்ராதிகூல்யாத்॥ 12-113-14 வைதஸீம்ʼ வ்ருʼத்திமஸ்தப்³த⁴த்வம்॥

12-114-0 (69245) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-114-0x (5652) வித்³வான்மூட⁴ப்ரக³ல்பே⁴ந ம்ருʼது³ஸ்தீக்ஷ்ணேன பா⁴ரத। ஆக்ருஶ்யமான: ஸத³ஸி கத²ம்ʼ குர்யாத³ரிந்த³ம்॥ 12-114-1 (69246) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-114-2x (5653) ஶ்ரூயதாம்ʼ ப்ருʼதி²வீபால யதை²(அ)ஷோர்தோ²(அ)வக³ம்யதே। ஸதா³ ஸசேதா: ஸஹதே நரஸ்யேஹால்பசேதஸ:॥ 12-114-2 (69247) ஆக்ருஶ்ய தூ³ஷ்யமாணஶ்ச ஸுக்ருʼதம்ʼ தஸ்ய விந்த³தி। து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ சாத்மனோ மர்ஷீ தஸ்மின்னேவ ப்ரமார்ஜதி॥ 12-114-3 (69248) க³ர்ஹிதம்ʼ தமுபேக்ஷேத வாஶ்யமானமிவாதுரம்। லோகே வித்³வேஷமாபன்னோ நிஷ்ப²லம்ʼ ப்ரதிபத்³யதே॥ 12-114-4 (69249) இதி ஸம்ʼஶ்லாக⁴தே நித்யம்ʼ தேன பாபேன கர்மணா। இத³முக்தோ மயா கஶ்சித்ஸர்வதோ ஜனஸம்ʼஸதி³। ஸ தத்ர வ்ரீடி³த: ஶுஷ்கோ ம்ருʼதகல்போ(அ)வதிஷ்ட²தே॥ 12-114-5 (69250) ஶ்லாக⁴ன்னஶ்லாக⁴னீயேன கர்மணா நிரபத்ரப:। உபேக்ஷிதவ்யோ தா³ந்தேன தாத்³ருʼஶ: புருஷாத⁴ம:॥ 12-114-6 (69251) யத்³யத்³ப்³ரூயாத³ல்பமதிஸ்தத்தத³ஸ்ய ஸஹேத்ததா³॥ 12-114-7 (69252) ப்ரக்ருʼத்யா ஹி ப்ரஶம்ʼஸன்வா நிந்த³ன்வா கிம்ʼ கரிஷ்யதி। வனே காக இவாபு³த்³தி⁴ர்வாஶ்யமானோ நிரர்த²கம்॥ 12-114-8 (69253) யதி³ வாக்³பி⁴: ப்ரயோக³: ஸ்யாத்ப்ரயோஜ்ய: பாபகர்மணா। வாகே³வார்தோ² ப⁴வேத்தஸ்ய ந ஹ்யேவார்தோ² ஜிகா⁴ம்ʼஸத:॥ 12-114-9 (69254) நிஷேகம்ʼ வை பரஸ்யாஸாவாசஷ்டே வ்ருʼத்தசேஷ்டயா। மயூர இவ கௌபீனம்ʼ ந்ருʼத்யம்ʼ ஸந்த³ர்ஶயன்னிவ॥ 12-114-10 (69255) யஸ்யாவாச்யம்ʼ ந லோகே(அ)ஸ்மின்னாகார்யம்ʼ சாபி கிஞ்சன। வாசம்ʼ தேன ந ஸந்த³த்⁴யாச்சு²சி: ஸம்ʼஶ்லிஷ்டகர்மணா॥ 12-114-11 (69256) ப்ரத்யக்ஷம்ʼ கு³ணவாதீ³ ய: பரோக்ஷம்ʼ து வினிந்த³க:। ஸ மானவ: ஶ்வவல்லோகே நஷ்டலோகபராயண:॥ 12-114-12 (69257) தாத்³ருʼக்³தி³நஶதம்ʼ சாபி யத்³த³தா³தி ஜுஹோதி ச। பரோக்ஷேணாபவாதே³ந தம்ʼ நாஶயதி தத்க்ஷணாத்॥ 12-114-13 (69258) தஸ்மாத்ப்ராஜ்ஞோ நர: ஸத்³யஸ்தாத்³ருʼஶம்ʼ பாபசேதஸம்। வர்ஜயேன்மதிமான்வர்ஜ்யம்ʼ ஸாரமேயாமிஷம்ʼ யதா²॥ 12-114-14 (69259) பரிவாத³ம்ʼ ப்³ருவாணோ ஹி து³ராத்மா வை மஹாஜனே। ப்ரகாஶயதி தோ³ஷான்ஸ்வான்ஸர்ப: ப²ணமிவோன்னதம்॥ 12-114-15 (69260) தம்ʼ ஸ்வகர்மணி குர்வாணம்ʼ ப்ரதிகர்தும்ʼ ய இச்ச²தி। ப⁴ஸ்மகூட இவாபு³த்³தி⁴: க²ரோ ரஜஸி மஜ்ஜதி॥ 12-114-16 (69261) மனுஷ்யஸாலாவ்ருʼகமப்ரஶாந்தம்ʼ ஜனாபவாதே³ ஸததம்ʼ நிவிஷ்டம்। மாதங்க³முன்மத்தமிவோன்னத³ந்தம்ʼ த்யஜேத தம்ʼ ஶ்வானமிவாதிரௌத்³ரம்॥ 12-114-17 (69262) அனார்யஜுஷ்டே பதி² வர்தமானம்ʼ த³மாத³பேதம்ʼ வினயாச்ச பாபம்। அரிவ்ரதம்ʼ நித்யமபூ⁴திகாமம்ʼ தி⁴க³ஸ்து தம்ʼ பாபமதிம்ʼ மனுஷ்யம்॥ 12-114-18 (69263) ப்ரத்யுச்யமானஸ்த்வத² பூ⁴ய ஏவ நிஶாம்ய மாபூ⁴ஸ்த்வமதா²ர்தரூப:। உச்சஸ்ய நீசேன ஹி ஸம்ப்ரயோக³ம்ʼ விக³ர்ஹயந்தி ஸ்தி²ரபு³த்³த⁴யோ யே॥ 12-114-19 (69264) க்ருத்³தோ⁴ த³ஶேத்³வா(அ)பி ச தாட³யேத்³வா ஸ பாம்ʼஸுபி⁴ர்வா விகிரேத்துஷைர்வா। விவ்ருʼத்ய த³ந்தாம்ʼஶ்ச விபீ⁴ஷயேத்³வா ஸித்³த⁴ம்ʼ ஹி மூடே⁴ குபிதே ந்ருʼஶம்ʼஸே॥ 12-114-20 (69265) விக³ர்ஹணாம்ʼ நா(அ)பி து³ராத்மனா க்ருʼதாம்ʼ ஸஹேத ய: ஸம்ʼஸதி³ து³ர்ஜனானாம்। படே²தி³த³ம்ʼ சாபி நித³ர்ஶனம்ʼ ஸதா³ ந வாங்ப⁴யம்ʼ ஸ லப⁴தி கிஞ்சித³ப்ரியம்॥ ॥ 12-114-21 (69266) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுர்த³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 114॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-114-1 மூட⁴ஶ்சாஸௌ ப்ரக³ல்ப⁴ஶ்ச தேன॥ 12-114-2 ஸஹதே து³ருக்தம்॥ 12-114-3 மர்ஷீ திதிக்ஷு:॥ 12-114-4 வாஶ்யமானம்ʼ ரடந்தம்॥ 12-114-9 யதா² வாசா ஹதோ ந ஹன்யதே ஏவம்ʼ வாசா தூ³ஷிதோ ந து³ஷ்யதீத்யர்த²:॥ 12-114-10 ஸ ஏவம்ʼ வத³ன்வ்ருʼத்தேன க்ரியயா சேஷ்டயா வாகா³தி³வ்யாபாரேண ச லிங்கே³ந நிஷேகம்ʼ ஸ்வமாதரி ரேத: ஸேகம்ʼ பரஸ்ய பரேண பிதுரன்யேன க்ருʼதமித்யாசஷ்டே வ்யக்தம்ʼ கத²யதி। கௌபீனம்ʼ கு³ஹ்யப்ரதே³ஶம்ʼ ஸந்த³ர்ஶயன்னிவ ந்ருʼத்யம்ʼ குர்வன்மயூரோ யதா² ஶ்லாக⁴தே ஸம்யங்ன்ருʼத்யாமீதி மன்யதே நது மம கு³ஹ்யம்ʼ லோகா: பஶ்யந்தீதி த்ரபதே ஏவம்ʼ ஸ்வலோபி மயா ஸ மஹானமுகஸபா⁴யாம்ʼ து³ருக்தமுக்த இதி ஶ்லாக⁴தே நத்வனேன மம மாதுர்தோ³ஷ: ஸ்பஷ்டீக்ரியதே மயைவேதி ந த்ரபதே இத்யர்த²:॥ 12-114-11 மயூர இவ காலீனம்ʼ இதி த². த³. பாட²:। ஸம்ʼஶ்லிஷ்டஜன்மனா இதி ட.த². த³. பாட²:॥ 12-114-13 தாத்³ருʼக்புமான்॥ 12-114-14 ஸாரமேயாமிஷம்ʼ ஶுனோமாம்ʼஸம்॥ 12-114-15 தோ³ஷான் ஜாரஜத்வாதீ³ந்॥ 12-114-16 ப⁴ஸ்மகூடே ப⁴ஸ்மராஶௌ ஸ்வர இவாபு³த்³தி⁴: ரஜஸி து³:கே² நிமஜ்ஜதி॥ 12-114-17 ஸாலாவ்ருʼகம்ʼ ஶ்வானமேவ மனுஷ்யத்வேன லோகே க்³ருʼஹீதமித்யர்த²:॥ 12-114-20 குத்³தோ⁴ த³ஶார்தே⁴ந ஹி தாட³யேத்³வா இதி ஜ². பாட²:। தத்ர த³ஶார்தே⁴ந ஸம்ʼவ்ருʼதாங்கு³லிபஞ்சகேன பாணினேத்யர்த²:। இத³ம்ʼ ஸர்வம்ʼ குபிதமூடே⁴ ஸித்³த⁴மேவ॥

12-115-0 (69267) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-115-0x (5654) பிதாமஹ மஹாப்ராஜ்ஞ ஸம்ʼஶயோ மே மஹானயம்। ஸஞ்சே²த்தவ்யஸ்த்வயா ராஜன்ப⁴வான்குலகரோ ஹி ந:॥ 12-115-1 (69268) புருஷாணாமயம்ʼ தாத து³ர்வ்ருʼத்தானாம்ʼ து³ராத்மனாம்। கதி²தோ வாக்யஸஞ்சாரஸ்ததோ விஜ்ஞாபயாமி தே॥ 12-115-2 (69269) யத்³தி⁴தம்ʼ ராஜ்யதந்த்ரஸ்ய குலஸ்ய ச ஸுகோ²த³யம்। அயத்யாம்ʼ ச ததா³த்வே ச க்ஷேமவ்ருʼத்³தி⁴கரம்ʼ ச தத்॥ 12-115-3 (69270) புத்ரபௌத்ராபி⁴ராமம்ʼ ச ராஷ்ட்ரவ்ருʼத்³தி⁴கரம்ʼ ச யத்। அன்னபானே ஶரீரே ச ஹிதம்ʼ யத்தத்³ப்³ரவீஹி மே॥ 12-115-4 (69271) அபி⁴ஷிக்தோ ஹி யோ ராஜா ராஜ்யஸ்தோ² மித்ரஸம்ʼவ்ருʼத। ஸமுஹ்ருʼத்ஸமுபேதோ வா ஸ கத²ம்ʼ ரஞ்ஜயேத்ப்ரஜா:॥ 12-115-5 (69272) யோ ஹ்யஸத்ப்ரக்³ரஹரதி: ஸ்னேஹராக³ப³லாத்க்ருʼத:। இந்த்³ரியாணாமனீஶத்வாத³ஸஜ்ஜனபு³பூ⁴ஷக:॥ 12-115-6 (69273) தஸ்ய ப்⁴ருʼத்யா விமுக²தாம்ʼ யாந்தி ஸர்வே குலோத்³க³தா:। ந ச ப்⁴ருʼத்யப³லைரர்தை²: ஸ ராஜா ஸம்ப்ரயுஜ்யதே॥ 12-115-7 (69274) ஏதன்மே சிந்தயானஸ்ய ராஜத⁴ர்மாந்தி³வானிஶம்। ப்³ருʼஹஸ்பதிஸமோ பு³த்³த்⁴யா ப⁴வாஞ்ஶம்ʼஸிதுமர்ஹதி॥ 12-115-8 (69275) ஶாஸதா புருஷவ்யாக்⁴ர த்வம்ʼ ந: குலஹிதே ரத:। க்ஷத்தா சைகோ மஹாப்ராஜ்ஞோ யோ ந: ஶம்ʼஸதி ஸர்வதா³॥ 12-115-9 (69276) த்வத்த: குலஹிதம்ʼ வாக்யம்ʼ ஶ்ருத்வா ராஜ்யஹிதோத³யம்। அம்ருʼதஸ்யாவ்யயஸ்யேவ த்ருʼப்த: ஸ்வப்ஸ்யாம்யஹம்ʼ ஸுக²ம்॥ 12-115-10 (69277) கீத்³ருʼஶா: ஸன்னிகர்ஷஸ்தா² ப்⁴ருʼத்யா: ஸர்வகு³ணான்விதா:। கீத்³ருʼஶை: கிம்ʼ குலீனைர்வா ஸஹ யாத்ரா விதீ⁴யதே॥ 12-115-11 (69278) ந ஹ்யேகோ ப்⁴ருʼத்யரஹிதோ ராஜா ப⁴வதி ரக்ஷிதா। ராஜ்யம்ʼ சேத³ம்ʼ ஜன: ஸர்வஸ்தத்குலீன: ப்ரஶாஸதி॥ 12-115-12 (69279) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-115-13x (5655) ந ச ப்ரஶாஸ்தும்ʼ ராஜ்யம்ʼ ஹி ஶக்யமேகேன பா⁴ரத॥ 12-115-13 (69280) அஸஹாயவதா தாத நைவார்தா²: கேசித³ப்யுத। லப்³து⁴ம்ʼ லப்³தா⁴ ஹ்யபி ஸதா³ ரக்ஷிதும்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-115-14 (69281) யஸ்ய ப்⁴ருʼத்யஜன: ஸர்வோ ஜ்ஞானவிஜ்ஞானகோவித³:। ஹிதைஷீ குலஜ: ஸ்னிக்³த⁴: ஸ ராஜ்யப²லமஶ்னுதே॥ 12-115-15 (69282) மந்த்ரிணோ யஸ்ய குலஜா அஸம்ʼஹார்யா: ஸஹோஷிதா:। ந்ருʼபதேர்மதிமாப்ஸந்தே ஸத்பத²ஜ்ஞானகோவிதா³:॥ 12-115-16 (69283) அனாக³தவிதா⁴தார: காலஜ்ஞானவிஶாரதா³:। அதிக்ராந்தமஶோசந்த: ஸ ராஜ்யப²லமஶ்னுதே॥ 12-115-17 (69284) ஸமது³:க²ஸுகா² யஸ்ய ஸஹாயா: ப்ரியகாரிண:। அர்த²சிந்தாபரா: ஸப்⁴யா: ஸ ராஜ்யப²லமஶ்னுதே॥ 12-115-18 (69285) யஸ்ய நார்தோ ஜனபத³: ஸன்னிகர்ஷக³த: ஸதா³। அக்ஷுத்³ர: ஸத்பதா²லம்பீ³ ஸ ராஜா ராஜ்யபா⁴க்³ப⁴வேத்॥ 12-115-19 (69286) கோஶோ(அ)க்ஷபடலம்ʼ யஸ்ய கோஶவ்ருʼத்³தி⁴கரைர்னரை:। ஆப்தைஸ்துஷ்டைஶ்ச ப்ருʼஷ்டைஶ்ச தா⁴ர்யதே ஸ ந்ருʼபோத்தம:॥ 12-115-20 (69287) கோஷ்டா²கா³ரமஸம்ʼஹார்யைராப்தை: ஸஞ்சயதத்பரை:। பாத்ரபூ⁴தைரலுப்³தை⁴ஶ்ச பால்யமானம்ʼ கு³ணீ ப⁴வேத்॥ 12-115-21 (69288) வ்யவஹாரஶ்ச நக³ரே யஸ்ய த⁴ர்மப²லோத³ய:। த்³ருʼஶ்யதே ஶங்க²லிகி²த: ஸ த⁴ர்மப²லபா⁴ங் ந்ருʼப:॥ 12-115-22 (69289) ஸங்க்³ருʼஹீதமனுஷ்யஶ்ச யோ ராஜா ராஜத⁴ர்மவித்। ஷங்பா⁴க³ம்ʼ பரிக்³ருʼஹ்ணாதி ஸ த⁴ர்மப²லமஶ்னுதே॥ ॥ 12-115-23 (69290) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 115॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-115-2 அயம்ʼ நிந்தா³ரூப:॥ 12-115-3 ஹினம்ʼ அனிந்த்³யம்। ஆயத்யாம்ʼ உத்தரகாலே। ததா³த்வே வர்தமானாகலே॥ 12-115-5 மித்ரஸுஹ்ருʼதௌ³ ப்ரத்யுபகாரமபேக்ஷ்யானபேக்ஷ்ய சோபகர்தாரௌ தத்³வான்। ஸமுபேத: ஶௌர்யாதி³நேதி ஶேஷ:॥ 12-115-7 ப்⁴ருʼத்யப³லப்ராப்யைரர்தை²ர்த⁴னாதி³பி⁴:॥ 12-115-14 லப்³து⁴ம்ʼ லப்³தா⁴ஶ்ச ரக்ஷிதும்ʼ ஶக்யா இதிம்ʼ ஶேஷ:॥ 12-115-16 அஸம்ʼஹார்யா: உத்கோசாதி³நா அபே⁴த்³யா:॥ 12-115-21 கோஷ்டா²கா³ரம்ʼ தா⁴ந்யாதி³ஸாமக்³ரீக்³ருʼஹம்। கு³ணீப⁴வேத் ப³ஹுகு³ணிபா⁴வம்ʼ க³ச்சே²த்॥ 12-115-22 வ்யவஹார: அர்தி²ப்ரத்யர்தி²நோர்விவாதே³ நிர்ணய:। ஶங்க²லிகி²த இதி। யதா² ப²லமாத்ரஸ்தேனே ஶங்கே²ந லிகி²தஸ்ய ஹஸ்தச்சே²தோ³ ராஜானம்ʼ ப்ரதிஷேத⁴யித்வா காரிதஸ்தத்³வதி³த்யர்த²:॥

12-116-0 (69291) `யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-116-0x (5656) ந ஸந்தி குலஜா யத்ர ஸஹாயா: பார்தி²வஸ்ய து। அகுலீனாஶ்ச கர்தவ்யா ந வா ப⁴ரதஸத்தம்॥' 12-116-1 (69292) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-116-2x (5657) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। நித³ர்ஶனம்ʼ பரம்ʼ லோகே ஸஜ்ஜனாசரிதம்ʼ ஸதா³॥ 12-116-2 (69293) அஸ்யைவார்த²ஸ்ய ஸத்³ருʼஶம்ʼ யச்ச்²ருதம்ʼ மே தபோவனே। ஜாமத³க்³ந்யஸ்ய ராமஸ்ய யது³க்தம்ருʼஷிஸத்தமை:॥ 12-116-3 (69294) வனே மஹதி கஸ்மிம்ʼஶ்சித³மனுஷ்யனிஷேவிதே। ருʼஷிர்மூலப²லாஹாரோ நியதோ நியதேந்த்³ரிய:॥ 12-116-4 (69295) தீ³க்ஷாத³மபரிஶ்ராந்த: ஸ்வாத்⁴யாயபரம: ஶுசி:। உபவாஸவிஶுத்³தா⁴த்மா ஸததம்ʼ ஸத்பதே² ஸ்தி²த:॥ 12-116-5 (69296) தஸ்ய ஸந்த்³ருʼஶ்ய ஸத்³பா⁴வமுபவிஷ்டஸ்ய தீ⁴மத:। ஸர்வே ஸத்வா: ஸமீபஸ்தா² ப⁴வந்தி வனசாரிண:॥ 12-116-6 (69297) ஸிம்ʼஹா வ்யாக்⁴ரா: ஸஶரபா⁴ மத்தாஶ்சைவ மஹாக³ஜா:। த்³வீபின: க²ங்க³ப⁴ல்லூகா யே சான்யே பீ⁴மத³ர்ஶனா:॥ 12-116-7 (69298) தே ஸுக²ப்ரஶ்னதா³: ஸர்வே ப⁴வந்தி க்ஷதஜாஶனா:। தஸ்யர்ஷே: ஶிஷ்யவச்சைவ சித்தஜ்ஞா: ப்ரியகாரிண:॥ 12-116-8 (69299) உக்த்வா ச தே ஸுக²ப்ரஶ்னம்ʼ ஸர்வே யாந்தி யதா²ஸுக²ம்। க்³ராம்யஸ்த்வேக: பஶுஸ்தத்ர நாஜஹாத்ஸ மஹாமுனிம்॥ 12-116-9 (69300) ப⁴க்தோ(அ)னுரக்த: ஸததமுபவாஸக்ருʼஶோ(அ)ப³ல:। ப²லமூலோத்தராஹார: ஶாந்த: ஶிஷ்டாக்ருʼதிர்யதா²॥ 12-116-10 (69301) தஸ்யர்ஷேருபவிஷ்டஸ்ய பாத³மூலே மஹாமதே:। மனுஷ்யவத்³க³தோ பா⁴வம்ʼ ஸ்னேஹப³த்³தோ⁴(அ)ப⁴வத்³ப்⁴ருʼஶம்॥ 12-116-11 (69302) ததோ(அ)ப்⁴யயான்மஹாரௌத்³ரோ த்³வீபீ க்ஷதஜபோ⁴ஜன:। ஶ்வார்த²மத்யர்த²முத்³து⁴ஷ்ட: க்ரூர: காலஇவாந்தக:॥ 12-116-12 (69303) லேலிஹ்யமானஸ்த்ருʼஷித: புச்சா²ஸ்போ²டனதத்பர:। வ்யாதி³தாஸ்ய: க்ஷுதா⁴: பு⁴க்³ந: ப்ரார்த²யானஸ்ததா³மிஷம்॥ 12-116-13 (69304) த்³ருʼஷ்ட்வா தம்ʼ க்ரூரமாயாந்தம்ʼ ஜீவிதார்தீ² நராதி⁴ப। ப்ரோவாச ஶ்வா முனிம்ʼ தத்ர தச்ச்²ருʼணுஷ்வ விஶாம்பதே॥ 12-116-14 (69305) ஶ்வஶத்ருர்ப⁴க³வன்னேஷ த்³வீபீ மாம்ʼ ஹந்துமிச்ச²தி। த்வத்ப்ரஸாதா³த்³ப⁴யம்ʼ ந ஸ்யாத³ஸ்மான்மம மஹாமுனே। [ததா² குரு மஹாபா³ஹோ ஸர்வஜ்ஞஸ்த்வம்ʼ ந ஸம்ʼஶய:॥ 12-116-15 (69306) ஸ முனிஸ்தஸ்ய விஜ்ஞாய பா⁴வஜ்ஞோ ப⁴யகாரணம்। ருதஜ்ஞ: ஸர்வஸத்வானாம்ʼ தமைஶ்வர்யஸமன்வித:॥] 12-116-16 (69307) முனிருவாச। 12-116-17x (5658) ந ப⁴யம்ʼ த்³வீபின: கார்யம்ʼ ம்ருʼத்யுதஸ்தே கத²ஞ்சன। ஏஷ ஶ்வரூபரஹிதோ த்³வீபீ ப⁴வஸி புத்ரக॥ 12-116-17 (69308) தத: ஶ்வா த்³வீபிதாம்ʼ நீதோ ஜாம்பூ³நத³னிபா⁴க்ருʼதி। சித்ராங்கோ³ விஸ்பு²ரத்³த³ம்ʼஷ்ட்ரோ வனே வஸதி நிர்ப⁴ய:॥ 12-116-18 (69309) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸம்ʼமுகே² த்³வீபீ ஆத்மன: ஸத்³ருʼஶம்ʼ பஶும்। அவிருத்³த⁴ஸ்ததஸ்தஸ்ய க்ஷணேன ஸமபத்³யத॥ 12-116-19 (69310) ததோ(அ)ப்⁴யயான்மஹாரௌத்³ரோ வ்யாதி³தாஸ்ய: க்ஷுதா⁴ந்வி:। த்³வீபினம்ʼ லேலிஹன்வக்ரம்ʼ வ்யாக்⁴ரோ ருதி⁴ரலாலஸ:॥ 12-116-20 (69311) வ்யாக்⁴ரம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா க்ஷுதா⁴ பு⁴க்³நம்ʼ த³ம்ʼஷ்ட்ரிணம்ʼ வனசாரிணம்। த்³வீபி ஜீவிதரக்ஷார்த²ம்ருʼஷிம்ʼ ஶரணமேயிவான்॥ 12-116-21 (69312) தத: ஸம்ʼவாஸஜம்ʼ ஸ்னேஹம்ருʼஷிணா குர்வதா ததா³। ஸ த்³வீபீ வ்யாக்⁴ரதாம்ʼ நீதோ ரிபுப்⁴யோ ப³லவத்தர:॥ 12-116-22 (69313) ததோ(அ)த்³ருʼஷ்ட்வா ஸ ஶார்தூ³லோ நாப்⁴யக்⁴நத்தம்ʼ விஶாம்பதே। ஸ து ஶ்சா வ்யாக்⁴ரதாம்ʼ ப்ராப்ய ப³லவான்பிஶிதாஶன:॥ 12-116-23 (69314) ந மூலப²லபோ⁴கே³ஷு ஸ்ப்ருʼஹாமப்யகரோத்ததா³। யதா² ம்ருʼக³பதிர்னித்யம்ʼ ப்ரகாங்க்ஷதி வனௌகஸ:। ததை²வ ஸ மஹாராஜ வ்யாக்⁴ர: ஸமப⁴வத்ததா³॥ ॥ 12-116-24 (69315) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷோட³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 116॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-116-2 அத்ர உத்தமாத⁴மமத்⁴யமஸ்தா²நேஷு க்ரமாத் தஏவ யோஜ்யா நது உச்சஸ்தா²நே நீசோ நியோஜ்ய இத்யஸ்மித்ரர்தே²॥ 12-116-3 அஸ்யைவ வக்ஷ்யமாணஸ்ய॥ 12-116-6 ஸத்வா: ப்ராணின:॥ 12-116-8 ஸுக²ப்ரஶ்னதா³: ஸுகி²ந: ஸ்த² இதி ப்ரஶ்னஸ்யோத்தரம்ʼ ஸுகி²ந: ஸ்ம: இதி தத்ப்ரதா³ இத்யர்த²:॥ 12-116-11 பா⁴வம்ʼ சித்தம்॥ 12-116-13 ஸுதா⁴மத்த: இதி ட³.த². பாட²:॥ 12-116-17 த்³வீபினோ த்³வீபிரூபான்ம்ருʼத்யுத:॥ 12-116-21 க்ஷுதா⁴பு⁴க்³நம்ʼ பீடி³தம்॥

12-117-0 (69316) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-117-0x (5659) வ்யாக்⁴ரஶ்வோடஜமூலஸ்த²ஸ்த்ருʼப்த: ஸுப்தோ ஹதைர்ம்ருʼகை³:। நாக³பா⁴கா³த்தமுத்³தே³ஶம்ʼ மத்தோ மேக⁴ இவோத்தி²த:॥ 12-117-1 (69317) ப்ர--கரட: ப்ராம்ʼஶு: பஜீ² விததகும்ப⁴க:। ஸு--ணோ மஹாகாயோ மேக⁴க³ம்பீ⁴ரனி: ஸ்வன:॥ 12-117-2 (69318) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா குஞ்ஜரம்ʼ மத்தமாயாந்தம்ʼ ப³லக³ர்விதம்। வ்யா ஹஸ்திப⁴யாந்த்ரஸ்தஸ்தம்ருʼஷிம்ʼ ஶரணம்ʼ யயௌ॥ 12-117-3 (69319) ததோ(அ)னயத்குஞ்ஜரத்வம்ʼ வ்யாக்⁴ரம்ʼ தம்ருʼஷிஸத்தம:। மஹமேகோ⁴பமம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸ பீ⁴தோ ஹ்யப⁴வத்³க³ஜ:॥ 12-117-4 (69320) தத: கமலஷண்·டா³நி ஸல்லகீக³ஹனானி ச। வ்ய--ரத்ஸ முதா³யுக்த: பஜ²ரேணுவிபூ⁴ஷித:॥ 12-117-5 (69321) கத³சித்³த³மமாணஸ்ய ஹஸ்தின: ஸம்ʼமுக²ம்ʼ ததா³। ருʼஷேஸ்தஸ்யோடஸ்த²ஸ்ய காலோ(அ)க³ச்ச²த்³தி³வானிஶம்॥ 12-117-6 (69322) அதா²ஜகா³ம தம்ʼ தே³ஶம்ʼ கேஸரீ கேஸராருண:। கி³ந்விந்த³ரஜோ பீ⁴ம: ஸிம்ʼஹோ நாக³குலாந்தக:॥ 12-117-7 (69323) தம்ʼ--- ஸிம்ʼஹமாயாந்தம்ʼ நாக³: ஸிம்ʼஹப⁴யார்தி³த:। ருʼஷிம்ʼ ஶரணமாபேதே³ வேபமானோ ப⁴யாதுர:॥ 12-117-8 (69324) ஸ த-: ஸிம்ʼஹதாம்ʼ நீதோ க³ஜேந்த்³ரோ முனினா ததா³। தம்ʼ ச நாக³ணயத்ஸிம்ʼஹம்ʼ துல்யஜாதிஸமன்வயாத்॥ 12-117-9 (69325) த்³ருʼஷ்ட்வா ச ஸோ(அ)ப⁴வத்ஸிம்ʼஹோ வன்யோ ஹிம்ʼஸன்னவாக்³ப³ல:। ஸ சாஶ்ரபே(அ)வஸத்ஸிம்ʼஹஸ்தஸ்மின்னேவ ஸுகீ² வனே॥ 12-117-10 (69326) ந சான்யே க்ஷுத்³ரபஶவஸ்தபோவனஸமீபத:। வ்யத்³ருʼஶ்யந்த ததா³ த்ரஸ்தா ஜீவிதாகாங்க்ஷிணஸ்ததா²॥ 12-117-11 (69327) கதா³சித்காலயோகே³ந ஸர்வப்ராணிவிஹிம்ʼஸக:। ப³லவான்க்ஷதஜாஹாரோ நானாஸத்வப⁴யங்கர:॥ 12-117-12 (69328) அஷ்டபாத³ர்த்⁴வனயன: ஶரபோ⁴ வனகோ³சர:। தம்ʼ ஸிம்ʼஹம்ʼ ஹந்துமாக³ச்ச²ன்முனேஸ்தஸ்ய நிவேஶனே॥ 12-117-13 (69329) `தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஶரப⁴ம்ʼ யாந்தம்ʼ ஸிம்ʼஹ: பரப⁴யான்வித:। ருʼஷிம்ʼ ஶரணமாபேதே³ வேபமான: க்ருʼதாஞ்ஜலி:॥' 12-117-14 (69330) ஸம்ʼ முனி: ஶரப⁴ம்ʼ சக்ரே ப³லோத்கடமரிந்த³ம। தத: ஸ ஶரபோ⁴ வன்யோ முனே: ஶரப⁴மக்³ரத:। த்³ருʼஷ்ட்வா ப³லினமத்யுக்³ரம்ʼ த்³ருதம்ʼ ஸம்ப்ராத்³ரவத்³வனம்॥ 12-117-15 (69331) ஸ ஏவம்ʼ ஶரப⁴ஸ்தா²நே ந்யஸ்தோ வை முனினா ததா³। முனே: பார்ஶ்வக³தோ நித்யம்ʼ ஶரப⁴: ஸுக²மாப்தவான்॥ 12-117-16 (69332) தத: ஶரப⁴ஸந்த்ரஸ்தா: ஸர்வே ம்ருʼக³க³ணா வனாத்। தி³ஶ: ஸம்ப்ராத்³ரவத்ராஜன்ப⁴யாஜ்ஜீவிதகாங்க்ஷிண:॥ 12-117-17 (69333) ஶரபோ⁴(அ)ப்யதிஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டோ நித்யம்ʼ ப்ராணிவதே⁴ ரத:। ப²லமூலாஶனம்ʼ கர்தும்ʼ நைச்ச²த்ஸ பிஶிதாஶன:॥ 12-117-18 (69334) தத: க்ஷுத்³ரஸமாசாரோ ப³லேன ச ஸமன்வித:। இயேஷ தம்ʼ முனிம்ʼ ஹந்துமக்ருʼதஜ்ஞ: க்ருʼதான்வய:॥ 12-117-19 (69335) `சிந்தயாமாஸ ச ததா³ ஶரப⁴: ஶ்வானபூர்வக:॥ 12-117-20 (69336) அஸ்ய ப்ரபா⁴வாத்ஸம்ப்ராப்தோ வாங்பா⁴த்ரேணைவ கேவலம்। ஶரப⁴த்வம்ʼ ஸுது³ஷ்ப்ராபம்ʼ ஸர்வபூ⁴தப⁴யங்கரம்॥ 12-117-21 (69337) அன்யே(அ)ப்யத்ர ப⁴யத்ரஸ்தா: ஸந்தி ஸத்வா ப⁴யார்தி³தா:। முனிமாஶ்ரித்ய ஜீவந்தோ ம்ருʼகா³: பக்ஷிக³ணாஸ்ததா²॥ 12-117-22 (69338) தேஷாமபி கதா³சிச்ச ஶரப⁴த்வம்ʼ ப்ரயச்ச²தி। ஸர்வஸத்வோத்தமம்ʼ லோகே ப³லம்ʼ யத்ர ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-117-23 (69339) பக்ஷிணாமப்யயம்ʼ த³த்³யாத்கதா³சித்³கா³ருட³ம்ʼ ப³லம்॥ 12-117-24 (69340) யாவத³ன்யஸ்ய ஸம்ப்ரீத: காருண்யம்ʼ து ஸமாஶ்ரித:। ந த³தா³தி ப³லம்ʼ துஷ்ட: ஸத்வஸ்யான்யஸ்ய கஸ்யசித்॥ 12-117-25 (69341) தாவதே³நமஹம்ʼ விப்ரம்ʼ வதி⁴ஷ்யாமி ச ஶீக்⁴ரத:। ஸ்தா²தும்ʼ மயா ஶக்யமிஹ முனிகா⁴தான்ன ஸம்ʼஶய:॥' 12-117-26 (69342) ததஸ்தேன தப:ஶக்த்யா விதி³தோ ஜ்ஞானசக்ஷுஷா। விஜ்ஞாய ச முனி: ப்ராஜ்ஞஸ்தத: ஶாபம்ʼ ப்ரயுக்தவான்॥ 12-117-27 (69343) `அஹமக்³நிப்ரபோ⁴ நாம முனிர்ப்⁴ருʼகு³குலான்வய:। மனஸா நிர்த³ஹேயம்ʼ ச ஜக³த்ஸந்தா⁴ரயாமி ச॥ 12-117-28 (69344) மம வஶ்யம்ʼ ஜக³த்ஸர்வம்ʼ தே³வா யச்ச சராசரம்। ஸந்தி தே³வாஶ்ச யே பீ⁴தா: ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ ந த்யஜந்தி யே। ஸ்வத⁴ர்மாச்சலிதான்ஸர்வான்வாங்பா⁴த்ரேணாபி நிர்த³ஹே॥ 12-117-29 (69345) கிமங்க³ த்வம்ʼ மயா நீத: ஶரப⁴த்வமனாமயம்। க்ரூர: ஸ ஸர்வபூ⁴தேஷு ஹீனஶ்சாஶுசிரேவ ச॥' 12-117-30 (69346) ஶ்வா த்வம்ʼ த்³வீபித்வமாபன்னோ த்³வீபீ வ்யாக்⁴ரத்வமாக³த:। வ்யாக்⁴ரான்னாகோ³ மத³படுர்னாக³: ஸிம்ʼஹத்வமாக³த:॥ 12-117-31 (69347) ஸிம்ʼஹஸ்த்வம்ʼ ப³லமாபன்னோ பூ⁴ய: ஶரப⁴தாம்ʼ க³த:। மயா ஸ்னேஹபரீதேன விஸ்ருʼஷ்டோ ந குலான்வய:॥ 12-117-32 (69348) யஸ்மாதே³வமபாபம்ʼ மாம்ʼ பாப ஹிம்ʼஸிதுமிச்ச²ஸி। தஸ்மாத்ஸ்வயோனிமாபன்ன: புன: ஶ்வானோ ப⁴விஷ்யஸி॥ 12-117-33 (69349) ததோ முனிஜனத்³வேஷ்டா து³ஷ்டாத்மா ப்ராக்ருʼதோ(அ)பு³த⁴:। ருʼஷிணா ஶரப⁴: ஶப்தஸ்தத்³ரூபம்ʼ புனராப்தவான்॥ ॥ 12-117-34 (69350) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 117॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-117-1 ம்ருʼகை³ஸ்த்ருʼப்த:॥ 12-117-9 ஸமன்வயாத்ஸம்ப³ந்தா⁴த்॥ 12-117-19 ததோ ருதி⁴ரதர்ஷேண ப³லினா ஶரபோ⁴(அ)ன்வித: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-117-31 மத³படு: ப்ரவஹன்மத³:॥ 12-117-32 விஸ்ருʼஷ்டோ விவிதே⁴ந ரூபேண த்வம்ʼ ஸ்ருʼஷ்ட:। ந து த்வம்ʼ குலான்வய:। தேன தேன குலேனான்வய: ஸம்ப³ந்தோ⁴ யஸ்ய ஸ குலான்வயஸ்தாத்³ருʼஶஸ்த்வம்ʼ ந ப⁴வஸி॥ 12-117-33 ஶ்வைவ த்வம்ʼ ஹி ப⁴விஷ்யஸீதி ஜ². பாட²:॥

12-118-0 (69351) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-118-0x (5660) ஸ ஶ்வா ப்ரக்ருʼதிமாபன்ன: பரம்ʼ தை³ந்யமுபாக³மத்। ருʼஷிணா ஹுங்க்ருʼத: பாபஸ்தபோவனப³ஹிஷ்க்ருʼத:॥ 12-118-1 (69352) ஏவம்ʼ ராஜ்ஞா மதிமதா விதி³த்வா ஶீலஶௌசதாம்। ஆர்ஜவம்ʼ ப்ரக்ருʼதிம்ʼ ஸத்வம்ʼ ஶ்ருதம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ குலம்ʼ த³மம்॥ 12-118-2 (69353) அனுக்ரோஶம்ʼ ப³லம்ʼ வீர்யம்ʼ ப்ரபா⁴வம்ʼ ப்ரஶமம்ʼ க்ஷமாம்। ப்⁴ருʼத்யாயேமந்த்ரிணோ யோக்³யாஸ்தத்ர ஸ்தா²ப்யா: ஸுரக்ஷிதா:॥ 12-118-3 (69354) நாஷரீக்ஷ்ய மஹீபால: ப்ரகர்தும்ʼ ப்⁴ருʼத்யமர்ஹதி। அகுலீனநராகீர்ணோ ந ராஜா ஸுக²மேத⁴தே॥ 12-118-4 (69355) குலஜ: ப்ராக்ருʼதோ ராஜம்ʼஸ்தத்குலீனதயா ஸதா³। ந பாபே குருதே பு³த்³தி⁴ம்ʼ நிந்த்³யமானோ(அ)ப்யனாக³ஸி॥ 12-118-5 (69356) அகுலீனஸ்து புருஷ: ப்ராக்ருʼத: ஸாது⁴ஸங்க்ஷயாத்। து³ர்லபை⁴ஶ்வர்யதாம்ʼ ப்ராப்தோ நிந்தி³த: ஶத்ருதாம்ʼ வ்ரஜேத்॥ 12-118-6 (69357) `காக: ஶ்வானோ(அ)குலீனஶ்ச பி³டா³ல: ஸர்ப ஏவ ச। அகுலீனா ச யா நாரீ துல்யாஸ்தே பரிகீர்திதா:॥ 12-118-7 (69358) லோகபாலா: ஸதோ³த்³விக்³நா: பஶ்யந்த்யகுலஜான்யதா²। நாரீம்ʼ வா புருஷம்ʼ வா(அ)த² ஶீலம்ʼ தத்ராபி காரணம்॥ 12-118-8 (69359) து³ஷ்குலீனா ச யா ஸ்த்ரீ ஸ்யாத்³து³ஷ்குலீனஶ்ச ய: பும। அஹிம்ʼஸாஶீலஸம்ʼயோகா³த்³த⁴ர்மஶ்சா(அ)(அ)குலதாம்ʼ வ்ரஜேத்॥ 12-118-9 (69360) த⁴ர்மம்ʼ ப்ரதி மஹாராஜ ஶ்லோகானாஹ ப்³ருʼஹஸ்பதி:। ஶ்ருʼணு ஸர்வான்மஹீபால ஹ்ருʼதி³ தாம்ʼஶ்ச கரிஷ்யஸி॥ 12-118-10 (69361) அஸிதம்ʼ ஸிதகர்மாணம்ʼ யதா² தா³ந்தம்ʼ தபஸ்வினம்। வ்ருʼத்தஸ்த²மபி சண்டா³லம்ʼ தம்ʼ தே³வா ப்³ராஹ்மணம்ʼ விது³:॥ 12-118-11 (69362) யதி³ கா⁴தயதே கஶ்சித்பாபஸத்வம்ʼ ப்ரஜாஹித:। ஸர்வஸத்வஹிதார்தா²ய ந தேனாஸௌ விஹிம்ʼஸக:॥ 12-118-12 (69363) த்³வீபினம்ʼ ஶரப⁴ம்ʼ ஸிம்ʼஹம்ʼ வ்யாக்⁴ரம்ʼ குஞ்ஜரமேவ ச। மஹிஷம்ʼ ச வராஹம்ʼ ச ஸூகரம்ʼ ஶ்வானபன்னகா³ந்॥ 12-118-13 (69364) கோ³ப்³ராஹ்மணஹிதார்தா²ய பா³லஸ்த்ரீரக்ஷணாய ச। வ்ருʼத்³தா⁴துரபரித்ராணே யோ ஹினஸ்தி ஸ த⁴ர்மவித்॥ 12-118-14 (69365) ப்³ராஹ்மண: பாபகர்மா ச ம்லேச்சோ² வா தா⁴ர்மிக: ஶு வ:। ஶ்ரேயாம்ʼஸ்தத்ர ப⁴வேன்ம்லேச்சோ² ப்³ராஹ்மண: பாபக்ருʼத்தம:॥ 12-118-15 (69366) து³ஷ்குலீன: குலீனோ வா ய: கஶ்சிச்சீ²லவான்னர:। ப்ரக்ருʼதிம்ʼ தஸ்ய விஜ்ஞாய ஸ்தி²ராம்ʼ வா யதி³ வா(அ)ஸ்தி²ராம்॥ 12-118-16 (69367) ஶீலம்ʼ வா(அ)னுத்தமம்ʼ கர்ம குர்யாத்³ராஜா ஸமாஹித:। நியுஞ்ஜீத மஹீபாலோ து³ர்வ்ருʼத்தம்ʼ பாபகர்மஸு॥' 12-118-17 (69368) குலீனம்ʼ ஶிக்ஷிதம்ʼ ப்ராஜ்ஞம்ʼ ஜ்ஞானவிஜ்ஞானகோவித³ம்। ஸர்வஶாஸ்த்ரார்த²தத்த்வஜ்ஞம்ʼ ஸஹிஷ்ணும்ʼ தே³ஶஜம்ʼ ததா²॥ 12-118-18 (69369) க்ருʼதஜ்ஞம்ʼ ப³லவந்தம்ʼ ச க்ஷாந்தம்ʼ தா³ந்தம்ʼ ஜிதேந்த்³ரியம்। அலுப்³த⁴ம்ʼ லப்³த⁴ஸந்துஷ்டம்ʼ ஸ்வாமிமித்ரபு³பூ⁴ஷகம்॥ 12-118-19 (69370) ஸசிவம்ʼ தே³ஶகாலஜ்ஞம்ʼ ஸர்வஸங்க்³ரஹணே ரதம்। ஸம்ʼஸ்க்ருʼதம்ʼ யுக்தவசனம்ʼ ஹிதைஷிணமதந்த்³ரிதம்॥ 12-118-20 (69371) யுக்தாசாரம்ʼ ஸ்வவிஷயே ஸந்தி⁴விக்³ரஹகோவித³ம்। ஶஸ்தம்ʼ த்ரிவர்க³வேத்தாரம்ʼ பௌரஜானபத³ப்ரியம்॥ 12-118-21 (69372) ஸேனாவ்யூஹனதத்த்வஜ்ஞம்ʼ ப³லஹர்ஷணகோவித³ம்। இங்கி³தாகராதத்த்வஜ்ஞம்ʼ யாத்ராஸேனாவிஶாரத³ம்॥ 12-118-22 (69373) ஹஸ்திஶிக்ஷாஶ்வதத்த்வஜ்ஞமஹங்காரவிவர்ஜிதம்। ப்ரக³ல்ப⁴ம்ʼ த³க்ஷிணம்ʼ தா³ந்தம்ʼ ப³லினம்ʼ யுக்தமந்த்ரிணம்॥ 12-118-23 (69374) சௌக்ஷம்ʼ சௌக்ஷஜனாகீர்ணம்ʼ ஸுவேஷம்ʼ ஸுக²த³ர்ஶனம்। நாயகம்ʼ நீதிகுஶலம்ʼ கு³ணை: ஷங்பி⁴: ஸமன்விதம்॥ 12-118-24 (69375) அஸ்தப்³த⁴ம்ʼ ப்ரஶ்ரிதம்ʼ ஶ்லக்ஷ்ணம்ʼ ம்ருʼது³வாதி³நமேவ ச। தீ⁴ரம்ʼ மஹர்த்³தி⁴ ச தே³ஶகாலோபபாத³கம்॥ 12-118-25 (69376) ஸசி ய: ப்ரகுருதே ந சைனமவமன்யதே। தஸ்ய விஸ்தீர்யதே ராஜ்யம்ʼ ஜ்யோத்ஸ்னா க்³ரஹபதேரிவ॥ 12-118-26 (69377) ஏதைரேவ கு³ணைர்யுக்தோ ராஜா ஶாஸ்த்ரவிஶாரத³:। ஏஷ்டவ்யோ த⁴ர்மபரம: ப்ரஜாபாலனதத்பர:॥ 12-118-27 (69378) தீ⁴ரோ மர்ஷீ ஶுசி: ஶீக்⁴ர: காலே புருஷகாரவித்। ஶுஶ்ரூஷு: ஶ்ருதவாஞ்ஶ்ரோதா ஊஹாபோஹவிஶாரத³:॥ 12-118-28 (69379) மேதா⁴வீ தா⁴ரணாயுக்தோ யதா²ந்யாயோபபாத³க:। தா³ந்த: ஸதா³ ப்ரியாபா⁴ஷீ க்ஷமாவாம்ʼஶ்ச விபர்யயே॥ 12-118-29 (69380) நாதிச்சே²த்தா ஸ்வயங்காரீ ஶ்ரத்³தா⁴லு: ஸுக²த³ர்ஶன:। ஆர்தஹஸ்தப்ரதோ³ நித்யமாப்தாமாத்யோ நயே ரத:॥ 12-118-30 (69381) நாஹம்ʼவாதீ³ நனிர்த்³வந்த்³வோ நயத்கிஞ்சனகாரக:। க்ருʼதே கர்மண்யமோகா⁴நாம்ʼ கர்தா ப்⁴ருʼத்யஜனப்ரிய:॥ 12-118-31 (69382) ஸங்க்³ருʼஹீதஜனோ(அ)ஸ்தப்³த⁴: ப்ரஸன்னவத³ன: ஸதா³। த்ராதா ப்⁴ருʼத்யஜனாபேக்ஷீ ந க்ரோதீ⁴ ஸுமஹாமனா:॥ 12-118-32 (69383) யுக்தத³ண்டோ³ ந நிர்த³ண்டோ³ த⁴ர்மகார்யானுஶாஸன:। சாரனேத்ர: ப்ரஜாவேக்ஷீ த⁴ர்மார்த²குஶல: ஸதா³॥ 12-118-33 (69384) ராஜா கு³ணஶதாகீர்ண ஏஷ்டவ்யஸ்தாத்³ருʼஶோ ப⁴வேத்। யோதா⁴ஶ்சைவ மனுஷ்யேந்த்³ர ஸர்வைர்கு³ணக³ணைர்வ்ருʼதா:॥ 12-118-34 (69385) அன்வேஷ்டவ்யா: ஸுபுருஷா: ஸஹாயா ராஜ்யதா⁴ரணே। ந விமானயிதவ்யாஸ்தே ராஜ்ஞா வ்ருʼத்³தி⁴மபீ⁴ப்ஸதா॥ 12-118-35 (69386) யோதா⁴: ஸமரஶௌண்டீ³ரா: க்ருʼதஜ்ஞா: ஶாஸ்த்ரகோவிதா³:। த⁴ர்மஶாஸ்த்ரஸமாயுக்தா: பதா³திஜனஸம்ʼவ்ருʼதா:॥ 12-118-36 (69387) அர்த²மானவிவ்ருʼத்³தா⁴ஶ்ச ரத²சர்யாவிஶாரதா³:। இஷ்வஸ்த்ரகுஶலா யஸ்ய தஸ்யேயம்ʼ ந்ருʼபதேர்மஹீ॥ 12-118-37 (69388) `ஜ்ஞாதீனாமனவஜ்ஞானம்ʼ ப்⁴ருʼத்யேஷ்வஶட²தா ததா²। நைபுணம்ʼ சார்த²சர்யாஸு யஸ்யைதே தஸ்ய ஸா மஹீ॥ 12-118-38 (69389) ஆலஸ்யம்ʼ சைவ நித்³ரா ச வ்யஸனான்யதிஹாஸ்யதா। யஸ்தைதானி ந வித்³யந்தே தஸ்யைவ ஸுசிரம்ʼ மஹீ॥ 12-118-39 (69390) வ்ருʼத்³த⁴ஸேவீ மஹோத்ஸாஹோ வர்ணானாம்ʼ சைவ ரக்ஷிதா। த⁴ர்மசர்யா: ஸதா³ யஸ்ய தஸ்யேயம்ʼ ஸுசிரம்ʼ மஹீ॥ 12-118-40 (69391) நீதிவர்த்மானுஸரணம்ʼ நித்யமுத்தா²நமேவ ச। ரிபூணாமனவஜ்ஞானம்ʼ தஸ்யேயம்ʼ ஸுசிரம்ʼ மஹீ॥ 12-118-41 (69392) உத்தா²நம்ʼ சைவ தை³வம்ʼ ச தயோர்னானாத்வமேவ ச॥ மனுனா வர்ணிதம்ʼ பூர்வம்ʼ வக்ஷ்யே ஶ்ருʼணு ததே³வ ஹி॥ 12-118-42 (69393) உத்தா²நம்ʼ ஹி நரேந்த்³ராணாம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதிரபா⁴ஷத। நயானயவிதா⁴நஜ்ஞ: ஸதா³ ப⁴வ குரூத்³வஹ॥ 12-118-43 (69394) து³ர்ஹ்ருʼதா³ம்ʼ சி²த்³ரத³ர்ஶீ ய: ஸுஹ்ருʼதா³முபகாரவான்। விஶேஷவிச்ச ப்⁴ருʼத்யானாம்ʼ ஸ ராஜ்யப²லமஶ்னுதே॥ ' 12-118-44 (69395) ஸர்வஸங்க்³ரஹணே யுக்தோ ந்ருʼபோ ப⁴வதி ய: ஸதா³। உத்தா²நஶீலோ மந்த்ராட்⁴ய: ஸ ராஜா ராஜஸத்தம:॥ 12-118-45 (69396) ஶக்யா சாஶ்வஸஹஸ்ரேண வீராரோஹேண பா⁴ரத। ஸங்க்³ருʼஹீதமனுஷ்யேண க்ருʼத்ஸ்னா ஜேதும்ʼ வஸுந்த⁴ரா॥ ॥ 12-118-46 (69397) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 118॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-118-6 அகுலீனஸ்து நிந்தா³மாத்ரேண ஶத்ருதாம்ʼ வ்ரஜேத்। ஸாது⁴ஸம்ʼஶ்ரஶ்சாதி³தி ஜ². பாட²:॥ 12-118-19 ஸ்வாமினோ மித்ராணாம்ʼ பு³பூ⁴ஷகம்ʼ ஐஶ்வர்யலிப்ஸும்॥ 12-118-20 ஸர்வஸங்க்³ரஹணே ப்ராணிமாத்ரரஞ்ஜனே॥ 12-118-24 சௌக்ஷம்ʼ ஶுத்³த⁴ம்॥ 12-118-28 மர்ஷீ க்ஷமீ॥ 12-118-29 விபர்யயே(அ)க்ஷமாவதி அபகாரிணி க்ஷமாவான்॥ 12-118-31 நனிர்த்³வந்த்³வோ நனிஷ்பரிக்³ரஹ:॥ 12-118-33 சாரனேத்ர: பராபேக்ஷீ இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-118-37 அப⁴யா க³ஜப்ருʼஷ்ட²ஸ்தா²: இதி ஜ². பாட²:॥

12-119-0 (69398) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-119-0x (5661) ஏவம்ʼ கு³ணயுதான்ப்⁴ருʼத்யான்ஸ்வேஸ்வே ஸ்தா²நே நராதி⁴ப:। நியோஜயதி க்ருʼத்யேஷு ஸ ராஜ்யப²லமஶ்னுதே॥ 12-119-1 (69399) ந வா ஸ்வஸ்தா²நமுத்க்ரம்ய ப்ரமாணமபி ஸத்க்ருʼதம்। ஆரோப்ய சாபி ஸ்வஸ்தா²நமுத்க்ரம்யான்யத்ப்ரபத்³யதே॥ 12-119-2 (69400) ஸ்வஜாதிகு³ணஸம்பன்னா: ஸ்வேஷு த⁴ர்மேஷ்வவஸ்தி²தா:। ப்ரகர்தவ்யா ஹ்யமாத்யாஸ்து நாஸ்தா²நே ப்ரக்ரியா க்ஷமா॥ 12-119-3 (69401) அனுரூபாணி கர்மாணி ப்⁴ருʼத்யேப்⁴யோ ய: ப்ரயச்ச²தி। ஸ ப்⁴ருʼத்யகு³ணஸம்பன்னம்ʼ ராஜா ப²லமுபாஶ்னுதே॥ 12-119-4 (69402) ஶரப⁴: ஶரப⁴ஸ்தா²நே ஸிம்ʼஹ: ஸிம்ʼஹ இவோத்தி²த:। வ்யாக்⁴ரோ வ்யாக்⁴ர இவ ஸ்தா²ப்யோ த்³வீபீ த்³வீபீ யதா² ததா²॥ 12-119-5 (69403) கர்மஸ்விஹானுரூபேஷு ந்யஸ்யா ப்⁴ருʼத்யா யதா²விதி⁴। ப்ரதிலோமம்ʼ ந ப்⁴ருʼத்யாஸ்தே ஸ்தா²ப்யா: கர்மப²லைஷிணா॥ 12-119-6 (69404) ய: ப்ரமாணமதிக்ரம்ய ப்ரதிலோமம்ʼ நராதி⁴ப:। ப்⁴ருʼத்யான்ஸ்தா²பயதே(அ)பு³த்³தி⁴ர்ன ஸ ரஞ்ஜயதே ப்ரஜா:॥ 12-119-7 (69405) ந பா³லிஶா ந ச க்ஷுத்³ரா நாப்ராஜ்ஞா நாஜிதேந்த்³ரியா:। நாகுலீனா ஜனா: பார்ஶ்வே ஸ்தா²ப்யா ராஜ்ஞா கு³ணைஷிணா॥ 12-119-8 (69406) ஸாத⁴வ: குலஜா: ஶூரா ஜ்ஞானவந்தோ(அ)னஸூயகா:। அக்ஷுத்³ரா: ஶுசயோ த³க்ஷா: ஸ்யுர்னரா: பாரிபார்ஶ்வகா:॥ 12-119-9 (69407) உத்³பூ⁴தாஸ்தத்பரா: ஶாந்தாஶ்சௌக்ஷா: ப்ரக்ருʼதிஜா: ஶுபா⁴:। ஸ்வேஸ்வே ஸ்தா²நே(அ)னுபாக்ருʼஷ்டாஸ்தே ஸ்யூ ராஜ்ஞோ ப³ஹிஶ்சரா:॥ 12-119-10 (69408) ஸிம்ʼஹஸ்ய ஸததம்ʼ பார்ஶ்வே ஸிம்ʼஹ ஏவ ஜனோ ப⁴வேத்। அஸிம்ʼஹ: ஸிம்ʼஹஸஹித: ஸிம்ʼஹவல்லப⁴தே ப²லம்॥ 12-119-11 (69409) யஸ்து ஸிம்ʼஹ: ஶ்வபி⁴: கீர்ண: ஸிம்ʼஹகர்மப²லே ரத:। ந ஸ ஸிம்ʼஹப²லம்ʼ போ⁴க்தும்ʼ ஶக்த: ஶ்வபி⁴ருபாஸித:॥ 12-119-12 (69410) ஏவ மேதைர்மனுஷ்யேந்த்³ர ஶூரை: ப்ராஜ்ஞைர்ப³ஹுஶ்ருதை:। குலீனை: ஸஹ ஶக்யேத க்ருʼத்ஸ்னா ஜேதும்ʼ வஸுந்த⁴ரா॥ 12-119-13 (69411) நாவைத்³யோ நான்ருʼஜு: பார்ஶ்வே நாப்ராஜ்ஞோ நா மஹாயஶா:। ஸங்க்³ராஹ்யோ வஸுதா⁴பாலைர்ப்⁴ருʼத்யோ ப்⁴ருʼத்யவதாம்ʼ வர॥ 12-119-14 (69412) வாணவத்³விஸ்ருʼதா யாந்தி ஸ்வாமிகார்யபரா நரா:। யே ப்⁴ருʼத்யா: பார்தி²வஹிதாஸ்தேஷு ஸாந்த்வம்ʼ ஸதா³ சரேத்॥ 12-119-15 (69413) கோஶஶ்ச ஸததம்ʼ ரக்ஷ்யோ யத்னமாஸ்தா²ய ராஜபி⁴:। கோஶமூலா ஹி ராஜான: கோஶவ்ருʼத்³தி⁴கரோ ப⁴வேத்॥ 12-119-16 (69414) கோஷ்டா²கா³ரம்ʼ ச தே நித்யம்ʼ ஸ்பீ²தம்ʼ தா⁴ந்யை: ஸுஸஞ்சிதை:। ஸதா³ த்வம்ʼ ஸத்ஸு ஸம்ʼந்யஸ்தத⁴னதா⁴ந்யபகோ ப⁴வ। 12-119-17 (69415) நித்யயுக்தாஶ்ச தே ப்⁴ருʼத்யா ப⁴வந்து ரணகோவிதா³:। வாஜினாம்ʼ ச ப்ரயோகே³ஷு வைஶாரத்³யமிஹேஷ்யதே॥ 12-119-18 (69416) ஜ்ஞாதிப³ந்து⁴ஜனாவேக்ஷீ மித்ரஸம்ப³ந்தி⁴ஸத்க்ருʼத:। பௌரகார்யஹிதான்வேக்ஷஈ ப⁴வ கௌரவனந்த³ன॥ 12-119-19 (69417) ஏஷா தே நைஷ்டி²கீ பு³த்³தி⁴: ப்ரஜ்ஞா சாபி⁴ஹிதா மஷா। ஶ்வாதே நித³ர்ஶனம்ʼ தாத கிம்ʼ பூ⁴ய: ஶ்ரோதுமிச்ச²ஸி॥ ॥ 12-119-20 (69418) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 119॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-119-1 ஏவம்ʼ நீசானநீசே நைவ யோஜயேத்॥ 12-119-7 அபு³த்³தி⁴ரிதி ச்சே²த³:॥ 12-119-10 ப³ஹிஶ்சரா: ப்ராணா இவேதி ஶேஷ:॥ 12-119-15 விஸ்ருʼதா: அபராவர்தின:॥

12-120-0 (69476) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-120-0x (5664) ராஜவ்ருʼத்தான்யனேகானி த்வயா ப்ரோக்தானி பா⁴ரத। பூர்வை: பூர்வனியுக்தானி ராஜத⁴ர்மார்த²வேதி³பி⁴:॥ 12-120-1 (69477) ததே³வ விஸ்தரேணோக்தம்ʼ பூர்வவ்ருʼத்தம்ʼ ஸதாம்ʼ மதம்। ப்ரணேயம்ʼ ராஜத⁴ர்மாணாம்ʼ ப்ரப்³ரூஹி ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-120-2 (69478) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-120-3x (5665) ரக்ஷணம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாமிதி க்ஷாத்ரம்ʼ பரம்ʼ மதம்। தத்³யதா² ரக்ஷணம்ʼ குர்யாத்ததா² ஶ்ருʼணு மஹீபதே॥ 12-120-3 (69479) யதா² ப³ர்ஹாணி சித்ராணி பி³ப⁴ர்தி பு⁴ஜகா³ஶன:। ததா² ப³ஹுவித⁴ம்ʼ ராஜா ரூபம்ʼ குர்வீத் த⁴ர்மவித்॥ 12-120-4 (69480) தைக்ஷ்ண்யம்ʼ ஜிஹ்னத்வமாதா³நம்ʼ ஸத்யமார்ஜவமேவ ச। மத்⁴யஸ்தா²: ஸத்வமாதிஷ்ட²ம்ʼஸ்ததா² வை ஸுக²ம்ருʼச்ச²தி॥ 12-120-5 (69481) யஸ்மின்னர்தே² யதை²வ ஸ்யாத்ததூ³ர்ணம்ʼ ரூபமாதி³ஶேத்। ப³ஹுரூபஸ்ய ராஜ்ஞோ ஹி ஸூக்ஷ்மோ(அ)ப்யர்தோ² ந ஸீத³தி॥ 12-120-6 (69482) நித்யம்ʼ ரக்ஷிதமந்த்ர: ஸ்யாத்³யதா² மூக: ஶரச்சி²கீ²। ஶ்லக்ஷ்ணாக்ஷரக³த: ஶ்ரீமான்ப⁴வேச்சா²ஸ்த்ரவிஶாரத³:॥ 12-120-7 (69483) ஆயவ்யயேஷு யுக்த: ஸ்யாஜ்ஜலஸ்ரவணேஷ்விவ। ஶைலாத்³வர்ஷோத³கானீவ த்³விஜான்ஸித்³தா⁴ந்ஸமாஶ்ரயேத்। ஆத்மார்த²ம்ʼ ஹி ஸதா³ ராஜா குர்யாத்³த⁴ர்மத்⁴வஜோத்தமம்॥ 12-120-8 (69484) நித்யமுத்³யதத³ண்ட³: ஸ்யாதா³சாரே சாப்ரமாத³வான்। லோகே சாயவ்யயௌ த்³ருʼஷ்ட்வா வ்ருʼக்ஷாத்³வ்ருʼக்ஷமிவாவ்ரஜேத்॥ 12-120-9 (69485) ஆஜ்ஞாவான்ஸ்யாத்ஸ்வயூத்²யேஷு பௌ⁴மானி சரணை: கிரன்। ஜதிபக்ஷ: பரிஸ்பந்தே³த்ப்ரேக்ஷேத்³வைகல்யமாத்மன:॥ 12-120-10 (69486) தோ³ஷான்விவ்ருʼணுயாச்ச²த்ரோ: பரபக்ஷாம்ʼஶ்ச ஸூத³யேத்। க நனேஷ்விவ புஷ்பாணி ப³ஹிரர்தா²ந்ஸமாசரேத்॥ 12-120-11 (69487) உச்ச்²ரிதானாஶ்ரயேத்ஸ்பூ²தான்னரேந்த்³ரானசலோபமான்। ஶ்ரயேச்சா²யாமிவ ஜ்ஞாதிம்ʼ கு³ப்தம்ʼ ஶரணமாஶ்ரயேத்॥ 12-120-12 (69488) ப்ராவ்ருʼஷீவாஸிதக்³ரீவோ மாத்³யேத நிஶி நிர்ஜனே। மாயூரேண கு³ணேனைவ ஸ்த்ரீபி⁴ராரக்ஷிதஶ்சரேத்॥ 12-120-13 (69489) ந ஜஹ்யாச்ச தனுத்ராணம்ʼ ரக்ஷேதா³த்மானமாத்மனா। சாரபூ⁴மிஷ்விவ ததான்பாஶாம்ʼஶ்ச பரிவர்ஜயேத்॥ 12-120-14 (69490) ப்ரணயேத்³வா(அ)பி தாம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ ப்ரணஶ்யேத்³க்³ரஹணே புன:। `ஏவம்ʼ மயூரத⁴ர்மேண வர்தயன்ஸததம்ʼ நர:।' ஹன்யாத்க்ருத்³தா⁴நதிவிஷாம்ʼஸ்தாஞ்ஜிஹ்மக³தயோ(அ)ஹிதா:॥ 12-120-15 (69491) நாஸூயேச்சாவக³ர்ஹ்யாணி ஸன்னிவாஸான்னிவாஸயேத்। ஸதா³ ப³ர்ஹிஸமம்ʼ காமம்ʼ ப்ரஶஸ்தம்ʼ க்ருʼதமாசரேத்। ஸர்வதஶ்சாத³தே³த்ப்ரஜ்ஞாம்ʼ பதங்க³ம்ʼ க³ஹனேஷ்விவ॥ 12-120-16 (69492) ஏவம்ʼ மயூரவத்³ராஜா ஸ்வராஜ்யம்ʼ பரிபாலயேத்। ஆத்மபு³த்³தி⁴கரீம்ʼ நீதிம்ʼ வித³தீ⁴த விசக்ஷண:॥ 12-120-17 (69493) ஆத்மஸம்ʼயமனம்ʼ பு³த்³த்⁴யா பரபு³த்³த்⁴யா விசாரணாம்। பு³த்³த்⁴யா சாத்மகு³ணப்ராப்திரேதச்சா²ஸ்த்ரனித³ர்ஶனம்॥ 12-120-18 (69494) பரம்ʼ விஶ்வாஸயேத்ஸாம்னா ஸ்வஶக்திம்ʼ சோபலக்ஷயேத்। ஆத்மன: பரிமர்ஶேன பு³த்³தி⁴ம்ʼ பு³த்³த்⁴யா விசாரயேத்॥ 12-120-19 (69495) ஸாந்த்வயோக³மதி: ப்ராஜ்ஞ: கார்யாகார்யப்ரயோஜனக:। நிகூ³ட⁴பு³த்³தே⁴ர்தீ⁴ரஸ்ய வக்தவ்யே வக்ஷ்யதே ததா²॥ 12-120-20 (69496) ஸம்ʼநிக்ருʼஷ்டாம்ʼ கதா²ம்ʼ ப்ராஜ்ஞோ யதி³ பு³த்³த்⁴யா ப்³ருʼஹஸ்பதி:। ஸ்வபா⁴வமேஷ்யதே தப்தம்ʼ க்ருʼஷ்ணாயஸமிவோத³கே॥ 12-120-21 (69497) அனுயுஞ்ஜீத ஸத்யானி ஸர்வாண்யேவ மஹீபதி:। ஆக³மைருபதி³ஷ்டானி ஸ்வஸ்ய சைவ பரஸ்ய ச॥ 12-120-22 (69498) ம்ருʼது³ம்ʼ க்ரூரம்ʼ ததா² ப்ராஜ்ஞம்ʼ ஶூரம்ʼ சார்த²விதா⁴நவித்। ஸ்வகர்மணி நியுஞ்ஜீத யே சான்யே வசனாதி⁴கா:॥ 12-120-23 (69499) அப்யத்³ருʼஷ்டானி யுக்தானி ஸ்வானுரூபேஷு கர்மஸு। ஸர்வாம்ʼஸ்தானநுவர்தேத ஸ்வராம்ʼஸ்தந்த்ரீரிவாயதா:॥ 12-120-24 (69500) த⁴ர்மாணாமவிரோதே⁴ந ஸர்வேஷாம்ʼ ப்ரியமாசரேத்। மமாயமிதி ராஜா ய: ஸபர்வத இவாசல:॥ 12-120-25 (69501) வ்யவஹாரம்ʼ ஸமாதா⁴ய ஸூர்யோ ரஶ்மீனிவாயதான்। த⁴ர்மமேவாபி⁴ரக்ஷேத க்ருʼத்வா துல்யே ப்ரியாப்ரியே॥ 12-120-26 (69502) குலப்ரக்ருʼதிதே³ஶானாம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞான்ம்ருʼது³பா⁴ஷிண:। மத்⁴யே வயஸி நிர்தோ³ஷான்ஹிதே யுக்தாஞ்ஜிதக்லமான்॥ 12-120-27 (69503) அலுப்³தா⁴ஞ்ஶிக்ஷிதாந்தா³ந்தாந்த⁴ர்மேஷு பரினிஷ்டி²தான்। ஸ்தா²பயேத்ஸர்வகார்யேஷு ராஜா ஸர்வார்த²ரக்ஷிண:॥ 12-120-28 (69504) ஏதேன ச ப்ரகாரேண க்ருʼத்யானாமாக³திம்ʼ க³திம்। யுக்த்யா ஸமனுதிஷ்டே²ந துஷ்டஶ்சாரை: புரஸ்க்ருʼத:॥ 12-120-29 (69505) அமோக⁴க்ரோத⁴ஹர்ஶஸ்ய ஸ்வயம்ʼ க்ருʼத்யா(அ)னுத³ர்ஶினா:। ஆத்மப்ரத்யயகோஶஸ்ய வஸுதை³வ வஸுந்த⁴ரா॥ 12-120-30 (69506) வ்யக்தஶ்சானுக்³ரஹோ யஸ்ய யதோ²க்தஶ்சாபி நிக்³ரஹ:। கு³ப்தாத்மா கு³ப்தராஷ்ட்ரஸ்ய ஸ ராஜா ராஜத⁴ர்மவித்॥ 12-120-31 (69507) நித்யம்ʼ ராஷ்ட்ரமவேக்ஷேத கோ³பி⁴: ஸூர்ய இவாதபன்। சாராம்ʼஶ்சானுசரான்வித்³யாத்ததா² பு³த்³த்⁴யா ஸ்வயம்ʼ சரேத்॥ 12-120-32 (69508) காலப்ராப்தமுபாத³த்³யான்னார்த²ம்ʼ ராஜா ப்ரஸூசயேத்। அஹன்யஹனி ஸந்து³ஹ்யான்மஹீம்ʼ கா³மிவ பு³த்³தி⁴மான்॥ 12-120-33 (69509) யதா²க்ரமேண புஷ்பேப்⁴யஶ்சினோதி மது⁴ ஷட்பத³:। ததா² த்³ரவ்யமுபாதா³ய ராஜா குர்வீத ஸஞ்சயம்॥ 12-120-34 (69510) யத்³தி⁴ கு³ப்தாவஶிஷ்டம்ʼ ஸ்யாத்தத்³வித்தம்ʼ த⁴ர்மகாமயோ:। ஸஞ்சயான்ன விஸர்கீ³ ஸ்யாத்³ராஜா ஶாஸ்த்ரவிதா³த்மவான்॥ 12-120-35 (69511) நார்த²மல்பம்ʼ பரிப⁴வேன்னாவமன்யேத ஶாத்ரவான்। பு³த்³த்⁴யா(அ)னுபு³த்³த்⁴யா சாத்மானம்ʼ ந சாபு³த்³தே⁴ஷு விஶ்வஸேத்॥ 12-120-36 (69512) த்⁴ருʼதிர்தா³க்ஷ்யம்ʼ ஸம்ʼயமோ பு³த்³தி⁴ராத்மா தை⁴ர்யம்ʼ ஶௌர்யம்ʼ தே³ஶகாலாப்ரமாத³:। அல்பஸ்ய வா மஹதோ வா விவ்ருʼத்³தௌ⁴ த⁴னஸ்யைதான்யஷ்ட ஸமிந்த⁴னானி॥ 12-120-37 (69513) அக்³நிஸ்தோகோ வர்த⁴தே(அ)ப்யாஜ்யஸிக்தோ பீ³ஜம்ʼ சைகம்ʼ ப³ஹுஸஹஸ்ரமேதி। க்ஷயோத³யௌ விபுலௌ ஸன்னியம்யௌ தஸ்மாத³ல்பம்ʼ நாவமன்யேத வித்தம்॥ 12-120-38 (69514) பா³லோ(அ)ப்யபா³ல: ஸ்த²விரோ ரிபுர்ய:। ஸதா³ ப்ரமத்தம்ʼ புருஷம்ʼ நிஹன்யாத்। காலேனான்யஸ்தஸ்ய மூலம்ʼ ஹரேத் காலஜ்ஞானம்ʼ பார்தி²வானா வரிஷ்ட²ம்॥ 12-120-39 (69515) ஹரேத்கீர்தி த⁴ர்மமஸ்யோபருந்த்⁴யா த³ர்தே² விக்⁴நம்ʼ வீர்யமஸ்யோபஹன்யாத்। ரிபுர்த்³வேஷ்டா து³ர்ப³லோ வா ப³லீ வா தஸ்மாச்ச²த்ரோர்னைவ பி³ப்⁴யேத்³யதா²த்மா॥ 12-120-40 (69516) க்ஷயம்ʼ ஶத்ரோ: ஸஞ்சயம்ʼ பாலனம்ʼ வா உபா⁴வர்தௌ² ஸஹிதௌ த⁴ர்மகாமௌ। ததஶ்சான்யன்மதிமான்ஸந்த³தீ⁴த தஸ்மாத்³ராஜா பு³த்³தி⁴மந்தம்ʼ ஶ்ரயேத॥ 12-120-41 (69517) பு³த்³தி⁴ர்தீ³ப்தா ப³லவந்தம்ʼ ஹினஸ்தி ப³லம்ʼ பு³த்³த்⁴யா பால்யதே வர்த⁴மானம்। ஶத்ருர்பு³த்³த்⁴யா ஸீத³தே பீட்³யமானோ பு³த்³தி⁴பூர்வம்ʼ கர்ம யத்தத்ப்ரஶஸ்தம்॥ 12-120-42 (69518) ஸர்வான்காமான்காமயானோ ஹி தீ⁴ர: ஸத்வேனால்பேனாப்னுதே ஹீனதோ³ஷ:। யஶ்சாத்மானம்ʼ ப்ரார்த²யதே(அ)ர்த்²யமானை: ஶ்ரேய: பாத்ரம்ʼ பூரயதே ச நால்பம்॥ 12-120-43 (69519) தஸ்மாத்³ராஜா ப்ரக்³ருʼஹீத: ப்ரஜாஸு மூலம்ʼ லக்ஷ்ம்யா: ஸர்வஶோ ஹ்யாத³தீ³த। தீ³ர்க⁴ம்ʼ காலம்ʼ ஹ்யபி ஸம்பீட்³யமானோ வ்யுஷ்யாத்ஸம்பத்³வ்யவஸாயேன ஶக்த்யா॥ 12-120-44 (69520) வித்³யா தபோ வா விபுலம்ʼ த⁴னம்ʼ வா ஸர்வம்ʼ ஹ்யேதத்³வ்யவஸாயேன ஶக்யம்। ப்³ரஹ்மாயத்தம்ʼ நிவஸதி தே³ஹவத்ஸு தஸ்மாத்³வித்³யாத்³வ்யவஸாயம்ʼ ப்ரபூ⁴தம்॥ 12-120-45 (69521) யத்ராஸதே மதிமந்தோ மனஸ்வின: ஶக்ரோ விஷ்ணுர்யத்ர ஸரஸ்வதீ ச। வஸந்தி பூ⁴தானி ச யத்ர நித்யம்ʼ தஸ்மாத்³வித்³வான்னாவமன்யேத தே³ஹம்॥ 12-120-46 (69522) லுப்³த⁴ம்ʼ ஹன்யாத்ஸம்ப்ரதா³நாத்³தி⁴ நித்யம்ʼ லுப்³த⁴ஸ்த்ருʼப்திம்ʼ பரவித்தஸ்ய நைதி। ஸர்வோ லுப்³த⁴: ஸர்வகு³ணோபபோ⁴கோ³ யோ(அ)ர்தை²ர்ஹீனோ த⁴ர்மகாமௌ ஜஹாதி॥ 12-120-47 (69523) த⁴னம்ʼ போ⁴க³ம்ʼ புத்ரதா³ரம்ʼ ஸம்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ ஸர்வம்ʼ லுப்³த⁴: ப்ரார்த²யதே பரேஷாம்। லுப்³தே⁴ தோ³ஷா: ஸம்ப⁴வந்தீஹ ஸர்வே தஸ்மாத்³ராஜா ந ப்ரக்³ருʼஹ்ணீத் லுப்³த⁴ம்॥ 12-120-48 (69524) ஸந்த³ர்ஶனேன புருஷம்ʼ ஜக⁴ன்யமபி சோத³யேத்। ஆரம்பா⁴ந்த்³விஷதாம்ʼ ப்ராஜ்ஞ: ஸர்வார்தா²ம்ʼஶ்ச ப்ரஸூத³யேத்॥ 12-120-49 (69525) த⁴ர்மான்விதேஷு விஜ்ஞாதா மந்த்ரகு³ப்திம்ʼஶ்ச பாண்ட³வ। ஆப்தோ ராஜன்குலீனஶ்ச பர்யாப்தோ ராஷ்ட்ரஸங்க்³ரஹே॥ 12-120-50 (69526) விவிப்ரயுக்தான்னரதே³வத⁴ர்மா நுக்தான்ஸமாஸேன நிபோ³த⁴ பு³த்³த்⁴யா। இமான்வித³த்⁴யாத³னுஸ்ருʼத்ய யோ வை ராஜா மஹீம்ʼ பாலயிதும்ʼ ஸ ஶக்த:॥ 12-120-51 (69527) ஸுனீதிஜம்ʼ யஸ்ய விதா⁴நஜம்ʼ ஸுக²ம்ʼ த⁴ர்மப்ரணீதம்ʼ விதி⁴வத்ப்ரஸித்³த்⁴யதி। ந நிந்த்³யதே தஸ்ய க³திர்மஹீபதே ஸ விந்த³தே ராஜ்யஸுக²ம்ʼ ஹ்யனுத்தமம்॥ 12-120-52 (69528) த⁴னைர்விஶிஷ்டான்மதிஶீலபூஜிதா ந்கு³ணோபபன்னான்யுதி⁴ த்³ருʼஷ்டவிக்ரமான்। கு³ணேஷு யுக்தானசிராதி³வாத்மவாம்ʼ ஸ்ததோ(அ)பி⁴ஸந்தா⁴ய நிஹந்தி ஶாத்ரவான்॥ 12-120-53 (69529) பஶ்யேது³பாயான்விவிதே⁴ஷு கர்மஸு ந சானுபாயேன மதிம்ʼ நிவேஶயேத்। ஶ்ரியம்ʼ விஶிஷ்டாம்ʼ விபுலம்ʼ யஶோ த⁴னம்ʼ ந தோ³ஷத³ர்ஶீ புருஷ: ஸமஶ்னுதே॥ 12-120-54 (69530) ப்ரீதிப்ரவ்ருʼத்திம்ʼ வினிவர்தனம்ʼ ச ஸுஹ்ருʼஸு விஜ்ஞாய விசார்ய சோப⁴யோ:। யதே³வ மித்ரம்ʼ கு³ருபா⁴ரமாவஹே த்ததே³வ ஸுஸ்னிக்³த⁴முதா³ஹரேத்³பு³த⁴:॥ 12-120-55 (69531) ஏதான்மயோக்தாம்ʼஶ்சர ராஜத⁴ர்மா ந்ன்ருʼணாம்ʼ ச கு³ப்தௌ மதிமாத³த⁴த்ஸ்வ। அவாப்ஸ்யஸே புண்யப²லம்ʼ ஸுகே²ந ஸர்வோ ஹி லோகோ ந்ருʼப த⁴ர்மமூல:॥ ॥ 12-120-56 (69532) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி விம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 120॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-120-2 ராஜத⁴ர்மாணாம்ʼ ராஜத⁴ர்மவிதா³ம்ʼ மதம்ʼ யத்³விஸ்தரேணோக்தம்ʼ ததே³வ ப்ரணேயம்ʼ ப்ரகர்ஷேண நேதும்ʼ வோடு⁴ ஶக்யம்ʼ ஸங்க்ஷிப்தமித்யர்த²:। ப்ரணயம்ʼ ராஜத⁴ர்மாணாமிதி த². த³. பாட²:॥ 12-120-4 ப³ர்ஹாணி பக்ஷான்। பு⁴ஜகா³ஶனோ மயூர:॥ 12-120-5 தைக்ஷ்ண்யம்ʼ க்ரூரத்வம்। ஜிஹ்மத்வம்ʼ கோடில்யம்॥ 12-120-6 யஸ்மிம்ʼந்னர்தே² த³ண்டே³(அ)னுக்³ரஹே வா। ரூபமாதி³ஶேத்³த³ர்ஶயேத்॥ 12-120-7 ஶரச்சி²ஸ்வீ ஶரத்காலமயூர:॥ 12-120-8 யுக்தோ(அ)வஹித: ஸ்யாத்। வர்ஷோத³கானி வ்ருʼஷ்ட்யா ஜனிதானி மஹானதீ³ஜலானி। அர்த²காம: ஶிகா²ம்ʼ ராஜா குர்யாத்³த⁴ர்மத்⁴வஜோபமாம் இதி ஜ². பாட²:। தத்ர ஶிகா²ம்ʼ யோக்³யலிங்க³ம்ʼ க்ரூரத்வாதி³கம்ʼ குர்யாத் ப்ரகாஶயேதி³த்யர்த²:॥ 12-120-9 லோகே சாயவ்யயௌ த்³ருʼஷ்ட்வா வ்ருʼஹத்³வ்ருʼக்ஷமிவாஸ்ரவதி³தி ஜ². பாட²:। தத்ர ப்³ருʼஹந்தோ வ்ருʼக்ஷா யத்ர தத்³வ்ருʼஹத்³வக்ஷம்ʼ தாலவனம்। ஆஸ்ரவத் ரஸம்ʼ ப்ரஸ்ரவத்। யதா² ரஸக்³ராஹீ ப்ரதே³ஶவிஶேஷே ஏவ ப்ரஹ்ருʼத்ய ரஸம்ʼ க்³ருʼஹ்ணீதி நது க்ருʼத்ஸ்னவ்ருʼக்ஷச்சே²தே³நேக்ஷுகாண்டா³தி³வத்ததோ ரஸம்ʼ ஜிக்⁴ருʼக்ஷதி। ஏவம்ʼ ப்ரஜானாமாயவ்யயௌ ஜ்ஞாத்வா தா ஜீவயம்ʼஸ்தாப்⁴யோ த⁴னரஸமாத³த்³யாதி³த்யர்த²:॥ 12-120-10 பௌ⁴மானி பரேஷாம்ʼ ஸஸ்யானி சரணைரஶ்வாதி³க³மனை: கிரன் நாஶயன்னித்யர்த²:॥ 12-120-13 அஸிதக்³ரீவோ மயூர:॥ 12-120-14 சாரைர்த³ர்ஶிதாஸு பூ⁴மிஷு தா⁴த்ரீஸௌவித³ல்லஸூபகாராதி³ஷு பரைர்பே⁴தி³தேஷு ததான்விஷாதீ³ந்பாஶான்॥ 12-120-15 பாஶஜ்ஞானே ஸதி தாம்ʼ கபடபூ⁴மிம்ʼ ப்ரதிபத்³யாத்மானம்ʼ ப்ரணயேத்ப்ராபயேத்ததா³நஶ்யேதே³வ। வாஶப்³த³ ஏவார்தே²॥ 12-120-16 ஸன்னிவாஸாந்த்³ருʼட⁴மூலான்பக்ஷா நமாத்யாதீ³ந் ஶூராம்ʼஶ்ச வாஸயேத்ஸ்தா²பயேத்। ப³ர்ஹிஸமம்ʼ மயூரதுல்யம்ʼ காமம்ʼ யதே²ஷ்டம்ʼ ப்ரஶஸ்தம்ʼ க்ருʼதம்ʼ ப்ரஶஸ்தாம்ʼ க்ரியாம்ʼ பக்ஷாணாம்ʼ விஸ்பா²ரணமாசரேத்। பதங்க³ம்ʼ ஶலப⁴ஸமூஹோ யதா² க³ஹனேஷு பததி க³ஹனம்ʼ ச நிஷ்பன்னம்ʼ கரோதி ஏவம்ʼ ஸம்பூ⁴ய ஶத்ரூராஷ்ட்ரே பதிதவ்யமித்யர்த²:॥ 12-120-18 பு³த்³த்⁴யா ஆத்மன: ஸம்ʼயமனம்ʼ இத்த²மேவ கர்தும்ʼ யுக்தம்ʼ நியமம்ʼ குர்யாத்। பரபு³த்³த்⁴யா ச தத்ரைவார்தே² ஸம்ʼவாதி³தயா தஸ்யார்த²ஸ்ய விசாரணம்ʼ த்³ருʼட⁴தரோ நிஶ்சய: கார்ய:। பு³த்³த்⁴யா ஶாஸ்த்ரோத்த²தி⁴யா ஆத்மகு³ணஸ்ய பூர்வோக்தனிஶ்சயஹேதோ: ப்ராப்திர்ப⁴வதி। ஏததே³வ ஶாஸ்த்ரஸ்ய நித³ர்ஶனம்ʼ ப்ரயோஜனம்ʼ யத்கார்யக்ஷோத³க்ஷமதா பு³த்³தே⁴ரித்யர்த²:॥ 12-120-19 ஆத்மன: ஸ்வஸ்ய பரிமர்ஶேன ஸர்வதோ(அ)தீதானாக³தவிசாரேண பு³த்³தி⁴ம்ʼ கார்யனிஶ்சயம்ʼ பு³த்³த்⁴யா ஊஹாபோஹகௌஶலரூபயா மேத⁴யா விசாரயேத்ஸாத⁴கபா³த⁴கபூ⁴மௌ ஸஞ்சாரயேத்॥ 12-120-21 ப்ராஜ்ஞோ பு³த்³த்⁴யா ப்³ருʼஹஸ்பதிஸமோ(அ)பி ஸன் யதி³ நிக்ருʼஷ்டாம்ʼ கதா²ம்ʼ நிர்பு³த்³தி⁴த்வவாத³ம்ʼ ப்ராப்னுயாத்தர்ஹி ஸத்³யஏவ யுக்த்யா ஸ்வபா⁴வம்ʼ ஸ்வாஸ்த்²யம்ʼ ஏஷ்யதே। உத³கே ப்ரக்ஷிப்தம்ʼ தப்தாயஸம்ʼ ஶைத்யமிவ॥ 12-120-33 ந அர்த²ம்ʼ ப்ரஸூசயேத் அர்த²வ்ருʼத்தாம்ʼ ந ஜ்ஞாபயேத்॥ 12-120-35 ஸஞ்சயான்ன விஸர்கீ³ ஸ்யாத்। கோஶாத்³த⁴னம்ʼ ந த³த்³யாத³பிதூபர்யாஹ்ருʼதமேவேத்யர்த²:॥ 12-120-37 ஆத்மா தே³ஹ:। தே³ஶே காலே வா(அ)ப்ரமாத³ இத்யேகம்॥ 12-120-39 அபா³ல: அஹீன:। அன்ய: ஸம்பன்ன:॥ 12-120-41 த⁴ர்மகாமௌ பு³த்³த்⁴யா ஸந்த³தீ⁴த ஸந்தி⁴ம்ʼ வா குர்யாத்। அன்யத் விக்³ரஹாதி³கம்ʼ குர்யாத்॥ 12-120-42 வர்த⁴மானம்ʼ க்ஷீயமாணம்॥ 12-120-43 அல்பேனாபி ஸத்வேன ப³லேன। அர்த்²யமானைர்யுக்தம்। ஆத்மானம்ʼ ப்ரார்த²யதே। லுப்³தோ⁴ த்³ருʼப்தஶ்ச ப⁴வதீத்யர்த²:। ஶ்ரேய: பாத்ரம்ʼ ந பூரயதே தத: ஶ்ரேயோ(அ)பஸர்பதீத்யர்த²:॥ 12-120-44 ப்ரக்³ருʼஹீத: ஸ்ரிக்³த⁴:। லக்ஷ்ம்யா: மூலம்ʼ அர்த²ம்ʼ ஸர்வஶ: ஸர்வாப்⁴ய: ஸம்பீட்⁴யமான: ஸம்பீட்³யன்॥ 12-120-45 வ்யவஸ யேன உத்³யோகே³ந வித்³யாத் லபே⁴த்॥ 12-120-46 அனுத்³யோகே³ந ஜன்ம ந நாஶ்யேதி³த்யாஹ யத்ரேதி॥ 12-120-47 ஸம்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ ச ப்ராப்யாபீதி ஶேஷ:। த⁴னம்ʼ உத்கோசரூபம்॥ 12-120-52 விதா⁴நஜம்ʼ தை³வப்ராப்தம்॥ 12-120-53 கு³ணோபபன்னாஞ்ஶௌர்யாதி³யுக்தான்। கு³ணேஷு ஸந்தி⁴விக்³ரஹாதி³ஷு ஆத்மவானப்ரமத்த:॥ 12-120-54 தோ³ஷத³ர்ஶீ நிர்தோ³ஷஷ்வேபீதி ஶேஷ:॥ 12-120-55 உதா³ஹரேத்ப்ரஶம்ʼஸேத்॥ 12-120-56 சரானுதிஷ்ட²। ஆத³த⁴த்ஸ்வ ஆத⁴த்ஸ்வா। த³த⁴ தா⁴ரணே இத்யஸ்ய ரூபம்॥

12-121-0 (69533) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-121-0x (5666) அயம்ʼ பிதாமஹேனோக்தோ ராஜத⁴ர்ம: ஸனாதன:। கீத்³ருʼஶஶ்ச மஹாத³ண்டோ³ த³ண்டே³ ஸர்வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-121-1 (69534) தே³வதானாம்ருʼஷீணாம்ʼ ச பித்ரூʼணாம்ʼ ச மஹாத்மனாம்। யக்ஷரக்ஷ: பிஶாசானாம்ʼ மர்த்யானாம்ʼ ச விஶேஷத:॥ 12-121-2 (69535) ஸர்வேஷாம்ʼ ப்ராணினாம்ʼ லோகே திர்யக்ஷ்வபி நிவாஸினாம்। ஸர்வஸ்யாபி மஹாதேஜா த³ண்ட³: ஶ்ரேயானிதி ப்ரபோ⁴॥ 12-121-3 (69536) இத்யேதது³க்தம்ʼ ப⁴வதா த³ண்டே³ வை ஸசராசரம்। பஶ்யதாம்ʼ லோக ஆயத்தம்ʼ ஸஸுராஸுரமானுஷம்। ஏததி³ச்சா²ம்யஹம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ தத்த்வேன ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-121-4 (69537) கோ த³ண்ட³: கீத்³ருʼஶோ த³ண்ட³: கிம்ʼரூப: கிம்பராயண:। கிமாத்மக: கத²ம்பூ⁴த: கதிமூர்தி: கத²ம்ʼ ப்ரபு⁴:॥ 12-121-5 (69538) ஜாக³ர்தி ச கத²ம்ʼ த³ண்ட³: ப்ரஜாஸு விஹிதாத்மக:। கஶ்ச பூர்வாபரமித³ம்ʼ ஜாக³ர்தி ப்ரதிபாலயன்॥ 12-121-6 (69539) கஶ்ச விஜ்ஞாயதே பூர்வ: கோ வரோ த³ண்ட³ஸஞ்ஜ்ஞித:। கிம்ʼஸம்ʼஸ்த²ஶ்சாப⁴வத்³த³ண்ட³: கா சாஸ்ய க³திரிஷ்யதே॥ 12-121-7 (69540) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-121-8x (5667) ஶ்ருʼணு கௌரவ்ய யோ த³ண்டோ³ வ்யவஹாரோ யதா² ச ஸ:। யஸ்மின்ஹி ஸர்வமாயத்தம்ʼ ஸ த⁴ர்ம இதி கேவல:॥ 12-121-8 (69541) த⁴ர்மஸ்யார்தே² மஹாராஜ வ்யவஹார இதீஷ்யதே। தஸ்ய லோப: கத²ம்ʼ ந ஸ்யால்லோகேஷ்விஹ மஹாத்மன:॥ 12-121-9 (69542) இத்யர்த²ம்ʼ வ்யவாஹரஸ்ய வ்யவஹாரத்வமிஷ்யதே। அபி சைதத்புரா ராஜன்மனுனா ப்ரோக்தமாதி³த:॥ 12-121-10 (69543) ஸுப்ரணீதேன த³ண்டே³ந ப்ரியாப்ரியஸமாத்மனா। ப்ரஜா ரக்ஷதி ய: ஸம்யக்³த⁴ர்ம ஏவ ஸ கேவல:॥ 12-121-11 (69544) யதோ²க்தமேதத்³வசனம்ʼ ப்ராகே³வ மனுனா புரா। யன்மயோக்தம்ʼ வஸிஷ்டே²ந ப்³ரஹ்மணோ வசனம்ʼ மஹத்॥ 12-121-12 (69545) ப்ராகி³த³ம்ʼ வசனம்ʼ ப்ரோக்தமத: ப்ராக்³வசனம்ʼ விது³:। வ்யவஹாரஸ்ய சாக்²யானாத்³வ்யவஹார இஹோச்யதே॥ 12-121-13 (69546) த³ண்டா³ந்த்ரிவர்க³: ஸததம்ʼ ஸுப்ரணீதாத்ப்ரவர்ததே। தை³வம்ʼ ஹி பரமோ த³ண்டோ³ ரூபதோ(அ)க்³நிரிவோத்தி²த:॥ 12-121-14 (69547) நீலோத்பலத³லஶ்யாமஶ்சதுர்த³ம்ʼஷ்ட்ரஶ்சதுர்பு⁴ஜ:। அஷ்டபான்னைகனயன: ஶங்குகர்ணோர்த்⁴வரோமவான்॥ 12-121-15 (69548) ஜடீ த்³விஜிஹ்வஸ்தாம்ராஸ்யோ ம்ருʼக³ராஜதனுச்ச²த³:। ஏதத்³ரூபம்ʼ பி³ப⁴ர்த்யுக்³ரம்ʼ த³ண்டோ³ நித்யம்ʼ து³ராஸத³:॥ 12-121-16 (69549) அஸிர்த⁴னுர்க³தா³ ஶக்திஸ்த்ரிஶூலம்ʼ முத்³க³ர: ஶர:। முஸலம்ʼ பரஶுஶ்சக்ரம்ʼ ப்ராஸத³ண்ட³ர்ஷ்டிதோமரா:॥ 12-121-17 (69550) ஸர்வப்ரஹரணீயானி யானி யானீஹ கானிசித்। த³ண்ட³ ஏவ ஸ ஸர்வாத்மா லோகே சரதி மூர்திமான்॥ 12-121-18 (69551) பி⁴ந்த³ம்ʼஶ்சி²ந்த³ன்ருஜன்க்ருʼந்தந்தா³ரயன்பாடயம்ʼஸ்ததா²। கா⁴தயன்னபி⁴தா⁴வம்ʼஶ்ச த³ண்ட³ ஏவ சரத்யுத॥ 12-121-19 (69552) அஸிர்விஶஸனோ த⁴ர்மஸ்தீக்ஷ்ணவர்மா து³ராஸத³:। ஶ்ரீக³ர்போ⁴ விஜய: ஶாஸ்தா வ்யவஹார: ப்ரஜாக³ர:॥ 12-121-20 (69553) ஶாஸ்த்ரம்ʼ ப்³ராஹ்மணமந்த்ராஶ்ச ஶாஸ்தா ப்ரவசனம்ʼ பரம்। த⁴ர்மபாலோ(அ)க்ஷரோ கோ³ப: ஸத்யகோ³ நித்யகோ³ க்³ருʼஹ:॥ 12-121-21 (69554) அஸங்கோ³ ருத்³ரதனயோ மனுர்ஜ்யேஷ்ட²: ஶிவங்கர:। நாமான்யேதானி த³ண்ட³ஸ்ய கீர்திதானி யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-121-22 (69555) த³ண்டோ³ ஹி ப⁴க³வான்விஷ்ணுர்யஜ்ஞோ நாராயண: ப்ரபு⁴:। ஶஶ்வத்³ருபம்ʼ மஹத்³பி³ப்⁴ரன்மஹாத்புருஷ உச்யதே॥ 12-121-23 (69556) ததோ²க்தா ப்³ரஹ்மகன்யேதி லக்ஷ்மீர்னீதி: ஸரஸ்வதீ। த³ண்ட³னீதிர்ஜக³த்³தா⁴த்ரீ த³ண்டோ³ ஹி ப³ஹுவிக்³ரஹ:॥ 12-121-24 (69557) அர்தா²நர்தௌ² ஸுக²ம்ʼ து³:க²ம்ʼ த⁴ர்மாத⁴ர்மௌ ப³லாப³லே। தௌ³ர்பா⁴க்³யம்ʼ பா⁴க³தே⁴யம்ʼ ச புண்யாபுண்யே கு³ணாகு³ணௌ॥ 12-121-25 (69558) காமாகாமாவ்ருʼதுர்மாஸ: ஶர்வரீ தி³வஸ: க்ஷண:। அப்ரமாத³: ப்ரமாத³ஶ்ச ஹர்ஷஶோகௌ ஶமோ த³ம:॥ 12-121-26 (69559) தை³வம்ʼ புருஷகாரஶ்ச மோக்ஷாமோக்ஷௌ ப⁴யாப⁴யே। ஹிம்ʼஸாஹிம்ʼஸே தபோ யஜ்ஞ: ஸம்ʼயமோ(அ)த² விஷாம்ருʼதே॥ 12-121-27 (69560) அந்தஶ்சாதி³ஶ்ச மத்⁴யம்ʼ ச க்ருʼதானாம்ʼ ச ப்ரபஞ்சனம்। மத³: ப்ரமோதோ³ த³ர்பஶ்ச த³ம்போ⁴ தை⁴ர்யம்ʼ நயானயௌ॥ 12-121-28 (69561) அஶக்தி: ஶக்திரித்யேவம்ʼ மானஸ்தம்பௌ⁴ வ்யயாவ்யயௌ। வினயஶ்ச விஸர்க³ஶ்ச காலாகாலௌ ச கௌரவ॥ 12-121-29 (69562) அன்ருʼதம்ʼ சாஜ்ஞதா ஸத்யம்ʼ ஶ்ரத்³தா⁴ஶ்ரத்³தே⁴ ததை²வ ச। க்லீப³தா வ்யவஸாயஶ்ச லாபா⁴லாபௌ⁴ ஜயாஜயௌ॥ 12-121-30 (69563) தீக்ஷ்ணதா ம்ருʼது³தாத்யுக்³ரமாக³மானாக³மௌ ததா²। விரோத⁴ஶ்சாவிரோத⁴ஶ்ச கார்யாகார்யே ப³லாப³லே॥ 12-121-31 (69564) அஸூயா சானஸூயா ச த⁴ர்மாத⁴ர்மௌ ததை²வ ச। அபத்ரபானபத்ரபே ஹ்ரீஶ்ச ஸம்பத்³விபச்ச ஹ॥ 12-121-32 (69565) தேஜ: கர்மாணி பாண்டி³த்யம்ʼ வாக்ஶக்திர்பு³த்³தி⁴தத்வதா। ஏவம்ʼ த³ண்ட³ஸ்ய லோகே(அ)ஸ்மிஞ்ஜாக³ர்தி ப³ஹுரூபதா॥ 12-121-33 (69566) ந ஸ்யாத்³யதீ³ஹ த³ண்டோ³ வை ப்ரமதே²யு: பரஸ்பரம்। ப⁴யாத்³த³ண்ட³ஸ்ய நான்யோன்யம்ʼ க்⁴நந்தி சைவ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-121-34 (69567) த³ண்டே³ந ரக்ஷ்யமாணா ஹி ராஜன்னஹரஹ: ப்ரஜா:। ராஜானம்ʼ வர்த⁴யந்தீஹ தஸ்மாத்³த³ண்ட³: பராயணம்॥ 12-121-35 (69568) வ்யவஸ்தா²பயதே நித்யமிமம்ʼ லோகம்ʼ நரேஶ்வர। ஸத்யே வ்யவஸ்தி²தோ த⁴ர்மோ ப்³ராஹ்மணேஷ்வவதிஷ்ட²தே॥ 12-121-36 (69569) த⁴ர்மயுக்தா த்³விஜஶ்ரேஷ்டா² தே³வயுக்தா ப⁴வந்தி ச। ப³பூ⁴வ யஜ்ஞோ தே³வேப்⁴யோ யஜ்ஞ: ப்ரீணாதி தே³வதா:॥ 12-121-37 (69570) ப்ரீதாஶ்ச தே³வதா லோகமிந்த்³ரே ப்ரதித³த³த்யுத। அத்ரம்ʼ த³தா³தி ஶக்ரஶ்சாப்யனுக்³ருʼஹ்ணன்னிமா: ப்ரஜா:॥ 12-121-38 (69571) ப்ராணாஶ்ச ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ நித்யமன்னே ப்ரதிஷ்டி²தா:। தஸ்மாத்ப்ரஜா: ப்ரதிஷ்ட²ந்தே த³ண்டோ³ ஜாக³ர்தி தாஸு ச॥ 12-121-39 (69572) ஏவம்ப்னயோஜனஶ்சைவ த³ண்ட³: க்ஷத்ரியதாம்ʼ க³த:। ரக்ஷப்ரஜா: ஸ ஜாக³ர்தி நித்யம்ʼ ஸ்வவஹிதோக்ஷர:॥ 12-121-40 (69573) ஈஶ்வர: புருஷ: ப்ராண: ஸத்வம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ ப்ரஜாபதி:। பூ⁴தாத்மா ஜீவ இத்யேவம்ʼ நாமபி⁴: ப்ரோச்யதே(அ)ஷ்டபி⁴:॥ 12-121-41 (69574) அத³த³த்³த³ண்ட³மேவாஸ்மை த்⁴ருʼதமைஶ்வர்யமேவ ச। ப³லே நயஶ்ச ஸம்ʼயுக்த: ஸதா³ பஞ்சவிதா⁴த்மக:॥ 12-121-42 (69575) குலம்ʼ ப³ஹுத⁴னாமாத்யா: ப்ரஜ்ஞா ப்ரோக்தா ப³லானி து। ஆஹார்யமஷ்டகைர்த்³ரவ்யைர்ப³லமன்யத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-121-43 (69576) ஹஸ்தினோ(அ)ஶ்வா ரதா²: பத்திர்னாவோ விஷ்டிஸ்ததை²வ ச। தே³ஶிகாஶ்சாதி³காஶ்சைவ தத³ஷ்டாங்க³ம்ʼ ப³லம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 12-121-44 (69577) அத² சாங்க³ஸ்ய யுக்தஸ்ய ரதி²நோ ஹஸ்தியாயின:। அஶ்வாரோஹா: பதா³தாஶ்ச மந்த்ரிணோ ரஸதா³ஶ்ச யே॥ 12-121-45 (69578) பி⁴க்ஷுகா: ப்ராட்³விவாகாஶ்ச மௌஹூர்தா தை³வசிந்தகா:। கோஶோ மித்ராணி தா⁴ந்யம்ʼ ச ஸர்வோபகரணானி ச॥ 12-121-46 (69579) ஸப்தப்ரக்ருʼதி சாஷ்டாங்க³ம்ʼ ஶரீரமிஹ தம்ʼ விது³:। ராஜ்யஸ்ய த³ண்ட³மேவாங்க³ம்ʼ த³ண்ட³: ப்ரப⁴வ ஏவ ச॥ 12-121-47 (69580) ஈஶ்வரேண ப்ரஸன்னேன காரணாத்க்ஷத்ரியஸ்ய ச। த³ண்டோ³ த³த்த: ஸதா³ கோ³ப்தா த³ண்டோ³ ஹீத³ம்ʼ ஸனாதனம்॥ 12-121-48 (69581) ராஜா பூஜ்யதமோ நான்யோ யதா² த⁴ர்ம: ப்ரத³ர்ஶித:। ப்³ரஹ்மணா லோகரக்ஷார்த²ம்ʼ ஸ்வத⁴ர்மஸ்தா²பனாய ச॥ 12-121-49 (69582) ப⁴ர்த்ருʼப்ரத்யய உத்பன்னோ வ்யவஹாரஸ்ததா²வித⁴:। தஸ்யாத்³ய ஸஹிதோ த்³ருʼஷ்டோ ப⁴ர்த்ருʼப்ரத்யயலக்ஷண:॥ 12-121-50 (69583) வ்யவஹாரஸ்து வேதா³த்மா வேத³ப்ரத்யய உச்யதே। மௌலஶ்ச நரஶார்தூ³ல ஶாஸ்த்ரோக்தஶ்ச ததா²(அ)பர:॥ 12-121-51 (69584) உக்தோ யஶ்சாபி த³ண்டோ³(அ)ஸௌ ப⁴ர்த்ருʼப்ரத்யயலக்ஷண:। ஜ்ஞேயோ ந: ஸ நரேந்த்³ரஸ்தோ² த³ண்ட³: ப்ரத்யய ஏவ ச॥ 12-121-52 (69585) த³ண்ட³ப்ரத்யயத்³ருʼஷ்டோ(அ)பி வ்யவஹாராத்மக: ஸ்ம்ருʼத:। வ்யவஹார: ஸ்ம்ருʼதோ யஶ்ச ஸ வேத³விஷயாத்மக:॥ 12-121-53 (69586) யஶ்ச வேத³ப்ரஸூதாத்மா ஸ த⁴ர்மோ கு³ணத³ர்ஶன:। த⁴ர்மப்ரத்யய உத்³தி³ஷ்டோ யஶ்ச த⁴ர்ம: க்ருʼதாத்மபி⁴:॥ 12-121-54 (69587) வ்யவஹார: ப்ரஜாகோ³ப்தா ப்³ரஹ்மத்³ருʼஷ்டோ யுதி⁴ஷ்டி²ர। த்ரீந்தா⁴ரயதி லோகான்வை ஸத்யாத்மா பூ⁴திவர்த⁴ன:॥ 12-121-55 (69588) யஶ்ச த³ண்ட³: ஸ த்³ருʼஷ்டோ நோ வ்யவஹார: ஸனாதன:। வ்யவஹாரஶ்ச த்³ருʼஷ்டோ ய: ஸ வேத³ இதி ந: ஶ்ருதி:॥ 12-121-56 (69589) யஶ்ச வேத³: ஸ வை த⁴ர்மோ யஶ்ச த⁴ர்ம: ஸ ஸத்பத²:। ப்³ரஹ்மா பிதாமஹ: பூர்வம்ʼ ப⁴க³வாம்ʼஶ்ச ப்ரஜாபதி:॥ 12-121-57 (69590) லோகானாம்ʼ ஸ ஹி ஸர்வேஷாம்ʼ ஸஸுராஸுரரக்ஷஸாம்। ஸ மனுஷ்யோரக³வதாம்ʼ கர்தா சைவ ஸ பூ⁴தக்ருʼத்॥ 12-121-58 (69591) ததோ நோ வ்யவஹாரோ(அ)யம்ʼ ப⁴ர்த்ருʼப்ரத்யயலக்ஷண:। தஸ்மாதி³த³மவோசாம வ்யவஹாரனித³ர்ஶனம்॥ 12-121-59 (69592) மாதா பிதா ச ப்⁴ராதா ச பா⁴ர்யா சைவ புரோஹித:। நாத³ண்ட்³யோ வித்³யதே ராஜ்ஞோ ய: ஸ்வத⁴ர்மேண திஷ்ட²தி॥ ॥ 12-121-60 (69593) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 121॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-121-11 ப்ரஜாரக்ஷகத்வாத்³வ்யவஹார ஏவ த⁴ர்மபத³வாச்யோ(அ)பீத்யாஹ ஸுப்ரணீதேனேதி॥ 12-121-12 ப்³ரஹ்மணஏவ வசனம்ʼ மனுமுகா²ச்ச்²ருதமித்யர்த²:॥ 12-121-13 த³ண்ட³ஏவ உக்தவசனாத்³த⁴ர்மஶப்³தே³ந வ்யவஹாரஶப்³தே³ந சோச்யத இத்யர்த²:। ப்ராக்³வசனம்ʼ த⁴ர்மவசனம்॥ 12-121-16 ஏவம்ʼ வ்யவஹாரரூபிணோ த³ண்ட³ஸ்ய ரூபமுக்த்வா த⁴ர்மாக்²யத³ண்ட³ரூபமாஹ। தாம்ராஸ்யோ ம்ருʼக³ராஜதனுச்ச²த³ இதி। தாம்ரோ வஹ்னிரேவாஹனவனீயாதி³ராஸ்யம்ʼ யஸ்ய ஸ ததா²। ம்ருʼக³ராஜ: க்ருʼஷ்ணம்ருʼக³ஸ்தத்ஸம்ப³ந்தி⁴சர்ம தனுச்ச²த³: ஶரீராச்சா²த³கம்ʼ ப்ராவரணமஸ்ய। ஏதேன தீ³க்ஷாப்ரதா⁴நோ யஜ்ஞ உக்த:। ஏதச்ச ஸர்வேஷாம்ʼ தா³நோபவாஸஹோமாதீ³நாமுபலக்ஷணம்॥ 12-121-23 முக்²யம்ʼ த³ண்ட³ஸ்ய ரூபமாஹ த³ண்டோ³ ஹீதி॥ 12-121-24 தத்பத்ன்யா ரூபமாஹ ததே²தி। த³ண்டே³ந ஸஹிதா நீதிர்த³ண்ட³னீதி:॥ 12-121-25 கிம்பராயணமித்யஸ்யோத்தரம்ʼ அர்தா²நர்தா²வித்யாதி³॥ 12-121-36 கிமாத்மக: கத²ம்பூ⁴த: கத²ம்ʼமூர்திரிதிப்ரஶ்னத்ரயஸ்யோத்தரமாஹ வ்யவஸ்தா²பயதஇதி। லோகபாலனாத்மக: ஸத்யபக்ஷபாதீ ப்³ராஹ்மணமூர்திஸ்வரூப இத்யர்த²:॥ 12-121-37 த³ண்ட³ஸ்ய ப்³ராஹ்மணபூ⁴ர்தித்வம்ʼ விவ்ருʼண்வன் கத²ம்ʼ ஜாக³ர்தி இத்யஸ்யோத்தரமாஹ த⁴ர்மயுக்தா இத்யாதி³நா। ப்³ராஹ்மணமூர்திர்த³ண்டோ³ யஜ்ஞாதி³த்³வாரான்னஸ்ருʼஷ்டிஹேதுதயா பூ⁴தானி பாலயன் ஜாக³ர்தீதி ஶ்லோகத்ரயார்த²:॥ 12-121-42 அத³த³தீ³ஶ்வர இதி ஶேஷ:। அஸ்மை ராஜ்ஞே। த³ண்ட³ம்ʼ த³ண்ட³னீதிம்। அதஏவாயம்ʼ ப³லேன ஸம்ʼயுக்த: பஞ்சவித⁴ ஆத்மா யஸ்ய ஸ ததா²। த⁴ர்மவ்யவஹாரத³ண்டே³ஶ்வரஜீவரூபேண பஞ்சப்ரகாராத்மகோ ராஜா। ப³லம்ʼ நதை²ஶ்ச ஸம்ʼயுக்தம்ʼ ஸதா³ பஞ்சவிதா⁴த்மகமிதி த². த³. பாட²:॥ 12-121-43 ப³ஹுத⁴னஸஹிதா அமாத்யா ப³ஹுத⁴னாமாத்யா:। ப³லானி து தேஜஓஜ: ஸஹ ஆக்²யானி தே³ஹேந்த்³ரியபு³த்³தி⁴ஸமார்த்²யானி। அஷ்டகைரஷ்டஸங்க்²யாகைரனந்தரஶ்லோகே வக்ஷ்யமாணைர்ஹஸ்த்யாதி³பி⁴ராஹார்யமார்ஜனீயம்। அன்யத்³வலம்ʼ கோஶவ்ருʼத்³தி⁴ரூபம்॥ 12-121-45 அங்க³ஸ்ய ஸைன்யஸ்ய யுக்தஸ்ய ஸன்னத்³த⁴ஸ்ய ரதா²தி³கம்ʼ ஶரீரம்ʼ விது³ரிதி த்ருʼதீயேனான்வய:। ரஸதா³: வைத்³யா:। 12-121-46 ப்ராட்³விவாகா: விவத³மானயோர்த்³வயோ: ப்ரவ்ருʼத்தினிமித்தவேத்தார:॥ 12-121-47 த³ண்ட³ம்ʼ ஸைன்யம்। த³ண்ட³: ப்ரஸித்³த⁴:॥ 12-121-48 த³ண்டோ³ த³ண்டா³தீ³நம்॥ 12-121-50 ப⁴ர்த்ருʼப்ரத்யய: ப⁴ர்தாரௌ த்³வௌ விவத³மானௌ ப்ரத்யய: காரணம்ʼ யஸ்ய ஸ ததா² வாதி³ப்ரதிவாதி³ப்⁴யாம்ʼ ப்ரவர்திதோ வ்யவஹார:। தயோரன்யதரஸ்ய ப்ரத்யயோ(அ)ப்⁴யுபக³மோ லக்ஷணம்ʼ யஸ்ய ஸ ப⁴ர்த்ருʼப்ரத்யயலக்ஷண:। அன்யதரபராஜயாதி³த்யர்த²:। ஸஹிதோ ஹிதமிஷ்டம்ʼ தேன யுக்த: ஸஹித:। அன்யதரஜயாவஹ இத்யர்த²:॥ 12-121-51 வேதா³த்மா வேதோ³க்தோ தோ³ஷ: பாரதா³ர்யாதி³ஸ்தன்னிவ்ருʼத்த்யர்த²ம்ʼ பரிஷத³ம்ʼ ப்ரதிக³தஶ்சேத்தத்ர ப்ராயஶ்சித்தாத்மகோ வேத³ஹேதுக ஏவ த³ண்ட³:। மௌல: குலாசாரப்ரயுக்தோ யோ வ்யவஹாரஸ்தத்ராபி ஶாஸ்த்ரோக்தோ த³ண்ட³:। ததா²ச ஶாஸ்த்ரவிதா³மனுக்ரமணம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞானாம்ʼ ஸமய: ப்ரமாணம்ʼ வேதா³ஶ்சேதி॥ 12-121-52 தேஷாம்ʼ த்ரயாணாம்ʼ த³ண்டா³நாம்ʼ மத்⁴யே ஆத்³ய: க்ஷத்ரியாதீ⁴ந இத்யாஹ। உக்த இதி। ந: அஸ்மாபி⁴: க்ஷத்ரியைர்த³ண்டோ³(அ)பி ஜ்ஞேய: தத்ர ப்ரத்யயோ(அ)பி ஜ்ஞேய:॥ 12-121-53 அஸ்யாபி வேத³மூலத்வமாஹ த³ண்ட³ இதி। விவிதோ⁴(அ)வஹார: அன்யோன்யம்ʼ பரபக்ஷக்ஷேபேண ஸ்வபக்ஷஸாத⁴னம்ʼ வ்யவஹாரஸ்ததா³த்மகோ ந்யாய: ஸ யத்³யபி த³ண்ட³: ப்ரத்யயத்³ருʼஷ்டஸ்ததா²பி ஸ வ்யவஹாரபதா³ர்தோ² மன்வாதி³பி⁴: ஸ்ம்ருʼதோ(அ)ஸ்தி। அத: ஸோ(அ)பி வைதி³கப்ரணீதத்வாத்³வேத³விஷயாத்மகோ வேதா³ர்த²கோ³சரோ(அ)ஸ்தீத்யர்த²:॥ 12-121-54 உத்³தி³ஷ்டோ மம பாரதா³ர்யஜேனாத⁴ர்மேண த⁴ர்மலோபோ மாபூ⁴தி³தி பஶ்சாத்தாபவத்யுத்³தி³ஷ்ட: ப்ராயஶ்சித்தரூபோ த³ண்டோ³ த⁴ர்ம ஏவேத்யர்த²:॥ 12-121-60 யோ ராஜா ஸ்வத⁴ர்மேண திஷ்ட²தி தஸ்ய ராஜ்ஞ இதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥

12-122-0 (69594) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-122-0x (5668) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। அங்கே³ஷு ராஜா த்³யுதிமான்வஸுஹோம இதி ஶ்ருத:॥ 12-122-1 (69595) ஸ ராஜா த⁴ர்மவின்னித்யம்ʼ ஸஹ பத்ன்யா மஹாதபா:। முஞ்ஜப்ருʼஷ்ட²ம்ʼ ஜகா³மாத² தே³வர்ஷிக³ணஸேவிதம்। 12-122-2 (69596) தத்ர ஶ்ருʼங்கே³ ஹிமவதோ வஸதிம்ʼ ஸமுபாக³மத்। யத்ர முஞ்ஜவடே ராமோ ஜடாஹரணமாதி³ஶத்॥ 12-122-3 (69597) ததா³தி³ ச மஹாப்ராஜ்ஞ: ருʼஷிபி⁴: ஸம்ʼஶிதவ்ரதை:। முஞ்ஜப்ருʼஷ்ட² இதி ப்ரோக்த: ஸ தே³ஶோ ருத்³ரஸேவித:॥ 12-122-4 (69598) ஸ தத்ர ப³ஹுபி⁴ர்யுக்தஸ்ததா³ ஶ்ருதிமயைர்கு³ணை:। ப்³ராஹ்மணானாமனுமதோ தே³வர்ஷிஸத்³ருʼஶோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-122-5 (69599) தம்ʼ கதா³சித³தீ³நாத்மா ஸகா² ஶக்ரஸ்ய மானித:। அப்⁴யக³ச்ச²ன்மஹீபாலோ மாந்தா⁴தா ஶத்ருகர்ஶன:॥ 12-122-6 (69600) ஸோபஸ்ருʼத்ய து மாந்தா⁴தா வஸுஹோமம்ʼ நராதி⁴பம்। த்³ருʼஷ்ட்வா ப்ரக்ருʼஷ்டதபஸம்ʼ வினயேனோபதிஷ்ட²தே॥ 12-122-7 (69601) வஸுஹோமோ(அ)பி ராஜ்ஞோ வை கா³மர்த்⁴யம்ʼ ச ந்யவேத³யத்। ஸப்தாங்க³ஸ்ய து ராஜ்யஸ்ய பப்ரச்ச² குஶலாவ்யயௌ॥ 12-122-8 (69602) ஸத்³பி⁴ராசரிதம்ʼ பூர்வம்ʼ யதா²வத³னுயாயினம்। அப்³ரவீத்³வஸுஹோமஸ்தம்ʼ ராஜன்கிம்ʼ கரவாணி தே॥ 12-122-9 (69603) ஸோ(அ)ப்³ரவீத்பரமப்ரீதோ மாந்தா⁴தா ராஜஸத்தம:। வஸுஹோமம்ʼ மஹாப்ராஜ்ஞமாஸீனம்ʼ குருனந்த³ன॥ 12-122-10 (69604) ப்³ருʼஹஸ்பதேர்மதம்ʼ ராஜன்னகீ⁴தம்ʼ ஸகலம்ʼ த்வயா। ததை²வௌஶனஸம்ʼ ஶாஸ்த்ரம்ʼ விஜ்ஞாதம்ʼ தே நரோத்தம॥ 12-122-11 (69605) தத³ஹம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி த³ண்ட³ உத்பத்³யதே கத²ம்। கிம்ʼ வா(அ)ஸ்ய பூர்வம்ʼ ஜாக³ர்தி கிம்ʼ வா பரமமுச்யதே॥ 12-122-12 (69606) கத²ம்ʼ க்ஷத்ரியஸம்ʼஸ்த²ஶ்ச த³ண்ட³: ஸம்ப்ரத்யவஸ்தி²த:। ப்³ரூஹி மே தத்³யதா²தத்வம்ʼ த³தா³ம்யாசார்யவேதனம்॥ 12-122-13 (69607) வஸுஹோம உவாச। 12-122-14x (5669) ஶ்ருʼணு ராஜன்யதா² த³ண்ட³: ஸம்பூ⁴தோ லோகஸங்க்³ரஹ:। ப்ரஜாவினயரக்ஷார்த²ம்ʼ த⁴ர்மஸ்யாத்மா ஸனாதன:॥ 12-122-14 (69608) ப்³ரஹ்மா யியக்ஷுர்ப⁴க³வான்ஸர்வலோகபிதாமஹ:। ருʼத்விஜம்ʼ நாத்மனஸ்துல்யம்ʼ த³த³ர்ஶேதி ஹி ந: ஶ்ருதம்॥ 12-122-15 (69609) ஸ க³ர்ப⁴ம்ʼ ப⁴க³வாந்தே³வோ ப³ஹுவர்ஷாண்யதா⁴ரயத்। அத² பூர்ணே ஸஹஸ்ரே து ஸ க³ர்ப⁴: க்ஷுவதோ(அ)பதத்॥ 12-122-16 (69610) ஸ க்ஷுபோ நாம ஸம்பூ⁴த: ப்ரஜாபதிரரிந்த³ம்। ருʼத்விகா³ஸீன்மஹாராஜ யஜ்ஞே தஸ்ய மஹாத்மன:॥ 12-122-17 (69611) தஸ்மின்ப்ரவ்ருʼத்தே ஸத்ரே து ப்³ரஹ்மண: பார்தி²வர்ஷப⁴। இஷ்டரூபப்ரசாரத்வாத்³த³ண்ட³: ஸோ(அ)ந்தர்ஹிதோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-122-18 (69612) தஸ்மின்னந்தர்ஹிதே சாபி ப்ரஜானாம்ʼ ஸங்கரோ(அ)ப⁴வத்। நைவ கார்யம்ʼ ந வா கார்யம்ʼ போ⁴ஜ்யாபோ⁴ஜ்யம்ʼ ந வித்³யதே॥ 12-122-19 (69613) பேயாபேயே குத: ஸித்³தி⁴ர்ஹிஸந்தி ச பரஸ்பரம்। க³ம்யாக³ம்யம்ʼ ததா³ நாஸீத்ஸ்வம்ʼ பரஸ்வம்ʼ ச வை ஸமம்॥ 12-122-20 (69614) பரஸ்பரம்ʼ விலும்பந்தி ஸாரமேயா யதா²(அ)(அ)மிஷம்। அப³லான்ப³லினோ ஜக்⁴நுர்னிர்மர்யாத³ம்ʼ ப்ரவர்ததே॥ 12-122-21 (69615) தத: பிதாமஹோ விஷ்ணும்ʼ ப⁴க³வந்தம்ʼ ஸனாதனம்। ஸம்பூஜ்ய வரத³ம்ʼ தே³வம்ʼ மஹாதே³வமதா²ப்³ரவீத்॥ 12-122-22 (69616) அத்ர த்வமனுகம்பாம்ʼ வை கர்துமர்ஹஸி ஶங்கர। அயம்ʼ விஷ்ணு: ஸகா² துப்⁴யம்ʼ த⁴ர்மஸ்ய பரிரக்ஷணே॥ 12-122-23 (69617) `த்வம்ʼ ஹி ஸர்வவிதா⁴நஜ்ஞ: ஸத்வானாம்ʼ த்வம்ʼ க³தி: பரா।' ஸங்கரோ ந ப⁴வேத³த்ர யதா² தத்³வை விதீ⁴யதாம்॥ 12-122-24 (69618) தத: ஸ ப⁴க³வாந்த்⁴யாத்வா ததா³ ஶூலவராயுத⁴:। ` தே³வதே³வோ மஹாதே³வ: காரணம்ʼ ஜக³த: பரம்॥ 12-122-25 (69619) ப்³ரஹ்மவிஷ்ண்விந்த்³ரஸஹித: ஸர்வைஶ்ச ஸஸுராஸுரை:। லோகஸந்தா⁴ரணார்த²ம்ʼ ச லோகஸங்கரனாஶனம்।' ஆத்மானமாத்மானா த³ண்ட³ம்ʼ ஸஸ்ருʼஜே தே³வஸத்தம:॥ 12-122-26 (69620) தஸ்மாச்ச த⁴ர்மசரணான்னீதிம்ʼ தே³வீம்ʼ ஸரஸ்வதீம்। அஸ்ருʼஜத்³த³ண்ட³னீதிம்ʼ வை த்ரிஷு லோகேஷு விஶ்ருதாம்॥ 12-122-27 (69621) `யதா²(அ)ஸௌ நீயதே த³ண்ட³: ஸததம்ʼ பாபகாரிஷு। த³ண்ட³ஸ்ய நயனாத்ஸா ஹி த³ண்ட³னீதிரிஹோச்யதே॥' 12-122-28 (69622) பூ⁴ய: ஸ ப⁴க³வாந்த்⁴யாத்வா சிரம்ʼ ஶூலக⁴ர: ப்ரபு⁴:। `அஸ்ருʼஜத்ஸர்வஶாஸ்த்ராணி மஹாதே³வோ மஹேஶ்வர:॥ 12-122-29 (69623) த³ண்ட³னீதே: ப்ரயோகா³ர்த²ம்ʼ ப்ரமாணானி ச ஸர்வஶ:। வித்³யாஶ்சதஸ்ர: கூடஸ்தா²ஸ்தாஸாம்ʼ பே⁴த³விகல்பனா:॥ 12-122-30 (69624) அங்கா³நி வேதா³ஶ்சத்வாரோ மீமாம்ʼஸா ந்யாயவிஸ்தர:। புராணம்ʼ த⁴ர்மஶாஸ்த்ரம்ʼ ச வித்³யா ஹ்யேதாஶ்சதுர்த³ஶ॥ 12-122-31 (69625) ஆயுர்வேதோ³ த⁴னுர்வேதோ³ கா³ந்த⁴ர்வஶ்சேதி தே த்ரய:। அர்த²ஶாஸ்த்ரம்ʼ சதுர்த²ம்ʼ து வித்³யா ஹ்யஷ்டாத³ஶைவ து॥ 12-122-32 (69626) த³ஶ சாஷ்டௌ ச விக்²யாதா ஏதா த⁴ர்மஸ்ய ஸம்ʼஹிதா:। ஏதாஸாமேவ வித்³யானாம்ʼ வ்யாஸமாஹ மஹேஶ்வர:॥ 12-122-33 (69627) ஶதானி த்ரீணி ஶாஸ்த்ராணாம்ʼ மஹாதந்த்ராணி ஸப்ததிம்। வ்யாஸ ஏவ து வித்³யானாம்ʼ மஹாதே³வேன கீர்தித:॥ 12-122-34 (69628) தந்த்ரம்ʼ பாஶுபதம்ʼ நாம பஞ்சராத்ரம்ʼ ச விஶ்ருதம்। யோக³ஶாஸ்த்ரம்ʼ ச ஸாங்க்²யம்ʼ ச தந்த்ரம்ʼ லோகாயதம்ʼ ததா²॥ 12-122-35 (69629) தந்த்ரம்ʼ ப்³ரஹ்மதுலா நாம தர்கவித்³யா தி³வௌகஸாம்। ஸுக²து³:கா²ர்த²ஜிஜ்ஞாஸா காரணம்ʼ சேதி விஶ்ருதம்॥ 12-122-36 (69630) தர்கவித்³யாஸ்ததா² சாஷ்டௌ ஸ சோக்தோ ந்யாயவிஸ்தர:। த³ஶ சாஷ்டௌ ச விஜ்ஞேயா: பௌராணா யஜ்ஞஸம்ʼஹிதா:॥ 12-122-37 (69631) புராணாஶ்ச ப்ரணீதாஶ்ச தாவதே³வேஹ ஸம்ʼஹிதா:। த⁴ர்மஶாஸ்த்ராணி தத்³வச்ச ஏகார்தா²நி ச நான்யதா²॥ 12-122-38 (69632) ஏகார்தா²நி புராணானி வேதா³ஶ்சைகார்யஸம்ʼஹிதா:। நானார்தா²நி ச ஸர்வாணி தத: ஶாஸ்த்ராணி ஶங்கர:॥ 12-122-39 (69633) ப்ரோவாச ப⁴க³வாந்தே³வ: காலஜ்ஞானானி யானி ச। சது:ஷஷ்டிப்ரமாணானி ஆயுர்வேத³ம்ʼ ச ஸோத்தரம்॥ 12-122-40 (69634) அஷ்டாத³ஶவிகல்பாம்ʼ தாம்ʼ த³ண்ட³னீதிம்ʼ ச ஶாஶ்வதீம்। கா³ந்த⁴ர்வமிதிஹாஸம்ʼ ச நானாவிஸ்தரமுக்தவான்॥ 12-122-41 (69635) இத்யேதா: ஶங்கரப்ரோக்தா வித்³யா: ஶப்³தா³ர்த²ஸம்ʼஹிதா:। புனர்பே⁴த³ஸஹஸ்ரம்ʼ து தாஸாமேவ து விஸ்தர:॥ 12-122-42 (69636) ருʼஷிபி⁴ர்தே³வக³ந்த⁴ர்வை: ஸவிகல்ப: ஸவிஸ்தர:। ஶஶ்வத³ப்⁴யஸ்யதே லோகே வேத³ ஏவ து ஸர்வஶ:॥ 12-122-43 (69637) வேதா³ஶ்சதஸ்ர: ஸங்க்ஷிப்தா வேத³வாதா³ஶ்ச தே ஸ்ம்ருʼதா:। ஏதாஸாம்ʼ பாரகோ³ யஶ்ச ஸ சோக்தோ வேத³பாரக³:॥ 12-122-44 (69638) வேதா³நாம்ʼ பாரகோ³ ருத்³ரோ விஷ்ணுரிந்த்³ரோ ப்³ருʼஹஸ்பதி:। ஶக்ர: ஸ்வாயம்பு⁴வஶ்சைவ மனு: பரமத⁴ர்மவித்॥ 12-122-45 (69639) ப்³ரஹ்மா ச பரமோ தே³வ: ஸதா³ ஸர்வை: ஸுராஸுரை:। ஸர்வஸ்யானுக்³ரஹாச்சைவ வ்யாஸோ வை வேத³பாரக³:॥ 12-122-46 (69640) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-122-47x (5670) அஹம்ʼ ஶாந்தனவோ பீ⁴ஷ்ம: ப்ரஸாதா³ந்மாத⁴வஸ்ய ச। ஶங்கரஸ்ய ப்ரஸாதா³ச்ச ப்³ரஹ்மணஶ்ச குரூத்³வஹ। வேத³பாரக³ இத்யுக்தோ யாஜ்ஞவல்க்யஶ்ச ஸர்வஶ:॥ 12-122-47 (69641) கல்பேகல்பே மஹாபா⁴கை³ர்ருʼஷிபி⁴ஸ்தத்த்வத³ர்ஶிபி⁴:। ருʼஷிபுத்ரைர்ருʼஷிக³ணைர்பி⁴த்³யந்தே மிஶ்ரகைரபி॥ 12-122-48 (69642) ஶிவேன ப்³ரஹ்மணா சைவ விஷ்ணுனா ச விகல்பிதா:। ஆதி³கல்பே புனஶ்சைவ பி⁴த்³யந்தே ஸாது⁴பி⁴: புன:॥ 12-122-49 (69643) இதா³நீமபி வித்³வத்³பி⁴ர்பி⁴த்³யந்தே ச விகல்பகை:। பூர்வஜன்மானுஸாரேண ப³ஹுதே⁴யம்ʼ ஸரஸ்வதீ॥ 12-122-50 (69644) பூ⁴ய: ஸ ப⁴க³வாந்த்⁴யாத்வா சிரம்ʼ ஶூலவராயுத⁴:।' தஸ்யதஸ்ய நிகாயஸ்ய சகாரைகைகமீஶ்வரம்॥ 12-122-51 (69645) தே³வானாமீஶ்வரம்ʼ சக்ரே தை³வம்ʼ த³ஶஶதேக்ஷணம்। யமம்ʼ வைவஸ்வதம்ʼ சாபி பித்ரூʼணாமகரோத்பதிம்॥ 12-122-52 (69646) அபாம்ʼ ராஜ்யே ஸுராணாம்ʼ ச வித³தே⁴ வருணம்ʼ ப்ரபு⁴ம்। த⁴னானாம்ʼ ராக்ஷஸானாம்ʼ ச குவேரமபி சேஶ்வரம்॥ 12-122-53 (69647) பர்வதானாம்ʼ பதிம்ʼ மேரும்ʼ ஸரிதாம்ʼ ச மஹோத³தி⁴ம்। ம்ருʼத்யும்ʼ ப்ராணேஶ்வரமதோ² தேஜஸாம்ʼ ச ஹுதாஶனம்॥ 12-122-54 (69648) ருத்³ராணாமபி சேஶானம்ʼ கோ³ப்தாரம்ʼ வித³தே⁴ ப்ரபு⁴:। மஹாத்மானம்ʼ மஹாதே³வம்ʼ விஶாலாக்ஷம்ʼ ஸனாதனம்॥ 12-122-55 (69649) `த³ஶ சைகஶ்ச யே ருத்³ராஸ்தஸ்யைதே மூர்திஸம்ப⁴வா:। நானாரூபத⁴ரோ தே³வ: ஸ ஏவ ப⁴க³வாஞ்ஶிவ:॥' 12-122-56 (69650) வஸிஷ்ட²மீஶம்ʼ விப்ராணாம்ʼ வஸூனாம்ʼ ஜாதவேத³ஸம்। தேஜஸாம்ʼ பா⁴ஸ்கரம்ʼ சக்ரே நக்ஷத்ராணாம்ʼ நிஶாகரம்॥ 12-122-57 (69651) வீருதா⁴ம்ʼ வஸுமந்தம்ʼ ச பூ⁴தானாம்ʼ ச ப்ரபு⁴ம்ʼ வரம்। குமாரம்ʼ த்³வாத³ஶபு⁴ஜம்ʼ ஸ்கந்த³ம்ʼ ராஜானமாதி³ஶத்॥ 12-122-58 (69652) காலம்ʼ ஸர்வேஶமகரோத்ஸம்ʼஹாரவினயாத்மகம்। ம்ருʼத்யோஶ்சதுர்விபா⁴க³ஸ்ய து³:க²ஸ்ய ச ஸுக²ஸ்ய ச॥ 12-122-59 (69653) ஈஶ்வரோ தே³வதே³வஸ்து ராஜராஜோ நராதி⁴ப:। ஸர்வேஷாமேவ ருத்³ராணாம்ʼ ஶூலபாணிரிதி ஶ்ருதி:॥ 12-122-60 (69654) `ஈஶ்வரஶ்சேதன: கர்தா புருஷ: காரணம்ʼ ஶிவ:। விஷ்ணுர்ப்³ரஹ்மா ஶஶீ ஸூர்ய: ஶக்ரோ தே³வாஶ்ச ஸான்வயா:॥ 12-122-61 (69655) ஸ்ருʼஜதே க்³ரஸதே சைதத்தமோபூ⁴தமித³ம்ʼ யதா²। அப்ரஜ்ஞாதம்ʼ ஜக³த்ஸர்வம்ʼ யதா³ ஹ்யேகோ மஹேஶ்வர:॥ ' 12-122-62 (69656) தமேனம்ʼ ப்³ரஹ்மண: புத்ரமனுஜாதம்ʼ க்ஷுபம்ʼ த³தௌ³। ப்ரஜானாமதி⁴பம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ ஸர்வத⁴ர்மப்⁴ருʼதாமபி॥ 12-122-63 (69657) மஹாதே³வஸ்ததஸ்தஸ்மின்வ்ருʼத்தே யஜ்ஞே ஸமாஹித:। த³ண்·ட³ம்ʼ த⁴ர்மஸ்ய கோ³ப்தாரம்ʼ விஷ்ணவே ஸத்க்ருʼதம்ʼ த³தௌ³॥ 12-122-64 (69658) விஷ்ணுரங்கி³ரஸே ப்ராதா³த³ங்கி³ரா முனிஸத்தம:। ப்ராதா³தி³ந்த்³ரமரீசிப்⁴யா மரீசிர்ப்⁴ருʼக³வே த³தௌ³॥ 12-122-65 (69659) ப்⁴ருʼகு³ர்த³தா³வ்ருʼஷிப்⁴யஸ்து த³ண்ட³ம்ʼ த⁴ர்மஸமாஹிதம்। ருʼஷயோ லோகபாலேப்⁴யோ லோகபாலா: க்ஷுபாய ச॥ 12-122-66 (69660) க்ஷுபஸ்து மனவே ப்ராதா³தா³தி³த்யதனயாய ச। புத்ரேப்⁴ய: ஶ்ராத்³த⁴தே³வஸ்து ஸூக்ஷ்மத⁴ர்மார்த²காரணாத்॥ 12-122-67 (69661) விப⁴ஜ்ய த³ண்·ட³: கர்தவ்யோ த³ண்டே³ து நயமிச்ச²தா। து³ர்வாசா நிக்³ரஹோ த³ண்டோ³ ஹிரண்யம்ʼ பா³ஹ்யத: க்ரியா॥ 12-122-68 (69662) வ்யங்க³த்வம்ʼ ச ஶரீரஸ்ய வதோ⁴ வா(அ)னல்பகாரணாத்। ஶரீரபீடா³ கார்யா து ஸ்வதே³ஶாச்ச விவாஸனம்॥ 12-122-69 (69663) தம்ʼ த³தௌ³ ஸூர்யபுத்ராய மனவே ரக்ஷணாத்மகம்। ஆனுபூர்வ்யாச்ச த³ண்டோ³(அ)யம்ʼ ப்ரஜா ஜாக³ர்தி பாலயன்॥ 12-122-70 (69664) இந்த்³ரோ ஜாக³ர்தி ப⁴க³வானிந்த்³ராத³க்³நிர்விபா⁴வஸு:। அக்³நேர்ஜாக³ர்தி வருணோ வருணாச்ச ப்ரஜாபதி:॥ 12-122-71 (69665) ப்ரஜாபதேஸ்ததோ த⁴ர்மோ ஜாக³ர்தி வினயாத்மக:। த⁴ர்மாச்ச ப்³ரஹ்மண: புத்ரோ வ்யவஸாய: ஸனாதன:॥ 12-122-72 (69666) வ்யவஸாயாத்ததஸ்தேஜோ ஜாக³ர்தி பரிபாலயத்। ஓஷத்⁴யஸ்தேஜஸஸ்தஸ்மாதோ³ஷதீ⁴ப்⁴யஶ்ச பர்வதா:॥ 12-122-73 (69667) பர்வதேப்⁴யஶ்ச ஜாக³ர்தி ரஸோ ரஸகு³ணாத்ததா²। ஜாக³ர்தி நிர்ருʼதிர்தே³வீ ஜ்யோதீம்ʼஷி நிர்ருʼதீமனு॥ 12-122-74 (69668) வேதா³: ப்ரதிஷ்டா² ஜ்யோதிர்ப்⁴யஸ்ததோ ஹயஶிரா: ப்ரபு⁴:। ப்³ரஹ்மா பிதாமஹஸ்தஸ்மாஜ்ஜாக³ர்தி ப்ரபு⁴ரவ்யய:॥ 12-122-75 (69669) பிதாமஹான்மஹாதே³வோ ஜாக³ர்தி ப⁴க³வாஞ்ஶிவ:। விஶ்வேதே³வா: ஶிவாச்சாபி விஶ்வேப்⁴ய ருʼஷயஸ்ததா²॥ 12-122-76 (69670) ருʼஷிப்⁴யோ ப⁴க³வான்ஸோம: ஸோமாத்³தே³வா: ஸனாதனா:। தே³வேப்⁴யோ ப்³ராஹ்மணா லோகே ஜாக்³ரதீத்யுபதா⁴ரய॥ 12-122-77 (69671) ப்³ராஹ்மணேப்⁴யஶ்ச ராஜன்யா லோகான்ரக்ஷந்தி த⁴ர்மதா:। ஸ்தா²வரம்ʼ ஜங்க³மம்ʼ சைவ க்ஷத்ரியேப்⁴ய: ஸனாதனம்॥ 12-122-78 (69672) ப்ரஜா ஜாக்³ரதி லோகே(அ)ஸ்மிந்த³ண்டோ³ ஜாக³ர்தி தாஸு ச। ஸர்வஸங்க்ஷேபகோ த³ண்·ட³: பிதாமஹஸுத: ப்ரபு⁴:॥ 12-122-79 (69673) ஜாக³ர்தி கால: பூர்வம்ʼ ச மத்⁴யே சாந்தே ச பா⁴ரத। ஈஶ: ஸர்வஸ்ய காலோ ஹி மஹாதே³வ: ப்ரஜாபதி:॥ 12-122-80 (69674) தே³வதே³வ: ஶிவ: ஸர்வோ ஜாக³ர்தி ஸததம்ʼ ப்ரபு⁴:। கபர்தீ³ ஶங்கரோ ருத்³ரோ ப⁴வ: ஸ்தா²ணுருமாபதி:॥ 12-122-81 (69675) இத்யேஷ த³ண்டோ³ வ்யாக்²யாதஸ்ததௌ²ஷத்⁴யஸ்ததா²பரே। பூ⁴மிபாலோ யதா²ந்யாயம்ʼ வர்தேதானேன த⁴ர்மவித்॥ 12-122-82 (69676) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-122-83x (5671) இதீத³ம்ʼ வஸுஹோமஸ்ய யோ(அ)(அ)த்மவாஞ்ஶ்ருʼணுயான்மதம்। ஶ்ருத்வா ஸம்யக்ப்ரவர்தேத ஸ லோகானாப்னுயான்ன்ருʼப:॥ 12-122-83 (69677) இதி தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ யோ த³ண்டோ³ மனுஜர்ஷப⁴। நியந்தா ஸர்வலோகஸ்ய த⁴ர்மாக்ராந்தஸ்ய பா⁴ரத॥ 12-122-84 (69678) `வஸுஹோமாச்ச்²ருதம்ʼ ராஜ்ஞா மாந்தா⁴த்ரா பூ⁴ப்⁴ருʼதா புரா। மயாபி கதி²தம்ʼ ராஜன்னாக்²யானம்ʼ ப்ரதி²தம்ʼ மயா॥' ॥ 12-122-85 (69679) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்³வாவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 122॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-122-1 அத்ர த³ண்டோ³த்பத்தௌ விஷயே॥ 12-122-13 ஆசார்யவேதனம்ʼ கு³ருத³க்ஷிணாம்॥ 12-122-15 யியக்ஷுர்யஷ்டுமிச்சு²:॥ 12-122-16 ஸக³ர்ப⁴ம்ʼ ஶிரஸா தே³வ: இதி ஜ². பாட²:। க்ஷுவத: க்ஷுதவத:॥ 12-122-18 அஷ்டம்ʼ ரூபம்ʼ தீ³க்ஷாபரிக்³ரஹ: ப்ரஜானியந்தா தீ³க்ஷாம்ʼ ப்ரவிஷ்ட இதி நியமனரூபோ த³ண்டோ³(அ)ந்தர்ஹிதோ(அ)ப⁴வதி³த்யர்த²:॥ 12-122-59 கர்துமர்ஹஸி கேஶவ இதி ஜ². பாட²:। வினயோ விவ்ருʼத்³தி⁴:। சத்வாரோ விபா⁴கா³ யஸ்ய தஸ்ய ஶஸ்த்ரம்ʼ ஶத்ருர்யம: கர்ம ச। ரோகோ³(அ)பத்²யாஶனப்ரயோஜகோ ராகோ³ யம: கர்ம சேதி வா॥ 12-122-68 விப⁴ஜ்ய ந்யாயம்ʼ ந்யாயாபா⁴ஸம்ʼ ச விவிச்ய। து³ஷ்டனிக்³ரஹ ஏவ த³ண்ட³ஸ்ய முக்²யம்ʼ ப்ரயோஜனம்। ஹிரண்யாதி³க்³ரஹணம்ʼ து லோகானாம்ʼ பி³பீ⁴ஷிகார்த²ம்ʼ நது கோஶ வ்ருʼத்³த்⁴யர்த²மித்யர்த²:॥ 12-122-69 விவாஸனம்ʼ ஸ்வதே³ஶாத்³தூ³ரீகரணாம்॥ 12-122-73 ஓஷதீ⁴ப்⁴யஶ்ச பாத³பா: இதி ட. பாட²:॥ 12-122-74 பாத³பேப்⁴யஶ்ச ஜாக³ர்தி இதி ட. பாட²:॥

12-123-0 (69680) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-123-0x (5672) தாத த⁴ர்மார்த²காமானாம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி நிஶ்சயம்। லோகயாத்ரா ஹி கார்த்ஸ்ன்யேன த்ரிஷ்வேதேஷு ப்ரதிஷ்டி²தா॥ 12-123-1 (69681) த⁴ர்மார்த²காமா: கிம்ʼமூலா: ப்ரப⁴வ: ப்ரலயஶ்ச க:। அன்யோன்யம்ʼ சானுஷஜ்ஜந்தே வர்தந்தே ச ப்ருʼத²க்ப்ருʼத²க்॥ 12-123-2 (69682) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-123-3x (5673) ய ஏதே ஸ்யு: ஸுமனஸோ லோகஸம்ʼஸ்தா²ர்த²னிஶ்சயே। காமப்ரப⁴வஸம்ʼஸ்தா²ஸு ஸஜ்ஜந்தே ச த்ரயஸ்ததா³॥ 12-123-3 (69683) த⁴ர்மமூலோ(அ)ர்த² இத்யுக்த: காமோ(அ)ர்த²ப²லமுச்யதே। ஸங்கல்பமூலாஸ்தே ஸர்வே ஸங்கல்போ விஷயாத்மக:॥ 12-123-4 (69684) விஷயாஶ்சைவ கார்த்ஸ்ன்யேன ஸர்வ ஆஹாரஸித்³த⁴யே। மூலமேதந்த்ரிவர்க³ஸ்ய நிவ்ருʼத்திர்மோக்ஷ உச்யதே॥ 12-123-5 (69685) த⁴ர்ம: ஶரீரஸங்கு³ப்திர்த⁴ர்மார்த²ஶ்சார்த² இஷ்யதே। காமோ ரதிப²லஶ்சாத்ர ஸர்வே ரதிப²லா: ஸ்ம்ருʼதா:॥ 12-123-6 (69686) ஸன்னிக்ருʼஷ்டாம்ʼஶ்சரேதே³தான்ன சைதான்மனஸா த்யஜேத்। விமுக்தஸ்தபஸா ஸர்வாந்த⁴ர்மாதீ³ந்காமனைஷ்டி²கான்॥ 12-123-7 (69687) ஶ்ரேஷ்ட²பு³த்³தி⁴ஸ்த்ரிவர்க³ஸ்ய உத³யம்ʼ ப்ராப்னுயாத்க்ஷணாத்। [கர்மணா பு³த்³தி⁴பூர்வேண ப⁴வத்யர்தோ² ந வா புன:॥] 12-123-8 (69688) அர்தா²ர்த²மன்யத்³ப⁴வதி விபரீதமதா²பரம்। அனர்தா²ர்த²மவாப்யார்த²மன்யத்ராத்³யோபகாரகம்।] பு³த்³த்⁴யா பு³த்³த⁴ இஹார்தே²ந தத³ஹ்னா து நிக்ருʼஷ்டயா॥ 12-123-9 (69689) அபத்⁴யானமலோ த⁴ர்மோ மலோ(அ)ர்த²ஸ்ய நிகூ³ஹனம்। ஸம்ப்ரமோஹமல: காமோ பூ⁴யஸ்தத்³கு³ணவர்தி⁴த:॥ 12-123-10 (69690) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। அரிஷ்டஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ காமந்த³ஸ்ய ச பா⁴ரத॥ 12-123-11 (69691) காமந்த³ம்ருʼஷிமாஸீனமபி⁴வாத்³ய நராதி⁴ப:। ஆங்கோ³ரிஷ்டோ²(அ)த² பப்ரச்ச² க்ருʼத்வா ஸமயமவ்யயம்॥ 12-123-12 (69692) ய: பாபம்ʼ குருதே ராஜா காமமோஹப³லாத்க்ருʼத:। ப்ரத்யாஸன்னஸ்ய தஸ்யர்ஷே கிம்ʼ ஸ்யாத்பாபப்ரணாஶனம்॥ 12-123-13 (69693) அத⁴ர்மம்ʼ த⁴ர்ம இதி ச யோ மோஹாதா³சரேன்னர:। தம்ʼ சாபி ப்ரதி²தம்ʼ லோகே கத²ம்ʼ ராஜா நிவர்தயேத்॥ 12-123-14 (69694) காமந்த³ உவாச। 12-123-15x (5674) யோ த⁴ர்மார்தௌ² பரித்யஜ்ய காமமேவானுவர்ததே। ஸ த⁴ர்மார்த²பரித்யாகா³த்ப்ரஜ்ஞானாஶமிஹார்ச்ச²தி॥ 12-123-15 (69695) ப்ரஜ்ஞானாஶாத்மகோ மோஹஸ்ததா² த⁴ர்மார்த²னாஶக:। தஸ்மான்னாஸ்திகதா சைவ து³ராசாரஶ்ச ஜாயதே॥ 12-123-16 (69696) து³ராசாரான்யதா³ ராஜா ப்ரது³ஷ்டான்ன நியச்ச²தி। தஸ்மாது³த்³விஜதே லோக: ஸர்பாத்³வேஶ்மக³தாதி³வ॥ 12-123-17 (69697) தம்ʼ ப்ரஜா நானுரஜ்யந்தே ந விப்ரா ந ச ஸாத⁴வ:। தத: ஸங்க்ஷயமாப்னோதி ததா² வத்⁴யத்வமேவ ச॥ 12-123-18 (69698) அபத்⁴வஸ்தஸ்த்வவமதோ து³:க²ம்ʼ ஜீவதி ஜீவிதம்। ஜீவதே யத³பத்⁴வஸ்த: ஶுத்³த⁴ம்ʼ மரணமேவ தத்॥ 12-123-19 (69699) அத்ரைததா³ஹுராசார்யா: பாபஸ்ய பரிவர்தனம்। ஸேவிதவ்யா த்ரயீ வித்³யா ஸத்காரோ ப்³ராஹ்மணேஷு ச॥ 12-123-20 (69700) மஹாமனா ப⁴வேத்³த⁴ர்மே விவஹேச்ச மஹாகுலே। ப்³ராஹ்மணாம்ʼஶ்சாபி ஸேவேத க்ஷமாயுக்தான்மனஸ்வின:॥ 12-123-21 (69701) ஜபேது³த³கஶீல: ஸ்யாத்ஸுமுகோ² ந ச நாஸ்திக:। த⁴ர்மான்விதான்ஸம்ப்ரவிஶேத்³ப³ஹி: ப்லுத்யைவ து³ஷ்க்ருʼதம்॥ 12-123-22 (69702) ப்ரஸாத³யேன்மது⁴ரயா வாசா வா(அ)ப்யத² கர்மணா। இத்யஸ்தீதி வதே³ந்னித்யம்ʼ பரேஷாம்ʼ கீர்தயன்கு³ணான்॥ 12-123-23 (69703) அபாபோ ஹ்யேவமாசார: க்ஷிப்ரம்ʼ ப³ஹுமதோ ப⁴வேத்। பாபான்யபி ஹி க்ருʼச்ச்²ராணி ஶமயேன்னாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-123-24 (69704) கு³ரவோ ஹி பரம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ யம்ʼ ப்³ரூயுஸ்தம்ʼ ததா² குரு। கு³ரூணாம்ʼ ஹி ப்ரஸாதா³த்³வை ஶ்ரேய: பரமவாப்ஸ்யஸி॥ ॥ 12-123-25 (69705) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரயோவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 123॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-123-2 கிம்ʼமூலா: கிமுத்³தி³ஶ்ய க்ரியந்த இத்யர்த²:। ப்ரப⁴வத்யஸ்மாதி³தி ப்ரப⁴வ:। கிமேஷாமுத்பத்திஸ்தா²நம்। தேஷாம்ʼ ஸாஹித்யம்ʼ கத²ம்ʼ ப்ருʼத²க்ப்ருʼத²கவச கத²மிதி சத்வார: ப்ரஶ்னா:॥ 12-123-3 ஸூசீகடாஹன்யாயேன த⁴ர்மார்த²காமானாம்ʼ ஸாஹித்யமாஹ ய இதி। தே த⁴ர்மார்த²காமாஸ்த்ரயோ(அ)பி ஸஜ்ஜந்தே யுக³பது³த்பத்³யந்தே॥ 12-123-7 ஸ்வர்கா³தி³கம்ʼ பா³ஹ்யம்ʼ ப²லம்ʼ விப்ரக்ருʼஷ்டம்ʼ தத³ர்தா² ஏதே விப்ரக்ருʼஷ்டா:। ஆத்மஜ்ஞானரூபம்ʼ ப²லம்ʼ து ஸன்னிக்ருʼஷ்டம்ʼ தத³ர்தா² ஏதே ஸன்னிக்ருʼஷ்டாஸ்தாம்ʼஶ்சரேத் ஸேவேத। த⁴ர்மஶ்சித்தஶுத்³த்⁴யர்தோ²(அ)ர்தோ² நிஷ்காமகர்மார்த²: காமோ தே³ஹதா⁴ரணமாத்ரார்த²: இத்யேவமேதே ஸேவ்யா இத்யர்த²:। த⁴ர்மாதீ³ந்காமனைஷ்டி²கான்காமாந்தாந்த⁴ர்மார்த²காமான்ஸர்வானபி மனஸாபி ந த்யஜேத்கிமுத ஸ்வரூபேண ந த்யஜேதி³த்யர்த²:। கத²ம்ʼ தர்ஹ்யேதாம்ʼஸ்த்யஜேதி³த்யாஹ தபஸா விமுக்த இதி। விசாரேணைவ தேப்⁴யோ விமுக்தோ ப⁴வேத்। ஸங்க³ப²லத்யாக³பூர்வகம்ʼ த⁴ர்மாதீ³நனுதிஷ்டே²தி³தி பா⁴வ:॥ 12-123-8 அஸ்மாத்கர்மண இத³ம்ʼ ப²லம்ʼ ப்ராப்ஸ்யே இதி பு³த்³தி⁴பூர்வம்ʼ க்ருʼதேனாபி கர்மணார்த²: கதா³சித்³ப⁴வதி கதா³சின்னேதி வ்யபி⁴சார:॥ 12-123-9 அர்தா²ர்த²ம்ʼ த⁴ர்மாத³பி அன்யத் ஸேவாக்ருʼஷ்யாதி³கம்ʼ ப⁴வதீதி ந த⁴ர்மைகலப்⁴யோ(அ)ர்த²ம்ʼ இத்யர்தா²ர்த²ம்ʼ த⁴ர்மோ ந கார்ய:। ப்ரத்யுத விபரீதமபி அபரம்ʼ மதமஸ்தி கேசித்³த⁴டே²நைவார்தோ² ப⁴வதி ஸ்வபா⁴வேன வா தை³வேன வேதி மன்யத இதி தத³ர்த²மலம்ʼ த⁴ர்மேணேத்யர்த²:। ஏவம்ʼ த⁴ர்மஸ்யார்த²ஹேதுத்வம்ʼ தூ³ரீக்ருʼத்யார்த²ஸ்யாபி த⁴ர்மஹேதுத்வம்ʼ தூ³ஷயதி। அர்த²மவாப்யா(அ)பி ஜக³த³னர்தா²ர்த²மபாயார்த²ம்ʼ ப⁴வதி। ததா²ஹி த⁴னமத்த: ஸர்வம்ʼ பாபம்ʼ கரோதீதி நார்தே²ந த⁴ர்மோத்பத்திர்னித்யாஸ்தி। அர்த²ம்ʼ வினாபி த⁴ர்மோத்பத்திரஸ்தீத்யாஹான்யத்ராத்³யோபகாரகம்। ஸ்வார்தே² த்ரல்। அன்யத்ரான்யதே³வோபவாஸவ்ரதாதி³கம்ʼ ஆத்³யஸ்ய த⁴ர்மஸ்யோபகாரகம்ʼ வர்த⁴கம்ʼ ப⁴வதி॥ 12-123-10 அபத்⁴யானம்ʼ ப²லாபி⁴ஸந்தி⁴:। நிகூ³ஹனம்ʼ தா³நபோ⁴க³யோரப்ரதிபாத³னம்॥ 12-123-13 ப்ரத்யாஸன்னஸ்ய பஶ்சாத்தப்தஸ்ய॥ 12-123-20 ஏவம்ʼ நிந்தி³தஸ்ய கர்தவ்யமாஹ அத்ரேதி॥ 12-123-23 தவாஸ்மீதி வதே³ந்னித்யம்ʼ இதி ஜ². பாட²:॥

12-124-0 (69706) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-124-0x (5675) இமே ஜனா மனுஷ்யேந்த்³ர ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஸதா³ பு⁴வி। த⁴ர்மஸ்ய ஶீலமேவாதௌ³ ததோ மே ஸம்ʼஶயோ மஹான்॥ 12-124-1 (69707) யதி³ தச்ச²க்யமஸ்மாபி⁴ர்ஜ்ஞாதும்ʼ த⁴ர்மபூ⁴தாம்ʼ வர। ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தத்ஸர்வம்ʼ யதை²தது³பலப்⁴யதே॥ 12-124-2 (69708) கத²ம்ʼ தத்ப்ராப்யதே ஶீலம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி பா⁴ரத। கிம்ʼலக்ஷணம்ʼ ச தத்ப்ரோக்தம்ʼ ப்³ரூஹி மே வத³தாம்ʼ வர॥ 12-124-3 (69709) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-124-4x (5676) புரா து³ர்யோத⁴னேனேஹ த்⁴ருʼதராஷ்ட்ராய மானத³। ஆக்²யாதம்ʼ தப்யமானேன ஶ்ரியம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா தவாக³தாம்॥ 12-124-4 (69710) இந்த்³ரப்ரஸ்தே² மஹாராஜ தவ ஸப்⁴ராத்ருʼகஸ்ய ஹ। ஸபா⁴யாம்ʼ சாபஹஸனம்ʼ தத்ஸர்வம்ʼ ஶ்ருʼணு பா⁴ரத॥ 12-124-5 (69711) ப⁴வதஸ்தாம்ʼ ஸபா⁴ம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸம்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ சாப்யனுத்தமாம்। து³ர்யோத⁴னஸ்ததா³ தீ³ந: ஸர்வம்ʼ பித்ரே ந்யவேத³யத்॥ 12-124-6 (69712) ஶ்ருத்வா ஹி த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரஶ்ச து³ர்யோத⁴னவசஸ்ததா³। அப்³ரவீத்கர்ணஸஹிதம்ʼ து³ர்யோத⁴னமித³ம்ʼ வச:॥ 12-124-7 (69713) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ர உவாச। 12-124-8x (5677) கிமர்த²ம்ʼ தப்யஸே புத்ர ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தத்த்வத:। ஶ்ருத்வா த்வாமனுனேஷ்யாமி யதி³ ஸம்யக்³ப⁴விஷ்யதி॥ 12-124-8 (69714) யதா³ த்வாம்ʼ மஹதை³ஶ்வர்யம்ʼ ப்ராப்தம்ʼ பரபுரஞ்ஜய। கிங்கரா ப்⁴ராதர: ஸர்வே மித்ரஸம்ப³ந்தி⁴பா³ந்த⁴வா:॥ 12-124-9 (69715) ஆச்சா²த³யஸி ப்ராவாரானஶ்னாஸி பிஶிதௌத³னம்। ஆஜானேயா வஹந்தி த்வாம்ʼ கஸ்மாச்சே²சஸி புத்ரக॥ 12-124-10 (69716) து³ர்யோத⁴ன உவாச। 12-124-11x (5678) த³ஶ தாத ஸஹஸ்ராணி ஸ்னாதகானாம்ʼ மஹாத்மனாம்। பு⁴ஞ்ஜதே ருக்மபாத்ரீபி⁴ர்யுதி⁴ஷ்டி²ரனிவேஶனே॥ 12-124-11 (69717) த்³ருʼஷ்ட்வா ச தாம்ʼ ஸபா⁴ம்ʼ தி³வ்யபுஷ்பப²லான்விதாம்। அஶ்வாம்ʼஸ்தித்திரகல்மாஷான்ரத்னானி விவிதா⁴நி ச॥ 12-124-12 (69718) த்³ருʼஷ்ட்வா தாம்ʼ பாண்ட³வேயானாம்ருʼத்³தி⁴மிந்த்³ரோபமாம்ʼ ஶுபா⁴ம்। அமித்ராணாம்ʼ ஸுமஹதீமனுஶோசாமி மானத³॥ 12-124-13 (69719) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ர உவாச। 12-124-14x (5679) யதீ³ச்ச²ஸி ஶ்ரியம்ʼ தாத யாத்³ருʼஶீ ஸா யுதி⁴ஷ்டி²ரே। விஶிஷ்டாம்ʼ வா நரஶ்ரேஷ்ட² ஶீலவான்ப⁴வ புத்ரக॥ 12-124-14 (69720) ஶீலேன ஹி த்ரயோ லோகா: ஶக்யா ஜேதும்ʼ ந ஸம்ʼஶய:। ந ஹி கிஞ்சித³ஸாத்⁴யம்ʼவை லோகே ஶீலவதாம்ʼ ஸதாம்॥ 12-124-15 (69721) ஏகராத்ரேண மாந்தா⁴தா த்ர்யஹேண ஜனமேஜய:। ஸப்தராத்ரேண நாபா⁴க³: ப்ருʼதி²வீம்ʼ ப்ரதிபேதி³வான்॥ 12-124-16 (69722) ஏதே ஹி பார்தி²வா: ஸர்வே ஶீலவந்தோ யஶோன்விதா:। ததஸ்தேஷாம்ʼ கு³ணக்ரீதா வஸுதா⁴ ஸ்வயமாக³தா॥ 12-124-17 (69723) து³ர்யோத⁴ன உவாச। 12-124-18x (5680) கத²ம்ʼ தத்ப்ராப்யதே ஶீலம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி பா⁴ரத। யேன ஶீலேன ஸம்ப்ராப்தா: க்ஷிப்ரமேவ வஸுந்த⁴ராம்॥ 12-124-18 (69724) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ர உவாச। 12-124-19x (5681) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। நாரதே³ந புரா வ்ருʼத்தம்ʼ ஶீலமாஶ்ரித்ய பா⁴ரத॥ 12-124-19 (69725) ப்ரா--தே³ந ஹ்ருʼதம்ʼ ராஜ்யம்ʼ மஹேந்த்³ரஸ்ய மஹாத்மன:। ஶ---மாஶ்ரித்ய தை³த்யேன த்ரைலோக்யம்ʼ ச வஶே க்ருʼதம்॥ 12-124-20 (69726) த--ப்³ருʼஹஸ்பதிம்ʼ ஶக்ர: ப்ராஞ்ஜலி: ஸமுபஸ்தி²த:। தமுவாச மஹாப்ராஜ்ஞ: ஶ்ரேய இச்சா²மி வேதி³தும்॥ 12-124-21 (69727) ததோ ப்³ருʼஹஸ்பதிஸ்தஸ்மை ஜ்ஞானம்ʼ நைஶ்ரேயஸம்ʼ பரம்। கத²யாமாஸ ப⁴க³வாந்தே³வேந்த்³ராய குரூத்³வஹ॥ 12-124-22 (69728) ஏதாவச்ச்²ரேய இத்யேவ ப்³ருʼஹஸ்பதிரபா⁴ஷத। இந்த்³ரஸ்து பூ⁴ய: பப்ரச்ச² கோ விஶேஷோ ப⁴வேதி³தி॥ 12-124-23 (69729) ப்³ருʼஹஸ்பதிருவாச। 12-124-24x (5682) விஶேஷோ(அ)ஸ்தி மஹாம்ʼஸ்தாத பா⁴ர்க³வஸ்ய மஹாத்மன:। தத்ராக³மய ப⁴த்³ரம்ʼ தே பூ⁴ய ஏவ ஸுரோத்தம॥ 12-124-24 (69730) ஆத்மனஸ்து தத: ஶ்ரேயோ பா⁴ர்க³வ: ஸுமஹாயஶா:। ஜ்ஞானமாக³மயத்ப்ரீத்யா புன: ஸ பரமத்³யுதி:॥ 12-124-25 (69731) தேனாபி ஸமனுஜ்ஞாதோ பா⁴ர்க³வேண மஹாத்மனா। ஶ்ரேயோ(அ)ஸ்தீதி பரம்ʼ பூ⁴ய: ஶுக்ரமாஹ ஶதக்ரது:॥ 12-124-26 (69732) பா⁴ர்க³வஸ்த்வாஹ ஸர்வஜ்ஞ: ப்ரஹ்லாத³ஸ்ய மஹாத்மன:। ஜ்ஞானமஸ்தி விஶேஷேணேத்யுக்தோ ஹ்ருʼஷ்டஶ்ச ஸோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-124-27 (69733) ஸ தத்ர ப்³ராஹ்மணோ பூ⁴த்வா ப்ரஹ்லாத³ம்ʼ பாகஶாஸன:। ஸ்துத்வா ப்ரோவாச மேதா⁴வீ ஶ்ரேய இச்சா²மி வேதி³தும்॥ 12-124-28 (69734) ப்ரஹ்லாத³ஸ்த்வப்³ரவீத்³விப்ரம்ʼ க்ஷணோ நாஸ்தி த்³விஜோத்தம। த்ரைலோக்யராஜ்யஸக்தஸ்ய ததோ நோபதி³ஶாமி தே॥ 12-124-29 (69735) ப்³ராஹ்மணஸ்த்வப்³ரவீத்³ராஜன்யஸ்மின்காலே க்ஷணோ ப⁴வேத்। ததோ³பாதே³ஷ்டுமிச்சா²மி யதி³ கார்யாந்தரம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-124-30 (69736) தத: ப்ரீதோ(அ)ப⁴வத்³ராஜா ப்ரஹ்வாதோ³ ப்³ரஹ்மவாதி³ந:। ததே²த்யுக்த்வா த³தௌ³ காலே ஜ்ஞானதத்த்வம்ʼ த்³விஜே ததா³॥ 12-124-31 (69737) ப்³ராஹ்மணோ(அ)பி யதா²ந்யாயம்ʼ கு³ருவ்ருʼத்திமனுத்தமாம்। சகார ஸர்வபா⁴வேன யத்³யச்ச மனஸேச்ச²தி॥ 12-124-32 (69738) ப்ருʼஷ்டஶ்ச தேன ப³ஹுஶ: ப்ராப்தம்ʼ கத²மரிந்த³ம்। த்ரைலோக்யராஜ்யம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞ காரணம்ʼ தத்³ப்³ரவீஹி மே। [ப்ரஹ்லாதோ³(அ)பி மஹாராஜ ப்³ராஹ்மணம்ʼ வாக்யமப்³ரவீத்॥] 12-124-33 (69739) ப்ரஹ்லாத³ உவாச। 12-124-34x (5683) நாஸூயாமி த்³விஜான்விப்ர ராஜாஸ்மீதி கத²ஞ்சன। காம்யானி வத³தாம்ʼ தேஷாம்ʼ ஸம்ʼயச்சா²மி வஹாமி ச॥ 12-124-34 (69740) தே விஸ்ரப்³தா⁴: ப்ரபா⁴ஷந்தே ஸம்ʼயச்ச²ந்தி ச மாம்ʼ ஸதா³। தேஷாம்ʼ கார்யபதே² யுக்தம்ʼ ஶுஶ்ரூஷுமனஹங்க்ருʼதம்॥ 12-124-35 (69741) த⁴ர்மாத்மானம்ʼ ஜிதக்ரோத⁴ம்ʼ நியதம்ʼ ஸம்ʼயதேந்த்³ரியம்। ஸமாஸிஞ்சந்தி ஶாஸ்த்ரஜ்ஞா: க்ஷௌத்³ரம்ʼ மத்⁴விவ மக்ஷிகா:॥ 12-124-36 (69742) ஸோ(அ)ஹம்ʼ வாக³க்³ரவித்³யானாம்ʼ ரஸானாமவலேஹிதா। ஸ்வஜாத்யானதி⁴திஷ்டா²மி நக்ஷத்ராணீவ சந்த்³ரமா:॥ 12-124-37 (69743) ஏதத்ப்ருʼதி²வ்யாமம்ருʼதமேதச்சக்ஷுரனுத்தமம்। யத்³ப்³ராஹ்மணமுகே² ஹவ்யமேதச்ச்²ருத்வா ப்ரவர்ததே॥ 12-124-38 (69744) ஏதாவச்சே²ய இத்யாஹ ப்ரஹ்லாதோ³ ப்³ரஹ்மவாதி³நம்। ஶுஶ்ரூஷிதஸ்தேன ததா³ தை³த்யேந்த்³ரோ வாக்யமப்³ரவீத்॥ 12-124-39 (69745) யதா²வத்³கு³ருவ்ருʼத்த்யா தே ப்ரீதோ(அ)ஸ்மி த்³விஜஸத்தம। வரம்ʼ வ்ருʼணீஷ்வ ப⁴த்³ரம்ʼ தே ப்ரதா³தா(அ)ஸ்மி ந ஸம்ʼஶய:॥ 12-124-40 (69746) க்ருʼதமித்யேவ தை³த்யேந்த்³ரமுவாச த்³விஜஸத்தம:। ப்ரஹ்லாத³ஸ்த்வப்³ரவீத்ப்ரீதோ க்³ருʼஹ்யதாம்ʼ வர இத்யுத॥ 12-124-41 (69747) ப்³ராஹ்மண உவாச। 12-124-42x (5684) யதி³ ராஜன்ப்ரஸன்னஸ்த்வம்ʼ மம சேதி³ச்ச²ஸி ப்ரியம்। ப⁴வத: ஶீலமிச்சா²மி ப்ராப்னுமேஷ வரோ மம॥ 12-124-42 (69748) தத: ப்ரீதஸ்து தை³த்யேந்த்³ரோ ப⁴யமஸ்யாப⁴வன்மஹத்। வரே ப்ரதி³ஷ்டே விப்ரேண நால்பசேதாயமித்யுத॥ 12-124-43 (69749) ஏவமஸ்த்விதி ஸ ப்ராஹ ப்ரஹ்லாதோ³ விஸ்மிதஸ்ததா³। உபாக்ருʼத்ய து விப்ராய வரம்ʼ து³:கா²ந்விதோ(அ)ப⁴வத்॥ 12-124-44 (69750) த³த்தே வரே க³தே விப்ரே சிந்தா(அ)ஸீன்மஹதீ ததா³। ப்ரஹ்லாத³ஸ்ய மஹாராஜ நிஶ்சயம்ʼ ந ச ஜக்³மிவான்॥ 12-124-45 (69751) தஸ்ய சிந்தயதஸ்தாவச்சா²யாபூ⁴தம்ʼ மஹாத்³யுதே:। தேஜோவிக்³ரஹவத்தாத ஶரீரமஜஹாத்ததா³॥ 12-124-46 (69752) தமப்ருʼச்ச²ன்மஹாராஜ: ப்ரஹ்லாத³: கோ ப⁴வானிதி। ப்ரத்யாஹ தம்ʼ து ஶீலோஸ்மி த்யக்தோ க³ச்சா²ம்யஹம்ʼ த்வயா॥ 12-124-47 (69753) தஸ்மிந்த்³விஜோத்தமே ராஜன்வத்ஸ்யாம்யஹமரிந்த³ம। யோ(அ)ஸௌ ஶிஷ்யத்வமாக³ம்ய த்வயி நித்யம்ʼ ஸமாஹித:। இத்யுக்த்வா(அ)ந்தர்ஹிதம்ʼ தத்³வை ஶக்ரம்ʼ சான்வாவிஶத்ப்ரபோ⁴॥ 12-124-48 (69754) தஸ்மிம்ʼஸ்தேஜஸி யாதே து தாத்³ருʼக்³ரூபஸ்ததோபர:। ஶரீரான்னி: ஸ்ருʼதஸ்தஸ்ய கோ ப⁴வானிதி ஸோப்³ரவீத்॥ 12-124-49 (69755) த⁴ர்மம்ʼ ப்ரஹ்லாத³ மாம்ʼ வித்³தி⁴ யத்ராஸௌ த்³விஜஸத்தம:। தத்ர யாஸ்யாமி தை³த்யேந்த்³ர யத: ஶீலம்ʼ ததோ ஹ்யஹம்॥ 12-124-50 (69756) ததோ(அ)பரோ மஹாராஜ ப்ரஜ்வலன்னிவ தேஜஸா। ஶரீரான்னி: ஸ்ருʼதஸ்தஸ்ய ப்ரஹ்லாத³ஸ்ய மஹாத்மன:॥ 12-124-51 (69757) கோ ப⁴வானிதி ப்ருʼஷ்டஶ்ச தமாஹ ஸ மஹாத்³யுதி:। ஸத்யம்ʼ வித்³த்⁴யஸுரேந்த்³ராத்³ய ப்ரயாஸ்யே த⁴ர்மமன்வஹம்॥ 12-124-52 (69758) தஸ்மின்னநுக³தே த⁴ர்மம்ʼ புருஷே புருஷோ(அ)பர:। நிஶ்சக்ராம ததஸ்தஸ்மாத்ப்ருʼஷ்டஶ்சாஹ மஹாதபா:॥ 12-124-53 (69759) வ்ருʼத்தம்ʼ ப்ரஹ்லாத³ மாம்ʼ வித்³தி⁴ யத: ஸத்யம்ʼ ததோ ஹ்யஹம்। தஸ்மின்க³தே மஹாஶ்வேதா ஶரீராத்தஸ்ய நிர்யயௌ॥ 12-124-54 (69760) ப்ருʼஷ்டஶ்சாஹ ப³லம்ʼ வித்³தி⁴ யதோ வ்ருʼத்தமஹம்ʼ தத:। இத்யுக்த்வா ப்ரயயௌ தத்ர யதோ வ்ருʼத்தம்ʼ நராதி⁴ப॥ 12-124-55 (69761) தத: ப்ரபா⁴மயீ தே³வீ ஶரீராத்தஸ்ய நிர்யயௌ। தாமப்ருʼச்ச²த்ஸ தை³த்யேந்த்³ர: ஸா ஶ்ரீரித்யேனமப்³ரவீத்॥ 12-124-56 (69762) உஷிதா(அ)ஸ்மி ஸுக²ம்ʼ நித்யம்ʼ த்வயி ஸத்யபராக்ரம। த்வயா யுக்தா க³மிஷ்யாமி ப³லம்ʼ ஹ்யனுக³தா ஹ்யஹம்॥ 12-124-57 (69763) ததோ ப⁴யம்ʼ ப்ராது³ராஸீத்ப்ரஹ்லாத³ஸ்ய மஹாத்மன:। அப்ருʼச்ச²த ச தாம்ʼ பூ⁴ய: க்வ யாஸி கமலாலயே॥ 12-124-58 (69764) த்வம்ʼ ஹி ஸத்யவ்ரதா தே³வீ லோகஸ்ய பரமேஶ்வரீ। கஶ்சாஸௌ ப்³ராஹ்மணஶ்ரேஷ்ட²ஸ்தத்த்வமிச்சா²மி வேதி³தும்॥ 12-124-59 (69765) ஶ்ரீருவாச। 12-124-60x (5685) ஸ ஶக்தோ ப்³ரஹ்மசாரீ யஸ்த்வத்தஶ்சைவோபஶிக்ஷித:। த்ரைலோக்யே தே யத³ஶ்வர்யம்ʼ தத்தேனாபஹ்ருʼதம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 12-124-60 (69766) ஶீலேன ஹி த்ரயோ லோகாஸ்த்வயா த⁴ர்மஜ்ஞ நிர்ஜிதா:। தத்³விஜ்ஞாய ஸுரேந்த்³ரேண தவ ஶீலம்ʼ ஹ்ருʼதம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 12-124-61 (69767) த⁴ர்ம: ஸத்யம்ʼ ததா² வ்ருʼத்தம்ʼ ப³லம்ʼ சைவ ததா²(அ)ப்யஹம்। ஶீலமூலா மஹாப்ராஜ்ஞ ஸதா³ நாஸ்த்யத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-124-62 (69768) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-124-63x (5686) ஏவமுக்த்வா க³தா ஶ்ரீஸ்து தே ச ஸர்வே யுதி⁴ஷ்டி²ர। து³ர்யோத⁴னஸ்து பிதரம்ʼ பூ⁴ய ஏவாப்³ரவீத்ததா³॥ 12-124-63 (69769) ஶீலஸ்ய தத்த்வமிச்சா²மி வேத்தும்ʼ கௌரவனந்த³ன। ப்ராப்யதே ச யதா² ஶீலம்ʼ தம்ʼ சோபாயம்ʼ ப்³ரவீஹி மே॥ 12-124-64 (69770) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ர உவாச। 12-124-65x (5687) ஸோபாயம்ʼ பூர்வமுத்³தி³ஷ்டம்ʼ ப்ரஹ்லாதே³ந மஹாத்மனா। ஸங்க்ஷேபதஸ்து ஶீலஸ்ய ஶ்ருʼணு ப்ராப்திம்ʼ நரேஶ்வர॥ 12-124-65 (69771) அத்³ரோஹ: ஸர்வபூ⁴தேஷு கர்மணா மனஸா கி³ரா। அனுக்³ரஹஶ்ச தா³நம்ʼ ச ஶீலமேதத்ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-124-66 (69772) யத³ன்யேஷாம்ʼ ஹிதம்ʼ ந ஸ்யாதா³த்மன: கர்ம பௌருஷம்। அபத்ரபேத வா யேன ந தத்குர்யாத்கத²ஞ்சன॥ 12-124-67 (69773) தத்து கர்ம ததா² குர்யாத்³யேன ஶ்லாத்⁴யேத ஸம்ʼஸதி³। ஶீலம்ʼ ஸமாஸேனைதத்தே கதி²தம்ʼ குருஸத்தம॥ 12-124-68 (69774) யத்³யப்யஶீலா ந்ருʼபதே ப்ராப்னுவந்தி ஶ்ரியம்ʼ க்வசித்। ந பு⁴ஞ்ஜதே சிரம்ʼ தாத ஸமூலாஶ்ச பதந்தி தே॥ 12-124-69 (69775) த்⁴ருʼதராஷ்ட்ர உவாச। 12-124-70x (5688) ஏதத்³விதி³த்வா தத்த்வேன ஶீலவான்ப⁴வ புத்ரக। யதீ³ச்ச²ஸி ஶ்ரியம்ʼ தாத ஸுவிஶிஷ்டாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ராத்। `அதி⁴காம்ʼ சாபி ராஜேந்த்³ர ததஸ்த்வம்ʼ ஶீலவான்ப⁴வா॥' 12-124-70 (69776) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-124-71x (5689) ஏதத்கதி²தவான்புத்ரே த்⁴ருʼதராஷ்ட்ரோ மஹீபதி:। ஏதத்குருஷ்வ கௌந்தேய தத: ப்ராப்ஸ்யஸி தத்ப²லம்॥ ॥ 12-124-71 (69777) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி சதுர்விஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 124॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-124-1 த⁴ர்மஸ்ய காரணமிதி ஶேஷ:॥ 12-124-8 யதி³ ஸம்யக்³ப⁴விஷ்யஸாதி த³. பாட²:॥ 12-124-13 ருʼத்³தி⁴ம்ʼ வைஶ்ரவணீமிதி ஜ². பாட²:॥ 12-124-22 நைஶ்ரேயசஸம்ʼ மோக்ஷோபயோகி³॥ 12-124-23 கோ விஶேஷ:। நைஶ்ரேயஸாத³பி கிம்ʼஶ்ரேய இத்யர்த²:॥ 12-124-37 க்ஷுத்³ராபி⁴ர்மது⁴மக்ஷிகாபி⁴ர்னிர்மிதம்ʼ க்ஷௌத்³ரம்ʼ மது⁴। தத்ர மக்ஷிகாமத்⁴விவ மாம்ʼ தே ஶாஸ்த்ரேண ஸிஞ்சந்தி। வாக³க்³ரவித்³யானாம்ʼ வாக³க்³ரே ஏவம்ʼ நது புஸ்தகே வித்³யா யேஷாம்ʼ தேஷாம்। ஸோ(அ)ஹம்ʼ வாக³ந்த்யபுஷ்டானாம்ʼ மதூ⁴நாம்ʼ பரிலேஹிதேதி ட³. பாட²:॥ 12-124-43 விப்ரேண விப்ராய। சேதாயமிதி ஸந்தி⁴ரார்ஷ:॥ 12-124-46 தேஜோவிக்³ரஹவத் தேஜோமயஶரீரம்ʼ ஶீலம்॥ 12-124-64 ஶீலம்ʼ ஸமதி⁴க³ச்சா²மீதி த². பாட²:॥

12-125-0 (69778) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-125-0x (5690) ஶீலம்ʼ ப்ரதா⁴நம்ʼ புருஷே கதி²தம்ʼ தே பிதாமஹ। கத²மாஶா ஸமுத்பன்னா கா ச ஸா தத்³வத³ஸ்வ மே॥ 12-125-1 (69779) ஸம்ʼஶயோ மே மஹானேஷ ஸமுத்பன்ன: பிதாமஹ। சே²த்தா ச தஸ்ய நான்யோ(அ)ஸ்தி த்வத்த: பரபுரஞ்ஜய॥ 12-125-2 (69780) பிதாமஹாஶா மஹதீ மமாஸீத்³தி⁴ ஸுயோத⁴னே। ப்ராப்தே யுத்³தே⁴ து தத்³யுக்தம்ʼ தத்கர்தா(அ)யமிதி ப்ரபோ⁴॥ 12-125-3 (69781) ஸர்வஸ்யாஶா ஸுமஹதீ புருஷஸ்யோபஜாயதே। ஸ்யாம்ʼ விஹன்யமானாயாம்ʼ து³:கோ² ம்ருʼத்யுர்ன ஸம்ʼஶய:॥ 12-125-4 (69782) (அ)ஹம்ʼ ஹதாஶோ து³ர்பு³த்³தி⁴: க்ருʼதஸ்தேன து³ராத்மனா। ர்தராஷ்ட்ரேண ராஜேந்த்³ர பஶ்ய மந்தா³த்மதாம்ʼ மம॥ 12-125-5 (69783) ஆஶாம்ʼ ப்³ருʼஹத்தரீம்ʼ மன்யே பர்வதாத³பி ஸத்³ருமாத்। ஆகாஶாத³பி வா ராஜன்னப்ரமேயா(அ)த²வா புன:॥ 12-125-6 (69784) ஏஷா சைவ குருஶ்ரேஷ்ட² து³ர்விசிந்த்யா ஸுது³ர்லபா⁴। து³ர்லப⁴த்வாச்ச பஶ்யாமி கிமன்யத்³து³ர்லப⁴ம்ʼ தத:॥ 12-125-7 (69785) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-125-8x (5691) அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி யுதி⁴ஷ்டி²ர நிபோ³த⁴ மே। இதிஹாஸம்ʼ ஸுமித்ரஸ்ய நிர்வ்ருʼத்தம்ருʼஷப⁴ஸ்ய ச॥ 12-125-8 (69786) ஸுமித்ரோ நாம ராஜர்ஷிர்ஹைஹயோ ம்ருʼக³யாம்ʼ க³த:। ஸஸார ச ம்ருʼக³ம்ʼ வித்³த்⁴வா பா³ணேனானதபர்வணா॥ 12-125-9 (69787) ஸ ம்ருʼகோ³ பா³ணமாதா³ய யயாவதிபராக்ரம:। ஸ ச ராஜா ப³லீ தூர்ணம்ʼ ஸஸார ம்ருʼக³மந்திகாத்॥ 12-125-10 (69788) ததோ நிம்னம்ʼ ஸ்த²லம்ʼ சைவ ஸம்ருʼகோ³(அ)த்³ரவதா³ஶுக³:। முஹூர்தமிவ ராஜேந்த்³ர ஸமேன ஸ பதா²(அ)க³மத்॥ 12-125-11 (69789) தத: ஸ ராஜா தாருண்யாதௌ³ரஸன ப³லேன ச। சசார பா³ணாஸனப்⁴ருʼத்ஸக²ங்கோ³ ஹம்ʼஸவத்ததா³॥ 12-125-12 (69790) ததோ நதா³ந்னதீ³ஶ்சைவ பல்வலானி வனானி ச। அதிக்ரம்யாப்⁴யதிக்ரம்ய ஸஸாரைகோ வனேசர:॥ 12-125-13 (69791) ஸ து தாவன்ம்ருʼகோ³ ராஜன்னாஸாத்³யாஸாத்³ய பார்தி²வம்। புனரப்⁴யேதி ஜவனோ ஜவேன மஹதா தத:॥ 12-125-14 (69792) ஸ தஸ்ய பா³ணைர்ப³ஹுபி⁴: ஸமப்⁴யஸ்தோ வனேசர:। ப்ரக்ரீட³ன்னிவ ராஜேந்த்³ர புனரப்⁴யேதி சாந்திகம்॥ 12-125-15 (69793) புனஶ்ச ஜவமாஸ்தா²ய ஜவனோ ம்ருʼக³யூத²ப:। [அதீத்யாதீத்ய ராஜேந்த்³ர புனரப்⁴யேதி சாந்திகம்॥] 12-125-16 (69794) தஸ்ய மர்மச்சி²த³ம்ʼ கோ⁴ரம்ʼ ஸுமித்ரோ(அ)மித்ரகர்ஶன:। ஸமாதா³ய ஶரம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ கார்முகான்னிரவாஸயத்॥ 12-125-17 (69795) [ததோ க³வ்யூதிமாத்ரேண ம்ருʼக³யூத²பயூத²ப:।] தஸ்ய பா³ணபத²ம்ʼ முக்த்வா தஸ்தி²வான்ப்ரஹஸன்னிவ॥ 12-125-18 (69796) தஸ்மின்னிபதிதே பா³ணே பூ⁴மௌ ஜ்வலிததேஜஸி। ப்ரவிவேஶ ம்ருʼகோ³(அ)ரண்யம்ʼ ம்ருʼக³ம்ʼ ராஜா(அ)ப்யபி⁴த்³ரவத்॥ ॥ 12-125-19 (69797) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 125॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-125-3 யுக்தம்ʼ யுத்³த⁴ம்ʼ வினைவ ராஜ்யார்த⁴தா³நம்। கர்தா கரிஷ்யதி॥ 12-125-7 து³ர்லபா⁴ து³ர்ஜயா॥ 12-125-12 பா³ணாஸனப்⁴ருʼத்³த⁴னுர்த⁴ர:॥ 12-125-15 ஸமப்⁴யஸ்தோ பி³த்³த⁴:॥

12-126-0 (69798) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-126-0x (5692) ப்ரவிஶ்ய ச மஹாரண்யம்ʼ தாபஸானாமதா²ஶ்ரமம்। ஆஸஸாத³ ததோ ராஜா ஶ்ராந்தஶ்சோபாவிஶத்ததா³॥ 12-126-1 (69799) தம்ʼ கார்முகத⁴ரம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஶ்ரமார்தம்ʼ க்ஷுதி⁴தம்ʼ ததா³। ஸமேத்ய ருʼஷயஸ்தஸ்மை பூஜாம்ʼ சக்ருர்யதா²விதி⁴॥ 12-126-2 (69800) ஸ பூஜாம்ருʼஷிபி⁴ர்த³த்தாம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய நராதி⁴ப:। அப்ருʼச்ச²த்தாபஸான்ஸர்வாம்ʼஸ்தபோவ்ருʼத்³தி⁴மனுத்தமாம்॥ 12-126-3 (69801) தே தஸ்ய ராஜ்ஞோ வசனம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய தபோத⁴னா:। ருʼஷயோ ராஜஶார்தூ³லமப்ருʼச்ச²ம்ʼஸ்தத்ப்ரயோஜனம்॥ 12-126-4 (69802) கேன ப⁴த்³ரமுகா²ர்தே²ந தபோவனமுபாக³த:। பதா³திர்ப³த்³த⁴னிஸ்த்ரிம்ʼஶோ த⁴ன்வீ பா³ணீ நரேஶ்வர॥ 12-126-5 (69803) ஏததி³ச்சா²மஹே ஶ்ரோதும்ʼ குத: ப்ராப்தோ(அ)ஸி மானத³। கஸ்மின்குலே து ஜாதஸ்த்வம்ʼ கிம்ʼநாமா சாஸி ப்³ரூஹி ந:॥ 12-126-6 (69804) தத: ஸ ராஜா ஸர்வேப்⁴யோ த்³விஜேப்⁴ய: புருஷர்ஷப⁴। ஆசக்²யௌ தத்³யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ பரிசர்யாம்ʼ ச பா⁴ரத॥ 12-126-7 (69805) ஹைஹயானாம்ʼ குலே ஜாத: ஸுமித்ரோ(அ)மித்ரகர்ஶன:। சராமி ம்ருʼக³யூதா²நி நிக்⁴ரன்பா³ணை: ஸஹஸ்ரஶ:॥ 12-126-8 (69806) ப³லேன மஹதா ப்³ரஹ்மன்ஸாமாத்ய: ஸாவரோத⁴க:। ம்ருʼக³ஸ்து வித்³தோ⁴ பா³ணேன மயா ஸரதி ஶல்யவான்॥ 12-126-9 (69807) தம்ʼ த்³ரவந்தமனுப்ராப்தோ வனமேதத்³யத்³ருʼச்ச²யா। ப⁴வத்ஸகாஶம்ʼ நஷ்டஶ்ரீர்ஹதாஶ: ஶ்ரமகர்ஶித:॥ 12-126-10 (69808) கிம்ʼநு து³:க²மதோ(அ)ன்யத்³வை யத³ஹம்ʼ ஶ்ரமகர்ஶித:। ப⁴வதாமாஶ்ரமம்ʼ ப்ராப்தோ ஹதாஶோ ப்⁴ரஷ்டலக்ஷண:॥ 12-126-11 (69809) ந ராஜலக்ஷணத்யாக³: புனரஸ்ய தபோத⁴னா:। து³:க²ம்ʼ கரோதி மே தீவ்ரம்ʼ யதா²(அ)(அ)ஶா விஹதா மம॥ 12-126-12 (69810) ஹிமவான்வா மஹாஶைல: ஸமுத்³ரோ வா மஹோத³தி⁴:। மஹத்த்வான்னான்வபத்³யேதாம்ʼ ரோத³ஸ்யோரந்தரம்ʼ யதா²॥ 12-126-13 (69811) ஆஶாயாஸ்தபஸி ஶ்ரேஷ்டா²ஸ்ததா² நாந்தமஹம்ʼ க³த:। ப⁴வதாம்ʼ விதி³தம்ʼ ஸர்வம்ʼ ஸர்வஜ்ஞா ஹி தபோத⁴னா:॥ 12-126-14 (69812) ப⁴வந்த: ஸுமஹாபா⁴கா³ஸ்தஸ்மாத்ப்ருʼச்சா²மி ஸம்ʼஶயம்। ஆஶாவான்புருஷோ ய: ஸ்யாத³ந்தரிக்ஷமதா²பி வா॥ 12-126-15 (69813) கிம்ʼநு ஜ்யாயஸ்தரம்ʼ லோகே மஹத்த்வே ப்ரதிபா⁴தி வ:। ஏததி³ச்சா²மி தத்த்வேன ஶ்ரோதும்ʼ கிமிஹ து³ர்லப⁴ம்॥ 12-126-16 (69814) யதி³ கு³ஹ்யம்ʼ ந வோ நித்யம்ʼ ததா³ ப்ரப்³ரூத மா சிரம்। ந ஹி கு³ஹ்யதமம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி த்³விஜபுங்க³வா:॥ 12-126-17 (69815) ப⁴வத்தபோவிகா⁴தோ வா யேன ஸ்யாத்³விரமே தத:। யதி³ வா(அ)ஸ்தி கதா²யோகோ³ யோ(அ)யம்ʼ ப்ரஶ்னோ மயேரித:॥ 12-126-18 (69816) ஏதத்காரணஸாமர்த்²யம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தத்த்வத:। ப⁴வந்தோ(அ)பி தபோனித்யா ப்³ரூயுரேதத்ஸமாஹிதா:॥ ॥ 12-126-19 (69817) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஷங்விம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 126॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-126-5 ஹே ப⁴த்³ரமுக²॥ 12-126-12 ஆஶா ம்ருʼகா³ஶா॥ 12-126-13 ஹிமவானுச்சத்வேன மஹோத³தி⁴ர்விததத்வேன ச க³க³னாந்தம்ʼ நான்வபத்³யேதாம்। தஸ்ய ததோ(அ)ப்யுச்சத்வாத்³விததத்வாச்ச॥ 12-126-15 ஆஶாவான் ஆஶாயா மஹத்த்வேன தத்³வதோ(அ)பி மஹத்த்வமந்தரிக்ஷவத்॥ 12-126-17 யத்³யகு³ஹ்யம்ʼ தபோனித்யம்ʼ மம ப்³ரூதேஹ மாசிரமிதி த².த³.பாட²:॥

12-127-0 (69818) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-127-0x (5693) ததஸ்தேஷாம்ʼ ஸமேதானாம்ருʼஷீணாம்ருʼஷிஸத்தம:। ருʼஷபோ⁴ நாம விப்ரர்ஷிர்விஸ்மயன்னித³மப்³ரவீத்॥ 12-127-1 (69819) புரா(அ)ஹம்ʼ ராஜஶார்தூ³ல தீர்தா²ந்யனுசரன்ப்ரபோ⁴। ஸமாஸாதி³தவாந்தி³வ்யம்ʼ நரனாராயணாஶ்ரமம்॥ 12-127-2 (69820) யத்ர ஸா ப³த³ரீ ரம்யா ஸரோ வைஹாயஸம்ʼ ததா²। யத்ர சாஶ்வஶிரா ராஜன்வேதா³ந்பட²தி ஶாஶ்வதான்॥ 12-127-3 (69821) தஸ்மின்ஸரஸி க்ருʼத்வா(அ)ஹம்ʼ விதி⁴வத்தர்பணம்ʼ புரா। பித்ருʼணாம்ʼ தே³வதானாம்ʼ ச ததோஶ்ரமமியாம்ʼ ததா³॥ 12-127-4 (69822) ரமாதே யத்ர தௌ நித்யம்ʼ நரனாராயணாவ்ருʼஷீ। அதூ³ராதா³ஶ்ரமாத்கிஞ்சித்³வாஸார்த²மக³மம்ʼ ததா³॥ 12-127-5 (69823) அத்ர சீராஜினத⁴ரம்ʼ க்ருʼஶமுச்சமதீவ ச। அத்³ராக்ஷம்ருʼஷிமாயாந்தம்ʼ தனும்ʼ நாம தபோனிதி⁴ம்॥ 12-127-6 (69824) அன்யைர்னரைர்மஹாபா³ஹோ வபுஷா(அ)ப்ரதிமம்ʼ ததா³। க்ருʼஶதா சாபி ராஜர்ஷே ந த்³ருʼஷ்டா தாத்³ருʼஶீ மயா॥ 12-127-7 (69825) ஶரீரமபி ராஜேந்த்³ர தனு கானிஷ்டி²காஸமம்। க்³ரீவா பா³ஹூ ததா² பாதௌ³ கேஶாஶ்சாத்³பு⁴தத³ர்ஶனா:॥ 12-127-8 (69826) ஶிர: காயானுரூபம்ʼ ச கர்ணௌ நேத்ரே ததை²வ ச। தஸ்ய வாக்சைவ சேஷ்டா ச ஸாமான்யே ராஜஸத்தம॥ 12-127-9 (69827) த்³ருʼஷ்ட்வா(அ)ஹம்ʼ தம்ʼ க்ருʼஶம்ʼ விப்ரம்ʼ பீ⁴த: பரமது³ர்மனா:। பாதௌ³ தஸ்யாபி⁴வாத்³யாத² ஸ்தி²த: ப்ராஞ்ஜலிரக்³ரத:॥ 12-127-10 (69828) நிவேத்³ய நாமகோ³த்ரே ச ததா² கார்யம்ʼ நரர்ஷப⁴। ப்ரதி³ஷ்டே சாஸனே தேன ஶனைரஹமுபாவிஶம்॥ 12-127-11 (69829) தத: ஸ கத²யாமாஸ த⁴ர்மார்த²ஸஹிதா: கதா²:। ருʼஷிமத்⁴யே மஹாராஜ தத்ர த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வர:॥ 12-127-12 (69830) த--ஸ்து கத²யத்யேவ ராஜா ராஜீவலோசன:। உபயாஜ்ஜவனைரஶ்வை: ஸப³ல: ஸாவரோத⁴ன:॥ 12-127-13 (69831) ஸ்மரம்புத்ரமரண்யே வை நஷ்டம்ʼ பரமது³ர்மனா:। பூ⁴வித்³யும்னபிதா ஶ்ரீமான்வீரத்³யும்னோ மஹாயஶா:॥ 12-127-14 (69832) இஹ த்³ரக்ஷ்யாமி தம்ʼ புத்ரம்ʼ த்³ரக்ஷ்யாமீஹேதி பா⁴ரத। ஏவமாஶாக்ருʼஶோ ராஜா சரன்வனமித³ம்ʼ புரா॥ 12-127-15 (69833) து³ர்லப⁴: ஸ மயா த்³ரஷ்டும்ʼ பூ⁴ய ஏவ ச தா⁴ர்மிக। ஏக: புத்ரோ மஹாரண்யே நஷ்ட இத்யஸக்ருʼத்ததா³॥ 12-127-16 (69834) ந ஸ ஶக்யோ மயா த்³ரஷ்டுமாஶா ச மஹதீ மம। தயா பரீதகா³த்ரோ(அ)ஹம்ʼ முமூர்ஷுர்னாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-127-17 (69835) ஏதச்ச்²ருத்வா து ப⁴க³வாம்ʼஸ்தனுர்முனிவரோத்தம:। அவாக்ஶிரா த்⁴யானபரோ முஹூர்தமிவ தஸ்தி²வான்॥ 12-127-18 (69836) தமனுத்⁴யாந்தமாலக்ஷ்ய ராஜா பரமது³ர்மனா:। உவாச வாக்யம்ʼ தீ³நாத்மா மந்த³மந்த³மிவாஸக்ருʼத்॥ 12-127-19 (69837) து³ர்லப⁴ம்ʼ கிம்ʼநு தே³வர்ஷே ஆஶாயாஶ்சைவ கிம்ʼ மஹத்। ப்³ரவீது ப⁴க³வானேதத்³யதி³ கு³ஹ்யம்ʼ ந சேத்ததா³॥ 12-127-20 (69838) தனுருவாச। 12-127-21x (5694) மஹர்ஷிர்ப⁴க³வாம்ʼஸ்தேன பூர்வமாஸீத்³விமானித:। பா³லிஶாம்ʼ பு³த்³தி⁴மாஸ்தா²ய மந்த³பா⁴க்³யதயா(அ)(அ)த்மன:। அர்த²யன்குஶலம்ʼ ராஜன்காஞ்சனம்ʼ வல்கலானி ச॥ 12-127-21 (69839) [அவஜ்ஞாபூர்வகேனாபி ந ஸம்பாதி³தவாம்ʼஸ்தத:।] நிர்விண்ண: ஸ து விப்ரர்ஷிர்னிராஶ: ஸமபத்³யத॥ 12-127-22 (69840) ஏவமுக்தோ(அ)பி⁴வாத்³யாத² தம்ருʼஷிம்ʼ லோகபூஜிதம்। ஶ்ராந்தோ(அ)வஸீத³த்³த⁴ர்மாத்மா யதா² த்வம்ʼ நரஸத்தம॥ 12-127-23 (69841) அர்த்⁴யம்ʼ தத: ஸமானீய பாத்³யம்ʼ சைவ மஹாயஶா:। ஆரண்யேனைவ விதி⁴நா ராஜ்ஞே ஸர்வம்ʼ ந்யவேத³யத்॥ 12-127-24 (69842) ததஸ்தம்ருʼஷய: ஸர்வே பரிவார்ய நரர்ஷப⁴ம்। உபாவிஶன்புரஸ்க்ருʼத்ய ஸப்தர்ஷய இவ த்⁴ருவம்॥ 12-127-25 (69843) அப்ருʼச்ச²ம்ʼஶ்சைவ தத்ரைனம்ʼ ராஜானமபராஜிதம்। ப்ரயோஜனமித³ம்ʼ ஸர்வமாஶ்ரமஸ்ய ப்ரவேஶனே॥ ॥ 12-127-26 (69844) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 127॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-127-3 வைஹாயஸம்ʼ விஹாயஸா க³ச்ச²ந்த்யா மந்தா³கின்யா வைஹாயஸ்யா இத³ம்ʼ வைஹாயஸம்॥ 12-127-4 ததோஶ்ரமம்ʼ தத ஆஶ்ரமம்ʼ மண்ட³பம்ʼ இயாம்ʼ க³தவாமஹ॥ 12-127-5 ரேமாதே ரஜஸா யத்ரேதி த². த³. பாட²:॥ 12-127-7 வபுயா(அ)ஷ்டகு³ணான்விதமிதி ஜ². பாட²:॥ 12-127-21 தேன தவ புத்ரேண பூ⁴ரித்³யும்ரேன॥ 12-127-23 ஏவம்ʼ முனினா உக்த: வீரத்³யும்ன: அவஸீத³த் நஷ்டப்ராயோ(அ)பூ⁴தி³த்யர்த²:॥ 12-127-26 ஏவம்ʼ முனினா ராஜபூஜானந்தரம்ʼ ஆக³தா: கிமர்த²ம்ʼ ஆஶ்ரமே த்வம்ʼ ப்ரவிஷ்ட ோ(அ)ஸீத்ய ப்ருʼச்ச²ன்॥

12-128-0 (69845) ராஜோவசா। 12-128-0x (5695) வீரத்³யும்ன இதி க்²யாதோ ராஜா(அ)ஹம்ʼ தி³க்ஷு விஶ்ருத:। பூ⁴ரித்³யும்னம்ʼ ஸுதம்ʼ நஷ்டமன்வேஷ்டும்ʼ வனமாக³த:॥ 12-128-1 (69846) ஏக: புத்ர: ஸ விப்ராக்³ர்ய பா³ல ஏவ ச ஸோ(அ)னக⁴:। ந த்³ருʼஶ்யதே வனே சாஸ்மிம்ʼஸ்தமன்வேஷ்டும்ʼ சராம்யஹம்॥ 12-128-2 (69847) ருʼஷப⁴ உவாச। 12-128-3x (5696) இத்யுக்தே தேன வசனே ராஜ்ஞா முனிரதோ⁴முக²:। தூஷ்ணீமேவாப⁴வத்தத்ர ந ச ப்ரத்யுக்தவான்ன்ருʼபம்॥ 12-128-3 (69848) ஸ ஹி தேன புரா விப்ரோ ராஜ்ஞா நாத்யர்த²மானித:। ஆஶாக்ருʼதஶ்ச ராஜேந்த்³ர தபோ தீ³ர்க⁴ம்ʼ ஸமாஶ்ரித:॥ 12-128-4 (69849) ப்ரதிக்³ரஹமஹம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ ந கரிஷ்யே கத²ஞ்சன। அன்யேஷாம்ʼ சைவ வர்ணானாமிதி க்ருʼத்வா தி⁴யம்ʼ ததா³॥ 12-128-5 (69850) ஆஶா ஹி புருஷம்ʼ பா³லமாலாபயதி தஸ்தூ²ஷீ। தாமஹம்ʼ வ்யபனேஷ்யாமி இதி க்ருʼத்வா வ்யவஸ்தி²த:। [வீரத்³யும்னஸ்து தம்ʼ பூ⁴ய: பப்ரச்ச² முனிஸத்தமம்॥] 12-128-6 (69851) ராஜோவாச। 12-128-7x (5697) ஆஶாயா: கிஞ்ச வ்ருʼத்தம்ʼ வை கிஞ்சேஹ பு⁴வி து³ர்லப⁴ம்। ப்³ரவீது ப⁴க³வானேதத்த்வம்ʼ ஹி த⁴ர்மார்த²த³ர்ஶிவான்॥ 12-128-7 (69852) ருʼஷப⁴ உவாச। 12-128-8x (5698) தத: ஸம்ʼஸ்ம்ருʼத்ய தத்ஸர்வம்ʼ ஸ்மாரயிஷ்யன்னிவாப்³ரவீத்। ராஜானம்ʼ ப⁴க³வான்விப்ரஸ்தத: க்ருʼஶதனுஸ்ததா³॥ 12-128-8 (69853) ருʼஷிருவாச। 12-128-9x (5699) க்ருʼஶத்வேன ஸமம்ʼ ராஜன்னாஶாயா வித்³யதே ந்ருʼப। தஸ்யா வை து³ர்லப⁴த்வாச்ச ப்ரார்தி²த: பார்தி²வோ மயா॥ 12-128-9 (69854) ராஜோவாச। 12-128-10x (5700) க்ருʼஶாக்ருʼஶே மயா ப்³ரஹ்மன்க்³ருʼஹீதே வசனாத்தவ। து³ர்லப⁴த்வம்ʼ ச தஸ்யைவ வேத³வாக்யமிவாத்³விஜே॥ 12-128-10 (69855) ஸம்ʼஶயஸ்து மஹாப்ராஜ்ஞ ஸஞ்ஜாதோ ஹ்ருʼத³யே மம। தன்முனே மம தத்த்வேன வக்துமர்ஹஸி ப்ருʼச்ச²த:॥ 12-128-11 (69856) த்வத்த: க்ருʼஶதரம்ʼ கிம்ʼநு ப்³ரவீது ப⁴க³வானித³ம்। யதி³ கு³ஹ்யம்ʼ ந தே விப்ர லோகே கிஞ்சேஹ து³ர்லப⁴ம்॥ 12-128-12 (69857) க்ருʼஶ உவாச। 12-128-13x (5701) து³ர்லபோ⁴(அ)ப்யத²வா நாஸ்தி யோ(அ)ர்தீ² த்⁴ருʼதிமவாப்னுயாத்। ஸ து³ர்லப⁴தரஸ்தாத யோ(அ)ர்தி²நம்ʼ நாவமன்யதே॥ 12-128-13 (69858) ஸத்க்ருʼத்ய நோபக்ரியதே பரம்ʼ ஶக்த்யா யதா²ர்த²த:। யா ஸக்தா ஸர்வபூ⁴தேஷு ஸா(அ)(அ)ஶா க்ருʼஶதரீ மயா॥ 12-128-14 (69859) க்ருʼதக்⁴நேஷு ச யா ஸக்தா ந்ருʼஶம்ʼஸேஷ்வலஸேஷு ச। அபகாரிஷு சாஸக்தா ஸா(அ)(அ)ஶா க்ருʼஶதரீ மயா॥ 12-128-15 (69860) ஏகபுத்ர: பிதா புத்ரே நஷ்டே வா ப்ரோஷிதே(அ)பி வா। ப்ரவ்ருʼத்திம்ʼ யோ ந ஜானாதி ஸா(அ)(அ)ஶா க்ருʼஶதரீ மதா॥ 12-128-16 (69861) ப்ரஸவே சைவ நாரீணாம்ʼ வ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ புத்ரகாரிதா। ததா² நரேந்த்³ர த⁴னினாம்ʼ ஸா(அ)ஶா க்ருʼஶதரீ மதா॥ 12-128-17 (69862) ப்ரதா³நகாங்க்ஷிணீனாம்ʼ ச கன்யானாம்ʼ வயஸி ஸ்தி²தே। ஶ்ருத்வா கதா²ஸ்ததா²யுக்தா: ஸா(அ)(அ)ஶா க்ருʼஶதரீ மதா॥ 12-128-18 (69863) ஏதச்ச்²ருத்வா ததோ ராஜன்ஸ ராஜா ஸாவரோத⁴ன:। ஸம்ʼஸ்ப்ருʼஶ்ய பாதௌ³ ஶிரஸா நிபபாத த்³விஜர்ஷபே⁴॥ 12-128-19 (69864) ராஜோவாச। 12-128-20x (5702) ப்ரஸாத³யே த்வாம்ʼ ப⁴க³வன்புத்ரேணேச்சா²மி ஸங்க³மம்। யதே³தது³க்தம்ʼ ப⁴வதா ஸம்ப்ரதி த்³விஜஸத்தம। வ்ருʼணீஷ்வ ச வரான்விப்ர யானிச்ச²ஸி யதா²விதி⁴। அப்³ரவீச்சைவ தத்³வாக்யம்ʼ ராஜா ராஜீவலோசன:॥ 12-128-20 (69865) ஸத்யமேதத்த்வயா விப்ர யதோ²க்தம்ʼ நான்யதா² ம்ருʼஷா॥ 12-128-21 (69866) தத: ப்ரஹஸ்ய ப⁴க³வாம்ʼஸ்தனுர்த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வர:। புத்ரமஸ்யானயத்க்ஷிப்ரம்ʼ தபஸா ச ஶ்ருதேன ச॥ 12-128-22 (69867) ஸ ஸமானீய தத்புத்ரம்ʼ தமுபாலப்⁴ய பார்தி²வம்। ஆத்மானம்ʼ த³ர்ஶயாமாஸ த⁴ர்மம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர:॥ 12-128-23 (69868) ஸ த³ர்ஶயித்வா சாத்மானம்ʼ தி³வ்யமத்³பு⁴தத³ர்ஶனம்। விபாப்மா விக³தக்ரோத⁴ஶ்சசார வனமந்திகாத்॥ 12-128-24 (69869) ஏதத்³ரூʼஷ்டம்ʼ மயா ராஜம்ʼஸ்த்வத்தஶ்ச வசனம்ʼ ஶ்ருதம்। ஆஶாமபனய த்வாஶு தத: க்ருʼஷதரீமிமாம்॥ 12-128-25 (69870) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-128-26x (5703) ஸ ததோ²க்தஸ்ததா³ ராஜன்ன்ருʼஷபே⁴ண மஹாத்மனா। ஸுமித்ரோ(அ)பானயத்க்ஷிப்ரமாஶாம்ʼ க்ருʼஶதரீம்ʼ தத:॥ 12-128-26 (69871) ஏவம்ʼ த்வமபி கௌந்தேய ஶ்ருத்வா வாணீமிமாம்ʼ மம। ஸ்தி²ரோ ப⁴வ மஹாராஜ ஹிமவானிவ நிஶ்சல:॥ 12-128-27 (69872) த்வம்ʼ ஹி ஶ்ருத்வா ச ப்ருʼஷ்ட்வா ச க்ருʼச்ச்²ரேஷ்வர்தே²ஷு தேஷ்விஹ। ஶ்ருத்வா மம மஹாராஜ ந ஸந்தப்துமிஹார்ஹஸி॥ ॥ 12-128-28 (69873) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 128॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-128-4 ஆஶயா க்ருʼத: ஹத:। க்ருʼ ஹிம்ʼஸாயாமித்யஸ்ய ரூபம்॥ 12-128-9 ஆஶாயா: ஆஶாவத: ஸமம்ʼ அன்யத் க்ருʼஶத்வேன ஸமம்ʼ கிமபி நாஸ்தி தஸ்யா: தத்³க்³ருʼஹீதார்த²ஸ்ய॥ 12-128-10 க்ருʼஶாக்ருʼஶே ய ஆஶாஜித: ஸ க்ருʼஶ:। யேனாஶா ஜிதா ஸ புஷ்ட இத்யர்த²:। தஸ்யைவ ஆஶாவிஷயஸ்யைவ॥ 12-128-14 ஆத³ரேணாஶாம்ʼ ப்ரத³ர்ஶ்ய யோ(அ)ர்தி²நம்ʼ நோபகுருதே தத்ர யா ஆஶா ஸா அதிக்ருʼஶா। மயா மத்த:। தீ³நத்வஸம்பாத³கத்வ॥ 12-128-18 ததா²யுக்தா: ப்ரதா³நம்ʼ ஸ்தி²தமிதி ஶப்³த³யுக்தா:॥ 12-128-23 உபாலப்⁴ய தத்ராபராத⁴ம்ʼ ஸ்தா²பயித்வா॥ 12-128-28 மம மத்த:॥

12-129-0 (69874) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-129-0x (5704) நாம்ருʼதஸ்யேவ பர்யாப்திர்மமாஸ்தி ப்³ருவதி த்வயி। [யதா²ஹி ஸ்வாத்மவ்ருʼத்திஸ்த²ஸ்ததா² த்ருʼப்தோ(அ)ஸ்மி பா⁴ரத॥] 12-129-1 (69875) தஸ்மாத்கத²ய பூ⁴யோ(அ)பி த்வம்ʼ மமேஹ பிதாமஹ। [ந ஹி த்ருʼப்திமஹம்ʼ யாமி பிப³ந்த⁴ர்மாம்ருʼதம்ʼ ஹி தே॥] 12-129-2 (69876) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-129-2x (5705) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। கௌ³தமஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ யமஸ்ய ச மஹாத்மன:॥ 12-129-3 (69877) பாரியாத்ரம்ʼ கி³ரிம்ʼ ப்ராப்ய கௌ³தமஸ்யாஶ்ரமோ மஹான்। வஸதே கௌ³தமோ யத்ர தபஸா த³க்³த⁴கில்விஷ:॥ 12-129-4 (69878) ப்ருʼஷ்டிம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ராணி ஸோ(அ)தப்யத்³கௌ³தமஸ்தப:। தமுக்³ரதபஸா யுக்தம்ʼ பா⁴விதம்ʼ ஸுமஹாமுனிம்॥ 12-129-5 (69879) உபயாதோ நரவ்யாக்⁴ர லோகபாலோ யமஸ்ததா³। தமபஶ்யத்ஸுதபஸம்ருʼஷிம்ʼ வை கௌ³தமம்ʼ ததா³॥ 12-129-6 (69880) ஸ தம்ʼ விதி³த்வா ப்³ரஹ்மர்ஷியேமமாக³தமோஜஸா। ப்ராஞ்ஜலி: ப்ரணதோ பூ⁴த்வா உபஸ்ருʼப்தஸ்தபோத⁴ன:॥ 12-129-7 (69881) தம்ʼ த⁴ர்மராஜோ த்³ருʼஷ்ட்வைவ நமஸ்க்ருʼத்ய த்³விஜோத்தமம்। ந்யமந்த்ரயத த⁴ர்மேண க்ரியதாம்ʼ கிமிதி ப்³ருவன்॥ 12-129-8 (69882) கௌ³தம உவாச। 12-129-9x (5706) மாதாபித்ருʼப்⁴யாமான்ருʼண்யம்ʼ கிம்ʼ க்ருʼத்வா ஸமவாப்னுயாத்। கத²ம்ʼ ச லோகானாப்னோதி புருஷோ து³ர்லபா⁴ஞ்ஶுபா⁴ந்॥ 12-129-9 (69883) யம உவாச। 12-129-10x (5707) தப: ஶௌசவதா நித்யம்ʼ ஸத்யத⁴ர்மரதேன ச। மாதாபித்ரோரஹரஹ: பூஜனம்ʼ கார்யமஞ்ஜஸா॥ 12-129-10 (69884) அஶ்வமேதை⁴ஶ்ச யஷ்டவ்யம்ʼ ப³ஹுபி⁴: ஸ்வாப்தத³க்ஷிணை:। தேன லோகானவாப்னோதி புருஷோ(அ)த்³பு⁴தத³ர்ஶனான்॥ ॥ 12-129-11 (69885) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனத்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 129॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-129-1 பர்யாப்திரலம்பா⁴வஸ்த்ருʼப்திரிதி யாவத்॥ 12-129-8 ந்யமந்த்ரயத தம்ʼ ஸுமுகீ²க்ருʼதவான்॥ 12-129-11 அஶ்வமேதை⁴ரிதி ஸ்வத⁴ர்மமாத்ரஸ்யோபலக்ஷணம்॥

12-130-0 (69902) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-130-0x (5709) த்ரை: ப்ரஹீயமாணஸ்ய ப³ஹ்வமித்ரஸ்ய கா க³தி:। -- ஸங்க்ஷீணகோஶஸ்ய ப³லஹீனஸ்ய பா⁴ரத॥ 12-130-1 (69903) --மாத்யஸஹாயஸ்ய ஶ்ருதமந்த்ரஸ்ய ஸர்வத:। ஜ்யாத்ப்ரச்யவமானஸ்ய க³திமன்யாமபஶ்யத:॥ 12-130-2 (69904) பரசக்ராபி⁴யாதஸ்ய பரராஷ்ட்ராணி ம்ருʼத்³க³த:। விக்³ரஹே வர்தமானஸ்ய து³ர்ப³லஸ்ய ப³லீயஸா॥ 12-130-3 (69905) அஸம்ʼவிஹிதராஷ்ட்ரஸ்ய தே³ஶகாலாவஜானத:। அப்ராப்யம்ʼ ச ப⁴வேத்ஸாந்த்வம்ʼ பே⁴தோ³ வா(அ)ப்யதிபீட³னாத்। 12-130-4 (69906) ஜீவிதம்ʼ த்வர்த²ஹேதோர்வா தத்ர கிம்ʼ ஸுக்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்॥ 12-130-5 (69907) பீ⁴ஷ்ம உவாச। கு³ஹ்யாம்ʼ மா த⁴ர்மமப்ராக்ஷீரதீவ ப⁴ரதர்ஷப⁴। 12-130-6x (5710) ப்ரவக்தும்ʼ நோத்ஸஹே ப்ருʼஷ்டோ த⁴ர்மமேதம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ த⁴ர்மோ ஹ்யணீயான்வசனாத்³வுத்³தே⁴ஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஶ்ருத்வௌபம்யம்ʼ ஸதா³சாரை: ஸாது⁴ர்ப⁴வதி ஸ க்வசித்॥ 12-130-6 (69908) கர்மணா பு³த்³தி⁴பூர்வேண ப⁴வத்யாட்⁴யே ந வா புன:। தாத்³ருʼஶோ(அ)யமனுப்ரஶ்னஸ்தத்³த்⁴யாயஸ்வ ஸ்வயா தி⁴யா॥ 12-130-7 (69909) உபாயம்ʼ த⁴ர்மப³ஹுலம்ʼ யாத்ரார்த²ம்ʼ ஶ்ருʼணு பா⁴ரத। நாஹமேதாத்³ருʼஶே த⁴ர்மே பு³பூ⁴ஷே த⁴ர்மகாரணாத்॥ 12-130-8 (69910) து³:கா²தா³ந இஹ ஹ்யேஷ ஸ்யாத்து பஶ்சாத்க்ஷமோ மம। அபி⁴க³ம்ய மதீனாம்ʼ ஹி ஸர்வாஸாமேவ நிஶ்சயம்॥ 12-130-9 (69911) யதா²யதா² ஹி புருஷோ நித்யம்ʼ ஶாஸ்த்ரமவேக்ஷதே। ததா²ததா² விஜானாதி விஜ்ஞானம்ʼ சாஸ்ய ரோசதே॥ 12-130-10 (69912) அவிஜ்ஞானாத³யோகோ³ ஹி புருஷஸ்யோபஜாயதே। விஜ்ஞானாத³பி யோக³ஶ்ச யோகோ³ பூ⁴திகர: பர:॥ 12-130-11 (69913) அஶங்கமானோ வசனமனஸூயுரித³ம்ʼ ஶ்ருʼணு। ராஜ்ஞ: கோஶக்ஷயாதே³வ ஜாயதே ப³லஸங்க்ஷய:॥ 12-130-12 (69914) கோஶம்ʼ ஸஞ்ஜனயேத்³ராஜா நித்யமேப்⁴யோ யதா²ப³லம்। காலம்ʼ ப்ராப்யானுக்³ருʼஹ்ணீயாதே³ஷ த⁴ர்மோ(அ)த்ர ஸாம்ப்ரதம்॥ 12-130-13 (69915) உபாயத⁴ர்மம்ʼ ப்ராப்யைனம்ʼ பூர்வைராசரிதம்ʼ ஜனை:। அன்யோ த⁴ர்ம: ஸமர்தா²நாமாபத்ஸ்வல்பஶ்ச பா⁴ரத॥ 12-130-14 (69916) ப்ரகார்யம்ʼ ப்ரோச்யதே த⁴ர்மோ வ்ருʼத்திர்த⁴ர்மே க³ரீயஸீ। த⁴ர்மம்ʼ ப்ராப்ய யதா²ந்யாயம்ʼ ந ப³லீயான்னிஷீத³தி॥ 12-130-15 (69917) யஸ்மாத்³த⁴ர்மஸ்யோபசிதிரேகாந்தேன ந வித்³யதே। தஸ்மாதா³பத்³யத⁴ர்மோ(அ)பி ஶ்ரூயதே த⁴ர்மலக்ஷண:॥ 12-130-16 (69918) அத⁴ர்மோ ஜாயதே தஸ்மின்னிதி வை கவயோ விது³:। அனந்தரம்ʼ க்ஷத்ரியஸ்ய தத்ர கிம்ʼ விசிகித்ஸ்யதே॥ 12-130-17 (69919) யதா²ஸ்ய த⁴ர்மோ ந க்³லாயேன்னேயாச்ச²த்ருவஶம்ʼ யதா²। தத்கர்தவ்யமிஹேத்யாஹுர்னாத்மானமவஸாத³யேத்॥ 12-130-18 (69920) ஸர்வாத்மனைவ த⁴ர்மஸ்ய ந பரஸ்ய ந சாத்மன:। ஸர்வோபாயைருஜ்ஜிஹீர்ஷேதா³த்மானமிதி நிஶ்சய:॥ 12-130-19 (69921) தத்ர த⁴ர்மவித³ஸ்தாத நிஶ்சயோ த⁴ர்மனைபுணை:। உத்³யமம்ʼ ஜீவனம்ʼ க்ஷாத்ரே பா³ஹுவீர்யாதி³தி ஶ்ருதி:॥ 12-130-20 (69922) க்ஷத்ரியோ வ்ருʼத்திஸம்ʼரோதே⁴ கஸ்ய நாதா³துமர்ஹதி। அன்யத்ர தாபஸஸ்வாச்ச ஶ்ரோத்ரியஸ்வாச்ச பா⁴ரத॥ 12-130-21 (69923) யதா² வை ப்³ராஹ்மண: ஸீத³ன்னயாஜ்யமபி யாஜயேத்। அபோ⁴ஜ்யமபி சாஶ்னீயாத்தத்ரேத³ம்ʼ நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 12-130-22 (69924) பீடி³தஸ்ய கிமத்³வாரமுத்பதே²நார்தி³தஸ்ய ச। அத்³வாரத: ப்ரத்³ரவதி யதா² ப⁴வதி பீடி³த:॥ 12-130-23 (69925) தஸ்ய கோஶப³லக்³லான்யாம்ʼ ஸர்வலோகபராப⁴வ:। பை⁴க்ஷசர்யா ந விஹிதா ந ச விட்ஶூத்³ரஜீவிகா॥ 12-130-24 (69926) ஸ்வத⁴ர்மானந்தராவ்ருʼத்திர்யா(அ)ன்யாமனுபஜீவத:। ஜஹத: ப்ரத²மம்ʼ கல்பமனுகல்பேன ஜீவனம்॥ 12-130-25 (69927) ஆபத்³க³தேன த⁴ர்மாணாமன்யாயேனோபஜீவனம்। அபி ஹ்யேதத்³ப்³ராஹ்மணேஷு த்³ருʼஷ்டம்ʼ வ்ருʼத்திபரிக்ஷயே॥ 12-130-26 (69928) க்ஷத்ரியே ஸம்ʼஶய: கஸ்மாதி³த்யேத்னிஶ்சிதம்ʼ ஸதா³। ஆத³தீ³த விஶிஷ்டேப்⁴யோ நாவஸீதே³த்கத²ஞ்சன॥ 12-130-27 (69929) ஆர்தானாம்ʼ ரக்ஷிதாரம்ʼ ச ப்ரஜானாம்ʼ க்ஷத்ரியம்ʼ விது³:। தஸ்மாத்ஸம்ʼரக்ஷதா கார்யமாதா³நம்ʼ க்ஷத்ரப³ந்து⁴நா॥ 12-130-28 (69930) அன்யத்ராபி விஹிம்ʼஸாயா வ்ருʼத்திர்னேஹாஸ்தி கஸ்யசித்। அப்யரண்யஸமுத்த²ஸ்ய ஏகஸ்ய சரதோ முனே:॥ 12-130-29 (69931) ந ஶங்க²லிகி²தாம்ʼ வ்ருʼத்திம்ʼ ஶக்யமாஸ்தா²ய ஜீவிதும்। விஶேஷத: குருஶ்ரேஷ்ட² ப்ரஜாபாலனமீப்ஸதா॥ 12-130-30 (69932) பரஸ்பராபி⁴ஹரணம்ʼ ராஜ்ஞா ராஷ்ட்ரேண சாபதி³। நித்யமேவ ஹி கர்தவ்யமேஷ த⁴ர்ம: ஸனாதன:॥ 12-130-31 (69933) ராஜா ராஷ்ட்ரம்ʼ யதா²பத்ஸு த்³ரவ்யௌதை⁴: பரிரக்ஷதி। ராஷ்ட்ரேண ராஜா வ்யஸனே பரிரக்ஷ்யஸ்ததா² ப⁴வேத்॥ 12-130-32 (69934) கோஶம்ʼ த³ண்·ட³ம்ʼ ப³லம்ʼ மித்ரம்ʼ யத³ன்யத³பி ஸஞ்சிதம்। ந குர்வீதாந்தரம்ʼ ராஷ்ட்ரே ராஜா பரிக³த: க்ஷுதா⁴॥ 12-130-33 (69935) பீ³ஜம்ʼ ப⁴க்தேன ஸம்பாத்³யமிதி த⁴ர்மவிதோ³ விது³:। அத்ரைதச்ச²ம்ப³ரஸ்யாஹுர்மஹாமாயஸ்ய த³ர்ஶனம்॥ 12-130-34 (69936) தி⁴க்தஸ்ய ஜீவிதம்ʼ ராஜ்ஞோ ராஷ்ட்ரம்ʼ யஸ்யாவஸீத³தி। அவ்ருʼத்த்யான்யமனுஷ்யோ(அ)பி யோ வைதே³ஶிக இத்யபி॥ 12-130-35 (69937) ராஜ்ஞ: கோஶப³லம்ʼ மூலம்ʼ கோஶமூலம்ʼ புனர்ப³லம்। தன்மூலம்ʼ ஸர்வத⁴ர்மாணாம்ʼ த⁴ர்மமூலா: புன: ப்ரஜா:॥ 12-130-36 (69938) நான்யானபீட³யித்வேஹ கோஶ: ஶக்ய: குதோ ப³லம்। தத³ர்த²ம்ʼ பீட³யித்வா ச ந தோ³ஷம்ʼ ப்ராப்னுமர்ஹதி॥ 12-130-37 (69939) அகார்யமபி கார்யார்த²ம்ʼ க்ரியதே யஜ்ஞகர்மஸு। ஏதஸ்மின்காரணே ராஜா ந தோ³ஷம்ʼ ப்ராப்னுமர்ஹதி॥ 12-130-38 (69940) அர்தா²ர்த²மன்யத்³ப⁴வதி விபரீதமதா²பரம்। அனர்தா²ர்த²மதா²ப்யன்யத்தத்ஸர்வம்ʼ ஹ்யர்த²காரணம்। ஏவம்ʼ பு³த்³த்⁴யா ஸம்ப்ரபஶ்யேன்மேதா⁴வீ கார்யனிஶ்சயம்॥ 12-130-39 (69941) யஜ்ஞார்த²மன்யத்³ப⁴வதி யஜ்ஞோ(அ)ன்யார்த²ஸ்ததா²: பர:। யஜ்ஞஸ்வார்தா²ர்த²மேவான்யத்தத்ஸர்வம்ʼ யஜ்ஞஸாத⁴கம்॥ 12-130-40 (69942) உபமாமத்ர வக்ஷ்யாமி த⁴ர்மதத்த்வப்ரகாஶினீம்॥ 12-130-41 (69943) யூபம்ʼ சி²ந்த³ந்தி யஜ்ஞார்த²ம்ʼ தத்ர யே பரிபந்தி²:। த்³ருமா: கேசன ஸாமந்தா த்⁴ருவம்ʼ சி²ந்த³ந்தி தானபி॥ 12-130-42 (69944) தே சாபி நிபதந்தோ(அ)ன்யான்னிக்⁴நந்த்யபி வனஸ்பதீன்। ஏவம்ʼ கோஶஸ்ய மஹதோ யே நரா: பரிபந்தி²ந:। தானஹத்வா ந பஶ்யாமி ஸித்³தி⁴மத்ர பரந்தப॥ 12-130-43 (69945) த⁴னேன ஜயதே லோகமிமம்ʼ சாமும்ʼ ச பா⁴ரத। ஸத்யம்ʼ ச த⁴ர்மவசனம்ʼ யதா² நாஸ்த்யத⁴னஸ்ததா²॥ 12-130-44 (69946) ஸர்வோபாயைராத³தீ³த த⁴னம்ʼ யஜ்ஞப்ரயோஜனம்। ந துல்யதோ³ஷ: ஸ்யாதே³வம்ʼ கார்யாகார்யேஷு பா⁴ரத॥ 12-130-45 (69947) நோபௌ⁴ ஸப⁴வதோ ராஜன்கத²ஞ்சித³பி பா⁴ரத। ந ஹ்யரண்யேஷு பஶ்யாமி த⁴னவ்ருʼத்³தா⁴நஹம்ʼ க்வசித்॥ 12-130-46 (69948) யதி³த³ம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே வித்தம்ʼ ப்ருʼதி²வ்யாமிஹ கிஞ்சன। மமேத³ம்ʼ ஸ்யான்மமேத³ம்ʼ ஸ்யாதி³த்யேவம்ʼ மன்யதே ஜன:॥ 12-130-47 (69949) ந ச ராஜ்ஞ: ஸமோ த⁴ர்ம: கஶ்சித³ஸ்தி கத²ஞ்சன। த⁴ர்ம: ஸம்ʼஶப்³தி³தோ ராஜ்ஞாமாபத³ர்த²ஸ்ததோ(அ)ன்யதா²॥ 12-130-48 (69950) ஜ்ஞானேன கர்மணா சான்யே தபந்த்யன்யே தபஸ்வின:। பு³த்³த்⁴யா தா³க்ஷ்யேண சைவான்யே சின்வந்தி த⁴னஸஞ்சயான்॥ 12-130-49 (69951) அத⁴னம்ʼ து³ர்ப³லம்ʼ ப்ராஹுர்த⁴னேன ப³லவான்ப⁴வேத்। ஸர்வம்ʼ ப³லவத: ப்ராப்யம்ʼ ஸர்வம்ʼ தரதி கோஶவான்॥ 12-130-50 (69952) கோஶோ த⁴ர்மஶ்ச காமஶ்ச பரலோகஸ்ததா² ஹ்யயம்। தம்ʼ த⁴ர்மேண விலிப்ஸேத நாத⁴ர்மேண கதா³சன॥ ॥ 12-130-51 (69953)

இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶதஸாஹஸ்த்ரிகாயாம்ʼ ஸம்ʼஹிதாயாம்ʼ வையாஸிக்யாம்ʼ ஶாந்திபர்வணி ராஜத⁴ர்மபர்வணி த்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 130॥ ஸமாப்தம்ʼ ச ராஜத⁴ர்மபர்வ ॥ 1॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-130-2 ஸர்வத: ஸர்வை:॥ 12-130-3 பரஸ்ய சக்ரம்ʼ ராஷ்ட்ரம்ʼ ப்ரத்யபி⁴யாதஸ்ய। ப³லீயஸா ஸார்த⁴ம்॥ 12-130-4 அஸம்ʼவிஹிதமஸம்யக்³ரக்ஷிதம்ʼ ராஷ்ட்ரம்ʼ யேன தஸ்ய। அதிபீட³னாத் பரகீயாமாத்யாதீ³நாம்ʼ பே⁴தோ³(அ)ப்யப்ராப்ய:॥ 12-130-5 மா மாமப்ராக்ஷீ: ப்ருʼஷ்டவானஸி। கு³ஹ்யம்ʼ த⁴ர்மஜ மா ப்ராக்ஷீரதீவ ப⁴ரதர்ஷப⁴। அப்ருʼஷ்டோ நோத்ஸம்ʼஹே வக்தும்ʼ த⁴ர்மமேதம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ரேதி ஜ². பாட²:॥ 12-130-6 வசனாச்சா²ஸ்த்ராத்॥ 12-130-8 யாத்ரார்த²ம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ வ்யவஹாரனிர்வாஹார்த²ம்। பு³பூ⁴ஷே ப்ராப்துமிச்சா²மி॥ 12-130-9 ஏஷ உபாயோ து³:கா²தா³ந: அஜானாம்ʼ து³:கே²நா(அ)(அ)தீ³யதேங்கீ³க்ரியதே॥ 12-130-11 அயோக³ உபாயாபா⁴வ:॥ 12-130-13 அனுக்³ருʼஹ்ணீயாத் ப்ராக்கர்ஷிதா: ப்ரஜா இதி ஶேஷ:॥ 12-130-14 உபாயத⁴ர்மமுபத⁴ர்மம்। அமுக்²யத⁴ர்மமிதியாவத்॥ 12-130-17 அனந்தரம்ʼ ஆபன்னிவ்ருʼத்த்யுத்தரம்ʼ தத்ர பூர்வோக்தாத⁴ர்மே கிம்ʼ விசிகித்ஸ்யதே ப்ராயஶ்சித்தாதி³கம்ʼ கராக்³ரஹணாதி³கம்ʼ ச விதீ⁴யதே தோ³ஷபரிஹாரார்த²மித்யர்த²:॥ 12-130-19 த⁴ர்மஸ்யேதி கர்மணிஷஷ்டீ²। பரஸ்ய த⁴ர்மம்ʼ நோஜ்ஜிஹீ ர்ஷேத்ராப்யாத்மனோ த⁴ர்மமுஜ்ஜிஹீர்ஷேத³பி து ஆத்மான மேவ உஜ்ஜிஹீர்ஷேத்। ஸ்வபரத⁴ர்மலோபே(அ)ப்யாத்மானமேவோத்³த⁴ர்துமிச்சே²தி³த்யர்த²:॥ 12-130-30 ஶங்கே²லலாடாஸ்த்²நி சி²கி²தாம்ʼ வ்ருʼத்திம்। தி³ஷ்டமாத்ராலம்பி³நா ராஜ்ஞ ஜீவிதம்ʼ ந ஶக்யம்॥ 12-130-33 அந்தரம்ʼ தூ³ரத:॥ 12-130-34 பீ³ஜப⁴க்தேன ஸம்பாதி³தம்ʼ சேத³க்³ரே ப⁴க்ததௌ³ர்வல்யம்ʼ யதா²ப⁴வதி ஏவமத்யதே⁴ ராஜா ப்ரஜாபி⁴ர்ன ரக்ஷிதோ நஶ்யதி। நஷ்டே ச தஸ்மின்ஸர்வா: ப்ரஜா அபி நஶ்யந்தீத்யர்த²:। ஏதத்பூர்வார்தோ⁴க்தம்ʼ த³ர்ஶனம்ʼ ஶாஸ்த்ரம்॥ 12-130-35 அவ்ருʼத்த்யா ஜீவிகாயா அபா⁴வேன யஸ்ய ராஷ்ட்ரம்ʼ அவஸீத³தி யோ வா அமனுஷ்ய: யோ வா வைதே³ஶிகோ தே³ஶாந்தரோபஜீவீ தஸ்ய ராஜ்ஞோ ஜீவீதம்ʼ தி⁴க்॥ 12-130-36 ராஜ்ஞோ மூலம்ʼ கோஶோ ப³லம்ʼ ச। கோஶோ ப³லஸ்ய மூல தத்³ப³லம்ʼ த⁴ர்மாணாம்ʼ மூலம்। அத: ஸர்வஸ்ய மூலபூ⁴தம்ʼ கோஶம்ʼ வர்த⁴யேத்॥ 12-130-39 அன்யத் ஆபதி³ ப்ரஜாபீட³னமப்யர்தா²ர்த²ம்ʼ ப⁴வதி। அ அபீட³னம்ʼ விபரீதம்ʼ அனர்தா²ர்த²ம்ʼ ப⁴வதி। யத³ப்யன்யத் அனர்தா²ர்த²ம்ʼ அர்தா²பா⁴வார்த²ம்ʼ குஞ்ஜரபாலாதி³ ப⁴வதி ததே³வேஹார்த²ஸ்ய காரணம்ʼ உத்பாத³கம்ʼ ப⁴வதி॥ 12-130-40 யதா² பஶ்வாதி³கம்ʼ யஜ்ஞார்த²ம்ʼ யஜ்ஞஶ்ச சித்தஸம்ʼஸ்காரார்த²:। பஶ்வாதி³கம்ʼ யஜ்ஞ: ஸம்ʼஸ்காரஶ்சேதி த்ரயம்ʼ அர்தா²ர்த²ம்ʼ மோக்ஷார்த²ம்ʼ ப⁴வதி। ஏவம்ʼ த³ண்·ட³: கோஶார்த²ம்ʼ கோஶோ ப³லார்த²ம்ʼ ப³லம்ʼ ஶத்ருபராப⁴வார்த²ம்। கோஶோ ப³லம்ʼ ஜயஶ்சேதி த்ரயம்ʼ ராஷ்ட்ரபுஷ்ட்யர்த²மிதி பா⁴வ:॥ 12-130-42 ஸாமந்தா: ப்ரதிபக்ஷபூ⁴தா:॥ 12-130-44 யதா² நாஸ்த்யத⁴னஸ்ததே²தி ஜீவன்ம்ருʼதத்வமத⁴னஸ்யோக்தம்॥ 12-130-45 கார்யாகார்யேஷு விஹிதனிஷித்³தே⁴ஷு ஆபதி³ ப்ரஜாபீட³னம்ʼ விஹிதம்ʼ ததே³வானாபதி³ நிஷித்³த⁴ம்ʼ। ததா²பூ⁴தேஷ்வர்தே²ஷு துல்யதோ³ஷோ ந ஸ்யாத்³தே³ஶகாலானுஸாரேண கார்யமப்யகார்யம்ʼ ப⁴வத்யகார்யமபி கார்யம்ʼ ப⁴வதி தத்ர விபரீதம்ʼ ந ப்ரதிபத்³யேதேதி பா⁴வ:॥ 12-130-46 உபௌ⁴ த⁴னஸங்க்³ரஹத்யாகா³வேகஸ்மின்புருஷே ந ஸம்ப⁴வத:॥ 12-130-47 அன்யேஷு த்யாகா³ர்த²ஸம்ப⁴வமாஹ யதி³த³மிதி॥ 12-130-48 ந ச ராஜ்யஸமோ த⁴ர்ம இதி ஜ². பாட²:। அனாபத்³யேவ ராஜ்ஞோ ப³ஹுகராதா³நம்ʼ பாபமூலமாபதி³ து ந தத்ததா² ப⁴வதீத்யர்த²:॥

12-131-0 (69954) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-131-0x (5711) க்ஷீணஸ்ய தீ³ர்க⁴ஸூத்ரஸ்ய ஸானுக்ரோஶஸ்ய ப³ந்து⁴ஷு। பரிஶங்கிதமுக்²யஸ்ய து³ஷ்டமந்த்ரஸ்ய பா⁴ரத॥ 12-131-1 (69955) விரக்தராஜ்யபௌரஸ்ய நிர்த்³ரவ்யனிசயஸ்ய ச। அஸம்பா⁴விதமித்ரஸ்ய பி⁴ந்னாமாத்யஸ்ய ஸர்வத:॥ 12-131-2 (69956) பரசக்ராபி⁴யாதஸ்ய து³ர்ப³லஸ்ய ப³லீயஸா। ஆபன்னசேதஸோ ப்³ரூஹி கிம்ʼ கார்யமவஶிஷ்யதே॥ 12-131-3 (69957) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-131-4x (5712) பா³ஹ்யஶ்சேத்³விஜிகீ³ஷு: ஸ்யாத்³த⁴ர்மார்த²குஶல: ஶுசி:। ஜவேன ஸந்தி⁴ம்ʼ குர்வீத பூர்வம்ʼ பூர்வம்ʼ விமோக்ஷயேத்॥ 12-131-4 (69958) [யோ(அ)த⁴ர்மவிஜிகீ³ஷு: ஸ்யாத்³ப³லவான்பாபனிஶ்சய:।] ஆத்மன: ஸன்னிரோதே⁴ந ஸந்தி⁴ம்ʼ தேனாபி ரோசயேத்॥ 12-131-5 (69959) அபாஸ்ய ராஜதா⁴நீம்ʼ வா தரேத³ன்யேன வா(அ)(அ)பத³ம்। தத்³பா⁴வபா⁴வோ த்³ரவ்யாணி ஜீவன்புனருபார்ஜயேத்॥ 12-131-6 (69960) யாஸ்து கோஶப³லத்யாகா³ச்ச²க்யாஸ்தரிதுமாபத³:। கஸ்தத்ராதி⁴கமாத்மானம்ʼ ஸந்த்யஜேத³ர்த²த⁴ர்மவித்॥ 12-131-7 (69961) அபராதா⁴ஜ்ஜுகு³ப்ஸேத கா ஸபத்னத⁴னே த³யா। ந த்வேவாத்மா ப்ரதா³தவ்ய: ஶக்யே ஸதி கத²ஞ்சன॥ 12-131-8 (69962) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-131-9x (5713) ஆப்⁴யந்தரே ச குபிதே பா³ஹ்யே சோபனிபீடி³தே। க்ஷீணே கோஶே ஶ்ருதே மந்த்ரே கிம்ʼ கார்யமவஶிஷ்யதே॥ 12-131-9 (69963) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-131-10x (5714) க்ஷிப்ரம்ʼ வா ஸந்தி⁴காம: ஸ்யாத்க்ஷிப்ரம்ʼ வா தீக்ஷ்ணவிக்ரம। யதா³(அ)பனயனம்ʼ க்ஷிப்ரமேதத்³வை ஸாம்பராயிகம்॥ 12-131-10 (69964) அனுரக்தேன புஷ்டேன ஹ்ருʼஷ்டேன ஜக³தீபதி:। அல்பேனாபி ஸ்வஸைன்யேன பூ⁴மிம்ʼ ஜயதி பூ⁴மிப:॥ 12-131-11 (69965) ஹதோ வா தி³வமாரோஹேத்³த⁴த்வா ச ஸுக²மாவஹேத்। யுத்³தே⁴ ஹி ஸந்த்யஜன்ப்ராணாஞ்ஶக்ரஸ்யைதி ஸலோகதாம்॥ 12-131-12 (69966) ஸர்வலோகாக³ஸம்ʼ க்ருʼத்வா ம்ருʼது³த்வம்ʼ க³ந்துமேவ ச। விஶ்வாஸாத்³வினயம்ʼ குர்யாத்ஸஞ்ஜஹ்யாத்³வா(அ)ப்யுபானஹௌ॥ 12-131-13 (69967) அபசிக்ரமிஷு: க்ஷிப்ரம்ʼ ஸேனாம்ʼ ஸ்வாம்ʼ பரிஸாந்த்வயன்। விலங்க⁴யித்வா ஸத்ரேண தத: ஸ்வயமுபக்ரமேத்॥ ॥ 12-131-14 (69968) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி ஏகத்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 131॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-131-1 ஸானுக்ரோஶஸ்ய ப³ந்து⁴க்ஷயப⁴யாத் யோத்³து⁴மனிச்ச²த:। பரிஶங்கிதமுக்²யஸ்ய அமாத்யேஷு ஶங்காவத:॥ 12-131-2 த்³ரவ்யாபா⁴வாதே³வ ந ஸம்பா⁴விதானி ஆவர்ஜிதானி மித்ராணி யேன தஸ்ய பி⁴ந்னா: ஶத்ருபி⁴ர்த³தீ³ க்ருʼதா அமாத்யா யஸ்ய॥ 12-131-3 ப³லீயஸா ஶத்ருணா ஆபன்னம்ʼ வாக்ரு லீக்ருʼதம்ʼ சேதோ யஸ்ய॥ 12-131-4 மோக்ஷயேத் ஸாம்னைவேத்யர்த²:॥ 12-131-5 அத⁴ர்மப்ரதா⁴நோ விஜிகீ³ஷுரத⁴ர்மவிஜிகீ³ஷு:॥ 12-131-7 து³ஷ்டதமே து ராஜ்யத⁴னம்ʼ த்யக்த்வா ஆத்மானம்ʼ ரக்ஷேதி³த்யாஹ யாஸ்த்விதி। யாஸ்து ஸ்யு: கேவலத்யாகா³தி³தி ட³. த². பாட²:॥ 12-131-9 ஆப்⁴யந்தரே(அ)மாத்யாதௌ³ பா³ஹ்யோது³ர்க³ராஷ்ட்ராதௌ³॥ 12-131-10 த⁴ர்மிஷ்டே² பா³ஹ்யே க்ஷிப்ரம்ʼ ஸந்தி⁴:। அத⁴ர்மி து --- கர்தவ்ய:। யதா³ த்வேவம்ʼ ததா³ அபனயனம்ʼ ஶத்ரோ----। அத²வா ஸாம்பராயிகம்ʼ த⁴ர்மயுத்³தே⁴ந மரணே பர-- கஹிதம்ʼ ப⁴வதி॥ 12-131-13 விஶ்வாஸாத் விஶ்வாஸம்ʼ ப்ராபய்ய விக்யம்ʼ குர்யாத் ம்ருʼது³ர்ப⁴வேத்। நது யுத்³த⁴மேவ ஹடே²ந ஶ்ரயேத்॥

12-132-0 (69969) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-132-0x (5715) ஹீனே பரமகே த⁴ர்மே ஸர்வலோகாதிலங்க⁴னே। ஸர்வஸ்மிந்த³ஸ்யுஸாத்³பூ⁴தே ப்ருʼதி²வ்யாமுபஜீவனே॥ 12-132-1 (69970) கேன ஸ்வித்³ப்³ராஹ்மணோ ஜீவேஜ்ஜக⁴ன்யே கால ஆக³தே। அஸந்த்யஜன்புத்ரபௌத்ரானநுக்ரோஶாத்பிதாமஹ॥ 12-132-2 (69971) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-132-3x (5716) விஜ்ஞானப³லமாஸ்தா²ய ஜீவிதவ்யம்ʼ ததா² க³தே। ஸர்வம்ʼ ஸாத்⁴வர்த²மேவேத³மஸாத்⁴வர்த²ம்ʼ ந கிஞ்சன॥ 12-132-3 (69972) அஸாது⁴ப்⁴யோ(அ)ர்த²மாதா³ய ஸாது⁴ப்⁴யோ ய: ப்ரயச்ச²தி। ஆத்மானம்ʼ ஸங்க்ரமம்ʼ க்ருʼத்வா க்ருʼச்ச்²ரத⁴ர்மக்ருʼதே³வ ஸ:॥ 12-132-4 (69973) அரோஷேணாத்மனோ ராஜன்ராஜ்யே ஸ்தி²திமகோபயன்। அத³த்தமப்யாத³தீ³த் ப்⁴ராதுர்வித்தம்ʼ மமேதி வா॥ 12-132-5 (69974) விஜ்ஞானப³லபூதோ யோ வர்ததே நிந்தி³தேஷ்வபி। வ்ருʼத்திவிஜ்ஞானவாந்தீ⁴ர: கஸ்தம்ʼ வக்துமிஹார்ஹதி॥ 12-132-6 (69975) யேஷாம்ʼ ப³ஹுக்ருʼதா பு³த்³தி⁴ஸ்தேஷாமன்யா ந ரோசதே। யஜஸா தே ப்ரவர்தந்தே ப³லவந்தோ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-132-7 (69976) யதை³வ ப்ரக்ருʼதம்ʼ ஶாஸ்த்ரம்ʼ ஜனஸ்தத³னுவர்ததே। யதை³வமத்⁴யாஸேவந்தே மேத்⁴ராவீ வா(அ)ப்யதோ²த்தரம்॥ 12-132-8 (69977) ருʼத்விக்புரோஹிதாசார்யான்ஸத்க்ருʼதானபி⁴ஸத்க்ருʼதான்। ந ப்³ராஹ்மணான்கா⁴தயீத தோ³ஷான்ப்ராப்னோதி கா⁴தயன்॥ 12-132-9 (69978) ஏதத்ப்ரமாணம்ʼ லோகஸ்ய சக்ஷுரேதத்ஸாதனம்। தத்ப்ரமாணோ(அ)வகா³ஹேத தேன தத்ஸாத்⁴வஸாது⁴ வா॥ 12-132-10 (69979) ஹவோ க்³ராமவாஸ்தவ்யா தோ³ஷான்ப்³ரூயு: பரஸ்பரம்। ந தேஷாம்ʼ வசனாத்³ராஜா ஸத்குர்யாத்³தா⁴தயீத வா॥ 12-132-11 (69980) ந வாச்ய: பரிவாதோ³ வை ந ஶ்ரோதவ்ய: கத²ஞ்சன। கர்ணௌ தத்ர பிதா⁴தவ்யௌ க³ந்தவ்யம்ʼ வா ததோ(அ)ன்யத:॥ 12-132-12 (69981) ந ஸதாம்ʼ ஶீலமேதத்³வை பரிவாதோ³ ந பைஶுனம்। கு³ணானாமேவ வக்தார: ஸந்தோ நித்யம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 12-132-13 (69982) யதா² ஸமது⁴ரௌ த³ம்யௌ ஸுதா³ந்தௌ ஸாது⁴வாஹினௌ। து⁴ரமுத்³யம்ய வஹதஸ்ததா² வர்தேத வை ந்ருʼப:॥ 12-132-14 (69983) யதா²யதா²(அ)ஸ்ய ப³ஹவ: ஸஹாயா: ஸ்யுஸ்ததா² சரேத்। ஆசாரமேவ மன்யந்தே க³ரீயோ த⁴ர்மலக்ஷணம்॥ 12-132-15 (69984) அபரே நைவமிச்ச²ந்தி யே ஶங்க²லிகி²ந்தப்ரியா:। அர்தே² க்ஷீணே(அ)த²வா லுப்³தா⁴ஸ்தே ப்³ரூயுர்வாக்யமீத்³ருʼஶம்॥ 12-132-16 (69985) ஆர்ஷமஷ்யத்ர பஶ்யந்தி விகர்மஸ்த²ஸ்ய பாதனம்। ந சார்ஷாத்ஸத்³ருʼஶம்ʼ கிஞ்சித்ப்ரமாணம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே க்வசித்॥ 12-132-17 (69986) தே³வா ஹ்யபி விகர்மஸ்த²ம்ʼ கா⁴தயந்தி நராத⁴மம்। வ்யாஜேன விந்த³ன்வித்தம்ʼ ஹி த⁴ர்மத: பரிஹீயதே॥ 12-132-18 (69987) ஸர்வத: ஸத்க்ருʼத: ஸத்³பி⁴ர்பூ⁴திப்ரவரகாரணை:। ஹ்ருʼத³யேனாப்⁴யனுஜ்ஞாதோ யோ த⁴ர்மஸ்தம்ʼ வ்யவஸ்யதி॥ 12-132-19 (69988) யஶ்சதுர்கு³ணஸம்பன்னம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ வேத³ ஸ த⁴ர்மவித்। அஹேரிவ ஹி த⁴ர்மஸ்ய பத³ம்ʼ து³:க²ம்ʼ க³வேஷிதும்॥ 12-132-20 (69989) யதா² ம்ருʼக³ஸ்ய வித்³த⁴ஸ்ய ம்ருʼக³வ்யாத⁴: பத³ம்ʼ நயேத்। லக்ஷேத்³ருதி⁴ரபாதேன ததா² த⁴ர்மபத³ம்ʼ நயேத்॥ 12-132-21 (69990) யதா² ஸம்யக்³விதேன பதா² க³ந்தவ்யமப்யுத। ராஜர்ஷீணாம்ʼ வ்ருʼத்தமேததே³வம்ʼ க³ச்ச² யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ ॥ 12-132-22 (69991) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி த்³வாத்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 132॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-132-1 ஹீனே த⁴ர்மே ராஜ்ஞாமிதி ஶேஷ:। பரமகே ஸர்வோபாயேன ப்³ராஹ்மணா ரக்ஷ்யா இத்யஸ்மி்॥ 12-132-2 ஜக⁴ன்யே ஆபத்³ப³ஹூலே ப்³ராஹ்மண: கேன ஜீத³த்யஸ்ய ப்³ராஹ்மணம்ʼ கத²ம்ʼ ரக்ஷேதி³த்யர்த²:॥ 12-132-3 ஸாத்⁴வர்த²ம்ʼ ஸதானம்॥ 12-132-4 ஸங்க்ரமமாக³மனமார்க³ம்॥ 12-132-5 ஸ்தி²திம்ʼ பாலனத⁴ர்மம்। ஸ்யஷ்டஸ்ய ராஜ்ஞோ ப்³ராஹ்மணபாலனார்த²ம்ʼ ஸர்வஸ்வஹரணே(அ)பி தோ³ஷோ நாஸ்தீத்யர்த²:॥ 12-132-6 வக்தும்ʼ நிந்தி³தும்॥ 12-132-9 அந்த்யாபத்³யபி ருʼத்வித⁴னவதோ(அ)பி ந கா⁴தயீத த⁴னஹரணேன ஹிம்ʼஸ்யாதி³த்யர்த²:। புரோஹிதாசார்யை- ஸத்க்ருʼதைரபி ஸத்க்ருʼத:। நா(அ)ப்³ராஹ்மணான்யாதோ³ஷான்ப்ராப்னோதி யாஜயன்னிதி ட. த². த³. பாட²:॥ 12-132-11 ஸ்தவ்யா க்³ராமவாஸின:॥ 12-132-16 ஏவம்ʼ த்விகா³தீ³நாமத³ட³- லிகி²தஸ்ய ப்⁴ராதுரபி ஹஸ்தச்சே²த³: க்ருʼதஸ்தாத்³ருʼஶத⁴ர்மபரா॥ 12-132-19 ஸத்³பி⁴ர்மன்வாதி³பி⁴: ஸத்க்ருʼத:। பூ⁴திப்ரவரகாரணை: பூ⁴திப்ரவரா ஈஶ்வரா: காரணானி பாரம்பர்யாக³தானி குலதே³ஶக்³ராமாதி³பரிக்³ருʼஹீதானி தைரபி நிமித்தை: ஸத்க்ருʼத:। மன்வாதி³பி⁴ரனுக்தோ(அ)பி ஶிஷ்டைராத்³ருʼத இத்யர்த²:। ஹ்ருʼத³யேனாப்⁴யனுஜ்ஞாத: ஹேதுத்³வயாபா⁴வே(அ)பி ஸ்வயம்ʼ ச யோ த⁴ர்மத்வேன நிஶ்சித:॥ 12-132-20 சத்வாரோ கு³ணா: ஆன்வீக்ஷிகீ த்ரயீ வார்தா த³ண்ட³னீதிஶ்சேதி। ய ஏஷாமவிருத்³த⁴ஶ்சதுர்கு³ணஸம்பன்ன:॥ 12-132-21 பத³ம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ லக்ஷேல்லக்ஷயேத்। நயேத் அன்யான்ப்ராபயேத்। யுக்த்யேதி ஶேஷ:॥

12-133-0 (69992) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-133-0x (5717) ஸ்வராஷ்ட்ராத்பரராஷ்ட்ராச்ச கோஶம்ʼ ஸஞ்ஜனயேன்ன்ருʼப:। கோஶாத்³தி⁴ த⁴ர்ம: கௌந்தேய ராஜ்யமூலம்ʼ ப்ரவர்ததே॥ 12-133-1 (69993) தஸ்மாத்ஸஞ்ஜனயேத்கோஶம்ʼ ஸத்க்ருʼத்ய பரிபாலயேத்। பரிபால்யானுக்³ருʼஹ்ணீயாதே³வ த⁴ர்ம: ஸனாதன:॥ 12-133-2 (69994) ஸ கோஶ: ஶுத்³த⁴பா⁴வேன ந ந்ருʼஶம்ʼஸேன ஜாயதே। மத்⁴யமம்ʼ பத³மாஸ்தா²ய கோஶஸங்க்³ரஹணம்ʼ சரேத்॥ 12-133-3 (69995) அப³லஸ்ய குத: கோஶோ ஹ்யகோஶஸ்ய குதோ ப³லம்। அப³லஸ்ய குதோ ராஜ்யமராஜ்யே ஶ்ரீர்ப⁴வேத்குத:॥ 12-133-4 (69996) உச்சைர்வ்ருʼத்தே: ஶ்ரியோ ஹானிர்யதை²வ மரணம்ʼ ததா²। தஸ்மாத்கோஶம்ʼ ப³லம்ʼ மித்ரமத² ராஜா விவர்த⁴யேத்॥ 12-133-5 (69997) ஹீனகோஶம்ʼ ஹி ராஜானமவமன்யந்தி ஶத்ரவ:। ந சாஸ்யால்பே துஷ்யந்தி கர்மணா(அ)ப்யுத்ஸஹந்தி ச॥ 12-133-6 (69998) ஶ்ரியோ ஹி காரணாத்³ராஜா ஸத்க்ரியாம்ʼ லப⁴தே பராம்। ஸா(அ)ஸ்ய கூ³ஹதி பாபானி வாஸோ கு³ஹ்யமிவ ஸ்த்ரியா:॥ 12-133-7 (69999) ருʼத்³தி⁴மஸ்யானுதப்யந்தே புரா விப்ரக்ருʼதா நரா:। ஸாலாவ்ருʼகா இவாஜஸ்னம்ʼ ஜிகா⁴ம்ʼஸூனேவ விந்த³தி। ஈத்³ருʼஶஸ்ய குதோ ராஜ்யம்ʼ ஸுக²ம்ʼ ப⁴ரதஸத்தம॥ 12-133-8 (70000) உத்³யச்சே²தே³வ ந க்³லாயேது³த்³யமோ ஹ்யேவ பௌருஷம்। அப்யபர்வணி ப⁴ஜ்யேத ந நமேதேஹ கஸ்யசித்॥ 12-133-9 (70001) அப்யரண்யம்ʼ ஸமாஶ்ரித்ய சரேன்ம்ருʼக³க³ணை: ஸஹ। ந த்வேவோத்³ரிக்தமர்யாதை³ர்த³ஸ்யுபி⁴: ஸஹிதஶ்சரேத்॥ 12-133-10 (70002) த³ஸ்யூனாம்ʼ ஸுலபா⁴ ஸேனா ரௌத்³ரகர்மஸு பா⁴ரத। ஏகாந்ததோ ஹ்யமர்யாதா³த்ஸர்வோ(அ)ப்யுத்³விஜதே ஜன:॥ 12-133-11 (70003) த³ஸ்யவோ(அ)ப்யபி⁴ஶங்கந்தே நிரனுக்ரோஶகாரிண:॥ 12-133-12 (70004) ஸ்தா²பயேதே³வ மர்யாதா³ம்ʼ ஜனசித்தப்ரஸாதி³நீம்। அல்பாப்யர்தே²ஷு மர்யாதா³ லோகே ப⁴வதி பூஜிதா॥ 12-133-13 (70005) நாயம்ʼ லோகோ(அ)ஸ்தி ந பர இதி வ்யவஸிதோ ஜன:। நாலம்ʼ க³ந்துமிஹாஶ்வாஸம்ʼ நாஸ்திக்யப⁴யஶங்கிதை:॥ 12-133-14 (70006) யதா² ஸத்³பி⁴: பராதா³நமஹிம்ʼஸா த³ஸ்யுபி⁴ஸ்ததா²। அனுரஜ்யந்தி பூ⁴தானி ஸமர்யாதே³ஷு த³ஸ்யுஷு॥ 12-133-15 (70007) அயுத்⁴யமானஸ்யாதா³நம்ʼ தா³ராமர்ஶ: க்ருʼதக்⁴நதா। ப்³ரஹ்மவித்தஸ்ய சாதா³நம்ʼ நி:ஶேஷகரணம்ʼ ததா²॥ 12-133-16 (70008) ஸ்த்ரியா மோஷ: பதி²ஸ்தா²நம்ʼ ஸாது⁴ஷ்வேவ விக³ர்ஹிதம்। ஸதோ³ஷ ஏவ ப⁴வதி த³ஸ்யுரேதானி வர்ஜயேத்॥ 12-133-17 (70009) அபி⁴ஸந்த³த⁴தே யே ச வினாஶாயாஸ்ய பா⁴ரத। ஸஶேஷமேவோபலப்⁴ய குர்வந்தீதி வினிஶ்சய:॥ 12-133-18 (70010) தஸ்மாத்ஸஶேஷம்ʼ கர்தவ்யம்ʼ ஸ்வாதீ⁴நமபி த³ஸ்யுபி⁴:। ந ப³லஸ்தோ²(அ)ஹமஸ்மீதி ந்ருʼஶம்ʼஸானி ஸமாசரேத்॥ 12-133-19 (70011) ஸஶேஷகாரிணஸ்தத்ர ஶேஷம்ʼ பஶ்யந்தி ஸர்வஶ:। நி:ஶேஷகாரிணோ நித்யம்ʼ நி:ஶேஷகரணாத்³ப⁴யம்॥ ॥ 12-133-20 (70012) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி த்ரயஸ்த்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 133॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-133-5 உச்சைர்வ்ருʼத்தே: மஹத:॥ 12-133-7 வாஸ: பாபமிவ ஸ்த்ரிய இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-133-8 விப்ரக்ருʼதா: ஸாலாவ்ருʼகவத் ஜிகா⁴ம்ʼஸூனேவ விந்த³ந்தி ஆஶ்ரயந்தி கபடேன ஹந்தும்। ஆர்ஷோ வசனவ்யத்யய:॥ 12-133-10 த³ஸ்யுபி⁴: த³ஸ்யுப்ராயைரமாத்யை:॥ 12-133-11 அத்யந்தாபன்னஸ்ய வனஸ்தா² த³ஸ்யவோ(அ)பி கார்யகரா இத்யாஹ த³ஸ்யூனாமிதி। த³ஸ்யூனாம்ʼ ஸுலபா⁴ம்ʼ ஸேனாம்ʼ ரௌத்³ரகர்மஸு காரயேதி³தி த⁴. பாட²:। தேஷ்வபி ஸத்யேன மார்த³வேன ச ஸ்தே²யமித்யாஹ ஏகாந்தத இதி॥ 12-133-14 ஜன: ப்ராக்ருʼத:। அலம்ʼ பர்யாப்தம்ʼ யுக்தமித்யர்த²:॥ 12-133-15 ஸத்³பி⁴ர்த³ஸ்யுபி⁴: பராதா³நம்ʼ பரஸ்வஹரணமபி க்ருʼத அஹிம்ʼஸா ப⁴வதி ததா² வக்ஷ்யே இத ஶேஷ:॥ 12-133-16 நி:ஶேஷகரணம்ʼ ஸர்வஹரணம்॥ 12-133-17 ஸ்த்ரியா கன்யாயா: மோஷஶ்சௌர்யம்॥ 12-133-19 யஸ்மாதே³வம்ʼ தஸ்மாத் ஸஶேஷபே⁴பரலும்பனம்ʼ கர்தவ்யம்॥ 12-133-20 யோ யதா² கரோதி ததை²வ ப்ரஜா குர்வந்தீத்யாஹ ஸஶேஷேதி॥

12-134-0 (70013) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-134-0x (5718) `அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்।' அத்ர காமந்த³வசனம்ʼ கீர்தயந்தி புராவித³:। ப்ரத்யக்ஷாவேவ த⁴ர்மார்தௌ² க்ஷத்ரியஸ்ய விஜானத:॥ 12-134-1 (70014) தௌ து ந வ்யவதா⁴தவ்யௌ பரோக்ஷா த⁴ர்மயாதனா। அத⁴ர்மோ த⁴ர்ம இத்யேதத்³யதா² வ்ருʼக்ஷப²லம்ʼ ததா²॥ 12-134-2 (70015) த⁴ர்மாத⁴ர்மப²லே ஜாது த³த³ர்ஶேஹ ந கஶ்சன। வுபூ⁴ஷேத்³ப³லமேவைதத்ஸர்வம்ʼ ப³லவதோ வஶே॥ 12-134-3 (70016) ஶ்ரியம்ʼ ப³லமமாத்யாம்ʼஶ்ச ப³லவானிஹ விந்த³தி। யோ ஹ்யனாட்⁴ய: ஸ பதிதஸ்தது³ச்சி²ஷ்டம்ʼ யத³ல்பகம்॥ 12-134-4 (70017) ப³ஹ்வபத்²யே ப³லவதி ந கிஞ்சித்க்ரியதே ப⁴யாத்। உபௌ⁴ ஸத்யாதி⁴காரௌ தௌ த்ராயேதே மஹதோ ப⁴யாத்॥ 12-134-5 (70018) அதி த⁴ர்மாத்³ப³லம்ʼ மன்யே ப³லாத்³த⁴ர்ம: ப்ரவர்ததே। ப³லே ப்ரதிஷ்டி²தோ த⁴ர்மோ த⁴ரண்யாமிவ ஜங்க³ம:॥ 12-134-6 (70019) தூ⁴மோ வாயோரிவ வஶே ப³லம்ʼ த⁴ர்மோ(அ)னுவர்ததே। அனீஶ்வரோ ப³லம்ʼ த⁴ர்மோ த்³ருமம்ʼ வல்லீவ ஸம்ʼஶ்ரிதா॥ 12-134-7 (70020) வஶே ப³லவதாம்ʼ த⁴ர்ம: ஸுக²ம்ʼ போ⁴க³வதாமிவ। நாஸ்த்யஸாத்⁴யம்ʼ ப³லவதாம்ʼ ஸர்வம்ʼ ப³லவதா ஜிதம்॥ 12-134-8 (70021) து³ராசார: க்ஷீணப³ல: பரிமாணம்ʼ ந க³ச்ச²தி। அத² தஸ்மாது³த்³விஜதே ஸர்வோ லோகோ வ்ருʼகாதி³வ॥ 12-134-9 (70022) அபத்⁴வஸ்தோ ஹ்யவமதோ து³:க²ம்ʼ ஜீவதி ஜீவிதம்। ஜீவிதம்ʼ யத³தி⁴க்ஷிப்தம்ʼ யதை²வ மரணம்ʼ ததா²॥ 12-134-10 (70023) யதே³வமாஹு: பாபேன சாரித்ரேண விவக்ஷிதம்। ஸுப்⁴ருʼஶம்ʼ தப்யதே தேன வாக்ஶல்யேன பரிக்ஷத:॥ 12-134-11 (70024) அத்ரைததா³ஹுராசார்யா: பாபஸ்ய பரிமோக்ஷணே। த்ரயீம்ʼ வித்³யாமுபாஸீத ததோ²பாஸீத வை த்³விஜான்॥ 12-134-12 (70025) ப்ரஸாத³யேன்மது⁴ரயா வாசா சாப்யத² கர்மணா। மஹாமனாஶ்சைவ ப⁴வேத்³விவஹேச்ச மஹாகுலே॥ 12-134-13 (70026) இத்யஸ்தீதி வதே³தே³வ பரேஷாம்ʼ கீர்தயேத்³கு³ணான்। ஜபேது³த³கஶீல: ஸ்யாத்பேஶலோ நாதிஜல்பக:॥ 12-134-14 (70027) ப்³ரஹ்ம க்ஷத்ரம்ʼ ஸம்ப்ரவிஶேத்³ப³ஹு க்ருʼத்வா ஸுது³ஷ்கரம்। உச்யமானோ ஹி லோகேன ப³ஹு தத்தத³சிந்தயன்॥ 12-134-15 (70028) உபப்ராப்யைவமாசாரம்ʼ க்ஷிப்ரம்ʼ ப³ஹுமதோ ப⁴வேத்। ஸுக²ம்ʼ ச வித்தம்ʼ பு⁴ஞ்ஜீத வ்ருʼத்தேனைகேன கோ³பயேத்॥ 12-134-16 (70029) `அபி தேப்⁴யோ ம்ருʼகா³ந்ஹத்வா நயேச்ச ஸததம்ʼ வனே। யஸ்மின்ன ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி த³ஸ்யுபோ⁴ஜனஶங்கயா।' லோகே ச லப⁴தே பூஜாம்ʼ பரத்ரேஹ மஹத்ப²லம்॥ ॥ 12-134-17 (70030) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி சதுஸ்த்ரிம்ʼஶத³தி⁴ஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 134॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-134-2 யதா² வ்ருʼகபத³ம்ʼஸ்தே²தி ஜ². த³. பாட²:॥ 12-134-6 அதி அதிஶயிதம்॥ 12-134-10 அபத்⁴வஸ்த: ஐஶ்வர்யாச்ச்யுத:॥ 12-134-12 அத்ராத⁴ர்மேண த⁴னார்ஜனே க்ருʼதே ஸதி॥

12-135-0 (70031) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-135-0x (5719) அத்ராப்யுதா³ஹந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। யதா² த³ஸ்யு: ஸமர்யாதோ³ த³ஸ்யுத்வாத்ஸித்³தி⁴மாப்தவான்॥ 12-135-1 (70032) ப்ரஹர்தா மதிமாஞ்ஶூர: ஶ்ருதவான்ஸுன்ருʼஶம்ʼஸவான்। அக்ஷன்னாஶ்ரமிணாம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ப்³ரஹ்மண்யோ கு³ருபூஜக:॥ 12-135-2 (70033) அனிஷாத்³யாம்ʼ க்ஷத்ரியாஜ்ஜாத: க்ஷத்ரத⁴ர்மானுபாலக:। காபச்யோ நாம நைஷாதி³ர்த³ஸ்யுத்வாத்ஸித்³தி⁴மாப்தவான்॥ 12-135-3 (70034) அரண்யே ஸாயம்ʼ பூர்வாஹ்ணே ம்ருʼக³யூத²ப்ரகோபிதா। வேதி⁴ஜ்ஞோ ம்ருʼக³ஜாதீனாம்ʼ நைஷாதா³நாம்ʼ ச கோவித³:॥ 12-135-4 (70035) ஸர்வகானநதே³ஶஜ்ஞ: பாரியாத்ரசர: ஸதா³। த⁴ர்மஜ்ஞ: ஸர்வவர்ணானாமமோகே⁴ஷுர்த்³ருʼடா⁴யுத⁴:॥ 12-135-5 (70036) அப்யனேகஶதாம்ʼ ஸேனாமேக ஏவ ஜிகா³ய ஸ:। ஸ வ்ருʼத்³தா⁴வம்ப³பிதரௌ மஹாரண்யே(அ)ப்⁴யபூஜயத்॥ 12-135-6 (70037) மது⁴மாம்ʼஸைர்மூலப²லைரன்னைருச்சாவசைரபி। ஸத்க்ருʼத்ய போ⁴ஜயாமாஸ ஸம்யக்பரிசசார ஹ॥ 12-135-7 (70038) ஆரண்யகான்ப்ரவ்ரஜிதான்ப்³ராஹ்மணான்பரிபாலயன்। அபி தேப்⁴யோ ம்ருʼகா³ந்ஹத்வா நினாய ஸததம்ʼ வனே॥ 12-135-8 (70039) யே(அ)ஸ்மான்ன ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி த³ஸ்யுபோ⁴ஜனஶங்கயா। தேஷாமாஸஜ்ய கே³ஹேஷு கல்ய ஏவ ஸ க³ச்ச²தி॥ 12-135-9 (70040) தம்ʼ ப³ஹூனி ஸஹஸ்ராணி க்³ராமணீத்வே(அ)பி⁴வவ்ரிரே। நிர்மர்யாதா³நி த³ஸ்யூனாம்ʼ நிரனுக்ரோஶவர்தினாம்॥ 12-135-10 (70041) த³ஸ்யவ ஊசு:। 12-135-11x (5720) முஹூர்ததே³ஶகாலஜ்ஞ: ப்ராஜ்ஞ: ஶூரோ த்³ருʼட⁴வ்ரத:। க்³ராமணீர்ப⁴வ நோ முக்²ய: ஸர்வேபாமேவ ஸம்ʼமத:॥ 12-135-11 (70042) யதா²யதா² வக்ஷ்யஸி ந: கரிஷ்யாமஸ்ததா²ததா²। பாலயாஸ்மான்யதா²ந்யாயம்ʼ யதா² மாதா யதா² பிதா॥ 12-135-12 (70043) காபச்ய உவாச। 12-135-13x (5721) மா வதீ⁴ஸ்த்வம்ʼ ஸ்த்ரியம்ʼ பீ⁴ரும்ʼ மா ஶிஶும்ʼ மா தபஸ்வினம்। நாயுத்⁴யமானோ ஹந்தவ்யோ ந ச க்³ராஹ்யா ப³லாத்ஸ்த்ரிய:॥ 12-135-13 (70044) ஸர்வதா² ஸ்த்ரீ ந ஹந்தவ்யா ஸர்வஸத்வேஷு பு³த்⁴யத। நித்யம்ʼ கோ³ப்³ராஹ்மணே ஸ்வஸ்தி யோத்³த⁴வ்யம்ʼ ச தத³ர்த²த:॥ 12-135-14 (70045) ஸத்யம்ʼ ச நாபி ஹர்தவ்யம்ʼ ஸாரவிக்⁴நம்ʼ ச மா க்ருʼதா²:। பூஜ்யந்தே யத்ர தே³வாஶ்ச பிதரோ(அ)தித²யஶ்ச ஹ॥ 12-135-15 (70046) ஸர்வபூ⁴தேஷ்வபி வரோ ப்³ராஹ்மணோ மோக்ஷமர்ஹதி। கார்யா சாபசிதிஸ்தேஷாம்ʼ ஸர்வஸ்வேனாபி பா⁴வயேத்॥ 12-135-16 (70047) யஸ்ய த்வேதே ஸம்ப்ரது³ஷ்டாஸ்தஸ்ய வித்³யாத்பராப⁴வம்। ந தஸ்ய த்ரிஷு லோகேஷு த்ராதா ப⁴வதி கஸ்சன॥ 12-135-17 (70048) யோ ப்³ராஹ்மணான்பரிப⁴வேத்³வினாஶம்ʼ சாபி ரோசயேத்। ஸூர்யோத³ய இவ த்⁴வாந்தே த்⁴ருவம்ʼ தஸ்ய பராப⁴வ:॥ 12-135-18 (70049) இஹைவ ப²லமாஸீன: ப்ரத்யாகாங்க்ஷேத ஸர்வஶ:। யேயே நோ ந ப்ரதா³ஸ்யந்தி தாம்ʼஸ்தாம்ʼஸ்தேனாபி⁴யாஸ்யஸி॥ 12-135-19 (70050) ஶிஷ்ட்யர்த²ம்ʼ விஹிதோ த³ண்டோ³ ந வதா⁴ர்த²ம்ʼ விதீ⁴யதே। யே ச ஶிஷ்டான்ப்ரபா³த⁴ந்தே த⁴ர்மஸ்தேஷாம்ʼ வத⁴: ஸ்ம்ருʼத:॥ 12-135-20 (70051) யே ச ராஷ்ட்ரோபரோதே⁴ந வ்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ குர்வந்தி கேசன। தானேவானும்ரியேரம்ʼஸ்தே குணபம்ʼ க்ருʼமயோ யதா²॥ 12-135-21 (70052) யே புனர்த⁴ர்மஶாஸ்த்ரேண வர்தேரன்னிஹ த³ஸ்யவ:। அபி தே த³ஸ்யவோ பூ⁴த்வா க்ஷிப்ரம்ʼ ஸித்³தி⁴மவாப்னுயு:। 12-135-22 (70053) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-135-23x (5722) தே ஸர்வமேவானுசக்ரு: காபச்யஸ்யானுஶாஸனம்। வ்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ ச லேபி⁴ரே ஸர்வே பாபேப்⁴யஶ்சாப்யுபாரமன்॥ 12-135-23 (70054) காபச்ய: கர்மணா தேன மஹதீம்ʼ ஸித்³தி⁴மாப்தவான்। ஸாதூ⁴நாமாசரன்க்ஷேமம்ʼ த³ஸ்யூன்பாபான்னிவர்தயன்॥ 12-135-24 (70055) இத³ம்ʼ காபச்யசரிதம்ʼ யோ நித்யமனுசிந்தயேத்। நாரண்யேப்⁴யோ(அ)பி பூ⁴தேப்⁴யோ ப⁴யம்ருʼச்சே²த்கத²ஞ்சன॥ 12-135-25 (70056) ந ப⁴யம்ʼ தஸ்ய மர்த்யேப்⁴யோ நாமர்த்யேப்⁴ய: கத²ஞ்சன। ந ஸதோ நாஸதோ ராஜன்ஸ ஹ்யரண்யேஷு கோ³பதி:॥ ॥ 12-135-26 (70057) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி பஞ்சத்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 135॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-135-3 காயவ்யோ நாமேதி ஜ². பாட²:। காபவ்யோ நாமேதி ட. பாட²:। காஶ்யபோ நாமேதி த⁴. பாட²:॥ 12-135-4 நிபாதானாம்ʼ ச கோவித³ இதி ட³. த². த⁴. பாட²:॥ 12-135-5 பாரியாத்ர: பர்வதவிஶேஷ:॥ 12-135-9 ஆஸஜ்ய க்வசின்னிதா⁴ய। கல்யே ப்ராத:॥ 12-135-13 மாவதீ⁴ஸ்த்வமித்யேகவசனம்ʼ க³ணாபி⁴ப்ராயேண॥ 12-135-14 ஸ்வஸ்தி கல்யாணம்ʼ சிந்தனீயம்॥ 12-135-15 ஸாரோ விவாஹாதி³கார்யம்ʼ தத்ர விக்⁴நம்ʼ மா க்ருʼதா²:। ஸஸ்யம்ʼ ச நோபஹந்தவ்யம்ʼ ஸீரவிக்⁴நம்ʼ ச மா க்ருʼதா²: இதி ட. ட³. த². பாட²:॥ 12-135-16 அபசிதி: பூஜா॥ 12-135-18 த்⁴வாந்தே த்⁴வாந்தஸ்ய॥ 12-135-19 யே யே வணிஜ:। ந: அஸ்மப்⁴யம்॥ 12-135-20 ஶிஷ்ட்யர்த²ம்ʼ து³ஷ்டானாம்ʼ ஶாஸனார்த²ம்॥

12-136-0 (70058) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-136-0x (5723) அத்ர கா³தா² ப்³ரஹ்மகீ³தா: கீர்தயந்தி புராவித³:। யேன மார்கே³ண ராஜான: கோஶம்ʼ ஸஞ்ஜனயந்த்யுத॥ 12-136-1 (70059) ந த⁴னம்ʼ யஜ்ஞஶீலானாம்ʼ ஹார்யம்ʼ தே³வஸ்வமேவ ச। த³ஸ்யூனாம்ʼ நிஷ்க்ரியாணாம்ʼ ச க்ஷத்ரியோ ஹர்துமர்ஹதி॥ 12-136-2 (70060) இமா: ப்ரஜா: க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ரக்ஷ்யா ஹன்யாஶ்ச பா⁴ரத। த²னம்ʼ ஹி க்ஷத்ரியஸ்யேஹ த்³விதீயஸ்ய ந வித்³யதே॥ 12-136-3 (70061) தத³ஸ்ய ஸ்யாத்³ப³லார்த²ம்ʼ வா த⁴னம்ʼ யஜ்ஞார்த²மேவ வா। அபோ⁴ஜ்யாஶ்சௌஷதீ⁴ஶ்சி²த்த்வா போ⁴ஜ்யா ஏவ பசந்த்யுத॥ 12-136-4 (70062) யோ வை ந தே³வான்ன பித்ருʼன்ன மர்த்யான்ஹவிஷா(அ)ர்சதி। அனர்த²கம்ʼ த⁴னம்ʼ தத்ர ப்ராஹுர்த⁴மேவிதோ³ ஜனா:॥ 12-136-5 (70063) ஹரேத்தத்³த்³ரவிணம்ʼ ராஜந்தா⁴ர்மிக: ப்ருʼதி²வீதி:। ந ஹி ந ப்ரீணயேல்லோகான்ன லோகே க³ர்ஹதே ந்ருʼபம்॥ 12-136-6 (70064) அஸாது⁴ப்⁴யோ(அ)ர்த²மாதா³ய ஸாது⁴ப்⁴யோ ய: ப்ரயச்ச²தி। ஆத்மானம்ʼ ஸங்க்ரமம்ʼ க்ருʼத்வா மன்யே த⁴ர்மவிதே³வ ஸ:॥ 12-136-7 (70065) [ததா²ததா² ஜயேல்லோகாஞ்ஶக்த்யா சைவ யதா²யதா²।] ஔத்³பி⁴தா³ ஜந்தவோ யத்³வச்ச்²ருத்வா வாஜோ யதா²ததா²॥ 12-136-8 (70066) அனிமித்தாத்ஸம்ப⁴வந்தி ததா² யஜ்ஞ: ப்ரஜாயதே। யதை²வ த³ம்ʼஶமஶகம்ʼ யதா² கீடபிபீலிகம்॥ 12-136-9 (70067) ஸைவ வ்ருʼத்திர்ஹி யஜ்ஞேஷு யதா² த⁴ர்மோ விதீ⁴யதே॥ 12-136-10 (70068) யதா² ஹ்யகஸ்மாத்³ப⁴வதி பூ⁴மௌ பாம்ʼஸுஸ்த்ருʼணோலபம்। ததை²வேஹ ப⁴வேத்³த⁴ர்ம: ஸூக்ஷ்ம: ஸூக்ஷ்மதர: ஸ்ம்ருʼத:॥ ॥ 12-136-11 (70069) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி ஷட்த்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 136॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-136-4 ஔஷதீ⁴ஶ்சி²த்த்வா தாபி⁴ரிந்த⁴னீக்ருʼதாபி⁴ர்போ⁴ஜ்யா வ்ரீஹ்யாத்³யா:। து³ஷ்டான் ஹிம்ʼஸித்வா ஸாதூ⁴ந்பாலயேதி³தி பா⁴வ:॥

12-137-0 (70070) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-137-0x (5724) அனாக³தவிதா⁴தா ச ப்ரத்யுத்பன்னமதிஶ்ச ய:। த்³வாவேதௌ ஸுக²மேதே⁴தே தீ³ர்க⁴ஸூத்ரீ வினஶ்யதி॥ 12-137-1 (70071) அத்ரைவ சேத³மவ்யக்³ரம்ʼ ஶ்ருʼண்வாக்²யானமனுத்தமம்। த்³ரீர்க⁴ஸூத்ரமுபாஶ்ரித்ய கார்யாகார்யவினிஶ்சயே॥ 12-137-2 (70072) நாதிகா³தே⁴ ஜலஸ்தா²நே ஸுஹ்ருʼத³: குஶலாஸ்த்ரய:। ப்ரபூ⁴தமத்ஸ்யே கௌந்தேய ப³பூ⁴வு: ஸஹசாரிண:॥ 12-137-3 (70073) தத்ரைக: ப்ராப்தகாலஜ்ஞோ தீ³ர்க⁴த³ர்ஶீ ததா²(அ)பர:। தீ³ர்க⁴ஸூத்ரஶ்ச தத்ரைகஸ்த்ரயாணாம்ʼ ஜலசாரிணாம்॥ 12-137-4 (70074) க்ரதா³சித்தஜ்ஜலஸ்தா²நம்ʼ மத்ஸ்யப³ந்தா⁴: ஸமந்தத:। ஸ்ராவயாமாஸுரதோ² நிம்னேஷு விவிதை⁴ர்முகை²:॥ 12-137-5 (70075) க்ஷீயமாணம்ʼ தத்³பு³த்³த்⁴வா ஜலஸ்தா²நம்ʼ ப⁴யாக³மே। அப்³ரவீத்³தீ³ர்க⁴த³ர்ஶீ து தாவுபௌ⁴ ஸுஹ்ருʼதௌ³ ததா³॥ 12-137-6 (70076) ஜ்ஞயமாபத்ஸமுத்பன்னா ஸர்வேஷாம்ʼ ஸலிலௌகஸாம்। ஶீக்⁴ரமன்யத்ர க³ச்சா²ம: பந்தா² யாவன்ன ஶுஷ்யதி॥ 12-137-7 (70077) அனாக³தமனர்த²ம்ʼ ஹி ஸுனயைர்ய: ப்ரபா³த⁴தே। ஸ ந ஸம்ʼஶயமாப்னோதி ததா²(அ)ன்யத்ர வ்ரஜாமஹே॥ 12-137-8 (70078) ஶீர்க⁴ஸூத்ரஸ்து யஸ்தத்ர ஸோ(அ)ப்³ரவீத்ஸம்யகு³ஷ்யதாம்। ந து கார்யா த்வரா தாவதி³தி மே நிஶ்சிதா மதி:॥ 12-137-9 (70079) அத² ஸம்ப்ரதிபத்திஜ்ஞஸ்த்வப்³ரவீத்³தீ³ர்க⁴த³ர்ஶினம்। ப்ராப்தே காலே ந மே கிஞ்சின்ன்யாயத: பரிஹாஸ்யதே॥ 12-137-10 (70080) ஏவப்னுக்தோ நிராக்ராமத்³தீ³ர்க⁴த³ர்ஶீ மஹாமதி:। அகா³ம ஸ்ரோதஸைகேன க³ம்பீ⁴ரம்ʼ ஸலிலாஶயம்॥ 12-137-11 (70081) தத: ப்ரஸ்ருʼததோயம்ʼ தம்ʼ ப்ரஸமீக்ஷ்ய ஜலாஶயம்। ப³ப³ந்து⁴ர்விவிதை⁴ர்யோகை³ர்மத்ஸ்யான்மத்ஸ்யோபஜீவின:॥ 12-137-12 (70082) விலோட்³யமானே தஸ்மிம்ʼஸ்து ஸ்ருததோயே ஜலாஶயே। அக³ச்ச²த்³க்³ரஹணம்ʼ தத்ர தீ³ர்க⁴ஸூத்ர: ஸஹாபரை----॥ 12-137-13 (70083) உத்³தா³நம்ʼ க்ரியமாணம்ʼ து மத்ஸ்யானாம்ʼ ------। ப்ரவிஶ்யாந்தரமன்யேஷாமக்³ரஸத்ப்ரதி-------॥ 12-137-14 (70084) க்³ரஸ்தமேவ தது³த்³தா³நம்ʼ க்³ருʼஹீத்வா----ஸ:। ஸர்வானேவ ச தாம்ʼஸ்தத்ர தே வி--- இதி॥ 12-137-15 (70085) தத: ப்ரக்ஷால்யமானேஷு மத்ஸ்யேஷு விபுலே ஜலே। த்வக்த்வா ரஜ்ஜும்ʼ ப்ரமுக்தோஸௌ ஶீக்⁴ரம்ʼ ஸம்ப்ரதிபத்திமான்॥ 12-137-16 (70086) தீ³ர்க⁴ஸூத்ரஸ்து மந்தா³த்மா ஹீனேயுத்³தி⁴ரசேதன:। மரணம்ʼ ப்ராப்தவான்மூடோ⁴ யதை²வோபஹதேந்த்³ரிய:॥ 12-137-17 (70087) ஏவம்ʼ ப்ராப்ததமம்ʼ காலம்ʼ யோ மோஹான்னாவபு³த்⁴யதே। ஸ வினஶ்யதி வை க்ஷிப்ரம்ʼ தீ³ர்க⁴ஸூத்ரோ யதா² ஜ²ஷ:॥ 12-137-18 (70088) ஆதௌ³ ந குருதே ஶ்ரேய: குஶலோ(அ)ஸ்மீதி ய: புமான்। ஸ ஹி ஸம்ʼஶயமாப்னோதி யதா² ஸம்ப்ரதிபத்திமான்॥ 12-137-19 (70089) அனாக³தவிதா⁴தா ச ப்ரத்யுத்பன்னமதிஶ்ச ய:। த்³வாவேதௌ ஸுக²மேதே⁴தே தீ³ர்க⁴ஸூத்ரீ வினஶ்யதி॥ 12-137-20 (70090) காஷ்டா² கலா முஹூர்தாஶ்ச தி³நராத்ர்ய: க்ஷணா லவா:। மாஸா: பக்ஷா: ஷட்³ருʼதவ: கால: ஸம்ʼவத்ஸராணி ச॥ 12-137-21 (70091) ப்ருʼதி²வீ தே³ஶ இத்யுக்த: ஸ ச காலோ ந த்³ருʼஶ்யதே। அபி⁴ப்ரேதார்த²ஸித்³த்⁴யர்த²ம்ʼ தூ³ரதோ ந்யாயதஸ்ததா²॥ 12-137-22 (70092) ஏதௌ த⁴ர்மார்த²ஶாஸ்த்ரேஷு மோக்ஷஶாஸ்த்ரேஷு சர்ஷிபி⁴:। ப்ரதா⁴நாவிதி நிர்தி³ஷ்டௌ காமே சாபி⁴மதௌ ந்ருʼணாம்॥ 12-137-23 (70093) பரீக்ஷ்யகாரீ யுக்தஶ்ச ஸ ஸம்யகு³பபாத³யேத்। தே³ஶகாலாவபி⁴ப்ரேதௌ தோப்⁴யாம்ʼ ப²லமவாப்னுயாத்॥ ॥ 12-137-24 (70094) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி ஸப்தத்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 137॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-137-4 தத்ரைகோ தீ³ர்க⁴காலஜ்ஞ உத்பன்னப்ரதிபோ⁴(அ)பர: இதி ஜ². பாட²:॥ 12-137-5 விவிதை⁴ர்முகை²ர்ஜலனிர்க³மனமார்கை³:॥ 12-137-11 ஸலிலாஶயம்ʼ ஜலாஶயாந்தரம்॥ 12-137-14 உத்³தா³நம்ʼ க்³ரத²னம்ʼ அக்³ரஸத் க்³ரத²னஸூத்ரம்ʼ முகே²ந ஜக்³ராஹேத்யர்த²:॥ 12-137-15 ஸச மத்ஸ்ய: ததை²வ க்³ருʼஹீதவதே³வ தத்ராஸ்தே இதி ஶேஷ:॥ 12-137-21 காலஸ்ய தே³ஶஸ்ய ச ஸூக்ஷ்மதாம்ʼ அவஹிதோ ஜானீயாதி³தி ஶ்லோகத்³வயார்த²:॥ 12-137-23 ஏதௌ தே³ஶகாலௌ॥

12-138-0 (70095) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-138-0x (5725) ஸர்வத்ர பு³த்³தி⁴: கதி²தா ஶ்ரேஷ்டா² தே ப⁴ரதர்ஷப⁴। அனாக³தா ததோ²த்பன்னா தீ³ர்க⁴ஸூத்ரா வினாஶினீ॥ 12-138-1 (70096) ததி³ச்சா²மி பராம்ʼ பு³த்³தி⁴ம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ தே ப⁴ரதர்ஷப⁴। யதா² ராஜா ந முஹ்யேத ஶத்ருபி⁴: பரிபீடி³த:॥ 12-138-2 (70097) ------யாஜ்ஞம்ʼ ஸர்வஶாஸ்த்ரவிஶாரத³ம்। ப்ருʼச்ச²------- தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 12-138-3 (70098) ஶத்ருபி⁴ப³ஹு------தா² முச்யேத பார்தி²வ:। ஏததி³ச்சா²ம்ய------ர்வமேவ யதா²விதி⁴॥ 12-138-4 (70099) விஷமஸ்த²ம்ʼ ஹி ராஜா----த்ரவ: பரிபந்தி²ந:। ப³ஹவோ(அ)ப்யேகமுத்³த⁴ர்தும்ʼ யதந்தே பூர்வதாபிதா:॥ 12-138-5 (70100) ஸர்வத: ப்ரார்த்²யமானேன த³ர்ப³லேன மஹாப³லை:। ஏகேனைவாஸஹாயேன ஶக்யம்ʼ ஸ்தா²தும்ʼ ப⁴வேத்கத²ம்॥ 12-138-6 (70101) கத²ம்ʼ மித்ரமரிம்ʼ சாபி விந்தே³த ப⁴ரதர்ஷப⁴। சேஷ்டிதவ்யம்ʼ கத²ம்ʼ சாத்ர ஶத்ரோர்மித்ரஸ்ய சாந்தரே॥ 12-138-7 (70102) அஜாதலக்ஷணே ராஜன்னமித்ரே மித்ரதாம்ʼ க³தே। கத²ம்ʼ நு புருஷ: குர்யாத்க்ருʼத்வா கிம்ʼ வா ஸுகீ² ப⁴வேத்॥ 12-138-8 (70103) விக்³ரஹம்ʼ கேன வா குர்யாத்ஸந்தி⁴ம்ʼ வா கேன யோஜயேத்। கத²ம்ʼ வா ஶத்ருமத்⁴யஸ்தோ² வர்தேத ப³லவானபி॥ 12-138-9 (70104) ஏதத்³தை⁴ ஸர்வக்ருʼத்யானாம்ʼ பரம்ʼ க்ருʼத்யம்ʼ நராதி⁴ப। நைதஸ்ய கஶ்சித்³வக்தா(அ)ஸ்தி ஶ்ரோதா வா(அ)பி ஸுது³ர்லப⁴:॥ 12-138-10 (70105) ருʼதே பிதாமஹாத்³பீ⁴ஷ்மாத்ஸத்யஸந்தா⁴ஜ்ஜிதேந்த்³ரியாத்। தத³ன்வீக்ஷ்ய மஹாபா⁴க³ ஸர்வமேதத்³ப்³ரவீஹி மே॥ 12-138-11 (70106) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-138-12x (5726) த்வத்³யுக்தோ(அ)யமனுப்ரஶ்னோ யுதி⁴ஷ்டி²ர கு³ணோத³ய:। ஶ்ருʼணு மே புத்ர கார்த்ஸ்ன்யேன கு³ஹ்யமாபத்ஸு பா⁴ரத॥ 12-138-12 (70107) அமித்ரோ மித்ரதாம்ʼ யாதி மித்ரம்ʼ சாபி ப்ரது³ஷ்யதி। ஸாமர்த்²யயோகா³த்கார்யாணாமனித்யா ஹி ஸதா³ க³தி:॥ 12-138-13 (70108) தஸ்மாத்³விஶ்வஸிதவ்யம்ʼ ச விக்³ரஹம்ʼ ச ஸமாசரேத்। தே³ஶம்ʼ காலம்ʼ ச விஜ்ஞாய கார்யாகார்யவினிஶ்சயே॥ 12-138-14 (70109) ஸந்தா⁴தவ்யம்ʼ பு³தை⁴ர்னித்யம்ʼ வ்யவஸ்ய ச ஹிதார்தி²பி⁴:। அமித்ரைரபி ஸந்தே⁴யம்ʼ ப்ராணா ரக்ஷ்யா ஹி பா⁴ரத॥ 12-138-15 (70110) யோ ஹ்யமித்ரைர்னரைர்னித்யம்ʼ ந ஸந்த³த்⁴யாத³பண்டி³த:। ந ஸோர்த²ம்ʼ ப்ராப்னுயாத்கிஞ்சித்ப²லான்யபி ச பா⁴ரத॥ 12-138-16 (70111) யஸ்த்வமித்ரேண ஸந்த⁴த்தே மித்ரேண ச விருத்⁴யதே। அர்த²யுக்திம்ʼ ஸமாலோக்ய ஸுமஹத்³விந்த³தே ப²லம்॥ 12-138-17 (70112) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। மார்ஜாரஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ந்யக்³ரோதே⁴ மூஷிகஸ்ய ச॥ 12-138-18 (70113) வனே மஹதி கஸ்மிம்ʼஶ்சின்ன்யக்³ரோத⁴: ஸுமஹானபூ⁴த்। லதாஜாலபரிச்ச²ன்னோ நானாத்³விஜக³ணாயுத:॥ 12-138-19 (70114) ஸ்கந்த⁴வான்மேக⁴ஸங்காஶ: ஶீதச்சா²யோ மனோரம:। அரண்யமபி⁴தோ ஜாதஸ்தருர்வ்யாலம்ருʼகா³யுத:॥ 12-138-20 (70115) தஸ்ய மூலமுபாஶ்ரித்ய க்ருʼத்வா ஶதமுக²ம்ʼ பி³லம்। வஸதி ஸ்ம மஹாப்ராஜ்ஞ: பலிதோ நாம மூஷிக:॥ 12-138-21 (70116) ஶாகா²ம்ʼ தஸ்ய ஸமாஶ்ரித்ய வஸதி ஸ்ம ஸுக²ம்ʼ ததா³। லோமஶோ நாம மார்ஜார: ஸர்வஸத்வாவஸாத³க:॥ 12-138-22 (70117) தத்ர த்வாக³த்ய சண்டா³லோ ஹ்யரண்யக்ருʼதகேதன:। யுயோஜ யந்த்ரமுன்மாத²ம்ʼ நித்யமஸ்தங்க³தே ரவௌ॥ 12-138-23 (70118) தத்ர ஸ்னாயுமயான்பாஶான்யதா²வத்ஸம்ʼவிதா⁴ய ஸ:। க்³ருʼஹம்ʼ க³த்வா ஸுக²ம்ʼ ஶேதே ப்ரபா⁴தாமேதி ஶர்வரீம்॥ 12-138-24 (70119) தத்ர ஸ்ம நித்யம்ʼ ப³த்⁴யந்தே நக்தம்ʼ ப³ஹுவிதா⁴ ம்ருʼகா³:। கதா³சித³த்ர மார்ஜார: ஸம்ப்ரவ்ருʼத்தோ வ்யப³த்⁴யத॥ 12-138-25 (70120) தஸ்மின்ப³த்³தே⁴ மஹாப்ராணே ஶத்ரௌ நித்யாததாயினி। தம்ʼ காலம்ʼ பலிதோ ஜ்ஞாத்வா ப்ரசசார ஸுனிர்ப⁴ய:॥ 12-138-26 (70121) தேனானுசரதா தஸ்மின்வதே விஶ்வஸ்தசாரிணா। ப⁴க்ஷ்யம்ʼ ம்ருʼக³யமாணே நசிராத்³த்³ருʼஷ்டமாமிஷம்॥ 12-138-27 (70122) ஸ தமுன்மாத²மாருஹ்ய ததா³மிஷமப⁴க்ஷயத்। தஸ்யோபரி ஸபத்னஸ்ய ப³த்³த⁴ஸ்ய மனஸா ஹஸன்॥ 12-138-28 (70123) ஆமிஷே து ப்ரஸக்த: ஸ கதா³சிதவலோகயன்। அபஶ்யத³பரம்ʼ கோ⁴ரமாத்மனோ ரிபுமாக³தம்॥ 12-138-29 (70124) ஶரப்ரஸூனஸங்காஶம்ʼ மஹீவிவரஶாயினம்। ஸகுலம்ʼ ஹரிகம்ʼ நாம சபலம்ʼ தாம்ரலோசனம்॥ 12-138-30 (70125) தன மூஷிகக³ந்தே⁴ந த்வரமாண உபாக³தம்। ஸக்ஷ்யார்த²ம்ʼ லேலிஹன்வக்ரம்ʼ பூ⁴மாவூர்த்⁴வமுக²: ஸ்தி²த:॥ 12-138-31 (70126) --ாகா²க³தமரிம்ʼ சான்யமபஶ்யத்கோடராலயம்। ஸூலகம்ʼ சந்த்³ரகம்ʼ நாம வக்ரதுண்ட³ம்ʼ து³ராஸத³ம்॥ 12-138-32 (70127) பதஸ்ய விஷயம்ʼ தஸ்ய நகுலோலூகயோஸ்ததா²। யதா²ஸ்யாஸீதி³யம்ʼ சிந்தா தத்ப்ராப்தஸ்ய மஹத்³ப⁴யம்॥ 12-138-33 (70128) பபத்³யஸ்யாம்ʼ ஸுகஷ்டாயாம்ʼ மரணே ஸமுபஸ்தி²தே। மந்தாத்³ப⁴ய உத்பன்னே கத²ம்ʼ கார்யம்ʼ மனீஷிணா॥ 12-138-34 (70129) ததா² ஸர்வதோ ருத்³த⁴: ஸர்வத்ர ப⁴யகர்ஶித:। ப⁴வத்³ப⁴யஸந்த்ரஸ்தஶ்சக்ரே ச பரமாம்ʼ மதிம்॥ 12-138-35 (70130) ஆபத்³வினாஶபூ⁴யிஷ்ட²ம்ʼ ஶங்கனீயம்ʼ ஹி ஜீவிதம்। மந்தாத்ஸம்ʼஶய: ஸோ(அ)யம்ʼ தஸ்மாதா³பது³பஸ்தி²தா॥ 12-138-36 (70131) க³தம்ʼ ஹி ஸஹஸா பூ⁴மிம்ʼ நகுலோ மாமவாப்னுயாத்। உலூகஶ்சேஹ திஷ்ட²ந்தம்ʼ மார்ஜார: பாஶஸங்க்ஷயாத்॥ 12-138-37 (70132) ந த்வேவாஸ்மத்³வித⁴: ப்ராஜ்ஞ: ஸம்ʼமோஹம்ʼ க³ந்துமர்ஹதி। ரிஷ்யே ஜீவிதே யத்னம்ʼ யாவது³ச்ச்²வாஸனிக்³ரஹாத்॥ 12-138-38 (70133) ந ஹி பு³த்³த்⁴யா(அ)ன்வித: ப்ராஜ்ஞோ நீதிஶாஸ்த்ரவிஶாரத³:। நிமஜ்ஜத்யாபத³ம்ʼ ப்ராப்ய மஹதோ(அ)ர்தா²நவாப்ய ஹ॥ 12-138-39 (70134) ந த்வன்யாமிஹ மார்ஜாராத்³க³திம்ʼ பஶ்யாமி ஸாம்ப்ரதம்। விஷமஸ்தோ² ஹ்யயம்ʼ ஶத்ரு: க்ருʼத்யம்ʼ சாஸ்ய மஹன்மயா॥ 12-138-40 (70135) ஜீவிதார்தீ² கத²ம்ʼ த்வத்³ய ஶத்ருபி⁴: ப்ரார்தி²தஸ்த்ரிபி⁴:। ப்ராணஹேதோரிமம்ʼ மித்ரம்ʼ மார்ஜாரம்ʼ ஸம்ʼஶ்ரயாமி வை॥ 12-138-41 (70136) நீதிஶாஸ்த்ரம்ʼ ஸமாஶ்ரித்ய ஹிதமஸ்யோபவர்ணயே। யேனேமம்ʼ ஶத்ருஸங்கா⁴தம்ʼ மதிபூர்வேண வஞ்சயே॥ 12-138-42 (70137) அயமத்யந்தஶத்ருர்மே வைஷம்யம்ʼ பரமம்ʼ க³த:। மூடோ⁴ க்³ராஹயிதும்ʼ ஸ்வார்த²ம்ʼ ஸங்க³த்யா யதி³ ஶக்யதே॥ 12-138-43 (70138) கதா³ஜித்³வ்யஸனம்ʼ ப்ராப்ய ஸந்தி⁴ம்ʼ குர்யான்மயா ஸஹ॥ 12-138-44 (70139) ப³லினா ஸன்னிக்ருʼஷ்டஸ்ய ஶத்ரோரபி பரிக்³ரஹ:। கார்ய இத்யாஹுராசார்யா விஷமே ஜீவிதார்தி²நா॥ 12-138-45 (70140) ஶ்ரேஷ்டோ² ஹி பண்டி³த: ஶத்ருர்ன ச மித்ரமபண்டி³த:। அமித்ரே க²லு மார்ஜாரே ஜீவிதம்ʼ ஸம்ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 12-138-46 (70141) ததோ(அ)ஸ்மை ஸம்ப்ரவக்ஷ்யாமி ஹேதுமாத்மாபி⁴ரக்ஷணே। அபீஜானீமயம்ʼ ஶத்ரு: ஸங்க³த்யா பண்டி³தோ ப⁴வேத்॥ 12-138-47 (70142) ஏவம்ʼ விசிந்தயாமாஸ மூஷிக: ஶத்ருசேஷ்டிதம்॥ 12-138-48 (70143) ததோ(அ)ர்த²க³திதத்த்வஜ்ஞ: ஸந்தி⁴விக்³ரஹகாலவித்। ஸாந்த்வபூர்வமித³ம்ʼ வாக்யம்ʼ மார்ஜாரம்ʼ மூஷிகோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-138-49 (70144) ஸௌஹ்ருʼதே³நாபி⁴பா⁴ஷே த்வாம்ʼ கச்சின்மார்ஜார ஜீவஸே। ஜீவிதம்ʼ ஹி தவேச்சா²மி ஶ்ரேய: ஸாதா⁴ரணம்ʼ ஹி நௌ॥ 12-138-50 (70145) ந தே ஸௌம்ய ப⁴யம்ʼ கார்யம்ʼ ஜீவிஷ்யஸி யதா² புரா। அஹம்ʼ த்வாமுத்³த⁴ரிஷ்யாமி ப்ராணாஞ்ஜஹ்யாம்ʼ ஹி தே க்ருʼதே॥ 12-138-51 (70146) அஸ்தி கஶ்சிது³பாயோ(அ)த்ர புஷ்கல ப்ரதிபா⁴தி மே। யேன ஶக்யஸ்த்வயா மோக்ஷ: ப்ராப்னும்ʼ ஶ்ரேயஸ்ததா² மயா॥ 12-138-52 (70147) மயா(அ)ப்யுபாயோ த்³ருʼஷ்டோ(அ)யம்ʼ விசார்ய மதிமாத்மன:। ஆத்மார்த²ம்ʼ ச த்வத³ர்த²ம்ʼ ச ஶ்ரேய: ஸாதா⁴ரணாம்ʼ ஹி நௌ॥ 12-138-53 (70148) இத³ம்ʼ ஹி நகுலோலூகம்ʼ பாபபு³த்³த்⁴யா ஹி ஸம்ʼஸ்தி²தம்। ந த⁴ர்ஷயதி மார்ஜார தேன தே ஸ்வஸ்தி ஸாம்ப்ரதம்॥ 12-138-54 (70149) கூஜம்ʼஶ்சபலனேத்ரோ(அ)யம்ʼ கௌஶிகோ மாம்ʼ நிரீக்ஷதே। நக³ஶாகா²க்³ரக³: பாபஸ்தஸ்யாஹம்ʼ ப்⁴ருʼஶமுத்³விஜே॥ 12-138-55 (70150) ஸதாம்ʼ ஸாப்தபத³ம்ʼ மைத்ரம்ʼ ஸ ஸகா² மே(அ)ஸி பண்டி³த:। ஸாஹாய்யகம்ʼ கரிஷ்யாமி நாஸ்தி தே ப்ராணதோ ப⁴யம்॥ 12-138-56 (70151) ந ஹி ஶக்தோ(அ)ஸி மார்ஜார பாஶம்ʼ சே²த்தும்ʼ மயா வினா। அஹம்ʼ சே²த்ஸ்யாமி பாஶாம்ʼஸ்தே யதி³ மாம்ʼ த்வம்ʼ ந ஹிம்ʼஸஸி॥ 12-138-57 (70152) த்வமாஶ்ரிதோ த்³ருமஸ்யாக்³ரம்ʼ மூலம்ʼ த்வஹமுபாஶ்ரித:। சிரோஷிதாவுபா⁴வாவாம்ʼ வ்ருʼக்ஷே(அ)ஸ்மின்விதி³தம்ʼ ச தே॥ 12-138-58 (70153) யஸ்மின்னாஶ்வாஸதே கஶ்சித்³யஶ்ச நாஶ்வஸிதி க்வசித்। ந தௌ தீ⁴ரா: ப்ரஶம்ʼஸந்தி நித்யமுத்³விக்³ரமானஸௌ॥ 12-138-59 (70154) தஸ்மாத்³விவர்த⁴தாம்ʼ ப்ரீதிர்னித்யம்ʼ ஸங்க³தமஸ்து நௌ। காலாதீதமிஹார்த²ம்ʼ ஹி ந ப்ரஶம்ʼஸந்தி பண்டி³தா:॥ 12-138-60 (70155) அர்த²யுக்திமிமாம்ʼ தத்ர யதா²பூ⁴தாம்ʼ நிஶாமய। தவ ஜீவிதமிச்சா²மி த்வம்ʼ மமேச்ச²ஸி ஜீவிதம்॥ 12-138-61 (70156) கஶ்சித்தரதி காஷ்டே²ந ஸுக³ம்பீ⁴ராம்ʼ மஹானதீ³ம்। ஸ தாரயதி தத்காஷ்ட²ம்ʼ ஸ ச காஷ்டே²ந தார்யதே॥ 12-138-62 (70157) ஈத்³ருʼஶோ நௌ க்ரியாயோகோ³ ப⁴விஷ்யதி ஸுவிஸ்தர:। அஹம்ʼ த்வாம்ʼ தாரயிஷ்யாமி மாம்ʼ ச த்வம்ʼ தாரயிஷ்யஸி॥ 12-138-63 (70158) ஏவமுக்த்வா து பலிதஸ்தமர்த²முப⁴யோர்ஹிதம்। ஹேதுமத்³க்³ரஹணீயம்ʼ ச காலாபேக்ஷீ வ்யதிஷ்ட²த॥ 12-138-64 (70159) அத² ஸுவ்யாஹ்ருʼதம்ʼ ஶ்ருத்வா தஸ்ய ஶத்ரோர்விசக்ஷண:। ஹேதுமத்³க்³ரஹணீயார்த²ம்ʼ மார்ஜாரோ வாக்யமப்³ரவீத்॥ 12-138-65 (70160) பு³த்³தி⁴மான்வாக்யஸம்பன்னஸ்தத்³வாக்யமனுவர்தயன்। ஸ்வாமவஸ்தா²ம்ʼ ப்ரதீக்ஷ்யைனம்ʼ ஸாம்னைவ ப்ரத்யபூஜயத்॥ 12-138-66 (70161) ததஸ்தீக்ஷ்ணாக்³ரத³ஶனோ மணிவைதூ³ர்யலோசன:। மூஷிகம்ʼ மந்த³முத்³வீக்ஷ்ய மார்ஜாரோ லோமஶோ(அ)ப்³ரபீ³த்॥ 12-138-67 (70162) நந்தா³மி ஸௌம்ய ப⁴த்³ரம்ʼ தே யோ மாம்ʼ ஜீவிதுமிச்ச²ஸி। ஶ்ரேயஶ்ச யதி³ ஜானீஷே க்ரியதாம்ʼ மா விசாரய॥ 12-138-68 (70163) அஹம்ʼ ஹி ப்⁴ருʼஶமாபன்னஸ்த்வமாபன்னதரோ மயா। த்³வயோராபன்னயோ: ஸந்தி⁴: க்ரியதாம்ʼ மா சிராய ச॥ 12-138-69 (70164) வித⁴த்ஸ்வ ப்ராப்தகாலம்ʼ யத்கார்த²ம்ʼ ஸித்⁴யது சாவயோ:। மயி க்ருʼச்ச்²ராத்³வினிர்முக்தே ந வினங்க்ஷ்யதி தே க்ருʼதம்॥ 12-138-70 (70165) ந்யஸ்தமானோஸ்மி ப⁴க்தோஸ்மி ஶிஷ்யஸ்த்வத்³தி⁴தக்ருʼத்ததா²। ததா² நிதே³ஶவர்தீ ச ப⁴வந்தம்ʼ ஶரணம்ʼ க³த:॥ 12-138-71 (70166) இத்யேவமுக்த: பலிதோ மார்ஜாரம்ʼ வஶமாக³தம்। வாக்யம்ʼ ஹிதமுவாசேத³மபி⁴ஜாதார்த²மர்த²வித்॥ 12-138-72 (70167) உதா³ரம்ʼ யத்³ப⁴வானாஹ நைதச்சித்ரம்ʼ ப⁴வத்³விதே⁴। விஹிதோ யஸ்து மார்கோ³ மே ஹிதார்த²ம்ʼ ஶ்ருʼணு தம்ʼ மம॥ 12-138-73 (70168) அஹம்ʼ த்வா(அ)னுப்ரவேக்ஷ்யாமி நகுலான்மே மஹத்³ப⁴யம்। த்ராயஸ்வ மாம்ʼ மா வதீ⁴ஶ்ச ஶக்தோ(அ)ஸ்மி தவ ரக்ஷணே॥ 12-138-74 (70169) உலூகாச்சைவ மாம்ʼ ரக்ஷ க்ஷுத்³ர: ப்ரார்த²யதே ஹி மாம்। அஹம்ʼ சே²த்ஸ்யாமி தே பாஶான்ஸகே² ஸத்யேனே தே ஶபே॥ 12-138-75 (70170) தத்³வச: ஸங்க³தம்ʼ ஶ்ருத்வா லோமஶோ யுக்தமர்த²வத்। ஹர்ஷாது³த்³வீக்ஷ்ய பலிதம்ʼ ஸ்வாக³தேனாப்⁴யபூஜயத்॥ 12-138-76 (70171) தம்ʼ ஸம்பூஜ்யாத² பலிதம்ʼ மார்ஜார: ஸௌஹ்ருʼதே³ ஸ்தி²தம்। ஸ விசிந்த்யாப்³ரவீத்³தீ⁴ர: ப்ரீதஸ்த்வரித ஏவ ச॥ 12-138-77 (70172) க்ஷிப்ரமாக³ச்ச² ப⁴த்³ரம்ʼ தே த்வம்ʼ மே ப்ராணஸம: ஸகா²। தவ ப்ராஜ்ஞப்ரஸாதா³த்³தி⁴ ப்ரியம்ʼ ப்ராப்ஸ்யாமி ஜீவிதம்॥ 12-138-78 (70173) யத்³யதே³வங்க³தேனாத்³ய ஶக்யம்ʼ கர்தும்ʼ மயா தவ। ததா³ஜ்ஞாபஸ்ய கர்தாஸ்மி ஸித்³தி⁴ரேவாஸ்து நௌ ஸகே²॥ 12-138-79 (70174) அஸ்மாத்தே ஸம்ʼஶயான்முக்த: ஸமித்ரக³ணபா³ந்த⁴வ:। ஸர்வகார்யாணி கர்தா(அ)ஹம்ʼ ப்ரியாணி ச ஹிதானி ச॥ 12-138-80 (70175) முக்தஶ்ச வ்யஸனாத³ஸ்மாத்ஸௌம்யாஹமபி நாம தே। ப்ரீதிமுத்பாத³யேயம்ʼ ந ப்ரதிகர்தும்ʼ ச ஶக்னுயாம்॥ 12-138-81 (70176) ப்ரத்யுபகுர்வன்ப³ஹ்வபி ந பா⁴தி பூர்வோபகாரிணா துல்ய:। ஏக: கரோதி ஹி க்ருʼதே நிஷ்காரணமேவ குருதே(அ)ன்ய:॥ 12-138-82 (70177) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-138-83x (5727) ஏவமாஶ்வாஸிதோ பி³த்³வான்மார்ஜாரேண ஸ மூஷிக:। ப்ரவிவேஶ ஸுவிஸ்ரப்³த⁴: ஸம்யக³ங்கீ³சகார ஹ॥ 12-138-83 (70178) க்³ராஹயித்வா து தம்ʼ ஸ்வார்த²ம்ʼ மார்ஜாரம்ʼ மூஷிகஸ்ததா²। மார்ஜாரோரஸி விஸ்ரப்³த⁴: ஸுஷ்வாப பித்ருʼமாத்ருʼவத்॥ 12-138-84 (70179) நிலீனம்ʼ தஸ்ய கா³த்ரேஷு மார்ஜாரஸ்யாத² மூஷிகம்। த்³ருʼஷ்ட்வா தௌ நகுலோலூகௌ நிராஶௌ ப்ரத்யபத்³யதாம்॥ 12-138-85 (70180) ததை²வ தௌ ஸுஸந்த்ரஸ்தௌ த்³ருʼட⁴மாக³ததந்த்³ரிதௌ। த்³ருʼஷ்ட்வா தயோ: பராம்ʼ ப்ரீதிம்ʼ விஸ்மயம்ʼ பரமம்ʼ க³தௌ॥ 12-138-86 (70181) ப³லினௌ மதிமந்தௌ ச ஸுவ்ருʼத்தௌ சாப்யுபாஸிதௌ। அஶக்தௌ து நயாத்தஸ்மாத்ஸம்ப்ரத⁴ர்ஷயிதும்ʼ ப³லாத்॥ 12-138-87 (70182) கார்யார்த²ம்ʼ க்ருʼதஸந்தீ⁴ தௌ த்³ருʼஷ்ட்வா மார்ஜாரமூஷிகௌ। உலூகனகுலௌ தூர்ணம்ʼ ஜக்³மதுஸ்தௌ ஸ்வமாலயம்॥ 12-138-88 (70183) லீன: ஸ தஸ்ய கா³த்ரேஷு பலிதோ தே³ஶகாலவித்। சிச்சே²த³ பாஶான்ன்ருʼபதே காலாகாங்க்ஷீ ஶனை: ஶனை:॥ 12-138-89 (70184) அத² ப³ந்த⁴பரிக்லிஷ்டோ மார்ஜாரோ வீக்ஷ்ய மூஷிகம்। சி²ந்த³ந்தம்ʼ வை ததா³ பாஶானத்வரந்தம்ʼ த்வரான்வித:॥ 12-138-90 (70185) தமத்வரந்தம்ʼ பலிதம்ʼ பாஶானாம்ʼ சே²த³னே ததா³। ஸஞ்சோத³யிதுமாரேபே⁴ மார்ஜாரோ மூஷிகம்ʼ தத:॥ 12-138-91 (70186) கிம்ʼ ஸௌம்ய நாதித்வரஸே கிம்ʼ க்ருʼதார்தோ²(அ)வமன்யஸே। சி²ந்தி⁴ பாஶானமித்ரக்⁴ந புரா ஶ்வபச ஏதி ஸ:॥ 12-138-92 (70187) இத்யுக்தஸ்த்வரதா(அ)னேன மதிமான்பலிதோ(அ)ப்³ரவீத்। மார்ஜாரமக்ருʼதப்ரஜ்ஞம்ʼ தத்²யமாத்மஹிதம்ʼ வச:॥ 12-138-93 (70188) தூஷ்ணீம்ʼ ப⁴வ ந தே ஸௌம்ய த்வரா கார்யா ந ஸம்ப்⁴ரம:। வயமேவாத்ர காலஜ்ஞா ந கால: பரிஹாஸ்யதே॥ 12-138-94 (70189) அகாலே க்ருʼத்யமாரப்³த⁴ம்ʼ கர்துர்னார்தா²ய கல்பதே। ததே³வ கால ஆரப்³த⁴ம்ʼ மஹதே(அ)ர்தா²ய கல்பதே॥ 12-138-95 (70190) அகாலே விப்ரமுக்தான்மே த்வத்த ஏவ ப⁴யம்ʼ ப⁴வேத்। தஸ்மாத்காலம்ʼ ப்ரதீக்ஷஸ்வ கிமிதி த்வரஸே ஸகே²॥ 12-138-96 (70191) யாவத்பஶ்யாமி சண்டா³லமாயாந்தம்ʼ ஶஸ்த்ரபாணினம்। ததஶ்சே²த்ஸ்யாமி தே பாஶான்ப்ராப்தே ஸாதா⁴ரணே ப⁴யே॥ 12-138-97 (70192) தஸ்மின்காலே ப்ரமுக்தஸ்த்வம்ʼ தருமேவாதி⁴ரோக்ஷ்யஸே। ந ஹி தே ஜீவிதாத³ன்யத்கிஞ்சித்க்ருʼத்யம்ʼ ப⁴விஷ்யதி॥ 12-138-98 (70193) தஸ்மின்காலே(அ)பி ச ததா தி³வாகீர்திப⁴யார்தி³த:। மம ந க்³ரஹணே ஶக்த: பலாயனபராயண:॥' 12-138-99 (70194) ததோ ப⁴வத்யபக்ராந்தே த்ரஸ்தே பீ⁴தே ச லுப்³த⁴காத்। அஹம்ʼ பி³லம்ʼ ப்ரவேக்ஷ்யாமி ப⁴வாஞ்ஶாகா²ம்ʼ க³மிஷ்யதி॥ 12-138-100 (70195) ஏவமுக்தஸ்து மார்ஜாரோ மூஷிகேணாத்மனோ ஹிதம்। வசனம்ʼ வாக்யதத்த்வஜ்ஞோ ஜீவிதார்தீ² மஹாமதி:॥ 12-138-101 (70196) அதா²த்மக்ருʼத்யே த்வரித: ஸம்யக்ப்ரார்தி²தமாசரன்। உவாச லோமஶோ வாக்யம்ʼ மூஷிகம்ʼ சிரகாரிணாம்॥ 12-138-102 (70197) நஹ்யேவம்ʼ மித்ரகார்யாணி ப்ரீத்யா குர்வந்தி ஸாத⁴வ:॥ 12-138-103 (70198) யதா² த்வம்ʼ மோக்ஷித: க்ருʼச்ச்²ராத்த்வரமாணேன வை மயா। ததா² ஹி த்வரமாணேன த்வயா கார்யமித³ம்ʼ மம। யத்னம்ʼ குரு மஹாப்ராஜ்ஞ யதா² ஸ்வஸ்த்யாவயோர்ப⁴வேத்॥ 12-138-104 (70199) அத²வா பூர்வவைரம்ʼ த்வம்ʼ ஸ்மரன்காலம்ʼ ஜிஹீர்ஷஸி। பஶ்ய து³ஷ்க்ருʼதகர்மம்ʼஸ்த்வம்ʼ வ்யக்தமாயு:க்ஷயோ மம॥ 12-138-105 (70200) யதி³ கிஞ்சின்மயா(அ)ஜ்ஞானாத்புரஸ்தாத்³து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ க்ருʼதம்। ந தன்மனஸி கர்தவ்யம்ʼ க்ஷாமயே த்வாம்ʼ ப்ரஸீத³ மே॥ 12-138-106 (70201) தமேவம்ʼவாதி³நம்ʼ ப்ராஜ்ஞம்ʼ ஶாஸ்த்ரவித்³பு³த்³தி⁴ஸத்தம:। உவாசேத³ம்ʼ வச: ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ மார்ஜாரம்ʼ மூஷிகஸ்ததா³॥ 12-138-107 (70202) ஶ்ருதம்ʼ மே தவ மார்ஜார ஸ்வமர்த²ம்ʼ பரிக்³ருʼஹ்ணத:। மமாபி த்வம்ʼ விஜானாஸி ஸ்வமர்த²ம்ʼ பரிக்³ருʼஹ்ணத:॥ 12-138-108 (70203) யன்மித்ரம்ʼ பீ⁴தவத்ஸாத்⁴யம்ʼ யஸ்மின்மித்ரே ப⁴யம்ʼ ஹிதம்। ஆரக்ஷிதம்ʼ தத: கார்யம்ʼ பாணி: ஸர்பமுகா²தி³வ॥ 12-138-109 (70204) க்ருʼத்வா ப³லவதா ஸந்தி⁴மாத்மானம்ʼ யோ ந ரக்ஷதி। அபத்²யமிவ தத்³பு⁴க்தம்ʼ தஸ்யார்தா²ய கல்பதே॥ 12-138-110 (70205) கஶ்சித்கஸ்யசின்மித்ரம்ʼ ந கஶ்சித்கஸ்யசித்³ரிபு:। அர்த²தஸ்து நிப³த்⁴யந்தே மித்ராணி ரிபவஸ்ததா²॥ 12-138-111 (70206) அர்தை²ரர்தா² நிப³த்⁴யந்தே க³ஜைரிவ மஹாக³ஜா:। ந ச கஶ்சித்க்ருʼதே கார்யே கர்தாரம்ʼ ஸமவேக்ஷதே। தஸ்மாத்ஸர்வாணி கார்யாணி ஸாவஶேஷாணி காரயேத்॥ 12-138-112 (70207) தஸ்மின்காலே(அ)பி ச ப⁴வாந்தி³வாகீர்திப⁴யார்தி³த:। மம ந க்³ரஹணே ஶக்த: பலாயபராயண:॥ 12-138-113 (70208) சி²ந்னம்ʼ து தந்துபா³ஹுல்யம்ʼ தந்துரேகோ(அ)வஶேஷித:। சே²த்ஸ்யாம்யஹம்ʼ தமப்யாஶு நிர்வ்ருʼதோ ப⁴வ லோமஶ॥ 12-138-114 (70209) தயோ: ஸம்ʼவத³தோரேவம்ʼ ததை²வாபன்னயோர்த்³வயோ:। க்ஷயம்ʼ ஜகா³ம ஸா ராத்ரிர்லோமஶம்ʼ த்வாக³மத்³ப⁴யம்॥ 12-138-115 (70210) தத: ப்ரபா⁴தஸமயே விகட: க்ருʼஷ்ணபிங்க³ல:। ஸ்தூ²லஸ்பி²க்³விக்ருʼதோ ரூக்ஷ: ஶ்வயூத²பரிவாரித:॥ 12-138-116 (70211) ஶங்குகர்ணோ மஹாவக்ர: க²னித்ரீ கோ⁴ரத³ர்ஶன:। பரிகோ⁴ நாம சண்டா³ல: ஶஸ்த்ரபாணிரத்³ருʼஶ்யத॥ 12-138-117 (70212) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா யமதூ³தாப⁴ம்ʼ மார்ஜாரஸ்த்ரஸ்தசேதன:। உவாச பலிதம்ʼ பீ⁴த: கிமிதா³நீம்ʼ கரிஷ்யஸி॥ 12-138-118 (70213) ததை²வ ச ஸுஸந்த்ரஸ்தௌ தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா கோ⁴ரஸங்குலம்। க்ஷணேன நகுலோலூகௌ நைராஶ்யமுபஜக்³மது:॥ 12-138-119 (70214) ப³லினௌ மதிமந்தௌ ச ஸங்கா⁴தம்ʼ சாப்யுபாக³தௌ। அஶக்தௌ ஸுனயாத்தஸ்மாத்ஸம்ப்ரத⁴ர்ஷயிதும்ʼ ப³லாத்॥ 12-138-120 (70215) கார்யார்தே² க்ருʼதஸந்தீ⁴ தௌ த்³ருʼஷ்ட்வா மார்ஜாரமூஷிகௌ। உலூகனகுலௌ தூர்ணம்ʼ ஜக்³மது: ஸ்வம்ʼஸ்வமாலயம்॥ 12-138-121 (70216) ததஶ்சிச்சே²த³ தம்ʼ தந்தும்ʼ மார்ஜாரஸ்ய ஸ மூஷிக:। விப்ரமுக்தோ(அ)த² மார்ஜாரஸ்தமேவாப்⁴யபதத்³து³மம்॥ 12-138-122 (70217) ஸ தஸ்மாத்ஸம்ப்⁴ரமான்முக்தோ முக்தோ கோ⁴ரேண ஸத்ருணா। பி³லம்ʼ விவேஶ பலித: ஶாகா²ம்ʼ லேபே⁴ ஸ லோமஶ:॥ 12-138-123 (70218) உன்மாத²மப்யுபாதா³ய சண்டா³லோ வீக்ஷ்ய ஸர்வஶ:। விஹதாஶ: க்ஷணேனைவ தஸ்மாத்³தே³ஶாத³பாக்ரமத்। ஜகா³ம ஸ ஸ்வப⁴வனம்ʼ சண்டா³லோ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 12-138-124 (70219) ததஸ்தஸ்மாத்³பா⁴ந்முக்தோ து³ர்லப⁴ம்ʼ ப்ராப்ய ஜீவிதம்। பி³லஸ்த²ம்ʼ பாத³பாக்³ரஸ்த²: பலிதம்ʼ லோமஶோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 12-138-125 (70220) அக்ருʼத்வா ஸம்ʼவித³ம்ʼ காஞ்சித்ஸஹஸா த்வமபஸ்ருத:। க்ருʼதஜ்ஞ: க்ருʼதகல்யாண: கச்சின்மாம்ʼ நாபி⁴ஶங்கஸே॥ 12-138-126 (70221) க³த்வா ச மம விஶ்வாஸம்ʼ த³த்த்வா ச மம ஜீவிதம்। மித்ரோபபோ⁴க³ஸமயே கிம்ʼ ஹி மாம்ʼ நோபஸர்பஸி॥ 12-138-127 (70222) க்ருʼத்வா ஹி பூர்வம்ʼ மித்ராணி ய: பஶ்சான்னானுதிஷ்ட²தி। ந ஸ மித்ராணி லப⁴தே க்ருʼச்ச்²ராத்ஸ்வாபத்ஸு து³ர்மதி:॥ 12-138-128 (70223) ஸத்க்ருʼதோ(அ)ஹம்ʼ த்வயா மித்ர ஸாமர்த்²யாதா³த்மான: ஸகே²। ஸ மாம்ʼ மித்ரத்வமாபன்னமுபபோ⁴க்தும்ʼ த்வமர்ஹஸி॥ 12-138-129 (70224) யானி மே ஸந்தி மித்ராணி யே ச மே ஸந்தி பா³ந்த⁴வா:। ஸர்வே த்வாம்ʼ பூஜயிஷ்யந்தி ஶிஷ்யா கு³ருமிவ ப்ரியம்॥ 12-138-130 (70225) அஹம்ʼ ச பூஜயிஷ்யே த்வாம்ʼ ஸமித்ரக³ணபா³ந்த⁴வம்। ஜீவிதஸ்ய ப்ரதா³தாரம்ʼ க்ருʼதஜ்ஞ: கோ ந பூஜயேத்॥ 12-138-131 (70226) ஈஶ்வரோ மே ப⁴வானஸ்து ஶரீரஸ்ய க்³ருʼஹஸ்ய ச। அர்தா²நாம்ʼ சைவ ஸர்வேஷாமனுஶாஸ்தா ச மே ப⁴வ॥ 12-138-132 (70227) அமாத்யோ மே ப⁴வ ப்ராஜ்ஞ பிதேவேஹ ப்ரஶாதி⁴ மாம்। ந தே(அ)ஸ்தி ப⁴யமஸ்மத்தோ ஜீவிதேனாத்மன: ஶபே॥ 12-138-133 (70228) பு³த்³த்⁴யா த்வமுஶனா ஸாக்ஷாத்³ப³லேனாதி⁴க்ருʼதா வயம்। த்வம்ʼ மந்த்ரப³லயுக்தோ ஹி த³த்³யா விஜயமேவ மே॥ 12-138-134 (70229) ஏவமுக்த: பரம்ʼ ஸாந்த்வம்ʼ மார்ஜாரேண ஸ மூஷிக:। உவாச பரமார்த²ஜ்ஞ: ஶ்லக்ஷ்ணமாத்மஹிதம்ʼ வச:॥ 12-138-135 (70230) யத்³ப⁴வானாஹ தத்ஸர்வம்ʼ மயா தே லோமஶ ஶ்ருதம்। மமாபி தாவத்³ப்³ருவத: ஶ்ருʼணு யத்ப்ரதிபா⁴தி மே॥ 12-138-136 (70231) வேதி³தவ்யானி மித்ராணி போ³த்³த⁴வ்யாஶ்சாபி ஶத்ரவ:। ஏதத்ஸுஸூக்ஷ்மம்ʼ லோகே(அ)ஸ்மிந்த்³ருʼஶ்யதே ப்ராஜ்ஞஸம்ʼமதை:॥ 12-138-137 (70232) ஶத்ருரூபா ஹி ஸுஹ்ருʼதோ³ மித்ரரூபாஶ்ச ஶத்ரவ:। ஸாந்த்விதாஸ்தே ந பு³த்⁴யந்தே ராக³லோப⁴வஶம்ʼ க³தா:॥ 12-138-138 (70233) யேஷாம்ʼ ஸௌம்யானி மித்ராணி க்ரோத⁴னாஶ்சைவ ஶத்ரவ:। ஸாந்த்விதாஸ்தே ந பு³த்⁴யந்தே ராக³லோப⁴வஶங்க³தா:॥ 12-138-139 (70234) நாஸ்தி ஜாத்யா ரிபுர்னாம மித்ரம்ʼ நாம ந வித்³யதே। ஸாமர்த்²யயோகா³ஜ்ஜாயந்தே மித்ராணி ரிபவஸ்ததா²॥ 12-138-140 (70235) யோ யஸ்மிஞ்ஜீவதி ஸ்வார்தே² பஶ்யேத்பீடா³ம்ʼ ந ஜீவதி। ஸ தஸ்ய மித்ரம்ʼ தாவத்ஸ்ய:த்³யாவன்ன ஸ்யாத்³விபர்யய:॥ 12-138-141 (70236) நாஸ்தி மைத்ரீ ஸ்தி²ரா நாம ந ச த்⁴ருவமஸௌஹ்ருʼத³ம்। அர்த²யுக்த்யா(அ)னுஜாயந்தே மித்ராணி ரிபவஸ்ததா²॥ 12-138-142 (70237) மித்ரம்ʼ ச ஶத்ருதாமேதி கஸ்மிம்ʼஶ்சித்காலபர்யயே। ஶத்ருஶ்ச மித்ரதாமேதி ஸ்வார்தோ² ஹி ப³லவத்தர:॥ 12-138-143 (70238) யோ விஶ்வஸிதி மித்ரேஷு ந விஶ்வஸிதி ஶத்ருஷு। அர்த²யுக்திமவிஜ்ஞாய சலிதம்ʼ தஸ்ய ஜீவிதம்॥ 12-138-144 (70239) மித்ரே வா யதி³ வா ஶத்ரௌ தஸ்யாபி சலிதா மதி:। ந விஶ்வஸேத³விஶ்வஸ்தே விஶ்வஸ்தே நாதிவிஶ்வஸேத்। விஶ்வாஸாத்³ப⁴யமுத்பன்னமபி மூலானி க்ருʼந்ததி॥ 12-138-145 (70240) அர்த²யுக்த்யா ஹி ஜாயந்தே பிதா மாதா ஸுதஸ்ததா²। மாதுலா பா⁴கி³நேயாஶ்ச ததா² ஸம்ப³ந்தி⁴பா³ந்த⁴வா:॥ 12-138-146 (70241) புத்ரம்ʼ ஹி மாதாபிதரௌ த்யஜத: பதிதம்ʼ ப்ரியம்। லோகோ ரக்ஷதி சாத்மானம்ʼ பஶ்ய ஸ்வார்த²ஸ்ய ஸாரதாம்॥ 12-138-147 (70242) ஸாமான்யா நிஷ்க்ருʼதி: ப்ராஜ்ஞ யோ மோக்ஷாத்ஸமந்தரம்। க்ருʼத்யம்ʼ ம்ருʼக³யதே கர்தும்ʼ ஸுகோ²பாயமஸம்ʼஶயம்॥ 12-138-148 (70243) அஸ்மின்னிலய ஏவம்ʼ த்வம்ʼ ந்யக்³ரோதா⁴த³வதாரித:। பூர்வம்ʼ நிவிஷ்டமுன்மாத²ம்ʼ சபலன்வான்ன பு³த்³த⁴வான்॥ 12-138-149 (70244) ஆத்மனஶ்சபலோ நாஸ்தி குதோ(அ)ன்யேஷாம்ʼ ப⁴விஷ்யதி। தஸ்மாத்ஸர்வாணி கார்யாணி சபலோ ஹந்த்யஸம்ʼஶயம்॥ 12-138-150 (70245) ப்³ரவீஷி மது⁴ரம்ʼ யச்ச ப்ரியோ மே(அ)த்³ய ப⁴வானிதி। தன்மித்²யாகாரணம்ʼ ஸர்வம்ʼ விஸ்தரேணாபி மே ஶ்ருʼணு॥ 12-138-151 (70246) காரணாத்ப்ரியதாமேதி த்³வேஷ்யோ ப⁴வதி காரணாத்। அர்தா²ர்தீ² ஜீவலோகோ(அ)யம்ʼ ந கஶ்சித்கஸ்யசித்ப்ரிய:॥ 12-138-152 (70247) ஸக்²யம்ʼ ஸோத³ர்யயோர்ப்⁴ராத்ரோத³ர்பந்த்யோர்வா பரஸ்பரம்। கஸ்யசின்னாபி⁴ஜானாமி ப்ரீதிம்ʼ நிஷ்காரணாமிஹ॥ 12-138-153 (70248) யத்³யபி ப்⁴ராதர: க்ருத்³தா⁴ பா⁴ர்யா வா காரணாந்தரே। ஸ்வபா⁴வதஸ்தே ப்ரீயந்தே நேதர: ப்ராக்ருʼதோ ஜன:॥ 12-138-154 (70249) ப்ரியோ ப⁴வதி தா³நேன ப்ரியவாதே³ந சாபர:। மந்த்ரஹோமஜபைரன்ய: கார்யார்தே² ப்ரீயதே ஜன:॥ 12-138-155 (70250) உத்பன்னா காரணாத்ப்ரீதிராஸீன்னௌ காரணாந்தரே। ப்ரத்⁴வஸ்தே காரணஸ்தா²நே ஸா ப்ரீதிர்னாபி⁴வர்ததே॥ 12-138-156 (70251) கிம்ʼநு தத்காரணம்ʼ மன்யே யேனாஹம்ʼ ப⁴வத: ப்ரிய:। அன்யத்ராப்⁴யவஹாரார்தா²த்தத்ராபி ச பு³தா⁴ வயம்॥ 12-138-157 (70252) காலோ ஹேதும்ʼ விகுருதே ஸ்வார்த²ஸ்தமனுவர்ததே। ஸ்வார்த⁴ம்ʼ ப்ராஜ்ஞோ(அ)பி⁴ஜானாதி ப்ராஜ்ஞம்ʼ லோகோ(அ)னுவர்ததே। ந த்வீத்³ருʼஶம்ʼ த்வயா வாச்யம்ʼ வித்³யதே ஸ்வார்த²பண்டி³த:॥ 12-138-158 (70253) ந காலோ ஹி ஸமர்த²ஸ்ய ஸ்னேஹஹேதுரயம்ʼ தவ। தஸ்மான்னாஹம்ʼ சலே ஸ்வார்தா²த்ஸுஸ்தி²த: ஸந்தி⁴விக்³ரஹே॥ 12-138-159 (70254) அப்⁴ராணாமிவ ருபாணி விகுர்வந்தி பதே³பதே³। அத்³யைவ ஹி ரிபுர்பூ⁴த்வா புனரத்³யைவ மே ஸுஹ்ருʼத்। புனஶ்ச ரிபுரத்³யைவ யுக்தீனாம்ʼ பஶ்ய சாபலம்॥ 12-138-160 (70255) ஆஸீன்மைத்ரீ து தாவன்னௌ யாவத்³தே⁴துரபூ⁴த்புரா। ஸாக³தா ஸஹ தேனைவ காலயுக்தேன ஹேதுனா॥ 12-138-161 (70256) த்வம்ʼ ஹி மே(அ)த்யந்தத: ஶத்ரு: ஸாமர்த்²யான்மித்ரதாம்ʼ க³த:। தத்க்ருʼத்யமபி⁴நிர்வர்த்ய ப்ரக்ருʼதி: ஶத்ருதாம்ʼ க³தா॥ 12-138-162 (70257) ஸோ(அ)ஹமேவம்ʼ ப்ரணீதானி ஜ்ஞாத்வா ஶாஸ்த்ராணி தத்த்வத:। ப்ராவிஶேயம்ʼ கத²ம்ʼ பாஶம்ʼ த்வத்க்ருʼதே தத்³ப்³ரவீஹி மே॥ 12-138-163 (70258) த்வத்³வீர்யேண விமுக்தோ(அ)ஹம்ʼ மத்³வீர்யேண ததா² ப⁴வான்। அன்யோன்யானுக்³ரஹே வ்ருʼத்தே நாஸ்தி பூ⁴ய: ஸமாக³ம:॥ 12-138-164 (70259) த்வம்ʼ ஹி ஸௌம்ய க்ருʼதார்தோ²(அ)த்³ய நிவ்ருʼத்தார்தா²ஸ்ததா² வயம்। ந தே(அ)ஸ்த்யத்³ய மயா க்ருʼத்யம்ʼ கிஞ்சித³ன்யத்ர ப⁴க்ஷணாத்॥ 12-138-165 (70260) அஹமன்னம்ʼ ப⁴வான்போ⁴க்தா து³ர்ப³லோ(அ)ஹம்ʼ ப⁴வான்ப³லீ। நாவயோர்வித்³யதே ஸந்தி⁴ர்வியுக்தே விஷமே ப³லே॥ 12-138-166 (70261) ஸ மன்யே(அ)ஹம்ʼ தவ ப்ரஜ்ஞாம்ʼ யன்மோக்ஷாத்ப்ரத்யனந்தரம்। ப⁴க்ஷ்யம்ʼ ம்ருʼக³யதே நூனம்ʼ ஸுகோ²பாயமஸம்ʼஶயம்॥ 12-138-167 (70262) --ர்தீ² ஹ்யேவ ஸுவ்யக்தோ விமுக்த: ப்ரஸ்ருʼத: க்ஷுதா⁴। ஶாஸ்த்ரஜாம்ʼ மதிமாஸ்தா²ய ப்ராதராஶமிஹேச்ச²ஸி॥ 12-138-168 (70263) ஜானாமி க்ஷுதி⁴தம்ʼ ச த்வாமாஹாரஸமயஶ்ச தே। ஸ த்வம்ʼ மாமபி⁴ஸந்தா⁴ய ப⁴க்ஷ்யம்ʼ ம்ருʼக³யஸே புன:॥ 12-138-169 (70264) கிஞ்சாத்ர புத்ரதா³ரார்த²ம்ʼ யத்³வாணீம்ʼ ஸ்ருʼஜஸே மயி। ஶுஶ்ரூஷாம்ʼ யதஸே கர்தும்ʼ ஸகே² மம தத்க்ஷமம்॥ 12-138-170 (70265) த்வயா மாம்ʼ ஸஹிதம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ப்ரியா பா⁴ர்யா ஸுதாஶ்ச யே। கஸ்மாத்தே மாம்ʼ ந கா²தே³யு: ஸ்ப்ருʼஷ்டவா ப்ரணயினி த்வயி॥ 12-138-171 (70266) நாஹம்ʼ த்வயா ஸமேஷ்யாமி வ்ருʼத்தே ஹேதுஸமாக³மே। ஶிவம்ʼ த்⁴யாயஸ்வ மே(அ)த்ரஸ்த²: ஸுக்ருʼதம்ʼ ஸ்மரஸே யதி³॥ 12-138-172 (70267) ஶத்ரோரன்னாத்³யபூ⁴த: ஸன்க்லிஷ்டஸ்ய க்ஷுதி⁴தஸ்ய ச। ப⁴க்ஷ்யம்ʼ ம்ருʼக³யமாணஸ்ய க: ப்ராஜ்ஞோ விஷயம்ʼ வ்ரஜேத்॥ 12-138-173 (70268) ஸ்வஸ்தி தே(அ)ஸ்து க³மிஷ்யாமி தூ³ராத³பி தவோத்³விஜே। [விஶ்வஸ்தம்ʼ வா ப்ரமத்தம்ʼ வா ஏததே³வ க்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்॥] 12-138-174 (70269) நாஹம்ʼ த்வயா ஸமேஷ்யாமி நிவ்ருʼத்தோ ப⁴வ லோமஶ। ப³லவத்ஸன்னிகர்ஷோ ஹி ந கதா³சித்ப்ரஶஸ்யதே॥ 12-138-175 (70270) யதி³ த்வம்ʼ ஸுக்ருʼதம்ʼ வேத்ஸி தத்ஸக்²யமனுஸாரய। ப்ரஶாந்தாத³பி ஹி ப்ராஜ்ஞாத்³பே⁴தவ்யம்ʼ ப³லின: ஸதா³॥ 12-138-176 (70271) யதி³ த்வர்தே²ந தே கார்யம்ʼ ப்³ரூஹி கிம்ʼ கரவாணி தே। காமம்ʼ ஸர்வம்ʼ ப்ரதா³ஸ்யாமி ந த்வாத்மானம்ʼ கத²ஞ்சன॥ 12-138-177 (70272) ஆத்மார்தே² ஸந்ததிஸ்த்யாஜ்யா ராஜ்யம்ʼ ரத்னம்ʼ த⁴னானி ச। அபி ஸர்வஸ்வமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ரக்ஷேதா³த்மானமாத்மவான்॥ 12-138-178 (70273) ஐஶ்வர்யத⁴னரத்னானாம்ʼ ப்ரத்யமித்ரே(அ)பி வர்ததாம்। த்³ருʼஷ்டா ஹி புனராவ்ருʼத்திர்ஜீவதாமிதி ந: ஶ்ருதம்॥ 12-138-179 (70274) ந த்வாத்மன: ஸம்ப்ரதா³நம்ʼ த⁴னரத்னவதி³ஷ்யதே। ஆத்மா ஹி ஸர்வதா³ ரக்ஷ்யோ தா³ரைரபி த⁴னைரபி॥ 12-138-180 (70275) ஆத்மரக்ஷணதந்த்ராணாம்ʼ ஸுபரீக்ஷிதகாரிணாம்। ஆபதோ³ நோபபத்³யந்தே புருஷாணாம்ʼ ஸ்வதோ³ஷஜா:॥ 12-138-181 (70276) ஶத்ரும்ʼ ஸம்யக³விஜ்ஞாதோ விப்ரியோ ஹ்யப³லீயஸா। `ஶங்கனீய: ஸ ஸர்வத்ர ப்ரியமப்யாசரன்ஸதா³॥ 12-138-182 (70277) குலஜானாம்ʼ ஸுமித்ராணாம்ʼ தா⁴ர்மிகாணாம்ʼ மஹாத்மனாம்।' ந தேஷாம்ʼ சால்யதே பு³த்³தி⁴: ஶாஸ்த்ரார்த²க்ருʼதிஶ்சயா॥ 12-138-183 (70278) இத்யபி⁴வ்யக்தமேவாஸௌ பலிதேனாபஹாஸித:। மார்ஜாரோ வ்ரீடி³தோ பூ⁴த்வா மூஷிகம்ʼ வாக்யமப்³ரவீத்॥ 12-138-184 (70279) ஸத்யம்ʼ ஶபே த்வயா(அ)ஹம்ʼ வை மித்ரத்³ரோஹோ விக³ர்ஹித:। ஸம்ʼமன்யே(அ)ஹம்ʼ தவ ப்ரஜ்ஞாம்ʼ யஸ்த்வம்ʼ மம ஹிதே ரத:॥ 12-138-185 (70280) உக்தவானர்த²தத்த்வேன மயா ஸம்பி⁴ந்னத³ர்ஶன:। ந து மாமன்யதா² ஸாதோ⁴ த்வம்ʼ க்³ரஹீதுமிஹார்ஹஸி॥ 12-138-186 (70281) ப்ராணப்ரதா³நஜம்ʼ த்வத்தோ மயி ஸௌஹ்ருʼத³மாக³தம்। த⁴ர்மஜ்ஞோ(அ)ஸ்மி கு³ணஜ்ஞோ(அ)ஸ்மி க்ருʼதஜ்ஞோஸ்மி விஶேஷத:॥ 12-138-187 (70282) மித்ரேஷு வத்ஸலஶ்சாஸ்மி த்வத்³ப⁴க்தஶ்ச விஶேஷத:। த்வம்ʼ மாமேவங்க³தே ஸாதோ⁴ ந வாசயிதுமர்ஹஸி॥ 12-138-188 (70283) த்வயா ஹி வாச்யமானோ(அ)ஹம்ʼ ஜஹ்யாம்ʼ ப்ராணான்ஸபா³ந்த⁴வ:। தி⁴க்ஶப்³தோ³ ஹி பு³தை⁴ர்த்³ருʼஷ்டோ மத்³விதே⁴ஷு மனஸ்விஷு। பதனம்ʼ த⁴ர்மதத்த்வஜ்ஞ ந மே ஶங்கிதுமர்ஹஸி॥ 12-138-189 (70284) இதி ஸம்ʼஸ்தூயமானோ(அ)பி மார்ஜாரேண ஸ மூஷிக:। மனஸா பா⁴வக³ம்பீ⁴ரம்ʼ மார்ஜாரமித³மப்³ரவீத்॥ 12-138-190 (70285) ஸாது⁴ர்ப⁴வான்க்ருʼதார்தோ²(அ)ஸ்மி ப்ரியே ச ந ச விஶ்வஸே। ஸம்ʼஸ்தவைர்வா த⁴னௌகை⁴ர்வா நாஹம்ʼ ஶக்ய: புனஸ்த்வயா॥ 12-138-191 (70286) ந ஹ்யமித்ரவஶம்ʼ யாந்தி ப்ராஜ்ஞா நிஷ்காரணம்ʼ ஸகே²। அஸ்மின்னர்தே² ச கா³தே² த்³வே நிபோ³தோ⁴ஶனஸா க்ருʼதே॥ 12-138-192 (70287) ஶத்ருஸாதா⁴ரணே க்ருʼத்யே க்ருʼத்வா ஸந்தி⁴ம்ʼ ப³லீயஸா। ஸமாஹிதஶ்சரேத்³பு³த்³த்⁴யா க்ருʼதார்த²ஶ்ச ந விஶ்வஸேத்॥ 12-138-193 (70288) ந விஶ்வஸேத³வஶ்வஸ்தே விஶ்வஸ்தே நாதிவிஶ்சஸேத்। நித்யம்ʼ விஶ்வாஸயேத³ன்யான்பரேஷாம்ʼ து ந விஶ்வஸேத்॥ 12-138-194 (70289) தஸ்மாத்ஸர்வாஸ்வவஸ்தா²ஸு ரக்ஷேஜ்ஜீவிதமாத்மன:। த்³ரவ்யாணி ஸந்ததிஶ்சைவ ஸர்வம்ʼ ப⁴வதி ஜீவதாம்॥ 12-138-195 (70290) ஸங்க்ஷேபோ நீதிஶாஸ்த்ராணாமவிஶ்வாஸ: பரோ மத:। ந்ருʼஷு தஸ்மாத³விஶ்வாஸ: புஷ்கலம்ʼ ஹிதமாத்மன:॥ 12-138-196 (70291) வத்⁴யந்தே ந ஹ்யவிஶ்வஸ்தா: ஶத்ருர்பி⁴ர்து³ர்ப³லா அபி। விஶ்வஸ்தாஸ்தேஷு வத்⁴யந்தே ப³லவந்தோ(அ)பி ஶத்ருபி⁴:॥ 12-138-197 (70292) த்வத்³விதே⁴ப்⁴யோ மயா ஹ்யாத்மா ரக்ஷ்யோ மார்ஜார ஸர்வதா³। ரக்ஷ த்வமபி சாத்மானம்ʼ சண்டா³லாஜ்ஜாதிகில்பி³ஷாத்॥ 12-138-198 (70293) ஸ தஸ்ய ப்³ருவதஸ்த்வேவம்ʼ ஸந்த்ராஸாஜ்ஜாதஸாத்⁴வஸ:। கதா²ம்ʼ ஹித்வா ஜவேனாஶு மார்ஜார: ப்ரயயௌ தத:॥ 12-138-199 (70294) தத: ஶாஸ்த்ரார்த²தத்த்வஜ்ஞோ பு³த்³தி⁴ஸாமர்த்²யமாத்மன:। விஶ்ராவ்ய பலித: ப்ராஜ்ஞோ பி³லமன்யஜ்ஜகா³ம ஹ॥ 12-138-200 (70295) ஏவம்ʼ ப்ரஜ்ஞாவதா பு³த்³த்⁴யா து³ர்ப³லேன மஹாப³லா:। ஏகேன ப³ஹவோ(அ)மித்ரா: பலிதேனாபி⁴ஸந்தி⁴தா:॥ 12-138-201 (70296) அரிணாபி ஸமர்தே²ந ஸந்தி⁴ம்ʼ குர்வீத பண்டி³த:। மூஷிகஶ்ச பி³டா³லஶ்ச முக்தாவன்யோன்யஸம்ʼஶ்ரயாத்॥ 12-138-202 (70297) இத்யேவம்ʼ க்ஷத்ரத⁴ர்மஸ்ய மயா மார்கோ³ நித³ர்ஶித:। விஸ்தரேண மஹாராஜ ஸங்க்ஷேபமபி மே ஶ்ருʼணு॥ 12-138-203 (70298) அன்யோன்யம்ʼ க்ருʼதவைரௌ து சக்ரது: ப்ரீதிமுத்தமாம்। அன்யோன்யமபி⁴ஸந்தா⁴தும்ʼ ஸம்ப³பூ⁴வ தயோர்மதி:॥ 12-138-204 (70299) தத்ர ப்ராஜ்ஞோ(அ)பி⁴ஸந்த⁴த்தே ஸம்யக்³பு³த்³தி⁴ப³லாஶ்ரயாத்। அபி⁴ஸந்தீ⁴யதே ப்ராஜ்ஞ: ப்ரமாதா³த³பி வா பு³தை⁴:॥ 12-138-205 (70300) தஸ்மாத³பீ⁴தவத்³பீ⁴தோ விஶ்வஸ்தவத³விஶ்வஸேத்। ந ஹ்யப்ரமத்தஶ்சலதி சலிதோ(அ)வா ந நஶ்யதி॥ 12-138-206 (70301) காலே ஹி ரிபுணா ஸந்தி⁴: காலே மித்ரேண விக்³ரஹ:। கார்ய இத்யேவ தத்வஜ்ஞா: ப்ராஹுர்னித்யம்ʼ நராதி⁴ப॥ 12-138-207 (70302) ஏதஜ்ஜ்ஞாத்வா மஹாராஜ ஶாஸ்த்ரார்த²மபி⁴க³ம்ய ச। அபி⁴யுக்தோ(அ)ப்ரமத்தஶ்ச ப்ராக்³ப⁴யாத்³பீ⁴தவச்சரேத்॥ 12-138-208 (70303) பீ⁴தவத்ஸம்ʼஹித: கார்ய: ப்ரதிஸந்தி⁴ஸ்ததை²வ ச। ப⁴யாது³த்பத்³யதே பு³த்³தி⁴ரப்ரமத்தாபி⁴யோக³ஜா॥ 12-138-209 (70304) ந ப⁴யம்ʼ ஜாயதே ராஜன்பீ⁴தஸ்யானாக³தே ப⁴யே। அபீ⁴தஸ்ய ச விஸ்ரம்பா⁴த்ஸுமஹஜ்ஜாயதே ப⁴யம்॥ 12-138-210 (70305) ந பீ⁴ருரிதி சாத்யந்தம்ʼ மந்த்ரோ தே³ய: கத²ஞ்சன। அவிஜ்ஞானாத்³தி⁴ விஜ்ஞானே க³ச்சே²தா³ஸ்பத³த³ர்ஶனாம்॥ 12-138-211 (70306) தஸ்மாத³பீ⁴தவத்³பீ⁴தோ விஶ்வஸ்தவத³விஶ்வஸன்। கார்யாணாம்ʼ கு³ருதாம்ʼ ஜ்ஞாத்வா நாத்³ருʼதம்ʼ கிஞ்சிதா³சரேத்॥ 12-138-212 (70307) ஏவமேதன்மயா ப்ரோக்தமிதிஹாஸம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஶ்ருத்வா த்வம்ʼ ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ மத்⁴யே யதா²வத்ஸமுதா³சர॥ 12-138-213 (70308) உபலப்⁴ய மதிம்ʼ சாக்³ர்யாமரிமித்ராந்தரம்ʼ ததா²। ஸந்தி⁴விக்³ரஹகாலௌ ச மோக்ஷோபாயம்ʼ ததா²(அ)(அ)பதி³॥ 12-138-214 (70309) ஶத்ருஸாதா⁴ரணே க்ருʼத்யே க்ருʼத்வா ஸந்தி⁴ம்ʼ ப³லீயஸா। ஸமாக³தஶ்சரேத்³பு³த்³த்⁴யா க்ருʼதார்தோ² ந ச விஶ்வஸேத்॥ 12-138-215 (70310) அவிருத்³தா⁴ம்ʼ த்ரிவர்கே³ண நீதிமேதாம்ʼ மஹீபதே। அப்⁴யுத்திஷ்ட² ஶ்ருதாத்தஸ்மாத்³பூ⁴ய: ஸம்ʼரஞ்ஜயன்ப்ரஜா:॥ 12-138-216 (70311) ப்³ராஹ்மணைஶ்சாபி தே ஸார்த⁴ம்ʼ யாத்ரா ப⁴வது பாண்ட³வ। ப்³ராஹ்மணாத்³தி⁴ பரம்ʼ ஶ்ரேயோ தி³வி சேஹ ச பா⁴ரத॥ 12-138-217 (70312) ஏதே த⁴ர்மஸ்ய வேத்தார: க்ருʼதஜ்ஞா: ஸததம்ʼ ப்ரபோ⁴। பூஜிதா: ஶுப⁴கர்தார: பூஜயைனாஞ்ஜாதி⁴ப॥ 12-138-218 (70313) ராஜ்யம்ʼ ஶ்ரேய: பரம்ʼ ராஜன்யஶஶ்ச மஹதா³ப்ஸ்யஸே। குலஸ்ய ஸந்ததிம்ʼ சைவ யதா²ந்யாயம்ʼ யதா²க்ரமம்॥ 12-138-219 (70314) ஶ்ருதம்ʼ ச தே பா⁴ரத ஸந்தி⁴விக்³ரஹம்ʼ விபா⁴விதம்ʼ பு³த்³தி⁴விஶேஷகாரிதம்। ததா² த்வவேக்ஷ்ய க்ஷிதிபேன ஸர்வதா³ நிஷேவிதவ்யம்ʼ ந்ருʼப ஶத்ருமண்ட³லம்॥ ॥ 12-138-220 (70315) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி அஷ்டத்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 138॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-138-5 உத்³த⁴ர்துமுன்மூலயிதும்॥ 12-138-6 ஸர்வத: ஸர்வதி³க்ஸ்தை²: ப்ரார்த்²யமானேன ப்ரஸிதுமிதி ஶேஷ:॥ 12-138-9 ப்ராக்ருʼதக்ருʼத்ரிமமித்ரயோர்மத்⁴யே கேன ஸந்தி⁴: கர்தவ்ய: கேன வா வைரம்॥ 12-138-18 வ்யவஸ்ய நிஶ்சித்ய அத்ர பூர்வஶ்லோகோக்தே(அ)ர்தே²॥ 12-138-20 வைராஜ்யமபி⁴தே ஜாத இதி ட. ட³. த². த³. பாட²:॥ 12-138-23 உன்மாத²ம்ʼ கூடயந்த்ரம்ʼ பஶும்ருʼக³பக்ஷிப³ந்த⁴னம்॥ 12-138-26 பலிதோ மூஷிக:॥ 12-138-28 ததா³மிஷம்ʼ தஸ்ய உன்மாதே² த்⁴ருʼதமாமிஷம்। ஸபத்னஸ்ய ஸபத்னம்ʼ ப³த்³த⁴ம்ʼ அனாத்³ருʼத்ய॥ 12-138-30 ஶரஸ்த்ருʼணவிஶேஷ ஸ்தத்ப்ரஸூனம்ʼ புஷ்பம்॥ 12-138-51 யதி³ மாம்ʼ ந ஜிகா⁴ம்ʼஸஸி இதி ஜ². த³. பாட²:॥ 12-138-105 ஸ்மரன்காலம்ʼ சிகீர்ஷஸீதி த². த³. பாட²:॥ 12-138-160 புனரத்³யைவ ஸௌஹ்ருʼத³மிதி த². த³. த⁴. பாட²:॥

12-139-0 (70316) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 12-139-0x (5728) உக்தோ மந்த்ரோ மஹாபா³ஹோ விஶ்வாஸோ நாஸ்தி ஶத்ருஷு। கத²ம்ʼ ஹி ராஜா வர்தேத யதி³ ஸர்வத்ர நாஶ்வஸேத்॥ 12-139-1 (70317) விஶ்வாஸாத்³தி⁴ பரம்ʼ ராஜன்ராஜ்ஞாமுத்பத்³யதே ப⁴யம்। கத²ம்ʼ ஹி நாஶ்வஸன்ராஜா ஶத்ரூஞ்ஜயதி பார்தி²வ:॥ 12-139-2 (70318) ஏதன்மே ஸம்ʼஶயம்ʼ சி²ந்தி⁴ மனோ மே ஸம்ப்ரமுஹ்யதி। அவிஶ்வாஸே கதா²மேதாமுபாஶ்ரித்ய பிதாமஹ॥ 12-139-3 (70319) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-139-4x (5729) ஶ்ருʼணுஷ்வ ராஜன்யோ வ்ருʼத்தோ ப்³ரஹ்மத³த்தனிவேஶனே। பூஜன்யா ஸஹ ஸம்ʼவாதோ³ ப்³ரஹ்மத³த்தஸ்ய பூ⁴பதே:॥ 12-139-4 (70320) காம்பில்யே ப்³ரஹ்மத³த்தஸ்ய த்வந்த: புரனிவாஸினீ। பூஜீ நாம ஶகுனிர்தீ³ர்க⁴காலம்ʼ ஸஹோபிதா। 12-139-5 (70321) ருத³ஜ்ஞா ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ யதா² வை ஜீவஜீவக:। ஸர்வஜ்ஞா ஸர்வதத்த்வஜ்ஞா திர்யக்³யோனிம்ʼ க³தா(அ)பி ஸ॥ 12-139-6 (70322) அபி⁴ப்ரஜாதா ஸா தத்ர புத்ரமேகம்ʼ ஸுவர்சஸம்। ஸமகாலம்ʼ ச ராஜ்ஞோ(அ)பி தே³வ்யாம்ʼ புத்ரோ வ்யஜாயத॥ 12-139-7 (70323) தயோரர்தே² க்ருʼதஜ்ஞா து கே²சரீ பூஜனீ ஸதா³। ஸமத்³ரதீரம்ʼ ஸா க³த்வா ஆஜஹார ப²லத்³வயம்॥ 12-139-8 (70324) அஷ்ட்யர்த²ம்ʼ ச ஸ்வபுத்ரஸ்ய ராஜபுத்ரஸ்ய சைவ ஹ। லமேகம்ʼ ஸுதாயாதா³த்³ராஜபுத்ராய சாபரம்॥ 12-139-9 (70325) ---ம்ருʼதாஸ்யாத³ஸத்³ருʼஶம்ʼ ப³லதேஜோபி⁴வர்த⁴னம்। [ஆதா³யாதா³ய ஸைவாஶு தயோ: ப்ராதா³த்புன: புன:॥] 12-139-10 (70326) ததோ(அ)க³ச்ச²த்பராம்ʼ வ்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ ராஜபுத்ர: ப²லாஶனாத்। தத: ஸ தா⁴த்ர்யா கக்ஷேண உஹ்யமானோ ந்ருʼபாத்மஜ:॥ 12-139-11 (70327) த³த³ர்ஶ தம்ʼ பக்ஷிஸுதம்ʼ பா³ல்யாதா³க³த்ய பா³லக:। ததோ பா³ல்யாச்ச யத்னேன தேனாக்ரீட³த பக்ஷிணா॥ 12-139-12 (70328) ஶூன்யே ச தமுபாதா³ய பக்ஷிணம்ʼ ஸமஜாதகம்। ஹத்வா தத: ஸ ராஜேந்த்³ர தா⁴த்ர்யா ஹஸ்தமுபாக³த:॥ 12-139-13 (70329) அத² ஸா பூஜனீ ராஜன்னாக³மத்ப²லஹாரிணீ। அபஶ்யன்னிஹதம்ʼ புத்ரம்ʼ தேன பா³லேன பூ⁴தலே॥ 12-139-14 (70330) பா³ஷ்பபூர்ணமுகீ² தீ³நா த்³ருʼஷ்ட்வா தம்ʼ பதிதம்ʼ ஸுதம்। பூஜனீ து³:க²ஸந்தப்தா ருத³ந்தீ வாக்யமப்³ரவீத்॥ 12-139-15 (70331) க்ஷத்ரியே ஸங்க³தம்ʼ நாஸ்தி ந ப்ரீதிர்ன ச ஸௌஹ்ருʼத³ம்। காரணே ஸாந்த்வயந்த்யேதே க்ருʼதார்தா²: ஸந்த்யஜந்தி ச॥ 12-139-16 (70332) க்ஷத்ரியேஷு ந விஶ்வாஸ: கார்ய: ஸர்வாபகாரிஷு। அபக்ருʼத்யாபி ஸததம்ʼ ஸாந்த்வயந்தி நிரர்த²கம்॥ 12-139-17 (70333) இயமஸ்ய கரோம்யத்³ய ஸத்³ருʼஶீம்ʼ வைரயாதனாம்। க்ருʼதக்⁴நஸ்ய ந்ருʼஶம்ʼஸஸ்ய ப்⁴ருʼஶம்ʼ விஶ்வாஸகா⁴தின:॥ 12-139-18 (70334) ஸஹஸஞ்ஜாதவ்ருʼத்³த⁴ஸ்ய ததை²வ ஸஹபோ⁴ஜின:। ஶரண்யஸ்ய வத⁴ஶ்சைவ த்ரிவித⁴ம்ʼ தஸ்ய கில்விஷம்॥ 12-139-19 (70335) இத்யுக்த்வா சரணாப்⁴யாம்ʼ து நேத்ரே ந்ருʼபஸுதஸ்ய ஸா। ஹ்ருʼத்வா ஸ்வஸ்தா² தத இத³ம்ʼ பூஜனீ வாக்யமப்³ரவீத்॥ 12-139-20 (70336) இச்ச²யேஹ க்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ ஸத்³ய ஏவோபஸர்பதி। க்ருʼதம்ʼ ப்ரதிக்ருʼதம்ʼ யேஷாம்ʼ ந நஶ்யதி ஶுபா⁴ஶுப⁴ம்॥ 12-139-21 (70337) பாபம்ʼ கர்ம க்ருʼதம்ʼ கிஞ்சித்³யதி³ தஸ்மின்ன த்³ருʼஶ்யதே। நிபாத்யதே(அ)ஸ்ய புத்ரேஷு பௌத்ரேஷ்வபி ச நப்ன்ருʼஷு॥ 12-139-22 (70338) ப்³ரஹ்மத³த்த: ஸுதம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா பூஜன்யா ஹ்ருʼதலோசனம்। க்ருʼதப்ரதிக்ருʼதம்ʼ மத்வா பூஜனீமித³மப்³ரவீத்॥ 12-139-23 (70339) அஸ்தி வை க்ருʼதமஸ்மாபி⁴ரஸ்தி ப்ரதிக்ருʼதம்ʼ த்வயா। உப⁴யம்ʼ தத்ஸமீபூ⁴தம்ʼ வஸ பூஜனி மா க³ம:॥ 12-139-24 (70340) பூஜன்யுவாச। 12-139-25x (5730) ஸக்ருʼத்க்ருʼதாபராத⁴ஸ்ய தத்ரைவ பரிலம்ப³த:। ந தத்³பு³தா⁴: ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஶ்ரேயஸ்தத்ராபஸர்பணம்॥ 12-139-25 (70341) ஸாந்த்வே ப்ரயுக்தே விவ்ருʼதே வைரே சைவ ந விஶ்வஸேத்। க்ஷிப்ரம்ʼ ஸ ஹன்யதே மூடோ⁴ ந ஹி வைரம்ʼ ப்ரஶாம்யதி॥ 12-139-26 (70342) அன்யோன்யக்ருʼதவைராணாம்ʼ புத்ரபௌத்ரம்ʼ நியச்ச²தி। புத்ரபௌத்ரவினாஶே ச பரலோகம்ʼ நியச்ச²தி॥ 12-139-27 (70343) ஸர்வேஷாம்ʼ க்ருʼதவைராணாமவிஶ்வாஸ: ஸுகா²வஹ:। ஏகாந்ததோ ந விஶ்வாஸ: கார்யோ விஶ்வாஸகா⁴தகே॥ 12-139-28 (70344) ந விஶ்வஸேத³விஶ்வஸ்தே விஶ்வஸ்தே நாதிவிஶ்வஸேத்। விஶ்வாஸாத்³ப⁴யமுத்பன்னமபி மூலம்ʼ நிக்ருʼந்ததி। காமம்ʼ விஶ்வாஸயேத³ன்யான்பரேஷாம்ʼ ச ந விஶ்வஸேத்॥ 12-139-29 (70345) மாதா பிதா பா³ந்த⁴வானாம்ʼ வரிஷ்டௌ² பா⁴ர்யா க்ஷேத்ரம்ʼ பீ³ஜமாத்ரம்ʼ து புத்ர:। ப்⁴ராதா ஶத்ரு: க்லின்னபாணிர்வயஸ்ய ஆத்மா ஹ்யேக: ஸுக²து³:க²ஸ்ய போ⁴க்தா॥ 12-139-30 (70346) அன்யோன்யக்ருʼதவைராணாம்ʼ ந ஸந்தி⁴ருபபத்³யதே। ஸ ச ஹேதுரதிக்ராந்தோ யத³ர்த²மஹமாவஸம்॥ 12-139-31 (70347) பூஜிதஸ்யார்த²மானாப்⁴யாம்ʼ ஸாந்த்வம்ʼ பூர்வாபகாரிண:। ஹ்ருʼத³யம்ʼ ப⁴வத்யவிஶ்வஸ்தம்ʼ கர்ம த்ராஸயதே ப³லாத்॥ 12-139-32 (70348) பூர்வம்ʼ ஸம்ʼமானநா யத்ர பஶ்சாச்சைவ விமானநா। ஜஹ்யாத்ஸ ஸத்வவான்வாஸம்ʼ ஸம்ʼமானிதவிமானித:॥ 12-139-33 (70349) உஷிதா(அ)ஸ்மி தவாகா³ரே தீ³ர்க⁴காலமஹிம்ʼஸிதா। ததி³த³ம்ʼ வைரமுத்பன்னம்ʼ ஸுக²மாஸ்க² வ்ரஜாம்யஹம்॥ 12-139-34 (70350) ப்³ரஹ்மத³த்த உவாச। 12-139-35x (5731) ய: க்ருʼதே ப்ரதிகுர்யாத்³வை ந ஸ தத்ராபராத்⁴நுயாத்। அன்ருʼணஸ்தேன ப⁴வதி வஸ பூஜனி மாக³ம:॥ 12-139-35 (70351) பூஜன்யுவாச। 12-139-36x (5732) ந க்ருʼதஸ்ய து கர்துஶ்ச ஸக்²யம்ʼ ஸந்தீ⁴யதே புன:। ஹ்ருʼத³யம்ʼ தத்ர ஜானாதி கர்துஶ்சைவ க்ருʼதஸ்ய ச॥ 12-139-36 (70352) ப்³ரஹ்மத³த்த உவாச। 12-139-37x (5733) க்ருʼதஸ்ய சைவ கர்துஶ்ச ஸக்²யம்ʼ ஸந்தீ⁴யதே புன:। வைரஸ்யோபஶமோ த்³ருʼஷ்ட: பாபம்ʼ நோபாஶ்னுதே புன:॥ 12-139-37 (70353) பூஜன்யுவாச। 12-139-38x (5734) நாஸ்தி வைரமதிக்ராந்தம்ʼ ஸாந்த்விதோ(அ)ஸ்மீதி நாஶ்வஸேத்। விஶ்வாஸாத்³ப³த்⁴யதே லோகஸ்தஸ்மாச்ச்²ரேயோப்யத³ர்ஶனம்॥ 12-139-38 (70354) தரஸா யே ந ஶக்யந்தே ஶஸ்த்ரை: ஸுனிஸிதைரபி। ஸாம்னா தே(அ)பி நிக்³ருʼஹ்யதே க³ஜா இவ கரேணுபி⁴:॥ 12-139-39 (70355) ப்³ரஹ்மத³த்த உவாச। 12-139-40x (5735) ஸம்ʼவாஸாஜ்ஜாயதே ஸ்னேஹோ ஜீவிதாந்தகரேஷ்வபி। அன்யோன்யஸ்ய ஹி விஶ்வாஸ: ஶ்வானஶ்வபசயோரிவ॥ 12-139-40 (70356) அன்யோன்யக்ருʼதவைராணாம்ʼ ஸம்ʼவாஸான்ம்ருʼது³தாம்ʼ க³தம்। நைவ திஷ்ட²தி தத்³வைரம்ʼ புஷ்கரஸ்த²மிவோத³கம்॥ 12-139-41 (70357) பூஜன்யுவாச। 12-139-42x (5736) வைரம்ʼ பஞ்சஸமுத்தா²நம்ʼ தச்ச பு³த்⁴யந்தி பண்டி³தா:। ஸ்த்ரீக்ருʼதம்ʼ வாஸ்துஜம்ʼ வாக்³ஜம்ʼ ஸ்வஸபத்னாபராத⁴ஜம்॥ 12-139-42 (70358) தத்ர தா³தா ந ஹந்தவ்ய: க்ஷத்ரியேண விஶேஷத:। ப்ரகாஶம்ʼ வா(அ)ப்ரகாஶம்ʼ வா பு³த்³த்⁴வா தோ³ஷப³லாப³லம்॥ 12-139-43 (70359) க்ருʼதவைரே ந விஶ்வாஸ: கார்யஸ்த்விஹ ஸுஹ்ருʼத்³யபி। ப்ரச்ச²ன்னம்ʼ திஷ்ட²தே வைரம்ʼ கூ³டோ⁴(அ)க்³நிரிவ தா³ருஷு॥ 12-139-44 (70360) ந வித்தேன ந பாருஷ்யைர்ன ச ஸாந்த்வேன ச ஶ்ருதை:। வைராக்³நி: ஶாம்யதே ராஜன்னிமக்³நோ(அ)க்³நிரிவார்ணவே॥ 12-139-45 (70361) ந ஹி வைராக்³நிருத்³தூ⁴த: கர்ம சாப்யபராத⁴ஜம்। ஶாம்யத்யத³க்³த்⁴வா ந்ருʼபதே வினா ஹ்யேகதரக்ஷயாத்॥ 12-139-46 (70362) ஸத்க்ருʼதஸ்யார்தா²மனாப்⁴யாம்ʼ தத்ர பூர்வாபகாரிண:। நைவ ஶாந்திர்ன விஶ்வாஸ: கர்மணா ஜாயதே ப³லாத்॥ 12-139-47 (70363) நைவாபகாரே கஸ்மிம்ʼஶ்சித³ஹம்ʼ த்வயி ததா² ப⁴வான்। உஷிதாவா(அ)பி சக்ரிதம்ʼ நேதா³நீம்ʼ விஶ்வஸாம்யஹம்॥ 12-139-48 (70364) ப்³ரஹ்மத³த்த உவாச। 12-139-49x (5737) காலேன க்ரியதே கார்யம்ʼ ததை²வ விவிதா⁴: க்ரியா: காலேனைவ ப்ரவர்தந்தே க: கஸ்யேத்யபராத்⁴யதி॥ 12-139-49 (70365) துல்யம்ʼ சோபே⁴ ப்ரவர்தேதே மரணம்ʼ ஜன்ம சைவ ஹி। கார்யதே சைவ காலேன தன்னிமித்தம்ʼ ந ஜீவதி॥ 12-139-50 (70366) ப³த்⁴யந்தே யுக³பத்கேசிதே³கைகம்ʼ சாபரே ததா²। காலோ த³ஹதி பூ⁴தானி ஸம்ப்ராப்தோ(அ)க்³நிரிவேந்த⁴னம்॥ 12-139-51 (70367) நாஹம்ʼ ப்ரமாணம்ʼ நைவ த்வப⁴ன்யோன்யம்ʼ காரணம்ʼ ஶுபே⁴। காலோ நித்யமுபாத³த்தே ஸுக²ம்ʼ து³:க²ம்ʼ ச தே³ஹினாம்॥ 12-139-52 (70368) ஏவம்ʼ வஸேஹ ஸன்னேஹா யதா²காமமஹிம்ʼஸிதா। யத்க்ருʼதம்ʼ தத்து மே க்ஷாந்தம்ʼ த்வம்ʼ ச வை க்ஷம பூஜனி॥ 12-139-53 (70369) பூஜன்யுவாச। 12-139-54x (5738) யதி³ கால: ப்ரமாணம்ʼ தே ந வைரம்ʼ கஸ்யசித்³ப⁴வேத்। கஸ்மாத³பசிதிம்ʼ யாந்தி பா³ந்த⁴வா பா³ந்த⁴வே ஹதே॥ 12-139-54 (70370) கஸ்மாத்³தே³வாஸுரா: ஸர்வே அன்யோன்யமபி⁴ஜக்⁴நிரே। யதி³ காலேன நிர்யாணம்ʼ ஸுக²து³:கே² ப⁴வாப⁴வௌ॥ 12-139-55 (70371) பி⁴ஷஜோ பை⁴ஷஜம்ʼ கர்தும்ʼ கஸ்மாதி³ச்ச²ந்தி ரோகி³ண:। யதி³ காலேன பச்யந்தே பே⁴ஷஜை: கிம்ʼ ப்ரயோஜனம்॥ 12-139-56 (70372) ப்ரலாப: ஸுமஹான்கஸ்மாத்க்ரியதே ஶோகமூர்ச்சி²தை:। யதி³ கால: ப்ரமாணம்ʼ தே கஸ்மாத்³த⁴ர்மோ(அ)ஸ்தி கர்த்ருʼஷு॥ 12-139-57 (70373) தவ புத்ரோ மமாபத்யம்ʼ ஹதவான்ஹிம்ʼஸிதோ மயா। அனந்தரம்ʼ த்வயாஹம்ʼ ச பா³தி⁴தவ்யா மஹீபதே॥ 12-139-58 (70374) அஹம்ʼ ஹி புத்ரஶோகேன க்ருʼதபாபா தவாத்மஜே। ததா² த்வயா ப்ரஹர்தவ்யம்ʼ மயி தத்த்வம்ʼ ச மே ஶ்ருʼணு॥ 12-139-59 (70375) ப⁴க்ஷார்த²ம்ʼ க்ரீட³னார்த²ம்ʼ ச நரா வாஞ்ச²ந்தி பக்ஷிண:। த்ருʼதீயோ நாஸ்தி ஸம்ʼயோகோ³ வத⁴ப³ந்தா⁴த்³ருʼதே க்ஷம:॥ 12-139-60 (70376) வத⁴ப³ந்த⁴ப⁴யாதே³கே மோக்ஷதந்த்ரமுபாஶ்ரிதா:। ஜனீமரணஜம்ʼ து³:க²ம்ʼ ப்ராஹுர்வேத³விதோ³ ஜனா:॥ 12-139-61 (70377) ஸர்வஸ்ய த³யிதா: ப்ராணா: ஸர்வஸ்ய த³யிதா: ஸுதா:। து³:கா²து³த்³விஜதே ஸர்வம்ʼ ஸர்வஸ்ய ஸுக²மீப்ஸிதம்॥ 12-139-62 (70378) து³:க²ம்ʼ ஜரா ப்³ரஹ்மத³த்த து³:க²மர்த²விபர்யய:। து³:க²ம்ʼ சானிஷ்டஸம்ʼவாஸோ து³:க²மிஷ்டவியோஜனம்॥ 12-139-63 (70379) வைரப³ந்த⁴க்ருʼதம்ʼ து³:க²ம்ʼ ஸ்த்ரீக்ருʼதம்ʼ ஸஹ ததா²। து³:க²ம்ʼ து³:கே²ந ஸததம்ʼ விவர்த⁴தி---- தி⁴ப॥ 12-139-64 (70380) ந து³:க²ம்ʼ பரது³:கே² வை கேசிதா³ஹுர----ய:। யோ து³:க²ம்ʼ நாபி⁴ஜானாதி ஸ ஜல்பதி மாஹாஜனே॥ 12-139-65 (70381) யஸ்து ஶோசதி து³:கா²ர்தா: ஸ கத²ம்ʼ வக்தமுத்ஸஹேத। ரஸஜ்ஞ: ஸர்வது³:க²ஸ்ய யதா²(அ)(அ)த்மனி ததா² பரே॥ 12-139-66 (70382) `பி⁴ந்னா ஶ்லிஷ்டா ந ஸஜ்யந்தே ஶஸ்த்ரை: ஸுனிஶிதைரபி।' ஸாம்னா தே(அ)பி நிக்³ருʼஹ்யந்தே க³ஜா இவ கரேணுபி⁴:॥ 12-139-67 (70383) யத்க்ருʼதம்ʼ தே மயா ராஜம்ʼஸ்த்வயா ச மம யத்க்ருʼதம்। ந தத்³வர்ஷஶதை: ஶக்யம்ʼ வ்யபோஹிதுமரிந்த³ம்॥ 12-139-68 (70384) ஆவயோ: க்ருʼதமன்யோன்யம்ʼ தஸ்ய ஸந்தி⁴ர்ன வித்³யதே। ஸ்ம்ருʼத்வாஸ்ம்ருʼத்வா ஹி தே புத்ரம்ʼ நவம்ʼ வைரம்ʼ ப⁴விஷ்யதி॥ 12-139-69 (70385) வைரமந்திகமாஸாத்³ய ய: ப்ரீதிம்ʼ கர்துமிச்ச²தி। ம்ருʼண்மயஸ்யேவ ப⁴க்³நஸ்ய தஸ்ய ஸந்தி⁴ர்ன வித்³யதே॥ 12-139-70 (70386) நிஶ்சய: ஸ்வார்த²ஶாஸ்த்ரேஷு ந விஶ்வாஸ: ஸுகோ²த³ய:। உஶனா சைவ கா³தே² த்³வே ப்ரஹ்லாதா³யாப்³ரவீத்புரா॥ 12-139-71 (70387) யே வைரிண: ஶ்ரத்³த³த⁴தே ஸத்யே ஸத்யேதரே(அ)பி வா। வத்⁴யந்தே ஶ்ரத்³த³தா⁴நா ஹி மது⁴ ஶுஷ்கத்ருʼணைரிவ॥ 12-139-72 (70388) ந ஹி வைராணி ஶாம்யந்தி குலேஷ்வாத³ஶமாத்³யுகா³த்। ஆக்²யாதாரஶ்ச வித்³யந்தே குலே சேஜ்ஜாயதே புமான்॥ 12-139-73 (70389) உபக்³ருʼஹ்ய து வைராணி ஸாந்த்வயந்தி நராதி⁴பா:। அதை²நம்ʼ ப்ரதிஹிம்ʼஸந்தி பூர்ணம்ʼ க⁴டமிவாஶ்மனி॥ 12-139-74 (70390) ஸதா³ ந விஶ்வஸேத்³ராஜன்பாபம்ʼ க்ருʼத்வேஹ கஸ்யசித்। அபக்ருʼத்ய பரேஷாம்ʼ ஹி விஶ்வாஸாத்³து³:க²மஶ்னுதே॥ 12-139-75 (70391) ப்³ரஹ்மத³த்த உவாச। 12-139-76x (5739) நாவிஶ்வாஸாச்சினோத்யர்த²மீஹதே சாபி கிஞ்சன। ப⁴யாத்த்வேகதரம்ʼ மித்ரம்ʼ க்ருʼதக்ருʼத்யா ப⁴வத்விஹ॥ 12-139-76 (70392) பூஜன்யுவாச। 12-139-77x (5740) யஸ்யேஹ வ்ரணினௌ பாதௌ³ பப்⁴த்³யாம்ʼ ச பரிதா⁴வத:। க்ஷிண்யேதே தஸ்ய தௌ பாதௌ³ ஸுகு³ப்தமபி தா⁴வத:॥ 12-139-77 (70393) நேத்ராப்⁴யாம்ʼ ஸருஜாப்⁴யாம்ʼ ய: ப்ரதிவாதமுதீ³க்ஷதே। தஸ்ய வாயுருஜா(அ)த்யர்த²ம்ʼ நேத்ரயோர்ப⁴வதி த்⁴ருவம்॥ 12-139-78 (70394) து³ஷ்டம்ʼ பந்தா²நமாஸாத்³ய யோ மோஹாத³பி⁴பத்³யதே। ஆத்மனோ ப³லமஜ்ஞாத்வா தத³ந்தம்ʼ தஸ்ய ஜீவிதம்॥ 12-139-79 (70395) யஸ்து வர்ஷமவிஜ்ஞாய க்ஷேத்ரம்ʼ கர்ஷதி கர்ஷக:। ஹீன: புருஷகாரேண தஸ்ய வை நாப்னுதே ப²லம்॥ 12-139-80 (70396) யஸ்து திக்தம்ʼ கஷாயம்ʼ வா ஸ்வாது³ வா மது⁴ரம்ʼ ஹிதம்। ஆஹாரம்ʼ குருதே நித்யம்ʼ ஸோ(அ)ம்ருʼதத்வாய கல்பதே॥ 12-139-81 (70397) பத்²யம்ʼ முக்த்வா து யோ மோஹாத்³து³ஷ்டமஶ்னாதி போ⁴ஜனம்। பரிணாமமவிஜ்ஞாய தத³ந்தம்ʼ தஸ்ய ஜீவிதம்॥ 12-139-82 (70398) தை³வம்ʼ புருஷகாரஶ்ச ஸ்தி²தாவன்யோன்யஸம்ʼஶ்ரயாத்। உதா³த்தம்ʼ கர்ம வை தத்ர தை³வம்ʼ க்லீபா³ உபாஸதே॥ 12-139-83 (70399) கர்ம சாத்மஹிதம்ʼ கார்யம்ʼ தீக்ஷ்ணம்ʼ வா யதி³ வா ம்ருʼது³। க்³ரஸ்யதே(அ)கர்மஶீலஸ்து ஸதா³(அ)னர்தை²ரகிஞ்சன:॥ 12-139-84 (70400) தஸ்மாத்ஸம்ʼஶயிதவ்யே(அ)ர்தே² கார்ய ஏவ பராக்ரம:। ஸர்வஸ்வமபி ஸந்த்யஜ்ய கார்யமாத்மஹிதம்ʼ நரை:॥ 12-139-85 (70401) வித்³யா ஶௌசம்ʼ ச தா³க்ஷ்யம்ʼ ச ப³லம்ʼ ஶௌர்யம்ʼ ச பஞ்சமம்। மித்ராணி ஸஹஜான்யாஹுர்வர்தயந்தீஹ யைர்பு³தா⁴:॥ 12-139-86 (70402) நிவேஶனம்ʼ ச குப்யம்ʼ ச க்ஷேத்ரம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ ஸுஹ்ருʼஜ்ஜனம்। ஏதான்யுபசிதான்யாஹு: ஸர்வத்ர லப⁴தே புமான்॥ 12-139-87 (70403) ஸர்வத்ர ரமதே ப்ராஜ்ஞ: ஸர்வத்ர ச விரோசதே। ந விபீ⁴ஷயதே கிஞ்சித்³பீ⁴ஷிதோ ந பி³பே⁴தி ச॥ 12-139-88 (70404) நித்யம்ʼ பு³த்³தி⁴மதோ(அ)ப்யர்த²: ஸ்வல்பகோ(அ)பி விவர்த⁴தே। தா³க்ஷ்யேண குர்வதாம்ʼ கர்மம்ʼ ஸம்ʼயமாத்ப்ரதிதிஷ்ட²தி॥ 12-139-89 (70405) க்³ருʼஹஸ்னேஹாவப³த்³தா⁴நாம்ʼ நராணாமல்பமேத⁴ஸாம்। குஸ்த்ரீ கா²த³தி மாம்ʼஸானி மாக⁴மாம்ʼ ஸேக³வா இவ॥ 12-139-90 (70406) க்³ருʼஹம்ʼ க்ஷேத்ராணி மித்ராணி ஸ்வதே³ஶ இதி சாபரே। இத்யேவமவஸீத³ந்தி நரா பு³த்³தி⁴விபர்யயே॥ 12-139-91 (70407) உத்பதா²ச்ச விமானாச்ச தே³ஶாத்³து³ர்பி⁴க்ஷபீடி³தாத்। அன்யத்ர வஸதிம்ʼ க³ச்சே²த்³வஸேத்³வா நித்யமானித:॥ 12-139-92 (70408) தஸ்மாத³ன்யத்ர யாஸ்யாமி வஸ்தும்ʼ நாஹமிஹோத்ஸஹே। க்ருʼதமேதத³னாஹார்யம்ʼ தவ புத்ரே ச பார்தி²வ॥ 12-139-93 (70409) குபா⁴ர்யாம்ʼ ச குபுத்ரம்ʼ ச குராஜானம்ʼ குஸௌஹ்ருʼத³ம்। குஸம்ப³ந்த⁴ம்ʼ குதே³ஶம்ʼ ச தூ³ரத: பரிவர்ஜயேத்॥ 12-139-94 (70410) குமித்ரே நாஸ்தி விஶ்வாஸ: குபா⁴ர்யாயாம்ʼ குதோ ரதி:। குராஜ்யே நிர்வ்ருʼதிர்னாஸ்தி குதே³ஶே நாஸ்தி ஜீவிகா॥ 12-139-95 (70411) குபுத்ரே ஸௌஹ்ருʼத³ம்ʼ நாஸ்தி நித்யமஸ்தி²ரஸௌஹ்ருʼத³ம்। அவமான: கும்ʼஸப³ந்தே⁴ ப⁴வத்யர்த²விபர்யயே॥ 12-139-96 (70412) ஸா பா⁴ர்யா யா ப்ரியம்ʼ ப்³ரூதே ஸ புத்ரோ யத்ர நிர்வ்ருʼதி:। தன்மித்ரம்ʼ யத்ர விஶ்வாஸ: ஸ தே³ஶோ யத்ர ஜீவதி॥ 12-139-97 (70413) யத்ர நாஸ்தி ப³லாத்கார: ஸ ராஜா தீவ்ரஶாஸன:। ஸ ச யௌனாபி⁴ஸம்ப³ந்தோ⁴ ய: ஸதோ(அ)பி பு³பூ⁴ஷதி॥ 12-139-98 (70414) பா⁴ர்யா தே³ஶோ(அ)த² மித்ராணி புத்ரஸம்ப³ந்தி⁴பா³ந்த⁴வா:। ஏதே ஸர்வே கு³ணவதி த⁴ர்மனேத்ரே மஹீபதௌ॥ 12-139-99 (70415) அத⁴ர்மஜ்ஞஸ்ய விஷயே ப்ரஜா நஶ்யந்தி நிக்³ரஹாத்। ராஜா மூலம்ʼ த்ரிவர்க³ஸ்ய அப்ரமத்தோ(அ)னுபாலயன்॥ 12-139-100 (70416) ப³லிஷங்பா⁴க³முத்³த்⁴ருʼத்ய ப²லம்ʼ ஸமுபயோஜயேத்। ந ரக்ஷதி ப்ரஜா: ஸம்யக்³ய: ஸ பார்தி²வதஸ்கர:॥ 12-139-101 (70417) த³த்வா(அ)ப⁴யம்ʼ ய: ஸ்வயமேவ ராஜா ந தத்ப்ரமாணம்ʼ குருதே(அ)ர்த²லோபா⁴த்। ஸ ஸர்வலோகாது³பலப்⁴ய பாப மத⁴ர்மபு³த்³தி⁴ர்னிரயம்ʼ ப்ரயாதி॥ 12-139-102 (70418) த³த்த்வா(அ)ப⁴யம்ʼ ஸ்வயம்ʼ ராஜா ப்ரமாணம்ʼ குருதே யதி³। ஸ ஸர்வம்ʼ ஸுக²மாப்னோதி ப்ரஜா த⁴ர்மேண பாலயன்॥ 12-139-103 (70419) பிதா ப்⁴ராதா கு³ரு: ஶாஸ்தா வஹ்னிர்வைஶ்ரவணோ யம:। ஸப்த ராஜ்ஞோ கு³ணானேதான்மனுராஹ ப்ரஜாபதி:॥ 12-139-104 (70420) பிதா ஹி ராஜா லோகஸ்ய ப்ரஜானாம்ʼ யோ(அ)னுகம்பிதா। தஸ்மின்மித்²யாபனீதே ஹி திர்யக்³ப⁴வதி மானவ:॥ 12-139-105 (70421) ஸம்பா⁴வயதி மாதேவ தீ³நமப்யுபபத்³யதே। த³ஹத்யக்³நிரிவானிஷ்டான்யமயத்யஹிதாம்ʼஸ்ததா³॥ 12-139-106 (70422) இஷ்டேஷு விஸ்ருʼஜன்னர்தா²ந்குபே³ர இவ காமத³:। கு³ருர்த⁴ர்மோபதே³--- கோ³ப்தா ச பரிபாலனாத்॥ 12-139-107 (70423) யஸ்து ரஞ்ஜயதே ---- பௌரஜானபதா³ந்கு³ணை:। ந தஸ்ய ப்⁴ரஶ்யதே---ஜ்யம்ʼ கு³ணத⁴ர்மானுபாலனாத்॥ 12-139-108 (70424) ய: ஸம்யக்ப்ரதி---ஹ்ணாதி பௌரஜானபதா³ர்சனம்। ஸ ஸுக²ம்ʼ ப்ரேக்ஷதே ராஜா இஹ லோகே பரத்ர ச॥ 12-139-109 (70425) நித்யோத்³விக்³நா: ப்ரஜா யஸ்ய கருபா⁴ரப்ரபீடி³தா:। அனர்தை²ர்விப்ரலுப்யந்தே ஸ க³ச்ச²தி பராப⁴வம்॥ 12-139-110 (70426) ப்ரஜா யஸ்ய விவர்த⁴ந்தே ஸரஸீவ மஹோத்பலம்। ஸ ராஜா ஸர்வஸுக²த³: ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே॥ 12-139-111 (70427) ப³லினா விக்³ரஹோ ராஜன்ன கதா³சித்ப்ரஶஸ்யதே। ப³லினா விக்³ரஹீ தஸ்ய குதோ ராஜ்யம்ʼ குத: ஸுக²ம்॥ 12-139-112 (70428) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 12-139-113x (5741) ஸைவமுக்த்வா ஶகுனிகா ப்³ரஹ்மத³த்தம்ʼ நராதி⁴பம்। ராஜானம்ʼ ஸமனுஜ்ஞாப்ய ஜகா³மாபீ⁴ப்ஸிதாம்ʼ தி³ஶம்॥ 12-139-113 (70429) ஏதத்தே ப்³ரஹ்மத³த்தஸ்ய பூஜன்யா ஸஹ பா⁴ஷிதம்। மயோக்தம்ʼ ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² கிமன்யச்ச்²ரோதுமிச்ச²ஸி॥ ॥ 12-139-114 (70430) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே ஶாந்திபர்வணி ஆபத்³த⁴ர்மபர்வணி ஏகோனசத்வாரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 139॥

Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes

12-139-6 ஜீவஜீவக: ஶாகுனிக:। ஜீவஜீவக இதி பக்ஷிவிஶேஷ இத்யன்யே॥ 12-139-7 அபி⁴ப்ரஜாதா ப்ரஸூதவதீ। தே³வ்யாம்ʼ ராஜபா⁴ர்யாயாம்॥ 12-139-13 ஸமஜாதகம்ʼ ஸமானவயஸம்॥ 12-139-21 இச்ச²யா பு³த்³தி⁴பூர்வகம்। உபஸர்பதி ப²லரூபேண கர்தாரம்॥ 12-139-22 பாபமபராத⁴க்ருʼதமேன:॥ 12-139-24 மாக³ம: மாஸ்மக³ம:॥ 12-139-25 பரிலம்ப³த: விஶ்வாஸம்ʼ குர்வத:॥ 12-139-27 நியச்ச²தி ம்ருʼத்யுர்னாஶயதி। ததோ நஷ்டஸந்ததித்வாத்பரலோகம்ʼ ச நியச்ச²தி॥ 12-139-30 பா⁴ர்யா ஜரேதி ஜ². பாட²:। ஜரா வீர்யஹரத்வாத்। பீ³ஜமாத்ரம்ʼ ப்ரஸவரூபத்வாத்। ஶத்ரு: ரிக்யஹரத்வாத்। க்லின்னபாணி: உபக்ரியமாண:। த⁴னாதி³நா பூஜ்யமானமேவ மித்ரம்ʼ நான்யதி³த்யர்த²:॥ 12-139-31 ஹேது: புத்ரரக்ஷா ஸ்னேஹோ வா॥ 12-139-32 கர்ம ஸ்வக்ருʼதம்॥ 12-139-36 அன்யோன்யஸ்யாபகாரமுபா⁴வபி நித்யம்ʼ ஸ்மரத இத்யர்த²:॥ 12-139-39 ந ஶக்யந்தே ஜேதுமிதி ஶேஷ:॥ 12-139-40 ஶ்வபசஶ்சண்டா³ல:। ஶ்வமாம்ʼஸாஹாரோ(அ)பி ஶுனா ஸஹ ஸக்²யமேதி॥ 12-139-42 வைரம்ʼ ஸ்த்ரீக்ருʼதம்ʼ க்ருʼஷ்ணஶிஶுபாலயோ: வாஸ்து க்³ருʼம்ʼஹாதி³கம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ தஜ்ஜம்ʼ கௌரவபாண்ட³வானாம்। வாக்³ஜம்ʼ த்³ரோணத்³ருபத³யோ:। ஸாபன்னம்ʼ ஜாதிவைரம்ʼ மூஷகமார்ஜாரயோ:। அபராத⁴ஜம்ʼ ஆவயோ:॥ 12-139-43 க்ருʼதவைரோ(அ)பி தா³தா(அ)ர்தா²தி³நா மானயிதா அர்தா²ஶாவத ராஜ்ஞா ந ஹந்தவ்ய:॥ 12-139-46 வைராக்³நி: அத³க்³த்⁴வா ந ஶாம்யத்யபராத⁴ஜம்ʼ கர்ம ஏகதரக்ஷயாத்³வினா ந ஶாம்யதீதி யோஜனா॥ 12-139-50 கார்யதே ஜாயதே। தன்னிமித்தம்ʼ காலனிமித்தம்। ந ஜீவதி ம்ரியதே॥ 12-139-53 க்ஷம க்ஷமஸ்வ॥ 12-139-57 கஸ்மாத்³த⁴ர்மோ(அ)ஸ்தி கர்த்ருʼஷு। ததா³ விதி⁴நிஷேத⁴கதா² வ்யர்தா² ஸ்யாதி³தி பா⁴வ:॥ 12-139-67 பி⁴ந்னகமா ந ஸஜ்யந்த இதி த⁴. பாட²:॥ 12-139-72 வைரிணோ வாக்யே இதி ஶேஷ:। ஶத்ருணா த³ர்ஶிதம்ʼ புர:ஸ்தி²தம்ʼ மது⁴ ஶ்ரத்³த³தா⁴நா: ஶுஷ்கத்ருʼணைஶ்ச²ன்னே ப்ரபாதே யதா² பதந்தி தத்³வதே³தே இத்யர்த²:॥ 12-139-76 ஸர்வதா²(அ)னாஶ்வாஸே ந்ருʼணாம்ʼ ஜீவனமேவ ந ஸ்யாதி³த்யாஹ நேதி॥ 12-139-82 பரிமாணமவிஜ்ஞாய இதி ட³. த². பாட:॥ 12-139-85 தஸ்மாத்ஸர்வம்ʼ வ்யபோஹ்யார்த²மிதி ஜ². பாட²:॥ 12-139-87 குப்யம்ʼ தாம்ராதி³। சாத³குப்யம்ʼ ஸ்வர்ணரத்னாதி³। உபஹிதான்யாஹுரிதி ஜ². பாட²:। தத்ர உபஹிதானி உபதி⁴மித்ராணீத்யர்த²:॥ 12-139-88 கிஞ்சித்தமிதி ஶேஷ:॥ 12-139-90 கா²த³தி। ஸ்வாபராதை⁴ஸ்தம்ʼ ஸந்தாபயதி ஶுஷ்கம்ʼ கரோதி। மாக⁴மாம்ʼ கர்கடீம்। ஸேக³வாஸ்தத³பத்யானி। கர்கட்யா நாஶஹேதுர்க³ர்ப⁴ ஏவேதி ப்ரஸித்³த⁴ம்॥ 12-139-92 உத்பதேத்ஸஹஜாத்³தே³ஶாத்³வ்யாதி⁴து³ர்பி⁴க்ஷபீடி³தாதி³தி ஜ². பாட²:॥ 12-139-93 மே மயா। அனாஹார்யம்ʼ அபரிஹார்யமித்யர்த²:॥ 12-139-98 பீ⁴ரேவ நாஸ்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴ த³ரித்³ரம்ʼ யோ பு³பூ⁴ஷதி இதி ஜ². பாட²: தத்ர யத்ர தே³ஶே ப³லாத்காரோ நாஸ்தி தத்ர பீ⁴ரே வனாஸ்தி। யோ ராஜா த³ரித்³ரம்ʼ ஜனம்ʼ பு³பூ⁴ஷதி பாலயிதுமிச்ச²தி ஸ ஏவ தேன ஸஹ பால்யபாலகபா⁴வலக்ஷண: ஸம்ப³ந்த⁴ இதி யோஜ்யம்। யம்ʼ ஜனோ(அ)பி பு³பூ⁴ஷதி இதி ட³. த². பாட²:॥ 12-139-99 த⁴ர்மனேத்ரோ த⁴ர்மனேதா॥ 12-139-101 ஸமுபயோஜயேத் ப⁴க்ஷயேத்॥ 12-139-102 அப⁴யமிதி ச்சே²த³:॥ 12-139-106 ஸம்பா⁴வயதி இஷ்டம்ʼ சிந்தயதி। உபபத்³யதே பாலயதி॥