13-1-0 (81169) ॥ ஶ்ரீவேத³வ்யாஸாய நம:॥ 13-1-0x (6718) நாராயணம்ʼ நமஸ்க்ருʼத்ய நரம்ʼ சைவ நரோத்தமம்। தே³வீம்ʼ ஸரஸ்வதீம்ʼ சைவ(வ்யாஸம்ʼ)ததோ ஜயமுதீ³ரயேத்॥ 13-1-1 (81170) வைஶம்பாயன உவாச। `ஶரதல்பே மஹாத்மானம்ʼ ஶயானமபராஜிதம்। யுதி⁴ஷ்டி²ர உபாக³ம்ய ப்ரணிபத்யேத³மப்³ரவீத்॥' 13-1-1x (6719) ஶமோ ப³ஹுவிதா⁴கார: ஸூக்ஷ்ம உக்த: பிதாமஹ। ந ச மே ஹ்ருʼத³யே ஶாந்திரஸ்தி ஶ்ருத்வேத³மீத்³ருʼஶம்॥ 13-1-2 (81171) அஸ்மின்னர்தே² ப³ஹுவிதா⁴ ஶாந்திருக்தா பிதாமஹ। ஸ்வக்ருʼதாத்கா நு ஶாந்தி ஸ்யாச்ச²மாத்³ப³ஹுவிதா⁴த³பி॥ 13-1-3 (81172) ஶராசிதம்ʼ ஶரீரம்ʼ ஹி தீவ்ரவ்ரணமுதீ³க்ஷ்ய தே। ஶமம்ʼ நோபலபே⁴ வீர து³ஷ்க்ருʼதான்யேவ சிந்தயன்॥ 13-1-4 (81173) ருதி⁴ரேணாவஸிக்தாங்க³ம்ʼ ப்ரஸ்ரவந்தம்ʼ யதா²சலம்। த்வாம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா புருஷவ்யாக்⁴ர ஸீதே³ வர்ஷாஸ்விவாம்பு³ஜம்॥ 13-1-5 (81174) அத: கஷ்டதரம்ʼ கின்னு மத்க்ருʼதே யத்பிதாமஹ:। இமாமவஸ்தா²ம்ʼ `க³மித: ப்ரத்யமித்ரை ரணாஜிரே॥ 13-1-6 (81175) ததா² சான்யே ந்ருʼபதய: ஸஹபுத்ரா: ஸபா³ந்த⁴வா:। மத்க்ருʼதே நித⁴னம்ʼ ப்ராப்தா: கின்னு கஷ்டதரம்ʼ தத:॥ 13-1-7 (81176) வயம்ʼ ஹி தா⁴ர்தராஷ்ட்ராஶ்ச காமமன்யுவஶம்ʼ க³தா:। க்ருʼத்வேத³ம்ʼ நிந்தி³தம்ʼ கர்ம ப்ராப்ஸ்யாம: காம்ʼ க³திம்ʼ ந்ருʼப॥ 13-1-8 (81177) இத³ம்ʼ து தா⁴ர்தராஷ்ட்ராஸ்ய ஶ்ரேயோ மன்யே ஜனாதி⁴ப। இமாமவஸ்தா²ம்ʼ ஸம்ப்ராப்தம்ʼ யத³ஸௌ த்வாம்ʼ ந பஶ்யதி॥ 13-1-9 (81178) ஸோ(அ)ஹமார்திகரோ ராஜன்ஸுஹ்ருʼத்³வத⁴கரஸ்ததா²। ந ஶாந்திமதி⁴க³ச்சா²மி பஶ்யம்ʼஸ்த்வாம்ʼ து³:கி²தம்ʼ க்ஷிதௌ॥ 13-1-10 (81179) து³ர்யோத⁴னோ ஹி ஸமரே ஸஹஸைன்ய: ஸஹானுஜ:। நிஹத: க்ஷத்ரத⁴ர்மே(அ)ஸ்மிந்து³ஸத்மா குலபாம்ʼஸன:॥ 13-1-11 (81180) ந ஸ பஶ்யதி து³ஷ்டாத்மா த்வாமத்³ய பதிதம்ʼ க்ஷிதௌ। அத: ஶ்ரேயோ ம்ருʼதம்ʼ மன்யே நேஹ ஜீவிதமாத்மன:॥ 13-1-12 (81181) அஹம்ʼ ஹி ஸமரே வீர க³மித: ஶத்ருபி⁴: க்ஷயம்। அப⁴விஷ்யம்ʼ யதி³ புரா ஸஹ ப்⁴ராத்ருʼபி⁴ரச்யுத। ந த்வாமேவம்ʼ ஸுது³:கா²ர்தமத்³ராக்ஷம்ʼ ஸாயகார்தி³தம்॥ 13-1-13 (81182) நூனம்ʼ ஹி பாபகர்மாணோ தா⁴த்ரா ஸ்ருʼஷ்டா: ஸ்ம ஹே ந்ருʼப॥ 13-1-14 (81183) அன்யஸ்மின்னபி லோகே வை யதா² முச்யேம கில்பி³ஷாத்। ததா² ப்ரஶாதி⁴ மாம்ʼ ராஜன்மம சேதி³ச்ச²ஸி ப்ரியம்॥ 13-1-15 (81184) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-1-16x (6720) பரதந்த்ரம்ʼ கத²ம்ʼ ஹேதுமாத்மானமனு பஶ்யஸி। கர்மணாம்ʼ ஹி மஹாபா⁴க³ ஸூக்ஷ்மம்ʼ ஹ்யேதத³தீந்த்³ரியம்॥ 13-1-16 (81185) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ம்ருʼத்யுகௌ³தம்யோ: காலலுப்³த⁴கபன்னகை³:॥ 13-1-17 (81186) கௌ³தமீ நாம கா(அ)ப்யாஸீத்ஸ்த²விரா ஶமஸம்ʼயுதா। ஸர்பேண த³ஷ்டம்ʼ ஸ்வம்ʼ புத்ரமபஶ்யத்³க³தசேதனம்॥ 13-1-18 (81187) அத² தம்ʼ ஸ்னாயுபாஶேன ப³த்³த்⁴வா ஸர்பமமர்ஷித:। லுப்³த⁴கோ(அ)ர்ஜுனகோ நாம நாம கௌ³தம்யா: ஸமுபானயத்॥ 13-1-19 (81188) தாம்ʼ சாப்³ரவீத³யம்ʼ தே ஸ புத்ரஹா பன்னகா³த⁴ம:। ப்³ரஹி க்ஷிப்ரம்ʼ மஹாபா⁴கே³ வத்⁴யதாம்ʼ கேன ஹேதுனா॥ 13-1-20 (81189) அக்³நௌ ப்ரக்ஷிப்யதாமேஷ ச்சி²த்³யதாம்ʼ க²ண்ட³ஶோபி வா। ந ஹ்யம்ʼ பா³லஹா பாபஶ்சிரம்ʼ ஜீவிதுமர்ஹதி॥ 13-1-21 (81190) கௌ³தம்யுவாச। 13-1-22x (6721) விஸ்ருʼஜைனமபு³த்³தி⁴ஸ்த்வமவத்⁴யோ(அ)ர்ஜுனக த்வயா। கோ ஹ்யாத்மானம்ʼ கு³ரும்ʼ குர்யாத்ப்ராப்தவ்யே ஸதி சிந்தயன் 13-1-22 (81191) ப்லவந்தே த⁴ர்மலக⁴வோ லோகே(அ)ம்ப⁴ஸி யதா² ப்லவா:। மஜ்ஜந்தி பாபகு³ரவ: ஶஸ்த்ரம்ʼ ஸ்கன்னமிவோத³கே॥ 13-1-23 (81192) நாஸ்யாம்ருʼதத்வம்ʼ ப⁴விதைவம்ʼ ஹதே(அ)ஸ்மி- ஞ்ஜீவத்யஸ்மின்கோ(அ)த்யய: ஸ்யாத³யம்ʼ தே। அஸ்யோத்ஸர்கே³ ப்ராணயுக்தஸ்ய ஜந்தோ- ர்ம்ருʼத்யும்ʼ லோகே கோ ந க³ச்சே²த³னந்தே॥ 13-1-24 (81193) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-25x (6722) ஜானாம்யஹம்ʼ நேஹ கு³ணாகு³ணஜ்ஞா: ஸதா³யுக்தா கு³ரவோ வை ப⁴வந்தி। ஸ்வர்க³ஸ்ய தே ஸூபதே³ஶா ப⁴வந்தி தஸ்மாத்க்ஷுத்³ரம்ʼ ஸர்பமேனம்ʼ ஹனிஷ்யே॥ 13-1-25 (81194) ஶமமீப்ஸந்த: காலயோக³ம்ʼ த்யஜந்தி ஸத்³ய: ஶுசம்ʼ த்வர்த²வித³ஸ்த்யஜந்தி। ஶ்ரிய: க்ஷய: ஶோசதாம்ʼ நித்யஶோ ஹி தஸ்மாச்சு²சம்ʼ முஞ்ச ஹதே பு⁴ஜங்கே³॥ 13-1-26 (81195) கௌ³தம்யுவாச। 13-1-27x (6723) ந சைவார்திர்வித்³யதே(அ)ஸ்மத்³விதா⁴நாம்ʼ த⁴ர்மாத்மான: ஸர்வதா³ ஸஞ்ஜனா ஹி। நித்யாயஸ்தோ பா³லஜனோ ந சாஹம்ʼ த⁴ர்மோபைதி ப்ரப⁴வாம்யஸ்ய நாஹம்॥ 13-1-27 (81196) ந ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ கோபோ(அ)ஸ்தி குத: கோபாச்ச யாதனா। மார்த³வாத்க்ஷம்யதாம்ʼ ஸாதோ⁴ முச்யதாமேஷ பன்னக³:॥ 13-1-28 (81197) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-29x (6724) ஹத்வா லாப⁴: ஶ்ரேய ஏவாவ்யய: ஸ்யா- த்ஸத்³யோலாப⁴:ஸ்யாத்³ப³லிப்⁴ய: ப்ரஶஸ்த:। காலால்லாபோ⁴ யஸ்து ஸத்³யோ ப⁴வேத ஶ்ரேயோலாப⁴: குத்ஸிதே த்வீத்³ருʼஶி ஸ்யாத்॥ 13-1-29 (81198) கௌ³தம்யுவாச। 13-1-30x (6725) கா(அ)ர்த²ப்ராப்திர்க்³ருʼஹ்ய ஶத்ரும்ʼ நிஹத்ய கா காமாப்தி: ப்ராப்ய ஶத்ரும்ʼ ந முக்த்வா। கஸ்மாத்ஸௌம்யாஹம்ʼ ந க்ஷமே நோ பு⁴ஜங்கே³ மோக்ஷார்த²ம்ʼ வா கஸ்ய ஹேதோர்ன குர்யாம்॥ 13-1-30 (81199) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-31x (6726) அஸ்மாதே³காத்³ப³ஹவோ ரக்ஷிதவ்யா நைகோ ப³ஹுப்⁴யோ கௌ³தமி ரக்ஷிதவ்ய:। க்ருʼதாக³ஸம்ʼ த⁴ர்மஹேதோஸ்த்யஜந்தி ஸரீஸ்ருʼபம்ʼ பாபமிமம்ʼ த்யஜ த்வம்॥ 13-1-31 (81200) கௌ³தம்யுவாய 13-1-32x (6727) நாஸ்மின்ஹதே பன்னகே³ புத்ரகோ மே ஸம்ப்ராப்ஸ்யதே லுப்³த⁴க ஜீவிதம்ʼ வை। கு³ணம்ʼ சான்யம்ʼ நாஸ்ய வதே⁴ ப்ரபஶ்யே தஸ்மாத்ஸர்பம்ʼ லுப்³த⁴க முஞ்ச ஜீவம்॥ 13-1-32 (81201) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-33x (6728) வ்ருʼத்ரம்ʼ ஹத்வா தே³வராட் ஶ்ரேஷ்ட²பா⁴க்³வை யஜ்ஞம்ʼ ஹத்வா பா⁴க³மவாப சைவ। ஶூலீ தே³வோ தே³வவ்ருʼத்தம்ʼ சர த்வம்ʼ க்ஷிப்ரம்ʼ ஸர்பம்ʼ ஜஹி மா பூ⁴த்தே விஶங்கா॥ 13-1-33 (81202) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-1-34x (6729) அஸக்ருʼத்ப்ரோச்யமானா(அ)பி கௌ³தமீ பு⁴ஜக³ம்ʼ ப்ரதி। லுப்³த⁴கேன மஹாபா⁴கா³ ஸா பாபே நாகரோன்மதிம்॥ 13-1-34 (81203) ஈஷது³ச்ச்²வஸமானஸ்து க்ருʼச்ச்²ராத்ஸம்ʼஸ்தப்⁴ய பன்னக³:। உத்ஸஸர்ஜ கி³ரம்ʼ மந்தா³ம்ʼ மானுஷீம்ʼ பாஶபீடி³த:॥ 13-1-35 (81204) ஸர்ப உவாச। 13-1-36x (6730) கோ ந்வர்ஜுனக தோ³ஷோ(அ)த்ர வித்³யதே மம பா³லிஶ। அஸ்வதந்த்ரம்ʼ ஹி மாம்ʼ ம்ருʼத்யுர்விவஶம்ʼ யத³சூசுத³த்॥ 13-1-36 (81205) தஸ்யாயம்ʼ வசனாத்³த³ஷ்டோ ந கோபேன ந காம்யயா। தஸ்ய தத்கில்பி³ஷம்ʼ லுப்³த⁴ வித்³யதே யதி³ கிஞ்சன। 13-1-37 (81206) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-38x (6731) யத்³யன்யவஶகே³நேத³ம்ʼ க்ருʼதம்ʼ தே பன்னகா³ஶுப⁴ம்। காரணம்ʼ வை த்வமப்யத்ர தஸ்மாத்த்வமபி கில்பி³ஷீ॥ 13-1-38 (81207) ம்ருʼத்பாத்ரஸ்ய க்ரியாயாம்ʼ ஹி த³ண்ட³சக்ராத³யோ யதா²। காரணத்வே ப்ரகல்ப்யந்தே ததா² த்வமபி பன்னக³॥ 13-1-39 (81208) கில்பி³ஷீ சாபி மே வத்⁴ய: கில்பி³ஷீ சாஸி பன்னக³। ஆத்மானம்ʼ காரணம்ʼ ஹ்யத்ர த்வமாக்²யாஸி பு⁴ஜங்க³ம॥ 13-1-40 (81209) ஸர்ப உவாச। 13-1-41x (6732) ஸர்வ ஏதே ஹ்யஸ்வவஶா த³ண்ட³சக்ராத³யோ யதா²। ததா²ஹமபி தஸ்மான்மே நைஷ தோ³ஷோ மதஸ்தவ॥ 13-1-41 (81210) அத²வா மதமேதத்தே தேப்யன்யோ(அ)ன்யப்ரயோஜகா:। கார்யகாரணஸந்தே³ஹோ ப⁴வத்யன்யோன்யசோத³னாத்॥ 13-1-42 (81211) ஏவம்ʼ ஸதி ந தோ³ஷோ மே நாஸ்மி வத்⁴யோ ந கில்பி³ஷீ। கில்பி³ஷம்ʼ ஸமவாயே ஸ்யான்மன்யஸே யதி³ கில்பி³ஷம்॥ 13-1-43 (81212) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-44x (6733) காரணம்ʼ யதி³ ஸ்யாத்³வை ந கர்தா ஸ்யாஸ்த்வமப்யுத। வினாஶே காரணம்ʼ த்வம்ʼ ச தஸ்மாத்³வத்⁴யோ(அ)ஸி மே மத:॥ 13-1-44 (81213) அஸத்யபி க்ருʼதே கார்யே நேஹ பன்னக³ லிப்யதே। தஸ்மான்னாத்ரைவ ஹேது: ஸ்யாத்³வத்⁴ய: கிம்ʼ ப³ஹு பா⁴ஷஸே॥ 13-1-45 (81214) ஸர்ப உவாச। 13-1-46x (6734) கார்யாபா⁴வே க்ரியா ந ஸ்யாத்ஸத்யஸத்யபி காரணே। தஸ்மாத்ஸமே(அ)ஸ்மின்ஹேதௌ மே வாச்யோ ஹேதுர்விஶேஷத:॥ 13-1-46 (81215) யத்³யஹம்ʼ காரணத்வேன மதோ லுப்³த⁴க தத்த்வத:। அன்ய: ப்ரயோக்தாஸ்யாத³த்ர கின்னு ஜந்துவினாஶனே॥ 13-1-47 (81216) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-48x (6735) வத்⁴யஸ்த்வம்ʼ மம து³ர்பு³த்³தே⁴ பா³லகா⁴தீ ந்ருʼஶம்ʼஸக்ருʼத்। பா⁴ஷஸே கிம்ʼ ப³ஹு புனர்வத்⁴ய: ஸன்பன்னகா³த⁴ம॥ 13-1-48 (81217) ஸர்ப உவாச। 13-1-49x (6736) யதா² ஹவீம்ʼஷி ஜுஹ்வானா மகே² வை லுப்³த⁴கர்த்விஜ:। ந ப²லம்ʼ ப்ராப்னுவந்த்யத்ர ப²லயோகே³ ததா² ஹ்யஹம்॥ 13-1-49 (81218) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-1-50x (6737) ததா² ப்³ருவதி தஸ்மிம்ʼஸ்து பன்னகே³ ம்ருʼத்யுசோதி³தே। ஆஜகா³ம ததோ ம்ருʼத்யு: பன்னக³ம்ʼ சாப்³ரவீதி³த³ம்॥ 13-1-50 (81219) ப்ரசோதி³தோ(அ)ஹம்ʼ காலேன பன்னக³ த்வாமசூசுத³ம்। வினாஶஹேதுர்னாஸ்ய த்வமஹம்ʼ ந ப்ராணின: ஶிஶோ:॥ 13-1-51 (81220) யதா² வாயுர்ஜலத⁴ரான்விகர்ஷதி ததஸ்தத:। தத்³வஜ்ஜலத³வத்ஸர்ப காலஸ்யாஹம்ʼ வஶானுக³:॥ 13-1-52 (81221) ஸாத்விகா ராஜஸாஶ்சைவ தாமஸா யே ச கேசன। பா⁴வா: காலாத்மகா: ஸர்வே ப்ரவர்தந்தேஹ ஜந்துஷு॥ 13-1-53 (81222) ஜங்க³மா: ஸ்தா²வராஶ்சைவ தி³வி வா யதி³ வா பு⁴வி। ஸர்வே காலாத்மகா: ஸர்ப காலாத்மகமித³ம்ʼ ஜக³த்॥ 13-1-54 (81223) ப்ரவ்ருʼத்தயஶ்ச லோகே யா ததை²வ ச நிவ்ருʼத்தய:। தாஸாம்ʼ விக்ருʼதயோ யாஶ்ச ஸர்வம்ʼ காலாத்மகம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-1-55 (81224) ஆதி³த்யஶ்சந்த்³ரமா விஷ்ணுராபோ வாயு: ஶதக்ரது:। அக்³நி: க²ம்ʼ ப்ருʼதி²வீ மித்ர: பர்ஜன்யோ வஸவோ(அ)தி³தி:॥ 13-1-56 (81225) ஸரித: ஸாக³ராஶ்சைவ பா⁴வாபா⁴வௌ ச பன்னக³। ஸர்வே காலேன ஸ்ருʼஜ்யந்தே ஹ்ரியந்தே ச புன:புன:॥ 13-1-57 (81226) ஏவம்ʼ ஜ்ஞாத்வா கத²ம்ʼ மாம்ʼ ஸதோ³ஷம்ʼ ஸர்ப மன்யஸே। அத² சைவம்ʼ க³தே தோ³ஷே மயி த்வமபி தோ³ஷவான்॥ 13-1-58 (81227) ஸர்ப உவாச। 13-1-59x (6738) நிர்தோ³ஷம்ʼ தோ³ஷவந்தம்ʼ வா ந த்வாம்ʼ ம்ருʼத்யோ ப்³ரவீம்யஹம்। த்வயா(அ)ஹம்ʼ சோதி³த இதி ப்³ரவீம்யேதாவதே³வ து॥ 13-1-59 (81228) யதி³ காலே து தோ³ஷோ(அ)ஸ்தி யதி³ தத்ராபி நேஷ்யதே। தோ³ஷோ நைவ பரீக்ஷ்யோ மே ந ஹ்யத்ராதி⁴க்ருʼதா வயம்॥ 13-1-60 (81229) நிர்மோக்ஷஸ்த்வஸ்ய தோ³ஷஸ்ய மயா கார்யோ யதா² ததா²। ம்ருʼத்யோரபி ந தோ³ஷ: ஸ்யாதி³தி மே(அ)த்ர ப்ரயோஜனம்॥ 13-1-61 (81230) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-1-62x (6739) ஸர்போ(அ)தா²ர்ஜுனகம்ʼ ப்ராஹ ஶ்ருதம்ʼ தே ம்ருʼத்யுபா⁴ஷிதம்। நானாக³ஸம்ʼ மாம்ʼ பாஶேன ஸந்தாபயிதுமர்ஹஸி। 13-1-62 (81231) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-63x (6740) ம்ருʼத்யோ: ஶ்ருதம்ʼ மே வசனம்ʼ தவ சைவ பு⁴ஜங்க³ம। நைவ தாவத³தோ³ஷத்வம்ʼ ப⁴வதி த்வயி பன்னக³॥ 13-1-63 (81232) ம்ருʼத்யுஸ்த்வம்ʼ சைவ ஹேதுர்ஹி பா³லஸ்யாஸ்ய வினாஶனே। உப⁴யம்ʼ காரணம்ʼ மன்யே ந காரணமகாரணம்॥ 13-1-64 (81233) தி⁴ங்ப்⁴ருʼத்யும்ʼ ச து³ராத்மானம்ʼ க்ரூரம்ʼ து³:க²கரம்ʼ ஸதாம்। த்வாம்ʼ சைவாஹம்ʼ வதி⁴ஷ்யாமி பரபாபஸ்ய காரணம்॥ 13-1-65 (81234) ம்ருʼத்யுருவாச। 13-1-66x (6741) விவஶௌ காலவஶகா³வாவாம்ʼ நிர்தி³ஷ்டகாரிணௌ। நாவாம்ʼ தோ³ஷேண க³ந்தவ்யௌ யதி³ ஸம்யக்ப்ரபஶ்யஸி॥ 13-1-66 (81235) லுப்³த⁴க உவாச। 13-1-67x (6742) யுவாமுபௌ⁴ காலவஶௌ யதி³ மே ம்ருʼத்யுபன்னகௌ³। ஹர்ஷக்ரோதௌ⁴ யதா² ஸ்யாதாமேததி³ச்சா²மி வேதி³தும்॥ 13-1-67 (81236) ம்ருʼத்யுருவாச। 13-1-68x (6743) யா காசிதே³வ சேஷ்டா ஸ்யான்ஸர்வா காலப்ரசோதி³தா। பூர்வமேவைதது³க்தம்ʼ ஹி மயா லுப்³த⁴க தத்வத:॥ 13-1-68 (81237) தஸ்மாது³பௌ⁴ காலவஶாவாவாம்ʼ நிர்தி³ஷ்டகாரிணௌ। நாவாம்ʼ தோ³பேண க³ந்தவ்யௌ த்வயா லுப்³த⁴க கர்ஹிசித்॥ 13-1-69 (81238) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-1-70x (6744) அதோ²பக³ம்ய காலஸ்து தஸ்மிந்த⁴ர்மார்த²ஸம்ʼஶயே। அப்³ரவீத்பன்னக³ம்ʼ ம்ருʼத்யும்ʼ லுப்³த⁴ம்ʼ சார்ஜுனகம்ʼ ததா²॥ 13-1-70 (81239) ந ஹ்யஹம்ʼ நாப்யயம்ʼ ம்ருʼத்யுர்னாயம்ʼ லுப்³த⁴க பன்னக³:। கில்பி³ஷீ ஜந்துமரணே ந வயம்ʼ ஹி ப்ரயோஜகா:॥ 13-1-71 (81240) அகரோத்³யத³யம்ʼ கர்ம தன்னோ(அ)ர்ஜுனக சோத³கம்। வினாஶஹேதுர்னான்யோ(அ)ஸ்ய வத்⁴யதே(அ)யம்ʼ ஸ்வகர்மணா॥ 13-1-72 (81241) யத³னேன க்ருʼதம்ʼ கர்ம தேனாயம்ʼ நித⁴னம்ʼ க³த:। வினாஶஹேது: கர்மாஸ்ய ஸர்வே கர்மவஶா வயம்॥ 13-1-73 (81242) கர்மதா³யாத³வாம்̐ல்லோக: கர்மஸம்ப³ந்த⁴லக்ஷண:। கர்மாணி சோத³யந்தீஹ யதா²ந்யோன்யம்ʼ ததா²வயம்॥ 13-1-74 (81243) யதா² ம்ருʼத்பிண்ட³த: கர்தா குருதே யத்³யதி³ச்ச²தி। ஏவமாத்மக்ருʼதம்ʼ கர்ம மானவ: ப்ரதிபத்³யதே॥ 13-1-75 (81244) யதா² ச்சா²யாதபௌ நித்யம்ʼ ஸுஸம்ப³த்³தௌ⁴ நிரந்தரம்। ததா² கர்ம ச கர்தா ச ஸம்ப³த்³தா⁴வாத்மகர்மபி⁴:॥ 13-1-76 (81245) ஏவம்ʼ நாஹம்ʼ ந வை ம்ருʼத்யுர்ன ஸர்போ ந ததா² ப⁴வ ந்। ந சேயம்ʼ ப்³ராஹ்மணீ வ்ருʼத்³தா⁴ ஶிஶுரேவாத்ர காரணம்॥ 13-1-77 (81246) தஸ்மிம்ʼஸ்ததா² ப்³ருவாணே து ப்³ராஹ்மணீ கௌ³தமீ ந்ருʼப। ஸ்வகர்மப்ரத்யயாம்̐ல்லோகான்மத்வா(அ)ர்ஜுனகமப்³ரவீத்॥ 13-1-78 (81247) நைவ காலோ ந பு⁴ஜகோ³ ந ம்ருʼத்யுரிஹ காரணம்। ஸ்வகர்மபி⁴ரயம்ʼ பா³ல: காலேன நித⁴ம்ʼ க³த:॥ 13-1-79 (81248) மயா ச தத்க்ருʼதம்ʼ கர்ம யேனாயம்ʼ மே ம்ருʼத: ஸுத:। யாது காலஸ்ததா² ம்ருʼத்யுர்முஞ்சார்ஜுனக பன்னக³ம்॥ 13-1-80 (81249) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-1-81x (6745) ததோ யதா²க³தம்ʼ ஜக்³முர்ம்ருʼத்யு: காலோ(அ)த² பன்னக³:। அபூ⁴த்³விஶோகோ(அ)ர்ஜுனகோ விஶோகா சைவ கௌ³தமீ॥ 13-1-81 (81250) ஏதச்ச்²ருத்வா ஶமம்ʼ க³ச்ச² மா பூ⁴: ஶோகபரோ ந்ருʼப। ஸ்வகர்மப்ரத்யயாம்̐ல்லோகாம்ʼஸ்த்ரீன்வித்³தி⁴ ஸமிதிஞ்ஜய॥ 13-1-82 (81251) நைவ த்வயா க்ருʼதம்ʼ கர்ம நாபி து³ர்யோத⁴னேன வை। காலேனைதத்க்ருʼதம்ʼ வித்³தி⁴ நிஹதா யேன பார்தி²வா:॥ 13-1-83 (81252) வைஶம்பாயன உவாச। 13-1-84x (6746) இத்யேதத்³வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா ப³பூ⁴வ விக³தஜ்வர:। யுதி⁴ஷ்ட²ரோ மஹாதேஜா: பப்ரச்சே²த³ம்ʼ ச த⁴ர்மவித்॥ ॥ 13-1-84 (81253) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:॥ 1 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-1-2 த⁴ர்மோ ப³ஹுவிதா⁴கார இதி ட. பாட²॥ 7-1-5 ஸீதே³ ஸீதா³மி ஸதா³ வர்ஷமிவாம்பு³த³ம் இதி த².பாட²:॥ 7-1-6 மத்க்ருʼதே மன்னிமித்தம்। ப்ரத்யமித்ரை: அமித்ராணாம்ʼ ப்ரதிகூலைரஸ்மதீ³யைரர்ஜுனஶிக²ண்டி³ப்ரப்⁴ருʼதிபி⁴:॥ 7-1-19 அத² தம்ʼ ஸாது⁴பாஶேனேதி த⁴. பாட²॥ 7-1-20 கேன ஹேதுனா கேனோபாயேன॥ 7-1-21 ஹேதுமேவாஹ அக்³நாவிதி॥ 7-1-22 ப்ராப்தவ்யமவிசிந்தயன்னிதி ஜ².பாட²:॥ 7-1-23 ப்லவந்தே து³:கா²ர்ணவம்ʼ தரந்தி। மஜ்ஜந்தி ச தத்ரைவ। வஸ்த்ரம்ʼ க்லின்னமிவோத³கே இதி ட. பாட²: 7-1-24 உத்ஸர்கே³ ப்ராணோத்ஸர்கே³॥ 7-1-29 ஶ்ரேய: பரலோகஹிதம்ʼ ததே³வா(அ)வ்யயோ லாப⁴: ஸச ஶத்ரூன் ஹத்வைவ லப்⁴ய இத்யத்⁴யாஹ்ருʼத்ய யோஜ்யம்। ப³லிப்⁴ய: ஸர்வேப்⁴ய: ப்ரஶஸ்த: ஶ்ரேஷ்ட²ஶ்ச ஸ்யாத்। ஶத்ருவதா⁴ல்லோகத்ரயேபி மான்யோ ப⁴வதீத்யர்த²:॥ 7-1-31 த்யஜந்தி நாஶயந்தி॥ 7-1-32 மே புத்ரகோ ஜீவிதம்ʼ ந ஸம்ப்ராப்ஸ்யதே। கு³ணம்ʼ புண்யம்। ஜீவம்ʼ ஜீவந்தம்॥ 7-1-33 ஶூலீ யஜ்ஞம்ʼ ஹத்வேதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-1-35 ஸம்ʼஸ்தப்⁴ய தை⁴ர்யமாலம்ப்³ய॥ 7-1-36 அசூசுத³த் ப்ரேரிதவான்॥ 7-1-37 த³ஷ்டோ த³ஷ்டவான்। கில்பி³ஷம்ʼ சேத³ஸ்தி தர்ஹி ப்ரயோக்துரேவ ந ப்ரயோஜ்யஸ்ய மம ஶரஸ்யேவேத்யர்த²:॥ 7-1-39 சேதனத்வாத்கில்பி³ஷீத்யவஶ்யம்ʼ வத்⁴யோ(அ)ஸீத்யர்த²:॥ 7-1-42 ஆயுத⁴ம்ʼ ஹி அயஸ்காந்தவத்ப்ரஹர்தாரம்ʼ ப்ரயோஜயதி। தேனாயுத⁴கர்தாபி ப்ரயோஜகஸ்தஸ்ய சாயம்ʼ காரயிதா ப்ரஹர்துகாம: ப்ரயோஜக இத்யன்யோன்யப்ரயோஜ்யத்வான்ன கஸ்யசித்³த⁴ந்த்ருʼத்வமித்யர்த²:॥ 7-1-43 ஸமவாயே ஸமுதா³யே॥ 7-1-45 யத: க்ருʼதே(அ)பி அஸதி து³ஷ்டே கார்யே தோ³ஷே ஹேது: கர்தா ந லிப்யதே தவமதே। தஸ்மாத் சோராதி³ரத்ரைவ ராஜ்ஞாம்ʼ வத்⁴ய: ப்ராயஶ்சித்தீ ச ந ஸ்யாத்॥ 7-1-46 காரணே கர்தரி ஸதி குடா²ரோத்³யமனாதி³கார்யேண சி²தி³க்ரியா ஜாயதே அஸத்யபி கர்தரி தருஶாகா²ந்தனிக⁴ர்ஷேண கார்யேண தஜ்ஜேனாக்³நினா வனதா³ஹக்ரியா ஜாயதே। தஸ்மாச்சா²கா²யா இவ மமாபி கர்த்ருʼத்வம்ʼ அப்ரயோஜகத்வான்ன தோ³ஷஹேது: விஶேஷாபா⁴வாதி³த்யர்த²:॥ 7-1-49 ஏவம்ருʼத்விகா³தி³வத³ன்யப்ரேர்யத்வான்னாஹம்ʼ கில்பி³ஷீ கிந்து மம ப்ரயோஜக ஏவேதி பா⁴வ:॥ 7-1-53 காலாத்மகா: காலஸ்யேவா(அ)(அ)த்மா ஸ்வபா⁴வோ யேஷாம்ʼ தே। காலானுஸாரிண இத்யர்த²:॥ 7-1-57 பா⁴வாபா⁴வாவைஶ்வர்யானைஶ்வர்யே॥ 7-1-63 மே மயா॥ 7-1-67 போ⁴ ம்ருʼத்யுபன்னகௌ³ யதி³ யுவாம்ʼ காலவஶௌ தர்ஹி மே மம தடஸ்தஸ்ய பரோபகர்தரி ஹர்ஷ: அபகர்த்ரோஶ்ச யுவயோருபரி த்³வேஷோ வா யதா ஸ்யாதாம்ʼ ததா² ப்³ரூதம்। ஏதத³ஹம்ʼ வேதி³துமிச்சா²மீத்யத்⁴யாஹாரபூர்வகம்ʼ யோஜ்யம்। ஏவம்ʼ ஸர்வஸ்ய பரவஶத்வே உபகர்த்ரபகர்த்ரோ: ஸ்துதினிந்தே³ ந ஸ்யாதாமிதி பா⁴வ: 7-1-68 ஈஶ்வராதீ⁴நோ ஜன: ஸத³ஸத்³வா குர்வாணோ ந ஸ்துத்யோ ந வா நிந்த்³ய இதி பா⁴வ:॥ 7-1-69 தோ³ஷேண யுக்தாவிதி ஶேஷ:। க³ந்தவ்யௌ ஜ்ஞாதவ்யௌ॥ 7-1-70 த⁴ர்மஸ்யார்த²: ப²லம்ʼ தத்ர விஷயே॥ 7-1-74 கர்மைவ தா³யாத³: புத்ரவத்தாரகம்ʼ தத்³வான்। கர்மஸம்ப³ந்த⁴: கர்மப²லயோக³: ததே³வ லக்ஷணம்ʼ புண்யபாபவத்தாஜ்ஞாபகம்ʼ யஸ்ய ததா²॥ 7-1-78 கர்மைவ ப்ரத்யய: காரணம்ʼ யேஷாம்ʼ தான் லோகான் ஸ்வர்க³னரகாதீ³ந்॥ 7-1-80 தத்கர்ம புத்ரஶோகப்ரத³ம்॥

13-2-0 (81254) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-2-0x (6747) பிதாமஹ மஹாப்ராஜ்ஞ ஸர்வஶாஸ்த்ரவிஶாரத³। ஶ்ருதம்ʼ மே மஹதா³க்²யானமித³ம்ʼ மதிமதாம்ʼவர॥ 13-2-1 (81255) பூ⁴யஸ்து ஶ்ரோதுமிச்சா²மி த⁴ர்மார்த²ஸஹிதம்ʼ ந்ருʼப। கத்²யமானம்ʼ த்வயா கிஞ்சித்தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-2-2 (81256) கேன ம்ருʼத்யுர்க்³ருʼஹஸ்தே²ந த⁴ர்மமாஶ்ரித்ய நிர்ஜித:। இத்யேதத்³த⁴ர்மமாசக்ஷ்வ தத்த்வேனாபி ச பார்தி²வ॥ 13-2-3 (81257) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-2-4x (6748) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। யதா² ம்ருʼத்யர்க்³ருʼஹஸ்தே²ந த⁴ர்மமாஶ்ரித்ய நிர்ஜித:॥ 13-2-4 (81258) மனோ: ப்ரஜாபதே ராஜன்னிக்ஷ்வாகுரப⁴வத்ஸுத:। தஸ்ய புத்ரஶதம்ʼ ஜஜ்ஞே ந்ருʼபதே: ஸூர்யவர்சஸ:॥ 13-2-5 (81259) த³ஶமஸ்தஸ்ய புத்ரஸ்து த³ஶாஶ்வோ நாம பா⁴ரத। மாஹிஷ்மத்யாமபூ⁴த்³ராஜா த⁴ர்மாத்மா ஸத்யவிக்ரம:॥ 13-2-6 (81260) த³ஶாஶ்வஸ்ய ஸுதஸ்த்வாஸீத்³ராஜா பரமதா⁴ர்மிக:। ஸத்யே தபஸி தா³நே ச யஸ்ய நித்யம்ʼ ரதம்ʼ மன:॥ 13-2-7 (81261) மதி³ராஶ்வ இதி க்²யாத: ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ ப்ருʼதி²வீபதி:। த⁴னுர்வேதே³ ச வேதே³ ச நிரதோ யோ(அ)ப⁴வத்ஸதா³॥ 13-2-8 (81262) மதி³ராஶ்வஸ்ய புத்ரஸ்து த்³யுதிமான்னாம பார்தி²வ:। மஹாபா⁴கோ³ மஹாதேஜா மஹாஸத்வோ மஹாப³ல:॥ 13-2-9 (81263) புத்ரோ த்³யுதிமதஸ்த்வாஸீத்³ராஜா பரமதா⁴ர்மிக:। ஸர்வலோகேஷு விக்²யாத: ஸுவீரோ நாம நாமத:। த⁴ர்மாத்மா கோஶவாம்ʼஶ்சாபி தே³வராஜ இவாபர:॥ 13-2-10 (81264) ஸுவீரஸ்ய து புத்ரோ(அ)பூ⁴த்ஸர்வஸங்க்³ராமது³ர்ஜய:। து³ர்ஜயோ நாம விக்²யாத: ஸர்வஶஸ்த்ரப்⁴ருʼதாம்ʼவர॥ 13-2-11 (81265) து³ர்ஜயஸ்யேந்த்³ரவபுஷ: புத்ரோ(அ)க்³நிஸத்³ருʼஶத்³யுதி:। து³ர்யோத⁴னோ நாம மஹான்ராஜா ராஜர்ஷிஸத்தம:॥ 13-2-12 (81266) தஸ்யேந்த்³ரஸமவீர்யஸ்ய ஸங்க்³ராமேஷ்வனிவர்தின:। விஷயே வாஸவஸ்தஸ்ய ஸம்யகே³வ ப்ரவர்ஷதி॥ 13-2-13 (81267) ரத்னைர்த⁴னைஶ்ச பஶுபி⁴: ஸஸ்யைஶ்சாபி ப்ருʼத²க்³விதை⁴:। நக³ரம்ʼ விஷயஶ்சாஸ்ய ப்ரதிபூர்ணஸ்ததா³(அ)ப⁴வத்॥ 13-2-14 (81268) ந தஸ்ய விஷயே சாபூ⁴த்க்ருʼபணோ நாபி து³ர்க³த:। வ்யாதி⁴தோ வா க்ருʼஶோ வா(அ)பரி தஸ்மின்னாபூ⁴ந்னர: க்வசித்॥ 13-2-15 (81269) ஸுத³க்ஷிணோ மது⁴ரவாக³னஸூயுர்ஜிதேந்த்³ரிய:। த⁴ர்மாத்மா சான்ருʼஶம்ʼஸஶ்ச விக்ராந்தோ(அ)தா²விகத்த²ன:॥ 13-2-16 (81270) யஜ்வா ச தா³ந்தோ மேதா⁴வீ ப்³ரஹ்மண்ய: ஸத்யஸங்க³ர:। ந சாவமந்தா தா³தா ச வேத³வேதா³ங்க³பாரக³:॥ 13-2-17 (81271) தம்ʼ நர்மதா³ தே³வனதீ³ புண்யா ஶீதஜலா ஶிவா। சகமே புருஷவ்யாக்⁴ரம்ʼ ஸ்வேன பா⁴வேன பா⁴ரத॥ 13-2-18 (81272) தஸ்யாம்ʼ ஜஜ்ஞே ததா³ நத்³யாம்ʼ கன்யா ராஜீவலோசனா। நாம்னா ஸுத³ர்ஶனா ராஜன்ரூபேண ச ஸுத³ர்ஶனா॥ 13-2-19 (81273) தாத்³ருʼக்³ரூபா ந நாரீஷு பூ⁴தபூர்வா யுதி⁴ஷ்டி²ர। து³ர்யோத⁴னஸுதா யாத்³ருʼக³ப⁴வத்³வரவர்ணினீ॥ 13-2-20 (81274) தாமக்³நிஶ்சகமே ஸாக்ஷாத்³ராஜகன்யாம்ʼ ஸுத³ர்ஶனாம்। ஸ்வரூபம்ʼ தீ³ப்திமத்க்ருʼத்வா ஶரத³ர்கஸமத்³யுதி॥ 13-2-21 (81275) ஸா சாக்³நிஶரணே ராஜ்ஞ: ஶுஶ்ரூஷாக்ருʼதனிஶ்சயா। நியுக்தா பித்ருʼஸந்தே³ஶாதா³ரிராத⁴யிஷு: ஶிகி²ம்॥ 13-2-22 (81276) தஸ்யா மனோஹரம்ʼ ரூபம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா தே³வோ ஹுதாஶன:। மன்மதே²ந ஸமாதி³ஷ்ட: பத்னீத்வே யததே மித²:॥ 13-2-23 (81277) ப⁴ஜ மாமனவத்³யாங்கி³ காமாத்கமலலோசனே। ரம்போ⁴ரு ம்ருʼக³ஶாவாக்ஷி பூர்ணசந்த்³ரனிபா⁴நனே॥ 13-2-24 (81278) தவேத³ம்ʼ பத்³மபத்ராக்ஷம்ʼ முக²ம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா மனோஹரம்। ப்⁴ரூலதாலலிதம்ʼ காந்தமனங்கோ³ பா³த⁴தே ஹி மாம்॥ 13-2-25 (81279) லலாடம்ʼ சந்த்³ரரேகா²ப⁴ம்ʼ ஶிரோருஹவிபூ⁴ஷிதம்। த்³ருʼஷ்ட்வா தே பத்ரலேகா²ந்தமனங்கோ³ பா³த⁴தே ப்⁴ருʼஶம்॥ 13-2-26 (81280) பா³லாதபேன துலிதம்ʼ ஸஸ்வேத³புலகோத்³க³மம்। பி³ம்பா³த⁴ரோஷ்ட²வத³னம்ʼ விபு³த்³த⁴மிவ பங்கஜம்। அதீவ சாருவிப்⁴ராந்தம்ʼ மத³மாவஹதே மம॥ 13-2-27 (81281) த³ந்தப்ரகாஶனியதா வாணீ தவ ஸுரக்ஷிதா। தாம்ரபல்லவஸங்காஶா ஜிஹ்வேயம்ʼ மே மனோஹரா॥ 13-2-28 (81282) ஸமா: ஸ்னிக்³தா⁴: ஸுஜாதாஶ்ச ஸஹிதாஶ்ச த்³விஜாஸ்தவ। த்³விஜப்ரியே ப்ரஸீத³ஸ்வ ப⁴ஜ மாம்ʼ ஸுப⁴கா³ ஹ்யஸி॥ 13-2-29 (81283) மனோஜ்ஞம்ʼ ஸுக்ருʼதாபாங்க³ம்ʼ முக²ம்ʼ தவ மனோஹரம்। ஸ்தனௌ தே ஸம்ʼஹதௌ பீ⁴ரு ஹாராப⁴ரணபூ⁴ஷிதௌ॥ 13-2-30 (81284) பக்வபி³ல்வப்ரதீகாஶௌ கர்கஶௌ ஸங்க³மக்ஷமௌ। க³ம்பீ⁴ரனாபி⁴ஸுப⁴கே³ ப⁴ஜ மாம்ʼ வரவர்ணினி॥ 13-2-31 (81285) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-2-32x (6749) ஸைவமுக்தா விரஹிதே பாவகேன மஹாத்மனா। ஈஷதா³கம்பஹ்ருʼத³யா வ்ரீடி³தா வாக்யமப்³ரவீத்॥ 13-2-32 (81286) நலு நாம குலீனானாம்ʼ கன்யகானாம்ʼ விஶேஷத:। மாதா பிதா ப்ரப⁴வத: ப்ரதா³நே பா³ந்த⁴வாஶ்ச யே॥ 13-2-33 (81287) பாணிக்³ரஹணமந்த்ரைஶ்ச ஹுதே சைவ விபா⁴வஸௌ। ஸதாம்ʼ மத்⁴யே நிவிஷ்டாயா: கன்யாயா: ஶரணம்ʼ பதி: 13-2-34 (81288) ஸா(அ)ஹம்ʼ நாத்மவஶா தே³வ பிதரம்ʼ வரயஸ்வ மே। 13-2-35 (81289) அத² நாதிசிராத்³ராஜா காலாத்³து³ர்யோத⁴னஸ்ததா³। யஜ்ஞஸம்பா⁴ரனிபுணான்மந்த்ரீனாஹூய சோக்தவான்। யஜ்ஞம்ʼ யக்ஷ்யே(அ)ஹமிதி வை ஸம்பா⁴ரான்ஸம்ப்⁴ரியந்து மே॥ 13-2-36 (81290) தத: ஸமாஹிதே தஸ்ய யஜ்ஞே ப்³ராஹ்மணஸத்தமை:। விப்ரரூபீ ஹுதவஹோ ந்ருʼபம்ʼ கன்யாமயாசத॥ 13-2-37 (81291) ந து ராஜா ப்ரதா³நாய தஸ்மை பா⁴வமகல்பயத்। த³ரித்³ரஶ்சாஸவர்ணஶ்ச மமாயமிதி பார்தி²வ:। இதி தஸ்மை ந வை கன்யாம்ʼ தி³த்ஸாம்ʼ சக்ரே நராதி⁴ப:॥ 13-2-38 (81292) அத² தீ³க்ஷாமுபேதஸ்ய யஜ்ஞே தஸ்ய மஹாத்மன:। ஆஹிதோ ஹவனார்தா²ய வேத்³யாமக்³நி: ப்ரணஶ்யத॥ 13-2-39 (81293) தத: ஸ பீ⁴தோ ந்ருʼபதிர்ப்⁴ருʼஶம்ʼ ப்ரவ்யதி²தேந்த்³ரிய:। மந்த்ரிணோ ப்³ராஹ்மணாம்ʼஶ்சைவ பப்ரச்ச² கிமித³ம்ʼ ப⁴வேத்। யஜ்ஞே ஸமித்³தோ⁴ ப⁴க³வான்னஷ்டோ மே ஹவ்யவாஹன:॥ 13-2-40 (81294) ஸம்மந்த்ரகுஶலைஸ்தைஸ்தைர்ப்³ராஹ்மணைர்வேத³பாரகை³:। ருʼத்விக்³பி⁴ர்மந்த்ரகுஶலைர்யஜ்யதாம்ʼ வா ஹுதாஶன:॥ 13-2-41 (81295) அத² ருʼக்ஸாமயஜுஷாம்ʼ ப்³ராஹ்மணைர்வேத³பாரகை³:। வேத³தத்வார்த²குஶலைஸ்தத: ஸோமபுரஸ்கரை:॥ 13-2-42 (81296) கு³ஹ்யைஶ்ச நாமபி⁴: ஸர்வைராஹூதோ ஹவ்யவாஹன:। ஸ்வரூபம்ʼ தீ³ப்திமத்க்ருʼத்வா ஶரத³ர்கஸமத்³யுதி:॥ 13-2-43 (81297) ததோ மஹாத்மா தானாஹ த³ஹனோ ப்³ராஹ்மணர்ஷபா⁴ந்। வரயாம்யாத்மனோ(அ)ர்தா²ய து³ர்யோத⁴னஸுதாமிதி॥ 13-2-44 (81298) ததஸ்தே கல்யமுத்தா²ய தஸ்மை ராஜ்ஞே ந்யவேத³யன்। ப்³ராஹ்மணா விஸ்மிதா: ஸர்வே யது³க்தம்ʼ சித்ரபா⁴நுனா॥ 13-2-45 (81299) தத: ஸ ராஜா தச்ச்²ருத்வா வசனம்ʼ ப்³ரஹ்மவாதி³நாம்। அவாப்ய பரமம்ʼ ஹர்ஷம்ʼ ததே²தி ப்ராஹ பு³த்³தி⁴மான்॥ 13-2-46 (81300) அயாசத ச தம்ʼ ஶுல்கம்ʼ ப⁴க³வந்தம்ʼ விபா⁴வஸும்। நித்யம்ʼ ஸான்னித்⁴யமிஹ தே சித்ரபா⁴நோ ப⁴வேதி³தி॥ 13-2-47 (81301) தமாஹ ப⁴க³வானக்³நிரேவமஸ்த்விதி பார்தி²வம்। தத: ஸான்னித்⁴யமத்³யாபி மாஹிஷ்மத்யாம்ʼ விபா⁴வஸோ:॥ த்³ருʼஷ்டம்ʼ ஹி ஸஹதே³வேன தி³ஶம்ʼ விஜயதா ச தத்। 13-2-48 (81302) ததஸ்தாம்ʼ ஸமலங்க்ருʼத்ய கன்யாமஹதவாஸஸம்। த³தௌ³ து³ர்யோத⁴னோ ராஜா பாவகாய மஹாத்மனே॥ 13-2-49 (81303) ப்ரதிஜக்³ராஹ சாக்³நிஸ்து ராஜகன்யாம்ʼ ஸுத³ர்ஶனாம்। விதி⁴நா வேத³த்³ருʼஷ்டேன வஸோர்தா⁴ராமிவாத்⁴வரே॥ 13-2-50 (81304) தஸ்யா ரூபேண ஶீலேன குலேன வபுஷா ஶ்ரியா। அப⁴வத்ப்ரீதிமானக்³நிர்க³ர்ப⁴ம்ʼ சாஸ்யாம்ʼ ஸமாத³தே⁴॥ 13-2-51 (81305) தஸ்யா: ஸமப⁴வத்புத்ரோ நாம்னா(அ)க்³நேய: ஸுத³ர்ஶன:॥ 13-2-52 (81306) ஸுத³ர்ஶனஸ்து ரூபேண பூர்ணேந்து³ஸத்³ருʼஶோபம:। ஶிஶுரேவாத்⁴யகா³த்ஸர்வம்ʼ பரம்ʼ ப்³ரஹ்ம ஸனாதனம்॥ 13-2-53 (81307) அதௌ²க⁴வான்னாம ந்ருʼபோ ந்ருʼக³ஸ்யாஸீத்பிதாமஹ:। தஸ்யாப்யோக⁴வதீ கன்யா புத்ரஶ்சௌக⁴ரதோ²(அ)ப⁴வத்॥ 13-2-54 (81308) தாமோக⁴வாந்த³தௌ³ தஸ்மை ஸ்வயமோக⁴வதீம்ʼ ஸுதாம்। ஸுத³ர்ஶனாய விது³ஷே பா⁴ர்யார்தே² தே³வரூபிணீம்॥ 13-2-55 (81309) ஸ க்³ருʼஹஸ்தா²ஶ்ரமரதஸ்தயா ஸஹ ஸுத³ர்ஶன:। குருக்ஷேத்ரே(அ)வஸத்³ராஜன்னோக⁴வத்யா ஸமன்வித:॥ 13-2-56 (81310) க்³ருʼஹஸ்த²ஶ்சாவஜேஷ்யாமி ம்ருʼத்யுமித்யேவ ஸ ப்ரபோ⁴। ப்ரதிஜ்ஞாமகரோத்³தீ⁴மாந்தீ³ப்ததேஜா விஶாம்பதே॥ 13-2-57 (81311) தாமேவௌக⁴வதீம்ʼ ராஜன்ஸ பாவகஸுதோ(அ)ப்³ரவீத்। அதிதே²: ப்ரதிகூலம்ʼ தே ந கர்தவ்யம்ʼ கத²ஞ்சன॥ 13-2-58 (81312) யேனயேன ச துஷ்யேத நித்யமேவ த்வயா(அ)திதி²:। அப்யாத்மன: ப்ரதா³நேன ந தே கார்யா விசாரணா॥ 13-2-59 (81313) ஏதத்³வ்ரதம்ʼ மம ஸதா³ ஹ்ருʼதி³ ஸம்பரிவர்ததே। க்³ருʼஹஸ்தா²நாம்ʼ ச ஸுஶ்ரோணி நாதிதே²ர்வித்³யதே பரம்॥ 13-2-60 (81314) ப்ரமாணம்ʼ யதி³ வாமோரு வசஸ்தே மம ஶோப⁴னே। இத³ம்ʼ வசனமவ்யக்³ரா ஹ்ருʼதி³ த்வம்ʼ தா⁴ரயே: ஸதா³॥ 13-2-61 (81315) நிஷ்க்ராந்தே மயி கல்யாணி ததா² ஸன்னிஹிதே(அ)னகே⁴। நாதிதி²ஸ்தே(அ)வமந்தவ்ய: ப்ரமாணம்ʼ யத்³யஹம்ʼ தவ॥ 13-2-62 (81316) தமப்³ரவீதோ³க⁴வதீ ததா² மூர்த்⁴நி க்ருʼதாஞ்ஜலி:। ந மே த்வத்³வசனாத்கிஞ்சின்ன கர்தவ்யம்ʼ கத²ஞ்சன॥ 13-2-63 (81317) ஜிகீ³ஷமாணஸ்து க்³ருʼஹே ததா³ ம்ருʼத்யு: ஸுத³ர்ஶனம்। ப்ருʼஷ்ட²தோ(அ)ன்வக³மத்³ராஜன்ரந்த்⁴ரான்வேஷீ ததா³ ஸதா³॥ 13-2-64 (81318) இத்⁴மார்த²ம்ʼ து க³தே தஸ்மின்னக்³ரிபுத்ரே ஸுத³ர்ஶனே। அதிதி⁴ர்ப்³ராஹ்மண: ஶ்ரீமாம்ʼஸ்தாமாஹௌக⁴வதீம்ʼ ததா³॥ 13-2-65 (81319) ஆதித்²யம்ʼ க்ருʼதமிச்சா²மி த்வயா(அ)த்³ய வரவர்ணினி। ப்ரமாணம்ʼ யதி³ த⁴ர்மஸ்தே க்³ருʼஹஸ்தா²ஶ்ரமஸம்மத:॥ 13-2-66 (81320) இத்யுக்தா தேன விப்ரேணி ராஜபுத்ரீ யஶஸ்வினீ। விதி⁴நா ப்ரதிஜக்³ராஹ வேதோ³க்தேன விஶாம்பதே॥ 13-2-67 (81321) ஆஸனம்ʼ சைவ பாத்³யம்ʼ ச தஸ்மை த³த்த்வா த்³விஜாதயே। ப்ரோவாசௌக⁴வதீ விப்ரம்ʼ கேனார்த²: கிம்ʼ த³தா³மி தே॥ 13-2-68 (81322) தாமப்³ரவீத்ததோ விப்ரோ ராஜபுத்ரீம்ʼ ஸுத³ர்ஶனாம்। த்வயா மமார்த²: கல்யாணி நிர்விஶங்கைததா³சர॥ 13-2-69 (81323) யதி³ ப்ரமாணம்ʼ த⁴ர்மஸ்தே க்³ருʼஹஸ்தா²ஶ்ரமஸம்மத:। ப்ரதா³நேனாத்மனோ ராஜ்ஞி கர்துமர்ஹஸி மே ப்ரியம்॥ 13-2-70 (81324) ஸ தயா ச²ந்த்³யமானோ(அ)ன்யைரீப்ஸிதைர்ன்ருʼபகன்யயா। நான்யமாத்மப்ரதா³நாத்ஸ தஸ்யா வவ்ரே பரம்ʼ த்³விஜ:॥ 13-2-71 (81325) ஸா து ராஜஸுதா ஸ்ம்ருʼத்வா ப⁴ர்துர்வசனமாதி³த:। ததே²தி லஜ்ஜமானா ஸா தமுவாச த்³விஜர்ஷப⁴ம்॥ 13-2-72 (81326) ததோ விஹஸ்ய விப்ரர்ஷி: ஸா சைவோபவிவேஶ ஹ। ஸம்ʼஸ்ம்ருʼத்ய ப⁴ர்துர்வசனம்ʼ க்³ருʼஹஸ்தா²ஶ்ரமகாங்க்ஷிண:॥ 13-2-73 (81327) அதே²த்⁴மான்ஸமுபாதா³ய ஸ பாவகிருபாக³மத்। ம்ருʼத்யுனா ரௌத்³ரபா⁴வேன நித்யம்ʼ ப³ந்து⁴ரிவான்வித:॥ 13-2-74 (81328) ததஸ்த்வாஶ்ரமமாக³ம்ய ஸ பாவகஸுதஸ்ததா³। தாம்ʼ வ்யாஜஹாரௌக⁴வதீம்ʼ க்வாஸி யாதேதி சாஸக்ருʼத்॥ 13-2-75 (81329) தஸ்மை ப்ரதிவச: ஸா து ப⁴ர்த்ரே ந ப்ரத³தௌ³ ததா³। கராப்⁴யாம்ʼ தேன விப்ரேண ஸ்ப்ருʼஷ்டா ப⁴ர்த்ருʼவ்ரதா ஸதீ॥ 13-2-76 (81330) உச்சி²ஷ்டா(அ)ஸ்மீதி மன்வானா லஜ்ஜிதா ப⁴ர்துரேவ ச। தூஷ்ணீம்பூ⁴தா(அ)ப⁴வத்ஸாத்⁴வீ விப்ரகோபாச்ச ஶங்கிதா॥ 13-2-77 (81331) அத² தாம்ʼ கின்விதி புன: ப்ரோவாச ஸ ஸுத³ர்ஶன:। க்வ ஸா ஸாத்⁴வீ க்வ ஸாயாதா க³ரீய கிமதோ மம॥ 13-2-78 (81332) பதிவ்ரதா ஸத்யஶீலா நித்யம்ʼ சைவார்ஜவே ரதா। கத²ம்ʼ ந ப்ரத்யுதே³த்யத்³ய ஸ்மயமானா யதா²புரம்॥ 13-2-79 (81333) உடஜஸ்த²ஸ்து தம்ʼ விப்ர: ப்ரத்யுவாச ஸுத³ர்ஶனம்। அதிதி²ம்ʼ வித்³தி⁴ ஸம்ப்ராப்தம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ பாவகே ச மாம்॥ 13-2-80 (81334) அனயா ச²ந்த்³யமானோ(அ)ஹம்ʼ பா⁴ர்யயா தவ ஸத்தம। தைஸ்தைரதிதி²ஸத்காரைர்ப்³ரஹ்மன்னேஷா வ்ருʼதா மயா॥ 13-2-81 (81335) ஆத்மப்ரதா³நவிதி⁴நா மாமர்சதி ஶுபா⁴நனா। அனூரூபம்ʼ யத³த்ரான்யத்தத்³ப⁴வான்கர்துமர்ஹதி॥ 13-2-82 (81336) கூடமுத்³க³ரஹஸ்தஸ்து ம்ருʼத்யுஸ்தம்ʼ வை ஸமன்வகா³த்। ஹீனப்ரதிஜ்ஞமத்ரைவம்ʼ வதி⁴ஷ்யாமீதி சிந்தயன்॥ 13-2-83 (81337) ஸுத³ர்ஶனஸ்து மனஸா கர்மணா சக்ஷுஷா கி³ரா। த்யக்தேர்ஷ்யஸ்த்யக்தமன்யுஶ்ச ஸ்மயமானோ(அ)ப்³ரவீதி³த³ம்॥ 13-2-84 (81338) ஸுரதம்ʼ தே(அ)ஸ்து விப்ராக்³ர்ய ப்ரீதிர்ஹி பரமா மம। க்³ருʼஹஸ்த²ஸ்ய ஹி த⁴ர்மோ(அ)க்³ர்ய: ஸம்ப்ராப்தாதிதி²பூஜனம்॥ 13-2-85 (81339) அதிதி²: பூஜிதோ யஸ்ய க்³ருʼஹஸ்த²ஸ்ய து க³ச்ச²தி। நான்யஸ்தஸ்மாத்பரோ த⁴ர்ம இதி ப்ராஹுர்மனீஷிண:॥ 13-2-86 (81340) ப்ராணாஶ்ச மம தா³ராஶ்ச யச்சான்யத்³வித்³யதே வஸு। அதிதி²ப்⁴யோ மயா தே³யமிதி மே வ்ரதமாஹிதம்॥ 13-2-87 (81341) நி:ஸந்தி³க்³த⁴ம்ʼ யதா² வாக்யமேதன்மே ஸமுதா³ஹ்ருʼதம்। தேனாஹம்ʼ விப்ர ஸத்யேன ஸ்வயமாத்மானமாலபே⁴॥ 13-2-88 (81342) ப்ருʼதி²வீ வாயுராகாஶமாபோ ஜ்யோதிஶ்ச பஞ்சமம்। பு³த்³தி⁴ராத்மா மன: காலோ தி³ஶஶ்சைவ கு³ணா த³ஶ॥ 13-2-89 (81343) நித்யமேவ ஹி பஶ்யந்தி தே³ஹினாம்ʼ தே³ஹஸம்ʼஶ்ரிதா:। ஸுக்ருʼதம்ʼ து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ சாபி கர்ம கர்மவதாம்ʼவர॥ 13-2-90 (81344) யதை²ஷா நான்ருʼதா வாணீ மயா(அ)த்³ய ஸமுதீ³ரிதா। தேன ஸத்யேன மாம்ʼ தே³வா: பாலயந்து த³ஹந்து வா॥ 13-2-91 (81345) ததோ நாத³: ஸமப⁴வத்³தி³க்ஷு ஸர்வாஸு பா⁴ரத। அஸக்ருʼத்ஸத்யமித்யேவம்ʼ நைதன்மித்²யேதி ஸர்வத:॥ 13-2-92 (81346) உடஜாத்து ததஸ்தஸ்மான்னிஶ்சக்ராம ஸ வை த்³விஜ:। வபுஷா த்³யாம்ʼ ச பூ⁴மிம்ʼ ச வ்யாப்ய வாயுரிவோத்³யத:॥ 13-2-93 (81347) ஸ்வரேண விப்ர: ஶைக்ஷேண த்ரீம்ʼல்லோகானநுனாத³யன்। உவாச சைனம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞம்ʼ பூர்வமாமந்த்ர்ய நாமத:॥ 13-2-94 (81348) த⁴ர்மோ(அ)ஹமஸ்மி ப⁴த்³ரம்ʼ தே ஜிஜ்ஞாஸார்த²ம்ʼ தவானக⁴। ப்ராப்த: ஸத்யம்ʼ ச தே ஜ்ஞாத்வா ப்ரீதிர்மே பரமா த்வயி॥ 13-2-95 (81349) விஜிதஶ்ச த்வயா ம்ருʼத்யுர்யோ(அ)யம்ʼ த்வாமனுக³ச்ச²தி। ரந்த்⁴ரான்வேஷீ தவ ஸதா³ த்வயா த்⁴ருʼத்யா வஶீக்ருʼத:॥ 13-2-96 (81350) ந சாஸ்தி ஶக்திஸ்த்ரைலோக்யே கஸ்ய சித்புருஷோத்தம। பதிவ்ரதாமிமாம்ʼ ஸாத்⁴வீம்ʼ தவோத்³வீக்ஷிதுமப்யுத॥ 13-2-97 (81351) ரக்ஷிதா த்வத்³கு³ணைரேஷா பாதிவ்ரத்யகு³ணைஸ்ததா²। அத்⁴ருʼஷ்யா யதி³யம்ʼ ப்³ரூயாத்ததா² தன்னான்யதா² ப⁴வேத்॥ 13-2-98 (81352) ஏஷா ஹி தபஸா ஸ்வேன ஸம்ʼயுக்தா ப்³ரஹ்மவாதி³நீ। பாவனார்த²ம்ʼ ச லோகஸ்ய ஸரிச்ச்²ரேஷ்டா² ப⁴விஷ்யதி॥ 13-2-99 (81353) அர்தே⁴நௌக⁴வதீ நாம த்வாமர்தே⁴நானுயாஸ்யதி। ஶரீரேண மஹாபா⁴கா³ யோகோ³ ஹ்யஸ்யா வஶே ஸ்தி²த:। அனயா ஸஹ லோகாம்ʼஶ்ச க³ந்தா(அ)ஸி தபஸார்ஜிதான்॥ 13-2-100 (81354) யத்ர நாவ்ருʼத்திமப்⁴யேதி ஶாஶ்வதாம்ʼஸ்தானநுத்தமான்। அனேன சைவ தே³ஹேன லோகாம்ʼஸ்த்வமபி⁴பத்ஸ்யஸே॥ 13-2-101 (81355) நிர்ஜிதஶ்ச த்வயா ம்ருʼத்யுரைஶ்வர்யம்ʼ ச தவோத்தமம்। பஞ்சபூ⁴தான்யதிக்ராந்த: ஸ்வவீர்யாச்ச மனோஜவ:। 13-2-102 (81356) க்³ருʼஹஸ்த²த⁴ர்மேணானேன காமக்ரோதௌ⁴ ச தே ஜிதௌ॥ ஸ்னேஹோ ராக³ஶ்ச தந்த்³ரீ ச மோஹோ த்³ரோஹஶ்ச கேவல:। தவ ஶுஶ்ரூஷயா ராஜன்ராஜபுத்ர்யா ச நிர்ஜிதா:॥ 13-2-103 (81357) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-2-104x (6750) ஶுக்லானாம்ʼ து ஸஹஸ்ரேண வாஜினாம்ʼ ரத²முத்தமம்। யுக்தம்ʼ ப்ரக்³ருʼஹ்ய ப⁴க³வான்வாஸவோப்யாஜகா³ம தம்॥ 13-2-104 (81358) ம்ருʼத்யுராத்மா ச லோகாஶ்ச ஜிதா பூ⁴தானி பஞ்ச ச। பு³த்³தி⁴: காலோ மதோ³ மோஹ: காமக்ரோதௌ⁴ ததை²வ ச 13-2-105 (81359) தஸ்மாத்³க்³ருʼஹாஶ்ரமஸ்த²ஸ்ய நான்யத்³தை³வதமஸ்தி வை। ருʼதே(அ)திதி²ம்ʼ நரவ்யாக்⁴ர மனஸைதத்³விசாரய॥ 13-2-106 (81360) அதிதி²: பூஜிதோ யத்³தி⁴ த்⁴யாயதே மனஸா ஶுப⁴ம்। ந தத்க்ரதுஶதேனாபி துல்யமாஹுர்மனீபிண॥ 13-2-107 (81361) ஸுத³த்தம்ʼ ஸுக்ருʼதம்ʼ வா(அ)பி கம்பயேத³ப்யனர்சித:॥ 13-2-108 (81362) பாத்ரம்ʼ த்வதிதி²மாஸாத்³ய ஶீலாட்⁴யம்ʼ யோ ந பூஜயேத்। ஸ த³த்த்வா துஷ்க்ருʼதம்ʼ தஸ்மை புண்யமாதா³ய க³ச்ச²தி॥ 13-2-109 (81363) ஏதத்தே கதி²தம்ʼ புத்ர மயா(அ)(அ)க்²யானமனுத்தமம்। யதா² ஹி விஜிதோ ம்ருʼத்யுர்க்³ருʼஹஸ்தே²ந புரா(அ)ப⁴வத்॥ 13-2-110 (81364) த⁴ன்யம்ʼ யஶஸ்யமாயுஷ்யமித³மாக்²யானமுத்தமம்। பு³பூ⁴ஷதா(அ)பி⁴மந்தவ்யம்ʼ ஸர்வது³ஶ்சரிதாபஹம்॥ 13-2-111 (81365) இத³ம்ʼ ய: கத²யேத்³வித்³வானஹன்யஹனி பா⁴ரத। ஸுத³ர்ஶனஸ்ய சரிதம்ʼ புண்யாம்̐ல்லோகானவாப்னுயாத்॥ ॥ 13-2-112 (81366) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:॥ 2 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-2-15 து³ர்க³தோ த³ரித்³ர:॥ 7-2-21 சகமே காமயாமாஸ॥ 7-2-38 அஸவர்ண: அக்ஷத்ரிய:। தி³த்ஸாம்ʼ தா³துமிச்சா²ம்॥ 7-2-39 ப்ரணஶ்யத நாத்³ருʼஶ்யத॥ 7-2-43 த³ர்ஶயாமாஸேதி ஶேஷ:। 7-2-45 கல்யம்ʼ ப்ராத:॥ 7-2-49 அஹதம்ʼ நவம்ʼ வாஸோ யஸ்யாஸ்தாம்॥ 7-2-50 வஸோர்தா⁴ராம்ʼ ஸந்ததாம்ʼ க்⁴ருʼததா⁴ராம்॥ 7-2-53 த்³ருʼஶாப்⁴யாம்ʼ த்³ருʼக்³ப்⁴யாம்ʼ ஸஹிதம்ʼ ஸத்³ருʼஶம்ʼ வக்ரம்ʼ தஸ்மின் பூர்ணேந்தோ³ருபமா ஸாத்³ருʼஶ்யம்ʼ யஸ்ய பூர்ணேந்து³ஸத்³ருʼஶோபம:॥ 7-2-57 க்³ருʼஹஸ்த²ஶ்ச க்³ருʼஹஸ்த² ஏவ॥ 7-2-59 ஆத்மன: ஶரீரஸ்ய॥ 7-2-62 ப்ரமாணம்ʼ ஹிதஜ்ஞாபகம்॥ 7-2-63 கிஞ்சின்ன கர்தவ்யமிதி ந அபிது கர்தவ்யமேவ॥ 7-2-64 ப்ருʼஷ்ட²தஸ்தஸ்யாப்ரத்யக்ஷம்ʼ க்³ருʼஹே(அ)ன்வக³மத்॥ 7-2-65 ப்³ராஹ்மணஸ்தத்³ரூபீ ம்ருʼத்யு:॥ 7-2-69 ஏதத்³ரதப்ரதா³நம்॥ 7-2-70 ராஜ்ஞி ராஜகன்யே॥ 7-2-71 ச²ந்த்³யமான: ப்ரலோப்⁴யமான:॥ 7-2-77 விப்ரகாராச்ச ஶங்கிதேதி த². பாட²॥ 7-2-82 அனுரூபம்ʼ ஸ்த்ரீதூ³ஷணானுகு³ணம்ʼ த³ண்ட³ம்॥ 7-2-83 கூடமுத்³க³ரோ லோஹத³ண்ட³:। ஹீனப்ரதிஜ்ஞம்ʼ த்யக்தாதிதி²வ்ரதம்॥ 7-2-89 கு³ணா: இந்த்³ரியாணி தத³பி⁴மானின்யோ தே³வதா இத்யர்த²:॥ 7-2-94 ஶைக்ஷேண உதா³த்தாதி³த⁴ர்மவதா॥ 7-2-100 அர்தே⁴ந ஓக⁴வதீ நாம நதீ³ ப⁴விஷ்யதீதி ஶேஷ:। யோகோ³ ஹீதி யோக³ஸித்³தே⁴யமத: ஶரீரத்³வயம்ʼ கரிஷ்யதீத்யர்த²:॥ 7-2-103 ராஜன்னிதி ருʼஷிராஜத்வாத் ராஜஜாமான்ருʼத்வாத்³வா ஸம்போ³த⁴னம்॥ 7-2-105 பு³த்³தி⁴ரித்யாதா³வபி ஜிதேத்யாத்³யனுஷங்க³:॥ 7-2-111 பு³பூ⁴ஷதா மிச்ச²தா॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ப்ரஜ்ஞாஶ்ருதாப்⁴யாம்ʼ வ்ருʼத்தேன ஶீலேன ச யதா² ப⁴வான்। கு³ணைஶ்ச விவிதை⁴: ஸர்வைர்வயஸா ச ஸமன்வித:॥ 13-3-1 (81367) ப⁴வான்விஶிஷ்டோ பு³த்³த்⁴யா ச ப்ரஜ்ஞயா தபஸா ததா²। `ஸர்வேஷாமேவ ஜாதானாம்ʼ ஸதாமேதன்ன ஸம்ʼஶய:॥' 13-3-2 (81368) தஸ்மாத்³ப⁴வந்தம்ʼ ப்ருʼச்சா²மி த⁴ர்மம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர। நான்யஸ்த்வத³ன்யோ லோகேஷு ப்ரஷ்டவ்யோஸ்தி நராதி⁴ப॥ 13-3-3 (81369) க்ஷத்ரியோ யதி³ வா வைஶ்ய: ஶூத்³ரோ வா ராஜஸத்தம। ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ ப்ராப்னுயாத்³யேன தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-3-4 (81370) `ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ யதி³ து³ஷ்ப்ராபம்ʼ த்ரிபி⁴ர்வர்ணைர்னராதி⁴ப।' தபஸா வா ஸுமஹதா கர்மணா வா ஶ்ருதேன வா। ப்³ராஹ்மண்யமத² சேதி³ச்சே²த்கத²ம்ʼ ஶக்யம்ʼ பிதாமஹ॥ 13-3-5 (81371) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-3-6x (6751) ப்³ராஹ்மண்யமதிது³ஷ்ப்ராப்யம்ʼ வர்ணை: க்ஷத்ராதி³பி⁴ஸ்த்ரிபி⁴:। பரம்ʼ ஹி ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஸ்தா²நமேதத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-3-6 (81372) ப³ஹ்விஸ்து ஸம்ʼஸரன்யோனீர்ஜாயமான: புன:பன:। பர்யாயே தாத கஸ்மிம்ʼஶ்சித்³ப்³ராஹ்மணோ நாம ஜாயதே॥ 13-3-7 (81373) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। மதங்க³ஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ க³ர்த³ப்⁴யாஶ்ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-3-8 (81374) த்³விஜாதே: கஸ்யசித்தாத துல்யவர்ண: ஸுதஸ்த்வபூ⁴த்। மதங்கோ³ நாம நாம்னா(அ)(அ)ஸீத்ஸர்வை: ஸமுதி³தோ கு³ணை:॥ 13-3-9 (81375) ஸ யஜ்ஞகார: கௌந்தேய பித்ரோத்ஸ்ருʼஷ்ட: பரந்தப। ப்ராயாத்³க³ர்த³ப⁴யுக்தேன ரதே²நாப்யாஶுகா³மினா॥ 13-3-10 (81376) ஸ பா³லம்ʼ க³ர்த³ப⁴ம்ʼ ராஜன்வஹந்தம்ʼ மாதுரந்திகே। நிரவித்⁴யத்ப்ரதோதே³ந நாஸிகாயாம்ʼ புன:புன:॥ 13-3-11 (81377) தம்ʼ த்³ருʼஶ்ய நஸி நிர்பி⁴ந்னம்ʼ க³ர்த³பீ⁴ புத்ரக்³ருʼத்³தி⁴நீ। உவாச மா ஶுச: புத்ர சண்டா³லஸ்த்வாபி⁴வித்⁴யதி॥ 13-3-12 (81378) ப்³ராஹ்மணோ தா³ருணோ நாஸ்தி மைத்ரோ ப்³ராஹ்மண உச்யதே। ஆசார்ய: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஶாஸ்தா கிம்ʼ ப்ரஹரிஷ்யதி॥ 13-3-13 (81379) அயம்ʼ து பாபப்ரக்ருʼதிர்பா³லே ந குருதே த³யாம்। ஸ்வயோனிம்ʼ மானயத்யேஷ பா⁴வோ பா⁴வம்ʼ நியச்ச²தி॥ 13-3-14 (81380) ஏதச்ச்²ருத்வா மதங்க³ஸ்து தா³ருணம்ʼ ராஸபீ⁴வச:। அவதீர்ய ரதா²த்தூர்ணம்ʼ ராஸபீ⁴ம்ʼ ப்ரத்யபா⁴ஷத॥ 13-3-15 (81381) ப்³ரூஹி ராஸபி⁴ கல்யாணி மாதா மே யேன தூ³ஷிதா। கேன மாம்ʼ வேத்ஸி சண்டா³லம்ʼ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ கேன மே(அ)னஶத்। தத்த்வேனைதன்மஹாப்ராஜ்ஞே ப்³ரூஹி ஸர்வமஶேஷத:॥ 13-3-16 (81382) க³ர்த³ப்⁴யுவாச। 13-3-17x (6752) ப்³ராஹ்மண்யாம்ʼ வ்ருʼஷலேன த்வம்ʼ மத்தாயாம்ʼ நாபிதேன ஹ। ஜாதஸ்த்வமஸி சண்டா³லோ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ தேன தே(அ)னஶத்॥ 13-3-17 (81383) ஏவமுக்தோ மதங்க³ஸ்து ப்ரதிப்ராயாத்³க்³ருʼஹம்ʼ புன:। தமாக³தமபி⁴ப்ரேக்ஷ்ய பிதா வாக்யமதா²ப்³ரவீத்॥ 13-3-18 (81384) யஸ்த்வம்ʼ யஜ்ஞார்த²ஸம்ʼஸித்³தௌ⁴ நியுக்தோ கு³ருகர்மணி। கஸ்மாத்ப்ரதினிவ்ருʼத்தோஸி கச்சின்ன குஶலம்ʼ தவ॥ 13-3-19 (81385) மதங்க³ உவாச। 13-3-20x (6753) அந்த்யயோனிரயோனிர்வா கத²ம்ʼ ஸ குஶலீ ப⁴வேத்। குஶலம்ʼ து குதஸ்தஸ்ய யஸ்யேயம்ʼ ஜனநீ பித:॥ 13-3-20 (81386) ப்³ராஹ்மண்யாம்ʼ வ்ருʼஷலாஞ்ஜாதம்ʼ பிதர்வேத³யதே ஹி மாம்। அமானுஷீ க³ர்த³பீ⁴யம்ʼ தஸ்மாத்தப்ஸ்யே தபோ மஹத்॥ 13-3-21 (81387) ஏவமுக்த்வா ஸ பிதரம்ʼ ப்ரதஸ்தே² க்ருʼதனிஶ்சய:। ததோ க³த்வா மஹாரண்யமதபத்ஸுமஹத்தப:॥ 13-3-22 (81388) தத: ஸ தாபயாமாஸ விபு³தா⁴ம்ʼஸ்தபஸா(அ)ன்வித:। மதங்க³: ஸுஸுக²ம்ʼ ப்ரேப்ஸு: ஸ்தா²நம்ʼ ஸுசரிதாத³பி॥ 13-3-23 (81389) தம்ʼ ததா² தபஸா யுக்தமுவாச ஹரிவாஹன:। மதங்க³ தப்ஸ்யஸே கிம்ʼ த்வம்ʼ போ⁴கா³நுத்ஸ்ருʼஜ்ய மானுஷான்॥ 13-3-24 (81390) வரம்ʼ த³தா³மி தே ஹந்த வ்ருʼணீஷ்வ த்வம்ʼ யதி³ச்ச²ஸி। யச்சாப்யவாப்யம்ʼ ஹ்ருʼதி³ தே ஸர்வம்ʼ தத்³ப்³ரூஹி மா சிரம்॥ 13-3-25 (81391) மதங்க³ உவாச। 13-3-26x (6754) ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ காமயானோ(அ)ஹமித³மாரப்³த⁴வாம்ʼஸ்தப:। க³ச்சே²யம்ʼ தத³வாப்யேஹ வர ஏஷ வ்ருʼதோ மயா॥ 13-3-26 (81392) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-3-27x (6755) ஏதச்ச்²ருத்வா து வசனம்ʼ தமுவாச புரத³ர:। மதங்க³ து³ர்லப⁴மித³ம்ʼ விப்ரத்வம்ʼ ப்ரார்த்²யதே த்வயா॥ 13-3-27 (81393) ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ ப்ரார்த²யானஸ்த்வமப்ராப்யமக்ருʼதாத்மபி⁴:। வினஶிஷ்யஸி து³ர்பு³த்³தே⁴ தது³பாரம மா சிரம்॥ 13-3-28 (81394) ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ யத்ஸர்வபூ⁴தேஷு தபோ யத³திவர்ததே। தத³க்³ர்யம்ʼ ப்ரார்த²யானஸ்த்வமசிராத்³வினஶிஷ்யஸி॥ 13-3-29 (81395) தே³வதாஸுரமர்த்யேஷு யத்பவித்ரம்ʼ பரம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்। சண்டா³லயோனௌ ஜாதேன ந தத்ப்ராப்யம்ʼ கத²ஞ்சன॥ ॥ 13-3-30 (81396) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ருʼதீயோ(அ)த்⁴யாய:॥ 3 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-3-1 வ்ருʼத்தமாசார:। ஶீலம்ʼ வினய:॥ 7-3-4 ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ சேதி³ச்சே²த்தர்ஹி கேன ப்ராப்துயாத்ததி³தி அனுஷஜ்ய வ்யாக்²யேயம்॥ 7-3-7 பர்யாயே ஆவ்ருʼத்தௌ ஜன்மனாம்॥ 7-3-9 துல்யவர்ண: அன்யவர்ணஜோ(அ)பி ஜாதகர்மாதி³ஸம்ʼஸ்காரயோகா³த்துல்யவர்ணத்வம்ʼ க³த:। நாம ப்ரஸித்³த⁴ம்॥ 7-3-10 யஜ்ஞகார: யஜ்ஞம்ʼ காரயன் ஆர்த்விஜ்யம்ʼ குர்வன்னித்யர்த²:। ப்ராயாத் அக்³நிசயனார்த²மிஷ்டகா ஆனேதுமித்யர்தா²த்³க³ம்யதே॥ 7-3-11 பா³லம்ʼ அஶிக்ஷிதம்॥ 7-3-14 பா³லே த்வயி। பா⁴வ: ஜாதிஸ்வபா⁴வ:। பா⁴வம்ʼ வுத்³தி⁴ம்ʼ நியச்ச²தி மார்கா³ந்தராத³பகர்ஷதி। பா⁴வம்ʼ பா⁴வோ(அ)தி⁴க³ச்ச²தீதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-3-15 கருணம்ʼ ராஸபீ⁴வச இதி த⁴.பாட²:॥ 7-3-19 ஸம்ʼஸித்³தௌ⁴ ஸம்ʼஸித்³த்⁴யர்த²ம்॥ 7-3-20 அந்த்யயோனிஶ்சண்டா³லஜாதி:। அயோனிஸ்தத³ன்ய: குத்ஸிதயோனி:। தயோர்ஹீனகர்மதயா குஶலித்வம்ʼ நாஸ்தீத்யர்த²:॥ 7-3-23 ஸுசரிதாத்தபஸஶ்ச ஹேதோ: ஸ்தா²நம்ʼ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ ஸுகே²ந ப்ரேப்ஸுர்விபு³தா⁴ம்ʼஸ்தாபயாமாஸேதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-3-24 ஹரிவாஹன இந்த்³ர:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। ஏவமுக்தோ மதங்க³ஸ்து ஸம்ʼஶிதாத்மா யதவ்ரத:। அதிஷ்ட²தே³கபாதே³ந வர்ஷாணாம்ʼ ஶதமச்யுத:॥ 13-4-1 (81397) தமுவாச தத: ஶக்ர: புனரேவ மஹாயஶா:। ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ து³ர்லப⁴ம்ʼ தாத ப்ரார்த²யானோ ந லப்ஸ்யஸே॥ 13-4-2 (81398) மதங்க³ பரமம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ ப்ரார்த²யன்வினஶிஷ்யஸி। மா க்ருʼதா²: ஸாஹஸம்ʼ புத்ர நைஷ த⁴ர்மபத²ஸ்தவ॥ 13-4-3 (81399) `விமார்க³தோ மார்க³மாண: ஸர்வதா² நப⁴விஷ்யஸி'। ந ஹி ஶக்யம்ʼ த்வயா ப்ராப்தும்ʼ ப்³ராஹ்மண்யமிஹ து³ர்மதே। அப்ராப்யம்ʼ ப்ரார்த²யானோ ஹி நசிராத்³வினஶிஷ்யஸி॥ 13-4-4 (81400) மதங்க³ பரமம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ வார்யமாணோ(அ)ஸக்ருʼன்மயா। சிகீர்ஷஸ்யேவ தபஸா ஸர்வதா² நப⁴விஷ்யஸி॥ 13-4-5 (81401) திர்யக்³யோனிக³த: ஸர்வோ மானுஷ்யம்ʼ யதி³ க³ச்ச²தி। ஸ ஜாயதே புல்கஸோ வா சண்டா³லோ வா(அ)ப்யஸம்ʼஶய:॥ 13-4-6 (81402) புல்கஸ: பாபயோனிர்வா ய: கஶ்சிதி³ஹ லக்ஷ்யதே। ஸ தஸ்யாமேவ ஸுசிரம்ʼ மதங்க³ பரிவர்ததே॥ 13-4-7 (81403) ததோ த³ஶஶதே காலே லப⁴தே ஶூத்³ரதாமபி। ஶூத்³ரயோனாவபி ததோ ப³ஹுஶ: பரிவர்ததே॥ 13-4-8 (81404) ததஸ்த்ரிம்ʼஶத்³க³ணே காலே லப⁴தே வைஶ்யதாமபி। வைஶ்யதாயாம்ʼ சிரம்ʼ காலம்ʼ தத்ரைவ பரிவர்ததே। தத: ஷஷ்டிகு³ணே காலே ராஜன்யோ நாம ஜாயதே॥ 13-4-9 (81405) தத: ஷஷ்டிகு³ணே காலே லப⁴தே ப்³ரஹ்மப³ந்து⁴தாம்। ப்³ரஹ்மப³ந்து⁴ஶ்சிரம்ʼ காலம்ʼ ததஸ்து பரிவர்ததே॥ 13-4-10 (81406) ததஸ்து த்³விஶதே காலே லப⁴தே காண்ட³ப்ருʼஷ்ட²தாம்। காண்ட³ப்ருʼஷ்ட²ஶ்சிரம்ʼ காலம்ʼ தத்ரைவ பரிவர்ததே॥ 13-4-11 (81407) ததஸ்து த்ரிஶதே காலே லப⁴தே ஜபதாமபி। தம்ʼ ச ப்ராப்ய சிரம்ʼ காலம்ʼ தத்ரைவ பரிவர்ததே॥ 13-4-12 (81408) ததஶ்சது:ஶதே காலே ஶ்ரோத்ரியோ நாம ஜாயதே। ஶ்ரோத்ரியத்வே சிரம்ʼ காலம்ʼ தத்ரைவ பரிவர்ததே॥ 13-4-13 (81409) ததே³வம்ʼ ஶோகஹர்ஷௌ து காமத்³வேஷௌ ச புத்ரக। அதிமானாதிவாதௌ³ ச ப்ரவிஶேதே த்³விஜாத⁴மம்॥ 13-4-14 (81410) தாம்ʼஶ்சேஜ்ஜயதி ஶத்ரூன்ஸ ததா³ ப்ராப்னோதி ஸத்³க³திம்। அத² தே வை ஜயந்த்யேனம்ʼ தாலம்ʼ பக்வமிவாபதேத்॥ 13-4-15 (81411) மதங்க³ ஸம்ப்ரதா⁴ர்யைவம்ʼ யத³ஹம்ʼ த்வாமசூசுத³ம்। வ்ருʼணீஷ்வ காமமன்யம்ʼ த்வம்ʼ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ ஹி ஸுது³ர்லப⁴ம்॥ ॥ 13-4-16 (81412) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:॥ 4 ॥।

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-4-11 காண்ட³ப்ருʼஷ்ட²தாம்ʼ ஶஸ்த்ரஜீவித்வம்॥ 7-4-12 ஜபதாம்ʼ கா³யத்ரீமாத்ரஸேவினாம்ʼ குலே ஜன்மேதி ஶேஷ:॥ 7-4-13 ஶ்ரோத்ரிய: அதீ⁴தவேத³:॥ 7-4-14 தத் ததா³ ஶ்ரோத்ரியத்வலாபே⁴(அ)பி॥ 7-4-15 தே ஶோகாத³ய:। ஏனம்ʼ ஶ்ரோத்ரியம்॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। ஏவமுக்தோ மதங்க³ஸ்து ஸம்ʼஶிதாத்மா யதவ்ரத:। ஸஹஸ்ரமேகபாதே³ந ததோ த்⁴யானே வ்யதிஷ்ட²த॥ 13-5-1 (81413) தம்ʼ ஸஹஸ்ராவரே காலே ஶக்ரோ த்³ரஷ்டுமுபாக³மத்। ததே³வ ச புனர்வாக்யமுவாச ப³லவ்ருʼத்ரஹா॥ 13-5-2 (81414) மதங்க³ உவாச। 13-5-3x (6756) இத³ம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ரம்ʼ வை ப்³ரஹ்மசாரீ ஸமாஹித:। அதிஷ்ட²மேகபாதே³ந ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ நாப்னுயாம்ʼ கத²ம்॥ 13-5-3 (81415) ஶக்ர உவாச। 13-5-4x (6757) சண்டா³லயோனோ ஜாதேன நாவாப்யம்ʼ வை கத²ஞ்சன। அன்யம்ʼ காமம்ʼ வ்ருʼணீஷ்வ த்வம்ʼ மா வ்ருʼதா² தே(அ)ஸ்த்வயம்ʼ ஶ்ரம:॥ 13-5-4 (81416) ஏவமுக்தோ மதங்க³ஸ்து ப்⁴ருʼஶம்ʼ ஶோகபராயண:। அத்⁴யதிஷ்ட²த்³க³யாம்ʼ க³த்வா ஸோ(அ)ங்கு³ஷ்டேன ஶதம்ʼ ஸமா:॥ 13-5-5 (81417) ஸுது³ர்வஹம்ʼ வஹன்யோக³ம்ʼ க்ருʼஶோ த⁴மனிஸந்தத:। த்வக³ஸ்தி²பூ⁴தோ த⁴ர்மாத்மா ஸ ததாபேதி ந: ஶ்ருதம்॥ 13-5-6 (81418) தம்ʼ தபந்தமபி⁴த்³ருத்ய பாணிம்ʼ ஜக்³ராஹ வாஸவ:। வராணாமீஶ்வரோ தா³தா ஸர்வபூ⁴தஹிதே ரத:॥ 13-5-7 (81419) ஶக்ர உவாச। 13-5-8x (6758) மதங்க³ ப்³ராஹ்மணத்வம்ʼ தே விருத்³த⁴மிஹ த்³ருʼஶ்யதே। ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ து³ர்லப⁴தரம்ʼ ஸம்ʼவ்ருʼதம்ʼ பரிபந்தி²பி⁴:॥ 13-5-8 (81420) பூஜயன்ஸுக²மாப்னோதி து³:க²மாப்னோத்யபூஜயன்। ப்³ராஹ்மணே ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ யோக³க்ஷேம: ஸமாஹித:॥ 13-5-9 (81421) ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ(அ)னுத்ருʼப்யந்தே பிதரோ தே³வதாஸ்ததா²। ப்³ராஹ்மண: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ மதங்க³ பர உச்யதே॥ 13-5-10 (81422) ப்³ராஹ்மண: குருதே தத்³தி⁴ யதா² யத்³யச்ச வாஞ்ச²தி॥ 13-5-11 (81423) ப³ஹ்வீஸ்து ஸம்ʼஸரன்யோனீர்ஜாயமான: பனு:புன:। பர்யாயே தாத கஸ்மிம்ʼஶ்சித்³ப்³ராஹ்மண்யமிஹ விந்த³தி॥ 13-5-12 (81424) தது³த்ஸ்ருʼஜ்யேஹ து³ஷ்ப்ராபம்ʼ ப்³ராஹ்மண்யமக்ருʼதாத்மபி⁴:। அன்யம்ʼ வரம்ʼ வ்ருʼணீஷ்வ த்வம்ʼ து³ர்லபோ⁴(அ)யம்ʼ ஹி தே வர:॥ 13-5-13 (81425) கிம்ʼ மாம்ʼ துத³ஸி து³:கா²ர்தம்ʼ ம்ருʼதம்ʼ மாரயஸே ச மாம்। த்வாம்ʼ து ஶோசாமி யோ லப்³த்⁴வா ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ ந பு³பூ⁴ஷஸே॥ 13-5-14 (81426) ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ யதி³ து³ஷ்ப்ராபம்ʼ த்ரிபி⁴ர்வர்ணைர்து³ராஸத³ம்। ஸுது³ர்லப⁴ம்ʼ ஸதா³வாப்ய நானுதிஷ்ட²ந்தி மானவா:॥ 13-5-15 (81427) யே பாபேப்⁴ய: பாபதமாஸ்தேஷாமத⁴ம ஏவ ஸ:। ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ யோ(அ)வஜானீதே த⁴னம்ʼ லப்³த்⁴வேவ து³ர்லப⁴ம்॥ 13-5-16 (81428) து³ஷ்ப்ராபம்ʼ க²லு விப்ரத்வம்ʼ ப்ராப்தம்ʼ து³ரனுபாலனம்। து³ரவாபமவாப்யைதன்னானுதிஷ்ட²ந்தி மானவா:॥ 13-5-17 (81429) ஏகாராமோ ஹ்யஹம்ʼ ஶக்ர நிர்ந்த்³வத்³வோ நிஷ்பரிக்³ரஹ:। அஹிம்ʼஸாத³மமாஸ்தா²ய கத²ம்ʼ நார்ஹாமி விப்ரதாம்॥ 13-5-18 (81430) தை³வம்ʼ து கத²மேதத்³வை யத³ஹம்ʼ மாத்ருʼதோ³ஷத:। ஏதாமவஸ்தா²ம்ʼ ஸம்ப்ராப்தோ த⁴ர்மஜ்ஞ: ஸன்புரந்த³ரம்ʼ॥ 13-5-19 (81431) நூனம்ʼ தை³வம்ʼ ந ஶக்யம்ʼ ஹி பௌருஷேணாதிவர்திதும்। யத³ர்த²ம்ʼ யத்னவானேவ ந லபே⁴ விப்ரதாம்ʼ விபோ⁴॥ 13-5-20 (81432) ஏவங்க³தே து த⁴ர்மஜ்ஞ தா³துமர்ஹஸி மே வரம்। யதி³ தே(அ)ஹமனுக்³ராஹ்ய: கிசித்³வா ஸுக்ருʼதம்ʼ மம॥ 13-5-21 (81433) வைஶம்பாயன உவாச। 13-5-22x (6759) வ்ருʼணீஷ்வேதி ததா³ ப்ராஹ ததஸ்தம்ʼ ப³லவ்ருʼத்ரஹா। சோதி³தஸ்து மஹேந்த்³ரேண மதங்க³: ப்ராப்³ரவீதி³த³ம்॥ 13-5-22 (81434) யதா² காமவிஹாரீ ஸ்யாம்ʼ காமரூபீ விஹங்க³ம:। ப்³ரஹ்மக்ஷத்ராவிரோதே⁴ந பூஜாம்ʼ ச ப்ராப்னுயாமஹம்॥ 13-5-23 (81435) யதா² மமாக்ஷயா கீர்திர்ப⁴வேச்சாபி புரந்த³ர। கர்துமர்ஹஸி தத்³தே³வ ஶிரஸா த்வாம்ʼ ப்ரஸாத³யே॥ 13-5-24 (81436) ஶக்ர உவாச। 13-5-25x (6760) மதங்க³ க³ம்யதாம்ʼ ஶீக்⁴ரமேவமேதத்³ப⁴விஷ்யதி। ஸ்த்ரிய: ஸர்வாஸ்த்வயா லோகே யக்ஷ்யந்தே பூ⁴திகர்மணி॥ 13-5-25 (81437) ச²ந்தோ³தே³வ இதி க்²யாத: ஸ்த்ரீணாம்ʼ பூஜ்யோ ப⁴விஷ்யஸி। கீர்திஶ்ச தே(அ)துலா வத்ஸ த்ரிஷு லோகேஷு யாஸ்யதி॥ 13-5-26 (81438) ஏவம்ʼ தஸ்மை வரம்ʼ த³த்த்வா வாஸவோ(அ)ந்தரதீ⁴யத। ப்ராணாம்ʼஸ்த்யக்த்வா மதங்கோ³பி ப்ராப தத்ஸ்தா²நமுத்தமம்॥ 13-5-27 (81439) ஏவமேவ பரம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ மர்த்யானாம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ நாம து³ஷ்ப்ராபமிந்த்³ரேணோக்தம்ʼ மஹாத்மனா॥ ॥ 13-5-28 (81440) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சமோத்⁴யாய:॥ 5 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-5-1 ஸஹஸ்ரம்ʼ வத்ஸராம்॥ 7-5-7 அபி⁴த்³ருத்ய க³த்வா॥ 7-5-8 பரிபந்தி²பி⁴: காமாத்³யைஶ்சோரை: ஸம்ʼவ்ருʼதமதோ து³:ஸம்ʼரக்ஷ்யமபீத்யர்த²:॥ 7-5-9 அபூஜயன் ப்³ராஹ்மண்யமிதி ஶேஷ:॥ 7-5-10 ப்³ராஹ்மணேப்⁴யஸ்தத்³த்³வாரா தே³வாத³யஸ்த்ருʼப்யந்தீத்யர்த²:॥ 7-5-11 யத்³யத்³வாஞ்ச²தி தத்தத்குருதே॥ 7-5-15 நானுதிஷ்ட²ந்தி தது³சிதான் ஶமத³மாதீ³ந்ன ஸேவந்தே(அ)த: ப்ராப்தமபி து³:ஸம்ʼரக்ஷ்யமிதி பா⁴வ:॥ 7-5-16 அவஜானீதே அவஜ்ஞாம்ʼ கரோதி। ந ரக்ஷதீதி யாவத்॥ 7-5-19 தை³வம்ʼ ப்ராக்கர்ம। யத் யத: ஏதாம்ʼ அப்³ராஹ்மணத்வரூபாம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ யதி³ து³ஷ்ப்ராப்யம்ʼ த்ரிபி⁴ர்வர்ணைர்னராதி⁴ப। கத²ம்ʼ ப்ராப்தம்ʼ மஹாராஜ க்ஷத்ரியேண மஹாத்மனா॥ 13-6-1 (81441) விஶ்வாமித்ரேண த⁴ர்மாத்மன்ப்³ராஹ்மணத்வம்ʼ நரர்ஷப⁴। ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தத்த்வேன தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-6-2 (81442) தேன ஹ்யமிதவீர்யேண வஸிஷ்ட²ஸ்ய மஹாத்மன:। ஹதம்ʼ புத்ரஶதம்ʼ ஸத்³யஸ்தபஸா(அ)பி பிதாமஹ॥ 13-6-3 (81443) யாதுதா⁴நாஶ்ச ப³ஹவோ ராக்ஷஸாஸ்திக்³மதேஜஸ:। மன்யுனா(அ)(அ)விஷ்டதே³ஹேன ஸ்ருʼஷ்டா: காலாந்தகோபமா:॥ 13-6-4 (81444) மஹான்குஶிகவம்ʼஶஶ்ச ப்³ரஹ்மர்ஷிஶதஸங்குல:। ஸ்தா²பிதோ நரலோகே(அ)ஸ்மின்வித்³வத்³ப்³ராஹ்மணஸங்குல:॥ 13-6-5 (81445) ருʼதீகஸ்யாத்மஜஶ்சைவ ஶுன:ஶேபோ மஹாதபா:। விமோக்ஷிதோ மஹாஸத்ராத்பஶுதாமப்யுபாக³த:॥ 13-6-6 (81446) ஹரிஶ்சந்த்³ரக்ரதௌ தே³வாம்ʼஸ்தோஷயித்வா(அ)(அ)த்மதேஜஸா। புத்ரதாமனுஸம்ப்ராப்தோ விஶ்வாமித்ரஸ்ய தீ⁴மத:॥ 13-6-7 (81447) நாபி⁴வாத³யதே ஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ தே³வராதம்ʼ நராதி⁴ப। புத்ரா: பஞ்சஶதம்ʼ சாபி ஶப்தா: ஶ்வபசதாம்ʼ க³தா:॥ 13-6-8 (81448) த்ரிஶங்குர்ப³ந்து⁴பி⁴ர்முக்த ஐக்ஷ்வாக: ப்ரீதிபூர்வகம்। அவாக்ஶிராதி³வம்ʼ நீதோ த³க்ஷிணாமாஶ்ரிதோதி³ஶம்॥ 13-6-9 (81449) விஶ்வாமித்ரஸ்ய ப⁴கி³நீ நதீ³ தே³வர்ஷிஸேவிதா। கௌஶிகீதி க்ருʼதா புண்யா ப்³ரஹ்மர்ஷிஸுரஸேவிதா॥ 13-6-10 (81450) தபோவிக்⁴நகரீ சைவ பஞ்சசூடா³ ஸுஸம்ʼமதா। ரம்பா⁴ நாமாப்ஸரா: ஶாபாத்³யஸ்ய ஶைலத்வமாக³தா॥ 13-6-11 (81451) ததை²வாஸ்ய ப⁴யாத்³ப³த்³த்⁴வா வஸிஷ்ட²: ஸலிலே புரா। ஆத்மானம்ʼ மஞ்ஜயஞ்ஶ்ரீமான்விபாஶ: புனருத்தி²த:॥ 13-6-12 (81452) ததா³ப்ரப்⁴ருʼதி புண்யா ஹி விபாஶா(அ)பூ⁴ந்மஹானதீ³। விக்²யாதா கர்மணா தேன வஸிஷ்ட²ஸ்ய மஹாத்மன:॥ 13-6-13 (81453) வஶ்யஶ்ச ப⁴க³வான்யேன தே³வஸேனாக்³ரக³: ப்ரபு⁴:। ஸ்துத: ப்ரீதமனாஶ்சாஸீச்சா²பாச்சைனமமுஞ்சத॥ 13-6-14 (81454) த்⁴ருவஸ்யௌத்தானபாத³ஸ்ய ப்³ரஹ்மர்ஷீணாம்ʼ ததை²வ ச। மத்⁴யே ஜ்வலதி யோ நித்யமுதீ³சீமாஶ்ரிதோ தி³ஶம்॥ 13-6-15 (81455) தஸ்யைதானி ச கர்மாணி ததா²(அ)ன்யானி ச கௌரவ। க்ஷத்ரியஸ்யேத்யதோ ஜாதமித³ம்ʼ கௌஹதூலம்ʼ மம॥ 13-6-16 (81456) கிமேததி³தி தத்த்வேன ப்ரப்³ரூஹி ப⁴ரதர்ஷப⁴। தே³ஹாந்தரமனாஸாத்³ய கத²ம்ʼ ஸ ப்³ராஹ்மணோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-6-17 (81457) ஏதத்தத்வேன மே தாத ஸர்வமாக்²யாதுமர்ஹஸி। மதங்க³ஸ்ய யதா²தத்த்வம்ʼ ததை²வைதத்³வத³ஸ்வ மே॥ 13-6-18 (81458) ஸ்தா²நே மதங்கோ³ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ நாலப⁴த்³ப⁴ரதர்ஷப⁴। சண்டா³லயோனௌஜாதோ ஹி கத²ம்ʼ ப்³ராஹ்மண்யமாப்தவான்॥ ॥ 13-6-19 (81459) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத³ர்மபர்வணி ஷஷ்டோ²(அ)த்⁴யாய:॥ 6 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-6-1 ஶுன:ஶேஷோ தே³வாம்ʼஸ்தோஷயித்வா தைர்மோக்ஷித: ஸன்புத்ரதாம்ʼ விஶ்வாமித்ரஸ்யானுஸம்ப்ராப்த இத்யுத்தரேண ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-6-8 நாபி⁴வாத³யதே ந நமஸ்குர்வந்தி। அனுஸ்வாரலோஷ ஆர்ஷ:। தே³வராதம்ʼ தே³வைர்விஶ்வாமித்ராய த³த்தம்ʼ தேன ச ஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ க்ருʼதம்ʼ ஸந்தம்। ஶப்தா யேனேதி ஶேஷ:॥ 7-6-9 ப³ந்து⁴பி⁴ர்முக்த:। வஸிஷ்ட²ஶாபேன சண்டா³லதாம்ʼ க³தத்வாத்। தி³வம்ʼ யேன நீத:॥ 7-6-11 பஞ்ச சூடா³: வலயபே⁴தா³ யஸ்யா: ஸா॥ 7-6-14 த்ரிஶங்கும்ʼ யாஜயன்விஶ்வாமித்ரோ வஸிஷ்டபுத்ரை: ஶப்த: ஶ்வபசஸ்ய யாஜகஸ்த்வம்ʼ ஶ்வபசோ ப⁴விஷ்யஸீதி। தம்ʼ ஶாபம்ருʼதம்ʼ கர்தும்ʼ விஶ்வாமித்ர: கஸ்யாஞ்சிதா³பதி³ ஶ்வஜாக⁴னீம்ʼ சௌர்யேணார்ஜயித்வா பக்துமாரேபே⁴। தாமிந்த்³ர: ஶ்யேனரூபேண ஹ்ருʼதவான்। தாவதைவாயம்ʼ ஶாபான்முக்தோ வவர்ஷ சேந்த்³ர இதி। தே³வஸேனானாமக்³ரக³: ஶ்ரேஷ்ட² இந்த்³ர:॥ 7-6-15 ஜ்வலதி தாராரூபேண॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। ஶ்ரூயதாம்ʼ பார்த² தத்த்வேன விஶ்வாமித்ரோ யதா² புரா। ப்³ராஹ்மணத்வம்ʼ க³தஸ்தாத் ப்³ரஹ்மர்ஷித்வம்ʼ ததை²வ ச॥ 13-7-1 (81460) ப⁴ரதஸ்யான்வவாயே வை மிதி²லோ நாம பார்தி²வ:। ப³பூ⁴வ ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² யஜ்வா த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர:॥ 13-7-2 (81461) தஸ்ய புத்ரோ மஹானாஸீஞ்ஜஹ்னுர்னாம நரேஶ்வர:। து³ஹித்ருʼத்வமனுப்ராப்தா க³ங்கா³ யஸ்ய மஹாத்மன:॥ 13-7-3 (81462) தஸ்யாத்மஜஸ்துல்யகு³ண: ஸிந்து⁴த்³வீபோ மஹாயஶா:। ஸிந்து⁴த்³வீபாச்ச ராஜர்ஷிர்ப³லாகாஶ்வோ மஹாப³ல:॥ 13-7-4 (81463) வல்லப⁴ஸ்தஸ்ய தனய: ஸாக்ஷாத்³த⁴ர்ம இவாபர:। குஶிகஸ்தஸ்ய தனய: ஸஹஸ்ராக்ஷஸமத்³யுதி:॥ 13-7-5 (81464) குஶிகஸ்யாத்மஜ: ஶ்ரீமான்கா³தி⁴ர்னாம ஜனேஶ்வர:। அபுத்ர: ப்ரஸவேனார்தீ² வனவாஸமுபாவஸத்॥ 13-7-6 (81465) கன்யா ஜஜ்ஞே ஸுதாத்தஸ்ய வனே நிவஸத: ஸத:। நாம்னா ஸத்யவதீ நாம ரூபேணாப்ரதிமா பு⁴வி॥ 13-7-7 (81466) தாம்ʼ வவ்ரே பா⁴ர்க³வ: ஶ்ரீமாம்ʼஶ்ச்யவனஸ்யாத்மஸம்ப⁴வ:। ருʼசீக இதி விக்²யாதோ விபுலே தபஸி ஸ்தி²த:॥ 13-7-8 (81467) ஸ தாம்ʼ ந ப்ரத³தௌ³ தஸ்மை ருʼசீகாய மஹாத்மனே। த³ரித்³ர இதி மத்வா வை கா³தி⁴: ஶத்ருனிப³ர்ஹண:॥ 13-7-9 (81468) ப்ரத்யாக்²யாய புனர்யாந்தமப்³ரவீத்³ராஜஸத்தப்ர:। ஶுல்கம்ʼ ப்ரதீ³யதாம்ʼ மஹ்யம்ʼ ததோ வத்ஸ்யஸி மே ஸுதாம்॥ 13-7-10 (81469) ருʼசீக உவாச। 13-7-11x (6761) கிம்ʼ ப்ரயச்சா²மி ராஜேந்த்³ர துப்⁴யம்ʼ ஶுல்கமஹம்ʼ ந்ருʼப। து³ஹிதுர்ப்³ரூஹ்யஸம்ʼஸக்தோ மா(அ)பூ⁴த்தத்ர விசாரணா॥ 13-7-11 (81470) கா³தி⁴ருவாச। 13-7-12x (6762) சந்த்³ரரஶ்மிப்ரகாஶானாம்ʼ ஹயானாம்ʼ வாதரஹஸாம்। ஏகத: ஶ்யாமகர்ணானாம்ʼ ஸஹஸ்ரம்ʼ தா³ஹ பா⁴ர்க³வ॥ 13-7-12 (81471) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-7-13x (6763) தத: ஸ ப்⁴ருʼகு³ஶார்தூ³லஶ்ச்யவனஸ்யாத்மஜ: ப்ரபு⁴:। அப்³ரவீத்³வருணம்ʼ தே³வமாதி³த்யம்ʼ பதிமம்ப⁴ஸாம்॥ 13-7-13 (81472) ஏகத: ஶ்யாமகர்ணானாம்ʼ ஹயானாம்ʼ சந்த்³ரவர்சஸாம்। ஸஹஸ்ரம்ʼ வாதவேகா³நாம்ʼ பி⁴க்ஷே த்வாம்ʼ தே³வஸத்தம॥ 13-7-14 (81473) ததே²தி வருணோ தே³வ ஆதி³த்யோ ப்⁴ருʼகு³ஸத்தமம்। உவாச யத்ர தே ச்ச²ந்த³ஸ்தத்ரோத்தா²ஸ்யந்தி வாஜின:॥ 13-7-15 (81474) த்⁴யாதமாத்ரே ருʼசீகேன ஹயானாம்ʼ சந்த்³ரவர்சஸாம்। க³ங்கா³ஜலாத்ஸமுத்தஸ்தௌ² ஸஹஸ்ரம்ʼ விபுலௌஜஸாம்॥ 13-7-16 (81475) அதூ³ரே கான்யகுப்³ஜஸ்ய க³ங்கா³யாஸ்தீரமுத்தமம்। அஶ்வதீர்த²ம்ʼ தத³த்³யாபி மானவா: பரிசக்ஷதே॥ 13-7-17 (81476) ததோ வை கா³த⁴யே தாத ஸஹஸ்ரம்ʼ வாஜினாம்ʼ ஶுப⁴ம்। ருʼசீக: ப்ரத³தௌ³ ப்ரீத: ஶுல்கார்த²ம்ʼ தபதாம்ʼ வர:॥ 13-7-18 (81477) தத: ஸ விஸ்மிதோ ராஜா கா³தி⁴: ஶாபப⁴யேன ச। த³தௌ³ தாம்ʼ ஸமலங்க்ருʼத்ய கன்யாம்ʼ ப்⁴ருʼகு³ஸுதாய வை॥ 13-7-19 (81478) ஜக்³ராஹ விதி⁴வத்பாணிம்ʼ தஸ்யா ப்³ரஹ்மர்ஷிஸத்தம:। ஸா ச தம்ʼ பதிமாஸாத்³ய பரம்ʼ ஹர்ஷமவாப ஹ॥ 13-7-20 (81479) ஸ துதோஷ ச ப்³ரஹ்மர்ஷிஸ்தஸ்யா வ்ருʼத்தேன பா⁴ரத। ச²ந்த³யாமாஸ சைவைனாம்ʼ வரேண வரவர்ணினீம்॥ 13-7-21 (81480) மாத்ரே தத்ஸர்வமாசக்²யௌ ஸா கன்யா ராஜஸத்தம। அத²தாமப்³ரவீன்மாதா ஸுதாம்ʼ கிஞ்சித³வாங்முகீ²ம்॥ 13-7-22 (81481) மமாபி புத்ரி ப⁴ர்தா தே ப்ரஸாத³ம்ʼ கர்துமர்ஹதி। அபத்யஸ்ய ப்ரதா³நேன ஸமர்த²ஶ்ச மஹாதபா:॥ 13-7-23 (81482) தத: ஸா த்வரிதம்ʼ க³த்வா தத்ஸர்வம்ʼ ப்ரத்யவேத³யத்। மாதுஶ்சிகீர்ஷிதம்ʼ ராஜன்ருʼசீகஸ்தாமதா²ப்³ரவீத்॥ 13-7-24 (81483) கு³ணவந்தம்ʼ ச புத்ரம்ʼ வை த்வம்ʼ ச ஸா(அ)த² ஜனிஷ்யத²। ஜனந்யாஸ்தவ கல்யாணி மா பூ⁴த்³வை ப்ரணயோ(அ)ன்யதா²॥ 13-7-25 (81484) தவ சைவ கு³ணஶ்லாகீ⁴ புத்ர உத்பத்ஸ்யதே மஹான்। அஸ்மத்³வம்ʼஶகர: ஶ்ரீமாம்ʼஸ்தவ ப்⁴ராதா ச வம்ʼஶக்ருʼத்॥ 13-7-26 (81485) ருʼதுஸ்னாதா ச ஸா(அ)ஶ்வத்த²ம்ʼ த்வம்ʼ ச வ்ருʼக்ஷமுது³ம்ப³ரம்। பரிஷ்வஜேதம்ʼ கல்யாணி தத இஷ்டமவாப்ஸ்யத²:॥ 13-7-27 (81486) சருத்³வயமித³ம்ʼ சைவ மந்த்ரபூதம்ʼ ஶுசிஸ்மிதே। த்வம்ʼ ச ஸா சோபபு⁴ஞ்ஜீதம்ʼ தத: புத்ராவவாப்ஸ்யத²:॥ 13-7-28 (81487) தத: ஸத்யவதீ ஹ்ருʼஷ்டா மாதரம்ʼ ப்ரத்யபா⁴ஷத। யத்³ருʼசீகேன கதி²தம்ʼ தச்சாசக்²யௌ சருத்³வயம்॥ 13-7-29 (81488) தாமுவாச ததோ மாதா ஸுதாம்ʼ ஸத்யவதீம்ʼ ததா³। புத்ரி பூர்வோபபன்னாயா: குருஷ்வ வசனம்ʼ மம॥ 13-7-30 (81489) ப⁴ர்த்ரா ய ஏஷ த³த்தஸ்தே சருர்மந்த்ரபுரஸ்க்ருʼத:। ஏனம்ʼ ப்ரயச்ச² மஹ்யம்ʼ த்வம்ʼ மதீ³யம்ʼ த்வம்ʼ க்³ருʼஹாண ச॥ 13-7-31 (81490) வ்யத்யாஸம்ʼ வ்ருʼக்ஷயோஶ்சாபி கரவாவ ஶுசிஸ்மிதே। யதி³ ப்ரமாணம்ʼ வசனம்ʼ மம மாதுரனிந்தி³தே॥ 13-7-32 (81491) ஸ்வமபத்யம்ʼ விஶிஷ்டம்ʼ ஹி ஸர்வ இச்ச²த்யனாவிலம்। வ்யக்தம்ʼ ப⁴க³வதா சாத்ர க்ருʼதமேவம்ʼ ப⁴விஷ்யதி॥ 13-7-33 (81492) ததோ மே த்வச்சரௌ பா⁴வ: பாத³பே ச ஸமுத்⁴யமே। கத²ம்ʼ விஶிஷ்டோ ப்⁴ராதா மே ப⁴வேதி³த்யேவ சிந்தய 13-7-34 (81493) ததா²ச க்ருʼதவத்யௌ தே மாதா ஸத்யவதீ ச ஸா। அத² க³ர்பா⁴வனுப்ராப்தே உபே⁴ தே வை யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-7-35 (81494) த்³ருʼஷ்ட்வா க³ர்ப⁴மனுப்ராப்தாம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ ஸ ச மஹான்ருʼஷி:। உவாச தாம்ʼ ஸத்யவதீம்ʼ து³ர்மனா ப்⁴ருʼகு³ஸத்தம:॥ 13-7-36 (81495) வ்யத்யாஸேனோபயுக்தஸ்தே சருர்வ்யக்தம்ʼ ப⁴விஷ்யதி। வ்யத்யாஸ: பாத³பே சாபி ஸுவ்யக்தம்ʼ தே க்ருʼத: ஶுபே⁴॥ 13-7-37 (81496) மயா ஹி விஶ்வம்ʼ யத்³ப்³ராஹ்ம த்வச்சரௌ ஸன்னிவேஶிதம்। க்ஷத்ரவீர்யம்ʼ ச ஸகலம்ʼ சரௌ தஸ்யா நிவேஶிதம்॥ 13-7-38 (81497) த்ரைலோக்யவிக்²யாதகு³ணம்ʼ த்வம்ʼ விப்ரம்ʼ ஜனயிஷ்யஸி। ஸா ச க்ஷத்ரம்ʼ விஶிஷ்டம்ʼ வை தத ஏதத்க்ருʼதம்ʼ மயா॥ 13-7-39 (81498) வ்யத்யாஸஸ்து க்ருʼதோ யஸ்மாத்த்வயா மாத்ரா ச தே ஶுபே⁴। தஸ்மாத்ஸா ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ மாதா தே ஜனயிஷ்யதி॥ 13-7-40 (81499) க்ஷத்ரியம்ʼ தூக்³ரகர்மாணம்ʼ த்வம்ʼ ப⁴த்³ரே ஜனயிஷ்யஸி। ந ஹி தே தத்க்ருʼதம்ʼ ஸாது⁴ மாத்ருʼஸ்னேஹேன பா⁴மினி॥ 13-7-41 (81500) ஸா ஶ்ருத்வா ஶோகஸந்தப்தா பபாத வரவர்ணினீ। பூ⁴மௌ ஸத்யவதீ ராஜம்ʼஶ்சி²ந்னேவ ருசிரா லதா॥ 13-7-42 (81501) ப்ரதிலப்⁴ய ச ஸா ஸஞ்ஜ்ஞாம்ʼ ஶிரஸா ப்ரணிபத்ய ச। உவாச பா⁴ர்யா ப⁴ர்தாரம்ʼ கா³தே⁴யீ பா⁴ர்க³வர்ஷப⁴ம்॥ 13-7-43 (81502) ப்ரஸாத³யந்த்யாம்ʼ பா⁴ர்யாயாம்ʼ மயி ப்³ரஹ்மவிதா³ம்ʼவர। ப்ரஸாத³ம்ʼ குரு விப்ரர்ஷே ந மே ஸ்யாத்த்ரத்ரிய: ஸுத:॥ 13-7-44 (81503) காமம்ʼ மமோக்³ரகர்மா வை பௌத்ரோ ப⁴விதுமர்ஹதி। ந து மே ஸ்யாத்ஸுதோ ப்³ரஹ்மன்னேஷ மே தீ³யதாம்ʼ வர:॥ 13-7-45 (81504) ஏவமஸ்த்விதி ஹோவாச ஸ்வாம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ ஸுமஹாதபா:। தத: ஸா ஜனயாமாஸ ஜமத³க்³நிம்ʼ ஸுதம்ʼ ஶுப⁴ம்॥ 13-7-46 (81505) விஶ்வாமித்ரம்ʼ சாஜனயத்³கா³தி⁴பா⁴ர்யா யஶஸ்வினீ। ருʼஷே: ப்ரஸாதா³த்³ராஜேந்த்³ர ப்³ரஹ்மர்ஷி ப்³ரஹ்மவாதி³நம்॥ 13-7-47 (81506) ததோ ப்³ராஹ்மணதாம்ʼ யாதோ விஶ்வாமித்ரோ மஹாதபா:। க்ஷத்ரிய: ஸோ(அ)ப்யத² ததா² ப்³ரஹ்மவம்ʼஶஸ்ய காரக:॥ 13-7-48 (81507) தஸ்ய புத்ரா மஹாத்மானோ ப்³ரஹ்மவம்ʼஶவிவர்த⁴னா:। தபஸ்வினோ ப்³ரஹ்மவிதோ³ கோ³த்ரகர்தார ஏவ ச॥ 13-7-49 (81508) மது⁴ச்ச²ந்த³ஶ்ச ப⁴க³வாந்தே³வராதஶ்ச வீர்யவான்। அக்ஷீணஶ்ச ஶகுந்தஶ்ச ப³ப்⁴ரு: காலபத²ஸ்ததா²॥ 13-7-50 (81509) யாஜ்ஞவல்க்யஶ்ச விக்²யாதஸ்ததா² ஸ்தூ²ணோ மஹாவ்ரத:। உலூகோ யமதூ³தஶ்ச தத²ர்ஷி: ஸைந்த⁴வாயன:॥ 13-7-51 (81510) பர்ணஜங்க⁴ஶ்ச ப⁴க³வான்கா³வலஶ்ச மஹான்ருʼஷி:। ருʼஷிர்வஜ்ரஸ்ததா² க்²யாத: ஸாலங்காயன ஏவ ச॥ 13-7-52 (81511) லீலாட்⁴யோ நாரத³ஶ்சைவ ததா² கூர்சாமுக²: ஸ்ம்ருʼத:। வாது³லிர்முஸலஶ்சைவ வக்ஷோக்³ரீவஸ்ததை²வ ச। 13-7-53 (81512) ஆங்க்⁴ரிகோ நைகத்³ருʼக்சைவ ஶிலாயூப: ஸித: ஶுசி:। சக்ரகோ மாருதந்தவ்யோ வாதக்⁴நோ(அ)தா²ஶ்வலாயன:॥ 13-7-54 (81513) ஶ்யாமாயனோ(அ)த² கா³ர்க்³யஶ்ச ஜாபா³லி: ஸுஶ்ருதஸ்ததா²। காரீஷிரத² ஸம்ʼஶ்ருத்ய: பரபௌரவதந்தவ:॥ 13-7-55 (81514) மஹான்ருʼஷிஶ்ச கபிலஸ்தத²ர்ஷிஸ்தாட³காயன:। ததை²வ சோபக³ஹனஸ்தத²ர்ஷிஶ்சாஸுராயண:॥ 13-7-56 (81515) மார்த³மர்ஷிர்ஹிரண்யாக்ஷோ ஜங்கா³ரிர்பா³ப்⁴ரவாயணி:। பூ⁴திர்விபூ⁴தி: ஸூதஶ்ச ஸுரக்ருʼத்து ததை²வ ச॥ 13-7-57 (81516) அராலிர்னாசிகஶ்சைவ சாம்பேயோஜ்ஜயனௌ ததா²। நவதந்துர்ப³கனக²: ஸேயனோ யதிரேவ ச॥ 13-7-58 (81517) அம்போ⁴ருத³ஶ்சாருமத்ஸ்ய: ஶிரீஷீ சாத² கா³ர்த³பி⁴:। ஊர்ஜயோனிருதா³பேக்ஷீ நாரதீ³ ச மஹான்ருʼஷி:। விஶ்வாமித்ராத்மஜா: ஸர்வே முனயோ ப்³ரஹ்மவாதி³ந:॥ 13-7-59 (81518) ததை²வ க்ஷத்ரியோ ராஜன்விஶ்வாமித்ரோ மஹாதபா:। ருʼசீகேனாஹிதம்ʼ ப்³ரஹ்ம பரமேதத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-7-60 (81519) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ தத்வேன ப⁴ரதர்ஷப⁴। விஶ்வாமித்ரஸ்ய வை ஜன்ம ஸோமஸூர்யாக்³நிதேஜஸ:॥ 13-7-61 (81520) யத்ரயத்ர ச ஸந்தே³ஹோ பூ⁴யஸ்தே ராஜஸத்தம। தத்ரதத்ர ச மாம்ʼ ப்³ரூஹி ச்சே²த்தா(அ)ஸ்மி தவ ஸம்ʼஶயான்॥ ॥ 13-7-62 (81521) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 7 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-7-1 ப்³ராஹ்மணேஷ்வபி ருʼஷித்வம்ʼ மந்த்ரத்³ரஷ்ட்ருʼத்வம்ʼ கோ³த்ரப்ரவர்தகத்வம்ʼ வா॥ 7-7-2 ப⁴ரதஸ்யான்வயே சைவாஜமீட⁴ இதி ஜ².பாட²:॥ 7-7-5 பிப்பலஸ்தஸ்ய தனய இதி ய, பாட²:। பல்லவஸ்தஸ்யேதி ட. பாட²:॥ 7-7-6 ப்ரஸவேன ஸோமாபி⁴ஷவனிமித்தேன। அர்தீ² புத்ரார்தீ²॥ 7-7-7 ஸுதாத் ஸோமா பி⁴ஷவோபலக்ஷிகதாத்³யஜ்ஞாத்॥ 7-7-8 பா⁴ர்க³வோ ப்⁴ருʼகோ³ர்கோ³த்ராபத்யம்॥ 7-7-10 வத்ஸ்யஸி உத்³வாஹேன ப்ராப்ஸ்யஸி॥ 7-7-11 அஸம்ʼஸக்தோ நி:ஸம்ʼஶய:॥ 7-7-13 ஆதி³த்யமதி³தே: புத்ரம்॥ 7-7-15 வரேண புத்ரம்ʼ தே தா³ஸ்யாமீத்யனுக்³ரஹேண॥ 7-7-30 பூர்வோபபன்னாயா ப⁴ர்து: ஸம்ப³ந்தா⁴த்பூர்வமுபபன்னாயா: கு³ருத்வேன ப்ராப்தாயாஸ்தவ ப⁴ர்த்ரபேக்ஷயாஹம்ʼ க³ரீயஸீத்யர்த²:। புத்ரி பூர்வப்ரபன்னாயா இதி ட.த⁴ பாட²:॥ 7-7-44 க்ஷத்ரிய: க்ஷத்ரியவது³க்³ரக்ரமா॥ 7-7-53 ஊர்க்⁴வலிர்முஸலஶ்சேதி ட.த⁴.பாட²॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஶ்ருதம்ʼ மே மஹதா³க்²யானமேதத்குருகுலோத்³வஹ। ஸுது³ஷ்ப்ராபம்ʼ யத்³ப்³ரவீஷி ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ வத³தாம்ʼவர॥ 13-8-1 (81522) விஶ்வாமிஇத்ரோ மஹாராஜ ராஜா ப்³ராஹ்மணதாம்ʼ க³த:। கதி²தம்ʼ ப⁴வதா ஸர்வம்ʼ விஸ்தரேண பிதாமஹ॥ 13-8-2 (81523) தச்ச ராஜன்மயா ஸர்வம்ʼ ஶ்ருதம்ʼ பு³த்³தி⁴மதாம்ʼவர। ஆக³மோ ஹி பரோ(அ)ஸ்மாகம்ʼ த்வத்த: கௌரவனந்த³ன॥ 13-8-3 (81524) வீதஹவ்யஶ்ச ந்ருʼபதி: ஶ்ருதோ மே விப்ரதாம்ʼ க³த:। ததே³வ தாவத்³கா³ங்கே³ய ஶ்ரோதுமிச்சா²ம்யஹம்ʼ விபோ⁴॥ 13-8-4 (81525) ஸ கேன கர்மணா ப்ராப்தோ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ ராஜஸத்தம:। வரேண தபஸா வா(அ)பி தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-8-5 (81526) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-8-6x (6764) ஶ்ருʼணு ராஜன்யதா² ராஜா வீதஹவ்யோ மஹாயஶா:। ராஜர்ஷிர்து³ர்லப⁴ம்ʼ ப்ராப்தோ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ லோகஸத்க்ருʼதம்॥ 13-8-6 (81527) மனோர்மஹாத்மனஸ்தாத ப்ரஜா த⁴ர்மேண ஶாஸத:। ப³பூ⁴வ புத்ரோ த⁴ர்மாத்மா ஶர்யாதிரிதி விஶ்ருத:॥ 13-8-7 (81528) தஸ்யான்வவாயே த்³வௌ ராஜன்ராஜானௌ ஸம்ப³பூ⁴வது:। ஹைஹயஸ்தாலஜங்க⁴ஶ்ச வத்ஸேஷு ஜயதாம்ʼவர॥ 13-8-8 (81529) ஹைஹயஸ்ய து ராஜேந்த்³ர த³ஶஸு ஸ்த்ரீஷு பா⁴ரத। ஶதம்ʼ ப³பூ⁴வ புத்ராணாம்ʼ ஶூராணாமனிவர்தினாம்। துல்யரூபப்ரபா⁴வானாம்ʼ ப³லினாம்ʼ யுத்³த⁴ஶாலினாம்॥ 13-8-9 (81530) த⁴னுர்வேதே³ ச வேதே³ ச ஸர்வத்ரைவ க்ருʼதஶ்ரமா:॥ 13-8-10 (81531) காஶிஷ்வபி ந்ருʼபோ ராஜந்தி³வோதா³ஸபிதாமஹ:। ஹர்யஶ்வ இதி விக்²யாதோ ப³பூ⁴வ ஜயதாம்ʼவர:॥ 13-8-11 (81532) ஸ வீதஹவ்யதா³யாதை³ராக³த்ய புருஷர்ஷப⁴। க³ங்கா³யமுனயோர்மத்⁴யே ஸங்க்³ராமே வினிபாதித:॥ 13-8-12 (81533) தம்ʼ து ஹத்வா நரபதிம்ʼ ஹைஹயாஸ்தே மஹாரதா²:। ப்ரதிஜக்³மு: புரீம்ʼ ரம்யாம்ʼ வத்ஸானாமகுதோப⁴யா:॥ 13-8-13 (81534) ஹர்யஶ்வஸ்ய ச தா³யாத³: காஶிராஜோ(அ)ப்⁴யஷிச்யத। ஸுதே³வோ தே³வஸங்காஶ: ஸாக்ஷாத்³த⁴ர்ம இவாபர:॥ 13-8-14 (81535) ஸ பாலயாமாஸ மஹீம்ʼ த⁴ர்மாத்மா காஶினந்த³ன:। தைர்வீதஹவ்யைராக³த்ய யுதி⁴ ஸர்வைர்வினிர்ஜித:॥ 13-8-15 (81536) தமதா²ஜௌ வினிர்ஜித்ய ப்ரதிஜக்³முர்யதா²க³தம்। ஸௌதே³விஸ்த்வத² காஶீஶோதி³வோதா³ஸோ(அ)ப்⁴யஷிச்யத॥ 13-8-16 (81537) தி³வோதா³ஸஸ்து விஜ்ஞாய வீர்ய தேஷாம்ʼ யதாத்மனாம்। வாராணஸீம்ʼ மஹாதேஜா நிர்மமே ஶக்ரஶாஸனாத்॥ 13-8-17 (81538) விப்ரக்ஷத்ரியஸம்பா³தா⁴ம்ʼ வைஶ்யஶூத்³ரஸமாகுலாம்। நைகத்³ரவ்யோச்சயவதீம்ʼ ஸம்ருʼத்³த⁴விபணாபணாம்॥ 13-8-18 (81539) க³ங்கா³யா உத்தரே கூலே வப்ராந்தே ராஜஸத்தம்॥ கோ³மத்யா த³க்ஷிணே கூலே ஶக்ரஸ்யேவாமராவதீம்। 13-8-19 (81540) தத்ர தம்ʼ ராஜஶார்தூ³லம்ʼ நிவஸந்தம்ʼ மஹீபதிம்। ஆக³த்ய ஹைஹயா பூ⁴ய: பர்யதா⁴வந்த பா⁴ரத॥ 13-8-20 (81541) ஸ நிஷ்க்ரம்ய த³தௌ³ யுத்³த⁴ம்ʼ தேப்⁴யோ ராஜா மஹாப³ல:। தே³வாஸுரஸமம்ʼ கோ⁴ரம்ʼ தி³வோதா³ஸோ மஹாத்³யுதி:॥ 13-8-21 (81542) ஸ து யுத்³தே⁴ மஹாராஜ தி³நானாம்ʼ த³ஶதீர்த³ஶ। ஹதவாஹனபூ⁴யிஷ்ட²ஸ்ததோ தை³ந்யமுபாக³மத்॥ 13-8-22 (81543) ஹதயோத⁴ஸ்ததோ ராஜன்க்ஷீணகோஶஶ்சக பூ⁴மிப:। தி³வோதா³ஸ: புரீம்ʼ த்யக்த்வா பலாயனபரோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-8-23 (81544) க³த்வா(அ)(அ)ஶ்ரமபத³ம்ʼ ரம்யம்ʼ ப⁴ரத்³வாஜஸ்ய தீ⁴மத:। ஜகா³ம ஶரணம்ʼ ராஜா க்ருʼதாஞ்ஜலிரரிந்த³ம்॥ 13-8-24 (81545) தமுவாச ப⁴ரத்³வாஜோ ஜ்யேஷ்ட²: புத்ரோ ப்³ருʼஹஸ்பதே:। புரோதா⁴: ஶீலஸம்பன்னோ தி³வோதா³ஸம்ʼ மஹீபதிம்॥ 13-8-25 (81546) கிமாக³மனக்ருʼத்யம்ʼ தே ஸர்வம்ʼ ப்ரபூ³ஹி மே ந்ருʼப। யத்தே ப்ரியம்ʼ தத்கரிஷ்யே ந மே(அ)த்ராஸ்தி விசாரணா॥ 13-8-26 (81547) ராஜோவாச। 13-8-27x (6765) ப⁴க³வன்வைதஹவ்யைர்மே யுத்³தே⁴ வம்ʼஶ: ப்ரணாஶித:। அஹமேக: பரித்³யூனோ ப⁴வந்தம்ʼ ஶரணம்ʼ க³த:॥ 13-8-27 (81548) ஶிஷ்யஸ்னேஹேன ப⁴க³வம்ʼஸ்த்வம்ʼ மாம்ʼ ரக்ஷிதுமர்ஹஸி। ஏகஶேஷ: க்ருʼதோ வம்ʼஶோ மம தை: பாபகர்மபி⁴:॥ 13-8-28 (81549) தமுவாச மஹாபா⁴கோ³ ப⁴ரத்³வாஜ: ப்ரதாபவான்। ந பே⁴தவ்யம்ʼ ந பே⁴தவ்யம்ʼ ஸௌதே³வ வ்யேது தே ப⁴யம்॥ 13-8-29 (81550) அஹமிஷ்டிம்ʼ கரிஷ்யாமி புத்ரார்த²ம்ʼ தே விஶாம்பதே। வீதஹவ்யஸஹஸ்ராணி யேன த்வம்ʼ ப்ரஹரிஷ்யஸி॥ 13-8-30 (81551) தத இஷ்டிம்ʼ சகாரர்ஷிஸ்தஸ்ய வை புத்ரகாமிகீம்। அதா²ஸ்ய தனயோ ஜஜ்ஞே தை³வோதா³ஸ: ப்ரதர்த³ன:॥ 13-8-31 (81552) ஸ ஜாதமாத்ரோ வவ்ருʼதே⁴ ஸமா: ஸத்³யஸ்த்ரயோத³ஶ। வேத³ம்ʼ சாபி ஜகௌ³ க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ த⁴னுர்வேத³ம்ʼ ச பா⁴ரத॥ 13-8-32 (81553) யோகே³ந ச *****விஷ்டோ ப⁴ரத்³வாஜேன தீ⁴மதா। க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ஹி தேஜோ யல்லோகே ததே³தத்³தே³ஹமாவிஶத்॥ 13-8-33 (81554) தத: ஸ கவசீ த⁴ன்வீ ஸ்தூயமான: ஸுரர்ஷிபி⁴:। ப³ந்தி³பி⁴ர்வந்த்³யமானஶ்ச ப³பௌ⁴ ஸூர்ய இவோதி³த:॥ 13-8-34 (81555) ஸ ரதீ² ப³த்³த⁴னிஸ்த்ரிம்ʼஶோ ப³பௌ⁴ தீ³ப்த இவானல:। ப்ரயயௌ ஸ த⁴னுர்து⁴ந்வன்விவர்ஷிஷுரிவாம்பு³த³:॥ 13-8-35 (81556) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா பரமம்ʼ ஹர்ஷம்ʼ ஸுதே³வதனயோ யயௌ। மேனே ச மனஸா த³க்³தா⁴ந்வைதஹவ்யான்ஸ பார்தி²வ:॥ 13-8-36 (81557) ததோஸௌ யௌவராஜ்யே ச ஸ்தா²பயித்வா ப்ரதர்த³னம்। க்ருʼதக்ருʼத்யம்ʼ ததா³(அ)(அ)த்மானம்ʼ ஸ ராஜா ப்ரத்யபத்³யத॥ 13-8-37 (81558) ததஸ்து வைதஹவ்யானாம்ʼ வதா⁴ய ஸ மஹீபதி:। புத்ரம்ʼ ப்ரஸ்தா²பயாஸாஸ ப்ரதர்த³னமரிந்த³மம்॥ 13-8-38 (81559) ஸரத²: ஸ து ஸந்தீர்ய க³ங்கா³மாஶு பராக்ரமீ। ப்ரயயௌ வீதஹவ்யானாம்ʼ புரீம்ʼ பரபுரஞ்ஜய:॥ 13-8-39 (81560) வைதஹவ்யாஸ்து ஸம்ʼஶ்ருத்ய ரத²கோ⁴ஷம்ʼ ஸமுத்³த⁴தம்। நிர்யயுர்னக³ராகாரை ரதை²: பரரதா²ருஜை:॥ 13-8-40 (81561) நிஷ்க்ரம்ய தே நரவ்யாக்⁴ரா த³ம்ʼஶிதாஶ்சித்ரயோதி⁴ந:। ப்ரதர்த³னம்ʼ ஸமாஜக்³மு: ஶரவர்ஷைருதா³யுதா⁴:॥ 13-8-41 (81562) ஶஸ்த்ரைஶ்ச விவிதா⁴காரை ரதௌ²கை⁴ஶ்ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। அப்⁴யவர்ஷந்த ராஜானம்ʼ ஹிமவந்தமிவாம்பு³தா³:॥ 13-8-42 (81563) அஸ்த்ரைரஸ்த்ராணி ஸம்ʼவார்ய தேஷாம்ʼ ராஜா ப்ரதர்த³ன:। ஜகா⁴ந தான்மஹாதேஜா வஜ்ரானலஸமை: ஶரை:॥ 13-8-43 (81564) க்ருʼத்தோத்தமாங்கா³ஸ்தே ராஜன்ப⁴ல்லை: ஶதஸஹஸ்ரஶ:। அபதன்ருதி⁴ரார்த்³ராங்கா³ நிக்ருʼத்தா இவ கிம்ʼஶுகா:॥ 13-8-44 (81565) ஹதேஷு தேஷு ஸர்வேஷு வீதஹவ்ய: ஸுதேஷ்வத²। ப்ராத்³ரவன்னக³ரம்ʼ ஹித்வா ப்⁴ருʼகோ³ராஶ்ரமமப்யுத॥ 13-8-45 (81566) யயௌ ப்⁴ருʼகு³ம்ʼ ச ஶரணம்ʼ வீதஹவ்யோ நராதி⁴ப:। அப⁴யம்ʼ ச த³தௌ³ தஸ்மை வீதஹவ்யாய பா⁴ர்க³வ:। ஆஸனம்ʼ ஶிஷ்யமத்⁴யே ச ப்⁴ருʼகு³ரன்யத்ஸமாதி³ஶத்॥ 13-8-46 (81567) அதா²நுபத³மேவாஶு தத்ராக³ச்ச²த்ப்ரதர்த³ன:। ஸ ப்ராப்ய சாஶ்ரமபத³ம்ʼ தி³வோதா³ஸாத்மஜோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 13-8-47 (81568) போ⁴போ⁴ கே(அ)த்ராஶ்ரமே ஸந்தி ப்⁴ருʼகோ³: ஶிஷ்யா மஹாத்மன:। த்³ரஷ்டுமிச்சே² முனிமஹம்ʼ தஸ்யாசக்ஷத மாமிதி॥ 13-8-48 (81569) ஸ தம்ʼ விதி³த்வா து ப்⁴ருʼகு³ர்னிஶ்சக்ராமாஶ்ரமாத்ததா³। பூஜயாமாஸ ச ததோ விதி⁴நா ந்ருʼபஸத்தமம்॥ 13-8-49 (81570) உவாச சைனம்ʼ ராஜேந்த்³ர கிம்ʼ கார்யம்ʼ ப்³ரூஹி பார்தி²வ। ஸ சோவாச ந்ருʼபஸ்தஸ்மை யதா³க³மனகாரணம்॥ 13-8-50 (81571) ராஜோவாச। 13-8-51x (6766) அயம்ʼ ப்³ரஹ்மன்னிதோ ராஜா வீதஹவ்யோ விஸர்ஜ்யதாம்। அஸ்ய புத்ரைர்ஹி மே க்ருʼத்ஸ்னோ ப்³ரஹ்மன்வம்ʼஶ: ப்ரணாஶித:॥ 13-8-51 (81572) உத்ஸாதி³தஶ்ச விஷய: காஶீனாம்ʼ ரத்னஸஞ்சய:। ஏதஸ்ய வீர்யத்³ருʼப்தஸ்ய ஹதம்ʼ புத்ரஶதம்ʼ மயா। அஸ்யேதா³நீம்ʼ வதா⁴த³த்³ய ப⁴விஷ்யாம்யன்ருʼண: பிது:॥ 13-8-52 (81573) தமுவாச க்ருʼபாவிஷ்டோ ப்⁴ருʼகு³ர்த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர:। நேஹாஸ்தி க்ஷத்ரிய: கஶ்சித்ஸர்வே ஹீமே த்³விஜாதய:॥ 13-8-53 (81574) ஏதத்து வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா ப்⁴ருʼகோ³ஸ்தத்²யம்ʼ ப்ரதர்த³ன:। பாதா³வுபஸ்ப்ருʼஶ்ய ஶனை: ப்ரஹ்ருʼஷ்டோ வாக்யமப்³ரவீத்॥ 13-8-54 (81575) ஏவமப்யஸ்மி ப⁴க³வன்க்ருʼதக்ருʼத்யோ ந ஸம்ʼஶய:। ய ஏஷ ராஜா வீர்யேண ஸ்வஜாதிம்ʼ த்யாஜிதோ மயா॥ 13-8-55 (81576) அனுஜானீஹி மாம்ʼ ப்³ரஹ்மந்த்⁴யாயஸ்வ ச ஶிவேன மாம்। த்யாஜிதோ ஹி மயா ஜாதிமேவ ராஜா ப்⁴ருʼகூ³த்³வஹ॥ 13-8-56 (81577) ததஸ்தேனாப்⁴யனுஜ்ஞாதோ யயௌ ராஜா ப்ரதர்த³ன:। யதா²க³தம்ʼ மஹாராஜ முக்த்வா விஷமிவோரக³:॥ 13-8-57 (81578) ப்⁴ருʼகோ³ர்வசனமாத்ரேண ஸ ச ப்³ரஹ்மர்ஷிதாம்ʼ க³த:। வீதஹவ்யோ மஹாராஜ ப்³ரஹ்மவாதி³த்வமேவ ச॥ 13-8-58 (81579) தஸ்ய க்³ருʼத்ஸமத³: புத்ரோ ரூபேணேந்த்³ர இவாபர:। ஶக்ரஸ்த்வமிதி யோ தை³த்யைர்னிக்³ருʼஹீத: கிலாப⁴வத்॥ 13-8-59 (81580) ருʼக்³வேதே³ வர்ததே சாக்³ர்யா ஶ்ருதிர்யஸ்ய மஹாத்மன:। யத்ர க்³ருʼத்ஸமதோ³ ராஜன்ப்³ராஹ்மணை: ஸ மஹீயதே॥ 13-8-60 (81581) ஸ ப்³ரஹ்மசாரீ விப்ரர்ஷி: ஶ்ரீமான்க்³ருʼத்ஸமதோ³(அ)ப⁴வத்। புத்ரோ க்³ருʼத்ஸமத³ஸ்யாபி விப்ர: ஸாவைனஸோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-8-61 (81582) ஸாவைனஸஸ்ய புத்ரோ வை விதஸ்த்யஸ்தஸ்ய சாத்மஜ:। விதஸ்த்யஸ்ய ஸுதஸ்தஸ்ய ஶிவஸ்தஶ்சாத்மஜோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-8-62 (81583) ஶ்ரவாஸ்தஸ்ய ஸுதஶ்சர்ஷி: ஶ்ரவஸஶ்சாப⁴வத்தம:। தமஸஶ்ச ப்ரகாஶோ(அ)பூ⁴த்தனயோ த்³விஜஸத்தம:॥ 13-8-63 (81584) ப்ரகாஶஸ்ய ச வாகி³ந்த்³ரோ ப³பூ⁴வ ஜயதாம்ʼவர:। தஸ்யாத்மஜஶ்ச ப்ரமிதிர்வேத³வேதா³ங்க³பாரக³:॥ 13-8-64 (81585) க்⁴ருʼதாச்யாம்ʼ தஸ்ய புத்ரஸ்து ருருர்னாமோத³பத்³யத। ப்ரமத்³வராயாம்ʼ து ருரோ: புத்ர: ஸமுத³பத்³யத। ஶுனகோ நாம விப்ரர்ஷிர்யஸ்ய புத்ரோ(அ)த² ஶௌனக:॥ 13-8-65 (81586) ஏவம்ʼ விப்ரத்வமக³மத்³வீதஹவ்யோ நராதி⁴ப:। ப்⁴ருʼகோ³: ப்ரஸாதா³த்³ராஜேந்த்³ர க்ஷத்ரிய: க்ஷத்ரியர்ஷப⁴॥ 13-8-66 (81587) ஏஷ தே கதி²தோ வம்ʼஶோ ராஜன்கா³ர்த்ஸமதோ³ மயா। விஸ்தரேண மஹாராஜ கிமன்யத³னுப்ருʼச்ச²ஸி॥ ॥ 13-8-67 (81588) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 8 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-8-7 ஶய்யாதிரிதி விஶ்ருத இதி ட.க⁴.பாட²:॥ 7-8-10 தே சேதி ஶேஷ:॥ 7-8-12 வீதஹவ்யதா³யாதை³:। ஹைஹயஸ்யைவ நாமாந்தரம்ʼ வீதஹவ்ய இதி தத்புத்ரை:॥ 7-8-13 வத்ஸானாம்ʼ வத்ஸவம்ʼஶ்யானாம்ʼ ராஜ்ஞாம்॥ 7-8-19 வப்ராந்தே தடஸமீபே॥ 7-8-22 த³ஶதீர்த³ஶ ஸஹஸ்ரமித்யர்த²:॥ 7-8-27 பரித்³யூன: ஸர்வதோனிரஸ்த:॥ 7-8-32 ஸத்³யோ வவ்ருʼதே⁴ த்ரயோத³ஶவார்ஷிகோ(அ)பூ⁴த் ஸத்³யஶ்ச வேதா³ந் ஜகௌ³॥ 7-8-33 யோகே³ந யோக³ப³லேன॥ 7-8-48 தஸ்ய தம்ப்ரதி மாம்ʼ ஆக³தம்ʼ ஆசக்ஷத கத²யத॥ 7-8-58 ஆக்²யாயிகாதாத்பர்த²மாஹ ப்⁴ருʼகோ³ரிதி॥ 7-8-60 யத்ர கா³ர்த்ஸமத³ம்ʼ ப்³ரஹ்ம ப்³ராஹ்மணை: ஸமுதா³ஹ்ருʼதம்। இதி த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। பிதாமஹ மஹாப்ராஜ்ஞ ஸர்வஸாஸ்த்ரவிஶாரத³। தை³வே புருஷகாரே ச கிம்ʼஸ்விச்ச்²ரேஷ்ட²தரம்ʼ ப⁴வேத்॥ 13-9-1 (81589) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-9-2x (6767) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। வஸிஷ்ட²ஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ப்³ரஹ்மணஶ்ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-9-2 (81590) தை³வமானுஷயோ: கிம்ʼஸ்வித்கர்மணோ: ஶ்ரேஷ்ட²மித்யுத। புரா வஸிஷ்டோ² ப⁴க³வான்பிதாமஹமப்ருʼச்ச²த॥ 13-9-3 (81591) தத: பத்³மோத்³ப⁴வோ ராஜந்தே³வதே³வ: பிதாமஹ:। உவாச மது⁴ரம்ʼ வாக்யமர்த²வத்³தே⁴துபூ⁴ஷிதம்॥ 13-9-4 (81592) `பீ³ஜதோ ஹ்யங்குரோத்பத்திரங்குராத்பர்ணஸம்ப⁴வ:। பர்ணான்னாலா: ப்ரஸூயந்தே நாலாத்ஸ்கந்த⁴: ப்ரவர்ததே॥ 13-9-5 (81593) ஸ்கந்தா⁴த்ப்ரவர்ததே புஷ்பம்ʼ புஷ்பாத்ஸம்ʼவர்த⁴தே ப²லம்। ப²லான்னிர்வர்ததே பீ³ஜம்ʼ பீ³ஜாத்ஸ்யாத்ஸம்ப⁴வ: புன:'॥ 13-9-6 (81594) நாபீ³ஜம்ʼ ஜாயதே கிஞ்சின்ன பீ³ஜேனே வினா ப²லம்। பீ³ஜாத்³பீ³ஜம்ʼ ப்ரப⁴வதி நாபீ³ஜம்ʼ வித்³யதே ப²லம்॥ 13-9-7 (81595) யாத்³ருʼஶம்ʼ வபதே பீ³ஜம்ʼ க்ஷேத்ரமாஸாத்³ய வாபக:। ஸுக்ருʼதே து³ஷ்க்ருʼதே வா(அ)பி தாத்³ருʼஶம்ʼ லப⁴தே ப²லம்॥ 13-9-8 (81596) யதா² பீ³ஜம்ʼ வினா க்ஷேத்ரமுப்தம்ʼ ப⁴வதி நிஷ்ப²லம்। ததா² புருஷகாரேண வினா தை³வம்ʼ ந ஸித்⁴யதி॥ 13-9-9 (81597) க்ஷேத்ரம்ʼ புருஷகாரஸ்து தை³வம்ʼ பீ³ஜமுதா³ஹ்ருʼதம்। க்ஷேத்ரபீ³ஜஸமாயோகா³த்தத: ஸஸ்யம்ʼ ஸம்ருʼத்³த்⁴யதே॥ 13-9-10 (81598) கர்மண: ப²லனிர்வ்ருʼத்திம்ʼ ஸ்வயமஶ்னாதி காரக:। ப்ரத்யக்ஷம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே லோகே க்ருʼதஸ்யாப்யக்ருʼதஸ்ய ச॥ 13-9-11 (81599) ஶுபே⁴ந கர்மணா ஸௌக்²யம்ʼ து³:க²ம்ʼ பாபேன கர்மணா। க்ருʼதம்ʼ ஸர்வத்ர லப⁴தே நாக்ருʼதம்ʼ பு⁴ஜ்யதே க்வசித்॥ 13-9-12 (81600) க்ருʼதீ ஸர்வத்ர லப⁴தே ப்ரதிஷ்டா²ம்ʼ பா⁴க்³யவீக்ஷித:। அக்ருʼதீ லப⁴தே ப்⁴ரஷ்ட: க்ஷதே க்ஷாராவஸேசனம்॥ 13-9-13 (81601) தபஸா ரூபஸௌபா⁴க்³யம்ʼ ரத்னானி விவிதா⁴நி ச। ப்ராப்யதே கர்மணா ஸர்வம்ʼ ந தை³வாத³க்ருʼதாத்மனா॥ 13-9-14 (81602) ததா² ஸ்வர்க³ஶ்ச போ⁴க³ஶ்ச நிஷ்டா² யா ச மனீஷிதா। ஸர்வம்ʼ புருஷகாரேண க்ருʼதேனேஹோபலப்⁴யதே॥ 13-9-15 (81603) ஜ்யோதீம்ʼஷி த்ரித³ஶா நாகா³ யக்ஷாஶ்சந்த்³ரார்கமாருதா:। ஸர்வே புருஷகாரேண மானுஷ்யாத்³தே³வதாம்ʼ க³தா:॥ 13-9-16 (81604) அர்தோ² வா மித்ரவர்கோ³ வா ஐஶ்வர்யம்ʼ வா குலான்விதம்। ஶ்ரீஶ்சாபி து³ர்லபா⁴ போ⁴க்தும்ʼ ததை²வாக்ருʼதகர்மபி⁴:॥ 13-9-17 (81605) ஶௌசேன லப⁴தே விப்ர: க்ஷத்ரியோ விக்ரமேண து। வைஶ்ய: புருஷகாரேண ஶூத்³ர: ஶுஶ்ரூஷயா ஶ்ரியம்॥ 13-9-18 (81606) நாதா³தாரம்ʼ ப⁴ஜந்த்யர்தா² ந க்லீப³ம்ʼ நாபி நிஷ்க்ரியம்। நாகர்மஶீலம்ʼ நாஶூரம்ʼ ததா² நைவாதபஸ்வினம்॥ 13-9-19 (81607) யேன லோகாஸ்த்ரய: ஸ்ருʼஷ்டா தை³த்யா: ஸர்வாஶ்ச தே³வதா:। ஸ ஏஷ ப⁴க³வான்விஷ்ணு: ஸமுத்³ரே தப்யதே தப:॥ 13-9-20 (81608) ஸ்வம்ʼ சேத்கர்மப²லம்ʼ ந ஸ்யாத்ஸர்வமேவாப²லம்ʼ ப⁴வேத்। லோகோ தை³வம்ʼ ஸமாலக்ஷ்ய உதா³ஸீனோ ப⁴வேத்³யதி³॥ 13-9-21 (81609) அக்ருʼத்வா மானுஷம்ʼ கர்ம யோ தை³வமனுவர்ததே। வ்ருʼதா² ஶ்ராம்யதி ஸம்ப்ராப்ய பதிம்ʼ க்லீப³மிவாங்க³னா॥ 13-9-22 (81610) ந ததா² மானுஷே லோகே ப²லமஸ்தி ஶுபா⁴ஶுபே⁴। யதா² த்ரித³ஶலோகே ஹி ப²லமல்பேன ஜாயதே॥ 13-9-23 (81611) க்ருʼத: புருஷகாரஸ்து தை³வமேவானுவர்ததே। ந தை³வமக்ருʼதே கிஞ்சித்கஸ்யசித்³தா³துமர்ஹதி॥ 13-9-24 (81612) யதா² ஸ்தா²நான்யனித்யானி த்³ருʼஶ்யந்தே தை³வதேஷ்வபி। கத²ம்ʼ கர்ம வினா தை³வம்ʼ ஸ்தா²ஸ்யதி ஸ்தா²பயிஷ்யத:॥ 13-9-25 (81613) ந தை³வதானி லோகே(அ)ஸ்மின்வ்யாபாரம்ʼ யாந்தி கஸ்யசித்। வ்யாஸங்க³ம்ʼ ஜனயந்த்யுக்³ரமாத்மாபி⁴ப⁴வஶங்கயா॥ 13-9-26 (81614) ருʼஷீணாம்ʼ தே³வதானாம்ʼ ச ஸதா³ ப⁴வதி விக்³ரஹ:। கஸ்ய வாசா ஹ்யதை³வம்ʼ ஸ்யாத்³யதோ தை³வம்ʼ ப்ரவர்ததே॥ 13-9-27 (81615) கத²ம்ʼ தஸ்ய ஸமுத்பத்திர்யதோ தை³வம்ʼ ப்ரவர்ததே। ஏவம்ʼ த்ரித³ஶலோகே(அ)பி ப்ராப்யதே பரமம்ʼ ஸுக²ம்॥ 13-9-28 (81616) ஆத்மைவ ஹ்யாத்மனோ ப³ந்து⁴ராத்மைவ ரிபுராத்மன:। ஆத்மைவ ஹ்யாத்மன: ஸாக்ஷீ க்ருʼதஸ்யாப்யக்ருʼதஸ்ய ச॥ 13-9-29 (81617) க்ருʼதம்ʼ ச விக்ருʼதம்ʼ கிஞ்சித்ஸித்³த்⁴யதே கு³ருகர்மணா। ஸுக்ருʼதம்ʼ து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ கர்ம அக்ருʼதார்த²ம்ʼ ப்ரபத்³யதே॥ 13-9-30 (81618) தே³வானாம்ʼ ஶரணம்ʼ புண்யம்ʼ ஸர்வம்ʼ புண்யைரவாப்யதே। புண்யஹீனம்ʼ நரம்ʼ ப்ராப்ய கிம்ʼ தை³வம்ʼ ப்ரகரிஷ்யதி॥ 13-9-31 (81619) புரா யயாதிர்விப்⁴ரஷ்டஶ்ச்யாவித: பதித: க்ஷிதௌ। புனராரோபித: ஸ்வர்க³ம்ʼ தௌ³ஹித்ரை: புண்யகர்மபி⁴:॥ 13-9-32 (81620) புரூரவாஶ்ச ராஜர்ஷிர்த்³விஜைரபி⁴ஹித: புரா। ஐல இத்யபி⁴விக்²யாத: ஸ்வர்க³ம்ʼ ப்ராப்தோ மஹீபதி:॥ 13-9-33 (81621) அஶ்வமேதா⁴தி³பி⁴ர்யஜ்ஞை: ஸத்க்ருʼத: கோஸலாதி⁴ப:। மஹர்ஷிஶாபாத்ஸௌதா³ஸ: புருஷாத³த்வமாக³த:॥ 13-9-34 (81622) அஶ்வத்தா²மா ச ராமஶ்ச முனிபுத்ரௌ த⁴னுர்த⁴ரௌ। ந க³ச்ச²த: ஸ்வர்க³லோகம்ʼ வேத³த்³ருʼஷ்டேன கர்மணா॥ 13-9-35 (81623) வஸுர்யஜ்ஞஶதைரிஷ்ட்வா த்³விதீய இவ வாஸவ:। மித்²யாபி⁴தா⁴நேனைகேன ரஸாதலதலம்ʼ க³த:॥ 13-9-36 (81624) ப³லிர்வைரோசனிர்ப³த்³தோ⁴ த⁴ர்மபாஶேன தை³வதை:। விஷ்ணோ: புருஷகாரேண பாதாலஸத³ன: க்ருʼப:॥ 13-9-37 (81625) ஶக்ரஸ்யாத² ரதோ²பஸ்தே² விஷ்டி²தோ ஜனமேஜய:। த்³விஜஸ்த்ரீணாம்ʼ வத⁴ம்ʼ க்ருʼத்வா கிம்ʼ தை³வேன ந வாரித:॥ 13-9-38 (81626) அஜ்ஞானாத்³ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஹத்வா ஸ்ப்ருʼஷ்டோ பா³லவதே⁴ந ச। வைஶம்பாயனவிப்ரர்ஷி: கிம்ʼ தை³வேன ந வாரித:॥ 13-9-39 (81627) கோ³ப்ரதா³நேன மித்²யா ச ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ மஹாமகே²। புரா ந்ருʼக³ஶ்ச ராஜர்ஷி: க்ருʼகலாஸத்வமாக³த:॥ 13-9-40 (81628) து⁴ந்து⁴மாரஶ்ச ராஜர்ஷி: ஸத்ரேஷ்வேவ ஜராம்ʼ க³த:। ப்ரீதிதா³யம்ʼ பரித்யஜ்ய ஸுஷ்வாப ஸ கி³ரிவ்ரஜே॥ 13-9-41 (81629) பாண்ட³வானாம்ʼ ஹ்ருʼதம்ʼ ராஜ்யம்ʼ தா⁴ர்தராஷ்ட்ரைர்மஹாப³லை:। புன: ப்ரத்யாஹ்ருʼதம்ʼ சைவ ந தை³வாத்³பு⁴ஜஸம்ʼஶ்ரயாத்॥ 13-9-42 (81630) தபோனியமஸம்ʼயுக்தா முனய: ஸம்ʼஶிதவ்ரதா:। கிம்ʼ தே தை³வப³லாச்சா²பமுத்ஸ்ருʼஜந்தே ந கர்மணா॥ 13-9-43 (81631) பாபமுத்ஸ்ருʼஜதே லோகே ஸர்வம்ʼ ப்ராப்ய ஸுது³ர்லப⁴ம்। லோப⁴மோஹஸமாபன்னம்ʼ ந தை³வம்ʼ த்ராயதே நரம்॥ 13-9-44 (81632) யதா²(அ)(அ)க்³நி: பவனோத்³பூ⁴த: ஸுஸூக்ஷ்மோ(அ)பி மஹான்ப⁴வேத்। ததா² கர்மஸமாயுக்தம்ʼ தை³வம்ʼ ஸாது⁴ விவர்த⁴தே॥ 13-9-45 (81633) யதா² தைலக்ஷயாத்³தீ³ப: ப்ரம்லானிமுபக³ச்ச²தி। ததா² கர்மக்ஷயாத்³தை³வம்ʼ ப்ரம்லானிமுபக³ச்ச²தி॥ 13-9-46 (81634) விபுலமபி த⁴னௌக⁴ம்ʼ ப்ராப்ய போ⁴கா³ந்த்ரியோ வா புருஷ இஹ ந ஶக்த: கர்மஹீனோ ஹி போ⁴க்தும்। ஸுவிஹிதமபி சார்த²ம்ʼ தை³வதே ரக்ஷ்யமாணம்ʼ புருஷ இஹ மஹாத்மா ப்ராப்னுதே நித்யயுக்த:॥ 13-9-47 (81635) வ்யயகு³மபி ஸாது⁴ம்ʼ கர்மணா ஸம்ʼஶ்ரயந்தே ப⁴வதீ மனுஜலோகாத்³தை³வலோகோ விஶிஷ்ட:। ப³ஹுதரஸுஸம்ருʼத்³த்⁴யா மானுஷாணாம்ʼ க்³ருʼஹாணி பித்ருʼவனப⁴வனாப⁴ம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே சாமராணாம்॥ 13-9-48 (81636) ந ச ப²லதி விகர்மா ஜீவலோகே ந தை³வம்ʼ வ்யபனயதி விமார்க³ம்ʼ நாஸ்தி தை³வே ப்ரபு⁴த்வம்। கு³ருமிவ க்ருʼதமக்³ர்யம்ʼ கர்ம ஸம்ʼயாதி தை³வம்ʼ நயதி புருஷகார: ஸஞ்சிதஸ்தத்ரதத்ர॥ 13-9-49 (81637) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ மயா வை முனிஸத்தம। ப²லம்ʼ புருஷகாரஸ்ய ஸதா³ ஸந்த்³ருʼஶ்ய தத்த்வத:॥ 13-9-50 (81638) அப்⁴யுத்தா²நேன தை³வஸ்ய ஸமாரப்³தே⁴ந கேனசித்। விதி⁴நா கர்மணா சைவ ஸ்வர்க³மார்க³மவாப்னுயாத்॥ ॥ 13-9-51 (81639) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி நவமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 9 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-9-13 நாக்ருʼதீ லப⁴தே(அ)பீ⁴ஷ்டம்ʼ க்ஷிதி: க்ஷீராவஸேசனமிதி த⁴.பாட²:॥ 7-9-16 சந்த்³ரார்கதாரகா இதி த⁴.பாட²:। 7-9-18 லப⁴தே ஶ்ரியமிதி ஸர்வத்ர ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-9-24 அக்ருʼதே கர்மாபா⁴வே ஸதி॥ 7-9-26 வ்யாபாரம்ʼ புண்யரூபம்ʼ யாந்தி அனுமோத³ந்தே। உக்³ரம்ʼ த⁴ர்மவிக்⁴நகரம்। ஏவம்ʼ ஸஞ்ஜனயந்த்யுக்³ரா ஆத்மனிர்ப⁴யஶங்கயேதி த⁴.பாட²:॥ 7-9-27 யத்³யப்யேவம்ʼ கர்மபரத்வம்ʼ தே³வர்ஷீணாமஸ்தி ததா²பி அதை³வம்ʼ தை³வாபா⁴வோ ந வக்தும்ʼ ஶக்ய இத்யர்த²:॥ 7-9-28 யதோ யஸ்மாத்³தை³வம்ʼ ப்ரவர்ததே தஸ்ய கர்மணோ(அ)பி தை³வம்ʼ வினா கத²முத்பத்தி: ஸ்யான்ன கத²மபி॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। கர்மணாம்ʼ ச ஸமஸ்தானாம்ʼ ப²லினாம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। ப²லானி மஹதாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட ப்ரப்³ரூஹி பரிப்ருʼச்ச²த:॥ 13-10-1 (81640) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-10-2x (6768) ஹந்த தே கத²யிஷ்யாமி யன்மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²ஸி பா⁴ரத। ரஹஸ்யம்ʼ யத்³ருʼஷீணாம்ʼ து தச்ச்²ருʼணுஷ்வ யுதி⁴ஷ்டி²ர। யா க³தி: ப்ராப்யதே யேன ப்ரேத்யபா⁴வே சிரேப்ஸிதா॥ 13-10-2 (81641) யேனயேன ஶரீரேண யத்³யத்கர்ம கரோதி ய:। தேனதேன ஶரீரேண தத்தத்ப²லமுபாஶ்னுதே॥ 13-10-3 (81642) யஸ்யாம்ʼயஸ்யாமவஸ்தா²யாம்ʼ யத்கரோதி ஶுபா⁴ஶுப⁴ம்। தஸ்யாந்தஸ்யாமவஸ்தா²யாம்ʼ பு⁴ங்க்தே ஜன்மனிஜன்மனி॥ 13-10-4 (81643) ந நஶ்யதி க்ருʼதம்ʼ கர்ம சித்தபஞ்சேந்த்³ரியைரிஹ। தே ஹ்யஸ்ய ஸாக்ஷிணோ நித்யம்ʼ ஷஷ்ட² ஆத்மா ஶுபா⁴ஶுபே⁴॥ 13-10-5 (81644) சக்ஷுர்த³த்³யான்மனோ த³த்³யாத்³வாசம்ʼ த³த்³யாச்ச ஸூன்ருʼதாம்। அனுவ்ரஜேது³பாஸீத ஸ யஜ்ஞ: பஞ்சத³க்ஷிண:॥ 13-10-6 (81645) யோ த³த்³யாத³பரிக்லிஷ்டமன்னமத்⁴வனி வர்ததே। ஶ்ராந்தாயாத்³ருʼஷ்டபூர்வாய தஸ்ய புண்யப²லம்ʼ மஹத்॥ 13-10-7 (81646) ஸ்த²ண்டி³லேஷு ஶயானானாம்ʼ க்³ருʼஹாணி ஶயனானி ச। சீரவல்கலஸம்ʼவீதே வாஸாம்ʼஸ்யாப⁴ரணானி ச॥ 13-10-8 (81647) வாஹனானி ச யானானி யோகா³த்மனி தபோத⁴னே। அக்³நீனுபஶயானஸ்ய ராஜ்ஞ: பௌருஷமேவ ச॥ 13-10-9 (81648) ரஸானாம்ʼ ப்ரதிஸம்ʼஹாரே ஸௌபா⁴க்³யமனுக³ச்ச²தி। ஆமிஷப்ரதிஸம்ʼஹாரே பஶூன்புத்ராம்ʼஶ்ச விந்த³தி॥ 13-10-10 (81649) அவாக்ஶிராஸ்து யோ லம்பே³து³த³வாஸம்ʼ ச யோ வஸேத்। மண்டூ³கஶாயீ ச நரோ லப⁴தே சேப்ஸிதாம்ʼ க³திம்॥ 13-10-11 (81650) பாத்³யமாஸனமேவாத² தீ³பமன்னம்ʼ ப்ரதிஶ்ரயம்। த³த்³யாத³திதி²பூஜார்த²ம்ʼ ஸ யஜ்ஞ: பஞ்சத³க்ஷிண:॥ 13-10-12 (81651) வீராஸனம்ʼ வீரஶய்யாம்ʼ வீரஸ்தா²நமுபாஸத:। அக்ஷயாஸ்தஸ்ய வை லோகா: ஸர்வகாமக³மாஸ்ததா²॥ 13-10-13 (81652) த⁴னம்ʼ லபே⁴த தா³நேன மௌனேனாஜ்ஞாம்ʼ விஶாம்பதே। உபபோ⁴கா³ம்ʼஶ்ச தபஸா ப்³ரஹ்மசர்யேண ஜீவிதம்॥ 13-10-14 (81653) ரூபமைஶ்வர்யமாரோக்³யமஹிம்ʼஸாப²லமஶ்னுதே। ப²லமூலாஶினோ ராஜ்யம்ʼ ஸ்வர்க³: பர்ணாஶினாம்ʼ ப⁴வேத்॥ 13-10-15 (81654) ப்ராயோபவேஶினோ ராஜன்ஸர்வத்ர ஸுக²முச்யதே। க³வாட்⁴ய: ஶாகதீ³க்ஷாயாம்ʼ ஸ்வர்க³கா³மீ த்ருʼணாஶன:॥ 13-10-16 (81655) ஸ்த்ரியஸ்த்ரிஷவணம்ʼ ஸ்னாத்வா வாயும்ʼ பீத்வா க்ரதும்ʼ லபே⁴த்। ஸ்வர்க³ம்ʼ ஸத்யேன லப⁴தே தீ³க்ஷயா குலமுத்தமம்॥ 13-10-17 (81656) ஸலிலாஶீ ப⁴வேத்³யஸ்து ஸதா³க்³நி: ஸம்ʼஸ்க்ருʼதோ த்³விஜ:। மருத்ஸாத⁴யதோ ராஜ்யம்ʼ நாகப்ருʼஷ்ட²மனாஶினே॥ 13-10-18 (81657) உபவாஸம்ʼ ச தீ³க்ஷாயாமபி⁴ஷேகம்ʼ ச பார்தி²வ। க்ருʼத்வா த்³வாத³ஶவர்ஷாணி வீரஸ்தா²நாத்³விஶிஷ்யதே॥ 13-10-19 (81658) அதீ⁴த்ய ஸர்வவேதா³ந்வை ஸத்³யோ து³:கா²த்³விமுச்யதே। `தத்பாட²தா⁴ரணாத்ஸ்வர்க³மர்த²ஜ்ஞானாத்பராம்ʼ க³திம்॥ 13-10-20 (81659) வித்ருʼஷ்ணானாம்ʼ வேத³ஜபாத்ஸ்வர்க³மோக்ஷப²லம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்।' மானஸம்ʼ ஹி சரந்த⁴ர்ம ஸ்வர்க³லோகமுபாஶ்னுதே॥ 13-10-21 (81660) யா து³ஸ்த்யஜா து³ர்மதிபி⁴ர்யா ந ஜீர்யதி ஜீர்யத:। யோஸௌப்ராணாந்திகோரோக³ஸ்தாந்த்ருʼஷ்ணாம்ʼ த்யஜத: ஸுக²ம்ʼ॥ 13-10-22 (81661) யதா² தே⁴நுஸஹஸ்ரேஷு வத்ஸோ விந்த³தி மாதரம்। ஏவம்ʼ பூர்வக்ருʼதம்ʼ கர்ம கர்தாரமனுக³ச்ச²தி॥ 13-10-23 (81662) அசோத்³யமானானி யதா² புஷ்பாணி ச ப²லானி ச। ஸ்வகாலம்ʼ நாதிவர்தந்தே ததா² கர்ம புராக்ருʼதம்॥ 13-10-24 (81663) ஜீர்யந்தி ஜீர்யத: கேஶா த³ந்தா ஜீர்யந்தி ஜீர்யத:। சக்ஷு: ஶ்ரோத்ரே ச ஜீர்யேதே த்ருʼஷ்ணைகா ந து ஜீர்யதே॥ 13-10-25 (81664) யேன ப்ரீணந்தி பிதரஸ்தேன ப்ரீத: ப்ரஜாபதி:। மாதா ச யேன ப்ரீணாதி ப்ருʼதி²வீ தேன பூஜிதா। யேன ப்ரீணாத்யுபாத்⁴யாயஸ்தேன ஸ்யாத்³ப்³ரஹ்ம பூஜிதம்॥ 13-10-26 (81665) ஸர்வே தஸ்யாத்³ருʼதா த⁴ர்மா யஸ்யைதே த்ரய ஆத்³ருʼதா:। அனாத்³ருʼதாஸ்து யஸ்யைதே ஸர்வாஸ்தஸ்யாப²லா: க்ரியா:॥ 13-10-27 (81666) வைஶம்பாயன உவாச। 13-10-28x (6769) பீ⁴ஷ்மஸ்யைதத்³வச: ஶ்ருத்வா விஸ்மிதா: குருபுங்க³வா:। ஆஸன்ப்ரஹ்ருʼஷ்டமனஸ: ப்ரீதிமந்தோ(அ)ப⁴வம்ʼஸ்ததா³॥ 13-10-28 (81667) யன்மந்த்ரே ப⁴வதி வ்ருʼதோ²பயுஜ்யமானே யத்ஸோமே ப⁴வதி வ்ருʼதா²(அ)பி⁴ஷூயமாணே। யச்சாக்³நௌ ப⁴வதி வ்ருʼதா²(அ)பி⁴ஹூயமானே தத்ஸர்வம்ʼ ப⁴வதி வ்ருʼதா²(அ)பி⁴தீ⁴யமானே॥ 13-10-29 (81668) இத்யேதத்³ருʼஷிணா ப்ரோக்தமுக்தவானஸ்மி பா⁴ரத। ஶுபா⁴ஶுப⁴ப²லப்ராப்தௌ கிமத: ஶ்ரோதுமிச்ச²ஸி॥ ॥ 13-10-30 (81669) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த³ஶமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 10 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-10-2 க³தி: ப²லம்। யேன கர்மணா। ப்ரேத்யபா⁴வே மரணோத்தரம்ʼ தே³ஹாந்தரப்ராப்தௌ॥ 7-10-5 அஸ்ய கர்து:॥ 7-10-6 த³த்³யாத³ப்⁴யாக³தாயேதி ஶேஷ:॥ 7-10-8 வானப்ரஸ்த²த⁴ர்மாணாம்ʼ ப²லான்யாஹ ஸ்த²ண்டி³லேஷ்வித்யாதி³நா॥ 7-10-9 யோகா³த்மனி யோக³யுக்தசித்தே॥ 7-10-11 ஸததம்ʼ சைகஶாயீ ய: ஸ இதி ஜ².பாட²:। தத்ர ஏகஶாயீ ப்³ரஹ்மசர்யவான்॥ 7-10-13 வீரா ஆஸதே(அ)ஸ்மின்னிதி வீராஸனம்ʼ ரணதே³ஶம்ʼ உபேத்ய வீரஶய்யாம்ʼ தத்ர தீ³ர்க⁴னித்³ராம்ʼ ச ப்ராப்ய வீரஸ்தா²நம்ʼ ஸ்வர்க³லோகம்॥ 7-10-14 ஆஜ்ஞாமவிச்சி²ந்னாமிதி ஶேஷ:। தபஸா க்ருʼச்ச்²ராதி³நா ஜீவிதமாயு:॥ 7-10-16 ஶாகதீ³க்ஷாயாம்ʼ ஶாகமாத்ராஶனநியமே॥ 7-10-17 க்ரதும்ʼ ஸங்கல்பம்ʼ ஸத்யஸங்கல்பத்வமிதி யாவத்। தீ³க்ஷயா யஜ்ஞேன॥ 7-10-18 ஸதா³க்³நி: அவிச்சி²ந்னாக்³நிஹோத்ர:॥ 7-10-19 அபி⁴ஷேகம்ʼ தீர்தா²டனம்। வீரஸ்தா²நாத்ஸ்வர்கா³த³பி விஶிஷ்யதே॥ 7-10-22 மானஸம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ விவ்ருʼணோதி யேதி॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யஸ்ய த⁴ர்மஜ்ஞ கு³ணான்ப⁴க்தஜனஸ்ய ச। ஶ்ரோதுமிச்சா²மி த⁴ர்மஜ்ஞ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-11-1 (81670) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-11-2x (6770) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। வாஸவஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஶுகஸ்ய ச மஹாத்மன:॥ 13-11-2 (81671) விஷயே காஶிராஜஸ்ய க்³ராமான்னிஷ்க்ரம்ய லுப்³த⁴க:। ஸவிஷம்ʼ காண்ட³மாதா³ய ம்ருʼக³யாமாஸ வை ம்ருʼக³ம்॥ 13-11-3 (81672) தத்ர சாமிஷலுப்³தே⁴ந லுப்³த⁴கேன மஹாவனே। அவிதூ³ரே ம்ருʼகா³ந்த்³ருʼஷ்ட்வா பா³ண: ப்ரதிஸமாஹித:॥ 13-11-4 (81673) தேன து³ர்வாரிதாஸ்த்ரேண நிமித்தசபலேஷுணா। மஹான்வனதருஸ்தத்ர வித்³தோ⁴ ம்ருʼக³ஜிகா⁴ம்ʼஸயா॥ 13-11-5 (81674) ஸ தீக்ஷ்ணவிஷதி³க்³தே⁴ந ஶரேணாதிப³லாத்க்ஷத:। உத்ஸ்ருʼஜ்ய ப²லபத்ராணி பாத³ப: ஶோஷமாக³த:॥ 13-11-6 (81675) தஸ்மின்வ்ருʼக்ஷே ததா²பூ⁴தே கோடரேஷு சிரோஷித:। ந ஜஹாதி ஶுகோ வாஸம்ʼ தஸ்ய ப⁴க்த்யா வனஸ்பதே:॥ 13-11-7 (81676) நிஷ்ப்ரசாரோ நிராஹாரோ க்³லான: ஶிதி²லவாக³பி। க்ருʼதஜ்ஞ: ஸஹ வ்ருʼக்ஷேண த⁴ர்மாத்மா ஸோப்யஶுஷ்யத॥ 13-11-8 (81677) தமுதா³ரம்ʼ மஹாஸத்வமதிமானுஷசேஷ்டிதம்। ஸமது³:க²ஸுக²ம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா விஸ்மித: பாகஶாஸன:॥ 13-11-9 (81678) ததஶ்சிந்தாமுபக³த: ஶக்ர: கத²மயம்ʼ த்³விஜ:। திர்யக்³யோனாவஸம்பா⁴வ்யமான்ருʼஶம்ʼஸ்யமவஸ்தி²த:॥ 13-11-10 (81679) அத²வா நாத்ர சித்ரம்ʼ ஹீத்யப⁴வத்³வாஸவஸ்ய து। ப்ராணினாமபி ஸர்வேஷாம்ʼ ஸர்வம்ʼ ஸர்வத்ர த்³ருʼஶ்யதே॥ 13-11-11 (81680) ததோ ப்³ராஹ்மணவேஷேணி மானுஷம்ʼ ரூபமாஸ்தி²த:। அவதீர்ய மஹீம்ʼ ஶக்ரஸ்தம்ʼ பக்ஷிணமுவாச ஹ॥ 13-11-12 (81681) ஶுக போ⁴ பக்ஷிணாம்ʼஶ்ரேஷ்ட² தா³க்ஷேயீ ஸுப்ரஜாஸ்த்வயா। ப்ருʼச்சே² த்வாம்ʼ ஶுகமேனம்ʼ த்வம்ʼ கஸ்மான்ன த்யஜஸி த்³ருமம்॥ 13-11-13 (81682) அத² ப்ருʼஷ்ட: ஶுக: ப்ராஹ மூர்த்⁴நா ஸமபி⁴வாத்³ய தம்। ஸ்வாக³தம்ʼ தே³வராஜ த்வம்ʼ விஜ்ஞாதஸ்தபஸா மயா॥ 13-11-14 (81683) ததோ த³ஶஶதாக்ஷேண ஸாது⁴ஸாத்⁴விதி பா⁴ஷிதம்। அஹோ விஜ்ஞானமித்யேவம்ʼ மனஸா பூஜிதஸ்தத:॥ 13-11-15 (81684) தமேவம்ʼ ஶுப⁴கர்மாணம்ʼ ஶுகம்ʼ பரமதா⁴ர்மிகம்। ஜானந்னபி ச தத்பாபம்ʼ பப்ரச்ச² ப³லஸூத³ன:॥ 13-11-16 (81685) நிஷ்பத்ரமப²லம்ʼ ஶுஷ்கமஶரண்யம்ʼ பதத்த்ரிணாம்। கிமர்த²ம்ʼ ஸேவஸே வ்ருʼக்ஷம்ʼ யதா³ மஹதி³த³ம்ʼ வனம்॥ 13-11-17 (81686) அன்யே(அ)பி ப³ஹவோ வ்ருʼக்ஷா: பத்ரஸஞ்ச²ன்னகோடரா:। ஶுபா⁴: பர்யாப்தஸஞ்சாரா வித்³யந்தே(அ)ஸ்மின்மஹாவனே॥ 13-11-18 (81687) க³தாயுஷமஸாமர்த்²யம்ʼ க்ஷீணஸாரம்ʼ ஹதஶ்ரியம்। விம்ருʼஶ்ய ப்ரஜ்ஞயா தீ⁴ர ஜஹீமம்ʼ ஹ்யஸ்தி²ரம்ʼ த்³ருமம்॥ 13-11-19 (81688) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-11-20x (6771) தது³பஶ்ருத்ய த⁴ர்மாத்மா ஶுக: ஶக்ரேண பா⁴ஷிதம்। ஸுதீ³ர்க⁴மதினி:ஶ்வஸ்ய தீ³நோ வாக்யமுவாச ஹ॥ 13-11-20 (81689) அனதிக்ரமணீயானி தை³வதானி ஶசீபதே। யத்ராப⁴வம்ʼஸ்தத்ர ப⁴வாம்ʼஸ்தன்னிபோ³த⁴ ஸுராதி⁴ப॥ 13-11-21 (81690) அஸ்மின்னஹம்ʼ த்³ருமே ஜாத: ஸாது⁴பி⁴ஶ்ச கு³ணைர்யுதே। சாலபா⁴வேன ஸங்கு³ப்த: ஶத்ருபி⁴ஶ்ச ந த⁴ர்ஷித:॥ 13-11-22 (81691) கிமனுக்ரோஶ்யம்ʼ வைப²ல்யமுத்பாத³யஸி மே(அ)னக⁴। `அனுரக்தஸ்ய ப⁴க்தஸ்ய ஸம்ʼஸ்ப்ருʼஶே ந ச பாவகம்।' ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யாபி⁴யுக்தஸ்ய ப⁴க்தஸ்யானந்யக³ஸ்ய ச॥ 13-11-23 (81692) அனுக்ரோஶோ ஹி ஸாதூ⁴நாம்ʼ மஹத்³த⁴ர்மஸ்ய லக்ஷணம்। அனுக்ரோஶஶ்ச ஸாதூ⁴நாம்ʼ ஸதா³ ப்ரீதிம்ʼ ப்ரயச்ச²தி॥ 13-11-24 (81693) த்வமேவ தை³வதை: ஸர்வை: ப்ருʼச்ச்²யஸே த⁴ர்மஸம்ʼஶயாத்। அதஸ்த்வம்ʼ தே³வதே³வானாமாதி⁴பத்யே ப்ரதிஷ்டி²த:॥ 13-11-25 (81694) நார்ஹஸே மாம்ʼ ஸஹஸ்ராக்ஷ த்³ருமம்ʼ த்யாஜயிதும்ʼ சிராத்। ஸமஸ்த²முபஜீவன்வை விஷமஸ்த²ம்ʼ கத²ம்ʼ த்யஜேத்॥ 13-11-26 (81695) தஸ்ய வாக்யேன ஸௌம்யேன ஹர்ஷித: பாகஶாஸன:। ஶுகம்ʼ ப்ரோவாச த⁴ர்மஜ்ஞமான்ருʼஶம்ʼஸ்யேன தோஷித:॥ 13-11-27 (81696) வரம்ʼ வ்ருʼணீஷ்வேதி ததா³ ஸ ச வவ்ரே வரம்ʼ ஶுக:। ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யபரோ நித்யம்ʼ தஸ்ய வ்ருʼக்ஷஸ்ய ஸம்ப⁴வம்॥ 13-11-28 (81697) விதி³த்வா ச த்³ருʼடா⁴ம்ʼ ப⁴க்திம்ʼ தாம்ʼ ஶுகே ஶீலஸம்பத³ம்। ப்ரீத: க்ஷிப்ரமதோ² வ்ருʼக்ஷமம்ருʼதேனாவஸிக்தவான்॥ 13-11-29 (81698) தத: ப²லானி பத்ராணி ஶாகா²ஶ்சாபி மனோஹரா:। ஶுகஸ்ய த்³ருʼட⁴ப⁴க்தித்வாச்ச்²ரீமத்தாம்ʼ ப்ராப ஸ த்³ரும:॥ 13-11-30 (81699) ஶுகஶ்ச கர்மணா தேன ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யக்ருʼதேன வை। ஆயுஷோந்தே மஹாராஜ ப்ராப ஶக்ரஸலோகதாம்॥ 13-11-31 (81700) ஏவமேவ மனுஷ்யேந்த்³ர ப⁴க்திமந்தம்ʼ ஸமாஶ்ரித:। ஸர்வார்த²ஸித்³தி⁴ம்ʼ லப⁴தே ஶுகம்ʼ ப்ராப்ய யதா² த்³ரும:॥ ॥ 13-11-32 (81701) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 11 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-11-3 விஷயே தே³ஶே। காண்ட³ம்ʼ பா³ணம்॥ 7-11-4 தத்ர ம்ருʼக³யாயாம்॥ 7-11-5 து³ர்வாரிதாஸ்த்ரேண து³ர்வார்யஶஸ்த்ரேண। நிமித்தால்லக்ஷ்யாச்சபலஶ்சலித இஷுர்யஸ்ய தேன। நிமித்தவிப²லேஷுணேதி த⁴. பாட²:॥ 7-11-6 தி³க்³தே⁴ந லிப்தேன॥ 7-11-10 த்³விஜ: பக்ஷீ। ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்ய பரது³:கே²ந து³:கி²த்வம்॥ 7-11-11 ஸர்வேஷாம்ʼ ந்ருʼதிர்யகா³தீ³நாம்। ஸர்வத்ர ஜாதௌ। ஸர்வம்ʼ க்ருʼபா(அ)னைஷ்டுர்யாதி³கம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே இதி வாஸவஸ்ய பு³த்³தி⁴ரப⁴வதி³தி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-11-13 தா³க்ஷேயோ த³க்ஷதௌ³ஹித்ரீ ஶுகீனாம॥ 7-11-14 தபஸா ஜ்ஞானத்³ருʼஷ்ட்யா॥ 7-11-23 அனுக்ரோஶ்ய க்ருʼபாயித்வா। வைப²ல்யம்ʼ ஜன்மன இதி ஶேஷ:॥ 7-11-25 ஸம்ʼஶயாத் ஸம்ʼஶயம்ʼ ப்ராப்ய। அத: ஸம்ʼஶயச்சே²த்த்ருʼத்வாத்॥ 7-11-28 ஸம்ப⁴வம்ʼ ஸம்யகௌ³ஶ்வர்யம்ʼ வரம்ʼ வவ்ரே॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। யதை²வ தே நமஸ்கார்யா: ப்ரோக்தா: ஶக்ரேண மானத³। ஏதன்மே ஸர்வமாசக்ஷ்வ யேப்⁴ய: ஸ்ப்ருʼஹயஸே ந்ருʼப:॥ 13-12-1 (81702) உத்தமாபத்³க³தஸ்யாபி யத்ர தே வர்ததே மன:। மனுஷ்யலோகே ஸர்வஸ்மின்யத³முத்ரேஹ சாப்யுத॥ 13-12-2 (81703) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-12-3x (6772) ஸ்ப்ருʼஹயாமி த்³விஜாதிப்⁴யோ யேஷாம்ʼ ப்³ரஹ்ம பரம்ʼ த⁴னம்। யேஷாம்ʼ ஸம்ப்ரத்யய: ஸ்வர்க³ஸ்தப:ஸ்வாத்⁴யாயஸாத⁴னம்॥ 13-12-3 (81704) யேஷாம்ʼ பா³லாஶ்ச வ்ருʼத்³தா⁴ஶ்ச பித்ருʼபைதாமஹீம்ʼ து⁴ரம்। உத்³வஹந்தி ந ஸீத³ந்தி தேப்⁴யோ வை ஸ்ப்ருʼஹயாம்யஹம்॥ 13-12-4 (81705) வித்³யாஸ்வபி⁴வினீதானாம்ʼ தா³ந்தானாம்ʼ ம்ருʼது³பா⁴ஷிணாம்। ஶ்ருதவ்ருʼத்தோபபன்னானாம்ʼ ஸதா³(அ)க்ஷரவிதா³ம்ʼ ஸதாம்॥ 13-12-5 (81706) ஸம்ʼஸத்ஸு வத³தாம்ʼ தாத ஹம்ʼஸானாமிவ ஸங்க⁴ஶ:। மங்க³ல்யரூபா ருசிரா தி³வ்யஜீமூதனி:ஸ்வனா:॥ 13-12-6 (81707) ஸம்யகு³ச்சரிதா வாச: ஶ்ரூயந்தே ஹி யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஶுஶ்ரூஷமாணே ந்ருʼபதௌ ப்ரேத்ய சேஹ ஸுகா²வஹா:॥ 13-12-7 (81708) யே சாபி தேஷாம்ʼ ஶ்ரோதார: ஸதா³ ஸத³ஸி ஸம்மதா:। விஜ்ஞானகு³ணஸம்பன்னாஸ்தேப்⁴யஶ்ச ஸ்ப்ருʼஹயாம்யஹம்॥ 13-12-8 (81709) ஸுஸம்ʼஸ்க்ருʼதானி ப்ரயதா: ஶுசீனி கு³ணவந்தி ச। த³த³த்யன்னானி த்ருʼப்த்யர்த²ம்ʼ ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ யுதி⁴ஷ்ட²ர। யே சாபி ஸததம்ʼ ராஜம்ʼஸ்தேப்⁴யஶ்ச ஸ்ப்ருʼஹயாம்யஹம்॥ 13-12-9 (81710) ஶக்யம்ʼ ஹ்யேவாஹவே யோத்³து⁴ம்ʼ ந தா³துமனஸூயிதும்॥ 13-12-10 (81711) ஶூரா வீராஶ்ச ஶதஶ: ஸந்தி லோகே யுதி⁴ஷ்டி²ர। தேஷாம்ʼ ஸங்க்²யாயமானானாம்ʼ தா³நஶூரோ விஶிஷ்யதே॥ 13-12-11 (81712) `ப⁴த்³ரம்ʼ து ஜன்ம ஸம்ப்ராப்ய பூ⁴யோ ப்³ராஹ்மணகோ ப⁴வேத்। ப³ந்து⁴மத்⁴யே குலே ஜாத: ஸுது³ராபமவாப்னுயாத்॥' 13-12-12 (81713) த⁴ன்ய: ஸ்யாம்ʼ யத்³யஹம்ʼ பூ⁴ய: ஸௌம்யப்³ராஹ்மணகோபி வா। குலே ஜாதோ த⁴ர்மக³திஸ்தபோவித்³யாபராயண:॥ 13-12-13 (81714) ந மே த்வத்த: ப்ரியதரோ லோகே(அ)ஸ்மின்பாண்டு³நந்த³ன। த்வத்தஶ்சாபி ப்ரியதரா ப்³ராஹ்மணா ஏவ பா⁴ரத॥ 13-12-14 (81715) யதா² மம ப்ரியதமாஸ்த்வத்தோ விப்ரா: குரூத்தம। தேன ஸத்யேன க³ச்சே²யம்ʼ லோகான்யத்ர ஸ ஶந்தனு:॥ 13-12-15 (81716) ந மே பிதா ப்ரியதரோ ப்³ரஹ்மணேப்⁴யஸ்ததா²(அ)ப⁴வத்। ந மே பிது: பிதா வா(அ)பி யே சான்யே(அ)பி ஸுஹ்ருʼஞ்ஜனா:॥ 13-12-16 (81717) ந ஹி மே வ்ருʼஜினம்ʼ கிஞ்சித்³வித்³யதே ப்³ராஹ்மணேஷ்விஹ। அணு வா யதி³ வா ஸ்தூ²லம்ʼ வித்³யதே ஸாது⁴கர்மஸு॥ 13-12-17 (81718) கர்மணா மனஸா வா(அ)பி வாசா வா(அ)பி பரந்தப। யன்மே க்ருʼதம்ʼ ப்³ராஹ்மணேப்⁴யஸ்தேனாத்³ய ந தபாம்யஹம்॥ 13-12-18 (81719) ப்³ரஹ்மண்ய இதி மாமாஹுஸ்தயா வாசா(அ)ஸ்மி தோஷித:। ஏததே³வ பவித்ரேப்⁴ய: ஸர்வேப்⁴ய: பரமம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-12-19 (81720) பஶ்யாமி லோகானமலாஞ்ஶுசீன்ப்³ராஹ்மணதோஷணாத்। தேஷு மே தாத க³ந்தவ்யமஹ்னாய ச சிராய ச॥ 13-12-20 (81721) யதா² ப⁴ர்த்ராஶ்ரயோ த⁴ர்ம: ஸ்த்ரீணாம்ʼ லோகே யுதி³ஷ்டி²ர। ஸ தே³வ: ஸா க³திர்னான்யா க்ஷத்ரியஸ்ய ததா² த்³விஜா:॥ 13-12-21 (81722) க்ஷத்ரிய: ஶதவர்ஷீ ச த³ஶவர்ஷீ த்³விஜோத்தம:। பிதாபுத்ரௌ ச விஜ்ஞேயௌ தயோர்ஹி ப்³ராஹ்மணோ கு³ரு:॥ 13-12-22 (81723) நாரீ து பத்யபா⁴வே வை தே³வரம்ʼ குருதே பதிம்। ப்ருʼதி²வீ ப்³ராஹ்மணாலாபே⁴ க்ஷத்ரியம்ʼ குருதே பதிம்॥ 13-12-23 (81724) `ப்³ராஹ்மணானுஜ்ஞயா க்³ராஹ்யம்ʼ ராஜ்யம்ʼ ச ஸபுரோஹிதை:। தத்³ரக்ஷணேன ஸ்வர்கோ³(அ)ஸ்ய தத்கோபான்னரகோ(அ)க்ஷய:॥' 13-12-24 (81725) புத்ரவச்சைவ தே ரக்ஷ்யா உபாஸ்யா கு³ருவச்ச தே। அக்³நிவச்சோபசார்யா வை ப்³ராஹ்மணா: குருஸத்தம்॥ 13-12-25 (81726) ருʼஜுன்ஸத: ஸத்யஶீலான்ஸர்வபூ⁴தஹிதே ரதான்। ஆஶீவிஷானிவ க்ருத்³தா⁴ந்த்³விஜான்பரிசரேத்ஸதா³॥ 13-12-26 (81727) தேஜஸஸ்தபஸஶ்சைவ நித்யம்ʼ பி³ப்⁴யேத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர। உபே⁴ சைதே பரித்யாஜ்யே தேஜஶ்சைவ தபஸ்ததா²॥ 13-12-27 (81728) வ்யவஸாயஸ்தயோ: ஶீக்⁴ரமுப⁴யோரேவ வித்³யதே। ஹன்யு: க்ருத்³தா⁴ மஹாராஜ ப்³ராஹ்மணா யே தபஸ்வின:॥ 13-12-28 (81729) `தூ³ரதோ மாத்ருʼவத்பூஜ்யா விப்ரதா³ரா: ஸுரக்ஷயா। அகோபனாபராதே⁴ந பூ⁴யோ நரகமஶ்னுதே॥ 13-12-29 (81730) பூ⁴ய: ஸ்யாது³ப⁴யம்ʼ த³த்தம்ʼ ப்³ராஹ்மணாத்³யத³கோபனாத்। குர்யாது³ப⁴யத: ஶேஷம்ʼ த³த்தஶேஷம்ʼ ந ஶேஷயேத்॥ 13-12-30 (81731) த³ண்ட³பாணிர்யதா² கோ³ஷ்ட²ம்ʼ பாலோ நித்யம்ʼ ஹி ரக்ஷயேத்। ப்³ராஹ்மணேஷு ஸ்தி²தம்ʼ ப்³ரஹ்ம க்ஷத்ரிய: பரிபாலயேத்॥ 13-12-31 (81732) பிதேவ புத்ரான்ரக்ஷேதா² ப்³ராஹ்மணான்ப்³ரஹ்மதேஜஸ:। க்³ருʼஹே சைஷாமவேக்ஷேதா²: கிம்ʼஸ்வித³ஸ்தீதி ஜீவனம்॥ ॥ 13-12-32 (81733) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³வாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 12 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-12-2 யத³முத்ரேஹ ச ஹிதம்ʼ தத்³வதே³தி ஶேஷ:॥ 7-12-5 அக்ஷரம்ʼ ப்³ரஹ்ம தத்³விதா³ம்॥ 7-12-6 ஹம்ʼஸஸாத்³ருʼஶ்யம்ʼ க்ஷீரனீரயோரிவ ஸாரஸாரயோர்விவேசனாத்॥ 7-12-7 ந்ருʼபதௌ ந்ருʼபதே: ஸமீபே உச்சரிதா:॥ 7-12-8 யே சாபி தேஷாம்ʼ தா³தார இதி த⁴. பாட²:॥ 7-12-13 ப்³ராஹ்மணக: குத்ஸிதப்³ராஹ்மணோபி யத்³யஹம்ʼ ஸ்யாம்ʼ தர்ஹி த⁴ன்ய: கிமுத பு²லே ஜாத:॥ 7-12-17 ய்ருʼஜினம்ʼ ஸங்கடம்। ப²லாஶேதி²யாவத்। பூஜ்யத்வாதே³வ தான்பூஜயாமி நது ப²லாயேத்யர்த²:॥ 7-12-18 தேன ப்³ராஹ்மணாராவனேன। ந தபாமி ந வ்யதா²ம்ʼ ப்ராப்தோமி॥ 7-12-19 ப்³ரஹ்மண்யோ ப்³ரஹ்மஜாதௌ ஆஸக்த:॥ 7-12-27 ப்³ராஹ்மணாத்³பி³ப்⁴யேத் நது தத்ர தேஜஸ்தபஸீ ஸ்வீயே ப்ரகாஶயேதி³த்யர்த²:। தேஜ: க்ரோத⁴ப³லம்। தபோ யோக³ப³லம்॥ 7-12-28 தயோஸ்தபஸ்தேஜஸோர்ப்³ரஹ்மணக்ஷத்ரியஸ்த²யோர்வ்யவஸாய: ப²லமபி⁴ப⁴வரூபம்ʼ ஶீக்⁴ரம்ʼ தீவ்ரம்ʼ ததா²பி தபஸ்வின ஏவேதரான் ஹன்யுர்ன தேஜஸ்வின இத்யர்த²:॥ 7-12-30 ல்யப்³லோபே பஞ்சமீ। அகோபனம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ ப்ராப்ய யத்³பூ⁴ய: ப³ஹுதரம்ʼ உப⁴யம்ʼ தபஸ்தேஜஆக்²யம்ʼ ஸ்யாத் தத்³த³த்தம்ʼ க²ண்டி³தம்ʼ ப⁴வதீதி ஶேஷ:। உப⁴யத உப⁴யம்ʼ சேத் ஶேஷம்ʼ குர்யாத்³ த³த்தஶேஷம்ʼ ஶேஷயேதி³த்யன்வய:। த்³வாப்⁴யாம்ʼ அன்யோன்யஸ்மின்ப்ரயுக்தம்ʼ தேஜஆதி³த்³வயம்ʼ ந நி:ஶேஷம்ʼ நஶ்யதி கிந்து ஶேஷம்। க்ஷமாவதா க²ண்டி³தஸ்ய தஸ்யாவஶிஷ்டம்ʼ து ந ஶேஷயேன்ன ஶிஷ்யதே அபிது நி:ஶேஷமேவ நஶ்யதீத்யர்த²:॥ 30 ॥ 7-12-32 அபா⁴வே தத்³தே³யமித்யர்த²:॥ 7-12-42 த்³வாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। சதுர்ணாமபி வேதா³நாம்ʼ ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஶ்ருʼணு புத்ரக॥ 13-13-1 (81734) ருʼக்³வேத³ உவாச। 13-13-2x (6773) க்³ருʼஹானாஶ்ரயமாணஸ்ய அக்³நிஹோத்ரம்ʼ ச ஜுஹ்வத:। ஸர்வம்ʼ ஸுக்ருʼதமாத³த்தே ய: ஸாயே நுத்³யதே(அ)திதி²:॥ 13-13-2 (81735) ந ஸ்கந்த³தே ந வ்யத²தே நாஸ்யோர்த்⁴வம்ʼ ஸர்பதே ரஜ:। வரிஷ்ட²மக்³நிஹோத்ராச்ச ப்³ராஹ்மணஸ்ய முகே² ஹுதம்॥ 13-13-3 (81736) ஸாமவேத³ உவாச। 13-13-4x (6775) ந சேத்³த⁴ந்தி பிதரம்ʼ மாதரம்ʼ வா ந ப்³ராஹ்மணம்ʼ நாபவாத³ம்ʼ கரோதி। யத்கிஞ்சித³ன்யத்³வ்ருʼஜினம்ʼ கரோதி। ப்ரீதோ(அ)திதி²ஸ்தது³பஹந்தி பாபம்॥ 13-13-4 (81737) அத²ர்வவேத³ உவாச। 13-13-5x (6776) யத்க்ரோத⁴னோ யஜதே யத்³த³தா³தி யத்³வா தபஸ்தப்யதி யஜ்ஜுஹோதி। வைவஸ்வதோ ஹரதே ஸர்வமஸ்ய மோக⁴ம்ʼ சேஷ்டம்ʼ ப⁴வதி க்ரோத⁴னஸ்ய॥ ॥ 13-13-6 (81738) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரயோத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 13 ॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। பூ⁴யஸ்து ஶ்ருʼணு ராஜேந்த்³ர த⁴ர்மாந்த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர॥ 13-14-1 (81739) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। இந்த்³ராக்³ந்யோ: ஸூர்யஶச்யோஶ்ச தன்மே நிக³த³த: ஶ்ருʼணு॥ 13-14-2 (81740) இந்த்³ர உவாச। 13-14-3x (6777) ராஜ்யே விப்ரான்ப்ரபஶ்யாமி காமக்ரோத⁴விவர்ஜிதான்। ஏதேன ஸத்யவாக்யேன பாத³: கும்ப⁴ஸ்ய பூர்யதாம்॥ 13-14-3 (81741) அக்³நிருவாச। 13-14-4x (6778) யதா²(அ)ஹம்ʼ தத்ர நாஶ்னாமி யத்ர நாஶ்னந்தி வை த்³விஜா: ஏதேன ஸத்யவாக்யேன பாத³: கும்ப⁴ஸ்ய பூர்யதாம்॥ 13-14-4 (81742) ஸூர்ய உவாச। 13-14-5x (6779) யதா² கோ³ப்³ராஹ்மணஸ்யார்தே² ந தபாமி யதா²ப³லம்। ஏதேன ஸத்யவாக்யேன பாத³: கும்ப⁴ஸ்ய பூர்யதாம்॥ 13-14-5 (81743) ஶச்யுவாச। 13-14-6x (6780) கர்மணா மனஸா வாசா நாவமன்யே புரந்த³ரம்। ஏதேன ஸத்யவாக்யேன பாத³: கும்ப⁴ஸ்ய பூர்யதாம்॥ ॥ 13-14-6 (81744) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுர்த³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 14 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-14-3 யதா² ராஜ்யம்ʼ ப்ரபாஸ்யாமி காமகோத⁴விவர்ஜித இதி பாடா²ந்தரம்। பாஸ்யாமி பாலயிஷ்யாமி। பா பாலன இதி தா⁴தோ:। பாத³: கும்ப⁴ஸ்ய பூர்வதாமிதி। சதுர்பா⁴கா³தே³கோ பா⁴க³: பாத³:। கும்பே⁴ ஏகபாதோ³நதயோத³கபூரிதே ஸதி சதுர்த²: பாத³: ஸ்வயமேவ பூர்யதாமித்யர்த²:। யதா² ஸத்யப³லேனாக்³நிரனுஷ்ணோ ப⁴வதி தத்³வதி³த்யர்த²:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। மத்³ரராஜஸ்ய ஸம்ʼவாத³ம்ʼ வ்யாஸஸ்ய ச மஹாத்மன:॥ 13-15-1 (81745) வைதானே கர்மணி ததே குந்தீபுத்ர யதா² புரா। உக்த: ஸ ப⁴க³வான்யஜ்ஞே ததா² தத்ராஶ்ருʼணோத்³ப⁴வான்॥ 13-15-2 (81746) மத்³ரராஜ உவாச। 13-15-3x (6781) கானி தீர்தா²நி ப⁴க³வன்ப²லார்தா²ஶ்சேஹ கே(அ)(அ)ஶ்ரமா:। க இஜ்யதே கஶ்ச யஜ்ஞ: கோ யூப: க்ரமதே ச க:॥ 13-15-3 (81747) கஶ்சாத்⁴வரே ஶஸ்யதே கீ³திஶப்³தை³: கஶ்சாத்⁴வரே கீ³யதே வல்கு³பா⁴ஷை:। கோ ப்³ரஹ்மஶப்³தை³: ஸ்துதிபி⁴: ஸ்தூயதே ச கஸ்யேஹ வை ஹவிரத்⁴வர்யவ: கல்பயந்தி॥ 13-15-4 (81748) வர்ணாஶ்ரமே கோ³ப²லே கஶ்ச ஸோமே கஶ்சோங்கார: கஶ்ச வேதா³ர்த²மார்க³:। ப்ருʼஷ்டஸ்தன்மே ப்³ரூஹி ஸர்வம்ʼ மஹர்ஷே லோகஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ கஸ்ய விஜ்ஞானமாஹு:॥ 13-15-5 (81749) த்³வைபாயன உவாச। 13-15-6x (6782) லோகஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ யஸ்ய விஜ்ஞானமாஹு ர்யோனிஜ்யேஷ்ட²ம்ʼ யஸ்ய வத³ந்தி ஜன்ம। பூதாத்மானோ ப்³ராஹ்மணா வேத³முக்²யா அஸ்மின்ப்ரஶ்னோ தீ³யதாம்ʼ கேஶவாய॥ 13-15-6 (81750) ப்³ராஹ்மண உவாச। 13-15-7x (6783) பா³லோ ஜாத்யா க்ஷத்ரத⁴ர்மார்த²ஶீலோ ஜாதோ தே³வக்யாம்ʼ ஶூரபுத்ரேண வீர। வேத்தும்ʼ வேதா³நர்ஹதே க்ஷத்ரியோ வை தா³ஶார்ஹாணாமுத்தம: புஷ்கராக்ஷ:॥ 13-15-7 (81751) வாஸுதே³வ உவாச। 13-15-8x (6784) பாராஶர்ய ப்³ரூஹி யத்³ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ப்ரீதாத்மா வை ப்³ரஹ்மகல்ப: ஸுமேதா⁴:। ப்ருʼஷ்டோ யஜ்ஞார்த²ம்ʼ பாண்ட³வஸ்யாதிதேஜா ஏதச்ச்²ரேயஸ்தஸ்ய லோகஸ்ய சைவ॥ 13-15-8 (81752) வ்யாஸ உவாச। 13-15-9x (6785) உக்தம்ʼ வாக்யம்ʼ யத்³ப⁴வான்மாமவோச- த்ப்ரஶ்னம்ʼ சித்ரம்ʼ நாஹமத்ரோத்ஸஹே(அ)த்³ய। சே²த்தும்ʼ விஸ்பஷ்டம்ʼ திஷ்ட²தி த்வத்³விதே⁴ வை லோகஜ்யேஷ்டே² விஶ்வரூபே ஸுனாபே⁴॥ 13-15-9 (81753) வாஸுதே³வ உவாச। 13-15-10x (6786) தத்த்வம்ʼ வாக்யம்ʼ ப்³ரூஹி யத்த்வம்ʼ மஹர்ஷே யஸ்மின்க்ருʼஷ்ண: ப்ரோச்யதே வை யதா²வத்। ப்ரீதஸ்தே(அ)ஹம்ʼ ஜ்ஞானஶக்த்யா யதா²வ- த்தஸ்மான்னிர்தே³ஶே கர்மணாம்ʼ ப்³ரூஹி ஸித்³தி⁴ம்॥ 13-15-10 (81754) வைஶம்பாயன உவாச। 13-15-11x (6787) உக்தவாக்யே ஸத்தமே யாத³வானாம்ʼ க்ருʼஷ்ணோ வ்யாஸ: ப்ராஞ்ஜலிர்வாஸுதே³வம்। விப்ரை: ஸார்த⁴ம்ʼ பூஜயந்தே³வதே³வம்ʼ க்ருʼஷ்ணம்ʼ விஷ்ணும்ʼ வாஸுதே³வம்ʼ ப³பா⁴ஷே॥ 13-15-11 (81755) வ்யாஸ உவாச। 13-15-12x (6788) 13-15-12 (81756) ஆனந்த்யம்ʼ தே விஶ்வகர்மம்ʼஸ்தவைவம்ʼ ரூபம்ʼ பௌராணம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ ச த்⁴ருவம்ʼ ச। கஸ்தே பு³த்³த்⁴யேத்³வேத³வாதே³ஷு சைத- ல்லோகே ஹ்யஸ்மிஞ்ஶாஸகஸ்த்வம்ʼ பிதேவ॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। த்³வாரகாயாம்ʼ யதா² ப்ராஹ புரா(அ)யம்ʼ முனிஸத்தம:। வேத³விப்ரமயத்வம்ʼ து வாஸுதே³வஸ்ய தச்ச்²ருʼணு॥ 13-16-1 (81757) யூபம்ʼ விஷ்ணும்ʼ வாஸுதே³வம்ʼ விஜான- ந்ஸர்வான்விப்ரான்போ³த⁴தே தத்வத³ர்ஶி। விஷ்ணும்ʼ க்ராந்தம்ʼ வாஸுதே³வம்ʼ விஜான- ந்விப்ரோ விப்ரத்வம்ʼ க³ச்ச²தே தத்வத³ர்ஶீ॥ 13-16-2 (81758) விஷ்ணுர்யஜ்ஞஸ்த்விஜ்யதே சாபி விஷ்ணு: க்ருʼஷ்ணோ விஷ்ணுர்யஶ்ச க்ருʼத்ஸ்ன: ப்ரபு⁴ஶ்ச। க்ருʼஷ்ணோ வேதா³ங்க³ம்ʼ வேத³வாதா³ஶ்ச க்ருʼஷ்ண ஏவம்ʼ ஜானந்ப்³ராஹ்மணோ ப்³ரஹ்ம ஏதி॥ 13-16-3 (81759) ஸ்தா²நம்ʼ ஸர்வம்ʼ வைஷ்ணவம்ʼ யஜ்ஞமார்கே³ சாதுர்ஹோத்ரம்ʼ வைஷ்ணவம்ʼ தத்ர க்ருʼஷ்ண:। ஸர்வைர்பா⁴வைரிஜ்யதே ஸர்வகாமை: புண்யாம்̐ல்லோகான்ப்³ராஹ்மணா: ப்ராப்னுவந்தி॥ 13-16-4 (81760) ஸோமம்ʼ ஸத்³பா⁴வாத்³யே ச ஜாதம்ʼ பிப³ந்தி தீ³ப்திம்ʼ கர்ம யே விதா³நாஶ்சரந்தி। ஏகாந்தமிஷ்டம்ʼ சிந்தயந்தோ தி³விஸ்தா²- ஸ்தே வை ஸ்தா²நம்ʼ ப்ராப்னுவந்தி வ்ரதஜ்ஞா:॥ 13-16-5 (81761) ஓமித்யேதத்³த்⁴யாயமானோ ந க³ச்சே²- த்³து³ர்க³ம்ʼ பந்தா²நம்ʼ பாபகர்மாபி விப்ர:। ஸர்வம்ʼ க்ருʼஷ்ணம்ʼ வாஸுதே³வம்ʼ ஹி விக்³ரா: க்ருʼத்வா த்⁴யானம்ʼ து³ர்க³திம்ʼ ந ப்ரயாந்தி॥ 13-16-6 (81762) ஆஜ்யம்ʼ யஜ்ஞ: ஸ்ருக்ஸ்ருவௌ யஜ்ஞதா³தா இச்சா² பத்னீ பத்னிஶாலா ஹவீம்ʼஷி। இத்⁴யா: புரோடா³ஶம்ʼ ஸர்வதா³ ஹோத்ருʼகர்தா க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ விஷ்ணும்ʼ ஸம்ʼவிஜானம்ʼஸ்தமேதி॥ 13-16-7 (81763) யோகே³யோகே³ கர்மணாம்ʼ சாபி⁴ஹாரே யுக்தே வைதானே கர்மணி ப்³ராஹ்மணஸ்ய। புஷ்ட்யர்தே²ஷு ப்ராப்னுயாத்கர்மஸித்³தி⁴ம்ʼ ஶாந்த்யர்தே²ஷு ப்ராப்னுயாத்ஸர்வஶாந்திம்ட'॥ ॥ 13-16-8 (81764) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷோட³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 16 ॥

`த்³வைபாயன உவாச। ஶ்ரத்³தா³த்யாக³ம்ʼ நிர்வ்ருʼதிம்ʼ சாபி பூஜாம்ʼ ஸத்யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ய: க்ருʼதம்ʼ சாப்⁴யுபைதி। காமத்³வேஷௌ த்யஜ்ய ஸர்வேஷு துல்ய: ஶ்ரத்³தா⁴பூத: ஸர்வயஜ்ஞேஷு யோக்³ய:॥ 13-17-1 (81765) யஸ்மின்யஜ்ஞே ஸர்வபூ⁴தா: ப்ரஹ்ருʼஷ்டா: ஸர்வே சாரம்பா⁴: ஶாஸ்த்ரத்³ருʼஷ்டா: ப்ரவ்ருʼத்தா:। த⁴ர்ம்யைரர்த்²யைர்யே யஜந்தே த்⁴ருவம்ʼ தே பூதாத்மானோ த⁴ர்மமேகம்ʼ ப⁴ஜந்தே॥ 13-17-2 (81766) ஏகாக்ஷரம்ʼ த்³வ்யக்ஷரமேகமேவ ஸதா³ யஜந்தே நியதா: ப்ரதீதா:। த்³ருʼஷ்ட்வா மனாக³ர்சயித்வா ஸ்ம விப்ரா: ஸதாம்ʼ மார்க³ம்ʼ தம்ʼ த்⁴ருவம்ʼ ஸம்ப⁴ஜந்தே॥ 13-17-3 (81767) பாபாத்மான: க்ரோத⁴ரகா³பி⁴பூ⁴தா: க்ருʼஷ்ணே ப⁴க்தா நாம ஸங்கீர்தயந்த:। பூதாத்மானோ யஜ்ஞஶீலா: ஸுமேதா⁴ யஜ்ஞஸ்யாந்தே கீர்திலோகான்ப⁴ஜந்தே॥ 13-17-4 (81768) ஏகோ வேதோ³ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப³பூ⁴வ சதுஷ்பாத³ஸ்த்ரிகு³ணோ ப்³ரஹ்மஶீர்ஷ:। பாத³ம்பாத³ம்ʼ ப்³ராஹ்மணா வேத³மாஹு- ஸ்த்ரேதாகாலே தம்ʼ ச தம்ʼ வித்³தி⁴ ஶீர்ஷம்॥' ॥ 13-17-5 (81769) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 17 ॥

`த்³வைபாயன உவாச। ஸர்வே வேதா³: ஸர்வவேத்³யா: ஸஶாஸ்த்ரா: ஸர்வே யஜ்ஞா: ஸர்வ இத்யஶ்ச க்ருʼஷ்ண:। விது³: க்ருʼஷ்ணம்ʼ ப்³ராஹ்மணாஸ்தத்வதோ யே தேஷாம்ʼ ராஜன்ஸர்வயஜ்ஞ: ஸமாப்த:॥ 13-18-1 (81770) ஜ்ஞேயோ யோகீ³ ப்³ராஹ்மணைர்வேத³தத்வை- ராரண்யகை: ஸைஷ க்ருʼஷ்ண: ப்ரபு⁴த்வாத்। ஸர்வான்யஜ்ஞான்ப்³ராஹ்மணான்ப்³ரஹ்ம சைவ வ்யாப்யாதிஷ்ட²த்³தே³வதே³வஸ்த்ரிலோகே॥ 13-18-2 (81771) ஸ ஏஷ தே³வ: ஶக்ரமீஶம்ʼ யஜானம்ʼ ப்ரீத்யா ப்ராஹ க்ரதுயஷ்டாரமக்³ர்யம் ந மா ஶக்ரோ வேத³வேதா³ர்த²தத்வா- த்³ப⁴க்தோ ப⁴க்த்யா ஶுத்³த⁴பா⁴வப்ரதா⁴ந:॥ 13-18-3 (81772) மா ஜானந்தே ப்³ரஹ்மஶீர்ஷம்ʼ வரிஷ்ட²ம்ʼ விஶ்வே விஶ்வம்ʼ ப்³ரஹ்மயோனிம்ʼ ஹ்யயோனிம்। ஸர்வத்ராஹம்ʼ ஶாஶ்வத: ஶாஶ்வதேஶ: க்ருʼத்ஸ்னோ வேதோ³(அ)க்³நிர்னிர்கு³ணோ(அ)னந்ததேஜா:॥ 13-18-4 (81773) ஸர்வே தே³வா வாஸுதே³வம்ʼ யஜந்தே ததோ பு³த்³த்⁴யா மார்க³மாணாஸ்தனூனாம்। ஸர்வான்காமான்ப்ராப்னுவந்தே விஶாலாம்ʼ- ஸ்த்ரைலோக்யே(அ)ஸ்மின்க்ருʼஷ்ணனாமாபி⁴தா⁴நாத்॥ 13-18-5 (81774) க்ருʼஷ்ணோ யஜ்ஞைரிஜ்யதே யாயஜூகை: க்ருʼஷ்ணோ வீர்யைரிஜ்யதே விக்ரமத்³பி⁴:। க்ருʼஷ்ணோ வாக்யைரிஜ்யதே ஸம்ம்ருʼஶானை: க்ருʼஷ்ணோ முக்தைரிஜ்யதே வீதமோஹை:॥ 13-18-6 (81775) வித்³யாவந்த: ஸோமபா யே விபாபா இஷ்ட்வா யஜ்ஞேர்கோ³சரம்ʼ ப்ரார்த²யந்தே। 13-18-7 (81776) ப⁴வகா³நுவாச। ஸர்வம்ʼ க்ராந்தம்ʼ தே³வலோகம்ʼ விஶால- மந்தே க³த்வா முக்திலோகம்ʼ ப⁴ஜந்தி॥ 13-18-7x (6789) ஏவம்ʼ ஸர்வே த்வாஶ்ரமா: ஸுவ்ரதா யே மாம்ʼ ஜானந்தோ யாந்தி லோகானதீ³நான்। யே த்⁴யானதீ³க்ஷாமுத்³வஹந்தோ விபாபா ஜ்யோதிர்பூ⁴த்வா தே³வலோகம்ʼ ப⁴ஜந்தி॥ 13-18-8 (81777) பூஜ்யந்தே மாம்ʼ பூஜயந்த: ப்ரஹ்ருʼஷ்டா மாம்ʼ ஜானந்த: ஶ்ரத்³த⁴யா வாஸுதே³வம்। ப⁴க்த்யா துஷ்டோ(அ)ஹம்ʼ தஸ்ய ஸத்த்வம்ʼ ப்ரயச்சே² ஸத்வஸ்ப்ருʼஷ்டோ வீதமோஹோ(அ)யமேதி॥ 13-18-9 (81778) த்³வைபாயன உவாச। 13-18-10x (6790) ஜ்யோதீம்ʼஷி ஶுக்தானி ச யானி லோகே த்ரயோ லோகா லோகபாலாஸ்த்ரயஶ்ச। த்ரயோ(அ)க்³நயஶ்சாஹுதயஶ்ச பஞ்ச ஸர்வே தே³வா தே³வகீபுத்ர ஏவ॥ 13-18-10 (81779) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-18-11x (6791) வ்யாஸஸ்யைதத்³வச: ஶ்ருத்வா மத்³ரராஜ: ஸஹர்ஷிபி⁴:। வ்யாஸம்ʼ க்ருʼஷ்ணம்ʼ ச விதி⁴வத்ப்ரீதாத்மா ப்ரத்யபூஜயத்॥ 13-18-11 (81780) வைஶம்பாயன உவாச। 13-18-12x (6792) கவி: ப்ரயாதஸ்து மஹர்ஷிபுத்ரோ த்³வைபாயனஸ்தத்³வசனம்ʼ நிஶம்ய। ஜகா³ம ப்ருʼத்²வீம்ʼ ஶிரஸா மஹாத்மா நமஶ்ச க்ருʼஷ்ணாய சகார பீ⁴ஷ்ம:॥' ॥ 13-18-12 (81781) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணீ தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 18 ॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। க³ருட³: பக்ஷிணாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட² இதி பூர்வம்ʼ பிதாமஹ। உக்தஸ்த்வயா மஹாபா³ஹோ ஶ்வேதவாஹம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸதா॥ 13-19-1 (81782) அத்ர கௌதூஹல இதி ஶ்ரவணே ஜாயதே மதி:। கத²ம்ʼ க³ருத்மான்பக்ஷீணாம்ʼ ஶ்ரைஷ்ட்²யம்ʼ ப்ராப பரந்தப॥ 13-19-2 (81783) ஸுபர்ணோ வைனதேயஶ்ச கேன ஶத்ருஶ்ச போ⁴கி³நாம்। கிம்ʼவீர்ய: கிம்ப³லஶ்சாஸௌ வக்துமர்ஹஸி பா⁴ரத॥ 13-19-3 (81784) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-19-4x (6793) வாஸுதே³வ மஹாபா³ஹோ தே³வகீ ஸுப்ரஜாஸ்த்வயா। ஶ்ருதம்ʼ தே த⁴ர்மராஜஸ்ய மம ஹர்ஷவிவர்த⁴ன॥ 13-19-4 (81785) ஸுபர்ணம்ʼ ஶம்ʼஸ இத்யேவ மாமாஹ குருனந்த³ன:। அஸ்ய ப்ரவக்துமிச்சா²மி த்வயா(அ)ஜ்ஞப்தோ மஹாத்³யுதே॥ 13-19-5 (81786) த்வம்ʼ ஹி ஶௌரே மஹாபா³ஹோ ஸுபர்ண: ப்ரோச்யஸே புரா। அனாதி³நித⁴னே காலே க³ருட³ஶ்சாஸி கேஶவ॥ 13-19-6 (81787) தஸ்மாத்பூர்வம்ʼ ப்ரஸாத்³ய த்வாம்ʼ த⁴ர்மபுத்ராய தீ⁴மதே। க³ருட³ம்ʼ பததாம்ʼஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ வக்துமிச்சா²மி மாத⁴வ॥ 13-19-7 (81788) வாஸுதே³வ உவாச। 13-19-8x (6794) யதை²வ மாம்ʼ ப⁴வான்வேத³ ததா² வேத³ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। யதா² ச க³ருடோ³ ஜாதஸ்ததா²(அ)ஸ்மை ப்³ரூஹி தத்வத:'॥ ॥ 13-19-8 (81789) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 19 ॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। யுதி⁴ஷ்டி²ர மஹாபா³ஹோ ஶ்ருʼணு ராஜன்யதா²தத²ம்। க³ருட³ம்ʼ பக்ஷிணாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ வைனதேயம்ʼ மஹாப³லம்॥ 13-20-1 (81790) ததா² ச க³ருடோ³ ராஜன்ஸுபர்ணஶ்ச யதா²(அ)ப⁴வத்। யதா² ச பு⁴ஜகா³ந்ஹந்தி ததா² மே ப்³ருவத: ஶ்ருʼணு॥ 13-20-2 (81791) புரா(அ)ஹம்ʼ தாத ராமேணி ஜாமத³க்³ந்யேன தீ⁴மதா। கைலாஸஶிக²ரே ரம்யே ம்ருʼகா³ந்னிக்⁴நன்ஸஹஸ்ரஶ:॥ 13-20-3 (81792) தமஹம்ʼ தாத த்³ருʼஷ்டைவ ஶஸ்த்ரண்யுத்ஸ்ருʼஜ்ய ஸர்வஶ:। அபி⁴வாத்³ய பூர்வம்ʼ ராமாய வினயேனோபதஸ்தி²வான்॥ 13-20-4 (81793) தமஹம்ʼ கதா²ந்தே வரத³ம்ʼ ஸுபர்ணஸ்ய ப³லௌஜஸீ। அப்ருʼச்ச²ம்ʼ ஸ ச மாம்ʼ ப்ரீத: ப்ரத்யுவாச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-20-5 (81794) கத்³ரூஶ்ச வினதா சாஸ்தாம்ʼ ப்ரஜாபதிஸுதே உபே⁴। தே து த⁴ர்மேணோபயேமே மாரீச: கஶ்யப: ப்ரபு⁴:॥ 13-20-6 (81795) ப்ராதா³த்தாப்⁴யாம்ʼ வரம்ʼ ப்ரீதோ பா⁴ர்யாப்⁴யாம்ʼ ஸுமஹாதபா:॥ 13-20-7 (81796) தத்ர கத்³ரூர்வரம்ʼ வவ்ரே புத்ராணாம்ʼ த³ஶத: ஶதம்। துல்யதேஜ:ப்ரபா⁴வானாம்ʼ ஸர்வேஷாம்ʼ துல்யஜன்மனாம்॥ 13-20-8 (81797) வினதா து வவ்ரே த்³வௌ புத்ரௌ வீரௌ ப⁴ரதஸத்தம। கத்³ரூபுத்ரஸஹஸ்ரேண துல்யவேக³பராக்ரமௌ॥ 13-20-9 (81798) ஸ து தாப்⁴யாம்ʼ வரம்ʼ ப்ராதா³த்ததே²த்யுக்த்வா மஹாதபா:। ஜனயாமாஸ தான்புத்ராம்ʼ ஸ்தாப்⁴யாமாஸீத்³யதா² புரா॥ 13-20-10 (81799) கத்³ரூ: ப்ரஜஜ்ஞே ஹ்யண்டா³நாம்ʼ ததை²வ த³ஶத:ஶதம்। அண்டே³ த்³வே வினதா சைவ த³ர்ஶனீயதரே ஶுபே⁴॥ 13-20-11 (81800) தானி த்வண்டா³நி து தயோ: கத்³ரூவினதயோர்த்³வயோ:। ஸோபஸ்வேதே³ஷு பாத்ரேஷு நித³து⁴: பரிசாரிண:॥ 13-20-12 (81801) நிஸ்ஸரந்தி ததா³(அ)ண்டே³ப்⁴ய: கத்³ரூபுத்ரா பு⁴ஜங்க³மா:। பஞ்சவர்ஷஶதே காலே த்³ருʼஷ்ட்வா(அ)மோக⁴ப³லௌஜஸ:॥ 13-20-13 (81802) வினதா தேஷு ஜாதேஷு பன்னகே³ஷு மஹாத்மஸு। விபுத்ரா புத்ரஸந்தாபாத்³த³ண்ட³மேகம்ʼ பி³பே⁴த³ ஹ॥ 13-20-14 (81803) கிமனேன கரிஷ்யே(அ)ஹமிதி வாக்யமபா⁴ஷத। நஹி பஞ்சஶதே காலே புரா புத்ரௌ த³த³ர்ஶ ஸா॥ 13-20-15 (81804) ஸாபஶ்யத³ண்டா³ந்னிஷ்க்ராந்தம்ʼ வினாபத்ரம்ʼ மனஸ்வினம்। பூர்வகாயோபஸம்பன்னம்ʼ வியுக்தமிதரேண ஹ॥ 13-20-16 (81805) த்³ருʼஷ்ட்வா து தம்ʼ ததா²ரூபமஸமக்³ரஶரீரிணம்। புத்ரது³:கா²ந்விதா(அ)ஶோசத்ஸ ச பக்ஷீ ததா² க³த:॥ 13-20-17 (81806) அப்³ரவீச்ச முதா³ யுக்த: பர்யஶ்ருனயனஸ்ததா³। மாதரம்ʼ ச பலாஶீ ஹ ஹதோ(அ)ஹமிதி சாஸக்ருʼத்॥ 13-20-18 (81807) ந த்வயா காங்க்ஷித: காலோ யாவானேவாத்யகா³த்புரா। ஆவாம்ʼ ப⁴வாய புத்ரௌ தே ஶ்வஸனாத்³ப³லவத்தரௌ॥ 13-20-19 (81808) ஈர்ஷ்யாக்ரோதா⁴பி⁴பூ⁴தத்வாத்³யோஹமேவம்ʼ க்ருʼதஸ்த்வயா। தஸ்மாத்த்வமபி மே மாதர்தா³ஸீபா⁴வம்ʼ க³மிஷ்யஸி॥ 13-20-20 (81809) பஞ்சவர்ஷஶதானி த்வம்ʼ ஸ்பர்த⁴ஸே வை யயா ஸஹ। தா³ஸீ தஸ்யா ப⁴வித்ரீதி ஸாஶ்ருபாதமுவாச ஹ॥ 13-20-21 (81810) ஏஷ சைவ மஹாபா⁴கே³ ப³லீ ப³லவதாம்ʼவர:। மோக்ஷயிஷ்யதி தே மாதர்தா³ஸீபா⁴வான்மமானுஜ:॥' ॥ 13-20-22 (81811) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி விம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 20 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-20-3 ராமேண ஸங்க³த இதி ஶேஷ:॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। வினதா புத்ரஶோகார்தா ஶாபாத்³பீ⁴தா ச பா⁴ரத। ப்ரதீக்ஷதே ஸ்ம தம்ʼ காலம்ʼ ய: புத்ரோக்தஸ்ததா³(அ)ப⁴வத்॥ 13-21-1 (81812) ததோ(அ)ப்யதீதே பஞ்சஶதே வர்ஷாணாம்ʼ காலஸம்ʼயுகே³। க³ருடோ³(அ)த² மஹாவீர்யோ ஜஜ்ஞே பு⁴ஜக³பு⁴க்³ப³லீ॥ 13-21-2 (81813) ப³ந்து⁴ராஸ்ய: ஶிகீ² பத்ரகோஶ: கூர்மனகோ² மஹான்। ரக்தாக்ஷ: ஸம்ʼஹதக்³ரீவோ ஹ்ரஸ்வபாதோ³ மஹாஶிரா:॥ 13-21-3 (81814) யஸ்த்வண்டா³த்ஸ வினிர்பி⁴ந்னோ நிஷ்க்ராந்தோ ப⁴ரதர்ஷப⁴। வினதாபூர்வஜ: புத்ர: ஸோ(அ)ருணோ த்³ருʼஶ்யதே தி³வி॥ 13-21-4 (81815) பூர்வாம்ʼ தி³ஶாமபி⁴ப்ரேத்ய ஸூர்யஸ்யோத³யனம்ʼ ப்ரதி। அருணோ(அ)ருணஸங்காஶோ நாம்னா சைவாருண: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-21-5 (81816) ஜாதமாத்ரஸ்து விஹகோ³ க³ருட³: பன்னகா³ஶன:। விஹாய மாதரம்ʼ க்ஷிப்ரமக³மத்ஸர்வதோ தி³ஶ:॥ 13-21-6 (81817) ஸ ததா³ வவ்ருʼதே⁴(அ)தீவ ஸர்வகாமை: கதா³(அ)ர்சித:। பிதாமஹவிஸ்ருʼஷ்டேன போ⁴ஜனேன விஶாம்பதே॥ 13-21-7 (81818) தஸ்மிம்ʼஶ்ச விஹகே³ தத்ர யதா²காமம்ʼ விவர்த⁴தி। கத்³ரூஶ்ச வினதா சைவாக³ச்ச²தாம்ʼ ஸாக³ரம்ʼ ப்ரதி॥ 13-21-8 (81819) த³த்³ருʼஶாதே து தே யாந்தமுச்சைஶ்ஶ்ரவஸமந்திகாத்। ஸ்னாத்வோபவ்ருʼத்தம்ʼ த்வரிதம்ʼ பீதவந்தம்ʼ ச வாஜினம்॥ 13-21-9 (81820) தத: கத்³ரூர்ஹஸந்த்யேவ வினதாமித³மப்³ரவீத்। ஹயஸ்ய வர்ண: கோ ந்வத்ர ப்³ரூஹி யஸ்தே மத: ஶுபே⁴॥ 13-21-10 (81821) வினதோவாச। 13-21-11x (6795) ஏகவர்ணோ ஹயோ ராஜ்ஞி ஸர்வஶ்வேதோ மதோ மம। வர்ணம்ʼ வா கீத்³ருʼஶம்ʼ தஸ்ய மன்யதே த்வம்ʼ மனஸ்வினி॥ 13-21-11 (81822) கத்³ரூருவாச। 13-21-12x (6796) ஸர்வஶ்வேதோ மதஸ்துப்⁴யம்ʼ ய ஏஷ ஹயஸத்தம:। ப்³ரூஹி கல்யாணி தீ³வ்யாவோ வர்ணான்யத்வேன பா⁴மினி॥ 13-21-12 (81823) வினதோவாச। 13-21-13x (6797) யத்³யார்யே தீ³வ்யஸி த்வம்ʼ மே க: பணோ நோ ப⁴விஷ்யதி। ஸா தஜ்ஜ்ஞாத்வா பணேயம்ʼ வை ஜ்ஞாத்வா து விபணே த்வயா॥ 13-21-13 (81824) கத்³ரூருவாச। 13-21-14x (6798) ஜிதா தா³ஸீ ப⁴வேர்மே த்வமஹம்ʼ சாப்யஸிதேக்ஷணே। நைகவர்ணைகவர்ணத்வே வினதே ரோசதே ச தே॥ 13-21-14 (81825) ரோசதே மே பணே ராஜ்ஞி தா³ஸீத்வேன ந ஸம்ʼஶய:। ஸத்யமாதிஷ்ட² ப⁴த்³ரம்ʼ தே ஸத்யே ஸ்தா²ஸ்யாமி சாப்யஹம்'॥ ॥ 13-21-15 (81826) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 21 ॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। வினதா து ததே²த்யுக்த்வா க்ருʼதஸம்ʼஶயனா பணே। கத்³ரூரபி ததே²த்யுக்த்வா புத்ரானித³முவாச ஹ॥ 13-22-1 (81827) மயா க்ருʼத: பண: புத்ரா மிதோ² வினதயா ஸஹ। உச்சைரஶ்ரவஸி கா³ந்த⁴ர்வே தச்ச்²ருʼணுத்⁴வம்ʼ பு⁴ஜங்க³மா:॥ 13-22-2 (81828) அப்³ரவம்ʼ நைகவர்ணம்ʼ தம்ʼ ஸைகவர்ணமதா²ப்³ரவீத்। ஜிதா தா³ஸீ ப⁴வேத்புத்ரா: ஸா வா(அ)ஹம்ʼ வா ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-22-3 (81829) ஏகவர்ணஶ்ச வாஜீ ஸ சந்த்³ரகோகனத³ப்ரப⁴:। ஸா(அ)ஹம்ʼ தா³ஸீ ப⁴விஷ்யாமி ஜிதா புத்ரா ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-22-4 (81830) தே யூயமஶ்வப்ரவரமாவிஶத்⁴வமதந்த்³ரிதா:। ஸர்வஶ்வேதம்ʼ வாலதி⁴ஷு வாலா பூ⁴த்வாஞ்ஜனப்ரபா⁴:॥ 13-22-5 (81831) ஸர்பா ஊசு:। 13-22-5x (6799) நிக்ருʼத்யா ந ஜய: ஶ்ரேயான்மாத: ஸத்யா கி³ர: ஶ்ருʼணு। ஆயத்யாம்ʼ ச ததா³த்வே ச ந ச த⁴ர்மோ(அ)த்ர வித்³யதே॥ 13-22-6 (81832) ஸா த்வம்ʼ த⁴ர்மாத³பேதம்ʼ வை குலஸ்யைவாஹிதம்ʼ தவ। நிக்ருʼத்யா விஜயம்ʼ மாதர்மா ஸ்ம கார்ஷீ: கத²ஞ்சனா॥ 13-22-7 (81833) யத்³யத⁴ர்மேண விஜயம்ʼ வயம்ʼ காங்க்ஷாமஹே க்வசித்। த்வயா நாம நிவார்யா: ஸ்ம மா குருத்⁴வமிதி த்⁴ருவம்॥ 13-22-8 (81834) ஸா த்வமஸ்மானபி ஸதோ விபாபான்ருʼஜுபு³த்³தி⁴ந:। கல்மஷேணாபி⁴ஸம்ʼயோக்தும்ʼ காங்க்ஷஸே லோப⁴மோஹிதா॥ 13-22-9 (81835) தே வயம்ʼ த்வாம்ʼ பரித்யஜ்ய த்³ரவிஷ்யாம தி³ஶோ த³ஶ। யத்ர வாக்யம்ʼ ந தே மாத: புன: ஶ்ரோஷ்யாம ஈத்³ருʼஶம்॥ 13-22-10 (81836) கு³ரோரப்யவலிப்தஸ்ய கார்யாகார்யமஜானத:। உத்பத²ம்ʼ ப்ரதிபன்னஸ்ய பரித்யாகோ³ விதீ⁴யதே॥ 13-22-11 (81837) கத்³ரூருவாச। 13-22-12x (6800) ஶ்ருʼணோமி விவிதா⁴ வாசோ ஹேதுமத்ய: ஸமீரிதா:। வக்ரமார்க³னிவ்ருʼத்த்யர்த²ம்ʼ தத³ஹம்ʼ வோ ந ரோசயே॥ 13-22-12 (81838) ந ச தத்பணிதம்ʼ மந்தா³: ஶக்யம்ʼ ஜேதுமதோ(அ)ன்வதா²। ஜிதே நிக்ருʼத்யா ஶ்ருத்வைதத்க்ஷேமம்ʼ குருத புத்ரகா:॥ 13-22-13 (81839) ஶ்வோ(அ)ஹம்ʼ ப்ரபா⁴தஸமயே ஜிதா த⁴ர்மேண புத்ரகா:। ஶைலூஷிணீ ப⁴விஷ்யாமி வினதாயா ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-22-14 (81840) இஹ சாமுத்ர சார்தா²ய புத்ரானிச்ச²ந்தி மாதர:। ஸேயமீஹா விபன்னா மே யுஷ்மானாஸாத்³ய ஸங்க³தாம்॥ 13-22-15 (81841) இஹ வா தாரயேத்புத்ர: ப்ரேத்ய வா தாரயேத்பித்ரூʼன்। மாத்ர சித்ரம்ʼ ப⁴வேகிஞ்சித்புனாதீதி ச புத்ரக:॥ 13-22-16 (81842) தே யூயம்ʼ தாரணார்தா²ய மம புத்ரா மனோஜவா:। ஆவிஶத்⁴வம்ʼ ஹயஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ வாலா பூ⁴த்வா(அ)ஞ்ஜனப்ரபா⁴:॥ 13-22-17 (81843) ஜானாம்யத⁴ர்மம்ʼ ஸகலம்ʼ விஜிதா வினதா ப⁴வேத்। நிக்ருʼத்யா தா³ஸபா⁴வஸ்து யுஷ்மானப்யவபீட³யேத்॥ 13-22-18 (81844) நிக்ருʼத்யா விஜயோ வேதி தா³ஸத்வம்ʼ வா பராப⁴வே। உப⁴யம்ʼ நிஶ்சயம்ʼ க்ருʼத்வா ஜயோ வை தா⁴ர்மிகோ வர:॥ 13-22-19 (81845) யத்³யப்யத⁴ர்மோ விஜயோ யுஷ்மானேவ ஸ்ப்ருʼஶேத்புன:। கு³ரோர்வசனமாஸ்தா²ய த⁴ர்மோ வா ஸம்ப⁴விஷ்யதி'॥ ॥ 13-22-20 (81846) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³வாவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 22 ॥

`பீ⁴ஷ்ய உவாச। ஶ்ருத்வா து வசனம்ʼ மாது: க்ருத்³தா⁴யாஸ்தே பு⁴ஜங்க³மா:। க்ருʼச்ச்²ரேணைவான்வமோத³ந்த கேசித்³தி⁴த்வா தி³ஶோ க³தா:॥ 13-23-1 (81847) யே ப்ரதஸ்து²ர்தி³ஶஸ்தத்ர க்ருத்³தா⁴ தானஶபத்³ப்⁴ருʼஶம்। பு⁴ஜங்க³மானாம்ʼ மாதா(அ)ஸௌ கத்³ரூர்வைரகரீ ததா³॥ 13-23-2 (81848) உத்பத்ஸ்யதி ஹி ராஜன்ய: பாண்ட³வோ ஜனமேஜய:। சதுர்தோ² த⁴ன்வினாம்ʼ ஶ்ரேஷ்டா²த்குந்தீபுத்ராத்³த⁴னஞ்ஜயாத்॥ 13-23-3 (81849) ஸ ஸர்பஸத்ரமாஹர்தா க்ருத்³த⁴: குருகுலோத்³வஹ:। தஸ்மின்ஸத்ரே(அ)க்³நினா யுஷ்மான்பஞ்சத்வமுபனேஷ்யதி॥ 13-23-4 (81850) ஏவம்ʼ க்ருத்³தா⁴(அ)ஶபன்மாதா பன்னகா³ந்த⁴ர்மசாரிண:। கு³ரோ: பரித்யாக³க்ருʼதம்ʼ நைதத³ன்யத்³ப⁴விஷ்யதி॥ 13-23-5 (81851) ஏவம்ʼ ஶப்தா தி³ஶ: ப்ராப்தா: பன்னகா³ த⁴ர்மசாரிண:। விஹாய மாதரம்ʼ க்ருத்³தா⁴ க³தா வைரகரீம்ʼ ததா³॥ 13-23-6 (81852) தத்ர யே வ்ருʼஜினம்ʼ தஸ்யா அனாபன்னா பு⁴ஜங்க³மா:। தே தஸ்ய வாஜினோ வாலா ப³பூ⁴வுரஸிதப்ரபா⁴:॥ 13-23-7 (81853) தாந்த்³ருʼஷ்ட்வா வாலதி⁴ஸ்தா²ம்ʼஶ்ச புத்ரான்கத்³ரூரதா²ப்³ரவீத்। வினதாமத² ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டா ஹயோஸௌ த்³ருʼஶ்யதாமிதி॥ 13-23-8 (81854) ஏகவர்ணோ ந வா ப⁴த்³ரே பணோ நௌ ஸுவ்யவஸ்தி²த:। உதகாது³த்தரந்தம்ʼ தம்ʼ ஹயம்ʼ சைவ ச பா⁴மினி॥ 13-23-9 (81855) ஸா த்வவக்ரமதிர்தே³வீ வினதா ஜிஹ்மகா³மினீம்। அப்³ரவீத்³ப⁴கி³நீம்ʼ கிஞ்சித்³விஹஸந்தீவ பா⁴ரத॥ 13-23-10 (81856) ஹந்த பஶ்யாவ க³ச்சா²வ: ஸுக்ருʼதோ நௌ பண: ஶுபே⁴। தா³ஸீ வா தே ப⁴விஷ்யாமி த்வம்ʼ வா தா³ஸீ ப⁴விஷ்யஸி॥ 13-23-11 (81857) ஏவம்ʼ ஸ்தி²ரம்ʼ பணம்ʼ க்ருʼத்வா ஹயம்ʼ தே தம்ʼ த³த³ர்ஶது:। க்ருʼத்வா ஸாக்ஷிணமாத்மானம்ʼ ப⁴கி³ந்யௌ குருஸத்தம॥ 13-23-12 (81858) ஸா த்³ருʼஷ்ட்வைவ ஹயம்ʼ மந்த³ம்ʼ வினதா ஶோககர்ஶிதா। ஶ்வேதம்ʼ சந்த்³ராம்ʼஶுவாலம்ʼ தம்ʼ காலவாலம்ʼ மனோஜவம்॥ 13-23-13 (81859) தத்ர ஸா வ்ரீலிதா வாக்யம்ʼ வினதா ஸாஶ்ருபி³ந்து³கா। உவாச காலவாலோ(அ)யம்ʼ துரகோ³ விஜிதம்ʼ த்வயா॥ 13-23-14 (81860) தா³ஸீ மாம்ʼ ப்ரேஷய ஸ்வார்தே² யதா² காமவஶாம்ʼ ஶுபே⁴। தா³ஸ்யஶ்ச காமகாரா ஹி ப⁴ர்த்ருʼணாம்ʼ நாத்ர ஸம்ʼஶய:'॥ ॥ 13-23-15 (81861) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரயோவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 23 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-23-9 ஹயமுத்³தி³ஶ்ய நௌ பண: ஸுவ்யவஸ்தி²த இதி ஶேஷேணான்வய:॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। தத: கத்³ரூர்ஹஸந்தீ ச வினதாம்ʼ த⁴ர்மசாரிணீம்। தா³ஸீவத்ப்ரேஷயாமாஸ ஸா ச ஸர்வம்ʼ சகார தத்॥ 13-24-1 (81862) ந விவர்ணா ந ஸங்க்ஷுப்³தா⁴ ந ச க்ருத்³தா⁴ ந து³:கி²தா। ப்ரேஷ்யகர்ம சகாராஸ்யா வினதா கமலேக்ஷணா॥ 13-24-2 (81863) இமா தி³ஶஶ்சதஸ்ரோ(அ)ஸ்யா: ப்ரேஷ்யபா⁴வேன வர்திதா:। அத² ஸ்ம வைனதேயம்ʼ வை ப³லத³ர்பௌ ஸமீயது:॥ 13-24-3 (81864) தம்ʼ த³ர்பவஶமாபன்னம்ʼ பரிதா⁴வந்தமந்திகாத்। த³த³ர்ஶ நாரதோ³ ராஜந்தே³வர்ஷிர்த³ர்பஸம்ʼயுதம்॥ 13-24-4 (81865) தமப்³ரவீச்ச தே³வர்ஷிர்னாரத³: ப்ரஹஸன்னிவ। கிம்ʼ த³ர்பவஶமாபன்னோ ந வை பஶ்யஸி மாதரம்॥ 13-24-5 (81866) ப³லேன த்³ருʼப்த: ஸததமஹம்ʼமானக்ருʼத: ஸதா³। தா³ஸீம்ʼ பன்னக³ராஜஸ்ய மாதுரந்தர்க்³ருʼஹே ஸதீம்॥ 13-24-6 (81867) தமப்³ரவீத்³வைனதேய: கர்ம கிம்ʼ தன்மஹாமதே। ஜனயித்ரீ மயி ஸுதே ஜாதா தா³ஸீ தபஸ்வினீ॥ 13-24-7 (81868) அதா²ப்³ரவீத்³ருʼஷிர்வாக்யம்ʼ தீ³வ்யதீ விஜிதா க²க³। நிக்ருʼத்யா பன்னகே³ந்த்³ரஸ்ய மாத்ரா புத்ரை: புரா ஸஹ॥ 13-24-8 (81869) க³ருட³ உவாச। 13-24-9x (6801) கத²ம்ʼ ஜிதா நிக்ருʼத்யா ஸா ப⁴க³வஞ்ஜனநீ மம। ப்³ரூஹி தன்மே யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ ஶ்ருத்வா வேத்ஸ்யே தத: பரம்॥ 13-24-9 (81870) ததஸ்தஸ்ய யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ ஸர்வம்ʼ தன்னாரத³ஸ்ததா³। ஆசக்²யௌ ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ பதத்ரிண:॥ 13-24-10 (81871) தச்ச்²ருத்வா வைனதேயஸ்ய கோபோ ஹ்ருʼதி³ ஸமாவிஶத்। ஜக³ர்ஹே பன்னகா³ந்ஸர்வான்மாத்ரா ஸஹ பரந்தப:॥ 13-24-11 (81872) ததஸ்து ரோஷாத்³து³:கா²ச்ச தூர்ணமுத்பத்யக பக்ஷிராட்। ஜகா³ம யத்ர மாதா(அ)ஸ்ய க்ருʼச்ச்²ரே மஹதி வர்ததே॥ 13-24-12 (81873) தத்ராபஶ்யத்ததோ தீ³நாம்ʼ ஜடிலாம்ʼ மலினாம்ʼ க்ருʼஶாம்। தோயதே³ந ப்ரதிச்ச²ன்னாம்ʼ ஸூர்யாபா⁴மிவ மாதரம்॥ 13-24-13 (81874) தஸ்ய து³:கா²ச்ச ரோஷாச்ச நேத்ராப்⁴யாமஶ்ரு சாஸ்ரவத்। ப்ரவ்ருʼத்திம்ʼ ச நிவ்ருʼத்திம்ʼ ச பௌருஷே ப்ரதிதஸ்து²ஷ:॥ 13-24-14 (81875) அனுக்த்வா மாதரம்ʼ கிஞ்சித்பதத்ரிவரபுங்க³வ:। கத்³ரூமேவ ஸ த⁴ர்மாத்மா வசனம்ʼ ப்ரத்யபா⁴ஷத॥ 13-24-15 (81876) யதி³ த⁴ர்மேண மே மாதா ஜிதா யத்³யப்யத⁴ர்மத:। ஜ்யேஷ்டா² த்வமஸி மே மாதா த⁴ர்ம: ஸர்வ: ஸ மே மத:॥ 13-24-16 (81877) இயம்ʼ து மே ஸ்யாத்க்ருʼபணா மயி புத்ரே(அ)ம்ப³ து³:கி²தா। அனுஜானீஹி தாம்ʼ ஸாது⁴ மத்க்ருʼதே த⁴ர்மத³ர்ஶினி॥ 13-24-17 (81878) கத்³ரூ: ஶ்ருத்வாஸ்ய தத்³வாக்யம்ʼ வைனதேயஸ்ய தீ⁴மத:। உவாச வாக்யம்ʼ து³ஷ்ப்ரஜ்ஞா பரீதா து³:க²மூர்ச்சி²தா॥ 13-24-18 (81879) நாஹம்ʼ தவ ந தே மாதுர்வைனதேய கத²ஞ்சன। குர்யாம்ʼ ப்ரியமனிஷ்டாத்மா மாம்ʼ ப்³ரவீஷி க²க³ த்³விஜா॥ 13-24-19 (81880) தாம்ʼ ததா³ ப்³ருவதீம்ʼ வாக்யமனிஷ்டம்ʼ க்ரூரபா⁴ஷிணீம்। தா³ருணாம்ʼ ஸூன்ருʼதாபி⁴ஸ்தாமனுனேதும்ʼ ப்ரசக்ரமே॥ 13-24-20 (81881) க³ருட³ ருவாச। 13-24-21x (6802) ஜ்யேஷ்டா² த்வமஸி கல்யாணி மாதுர்மே பா⁴மினி ப்ரியா। ஸோத³ர்யீ மம சாஸி த்வம்ʼ ஜ்யேஷ்டா² மாதா ந ஸம்ʼஶய:॥ 7--24-22x கத்³ரூருவாச। 13-24-21 (81882) விஹங்க³ம யதா²காமம்ʼ க³ச்ச² காமக³ம த்³விஜ। ஸூன்ருʼதாபி⁴ஸ்த்வயா மாதா நாதா³ஸீ ஶக்யமண்ட³ஜ॥ 13-24-22 (81883) அம்ருʼதம்ʼ யத்³யாஹரேஸ்த்வம்ʼ விஹங்க³ம்ʼ ஜனநீம்ʼ தவ। அதா³ஸீம்ʼ மம பஶ்யேமாம்ʼ வைனதேய ந ஸம்ʼஶய:॥ ॥ 13-24-23 (81884) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுர்விம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 24 ॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। ததே²த்யுக்த்வா து விஹக³: ப்ரதிஜ்ஞாய மஹாத்³யுதி:। அம்ருʼதாஹரணே வாசம்ʼ தத: பிதரமப்³ரவீத்॥ 13-25-1 (81885) காமம்ʼ வை ஸூன்ருʼதா வாசோ விஸ்ருʼஜ்ய ச முஹுர்முஹு:। யச்சாப்யனுஜ்ஞாம்ʼ மாதுர்வை ந ச ஸா ஹ்யனுமன்யதே॥ 13-25-2 (81886) ஸா மா ப³ஹுவிதா⁴ வாசோ வஜ்ரகல்பா விஸ்ருʼஜ்ய வை। ப⁴க³வன்வினதா தா³ஸீ மம மாதா மஹாத்³யுதே॥ 13-25-3 (81887) கத்³ரூ: ப்ரேஷயதே சைவ தா³ஸீயமிதி சாப்³ரவீத்। ஆஹராம்ருʼதமித்யேவ மோக்ஷ்யதே வினதா தத:॥ 13-25-4 (81888) ஸோஹம்ʼ மாத்ருʼவிமோக்ஷார்த²மாஹரிஷ்ய இதி ப்³ருவன்। அம்ருʼதம்ʼ ப்ரார்தி²தஸ்தூர்ணமாஹர்தும்ʼ ப்ரதினந்த்³ய வை॥ 13-25-5 (81889) பிதோவாச। 13-25-6x (6803) அம்ருʼதம்ʼ தாத து³ஷ்ப்ராபம்ʼ தே³வைரபி குதஸ்த்வயா। ரக்ஷ்யதே ஹி ப்⁴ருʼஶம்ʼ புத்ர ரக்ஷிபி⁴ஸ்தன்னிபோ³த⁴ மே॥ 13-25-6 (81890) கு³ப்தமத்³பி⁴ர்ப்⁴ருʼஶம்ʼ ஸாது⁴ ஸர்வத: பரிவாரிதம்। அனந்தரமதோ² கு³ப்தம்ʼ ஜ்வலதா ஜாதவேத³ஸா॥ 13-25-7 (81891) தத: ஶதஸஹஸ்ராணி அயுதான்யர்பு³தா³நி ச। ரக்ஷந்த்யம்ருʼதமத்யந்தம்ʼ கிங்கரா நாம ராக்ஷஸா:॥ 13-25-8 (81892) தேஷாம்ʼ ஶக்த்ய்ருʼஷ்டிஶூலாம்ʼஶ்ச ஶதக்⁴ந்ய: பட்டஸாஸ்ததா²। ஆயுதா⁴ ரக்ஷிணாம்ʼ தாத வஜ்ரகல்பா: ஶிலாஸ்ததா²॥ 13-25-9 (81893) ததோ ஜாலேன மஹதா அவனத்³த⁴ம்ʼ ஸமந்தத:। அயஸ்மயேன வை தாத வ்ருʼத்ரஹந்து: ஸ்ம ஶாஸனாத்॥ 13-25-10 (81894) தத்த்வமேவம்ʼவித⁴ம்ʼ தாத கத²ம்ʼ ப்ரார்த²யஸே(அ)ம்ருʼதம்। ஸுரக்ஷிதம்ʼ வஜ்ரப்⁴ருʼதாம்ʼ வைனதேய விஹங்க³ம। இந்த்³ரேண தே³வைர்னாகை³ஶ்ச க²ட்³கை³ர்கி³ரிஜலாதி³பி⁴:॥ 13-25-11 (81895) க³ருட³ உவாச। 13-25-13x (6804) புத்ரக்³ருʼத்³த்⁴யா ப்³ரவீஷ்யேதச்ச்²ருʼணு தாத வினிஶ்சயம்। ப³லவானுபாயவானஸ்மி பூ⁴ய: கிம்ʼ கரவாணி தே॥ 13-25-12 (81896) தமப்³ரவீத்பிதா ஹ்ருʼஷ்ட: ப்ரஹஸன்வை புன: புன:। யதி³ தௌ ப⁴க்ஷயேஸ்தாத க்ரூரௌ கச்ச²பவாரணௌ॥ 13-25-13 (81897) ததா² ப³லமமேயம்ʼ தே ப⁴விதா தன்ன ஸம்ʼஶய:। அம்ருʼதஸ்யைவ சாஹர்தா ப⁴விஷ்யஸி ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-25-14 (81898) க³ருட³ உவாச। 13-25-15x (6805) க்வ தௌ க்ரூரௌ மஹாபா⁴க³ வர்தேதே ஹஸ்திகச்ச²பௌ। ப⁴க்ஷயிஷ்யாம்யஹம்ʼ தாத ப³லஸ்யாப்யாயனம்ʼ ப்ரதி॥ 13-25-15 (81899) கஶ்யப உவாச। 13-25-16x (6806) பர்வதோ வை ஸமுத்³ராந்தே நப⁴: ஸ்தப்³த்⁴வேவ திஷ்ட²தி। உரகோ³ நாம து³ஷ்ப்ராப: புரா தே³வக³ணைரபி॥ 13-25-16 (81900) கோ³ருதானி ஸ விஸ்தீர்ண: புஷ்பிதத்³ருமஸானுமான்। தத்ர பந்தா²: க்ருʼதஸ்தாத குஞ்ஜரேண ப³லீயஸா॥ 13-25-17 (81901) கோ³ருதான்யுச்ச்²ரயஸ்தஸ்ய நவ ஸப்த ச புத்ரக। க³ச்ச²தா(அ)க³ச்ச²தா சைவ க்ஷபித: ஸ மஹாகி³ரி:॥ 13-25-18 (81902) தாவான்பூ⁴மிஸமஸ்தாத க்ருʼத: பந்தா²: ஸமுத்தி²த:। தேன க³த்வா ஸ மாதங்க³: பிபாஸுர்யுத்³த⁴மிச்ச²தி॥ 13-25-19 (81903) தமதீத்ய து ஶைலேந்த்³ரம்ʼ ஹ்ரத³: கோகனதா³யுத:। கனகேதி ச விக்²யாதஸ்தத்ர கூர்மோ மஹாப³ல:॥ 13-25-20 (81904) கோ³ருதானி ஸ விஸ்தீர்ண: கச்ச²ப: குஞ்ஜரஶ்ச ஸ:। ஆயாமதஶ்சாபி ஸமௌ தேஜோப³லஸமன்விதௌ॥ 13-25-21 (81905) புனராவ்ருʼத்திமாபன்னௌ தாவேதௌ மது⁴கைடபௌ⁴। ஜன்மாந்தரே விப்ரமூடௌ⁴ பரஸ்பரவதை⁴ஷிணௌ॥ 13-25-22 (81906) யதா³ ஸ நாகோ³ வ்ரஜதி பிபாஸுஸ்தம்ʼ ஜலாஶயம்। ததை³நம்ʼ கச்ச²போ ரோஷாத்ப்ரதியாதி மஹாப³ல:॥ 13-25-23 (81907) நகை²ஶ்ச த³ஶனைஶ்சாபி நிமஜ்யோன்மஜ்ய வா(அ)ஸக்ருʼத்। வித³தா³ராக்³ரஹஸ்தேன குஞ்ஜரம்ʼ தம்ʼ ஜலேசர:॥ 13-25-24 (81908) நாக³ராட³பி தோயார்தீ² பிபாஸுஶ்சரணைரபி। அக்³ரஹஸ்தேன த³ந்தாப்⁴யாம்ʼ நிவாரயதி வாரிஜம்॥ 13-25-25 (81909) ஸ து தோயாத³னுத்திஷ்ட²ன்வாரிஜோ க³ஜயூத²பம்। நகை²ஶ்ச த³ஶனைஶ்சைவ த்³விரத³ம்ʼ ப்ரதிஷேத⁴தி॥ 13-25-26 (81910) நிவாரிதோ க³ஜஶ்ரேஷ்ட²: புனர்க³ச்ச²தி ஸ்வம்ʼ வனம்। பிபாஸு: க்லின்னஹஸ்தாக்³ரோ ருதி⁴ரேண ஸமுக்ஷித:॥ 13-25-27 (81911) தௌ க³ச்ச² ஸஹிதௌ புத்ர யதி³ ஶக்னோஷி ப⁴க்ஷய। ந தௌ ப்ருʼத²க்தயா ஶக்யாவப்ரமத்தௌ ப³லே ஸ்தி²தௌ'॥ ॥ 13-25-28 (81912) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 25॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-25-17 கோ³ருதானி க³வ்யூதீ:॥

`க³ருட³ உவாச। கத²ம்ʼ தௌ ப⁴க³வஞ்ஶக்யௌ மயா வாரணகச்ச²பௌ॥ யுக³பத்³க்³ருʼஹீதம்ʼ தம்ʼ மே த்வமுபாயம்ʼ வக்துமர்ஹஸி॥ 13-26-1 (81913) கஶ்யய உவாச। 13-26-2x (6807) யோத்³து⁴காமே க³ஜே தஸ்மின்முஹூர்தம்ʼ ஸ ஜலேசர:। உத்திஷ்ட²தி ஜலாத்தூர்ணம்ʼ யோத்³து⁴காம: புன:புன:॥ 13-26-2 (81914) ஜலஜம்ʼ நிர்க³தம்ʼ தாத ப்ரமத்தம்ʼ சைவ வாரணம்। க்³ரஹீஷ்யஸி பதங்கே³ஶ நான்யோ யோகோ³(அ)த்ர வித்³யதே॥ 13-26-3 (81915) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-26-4x (6808) இத்யேமுக்தோ விஹக³ஸ்தத்³க³த்வா வனமுத்தமம்। த³த³ர்ஶ வாரணேந்த்³ரம்ʼ தம்ʼ மேகா⁴சலஸமப்ரப⁴ம்॥ 13-26-4 (81916) தாம்ʼ ஸ நாகோ³ கி³ரேர்வீதி²ம்ʼ ஸம்ப்ராப்த இவ பா⁴ரத:। ஸ தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா மஹாபா⁴க³: ஸம்ப்ரஹ்ருʼஷ்டதனூருஹ:॥ 13-26-5 (81917) பி³ப⁴க்ஷயிஷதோ ராஜந்தா³ருணஸ்ய மஹாத்மன:॥ மாதங்க³ம்ʼ கச்ச²பம்ʼ சைவ ப்ரஹர்ஷ: ஸுமஹானபூ⁴த்॥ 13-26-6 (81918) அத² வேகே³ந மஹதா கே²சர: ஸ மஹாப³ல:। ஸங்குச்ய ஸர்வகா³த்ராணி க்ருʼச்ச்²ரேணைவான்வபத்³யத॥ 13-26-7 (81919) ததா² க³த்வா தமத்⁴வானம்ʼ வாரணப்ரவரோ ப³லீ। நிஶஶ்வாஸ மஹாஶ்வாஸ: ஶ்ரமாத்³விஶ்ரமணாய ச॥ 13-26-8 (81920) தஸ்ய நிஶ்வாஸவாதேன மத³க³ந்தே⁴ந சைவ ஹ। உத³திஷ்ட²ன்மஹாகூர்மோ வாரணப்ரதிஷேத⁴க:॥ 13-26-9 (81921) தயோ: ஸுதுமுலம்ʼ யுத்³த⁴ம்ʼ த³த³ர்ஶ பதகே³ஶ்வர:। கச்ச²பேந்த்³ரத்³விரத³யோரிந்த்³ரப்ரஹ்வாத³யோரிவ॥ 13-26-10 (81922) ஸ்ப்ருʼஶந்தமக்³ரஹஸ்தேன தோயம்ʼ வாரணயூத²பம்। த³ந்தைர்னஸ்தைஶ்ச ஜலஜோ வாரயாமாஸ பா⁴ரத॥ 13-26-11 (81923) ஜலஜம்ʼ வாரணோ(அ)ப்யேவம்ʼ சரணை: புஷ்கரேண ச। ப்ரத்யஷேத⁴ன்னிமஜ்ஜந்தமுன்மஜ்ஜந்தம்ʼ ததை²வ ச॥ 13-26-12 (81924) முஹூர்தமப⁴வத்³யுத்³த⁴ம்ʼ தயோர்பீ⁴மப்ரத³ர்ஶனம்। அத² தஸ்மாஜ்ஜலாத்³ராஜன்கச்ச²ப: ஸ்த²லமாஸ்தி²த:॥ 13-26-13 (81925) ஸ து நாக³: ப்ரப⁴க்³ரோ(அ)பி பிபாஸுர்ன ந்யவர்தத। தோயக்³ருʼத்⁴நு: ஶனைஸ்தர்ஷாத³பாஸர்பத ப்ருʼஷ்ட²த:॥ 13-26-14 (81926) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஜலஜஸ்தூர்ணமபஸர்பந்தமாஹவாத்। அபி⁴து³த்³ராவ வேகே³ந வஜ்ரயாணிரிவாஸுரம்॥ 13-26-15 (81927) தம்ʼ ரோஷாத்ஸ்த²லமுத்தீர்ணமஸம்ப்ராப்தம்ʼ க³ஜோத்தமம்। உபா⁴வேவ ஸமஸ்தௌ து ஜக்³ராஹ வினதாஸுத:॥ 13-26-16 (81928) சரணேன து ஸவ்யேன ஜக்³ராஹ ஸ க³ஜோத்தமம்। ப்ரஸ்பந்த³மானம்ʼ ப³லவாந்த³க்ஷிணேன து கச்ச²பம்॥ 13-26-17 (81929) உத்பபாத ததஸ்தூர்ணம்ʼ பன்னகே³ந்த்³ரனிஷூத³த:। தி³வம்ʼ க²ம்ʼ ச ஸமுத்பத்ய பக்ஷாப்⁴யாமபராஜித:॥ 13-26-18 (81930) தேன சோத்பததா தூர்ணம்ʼ ஸங்க்³ருʼஹீதௌ நகை²ர்ப்⁴ருʼஶம்। வஜ்ரக³ர்பை⁴: ஸுனிஶிதை: ப்ராணாம்ʼஸ்தூர்ணம்ʼ முமோசது:॥ 13-26-19 (81931) தௌ க்³ருʼஹ்ய ப³லவாம்ʼஸ்தூர்ணம்ʼ ஸ்ரஸ்தபாத³ஶிரோத⁴ரௌ। விவல்க³ன்னிவ கே² க்ரீட³ன்கே²சரோ(அ)பி⁴ஜகா³ம ஹ॥ 13-26-20 (81932) அத்துகாமஸ்ததோ வீர: ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ ப்ருʼதி²வீபதே। நிரைக்ஷத ந சாபஶ்யத்³த்³ருமம்ʼ பர்யாப்தமாஸிதும்॥ 13-26-21 (81933) நைமிஷம்ʼ த்வத² ஸம்ப்ராப்ய தே³வாரண்யம்ʼ மஹாத்³யுதி:। அபஶ்யத த்³ருமம்ʼ கஞ்சிச்சா²கா²ஸ்கந்த⁴ஸமாவ்ருʼதம்॥ 13-26-22 (81934) ஹிமவச்சி²க²ரப்ரக்²யம்ʼ யோஜனத்³வயமுச்ச்²ரிதம்। பரிணாஹேன ராஜேந்த்³ர நல்வமாத்ரம்ʼ ஸமந்தத:॥ 13-26-23 (81935) தஸ்ய ஶாகா²(அ)ப⁴வத்காசிதா³யதா பஞ்சயோஜனம்। த்³ருʼட⁴மூலா த்³ருʼட⁴ஸ்கந்தா⁴ வஜ்ரபத்ரஸமாசிதா॥ 13-26-24 (81936) தத்ரோபவிஷ்ட: ஸஹஸா வைனதேயோ நிக்³ருʼஹ்ய தௌ। அத்துகாமஸ்தத: ஶாகா² தஸ்ய வேகா³த³வாபதத்॥ 13-26-25 (81937) தாம்ʼ பதந்தீமபி⁴ப்ரேக்ஷ்ய ப்ரேக்ஷ்ய சர்ஷிக³ணானத⁴:। ஆஸீனான்வஸுபி⁴: ஸார்த⁴ம்ʼ ஸத்ரேண ஜக³தீபதே॥ 13-26-26 (81938) வைகா²நஸான்னாம யதீன்வாலகி²ல்யக³ணானபி। தத்ர பீ⁴ராவிஶத்தஸ்ய பதகே³ந்த்³ரஸ்ய பா⁴ரத॥ 13-26-27 (81939) தாந்த்³ருʼஷ்ட்வா ஸ யதீம்ʼஸ்தத்ர ஸமாஸீனான்ஸுரை: ஸஹ। துண்டே³ந க்³ருʼஹ்ய தாம்ʼ ஶாகா²முத்பபாத க²கே³ஶ்வர:। தௌச பக்ஷீ பு⁴ஜங்கா³ஶோ வ்யோம்னி க்ரீட³ன்னிவாவ்ரஜத்॥ 13-26-28 (81940) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா கு³ருஸம்பா⁴ரம்ʼ ப்ரக்³ருʼஹ்யோத்பதிதம்ʼ க²க³ம்। ருʼஷயஸ்தே(அ)ப்³ருவன்ஸர்வே க³ருடோ³(அ)யமிதி ஸ்ம ஹ। ந த்வன்ய: க்ஷமதே கஶ்சித்³யதா²(அ)யம்ʼ வீர்யவான்க²க³:॥ 13-26-29 (81941) அஸௌ யச்ச²தி த⁴ர்மாத்மா கு³ருபா⁴ரஸமன்வித:। அயம்ʼ க்ரீட³ன்னிவாகாஶே தஸ்மாத்³க³ருட³ ஏவ ஸ:॥ 13-26-30 (81942) ஏவம்ʼ தே ஸமயம்ʼ ஸர்வே வஸவஶ்ச தி³வௌகஸ:। அகார்ஷு: பக்ஷிராஜஸ்ய க³ருடே³த்யேவ நாம ஹ॥ 13-26-31 (81943) ஸ பக்ஷீ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ஸர்வாம்ʼ பரிதா⁴வம்ʼஸ்ததஸ்தத:। முமுக்ஷ: ஶாகி²ந: ஶாகா²ம்ʼ ந ஸ்ம தே³ஶமபஶ்யத॥ 13-26-32 (81944) ஸ வாசமஶ்ருʼணோத்³தி³வ்யாமுபர்யுபரி ஜல்பத:। தே³வதூ³தஸ்ய விஸ்பஷ்டமாபா⁴ஷ்ய க³ருடே³தி ச॥ 13-26-33 (81945) வைனதேய குவிந்தே³ஷு ஸமுத்³ராந்தே மஹாப³ல। பாத்யதாம்ʼ ஶாகி²ந: ஶாகா² ந ஹி தே த⁴ர்மனிஶ்சயா:॥ 13-26-34 (81946) தச்ச்²ருத்வா க³ருட³ஸ்தூர்ணம்ʼ ஜகா³ம லவணாம்ப⁴ஸ:। உத்³தே³ஶம்ʼ யத்ர தே மந்தா³: குவிந்தா³: பாபகர்மிண:॥ 13-26-35 (81947) ததோ க³த்வா தத: ஶாகா²ம்ʼ முமோச பததாம்ʼவர:। தயா ஹதா ********* தா³ஸ்ததா³ ஷட்³விம்ʼஶதோ ந்ருʼப॥ 13-26-36 (81948) ஸ தே³ஶோ ராஜஶார்தூ³ல க்²யாத: பரமதா³ருண:। ஶாகா²பதக³ இத்யேவ குவிந்தா³நாம்ʼ மஹாத்மனாம்॥' ॥ 13-26-37 (81949) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட்³விம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 26 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-26-36 துண்டே³ந ஶாகா²ம்ʼ க்³ருʼஹீத்வா கஶ்யபஸமீபம்ʼ க³தே க³ருடே³ ஶாகா²யா அதோ⁴பா⁴க³லம்பி³நாம்ருʼஷீணாம்ʼ கஸ்யபப்ரார்த²னயா ஶாகா²விஸர்ஜனேன ஹிமவத்³கி³ரிக³மனமாதி³பர்வோக்தமத்ரானுஸந்தே⁴யம்॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। ஹத்வா தம்ʼ பக்ஷிஶார்தூ³ல: குவிந்தா³நாம்ʼ ஜனம்ʼ வ்ரதீ। உபோபவிஶ்ய ஶைலாக்³ரே ப⁴க்ஷயாமாஸ தாவுபௌ⁴। வாரணம்ʼ கச்ச²ர்ப சைவ ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்ட: ஸ பதத்ரிராட்॥ 13-27-1 (81950) தயோ: ஸ ருதி⁴ரம்ʼ பீத்வா மேத³ஸீ ச பரந்தப। ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்ட: யததாம்ʼஶ்ரேஷ்டோ² லப்³த்⁴வா ப³லமனுத்தமம்। ஜங்கா³ம தே³வராஜஸ்ய ப⁴வனம்ʼ பன்னகா³ஶன:॥ 13-27-2 (81951) தம்ʼ ப்ரணம்ய மஹாத்மானம்ʼ பாவகம்ʼ விஸ்பு²லிங்கி³நம்। ராத்ரிதி³வம்ʼ ப்ரஜ்வலிதம்ʼ ரக்ஷார்த²மம்ருʼதஸ்ய ஹ॥ 13-27-3 (81952) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா விஹகே³ந்த்³ரஸ்ய ப⁴யம்ʼ தீவ்ரமுபாவிஶத்। நது தோயான்ன ரக்ஷிப்⁴யோ ப⁴யமஸ்யோபபத்³யதே॥ 13-27-4 (81953) பக்ஷித்வமாத்மனோ த்³ருʼஷ்ட்வா ஜ்வலந்தம்ʼ ச ஹுதாஶனம்। பிதாமஹமதோ² க³த்வா த³த³ர்ஶ பு⁴ஜகா³ஶன:॥ 13-27-5 (81954) தம்ʼ ப்ரணம்ய மஹாத்மானம்ʼ க³ருட³: ப்ரயதாஞ்ஜலி:। ப்ரோவாச தத³ஸந்தி³க்³த⁴ம்ʼ வசனம்ʼ பன்னகே³ஶ்வர:॥ 13-27-6 (81955) உத்³யதம்ʼ கு³ருக்ருʼத்யே மாம்ʼ ப⁴க³வந்த⁴ர்மனிஶ்சிதம்। விமோக்ஷணார்த²ம்ʼ மாதுர்ஹி தா³ஸபா⁴வாத³னிந்தி³தம்॥ 13-27-7 (81956) கத்³ரூஸகாஶமம்ருʼதம்ʼ மயாஹர்தவ்யமீஶ்வர। ததா³ மே ஜனநீ தே³வ தா³ஸபா⁴வாத்ப்ரமோக்ஷ்யதே॥ 13-27-8 (81957) தத்ராம்ருʼதம்ʼ ப்ரஜ்வலிதோ நித்யமீஶ்வர ரக்ஷதி। ஹிரண்யரேதா ப⁴க³வான்பாகஶாஸனஶாஸனாத்॥ 13-27-9 (81958) தத்ர மே தே³வதே³வேஶ ப⁴யம்ʼ தீவ்ரமதா²விஶத்। ஜ்வலந்தம்ʼ பாவகம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா பக்ஷித்வம்ʼ சாத்மன: ப்ரபோ⁴॥ 13-27-10 (81959) ஸமதிக்ரமிதும்ʼ ஶக்ய: கத²ம்ʼ ஸ்யாத்பாவகோ மயா। தஸ்யாப்⁴யுபாயம்ʼ வரத³ வக்துமீஶோ(அ)ஸி மே ப்ரபோ⁴॥ 13-27-11 (81960) தமப்³ரவீன்மஹாபா⁴க³ தப்யமானம்ʼ விஹங்க³மம்। அக்³நே: ஸம்ʼஶமனோபாயமுத்ஸயந்த புன:புன:॥ 13-27-12 (81961) பயஸா ஶாம்யதே வத்ஸ ஸர்பிஷா ச ஹுதாஶன:। ஶரீரஸ்தோ²பி பூ⁴தானாம்ʼ கிம்ʼ புன: ப்ரஜ்வலன்பு⁴வி॥ 13-27-13 (81962) நவனீதம்ʼ பயோ வா(அ)பி பாவகே த்வம்ʼ ஸமாத³தே⁴:। ததோ க³ச்ச² யதா²காமம்ʼ ந த்வா த⁴க்ஷ்யதி பாவக:॥' ॥ 13-27-14 (81963) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 27 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-27-7 ஜானீஹீதி ஶேஷ:॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। பிதாமஹவச: ஶ்ருத்வா க³ருட³: பததாம்ʼவர:। ஜகா³ம கோ³குலம்ʼ கிஞ்சின்னவனீதஜிஹீர்ஷயா॥ 13-28-1 (81964) நவனீதம்ʼ ததா²(அ)பஶ்யன்மதி²தம்ʼ கலஶே ஸ்தி²தம்। ததா³தா³ய ததோ(அ)க³ச்ச²த்³யதஸ்தத்³ரக்ஷ்யதே(அ)ம்ருʼதம்॥ 13-28-2 (81965) ஸ தத்ர க³த்வா பதக³ஸ்திர்யக்தோயம்ʼ மஹாப³ல:। ஹுதாஶனமபக்ரம்ய நவனீதமபாதயத்॥ 13-28-3 (81966) ஸோ ர்சிஷ்மான்மந்த³வேகோ³(அ)பூ⁴த்ஸர்பிஷா தேன தர்பித:। தூ⁴மகேதுர்ன ஜஜ்வால தூ⁴மமேவ ஸஸர்ஜ ஹ॥ 13-28-4 (81967) தமதீத்யாஶு க³ருடோ³ ஹ்ருʼஷ்டாத்மா ஜாதவேத³ஸம்। ரக்ஷாம்ʼஸி ஸமதிக்ராமத்பக்ஷவாதேன பாதயன்॥ 13-28-5 (81968) தே பதந்தி ஶிரோபி⁴ஸ்ச ஜானுபி⁴ஶ்சரணைஸ்ததா²। உத்ஸ்ருʼஜ்ய ஶஸ்த்ராவரணம்ʼ பக்ஷிபக்ஷஸமாஹதா:॥ 13-28-6 (81969) உத்ப்லுத்ய சாவ்ருʼதான்னாகா³ந்ஹத்வா சக்ரம்ʼ வ்யதீத்ய ச। அராந்தரேண ஶிரஸா பி⁴த்த்வா ஜாலம்ʼ ஸமாத்³ரவத்॥ 13-28-7 (81970) ஸ பி⁴த்த்வா ஶிரஸா ஜாலம்ʼ வஜ்ரவேக³ஸமோ ப³லீ। உஜ்ஜஹார தத: ஶீக்⁴ரமம்ருʼதம்ʼ பு⁴ஜகா³ஶன:॥ 13-28-8 (81971) ததா³தா³யாத்³ரவச்சீ²க்⁴ரம்ʼ க³ருட³: ஶ்வஸனோ யதா²। அத² ஸன்னாஹமகரோத்³வ்ருʼத்ரஹா விபு³தை⁴: ஸஹ॥ 13-28-9 (81972) ததோ மாதலிஸம்ʼயுக்தம்ʼ ஹரிபி⁴: ஸ்வர்ணமாலிபி⁴:। ஆருரோஹ ரத²ம்ʼ ஶீக்⁴ரம்ʼ ஸூர்யாக்³நிஸமதேஜஸம்॥ 13-28-10 (81973) ஸோ(அ)ப்⁴யத்³ரவத்பக்ஷிராஜம்ʼ வ்ருʼத்ரஹா பாகஶாஸன:। உத்³யம்ய நிஶிதம்ʼ வஜ்ரம்ʼ வஜ்ரஹஸ்தோ மஹாப³ல:॥ 13-28-11 (81974) ததை²வ க³ருடோ³ ராஜன்வஜ்ரஹஸ்தம்ʼ ஸமாத்³ரவத்। ததோ வை மாதலிம்ʼ ப்ராஹ ஶீக்⁴ரம்ʼ வாஹய வாஜின:॥ 13-28-12 (81975) அத² தி³வ்யம்ʼ மஹாகோ⁴ரம்ʼ க³ருடா³ய ஸஸர்ஜ ஹ। வஜ்ரம்ʼ ஸஹஸ்ரனயனஸ்திக்³மவேக³பராக்ரம:॥ 13-28-13 (81976) உத்ஸிஸ்ருʼக்ஷந்தமாஜ்ஞாய வஜ்ரம்ʼ வை த்ரித³ஶேஶ்வரம்। தூர்ணம்ʼ வேக³பரோ பூ⁴த்வா ஜகா³ம பததாம்ʼவர:॥ 13-28-14 (81977) பிதாமஹனிஸர்கே³ண ஜ்ஞாத்வா லப்³த⁴வர: க²க³:। ஆயுதா⁴நாம்ʼ வரம்ʼ வஜ்ரமத² ஶக்ரமுவாச ஹ॥ 13-28-15 (81978) வ்ருʼத்ரஹன்னேஷ வஜ்ரஸ்தே வரோ லப்³த⁴: பிதாமஹாத்। அத: ஸம்மானமாகாங்க்ஷன்முஞ்சாம்யேகம்ʼ தனூருஹம்॥ 13-28-16 (81979) ஏதேனாயுத⁴ராஜேன யதி³ ஶக்தோஸி வ்ருʼத்ரஹன்। ஹன்யாஸ்த்வம்ʼ பரயா ஶக்தயா க³ச்சா²ம்யஹமனாமய:॥ 13-28-17 (81980) தத்து தூர்ணம்ʼ ததா³ வஜ்ரம்ʼ ஸ்வேன வேகே³ந பா⁴ரத। ஜகா⁴ந பரயா ஶக்த்யா ந சைனமத³ஹத்³ப்⁴ருʼஶம்॥ 13-28-18 (81981) ததோ தே³வர்ஷயோ ராஜன்க³ச்ச²ந்தோ வை விஹாயஸா। த்³ருʼஷ்ட்வா வஜ்ரம்ʼ விவக்தம்ʼ தம்ʼ பக்ஷஇபர்ணே(அ)ப்³ருவன்வச:॥ 13-28-19 (81982) ஸுபர்ண: பக்ஷிக³ருடோ³ யஸ்ய பர்ணே வராயுத⁴ம்। விஷக்தம்ʼ தே³வராஜஸ்ய வ்ருʼத்ரஹந்து: ஸனாதனம்॥ 13-28-20 (81983) ஏவம்ʼ ஸுபர்ணோ விஹகோ³ வைனதேய: ப்ரதாபவான்। ருʼஷயஸ்தம்ʼ விஜானந்தி சாக்³நேயம்ʼ வைஷ்ணவம்ʼ புன:॥ 13-28-21 (81984) வேதா³பி⁴ஷ்டுதமத்யர்த²ம்ʼ ஸ்வர்க³மார்க³ப²லப்ரத³ம்। தனுபர்ணம்ʼ ஸுபர்ணஸ்ய ஜக்³ருʼஹுர்ப³ர்ஹிணஸ்ததா²॥ 13-28-22 (81985) மயூராவிஸ்மிதா: ஸர்வே ஆத்³ரவந்தி ஸ்ம வஜ்ரிணம்॥' ॥ 13-28-23 (81986) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 28 ॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। ததோ வ்ரஜ்ரம்ʼ ஸஹஸ்ராக்ஷோ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸக்தம்ʼ வராயுத⁴ம்। ருʼஷீம்ʼஶ்ச த்³ருʼஷ்ட்வா ஸஹஸா ஸுபர்ணமித³மப்³ரவீத்॥ 13-29-1 (81987) ந தே ஸுபர்ண பஶ்யாமி ப்ரபா⁴வம்ʼ தேன யோத⁴யே। இத்யுக்தே ந மயா ரக்ஷா ஶக்யா கர்துமதோ(அ)ன்யதா²। இத³ம்ʼ வஜ்ரம்ʼ மயா ஸார்த⁴ம்ʼ நிவ்ருʼத்தம்ʼ ஹி யதா²க³தம்॥ 13-29-2 (81988) தத: ஸஹஸ்ரனயனே நிவ்ருʼத்தே க³ருட³ஸ்ததா²। கத்³ரூமப்⁴யக³மத்தூர்ணமம்ருʼதம்ʼ க்³ருʼஹ்ய பா⁴ரத:॥ 13-29-3 (81989) க³ருட³ உவாச। 13-29-4x (6809) ததா³ஹ்ருʼதம்ʼ மயா ஶீக்⁴ரமம்ருʼதம்ʼ ஜனநீக்ருʼதே। அதா³ஸீ ஸா ப⁴வத்வத்³ய வினதா த⁴ர்மிசாரிணீ॥ 13-29-4 (81990) கத்³ரூருவாச। 13-29-5x (6810) ஸ்வாக³தம்ʼ ஸ்வாஹ்ருʼதம்ʼ சேத³மம்ருʼதம்ʼ வினதாத்மஜ। அதா³ஸீ ஜனநீ தே(அ)த்³ய புத்ர காமவஶா ஶுபா⁴। 13-29-5 (81991) ஏவமுக்தே ததா³ ஸா ச ஸம்ப்ராப்தா வினதா க்³ருʼஹம்॥ உபனீய யதா²ந்யாயம்ʼ விஹகோ³ ப³லினாம்ʼவர:। 13-29-6 (81992) ஸ்ம்ருʼத்வா நிக்ருʼத்யா விஜயம்ʼ மாது: ஸம்ப்ரதிபத்³ய ச॥ வத⁴ம்ʼ ச பு⁴ஜகே³ந்த்³ராணாம்ʼ யே வாலாஸ்தஸ்ய வாஜின:। 13-29-7 (81993) ப³பூ⁴வுரஸிதப்ரக்²யா நிக்ருʼத்யா வை ஜிதம்ʼ த்வயா॥ தாமுவாச ததோ ந்யாய்யம்ʼ விஹகோ³ ப³லினாம்ʼவர:। 13-29-8 (81994) உஞ்ஜஹாராம்ருʼதம்ʼ தூர்ணமுத்பபாத ச ரம்ʼஹஸா॥ தத்³க்³ருʼஹீத்வா(அ)ம்ருʼதம்ʼ தூர்ணம்ʼ ப்ரயாந்தமபராஜிதம்। 13-29-9 (81995) கிமர்த²ம்ʼ வைனதேய த்வமாஹ்ருʼத்யாம்ருʼதமுத்தமம்। புனர்ஹரதி து³ர்பு³த்³தே⁴ மா ஜாது வ்ருʼஜிதம்ʼ க்ருʼதா²:॥ 13-29-10 (81996) ஸுபர்ணி உவாச। 13-29-11x (6811) அம்ருʼதாஹரணம்ʼ மே(அ)த்³ய யத்க்ருʼதம்ʼ ஜனநீக்ருʼதே। ப⁴வத்யா வசனாதே³ததா³ஹராம்ருʼதமித்யுத॥ 13-29-11 (81997) ஆஹ்ருʼதம்ʼ ததி³த³ம்ʼ ஶீக்⁴ரம்ʼ முக்தா ச ஜனநீ மம। ஹராம்யேஷ புனஸ்தத்ர யத ஏதன்மயா(அ)(அ)ஹ்ருʼதம்॥ 13-29-12 (81998) யதி³ மாம்ʼ ப⁴வதீ ப்³ரூயாத³ம்ருʼதம்ʼ மே ச தீ³யதாம்। ததா² குர்யாம்ʼ ந வா குர்யாம்ʼ ந ஹி த்வமம்ருʼதக்ஷமா। மயா த⁴ர்மேண ஸத்யேன வினதா ச ஸமுத்³த்⁴ருʼதா॥ 13-29-13 (81999) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-29-14x (6812) ததோ க³த்வா(அ)த² க³ருட³: புரந்த³ரமுவாச ஹ। இத³ம்ʼ மயா வ்ருʼத்ரஹந்தர்ஹ்ருʼதம்ʼ தே(அ)ம்ருʼதமுத்தமம்। மாத்ரர்தே² ஹி ததை²வேத³ம்ʼ க்³ருʼஹாணாம்ருʼதமாஹ்ருʼதம்॥ 13-29-14 (82000) மாதா ச மம தே³வேஶ தா³ஸீத்வமுபஜக்³முஷீ। பு⁴ஜங்க³மானாம்ʼ மாதுர்வை ஸா முக்தா(அ)ம்ருʼதத³ர்ஶனாத்॥ 13-29-15 (82001) ஏதச்ச்²ருத்வா ஸஹஸ்ராக்ஷ: ஸுபர்ணமனுமன்யதே। உவாச ச முதா³ யுக்தோ தி³ஷ்ட்யாதி³ஷ்ட்யேதி வாஸவ:॥ 13-29-16 (82002) க்ரஷயோ யே ஸஹஸ்ராக்ஷமுபாஸந்தி ஸுரை: ஸஹ। தே ஸர்வே ச முதா³ யுக்தா விஶ்வேதே³வாஸ்ததை²வ ச॥ 13-29-17 (82003) ததஸ்தம்ருʼஷய: ஸர்வே தே³வாஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஊசு: புரந்த³ரம்ʼ த்³ருʼஷ்டா க³ருடோ³ லப⁴தாம்ʼ வரம்॥ 13-29-18 (82004) தத: ஶசீபதிர்வாக்யமுவாச ப்ரஹஸன்னிவ। ஜனிஷ்யதி ஹ்ருʼஷீகேஶ: ஸ்வயமேவைஷ பக்ஷிராட்॥ 13-29-19 (82005) கேஶவ: புண்ட³ரீகாக்ஷ: ஶூரபுத்ரஸ்ய வேஶ்மனி। ஸ்வயம்ʼ த⁴ர்மஸ்ய ரக்ஷார்த²ம்ʼ விப⁴ஜ்ய பு⁴ஜகா³ஶன:॥ 13-29-20 (82006) ஏஷ தே பாண்ட³வஶ்ரேஷ்ட² க³ருடோ³(அ)த² பதத்ரிராட்। ஸுபர்ணோ வைனதேயஶ்ச கீர்திதோ ப⁴த்³ரமஸ்து தே॥ 13-29-21 (82007) ததே³தத்³ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² மயா(அ)(அ)க்²யானம்ʼ ப்ரகீர்திதம்। ஸுபர்ணஸ்ய மஹாபா³ஹோ கிம்ʼ பூ⁴ய: கத²யாமி தே॥' ॥ 13-29-22 (82008) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 29 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-29-1 ஜிதம்ʼ த்வயேதி தாம்ʼ கத்³ரூமுவாசேத்யுத்தரேண ஸம்ப³ந்த⁴:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ து யே லோகே ப்ரதிஶ்ருத்ய பிதாமஹ। ந ப்ரயச்ச²ந்தி லோபா⁴த்தே கே ப⁴வந்தி மஹாமதே॥ 13-30-1 (82009) ஏதன்மே தத்வதோ ப்³ரூஹி த⁴ர்மே த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர। ப்ரதிஶ்ருத்ய து³ராத்மானோ ந ப்ரயச்ச²ந்தி யே நரா:॥ 13-30-2 (82010) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-30-3x (6813) யோ ந த³த்³யாத்ப்ரதிஶ்ருத்ய ஸ்வல்பம்ʼ வா யதி³ வா ப³ஹு। ஆஶாஸ்தஸ்ய ஹதா: ஸர்வா: க்லீப³ஸ்யேவ ப்ரஜாப²லம்॥ 13-30-3 (82011) யாம்ʼ ராத்ரிம்ʼ ஜாயதே பாபோ யாம்ʼ ச ராத்ரிம்ʼ வினஶ்யதி। ஏதஸ்மின்னந்தரே யத்³யத்ஸுக்ருʼதம்ʼ தஸ்ய பா⁴ரத॥ 13-30-4 (82012) யச்ச தஸ்ய ஹுதம்ʼ கிஞ்சித்³த³த்தம்ʼ வா ப⁴ரதர்ஷப⁴। தபஸ்தப்தமதோ² வா(அ)பி ஸர்வம்ʼ தஸ்யோபஹன்யதே॥ 13-30-5 (82013) அதை²தத்³வசனம்ʼ ப்ராஹுர்த⁴ர்மஶாஸ்த்ரவிதோ³ ஜனா:। நிஶாஸ்ய ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² பு³த்³த்⁴யா பரமயுக்தயா॥ 13-30-6 (82014) அபி சோதா³ஹரந்தீமம்ʼ த⁴ர்மஶாஸ்த்ரவிதோ³ ஜனா:। அஶ்வானாம்ʼ ஶ்யாமகர்ணானாம்ʼ ஸஹஸ்ரேண ஸ முச்யதே॥ 13-30-7 (82015) அத்ரைவோதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸ்ருʼகா³லஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ வானரஸ்ய ச பா⁴ரத॥ 13-30-8 (82016) தௌ ஸகா²யௌ புரா ஹ்யாஸ்தாம்ʼ மானுஷத்வே பரந்தப। அன்யாம்ʼ யோனிம்ʼ ஸமாபன்னௌ ஸ்ருʼகா³லீம்ʼ வானரீம்ʼ ததா²। ஸம்பா⁴ஷணாத்தத: ஸக்²யம்ʼ தத்ரதத்ர பரஸ்பரம்॥ 13-30-9 (82017) தத: பராஸூன்கா²த³ந்தம்ʼ ஸ்ருʼகா³லம்ʼ வானரோ(அ)ப்³ரவீத்। ஶ்மஶானமத்⁴யே ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய பூர்வஜாதிமனுஸ்மரன்॥ 13-30-10 (82018) கிம்ʼ த்வயா பாபகம்ʼ பூர்வம்ʼ க்ருʼதம்ʼ கர்ம ஸுதா³ருணம்। யஸ்த்வம்ʼ ஶ்மஶானே ம்ருʼதகான்பூதிகானத்ஸி குத்ஸிதான்॥ 13-30-11 (82019) ஏவமுக்த: ப்ரத்யுவாச ஸ்ருʼகா³லோ வானரம்ʼ ததா³। ப்³ராஹ்மணஸ்ய ப்ரதிஶ்ருத்ய ந மயா தது³பாஹ்ருʼதம்॥ 13-30-12 (82020) தத்க்ருʼதே பாபிகாம்ʼ யோனிமாபன்னோஸ்மி ப்லவங்க³ம। தஸ்மாதே³வம்ʼவித⁴ம்ʼ ப⁴க்ஷ்யம்ʼ ப⁴க்ஷயாமி பு³பு⁴க்ஷித:॥ 13-30-13 (82021) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-30-14x (6814) ஸ்ருʼகா³லோ வானரம்ʼ ப்ராஹ புனரேவ நரோத்தம। கிம்ʼ த்வயா பாதகம்ʼ கர்ம க்ருʼதம்ʼ யேனாஸி வானர:॥ 13-30-14 (82022) வானர உவாச। 13-30-15x (6815) ஸ சாப்யாஹ ப²லாஹாரோ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப்லவங்க³ம:। தஸ்மான்ன ப்³ராஹ்மணஸ்வம்ʼ து ஹர்த்தவ்யம்ʼ விது³ஷா ஸதா³। ஸீமாவிவாதே³ மோக்தவ்யம்ʼ தா³தவ்யம்ʼ ச ப்ரதிஶ்ருதம்॥ 13-30-15 (82023) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-30-16x (6816) இத்யேதத்³ப்³ருவதோ ராஜன்ப்³ராஹ்மணஸ்ய மயா ஶ்ருதம்। கதா²ம்ʼ கத²யத: புண்யாம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞஸ்ய புராதனீம்॥ 13-30-16 (82024) ஶ்ருதம்ʼ சாபி மயா பூ⁴ய: க்ருʼஷ்ணஸ்யாபி விஶாம்பதே। கதா²ம்ʼ கத²யத: பூர்வம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ ப்ரதி பாண்ட³வ॥ 13-30-17 (82025) ந ஹர்தவ்யம்ʼ விப்ரத⁴னம்ʼ க்ஷந்தவ்யம்ʼ தேஷு நித்யஶ:। பா³லாஶ்ச நாவமந்தவ்யா த³ரித்³ரா: க்ருʼபணா அபி॥ 13-30-18 (82026) ஏவமேவ ச மாம்ʼ நித்யம்ʼ ப்³ராஹ்மணா: ஸந்தி³ஶந்தி வை। ப்ரதிஶ்ருதம்ʼ ப⁴வேத்³தே³யம்ʼ நாஶா கார்யா த்³விஜோத்தமே॥ 13-30-19 (82027) ப்³ராஹ்மணோ ஹ்யாஶயா பூர்வம்ʼ க்ருʼதயா ப்ருʼதி²வீபதே। ஸுஸமித்³தோ⁴ யதா தீ³ப்த: பாவகஸ்தத்³வித⁴: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-30-20 (82028) யம்ʼ நிரீக்ஷேத ஸங்க்ருத்³த⁴ ஆஶயா பூர்வஜாதயா। ப்ரத³ஹேச்ச ஹிதம்ʼ ராஜன்கக்ஷமக்ஷய்யபு⁴க்³யதா²॥ 13-30-21 (82029) ஸ ஏவ ஹி யதா³ துஷ்டோ வசஸா ப்ரதினந்த³தி। ப⁴வத்யக³த³ஸங்காஶோ விஷயே தஸ்ய பா⁴ரத॥ 13-30-22 (82030) புத்ரான்பௌத்ரான்பஶூம்ʼஶ்சைவ பா³ந்த⁴வான்ஸசிவாம்ʼஸ்ததா²। புரம்ʼ ஜனபத³ம்ʼ சைவ ஶாந்திரிஷ்டேன போஷயேத்॥ 13-30-23 (82031) ஏதத்³தி⁴ பரமம்ʼ தேஜோ ப்³ராஹ்மணஸ்யேஹ த்³ருʼஶ்யதே। ஸஹஸ்ரகிரணஸ்யேவ ஸவிதுர்த⁴ரணீதலே॥ 13-30-24 (82032) தஸ்மாத்³தா³தவ்யமேவேஹ ப்ரதிஶ்ருத்ய யுதி⁴ஷ்டி²ர। யதீ³ச்சே²ச்சோ²ப⁴னாம்ʼ ஜாதிம்ʼ ப்ராப்தும்ʼ ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-30-25 (82033) ப்³ராஹ்மணஸ்ய ஹி த³த்தேன த்⁴ருவம்ʼ ஸ்வர்கோ³ ஹ்யனுத்தம:। ஶக்ய: ப்ராப்தும்ʼ விஶேஷேண தா³நம்ʼ ஹி மஹதீ க்ரியா॥ 13-30-26 (82034) இதோ த³த்தேன ஜீவந்தி தே³வதா: பிதரஸ்தா²। தஸ்மாத்³தா³நானி தே³யானி ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ விஜானதா॥ 13-30-27 (82035) மஹத்³தி⁴ ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² ப்³ராஹ்மணஸ்தீர்த²முச்யதே। வேலாயாம்ʼ ந து கஸ்யாம்ʼ சித்³க³ச்சே²த்³விப்ரோ ஹ்யபூஜித:॥ ॥ 13-30-28 (82036) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 30 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-30-6 நிஶாம்ய விசார்ய॥ 7-30-10 தத: புரா ஸகா²யம்ʼ தம்ʼ ஸ்ருʼகா³லமிதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-30-16 ப்³ருவதோ(அ)த்⁴யாபகஸ்ய கதா²ம்ʼ கத²யதோ முகா²த் ஶ்ருதம்॥ 7-30-17 க்ருʼஷ்ணஸ்ய வ்யாஸஸ்ய। ந்ருʼக³கதா²ம்ʼ கத²யதோ வாஸுதே³வஸ்ய வா முகா²த்॥ 7-30-19 ஆஶா வந்த்⁴யாஶா॥ 7-30-21 அக்ஷய்யம்ʼ பித்ரர்த²முத்³தி³ஷ்டம்ʼ தா³நம்ʼ பு⁴ங்க்தே இத்யக்ஷய்யபு⁴க³க்³நி:॥ 7-30-22 அக³த³ஸங்காஶ: சிகித்ஸகதுல்ய:॥ 7-30-23 ஶாந்திரிஷ்டேன ஶாந்த்யாஹிதேன க்ஷேமேண॥ 7-30-30 த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। மித்ரஸௌஹார்த³யோகே³ந உபதே³ஶம்ʼ கரோதி ய:। ஜாத்யா(அ)த⁴ரஸ்ய ராஜர்ஷே தோ³ஷஸ்தஸ்ய ப⁴வேன்ன வா॥ 13-31-1 (82037) ஏததி³ச்சா²மி தத்த்வேன வ்யாக்²யாதும்ʼ வை பிதாமஹ। ஸூக்ஷ்மா க³திர்ஹி த⁴ர்மஸ்யி யத்ர முஹ்யந்தி மானவா:॥ 13-31-2 (82038) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-31-3x (6817) அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி ஶ்ருʼணு ராஜன்யதா²க்ரமம்। `மது³க்தம்ʼ வசனம்ʼ ராஜன்யதா²ந்யாயம்ʼ யதா²க³மம்।' ருʼஷீணாம்ʼ வத³தாம்ʼ பூர்வம்ʼ ஶ்ருதமாஸீத்³யதா² புரா॥ 13-31-3 (82039) உபதே³ஶோ ந கர்தவ்யோ ஜாதிஹீனஸ்ய கஸ்ய சித்। உபதே³ஶே மஹாந்தோ³ஷ உபாத்⁴யாயஸ்ய பா⁴ஷ்யதே॥ 13-31-4 (82040) `நாத்⁴யாபயேச்சூ²த்³ரமிஹ ததா² நைவ ச யாஜயேத்।' நித³ர்ஶனமித³ம்ʼ ராஜஞ்ஶ்ருʼணு மே ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-31-5 (82041) து³ருக்தவசனே ராஜன்யதா²பூர்வம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ப்³ரஹ்மாஶ்ரமபதே³ வ்ருʼத்தம்ʼ பார்ஶ்வே ஹிமவத: ஶுபே⁴॥ 13-31-6 (82042) தத்ராஶ்ரமபத³ம்ʼ புண்யம்ʼ நானாவ்ருʼக்ஷக³ணாயுதம்। நானாகு³ல்மலதாகீர்ணம்ʼ ம்ருʼக³த்³விஜனிஷேவிதம்। ஸித்³த⁴சாரணஸங்கு⁴ஷ்டம்ʼ ரம்யம்ʼ புஷ்பிதகானநம்॥ 13-31-7 (82043) வ்ரதிபி⁴ர்ப³ஹுபி⁴: கீர்ணம்ʼ தாபஸைருபஶோபி⁴தம்। ப்³ராஹ்மணைஶ்ச மஹாபா⁴கை³: ஸூர்யஜ்வலனஸன்னிபை⁴:॥ 13-31-8 (82044) நியமவ்ரதஸம்பன்னை: ஸமாகீர்ணம்ʼ தபஸ்விபி⁴:। தீ³க்ஷிதைர்ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² யதாஹாரை: க்ருʼதாத்மபி⁴:॥ 13-31-9 (82045) வேதா³த்⁴யயனகோ⁴ஷைஶ்ச நாதி³தம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। வாலகி²ல்யைஶ்ச ப³ஹுபி⁴ர்யதிபி⁴ஶ்ச நிஷேவிதம்॥ 13-31-10 (82046) தத்ர கஶ்சித்ஸமுத்ஸாஹம்ʼ க்ருʼத்வா ஶூத்³ரோ த³யான்வித:। ஆக³தோ ஹ்யாஶ்ரமபத³ம்ʼ பூஜிதஶ்ச தபஸ்விபி⁴:॥ 13-31-11 (82047) தாம்ʼஸ்து த்³ருʼஷ்ட்வா முனிக³ணாந்தே³வகல்பான்மஹௌஜஸ:। விவிதா⁴ம்ʼ வஹதோ தீ³க்ஷாம்ʼ ஸம்ப்ராஹ்ருʼஷ்யத பா⁴ரத॥ 13-31-12 (82048) அதா²ஸ்ய பு³த்³தி⁴ரபா⁴வத்தாபஸ்யே ப⁴ரதர்ஷப⁴। ததோ(அ)ப்³ரவீத்குலபதிம்ʼ பாதௌ³ ஸங்க்³ருʼஹ்ய பா⁴ரத॥ 13-31-13 (82049) ப⁴வத்ப்ரஸாதா³தி³ச்சா²மி த⁴ர்மம்ʼ சர்தும்ʼ த்³விஜர்ஷப⁴। தஸ்மாத³பி⁴க³தம்ʼ த்வம்ʼ மாம்ʼ ப்ரவ்ராஜயிதுமர்ஹஸி॥ 13-31-14 (82050) வர்ணாவரோ(அ)ஹம்ʼ ப⁴க³வஞ்ஶூத்³ரோ ஜாத்யா(அ)ஸ்மி ஸத்தம। ஶுஶ்ரூஷாம்ʼ கர்துமிச்சா²மி ப்ரபன்னாய ப்ரஸீத³ மே॥ 13-31-15 (82051) குலபதிருவாச। 13-31-16x (6818) ந ஶக்யமிஹ ஶூத்³ரேண லிங்க³மாஶ்ரித்ய வர்திதும்। ஆஸ்யதாம்ʼ யதி³ தே பு³த்³தி⁴: ஶுஶ்ரூஷானிரதோ ப⁴வ॥ 13-31-16 (82052) ஶுஶ்ரூஷயா பராம்̐ல்லோகானவாப்ஸ்யஸி ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-31-17 (82053) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-31-18x (6819) ஏவமுக்தஸ்து முனினா ஸ ஶூத்³ரோ(அ)சிந்தயன்ன்ருʼப। கத²மத்ர மயா கார்யம்ʼ ஶ்ருத்³தா⁴ த⁴ர்மபரா ச மே॥ 13-31-18 (82054) விஜ்ஞாதமேவம்ʼ ப⁴வது கரிஷ்யே ப்ரியமாத்மன:। க³த்வா(அ)(அ)ஶ்ரமபதா³த்³தூ³ரமுடஜம்ʼ க்ருʼதவாம்ʼஸ்து ஸ:॥ 13-31-19 (82055) தத்ர வேதீ³ம்ʼ ச பூ⁴மிம்ʼ ச தே³வதாயதனானி ச। நிவேஶ்ய ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² நியமஸ்தோ²(அ)ப⁴வன்முனி:॥ 13-31-20 (82056) அபி⁴ஷேகாம்ʼஶ்ச நியமாந்தே³வதாயதனேஷு ச। ப³லிம்ʼ ச க்ருʼத்வா ஹுத்வா ச தே³வதாம்ʼ சாப்யபூஜயத்॥ 13-31-21 (82057) ஸங்கல்பனியமோபேத: ப²லாஹாரோ ஜிதேந்த்³ரிய:। நித்யம்ʼ ஸன்னிஹிதாபி⁴ஸ்து ஓஷதீ⁴பி⁴: ப²லைஸ்ததா²॥ 13-31-22 (82058) அதிதீ²ந்பூஜயாமாஸ யதா²வத்ஸமுபாக³தான்। ஏவம்ʼ ஹி ஸுமஹான்காலோ வ்யத்யக்ராமத தஸ்ய வை॥ 13-31-23 (82059) அதா²ஸ்ய முனிராக³ச்சத்ஸங்க³த்யா வை தமாஶ்ரமம்। ஸம்பூஜ்ய ஸ்வாக³தேனர்ஷிம்ʼ விதி⁴வத்ஸமதோஷயத்॥ 13-31-24 (82060) அனூகூலா: கதா²: க்ருʼத்வா யதா²க³தமப்ருʼச்ச²த। ருʼஷி: பரமதேஜஸ்வீ த⁴ர்மாத்மா ஸம்ʼஶிதவ்ரத:॥ 13-31-25 (82061) ஏவம்ʼ ஸுப³ஹுஶஸ்தஸ்ய ஶூத்³ரஸ்ய ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஸோ(அ)க³ச்ச²தா³ஶ்ரமம்ருʼஷி: ஶூத்³ரம்ʼ த்³ரஷ்டும்ʼ நரர்ஷப⁴:॥ 13-31-26 (82062) அத² தம்ʼ தாபஸம்ʼ ஶூத்³ர: ஸோ(அ)ப்³ரவீத்³ப⁴ரதர்ஷப⁴। பித்ருʼகார்யம்ʼ கரிஷ்யாமி தத்ர மே(அ)னுக்³ரஹம்ʼ குரு॥ 13-31-27 (82063) பா³ட⁴மித்யேவ தம்ʼ விப்ர உவாச ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஶுசிர்பூ⁴த்வா ஸ ஶூத்³ரஸ்து தஸ்யர்ஷே: பாத்³யமானயத்॥ 13-31-28 (82064) அத² த³ர்பா⁴ஶ்ச வன்யாம்ʼஶ்ச ஓஷதீ⁴ர்ப⁴ரதர்ஷப⁴। பவித்ரமாஸனம்ʼ சைவ ப்³ருʼஸீம்ʼ சி ஸமுபானயத்॥ 13-31-29 (82065) அத² த³க்ஷிணமாவ்ருʼத்ய ப்³ருʼஸீம்ʼ சரமஶைர்ஷிகீம்। க்ருʼதாமன்யாயதோ த்³ருʼஷ்ட்வா தம்ʼ ஶூத்³ரம்ருʼஷிரப்³ரவீத்॥ 13-31-30 (82066) குருஷ்வைதாம்ʼ பூர்வஶீர்ஷாம்ʼ ப⁴வாம்ʼஶ்சோத³ங்முக²: ஶுசி:। ஸ ச தத்க்ருʼதவாஞ்ஶூத்³ர: ஸர்வம்ʼ யத்³ருʼஷிரப்³ரவீத்॥ 13-31-31 (82067) யதோ²பதி³ஷ்டம்ʼ மேதா⁴வீ த³ர்பா⁴ர்கா⁴தி³ யதா²தத²ம்। ஹவ்யகவ்யவிதி⁴ம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னமுக்தம்ʼ தேன தபஸ்வினா॥ 13-31-32 (82068) ருʼஷிணா பித்ருʼகார்யேஷு ஸதா³ த⁴ர்மபதே² ஸ்தி²த:। பித்ருʼகார்யே க்ருʼதே சாபி விஸ்ருʼஷ்ட: ஸ ஜகா³ம ஹ॥ 13-31-33 (82069) அத² தீ³ர்க⁴ஸ்ய காலஸ்ய ஸ தப்யஞ்ஶூத்³ரதாபஸ:। வனே பஞ்சத்வமக³மத்ஸுக்ருʼதேன ச தேன வை। அஜாயத மஹாராஜ வம்ʼஶே ஸ ச மஹாத்³யுதி:॥ 13-31-34 (82070) ததை²வ ஸ ருʼஷிஸ்தாத காலத⁴ர்மமவாப ஹ। புரோஹிதகுலே விப்ர: ஸ ஜாதோ(அ)ஸ்ய வஶானுக³:॥ 13-31-35 (82071) ஏவம்ʼ தௌ தத்ர ஸம்பூ⁴தாவுபௌ⁴ ஶூத்³ரமுனீ ததா³। க்ரமேண வர்தி⁴தௌ சாபி வித்³யாஸு குஶலாவுபௌ⁴॥ 13-31-36 (82072) அத²ர்வவேதே³ வேதே³ ச ப³பூ⁴வர்ஷி: ஸுனிஷ்டி²த:। கல்பப்ரயோகே³ சோத்பன்னே ஜ்யோதிஷே ச பரம்ʼ க³த:। ஸாங்க்²யே சைவ பரா ப்ரீதிஸ்தஸ்ய சைவம்ʼ வ்யவர்த⁴த॥ 13-31-37 (82073) பிதர்யுபரதே சாபி க்ருʼதஶௌசஸ்து பார்தி²வ:। அபி⁴ஷிக்த: ப்ரக்ருʼதிபீ⁴ ராஜபுத்ர: ஸ பார்தி²வ:॥ 13-31-38 (82074) அபி⁴ஷிக்தேன ஸ ருʼஷிரபி⁴ஷிக்த: புரோஹித:॥ 13-31-39 (82075) ஸ தம்ʼ புரோதா⁴ய ஸுக²மவஸத்³ப⁴ரதர்ஷப⁴:। ராஜ்யம்ʼ ஶஶாஸ த⁴ர்மேண ப்ரஜாஶ்ச பரிபாலயன்॥ 13-31-40 (82076) புண்யாஹவாசனே நித்யம்ʼ த⁴ர்மகார்யேஷு சாஸக்ருʼத்। உத்ஸ்மயன்ப்ராஹஸச்சாபி த்³ருʼஷ்ட்வா ராஜா புரோஹிதம்। ஏவம்ʼ ஸ ப³ஹுஶோ ராஜன்புரோத⁴ஸமுபாஹஸத்॥ 13-31-41 (82077) லக்ஷயித்வா புரோதா⁴ஸ்து ப³ஹுஶஸ்தம்ʼ நராதி⁴பம்। உத்ஸ்மயந்தம்ʼ ச ஸததம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா தம்ʼ மன்யுமானபூ⁴த்॥ 13-31-42 (82078) அத² ஶூன்யே புரோதா⁴ஸ்து ஸஹ ராஜ்ஞா ஸமாக³த:। கதா²பி⁴ரனுகூலாபீ⁴ ராஜானம்ʼ சாப்⁴யோரசயத்॥ 13-31-43 (82079) ததோ(அ)ப்³ரவீன்னரேந்த்³ரம்ʼ ஸ புரோதா⁴ ப⁴ரதர்ஷப⁴। வரமிச்சா²ம்யஹம்ʼ த்வேகம்ʼ த்வயா த³த்தம்ʼ மஹாத்³யுதே॥ 13-31-44 (82080) ராஜோவாச। 13-31-45x (6820) வராணாம்ʼ தே ஶதம்ʼ த³த்³யாம்ʼ கிம்ʼ ப³தைகம்ʼ த்³விஜோத்தம। ஸ்னேஹாச்ச ப³ஹுமானாச்ச நாஸ்த்யதே³யம்ʼ ஹி மே தவ॥ 13-31-45 (82081) புரோஹித உவாச। 13-31-46x (6821) ஏகம்ʼ வை வரமிச்சா²மி யதி³ துஷ்டிஸி பார்தி²வ। ப்ரதிஜானீஹி தாவத்த்வம்ʼ ஸத்யம்ʼ யத்³வத³ நான்ருʼதம்॥ 13-31-46 (82082) பீ⁴ஷ்ம உவாசி। 13-31-47x (6822) பா³ட⁴மித்யேவ தம்ʼ ராஜா ப்ரத்யுவாச யுதி⁴ஷ்டி²ர। யதி³ ஜ்ஞாஸ்யாமி வக்ஷ்யாமி அஜானந்ன து ஸம்ʼவதே³॥ 13-31-47 (82083) புரோஹித உவாச। 13-31-48x (6823) புண்யாஹவாசனே நித்யம்ʼ த⁴ர்மக்ருʼத்யேஷு சாஸக்ருʼத்। ஶாந்திஹோமேஷு ச ஸதா³ கிம்ʼ த்வம்ʼ ஹஸஸி வீக்ஷ்ய மாம்ʼ॥ 13-31-48 (82084) ஸவ்ரீட³ம்ʼ வை ப⁴வதி ஹி மனோ மே ஹஸதா த்வயா। காமயா ஶாபிதோ ராஜன்னான்யதா²வக்துமர்ஹஸி॥ 13-31-49 (82085) பா⁴வ்யம்ʼ ஹி காரணேனாத்ர ந தே ஹாஸ்யமகாரணம்। கௌதூஹலம்ʼ மே ஸுப்⁴ருʼஶம்ʼ தத்த்வேன கத²மஸ்வ மே॥ 13-31-50 (82086) ராஜோவாச। 13-31-51x (6824) ஏவமுக்தே த்வயா விப்ர யத³வாச்யம்ʼ ப⁴வேத³பி। அவஶ்யமேவ வக்தவ்யம்ʼ ஶ்ருʼணுஷ்வைகமனா த்³விஜ॥ 13-31-51 (82087) பூர்வதே³ஹே யதா² வ்ருʼத்தம்ʼ தன்னிபோ³த⁴ த்³விஜோத்தம। ஜாதிம்ʼ ஸ்மராம்யஹம்ʼ ப்³ரஹ்மன்னவதா⁴நேன மே ஶ்ருʼணு॥ 13-31-52 (82088) ஶுத்³ரோ(அ)ஹமப⁴வம்ʼ பூர்வம்ʼ தபஸே க்ருʼதனிஶ்சய:। ருʼஷிருக்³ரதபாஸ்த்வம்ʼ ச ததா³(அ)பூ⁴ர்த்³விஜஸத்தம॥ 13-31-53 (82089) ப்ரீயதா ஹி ததா³ ப்³ரஹ்மன்மமானுக்³ரஹபு³த்³தி⁴நா। பித்ருʼகார்யே த்வயா பூர்வமுபதே³ஶ: க்ருʼதோ(அ)னக⁴॥ 13-31-54 (82090) வ்ருʼஸ்யாம்ʼ த³ர்பே⁴ஷு ஹவ்யே ச கவ்யே ச முனிஸத்தம। ஏதேன கர்மதோ³ஷேண புரோதா⁴ஸ்த்வமஜாயதா²:॥ 13-31-55 (82091) அஹம்ʼ ராஜா ச விப்ரேந்த்³ர பஶ்ய காலஸ்ய பர்யயம்। மத்க்ருʼதஸ்யோபதே³ஶஸ்ய த்வயா(அ)வாப்தமித³ம்ʼ ப²லம்॥ 13-31-56 (82092) ஏதஸ்மாத்காரணாத்³ப்³ரஹ்மன்ப்ரஹஸே த்வாம்ʼ த்³விஜோத்தம। ந த்வாம்ʼ பரிப⁴வன்ப்³ரஹ்மனப்ரஹஸாமி கு³ருர்ப⁴வான்॥ 13-31-57 (82093) விபர்யயேண மே மன்யுஸ்தேன ஸந்தப்யதே மன:। ஜாதிம்ʼ ஸ்மராம்யஹம்ʼ துப்⁴யமதஸ்த்வாம்ʼ ப்ரஹஸாமி வை॥ 13-31-58 (82094) ஏவம்ʼ தவோக்³ரம்ʼ ஹி தப உபதே³ஶேன நாஶிதம்। புரோஹிதத்வமுத்ஸ்ருʼஜ்ய யதஸ்வ த்வம்ʼ புனர்ப⁴வே॥ 13-31-59 (82095) இதஸ்த்வமத⁴மாமன்யாம்ʼ மா யோனிம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸே த்³விஜ। க்³ருʼஹ்யதாம்ʼ த்³ரவிணம்ʼ விப்ர பூதாத்மா ப⁴வ ஸத்தம॥ 13-31-60 (82096) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-31-61x (6825) ததோ விஸ்ருʼஷ்டோ ராஜ்ஞா து விப்ரோ தா³நான்யனேகஶ:। ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ த³தௌ³ வித்தம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ க்³ராமாம்ʼஶ்ச ஸர்வஶ:॥ 13-31-61 (82097) க்ருʼச்ச்²ராணி சீர்த்வா ச ததோ யதோ²க்தானி த்³விஜோத்தமை:। தீர்தா²நி சாபி க³த்வா வை தா³நானி விவிதா⁴நி ச॥ 13-31-62 (82098) த³த்த்வா கா³ஶ்சைவ விப்ரேப்⁴ய: பூதாத்மா(அ)ப⁴வதா³த்மவான்। தமேவ சாஶ்ரமம்ʼ க³த்வா சசார விபுலம்ʼ தப:॥ 13-31-63 (82099) தத: ஸித்³தி⁴ம்ʼ பராம்ʼ ப்ராப்தோ ப்³ராஹ்மணோ ராஜஸத்தம। ஸம்மதஸ்சாப⁴வத்தேஷாமாஶ்ரமே தன்னிவாஸினாம்॥ 13-31-64 (82100) ஏவம்ʼ ப்ராப்தோ மஹத்க்ருʼச்ச்²ரம்ருʼஷி: ஸன்ன்ருʼபஸத்தம। ப்³ராஹ்மணேன ந வக்தவ்யம்ʼ தஸ்மாத்³வர்ணாவரே ஜனே॥ 13-31-65 (82101) `வர்ஜயேது³பதே³ஶம்ʼ ச ஸதை³வ ப்³ராஹ்மணோ ந்ருʼப। உபதே³ஶம்ʼ ஹி குர்வாணோ த்³விஜ: க்ருʼச்ச்²ரமவாப்னுயாத்॥ 13-31-66 (82102) நேஷிதவ்யம்ʼ ஸதா³ வாசா த்³விஜேன ந்ருʼபஸத்தம। ந ச ப்ரவக்தவ்யமிஹ கிஞ்சித்³வர்ணாவரே நரே॥' 13-31-67 (82103) ப்³ராஹ்மணா: க்ஷத்ரியா வைஶ்யாஸ்த்ரயோ வர்ணா த்³விஜாதய:। ஏதேஷு கத²யன்ராஜன்ப்³ராஹ்மணோ ந ப்ரது³ஷ்யதி॥ 13-31-68 (82104) தஸ்மாத்ஸத்³பி⁴ர்ன வக்தவ்யம்ʼ கஸ்யசித்கிஞ்சித³க்³ரத:। ஸூக்ஷ்மா க³திர்ஹி த⁴ர்மஸ்ய து³ர்ஜ்ஞேயா ஹ்யக்ருʼதாத்மபி⁴:॥ 13-31-69 (82105) தஸ்மான்மௌனேன முனயோ தீ³க்ஷாம்ʼ குர்வந்தி சாத்³ருʼதா:। து³ருக்தஸ்ய ப⁴யாத்³ராஜன்னாபா⁴ஷந்தே ச கிஞ்சன॥ 13-31-70 (82106) தா⁴ர்மிகா கு³ணஸம்பன்னா: ஸத்யார்ஜவஸமன்விதா:। து³ருக்தவாசாபி⁴ஹிதை: ப்ராப்னுவந்தீஹ து³ஷ்க்ருʼதம்॥ 13-31-71 (82107) உபதே³ஶோ ந கர்தவ்யோ ஹ்யஜ்ஞாத்வா யஸ்யகஸ்ய சித்। உபதே³ஶாத்³தி⁴ தத்பாபம்ʼ ப்³ராஹ்மண: ஸமவாப்னுயாத்॥ 13-31-72 (82108) விம்ருʼஶ்ய தஸ்மாத்ப்ராஜ்ஞேன வக்தவ்யம்ʼ த⁴ர்மமிச்ச²தா। ஸத்யான்ருʼதேன ஹி க்ருʼத உபதே³ஶோ ஹினஸ்தி ஹி॥ 13-31-73 (82109) வக்தவ்யமிஹ ப்ருʼஷ்டேன வினிஶ்சயவிபர்யயம்। ஸ சோபதே³ஶ: கர்தவ்யோ யேன த⁴ர்மமவாப்னுயாத்॥ 13-31-74 (82110) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதமுபதே³ஶக்ருʼதே மயா। மஹான்க்லேஶோ ஹி ப⁴வதி தஸ்மான்னோபதி³ஶேதி³ஹ॥ ॥ 13-31-75 (82111) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகவிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 31 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-31-1 மித்ரமுபகாரமபேக்ஷ்யோபகர்தா। ஸுஹ்ருʼது³பகாரமனபேக்ஷ்யோபகர்தா। லோபா⁴த் க்ருʼபயா வேத்யர்த²:॥ 7-31-4 உபாத்⁴யாயஸ்யோபதே³ஶகர்து:॥ 7-31-6 து³ருக்தம்ʼ து³:க²ஸ்த²ம்ʼ நீசம்ʼ ப்ரதி உக்தம்ʼ வசனம்॥ 7-31-8 வ்ரதிபி⁴ர்ப்³ரஹ்மசாரிபி⁴:। தாபஸைர்வானப்ரஸ்தை²:॥ 7-31-10 யதிபி⁴: ஸம்ʼந்யாஸிபி⁴:॥ 7-31-11 த³யான்வித: ஸர்வபூ⁴தாப⁴யதா³நேன ப்ரவ்ரஜ்யாம்ʼ க்ருʼதவானித்யர்த²:॥ 7-31-12 தீ³க்ஷாம்ʼ நியமம்॥ 7-31-13 ப்ரவ்ராஜயிதும்ʼ விதி⁴வத் ஸ்வோசிதம்ʼ கர்ம த்யாஜயிதும்॥ 7-31-14 ப்ரவ்ரஜாயிதும்ʼ விதி⁴வத் ஸ்வோசிதம்ʼ கர்ம த்யாஜயிதும்॥ 7-31-16 லிங்க³ம்ʼ ஸம்ʼந்யாஸிசிஹ்னம்॥ 7-31-19 ஆத்மன: ப்ரியம்ʼ விக்ஷேபகஸ்ய ஶுஶ்ரூஷாக்²யஸ்ய ஸ்வத⁴ர்மஸ்ய த்யாக³ம்। லிங்க³தா⁴ரணானதி⁴காரே(அ)பி த்யாக³மாத்ரே ஸர்வஸ்யாதி⁴காராத்। உடஜம்ʼ பர்ணஸாலாம்॥ 7-31-20 வேதீ³ம்ʼ பூஜார்த²ம்। பூ⁴மிம்ʼ ஶயனாத்³யர்த²ம்॥ 7-31-21 அபி⁴ஷேகான் த்ரிஸந்த்⁴யம்ʼ ஸ்ரானானி॥ 7-31-22 ஸங்கல்பஸ்ய நியமோ நிக்³ரஹ:। சித்தவ்ருʼத்தினிரோத⁴ இதி யாவத்। தேன உபேத:॥ 7-31-30 ப்³ருʼஸீம்ʼ சரமஶைர்ஷிகீம்ʼ ஆஸனகூர்சம்ʼ பஶ்சிமாக்³ரம்॥ 7-31-37 வேதே³ ருʼக்³வேதா³தி³த்ரயே। கல்பப்ரயோகே³ ஸூத்ரோக்தயஜ்ஞப்ரயோகே³॥ 7-31-43 மத்க்ருʼதஸ்ய மஹ்யம்ʼ க்ருʼதஸ்ய॥ 7-31-58 விபர்யயேண வைபரீத்யேன மன்யுர்தை³ந்யம்॥ 7-31-59 ப⁴வே ப⁴வனிமித்தம்॥ 7-31-63 ஸத்யான்ருʼதேன வாணிஜ்யேன த⁴னலோபே⁴நேத்யர்த²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। கீத்³ருʼஶே புருஷே தாத ஸ்த்ரீஷு ப⁴ரதர்ஷப⁴। பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-32-2x (6826) அத்ர தே வர்ணயிஷ்யாமி யதா²வ்ருʼத்தம்ʼ யதா²ஶ்ருதம்। ருக்மிணீ தே³வகீபுத்ரஸன்னிதௌ⁴ பர்யப்ருʼச்ச²த॥ 13-32-2 (82113) நாராயணஸ்யாங்கக³தாம்ʼ ஜ்வலந்தீம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஶ்ரியம்ʼ பத்³மஸமானவக்த்ராம்। 13-32-3 (82114) கௌதூஹலாத்³விஸ்மிதசாருனேத்ரா பப்ரச்ச² மாதா மகரத்⁴வஜஸ்யஷ॥ 13-32-4 (82115) கானீஹ பூ⁴தான்யுபஸேவஸே த்வம்ʼ ஸந்திஷ்ட²ஸே கானி ச ஸேவஸே த்வம்। தானி த்ரிலோகேஶ்வரபூ⁴தகாந்தே தத்த்வேன மே ப்³ரூஹி மஹர்ஷிகன்யே॥ 13-32-4 (82116) ஏவம்ʼ ததா³ ஶ்ரீராபி⁴பா⁴ஷ்யமாணா தே³வ்யா ஸமக்ஷம்ʼ க³ருட³த்⁴வஜஸ்ய। உவாச வாக்யம்ʼ மது⁴ராபி⁴தா⁴நம்ʼ மனோஹரம்ʼ சந்த்³ரமுகீ² ப்ரஸன்னா॥ 13-32-5 (82117) ஶ்ரீருவாச। 13-32-6x (6827) வஸாமி நித்யம்ʼ ஸுப⁴கே³ ப்ரக³ல்பே⁴ த³க்ஷே நரே கர்மணி வர்தமானே। அக்ரோத⁴னே தே³வபரே க்ருʼதஜ்ஞே ஜிதேந்த்³ரியே நித்யமுதீ³ர்ணஸத்வே॥ 13-32-6 (82118) நாகர்மஶீலே புருஷே வஸாமி ந நாஸ்திகே ஸாங்கரிகே க்ருʼதக்⁴நே। ந பி⁴ந்னவ்ருʼத்தே ந ந்ருʼஶம்ʼஸவ்ருʼத்தே ந சாவினீதே ந கு³ருஷ்வஸூயகே॥ 13-32-7 (82119) யே சால்பதேஜோப³லஸத்த்வமானா: க்லிஶ்யந்தி குப்யந்தி ச யத்ரதத்ர। ந சைவ திஷ்டா²மி ததா²விதே⁴ஷு நரேஷு ஸங்கு³ப்தமனோரதே²ஷு॥ 13-32-8 (82120) யஶ்சாத்மனி ப்ரார்த²யதே ந கிஞ்சி- த்³யஶ்ச ஸ்வபா⁴வோபஹதாந்தராத்மா। த்³யஶ்ச ஸ்வபா⁴வோபஹதாந்தராத்மா। நரேஷு நாஹம்ʼ நிவஸாமி ஸ்ம்யக்॥ 13-32-9 (82121) வஸாமி த⁴ர்மஶீலேஷு த⁴ர்மஜ்ஞேஷு மஹாத்மஸு। வ்ருʼத்³த⁴ஸேவிஷு தா³ந்தேஷு ஸத்வஜ்ஞேஷு மஹாத்மஸு॥ 13-32-10 (82122) அவந்த்⁴யகாலேஷு ஸதா³ தா³நஶௌசரதஷு ச। ப்³ரஹ்மசர்யதபோஜ்ஞானகோ³த்³விஜாதிப்ரியேஷு ச॥ 13-32-11 (82123) ஸ்த்ரீஷு காந்தாஸு ஶாந்தாஸு தே³வத்³விஜபராஸு ச। விஶுத்³த⁴க்³ருʼஹபா⁴ண்டா³ஸு கோ³தா⁴ந்யாபி⁴ரதாஸு ச॥ 13-32-12 (82124) ஸ்வத⁴ர்மஶீலேஷு ச த⁴ர்மவித்ஸு வ்ருʼத்³தோ⁴பஸேவானிரதே ச தா³ந்தே। க்ருʼதாத்மனி க்ஷாந்திபரே ஸமர்தே² க்ஷாந்தாஸு தா³ந்தாஸு ததா²(அ)ப³லாஸு। ஸத்யஸ்வபா⁴வார்ஜவஸம்ʼயுதாஸு வஸாகி³ தே³வத்³விஜபூஜிகாஸு॥ 13-32-13 (82125) ப்ரகீர்ணபா⁴ண்டா³மனவேக்ஷ்யகாரிணீம்ʼ ஸதா³ ச ப⁴ர்து: ப்ரதிகூலவாதி³நீம்। 13-32-14 (82126) லோலாமத³க்ஷாமவலேபினீம்ʼ ச வ்யபேதஶௌசாம்ʼ கலஹப்ரியாம்ʼ ச। நித்³ராபி⁴பூ⁴தாம்ʼ ஸததம்ʼ ஶயானா- மேவம்ʼவிதா⁴ம்ʼ ஸ்த்ரீம்ʼ பரிவர்ஜயாமி॥ 13-32-15 (82127) ஸத்யாஸு நித்யம்ʼ ப்ரியத³ர்ஶனாஸு ஸௌபா⁴க்³யயுக்தாஸு கு³ணான்விதாஸு। வஸாமி நாரீஷு பதிவ்ரதாஸு கல்யாணஶீலாஸு விபூ⁴ஷிதாஸு॥ 13-32-16 (82128) யானேஷு கன்யாஸு விபூ⁴ஷணேஷு யஜ்ஞேஷு மேகே⁴ஷு ச வ்ருʼஷ்டிமத்ஸு। வஸாமி பு²ல்லாஸு ச பத்³மினீஷு நக்ஷத்ரவீதீ²ஷு ச ஶாரதீ³ஷு॥ 13-32-17 (82129) க³ஜேஷு கோ³ஷ்டே²ஷு ததா²(அ)(அ)ஸனேஷு ஸர:ஸு பு²ல்லோத்பலபங்கஜேஷு। நதீ³ஷு ஹம்ʼஸஸ்வனநாதி³தாஸு க்ரௌஞ்சாவகு⁴ஷ்டஸ்வரஶோபி⁴தாஸு॥ 13-32-18 (82130) விகீர்ணகூலத்³ருமராஜிதாஸு தபஸ்விஸித்³த⁴த்³விஜஸேவிதாஸு। வஸாமி நித்யம்ʼ ஸுப³ஹூத³காஸு ஸிம்ஹைர்க³ஜைஶ்சாகுலிதோத³காஸு॥ 13-32-19 (82131) மத்தே க³ஜே கோ³வ்ருʼஷபே⁴ நரேந்த்³ரே ஸிம்ஹாஸனே ஸத்புருஷேஷு நித்யம்॥ 13-32-20 (82132) யஸ்மிஞ்சனோ ஹவ்யபு⁴ஜம்ʼ ஜுஹோதி கோ³ப்³ராஹ்மணம்ʼ சார்சதி தே³வதாஶ்ச காலே ச புஷ்பைர்ப³லய: க்ரியந்தே தஸ்மின்க்³ருʼஹே நித்யமுபைமி வாஸம்॥ 13-32-21 (82133) ஸ்வாத்⁴யாயனித்யேஷு ஸதா³ த்³விஜேஷு க்ஷத்ரே ச த⁴ர்மாபி⁴ரதே ஸதை³வ। வைஶ்யே ச க்ருʼஷ்யாபி⁴ரதே வஸாமி ஶூத்³ரே ச ஶுஶ்ரூஷணனித்யயுக்தே॥ 13-32-22 (82134) நாராயணே த்வேகமனா வஸாமி ஸர்வேண பா⁴வேன ஶரீரபூ⁴தா। தஸ்மின்ஹி த⁴ர்ம: ஸுமஹான்னிவிஷ்டோ ப்³ரஹ்மிண்யதா சாத்ர ததா² ப்ரியத்வம்॥ 13-32-23 (82135) நாஹம்ʼ ஶரீரேண வஸாமி தே³வி நைவம்ʼ மயா ஶக்யமிஹாபி⁴தா⁴தும்। பா⁴வேன யஸ்மின்னிவஸாமி பும்ʼஸி ஸ வர்த⁴தே த⁴ர்மயஶோர்த²காமை:॥ ॥ 13-32-24 (82136) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³வாத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 32 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-32-2 பர்யப்ருʼச்ச²த ஶ்ரியமித்யபக்ருʼஷ்யதே॥ 7-32-4 உபஸேவஸே க³ஜதுரகா³தி³ரூபேண। ஸந்திஷ்ட²ஸே ஶௌர்யாதி³ரூபேண புருஷே வஸஸி॥ 7-32-5 தே³வ்யா ருக்மிண்யா॥ 7-32-6 ப்ரக³ல்பே⁴ வாக்³மினி। த³க்ஷே அனருஸே। வஸாமி ஸத்த்வே இதி ட.த².த⁴.பாட²:॥ 7-32-8 தேஜ: ஶௌர்யம்ʼ। ஸத்வம்ʼ பு³த்³தி⁴:। யத்ர தத்ர விஶிஷ்டபுருஷே। ஸங்கு³ப்தமனோரதே²ஷு அன்யத் க்⁴யாயந்த்யன்யத்³த³ர்ஶயந்தி தாத்³ருʼஶேஷு॥ 7-32-23 பா⁴வேன ஆத³ரேண ஶரீரபூ⁴தா ஶரீரவதீ॥ 7-32-24 நாராயணாத³ன்யத்ர த⁴ர்மாதி³வ்ருʼத்³தி⁴ரூபேணைவ வஸாமி ந ஶரீரேணேத்யர்த²:॥ 7-32-32 த்³வாத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ க்ருʼதக்⁴நானாம்ʼ ப்ரதிப்³ரூஹி பிதாமஹ। மாத்ரூʼ: பித்ரூʼன்கு³ரும்ʼஶ்சைவ யே(அ)வமன்யந்தி மோஹிதா:॥ 13-33-1 (82137) யே சாப்யந்தே பரே தாத க்ருʼதக்⁴நா நிரபத்ரபா:। தேஷாம்ʼ க³திம்ʼ மஹாபா³ஹோ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தத்வத:॥ 13-33-2 (82138) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-33-3x (6828) க்ருʼதக்⁴நானாம்ʼ க³திஸ்தாத நரகே ஶாஶ்வதீ: ஸமா:। மாதாபித்ருʼகு³ரூணாம்ʼ ச யே ந திஷ்ட²ந்தி ஶாஸனே। க்ரிமிகீடபிபீலேஷு ஜாயந்தே ஸ்தா²வரேஷு ச॥ 13-33-3 (82139) து³ர்லபோ⁴ ஹி புனஸ்தேஷாம்ʼ மானுஷ்யே புனருத்³ப⁴வ:। அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்॥ 13-33-4 (82140) வத்ஸனாபோ⁴ மஹாப்ராஜ்ஞோ மஹர்ஷி: ஸம்ʼஶிதவ்ரத:। வல்மீகபூ⁴தோ ப்³ரஹ்மர்ஷிஸ்தப்யதே ஸுமஹத்தப:॥ 13-33-5 (82141) தஸ்மிம்ʼஶ்ச தப்யதி தபோ வாஸவோ ப⁴ரதர்ஷப⁴। வவர்ஷ ஸமுஹத்³வர்ஷம்ʼ ஸவித்³யுத்ஸ்தனயித்னுமான்॥ 13-33-6 (82142) தத்ர ஸப்தாஹவர்ஷம்ʼ து முமுசே பாகஶாஸன:। நிமீலிதாக்ஷஸ்தத்³வர்ஷம்ʼ ப்ரத்யக்³ருʼஹ்யத வை த்³விஜ:॥ 13-33-7 (82143) தஸ்மின்பததி வர்ஷே து ஶீதவாதஸமன்விதே। விஶீர்ணத்⁴வஸ்தஶிக²ரோ வல்மீகோ(அ)ஶனிதாடி³த:॥ 13-33-8 (82144) தாட்³யமானே ததஸ்தஸ்மின்வத்ஸனாபே⁴ மஹாத்மனி। காருண்யாத்தஸ்ய த⁴ர்ம: ஸ்வமான்ருʼஶம்ʼஸ்யமதா²கரோத்॥ 13-33-9 (82145) சிந்தயானஸ்ய ப்³ரஹ்மர்ஷி தபந்தமதிதா⁴ர்மிகம்। அனுரூபா மதி: க்ஷிப்ரமுபஜாதா ஸ்வபா⁴வஜா॥ 13-33-10 (82146) ஸ்வம்ʼ ரூபம்ʼ மாஹிஷம்ʼ க்ருʼத்வா ********* மனோஹரம்। ரக்ஷார்த²ம்ʼ வத்ஸனாமஸ்ய சதுஷ்பாது³பரிஸ்தி²த:॥ 13-33-11 (82147) யதா³ த்வபக³தம்ʼ வர்ஷம்ʼ வ்ருʼஷ்டிவாதஸமன்விதம்। ததோ மஹிஷருபேண த⁴ர்மோ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர। ஶனைர்வல்மீகமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ப்ராத்³ரவத்³ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-33-12 (82148) ஸ்தி²தே(அ)ஸ்மின்வ்ருʼஷ்டிஸம்பாதே வீக்ஷதே ஸ்ம மஹாதபா:। தி³ஶஶ்ச விபுலாஸ்தத்ர கி³ரீணாம்ʼ ஶிக²ராணி ச॥ 13-33-13 (82149) த்³ருʼஷ்ட்வா ச ப்ருʼதி²வீம்ʼ ஸர்வாம்ʼ ஸலிலேன பரிப்லுதாம்। ஜலாஶயான்ஸ தாந்த்³ருʼஷ்ட்வா விப்ர: ப்ரமுதி³தோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-33-14 (82150) அசிந்தயத்³விஸ்மிதஶ்சி விப்ர: ப்ரமுதி³தோ(அ)ப⁴வத்॥ அசிந்தயத்³விஸ்திதஶ்ச வர்ஷாத்கேனாபி⁴ரக்ஷித:। ததோ(அ)பஶ்யத்ஸ மஹிஷமவஸ்தி²தமதூ³ரத:॥ 13-33-15 (82151) திர்யக்³யோனாவபி கத²ம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே த⁴ர்மவத்ஸல:॥ 13-33-16 (82152) அதோ நு ப⁴த்³ரமஹிஷ: ஶிலாபட்டமவஸ்தி²த:। பீவரஶ்சைவ ப³ல்யஶ்ச ப³ஹுமாம்ʼஸோ ப⁴வேத³யம்॥ 13-33-17 (82153) தஸ்ய பு³த்³தி⁴ரியம்ʼ ஜாதா த⁴ர்மஸம்ʼஸக்தஜா முனே:। க்ருʼதக்⁴நா நரகம்ʼ யாந்தி யே ச விஶ்வஸ்தகா⁴தின:॥ 13-33-18 (82154) நிஷ்க்ருʼதிம்ʼ நைவ பஶ்யாமி க்ருʼதக்⁴நானாம்ʼ கத²ஞ்சன। க்ரதே ப்ராணிபரித்யாகா³த்³த⁴ர்மஜ்ஞானாம்ʼ வசோ யதா²॥ 13-33-19 (82155) அக்ருʼத்வா ப⁴ரணம்ʼ பித்ரோரத³த்த்வா கு³ருத³க்ஷிணாம்। க்ருʼதக்⁴நதாம்ʼ ச ஸம்ப்ராப்ய மரணாந்தா ச நிஷ்க்ருʼதி:॥ 13-33-20 (82156) ஆகாங்க்ஷாயாமுபேக்ஷாயாம்ʼ சோபபாதகமுத்தமம்। தஸ்மாத்ப்ராணான்பரித்யக்ஷ்யே ப்ராயஶ்சித்தார்த²மித்யுத॥ 13-33-21 (82157) ஸ மேருஶிக²ரம்ʼ க³த்வா நிஸ்யங்கேனாந்தராத்மனா। ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ கர்துகாம: ஶரீரம்ʼ த்யக்துமுத்³யத:। நிக்³ருʼஹீதஶ்ச த⁴ர்மாத்மா ஹஸ்தே த⁴ர்மேண த⁴ர்மவித்॥ 13-33-22 (82158) த⁴ர்மி உவாச। 13-33-23x (6829) வத்ஸனாப⁴ மஹாப்ராஜ்ஞ ப³ஹுவர்ஷஶதாயுஷ। பரிதுஷ்டோஸ்மி த்யாகே³ந நிஸ்ஸங்கே³ந ததா²(அ)(அ)த்மன:॥ 13-33-23 (82159) ஏவம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼத: ஸர்வே விம்ருʼஶந்தி க்ருʼதாக்ருʼதம்। ந கஶ்சித்³வத்ஸனாப⁴ஸ்ய யஸ்ய நோபஹதம்ʼ மன:॥ 13-33-24 (82160) யஶ்சானவத்³யஶ்சரதி ஶக்தோ த⁴ர்மம்ʼ ச ஸர்வஶ:। நிவர்தஸ்வ மஹாப்ராஜ்ஞ் பூதாத்மா ஹ்யஸி ஶாஶ்வத:'॥ ॥ 13-33-25 (82161) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரயஸ்த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 33 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-33-17 ப³ல்ய: ப³லிகர்மார்ஹ:। பீவரஶ்சைவ வத்⁴யஶ்வேதி பாடா²ந்தரம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஸ்த்ரீபும்ʼஸயோ: ஸம்ப்ரயோகே³ ஸ்பர்ஶ: கஸ்யாதி⁴கோ ப⁴வேத்। ஏதஸ்மின்ஸம்ʼஶயே ராஜன்யதா²வத்³வக்துமர்ஹஸி॥ 13-34-1 (82162) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-34-2x (6830) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ப⁴ங்கா³ஸ்வனேன ஶக்ரஸ்ய யதா² வைரமபூ⁴த்புரா॥ 13-34-2 (82163) புரா ப⁴ங்கா³ஸ்வனோ நாம ராஜர்ஷிரதிதா⁴ர்மிக:। அபுத்ர: புருஷவ்யாக்⁴ர புத்ரார்த²ம்ʼ யஜ்ஞமாஹரத்॥ 13-34-3 (82164) அக்³நிஷ்டுதம்ʼ ஸ ராஜர்ஷிரிந்த்³ரத்³விஷ்டம்ʼ மஹாப³ல:। ப்ராயஶ்சித்தேஷு மர்த்யானாம்ʼ புத்ரகாமேஷு சேஷ்யதே॥ 13-34-4 (82165) இந்த்³ரோ ஜ்ஞாத்வா து தம்ʼ யஜ்ஞம்ʼ மஹாபா⁴க³: ஸுரேஶ்வர:। அந்தரம்ʼ தஸ்ய ராஜர்ஷேரன்விச்ச²ன்னியதாத்மன:। ந சைவாஸ்யாந்தரம்ʼ ராஜன்ஸ த³த³ர்ஶ மஹாத்மன:॥ 13-34-5 (82166) கஸ்ய சித்த்வத² காலஸ்ய ம்ருʼக³யாம்ʼ க³தவான்ன்ருʼப:। இத³மந்தரமித்யேவ ஶக்ரோ ந்ருʼபமமோஹயத்॥ 13-34-6 (82167) ஏகாஶ்வேன ச ராஜர்ஷிர்ப்⁴ராந்த இந்த்³ரேண மோஹித:। ந தி³ஶோ(அ)விந்த³த ந்ருʼப: க்ஷுத்பிபாஸார்தி³தஸ்ததா³॥ 13-34-7 (82168) இதஶ்சேதஶ்ச தா⁴வன்வை ஶ்ரமத்ருʼஷ்ணார்தி³தோ ந்ருʼப। ஸரோ(அ)பஶ்யத்ஸுருசிரம்ʼ பூர்ணம்ʼ பரமவாரிணா॥ 13-34-8 (82169) ஸோ(அ)வகா³ஹ்ய ஸரஸ்தாத பாயயாமாஸ வாஜினம்॥ 13-34-9 (82170) அத² பீதோத³கம்ʼ ஸோ(அ)ஶ்வம்ʼ வ்ருʼக்ஷே ப³த்³த்⁴வா ந்ருʼபோத்தம:। அவகா³ஹ்ய தத: ஸ்னாதஸ்தத்ர ஸ்த்ரீத்வமவாப்தவான்॥ 13-34-10 (82171) ஆத்மானம்ʼ ஸ்த்ரீக்ருʼதம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா வ்ரீடி³தோ ந்ருʼபஸத்தம:। சிந்தானுக³தஸர்வாத்மா வ்யாகுலேந்த்³ரியசேதன:॥ 13-34-11 (82172) ஆரோஹிஷ்யே கத²ம்ʼ த்வஶ்வம்ʼ கத²ம்ʼ யாஸ்யாமி வை புரம்। இஷ்டேனாக்³நிஷ்டுதா சாபி புத்ராணாம்ʼ ஶதமௌரஸம்॥ 13-34-12 (82173) ஜாதம்ʼ மஹாப³லானாம்ʼ மே தான்ப்ரவக்ஷ்யாமி கின்னவஹம்। தா³ரேஷு சாத்மகீயேஷு பௌரஜானபதே³ஷு ச॥ 13-34-13 (82174) ம்ருʼது³த்வம்ʼ ச தனுத்வம்ʼ ச பராதீ⁴நத்வமேவ ச। `ஹாஸபா⁴வாதி³ லாவண்யம்ʼ ஸ்த்ரீகு³ணாத்³வா குதூஹலம்।' ஸ்த்ரீகு³ணா ருʼஷிபி⁴: ப்ரோக்தா த⁴ர்மதத்த்வார்த²த³ர்ஶிபி⁴:॥ 13-34-14 (82175) வ்யாயாம: கர்கஶத்வம்ʼ ச வீர்யம்ʼ ச புருஷே கு³ணா:॥ 13-34-15 (82176) பௌருஷம்ʼ விப்ரனஷ்டம்ʼ ஸ்த்ரீத்வம்ʼ கேனாபி மே(அ)ப⁴வத்। ஸ்த்ரீபா⁴வாத்புனரஶ்வம்ʼ தம்ʼ கத²மாரோடு⁴முத்ஸஹே॥ 13-34-16 (82177) மஹதா த்வத² கே²தே³ந ஆருஹ்யாஶ்வம்ʼ நராதி⁴ப:। புனராயாத்புரம்ʼ தாத ஸ்த்ரீபூ⁴தோ ந்ருʼபஸத்தம:। 13-34-17 (82178) புத்ரா தா³ராஶ்ச ப்⁴ருʼத்யாஶ்ச பௌரஜானபதா³ஶ்ச தே। கின்ன்வித³ம்ʼ த்விதி விஜ்ஞாய விஸ்மயம்ʼ பரமம்ʼ க³தா:॥ 13-34-18 (82179) அதோ²வாச ஸ ராஜர்ஷி: ஸ்த்ரீபூ⁴தோ வத³தாம்ʼவர:। ம்ருʼக³யாமஸ்மி நிர்யாதோ ப³லை: பரிவ்ருʼதோ த்³ருʼட⁴ம்। உத்³பா⁴ந்த: ப்ராவிஶம்ʼ கோ⁴ராமடவீம்ʼ தை³வமோஹித:॥ 13-34-19 (82180) அடவ்யாம்ʼ ச ஸுகோ⁴ம்ʼராயாம்ʼ த்ருʼஷ்ணார்தோ நஷ்டசேதன:। ஸர: ஸுருசிரப்ரக்²யமபஶ்யம்ʼ பக்ஷிபி⁴ர்வ்ருʼதம்॥ 13-34-20 (82181) தத்ராவகா³ட⁴: ஸ்த்ரீபூ⁴தோ வ்யக்தம்ʼ தை³வான்ன ஸம்ʼஶய:। `அத்ருʼப்த ஏவ புத்ராணாம்ʼ தா³ராணாம்ʼ ச த⁴னஸ்ய ச॥' 13-34-21 (82182) நாமகோ³த்ராணி சாபா⁴வ்ய தா³ராணாம்ʼ மந்த்ரிணாம்ʼ ததா²। ஆஹ புத்ராம்ʼஸ்தத: ஸோ(அ)த² ஸ்த்ரீபூ⁴த: பார்திவோத்தம:। ஸம்ப்ரீத்யா பு⁴ஜ்யதாம்ʼராஜ்யம்ʼ வனம்ʼ யாஸ்யாமி புத்ரகா:॥ 13-34-22 (82183) ஸ புத்ராணாம்ʼ ஶதம்ʼ ராஜா அபி⁴ஷிச்ய வனம்ʼ க³த:। க³த்வா சைவாஶ்ரமம்ʼ ஸா து தாபஸம்ʼ ப்ரத்யபத்³யத॥ 13-34-23 (82184) தாபஸேனாஸ்ய புத்ராணாமாஶ்ரமேஷ்வப⁴வச்ச²தம்। அத² ஸா(அ)(அ)தா³ய தான்ஸர்வான்பூர்வபுத்ரானபா⁴ஷத॥ 13-34-24 (82185) புருஷத்வே ஸுதா யூயம்ʼ ஸ்த்ரீத்வே சேமே ஶதம்ʼ ஸுதா:। ஏகத்ர பு⁴ஜ்யதாம்ʼ ராஜ்யம்ʼ ப்⁴ராத்ருʼபா⁴வேன புத்ரகா:॥ 13-34-25 (82186) ஸஹிதா ப்⁴ராதரஸ்தே(அ)த² ராஜ்யம்ʼ பு³பு⁴ஜிரே ததா³॥ 13-34-26 (82187) தாந்த்³ருʼஷ்ட்வா பா⁴த்ருʼபா⁴வேன பு⁴ஞ்ஜானான்ராஜ்யமுத்தமம்। சிந்தயாமாஸ தே³வேந்த்³ரோ மன்யுனா(அ)த² பரிப்லுத:। உபகாரோ(அ)ஸ்ய ராஜர்ஷே: க்ருʼதோ நாபக்ருʼதம்ʼ மயா॥ 13-34-27 (82188) ததோ ப்³ராஹ்மணருபேண தே³வராஜ: ஶதக்ரது:। பே⁴த³யாமாஸ தான்க³த்வா நக³ரம்ʼ வை ந்ருʼபாத்மஜான்॥ 13-34-28 (82189) ப்⁴ராத்ருʼணாம்ʼ நாஸ்தி ஸௌப்⁴ராத்ரம்ʼ யே(அ)ப்யேகஸ்ய பித: ஸுதா:। கஶ்யபஸ்ய ஸுராஶ்சைவ அஸுராஶ்வ ஸுதாஸ்ததா²। 13-34-29 (82190) ராஜ்யஹேதோர்விவதி³தா: கஶ்யபஸ்ய ஸுராஸுரா:॥ யூயம்ʼ ப⁴ங்கா³ஸ்வனாபத்யாஸ்தாபஸஸ்யேதரே ஸுதா:। 13-34-30 (82191) யுஷ்மாகம்ʼ பே⁴தி³தாஸ்தே து யுத்³தே⁴(அ)ன்யோன்யமபாதயன்। தச்ச்²ருத்வா தாபஸீ சாபி ஸந்தப்தா ப்ரருரோத³ ஹ॥ 13-34-31 (82192) ப்³ராஹ்மணச்ச²த்³மனா(அ)ப்⁴யேத்ய தாமிந்த்³ரோ(அ)தா²ந்வப்ருʼச்ச²த। கேன து³:கே²ந ஸந்தப்தா ரோதி³ஷி த்வம்ʼ வரானநே॥ 13-34-32 (82193) ப்³ராஹ்ம்ணம்ʼ தம்ʼ ததோ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸா ஸ்த்ரீ கரணமப்³ரவீத்। புத்ராணாம்ʼ த்³வே ஶதே ப்³ரஹ்மன்காலேன வினிபாதிதே॥ 13-34-33 (82194) அஹம்ʼ ராஜா(அ)ப⁴வ விப்ர தத்ர பூர்வம்ʼ ஶதம்ʼ மம। ஸமுத்பன்னம்ʼ ஸுரூபாணாம்ʼ புத்ராணாம்ʼ ப்³ராஹ்மணோத்தம॥ 13-34-34 (82195) கதா³சின்ம்ருʼக³யாம்ʼ யாத உத்³தா⁴ந்தோ க³ஹனே வனே। அவகா³ட⁴ஶ்ச ஸரஸி ஸ்த்ரீபூ⁴தோ ப்³ராஹ்மணோத்தம॥ 13-34-35 (82196) புத்ரான்ராஜ்யே ப்ரதிஷ்டா²ப்ய வனமஸ்மி ததோ க³த:॥ 13-34-36 (82197) ஸ்த்ரியாஶ்ச மே புத்ரஶதம்ʼ தாபஸேன மஹாத்மனா। ஆஶ்ரமே ஜனிதம்ʼ ப்³ரஹ்மன்னீதம்ʼ தன்னக³ரம்ʼ மயா॥ 13-34-37 (82198) தேஷாம்ʼ ச வைரமுத்பன்னம்ʼ காலயோகே³ந வை த்³விஜ। ஏதச்சோ²சாம்யஹம்ʼ ப்³ரஹ்மந்தை³வேன ஸமபி⁴ப்லுதா॥ 13-34-38 (82199) இந்த்³ரஸ்தாம்ʼ து³:ஶிதாம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா அப்³ரவீத்பருஷம்ʼ வச:॥ 13-34-39 (82200) புரா ஸுது³:ஸஹம்ʼ ப⁴த்³ரே மம து³:க²ம்ʼ த்வயா க்ருʼதம்। இந்த்³ரத்³விஷ்டேன யஜதா மாமனாஹூய தி⁴ஷ்டி²தம்। இந்த்³ரோ(அ)ஹமஸ்மி து³ர்பு³த்³தே⁴ வைரம்ʼ தே பாதிதம்ʼ மயா॥ 13-34-40 (82201) இந்த்³ரம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா து ராஜர்ஷி: பாத³யோ: ஶிரஸா க³த:। ப்ரஸீத³ த்ரித³ஶஶ்ரேஷ்ட² புத்ரகாமேன ஸ க்ரது:। இஷ்டஸ்த்ரித³ஶஶார்தூ³ல தத்ர மே க்ஷந்துமர்ஹஸி॥ 13-34-41 (82202) ப்ரணிபாதேன தஸ்யேந்த்³ர: பரிதுஷ்டோ வரம்ʼ த³தௌ³॥ 13-34-42 (82203) புத்ராஸ்தே கதமே ராஜஞ்ஜீவந்த்வேதத்ப்ரசக்ஷ்வ மே। ஸ்த்ரீபூ⁴தஸ்ய ஹி யே ஜாதா: புருஷஸ்யாத² யே(அ)ப⁴வன்॥ 13-34-43 (82204) தாபஸீ து தத: ஶக்ரமுவாச ப்ரயதாஞ்ஜலி:। ஸ்த்ரீபூ⁴தஸ்ய ஹி யே புத்ராஸ்தே மே ஜீவந்து வாஸவ॥ 13-34-44 (82205) இந்த்³ரஸ்து விஸ்மிதோ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸ்த்ரியம்ʼ பப்ரச்ச² தாம்ʼ புன:। புருஷோத்பாதி³தா யே தே கத²ம்ʼ த்³வேஷ்யா: ஸுதாஸ்தவ॥ 13-34-45 (82206) ஸ்த்ரீபூ⁴தஸ்ய ஹி யே ஜாதா: ஸ்னேஹஸ்தேப்⁴யோ(அ)தி⁴க: கத²ம்। காரணம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தன்மே வக்துமிஹார்ஹஸி ॥ 13-34-46 (82207) ஸ்த்ர்யுவாச। 13-34-47x (6831) ஸ்த்ரியாஸ்த்வப்⁴யதி⁴க: ஸ்னேஹோ ந ததா புருஷஸ்ய வை। தஸ்மாத்தே ஶக்ர ஜீவந்து யே ஜாதா: ஸ்த்ரீக்ருʼதஸ்ய வை॥ 13-34-47 (82208) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-34-48x (6832) ஏவமுக்தஸ்ததஸ்த்விந்த்³ர: ப்ரீதோ வாக்யமுவாச ஹ। ஸர்வ ஏவேஹ ஜீவந்து புத்ராஸ்தே ஸத்யவாதி³நி॥ 13-34-48 (82209) வரம்ʼ ச வ்ருʼணு ராஜேந்த்³ர யம்ʼ த்வமிச்ச²ஸி ஸுவ்ரத। புருஷத்வமத² ஸ்த்ரீத்வம்ʼ மத்தோ யத³பி⁴காங்க்ஷஸே॥ 13-34-49 (82210) ஸ்த்ர்யுவாச। 13-34-50x (6833) ஸ்த்ரீத்வமேவ வ்ருʼணே ஶக்ர பும்ʼஸ்த்வம்ʼ நேச்சா²மி வாஸவ। ஏவமுக்தஸ்து தே³வேந்த்³ரஸ்தாம்ʼ ஸ்த்ரியம்ʼ ப்ரத்யுவாச ஹ॥ 13-34-50 (82211) புருஷத்வம்ʼ கத²ம்ʼ த்யக்த்வா ஸ்த்ரீத்வம்ʼ ரோசயஸே விபோ⁴। ஏவமுக்த: ப்ரத்யுவாச ஸ்த்ரீபூ⁴தோ ராஜஸத்தம:॥ 13-34-51 (82212) ஸ்த்ரியா: புருஷஸம்ʼயோகே³ ப்ரீதிரப்⁴யதி⁴கா ஸதா³। ஏதஸ்மாத்காரணாச்ச²க்ர ஸ்த்ரீத்வமேவ வ்ருʼணோம்யஹம்॥ 13-34-52 (82213) ரமாபி⁴ சாதி⁴கம்ʼ ஸ்த்ரீத்வே ஸத்யம்ʼ வை தே³வஸத்தம। ஸ்த்ரீபா⁴வேன ஹி துஷ்யாமி க³ம்யதாம்ʼ த்ரித³ஶாதி⁴ப॥ 13-34-53 (82214) ஏவமஸ்த்விதி சோக்த்வா தாமாப்ருʼச்ச்²ய த்ரிதி³வம்ʼ க³த:। ஏவம்ʼ ஸ்த்ரியா மஹாராஜ அதி⁴கா ப்ரீதிருச்யதே॥ ॥ 13-34-54 (82215) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுஸ்த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 34 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-34-1 ஸ்பர்ஶ: வைஷயிகம்ʼ ஸுக²ம்॥ 7-34-4 தத்ர ஹ்யக்³நிதே³வ ஸ்தூயதே। ஸச புத்ரப்ரத³: க்ரது: ஸசேந்த்³ரத்³விஷ்டஸ்தத்ரேந்த்³ரஸ்ய ப்ராதா⁴ந்யாபா⁴வாத்॥ 7-34-5 யஜ்ஞம்ʼ க்ருʼதமிதி ஶேஷ:॥ 7-34-14 ம்ருʼது³த்வாத³ய: ஸ்த்ரீகு³ணா ஆக³தா:॥ 7-34-15 கர்கஶத்வாத³ய: புருஷகு³ணா: நஷ்டா:॥ 7-34-23 ப்ரத்யபத்³யத ப⁴ர்த்ருʼத்வேன ஸ்வீக்ருʼதவதீ॥ 7-34-27 ஸ்த்ரீத்வதா³நேன த்³விகு³ணிதபுத்ரப்ராப்திரூப உபகாரஏவ ஜாதோ ந ஸ்த்ரீத்வக்ருʼதோ(அ)பகார இத்யர்த²:॥ 7-34-40 இந்த³த்³விஷ்டேன அப்ரிஷ்டுதா யஜ்ஞேன। தி⁴ஷ்டி²தமதி⁴ஷ்டி²தம்। க்ரதூனிதி ஶேஷ:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। கிம்ʼ கர்தவ்யம்ʼ மனுஷ்யேண லோகயாத்ராஹிதார்தி²நா। கத²ம்ʼ வை லோகயாத்ராம்ʼ து கிம்ʼஶீலஶ்ச ஸமாசரேத்॥ 13-35-1 (82216) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-35-2x (6834) `தே³வே நாராயணே ப⁴க்தி: ஶங்கரே ஸாது⁴பூஜயா। த்⁴யானேனாத² ஜப: கார்ய: ஸ்வத⁴ர்மை: ஶுசிசேதஸா॥' 13-35-2 (82217) காயேன த்ரிவித⁴ம்ʼ கர்ம வாசா சாபி சதுர்வித⁴ம்। மனஸா த்ரிவித⁴ம்ʼ சைவ த³ஶ கர்மபதா²ம்ʼஸ்த்யஜேத்॥ 13-35-3 (82218) ப்ராணாதிபாத: ஸ்தைன்யம்ʼ ச பரதா³ராபி⁴மர்ஶனம்। த்ரீணி பாபானி காயேன ஸர்வத: பரிவர்ஜயேத்॥ 13-35-4 (82219) அஸத்ப்ரலாபம்ʼ பாருஷ்யம்ʼ பைஶுன்யமன்ருʼதம்ʼ ததா²। சத்வாரி வாசா ராஜேந்த்³ர ந ஜல்பேன்னானுசிந்தயேத்॥ 13-35-5 (82220) அனபி⁴த்⁴யா பரகே²ஷு ஸர்வஸத்வேஷு ஸௌஹ்ருʼத³ம்। கர்மணாம்ʼ ப²லமஸ்தீதி த்ரிவித⁴ம்ʼ மனஸா சரேத்॥ 13-35-6 (82221) தஸ்மாத்³வாக்வாயமனஸா நாசரேத³ஶுப⁴ம்ʼ நர:। ஶுபா⁴ந்யேவாசரம்̐ல்லோகே ப⁴க்தோ நாராயணஸ்ய ஹி। தஸ்யைவ து பத³ம்ʼ ஸூக்ஷ்மம்ʼ ப்ரஸாதா³த³ஶ்னுயாத்பரம்॥' ॥ 13-35-7 (82222) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 35 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-35-1 லோகயாத்ராம்ʼ லோகத்³வயஶ்ரேய:ஸாத⁴னம்॥ 7-35-3 ஸுப⁴ம்ʼ கர்மப²லம்ʼ சரேதி³தி த⁴.பாட²:॥ 7-35-4 ப்ராணாதிபாதோ ஹிம்ʼஸா॥ 7-35-5 பாருஷ்யம்ʼ நிஷ்டு²ரபா⁴ஷணம்। பைஶுன்யம்ʼ ராஜத்³வாராதௌ³ பரதோ³ஷஸூசனம்। அனதம்ʼ மித்²யாவாத³: மனஸாப்யேவம்ʼ வதி³ஷ்யாமிதி நானுசிந்தயேத்॥ 7-35-6 அனபி⁴த்⁴யேதி ஶ்லோகேன பரத்³ரவ்யேஷ்வபி⁴த்⁴யானம்ʼ பரஸ்யானிஷ்டசிந்தனம்ʼ வேத³பா³தே³ஷு நாஸ்திக்யமிதி த்ரீணி த்யாஜ்யானி லக்ஷயேத்। த்யஜேதி³த்யுபக்ரமாத்॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। சித்தம்ʼ மே தூ³யதே தாத லோகே பரமவிந்த³த:॥ 13-36-1 (82223) அஶாஶ்வதமித³ம்ʼ ஸர்வம்ʼ ஜக³த்ஸ்தா²வரஜங்க³மம்। க்ரதே நாராயணம்ʼ புண்யம்ʼ ப்ரதிபா⁴தி பிதாமஹ॥ 13-36-2 (82224) நாராயணோ ஹி விஶ்வாத்மா புருஷ: புஷ்கரேக்ஷண:। தஸ்யாஸ்ய தே³வகீஸூனோ: ஶ்ருதம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ த்வயா(அ)னக⁴॥ 13-36-3 (82225) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-36-4x (6835) யுதி⁴ஷ்டி²ர மஹாப்ராஜ்ஞ மயா த்³ருʼஷ்டம்ʼ ச ஸங்க³ரே॥ 13-36-4 (82226) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-36-5x (6836) த்வத்த ஏவ து ராஜேந்த்³ர ராஜத⁴ர்மாஶ்ச புஷ்கலா:। ஶ்ருதம்ʼ புராணமகி²லம்ʼ நாரதே³ந நிவேதி³தம்। கு³ஹ்யம்ʼ நாராயணாக்²யானம்ʼ த்ரிவித⁴க்லேஶனாஶனம்॥ 13-36-5 (82227) ஏகாந்தித⁴ர்மனியமா: ஸமாஸவ்யாஸகல்பிதா:। கதி²தா வை மஹாபா⁴க³ த்வயா வை மத³னுக்³ரஹாத்॥ 13-36-6 (82228) லோகரக்ஷணகர்த்ருʼத்வம்ʼ தஸ்யைவ ஹரிமேத⁴ஸ:। ஆதிதே²யவிதி⁴ஶ்சைவ தபாம்ʼஸி நியமாஶ்ச யே॥ 13-36-7 (82229) வேத³வாத³ப்ரஸித்³தா⁴ஶ்ச வாஜபேயாத³யோ மகா²:। யஜ்ஞா த்³ரவிணனிஷ்பாத்³யா அக்³நிஹோத்ரானுபாலிதா:॥ 13-36-8 (82230) ஜபயஜ்ஞாஶ்ச விவிதா⁴ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ தபஸ்வினாம்। ஏகாத³ஶவிதா⁴: ப்ரோக்தா ஹவிர்யஜ்ஞா த்³விஜாதினாம்॥ 13-36-9 (82231) தேஷாம்ʼ ப²லவிஶேஷாஶ்ச உஞ்ச²த⁴ர்மாஸ்ததை²வ ச। அஹன்யஹனி யே ப்ரோக்தா மஹாயஜ்ஞா த்³விஜாதினாம்॥ 13-36-10 (82232) வேத³ஶ்ரவணத⁴ர்மாஶ்ச ப்³ரஹ்மயஜ்ஞப²லம்ʼ ததா²। வேத³வ்ரதவிதா⁴நம்ʼ ச நியமாஶ்சைவ வைதி³கா:॥ 13-36-11 (82233) ஸ்வாஹா ஸ்வதா⁴ ப்ரணீதே ச இஷ்டாபூர்தப²லம்ʼ ததா²। உத்தரோத்தரஸேவாயாமாஶ்ரமாணாம்ʼ ச யத்ப²லம்॥ 13-36-12 (82234) ப்ரத்யேகஶஶ்ச நிஷ்டா²யாமாஶ்ரமாணாம்ʼ மஹாமதே। மாஸபக்ஷோபவாஸானாம்ʼ ஸம்யகு³க்தப²லம்ʼ ச யத்॥ 13-36-13 (82235) அனாஶிதானாம்ʼ யே லோகா யே ச பஞ்சதபா நரா:। வீராத்⁴வானம்ʼ ப்ரபன்னானாம்ʼ யா க³திஶ்சாக்³நிஹோத்ரிணாம்॥ 13-36-14 (82236) க்³ரீஷ்மே பஞ்சதபானாம்ʼ ச ஶிஶிரே ஜலசாரிணாம்। வர்ஷே ஸ்த²ண்டி³லஶாயீனாம்ʼ ப²லம்ʼ யத்பரிகீர்திதம்॥ 13-36-15 (82237) லோகே சக்ரசராணாம்ʼ ச த்³விஜானாம்ʼ யத்ப²லம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்। அன்னாதீ³நாம்ʼ ச தா³நானாம்ʼ யத்ப²லம்ʼ பரிகீர்திதம்॥ 13-36-16 (82238) ஸர்வதீர்தா²பி⁴ஷிக்தானாம்ʼ நராணாம்ʼ ச ப²லோத³ய:। ராஜ்ஞாம்ʼ த⁴ர்மாஶ்ச யே லோகே ஸம்யக்பாலயதாம்ʼ ப்ரஜா:॥ 13-36-17 (82239) யே ச ஸத்யவ்ரதா லோகே யே தீர்தே² க்ருʼதஶ்ரமா:। மாதாபித்ருʼபரா யே ச கு³ருவ்ருʼத்தீஶ்ச ஸம்ʼஶ்ரிதா:॥ 13-36-18 (82240) கோ³ப்³ராஹ்மணபரித்ராணே ராஷ்ட்ராதிக்ரமணே ததா²। த்யஜந்த்யபி⁴முகா²: ப்ராணான்னிர்ப⁴யா: ஸத்வமாஶ்ரிதா:॥ 13-36-19 (82241) ஸஹஸ்ரத³க்ஷிணானாம்ʼ ச யா க³திர்வத³னாம்ʼ வர। யே ச ஸந்த்⁴யாமுபாஸந்தே ஸம்யகு³க்தா மஹாவ்ரதா:॥ 13-36-20 (82242) ததா² யோக³விதா⁴நம்ʼ ச யத்³க்³ரந்தே²ஷ்வபி⁴ஶப்³தி³தம்। வேதா³த்³யா: ஶ்ருதயஶ்சாபி ஶ்ருதா மே கு³ருஸத்தம॥ 13-36-21 (82243) ஸித்³தா⁴ந்தனிர்ணயாஶ்சாபி த்³வைபாயனமுகோ²த்³க³தா:। ஶ்ருதா: பஞ்ச மஹாயஜ்ஞா யேஷு ஸர்வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 13-36-22 (82244) தத்ப்ரபே⁴தே³ஷு யே த⁴ர்மாஸ்தே(அ)பி வை க்ருʼத்ஸ்னஶ: ஶ்ருதா:। ந ச தூ³ஷயிதும்ʼ ஶக்யா: ஸத்³பி⁴ருக்தா ஹி தே ததா²॥ 13-36-23 (82245) ஏதேஷாம்ʼ கில த⁴ர்மாணாமுத்தமோ வைஷ்ணவோ விதி⁴:। ரக்ஷதே ப⁴க³வான்விஷ்ணுர்ப⁴க்தமாத்மஶரீரவத்॥ 13-36-24 (82246) கர்மணோ ஹி க்ருʼதேஸ்யேஹ காமிதஸ்ய த்³விஜோத்தம। ப²லம்ʼ ஹ்யவஶ்யம்ʼ போ⁴க்தவ்யம்ருʼஷிர்த்³வைபாயனோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 13-36-25 (82247) போ⁴கா³ந்தே சாபி பதனம்ʼ க³தி: பூர்வம்ʼ ப்ரபா⁴ஷிதா। ந மே ப்ரீதிகராஸ்த்வேதே விஷோத³ர்கா ஹி மே மதா:॥ 13-36-26 (82248) வதா⁴த்க்ருʼஷ்டதரம்ʼ மன்யே க³ர்ப⁴வாஸம்ʼ மஹாத்³யுதே। தி³ஷ்டாந்தே யானி து³:கா²நி புருஷோ விந்த³தே விபோ⁴। தத: கஷ்டதராணீஹ க³ர்ப⁴வாஸே ஹி விந்த³தி॥ 13-36-27 (82249) ததஶ்சாப்⁴யாதி⁴காம்ʼ தீவ்ராம்ʼ வேத³னாம்ʼ லப⁴தே நர:। க³ர்பா⁴பக்ரமணே தாத கர்மணாஸுபஸர்பணே॥ 13-36-28 (82250) தஸ்மான்மே நிஶ்சயோ ஜாதோ த⁴ர்மேஷ்வேதேஷு பா⁴ரத। ததி³ச்சா²மி குருஶ்ரேஷ்ட² த்வத்ப்ரஸாதா³ந்மஹாமதே। தம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ சேஹ வேத்தும்ʼ வை யோ ஜராஜன்மம்ருʼத்யுஹா॥ 13-36-29 (82251) யேனோஷ்ணதா³ வைதரணீ அஸிபத்ரவனம்ʼ ச தத்। குண்டா³நி சாக்³நிதப்தானி க்ஷுரதா⁴ராபத²ஸ்ததா²। ஶால்மலீம்ʼ ச மஹாகோ⁴ராமாயஸீம்ʼ கோ⁴ரகண்டகாம்॥ 13-36-30 (82252) மாதாபித்ருʼகதே சாபி ஸுஹ்ருʼன்மித்ரார்த²காரணாத்। ஆத்மஹேதோஶ்ச பாபானி க்ருʼதானீஹ நரைஶ்ச யை:। தேஷாம்ʼ ப²லோத³யம்ʼ கஷ்டம்ருʼஷிர்த்³வைபாயனோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 13-36-31 (82253) கும்பீ⁴பாகப்ரதீ³ப்தானாம்ʼ ஶூலார்தானாம்ʼ ச க்ரந்த³தாம்। ரௌரவே க்ஷிப்யமாணானாம்ʼ ப்ரஹாரைர்மதி²தாத்மனாம்॥ 13-36-32 (82254) ஸ்தனதாமபக்ருʼத்தானாம்ʼ பிப³தாமாத்மஶோணிதம்। தேஷாமேவ ப்ரவத³தாம்ʼ காருண்யம்ʼ நாஸ்தி யந்த்ரத:॥ 13-36-33 (82255) த்ருʼஷ்ணாஶுஷ்கோஷ்ட²கண்டா²நாம்ʼ விஹ்வலானாமசேதஸாம்। ஸர்வது³:கா²பி⁴பூ⁴தானாம்ʼ ருஜார்தானாம்ʼ ச க்ரோஶதாம்॥ 13-36-34 (82256) வேத³னார்தா ஹி க்ரந்த³ந்தி பூரயந்தோ தி³ஶோ த³ஶ॥ 13-36-35 (82257) ஏக: கரோதி பாபானி ஸஹபோ⁴ஜ்யானி பா³ந்த⁴வை:। தேஷாமேக: ப²லம்ʼ பு⁴ங்க்தே கஷ்டம்ʼ வைவஸ்வதே க்³ருʼஹே॥ 13-36-36 (82258) யேன நைதாம்ʼ க³திம்ʼ க³ச்சே²ந்ன விண்மூத்ராஸ்தி²பிச்சி²லே। விஷ்டா²மூத்ரக்ருʼமீமத்⁴யே ப³ஹுஜந்துனிஷேவிதே॥ 13-36-37 (82259) கோ க³ர்ப⁴வாஸாத்பரதோ நரகோ(அ)ன்யோ விதீ⁴யதே। யத்ர வாஸக்ருʼதோ யோக³: குக்ஷௌ வாஸோ விதீ⁴யதே॥ 13-36-38 (82260) ஜாதோ விஸ்தீர்ணஶோக: ஸ்யாத்³ப⁴வேத விக³தஜ்வர:। ந சைஷ லப்⁴யதே காமோ ஜாதமாத்ரம்ʼ ஹி மானவம்। ஆவிஶந்தீஹ து³:கா²நி மனோவாக்காயிகானி து॥ 13-36-39 (82261) தைரஸ்வதந்த்ரோ ப⁴வதி பீட்³யமானோ ப⁴யானகை:। தைர்க³ர்ப⁴வாஸம்ʼ க³ச்ச²தி அவஶோ ஜாயதே ததா²॥ 13-36-40 (82262) அவஶஶ்சேஹதே ஜந்துர்வ்ரஜத்யவஶ ஏவ ஹி। ஜரஸா ரூபவித்⁴வம்ʼஸம்ʼ ப்ராப்னோத்யவஶ ஏவ து॥ 13-36-41 (82263) ஶரீரபே⁴த³மாப்னோதி ஜீர்யதே(அ)வஶ ஏவ து। ஏவம்ʼ ஹ்யனியதோ ம்ருʼத்யுர்ப⁴வத்யேவ ஸதா³ ந்ருʼஷு॥ 13-36-42 (82264) க³ர்பே⁴ஷு ம்ரியதே கஶ்சிஜ்ஜாயமானஸ்ததா²(அ)பர:। ஜாதா ம்ரியந்தே ப³ஹவோ யௌவனஸ்தா²ஸ்ததா²(அ)பரே। மத்⁴யபா⁴வே து நஶ்யந்தி ஸ்த²விரோ ம்ருʼத ஏவ து॥ 13-36-43 (82265) கோ ஜன்மனோ நோத்³விஜதே ஸ்வயம்பூ⁴ரபி யோ ப⁴வேத்। குதஸ்த்வஸ்மத்³வித⁴ஸ்தாத மரணஸ்ய வஶானுக³:॥ 13-36-44 (82266) நித்யாவிஷ்டோ ப⁴யேனாஹம்ʼ மனஸா குருஸத்தம। முஹூர்தமப்யஹம்ʼ ஶர்ம ந விந்தா³மி மஹாமதே॥ 13-36-45 (82267) காலாத்மனி திரோபூ⁴தோ நித்யம்ʼ தத்³கு³ணவர்ஜித:। அன்னைர்ப³ஹுவிதை⁴: புஷ்டம்ʼ வஸ்த்ரைர்னானாவிதை⁴ர்வ்ருʼதம்॥ 13-36-46 (82268) சந்த³னாக³ருதி³க்³தா⁴ங்க³ம்ʼ மணிமுக்தாவிபூ⁴ஷிதம்। யானைர்ப³ஹுவிதை⁴ர்யாதமேகாந்தேனைவ லாலிதம்॥ 13-36-47 (82269) யௌவனோத்³த⁴தரூபாபி⁴ர்மந்த³விஹ்வலகா³மிபி⁴:। இஷ்டிபி⁴ரபி⁴ராமாபி⁴ர்வரஸ்த்ரீபி⁴ரயந்த்ரிதம்॥ 13-36-48 (82270) ரமிதம்ʼ ஸுசிரம்ʼ காலம்ʼ ஶரீரமமிதப்ரப⁴ம்। அவித்ருʼப்தா க³மிஷ்யந்தி ஹித்வா ப்ராணாம்ʼஸ்ததா²(அ)பரே॥ 13-36-49 (82271) ஸ்வர்கே³(அ)ப்யனியதா பூ⁴திஸ்ததை²வாகாஶஸம்ʼஶ்ரயே। தே³வா(அ)ப்யதி⁴ஷ்டா²நவஶாஸ்தஸ்மாத்³தே³வம்ʼ ந காமயே॥ 13-36-50 (82272) காமானாம்ʼ நாஸ்த்யதி⁴ஷ்டா²நமகாமஸ்து நிவர்ததே। லோகஸங்க்³ரஹத⁴ர்மாஸ்து ஸர்வ ஏவ ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-36-51 (82273) டோ³லாஸத⁴ர்மா த⁴ர்மஜ்ஞ ருʼஷிர்த்³வைபாயனோ(அ)ப்³ரவீத்। அஸ்மாத்கோ விஷமம்ʼ து³:க²மாரோஹேத விசக்ஷண:॥ 13-36-52 (82274) வித்³யமானே ஸமே மார்கே³ டோ³லாத⁴ர்மவிவர்ஜிதே। கோ ஹ்யாத்மானம்ʼ ப்ரியம்ʼ லோகே டோ³லாஸாத⁴ர்ம்யதாம்ʼநயேத்॥ 13-36-53 (82275) சராசரை: ஸர்வபூ⁴தைர்க³ந்தவ்யமவிஶங்கயா। அஸ்மால்லோகாத்பரம்ʼ லோகமபாதே²யமதை³ஶிகம்। கோ⁴ரம்ʼ தம: ப்ரவேஷ்டவ்யமத்ராதாரமபா³ந்த⁴வம்॥ 13-36-54 (82276) யே து தம்ʼ கில த⁴ர்மஜ்ஞா த⁴ர்மம்ʼ நாராயணேரிதம்। அனந்யமனஸோ தா³ந்தா: ஸ்மரந்தி நியதவ்ரதா:॥ 13-36-55 (82277) ததஸ்தேனைவ பஶ்யந்தி ப்ராப்னுவ்தி பரம்ʼ பத³ம்। ரக்ஷதே ப⁴க³வான்விஷ்ணுர்ப⁴க்தானாத்மஶரீரவத்॥ 13-36-56 (82278) குலாலசக்ரப்ரதிமே ப்⁴ராம்யமாணேஷு ஜந்துஷு। மாதாபித்ருʼஸஹஸ்ராணி ஸம்ப்ராப்தானி மயா கு³ரோ॥ 13-36-57 (82279) ஸ்னேஹாபன்னேன பீதாஸ்து மாத்ரூʼணாம்ʼ விவிதா⁴: ஸ்தலா:॥ 13-36-58 (82280) புத்ரதா³ரஸஹஸ்ராணி இஷ்டானிஷ்டஶதானி ச। ப்ராப்தான்யதி⁴ஷ்டா²நவஶாத³தீதானி ததை²வ ச। ந க்வசின்ன ஸுக²ம்ʼ ப்ராப்தம்ʼ ந க்வசிச்சா²ஶ்வதீ ஸ்தி²தி:॥ 13-36-59 (82281) ஸ்தா²நைர்மஹத்³பி⁴ர்விப்⁴ரம்ʼஶோ து³:க²லப்³தை⁴: புன: புன:। த⁴னநாஶஶ்ச ஸம்ப்ராப்தோ லப்³த்⁴வா து³:கே²ந தத்³த⁴னம்। அத்⁴வகா³நாமிவ பதி² ச்சா²யாமாஶ்ரித்ய ஸங்க³ம:॥ 13-36-60 (82282) ஏவம்ʼ கர்மவஶோ லோகோ ஜ்ஞாதீனாம்ʼ ஹிதஸங்க³ம:। விஶ்ரம்ய ச புனர்யாதி கர்மபி⁴ர்த³ர்ஶிதாம்ʼ க³திம்॥ 13-36-61 (82283) ஏததீ³த்³ருʼஶகம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஜ்ஞாத்வா சைவ ஸமாக³மம்। கோ ந பி³ப்⁴யேத்குருஶ்ரேஷ்ட² விஷ்டா²ந்னஸ்யேவ போ⁴ஜனாத்॥ 13-36-62 (82284) பு³த்³தி⁴ஶ்ச மே ஸமுத்பன்னா வைஷ்ணவே த⁴ர்மவிஸ்தரே। ததே³ஷ ஶிரஸா பாதௌ³ க³தோ(அ)ஸ்மி ப⁴க³வம்ʼஸ்தவ। ஶரணம்ʼ ச ப்ரபன்னோ(அ)ஸ்மி க³ந்தவ்யே ஶரணே த்⁴ருவே॥ 13-36-63 (82285) ஜன்மம்ருʼத்யுஜராகி²ந்னஸ்த்ரிபி⁴ர்து³:கை²ர்னிபீடி³த:। இச்சா²மி ப⁴வதா த்ராதுமேப்⁴யஸ்த்வத்தோ மஹாமதே। தஸ்யாத்³ய யுக³த⁴ர்மஸ்ய ஶ்ரவணாத்குருபுங்க³வ॥ 13-36-64 (82286) ஏததா³த்³யயுகோ³த்³பூ⁴தம்ʼ த்ரேதாயாம்ʼ தத்திரோஹிதம்। ஸ ஏவ த⁴ர்மமகி²லம்ருʼஷிர்த்³வைபாயனோ(அ)ப்³ரவீத்॥' ॥ 13-36-65 (82287) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட்த்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:ட²॥ 36 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-36-3 புருஷ: புஷ்கரோ விபு⁴ரிதி ட.த².த⁴. பாட²:॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। ஸத்³ருʼஶம்ʼ ராஜஶார்தூ³ல வ்ருʼத்தஸ்ய ச குலஸ்ய ச॥ 13-37-1 (82288) கோ ராஜ்யம்ʼ விபுலம்ʼ க்³ருʼஹ்ய ஸ்பீ²தாகாரம்ʼ புனர்மஹத்। நிர்ஜிதாராதிஸாமந்தம்ʼ தே³வராஜ்யோபமம்ʼ ஸுக²ம்॥ 13-37-2 (82289) ராஜ்யே ராஜ்யகு³ணா யே ச தான்வ்யுத³ஸ்ய நராதி⁴ப। தோ³ஷம்ʼ பஶ்யதி ராஜேந்த்³ர தே³ஹே(அ)ஸ்மின்பாஞ்சபௌ⁴திகே॥ 13-37-3 (82290) அதிக்ராந்தாஸ்த்வயா ராஜன்வ்ருʼத்தேன ப்ரபிதாமஹா:। த⁴ர்மோ விக்³ரஹவாந்தீ⁴ரோ விது³ரஶ்ச மஹாயஶா:॥ 13-37-4 (82291) ஸஞ்ஜயஶ்ச மஹாதேஜா யே சான்யே தி³வ்யத³ர்ஶனா:। ப்ரவ்ருʼத்தஜ்ஞானஸம்பன்னாஸ்தத்வஜ்ஞானவிதோ³ ந்ருʼப॥ 13-37-5 (82292) தே(அ)திக்ராந்தா மஹாராஜ ப்³ரஹ்மாத்³யா: ஸஸுராஸுரா:। அனித்யம்ʼ து³:க²ஸந்தப்தம்ʼ ஜக³தே³தன்ன ஸம்ʼஶய:॥ 13-37-6 (82293) ஏவமேதான்மஹாபா³ஹோ ப்³ரஹ்மாத்³யான்ஸஸுராஸுரான்। அனித்யான்ஸததம்ʼ பஶ்ய மனுஷ்யாதி³ஷு கா கதா²॥ 13-37-7 (82294) நித்யாம்ʼ து ப்ரக்ருʼதீமாஹ யா(அ)ஸௌ ப்ரஸவத⁴ர்மிணீ। அரூபிணீமனிர்தே³ஶ்யாமக்ருʼதாம்ʼ புருஷாதிகா³ம்॥ 13-37-8 (82295) தாமத்யந்தஸுகா²ம்ʼ ஸௌம்யாம்ʼ நிர்வாணமிதி ஸஞ்ஜ்ஞிதாம்। ஆஹுர்ப்³ரஹ்மர்ஷயோ ஹ்யாத்³யாம்ʼ பு⁴வி சைவ மஹர்ஷய:॥ 13-37-9 (82296) தயா புருஷரூபிண்யா த⁴ர்மப்ரக்ருʼதிகோ(அ)னக⁴। ஸ யாத்யேவ ஹி நிர்வாணம்ʼ யத்தத்ப்ரக்ருʼதிஸஞ்ஜ்ஞிதம்॥ 13-37-10 (82297) ஸ ஏஷ ப்ராக்ருʼதோ த⁴ர்மோ ப்⁴ராஜத்யாதி³யுகே³ ந்ருʼப। விகாரத⁴ர்மா: ஶேஷேஷு யுகே³ஷு ப⁴ரதர்ஷப⁴। ப்⁴ராஜந்தே(அ)ப்⁴யதி⁴கம்ʼ வீர ஸம்ʼஸாரபத²கோ³சரா:॥ 13-37-11 (82298) ப்ரக்ருʼதீனாம்ʼ ச ஸர்வாஸாமக்ருʼதா ப்ரக்ருʼதி: ஸ்ம்ருʼதா। ஏவம்ʼ ப்ரக்ருʼதித⁴ர்மா ஹி வராம்ʼ ப்ரக்ருʼதிமாஶ்ரிதா॥ 13-37-12 (82299) பஶ்யந்தி பரமாம்ʼ லோகே த்³ருʼஷ்டாத்³ருʼஷ்டானுத³ர்ஶினீம்। ஸத்வாதி³யுக³பர்யந்தே த்ரேதாயுக³ஸமுத்³ப⁴வே॥ 13-37-13 (82300) காமம்ʼ காமயமானேஷு ப்³ராஹ்மணேஷு திரோஹித:। குபதே²ஷு து த⁴ர்மேஷு ப்ராது³ர்பூ⁴தேஷு கௌரவ। ஜாதோ மந்த³ப்ரசாரோ ஹி த⁴ர்ம: கலியுகே³ ந்ருʼப॥ 13-37-14 (82301) நித்யஸ்து புருஷோ ஜ்ஞேயோ விஶ்வரூபோ நிரஞ்ஜன:। ப்³ரஹ்மாத்³யா அபி தே³வாஶ்ச யம்ʼ ஸதா³ பர்யுபாஸதே॥ 13-37-15 (82302) தம்ʼ ச நாராயணம்ʼ வித்³தி⁴ பரம்ʼ ப்³ரஹ்மேதி ஶாஶ்வதம்। தத்கர்ம குரு காயேன த்⁴யாயஸ்வ மனஸா ச தம்॥ 13-37-16 (82303) கீர்தயஸ்வ ச தன்னாம வாசா ஸர்வத்ர பூ⁴பதே। தத்பத³ம்ʼ ப்ராப்னுஹி ப்ராப்யம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ சாபுனர்ப⁴வம்॥ 13-37-17 (82304) இத்யேதத்³விஷ்ணுமாஶ்ரித்ய ஸம்ʼஸாரக்³ரஹமோக்ஷணம்। கதி²தம்ʼ தே மஹாபா³ஹோ கிம்ʼ பூ⁴ய: ஶ்ரோதுமிச்ச²ஸி॥' ॥ 13-37-18 (82305) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 37 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-37-3 தே³ஹே(அ)ஸ்மின்பஞ்சவிம்ʼஶக இதி ட. த². த⁴. பாட²:॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। க்லிஶ்யமானேஷு பூ⁴தேஷு ஜாதீமரணஸாக³ரே। யத்ப்ராப்ய க்லேஶம்ʼ நாப்னோதி தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-38-1 (82306) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-38-2x (6837) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸனத்குமாரஸ்ய ஸத: ஸம்ʼவாத³ம்ʼ நாரத³ஸ்ய ச॥ 13-38-2 (82307) ஸனத்குமாரோ ப⁴க³வான்ப்³ரஹ்மபுத்ரோ மஹாயஶா:। பூர்வஜாதாஸ்த்ரயஸ்தஸ்ய கத்²யந்தே ப்³ரஹ்மவாதி³ந:॥ 13-38-3 (82308) ஸனக: ஸனந்த³னஶ்சைவ த்ருʼதீயஶ்ச ஸனாதன:। ஜாதமாத்ராஶ்ச தே ஸர்வே ப்ரதிபு³த்³தா⁴ இதி ஶ்ருதி:॥ 13-38-4 (82309) சதுர்த²ஶ்சைவ தேஷாம்ʼ ஸ ப⁴க³வான்யோக³வித்தம:। ஸனத்குமார இதி வை கத²யந்தி மஹர்ஷய:॥ 13-38-5 (82310) ஹைரண்யக³ர்ப⁴: ஸ முனிர்வஸிஷ்ட²: பஞ்சம: ஸ்ம்ருʼத:। ஷஷ்ட²: ஸ்தா²ணு: ஸ ப⁴க³வானமேயாத்மா த்ரிஶூலத்⁴ருʼத்॥ 13-38-6 (82311) ததோ(அ)பரே ஸமுத்பன்னா: பாவகாதா³ருணே க்ரதௌ। மனஸா ஸ்வயம்பு⁴வோ ஹீமே மரீசிப்ரமுகா²ஸ்ததா²॥ 13-38-7 (82312) பு⁴கு³ர்மரீசேரனுஜோ ப்⁴ருʼகோ³ரப்யங்கி³ராஸ்ததா²। அனுஜோங்கி³ரஸோ(அ)தா²த்ரி: புலஸ்த்யோத்ரேஸ்ததா²(அ)னுஜ:॥ 13-38-8 (82313) புலஸ்த்யஸ்யானுஜோ வித்³வான்புலஹோ ந மஹாத்³யுதி:। பட்²யந்தே ப்³ரஹ்மஜா ஹ்யேதே வித்³வத்³பி³ரமிதௌஜஸ:॥ 13-38-9 (82314) ஸர்வமேதன்மஹாராஜ குர்வன்னாதி³கு³ருர்மஹான்। ப்ரபு⁴ர்விபு⁴ரனந்தஶ்ரீர்ப்³ரஹ்மா லோகபிதாமஹ:॥ 13-38-10 (82315) மூர்திமந்தோ(அ)ம்ருʼதீபூ⁴தாஸ்தேஜஸா(அ)திதபோன்விதா:। ஸனகப்ரப்⁴ருʼதயஸ்தத்ர யே ச ப்ராப்தா: பரம்ʼ பத³ம்। க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ க்ஷயமனுப்ராப்ய விமுக்தா மூர்திப³ந்த⁴னாத்॥ 13-38-11 (82316) ஸனத்குமாரஸ்து விபு⁴ர்யோக³மாஸ்தா²ய யோக³வித்। த்ரீம்̐ல்லோகானசரச்ச²ஶ்வதை³ர்யேண பரேண ஹி॥ 13-38-12 (82317) ருத்³ரஶ்சாப்யஷ்டகு³ணிதம்ʼ யோக³ம்ʼ ப்ராப்தோ மஹாயஶா:। ஸூக்ஷ்மமஷ்டகு³ணம்ʼ ராஜன்னிதரே ந்ருʼபஸத்தம॥ 13-38-13 (82318) மரீசிப்ரமுகா²ஸ்தாத ஸர்வே ஸ்ருʼஷ்ட்யர்த²மேவ தே। நியுக்தா ராஜஶார்தூ³ல தேஷாம்ʼ ஸ்ருʼஷ்டிம்ʼ ஶ்ருʼணுஷ்வ மே॥ 13-38-14 (82319) ஸப்த ப்³ரஹ்மண இத்யேதே புராணே நிஶ்சயம்ʼ க³தா:। ஸர்வே வேதே³ஷு சைவோக்தா: கி²லேஷு ச ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-38-15 (82320) இதிஹாஸபுராணே ச ஶ்ருதிரேஷா ஸனாதனீ। ப்³ராஹ்மணா வரதா³நேதான்ப்ராஹுர்வேதா³ந்தபாரகா³:॥ 13-38-16 (82321) ஏதேஷாம்ʼ பிதரஸ்தாத புத்ரா இத்யனுசக்ஷதே। க³ணா: ஸப்த மஹாராஜ மூர்தயோ(அ)மூர்தயஸ்ததா²॥ 13-38-17 (82322) பித்ருʼணாம்ʼ சைவ ராஜேந்த்³ர புத்ரா தே³வா இதி ஶ்ருதி:। தே³வைர்வ்யாப்தா இமே லோகா இத்யேவமனுஶுஶ்ரும॥ 13-38-18 (82323) க்ருʼஷ்ணத்³வைபாயனாச்சைவ தே³வஸ்தா²நாத்ததை²வ த। தே³வலாச்ச நரஶ்ரேஷ்ட² காஶ்யபாச்ச மயா ஶ்ருதம்॥ 13-38-19 (82324) கௌ³தமாத³பி கௌண்டி³ந்யாத்³பா³ரத்³வாஜாத்ததை²வ ச। மார்கண்டே³யாத்ததை²வைதத்³ருʼஷேர்தே³வமதாத³பி॥ 13-38-20 (82325) பித்ரா ச மம ராஜேந்த்³ர ஶ்ராத்³த⁴காலே ப்ரபா⁴ஷிதம்। பரம்ʼ ரஹஸ்யம்ʼ வேதா³ந்தம்ʼ ப்ரியம்ʼ ஹி பரமாத்மன:॥ 13-38-21 (82326) அத: பரம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாமி யன்மாம்ʼ ப்ருʼச்ச²ஸி பா⁴ரத:। ததி³ஹைகமனோபு³த்³தி⁴: ஶ்ருʼணுஷ்வாவஹிதோ ந்ருʼப। ஸ்வாயம்பு⁴வஸ்ய ஸம்ʼவாத³ம்ʼ நாரத³ஸ்ய ச தீ⁴மத:॥ 13-38-22 (82327) ஸனத்குமாரோ ப⁴க³வாந்தி³வ்யம்ʼ ஜஜ்வால தேஜஸா। அங்கு³ஷ்ட²மாத்ரோ பூ⁴த்வா வை விசசார மஹாத்³யுதி:॥ 13-38-23 (82328) ஸ கதா³சின்மஹாபா⁴கோ³ மேருப்ருʼஷ்ட²ம்ʼ ஸமாக³மத்। நாரதே³ந நரஶ்ரேஷ்ட² முனினா ப்³ரஹ்மவாதி³நா॥ 13-38-24 (82329) ஜிஜ்ஞாஸமானாவன்யோன்யம்ʼ ஸகாஶே ப்³ரஹ்மணஸ்தத:। ப்³ரஹ்ம பா⁴க³வதௌ தாத பரமார்தா²ர்த²சிந்தகௌ॥ 13-38-25 (82330) மதிமான்மதிமச்ச்²ரேஷ்ட²ம்ʼ பு³த்³தி⁴மான்பு³த்³தி⁴மத்தரம்। க்ஷேத்ரவித்க்ஷேத்ரவிச்ச்²ரேஷ்ட²ம்ʼ ஜ்ஞானவிஜ்ஜ்ஞானமத்தமம்॥ 13-38-26 (82331) ஸனத்குமாரம்ʼ தத்வஜ்ஞம்ʼ ப⁴க³வந்தமரிந்த³ம। லோகவில்லோகவிச்ச்²ரேஷ்ட²மாத்மவிச்சாத்மவித்தமம்। ஸர்வவேதா³ர்த²குஶலம்ʼ ஸர்வஶாஸ்த்ரவிஶாரத³ம்॥ 13-38-27 (82332) ஸாங்க்²யயோக³ம்ʼ ச யோ வேத³ பாணாவாமலகம்ʼ யதா²। நாரதோ³(அ)த² நரஶ்ரேஷ்ட² தம்ʼ பப்ரச்ச² மஹாத்³யுதி:॥ 13-38-28 (82333) நாரத³ உவாச। 13-38-29x (6838) த்ரயோவிம்ʼஶதிதத்வஸ்ய அவ்யக்தஸ்ய மஹாமுனே। ப்ரப⁴வம்ʼ சாப்யயம்ʼ சைவ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தத்வத:॥ 13-38-29 (82334) அத்⁴யாத்மமதி⁴பூ⁴தம்ʼ ச அதி⁴தை³வம்ʼ ததை²வ ச। காலஸங்க்²யாஶ்ச ஸர்க³ம்ʼ ச ஸ்ரஷ்டாரம்ʼ புருஷம்ʼ ப்ரபு⁴ம்। 13-38-30 (82335) யம்ʼ விஸ்வமுபஜீவந்தி யேன ஸர்வமித³ம்ʼ ததம்। யம்ʼ ப்ராப்ய ந நிவர்தந்தே தத்³ப⁴வான்வக்துமர்ஹதி॥ 13-38-31 (82336) ஸனத்குமார உவாச। 13-38-32x (6839) யம்ʼ விஶ்வமுபஜீவந்தி யமாஹு: புருஷம்ʼ பரம்। தம்ʼ வை ஶ்ருʼணு மஹாபு³த்³தே⁴ நாராயணமனாமயம்॥ 13-38-32 (82337) ஏஷ நாராயணோ நாம யம்ʼ விஶ்வமுபஜீவதி। ஏஷ ஸ்ரஷ்டா விதா⁴தா ச ப⁴ர்தா பாலயிதா ப்ரபு⁴:॥ 13-38-33 (82338) ப்ராப்யைனம்ʼ ந நிவர்தந்தே யதயோ(அ)த்⁴யாத்மசிந்தகா:। ஏதாவதே³வ வக்தவ்யம்ʼ மயா நாரத³ ப்ருʼச்ச²தே॥ 13-38-34 (82339) பரம்ʼ ந வேத்³மி தத்ஸர்க³ம்ʼ யாவாம்ʼஶ்சாயம்ʼ யதா²ப்யஹம்। ஶ்ரூயதாமானுபூர்வ்யேண ந ச ஸர்க³: ப்ரயத்னத:॥ 13-38-35 (82340) யதா² காலபரீமாணம்ʼ தத்வானாம்ருʼஷிஸத்தம। அத்⁴யாத்மமதி⁴பூ⁴தம்ʼ ச அதி⁴தை³வம்ʼ ததை²வ ச। காலஸங்க்²யாம்ʼ ச ஸர்க³ம்ʼ ச ஸர்வமேவ மஹாமுனே॥ 13-38-36 (82341) தமஸ: குர்வத: ஸர்க³ம்ʼ தாமஸோ ஹ்யபி⁴தீ⁴யதே। ப்³ரஹ்மவித்³பி⁴ர்த்³விஜைர்னித்யம்ʼ நித்யமத்⁴யாத்மசிந்தகை:॥ 13-38-37 (82342) பர்யாயனாமான்யேதஸ்ய கத²யந்தி மனீஷிண:। தானி தே ஸம்ப்ரவக்ஷ்யாமி ததி³ஹைகமனா: ஶ்ருʼணு॥ 13-38-38 (82343) மஹார்ணவோ(அ)ர்ணவஶ்சைவ ஸலிலம்ʼ ச கு³ணாஸ்ததா²। வேதா³ஸ்தபாம்ʼஸி யஜ்ஞாஶ்ச த⁴ர்மாஶ்ச ப⁴க³வான்விபு⁴:। ப்ராண: ஸாம்ʼவர்தகோக்³நிஶ்ச வ்யோம காலஸ்ததை²வ ச॥ 13-38-39 (82344) நாமான்யேதானி ப்³ரஹ்மர்ஷே ஶரீரஸ்யேஶ்வரஸ்ய வை। கீர்திதானி த்³விஜஶ்ரேஷ்ட² மயா ஶாஸ்த்ரானுஸாரத:॥ 13-38-40 (82345) சதுர்யுக³ஸஹஸ்ராணி சதுர்யுக³மரிந்த³ம। ப்ராஹு: கல்பஸஹஸ்ரம்ʼ வை ப்³ராஹ்மணாஸ்தத்வத³ர்ஶின:॥ 13-38-41 (82346) த³ஶகல்பஸஹஸ்ராணி அவ்யயஸ்ய மஹானிஶா। ததை²வ தி³வஸம்ʼ ப்ராஹுர்யோகா³: ஸாங்க்²யாஶ்ச தத்வத:॥ 13-38-42 (82347) நிஶாஸுப்தோத² ப⁴க³வான்க்ஷபாந்தே ப்ரத்யபு³த்⁴யத। பஶ்சாத்³பு³த்³த்⁴வா ஸஸர்ஜாபஸ்தாஸு வீர்யமவாஸ்ருʼஜத்॥ 13-38-43 (82348) தத³ண்ட³மப⁴வத்³தை⁴மம்ʼ ஸஹஸ்ராம்ʼஶுஸமப்ரப⁴ம்। அஹங்க்ருʼத்வா ததஸ்தஸ்மின்ஸஸர்ஜ ப்ரபு⁴ரீஶ்வர:॥ 13-38-44 (82349) ஹிரண்யக³ர்ப⁴ம்ʼ விஸ்வாத்மா ப்³ரஹ்மாணாம்ʼ ஜலவன்முனிம்। பூ⁴தப⁴வ்யப⁴விஷ்யஸ்ய கர்தாரமனக⁴ம்ʼ விபு⁴ம்। மூர்திமந்தம்ʼ மஹாத்மானம்ʼ விஶ்வஶபு⁴ம்ʼ ஸ்வயம்பு⁴வம்॥ 13-38-45 (82350) அணிமா லகி⁴மா ப்ராப்திரீஶானோ ஜ்யோதிஷாம்ʼ நரம்। சக்ரே திரோதா⁴ம்ʼ ப⁴க³வானேத்க்ருʼத்வா மஹாயஶா:॥ 13-38-46 (82351) ஏதஸ்யாபி நிஶாமாஹுர்வேத³வேதா³ங்க³பாரகா³:। பஞ்சகல்பஸஹஸ்ராணி அஹரேதாவதே³வ ச॥ 13-38-47 (82352) ஸ ஸர்க³ம்ʼ குருத ப்³ரஹ்மா தாமஸஶ்சானுபூர்வ்யஶ:। ஸ்ருʼஜதே(அ)ஹம்ʼ த்வஹங்காரம்ʼ பரமேஷ்டி²நமவ்யயம்॥ 13-38-48 (82353) அஹங்காரேணைவ லோகா வ்யாப்தா: ஸாஹங்க்ருʼதேன வை। யேனாவிஷ்டானி பூ⁴தானி மஜ்ஜந்த்யவ்யக்தஸாக³ரே॥ 13-38-49 (82354) தே³வர்ஷிதா³நவனரா யக்ஷக³ந்த⁴ர்வகின்னரா:। உன்மஜ்ஜந்தி நிமஜ்ஜந்தி ஊர்த்⁴வாத⁴ஸ்திர்யகே³வ ச॥ 13-38-50 (82355) ஏதஸ்யாபி நிஶாமாஹுஸ்த்ருʼதீயாமத² குர்வத:। த்ரீணி கல்பஸஹஸ்ராணி அஹரேதாவதே³வ து॥ 13-38-51 (82356) அஹங்காரஸ்து ஸ்ருʼஜதி மஹாபூ⁴தானி பஞ்ச வை। ப்ருʼதி²வீ வாயுராகாஶமாபோ ஜ்யோதிஶ்ச பஞ்சமம்॥ 13-38-52 (82357) ஏதேஷாம்ʼ கு³ணதத்வானி பஞ்ச ப்ராஹுர்த்³விஜாதய:। ஶப்³தே³ ஸ்பர்ஶே ச ரூபே ச ரஸே க³ந்தே⁴ ததை²வ ச॥ 13-38-53 (82358) கு³ணேஷ்வேதேஷ்வபி⁴ரதா: பங்கலக்³நா இவ த்³விபா:। நோத்திஷ்ட²ந்த்யவஶீபூ⁴தா: ஸக்தா அவ்யக்தஸாக³ரே॥ 13-38-54 (82359) ஏதேஷாமிஹ வை ஸர்வம்ʼ சதுர்த²மிஹ குர்வத:। சதுர்யுக³ஸஹஸ்ரே வை அஹோராத்ராஸ்ததை²வ ச॥ 13-38-55 (82360) அனந்த இதி விக்²யாத: பஞ்சம: ஸர்க³ உச்யதே। இந்த்³ரியாணி த³ஶைகம்ʼ ச யதா²ஶ்ருதினித³ர்ஶனாத்॥ 13-38-56 (82361) மன: ஸர்வமித³ம்ʼ தாத விஶ்வம்ʼ ஸர்வமித³ம்ʼ ஜக³த்। ந ததா²ந்யானி பூ⁴தானி ப³லவந்தி யதா² மன:॥ 13-38-57 (82362) ஏதஸ்யாபி ஹ வை ஸர்க³ம்ʼ ஷஷ்ட²மாஹுர்த்³விஜாதய:। அஹ: கல்பஸஹஸ்ரம்ʼ வை ராத்ரிரேதாவதீ ததா²॥ 13-38-58 (82363) ஊர்த்⁴வஸ்ரோதஸ்து வை ஸர்க³ம்ʼ ஸப்தமம்ʼ ப்³ரஹ்மணோ விது³:। அஷ்டமம்ʼ சாப்யத⁴:ஸ்ரோதஸ்திர்யக்து நவம: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-38-59 (82364) ஏதானி நவ ஸர்கா³ணி தத்வானி ச மஹாமுனே। சதுர்விம்ʼஶதிதத்வானி தத்வஸங்க்²யானி தே(அ)னக⁴॥ 13-38-60 (82365) ஸர்வஸ்ய ப்ரப⁴வ: பூர்வமுக்தோ நாராயண: ப்ரபு⁴:। அவ்யய: ப்ரப⁴வஶ்சைவ அவ்யக்தஸ்ய மஹாமுனே। ப்ரவக்ஷ்யாம்யபரம்ʼ தத்வம்ʼ யஸ்ய யஸ்யேஶ்வரஶ்ச ய:॥ 13-38-61 (82366) அத்⁴யாத்மமதி⁴பூ⁴தம்ʼ ச அதி⁴தை³வம்ʼ ததை²வ ச। யதா²ஶ்ருதம்ʼ யதா²த்³ருʼஷ்டம்ʼ தத்வதோ வை நிபோ³த⁴ மே॥' ॥ 13-38-62 (82367) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டத்ரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 38 ॥

`ஸனத்குமார உவாச। அத⁴:ஸ்ரோதஸி ஸர்கே³ ச திர்யக்ஸ்ரோதஸி சைவ ஹி। ஏதாப்⁴யாமீஶ்வரம்ʼ விந்த்³யாதூ³ர்த்⁴வஸ்ரோதஸ்ததை²வ ச॥ 13-39-1 (82368) கர்மேந்த்³ரியாணாம்ʼ பஞ்சானாமீஶ்வரோ பு³த்³தி⁴கோ³சர:। பு³த்³தீ⁴ந்த்³ரியாணாமபி து ஈஶ்வரோ மன உச்யதே॥ 13-39-2 (82369) மனஸ: பஞ்சபூ⁴தானி ஸகு³ணான்யாஹுரீஶ்வரம்। பூ⁴தானாமீஶ்வரம்ʼ வித்³யாத்³ப்³ரஹ்மாணம்ʼ பரமேஷ்டி²நம்॥ 13-39-3 (82370) ப⁴வான்ஹி குஶலஶ்சைவ த⁴ர்மேஷ்வேஷு பரேஷு வை। காலாக்³நிரஹ்ன: கல்பாந்தே ஜக³த்³த³ஹதி சாம்ʼஶுபி⁴:॥ 13-39-4 (82371) தத: ஸர்வாணி பூ⁴தானி ஸ்தா²வராணி சராணி ச। மஹாபூ⁴தானி த³க்³தா⁴நி ஸ்வாம்ʼ யோனிம்ʼ க³மிதானி வை॥ 13-39-5 (82372) கூர்மப்ருʼஷ்ட²னிபா⁴ பூ⁴மிர்னிர்த³க்³த⁴குஶகண்டகா। நிர்வ்ருʼக்ஷா நிஸ்த்ருʼணா சைவ த³க்³தா⁴ காலாக்³நினா ததா³॥ 13-39-6 (82373) ஜக³த்ப்ரலீனம்ʼ ஜக³தி ஜக³ச்சாபி ப்ரலீயதே। நஷ்டிக³ந்தா⁴ ததா³ ஸூக்ஷ்மா ஜலமேவாப⁴வத்ததா³॥ 13-39-7 (82374) ததோ மயூக²ஜாலேன ஸூர்யஸ்த்வாபீயதே ஜலம்। ரஸாத்மா லீயதே சார்கே ததா² ப்³ராஹ்மணஸத்தம॥ 13-39-8 (82375) அந்தரிக்ஷக³தான்பூ⁴தான்ப்ரத³ஹத்யனலஸ்ததா³। அக்³நிபூ⁴தம்ʼ ததா³ வ்யோம ப⁴வதீத்யபி⁴சக்ஷதே॥ 13-39-9 (82376) தம்ʼ ததா² விஸ்பு²ரத்³வஹ்னிம்ʼ வாயுர்ஜரயதே மஹான்। மஹதா ப³லவேகே³ந ஆத³த்தே தம்ʼ ஹி பா⁴நுமான்॥ 13-39-10 (82377) வாயோரபி கு³ணம்ʼ ஸ்பர்ஶமாகாஶம்ʼ க்³ரஸதே யதா³। ப்ரஶாம்யதி ததா³ வாயு: க²ம்ʼ து திஷ்ட²தி நானத³த்॥ 13-39-11 (82378) தஸ்ய தம்ʼ நினத³ம்ʼ ஶப்³த³மாத³த்தே வை மனஸ்ததா³। ஸ ஶப்³த³கு³ணஹீனாத்மா திஷ்ட²தே மூர்திமாம்ʼஸ்து வை॥ 13-39-12 (82379) பு⁴ங்க்தே ச ஸ ததா³ வ்யோம மனஸ்தாத தி³கா³த்மகம்। வ்யோமாத்மனி வினஷ்டே து ஸங்கல்பாத்மா விவர்த⁴தே॥ 13-39-13 (82380) ஸங்கல்பாத்மானமாத³த்தே சித்தம்ʼ வை ஸ்வேன தேஜஸா। சித்தம்ʼ க்³ரஸத்யஹங்காரஸ்ததா³ வை முனிஸத்தம॥ 13-39-14 (82381) வினஷ்டே ச ததா³ சித்தே அஹங்காரோ(அ)ப⁴வன்மஹான்। அஹங்காரம்ʼ ததா³த³த்தே மஹான்ப்³ரஹ்மா ப்ரஜாபதி:॥ 13-39-15 (82382) அபி⁴மானே வினஷ்டே து மஹான்ப்³ரஹ்மா விராஜதே। தம்ʼ ததா³ த்ரிஷு லோகேஷு மூர்திஷ்வேவாக்³ரமூர்திஜம்॥ 13-39-16 (82383) யேன விஶ்வமித³ம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ நிர்மிதம்ʼ வை கு³ணார்தி²நா। மூர்தம்ʼ ஜலேசரமபி வ்யவஸாயகு³ணாத்மகம்। க்³ரஸிஷ்ணுர்ப⁴க³வான்ப்³ரஹ்மா வ்யக்தாவ்யக்தமஸம்ʼஶயம்॥ 13-39-17 (82384) ஏஷோ(அ)வ்யயஸ்ய ப்ரலயோ மயா தே பரிகீர்தித:। அத்⁴யாத்மமதி⁴பூ⁴தம்ʼ ச அதி⁴தை³வம்ʼ ச ஶ்ரூயதாம்॥ 13-39-18 (82385) ஆகாஶம்ʼ ப்ரத²மம்ʼ பூ⁴தம்ʼ ஶ்ரோத்ரமத்⁴யாத்மம்ʼ ஶப்³தோ³தி⁴பூ⁴தம்ʼ தி³ஶோதி⁴தை³வதம்ʼ॥ 13-39-19 (82386) வாயுர்த்³விதீயம்ʼ பூ⁴தம்ʼ த்வக³த்⁴யாத்மம்ʼ ஸ்பர்ஶோதி⁴பூ⁴தம்ʼ வித்³யுத³தி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-20 (82387) ஜ்யோதிஸ்த்ருʼதீயம்ʼ பூ⁴தம்ʼ சக்ஷுரத்⁴யாத்மம்ʼ ரூபமதி⁴பூ⁴தம்ʼ ஸூர்யோதி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-21 (82388) ஆபஶ்சதுர்த²ம்ʼ பூ⁴தம்ʼ ஜிஹ்வாத்⁴யாத்மம்ʼ ரஸோதி⁴பூ⁴தம்ʼ வருணோதி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-22 (82389) ப்ருʼதி²வீ பஞ்சமம்ʼ பூ⁴தம்ʼ த்⁴ராணமத்⁴யாத்மம்ʼ க³ந்தோ⁴தி⁴பூ⁴தம்ʼ வாயுரதி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-23 (82390) பாஞ்சபௌ⁴திகமேதச்சதுஷ்டயம்ʼ வர்ணிதம்। அத ஊர்த்⁴வமிந்த்³ரியமனுவர்ணயிஷ்யாம:॥ 13-39-24 (82391) பாதா³வத்⁴யாத்மம்ʼ க³ந்தவ்யமதி⁴பூ⁴தம்ʼ விஷ்ணுரதி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-25 (82392) ஹஸ்தாவத்⁴யாத்மம்ʼ கர்தவ்யமதி⁴பூ⁴தமிந்த்³ரோ(அ)தி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-26 (82393) பாயுரத்⁴யாத்மம்ʼ விஸர்கோ³(அ)தி⁴பூ⁴தம்ʼ மித்ரோ(அ)தி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-27 (82394) உபஸ்தோ²(அ)த்⁴யாத்மமானந்தோ³(அ)தி⁴பூ⁴தம்ʼ ப்ரஜாபதிரவதி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்। 13-39-28 (82395) வாக³த்⁴யாத்மம்ʼ வக்தவ்யமதி⁴பூ⁴தமக்³நிரதி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-29 (82396) மனோ(அ)த்⁴யாத்மம்ʼ மந்தவ்யமதி⁴பூ⁴தம்ʼ சந்த்³ரமா அதி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-30 (82397) அஹங்காரோ(அ)த்⁴யாத்மமபி⁴மானோ(அ)தி⁴பூ⁴தம்ʼ விரிஞ்சோ(அ)தி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்। 13-39-31 (82398) பு³த்³தி⁴ரத்⁴யாத்மம்ʼ வ்யவஸாயோ(அ)தி⁴பூ⁴தம்ʼ ப்³ரஹ்மாதி⁴தை³வதம்ʼ ஸ்யாத்॥ 13-39-32 (82399) ஏவமவ்யக்தோ ப⁴க³வான்ஸக்ருʼத்க்ருʼத்ஸ்னான்குருதே ஸம்ஹரதே ச। கஸ்மாத்க்ரீடா³ர்த²ம்॥ 13-39-33 (82400) யதா²(அ)(அ)தி³த்யோம்ʼ(அ)ஶுஜாலம்ʼ க்ஷிபதி ஸம்ஹரதே ச ஏவமவ்யக்தோ கு³ணான்ஸ்ருʼஜதி ஸம்ஹரதே ச॥ 13-39-34 (82401) யதா²(அ)ர்ணவாதூ³ர்மிமாலானிச யஶ்சோர்த்⁴வமுத்திஷ்ட²தே ஸம்ஹரதே ச। யதா² சாந்தரிக்ஷாத³ப்⁴ரமாகாஶமுத்திஷ்ட²தி ஸ்தனிதக³ர்ஜிதோன்மிஶ்ரம்ʼ தத்³வத்தத்ரைவ ப்ராணஶத்। ஏவமவ்யக்தோ கு³ணான்ஸ்ருʼஜதி ஸம்ஹரதி ச॥ 13-39-35 (82402) யதா² கூர்மோ(அ)ங்கா³நி காமாத்ப்ரஸாரயதே புனஶ்ச ப்ரவேஶயதி ஏவமவ்யக்தோ ப⁴க³வான்லோகான்ப்ரகாஶயதி ப்ரவேஶயதே ச॥ 13-39-36 (82403) ஏவம்ʼ சேதனஶ்ச ப⁴க³வான்பஞ்சவிம்ʼஶ: ஶுசிஸ்தேனாதி⁴ஷ்டி²தா ப்ரக்ருʼதிஶ்சேதயதி நித்யம்ʼ ஸஹத⁴ர்மா ச। ப⁴க³வதோ(அ)வ்யக்தஸ்ய க்ரியாவதோக்ரியாவதஶ்ச ப்ரக்ருʼதி: க்ரியாவானஜராமர: க்ஷேத்ரஜ்ஞோ நாராயணாக்²ய: புருஷ:॥ 13-39-37 (82404) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-39-38x (6840) இத்யேதன்னாரதா³யோக்தம்ʼ குமாரேண ச தீ⁴மதா। ஏதச்ச்²ருத்வா த்³விஜோ ராஜன்ஸர்வயஜ்ஞப²லம்ʼ லபே⁴த்॥' ॥ 13-39-38 (82405) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 39 ॥

`யுதி⁴ஷ்ட²ர உவாச। ஆத்மன்யக்³நௌ ஸமாத்⁴நாய ய ஏதே குருனந்த³ன। த்³விஜாதயோ வ்ரதோபேதா ஜபயஜ்ஞபராயணா:॥ 13-40-1 (82406) யஜந்த்யாரம்ப⁴யஜ்ஞைஶ்ச மானஸம்ʼ யஜ்ஞமாஸ்தி²தா:। அக்³நிப்⁴யஶ்ச பரம்ʼ நாஸ்தி யேஷாமேஷோ(அ)வ்யவஸ்தி²த:॥ 13-40-2 (82407) தேஷாம்ʼ க³திர்மஹாப்ராஜ்ஞ கீத்³ருʼஶீ கிம்பராஶ்ச தே। ஏததி³ச்சா²மி தத்வேன த்வத்த: ஶ்ரோதும்ʼ பிதாமஹ॥ 13-40-3 (82408) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-40-4x (6841) அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி இதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। வைகுண்ட²ஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஸுபர்ணஸ்ய ச பா⁴ரத॥ 13-40-4 (82409) அம்ருʼதஸ்ய ஸமுத்பத்தௌ தே³வானாமஸுரை: ஸஹ। ஷஷ்டிவர்ஷஸஹஸ்ராணி தை³வாஸுரமவர்தத। 13-40-5 (82410) தத்ர தே³வாஸ்து தை³தேயைர்வத்⁴யந்தே ப்⁴ருʼஶதா³ருணை:। த்ராதாரம்ʼ நாதி⁴க³ச்ச²ந்தி வத்⁴யமானா மஹாஸுரை:॥ 13-40-6 (82411) ஆர்தாஸ்தே தே³வதே³வேஶம்ʼ ப்ரபன்னா: ஶரணைஷிண:। பிதாமஹம்ʼ மஹாப்ராஜ்ஞம்ʼ வத்⁴யமானா: ஸுரேதரை:॥ 13-40-7 (82412) தா த்³ருʼஷ்ட்வா தே³வதா ப்³ரஹ்மா ஸம்ப்⁴ராந்தேந்த்³ரியமானஸ:। வைகுண்ட²ம்ʼ ஶரணம்ʼ தே³வம்ʼ ப்ரதிபேதே³ ச தை: ஸஹ॥ 13-40-8 (82413) தத: ஸ தே³வை: ஸஹித: பத்³மயோனிர்னரேஶ்வர। துஷ்டாவ ப்ராஞ்ஜலிர்பூ⁴த்வா நாராயணமனாமயம்॥ 13-40-9 (82414) த்வத்³ரூபசிந்தனான்னாம்னாம்ʼ ஸ்மரணாத³ர்சனாத³பி। தபோயோகா³தி³பி⁴ஶ்சைவ ஶ்ரேயோ யாந்தி மனீஷிண:॥ 13-40-10 (82415) ப⁴க்தவத்ஸல பத்³மாக்ஷ பரமேஶ்வர பாபஹன்। பரமாத்மா(அ)விகாராத்³ய நாராயண நமோம்ʼஸ்து தே॥ 13-40-11 (82416) நமஸ்தே ஸர்வலோகாதே³ ஸர்வாத்மாமிதவிக்ரம। ஸர்வபூ⁴தப⁴விஷ்யேஶ ஸர்வபூ⁴தமஹேஶ்வர 13-40-12 (82417) தே³வானாமபி தே³வஸ்த்வம்ʼ ஸர்வவித்³யாபராயண:। ஜக³த்³வீஜஸமாஹார ஜக³த: பரமோ ஹ்யஸி॥ 13-40-13 (82418) த்ராயஸ்வ தே³வதா வீர தா³நவாத்³யை: ஸுபீடி³தா:। லோகாம்ʼஶ்ச லோகபாலாம்ʼஶ்ச ருʼஷீம்ʼஶ்ச ஜயதாம்ʼவர॥ 13-40-14 (82419) வேதா³: ஸாங்கோ³பனிஷத³: ஸரஹஸ்யா: ஸஸங்க்³ரஹா:। ஸோங்காரா: ஸவஷட்காரா: ப்ராஹுஸ்த்வாம்ʼ யஜ்ஞமுத்தமம்॥ 13-40-15 (82420) பவித்ராணாம்ʼ பவித்ரம்ʼ ச மங்க³லானாம்ʼ ச மங்க³லம்। தபஸ்வினாம்ʼ தபஶ்சைவ தை³வதம்ʼ தே³வதாஸ்வபி॥ 13-40-16 (82421) ஏவமாதி³புரஸ்காரைர்ருʼக்ஸாமயஜுஷாம்ʼ க³ணை:। வைகுண்ட²ம்ʼ துஷ்டுவுர்தே³வா: ஸர்வே ப்³ரஹ்மர்ஷிபி⁴: ஸஹ॥ 13-40-17 (82422) ததோ(அ)ந்தரிக்ஷே வாகா³ஸீன்மேக⁴க³ம்பீ⁴ரனிஸ்வனா। ஜேஷ்யத்⁴வம்ʼ தா³நவான்யூயம்ʼ மயைவ ஸஹ ஸங்க³ரே॥ 13-40-18 (82423) ததோ தே³வக³ணானாம்ʼ ச தா³நவானாம்ʼ ச யுத்⁴யதாம்। ப்ராது³ராஸீன்மஹாதேஜா: ஶார்ங்க³சக்ரக³தா³த⁴ர:॥ 13-40-19 (82424) ஸுபர்ணப்ருʼஷ்ட²மாஸ்தா²ய தேஜஸா ப்ரத³ஹன்னிவ। வ்யத⁴மத்³தா³நவான்ஸர்வான்பா³ஹுத்³ரவிணதேஜஸா॥ 13-40-20 (82425) தம்ʼ ஸமாஸாத்³ய ஸமரே தை³த்யதா³நவபுங்க³வா:। வ்யனஶ்யந்த மஹாராஜ பதங்கா³ இவ பாவகம்॥ 13-40-21 (82426) ஸ விஜித்யாஸுரான்ஸர்வாந்தா³நவாம்ʼஶ்ச மஹாமதி:। பஶ்யதாமேவ தே³வானாம்ʼ தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத॥ 13-40-22 (82427) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வாந்தர்ஹிதம்ʼ தே³வா விஷ்ணும்ʼ தே³வாமிதத்³யுதிம்। விஸ்மயோத்பு²ல்லனயனா ப்³ரஹ்மாணமித³மப்³ருவன்॥ 13-40-23 (82428) ப⁴க³வன்ஸர்வலோகேஶ ஸர்வலோகபிதாமஹ। இத³மத்யத்³பு⁴தம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ தன்ன: ஶம்ʼஸிதுமர்ஹஸி॥ 13-40-24 (82429) தை³வாஸுரே(அ)ஸ்மின்ஸங்க்³ராமே த்ராதா யேன வயம்ʼ விபோ⁴। ஏதத்³விஜ்ஞாதுமிச்சா²ம: குதோஸௌ கஶ்ச தத்வத:॥ 13-40-25 (82430) கோ(அ)யமஸ்மான்பரித்ராய தூஷ்ணீமேவ யதா²க³தம்। ப்ரதிப்ரயாதோ தி³வ்யாத்மா தம்ʼ ந: ஶம்ʼஸிதுமர்ஹஸி॥ 13-40-26 (82431) ஏவமுக்த: ஸுரை: ஸர்வைர்வசனம்ʼ வசனார்த²வித்। உவாச பத்³மனாப⁴ஸ்ய பூர்வரூபம்ʼ ப்ரதி ப்ரபோ⁴॥ 13-40-27 (82432) ப்³ரஹ்மோவாச। 13-40-28x (6842) ந ஹ்யேனம்ʼ வேத³ தத்வேன பு⁴வனம்ʼ பு⁴வனேஶ்வரம்। ஸங்க்²யாதும்ʼ நைவ சாத்மானம்ʼ நிர்கு³ணம்ʼ கு³ணினாம்ʼ வரம்॥ 13-40-28 (82433) அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி இதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸுபர்ணஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ருʼஷீணாம்ʼ சாபி தே³வதா:॥ 13-40-29 (82434) புரா ப்³ரஹ்மர்ஷயஶ்சைவ ஸித்³தா³ஶ்ச பு⁴வனேஶ்வரம்। ஆஶ்ரித்ய ஹிமவத்ப்ருʼஷ்டே² சக்ரிரே விவிதா⁴: கதா²:॥ 13-40-30 (82435) தேஷாம்ʼ கத²யதாம்ʼ தத்ர கதா²ந்தே பததாம்ʼ வர:। ப்ராது³ராஸீன்மஹாதேஜா வாஹஶ்சக்ரக³தா³ப்⁴ருʼத:॥ 13-40-31 (82436) ஸ தான்ருʼஷீன்ஸமாஸாத்³ய வினயாவனதானந:। அவதீர்ய மஹாவீர்யஸ்தான்ருʼஷீனபி⁴ஜக்³மிவான்॥ 13-40-32 (82437) அப்⁴யர்சித: ஸ ருʼஷிபி⁴: ஸ்வாக³தேன மஹாப³ல:। உபாவிஶத தேஜஸ்வீ பூ⁴மௌ வேக³வதாம்ʼ வர:॥ 13-40-33 (82438) தமாஸீனம்ʼ மஹாத்மானம்ʼ வைனதேயம்ʼ மஹாத்³யுதிம்। ருʼஷய: பரிபப்ரச்சு²ர்மஹாத்மானஸ்தபஸ்வின:॥ 13-40-34 (82439) கௌதூஹலம்ʼ வைனதேய பரம்ʼ நோ ஹ்ருʼதி³ வர்ததே। தஸ்ய நான்யோஸ்தி வக்தேஹ த்வாம்ருʼதே பன்னகா³ஶன॥ 13-40-35 (82440) ததா³க்²யாதமிஹேச்சா²மோ ப⁴வதா ப்ரஶ்னமுத்தமம்। ஏவமுக்த: ப்ரத்யுவாச ப்ராஞ்ஜலிர்வினதாஸுத:॥ 13-40-36 (82441) த⁴ன்யோஸ்ம்யனுக்³ருʼஹீதோஸ்மி யன்மாம்ʼ ப்³ரஹ்மர்ஷிஸத்தமா:। ப்ரஷ்டவ்யம்ʼ ப்ரஷ்டுமிச்ச²ந்தி ப்ரீதிமந்தோ(அ)னஸூயகா:॥ 13-40-37 (82442) கிம்ʼ மயா ப்³ரூத வக்தவ்யம்ʼ கார்யம்ʼ ச வத³தாம்ʼ வரா:। யூயம்ʼ ஹி மாம்ʼ யதா²யுக்தம்ʼ ஸர்வம்ʼ வை ப்ரஷ்டுமர்ஹத²॥ 13-40-38 (82443) நமஸ்க்ருʼத்வா ஹ்யனந்தாய ததஸ்த ருʼஷிஸத்தமா:। ப்ரஷ்டும்ʼ ப்ரசக்ரமுஸ்தத்ர வைனதேயம்ʼ மஹாப³லம்॥ 13-40-39 (82444) தே³வதே³வம்ʼ மஹாத்மானம்ʼ நாராயணமனாமயம்। ப⁴வானுபாஸ்தே வரத³ம்ʼ குதோ(அ)ஸௌ கஶ்ச தத்வத:॥ 13-40-40 (82445) ப்ரக்ருʼதிர்விக்ருʼதிர்வா(அ)ஸ்ய கீத்³ருʼஶீ க்வனு ஸம்ʼஸ்தி²தி:। ஏதத்³ப⁴வந்தம்ʼ ப்ருʼச்சா²மோ தே³வோ(அ)யம்ʼ க்வ க்ருʼதாலய:॥ 13-40-41 (82446) ஏத² ப⁴க்தப்ரியோ தே³வ: ப்ரியப⁴க்தஸ்ததை²வ ச। த்வம்ʼ ப்ரியஶ்சாஸ்ய ப⁴க்தஶ்ச நான்ய: காஶ்யப வித்³யதே॥ 13-40-42 (82447) முஷ்ணன்னிவ மனஶ்சக்ஷூம்ʼஷ்யவிபா⁴வ்யதனுர்விபு⁴:। அனாதி³மத்⁴யனித⁴னோ ந வித்³மைனம்ʼ குதோ ஹ்யஸௌ॥ 13-40-43 (82448) வேதே³ஷ்வபி ச விஶ்வாத்மா கீ³யதே ந ச வித்³மஹே। தத்வதஸ்தத்வபூ⁴தாத்மா விபு⁴ர்னித்ய: ஸனாதன:॥ 13-40-44 (82449) ப்ருʼதி²வீ வாயுராகாஶமாபோ ஜ்யோதிஶ்ச பஞ்சமம்। கு³ணாஶ்சைஷாம்ʼ யதா²ஸங்க்²யம்ʼ பா⁴வாபா⁴வௌ ததை²வ ச॥ 13-40-45 (82450) தம: ஸத்வம்ʼ ரஜஶ்சைவ பா⁴வாஶ்சைவ ததா³த்மகா:। மனோ பு³த்³தி⁴ஶ்ச தேஜஶ்ச பு³த்³தி⁴க³ம்யானி தத்வத:। ஜாயந்தே தாத தஸ்மாத்³தி⁴ திஷ்ட²தே தேஷ்வஸௌ விபு⁴:॥ 13-40-46 (82451) ஸஞ்சிந்த்ய ப³ஹுதா⁴ பு³த்³த்⁴யா நாத்⁴யவஸ்யாமஹே பரம்। தஸ்ய தே³வஸ்ய தத்வேன தன்ன: ஶம்ʼஸ யதா²தத²ம்॥ 13-40-47 (82452) ஏதமேவ பரம்ʼ ப்ரஶ்னம்ʼ கௌதூஹலஸமன்விதா:। ஏவம்ʼ ப⁴வந்தம்ʼ ப்ருʼச்சா²மஸ்தன்ன: ஶம்ʼஸிதுமர்ஹஸி॥ 13-40-48 (82453) ஸுபர்ண உவாச। 13-40-49x (6843) ஸ்தூ²லதோ யஸ்து ப⁴க³வாம்ʼஸ்தேனைவ ஸ்வேன ஹேதுனா। த்ரைலோக்யஸ்ய து ரக்ஷார்த²ம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே ரூபமாஸ்தி²த:॥ 13-40-49 (82454) மயா து மஹதா³ஶ்சர்யம்ʼ புரா த்³ருʼஷ்டம்ʼ ஸனாதனே। தே³வே ஶ்ரீவத்ஸனிலயே தச்ச்²ருʼணுத்⁴வமஶேஷத:॥ 13-40-50 (82455) ந ஸ்ம ஶக்யோ மயா வேத்தும்ʼ ந ப⁴வத்³பி⁴: கத²ஞ்சன। யதா² மாம்ʼ ப்ராஹ ப⁴க³வாம்ʼஸ்ததா² தச்ச்²ருயதாம்ʼ மம॥ 13-40-51 (82456) மயா(அ)ம்ருʼதம்ʼ தே³வதானாம்ʼ மிஷதாம்ருʼஷிஸத்தமா:। ஹ்ருʼதம்ʼ விபாட்ய தம்ʼ யந்த்ரம்ʼ வித்³ராவ்யாம்ருʼதரக்ஷிண:॥ 13-40-52 (82457) தே³வதா விமுகீ²க்ருʼத்ய ஸேந்த்³ரா: ஸமருதோ ம்ருʼதே⁴। உன்மத்²யாஶு கி³ரீம்ʼஶ்சைவ விக்ஷோப்⁴ய ச மஹோத³தி⁴ம்ʼ॥ 13-40-53 (82458) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா மம விக்ராந்தம்ʼ வாகு³வாசாஶரீரிணீ। ப்ரீதோஸ்மி தே வைனதேய கர்மணா(அ)னேன ஸுவ்ரத। அவ்ருʼதா² தே(அ)ஸ்து மத்³வாக்யம்ʼ ப்³ரூஹி கிம்ʼ கரவாணி தே॥ 13-40-54 (82459) தாமேவம்ʼவாதி³நீம்ʼ வாசமஹம்ʼ ப்ரத்யுக்தவாம்ʼஸ்ததா³। ஜ்ஞாதுமிச்சா²மி கஸ்த்வம்ʼ ஹி ததோ மே தா³ஸ்யஸே வரம்। ப்ரக்ருʼதிர்விக்ருʼதிர்வா த்வம்ʼ தே³வோ வா தா³நவோபி வா॥ 13-40-55 (82460) ததோ ஜலத³க³ம்பீ⁴ரம்ʼ ப்ரஹஸ்ய வத³தாம்ʼவர:। உம்ʼவாச வரத³: ப்ரீத: காலே த்வம்ʼ மா(அ)பி⁴வேத்ஸ்யஸி॥ 13-40-56 (82461) வாஹனம்ʼ ப⁴வ மே ஸாதோ⁴ வரம்ʼ த³த்³மி தவோத்தமம்। ந தே வீர்யேண ஸத்³ருʼஶ: கஶ்சில்லோகே ப⁴விஷ்யதி॥ 13-40-57 (82462) பதங்க³ பததாம்ʼஶ்ரேஷ்ட² ந தே³வோ நாபி தா³நவ:। மத்ஸகி²த்வமனுப்ராப்தோ து³ர்த⁴ர்ஷஶ்ச ப⁴விஷ்யஸி॥ 13-40-58 (82463) தமப்³ரவம்ʼ தே³வதே³வம்ʼ மாமேவம்ʼவாதி³நம்ʼ பரம்। ப்ரயத: ப்ராஞ்ஜலிர்பூ⁴த்வா ப்ரணம்ய ஶிரஸா விபு⁴ம்॥ 13-40-59 (82464) ஏவமேதன்மஹாபா³ஹோ ஸர்வமேதத்³ப⁴விஷ்யதி। வாஹனம்ʼ தே ப⁴விஷ்யாமி யதா² வத³தி மாம்ʼ ப⁴வான்॥ 13-40-60 (82465) மம சாபி மஹாபு³த்³தே⁴ நிஶ்சயம்ʼ ஶ்ரூயதாமிதி। த்⁴வஜஸ்தே(அ)ஹம்ʼ ப⁴விஷ்யாமி ரத²ஸ்த²ஸ்ய ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-40-61 (82466) ததா²ஸ்த்விதி ஸ மாமுக்த்வா பூ⁴ய: ப்ராஹ மஹாமனா:। ந தே க³திவிகா⁴தோ(அ)த்³ய ப⁴விஷ்யத்யம்ருʼதம்ʼ வினா॥ 13-40-62 (82467) ஏவம்ʼ க்ருʼத்வா து ஸமயம்ʼ தே³வதே³வ: ஸனாதன:। மாமுக்த்வா ஸாத⁴யஸ்வேதி யதா²(அ)பி⁴ப்ராயதோ க³த:॥ 13-40-63 (82468) ததோ(அ)ஹம்ʼ க்ருʼதஸம்ʼவாதோ³ யேன கேனாபி ஸத்தமா:। கௌதூஹலஸமாவிஷ்ட: பிதரம்ʼ கஶ்யபம்ʼ க³த:॥ 13-40-64 (82469) ஸோஹம்ʼ பிதரமாஸாத்³ய ப்ரணிபத்யாபி⁴வாத்³ய ச। ஸர்வமேதத்³யதா²தத்²யமுக்தவான்பிதுரந்திகே॥ 13-40-65 (82470) ஶ்ருத்வா து ப⁴க³வான்மஹ்யம்ʼ த்⁴யானமேவான்வபத்³யத। ஸ முஹூர்தமிவ த்⁴யாத்வா மாமாஹ வத³தாம்ʼ வர:॥ 13-40-66 (82471) த⁴ன்யோஸ்யனுக்³ருʼஹீதஶ்ச யத்த்வம்ʼ தேன மஹாத்மனா। ஸம்ʼவாத³ம்ʼ க்ருʼதவாம்ʼஸ்தாத கு³ஹ்யேன பரமாத்மனா॥ 13-40-67 (82472) ஸ்தூ²லத்³ருʼஶ்ய: ஸ ப⁴க³வாம்ʼஸ்தேன தேனைவ ஹேதுனா। த்³ருʼஶ்யதே(அ)வ்யக்தரூபஸ்த²: ப்ரதா⁴நப்ரப⁴வாப்யய:॥ 13-40-68 (82473) மயா ஹி ஸ மஹாதேஜா நான்யயோக³ஸமாதி⁴நா। தபஸோக்³ரேண தேஜஸ்வீ தோஷிதஸ்தபஸாம்ʼநிதி⁴:॥ 13-40-69 (82474) ததோ மே த³ர்ஶயாமாஸ தோஷயன்னிவ புத்ரக। ஶ்வேதபீதாருணனிப⁴: கத்³ரூகபிலபிங்க³ல:॥ 13-40-70 (82475) ரக்தனீலாஸிதனிப⁴: ஸஹஸ்ரோத³ரபாணிமான்। த்³விஸாஹஸ்ரமஹாவக்த்ர ஏகாக்ஷ: ஶதலோசன:॥ 13-40-71 (82476) அனிஷ்பந்தா³ நிராஹாரா: ஸமானா: ஸூர்யதேஜஸா। தமுபாஸந்தி பரமம்ʼ கு³ஹ்யமக்ஷரமவ்யயம்॥ 13-40-72 (82477) ஸமாஸாத்³ய து தம்ʼ விஶ்வமஹம்ʼ மூர்த்⁴நா ப்ரணம்ய ச। ருʼக்³யஜு:ஸாமபி⁴: ஸ்துத்வா ஶரண்யம்ʼ ஶரணம்ʼ க³த:॥ 13-40-73 (82478) மஹாமேகௌ⁴க⁴தீ⁴ரேண ஸ்வரேண ஜயதாம்ʼவர:। ஆபா⁴ஷ்ய புத்ரபுத்ரேதி இத³மாஹ த்⁴ருʼதம்ʼ வச:॥ 13-40-74 (82479) த்வயா(அ)ப்⁴யுத³யகாமேன தபஶ்சீர்ணம்ʼ மஹாமுனே। அமுக்தஸ்த்வம்ʼ ஸமாஸங்கை³ரவிமுக்தோ(அ)த்³ய பஶ்யஸி॥ 13-40-75 (82480) யதா³ ஸங்கை³ர்விமுக்தஶ்ச க³தமோஹோ க³தஸ்ப்ருʼஹ:। ப⁴விஷ்யஸி ஸதா³ ப்³ரஹ்ம மாமனுத்⁴யாஸ்யஸே த்³விஜ॥ 13-40-76 (82481) ஐகாந்திகீம்ʼ மதிம்ʼ க்ருʼத்வா மத்³ப⁴க்தோ மத்பராயண:। ஜ்ஞாஸ்யஸே மாம்ʼ ததோ ப்³ரஹ்மன்வீதமோஹஶ்ச தத்வத:॥ 13-40-77 (82482) தேன த்வம்ʼ க்ருʼதஸம்ʼவாத³: ஸ்வத: ஸர்வஹிதைஷிணா। விஶ்வரூபேண தே³வேன புருஷேண மஹாத்மனா। தமேவாராத⁴ய க்ஷிப்ரம்ʼ தமாராத்⁴ய ந ஸீத³ஸி॥ 13-40-78 (82483) ஸோஹமேவம்ʼ ப⁴க³வதா பித்ரா ப்³ரஹ்மர்ஷிஸத்தமா:। அனுனீதோ யதா²ந்யாயம்ʼ ஸ்வமேவ ப⁴வனம்ʼ க³த:॥' ॥ 13-40-79 (82484) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 40 ॥

`ஸுபர்ண உவாச। ஸோ(அ)ஹமாமந்த்ர்ய பிதரம்ʼ தத்³பா⁴வக³தமானஸ:। ஸ்வமேவாலயமாஸாத்³ய தமேவார்த²மசிந்தயம்॥ 13-41-1 (82485) தத்³பா⁴வக³தபா⁴வாத்மா தத்³பூ⁴தக³தமானஸ:। கோ³விந்த³ம்ʼ சிந்தயன்னாஸே ஶாஶ்வதம்ʼ பரமவ்யயம்॥ 13-41-2 (82486) த்⁴ருʼதம்ʼ ப³பூ⁴வ ஹ்ருʼத³யம்ʼ நாராயணதி³த்³ருʼக்ஷயா। ஸோஹம்ʼ வேக³ம்ʼ ஸமாஸ்தா²ய மனோமாருதவேக³வான்। ரம்யாம்ʼ விஶாலாம்ʼ ப³த³ரீம்ʼ க³தோ நாராயணாஶ்ரமம்॥ 13-41-3 (82487) ததஸ்தத்ர ஹரிம்ʼ ஜக³த: ப்ரப⁴வம்ʼ விபு⁴ம்। கோ³விந்த³ம்ʼ புண்ட³ரீகாக்ஷம்ʼ ப்ரணத: ஶிரஸா ஹரிம்। ருʼக்³யஜுஸ்ஸாமபி⁴ஶ்சைனம்ʼ துஷ்டாவ பரயா முதா³॥ 13-41-4 (82488) அதா²பஶ்யம்ʼ ஸுவிபுலமஶ்வத்த²ம்ʼ தே³வஸம்ʼஶ்ரயம்॥ 13-41-5 (82489) சதுர்த்³விகு³ணபீனாம்ʼஸ: ஶங்கசக்ரக³தா³த⁴ர:। ப்ராது³ர்ப³பூ⁴வ புருஷ: பீதவாஸா: ஸனாதன:। மத்⁴யாஹ்னார்கப்ரதீகாஶஸ்தேஜஸா பா⁴ஸயந்தி³ஶ:॥ 13-41-6 (82490) ஸம்ʼஸ்துத: ஸம்ʼவித³ம்ʼ க்ருʼத்வா வ்ரஜேதி ஶ்ரேயஸே ரத:। ப்ராகு³தீ³சீம்ʼ தி³ஶம்ʼ தே³வ: ப்ரதஸ்தே² புருஷோத்தம:। தி³ஶஶ்ச விதி³ஶஶ்சைவ பா⁴ஸயன்ஸ்வேன தேஜஸா॥ 13-41-7 (82491) தமஹம்ʼ புருஷம்ʼ தி³வ்யம்ʼ வ்ரஜந்தமமிதௌஜஸம்। அனுவவ்ராஜ வேகே³ந ஶனைர்க³ச்ச²ந்தமவ்யயம்॥ 13-41-8 (82492) யோஜனானாம்ʼ ஸஹஸ்ராணி ஷஷ்டிமஷ்டௌ ததா² ஶதம்। ததா² ஶதஸஹஸ்ரம்ʼ ச ஶதம்ʼ த்³விகு³ணமேவ ச॥ 13-41-9 (82493) ஸ க³த்வா தீ³ர்க³மத்⁴வானமபஶ்யமஹமத்³பு⁴தம்। மஹாந்தம்ʼ பாவகம்ʼ தீ³ப்தமர்சிஷ்மந்தமனிந்த⁴னம்॥ 13-41-10 (82494) ஶதயோஜனவிஸ்தீர்ணம்ʼ தஸ்மாத்³த்³விகு³ணமாயதம்। விவேஶ ஸ மஹாயோகீ³ பாவகம்ʼ பாவகத்³யுதி:॥ 13-41-11 (82495) தத்ர ஶம்பு⁴ஸ்தபஸ்தேபே மஹாதே³வ: ஸஹோமயா। ஸ தேன ஸம்ʼவித³ம்ʼ க்ருʼத்வா பாவகம்ʼ ஸமதிக்ரமத்॥ 13-41-12 (82496) ஶ்ரமாபி⁴பூ⁴தேன மயா கத²ஞ்சித³னுக³ம்யதே॥ 13-41-13 (82497) க³த்வா ஸ தீ³ர்க⁴மத்⁴வானம்ʼ பா⁴ஸ்கரேணாவபா⁴ஸிதம்। அபா⁴ஸ்கரமமர்யாத³ம்ʼ விவேஶ ஸுமஹத்தம:॥ 13-41-14 (82498) அத² த்³ருʼஷ்டி: ப்ரதிஹதா மம தத்ர ப³பூ⁴வ ஹ। யதா²ஸ்வபா⁴வம்ʼ பூ⁴தாத்மா விவேஶ ஸ மஹாத்³யுதி:॥ 13-41-15 (82499) ததோ(அ)ஹமப⁴வம்ʼ மூடோ⁴ ஜடா³ந்த⁴ப³தி⁴ரோபம:। தி³ஶஶ்ச விதி³ஶஶ்சைவ ந விஜஜ்ஞே தமோவ்ருʼத:॥ 13-41-16 (82500) அவிஜானந்னஹம்ʼ கிஞ்சித்தஸ்மிம்ʼஸ்தமஸி ஸம்ʼவ்ருʼதே। ஸஸம்ப்⁴ராந்தேன மனஸா வ்யதா²ம்ʼ பரமிகாம்ʼ க³த:॥ 13-41-17 (82501) ஸோ(அ)ஹம்ʼ ப்ரபன்ன: ஶரணம்ʼ தே³வதே³வம்ʼ ஸனாதனம்। ப்ராஞ்சலிர்மனஸா பூ⁴த்வா வாக்யமேதத்ததோ³க்தவான்॥ 13-41-18 (82502) ப⁴க³வன்பூ⁴தப⁴வ்யேஶ ப⁴வத்³பூ⁴தக்ருʼத³வ்யய। ஶரணம்ʼ ஸம்ப்ரபன்னம்ʼ மாம்ʼ த்ராதுமர்ஹஸ்யரிந்த³ம॥ 13-41-19 (82503) அஹம்ʼ து தத்த்வஜிஜ்ஞாஸு: கோஸி கஸ்யாஸி குத்ர வா। ஸம்ப்ராப்த: பத³வீம்ʼ தே³வ ஸ மாம்ʼ ஸந்த்ராதுமர்ஹஸி॥ 13-41-20 (82504) ஆவிர்பூ⁴த: புராணாத்மா மாமேஹீதி ஸனாதன:। ததோபராந்ததோ தே³வோ விஶ்வஸ்ய க³திராத்மவான்। மோஹயாமாஸ மாம்ʼ தத்ர து³ர்விபா⁴வ்யவபுர்விபு⁴:॥ 13-41-21 (82505) ஸ்வபா⁴வமாத்மனஸ்தத்ர த³ர்ஶயன்ஸ்வயமாத்மனா। ஶ்ரமம்ʼ மே ஜனயாமாஸ ப⁴யம்ʼ சாப⁴யத³: ப்ரபு⁴:॥ 13-41-22 (82506) கி²ந்ன இத்யேவ மாம்ʼ மத்வா ப⁴க³வானவ்யயோ(அ)ச்யுத:। ஶப்³தே³நாஶ்வாஸயாமாஸ ஜகா³ஹே ச தமோ மஹத்॥ 13-41-23 (82507) அஹம்ʼ தமேவானுக³த: ஶ்ரமாலஸபத³ஶ்சரன்। மனஸா தே³வதே³வேஶம்ʼ த்⁴யாதும்ʼ ஸமுபசக்ரமே॥ 13-41-24 (82508) ததா²க³தம்ʼ து மாம்ʼ ஜ்ஞாத்வா ப⁴க³வானமிதத்³யுதி:। தம: ப்ரணாஶயாமாஸ மமானுக்³ரஹகாங்க்ஷயா॥ 13-41-25 (82509) தத: ப்ரனஷ்டே தமஸி தமஹம்ʼ தீ³ப்ததேஜஸம்। அபஶ்யம்ʼ தேஜஸா வ்யாப்தம்ʼ மத்⁴யாஹ்ன இவ பா⁴ஸ்கரம்॥ 13-41-26 (82510) ஸ்வயம்ப்ரபா⁴ம்ʼஶ்ச புருஷான்ஸ்த்ரியஶ்ச பரமாத்³பு⁴தா:। அபஶ்யமஹமவ்யக்³ரஸ்தஸ்மிந்தே³ஶே ஸஹஸ்ரஶ:॥ 13-41-27 (82511) ந தத்ர த்³யோததே ஸூர்யோ நக்ஷத்ராணி ததை²வ ச। ந தத்ர சந்த்³ரமா பா⁴தி ந வாயுர்வாதி பாம்ʼஸுல:॥ 13-41-28 (82512) தத்ர தூர்யாண்யனேகானி கீ³தானி மது⁴ராணி ச। அத்³ருʼஶ்யானி மனோஜ்ஞானி ஶ்ரூயந்தே ஸர்வதோதி³ஶம்॥ 13-41-29 (82513) ஸ்ரவந்தி வைடூ³ர்யலதா: பத்³மோத்பலஜ²ஷாகுலா:। முக்தாஸிகதவப்ராஶ்ச ஸரிதோ நிர்மலோத³கா:॥ 13-41-30 (82514) அக³திஸ்தத்ர தே³வானாமஸுராணாம்ʼ ததை²வ ச। க³ந்த⁴ர்வனாக³யக்ஷாணாம்ʼ ராக்ஷஸானாம்ʼ ததை²வ ச॥ 13-41-31 (82515) ஸ்வயம்ப்ரபா⁴ஸ்தத்ர நரா த்³ருʼஶ்யந்தே(அ)த்³பு⁴தத³ர்ஶனா:। யேஷாம்ʼ ந தே³வதாஸ்துல்யா: ப்ரபா⁴பி⁴ர்பா⁴விதாத்மனாம்॥ 13-41-32 (82516) ஸ ச தானப்யதிக்ரம்ய தை³வதைரபி பூஜித:। விவேஶ ஜ்வலனம்ʼ தீ³ப்தமனிந்த⁴னமனௌபமம்॥ 13-41-33 (82517) ஜ்வாலாபி⁴ர்மாம்ʼ ப்ரவிஷ்டம்ʼ ச ஜ்வலந்தம்ʼ ஸர்வதோதி³ஶம்। தை³த்யதா³நவரக்ஷோபி⁴ர்தை³வதைஶ்சாபி து³ஸ்ஸஹம்॥ 13-41-34 (82518) ஜ்வாலாமாலினமாஸாத்³ய தமக்³நிமஹமவ்யயம்। அவிஷஹ்யதமம்ʼ மத்வா மனஸேத³மசிந்தயம்॥ 13-41-35 (82519) மயா ஹி ஸமரேஷ்வக்³நிரனேகேஷு மஹாத்³யுதி:। ப்ரவிஷ்டஶ்சாபவித்³த⁴ஶ்ச ந ச மாம்ʼ த³க்³த⁴வான்க்வசித்॥ 13-41-36 (82520) அயம்ʼ ச து³ஸ்ஸஹ: ஶஶ்வத்தேஜஸா(அ)திஹுதாஶன:। அத்யாதி³த்யப்ரகாஶார்சிரனலோ தீ³ப்யதே மஹான்॥ 13-41-37 (82521) ஸ ததா² த³ஹ்யமானோபி தேஜஸா தீ³ப்தவர்சஸா। ப்ரபன்ன: ஶரணம்ʼ தே³வம்ʼ ஶங்கசக்ரக³தா³த⁴ரம்॥ 13-41-38 (82522) ப⁴க்தஶ்சானுக³தஶ்சேதி த்ராதுமர்ஹஸி மாம்ʼ விபோ⁴। யதா² மாம்ʼ ந த³ஹேத³க்³நி: ஸத்³யோ தே³வ ததா² குரு॥ 13-41-39 (82523) ஏவம்ʼ விலபமானஸ்ய ஜ்ஞாத்வா மே வசனம்ʼ ப்ரபு⁴:। மா பை⁴ரிதி வச: ப்ராஹ மேக⁴க³ம்பீ³ரனிஸ்வன:॥ 13-41-40 (82524) ஸ மாமாஶ்வாஸ்ய வசனம்ʼ ப்ராஹேத³ம்ʼ ப⁴க³வான்விபு⁴:। மம த்வம்ʼ விதி³த: ஸௌம்ய யதா²வத்தத்வத³ர்ஶனே॥ 13-41-41 (82525) ஜ்ஞாபிதஶ்சாபி யத்பித்ரா தச்சாபி விதி³தம்ʼ மஹத்। வைனதேய மமாப்யேவமஹம்ʼ வேத்³ய: கத²ஞ்சன॥ 13-41-42 (82526) மஹதே³தத்ஸ்வரூபம்ʼ மே ந தே வேத்³யம்ʼ கத²ஞ்சன। மாம்ʼ ஹி விந்த³ந்தி வித்³வாம்ʼஸோ யே ஜ்ஞானே பரினிஷ்டி²தா:॥ நிர்மமா நிரஹங்காரா நிராஶீர்ப³ந்த⁴னாயுதா:॥ 13-41-43 (82527) ப⁴வாம்ʼஸ்து ஸததம்ʼ ப⁴க்தோ மன்மனா: பக்ஷிஸத்தம। ஸ்தூ²லம்ʼமாம்ʼ வேத்ஸ்யஸே தஸ்மாஜ்ஜக³த: காரணேஸ்தி²தம்'॥ ॥ 13-41-44 (82528) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 41 ॥

`ஸுபர்ண உவாச। ஏவம்ʼ த³த்தாப⁴யஸ்தேன ததோ(அ)ஹம்ருʼஷிஸத்தமா:। நஷ்டகே²த³ஶ்ரமப⁴ய: க்ஷணேன ஹ்யப⁴வம்ʼ ததா³॥ 13-42-1 (82529) ஸ ஶனைர்யாதி ப⁴க³வான்க³த்யா லகு⁴பராக்ரம:। அஹம்ʼ து ஸுமஹாவேக³மாஸ்தாயானுவ்ரஜாமி தம்॥ 13-42-2 (82530) ஸ க³த்வா தீ³ர்க⁴மத்⁴வானமாகாஶமமிதஹ்யுதி:। மனஸா(அ)ப்யக³மம்ʼ தே³வமாஸஸாதா³த்மதத்வவித்॥ 13-42-3 (82531) அத² தே³வ: ஸமாஸாத்³ய மனஸ: ஸத்³ருʼஶம்ʼ ஜவம்। மோஹயித்வா ச மாம்ʼ தத்ர க்ஷணேனாந்தரதீ⁴யத॥ 13-42-4 (82532) தத்ராம்பு³த⁴ரதீ⁴ரேண போ⁴ஶப்³தே³நானுனாதி³நா। அயம்ʼ போ⁴(அ)ஹமிதி ப்ராஹ வாக்யம்ʼ வாக்யவிஶாரத³:॥ 13-42-5 (82533) ஶப்³தா³நுஸாரீ து ததஸ்தம்ʼ தே³ஶமஹமாவ்ரஜம்। தத்ராபஶ்யம்ʼ ததஶ்சாஹம்ʼ ஶ்ரீமத்³த⁴ம்ʼஸயுதம்ʼ ஸர:॥ 13-42-6 (82534) ஸ தத்ஸர: ஸமாஸாத்³ய ப⁴க³வானாத்மவித்தம:। போ⁴ஶப்³த³ப்ரதிஸ்ருʼஷ்டேன ஸ்வரேண ப்ரதிவாதி³நா॥ 13-42-7 (82535) விவேஶ தே³வ: ஸ்வாம்ʼ யோனிம்ʼ மாமித³ம்ʼ சாப்⁴யபா⁴ஷத। விஶஸ்வ ஸலிலம்ʼ ஸௌம்ய ஸுக²மத்ர வஸாமஹே॥ 13-42-8 (82536) ததஶ்ச ப்ராவிஶம்ʼ தத்ர ஸஹ தேன மஹாத்மனா। த்³ருʼஷ்டவானத்³பு⁴ததரம்ʼ தஸ்மின்ஸரஸி பா⁴ஸ்வதாம்॥ 13-42-9 (82537) அக்³நீனாமப்ரணீதானாமித்³தா⁴நாமிந்த⁴னைர்வினா। தீ³ப்தானாமாஜ்யஸிக்தானாம்ʼ ஸ்யானேஷ்வர்சிஷ்மதாம்ʼ ஸதா³॥ 13-42-10 (82538) தீ³ப்திஸ்தேஷாமனாஜ்யானாம்ʼ ப்ராப்தாஜ்யானாமிவாப⁴வத்। அனித்³தா⁴நாமிவ ஸதாமித்³தா⁴நாமிவ பா⁴ஸ்வதாம்॥ 13-42-11 (82539) அதா²ஹம்ʼ வரத³ம்ʼ தே³வம்ʼ நாபஶ்யம்ʼ தத்ர ஸங்க³தம்। தத: ஸம்மோஹமாபன்னோ விஷாத³ப⁴க³மம்ʼ பரம்॥ 13-42-12 (82540) அபஶ்யம்ʼ சாக்³நிஹோத்ராணி ஶதஶோ(அ)த² ஸஹஸ்ரஶ:। விதி⁴நா ஸம்ப்ரணீதானி தி⁴ஷ்ண்யேஷ்வாஜ்யவதாம்ʼ ததா³॥ 13-42-13 (82541) அஸம்ப்⁴ருʼஷ்டதலாஶ்சைவ வேதீ³: குஸுமஸம்ʼஸ்த்ருʼதா:। குஶபத்³மோத்பலாஸங்கா³: கலஶாம்ʼஶ்ச ஹிரண்மயான்॥ 13-42-14 (82542) அக்³நிஹோத்ராணி சித்ராணி ஶதஶோ(அ)த² ஸஹஸ்ரஶ:। அக்³நிஹோத்ராய யோக்³யானி யானி த்³ரவ்யாணி கானிசித்। தானி சாத்ர ஸம்ருʼத்³தா⁴நி த்³ருʼஷ்டவானஸ்ம்யனேகஶ:॥ 13-42-15 (82543) மனோஹ்ருʼத்³யதமஶ்சாக்³நி: ஸுரபி⁴: புண்யலக்ஷண:। ஆஜ்யக³ந்தோ⁴ மனோக்³ராஹீ க்⁴ராணசக்ஷுஸ்ஸுகா²வஹ:॥ 13-42-16 (82544) தேஷாம்ʼ தத்ராக்³நிஹோத்ராணாமீடி³தானாம்ʼ ஸஹஸ்ரஶ:। ஸமீபே த்வத்³பு⁴ததமமபஶ்யமஹமவ்யயம்॥ 13-42-17 (82545) சந்த்³ராம்ʼஶுகாஶஶுப்⁴ராணாம்ʼ துஷாரோத்³பே⁴த³வர்சஸாம்। விமலாதி³த்யபா⁴ஸானாம்ʼ ஸ்த²ண்டி³லானி ஸஹஸ்ரஶ:। த்³ருʼஷ்டான்யக்³நிஸமீபே து த்⁴யுதிமந்தி மஹாந்தி ச॥ 13-42-18 (82546) ஏஷு சாக்³நிஸமீபேஷு ஶுஶ்ராவ ஸுபதா³க்ஷரா:। ப்ரபா⁴வாந்தரிதானாம்ʼ து ப்ரஸ்பஷ்டாக்ஷரபா⁴ஷிணாம்। ருʼக்³யஜு:ஸாமகா³நாம்ʼ ச மது⁴ரா: ஸுஸ்வரா கி³ர:॥ 13-42-19 (82547) ஸுஸம்ʼம்ருʼஷ்டதலைஸ்தைஸ்து ப்³ருʼஹத்³பி³ர்தீ³ப்ததேஜஸை:। பாவகை: பாவிதாத்மாஹமப⁴வம்ʼ லகு⁴விக்ரம:॥ 13-42-20 (82548) ததோ(அ)ஹம்ʼ தேஷு தி⁴ஷ்ண்யேஷு ஜ்வலமானேஷு யஜ்வனாம்। தம்ʼ தே³ஶம்ʼ ப்ரணமித்வா(அ)த² அன்வேஷ்டுமுபசக்ரமே॥ 13-42-21 (82549) தான்யனேகஸஹஸ்ராணி பர்யடம்ʼஸ்து மஹாஜவாத்। அபஶ்யமானஸ்தம்ʼ தே³வம்ʼ ததோ(அ)ஹம்ʼ வ்யதி²தோ(அ)ப⁴வம்॥ 13-42-22 (82550) ததஸ்தேஷ்வக்³நிஹோத்ரேஷு ஜ்வலத்ஸு விமலார்சிஷு। பா⁴நுமத்ஸு ந பஶ்யாமி தே³வதே³வம்ʼ ஸனாதனம்॥ 13-42-23 (82551) ததோ(அ)ஹம்ʼ தானி தீ³ப்தானி பரீய வ்யஸ்தி²தேந்த்³ரிய:। நாந்தம்ʼ தேஷாம்ʼ ப்ரபஶ்யாமி கே²த³ஶ்ச ஸஹஸாப⁴வத்॥ 13-42-24 (82552) விஸ்ருʼத்ய ஸர்வதோ த்³ருʼஷ்டிம்ʼ ப⁴யமோஹஸமன்வித:। ஶ்ரமம்ʼ பரம்ʼமமாபன்னஶ்சிந்தயானஸ்த்வசேதன:॥ 13-42-25 (82553) தஸ்மின்ன க²லு வர்தே(அ)ஹம்ʼ லோகே யத்ரைததீ³த்³ருʼஶம்। ருʼக்³யஜுஸ்ஸாமனிர்கோ⁴ஷ: ஶ்ரூயதே ந ச த்³ருʼஶ்யதே॥ 13-42-26 (82554) ந ச பஶ்யாமி தம்ʼ தே³வம்ʼ யேனாஹமிஹ சோதி³த:। ஏவம்ʼ சிந்தாஸபா⁴பன்ன: ப்ரத்⁴யாதுமுபசக்ரமே॥ 13-42-27 (82555) ததஶ்சிந்தயதோ மஹ்யம்ʼ மோஹேனாவிஷ்டசேதஸ:। மஹாஶப்³த³: ப்ராது³ராஸீத்ஸுப்⁴ருʼஶம்ʼ மே வ்யதா²கர:॥ 13-42-28 (82556) அதா²ஹம்ʼ ஸஹஸா தத்ர ஶ்ருʼணோமி விபுலத்⁴வனிம்। அபஶ்யம்ʼ ச ஸுபர்ணானாம்ʼ ஸஹஸ்ராண்யயுதானி ச॥ 13-42-29 (82557) அப்⁴யத்³ரவந்த மாமேவ விபுலத்³யுதிரம்ʼஹஸ:। தேஷாமஹம்ʼ ப்ரபா⁴வேண ஸர்வதை²வாவரோ(அ)ப⁴வம்॥ 13-42-30 (82558) ஸோ(அ)ஹம்ʼ ஸமந்தத: ஸர்வை: ஸுபர்ணைரதிதேஜஸை:। த்³ருʼஷ்ட்வா(அ)(அ)த்மானம்ʼ பரிக³தம்ʼ ஸம்ப்⁴ரமம்ʼ பரமம்ʼ க³த:॥ 13-42-31 (82559) வினயாவனதோ பூ⁴த்வா நமஶ்சக்ரே மஹாத்மனே। அனாதி³நித⁴னாயைபி⁴ர்னாமபி⁴: பரமாத்மனே॥ 13-42-32 (82560) நாராயணாய ஶுத்³தா⁴ய ஶாஶ்வதாய த்⁴ருவாய ச। பூ⁴தப⁴வ்யப⁴வேஶாய ஶிவாய ஶிவமூர்தயே॥ 13-42-33 (82561) ஶிவயோனே: ஶிவாத்³யாயி ஶிவபூஜ்யதமாய ச। கோ⁴ரரூபாய மஹதே யுகா³ந்தகரணாய ச॥ 13-42-34 (82562) விஶ்வாய விஶ்வதே³வாய விஶ்வேஶாய மஹாத்மனே। ஸஹஸ்ரோத³ரபாதா³ய ஸஹஸ்ரனயனாய ச॥ 13-42-35 (82563) ஸஹஸ்ரபா³ஹவே சைவ ஸஹஸ்ரவத³னாய ச। ஶுசிஶ்ரவாய மஹதே ருʼதுஸம்ʼவத்ஸராய ச॥ 13-42-36 (82564) ருʼக்³யஜு:ஸாமவக்த்ராய அத²ர்வஶிரஸே நம:। ஹ்ருʼஷீகேஶாய க்ருʼஷ்ணாய த்³ருஹிணோருக்ரமாய ச॥ 13-42-37 (82565) ப்³ருʼஹத்³வேகா³ய தார்க்ஷ்யாய வராஹாயைகஶ்ருʼங்கி³ணே। ஶிபிவிஷ்டாய ஸத்யாய ஹரயே(அ)த² ஶிக²ண்டி³நே॥ 13-42-38 (82566) ஹுதாஶாயோர்த்⁴வவக்த்ராய ரௌத்³ரானீகாய ஸாத⁴வே। ஸிந்த⁴வே ஸிந்து⁴வர்ஷக்⁴நே தே³வானாம்ʼ ஸிந்த⁴வே நம:॥ 13-42-39 (82567) க³ருத்மதே த்ரினேத்ராய ஸுத⁴ர்மாய வ்ருʼஷாக்ருʼதே। ஸம்ம்ராடு³க்³ரே ஸங்க்ருʼதயே விரஜே ஸம்ப⁴வே ப⁴வே॥ 13-42-40 (82568) வ்ருʼஷாய வ்ருʼஷரூபாய விப⁴வே பூ⁴ர்பு⁴வாய வ। தீ³ப்தஸ்ருʼஷ்டாய யஜ்ஞாய ஸ்தி²ராய ஸ்த²விராய ச॥ 13-42-41 (82569) அச்யுதாய துஷாராய வீராய ச ஸமாய ச। ஜிஷ்ணவே புருஹூதாய வஸிஷ்டா²ய வராய ச॥ 13-42-42 (82570) ஸத்யேஶாய ஸுரேஶாய ஹரயே(அ)த² ஶிக²ண்டி³நே। ப³ர்ஹிஷாய வரேண்யாய வஸவே விஶ்வவேத⁴ஸே॥ 13-42-43 (82571) கிரீடினே ஸுகேஶாய வாஸுதே³வாய ஶுஷ்மிணே। ப்³ருʼஹது³க்த்²யஸுஷேணாய யுக்³யே து³ந்து³ப⁴யே ததா²॥ 13-42-44 (82572) ப⁴யேஸகா²ய விப⁴வே ப⁴ரத்³வாஜே(அ)ப⁴யாய ச। பா⁴ஸ்கராய ச சந்த்³ராய பத்³மனாபா⁴ய பூ⁴ரிணே॥ 13-42-45 (82573) புனர்வஸுப்⁴ருʼதத்வாய ஜீவப்ரப⁴விஷாய ச। வஷட்காராய ஸ்வாஹாய ஸ்வதா⁴ய நித⁴னாய ச॥ 13-42-46 (82574) ருʼசே ச யஜுஷே ஸாம்னே த்ரைலோக்யபதயே நம:। ஶ்ரீபத்³மாயாத்மஸத்³ருʼஶே த⁴ரணீதா⁴ரிணே பரே॥ 13-42-47 (82575) ஸௌம்யாஸௌம்யஸ்வரூபாய ஸௌம்யே ஸுமனஸே நம:। விஶ்வாய ச ஸுவிஶ்வாய விஶ்வரூபத⁴ராய ச॥ 13-42-48 (82576) கேஶவாய ஸுகேஶாய ரஶ்மிகேஶாய பூ⁴ரிணே। ஹிரண்யக³ர்பா⁴ய நம: ஸௌம்யாய வ்ருʼஷரூபிணே॥ 13-42-49 (82577) நாராயணாக்³ர்யவபுஷே புருஹூதாய வஜ்ரிணே। வர்மிணே வ்ருʼஷஸேனாய த⁴ர்மஸேனாய ரோத⁴ஸே। முனயே ஜ்வரமுக்தாயி ஜ்வராதி⁴பதயே நம:॥ 13-42-50 (82578) அனேத்ராய த்ரினேத்ராய பிங்க³லாய விடூ³ர்மிணே। தபோப்³ரஹ்மனிதா⁴நாய யுக³பர்யாயிணே நம:॥ 13-42-51 (82579) ஶரணாய ஶரண்யாய ப⁴க்தேஷ்டஶரணாய ச। நம: ஸர்வப⁴வேஶாய பூ⁴தப⁴வ்யப⁴வாய ச॥ 13-42-52 (82580) பாஹி மாம்ʼ தே³வதே³வேஶ கோப்யஜோஸி ஸனாதன:। ஏவம்ʼ க³தோஸ்மி ஶரணம்ʼ ஶரண்யம்ʼ ப்³ரஹ்மயோனினம்॥ 13-42-53 (82581) ஸ்தவ்யம்ʼ ஸ்தவம்ʼ ஸ்துதவதஸ்தத்தமோ மே ப்ரணஶ்யத। ப⁴யம்ʼ ச மே வ்யபக³தம்ʼ பக்ஷிணோ(அ)ந்தர்ஹிதா(அ)ப⁴வன்॥ 13-42-54 (82582) ஶ்ருʼணோமி ச கி³ரம்ʼ தி³வ்யாமந்தர்தா⁴நக³தாம்ʼ ஶிவாம்। மா பை⁴ர்க³ருத்மந்தா³ந்தோஸி புன: ஸேந்த்³ராந்தி³வௌகஸ:। ஸ்வம்ʼ சைவ ப⁴வனம்ʼ க³த்வா த்³ரக்ஷ்யஸே புத்ரபா³ந்த⁴வான்॥ 13-42-55 (82583) ததஸ்தஸ்மின்க்ஷணேனைவ ஸஹஸைவ மஹாத்³யுதி:। ப்ரத்யத்³ருʼஶ்யத தேஜஸ்வீ புரஸ்தாத்ஸ மமாந்திகே॥ 13-42-56 (82584) ஸமாக³ம்ய ததஸ்தேன ஶிவேன பரமாத்மனா। அபஶ்யம்ʼ சாஹமாயாந்தம்ʼ நரனாராயணாஶ்ரமே। சதுர்த்³விகு³ணவின்யாஸம்ʼ தம்ʼ ச தே³வம்ʼ ஸனாதனம்॥ 13-42-57 (82585) யஜதஸ்தான்ருʼஷீந்தே³வான்வத³தோ த்⁴யாயதோ முனீன்। யுக்தான்ஸித்³தா⁴ந்னைஷ்டி²காம்ʼஶ்ச ஜபதோ யஜதோ க்³ருʼஹே॥ 13-42-58 (82586) புஷ்பபூரபரிக்ஷிப்தம்ʼ தூ⁴பிதம்ʼ தீ³பிதம்ʼ ஹுதம்। வந்தி³தம்ʼ ஸிக்தஸம்ம்ருʼஷ்டம்ʼ நரனாராயணாஶ்ரமம்॥ 13-42-59 (82587) தத³த்³பு⁴தமஹம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா விஸ்மிதோஸ்மி ததா³(அ)னகா⁴:। ஜகா³ம ஶிரஸா தே³வம்ʼ ப்ரயதேனாந்தராத்மனா॥ 13-42-60 (82588) தத³த்யத்³பு⁴தஸங்காஸம்ʼ கிமேததி³தி சிந்தயன்। நாத்⁴யக³ச்ச²ம்ʼ பரம்ʼ தி³வ்யம்ʼ தஸ்ய ஸர்வப⁴வாத்மன:॥ 13-42-61 (82589) ப்ரணிபத்ய ஸுது³ர்த⁴ர்ஷம்ʼ புன: புனருதீ³க்ஷ்ய ச। ஶிரஸ்யஞ்ஜலிமாதா⁴ய விஸ்மயோத்பு²ல்லலோசன:। அவோசம்ʼ தமதீ³நார்த²ம்ʼ ஶ்ரேஷ்டா²நாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²முத்தமம்॥ 13-42-62 (82590) நமஸ்தே ப⁴க³வந்தே³வ பூ⁴தப⁴வ்யப⁴வத்ப்ரபோ⁴। யதே³தத³த்³பு⁴தம்ʼ தே³வ மயா த்³ருʼஷ்டம்ʼ த்வதா³ஶ்ரயம்॥ 13-42-63 (82591) அனாதி³மத்³யபர்யந்தம்ʼ கிம்ʼ தச்ச²ம்ʼஸிதுமர்ஹஸி। யதி³ ஜானாஸி ஸாம்ʼ ப⁴க்தம்ʼ யதி³ வா(அ)னுக்³ரஹோ மயி। ஶம்ʼஸ ஸர்வமஶேஷேண ஶ்ரோதவ்யம்ʼ யதி³ சேன்மயா॥ 13-42-64 (82592) ஸ்வபா⁴வஸ்தவ து³ர்ஜ்ஞேய: ப்ராது³ர்பா⁴வோ ப⁴வஸ்ய ச। ப⁴வத்³பூ⁴தப⁴விஷ்யேஶ ஸர்வதா² க³ஹனம்ʼ ப⁴வான்॥ 13-42-65 (82593) ப்³ரூஹி ஸர்வமஶேஷேண ததா³ஶ்சர்யம்ʼ மஹாமுனே। கிம்ʼ தத³த்யத்³பு⁴தம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ தேஷ்வக்³நிஷு ஸமந்தத:॥ 13-42-66 (82594) கானி தான்யக்³நிஹோத்ராணி கேஷாம்ʼ ஶப்³த³: ஶ்ருதோ மயா। ஶ்ருʼண்வதாம்ʼ ப்³ரஹ்ம ஸததமத்³ருʼஶ்யானாம்ʼ மஹாத்மனாம்॥ 13-42-67 (82595) ஏதன்மே ப⁴க³வன்க்ருʼஷ்ண ப்³ரூஹி ஸர்வமஶேஷத:। க்³ருʼணந்த்யக்³நிஸமீபேஷு கே ச தே ப்³ரஹ்மராஶய:॥' ॥ 13-42-68 (82596) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³விசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 42 ॥

`ப⁴க³வானுவாச। மாம்ʼ ந தே³வா ந க³ந்த⁴ர்வா நாஸுரா ந வ ராக்ஷஸா:। விது³ஸ்தத்வேன ஸத்வஸ்த²ம்ʼ ஸூக்ஷ்மாத்மானமவஸ்தி²தம்॥ 13-43-1 (82597) சதுர்தா⁴(அ)ஹம்ʼ விப⁴க்தாத்மா லோகானாம்ʼ ஹிதகாம்யயா। பூ⁴தப⁴வ்யப⁴விஷ்யாதி³ரனாதி³ர்விஶ்வக்ருʼத்தம:॥ 13-43-2 (82598) ப்ருʼதி²வீ வாயுராகாஶமாபோ ஜ்யோதிஶ்ச பஞ்சமம்। மனோ பு³த்³தி⁴ஶ்ச சேதஶ்ச தம: ஸத்வம்ʼ ரஜஸ்ததா²॥ 13-43-3 (82599) ப்ரக்ருʼதிர்விக்ருʼதிஶ்சைவ வித்³யாவித்³யே ஶுபா⁴ஶுபே⁴। மத்த ஏதானி ஜாயந்தே நாஹமேப்⁴ய: கத²ஞ்சன॥ 13-43-4 (82600) யத்கிஞ்சிச்ச்²ரேயஸா யுக்தம்ʼ ஶ்ரேயஸ்கரமனுத்தமம்। த⁴ர்மயுக்தம்ʼ ச புண்யம்ʼ ச ஸோ(அ)ஹமஸ்மி நிராமய:॥ 13-43-5 (82601) யத்ஸ்வபா⁴வாத்மதத்வஜ்ஞை: காரணைருபலக்ஷ்யதே। அனாதி³மத்⁴யனித⁴ன: ஸோந்தராத்மா(அ)ஸ்மி ஶாஶ்வத:॥ 13-43-6 (82602) யத்து மே பரமம்ʼ கு³ஹ்யம்ʼ ரூபம்ʼ ஸூக்ஷ்மார்த²த³ர்ஶிபி⁴:। க்³ருʼஹ்யதே ஸூக்ஷ்மபா⁴வஜ்ஞை: ஸோ(அ)விபா⁴வ்யோஸ்மி ஶாஶ்வத:॥ 13-43-7 (82603) தத்து மே பரமம்ʼ கு³ஹ்யம்ʼ யேன வ்யாப்தமித³ம்ʼ ஜக³த்। ஸோஹங்க³த: ஸர்வஸத்வ: ஸர்வஸ்ய ப்ரப⁴வோ(அ)வ்யய:॥ 13-43-8 (82604) மத்தோ ஜாயந்தி பூ⁴தானி மயா தா⁴ர்யந்த்யஹர்னிஶம்। மய்யேவ விலயம்ʼ யாந்தி ப்ரலயே பன்னகா³ஶன॥ 13-43-9 (82605) யோ மாம்ʼ யதா² வேத³யதி ததா² தஸ்யாஸ்மி காஶ்யப। மனோபு³த்³தி⁴க³த: ஶ்ரேயோ வித³தா⁴மி விஹங்க³ம॥ 13-43-10 (82606) மாம்ʼ து ஜ்ஞாதும்ʼ க்ருʼதா பு³த்³தி⁴ர்ப⁴வதா பக்ஷிஸத்தம। ஶ்ருʼணு யோ(அ)ஹம்ʼ யதஶ்சாஹம்ʼ யத³ர்த²ஶ்சாஹமுத்³யத:॥ 13-43-11 (82607) யே கேசின்னியதாத்மானஸ்த்ரேதாக்³நிபரமார்சிதா:। அக்³நிகார்யபரா நித்யம்ʼ ஜபஹோமபராயணா:॥ 13-43-12 (82608) ஆத்மன்யக்³நீன்ஸமாதா⁴ய நியதா நியதேந்த்³ரியா:। அனந்யமனஸஸ்தே மாம்ʼ ஸர்வே வை ஸமுபாஸதே॥ 13-43-13 (82609) யஜந்தோ ஜபயஜ்ஞைர்மாம்ʼ மானஸைஶ்ச ஸுஸம்ʼயதா:। அக்³நீனப்⁴யுத்³யயு: ஶஶ்வத³க்³நிஷ்வேவாபி⁴ஸம்ʼஶ்ரிதா:॥ 13-43-14 (82610) அனந்யகார்யா: ஶுசயோ நித்யமக்³நிபராயணா:। ய ஏவம்பு³த்³த்⁴யோ தீ⁴ராஸ்தே மாம்ʼ க³ச்ச²ந்தி தாத்³ருʼஶா:॥ 13-43-15 (82611) அகாமஹதஸங்கல்பா ஜ்ஞானே நித்யம்ʼ ஸமாஹிதா:। ஆத்மன்யக்³நிம்ʼ ஸமாதா⁴ய நிராஹாரா நிராஶிஷ:॥ 13-43-16 (82612) விஷயேஷு நிராரம்பா⁴ விமுக்தா ஜ்ஞானசக்ஷுஷ:। அனந்யமனஸோ தீ⁴ரா: ஸ்வபா⁴வனியமான்விதா:॥ 13-43-17 (82613) யத்தத்³வியதி த்³ருʼஷ்டம்ʼ தத்ஸர: பத்³மோத்பலாயுதம்। தத்ராக்³நய: ஸன்னிஹிதா தீ³ப்யந்தே ஸ்ம நிரிந்த⁴னா:॥ 13-43-18 (82614) ஜ்ஞானாமலாஶயாஸ்தஸ்மின்யே ச சந்த்³ராம்ʼஶுனிர்மலா:। உபாஸீனா க்³ருʼணந்தோ(அ)க்³நிமஸ்பஷ்டாக்ஷரபா⁴ஷிண:। ஆகாங்க்ஷமாணா: ஶுசயஸ்தேஷ்வக்³ரிஷு விஹங்க³ம॥ 13-43-19 (82615) யே மயா பா⁴விதாத்மானோ மய்யேவாபி⁴ரதா: ஸதா³। உபாஸதே ச மாமேவ ஜ்யோதிர்பூ⁴தா நிராமயா:॥ 13-43-20 (82616) தைர்ஹி தத்ரைவ வஸ்தவ்யம்ʼ நீராகா³தி³பி⁴ரச்யுதை:। நிராஹாரா ஹ்யனிஷ்பந்தா³ஶ்சந்த்³ராம்ʼஶுஸத்³ருʼஶப்ரபா⁴:॥ 13-43-21 (82617) நிர்மலா நிரஹங்காரா நிராலம்பா³ நிராஶிஷ:। மத்³ப⁴க்தா: ஸததம்ʼ தேவை ப⁴க்தாம்ʼஸ்தானபி சாப்யஹம்॥ 13-43-22 (82618) சதுர்தா⁴(அ)ஹம்ʼ விப⁴க்தாத்மா சராமி ஜக³தோ ஹித:। லோகானாம்ʼ தா⁴ரணார்தா²ய விதா⁴நம்ʼ வித³தா⁴மி ச॥ 13-43-23 (82619) யதா²வத்தத³ஶேஷேண ஶ்ரோதுமர்ஹதி மே ப⁴வான்॥ 13-43-24 (82620) ஏகா மூர்திர்னிர்கு³ணாக்²யா யோக³ம்ʼ பரமமாஸ்தி²தா। த்³விதீயா ஸ்ருʼஜதே தாத பூ⁴தக்³ராமம்ʼ சராசரம்॥ 13-43-25 (82621) ஸ்ருʼஷ்டம்ʼ ஸம்ʼஹரதே சைகா ஜக³த்ஸ்தா²வரஜங்க³மம்। ஜ்ஞாதாத்மனிஷ்டா² க்ஷபயன்மோஹயந்தீவ மாயயா। க்ஷபயந்தீ மோஹயதி ஆத்மனிஷ்டா² ஸ்வமாயயா॥ 13-43-26 (82622) சதுர்தீ² மே மஹாமூர்திர்ஜக³த்³வ்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ த³தா³தி ஸா। ரக்ஷதே சாபி நியதா ஸோஹமஸ்மி நப⁴ஶ்வர:॥ 13-43-27 (82623) மயா ஸர்வமித³ம்ʼ வ்யாப்தம்ʼ மயி ஸர்வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்। அஹம்ʼ ஸர்வஜக³த்³பீ³ஜம்ʼ ஸர்வத்ரக³திரவ்யய:॥ 13-43-28 (82624) யானி தான்யக்³நிஹோத்ராணி யே ச சந்த்³ராம்ʼஶுராஶய:। க்³ருʼணந்தி வேத³ம்ʼ ஸததம்ʼ தேஷ்வக்³நிஷு விஹங்க³ம॥ 13-43-29 (82625) க்ரமேண மாம்ʼ ஸமாயாந்தி ஸுகி²நோ ஜ்ஞானஸம்ʼயுதா:। தேஷாமஹம்ʼ தபோ தீ³ப்தம்ʼ தேஜ: ஸம்யக்ஸமாஹிதம்। நித்யம்ʼ தே மயி வர்தந்தே தேஷு சாஹமதந்த்³ரித:॥ 13-43-30 (82626) ஸர்வதோ முக்தஸங்கே³ந மய்யனந்யஸமாதி⁴நா। ஶக்ய: ஸமாஸாத³யிதுமஹம்ʼ வை ஜ்ஞானசக்ஷுஷா॥ 13-43-31 (82627) மாம்ʼ ஸ்தூ²லத³ர்ஶனம்ʼ வித்³தி⁴ ஜக³த: கார்யகாரணம்। மத்தஶ்ச ஸம்ப்ரஸூதான்வை வித்³தி⁴ லோகான்ஸதை³வதான்॥ 13-43-32 (82628) மயா சாபி சதுர்தா⁴த்மா விப⁴க்த: ப்ராணிஷு ஸ்யித²:। ஆத்மபூ⁴தோ வாஸுதே³வோ ஹ்யனிருத்³தோ⁴ மதௌ ஸ்யித:॥ 13-43-33 (82629) ஸங்கர்ஷணோ(அ)ஹங்காரே ச ப்ரத்³யும்னோ மனஸி ஸ்யித:। அன்யதா² ச சதுர்தா³ யத்ஸம்யக்த்வம்ʼ ஶ்ரோதுமர்ஹஸி॥ 13-43-34 (82630) யத்தத்பத்³மமபூ⁴த்பூர்வம்ʼ தத்ர ப்³ரஹ்மா வ்யஜாயத। ப்³ராஹ்மணஶ்சாபி ஸம்பூ⁴த: ஶிவ இத்யவதா⁴ர்யதாம்॥ 13-43-35 (82631) ஶிவாத்ஸ்கந்த³: ஸம்ʼவபூ⁴வ ஏதத்ஸ்ருʼஷ்டிசதுஷ்டயம்। தை³த்யதா³நவத³ர்பக்⁴நமேவம்ʼ மாம்ʼ வித்³தி⁴ நித்யஶ:॥ 13-43-36 (82632) தை³த்யதா³நவரக்ஷோபி⁴ர்யதா³ த⁴ர்ம: ப்ரபீட்³யதே। ததா³(அ)ஹம்ʼ த⁴ர்மவ்ருʼத்³த்⁴யர்த²ம்ʼ மூர்திமான்ப⁴விதா(அ)(அ)ஶுக³॥ 13-43-37 (82633) வேத³வ்ரதபரா யே து தீ⁴ரா நிஶ்சிதபு³த்³த்⁴ய:। யோகி³நோ யோக³யுக்தாஶ்ச தே மாம்ʼ பஶ்யந்தி நான்யதா²॥ 13-43-38 (82634) பஞ்சபி⁴: ஸம்ப்ரயுக்தோ(அ)ஹம்ʼ விப்ரயுக்தஶ்ச பஞ்சபி⁴:। வர்தமானஶ்ச தேஷ்வேவம்ʼ நிவ்ருʼத்தஶ்சைவ தேஷ்வஹம்॥ 13-43-39 (82635) யே விது³ர்ஜாதஸங்கல்பாஸ்தே மாம்ʼ பஶ்யந்தி தாத்³ருʼஶா:॥ 13-43-40 (82636) ஸ்வம்ʼ வாயுராபோ ஜ்யோதிஶ்ச ப்ருʼதி²வீ சேதி பஞ்சமம்। ததா³த்மகோ(அ)ஸ்மி விஜ்ஞேயோ ந சான்யோஸ்மீதி நிஶ்சிதம்। 13-43-41 (82637) வர்தமானமதீதம்ʼ ச பஞ்சவர்கே³ஷு நிஶ்சலம்। ஶப்³த³ஸ்பர்ஶேஷு ரூபேஷு ரஸக³ந்தே⁴ஷு சாப்யஹம்॥ 13-43-42 (82638) ரஜஸ்தமோப்⁴யாமாவிஷ்டா யேஷாம்ʼ பு³த்³தி⁴ரனிஶ்சிதா। தே ந பஶ்யந்தி மே தத்வம்ʼ தபஸா மஹதா ஹ்யபி॥ 13-43-43 (82639) நோபவாஸைர்ன நியமைர்ன வ்ரதைர்விவிதை⁴ரபி। த்³ரஷ்டும்ʼ வா வேதி³தும்ʼ வா(அ)பி ந ஶக்யா பரமா க³தி:॥ 13-43-44 (82640) மஹாமோஹார்த²பங்கே து நிமக்³ரானாம்ʼ க³திர்ஹரி:। ஏகாந்தினோ த்⁴யானபரா யதிபா⁴வாத்³ப்³ரஜந்தி மாம்॥ 13-43-45 (82641) ஸத்வயுக்தா மதிர்யேஷாம்ʼ கேவலா(அ)(அ)த்மவினிஶ்சிதா। தே பஶ்யந்தி ஸ்வமாத்மானம்ʼ பரமாத்மானமவ்யயம்॥ 13-43-46 (82642) அஹிம்ʼஸா ஸர்வபூ⁴தேஷு தேஷ்வவஸ்திதமார்ஜவம்। தேஷ்வேவ ச ஸமாதா⁴ய ஸம்யகே³தி ச மாமஜம்॥ 13-43-47 (82643) யதே³தத்பரமம்ʼ கு³ஹ்யமாக்²யானம்ʼ பரமாத்³பு⁴தம்। யத்தேன தத³ஶேஷேண யதா²வச்ச்²ரோதுமர்ஹஸி॥ 13-43-48 (82644) யே த்வக்³நிஹோத்ரனியதா ஜபயஜ்ஞபராயணா:। தே மாமுபாஸதே ஶஶ்வத்³யாம்ʼஸ்தாம்ʼஸ்த்வம்ʼ த்³ருʼஷ்டவானஸி॥ 13-43-49 (82645) ஶாஸ்த்ரத்³ருʼஷ்டவிதா⁴நஜ்ஞா அஸக்தா: க்வசித³ன்யதா²। ஶக்யோ(அ)ஹம்ʼ வேதி³தும்ʼ தைஸ்து யன்மே பரமமவ்யயம்॥ 13-43-50 (82646) யே து ஸாங்க்²யம்ʼ ச யோக³ம்ʼ ச ஜ்ஞாத்வா(அ)ப்யத்⁴ருʼதனிஶ்சயா:। ந தே க³ச்ச²ந்தி குஶலா: பராம்ʼ க³திமனுத்தமாம்॥ 13-43-51 (82647) தஸ்மாஜ்ஜ்ஞானேன ஶுத்³தே⁴ந ப்ரஸன்னாத்மா(அ)(அ)ன்மவிச்சு²சி:। ஆஸாத³யதி தத்³ப்³ரஹ்ம யத்ர க³த்வா ந ஶோசதி॥ 13-43-52 (82648) ஶுத்³தா⁴பி⁴ஜனஸம்பன்னா: ஶ்ரத்³தா⁴யுக்தேன சேதஸா। மத்³ப⁴க்த்யா ச த்³விஜஶ்ரேஷ்டா² க³ச்ச²ந்தி பரமாம்ʼ க³திம்ʼ॥ 13-43-53 (82649) யத்³க³ஹ்யம்ʼ பரமம்ʼ பு³த்³தே⁴ரலிங்க³க்³ரஹணம்ʼ ச யத்। தத்ஸூக்ஷ்மம்ʼ க்³ருʼஹ்யதே விப்ரைர்யதிபி⁴ஸ்தத்த்வத³ர்ஶிபி⁴:॥ 13-43-54 (82650) ந வாயு: பவதே தத்ர ந தஸ்மிஞ்ஜ்யோதிஷாம்ʼ க³தி:। ந சாப: ப்ருʼதி²வீ சைவ நாகாஶம்ʼ ந மனோக³தி:॥ 13-43-55 (82651) தஸ்மாச்சைதானி ஸர்வாணி ப்ரஜாயந்தே விஹங்க³ம। ஸர்வேப்⁴யஶ்ச ஸ தேப்⁴யஶ்ச ப்ரப⁴வத்யமலோ விபு⁴:॥ 13-43-56 (82652) ஸ்தூ²லத³ர்ஶனமேதன்மே யத்³த்³ருʼஷ்டம்ʼ ப⁴வதா(அ)னக⁴। ஏதத்ஸூக்ஷ்மஸ்ய தத்³த்³வாரம்ʼ கார்யாணாம்ʼ காரணம்ʼ த்வஹம்॥ 13-43-57 (82653) த்³ருʼஷ்டோ வை ப⁴வதா தஸ்மாத்ஸரஸ்யமிதவிக்ரம। ப்³ரஹ்மணோ யத³ஹோராத்ரஸங்க்²யாபி⁴ஜ்ஞைர்விபா⁴வ்யதே॥ 13-43-58 (82654) ஏஷ காலஸ்த்வயா தத்ர ஸரஸ்யஹமுபாக³த:। மாம்ʼ யஜ்ஞமாஹுர்யஜ்ஞஜ்ஞா வேத³ம்ʼ வேத³விதோ³ ஜனா:। முனயஶ்சாபி மாமேவ ஜபயஜ்ஞம்ʼ ப்ரசக்ஷதே॥ 13-43-59 (82655) வக்தா மந்தா ரஸயிதா க்⁴ராதா த்³ரஷ்டா ப்ரத³ர்ஶக:। போ³த்³தா⁴ போ³த⁴யிதா சாஹம்ʼ க³ந்தா ஶ்ரோதா சிதா³த்மக:॥ 13-43-60 (82656) மாமிஷ்ட்வா ஸ்வர்க³மாயாந்தி ததா² சாப்னுவதே மஹத்। ஜ்ஞாத்வா மாமேவ சைவாந்தே நி:ஸங்கே³நாந்தராத்மனா॥ 13-43-61 (82657) அஹம்ʼ தேஜோ த்³விஜாதீனாம்ʼ மம தேஜோ த்³விஜாதய:। மம யஸ்தேஜஸோ தே³ஹ: ஸோக்³நிரித்யவக³ம்யதாம்॥ 13-43-62 (82658) ப்ராணபால: ஶரீரே(அ)ஹம்ʼ யோகி³நாமஹமீஶ்வர:। ஸாங்க்²யானாமித³மேவாக்³ரே மயி ஸர்வமித³ம்ʼ ஜக³த்॥ 13-43-63 (82659) த⁴ர்மமர்தம்ʼ ச காமம்ʼ ச மோக்ஷம்ʼ சைவார்ஜவம்ʼ ஜபம்। தம: ஸத்வம்ʼ ரஜஶ்சைவ கர்மஜம்ʼ ச ப⁴வாப்யயம்॥ 13-43-64 (82660) ஸ ததா³(அ)ஹம்ʼ ததா²ரூபஸ்த்வயா த்³ருʼஷ்ட: ஸனாதன:। ததஸ்த்வஹம்ʼ பரதர: ஶக்ய: காலேன வேதி³தும்॥ 13-43-65 (82661) மம யத்பரமம்ʼ கு³ஹ்யம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ த்⁴ருவமவ்யயம்। ததே³வம்ʼ பரமோ கு³ஹ்யோ தே³வோ நாராயணோ ஹரி:। ந தச்ச²க்யம்ʼ பு⁴ஜங்கா³ரே வேத்துமப்⁴யுத³யான்விதை:॥ 13-43-66 (82662) நிராரம்ப⁴னமஸ்காரா நிராஶீர்ப³ந்த⁴னாஸ்ததா²। க³ச்ச²ந்தி தம்ʼ மஹாத்மான: பரம்ʼ ப்³ரஹ்ம ஸனாதனம்॥ 13-43-67 (82663) ஸ்தூ²லோ(அ)ஹமேவம்ʼ விஹக³ த்வயா த்³ருʼஷ்டஸ்ததா²(அ)னக⁴। ஏதச்சாபி ந வேத்த்யன்யஸ்த்வாம்ருʼதே பன்னகா³ஶன॥ 13-43-68 (82664) மா மதிஸ்தவ கா³ந்னாஶமேஷா க³திரனுத்தமா। மத்³ப⁴க்தோ ப⁴வ நித்யம்ʼ த்வம்ʼ ததோ வேத்ஸ்யஸி மே பத³ம்॥ 13-43-69 (82665) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ ரஹஸ்யம்ʼ தி³வ்யமானுஷம்। ஏதச்ச்²ரேய: பரம்ʼ சைதத்பந்தா²நம்ʼ வித்³தி⁴ மோக்ஷிணாம்॥ 13-43-70 (82666) ஏவமுக்த்வா ஸ ப⁴க³வாம்ʼஸ்தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத। பஶ்யதோ மே மஹாயோகீ³ ஜகா³மாத்மக³திர்க³திம்॥ 13-43-71 (82667) ஏததே³வம்ʼவித⁴ம்ʼ தஸ்ய மஹிமானம்ʼ மஹாத்மன:। அச்யுதஸ்யாப்ரமேயஸ்ய த்³ருʼஷ்டவானஸ்மி யத்புரா॥ 13-43-72 (82668) ஏதத்³வ: ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ சேஷ்டிதம்ʼ தஸ்ய தீ⁴மத:। மயா(அ)னுபூ⁴தம்ʼ ப்ரத்யக்ஷம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா சாத்³பு⁴தகர்மண:॥' ॥ 13-43-73 (82669) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரிசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 43 ॥

name="anuzAsana-13-44-1x">ருʼஷய ஊசு:। அஹோ ஶ்ராவிதமாக்²யானம்ʼ ப⁴வதா(அ)த்யத்³பு⁴தம்ʼ மஹத்। புண்யம்ʼ யஶஸ்யமாயுஷ்யம்ʼ ஸ்வர்க்³யம்ʼ ஸ்வஸ்த்யயனம்ʼ மஹத்॥ 13-44-1 (82670) ஏதத்பவித்ரம்ʼ தே³வானாமேதத்³கு³ஹ்யம்ʼ பரந்தப। ஏதஜ்ஜ்ஞானவதா ஜ்ஞேயமேஷா க³திரனுத்தமா॥ 13-44-2 (82671) ய இமாம்ʼ ஶ்ராவயேத்³வித்³வான்கதா²ம்ʼ பர்வஸுபர்வஸு ஸ லோகான்ப்ராப்னுயாத்புண்யாந்தே³வர்ஷிபி⁴ரபி⁴ஷ்டுதான்॥ 13-44-3 (82672) ஶ்ராத்³த⁴காலே ச விப்ராணாம்ʼ ய இமாம்ʼ ஶ்ராவயேச்சு²சி:। ந தத்ர ரக்ஷஸாம்ʼ பா⁴கோ³ நாஸுராணாம்ʼ ச வித்³யதே॥ 13-44-4 (82673) அனஸூயுர்ஜிதக்ரோத⁴: ஸர்வஸத்வஹிதே ரத:। ய: படே²த்ஸததம்ʼ யுக்த: ஸ வ்ரஜேத்தத்ஸலோகதாம்॥ 13-44-5 (82674) வேதா³ந்பாரயதே விப்ரோ ராஜா விஜயவான்ப⁴வேத்। வைஶ்யஸ்து த⁴னதா⁴ந்யாட்⁴ய: ஶூத்³ர: ஸுக²மவாப்னுயாத்॥ 13-44-6 (82675) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-44-7x (6844) ததஸ்தே முனய: ஸர்வே ஸம்பூஜ்ய வினதாஸுதம்। ஸ்வானேவ சாஶ்ரமாஞ்ஜக்³முர்ப³பூ⁴வு: ஶாந்திதத்பரா:॥ 13-44-7 (82676) ஸ்தூ²லத³ர்ஶிபி⁴ராக்ருʼஷ்டோ து³ர்ஜ்ஞேயோ ஹ்யக்ருʼதாத்மபி⁴:। ஏஷா து⁴திர்மஹாராஜ த⁴ர்ம்யா த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர॥ 13-44-8 (82677) ஸுராணாம்ʼ ப்³ரஹ்மணா ப்ரோக்தா விஸ்மிதானாம்ʼ பரந்தப। மயாப்யேஷா கதா² தாத கதி²தா மாதுரந்திகே। வஸுபி⁴: ஸத்த்வஸம்பன்னைஸ்தவாப்யேஷா மயோச்யதே॥ 13-44-9 (82678) தத³க்³நிஹோத்ரபரமா ஜபயஜ்ஞபராயணா:। நிராஶீர்ப³ந்த⁴னா: ஸந்த: ப்ரயாந்த்யக்ஷரஸாத்மதாம்ʼ॥ 13-44-10 (82679) ஆரம்ப⁴யஜ்ஞானுத்ஸ்ருʼஜ்ய ஜபஹோமபராயணா:। த்⁴யாயந்தோ மனஸா விஷ்ணும்ʼ க³ச்ச²ந்தி பரமாம்ʼ க³திம்॥ 13-44-11 (82680) ததே³ஷ பரமோ மோக்ஷோ மோக்ஷத்³வாரம்ʼ ச பா⁴ரத। யதா² வினிஶ்சிதாத்மானோ க³ச்ச²ந்தி பரமாம்ʼ க³திம்॥ ॥ 13-44-12 (82681) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுஶ்சத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 44 ॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। பிதாமஹ மஹேஶாய நாமான்யாசக்ஷ்வ ஶம்ப⁴வே। விது³ஷே விஶ்வமாயாய மஹாபா⁴க்³யம்ʼ ச தத்வத:॥ 13-45-1 (82682) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-45-2x (6845) ஸுராஸுரகு³ரோ தே³வ விஷ்ணோ த்வம்ʼ வக்துமர்ஹஸி। ஶிவாய ஶிவரூபாய யன்மா(அ)ப்ருʼச்ச²த்³யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 13-45-2 (82683) நாம்னாம்ʼ ஸஹஸ்ரம்ʼ தே³வஸ்ய தண்டி³நா ப்³ரஹ்மவாதி³நா। நிவேதி³தம்ʼ ப்³ரஹ்மலோகே ப்³ரஹ்மணோ யத்புரா(அ)ப⁴வத்॥ 13-45-3 (82684) த்³வைபாயனப்ரப்⁴ருʼதயஸ்ததா² சேமே தபோத⁴னா:। ருʼஷய: ஸுவ்ரதா தா³ந்தா: ஶ்ருʼண்வந்து க³த³தஸ்தவ॥ 13-45-4 (82685) த்⁴ருவாய நந்தி³நே ஹோத்ரே கோ³ப்த்ரே விஶ்வஸ்ருʼஜே(அ)க்³நயே। மஹாபா⁴க்³யம்ʼ விபோ⁴ர்ப்³ரூஹி முண்டி³நே(அ)த² கபர்தி³நே॥ 13-45-5 (82686) வாஸுதே³வ உவாச। 13-45-6x (6846) ந க³தி: கர்மணாம்ʼ ஶக்யா வேத்துமீஶஸ்ய தத்த்வத:। ஹிரண்யக³ர்ப⁴ப்ரமுகா² தே³வா: ஸேந்த்³ரா மஹர்ஷய:॥ 13-45-6 (82687) ந விது³ர்யஸ்ய நித⁴னமாதி³ம்ʼ வா ஸூக்ஷ்மத³ர்ஶின:। ஸ கத²ம்ʼ நாமமாத்ரேண ஶக்யோ ஜ்ஞாதும்ʼ ஸதாம்ʼ க³தி:॥ 13-45-7 (82688) தஸ்யாஹமஸுரக்⁴நஸ்ய காம்ʼஶ்சித்³ப⁴க³வதோ கு³ணான்। ப⁴வதாம்ʼ கீர்தயிஷ்யாமி வ்ரதேஶாய யதா²தத²ம்॥ 13-45-8 (82689) வைஶம்பாயன உவாச। 13-45-9x (6847) ஏவமுக்த்வா து ப⁴க³வான்கு³ணாம்ʼஸ்தஸ்ய மஹாத்மன:। உபஸ்ப்ருʼஶ்ய ஶுசிர்பூ⁴த்வா கத²யாமாஸ தீ⁴மத:॥ 13-45-9 (82690) வாஸுதே³வ உவாச। 13-45-10x (6848) ஶுஶ்ரூஷத்⁴வம்ʼ ப்³ராஹ்மணேந்த்³ராஸ்த்வம்ʼ ச தாத யுதி⁴ஷ்டி²ர। த்வம்ʼ சாபகே³ய நாமானி நிஶாமய ஜக³த்பதே:॥ 13-45-10 (82691) யத³வாப்தம்ʼ ச மே பூர்வம்ʼ ஸாம்ப³ஹேதோ: ஸுது³ஷ்கரம்। யதா²வத்³ப⁴க³வாந்த்³ருʼஷ்டோ மயா பூர்வம்ʼ ஸமாதி⁴நா॥ 13-45-11 (82692) ஶம்ப³ரே நிஹதே பூர்வம்ʼ ரௌக்மிணேயேன தீ⁴மதா। அதீதே த்³வாத³ஶே வர்ஷே ஜாம்ப³வத்யப்³ரவீத்³தி⁴ மாம்॥ 13-45-12 (82693) ப்ரத்³யும்னசாருதே³ஷ்ணாதீ³ந்ருக்மிண்யா வீக்ஷ்ய புத்ரகான்। புத்ரார்தி²நீ மாமுபேத்ய வாக்யமாஹ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-45-13 (82694) ஶூரம்ʼ ப³லவதாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ காந்தரூபமகல்மஷம்। ஆத்மதுல்யம்ʼ மம ஸுதம்ʼ ப்ரயச்சா²ச்யுத மாசிரம்॥ 13-45-14 (82695) ந ஹி தே(அ)ப்ராப்யமஸ்தீஹ த்ரிஷு லோகேஷு கிஞ்சன। லோகான்ஸ்ருʼஜேஸ்த்வமபரானிச்ச²ன்யது³குலோத்³வஹ॥ 13-45-15 (82696) த்வயா த்³வாத³ஶவர்ஷாணி வ்ரதீபூ⁴தேன ஶுஷ்யதா। ஆராத்⁴ய பஶுப⁴ர்தாரம்ʼ ருக்மிண்யாம்ʼ ஜனிதா: ஸுதா:॥ 13-45-16 (82697) சாருதே³ஷ்ண: ஸுசாருஶ்ச சாருவேஶோ யஶோத⁴ர:। சாருஶ்ரவாஶ்சாருயஶா: ப்ரத்³யும்ன: ஸம்பு⁴ரேவ ச॥ 13-45-17 (82698) யதா² தே ஜனிதா: புத்ரா ருக்மிண்யாம்ʼ சாருவிக்ரமா:। ததா² மமாபி தனயம்ʼ ப்ரயச்ச² மது⁴ஸூத³ன॥ 13-45-18 (82699) இத்யேவம்ʼ சோதி³தோ தே³வ்யா தாமவோசம்ʼ ஸுமத்⁴யமாம்। அனுஜானீஹி மாம்ʼ ராஜ்ஞி கரிஷ்யே வசனம்ʼ தவ॥ 13-45-19 (82700) ஸா ச மாமப்³ரவீத்³க³ச்ச² ஶிவாய விஜயாய ச। ப்³ரஹ்மா ஶிவ: காஶ்யபஶ்ச நத்³யோ தே³வா மனோ(அ)னுகா³:। 13-45-20 (82701) க்ஷேத்ரௌஷத்⁴யோ யஜ்ஞவாஹாஶ்ச²ந்தா³ஸ்ய்ருʼஷிக³ணாத்⁴வரா:। ஸமுத்³ரா த³க்ஷிணா ஸ்தோபா⁴ ருʼக்ஷாணி பிதரோ க்³ரஹா:॥ 13-45-21 (82702) தே³வபத்ன்யோ தே³வகன்யா தே³வமாதர ஏவ ச। மன்வந்தராணி கா³வஶ்ச சந்த்³ரமா: ஸவிதா ஹரி:॥ 13-45-22 (82703) ஸாவித்ரீ ப்³ரஹ்மவித்³யா ச ருʼதவோ வத்ஸராஸ்ததா²। க்ஷணா லவா முஹூர்தாஶ்ச நிமேஷா யுக³பர்யயா:॥ 13-45-23 (82704) ரக்ஷந்து ஸர்வத்ர க³தம்ʼ த்வாம்ʼ யாத³வ ஸுகா²ய ச। அரிஷ்டம்ʼ க³ச்ச² பந்தா²நமப்ரமத்தோ ப⁴வானக⁴॥ 13-45-24 (82705) ஏவம்ʼ க்ருʼதஸ்வஸ்த்யயனஸ்தயா(அ)ஹம்ʼ ததோ(அ)ப்⁴யனுஜ்ஞாய நரேந்த்³ரபுத்ரீம்। பிது: ஸமீபம்ʼ நரஸத்தமஸ்ய மாதுஶ்ச ராஜ்ஞஶ்ச ததா²(அ)(அ)ஹுகஸ்ய॥ 13-45-25 (82706) க³த்வா ஸமாவேத்³ய யத³ப்³ரவீன்மாம்ʼ வித்³யாத⁴ரேந்த்³ரஸ்ய ஸுதா ப்⁴ருʼஶர்தா। தானப்⁴யனுஜ்ஞாய ததா³(அ)திது³:கா²- த்³க³த³ம்ʼ ததை²வாதிப³லம்ʼ ச ராமம்। அதோ²சது: ப்ரீதியுதௌ ததா³நீம்ʼ தத:ஸம்ருʼத்³தி⁴ர்ப⁴வதோ(அ)ஸ்த்வவிக்⁴நம்॥ 13-45-26 (82707) ப்ராப்யானுஜ்ஞாம்ʼ கு³ருஜனாத³ஹம்ʼ தார்க்ஷ்யமசிந்தயம்। ஸோவஹத்³தி⁴மவந்தம்ʼ மாம்ʼ ப்ராப்ய சைனம்ʼ வ்யஸர்ஜயம்॥ 13-45-27 (82708) தத்ராஹமத்³பு³தான்பா⁴வானபஶ்யம்ʼ கி³ரிஸத்தமே। க்ஷேத்ரம்ʼ ச தபஸாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ பஶ்யாம்யத்³பு⁴தமுத்தமம்॥ 13-45-28 (82709) தி³வ்யம்ʼ வையாக்⁴ரபத்³யஸ்ய உபமன்யோர்மஹாத்மன:। பூஜிதம்ʼ தே³வக³ந்த⁴ர்வைர்ப்³ராஹ்மயா லக்ஷ்ம்யா ஸமாவ்ருʼதம்॥ 13-45-29 (82710) த⁴வககுப⁴கத³ம்ப³னாரிகேலை: குரவககேதகஜம்பு³பாடலாபி⁴:। வடவருணகவத்ஸனாப⁴வில்வை: ஸரலகபித்த²ப்ரியாலஸாலதாலை:॥ 13-45-30 (82711) ப³த³ரீகுந்த³புன்னாக³ரைஶோகாம்ராதிமுக்தகை:। மதூ⁴கை: கோவிதா³ரைஶ்ச சம்பகை: பனஸைஸ்ததா²॥ 13-45-31 (82712) வன்யைர்ப³ஹுவிதை⁴ர்வ்ருʼக்ஷை: ப²லபுஷ்பப்ரதை³ர்யுதம்। புஷ்பகு³ல்மலதாகீர்ணம்ʼ கத³லீஷண்ட³ஶோபி⁴தம்॥ 13-45-32 (82713) நானாஶகுனிஸம்போ⁴ஜ்யை: ப²லைர்வ்ருʼக்ஷைரலங்க்ருʼதம்। யதா²ஸ்தா²நவினிக்ஷிப்தைர்பூ⁴ஷிதம்ʼ ப⁴ஸ்மராஶிபி⁴:॥ 13-45-33 (82714) ருருவானரஶார்தூ³லஸிம்ʼஹத்³வீபிஸமாகுலம்। குரங்க³ப³ர்ஹிணாகீர்ணம்ʼ மார்ஜாரபு⁴ஜகா³வ்ருʼதம்। பூகை³ஶ்ச ம்ருʼக³ஜாதீனாம்ʼ மஹிஷர்க்ஷனிஷேவிதம்॥ 13-45-34 (82715) ஸக்ருʼத்ப்ரபி⁴ந்னைஶ்ச க³ஜைர்விபூ⁴ஷிதம்ʼ ப்ரஹ்ருʼஷ்டனானாவித⁴பக்ஷிஸேவிதம்। ஸுபுஷ்பிதைரம்பு³த⁴ரப்ரகாஶை- ர்மஹீருஹாணாம்ʼ ச வனைர்விசித்ரை:॥ 13-45-35 (82716) நானாபுஷ்பரஜோமிஶ்ரோ க³ஜதா³நாத⁴இவாஸித:। தி³வ்யஸ்த்ரீகீ³தப³ஹுலோ மாருதோ(அ)பி⁴முகோ² வவௌ 13-45-36 (82717) தா⁴ரானினாதை³ர்விஹக³ப்ராணாதை³: ஶுபை⁴ஸ்ததா² ப்³ருʼம்ʼஹிதை: குஞ்ஜராணாம்। கீ³தைஸ்ததா² கின்னராணாமுதா³ரை: ஶுபை⁴: ஸ்வனை: ஸாமகா³நாம்ʼ ச வீர॥ 13-45-37 (82718) அசிந்த்யம்ʼ மனஸா(அ)ப்யன்யை: ஸரோபி⁴: ஸமலங்க்ருʼதம்। விஶாலைஶ்சாக்³நிஶரணைர்பூ⁴ஷிதம்ʼ குஸுமாவ்ருʼதை:॥ 13-45-38 (82719) விபூ⁴ஷிதம்ʼ புண்யயவித்ரதோயயா ஸதா³ ச ஜுஷ்டம்ʼ ந்ருʼப ஜஹ்னுகன்யயா। விபூ⁴ஷிதம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ வரிஷ்டை²- ர்மஹாத்மபி⁴ர்வஹ்னிஸமானகல்பை:॥ 13-45-39 (82720) வாய்வாஹாரைரம்பு³பைர்ஜப்யனித்யை: ஸம்ப்ரக்ஷாலைர்யோகி³பி⁴ர்த்⁴யானநித்யை:। தூ⁴மப்ராஶைரூஷ்மபை: க்ஷீரபைஶ்ச ஸஞ்ஜுஷ்டம்ʼ ச ப்³ராஹ்மணேந்த்³ரை: ஸமந்தாத்॥ 13-45-40 (82721) கோ³சாரிணோ(அ)ர்தா²ஶ்மகுட்டா த³ந்தோலூக²லிகாஸ்ததா²। மரீசிபா: பே²நபாஶ்ச ததை²வ ம்ருʼக³சாரிண:॥ 13-45-41 (82722) அஶ்வத்த²ப²லப⁴க்ஷாஶ்ச ததா² ஹ்யுத³கஶாயின:। சீசசர்மாம்ப³ரத⁴ராஸ்ததா² வல்கலதா⁴ரிண:॥ 13-45-42 (82723) ஸுது³:கா²ந்னியமாம்ʼஸ்தாம்ʼஸ்தான்வஹத: ஸுதபோத⁴னான்। பஶ்யன்முனீன்ப³ஹுவிதா⁴நப்ரவேஷ்டுமுபசக்ரமே॥ 13-45-43 (82724) ஸூபூஜிதம்ʼ தே³வக³ணைர்மஹாத்மபி⁴: ஶிவாதி³பி⁴ர்பா⁴ரதபுண்யகர்மபி⁴:। ரராஜ தச்சாஶ்ரமமண்ட³லம்ʼ ஸதா³ தி³வீவ ராஜஞ்ஶஶிமண்ட³லம்ʼ யதா²॥ 13-45-44 (82725) க்ரீட³ந்தி ஸர்பைர்னகுலா ம்ருʼகை³ர்வ்யாக்⁴ராஶ்ச மித்ரவத்। ப்ரபா⁴வாத்³தீ³ப்ததபஸாம்ʼ ஸன்னிகர்ஷான்மஹாத்மனாம்॥ 13-45-45 (82726) தத்ராஶ்ரமபதே³ ஶ்ரேஷ்டே² ஸர்வபூ⁴தமனோரம। ஸேவிதே த்³விஜஶார்தூ³லைர்வேத³வேதா³ங்க³பாரகை³:॥ 13-45-46 (82727) நானானியமவிக்²யாதைர்ருʼஷிபி⁴ ஸுமஹான்மபி⁴:। ப்ரவிஶன்னேவ சாபஶ்யம்ʼ ஜடாசீரத⁴ரம்ʼ ப்ரபு⁴ம்॥ 13-45-47 (82728) தேஜஸா தபஸா சைவ தீ³ப்யமானம்ʼ யதா²(அ)னலம்। ஶிஷ்யைரனுக³தம்ʼ ஶாந்தம்ʼ யுவானம்ʼ ப்³ராஹ்மணர்வப⁴ம்॥ 13-45-48 (82729) ஶிரஸா வந்த³மானம்ʼ மாமுபமன்யுரபா⁴ஷத॥ 13-45-49 (82730) ஸ்வாக³தம்ʼ புண்ட³ரீகாக்ஷ ஸப²லானி தபாம்ʼஸி ந:। ய: பூஜ்ய: பூஜயஸி மாம்ʼ த்³ரஷ்டவ்யோ த்³ரஷ்டுமிச்ச²ஸி॥ 13-45-50 (82731) `மனுஷ்யதானுவ்ருʼத்த்யா த்வா ஜ்ஞாத்வா திஷ்டா²ம ஸர்வக³ம்।' தமஹம்ʼ ப்ராஞ்ஜலிர்பூ⁴த்வா ம்ருʼக³பக்ஷிஷ்வதா²க்³நிஷு। த⁴ர்மே ச ஶிஷ்யவர்கே³ ச ஸமப்ருʼச்ச²மனாமயம்॥ 13-45-51 (82732) ததோ மாம்ʼ ப⁴க³வானாஹ ஸாம்னா பரமவல்கு³நா। லப்ஸ்யஸே தனயம்ʼ க்ருʼஷ்ணி ஆத்மதுல்யமஸம்ʼஶயம்॥ 13-45-52 (82733) தப: ஸுமஹதா³ஸ்தா²ய தோஷயேஶானமீஶ்வரம்। இஹ தே³வ: ஸபத்னீக: ஸமாக்ரீட³த்யதோ⁴க்ஷஜ॥ 13-45-53 (82734) இஹைனம்ʼ தை³வதஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ தே³வா: ஸர்ஷிக³ணா: புரா। தபஸா ப்³ரஹ்மசர்யேண ஸத்யேன ச த³மேன ச॥ 13-45-54 (82735) தோஷயித்வா ஶுபா⁴ந்காமான்ப்ராப்தவந்தோ ஜனார்த³ன। தேஜஸாம்ʼ ஸபஸாம்ʼ சைவ நிதி⁴: ஸ ப⁴க³வானிஹ॥ 13-45-55 (82736) ஶுபா⁴ஶுபா⁴ந்விதான்பா⁴வான்விஸ்ருʼஜன்ஸ க்ஷிபன்னபி। ஆஸ்தே தே³வ்யா ஸஹாசிந்த்யோ யம்ʼ ப்ரார்த²யஸி ஶத்ருஹன்॥ 13-45-56 (82737) ஹிரண்யகஶிபுர்யோ(அ)பூ⁴த்³தா³நவோ மேருகம்பன:। தேன ஸர்வாமரைஶ்வர்யம்ʼ ஶர்வாத்ப்ராப்தம்ʼ ஸமார்பு³த³ம்॥ 13-45-57 (82738) தஸ்யைவ புத்ரப்ரவரோ த³மனோ நாம விஶ்ருத:। மஹாதே³வவராச்ச²க்ரம்ʼ வர்ஷார்பு³த³மயோத⁴யம்॥ 13-45-58 (82739) விஷ்ணோஶ்சக்ரம்ʼ ச தத்³தோ⁴ரம்ʼ வஜ்ரமாக²ண்ட³லஸ்ய ச। ஶீர்ணம்ʼ புரா(அ)ப⁴வத்தாத க்³ரஹஸ்யாங்கே³ஷு கேஶவ॥ 13-45-59 (82740) [யத்தத்³ப⁴க³வதா பூர்வம்ʼ த³த்தம்ʼ சக்ரம்ʼ தவானக⁴। ஜலாந்தரசரம்ʼ ஹத்வா தை³த்யம்ʼ ச ப³லக³ர்விதம்॥ 13-45-60 (82741) உத்பாதி³தம்ʼ வ்ருʼஷாங்கேன தீ³ப்தஜ்வலனஸன்னிப⁴ம்। த³த்தம்ʼ ப⁴க³வதா துப்⁴யம்ʼ து³ர்த⁴ஷம்ʼ தேஜஸா(அ)த்³பு⁴தம்॥ 13-45-61 (82742) ந ஶக்யம்ʼ த்³ரஷ்டுமன்யேன வர்ஜயித்வா பினாகினம்। ஸுத³ர்ஶனம்ʼ ப⁴வத்யேவம்ʼ ப⁴வேனோக்தம்ʼ ததா³ து தத்॥ 13-45-62 (82743) ஸுத³ர்ஶனம்ʼ ததா³ தஸ்ய லோகே நாம ப்ரதிஷ்டி²தம்। தஜ்ஜீர்ணமபா⁴வத்தாத க்³ரஹஸ்யாங்கே³ஷு கேஶவ। 13-45-63 (82744) க்³ரஹஸ்யாதிவலஸ்யாங்கே³ வரத³த்தஸ்ய தீ⁴மத:। ந ஶஸ்த்ராணி வஹந்த்யங்கே³ சக்ரவஜ்ரஶதான்யபி॥] 13-45-64 (82745) அர்த்³யமானாஶ்ச விபு³தா⁴ க்³ரஹேணி ஸுப³லீயஸா। ஶிவத³த்தவராஞ்ஜக்⁴நுரஸுரேந்த்³ரான்ஸுரா ப்⁴ருʼஶம்॥ 13-45-65 (82746) த்ருʼஷ்டோ வித்³யுத்ப்ரப⁴ஸ்யாபி த்ரிலோகேஶ்வரதாம்ʼ த³தௌ³। ஶதம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ராணாம்ʼ ஸர்வலோகேஶ்வரோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-45-66 (82747) மமைவானுசரோ நித்யம்ʼ ப⁴விதாஸீதி சாப்³ரவீத்। ததா² புத்ரஸஹஸ்ராணாமயுதம்ʼ ச த³தௌ³ ப்ரபு⁴:॥ 13-45-67 (82748) குஶத்³வீபம்ʼ ச ஸ த³தௌ³ ராஜ்யேன ப⁴க³வானஜ:। [ததா² ஶதமுகோ² நாம தா⁴த்ரா ஸ்ருʼஷ்டோ மஹாஸுர:। 13-45-68 (82749) யேன வர்ஷஶதம்ʼ ஸாக்³ரமாத்மமாம்ʼஸைர்ஹுதோ(அ)னல:। தம்ʼ ப்ராஹ ப⁴வவாம்ʼஸ்துஷ்ட: கிங்கரோமீதி ஶங்கர:॥ 13-45-69 (82750) தம்ʼ வை ஶதமுக²: ப்ராஹ யோகோ³ ப⁴வது மே(அ)த்³பு⁴த:। ப³லம்ʼ ச தை³வதஶ்ரேஷ்ட² ஶாஶ்வதம்ʼ ஸம்ப்ரயச்ச² மே॥ 13-45-70 (82751) ததே²தி ப⁴க³வானாஹ தஸ்ய தத்³வசனம்ʼ ப்ரபு⁴:। ஸ்வாயம்பு⁴வ: க்ரதுஶ்சாபி புத்ரார்த²மப⁴வத்புரா॥ 13-45-71 (82752) ஆவிஶ்ய யோகே³நாத்மானம்ʼ த்ரீணி வர்ஷஶதான்யபி। தஸ்ய சோபத³தௌ³ புத்ரான்ஸஹஸ்ரம்ʼ க்ரதுஸம்மிதான்।] யோகே³ஶ்வரம்ʼ தே³வகீ³தம்ʼ வேத்த² க்ருʼஷ்ண ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-45-72 (82753) யாஜ்ஞவல்க்ய இதி க்²யாத ருʼஷி: பரமதா⁴ர்மிக:। ஆராத்⁴ய ஸ மஹாதே³வம்ʼ ப்ராப்தவானதுலம்ʼ யஶ:॥ 13-45-73 (82754) வேத³வ்யாஸஶ்ச யோகா³த்மா பராஶரஸுதோ முனி:। ஸோ(அ)பி ஶங்கரமாராத்⁴ய ப்ராப்தவானதுலம்ʼ யஶ:॥ 13-45-74 (82755) வாலகி²ல்யா மக⁴வதா ஹ்யவஜ்ஞாதா: புரா கில। தை: க்ருத்³தை⁴ர்ப⁴க³வான்ருத்³ரஸ்தபஸா தோஷிதோ ஹ்யபூ⁴த்॥ 13-45-75 (82756) தாம்ʼஶ்சாபி தை³வதஶ்ரேஷ்ட²: ப்ராஹ ப்ரீதோ ஜக³த்பதி:। ஸுபர்ணம்ʼ ஸோமஹர்தாரம்ʼ தபஸோத்பாத³யிஷ்யத²॥ 13-45-76 (82757) மஹாதே³வஸ்ய ரோஷாச்ச ஆபோ நஷ்டா: புரா(அ)ப⁴வன்। தாஶ்ச ஸப்தகபாலேன தே³வைரன்யா: ப்ரவர்திதா:॥ 13-45-77 (82758) தத: பானீயமப⁴வத்ப்ரஸன்னே த்ர்யம்ப³கே பு⁴வி। அத்ரிபா⁴ர்யா ஸுதம்ʼ த³த்தம்ʼ ஸோமம்ʼ து³ர்வாஸஸம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 13-45-78 (82759) அத்ரேர்பா⁴ர்யா(அ)பி ப⁴ர்தாரம்ʼ ஸந்த்யஜ்ய ப்³ரஹ்மவாதி³நீ। நாஹம்ʼ தவ முனே பூ⁴யோ வஶகா³ ஸ்யாம்ʼ கத²ஞ்சன॥ 13-45-79 (82760) இத்யுக்த்வா ஸா மஹாதே³வமக³மச்ச²ரணம்ʼ கில। நிராஹாஸ ப⁴யாத³த்ரேஸ்த்ரீணி வர்ஷஶதான்யபி॥ 13-45-80 (82761) அஶேத முஸலேஷ்வேவ ப்ரஸாதா³ர்த²ம்ʼ ப⁴வஸ்ய ஸா। தாமப்³ரவீத்³த⁴ஸந்தே³வோ ப⁴விதா வை ஸுதஸ்தவ॥ 13-45-81 (82762) வினா ப⁴ர்த்ரா சருத்³ரேண ப⁴விஷ்யதி ந ஸம்ʼஶய:। வம்ʼஶே தவைவ நாம்னா து க்²யாதிம்ʼ யாஸ்யதி சேப்ஸிதாம்॥ 13-45-82 (82763) விகர்ணஶ்ச மஹாதே³வம்ʼ ததா² ப⁴க்தஸுகா²வஹம்। ப்ரஸாத்³ய ப⁴க³வான்ஸித்³தி⁴ம்ʼ ப்ராப்தவான்மது⁴ஸூத³ன॥ 13-45-83 (82764) ஶாகல்ய: ஸம்ʼஶிதாத்மா வை நவவர்ஷஶதான்யபி। ஆராத⁴யாமாஸ ப⁴வம்ʼ மனோயஜ்ஞேன கேஶவ॥ 13-45-84 (82765) தம்ʼ சாஹ ப⁴க³வாம்ʼஸ்துஷ்டோ க்³ரந்த²காரோ ப⁴விஷ்யஸி। வத்ஸாக்ஷயா ச தே கீதிஸ்த்ரேலோக்யே வை ப⁴விஷ்யதி॥ 13-45-85 (82766) அக்ஷயம்ʼ ச குலம்ʼ தே(அ)ஸ்து மஹர்ஷிபி⁴ரலங்க்ருʼதம்। ப⁴விஷ்யதி த்³விஜஶ்ரேஷ்ட²: ஸூத்ரகர்தா ஸுதஸ்தவ॥ 13-45-86 (82767) ஸாவர்ணிஶ்சாபி விக்²யாத ருʼஷிராஸீத்க்ருʼதே யுகே³। இஹ தேன தபஸ்தப்தம்ʼ ஷஷ்டிவர்ஷஶதான்யத²॥ 13-45-87 (82768) தமாஹ ப⁴க³வான்ருத்³ர: ஸாக்ஷாத்துஷ்டோஸ்மி தே(அ)னக⁴। க்³ரந்த²க்ருʼல்லோகவிக்²யாதோ ப⁴விதாஸ்யஜராமர:॥ 13-45-88 (82769) ஶக்ரேணி து புரா தே³வோ வாராணஸ்யாம்ʼ ஜனார்த³ன। ஆராதி⁴தோ(அ)பூ⁴த்³ப⁴க்தேன தி³க்³வாஸா ப⁴ஸ்மகு³ஷ்டி²த:॥ ஆராத்⁴ய ஸ மஹாதே³வம்ʼ தே³வராஜ்யமவாப்தவான்॥ 13-45-89 (82770) நாரதே³ந து ப⁴க்த்யா(அ)ஸௌ ப⁴வ ஆராதி⁴த: புரா। தஸ்ய துஷ்டோ மஹாதே³வோ ஜகௌ³ தே³வகு³ருர்கு³ரு:॥ 13-45-90 (82771) தேஜஸா தபஸா கீர்த்யா த்வத்ஸமோ ந ப⁴விஷ்யதி। கீ³தேன வாதி³தவ்யேன நித்யம்ʼ மாமனுயாஸ்யஸி॥ 13-45-91 (82772) `பா³ண: ஸ்கந்த³ஸமத்வம்ʼ ச காமோ த³ர்பவிமோக்ஷணம்। லவணோ(அ)வத்⁴யதாமன்யைர்த³ஶாஸ்யஶ்ச புனர்ப³லம்। அந்தகோ(அ)ந்தமனுப்ராப்தஸ்தஸ்மாத்கோ(அ)ன்ய: பர: ப்ரபு⁴:॥ 13-45-92 (82773) மயா(அ)பி ச யதா² த்³ருʼஷ்டோ தே³வதே³வ: புரா விபோ⁴। ஸாக்ஷாத்பஶுபதிஸ்தாத தச்சாபி ஶ்ருʼணு மாத⁴வ॥ 13-45-93 (82774) யத³ர்த²ம்ʼ ச மயா தே³வ: ப்ரயதேன ததா² விபோ⁴। ஆராதி⁴தோ மஹாதேஜாஸ்தச்சாபி ஶ்ருʼணு விஸ்தராத்॥ 13-45-94 (82775) யத³வாப்தம்ʼ ச மே பூர்வம்ʼ தே³வதே³வான்மஹேஶ்வராத்। தத்ஸர்வம்ʼ நிகி²லேனாத்³ய கத²யிஷ்யாமி தே(அ)னக⁴ 13-45-95 (82776) புரா க்ருʼதயுகே³ தாத ருʼஷிராஸீன்மஹாயஶா:। வ்யாக்⁴ரபாத³ இதி க்²யாதோ வேத³வேதா³ங்க³பாரக³:। தஸ்யாஹமப⁴வம்ʼ புத்ரோ தௌ⁴ம்யஶ்சாபி மமானுஜ:॥ 13-45-96 (82777) கஸ்யசித்த்த² காலஸ்ய தௌ⁴ம்யேன ஸஹ மாத⁴வ। ஆக³ச்ச²மாஶ்ரமம்ʼ க்ரீட³ன்முனீனாம்ʼ பா⁴விதாத்மனாம்॥ 13-45-97 (82778) தத்ராபி ச மயா த்³ருʼஷ்டா து³ஹ்யமானா பயஸ்வினீ। லக்ஷிதம்ʼ ச மயா க்ஷீரம்ʼ ஸ்வாது³தோ ஹ்யம்ருʼதோபமம்॥ 13-45-98 (82779) ததா³ப்ரப்⁴ருʼதி சைவாஹமருத³ம்ʼ மது⁴ஸூத³ன। தீ³யதாம்ʼ தீ³யதாம்ʼ க்ஷீரம்ʼ மம மாதரிதீரிதா॥ 13-45-99 (82780) அபா⁴வாச்சைவ து³க்³த⁴ஸ்ய து³:கி²தா ஜனநீ ததா³॥ 13-45-100 (82781) தத: பிஷ்டம்ʼ ஸமாலோட்³ய தோயேன ஸஹ மாத⁴வ। ஆவயோ: க்ஷீரமித்யேவ பானார்த²ம்ʼ ஸமுபானயத்॥ 13-45-101 (82782) அத² க³வ்யம்ʼ பயஸ்தாத கதா³சித்ப்ராஶிதம்ʼ மயா। 13-45-102 (82783) பித்ரா(அ)ஹம்ʼ யஜ்ஞகாலே ஹி நீதோ ஜ்ஞாதிகுலம்ʼ மஹத்। தத்ர ஸா க்ஷரதே தே³வீ தி³வ்யா கௌ³: ஸுரனந்தி³நீ॥ 13-45-103 (82784) யஸ்தாஹம்ʼ தத்பய: பீத்வா ரஸேன ஹ்யம்ருʼதோபமம்। ஜ்ஞாத்வா க்ஷீரகு³ணாம்ʼஶ்சைவ உபலப்⁴ய ஹி ஸம்ப⁴வம்। ஸ ச பிஷ்டரஸஸ்தாத ந மே ப்ரீதிமுபாவஹத்॥ 13-45-104 (82785) ததோ(அ)ஹமப்³ருவம்ʼ பா³ல்யாஜ்ஜனநீமாத்மனஸ்ததா³। நேத³ம்ʼ க்ஷீரோத³னம்ʼ மாதர்யத்த்வம்ʼ மே த³த்தவத்யஸி॥ 13-45-105 (82786) ததோ மாமப்³ரவீன்மாதா து³:க²ஶோகஸமன்விதா। புத்ரஸ்னேஹாத்பரிஷ்வஜ்ய மூர்த்⁴நி சாக்⁴ராய மாத⁴வ॥ 13-45-106 (82787) குத: க்ஷீரோத³னம்ʼ வத்ஸ முனீனாம்ʼ பா⁴விதாத்மனம்। வனே நிவஸதாம்ʼ நித்யம்ʼ கந்த³மூலப²லாஶினாம்॥ 13-45-107 (82788) ஆஸ்தி²தானாம்ʼ நதீ³ம்ʼ தி³வ்யாம்ʼ வாலகி²ல்யைர்னிஷேவிதாம் குத க்ஷீரம்ʼ வனஸ்தா²நாம்ʼ முனீனாம்ʼ கி³ரிவாஸினாம்॥ 13-45-108 (82789) பாவனானாம்ʼ வனாஶானாம்ʼ வனாஶ்ரமனிவாஸினாம்। க்³ராம்யாஹாரனிவ்ருʼத்தானாமாரண்யப²லபோ⁴ஜினாம்। நாஸ்தி புத்ர பயோ(அ)ரண்யே ஸுரபீ⁴கோ³த்ரவர்ஜிதே॥ 13-45-109 (82790) நதீ³க³ஹ்வரஶைலேஷு தீர்தே²ஷு விவிதே⁴ஷு ச। தபஸா ஜப்யனித்யானாம்ʼ ஶிவோ ந: பரமா க³தி:॥ 13-45-110 (82791) அப்ரஸாத்³ய விரூபாக்ஷம்ʼ வரத³ம்ʼ ஸ்தா²ணுமவ்யயம்। குத: க்ஷீரோத³னம்ʼ வத்ஸ ஸுகா²நி வஸனானி ச॥ 13-45-111 (82792) தம்ʼ ப்ரபத்³ய ஸதா³ வத்ஸ ஸர்வபா⁴வேன ஶங்கரம்। தத்ப்ரஸாதா³ச்ச காமேப்⁴ய: ப²லம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸி புத்ரக॥ 13-45-112 (82793) ஜனந்யாஸ்தத்³வச: ஶ்ருத்வா ததா³ப்ரப்⁴ருʼதி ஶத்ருஹன்। [ப்ராஞ்ஜலி: ப்ரணதோ பூ⁴த்வா இத³மம்பா³மவோசயம்ʼ॥ 13-45-113 (82794) கோ(அ)யமம்ப³ மஹாதே³வ: ஸ கத²ம்ʼ ச ப்ரஸீத³தி। குத்ர வா வஸதே தே³வோ த்³ரஷ்டவ்யோ வா கத²ஞ்சன॥ 13-45-114 (82795) துஷ்யதே வா கத²ம்ʼ ஶர்வோ ரூபம்ʼ தஸ்ய ச கீத்³ருʼஶம்। கத²ம்ʼ ஜ்ஞேய: ப்ரஸன்னோ வா த³ர்ஶயேஜ்ஜனநீ மம॥ 13-45-115 (82796) ஏவமுக்தா ததா³ க்ருʼஷ்ண மாதா மே ஸுதவத்ஸலா। மூர்க⁴ன்யாத்⁴ராய கோ³விந்த³ ஸபா³ஷ்பாகுலலோசனா॥ 13-45-116 (82797) ப்ரமார்ஜந்தீ ச கா³த்ராணி மம வை மது⁴ஸூத³ன॥ தை³ந்யமாலம்ப்³ய ஜனநீ இத³மாஹ ஸுரோத்தம॥ 13-45-117 (82798) து³ர்விஜ்ஞேயோ மஹாதே³வோ து³ராதா⁴ரோ து³ரந்தக:। து³ராபா³த⁴ஶ்ச து³ர்க்³ராஹ்யோ து³ர்த்³த³ஶ்யோ ஹ்யக்ருʼதாத்மபி⁴:॥ 13-45-118 (82799) யஸ்ய ரூபாண்யனேகானி ப்ரவத³ந்தி மனீஷிண:। ஸ்தா²நானி ச விசித்ராணி ப்ராஸாதா³ஶ்சாப்யனேகஶ:॥ 13-45-119 (82800) கோ ஹி தத்த்வேன தத்³வேத³ ஈஶஸ்ய சரிதம்ʼ ஶுப⁴ம்। க்ருʼதவான்யானி ரூபாணி தே³வதே³வ: புரா கில। க்ரீட³தே ச ததா² ஶர்வ: ப்ரஸீத³தி யதா²ச வை॥ 13-45-120 (82801) ஹ்ருʼதி³ஸ்த²: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ விஶ்வரூபோ மஹேஶ்வர:। ப⁴க்தானாமனுகம்பார்த²ம்ʼ த³ர்ஶனம்ʼ ச யதா²ஶ்ருதம்। முனீனாம்ʼ ப்³ருவதாம்ʼ தி³வ்யமீஶானசரிதம்ʼ ஶுப⁴ம்॥ 13-45-121 (82802) க்ருʼதவான்யானி ரூபாணி கதி²தானி தி³வௌகஸை:। அனுக்³ரஹார்த²ம்ʼ விப்ராணாம்ʼ ஶ்ருʼணு வத்ஸ ஸமாஸத:॥ 13-45-122 (82803) தானி தே கீர்தயிஷ்யாமி யன்மாம்ʼ த்வம்ʼ பரிப்ருʼச்ச²ஸி॥ 13-45-123 (82804) ப்³ரஹ்மவிஷ்ணுஸுரேந்த்³ராணாம்ʼ ருத்³ராதி³த்யாஶ்வினாமபி। விஶ்வேஷாமபி தே³வானாம்ʼ வபுர்தா⁴ரயதே ப⁴வ:॥ 13-45-124 (82805) நராணாம்ʼ தே³வனாரீணாம்ʼ ததா² ப்ரேதபிஶாசயோ:। கிராதஶப³ராணாம்ʼ ச ஜலஜானாமனேகஶ:॥ 13-45-125 (82806) கரோதி ப⁴க³வான்ரூபமாடவ்யஶப³ராண்யபி। கூர்மோ மத்ஸ்யஸ்ததா² ஶங்க²: ப்ரவாலாங்குரபூ⁴ஷண:॥ 13-45-126 (82807) யக்ஷராக்ஷஸஸர்பாணாம்ʼ தை³த்யதா³நவயோரபி। வபுர்தா⁴ரயதே தே³வோ பூ⁴யஶ்ச பி³லவாஸினாம்॥ 13-45-127 (82808) வ்யாக்⁴ரஸிம்ʼஹம்ருʼகா³ணாம்ʼ ச தரக்ஷ்வ்ருʼக்ஷபதத்த்ரிணாம்। உலூகஶ்வஶ்ருʼகா³லானாம்ʼ ரூபாணி குருதே(அ)பி ச॥ 13-45-128 (82809) ஹம்ʼஸகாகமயூராணாம்ʼ க்ருʼகலாஸகஸாரஸாம்। ரூபாணி ச ப³லாகானாம்ʼ க்³ருʼத்⁴ரசக்ராங்க³யோரபி॥ 13-45-129 (82810) கரோதி வா ஸ ரூபாணி தா⁴ரயத்யபி பர்வதம்। கோ³ரூபம்ʼ ச மஹாதே³வோ ஹஸ்த்யஶ்வோஷ்ட்ரக²ராக்ருʼதி:॥ 13-45-130 (82811) சா²க³ஶார்தூ³லரூபஶ்ச அனேகம்ருʼக³ரூபத்⁴ருʼக்। அண்ட³ஜானாம்ʼ ச தி³வ்யானாம்ʼ வபுர்தா⁴ரயதே ப⁴வ:॥ 13-45-131 (82812) த³ண்டீ³ ச²த்ரீ ச குண்டீ³ ச த்³விஜானாம்ʼ வாரணஸ்ததா²। ஷண்முகோ² வை ப³ஹுமுக²ஸ்த்ரினேத்ரோ ப³ஹுஶீர்ஷக:॥ 13-45-132 (82813) அனேககடிபாத³ஶ்ச அனேகோத³ரவக்த்ரத்⁴ருʼத்। அனேகபாணிபார்ஶ்வஶ்ச அனேகக³பஸம்ʼவ்ருʼத:॥ 13-45-133 (82814) ருʼஷிக³ந்த⁴ர்வரூபஶ்ச ஸித்³த⁴சாரணரூபத்⁴ருʼத்। ப⁴ஸ்பபாண்டு³ரகா³த்ரஶ்ச சந்த்³ரார்த⁴க்ருʼதபூ⁴ஷண:॥ 13-45-134 (82815) அனேகராவஸங்கு⁴ஷ்டஶ்சானேகஸ்துதிஸம்ʼஸ்க்ருʼத:। ஸர்வபூ⁴தாந்தக: ஸர்வ: ஸர்வலோகப்ரதிஷ்டி²த:॥ 13-45-135 (82816) ஸர்வலோகாந்தராத்மா ச ஸர்வக³: ஸர்வவாத்³யபி। ஸர்வத்ர ப⁴க³வான்ஜ்ஞேயோ ஹ்ருʼதி³ஸ்த²: ஸர்வதே³ஹினாம்॥ 13-45-136 (82817) யோ ஹி யம்ʼ காமயேத்காமம்ʼ யஸ்மின்னர்த²(அ)ர்ச்யதே புன:। தத்ஸர்வம்ʼ வேத்தி தே³வேஶஸ்தம்ʼ ப்ரபத்³ய யதீ³ச்ச²ஸி॥ 13-45-137 (82818) நந்த³தே குப்யதே சாபி ததா² ஹுங்காரயத்யபி। சக்ரீ ஶூலீ க³தா³பாணிர்முஸலீ க²ட்³க³பட்டஸீ॥ 13-45-138 (82819) பூ⁴த⁴ரோ நாக³மௌஞ்ஜீ ச நாக³குண்ட³லகுண்ட³லீ। நாக³யஜ்ஞோபவீதீ ய நாக³சர்மோத்தரச்ச²த³:॥ 13-45-139 (82820) ஹஸதே கா³யதே சைவ ந்ருʼத்யதே ச மனோஹரம்। வாத³யத்யபி வாத்³யானி விசித்ராணி க³ணைர்யுத:॥ 13-45-140 (82821) வல்க³தே ஜ்ருʼம்ப³தே சைவ ருத³தே ரோத³யத்யபி। உன்மத்தமத்தரூபம்ʼ ச பா⁴ஷதே சாபி ஸுஸ்வர:॥ 13-45-141 (82822) அதீவ ஹஸதே ரௌத்³ரஸ்த்ராஸயன்னயனைர்ஜனம்। ஜாக³ர்தி சைவ ஸ்வபிதி ஜ்ருʼம்ப⁴தே ச யதா²ஸுவம்॥ 13-45-142 (82823) ஜபதே ஜப்யதே சைவ தபதே தப்யதே புன:। த³தா³தி ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணாதி யுஞ்ஜதே த்⁴யாயதே(அ)பி ச॥ 13-45-143 (82824) வேதீ³மத்⁴யே ததா² யூபே கோ³ஷ்ட²மத்⁴யே ஹுதாஶனே। த்³ருʼஶ்யதே த்³ருʼஶ்யதே சாபி பா³லோ வ்ருʼத்³தோ⁴ யுவா ததா²॥ 13-45-144 (82825) க்ரீட³தே ருʼஷிகன்யாபி⁴ர்ருʼஷிபத்னீபி⁴ரேவ ச। ஊர்த்⁴வகேஶோ மஹாஶேபோ² நக்³நோ விக்ருʼதலோசன:॥ 13-45-145 (82826) கௌ³ர: ஶ்யாமஸ்ததா² க்ருʼஷ்ண: பாண்டு³ரோ தூ⁴மலோஹித:। விக்ருʼதாக்ஷோ விஶாலாக்ஷோ தி³க்³வாஸா: ஸர்வவாஸக:॥ 13-45-146 (82827) அரூபஸ்யாத்³யரூபஸ்ய அதிரூபாத்³யரூபிண:। அனாத்³யந்தமஜஸ்யாந்தம்ʼ வேத்ஸ்யதே கோஸ்ய தத்த்வத:॥ 13-45-147 (82828) ஹ்ருʼதி³ ப்ராணோ மனோ ஜீவோ யோகா³த்மா யோக³ஸஞ்ஜ்ஞித:। த்⁴யானம்ʼ தத்பரமாத்மா ச பா⁴வக்³ராஹ்யோ மஹேஶ்வர:॥ 13-45-148 (82829) வாத³கோ கா³யனஶ்சைவ ஸஹஸ்ரஶதலோசன:। ஏகவக்த்ரோ த்³விவக்த்ரஶ்ச த்ரிவக்த்ரோ(அ)னேகவக்த்ரக:॥ 13-45-149 (82830) தத்³ப⁴க்தஸ்தத்³க³தோ நித்யம்ʼ தன்னிஷ்ட²ஸ்தத்பராயண:। ப⁴ஜ புத்ர மஹாதே³வம்ʼ தத: ப்ராப்ஸ்யஸி சேப்ஸிதம்ʼ॥ 13-45-150 (82831) ஜனந்யாஸ்தத்³வச: ஶ்ருத்வா ததா³ப்ரப்⁴ருʼதி ஶத்ருஹன்।] மம ப⁴க்திர்மஹாதே³வே நைஷ்டி²கீ ஸமபத்³யத॥ 13-45-151 (82832) ததோ(அ)ஹம்ʼ தப ஆஸ்தா²ய தோபயாமாஸ ஶங்கரம்। தி³வ்யம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ரம்ʼ து வாமாங்கு³ஷ்டா²க்³ரவிஷ்டி²த:॥ 13-45-152 (82833) ஏகம்ʼ வர்ஷஶதம்ʼ சைவ ப²லாஹாரஸ்ததோ(அ)ப⁴வம்। த்³விதீயம்ʼ ஶீர்ணபர்ணாஶீ த்ருʼதீயம்ʼ சாம்பு³போ⁴ஜன:॥ 13-45-153 (82834) ஶதானி ஸப்த சைவாஹம்ʼ வாயுப⁴க்ஷஸ்ததா³(அ)ப⁴வம்। ஏகம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ரம்ʼ து தி³வ்யமாராதி⁴தோ மயா॥ 13-45-154 (82835) ததஸ்துஷ்டோ மஹாதே³வ: ஸர்வலோகேஶ்வர: ப்ரபு⁴:। ஏகப⁴க்த இதி ஜ்ஞாத்வா ஜிஜ்ஞாஸாம்ʼ குருதே ததா³॥ 13-45-155 (82836) ஶக்ரரூபம்ʼ ஸ க்ருʼத்வா து ஸர்வைர்தே³வக³ணைர்வ்ருʼத:। ஸஹஸ்ராக்ஷஸ்ததா³ பூ⁴த்வா வஜ்ரபாணிர்மஹாயஶா:॥ 13-45-156 (82837) ஸுதா⁴வதா³தம்ʼ ரக்தாக்ஷம்ʼ ஸ்தப்³த⁴கர்ணம்ʼ மதோ³த்கடம்। ஆவேஷ்டதகரம்ʼ கோ⁴ரம்ʼ சதுர்த³ஷ்ட்ரம்ʼ மஹாக³ஜம்॥ 13-45-157 (82838) ஸமாஸ்தி²த: ஸ ப⁴க³வாந்தீ³ப்யமான: ஸ்வதேஜஸா। ஆஜகா³ம கிரீடீ து ஹாரகேயூரபூ⁴ஷித:॥ 13-45-158 (82839) பாண்டு³ரேணாதபத்ரேண த்⁴ரியமாணேன மூர்த⁴னி। ஸேவ்யபா⁴நோப்ஸரோபி⁴ஶ்ச தி³வ்யக³ந்த⁴ர்வனாதி³தை:॥ 13-45-159 (82840) ததோ மாமாஹ தே³வேந்த்³ரஸ்துஷ்டஸ்தே(அ)ஹம்ʼ த்³விஜோத்தம। வரம்ʼ வ்ருʼணீஷ்வ மத்தஸ்த்வம்ʼ யத்தே மனஸி வர்ததே॥ 13-45-160 (82841) ஶக்ரஸ்ய து வச: ஶ்ருத்வா நாஹம்ʼ ப்ரீதமனா(அ)ப⁴வம்। அப்³ரவம்ʼ ச ததா³ க்ருʼஷ்ண தே³வராஜமித³ம்ʼ வச:॥ 13-45-161 (82842) நாஹம்ʼ த்வத்தோ வரம்ʼ காங்க்ஷே நான்யஸ்மாத³பி தை³வதாத்। மஹாதே³வாத்³ருʼதே ஸௌம்ய ஸத்யமேதத்³ப்³ரவீமி தே॥ 13-45-162 (82843) ஸத்யம்ʼஸத்யம்ʼ ஹி ந: ஶக்ர வாக்யமேதத்ஸுனிஶ்சிதம்। ந யன்மிஹேஶ்வரம்ʼ முக்த்வா கதா²(அ)ன்யா மம ரோசதே॥ 13-45-163 (82844) பஶுபதிவசனாத்³ப⁴வாமி ஸத்³ய: க்ருʼமிரத²வா தருரப்யனேகஶாக²:। அபஶுபதிவரப்ரஸாத³ஜா மே த்ரிபு⁴வனராஜ்யவிபூ⁴திரப்யனிஷ்டா॥ 13-45-164 (82845) [ஜன்மஶ்வபாகமத்⁴யே(அ)- பி மே(அ)ஸ்து ஹரசரணவந்த³னரதஸ்ய। மா வா(அ)னீஶ்வரப⁴க்தோ ப⁴வானி ப⁴வனே(அ)பி ஶக்ரஸ்ய॥ 13-45-165 (82846) வாய்வம்பு³பு⁴ஜோ(அ)பி ஸதோ। நரஸ்ய து³:க²க்ஷய: குதஸ்தஸ்ய। ப⁴வதி ஹி ஸுராஸுரகு³ரௌ யஸ்ய ந விஶ்வேஶ்வரே ப⁴க்தி:॥ 13-45-166 (82847) அலமன்யாபி⁴ஸ்தேஷாம்ʼ கதா²பி⁴ரப்யன்யத⁴ர்மயுக்தாபி⁴:। யேஷாம்ʼ ந க்ஷணமபி ருசிதோ ஹரசரணஸ்மரணவிச்சே²த³:॥ 13-45-167 (82848) ஹரசரணனிரதமதினா ப⁴விதவ்யமனார்ஜவம்ʼ யுக³ம்ʼ ப்ராப்ய। ஸம்ʼஸாரப⁴யம்ʼ ந ப⁴வதி ஹரப⁴க்திரஸாயனம்ʼ பீத்வா॥ 13-45-168 (82849) தி³வஸம்ʼ தி³வஸார்த⁴ம்ʼ வா முஹூர்தம்ʼ வா க்ஷணம்ʼ லவம்। ந ஹ்யலப்³த⁴ப்ரஸாத³ஸ்ய ப⁴க்திர்ப⁴வதி ஶங்கரே॥] 13-45-169 (82850) அபி கீட: பதங்கோ³ வா ப⁴வேயம்ʼ ஶங்கராஜ்ஞயா। ந து ஶக்ர த்வயா த³த்தம்ʼ த்ரைலோக்யமபி காமயே॥ 13-45-170 (82851) [ஶ்வா(அ)பி மஹேஶ்வரவசனா- த்³ப⁴வாமி ஸ ஹி ந: பர: காம:। த்ரித³ஶக³ணராஜ்யமபி க²லு நேச்சா²ம்யமஹேஶ்வராஜ்ஞப்தம்॥ 13-45-171 (82852) ந நாகப்ருʼஷ்ட²ம்ʼ ந ச தே³வராஜ்யம்ʼ ந ப்³ரஹ்மலோகம்ʼ ந ச நிஷ்கலத்வம்। ந ஸர்வகாமானகி²லான்வ்ருʼணோமி ஹரஸ்ய தா³ஸத்வமஹம்ʼ வ்ருʼணோமி॥] 13-45-172 (82853) யாவச்ச²ஶாங்கத⁴வலாமலப³த்³த⁴மௌலி- ர்ன ப்ரீயதே பஶுபதிர்ப⁴க³வான்மமேஶ:। தாவஜ்ஜராமரணஜன்மஶதாபி⁴கா⁴தை- ர்து³:கா²நி தே³ஹவிஹிதானி ஸமுத்³வஹாமி॥ 13-45-173 (82854) தி³வஸகரஶஶாங்கவஹ்னிதீ³ப்தம்ʼ த்ரிபு⁴வனஸாரமஸாரமாத்³யமேகம்। அஜரமமரமப்ரஸாத்³ய ருத்³ரம்ʼ ஜக³தி புமானிஹ கோ லபே⁴த ஶாந்திம்ʼ॥ 13-45-174 (82855) `தி⁴க்தேஷாம்ʼ தி⁴க்தேஷாம்ʼ புனரபி ச தி⁴க³ஸ்து தி⁴க்தேஷாம்। யேஷாம்ʼ ந வஸதி ஹ்ருʼத³யே குபத²க³திவிமோக்ஷகோ ருத்³ர:'॥ 13-45-175 (82856) யதி³ நாம ஜன்ம பூ⁴யோ ப⁴வதி மதீ³யை: புனர்தோ³ஷை:। தஸ்மிம்ʼஸ்தஸ்மிஞ்ஜன்மனி ப⁴வே ப⁴வேன்மே(அ)க்ஷயா ப⁴க்தி:॥ 13-45-176 (82857) ஶக்ர உவாச। 13-45-177x (6849) க: புனர்ப⁴வனே ஹேதுரீஶே காரணகாரணே। யேன ஶர்வாத்³ருʼதே(அ)ன்யஸ்மாத்ப்ரஸாத³ம்ʼ நாபி⁴காங்க்ஷஸி॥ 13-45-177 (82858) [உபமன்யுருவாச। 13-45-178x (6850) ஸத³ஸத்³வ்யக்தமவ்யக்தம்ʼ யமாஹுர்ப்³ரஹ்மவாதி³ந:। நித்யமேகமனேகம்ʼ ச வரம்ʼ தஸ்மாத்³வ்ருʼணீமஹே॥ 13-45-178 (82859) அனாதி³மத்⁴யபர்யந்தம்ʼ ஜ்ஞானைஶ்வர்யமசிந்திதம்। ஆத்மானம்ʼ பரமம்ʼ யஸ்மாத்³வரம்ʼ தஸ்மாத்³வ்ருʼணீமஹே॥ 13-45-179 (82860) ஐஶ்வர்யம்ʼ ஸகலம்ʼ யஸ்மாத³னுத்பாதி³தமவ்யயம்। அபீ³ஜாத்³பீ³ஜஸம்பூ⁴தம்ʼ வரம்ʼ தஸ்மாத்³வ்ருʼணீமஹே॥ 13-45-180 (82861) தமஸ: பரமம்ʼ ஜ்யோதிஸ்தபஸ்தத்³வ்ருʼத்தினாம்ʼ பரம்। யம்ʼ ஜ்ஞாத்வா நானுஶோசந்தி வரம்ʼ தஸ்மாத்³வ்ருʼணீமஹே॥ 13-45-181 (82862) பூ⁴தபா⁴வனபா⁴வஜ்ஞம்ʼ ஸர்வபூ⁴தாபி⁴பா⁴வனம்। ஸர்வக³ம்ʼ ஸர்வத³ம்ʼ தே³வம்ʼ பூஜயாமி புரந்த³ர॥ 13-45-182 (82863) ஹேதுவாதை³ர்வினிர்முக்தம்ʼ ஸாங்க்²யயோகா³ர்த²த³ம்ʼ பரம்। யமுபாஸந்தி தத்த்வஜ்ஞா வரம்ʼ தஸ்மாத்³வ்ருʼணீமஹே॥ 13-45-183 (82864) மக⁴வன்மக⁴வாத்மானம்ʼ யம்ʼ வத³ந்தி ஸுரேஶ்வரம்। ஸர்வபூ⁴தகு³ரும்ʼ தே³வம்ʼ வரம்ʼ தஸ்மாத்³வ்ருʼணீமஹே॥ 13-45-184 (82865) யத்பூர்வமஸ்ருʼஜத்³தே³வம்ʼ ப்³ரஹ்மாணம்ʼ லோகபா⁴வனம்। அண்ட³மாகாஶமாபூர்ய வரம்ʼ தஸ்மாத்³வ்ருʼணீமஹே॥ 13-45-185 (82866) அக்³நிராபோ(அ)னில: ப்ருʼத்²வீ க²ம்ʼ பு³த்³தி⁴ஶ்ச மனோ மஹான்। ஸ்ரஷ்டா சைஷாம்ʼ ப⁴வேத்³யோ(அ)ன்யோ ப்³ரூஹி க: பரமேஶ்வராத்॥ 13-45-186 (82867) மனோ மதிரஹங்காரஸ்தன்மாத்ராணீந்த்³ரியாணி ச। ப்³ரூஹி சைஷாம்ʼ ப⁴வேச்ச²க்ர கோ(அ)ன்யோஸ்தி பரமம்ʼ ஶிவாத்॥ 13-45-187 (82868) ஸ்ரஷ்டாரம்ʼ பு⁴வனஸ்யேஹ வத³ந்தீஹ பிதாமஹம்। ஆராத்⁴ய ஸ து தே³வேஶமஶ்னுதே மஹதீம்ʼ க்ஷியம்॥ 13-45-188 (82869) ப⁴க³வத்யுத்தமைஶ்வர்யம்ʼ ப்³ரஹ்மவிஷ்ணுபுரோக³மம்। வித்³யதே வை மஹாதே³வாத்³ப்³ரூஹி க: பரமேஶ்வராத்॥ 13-45-189 (82870) தை³த்யதா³நவமுக்²யானாமாதி⁴பத்யாரிமர்த³னாத்। கோ(அ)ன்ய: ஶக்ரோதி தே³வேஶாத்³தி³தே: ஸம்பாதி³தும்ʼ ஸுதான்॥ 13-45-190 (82871) தி³க்காலஸூர்யதேஜாம்ʼஸி க்³ரஹவாய்விந்து³தாரகா:। வித்³தி⁴ த்வேதே மஹாதே³வாத்³ப்³ரூஹி க: பரமேஶ்வராத்॥ 13-45-191 (82872) அதோ²த்பத்திவினாஶே வா யஜ்ஞஸ்ய த்ரிபுரஸ்ய வா। தை³த்யதா³நவமுக்²யானாமாதி⁴பத்யாரிமர்த³ன:॥ 13-45-192 (82873) கிம்ʼ சாத்ர ப³ஹுபி⁴: ஸூக்தைர்ஹேதுவாதை³: புரந்த³ர। ஸஹஸ்ரனயனம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா த்வாமேவ ஸுரஸத்தம॥ 13-45-193 (82874) பூஜிதம்ʼ ஸித்³த⁴க³ந்த⁴ர்வைர்தே³வைஶ்ச ருʼஷிபி⁴ஸ்ததா²। தே³வதே³வப்ரஸாதே³ந தத்ஸர்வம்ʼ குஶிகோத்தம॥ 13-45-194 (82875) அவ்யக்தமுக்தகேஶாய ஸர்வக³ஸ்யேத³மாத்மகம்। சேதனாசேதனாத்³யேஷு ஶக்ர வித்³தி⁴ மஹேஶ்வராத்॥ 13-45-195 (82876) பு⁴வாத்³யேஷு மஹாந்தேஷு லோகாலோகாந்தரேஷு ச। த்³வீபஸ்தா²நேஷு மேரோஶ்ச விப⁴வேஷ்வந்தரேஷு ச। 13-45-196 (82877) ப⁴க³வன்மக⁴வந்தே³வம்ʼ வத³ந்தே தத்த்வத³ர்ஶின:॥ யதி³ தே³வா: ஸுரா: ஶக்ர பஶ்யந்த்யன்யாம்ʼ ப⁴வாக்ருʼதிம்। 13-45-197 (82878) கிம்ʼ ந க³ச்ச²ந்தி ஶரணம்ʼ மர்தி³தாஶ்சாஸுரை: ஸுரா:॥ அபி⁴கா⁴தேஷு தே³வானாம்ʼ ஸயக்ஷோரக³ரக்ஷஸாம்। 13-45-198 (82879) பரஸ்பரவினாஶீஷு ஸ்வஸ்தா²நைஶ்வர்யதோ³ ப⁴வ:॥ அந்த⁴கஸ்யாத² ஶுக்ரஸ்ய து³ந்து³பே⁴ர்மஹிஷஸ்ய ச। யக்ஷேந்த்³ரப³லரக்ஷ:ஸு நிவாதகவசேஷு ச। வரதா³நாவகா⁴தாய ப்³ரூஹி கோ(அ)ன்யோ மஹேஶ்வராத்॥ 13-45-199 (82880) ஸுராஸுரகு³ரோர்வக்த்ரே கஸ்ய ரேத: புரா ஹுதம்। கஸ்ய வா(அ)ன்யஸ்ய ரேதஸ்தத்³யேன ஹைமோ கி³ரி: க்ருʼத:॥ 13-45-200 (82881) தி³க்³வாஸா: கீர்த்யதே கோ(அ)ன்யோ லோகே கஶ்சோர்த்⁴வரேதஸ:। கஸ்ய சார்தே⁴ ஸ்தி²தா காந்தா அனங்க³: கேன நிர்ஜித:॥ 13-45-201 (82882) ப்³ரூஹீந்த்³ர பரமம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ கஸ்ய தே³வை: ப்ரஶஸ்யதே। ஶ்மஶானே கஸ்ய க்ரீடா³ர்த²ம்ʼ ந்ருʼத்தே வா கோ(அ)பி⁴பா⁴ஷ்யதே॥ 13-45-202 (82883) கஸ்யைஶ்வர்யம்ʼ ஸமானம்ʼ ச பூ⁴தை: கோ வா(அ)பி க்ரீட³தே। கஸ்ய துல்யப³லா தே³வக³ணாஶ்சைஶ்வர்யத³ர்பிதா:॥ 13-45-203 (82884) கு⁴ஷ்யதே ஹ்யசலம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ கஸ்ய த்ரைலோக்யபூஜிதம்। வர்ஷதே தபதே கோ(அ)ன்யோ ஜ்வலதே தேஜஸா ச க:॥ 13-45-204 (82885) கஸ்மாதோ³ஷதி⁴ஸம்பத்தி: கோ வா தா⁴ரயதே வஸு। ப்ரகாமம்ʼ க்ரீட³தே கோ வா த்ரைலோக்யே ஸசராசரே॥ 13-45-205 (82886) ஜ்ஞானஸித்³தி⁴க்ரியாயோகை³: ஸேவ்யமானஶ்ச யோகி³பி⁴:। ருʼஷிக³ந்த⁴ர்வஸித்³தை⁴ஶ்ச விஹிதம்ʼ காரணம்ʼ பரம்॥ 13-45-206 (82887) கர்மயஜ்ஞக்ரியாயோகை³: ஸேவ்யமான: ஸுராஸுரை:। நித்யம்ʼ கர்மப²லைர்ஹீனம்ʼ தமஹம்ʼ காரணம்ʼ வதே³॥ 13-45-207 (82888) ஸ்தூ²லம்ʼ ஸூக்ஷ்மமனௌபம்யமக்³ராஹ்யம்ʼ கு³ணகோ³சரம்। கு³ணஹீனம்ʼ கு³ணாத்⁴யக்ஷம்ʼ பரம்ʼ மாஹேஶ்வரம்ʼ பத³ம்॥ 13-45-208 (82889) விஶ்வேஶம்ʼ காரணகு³ரும்ʼ லோககாலோகாந்தகாரணம்। பூ⁴தாபூ⁴தப⁴விஷ்யச்ச ஜனகம்ʼ ஸர்வகாரணம்। 13-45-209 (82890) அக்ஷராக்ஷரமவ்யக்தம்ʼ வித்³யாவித்³யே க்ருʼதாக்ருʼதே। த⁴ர்மாத⁴ர்மௌ யத: ஶக்ர தமஹம்ʼ காரணம்ʼ ப்³ருவே॥ 13-45-210 (82891) ப்ரத்யக்ஷமிஹ தே³வேந்த்³ர பஶ்ய லிங்க³ம்ʼ ப⁴கா³ங்கிதம்। தே³வதே³வேன ருத்³ரேண ஸ்ருʼஷ்டிஸம்ʼஹாரஹேதுனா॥ 13-45-211 (82892) மாத்ரா பூர்வம்ʼ மமாக்²யாதம்ʼ காரணம்ʼ லோகலக்ஷணம்। நாஸ்தி சேஶாத்பரம்ʼ ஶக்ர தம்ʼ ப்ரபத்³ய யதீ³ச்ச²ஸி॥ 13-45-212 (82893) ப்ரத்யக்ஷம்ʼ நனு தே ஸுரேஶ விதி³தம்ʼ ஸம்ʼயோக³லிங்கோ³த்³ப⁴வம்ʼ த்ரைலோக்யம்ʼ ஸவிகாரனிர்கு³ணக³ணம்ʼ ப்³ரஹ்மாதி³ரேதோத்³ப⁴வம்। யத்³ப்³ரஹ்மேந்த்³ரஹுதாஶவிஷ்ணுஸஹிதா தே³வாஶ்ச தை³த்யேஶ்வரா நான்யத்காமஸஹஸ்ரகல்பிததி⁴ய: ஶம்ʼஸந்தி ஈஶாத்பரம்ʼ॥ 13-45-213 (82894) தம்ʼ தே³வம்ʼ ஸசராசரஸ்ய ஜக³தோ வ்யாக்²யாதவேத்³யோத்தமம்ʼ காமார்தீ² வரயாமி ஸம்ʼயதமனா மோக்ஷாய ஸத்³ய: ஶிவம் ஹேதுபி⁴ர்வா கிமன்யைஸ்தைரீஶ: காரணகாரணம்। ந ஶுஶ்ரும யத³ன்யஸ்ய லிங்க³மப்⁴யர்சிதம்ʼ ஸுரை:॥ 13-45-214 (82895) கஸ்யான்யஸ்ய ஸுரை: ஸர்வைர்லிங்க³ம்ʼ முக்த்வா மஹேஶ்வரம்। அர்ச்யதே(அ)ர்சிதபூர்வம்ʼ வா ப்³ரூஹி யத்³யஸ்தி தே ஶ்ருதி:॥ 13-45-215 (82896) யஸ்ய ப்³ரஹ்ம ச விஷ்ணுஶ்ச த்வம்ʼ சாபி ஸஹதை³வதை:। அர்சயத்⁴வம்ʼ ஸதா³ லிங்க³ம்ʼ தஸ்மாச்ச்²ரேஷ்ட²தமோ ஹி ஸ:॥ 13-45-216 (82897) ந பத்³மாங்கா³ ந சக்ராங்கா ந வஜ்ராங்கா யத: ப்ரஜா:। லிங்கா³ங்கா ச ப⁴கா³ங்கா ச தஸ்மான்மாஹேஶ்வரீ ப்ரஜா॥ 13-45-217 (82898) தே³வ்யா:கரணரூபபா⁴வஜனிதா:ஸர்வாப⁴கா³ங்கா: ஸ்த்ரியோ லிங்கே³நாபி ஹரஸ்ய ஸர்வபுருஷா: ப்ரத்யக்ஷசிஹ்னீக்ருʼதா:। யோ(அ)ன்யத்காரணமீஶ்வராத்ப்ரவத³தே தே³வ்யா ச யன்னாங்கிதம்ʼ த்ரைலோக்யே ஸசராசரே ஸ து புமான்பா³ஹ்யோ ப⁴வேத்³து³ர்மதி:॥ 13-45-218 (82899) புல்லிங்க³ம்ʼ ஸர்வமீஶானம்ʼ ஸ்த்ரீலிங்க³ம்ʼ வித்³தி⁴ சாப்யமாம்। த்³வாப்⁴யாம்ʼ தனுப்⁴யாம்ʼ வ்யாப்தம்ʼ ஹி சராசரமித³ம்ʼ ஜக³த்॥] 13-45-219 (82900) தஸ்மாத்³வரமஹம்ʼ காங்க்ஷே நித⁴னம்ʼ வா(அ)பி கௌஶிக। க³ச்ச² வா திஷ்ட² வா ஶக்ர யதே²ஷ்டம்ʼ ப³லஸூத³ன॥ 13-45-220 (82901) காமமேஷ வரோ மேஸ்து ஶாபோ வா(அ)த² மஹேஶ்வராத்। ந சான்யாம்ʼ தே³வதாம்ʼ காங்க்ஷே ஸர்வகாமப²லாமபி॥ 13-45-221 (82902) ஏவமுக்த்வா து தே³வேந்த்³ரம்ʼ து³:கா²தா³குலிதேந்த்³ரிய:। ந ப்ரஸீத³தி மே தே³வ: கிமேததி³தி சிந்தயன்॥ 13-45-222 (82903) அதா²பஶ்யம்ʼ க்ஷணேனைவ தமேவைராவதம்ʼ புன:। ஹம்ʼஸகுந்தே³ந்து³ஸத்³ருʼஶம்ʼ ம்ருʼணாலரஜதப்ரப⁴ம்॥ 13-45-223 (82904) வ்ருʼஷரூபத⁴ரம்ʼ ஸாக்ஷாத்க்ஷீரோத³மிவ ஸாக³ரம்। க்ருʼஷ்ணபுச்ச²ம்ʼ மஹாகாயம்ʼ மது⁴பிங்க³லலோசனம்॥ 13-45-224 (82905) வஜ்ரஸாரமயை: ஶ்ருʼங்கை³ர்னிஷ்டப்தகனகப்ரபை⁴:। ஸுதீக்ஷ்ணைர்ம்ருʼது³ரக்தாக்³ரைருத்கிரந்தமிவாவனிம்॥ 13-45-225 (82906) ஜாம்பூ³நதே³ந தா³ம்னா ச ஸர்வத: ஸமலங்க்ருʼதம்। ஸுவக்த்ரகு²ரனாஸம்ʼ ச ஸுகர்ணம்ʼ ஸுகடீதடம்। ஸுபார்ஶ்வம்ʼ விபுலஸ்கந்த⁴ம்ʼ ஸுரூபம்ʼ சாருத³ர்ஶனம்॥ 13-45-226 (82907) ககுத³ம்ʼ தஸ்ய சாபா⁴தி ஸ்கந்த⁴மாபூர்ய தி⁴ஷ்டி²தம்। துஷாரகி³ரிகூடாப⁴ம்ʼ ஸிதாப்⁴ரஶிக²ரோபமம்॥ 13-45-227 (82908) தபா⁴ஸ்தி²தஶ்ச ப⁴க³வாந்தே³வதே³வ: ஸஹோமயா। அஶோப⁴த மஹாதே³வ: பௌர்ணமாஸ்யாமிவோடு³ராட்॥ 13-45-228 (82909) `கிரீடம்ʼ ச ஜடாபா⁴ர: ஸர்பாத்³யாப⁴ரணானி ச। வஜ்ராதி³ஶூலமாதங்க³க³ம்பீ⁴ரஸ்மிதமாக³தம்॥' 13-45-229 (82910) தஸ்ய தேஜோப⁴வோ வஹ்னி: ஸமேக⁴: ஸ்தனயித்னுமான்। ஸஹஸ்ரமிவ ஸூர்யாணாம்ʼ ஸர்வமாபூர்ய தி⁴ஷ்டி²த:॥ 13-45-230 (82911) ஈஶ்வர: ஸுமஹாதேஜா: ஸம்ʼவர்தக இவானல:। யுகா³ந்தே ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ தி³த⁴க்ஷுரிவ சோத்³யத:॥ 13-45-231 (82912) தேஜஸா து ததா³ வ்யாப்தம்ʼ து³ர்னிரீக்ஷ்யம்ʼ ஸமந்தத:। புனருத்³விக்³நஹ்ருʼத³ய கிமேததி³தி சிந்தயம்॥ 13-45-232 (82913) முஹூர்தமிவ தத்தேஜோ வ்யாப்ய ஸர்வா தி³ஶோ த³ஶ। ப்ரஶாந்தம்ʼ ச க்ஷணேனைவ தே³வதே³வஸ்ய மாயயா॥ 13-45-233 (82914) அதா²பஶ்யம்ʼ ஸ்தி²தம்ʼ ஸ்தா²ணும்ʼ ப⁴க³வந்தம்ʼ மஹேஶ்வரம்। `ஸௌரபே⁴யக³தம்ʼ ஸௌம்யம்ʼ விதூ⁴மமிவ பாவகம்॥ 13-45-234 (82915) ப்ரஶாந்தமனஸம்ʼ தே³வம்ʼ த்ரினேத்ரமபராஜிதம்। ஸஹிதம்ʼ சாருஸர்வாங்க்³யா பார்வத்யா பரமேஶ்வரம்॥' 13-45-235 (82916) நீலகண்ட²ம்ʼ மஹாத்மனமஸக்தம்ʼ தேஜஸாம்ʼ நிதி⁴ம்। அஷ்டாத³ஶபு⁴ஜம்ʼ ஸ்தா²ணும்ʼ ஸர்வாப⁴ரணபூ⁴ஷிதம்॥ 13-45-236 (82917) ஶுக்லாம்ப³ரத⁴ரம்ʼ தே³வம்ʼ ஶுக்லமால்யானுலேபனம்। ஶுக்லத்⁴வஜமனாத்⁴ருʼஷ்யம்ʼ ஶுக்லயஜ்ஞோபவீதினம்॥ 13-45-237 (82918) கா³யத்³பி⁴ர்ன்ருʼத்யமானைஶ்ச வாத³யத்³பி⁴ஶ்ச ஸர்வஶ:। வ்ருʼதம்ʼ பார்ஶ்வசரைர்தி³வ்யைராத்மதுல்யபராக்ரமை:॥ 13-45-238 (82919) பா³லேந்து³முகுடம்ʼ பாண்டு³ம்ʼ ஶரச்சந்த்³ரமிவோதி³தம்। த்ரிபி⁴ர்னேத்ரை: க்ருʼதோத்³யோதம்ʼ த்ரிபி⁴: ஸூர்யைரிவோதி³தை:॥ 13-45-239 (82920) `ஸர்வவித்³யாதி⁴பம்ʼ தே³வம்ʼ ஶரச்சந்த்³ரஸமப்ரப⁴ம்। நயனாஹ்லாத³ஸௌம்யோ(அ)ஹமபஶ்யம்ʼ பரமேஶ்வரம்॥' 13-45-240 (82921) அஶோப⁴தாஸ்ய தே³வஸ்ய மாலா கா³த்ரே ஸிதப்ரபே⁴। ஜாதரூபமயை: பத்³மைர்க்³ரதி²தா ரத்னபூ⁴ஷிதா॥ 13-45-241 (82922) மூர்திமந்தி ததா²(அ)ஸ்த்ராணி ஸர்வதேஜோமயானி ச। மயா த்³ருʼஷ்டானி கோ³விந்த³ ப⁴வஸ்யாமிததேஜஸ:॥ 13-45-242 (82923) இந்த்³ராயுத⁴ஸஹஸ்ராப⁴ம்ʼ த⁴னுஸ்தஸ்ய மஹாத்மன:। பினாகமிதி விக்²யாதம்ʼ ஸ ச வை பன்னகோ³ மஹான்॥ 13-45-243 (82924) ஸப்தஶீர்ஷோ மஹாகாயஸ்தீக்ஷ்ணத³ம்ʼஷ்ட்ரோ விஷோல்வண:। ஜ்யாவேஷ்டிதமஹாக்³ரீவ: ஸ்தி²த: புருஷவிக்³ரஹ:॥ 13-45-244 (82925) ஶரஶ்ச ஸூர்யஸங்காஶோ த்³ருʼஷ்ட: பாஶுபதாஹ்வய:। `ஸஹஸ்ரபு⁴ஜஜிஹ்வாஸ்யோ பீ⁴ஷணோ நாக³விங்க்³ரஹ॥ 13-45-245 (82926) ஶங்க²ஶூலாஸிபி⁴ஶ்சைவ பட்டஸை ரூபவான்ஸ்தி²த:। யேன ச த்ரிபுரம்ʼ த³க்³த⁴ம்ʼ ஸர்வதே³வமய: ****** 13-45-246 (82927) அத்³விதீயமனிர்தே³ஶ்யம்ʼ ஸர்வபூ⁴தப⁴யாவஹம்। ஸஸ்பு²லிங்க³ம்ʼ மஹாகாயம்ʼ விஸ்ருʼஜந்தமிவானலம்॥ 13-45-247 (82928) ஏகபாத³ம்ʼ மஹாத³ம்ʼஷ்ட்ரம்ʼ ஸஹஸ்ரஶிரஸோத³ரம்। ஸஹஸ்ரபு⁴ஜஜிஹ்வாக்ஷமுத்³கி³ரந்தமிவானலம்॥ 13-45-248 (82929) ப்³ராஹ்மான்னாராயணாச்சைந்த்³ராதா³க்³நேயாத³பி வாருணாத்। யத்³விஶிஷ்டம்ʼ மஹாபா³ஹோ ஸர்வஶஸ்த்ரவிகா⁴தனம்॥ 13-45-249 (82930) யேன தத்த்ரிபுரம்ʼ த³க்³த்⁴வா க்ஷணாத்³ப⁴ஸ்மீக்ருʼதம்ʼ புரா। ஶரேணைகேன கோ³விந்த³ மஹாதே³வேன லீலயா॥ 13-45-250 (82931) நிர்த³ஹேத ச யத்க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ த்ரைலோக்யம்ʼ ஸசராசரம்। மஹேஶ்வரபு⁴ஜோத்ஸ்ருʼஷ்டம்ʼ நிமேஷார்தா⁴ந்ன ஸம்ʼஶய:॥ 13-45-251 (82932) நாவத்⁴யோ யஸ்ய லோகே(அ)ஸ்மின்ப்³ரஹ்மவிஷ்ணுஸுரேஷ்வபி। தத³ஹம்ʼ த்³ருʼஷ்டவாம்ʼஸ்தத்ர ஆஶ்சர்யமித³முத்தமம்॥ 13-45-252 (82933) கு³ஹ்யமஸ்த்ரவரம்ʼ நான்யத்தத்துல்யமதி⁴கம்ʼ ஹி வா। யத்தச்சூ²லமிதி க்²யாதம்ʼ ஸர்வலோகேஷு ஶூலின: 13-45-253 (82934) தா³ரயேத்³த்³யாம்ʼ மஹீ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ ஶோஷயேத்³வா மஹோத³தி⁴ம்। ஸம்ʼஹரேத்³வா ஜக³த்க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ விஸ்ருʼஷ்டம்ʼ ஶூலபாணினா॥ 13-45-254 (82935) யௌவனாஶ்வோ ஹதோ யேன மாந்தா⁴தா ஸப³ல: புரா। சக்ரவர்தீ மஹாதேஜாஸ்த்ரிலோகவிஜயீ ந்ருʼப:॥ 13-45-255 (82936) மஹாப³லோ மஹாவீர்ய: ஶக்ரதுல்யபராக்ரம:। கரஸ்தே²நைவ கோ³விந்த³ லவணஸ்யேஹ ரக்ஷஸ:॥ 13-45-256 (82937) தச்சூ²லமதிதீக்ஷ்ணாக்³ரம்ʼ ஸுபீ⁴மம்ʼ ரோமஹர்ஷணம்। த்ரிஶிகா²ம்ʼ ப்⁴ருகுடிம்ʼ க்ருʼத்வா தர்ஜமானமிவ ஸ்தி²தம்॥ 13-45-257 (82938) விதூ⁴மம்ʼ ஸார்சிஷம்ʼ க்ருʼஷ்ணம்ʼ காலஸூர்யமிவோதி³தம்। ஸர்பஹஸ்தமனிர்தே³ஶ்யம்ʼ பாஶஹஸ்தாமிவாந்தகம்॥ 13-45-258 (82939) த்³ருʼஷ்டவானஸ்மி கோ³விந்த³ தத³ஸ்த்ரம்ʼ ருத்³ரஸன்னிதௌ⁴। பரஶுஸ்தீக்ஷ்ணதா⁴ரஶ்ச த³த்தோ ராமஸ்ய ய: புரா:॥ 13-45-259 (82940) மஹாதே³வேன துஷ்டேன த³த்தம்ʼ ப்⁴ருʼகு³ஸுதாய ச। கார்தவீர்யோ ஹதோ யேன சக்ரவர்தீ மஹாம்ருʼதே⁴॥ 13-45-260 (82941) த்ரி:ஸப்தக்ருʼத்வ: ப்ருʼதி²வீ யேன நி:க்ஷத்ரியா க்ருʼதா। ஜாமத³க்³ந்யேன கோ³விந்த³ ராமேணாக்லிஷ்டகர்மணா॥ 13-45-261 (82942) தீ³ப்ததா⁴ர: ஸுரௌத்³ராஸ்ய: ஸர்பகண்டா²க்³ரதி⁴ஷ்டி²த:॥ அப⁴வச்சூ²லினோ(அ)ப்⁴யாஶே தீ³ப்தவஹ்னிஶதோபம:। 13-45-262 (82943) அஸங்க்²யேயானி சாஸ்த்ராணி தஸ்ய தி³வ்யானி தீ⁴மத:। ப்ராதா⁴ந்யதோ மயைதானி கீர்திதானி தவானக⁴॥ 13-45-263 (82944) ஸவ்யதே³ஶே து தே³வஸ்ய ப்³ரஹ்மா லோகபிதாமஹ:। தி³வ்யம்ʼ விமானமாஸ்தா²ய ஹம்ʼஸயுக்தம்ʼ மனோஜவம்॥ 13-45-264 (82945) வாமபார்ஶ்வக³தஶ்சாபி ததா² நாராயண: ஸ்தி²த:। வைனதேயம்ʼ ஸமாருஹ்ய ஶங்க²சக்ரக³தா³த⁴ர:॥ 13-45-265 (82946) ஸ்கந்தோ³ மயூரமாஸ்தா²ய ஸ்தி²தோ தே³வ்யா: ஸமீபத:। ஶக்திக⁴ண்டே ஸமாதா³ய த்³விதீய இவ பாவக:॥ 13-45-266 (82947) புரஸ்தாச்சைவ தே³வஸ்ய நந்தி³ம்ʼ பஶ்யாம்யவஸ்தி²தம்। ஶூலம்ʼ விஷ்டப்⁴ய திஷ்ட²ந்தம்ʼ த்³விதீயமிவ ஶங்கரம்॥ 13-45-267 (82948) ஸ்வாயம்பு⁴வாத்³யா மனவோ ப்⁴ருʼக்³வாத்³யா ருʼஷயஸ்ததா²। ஶக்ராத்³யா தே³வதாஶ்சைவ ஸர்வ ஏவ ஸமப்⁴யயு:॥ 13-45-268 (82949) ஸர்வபூ⁴தக³ணாஶ்சைவ மாதரோ விவிதா⁴: ஸ்தி²தா:। தே(அ)பி⁴வாத்³ய மஹாத்மானம்ʼ பரிவார்ய ஸமந்தத:॥ 13-45-269 (82950) அஸ்துவன்விவிதை⁴: ஸதோத்ரைர்மஹாதே³வம்ʼ ஸுராஸ்ததா³। `ஜக³ன்மூர்தி மஹாலிங்க³ம்ʼ தன்மத்⁴யே ஸ்பூ²தரூபிணம்॥ 13-45-270 (82951) ப்³ரஹ்மா ப⁴வம்ʼ ததா³(அ)ஸ்தௌவீத்³ரத²ந்தரமுதீ³ரயன்। ஜ்யேஷ்ட²ஸாம்னா ச தே³வேஶம்ʼ ஜகௌ³ நாராயணஸ்ததா³॥ 13-45-271 (82952) க்³ருʼணன்ப்³ரஹ்ம பரம்ʼ ஶக்ர: ஶதருத்³ரியமுத்தமம்। ப்³ரஹ்மா நாராயணஶ்சைவ தே³வராஜஶ்ச கௌஶிக:। அஶோப⁴ந்த மஹாத்மானஸ்த்ரயஸ்த்ரய இவாக்³நய:॥ 13-45-272 (82953) தேஷாம்ʼ மத்⁴யக³தோ தே³வோ ரராஜ ப⁴க³வாஞ்சி²வ:। ஶரத³ப்⁴ரவினிர்முக்த: பரிதி⁴ஸ்த² இவாம்ʼஶுமான்॥ 13-45-273 (82954) அயுதானி ச சந்த்³ரார்கானபஶ்யம்ʼ தி³வி கேஶவ। ததோ(அ)ஹமஸ்துவம்ʼ தே³வம்ʼ ஸ்தவேனானேன ஸுவ்ரத॥ 13-45-274 (82955) உபமன்யுருவாச। 13-45-275x (6851) நமோ தே³வாதி⁴தே³வாய மஹாதே³வாய தே நம:। ஶக்ரரூபாய ஶக்ராய ஶக்ரவேஷத⁴ராய ச॥ 13-45-275 (82956) நமஸ்தே வஜ்ரஹஸ்தாய பிங்க³லாயாருணாய ச। பினாகபாணயே நித்யம்ʼ ஶங்க²ஶூலத⁴ராய ச॥। 13-45-276 (82957) நமஸ்தே க்ருʼஷ்ணவாஸாய க்ருʼஷ்ணகுஞ்சிதமூர்த⁴ஜ। க்ருʼஷ்ணாஜினோத்தரீயாய க்ருʼஷ்ணாஷ்டமிரதாய ச॥ 13-45-277 (82958) ஶுக்லவர்ணாய ஶுக்லாய ஶுக்லாம்ப³ரத⁴ராய ச। ஶுக்லப⁴ஸ்மாவலிப்தாய ஶுக்லகர்மரதாய ச॥ 13-45-278 (82959) நமோஸ்து ரக்தவர்ணாய ரக்தாம்ப³ரத⁴ராய ச। ரக்தத்⁴வஜபதாகாய ரக்தஸ்ரக³னுலேபினே॥ 13-45-279 (82960) நமோஸ்து பீதவர்ணாய பீதாம்ப³ரத⁴ராய ச॥ 13-45-280 (82961) நமோஸ்தூச்ச்²ரிதச்ச²த்ராய கிரீடவரதா⁴ரிணே। அர்த⁴ஹாரார்த³கேயூர அர்த⁴குண்ட³லகர்ணினே॥ 13-45-281 (82962) நம: பவனவேகா³ய நமோ தே³வாய வை நம:। ஸுரேந்த்³ராய முனீந்த்³ராய மஹேந்த்³ராய நமோஸ்து தே॥ 13-45-282 (82963) நம: பத்³மார்த⁴மாலாய உத்பலைர்மிஶ்ரிதாய ச। அர்த⁴சந்த³னலிப்தாய அர்த⁴ஸ்ரக³னுலேபினே॥ 13-45-283 (82964) நம ஆதி³த்யவக்த்ராய ஆதி³த்யனயனாய ச। நம ஆதி³த்யவர்ணாய ஆதி³த்யப்ரதிமாய ச॥ 13-45-284 (82965) நம: ஸோமாய ஸௌம்யாய ஸௌம்யவக்த்ரத⁴ராய ச। ஸௌம்யரூபாய முக்²யாய ஸௌம்யத³ம்ʼஷ்ட்ராவிபூ⁴ஷிணே॥ 13-45-285 (82966) நம: ஶ்யாமாய கௌ³ராய அர்த⁴பீதார்த⁴பாண்ட³வே। நாரீனரஶரீராய ஸ்த்ரீபும்ʼஸாய நமோஸ்து தே॥ 13-45-286 (82967) நமோ வ்ருʼஷப⁴வாஹாய க³ஜேந்த்³ரக³மனாய ச। து³ர்க³மாய நமஸ்துப்⁴யமக³ம்யாக³மனாய ச॥ 13-45-287 (82968) நமோஸ்து க³ணனீதாய க³ணவ்ருʼந்த³ரதாய ச। கு³ணானுயாதமார்கா³ய க³ணனித்யவ்ரதாய ச॥ 13-45-288 (82969) நம: ஶ்வேதாப்⁴ரவர்ணாய ஸந்த்⁴யாராக³ப்ரபா⁴ச ய। அனுத்³தி³ஷ்டாமபி⁴தா⁴நாய ஸ்வரூபாய நமோஸ்து தே॥ 13-45-289 (82970) நமோ ரக்தாக்³ரவாஸாய ரக்தஸூத்ரத⁴ராய ச। ரக்தமாலாவிசித்ராய ரக்தாம்ப³ரத⁴ராய ச॥ 13-45-290 (82971) மணிபூ⁴ஷிதமூர்தா⁴ய நமஶ்சந்த்³ரார்த⁴பூ⁴ஷிணே। விசித்ரமணிமூர்தா⁴ய குஸுமாஷ்டத⁴ராய ச॥ 13-45-291 (82972) நமோ(அ)க்³நிமுக²னேத்ராய ஸஹஸ்ரஶஶிலோசனே। அக்³நிரூபாய காந்தாய நமோஸ்து க³ஹனாய ச॥ 13-45-292 (82973) க²சராய நமஸ்துப்⁴யம்ʼ கோ³சராபி⁴ரதாய ச। பூ⁴சராய பு⁴வனாய அனந்தாய ஶிவாய ச॥ 13-45-293 (82974) நமோ தி³க்³வாஸஸே நித்யமதி⁴வாஸஸுவாஸஸே। நமோ ஜக³ன்னிவாஸாய ப்ரதிபத்திஸுகா²ய ச॥ 13-45-294 (82975) நித்யமுத்³ப³த்³த⁴முகுடே மஹாகேயூரதா⁴ரிணே। ஸர்பகண்டோ²பஹாராய விசித்ராப⁴ரணாய ச॥ 13-45-295 (82976) நமஸ்த்ரினேத்ரனேத்ராய ஸஹஸ்ரஶதலோசனே। ஸ்த்ரீபும்ʼஸாய நபும்ʼஸாய நம: ஸாங்க்²யாய யோகி³நே॥ 13-45-296 (82977) ஶம்ʼயோரபி⁴ஸ்ரவந்தாய அத²ர்வாய நமோனம:। நம: ஸர்வார்தினாஶாய நம: ஶோகஹராய ச॥ 13-45-297 (82978) நமோ மேக⁴னினாதா³ய ப³ஹுமாயாத⁴ராய ச। பீ³ஜக்ஷேத்ராபி⁴பாலாய ஸ்ரஷ்டாராய நமோனம:॥ 13-45-298 (82979) நம: ஸுராஸுரேஶாய விஶ்வேஶாய நமோனம:। மன: பவனவேகா³ய நம: பவனரூபிணே॥ 13-45-299 (82980) நம: காஞ்சனமாலாய கி³ரிமாலாய வை நம:। நம: ஸுராரிமாலாய சண்ட³வேகா³ய வை நம:॥ 13-45-300 (82981) ப்³ரஹ்மஶிரோபஹர்தாய மஹிஷக்⁴நாய வை நம:। நம: ஸ்த்ரீரூபதா⁴ராய யஜ்ஞவித்⁴வம்ʼஸனாய ச॥ 13-45-301 (82982) நமஸ்த்ரிபுரஹர்தாய யஜ்ஞவித்⁴வம்ʼஸனாய ச। நம: காமாங்க³னாஶாய காலத³ண்ட³த⁴ராய ச॥ 13-45-302 (82983) நம: ஸ்கந்த³விஶாகா²ய ப்³ரஹ்மத³ண்டா³ய வை நம:। நமோ ப⁴வாய ஶர்வாய விஶ்வரூபாய வை நம:॥ 13-45-303 (82984) ஈஶானாய ப⁴வக்⁴நாய நமோஸ்த்வந்த⁴ககா⁴தினே। நமோ விஶ்வாய மாயாயசிந்த்யாசிந்த்யாய வை நம:॥ 13-45-304 (82985) த்வம்ʼ நோ க³திஶ்ச ஶ்ரேஷ்ட²ஶ்ச த்வமேவ ஹ்ருʼத³யம்ʼ ததா²।] த்வம்ʼ ப்³ரஹ்மா ஸர்வதே³வானாம்ʼ ருத்³ராணாம்ʼ நீலலோஹித:॥ 13-45-305 (82986) ஆத்மா ச ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஸாங்க்²யே புருஷ உச்யதே। ருʼஷப⁴ஸ்த்வம்ʼ பவித்ராணாம்ʼ யோகி³நாம்ʼ நிஷ்கல: ஶிவ:॥ 13-45-306 (82987) க்³ருʼஹஸ்த²ஸ்த்வமாஶ்ரகி³ணாமீஶ்வராணாம்ʼ மஹேஶ்வர:। குபே³ர: ஸர்வயக்ஷாணாம்ʼ க்ரதூனாம்ʼ விஷ்ணுருச்யதே॥ 13-45-307 (82988) பர்வதானாம்ʼ ப⁴வான்மேருர்னக்ஷத்ராணாம்ʼ ச சந்த்³ரமா:। வஸிஷ்ட²ஸ்த்வம்ருʼஷீணாம்ʼ ச க்³ரஹாணாம்ʼ ஸூர்ய உச்யதே॥ 13-45-308 (82989) ஆரண்யானாம்ʼ பஶூனாம்ʼ ச ஸிம்ʼஹஸ்த்வம்ʼ பரமேஶ்வர:। க்³ராம்யாணாம்ʼ கோ³வ்ருʼஷஶ்சாஸி ப⁴வாம்̐ல்லோக்ப்ரபூஜித:॥ 13-45-309 (82990) ஆதி³த்யானாம்ʼ ப⁴வான்விஷ்ணுர்வஸூனாம்ʼ சைவ பாவக:। பக்ஷிணாம்ʼ வைனதேயஸ்த்வமனந்தோ ப்⁴ருஜகே³ஷு ச॥ 13-45-310 (82991) ஸாமவேத³ஶ்ச வேதா³நாம்ʼ யஜுஷாம்ʼ ஶதருத்³ரியம்। ஸனத்குமாரோ யோகா³நாம்ʼ ஸாங்க்²யானாம்ʼ கபிலோ ஹ்யஸி॥ 13-45-311 (82992) ஶக்ரோஸி மருதாம்ʼ தே³வ பித்ரூʼணாம்ʼ ஹவ்யவாட³ஸி॥ ப்³ரஹ்மலோகஶ்ச லோகானாம்ʼ க³தீனாம்ʼ மோக்ஷ உச்யஸே॥ 13-45-312 (82993) க்ஷீரோத³: ஸாக³ராணாம்ʼ ச ஶைலானாம்ʼ ஹிமவான்கி³ரி:। வர்ணானாம்ʼ ப்³ராஹ்மணஶ்சாஸி விப்ராணாம்ʼ தீ³க்ஷிதோ த்³விஜ:॥ 13-45-313 (82994) ஆதி³ஸ்த்வமஸி லோகானாம்ʼ ஸம்ʼஹர்தா கால ஏவ ச யச்சான்யத³பி லோகே வை ஸர்வதேஜோதி⁴கம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்। தத்ஸர்வம்ʼ ப⁴க³வானேவ இதி மே நிஶ்சிதா மதி:॥ 13-45-314 (82995) நமஸ்தே ப⁴க³வந்தே³வ நமஸ்தே ப⁴க்தவத்ஸல:। யோகே³ஶ்வர நமஸ்தே(அ)ஸ்து நமஸ்தே விஸ்வஸம்ப⁴வ॥ 13-45-315 (82996) ப்ரஸீத³ மம ப⁴க்தஸ்ய தீ³நஸ்ய க்ருʼபணஸ்ய ச। அனைஶ்வர்யேணி யுக்தஸ்ய க³திர்ப⁴வ ஸனாதன॥ 13-45-316 (82997) யச்சாபராத⁴ம்ʼ க்ருʼதவானஜ்ஞாத்வா பரமேஶ்வர। மத்³ப⁴க்த இதி தே³வேஶ தத்ஸர்வம்ʼ க்ஷந்துமர்ஹஸி॥ 13-45-317 (82998) மோஹிதஶ்சாஸ்மி தே³வேஶ த்வயா ரூபவிபர்யயாத்। நார்க்⁴யம்ʼ தேன மயா த³த்தம்ʼ பாத்³யம்ʼ சாபி மஹேஶ்வர॥ 13-45-318 (82999) ஏவம்ʼ ஸ்துத்வா(அ)ஹமீஶானம்ʼ பாத்³யமர்க்⁴யம்ʼ ச ப⁴க்தித:। க்ருʼதாஞ்ஜலிபுடோ பூ⁴த்வா ஸர்வம்ʼ தஸ்மை ந்யவேத³யம்॥ 13-45-319 (83000) தத: ஶீதாம்பு³ஸம்ʼயுக்தா தி³வ்யக³ந்த⁴ஸமன்விதா। புஷ்பவ்ருʼஷ்டி: ஶுபா⁴ தாத பபாத மம மூர்த⁴னி॥ 13-45-320 (83001) து³ந்து³பி⁴ஶ்ச ததா³ தி³வ்யஸ்தாடி³தோ தே³வகிங்கரை:। வவௌ ச மாருத: புண்ய: ஶுசிக³ந்த⁴: ஸுகா²வஹ:॥ 13-45-321 (83002) தத: ப்ரீதோ மஹாதே³வ: ஸபத்னீகோ வ்ருʼஷத்⁴வஜ:। அப்³ரவீத்த்ரித³ஶாம்ʼஸ்தத்ர ஹர்ஷயன்னிவ மாம்ʼ ததா³॥ 13-45-322 (83003) பஶ்யத்⁴வம்ʼ த்ரித³ஶா: ஸர்வே உபமன்யோர்மஹாத்மன:। மயி ப⁴க்திம்ʼ பராம்ʼ நித்யமேகபா⁴வாத³வஸ்தி²தாம்॥ 13-45-323 (83004) ஏவமுக்தாஸ்ததா³ க்ருʼஷ்ண ஸுராஸ்தே ஶூலபாணினா। ஊசு: ப்ராஞ்ஜலய: ஸர்வே நமஸ்க்ருʼத்வா வ்ருʼஷத்⁴வஜம்॥ 13-45-324 (83005) ப⁴க³வந்தே³வதே³வேஶ லோகனாத² ஜக³த்பதே। லப⁴தாம்ʼ ஸர்வகாமேப்⁴ய: ப²லம்ʼ த்வத்தோ த்³விஜோத்தம:॥ 13-45-325 (83006) ஏவமுக்தஸ்தத: ஶர்வ: ஸுரைர்ப்³ரஹ்மாதி³பி⁴ஸ்ததா²। ஆஹ மாம்ʼ ப⁴க³வானீஶ: ப்ரஹஸன்னிவ ஶங்கர:॥ 13-45-326 (83007) ப⁴க³வானுவாச। 13-45-327x (6852) வத்ஸோபமன்யோ த்ருʼஷ்டோஸ்மி பஶ்ய மாம்ʼ முனிபுங்க³வ। த்³ருʼட⁴ப⁴க்தோஸி விப்ரர்ஷே மயா ஜிஜ்ஞாஸிதோ ஹ்யஸி॥ 13-45-327 (83008) அனயா சைவ ப⁴க்த்யா தே அத்யர்த²ம்ʼ ப்ரீதிமானஹம்। தஸ்மாத்ஸர்வாந்த³தா³ம்யத்³ய காமாம்ʼஸ்தவ யதோ²ப்ஸிதான்॥ 13-45-328 (83009) ஏவமுக்தஸ்ய சைவாத² மஹாதே³வேன தீ⁴மதா। ஹர்ஷாத³ஶ்ரூண்யவர்தந்த ரோமஹர்ஷஸ்த்வஜாயத॥ 13-45-329 (83010) அப்³ரவம்ʼ ச ததா³ தே³வ ஹர்ஷக³த்³க³த³யா கி³ரா। ஜானுப்⁴யாமவனீம்ʼ க³த்வா ப்ரணம்ய ச புன:புன:॥ 13-45-330 (83011) அத்³ய ஜாதோ ஹ்யஹம்ʼ தே³வ ஸப²லம்ʼ ஜன்ம சாத்³ய மே। யன்மே ஸாக்ஷான்மஹாதே³வ: ப்ரஸன்னஸ்திஷ்ட²தே(அ)க்³ரத:॥ 13-45-331 (83012) யம்ʼ ந பஶ்யந்தி சைவாத்³தா⁴ தே³வா ஹ்யமிதவிக்ரமம்। தமஹம்ʼ த்³ருʼஷ்டவாந்தே³வம்ʼ கோ(அ)ன்யோ த⁴ன்யதரோ மயா॥ 13-45-332 (83013) ஏவம்ʼ த்⁴யாயந்தி வித்³வாம்ʼஸ: பரம்ʼ தத்த்வம்ʼ ஸனாதனம்। தத்³விஶேஷமதிக்²யாதம்ʼ யத³ஜம்ʼ ஜ்ஞானமக்ஷரம்॥ 13-45-333 (83014) ஸ ஏஷ ப⁴க³வாந்தே³வ: ஸர்வஸத்த்வாதி³ரவ்யய:। ஸர்வதத்த்வவிதா⁴நஜ்ஞ: ப்ரதா⁴நபுருஷ: பர:॥ 13-45-334 (83015) யோ(அ)ஸ்ருʼஜத்³த³க்ஷிணாத³ங்கா³த்³ப்³ரஹ்மாணாம்ʼ லோகஸம்ப⁴வம்। வாமபார்ஶ்வாத்ததா² விஷ்ணும்ʼ லோகரக்ஷார்த²மீஶ்வர:॥ 13-45-335 (83016) யுகா³ந்தே சைவ ஸம்ப்ராப்தே ருத்³ரமீஶோ(அ)ஸ்ருʼஜத்ப்ரபு⁴:। ஸ ருத்³ர: ஸம்ʼஹரன்க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ஜக³த்ஸ்தா²வரஜங்க³மம்॥ 13-45-336 (83017) காலோ பூ⁴த்வா பரம்ʼ ப்³ரஹ்ம யாதி ஸம்ʼவர்தகானல:। யுகா³ந்தே ஸர்வபூ⁴தானி க்³ரஸன்னிவ வ்யவஸ்தி²த:॥ 13-45-337 (83018) ஏஷ தே³வோ மஹாதே³வோ ஜக³த்ஸ்ருʼஷ்ட்வா சராசரம்। கல்பாந்தே சைவ ஸர்வேஷாம்ʼ ஸ்ம்ருʼதிமாக்ஷிப்ய திஷ்ட²தி॥ 13-45-338 (83019) ஸர்வக³: ஸர்வபூ⁴தாத்மா ஸர்வபூ⁴தப⁴வோத்³ப⁴வ:। ஆஸ்தே ஸர்வக³தோ நித்யமத்³ருʼஶ்ய: ஸர்வதை³வதை:॥ 13-45-339 (83020) யதி³ தே³யோ வரோ மஹ்யம்ʼ யதி³ துஷ்டோ(அ)ஸி மே ப்ரபோ⁴। ப⁴க்திர்ப⁴க்து மே நித்யம்ʼ த்வயி தே³வ ஸுரேஶ்வர॥ 13-45-340 (83021) அதீதானாக³தம்ʼ சைவ வர்தமானம்ʼ ச யத்³விபோ⁴। ஜானீயாமிதி மே பு³த்³தி⁴: ப்ரஸாதா³த்ஸுரஸத்தம॥ 13-45-341 (83022) க்ஷீரோத³னம்ʼ ச பு⁴ஞ்ஜீயாமக்ஷயம்ʼ ஸஹ பா³ந்த⁴வை:। ஆஶ்ரமே ச ஸதா³(அ)ஸ்மாகம்ʼ ஸான்னித்⁴யம்ʼ பரமஸ்து தே॥ 13-45-342 (83023) ஏவமுக்த: ஸ மாம்ʼ ப்ராஹ ப⁴க³வாம்̐ல்லோகபூஜித:। மஹேஶ்வரோ மஹாதேஜாஶ்வராசரகு³ரு: ஶிவ:॥ 13-45-343 (83024) ஶ்ரீப⁴க³வானுவாச। 13-45-344x (6853) அஜரஶ்சாமரஶ்சைவ ப⁴வ த்வம்ʼ து³:க²வர்ஜித:। யஶஸ்வீ தேஜஸா யுக்தோ தி³வ்யஜ்ஞானஸமன்வித:॥ 13-45-344 (83025) ருʼஷீணாமபி⁴க³ம்யஶ்ச மத்ப்ரஸாதா³த்⁴ப⁴விஷ்யஸி। ஶீலவான்கு³ணஸம்பன்ன: ஸர்வஜ்ஞ: ப்ரியத³ர்ஶன:॥ 13-45-345 (83026) அக்ஷயம்ʼ யௌவனம்ʼ தே(அ)ஸ்து தேஜஶ்சைவானலோபமம்। க்ஷீரோத³: ஸாக³ரஶ்சைவ யத்ரயத்ரேச்ச²ஸி ப்ரியம்॥ 13-45-346 (83027) தத்ர தே ப⁴விதா காமம்ʼ ஸான்னித்⁴யம்ʼ பயஸோனிதே⁴:। க்ஷீரோத³னம்ʼ ச பு⁴ங்க² த்வமம்ருʼதேன ஸமன்விதம்॥ 13-45-347 (83028) ப³ந்து⁴பி⁴: ஸஹித: கல்பம்ʼ ததோ மாமுபயாஸ்யஸி। அக்ஷயா பா³ந்த⁴வாஶ்சைவ குலம்ʼ கோ³த்ரம்ʼ ச தே ஸதா³॥ 13-45-348 (83029) ப⁴விஷ்யதி த்³விஜஶ்ரேஷ்ட² மயி ப⁴க்திஶ்ச ஶாஶ்வதீ। ஸான்னித்⁴யம்ʼ சாஶ்ரமே நித்யம்ʼ கரிஷ்யாமி த்³விஜோத்தம॥ 13-45-349 (83030) திஷ்ட² வத்ஸ யதா²காமம்ʼ நோத்கண்டா²ம்ʼ ச கரிஷ்யதி। ஸ்ம்ருʼதஸ்த்வயா புனர்விப்ர கரிஷ்யாமி ச த³ர்ஶனம்॥ 13-45-350 (83031) ஏவமுக்த்வா ஸ ப⁴க³வான்ஸூர்யகோடிஸமப்ரப⁴:। ஈஶான: ஸ வராந்த³த்த்வா தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத॥ 13-45-351 (83032) ஏவம்ʼ த்³ருʼஷ்டோ மயா க்ருʼஷ்ண தே³வதே³வ: ஸமாதி⁴நா। தத³வாப்தம்ʼ ச மே ஸர்வம்ʼ யது³க்தம்ʼ தேன தீ⁴மதா॥ 13-45-352 (83033) ப்ரத்யக்ஷம்ʼ சைவ தே க்ருʼஷ்ண பஶ்ய ஸித்³தா⁴ந்வ்யவஸ்தி²தான்। ருʼஷீன்வித்³யாத⁴ரான்யக்ஷான்க³ந்த⁴ர்வாப்ஸரஸஸ்ததா²॥ 13-45-353 (83034) பஶ்ய வ்ருʼக்ஷலதாகு³ல்மான்ஸர்வபுஷ்பப²லப்ரதா³ந்। ஸர்வர்துகுஸுமைர்யுக்தான்ஸுக²பத்ரான்ஸுக³ந்தி⁴ந:॥ 13-45-354 (83035) ஸர்வமேதன்மஹாபா³ஹோ தி³வ்யபா⁴வஸமன்விதம்। ப்ரஸாதா³த்³தே³வதே³வஸ்ய ஈஶஅவரஸ்ய மஹாத்மன:॥ 13-45-355 (83036) வாஸுதே³வ உவாச। 13-45-356x (6854) ஏதச்ச்²ருத்வா வசஸ்தஸ்ய ப்ரத்யக்ஷமிவ த³ர்ஶனம்। விஸ்மயம்ʼ பரமம்ʼ க³த்வா அப்³ரவம்ʼ தம்ʼ மஹாமுனிம்॥ 13-45-356 (83037) த⁴ன்யஸ்த்வமஸி விப்ரேந்த்³ரி கஸ்த்வத³ன்யோஸ்தி புண்யக்ருʼத்। யஸ்ய தே³வாதி⁴தே³வஸ்தே ஸான்னித்⁴யம்ʼ குருதே(அ)(அ)ஶ்ரமே॥ 13-45-357 (83038) அபி தாவன்மமாப்யேவம்ʼ த³த்³யாத்ஸ ப⁴க³வாஞ்ஶிவ:। த³ர்ஶம்ʼ முனிஶார்தூ³ல ப்ரஸாத³ம்ʼ சாபி ஶங்கர:॥ 13-45-358 (83039) உபமன்யுருவாச। 13-45-359x (6855) [த்³ரக்ஷ்யஸே புண்ட³ரீகாக்ஷ மஹாதே³வம்ʼ ந ஸம்ʼஶய:। அசிரேணைவ காலேன யதா² த்³ருʼஷ்டோ மயா(அ)னக⁴॥ 13-45-359 (83040) சக்ஷுஷா சைவ தி³வ்யேன பஶ்யாம்யமிதவிக்ரமம்। ஷஷ்டே² மாஸி மஹாதே³வம்ʼ த்³ரக்ஷ்யஸே புருஷோத்தம॥ 13-45-360 (83041) ஷோட³ஶாஷ்டௌ வராம்ʼஶ்சாபி ப்ராப்ஸ்யஸி த்வம்ʼ மஹேஶ்வராத்। ஸபத்னீகாத்³யது³ஶ்ரேஷ்ட² ஸத்யமேதத்³ப்³ரவீமி தே॥ 13-45-361 (83042) அதீதானாக³தம்ʼ சைவ வர்தமானம்ʼ ச நித்யஶ:। விதி³தம்ʼ மே மஹாபா³ஹோ ப்ரஸாதா³த்தஸ்ய தீ⁴மத:॥] 13-45-362 (83043) ஏதான்ஸஹஸ்ரஶஶ்சான்யான்ஸமனுத்⁴யாதவான்ஹர:। கஸ்மாத்ப்ரஸாத³ம்ʼ ப⁴க³வான்ன குர்யாத்தவ மாத⁴வ॥ 13-45-363 (83044) த்வாத்³ருʼஶேன ஹி தே³வானாம்ʼ ஶ்லாக⁴னீய ஸமாக³ம:। ப்³ரஹ்மணஅயேனான்ருʼஶம்ʼஸேன ஶ்ரத்³த³தா⁴நேன சாப்யுத। ஜப்யம்ʼ து தே ப்ரதா³ஸ்யாமி யேன த்³ரக்ஷ்யஸி ஶங்கரம்॥ 13-45-364 (83045) ஶ்ரீக்ருʼஷ்ண உவாச। 13-45-365x (6856) அப்³ரவம்ʼ தமஹம்ʼ ப்³ரஹ்மந்த்வத்ப்ரஸாதா³ந்மஹாமுனே। த்³ரக்ஷ்யே தி³திஜஸங்கா⁴நாம்ʼ மர்த³னம்ʼ த்ரித³ஶேஶ்வரம்॥ 13-45-365 (83046) ஏவம்ʼ கத²யதஸ்தஸ்ய மஹாதே³வாஶ்ரிதாம்ʼ கதா²ம்। தி³நான்யஷ்டௌ ததோ ஜக்³முர்முஹூர்தமிவ பா⁴ரத॥ 13-45-366 (83047) தி³நே(அ)ஷ்டமே து விப்ரேணி தீ³க்ஷிதோ(அ)ஹம்ʼ யதா²விதி⁴। த³ண்டீ³ முண்டீ³ குஶீ சீரி க்⁴ருʼதாக்தோ மேக²லீக்ருʼத:॥ 13-45-367 (83048) மாஸமேகம்ʼ ப²லாஹாரோ த்³விதீயம்ʼ ஸலிலாஶன:। த்ருʼதீயம்ʼ ச சதுர்த²ம்ʼ ச பஞ்சமம்ʼ சானிலாஶ:॥ 13-45-368 (83049) ஏகபாதே³ந திஷ்ட²ம்ʼஶ்ச ஊர்த்⁴வபா³ஹுரதந்த்³ரித:। தேஜ: ஸூர்யஸஹஸ்ரஸ்ய அபஶ்யம்ʼ தி³வி பா⁴ரத॥ 13-45-369 (83050) தஸ்ய மத்⁴யக³தம்ʼ சாபி தேஜஸ: பாண்டு³நந்த³ன। இந்த்³ராயுத⁴பினத்³தா⁴ங்க³ம்ʼ வித்³யுன்மாலாக³வாக்ஷகம்। நீலஸைலசயப்ரக்²யம்ʼ ப³லாகாபூ⁴ஷிதாம்ப³ரம்॥ 13-45-370 (83051) தத்ர ஸ்தி²தஶ்ச ப⁴க³வாந்தே³வ்யா ஸஹ மஹாத்³யுதி:। தபஸா தேஜஸா காந்த்யா தீ³ப்தயா ஸஹ பா⁴ர்யயா॥ 13-45-371 (83052) ரராஜ ப⁴க³வாம்ʼஸ்தத்ர தே³வ்யா ஸஹ மஹேஶ்வர:। ஸோமேன ஸஹித: ஸூர்யோ யதா² மேக⁴ஸ்தி²தஸ்ததா²॥ 13-45-372 (83053) ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டரோமா கௌந்தேய விஸ்மயோத்பு²ல்லலோசன:। அபஶ்யம்ʼ தே³வஸங்கா⁴நாம்ʼ க³திமார்திஹரம்ʼ ஹரம்॥ 13-45-373 (83054) கிரீடினம்ʼ க³தி³நம்ʼ ஶூலபாணிம்ʼ வ்யாக்⁴ராஜினம்ʼ ஜடிலம்ʼ த³ண்ட³பாணிம்। பினாகினம்ʼ வஜ்ரிணம்ʼ தீக்ஷ்ணத³ம்ʼஷ்ட்ரம்ʼ ஶுபா⁴ங்க³த³ம்ʼ வ்யாலயஜ்ஞோபவீதம்॥ 13-45-374 (83055) தி³வ்யாம்ʼ மாலாமுரஸா(அ)னேகவர்ணாம்ʼ ஸமுத்³வஹந்தம்ʼ கு³ல்ப²தே³ஶாவலம்பா³ம்। சந்த்³ரம்ʼ யதா² பரிவிஷ்டம்ʼ ஸஸந்த்⁴யம்ʼ வர்ஷாத்யயே தத்³வத³பஶ்யமேனம்॥ 13-45-375 (83056) ப்ரமதா²நாம்ʼ க³ணைஶ்சைவ ஸமந்தாத்பரிவாரிதம்। ஶரதீ³வ ஸுது³ஷ்ப்ரேக்ஷ்யம்ʼ பரிவிஷ்டம்ʼ தி³வாகரம்॥ 13-45-376 (83057) ஏகாத³ஶஶதான்யேவம்ʼ ருத்³ராணாம்ʼ வ்ருʼஷவாஹனம் அஸ்துவம்ʼ நியதாத்மானம்ʼ கர்மபி⁴: ஶுப⁴கர்மிணம்॥ 13-45-377 (83058) ஆதி³த்யா வஸவ: ஸாத்⁴யா விஶ்வேதே³வாஸ்ததா²(அ)ஶ்வினௌ। விஶ்வாபி⁴: ஸ்துதிபி⁴ர்தே³வம்ʼ விஶ்வதே³வம்ʼ ஸமஸ்துவன்॥ 13-45-378 (83059) ஶதக்ரதுஶ்ச ப⁴க³வான்விஷ்ணுஶ்சாதி³தினந்த³னௌ। ப்³ரஹ்மா ரத²ந்தரம்ʼ ஸாம ஈரயந்தி ப⁴வாந்திகே॥ 13-45-379 (83060) யோகீ³ஶ்வரா: ஸுப³ஹவோ யோக³த³ம்ʼ பிதரம்ʼ கு³ரும்। ப்³ரஹ்மர்ஷயஶ்ச ஸஸுதாஸ்ததா² தே³வர்ஷயஶ்ச வை॥ 13-45-380 (83061) ப்ருʼதி²வீம்ʼ சாந்தரிக்ஷம்ʼ ச நக்ஷத்ராணி க்³ரஹாஸ்ததா²। மாஸார்த⁴மாஸா க்ரதவோ ராத்ரி: ஸம்ʼவத்ஸரா: க்ஷணா:॥ 13-45-381 (83062) முஹூர்தாஶ்ச நிமேபாஶ்ச ததை²வ யுக³பர்யயா:। தி³வ்யா ராஜன்னமஸ்யந்தி வித்³யா: ஸத்வவித³ஸ்ததா²॥ 13-45-382 (83063) ஸனத்குமாரோ தே³வாஶ்ச இதிஹாஸாஸ்ததை²வ ச। மரீசிரங்கி³ரா அத்ரி: புலஸ்த்ய: புலஹ: க்ரது:॥ 13-45-383 (83064) மனவ: ஸப்த ஸோமஶ்ச அர்த²வா ஸப்³ருʼஹஸ்பதி:। ப்⁴ருʼகு³ர்த³க்ஷ: கஶ்யபஶ்ச வஸிஷ்ட²: காஶ்ய ஏவ ச॥ 13-45-384 (83065) ச²ந்தா³ம்ʼஸி தீ³க்ஷா யஜ்ஞாஶ்ச த³க்ஷிணா: பாவகோ ஹவி:। யஜ்ஞோபகா³நி த்³ரவ்யாணி மூர்திமந்தி யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-45-385 (83066) ப்ரஜானாம்ʼ பாலகா: ஸர்வே ஸரித: பன்னகா³ நகா³:। தே³வானாம்ʼ மாதர: ஸர்வாதே³வபத்ன்ய ஸகன்யகா:॥ 13-45-386 (83067) ஸஹஸ்ராணி முனீனாம்ʼ ச அயுதான்யர்பு³தா³நி ச। நமஸ்யந்தி ப்ரபு⁴ம்ʼ ஶாந்தம்ʼ பர்வதா:ஸாக³ரா தி³ஶ:॥ 13-45-387 (83068) க³ந்த⁴ர்வாப்ஸரஸஶ்சைவ கீ³தவாதி³த்ரகோவிதா³:। தி³வ்யதாலேஷு கா³யந்த: ஸ்துவந்தி ப⁴வமத்³பு⁴தம்॥ 13-45-388 (83069) வித்³யாத⁴ரா தா³நவாஶ்ச கு³ஹ்யகா ராக்ஷஸாஸ்ததா²। ஸர்வாணி சைவ பூ⁴தானி ஸ்தாவராணி சராணி ச। நமஸ்யந்தி மஹாராஜ வாங்மன: கர்மபி⁴ர்விபு⁴ம்॥ 13-45-389 (83070) புரஸ்தாத்³தி⁴ஷ்டி²த: ஶர்வோ மமாஸீஸ்த்ரித³ஶேஶ்வர:॥ 13-45-390 (83071) புரஸ்தத்³தி⁴ஷ்டி²தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா மமேஶானம்ʼ ச பா⁴ரத। ஸப்ரஜாபதிஶக்ராந்தம்ʼ ஜக³ன்மாமப்⁴யுதை³க்ஷத॥ 13-45-391 (83072) ஈக்ஷிதும்ʼ ச மஹாதே³வம்ʼ ந மே ஶக்திரபூ⁴த்ததா³। ததோ மாமப்³ரவீத்³தே³வ: பஶ்ய க்ருʼஷ்ண வத³ஸ்வ ச॥ 13-45-392 (83073) த்வயா ஹ்யாராதி⁴தஶ்சாஹம்ʼ ஶதஶோ(அ)த² ஸஹஸ்ரஶ:। த்வத்ஸமோ நாஸ்தி மே கஶ்சித்த்ரிஷு லோகஷு வை ப்ரிய:॥ 13-45-393 (83074) ஶிரஸா வந்தி³தே தே³வே தே³வீ ப்ரீதா ஹ்யுமா ததா³। ததோ(அ)ஹமப்³ருவம்ʼ ஸ்தா²ணும்ʼ ஸ்துதம்ʼ ப்³ரஹ்மாதி³பி⁴: ஸுரை:॥ 13-45-394 (83075) க்ருʼஷ்ண உவாச। 13-45-395x (6857) நமோஸ்து தே ஶாஶ்வத ஸர்வயோனே ப்³ராஹ்மாதி⁴பம்ʼ த்வாம்ருʼஷயோ வத³ந்தி। தபஶ்ச ஸத்வம்ʼ ச ரஜஸ்தமஶ்ச த்வாமேவ ஸத்யம்ʼ ச வத³ந்தி ஸந்த:॥ 13-45-395 (83076) த்வம்ʼ வை ப்³ரஹ்மா ச ருத்³ரஶ்ச வருணோ(அ)க்³நிர்மனுர்ப⁴வ:। தா⁴தா த்வஷ்டா விதா⁴தா ச த்வம்ʼ ப்ரபு⁴: ஸர்வதோமுக²:॥ 13-45-396 (83077) த்வத்தோ ஜாதானி பூ⁴தானி ஸ்தா²வராணி சராணி ச। த்வயா ஸ்ருʼஷ்டமித³ம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ த்ரைலோக்யம்ʼ ஸசராசரம்॥ 13-45-397 (83078) யானீந்த்³ரியாணீஹ மனஶ்ச க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ யே வாயவ: ஸப்தி ததை²வ சாக்³நய:। யே தே³வஸம்ʼஸ்தா²ஸ்தவ தே³வதாஶ்ச தஸ்மாத்பரம்ʼ த்வாம்ருʼஷயோ வத³ந்தி॥ 13-45-398 (83079) வேதா³ஶ்ச யஜ்ஞா: ஸோமஶ்ச த³க்ஷிணா பாவகோ ஹவி:। யஜ்ஞோபக³ம்ʼ ச யத்கிஞ்சித்³ப⁴க³வாம்ʼஸ்தத³ஸம்ʼஶயம்॥ 13-45-399 (83080) இஷ்டம்ʼ த³த்தமதீ⁴தம்ʼ வ்ரதானி நியமாஶ்ச யே। ஹ்ரீ: கீர்தி: ஶ்ரீர்த்³யுதிஸ்துஷ்டி: ஸித்³தி⁴ஶ்சைவ தத³ர்பணீ॥ 13-45-400 (83081) காம: க்ரோதோ⁴ ப⁴யம்ʼ லோபோ⁴ மத³: ஸ்தம்போ⁴த² மத்ஸர:। ஆத⁴யோ வ்யாத⁴யஶ்சைவ ப⁴க³வம்ʼஸ்தனவஸ்தவ॥ 13-45-401 (83082) க்ருʼதிர்விகார: ப்ரணய: ப்ரதா⁴நம்ʼ பீ³ஜமவ்யயம்। மனஸ: பரமா யோனி: ப்ரபா⁴வஶ்சாபி ஶாஶ்வத:॥ 13-45-402 (83083) அவ்யக்த: பாவனோ(அ)சிந்த்ய: ஸஹஸ்ராம்ʼஶுர்ஹிரண்மய:। ஆதி³ர்க³ணானாம்ʼ ஸர்வேஷாம்ʼ ப⁴வான்வைஜீவிதாஶ்ரய:॥ 13-45-403 (83084) மஹானாத்மா மதிர்ப்³ரஹ்மா விஶ்வ: ஶம்பு⁴: ஸ்வயம்பு⁴வ:। பு³த்³தி⁴: ப்ரஜ்ஞோபலப்³தி⁴ஶ்சஸம்ʼவித்க்²யாதிர்த்⁴ருʼதி: ஸ்ம்ருʼதி:॥ 13-45-404 (83085) பர்யாயவாசகை: ஶப்³தை³ர்மஹானாத்மா விபா⁴வ்யதே। த்வாம்ʼ பு³த்³த்⁴வா ப்³ராஹ்மணோ வேதா³த்ப்ரமோஹம்ʼ வினியச்ச²தி॥ 13-45-405 (83086) ஹ்ருʼத³யம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ க்ஷேத்ரஜ்ஞஸ்த்வம்ருʼஷிஸ்துத:॥ 13-45-406 (83087) ஸர்வத: பாணிபாத³ஸ்த்வம்ʼ ஸர்வதோக்ஷிஶிரோமுக²:। ஸர்வத: ஶ்ருதிமாம்̐ல்லோகே ஸர்வமாவ்ருʼத்ய திஷ்ட²ஸி॥ 13-45-407 (83088) ப²லம்ʼ த்வமஸி தி³க்³மாம்ʼஶோர்னிமேஷாதி³ஷு கர்மஸு। த்வம்ʼ வை ப்ரபா³ர்சி: புருஷ: ஸர்வஸ்ய ஹ்ருʼதி³ ஸம்ʼஶ்ரித:। அணிமா மஹிமா ப்ராப்திரீஶானோ ஜ்யோதிரவ்யய:॥ 13-45-408 (83089) த்வயி பு³த்³தி⁴ர்மதிர்லோகா: ப்ரபன்னா: ஸம்ʼஶ்ரிதாஶ்ச யே। த்⁴யானினோ நித்யயோகா³ஶ்ச ஸத்யஸத்வா ஜிதேந்த்³ரியா:॥ 13-45-409 (83090) யஸ்த்வாம்ʼ த்⁴ருவம்ʼ வேத³யதே கு³ஹாஶயம்ʼ ப்ரபு⁴ம்ʼ புராணம்ʼ புருஷம்ʼ விஶ்வரூபம்। ஹிரண்மயம்ʼ பு³த்³தி⁴மதாம்ʼ பராம்ʼ க³திம்ʼ ஸ பு³த்³தி⁴மான்பு³த்³தி⁴மதீத்ய திஷ்ட²தி॥ 13-45-410 (83091) விதி³த்வா ஸப்த ஸூக்ஷ்மாணி ஷட³ங்க³ம்ʼ த்வாம்ʼ ச மூர்தித:। ப்ரதா⁴நவிதி⁴யோக³ஸ்த²ஸ்த்வாமேவ விஶதே பு³த⁴:॥ 13-45-411 (83092) ஏவமுக்தே மயா பார்த² ப⁴வே சார்திவினாஶனே। சராசரம்ʼ ஜக³த்ஸர்க³ம்ʼ ஸிம்ʼஹனாத³ம்ʼ ததா³(அ)கரோத்॥ 13-45-412 (83093) தம்ʼ விப்ரஸங்கா⁴ஶ்ச ஸுராஸுராஶ்ச நாகா³: பிஶாசா: பிதரோ வயாம்ʼஸி। ரக்ஷோக³ணா பூ⁴தக³ணாஶ்ச ஸர்வே மஹர்ஷயஶ்சைவ ததா³ ப்ரணேமு:॥ 13-45-413 (83094) மம மூர்த்⁴நி ச தி³வ்யானாம்ʼ குஸுமானாம்ʼ ஸுக³ந்தி⁴நாம்। ராஶயோ நிபதந்தி ஸ்ம வாயுஶ்ச ஸுஸுகோ² வவௌ॥ 13-45-414 (83095) நிரீக்ஷ்ய ப⁴க³வாந்தே³வீம்ʼ ஹ்யுமாம்ʼ மாம்ʼ ச ஜக³த்³தி⁴த:। ஶதக்ரதும்ʼ சாபி⁴வீக்ஷ்ய ஸ்வயம்ʼ மாமாஹ ஶங்கர:॥ 13-45-415 (83096) வித்³ம: க்ருʼஷ்ண பராம்ʼ ப⁴க்திமஸ்மாஸு தவ ஶத்ருஹன்। க்ரியதாமாத்மன: ஶ்ரேய: ப்ரீதிர்ஹித்வயி மே பரா॥ 13-45-416 (83097) வ்ருʼணீஷ்வாஷ்டௌ வரான்க்ருʼஷ்ண தா³தா(அ)ஸ்மி தவ ஸத்தம। ப்³ரூஹி யாத³வஶார்தூ³ல யானிச்ச²ஸி ஸுது³ர்லபா⁴ந்॥ ॥ 13-45-417 (83098) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 45 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। யயா(அ)(அ)பகே³ய நாமானி ஶ்ருதானீஹ ஜக³த்பதே:। பிதாமஹேஶாய விபோ⁴ நாமான்யாசக்ஷ்ய ஶம்ப⁴வே॥ 13-45-1 (83099) ப³ப்⁴ரவே விஶ்வரூபாய மஹாபா⁴க்³யம்ʼ ச தத்த்வத:। ஸுராஸுரகு³ரௌ தே³வே ஶங்கரே(அ)வ்யக்தயோனயே॥ 13-45-2 (83100) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-45-3x (6858) அஶக்தோ(அ)ஹம்ʼ கு³ணான்யக்தும்ʼ மஹாதே³வஸ்ய தீ⁴மத:। யோ ஹி ஸர்வக³தோ தே³வோ ந ச ஸர்வத்ர த்³ருʼஶ்யதே॥ 13-45-3 (83101) ப்³ரஹ்மவிஷ்ணுஸுரேஶானாம்ʼ ஸ்ரஷ்டா ச ப்ரபு⁴ரேவ ச। ப்³ரஹ்மாத³ய: பிஶாசாந்தா யம்ʼ ஹி தே³வா உபாஸதே॥ 13-45-4 (83102) ப்ரக்ருʼதீனாம்ʼ பரத்வேன புருஷஸ்ய ச ய: பர:। சிந்த்யதே யோ யோக³வித்³பி⁴ர்ருʼஷிபி⁴ஸ்தத்த்வத³ர்ஶிபி⁴:। அக்ஷரம்ʼ பரமம்ʼ ப்³ரஹ்ம அஸச்ச ஸத³ஸச்ச ய:॥ 13-45-5 (83103) ப்ரக்ருʼதிம்ʼ புருஷம்ʼ சைவ க்ஷோப⁴யித்வா ஸ்வதேஜஸா। ப்³ரஹ்மாணமஸ்ருʼஜத்தஸ்மாத்³தே³வதே³வ: ப்ரஜாபதி:॥ 13-45-6 (83104) கோ ஹி ஶக்தோ கு³ணான்வக்தம்ʼ தே³வதே³வஸ்ய தீ⁴மத:। க³ர்ப⁴ஜன்மஜராயுக்தோ மர்த்யோ ம்ருʼத்யுஸமன்வித:॥ 13-45-7 (83105) கோ ஹி ஶக்தோ ப⁴வம்ʼ ஜ்ஞாதும்ʼ மத்³வித⁴: பரமேஶ்வரம்। க்ரதே நாராயணாத்புத்ர ஶங்கசக்ரக³தா³த⁴ராத்॥ 13-45-8 (83106) ஏஷ வித்³வான்கு³ணஶ்ரேஷ்டோ² விஷ்ணு: பரமது³ர்ஜய:॥ தி³வ்யசக்ஷுர்மஹாதேஜா வீக்ஷ்யதே யோக³சக்ஷுஷா॥ 13-45-9 (83107) ருத்³ரப⁴க்த்யா து க்ருʼஷ்ணேன ஜக³த்³வ்யாப்தம்ʼ மஹாத்மனா। தம்ʼ ப்ரஸாத்³ய ததா³ தே³வம்ʼ ப³த³ர்யாம்ʼ கில பா⁴ரத॥ 13-45-10 (83108) அர்தா²த்ப்ரியதரத்வம்ʼ ச ஸர்வலோகேஷு வை ததா³। ப்ராப்தவானேவ ராஜேந்த்³ர ஸுவர்ணாக்ஷான்மஹேஶ்வராத்॥ 13-45-11 (83109) பூர்ணம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ரம்ʼ து தப்தவானேஷ மாத⁴வ:। ப்ரஸாத்³ய வரத³ம்ʼ தே³வம்ʼ சராசரகு³ரும்ʼ ஶிவம்॥ 13-45-12 (83110) யுகே³யுகே³ து க்ருʼஷ்ணேன தோஷிதோ வை மஹேஶ்வர:। ப⁴க்த்யா பரமயா சைவ ப்ரீதஶ்சைவ மஹாத்மன:॥ 13-45-13 (83111) ஐஶ்வர்யம்ʼ யாத்³ருʼஸம்ʼ தஸ்ய ஜக³த்³யோனேர்மஹாத்மன:॥ தத³யம்ʼ த்³ருʼஷ்டவான்ஸாக்ஷாத்புத்ரார்தே² ஹரிரச்யுத:॥ 13-45-14 (83112) யஸ்மாத்பரதரம்ʼ சைவ நான்யம்ʼ பஶ்யாமி பா⁴ரத। வ்யாக்²யாதும்ʼ தே³வதே³வஸ்ய ஶக்தோ நாமான்யஶஷத:॥ 13-45-15 (83113) ஏஷ ஶக்தோ மஹாபா³ஹுர்வக்தும்ʼ ப⁴க³வதோ கு³ணான்। விபூ⁴திம்ʼ சைவ கார்த்ஸ்ன்யேன ஸத்யாம்ʼ மாஹேஶ்வரீம்ʼ ந்ருʼப॥ 13-45-16 (83114) வைஶம்பாயன உவாச। 13-45-17x (6859) 13-45-17 (83115) ஏவமுக்த்வா ததா³ பீ⁴ஷ்மோ வாஸுதே³வம்ʼ மஹாயஶா:। ப⁴வமாஹாத்ம்யஸம்ʼயுக்தமித³மாஹ பிதாமஹ:॥ 7-45-2 ஶிவாய விஷ்ணுரூபாயேதி ஜ².பாட²:॥ 7-45-3 தண்டி³நா ப்³ரஹ்மயோனினேதி ஜ².பாட²:॥ 7-45-18 தே த்வயா॥ 7-45-21 யஜ்ஞவாஹா இதி ச²ந்த³ஸாமேவ விஶேஷணம்। ச²ந்தா³ம்ʼஸி வை தே³வேப்⁴யோ ஹவ்யமூட்⁴வ்ரேதி ப்³ராஹ்மணாத் தேஷாம்ʼ யஜ்ஞவாஹத்வஸித்³தி⁴:। ஸ்தோபா⁴: ஸாமபூரணான்யக்ஷராணி ஹும்ʼமா இத்யாதீ³நி॥ 7-45-25 நரேந்த்³ரபுத்ரீம்ʼ ருʼக்ஷராஜஸ்ய ஜாம்ப³வதோ து³ஹிதரம்॥ 7-45-26 அப்⁴யனுஜ்ஞாய ஸ்தி²தம்ʼ மாமிதி ஶேஷ:। அதோ²சதுரித்யர்த⁴:॥ 7-45-33 ப⁴ஸ்மராஶிபி⁴ரிதி ப⁴ஸ்மச்ச²ன்னைரக்³நிப⁴இ:॥ 7-45-40 ஸம்ப்ரக்ஷாலை: மைத்ர்யாதி³பி⁴ஶ்சித்தஶோத⁴னம்ʼ குர்வத்³பி⁴:॥ 7-45-41 கோ³சாரிணோ கோ³வன்முகே²நைவ சரந்தோ ஹஸ்தவ்யாபாரஶூன்யா இத்யர்த²:। மரீசிபாஶ்சந்த்³ரரஶ்மி பானேனைவ ஜீவந்த:॥ 7-45-47 நியமா: அம்பு³பானாத³யஸ்தைரேவாம்புஷை: க்ஷீரபைரித்யாதி³நாமபி⁴: க்²யாதை:। ப்ரவிஶன்னேவாபஶ்யமுபமன்யுமிதி ஶேஷ:॥ 7-45-58 ஸமானாம்ʼ ஸவத்ஸரணாமர்பு³த³ம்ʼ ஸமார்வுத³ம்॥ 7-45-59 ப்ரஹஸ்ய மந்தா³ரனாம்ன:॥ 7-45-60 ப⁴க³வதா மஹாதே³வேன॥ 7-45-61 உத்பாதி³தம்ʼ தஸ்யைவ தை³த்யஸ்ய ஹனநார்த²ம்॥ 7-45-63 ஜீர்ணம்ʼ ஜீர்ணத்ருʼணவத்³வ்யர்த²மித்யர்த²:॥ 7-45-64 வரத³த்தஸ்ய ஸர்வஶஸ்த்ராவத்⁴யஸ்த்வம்ʼ ப⁴வேதி த³த்தவரஸ்ய॥ 7-45-77 ஸப்தகபாலேன த்ர்யம்ப³கதை³வத்யேன ஹேதுனா। தே³வை: ஸப்தகபாலேன ருத்³ரமிஷ்ட்வா ஆபோ நிர்மிதா இத்யர்த²:॥ 7-45-78 ருத்³ரப்ரஸாதா³ஜ்ஜனயாமாஸதி ஶேஷ:॥ 7-45-81 முஸலேஷ்வயோக்³ரேஷு காஷ்ட²கீலேஷு॥ 7-45-82 சருத்³ர: சரோர்த்³ரவ: மண்ட³ இதி யாவத்। சருஶப்³த³பூர்வாத்³த்³ரவதேரன்யேப்⁴யோபி த்³ருʼஶ்யத இதி ட³:। ப⁴ர்தாரம்ʼவினாபி சருத்³ரவபானமாத்ரேண தவ புத்ரோ ப⁴விஷ்யதீத்யர்த²:॥ 7-45-96 தூ⁴ம்ரஶ்சாபி மமானுஜ இதி ட.த².பாட²:॥ 7-45-109 பாவனானாம்ʼ பவனாஶினாம்। வனாஶானாம்ʼ அப்³ப⁴க்ஷாணாம்॥ 7-45-112 ப்ரவத்³ய ப்ரபன்னோ ப⁴வ॥ 7-45-118 து³ராதா⁴ர: மனஸி த⁴ர்துமஶக்ய: 7-45-126 ப்ரவாலாங்குரபூ⁴ஷணே வஸந்தஸ்தேன காலோப்யயமேவேத்யர்த²: 7-45-139 பூ⁴த⁴ர: ஶேஷனாக³:॥ 7-45-146 ஸர்வவாஸக: ஸர்வஸ்யாச்சா²த³க: 7-45-161 அப⁴வம்ʼ ஸந்தி⁴ரார்ஷ:॥ 7-45-165 பா⁴வா மைவ। ப⁴வானி பூ⁴யாஸம்॥ 7-45-168 அனார்ஜவம்ʼ வக்ரம்। யுக³ம்ʼ கலியுக³ம்॥ 7-45-174 அஸாரம்ʼ நாஸ்தி ஸாரோ யஸ்மாத³ன்யஸ்தம்॥ 7-45-177 ஈஶே ஈஶஸ்ய। ப⁴வனே ஸத்தாயாம்। கோ ஹேது: கா யுக்தி:। ஈஶஸத்த்வே ப்ரமாணம்ʼ நாஸ்தீத்யர்த²:॥ 7-45-271 ரத²ந்தரஜ்யேஷ்டே² ஸாமனீ॥ 7-45-278 ஶுக்லம்ʼ கர்ம ஹிம்ʼஸாரஹிதோ த்⁴யானாதி³த⁴ர்ம:॥ 7-45-283 மிஶ்ரிதாய மிஶ்ரிதமாலாய॥ 7-45-295 முகுடே முகுடாய॥ 7-45-296 த்ரீணி நேத்ராணீவ நேத்ராணி லோகயாத்ரானிர்வாஹகாண்யக்³நிசந்த்³ரஸூர்யாக்²யானி நேத்ராணி யஸ்ய தஸ்யை த்ரினேத்ரனேத்ராய। லோசனே லோசனாய॥ 7-45-298 ஸ்ரஷ்டாராய ஔணாதி³க: ஸ்ருʼஜேத்வாரன்। ஸ்ரஷ்ட்ரே இத்யர்த²:॥ 7-45-304 மாயாய மாயாவினே॥ 7-45-325 காமேப்⁴ய: காமான் காம்யமானான் அர்தா²ந்॥ 7-45-333 ஷட்³விம்ʼஶகமிதி க்²யாதமிதி ட.த².பாட²:॥ 7-45-336 தம்ʼ த்வாம்ʼ ப்ரணம்ய ஶஇரஸா ப்ரஸாத்³ய ப்ரார்த²யே ப்ரபோ⁴ இதி ட.த².பாட²:॥ 7-45-375 பரிவிஷ்டம்ʼ பரிவேஷவந்தம்॥

க்ருʼஷ்ண உவாச। மூர்த்⁴நா நிபத்ய நியதஸ்தேஜ:ஸன்னிசயே தத:। பரமம்ʼ ஹர்ஷமாக³த்ய ப⁴க³வந்தமதா²ப்³ரவம்॥ 13-46-1 (83116) த⁴ர்மே த்³ருʼட⁴த்வம்ʼ யுதி⁴ ஶத்ருகா⁴தம்ʼ யஶஸ்ததா²(அ)க்³ர்யம்ʼ பரமம்ʼ ப³லம்ʼ ச யோக³ப்ரியத்வம்ʼ தவ ஸன்னிகர்ஷம்ʼ வ்ருʼணே ஸுதானாம்ʼ ச ஶதம்ʼ ஶதானி॥ 13-46-2 (83117) ஏவமஸ்த்விதி தத்³வாக்யம்ʼ மயோக்த: ப்ராஹ ஶங்கர:॥ 13-46-3 (83118) ததோ மாம்ʼ ஜக³தோ மாதா தா⁴ரிணீ ஸர்வபாவனீ। உவாசோமா ப்ரணிஹிதா ஶர்வாணீ தபஸாம்ʼ நிதி⁴:। த³த்தோ ப⁴க³வதா புத்ர: ஸாம்போ³ நாம தவானக⁴॥ 13-46-4 (83119) மத்தோப்யஷ்டௌ வரானிஷ்டான்க்³ருʼஹண த்வம்ʼ த³தா³மி தே। ப்ரணம்ய ஶிரஸா ஸா ச மயோக்தா பாண்டு³நந்த³ன॥ 13-46-5 (83120) த்³விஜேஷ்வகோபம்ʼ பித்ருʼத: ப்ரஸாத³ம்ʼ ஶதம்ʼ ஸுதானாம்ʼ பரமம்ʼ ச போ⁴க³ம்। குலே ப்ரீதிம்ʼ மாத்ருʼதஶ்ச ப்ரஸாத³ம்ʼ- ஶமப்ராப்திம்ʼ ப்ரவ்ருʼணே சாபி தா³க்ஷ்யம்॥ 13-46-6 (83121) உமோவாச। 13-46-7x (6860) ஏவம்ʼ ப⁴விஷ்யத்யமரப்ரபா⁴வ நாஹம்ʼ ம்ருʼஷா ஜாது வதே³ கதா³சித்। பா⁴ர்யாஸஹஸ்ராணி ச ஷோட³ஶைவ தாஸு ப்ரியத்வம்ʼ ச ததா²(அ)க்ஷயம்ʼ 13-46-7 (83122) ப்ரீதிம்ʼ சாக்³ர்யாம்ʼ பா³ந்த⁴வானாம்ʼ ஸகாஶா- த்³த³தா³மி தே(அ)ஹம்ʼ வபுஷ: காம்யதாம்ʼ ச। போ⁴க்ஷ்யந்தே வை ஸப்ததிம்ʼ வை ஶதானி க்³ருʼஹே துப்⁴யமதிதீ²நாம்ʼ ச நித்யம்॥ 13-46-8 (83123) வாஸுதே³வ உவாச। 13-46-9x (6861) ஏவம்ʼ த³த்த்வா வராந்தே³வோ மம தே³வீ ச பா⁴ரத। அந்தர்ஹித: க்ஷணே தஸ்மின்ஸக³ணோ பீ⁴மபூர்வஜ॥ 13-46-9 (83124) ஏதத³த்யத்³பு⁴தம்ʼ பூர்வம்ʼ ப்³ராஹ்மணாயாதிதேஜஸே। உபமன்யவே மயா க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ வ்யாக்²யாதம்ʼ பார்தி²வோத்தம। நமஸ்க்ருʼத்வா து ஸ ப்ராஹ தே³வதே³வாய ஸுவ்ரத॥ 13-46-10 (83125) நாஸ்தி ஶர்வஸமோ தே³வோ நாஸ்தி ஶர்வஸமா க³தி:। நாஸ்தி ஶர்வஸமோ தா³நே நாஸ்தி ஶர்வஸமோ ரணே॥ ॥ 13-46-11 (83126) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட்சத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 46 ॥

உபமன்யுருவாச। ருʼஷிராஸீத்க்ருʼதே தாத தண்டி³ரித்யேவ விஶ்ருத:। த³ஶவர்ஷஸஹஸ்ராணி தேன தே³வ: ஸமாதி⁴நா॥ 13-47-1 (83127) ஆராதி⁴தோ(அ)பூ⁴த்³ப⁴க்தேன தஸ்யோத³ர்கம்ʼ நிஶாமய। ஸ த்³ருʼஷ்டவான்மஹாதே³வமஸ்தௌஷீச்ச ஸ்தவைர்விபு⁴ம்॥ 13-47-2 (83128) [இதி தண்டி³ஸ்தபோயோகா³த்பரமாத்மானமவ்யயம்। சிந்தயித்வா மஹாத்மானமித³மாஹ ஸுவிஸ்மித:॥ 13-47-3 (83129) யம்ʼ பட²ந்தி ஸதா³ ஸாங்க்²யாஶ்சிந்தயந்தி ச யோகி³ந:। பரம்ʼ ப்ரதா⁴நம்ʼ புருஷமதி⁴ஷ்டா²தாரமீஶ்வரம்। 13-47-4 (83130) உத்பத்தௌ ச வினாஶே ச காரணம்ʼ யம்ʼ விது³ர்பு³தா⁴:। தே³வாஸுரமுனீனாம்ʼ ச பரம்ʼ யஸ்மான்ன வித்³யதே॥ 13-47-5 (83131) அஜம்ʼ தமஹமீஶானமனாதி³நித⁴னம்ʼ ப்ரபு⁴ம்। அத்யந்தஸுகி²நம்ʼ தே³வமனக⁴ம்ʼ ஶரணம்ʼ வ்ரஜே॥ 13-47-6 (83132) ஏவம்ʼ ப்³ருவன்னேவ ததா³ த³த³ர்ஶ தபஸான்னிதி⁴ம்। தமவ்யயமனௌபம்யமசிந்த்யம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ த்⁴ருவம்॥ 13-47-7 (83133) நிஷ்கலம்ʼ ஸகலம்ʼ ப்³ரஹ்ம நிர்கு³ணம்ʼ கு³ணகோ³சரம்। யோகி³நாம்ʼ பரமானந்த³மக்ஷரம்ʼ மோக்ஷஸஞ்ஜ்ஞிதம்॥ 13-47-8 (83134) மனோரிந்த்³ராக்³நிமருதாம்ʼ விஶ்வஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ க³திம்। அக்³ராஹ்யமசலம்ʼ ஶுத்³த⁴ம்ʼ பு³த்³தி⁴க்³ராஹ்யம்ʼ மனோமயம்॥ 13-47-9 (83135) து³ர்விஜ்ஞேயமஸங்க்²யே து³ஷ்ப்ராபமக்ருʼதாத்மபி⁴:। யோனி விஶ்வஸ்ய ஜக³தஸ்தமஸ: பரத: பரம்॥ 13-47-10 (83136) ய: ப்ராணவந்தமாத்மானம்ʼ ஜ்யோதிர்ஜீவஸ்தி²தம்ʼ மன:। தம்ʼ தே³வம்ʼ த³ர்ஶனாகாங்க்ஷீ ப³ஹூன்வர்ஷக³ணான்ருʼஷி:। தபஸ்யுக்³ரே ஸ்தி²தோ பூ⁴த்வா த்³ருʼஷ்ட்வா துஷ்டாவ சேஶ்வரம்॥] 13-47-11 (83137) தண்டி³ருவாச। 13-47-12x (6862) பவித்ராணாம்ʼ பவித்ரஸ்த்வம்ʼ க³திர்க³திமதாம்ʼவர॥ 13-47-12 (83138) அத்யுக்³ரம்ʼ தேஜஸாம்ʼ தேஜஸ்தபஸாம்ʼ பரமம்ʼ தப:। விஶ்வாவஸுஹிரண்யாக்ஷபுருஹூதனமஸ்த்ருʼத॥ 13-47-13 (83139) பூ⁴ரிகல்யாணத³ விபோ⁴ பரம்ʼ ஸத்யம்ʼ நமோஸ்து தே। ஜாதீமரணபீ⁴ரூணாம்ʼ யதீனாம்ʼ யததாம்ʼ விபோ⁴॥ 13-47-14 (83140) நிர்வாணத³ ஸஹஸ்ராம்ʼஶோ நமஸ்தே(அ)ஸ்து ஸுகா²ஶ்ரய। ப்³ரஹ்மா ஶதக்ரதுர்விஷ்ணுர்விஶ்வேதே³வா மஹர்ஷய:॥ 13-47-15 (83141) ந விது³ஸ்த்வாம்ʼ து தத்த்வேன குதோ வேத்ஸ்யாமஹே வயம்। த்வத்த: ப்ரவர்ததே ஸர்வம்ʼ த்வயி ஸர்வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 13-47-16 (83142) காலாக்²ய: புருஷாக்²யஶ்ச ப்³ரஹ்மாக்²யஶ்ச த்வமேவ ஹி। தனவஸ்தே ஸ்ம்ருʼதாஸ்திஸ்ர: புராணஜ்ஞை: ஸுரர்ஷிபி⁴:॥ 13-47-17 (83143) அதி⁴பௌருஷமத்⁴யாத்மமதி⁴பூ⁴தாதி⁴தை³வதம்। அதி⁴லோகாதி⁴விஜ்ஞானமதி⁴யஜ்ஞஸ்த்வமேவ ஹி॥ 13-47-18 (83144) த்வாம்ʼ விதி³த்வா(அ)(அ)த்மதே³வஸ்த²ம்ʼ து³ர்வித³ம்ʼ தை³வதைரபி। வித்³வாம்ʼஸோ யாந்தி நிர்முக்தா: பரம்ʼ பா⁴வமனாமயம்॥ 13-47-19 (83145) அனிச்ச²தஸ்தவ விபோ⁴ ஜன்மம்ருʼத்யுரனேகத:। த்³வாரம்ʼ து ஸ்வர்க³மோக்ஷாணாமாக்ஷேப்தா த்வம்ʼ த³தா³ஸி ச॥ 13-47-20 (83146) த்வம்ʼ வை ஸ்வர்க³ஶ்ச மோக்ஷஶ்ச காம: க்ரோத⁴ஸ்த்வமேவ ச। ஸத்வம்ʼ ரஜஸ்மமஶ்சைவ அத⁴ஶ்சோர்த்⁴வம்ʼ த்வமேவ ஹி॥ 13-47-21 (83147) ப்³ரஹ்மா ப⁴வஶ்ச விஷ்ணுஶ்ச ஸ்கந்தே³ந்த்³ரௌ ஸவிதா யம:। வருணேந்தூ³ மனுர்தா⁴தா விதா⁴தா த்வம்ʼ த⁴னேஶ்வர:॥ 13-47-22 (83148) பூ⁴ர்வாயு: ஸலிலாக்³நிஶ்ச க²ம்ʼ வாக்³பு³த்³தி⁴: ஸ்தி²திர்மதி:। கர்ம ஸத்யான்ருʼதே சோபே⁴ த்வமேவாஸ்தி ச நாஸ்தி ச॥ 13-47-23 (83149) இந்த்³ரியாணீந்த்³ரியார்தா²ஶ்ச ப்ரக்ருʼதிப்⁴ய: பரம்ʼ த்⁴ருவம்। விஶ்வாவிஶ்வபரோ பா⁴வஶ்சிந்த்யாசிந்த்யஸ்த்வமேவ ஹி॥ 13-47-24 (83150) யச்சைதத்பரமம்ʼ ப்³ரஹ்ம யச்ச தத்பரமம்ʼ பத³ம்। யா க³தி: ஸாங்க்²யயோகா³நாம்ʼ ஸ ப⁴வான்னாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 13-47-25 (83151) நூனமத்³ய க்ருʼதார்தா²: ஸ்ம நூனம்ʼ ப்ராப்தா: ஸதாம்ʼ க³திம்। யாம்ʼ க³திம்ʼ ப்ரார்தயந்தீஹ ஜ்ஞானநிர்மலபு³த்³த⁴ய:॥ 13-47-26 (83152) அயோ மூடா⁴: ஸ்ம ஸுசிரமிமம்ʼ காலமசேதஸா। யன்ன வித்³ம: பரம்ʼ தே³வம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ யம்ʼ விது³ர்பு³தா⁴:॥ 13-47-27 (83153) ஸேயமாஸாதி³தா ஸாக்ஷாத்த்வத்³ப⁴க்திர்ஜன்மபி⁴ர்மயா। ப⁴க்தானுக்³ரஹக்ருʼத்³தே³வோ யம்ʼ ஜ்ஞாத்வா(அ)ம்ருʼதமஶ்னுதே॥ 13-47-28 (83154) தே³வாஸுரமுனீனாம்ʼ து யச்ச கு³ஹ்யம்ʼ ஸனாதனம்। கு³ஹாயாம்ʼ நிஹிதம்ʼ ப்³ரஹ்மி து³ர்விஜ்ஞேயம்ʼ முனேரபி॥ 13-47-29 (83155) ஸ ஏஷ ப⁴க³வாந்தே³வ: ஸர்வக்ருʼத்ஸர்வதோமுக²:। ஸர்வாத்மா ஸர்வத³ர்ஶீ ச ஸர்வக³: ஸர்வவேதி³தா॥ 13-47-30 (83156) தே³ஹக்ருʼத்³தே³ஹப்⁴ருʼத்³தே³ஹீ தே³ஹபு⁴க்³தே³ஹினாம்ʼ க³தி:। ப்ராணக்ருʼத்ப்ராணப்⁴ருʼத்ப்ராணீ ப்ராணத³: ப்ராணினாம்ʼ க³தி:॥ 13-47-31 (83157) அத்⁴யாத்மக³திரிஷ்டானாம்ʼ த்⁴யாயினாமாத்மவேதி³நாம்। அபுனர்ப⁴வகாமானாம்ʼ யா க³தி: ஸோ(அ)யமீஶ்வர:॥ 13-47-32 (83158) அயம்ʼ ச ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஶுபா⁴ஶுப⁴க³திப்ரத³:। அயம்ʼ ச ஜன்மமரணே வித³த்⁴யாத்ஸர்வஜந்துஷு। அயம்ʼ ஸம்ʼஸித்³தி⁴காமானாம்ʼ யா க³தி: ஸோயமீஸ்வர:। 13-47-33 (83159) பூ⁴ராத்³யான்ஸர்வபு⁴வனானுத்பாத்³ய ஸதி³வௌகஸ:। த³தா⁴தி தே³வஸ்தனுபி⁴ரஷ்டாபி⁴ர்யோ பி³ப⁴ர்தி ச॥ 13-47-34 (83160) அத: ப்ரவர்ததே ஸர்வமஸ்மின்ஸர்வம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்। அஸ்மிம்ʼஶ்ச ப்ரலயம்ʼ யாதி அயமேக: ஸனாதன:॥ 13-47-35 (83161) அயம்ʼ ஸ ஸத்யகாமானாம்ʼ ஸத்யலோக: பரம்ʼ ஸதாம்। அபவர்க³ஶ்ச முக்தானாம்ʼ கைவல்யம்ʼ சாத்மவேதி³நாம்॥ 13-47-36 (83162) அயம்ʼ ப்³ரஹ்மாதி³பி⁴: ஸித்³தை⁴ர்கு³ஹாயாம்ʼ கோ³பித: ப்ருபு⁴:। தே³வாஸுரமனுஷ்யாணாமப்ரகாஶோ ப⁴வேதி³தி॥ 13-47-37 (83163) தம்ʼ த்வாம்ʼ தே³வாஸுரனராஸ்தத்த்வேன ந விது³ர்ப⁴வம்। மோஹிதா: க²ல்வனேனைவ ஹ்ருʼதி³ஸ்தே²நாப்ரகாஶினா 13-47-38 (83164) யே சைனம்ʼ ப்ரதிபத்³யந்தே ப⁴க்தியோகே³ந பா⁴விதா:। தேஷாமேவாத்மனாத்மானம்ʼ த³ர்ஶயத்யேஷ ஹ்ருʼச்ச²ய:॥ 13-47-39 (83165) யம்ʼ ஜ்ஞாத்வா ந புனர்ஜன்ம மரணம்ʼ சாபி வித்³யதே। யம்ʼ விதி³த்வா பரம்ʼ வேத்³யம்ʼ வேதி³தவ்யம்ʼ ந வித்³யதே॥ 13-47-40 (83166) யம்ʼ லப்³த்⁴வா பரமம்ʼ லாப⁴ம்ʼ நாதி⁴கம்ʼ மன்யதே பு³த⁴:। யாம்ʼ ஸூக்ஷ்மாம்ʼ பரமாம்ʼ ப்ராப்திம்ʼ க³ச்ச²ன்னவ்யயமக்ஷயம்॥ 13-47-41 (83167) யம்ʼ ஸாங்க்²யா கு³ணதத்த்வஜ்ஞா: ஸாங்க்²யஶாஸ்த்ரவிஶாரதா³:। ஸூக்ஷ்மஜ்ஞானதரா: ஸூக்ஷ்மம்ʼ ஜ்ஞாத்வா முச்யந்தி ப³ந்த⁴னை: 13-47-42 (83168) யம்ʼ ச வேத³விதோ³ வேத்³யம்ʼ வேதா³ந்தே ச ப்ரதிஷ்டி²தம்। ப்ராணாயாமபரா நித்யம்ʼ யம்ʼ விஶந்தி ஜபந்தி ச॥ 13-47-43 (83169) ஓங்காரரத²மாருஹ்ய தே விஶந்தி மஹேஶ்வரம்। அயம்ʼ ஸ தே³வயானானாமாதி³த்யோ த்³வாரமுச்யதே॥ 13-47-44 (83170) அயம்ʼ ச பித்ருʼயானானாம்ʼ சந்த்³ரமா த்³வாரமுச்யதே। ஏஷ காஷ்டா² தி³ஶஶ்சைவ ஸம்ʼவத்ஸரயுகா³தி³ ச॥ 13-47-45 (83171) தி³வ்யாதி³வ்ய: பரோ லாப⁴ அயனே த³க்ஷிணோத்தரே। ஏனம்ʼ ப்ரஜாபதி: பூர்வமாராத்⁴ய ப³ஹுபி⁴: ஸ்தவை:॥ 13-47-46 (83172) ப்ரஜார்த²ம்ʼ வரயாமாஸ நீலலோஹிதஸஞ்ஜ்ஞிதம்। க்ரக்³பி⁴ர்யமனுஶாஸந்தி தத்த்வே கர்மணி ப³ஹ்வ்ருʼசா:॥ 13-47-47 (83173) யஜுர்பி⁴ர்யத்த்ரிதா⁴ வேத்³யம்ʼ ஜுஹ்வத்யத்⁴வர்யவோ(அ)த்⁴வரே। ஸாமபி⁴ர்யம்ʼ ச கா³யந்தி ஸாமகா³: ஶுத்³த⁴பு³த்³த⁴ய:॥ 13-47-48 (83174) ருʼதம்ʼ ஸத்யம்ʼ பரம்ʼ ப்³ரஹ்ம ஸ்துவந்த்யாத²ர்வணா த்³விஜா:। யஜ்ஞஸ்ய பரமா யோனி: பரிஶ்சாயம்ʼ பர: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-47-49 (83175) ராத்ர்யஹ: ஶ்ரோத்ரனயன: பக்ஷமாஸஶிரோபு⁴ஜ:। ருʼதுவீர்யஸ்தபோதை⁴ர்யோ ஹ்யப்³த³கு³ஹ்யோருபாத³வான்॥ 13-47-50 (83176) ம்ருʼத்யுர்யமோ ஹுதாஶஶ்ச கால: ஸம்ʼஹாரவேக³வான்। காலஸ்ய பரமா யோனி: காலஶ்சாயம்ʼ ஸனாதன:॥ 13-47-51 (83177) சந்த்³ராதி³த்யௌ ஸனக்ஷத்ரௌ க்³ரஹாஶ்ச ஸஹ வாயுனா। த்⁴ருவ: ஸப்தர்ஷயஶ்சைவ பு⁴வனா: ஸப்த ஏவ ச॥ 13-47-52 (83178) ப்ரதா⁴நம்ʼ மஹத³வ்யக்தம்ʼ விஶேஷாந்தம்ʼ ஸவைக்ருʼதம்। ப்³ரஹ்மாதி³ஸ்தம்ப³பர்யந்தம்ʼ பூ⁴தாதி³ ஸத³ஸச்ச யத்॥ 13-47-53 (83179) அஷ்டௌ ப்ரக்ருʼதயஶ்சைவ ப்ரக்ருʼதிப்⁴யஶ்ச ய: பர:। அஸ்ய தே³வஸ்ய யத்³பா⁴க³ம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ஸம்பரிவர்ததே॥ 13-47-54 (83180) ஏதத்பரமமானந்த³ம்ʼ யத்தச்சா²ஶ்வதமேவ ச। ஏஷா க³திர்விரக்தானாமேஷ பா⁴வ: பர: ஸதாம்॥ 13-47-55 (83181) ஏதத்பத³மனுத்³விக்³நமேதத்³ப்³ரஹ்ம ஸனாதனம்। ஶாஸ்த்ரவேதா³ங்க³விது³ஷாமேதத்³த்⁴யானம்ʼ பரம்ʼ பத³ம்॥ 13-47-56 (83182) இயம்ʼ ஸா பரமா காஷ்டா² இயம்ʼ ஸா பரமா கலா। இயம்ʼ ஸா பரமா ஸித்³தி⁴ரியம்ʼ ஸா பரமா க³தி:॥ 13-47-57 (83183) இயம்ʼ ஸா பரமா ஶாந்திரியம்ʼ ஸா நிர்வ்ருʼதி: பரா। யம்ʼ ப்ராப்ய க்ருʼதக்ருʼத்யா: ஸ்ம இத்யமன்யந்த யோகி³ந:॥ 13-47-58 (83184) இயம்ʼ துஷ்டிரியம்ʼ ஸித்³தி⁴ரியம்ʼ ஶ்ருதிரியம்ʼ ஸ்ம்ருʼதி:। அத்⁴யாத்மக³திரிஷ்டானாம்ʼ விது³ஷாம்ʼ ப்ராப்திரவ்யயா॥ 13-47-59 (83185) யஜதாம்ʼ காமயானானாம்ʼ மகை²ர்விபுலத³க்ஷிணை:। யா க³திர்யஜ்ஞஶீலானாம்ʼ ஸா க³திஸ்த்வம்ʼ ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-47-60 (83186) ஸம்யக்³யோக³ஜபை: ஶாந்திர்னியமைர்தே³ஹதாபனை:। தப்யதாம்ʼ யா க³திர்தே³வ பரமா ஸா க³திர்ப⁴வான்॥ 13-47-61 (83187) கர்மன்யாஸக்ருʼதானாம்ʼ ச விரக்தானாம்ʼ ததஸ்தத:। யா க³திர்ப்³ரஹ்மிஸத³னே ஸா க³திஸ்த்வம்ʼ ஸனாதன॥ 13-47-62 (83188) அபுனர்ப⁴வகாமானாம்ʼ வைராக்³யே வர்ததாம்ʼ ச யா। ப்ரக்ருʼதீனாம்ʼ லயானாம்ʼ ச ஸா க³திஸ்த்வம்ʼ ஸனாதன॥ 13-47-63 (83189) ஜ்ஞானவிஜ்ஞானயுக்தானாம்ʼ நிருபாக்²யா நிரஞ்ஜனா। கைவல்யா யா க³திர்தே³வ பரமா ஸா க³திர்ப⁴வான்॥ 13-47-64 (83190) வேத³ஶாஸ்த்ரபுராணோக்தா: பஞ்ச தா க³தய: ஸ்ம்ருʼதா:। த்வத்ப்ரஸாதா³த்³தி⁴ லப்⁴யந்தே ந லப்⁴யந்தே(அ)ன்யதா² விபோ⁴॥ 13-47-65 (83191) இதி தண்டி³ஸ்தபோராஶிஸ்துஷ்டாவேஸானமாத்மனா। ஜகௌ³ ச பரமம்ʼ ப்³ரஹ்ம யத்புரா லோகக்ருʼஜ்ஜகௌ³॥ 13-47-66 (83192) உபமன்யுருவாச। 13-47-67x (6863) ஏவம்ʼ ஸ்துதோ மஹாதே³வஸ்தண்டி³நா ப்³ரஹ்மவாதி³நா। உவாச ப⁴க³வாந்தே³வ உமயா ஸஹித: ப்ரபு⁴:॥ 13-47-67 (83193) ப்³ரஹ்மா ஶதக்ரதுர்விஷ்ணுர்விஶ்வேதே³வா மஹர்ஷய:। ந விது³ஸ்த்வாமிதி ததஸ்துஷ்ட: ப்ரோவாச தம்ʼ ஶிவ:॥ 13-47-68 (83194) அக்ஷயஶ்சாவ்யயஶ்சைவ ப⁴விதா து³:க²வர்ஜித:। யஶஸ்வீ தேஜஸா யுக்தோ தி³வ்யஜ்ஞானஸமன்வித:॥ 13-47-69 (83195) ருʼஷீணாமபி⁴க³ம்யஶ்ச ஸூத்ரகர்தா ஸுதஸ்தவ। மத்ப்ரஸாதா³த்³த்³விஜஶ்ரேஷ்ட² ப⁴விஷ்யதி ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-47-70 (83196) கம்ʼ வா காமம்ʼ த³தா³ம்யத்³ய ப்³ரூஹி யத்³வத்ஸ காங்க்ஷஸே। ப்ராஞ்ஜலி: ஸ உவாசேத³ம்ʼ த்வயி ப⁴க்திர்த்³ருʼடா⁴(அ)ஸ்து மே॥ 13-47-71 (83197) உபமன்யுருவாச। 13-47-72x (6864) ஏதாந்த³த்த்வா வராந்தே³வோ வந்த்³யமான: ஸுரர்ஷிபி⁴:। ஸ்தூயமானஶ்ச விபு³தை⁴ஸ்தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத॥ 13-47-72 (83198) அந்தர்ஹிதே ப⁴க³வதி ஸானுகே³ யாத³வேஶ்வர। ருʼஷிராஶ்ரமமாக³ம்ய மமைதத்ப்ரோக்தவானிஹ॥ 13-47-73 (83199) யானி ச ப்ரதி²தான்யாதௌ³ தண்டி³ராக்²யாதவான்மம மானானி மானவஶ்ரேஷ்ட² தானி த்வம்ʼ ஶ்ருʼணு ஸித்³த⁴யே॥ 13-47-74 (83200) த³ஶ நாமஸஹஸ்ராணி தே³வேஷ்வாஹ பிதாமஹ:। ஸர்வஸ்ய ஶாஸ்த்ரேஷு ததா² த³ஶ நாமஶதானி ச॥ 13-47-75 (83201) கு³ஹ்யானீமானி நாமானி தண்டி³ர்ப⁴க³வதோ(அ)ச்யுத। தே³வப்ரஸாதா³த்³தே³வேஶ: புரா ப்ராஹ மஹாத்மனே॥ ॥ 13-47-76 (83202) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 47 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-47-2 உத³ர்கம்ʼ ப²லோத³யம்॥ 7-47-27 அசேதஸா அஜ்ஞானேன ॥ 7-47-42 ஸூக்ஷ்மம்ʼ லிங்க³ம்ʼ ஜ்ஞானேன தரந்த்யதிகம்ய க³ச்ச²ந்தி தே ஸூக்ஷ்மஜ்ஞானதரா:॥

வாஸுதே³வ உவாச। தத: ஸ ப்ரயதோ பூ⁴த்வா மம தாத யுதி⁴ஷ்டி²ர। ப்ராஞ்ஜலி: ப்ராஹ விப்ரர்ஷிர்னாமஸங்க்³ரஹமாதி³த:॥ 13-48-1 (83203) உபமன்யுருவாச। 13-48-2x (6865) ப்³ரஹ்மப்ரோக்தைர்ருʼஷிப்ரோக்தைர்வேத³வேதா³ங்க³ஸம்ப⁴வை। ஸர்வலோகேஷு விக்²யாதம்ʼ ஸ்துத்யம்ʼ ஸ்தோஷ்யாமி நாமபி⁴:॥ 13-48-2 (83204) மஹத்³பி⁴ர்விஹிதை: ஸத்யை: ஸித்³தை⁴: ஸர்வார்த²ஸாத⁴கை:। ருʼஷிணா தண்டி³நா ப⁴க்த்யா க்ருʼதைர்வேத³க்ருʼதாத்மனா॥ 13-48-3 (83205) யதோ²க்தை: ஸாது⁴பி⁴: க்²யாதைர்முனிபி⁴ஸ்தத்த்வத³ர்ஶிபி⁴:। ப்ரவரம்ʼ ப்ரத²மம்ʼ ஸ்வர்க்³யம்ʼ ஸர்வபூ⁴தஹிதம்ʼ ஶுப⁴ம்॥ 13-48-4 (83206) ஶ்ருதே: ஸர்வத்ர ஜக³தி ப்³ரஹ்மலோகாவதாரிதை:। ஸத்யைஸ்தத்பரமம்ʼ ப்³ரஹ்மி ப்³ரஹ்மப்ரோக்தம்ʼ ஸனாதனம்। வக்ஷ்யே யது³குலஶ்ரேஷ்ட² ஶ்ருʼணுஷ்வாவஹிதோ மம॥ 13-48-5 (83207) வரயைனம்ʼ ப⁴வம்ʼ தே³வம்ʼ ப⁴க்தஸ்த்வம்ʼ பரமேஶ்வரம்। தேன தே ஶ்ராவயிஷ்யாமி யத்தத்³ப்³ரஹ்ம ஸனாதனம்॥ 13-48-6 (83208) ந ஶக்யம்ʼ விஸ்தராத்க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ வக்தும்ʼ ஸர்வஸ்ய கேனசித்। யுக்தேனாபி விபூ⁴தீனாமபி வர்ஷஶதைரபி॥ 13-48-7 (83209) யஸ்யாதி³ர்மத்⁴யமந்தம்ʼ ச ஸுரைரபி ந க³ம்யதே। கஸ்தஸ்ய ஶக்னுயாத்³வக்தம்ʼ கு³ணான்கார்த்ஸ்ன்யேன மாத⁴வ॥ 13-48-8 (83210) கிந்து தே³வஸ்ய மஹத: ஸங்க்ஷிப்தார்த²பதா³க்ஷரம்। ஶக்திதஶ்சரிதம்ʼ வக்ஷ்யே ப்ரஸாதா³த்தஸ்ய தீ⁴மத:॥ 13-48-9 (83211) அப்ராப்ய து ததோ(அ)னுஜ்ஞாம்ʼ ந ஶக்ய: ஸ்தோதுமீஶ்வர:। யதா³ தேனாப்⁴யனுஜ்ஞாத: ஸ்துதோ வை ஸ ததா³ மயா॥ 13-48-10 (83212) அனாதி³நித⁴னஸ்யாஹம்ʼ ஜக³த்³யோனேர்மஹாத்மன:। நாம்னாம்ʼ கஞ்சித்ஸமுத்³தே³ஶம்ʼ வக்ஷ்யாம்யவ்யக்தயோனின:॥ 13-48-11 (83213) வரத³ஸ்ய வரேண்யஸ்ய விஶ்வரூபஸ்ய தீ⁴மத:। ஶ்ருʼணு நாம்னாம்ʼ சயம்ʼ க்ருʼஷ்ண யது³க்தம்ʼ பத்³மயோனினா॥ 13-48-12 (83214) த³ஶ நாமஸஹஸ்ராணி யான்யாஹ ப்ரபிதாமஹ:। தானி நிர்மத்²ய மனஸா த³த்⁴நோ க்⁴ருʼதமிவோத்³த்⁴ருʼதம்॥ 13-48-13 (83215) கி³ரே: ஸாரம்ʼ யதா² ஹேம புஷ்பஸாரம்ʼ யதா² மது⁴। க்⁴ருʼதாத்ஸாரம்ʼ யதா² மண்ட³ஸ்ததை²தத்ஸாரமுத்³த்⁴ருʼதம்। 13-48-14 (83216) ஸர்வபாபாபஹமித³ம்ʼ சதுர்வேத³ஸமன்விதம்। ப்ரயத்னேனாதி⁴க³ந்தவ்யம்ʼ தா⁴ர்யம்ʼ ச ப்ரயதாத்மனா॥ 13-48-15 (83217) மாங்க³ல்யம்ʼ பௌஷ்டிகம்ʼ சைவ ரக்ஷோக்⁴நம்ʼ பாவனம்ʼ மஹத்॥ 13-48-16 (83218) இத³ம்ʼ ப⁴க்தாய தா³தவ்யம்ʼ ஶ்ரத்³த³கா⁴நாஸ்திகாய ச। நாஶ்ரத்³த³தா⁴நரூபாய நாஸ்திகாயாஜிதாத்மனே॥ 13-48-17 (83219) யஶ்சாப்⁴யஸூயதே தே³வம்ʼ காரணாத்மானமீஶ்வரம்। ஸ க்ருʼஷ்ண நரகம்ʼ யாதி ஸஹபூர்வை: ஸஹாத்மஜை:॥ 13-48-18 (83220) இத³ம்ʼ த்⁴யானமித³ம்ʼ யோக³மித³ம்ʼ த்⁴யேயமனுத்தமமம்। இத³ம்ʼ ஜப்யமித³ம்ʼ ஜ்ஞானம்ʼ ரஹஸ்யமித³முத்தம்॥ 13-48-19 (83221) யம்ʼ ஜ்ஞாத்வா அந்தகாலே(அ)பி க³ச்சே²த பரமாம்ʼ க³திம்। பவித்ரம்ʼ மங்க³லம்ʼ மேத்⁴யம்ʼ கல்யாணமித³முத்தமம்॥ 13-48-20 (83222) இத³ம்ʼ ப்³ரஹ்மா புரா க்ருʼத்வா ஸர்வலோகபிதாமஹ:। ஸர்வஸ்தவானாம்ʼ ராஜத்வே தி³வ்யானாம்ʼ ஸமகல்பயத்॥ 13-48-21 (83223) ததா³ப்ரப்⁴ருʼதி சைவாயமீஶ்வரஸ்ய மஹாத்மன:। ஸ்தவராஜ இதி க்²யாதோ ஜக³த்யமரபூஜித:॥ 13-48-22 (83224) ப்³ரஹ்மலோகாத³யம்ʼ ஸ்வர்கே³ ஸ்தவராஜோ(அ)வதாரித:। யதஸ்தண்டி³: புரா ப்ராப தேன தண்டி³க்ருʼதோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-48-23 (83225) ஸ்வர்கா³ச்சைவாத்ர பூ⁴ர்லோகம்ʼ தண்டி³நா ஹ்யவதாரித:। ஸர்வமங்க³லமாங்க³ல்யம்ʼ ஸர்வபாபப்ரணாஶனம்॥ 13-48-24 (83226) நிக³தி³ஷ்யே மஹாபா³ஹோ ஸ்தவானாமுத்தமம்ʼ ஸ்தவம்। ப்³ரஹ்மணாமபி யத்³ப்³ரஹ்ம பராணாமபி யத்பரம்॥ 13-48-25 (83227) தேஜஸாமபி யத்தேஜஸ்தபஸாமபி யத்தப:। ஶாந்தீனாமபி யா ஶாந்திர்த்³யுதீனாமபி யா த்³யுதி:॥ 13-48-26 (83228) தா³ந்தானாமபி யோ தா³ந்தோ தீ⁴மதாமபி யா ச தீ⁴:। தே³வானாமபி யோ தே³வ ருʼஷீணாமபி யஸ்த்வ்ருʼஷி:॥ 13-48-27 (83229) யஜ்ஞானாமபி யோ யஜ்ஞ: ஶிவானாமபி ய: ஶிவ:। ருத்³ராணாமபி யோ ருத்³ர: ப்ரபா⁴ ப்ரப⁴வதாமபி॥ 13-48-28 (83230) யோகி³நாமபி யோ யோகீ³ காரணானாம்ʼ ச காரணம்। யதோ லோகா: ஸம்ப⁴வந்தி நப⁴வந்தி யத: புன:॥ 13-48-29 (83231) ஸர்வபூ⁴தாத்மபூ⁴தஸ்ய ஹரஸ்யாமிததேஜஸ:। அஷ்டோத்தரஸஹஸ்ரம்ʼ து நாம்னாம்ʼ ஶர்வஸ்ய மே ஶ்ருʼணு। யச்ச்²ருத்வா மனுஜவ்யாக்⁴ர ஸர்வான்காமானவாப்ஸ்யஸி॥ 13-48-30 (83232) ஸ்தி²ர: ஸ்தா²ணு: ப்ரபு⁴ர்பா⁴நு:, ப்ரவரோ வரதோ³ வர:। ஸர்வாத்மா ஸர்வவிக்²யாத: ஸர்வ: ஸர்வகரோ ப⁴வ:॥ 13-48-31 (83233) ஜடீ சர்மீம்ʼ ஶிகீ² க²ங்கீ³ ஸர்வாங்க³: ஸர்வபா⁴வன:। ஹரஶ்ச ஹரிணாக்ஷஶ்ச ஸர்வபூ⁴தஹர: ப்ரபு⁴:॥ 13-48-32 (83234) ப்ரவ்ருʼத்திஶ்ச நிவ்ருʼத்திஶ்ச நியத: ஶாஶ்வதோ த்⁴ருவ:। ஶ்மஶானவாஸீ ப⁴க³வான்க²சரோ கோ³சரோ(அ)ர்த³ன:॥ 13-48-33 (83235) அபி⁴வாத்³யோ மஹாகர்மா தபஸ்வீ பூ⁴தபா⁴வன:। உன்மத்தவேஷப்ரச்ச²ன்ன: ஸர்வலோகப்ரஜாபதி:॥ 13-48-34 (83236) மஹாரூபோ மஹாகாயோ வ்ருʼஷரூபோ மஹாயஶா:। மஹாத்மா ஸர்வபூ⁴தாத்மா விஶ்வரூபோ மஹாஹனு:॥ 13-48-35 (83237) லோகபாலோ(அ)ந்தர்ஹிதாத்மா ப்ரஸாதோ³ ஹயக³ர்த³பி⁴:। பவித்ரம்ʼ ச மஹாம்ʼஶ்சைவ நியமோ நியமாஶ்ரித:॥ 13-48-36 (83238) ஸர்வகர்மா ஸ்வயம்பூ⁴த ஆதி³ராதி³கரோ நிதி⁴:। ஸஹஸ்ராக்ஷோ விஶாலாக்ஷ: ஸோமோ நக்ஷத்ரஸாத⁴க:॥ 13-48-37 (83239) சந்த்³ர: ஸூர்ய: ஶனி: கேதுர்க்³ரஹோ க்³ரஹபதிர்வர:। அத்ரிரத்ர்யா நமஸ்கர்தா ம்ருʼக³பா³ணார்பணோ(அ)னக⁴:॥ 13-48-38 (83240) மஹாதபா கோ⁴ரதபா அதீ³நோ தீ³நஸாத⁴க:। ஸம்ʼவத்ஸரகரோ மந்த்ர: ப்ரமாணம்ʼ பரமம்ʼ தப:॥ 13-48-39 (83241) யோகீ³ யோஜ்யோ மஹாபீ³ஜோ மஹாரேதா மஹாப³ல:। ஸுவர்ணரேதா: ஸர்வஜ்ஞ: ஸுபீ³ஜோ பீ³ஜவாஹன:॥ 13-48-40 (83242) த³ஶபா³ஹுஸ்த்வனிமிஷோ நீலகண்ட² உமாபதி:। விஶ்வரூப: ஸ்வயம்ʼ ஶ்ரேஷ்டோ² ப³லவீரோ ப³லோ க³ண:॥ 13-48-41 (83243) க³ணகர்தா க³ணபதிர்தி³க்³வாஸா: காம ஏவ ச। மந்த்ரவித்பரமோ மந்த்ர: ஸர்வபா⁴வகரோ ஹர:॥ 13-48-42 (83244) கமண்ட³லுத⁴ரோ த⁴ன்வீ பா³ணஹஸ்த: கபாலவான்। அஶனீ ஶதக்⁴நீ க²ங்கீ³ பட்டிஶீ சாயுதீ⁴ மஹான்॥ 13-48-43 (83245) ஸ்ருவஹஸ்த: ஸுரூபஶ்ச தேஜஸ்தேஜஸ்கரோ நிதி⁴:। உஷ்ணீஷீ ச ஸுவக்த்ரஶ்ச உத³க்³ரோ வினதஸ்ததா²॥ 13-48-44 (83246) தீ³ர்க⁴ஶ்ச ஹரிகேஶஶ்ச ஸுதீர்த²: குஷ்ண ஏவ ச। ஶ்ருʼகா³லரூப: ஸித்³தா⁴ர்தோ² முண்ட³: ஸர்வஶுப⁴ங்கர:॥ 13-48-45 (83247) அஜஶ்ச ப³ஹுரூபஶ்ச க³ந்த⁴தா⁴ரீ கபர்த்³யபி। ஊர்த்⁴வரேதா ஊர்த்⁴வலிங்க³ ஊர்த்⁴வஶாயீ நப⁴:ஸ்த²ல:॥ 13-48-46 (83248) த்ரிஜடீ சீரவாஸாஶ்ச ருத்³ர: ஸேனாபதிர்விபு⁴:। அஹஶ்சரோ நக்தஞ்சரஸ்திக்³மமன்யு: ஸுவர்சஸ:॥ 13-48-47 (83249) க³ஜஹா தை³த்யஹா காலோ லோகதா⁴தா கு³ணாகர:। ஸிம்ʼஹஶார்தூ³லரூபஶ்சி ஆர்த்³ரசர்மாம்ப³ராவ்ருʼத:॥ 13-48-48 (83250) காலயோகீ³ மஹானாத³: ஸர்வகாமஶ்சதுஷ்பத²:। நிஶாசர: ப்ரேதசாரீ பூ⁴தசாரீ மஹேஶ்வர:॥ 13-48-49 (83251) ப³ஹுபூ⁴தோ ப³ஹுத⁴ர: ஸ்வர்பி⁴நுரமிதோ க³தி:। ந்ருʼத்யப்ரியோ நித்யனர்தோ நர்தக: ஸர்வலாலஸ:॥ 13-48-50 (83252) கோ⁴ரோ மஹாதபா: பாஶோ நித்யோ கி³ரிருஹோ நப⁴:। ஸஹஸ்ரஹஸ்தோ விஜயோ வ்யவஸாயோ ஹ்யதந்த்³ரித:॥ 13-48-51 (83253) அத⁴ர்ஷணோ த⁴ர்ஷணாத்மா யஜ்ஞஹா காமனாஶக:। த³க்ஷயாகா³பஹாரீ ச ஸுஸஹோ மத்⁴யமஸ்ததா²॥ 13-48-52 (83254) தேஜோபஹாரீ ப³லஹா முதி³தோ(அ)ர்தோ²(அ)ஜிதோ வர:। க³ம்பீ⁴ரகோ⁴ஷோ க³ம்பீ⁴ரோ க³ம்பீ⁴ரப³லவாஹன:॥ 13-48-53 (83255) ந்யக்³ரோத⁴ரூபோ ந்யக்³ரோதோ⁴ வ்ருʼக்ஷகர்ணஸ்தி²திர்விபு⁴:। ஸுதீக்ஷ்ணத³ஶனஶ்சைவ மஹாகாயோ மஹானந:॥ 13-48-54 (83256) விஷ்வக்ஸேனோ ஹரிர்யஜ்ஞ: ஸம்ʼயுகா³பீட³வாஹன:। தீக்ஷ்ணதாபஶ்ச ஹர்யஶ்வ: ஸஹாய: கர்மகாலவித்॥ 13-48-55 (83257) விஷ்ணுப்ரஸாதி³தோ யஜ்ஞ: ஸமுத்³ரோ வட³வாமுக²:। ஹுதாஶனஸஹாயஶ்ச ப்ரஶாந்தாத்மா ஹுதாஶன:॥ 13-48-56 (83258) உக்³ரதேஜா மஹாதேஜா ஜன்யோ விஜயகாலவித்। ஜ்யோதிஷாமயனம்ʼ ஸித்³தி⁴: ஸர்வவிக்³ரஹ ஏவ ச॥ 13-48-57 (83259) ஶிங்கீ² முண்டீ³ ஜடீ ஜ்வாலீ மூர்திஜோ மூர்த⁴கோ³ ப³லீ। வேணவீ பணவீ தாலீ க²லீ காலகடங்கட:॥ 13-48-58 (83260) நக்ஷத்ரவிக்³ரஹமதிர்கு³ணபு³த்³தி⁴ர்லயோ க³ம:। ப்ரஜாபதிர்விஶ்வபா³ஹுர்விபா⁴க³: ஸர்வகோ³முக²:॥ 13-48-59 (83261) விமோசன: ஸுஸரணோ ஹிரண்யகவசோத்³ப⁴வ:॥ மேட்⁴ரஜோ ப³லசாரீ ச மஹீசாரீ ஸ்ருதஸ்ததா²॥ 13-48-60 (83262) ஸர்வதூர்யனினாதீ³ ச ஸர்வாதோத்³யபரிக்³ரஹ:। வ்யாலரூபோ கு³ஹாவாஸீ கு³ஹோ மாலீ தரங்க³வித்॥ 13-48-61 (83263) த்ரித³ஶஸ்த்ரிகாலத்⁴ருʼக்கர்மஸர்வப³ந்த⁴விமோசன:। ப³ந்த⁴னஸ்த்வஸுரேந்த்³ராணாம்ʼ யுதி⁴ ஶத்ருவினாஶன:॥ 13-48-62 (83264) ஸாங்க்²யப்ரஸாதோ³ து³ர்வாஸா: ஸர்வஸாது⁴நிஷேவித:। ப்ரஸ்கந்த³னோ விபா⁴க³ஜ்ஞோ அதுல்யோ யஜ்ஞபா⁴க³வித்॥ 13-48-63 (83265) ஸர்வவாஸ: ஸர்வசாரீ து³ர்வாஸா வாஸவோ(அ)மர:। ஹைமோ ஹேமகரோ யஜ்ஞ: ஸர்வந்தா⁴ரீ த⁴ரோத்தம:॥ 13-48-64 (83266) லோஹிதாக்ஷோ மஹாக்ஷஶ்ச விஜயாக்ஷோ விஶாரத³:। ஸங்க்³ரஹோ நிக்³ரஹ: கர்தா ஸர்பசீரனிவாஸன:॥ 13-48-65 (83267) முக்²யோ(அ)முக்²யஶ்ச தே³ஹஶ்ச காஹலி: ஸர்வகாமத³:। ஸர்வகாஸப்ரஸாத³ஶ்ச ஸுப³லோ ப³லரூபத்⁴ருʼத்॥ 13-48-66 (83268) ஸர்வகாமவரஶ்சைவ ஸர்வத³: ஸர்வதோமுக²:। ஆகாஶனிர்விரூபஶ்ச நிபாதீ ஹ்யவஶ: க²க³:॥ 13-48-67 (83269) ரௌத்³ரரூபோம்ʼ(அ)ஶுராதி³த்யோ ப³ஹுரஶ்மி: ஸுவர்சஸீ। வஸுவேகோ³ மஹாவேகோ³ மனோவேகோ³ நிஶாசர:॥ 13-48-68 (83270) ஸர்வவாஸீ ஶ்ரியாவாஸீ உபதே³ஶகரோ(அ)கர:। முனிராத்மனிராலோக: ஸம்ப⁴க்³நஶ்ச ஸஹஸ்ரத³:॥ 13-48-69 (83271) பக்ஷீ ச பக்ஷரூபஶ்ச அதிதீ³ப்தோ விஶாம்பதி:। உன்மாதோ³ மத³ன: காமோ ஹ்யஶ்வத்தோ²(அ)ர்த²கரோ யஶ:॥ 13-48-70 (83272) வாமதே³வஶ்ச வாமஶ்ச ப்ராக்³த³க்ஷிணஶ்ச வாமன:। ஸித்³த⁴யோகீ³ மஹர்ஷிஶ்ச ஸித்³தா⁴ர்த²: ஸித்³த⁴ஸாத⁴க:॥ 13-48-71 (83273) பி⁴க்ஷுஶ்ச பி⁴க்ஷுரூபஶ்ச விபணோ ம்ருʼது³ரவ்யய:। மஹாஸேனோ விஶாக²ஶ்ச ஷஷ்டிபா⁴கோ³ க³வாம்பதி:॥ 13-48-72 (83274) வஜ்ரஹஸ்தஶ்ச விஷ்கம்பீ⁴ சமூஸ்தம்ப⁴ன ஏவ ச। வ்ருʼத்தாவ்ருʼத்தகரஸ்தாலோ மது⁴ர்மது⁴கலோசன:॥ 13-48-73 (83275) வாசஸ்பத்யோ வாஜஸனோ நித்யமாஶ்ரமபூஜித:। ப்³ரஹ்மசாரீ லோகசாரீ ஸர்வசாரீ விசாரவித்॥ 13-48-74 (83276) ஈஶான ஈஶ்வர: காலோ நிஶாசாரீ பினாகவான்। நிமித்தஸ்தோ² நிமித்தம்ʼ ச நந்தி³ர்னந்தி³கரோ ஹரி:॥ 13-48-75 (83277) நந்தீ³ஶ்வரஶ்ச நந்தீ³ ச நந்த³னோ நந்தி³வர்த⁴ன:। ப⁴க³ஹாரீ நிஹந்தா ச காலோ ப்³ரஹ்மா பிதாமஹ:॥ 13-48-76 (83278) சதுர்முகோ² மஹாலிங்க³ஶ்சாருலிங்க³ஸ்ததை²வ ச। லிங்கா³த்⁴யக்ஷ: ஸுராத்⁴யக்ஷோ யோகா³த்⁴யக்ஷோ யுகா³வஹ:॥ 13-48-77 (83279) பீ³ஜாத்⁴யக்ஷோ பீ³ஜகர்தா அவ்யாத்மா(அ)னுக³தோ ப³ல:। இதிஹாஸ: ஸகல்பஶ்ச கௌ³தமோ(அ)த² நிஶாகர:॥ 13-48-78 (83280) த³ம்போ⁴ ஹ்யத³ம்போ⁴ வைத³ம்போ⁴ வஶ்யோ வஶகர: கலி:। லோககர்தா பஶுபதிர்மஹாகர்தா ஹ்யனௌஷத⁴:॥ 13-48-79 (83281) அக்ஷரம்ʼ பரமம்ʼ ப்³ரஹ்மி ப³லவச்ச²க்ர ஏவ ச। நீதிர்ஹ்யனீதி: ஶுத்³தா⁴த்மா ஶுத்³தோ⁴ மான்யோ க³தாக³த:॥ 13-48-80 (83282) ப³ஹுப்ரஸாத³: ஸுஸ்வப்னோ த³ர்பணோ(அ)த² த்வபி⁴த்ரஜித்। வேத³காரோ மந்த்ரகாரோ வித்³வான்ஸமரமர்த³ன:॥ 13-48-81 (83283) மஹாமேக⁴னிவாஸீ ச மஹாகோ⁴ரோ வஶீகர:। அக்³நிஜ்வாலோ மஹாஜ்வாலோ அதிதூ⁴ம்ரோ ஹுதோ ஹிவ:॥ 13-48-82 (83284) வ்ருʼஷண: ஶங்கரோ நித்யம்ʼ வர்சஸ்வீ தூ⁴மகேதன:। நீலஸ்ததா²ங்க³லுப்³த⁴ஶ்ச ஶோப⁴னோ நிரவக்³ரஹ:॥ 13-48-83 (83285) ஸ்வஸ்தித³: ஸ்வஸ்திபா⁴வஶ்ச பா⁴கீ³ பா⁴க³கரோ லகு⁴:। உத்ஸங்க³ஶ்ச மஹாங்க³ஶ்சி மஹாக³ர்ப⁴பராயண:॥ 13-48-84 (83286) க்ருʼஷ்ணவர்ண: ஸுவர்ணஶ்ச இந்த்³ரியம்ʼ ஸர்வதே³ஹினாம்। மஹாபாதோ³ மஹாஹஸ்தோ மஹாகாயோ மஹாயஶா:॥ 13-48-85 (83287) மஹாமூர்தா⁴ மஹாபா⁴த்ரோ மஹானேத்ரோ நிஶாலய:। மஹாந்தகோ மஹாகர்ணோ மஹோஷ்ட²ஶ்சி மஹாஹனு:॥ 13-48-86 (83288) மஹானாஸோ மஹாகம்பு³ர்மஹாக்³ரீவ: ஶ்மஶானபா⁴க்। மஹாவக்ஷா மஹோரஸ்கோ ஹ்யந்தராத்மா ம்ருʼகா³லய:॥ 13-48-87 (83289) லம்ப³னோ லம்பி³தோஷ்ட²ஶ்ச மஹாமாய: பயோனிதி⁴:। மஹாத³ந்தோ மஹாத³ம்ʼஷ்ட்ரோ மஹாஜிஹ்வோ மஹாமுக²:॥ 13-48-88 (83290) மஹானகோ² மஹாரோமா மஹாகேஶோ மஹாஜட:। ப்ரஸன்னஶ்ச ப்ரஸாத³ஶ்ச ப்ரத்யயோ கி³ரிஸாத⁴ன:॥ 13-48-89 (83291) ஸ்னேஹனோ(அ)ஸ்னேஹனஶ்சைவ அஜிதஶ்ச மஹாமுனி:। வ்ருʼக்ஷாகாரோ வ்ருʼக்ஷகேதுரனலோ வாயுவாஹன:॥ 13-48-90 (83292) க³ண்ட³லீ மேருதா⁴மா ச தே³வாதி⁴பதிரேவ ச। அத²ர்வஶீர்ஷ: ஸாமாஸ்ய ருʼக்ஸஹஸ்ராமிதேக்ஷண:॥ 13-48-91 (83293) யஜு:பாத³பு⁴ஜோ கு³ஹ்ய: ப்ரகாஶோ ஜங்க³மஸ்ததா²। அமோகா⁴ர்த²: ப்ரஸாத³ஶ்ச அபி⁴க³ம்ய: ஸுத³ர்ஶன:॥ 13-48-92 (83294) உபகார: ப்ரிய: ஸர்வ: கனக: காஞ்சனச்ச²வி:। நாபி⁴ர்னந்தி³கரோ பா⁴வ: புஷ்கரஸ்த²பதி: ஸ்தி²ர:॥ 13-48-93 (83295) த்³வாத³ஶஸ்த்ராஸனஶ்சாத்³யோ யஜ்ஞோ யஜ்ஞஸமாஹித:। நக்தம்ʼ கலிஶ்ச காலஶ்ச மகர: காலபூஜித:॥ 13-48-94 (83296) ஸக³ணோ க³ணகாரஶ்ச பூ⁴தவாஹனஸாரதி²:। ப⁴ஸ்மஶயோ ப⁴ஸ்மகோ³ப்தா ப⁴ஸ்மபூ⁴தஸ்தருர்க³ண:॥ 13-48-95 (83297) லோகபாலஸ்ததா² லோகோ மஹாத்மா ஸர்வபூஜித:। ஶுக்லஸ்த்ரிஶுக்ல: ஸம்பன்ன: ஶுசிர்பூ⁴தனிஷேவித:॥ 13-48-96 (83298) ஆஶ்ரமஸ்த²: க்ரியாத³ஸ்தோ² விஶ்வகர்மமதிர்வர:। விஶாலஶாக²ஸ்தாம்ரோஷ்டோ² ஹ்யம்பு³ஜால: ஸுனிஶ்சல:॥ 13-48-97 (83299) கபில: கபிஶ: ஶுக்ல ஆயுஶ்சைவி பரோ(அ)பர:। க³ந்த⁴ர்வோ ஹ்யதி³திஸ்தார்க்ஷ்ய: ஸுவிஜ்ஞேய: ஸுஶாரத³:॥ 13-48-98 (83300) பரஶ்வதா⁴யுதோ⁴ தே³வ அனுகாரீ ஸுபா³ந்த⁴வ:। தும்ப³வீணோ மஹாக்ரோத⁴ ஊர்த்⁴வரேதா ஜலேஶய:॥ 13-48-99 (83301) உக்³ரோ வம்ʼஶகரோ வம்ʼஶோ வம்ʼஶனாதோ³ ஹ்யனிந்தி³த:। ஸர்வாங்க³ரூபோ மாயாவீ ஸுஹ்ருʼதோ³ ஹ்யனிலோ(அ)னல:॥ 13-48-100 (83302) ப³ந்த⁴னோ ப³ந்த⁴கர்தா ச ஸுப³ந்த⁴னவிமோசன:। ஸ யஜ்ஞாரி: ஸ காமாரிர்மஹாத³ம்ʼஷ்ட்ரோ மஹாயுத⁴:॥ 13-48-101 (83303) ப³ஹுதா⁴ நிந்தி³த: ஶர்வ: ஶங்கர: ஶங்கரோ(அ)த⁴ன:। அமரேஶோ மஹாதே³வீ விஶ்வதே³வ: ஸுராரிஹா॥ 13-48-102 (83304) அஹிர்பு³த்⁴ந்யோ(அ)னிலாப⁴ஶ்ச சேகிதானோ ஹவிஸ்ததா²। அஜைகபாச்ச காபாலீ த்ரிஶங்குரஜித: ஶிவ:॥ 13-48-103 (83305) த⁴ன்வந்தரிர்தூ⁴மகேது: ஸ்கந்தோ³ வைஶ்ரவணஸ்ததா²। தா⁴தா ஶக்ரஶ்ச விஷ்ணுஶ்ச மித்ரஸ்த்வஷ்டா த்⁴ருவோ த⁴ர:॥ 13-48-104 (83306) ப்ரபா⁴வ: ஸர்வகோ³ வாயுரர்யமா ஸவிதா ரவி:। உஷங்கு³ஶ்ச விதா⁴தா ச மாந்தா⁴தா பூ⁴தபா⁴வன:॥ 13-48-105 (83307) விபு⁴ர்வர்ணவிபா⁴வீ ச ஸர்வகாமகு³ணாவஹ:। பத்³மனாபோ⁴ மஹாக³ர்ப⁴ஶ்சந்த்³ரவக்த்ரோ(அ)னிலோ(அ)னல:॥ 13-48-106 (83308) ப³லவாம்ʼஶ்சோபஶாந்தஶ்ச புராண: புண்யசஞ்சுரீ। குருகர்தா குருவாஸீ குருபூ⁴தோ கு³ணௌஷத⁴:॥ 13-48-107 (83309) ஸர்வாஶயோ த³ர்ப⁴சாரீ ஸர்வேஷாம்ʼ ப்ராணினாம்ʼ பதி:। தே³வதே³வ: ஸுகா²ஸக்த: ஸத³ஸத்ஸர்வரத்னவித்॥ 13-48-108 (83310) கைலாஸகி³ரிவாஸீ ச ஹிமவத்³பி⁴ரிஸம்ʼஶ்ரய:। கூலஹாரீ கூலகர்தா ப³ஹுவித்³யோ ப³ஹுப்ரத³:॥ 13-48-109 (83311) வணிஜோ வர்த⁴கீ வ்ருʼக்ஷோ ப³குலஶ்சந்த³னஶ்ச²த³:। ஸாரக்³ரீவோ மஹாஜத்ருரலோலஶ்ச மஹௌஷத⁴:॥ 13-48-110 (83312) ஸித்³தா⁴ர்த²காரீ ஸித்³தா⁴ர்த²ஶ்ச²தோ³ வ்யாகரணோத்தர:। ஸிம்ʼஹனாத³: ஸிம்ʼஹத³ம்ʼஷ்ட்ர: ஸிம்ʼஹக³: ஸிம்ʼஹவாஹன:॥ 13-48-111 (83313) ப்ரபா⁴வாத்மா ஜக³த்காலஸ்தா²லோ லோகஹிதஸ்தரு:। ஸாரங்கோ³ நவசக்ராங்க³: கேதுமாலீ ஸபா⁴வன:॥ 13-48-112 (83314) பூ⁴தாலயோ பூ⁴தபதிரஹோராத்ரமனிந்தி³த:॥ 13-48-113 (83315) வாஹிதா ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ நிலயஶ்ச விபு⁴ர்ப⁴வ:। அமோக⁴: ஸம்ʼயதோ ஹ்யஶ்வோ போ⁴ஜன: ப்ராணதா⁴ரண:॥ 13-48-114 (83316) த்⁴ருʼதிமான்மதிமாந்த³க்ஷ: ஸத்க்ருʼதஶ்ச யுகா³தி⁴ப:। கோ³பாலிர்கோ³பதிர்க்³ராமோ கோ³சர்மவஸனோ ஹரி:। 13-48-115 (83317) ஹிரண்யபா³ஹுஶ்ச ததா கு³ஹாபால: ப்ரவேஶினாம்। ப்ரக்ருʼஷ்டாரிர்மஹாஹர்ஷோ ஜிதகாமோ ஜிதேந்த்³ரிய:॥ 13-48-116 (83318) கா³ந்தா⁴ரஶ்ச ஸுவாஸஸ்ச தப:ஸக்தோ ரதிர்னர:। மஹாகீ³தோ மஹான்ருʼத்யோ ஹ்யப்ஸரோக³ணஸேவித:॥ 13-48-117 (83319) மஹாகேதுர்மஹாதா⁴துர்னைகஸானுசரஶ்சல:। ஆவேத³னீய ஆதே³ஶ: ஸர்வக³ந்த⁴ஸுகா²வஹ:॥ 13-48-118 (83320) தோரணஸ்தாரணோ வாத: வரிதீ⁴ பதிகே²சர:। ஸம்ʼயோகோ³ வர்த⁴னோ வ்ருʼத்³தோ⁴ அதிவ்ருʼத்³தோ⁴ கு³ணாதி⁴க:॥ 13-48-119 (83321) நித்ய ஆத்மஸஹாயஶ்ச தே³வாஸுரபதி: பதி:। யுக்தஶ்ச யுக்தபா³ஹுஶ்ச தே³வோ தி³வி ஸுபர்வண:॥ 13-48-120 (83322) ஆஷாட⁴ஶ்ச ஸுஷாண்ட⁴ஶ்ச த்⁴ருவோ(அ)த² ஹரிணோ ஹர:। வபுராவர்தமானேப்⁴யோ வஸுஶ்ரேஷ்டோ² மஹாபத²:॥ 13-48-121 (83323) ஶிரோஹாரீ விமர்ஶஶ்ச ஸர்வலக்ஷணலக்ஷித:। அக்ஷஶ்ச ரத²யோகீ³ ச ஸர்வயோகீ³ மஹாப³ல:॥ 13-48-122 (83324) ஸமாம்னாயோ(அ)ஸமாம்னாயஸ்தீர்த²தே³வோ மஹாரத²:। நிர்ஜீவோ ஜீவனோ மந்த்ர: ஶுபா⁴க்ஷோ ப³ஹுகர்கஶ:॥ 13-48-123 (83325) ரத்னப்ரபூ⁴தோ ரத்னாங்கோ³ மஹார்ணவனிபானவித்। மூலம்ʼ விஶாலோ ஹ்யம்ருʼதோ வ்யக்தாவ்யக்தஸ்தபோனிதி⁴:॥ 13-48-124 (83326) ஆரோஹணோ(அ)தி⁴ரோஹஶ்ச ஶீலதா⁴ரீ மஹாயஶா:। ஸேனாகல்போ மஹாகல்போ யோகோ³ யுக³கரோ ஹரி:॥ 13-48-125 (83327) யுக³ரூபோ மஹாரூபோ மஹானாக³ஹனோ வத⁴:। ந்யாயனிர்வபண: பாத³: பண்டி³தோ ஹ்யசலோபம:॥ 13-48-126 (83328) ப³ஹுமாலோ மஹாமால: ஶஶீ ஹரஸுலோசன:। விஸ்தாரோ லவண: கூபஸ்த்ரியுக³: ஸப²லோத³ய:॥ 13-48-127 (83329) த்ரிலோசனோ விஷஷ்ணாங்கோ³ மணிவித்³தோ⁴ ஜடாத⁴ர:। பி³ந்து³ர்விஸர்க³: ஸுமுக²: ஶர: ஸர்வாயுத⁴: ஸஹ:॥ 13-48-128 (83330) நிவேத³ன: ஸுகா²ஜாத: ஸுக³ந்தா⁴ரோ மஹாத⁴னு:। க³ந்த⁴பாலீ ச ப⁴க³வானுத்தா²ந: ஸர்வகர்மணாம்॥ 13-48-129 (83331) மந்தா²நோ ப³ஹுலோ வாயு: ஸகல: ஸர்வலோசன:। தலஸ்தால: கரஸ்தா²லீ ஊர்த்⁴வஸம்ʼஹனநோ மஹான்॥ 13-48-130 (83332) த⁴த்ரம்ʼ ஸுச்ச²த்ரோ விக்²யாதோ லோக: ஸர்வாஶ்ரய: க்ரம:। முண்டோ³ விரூபோ விக்ருʼதோ த³ண்டீ³ குண்டீ³ விகுர்வண:। 13-48-131 (83333) ஹர்யக்ஷ: ககுபோ⁴ வஜ்ரோ ஶதஜிஹ்வ: ஸஹஸ்ரபாத்। ஸஹஸ்ரமூர்தா⁴ தே³வேந்த்³ர: ஸர்வதே³வமயோ கு³ரு:॥ 13-48-132 (83334) ஸஹஸ்ரபா³ஹு: ஸர்வாங்க³: ஶரண்ய: ஸர்வலோகக்ருʼத்। பவித்ரம்ʼ த்ரிககுன்மந்த்ர: கனிஷ்ட²: க்ருʼஷ்ணபிங்க³ல:। 13-48-133 (83335) ப்³ரஹ்மத³ண்ட³வினிர்மாதா ஶதக்⁴நீபாஶஶக்திமான்। பத்³மக³ர்போ⁴ மஹாக³ர்போ⁴ ப்³ரஹ்மக³ர்போ⁴ ஜலோத்³ப⁴வ:॥ 13-48-134 (83336) க³ப⁴ஸ்திர்ப்³ரஹ்மக்ருʼத்³ப்³ரஹ்மீ ப்³ரஹ்மவித்³ப்³ராஹ்மணோ க³தி:। அனந்தருபோ நைகாத்மா திக்³மதேஜா: ஸ்வயம்பு⁴வ:॥ 13-48-135 (83337) ஊர்த்⁴வகா³த்மா பஶுபதிர்வாதரம்ʼஹா மனோஜவ:। சந்த³னீ பத்³மனாலாக்³ர: ஸுரப்⁴யுத்தரணோ நர:॥ 13-48-136 (83338) கர்ணிகாரமஹாஸ்ரக்³வீ நீலமௌலி: பினாகத்⁴ருʼத்। உமாபதிருமாகாந்தோ ஜாஹ்னவீத்⁴ருʼகு³மாத⁴வ:॥ 13-48-137 (83339) வரோ வராஹோ வரதோ³ வரேண்ய: ஸுமாஹாஸ்வன:। மஹாப்ரஸாதோ³ த³மன: ஶத்ருஹா ஶ்வேதபிங்க³ல:॥ 13-48-138 (83340) பீதாத்மா பரமாத்மா ச ப்ரயதாத்மா ப்ரதா⁴நத்⁴ருʼத்। ஸர்வபார்ஶ்வமுக²ஸ்த்ர்யக்ஷோ த⁴ர்மஸாதா⁴ரணோ வர:॥ 13-48-139 (83341) சராசராத்மா ஸூக்ஷ்மாத்மா அம்ருʼதோ கோ³வ்ருʼஷேஶ்வர:। ஸாத்⁴யர்ஷிர்வஸுராதி³த்யோ விவஸ்வான்ஸவிதா(அ)ம்ருʼத: 13-48-140 (83342) வ்யாஸ: ஸர்க³: ஸுஸங்க்ஷேபோ விஸ்தர: பர்யயோ நர:। ருʼது ஸம்ʼவத்ஸரோ மாஸ: பக்ஷ: ஸங்க்²யாஸமாபன:॥ 13-48-141 (83343) கலா காஷ்டா² லவா மாத்ரா முஹூர்தாஹ:க்ஷபா: க்ஷணா:। விஶ்வக்ஷேத்ரம்ʼ ப்ரஜாபீ³ஜம்ʼ லிங்க³மாத்³யஸ்து நிர்க³ம:॥ 13-48-142 (83344) ஸத³ஸத்³வ்யக்தமவ்யக்தம்ʼ பிதா மாதா பிதாமஹ:। ஸ்வர்க³த்³வாரம்ʼ ப்ரஜாத்³வாரம்ʼ மோக்ஷத்³வாரம்ʼ த்ரிவிஷ்டபம்॥ 13-48-143 (83345) நிர்வாணம்ʼ ஹ்லாத³னஶ்சைவ ப்³ரஹ்மலோக பரா க³தி:। தே³வாஸுரவினிர்மாதா தே³வாஸுரபராயண:॥ 13-48-144 (83346) தே³வாஸுரகு³ருர்தே³வோ தே³வாஸுரனமஸ்க்ருʼத:। தே³வாஸுரமஹாமாத்ரோ தே³வாஸுக³ணாஶ்ரய:॥ 13-48-145 (83347) தே³வாஸுரக³ணாத்⁴யக்ஷோ தே³வாஸுரக³ணாக்³ரணீ:। தே³வாதிதே³வோ தே³வர்ஷிர்தே³வாஸுரவரப்ரத³:॥ 13-48-146 (83348) தே³வாஸுரேஶ்வரோ விஶ்வோ தே³வாஸுரமஹேஶ்வர:। ஸர்வதே³வமயோசிந்த்யோ தே³வதாத்மா(அ)த்மஸம்ப⁴வ:॥ 13-48-147 (83349) உத்³பி⁴த்த்ரிவிக்ரமோ வைத்³யோ விரஜோ நீரஜோ(அ)மர:॥ ஈட்³யோ ஹஸ்தீஶ்வரோ வ்யாக்⁴ரோ தே³வஸிம்ʼஹோ நரர்ஷப⁴:॥ 13-48-148 (83350) விபு³தோ⁴(அ)க்³ரவர: ஸூக்ஷ்ம: ஸர்வதே³வஸ்தபோமய:। ஸுயுக்த: ஶோப⁴னோ வஜ்ரீ ப்ராஸானாம்ʼ ப்ரப⁴வோ(அ)வ்யய:॥ 13-48-149 (83351) கு³ஹ: காந்தோ நிஜ: ஸர்க³: பவித்ரம்ʼ ஸர்வபாவன:। ஶ்ருʼங்கீ³ ஶ்ருʼங்க³ப்ரியோ ப³ப்⁴ரூ ராஜராஜோ நிராமய:॥ 13-48-150 (83352) அபி⁴ராம: ஸுரக³ணோ விராம: ஸர்வஸாத⁴:। லலாடாக்ஷோ விஶ்வதே³வோ ஹரிணோ ப்³ரஹ்மவர்சஸ:॥ 13-48-151 (83353) ஸ்தா²வராணாம்ʼ பதிஶ்சைவ நியமந்த்³ரியவர்த⁴ன:। ஸித்³தா⁴ர்த²: ஸித்³த⁴பூ⁴தார்தோ²(அ)சிந்த்ய: ஸத்யவ்ரத: ஶுசி:॥ 13-48-152 (83354) வ்ரதாதி⁴ப: பரம்ʼ ப்³ரஹ்ம ப⁴க்தானாம்ʼ பரமா க³தி:। விமுக்தோ முக்ததேஜாஶ்ச ஶ்ரீமாஞ்ஶ்ரீவர்த⁴னோ ஜக³த்॥ 13-48-153 (83355) யதா² ப்ரதா⁴நம்ʼ ப⁴க³வானிதி ப⁴க்த்யா ஸ்துதோ மயா। யன்ன ப்³ரஹ்மாத³யோ தே³வா விது³ஸ்தத்த்வேன நர்ஷய:। ஸ்தோதவ்யமர்ச்யம்ʼ வந்த்³யம்ʼ ச க: ஸ்தோஷ்யதி ஜக³த்பதிம்॥ 13-48-154 (83356) ப⁴க்திம்ʼ த்வேவம்ʼ புரஸ்க்ருʼத்ய மயா யஜ்ஞபதிர்விபு⁴:। ததோ(அ)ப்⁴யனுஜ்ஞாம்ʼ ஸம்ப்ராப்ய ஸ்துதோ மதிமதாம்ʼ வர:॥ 13-48-155 (83357) ஶிவமேபி⁴: ஸ்துவந்தே³வம்ʼ நாமபி⁴: புஷ்டிவர்த⁴னை:। நித்யயுக்த: ஶுசிர்ப⁴க்த: ப்ராப்னோத்யாத்மானமாத்மனா॥ 13-48-156 (83358) ஏதத்³தி⁴ பரமம்ʼ ப்³ரஹ்ம பரம்ʼ ப்³ரஹ்மாதி⁴க³ச்ச²தி॥ 13-48-157 (83359) ருʼஷயஶ்சைவ தே³வாஶ்ச ஸ்துவந்த்யேதேன தத்பரம்॥ 13-48-158 (83360) ஸ்தூயமானோ மஹாதே³வஸ்தஷ்யதே நியதாத்மபி⁴:। ப⁴க்தானுகம்பீ ப⁴க³வானாத்மஸம்ʼஸ்தா²கரோ விபு⁴:॥ 13-48-159 (83361) ததை²வ ச மனுஷ்யேஷு யே மனுஷ்யா: ப்ரதா⁴நத:। ஆஸ்திகா: ஶ்ரத்³த⁴தா⁴நாஶ்ச ப³ஹுபி⁴ர்ஜன்மபி⁴: ஸ்தவை:॥ 13-48-160 (83362) ப⁴க்த்யா ஹ்யனந்யமீஶானம்ʼ பரம்ʼ தே³வம்ʼ ஸனாதனம்। கர்மணா மனஸா வாசா பா⁴வேனாமிததேஜஸ:॥ 13-48-161 (83363) ஶயானா ஜாக்³ரமாணாஶ்ச வ்ரஜன்னுபவிஶம்ʼஸ்ததா²। உன்மிஷன்னிமிஷம்ʼஶ்சைவ சிந்தயந்த: புன:பன:॥ 13-48-162 (83364) ஶ்ருʼண்வந்த: ஶ்ராவயந்தஶ்ச கத²யந்தஶ்ச தே ப⁴வம்। ஸ்துவந்த: ஸ்தூயாமானாஶ்ச துஷ்யந்தி ச ரமந்தி ச॥ 13-48-163 (83365) ஜன்மகோடிஸஹஸ்ரேஷு நானாஸம்ʼஸாரயோனிஷு। ஜந்தோர்விக³தபாபஸ்ய ப⁴வே ப⁴க்தி: ப்ரஜாயதே॥ 13-48-164 (83366) உத்பன்னா ச ப⁴வே ப⁴க்திரனத்யா ஸர்வபா⁴வத:। பா⁴வின: காரணே சாஸ்ய ஸர்வயுக்தஸ்ய ஸர்வதா²॥ 13-48-165 (83367) ஏதத்³தே³வேஷு து³ஷ்ப்ராபம்ʼ மனுஷ்யேஷு ந லப்⁴ததே। நிர்விக்⁴ரா நிஶ்சலா ருத்³ரே ப⁴க்திரவ்யபி⁴சாரிணீ॥ 13-48-166 (83368) தஸ்யைவ ச ப்ரஸாதே³ந ப⁴க்திருத்பத்³யதே ந்ருʼணாம்। யேன யாந்தி பராம்ʼ ஸித்³தி⁴ம்ʼ தத்³பா⁴க³வதசேதஸ:॥ 13-48-167 (83369) யே ஸர்வபா⁴வானுக³தா: ப்ரபத்³யந்தே மஹேஶ்வரம்। ப்ரபன்னவத்ஸலோ தே³வ: ஸம்ʼஸாராத்தான்ஸமுத்³த⁴ரேத்॥ 13-48-168 (83370) ஏவமன்யே விகுர்வந்தி தே³வா: ஸம்ʼஸாரமோசனம்। மனுஷ்யாணாம்ருʼதே தே³வம்ʼ நான்யா ஶக்திஸ்தபோப³லம்॥ 13-48-169 (83371) இதி தேனேந்த்³ரகல்பேன ப⁴க³வான்ஸத³ஸத்பதி:। க்ருʼத்திவாஸா: ஸ்துத: க்ருʼஷ்ண தண்டி³நா ஶுப⁴பு³த்³தி⁴நா॥ 13-48-170 (83372) ஸ்தவமேதம்ʼ ப⁴க³வதோ ப்³ரஹ்மா ஸ்வயமதா⁴ரயத்। கீ³யதே ச ஸ பு³த்³த்⁴யேத ப்³ரஹ்ம ஶங்கரஸன்னிதௌ⁴॥ 13-48-171 (83373) இத³ம்ʼ புண்யம்ʼ பவித்ரம்ʼ ச ஸர்வதா³ பாபனாஶனம்। யோக³த³ம்ʼ மோக்ஷத³ம்ʼ சைவ ஸ்வர்க³த³ம்ʼ தோஷத³ம்ʼ ததா²॥ 13-48-172 (83374) ஏவமேதத்பட²ந்தே ய ஏகப⁴க்த்யா து ஶங்கரம்। யா க³தி: ஸாங்க்²யயோகா³நாம்ʼ வ்ரஜந்த்யேதாம்ʼ க³திம்ʼ ததா³॥ 13-48-173 (83375) ஸ்தவமேதம்ʼ ப்ரயத்னேன ஸதா³ ருத்³ரஸ்ய ஸன்னிதௌ⁴। அப்³த⁴மேகம்ʼ சரேத்³ப⁴க்த: ப்ராப்னுயாதீ³ப்ஸிதம்ʼ ப²லம்॥ 13-48-174 (83376) ஏதத்³ரஹஸ்யம்ʼ பரமம்ʼ ப்³ரஹ்மணோ ஹ்ருʼதி³ ஸம்ʼஸ்தி²தம்। ப்³ரஹ்மா ப்ரோவாச ஶக்ராய ஶக்ர: ப்ரோவாச ம்ருʼத்யவே॥ 13-48-175 (83377) ம்ருʼத்யு: ப்ரோவாச ருத்³ரேப்⁴யோ ருத்³ரேப்⁴யஸ்தண்டி³மாக³மத்। மஹதா தபஸா ப்ராப்தஸ்தண்டி³நா ப்³ரஹ்மஸத்³மானி॥ 13-48-176 (83378) தண்டி³: ப்ரோவாச ஶுக்ராய கௌ³தமாய ச பா⁴ர்க³வ:। வைவஸ்வதாய மனவே கௌ³தம: ப்ராஹ மாத⁴வ॥ 13-48-177 (83379) நாராயணாய ஸாத்⁴யாய ஸமாதி⁴ஷ்டா²ய தீ⁴மதே। யமாய ப்ராஹ ப⁴க³வான்ஸாத்⁴யோ நாராயணோச்யுத:॥ 13-48-178 (83380) நாசிகேதாய ப⁴க³வானாஹ வைவஸ்வதோ யம:। மார்கண்டே³யாய வார்ஷ்ணேய நாசிகேதோ(அ)ப்⁴யபா⁴ஷத॥ 13-48-179 (83381) மார்கண்டே³யான்மய ப்ராப்தோ நியமேன ஜனார்த³ன। தவாப்யஹமமித்ரக்⁴ந ஸ்தவம்ʼ த³த்³யாம்ʼ ஹ்யவிஶ்ருதம்। 13-48-180 (83382) ஸ்வர்க்³யமாரோக்³யமாயுஷ்யம்ʼ த⁴ன்யம்ʼ வேதே³நி ஸம்ʼமிதம்। நாஸ்ய விக்⁴ரம்ʼ விகுர்வந்தி தா³நவா யக்ஷராக்ஷஸா:॥ 13-48-181 (83383) பிஶாசா யாதுதா⁴நா வா கு³ஹ்யகா பு⁴ஜகா³ அபி। ய: படே²த ஶுசி: பார்த² ப்³ரஹ்மசாரீ ஜிதேந்த்³ரிய:। அப⁴க்³ரயோகோ³ வர்ஷம்ʼ து ஸோ(அ)ஶ்வமேத⁴ப²லம்ʼ லபே⁴த்॥ ॥ 13-48-182 (83384) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டசத்வாரிம்ʼஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 48 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-48-3 ஸத்யைரன்வர்யை: வேதே³ க்ருʼதாத்மனா த³த்தசித்தேன க்ருʼதை: வேதா³த்ப்ருʼத²க்க்ருʼதை॥ 7-48-6 வரய ப்ரார்த²த॥ 7-48-20 பவித்ரம்ʼ பாபனாஶகம்। மேத்⁴யம்ʼ யஜ்ஞாதி³ப²லப்ரத³ம்। மங்க³லமப்⁴யுத³யகரம்। உத்தமம்ʼ கல்யாணம்ʼ பரமானந்த³ரூபம்॥

வைஶம்பாயன உவாச। மஹாயோகீ³ து தம்ʼ ப்ராஹ க்ருʼஷ்ணத்³வைபாயனோ முனி:। பட²ஸ்வ புத்ர ப⁴த்³ரம்ʼ தே ப்ரீயதாம்ʼ தே மஹேஶ்வர:॥ 13-49-1 (83385) புரா புத்ர மயா மேரௌ தப்யதா பரமம்ʼ தப:। புத்ரஹேதோர்மஹாராஜ ஸ்தவ ஏஷோ(அ)னுகீர்தித:॥ 13-49-2 (83386) லப்³த⁴வானீப்ஸிதம்ʼ காமமஹம்ʼ வை பாண்டு³நந்த³ன। ததா² த்வமபி ஶர்வாத்³தி⁴ ஸர்வான்காமானவாப்ஸ்யஸி॥ 13-49-3 (83387) கபிலஶ்ச தத: ப்ராஹ ஸாங்க்²யர்ஷிர்தே³வஸம்மத:। மயா ஜன்மான்யனேகானி ப⁴க்த்யா சாராதி⁴தோ ப⁴வ:। ப்ரீதஶ்ச ப⁴க³வாஞ்ஜ்ஞானம்ʼ த³தௌ³ மம ப⁴வாந்தகம்॥ 13-49-4 (83388) சாருஶீர்ஷஸ்தத: ப்ராஹ ஶக்ரஸ்ய த³யித: ஸகா²। ஆலம்பா³யன இத்யேவம்ʼ விஶ்ருத: கருணாத்மக:॥ 13-49-5 (83389) மயா கோ³கர்ணமாஸாத்³ய தபஸ்தப்த்வா ஶதம்ʼ ஸமா:। அயோனிஜானாம்ʼ தா³ந்தானாம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞானாம்ʼ ஸுவர்சஸாம்॥ 13-49-6 (83390) அஜராணாமது³:கா²நாம்ʼ ஶதவர்ஷஸஹஸ்ரிணாம்। லப்³த⁴ம்ʼ புத்ர ஶதம்ʼ ஶர்வாத்புரா பாண்டு³ந்ருʼபாத்மஜ॥ 13-49-7 (83391) வால்மீகிஶ்சாஹ ப⁴க³வான்யுதி⁴ஷ்டி²ரமித³ம்ʼ வச:। விவாதே³ ஸாக்³நிமுனிபி⁴ர்ப்³ரஹ்மக்⁴நோ வை ப⁴வானிதி॥ 13-49-8 (83392) உக்த: க்ஷணேன சாவிஷ்டஸ்தேனாத⁴ர்மேண பா⁴ரத। ஸோ(அ)ஹமீஶானமனக⁴மமோக⁴ம்ʼ ஶரணம்ʼ க³த:॥ 13-49-9 (83393) முக்தஶ்சாஸ்மி தத: பாபைஸ்ததோ து³:க²வினாஶன:। ஆஹ மாம்ʼ த்ரிபுரக்⁴நோ வை யஶஸ்தே(அ)க்³ர்யம்ʼ ப⁴விஷ்யதி॥ 13-49-10 (83394) ஜாமத³க்³ந்யஶ்ச கௌந்தேயமித³ம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர:। ருʼஷிமத்⁴யே ஸ்தி²த: ப்ராஹ ஜ்வலன்னிவ தி³வாகர:॥ 13-49-11 (83395) பித்ருʼவிப்ரவதே⁴நாஹமார்தோ வை பாண்ட³வாக்³ரஜ। ஶுசிர்பூ⁴த்வா மஹாதே³வம்ʼ க³தோஸ்மி ஶரணம்ʼ ந்ருʼப॥ 13-49-12 (83396) நாமபி⁴ஶ்சாஸ்துவம்ʼ தே³வம்ʼ ததஸ்துஷ்டோ(அ)ப⁴வத்³ப⁴வ:। பரஶும்ʼ ச ததோ தே³வோ தி³வ்யான்யஸ்த்ராணி சைவ மே॥ 13-49-13 (83397) பாபம்ʼ ச தே ந ப⁴விதா அஜேயஶ்ச ப⁴விஷ்யஸி। ந தே ப்ரப⁴விதா ம்ருʼத்யுரஜரஶ்ச ப⁴விஷ்யஸி॥ 13-49-14 (83398) ஆஹ மாம்ʼ ப⁴க³வானேவம்ʼ ஶிக²ண்டீ³ ஶிவவிக்³ரஹ:। தத³வாப்தம்ʼ ச மே ஸர்வம்ʼ ப்ரஸாதா³த்தஸ்ய தீ⁴மத:॥ 13-49-15 (83399) விஶ்வாமித்ரஸ்ததோ³வாச க்ஷத்ரியோ(அ)ஹம்ʼ ததா³(அ)ப⁴வம்। ப்³ராஹ்மணோ(அ)ஹம்ʼ ப⁴வானீதி மயா சாராதி⁴தோ ப⁴வ:। தத்ப்ரஸாதா³ந்மயா ப்ராப்தம்ʼ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ து³ர்லப⁴ம்ʼ மஹத்॥ 13-49-16 (83400) அஸிதோ தே³வலஶ்சைவ ப்ராஹ பாண்டு³ஸுதம்ʼ ந்ருʼபம்॥ 13-49-17 (83401) ஶாபாச்ச²க்ரஸ்ய கௌந்தேய விபோ⁴ த⁴ர்மோ(அ)னஶத்ததா³। தன்மே த⁴ர்மம்ʼ யஶஶ்சாக்³ர்யமாயுஶ்சைவாத³த³த்ப்ரபு⁴:॥ 13-49-18 (83402) ருʼஷிர்க்³ருʼத்ஸமதோ³ நாம ஶக்ரஸ்ய த³யித: ஸகா²। ப்ராஹாஜமீட⁴ம்ʼ ப⁴க³வான்ப்³ருʼஹஸ்பதிஸமத்³யுதி:॥ 13-49-19 (83403) வரிஷ்டோ² நாம ப⁴க³வாம்ʼஶ்சாக்ஷுஷஸ்ய மனோ: ஸுத:। ஶதக்ரதோரசிந்த்யஸ்ய ஸத்ரே வர்ஷஸஹஸ்ரிகே॥ 13-49-20 (83404) வர்தமானே(அ)ப்³ரவீத்³வாக்யம்ʼ ஸாம்னி ஹ்யுச்சாரிதே மயா। ரத²ந்தரே த்³விஜஶ்ரேஷ்ட² ந ஸம்யகி³தி வர்ததே॥ 13-49-21 (83405) ஸமீக்ஷஸ்வ புனர்பு³த்³த்⁴யா பாபம்ʼ த்யக்த்வா த்³விஜோத்தம। அயஜ்ஞவாஹினம்ʼ பாபமகார்ஷீஸ்த்வம்ʼ ஸுது³ர்மதே॥ 13-49-22 (83406) ஏவமுக்த்வா மஹாக்ரோத⁴: ப்ராஹ ஶம்பு⁴ம்ʼ புனர்வச:। ப்ரஜ்ஞயா ரஹிதோ து³:கீ² நித்யபீ⁴தோ வனேசர:॥ 13-49-23 (83407) த³ஶவர்ஷஸஹஸ்ராணி த³ஶாஷ்டௌ ச ஶதானி ச। நஷ்டபானீயபவனே ம்ருʼகை³ரன்யைஶ்ச வர்ஜிதே॥ 13-49-24 (83408) அயஜ்ஞீயத்³ருமே தே³ஶே ருருஸிம்ʼஹனிஷேவிதே। ப⁴விதா த்வம்ʼ ம்ருʼக³: க்ரூரோ மஹாது³:க²ஸமன்வித:॥ 13-49-25 (83409) தஸ்ய வாக்யஸ்ய நித⁴னே பார்த² ஜாதோ ஹ்யஹம்ʼ ம்ருʼக³:। ததோ மாம்ʼ ஶரணம்ʼ ப்ராப்தம்ʼ ப்ராஹ யோகீ³ மஹேஶ்வர:॥ 13-49-26 (83410) அஜரஶ்சாமரஶ்சைவ ப⁴விதா து³க²வர்ஜித:। ஸாம்யம்ʼ மமாஸ்து தே ஸௌக்²யம்ʼ யுவயோர்வர்த⁴தாம்ʼ க்ரது:॥ 13-49-27 (83411) அனுக்³ரஹானேவமேஷ கரோதி ப⁴க³வான்விபு⁴:। அயம்ʼ தா⁴தா விதா⁴தா ச ஸுக²து³:கே² ச ஸர்வதா³॥ 13-49-28 (83412) அசிந்த்ய ஏஷ ப⁴க³வான்கர்மணா மனஸா கி³ரா। ந மே தாத யுதி⁴ஶ்ரேஷ்ட² வித்³யயா பண்டி³த: ஸம:॥ 13-49-29 (83413) வாஸுதே³வஸ்ததோ³வாச புனர்மதிமதாம்ʼவர:। ஸுவர்ணாக்ஷோ மஹாதே³வஸ்தபஸா தோஷிதோ மயா॥ 13-49-30 (83414) ததோ(அ)த² ப⁴க³வானாஹ ப்ரீதோ மா வை யுதி⁴ஷ்டி²ர। அர்தா²த்ப்ரியதர: க்ருʼஷ்ண மத்ப்ரஸாதா³த்³ப⁴விஷ்யஸி॥ 13-49-31 (83415) அபராஜிதஶ்ச யுத்³தே⁴ஷு தேஜஶ்சைவானலோபமம்। ஏவம்ʼ ஸஹஸ்ரஶஶ்சான்யான்மஹாதே³வோ வரம்ʼ த³தௌ³॥ 13-49-32 (83416) மணிமந்தே²(அ)த² ஶைலே வை புரா ஸம்பூஜிதோ மயா। வர்ஷாயுதாஸஹஸ்ராணாம்ʼ ஸஹஸ்ரம்ʼ ஶதமேவ ச॥ 13-49-33 (83417) ததோ மாம்ʼ ப⁴க³வான்ப்ரீத இத³ம்ʼ வசனமப்³ரவீத்। வரம்ʼ வ்ருʼணீஷ்வ ப⁴த்³ரம்ʼ தே யஸ்தே மனஸி வர்ததே॥ 13-49-34 (83418) தத: ப்ரணம்ய ஶிரஸா இத³ம்ʼ வசனமப்³ரவம்। யதி³ ப்ரீதோ மஹாதே³வோ ப⁴க்த்யா பரமயா ப்ரபு⁴:॥ 13-49-35 (83419) நித்யகாலம்ʼ தவேஶான ப⁴க்திர்ப⁴வது மே ஸ்தி²ரா। ஏவமஸ்த்விதி ப⁴க³வாம்ʼஸ்தத்ரோக்த்வாந்தரதீ⁴யத॥ 13-49-36 (83420) ஜைகீ³ஷவ்ய உவாச। 13-49-37x (6866) மமாஷ்டகு³ணமைஶ்வர்யம்ʼ த³த்தம்ʼ ப⁴க³வதா புரா। யத்னேனான்யேன ப³லினா வாராணஸ்யாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-49-37 (83421) க³ர்க³ உவாச। 13-49-38x (6867) சது:ஷஷ்ட்யங்க³மத³த³த்கலாஜ்ஞானம்ʼ மமாத்³பு⁴தம்। ஸரஸ்வத்யாஸ்தடே துஷ்டோ மனோயஜ்ஞேன பாண்ட³வ॥ 13-49-38 (83422) துல்யம்ʼ மம ஸஹஸ்ரம்ʼ து ஸுதானாம்ʼ ப்³ரஹ்மவாதி³நாம்। ஆயுஶ்சைவ ஸபுத்ரஸ்ய ஸம்ʼவத்ஸரஶதாயுதம்॥ 13-49-39 (83423) பராஶர உவாச। 13-49-40x (6868) ப்ரஸாத்³யேஹ புரா ஶர்வம்ʼ மனஸா(அ)சிந்தயம்ʼ ந்ருʼப। மஹாதபா மஹாதேஜா மஹாயோகீ³ மஹாயஶா:॥ 13-49-40 (83424) வேத³வ்யாஸ: ஶ்ரியாவாஸோ ப்³ராஹ்மண: கருணான்வித:। அப்யஸாவீப்ஸித: புத்ரோ மம ஸ்யாத்³வை மஹேஶ்வராத்॥ 13-49-41 (83425) இதி மத்வா ஹ்ருʼதி³ மதம்ʼ ப்ராஹ மாம்ʼ ஸுரஸத்தம:। மயி ஸம்பா⁴வனா யாஸ்யா: ப²லாத்க்ருʼஷ்ணோ ப⁴விஷ்யதி॥ 13-49-42 (83426) ஸாவர்ணஸ்ய மனோ: ஸர்கே³ ஸப்தர்ஷிஶ்ச ப⁴விஷ்யதி। வேதா³நாம்ʼ ச ஸ வை வக்தா குருவம்ʼஶகரஸ்ததா²॥ 13-49-43 (83427) இதிஹாஸஸ்ய கர்தா ச புத்ரஸ்தே ஜக³தோ ஹித:। ப⁴விஷ்யதி மஹேந்த்³ரஸ்ய த³யித: ஸ மஹாமுனி:॥ 13-49-44 (83428) அஜரஶ்சாமரஶ்சைவ பராஶர ஸுதஸ்தவ। ஏவமுக்த்வா ஸ ப⁴க³வாம்ʼஸ்தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத। யுதி⁴ஷ்டி²ர மஹாயோகீ³ வீர்யவானக்ஷயோ(அ)வ்யய:॥ 13-49-45 (83429) மாண்ட³வ்ய உவாச। 13-49-46x (6869) அசோரஶ்சோரஶங்காயாம்ʼ ஶூலே பி⁴ந்னோ ஹ்யஹம்ʼ ததா³॥ 13-49-46 (83430) தத்ரஸ்தே²ந ஸ்துதோ தே³வ: ப்ராஹ மாம்ʼ வை நரேஶ்வர। மோக்ஷம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸி ஶூலாச்ச ஜீவிஷ்யஸி ஸமார்பு³த³ம்॥ 13-49-47 (83431) ருஜா ஶூலக்ருʼதா சைவ ந தே விப்ர ப⁴விஷ்யதி। ஆதி⁴பி⁴ர்வ்யாதி⁴பி⁴ஶ்சைவ வர்ஜிதஸ்த்வம்ʼ ப⁴விஷ்யதி॥ 13-49-48 (83432) பாதா³ச்சதுர்தா²த்ஸம்பூ⁴த ஆத்மா யஸ்மான்முனே தவ। த்வம்ʼ ப⁴விஷ்யஸ்யனுபமோ ஜன்ம வை ஸப²லம்ʼ குரு॥ 13-49-49 (83433) தீர்தா²பி⁴ஷேகம்ʼ ஸகலம்ʼ த்வமவிக்⁴நேன சாப்ஸ்யஸி। ஸ்வர்க³ம்ʼ சைவாக்ஷயம்ʼ விப்ர வித³தா⁴மி தவோர்ஜிதம்॥ 13-49-50 (83434) ஏவமுக்த்வா து ப⁴க³வான்வரேண்யோ வ்ருʼஷவாஹன:। மஹேஶ்வரோ மஹாராஜ: க்ருʼத்திவாஸா மஹாத்³யுதி:। ஸக³ணோ தை³வதஶ்ரேஷ்ட²ஸ்தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத॥ 13-49-51 (83435) கா³லவ உவாச। 13-49-52x (6870) விஶ்வாமித்ராப்⁴யனுஜ்ஞாதோ ஹ்யஹம்ʼ பிதரமாக³த:। அப்³ரவீன்மாம்ʼ ததோ மாதா து³:கி²தா ருத³தீ ப்⁴ருʼஶம்॥ 13-49-52 (83436) கௌஶிகேனாப்⁴யனுஜ்ஞாதம்ʼ புத்ரம்ʼ தே³வவிபூ⁴ஷிதம்। ந தாத தருணம்ʼ தா³ந்தம்ʼ பிதா த்வாம்ʼ பஶ்யதே(அ)னக⁴॥ 13-49-53 (83437) ஶ்ருத்வா ஜனந்யா வசனம்ʼ நிராஶோ கு³ருத³ர்ஶனே। நியதாத்மா மஹாதே³வமபஶ்யம்ʼ ஸோ(அ)ப்³ரவீச்ச மாம்॥ 13-49-54 (83438) பிதா மாதா ச தே த்வம்ʼ ச புத்ர ம்ருʼத்யுவிவர்ஜிதா:। ப⁴விஷ்யத² விஶ க்ஷிப்ரம்ʼ த்³ரஷ்டாஸி பிதரம்ʼ க்ஷயே॥ 13-49-55 (83439) அனுஜ்ஞாதோ ப⁴க³வதா க்³ருʼஹம்ʼ க³த்வா யுதி⁴ஷ்டி²ர। அபஶ்யம்ʼ பிதரம்ʼ தாத இஷ்டிம்ʼ க்ருʼத்வா வினி:ஸ்ருʼதம்। உபஸ்ப்ருʼஶ்ய க்³ருʼஹீத்வேத்⁴மம்ʼ குஶாம்ʼஶ்ச ஶரணாகுரூன்॥ 13-49-56 (83440) தான்விஸ்ருʼஜ்ய ச மாம்ʼ ப்ராஹ பிதா ஸாஸ்ராவிலேக்ஷண:। ப்ரணமந்தம்ʼ பரிஷ்வஜ்ய மூர்த்⁴ந்யுபாக்⁴ராய பாண்ட³வ॥ 13-49-57 (83441) தி³ஷ்ட்யா த்³ருʼஷ்டோஸி மே புத்ர க்ருʼதவித்³ய இஹாக³த॥ 13-49-58 (83442) வைஶம்பாயன உவாச। 13-49-59x (6871) ஏதான்யத்யத்³பு⁴தான்யேவ கர்மாண்யத² மஹாத்மன:। ப்ரோக்தானி முனிபி⁴: ஶ்ருத்வா விஸ்மயாமாஸ பாண்ட³வ:॥ 13-49-59 (83443) தத: க்ருʼஷ்ணோ(அ)ப்³ரவீத்³வாக்யம்ʼ புனர்மதிமதாம்ʼவர:। யுதி⁴ஷ்டி²ரம்ʼ த⁴ர்மனிதி⁴ம்ʼ புருஹூதமிவேஶ்வர:॥ 13-49-60 (83444) உபமன்யுர்மயி ப்ராஹ தபன்னிவ தி³வாகர:। அஶுபை⁴: பாபகர்மாணோ யே நரா: கலுஷீக்ருʼதா:॥ 13-49-61 (83445) ஈஶானம்ʼ ந ப்ரபத்³யந்தே தமோராஜஸவ்ருʼத்தய:। 13-49-62 (83446) ஈஶ்வரம்ʼ ஸம்ப்ரபத்³யந்தே த்³விஜா பா⁴விதபா⁴வனா:॥ 13-49-63 (83447) ஸர்வதா² வர்தமானோபி யோ ப⁴க்த: பரமேஶ்வரே। ஸத்³ருʼஶோ(அ)ரண்யவாஸீனாம்ʼ முனீனாம்ʼ பா⁴விதாத்மனாம்॥ 13-49-64 (83448) ப்³ரஹ்மத்வம்ʼ கேஶவத்வம்ʼ வா ஶக்ரத்வம்ʼ வா ஸுரை: ஸஹ। த்ரைலோக்யஸ்யாதி⁴பத்யம்ʼ வா துஷ்டோ ருத்³ர: ப்ரயச்ச²தி 13-49-65 (83449) மனஸா(அ)பி ஶிவம்ʼ தாத யே ப்ரபத்³யந்தி மானவா:। விதூ⁴ய ஸர்வபாபானி தே³வை: ஸஹ வஸந்தி தே॥ 13-49-66 (83450) பி⁴த்த்வாபி⁴த்த்வா ச கூலானி ஹுத்வா ஸர்வமித³ம்ʼ ஜக³த்। ஜயேத்³தே³வம்ʼ விரூபாக்ஷம்ʼ ந ஸ பாபேன லிப்யதே॥ 13-49-67 (83451) ஸர்வலக்ஷணஹீனோபி யுக்தோ வா ஸர்வபாதகை:। ஸர்வம்ʼ துத³தி தத்பாபம்ʼ பா⁴வயஞ்ஶிவமாத்மனா 13-49-68 (83452) கீடபக்ஷிபதங்கா³நாம்ʼ திரஶ்சாமபி கேஶவ। மஹாதே³வப்ரபன்னானாம்ʼ ந ப⁴யம்ʼ வித்³யதே க்வசித்॥ 13-49-69 (83453) ஏவமேவ மஹாதே³வம்ʼ ப⁴க்தா யே மானவா பு⁴வி। ந தே ஸம்ʼஸாரவஶகா³ இதி மே நிஶ்சிதா மதி:। தத: க்ருʼஷ்ணோ(அ)ப்³ரவீத்³வாக்யம்ʼ த⁴ர்மபுத்ரம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ரம்॥ 13-49-70 (83454) விஷ்ணுருவாச। 13-49-71x (6872) ஆதி³த்யசந்த்³ராவனிலானலௌ ச த்³யௌர்பூ⁴மிராபோ வஸவோ(அ)த² விஶ்வே। தா⁴தா(அ)ர்யமா ஶுக்ரப்³ருʼஹஸ்பதீ ச வேதா³ யஜ்ஞா த³க்ஷிணா வேத³வாஹா:। 13-49-71 (83455) ஸோமோ யஷ்டா யச்ச ஹவ்யம்ʼ ஹவிஶ்ச ரக்ஷா தீ³க்ஷா ஸம்ʼயமா யே ச கேசித்॥ 13-49-72 (83456) ஸ்வாஹா வௌஷட் ப்³ராஹ்மணா: ஸௌரபே⁴யீ த⁴ர்மம்ʼ சாக்³ர்யம்ʼ காலசக்ரம்ʼ ப³லம்ʼ ச। யஶோ த³மோ பு³த்³தி⁴மதாம்ʼ ஸ்தி²திஶ்ச ஶுபா⁴ஶுப⁴ம்ʼ யே முனயஶ்ச ஸப்த॥ 13-49-73 (83457) அக்³ர்யா பு³த்³தி⁴ர்மனஸா த³ர்ஶனே ச ஸ்பர்ஶஶ்சாக்³ர்ய: கர்மணாம்ʼ யா ச ஸித்³தி⁴:। க³ணா தே³வானாமூஷ்மபா: ஸோமபாஶ்ச லேகா²: ஸுயாமாஸ்துஷிதா ப்³ரஹ்மகாயா:॥ 13-49-74 (83458) ஆபா⁴ஸுரா க³ந்த⁴பா தூ⁴மபாஶ்ச வாசா விருத்³தா⁴ஶ்ச மனோவிருத்³தா⁴:। ஶுத்³தா⁴ஶ்ச நிர்மாணரதாஶ்ச தே³வா: ஸ்பர்ஶாஶனா த³ர்ஶபா ஆஜ்யபாஶ்ச॥ 13-49-75 (83459) சிந்த்யத்³யோதா யே ச தே³வேஷு முக்²யா யே சாப்யந்தே தே³வதாஶ்சாஜமீட⁴। ஸுபர்ணக³ந்த⁴ர்வபிஶாசதா³நவா யக்ஷாஸ்ததா² சாரணபன்னகா³ஶ்ச॥ 13-49-76 (83460) ஸ்தூ²லம்ʼ ஸூக்ஷ்மம்ʼ ம்ருʼது³ சாப்யஸூக்ஷ்மம்ʼ து³:க²ம்ʼ ஸுக²ம்ʼ து³:க²மனந்தரம்ʼ ச। ஸாங்க்²யம்ʼ யோக³ம்ʼ தத்பராணாம்ʼ பரம்ʼ ச ஶர்வாஞ்ஜாதம்ʼ வித்³தி⁴ ய***********॥ 13-49-77 (83461) தத்ஸம்பூ⁴தா பூ⁴தக்ருʼதோ வரேண்யா ஸர்வே தே³வா பு⁴வனஸ்யாஸ்ய கோ³பா:। ஆவிஶ்யேமாம்ʼ த⁴ரணீம்ʼ யே(அ)ப்⁴யரக்ஷன் புராதனீம்ʼ தஸ்ய தே³வஸ்ய ஸ்ருʼஷ்டிம்॥ 13-49-78 (83462) விசின்வந்தஸ்தபஸா தத்ஸ்த²வீய: கிஞ்சித்தத்த்வம்ʼ ப்ராணஹேதோர்னதோஸ்மி। த³தா³து வேத³: ஸ வரானிஹேஷ்டா- நபி⁴ஷ்டுதோ: ந: ப்ரபு⁴ரவ்யய: ஸதா³॥ 13-49-79 (83463) இமம்ʼ ஸ்தவம்ʼ ஸன்னியதேந்த்³ரியஶ்ச பூ⁴த்வா ஶுசிர்ய: புருஷ: படே²த। அப⁴க்³நயோகோ³ நியதோ மாஸமேகம்ʼ ஸம்ப்ராப்னுயாத³ஶ்வமேதே⁴ ப²லம்ʼ யத்॥ 13-49-80 (83464) வேதா³ந்க்ருʼத்ஸ்னான்ப்³ராஹ்மண: ப்ராப்னுயாத்து ஜயேன்ன்ருʼப: பார்த² மஹீம்ʼ ச க்ருʼத்ஸ்னாம்। வைஶ்யோ லாப⁴ம்ʼ ப்ராப்னுயான்னைபுணம்ʼ ச ஶூத்³ரோ க³திம்ʼ ப்ரேத்ய ததா² ஸுக²ம்ʼ ச॥ 13-49-81 (83465) ஸ்தவராஜமிமம்ʼ க்ருʼத்வா ருத்³ராய த³தி⁴ரே மன:। ஸர்வதோ³ஷாபஹம்ʼ புண்யம்ʼ பவித்ரம்ʼ ச யஶஸ்வின:॥ 13-49-82 (83466) யாவந்த்யஸ்ய ஶரீரேஷு ரோமகூபாணி பா⁴ரத:। தாவந்த்யப்³த³ஸஹஸ்ராணி ஸ்வர்கே³ வஸதி மானவ:॥ ॥ 13-49-83 (83467) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 49 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-49-1 பட²ஸ்வ ஸ்தவமிதி ஶேஷ:। ஹே புத்ர யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 7-49-5 ஆலம்பா³யன ஆலம்ப³கோ³த்ர:। சது:ஶீர்ஷ இதி ட.த².பாட²:॥ 7-49-7 ஹே புத்ர ஶதம்ʼ புத்ராணாமிதி ஶேஷ:॥ 7-49-8 விவாதே³ வேத³விபரீதவாதே³। அக்³நிஸஹிதைர்முனிபி⁴ருக்த இதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-49-9 தேன வேத³விரோத⁴ஜேன॥ 7-49-12 பித்ருʼதுல்யா விப்ரா ஜ்யேஷ்டோ² ப்⁴ராதா பிது: ஸம இதிஸ்ம்ருʼதேர்ஜ்யேஷ்டா² ப்⁴ராதரஸ்தேஷாம்ʼ வதே⁴ந। ஸ து விப்ரவதே⁴நேதி ட.த² பாட²:॥ 7-49-15 ஶிக²ண்டீ³ கபர்தீ³। ஶிவவிக்³ரஹ: கல்யாணஶரீர:॥ 7-49-18 ப்ரபு⁴: ப்ரார்தி²த: ஸன்னிதி ஶேஷ:॥ 7-49-21 உச்சாரிதே அன்யதே²தி ஶேஷ:॥ 7-49-22 பாபம்ʼ விததா²பி⁴நிவேஶம்ʼ த்யக்த்வா ஸமீக்ஷஸ்வ விசாரய। அயஜ்ஞவாஹினம்ʼ ந யஜ்ஞம்ʼ வஹதி தம்ʼ பாபமவாக்ஷரபாட²ஜமபராத⁴ம்॥ 7-49-23 நித⁴னே அந்தே³ ஸத்³ய ஏவேத்யர்த²:॥ 7-49-27 ஸாம்யப⁴வைஷம்யம்। யுவயோர்க்³ருʼத்ஸமத³ஶதக்ரத்வோ:॥ 7-49-31 அர்த²: ஸர்வஸ்மாத்ப்ரியஸ்ததோ(அ)பி ப்ரியோ(அ)ந்தராத்மா தத்துல்ய: ஸர்வேஷாம்ʼ ப⁴விஷ்யஸீத்யர்த²:॥ 7-49-33 பூரா பூர்வாவதாரே॥ 7-49-42 யா தவ மயி ஸம்பா⁴வனா ஏதஸ்மாத்ப²லமஹம்ʼ ப்ராப்ஸ்யே இதி அஸ்யா: ப²லாத் புண்யாத்தவ க்ருʼஷ்ணோனாம புத்ரோ ப⁴விஷ்யதி॥ 7-49-49 பாதா³ச்சதுர்தா²த்। தப: ஶௌசம்ʼ த³யா ஸத்யமிதி சத்வாரோ த⁴ர்மஸ்ய பாதா³ஸ்தேஷாம்ʼ சதுர்தா²த்ஸத்யாதே³வ தவாத்மா ஶரீரம்॥ 7-49-52 பிதரம்ʼ த்³ரக்ஷ்யே இதி பு³த்³த்⁴யா க்³ருʼஹமாக³த:। து³:கி²தா வைத⁴வ்யது³:கே²ந॥ 7-49-55 க்ஷயே க்³ருʼஹே। விஶ ப்ரவிஶ॥ 7-49-56 ஶரணாகுரூன் வாய்வாகா⁴தேன வா ஸ்வயம்ʼ வா பக்வதயா ப²லானாமத⁴: பதனேன விஶரணம்ʼ ஶரணா தத்ப்ரதா⁴நா: குரவோ(அ)ன்னானி ஶரணாகுரவஸ்தான்। ஶ்ரூʼ விஶரணே(அ)ஸ்மாத்³பா⁴வே ல்யு:॥ 7-49-57 ஸாஸ்ரத்வாதா³விலே ஈக்ஷணே யஸ்ய॥ 7-49-60 ஈஶ்வரோ விஷ்ணு:॥ 7-49-67 கூலானி க்³ருʼஹதடாகாதீ³நி॥ 7-49-68 ஆத்மனா சித்தேன॥ 7-49-71 ஆதி³த்யசந்த்³ராவித்யாதி³ஸர்வம்ʼ ஸர்வாஜ்ஜாதம்ʼ வித்³தீ⁴தி ஸப்தமஸ்தே²நான்வய:॥ 7-49-72 உபனிஷத்। ப்ராதா⁴ந்யாத்ப்ருʼத²க்கீர்தனம்। வேத³வாஹா வேத³பாட²கா:॥ 7-49-75 வாசாவிருத்³தா⁴:। வாங்னியமனஶீலா:। நிர்மாணம்ʼ அனேகதா⁴ப⁴வனம்ʼ யோகே³நானேகஶரீரதா⁴ரணம்ʼ தத்ர ரதா:॥ 7-49-77 சிந்த்யத்³யோதா: ஸங்கல்பிதமாத்ரம்ʼ வஸ்து யேஷாம்ʼ ஸத்³ய: புரத: ப்ரகாஶதே தாத்³ருʼஶா:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। யதி³த³ம்ʼ ஸஹத⁴ர்மேதி ப்ரோச்யதே ப⁴ரதர்ஷப⁴। பாணிக்³ரஹணகாலே து ஸ்த்ரீணாமேதத்கத²ம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-50-1 (83468) ஆர்ஷ ஏஷ ப⁴வேத்³த⁴ர்ம: ப்ராஜாபத்யோ(அ)த²வா(அ)ஸுர:। யதே³தத்ஸஹத⁴ர்மேதி பூர்வமுக்தம்ʼ மஹர்ஷிபி⁴:॥ 13-50-2 (83469) ஸந்தே³ஹ: ஸுமஹானேஷ விருத்³த⁴ இதி மே மதி:। இஹ ய: ஸஹத⁴ர்மோ வை ப்ரேத்யாயம்ʼ விஹித: க்வனு॥ 13-50-3 (83470) ஸ்வர்கோ³ ம்ருʼதானாம்ʼ ப⁴வதி ஸஹத⁴ர்ம: பிதாமஹ। பூர்வமேகஸ்து ம்ரிய********கஸ்திஷ்ட²தே வத³॥ 13-50-4 (83471) நானாத⁴ர்மப²லோபேதா நானாகர்மனிவாஸிதா:। நானானிரயனிஷ்டா²ந்தா மானுபா ப³ஹவோ யதா³॥ 13-50-5 (83472) அன்ருʼதா: ஸ்த்ரிய இத்யேவம்ʼ ஸூத்ரகாரோ வ்யவஸ்யதி। யதா³(அ)ன்ருʼதா: ஸ்த்ரியஸ்தாத ஸஹத⁴ர்ம: குத: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-50-6 (83473) அன்ருʼதா: ஸ்த்ரிய இத்யேவம்ʼ வேதே³ஷ்வபி ஹி பட்²யதே। த⁴ர்மோ ய: பூர்விகோ த்³ருʼஷ்ட உபசார: க்ரியாவிதி⁴:॥ 13-50-7 (83474) க³ஹரம்ʼ ப்ரதிபா⁴த்யேதன்மம சிந்தயதோ(அ)னிஶம்। நி:ஸந்தே³ஹமித³ம்ʼ ஸர்வம்ʼ பிதாமஹ யதா²ஶ்ருதி:॥ 13-50-8 (83475) யதை³தத்³யாத்³ருʼஶம்ʼ சைதத்³யதா² சைதத்ப்ரவர்திதம்। நிகி²லேன மஹாப்ராஜ்ஞ ப⁴வானேதத்³ப்³ரவீது மே॥ 13-50-9 (83476) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-50-10x (6873) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। அஷ்டாவக்ரஸ்ய ஸம்ʼவாத³ம்ʼ தி³ஶயா ஸஹ பா⁴ரத॥ i 13-50-10 (83477) நிர்விஷ்டுகாமஸ்து புரா அஷ்டாவக்ரோ மஹாதபா:। ருʼஷேரத² வதா³ந்யஸ்ய வவ்ரே கன்யாம்ʼ மஹாத்மன:॥ 13-50-11 (83478) ஸுப்ரபா⁴ம்ʼ நாம வை நாம்னா ரூபேணாப்ரதிமாம்ʼ பு⁴வி। கு³ணப்ரபா⁴வஶீலேன சாரித்ரேண ச ஶோப⁴னாம்॥ 13-50-12 (83479) ஸா தஸ்யர்ஷேர்மனோ த்³ருʼஷ்டா ஜஹார ஶுப⁴லோசனா। வனராஜீ யதா² சித்ரா வஸந்தே குஸுமாஞசிதா॥ 13-50-13 (83480) ருʼஷிஸ்தமாஹ தே³யா மே ஸுதா துப்⁴யம்ʼ ஹி தச்ச்²ருʼணு॥ 13-50-14 (83481) `அனந்யஸ்த்ரீஜன: ப்ராஜ்ஞோ ஹ்யப்ரவாஸீ ப்ரியம்ʼவத³:। ஸுரூப: ஸம்மதோ வீர: ஶீலவான்போ⁴க³பு⁴க்சு²சி:॥ 13-50-15 (83482) தா³ரானுமதயஜ்ஞஶ்ச ஸுனக்ஷத்ராமதோ²த்³வேஹேத்। ஸப்⁴ருʼத்ய: ஸ்வஜனோபேத இஹ ப்ரேத்ய ச மோத³தே॥ 13-50-16 (83483) க³ச்ச² தாவத்³தி³ஶம்ʼ புண்யாமுத்தராம்ʼ த்³ரக்ஷ்யஸே தத:॥ 13-50-17 (83484) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-50-18x (6874) கிம்ʼ த்³ரஷ்டவ்யம்ʼ மயா தத்ர வக்துமர்ஹதி மே ப⁴வான்। ததே²தா³நீம்ʼ மயோ கார்யம்ʼ யதா² வக்ஷ்யதி மாம்ʼ ப⁴வான்॥ 13-50-18 (83485) வதா³ந்ய உவாச। 13-50-19x (6875) த⁴னத³ம்ʼ ஸமதிக்ரம்ய ஹிமவந்தம்ʼ ச பர்வதம்। ருத்³ரஸ்யாயதனம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸித்³த⁴சாரணஸேவிதம்॥ 13-50-19 (83486) ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டை: பார்ஷதை³ர்ஜுஷ்டம்ʼ ந்ருʼத்யத்³பி⁴ர்விவிதா⁴நனை:। தி³வ்யாங்க³ராகை³: பைஶாசைரன்யைர்னானாவிதை⁴: ப்ரபோ⁴:॥ 13-50-20 (83487) பாணிதாலஸுதாலைஶ்ச ஶம்பாதாலை: ஸமைஸ்ததா²। ஸம்ப்ரஹ்ருʼஷ்டை: ப்ரன்ருʼத்யத்³பி⁴: ஶர்வஸ்தத்ர நிஷேவ்யதே॥ 13-50-21 (83488) இஷ்டம்ʼ கில கி³ரௌ ஸ்தா²நம்ʼ தத்³தி³வ்யமிதி ஶுஶ்ரும। நித்யம்ʼ ஸன்னிஹிதோ தே³வஸ்ததா² தே பார்ஷதா³: ஸ்ம்ருʼதா:॥ 13-50-22 (83489) தத்ர தே³வ்யா தபஸ்தப்தம்ʼ ஸங்கரார்த²ம்ʼ ஸுது³ஶ்சரம்। அதஸ்ததி³ஷ்டம்ʼ தே³வஸ்ய ததோ²மாயா இதி ஶ்ருதி:॥ 13-50-23 (83490) பூர்வே தத்ர மஹாபார்ஶ்வே தே³வஸ்யோத்தரதஸ்ததா²॥ ருʼதவ: காலராத்ரிஶ்ச யே தி³வ்யா யே ச மானுஷா:॥ 13-50-24 (83491) தே³வம்ʼ சோபாஸதே ஸர்வே ரூபிண: கில தத்ர ஹ। தத³திக்ரம்ய ப⁴வனம்ʼ த்வயா யாதவ்யமேவ ஹி॥ 13-50-25 (83492) ததோ நீலம்ʼ வனோத்³தே³ஶம்ʼ த்³ரக்ஷ்யஸே மேக⁴ஸன்னிப⁴ம்। ரமணீயம்ʼ மனோக்³ராஹி தத்ர வை த்³ரக்ஷ்யஸே ஸ்த்ரியம்॥ 13-50-26 (83493) தபஸ்வினீம்ʼ மஹாபா⁴கா³ம்ʼ வ்ருʼத்³தா⁴ம்ʼ தீ³க்ஷாமனுஷ்டி²தாம்। த்³ரஷ்டவ்யா ஸா த்வயா தத்ர ஸம்பூஜ்யா சைவ யத்னத:॥ 13-50-27 (83494) தாம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா வினிவ்ருʼத்தஸ்த்வம்ʼ தத: பாணிம்ʼ க்³ரஹீஷ்யஸி। யத்³யேஷ ஸமய: ஸர்வ: ஸாத்⁴யதாம்ʼ தத்ர க³ம்யதாம்॥ 13-50-28 (83495) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-50-29x (6876) ததா²(அ)ஸ்து ஸாத⁴யிஷ்யாமி தத்ர யாஸ்யாம்யஸம்ʼஶயம்। யத்ர த்வம்ʼ வத³ஸே ஸாதோ⁴ ப⁴வான்ப⁴வது ஸத்யவாக்॥ 13-50-29 (83496) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-50-30x (6877) ததோ(அ)க³ச்ச²த்ஸ ப⁴க³வானுத்தராமுத்தராம்ʼ தி³ஶம்। ஹிமவந்தம்ʼ கி³ரிஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ ஸித்³த⁴சாரணஸேவிதம்॥ 13-50-30 (83497) ஸ க³த்வா த்³விஜஶார்தூ³லோ ஹிமவந்தம்ʼ மஹாகி³ரிம்। அப்⁴யக³ச்ச²ன்னதீ³ம்ʼ புண்யாம்ʼ பா³ஹுதா³ம்ʼ புண்யதா³யினீம்॥ 13-50-31 (83498) அஶோகே விமலே தீர்தே² ஸ்னாத்வா வை தர்ப்ய தே³வதா:। தத்ர வாஸாய ஶயனே கௌஶே ஸுக²முவாஸ ஹ॥ 13-50-32 (83499) ததோ ராத்ர்யாம்ʼ வ்யதீதாயாம்ʼ ப்ராதருத்தா²ய ஸ த்³விஜ:। ஸ்னாத்வா ப்ராது³ஶ்சகாராக்³நிம்ʼ ஹுத்வா சைவம்ʼ விதா⁴நத:॥ 13-50-33 (83500) ருத்³ராணீகூபமாஸாத்³ய ஹ்ரதே³ தத்ர ஸமாஶ்வஸத்। விஶ்ராந்தஶ்ச ஸமுத்தா²ய கைலாஸமபி⁴தோ யயௌ॥ 13-50-34 (83501) ஸோ(அ)பஶ்யத்காஞ்சனத்³வாரம்ʼ தீ³ப்யமானமிவ ஶ்ரியா। மந்தா³கினீம்ʼ ச நலினீம்ʼ த⁴னத³ஸ்ய மஹாத்மன:॥ 13-50-35 (83502) அத² தே ராக்ஷஸா: ஸர்வே யே(அ)பி⁴ரக்ஷந்தி பத்³மினீம்। ப்ரத்யுத்தி²தா ப⁴க³வந்தம்ʼ மாணிப⁴த்³ரபுரோக³மா:॥ 13-50-36 (83503) ஸ தான்ப்ரத்யர்சயாமாஸ ராக்ஷஸான்பீ⁴மவிக்ரமான்। நிவேத³யத மாம்ʼ க்ஷிப்ரம்ʼ த⁴னதா³யேதி சாப்³ரவீத்॥ 13-50-37 (83504) தே ராக்ஷஸாஸ்ததா² ராஜன்ப⁴க³வந்தமதா²ப்³ருவன்। அஸௌ வைஶ்ரவணோ ராஜா ஸ்வயமாயாதி தே(அ)ந்திகம்॥ 13-50-38 (83505) விதி³தோ ப⁴க³வானஸ்ய கார்யமாக³மனஸ்ய யத்। பஶ்யைனம்ʼ த்வம்ʼ மஹாபா⁴க³ம்ʼ ஜ்வலந்தமிவ தேஜஸா॥ 13-50-39 (83506) ததோ வைஶ்ரவணோ(அ)ப்⁴யேத்ய அஷ்டாவக்ரமனிந்தி³தம்। விதி⁴வத்குஶலம்ʼ ப்ருʼஷ்ட்வா ததோ ப்³ரஹ்மர்ஷிமப்³ரவீத்॥ 13-50-40 (83507) ஸுக²ம்ʼ ப்ராப்தோ ப⁴வான்கச்சித்கிம்ʼவா மத்தஶ்சிகீர்ஷதி। ப்³ரூஹி ஸர்வம்ʼ கரிஷ்யாமி யன்மாம்ʼ வக்ஷ்யஸி வை த்³விஜ॥ 13-50-41 (83508) ப⁴வனம்ʼ ப்ரவிஶ த்வம்ʼ மே யதா²காமம்ʼ த்³விஜோத்தம। ஸத்க்ருʼத: க்ருʼதகார்யஶ்ச ப⁴வான்யாஸ்யத்யவிக்⁴நத:॥ 13-50-42 (83509) ப்ராவிஶத்³ப⁴வனம்ʼ ஸ்வம்ʼ வை க்³ருʼஹீத்வா தம்ʼ த்³விஜோத்தமம்। ஆஸனம்ʼ ஸ்வம்ʼ த³தௌ³ சைவ பாத்³யமர்க்⁴யம்ʼ ததை²வ ச॥ 13-50-43 (83510) அதோ²பவிஷ்டயோஸ்தத்ர மாணிப⁴த்³ரபுரோக³மா:। நிஷேது³ஸ்தத்ர கௌபே³ரா யக்ஷக³ந்த⁴ர்வகின்னரா:॥ 13-50-44 (83511) ததஸ்தேஷாம்ʼ நிஷண்ணானாம்ʼ த⁴னதோ³ வாக்யமப்³ரவீத்। ப⁴வச்ச²ந்த³ம்ʼ ஸமாஜ்ஞாய ந்ருʼத்யேரன்னப்ஸரோக³ணா:॥ 13-50-45 (83512) ஆதித்²யம்ʼ பரமம்ʼ கார்யம்ʼ ஶுஶ்ரூஷா ப⁴வதஸ்ததா²। ஸம்ʼவர்ததாமித்யுவாச முனிர்மது⁴ரயா கி³ரா॥ 13-50-46 (83513) யதோ²ர்வரா மிஶ்ரகேஶீ ரம்பா⁴ சைவோர்வஶீ ததா²। அலம்பு³ஸா க்⁴ருʼதாசீ ச சித்ரா சித்ராங்க³தா³ருசி:॥ 13-50-47 (83514) மனோஹரா ஸுகேஶீ ச ஸுமுகீ² ஹாஸினீ ப்ரபா⁴। வித்³யுதா ப்ரஶமீ தா³ந்தா வித்³யோதா ரதிரேவ ச॥ 13-50-48 (83515) ஏதாஶ்சான்யாஶ்ச வை ப³ஹ்வ்ய: ப்ரன்ருʼத்தாப்ஸரஸ: ஶுபா⁴:। அவாத³யம்ʼஶ்ச க³ந்த⁴ர்வா வாத்³யானி விவிதா⁴நி ச॥ 13-50-49 (83516) அத² ப்ரவ்ருʼத்தே கா³ந்த⁴ர்வே தி³வ்யே ருʼஷிருபாவிஶத்। தி³வ்யம்ʼ ஸம்ʼவத்ஸரம்ʼ தத்ராரமதைஷ மஹாதபா:॥ 13-50-50 (83517) ததோ வைஶ்ரவணோ ராஜா ப⁴க³வந்தமுவாச ஹ। ஸாக்³ர: ஸம்ʼவத்ஸரோ யாதோ விப்ரேஹ தவ பஶ்யத:॥ 13-50-51 (83518) ஹார்யோ(அ)யம்ʼ விஷயோ ப்³ரஹ்மன்கா³ந்த⁴ர்வோ நாம நாமத:। ச²ந்த³தோ வர்ததாம்ʼ விப்ர யதா² வத³தி வா ப⁴வான்॥ 13-50-52 (83519) அதிதி²: பூஜனீயஸ்த்வமித³ம்ʼ ச ப⁴வதோ க்³ருʼஹம்। ஸர்வமாஜ்ஞாப்யதாமாஶு பரவந்தோ வயம்ʼ த்வயி॥ 13-50-53 (83520) அத² வைஶ்ரவணம்ʼ ப்ரீதோ ப⁴க³வான்ப்ரத்யபா⁴ஷத। அர்சிதோஸ்மி யதா²ந்யாயம்ʼ க³மிஷ்யாமி த⁴னேஶ்வர॥ 13-50-54 (83521) ப்ரீதோஸ்மி ஸத்³ருʼஶம்ʼ சைவ தவ ஸர்வம்ʼ த⁴னாதி⁴ப। தவ ப்ரஸாதா³த்³ப⁴க³வன்மஹர்ஷேஶ்ச மஹாத்மன:। நியோகா³த³த்³ய யாஸ்யாமி வ்ருʼத்³தி³மான்ருʼத்³தி⁴மான்ப⁴வ॥ 13-50-55 (83522) அத² நிஷ்க்ரம்ய ப⁴க³வான்ப்ரயயாவுத்தராமுக²:। `கைலாஸே ஸங்கராவாஸமபி⁴வீக்ஷ்ய ப்ரணம்ய ச॥ 13-50-56 (83523) கௌ³ரீஶம்ʼ ஶங்கரம்ʼ தா³ந்தம்ʼ ஶரணாக³தவத்ஸலம்। க³ங்கா³த⁴ரம்ʼ கோ³பதினம்ʼ க³ணாவ்ருʼதமகல்பஷம்॥' 13-50-57 (83524) கைலாஸம்ʼ மந்த³ரம்ʼ ஹைமம்ʼ ஸர்வானநுசசார ஹ। தானதீத்ய மஹாஶைலான்கைராதம்ʼ ஸ்தா²நமுத்தமம்॥ 13-50-58 (83525) ப்ரத³க்ஷிணம்ʼ ததா² சக்ரே ப்ரயத: ஶிரஸா நத:। த⁴ரணீமவதீர்யாத² பூதாத்மா(அ)ஸௌ ததா³(அ)ப⁴கவத்॥ 13-50-59 (83526) ஸ தம்ʼ ப்ரத³க்ஷிணம்ʼ க்ருʼத்வா நிர்யாதஶ்சோத்தராமுக²:। ஸமேன பூ⁴மிபா⁴கே³ந யயௌ ப்ரீதிபுரஸ்க்ருʼத:॥ 13-50-60 (83527) ததோ(அ)பரம்ʼ வனோத்³தே³ஶம்ʼ ரமணீயமபஶ்யத। ஸர்வர்துபி⁴ர்மூலப²லை: பக்ஷிபி⁴ஶ்ச ஸமன்விதை:। ரமணீயைர்வனோத்³தே³ஶைஸ்தத்ரதத்ர விபூ⁴ஷிதம்॥ 13-50-61 (83528) தத்ராஶ்ரமபத³ம்ʼ தி³வ்யம்ʼ த³த³ர்ஶ ப⁴க³வானத²॥ 13-50-62 (83529) ஶைலாம்ʼஶ்ச விவிதா⁴காரான்காஞ்சனான்ரத்னபூ⁴ஷிதான்। மணிபூ⁴மௌ நிவிஷ்டாஶ்ச புஷ்கரிண்யஸ்ததை²வ ச॥ 13-50-63 (83530) அன்யான்யபி ஸுரம்யாணி த³த³ர்ஶ ஸுப³ஹூன்யத²। ப்⁴ருʼஶம்ʼ தஸ்ய மனோ ரமே மஹர்ஷேர்பா⁴விதாத்மன:॥ 13-50-64 (83531) ஸ தத்ர காஞ்சனம்ʼ தி³வ்யம்ʼ ஸர்வரத்னமயம்ʼ க்³ருʼஹம்। த³த³ர்ஶாத்³பு⁴தஸங்காஶம்ʼ த⁴னத³ஸ்ய க்³ருʼஹாத்³வரம்॥ 13-50-65 (83532) மஹாந்தோ யத்ர விவிதா⁴ மணிகாஞ்சனபர்வதா:। விமானானி ச ரம்யாணி ரத்னானி விவிதா⁴நி ச॥ 13-50-66 (83533) மந்தா³ரபுஷ்பை: ஸங்கீர்ணாம்ʼ ததா² மந்தா³கினீம்ʼ நதீ³ம்। ஸ்வயம்ப்ரபா⁴ஶ்ச மணயோ வஜ்ரைர்பூ⁴மிஶ்ச பூ⁴ஷிதா॥ 13-50-67 (83534) நானாவிதை⁴ஶ்ச ப⁴வனைர்விசித்ரமணிதோரணை:। முக்தாஜாலவினிக்ஷிப்தைர்மணிரத்னவிபூ⁴ஷிதை:॥ 13-50-68 (83535) மனோத்³த³ஷ்டிஹரை ரம்யை: ஸர்வத: ஸம்ʼவ்ருʼதம்ʼ ஶுபை⁴:। ருʼஷிபி⁴ஶ்சாவ்ருʼதம்ʼ தத்ர ஆஶ்ரமம்ʼ தம்ʼ மனோஹரம்॥ 13-50-69 (83536) ததஸ்தஸ்யாப⁴வச்சிந்தா குத்ர வாஸோ ப⁴வேதி³தி। அத² த்³வாரம்ʼ ஸமபி⁴தோ க³த்வா ஸ்தி²த்வா ததோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 13-50-70 (83537) அதிதி²ம்ʼ ஸமனுப்ராப்தமபி⁴ஜானந்து யே(அ)த்ர வை॥ 13-50-71 (83538) அத² கன்யா: பரிவ்ருʼதா க்³ருʼஹாத்தஸ்மாத்³வினிர்க³தா:। நானாரூபா: ஸப்த விபோ⁴ கன்யா: ஸர்வா மனோஹரா:॥ 13-50-72 (83539) யாம்ʼயாமபஶ்யத்கன்யாம்ʼ வை ஸாஸா தஸ்ய மனோ(அ)ஹரத்। ந ச ஶக்தோ வாரயிதும்ʼ மனோ(அ)ஸ்யாதா²வஸீத³தி। ததோ த்⁴ருʼதி: ஸமுத்பன்னா தஸ்ய விப்ரஸ்ய தீ⁴மத:॥ 13-50-73 (83540) அத² தம்ʼ ப்ரமதா³: ப்ராஹுர்ப⁴க³வான்ப்ரவிஶத்விதி। ஸ ச தாஸாம்ʼ ஸுருபேண தஸ்யைவ ப⁴வனஸ்ய ச। கௌதூஹலம்ʼ ஸமாவிஷ்ட: ப்ரவிவேஶ க்³ருʼஹம்ʼ த்³விஜ:॥ 13-50-74 (83541) தத்ராபஶ்யஜ்ஜராயுக்தாமரஜோம்ப³ரதா⁴ரிணீம்। வ்ருʼத்³தா⁴ம்ʼ பர்யங்கமாஸீனாம்ʼ ஸர்வாப⁴ரணபூ⁴ஷிதாம்॥ 13-50-75 (83542) ஸ்வஸ்தீதி தேன சைவோக்தா ஸா ஸ்த்ரீ ப்ரத்யவத³த்ததா³। ப்ரத்யுத்தா²ய ச தம்ʼ விப்ரமாஸ்யதாமித்யுவாச ஹ॥ 13-50-76 (83543) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-50-77x (6878) ஸர்வா: ஸ்வானாலயான்யாந்து ஏகா மாமுபதிஷ்ட²து। ப்ரஜ்ஞாதா யா ப்ரஶாந்தா யா ஶேஷா க³ச்ச²ந்து ச்ச²ந்த³த:॥ 13-50-77 (83544) தத: ப்ரத³க்ஷிணீக்ருʼத்ய கன்யாஸ்தாஸ்தம்ருʼஷிம்ʼ ததா³। நிஶ்சக்ரமுர்க்³ருʼஹாத்தஸ்மாத்ஸா வ்ருʼத்³தா⁴(அ)த² வ்யதிஷ்ட²த:। தயா ஸம்பூஜிதஸ்தத்ர ஶயனே சாபி நிர்மலே॥ 13-50-78 (83545) அத² தாம்ʼ ஸம்ʼவிஶன்ப்ராஹ ஶயனே பா⁴ஸ்வரே ததா³। த்வயா(அ)பி ஸுப்யதாம்ʼ ப⁴த்³ரே ரஜனீ ஹ்யதிவர்ததே॥ 13-50-79 (83546) ஸம்ʼலாபாத்தேன விப்ரேண ததா² ஸா தத்ர பா⁴ஷிதா। த்³விதீயே ஶயனே தி³வ்யே ஸம்ʼவிவேஶ மஹாப்ரபே⁴॥ 13-50-80 (83547) அத² ஸா வேபமானாங்கீ³ நிமித்தம்ʼ ஶீதஜம்ʼ ததா³। வ்யபதி³ஶ்ய மஹர்ஷேர்வை ஶயனம்ʼ வ்யவரோஹத॥ 13-50-81 (83548) ஸ்வாக³தேனாக³தாம்ʼ தாம்ʼ து ப⁴க³வானப்⁴யபா⁴ஷத। ஸா ஜுகூ³ஹ பு⁴ஜாப்⁴யாம்ʼ து ருʼஷிம்ʼ ப்ரீத்யா நரர்ஷப⁴॥ 13-50-82 (83549) நிர்விகாரம்ருʼஷிம்ʼ சாபி காஷ்ட²குட்³யோபமம்ʼ ததா³। து³கி²தா ப்ரேக்ஷ்ய ஸஞ்ஜல்பமகார்ஷீத்³ருʼஷிணா ஸஹ॥ 13-50-83 (83550) ப்³ரஹ்மன்னகாமகரோஸ்தி ஸ்த்ரீணாம்ʼ புருஷதோ த்⁴ருʼதி:। காமேன மோஹிதா சாஹம்ʼ த்வாம்ʼ ப⁴ஜந்தீம்ʼ ப⁴ஜஸ்வ மாம்॥ 13-50-84 (83551) ப்ரஹ்ருʼஷ்டோ ப⁴வ விப்ரர்ஷே ஸமாக³ச்ச² மயா ஸஹ। உபகூ³ஹ ச பா⁴ம்ʼ விப்ர காமார்தா(அ)ஹம்ʼ ப்⁴ருʼஶம்ʼ த்வயி॥ 13-50-85 (83552) ஏதத்³வி தவ த⁴ர்மாத்மம்ʼஸ்தபஸ: பூஜ்யதே ப²லம்। ப்ரார்தி²தம்ʼ த³ர்ஶனாதே³வ ப⁴ஜமானாம்ʼ ப⁴ஜஸ்வ மாம்॥ 13-50-86 (83553) ஸத்³ம சேத³ம்ʼ த⁴னம்ʼ ஸர்வம்ʼ யச்சான்யத³பி பஶ்யஸி। ப்ரபு⁴ஸ்த்வம்ʼ ப⁴வ ஸர்வத்ர மயி சைவ ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-50-87 (83554) ஸர்வான்காமான்விதா⁴ஸ்யாமி ரமஸ்வ ஸஹிதோ மயா। ரமணீயே வனே விப்ர ஸர்வகாமப²லப்ரதே³॥ 13-50-88 (83555) த்வத்³வஶா(அ)ஹம்ʼ ப⁴விஷ்யாமி ரம்ʼஸ்யஸே ச மயா ஸஹ। ஸர்வான்காமானுபாஶ்னீமோ யே தி³வ்யா யே ச மானுஷா:॥ 13-50-89 (83556) நாத: பரம்ʼ ஹி நாரீணாம்ʼ வித்³யதே ச கதா³சன। யதா² புருஷஸம்ʼஸர்க³: பரமேதத்³தி⁴ ந: ப²லம்॥ 13-50-90 (83557) ஆத்மச்ச²ந்தே³ந வர்தந்தே நார்யோ மன்மத²சோதி³தா:। ந ச த³ஹ்யந்தி க³ச்ச²ந்த்ய: ஸுதப்தைரபி பாம்ʼஸுபி⁴:॥ 13-50-91 (83558) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-50-92x (6879) பரதா³ரானஹம்ʼ ப⁴த்³ரே ந க³ச்சே²யம்ʼ கத²ஞ்சன। தூ³ஷிதம்ʼ த⁴ர்மஶாஸ்த்ரஜ்ஞை: பரதா³ராபி⁴மர்ஶனம்॥ 13-50-92 (83559) `ஶுத்³த⁴க்ஷேத்ரே ப்³ரஹ்மஹத்யாப்ராயஶ்சித்தமதோ²ச்யதே। புனஶ்ச பாதகம்ʼ த்³ருʼஷ்டம்ʼ விப்ரக்ஷேத்ரே விஶேஷத:'॥ 13-50-93 (83560) ப⁴த்³ரே நிர்வேஷ்டுகாமோ(அ)ஹம்ʼ தத்ராவகிரணம்ʼ மம। `ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ மஹத³தோ தா³ரக்³ரஹணபூர்வகம்॥ 13-50-94 (83561) பீ³ஜம்ʼ ந ஶுத்³த்⁴யதே வோடு⁴ரன்யதா² க்ருʼதனிஷ்க்ருʼதே:। மாத்ருʼத: பித்ருʼத: ஶுத்³தோ⁴ ஜ்ஞேய: புத்ரோ யதா²ர்த²த:॥' 13-50-95 (83562) விஷயேஷ்வனபி⁴ஜ்ஞோ(அ)ஹம்ʼ த⁴ர்மார்த²ம்ʼ கில ஸந்ததி:। ஏவம்ʼ லோகான்க³மிஷ்யாமி புத்ரைரிதி ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-50-96 (83563) ப⁴த்³ரே த⁴ர்மம்ʼ விஜானீஹி ஜ்ஞாத்வா சோபரமஸ்வ ஹ॥ 13-50-97 (83564) ஸ்த்ர்யுவாச। 13-50-98x (6880) நானிலோ(அ)க்³நிர்ன வருணோ ந சான்யே த்ரித³ஶா த்³விஜ। ப்ரியா: ஸ்த்ரீணாம்ʼ யதா² காமோ ரதிஶீலா ஹி யோஷித:॥ 13-50-98 (83565) ஸஹஸ்ரே கில நாரீணாம்ʼ ப்ராப்யேதைகா கதா³சன। ததா² ஶதஸஹஸ்ரேஷு யதி³ காசித்பதிவ்ரதா॥ 13-50-99 (83566) நைதா ஜானந்தி பிதரம்ʼ ந குலம்ʼ ந ச மாதரம்। ந ப்⁴ராத்ரூʼன்ன ச ப⁴ர்தாரம்ʼ ந ச புத்ரான்ன தே³வரான்॥ 13-50-100 (83567) லீலாயந்த்ய: குலம்ʼ க்⁴நந்தி கூலானீவ ஸரித்³வரா:। தோ³ஷான்ஸர்வாஶ்ச மத்வா(அ)(அ)ஶு ப்ரஜாபதிரபா⁴ஷத॥ 13-50-101 (83568) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-50-102x (6881) தத: ஸ ருʼஷிரேகாக்³ரஸ்தாம்ʼ ஸ்த்ரியம்ʼ ப்ரத்யபா⁴ஷத। ஆஸ்யதாம்ʼருசிதஶ்ச²ந்த³: கிஞ்ச கார்யம்ʼ ப்³ரவீஹி மே॥ 13-50-102 (83569) ஸா ஸ்த்ரீ ப்ரோவாச ப⁴க³வந்த்³ரக்ஷ்யஸே தே³ஶகாலத:। வஸ தாவன்மஹாபா⁴க³ க்ருʼதக்ருʼத்யோ ப⁴விஷ்யஸி॥ 13-50-103 (83570) ப்³ரஹ்மர்ஷிஸ்தாமதோ²வாச ஸ ததே²தி யுதி⁴ஷ்டி²ர। வத்ஸ்யே(அ)ஹம்ʼ யாவது³த்ஸாஹோ ப⁴வத்யா நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 13-50-104 (83571) அத²ர்ஷிரபி⁴ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய ஸ்த்ரியம்ʼ தாம்ʼ ஜரயா(அ)ர்தி³தாம்। சிந்தாம்ʼ பரமிகாம்ʼ பே⁴ஜே ஸந்தப்த இவ சாப⁴வத்॥ 13-50-105 (83572) யத்³யத³ங்க³ம்ʼ ஹி ஸோ(அ)பஶ்யத்தஸ்யா விப்ரர்ஷப⁴ஸ்ததா³। நாரமத்தத்ரதத்ராஸ்ய த்³ருʼஷ்டீ ரூபவிராகி³தா॥ 13-50-106 (83573) தே³வதேயம்ʼ க்³ருʼஹஸ்யாஸ்ய ஶாபாத்கிம்ʼநு விரூபிதா। அஸ்யாஶ்ச காரணம்ʼ வேத்தும்ʼ ந யுக்தம்ʼ ஸஹஸா ப⁴யா॥ 13-50-107 (83574) இதி சிந்தாவிஷக்தஸ்ய தமர்த²ம்ʼ ஜ்ஞாதுமிச்ச²த:। வ்யக³மத்³ராத்ரிஶேஷ: ஸ மனஸா வ்யாகுலேன து॥ 13-50-108 (83575) அத² ஸா ஸ்த்ரீ ததோ²வாச ப⁴க³வன்பஶ்ய வை ரவே:। ரூபம்ʼ ஸந்த்⁴யாப்⁴ரஸம்ʼரக்தம்ʼ கிமுபஸ்தா²ப்யதாம்ʼ தவ॥ 13-50-109 (83576) ஸ உவாச ததஸ்தாம்ʼ ஸ்த்ரீம்ʼ ஸ்னானோத³கமிஹானய। உபாஸிஷ்யே தத: ஸந்த்⁴யாம்ʼ வாக்³யதோ நியதேந்த்³ரிய:॥ ॥ 13-50-110 (83577) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 50 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-50-1 ஸஹோபௌ⁴ சரதாம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ க்ஷௌமே வஸானௌ ஜாயாபதீ அக்³நிமாத³தீ⁴யாதாமிதி த⁴ர்மபத்னீஸாஹித்யம்ʼ ஶாஸ்த்ரே த்³ருʼஶ்யமானமாக்ஷிபதி யதி³த³மிதி। பாணக்³ரஹணாத்ப்ராக்ஸாஹித்யாபா⁴வாத்ஸஹோபா⁴விதி வாக்யம்ʼ வ்யாகுப்யேதேதி பா⁴வ:॥ 7-50-3 இஹைவ ஸாஹித்யம்ʼ த³ம்பத்யோர்த்³ருʼஶ்யதே பரலோகே தயோ: ஸாஹித்யம்ʼ க்வனு। ந க்வாபீத்யர்த²:॥ 7-50-6 ஸூத்ரகாரோ த⁴ர்மப்ரவக்தா। அன்ருʼதம்ʼ ஸாஹஸம்ʼ மாயா மூர்க²த்வமதிலோப⁴தேதி ஸ்த்ரீத⁴ர்மானாஹ॥ 7-50-8 க³ஹ்வரம்ʼ க³ஹனம்ʼ து³ர்போ³த⁴மித்யர்த²:॥ 7-50-10 தி³ஶயா தி³க³பி⁴மானிதே³வதயா॥ 7-50-11 நிர்வேஷ்டுகாம: தா³ரஸங்க்³ரஹார்தீ²॥ 7-50-21 தாலை: காம்ʼஸ்யமயைர்வாத்³யபா⁴ண்டை³:। ஶம்பாதாலை: வித்³யுத்³வத³திசபலைர்ப்⁴ரமணாதி³க⁴டிதை: கீ³தன்ருʼத்யக்ரியாமானவிஶேஷை:। ஸமைர்ப்⁴ரமணாதி³ரஹிதைஸ்தைரேவ॥ 7-50-24 மஹாபார்ஶ்வே பர்வதே। தத: கோபோ மஹான்பார்ஶ்வே இதி ட. த². பாட²:। தத: காலோ மஹான்பார்ஶ்வே இதி த⁴. பாட²:॥ 7-50-30 உத்தராம்ʼ ஶ்ரேஷ்டா²ம்॥ 7-50-45 ப⁴வச்ச²ந்த³ம்ʼ ப⁴வதி³ச்சா²ம்॥ 7-50-52 ஹார்ய: ஹரதீதி ஹார்ய:॥ 7-50-54 ப⁴க³வான் அஷ்டாவக்ர:॥ 7-50-55 வ்ருʼத்³தி⁴ருபசயஸ்தத்³வான்। ருʼத்³தி⁴: ஸம்பத் தத்³வான்॥ 7-50-58 கைராதம்ʼ கிராதவேஷதா⁴ரிணோ மஹாதே³வஸ்ய ஸம்ப³ந்தி⁴॥ 7-50-59 த⁴ரணீமவதீர்யேத்யனேனாகாஶமார்கே³ணாஷ்டாவக்ரோ க³ச்ச²தீதி க³ம்யதே॥ 7-50-72 ஸப்த இதரதி³க்³தே³வதா:॥ 7-50-75 உத்தராதி⁴ஷ்டா²த்ரீ து தே³வதா முக்²யா(அ)ஷ்டமீ ஸைவ ஜராயுக்தா॥ 7-50-77 ப்ரஜ்ஞாதா அத்யந்தம்ʼ ஜ்ஞானவதீ। ப்ரஶாந்தா நிர்ஜிதசிதா॥ 7-50-82 ஜுகூ³ஹ ஆலிங்கி³தவதீ॥ 7-50-84 ப்³ரஹ்மன்னகாமதோ(அ)ன்யாஸ்தீதி ஜ². பாட²:। தத்ர அகாமதோ(அ)னிச்சா²த: ஸ்வபா⁴வத இத்யர்த²:। புருஷத: புருஷம்ʼ ப்ராப்ய ஸ்த்ரீணாம்ʼ த்⁴ருʼதிர்தை⁴ர்யமன்யா பரகீயாஸ்தி।பும்ʼயோகே³ ஸ்த்ரீணாம்ʼ த்⁴ருʼதி: ஸ்வகீயா ஸர்வதா² நாஸ்தீத்யர்த²:॥ 7-50-85 ப்ரஹ்ருʼஷ்ட: காமுகோ ப⁴வ। உபன்ருʼஹ அலிங்க³ஸ்வ॥ 7-50-96 அனபி⁴ஜ்ஞோ(அ)ப்ரீதிமான்॥ 7-50-101 லீலாயந்த்ய: லீலாம்ʼ ரதிமாத்மன இச்ச²ந்த்ய: தோ³ஷாம்ʼஶ்ச மந்தா³ந்மந்தா³ஸு: ப்ரஜாபதிரபா⁴ஷத இதி த⁴. பாட²:॥ 7-50-102 ஏகாக்³ர: ஸ்த்ரீதோ³ஷானநுஸந்த³தா⁴ந: ஸ்த்ரியம்ப்ரதி ஆஸ்யதா தூண்ணீம்ʼ ஸ்தீ²யதாம்। ருசித: ருசிம்ʼ ப்ராப்ய ச²ந்த³: இச்சா² ப⁴வதீதி அபா⁴ஷத। த்வம்ʼ ருசிஜ்ஞா மாமிச்ச²ஸி அஹம்ʼ த்வருசிஜ்ஞோ ந த்வாம்ʼ ஸ்பு²ஷ்டுமிச்சா²மீதி பா⁴வ:। ஏவமபி யத்கார்யம்ʼ கர்தவ்யம்ʼ தவ தன்மே ப்³ரவீஹி॥ 7-50-103 த்³ரக்ஷ்யஸே ஸ்பர்ஶஸுக²ம்ʼ ஜ்ஞாயஸே॥ 7-50-106 ரூபே விராகி³தா வைராக்³யவதீ த்³ருʼஷ்டிர்னாரமத் ந ரேமே॥ 7-50-108 வ்யக³ச்ச²த்தத³ஹ:ஶேஷ இதி ஜ².பாட²:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। அத² ஸா ஸ்த்ரீ தமுவாச விப்ரமேவம்ʼ ப⁴வத்விதி। தைலம்ʼ தி³வ்யமுபாதா³ய ஸ்னானஶாடீமுபானயத்॥ 13-51-1 (83578) அனுஜ்ஞாதா ச முனினா ஸா ஸ்த்ரீ தேன மஹாத்மனா। அதா²ஸ்ய தைலேனாங்கா³நி ஸர்வாண்யேவாப்⁴யம்ருʼக்ஷத॥ 13-51-2 (83579) ஶனைஶ்சாச்சா²தி³தஸ்தத்ர ஸ்னானஶாலாமுபாக³மத்। ப⁴த்³ராஸனம்ʼ ததஶ்சித்ரம்ருʼஷிரன்வக³மன்னவம்॥ 13-51-3 (83580) அதோ²பவிஷ்டஶ்ச யதா³ தஸ்மின்ப⁴த்³ராஸனே ததா³। ஸ்னாபயாமாஸ ஶனகைஸ்தம்ருʼஷிம்ʼ ஸுக²ஹஸ்தவத்। தி³வ்யம்ʼ ச விதி⁴வச்சக்ரே ஸோபசாரம்ʼ முனேஸ்ததா³॥ 13-51-4 (83581) ஜலேன ஸுஸுகோ²ஷ்ணேன தஸ்யா ஹஸ்தஸுகே²ந ச। வ்யதீதாம்ʼ ரஜனீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ நாஜானாத்ஸ மஹாவ்ரத:॥ 13-51-5 (83582) தத உத்தா²ய ஸ முனிஸ்ததா³ பரமவிஸ்மித:। பூர்வஸ்யாம்ʼ தி³ஶி ஸூர்யம்ʼ ச ஸோ(அ)பஶ்யது³தி³தம்ʼ தி³வி॥ 13-51-6 (83583) `ஸந்த்⁴யோபாஸனமித்யேவ ஸர்வபாபஹரம்ʼ ந மே।' தஸ்ய பு³த்³தி⁴ரியம்ʼ கிந்து மோஹஸ்தத்த்வமித³ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 13-51-7 (83584) அதோ²பாஸ்ய ஸஹஸ்ராம்ʼஶும்ʼ கிம்ʼ கோரமீத்யுவாச தாம்। ஸா சாம்ருʼதரஸப்ரக்²யம்ʼ க்ரஷேரன்னமுபாஹரத்॥ 13-51-8 (83585) தஸ்ய ஸ்வாது³தயா(அ)ன்னஸ்ய ந ப்ரபூ⁴தம்ʼ சகார ஸ:। வ்யக³மச்சாப்யஹ:ஶேஷ தத: ஸந்த்⁴யா(அ)(அ)க³மத்புன:॥ 13-51-9 (83586) அத² ஸா ஸ்த்ரீ ப⁴க³வந்தம்ʼ ஸுப்யதாமித்யசோத³யத்। தத்ர வை ஶயனே தி³வ்யே தஸ்ய தஸ்யாஶ்ச கல்பிதே॥ 13-51-10 (83587) [ப்ருʼத²க்ர்வைவ ததா² ஸுப்தௌ ஸா ஸ்த்ரீ ஸ ச முனிஸ்ததா³। ததா²(அ)ர்த²ராத்ரே ஸா ஸ்த்ரீ து ஶயனம்ʼ தது³பாக³மத்॥] 13-51-11 (83588) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-51-12x (6882) ந ப⁴த்³ரே பரதா³ரேஷு மனோ மே ஸம்ப்ரஸஜ்ஜதி। உத்திஷ்ட² ப⁴த்³ரே ப⁴த்³ரம்ʼ தே ஸ்வாபம்ʼ வை விரமஸ்வ ச॥ 13-51-12 (83589) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-51-13x (6883) ஸா ததா³ தேன விப்ரேண ததா² த்⁴ருʼத்யா நிவர்திதா। ஸ்வதந்த்ரா(அ)ஸ்மீத்யுவாசர்ஷிம்ʼ ந த⁴ர்மச்ச²லமஸ்தி தே॥ 13-51-13 (83590) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-51-14x (6884) நாஸ்தி ஸ்வதந்த்ரதா ஸ்த்ரீணாமஸ்வதந்த்ரா ஹி யோஷித:। ப்ரஜாபதிமதம்ʼ ஹ்யேதன்ன ஸ்த்ரீ ஸ்வாதந்த்ர்யமர்ஹதி॥ 13-51-14 (83591) ஸ்த்ர்யுவாச। 13-51-15x (6885) பா³த⁴னே மைது²நம்ʼ விப்ர மம ப⁴க்திம்ʼ ச பஶ்ய வை। அத⁴ர்மம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸே விப்ர யன்மாம்ʼ த்வம்ʼ நாபி⁴நந்த³ஸி॥ 13-51-15 (83592) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-51-16x (6886) ஹரந்தி தோ³ஷஜாதானி நரமிந்த்³ரியகிங்கரம்। ப்ரப⁴வாமி ஸதா³ த்⁴ருʼத்யா ப⁴த்³ரே ஸ்வஶயனம்ʼ வ்ரஜ॥ 13-51-16 (83593) ஸ்த்ர்யுவாச। 13-51-17x (6887) ஶிரஸா ப்ரணமே விப்ர ப்ரஸாத³ம்ʼ கர்துமர்ஹஸி। பூ⁴மௌ நிபதமானாயா: ஶரணம்ʼ ப⁴வ மே(அ)னக⁴॥ 13-51-17 (83594) யதி³ வா தோ³ஷஜாதம்ʼ த்வம்ʼ பரதா³ரேஷு பஶ்யஸி। ஆத்மானம்ʼ ஸ்பர்ஶயாம்யத்³ய பாணிம்ʼ க்³ருʼஹ்ணீஷ்வ மே த்³விஜ॥ 13-51-18 (83595) ந தோ³ஷோ ப⁴விதா சைவ ஸத்யேனைதத்³ப்³ரவீம்யஹம்। ஸ்வதந்த்ராம்ʼ மாம்ʼ விஜானீஹி யோ த⁴ர்ம: ஸோஸ்து வை மயி। த்வய்யாவேஶிதசித்தா ச ஸ்வதந்த்ரா(அ)ஸ்மி ப⁴ஜஸ்வ மாம்॥ 13-51-19 (83596) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-51-20x (6888) ஸ்வதந்த்ரா த்வம்ʼ கத²ம்ʼ ப⁴த்³ரே ப்³ரூஹி காரணமத்ர வை। நாஸ்தி த்ரிலோகே ஸ்த்ரீ காசித்³யா வை ஸ்வாதந்த்ர்யமர்ஹதி॥ 13-51-20 (83597) பிதா ரக்ஷதி கௌமாரே ப⁴ர்தா ரக்ஷதி யௌவனே। புத்ரஸ்து ஸ்தா²விரே பா⁴வே ந ஸ்த்ரீ ஸ்வாதந்த்ர்யமர்ஹதி। `ந வ்ருʼத்³தா⁴மக்ஷதாம்ʼ மன்யே ச சேச்சா² த்வயி மே(அ)னகே⁴' 13-51-21 (83598) ஸ்த்ர்யுவாச। 13-51-22x (6889) கௌமாரம்ʼ ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ மே கன்யைவாஸ்மி ந ஸம்ʼஶய:। பத்னீம்ʼ குருஷ்வ மாம்ʼ விப்ர ஶ்ரத்³தா⁴ம்ʼ விஜஹி மா மம॥ 13-51-22 (83599) அஷ்டாவக்ர உவாச। 13-51-23x (6890) யதா² மம ததா² துப்⁴யம்ʼ யதா² துப்⁴யம்ʼ ததா² மம। ஜிஜ்ஞாஸேயம்ருʼஷேஸ்தஸ்ய விக்⁴ந: ஸத்யம்ʼ நு கிம்ʼ ப⁴வேத்॥ 13-51-23 (83600) ஆஶ்சர்யம்ʼ பரமம்ʼ ஹீத³ம்ʼ கின்னு ஶ்ரேயோ ஹி மே ப⁴வேத்। தி³வ்யாப⁴ரணவஸ்த்ரா ஹி கன்யேயம்ʼ மாமுபஸ்தி²தா॥ 13-51-24 (83601) கிம்ʼ த்வஸ்யா: பரமம்ʼ ரூபம்ʼ ஜீர்ணமாஸீத்கத²ம்ʼ புன:। கன்யாரூபமிஹாத்³யைவம்ʼ கிமிவாத்ரோத்தரம்ʼ ப⁴வேத்॥ 13-51-25 (83602) யதா² மே பரமா ஶக்திர்ன வ்யுத்தா²நே கத²ஞ்சன। ந ரோசதே ஹி வ்யுத்தா²நம்ʼ ஸத்யேனாஸாத³யாம்யஹம்॥ ॥ 13-51-26 (83603) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 51 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-51-2 அப்⁴யம்ருʼக்ஷதி அப்⁴யஞ்ஜிதவதீ॥ 7-51-3 ஶனைஶ்சோத்ஸாதி³த இதி ட³.ஜ². பாட²:। தத்ர உத்ஸாதி³த: சாலித:॥ 7-51-5 நாஜானாத் ந ஜ்ஞாதவான்॥ 7-51-9 ந ப்ரபூ⁴தம்ʼ சகார பூர்ணமிதி நாப்⁴யவத³தி³த்யர்த²:॥ 7-51-12 ஸ்வயம்ʼ வை விரமஸ்வ சேதி ஜ².பாட²:॥ 7-51-13 ஸ்வாதந்த்ர்யான்மம। ந தவ பாரதா³ர்யதோ³ஷோ(அ)ஸ்தீத்யர்த²:॥ த⁴ர்மச்ச²லம்ʼ பரபுருஷப்ரலோப⁴னம்। நாத⁴ர்மப²லமஸ்தி த இதி த⁴. பாட²:॥ 7-51-14 நாஸ்தீதி அப்ரத³த்தா த்வாம்ʼ ந காமயே இத்யர்த²:॥ 7-51-18 ஸ்பர்ஶயாமி த³தா³மி॥ 7-51-19 ஸ்வதந்த்ராமாத்மப்ரதா³நம்ʼ இதி ஶேஷ:। யோ த⁴ர்ம: பாணிக்³ரஹணாதி³ஸம்ʼஸ்காரோ மயி மன்னிமித்தம்ʼ ஸோஸ்து॥ 7-51-22 விஜஹி மா மா நாஶய॥ 7-51-23 துப்⁴யம்ʼ தவ। ஸங்க³மஶ்ரத்³தே⁴த்யுப⁴யத்ர ஶேஷ:। கிம்ʼ தஸ்ய மயா கன்யார்தி²நா ப்ரார்திதஸ்ய தத்கர்த்ருʼகா இயம்ʼ ஜிஜ்ஞாஸா மம பரீக்ஷா கிமயம்ʼ ஸாது⁴ரஸாது⁴ர்வேதி॥ 7-51-24 விக்⁴ரத்வமேவாஹ ஆஶ்சர்யமிதி। பூர்வமதிஜீர்ணத்வேன த்³ருʼஷ்டா புன: கன்யேவ த்³ருʼஶ்யத இதி மாயாரூபமாஶ்சர்யம்॥ 7-51-25 அத்ராஸ்மின்விஷயே கிமுத்தரம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²தரம்। பர்வபரிக்³ருʼஹீதஸ்யாத்யாக³: உத ஏதஸ்யா: ஸ்வீகார: கர்தவ்ய இதி பா⁴வ:॥ 7-51-26 ந வ்யுத்தா²ஸ்யே(அ)ஸ்யா: ஸ்வீகாரம்ʼ ந கரிஷ்யே। வ்யுத்தா²நம்ʼ த⁴ர்மாதிக்ரமோ மம ந ரோசதே கிந்து ஸத்யேனாஸாத³யாம்ப³ஹம்ʼ தா³ரானிதி ஶேஷ:। த்⁴ருʼத்யைனாம்ʼ ஸாத⁴யாம்யஹமிதி த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ந பி³பே⁴தி கத²ம்ʼ ஸா ஸ்த்ரீ ஶாபாச்ச பரமத்³யுதே। கத²ம்ʼ நிவ்ருʼத்தோ ப⁴க³வாம்ʼஸ்தத்³ப⁴வான்ப்ரப்³ரவீது மே॥ 13-52-1 (83604) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-52-2x (6891) அஷ்டாவக்ரோ(அ)ன்வப்ருʼச்ச²த்தாம்ʼ ரூபம்ʼ விகுருஷே கத²ம்। ந சான்ருʼதம்ʼ தே வக்தவ்யம்ʼ ப்³ரூஹி ப்³ராஹ்மணகாம்யயா॥ 13-52-2 (83605) ஸ்த்ர்யுவாச। 13-52-3x (6892) த்³யாவாப்ருʼதி²வ்யோர்யத்ரைஷா காம்யா ப்³ராஹ்மணஸத்தம। ஶ்ருʼணுஷ்வாவஹித: ஸர்வம்ʼ யதி³த³ம்ʼ ஸத்யவிக்ரம॥ 13-52-3 (83606) ஜிஜ்ஞாஸேயம்ʼ ப்ரயுக்தா மே ஸ்தை²ர்யம்ʼ கர்தும்ʼ தவானக⁴। அவ்யுத்தா²நேன தே லோகா ஜிதா: ஸத்யபராக்ரம॥ 13-52-4 (83607) உத்தராம்ʼ மாம்ʼ தி³ஶம்ʼ வித்³தி⁴ த்³ருʼஷ்டம்ʼ ஸ்த்ரீசாபலம்ʼ ச தே। ஸ்த²விராணாமபி ஸ்த்ரீணாம்ʼ பா³த⁴தே மைது²நஜ்வர:॥ 13-52-5 (83608) `அவிஶ்வாஸோ ந வ்யஸனீ நாதிஸக்தோ(அ)ப்ரவாஸக:। வித்³வான்ஸுஶீல: புருஷ: ஸதா³ர: ஸுக²மஶ்னுதே॥' 13-52-6 (83609) துஷ்ட: பிதாமஹஸ்தே(அ)த்³ய ததா² தே³வா: ஸவாஸவா:॥ 13-52-7 (83610) ஸத்வம்ʼ யேன ச கார்யேண ஸம்ப்ராப்தோ ப⁴க³வானிஹ। ப்ரேஷிதஸ்தேன விப்ரேண கன்யாபித்ரா த்³விஜர்ஷப⁴:॥ 13-52-8 (83611) ப்ரேஷிதஶ்சோபதே³ஶாய தச்ச ஸர்வம்ʼ ஶ்ருதம்ʼ த்வயா॥ 13-52-9 (83612) `நிதாந்தம்ʼ ஸ்த்ரீ போ⁴க³பரா ப்ரியவாதா³ப்ரவாஸனாத்। ரக்ஷ்யதே சாகுசேலாத்³யைரப்ரஸங்கா³நுவர்தனை:॥ 13-52-10 (83613) அபர்வஸ்வனிஷித்³தா⁴ஸு ராத்ரிஷ்வப்யன்ருʼதௌ வ்ரஜேத்। ராத்ரௌ ச நாதினியமோ ந வை ஹ்யனியமோ ப⁴வேத்॥'॥ 13-52-11 (83614) க்ஷேமைர்க³மிஷ்யஸி க்³ருʼஹம்ʼ ஶ்ரமஶ்ச ந ப⁴விஷ்யதி। கன்யாம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸி தாம்ʼ விப்ர புத்ரிணீ ச ப⁴விஷ்யதி॥ 13-52-12 (83615) காம்யயா ப்ருʼஷ்டவாம்ʼஸ்த்வம்ʼ மாம்ʼ ததோ வ்யாஹ்ருʼதமுத்தரம்। அனதிக்ரமணீயா ஸாக்ருʼத்ஸ்னைர்லோகைஸ்த்ரிபி⁴: ஸதா³॥ 13-52-13 (83616) க³ச்ச²ஸ்வ க்ருʼதக்ருʼத்யஸ்த்வம்ʼ கிம்ʼ வா(அ)ன்யச்ச்²ரோதுமிச்ச²ஸி। யாவத்³ப்³ரவீமி விப்ரர்ஷே அஷ்டாவக்ர யதா²தத²ம்॥ 13-52-14 (83617) ருʼஷிணா ப்ரஸாதி³தா சாஸ்மி தவ ஹேதோர்த்³விஜர்ஷப⁴। தஸ்ய ஸம்மானநார்த²ம்ʼ மே த்வயி வாக்யம்ʼ ப்ரபா⁴ஷிதம்॥ 13-52-15 (83618) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-52-16x (6893) ஶ்ருத்வா து வசனம்ʼ தஸ்யா: ஸ விப்ர: ப்ராஞ்ஜலி: ஸ்தி²த:। அனுஜ்ஞாதஸ்தயா சாபி ஸ்வக்³ருʼஹம்ʼ புனராவ்ரஜத்॥ 13-52-16 (83619) க்³ருʼஹமாக³த்ய விஶ்ராந்த: ஸ்வஜனம்ʼ பரிப்ருʼச்ச்²ய ச। அப்⁴யாக³ச்ச²ச்ச தம்ʼ விப்ரம்ʼ ந்யாயத: குருனந்த³ன॥ 13-52-17 (83620) ப்ருʼஷ்டஶ்ச தேன விப்ரேண த்³ருʼஷ்டம்ʼ த்வேதன்னித³ர்ஶனம்। ப்ராஹ விப்ரம்ʼ ததா³ விப்ர: ஸுப்ரீதேனாந்தராத்மனா॥ 13-52-18 (83621) ப⁴வதா(அ)ஹமனுஜ்ஞாத: ப்ராஸ்தி²தோ க³ந்த⁴மாத³னம்। தஸ்ய சோத்தரதோ தே³ஶே த்³ருʼஷ்டம்ʼ மே தை³வதம்ʼ மஹத்॥ 13-52-19 (83622) தயா சாஹமனுஜ்ஞாதோ ப⁴வாம்ʼஶ்சாபி ப்ரகீர்தித:। ஶ்ராவிதஶ்சாபி தத்³வாக்யம்ʼ க்³ருʼஹம்ʼ சாப்⁴யாக³த: ப்ரபோ⁴॥ 13-52-20 (83623) தமுவாச ததா³ விப்ர: ஸுதாம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹாண மே। நக்ஷத்ரதிதி²ஸம்ʼயோகே³ பாத்ரம்ʼ ஹி பரமம்ʼ ப⁴வான்॥ 13-52-21 (83624) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-52-22x (6894) அஷ்டாவக்ரஸ்ததே²த்யுக்த்வா ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய ச தாம்ʼ ப்ரபோ⁴। கன்யாம்ʼ பரமத⁴ர்மாத்மா ப்ரீதிமாம்ʼஶ்சாப⁴வத்ததா³॥ 13-52-22 (83625) கன்யாம்ʼ தாம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்யைவ பா⁴ர்யாம்ʼ பரமஶோப⁴னாம்। உவாஸ முதி³தஸ்தத்ர ஶ்வாஶ்ரமே விக³தஜ்வர:॥ ॥ 13-52-23 (83626) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி: த்³விபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 52 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-52-2 விகுருஷே(அ)ன்யதா²ந்யதா² கரோஷி। ப்³ராஹ்மணகாம்யயா ப்³ராஹ்மணமானலிப்ஸயா॥ 7-52-3 த்³யாவாப்ருʼதி²வ்யோ: தி³வி ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ ச யத்ர ஸ்தீ²யதே தத்ர ஏஷா காம்யா ஸ்த்ரீபும்ʼஸயோ: அன்யோன்யாபி⁴லாஷரூபா இச்சா²ஸ்தீத்யர்த²:॥ 7-52-4 மே மயா॥ 7-52-8 தத்கார்யம்ʼ ஜ்ஞாபயாமீதி ஶேஷ:। 7-52-13 ஸா காம்யா(அ)னதிக்ரமணீயா॥ 7-52-15 ருʼஷிணா வதா³ந்யேன॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। வைஶ்யயோன்யாம்ʼ ஸமுத்பன்னா: ஶூத்³ரயோன்யாம்ʼ ததை²வ ச। ப்³ரஹ்மர்ஷய இதி ப்ரோக்தா: புராணி த்³விஜஸத்தமா:॥ 13-53-1 (83627) கத²மேதன்மஹாராஜ தத்த்வம்ʼ ஶம்ʼஸிதுமர்ஹஸி। விருத்³த⁴மிஹ பஶ்யாமி வியோனௌ ப்³ராஹ்மணோ ப⁴வேத்॥ 13-53-2 (83628) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-53-3x (6895) அலம்ʼ கௌதூஹலேனாத்ர நிபோ³த⁴ த்வம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஶுபே⁴தரம்ʼ ஶுப⁴ம்ʼ வா(அ)பி ந சிந்தயிதுமர்ஹஸி॥ 13-53-3 (83629) ஈஶந்த்யாத்மன இத்யேதே க³திஶ்சைஷாம்ʼ ந ஸஞ்ஜதே। ப்³ரஹ்மபூ⁴யாம்ʼஸ இத்யேவ ருʼஷய: ஶ்ருதிசோதி³தா:॥ 13-53-4 (83630) நிந்த்³யா ந சைதே ராஜேந்த்³ர ப்ரமாணம்ʼ ஹி ப்ரமாணினாம்। லோகோ(அ)னுமன்யதே சைதான்ப்ரமாணம்ʼ ஹ்யத்ர வை தப:॥ 13-53-5 (83631) ஏவம்ʼ மஹாத்மபி⁴ஸ்தாத தபோஜ்ஞானஸமன்விதை:। ப்ரவர்திதானி கார்யாணி ப்ரமாணான்யேவ ஸத்தம॥ 13-53-6 (83632) பா⁴ர்யாஶ்சதஸ்ரோ ராஜேந்த்³ர ப்³ராஹ்மணஸ்ய ஸ்வத⁴ர்மத:। ப்³ராஹ்மணீ க்ஷத்ரியா வைஶ்யா ஶூத்³ரா ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-53-7 (83633) ராஜ்ஞாம்ʼ து க்ஷத்ரியா வைஶ்யா ஶூத்³ரா ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। வைஶ்யஸ்ய வைஶ்யா விஹிதா ஶூத்³ரா ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-53-8 (83634) ஶூத்³ரஸ்யைகா ஸ்ம்ருʼதா பா⁴ர்யா ப்ரதிலோமே து ஸங்கர:। ஶூத்³ராயாஸ்து நரஶ்ரேஷ்ட² சத்வார: பதய: ஸ்ம்ருʼதா:॥ 13-53-9 (83635) வர்ணோத்தமாயாஸ்து பதி: ஸவர்ணஸ்த்வேக ஏவ ஸ:। த்³வௌ க்ஷத்ரியாயா விஹிதௌ ப்³ராஹ்மண: க்ஷத்ரியஸ்ததா²॥ 13-53-10 (83636) வைஶ்யாயாஸ்து நரஶ்ரேஷ்ட² விஹிதா: பதயஸ்த்ரய:। ஸவர்ண: க்ஷத்ரியஶ்சைவ ப்³ராஹ்மணஶ்ச விஶாம்பதே॥ 13-53-11 (83637) ஏவம்ʼவிதி⁴மனுஸ்ம்ருʼத்ய ததஸ்தே ருʼஷிபி⁴: புரா। உத்பாதி³தா மஹாத்மான: புத்ரா ப்³ரஹ்மர்ஷய: புரா॥ 13-53-12 (83638) புராணாப்⁴யாம்ருʼஷிப்⁴யாம்ʼ து மித்ரேண வருணேன ச। வஸிஷ்டோ²(அ)த² ததா²(அ)க³ஸ்த்யோ ப³ர்ஹிஷவ்யஸ்ததை²வ ச॥ 13-53-13 (83639) கக்ஷீவானார்ஷ்டிஷேணஶ்ச புருஷ: கஷ ஏவ ச। மாமதேயஸ்ய வை புத்ரா கௌ³தமஶ்சாத்மஜா: ஸ்ம்ருʼதா:॥ 13-53-14 (83640) வத்ஸப்ரியஶ்ச ப⁴க³வான்ஸ்தூ²லரஶ்மிஸ்ததா²க்ஷணி:। கௌ³தமஸ்யைவ தனயா யே தா³ஸ்யாம்ʼ ஜனிதா ஹ்யுத॥ 13-53-15 (83641) கபிஞ்ஜலாதோ³ ப்³ரஹ்மர்ஷிஶ்சாண்டா³ல்யாமுத³பத்³யத। வைனதேயஸ்ததா² பக்ஷீ துர்யாயாம்ʼ ச வஸிஷ்ட²த:॥ 13-53-16 (83642) ப்ரஸாதா³ச்ச வஸிஷ்ட²ஸ்ய ஶுக்லாப்⁴யுபக³மேன ச। அத்³ருʼஶ்யந்த்யா: பிதா வைஶ்யோ நாம்னா சித்ரமுக²: புரா। ப்³ராஹ்மணத்வமனுப்ராப்தோ ப்³ரஹ்மர்ஷித்வம்ʼ ச கௌரவ॥ 13-53-17 (83643) வைஶ்யஶ்சித்ரமுக²: கன்யாம்ʼ வஸிஷ்ட²தனயஸ்ய வை। ஶுபா⁴ம்ʼ ப்ராதா³த்³யதோ ஜாதோ ப்³ரஹ்மர்ஷிஸ்து பராஶர:॥ 13-53-18 (83644) ததை²வ தா³ஶகன்யாயாம்ʼ ஸத்யவத்யாம்ʼ மஹான்ருʼஷி:। பராஶராத்ப்ரஸூதஶ்ச வ்யாஸோ யோக³மயோ முனி:॥ 13-53-19 (83645) விப⁴ண்ட³கஸ்ய ம்ருʼக்³யாம்ʼ ச தபோயோகா³த்மகோ முனி:। ருʼஸ்யஶ்ருʼங்க³: ஸமுத்பன்னோ ப்³ரஹ்மசாரீ மஹாயஶா:॥ 13-53-20 (83646) ஶார்ங்க்³யாம்ʼ ச மந்த³பாலஸ்ய சத்வாரோ ப்³ரஹ்மவாதி³ந:। ஜாதா ப்³ரஹ்மர்ஷய: புண்யா யை: ஸ்துதோ ஹவ்யவாஹன:॥ 13-53-21 (83647) த்³ரோணஶ்ச ஸ்தம்ப³மித்ரஶ்ச ஸாரிஸ்ருʼக்வஶ்ச பு³த்³தி⁴மான்। ஜரிதாரிஶ்ச விக்²யாதஶ்சத்வார: ஸூர்யஸன்னிபா⁴:॥ 13-53-22 (83648) மஹர்ஷே: காலவ்ருʼக்ஷஸ்ய ஶகுந்த்யாமேவ ஜஜ்ஞிவான்। ஹிரண்யஹஸ்தோ ப⁴க³வான்மஹர்ஷி: காஞ்சனப்ரப⁴:॥ 13-53-23 (83649) பாவகாத்தாத ஸம்பூ⁴தா மனஸா ச மஹர்ஷய:। பிதாமஹஸ்ய ராஜேந்த்³ர புரஸ்த்யபுலஹாத³ய:॥ 13-53-24 (83650) ஸாவர்ண்யஶ்சாபி ராஜர்ஷி: ஸவர்ணாயாமஜாயத। ம்ருʼண்மய்யாம்ʼ ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² ஆதி³த்யேன விவஸ்வதா॥ 13-53-25 (83651) ஶாண்டி³ல்யஶ்சாக்³நிதோ ஜாத: கஶ்யபஸ்யாக்³ரஜ: ப்ரபு⁴:। ஶரத்³வத: ஶரஸ்தம்பா³த்க்ருʼபஶ்வ க்ருʼபயா ஸஹ॥ 13-53-26 (83652) பத்³மாஶ்ச ஜஜ்ஞே ராஜேந்த்³ர ஸோஸ்யபஸ்ய மஹாத்மன:। ரேணுஶ்ச ரேணுகா சைவ ராமமாதா யஶஸ்வினீ॥ 13-53-27 (83653) ஸமுனாயா: ஸமுத்³பூ⁴த: ஸோமகேன மஹாத்மனா। அர்கத³ந்தோ மஹான்ருʼஷி: ப்ரதி²த: ப்ருʼதி²வீதலே॥ 13-53-28 (83654) அக்³நேராஹவனீயாச்ச த்³ருபத³ஸ்யேந்த்³ரவர்சஸ:। த்⁴ருʼஷ்டத்³யும்னஶ்ச ஸம்பூ⁴தோ வேத்³யாம்ʼ க்ருʼஷ்ணா ச பா⁴ரத॥ 13-53-29 (83655) வ்யாக்⁴ரயோன்யாம்ʼ ததோ ஜாதா வஸிஷ்ட²ஸ்ய மஹாத்மன:। ஏகோனவிம்ʼஶதி: புத்ரா: க்²யாதா வ்யாக்⁴ரபதா³த³ய:॥ 13-53-30 (83656) மந்த⁴ஶ்ச பா³த³லோமஸ்ச ஜாவாலிஶ்ச மஹான்ருʼஷி:। மன்யுஶ்சைவோபமன்யுஶ்ச ஸேதுகர்ணஸ்ததை²வ ச। ஏதே சான்யே ச விக்²யாதா: ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ கோ³த்ரதாம்ʼ க³தா:॥ 13-53-31 (83657) விஶ்வகாஶஸ்ய ராஜர்ஷேரைக்ஷ்வாகோஸ்து மஹாத்மன:। பா³லாஶ்வோ நாம புத்ரோ(அ)பூ⁴ச்சி²கா²ம்ʼ பி⁴த்த்வா வினிஸ்ஸ்ருʼத:॥ 13-53-32 (83658) மாந்தா⁴தா சைவ ராஜர்ஷிர்யுவனாஶ்வேன தீ⁴மதா। ஸ்வயம்ʼ த்⁴ருʼதோ(அ)த² க³ர்பே⁴ண தி³வ்யாஸ்த்ரப³லஸம்ʼயுத:॥ 13-53-33 (83659) கௌ³ரிகஶ்சாபி ராஜர்ஷிஶ்சக்ரவர்தீ மஹாயஶா:। பா³ஹுதா³யாம்ʼ ஸமுத்பன்னோ நத்³யாம்ʼ ராஜ்ஞா ஸுபா³ஹுனா॥ 13-53-34 (83660) பூ⁴மேஶ்ச புத்ரோ நரக: ஸம்ʼவர்தஶ்சைவ புஷ்கல:। அத்³பி⁴ஶ்சைவ மஹாதேஜா ருʼஷிர்கா³ர்க்³யோ(அ)ப்⁴யஜாயத॥ 13-53-35 (83661) ஏதே சான்யே ச ப³ஹவோ ராஜன்யா ப்³ராஹ்மணாஸ்ததா²। ப்ரபா⁴வேனாபி⁴ஸம்பூ⁴தா மஹர்ஷீணாம்ʼ மஹாத்மனாம்। நாஸாத்⁴ய தபஸா தேஷாம்ʼ வித்³யயா(அ)(அ)த்மகு³ணை: பரை:॥ 13-53-36 (83662) அஸ்மின்னர்தே² ச மனுனா நீத: ஶ்லோகோ நராதி⁴ப। த⁴ர்மம்ʼ ப்ரணயதா ராஜம்ʼஸ்தம்ʼ நிபோ³த⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-53-37 (83663) ருʼஷிணாம்ʼ ச நதீ³நாம்ʼ ச ஸாதூ⁴நாம்ʼ ச மஹாத்மனாம்। ப்ரப⁴வோ நாதி⁴க³ந்தவ்ய: ஸ்த்ரீணாம்ʼ து³ஶ்சரிதஸ்ய ச॥ 13-53-38 (83664) தன்னாத்ர சிந்தா கர்தவ்யா மஹர்ஷீணாம்ʼ ஸமுத்³ப⁴வே। யதா² ஸர்வக³தோ ஹ்யக்³நிஸ்ததா² தேஜோ மஹாத்மஸு॥' ॥ 13-53-39 (83665) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரிபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 53 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-53-1 ஏததா³தி³ஸப்தாத்⁴யாயா தா³க்ஷிணாத்யகோஶேஷ்வேவ த்³ருʼஶ்யந்தே।

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। புத்ரை: கத²ம்ʼ மஹாராஜ புருஷஸ்தாரிதோ ப⁴வேத்। யாவன்ன லப்³த⁴வான்புத்ரமப²ல: புருஷோ ந்ருʼப॥ 13-54-1 (83666) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-54-2x (6896) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। நாரதே³ந புரா கீ³தம்ʼ மார்கண்டே³யாய ப்ருʼச்ச²தே॥ 13-54-2 (83667) பர்வதம்ʼ நாரத³ம்ʼ சைவ அஸிதம்ʼ தே³வலம்ʼ ச தம்। ஆருணேயம்ʼ ச ரைப்⁴யம்ʼ ச ஏதானத்ராக³தான்புரா॥ 13-54-3 (83668) க³ங்கா³யமுனயோர்மத்⁴யே போ⁴க³வத்யா: ஸமாக³மே। த்³ருʼஷ்ட்வா பூர்வம்ʼ ஸமாஸீனான்மார்கண்டே³யோ(அ)ப்⁴யக³ச்ச²த॥ 13-54-4 (83669) ருʼஷயஸ்து முனிம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸமுத்தா²யோன்முகா²: ஸ்தி²தா:। அர்சயித்வா(அ)ர்ஹதோ விப்ரம்ʼ கிம்ʼ குர்ம இதி சாப்³ருவன்॥ 13-54-5 (83670) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-54-6x (6897) அயம்ʼ ஸமாக³ம: ஸத்³பி⁴ர்யத்னேனாஸாதி³தோ மயா। அத்ர ப்ராப்ஸ்யாமி த⁴ர்மாணாமாசாரஸ்ய ச நிஶ்சயம்॥ 13-54-6 (83671) ருʼஜு: க்ருʼதயுகே³ த⁴ர்மஸ்தஸ்மின்க்ஷீணே விமுஹ்யதி। யுகே³யுகே³ மஹர்ஷிப்⁴யோ த⁴ர்மமிச்சா²மி வேதி³தும்॥ 13-54-7 (83672) ருʼஷிபி⁴ர்னாரத³: ப்ரோக்தோ ப்³ரூஹி யத்ராஸ்ய ஸம்ʼஶய:। த⁴ர்மாத⁴ர்மேஷு தத்வஜ்ஞ த்வம்ʼ ஹி ச்சே²த்தா ஹி ஸம்ʼஶயான்॥ 13-54-8 (83673) ருʼஷிப்⁴யோ(அ)னுமதம்ʼ வாக்யம்ʼ நியோகா³ந்னாரத³ஸ்ததா³। ஸர்வத⁴ர்மார்த²தத்வஜ்ஞம்ʼ மார்கண்·டே³யம்ʼ ததோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 13-54-9 (83674) தீ³ர்கா⁴யோ தபஸா தீ³ப்த வதே³வதா³ங்க³தத்வவித்। யத்ர தே ஸம்ʼஶயோ ப்³ரஹ்மன்ஸமுத்பன்ன: ஸ உச்யதாம்॥ 13-54-10 (83675) த⁴ர்மம்ʼ லோகோபகாரம்ʼ வா யச்சான்யச்ச்²ரோதுமிச்ச²ஸி। தத³ஹம்ʼ கத²யிஷ்யாமி ப்³ரூஹி த்வம்ʼ ஸுமஹாதபா:॥ 13-54-11 (83676) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-54-12x (6898) யுகே³யுகே³ வ்யதீதே(அ)ஸ்மிந்த⁴ர்மஸேது: ப்ரணஶ்யதி। கத²ம்ʼ த⁴ர்மச்ச²லேனாஹம்ʼ ப்ராப்னுயாமிதி மே மதி:॥ 13-54-12 (83677) நாரத³ உவாச। 13-54-13x (6899) ஆஸீத்³த⁴ர்ம: புரா விப்ர சதுஷ்பாத³: க்ருʼதே யுகே³। ததோ ஹ்யத⁴ர்ம: காலேன ப்ரஸூத: கிஞ்சிதூ³நத:॥ 13-54-13 (83678) ததஸ்த்ரேதாயுக³ம்ʼ நாம ப்ரவ்ருʼத்தம்ʼ த⁴ர்மதூ³ஷணம்॥ 13-54-14 (83679) தஸ்மின்னதீதே ஸம்ப்ராப்தம்ʼ த்ருʼதீயம்ʼ த்³வாபரம்ʼ யுக³ம்। ததா³ த⁴ர்மஸ்ய த்³வௌ பாதா³வத⁴ர்மோ நாஶயிஷ்யதி॥ 13-54-15 (83680) த்³வாபரே து பரிக்ஷீணே நந்தி³கே ஸமுபஸ்தி²தே। லோகவ்ருʼத்தம்ʼ ச த⁴ர்மம்ʼ ச உச்யமானம்ʼ நிபோ³த⁴ மே॥ 13-54-16 (83681) சதுர்த²ம்ʼ நந்தி³கம்ʼ நாம த⁴ர்ம: பாதா³வஶேஷித:। தத: ப்ரப்⁴ருʼதி ஜாயந்தே க்ஷீணப்ரஜ்ஞாயுபோ நரா:। க்ஷீணப்ராணத⁴னா லோகே த⁴ர்மாசாரப³ஹிஷ்க்ருʼதா:॥ 13-54-17 (83682) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-54-18x (6900) ஏவம்ʼ விலுலிதே த⁴ர்மே லோகே சாத⁴ர்மஸம்ʼயுதே। சாதுர்வர்ண்யஸ்ய நியதம்ʼ ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ நியச்ச²தி॥ 13-54-18 (83683) நாரத³ உவாச। 13-54-19x (6901) மந்த்ரபூதம்ʼ ஸதா³ ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ சைவ ந நஶ்யதி। ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி தத்³தே³வா தா³துர்ன்யாயாத்ப்ரயச்ச²த:॥ 13-54-19 (83684) ஸத்வயுக்தம்ʼ ச தா³தா ச ஸர்வான்காமானவாப்னுயாத்। அவாப்தகாம: ஸ்வர்கே³ ச மஹீயேத யதே²ப்ஸிதம்॥ 13-54-20 (83685) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-54-21x (6902) சத்வாரோ ஹ்யத² யே வர்ணா ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ ப்ரதா³ஸ்யதி। மந்த்ரஹீனமபன்யாயம்ʼ தேஷாம்ʼ த³த்தம்ʼ க்வ க³ச்ச²தி॥ 13-54-21 (83686) நாரத³ உவாச। 13-54-22x (6903) அஸுரான்க³ச்ச²தே த³த்தம்ʼ விப்ரை ரக்ஷாம்ʼஸி க்ஷத்ரியை:। வைஶ்யை: ப்ரேதானி வை த³த்தம்ʼ ஶூத்³ரைர்பூ⁴தானி க³ச்ச²தி॥ 13-54-22 (83687) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-54-23x (6904) அத² வர்ணாவரே ஜாதாஶ்சாதுர்வர்ண்யோபதே³ஶின:। தா³ஸ்யந்தி ஹவ்யகவ்யானி தேஷாம்ʼ த³த்தம்ʼ க்வ க³ச்ச²தி 13-54-23 (83688) நாரத³ உவாச। 13-54-24x (6905) வர்ணாவராணாம்ʼ பூ⁴தானாம்ʼ ஹவ்யகவ்யப்ரதா³த்ருʼணாம்। நைவ தே³வா ந பிதர: ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி தத்ஸ்வயம்॥ 13-54-24 (83689) யாதுதா⁴நா: பிஶாசாஶ்ச பூ⁴தா யே சாபி நைர்ருʼதா:। தேஷாம்ʼ ஸா விஹிதா வ்ருʼத்தி: பித்ருʼதை³வதனிர்க³தா:॥ 13-54-25 (83690) தேஷாம்ʼ ஸர்வப்ரதா³த்ரூʼணாம்ʼ ஹவ்யகவ்யம்ʼ ஸமாஹிதா:। யத்ப்ரயச்ச²ந்தி வித⁴இவத்தத்³வை பு⁴ஞ்ஜந்தி தே³வதா:॥' ॥ 13-54-26 (83691) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சது:பஶ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 54 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-54-16 நந்தி³க இதி கலியுகே³ ப்ரவர்தமானத⁴ர்மைகபாத³ஸ்ய நாம॥ 16 ॥

`மார்கண்டே³ய உவாச। ஶ்ருதம்ʼ வர்ணாவரைர்த³த்தம்ʼ ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ ச நாரத³। ஸம்ப்ரயோகே³ ச புத்ராணாம்ʼ கன்யானாம்ʼ ச ப்³ரவீஹி மே॥ 13-55-1 (83692) நாரத³ உவாச। 13-55-2x (6906) கன்யாப்ரதா³நம்ʼ ப்ரத்ராணாம்ʼ ஸ்த்ரீணாம்ʼ ஸம்ʼயோக³மேவ ச। ஆனுபூர்வ்யான்மயா ஸம்யகு³ச்யமானம்ʼ நிபோ³த⁴ மே॥ 13-55-2 (83693) ஜாதமாத்ரா து தா³தவ்யா கன்யகா ஸத்³ருʼஶே வரே। காலே த³த்தாஸு கன்யாஸு பிதா த⁴ர்மேண யுஜ்யதே॥ 13-55-3 (83694) யஸ்து புஷ்பவதீம்ʼ கன்யாம்ʼ பா³ந்த⁴வோ ந ப்ரயச்ச²தி। மாஸிமாஸி க³தே ப³ந்து⁴ஸ்தஸ்யா ப்⁴ரௌணக்⁴ந்யமாப்னுதே॥ 13-55-4 (83695) யஸ்து கன்யாம்ʼ க்³ருʼஹே ருந்த்⁴யாத்³க்³ராம்யைர்போ⁴கை³ர்விவர்ஜிதாம்। அவத்⁴யாத: ஸ கன்யாயா ப³ந்து⁴: ப்ராப்னோதி ப்⁴ரூணஹாம்॥ 13-55-5 (83696) தூ³ஷிதா பாணிமாத்ரேண ம்ருʼதே ப⁴ர்தரி தா³ரிகா। ஸம்ʼஸ்காரம்ʼ லப⁴தே நாரீ த்³விதீயே ஸா புன: பதௌ॥ 13-55-6 (83697) புனர்பூ⁴ர்னாம ஸா கன்யா ஸபுத்ரா ஹவ்யகவ்யதா³। அதூ³ஷ்யா ஸா ப்ரஸூதீஷு ப்ரஜானாம்ʼ தா³ரகர்மணி॥ 13-55-7 (83698) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-55-8x (6907) யா து கன்யா ப்ரஸூயேத க³ர்பி⁴ணீ யா து வா ப⁴வேத்। கத²ம்ʼ தா³ரக்ரியாம்ʼ பூ⁴ய: ஸா ப⁴வேத்³ருʼஷிஸத்தம॥ 13-55-8 (83699) நாரத³ உவாச। 13-55-9x (6908) தத்வார்த²னிஶ்சிதம்ʼ ஶப்³த³ம்ʼ கன்யகா நயதே(அ)க்³நயே। தஸ்மாத்குர்வந்தி வை பா⁴வம்ʼ குமார்யஸ்தா ந கன்யகா:॥ 13-55-9 (83700) ப்³ரஹ்மஹத்யாத்ரிபா⁴கே³ந க³ர்பா⁴தா⁴நவிஶோதி⁴த:। க்³ருʼஹ்ணீயாத்தாம்ʼ சதுர்பா⁴க³விஶுத்³தா⁴ம்ʼ ஸர்ஜனாத்புன:॥ 13-55-10 (83701) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-55-11x (6909) கத²ம்ʼ கன்யாஸு யே ஜாதா ப³ந்தூ⁴நாம்ʼ தூ³ஷிதா: ஸதா³। கஸ்ய தே ஹவ்யகவ்யானி ப்ரதா³ஸ்யந்தி மஹாமுனே॥ 13-55-11 (83702) நாரத³ உவாச। 13-55-12x (6910) கன்யாயாஸ்து பிது: புத்ரா: கானீனா ஹவ்யகவ்யதா³:। அந்தர்வத்னயாஸ்து ய: பாணிம்ʼ க்³ருʼஹ்ணீயாத்ஸ ஸஹோட⁴ஜ:॥ 13-55-12 (83703) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-55-13x (6911) அத² யேனாஹிதோ க³ர்ப⁴: கன்யாயாம்ʼ தத்ர நாரத³। கத²ம்ʼ புத்ரப²லம்ʼ தஸ்ய ப⁴வேதே³தத்ப்ரசக்ஷ்வ மே॥ 13-55-13 (83704) நாரத³ உவாச। 13-55-14x (6912) த⁴ர்மாசாரேஷு தே நித்யம்ʼ தூ³ஷகா: க்ருʼதஶோத⁴னா:। பீ³ஜம்ʼ ச நஶ்யதே தேஷாம்ʼ மோக⁴சேஷ்டா ப⁴வந்தி தே॥ 13-55-14 (83705) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-55-15x (6913) அத² காசித்³ப⁴வேத்கன்யா க்ரீதா த³த்தா ஹ்ருʼதா(அ)பி வா। கத²ம்ʼ புத்ரக்ருʼதம்ʼ தஸ்யாஸ்தத்³ப⁴வேத்³த³ஷிஸத்தம॥ 13-55-15 (83706) நாரத³ உவாச। 13-55-16x (6914) க்ரீதா த³த்தா ஹ்ருʼதா சைவ யா கன்யா பாணிவர்ஜிதா। கௌமாரீ நாம ஸா பா⁴ர்யா ப்ரஸவேதௌ³ரஸான்ஸுதான்। ந பத்ன்யர்தே² ஶுபா⁴ ப்ரோக்தா தத்கர்மண்யபராஜிதே॥ 13-55-16 (83707) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-55-17x (6915) கேன மங்க³லக்ருʼத்யேஷு வினியுஜ்யந்தி கன்யகா:। ஏததி³ச்சா²மி விஜ்ஞாதும்ʼ தத்வேனேஹ மஹாமுனே॥ 13-55-17 (83708) நாரத³ உவாச। 13-55-18x (6916) நித்யம்ʼ நிவஸதே லக்ஷ்மீ: கன்யகாஸு ப்ரதிஷ்டி²தா। ஶோப⁴னா ஶுப⁴யோக்³யா ச பூஜ்யா மங்க³லகர்மஸு॥ 13-55-18 (83709) ஆகரஸ்த²ம்ʼ யதா² ரத்னம்ʼ ஸர்வகாமப²லோபக³ம்। ததா² கன்யா மஹாலக்ஷ்மீ: ஸர்வலோகஸ்ய மங்க³லம்॥ 13-55-19 (83710) ஏவம்ʼ கன்யா பரா லக்ஷ்மீ ரதிஸ்தோஷஶ்ச தே³ஹினாம்। மஹாகுலானாம்ʼ சாரித்ரவ்ருʼத்தேன நிகஷோபலம்॥ 13-55-20 (83711) ஆனயித்வா ஸ்வகாத்³வர்ணாத்கன்யகாம்ʼ யோ ப⁴ஜேன்னர:। தா³தாரம்ʼ ஹவ்யகவ்யானாம்ʼ புத்ரகம்ʼ யா ப்ரஸூயதி॥ 13-55-21 (83712) ஸாத்⁴வீ குலம்ʼ வர்த⁴யதி ஸாத்⁴வீ புஷ்டிக்³ரஹே பரா। ஸாத்⁴வீ லக்ஷ்மீ ரதி: ஸாக்ஷாத்ப்ரதிஷ்டா² ஸந்ததிஸ்ததா²॥ ॥ 13-55-22 (83713) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 55 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-55-10 சதுர்பா⁴க³விஶுத்³தா⁴த்ஸ்வஜனாத்புனரிதி த⁴.பாட²:॥

`மார்கண்டே³ய உவாச। ஶ்ருதம்ʼ ப³ஹுவித⁴ம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ கன்யகானாம்ʼ மஹாமதே। இச்சா²மி யோஷிதாம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ த⁴ர்மாத⁴ர்மௌ பரிக்³ரஹே॥ 13-56-1 (83714) நாரத³ உவாச। 13-56-2x (6917) அஷ்டௌ பா⁴ர்யாக³மா த⁴ர்ம்யா நராணாம்ʼ தா³ரகர்மணி। ப்ரேத்யேஹ ச ஹிதா யாஸ்து ஸபுத்ரா ஹவ்யகவ்யதா³:॥ 13-56-2 (83715) ஸாத்⁴வீ பாணிக்³ருʼஹீதா யா கௌமாரீ பாணிவர்ஜிதா। ப்⁴ராத்ருʼபா⁴ர்யா ஸ்வபா⁴ர்யேதி ப்ரஸூயேத்புத்ரமௌரஸம்॥ 13-56-3 (83716) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-56-4x (6918) த்ரயோ பா⁴ர்யாக³மா ஜ்ஞேயா யத்ர த⁴ர்மோ ந நஶ்யதி। பஞ்சான்யா: பஶ்சிமா ப்³ரூஹி பா⁴ர்யாஸ்தாஸாம்ʼ ச யே ஸுதா:॥ 13-56-4 (83717) நாரத³ உவாச। 13-56-5x (6919) ஸகோ³த்ரபா⁴ர்யா க்ரீதா ச பரபா⁴ர்யா ச காரிதா। க³தாக³தா ச யா பா⁴ர்யா ஆஶ்ரமாதா³ஹ்ருʼதா ச யா॥ 13-56-5 (83718) ஏதா பா⁴ர்யாக³மா: பஞ்ச புனர்பா⁴ர்யா ப⁴வந்தி யா:। ஏதா பா⁴ர்யா ந்ருʼணாம்ʼ க³ம்யாஸ்தத்புத்ரா ஹவ்யகவ்யதா³:॥' ॥ 13-56-6 (83719) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட்பஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 56 ॥

`மார்கண்டே³ய உவாச। ஶ்ருதா பா⁴ர்யாஶ்ச புத்ராஶ்ச விஸ்தரேண மஹாமுனே। ஆஶ்ரமஸ்தா²: கத²ம்ʼ நார்யோ ந து³ஷ்யந்தீதி ப்³ரூஹி போ⁴॥ 13-57-1 (83720) நாரத³ உவாச। 13-57-2x (6920) ஆஶ்ரமஸ்தா²ஸு நாரீஷு பா³ந்த⁴வத்வம்ʼ ப்ரணஶ்யதி। நஷ்டவம்ʼஶ்யா ப⁴வந்த்யேதா ப³ந்தூ⁴நாமத² ப⁴ர்த்ருʼணாம்॥ 13-57-2 (83721) பரதா³ரா முக்ததோ³ஷாஸ்தா நார்யோ(அ)(அ)ஶ்ரமஸம்ʼஸ்தி²தா:। ஸ்வயமீஶா: ஸ்வதே³ஹானாம்ʼ காம்யாஸ்தத்³க³தமானஸா:॥ 13-57-3 (83722) ஏவம்ʼ நார்யோ ந து³ஷ்யந்தி நராணாம்ʼ தத்ப்ரஸூதிஷு। த⁴ர்மபத்ன்யோ ப⁴வந்த்யேதா: ஸபுத்ரா ஹவ்யகவ்யதா³:॥ 13-57-4 (83723) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-57-5x (6921) பரஸ்ய பா⁴ர்யா யா பூர்வம்ʼ ம்ருʼதே ப⁴ர்தரி யா புன:। அன்யம்ʼ ப⁴ஜதி ப⁴ர்தாரம்ʼ ஸஸுதா அஸுதா கத²ம்॥ 13-57-5 (83724) நாரத³ உவாச। 13-57-6x (6922) அஸுதா வா ப்ரஸூதா வா க்³ருʼஹஸ்தா²நாம்ʼ பரஸ்த்ரிய:। பராம்ருʼஷ்டேதி தா வர்ஜ்யா த⁴ர்மாசாரேஷு தூ³ஷிதா:॥ 13-57-6 (83725) ந சாஸாம்ʼ ஹவ்யகவ்யானி ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி தே³வதா:। யஸ்தாஸு ஜனயேத்புத்ரான்ன தை: புத்ரமவாப்னுயாத்॥ 13-57-7 (83726) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-57-8x (6923) பரக்ஷேத்ரேஷு யோ பீ³ஜம்ʼ சாபலாத்³விஸ்ருʼஜேன்னர:। கத²ம்ʼ புத்ரப²லம்ʼ தஸ்ய ப⁴வேத்தத்³ருʼஷிஸத்தம॥ 13-57-8 (83727) நாரத³ உவாச। 13-57-9x (6924) அஸ்வாமிகே பரக்ஷேத்ரே யோ நரோ பீ³ஜமுத்ஸ்ருʼஜேத்। ஸ்வயம்ʼவ்ருʼதோ(அ)(அ)ஶ்ரமஸ்தா²யாம்ʼ தத்³பீ³ஜம்ʼ ந வினஶ்யதி॥ 13-57-9 (83728) பரக்ஷேத்ரேஷு யோ பீ³ஜம்ʼ நரோ த³ர்பாத்ஸமுத்ஸ்ருʼஜேத்। க்ஷேத்ரிகஸ்யைவ தத்³பீ³ஜம்ʼ ந பீ³ஜீ லப⁴தே ப²லம்॥ 13-57-10 (83729) நாத: பரமத⁴ர்ம்யம்ʼ சாப்யயஶஸ்யம்ʼ ததோ²த்தரம்। க³ர்பா⁴தீ³நாம்ʼ ச ப³ஹுபி⁴ஸ்தாஶ்ச த்யாஜ்யா: ஸமேஷ்வபி॥ 13-57-11 (83730) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-57-12x (6925) அத² யே பரதா³ரேஷு புத்ரா ஜாயந்தி நாரத³। கஸ்ய தே ப³ந்து⁴தா³யாதா³ ப⁴வந்தி பரமத்³யுதே॥ 13-57-12 (83731) நாரத³ உவாச। 13-57-13x (6926) பரதா³ரேஷு ஜாயேதே த்³வௌ புத்ரௌ குண்ட³கோ³லகௌ। ஜீவத்யத² பதௌ குண்டோ³ ம்ருʼதே ப⁴ர்தரி கோ³லக:॥ 13-57-13 (83732) தே ச ஜாதா: பரக்ஷேத்ரே தே³ஹினாம்ʼ ப்ரேத்ய சேஹ ச। த³த்தானி ஹவ்யகவ்யானி நாஶயந்த்யத² தா³த்ருʼணாம்॥ 13-57-14 (83733) பிதுஹி நரகாயைதே கோ³லகஸ்து விஶேஷத:। சண்டா³லதுல்யௌ தஜ்ஜௌ ஹி பரத்ரேஹ ச நஶ்யத:॥ 13-57-15 (83734) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-57-16x (6927) கஸ்ய தே க³ர்ஹிதா: புத்ரா: பித்ரூʼணாம்ʼ ஹவ்யகவ்யதா³:। யஸ்ய க்ஷேத்ரே ப்ரஸூயந்தே யோ வா தாஞ்ஜனயேத்ஸுதான்॥ 13-57-16 (83735) நாரத³ உவாச। 13-57-17x (6928) க்ஷேத்ரிகஶ்சைவ பீ³ஜீ ச த்³வாவேதௌ நிரயம்ʼ க³தௌ। ந ரக்ஷதி ச யோ தா³ரான்பரதா³ராஶ்ச க³ச்ச²தி॥ 13-57-17 (83736) க³ர்ஹிதாஸ்தே நரா நித்யம்ʼ த⁴ர்மாசாரப³ஹிஷ்க்ருʼதா:। குண்டோ³ போ⁴க்தா ச போ⁴கீ³ ச குத்ஸிதா: பித்ருʼதை³வதை:॥ 13-57-18 (83737) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-57-19x (6929) ததை²தே க³ர்ஹிதா: புத்ரா ஹவ்யகவ்யானி நாரத³। கஸ்ய நித்யம்ʼ ப்ரயச்ச²ந்தி த⁴ர்மோ வா தேஷு கிம்ʼ ப²லம்ʼ॥ 13-57-19 (83738) நாரத³ உவாச। 13-57-20x (6930) யாதுதா⁴நா: பிஶாசாஶ்ச ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி தைர்ஹுதம்। ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ ச தைர்த³த்தம்ʼ யே ச பூ⁴தா நிஶாசரா:॥ 13-57-20 (83739) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-57-21x (6931) அத² தே ராக்ஷஸா: ப்ரீதா: கிம்ʼ ப்ரயச்ச²ந்தி தா³த்ருʼணாம்। கிம்ʼ வா த⁴ர்மப²லம்ʼ தேஷாம்ʼ ப⁴வேத்தத்³ருʼஷிஸத்தம॥ 13-57-21 (83740) நாரத³ உவாச। 13-57-22x (6932) ந த³த்தம்ʼ நஶ்யதே கிஞ்சித்ஸர்வபூ⁴தேஷு தா³த்ருʼணாம்। ப்ரேத்ய சேஹ ச தாம்ʼ புஷ்டிமுபாஶ்னந்தி ப்ரதா³யின:॥ 13-57-22 (83741) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-57-23x (6933) அத² கோ³லககுண்டா³ப்⁴யாம்ʼ ஸந்ததிர்யா ப⁴விஷ்யதி। தயோர்யே பா³ந்த⁴வா: கேசித்ப்ரதா³ஸ்யந்தி கத²ம்ʼ நு தம்ʼ॥ 13-57-23 (83742) நாரத³ உவாச। 13-57-24x (6934) ஸாத்⁴வீஜாதா: ஸுதாஸ்தேஷாம்ʼ தாம்ʼ வ்ருʼத்திமனுதிஷ்ட²தாம்। ப்ரீணந்தி பித்ருʼதை³வத்யம்ʼ ஹவ்யகவ்யஸமாஹிதா:॥ 13-57-24 (83743) ஏவம்ʼ கோ³லககுண்டா³ப்⁴யாம்ʼ யே ச வர்ணாபதே³ஶின:। ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ ச ஶுத்³தா⁴நாம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி தே³வதா:॥' ॥ 13-57-25 (83744) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 57 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-57-3 பரமம்ʼ முக்ததோ³ஷாஸ்தா யா நார்யோ(அ)(அ)ஶ்ரமஸம்ʼஸ்தி²தா இதி த⁴. பாட²:॥

மார்கண்டே³ய உவாச। ஶ்ருதம்ʼ நராணாம்ʼ சாபல்யம்ʼ பரஸ்த்ரீஷு ப்ரஜாயதாம்। ப்ரமதா³நாம்ʼ து சாபல்யே தோ³ஷமிச்சா²மி வேதி³தும்॥ 13-58-1 (83745) நாரத³ உவாச। 13-58-2x (6935) ஏகவர்ணே விதோ³ஷம்ʼ து க³மனம்ʼ பூர்வகாலிகம்। தா⁴தா ச ஸமனுஜ்ஞாதோ விஷ்ணுனா தத்ததா²(அ)கரோத்॥ 13-58-2 (83746) ப⁴க³லிங்கே³ மஹாப்ராஜ்ஞ பூர்வமேவ ப்ரஜாபதி:। ஸஸர்ஜ தாப்⁴யாம்ʼ ஸம்ʼயோக³மனுஜ்ஞாதஶ்சகார ஸ:॥ 13-58-3 (83747) அத² விஷ்ணுப்ரஸாதே³ந ப⁴கோ³ த³த்தவர: கில। தேன சைவ ப்ரஸாதே³ந ஸர்வாம்ʼல்லோகானுபாஶ்னுதே॥ 13-58-4 (83748) தஸ்மாத்து புருஷே தோ³ஷோ ஹ்யதி⁴கோ நாத்ர ஸம்ʼஶய:। வினா க³ர்ப⁴ம்ʼ ஸவர்ணேஷு ந த்யாஜ்யா க³மனாத்ஸ்த்ரிய:॥ 13-58-5 (83749) ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ யதா²ந்யாயம்ʼ த³ண்ட³ம்ʼ குர்யாத்ஸ பண்டி³த:। ஶ்வபி⁴ர்வா த³ம்ʼஶனம்ʼ ஸ்னானம்ʼ ஸவனத்ரிதயம்ʼ நிஶி॥ 13-58-6 (83750) பூ⁴மௌ ச ப⁴ஸ்மஶயனம்ʼ தா³நம்ʼ போ⁴க³விவர்ஜிதம்। தோ³ஷகௌ³ரவத: காலோ த்³ரவ்யகௌ³ரவமேவ ச। மர்யாதா³ ஸ்தா²பிதா பூர்வமிதி தீர்தா²ந்தரம்ʼ க³தே॥ 13-58-7 (83751) தத்³யோஷிதீம்ʼ து தீ³ர்கா⁴யோ நாஸ்தி தோ³ஷோ வ்யதிக்ரமே। ப⁴க³தீர்தா²ந்தரே ஶுத்³தோ⁴ விஷ்ணோஸ்து வசனாதி³ஹ॥ 13-58-8 (83752) ரக்ஷ்யாஶ்சைவான்யஸம்ʼவாதை³ரன்யகே³ஹாத்³விசக்ஷணை:। ஆஸாம்ʼ ஶுத்³தௌ⁴ விஶேஷேண கர்மணாம்ʼ ப²லமஶ்னுதே॥ 13-58-9 (83753) நைதா வாச்யா ந வை வத்⁴யா ந க்லேஶ்யா: ஶுப⁴மிச்ச²தா। விஷ்ணுப்ரஸாதா³தி³த்யேவ ப⁴க³ஸ்தீர்தா²ந்தரம்ʼ க³த:। மாஸிமாஸி ருʼதுஸ்தாஸாம்ʼ து³ஷ்க்ருʼதான்யபகர்ஷதி॥ 13-58-10 (83754) ஸ்த்ரியஸ்தோஷகரா ந்ரூʼணாம்ʼ ஸ்த்ரிய: புஷ்டிப்ரதா³: ஸதா³। புத்ரஸேதுப்ரதிஷ்டா²ஶ்ச ஸ்த்ரியோ லோகே மஹாத்³யுதே॥ ॥ 13-58-11 (83755) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டபஞ்சாஶோ(அ)த்⁴யாய:॥ 58 ॥

`மார்கண்டே³ய உவாச। ஶ்ருதம்ʼ ப³லம்ʼ ப்ரபா⁴வஶ்ச யோஷிதாம்ʼ முனிஸத்தம। ஏகஸ்ய ப³ஹுபா⁴ர்யஸ்ய த⁴ர்மமிச்சா²மி வேதி³தும்॥ 13-59-1 (83756) நாரத³ உவாச। 13-59-2x (6936) ப³ஹுபா⁴ர்யாஸு ஸக்தஸ்ய நாரீபோ⁴கே³ஷு கே³ஹின:। ருʼதௌ விமுஞ்சமானஸ்ய ஸாம்ʼநித்⁴யே ப்⁴ரூணஹா ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-59-2 (83757) வ்ருʼத்³தா⁴ம்ʼ வந்த்⁴யாம்ʼ ஸுவ்ரதா ச ம்ருʼதாபத்யாமபுஷ்பிணீம்। கன்யாம்ʼ ச ப³ஹுபுத்ராம்ʼ ச வர்ஜயன்முச்யதே ப⁴யாத்॥ 13-59-3 (83758) வ்யாதி⁴தோ ப³ந்த⁴னஸ்தோ² வா ப்ரவாஸேஷ்வத² பர்வஸு। ருʼதுகாலே து நாரீணாம்ʼ ப்⁴ரூணஹத்யாம்ʼ ப்ரமுஞ்சதி॥ 13-59-4 (83759) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-5x (6937) வைஶ்யனாரீஷு வை ஜாதா: பரப்ரேஷ்யாஸு வா ஸுதா:। கஸ்ய தே ப³ந்து⁴தா³யாதா³ ப⁴வந்தி ஹி மஹாமுனே॥ 13-59-5 (83760) நாரத³ உவாச। 13-59-6x (6938) பண்யஸ்த்ரீஷு ப்ரஸூதா யே யஸ்ய ஸ்த்ரீ தஸ்ய தே ஸுதா:। க்ரயாச்ச க்ருʼத்ரிமா: புத்ரா ப்ரதா³நாச்சைவ த³த்ரிமா:॥ 13-59-6 (83761) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-7x (6939) பண்யனாரீஷ்வனியத: பும்ʼஸோ(அ)ர்தோ² வர்ததே த்⁴ருவம்। அத்ர சாஹிதக³ர்பா⁴யா: கஸ்ய புத்ரம்ʼ வத³ந்தி தம்॥ 13-59-7 (83762) நாரத³ உவாச। 13-59-8x (6940) தீர்த²பூ⁴தாஸு நாரீஷு ஜ்ஞாயதே யோ(அ)பி⁴க³ச்ச²தி। ருʼதௌ தஸ்ய ப⁴வேத்³க³ர்போ⁴ யம்ʼ வா நாரீ ந ஶங்கதே॥ 13-59-8 (83763) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-9x (6941) நராணாம்ʼ த்யஜதாம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ காமக்ரோதா⁴த்³கு³ணான்விதாம்। அப்ரஸூதாம்ʼ ப்ரஸூதாம்ʼ வா தேஷாம்ʼ ப்ருʼச்சா²மி நிஷ்க்ருʼதிம்॥ 13-59-9 (83764) நாரத³ உவாச। 13-59-10x (6942) அபாபாம்ʼ த்யஜமானஸ்ய ஸாத்⁴வீம்ʼ மத்வா யமாதி³த:। ஆத்மவம்ʼஶஸ்வத⁴ர்மோ வா த்யஜதோ நிஷ்க்ருʼதிர்ன து॥ 13-59-10 (83765) யோ நரஸ்த்யஜதே பா⁴ர்யா புஷ்பிணீமப்ரஸூதிகாம்। ஸ நஷ்டவம்ʼஶ: பித்ருʼபி⁴ர்யுக்தஸ்த்யஜ்யேத தை³வதை:॥ 13-59-11 (83766) பா⁴ர்யாமபத்யஸஞ்ஜாதாம்ʼ ப்ரஸூதாம்ʼ புத்ரபௌத்ரிணீம்। புத்ரதா³ரபரித்யாகீ³ ந ஸ ப்ராப்னோதி நிஷ்க்ருʼதிம்॥ 13-59-12 (83767) ஏவம்ʼ ஹி பா⁴ர்யாம்ʼ த்யஜதாம்ʼ நராணாம்ʼ நாஸ்தி நிஷ்க்ருʼதி:। நார்ஹந்தி ப்ரமதா³ஸ்த்யக்தும்ʼ புத்ரபௌத்ரப்ரதிஷ்டி²தா:॥ 13-59-13 (83768) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-14x (6943) கீத்³ருʼஶீம்ʼ ஸந்த்யஜன்பா⁴ர்யாம்ʼ நரோ தோ³ஷைர்ன லிப்யதே। ஏததி³ச்சா²மி தத்வேன விஜ்ஞாதும்ருʼஷிஸத்தம॥ 13-59-14 (83769) நாரத³ உவாச। 13-59-15x (6944) மோக்ஷத⁴ர்மஸ்தி²தானாம்ʼ து அன்யோன்யமனுஜானதாம்। பா⁴ர்யாபதீனாம்ʼ முக்தானாமத⁴ர்மோ ந விதீ⁴யதே॥ 13-59-15 (83770) அன்யஸங்கா³ம்ʼ க³தாபத்யாம்ʼ ஶூத்³ரகா³ம்ʼ பரகா³மினீம்। பரீக்ஷ்ய த்யஜமானானாம்ʼ நராணாம்ʼ நாஸ்தி பாதகம்॥ 13-59-16 (83771) பாதகே(அ)பி து ப⁴ர்தவ்யௌ த்³வௌ து மாதா பிதா ததா²॥ 13-59-17 (83772) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-18x (6945) பா⁴ர்யாயாம்ʼ வ்யபி⁴சாரிண்யாம்ʼ நரஸ்ய த்யஜதோ ருஷா। கத²ம்ʼ த⁴ர்மோ(அ)ப்யத⁴ர்மோ வா ப⁴வதீஹ மஹாமதே॥ 13-59-18 (83773) நாரத³ உவாச। 13-59-19x (6946) அன்ருʼதே(அ)பி ஹி ஸத்யே வா யோ நாரீம்ʼ தூ³ஷிதாம்ʼ த்யஜேத்। அரக்ஷமாண: ஸ்வாம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ நரோ ப⁴வதி ப்⁴ரூணஹா॥ 13-59-19 (83774) அபத்யஹேதோர்யா நாரீ ப⁴ர்தாரமதிலங்க⁴யேத்। லோலேந்த்³ரியேதி ஸா ரக்ஷ்யா ந ஸந்த்யாஜ்யா கத²ஞ்சன॥ 13-59-20 (83775) நத்³யஶ்ச நார்யஶ்ச ஸமஸ்வபா⁴வா நைதா: ப்ரமுஞ்சந்தி நராவகா³டா⁴:। ஸ்ரோதாம்ʼஸி நத்³யோ வஹதே நிபாதம்ʼ நாரீ ரஜோபி⁴: புனரேதி ஶௌசம்॥ 13-59-21 (83776) ஏவம்ʼ நார்யோ ந து³ஷ்யந்தி வ்யபி⁴சாரே(அ)பி ப⁴ர்த்ருʼணாம்। மாஸிமாஸி ப⁴வேத்³ராக³ஸ்தத: ஶுத்³தா⁴ ப⁴வந்த்யுத॥ 13-59-22 (83777) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-23x (6947) கானி தீர்தா²நி ப⁴க³வன்ன்ருʼணாம்ʼ தே³ஹாஶ்ரிதானி வை। தானி வை ஶம்ʼஸ ப⁴க³வன்யாதா²தத்²யேன ப்ருʼச்ச²த:॥ 13-59-23 (83778) ஸர்வதீர்தே²ஷு ஸர்வஜ்ஞ கிம்ʼ தீர்த²ம்ʼ பரமம்ʼ ந்ருʼணாம்। யத்ரோபஸ்ப்ருʼஶ்ய பூதோ யோ நரோ ப⁴வதி நித்யஶ:॥ 13-59-24 (83779) நாரத³ உவாச। 13-59-25x (6948) தே³வர்ஷிபித்ருʼதீர்தா²நி ப்³ராஹ்மம்ʼ மத்⁴யே(அ)த²ம்ʼ வைஷ்ணவம்। ந்ருʼணாம்ʼ தீர்தா²நி பஞ்சாஹு: பாணௌ ஸன்னிஹிதானி வை॥ 13-59-25 (83780) ஆத்³யதீர்த²ம்ʼ து தீர்தா²நாம்ʼ வைஷ்ணவோ பா⁴க³ உச்யதே। யத்ரோபஸ்ப்ருʼஶ்ய வர்ணானாம்ʼ சதுர்ணாம்ʼ வர்த⁴தே குலம்। பித்ருʼதை³வதகார்யாணி வர்த⁴ந்தே ப்ரேத்ய சேஹ ச॥ 13-59-26 (83781) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-27x (6949) நராணாம்ʼ காமவ்ருʼத்தானாம்ʼ யா நார்யோ நிரவக்³ரஹா:। யாஸாமபி⁴க்³ரஹோ நாஸ்தி தா மே கத²ய நாரத³॥ 13-59-27 (83782) நாரத³ உவாச। 13-59-28x (6950) பாஶுர்வைஶ்யா நடீ கோ³பீ தாந்துகீ துன்னவாயிகீ। நாரீ கிராதீ ஶப³ரீ நர்தகீ சானவக்³ரஹா॥ 13-59-28 (83783) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-29x (6951) ஏதாஸு ஜாதா நாரீஷு ஸர்வவர்ணேஷு யே ஸுதா:। கேஷு கே ப³ந்து⁴தா³யாதா³ ப⁴வந்தி ருʼஷிஸத்தம॥ 13-59-29 (83784) நாரத³ உவாச। 13-59-30x (6952) ய ஏதா: பரிக்³ருʼஹ்ணந்தி தேஷாமேவ ஹி தே ஸுதா:। ஸர்வத்ர து ப்ரவ்ருʼத்தாஸு பீ³ஜம்ʼ நஶ்யதி தே³ஹினாம்॥ 13-59-30 (83785) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-31x (6953) ஸர்வஸ்த்ரீஷு ப்ரவ்ருʼத்தாஶ்ச ஸாது⁴வேத³விவர்ஜிதா:। மானவா: காண்ட³ப்ருʼஷ்டா²ஶ்ச வேத³மந்த்ரப³ஹிஷ்க்ருʼதா:। நியுக்தா ஹவ்யகவ்யேஷு தேஷாம்ʼ த³த்தம்ʼ கத²ம்ʼ ப⁴வேத்॥ 13-59-31 (83786) நாரத³ உவாச। 13-59-32x (6954) நார்ஹந்தி ஹவ்யகவ்யானி ஸாவித்ரீவர்ஜிதா த்³விஜா:। வ்ராத்யேஷ்வன்னப்ரதா³நம்ʼ தத்³யதா² ஶூத்³ரேஷு வை ததா²॥ 13-59-32 (83787) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-33x (6955) த⁴ர்மேஷ்வதி⁴க்ருʼதானாம்ʼ து நராணாம்ʼ முஹ்யதே மன:। கத²ம்ʼ ந விக்⁴நோ ப⁴வதி ஏததி³ச்சா²மி வேதி³தும்॥ 13-59-33 (83788) நாரத³ உவாச। 13-59-34x (6956) அர்தா²ஶ்ச நார்யஶ்ச ஸமானமேன- ச்ச்²ரேயாம்ʼஸி பும்ʼஸாமிஹ மோஹயந்தி। ரதிப்ரமோதா³த்ப்ரமதா³ ஹரந்தி போ⁴கை³ர்த⁴னம்ʼ சாப்யுபஹந்தி த⁴ர்மான்॥ 13-59-34 (83789) ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ ச த⁴ர்மாத்மா ஸர்வம்ʼ தச்ச்²ரோத்ரியோ(அ)ர்ஹதி। த³த்தம்ʼ ஹி ஶ்ரோத்ரியே ஸாதௌ⁴ ஜ்வலிதாக்³நாவிவாஹுதி:॥ 13-59-35 (83790) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-36x (6957) ஶ்ரோத்ரியாணாம்ʼ குலே ஜாதா வேதா³ர்த²விதி³தாத்மனாம்। ஹித்வா கஸ்மாத்த்ரயீம்ʼ வித்³யாம்ʼ வார்தாம்ʼ வ்ருʼத்திமுபாஶ்ரிதா:॥ 13-59-36 (83791) நாரத³ உவாச। 13-59-37x (6958) சாதுர்வர்ண்யம்ʼ புரா ந்யஸ்தம்ʼ ஸுவித்³வத்ஸு த்³விஜாதிஷு। தஸ்மாத்³வர்ணௌ: ஸம்ʼவிப⁴ஜ்யா வ்ருʼத்தி: ஸங்கரவர்ஜிதா॥ 13-59-37 (83792) யே சான்யே ஶ்ரோத்ரியா ஜாதா: ஸம்ʼஸ்க்ருʼதா: புத்ரக்³ருʼத்⁴நுபி⁴:। பூர்வனிர்வாணனிர்வ்ருʼத்தாம்ʼ ஜாதாம்ʼ வ்ருʼத்திமுபாஶ்ரிதா:॥ 13-59-38 (83793) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-39x (6959) அஸம்ʼஸ்க்ருʼதா: ஶ்ரோத்ரியஜா: ஸம்ʼஸ்க்ருʼதா ஜ்ஞானிஜா: கத²ம்। 13-59-39 (83794) நாரத³ உவாச। 13-59-40x (6960) அஸம்ʼஸ்காரோ வைதி³கஶ்ச ஸ மான்ய: ஶ்ரோத்ரியாத்மஜ:। ஶுத்³தா⁴ந்வய: ஶ்ரோத்ரியஸ்து ஸுவித்³வத்³பி⁴: ஸமோ(அ)ன்யதா²॥ 13-59-40 (83795) அனதீ⁴யானபுத்ராஶ்ச வேத³ஸம்ʼஸ்காரவர்ஜிதா:। தஸ்மாத்தே வேத³விஜ்ஞா(அ)பி விப்ரா: ஶ்ருதினிகாரிண:॥ 13-59-41 (83796) ப்³ரஹ்மராஶௌ புரா ஸ்ருʼஷ்டா வேத³ஸம்ʼஸ்காரஸம்ʼஸ்க்ருʼதா:। தஸ்மாத்தேஷ்வேவ தே ஜாதா: ஸாத⁴வ: குலதா⁴ரிண:॥ 13-59-42 (83797) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-43x (6961) ஸ்வயம்ʼ க்ரீதாஸு ப்ரேஷ்யாஸு ப்ரஸூயந்தே து யே நரா:। கஸ்ய நார்ய: ஸுதாஶ்சைவ ப⁴வந்தி ருʼஷிஸத்தம॥ 13-59-43 (83798) நாரத³ உவாச। 13-59-44x (6962) ஸ்வதா³ஸ்யாம்ʼ யோ நரோ மோஹாத்ப்ரஸூயேத ஸ பாபக்ருʼத்। இஹாபி⁴நிந்தி³த: ப்ரேத்ய அபத்யம்ʼ ப்ரேஷ்யதாம்ʼ நயேத்॥ 13-59-44 (83799) ஸா தஸ்ய பா⁴ர்யா புத்ரா யே ஹவ்யகவ்யப்ரதா³ஸ்து தே। தஸ்யா யே பா³ந்த⁴வா: கேசித்³விஷக்தா: ப்ரேஷ்யதாம்ʼ க³தா:। ஸர்வே தஸ்யாஸ்து ஸம்ப³ந்தா⁴ முச்யந்தே ப்ரேஷ்யகர்மஸு॥ 13-59-45 (83800) ஏதத்தே கதி²தம்ʼ ஸர்வம்ʼ யத³பி⁴வ்யாஹ்ருʼதம்ʼ த்வயா। அத²வா ஸம்ʼஶய: கஶ்சித்³பூ⁴ய: ஸம்ப்ரஷ்டுமர்ஹஸி॥ 13-59-46 (83801) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-59-47x (6963) அமித்²யாத³ர்ஶனாலோகே நாரத³: ஸர்வகோவித³:। ப்ரத்யக்ஷத³ர்ஶீ லோகானாம்ʼ ஸ்வயம்பு⁴ரிவ ஸத்தம:॥ 13-59-47 (83802) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-59-48x (6964) இதி ஸம்பா⁴ஷ்ய ருʼஷிபி⁴ர்மார்கண்டே³யோ மஹாதபா:। நாரத³ம்ʼ சாபி ஸத்க்ருʼத்ய தேன சைவாபி⁴ஸத்க்ருʼத:। ஆமந்த்ரயித்வா ருʼஷிபி⁴: ப்ரயயாவாஶ்ரமம்ʼ முனி:॥ 13-59-48 (83803) ருʼஷயஶ்சாபி தீர்தா²நாம்ʼ பரிசர்யாம்ʼ ப்ரசக்ரமு:॥ 13-59-49 (83804) ஸுக்ஷேத்ரபீ³ஜஸம்ʼஸ்காரவிஶுத்³தோ⁴ ப்³ரஹ்மிசர்யயா। நித்யனைமித்திகாத்ஸ்னாதோ மனஶ்ஶுத்³த்⁴யா ச ஶுத்³த்⁴யதி॥' ॥ 13-59-50 (83805) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 59 ॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। கிமாஹுர்ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² பாத்ரம்ʼ விப்ரா: ஸனாதனம்। ப்³ராஹ்மணம்ʼ லிங்கி³நம்ʼ சைவ ப்³ராஹ்மணம்ʼ வா(அ)ப்யலிங்கி³நம்॥ 13-60-1 (83806) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-2x (6965) ஸ்வவ்ருʼத்திமபி⁴பன்னாய லிங்கி³நே சேதராய ச। தே³யமாஹுர்மஹாராஜ உபா⁴வேதௌ தபஸ்வினௌ॥ 13-60-2 (83807) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-60-3x (6966) ஶ்ரத்³த⁴யா பரயா(அ)பூதோ ய: ப்ரயச்சே²த்³த்³விஜாதயே। ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ ததா² தா³நம்ʼ கோ தோ³ஷ: ஸ்யாத்பிதாமஹ॥ 13-60-3 (83808) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-4x (6967) ஶ்ரத்³தா⁴பூதோ நரஸ்தாத து³ர்தா³ந்தோ(அ)பி ந ஸம்ʼஶய:। பூதோ ப⁴வதி ஸர்வத்ர கிமுத த்வம்ʼ மஹாத்³யுதே॥ 13-60-4 (83809) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-60-5x (6968) ந ப்³ராஹ்மணம்ʼ பரிக்ஷேத தை³வேஷு ஸததம்ʼ நர:। கவ்யப்ரதா³நே து பு³தா⁴: பரீக்ஷ்யம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ விது³:॥ 13-60-5 (83810) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-6x (6969) ந ப்³ராஹ்மண: ஸாத⁴யதே ஹவ்யம்ʼ தை³வாத்ப்ரஸித்³த்⁴யதி। தே³வப்ரஸாதா³தி³ஜ்யந்தே யஜமானைர்ன ஸம்ʼஶய:॥ 13-60-6 (83811) ப்³ராஹ்மணான்ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² ஸததம்ʼ ப்³ரஹ்மவாதி³ந:। மார்கண்டே³ய: புரா ப்ராஹ இதி லோகேஷு பு³த்³தி⁴மான்। `ப்³ராஹ்மணா: பாத்ரபூ⁴தாஶ்ச ஶுத்³தா⁴ நைவம்ʼ பித்ருʼஷ்விஹ॥ 13-60-7 (83812) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-60-8x (6970) அபர்வோ(அ)ப்யத²வா வித்³வான்ஸம்ப³ந்தீ⁴ வா யதா² ப⁴வேத்। தபஸ்வீ யஜ்ஞஶீலோ வா கத²ம்ʼ பாத்ரம்ʼ ப⁴வேத்து ஸ:॥ 13-60-8 (83813) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-9x (6971) குலீன: கர்மக்ருʼத்³வைத்³யஸ்ததை²வாப்யன்ருʼஶம்ʼஸ்யவான்। ஹ்ரீமான்ருʼஜு: ஸத்யவாதீ³ பாத்ரம்ʼ பூர்வே ச யே த்ரய:॥ 13-60-9 (83814) தத்ரேமம்ʼ ஶ்ருʼணு மே பார்த² சதுர்ணாம்ʼ தேஜஸாம்ʼ மதம்। ப்ருʼதி²வ்யா: காஶ்யபஸ்யாக்³நேர்மார்கண்டே³யஸ்ய சைவ ஹி॥ 13-60-10 (83815) ப்ருʼதி²வ்யுவாச। 13-60-11 (83816) யதா² மஹார்ணவே க்ஷிப்த: க்ஷிப்ரம்ʼ நேஷ்டுர்வினஶ்யதி। ததா² து³ஶ்சரிதம்ʼ ஸர்வம்ʼ த்ரயீனித்யே நிமஜ்ஜதி॥ 13-60-11 (83817) காஶ்யப உவாச। 13-60-12x (6972) ஸர்வே ச வேதா³: ஸஹ ஷங்பி⁴ரங்கை³: ஸாங்க்²யம்ʼ புராணம்ʼ ச குலே ச ஜன்ம। நைதானி ஸர்வாணி க³திர்ப⁴வந்தி ஶீலவ்யபேதஸ்ய ந்ருʼப த்³விஜஸ்ய॥ 13-60-12 (83818) அக்³நிருவாச। 13-60-13x (6973) அதீ⁴யான: பண்டி³தம்மன்யமானோ யோ வித்³யயா ஹந்தி யஶ: பரேஷாம்। ப்³ரஹ்மன்ஸ தேன லப⁴தே ப்³ரஹ்மவத்⁴யாம்ʼ லோகாஸ்தஸ்ய ஹ்யந்தவந்தோ ப⁴வந்தி॥ 13-60-13 (83819) மார்கண்டே³ய உவாச। 13-60-14x (6974) அஶ்வமேத⁴ஸஹஸ்ரம்ʼ ச ஸத்யம்ʼ ச துலயா த்⁴ருʼதம்। நாபி⁴ஜானாமி யஜ்ஞம்ʼ து ஸத்யஸ்யார்த⁴மவாப்னுயாத்॥ 13-60-14 (83820) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-15x (6975) இத்யுக்த்வா தே ஜக்³முராஶு சத்வாரோ(அ)மிததேஜஸ:। ப்ருʼதி²வீ காஶ்யபோ(அ)க்³நிஶ்ச ப்ரக்ருʼஷ்டாயுஶ்ச பா⁴ர்க³வ:॥ 13-60-15 (83821) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-60-16x (6976) யதி³ தே ப்³ராஹ்மணா லோகே வ்ரதினோ பு⁴ஞ்ஜதே ஹவி:। த³த்தம்ʼ ப்³ராஹ்மணகாமாய கத²ம்ʼ தத்ஸுக்ருʼதம்ʼ ப⁴வேத்॥ 13-60-16 (83822) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-17x (6977) ஆதி³ஷ்டினோ யே ராஜேந்த்³ர ப்³ராஹ்மணா வேத³பாரகா³:। பு⁴ஞ்ஜதே ப்³ரஹ்மகாமாய வ்ரதலுப்தா ப⁴வந்தி தே॥ 13-60-17 (83823) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-60-18x (6978) அனேகாந்தம்ʼ ப³ஹுத்³வாரம்ʼ த⁴ர்மமாஹுர்மனீஷிண:। கிம்ʼ நிமித்தம்ʼ ப⁴வேத³த்ர தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-60-18 (83824) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-19x (6979) அஹிம்ʼஸா ஸத்யமகோத⁴ ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ த³மஸ்ததா²। ஆர்ஜவம்ʼ சைவ ராஜேந்த்³ர நிஶ்சிதம்ʼ த⁴ர்மலக்ஷணம்॥ 13-60-19 (83825) யே து த⁴ர்மம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸந்தஶ்சரந்தி ப்ருʼதி²வீமிமாம்। அனாசரந்தஸ்தத்³த⁴ர்ம ஸங்கரே(அ)பி⁴ரதா ப்ரபோ⁴॥ 13-60-20 (83826) தேப்⁴யோ ஹிரண்யம்ʼ ரத்னம்ʼ வா கா³மஶ்வம்ʼ வா த³தா³தி ய:। த³ஶவர்ஷாணி விஷ்டா²ம்ʼ ஸ பு⁴ங்க்தே நிரயமாஸ்தி²த:॥ 13-60-21 (83827) த⁴னேன புல்கஸானாம்ʼ ச ததை²வாந்தேவஸாயினாம்। க்ருʼதம்ʼ கர்மாக்ருʼதம்ʼ வா(அ)பி ராக³மோஹேன ஜல்பதாம்॥ 13-60-22 (83828) வைஶ்வதே³வம்ʼ ச யே மூடா⁴ விப்ராய ப்³ரஹ்மசாரிணே। ந த³த³ந்தீஹ ராஜேந்த்³ர தே லோகான்பு⁴ஞ்ஜதே(அ)ஶுபா⁴ந்॥ 13-60-23 (83829) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-60-24x (6980) கிம்ʼ பரம்ʼ ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ ச கிம்ʼ பரம்ʼ த⁴ர்மலக்ஷணம்। கிஞ்ச ஶ்ரேஷ்ட²தமம்ʼ ஶௌசம்ʼ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-60-24 (83830) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-25x (6981) ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ பரம்ʼ தாத மது⁴மாம்ʼஸஸ்ய வர்ஜனம்। மர்யாதா³யாம்ʼ ஸ்தி²தோ த⁴ர்ம: ஶம: ஶௌசஸ்ய லக்ஷணம்॥ 13-60-25 (83831) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-60-26x (6982) கஸ்மின்காலே சரேத்³த⁴ர்ம கஸ்மின்காலே(அ)ர்த²மாசரேத்। கஸ்மின்காலே ஸுகீ² ச ஸ்யாத்தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-60-26 (83832) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-27x (6983) கால்யமர்த²ம்ʼ நிஷேவேத ததோ த⁴ர்மமனந்தரம்। பஶ்சாத்காமம்ʼ நிஷேவேத ந ச க³ச்சே²த்ப்ரஸங்கி³தாம்॥ 13-60-27 (83833) ப்³ராஹ்மணாம்ʼஶ்சைவ மன்யேத கு³ரூம்ʼஶ்சாப்யபி⁴பூஜயேத்। ஸர்வபூ⁴தானுலோமஶ்ச ம்ருʼது³ஶீல: ப்ரியம்ʼவத³:॥ 13-60-28 (83834) அதி⁴காரே யத³ன்ருʼதம்ʼ யச்ச ராஜஸு பைஶுனம்। கு³ரோஶ்சாலீகனிர்ப³ந்த⁴: ஸமானி ப்³ரஹ்மஹத்யயா॥ 13-60-29 (83835) ப்ரஹரேன்ன நரேந்த்³ரேஷு ந ஹன்யாத்³கா³ம்ʼ ததை²வ ச। ப்⁴ரூணஹத்யாஸமம்ʼ சைதது³ப⁴யம்ʼ யே நிஷேத⁴தே॥ 13-60-30 (83836) நாக்³நிம்ʼ பரித்யஜேஜ்ஜாது ந ச வேதா³ந்பரித்யஜேத்। ந ச ப்³ராஹ்மணமாக்ரோஶேத்ஸமம்ʼ தத்³ப்³ரஹ்மஹத்யயா॥ 13-60-31 (83837) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-60-32x (6984) கீத்³ருʼஶா: ஸாத⁴வோ விப்ரா: கேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்। கீத்³ருʼஶானாம்ʼ ச போ⁴க்தவ்யம்ʼ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-60-32 (83838) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-60-33x (6985) அக்ரோத⁴னா த⁴ர்மபரா: ஸத்யனித்யா த³மே ரதா:। தாத்³ருʼஶா: ஸாத⁴வோ விப்ராஸ்தேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-60-33 (83839) அமானின: ஸர்வஸஹா த்³ருʼடா⁴ர்தா² விஜிதேந்த்³ரியா:। ஸர்வபூ⁴தஹிதா மைத்ராஸ்தேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-60-34 (83840) அலுப்³தா⁴: ஶுசயோ வைத்³யா ஹ்ரீமந்த: ஸத்யவாதி³ந:। ஸ்வகர்மனிரதா யே ச தேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-60-35 (83841) ஸாங்கா³ம்ʼஶ்ச சதுரோ வேதா³நதீ⁴தே யோ த்³விஜர்ஷப⁴:। ஷட்³ப்⁴ய: ப்ரவ்ருʼத்த: கர்மப்⁴யஸ்தம்ʼ பாத்ரம்ருʼஷயோ விது³:॥ 13-60-36 (83842) யே த்வேவங்கு³ணஜாதீயாஸ்தேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்। ஸஹஸ்ரகு³ணமாப்னோதி கு³ணார்ஹாய ப்ரதா³யக:॥ 13-60-37 (83843) ப்ரஜ்ஞாஶ்ருதாப்⁴யாம்ʼ வ்ருʼத்தேன ஶீலேன ச ஸமன்வித:। தாரயேத குலம்ʼ ஸர்வமேகோ(அ)பீஹ த்³விஜர்ஷப⁴:। `த்ருʼப்தே த்ருʼப்தா: ஸர்வதே³வா: பிதரோ முனயோபி ச॥' 13-60-38 (83844) கா³மஶ்வம்ʼ வித்தமன்னம்ʼ வா தத்³விதே⁴ ப்ரதிபாத³யேத்। த்³ரவ்யாணி சான்யானி ததா² ப்ரேத்யபா⁴வே ந ஶோசதி॥ 13-60-39 (83845) தாரயேத குலம்ʼ ஸர்வமேகோபி ஹ த்³விஜோத்தம:। கிமங்க³ புனரேவைதே தஸ்மாத்பாத்ரம்ʼ ஸமாசரேத்॥ 13-60-40 (83846) நிஶாம்ய ச கு³ணோபேதம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஸாது⁴ஸம்மதம்। தூ³ராதா³நாய்ய ஸத்க்ருʼத்ய ஸர்வதஶ்சாபி பூஜயேத்॥ ॥ 13-60-41 (83847) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 60 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-60-1 ப்³ராஹ்மணம்ʼ ப்³ரஹ்மவித³ம்। லிங்கி³நம்ʼ ப்³ரஹ்மசாரிணம்ʼ ஸம்ʼந்யாஸினம்ʼ ச த³ண்டா³தி³லிங்க³வந்தம்॥ 7-60-3 அபூதோபி பரயா ஶ்ரத்³த⁴யாம்ʼ யதி³ ப்ரயச்ச²தி தர்ஹி தஸ்ய தா³துரபூதத்வப்ரயுக்த: கோ தோ³ஷ: ஸ்யாத்தம்ʼ வத³॥ 7-60-4 ஶ்ரத்³தை⁴வாஸ்ய பூதத்வம்ʼ கரோதீத்யர்த²:॥ 7-60-5 ஶ்ரத்³தை⁴வ பூதத்வகர்த்ரீ சேத் கவ்யே பாத்ரபரீக்ஷா ந விதே⁴யா ஸ்யாதி³த்யாஶய:॥ 7-60-6 ஹவ்யம்ʼ தை³வம்ʼ கர்ம ஸித்⁴யதி ப²லத³ம்ʼ ப⁴வதி நது ப்³ராஹ்மணகு³ணாதி³தி பா⁴வ:। இஜ்யந்தே தே³வா இதி ஶேஷ:। தை³வம்ʼ கர்ம தே³வானுக்³ரஹாதே³வ பூர்ணம்ʼ ப⁴வதி। ஶ்ரத்³தா⁴மாத்ரப்ரியத்வாத்³தே³வானாமிதி பா⁴வ:॥ 7-60-7 பித்ர்யம்ʼ து கர்ம ப்³ராஹ்மணானுக்³ரஹாதே³வ பூர்ணம்ʼ ப⁴வதீதி தத்ரானுக்³ரஹகர்தரி தபோப³லமாவஶ்யகமித்யாஶயேனாஹ ப்³ராஹ்மணானிதி॥ 7-60-9 த்ரய: அபூர்வஸம்ப³ந்தி⁴தபஸ்வின: குலீனத்வாதி³கு³ணஸப்தகயுக்தா ஏவ பாத்ரத்வம்ʼ ப⁴ஜந்தே பரிஶேஷாத்॥ 7-60-10 தேஜஸாம்ʼ தேஜஸ்வினாம்ʼ ஸர்வஜ்ஞானாமிதி யாவத்॥ 7-60-11 நேஷ்டு: பாம்ʼஸுபிண்ட³: லோஷ்டோ² வினஶ்யதீதி த⁴. பாட²:॥ 7-60-15 பா⁴ர்க³வ: மார்கண்டே³ய:॥ 7-60-16 வ்ரதின: ப்³ரஹ்மசாரிண:। ததீ³யவ்ரதனாஶாத்ஸ்வீயம்ʼ ஶ்ராத்³த⁴ம்ʼ து³ஷ்யதி நவேதி ப்ரஶ்ன:॥ 7-60-17 ஆதி³ஷ்டம்ʼ த்³வாத³ஶவர்ஷாணி ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ சரேதி கு³ர்வாதே³ஶஸ்தத்³வந்த:। போ⁴க்துரேவ வ்ரதம்ʼ லுப்யதே। நது தா³தா ப்ரத்யவைதி॥ 7-60-18 அந்தோ நிஷ்டா²। அனேகாந்தம்ʼ அனேகப²லாகாரமித்யர்த²:। பாத்ரகு³ணானாமனந்தத்வாத்கே கு³ணா நியமேன பாத்ரதாயா நிமித்தம்ʼ தானேவ ஸங்க்ஷேபேண ப்³ரூஹீதி ப்ரஶ்னார்த²:॥ 7-60-22 மேதா³நாம்ʼ புல்கஸாம்ʼ சேதி ஜ². பாட²:। தத்ர மேதா³தீ³நாம்ʼ ஸ விஷ்டா²ம்ʼ பு⁴ங்க்தே இதி ஸம்ப³ந்த⁴:। மேதா³ கோ³மஹிஷ்யாதீ³நாம்ʼ ம்ருʼதானாம்ʼ மாம்ʼஸமஶ்னந்த:। புல்கஸா யே ப்³ராஹ்மணாதீ³நபி ஸ்வபா⁴வாதே³வ ஹிம்ʼஸந்தி। அந்தேவஸாயினஶ்சர்மகாராத³ய:। க்ருʼதமக்ருʼதம்ʼ வா பரகீயம்ʼ பாபம்ʼ கர்ம॥ 7-60-24 பரம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்॥ 7-60-27 கால்யம்ʼ பூர்வாஹ்ணே॥ 7-60-39 ந ஶோசதி ப்ரதிபாத³யன்॥ 7-60-40 த்³விஜோத்தம: நிர்தோ³ஷ:। ஏதே பூர்வோக்தா கு³ணாஶ்ச தத்ர யதி³ லப்⁴யந்தே தர்ஹி தாரயேதேதி கிமு॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஶ்ராத்³த⁴காலே ச தை³வே ச பித்ர்யே(அ)பி ச பிதாமஹ। இச்சா²மீஹ த்வயா(அ)(அ)க்²யாதம்ʼ விஹிதம்ʼ யத்ஸுரர்ஷிபி⁴:॥ 13-61-1 (83848) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-61-2x (6986) தை³வம்ʼ பௌர்வாஹ்ணிகே குர்யாத³பராஹ்ணே து பைத்ருʼகம்। மங்க³லாசாரஸம்பன்ன: க்ருʼதஶௌச: ப்ரயத்னவான்॥ 13-61-2 (83849) மனுஷ்யாணாம்ʼ து மத்⁴யாஹ்னே ப்ரத³த்³யாது³பபத்திபி⁴:। காலஹீனம்ʼ து யத்³தா³நம்ʼ தம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ரக்ஷஸாம்ʼ விது³:॥ 13-61-3 (83850) லங்கி⁴தம்ʼ சாவலீட⁴ம்ʼ ச லாகபூர்வம்ʼ ச யத்க்ருʼதம்। ரஜஸ்வலாபி⁴த்³ருʼஷ்டம்ʼ ச தம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ரக்ஷஸாம்ʼ விது³:॥ 13-61-4 (83851) அவகு⁴ஷ்டம்ʼ ச யத்³பு⁴க்தமவ்ரதேன ச பா⁴ரத। பராம்ருʼஷ்டம்ʼ ஶுனா சைவ தம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ரக்ஷஸாம்ʼ விது³:॥ 13-61-5 (83852) கேஶகீடாவபதிதம்ʼ க்ஷுதம்ʼ ஶ்வபி⁴ரவேக்ஷிதம்। ருதி³தம்ʼ சாவதூ⁴தம்ʼ ச தம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ரக்ஷஸாம்ʼ விது³:॥ 13-61-6 (83853) நிரோங்காரேண யத்³பு⁴க்தம்ʼ ஸஶஸ்த்ரேண ச பா⁴ரத। து³ராத்மனா ச யத்³பு⁴க்தம்ʼ தம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ரக்ஷஸாம்ʼ விது³:॥ 13-61-7 (83854) பரோச்சி²ஷ்டம்ʼ ச யத்³பு⁴க்தம்ʼ பரிபு⁴க்தம்ʼ ச யத்³ப⁴வேத்। தை³வே பித்ர்யே ச ஸததம்ʼ தம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ரக்ஷஸாம்ʼ விது³:॥ 13-61-8 (83855) மந்த்ரஹீனம்ʼ க்ரியாஹீனம்ʼ யச்ச்²ராத்³த⁴ம்ʼ பரிவிஷ்யதே। த்ரிபி⁴ர்வர்ணைர்னரஶ்ரேஷ்ட² தம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ரக்ஷஸாம்ʼ விது³:॥ 13-61-9 (83856) ஆஜ்யாஹுதிம்ʼ வினா சைவ யத்கிஞ்சித்பரிவிஷ்யதே। து³ராசாரைஶ்ச யத்³பு⁴க்தம்ʼ தம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ரக்ஷஸாம்ʼ விது³:॥ 13-61-10 (83857) யே பா⁴கா³ ரக்ஷஸாம்ʼ ப்ராப்தாஸ்த உக்தா ப⁴ரதர்ஷப⁴। அத ஊர்த்⁴வம்ʼ விஸர்க³ஸ்ய பரீக்ஷாம்ʼ ப்³ராஹ்மணே ஶ்ருʼணு॥ 13-61-11 (83858) யாவந்த: பதிதா விப்ரா ஜடோ³ந்மத்தாஸ்ததை²வ ச। தை³வே வா(அ)ப்யத² பித்ர்யே வா ராஜன்னார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-12 (83859) ஶ்வித்ரீ க்லீப³ஶ்ச குஷ்டீ² ச ததா யக்ஷ்மஹதஶ்ச ய:। அபஸ்மாரீ ச யஶ்சாந்தோ⁴ ராஜன்னார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-13 (83860) சிகித்ஸகா தே³வலகா வ்ருʼதா² நியமதா⁴ரிண:। ஸோமவிக்ரயிணஶ்சைவ ஶ்ராத்³தே⁴ நார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-14 (83861) கா³யனா நர்தகாஶ்சைவ ப்லவகா வாத³காஸ்ததா²। கத²கா யோத⁴காஶ்சைவ ராஜன்னார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-15 (83862) ஹோதாரோ வ்ருʼஷலானாம்ʼ ச வ்ருʼஷலாத்⁴யாபகாஸ்ததா²। ததா² வ்ருʼஷலஶிஷ்யாஶ்ச ராஜன்னார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-16 (83863) அனுயோக்தா ச யோ விப்ரோ அனுயுக்தஶ்ச பா⁴ரத। நார்ஹதஸ்தாவபி ஶ்ராத்³த⁴ம்ʼ ப்³ரஹ்மவிக்ரயிணௌ ஹி தௌ॥ 13-61-17 (83864) அக்³ரணீர்ய: க்ருʼத: பூர்வம்ʼ வர்ணாவரபரிக்³ரஹ:। ப்³ராஹ்மண: ஸர்வவித்³யோ(அ)பி ராஜன்னார்ஹதி கேதனம்॥ 13-61-18 (83865) அனக்³நயஶ்ச யே விப்ரா ம்ருʼதனிர்யாதகாஶ்ச யே। ஸ்தேனாஶ்ச பதிதாஶ்சைவ ராஜன்னார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-19 (83866) அபரிஜ்ஞாதபூர்வாஶ்ச க³ணபூர்வாஶ்ச பா⁴ரத। புத்ரிகாபூர்வபுத்ராஶ்ச ஶ்ராத்³தே⁴ நார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-20 (83867) ருʼணகர்தா ச யோ ராஜன்யஶ்ச வார்து⁴ஷிகோ நர:। ப்ராணிவிக்ரயவ்ருʼத்திஶ்ச ராஜன்னார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-21 (83868) ஸ்த்ரீபூர்வா: காண்ட³ப்ருʼஷ்டா²ஶ்ச யாவந்தோ ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஆஜபா ப்³ராஹ்மணாஶ்சைவ ஶ்ராத்³தே⁴ நார்ஹந்தி கேதனம்॥ 13-61-22 (83869) ஶ்ராத்³தே⁴ தை³வே ச நிர்தி³ஷ்டோ ப்³ராஹ்மணோ ப⁴ரதர்ஷப⁴। தா³து: ப்ரதிக்³ரஹீதுஶ்ச ஶ்ருʼணுஷ்வானுக்³ரஹம்ʼ புன:॥ 13-61-23 (83870) சீர்ணவ்ரதா கு³ணைர்யுக்தா ப⁴வேயுர்யே(அ)பி கர்ஷகா:। ஸாவித்ரீஜ்ஞா: க்ரியாவந்தஸ்தே ராஜன்கேதனக்ஷமா:॥ 13-61-24 (83871) க்ஷாத்ரத⁴ர்மிணமப்யாஜௌ கேதயேத்குலஜம்ʼ த்³விஜம்। ந த்வேவ வணிஜம்ʼ தாத ஶ்ராத்³தே⁴ ச பரிகல்பயேத்॥ 13-61-25 (83872) அக்³நிஹோத்ரீ ச யோ விப்ரோ க்³ராமவாஸீ ச யோ ப⁴வேத்। அஸ்தேனஶ்சாதிதி²ஜ்ஞஶ்ச ஸ ராஜன்கேதனக்ஷம:॥ 13-61-26 (83873) ஸாவித்ரீம்ʼ ஜபதே யஸ்து த்ரிகாலம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। பி⁴க்ஷாவ்ருʼத்தி: க்ரியாவாம்ʼஶ்ச ஸ ராஜன்கேதனக்ஷம:॥ 13-61-27 (83874) உதி³தாஸ்தமிதோ யஶ்ச ததை²வாஸ்தமிதோதி³த:। அஹிம்ʼஸ்ரஶ்சால்பதோ³ஷஶ்ச ஸ ராஜன்கேதனக்ஷம:॥ 13-61-28 (83875) அகல்ககோ ஹ்யதர்கஶ்ச ப்³ராஹ்மணோ ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஸம்ʼஸர்க³ பை⁴க்ஷ்யவ்ருʼத்திஶ்ச ஸ ராஜன்கேதனக்ஷம:॥ 13-61-29 (83876) அவ்ரதீ கிதவ: ஸ்தேன: ப்ராணிவிக்ரயிகோ வணிக்। ஸனிஷ்க்ருʼதி: புன: ஸோமம்ʼ பீதவான்கேதனக்ஷம:॥ 13-61-30 (83877) அர்ஜயித்வா த⁴னம்ʼ பூர்வம்ʼ தா³ருணைரபி கர்மபி⁴:। ப⁴வேத்ஸர்வாதிதி²: பஶ்சாத்ஸ ராஜன்கேதனக்ஷம:॥ 13-61-31 (83878) ப்³ரஹ்மவிக்ரயனிர்தி³ஷ்டம்ʼ ஸ்த்ரியா யச்சார்ஜிதம்ʼ த⁴னம்। அதே³யம்ʼ பித்ருʼவிப்ரேப்⁴யோ யச்ச க்லைப்³யாது³பார்ஜிதம்॥ 13-61-32 (83879) க்ரியமாணே(அ)பவர்கே³ ச யோ த்³விஜோ ப⁴ரதர்ஷப⁴। ந வ்யாஹரதி யத்³யுக்தம்ʼ தஸ்யாத⁴ர்மோ க³வான்ருʼதம்॥ 13-61-33 (83880) ஶ்ராத்³த⁴ஸ்ய ப்³ராஹ்மண: கால: ப்ராப்தம்ʼ த³தி⁴ க்⁴ருʼதம்ʼ ததா²। ஸோமக்ஷயஶ்ச மாம்ʼஸம்ʼ ச யதா³ரண்யம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-61-34 (83881) `முஹூர்தானாம்ʼ த்ரயம்ʼ பூர்வமஹ்ன: ப்ராதரிதி ஸ்ம்ருʼதம்। ஜபத்⁴யானாதி³பி⁴ஸ்தஸ்மின்விப்ரை: கார்யம்ʼ ஶுப⁴வ்ரதம்॥ 13-61-35 (83882) ஸங்க³வாக்²யம்ʼ த்ரிபா⁴க³ம்ʼ து மத்⁴யாஹ்னஸ்த்ரிமுஹூர்தக:। லௌகிகம்ʼ ஸங்க³வே(அ)ர்த⁴ம்ʼ ச ஸ்னானாதி³ ஹ்யத² மத்⁴யமே॥ 13-61-36 (83883) சதுர்த²மபராஹ்ணம்ʼ து த்ரிமுஹூர்தம்ʼ து பித்ர்யகம்। ஸாயாஹ்னஸ்த்ரிமுஹூர்தம்ʼ ச மத்⁴யமம்ʼ கவிபி⁴: ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-61-37 (83884) சதுர்த² த்வபராஹ்ணாக்²யே ஶ்ராத்³த⁴ம்ʼ குர்யாத்ஸதா³ ந்ருʼப॥ 13-61-38 (83885) ப்ராகு³தீ³சீமுகா² விப்ரா: விஶ்வேதே³வே ச த³க்ஷிணா:। ஶ்ராவிதேஷு ஸுத்ருʼப்தேஷு பிண்ட³ம்ʼ த³த்³யாத்ஸத³க்ஷிணம்॥' 13-61-39 (83886) ஶ்ராத்³தா⁴பவர்கே³ விப்ரஸ்ய தா³தாரோ வோஸ்த்விதீரயேத்। க்ஷத்ரியஸ்யாபி யோ ப்³ரூயாத்ப்ரீயந்தாம்ʼ பிதரஸ்த்விதி॥ 13-61-40 (83887) அபவர்கே³ து வைஶ்யஸ்ய ஶ்ராத்³த⁴கர்மணி பா⁴ரத। அக்ஷய்யமபி⁴தா⁴தவ்யம்ʼ ஸ்வஸ்தி ஶூத்³ரஸ்ய பா⁴ரத॥ 13-61-41 (83888) புண்யாஹவாசனம்ʼ தை³வம்ʼ ப்³ராஹ்மணஸ்ய விதீ⁴யதே। ஏததே³வ நிரோங்காரம்ʼ க்ஷத்ரியஸ்ய விதீ⁴யதே॥ 13-61-42 (83889) வைஶ்யஸ்ய தை³வே வக்தவ்யம்ʼ ப்ரீயந்தாம்ʼ தே³வதா இதி। `கோ³ர்ஹிஸாயாம்ʼ சதுர்பா⁴க³ம்ʼ பூர்வம்ʼ விப்ராதிகேதின:॥ 13-61-43 (83890) வர்ணாவரேஷு பு⁴ஞ்ஜானம்ʼ க்ரமாச்சூ²த்³ரே சதுர்கு³ணம்। நான்யத்ர ப்³ராஹ்மணோ ப்³ரூயாத்பூர்வம்ʼ விப்ரேண கேதித:॥ 13-61-44 (83891) அபோ⁴ஜனே ச தோ³ஷ: ஸ்யாத்³வர்ஜயேச்சூ²த்³ரகேதனம்। ஶூத்³ரான்னரஸபுஷ்டாங்கோ³ த்³விஜோ நோர்த்⁴வாம்ʼ க³திம்ʼ லபே⁴த்॥ 13-61-45 (83892) அஶுசிர்னைவ சாஶ்னீயான்னாஸ்திகோ மானவர்ஜித:। ந பூர்வம்ʼ லங்க⁴யேல்லோபா⁴தே³கவர்ணோ(அ)பி பார்தி²வ॥ 13-61-46 (83893) விப்ரா: ஸ்ம்ருʼதா பூ⁴மிதே³வா உபகுர்வாணவர்ஜிதா:।' கர்மணாமானுபூர்வ்யேண விதி³பூர்வம்ʼ க்ருʼதம்ʼ ஶ்ருʼணு॥ 13-61-47 (83894) ஜாதகர்மாதி³கா: ஸர்வாஸ்த்ரிஷு வர்ணேஷு பா⁴ரத। ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரே ஹி மந்த்ரோக்தா வைஶ்யஸ்ய ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-61-48 (83895) விப்ரஸ்ய ரஶனா மௌஞ்ஜீ மௌர்வீ ராஜன்யகா³மினீ। பா³ல்வஜீ ஹ்யேவ வைஶ்யஸ்ய த⁴ர்ம ஏஷ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-61-49 (83896) `பாலாஶோ த்³விஜத³ண்ட³: ஸ்யாத³ஶ்வத்த²: க்ஷத்ரியஸ்ய து। ஔது³ம்ப³ரஶ்ச வைஶ்யஸ்ய த⁴ர்ம ஏஷ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥' 13-61-50 (83897) தா³து: ப்ரதிக்³ரஹீதுஶ்ச த⁴ர்மாத⁴ர்மாவிமௌ ஶ்ருʼணு। ப்³ராஹ்மணஸ்யான்ருʼதே(அ)த⁴ர்ம: ப்ரோக்த: பாதகஸஞ்ஜ்ஞித:। சதுர்கு³ண: க்ஷத்ரியஸ்ய வைஶ்யஸ்யாஷ்டகு³ண: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-61-51 (83898) நான்யத்ர ப்³ராஹ்மணோ(அ)ஶ்னீயாத்பூர்வம்ʼ விப்ரேண கேதித:। [யவீயான்பஶுஹிம்ʼஸாயாம்ʼ துல்யத⁴ர்மா ப⁴வேத்ஸ ஹி॥ 13-61-52 (83899) ததா² ராஜன்யவைஶ்யாப்⁴யாம்ʼ யத்³யஶ்னீயாத்து கேதித:। யவீயான்பஶுஹிம்ʼஸாயாம்ʼ பா⁴கா³ர்த⁴ம்ʼ ஸமவாப்னுயாத்॥ 13-61-53 (83900) தை³வம்ʼ வா(அ)************** பித்ர்யம்ʼ யோ(அ)ஶ்னீயாத்³ப்³ராஹ்மணாதி³ஷு।] அஸ்னாதோ ப்³ராஹ்மணோ ராஜம்ʼஸ்தஸ்யாத⁴ர்மோ(அ)ன்ருʼதம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-61-54 (83901) ஆஶௌசோ ப்³ராஹ்மணோ ராஜன்யோ(அ)ஶ்னீயாத்³ப்³ராஹ்மணாதி³ஷு। ஜ்ஞானபூர்வமதோ² லோபா⁴த்தஸ்யாத⁴ர்மோ க³வான்ருʼதம்॥ 13-61-55 (83902) அர்தே²நான்யேன யோ லிப்ஸேத்கர்மார்த²ம்ʼ சைவ பா⁴ரத। ஆமந்த்ரயதி ராஜேந்த்³ர தஸ்யாத⁴ர்மோ(அ)ன்ருʼதம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-61-56 (83903) அவேத³வ்ரதசாரித்ராஸ்த்ரிபி⁴ர்வர்ணைர்யுதி⁴ஷ்டி²ர। மந்த்ரவத்பரிவிஷ்யந்தே தஸ்யாத⁴ர்மோ க³வான்ருʼதம்॥ ॥ 13-61-57 (83904) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 61 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-61-1 காலாதௌ³ விஹிதம்ʼ விஶேஷமிதி ஶேஷ:॥ 7-61-3 உபபத்திபி⁴: ஆத³ராதி³பி⁴ர்யுக்த: ஸன்॥ 7-61-4 கலிபூர்வம்ʼ சேதி ஜ². பாட²:॥ 7-61-6 க்ஷுதம்ʼ க்ஷுதேன தூ³ஷிதம்॥ 7-61-7 நிரோங்காரேண அனநுஜ்ஞாதேன ஶூத்³ரேண வா॥ 7-61-8 பரிபு⁴க்தம்ʼ தே³வாதிதி²பித்ருʼபா³லகாதீ³ந்வர்ஜயித்வா பு⁴க்தம்ʼ ஸ்வேன்னைவ॥ 7-61-10 ஆஜ்யாஹுதிம்ʼ பாத்ராபி⁴கா⁴ரணம்ʼ வினா॥ 7-61-11 விஸர்க³ஸ்ய ப்³ராஹ்மணே தா³நஸ்ய பாத்ரபூ⁴தே॥ 7-61-12 பதிதா: மஹாபாதகேன ஜாதிப³ஹிர்பூ⁴தா:। கேதனம்ʼ நிமந்த்ரணம்॥ 7-61-13 ஶ்வித்ரீ ஶ்வேதகுஷ்டீ²। குஷ்டீ² மண்ட³லகுஷ்டீ²। யக்ஷ்மஹதோ மஹாரோகீ³। அபஸ்மாரீ க்³ரஹக்³ரஸ்த:॥ 7-61-14 தே³வலகா தே³வார்சனவ்ருʼத்திஜீவின:। 7-61-15 ப்லவகா: க்ரீடா³பரா:। கத²கா வ்ருʼதா²லாபின:। யோத⁴கா மல்லா:॥ 7-61-16 வ்ருʼஷலானாம்ʼ ஶூத்³ராணாம்ʼ ஹோதாரோ யாஜகா:॥ 7-61-17 அனுயோக்தா ப்⁴ருʼதகாத்⁴யாபக:। அனுயுக்தோ ப்⁴ருʼதகாத்⁴யேதா॥ 7-61-18 வர்ணாவரபரிக்³ரஹ: ஶூத்³ராபதி:॥ 7-61-20 க³ணபூர்வா க்³ராமண்ய:। புத்ரிகாபூர்வபுத்ரா:। அஸ்யாமுத்பன்ன: புத்ரோ மதீ³ய இதி நியமேன யா தீ³யதே தஸ்யாம்ʼ ச யோ ஜாத: ஸ புத்ரிகாபூர்வபுத்ர:॥ 7-61-21 ருʼணகர்தா வ்ருʼத்³த்⁴யார்த²ம்ʼ த⁴னப்ரயோக்தா॥ 7-61-22 ஸ்த்ரீபூர்வா: ஸ்த்ரீஜிதா: ஸ்த்ரீபண்யோபஜீவினோ வா। காண்ட³ப்ருʼஷ்டோ² வேஶ்யாபதி:। அஜபா: ஸந்த்⁴யாவந்த³னஹீனா:॥ 7-61-23 அனுக்³ரஹம்ʼ நிஷித்³தா⁴நாமபி கேனசித்³கு³ணேனாப்⁴யனுஜ்ஞானம்॥ 7-61-25 வணிஜம்ʼ வணிக்³வ்ருʼத்திம்॥ 7-61-28 உதி³த ஆட்⁴ய:। அஸ்தமிதோ த³ரித்³ர: பூர்வம்ʼ ஆட்⁴ய: ஸத்³யோ த³ரித்³ர:॥ 7-61-29 அகல்ககோ(அ)தா³ம்பி⁴க: அபாபோ வா। அதர்கோ(அ)ஹைதுக: ஸம்ʼஸர்கே³ ஸங்க³த்யர்ஹே க்³ருʼஹே ஜ்ஞாதே பை⁴க்ஷ்யவ்ருʼத்தி:॥ 7-61-30 கிதவோ தூ⁴ர்த:॥ 7-61-31 ஸர்வம்ʼ தே³வதாதி³கம்ʼ அதிதி²ரேவ யஸ்ய ஸ ஸர்வாதிதி²:॥ 7-61-32 ப்³ரஹ்ம வேத³:। க்லைப்³யாத் தீ³நபா⁴ஷணேன மித்⁴யாஶபதா²தி³நா வா॥ 7-61-33 அபவர்கே³ ஶ்ராத்³த⁴ஸமாப்தௌ யுக்தம்ʼ அஸ்துஸ்வதே⁴த்யாதி³வசனம்ʼ க³வான்ருʼதம்ʼ அன்ருʼதகோ³ஶபத²ஸ்ய பாபம்॥ 7-61-34 ஸோமக்ஷயோ த³ர்ஶ:। ஆரண்யம்ʼ ம்ருʼகா³தி³மாம்ʼஸம்ʼ ச யதா³ ப்ராப்தம்ʼ ததை³வ ஶ்ராத்³த⁴ஸ்ய கால:॥ 7-61-40 ஸ்வதா⁴ வை முதி³தா ப⁴வேதி³தி ஜ².பாட²:। ஸ்வதோ⁴ச்யதாமிதி ப்ரதா³த்ரா உக்தே அஸ்துஸ்வதே⁴தி ப்³ராஹ்மணோ வதே³த்। ஏவமுத்தரத்ர முதி³தா ப்ரீதிகரீ பித்ரூʼணாமித்யர்தா²த்॥ 7-61-42 புண்யாஹம்ʼ ப⁴வந்தோ ப்³ருவந்த்விதி யஜமானேன ப்ரோக்தே ஓம்ʼ புண்யாஹமஸ்த்விதி ப்³ராஹ்மணா ப்³ரூயு:। தை³வம்ʼ ஸோங்காரம்॥ 7-61-43 தை³வே ஓங்காரஸ்தா²நே ப்ரீயந்தாம்ʼ தே³வதா: புண்யாஹமஸ்த்விதி ப்ரதிவதே³தி³த்யர்த²:॥ 7-61-49 ரஶனா பே⁴க²லா। மௌஞ்ஜீ முஞ்ஜமயீ। மௌர்வீ த⁴னுர்ஜ்யா। பா³ல்ப³ஜீ ப³ல்ப³ஜஸ்த்ருʼணவிஸேஷஸ்தன்மயீ॥ 7-61-51 த⁴ர்மோ தா³து:। அத⁴ர்ம: ப்ரதிக்³ரஹீது:॥ 7-61-53 ப்³ராஹ்மணேன கேதித: ஸன் யதி³ யவீயான் ப⁴வேத்தர்ஹி வ்ருʼதா² பஶுஹிம்ʼஸாயா: பூர்ணம்ʼ பாபம்ʼ ப்ராப்னுயாத்। க்ஷத்ரியாதி³நா கேதித: ஸன் யதி³ யவீயான்ஸ்யாத்தர்ஹி வ்ருʼதா²பஶுஹிம்ʼஸாயா அர்த⁴ம்ʼ பாபம்ʼ ப்ராப்னுயாடிதி ஶ்லோகத்³வயார்த²:॥ 7-61-55 ஆஶௌச: ஜனநமரணாஶௌசவான்॥ 7-61-56 அர்தே²ந ப்ரயோஜனேன தீர்த²யாத்ராவ்யபதே³ஶேன ஜீவிகாத்³யர்தீ² யோ த⁴னம்ʼ லிப்தேத் யோ வா கர்மார்த²ம்ʼ மே பி⁴க்ஷாம்ʼ தே³ஹீத்யாமந்த்ரயதி தா³தாரமமிமுகீ²கரோதி தஸ்யாபி அன்ருʼதம்ʼ க³வான்ருʼதமேவ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 7-61-57 வேத³வ்ரதம்ʼ சாரித்ரம்ʼ ச யேஷாம்ʼ நாஸ்தி தே। யேன மந்த்ரவத் மந்த்ரயுக்தம்ʼ யதா² ஸ்யாத்ததா² ஶ்ராத்³தே⁴ பரிவிஷ்யந்தே தஸ்ய॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। பித்ர்யம்ʼ வா(அ)ப்யத²வா தை³வம்ʼ தீ³யதே யத்பிதாமஹ। ஏததி³ச்சா²ம்யஹம்ʼ ஜ்ஞாதும்ʼ த³த்தம்ʼ கேஷு மஹாப²லம்॥ 13-62-1 (83905) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-62-2x (6987) யேஷாம்ʼ தா³ரா: ப்ரதீக்ஷந்தே ஸுவ்ருʼஷ்டிமிவ கர்ஷகா:। உச்சே²ஷபரிஶேஷம்ʼ ஹி தான்போ⁴ஜய யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-62-2 (83906) சாரித்ரனிரதா ராஜன்யே க்ருʼஶா: க்ருʼஶவ்ருʼத்தய:॥ அர்தி²நஶ்சோபக³ச்ச²ந்தி தேஷு த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-3 (83907) தத்³ப⁴க்தாஸ்தத்³க்³ருʼஹா ராஜம்ʼஸ்தத்³ப³லாஸ்தத³பாஶ்ரயா:। அர்தி²நஶ்ச ப⁴வந்த்யர்தே² தேஷு த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-4 (83908) தஸ்கரேப்⁴ய: பரேப்⁴யோ வா ஹ்ருʼதஸ்வா ப⁴யது³:கி²தா:। அர்தி²நோ போ⁴க்துமிச்ச²ந்தி தேஷு த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-5 (83909) அகல்ககஸ்ய விப்ரஸ்ய ரௌக்ஷ்யாத்கரக்ருʼதாத்மன:। வடவோ யஸ்ய பி⁴க்ஷந்தி தேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-6 (83910) ஹ்ருʼதஸ்வா ஹ்ருʼததா³ராஶ்ச யே விப்ரா தே³ஶஸம்ப்லவே। அர்தா²ர்த²மபி⁴க³ச்ச²ந்தி தேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-7 (83911) வ்ரதோனோ நியமஸ்தா²ஶ்ச யே விப்ரா: ஶ்ருதஸம்மதா:। தஸ்மபாப்த்யர்த²மிச்ச²ந்தி தேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-8 (83912) அத்யுத்க்ராந்தாஶ்ச த⁴ர்மேஷு பாஷண்ட³ஸ்ரமயேஷு ச। க்ருʼஶப்ராணா: க்ருʼஶக⁴னாஸ்தேப்⁴யோ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-9 (83913) க்ருʼதஸர்வஸ்வஹரணா நிர்தோ³ஷா: ப்ரப⁴விஷ்ணுபி⁴:। ஸ்ப்ருʼஹயந்தி ச பு⁴க்த்வா(அ)ன்னம்ʼ தேஷுத³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-10 (83914) தபஸ்வினஸ்தபோனிஷ்டா²ஸ்தேஷாம்ʼ பை⁴க்ஷசராஶ்ச யே। அர்தி²ந: கிஞ்சிதி³ச்ச²ந்தி தேஷு த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-11 (83915) மஹாப²லவிதி⁴ர்தா³நே ஶ்ருதஸ்தே ப⁴ரதர்ஷப⁴। நிரயம்ʼ யேன க³ச்ச²ந்தி ஸ்வர்க³ம்ʼ சைவ ஹி தத்ச்²ருʼணு॥ 13-62-12 (83916) `வ்ரதானாம்ʼ பாரணார்தா²ய கு³ர்வர்தே² யஜ்ஞத³க்ஷிணாம்। நிர்வேஶார்த²ம்ʼ ச வித்³வாம்ʼஸஸ்தேஷாம்ʼ த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-13 (83917) பித்ரோஶ்ச ரக்ஷணார்தா²ய புத்ரதா³ரார்த²மேவ வா। மஹாவ்யாதி⁴விமோக்ஷார்த²ம்ʼ தேஷு த³த்தம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-62-14 (83918) பா³லா: ஸ்த்ரியஶ்ச வாஞ்ச²ந்தி ஸுப⁴க்தம்ʼ சாப்யஸாத⁴னா:। ஸ்வர்க³மாயாந்தி த³த்த்வைஷாம்ʼ நிரயான்னோபயாந்தி தே॥'॥ 13-62-15 (83919) கு³ர்வர்த²மப⁴யார்த²ம்ʼ வா வர்ஜயித்வா யுதி⁴ஷ்டி²ர। யே(அ)ன்ருʼதம்ʼ கத²யந்தி ஸ்ம தே வா நிரயகா³மின:॥ 13-62-16 (83920) பரதா³ராபி⁴ஹர்தார: பரதா³ராபி⁴மர்ஶின:। பரதா³ரப்ரயோக்தாஸ்தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-17 (83921) யே பரஸ்வாபஹர்தார: பரஸ்வானாம்ʼ ச நாஶகா:। ஸூசகாஶ்ச பரேஷாம்ʼ யே தே வா நிரயகா³மின:॥ 13-62-18 (83922) ப்ரபாணாம்ʼ ச ஸபா⁴நாம்ʼ ச ஸங்க்ரமாணாம்ʼ ச பா⁴ரத। அகா³ராணாம்ʼ ச பே⁴த்தாரோ நரா நிரயகா³மின:॥ 13-62-19 (83923) அனாதா²ம்ʼ ப்ரமதா³ம்ʼ பா³லாம்ʼ வ்ருʼத்³தா⁴ம்ʼ பீ⁴தாம்ʼ தபஸ்வினீம்। வஞ்சயந்தி நரா யே ச தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-20 (83924) வ்ருʼத்திச்சே²த³ம்ʼ க்³ருʼஹச்சே²த³ம்ʼ தா³ரச்சே²த³ம்ʼ ச பா⁴ரத। மித்ரச்சே²த³ம்ʼ ததா²(அ)(அ)ஶாயாஸ்தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-21 (83925) ஸூசகா: ஸேதுபே⁴த்தார: பரவ்ருʼத்த்யுபஜீவகா:। அக்ருʼதஜ்ஞாஶ்ச மித்ராணாம்ʼ தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-22 (83926) பாஷண்டா³ தூ³ஷகாஶ்சைவ ஸமயானாம்ʼ ச தூ³ஷகா:। யே ப்ரத்யவஸிதாஶ்சைவ தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-23 (83927) விஷமவ்யவஹாராஶ்ச விஷமாஶ்சைவ வ்ருʼத்³தி⁴ஷு। லாபே⁴ஷு விஷமாஶ்சைவ தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-24 (83928) தூ³தஸம்ʼவ்யவஹாராஶ்ச நிஷ்பரீக்ஷாஶ்ச மானவா:। ப்ராணிஹிம்ʼஸாப்ரவ்ருʼத்தாஶ்சி தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-25 (83929) க்ருʼதாஶம்ʼ க்ருʼதனிர்தே³ஶம்ʼ க்ருʼதப⁴க்தம்ʼ க்ருʼதஶ்ரமம்। பே⁴தை³ர்யே வ்யபகர்ஷந்தி தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-26 (83930) பர்யஶ்னந்தி ச யே தா³ரானக்³நிப்⁴ருʼத்யாதிதீ²ம்ʼஸ்ததா²। உத்ஸன்னபித்ருʼதே³வேஜ்யாஸ்தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-27 (83931) வேத³விக்ரயிணஶ்சைவ வேதா³நாம்ʼ சைவ தூ³ஷகா:। வேதா³நாம்ʼ லேக²காஶ்சைவ தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-28 (83932) சாதுராஶ்ரம்யபா³ஹ்யாஶ்ச ஶ்ருதிபா³ஹ்யாஶ்ச யே நரா:। விகர்மபி⁴ஶ்ச ஜீவந்தி தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-29 (83933) கேஶவிக்ரயிகா ராஜன்விஷவிக்ரயிகாஶ்ச யே। க்ஷீரவிக்ரயிகாஶ்சைவ தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-30 (83934) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ க³வாம்ʼ சைவ கன்யானாம்ʼ ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। யே(அ)ந்தராயாந்தி கார்யேஷு தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-31 (83935) ஶஸ்த்ரவிக்ரயிகாஶ்சைவ கர்தாரஶ்ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஶல்யானாம்ʼ த⁴னுஷாம்ʼ சைவ தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-32 (83936) ஶிலாபி⁴: ஶங்குபி⁴ர்வா(அ)பி ஶ்வர்ப்⁴ரைர்வா ப⁴ரதர்ஷப⁴। யே மார்க³மனுருந்த⁴ந்தி தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-33 (83937) உபாத்⁴யாயாம்ʼஶ்ச ப்⁴ருʼத்யாம்ʼஶ்ச ப⁴க்தாம்ʼஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। யே த்யஜந்த்யவிகாராம்ʼஸ்த்ரீம்ʼஸ்தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-34 (83938) அப்ராப்தத³மகாஶ்சைவ நாஸானாம்ʼ வேத⁴காஶ்ச யே। ப³ந்த⁴காஶ்ச பஶூனாம்ʼ யே தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-35 (83939) அகோ³ப்தாரஶ்ச ராஜானோ ப³லிஷட்³பா⁴க³தஸ்கரா:। ஸமர்தா²ஶ்சாப்யதா³தாரஸ்தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-36 (83940) க்ஷாந்தாந்தா³ந்தாம்ʼஸ்ததா² ப்ராஜ்ஞாந்தீ³ர்க⁴காலம்ʼ ஸஹோஷிதான்। த்யஜந்தி க்ருʼதக்ருʼத்யா யே தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-37 (83941) பா³லானாமத² வ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ தா³ஸானாம்ʼ சைவ யே நரா:। அத³த்த்வா ப⁴க்ஷயந்த்யக்³ரே தே வை நிரயகா³மின:॥ 13-62-38 (83942) ஏதே பூர்வம்ʼ வினிர்தி³ஷ்டா: ப்ரோக்தா நிரயகா³மின:। பா⁴கி³ந: ஸ்வர்க³லோகஸ்ய வக்ஷ்யாமி ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-62-39 (83943) ஸர்வேஷ்வேவ து கார்யேஷு தை³வபூர்வேஷு பா⁴ரத। ஹந்தி புத்ரான்பஶூன்க்ருʼத்ஸ்னான்ப்³ராஹ்மணாதிக்ரம: க்ருʼத:॥ 13-62-40 (83944) தா³நேன தபஸா சைவ ஸத்யேன ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। யே த⁴ர்மமனுவர்தந்தே தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-41 (83945) ஶுஶ்ரூஷாபி⁴ஸ்தபோபி⁴ஶ்ச வித்³யாமாதா³ய பா⁴ரத। யே ப்ரதிக்³ரஹனி:ஸ்னேஹாஸ்தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-42 (83946) ப⁴யாத்பாஷாத்ததா² பா³தா⁴த்³தா³ரித்³ர்யாத்³வ்யாதி⁴த⁴ர்ஷணாத்। தத்க்ருʼதே த⁴னமீப்ஸந்தே தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-43 (83947) க்ஷமாவந்தஶ்ச தீ⁴ராஶ்ச த⁴ர்மகார்யேஷு சோத்தி²தா:। மங்க³லாசாரஸம்பன்னா: புருஷா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-44 (83948) நிவ்ருʼத்தா மது⁴மாம்ʼஸேப்⁴ய: பரதா³ரேப்⁴ய ஏவ ச। நிவ்ருʼத்தாஶ்சைவ மத்³யேப்⁴யஸ்தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-45 (83949) ஆஶ்ரமாணாம்ʼ ச கர்தார: குலானாம்ʼ சைவ பா⁴ரத। தே³ஶானாம்ʼ நக³ராணாம்ʼ ச தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-46 (83950) வஸ்த்ராப⁴ரணதா³தாரோ ப⁴க்ஷ்யபானான்னதா³ஸ்ததா²। குடும்பா³நாம்ʼ ச ப⁴ர்தார: புருஷா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-47 (83951) ஸர்வஹிம்ʼஸானிவ்ருʼத்தாஶ்ச நரா: ஸர்வஸஹாஶ்ச யே। ஸர்வஸ்யாஶ்ரயபூ⁴தாஶ்ச தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-48 (83952) மாதரம்ʼ பிதரம்ʼ சைவ ஶுஶ்ருஷந்தி ஜிதேந்த்³ரியா:। ப்⁴ராத்ரூʼணாம்ʼ சைவ ஸஸ்னேஹாஸ்தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-49 (83953) ஆட்⁴யாஶ்ச ப³லவந்தஶ்ச யௌவனஸ்தா²ஶ்ச பா⁴ரத। யே வை ஜிதேந்த்³ரியா தீ⁴ராஸ்தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-50 (83954) அபராதி⁴ஷு ஸஸ்னேஹா ம்ருʼத³வோ ம்ருʼது³வத்ஸலா:। ஆராத⁴னஸுகா²ஶ்சாபி புருஷா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-51 (83955) ஸஹஸ்ரபரிவேஷ்டாரஸ்ததை²வ ச ஸஹஸ்ரதா³:। த்ராதாரஶ்ச ஸஹஸ்ராணாம்ʼ தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-52 (83956) ஸுவர்ணஸ்ய ச தா³தாரோ க³வாம்ʼ ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। யானானாம்ʼ வாஹனானாம்ʼ ச தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-53 (83957) வைவாஹிகானாம்ʼ த்³ரவ்யாணாம்ʼ ப்ரேஷ்யாணாம்ʼ ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। தா³தாரோ வாஸஸாம்ʼ சைவ தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-54 (83958) விஹாராவஸதோ²த்³யானகூபாராமஸபா⁴ப்ரபா। வப்ராணாம்ʼ சைவ கர்தாரஸ்தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-55 (83959) நிவேஶனானாம்ʼ க்ஷேத்ராணாம்ʼ வஸதீனாம்ʼ ச பா⁴ரத। தா³தார: ப்ரார்தி²தானாம்ʼ ச தே நரா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-56 (83960) ரஸானாம்ʼ சாத² பீ³ஜானாம்ʼ தா⁴ந்யானாம்ʼ ச யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸ்வயமுத்பாத்³ய தா³தார: புருஷா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-57 (83961) யஸ்மிம்ʼஸ்தஸ்மின்குலே ஜாதா ப³ஹுபுத்ரா: ஶதாயுஷ:। ஸானுக்ரோஶா ஜிதக்ரோதா⁴: புருஷா: ஸ்வர்க³கா³மின:॥ 13-62-58 (83962) ஏதது³க்தமமுத்ரார்த²ம்ʼ தை³வம்ʼ பித்ர்யம்ʼ ச பா⁴ரத। தா³நத⁴ர்மம்ʼ ச தா³நஸ்ய யத்பூர்வம்ருʼஷிதி: க்ருʼதம்॥ ॥ 13-62-59 (83963) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³விஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 62 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-62-2 போ⁴ஜனபாத்ரே(அ)வஶிஷ்டமுச்சே²ஷ: தேன ஸஹிதம்ʼ பரிஶேஷம்ʼ ஸ்தா²ல்யாமவஶிஷ்டம்ʼ ப்ரதீக்ஷந்தே। யேஷாம்ʼ பாகபர்யாப்தமேவ தா⁴ந்யாதி³கமஸ்தி ந குஸூலாதௌ³ தான் போ⁴ஜய॥ 7-62-4 தத்³ப⁴க்தா: சாரித்ரமேவ ப⁴க்தோ(அ)ன்னம்ʼ தத்³வஜ்ஜீவனம்ʼ யேஷாம்ʼ தே। தத்³க்³ருʼஹா: ததே³வ க்³ருʼஹே ஸ்த்ர்யாதௌ³ யேஷாம்ʼ தே அர்தே² ப்ரயோஜனே ஸத்யேவார்தி²நோ ப⁴வந்தி ந ஸங்க்³ரஹார்த²ம்॥ 7-62-6 ரௌக்ஷ்யாத் தா³ரித்³ர்யாத்। கரே க்ருʼத: ஆத்மேவாத்மா ஜீவனமன்னம்। ஹஸ்தே க்³ருʼஹீதான்னஸ்ய வடவ: க்ஷுதா⁴ர்தா: மஹ்ய தே³ஹி மஹ்யம்ʼ தே³வீதி யாசந்தே தேப்⁴யோ(அ)தித³ரித்³ரேப்⁴ய:॥ 7-62-9 பாஷண்டா³நாம்ʼ ஸமயோ மர்யாதா³ யேஷு த⁴ர்மேஷு தத்ர அத்யுத்க்ராந்தா: அத்யந்தம்ʼ ததோ தூ³ரே ஸ்தி²தா:॥ 7-62-10 பு⁴வத்வான்னமேவ ஸ்ப்ருʼஹயந்தி ந ஸ்வாது³। அதஏவ ந சதுர்தீ²॥ 7-62-16 அஸயார்த²ம்ʼ, ப⁴யனிவ்ருʼத்திரூபம்ʼ ப்ரயோஜனம்॥ 7-62-17 அபி⁴மர்ஶிதோ ஜாரா:। ப்ரயோக்தார: ஹர்த்ரபி⁴மர்ஶினோர்தூ³தா:॥ 7-62-18 பரேஷாம்ʼ தோ³ஷஸ்யேதி ஶேஷ:॥ 7-62-21 ஆஶாயாஶ்சே²த³மித்யேகதே³ஶானுஷங்க³:। குர்வந்தீதி ஶேஷ:॥ 7-62-22 ஸூசகா: ராஜகா³மிபைஶுன்யவாதி³ந:। ஸேது: ஆர்யமர்யாதா³॥ 7-62-23 பாஷண்டா³: வேத³விரோதி⁴ந: ஶாக்யாத³ய: தூ³ஷகா: ஸதாம்ʼ நிந்த³கா:। ஸமயானாம்ʼ த⁴ர்மஸங்கேதானாம்। ப்ரத்யவஸிதா: ஆரூட⁴பதிதா:॥ 7-62-26 க்ருʼதாஶம்ʼ தா³ஸமர்தி²ந வா। க்ருʼதனிர்தே³ஶம்ʼ நிர்தே³ஶ: துப்⁴யமித³ம்ʼ தா³ஸ்யாமீதி ப்ரதிஜ்ஞா ஸா க்ருʼதாயஸ்மை தம்। ப⁴க்தம்ʼ வேதனம்। வ்யபகர்ஷந்தி ஷத்யு: ஸகாஶாத்³தூ³ரீகுர்வந்தி॥ 7-62-27 பர்யஶ்னந்தி। பரித்யஜ்யாஶ்னந்தி॥ 7-62-29 விகர்மப⁴இ: ஸ்வஸ்ய நிஷித்³தை⁴: கர்மபி⁴:॥ 7-62-30 கேஶாஶ்சாமரகம்ப³லாத³ய:॥ 7-62-32 கர்தார: ஶஸ்த்ரஶல்யாதீ³நாம்॥ 7-62-35 அப்ராப்தானாமதா³ந்தானாம்ʼ பஶூனாம்। அண்ட³மர்த³னேன ப³லவீர்யயோர்னாஶகா அப்ராப்தத³மகா:॥ 7-62-40 யே ப்³ராஹ்மணாதிக்ரமம்ʼ ந குர்வந்தி தே ஸ்வர்கா³கா³மின இத்யர்த²:॥ 7-62-43 கர்தார: பாலனகர்தார:॥ 7-62-51 ஆராத⁴னேனி இதரான் ஸுக²யனதி தே ததா²॥ 7-62-57 தா³நஸ்ய ப்ரத்யர்பணஸ்ய। தா³நம்ʼ ச தத்³த⁴ர்ம யேதி ஶோத⁴கோ த⁴ர்ம: தை³ஷ் ஶோத⁴ன இதி தா⁴து: அமுத்ரார்த²ம்ʼ பரலோகப²லம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। இத³ம்ʼ மே தத்த்வதோ ராஜன்வக்துமர்ஹஸி பா⁴ரத। அஹிம்ʼஸயித்வா(அ)பி கத²ம்ʼ ப்³ரஹ்மஹத்யா விதீ⁴யதே॥ 13-63-1 (83964) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-63-2x (6988) வ்யாஸமாமந்த்ர்ய ராஜேந்த்³ர புரா யத்ப்ருʼஷ்டவானஹம்। தத்தே(அ)ஹம்ʼ ஸம்ப்ரவக்ஷ்யாமி ததி³ஹைகமனா: ஶ்ருʼணு॥ 13-63-2 (83965) சதுர்த²ஸ்த்வம்ʼ வஸிஷ்ட²ஸ்ய தத்த்வமாக்²யாஹி மே முனே। அஹிம்ʼஸயித்வா கேனேஹ ப்³ரஹ்மஹத்யா விதீ⁴யதே॥ 13-63-3 (83966) இதி ப்ருʼஷ்டோ மயா ராஜன்பராஶரஶரீரஜ:। அப்³ரவீன்னிபுணோ த⁴ர்மே நி:ஸம்ʼஶயமனுத்தமம்॥ 13-63-4 (83967) ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஸ்வயமாஹூய பி⁴க்ஷார்தே² க்ருʼஶவ்ருʼத்தினம்। ப்³ரூயான்னாஸ்தீதி ய: பஶ்சாத்தம்ʼ வித்³யாத்³ப்³ரஹ்மகா⁴தினம்॥ 13-63-5 (83968) மத்⁴யஸ்த²ஸ்யேஹ விப்ரஸ்ய யோ(அ)னூசானஸ்ய பா⁴ரத। வ்ருʼத்திம்ʼ ஹரதி து³ர்பு³த்³தி⁴ஸ்தம்ʼ வித்³யாத்³ப்³ரஹ்மகா⁴தினம்॥ 13-63-6 (83969) கோ³குலஸ்ய த்ருʼஷார்தஸ்ய ஜலார்த²மபி⁴தா⁴வத:। உத்பாத³யதி யோ விக்⁴நம்ʼ தம்ʼ வித்³யா** ஹ்மகா⁴தினம்॥ 13-63-7 (83970) ய: ப்ரவ்ருʼத்தாம்ʼ ஶ்ருதிம்ʼ ஸம்யகூ ஶாஸ்த்ர வா முனிபி⁴: க்ருʼதம்। தூ³ஷயத்யனபி⁴ஜ்ஞாய தம்ʼ வித்³யாத்³ப்³ரஹ்மகா⁴தினம்॥ 13-63-8 (83971) ஆத்மஜாம்ʼ ரூபஸம்பன்னாம்ʼ மஹதீம்ʼ ஸத்³ருʼஶே வரே। ந ப்ரயச்ச²தி ய: கன்யாம்ʼ தம்ʼ வித்³யாத்³ப்³ரஹ்மதா⁴தினம்॥ 13-63-9 (83972) அத⁴ர்மனிரதோ மூடோ⁴ மித்²யா யோ வை த்³விஜாதிஷு। த³த்³யான்மர்மாதிக³ம்ʼ ஶோகம்ʼ தம்ʼ வித்³யாத்³ப்³ரஹ்மகா⁴தினம்॥ 13-63-10 (83973) சக்ஷுஷா விப்ரஹீணஸ்ய பங்கு³லஸ்ய ஜட³ஸ்ய வா। ஹரேத யோ வை ஸர்வஸ்வம்ʼ தம்ʼ வித்³யா *** கா⁴தினம்॥ 13-63-11 (83974) ஆஶ்ரமே வா வனே வா(அ)பி க்³ராமே வா யதி³ வா புரே। அக்³நிம்ʼ ஸமுத்ஸ்ருʼஜேன்மோஹாத்தம்ʼ வித்³யாத்³ப்³ரஹ்மகா⁴தினம்॥ ॥ 13-63-12 (83975) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரிஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 63 ॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। தீர்தா²நாம்ʼ த³ர்ஶனம்ʼ ஶ்ரேய: ஸ்னானம்ʼ ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஶ்ரவணம்ʼ ச மஹாப்ராஜ்ஞ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தத்த்வத:। 13-64-1 (83976) ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ யானி தீர்தா²நி புண்யானி ப⁴ரதர்ஷப⁴। வக்துமர்ஹஸி மே தானி ஶ்ரோதா(அ)ஸ்மி நியதம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 13-64-2 (83977) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-64-3x (6989) இமமங்கி³ரஸா ப்ரோக்தம்ʼ தீர்த²வம்ʼஶம்ʼ மஹாத்³யுதே। ஶ்ரோதுமர்ஹஸி ப⁴த்³ரம்ʼ தே ப்ராப்ஸ்யஸே த⁴ர்மமுத்தமம்॥ 13-64-3 (83978) தபோவனக³தம்ʼ விப்ரமபி⁴க³ம்ய மஹாமுனிம்। பப்ரச்சா²ங்கி³ரஸம்ʼ தீ⁴ரம்ʼ கௌ³தம: ஸம்ʼஶிதவ்ரத:। 13-64-4 (83979) அஸ்தி மே ப⁴க³வன்கஶ்சித்தீர்தே²ப்⁴யோ த⁴ர்மஸம்ʼஶய:। தத்ஸர்வம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தன்மே ஶம்ʼஸ மஹாமுனே॥ 13-64-5 (83980) உபஸ்ப்ருʼஶ்ய ப²லம்ʼ கிம்ʼ ஸ்யாத்தேஷு தீர்தே²ஷு வை முனே। ப்ரேத்யபா⁴வே மஹாப்ராஜ்ஞ தத்³யதா²(அ)ஸ்தி ததா² வத³॥ 13-64-6 (83981) அங்கி³ரா உவாச। 13-64-7x (6990) ஸப்தாஹம்ʼ சந்த்³ரபா⁴கா³ம்ʼ வை விதஸ்தாமூர்மிமாலினீம்। விகா³ஹ்ய வை நிராஹாரோ நிர்மலோ முனிவத்³ப⁴வேத்॥ 13-64-7 (83982) காஶ்மீரமண்ட³லே நத்³யோ யா: பதந்தி மஹாஸ்வனம்। தா நதீ³: ஸிந்து⁴மாஸாத்³ய ஶீலவான்ஸ்வர்க³மாப்னுயாத்॥ 13-64-8 (83983) புஷ்கரம்ʼ ச ப்ரபா⁴ஸம்ʼ ச நைமிஷம்ʼ ஸாக³ரோத³கம்। தே³விகாமிந்த்³ரமார்க³ம்ʼ ச ஸ்வர்ணபி³ந்து³ம்ʼ விகா³ஹ்ய ச॥ 13-64-9 (83984) விபோ³த்⁴யதே விமானஸ்த²: ஸோ(அ)ப்ஸரோபி⁴ரபி⁴ஷ்டுத:। ஹிரண்யபி³ந்து³மாலக்ஷ்ய ப்ரயதஶ்சாபி⁴வாத்³ய ச॥ 13-64-10 (83985) குஶேஶயே ச தே³வத்வம்ʼ தூ⁴யதே தஸ்ய கில்பி³ஷம்। இந்த்³ரதோயாம்ʼ ஸமாஸாத்³ய க³ந்த⁴மாத³னஸன்னிதௌ⁴॥ 13-64-11 (83986) கரதோயாம்ʼ குருங்கே³ ச த்ரிராத்ரோபோஷிதோ நர:। அஶ்வமேத⁴மவாப்னோதி விகா³ஹ்ய ப்ரயத: ஶுசி:॥ 13-64-12 (83987) க³ங்கா³த்³வாரே குஶாவர்தே பி³ல்வகே நீலபர்வதே। ததா² கனக²லே ஸ்னாத்வா தூ⁴தபாப்மா தி³வம்ʼ வ்ரஜேத்॥ 13-64-13 (83988) அபாம்ʼ ஹ்ரத³ உபஸ்ப்ருʼஶ்ய வாஜிமேத⁴ப²லம்ʼ லபே⁴த்। ப்³ரஹ்மசாரீ ஜிதக்ரோத⁴: ஸத்யஸந்த⁴ஸ்த்வஹிம்ʼஸக:॥ 13-64-14 (83989) யத்ர பா⁴கீ³ரதீ² க³ங்கா³ வஹதே தி³ஶமுத்தரம்। மஹேஶ்வரஸ்ய த்ரிஸ்தா²நே யோ நரஸ்த்வபி⁴ஷிச்யதே॥ 13-64-15 (83990) ஏகமாஸம்ʼ நிராஹார: ஸ பஶ்யதி ஹி தே³வதா:। ஸப்தக³ங்கே³ த்ரிக³ங்கே³ ச இந்த்³ரமார்கே³ ச தர்பயன்॥ 13-64-16 (83991) அர்தா²ந்வை லப⁴தே போ⁴க்தும்ʼ யோ நரோ ஜாயதே புன:। மஹாஶ்ரம உபஸ்ப்ருʼஶ்ய யோ(அ)க்³நிஹோத்ரபர: ஶுசி:॥ 13-64-17 (83992) ஏகமாஸம்ʼ நிராஹார: ஸித்³தி⁴ம்ʼ மாஸேன ஸ வ்ரஜேத்। மஹாஹ்ரத³ உபஸ்ப்ருʼஶ்ய ப்⁴ருʼகு³துங்கே³ த்வலோலுப:॥ 13-64-18 (83993) த்ரிராத்ரோபோஷிதோ பூ⁴த்வா முச்யதே ப்³ரஹ்மஹத்யயா। கன்யாகூப உபஸ்ப்ருʼஶ்ய ப³லாகாயாம்ʼ க்ருʼதோத³க:॥ 13-64-19 (83994) தே³வேஷு லப⁴தே கீர்திம்ʼ யஶஸா ச விராஜதே॥ 13-64-20 (83995) தே³விகாயாமுபஸ்ப்ருʼஶ்ய ததா² ஸுந்த³ரிகாஹ்ரதே³। அஶ்வின்யாம்ʼ ரூபவர்சஸ்கம்ʼ ப்ரேத்ய வை லப⁴தே நர:॥ 13-64-21 (83996) மஹாக³ங்கா³முபஸ்ப்ருʼஶ்ய க்ருʼத்திகாங்கா³ரகே ததா²। பக்ஷமேகம்ʼ நிராஹார: ஸ்வர்க³மாப்னோதி நிர்மல:॥ 13-64-22 (83997) வைமானிக உபஸ்ப்ருʼஶ்ய கிங்கிணீகாஶ்ரமே ததா²। நிவாஸே(அ)ப்ஸரஸாம்ʼ தி³வ்யே காமசாரீ மஹீயதே॥ 13-64-23 (83998) காலிகாஶ்ரமமாஸாத்³ய விபாஶாயாம்ʼ க்ருʼதோத³க:। ப்³ரஹ்மசாரீ ஜிதக்ரோத⁴ஸ்த்ரிராத்ரம்ʼ முச்யதே ப⁴வாத்॥ 13-64-24 (83999) ஆஶ்ரமே க்ருʼத்திகானாம்ʼ து ஸ்னாத்வா யஸ்தர்பயேத்பித்ரூʼன்। தோஷயித்வா மஹாதே³வம்ʼ நிர்மல: ஸ்வர்க³மாப்னுயாத்॥ 13-64-25 (84000) மஹாகூபமுபஸ்ப்ருʼஶ்ய த்ரிராத்ரோபோஷித: ஶுசி:। த்ரஸானாம்ʼ ஸ்தா²வராணாம்ʼ ச த்³விபதா³நாம்ʼ ப⁴யம்ʼ த்யஜேத்॥ 13-64-26 (84001) தே³வதா³ருவனே ஸ்னாத்வா தூ⁴தபாப்மா க்ருʼதோத³க:। தே³வஶப்³த³மவாப்னோதி ஸப்தராத்ரோஷித: ஶுசி:॥ 13-64-27 (84002) ஶரஸ்தம்பே³ குஶஸ்தம்பே³ த்³ரோணஶர்மபதே³ ததா²। அபாம்ப்ரபதனாஸேவீ ஸேவ்யதே ஸோப்ஸரோக³ணை:॥ 13-64-28 (84003) சித்ரகூடே ஜனஸ்தா²நே ததா² மந்தா³கினீஜலே। விகா³ஹ்ய வை நிராஹாரோ ராஜலக்ஷ்ம்யா நிஷேவ்யதே॥ 13-64-29 (84004) ஶ்யாமாயாஸ்த்வாஶ்ரமம்ʼ க³த்வா உஷித்வா சாபி⁴ஷிச்ய ச। ஏகபக்ஷம்ʼ நிராஹாரஸ்த்வந்தர்தா⁴நப²லம்ʼ லபே⁴த்॥ 13-64-30 (84005) கௌஶிகீம்ʼ து ஸமாஸாத்³ய வாயுப⁴க்ஷஸ்த்வலோலுப:। ஏகவிம்ʼஶதிராத்ரேண ஸ்வர்க³மாரோஹதே நர:॥ 13-64-31 (84006) மதங்க³வாப்யாம்ʼ ய: ஸ்னாயாதே³கராத்ரேண ஸித்⁴யதி। விகா³ஹதி ஹ்யனாலம்ப³மந்த⁴கம்ʼ வை ஸனாதனம்॥ 13-64-32 (84007) நைமிஷே ஸ்வர்க³தீர்தே² ச உபஸ்ப்ருʼஶ்ய ஜிதேந்த்³ரிய:। ப²லம்ʼ புருஷமேத⁴ஸ்ய லபே⁴ந்மாஸம்ʼ க்ருʼதோத³க:॥ 13-64-33 (84008) க³ங்கா³ஹ்ரத³ உபஸ்ப்ருʼஸ்ய ததா² சைவோத்பலாவனே। அஶ்வமேக⁴மவாப்னோதி தத்ர மாஸம்ʼ க்ருʼதோத³க:॥ 13-64-34 (84009) க³ங்கா³யமுனயோஸ்தீர்தே² ததா² காலஞ்ஜரே கி³ரௌ। த³ஶாஶ்வமேதா⁴நாப்னோதி தத்ர மாஸம்ʼ க்ருʼதோத³க:॥ 13-64-35 (84010) யஷ்டிஹ்ரத³ உபஸ்ப்ருʼஶ்ய சான்னதா³நாத்³விஶிஷ்யதே॥ 13-64-36 (84011) த³ஶதீர்த²ஸஹஸ்ராணி திஸ்ர: கோட்யஸ்ததா²(அ)பரா:। ஸமாக³ச்ச²ந்தி மாக்⁴யாம்ʼ து ப்ரயாகே³ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-64-37 (84012) மாக⁴மாஸம்ʼ ப்ரயாகே³ து நியத: ஸம்ʼஶிதவ்ரத:। ஸ்னாத்வா து ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² நிர்மல: ஸ்வர்க³மாப்னுயாத்॥ 13-64-38 (84013) மருத்³க³ண உபஸ்ப்ருʼஶ்ய பித்ரூʼணாமாஶ்ரமே ஶுசி:। வைவஸ்வதஸ்ய தீர்தே² ச தீர்த²பூ⁴தோ ப⁴வேன்னர:॥ 13-64-39 (84014) ததா² ப்³ரஹ்மஸரோ க³த்வா பா⁴கீ³ரத்²யாம்ʼ க்ருʼதோத³க:। ஏகமாஸம்ʼ நிராஹார: ஸோமலோகமவாப்னுயாத்॥ 13-64-40 (84015) உத்பாதகே நர: ஸ்னாத்வா அஷ்டாவக்ரே க்ருʼதோத³க:। த்³வாத³ஶாஹம்ʼ நிராஹாரோ நரமேத⁴ப²லம்ʼ லபே⁴த்॥ 13-64-41 (84016) அஶ்மப்ருʼஷ்டே² க³யாயாம்ʼ ச நிரவிந்தே³ ச பர்வதே। த்ருʼதீயாம்ʼ க்ரௌஞ்சபத்³யாம்ʼ ச ப்³ரஹ்மஹத்யாம்ʼ விஶுத்⁴யதே 13-64-42 (84017) கலவிங்க உபஸ்ப்ருʼஶ்ய வித்³யாச்ச ப³ஹுஶோ ஜலம்। அக்³நே: புரே நர: ஸ்னாத்வா அக்³நிகன்யாபுரே வஸேத்॥ 13-64-43 (84018) கரவீரபுரே ஸ்னாத்வா விஶாலாயாம்ʼ க்ருʼதோத³க:। தே³வஹ்ரத³ உபஸ்ப்ருʼஶ்ய ப்³ரஹ்மபூ⁴தோ விராஜதே॥ 13-64-44 (84019) புனராவர்தனந்தா³ம்ʼ ச மஹானந்தா³ம்ʼ ச ஸேவ்ய வை। நந்த³னே ஸேவ்யதே தா³ந்தஸ்த்வப்ஸரோபி⁴ரஹிம்ʼஸக:॥ 13-64-45 (84020) உர்வஶீம்ʼ க்ருʼத்திகாயோகே³ க³த்வா சைவ ஸமாஹித:। லௌஹித்யே விதி⁴வத்ஸ்னாத்வா புண்ட³ரீகப²லம்ʼ லபே⁴த்॥ 13-64-46 (84021) ராமஹ்ரத³ உபஸ்ப்ருʼஶ்ய விபாஶாயாம்ʼ க்ருʼதோத³க:। த்³வாத³ஶாஹம்ʼ நிராஹார: கல்மஷாத்³விப்ரமுச்யதே॥ 13-64-47 (84022) மஹாஹ்ரத³ உபஸ்ப்ருʼஶ்ய ஶுத்³தே⁴ந மனஸா நர:। ஏகமாஸம்ʼ நிராஹாரோ ஜமத³க்³நிக³திம்ʼ லபே⁴த்॥ 13-64-48 (84023) விந்த்⁴யே ஸந்தாப்ய சாத்மானம்ʼ ஸத்யஸந்த⁴ஸ்த்வஹிம்ʼஸக:। வினயாத்தப ஆஸ்தா²ய மாஸேனைகேன ஸித்⁴யதி॥ 13-64-49 (84024) `முண்டே³ ப்³ரஹ்மக³வா சைவ நிரிசிம்ʼ தே³வபர்வதம்। தே³வஹ்ரத³முபஸ்ப்ருʼஶ்ய ப்³ரஹ்மபூ⁴தோ விராஜதே। குமாரபத³மாஸ்தா²ய மாஸேனைகேன ஶுத்⁴யதி॥' 13-64-50 (84025) நர்மதா³யாமுபஸ்ப்ருʼஶ்ய ததா ஶூர்பாரகோத³கே। ஏகபக்ஷம்ʼ நிராஹாரோ ராஜபுத்ரோ விதீ⁴யதே॥ 13-64-51 (84026) ஜம்பூ³மார்கே³ த்ரிபி⁴ர்மாஸை: ஸம்ʼயத: ஸுஸமாஹித:। அஹோராத்ரேண சைகேன ஸித்³தி⁴ம்ʼ ஸமதி⁴க³ச்ச²தி॥ 13-64-52 (84027) கோகாமுகே² விகா³ஹ்யாத² க³த்வா சாஞ்ஜலிகாஶ்ரமம்। ஶாகப⁴க்ஷஶ்சீரவாஸா: குமாரீர்விந்த³தே த³ஶ॥ 13-64-53 (84028) வைவஸ்வதஸ்ய ஸத³னம்ʼ ந ஸ க³ச்சே²த்கதா³சன। யஸ்ய கன்யாஹ்ரத³ வாஸோ தே³வலோகம்ʼ ஸ க³ச்ச²தி॥ 13-64-54 (84029) ப்ரபா⁴ஸே த்வேகராத்ரேண அமாவாஸ்யாம்ʼ மமாஹித:। ஸித்³த்⁴யதே து மஹாபா³ஹோ யோ நரோ ஜாயதே(அ)மர:॥ 13-64-55 (84030) உஜ்ஜானக உபஸ்ப்ருʼஸ்ய ஆர்ஷ்டிஷேணஸ்ய சாஶ்ரமே। பிங்கா³யாஶ்சாஶ்ரமே ஸ்னாத்வா ஸர்வபாபை: ப்ரமுச்யதே॥ 13-64-56 (84031) குல்யாயாம்ʼ ஸமுபஸ்ப்ருʼஶ்ய ஜப்த்வா சைவாக⁴மர்ஷணம்। அஶ்வமேத⁴மவாப்னோதி த்ரிராத்ரோபோஷிதோ நர:॥ 13-64-57 (84032) பிண்டா³ரக உபஸ்ப்ருʼஶ்ய ஏகராத்ரோஷிதோ நர:। அக்³நிஷ்டோமமவாப்னோதி ப்ரபா⁴தாம்ʼ ஶர்வரீம்ʼ ஶுசி:॥ 13-64-58 (84033) ததா² ப்³ரஹ்மஸரோ க³த்வா த⁴ர்மாரண்யோபஶோபி⁴தம்। புண்ட³ரீகமவாப்னோதி உபஸ்ப்ருʼஶ்ய நர: ஶுசி:॥ 13-64-59 (84034) மைனாகே பர்வதே ஸ்னாத்வா ததா² ஸந்த்⁴யாமுபாஸ்ய ச। காமம்ʼ ஜித்வா ச வை மாஸம்ʼ ஸர்வயஜ்ஞப²லம்ʼ லபே⁴த்॥ 13-64-60 (84035) காலோத³கம்ʼ நந்தி³குண்ட³ம்ʼ ததா² சோத்தரமானஸம்। அப்⁴யேத்ய யோஜனஶதாத்³பூ⁴ணஹா விப்ரமுச்யதே॥ 13-64-61 (84036) நந்தீ³ஶ்வரஸ்ய மூர்தி து த்³ருʼஷ்ட்வா முச்யேத கில்பி³ஷை:। ஸ்வர்க³மார்கே³ நர: ஸ்னாத்வா ப்³ரஹ்மலோகம்ʼ ஸ க³ச்ச²தி॥ 13-64-62 (84037) விக்²யாதோ ஹிமவான்புண்ய: ஶங்கரஶ்வஶுரோ கி³ரி:। ஆகர: ஸர்வரத்னானாம்ʼ ஸித்³த⁴சாரணஸேவித:॥ 13-64-63 (84038) `த³ர்ஶனாத்³க³மனாத்பூதோ ப⁴வேத³னஶனாத³பி।' ஶரீரமுத்ஸ்ருʼஜேத்தத்ர விதி⁴பூர்வமனாஶகே॥ 13-64-64 (84039) அத்⁴ருவம்ʼ ஜீவிதம்ʼ ஜ்ஞாத்வா யோ வை வேதா³ந்தகோ³ த்³விஜ:। அப்⁴யர்ச்ய தே³வதாஸ்தத்ர நமஸ்க்ருʼத்ய முனீம்ʼஸ்ததா²। 13-64-65 (84040) தத: க்ரோத⁴ம்ʼ ச லோப⁴ம்ʼ ச யோ ஜித்வா தீர்த²மாவஸேத்। ந தேன கிஞ்சின்ன ப்ராப்தம்ʼ தீர்தா²பி⁴க³மனாத்³ப⁴வேத்॥ 13-64-66 (84041) யான்யக³ம்யானி தீர்தா²நி து³ர்கா³ணி விஷமாணி ச। மனஸா தானி க³ம்யானி ஸர்வதீர்த²ஸமீக்ஷயா॥ 13-64-67 (84042) இத³ம்ʼ மேத்⁴யமித³ம்ʼ புண்யமித³ம்ʼ ஸ்வர்க்³யமனுத்தமம்। இத³ம்ʼ ரஹஸ்யம்ʼ வேதா³நாமாப்லாவ்யம்ʼ பாவனம்ʼ ததா²॥ 13-64-68 (84043) இத³ம்ʼ த³த்³யாத்³த்³விஜாதீனாம்ʼ ஸாதோ⁴ராத்மஹிதஸ்ய ச। ஸுஹ்ருʼதா³ம்ʼ ச ஜபேத்கர்ணே ஶிஷ்யஸ்யானுக³தஸ்ய ச। 13-64-69 (84044) த³த்தவான்கௌ³தமஸ்யைதத³ங்கி³ரா வை மஹாதபா:। அங்கி³ரா: ஸமனுஜ்ஞாத: காஶ்யபேன ச தீ⁴மதா॥ 13-64-70 (84045) மஹர்ஷீணாமித³ம்ʼ ஜப்யம்ʼ பாவனானாம்ʼ ததோ²த்தமம்। ஜபம்ʼஶ்சாப்⁴யுத்தி²த: ஶஶ்வன்னிர்மல: ஸ்வர்க³மாப்னுயாத்॥ 13-64-71 (84046) இத³ம்ʼ யஶ்சாபி ஶ்ருʼணுயாத்³ரஹஸ்யம்ʼ த்வங்கி³ரோமதம்। உத்தமே ச குலே ஜன்ம லபே⁴ஞ்ஜாதீஶ்ச ஸம்ʼஸ்மரேத்॥ ॥ 13-64-72 (84047) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஸாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சது:ஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 64 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-64-3 தீர்த²வம்ʼஶம்ʼ தீர்த²ஸங்க⁴ம்॥ 7-64-5 தீர்தே²ப்⁴ய: தீர்தா²ந்யுத்³தி³ஶ்ய॥ 7-64-6 ப்ரேத்யபா⁴வே ஜன்மாந்தரே॥ 7-64-7 முனிவத்³ப⁴வேத் முனீனாம்ʼ க³திம்ʼ லபே⁴தேத்யர்த²:॥ 7-64-8 ஸிந்து⁴ம்ʼ ஸமுத்³ரம்ʼ பதந்தீத்யன்வய:॥ 7-64-9 ஸ்வர்க³பி³ந்து³ம்ʼ விகா³ஹ்யேதி த².த⁴. பாட²:॥ 7-64-21 ரூபவர்சஸோ: ஸமாஹார: ரூபவர்சஸ்கம்। வர்சஸ்தேஜ:॥ 7-64-26 த்ரஸானாம்ʼ ஜங்க³மானாம்॥ 7-64-30 அந்தர்தா⁴நப²லம்ʼ க³ந்த⁴ர்வாதி³போ⁴க³ம்॥ 7-64-35 காலாஞ்ஜனே கி³ராவிதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-64-37 ஸமாக³ச்ச²ந்த்யகா³வாஸ்யாமிதி த².பாட²॥ 7-64-43 உர்வஶீம்ʼ உர்வஶீதீர்த²ம்। க்ருʼத்திகாயோகே³ கார்திக்யாம்ʼ பௌர்ணமாஸ்யாம்॥ 7-64-68 இத³ம்ʼ தீர்த²ஸேவனம்। மேத்⁴யம்ʼ யஜ்ஞப²லப்ரத³ம்। புண்யம்ʼ பாபக்⁴நம்॥ 7-64-70 ஸமனுஜ்ஞாத: ப்ரார்தி²த:। காஶ்யபேன ஏதத்³விஜ்ஞாதுகாமேனேதி ஶேஷ:॥

வைஶம்பாயன உவாச। ப்³ருʼஹஸ்பதிஸமம்ʼ பு³த்³த்⁴யா க்ஷமயா ப்³ரஹ்மண: ஸமம்। பராக்ரமே ஶக்ரஸமமாதி³த்யஸமதேஜஸம்॥ 13-65-1 (84048) கா³ங்கே³யமர்ஜுனேனாஜௌ நிஹதம்ʼ பூ⁴ரிதேஜஸம்। ப்⁴ராத்ருʼபி⁴: ஸஹிதோ(அ)ன்யைஶ்ச பர்யப்ருʼச்ச²த்³யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 13-65-2 (84049) ஶயானம்ʼ வீரஶயனே காலாகாங்க்ஷிணமச்யுதம்। ஆஜக்³முர்ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ த்³ரஷ்டுகாமா மஹர்ஷய:॥ 13-65-3 (84050) அத்ரிர்வஸிஷ்டோ²(அ)த² ப்⁴ருʼகு³: புலஸ்த்ய: புலஹ: க்ரது:। அங்கி³ரா கௌ³தமோ(அ)க³ஸ்த்ய: ஸுமதி: ஸுயதாத்மவான்॥ 13-65-4 (84051) விஶ்வாமித்ர: ஸ்தூ²லகி³ரா: ஸம்ʼவர்த: ப்ரமதிர்த³ம:। ப்³ருʼஹஸ்பத்யுஶனோவ்யாஸஶ்ச்யவன: பா²ஶ்யபோ த்⁴ருவ:॥ 13-65-5 (84052) து³ர்வாஸா ஜமத³க்³நிஶ்ச மார்கண்டே³யோ(அ)த² கா³லவ:। ப⁴ரத்³வாஜோ(அ)த² ரைப்⁴யஶ்சக யவக்ரீதஸ்த்ரிதஸ்ததா²॥ 13-65-6 (84053) ஸ்தூ²லாக்ஷ: ஶப³லாக்ஷஶ்ச கண்வோ மேதா⁴திதி²: க்ருʼஶ:। நாரத³: பர்வதஶ்சைவ ஸுத⁴ன்வா(அ)தை²கதோ த்³விஜ:॥ 13-65-7 (84054) நிதம்பூ⁴ர்பு⁴வனோ தௌ⁴ம்ய: ஶதானந்தோ³(அ)க்ருʼதவ்ரண:। ஜாமத³க்³ர்யஸ்ததா² ராம: கசஶ்சேத்யேவமாத³ய:। ஸமாக³தா மஹாத்மானோ பீ⁴ஷ்மம்ʼ த்³ரஷ்டும்ʼ மஹர்ஷய:॥ 13-65-8 (84055) தேஷாம்ʼ மஹாத்மனாம்ʼ பூஜாமாக³தானாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர:। ப்⁴ராத்ருʼபி⁴: ஸஹிதஶ்சக்ரே யதாவத³னுபூர்வஶ:॥ 13-65-9 (84056) தே பூஜிதா: ஸுகா²ஸீனா: கதா²ஶ்ரக்ருர்மஹர்ஷய:। பீ⁴ஷ்மாஶ்ரிதா: ஸுமது⁴ரா: ஸர்வேந்த்³ரியமனோஹரா:॥ 13-65-10 (84057) பீ⁴ஷ்மஸ்தேஷாம்ʼ கதா²: ஶ்ருத்வா ருʼஷீணாம்ʼ பா⁴விதாத்மனாம்। மேனே தி³விஷ்ட²மாத்மானம்ʼ துஷ்ட்யா பரமயா யுத:॥ 13-65-11 (84058) ததஸ்தே பீ⁴ஷ்மமாமந்த்ர்ய பாண்ட³வாம்ʼஶ்ச மஹர்ஷய:। அந்தர்தா⁴நம்ʼ க³தா: ஸர்வே ஸர்வேஷாமேவ பஶ்யதாம்॥ 13-65-12 (84059) தான்ருʼஷீன்ஸுமஹாபா⁴கா³நந்தர்தா⁴நக³தானபி। பாண்ட³வாஸ்துஷ்டுவு: ஸர்வே ப்ரணேமுஶ்ச முஹுர்முஹு:॥ 13-65-13 (84060) ப்ரஸன்னமனஸ: ஸர்வே கா³ங்கே³யம்ʼ குருஸத்தமம்। உபதஸ்து²ர்யதோ²த்³யந்தமாதி³த்யம்ʼ மந்த்ரகோவிதா³:॥ 13-65-14 (84061) ப்ரபா⁴வம்ʼ தபஸஸ்தேஷாம்ருʼஷீணாம்ʼ வீக்ஷ்ய பாண்ட³வா:। ப்ரகாஶந்தோ தி³ஶ: ஸர்வா விஸ்மயம்ʼ பரமம்ʼ யயு:॥ 13-65-15 (84062) மஹாபா⁴க்³யம்ʼ பரம்ʼ தேஷாம்ருʼஷீணாமனுசிந்த்ய தே। பாண்ட³வா: ஸஹ பீ⁴ஷ்மேண கதா²ஶ்சக்ருஸ்ததா³ஶ்ரயா:॥ 13-65-16 (84063) கதா²ந்தே ஶிரஸா பாதௌ³ ஸ்ப்ருʼஷ்ட்வா பீ⁴ஷ்மஸ்ய பாண்ட³வ:। த⁴ர்ம்யம்ʼ த⁴ர்மஸுத: ப்ரஶ்னம்ʼ பர்யப்ருʼச்ச²த்³யுதி⁴ஷ்டி²ர:॥ 13-65-17 (84064) கே தே³ஶா: கே ஜனபதா³ ஆஶ்ரமா: கே ச பர்வதா:। ப்ரக்ருʼஷ்டா: புண்யத: காஶ்ச ஜ்ஞேயா நத்³ய: பிதாமஹ॥ 13-65-18 (84065) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-65-19x (6991) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஶிலோச்ச²வ்ருʼத்தே: ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஸித்³த⁴ஸ்ய ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-65-19 (84066) இமாம்ʼ கஶ்சித்பரிக்ரம்ய ப்ருʼதி²வீம்ʼ ஶைலபூ⁴ஷணாம்। அஸக்ருʼத்³த்³விபதா³ம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²: ஶ்ரேஷ்ட²ஸ்ய க்³ருʼஹமேதி⁴ந:॥ 13-65-20 (84067) ஶிலவ்ருʼத்தேர்க்³ருʼஹம்ʼ ப்ராப்த: ஸ தேன விதி⁴நா(அ)ர்சித:। உவாஸ ரஜனீம்ʼ தத்ர ஸுமுக²: ஸுக²பா⁴க்³ருʼஷி:॥ 13-65-21 (84068) ஶிலவ்ருʼத்திஸ்து யத்க்ருʼத்யம்ʼ ப்ராதஸ்தத்க்ருʼதவாஞ்ஶுசி:। க்ருʼதக்ருʼத்யமுபாதிஷ்ட²த்ஸித்³த⁴ம்ʼ தமதிதி²ம்ʼ ததா³॥ 13-65-22 (84069) தௌ ஸமேத்ய மஹாத்மானௌ ஸுகா²ஸீனௌ கதா²: ஶுபா⁴:। சக்ரதுர்வேத³ஸம்ப³த்³தா⁴ஸ்தச்சே²ஷக்ருʼதலக்ஷணா:॥ 13-65-23 (84070) ஶிலவ்ருʼத்தி: கதா²ந்தே து ஸித்³த⁴மாமந்த்ர்ய யத்னத:। ப்ரஶ்னம்ʼ பப்ரச்ச² மேதா⁴வீ யன்மாம்ʼ த்வம்ʼ பரிப்ருʼச்ச²ஸி॥ 13-65-24 (84071) ஶிலவ்ருʼத்திருவாச। 13-65-25x (6992) கேதே³ஶா: கே ஜனபதா³: கே(அ)(அ)ஶ்ரமா: கே ச பர்வதா:। ப்ரக்ருʼஷ்டா: புண்யத: காஶ்ச ஜ்ஞேயா நத்³யஸ்தது³ச்யதாம்॥ 13-65-25 (84072) ஸித்³த⁴ உவாச। 13-65-26x (6993) தே தே³ஶாஸ்தே ஜனபதா³ஸ்தே(அ)(அ)ஶ்ரமாஸ்தே ச பர்வதா:। யேஷாம்ʼ பா⁴கீ³ரதீ² க³ங்கா³ மத்⁴யேனைதி ராரித்³வரா॥ 13-65-26 (84073) தபஸா ப்³ரஹ்மசர்யேண யஜ்ஞைஸ்த்யாகே³ந வா புன:। க³திம்ʼ தாம்ʼ ந லபே⁴ஜ்ஜந்துர்க³ங்கா³ம்ʼ ஸம்ʼஸேவ்ய யாம்ʼ லபே⁴த்॥ 13-65-27 (84074) ஸ்பஷ்டானி யேஷாம்ʼ கா³ங்கே³யைஸ்தோயைர்கா³த்ராணி தே³ஹினாம்। ந்யஸ்தானி ந புனஸ்தேஷாம்ʼ த்யாக³: ஸ்வர்கா³த்³விதீ⁴யதே॥ 13-65-28 (84075) ஸர்வாணி யேஷாம்ʼ கா³ங்கே³யைஸ்தோயை: கார்யாணி தே³ஹினாம்। கா³ம்ʼ த்யக்த்வா மானவா விப்ர தி³வி திஷ்ட²ந்தி தே ஜனா:॥ 13-65-29 (84076) பூர்வே வயஸி கர்மாணி க்ருʼத்வா பாபானி யே நரா:। பஶ்சாத்³க³ங்கா³ம்ʼ நிஷேவந்தே தே(அ)பி யாந்த்யுத்தமாம்ʼ க³திம்॥ 13-65-30 (84077) `யுக்தாஶ்ச பாதகைஸ்த்யக்த்வா தே³ஹம்ʼ ஶுத்³தா⁴ ப⁴வந்தி தே। முச்யந்தே தே³ஹஸந்த்யாகா³த்³க³ங்கா³யமுனஸங்க³மே॥' 13-65-31 (84078) ஸ்னாதானாம்ʼ ஶுசிபி⁴ஸ்தோயைர்கா³ங்கே³யை: ப்ரயதாத்மனாம்। வ்யுஷ்டிர்ப⁴வதி யா பும்ʼஸாம்ʼ ந ஸா க்ரதுஶதைரபி॥ 13-65-32 (84079) யாவத³ஸ்தி² மனுஷ்யஸ்ய க³ங்கா³தோயேஷு திஷ்ட²தி। தாவத்³வர்ஷஸஹஸ்ராணி ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே॥ 13-65-33 (84080) அபஹத்ய தமஸ்தீவ்ரம்ʼ யதா² பா⁴த்யுத³யே ரவி:। ததா²(அ)பஹத்ய பாப்மானம்ʼ பா⁴தி க³ங்கா³ஜலோக்ஷித:॥ 13-65-34 (84081) விஸோமா இவ ஶர்வர்யோ விபுஷ்பாஸ்தரவோ யதா²। தத்³வத்³தே³ஶா தி³ஶஶ்சைவ ஹீனா க³ங்கா³ஜலை: ஶிவை:॥ 13-65-35 (84082) வர்ணாஶ்ரமா யதா² ஸர்வே த⁴ர்மஜ்ஞானவிவர்ஜிதா:। க்ரதவஶ்ச யதா²(அ)ஸோமாஸ்ததா² க³ங்கா³ம்ʼ வினா ஜக³த்॥ 13-65-36 (84083) யதா² ஹீனம்ʼ நபோ⁴(அ)ர்கேண பூ⁴: ஶைலை: க²ம்ʼ ச வாயுனா। ததா² தே³ஶா தி³ஶஶ்சைவ க³ங்கா³ஹீனா ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-65-37 (84084) த்ரிஷு லோகேஷு யே கேசித்ப்ராணின: ஸர்வ ஏவ தே। தர்ப்யமாணா: பராம்ʼ த்ருʼப்திம்ʼ யாந்தி க³ங்கா³ஜலை: ஶுபை⁴:॥ 13-65-38 (84085) `அன்யே ச தே³வா முனய: ப்ரேதானி பித்ருʼபி⁴: ஸஹ। தர்பிதாஸ்த்ருʼப்திமாயாந்தி த்ரிஷு லோகேஷு ஸர்வஶ:॥' 13-65-39 (84086) யஸ்து ஸூர்யேண நிஷ்டப்தம்ʼ கா³ங்கே³யம்ʼ பிப³தே ஜலம்। க³வாம்ʼ நிர்ஹரனிர்முக்தாத்³யாவகாத்தத்³விஶிஷ்யதே॥ 13-65-40 (84087) இந்த்³ரவ்ரதஸஹஸ்ரம்ʼ து யஶ்சோரத்காயஶோத⁴னம்। பிவேத்³யஶ்சாபி க³ங்கா³ம்ய: ஸமௌ ஸ்யாதாம்ʼ ந வா ஸமௌ॥ 13-65-41 (84088) திஷ்டே²த்³யுக³ஸஹஸ்ரம்ʼ து பதே³நைகேன ய: புமான்। மாஸமேகம்ʼ து க³ங்கா³யாம்ʼ ஸமௌ ஸ்யாதாம்ʼ ந வா ஸபௌ⁴॥ 13-65-42 (84089) லம்ப³தே(அ)வாக்ஶிரா யஸ்து யுகா³நாமயுதம்ʼ புமான்। திஷ்டே²த்³யதே²ஷ்டம்ʼ யஶ்சாபி க³ங்கா³யாம்ʼ ஸ விஶிஷ்யதே॥ 13-65-43 (84090) அக்³நௌ ப்ராஸ்தம்ʼ ப்ரதூ⁴யேத யதா² தூலம்ʼ த்³விஜோத்தம। ததா² க³ங்கா³வகா³ட⁴ஸ்ய ஸர்வபாபம்ʼ ப்ரதூ⁴யதே॥ 13-65-44 (84091) பூ⁴தானாமிஹ ஸர்வேஷாம்ʼ து³:கோ²பஹதசேதஸாம்। க³திமன்வேஷமாணானாம்ʼ ந க³ங்கா³ஸத்³ருʼஶீ க³தி:॥ 13-65-45 (84092) ப⁴வந்தி நிர்விஷா: ஸர்பா யதா² தார்க்ஷ்யஸ்ய த³ர்ஶனாத்। க³ங்கா³யா த³ர்ஶனாதத்³வத்ஸர்வபாபை: ப்ரமுச்யதே॥ 13-65-46 (84093) அப்ரதிஷ்டா²ஶ்ச யே கேசித³த⁴ர்மஶரணாஶ்ச யே। யேஷாம்ʼ ப்ரதிஷ்டா² க³ங்கே³ஹ ஶரணம்ʼ ஶர்ம வர்ம ச। 13-65-47 (84094) ப்ரக்ருʼஷ்டைரஶுபை⁴ர்க்³ரஸ்தானநேகை: புருஷாத⁴மான்। பததோ நரகே க³ங்கா³ ஸம்ʼஶ்ரிதான்ப்ரேத்ய தாரயேத்॥ 13-65-48 (84095) தே ஸம்ʼவிப⁴க்தா முனிபி⁴ர்னூனம்ʼ தே³வை: ஸவாஸவை:। யே(அ)பி⁴க³ச்ச²ந்தி ஸததம்ʼ க³ங்கா³ம்ʼ மதிமதாம்ʼவர॥ 13-65-49 (84096) வினயாசாரஹீனாஶ்ச அஶிவாஶ்ச நராத⁴மா:। தே ப⁴வந்தி ஶிவா விப்ர யே வை க³ங்கா³முபாஶ்ரிதா:॥ 13-65-50 (84097) யதா² ஸுராணாமப்⁴ருʼதம்ʼ பித்ரூʼணாம்ʼ ச யதா² ஸ்வதா⁴। ஸுதா⁴ யதா² ச நாகா³நாம்ʼ ததா² க³ங்கா³ஜலம்ʼ ந்ருʼணாம்॥ 13-65-51 (84098) உபாஸதே யதா² பா³லா மாதரம்ʼ க்ஷுத⁴யா(அ)ர்தி³தா:। ஶ்ரேயஸ்காமாஸ்ததா² க³ங்கா³முபாஸந்தீஹ தே³ஹின:॥ 13-65-52 (84099) ஸ்வாயம்பு⁴வம்ʼ யதா² ஸ்தா²நம்ʼ ஸர்வேஷாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²முச்யதே। ஸ்தா²நானாம்ʼ ஸரிதாம்ʼ ஶ்ரேஷ்டா² க³ங்கா³ தத்³வதி³ஹோச்யதே॥ 13-65-53 (84100) `உபஜீவ்யா யதா² தே⁴நுர்லோகானாம்ʼ ப்³ராஹ்மமேவ வா। ஹவிஷாம்ʼ து யதா² ஸோமஸ்தரணேஷு ததா² த்வியம்॥ 13-65-54 (84101) யதோ²பஜீவினாம்ʼ தே⁴நுர்தே³வாதீ³நாம்ʼ பரா ஸ்ம்ருʼதா। ததோ²பஜீவினாம்ʼ க³ங்கா³ ஸர்வப்ராணப்⁴ருʼதாமிஹ॥ 13-65-55 (84102) தே³வா: ஸோமார்கஸம்ʼஸ்தா²நி யதா ஸத்ராதி³பி⁴ர்மகை²:। அம்ருʼதான்யுபஜீவந்தி ததா² க³ங்கா³ஜலம்ʼ நரா:॥ 13-65-56 (84103) ஜாஹ்னவீபுலினோத்தா²பி⁴: ஸிகதாபி⁴: ஸமுக்ஷிதம்। ஆத்மானம்ʼ மன்யதே லோகோ தி³விஷ்ட²மிவ ஶோபி⁴தம்॥ 13-65-57 (84104) ஜாஹ்னவீதீரஸம்பூ⁴தாம்ʼ ம்ருʼத³ம்ʼ மூர்த்⁴நா பி³ப⁴ர்தி ய:। பி³ப⁴ர்தி ரூபம்ʼ ஸோ(அ)ர்கஸ்ய தமோனாஶாய நிர்மலம்॥ 13-65-58 (84105) க³ங்கோ³ர்மிபி⁴ரதோ² தி³க்³த⁴: புருஷம்ʼ பவனோ யதா³। ஸ்ப்ருʼஶ்யதே ஸோ(அ)ஸ்ய பாப்மானம்ʼ ஸத்³ய ஏவாபகர்ஷதி॥ 13-65-59 (84106) வ்யஸனைரபி⁴தப்தஸ்ய நரஸ்ய வினஶிஷ்யத:। க³ங்கா³த³ர்ஶனஜா ப்ரீதிர்வ்யஸனான்யபகர்ஷதி॥ 13-65-60 (84107) ஹம்ʼஸாராவை: கோகரவை ரவைரன்யைஶ்ச பக்ஷிணாம்। பஸ்பர்த⁴ க³ங்கா³ க³ந்த⁴ர்வான்புலினைஶ்ச ஶிலோச்சயான்॥ 13-65-61 (84108) ஹம்ʼஸாதி³பி⁴: ஸுப³ஹுபி⁴ர்விவிதை⁴: பக்ஷிபி⁴ர்வ்ருʼதாம்। க³ங்கா³ம்ʼ கோ³குலஸம்பா³தா³ம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸ்வர்கோ³(அ)பி விஸ்ம்ருʼத:॥ 13-65-62 (84109) ந ஸா ப்ரீதிர்தி³விஷ்ட²ஸ்ய ஸர்வகாமானுபாஶ்னத:। ஸம்ப⁴வேத்³யா பரா ப்ரீதிர்க³ங்கா³யா: புலினே ந்ருʼணாம்॥ 13-65-63 (84110) வாங்மன கர்மஜைர்க்³ரஸ்த: பாபைரபி புமானிஹ। வீக்ஷ்ய க³ங்கா³ம்ʼ ப⁴வேன்மூதோ அத்ர மே நாஸ்தி ஸம்ʼஶய:॥ 13-65-64 (84111) ஸப்தாவரான்ஸப்த பரான்பித்ரூʼம்ʼஸ்தேப்⁴யஶ்ச யே பரே। புமாம்ʼஸ்தாரயதே க³ங்கா³ம்ʼ வீக்ஷ்ய ஸ்ப்ருʼஷ்ட்வா(அ)வகா³ஹ்ய ச॥ 13-65-65 (84112) ஶ்ருதாபி⁴லஷிதா பீதா ஸ்ப்ருʼஷ்டா த்³ருʼஷ்டா(அ)வகா³ஹிதா। க³ங்கா³ தாரயதே ந்ரூʼணாமுபௌ⁴ வம்ʼஶௌ விஶேஷத:॥ 13-65-66 (84113) `தத்தீரகா³நாம்ʼ தபஸா ஶ்ராத்³த⁴பாராயணாதி³பி⁴:। க³ங்கா³த்³வாரப்ரப்⁴ருʼதிபி⁴ஸ்தத்தீர்தை²ர்ன பரம்ʼ ந்ருʼணாம்॥ 13-65-67 (84114) ஸாயம்ʼ ப்ராத: ஸ்மரேத்³க³ங்கா³ம்ʼ நித்யம்ʼ ஸ்னானே து கீர்தயேத்। தர்பணே பித்ருʼபூஜாஸு மரணே சாபி ஸம்ʼஸ்மரேத்॥' 13-65-68 (84115) த³ர்ஶனாத்ஸ்பர்ஶனாத்பானாத்ததா² க³ங்கே³தி கீர்தனாத்। புனாத்யுபுண்யான்புருஷாஞ்ஶதஶோ(அ)த² ஸஹஸ்ரஶ:॥ 13-65-69 (84116) ய இச்சே²த்ஸப²லம்ʼ ஜன்ம ஜீவிதம்ʼ ஶ்ருதமேவ ச। ஸ பித்ரூʼம்ʼஸ்தர்பயேத்³க³ங்கா³மபி⁴க³ம்ய ஸுராம்ʼஸ்ததா²॥ 13-65-70 (84117) ந ஶ்ருதைர்ன ச வித்தேன கர்மணா ந ச தத்ப²லம்। ப்ராப்னுயாத்புருஷோ(அ)த்யந்தம்ʼ க³ங்கா³ம்ʼ ப்ராப்ய யதா³ப்னுயாத்॥ 13-65-71 (84118) ஜாத்யந்தை⁴ரிஹ துல்யாஸ்தே ம்ருʼதை: பங்கு³பி⁴ரேவ ச। ஸமர்தா² யே ந பஶ்யந்தி க³ங்கா³ம்ʼ புண்யஜலாம்ʼ ஶிவாம்॥ 13-65-72 (84119) பூ⁴தப⁴வ்யப⁴விஷ்யஜ்ஞைர்மஹர்ஷிபி⁴ருபஸ்தி²தாம்। தே³வை: ஸேந்த்³ரைஶ்ச கோ க³ங்கா³ம்ʼ நோபஸேவேத மானவ:॥ 13-65-73 (84120) வானப்ரஸ்தை²ர்க்³ருʼஹஸ்தை²ஶ்ச யதிபி⁴ர்ப்³ரஹ்மசாரிபி⁴:। வித்³யாவத்³பி⁴: ஶ்ரிதாம்ʼ க³ங்கா³ம்ʼ புமான்கோ நாம நாஶ்ரயேத்॥ 13-65-74 (84121) உத்காமத்³பி³ஶ்ச ய: ப்ராணை: ப்ரயத: ஶிஷ்டஸம்மத:। சிந்தயேன்மனஸா க³ங்கா³ம்ʼ ஸ க³திம்ʼ பரமாம்ʼலபே⁴த்॥ 13-65-75 (84122) ந ப⁴யேப்⁴யோ ப⁴யம்ʼ தஸ்ய ந பாபேப்⁴யோ ந ராஜத:। ஆதே³ஹபதனாத்³க³ங்கா³முபாஸ்தே ய: புமானிஹ॥ 13-65-76 (84123) க³க³னாத்³கா³ம்ʼ பதந்தீம்ʼ வை மஹாபுண்யாம்ʼ மஹேஶ்வர:। த³தா⁴ர ஶிரஸா க³ங்கா³ம்ʼ தாமேவ தி³வி ஸேவதே॥ 13-65-77 (84124) அலங்க்ருʼதாஸ்த்ரயோ லோகா: பதி²பி⁴ர்விமலைஸ்த்ரிபி⁴:। யஸ்து தஸ்யா ஜலம்ʼ ஸேவேத்க்ரதக்ருʼத்ய: புமான்ப⁴வேத்। 13-65-78 (84125) தி³வி ஜ்யோதிர்யதா²(அ)(அ)தி³த்ய: பித்ரூʼணாம்ʼ சைவ சந்த்³ரமா:। தே³வேஶ யதா² ந்ருʼணாம்ʼ க³ங்கா³ ச ஸரிதாம்ʼ ததா²॥ 13-65-79 (84126) மாத்ரா பித்ரா ஸுதைர்தா³ரைர்விமுக்தஸ்ய த⁴னேன வா। ந ப⁴வேத்³தி⁴ ததா² து³:க²ம்ʼ யதா² க³ங்கா³ வியோக³ஜம்॥ 13-65-80 (84127) நாரண்யைர்னேஷ்டவிஷயைர்ன ஸுதைர்ன த⁴னாக³மை:। ததா² ப்ரஸாதோ³ ப⁴வதி க³ங்கா³ம்ʼ வீக்ஷ்ய யதா² ப⁴வேத்॥ 13-65-81 (84128) பூர்ணமிந்து³ம்ʼ யதா² த்³ருʼஷ்ட்வா ந்ருʼணாம்ʼ த்³ருʼஷ்டி: ப்ரஸீத³தி। ததா² த்ரிபத²கா³ம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ந்ருʼணாம்ʼ த்³ருʼஷ்டி: ப்ரஸீத³தி॥ 13-65-82 (84129) தத்³பா⁴வஸ்தத்³க³தமனாஸ்தன்னிஷ்ட²ஸ்தத்பராயண:। க³ங்கா³ம்ʼயோ(அ)னுக³தோ ப⁴க்த்யாஸ தஸ்யா: ப்ரியதாம்ʼ வ்ரஜேத்॥ 13-65-83 (84130) பூ⁴ஸ்தை²: க²ஸ்தை²ர்தி³விஷ்டை²ஶ்ச பூ⁴தைருச்சாவசைரபி। க³ங்கா³ விகா³ஹ்யா ஸததமேதத்கார்யதமம்ʼ ஸதாம்॥ 13-65-84 (84131) விஶ்வலோகேஷு புண்யத்வாத்³க³ங்கா³யா: ப்ரதி²தம்ʼ யஶ:। `து³ர்ம்ருʼதானநபத்யாம்ʼஶ்ச ஸா ம்ருʼதானநயத்³தி³வம்।' யத்புத்ரான்ஸக³ரஸ்யேதோ ப⁴ஸ்மாக்²யானநயத்³தி³வம்॥ 13-65-85 (84132) வாய்வீரிதாபி⁴: ஸுமனோஹராபி⁴- ர்த்³ருதாபி⁴ரத்யர்த²ஸமுத்தி²தாபி⁴:। க³ங்கோ³ர்மிபி⁴ர்பா⁴நுமதீபி⁴ரித்³தா⁴: ஸஹஸ்ரரஶ்மிப்ரதிமா ப⁴வந்தி॥ 13-65-86 (84133) பயஸ்வினீம்ʼ க்⁴ருʼதினீமத்யுதா³ராம்ʼ ஸம்ருʼத்³தி⁴நீம்ʼ வேகி³நீம்ʼ து³ர்விகா³ஹ்யாம்। க³ங்கா³ம்ʼ க³த்வா யை: ஶரீரம்ʼ விஸ்ருʼஷ்டம்ʼ க³தா தீ⁴ரஸ்தே விபு³தை⁴: ஸமத்வம்॥ 13-65-87 (84134) அந்தா⁴ஞ்சடா³ந்த்³ரவ்யஹீனாம்ʼஶ்ச க³ங்கா³ யஶஸ்வினீ ப்³ருʼஹதீ விஶ்வரூபா। தே³வை: ஸேந்த்³ரைர்முனிபி⁴ர்மானவைஶ்ச நிஷேவிதா ஸர்வகாமைர்யுனக்தி॥ 13-65-88 (84135) ஊர்ஜஸ்வதீம்ʼ மது⁴மதீம்ʼ மஹாபுண்யாம்ʼ த்ரிவர்த்மகா³ம்। த்ரிலோககோ³ப்த்ரீம்ʼ யே க³ங்கா³ம்ʼ ஸம்ʼஶ்ரிதாஸ்தே தி³வம்ʼ க³தா:॥ 13-65-89 (84136) யோ வத்ஸ்யதி த்³ரக்ஷ்யதி வா(அ)பி மர்த்ய- ஸ்மஸ்மை ப்ரயச்ச²ந்தி ஸுகா²நி தே³வா:। தத்³பா⁴விதா: ஸ்பர்ஶனத³ர்ஶனேன இஷ்டாம்ʼ க³திம்ʼ தஸ்ய ஸுரா தி³ஶந்தி॥ 13-65-90 (84137) த³க்ஷாம்ʼ ப்ருʼஶ்னிம்ʼ ப்³ருʼஹதீம்ʼ விப்ரக்ருʼஷ்டாம்ʼ ஶிவாம்ருʼத்³தா⁴ம்ʼ பா⁴கி³நீம்ʼ ஸுப்ரஸன்னாம்। விபா⁴வரீம்ʼ ஸர்வபூ⁴தப்ரதிஷ்டா²ம்ʼ க³ங்கா³ம்ʼ க³தா யே த்ரிதி³வம்ʼ க³தாஸ்தே॥ 13-65-91 (84138) க்²யாதிர்யஸ்யா: க²ம்ʼ தி³வம்ʼ கா³ம்ʼ ச நித்யா- மூர்த்⁴வம்ʼ தி³ஶோ விதி³ஶஶ்சாவதஸ்தே²। தஸ்யா ஜலம்ʼ ஸேவ்ய ஸரித்³வராயா மர்த்யா: ஸர்வே குதக்ருʼத்யா ப⁴வந்தி॥ 13-65-92 (84139) இயம்ʼ க³ங்கே³தி நியதம்ʼ ப்ரதிஷ்டா² கு³ஹஸ்ய ஸ்க்மஸ்ய ச க³ர்ப⁴யோஷா। ப்ராதஸ்த்ரிவர்கா³ க்⁴ருʼதவஹா விபாப்மா க³ங்கா³(அ)வதீர்ணா வியதோ விஶ்வதோயா॥ 13-65-93 (84140) `நாராயணாத³க்ஷயாத்பூர்வஜாதா விஷ்ணோ: பாதா³ச்சி²ம்ʼஶுமாராத்³த்⁴ருவாச்ச। ஸோமாத்ஸூர்யான்மேருரூபாச்ச விஷ்ணோ: ஸமாக³தா ஶிவமூர்த்⁴நோ ஹிமாத்³ரிம்। ஸத்யாவதீ த்³ரவ்யபரஸ்ய வர்யா தி³வோ பு⁴வஶ்சாபி வீக்ஷ்யானுரூபா॥' 13-65-94 (84141) ஸுதா(அ)வனீத்⁴ரஸ்ய ஹரஸ்ய பா⁴ர்யா தி³வோ பு⁴வஶ்சாபி க்ருʼதானுரூபா। ப⁴வ்யா ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ பா⁴கி³நீ சாபி ராஜ- ந்க³ங்கா³ லோகானாம்ʼ ப்ருʼண்யதா³ வை த்ரயாணாம்॥ 13-65-95 (84142) மது⁴ஸ்ரவா க்⁴ருʼததா⁴ரா க்⁴ருʼதார்சி- ர்மஹோர்மிபி⁴: ஶோபி⁴தா ப்³ராஹ்மணைஶ்ச। தி³வஶ்ச்யுதா ஶிரஸா(அ)(அ)ப்தா ஶிவேன க³ங்கா³(அ)வனீத்⁴ராத்த்ரிதி³வஸ்ய மாதா॥ 13-65-96 (84143) யோனிர்வரிஷ்டா² விரஜா விதன்வீ ஶய்யா(அ)சிரா வாரிவஹா யஶோதா³। விஶ்வாவதீ சாக்ருʼதிரிஷ்டஸித்³தா⁴ க³ங்கோ³க்ஷிதானாம்ʼ பு⁴வனஸ்ய பந்தா²:॥ 13-65-97 (84144) க்ஷாந்த்யா மஹ்யா கோ³பனே தா⁴ரணே ச தீ³ப்த்ய, க்ருʼஶானோஸ்தபனஸ்ய சைவ। துல்யா க³ங்கா³ ஸம்மதா ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ க்³ருʼஹஸ்ய ப்³ரஹ்மண்யதயா ச நித்யம்॥ 13-65-98 (84145) ருʼஷிஷ்டுதாம்ʼ விஷ்ணுபதீ³ம்ʼ புராணாம்ʼ ஸுபுண்யதோயாம்ʼ மனஸா(அ)பி லோகே। ஸர்வாத்மனா ஜாஹ்னவீம்ʼ யே ப்ரவன்னா ஸ்தே ப்³ரஹ்மண: ஸத³னம்ʼ ஸம்ப்ரயாதா:॥ 13-65-99 (84146) லோகானிமான்னயதி யா ஜனநீவ புத்ரா- ந்ஸர்வாத்மனா ஸர்வகு³ணோபபன்னா। தத்ஸ்தா²நகம்ʼ ப்³ராஹ்மமபீ⁴ப்ஸமானை- ர்க³ங்கா³ ஸதை³வாத்மவஶைருபாஸ்யா॥ 13-65-100 (84147) `ந தைர்ஜுஷ்டாம்ʼ ஸ்ப்ருʼஶதீம்ʼ விஶ்வதோயா- மிராவஜ்ஞாம்ʼ ரவேதீம்ʼ பூ⁴த⁴ராணாம்।' உஸாம்ʼ ப்ருʼஷ்டாம்ʼ மிஷதீம்ʼ விஶ்வபோ⁴ஜ்யா- மிராவதீம்ʼ தா⁴ரிணீம்ʼ பூ⁴த⁴ராணாம்। ஶிஷ்டாஶ்ரயாமம்ருʼதாம்ʼ ப்³ரஹ்மகாந்தாம்ʼ க³ம்ʼங்கா³ம்ʼ ஶ்ரயேதா³த்மவான்ஸித்³தி⁴காம:॥ 13-65-101 (84148) ப்ரஸாத்³ய தே³வான்ஸவிபூ⁴ந்ஸமஸ்தா- ந்ப⁴கீ³ரத²ஸ்தபஸோக்³ரேண க³ங்கா³ம்। கா³மானயத்தாமபி⁴க³ம்ய ஶஶ்வ- த்பும்ʼஸாம்ʼ ப⁴யம்ʼ நேஹ சாமுத்ர வித்³யாத்॥ 13-65-102 (84149) உதா³ஹ்ருʼத: ஸர்வதா² தே கு³ணானாம்ʼ மயைகதே³ஶ: ப்ரஸமீக்ஷ்ய ப்³ருʼத்³த்⁴யா। ஶக்திர்ன ஸே காசிதி³ஹாஸ்தி வக்தும்ʼ கு³ணான்ஸர்வான்பரிமாதும்ʼ ததை²வ॥ 13-65-103 (84150) மேரோ: ஸமுத்³ரஸ்ய ச ஸர்வயத்னை: ஸங்க்²யோபலானாமுத³கஸ்ய வா(அ)பி। ஶக்யம்ʼ வக்தும்ʼ நேஹ க³ங்கா³ஜலானாம்ʼ கு³ணாக்²யானம்ʼ பரிமாதும்ʼ ததை²வ॥ 13-65-104 (84151) தஸ்மாதே³தான்பரயா ஶ்ரத்³த⁴யோக்தா- ந்கு³ணான்ஸர்வாஞ்ஜாஹ்னவீயான்ஸதை³வ। ப⁴வேத்³வாசா மனஸா கர்மணா ச ப⁴க்த்யா யுக்த: ஶ்ரத்³த⁴யா ஶ்ரத்³த³தா⁴ந:॥ 13-65-105 (84152) லோகானிமாம்ʼஸ்த்ரீன்யஶஸா விதத்ய ஸித்³தி⁴ம்ʼ ப்ராப்ய மஹதீம்ʼ தாம்ʼ து³ராபாம்। க³ங்கா³க்ருʼதானசிரேணைவ லோகா- ந்யதே²ஷ்டமிஷ்டான்விஹரிஷ்யஸி த்வம்॥ 13-65-106 (84153) தவ மம ச கு³ணைர்மஹானுபா⁴வா ஜுஷது ப⁴திம்ʼ ஸததம்ʼ ஸ்வத⁴ர்மயுக்தை:। அபி⁴மதஜனவத்ஸலா ஹி க³ங்கா³ ஜக³தி யுனக்தி ஸுகை²ஶ்ச ப⁴க்திமந்தம்॥ 13-65-107 (84154) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-65-108x (6994) இதி பரமமதிர்கு³ணானஶேஷா- ஞ்ஶிலரதயே த்ரிபதா²நுயோக³ரூபான்। ப³ஹுவித⁴மனுஶாஸ்ய தத்²யரூபா- ந்க³க³னதலம்ʼ த்³யுதிமான்விவேஶ ஸித்³த⁴:॥ 13-65-108 (84155) ஶிலவ்ருʼத்திஸ்து ஸித்³த⁴ஸ்ய வாக்யை: ஸம்போ³தி⁴தஸ்ததா³। க³ங்கா³முபாஸ்ய விதி⁴வத்ஸித்³தி⁴ம்ʼ ப்ராப ஸுது³ர்லபா⁴ம்॥ 13-65-109 (84156) ததா² த்வமபி கௌந்தேய ப⁴க்த்யா பரமயா யுத:। க³ங்கா³மப்⁴யேஹி ஸததம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸே ஸித்³தி⁴முத்தமாம்॥ 13-65-110 (84157) வைஶம்பாயன உவாச। 13-65-111x (6995) ஶ்ருத்வேதிஹாஸம்ʼ பீ⁴ஷ்மோக்தம்ʼ க³ங்கா³யா: ஸ்தவஸம்ʼயுதம்। யுதி⁴ஷ்டி²ர: பராம்ʼ ப்ரீதிமக³ச்ச²த்³தா⁴த்ருʼபி⁴: ஸஹ॥ ॥ 13-65-111 (84158) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 65 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-65-2 யதா³(அ)ப்ருʼச்ச²த்ததை³வாஜக்³முரிதி த்³விதீயேன யத்ததோ³ரத்⁴யாஹாரேண ந்வய:॥ 7-65-16 மஹாபா⁴க்³யம்ʼ யோகை³ஶ்வர்யம்ʼ கே²சரத்வாந்தர்தா⁴நஶக்த்யாதி³ஸித்³தி⁴மத்த்வம்॥ 7-65-18 தே³ஶா: பூ⁴மிபா⁴கா³:। ஜனபதா³: மஹாஜனநிவாஸஸ்தா²நானி। ஆஶ்ரமா: ருʼஷிஸ்தா²நானி॥ 7-65-26 தே தே³ஶா இதி ப்ரக்ருʼஷ்டா: புண்யத இத்யனுஷங்க³:॥ 7-65-28 கா³த்ராண்யஸ்தீ²நி। ந்யஸ்தானி க³ங்கா³யாம்। த்யக்தானி யானி வை தேஷாம்ʼ த்யாகா³த்ஸ்வர்கோ³ விதீ⁴யதே இதி த⁴. பாட²:॥ 7-65-32 வ்யுஷ்டி: புண்யவ்ருʼத்³தி⁴:॥ 7-65-33 யாவத³ஸ்தி² மனுஷ்யாணாமிதி த².த⁴. பாட²:॥ 7-65-40 க³வாம்ʼ நிர்ஹார ஆஹாரனிர்க³மனாமார்க³ஸ்ததோ நிர்முக்தம்ʼ யாவகம்ʼ யவவிகாரஸ்தஸ்மாத்। கா³ம்ʼ யவானாத³யித்வா தச்ச²க்ருʼத³ந்தர்க³தான் யவான் பக்த்வா பு⁴ஞ்ஜானோ யாவகவ்ரதீத்யுச்யதே॥ 7-65-41 இந்து³வ்ரதம்ʼ சாந்த்³ராயணம்॥ 7-65-44 தூ⁴யதே தூ³ரே ஜாயதே ப⁴ஸ்மீபூ⁴யாபி ந ஶிவ்யதே இத்யர்த²:॥ 7-65-63 காமான் போ⁴கா³ந்॥ 7-65-81 உபஸ்தி²தாம்ʼ நித்யம்ʼ ஸேவிதாம்॥ இஷ்டம்ʼ யாகா³தி³ தத்ப்ராப்யைரிஷ்டவிஷயை: ஸ்வர்க்³யை:॥ 7-65-83 இத்³தா⁴: நிர்தோ³ஷத்வேன தீ³ப்தா:॥ 7-65-87 பயோக்⁴ருʼதே யாகீ³யே ஹவிஷீ ஸம்ருʼத்³தி⁴ர்யாக³ப²லம்ʼ தத்³வதீம்। யாகா³தி³ஜம்ʼ புண்யம்ʼ தத்ப²லம்ʼ ஸ்வர்கா³தி³ ச க³ங்கா³ப்ராப்த்யைவ லப்⁴யத இத்யர்த²:॥ 7-65-89 ஊர்க அன்னபஶ்வாதி³: தத்ப்ரதா³மித்யர்த²:। மது⁴ கர்மப²லம்ʼ ப்³ரஹ்ம வா தத்ப்ரதா³ம்ʼ மது⁴மதீம்॥ 7-65-90 யோக³ம்ʼ கா³மிதி ஶேஷ:। ததா² க³ங்க³யா பா⁴விதா: மஹத்த்வம்ʼ க³தா: தே³வா:। ஸ்பர்ஶனத³ர்ஶனேன க³ங்கா³யா ஏவ॥ 7-65-91 த³க்ஷாம்ʼ தாரணஸமர்தா²ம்। ப்ருʼஶ்னிம்ʼ விஷ்ணுமாதரம்। ப்³ருʼஹதீம்ʼ வாசம்। வாக்³வை ப்³ருʼஹதீதிஶ்ருதே:। பா⁴கி³நீம்ʼ ப⁴னானாமைஶ்வர்யாதீ³நாம்ʼ ஷண்ணாம்ʼ ஸமூஹோ பா⁴க³ம்ʼ தத்³வதீம்। விபா⁴வரீம்ʼ ப்ரகாஶிகாம்॥ 7-65-93 க³ங்கா³ம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா இயம்ʼ க³ங்கே³தி அன்யான் க³ங்கா³ம்ʼ த³ர்ஶயத: புருஷஸ்ய நியதம்ʼ நியமேன க³ங்கை³வ ப்ரதிஷ்டா² ஸம்ʼஸாராவஸானஹேதுர்ப⁴வதி। கு³ஹஸ்ய கார்திகேயஸ்ய ருக்மஸ்ய ஸ்வர்ணஸ்ய ச க³ர்ப⁴யோஷா க³ர்ப⁴தா⁴ரிணீ ஸ்த்ரீ। வியத: ஸகாஶாத்ப்ராதரவதீர்ணா த்ரிவர்கா³ த⁴ர்ப்ரார்த²காமதா³। த்⁴ருʼதவஹா ஜலவாஹினீ। விஶ்வதோயா விஶ்வப்ரியதோயா॥ 7-65-95 அவனீத்⁴ரஸ்ய மேரோ: ஹிமவதோ வா பர்வதஸ்ய। க்ருʼதம்ʼ அனுரூபம்ʼ அலங்காரோ யயா ஸா க்ருʼதானுரூபா॥ 7-65-96 மது⁴ஸ்ரவா த⁴ர்மத்³ரவா। க்⁴ருʼததா⁴ரா தேஜோதா⁴ரா க்⁴ருʼதார்சி: ஆஜ்யஸ்யேவ அர்சிர்வா யஸ்யா:। ஸா அவனீத்⁴ராத் ப்ருʼதி²வீம்ʼ ப்ராப்தேதி ஶேஷ:॥ 7-65-97 வரிஷ்டா² யோனி: பரமகாரணம்। வி ஜா நிர்மலா। விதன்வீ விஶேஷேண தன்வீ ஸூக்ஷ்மா। ஶய்யா தீ³ர்க⁴னித்³ரா தல்ப:। மரணம்ʼ ஜாஹ்னவீதட இதி வசனாத்। அசிரா ஶீக்⁴ரா। விஶ்வாவதீ விஶ்வம்ʼ அவந்தீ பாலயந்தீ। நுமபா⁴வ ஆர்ஷ:। இஷ்டஸித்³தா⁴ இஷ்டா:க ஸித்³தா⁴ யஸ்யா: ஸா, ஸித்³தா⁴நாமிஷ்டா இதி வா। அக்ஷேதானாம்ʼ ஸ்னாதானாம்। பு⁴வனஸ்ய ஸ்வர்க³ஸ்ய। புஷ்பாவிலா பரிவாஹா யஶோதே³தி த⁴. பாட²:॥ 7-65-98 க்ஷாந்த்யாதி³த்ரயே மஹ்யா துல்யேதி ஸம்ப³ந்த⁴:। கு³ஹஸ்ய குமாரஸ்ய ஸம்மதா। ப்³ரஹ்மண்யதயா ப்³ராஹ்மணஜாத்யனுக்³ராஹகதய:॥ 7-65-99 மனஸாபி ப்ரபன்னா: கிமுத ஸாக்ஷாத்॥ 7-65-101 உஸ்ரம்ʼ தே⁴நுமம்ருʼதது³கா⁴மிதி யாவத்। மிஷதீம்ʼ பஶ்யந்தீம்ʼ ஸர்வஜ்ஞாமித்யர்த²:। ஹராவதீமன்னவதீம்। ப்³ரஹ்மணோபி காந்தோ சேதோஹராம்॥ 7-65-102 ஸவிபூ⁴ந் ஸேக்ஷரான்। கா³ம்ʼ ப்ருʼத்²வீம்॥ 7-65-103 மது³க்தான் க³ங்கா³கு³ணான் ஜ்ஞாத்வா வாகா³தி³மி: ஸ்தோத்ரத்⁴யானஸ்னானாதி³ஷு ஶ்ரத்³த³தா³நோ ப⁴வேதி³தீ ஸம்ப³ந்த⁴:। க³ங்கா³க்ருʼதான் க³ங்கா³ஸேவனப்ராப்தான்। இஷ்டான் ஸங்கல்பஸித்³தா⁴ந்। 7-65-107 மஹானுபா⁴வா க³ங்கா³ மதிம்ʼ ஜுஷது ப்ரீணாது। க³ங்கா³த³ர்ஶனாதி³நா மதி: ப்ரஸீத³த்வித்யர்த²:। அபி⁴மத: ஶ்ரத்³தா⁴லு:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। கே பூஜ்யா வை த்ரிலோகே(அ)ஸ்மின்மானவா ப⁴ரதர்பப⁴। விஸ்தரேண ததா³சக்ஷ்வ ந ஹி த்ருʼப்யாமி கத்²யத:॥ 13-66-1 (84159) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-66-2x (6996) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। நாரத³ஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ வாஸுதே³வஸ்ய சோப⁴யோ:॥ 13-66-2 (84160) நாரத³ம்ʼ ப்ராஞ்ஜலிம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா பூஜயானம்ʼ த்³விஜர்ஷபா⁴ந்। கேஶவ: பரிபப்ரச்ச² ப⁴க³வன்க்ரான்னமஸ்யமி॥ 13-66-3 (84161) ப³ஹுமானபரஸ்தேஷு ப⁴க³வன்யான்னமஸ்யஸி। ஶக்யம்ʼ சேச்ச்²ரோதுமஸ்மாபி⁴ர்ப்³ரூஹ்யேதத்³த⁴ர்மவித்தம॥ 13-66-4 (84162) நாரத³ உவாச। 13-66-5x (6997) ஶ்ருʼணு கோ³விந்த³ யானேதான்பூஜயாம்யரிமர்த³ன। த்வத்தோ(அ)ன்ய: க: புமாம்̐ல்லோகே ஶ்ரோதுமேததி³ஹார்ஹதி॥ 13-66-5 (84163) வருணம்ʼ வாயுமாதி³த்யம்ʼ பர்ஜன்யம்ʼ ஜாதவேத³ஸம்। ஸ்தா²ணு ஸ்கந்த³ம்ʼ மஹாலக்ஷ்மீம்ʼ விஷ்ணும்ʼ ப்³ரஹ்மாணமேவ ச॥ 13-66-6 (84164) வாசஸ்பதிம்ʼ சந்த்³ரமஸமப: ப்ருʼத்²வீம்ʼ ஸரஸ்வதீம்। ஸததம்ʼ யே நமஸ்யந்தி தான்னமஸ்யாம்யஹம்ʼ விபோ⁴॥ 13-66-7 (84165) தபோத⁴னான்வேத³விதோ³ நித்யம்ʼ வேத³பராயணான்। மஹார்ஹான்வ்ருʼஷ்ணிஶார்தூ³ல ஸதா³ ஸம்பூஜயாம்யஹம்॥ 13-66-8 (84166) அபு⁴க்த்வா தே³வகார்யாணி குர்வதே யே(அ)விகத்த²னா:। ஸந்துஷ்டாஶ்ச க்ஷமாயுக்தாஸ்தான்னமஸ்யாம்யஹம்ʼ விபோ⁴॥ 13-66-9 (84167) ஸம்யக்³யஜந்தி யே சேஷ்டீ: க்ஷாந்தா தா³ந்தா ஜிதேந்த்³ரியா:। ஸத்யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ க்ஷிதிம்ʼ கா³ஶ்ச தான்னமஸ்யாமி யாத³வ॥ 13-66-10 (84168) யே வை தபஸி வர்தந்தே வனே மூலப²லாஶனா:। அஸஞ்சயா: க்ரியாவந்தஸ்தான்னமஸ்யாமி யாத³வ॥ 13-66-11 (84169) யே ப்⁴ருʼத்யப⁴ரணே ஶக்தா: ஸததம்ʼ சாதிதி²வ்ரதா:। பு⁴ஞ்ஜதே தே³வஶேஷாணி தான்னமஸ்யாமி யாத³வ॥ 13-66-12 (84170) யே வேத³ ப்ராப்ய து³ர்த⁴ர்ஷா வாக்³மினோ ப்³ரஹ்மசாரிண:। யாஜனாத்⁴யாபனே யுக்தா நித்யம்ʼ தான்பூஜயாம்யஹம்॥ 13-66-13 (84171) ப்ரஸன்னஹ்ருʼத³யாஶ்சைவ ஸர்வஸத்வேஷு நித்யஶ:। அப்ருʼஷ்ட²தாபான்ஸ்வாத்⁴யாயே யுக்தாஸ்தான்பூஜயாம்யஹம்॥ 13-66-14 (84172) கு³ருப்ரஸாதே³ ஸ்வாத்⁴யாயே யதந்தோ யே ஸ்தி²ரவ்ரதா:। ஶுஶ்ரூஷவோ(அ)னஸூயந்தஸ்தான்னமஸ்யாமி யாத³வ॥ 13-66-15 (84173) ஸுவ்ரதா முனயோ யே ச ப்³ராஹ்மணா: ஸத்யஸங்க³ரா:। வோடா⁴ரோ ஹவ்யகவ்யானாம்ʼ தான்னமஸ்யாமி யாத³வ॥ 13-66-16 (84174) பை⁴க்ஷசர்யாஸு நிரதா: க்ருʼஶா கு³ருகுலாஶ்ரயா:। நி:ஸுகா² நிர்த⁴னா யே து தான்னமஸ்யாமி யாத³வ॥ 13-66-17 (84175) நிர்மமா நிஷ்ப்ரதித்³வந்த்³வா நிஷ்டி²தா நிஷ்ப்ரயோஜனா:। யே வேத³ம்ʼ ப்ராப்ய து³ர்த⁴ர்ஷா வாக்³மினோ ப்³ரஹ்மவாதி³ந:॥ 13-66-18 (84176) அஹிம்ʼஸானிரதா யே ச யே ச ஸத்யவ்ரதா நரா:। தா³ந்தா: ஶமபராஶ்சைவ தான்னமஸ்யாமி கேஶவ॥ 13-66-19 (84177) தே³வதாதிதி²பூஜாயாம்ʼ யுக்தா யே க்³ருʼஹமேதி⁴ந:। கபோதவ்ருʼத்தயோ நித்யம்ʼ தான்னமஸ்யாமி யாத³வ॥ 13-66-20 (84178) யேஷாம்ʼ த்ரிவர்க³: க்ருʼத்யேஷு வர்ததே நோபஹீயதே। ஶிஷ்டாசாரப்ரவ்ருʼத்தாஶ்ச தான்னமஸ்யாம்யஹம்ʼ ஸதா³॥ 13-66-21 (84179) ப்³ராஹ்மணா: ஶ்ருதஸம்பன்னா யே த்ரிவர்க³மனுஷ்டி²தா:। அலோலுபா: புண்யஶீலாஸ்தான்னமஸ்யாமி கேஶவ॥ 13-66-22 (84180) `அவந்த்⁴யகாலா யே(அ)லுப்³தா⁴ஸ்த்ரிவர்கே³ ஸாத⁴னேஷு ச। விஶிஷ்டாசாரயுக்தாஶ்ச நாராயண நமாமி தான்॥' 13-66-23 (84181) அப்³ப⁴க்ஷா வாயுப⁴க்ஷாஶ்சக ஸுதா⁴ப⁴க்ஷாஶ்ச யே ஸதா³। வ்ரதைஶ்ச விவிதை⁴ர்யுக்தாஸ்தான்னமஸ்யாமி மாத⁴வ॥ 13-66-24 (84182) அயோனீனக்³நியோனீம்ʼஶ்ச ப்³ரஹ்மயோனீம்ʼஸ்ததை²வ ச। ஸர்வபூ⁴தாத்மயோனீம்ʼஶ்ச தான்னமஸ்யாம்யஹம்ʼ ஸதா³॥ 13-66-25 (84183) நித்யமேதான்னமஸ்யாமி க்ருʼஷ்ண லோககரான்ருʼஷீன்। லோகஜ்யேஷ்டா²ந்குலஜ்யேஷ்டா²ம்ʼஸ்தமோக்⁴நம்̐ல்லோகபா⁴ஸ்கரான்॥ 13-66-26 (84184) தஸ்மாத்த்வமபி வார்ஷ்ணேய த்³விஜான்பூஜய நித்யதா³। பூஜிதா: பூஜனார்ஹா ஹி ஸுக²ம்ʼ தா³ஸ்யந்தி தே(அ)னக⁴॥ 13-66-27 (84185) அஸ்மிம்̐ல்லோகே ஸதா³ ஹ்யேதே பரத்ர ச ஸுக²ப்ரதா³:। சரந்தே மான்யமானா வை ப்ரதா³ஸ்யந்தி ஸுக²ம்ʼ தவ॥ 13-66-28 (84186) யே ஸர்வாதித²யோ நித்யம்ʼ கோ³ஷு ச ப்³ராஹ்மணேஷு ச। நித்யம்ʼ ஸத்யே சாபி⁴ரதா து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 13-66-29 (84187) நித்யம்ʼ ஶமபரா யே ச ததா² யே சானஸூயகா:। நித்யஸ்வாத்⁴யாயினோ யே ச து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 13-66-30 (84188) ஸர்வாந்தே³வான்னமஸ்யந்தி ய சைகம்ʼ வேத³மாஶ்ரிதா:। ஶ்ரத்³த³தா⁴நாஶ்ச தா³ந்தாஶ்ச து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 13-66-31 (84189) ததை²வ விப்ரப்ரவரான்னமஸ்க்ருʼத்ய யதவ்ரதா:। ப⁴வந்தி யே தா³நரதா து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 13-66-32 (84190) தபஸ்வினஶ்ச யே நித்யம்ʼ கௌமாரப்³ரஹ்மசாரிண:। தபஸா பா⁴விதாத்மானோ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 13-66-33 (84191) தே³வதாதிதி²ப்⁴ருʼத்யானாம்ʼ பித்ரூʼணாம்ʼ சார்சனே ரதா:। ஶிஷ்டான்னபோ⁴ஜினோ யே ச து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 13-66-34 (84192) அக்³நிமாதா⁴ய விதி⁴வத்ப்ரணதா தா⁴ரயந்தி யே। ப்ராப்த: ஸோமாஹுதிம்ʼ சைவ து³ர்கா³ண்யதிதரந்தி தே॥ 13-66-35 (84193) மாதாபித்ரோர்கு³ருஷு ச ஸம்யக்³வர்தந்தி யே ஸதா³। யதா² த்வம்ʼ வ்ருʼஷ்ணிஶார்தூ³லேத்யுக்த்வைவம்ʼ விரராம ஸ:॥ 13-66-36 (84194) தஸ்மாத்த்வமபி கௌந்தேய பித்ருʼதே³வத்³விஜாதிதீ²ந்। ஸம்யக்பூஜயஸே நித்யம்ʼ க³திமிஷ்டாமவாப்ஸ்யஸி॥ ॥ 13-66-37 (84195) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட்ஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 66 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-66-1 மானவைர்ப⁴ரதர்ஷபே⁴தி ஜ².த².த⁴.பாட²:॥ 7-66-4 தேஷு மானவேஷு ப³ஹுமானபர: ஸன் கான்னமஸ்யப்தீதி யோஜ்யம்॥ 7-66-8 மஹார்ஹான் மஹான் அர்ஹ: பூஜா யேஷாம், அதிபூஜ்யானித்யர்த²:॥ 7-66-9 அவிகத்த²னா: ஶ்லாகா⁴ஹீனா:॥ 7-66-10 ஸத்யம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ச யஜந்தி பூஜயந்தி। க்ஷிதிம்ʼ கா³ஶ்ச யஜந்தி ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ப்ரயச்ச²ந்தி। யஜ தே³வபூஜாஸங்க³திகரணதா³நேஷு। ஸஸ்யம்ʼ த⁴னம்ʼ க்ஷிதிமிதி த².த⁴ பாட²:॥ 7-66-14 ஆப்ருʼஷ்ட²தாபான் யாவன்மத்⁴யாஹ்னம்॥ 7-66-15 ஸ்வாத்⁴யாயே ப்³ரஹ்மயஜ்ஞே மந்த்ரஜபே வா॥ 7-66-18 நிர்ஹ்ரீகா நிஷ்ப்ரயோஜனா: இதி ஜ².பாட²:। நிர்ஹ்ரீகா: தி³க்³ம்ப³ரா:॥ 7-66-20 கபோதவ்ருʼத்தய: கணஶ ஆதா³ய யே ஸங்க்³ரஹம்ʼ ந குர்வந்தீத்யர்த²:॥ 7-66-21 த்ரிவர்கோ³ த⁴ர்மார்த²காமா:। க்ருʼத்யேஷு கர்தும்ʼ யோக்³யேஷு கர்மஸு வர்ததே உத்தமமத்⁴யமாத⁴மபா⁴வேன வர்ததே நது ஹீயதே அத⁴மமத்⁴யமோத்தமபா⁴வேனேத்யர்த²:॥ 7-66-24 ஸுதா⁴ வைஶ்வதே³வஶேஷ:॥ 7-66-25 அயோனீன் அக்ருʼததா³ரான்। அக்³நியோனீன் தா³ராக்³நிஹோத்ரயுதான்। ப்³ரஹ்மணோ வேத³ஸ்ய யோனீன் ஆஶ்ரயபூ⁴தான்। அப்³யோனீனக்³நியோனீம்ʼஶ்சேதி த².த⁴. பாட²:॥ 7-66-26 லோகஜ்யேஷ்டா²ஞ்ஜ்ஞானநிஷ்டா²நிதி த².த⁴. பாட²:॥ 7-66-31 ஸ்வாத்⁴யாயே ஸர்வே யஜ்ஞா அந்தர்ப⁴வந்தீத்யர்த²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। பிதாமஹ மஹாப்ராஜ்ஞ ஸர்வஶாஸ்த்ரவிஶாரத³। த்வத்தோ(அ)ஹம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி த⁴ர்மம்ʼ ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-67-1 (84196) ஶரணாக³தம்ʼ யே ரக்ஷந்தி பூ⁴தக்³ராமம்ʼ சதுர்வித⁴ம்। கிம்ʼ தஸ்ய ப⁴ரதஶ்ரேஷ்ட² ப²லம்ʼ ப⁴வதி தத்த்வத:॥ 13-67-2 (84197) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-67-3x (6998) இத³ம்ʼ ஶ்ருʼணு மஹாப்ராஜ்ஞ த⁴ர்மபுத்ர மஹாயஶ:। இதிஹாஸம்ʼ புராவ்ருʼத்தம்ʼ ஶரணார்த²ம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-67-3 (84198) ப்ரபாத்யமான: ஶ்யேனேன கபோத: ப்ரியத³ர்ஶன:। வ்ருʼஷத³ர்ப⁴ம்ʼ மஹாபா⁴க³ம்ʼ நரேந்த்³ரம்ʼ ஶரணம்ʼ க³த:॥ 13-67-4 (84199) ஸ தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா விஶுத்³தா⁴த்மா த்ராஸாத³ங்கமுபாக³தம்। ஆஶ்வாஸ்யாஶ்வஸிஹீத்யாஹ ந தே(அ)ஸ்தி ப⁴யமண்ட³ஜ॥ 13-67-5 (84200) ப⁴யம்ʼ தே ஸுமஹத்கஸ்மாத்குத்ர கிம்ʼ வா க்ருʼதம்ʼ த்வயா। யேன த்வமிஹ ஸம்ப்ராப்தோ விஸஞ்ஜ்ஞோ ப்⁴ராந்தசேதன:॥ 13-67-6 (84201) நவனீலோத்பலாபீட³ சாருவர்ண ஸுத³ர்ஶன। தா³டி³மாஶோகபுஷ்பாக்ஷ மா த்ரஸஸ்வாப⁴யம்ʼ தவ॥ 13-67-7 (84202) மத்ஸகாஶமனுப்ராப்தம்ʼ ந த்வாம்ʼ கஶ்சித்ஸமுத்ஸஹேத்। மனஸா க்³ரஹணம்ʼ கர்தும்ʼ ரக்ஷாத்⁴யக்ஷபுரஸ்க்ருʼதம்॥ 13-67-8 (84203) காஶிராஜ்யம்ʼ தத³த்³யைவ த்வத³ர்தம்ʼ ஜீவிதம்ʼ ததா²। த்யஜேயம்ʼ ப⁴வ விஸ்ரப்³த⁴: கபோத ப⁴யம்ʼ தவ॥ 13-67-9 (84204) ஶ்யேன உவாச। 13-67-10x (6999) மமைதத்³விஹிதம்ʼ ப⁴க்ஷ்யம்ʼ ந ராஜம்ʼஸ்த்ராதுமர்ஹஸி। அதிக்ராந்தம்ʼ ச ப்ராப்தம்ʼ ச ப்ரயத்னாச்சோபபாதி³தம்॥ 13-67-10 (84205) மாம்ʼஸம்ʼ ச ருத⁴இரம்ʼ சாஸ்ய மஜ்ஜா மேத³ஶ்ச மே ஹிதம்। பரிதோஷகரோ ஹ்யேஷ மம மா(அ)ஸ்யாக்³ரதோ ப⁴வ॥ 13-67-11 (84206) த்ருʼஷ்ணா மே பா³த⁴தே(அ)த்யுக்³ரா க்ஷுதா⁴ நிர்த³ஹதீவ மாம்। முஞ்சைனம்ʼ நஹி ஶக்ஷ்யாமி ராஜன்மந்த³யிதும்ʼ க்ஷுதா⁴ம்॥ 13-67-12 (84207) மயா ஹ்யனுஸ்ருʼதோ ஹ்யேஷ மத்பக்ஷனக²விக்ஷத:। கிஞ்சிது³ச்ச்²வாஸனி:ஶ்வாஸம்ʼ ந ராஜன்கோ³ப்துமர்ஹஸி॥ 13-67-13 (84208) யதி³ ஸ்வவிஷயே ராஜன்ப்ரபு⁴ஸ்த்வம்ʼ ரக்ஷணே ந்ருʼணாம்। கே²சரஸ்ய த்ருʼஷார்தஸ்ய ந த்வம்ʼ ப்ரபு⁴ரதோ²த்தம॥ 13-67-14 (84209) யதி³ வைரிஷு ப்⁴ருʼத்யேஷு ஸ்வஜனவ்யவஹாரயோ:। விஷயேஷ்விந்த்³ரியாணாம்ʼ ச ஆகாஶே மா பராக்ரம॥ 13-67-15 (84210) ப்ரபு⁴த்வம்ʼ ஹி பராக்ரம்ய ஸம்யக் பக்ஷஹரேஷு தே। யதி³ த்வமிஹ த⁴ர்மார்தீ² மாமபி த்³ரஷ்டுமர்ஹஸி॥ 13-67-16 (84211) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-67-17x (7000) ஶ்ருத்வா ஶ்யேனஸ்ய தத்³வாக்யம்ʼ ராஜர்ஷிர்விஸ்மயம்ʼ க³த:। ஸம்பா⁴வ்ய சைனம்ʼ தத்³வாக்யம்ʼ தத³ர்தீ² ப்ரத்யபா⁴ஷத॥ 13-67-17 (84212) ராஜோவாச। 13-67-18x (7001) கோ³வ்ருʼஷோ வா வராஹோ வா ம்ருʼகோ³ வா மஹிஷோபி வா। த்வத³த²ர்மத்³ய க்ரியதாம்ʼ க்ஷுதா⁴ப்ரஶமனாய தே॥ 13-67-18 (84213) ஶரணாக³தம்ʼ ந த்யஜேயமிதி மே வ்ரதமாஹிதம்। ந முஞ்சதி மமாங்கா³நி த்³விஜோ(அ)யம்ʼ பஶ்ய வை த்³விஜ॥ 13-67-19 (84214) ஶ்யேன உவாச। 13-67-20x (7002) ந வராஹம்ʼ ந சோக்ஷாணம்ʼ ந சான்யான்விவிதா⁴ந்த்³விஜான் ப⁴க்ஷயாமி மஹாராஜ கிமன்னாத்³யேன தேன மே॥ 13-67-20 (84215) யஸ்து மே விஹிதோ ப⁴க்ஷ்ய: ஸ்வயம்ʼ தே³வை: ஸனாதன:। ஶ்யேனா: கபோதான்கா²த³ந்தி ஸ்திதிரேஷா ஸனாதனீ॥ 13-67-21 (84216) உஶீனர கபோதே து யதி³ ஸ்னேஹஸ்தவானக⁴। ததஸ்த்வம்ʼ மே ப்ரயச்சா²த்³ய ஸ்வமாம்ʼஸம்ʼ துலயா த்⁴ருʼதம்॥ 13-67-22 (84217) ராஜோவாச। 13-67-23x (7003) மஹானநுக்³ரஹோ மே(அ)த்³ய யஸ்த்வமேவமிஹாத்த² மாம்। பா³ட⁴மேவ கரிஷ்யாமீத்யுக்த்வா(அ)ஸௌ ராஜஸத்தம:॥ 13-67-23 (84218) உத்க்ருʼத்யோத்க்ருʼத்ய மாம்ʼஸானி துலயா ஸமதோலயத்। அந்த:புரே ததஸ்தஸ்ய ஸ்த்ரியோ ரத்னவிபூ⁴ஷிதா:॥ 13-67-24 (84219) ஹாஹாபூ⁴தா வினிஷ்க்ராந்தா: ஶ்ருத்வா பரமது³:கி²தா:। தாஸாம்ʼ ருதி³தஶப்³தே³ந மந்த்ரிப்⁴ருʼத்யஜனஸ்ய ச॥ 13-67-25 (84220) ப³பூ⁴வ ஸுமஹான்னாதோ³ மேக⁴க³ம்பீ⁴ரனி:ஸ்வன:। நிருத்³த⁴ம்ʼ க³க³னம்ʼ ஸர்வம்ʼ வ்யப்⁴ரம்ʼ மேகை⁴: ஸமந்தத:॥ 13-67-26 (84221) மஹீ ப்ரசலிதா சாஸீத்தஸ்ய ஸத்யேன கர்மணா॥ 13-67-27 (84222) ஸ ராஜா பார்ஶ்வதஶ்சைவ பா³ஹுப்⁴யாமூருதஶ்ச யத்। தானி மாம்ʼஸானி ஸஞ்சி²த்³ய துலாம்ʼ பூரயதே(அ)ஶனை:। ததா²பி ந ஸமஸ்தேன கபோதேன ப³பூ⁴வ ஹ॥ 13-67-28 (84223) அஸ்தி²பூ⁴தோ யதா³ ராஜா நிர்மாம்ʼஸோ ருதி⁴ரஸ்ரவ:। துலாம்ʼ தத: ஸமாரூட⁴: ஸ்வம்ʼ மாம்ʼஸக்ஷயமுத்ஸ்ருʼஜன்॥ 13-67-29 (84224) தத: ஸேந்த்³ராஸ்த்ரயோ லோகாஸ்தம்ʼ நரேந்த்³ரமுபஸ்தி²தா:। ர்ப⁴ர்யஶ்சாகாஶகை³ஸ்தத்ர வாதி³தா தே³வது³ந்து³பி⁴:॥ 13-67-30 (84225) அம்ருʼதேனாவஸிக்தஶ்ச வ்ருʼஷத³ர்போ⁴ நரேஶ்வர:। தி³வ்யைஶ்ச ஸுஸுகை²ர்மால்யைரபி⁴வ்ருʼஷ்ட: புன:புன:॥ 13-67-31 (84226) தே³வக³ந்த⁴ர்வஸன்கா⁴தைரப்ஸரோபி⁴ஶ்ச ஸர்வத:। ந்ருʼத்தஶ்சைவோபகீ³தஶ்ச பிதாமஹ இவ ப்ரபு⁴:॥ 13-67-32 (84227) ஹேமப்ராஸாத³ஸம்பா³த⁴ம்ʼ மணிகாஞ்சனதோரணம்। ஸவைடூ³ர்யமணிஸ்தம்ப⁴ம்ʼ விமானம்ʼ ஸமதி⁴ஷ்டி²த:॥ 13-67-33 (84228) ஸ ராஜர்ஷிர்க³த: ஸ்வர்க³ம்ʼ கர்மணா தேன ஶாஶ்வதம்। ஶரணாக³தேஷு சைவம்ʼ த்வம்ʼ குரு ஸர்வம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-67-34 (84229) ப⁴க்தானாமனுரக்தானாமாஶ்ரிதானாம்ʼ ச ரக்ஷிதா। த³யாவான்ஸர்வபூ⁴தேஷு பரத்ர ஸுக²மேத⁴தே॥ 13-67-35 (84230) ஸாது⁴வ்ருʼத்தோ ஹி யோ ராஜா ஸத்³வ்ருʼத்தமனுதிஷ்ட²தி। கிம்ʼ ந ப்ராப்தம்ʼ ப⁴வேத்தேனி ஸ்வவ்யாஜேனேஹ கர்மணா॥ 13-67-36 (84231) ஸ ராஜர்ஷிர்விஶுத்³தா⁴த்மா தீ⁴ர: ஸத்யபராக்ரம:। காஶீனாமீஶ்வர: க்²யாதஸ்த்ரிஷு லோகேஷு கர்மணா॥ 13-67-37 (84232) யோ(அ)ப்யன்ய: காரேயதே³வம்ʼ ஶரணாக³தரக்ஷணம்। ஸோபி க³ச்சே²த தாமேவ க³திம்ʼ ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-67-38 (84233) இத³ம்ʼ வ்ருʼத்தம்ʼ ஹி ராஜர்ஷே வ்ருʼஷத³ர்ப⁴ஸ்ய கீர்தயன்। பூதாத்மா வை ப⁴வேல்லோகே ஶ்ருʼணுயாத்³யஶ்ச நித்யஶ:॥ ॥ 13-67-39 (84234) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 67 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-67-4 ப்ராத்யமான ஆகஶாதி³தி ஶேஷ:। வ்ருʼஷத³ர்ப⁴மௌஶீனரம்ʼ ஶிபி³ம்॥ 7-67-7 நவம்ʼ நீலம்ʼ ச யது³த்பலம்ʼ லஸ்யா(அ)(அ)பீட³ இவாலங்காரபூ⁴த॥ 7-67-10 அதிக்ராந்தம்ʼ க³த்ப்ராயஜவிதம்॥ 7-67-15 யதி³ வைர்யாதி³ஷு பராக்ரமஸே தத்³யுக்தம்ʼ ந த்வாகாஶே ஆகாஶசாரிஷு॥ 7-67-16 பக்ஷஹரேஷ்வாஜ்ஞாப⁴ங்கி³ஷு ஶத்ருஷு॥ 7-67-17 தத³தீ²ம்ʼ கபோதார்தீ²॥ 7-67-19 த்³விஜ: பக்ஷீ॥ 7-67-28 அஶனை: ஶீக்⁴ரம்॥ 7-67-29 மாம்ʼஸக்ஷயம்ʼ மாம்ʼஸாலயம்ʼ ஶரீரம்॥ 7-67-32 ந்ருʼத்த: ந்ருʼத்யேன தோபித:। ஏவமுபகீ³த:॥ 7-67-36 ஸாது⁴வ்ருʼத்த: ஸுஶீல:। ஸத்³வ்ருʼத்தம்ʼ ஶிஷ்டாசாரம்। ஸ்வவ்யாஜேன ஸுதராம்ʼ நஷ்கபடேன॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। கிம்ʼ ராஜ்ஞ: ஸர்வக்ருʼத்யானாம்ʼ க³ரீய: ஸ்யாத்பிதாமஹ। குர்வன்கிம்ʼ கர்ம ந்ருʼபதிருபௌ⁴ லோகௌ ஸமஶ்ருதே 13-68-1 (84235) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-68-2x (7004) ஏதத்³ராஜ்ஞ: க்ருʼத்யதமமபி⁴ஷிக்தஸ்ய பா⁴ரத। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ரக்ஷணம்ʼ ச பூஜா ச ஸுக²மிச்ச²த:॥ 13-68-2 (84236) கர்தவ்யம்ʼ பார்தி²வேந்த்³ரேண ததை²வ ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஶ்ரோத்ரியான்ப்³ராஹ்மணான்வ்ருʼத்³தா⁴ந்னித்யமேவாபி⁴பூஜயேத்॥ 13-68-3 (84237) பௌரஜானபதா³ம்ʼஶ்சாபி ப்³ராஹ்மணாம்ʼஶ்ச ப³ஹுஶ்ருதான்। ஸாந்த்வேன போ⁴க³தா³நேன நமஸ்காரை: ஸதா³(அ)ர்சயேத்॥ 13-68-4 (84238) ஏதத்க்ருʼத்யதமம்ʼ ராஜ்ஞோ நித்யமேவோபலக்ஷயேத்। யதா²(அ)(அ)த்மானம்ʼ யதா² புத்ராம்ʼஸ்ததை²தான்ப்ரதிபாலயேத்॥ 13-68-5 (84239) யே சாப்யேஷாம்ʼ பூஜ்யதமாஸ்தாந்த்³ருʼட⁴ம்ʼ ப்ரதிபூஜயேத்। தேஷு ஶாந்தேஷு தத்³ராஷ்ட்ரம்ʼ ஸர்வமேவ விராஜதே॥ 13-68-6 (84240) தே பூஜ்யாஸ்தே நமஸ்கார்யா மான்யாஸ்தே பிதரோ யதா²। தேஷ்வேவ யாத்ரா லோகானாம்ʼ பூ⁴தானாமிவ வாஸவே॥ 13-68-7 (84241) அபி⁴சாரைருபாயைஶ்ச த³ஹேயுரபி சேதஸா। நி:ஶேபம்ʼ குபிதா: குர்யுருக்³ரா: ஸத்யபராக்ரமா:। 13-68-8 (84242) நாந்தமேஷாம்ʼ ப்ரபஶ்யாமி ந தி³ஶஶ்சாப்யபாவ்ருʼதா:। குபிதா: ஸமுதீ³க்ஷந்தே தா³வேஷஅவக்³நிஶிகா² இவ॥ 13-68-9 (84243) `மான்யாஸ்தேஷாம்ʼ ஸாத⁴வோ யே ந நிந்த்³யாஶ்சாப்யஸாத⁴வ:'। பி³ப்⁴யத்யேஷாம்ʼ ஸாஹஸிகா கு³ணாஸ்தேஷாமதீவ ஹி। கூபா இவ த்ருʼணச்ச²ன்னா விஶுத்³தா⁴ த்³யௌரிவாபரே॥ 13-68-10 (84244) ப்ரஸஹ்யகாரிண: கேசித்கார்பாஸம்ருʼத³வோ(அ)பரே। ஸந்தி சைஷாமதிஶடா²ஸ்ததை²வான்யே தபஸ்வின:॥ 13-68-11 (84245) க்ருʼஷிகோ³ரக்ஷ்யமப்யேகே பை⁴க்ஷ்யமன்யே(அ)ப்யனுஷ்டி²தா:। சோராஶ்சான்யே(அ)ன்ருʼதாஶ்சான்யே ததா²(அ)ன்யே நடனர்தகா:॥ 13-68-12 (84246) ஸர்வகர்மஸஹாஶ்சான்யே பார்தி²வேஷ்விதரேஷு ச। விவிதா⁴சாரயுக்தாஶ்ச ப்³ராஹ்மணா ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-68-13 (84247) நானாகர்மஸு ரக்தானாம்ʼ ப³ஹுகர்மோபஜீவினாம்। த⁴ர்மஜ்ஞானாம்ʼ ஸதாம்ʼ தேஷாம்ʼ நித்யமவோனுகீர்தயேத் 13-68-14 (84248) பித்ரூʼணாம்ʼ தே³வதானம்ʼ ச மனுஷ்யோரக³ரக்ஷஸாம்। புரா(அ)ப்யேதே மஹாபா⁴கா³ ப்³ராஹ்மணா வை ஜனாதி⁴ப॥ 13-68-15 (84249) நைதே தே³வைர்ன பித்ருʼபி⁴ர்ன க³ந்த⁴ர்வைர்ன ராக்ஷஸை:। நாஸுரைர்ன பிஶாசைஶ்ச ஶக்யா ஜேதும்ʼ த்³விஜாதய:॥ 13-68-16 (84250) அதை³வம்ʼ தை³வதம்ʼ குர்யுர்தை³வதம்ʼ சாப்யதை³வதம்। யமிச்சே²யு: ஸ ராஜா ஸ்யாத்³யம்ʼ த்³விஷ்யு: ஸ பராப⁴வேத்॥ 13-68-17 (84251) பரிவாத³ம்ʼ ச யே குர்யுர்ப்³ராஹ்மணானாமசேதஸ:। ஸத்யம்ʼ ப்³ரவீமி தே ராஜன்வினஶ்யேயுர்ன ஸம்ʼஶய:॥ 13-68-18 (84252) நிந்தா³ப்ரஶம்ʼஸாகுஶலா: கீர்த்யகீர்திபராயணா:। பரிகுப்யந்தி தே ராஜன்ஸததம்ʼ த்³விஷதாம்ʼ த்³விஜா:॥ 13-68-19 (84253) ப்³ராஹ்மணா யம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸந்தி புருஷ: ஸ ப்ரவர்த⁴தே। ப்³ராஹ்மணைர்ய: பராக்ருʼஷ்ட: பராபூ⁴யாத்க்ஷணாத்³தி⁴ ஸ:॥ 13-68-20 (84254) ஶகா யவனகாம்போ⁴ஜாஸ்தாஸ்தா: க்ஷத்ரியஜாதய:। வ்ருʼஷலத்வம்ʼ பரிக³தா ப்³ராஹ்மணானாமத³ர்ஶனாத்॥ 13-68-21 (84255) த்³ராவிடா³ஶ்ச கலிங்கா³ஶ்ச புலிந்தா³ஶ்சாப்யுஶீனரா:। கோலிஸர்பா மஹிபகாஸ்தாஸ்தா: க்ஷத்ரியஜாதய:॥ 13-68-22 (84256) வ்ருʼபலத்வம்ʼ பரிக³தா ப்³ராஹ்மணானாமத³ர்ஶனாத்। ஶ்ரேயான்பராஜயஸ்தேப்⁴யோ ந ஜயோ ஜயதாம்ʼவர॥ 13-68-23 (84257) யஸ்து ஸர்வமித³ம்ʼ ஹன்யாத்³ப்³ராஹ்மணம்ʼ ச ந தத்ஸமம்। ப்³ரஹ்மவத்⁴யா மஹாந்தோ³ஷ இத்யாஹு: பரமர்ஷய:॥ 13-68-24 (84258) பரிவாதோ³ த்³விஜாதீனாம்ʼ ந ஶ்ரோதவ்ய: கத²ஞ்சன। ஆஸீதாதோ⁴முக²ஸ்தூஷ்ணீம்ʼ ஸமுத்தா²ய வ்ரஜேத வா॥ 13-68-25 (84259) ந ஸ ஜாதோ ஜனிஷ்யோ வா ப்ருʼதி²வ்யாமிஹ கஶ்சன। யோ ப்³ராஹ்மணவிரோதே⁴ந ஸுக²ம்ʼ ஜீவிதுமுத்ஸஹேத்॥ 13-68-26 (84260) து³ர்க்³ராஹ்யோ முஷ்டினா வாயுர்து³:ஸ்பர்ஶ: பாணினா ஶஶீ। து³ர்த⁴ரா ப்ருʼதி²வீ மூர்த்⁴நா து³ர்ஜயா ப்³ராஹ்மணா பு⁴வி॥ ॥ 13-68-27 (84261) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டஷஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 68 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-68-6 ஏஷாம்ʼ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ மத்⁴யே॥ 7-68-7 வாஸவே பர்ஜன்யே॥ 7-68-8 அபி⁴சாரை: ஶ்யேனயாகா³தி³பி⁴:। உணயை: கௌலிகஶாஸ்த்ரப்ரஸித்³தை⁴:। சேதஸா ஸங்கல்பமாத்ரேண॥ 7-68-10 ஏஷாம்ʼ ஏப்⁴ய: ஸாஹஸிகா அகார்யகாரிணோ(அ)ணி பி³ப்⁴யதி கிமுன விவேகின:॥ 7-68-15 ஏதே பூஜ்யா இதி ஶேஷ:। யதோ மஹாபா⁴கா³:॥ 7-68-19 பராயணா: ஹேதவ:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। ப்³ராஹ்மணானேவ ஸததம்ʼ ப்⁴ருʼஶம்ʼ ஸம்பரிபூஜயேத்। ஏதே ஹி ஸோமராஜான ஈஶ்வர: ஸுக²து³:க²யோ:॥ 13-69-1 (84262) ஏதே போ⁴கை³ரலங்காரைரன்யைஶ்சைவ கிமிச்ச²கை:। ஸதா³ பூஜ்யா நமஸ்காரை ரக்ஷ்யாஶ்ச பித்ருʼவன்ன்ருʼபை:। ததோ ராஷ்ட்ராய ஶாந்திர்ஹி பூ⁴தானாமிவ வாஸவாத்॥ 13-69-2 (84263) ஜ்ஞானவான்ப்³ரஹ்மவர்சஸ்வீ ராஷ்ட்ரே வை ப்³ராஹ்மண: ஶுசி:। மஹாரத²ஶ்ச ராஜன்ய ஏஷ்டவ்ய: ஶத்ருதாபன:॥ 13-69-3 (84264) ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஜாதிஸம்பன்னம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞம்ʼ ஸம்ʼஶிதவ்ரதம்। போ³ஜயீத க்³ருʼஹே ராஜன்ன தஸ்மாத்பரமஸ்தி வை॥ 13-69-4 (84265) ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ ஹவிர்த³த்தம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி தே³வதா:। பிதர: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ நைதேப்⁴யோ வித்³யதே பரம்॥ 13-69-5 (84266) ஆதி³த்யஶ்சந்த்³ரமா விஷ்ணு: ஸங்கரோ(அ)க்³நி: ப்ரஜாபதி:। ஸர்வே ப்³ராஹ்மணமாவிஶ்ய ஸதா³(அ)ன்னமுபபு⁴ஞ்ஜதே॥ 13-69-6 (84267) ந தஸ்யாஶ்னந்தி பிதரோ யஸ்ய விப்ரா ந பு⁴ஞ்ஜதே। தே³வாஶ்சாப்யஸ்ய நாஶ்னந்தி பாபஸ்ய ப்³ராஹ்மணத்³விஷ:॥ 13-69-7 (84268) ப்³ராஹ்மணேஷு து துஷ்டேஷு ப்ரீயந்தே பிதர: ஸதா³। ததை²வ தே³வதா ராஜன்னாத்ர கார்யா விசாரணா॥ 13-69-8 (84269) ததை²வ தே(அ)பி ப்ரீயந்தே யேஷாம்ʼ ப⁴வதி தத்³த⁴வி:। ந ச ப்ரேத்ய வினஶ்யந்தி க³ச்ச²ந்தி ச பராம்ʼ க³திம்॥ 13-69-9 (84270) யேனயேனைவ ப்ரீயந்தே பிதரோ தே³வதாஸ்ததா²॥ தேனதேனைவ ப்ரீயந்தே பிதரோ தே³வதாஸ்ததா²॥ 13-69-10 (84271) ப்³ராஹ்மணாதே³வ தத்³பூ⁴தம்ʼ ப்ரப⁴வந்தி யத: ப்ரஜா:। யதஶ்சாயம்ʼ ப்ரப⁴வதி ப்ரேத்ய யத்ர ச க³ச்ச²தி॥ 13-69-11 (84272) வேதை³ஷ மார்க³ம்ʼ ஸ்வர்க³ஸ்ய ததை²வ நரகஸ்ய ச। ஆக³தானாக³தே சோமே ப்³ராஹ்மணோ த்³விபதா³ம்ʼவர:॥ 13-69-12 (84273) ப்³ராஹ்மணோ த்³விபதா³ம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²: ஸ்வத⁴ர்மம்ʼ சைவ வேத³ ய:। யே சைனமனுவர்தந்தே தே ந யாந்தி பராப⁴வம்। ந தே ப்ரேத்ய வினஶ்யந்தி க³ச்ச²ந்தி ந பராப⁴வம்॥ 13-69-13 (84274) யத்³ப்³ராஹ்மணமுகா²த்ப்ராப்தம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி வை வச:। க்ருʼதாத்மானோ மஹாத்மானஸ்தே ந யாந்தி பராப⁴வம்॥ 13-69-14 (84275) க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ப்ரதபதாம்ʼ தேஜஸா ச ப³லேன ச। ப்³ராஹ்மணேஷ்வேவ ஶாம்யந்தி தேஜாம்ʼஸி ச ப³லானி ச॥ 13-69-15 (84276) ப்⁴ருʼக³வஸ்தாலஜங்கா⁴ம்ʼஶ்ச நீபானாங்கி³ரஸோ(அ)ஜயன்। ப⁴ரத்³வாஜோ வைதஹவ்யானைலாம்ʼஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-69-16 (84277) சித்ராயுதா⁴ம்ʼஶ்சாப்யஜயன்னேதே க்ருʼஷ்ணாஜினத்⁴வஜா:। ப்ரக்ஷிப்யாத² ச கும்பா⁴ந்வை பாரகா³மினமாரபே⁴த்॥ 13-69-17 (84278) யத்கிஞ்சித்கத்²யதே லோகே ஶ்ரூயதே பட்²யதே(அ)பி வா। ஸர்வம்ʼ தத்³ப்³ராஹ்மணேஷ்வேவ கூ³டோ⁴(அ)க்³நிரிவ தா³ருஷு॥ 13-69-18 (84279) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஸம்ʼவாத³ம்ʼ வாஸுதே³வஸ்ய ப்ருʼத்²வ்யாஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-69-19 (84280) வாஸுதே³வ உவாச। 13-69-20x (7005) மாதரம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ப்ருʼச்சே² த்வாம்ʼ ஸம்ʼஶயம்ʼ ஶுபே⁴। கேனஸ்வித்கர்மணா பாபம்ʼ வ்யபோஹதி நரோ க்³ருʼஹீ॥ 13-69-20 (84281) ப்ருʼதி²வ்யுவாச। 13-69-21x (7006) ப்³ராஹ்மணானேவ ஸேவேத பவித்ரம்ʼ ஹ்யேதது³த்தமம்। ப்³ராஹ்மணான்ஸேவமானஸ்ய ரஜ: ஸர்வம்ʼ ப்ரணஶ்யதி। பூ⁴தோ பூ⁴திரத: கீர்திரதோ பு³த்³தி⁴: ப்ரஜாயதே॥ 13-69-21 (84282) மஹாரத²ஶ்ச ராஜன்ய ஏஷ்டவ்ய: ஶத்ருதாபன:। இதி மாம்ʼ நாரத³: ப்ராஹ ஸததம்ʼ ஸர்வபூ⁴தயே॥ 13-69-22 (84283) ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஜாதிஸம்பன்னம்ʼ த⁴ர்மஜ்ஞம்ʼ ஸம்ʼஶிதம்ʼ ஶுசிம்। அபரேஷாம்ʼ பரேஷாம்ʼ ச பரேப்⁴யஶ்சைவ யே பரே॥ 13-69-23 (84284) ப்³ராஹ்மணா யம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஸ மனுஷ்ய: ப்ரவர்த⁴தே। அத² யோ ப்³ராஹ்மணான்க்ருஷ்ட: பராப⁴வதி ஸோசிராத்॥ 13-69-24 (84285) யதா² மஹார்ணவே க்ஷிப்த ஆமலோஷ்டோ வினஶ்யதி। ததா² து³ஶ்சரிதம்ʼ விப்ரே பராபா⁴வாய கல்பதே॥ 13-69-25 (84286) பஶ்ய சந்த்³ரே க்ருʼதம்ʼ லக்ஷ்ம ஸமுத்³ரே லவணோத³கம்। ததா² ப⁴க³ஸஹஸ்ரேண மஹேந்த்³ர: பரிசிஹ்னித:॥ 13-69-26 (84287) தேஷாமேவ ப்ரபா⁴வேன ஸஹஸ்ரனயனோ ஹ்யஸௌ। ஶதக்ரது: ஸமப⁴வத்பஶ்ய மாத⁴வ யாத்³ருʼஶம்॥ 13-69-27 (84288) இச்ச²ன்கீர்திம்ʼ ச பூ⁴திம்ʼ ச லோகாம்ʼஶ்ச மது⁴ஸூத³ன। ப்³ராஹ்மணானுமதே திஷ்டே²த்புருஷ: ஶுசிராத்மவான்॥ 13-69-28 (84289) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-69-29x (7007) இத்யேதத்³வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா மேதி³ந்யா மதூ⁴ஸூத³ன:। ஸாது⁴ஸாத்⁴விதி கௌரவ்ய மேதி³நீம்ʼ ப்ரத்யபூஜயத்॥ 13-69-29 (84290) ஏதாம்ʼ ஶ்ருத்வோபமாம்ʼ பார்த² ப்ரயதோ ப்³ராஹ்மணர்ஷபா⁴ந்। ஸததம்ʼ பூஜயேதா²ஸ்த்வம்ʼ தத: ஶ்ரேயோ(அ)பி⁴பத்ஸ்யஸே॥ ॥ 13-69-30 (84291) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 69 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-69-1 ஸோமோ ராஜா யேஷாம்ʼ தே ஸோமராஜான:॥ 7-69-2 ப்ரஶ்னபூர்வகம்ʼ யத்ததி³ஷ்டம்ʼ தீ³யதே தத்கிமிச்ச²கம்॥ 7-69-6 சந்த்³ரமா வாயுராபோ பூ⁴ரம்ப³ரம்ʼ தி³ஶ: இதி ஜ².பாட²:॥ 7-69-9 தேபி தா³தாரோபி। தத் ப்ரதே³யம்ʼ த்³ரவ்யம்॥ 7-69-11 தத்³யஜ்ஞாதி³கம்। பூ⁴தமுத்பன்னம்। ப்³ராஹ்மணோ வேத³ தத்³பூ⁴தமிதி த².த⁴. பாட²:॥ 7-69-17 கும்ʼ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ப்³ராஹ்மணாய ப்ரக்ஷிப்ய த³த்த்வா பாரகா³மினம்ʼ பரலோகஹிதம்ʼ கர்ம ஆரபே⁴தா³சரேத்। பா⁴நூ தீ³ப்திம்ʼ குர்வன்னுப⁴யலோகே இதி ஶேஷ:। புரகா³மினமாஹரன்னிதி த².பாட²:॥ 7-69-23 அபரே ப்³ராஹ்மணம்ʼ ஸர்வபூ⁴தயே இச்சே²தி³த்யாஹுரிதி விபரிணாமேனானஷங்க³:॥ 7-69-24 க்ருஷ்ட: க்ரோஶதி। கர்தரி க்த:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। ஜன்மனைவ மஹாபா⁴கோ³ ப்³ராஹ்மணோ நாம ஜாயதே। நமஸ்ய: ஸர்வபூ⁴தானாமதிதி²: ப்ரஶ்ரிதாக்³ரபு⁴க்॥ 13-70-1 (84292) ஸர்வேஷாம்ʼ ஸுஹ்ருʼத³ஸ்தாத ப்³ராஹ்மணா: ஸுமனோமுகா:। `ஸர்வானேதே ஹனிஷ்யந்தி ப்³ராஹ்மணா ஜாதமன்யவ:।' கீ³ர்பி⁴ர்மங்க³லயுக்தாபி⁴ரனுத்⁴யாயந்தி பூஜிதா:॥ 13-70-2 (84293) ஸர்வான்னோ த்³விஷதஸ்தாத ப்³ராஹ்மணா ஜாதமன்யவ:। கீ³ர்பி⁴ர்தா³ருணயுக்தாபி⁴ர்ஹன்யுஶ்சைதே ஹ்யபூஜிதா:॥ 13-70-3 (84294) அத்ர கா³தா²: புரா கீ³தா: கீர்தயந்தி புராவித³:। ஸ்ருʼஷ்ட்வா த்³விஜாதீந்தா⁴தா ஹி யதா²பூர்வம்ʼ ஸமாத³த⁴த்॥ 13-70-4 (84295) ந வோ(அ)ன்யதி³ஹ கர்தவ்யம்ʼ கிஞ்சிதூ³ர்த்⁴வாயனம்ʼ விதி⁴। கு³ப்தோ கோ³பாயதே ப்³ரஹ்மா ஶ்ரேயோ வஸ்தேன ஶோப⁴னம்॥ 13-70-5 (84296) ஸ்வமேவ குர்வதாம்ʼ கர்ம ஶ்ரீர்வோ ப்³ராஹ்மீ ப⁴விஷ்யதி। ப்ரமாணம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ப்ரக்³ரஹாஶ்ச ப⁴விஷ்யத²॥ 13-70-6 (84297) ந ஶௌத்³ரம்ʼ கர்ம கர்தவ்யம்ʼ ப்³ராஹ்மணேன விபஶ்சிதா। ஶௌத்³ரம்ʼ ஹி குர்வத: கர்ம ப்³ராஹ்மீ ஶ்ரீருபருத்⁴யதே॥ 13-70-7 (84298) ஶ்ரீஶ்ச பு³த்³தி⁴ஶ்ச தேஜஶ்ச விபூ⁴திஶ்ச ப்ரதாபினீ। ஸ்வாத்⁴யாயேனைவ மஹாத்ம்யம்ʼ விபுலம்ʼ ப்ரதிபத்ஸ்யத²॥ 13-70-8 (84299) ஹுத்வா சாஹவனீயஸ்த²ம்ʼ மஹாபா⁴க்³யே ப்ரதிஷ்டி²தா:। அக்³ரபோ⁴ஜ்யா: ப்ரஸூதீனாம்ʼ ஶ்ரியா ப்³ராஹ்மயா(அ)னுகல்பிதா: 13-70-9 (84300) ஶ்ரத்³த⁴யா பரயா யுக்தா ஹ்யனபி⁴த்³ரோஹலப்³த⁴யா। த³மஸ்வாத்⁴யாயனிரதா: ஸர்வான்காமானவாப்ஸ்யத²॥ 13-70-10 (84301) யச்சைவ மானுஷே லோகே யச்ச தே³வேஷு கிஞ்சன। ஸர்வம்ʼ வஸ்தபஸா ஸாத்⁴யம்ʼ ஜ்ஞானேன நியமேன ச॥ 13-70-11 (84302) `யுஷ்மத்ஸம்ʼமானநாம்ʼ ப்ரீதிம்ʼ பாவனை: க்ஷத்ரியா ப்⁴ருʼஶம்।' அமுத்ரேஹ ஸமாயாந்தி வைஶ்யஶூத்³ராதி⁴காஸ்ததா²॥ 13-70-12 (84303) அரக்ஷிதாஶ்ச யுஷ்மாபி⁴ர்விருத்³தா⁴ யாந்தி விப்ரவம்। யுஷ்மத்தேஜோத்⁴ருʼதா லோகாஸ்தத்³ரக்ஷ்யத² ஜக³த்த்ரயம்॥' 13-70-13 (84304) இத்யேவம்ʼ ப்³ரஹ்மகீ³தாஸ்தே ஸமாக்²யாதா மயா(அ)னக⁴। விப்ரானுகம்பார்த²மித³ம்ʼ தேன ப்ரோக்தம்ʼ ஹி தீ⁴மதா॥ 13-70-14 (84305) பூ⁴யஸ்தேஷாம்ʼ ப³லம்ʼ மன்யே யதா² ராஜ்ஞஸ்தபஸ்வின:। து³ராஸதா³ஶ்ச சண்டா³ஶ்ச தபஸா க்ஷிப்ரகாரிண:॥ 13-70-15 (84306) ஸந்த்யேஷாம்ʼ ஸிம்ஹஸத்வாஶ்ச வ்யாக்⁴ரஸத்வாஸ்ததா²(அ)பரே। வராஹம்ருʼக³ஸத்வாஶ்ச க³ஜஸத்வாஸ்ததா²(அ)பரே॥ 13-70-16 (84307) ஸர்பஸ்பர்ஶஸமா: கேசித்ததா²(அ)ன்யே மகரஸ்ப்ருʼஶ:। விபா⁴ஷ்ய கா⁴தின: கேசித்ததா² சக்ஷுர்ஹணோ(அ)பரே॥ 13-70-17 (84308) ஸந்தி சாஶீவிஷஸமா: ஸந்தி மந்தா³ஸ்ததா²(அ)பரே। விவிதா⁴நீஹ வ்ருʼத்தானி ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-70-18 (84309) மேகலா த்³ராவிடா³ லாடா: பௌண்ட்³ரா: கான்வஶிராஸ்ததா²। ஶௌண்டி³கா த³ரதா³ தா³ர்வாஶ்சோரா: ஶப³ரப³ர்ப³ரா:॥ 13-70-19 (84310) கிராதா யவனாஶ்சைவ தாஸ்தா: க்ஷத்ரியஜாதய:। வ்ருʼஷத்வமனுப்ராப்தா ப்³ராஹ்மணானாமத³ர்ஶனாத்॥ 13-70-20 (84311) ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ பரிப⁴வாத³ஸுரா: ஸலிலேஶயா:। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப்ரஸாதா³ச்ச தே³வா: ஸ்வர்க³னிவாஸின:॥ 13-70-21 (84312) அஶக்யம்ʼ ஸ்ப்ரஷ்டுமாகாஶமசால்யோ ஹிமவான்கி³ரி:। அவார்யா ஸேதுனா க³ங்கா³ து³ர்ஜயா ப்³ராஹ்மமா பு⁴வி॥ 13-70-22 (84313) ந ப்³ராஹ்மணவிரோதே⁴ந ஶக்யா ஶாஸ்தும்ʼ வஸுந்த⁴ரா। ப்³ராஹ்மணா ஹி மஹாத்மானோ தே³வானாமபி தே³வதா:॥ 13-70-23 (84314) தான்பூஜயஸ்வ ஸததம்ʼ தா³நேன பரிசர்யயா। யதீ³ச்ச²ஸி மஹீம்ʼ போ⁴க்தமிமாம்ʼ ஸாக³ரமேக²லாம்॥ 13-70-24 (84315) ப்ரதிக்³ரஹேண தேஜோ ஹி விப்ராணா ஶாம்யதே(அ)னக⁴। ப்ரதிக்³ரஹம்ʼ யே நேச்சே²யுஸ்தே(அ)பி ரக்ஷ்யாஸ்த்வயா ந்ருʼப॥ ॥ 13-70-25 (84316) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 70 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-70-1 ஜன்மனைவ ஸம்ʼஸ்காராத்³யபா⁴வே(அ)பி ப்³ராஹ்மணோ நமஸ்ய ஏவ। ப்ரஶ்ரிதம்ʼ பக்வமன்னம்ʼ தத்ஸ்வாக்³ரே போ⁴க்துமர்ஹ: ப்ரஶ்ரிதாக்³ரபு⁴க்॥ 7-70-2 ஸுமனஸாம்ʼ தே³வானாம்ʼ முக²மிவ பூ⁴தா: ஸுமனோமுகா²:॥ 7-70-3 நோ(அ)ஸ்மாகம்ʼ த்³விஷத: ஶத்ரூன்। தைரபூஜிதா ப்³ராஹ்மணா ஹன்யுரிதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-70-4 ஸமாத³த⁴த் ஸமாதி⁴ம்ʼ நியமம்ʼ க்ருʼதவான்॥ 7-70-5 ப்³ரஹ்மா ப்³ராஹ்மண:। வ: ஶோப⁴னம்ʼ ஶ்ரேயஸ்தேனைவ॥ 7-70-6 ப்ரக்³ரஹா: த³மனக்ஷபா⁴ ரஜ்ஜ்வ இவ॥ 7-70-7 ஶௌத்³ரம்ʼ கர்ம ஸேவா॥ 7-70-8 ஶ்ரீஶ்சேத்யாதே³: ஶ்ரியமித்யாதி³ரர்த²:॥ 7-70-9 ஆஹ்ருʼவனீயஸ்த²ம்ʼ தே³வதாக³ணம்ʼ ப்ரஸூதீனாம்ʼ ஶிஶுப்⁴யோ(அ)ப்யக்³ரே போ⁴ஜ்யம்ʼ யேஷாம்ʼ தே। ப்³ராஹ்ம்யா ஶ்ரியா வித்³யயா(அ)னுகல்பிதா: பாத்ரீபூ⁴தா:॥ 7-70-15 சண்ட³த்வாதி³தோ³ஷவந்தோபி பூஜ்யா ஏவேத்யர்த²:॥ 7-70-17 கார்பாஸம்ருʼத³வ: கேசிதி³தி த². பாட²:॥ 7-70-20 அத³ர்ஶனாத் அனநுக்³ரஹாத்॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ஶக்ரஶம்ப³ரஸம்ʼவாத³ம்ʼ தன்னிவோத⁴ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-71-1 (84317) ஶக்ரோ ஹ்யஜ்ஞாதரூபேண ஜடீ பூ⁴த்வா ஸுவாருண:। விப்ரரூபம்ʼ ஸமாஸ்தா²ய ப்ரஶ்னம்ʼ பப்ரச்ச² ஶம்ப³ரம்॥ 13-71-2 (84318) கேன ஶம்ப³ர வ்ருʼத்தேன ஸ்வஜாத்யானதி⁴திஷ்ட²ஸி। ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ த்வாம்ʼ கேன மன்யந்தே தத்³வை ப்ரப்³ரூஹி தத்த்வத:॥ 13-71-3 (84319) ஶம்ப³ர உவாச। 13-71-4x (7008) நாஸூயாமி ஸதா³ விப்ரான்ப்³ராஹ்மமேவ ச மே மதம்। ஶாஸ்த்ராணி வத³தோ விப்ரான்ஸம்ʼமன்யாமி யதா²ஸுக²ம்॥ 13-71-4 (84320) ஶ்ருத்வா ச நாவஜானாமி நாபராத்⁴யாமி கர்ஹிசித்। அப்⁴யர்ச்யாப்⁴யனுப்ருʼச்சா²மி பாதௌ³ க்³ருʼஹ்ணாமி தீ⁴மதாம்॥ 13-71-5 (84321) தே விஸ்ரப்³தா⁴: ப்ரபா⁴ஷந்தே ஸம்ʼயச்ச²ந்தி ச மாம்ʼ ஸதா³। ப்ரமத்தேஷ்வப்ரமத்தோ(அ)ஸ்மி ஸதா³ ஸுப்தேஷு ஜாக்³ருʼமி॥ 13-71-6 (84322) தே மாம்ʼ ஶாஸ்த்ரபதே² யுக்தம்ʼ ப்³ரஹ்மண்யமனஸூயகம்। ஸமாஸிஞ்சதி ஶாஸ்தார: க்ஷௌத்³ரம்ʼ மத்⁴விவ மக்ஷிகா:॥ 13-71-7 (84323) யச்ச பா⁴ஷந்தி ஸந்துஷ்டாஸ்தச்ச க்³ருʼஹ்ணாம்யமாயயா। ஸமாதி⁴மாத்மனோ நித்யமனுலோமமசிந்தயம்॥ 13-71-8 (84324) ஸோஹம்ʼ வாக³க்³ரம்ருʼஷ்டானாம்ʼ ரஸானாமவலேஹக:। ஸ்வஜாத்யானதி⁴திஷ்டா²மி நக்ஷத்ராணீவ சந்த்³ரமா:॥ 13-71-9 (84325) ஏதத்ப்ருʼதி²வ்யாமம்ருʼதமேதச்சக்ஷுரனுத்தமம்। யத்³ப்³ராஹ்மணமுகா²ச்சா²ஸ்த்ரமிஹ ஶ்ருத்வா ப்ரவர்ததே॥ 13-71-10 (84326) ஏதத்காரணமாஜ்ஞாய த்³ருʼஷ்ட்வா தே³வாஸுரம்ʼ புரா। யுத்³த⁴ம்ʼ பிதா மே ஹ்ருʼஷ்டாத்மா விஸ்மித: ஸமபத்³யத॥ 13-71-11 (84327) த்³ருʼஷ்ட்வா ச ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ து மஹிமானம்ʼ மஹாத்மனாம்। பர்யப்ருʼச்ச²த்கத²மமீ ஸித்³தா⁴ இதி நிஶாகரம்॥ 13-71-12 (84328) ஸோம உவாச। 13-71-13x (7009) ப்³ராஹ்மணாஸ்தபஸா ஸர்வே ஸித்⁴யந்தே வாக்³ப³லா: ஸதா³। பு⁴ஜவீர்யாஶ்ச ராஜானோ வாக³ஸ்த்ராஶ்ச த்³விஜாதய:॥ 13-71-13 (84329) ப்ரவஸன்வாப்யதீ⁴யீத ப்³ராஹ்மீர்து³ர்வஸதீர்வஸன்। நிர்மன்யுரபி நிர்வாணோ யதி: ஸ்யாத்ஸமத³ர்ஶன:॥ 13-71-14 (84330) அபி ச ஜ்ஞானஸம்பன்ன: ஸர்வான்வேதா³ந்பிதுர்க்³ருʼஹே। ஶ்லாக⁴மான இவாதீ⁴யாத்³க்³ராம்ய இத்யேவ தம்ʼ விது³:॥ 13-71-15 (84331) பூ⁴மிரேதௌ நிகி³ரதி ஸர்போ பி³லஶயானிவ। ராஜானம்ʼ சாப்யயோத்³தா⁴ரம்ʼ ப்³ராஹ்மணம்ʼ சாப்ரவாஸினம்॥ 13-71-16 (84332) அபி⁴மான: ஶ்ரியம்ʼ ஹந்தி புருஷஸ்யால்பமேத⁴ஸ:। க³ர்பே⁴ண து³ஷ்யதே கன்யா க்³ருʼஹவாஸேன ச த்³விஜ:॥ 13-71-17 (84333) `வித்³யாவிதோ³ லோகவித³ஸ்தபோத³மஸமன்விதா:। நித்யபூஜ்யாஶ்ச வந்த்³யாஶ்ச த்³விஜா லோகத்³வயேச்சு²பி⁴:॥ 13-71-18 (84334) இத்யேதன்மே பிதா ஶ்ருத்வா ஸோமாத³த்³பு⁴தத³ர்ஶனாத்। ப்³ராஹ்மணான்பூஜயாமாஸ ததை²வாஹம்ʼ மஹாவ்ரதான்॥ 13-71-19 (84335) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-71-20x (7010) ஶ்ருத்வைதத்³வசனம்ʼ ஶக்ரோ தா³நவேந்த்³ரமுகா²ச்ச்யுதம்। த்³விஜான்ஸம்ʼம்பூஜயாமாஸ மஹேந்த்³ரத்வமவாப ச॥ ॥ 13-71-20 (84336) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 71 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-71-7 மாம்ʼ மயி। மது⁴ அம்ருʼததுல்யாம்ʼ வித்³யாம்ʼ ஸமாஸிச்சந்தி க்ஷௌத்³ரம்ʼ மது⁴படலம் மக்ஷிகா மத்⁴விவேத்யாவ்ருʼத்த்யா யோஜ்யம்॥ 7-71-8 ஸமாதி⁴ம்ʼ ப்³ராஹ்மணேஷு நிஷ்டா²ம்॥ 7-71-9 வாக³க்³ரே ஜிஹ்வாக்³ரே ம்ருʼஷ்டம்ʼ வித்³யாம்ருʼதம்ʼ யேஷாம்ʼ ப்³ராஹ்மணானாம்। ரஸானாமுக்திஸுதா⁴நாம்॥ 7-71-14 ப்³ராஹ்மர்வேதா³ர்தா²: து³ர்வஸதீ: கு³ருகுலவாஸக்லேஶாத்। அபி அபிவா। ஸதி வைராக்³யே யதி: ஸ்யாத்॥ 7-71-15 பிதுர்க்³ருʼஹே வேதா³த்⁴யயனம்ʼ நிந்த³தி அபீதி॥ 7-71-16 அப்ரவாஸினம்ʼ வேதா³ர்த²ம்ʼ க்³ராமாந்தரே வா ஸமகுர்வாணம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। அபூர்வம்ʼ வா ப⁴வேத்பாத்ரமத²வா(அ)பி சிரோஷிதம்। தூ³ராத³ப்⁴யாக³தம்ʼ வா(அ)பி கிம்ʼ பாத்ரம்ʼ ஸ்யாத்பிதாமஹ॥ 13-72-1 (84337) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-72-2x (7011) க்ரியா ப⁴வதி கேஷாஞ்சிது³பாம்ʼஶுவ்ரதமுத்தமம்। யோ நோ யாசேத யத்கிஞ்சித்ஸர்வம்ʼ த³த்³யாம இத்யபி॥ 13-72-2 (84338) அபீட³யன்ப்⁴ருʼத்யவர்க³மித்யேவமனுஶுஶ்ரும। பீட³யன்ப்⁴ருʼத்யவர்க³ம்ʼ ஹி ஆத்மானமபகர்ஷதி॥ 13-72-3 (84339) அபூர்வம்ʼ சாபி யத்பாத்ரம்ʼ யச்சாபி ஸ்யாச்சிரோஷிதம்। தூ³ராத³ப்⁴யாக³தம்ʼ சாபி தத்பாத்ரம்ʼ ந விது³ர்பு³தா⁴:॥ 13-72-4 (84340) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-72-5x (7012) அபீட³யா ச பூ⁴தானாம்ʼ த⁴ர்மஸ்யாஹிம்ʼஸயா ததா²। பாத்ரம்ʼ வித்³யாமதத்த்வேன யஸ்மை த³த்தம்ʼ ந ஸந்தபேத்॥ 13-72-5 (84341) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-72-6x (7013) ருʼத்விக்புரோஹிதாசார்யா: ஶிஷ்யஸம்ப³ந்தி⁴பா³ந்த⁴வா:। ஸர்வே பூஜ்யாஶ்ச மான்யாஶ்ச ஶ்ருதவந்தோ(அ)னஸூயகா:॥ 13-72-6 (84342) அதோ(அ)ன்யதா² வர்தமானா: ஸர்வே நார்ஹந்தி ஸத்க்ரியாம்। தஸ்மாத்³கு³ணை: பரீக்ஷேத புருஷான்ப்ரணிதா⁴ய வை॥ 13-72-7 (84343) அக்ரோத⁴: ஸத்யவசனமஹிம்ʼஸா த³ம ஆர்ஜவம்। அத்³ரோஹோ(அ)னபி⁴மானஶ்ச ஹ்ரீஸ்திதிக்ஷா த³ம: ஶம:॥ 13-72-8 (84344) யஸ்மின்னோதானி த்³ருʼஶ்யந்தே ந சாகார்யாணி பா⁴ரத। ஸ்வபா⁴வதோ நிவிஷ்டானி தத்பாத்ரம்ʼ மானமர்ஹதி॥ 13-72-9 (84345) ததா² சிரோஷிதம்ʼ சாபி ஸம்ப்ரத்யாக³தமேவ ச। அபூர்வம்ʼ சைவ பூர்வம்ʼ ச தத்பாத்ரம்ʼ மானமர்ஹதி॥ 13-72-10 (84346) அப்ராமாண்யம்ʼ ச வேதா³நாம்ʼ ஶாஸ்த்ராணாம்ʼ சாபி⁴லங்க⁴னம்। அவ்யவஸ்தா² ச ஸர்வத்ர ஏதன்னாஶனமாத்மன:॥ 13-72-11 (84347) ப⁴வேத்பண்டி³தமானீ யோ ப்³ராஹ்மணோ வேத³னிந்த³க:। ஆன்வீக்ஷிகீம்ʼ தர்கவித்³யாமனுரக்தோ நிரர்தி²காம்ʼ॥ 13-72-12 (84348) ஹேதுவாதா³ந்பு³வன்ஸத்ஸு விஜேதா(அ)ஹேதுவாத³க:। ஆக்ரோஷ்டா சாதிவக்தா ச ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ஸதை³வஹி॥ 13-72-13 (84349) ஸர்வாபி⁴ஶங்கீ மூட⁴ஶ்ச பா³ல: கடுகவாக³பி। போ³த்³த⁴வ்யஸ்தாத்³ருʼஶஸ்தாத நரம்ʼ ஶ்வானம்ʼ ஹி தம்ʼ விது³:॥ 13-72-14 (84350) யதா² ஶ்வா ப⁴ஷிதும்ʼ சைவ ஹந்து சைவாவஸஜ்ஜதே। ஏவம்ʼ ஸம்பா⁴ஷணார்தா²ய ஸர்வஶாஸ்த்ரவதா⁴ய ச। `அல்பஶ்ருதா: குதர்காஶ்ச த்³ருʼஷ்டா: ஸ்ருʼஷ்டா: குபண்டி³தா:॥ 13-72-15 (84351) ஶ்ருதிஸ்ம்ருʼதீ சேதிஹாஸபுராணாரண்யவேதி³ந:। அனுருந்த்⁴யாத்³ப³ஹுஜ்ஞாம்ʼஶ்ச ஸாரஜ்ஞாஶ்சைவ பண்டி³தா:॥' 13-72-16 (84352) லோகயாத்ரா ச த்³ரஷ்டவ்யா த⁴ர்மஶ்சாத்மஹிதானி ச। ஏவம்ʼ நரோ வர்தமான: ஶாஶ்வதீர்வர்த⁴தே ஸமா:॥ 13-72-17 (84353) ருʼணமுன்முச்ய தே³வானாம்ருʼஷீணாம்ʼ ச ததை²வ ச। பித்ரூʼணாமத² விப்ராணாமதிதீ²நாம்ʼ ச பஞ்சமம்॥ 13-72-18 (84354) பர்யாயேண விமுக்தோ ய: ஸுனிர்ணிக்தேன கர்மணா। ஏவம்ʼ க்³ருʼஹஸ்த²: கர்மாணி குர்வந்த⁴ர்மானந ஹீயதே॥ ॥ 13-72-19 (84355) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³விஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 72 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-72-2 கஶ்சித்³யஜ்ஞார்த²ம்ʼ கஶ்சித் கு³ருத³க்ஷிணார்த²ம்ʼ கஶ்சித்குடும்ப³ப⁴ரணார்த²மிதி ஏவம்ʼரூபா க்ரியா கேஷாஞ்சித்பாத்ரத்வே ப்ரதா⁴நம்ʼ ப⁴வதி கேஷாஞ்சிது³ஷாம்ʼஶுவ்ரதம்ʼ மௌனம்ʼ பாரிவ்ராஜ்யமிதி। த³த்³யாம: த³தா³ம இத்யேவ வக்தவ்யம்ʼ நத்வேதேஷு கஞ்சித்ப்ரத்யாசக்ஷீதேத்யர்த²:॥ 7-72-5 த³த்தம்ʼ ப்ரதே³யவஸ்த்வபி⁴மானினீ தே³வதா ந ஸந்தபேத்। விப்ரே வேத³விவர்ஜிதே। தீ³யமானம்ʼ ருத³த்யன்னமிதி ஸ்ம்ருʼதே:। அத: கஸ்தாத்³ருʼஶ இதி ப்ரஶ்ன:॥ 7-72-6 முக்²யம்ʼ பாத்ரம்ʼ விஶேஷேண ஶ்ருதவந்தோ(அ)னஸூயகா இதி॥ 7-72-10 ததா² அக்ரோதா⁴தி³கு³ணவிஶிஷ்டம்॥ 7-72-11 அபாத்ரதாவீஜமாஹ அப்ராமாண்யமிதி। ஆத்மன: பாத்ரதாயா இதி ஶேஷ:॥ 7-72-12 நிரர்தி²காம்ʼ ஶ்ருதிவிரோதி⁴த்வேன மோக்ஷானுபயோகி³நீம்॥ 7-72-13 அஹேதுவாத³க: ஶாஸ்த்ரோக்தஹேதுவாத³விரோதா⁴த்॥ 7-72-14 போ³த்³த⁴வ்ய: அஸ்ப்ருʼஶ்யத்வேனேதி ஶேஷ:॥ 7-72-17 த⁴ர்மஶ்சாத்மஹிதாய சேதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-72-18 தே³வானாம்ருʼணம்ʼ யஜ்ஞேன ருʼஷீணாம்ʼ வேதா³தி⁴க³மேன பித்ரூʼணாம்ʼ ப்ரஜோத்பாத³னேன விப்ராணாம்ʼ தா³நமானேனா(அ)திதீ²நாம்ʼ ஸம்யகா³தித்²யேன சோன்முச்யா(அ)பாக்ருʼத்ய கர்மாணி குர்யன்னித்யுத்தரேணான்வய:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஸ்த்ரீணாம்ʼ ஸ்வபா⁴வமிச்சா²மி ஶ்ரோதும்ʼ ப⁴ரதஸத்தம। ஸ்த்ரியோ ஹி மூலம்ʼ தோ³ஷாணாம்ʼ லகு⁴சித்தா ஹி தா: ஸ்ம்ருʼதா:? 13-73-1 (84356) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-73-2x (7014) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। நாரத³ஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ பும்ʼஶ்சல்யா பஞ்சசூடா³யா॥ 13-73-2 (84357) லோகானநுசரன்ஸர்வாந்தே³வர்ஷிர்னாரத³: புரா। த³த³ர்ஶாப்ஸரஸம்ʼ ப்³ராஹ்மீம்ʼ பஞ்சசூடா³மனிந்தி³தாம்॥ 13-73-3 (84358) தாம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா சாருஸர்வாங்கீ³ம்ʼ பப்ரச்சாப்ஸரஸம்ʼ முனி:। ஸம்ʼஶயோ ஹ்ருʼதி³ கஶ்சின்மே ப்³ரூஹி தன்மே ஸுமத்⁴யமே॥ 13-73-4 (84359) ஏவமுக்தா(அ)த² ஸா விப்ரம்ʼ ப்ரத்யுவாசாத² நாரத³ம்। விஷயே ஸதி வக்ஷ்யாமி ஸமர்தா²ம்ʼ மன்யஸே ச மாம்॥ 13-73-5 (84360) நாரத³ உவாச। 13-73-6x (7015) ந த்வாமவிஷயே ப⁴த்³ரே நியோக்ஷ்யாமி கத²ஞ்சன। ஸ்த்ரீணாம்ʼ ஸ்வபா⁴வமிச்சா²மி த்வத்த: ஶ்ரோதும்ʼ வரானநே॥ 13-73-6 (84361) ஏதச்ச்²ருத்வா வசஸ்தஸ்ய தே³வர்ஷேரப்ஸரோத்தமா। ப்ரத்யுவாச ந ஶக்ஷ்யாமி ஸ்த்ரீ ஸதீ நிந்தி³தும்ʼ ஸ்த்ரிய:॥ 13-73-7 (84362) விதி³தாஸ்தே ஸ்த்ரியோ யாஶ்ச யாத்³ருʼஶாஶ்ச ஸ்வபா⁴வத:। ந மாமர்ஹஸி தே³வர்ஷே நியோக்தும்ʼ கார்ய ஈத்³ருʼஶே॥ 13-73-8 (84363) தாமுவாச ஸ தே³வர்ஷி: ஸத்யம்ʼ வத³ ஸுமத்⁴யமே। ம்ருʼஷாவாதே³ ப⁴வேத்³தோ³ஷ: ஸத்யே தோ³ஷோ ந வித்³யதே॥ 13-73-9 (84364) இத்யுக்தா ஸா க்ருʼதமதிரப⁴வச்சாருஹாஸினீ। ஸ்த்ரீதோ³ஷாஞ்ஶாஶ்வதான்ஸத்யான்பா⁴ஷிதும்ʼ ஸம்ப்ரசக்ரமே॥ 13-73-10 (84365) குலீனா ரூபவத்யஶ்ச நாத²வத்யஶ்ச யோஷித:। மர்யாதா³ஸு ந திஷ்ட²ந்தி ஸ தோ³ஷ: ஸ்த்ரீஷு நாரத³ 13-73-11 (84366) ந ஸ்த்ரீப்⁴ய: கிஞ்சித³ன்யத்³வை பாபீயஸ்தரமஸ்தி வை। ஸ்த்ரியோ ஹி மூலம்ʼ தோ³ஷாணாம்ʼ ததா² த்வமபி வேத்த² ஹ॥ 13-73-12 (84367) ஸமாஜ்ஞாதான்ருʼத்³தி⁴மத: ப்ரதிரூபான்வஶே ஸ்தி²தான்। பதீனந்தரமாஸாத்³ய நாலம்ʼ நார்ய: பரீக்ஷிதும்॥ 13-73-13 (84368) அஸத்³த⁴ர்மஸ்த்வயம்ʼ ஸ்த்ரீணாமஸ்மாகம்ʼ ப⁴வதி ப்ரபோ⁴। பாபீயஸோ நரான்யத்³வை லஜ்ஜாம்ʼ த்யக்த்வா ப⁴ஜாமஹே॥ 13-73-14 (84369) ஸ்த்ரியம்ʼ ஹி ய: ப்ரார்த²யதே ஸன்னிகர்ஷம்ʼ ச க³ச்ச²தி। ஈஷச்ச குருதே ஸேவாம்ʼ தமேவேச்ச²ந்தி யோஷித:॥ 13-73-15 (84370) அனர்தி²த்வான்மனுஷ்யாணாம்ʼ ப⁴யாத்பரிஜனஸ்ய ச। மர்யாதா³யாமமர்யாதா³: ஸ்த்ரியஸ்திஷ்ட²ந்தி ப⁴ர்த்ருʼஷு॥ 13-73-16 (84371) நாஸாம்ʼ கஶ்சித³க³ம்யோஸ்தி நாஸாம்ʼ வயஸி நிஶ்சய:॥ விரூபம்ʼ ரூபவந்தம்ʼ வா புமானித்யேவ பு⁴ஞ்ஜதே॥ 13-73-17 (84372) ந ப⁴யான்னாப்யனுக்ரோஶான்னார்த²ஹேதோ: கத²ஞ்சன। ந ஜ்ஞாதிகுலஸம்ப³ந்தா⁴த்ஸ்த்ரியஸ்திஷ்ட²ந்தி ப⁴ர்த்ருʼஷு॥ 13-73-18 (84373) யௌவனே வர்தமானானாம்ʼ ம்ருʼஷ்டாப⁴ரணவாஸஸாம்। நாரீணாம்ʼ கை²ரவ்ருʼத்தீனாம்ʼ ஸ்ப்ருʼஹயந்தி குலஸ்த்ரிய:॥ 13-73-19 (84374) யாஶ்ச ஶஶ்வத்³ப³ஹுமதா ரக்ஷ்யந்தே த³யிதா: ஸ்த்ரிய:। அபி தா: ஸம்ப்ரஸஜ்ஜந்தே குப்³ஜாந்த⁴ஜட³வாமனை:॥ 13-73-20 (84375) பங்கு³ஷ்வத² ச தே³வர்ஷே யே சான்யே குத்ஸிதா நரா:। ஸ்த்ரீணாமக³ம்யோ லோகே(அ)ஸ்மின்னாஸ்தி கஶ்சின்மஹாமுனே॥ 13-73-21 (84376) யதி³ பும்ʼஸாம்ʼ க³திர்ப்³ரஹ்மன்கத²ஞ்சின்னோபபத்³யதே। அப்யன்யோன்யம்ʼ ப்ரவர்தந்தே ந ஹி திஷ்ட²ந்தி ப⁴ர்த்ருʼஷு॥ 13-73-22 (84377) `து³ஷ்டாசாரா: பாபரதா அஸத்யா மாயயா வ்ருʼதா:। அத்³ருʼஷ்டபு³த்³தி⁴ப³ஹுலா: ப்ராயேணேத்யவக³ம்யதாம்॥ 13-73-23 (84378) அலாபா⁴த்புருஷாணாம்ʼ ஹி ப⁴யாத்பரிஜனஸ்ய ச। வத⁴ப³ந்த⁴ப⁴யாச்சாபி ஸ்வயம்ʼ கு³ப்தா ப⁴வந்தி தா:॥ 13-73-24 (84379) சலஸ்வபா⁴வா து³:ஸேவ்யா து³ர்க்³ராஹ்யா பா⁴வதஸ்ததா²। ப்ராஜ்ஞஸ்ய புருஷஸ்யேஹ யதா²பா⁴வாஸ்ததா² ஸ்த்ரிய:॥ 13-73-25 (84380) நாக்³நிஸ்த்ருʼப்யதி காஷ்டா²நாம்ʼ நாபகா³நாம்ʼ மஹோத³தி⁴:। நாந்தக: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ந பும்ʼஸாம்ʼ வாமலோசனா:॥ 13-73-26 (84381) இத³மன்யச்ச தே³வர்ஷே ரஹஸ்யம்ʼ ஸர்வயோஷிதாம்। த்³ருʼஷ்ட்வைவ புருஷம்ʼ ஹ்யன்யம்ʼ யோனி: ப்ரக்லித்³யதே ஸ்த்ரியா:॥ 13-73-27 (84382) காமானாமபி தா³தாரம்ʼ கர்தாரம்ʼ மானஸாந்த்வயோ:। ரக்ஷிதாரம்ʼ ந ம்ருʼஷ்யந்தி ஸ்வப⁴ர்தாரமஸத்ஸ்த்ரிய:॥ 13-73-28 (84383) ந காமபோ⁴கா³ந்விபுலான்னாலங்காரார்த²ஸஞ்சயான்। ததை²வ ப³ஹுமன்வந்தே யதா² ரத்யாமனுக்³ரஹம்॥ 13-73-29 (84384) அந்தக: ஶமனோ ம்ருʼத்யு: பாதாலம்ʼ ப³ட³பா³முக²ம்। க்ஷுரதா⁴ரா விஷம்ʼ ஸர்போ வஹ்னிரித்யேகத: ஸ்த்ரிய:॥ 13-73-30 (84385) யதஶ்ச பூ⁴தானி மஹாந்தி பஞ்ச யதஶ்ச லோகா விஹிதா விதா⁴த்ரா। யத: புமாம்ʼஸ: ப்ரமதா³ஶ்ச நிர்மிதா- ஸ்ததஶ்ச தோ³ஷா: ப்ரமதா³ஸு நாரத³॥ ॥ 13-73-31 (84386) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரிஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 73 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-73-1 லகு⁴சித்தா: வாயுவத் சலசித்தா:॥ 7-73-3 ப்³ராஹ்மீம்ʼ ப்³ரஹ்மலோகஸ்தா²ம்॥ 7-73-5 விஷயே வக்தும்ʼ யோக்³யத்வே॥ 7-73-8 நியோக்தும்ʼ ப்ரஶ்ன ஈத்³ருʼஶே இதி ட.த².த⁴.பாட²:॥ 7-73-10 க்ருʼதமதி: வக்ஷ்யாமீதி க்ருʼதனிஶ்சயா(அ)ப⁴வத்॥ 7-73-22 க³தி: ப்ராப்தி:। அன்யோன்யம்ʼ க்ருʼத்ரிமலிங்க³தா⁴ரிண்யோ பூ⁴த்வா மைது²நார்த²ம்ʼ ப்ரவர்தந்தே। ஏதச்ச லோகப்ரஸித்³த⁴ம்। ப⁴ர்த்ருʼஷு தூ³ரஸ்தே²ஷு இதி ஶேஷ:। நஹி திஷ்ட²ந்தி தை⁴ர்யே இதி ஶேஷ:॥ 7-73-24 ப⁴யாத்பரிப⁴வஸ்ய சேதி த².த⁴. பாட²:॥ 7-73-26 காஷ்டா²நாம்ʼ காஷ்டை²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। இமே வை மானவா லோகே ஸ்த்ரீஷு ஸஜ்ஜந்த்யபீ⁴க்ஷ்ணஶ:। மோஹேன பரமாவிஷ்டா தே³வத்³ருʼஷ்டேன கர்மணா॥ 13-74-1 (84387) ஸ்த்ரியஶ்ச புருஷேஷ்வேவ ப்ரத்யக்ஷம்ʼ லோகஸாக்ஷிகம்। அத்ர மே ஸம்ʼஶயஸ்தீவ்ரோ ஹ்ருʼதி³ ஸம்பரிவர்ததே॥ 13-74-2 (84388) கத²மாஸாம்ʼ நரா: ஸங்க³ம்ʼ குர்வதே குருனந்த³ன:। ஸ்த்ரியோ வாதேஷு ரஜ்யந்தே விரஜ்யந்தே ச தா: புன:॥ 13-74-3 (84389) இதி தா: புருஷவ்யாக்⁴ர கத²ம்ʼ ஶக்யாஸ்து ரக்ஷிதும்। ப்ரமதா³: புருஷேணேஹ தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-74-4 (84390) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-74-5x (7016) ஏத்வா ஹி ஸ்வீயமாயாபி⁴ர்வஞ்சயந்தீஹ மானவான்। ந சாஸாம்ʼ முச்யதே கஶ்சித்புருஷோ ஹஸ்தமாக³த:॥ 13-74-5 (84391) கா³வோ நவத்ருʼணானீவ க்³ருʼஹ்ணந்த்யேதா நவன்னவம்॥ 13-74-6 (84392) ஶம்ப³ரஸ்ய ச யா மாயா மாயா யா நமுசேரபி। ப³லே: கும்பீ⁴நஸேஶ்சைவ ஸர்வாஸ்தாம்ʼ யோஷிதோ விது³:॥ 13-74-7 (84393) ஹஸந்தம்ʼ ப்ரஹஸந்த்யேதா ருத்³ரந்தம்ʼ ப்ரருத³ந்தி ச। அப்ரியம்ʼ ப்ரியவாக்யைஶ்ச க்³ருʼஹ்ணதே காலயோக³த:॥ 13-74-8 (84394) `யதி³ ஜிஹ்வாஸஹஸ்ரம்ʼ ஸ்யாஜ்ஜீவேச்ச ஶரதா³ம்ʼ ஶதம்। அனந்யகர்மா ஸ்த்ரீதோ³ஷானநுக்த்வா நித⁴னம்ʼ வ்ரஜேத்॥' 13-74-9 (84395) உஶனா வேத³ யச்சா²ஸ்த்ரம்ʼ யச்ச வேத³ ப்³ருʼஹஸ்பதி:। ஸ்த்ரீ பு³த்³த்⁴யா ந விஶிஷ்யேத தாஸ்து ரக்ஷ்யா: கத²ம்ʼ நரை:॥ 13-74-10 (84396) அன்ருʼதம்ʼ ஸத்யமித்யாஹு: ஸத்யம்ʼ சாபி ததா²(அ)ன்ருʼதம்। இதி யாஸ்தா: கத²ம்ʼ வீர ஸம்ʼரக்ஷ்யா: புருஷைரிஹ। `தோ³ஷாஸ்பதே³(அ)ஶுசௌ தே³ஹே ஹ்யாஸாம்ʼ ஸக்தாஸ்த்வஹோ நரா:'॥ 13-74-11 (84397) ஸ்த்ரீணாம்ʼ பு³த்³த்⁴யர்த²னிஷ்கர்ஷாத³ர்த²ஶாஸ்த்ராணி ஶத்ருஹன்। ப்³ருʼஹஸ்பதிப்ரப்⁴ருʼதிபி⁴ர்மன்யே ஸத்³பி⁴: க்ருʼதானி வை॥ 13-74-12 (84398) ஸம்பூஜ்யமானா: புருஷைர்விகுர்வந்தி மனோ ந்ருʼஷு। அபாஸ்தாஶ்ச ததா² ராஜன்விகுர்வந்தி மன: ஸ்த்ரிய:॥ 13-74-13 (84399) இமா: ப்ரஜா மஹாபாஹோ தா⁴ர்மிக்ய இதி ந: ஶ்ருதம்॥ 13-74-14 (84400) ஸத்க்ருʼதாஸத்க்ருʼதாஶ்சாபி விகுர்வந்தி மன: ஸதா³। கஸ்தா: ஶக்தோ ரக்ஷிதும்ʼ ஸ்யாதி³தி மே ஸம்ʼஶயோ மஹான்॥ 13-74-15 (84401) ததா² ப்³ரூஹி மஹாபா⁴க³ குரூணாம்ʼ வம்ʼஶவர்த⁴ன। யதி³ ஶக்யா குருஶ்ரேஷ்ட² ரக்ஷா தாஸாம்ʼ கதா³சன। 13-74-16 (84402) கர்தும்ʼ வா க்ருʼதபூர்வம்ʼ வா தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ ॥ 13-74-17 (84403) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சது:ஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 74 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-74-7 குஹகானி ச வார்ஷ்ணேய ஸர்வாஸ்தா இதி ட.த².பாட²:॥ 7-74-13 ஏதா: பூஜிதா தி³க்க்ருʼதா வா துல்யவத்³விகாரம்ʼ ஜனயந்தீத்யர்த²:॥ 7-74-14 இமா: ஸ்த்ரீரூபா: தா⁴ர்மிக்ய இதி ஶ்ருதம்ʼ ஸாவித்ர்யாதி³ஷு த்³ருʼஷ்டம்ʼ ச॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। ஏவமேதன்மஹாபா³ஹோ நாத்ர மித்²யா(அ)ஸ்தி கிஞ்சன। யதா² ப்³ரவீஷி கௌரவ்ய நாரீம்ʼ ப்ரதி ஜனாதி⁴ப॥ 13-75-1 (84404) அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி இதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। யதா² ரக்ஷா க்ருʼதா பூர்வம்ʼ விபுலேன மஹாத்மனா॥ 13-75-2 (84405) ப்ரமதா³ஶ்ச யதா² ஸ்ருʼஷ்டா ப்³ரஹ்மணா ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ யத³ர்த²ம்ʼ தச்ச தே தாத ப்ரவக்ஷ்யாமி நராதி⁴ப॥ 13-75-3 (84406) ந ஹி ஸ்த்ரீப்⁴ய: பரம்ʼ புத்ர பாபீய: கிஞ்சித³ஸ்தி வை। அக்³நிர்ஹி: ப்ரமதா³ தீ³ப்தோ மாயாஶ்ச மயஜா விபோ⁴। க்ஷுரதா⁴ரா விஷம்ʼ ஸர்போ ம்ருʼத்யுரித்யேகத: ஸ்த்ரிய:॥ 13-75-4 (84407) ப்ரஜா இமா மஹாபா³ஹோ தா⁴ர்மிக்ய இதி ந: ஶ்ருதம்। ஸ்வயம்ʼ க³ச்ச²ந்தி தே³வத்வம்ʼ ததோ தே³வானியாத்³ப⁴யம்॥ 13-75-5 (84408) அதா²ப்⁴யாக³ச்ச²ந்தே³வாஸ்தே பிதாமஹமரிந்த³ம। நிவேத்³ய மானஸம்ʼ சாபி தூஷ்ணீமாஸன்னதோ⁴முகா²:॥ 13-75-6 (84409) தேஷாமந்தர்க³தம்ʼ ஜ்ஞாத்வா தே³வானாம்ʼ ஸ பிதாமஹ:। மானவானாம்ʼ ப்ரமோஹார்த²ம்ʼ க்ருʼத்யா நார்யோ(அ)ஸ்ருʼஜத்ப்ரபு⁴:॥ 13-75-7 (84410) பூர்வஸர்கே³ து கௌந்தேய ஸாத்⁴வ்யோ நார்ய இஹாப⁴வன்। அஸாத்⁴வ்யஸ்து ஸமுத்பன்னா: க்ருʼத்யா: ஸர்கா³த்ப்ரஜாபதே: 13-75-8 (84411) தாப்⁴ய: காமான்யதா²காமம்ʼ ப்ராதா³த்³தி⁴ ஸ பிதாமஹ:। தா: காமலுப்³தா⁴: ப்ரமதா³: ப்ராமத்²நந்த நரான்ஸதா³॥ 13-75-9 (84412) க்ரோத⁴ம்ʼ காமஸ்ய தே³வேஶ: ஸஹாயம்ʼ சாஸ்ருʼஜத்ப்ரபு⁴:। அஸஜ்ஜந்த ப்ரஜா: ஸர்வா: காமக்ரோத⁴வஶங்க³தா:॥ 13-75-10 (84413) `த்³விஜானாம்ʼ ச கு³ரூணாம்ʼ ச மஹாகு³ருன்ருʼபாதி³நாம்। க்ஷணஸ்த்ரீஸங்க³காமோத்தா² யாதனாஹோ நிரந்தரா॥ 13-75-11 (84414) அரக்தமனஸாம்ʼ நித்யம்ʼ ப்³ரஹ்மசர்யாமலாத்மனாம்। தபோத³மார்சனாத்⁴யானயுக்தானாம்ʼ ஶுத்³தி⁴ருத்தமா॥' 13-75-12 (84415) ந ச ஸ்த்ரீணாம்ʼ க்ரியா: காஶ்சிதி³தி த⁴ர்மோ வ்யவஸ்தி²த:। நிரிந்த்³ரியா ஹ்யஶாஸ்த்ராஶ்ச ஸ்த்ரியோ(அ)ன்ருʼதமிதி ஶ்ருதி:॥ 13-75-13 (84416) ஶய்யாஸனமலங்காரமன்னபானமனார்யதாம்। து³ர்வாக்³பா⁴வம்ʼ ரதிம்ʼ சைவ த³தௌ³ ஸ்த்ரீப்⁴ய: ப்ரஜாபதி:॥ 13-75-14 (84417) ந தாஸாம்ʼ ரக்ஷணம்ʼ ஶக்யம்ʼ கர்தும்ʼ பும்ʼஸாம்ʼ கத²ஞ்சன। அபி விஸ்வக்ருʼதா தாத குதஸ்து புருஷைரிஹ॥ 13-75-15 (84418) வாசா ச வத⁴ப³ந்தை⁴ர்வா க்லேஶைர்வா விவிதை⁴ஸ்ததா²। ந ஶக்யா ரக்ஷிதும்ʼ நார்யஸ்தா ஹி நித்யமஸம்ʼயதா:॥ 13-75-16 (84419) இத³ம்ʼ து புருஷவ்யாக்⁴ர புரஸ்தாச்ச்²ருதவானஹம்। யதா² ரக்ஷா க்ருʼதா பூர்வம்ʼ விபுலேன கு³ருஸ்த்ரியா:॥ 13-75-17 (84420) ருʼஷிராஸீன்மஹாபா⁴கோ³ தே³வஶர்மேதி விஶ்ருத:। தஸ்ய பா⁴ர்யா ருசிர்னாம ரூபேணாஸத்³ருʼஶீ பு⁴வி॥ 13-75-18 (84421) தஸ்யா ரூபேண ஸம்மத்தா தே³வக³ந்த⁴ர்வதா³நவா:। விஶேஷேண து ராஜேந்த்³ர வ்ருʼத்ரஹா பாகஶாஸன:॥ 13-75-19 (84422) நாரீணாம்ʼ சரிதஜ்ஞஶ்ச தே³வஶர்மா மஹாமதி:। யதா²ஶக்தி யதோ²ஸ்ஸாஹம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ தாமப்⁴யரக்ஷத॥ 13-75-20 (84423) புரந்த³ரம்ʼ ச ஜானம்ʼஶ்ச பரஸ்த்ரீகாமசாரிணம்। தஸ்மாத்³யத்னேன பா⁴ர்யாயா ரக்ஷணம்ʼ ஸ சகார ஹ॥ 13-75-21 (84424) ஸ கதா³சித்³ருʼஷிஸ்தாத யஜ்ஞம்ʼ கர்துமனாஸ்ததா³। பா⁴ர்யாஸம்ʼரக்ஷணம்ʼ கார்யம்ʼ கத²ம்ʼ ஸ்யாதி³த்யசிந்தயத்॥ 13-75-22 (84425) ரக்ஷாவிதா⁴நம்ʼ மனஸா ஸ ஸஞ்சிந்த்ய மஹாதபா:। ஆஹூய த³யிதம்ʼ ஶிஷ்யம்ʼ விபுலம்ʼ ப்ராஹ பா⁴ர்க³வம்॥ 13-75-23 (84426) யஜ்ஞகாரோ க³மிஷ்யாமி ருசிம்ʼ சேமாம்ʼ ஸுரேஶ்வர:। யத: ப்ரார்த²யதே நித்யம்ʼ தாம்ʼ ரக்ஷஸ்வ யதா²ப³லம்॥ 13-75-24 (84427) அப்ரமத்தேன தே பா⁴வ்யம்ʼ ஸதா³ ப்ரதி புரந்த³ரம்। ஸ ஹி ரூபாணி குருதே விவிதா⁴நி ப்⁴ருʼகூ³த்தம॥ 13-75-25 (84428) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-75-26x (7017) இத்யுக்தோ விபுலஸ்தேன தபஸ்வீ நியதேந்த்³ரிய:। ஸதை³வோக்³ரதபா ராஜன்னக்³ர்யர்கஸத்³ருʼஶத்³யுதி:॥ 13-75-26 (84429) த⁴ர்மஜ்ஞ: ஸத்யவாதீ³ ச ததே²தி ப்ரத்யபா⁴ஷத। புனஶ்சேத³ம்ʼ மஹாராஜ பப்ரச்ச² ப்ரஸ்தி²தம்ʼ கு³ரும்॥ 13-75-27 (84430) கானி ரூபாணி ஶக்ரஸ்ய ப⁴வந்த்யாக³ச்ச²தோ முனே। வபுஸ்தேஜஶ்ச கீத்³ருʼக்³வை தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-75-28 (84431) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-75-29x (7018) தத: ஸ ப⁴க³வாம்ʼஸ்தஸ்மை விபுலாய மஹாத்மனே। ஆசசக்ஷே யதா²தத்த்வம்ʼ மாயாம்ʼ ஶக்ரஸ்ய பா⁴ரத॥ 13-75-29 (84432) ப³ஹுமாய: ஸ விப்ரர்ஷே ப³லஹா பாகஶாஸன:। தாம்ʼஸ்தான்விகுருதே பா⁴வான்ப³ஹூனத² முஹுர்முஹு:॥ 13-75-30 (84433) கிரீடீ வஜ்ரத்⁴ருʼக்³த⁴ன்வீ முகுடீ ப³த்³த⁴குண்ட³ல:। ப⁴வத்யத² முஹூர்தேனி சண்டா³லஸமத³ர்ஶன:॥ 13-75-31 (84434) ஶிகீ² ஜடீ சீரவாஸா: புனர்ப⁴வதி புத்ரக। ப்³ருʼஹச்ச²ரீரஶ்ச பனஶ்சீரவாஸா: புன: க்ருʼஶ:॥ 13-75-32 (84435) கௌ³ரம்ʼ ஶ்யாமம்ʼ ச க்ருʼஷ்ணம்ʼ ச வர்ணம்ʼ விகுருதே புன:। விரூபோ ரூபவாம்ʼஶ்சைவ யுவா வ்ருʼத்³த⁴ஸ்ததை²வ ச॥ 13-75-33 (84436) `ப்ராஜ்ஞோ ஜட³ஶ்ச மூகஶ்ச ஹ்ரஸ்வோ தீ³ர்க⁴ஸ்ததை²வ ச।' ப்³ராஹ்மண: க்ஷத்ரியஶ்சைவ வைஶ்ய: ஶூத்³ரஸ்ததை²வ ச॥ 13-75-34 (84437) ப்ரதிலோமோ(அ)னுலோமஶ்ச ப⁴வத்யத² ஶதக்ரது:। ஶுகவாயஸரூபீ ச ஹம்ʼஸகோகிலரூபவான்॥ 13-75-35 (84438) ஸிம்ʼஹவ்யாக்⁴ரக³ஜானாம்ʼ ச ரூபம்ʼ தா⁴ரயதே புன:। தை³வம்ʼ தை³த்யமதோ² ராஜ்ஞாம்ʼ வபுர்தா⁴ரயதே(அ)பி ச॥ 13-75-36 (84439) அக்ருʼஶோ மாயுப⁴க்³ராங்க³: ஶகுனிர்விக்ருʼதஸ்ததா²। சதுஷ்பாத்³ப³ஹுரூபஶ்ச புனர்ப⁴வதி பா³லிஶ:॥ 13-75-37 (84440) மக்ஷிகாமஶகாதீ³நாம்ʼ வபுர்தா⁴ரயதே(அ)பி ச। ந ஶக்யமஸ்ய க்³ரஹணம்ʼ கர்தும்ʼ விபுல கேனசித்॥ 13-75-38 (84441) அபி விஶ்வக்ருʼதா தாத யேன ஸ்ருʼஷ்டமித³ம்ʼ ஜக³த்। புனரந்தர்ஹித: ஶக்ரோ த்³ருʼஶ்யதே ஜ்ஞானசக்ஷுஷா॥ 13-75-39 (84442) வாயுபூ⁴தஶ்ச ஸ புனர்தே³வராஜோ ப⁴வத்யுத:। ஏவம்ʼரூபாணி ஸததம்ʼ குருதே பாகஶாஸன:। தஸ்மாத்³விபுல யத்னேன ரக்ஷேமாம்ʼ தனுமத்⁴யமாம்॥ 13-75-40 (84443) யதா² ருசிம்ʼ நவலிஹேத்³தே³வேந்த்³ரோ ப்⁴ருʼகு³ஸத்தம। க்ரதாவுபஹிதே ந்யஸ்தம்ʼ ஹவி: ஶ்வேவ து³ராத்மவான்॥ 13-75-41 (84444) ஏவமாக்²யாய ஸ முனிர்யஜ்ஞகாரோ(அ)க³மத்ததா³। தே³வஶர்மா மஹாபா⁴க³ஸ்ததோ ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-75-42 (84445) விபுலஸ்து வச: ஶ்ருத்வா கு³ரோஶ்சிந்தாமுபேயிவான்। ரக்ஷாம்ʼ ச பரமாம்ʼ சக்ரே தே³வராஜான்மஹாப³லாத்॥ 13-75-43 (84446) கின்னு ஶக்யம்ʼ மயா கர்தும்ʼ கு³ருதா³ராபி⁴ரக்ஷணே। மாயாவீ ஹி ஸுரேந்த்³ரோஸௌ து³ர்த⁴ர்ஷஶ்சாபி வீர்யவான்॥ 13-75-44 (84447) நீபிதா⁴யாஶ்ரமம்ʼ ஶக்யோ ரக்ஷிதும்ʼ பாகஶாஸன:। உடஜம்ʼ வா ததா² ஹ்யஸ்ய நானாவித⁴ஸரூபதா॥ 13-75-45 (84448) வாயுரூபேண வா ஶக்ரோ கு³ருபத்னீம்ʼ ப்ரத⁴ர்ஷயேத்। தஸ்மாதி³மாம்ʼ ஸம்ப்ரவிஶ்ய ருசிம்ʼ ஸ்தா²ஸ்யேஹமத்³ய வை॥ 13-75-46 (84449) அத²வா பௌருஷேணேயம்ʼ ந ஶக்யா ரக்ஷிதும்ʼ மயா। ப³ஹுரூபோ ஹி ப⁴க³வாஞ்ச்²ரூயதே பாகஶாஸன:॥ 13-75-47 (84450) ஸோஹம்ʼ யோக³ப³லாதே³நாம்ʼ ரக்ஷிஷ்யே பாகஶாஸனாத்। கா³த்ராணி கா³த்ரைரஸ்யாஹம்ʼ ஸம்ப்ரவேக்ஷ்யே ஹி ரக்ஷிதும்॥ 13-75-48 (84451) யத்³யுச்சி²ஷ்டாமிமாம்ʼ பத்னீமத்³ய பஶ்யதி மே கு³ரு:। ஶப்ஸ்யத்யஸம்ʼஶயம்ʼ கோபாத்³தி³வ்யஜ்ஞானோ மஹாதபா:॥ 13-75-49 (84452) ந சேயம்ʼ ரக்ஷிதும்ʼ ஶக்யா யதா²(அ)ன்யா ப்ரமதா³ ந்ருʼபி⁴:। மாயாவீ ஹி ஸுரேந்த்³ரோஸாவஹோ ப்ராப்தோஸ்மி ஸம்ʼஶயம்॥ 13-75-50 (84453) அவஶ்யம்ʼ கரணீயம்ʼ ஹி கு³ரோரிஹ ஹி ஶாஸனம்। யதி³ த்வேதத³ஹம்ʼ குர்யாமாஶ்சர்யம்ʼ ஸ்யாத்க்ருʼதம்ʼ மயா॥ 13-75-51 (84454) யோகே³நாத² ப்ரவிஶ்யேத³ம்ʼ கு³ருபத்ன்யா: கலேவரம்। அஸக்த: பத்³மபத்ரஸ்தோ² ஜலபி³ந்து³ர்யதா² சல:॥ 13-75-52 (84455) ஏவமேவ ஶரீரே (அ)ஸ்யா நிவத்ஸ்யாமி ஸமாஹித:। நிர்முக்தஸ்ய ரஜோரூபான்னாபராதோ⁴ ப⁴வேன்மம॥ 13-75-53 (84456) யதா²ஹி ஶூன்யாம்ʼ பதி²க: ஸபா⁴மத்⁴யாவஸேத்யதி²। ததா²(அ)த்³யாவாஸயிஷ்யாமி கு³ருபத்ன்யா: கலேவரம்। ஏவமேவ ஶரீரே (அ)ஸ்ய நிவத்ஸ்யாமி ஸமாஹித:॥ 13-75-54 (84457) இத்யேவம்ʼ த⁴ர்மமாலோக்ய வேத³வேதா³ம்ʼஶ்ச ஸர்வஶ:। தபஶ்ச விபுலம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா கு³ரோராத்மன ஏவ ச॥ 13-75-55 (84458) இதி நிஶ்சித்ய மனஸா ரக்ஷாம்ʼ ப்ரதி ஸ பா⁴ர்க³வ:। அன்வதிஷ்ட²த்பரம்ʼ யத்னம்ʼ யதா² தச்ச்²ருʼணு பார்தி²வ॥ 13-75-56 (84459) கு³ருபத்னீம்ʼ ஸமாஸீனோ விபுல: ஸ மஹாதபா:। உபாஸீனாமனிந்த்³யாங்கீ³ கதா²ர்தை²: ஸமலோப⁴யத்॥ 13-75-57 (84460) நேத்ராப்⁴யாம்ʼ நேத்ரயோரஸ்யா ரஶ்மிம்ʼ ஸம்ʼயோஜ்ய ரஶ்மிபி⁴:। விவேஶ விபுல: காயமாகாஶம்ʼ பவனோ யதா²॥ 13-75-58 (84461) லக்ஷணம்ʼ லக்ஷணேனைவ வத³னம்ʼ வத³னேன ச। அவிசேஷ்டன்னதிஷ்ட²த்³வை சா²யேவாந்தர்க³தோ முனி:॥ 13-75-59 (84462) ததோ விஷ்டப்⁴ய விபுலோ கு³ருபத்ன்யா: கலேவரம்। உவாஸ ரக்ஷணே யுக்தோ ந ச ஸா தமபு³த்⁴யத॥ 13-75-60 (84463) 13-75-61 (84464) யம்ʼ காலம்ʼ நாக³தோ ராஜன்கு³ருஸ்தஸ்ய மஹாத்மன:। க்ரதும்ʼ ஸமாப்ய ஸ்வக்³ருʼஹம்ʼ தம்ʼ காலம்ʼ ஸோ(அ)ப்⁴யரக்ஷத॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-75-4 அஸ்தி ஹி ப்ரமதா³ தீ³ப்தேதி ட.த². பாட²:॥ 7-75-13 த³ரித்³ராஶ்ச ஹ்யமந்த்ரஶ்ச ஸ்த்ரியோ நித்யமிதி ஶ்ருதிரிதி த⁴.பாட²:॥ 7-75-51 அஶக்யகரணீயம்ʼ ஹீதி த⁴.பாட²:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। தத: கதா³சித்³தே³வேந்த்³ரோ தி³வ்யரூபவபுர்த⁴ர:। இத³மந்தரமித்யேவமப்⁴யகா³த்தமதா²ஶ்ரமம்॥ 13-76-1 (84465) ரூபமப்ரதிமம்ʼ க்ருʼத்வா லோப⁴னீயம்ʼ ஜனாதி⁴ப:। த³ர்ஶனீயதமோ பூ⁴த்வா ப்ரவிவேஶ தமாஶ்ரமம்॥ 13-76-2 (84466) ஸ த³த³ர்ஶ தமாஸீனம்ʼ விபுலஸ்ய கலேப³ரம்। நிஶ்சேஷ்டம்ʼ ஸ்தப்³த⁴னயனம்ʼ யதா(அ)(அ)லேக்²யக³தம்ʼ ததா²॥ 13-76-3 (84467) ருசிம்ʼ ச ருசிராபாங்கீ³ம்ʼ பீனஶ்ரோணிபயோத⁴ராம்। பத்³மபத்ரவிஶாலாக்ஷீம்ʼ ஸம்பூர்ணேந்து³நிபா⁴நனாம்॥ 13-76-4 (84468) ஸா தமாலோக்ய ஸஹஸா ப்ரத்யுத்தாதுமியேஷ ஹ। ரூபேண விஸ்மிதா கோ(அ)ஸீத்யத² வக்துமிவேச்ச²தீ॥ 13-76-5 (84469) உத்தா²துகாமா து ஸதீ விஷ்டவ்தா⁴ விபுலேன ஸா। நிக்³ருʼஹீதா மனுஷ்யேந்த்³ர ந ஶஶாக விசேஷ்டிதும்॥ 13-76-6 (84470) தாமாப³பா⁴ஷே தே³வேந்த்³ர: ஸாம்னா பரமவல்*******। த்வத³ர்த²மாக³தம்ʼ வித்³தி⁴ தே³வேந்த்³ர மாம்ʼ ஶுசிஸ்மிதே॥ 13-76-7 (84471) க்லிஶ்யமானமனங்கே³ந த்வத்ஸங்கல்பப⁴வேன ஹ। தத்பர்யாப்னுஹி மாம்ʼ ஸுப்⁴ரு புரா காலோ(அ)திவர்ததே॥ 13-76-8 (84472) தமேவம்ʼவாதி³நம்ʼ ஶக்ரம்ʼ ஶுஶ்ராவ விபுலோ முனி:। கு³ருபத்னயா: ஶரீரஸ்தோ² த³த³ர்ஶ த்ரித³ஸாதி⁴பம்॥ 13-76-9 (84473) ந ஶஶாக ச ஸா ராஜன்ப்ரத்யுத்தா²துமனிந்தி³தா। வக்தும்ʼ ச நாஶகத்³ராஜன்விஷ்டப்³தா³ விபுலேன ஸா॥ 13-76-10 (84474) ஆகாரம்ʼ கு³ருபத்ன்யாஸ்து ஸ விஜ்ஞாய ப்⁴ருʼகூ³த்³வஹ:। நிஜய்னாஹ மஹாதேஜா யோகே³ந ப³லவத்ப்ரபோ⁴। ப³ப³ந்த⁴ யோக³ப³ந்தை⁴ஶ்ச தஸ்யா: ஸர்வேந்த்³ரியாணி ஸ:॥ 13-76-11 (84475) தாம்ʼ நிர்விகாராம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா து புனரேவ ஶசீபதி:। உவாச வ்ரீஹிதோ ராஜம்ʼஸ்தாம்ʼ யோக³ப³லமோஹிதாம்॥ 13-76-12 (84476) ஏஹ்யேஹீதி தத: ஸா து ப்ரதிவக்துமியேஷ தம்। ஸ தாம்ʼ வாச்யம்ʼ கு³ரோ: பத்ன்யா விபுல: பர்யவர்தயத்॥ 13-76-13 (84477) போ⁴: கிமாக³மனே க்ருʼத்யமிதி தஸ்யாஸ்து நி:ஸ்ருʼதா। வக்த்ராச்ச²ஶாங்கஸத்³ருʼஶாத்³வாணீ ஸம்ʼஸ்காரபூ⁴ஷணா॥ 13-76-14 (84478) வீடி³தா ஸா து தத்³வாக்யமுக்த்வா பரவஶா ததா³। புரந்த³ரஶ்ச ஸந்த்ரஸ்தோ ப³பூ⁴வ விமனா ப்⁴ருʼஶம்॥ 13-76-15 (84479) ஸ தத்³வைக்ருʼதமாலக்ஷ்ய தே³வராஜோ விஶாம்பதே। அவைக்ஷத ஸஹஸ்ராக்ஷஸ்ததா³ தி³வ்யேன சக்ஷுஷா॥ 13-76-16 (84480) ஸ த³த³ர்ஶ முனிம்ʼ தஸ்யா: ஶரீராந்தரகோ³சரம்। ப்ரதிபி³ம்ப³மிவாத³ர்ஶே கு³ருபத்ன்யா: ஶரீரக³ம்॥ 13-76-17 (84481) ஸ தம்ʼ கோ⁴ரேண தபஸா யுக்தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா புரந்த³ர:। ப்ராவேபத ஸுஸந்த்ரஸ்தோ வ்ரீடி³தஶ்ச ததா³ விபோ⁴॥ 13-76-18 (84482) விமுச்ய கு³ருபத்னீம்ʼ து விபுல: ஸுமஹாதபா:। ஸ்வகலேப³ரமாவிஶ்ய ஶக்ரம்ʼ பீ⁴தமதா²ப்³ரவீத்॥ 13-76-19 (84483) அஜிதேந்த்³ரிய து³ர்பு³த்³தே⁴ பாபாத்மக புரந்த³ர। ந சிரம்ʼ பூஜயிஷ்யந்தி தே³வாஸ்த்வாம்ʼ மானுஷாஸ்ததா²॥ 13-76-20 (84484) கின்னு தத்³விஸ்ம்ருʼதம்ʼ ஶக்ர ந தன்மனஸி தே ஸ்தி²தம்। கௌ³தமேனாஸி யன்முக்தோ ப⁴கா³ங்கபரிசிஹ்னித:॥ 13-76-21 (84485) ஜானே த்வாம்ʼ பா³லிஶமதிமக்ருʼதாத்மானமஸ்தி²ரம்। மயேயம்ʼ ரக்ஷ்யதே மூட⁴ க³ச்ச² பாப யதா²க³தம்॥ 13-76-22 (84486) நாஹம்ʼ த்வாமத்³ய மூடா⁴த்மந்த³ஹேயம்ʼ ஹி ஸ்வதேஜஸா। க்ருʼபாயமானஸ்து ந தே த³க்³து⁴மிச்சா²மி வாஸவ॥ 13-76-23 (84487) ஸ ச கோ⁴ரதமோ தீ⁴மான்கு³ருர்மே பாபசேதஸம்। த்³ருʼஷ்ட்வா த்வாம்ʼ நிர்த³ஹேத³த்³ய க்ரோத⁴தீ³ப்தேன சக்ஷுஷா॥ 13-76-24 (84488) நைவம்ʼ து ஶக்ர கர்தவ்யம்ʼ புனர்மான்யாஶ்ச தே த்³விஜா:। மா க³ம: ஸஸுதாமாத்ய: க்ஷயம்ʼ ப்³ரஹ்மப³லார்தி³த:॥ 13-76-25 (84489) அமரோஸ்மீதி யத்³பு³த்³தி⁴ம்ʼ ஸமாஸ்தா²ய ப்ரவர்ததே। மாவமம்ʼஸ்தா² ந தபஸா ந ஸாத்⁴யம்ʼ நாம கிஞ்சன॥ 13-76-26 (84490) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-76-27x (7019) தச்ச்²ருத்வா வசனம்ʼ ஶக்ரோ விபுலஸ்ய மஹாத்மன:। ந கிஞ்சிது³க்த்வா வ்ரீடா³ர்தஸ்தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத॥ 13-76-27 (84491) முஹூர்தயாதே தஸ்மிம்ʼஸ்து தே³வஶர்மா மஹாதபா:। க்ருʼத்வா யஜ்ஞம்ʼ யதா²காமமாஜகா³ம ஸ்வமாஶ்ரமம்॥ 13-76-28 (84492) ஆக³தே(அ)த² கு³ரௌ ராஜன்விபுல: ப்ரியகர்மக்ருʼத்। ரக்ஷிதாம்ʼ கு³ரேவ பா⁴ர்யாம்ʼ ந்யவேத³யத³னிந்தி³தாம்॥ 13-76-29 (84493) அபி⁴வாத்³ய ச ஶாந்தாத்மா ஸ கு³ரும்ʼ கு³ருவத்ஸல:। விபுல: பர்யுபாதிஷ்ட²த்³யதா²பூர்வமஶங்கித:॥ 13-76-30 (84494) விஶ்ராந்தாய ததஸ்தஸ்மை ஸஹாஸீனாய பா⁴ர்யயா। நிவேத³யாமாஸ ததா³ விபுல: ஶக்ரகர்ம தத்॥ 13-76-31 (84495) தச்சு²த்வா ஸ முனிஸ்துஷ்டோம்ʼ விபுலஸ்ய ப்ரதாபவான்। ப³பூ⁴வ ஶீலவ்ருʼத்தாப்⁴யாம்ʼ தபஸா நியமேன ச॥ 13-76-32 (84496) விபுலஸ்ய கு³ரௌ வ்ருʼத்திம்ʼ ப⁴க்திமாத்மனி தத்ப்ரபு⁴:। த⁴ர்மே ச ஸ்தி²ரதாம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ஸாது⁴ஸாத்⁴வித்யபா⁴ஷத॥ 13-76-33 (84497) ப்ரதினந்த்³ய ச த⁴ர்மாத்மா ஶிஷ்யம்ʼ த⁴ர்மபராயணம்। வரேண ச்ச²ந்த³யாமாஸ தே³வஶர்மா மஹாமதி:॥ 13-76-34 (84498) ஸ்தி²திம்ʼ ச த⁴ர்மே ஜக்³ராஹ ஸ தஸ்மாத்³கு³ருவத்ஸல:। அனுஜ்ஞாதஶ்ச கு³ருணா சசாரானுத்தமம்ʼ தப:॥ 13-76-35 (84499) ததை²வ தே³வஶர்மாபி ஸபா⁴ர்ய: ஸ மஹாதபா:। நிர்ப⁴யோ ப³லவ்ருʼத்ரக்⁴நாச்சசார விஜனே வனே॥ ॥ 13-76-36 (84500) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட்ஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 76 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-76-20 காமாத்மக புரந்த³ரேதி த⁴.பாட²:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। விபுலஸ்த்வகரோத்தீவ்ரம்ʼ தப: க்ருʼத்வா கு³ரோர்வச:। தபோயுக்தமதா²த்மானமமன்யத ஸ வீர்யவான்॥ 13-77-1 (84501) ஸ தேன கர்மணா ஸ்வர்க³ம்ʼ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ப்ருʼதி²வீபதே। சசார க³தபீ⁴: ப்ரீதோ லப்³த⁴கீர்திவரோ ந்ருʼப॥ 13-77-2 (84502) உபௌ⁴ லோகௌ ஜிதௌ சாபி ததை²வாமன்யத ப்ரபு⁴:। கர்மணா தேன கௌரவ்ய தபஸா விபுலேன ச॥ 13-77-3 (84503) அத² காலே வ்யதிக்ராந்தே கஸ்மிம்ʼஶ்சித்குருனந்த³ன। ருச்யா ப⁴கி³ந்யா ஆதா³நம்ʼ ப்ரபூ⁴தத³னதா⁴ந்யவத்॥ 13-77-4 (84504) ஏதஸ்மின்னேவ காலே து தி³வ்யா காசித்³வராங்க³னா। பி³ப்⁴ரதீ பரமம்ʼ ரூபம்ʼ ஜகா³மாத² விஹாயஸா॥ 13-77-5 (84505) தஸ்யா: ஶரீராத்புஷ்பாணி பதிதானி மஹீதலே। தஸ்யாஶ்ரமஸ்யாவிதூ³ரே தி³வ்யக³ந்தா⁴நி பா⁴ரத॥ 13-77-6 (84506) தான்யக்³ருʼஹ்ணாத்ததோ ராஜன்ருசிர்லலிதலோசனா। ததா³ நிமந்த்ரகஸ்தஸ்யா அங்கே³ப்⁴ய: க்ஷிப்ரமாக³மத்॥ 13-77-7 (84507) தஸ்யா ஹி ப⁴கி³நீ தாத ஜ்யேஷ்டா² நாம்னா ப்ரபா⁴வதீ। பா⁴ர்யா சித்ரரத²ஸ்யாத² ப³பூ⁴வாங்கே³ஶ்வரஸ்ய வை॥ 13-77-8 (84508) பினஹ்ய தானி புஷ்பாணி கேஶேஷு வரவர்ணினீ। ஆமந்த்ரிதா ததோ(அ)க³ச்ச²த்³ருசிரங்க³பதேர்க்³ருʼஹம்॥ 13-77-9 (84509) புஷ்பாணி தானி த்³ருʼஷ்ட்வா து ததா³ங்கே³ந்த்³ரவராங்க³னா। ப⁴கி³நீம்ʼ சோத³யாமாஸ புஷ்பார்தே² சாருலோசனா॥ 13-77-10 (84510) ஸா ப⁴ர்த்ரே ஸர்வமாசஷ்ட ருசி: ஸுருசிரானநா। ப⁴கி³ந்யா பா⁴ஷிதம்ʼ ஸர்வம்ருʼஷிஸ்தச்சாப்⁴யனந்த³த॥ 13-77-11 (84511) ததோ விபுலமானாய்ய தே³வஶர்மா மஹாதபா:। புஷ்பார்தே² சோத³யாமாஸ க³ச்ச²க³ச்சே²தி பா⁴ரத॥ 13-77-12 (84512) விபுலஸ்து கு³ரோர்வாக்யமவிசார்ய மஹாதபா:। ஸ ததே²த்யப்³ரவீத்³ராஜம்ʼஸ்தம்ʼ ச தே³ஶம்ʼ ஜகா³ம ஹ॥ 13-77-13 (84513) யஸ்மிந்தே³ஶே து தான்யாஸன்பதிதானி நப⁴ஸ்தலாத்। அம்லானான்யபி தத்ராஸன்குஸுமான்யபராண்யபி॥ 13-77-14 (84514) ஸ ததஸ்தானி ஜக்³ராஹ தி³வ்யானி ருசிராணி ச। ப்ராப்தானி ஸ்வேன தபஸா தி³வ்யக³ந்தா⁴நி பா⁴ரத॥ 13-77-15 (84515) ஸம்ப்ராப்ய தானி ப்ரீதாத்மா கு³ரோர்வசனகாரக:। ததா³ ஜகா³ம தூர்ணம்ʼ ச சம்பாம்ʼ சம்பகமாலினீம்॥ 13-77-16 (84516) ஸ வனே நிர்ஜனே தாத த³த³ர்ஶ மிது²நம்ʼ ந்ருʼணாம்। சக்ரவத்பரிவர்தந்தம்ʼ க்³ருʼஹீத்வா பாணினா கரம்॥ 13-77-17 (84517) தத்ரைகஸ்தூர்ணமக³மத்தத்பதே³ ச விவர்தயன்। ஏகஸ்து ந ததா³ ராஜம்ʼஶ்சக்ரது: கலஹம்ʼ தத:॥ 13-77-18 (84518) த்வம்ʼ ஶீக்⁴ரம்ʼ க³ச்ச²ஸீத்யேகோ(அ)ப்³ரவீன்னேதி ததா²(அ)பர:। பதிதேதி ச தௌ ராஜன்பரஸ்பரமதோ²சது:॥ 13-77-19 (84519) தயோர்விஸ்பர்த⁴தோரேவம்ʼ ஶபதோ²(அ)யமபூ⁴த்ததா³। ஸஹஸோத்³தி³ஶ்ய விபுலம்ʼ ததோ வாக்யமதோ²சது:॥ 13-77-20 (84520) ஆவயோரன்ருʼதம்ʼ ப்ராஹ யஸ்தஸ்யாபூ⁴த்³த்³விஜஸ்ய வை। விபுலஸ்ய பரே லோகே யா க³தி: ஸா ப⁴வேதி³தி॥ 13-77-21 (84521) ஏதச்ச்²ருத்வா து விபுலோ விஷண்ணவத³னோ(அ)ப⁴வத்। ஏவம்ʼ தீவ்ரதபாஶ்சாஹம்ʼ கஷ்டஶ்சாயம்ʼ பரிஶ்ரம:॥ 13-77-22 (84522) மிது²நஸ்யாஸ்ய கிம்ʼ மே ஸ்யாத்க்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ யதா² க³தி:। அனிஷ்டா ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ கீர்திதா(அ)னேன மே(அ)த்³ய வை॥ 13-77-23 (84523) ஏவம்ʼ ஸஞ்சிந்தயன்னேவ விபுலோ ராஜஸத்தம। அவாங்முகோ² தீ³நமனா த³த்⁴யௌ து³ஷ்க்ருʼதமாத்மன:॥ 13-77-24 (84524) தத: ஷட³ன்யான்புருஷானக்ஷை: காஞ்சனராஜதை:। அபஶ்யத்³தீ³வ்யமானான்வை லோபா⁴மர்ஷான்விதாம்ʼஸ்ததா²॥ 13-77-25 (84525) குர்வத: ஶபத²ம்ʼ தேன ய: க்ருʼதோ மிது²நேன து। விபுலம்ʼ வை ஸமுத்³தி³ஶ்ய தேபி வாக்யமதா²ப்³ருவன்॥ 13-77-26 (84526) லோப⁴மாஸ்தா²ய யோ(அ)ஸ்மாகம்ʼ விஷமம்ʼ கர்துமுத்ஸஹேத்। விபுலஸ்ய பரே லோகே யா க³திஸ்தாமவாப்னுயாத்। 13-77-27 (84527) ஏதச்ச்²ருத்வா து விபுலோ நாபஶ்யத்³த⁴ர்மஸங்கரம்॥ ஜன்மப்ரப்⁴ருʼதி கௌரவ்ய க்ருʼதபூர்வமதா²த்மன:॥ 13-77-28 (84528) ஸ ப்ரத³த்⁴யௌ ததா² ராஜன்னக்³நாவக்³நிரிவாஹித:। த³ஹ்யமானேன மனஸா ஶாபம்ʼ ஶ்ருத்வா ததா²வித⁴ம்॥ 13-77-29 (84529) தஸ்ய சிந்தயதஸ்தாத ப³ஹ்வீர்வாசோ நிஶம்ய து। இத³மாஸீன்மனஸி ச ருச்யா ரக்ஷணகாரிதம்॥ 13-77-30 (84530) லக்ஷணம்ʼ லக்ஷணேனைவ வத³னம்ʼ வத³னேன ச। விதா⁴ய ந மயா சோக்தம்ʼ ஸத்யமேதத்³கு³ரோஸ்ததா²॥ 13-77-31 (84531) ஏததா³த்மனி கௌரவ்ய து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ விபுலஸ்ததா³। அமன்யத மஹாபா⁴க³ ததா² தச்ச ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-77-32 (84532) ஸ சம்பாம்ʼ நக³ரீமேத்ய புஷ்பாணி கு³ரவே த³தௌ³। பூஜயாமாஸ ச கு³ரும்ʼ விதி⁴வத்ஸ கு³ருப்ரிய:॥ ॥ 13-77-33 (84533) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 77 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-77-4 ஆதீ³யதே(அ)ஸ்மின்பா³ந்த⁴வைர்த³த்தம்ʼ உபாயனாதி³கம்ʼ ஸ ஆதா³நம்ʼ ******த்³யுத்ஸவ:। ப்ரபூ⁴தம்ʼ ப³ஹுத⁴னாதி³கம்ʼ யத்ர॥ 7-77-7 நிமந்த்ரக: ஆகாரணார்த²ம்ʼ தூ³த:॥ 7-77-18 தத்பதே³ இதரஸ்ய பதே³ பாம்ʼஸுஷு வ்யக்தே ஆகர்ஷணேன விவர்தயன் விஷமதாம்ʼ நயன்॥ 7-77-21 வச: ஶ்ருத்வா ததா²வித⁴மிதி த⁴.பாட²:॥ 7-77-30 ருச்யா: கு³ருபா⁴ர்யாயா:॥ 7-77-31 லக்ஷணம்ʼ ஸ்த்ரீபும்ʼஸயோரஸாதா⁴ரணம்ʼ சிஹ்னம்ʼ விதா⁴ய ஏகீக்ருʼத்ய॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। தமாக³தமபி⁴ப்ரேக்ஷ்ய ஶிஷ்யம்ʼ வாக்யமதா²ப்³ரவீத்। தே³வஶர்மா மஹாதேஜா யத்தச்ச்²ருʼணு ஜனாதி⁴ப॥ 13-78-1 (84534) தே³வஶர்மோவாச। 13-78-2x (7020) கிம்ʼ த்வயா மிது²நம்ʼ த்³ருʼஷ்டம்ʼ தஸ்மிஞ்ஶிஷ்ய மஹாவனே। தே த்வாம்ʼ ஜானந்தி நிபுணா ஆத்மா ச ருசிரேவ ச॥ 13-78-2 (84535) விபுல உவாச। 13-78-3x (7021) ப்³ரஹ்மர்ஷே மிது²நம்ʼ கிந்தத்கே ச ஷட்புருஷா விபோ⁴। யே மாம்ʼ ஜானந்தி தத்த்வேன யன்மாம்ʼ த்வம்ʼ பரிப்ருʼச்ச²ஸி॥ 13-78-3 (84536) தே³வஶர்மோவாச। 13-78-4x (7022) யத்³வை தன்மிது²நம்ʼ ப்³ரஹ்மின்னஹோராத்ரம்ʼ ஹி வித்³தி⁴ தத்। சக்ரவத்பரிவர்தேத தத்தே ஜானாதி து³ஷ்க்ருʼதம்॥ 13-78-4 (84537) யே ச தே புருஷா விப்ர அக்ஷைர்தீ³வ்யந்தி ஹ்ருʼஷ்டவத்। ருʼதூம்ʼஸ்தானபி⁴ஜானீஹி தே தே ஜானந்தி து³ஷ்க்ருʼதம்॥ 13-78-5 (84538) ந மாம்ʼ கஶ்சித்³விஜானீத இதி க்ருʼத்வா ந விஶ்வஸேத்। நரோ ரஹஸி பாபாத்மா பாபகம்ʼ கர்ம வை த்³விஜ॥ 13-78-6 (84539) குர்வாணம்ʼ ஹி நரம்ʼ கர்ம பாபம்ʼ ரஹஸி ஸர்வதா³। பஶ்யந்தி ருʼதவஶ்சாபி ததா² தி³நனிஶே(அ)ப்யுத॥ 13-78-7 (84540) ததை²வ ஹி ப⁴வேயுஸ்தே லோகா: பாபக்ருʼதோ யதா²। க்ருʼத்வா(அ)னாசக்ஷத: கர்ம மம தச்ச யதா² க்ருʼதம்॥ 13-78-8 (84541) தே த்வாம்ʼ ஹர்ஷஸ்மிதம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா கு³ரோ: கர்மானிவேத³கம்। ஸ்மாரயந்தஸ்ததா² ப்ராஹுஸ்தே யதா² ஶ்ரஉதவான்ப⁴வான்॥ 13-78-9 (84542) அஹோராத்ரம்ʼ விஜானாதி ருʼதவஶ்சாபி நித்யஶ:। புருஷே பாபகம்ʼ கர்ம ஶுப⁴ம்ʼ வா(அ)ஶுப⁴கர்மிண:॥ 13-78-10 (84543) தத்த்வயா மம யத்கர்ம வ்யபி⁴சாராத்³ப⁴யாத்மகம்। நாக்²யாதமிதி ஜானந்தஸ்தே த்வாமாஹுஸ்ததா² த்³விஜ॥ 13-78-11 (84544) தேனைவ ஹி ப⁴வேயுஸ்தே லோகா: பாபக்ருʼதோ யதா²। க்ருʼத்வா நாசக்ஷத: கர்ம மம யச்ச த்வயா க்ருʼதம்॥ 13-78-12 (84545) ததா²(அ)ஶக்யாஶ்ச து³ர்வ்ருʼத்தா ரக்ஷிதும்ʼ ப்ரமதா³ த்³விஜ। ந ச த்வம்ʼ க்ருʼதவான்கிஞ்சிதா³க³: ப்ரீதோஸ்மி தேன தே॥ 13-78-13 (84546) `மனோதோ³ஷவிஹீனானாம்ʼ ந தோ³ஷ: ஸ்யாத்ததா² தவ। அன்யதா²(அ)(அ)லிங்க்³யதே காந்தா ஸ்னேஹேன து³ஹிதா(அ)ன்யதா²॥ 13-78-14 (84547) யதேஶ்ச காமுகானாம்ʼ ச யோஷித்³ரூபே(அ)ன்யதா² மதி:। அஶிக்ஷயைவ மனஸ: ப்ராயோ லோகஸ்து வஞ்ச்யதே॥ 13-78-15 (84548) லாலேத்யுத்³விஜதே லோகோ வக்த்ராஸவ இதி ஸ்பஹா। அப³ந்தா⁴யோக்³யமனஸாமிதி மந்த்ராத்மதை³வகம்॥ 13-78-16 (84549) ந ராக³ஸ்னேஹலோபா⁴ந்த⁴ம்ʼ கர்மிணாம்ʼ தன்மஹாப²லம்। நிஷ்கஷாயோ விஶுத்³த⁴ஸ்த்வம்ʼ ருச்யாவேஶான்ன தூ³ஷித:॥ 13-78-17 (84550) யதி³ த்வஹம்ʼ த்வாம்ʼ து³ர்வ்ருʼத்தமத்³ராக்ஷம்ʼ த்³விஜஸத்தம। ஶபேயம்ʼ த்வாமஹம்ʼ க்ரோதா⁴ந்ன மே(அ)த்ராஸ்தி விசாரணா॥ 13-78-18 (84551) ஸஞ்ஜந்தி புருஷே நார்ய: பும்ʼஸாம்ʼ ஸோ(அ)ர்த²ஶ்ச புஷ்கல:। அன்யதா² ரக்ஷத: ஶாபோ(அ)ப⁴விஷ்யத்தே மதிஶ்ச மே॥ 13-78-19 (84552) ரக்ஷிதா ச த்வயா புத்ர மம சாபி நிவேதி³தா। அஹம்ʼ தே ப்ரீதிமாம்ʼஸ்தாத ஸ்வஸ்த²: ஸ்வர்க³ம்ʼ க³மிஷ்யஸி॥ 13-78-20 (84553) இத்யுக்த்வா விபுலம்ʼ ப்ரீதோ தே³வஶர்மா மஹான்ருʼஷி:। முமோத³ ஸ்வர்க³மாஸ்தா²ய ஸஹபா⁴ர்ய: ஸஶிஷ்யக:॥ 13-78-21 (84554) இத³மாக்²யாதவாம்ʼஶ்சாபி மமாக்²யானம்ʼ மஹாமுனி:। மார்கண்டே³ய: புரா ராஜன்க³ங்கா³கூலே கதா²ந்தரே॥ 13-78-22 (84555) தஸ்மாத்³ப்³ரவீமி பார்த² த்வாம்ʼ ஸ்த்ரியோ ரக்ஷ்யா: ஸதை³வ ச। உப⁴யம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே தாஸு ஸததம்ʼ ஸாத்⁴வஸாது⁴ ச॥ 13-78-23 (84556) ஸ்த்ரிய: ஸாத்⁴வ்யோ மஹாபா⁴கா³: ஸம்மதா லோகமாதர:। தா⁴ரயந்தி மஹீம்ʼ ராஜன்னிமாம்ʼ ஸவனகானநாம்॥ 13-78-24 (84557) அஸாத்⁴வ்யஶ்சாபி து³ர்வ்ருʼத்தா: குலக்⁴நா: பாபனிஶ்சயா:। விஜ்ஞேயா லக்ஷணைர்து³ஷ்டை: ஸ்வகா³த்ரஸஹஜைர்ன்ருʼப॥ 13-78-25 (84558) ஏவமேதாஸு ரக்ஷா வை ஶக்யா கர்தும்ʼ மஹாத்மபி⁴:। அன்யதா² ராஜஶார்தூ³ல ந ஶக்யா ரக்ஷிதும்ʼ ஸ்த்ரிய:॥ 13-78-26 (84559) ஏதா ஹி மனுஜவ்யாக்⁴ர தீக்ஷ்ணாஸ்தீக்ஷ்ணபராக்ரமா:। நாஸாமஸ்தி ப்ரியோ நாம மைது²நே ஸங்க³மேதி ய:॥ 13-78-27 (84560) ஏதா: க்ருʼத்யாஶ்ச கஷ்டாஶ்ச க்ருʼதக்⁴நா ப⁴ரதர்ஷப⁴। ந சைகஸ்மின்னமந்த்யேதா: புருஷே பாண்டு³நந்த³ன॥ 13-78-28 (84561) நாஸு ஸ்னேஹோ நரை: கார்யஸ்ததை²வேர்ஷ்யா ஜனேஶ்வர। கே²த³மாஸ்தா²ய பு⁴ஞ்ஜீத த⁴ர்மமாஸ்தா²ய சைவ ஹ। `அன்ருʼதாவிஹ பர்வாதி³தோ³ஷவர்ஜம்ʼ நராதி⁴ப॥' 13-78-29 (84562) விஹன்யேதான்யதா² குர்வன்னர: கௌரவனந்த³ன। ஸர்வதா² ராஜஶார்தூ³ல யுக்த: ஸர்வத்ர யுஜ்யதே॥ 13-78-30 (84563) தேனைகேன து ரக்ஷா வை விபுலேன க்ருʼதா ஸ்த்ரியா:। நான்ய: ஶக்தஸ்த்ரிலோகே(அ)ஸ்மின்ரக்ஷிதும்ʼ ந்ருʼப யோஷித:॥ ॥ 13-78-31 (84564) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 78 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-78-9 ஹர்ஷஸ்மிதம்ʼ ஹர்ஷேண க³ர்விதம்॥ 7-78-12 தேனைவ அனாக்²யானேனைவ॥ 7-78-16 லாலா வத³னாத்ஸ்வதோ க³லஜ்ஜலதா⁴ரா॥ 7-78-25 ஸஹஜை: பீணிபாத³ரேகா²தி³பி⁴:॥ 7-78-28 க்ருʼத்யா: ப்ராணக்³ராஹிதே³வதாரூபா:॥ 7-78-29 கே²த³மாஸ்தாயா(அ)ப்ரீத்யா விஷ்டிக்³ருʼஹீதவத் பு⁴ஞ்ஜீத நது ப்ரீத்யா। த⁴ர்மம்ʼ ருʼதுகாலானுரோத⁴ம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। யன்மூலம்ʼ ஸர்வத⁴ர்மாணாம்ʼ ப்ரஜனஸ்ய க்³ருʼஹஸ்ய ச। பித்ருʼதே³வாதிதீ²நாம்ʼ ச தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-79-1 (84565) அயம்ʼ ஹி ஸர்வத⁴ர்மாணாம்ʼ த⁴ர்மஶ்சிந்த்யதமோ மத:। கீத்³ருʼஶாய ப்ரதே³யா ஸ்யாத்கன்யேதி வஸுதா⁴தி⁴ப॥ 13-79-2 (84566) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-79-3x (7023) ஶீலவ்ருʼத்தே ஸமாஜ்ஞாய வித்³யாம்ʼ யோனிம்ʼ ச கர்ம ச। அத்³பி⁴ரேவ ப்ரதா³தவ்யா கன்யா கு³ணவதே ப⁴வேத்। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ஸதாமேஷ நித்யம்ʼ த⁴ர்மோ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-79-3 (84567) ஆவாஹ்யமாவஹேதே³வம்ʼ யோ த³த்³யாத³னுகூலத:। ஶிஷ்டானாம்ʼ க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ச த⁴ர்ம ஏஷ ஸனாதன:॥ 13-79-4 (84568) ஆத்மாபி⁴ப்ரேதமுத்ஸ்ருʼஜ்ய கன்யாபி⁴ப்ரேத ஏஷ ய:। அபி⁴ப்ரேதா ச யா யஸ்ய தஸ்மை தே³யா யுதி⁴ஷ்டி²ர। கா³ந்த⁴ர்வமிதி தம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ ப்ராஹுர்வேத³விதோ³ ஜனா:॥ 13-79-5 (84569) த⁴னேன ப³ஹுதா⁴ க்ரீத்வா ஸம்ப்ரலோப்⁴ய ச பா³ந்த⁴வான்। அஸுராணாம்ʼ ந்ருʼபைதம்ʼ வை த⁴ர்மமாஹுர்மனீஷிண:॥ 13-79-6 (84570) ஹத்வா சி²த்த்வா ச ஶீர்ஷாணி ருத³தாம்ʼ ருத³தீம்ʼ க்³ருʼஹாத்। ப்ரஸஹ்ய ஹரணம்ʼ தாத ராக்ஷஸோ விதி⁴ருச்யதே॥ 13-79-7 (84571) `ஸுஸாம்ʼ மத்தாம்ʼ ப்ரமத்தாம்ʼ வா ரஹோ ராத்ரௌ ச க³ச்ச²தி। ஸ பாபிஷ்டோ² விவாஹானாம்ʼ பைஶாச: கதி²தோ(அ)த⁴ம:॥ 13-79-8 (84572) பஞ்சானாம்ʼ து த்ரயோ த⁴ர்ம்யா த்³வாவத⁴ர்ம்யௌ யுதி⁴ஷ்டி²ர। பைஶாசஶ்சாஸுரஶ்சைவ ந கர்தவ்யௌ கத²ஞ்சன॥ 13-79-9 (84573) ப்³ராஹ்ம: க்ஷாத்ரோ(அ)த² கா³ந்த⁴ர்வ ஏதே த⁴ர்ம்யா நரர்ஷப⁴। ப்ருʼத²க்³வா யதி³ வா மிஶ்ரா: கர்தவ்யா நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 13-79-10 (84574) திஸ்த்ரோ பா⁴ர்யா ப்³ராஹ்மணஸ்ய த்³வே பா⁴ர்யே க்ஷத்ரியஸ்ய து। வைஶ்ய: ஸ்வஜாத்யாம்ʼ விந்தே³த தாஸ்வபத்யம்ʼ ஹிதாய ஹி॥ 13-79-11 (84575) த்³விஜஸ்ய ப்³ராஹ்ம்ணீ ஶ்ரேஷ்டா² க்ஷத்ரியா க்ஷத்ரியஸ்ய து। ரத்யர்த²மபி ஶூத்³ரா ஸ்யான்னேத்யாஹுரபரே ஜனா:॥ 13-79-12 (84576) அபத்யஜன்ம ஶூத்³ராயாம்ʼ ந ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஸாத⁴வ:। ஶூத்³ராயாம்ʼ ஜனயவின்ப்ர: ப்ராயஶ்சித்தீ விதீ⁴யதே॥ 13-79-13 (84577) `நாதிபா³லாம்ʼ வஹந்த்யந்தே அனித்யத்வாத்ப்ரஜார்தி²ந:। வஹந்தி கர்மிணஸ்தஸ்யாமந்த: ஶுத்³தி⁴வ்யபேக்ஷயா॥ 13-79-14 (84578) அபரான்வயஸம்பூ⁴தாம்ʼ ஸம்ʼஸ்வப்னாதி³விவர்ஜிதாம்। காமோ யஸ்யாம்ʼ நிஷித்³த⁴ஶ்ச கேசிதி³ச்ச²ந்தி சாபதி³॥ 13-79-15 (84579) த்ரிம்ʼஶத்³வர்ஷோ த³ஶவர்ஷாம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ விந்தே³த நக்³நிகாம்। ஏகவிம்ʼஶதிவர்ஷோ வா ஸப்தவர்ஷாமவாப்னுயாத்॥ 13-79-16 (84580) யஸ்யாஸ்து ந ப⁴வேத்³பா⁴தா பிதா வா ப⁴ரதர்ஷப⁴। நோபயச்சே²த தாம்ʼ ஜாது புத்ரிகாத⁴ர்மிணீ ஹி ஸா॥ 13-79-17 (84581) த்ரீணி வர்ஷாண்யுதீ³க்ஷேத கன்யா ருʼதுமதீ ஸதீ। சதுர்தே²(அ)த்வத² ஸம்ப்ராப்தே ஸ்வயம்ʼ ப⁴ர்தாரமர்ஜயேத்॥ 13-79-18 (84582) ப்ரஜா ந ஹீயதே தஸ்யா ரதிஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। அதோ(அ)ன்யதா² வர்தமானா ப⁴வேத்³வாச்யா ப்ரஜாபதே:॥ 13-79-19 (84583) அஸபிண்டா³ ச யா மாதுரஸகோ³த்ரா ச யா பிது:। இத்யேதாமுபயச்சே²த தம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ மனுரப்³ரவீத்॥ 13-79-20 (84584) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-79-21x (7024) ஶுல்கமன்யேன த³த்தம்ʼ ஸ்யாத்³த³தா³நீத்யாஹ சாபர:। ப³லாத³ன்ய: ப்ரபா⁴ஷேத த⁴னமன்ய: ப்ரத³ர்ஶயேத்॥ 13-79-21 (84585) பாணிக்³ரஹீத்தா சான்ய: ஸ்யாத்கஸ்ய பா⁴ர்யா பிதாமஹ। தத்த்வம்ʼ ஜிஜ்ஞாஸமானானாம்ʼ சக்ஷுர்ப⁴வது நோ ப⁴வான்॥ 13-79-22 (84586) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-79-23x (7025) யத்கிஞ்சித்கர்ம மானுஷ்யம்ʼ ஸம்ʼஸ்தா²நாய ப்ரத்³ருʼஶ்யதே। மந்த்ரவன்மந்த்ரிதம்ʼ தஸ்ய ம்ருʼஷாவாத³ஸ்து பாதக:॥ 13-79-23 (84587) பா⁴ர்யாபத்ய்ருʼத்விகா³சார்யா: ஶிஷ்யோபாத்⁴யாய ஏவ ச। ம்ருʼஷோக்தே த³ண்ட³மர்ஹந்தி நேத்யாஹுரபரே ஜனா:॥ 13-79-24 (84588) நஹ்யகாமேன ஸம்ʼவாத³ம்ʼ மனுரேவம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸதி। அயஶஸ்யமத⁴ர்ம்யம்ʼ ச யன்ம்ருʼஷா த⁴ர்மகோ³பனம்॥ 13-79-25 (84589) நைகாந்தோ தோ³ஷ ஏகஸ்மிம்ʼஸ்ததா³ கேனோபபத்³யதே। த⁴ர்மதோ யாம்ʼ ப்ரயச்ச²ந்தி யாம்ʼ ச க்ரீணந்தி பா⁴ரத॥ 13-79-26 (84590) ப³ந்து⁴பி⁴: ஸமனுஜ்ஞாதே மந்த்ரஹோமௌ ப்ரயோஜயேத்। ததா² ஸித்⁴யந்தி தே மந்த்ரா நாத³த்தாயா: கத²ஞ்சன॥ 13-79-27 (84591) யஸ்த்வத்ர மன்இத்ரஸமயோ பா⁴ர்யாபத்யோர்மித²: க்ருʼத:। தமேவாஹுர்க³ரீயாம்ʼஸம்ʼ யஶ்சாஸௌ ஜ்ஞாதிபி⁴: க்ருʼத:॥ 13-79-28 (84592) தே³வத³த்தாம்ʼ பதிர்பா⁴ர்யாம்ʼ வேத்தி த⁴ர்மஸ்ய ஶாஸனாத்। ஸ தை³வீம்ʼ மானுஷீம்ʼ வாசமன்ருʼதாம்ʼ பர்யுத³ஸ்யதி॥ 13-79-29 (84593) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-79-30x (7026) கன்யாயாம்ʼ ப்ராப்தஸுல்காயாம்ʼ ஜ்யாயாம்ʼஶ்சேதா³வ்ரஜேத்³வர:। த⁴ர்மகாமார்த²ஸம்பன்னோ வாச்யமத்ரான்ருʼதம்ʼ ந வா॥ 13-79-30 (84594) தஸ்மின்னுப⁴யதோ தோ³ஷே குர்வஞ்ஶ்ரேய: ஸமாசரேத்। அயம்ʼ ந: ஸர்வத⁴ர்மாணாம்ʼ த⁴ர்மஶ்சிந்த்யதமோ மத:॥ 13-79-31 (84595) தத்த்வம்ʼ ஜிஜ்ஞாஸமானானாம்ʼ சக்ஷுர்ப⁴வது நோ ப⁴வான்। ததே³தத்ஸர்வமாசக்ஷ்வ ந ஹி த்ருʼப்யாமி கத்²யதாம்॥ 13-79-32 (84596) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-79-33x (7027) நைவ நிஷ்டா²கரம்ʼ ஶுல்கம்ʼ ஜ்ஞாத்வா(அ)(அ)ஸீத்தேன நான்ருʼதம்। ந ஹி ஶுல்கபரா: ஸந்த: கன்யாம்ʼ த³த³தி கர்ஹிசித்। அன்யைர்கு³ணைருபேதம்ʼ து ஶுல்கம்ʼ யாசந்தி பா³ந்த⁴வா:॥ 13-79-33 (84597) அலங்க்ருʼத்வா வஹஸ்வேதி யோ த³த்³யாத³னுகூலத:। யச்ச தாம்ʼ ச த³த³த்யேவம்ʼ ந ஶுல்கம்ʼ விக்ரயோ ந ஸ:। ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய ப⁴வேத்³தே³மேவ த⁴ர்ம: ஸனாதன:॥ 13-79-34 (84598) தா³ஸ்யாமி ப⁴வதே கன்யாமிதி பூர்வம்ʼ நபா⁴ஷிதம்। யே சாஹுர்யே ச நாஹுர்யே யே சாவஶ்யம்ʼ வத³ந்த்யுத॥ 13-79-35 (84599) தஸ்மாதா³க்³ரஹணாத்பாணேர்யாசயந்தி பரஸ்பரம்। கன்யாவர: புரா த³த்தோ மருத்³பி⁴ரிதி ந: ஶ்ருதம்॥ 13-79-36 (84600) நானிஷ்டாய ப்ரதா³தவ்யா கன்யா இத்ய்ருʼஷிசோதி³தம்। தன்மூலம்ʼ காமமூலஸ்ய ப்ரஜனஸ்யேதி மே மதி:॥ 13-79-37 (84601) ஸமீக்ஷ்ய ச ப³ஹூந்தோ³ஷான்ஸம்ʼவாஸாத்³வித்³தி⁴ பாணயோ:। யதா² நிஷ்டா²கரம்ʼ ஶுல்கம்ʼ ந ஜாத்வாஸீத்ததா² ஶ்ருʼணு॥ 13-79-38 (84602) அஹம்ʼ விசித்ரவீர்யஸ்ய த்³வே கன்யே ஸமுதா³வஹம்। ஜித்வா(அ)ங்க³மாக³தா⁴ந்ஸர்வான்காஶீனத² ச கோஸலான்॥ 13-79-39 (84603) க்³ருʼஹீதபாணிரேகா(அ)(அ)ஸீத்ப்ராப்தஶுல்கா(அ)பரா(அ)ப⁴வத்। கன்யா(அ)க்³ருʼஹீதா தத்ரைவ விஸர்ஜ்யா இதி மே பிதா। அப்³ரவீதி³தராம்ʼ கன்யாமாவஹேதி ஸ கௌரவ:॥ 13-79-40 (84604) அப்யன்யானநுபப்ரச்ச² ஶங்கமான: பிதுர்வச:। அதீவ ஹ்யஸ்ய த⁴ர்மேச்சா² பிதுர்மே(அ)ப்⁴யதி⁴கா(அ)ப⁴வத்॥ 13-79-41 (84605) ததோஹமப்³ரவம்ʼ ராஜன்னாசாரேப்ஸுரித³ம்ʼ வச:। ஆசாரம்ʼ தத்த்வதோ வேத்துமிச்சா²மி ச புன:புன:॥ 13-79-42 (84606) ததோ மயைவமுக்தே து வாக்யே த⁴ர்மப்⁴ருʼதாவர:॥ பிதா மம மஹாராஜ பீ³ஹ்லீகோ வாக்யமப்³ரவீத்॥ 13-79-43 (84607) யதி³ வ ஶுல்கதோ நிஷ்டா² ந பாணிக்³ரஹணாத்ததா²। லாஜாந்தரமுபாஸீத ப்ராப்தஶுல்க இதி ஸ்ம்ருʼதி:॥ 13-79-44 (84608) ந ஹி த⁴ர்மவித³: ப்ராஹு: ப்ரமாணம்ʼ வாக்யத: ஸ்ம்ருʼதம்। யேஷாம்ʼ வை ஶுல்கதோ நிஷ்டா² ந பாணிக்³ரஹணாத்ததா²॥ 13-79-45 (84609) ப்ரஸித்³த⁴ம்ʼ பா⁴ஷிதம்ʼ தா³நே நைஷாம்ʼ ப்ரத்யாயகம்ʼ புன:। யே மன்யந்தே க்ரயம்ʼ ஶுல்கம்ʼ ந தே த⁴ர்மவிதோ³ நரா:॥ 13-79-46 (84610) ந சைதேப்⁴ய: ப்ரதா³தவ்யா ந வோட⁴வ்யா ததா²விதா⁴। ந ஹ்யேவ பா⁴ர்யா க்ரேதவ்யா ந விக்ரய்யாம்ʼ கத²ஞ்சன॥ 13-79-47 (84611) யே ச க்ரீணந்தி தா³ஸீவத்³விக்ரீணந்தி ததை²வ ச। ப⁴வேத்தேஷாம்ʼ ததா² நிஷ்டா² லுப்³தா⁴நாம்ʼ பாபசேதஸாம்॥ 13-79-48 (84612) அஸ்மின்னர்தே² ஸத்யவந்தம்ʼ பர்யப்ருʼச்ச²ந்த வை ஜனா:। கன்யாயா: ப்ராப்தஶுல்காயா: ஶுல்கத³: ப்ரஶமம்ʼ க³த:॥ 13-79-49 (84613) பாணிக்³ரஹீதா வா(அ)ன்ய: ஸ்யாத³த்ர நோ த⁴ர்மஸம்ʼஶய:। தன்னஶ்சி²ந்தி⁴ மஹாப்ராஜ்ஞ த்வம்ʼ ஹி வை ப்ராஜ்ஞஸம்மத:॥ 13-79-50 (84614) தத்த்வம்ʼ ஜிஜ்ஞாஸமானானாம்ʼ சக்ஷுர்ப⁴வது நோ ப⁴வான்। தானேவம்ʼ ப்³ருவத: ஸர்வான்ஸத்யவான்வாக்யமப்³ரவீத்॥ 13-79-51 (84615) யத்ரேஷ்டம்ʼ தத்ர தே³யா ஸ்யான்னாத்ர கார்யா விசாரணா। குர்வதே ஜீவதோப்யேவம்ʼ ம்ருʼதே நைவாஸ்தி ஸம்ʼஶய:॥ 13-79-52 (84616) தே³வரம்ʼ ப்ரவிஶேத்கன்யா தப்யேத்³வா(அ)பி தப: புன:। தமேவானுக³தா பூ⁴த்வா பாணிக்³ராஹஸ்ய நாம ஸா॥ 13-79-53 (84617) லிக²ந்த்யேவ து கேஷாஞ்சித³பரேஷாம்ʼ ஶனைரபி। இதி யே ஸம்ʼவத³ந்த்யத்ர த ஏதம்ʼ நிஶ்சயம்ʼ விது³:॥ 13-79-54 (84618) தத்பாணிக்³ரஹணாத்பூர்வமந்தரம்ʼ யத்ர வர்ததே। ஸர்வமங்க³லமந்த்ரம்ʼ வை ம்ருʼஷாவாத³ஸ்து பாதக:॥ 13-79-55 (84619) பாணிக்³ரஹணமந்த்ராணாம்ʼ நிஷ்டா² ஸ்யாத்ஸப்தமே பதே³। பாணிக்³ரஹஸ்ய பா⁴ர்யா ஸ்யாத்³யஸ்ய சாத்³பி⁴: ப்ரதீ³யதே॥ 13-79-56 (84620) இதி தே³யம்ʼ வத³ந்த்யத்ர த ஏதம்ʼ நிஶ்சயம்ʼ விது³:। அனுகூலாமனுவஶாம்ʼ ப்⁴ராத்ரா த³த்தாமுபாக்³நிகாம்। பரிக்ரம்ய யதா²ந்யாயம்ʼ பா⁴ர்யாம்ʼ விந்தே³த்³த்³விஜோத்தம:॥ ॥ 13-79-57 (84621) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-79-3 யோனி மாத்ருʼத: பித்ருʼதஶ்ச ஶுத்³தி⁴ம்। அயம்ʼ ப்³ராஹ்மா: ப்ரத²மோ விவாஹ:॥ 7-79-4 ஏவம்ʼ உக்தகு³ணவந்தம்ʼ ஆவாஹ்யம்ʼ விவாஹயோக்³யம்ʼ ஆவஹேத் ஆகாரயேத்। ததஶ்ச அனுகூலதோ த⁴னதா³நாதி³நா அபி⁴முகீ²க்ருʼதாய த³த்³யாத்। அயம்ʼ ப்ராஜாபத்யோ நாம த்³விதீயோ விப்ராணாம்ʼ க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ச ப்ரஶஸ்ததர:॥ 7-79-6 ஆஸுரம்ʼ சதுர்த²மாஹ த⁴னேனேதி॥ 7-79-7 ஹத்வேதி ராக்ஷஸ: பஞ்சம:। அத்ரைவ ப்ரமத்தானாம்ʼ ப³ந்தூ⁴நாம்ʼ கன்யாஹரணாத் பைஶாசோ ஹரணஸாமான்யாத³ந்தர்ப⁴வதி॥ 7-79-13 நக்³நிகாம்ʼ ஏகவாஸஸம்। அஜாதஸ்த்ரீவ்யஞ்ஜனாமிதி யாவத்॥ 7-79-17 புத்ரிகாத⁴ர்மிணீ யஸ்யா: பிதா இயமேவ து³ஹிதா மம புத்ரஸ்தா²நே இத்யபி⁴ப்ராயவான்ன வேதி ந ஜ்ஞாயதே ஸா॥ 7-79-19 வாச்யா நித்³யா। ப்ரஜனோ ஹீயதே இதி த⁴. பாட²:॥ 7-79-23 ஸம்ʼஸ்தா²நாய வ்யவஸ்தா²ர்த²ம்ʼ மந்த்ரவன்மந்த்ரிதம்ʼ விசாரவத்³பி⁴: ஸர்வைரேகீபூ⁴ய மந்த்ரிதமியமஸ்மை தே³யேதி விசாரிதம்। தஸ்ய க்³ருʼஷாகரணம்ʼ பாதக: பாதயிதும்ʼ ப⁴வதீத்யர்த²:। ம்ருʼஷாவாத³ஸ்த்வபாதகமிதி த². த⁴. பாட²:॥ 7-79-25 தத்ர நேதி பக்ஷம்ʼ நிந்த³தி நஹீதி॥ 7-79-28 யத்³யபி ஜ்ஞாதிபி⁴: க்ருʼத: ஸமயோ கு³ருஸ்ததா²பி மந்த்ரபூர்வக: ஸமயோ கு³ருதர இத்யர்த²:॥ 7-79-29 தே³வ: ப்ராக்கர்ம ஈஶ்வரோ வா। வேத்தி லப⁴தே॥ 7-79-31 தோ³ஷே ஸதி குர்வன் கர்தா ஶ்ரேய: ப்ரஶஸ்ததரம்ʼ கிம்ʼ ஸமாசரேதி³த்யத்⁴யாஹ்ருʼத்ய யோஜ்யம் ॥ 7-79-32 கத்²யதாமித்யாத³ரஸூசனார்தா² புனருக்தி:॥ 7-79-33 கு³ணைர்வயோதி⁴கத்வாதி³பி⁴:॥ 7-79-34 கன்யார்தாலங்காரக்³ரஹணே ந தோ³ஷோ(அ)ஸ்தீத்யாஹ அலங்க்ருʼத்வேதி॥ 7-79-35 நபா⁴ஷிதமித்யேகபத³ம்। யே பூர்வம்ʼ தா³ஸ்யாமீத்யாஹுர்யே ச நதா³ஸ்யாமீத்யாஹுர்யே ச அவஶ்யம்ʼ தா³ஸ்யாமீதி வத³ந்தி தத்ஸர்வம்ʼ நபா⁴ஷிதம்ʼ அனுக்தவதே³வேத்யர்த²:॥ 7-79-36 யஸ்மாதே³வம்ʼ தஸ்மாத் ஆபாணிக்³ரஹணாத்கன்யாம்ʼ யாசேதேதி மருதாம்ʼ வரஸ்தேன தத: பூர்வம்ʼ விஶிஷ்டவரார்த²மபஹாரேபி ந தோ³ஷ இதி பா⁴வ:॥ 7-79-37 தத்கன்யா காமோ மூலம்ʼ யஸ்ய। தஸ்மாது³த்தமதௌ³ஹித்ரார்தி²நா ஶ்ரேயஸே ஏவ கன்யா ப்ரதே³யேதி பா⁴வ:॥ 7-79-38 ஸம்ʼவாஸாச்சிரபரிசயாத்। பாணயோ: க்ரயவிக்ரயயோ: ஸம்ʼவாதே³ வித்³விஷாணயோரிதி த⁴.பாட²:॥ 7-79-39 வீர்யமபி ஶுல்கம்ʼ ப⁴வதீத்யபி⁴ப்ராயேணாஹ அஹமிதி। அம்பி³காம்பா³லிகயோரேகத்வவிவக்ஷயாம்ʼ த்³வே இத்யுக்தம்॥ 7-79-40 ப்ராப்தஶுல்கா வீர்யேண நிர்ஜிதாபி கன்யா அக்³ருʼஹீதா அப்ராப்தபாணிக்³ரஹேயம்ʼ அம்பா³ விஸர்ஜ்யா உத்ஸ்ரஷ்டம்ʼ யோக்³யா இதி பிதா பித்ருʼவ்யோ பா³ஹ்லீகோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 7-79-41 அனுபப்ரச்ச² அனுப்ருʼஷ்டவானஹம்॥ 7-79-44 ப்ராப்தம்ʼ ஶுல்கம்ʼ யேன। பாடா²ந்தரே யஸ்யா: ஸா। கன்யாபிதா கன்யா வா லாஜாந்தரம்ʼ வராந்தரமுபாஸீத இதி யா ஸ்ம்ருʼதிஸ்தர்ஹி பா³த்⁴யேதேத்யத்⁴யாஹ்ருʼத்ய யோஜனா। லாஜா வித்³யந்தே ஹ்யௌம்யத்³ரவ்யமஸ்ய ஸ இதி லாஜஶப்³தோ³(அ)ர்ஶஆத்³யச்ப்ரத்யயாந்த:। லாஜோப்தாரமுபாஸீதேதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-79-45 யேஷாம்ʼ ஶுல்கதோ நிஷ்டா² தேஷாம்ʼ வாக்யதோ வாக்யம்ʼ ப்ரமாணம்ʼ ஸ்ம்ருʼதமிதி த⁴ர்மவிதோ³ நஹ்யாஹுரித்யன்வய: 7-79-46 லோகவிரோத⁴மப்யாஹார்தே⁴ந। ப்ரஸித்³த⁴மிதி கன்யாயா தா³நமித்யேவோச்யதே நது க்ரயோ ஜயோ வேதி। ஏஷாம்ʼ ஶுல்கவாதி³நாம்ʼ ப்ரத்யாயகம்ʼ பா⁴ர்யாத்வஜ்ஞாபகம்ʼ கிமபி நாஸ்தி। பரிணயனாதே³வ பா⁴ர்யா ப⁴வதி ந ஶுல்கமாத்ராதி³தி லோகவ்யவஹாரஸ்ய ஸ்பஷ்டத்வாதி³த்யர்த²:॥ 7-79-52 ஜீவத இத்யனாத³ரே ஷஷ்டீ²। ஜீவந்தமபி ஶுல்கத³மனாத்³ருʼத்ய ஶிஷ்டா ஏவம்ʼ யதே²ஷ்டதா³நம்ʼ குர்வத இத்யர்த²:॥ 7-79-53 தே³வரமிதி யுகா³ந்தரத⁴ர்ம:॥ 7-79-54 கேஷாஞ்சின்மதே தே³வராத³ய: அலிகி²தாம்ʼ ப்⁴ராத்ருʼபா⁴ர்யா லிக²ந்த்யேவ ஸுரதேன யோஜயந்த்யேவ। அபரேஷாம்ʼ மதே ஶனைக்மந்த²ரா இயம்ʼ ப்ரவ்ருʼத்தி:। ஐச்சி²கீ நது வைதீ⁴த்யர்த²:॥ 7-79-55 ஸங்கல்பபூர்வகம்ʼ த³த்தாயா அபி கன்யாயா யோ(அ)பஹாரஸ்தஜ்ஜன்யோ ம்ருʼஷாவாத³: பாதகோ ப⁴வதி தா³துர்னது தாவன்மாத்ரேண தஸ்யாம்ʼ பா⁴ர்யாத்வமுத்பன்னமித்யர்த²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச கன்யாயாம்ʼ ப்ராப்தஶுல்காயாம்ʼ பதிஶ்சேன்னாஸ்தி கஶ்சன। தத்ர கா ப்ரதிபத்தி: ஸ்யாத்தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-80-1 (84622) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-80-2x (7028) யா புத்ரகஸ்ய ருʼத்³த⁴ஸ்ய ப்ரதிபால்யா ததா³ ப⁴வேத்। அத²வா ஸா ஹரேச்சு²ல்கம்ʼ க்ரீதா ஶுல்கப்ரத³ஸ்ய ஸா॥ 13-80-2 (84623) தஸ்யார்தே²(அ)பத்யமீஹேவ யேன ந்யாயேன ஶக்னுயாத்। ந தஸ்மான்மந்த்ரவத்கார்யம்ʼ கஶ்சித்குர்வீத கிஞ்சன॥ 13-80-3 (84624) ஸ்வயம்ʼவ்ருʼதேன ஸாஜ்ஞப்தா பித்ரா வை ப்ரத்யபத்³யத। தத்தஸ்யான்யே ப்ரஶம்ʼஸந்தி த⁴ர்மஜ்ஞா நேதரே ஜனா:॥ 13-80-4 (84625) ஏதத்து நாபரே சக்ருரபரே ஜாது ஸாத⁴வ:। ஸாதூ⁴நாம்ʼ புனராசாரோ க³ரீயாந்த⁴ர்மலக்ஷண:॥ 13-80-5 (84626) அஸ்மின்னேவ ப்ரகாரே துஸுக்ரதுர்வாக்யமப்³ரவீத்। நப்தா விதே³ஹராஜஸ்ய ஜனகஸ்ய மஹாத்மன:॥ 13-80-6 (84627) அஸதா³சரிதே மார்கே³ கத²ம்ʼ ஸ்யாத³னுகீர்தனம்। அனுப்ரஶ்ன: ஸம்ʼஶயோ வா ஸதாமேவமுபாலபே⁴த்॥ 13-80-7 (84628) அஸதே³வ ஹி த⁴ர்மஸ்ய ப்ரதா³நம்ʼ த⁴ர்ம ஆஸுர:। நானுஶுஶ்ரும ஜாத்வேனாமிமாம்ʼ பூர்வேஷு கர்மஸு॥ 13-80-8 (84629) பா⁴ர்யாபத்யோர்ஹி ஸம்ப³ந்த⁴: ஸ்த்ரீபும்ʼஸோஸ்துல்ய ஏவ து। ரதி: ஸாதா⁴ரணோ த⁴ர்ம இதி சாஹ ஸ பார்தி²வ:॥ 13-80-9 (84630) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-80-10x (7029) அத² கேன ப்ரமாணேன பும்ʼஸாமாதீ³யதே த⁴னம்। புத்ரவத்³தி⁴ பிதுஸ்தஸ்ய கன்யா ப⁴விதுமர்ஹதி॥ 13-80-10 (84631) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-80-11x (7030) யதை²வாத்மா ததா² புத்ர: புத்ரேண து³ஹிதா ஸமா। தஸ்யாமாத்மனி திஷ்ட²ந்த்யாம்ʼ கத²மன்யோ த⁴னம்ʼ ஹரேத்॥ 13-80-11 (84632) மாதுஶ்ச யௌதகம்ʼ யத்ஸ்யாத்குமாரீபா⁴க³ ஏவ ஸ:। தௌ³ஹித்ர ஏவ தத்³ரிக்த²மபுத்ரஸ்ய பிதுர்ஹரேத்॥ 13-80-12 (84633) த³தா³தி ஹி ஸ பிண்டா³ந்வை பிதுர்மாதாமஹஸ்ய ச। புத்ரதௌ³ஹித்ரயோரேவ விஶேஷோ நாஸ்தி த⁴ர்மத:॥ 13-80-13 (84634) அன்யத்ர ஜாமயா ஸார்த⁴ம்ʼ ப்ரஜானாம்ʼ புத்ர ஈஹதே। து³ஹிதா(அ)ன்யத்ர ஜாதேன புத்ரேணாபி விஶிஷ்யதே॥ 13-80-14 (84635) தௌ³ஹித்ரகேண த⁴ர்மேண தத்ர பஶ்யாமி காரணம்। விக்ரீதாஸு ஹி யே புத்ரா ப⁴வந்தி பிதுரேவ தே॥ 13-80-15 (84636) அஸூயவஸ்த்வத⁴ர்மிஷ்டா²: பரஸ்வாதா³யின: ஶடா²:। ஆஸுராத³தி⁴ஸம்பூ⁴தா த⁴ர்மாத்³விஷமவ்ருʼத்தய:॥ 13-80-16 (84637) அத்ர கா³தா² யமோத்³கீ³தா: கீர்தயந்தி புராவித³:। த⁴ர்மஜ்ஞா த⁴ர்மஶாஸ்த்ரேஷு நிப³த்³தா⁴ த⁴ர்மஸேதுஷு॥ 13-80-17 (84638) யோ மனுஷ்ய: ஸ்வகம்ʼ புத்ரம்ʼ விக்ரீய த⁴னமிச்ச²தி। கன்யாம்ʼ வா ஜீவிதார்தா²ய ய: ஶுல்கேன ப்ரயச்ச²தி॥ 13-80-18 (84639) ஸப்தாவரே மஹாகோ⁴ரே நிரயே காலஸாஹ்வயே। ஸ்வேத³ம்ʼ மூத்ரம்ʼ புரீஷம்ʼ ச தஸ்மின்மூட⁴: ஸமஶ்னுதே॥ 13-80-19 (84640) ஆர்ஷே கோ³மிது²நம்ʼ ஶுல்கம்ʼ கேசிதா³ஹுர்ம்ருʼஷைவ தத்। அல்போ வா ப³ஹு வா ராஜன்விக்ரயஸ்தாவதே³வ ஸ:॥ 13-80-20 (84641) யத்³யப்யாசரித: கைஶ்சின்னைஷ த⁴ர்ம: ஸனாதன:। அன்யேஷாமபி த்³ருʼஶ்யந்தே லோப⁴த: ஸம்ப்ரவ்ருʼத்தய:॥ 13-80-21 (84642) வஶ்யாம்ʼ குமாரீம்ʼ ப³லதோ யே தாம்ʼ ஸமுபபு⁴ஞ்ஜதே। ஏதே பாபஸ்ய கர்தாரஸ்தமஸ்யந்தே⁴ ச ஶேரதே॥ 13-80-22 (84643) அன்யோப்யத² ந விக்ரேயோ மனுஷ்ய: கிம்ʼ புன: ப்ரஜா:। அத⁴ர்மமூலைர்ஹி த⁴னைஸ்தைர்ன த⁴ர்மோ(அ)த² கஶ்சன॥ ॥ 13-80-23 (84644) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 80॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-80-1 ஶுல்கத³ஶ்சேத்ப்ரோஷிதஸ்தத்³ப⁴யாத³ன்யஶ்ச ந வ்ருʼணுதே ததா³ தத்பித்ரா கிம்ʼ கர்தவ்யமிதி ப்ரஶ்னார்த²:॥ 7-80-2 யா கன்யா: பிது: ப்ரதிபால்யா பிதா ச யதி³ தத் ஶுல்கம்ʼ பரபக்ஷீயேப்⁴ய: பராவ்ருʼத்ய ந த³த்³யாத்தர்ஹி ஸா கன்யா ஶுல்கப்ரத³ஸ்யைவ ஜ்ஞேயா॥ 7-80-4 ஸ்வயம்ʼவ்ருʼதேதி ஸாவித்ரீதி த⁴ர்மஜ்ஞானபரா ஜனா இதி ச.த⁴.பாட²:॥ 7-80-8 த⁴ர்மஸ்ய ஸ்இத்ரீணாமஸ்வாதந்த்ர்யலக்ஷணஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய ப்ரதா³நம்ʼ க²ண்ட³னம்ʼ யத்ஸ ஆஸுரோ த⁴ர்ம: ஏதாம்ʼ பத்³த⁴திம்। பூர்வேஷு வ்ருʼத்³தே⁴ஷு। கர்மஸு விவாஹேஷு। ஜாத்வேவ ததி³த³ம்ʼ பூர்வஜன்ம்ஸவிதி த⁴.பாட²:॥ 7-80-14 ஜாமயா கன்யயாபி தாமபேக்ஷ்யேத்யர்த²:। அன்யத்ர ஜாயதே ஸோபி ப்ரஜயா புத்ர ஈயதே இதி ட.த².த⁴.பாட²:॥ 7-80-19 காலஸாஹ்னயே காலஸூத்ராக்²யே॥ 7-80-22 ப³லதோ வஶ்யாம்ʼ நது ஸ்வச்ச²ந்த³த இத்யர்த²:॥ 7-80-23 அன்யோபி பஶுரபி॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। ப்ராசேதஸஸ்ய வசனம்ʼ கீர்தயந்தி புராவித³:। யஸ்யா: கிஞ்சின்னாத³த³தே ஜ்ஞாதயோ ந ஸ விக்ரய:॥ 13-81-1 (84645) அர்ஹணம்ʼ தத்குமாரீணாமான்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ வ்ரதம்ʼ ச தத்। ஸர்வம்ʼ ச ப்ரதிதே³யம்ʼ ஸ்யாத்கன்யாயை தத³ஶேஷத:॥ 13-81-2 (84646) பித்ருʼபி⁴ர்ப்⁴ராத்ருʼபி⁴ஶ்சாபி ஶ்வஶுரைரத² தே³வரை:। பூஜ்யா லாலயிதவ்யாஶ்ச ப³ஹுகல்யாணமீப்ஸுபி⁴:॥ 13-81-3 (84647) யதி³ வை ஸ்த்ரீ ந ரோசேத புமாம்ʼஸம்ʼ ந ப்ரமோத³யேத்। அப்ரமோதா³த்புன: பும்ʼஸ: ப்ரஜனோ ந ப்ரவர்த⁴தே॥ 13-81-4 (84648) பூஜ்யா லாலயிதவ்யாஶ்ச ஸ்த்ரியோ நித்யம்ʼ ஜனாதி⁴ப। ஸ்த்ரியோ யத்ர ச பூஜ்யந்தே ரமந்தே தத்ர தே³வதா:॥ 13-81-5 (84649) அபூஜிதாஶ்ச யத்ரைதா: ஸர்வாஸ்தத்ராப²லா: க்ரியா:। ததா³ சைதத்குலம்ʼ நாஸ்தி யதா³ ஶோசந்தி ஜாமய:॥ 13-81-6 (84650) ஜாமீஶப்தானி கே³ஹானி நிக்ருʼத்தானீவ க்ருʼத்யயா। நைவ பா⁴ந்தி ந வர்த⁴ந்தே ஶ்ரியா ஹீனானி பார்தி²வ॥ 13-81-7 (84651) ஸ்த்ரிய: பும்ʼஸாம்ʼ பரித³தௌ³ மனுர்ஜிக³மிஷுர்தி³வம்। அப³லா: ஸ்வல்பகௌபீனா: ஸுஹ்ருʼத³ ஸத்யஜிஷ்ணவ:॥ 13-81-8 (84652) ஈர்ஷவோ மானகாமாஶ்ச சண்டா³ஶ்ச ஸுஹ்ருʼதோ³(அ)பு³தா⁴:। ஸ்த்ரியஸ்து மானமர்ஹந்தி தா மானயத மானவா:॥ 13-81-9 (84653) ஸ்த்ரீப்ரத்யயோ ஹி வை த⁴ர்மோ ரதிபோ⁴கா³ஶ்ச கேவலா:। பரிசர்யா நமஸ்காராஸ்ததா³யத்தா ப⁴வந்து வ:॥ 13-81-10 (84654) உத்பாத³னமபத்யஸ்ய ஜாதஸ்ய பரிபாலனம்। ப்ரீத்யர்த²ம்ʼ லோகயாத்ராயா: பஶ்யத ஸ்த்ரீனிப³ந்த⁴னம்॥ 13-81-11 (84655) ஸம்மான்யமானாஶ்சைதா ஹி ஸர்வகார்யாஷ்யவாப்ஸ்யத²। விதே³ஹராஜது³ஹிதா சாத்ர ஶ்லோகமகா³யத॥ 13-81-12 (84656) நாஸ்தி யஜ்ஞ: ஸ்த்ரியா: கஶ்சின்ன ஶ்ராத்³த⁴ம்ʼ நோப்ரவாஸகம்। த⁴ர்ம: ஸ்வப⁴ர்த்ருʼஶுஶ்ரூஷா தயா ஸ்வர்க³ம்ʼ ஜயந்த்யுத॥ 13-81-13 (84657) பிதா ரக்ஷதி கௌமாரே ப⁴ர்தா ரக்ஷதி யௌவனே। புத்ராஶ்ச ஸ்தா²விரே பா⁴வே ந ஸ்த்ரீ ஸ்வாதந்த்ர்யமர்ஹதி॥ 13-81-14 (84658) ஶ்ரிய ஏதா: ஸ்த்ரியோ நாம ஸத்கார்யா பூ⁴திமிச்ச²தா। லாலிதா(அ)னுக்³ருʼஹீதா ச ஶ்ரீ: ஸ்த்ரீ ப⁴வதி பா⁴ரத:॥ ॥ 13-81-15 (84659) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 81 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-81-1 ப்ராசேதஸஸ்ய த³க்ஷஸ்ய। ஜ்ஞாதய: கன்யாபக்ஷீயா:। ஸ்வயம்ʼ நாத³த³தே(அ)த² ச கன்யாலங்காரர்த²மிச்ச²ந்தி ஸ விக்ரயோ ந ப⁴வதீத்யர்த²॥ 7-81-4 ந ரோசேத ந காமயேத। ந ப்ரமோத³யேத்காமுகம்ʼ ந குர்யாத்। ப்ரஜன: ஸந்ததி:॥ 7-81-8 ஸ்வல்ப ஈஷதா³யாஸேன அபனேய: கௌபீனோ கு³ஹ்யாச்சா²த³னபடோ யாஸாம்। ஸத்³யோஹார்யா இத்யர்த²:। ஸுஹ்ருʼத³: ஸௌஹார்த³யுக்தா:॥ 7-81-9 பு³த்⁴யந்த இத்யபு³தா⁴:॥ 7-81-10 ஸ்த்ரீப்ரத்யய: ஸ்த்ரீஹேதுக:॥ 7-81-12 அத்ர ஸ்த்ரீத⁴ர்மவிஷயே॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஸர்வஶாஸ்த்ரவிதா⁴நஜ்ஞ ராஜத⁴ர்மவிது³த்தம। அதீவ ஸம்ʼஶயச்சே²த்தா ப⁴வான்வை ப்ரதி²த: க்ஷிதௌ॥ 13-82-1 (84660) கஶ்சித்து ஸம்ʼஶயோ மே(அ)ஸ்தி தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ। `அஸ்யாமாபதி³ கஷ்டாயாமன்யம்ʼ ப்ருʼச்சா²ம கம்ʼ வயம்'॥ ஜாதே(அ)ஸ்மின்ஸம்ʼஶயே ராஜன்னான்யம்ʼ ப்ருʼச்சே²ம கஞ்சன॥ 13-82-2 (84661) யதா² நரேண கர்தவ்யம்ʼ த⁴ர்மமார்கா³நுவர்தினா। ஏதத்ஸர்வம்ʼ மஹாபா³ஹோ ப⁴வான்வ்யாக்²யாதுமர்ஹதி॥ 13-82-3 (84662) சதஸ்ரோ விஹிதா பா⁴ர்யா ப்³ராஹ்மணஸ்ய பிதாமஹ। ப்³ராஹ்மணீ க்ஷத்ரியா வைஶ்யா ஶூத்³ரா ச ரதிமிச்ச²த:॥ 13-82-4 (84663) தத்ர ஜாதேஷு புத்ரேஷு ஸர்வாஸாம்ʼ குருஸத்தம। ஆனுபூர்வ்யேண கஸ்தேஷாம்ʼ பித்ர்யம்ʼ தா³யாத்³யமர்ஹதி॥ 13-82-5 (84664) கேன வா கிம்ʼ ததோ ஹார்யம்ʼ பித்ருʼவித்தாத்பிதாமஹ। ஏததி³ச்சா²மி கதி²தம்ʼ விபா⁴க³ஸ்தேஷு க: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-82-6 (84665) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-82-7x (7031) ப்³ராஹ்மண: க்ஷத்ரியோ வைஶ்யஸ்த்ரயோ வர்ணா த்³விஜாதய:। ஏதேஷு விஹிதோ த⁴ர்மோ ப்³ராஹ்மணஸ்ய யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-82-7 (84666) வைஷம்யாத³த²வா லோபா⁴த்காமாத்³வா(அ)பி பரந்தப। ப்³ராஹ்மணஸ்ய ப⁴வேச்சூ²த்³ரா ந து த்³ருʼஷ்டா ந து ஸ்ம்ருʼதா॥ 13-82-8 (84667) ஶூத்³ராம்ʼ ஶயனமாரோப்ய ப்³ராஹ்மணி யாத்யதோ⁴க³திம்। ப்ராயஶ்சித்தீயதே சாபி விதி⁴த்³ருʼஷ்டேன கர்மணா॥ 13-82-9 (84668) தத்ர ஜாதேஷ்வபத்யேஷு த்³விகு³ணம்ʼ ஸ்வாத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர। அதஸ்தே நியமம்ʼ வித்தே ஸம்ப்ரவக்ஷ்யாமி பா⁴ரத॥ 13-82-10 (84669) லக்ஷண்யம்ʼ கோ³வ்ருʼஷோ யானம்ʼ யத்ப்ரதா⁴நதமம்ʼ ப⁴வேத்। ப்³ராஹ்மண்யாஸ்தத்³த⁴ரேத்புத்ர ஏகாம்ʼஶம்ʼ வை பிதுர்த⁴னாத்॥ 13-82-11 (84670) ஏஷம்ʼ து த³ஶதா⁴ கார்யம்ʼ ப்³ராஹ்மணஸ்வம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। தத்ர தேனைவ ஹர்தவ்யாஶ்சத்வாரோம்ʼஶா: பிதுர்த⁴னாத்॥ 13-82-12 (84671) த்ரியாயாஸ்து ய: புத்ரோ ப்³ராஹ்மண: ஸோப்யஸம்ʼஶய:। ஸ து மாதுர்விஶேஷேண த்ரீனம்ʼஶான்ஹர்துமர்ஹதி॥ 13-82-13 (84672) வர்ணே த்ருʼதீயே ஜாதஸ்து வைஶ்யாயாம்ʼ ப்³ராஹ்மணாத³பி। த்³விரம்ʼஶஸ்தேன ஹர்தவ்யோ ப்³ராஹ்மணஸ்வாத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-82-14 (84673) ஶூத்³ராயாம்ʼ ப்³ராஹ்மணாஜ்ஜாதோ நித்யாதே³யத⁴ன: ஸ்ம்ருʼத:। அல்பம்ʼ சாபி ப்ரதா³தவ்யம்ʼ ஶூத்³ராபுத்ராய பா⁴ரத॥ 13-82-15 (84674) த³ஶதா⁴ ப்ரவிப⁴க்தஸ்ய த⁴னஸ்யைவ ப⁴வேத்க்ரம:। ஸவர்ணாஸு து ஜாதானாம்ʼ ஸமான்பா⁴கா³ந்ப்ரகல்பயேத்॥ 13-82-16 (84675) அப்³ராஹ்மணம்ʼ து மன்யந்தே ஶூத்³ராபுத்ரமனைபுணாத்। த்ரிஷு வர்ணேஷு ஜாதோ ஹி ப்³ராஹ்மணாத்³ப்³ராஹ்மணோ ப⁴வேத்॥ 13-82-17 (84676) ஸ்ம்ருʼதாஶ்ச வர்ணாஶ்சத்வார: பஞ்சமோ நாதி⁴க³ம்யதே। ஹரேச்ச த³ஶமம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ஶூத்³ராபுத்ர: பிதுர்த⁴னாத்॥ 13-82-18 (84677) தத்து த³த்தம்ʼ ஹரேத்பித்ரா நாத³த்தம்ʼ ஹர்துமர்ஹதி। அவஶ்யம்ʼ ஹி த⁴னம்ʼ தே³யம்ʼ ஶூத்³ராபுத்ராய பா⁴ரத॥ 13-82-19 (84678) ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ பரோ த⁴ர்ம இதி தஸ்மை ப்ரதீ³யதே। யத்ரதத்ர ஸமுத்பன்னம்ʼ கு³ணாயைவோபபத்³யதே॥ 13-82-20 (84679) யத்³யப்யேஷ ஸுபுத்ர: ஸ்யாத³புத்ரோ யதி³ வா ப⁴வேத்। நாதி⁴கம்ʼ த³ஶமாத்³த³த்³யாச்சூ²த்³ராபுத்ராய பா⁴ரத॥ 13-82-21 (84680) `ஸ்ம்ருʼத ஏகஶ்சதுர்பா⁴க³: கன்யாபா⁴க³ஸ்து த⁴ர்மத:। அப்⁴ராத்ருʼகா ஸமக்³ராஹா சார்தா⁴ஸ்யேத்யபரே விது³:॥' 13-82-22 (84681) த்ரைவார்விகாத்³யதா³ ப⁴க்தாத³தி⁴கம்ʼ ஸ்யாத்³த்³விஜஸ்ய து। யஜேத தேன த்³ரவ்யேண ந வ்ருʼதா² ஸாத⁴யேத்³த⁴னம்॥ 13-82-23 (84682) த்ரிஸஹஸ்ரபரோ தா³ய: ஸ்த்ரியை தே³யோ த⁴னஸ்ய வை। ப⁴ர்த்ரா தச்ச த⁴னம்ʼ த³த்தம்ʼ யதா²ர்ஹம்ʼ போ⁴க்துமர்ஹதி॥ 13-82-24 (84683) ஸ்த்ரீணாம்ʼ து பதிதா³யாத்³யமுபபோ⁴க³ப²லம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்। நாபஹாரம்ʼ ஸ்த்ரிய: குர்யு: பித்ருʼவித்தாத்கத²ஞ்சன॥ 13-82-25 (84684) ஸ்த்ரியாஸ்து யத்³ப⁴வேத்³வித்தம்ʼ பித்ரா த³த்தம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ப்³ராஹ்மண்யாஸ்தத்³த⁴ரேத்கன்யா யதா² புத்ரஸ்ததா²(அ)ஸ்ய ஸா॥ 13-82-26 (84685) ஸா ஹி புத்ரஸமா ராஜன்விஹிதா குருனந்த³ன। ஏவமேவ ஸமுத்³தி³ஷ்டோ த⁴ர்மோ வை ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஏவம்ʼ த⁴ர்மமனுஸ்ம்ருʼத்ய ந வ்ருʼதா² ஸாத⁴யேத்³த⁴னம்॥ 13-82-27 (84686) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-82-28x (7032) ஶூத்³ராயாம்ʼ ப்³ராஹ்மணாஜ்ஜாதோ யத்³யதே³யத⁴ன: ஸ்ம்ருʼத:। கேன ப்ரதிவிஶேஷேண த³ஶமோ(அ)ப்யஸ்ய தீ³யதே॥ 13-82-28 (84687) ப்³ராஹ்மண்யாம்ʼ ப்³ராஹ்மணாஜ்ஜாதோ ப்³ராஹ்மண: ஸ்யான்ன ஸம்ʼஶய:। க்ஷத்ரியாயாம்ʼ ததை²வ ஸ்யாத்³வைஶ்யாயாமபி சைவ ஹி॥ 13-82-29 (84688) கஸ்மாத்து விஷமம்ʼ பா⁴க³ம்ʼ ப⁴ஜேரன்ன்ருʼபஸத்தம। யதா³ ஸர்வே த்ரயோ வர்ணாஸ்த்வயோக்தா ப்³ராஹ்மணா இதி॥ 13-82-30 (84689) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-82-31x (7033) தா³ரா இத்யுச்யதே லோகே நாம்னைகேன பரந்தப। ப்ரோக்தேனி சைவ நாம்னா(அ)யம்ʼ விஶேஷ: ஸுமஹான்ப⁴வேத்॥ 13-82-31 (84690) திஸ்ர: க்ருʼத்வா புரோ பா⁴ர்யா: பஶ்சாத்³விந்தே³த ப்³ராஹ்மணீம்। ஸா ஜ்யேஷ்டா² ஸா ச பூஜ்யா ஸ்யாத்ஸா ச தாப்⁴யோ க³ரீயஸீ 13-82-32 (84691) ஸ்னானம்ʼ ப்ரஸாத⁴னம்ʼ ப⁴ர்துர்த³ந்ததா⁴வனமுஞ்ஜனம்। ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ ச யச்சான்யத்³த⁴ர்மயுக்தம்ʼ க்³ருʼஹே ப⁴வேத்॥ 13-82-33 (84692) ந தஸ்யாம்ʼ ஜாது திஷ்ட²ந்த்யாமன்யா தத்கர்துமர்ஹதி। ப்³ராஹ்மணீத்வேவ குர்யாத்³வா ப்³ராஹ்மணஸ்ய யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-82-34 (84693) அன்னம்ʼ பானம்ʼ ச மால்யம்ʼ ச வாஸாம்ʼஸ்யாப⁴ரணானி ச। ப்³ராஹ்மண்யைதானி தே³யானி ப⁴ர்து: ஸா ஹி க³ரீயஸீ॥ 13-82-35 (84694) மனுனா(அ)பி⁴ஹிதம்ʼ ஶாஸ்த்ரம்ʼ யச்சாபி குருனந்த³ன। தத்ராப்யேஷ மஹாராஜ த்³ருʼஷ்டோ த⁴ர்ம: ஸனாதன:॥ 13-82-36 (84695) அத² சேத³ன்யதா² குர்யாத்³யதி³ காமாத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர। யதா² ப்³ராஹ்மணசாண்டா³ல: பூர்வத்³ருʼஷ்டஸ்ததை²வ ஸ:॥ 13-82-37 (84696) ப்³ராஹ்மண்யா: ஸத்³ருʼஶ: புத்ர: க்ஷத்ரியாயாஶ்ச யோ ப⁴வேத்। ராஜன்விஶேஷோ யஸ்த்வத்ர வர்ணயோருப⁴யோரபி॥ 13-82-38 (84697) ந து ஜாத்யா ஸமா லோகே ப்³ராஹ்மண்யா: க்ஷத்ரியா ப⁴வேத்। ப்³ராஹ்மண்யா: ப்ரத²ம: புத்ரோ பூ⁴யான்ஸ்யாத்³ராஜஸத்தம॥ 13-82-39 (84698) பூ⁴யோபூ⁴யோபி ஸம்ʼஹார்ய: பித்ருʼவித்தாத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர। யதா² ந ஸத்³ருʼஶீ ஜாது ப்³ராஹ்மண்யா: க்ஷத்ரியா ப⁴வேத்॥ 13-82-40 (84699) க்ஷத்ரியாயாஸ்ததா² வைஶ்யா ந ஜாது ஸத்³ருʼஶீ ப⁴வேத்। ஶ்ரீஶ்ச ராஜ்யம்ʼ ச கோஶஶ்ச க்ஷத்ரியாணாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-82-41 (84700) விஹிதம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே ராஜன்ஸாக³ராந்தாம்ʼ ச மேதி³நீம்। க்ஷத்ரியோ ஹி ஸ்வத⁴ர்மேண ஶ்ரியம்ʼ ப்ராப்னோதி பூ⁴யஸீம்। ராஜா த³ண்ட³த⁴ரோ ராஜன்ரக்ஷா நான்யத்ர க்ஷத்ரியாத்॥ 13-82-42 (84701) ப்³ராஹ்மணா ஹி மஹாபா⁴க³ தே³வானாமபி தே³வதா:। தேஷு ராஜா ப்ரவர்தேத பூஜயா விதி⁴பூர்வகம்॥ 13-82-43 (84702) ப்ரணீதம்ருʼஷிபி⁴ர்ஜ்ஞாத்வா த⁴ர்மம்ʼ ஶாஶ்வதமவ்யயம்। லுப்யமானம்ʼ ஸ்வத⁴ர்மேண க்ஷத்ரியோ ரக்ஷதி ப்ரஜா:॥ 13-82-44 (84703) த³ஸ்யுபி⁴ர்ஹ்ரியமாணம்ʼ ச த⁴னம்ʼ தா³ராம்ʼஶ்ச ஸர்வஶ:। ஸர்வேஷாமேவ வர்ணானாம்ʼ த்ராதா ப⁴வதி பார்தி²வ:॥ 13-82-45 (84704) பூ⁴யான்ஸ்யாத்க்ஷத்ரியாபுத்ரோ வைஶ்யாபுத்ரான்ன ஸம்ʼஶய:। பூ⁴யஸ்தேனாபி ஹர்தவ்யம்ʼ பித்ருʼவித்தாத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-82-46 (84705) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-82-47x (7034) உக்தம்ʼ தே விதி⁴வத்³ராஜன்ப்³ராஹ்மணஸ்ய பிதாமஹ। இதரேஷாம்ʼ து வர்ணானாம்ʼ கத²ம்ʼ வை நியமோ ப⁴வேத்॥ 13-82-47 (84706) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-82-48x (7035) க்ஷத்ரியஸ்யாபி பா⁴ர்யே த்³வே விஹிதே குருனந்த³ன। த்ருʼதீயா ச ப⁴வேச்சூ²த்³ரா ந து த்³ருʼஷ்டா ந து ஸ்மூதா॥ 13-82-48 (84707) ஏஷ ஏவ க்ரமோ ஹி ஸ்யாத்க்ஷத்ரியாணாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। அஷ்டதா⁴ து ப⁴வேத்கார்யம்ʼ க்ஷத்ரியஸ்வம்ʼ ஜனாதி⁴ப॥ 13-82-49 (84708) க்ஷத்ரியாயா ஹரேத்புத்ரஶ்சதுரோம்ʼஶான்பிதுர்த⁴னாத்। யுத்³தா⁴வஹாரிகம்ʼ யச்ச பிது: ஸ்வாத்ஸ ஹரேத்து தத்॥ 13-82-50 (84709) வைஶ்யாபுத்ரஸ்து பா⁴கா³ம்ʼஸ்த்ரீஞ்ஶூத்³ராபுத்ரஸ்ததா²ஷ்டமம்। ஏகைவ ஹி ப⁴வேத்³பா⁴ர்யா வைஶ்யஸ்ய குருனந்த³ன। 13-82-51 (84710) த்³விதீயா து ப⁴வேச்சூ²த்³ரா ந து த்³ருʼஷ்டா ந து ஸ்ம்ருʼதா॥ வைஶ்யஸ்ய வர்தமானஸ்ய வைஶ்யாயாம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। 13-82-52 (84711) ஶூத்³ராயாம்ʼ சாபி கௌந்தேய தயோர்வினியம: ஸ்ம்ருʼத:॥ பஞ்சதா⁴ து ப⁴வேத்கார்யம்ʼ வைஶ்யஸ்வம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। 13-82-53 (84712) தயோரபத்யே வக்ஷ்யாமி விபா⁴க³ம்ʼ ச ஜனாதி⁴ப॥ வைஶ்யாபுத்ரேண ஹர்தவ்யாஶ்சத்வாரோம்ʼஶா: பிதுர்த⁴னாத்। 13-82-54 (84713) பஞ்சமஸ்து ஸ்ம்ருʼதோ: பா⁴க³: ஶூத்³ராபுத்ராய பா⁴ரத॥ ஸோபி த³த்தம்ʼ ஹரேத்பித்ரா நாத³த்தம்ʼ ஹர்துமர்ஹதி। 13-82-55 (84714) த்ரிமிர்வர்ணை: ஸதா³ ஜாத: ஶூத்³ரோ தே³யத⁴னோ ப⁴வேத்॥ 13-82-56 (84715) ஶூத்³ரஸ்ய ஸ்யாத்ஸவர்ணைவ பா⁴ர்யா நான்யா கத²ஞ்சன। ஸமபா⁴கா³ஶ்ச புத்ரா: ஸ்யுர்யதி³ புத்ரஶதம்ʼ ப⁴வேத்॥ 13-82-57 (84716) ஜாதானாம்ʼ ஸமவர்ணாயா: புத்ராணாமவிஶேஷத:। ஸர்வேஷாமேவ வர்ணானாம்ʼ ஸமபா⁴கோ³ த⁴னாத்ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-82-58 (84717) ஜ்யேஷ்ட²ஸ்ய பா⁴கோ³ ஜ்யேஷ்ட²: ஸ்யாதே³காம்ʼஶோ ய: ப்ரதா⁴நத:। ஏஷ தா³யவிதி⁴: பார்த² பூர்வமுக்த: ஸ்வயம்பு⁴வா॥ 13-82-59 (84718) ஸமவர்ணாஸு ஜாதானாம்ʼ விஶேஷோ(அ)ஸ்த்யபரோ ந்ருʼப। விவாஹவைஶிஷ்ட்யக்ருʼத: பூர்வபூர்வோ விஶிஷ்யதே॥ 13-82-60 (84719) ஹரேஜ்ஜ்யேஷ்ட²: ப்ரதா⁴நாம்ʼஶமேகபா⁴ர்யாஸுதேஷ்வபி। மத்⁴யமோ மத்⁴யமம்ʼ சைவ கனீயாம்ʼஸ்து கனீயஸம்॥ 13-82-61 (84720) ஏவம்ʼ ஜாதிஷு ஸர்வாஸு ஸவர்ண: ஶ்ரேஷ்ட²தாம்ʼ க³த:। மஹர்ஷிரபி சைதத்³வை மாரீச: காஶ்யபோ(அ)ப்³ரவீத்॥ ॥ 13-82-62 (84721) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³வ்யஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥। 82 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-82-3 ஏவம்ருʼத்விகா³த்மஸ்த்ரீஶுத்³தி⁴முக்த்வா த⁴னஶுத்³த்⁴யர்த²ம்ʼ தா³யவிபா⁴க³ம்ʼ ப்ரஸ்தௌதி॥ 7-82-4 ரதிமிச்ச²த ஏவ விஹிதா நது த⁴ர்மம்॥ 7-82-6 கிம்ʼ கியத்ப்ரமாணம்॥ 7-82-9 ப்ராயஶ்சித்தமாத்மன இச்ச²தி ப்ராயஶ்சித்தீயதே॥ 7-82-10 த்³விகு³ணம்ʼ ப்ராயஶ்சித்தம்॥ 7-82-11 ஏகாம்ʼஶம்ʼ முக்²யாம்ʼஶம்॥ 7-82-12 தேனைவ ப்³ராஹ்மணீபுத்ரேணைவ॥ 7-82-20 ஸமுத்பன்னம்ʼ ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யம்॥ 7-82-23 வ்ருʼதா² யஜ்ஞாதி³ப்ரயோஜனம்ʼவினா ந ஸாத⁴யேத்॥ 7-82-24 ஸ்த்ரியோ(அ)தி⁴கோ தா³யோ ந தே³ய இத்யர்த²:। தச்சதுர்தா⁴ த⁴னம்ʼ த³த்தம்ʼ நாத³த்தம்போ⁴க்துமர்ஹதீதி த².த⁴. பாட²:॥ 7-82-25 குர்யு: புத்ரா இதி ஶேஷ:। பதிவித்தாத்கத²ம்ʼ சனேதி ஜ².பாட²:। பதிவிதாத்பத்யா த³த்தாத்³வித்தாத்॥ 7-82-27 த⁴ர்மோ விபா⁴க³ப்ரகார:। வ்ருʼதா² அன்யாயேன॥ 7-82-31 ஆத்³ரியந்தே த்ரித⁴ர்கா³ர்திமிரிதி தா³ரபத³ப்ரவ்ருʼத்தினிமித்தமாத³ர:। யதஶ்ச ப⁴ர்ஷா ஆத³ரஸ்தாஸு வர்ணக்ரமேண யதா²யோக்³யம்ʼ தாரதம்யக்ரமேண க்ரியத இதி தாத்புத்ராணாம்ʼ பா⁴க³வைஷம்யம்ʼ சாஸ்தீத்யபி⁴ப்ராய:॥ 7-82-40 பூ⁴யோபூ⁴யோபி அதி⁴கமதி⁴கம்॥ 7-82-47 உக்தம்ʼ தா³யவிபா⁴கா³தி³॥ 7-82-50 யுத்³தே⁴(அ)வஹியதே தத்³ரத²க³ஜாயுத⁴கவசாதி³கம்ʼ யுத்³தா⁴வஹாரிகம்॥ 7-82-53 ஸவர்ணாஜ்யேஷ்ட²தாம்ʼ க³தேதி த².த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। அர்தா²ஶ்ரயாத்³வா காமாத்³வா வர்ணானாம்ʼ சாப்யனிஶ்சயாத்। அஜ்ஞானாத்³வாபி வர்ணானாம்ʼ ஜாயதே வர்ணஸங்கர:॥ 13-83-1 (84722) தேஷாமேதேன விதி⁴நா ஜாதானாம்ʼ வர்ணஸங்கரே। கோ த⁴ர்ம: கானி கர்மாணி தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-83-2 (84723) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-83-3x (7036) சாதுர்வர்ண்யஸ்ய கர்மாணி சாதுர்வர்ண்யம்ʼ ச கேவலம்। அஸ்ருʼஜத்ஸ ஹி யஜ்ஞார்தே² பூர்வமேவ ப்ரஜாபதி:॥ 13-83-3 (84724) பா⁴ர்யாஶ்சதஸ்னோ விப்ரஸ்ய த்³வயோராத்மா ப்ரஜாயதே। ஆனுபூர்வ்யாத்³த்³வயோர்ஹீனௌ மாத்ருʼஜாத்யௌ ப்ரஸூயத:॥ 13-83-4 (84725) பரம்ʼ ஶவாத்³ப்³ராஹ்மணஸ்யைவ புத்ர: ஶூத்³ராபுத்ரம்ʼ பாரஶவம்ʼ தமாஹு:। ஶுஶ்ரூஷக: ஸ்வஸ்ய குலஸ்ய ஸ ஸ்யா- த்ஸ்வசாரித்ரம்ʼ நித்யமதோ² ந ஜஹ்யாத்॥ 13-83-5 (84726) ஸர்வானுபாயானத² ஸம்ப்ரதா⁴ர்ய ஸமுத்³த⁴ரேத்ஸ்வஸ்ய குலஸ்ய தந்த்ரம்। ஜ்யேஷ்டோ² யவீயானபி யோ த்³விஜஸ்ய ஶுஶ்ரூஷயா தா³நபராயண: ஸ்யாத்॥ 13-83-6 (84727) திஸ்ர: க்ஷத்ரியஸம்ப³ந்தா⁴த்³த்³வயோராத்மா(அ)ஸ்ய ஜாயதே। ஹீனவர்ணாஸ்த்ருʼதீயாயாம்ʼ ஶூத்³ரா உக்³ரா இதி ஸ்ம்ருʼதி:॥ 13-83-7 (84728) த்³வே சாபி பா⁴ர்யே வைஶ்யஸ்ய த்³வயோராத்மா(அ)ஸ்வ ஜாயதே। ஶூத்³ரா ஶூத்³ரஸ்ய சாப்யேகா ஶூத்³ரமேவ ப்ரஜாயதே॥ 13-83-8 (84729) அதோ(அ)விஶிஷ்டஸ்த்வத⁴மோ கு³ருதா³ரப்ரத⁴ர்ஷக:। ப்³ராஹ்யம்ʼ வர்ணம்ʼ ஜனயதி சாதுர்வர்ண்யவிக³ர்ஹிதம்॥ 13-83-9 (84730) அயாஜ்யம்ʼ க்ஷத்ரியோ வ்ராத்யங்க ஸூதம்ʼ ஸ்தோத்ரக்ரியாபரம்। வைஶ்யோ வைதே³ஹகம்ʼ சாபி மௌத்³க³ல்யமபவர்ஜிதம்॥ 13-83-10 (84731) ஶூத்³ரஶ்சண்டா³லமத்யுக்³ரம்ʼ வத்⁴யக்⁴நம்ʼ பா³ஹ்யவாஸினம்। ப்³ராஹ்மண்யாம்ʼ ஸம்ப்ரஜாயந்த இத்யேதே குலபாம்ʼஸனா:। ஏதே மதிமதாம்ʼஶ்ரேஷ்ட² வர்ணஸங்கரஜா: ப்ரபோ⁴॥ 13-83-11 (84732) ப³ந்தீ³ து ஜாயதே வைஶ்யான்மாக³தோ⁴ வாக்யஜீவன:। ஶூத்³ரான்னிஷாதோ³ மத்ஸ்யக்⁴ந: க்ஷத்ரியாயாம்ʼ வ்யதிக்ரமாத்॥ 13-83-12 (84733) ஶூத்³ராதா³யோக³வஶ்சாபி வைஶ்யாயாம்ʼ க்³ராம்யத⁴ர்மிண:। ப்³ராஹ்மணைரப்ரதிக்³ராஹ்யஸ்தக்ஷா ஸ்வத⁴னஜீவன:॥ 13-83-13 (84734) ஏதே(அ)பி ஸத்³ருʼஶான்வர்ணாஞ்ஜனயந்தி ஸ்வயோனிஷு। மாத்ருʼஜாத்யா ப்ரஸூயந்தே ஹ்யவரா ஹீனயோனிஷு॥ 13-83-14 (84735) யதா² சதுர்ஷு வர்ணேஷு த்³வயோராத்மா(அ)ஸ்ய ஜாயதே। ஆனந்தர்யாத்ப்ரஜாயந்தே யதா² பா³ஹ்யா ப்ரதா⁴நத:॥ 13-83-15 (84736) தே சாபி ஸத்³ருʼஶம்ʼ வர்ணம்ʼ ஜனயந்தி ஸ்வயோனிஷு। பரஸ்பரஸ்ய தா³ரேஷு ஜனயந்தி விக³ர்ஹிதான்॥ 13-83-16 (84737) யதா² ஶூத்³ரோ(அ)பி ப்³ராஹ்மண்யாம்ʼ ஜந்தும்ʼ பா³ஹ்யம்ʼ ப்ரஸூயதே। ஏவம்ʼ பா³ஹ்யதராத்³பா³ஹ்யஶ்சாதுர்வர்ண்யாத்ப்ரஜாயதே॥ 13-83-17 (84738) ப்ரதிலோமம்ʼ து வர்த⁴ந்தே பா³ஹ்யோத்³பா³ஹ்யதராத்புன:। ஹீனாத்³தீ⁴நா: ப்ரஸூயந்தே வர்ணா: பஞ்சத³ஶைவ து॥ 13-83-18 (84739) அக³ம்யாக³மனாச்சைவ ஜாயதே வர்ணஸங்கர:। பா³ஹ்யானாமனுஜாயந்தே ஸைரந்த்⁴ர்யாம்ʼ மாக³தே⁴ஷு ச। ப்ரஸாத⁴னோபசாரஜ்ஞமதா³ஸம்ʼ தா³ஸஜீவனம்॥ 13-83-19 (84740) க்ஷத்ரா ஹ்யாயோக³வம்ʼ ஸூதே வாகு³ராப³ந்த⁴ஜீவனம்। மைரேயகம்ʼ ச வைதே³ஹ: ஸம்ப்ரஸூதே(அ)த² மாது⁴கம்॥ 13-83-20 (84741) நிஷாதோ³ மத்³கு³ரம்ʼ ஸூதே தா³ஸம்ʼ நாவோபஜீவினம்। ம்ருʼதபம்ʼ சாபி சாண்டா³ல: ஶ்வபாகமிதி விஶ்ருதம் 13-83-21 (84742) சதுரோ மாக³தீ⁴ ஸூதே க்ரூரான்மாயோபஜீவின:। மாம்ʼஸம்ʼ ஸ்வாது³கரம்ʼ க்ஷௌத்³ரம்ʼ ஸௌக³ந்த⁴மிதி விஶ்ருதம்॥ 13-83-22 (84743) வைதே³ஹகாச்ச பாபிஷ்டா² க்ரூரம்ʼ மாயோபஜீவினம்। நிஷாதா³ந்மத்³ரனாப⁴ம்ʼ ச க²ரயானப்ரயாயினம்॥ 13-83-23 (84744) சண்டா³லாத்புல்கஸம்ʼ சாபி க²ராஶ்வக³ஜபோ⁴ஜினம்। ப்⁴ருʼதசைலப்ரதிச்ச²ன்னம்ʼ பி⁴ந்னபா⁴ஜனபோ⁴ஜினம்॥ 13-83-24 (84745) ஆயோக³வீஷு ஜாயந்தே ஹீனவர்ணாஸ்து தே த்ரய:। க்ஷுத்³ரோ வைதே³ஹகாத³ந்தோ⁴ ப³ஹிர்க்³ராமப்ரதிஶ்ரய:॥ 13-83-25 (84746) காராவரோ நிஷாத்³யாம்ʼ து சர்மகார: ப்ரஸூயதே। சாண்டா³லாத்பாண்டு³ஸௌபாகஸ்த்வக்ஸாரவ்யவஹாரவான்॥ 13-83-26 (84747) ஆஹிண்கோம்ʼ நிஷாதே³ந வைதே³ஹ்யாம்ʼ ஸம்ப்ரஸூயதே। சண்டா³லேன து ஸௌபாகஶ்சண்டா³லஸமவ்ருʼத்திமான்॥ 13-83-27 (84748) நிஷாதீ³ சாபி சண்டா³லாத்புத்ரமந்தேவஸாயினம்। ஶ்மஶானகோ³சரம்ʼ ஸூதே பா³ஹ்யைரபி ப³ஹிஷ்க்ருʼதம்॥ 13-83-28 (84749) இத்யேதே ஸங்கரே ஜாதா: பித்ருʼமாத்ருʼவ்யதிக்ரமாத்। ப்ரச்ச²ன்னான்வா ப்ரகாஶா வா வேதி³தவ்யா: ஸ்வகர்மபி⁴:॥ 13-83-29 (84750) சதுர்ணாமேவ வர்ணானாம்ʼ த⁴ர்மோ நான்யஸ்ய வித்³யதே। வர்ணானாம்ʼ த⁴ர்மஹீனேஷு ஸங்க்²யா நாஸ்தீஹ கஸ்யசித்॥ 13-83-30 (84751) யத்³ருʼச்ச²யோபஸம்பன்னைர்யஜ்ஞஸாது⁴ப³ஹிஷ்க்ருʼதை:। பா³ஹ்யா பா³ஹ்யைஶ்ச ஜாயந்தே யதா²வ்ருʼத்தி யதா²ஶ்ரயம்॥ 13-83-31 (84752) சதுஷ்பத²ஶ்மஶானானி ஶைலாம்ʼஶ்சான்யான்வனஸ்பதீன்। கார்ஷ்ணாயஸமலங்காரம்ʼ பரிக்³ருʼஹ்ய ச நித்யஶ:। வஸேயுரேதே விஜ்ஞாதா வர்தயந்த: ஸ்வகர்மபி⁴:॥ 13-83-32 (84753) யுஞ்ஜந்தோ வா(அ)ப்யலங்காராம்ʼஸ்ததோ²பகரணானி ச। கோ³ப்³ராஹ்மணாய ஸாஹய்யம்ʼ குர்வாணா வை ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-83-33 (84754) ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யமனுக்ரோஶ: ஸத்யவாக்யம்ʼ ததா² க்ஷமா। ஸ்வஶரீரைரபி த்ராணம்ʼ பா³ஹ்யானாம்ʼ ஸித்³தி⁴காரணம்। ப⁴வந்தி மனுஜவ்யாக்⁴ர தத்ர மே நாஸ்தி ஸம்ʼஶய:॥ 13-83-34 (84755) யதோ²பதே³ஶம்ʼ பரிகீர்திதாஸு நர: ப்ரஜாயேத விசார்ய பு³த்³தி⁴மான்। நிஹீனயோனிர்ஹி ஸுதோ(அ)வஸாத³யே- த்திதீர்ஷமாணம்ʼ ஹி யதோ²பலோ ஜலே॥ 13-83-35 (84756) அவித்³வாம்ʼஸமலம்ʼ லோகே வித்³வாம்ʼஸமபி வா புன:। நயந்தி ஹ்யபத²ம்ʼ நார்ய: காமக்ரோத⁴வஶானுக³ம்॥ 13-83-36 (84757) ஸ்வபா⁴வஶ்சைவ நாரீணாம்ʼ நராணாமிஹ தூ³ஷணம்। அத்யர்த²ம்ʼ ந ப்ரஸஜ்ஜந்தே ப்ரமதா³ஸு விபஶ்சித:॥ 13-83-37 (84758) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-83-38x (7037) வர்ணாபேதமவிஜ்ஞாய நரம்ʼ கலுஷயோனிஜம்। ஆர்யரூபமிவானார்யம்ʼ கத²ம்ʼ வித்³யாமஹே வயம்॥ 13-83-38 (84759) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-83-39x (7038) யோனிஸங்கலுஷே ஜாதம்ʼ நானாபா⁴வஸமன்விதம்। கர்மபி⁴: ஸஜ்ஜனாசீர்ணைர்விஜ்ஞேயா: ஶுத்³த⁴யோனிகா:॥ 13-83-39 (84760) அனார்யத்வமனாசார: க்ரூரத்வம்ʼ நிஷ்க்ரியாத்மதா। புருஷம்ʼ வ்யஞ்ஜயந்தீஹ லோகே கலுஷயோனிஜம்॥ 13-83-40 (84761) பித்ர்யம்ʼ வா ப⁴ஜதே ஶீலம்ʼ மாத்ருʼஜம்ʼ வா ததோ²ப⁴யம்। ந கத²ஞ்ச ஸங்கீர்ண: ப்ரவ்ருʼதிம்ʼ ஸ்வாம்ʼ நியச்ச²தி॥ 13-83-41 (84762) யதை²வ ஸத்³ருʼஸோ ரூபே மாதாவித்ரோர்ஹி ஜாயதே। வ்யாக்⁴ரபி³ந்தோ³ஸ்ததா² யோனிம்ʼ புருஷ: ஸ்வாம்ʼ நியச்ச²தி॥ 13-83-42 (84763) குலே ஸ்ரோதஸி ஸஞ்ச்ச²ன்னே யஸ்ய ஸ்யாத்³யோனிஸங்கர:। ஸம்ʼஶ்ரயத்யேவ தச்சீ²லம்ʼ நரோ(அ)ல்பமத²வா ப³ஹு॥ 13-83-43 (84764) ஆர்யரூபஸமாசாரம்ʼ சரந்தம்ʼ க்ருʼதகே பதி²। ஸவர்ணமன்யவர்ணம்ʼ வா ஸ்வஶீலம்ʼ ஸாஸ்தி நிஶ்சயே॥ 13-83-44 (84765) நானாவ்ருʼத்தேஷு பூ⁴தேஷு நானாக்ரமரதேஷு ச। ஜன்மவ்ருʼத்தஸமம்ʼ லோகே ஸுஶ்லிஷ்டம்ʼ ந விரஜ்யதே॥ 13-83-45 (84766) ஶரீரமிஹ ஸத்வேன ந தஸ்ய பரிக்ருʼஷ்யதே। ஜ்யேஷ்ட²மத்⁴யாவரம்ʼ ஸத்வம்ʼ துல்யஸத்வம்ʼ ப்ரமோத³தே॥ 13-83-46 (84767) ஜ்யாயாம்ʼஸமபி ஶீலேன விஹீனம்ʼ நைவ பூஜயேத்। அபி ஶூத்³ரம்ʼ ச த⁴ர்மஜ்ஞம்ʼ ஸத்³வ்ருʼத்தமபி⁴பூஜயேத்॥ 13-83-47 (84768) ஆத்மானமாக்²யாதி ஹி கர்மபி⁴ர்னர: ஸுஶீலசாரித்ரகுலை: ஶுபா⁴ஶுபை⁴:। ப்ரனஷ்டமப்யாத்மகுலம்ʼ ததா² நர: புன: ப்ரகாஶம்ʼ குருதே ஸ்வகர்மத:॥ 13-83-48 (84769) யோனிஷ்வேதாஸு ஸர்வாஸு ஸங்கீர்ணாஸ்விதராஸு ச। யத்ராத்மானம்ʼ ந ஜனயேத்³பு³த⁴ஸ்தாம்ʼ பரிவர்ஜயேத்॥ ॥ 13-83-49 (84770) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ர்யஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 83 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-83-2 ஏதேன உக்தேன। விதி⁴நா ப்ரகாரேண॥ 7-83-3 ஶூத்³ராணாம்ʼ ஸேவாத்³வாரா யஜ்ஞார்த²த்வம்ʼ நது ஸாக்ஷாத்॥ 7-83-4 மாத்ருʼஜாத்யௌ வைஶ்யாயாம்ʼ வைஶ்யோ(அ)ம்ப³ஷ்டோ² நாம। ஶூத்³ராயாம்ʼ ஶூத்³ரோ நிஷாதோ³ நாம பாரஶவாக்²யோ ப⁴வதி॥ 7-83-5 ஶவஸ்தா²நதுல்யாச்சூ²த்³ராத்பரமுத்க்ருʼஷ்டம்। பரோம்ʼஶபா⁴க்³ப்³ராஹ்மணஸ்யைவ புத்ர இதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-83-6 தந்த்ரமுபகரணம்। வயஸா ஜ்யேஷ்டோ²(அ)பி பாரஶவோ த்³விஜஸ்ய த்ரிவர்ணஜஸ்ய யவீயான் கனீயானேவேதி ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-83-9 அத: ஸ்வபிதுரவிஶிஷ்டோ² நாதி⁴க: ஸன்னத⁴ம: ஶூத்³ரோ கு³ரூணாம்ʼ ப்³ராஹ்மணாதீ³நாம்ʼ தா³ரப்ரத⁴ர்ஷகஶ்சேத் பா³ஹ்யம்ʼ சாண்டா³லாதி³ம்॥ 7-83-10 விப்ராயாம்ʼ க்ஷத்ரியோ பா³ஹ்யம்ʼ ஸூதம்ʼ ஸ்தோமக்ரியாபரமிதி ஜ².பாட²:॥ 7-83-11 வத்⁴யானாம்ʼ சோராதீ³நாம்ʼ ஶிரஶ்சே²தா³தி³கார்யகாரிணம்ʼ வத்³யக்⁴நம்॥ 7-83-30 சாதுர்வர்ண்யஸ்யைவ த⁴ர்மா: *****ந்னே தி³ஹிதா: இதரேஷாம்ʼ இதரேஷாம்ʼ து ஜாதிபே⁴தா³நாம்ʼ த⁴ர்மனியம இயதா ச நாஸ்தி॥ 7-83-35 நிஹீன*** ரேத:ஸேக ந குர்யாதி³தி பா⁴வ:॥ 7-83-38 கலுஷயோனிஜம்ʼ ஸங்கரயோனிஜம்॥ 7-83-39 நானாபா⁴வைரார்யேப்⁴ய: ப்ருʼத²க்³பூ⁴தாபி⁴ஶ்சேஷ்டாபி⁴: ஸமன்விதம்ʼ நரம்ʼ ஸங்கரயோனிஜம்ʼ ஜானீயாத்॥ 7-83-41 ப்ரக்ருʼதிம்ʼ யோனிம்। நியச்ச²தி கூ³ஹிதும்ʼ ந ஶக்னோதீத்யர்த²:॥ 7-83-42 யதா² திர்யக்ஸ்தா²ராதி³கம்ʼ பீ³ஜகு³ணம்ʼ ந த்யஜத்யேவம்ʼ மனுஷ்யோ(அ)பீத்யர்த²:॥ 7-83-43 ஸஞ்சன்னே ஸுகு³ப்தே(அ)பி யஸ்ய ஜன்மனீதி ஶேஷ:। ஸ: தச்சீ²லம்ʼ ஸங்கரகர்து: ஸ்வபா⁴வம்॥ 7-83-46 தஸ்ய ஸங்கரஜஸ்ய ஶரீரம்ʼ ஸத்வேன ஶாஸ்த்ரீயபு³த்³த்⁴யா ந பரிக்ருʼஷ்யதே ந நீசமார்கா³த³பக்ருʼஷ்யதே। பீ³ஜகு³ணஸ்ய ப்ராப³ல்யாத்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ப்³ரூஹி தாத குருஶ்ரேஷ்ட² வர்ணானாம்ʼ த்வம்ʼ ப்ருʼத²க் ப்ருʼத²க்। கீத்³ருʼஶ்யாம்ʼ கீத்³ருʼஶாஶ்சாபி புத்ரா: கஸ்ய ச கே ச தே॥ 13-84-1 (84771) விப்ரவாதா³: ஸுப³ஹவ: ஶ்ரூயந்தே புத்ரகாரிணாம்। அத்ர நோ முஹ்யதாம்ʼ ராஜன்ஸம்ʼஶயம்ʼ சே²த்துமர்ஹஸி॥ 13-84-2 (84772) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-84-3x (7039) `ஆத்மா புத்ரஸ்து விஜ்ஞேய: ப்ரத²மோ ப³ஹுதா⁴ பரே॥ 13-84-3 (84773) ஸ்வே க்ஷேத்ரே ஸம்ʼஸ்க்ருʼதே யஸ்து புத்ரமுத்பாத³யேத்ஸ்வயம்। தமௌரஸம்ʼ விஜானீயாத்புத்ரம்ʼ ப்ரத²மகல்பிதம்॥ 13-84-4 (84774) அக்³நிம்ʼ ப்ரஜாபதிம்ʼ சேஷ்ட்வா வராய ப்ரதிபாதி³தா। புத்ரிகா ஸ்யாத்³து³ஹிதரி ஸங்கல்பே வா(அ)பி வா ஸுத:॥ 13-84-5 (84775) தல்பே ஜாத: ப்ரமீதஸ்ய க்லீப³ஸ்ய பதிதஸ்ய வா। ஸ்வத⁴ர்மேண நியுக்தோ ய: ஸ புத்ர: க்ஷேத்ரஜ: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-84-6 (84776) மாதா பிதா ச த³த்³யாதாம்ʼ யமத்³பி⁴: புத்ரமாபதி³। ஸத்³ருʼஶப்ரீதிஸம்ʼயுக்தோ விஜ்ஞேயோ த³த்ரிம: ஸுத:॥ 13-84-7 (84777) ஸத்³ருʼஶம்ʼ து ப்ரகுர்யாத்³யம்ʼ கு³ணதோ³ஷவிசக்ஷணம்। புத்ரம்ʼ புத்ரகு³ணைர்யுக்தம்ʼ விஜ்ஞேய: ஸ து க்ருʼத்ரிம:॥ 13-84-8 (84778) உத்பத்³யதே யஸ்ய கூ³ட⁴ம்ʼ ந ச ஜ்ஞாயேத கஸ்யசித்। ஸ ப⁴வேத்³கூ³ட⁴ஜோ நாம தஸ்ய ஸ்யாத்³யஸ்ய தல்பத:॥ 13-84-9 (84779) மாதாபித்ருʼப்⁴யாமுத்ஸ்ருʼஷ்டஸ்தயோரன்யதரேண வா। யம்ʼ புத்ரம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயாத³பவித்³த⁴: ஸ உச்யதே॥ 13-84-10 (84780) பித்ருʼவேஶ்மனி கன்யா து யம்ʼ புத்ரம்ʼ ஜனயேத்³ரஹ:। தம்ʼ கானீனம்ʼ வத³ன்னாம்னா வோடு⁴: கன்யாஸமுத்³ப⁴வே॥ 13-84-11 (84781) யா க³ர்பி⁴ணீ ஸம்ʼஸ்க்ரியதே ஜ்ஞாதா(அ)ஜ்ஞாதாபி வா ஸதீ। வோடு⁴: ஸ க³ர்போ⁴ ப⁴வதி ஸஹோட⁴ இதி உச்யதே॥ 13-84-12 (84782) க்ரீணீயாத்³யஸ்த்வபர்யார்த²ம்ʼ மாதாபித்ரோர்யமந்திகாத்। ஸ க்ரீதக: ஸுதஸ்தஸ்ய ஸத்³ருʼஶோ(அ)ஸத்³ருʼஶோபி வா॥ 13-84-13 (84783) யா பத்யா வா பரித்யக்தா வித⁴வா வா ஸ்வகேச்ச²யா। உத்பாத³யதி புனர்பூ⁴த்வா ஸ பௌனர்ப⁴வ உச்யதே॥ 13-84-14 (84784) ஸா சேத³க்ஷதயோனி: ஸ்யாத்³க³தப்ரத்யாங்க³தா(அ)பி வா। பௌனர்ப⁴வேன ப⁴ர்த்ரா ஸா புனஸம்ʼஸ்காரமர்ஹதி॥ 13-84-15 (84785) மாதாபித்ருʼஹனோ ய: ஸ்யாத்த்யக்தோ வா ஸ்யாத³காரணம்। ஆத்மானம்ʼ ஸ்பர்ஶயேத்³யஸ்து ஸ்வயந்த³த்தஸ்து ஸ ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-84-16 (84786) யம்ʼ ப்³ராஹ்மணஸ்து ஶூத்³ராயாம்ʼ காமாது³த்பாத³யேத்ஸுதம்। ஸ பாவயன்னேவ ஶவஸ்தஸ்மாத்பாரஶவ: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-84-17 (84787) தா³ஸ்யாம்ʼ வா தா³ஸதா³ஸ்யாம்ʼ வா ய: ஶூத்³ரஸ்ய ஸுதோ ப⁴வேத்। ஸோ(அ)னுஜ்ஞாதோ ஹரேத³ம்ʼஶமிதி த⁴ர்மோ வ்யவஸ்தி²த:॥ 13-84-18 (84788) க்ஷேத்ரஜாதீ³ந்ஸுதானேதானேகாத³ஶ யதோ²தி³தான்। புத்ரப்ரதினிதீ⁴நாஹு: க்ரியாலோபான்மனீஷிண:॥ 13-84-19 (84789) ப்ராத்ரூʼணாமேகஜாதானாமேகஶ்சேத்புத்ரவான்ப⁴வேத்। ஸர்வாம்ʼஸ்தாம்ʼஸ்தேன புத்ரேண புத்ரிணோ மனுரப்³ரவீத்॥ 13-84-20 (84790) ஸர்வாஸாமேகபத்னீனாமேகா சேத்புத்ரிணீ ப⁴வேத்। ஸர்வாஸ்தாஸ்தேன புத்ரேண ப்ராஹ புத்ரவதீர்மனு:॥ 13-84-21 (84791) ஆத்மா புத்ரஶ்ச விஜ்ஞேயஸ்தஸ்யானந்தரஜஶ்ச ய:। நிருக்தஜஶ்ச விஜ்ஞேய: ஸுத: ப்ரஸ்ருʼதஜஸ்ததா²॥ 13-84-22 (84792) பதிதஸ்ய து பா⁴ர்யாயா ப⁴ர்த்ரா ஸுஸமவேதயா। ததா² த³த்தக்ருʼதௌ புத்ராவத்⁴யூட⁴ஶ்ச ததா²(அ)பர:॥ 13-84-23 (84793) ஷட³பத்⁴வம்ʼஸஜாஶ்சாபி கானீனாபஸதா³ஸ்ததா²। இத்யேதே வை ஸமாக்²யாதாஸ்தான்விஜானீஹி பா⁴ரத॥ 13-84-24 (84794) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-84-25x (7040) ஷட³பத்⁴வம்ʼஸஜா: கே ஸ்யு: கே வா(அ)ப்யபஸதா³ஸ்ததா²। ஏதத்ஸர்வம்ʼ யதா²தத்த்வம்ʼ வ்யாக்²யாதும்ʼ மே த்வமர்ஹஸி॥ 13-84-25 (84795) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-84-26x (7041) த்ரிஷு வர்ணேஷு யே புத்ரா ப்³ராஹ்மணஸ்ய யுதி⁴ஷ்டி²ர। வர்ணயோஶ்ச த்³வயோ: ஸ்யாதாம்ʼ யௌ ராஜன்யஸ்ய பா⁴ரத॥ 13-84-26 (84796) ஏகோ த்³விவர்ண ஏவாத² ததா²(அ)த்ரைவோபலக்ஷித:। ஷட³பத்⁴வம்ʼஸஜாஸ்தே ஹி ததை²வாபஸதா³ஞ்ஶ்ருʼணு॥ 13-84-27 (84797) சாண்டா³லோ வ்ராத்யவர்ணௌ து ப்³ராஹ்மண்யாம்ʼ க்ஷத்ரியாஸு ச। வைஶ்யாயாம்ʼ சைவ ஶூத்³ரஸ்ய லக்ஷ்யாஸ்தே(அ)பஸதா³ஸ்த்ரய:॥ 13-84-28 (84798) மாக³தோ⁴ வாமகஶ்சைவ த்³வௌ வைஶ்யஸ்யோபலக்ஷிதௌ। ப்³ராஹ்மண்யாம்ʼ க்ஷத்ரியாயாம்ʼ ச க்ஷத்ரியஸ்யைக ஏவ து॥ 13-84-29 (84799) ப்³ராஹ்மண்யாம்ʼ லக்ஷ்யதே ஸூத இத்யேதே(அ)பஸதா³: ஸ்ம்ருʼதா:। புத்ரா ஹ்யேதே ந ஶக்யந்தே மித்²யா கர்தும்ʼ நராதி⁴ப॥ 13-84-30 (84800) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-84-31x (7042) க்ஷேத்ரஜம்ʼ கேசிதே³வாஹு: ஸுதம்ʼ கேசித்து ஶுக்ரஜம்। துல்யாவேதௌ ஸுதௌ கஸ்ய தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-84-31 (84801) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-84-32x (7043) ரேதஜோ வா ப⁴வேத்புத்ர: புத்ரோ வா க்ஷத்ரேஜோ ப⁴வேத்। அத்⁴யூட⁴: ஸமயம்ʼ பி⁴த்த்வேத்யேததே³வ நிபோ³த⁴ மே॥ 13-84-32 (84802) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-84-33x (7044) ரேதஜம்ʼ வித்³ம வை புத்ரம்ʼ க்ஷத்ரேஜஸ்யாக³ம: கத²ம்। அத்⁴யூட⁴ம்ʼ வித்³ம வை புத்ரம்ʼ பி⁴த்த்வா து ஸமயம்ʼ கத²ம்॥ 13-84-33 (84803) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-84-34x (7045) ஆத்மஜம்ʼ புத்ரமுத்பாத்³ய யஸ்த்யஜேத்காரணாந்தரே। ந தத்ர காரணம்ʼ ரேத: ஸ க்ஷேத்ரஸ்வாமினோ ப⁴வேத்॥ 13-84-34 (84804) புத்ரகாமோ ஹி புத்ரார்தே² யாம்ʼ வ்ருʼணீதே விஶாம்பதே। தத்ர க்ஷேத்ரம்ʼ ப்ரமாணம்ʼ ஸ்யான்ன வை தத்ராத்மஜ: ஸுத:॥ 13-84-35 (84805) அன்யத்ர க்ஷேத்ரஜ: புத்ரோ லக்ஷ்யதே ப⁴ரதர்ஷப⁴। ந ஹ்யாத்மா ஶக்யதே ஹந்தும்ʼ த்³ருʼஷ்டாந்தோபக³தோ ஹ்யஸௌ॥ 13-84-36 (84806) க்வசிச்ச குதக: புத்ர: ஸங்க்³ரஹாதே³வ லக்ஷ்யதே। ந தத்ர ரேத: க்ஷேத்ரம்ʼ வா ப்ரமாணம்ʼ ஸ்யாத்³யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-84-37 (84807) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-84-38x (7046) கீத்³ருʼஶ: க்ருʼதக: புத்ர: ஸங்க்³ரஹாதே³வ லக்ஷ்யதே। ஶுக்ரம்ʼ க்ஷேத்ரம்ʼ ப்ரமாணம்ʼ வா யத்ர லக்ஷ்யம்ʼ ந பா⁴ரத॥ 13-84-38 (84808) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-84-39x (7047) மாதாபித்ருʼப்⁴யாம்ʼ யஸ்த்யக்த: பதி² யஸ்தம்ʼ ப்ரகல்பயேத்। ந சாஸ்ய மாதாபிதரௌ ஜ்ஞாயேதாம்ʼ ஸ ஹி க்ருʼத்ரிம:॥ 13-84-39 (84809) அஸ்வாமிகஸ்ய ஸ்வாமித்வம்ʼ யஸ்மின்ஸம்ப்ரதிலக்ஷ்யதே। யோ வர்ண: போஷயேத்தம்ʼ ச தத்³வர்ணஸ்தஸ்ய ஜாயதே॥ 13-84-40 (84810) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-84-41x (7048) கத²மஸ்ய ப்ரயோக்தவ்ய: ஸம்ʼஸ்கார: கஸ்ய வா கத²ம்। தே³யா கன்யா கத²ம்ʼ சேதி தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-84-41 (84811) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-84-42x (7049) ஆத்மவத்தஸ்ய குர்வீத ஸம்ʼஸ்காரம்ʼ ஸ்வாமிவத்ததா²। த்யக்தோ மாதாபித்ருʼப்⁴யாம்ʼ ய: ஸவர்ணம்ʼ ப்ரதிபத்³யதே॥ 13-84-42 (84812) தத்³கோ³த்ரப³ந்து⁴ஜம்ʼ தஸ்ய குர்யாத்ஸம்ʼஸ்காரமச்யுத। அத² தே³யா து கன்யா ஸ்யாத்தத்³வர்ணஸ்ய யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-84-43 (84813) ஸம்ʼஸ்கர்தும்ʼ வர்ணகோ³த்ரம்ʼ ச மாத்ருʼவர்ணவினிஶ்சயே। கானீனாத்⁴யூட⁴ஜௌ வா(அ)பி விஜ்ஞேயௌ புத்ரகில்பி³ஷௌ॥ 13-84-44 (84814) கானீனாத்⁴யூட⁴ஜௌ வா(அ)பி விஜ்ஞேயௌ புத்ரகில்பி³ஷௌ॥ தாவபி ஸ்வாவிவ ஸுதௌ ஸம்ʼஸ்கார்யாவிதி நிஶ்சய:। 13-84-45 (84815) க்ஷேத்ரஜோ வா(அ)ப்யபஸதோ³ யே(அ)த்⁴யூடா⁴ஸ்தேஷு சாப்யுத॥ ஆத்மவத்³வை ப்ரயுஞ்ஜீரன்ஸம்ʼஸ்காரான்ப்³ராஹ்மணாத³ய:। 13-84-46 (84816) `ஸ்வம்ʼ ஜன்மே மாத்ருʼகோ³த்ரேண ஸம்ʼஸ்காரம்ʼ ப்³ராஹ்மணாத³ய:॥' த⁴ர்மஶாஸ்த்ரேஷு வர்ணானாம்ʼ நிஶ்சயோ(அ)யம்ʼ பத்³ருʼஶ்யதே। 13-84-47 (84817) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ கிம்ʼ பூ⁴ய: ஶ்ரோதுமிச்ச²ஸி॥ ॥ 13-84-48 (84818) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுரஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 84 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-84-2 விப்ரவாதா³: விவிதா⁴: ப்ரவாத³: பூர்வோக்தா ஏவ॥ 7-84-6 தல்பே கலத்ரே॥ 7-84-22 அனந்தரஜ: ஔரஸ: நிருக்தஜ: ஸ்வக்ஷேத்ரே(அ)ன்யோ ரேத:ஸேகார்த²முக்தஸ்தஜ்ஜ:। ப்ரஸ்ருʼதோ(அ)னிருக்தோ(அ)பி யோ லௌல்யாத்பரக்ஷேத்ரே ரேத: ஸிஞ்சதி தஜ்ஜ: ப்ரஸ்ருʼதஜ:॥ 7-84-23 ததா² பதிதாத்ஸ்வபா⁴ர்யாயாமேவ ஜாத:। பா⁴ர்யாயா: த்ருʼதீயார்தே² ஷஷ்டீ²। த³த்த: பஞ்சம:। க்ருʼத: க்ரீத: ஸ்வயமுபாயக³ம்யோ வா ஷஷ்ட²:। அத்⁴யூட⁴: யஸ்ய மாதா க³ர்ப⁴வத்யேவ ஊடா⁴ தாத்³ருʼஶ: ஸப்தம:॥ 7-84-24 ஷட³பத்⁴வம்ʼஸஜா வக்ஷ்யமாணா:। கானீன: கன்யாயாம்ʼ விவாஹாத் ப்ராகு³த்பன்னஶ்சதுர்த³ஶ:। அபஸதா³ வக்ஷ்யமாணா: ஷட்। ஏதே விம்ʼஶதி:। தான்ஸர்வான் புத்ரானிதி விஜானீஹி॥ 7-84-34 காரணாந்தரே லோகாபவாதா³தி³ப⁴யே ஸதி॥ 7-84-35 யாம்ʼ க³ர்ப⁴வதீ கன்யாம்ʼ வ்ருʼணீதே தத்ர ஸ புத்ரோ வோது³ரேவ க்ஷேத்ரஜோ நது ஸேக்துராத்மஜ॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। த³ர்ஶனே கீத்³ருʼஶ: ஸ்னேஹ: ஸம்ʼவாஸே ச பிதாமஹ। மஹாபா⁴க்³யம்ʼ க³வாம்ʼ சைவ தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-85-1 (84819) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-85-2x (7050) ஹந்த தே கத²யிஷ்யாமி புராவ்ருʼத்தம்ʼ மஹாத்³யுதே। நஹுஷஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ மஹர்ஷேஶ்ச்யவனஸ்ய ச॥ 13-85-2 (84820) புரா மஹர்ஷிஶ்ச்யவனோ பா⁴ர்க³வோ ப⁴ரதர்ஷப⁴। உத³வாஸக்ருʼதாரம்போ⁴ ப³பூ⁴வ ஸ மஹாவ்ரத:॥ 13-85-3 (84821) நிஹத்ய மானம்ʼ க்ரோத⁴ம்ʼ ச ப்ரஹர்ஷம்ʼ ஶோகமேவ ச। வர்ஷாணி த்³வாத³ஶ முனிர்ஜலவாஸே த்⁴ருʼதவ்ரத:॥ 13-85-4 (84822) ஆத³த⁴த்ஸர்வபூ⁴தேஷு விஸ்ரம்யம்ʼ பரமம்ʼ ஶுப⁴ம்। ஜலேசரேஷு ஸர்வேஷு ஶீதரஶ்மிரிவ ப்ரபு⁴:॥ 13-85-5 (84823) ஸ்தா²ணுபூ⁴த: ஶுசிர்பூ⁴த்வா தை³வதேப்⁴ய: ப்ரணம்ய ச। க³ங்கா³யமுனயோர்மத்⁴யே ஜலம்ʼ ஸம்ப்ரவிவேஶ ஹ॥ 13-85-6 (84824) க³ங்கா³யமுனயோர்வேக³ம்ʼ ஸுபீ⁴மம்ʼ பீ⁴மனி:ஸ்வனம்। ப்ரதிஜக்³ராஹ ஶிரஸா வாதவேக³ஸமம்ʼ ஜவே॥ 13-85-7 (84825) க³ங்கா³ ச யமுனா சைவ ஸரிதஶ்ச ஸராம்ʼஸி ச। ப்ரத³க்ஷிணம்ருʼஷிம்ʼ சக்ருர்ன சைனம்ʼ பர்யபீட³யன்॥ 13-85-8 (84826) அந்தர்ஜலேஷு ஸுஷ்வாப காஷ்ட²பூ⁴தோ மஹாமுனி:। ததஶ்சோர்த்⁴வஸ்தி²தோ தீ⁴மானப⁴வத்³ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-85-9 (84827) ஜலௌகஸாம்ʼ ஸஸத்வானாம்ʼ ப³பூ⁴வ ப்ரியத³ர்ஶன:। உபாஜிக்⁴நந்த ச ததா³ மத்ஸ்யாஸ்தம்ʼ ஹ்ருʼஷ்டமானஸா:। தத்ர தஸ்யாஸத: கால: ஸமதீதோ(அ)ப⁴வன்மஹான்॥ 13-85-10 (84828) தத: கதா³சித்ஸமயே கஸ்மிம்ʼஶ்சின்மத்ஸ்யஜீவின:। தம்ʼ தே³ஶம்ʼ ஸமுபாஜக்³முர்ஜாலஹஸ்தா மஹாத்³யுதே॥ 13-85-11 (84829) நிஷாதா³ ப³ஹவஸ்தத்ர மத்ஸ்யோத்³த⁴ரணனிஶ்சயா:। வ்யாயதா ப³லின: ஶூரா: ஸலிலேஷ்வனுவர்தின:। அப்⁴யாயயுஶ்ச தம்ʼ தே³ஶம்ʼ நிஶ்சிதா ஜாலகர்ம்ணி॥ 13-85-12 (84830) ஜாலம்ʼ தே யோஜயாமாஸுர்னவஸூத்ரக்ருʼதம்ʼ த்³ருʼட⁴ம்। மத்ஸ்யோத்³த⁴ரணமாகர்ஷஸ்ததா³ ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-85-13 (84831) ததஸ்தே ப³ஹுபி⁴ர்யோகை³: கைவர்தா மத்ஸ்யகாங்க்ஷிண:। க³ங்கா³யமுனயோர்வாரி ஜாலேனாவகிரந்தி தே॥ 13-85-14 (84832) ஜாலம்ʼ ஸுவிததம்ʼ தேஷாம்ʼ நவஸூத்ரக்ருʼதம்ʼ ததா²। விஸ்தாராயாமஸம்பன்னம்ʼ யத்தத்ர ஸலிலே க்ஷமம்॥ 13-85-15 (84833) ததஸ்தே ஸுமஹச்சைவ ப³லவச்ச ஸுவர்திதம்। அவதீர்ய தத: ஸர்வே ஜாலம்ʼ சக்ருʼஷிரே ததா³॥ 13-85-16 (84834) அபீ⁴தரூபா: ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டா அன்யோன்யவஶவர்தின:। ப³ப³ந்து⁴ஸ்தத்ர மத்ஸ்யாம்ʼஶ்ச ததா²(அ)ன்யாஞ்ஜலசாரிண:॥ 13-85-17 (84835) ததா² மத்ஸ்யை: பரிவ்ருʼதம்ʼ ச்யவனம்ʼ ப்⁴ருʼகு³நந்த³னம்। ஆகர்ஷயன்மஹாராஜ ஜாலேனாத² யத்³ருʼச்ச²யா॥ 13-85-18 (84836) நதீ³ஶைவலதி³க்³தா⁴ங்க³ம்ʼ ஹரிஶ்மஶ்ருஜடாத⁴ரம்। லக்³நை: ஶங்க²னகை²ர்கா³த்ரே க்ரோடை³ஶ்சித்ரைரிவார்பிதம்। 13-85-19 (84837) தம்ʼ ஜாலேனோத்³த்⁴ருʼதம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா தே ததா³ வேத³பாரக³ம்। ஸர்வே ப்ராஞ்ஜலயோ தா³ஶா: ஶிரோபி⁴: ப்ராபதன்பு⁴வி॥ 13-85-20 (84838) பரிகே²த³பரித்ராஸாஜ்ஜாலஸ்யாகர்ஷணேன ச। மத்ஸ்யா ப³பூ⁴வுர்வ்யாபன்னா: ஸ்த²லஸம்ʼஸ்பர்ஶனேன ச॥ 13-85-21 (84839) ஸ முனிஸ்தத்ததா³ த்³ருʼஷ்ட்வா மத்ஸ்யானாம்ʼ கத³னம்ʼ க்ருʼதம்। ப³பூ⁴வ க்ருʼபயாவிஷ்டோ நி:ஶ்வஸம்ʼஶ்ச புன:பன:॥ 13-85-22 (84840) நிஷாதா³ ஊசு:। 13-85-23x (7051) அஜ்ஞானாத்³யத்க்ருʼதம்ʼ பாபம்ʼ ப்ரஸாத³ம்ʼ தத்ர ந: குரு। கரவாம ப்ரிய கிம்ʼ தே தன்னோ ப்³ரூஹி மஹாமுனே॥ 13-85-23 (84841) இத்யுக்தோ மத்ஸ்யமத்⁴யஸ்த²ஶ்ச்யவனோ வாக்யமப்³ரவீத்। யோ மே(அ)த்³ய பரம: காமஸ்தம்ʼ ஶ்ருʼணுத்⁴வம்ʼ மஸாஹிதா:॥ 13-85-24 (84842) ப்ராணோத்ஸர்க³ம்ʼ விஸர்க³ம்ʼ வா மத்ஸ்யைர்யாஸ்யாம்யஹம்ʼ ஸஹ। ஸம்ʼவாஸான்னோத்ஸஹே த்யக்தும்ʼ ஸலிலே(அ)த்⁴யுபிதானஹம்॥ 13-85-25 (84843) இத்யுக்தாஸ்தே நிஷாதா³ஸ்து ஸுப்⁴ருʼஶம்ʼ ப⁴யகம்பிதா:। ஸர்வே விவர்ணவத³னா நஹுஷாய ந்யவேத³யன்॥ ॥ 13-85-26 (84844) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஶ்சாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 85 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-85-1 பரபீடா³த³ர்ஶனே பரை: ஸஹ ஸம்ʼவாஸே ச கீத்³ருʼஶ: ஸ்னேஹ ஆத்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ ச கர்தவ்யம்। க³வாம்ʼ மாஹாத்ம்யம்ʼ ச ப்³ரூஹீதி ப்ரஶ்னதூ³யம்॥ 7-85-8 ஸரிதஶ்ச ததா²நுகா³ இதி ட.த².த⁴.பாட²:॥ 7-85-9 ஊர்த்⁴வஸ்தி²த: உபவிஷ்ட:॥ 7-85-10 ஆஸத: ஆஸீனஸ்ய॥ 7-85-19 ஶங்கா²நாம்ʼ ஜலஜந்துவிஶேஷாணாம்ʼ நகா²நி தை:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। நஹுஷஸ்து தத: ஶ்ருத்வா ச்யவனம்ʼ தம்ʼ ததா²(அ)(அ)க³தம்। த்வரித: ப்ரயயௌ தத்ரி ஸஹாமாத்யபுரோஹித:॥ 13-86-1 (84845) ஶௌசம்ʼ க்ருʼத்வா யதா²ந்யாயம்ʼ ப்ராஞ்ஜலி: ப்ரயதோ ந்ருʼப:। ஆத்மானமாசசக்ஷே ச ச்யவனாய மஹாத்மனே॥ 13-86-2 (84846) அர்சயாமாஸ தம்ʼ சாபி தஸ்ய ராஜ்ஞ: புரோஹித:। ஸத்யவ்ரதம்ʼ மஹாத்மானம்ʼ தே³வகல்பம்ʼ விஶாம்பதே॥ 13-86-3 (84847) நஹுஷ உவாச। 13-86-4x (7052) கரவாணி ப்ரியம்ʼ கிம்ʼ தே தன்மே ப்³ரூஹி த்³விஜோத்தம। ஸர்வம்ʼ கர்தா(அ)ஸ்மி ப⁴க³வன்யத்³யபி ஸ்யாத்ஸுது³ஷ்கரம்॥ 13-86-4 (84848) ச்யவன உவாச। 13-86-5x (7053) ஶ்ரமேணி மஹதா யுக்தா: கைவர்தா மத்ஸ்யஜீவின:। மம மூல்யம்ʼ ப்ரயச்சை²ப்⁴யோ மத்ஸ்யானாம்ʼ விக்ரயை: ஸஹ॥ 13-86-5 (84849) நஹுஷ உவாச। 13-86-6x (7054) ஸஹஸ்ரம்ʼ தீ³யதாம்ʼ மூல்யம்ʼ நிஷாதே³ப்⁴ய: புரோஹித। நிஷ்க்ரயார்தே² ப⁴க³வதோ யதா²(அ)(அ)ஹ ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன:॥ 13-86-6 (84850) ச்யவன உவாச। 13-86-7x (7055) ஆத்மமூல்யம்ʼ ச வக்தவ்யம்ʼ ந தல்லோக: ப்ரஶம்ʼஸதி। தஸ்மாத³ஹம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாமி ந சாத்மஸ்துதிம்மவ்ருʼத:॥ 13-86-7 (84851) ஸஹஸ்ரம்ʼ நாஹமர்ஹாமி கிம்ʼ வா த்வம்ʼ மன்யஸே ந்ருʼப। ஸத்³ருʼஶம்ʼ தீ³யதாம்ʼ மூல்யம்ʼ ஸ்வபு³த்³த்⁴யா நிஶ்சயம்ʼ குரு॥ 13-86-8 (84852) நஹுஷ உவாச। 13-86-9x (7056) ஸஹஸ்ராணாம்ʼ ஶதம்ʼ விப்ர நிஷோதே³ப்⁴ய: ப்ரதீ³யதாம்। ஸ்யாதி³த³ம்ʼ ப⁴க³வன்மூல்யம்ʼ கிம்ʼ வா(அ)ன்யன்மன்யதே ப⁴வான்॥ 13-86-9 (84853) ச்யவன உவாச। 13-86-10x (7057) நாஹம்ʼ ஶதஸஹஸ்ரேண நிமேய: பார்தி²வர்ஷப⁴। தீ³யதாம்ʼ ஸத்³ருʼஶம்ʼ மூல்யமமாத்யை: ஸஹ சிந்தய॥ 13-86-10 (84854) நஹுஷ உவாச। 13-86-11x (7058) கோடி: ப்ரதீ³யதாம்ʼ மூல்யம்ʼ நிஷாதே³ப்⁴ய: புரோஹித। யதே³தத³பி நோ மூல்யமதோ பூ⁴ய: ப்ரதீ³யதாம்॥ 13-86-11 (84855) ச்யவன உவாச। 13-86-12x (7059) ராஜன்னார்ஹாம்யஹம்ʼ கோடிம்ʼ பூ⁴யோ வா(அ)பி மஹாத்³யுதே। ஸத்³ருʼஶம்ʼ தீ³யதாம்ʼ மூல்யம்ʼ ப்³ராஹ்மணை: ஸஹ சிந்தய॥ 13-86-12 (84856) நஹுஷ உவாச। 13-86-13x (7060) அர்த³ம்ʼ ராஜ்யம்ʼ ஸமக்³ரம்ʼ வா நிஷாதே³ப்⁴ய: ப்ரதீ³யதாம்। ஏதத்துல்யமஹம்ʼ மன்யே கிம்ʼ வா(அ)ன்யன்மன்யஸே த்³விஜ॥ 13-86-13 (84857) ச்யவன உவாச। 13-86-14x (7061) அர்த⁴ம்ʼ ராஜ்யம்ʼ ஸமக்³ரம்ʼ ச மூல்யம்ʼ நார்ஹாமி பார்தி²வ। ஸத்³ருʼஶம்ʼ தீ³யதாம்ʼ மூல்யம்ருʼஷிபி⁴: ஸஹ சிந்த்யதாம்॥ 13-86-14 (84858) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-86-15x (7062) மஹர்ஷேர்வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா நஹுஷோ து³:க²கர்ஶித:। ஸ சிந்தயாமாஸ ததா³ ஸஹாமாத்யபுரோஹித:॥ 13-86-15 (84859) தத்ர த்வன்யோ வனசர: கஶ்சின்மூலப²லாஶன:। நஹுஷஸ்ய ஸமீபஸ்தோ² க³விஜாதோ(அ)ப⁴வன்முனி:॥ 13-86-16 (84860) ஸ தமாபா⁴ஷ்ய ராஜானமப்³ரவீத்³த்³விஜஸத்தம:। தோஷயிஷ்யாம்யஹம்ʼ க்ஷிப்தம்ʼ யதா² துஷ்டோ ப⁴விஷ்யதி॥ 13-86-17 (84861) நாஹம்ʼ மித்²யாவசோ ப்³ரூயாம்ʼ கை²ரேஷ்வபி குதோ(அ)ன்யதா²। ப⁴வதோ யத³ஹம்ʼ ப்³ரயாம்ʼ தத்கார்யமவிஶங்கயா॥ 13-86-18 (84862) நஹுஷ உவாச। 13-86-19x (7063) வ்ரவீது ப⁴க³வான்மூல்யம்ʼ மஹர்ஷே: ஸத்³ருʼஶம்ʼ ப்⁴ருʼகோ³:। பரித்ராயஸ்வ மாமஸ்மத்³விஷயம்ʼ ச குலம்ʼ ச மே॥ 13-86-19 (84863) ஹன்யாத்³தி⁴ ப⁴க³வான்க்ருத்³த⁴ஸ்த்ரைலோக்யமபி கேவலம்। கிம்ʼ புனர்மாம்ʼ தபோஹீனம்ʼ பா³ஹுவீர்யபராயணம்। 13-86-20 (84864) அகா³தா⁴ம்ப⁴ஸி மக்³நஸ்ய ஸாமாத்யஸ்ய ஸருʼத்விஜ:। ப்லவோ ப⁴வ மஹர்ஷே த்வம்ʼ குரு மூல்யவினிஶ்சயம்॥ 13-86-21 (84865) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-86-22x (7064) நஹுஷஸ்ய வச: ஶ்ருத்வா க³விஜாத: ப்ரதாபவான்। உவாச ஹர்ஷயன்ஸர்வானமாத்யான்பார்தி²வம்ʼ ச தம்॥ 13-86-22 (84866) `ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ க³வாம்ʼ சைவ குலமேகம்ʼ த்³விதா⁴ க்ருʼதம்। ஏகத்ர மந்த்ராஸ்திஷ்ட²ந்தி ஹவிரன்யத்ர திஷ்ட²தி॥' 13-86-23 (84867) அனர்கே⁴யா மஹாராஜ த்³விஜா வர்ணேஷு சோத்தமா:। கா³வஶ்ச புருஷவ்யாக்³ர கௌ³ர்மூல்யம்ʼ பரிகல்ப்யதாம்॥ 13-86-24 (84868) நஹுஷஸ்து தத: ஶ்ருத்வா மஹர்ஷேர்வசனம்ʼ ந்ருʼப। ஹர்ஷேண மஹதா யுக்த: ஸஹாமாத்யபுரோஹித:॥ 13-86-25 (84869) அபி⁴க³ம்ய ப்⁴ருʼகோ³: புத்ரம்ʼ ச்யவனம்ʼ ஸம்ʼஶிதவ்ரதம்। இத³ம்ʼ ப்ரோவாச ந்ருʼபதே வாசா ஸந்தர்பயன்னிவ॥ 13-86-26 (84870) உத்திஷ்டோ²த்திஷ்ட² விப்ரர்ஷே க³வா க்ரீதோஸி பா⁴ர்க³வ। ஏதன்மூல்யமஹம்ʼ மன்யே தவ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼவர॥ 13-86-27 (84871) ச்யவன உவாச। 13-86-28x (7065) உத்திஷ்டா²ம்யேஷ ராஜேந்த்³ர ஸம்யக் க்ரீதோஸ்மி தே(அ)னக⁴। கோ³பி⁴ஸ்துல்யம்ʼ ந பஶ்யாமி த⁴னம்ʼ கிஞ்சிதி³ஹாச்யுத॥ 13-86-28 (84872) கீர்தனம்ʼ ஶ்ரவணம்ʼ தா³நம்ʼ த³ர்ஶனம்ʼ சாபி பார்தி²வ। க³வாம்ʼ ப்ரஶஸ்யதே வீர ஸர்வபாபஹரம்ʼ ஶிவம்॥ 13-86-29 (84873) கா³வோ லக்ஷ்ம்யா: ஸதா³ மூலம்ʼ கோ³ஷு பாப்மா ந வித்³யதே। அன்னமேவ ஸதா³ கா³வோ தே³வானாம்ʼ பரமம்ʼ ஹவி:॥ 13-86-30 (84874) ஸ்வாஹாகாரவஷட்காரௌ கோ³ஷு நித்யம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தௌ। கா³வோ யஜ்ஞஸ்ய நேத்ர்யோ வை ததா² யஜ்ஞஸ்ய தா முக²ம்॥ 13-86-31 (84875) அம்ருʼதம்ʼ ஹ்யவ்யயம்ʼ தி³வ்யம்ʼ க்ஷரந்தி ச வஹந்தி ச। அம்ருʼதாயதனம்ʼ சைதா: ஸர்வலோகனமஸ்க்ருʼதா:॥ 13-86-32 (84876) தேஜஸா வபுஷா சைவ கா³வோ வஹ்னிஸமா பு⁴வி। கா³வோ ஹி ஸுமஹத்தேஜ: ப்ராணினாம்ʼ ச ஸுக²ப்ரதா³:॥ 13-86-33 (84877) நிவிஷ்டம்ʼ கோ³குலம்ʼ யத்ர ஶ்வாஸம்ʼ முஞ்சதி நிர்ப⁴யம்। விராஜயதி தம்ʼ தே³ஶம்ʼ பாபம்ʼ சாஸ்யாபகர்ஷதி॥ 13-86-34 (84878) கா³வ: ஸ்வர்க³ஸ்ய ஸோபானம்ʼ கா³வ: ஸ்வர்கே³(அ)பி பூஜிதா:। கா³வ: காமது³ஹோதே³வ்யோ நான்யத்கிஞ்சித்பரம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-86-35 (84879) இத்யேதத்³கோ³ஷு மே ப்ரோக்தம்ʼ மஹாத்ம்யம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। கு³ணைகதே³ஶவசனம்ʼ ஶக்யம்ʼ பாராயணம்ʼ ந து॥ 13-86-36 (84880) நிஷாதா³ ஊசு:। 13-86-37x (7066) த³ர்ஶனம்ʼ கத²னம்ʼ சைவ ஸஹாஸ்மாபி⁴: க்ருʼதம்ʼ முனே। ஸதாம்ʼ ஸாப்தபத³ம்ʼ மைத்ரம்ʼ ப்ரஸாத³ம்ʼ ந குரு ப்ரபோ⁴॥ 13-86-37 (84881) ஹவீம்ʼஷி ஸர்வாணி யதா² ஹ்யுபபு⁴ங்க்தே ஹுதாஶன:। ஏவம்ʼ த்வமபி த⁴ர்மாத்மன்புருஷாக்³நி: ப்ரதாபவான்॥ 13-86-38 (84882) ப்ரஸாத³யாமஹே வித்³வன்ப⁴வந்தம்ʼ ப்ரணதா வயம்। அனுக்³ரஹார்த²மஸ்மாகமியம்ʼ கௌ³: ப்ரதிக்³ருʼஹ்யதாம்॥ 13-86-39 (84883) `அத்யந்தாபதி³ ஶக்தானாம்ʼ பரித்ராணம்ʼ ஹி குர்வதாம்। யா க³திர்விதி³தா த்வத்³ய நரகே ஶரணம்ʼ ப⁴வான்॥ 13-86-40 (84884) ச்யவன உவாச। 13-86-40x (7067) க்ருʼபணஸ்ய ச யச்சக்ஷுர்முனேராஶீவிஷஸ்ய ச। நரம்ʼ ஸமூலம்ʼ த³ஹதி கக்ஷமக்³நிரிவ ஜ்வலன்॥ 13-86-41 (84885) ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணாமி வோ தே⁴நும்ʼ கைவர்தா முக்தகில்பி³ஷா:। தி³வம்ʼ க³ச்ச²த வை க்ஷிப்ரம்ʼ மத்ஸ்யைர்ஜாலோத்³த்⁴ருʼதை: ஸஹ॥ 13-86-42 (84886) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-86-43x (7068) ததஸ்தஸ்ய ப்ரபா⁴வாத்தே மஹர்ஷேர்பா⁴விதாத்மன:। நிஷாதா³ஸ்தேன வாக்யேன ஸஹ மத்ஸ்யைர்தி³வம்ʼ யயு:॥ 13-86-43 (84887) தத: ஸ ராஜா நஹுஷோ விஸ்மித: ப்ரேக்ஷ்ய தீ⁴வரான்। ஆரோஹமாணாம்ʼஸ்த்ரிதி³வம்ʼ மத்ஸ்யாம்ʼஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-86-44 (84888) ததஸ்தௌ க³விஜஶ்சைவ ச்யவனஶ்ச ப்⁴ருʼகூ³த்³வஹ:। வராப்⁴யாமனுரூபாப்⁴யாம்ʼ ச²ந்த³யாமாஸதுர்ன்ருʼபம்॥ 13-86-45 (84889) ததோ ராஜா மஹாவீர்யோ நஹுஷ: ப்ருʼதி²வீபதி:। பரமித்யப்³ரவீத்ப்ரீதஸ்ததா³ ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-86-46 (84890) ததோ ஜக்³ராஹ த⁴ர்மே ஸ ஸ்தி²திமிந்த்³ரனிபோ⁴ ந்ருʼப:। ததே²தி சோதி³த: ப்ரீதஸ்தாவ்ருʼஷீ ப்ரத்யபூஜயத்॥ 13-86-47 (84891) ஸமாப்ததீ³க்ஷஶ்ச்யவனஸ்ததோ(அ)க³ச்ச²த்ஸ்வமாஶ்ரமம்। க³விஜஶ்ச மஹாதேஜா: ஸ்வமாஶ்ரமபத³ம்ʼ யயௌ॥ 13-86-48 (84892) நிஷாதா³ஶ்ச தி³வம்ʼ ஜக்³முஸ்தே ச மத்ஸ்யா ஜனாதி⁴ப। நஹுஷோபி வரம்ʼ லப்³த்⁴வா ப்ரவிவேஶ ஸ்வகம்ʼ புரம்॥ 13-86-49 (84893) ஏதத்தே கதி²தம்ʼ தாத யன்மாம்ʼ த்வம்ʼ பரிப்ருʼச்ச²ஸி। த³ர்ஶனே யாத்³ருʼஶ: ஸ்னேஹ: ஸம்ʼவாஸே வா யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-86-50 (84894) மஹாபா⁴க்³யம்ʼ க³வாம்ʼ சைவ ததா த⁴ர்மவினிஶ்சயம்। கிம்ʼ பூ⁴ய: கத்²யதாம்ʼ வீர கிம்ʼ தே ஹ்ருʼதி³ விவக்ஷிதம்॥ ॥ 13-86-51 (84895) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட³ஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 86 ॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஸம்ʼஶயோ மே மஹாப்ராஜ்ஞ ஸுமஹான்ஸாக³ரோபம। தம்ʼ மே ஶ்ருʼணு மஹாபா³ஹோ ஶ்ருத்வா வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-87-1 (84896) கௌதூஹலம்ʼ மே ஸுமஹஜ்ஜாமத³க்³ந்யம்ʼ ப்ரதி ப்ரபோ⁴। ராமம்ʼ த⁴ர்மப்⁴ருʼதாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-87-2 (84897) `ப்³ராஹ்மே ப³லே ஸுபூர்ணானாமேதேஷாம்ʼ ச்யவனாதி³நாம்।' கத²மேஷ ஸமுத்பன்னோ ராம: ஸத்யபராக்ரம:। கத²ம்ʼ ப்³ரஹ்மர்ஷிவம்ʼஶோ(அ)யம்ʼ க்ஷத்ரத⁴ர்மா வ்யஜாயத॥ 13-87-3 (84898) தத³ஸ்ய ஸம்ப⁴வம்ʼ ராஜன்னிகி²லேனானுகீர்தய। கௌஶிகஶ்ச கத²ம்ʼ வம்ʼஶாத்க்ஷாத்ராத்³வை ப்³ராஹ்மணோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-87-4 (84899) அஹோ ப்ரபா⁴வ: ஸுமஹானாஸீத்³வை ஸுமஹாத்மனோ:। ராமஸ்ய ச நரவ்யாக்⁴ர விஶ்வாமித்ரஸ்ய சைவ ஹி॥ 13-87-5 (84900) கத²ம்ʼ புத்ரானதிக்ரம்ய தேஷாம்ʼ நப்த்ருʼஷ்வதா²ப⁴வத்। ஏஷ தோ³ஷோ மஹாப்ராஜ்ஞ தத்த்வம்ʼ வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-87-6 (84901) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-87-7x (7069) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ச்யவனஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ குஶிகஸ்ய ச பா⁴ரத॥ 13-87-7 (84902) ஏதம்ʼ தோ³ஷம்ʼ புரா த்³ருʼஷ்ட்வா பா⁴ர்க³வஶ்ச்யவனஸ்ததா³। ஆகா³மினம்ʼ மஹாபு³த்³தி⁴: ஸ்வவம்ʼஶே முனிஸத்தம:॥ 13-87-8 (84903) நிஶ்சித்ய மனஸா ஸர்வம்ʼ கு³ணதோ³ஷப³லாப³லம்। த³க்³து⁴காம: குலம்ʼ ஸர்வம்ʼ குஶிகானாம்ʼ தபோத⁴ன:॥ 13-87-9 (84904) ச்யவனஸ்தமனுப்ராப்ய குஶிகம்ʼ வாக்யமப்³ரவீத்। வஸ்துமிச்சா² ஸமுத்பன்னா த்வயா ஸஹ மமானக⁴॥ 13-87-10 (84905) குஶிக உவாச। 13-87-11x (7070) ப⁴க³வன்ஸஹத⁴ர்மோ(அ)யம்ʼ பண்டி³தைரிஹ சர்யதே। ப்ரதா³நகாலே கன்யானாமுச்யதே ச ஸதா³ பு³தை⁴:॥ 13-87-11 (84906) யத்து தாவத³திக்ராந்தம்ʼ த⁴ர்மத்³வாரம்ʼ தபோத⁴ன। தத்கார்யம்ʼ ப்ரகரிஷ்யாமி தத³னுஜ்ஞாதுமர்ஹஸி॥ 13-87-12 (84907) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-87-13x (7071) அதா²ஸனமுபாதா³ய ச்யவனஸ்ய மஹாமுனே:। குஶிகோ பா⁴ர்யயா ஸார்த⁴மாஜகா³ம யதோ முனி:॥ 13-87-13 (84908) ப்ரக்³ருʼஹ்ய ராஜா ப்⁴ருʼங்கா³ரம்ʼ பாத்³யமஸ்மை ந்யவேத³யத்। காரயாமாஸ ஸர்வாஶ்ச க்ரியாஸ்தஸ்ய மஹாத்மன:॥ 13-87-14 (84909) தத: ஸ ராஜா ச்யவனம்ʼ மது⁴பர்கம்ʼ யதா²விதி⁴। க்³ராஹயாமாஸ சாவ்யக்³ரோ மஹாத்மா நியதவ்ரத:॥ 13-87-15 (84910) ஸத்க்ருʼத்ய தம்ʼ ததா² விப்ரமித³ம்ʼ புனரதா²ப்³ரவீத்। ப⁴க³வன்பரவந்தௌ ஸ்வோ ப்³ரூஹி கிம்ʼ கரவாவஹே॥ 13-87-16 (84911) யதி³ ராஜ்யம்ʼ யதி³ த⁴னம்ʼ யதி³ கா³: ஸம்ʼஶிதவ்ரத। யஜ்ஞதா³நானி ச ததா² ப்³ரூஹி ஸர்வம்ʼ த³தா³மி தே॥ 13-87-17 (84912) இத³ம்ʼ க்³ருʼஹமித³ம்ʼ ராஜ்யமித³ம்ʼ த⁴ர்மாஸனம்ʼ ச தே। ராஜா த்வமஸி ஶாத்⁴யுர்வீம்ʼ ப்⁴ருʼத்யோ(அ)ஹம்ʼ பரவான்ஸ்த்ரியா॥ 13-87-18 (84913) ஏவமுக்தே ததோ வாக்யே ச்யவனோ பா⁴ர்க³வஸ்ததா³। குஶிகம்ʼ ப்ரத்யுவாசேத³ம்ʼ முதா³ பரமயா யுத:॥ 13-87-19 (84914) ந ராஜ்யம்ʼ காமயே ராஜன்ன த⁴னம்ʼ ந ச யோஷித:। ந ச கா³ ந ச வை தே³ஶான்ன யஜ்ஞம்ʼ ஶ்ரூயதாமித³ம்॥ 13-87-20 (84915) நியமம்ʼ கிஞ்சிதா³ரப்ஸ்யே யுவயோர்யதி³ ரோசதே। பரிசர்யோஸ்மி யத்தாப்⁴யாம்ʼ யுவாப்⁴யாமவிஶங்கயா॥ 13-87-21 (84916) ஏவமுக்தே ததா³ தேன த³ம்பதீ தௌ ஜஹர்ஷது:। ப்ரத்யப்³ரூதாம்ʼ ச தம்ருʼஷிமேவமஸ்த்விதி பா⁴ரத॥ 13-87-22 (84917) அத² தம்ʼ குஶிகோ ஹ்ருʼஷ்ட: ப்ராவேஶயத³னுத்தமம்। க்³ருʼஹோத்³தே³ஶம்ʼ ததஸ்தஸ்ய த³ர்ஶனீயமத³ர்ஶயத்॥ 13-87-23 (84918) இயம்ʼ ஶய்யா ப⁴க³வதோ யதா²காமமிஹோஷ்யதாம்। ப்ரயதிஷ்யாவஹே ப்ரீதிமாஹர்தும்ʼ தே தபோத⁴ன॥ 13-87-24 (84919) அத² ஸூர்யோதிசக்ராம தேஷாம்ʼ ஸம்ʼவத³தாம்ʼ ததா²। அத²ர்ஷிஶ்சோத³யாமாஸ பானமன்னம்ʼ ததை²வ ச॥ 13-87-25 (84920) தமப்ருʼச்ச²த்ததோ ராஜா குஶிக: ப்ரணதஸ்ததா³। கிமன்னஜாதமிஷ்டம்ʼ தே கிமுபஸ்தா²பயாம்யஹம்॥ 13-87-26 (84921) தத: ஸ பரயா ப்ரீத்யா ப்ரத்யுவாச நராதி⁴பம்। ஔபபத்திகமாஹாரம்ʼ ப்ரயச்ச²ஸ்வேதி பா⁴ரத॥ 13-87-27 (84922) தத்³வச: பூஜயித்வா து ததே²த்யாஹ ஸ பார்தி²வ:। யதோ²பபன்னமாஹாரம்ʼ தஸ்மை ப்ராதா³ஜ்ஜனாதி⁴ப॥ 13-87-28 (84923) தத: ஸ பு⁴க்த்வா ப⁴க³வந்த³ம்பதீ ப்ராஹ த⁴ர்மவித்। ஸ்வப்துமிச்சா²ம்யஹம்ʼ நித்³ரா பா³த⁴தே மாமிதி ப்ரபோ⁴॥ 13-87-29 (84924) தத: ஶய்யாக்³ருʼஹம்ʼ ப்ராப்ய ப⁴க³வான்ருʼஷிஸத்தம:। ஸம்ʼவிவேஶ நரேஶஸ்து ஸபத்னீக: ஸ்தி²தோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-87-30 (84925) ந ப்ரபோ³த்⁴யோஸ்மி ஸம்ʼஸுப்த இத்யுவாசாத² பா⁴ர்க³வ:। ஸம்ʼவாஹிதவ்யௌ மே பாதௌ³ ஜாக³ர்தவ்யம்ʼ ச வாம்ʼ நிஶி॥ 13-87-31 (84926) அவிஶங்கஸ்து குஶிகஸ்ததே²த்யேவாஹ த⁴ர்மவித்। ந ப்ராபோ³த⁴யதாம்ʼ தௌ ச த³ம்பதீ ரஜனீக்ஷயே॥ 13-87-32 (84927) யதா²தே³ஶம்ʼ மஹர்ஷேஸ்து ஶுஶ்ரூஷாபரமௌ ததா³। ப³பூ⁴வதுர்மஹாராஜ ப்ரயதாவத² த³ம்பதீ॥ 13-87-33 (84928) தத: ஸ ப⁴க³வான்விப்ர: ஸமாதி³ஶ்ய நராதி⁴பம்। ஸுஷ்வாபைகேன பார்ஶ்வேன தி³வஸானேகவிம்ʼஶதிம்॥ 13-87-34 (84929) ஸ து ராஜா நிராஹார: ஸபா⁴ர்ய: குருனந்த³ன। பர்யுபாஸத தம்ʼ ஹ்ருʼஷ்டஶ்ச்யவனாராத⁴னே ரத:॥ 13-87-35 (84930) பா⁴ர்க³வஸ்து ஸமுத்தஸ்தௌ² ஸ்வயமேவ தபோத⁴ன:। அகிஞ்சிது³க்த்வா து க்³ருʼஹான்னிஶ்சக்ராம மஹாதபா:॥ 13-87-36 (84931) தமன்வக³ச்ச²தாம்ʼ தௌ ச க்ஷுதி⁴தௌ ஶ்ரமகர்ஶிதௌ। பா⁴ர்யாபதீ முனிஶ்ரேஷ்ட²ஸ்தாவேதௌ நாவலோகயத்॥ 13-87-37 (84932) தயோஸ்து ப்ரேக்ஷதோ(அ)ரேவ பா⁴ர்க³வாணாம்ʼ குலோத்³வஹ:। அந்தர்ஹிதோபூ⁴த்³ராஜேந்த்³ர ததோ ராஜா(அ)பதத்க்ஷிதௌ॥ 13-87-38 (84933) ததோ முஹூர்தாதா³ஶ்வஸ்ய ஸஹ தே³வ்யா மஹாமுனே:। புனரன்வேஷணே யத்னமகரோத்ஸ மஹீபதி:॥ ॥ 13-87-39 (84934) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தாஶீதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 87 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-87-11 அதிதி²ஸேவாத⁴ர்ம ஏவ ஸஹத⁴ர்ம: ஸ்த்ரீஸஹிதத⁴ர்ம:॥ 7-87-37 முனிஶ்ரேஷ்டோ² நச தாவப்⁴யவாரயதி³தி ட.த².த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। தஸ்மின்னந்தர்ஹிதே விப்ரே ராஜா கிமகரோத்ததா³। பா⁴ர்யா சாஸ்ய மஹாபா⁴கா³ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-88-1 (84935) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-88-2x (7072) அத்³ருʼஷ்ட்வா ஸ மஹீபாலஸ்தம்ருʼஷிம்ʼ ஸஹ பா⁴ர்யயா। பரிஶ்ராந்தோ நிவவ்ருʼதே வ்ரீடி³தோ நஷ்டசேதன:॥ 13-88-2 (84936) ஸ ப்ரவிஶ்ய புரீம்ʼ தீ³நோ நாப்⁴யபா⁴ஷத கிஞ்சன। ததே³வ சிந்தயாமாஸ ச்யவனஸ்ய விசேஷ்டிதம்॥ 13-88-3 (84937) அத² ஶூன்யேன மனஸா ப்ரவிவேஶ க்³ருʼஹம்ʼ ந்ருʼப:। த³த³ர்ஶ ஶயனே தஸ்மிஞ்ஶயானம்ʼ ப்⁴ருʼகு³நந்த³னம்॥ 13-88-4 (84938) விஸ்மிதௌ தம்ருʼஷிம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ததா³ஶ்சர்யம்ʼ விசிந்த்ய ச। த³ர்ஶனாத்தஸ்ய து ததா³ விஶ்ராந்தௌ ஸம்ப³பூ⁴வது:॥ 13-88-5 (84939) யதா²ஸ்தா²நம்ʼ ததோ க³த்வா தத்பாதௌ³ ஸம்ʼவவாஹது:। அதா²பரேண பார்ஶ்வேன ஸுஷ்வாப ஸ மஹாமுனி:॥ 13-88-6 (84940) தேனைவ ச ஸ காலேன ப்ரத்யபு³த்³த்⁴யத வீர்யவான்। ந ச தௌ சக்ரது: கிஞ்சித்³விகாரம்ʼ ப⁴யஶங்கிதௌ॥ 13-88-7 (84941) ப்ரதிபு³த்³த⁴ஸ்து ஸ முனிஸ்தௌ ப்ரோவாச விஶாம்பதே। தைலாப்⁴யங்கோ³ தீ³யதாம்ʼ மே ஸ்னாஸ்யே(அ)ஹமிதி பா⁴ரத॥ 13-88-8 (84942) தௌ ததே²தி ப்ரதிஶ்ருத்ய க்ஷுதி⁴தௌ ஶ்ரமகர்ஶிதௌ। ஶதபாகேன தைலேன மஹார்ஹேணோபதஸ்த²து:॥ 13-88-9 (84943) தத: ஸுகா²ஸீனம்ருʼஷிம்ʼ வாக்³யதௌ ஸம்ʼவவாஹது:। ந ச பர்யாப்தமித்யாஹ பா⁴ர்க³வ: ஸுமஹாதபா:॥ 13-88-10 (84944) யதா³ தௌ நிர்விகாரௌ து லக்ஷமாயாஸ பா⁴ர்க³வ:। தத உத்தா²ய ஸஹஸா ஸ்னானஶாலாம்ʼ விவேஶ ஹ॥ 13-88-11 (84945) க்ல்ருʼப்தமேவ து தத்ராஸீத்ஸ்னானீயம்ʼ பார்தி²வோசிதம்। அஸத்க்ருʼத்ய ச தத்ஸர்வம்ʼ தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத॥ 13-88-12 (84946) ஸ முனி: புனரேவாத² ந்ருʼபதே: பஶ்யதஸ்ததா³। நாஸூயாம்ʼ சக்ரதுஸ்தௌ ச த³ம்பதீ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-88-13 (84947) அத² ஸ்னாத: ஸ ப⁴க³வான்ஸிம்ʼஹாஸனக³த: ப்ரபு⁴:। த³ர்ஶயாமாஸ குஶிகம்ʼ ஸபா⁴ர்யம்ʼ குருனந்த³ன॥ 13-88-14 (84948) ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டவத³னோ ராஜா ஸபா⁴ர்ய: குஶிகோ முனிம்। ஸித்³த⁴மன்னமிதி ப்ரஹ்வோ நிர்விகாரோ ந்யவேத³யத்॥ 13-88-15 (84949) ஆனீயதாமிதி முனிஸ்தம்ʼ சோவாச நராதி⁴பம்। ஸ ராஜா ஸமுபாஜஹ்ரே தத³ன்னம்ʼ ஸஹ பா⁴ர்யயா॥ 13-88-16 (84950) மாம்ʼஸப்ரகாரான்விவிதா⁴ஞ்ஶாகானி விவிதா⁴நி ச। லேஹ்யபிஷ்டவிகாராம்ʼஶ்ச பானகானி லகூ⁴நி ச॥ 13-88-17 (84951) ரஸாலாபூபகாம்ʼஶ்சித்ரான்மோத³கானத² ஷட்³ரஸான்। ரஸான்னானாப்ரகாராம்ʼஶ்ச வன்யம்ʼ ச முனிபோ⁴ஜனம்॥ 13-88-18 (84952) ப²லானி ச விசித்ராணி ராஜபோ⁴ஜ்யானி பூ⁴ரிஶ:। ப³த³ரேங்கு³த³காஶ்மர்யப⁴ல்லாதகப²லானி ச॥ 13-88-19 (84953) க்³ருʼஹஸ்தா²நாம்ʼ ச யத்³போ⁴ஜ்யம்ʼ யச்சாபி வனவாஸினாம்। ஸர்வமாஹாரயாமாஸ ராஜா ஶாபப⁴யான்முனே:॥ 13-88-20 (84954) அத² ஸர்வமுபன்யஸ்தமக்³ரதஶ்ச்யவனஸ்ய தத்। தத: ஸர்வம்ʼ ஸமானீய தச்ச ஶய்யாஸனம்ʼ முனி:॥ 13-88-21 (84955) வஸ்த்ரை: ஶுபை⁴ரவச்சா²த்³ய போ⁴ஜனோபஸ்கரை: ஸஹ। ஸர்வமாதீ³பயாமாஸ ச்யவனோ ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன:॥ 13-88-22 (84956) ந ச தௌ சக்ரது: க்ரோத⁴ம்ʼ த³ம்பதீ ஸுமஹாவ்ரதௌ। தயோ: ஸம்ப்ரேக்ஷதோரேவ புனரந்தர்ஹிதோ(அ)ப⁴வத்॥ 13-88-23 (84957) ததை²வ ச ஸ ராஜர்ஷிஸ்தஸ்தௌ² தாம்ʼ ரஜனீம்ʼ ததா³। ஸபா⁴ர்யோ வாக்³யத: ஶ்ரீமான்ன சகோபம்ʼ ஸமாவிஶத்॥ 13-88-24 (84958) நித்யஸம்ʼஸ்க்ருʼதமன்னம்ʼ து விவித⁴ம்ʼ ராஜவேஶ்மனி॥ ஶயனானி ச முக்²யானி பரிஷேகாஶ்ச புஷ்கலா:॥ 13-88-25 (84959) வஸ்த்ரம்ʼ ச விவிதா⁴காரமப⁴வத்ஸமுபார்ஜிதம்। ந ஶஶாக ததோ த்³ரஷ்டமந்தரம்ʼ ச்யவனஸ்ததா³॥ 13-88-26 (84960) புனரேவ ச விப்ரர்ஷி: ப்ரோவாச குஶிகம்ʼ ந்ருʼபம்। ஸபா⁴ர்யோ மாம்ʼ ரதே²நாஶு வஹ யத்ர ப்³ரவீம்யஹம்॥ 13-88-27 (84961) ததே²தி ச ப்ராஹ ந்ருʼபோ நிர்விஶங்கஸ்தபோத⁴னம்। க்ரீடா³ரதோ²ஸ்து ப⁴க³வன்னுத ஸாங்க்³ராமிகோ ரத²:॥ 13-88-28 (84962) இத்யுக்த: ஸ முனீ ராஜ்ஞா தேன ஹ்ருʼஷ்டேன தத்³வச:। ச்யவன: ப்ரத்யுவாசேத³ம்ʼ ஹ்ருʼஷ்ட: பரபுரஞ்ஜயம்॥ 13-88-29 (84963) ஸஜ்ஜீகுரு ரத²ம்ʼ க்ஷிப்ரம்ʼ யஸ்தே ஸாங்க்³ராமிகோ மத:। ஸாயுத⁴: ஸபதாகஶ்ச ஶக்தீகனகயஷ்டிமான்॥ 13-88-30 (84964) கிங்கிணீஸ்வனநிர்கோ⁴ஷோ யுக்தஸ்தோரணகல்பனை:। க³தா³ஸ்வங்க³னிப³த்³த⁴ஶ்ச பரமேஷுஶதான்வித:॥ 13-88-31 (84965) தத: ஸ தம்ʼ ததே²த்யுக்த்வா கல்பயித்வா மஹாரத²ம்। பா⁴ர்யாம்ʼ வாமே து⁴ரி ததா³ சாத்மானம்ʼ த³க்ஷிணே ததா²॥ 13-88-32 (84966) த்ரித³ண்ட³ம்ʼ வஜ்ரஸூச்யக்³ரம்ʼ ப்ரதோத³ம்ʼ தத்ர சாத³த⁴த்। ஸர்வமேதத்ததா² த³த்த்வா ந்ருʼபோ வாக்யம(அ)தா²ப்³ரவீத்॥ 13-88-33 (84967) ப⁴க³வன்க்வ ரதோ² யாது ப்³ரவீது ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன। யத்ர வக்ஷ்யஸி விப்ரர்ஷே தத்ர யாஸ்யதி தே ரத²:॥ 13-88-34 (84968) ஏவமுக்தஸ்து ப⁴க³வான்ப்ரத்யுவாசாத² தம்ʼ ந்ருʼபம்। இத: ப்ரப்⁴ருʼதி யாதவ்யம்ʼ பத³கம்பத³கம்ʼ ஶனை:॥ 13-88-35 (84969) ஶ்ரமோ மம யதா² ந ஸ்யாத்ததா² மச்ச²ந்த³சாரிணௌ। ஸுஸுக²ம்ʼ சைவ வோட⁴வ்யோ ஜன: ஸர்வஶ்ச பஶ்யது॥ 13-88-36 (84970) நோத்ஸார்யா: பதி²கா: கேசித்தேப்⁴யோதா³ஸ்யே வஸு ஹ்யஹம்। ப்³ராஹ்மணேப்⁴யஶ்ச யே காமானர்த²யிஷ்யந்திமாம்ʼ பதி²॥ 13-88-37 (84971) ஸர்வாந்தா³ஸ்யாம்யஶேஷேண த⁴னம்ʼ ரத்னானி சைவ ஹி। க்ரியதாம்ʼ நிகி²லேனைதன்மா விசாரய பார்தி²வ॥ 13-88-38 (84972) தஸ்ய தத்³வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா ராஜா ப்⁴ருʼத்யாம்ʼஸ்ததா²(அ)ப்³ரவீத்। யத்³யத்³ப்³ரூயான்முனிஸ்தத்தத்ஸர்வம்ʼ தே³யமஶங்கிதை:॥ 13-88-39 (84973) ததோ ரத்னான்யனேகானி ஸ்த்ரியோ யுக்³யமஜாவிகம்। க்ருʼதாக்ருʼதம்ʼ ச கனகம்ʼ க³ஜேந்த்³ராஶ்சாசலோபமா:॥ 13-88-40 (84974) அன்வக³ச்ச²ந்த தம்ருʼஷிம்ʼ ராஜாமாத்யாஶ்ச ஸர்வஶ:। ஹாஹாபூ⁴தம்ʼ ச தத்ஸர்வமாஸீன்னக³ரமார்தவத்॥ 13-88-41 (84975) தௌ தீக்ஷ்ணாக்³ரேண ஸஹஸா ப்ரதோதே³ந ப்ரதோதி³தௌ। ப்ருʼஷ்டே² வித்³தௌ⁴ கடே சைவ நிர்விகாரௌ தமூஹது:॥ 13-88-42 (84976) வேபமானௌ நிராஹாரௌ பஞ்சாஶத்³ராத்ரகர்ஶிதௌ। கத²ஞ்சிதூ³ஹதுர்தை⁴ர்யாத்³த³ம்பதீ தம்ʼ ரதோ²த்தமம்॥ 13-88-43 (84977) ப³ஹுஶோ ப்⁴ருʼஶவித்³தௌ⁴ தௌ க்ஷரமாணௌ க்ஷதோத்³ப⁴வம்। த³த்³ருʼஶாதே மஹாராஜ புஷ்பிதாவிவ கிம்ʼஶுகௌ॥ 13-88-44 (84978) தௌ த்³ருʼஷ்ட்வா பௌரவர்க³ஸ்து ப்⁴ருʼஶம்ʼ ஶோகஸமாகுல:। அபி⁴ஶாபப⁴யத்ரஸ்தோ ந தம்ʼ கிஞ்சிது³வாச ஹ॥ 13-88-45 (84979) த்³வந்த்³வஶஶ்சாப்³ருவன்ஸர்வே பஶ்யத்⁴வம்ʼ தபஸோ ப³லம்। க்ருத்³தா⁴ அபி முனிஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ வீக்ஷிதும்ʼ நேஹ ஶுக்னும:॥ 13-88-46 (84980) அஹோ ப⁴க³வதோ வீர்யம்ʼ மஹர்ஷேர்பா⁴விதாத்மன:। ராஜ்ஞஶ்சாபி ஸபா⁴ர்யஸ்ய தை⁴ர்யம்ʼ பஶ்யத யாத்³ருʼஶம்॥ 13-88-47 (84981) ஶ்ராந்தாவபி ஹி கச்ச்²ரேண ரத²மேனம்ʼ ஸமூஹது:। ந சைதயோர்விகாரம்ʼ வை த³த³ர்ஶம்ʼ ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன:॥ 13-88-48 (84982) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-88-49x (7073) தத: ஸ நிர்விகாரௌ து த்³ருʼஷ்ட்வா ப்⁴ருʼகு³குலோத்³வஹ:। வஸு விஶ்ராணயாமாஸ யதா² வைஶ்ரவணஸ்ததா²॥ 13-88-49 (84983) தத்ராபி ராஜா ப்ரீதாத்மா யதா²தி³ஷ்டமதா²கரோத்। ததோ(அ)ஸ்ய ப⁴க³வான்ப்ரீதோ ப³பூ⁴வ முனிஸத்தம:॥ 13-88-50 (84984) அவதீர்ய ரத²ஶ்ரேஷ்டா²த்³த³ம்பதீ தௌ முமோச ஹ। விமோச்ய சைதௌ விதி⁴வத்ததோ வாக்யமுவாச ஹ॥ 13-88-51 (84985) ஸ்னிக்³த⁴க³ம்பீ⁴ரயா வாசா பா⁴ர்க³வ: ஸுப்ரஸன்னயா। த³தா³மி வாம்ʼ வரம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ தம்ʼ ப்³ரூதாமிதி பா⁴ரத॥ 13-88-52 (84986) ஸுகுமாரௌ ச தௌ வித்³தௌ⁴ கராப்⁴யாம்ʼ முனிஸத்தம:। பஸ்பர்ஶாம்ருʼதகல்பாப்⁴யாம்ʼ ஸ்னேஹாத்³ப⁴ரதஸதம॥ 13-88-53 (84987) அதா²ப்³ரவீன்ன்ருʼபோ வாக்யம்ʼ ஶ்ரமோ நாஸ்த்யாவயோரிஹ। விஶ்ராந்தௌ ஸ்வ: ப்ரபா⁴வாத்தே த்⁴யானேனைவேஹ பா⁴ர்க³வ॥ 13-88-54 (84988) அத² தௌ ப⁴க³வான்ப்ராஹ ப்ரஹ்ருʼஷ்டஶ்ச்யனஸ்ததா³। ந வ்ருʼதா² வ்யாஹ்ருʼதம்ʼ பூர்வம்ʼ யன்மயா தத்³ப⁴விஷ்யதி॥ 13-88-55 (84989) ரமணீய: ஸமுத்³தே³ஶோ க³ங்கா³தீரமித³ம்ʼ ஶுப⁴ம்। கிஞ்சித்காலம்ʼ வ்ரதபரோ நிவத்ஸ்யாமீஹ பார்தி²வ॥ 13-88-56 (84990) க³ம்யதாம்ʼ ஸ்வபுரம்ʼ புத்ர விஶ்ராந்த: புனரேஷ்யஸி। இஹஸ்த²ம்ʼ மாம்ʼ ஸபா⁴ர்யஸ்த்வம்ʼ த்³ரஷ்டாஸி ஶ்வோ நராதி⁴ப॥ 13-88-57 (84991) ந ச மன்யுஸ்த்வயா கார்ய: ஶ்ரேயஸ்த்வாம்ʼ ஸமுபஸ்தி²தம்। யத்காங்க்ஷிதம்ʼ ஹ்ருʼதி³ஸ்த²ம்ʼ தே தத்ஸர்வம்ʼ ஹி ப⁴விஷ்யதி॥ 13-88-58 (84992) இத்யேவமுக்த: குஶிக: ப்ரஹ்ருʼஷ்டேனாந்தராத்மனா। ப்ரோவாச முனிஶார்தூ³லமித³ம்ʼ வசனமர்த²வத்॥ 13-88-59 (84993) ந மே மன்யுர்மஹாபா⁴க³ பூதௌ ஸ்வோ ப⁴க³வம்ʼஸ்த்வயா। ஸம்ʼவ்ருʼதௌ யௌவனஸ்தௌ² ஸ்வோ வபுஷ்மந்தௌ ப³லான்விதௌ॥ 13-88-60 (84994) ப்ரதோதே³ந வ்ரணா யே மே ஸபா⁴ர்யஸ்ய த்வயா க்ருʼதா:। தான்ன பஶ்யாமி கா³த்ரேஷு ஸ்வஸ்தோ²ஸ்மி ஸஹ பா⁴ர்யயா॥ 13-88-61 (84995) இமாம்ʼ ச தே³வீம்ʼ பஶ்யாமி வபுஷா(அ)ப்ஸரஸோபமாம்। ஶ்ரியா பரமயா யுக்தா ததா² த்³ருʼஷ்டா புரா மயா॥ 13-88-62 (84996) தவ ப்ரஸாத³ஸம்ʼவ்ருʼத்தமித³ம்ʼ ஸர்வம்ʼ மஹாமுனே। நைதச்சித்ரம்ʼ து ப⁴க³வம்ʼஸ்த்வயி ஸத்யபராக்ரம॥ 13-88-63 (84997) இத்யுக்த: ப்ரத்யுவாசைனம்ʼ குஶிகம்ʼ ச்யவனஸ்ததா³। ஆக³ச்சே²தா²: ஸபா⁴ர்யஶ்ச த்வமிஹேதி நராதி⁴ப॥ 13-88-64 (84998) இத்யுக்த: ஸமனுஜ்ஞாதோ ராஜர்ஷிரபி⁴வாத்³ய தம்। ப்ரயயௌ வபுஷா யுக்தோ நக³ரம்ʼ தே³வராஜவத்॥ 13-88-65 (84999) தத ஏனமுபாஜக்³முரமாத்யா: ஸபுரோஹிதா:। ப³லஸ்தா² க³ணிகாயுக்தா: ஸர்வா: ப்ரக்ருʼதயஸ்ததா²॥ 13-88-66 (85000) தைர்வ்ருʼத: குஶிகோ ராஜா ஶ்ரியா பரமயா ஜ்வலன்। ப்ரவிவேஶ புரம்ʼ ஹ்ருʼஷ்ட: பூஜ்யமானோ(அ)த² ப³ந்தி³பி⁴:॥ 13-88-67 (85001) தத: ப்ரவிஶ்ய நக³ரம்ʼ க்ருʼத்வா பௌர்வாஹ்ணிகீ: க்ரியா:। பு⁴க்த்வா ஸபா⁴ர்யோ ரஜனீமுவாஸ ஸ மஹாத்³யுதி:॥ 13-88-68 (85002) ததஸ்து தௌ நவமபி⁴வீக்ஷ்ய யௌவனம்ʼ பரஸ்பரம்ʼ விக³தஜராவிவாமரௌ। நனந்த³து: ஶயனக³தௌ வபுர்த⁴ரௌ ஶ்ரியா யுதௌ த்³விஜவரத³த்தயா ததா³॥ 13-88-69 (85003) அதா²ப்யுஷிர்ப்⁴ருʼகு³குலகீர்திவர்த⁴ன- ஸ்தபோத⁴னோ வனமபி⁴ராமம்ருʼத்³தி⁴மத்। மனீஷயா ப³ஹுவித⁴ரத்னபூ⁴ஷிதம்ʼ ஸஸர்ஜ யன்ன புரி ஶதக்ரதோரபி॥ ॥ 13-88-70 (85004) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாஶீஷ்டிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 88 ॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। தத: ஸ ராஜா ராத்ர்யந்தே ப்ரதிபு³த்³தோ⁴ மஹாமனா:। க்ருʼதபூர்வாஹ்ணிக: ப்ராயாத்ஸபா⁴ர்யஸ்தத்³வனம்ʼ ப்ரதி॥ 13-89-1 (85005) ததோ த³த³ர்ஶ ந்ருʼபதி: ப்ராஸாத³ம்ʼ ஸர்வகாஞ்சனம்। மணிஸ்தம்ப⁴ஸஹஸ்ராட்⁴யம்ʼ க³ந்த⁴ர்வனக³ரோபமம்। தத்ர தி³வ்யானபி⁴ப்ராயாந்த³த³ர்ஶ குஶிகஸ்ததா³॥ 13-89-2 (85006) பர்வதான்ரூப்யஸானூம்ʼஶ்ச நலினீஶ்ச ஸபங்கஜா:। சித்ரஶாலாஶ்ச விவிதா⁴ஸ்தோரணானி ச பா⁴ரத। ஶாத்³வலோபசிதாம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ ததா² காஞ்சனகுட்டிமாம்॥ 13-89-3 (85007) ஸஹகாரான்ப்ரபு²ல்லாம்ʼஶ்ச கேதகோத்³தா³லகான்வரான்। அஶோகான்ஸஹகுந்தா³ம்ʼஶ்ச பு²ல்லாம்ʼஶ்சைவாதிமுக்தகான்॥ 13-89-4 (85008) சம்பகாம்ʼஸ்திலகான்ப⁴வ்யான்பனஸான்வஞ்ஜுலானபி। புஷ்பிதான்கர்ணிகாராம்ʼஶ்ச தத்ரதத்ர த³த³ர்ஶ ஹ॥ 13-89-5 (85009) ஶ்யாமான்வாரணபுஷ்பாம்ʼஶ்ச ததா²(அ)ஷ்டபதி³கா லதா:। தத்ரதத்ர பரிக்ல்ருʼப்தா த³த³ர்ஶ ஸ மஹீபதி:॥ 13-89-6 (85010) ரம்யான்பத்³மோத்பலத⁴ரான்ஸர்வர்துகுஸுமாம்ʼஸ்ததா²। விமானப்ரதிமாம்ʼஶ்சாபி ப்ராஸாதா³ஞ்ஶைலஸன்னிபா⁴ந்॥ 13-89-7 (85011) ஶீதலானி ச தோயானி க்வசிது³ஷ்ணானி பா⁴ரத। ஆஸனானி விசித்ராணி ஶயனப்ரவராணி ச॥ 13-89-8 (85012) பர்யங்கான்ரத்னஸௌவர்ணான்பரார்த்⁴யாஸ்தரணாஸ்த்ருʼதான்। ப⁴க்ஷ்யம்ʼ போ⁴ஜ்யமனந்தம்ʼ ச தத்ரதத்ரோபகல்பிதம்॥ 13-89-9 (85013) வாணீவாதா³ஞ்சு²காம்ʼஶ்சைவ ஶாரிகா ப்⁴ருʼங்க³ராஜகான்। கோகிலாஞ்ச²தபத்ராம்ʼஶ்ச ஸகோயஷ்டிககுக்குபா⁴ந்॥ 13-89-10 (85014) மயூரான்குக்குடாம்ʼஶ்சாபி தா³த்யூஹாஞ்ஜீவஜீவகான்। சகோரான்வானரான்ஹம்ʼஸான்ஸாரஸாம்ʼஶ்சக்ரஸாஹ்வயான்॥ 13-89-11 (85015) ஸமந்தத: ப்ரணத³தோ த³த³ர்ஶ ஸுமனோஹரான்। க்வசித³ப்ஸரஸாம்ʼ ஸங்கா⁴ந்க³ந்த⁴ர்வாணாம்ʼ ச பார்தி²வ॥ 13-89-12 (85016) காந்தாபி⁴ரபராம்ʼஸ்தத்ர பரிஷ்வக்ராந்த³த³ர்ஶ ஹ। ந த³த³ர்ஶ ச தான்பூ⁴யோ த³த³ர்ஶ ச புனர்ன்ருʼப:॥ 13-89-13 (85017) கீ³தத்⁴வனிம்ʼ ஸுமது⁴ரம்ʼ ததை²வாத்⁴யயனத்⁴வனிம்। ஹம்ʼஸானஸுமது⁴ராம்ʼஶ்சாபி தத்ர ஶுஶ்ராவ பார்தி²வ:॥ 13-89-14 (85018) தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா(அ)த்யத்³பு⁴தம்ʼ ராஜா மனஸா(அ)சிந்தயத்ததா³। ஸ்வப்னோ(அ)யம்ʼ சித்தவிப்⁴ரம்ʼஶ உதாஹோ ஸத்யமேவ து॥ 13-89-15 (85019) அஹோ ஸஹ ஶரீரேண ப்ராப்தோஸ்மி பரமாம்ʼ க³திம்। உத்தரான்வா குரூன்புண்யானத²வா(அ)ப்யமராவதீம்॥ 13-89-16 (85020) கிஞ்சேத³ம்ʼ மஹதா³ஶ்சர்யம்ʼ ஸம்பஶ்யாமீத்யசிந்தயத்। ஏவம்ʼ ஸஞ்சிந்தயன்னேவ த³த³ர்ஶ முனிபுங்க³வம்॥ 13-89-17 (85021) தஸ்மின்விமானே ஸௌவர்ணே மணிஸ்தம்ப⁴ஸமாகுலே। மஹார்ஹே ஶயனே தி³வ்யே ஶயானம்ʼ ப்⁴ருʼகு³நந்த³னம்॥ 13-89-18 (85022) தமப்⁴யயாத்ப்ரஹர்ஷேண நரேந்த்³ர: ஸஹ பா⁴ர்யயா। அந்தர்ஹிதஸ்ததோ பூ⁴யஶ்ச்யவன: ஶயனம்ʼ வ தத்॥ 13-89-19 (85023) ததோ(அ)ன்யஸ்மின்வனோத்³தே³ஶே புனரேவ த³த³ர்ஶ தம்। கௌஶ்யாம்ʼ ப்³ருʼஸ்யாம்ʼ ஸமாஸீனம்ʼ ஜபமானம்ʼ மஹாவ்ரதம்॥ 13-89-20 (85024) ஏவம்ʼ யோக³ப³லாத்³விப்ரோ மோஹயாமாஸ பார்தி²வம்॥ 13-89-21 (85025) க்ஷணேன தத்³வனம்ʼ சைவ தே சைவாப்ஸரஸாம்ʼ க³ணா:। க³ந்த⁴ர்வா: பாத³பாஶ்சைவ ஸர்வமந்தரதீ⁴யத॥ 13-89-22 (85026) நி:ஶப்³த³மப⁴வச்சாபி க³ங்கா³கூலம்ʼ புனர்ன்ருʼப। குஶவல்மீகபூ⁴யிஷ்ட²ம்ʼ ப³பூ⁴வ ச யதா² புரா॥ 13-89-23 (85027) தத: ஸ ராஜா குஶிக: ஸபா⁴ர்யஸ்தேன கர்மணா। விஸ்மயம்ʼ பரமம்ʼ ப்ராப்தஸ்தத்³த்³ருʼஷ்ட்வா மஹத³த்³பு⁴தம்॥ 13-89-24 (85028) தத: ப்ரோவாச குஶிகோ பா⁴ர்யா ஹர்ஷஸமன்வித:। பஶ்ய ப⁴த்³ரே யதா²பா⁴வாஶ்சித்ரா த்³ருʼஷ்டா: ஸுது³ர்லபா⁴:। ப்ரஸாதா³த்³ப்⁴ருʼகு³முக்²யஸ்ய கிமன்யத்ர தபோப³லாத்॥ 13-89-25 (85029) தபஸா தத³வாப்யம்ʼ ஹி யன்ன ஶக்யம்ʼ மனோரதை²:। த்ரைலோக்யராஜ்யாத³பி ஹி தப ஏவ விஶிஷ்யதே॥ 13-89-26 (85030) தபஸா ஹி ஸுதப்தேனி க்ரீட³த்யேஷ தபோத⁴ன:। அஹோ ப்ரபா⁴வோ ப்³ரஹ்மர்ஷேஶ்ச்யவனஸ்ய மஹாத்மன:॥ 13-89-27 (85031) இச்ச²யைஷ தபோவீர்யாத³ன்யாம்̐ல்லோகான்ஸ்ருʼஜேத³பி। ப்³ராஹ்மணா ஏவ ஜாயேரன்புண்யவாக்³பு³த்³தி⁴கர்மணா॥ 13-89-28 (85032) உத்ஸஹேதி³ஹ க்ருʼத்வைவ கோ(அ)ன்யோ வை ச்யவனாத்³ருʼதே। ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ து³ர்லப⁴ம்ʼ லோகே ராஜ்யம்ʼ ஹி ஸுலப⁴ம்ʼ நரை:॥ 13-89-29 (85033) ப்³ராஹ்மண்யஸ்ய ப்ரபா⁴வாத்³தி⁴ ரதே² யுக்தௌ ஸ்வது⁴ர்யவத்। இத்யேவம்ʼ சிந்தயான: ஸ விதி³தஶ்ச்யவனஸ்ய வை॥ 13-89-30 (85034) ஸம்ப்ரேக்ஷ்யோவாச ந்ருʼபதிம்ʼ க்ஷிப்ரமாக³ம்யதாமிதி। இத்யுக்த: ஸஹபா⁴ர்யஸ்து ஸோப்⁴யக³ச்ச²ன்மஹாமுனிம்॥ 13-89-31 (85035) ஶிரஸா வந்த³னீயம்ʼ தமவந்த³த ச பார்தி²வ:। தஸ்யாஶிஷ: ப்ரயுஜ்யாத² ஸ முனிஸ்தம்ʼ நராதி⁴பம்। நிஷீதே³த்யப்³ரவீத்³தீ⁴மான்ஸாந்த்வயன்புருஷர்ஷப⁴:॥ 13-89-32 (85036) தத: ப்ரக்ருʼதிமாபன்னோ பா⁴ர்க³வோ ந்ருʼபதே ந்ருʼபம்। உவாச ஶ்லக்ஷ்ணயா வாசா தர்பயன்னிவ பா⁴ரத॥ 13-89-33 (85037) ராஜன்ஸம்யக்³ஜிதானீஹ பஞ்சபஞ்ச ஸ்வயம்ʼ த்வயா। மன:ஷஷ்டா²நீந்த்³ரியாணி க்ருʼச்ச்²ரான்முக்தோஸி தேன வை॥ 13-89-34 (85038) ஸம்யகா³ராதி⁴த: புத்ர த்வயா(அ)ஹம்ʼ வத³தாம்ʼவர। ந ஹி தே வ்ருʼஜிதம்ʼ கிஞ்சித்ஸுஸூக்ஷ்மமபி த்³ருʼஶ்யதே॥ 13-89-35 (85039) அனுஜானீஹி மாம்ʼ ராஜன்க³மிஷ்யாமி யதா²க³தம்। ப்ரீதோஸ்மி தவ ராஜேந்த்³ர வரஶ்ச ப்ரதிக்³ருʼஹ்யதாம்॥ 13-89-36 (85040) குஶிக உவாச। 13-89-37x (7074) அக்³நிமத்⁴யே க³தேனேவ ப⁴க³வன்ஸன்னிதௌ⁴ மயா। வர்திதம்ʼ ப்⁴ருʼகு³ஶார்தூ³ல யன்ன த³க்³தோ⁴ஸ்மி தத்³ப³ஹு॥ 13-89-37 (85041) ஏஷ ஏவ வரோ முக்²ய: ப்ராப்தோ மே ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன। யத்ப்ரீதோஸி மமாசாரை: குலம்ʼ த்ராதம்ʼ ச மே(அ)னக⁴॥ 13-89-38 (85042) ஏத² மே(அ)ந்த்³ரக்³ரஹோ விப்ர ஜீவிதே ச ப்ரயோஜனம்। ஏதத்³ராஜ்யப²லம்ʼ சைவ தபஸஶ்ச ப²லம்ʼ மம॥ 13-89-39 (85043) யதி³ த்வம்ʼ ப்ரீதிமான்விப்ர மயி வை ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன। அஸ்தி மே ஸம்ʼஶய: கஶ்சித்தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ ॥ 13-89-40 (85044) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனநவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 89॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-89-29 உத்ஸாஹமிஹ க்ருʼத்வேத³ம்ʼ கோ(அ)ன்யோ வை ச்யவனாத்³ருʼதே। ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ து³ர்லப⁴ம்ʼ லோகே தல்லவ்த்⁴வா து³ர்லப⁴ம்ʼ தப:। ஸித்³தி⁴ஸ்தத்ராபி து³ஷ்ப்ராபா ஸித்³தே⁴ரபி பரா க³தி: இதி த⁴.பாட²:॥

ச்யவன உவாச। வரஶ்ச க்³ருʼஹ்யதாம்ʼ மத்தோ யஶ்ச தே ஸம்ʼஶயோ ஹ்ருʼதி³। தம்ʼ ப்ரப்³ரூதி³ நரஶ்ரேஷ்ட² ஸர்வம்ʼ ஸம்பாத³யாமி தே॥ 13-90-1 (85045) குஶிக உவாச। 13-90-2x (7075) யதி³ ப்ரீதோஸி ப⁴க³வம்ʼஸ்ததோ மே வத³ பா⁴ர்க³வ। காரணம்ʼ ஶ்ரோதுஸிச்ச²மி மத்³க்³ருʼஹே வாஸகாரிதம்॥ 13-90-2 (85046) ஶயனம்ʼ சைகபார்ஶ்வேன தி³வஸானேகவிம்ʼஶதிம்। ந கிஞ்சிது³க்த்வா க³மனம்ʼ ப³ஹிஶ்ச முனிபுங்க³வ:॥ 13-90-3 (85047) அந்தர்தா⁴நமகஸ்மாச்ச புனரேவ ச த³ர்ஶனம்। புனஶ்ச ஶயனம்ʼ விப்ர தி³வஸானேகவிம்ʼஶதிம்॥ 13-90-4 (85048) தைலாப்⁴யக்தஸ்ய க³மனம்ʼ போ⁴ஜனம்ʼ ச க்³ருʼஹே மம। ஸமுபானீய விவித⁴ம்ʼ யத்³த³க்³த⁴ம்ʼ ஜாதவேத³ஸா॥ 13-90-5 (85049) நிர்யாணாம்ʼ ச ரதே²நாஶு ஸஹஸா யத்க்ருʼதம்ʼ த்வயா। த⁴னானாம்ʼ ச விஸர்க³ஶ்ச வனஸ்யாபி ச த³ர்ஶனம்॥ 13-90-6 (85050) ப்ராஸாதா³நாம்ʼ ப³ஹூனாம்ʼ ச காஞ்சனானாம்ʼ மஹாமுனே। மணிவித்³ருமபாதா³நாம்ʼ பர்யங்காணாம்ʼ ச த³ர்ஶனம்॥ 13-90-7 (85051) புனஶ்சாத³ர்ஶனம்ʼ தஸ்ய ஶ்ரோதுமிச்சா²மி காரணம்। அதீவ ஹ்யத்ர முஹ்யாமி சிந்தயானோ ப்⁴ருʼகூ³த்³வஹ॥ 13-90-8 (85052) ந சைவாத்ராதி⁴க³ச்சா²மி ஸர்வஸ்யாஸ்ய வினிஶ்சயம்। ஏததி³ச்சா²மி கார்த்ஸ்ன்யேன ஸத்யம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ தபோத⁴ன॥ 13-90-9 (85053) ச்யவன உவாச। 13-90-10x (7076) ஶ்ருʼணு ஸர்வமஶேஷேணி யதி³த³ம்ʼ யேன ஹேதுனா। ந ஹி ஶக்யமனாக்²யாதுமேவம்ʼ ப்ருʼஷ்டேன பார்தி²வ॥ 13-90-10 (85054) பிதாமஹஸ்ய வத³த: புரா தே³வஸமாக³மே। ஶ்ருதவானஸ்மி யத்³ராஜம்ʼஸ்தன்மே நிக³த³த: ஶ்ருʼணு। 13-90-11 (85055) ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரவிரோதே⁴ந ப⁴விதா குலஸங்கர:। பௌத்ரஸ்தே ப⁴விதா ராஜம்ʼஸ்தேஜோவீர்யஸமன்வித:॥ 13-90-12 (85056) தத: ஸ்வகுலரக்ஷார்த²மஹம்ʼ த்வாம்ʼ ஸமுபாக³த:। சிகீர்ஷன்குஶிகோச்சே²த³ம்ʼ ஸந்தி³த⁴க்ஷு: குலம்ʼ தவ॥ 13-90-13 (85057) ததோ(அ)ஹமாக³ம்ய புரே த்வாமவோசம்ʼ மஹீபதே। நியமம்ʼ கஞ்சிதா³ரப்ஸயே ஶுஶ்ரூஷா க்ரியதாமிதி॥ 13-90-14 (85058) ந ச தே து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ கிஞ்சித³ஹமாஸாத³யம்ʼ க்³ருʼஹே। தேன ஜீவஸி ராஜர்ஷே ந ப⁴வேதா²ஸ்த்வமன்யதா²॥ 13-90-15 (85059) ஏவம்ʼ பு³த்³தி⁴ம்ʼ ஸமாஸ்தா²ய தி³வஸானேகவிம்ʼஶதிம்। ஸுப்தோஸ்மி யதி³ மாம்ʼ கஶ்சித்³போ³த⁴யேதி³தி பார்தி²வ॥ 13-90-16 (85060) யதா³ த்வயா ஸபா⁴ர்யேண ஸம்ʼஸுப்தோ ந ப்ரபோ³தி⁴த:। அஹம்ʼ ததை³வ தே ப்ரீதோ மனஸா ராஜஸத்தம॥ 13-90-17 (85061) உத்தா²ய சாஸ்மி நிஷ்க்ராந்தோ யதி³ மாம்ʼ த்வம்ʼ மஹீபதே। ப்ருʼச்சே²: க்வ யாஸ்யஸீத்யேவம்ʼ ஶபேயம்ʼ த்வாமிதி ப்ரபோ⁴॥ 13-90-18 (85062) அந்தர்ஹித: புனஶ்சாஸ்மி புனரேவ ச தே க்³ருʼஹே। யோக³மாஸ்தா²ய ஸம்ʼஸுப்தோ தி³வஸானேகவிம்ʼஶதிம்॥ 13-90-19 (85063) க்ஷுதி⁴தௌ மாமஸூயேதா²ம்ʼ ஶ்ரமாத்³வேதி நராதி⁴ப। ஏதாம்ʼ பு³த்³தி⁴ம்ʼ ஸமாஸ்தா²ய கர்ஶிதௌ வாம்ʼ க்ஷுதா⁴ மயா॥ 13-90-20 (85064) ந ச தே(அ)பூ⁴த்ஸுஸூக்ஷ்மோபி மன்யுர்மனஸி பார்தி²வ। ஸபா⁴ர்யஸ்ய நரஶ்ரேஷ்ட² தேன தே ப்ரீதிமானஹம்॥ 13-90-21 (85065) போ⁴ஜனம்ʼ ச ஸமானாய்ய யத்ததா³தீ³பிதம்ʼ மயா। க்ருத்⁴யேதா² யதி³ மாத்ஸர்யாதி³தி தன்மர்ஷிதம்ʼ ச மே॥ 13-90-22 (85066) ததோ(அ)ஹம்ʼ ரத²மாருஹ்ய த்வாமவோசம்ʼ நராதி⁴ப। ஸபா⁴ர்யோ மாம்ʼ வஹஸ்வேதி தச்ச த்வம்ʼ க்ருʼதவாம்ʼஸ்ததா²॥ 13-90-23 (85067) அவிஶங்கோ நரபதே ப்ரீதோ(அ)ஹம்ʼ சாபி தேன ஹ। த⁴னோத்ஸர்கே³(அ)பி ச க்ருʼதே ந த்வாம்ʼ க்ரோதோ⁴ப்யத⁴ர்ஷயத்॥ 13-90-24 (85068) தத: ப்ரீதேன தே ராஜன்புனரேதத்க்ருʼதம்ʼ தவ। ஸபா⁴ர்யஸ்ய வனம்ʼ பூ⁴யஸ்தத்³வித்³தி⁴ மனுஜாதி⁴ப॥ 13-90-25 (85069) ப்ரீத்யர்த²ம்ʼ தவ சைதன்மே ஸ்வர்க³ஸந்த³ர்ஶனம்ʼ க்ருʼதம்। யத்தே வனே(அ)ஸ்மின்ன்ருʼபதே த்³ருʼஷ்டம்ʼ தி³வ்யம்ʼ ஸுத³ர்ஶனம்॥ 13-90-26 (85070) ஸ்வர்கோ³த்³தே³ஶஸ்த்வயா ராஜன்ஸஶரீரேண பார்தி²வ। முஹூர்தமனுபூ⁴தோ(அ)ஸௌ ஸபா⁴ர்யேண ந்ருʼபோத்தம॥ 13-90-27 (85071) நித³ர்ஶனார்த²ம்ʼ தபஸோ த⁴ர்மஸ்ய ச நராதி⁴ப। தத்ர நாஸீத்ஸ்ப்ருʼஹா ராஜம்ʼஸ்தச்சாபி விதி³தம்ʼ மயா॥ 13-90-28 (85072) ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ காங்க்ஷஸே ஹி த்வம்ʼ தபஶ்ச ப்ருʼதி²வீபதே। அவமத்ய நரேந்த்³ரத்வம்ʼ தே³வேந்த்³ரத்வம்ʼ ச பார்தி²வ॥ 13-90-29 (85073) ஏவமேதத்³யதா²தத்வம்ʼ ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ தாத து³ர்லப⁴ம்। ப்³ராஹ்மண்யே ஸதி சர்ஷித்வம்ருʼஷித்வே ச தபஸ்விதா॥ 13-90-30 (85074) ப⁴விஷ்யத்யேஷ தே காம: குஶிகாத்கௌஶிகோ த்³விஜ:॥ 13-90-31 (85075) த்ருʼதீயம்ʼ புருஷம்ʼ ப்ராப்ய ப்³ராஹ்மணத்வம்ʼ க³மிஷ்யதி। வம்ʼஶஸ்தே பார்தி²வஶ்ரேஷ்ட² ப்⁴ருʼகூ³ணாமேவ தேஜஸா॥ 13-90-32 (85076) பௌத்ரஸ்தே ப⁴விதா விப்ரஸ்தபஸ்வீ பாவகத்³யுதி:। `ஜமத³க்³நௌ மஹாபா⁴க³ தபஸா பா⁴விதாத்மனி॥' 13-90-33 (85077) ய: ஸ தே³வமனுஷ்யாணஆம்ʼ ப⁴யமுத்பாத³யிஷ்யதி। த்ரயாணாமேவ லோகானாம்ʼ ஸத்யமேதத்³ப்³ரவீமி தே॥ 13-90-34 (85078) வரம்ʼ க்³ருʼஹாண ராஜர்ஷே யஸ்தே மனஸி வர்ததே। தீர்த²யாத்ராம்ʼ க³மிஷ்யாமி புரா காலோ(அ)திவர்ததே॥ 13-90-35 (85079) குஶிக உவாச। 13-90-36x (7077) ஏஷ ஏவ வரோ மே(அ)த்³ய யத்த்வம்ʼ ப்ரீதோ மஹாமுனே। ப⁴வத்வேதத்³யதா²ர்த²த்வம்ʼ ப⁴வேத்பௌத்ரோ மமானக⁴॥ 13-90-36 (85080) ப்³ராஹ்மண்யம்ʼ மே குலஸ்யாஸ்து ப⁴க³வன்னேஷ மே வர:। புனஶ்சாக்²யாதுமிச்சா²மி ப⁴க³வன்விஸ்தரேண வை॥ 13-90-37 (85081) கத²மேஷ்யதி விப்ரத்வம்ʼ குலம்ʼ மே ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன। கஶ்சாஸௌ ப⁴விதா ப³ந்து⁴ர்மம கஶ்சாபி ஸம்மத:॥ ॥ 13-90-38 (85082) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி நவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 90 ॥

ச்யவன உவாச। அவஶ்யம்ʼ கத²னீயம்ʼ மே தவைதன்னரபுங்க³வ। யத³ர்த²ம்ʼ த்வாஹமுச்சே²த்தும்ʼ ஸம்ப்ராப்தோ மனுஜாதி⁴ப॥ 13-91-1 (85083) பூ⁴கூ³ணாம்ʼ க்ஷத்ரியா யாஜ்யா நித்யமேதஜ்ஜனாதி⁴ப। தே ச பே⁴த³ம்ʼ க³மிஷ்யந்தி தை³வயுக்தேன ஹேதுனா॥ 13-91-2 (85084) க்ஷத்ரியாஶ்ச ப்⁴ருʼகூ³ந்ஸர்வான்வதி⁴ஷ்யந்தி நராதி⁴ப। ஆக³ர்பா⁴த³னுக்ருʼந்தந்தோ தை³தத³ண்ட³னிபீடி³தா:॥ 13-91-3 (85085) தத உத்பத்ஸ்யதே(அ)ஸ்மாகம்ʼ குலே கோ³த்ரவிவர்த⁴ன:। ஔர்வோ நாம மஹாதேஜா ஜ்வலிதார்கஸமத்³யுதி:॥ 13-91-4 (85086) ஸ த்ரைலோக்யவினாஶாய கோபாக்³நிம்ʼ ஜனயிஷ்யதி। மஹீம்ʼ ஸபர்வதவனாம்ʼ ய: கரிஷ்யதி ப⁴ஸ்மஸாத்। 13-91-5 (85087) கஞ்சித்காலம்ʼ து வஹ்னிம்ʼ ச ஸ ஏவ ஶமயிஷ்யதி। ஸமுத்³ரே வட³வாவக்த்ரே ப்ரக்ஷிப்ய முனிஸத்தம:। 13-91-6 (85088) புத்ரம்ʼ தஸ்ய மஹாராஜ ருʼசீகம்ʼ ப்⁴ருʼகு³நந்த³னம்। ஸாக்ஷாத்க்ருʼத்ஸ்னோ த⁴னுர்வேத³: ஸமுபஸ்தா²ஸ்யதே(அ)னக⁴॥ 13-91-7 (85089) க்ஷத்ரியாணாமபா⁴வாய தை³வயுக்தேனு ஹேதுனா। ஸ து தம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்யைவ புத்ரே ஸங்க்ராமயிஷ்யதி॥ 13-91-8 (85090) ஜமத³க்³நௌ மஹாபா⁴கே³ தபஸா பா⁴விதாத்மனி। ஸ சாபி ப்⁴ருʼகு³ஶார்தூ³லஸ்தம்ʼ வேத³ம்ʼ தா⁴ரயிஷ்யதி॥ 13-91-9 (85091) குலாத்து தவ த⁴ர்மாத்மன்கன்யாம்ʼ ஸோ(அ)தி⁴க³மிஷ்யதி। உத்³பா⁴வனார்த²ம்ʼ ப⁴வதோ வம்ʼஶஸ்ய ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-91-10 (85092) `க்ஷத்ரஹந்தா ப⁴வேத்³தி⁴ம்ʼஸ்ர இதி தை³வம்ʼ ஸனாதனம்। நாராயணமுபாஸ்யாஸ்ய வராத்தம்ʼ புத்ரம்ருʼச்ச²தி॥' 13-91-11 (85093) கா³தே⁴ர்து³ஹிதரம்ʼ ப்ராப்யி பௌத்ரீம்ʼ தவ மஹாதபா:। ப்³ராஹ்மணம்ʼ க்ஷத்ரத⁴ர்மாணம்ʼ புத்ரமுத்பாத³யிஷ்யதி॥ 13-91-12 (85094) க்ஷத்ரியம்ʼ விப்ரத⁴ர்மாணம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதிமிவௌஜஸா। விஶ்வாமித்ரம்ʼ தவ குலே கா³தே⁴: புத்ரம்ʼ ஸுதா⁴ர்மிகம்। தபஸா மஹதா யுக்தம்ʼ ப்ரதா³ஸ்யதி மஹாத்³யுதே॥ 13-91-13 (85095) ஸ்த்ரியௌ து காரணம்ʼ தத்ர பரிவர்தே ப⁴விஷ்யத:। பிதாமஹனியோகா³த்³வை நான்யதை²தத்³ப⁴விஷ்யதி॥ 13-91-14 (85096) த்ருʼதீயே புருஷே துப்⁴யம்ʼ ப்³ராஹ்மணத்வமுபைஷ்யதி। ப⁴விதா த்வம்ʼ ச ஸம்ப³ந்தீ⁴ ப்⁴ருʼகூ³ணாம்ʼ பா⁴விதாத்மனாம்॥ 13-91-15 (85097) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-91-16x (7078) குஶிகஸ்து முனேர்வாக்யம்ʼ ச்யவனஸ்ய மஹாத்மன:। ஶ்ருத்வா ஹ்ருʼஷ்டோ(அ)ப⁴வத்³ராஜா வாக்யம்ʼ சேத³முவாச ஹ। ஏவமஸ்த்விதி த⁴ர்மாத்மா ததா³ ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-91-16 (85098) ச்யவனஸ்து மஹாதேஜா: புனரேவ நராதி⁴பம்। வரார்த²ம்ʼ சோத³யாமாஸ தமுவாச ஸ பார்தி²வ:॥ 13-91-17 (85099) பா³ட⁴மேவம்ʼ க்³ரஹீஷ்யாமி காமாம்ʼஸ்த்வத்தோ மஹாமுனே। ப்³ரஹ்மபூ⁴தம்ʼ குலம்ʼ மே(அ)ஸ்து த⁴ர்மே சாஸ்ய மனோ ப⁴வேத்॥ 13-91-18 (85100) ஏவமுக்தஸ்ததே²த்யேவம்ʼ ப்ரத்யுக்த்வா ச்யவனோ முனி:। அப்⁴யனுஜ்ஞாய ந்ருʼபதிம்ʼ தீர்த²யாத்ராம்ʼ யயௌ ததா³॥ 13-91-19 (85101) ஏதத்தே கதி²தம்ʼ ஸர்வமஶேஷேண மயா ந்ருʼப। ப்⁴ருʼகூ³ணாம்ʼ குஶிகானாம்ʼ ச அபி⁴ஸம்ப³ந்த⁴காரணம்॥ 13-91-20 (85102) யதோ²க்தம்ருʼஷிணா சாபி ததா³ தத³ப⁴வன்ன்ருʼப। ஜன்ம ராமஸ்ய ச முனேர்விஶ்வாமித்ரஸ்ய சைவ ஹி॥ ॥ 13-91-21 (85103) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகனவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 91 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-91-15 துப்⁴யம்ʼ தவ। ப்³ராஹ்மணத்வம்ʼ கர்த்ருʼ॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। முஹ்யாமீதி நிஶம்யாத்³ய சிந்தயான: புன:புன:। ஹீனாம்ʼ பார்தி²வஸிம்ʼஹைஸ்தை: ஶ்ரீமத்³பி⁴: ப்ருʼதி²வீமிமாம்॥ 13-92-1 (85104) ப்ராப்ய ராஜ்யானி ஶதஶோ மஹீம்ʼ ஜித்வா(அ)பி பா⁴ரத। கோடிஶ: புருஷான்ஹத்வா பரிதப்யே பிதாமஹ॥ 13-92-2 (85105) கா நு தாஸாம்ʼ வரஸ்த்ரீணாமவஸ்தா²(அ)த்³ய ப⁴விஷ்யதி। யா ஹீனா: பதிபி⁴: புத்ரைர்மாதுலைர்ப்⁴ராத்ருʼபி⁴ஸ்ததா²॥ 13-92-3 (85106) வயம்ʼ ஹி தான்குருன்ஹத்வா ஜ்ஞாதீம்ʼஶ்ச ஸுஹ்ருʼதோ³(அ)பி ச। அவாக்ஶீர்ஷா: பதிஷ்யாமோ நரகே நாத்ரம்ʼ ஸம்ʼஶய:॥ 13-92-4 (85107) ஶரீரம்ʼ யோக்துமிச்சா²மி தபஸோக்³ரேண பா⁴ரத। உபதி³ஷ்டமிஹேச்சா²மி தத்த்வதோ(அ)ஹம்ʼ விஶாம்பதே॥ 13-92-5 (85108) வைஶம்பாயன உவாச। 13-92-6x (7079) யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்ய தத்³வாக்யம்ʼ ஶ்ருத்வா பீ⁴ஷ்மோ மஹாமனா:। பரீக்ஷ்ய நிபுணம்ʼ பு³த்³த்⁴யா யுதி⁴ஷ்டி²ரமபா⁴ஷத॥ 13-92-6 (85109) ரஹஸ்யமத்³பு⁴தம்ʼ சைவ ஶ்ருʼணு வக்ஷ்யாமி பா⁴ரத। யா க³தி: ப்ராப்யதே வேன ப்ரேத்யபா⁴வே விஶாம்பதே॥ 13-92-7 (85110) தபஸா ப்ராப்யதே ஸ்வர்க³ஸ்தபஸா ப்ராப்யதே யஶ:। ஆயு:ப்ரகர்ஷோ போ⁴கா³ஶ்ச லப்⁴யந்தே தபஸா விபோ⁴॥ 13-92-8 (85111) ஜ்ஞானம்ʼ விஜ்ஞானமாரோக்³யம்ʼ ரூபம்ʼ ஸம்பத்ததை²வ ச। ஸௌபா⁴க்³யம்ʼ சைவ தபஸா ப்ராப்யதே ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-92-9 (85112) த⁴ம்ʼ ப்ராப்னோதி தபஸா மௌனம்ʼ ஜ்ஞானம்ʼ ப்ரயச்ச²தி। உபபோ⁴கா³ம்ʼஸ்து தா³நேன ப்³ரஹ்மசர்யேண ஜீவிதம்॥ 13-92-10 (85113) அஹிம்ʼஸாயா: ப²லம்ʼ ரூபம்ʼ தீ³க்ஷாயா ஜன்ம வை குலே। ப²லமூலாஶனாத்³ராஜ்யம்ʼ ஸ்வர்க³: பர்ணஶனாத்³ப⁴வேத்॥ 13-92-11 (85114) பயோப⁴க்ஷோ தி³வம்ʼ யாதி தா³நேன த்³ரவிணாதி⁴க:। கு³ருஶுஶ்ரூஷயா வித்³யா நித்யஶ்ராத்³தே⁴ந ஸந்ததி:॥ 13-92-12 (85115) க³வாட்⁴ய: ஶாகதீ³க்ஷாபி⁴: ஸ்வர்க³மாஹுஸ்த்ருʼணாஶனாத்। ஸ்த்ரியஸ்த்ரிஷவண்ஸனானாத்³வாயும்ʼ பீத்வா க்ரதும்ʼ லபே⁴த்॥ 13-92-13 (85116) நித்யஸ்னாயீ தீ³ர்க⁴ஜீவீ ஸந்த்⁴யே து த்³வே ஜபந்த்³விஜ:। மந்த்ரம்ʼ ஸாத⁴யதோ ராஜன்னாகப்ருʼஷ்ட²மனாஶனே॥ 13-92-14 (85117) ஸ்த²ண்டி³லேஷு ஶயானானாம்ʼ க்³ருʼஹாணி ஶயனானி ச। சீரவல்கலவாஸோபி⁴ர்வாஸாம்ʼஸ்யாபா⁴ணானி ச॥ 13-92-15 (85118) ஶய்யாஸனானி யானானி யோக³யுக்தே தபோத⁴னே। அக்³நிப்ரவேஶே நியதம்ʼ ப்³ரஹ்மலோகே மஹீயதே॥ 13-92-16 (85119) ரஸானாம்ʼ ப்ரதிஸம்ʼஹாராத்ஸௌபா⁴க்³யமிஹ விந்த³தி। ஆமிஷப்ரதிஸம்ʼஹாராத்ப்ரஜா ஹ்யாயுஷ்மதீ ப⁴வேத்॥ 13-92-17 (85120) உத³வாஸம்ʼ வஸேத்³யஸ்து ஸ நராதி⁴பதிர்ப⁴வேத்। ஸத்யவாதீ³ நரஶ்ரேஷ்ட² தை³வதை: ஸஹ மோத³தே॥ 13-92-18 (85121) கீர்திர்ப⁴வதி தா³நேன ததா²(அ)(அ)ரோக்³யமஹிம்ʼஸயா। த்³விஜஶுஶ்ரூஷயா ராஜ்யம்ʼ த்³விஜத்வம்ʼ சாபி புஷ்கலம்॥ 13-92-19 (85122) பானீயஸ்ய ப்ரதா³நேன கீர்திர்ப⁴வதி ஶாஶ்வதீ। அன்னஸ்ய து ப்ரதா³நேன த்ருʼப்யந்தே காமபோ⁴க³த:॥ 13-92-20 (85123) ஸாந்த்வத³: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஸர்வஶோகைர்விமுச்யதே। தே³வஶுஶ்ரூஷயா ராஜ்யம்ʼ தி³வ்யம்ʼ ரூபம்ʼ நிக³ச்ச²தி॥ 13-92-21 (85124) தீ³பாலோகப்ரதா³நேன சக்ஷுஷ்மான்பு³த்³தி⁴மான்ப⁴வேத்। ப்ரேக்ஷணீயப்ரதா³நேன ஸ்ம்ருʼதிம்ʼ மேதா⁴ம்ʼ ச விந்த³தி॥ 13-92-22 (85125) க³ந்த⁴மால்யப்ரதா³நேன கீர்திர்ப⁴வதி புஷ்கலா। கேஶஶ்மஶ்ரூ தா⁴ரம்ʼயதாமக்³ர்யா ப⁴வதி ஸந்ததி:॥ 13-92-23 (85126) உபவாஸம்ʼ ச தீ³க்ஷாம்ʼ ச அபி⁴ஷேகம்ʼ ச பார்தி²வ। க்ருʼத்வா த்³வாத³ஶவர்ஷாணி வீரஸ்தா²நாத்³விஶிஷ்யதே॥ 13-92-24 (85127) தா³ஸீதா³ஸமலங்காரான்க்ஷேத்ராணி ச க்³ருʼஹாணி ச। ப்³ரஹ்மதே³யாம்ʼ ஸுதாம்ʼ த³த்த்வா ப்ராப்னோதி மனுஜர்ஷப⁴॥ 13-92-25 (85128) க்ரதுபி⁴ஶ்சோபவாஸைஶ்ச த்ரிதி³வம்ʼ யாதி பா⁴ரத। லப⁴தே ச ஶிவம்ʼ ஜ்ஞானம்ʼ ப²லபுஷ்பப்ரதோ³ நர:॥ 13-92-26 (85129) ஸுவர்ணஶ்ருʼங்கை³ஸ்து விராஜிதானாம்ʼ க³வாம்ʼ ஸஹஸ்ரஸ்ய நர: ப்ரதா³நாத்। ப்ராப்னோதி புண்யம்ʼ தி³வி தே³வலோக- மித்யேவமாஹுர்தி³வி வேத³ஸங்கா⁴:॥ 13-92-27 (85130) ப்ரயச்ச²தே ய: கபிலாம்ʼ ஸவத்ஸாம்ʼ காம்ʼஸ்யோபதோ³ஹாம்ʼ கனகாக்³ரஶ்ருʼங்கீ³ம்। தைஸ்தைர்கு³ணை: காமது³கா⁴(அ)ஸ்ய பூ⁴த்வா நரம்ʼ ப்ரதா³தாரமுபைதி ஸா கௌ³:॥ 13-92-28 (85131) யாவந்தி ரோமாணி ப⁴வந்தி தே⁴ந்வா- ஸ்தாவத்ப²லம்ʼ ப்ராப்ய ஸ கோ³ப்ரதா³நாத்। புத்ராம்ʼஶ்ச பௌத்ராம்ʼஶ்ச குலம்ʼ ச ஸர்வ- மாஸப்தமம்ʼ தாரயதே பரத்ர॥ 13-92-29 (85132) ஸத³க்ஷிணாம்ʼ காஞ்சனசாருஶ்ருʼங்கீ³ம்ʼ காம்ʼஸ்யோபதோ³ஹாம்ʼ த்³ரவிணோத்தரீயாம்। தே⁴நும்ʼ திலானாம்ʼ த³த³தோ த்³விஜாய லோகா வஸூனாம்ʼ ஸுலபா⁴ ப⁴வந்தி॥ 13-92-30 (85133) ஸ்வகர்மபி⁴ர்மானவம்ʼ ஸம்ʼநிருத்³த⁴ம்ʼ தீவ்ராந்த⁴காரே நரகே பதந்தம்। மம்ʼஹார்ணவே நௌரிவ வாயுயுக்தா தா³நம்ʼ க³வாம்ʼ தாரயதே பரத்ர॥ 13-92-31 (85134) யோ ப்³ரஹ்மதே³யாம்ʼ து த³தா³தி கன்யாம்ʼ பூ⁴மிப்ரதா³நம்ʼ ச கரோதி விப்ரே। த³தா³தி சான்னம்ʼ விதி⁴வச்ச யஶ்ச ஸ லோகமாப்னோதி புரந்த³ரஸ்ய॥ 13-92-32 (85135) நைவேஶிகம்ʼ ஸர்வகு³ணோபபன்னம்ʼ த³தா³தி வை யஸ்து நரோ த்³விஜாய। ஸ்வாத்⁴யாயசாரித்ர்யகு³ணான்விதாய தஸ்யாபி லோகா: குருஷூத்தரேஷு॥ 13-92-33 (85136) து⁴ர்யப்ரதா³நேன க³வாம்ʼ ததா² வை லோகானவாப்னோதி நரோ வஸூனாம்। ஸ்வர்கா³ய சாஹுஸ்து ஹிரண்யதா³நம்ʼ ததோ விஶிஷ்டம்ʼ கனகப்ரதா³நம்॥ 13-92-34 (85137) ச²த்ரப்ரதா³நேன க்³ருʼஹம்ʼ வரிஷ்ட²ம்ʼ யானம்ʼ ததோ²பானஹஸம்ப்ரதா³நே। வஸ்ரப்ரதா³நேன ப²லம்ʼ ஸுரூபம்ʼ க³ந்த⁴ப்ரதா³நாத்ஸுரபி⁴ர்னர: ஸ்யாத்॥ 13-92-35 (85138) புஷ்போபக³ம்ʼ வா(அ)த² ப²லோபக³ம்ʼ வா ய: பாத³பம்ʼ ஸ்பர்ஶயதே த்³விஜாய। ஸஶ்ரீகம்ருʼத்³த⁴ம்ʼ ப³ஹுரத்னபூர்ணம்ʼ லப⁴த்யயத்னோபக³தம்ʼ க்³ருʼஹம்ʼ வை॥ 13-92-36 (85139) ப⁴க்ஷ்யான்னபானீயரஸப்ரதா³தா ஸர்வான்ஸமாப்னோதி ரஸான்ப்ரகாமம்। ப்ரதிஶ்ரயாச்சா²நஸம்ப்ரதா³தா ப்ராப்னோதி தான்யேவ ந ஸம்ʼஶயோ(அ)த்ர॥ 13-92-37 (85140) ஸ்ரக்³தூ⁴பக³ந்தா⁴நனுலேபனானி ஸ்னானானி மால்யானி ச மானவோ ய:। த³த்³யாத்³த்³விஜேப்⁴ய: ஸ ப⁴வேத³ரோக³- ஸ்ததா²(அ)பி⁴ரூபஶ்ச நரேந்த்³ரலோகே॥ 13-92-38 (85141) பீ³ஜைரஶூன்யம்ʼ ஶயனைருபேதம்ʼ த³த்³யாத்³க்³ருʼஹம்ʼ ய: புருஷோ த்³விஜாய। புண்யாபி⁴ராமம்ʼ ப³ஹுரத்னபூர்ணம்ʼ லப⁴த்யதி⁴ஷ்டா²நவரம்ʼ ஸ ராஜன்॥ 13-92-39 (85142) ஸுக³ந்த⁴சித்ராஸ்தரணோபதா⁴நம்ʼ த³த்³யான்னரோ ய: ஶயனம்ʼ த்³விஜாய। ரூபான்விதாம்ʼ பக்ஷவதீம்ʼ மனோஜ்ஞாம்ʼ பா⁴ர்யாமயத்னோபக³தாம்ʼ லபே⁴த்ஸ:॥ 13-92-40 (85143) பிதாமஹஸ்யானவரோ வீரஶாயீ ப⁴வேன்னர:। நாதி⁴கம்ʼ வித்³யதே யஸ்மாதி³த்யாஹு: பரமர்ஷய:॥ 13-92-41 (85144) வைஶம்பாயன உவாச। 13-92-42x (7080) தஸ்ய தத்³வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா ப்ரீதாத்மா குருனந்த³ன:। நாஶ்ரமே(அ)ரோசயத்³வாஸம்ʼ வீரமார்கா³பி⁴காங்க்ஷயா॥ 13-92-42 (85145) ததோ யுதி⁴ஷ்டி²ர: ப்ராஹ பாண்ட³வான்புருஷர்ஷப⁴। பிதாமஹஸ்ய யத்³வாக்யம்ʼ தத்³வோ ரோசத்விதி ப்ரபு⁴:॥ 13-92-43 (85146) ததஸ்து பாண்ட³வா: ஸர்வே த்³ரௌபதீ³ ச யஶஸ்வினீ। யுதி⁴ஷ்டி²ரஸ்ய தத்³வாக்யம்ʼ பா³ட⁴மித்யப்⁴யபூஜயன்॥ ॥ 13-92-44 (85147) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³வினவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 92 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-92-7 யா க³தி: ப²லம்ʼ, யேன ஸாத⁴னேன, ப்ரேத்யபா⁴வே மரணானந்தரம்॥ 7-92-10 ஜீவிதம்ʼ ஆயு:॥ 7-92-13 க்ரதும்ʼ ப்ரஜாபதிம்। ப்ரணாயாமை: ப்ரஜாபதிலோகம்ʼ ப்ராப்னோதீத்யர்த²:॥ 7-92-14 அனாஶனம்ʼ அனாஹார:। நித்யஸ்னாயீ ப⁴வேத்³த³க்ஷ இதி ஜ².பாட²:॥ 7-92-17 ப்ரதிஸம்ʼஹாராத்யாகா³த॥ 7-92-24 உபவார்ஸ: ஸர்வபோ⁴க³த்யாக³:। தீ³க்ஷா ஜபாதி³நியமகீ²கார:। அபி⁴ஷேகஸ்த்ரிஷவணம்ʼ ஸ்னானம்॥ 7-92-33 நைவேஶிகம்ʼ க்³ருʼஹோபஸ்கரம்ʼ ஶய்யாதி³॥ 7-92-40 பக்ஷவதீம்ʼ மஹாகுலோத்³ப⁴வாம்॥ 7-92-41 அனவர: ராமான:। யஸ்மாத் பிதாமஹாத்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஆராமாணாம்ʼ தடாகானாம்ʼ யத்ப²லம்ʼ குருபுங்க³வ। தத³ஹம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி த்வத்தோ(அ)த்³ய ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-93-1 (85148) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-93-2x (7081) ஸுப்ரத³ர்ஶா ப³லவதீ சித்ரா தா⁴துவிபூ⁴ஷிதா। உபேதா ஸர்வபூ⁴தைஶ்ச ஶ்ரேஷ்டா² பூ⁴மிரிஹோச்யதே॥ 13-93-2 (85149) தஸ்யா: க்ஷேத்ரவிஶேஷாஶ்ச தடாகானாம்ʼ ச ப³ந்த⁴னம்। ஔத³கானி ச ஸர்வாணி ப்ரவக்ஷ்யாம்யனுபூர்வஶ:॥ 13-93-3 (85150) தடாகானாம்ʼ ச வக்ஷ்யாமி க்ருʼதானாம்ʼ சாபி யே கு³ணா:। த்ரிஷு லோகேஷு ஸர்வத்ர பூஜனீயஸ்தடாகவான்॥ 13-93-4 (85151) அத²வா மித்ரஸத³னம்ʼ மைத்ரம்ʼ மித்ரவிவர்த⁴னம்। கீர்திஸஞ்ஜனநம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ தடாகானாம்ʼ நிவேஶனம்॥ 13-93-5 (85152) த⁴ர்மஸ்யார்த²ஸ்ய காமஸ்ய ப²லமாஹுர்மனீஷிண:। தடாகஸுக்ருʼதம்ʼ தே³ஶே க்ஷேத்ரமேகம்ʼ மஹாஶ்ரயம்॥ 13-93-6 (85153) சதுர்விதா⁴நாம்ʼ பூ⁴தானாம்ʼ தடாகமுபலக்ஷயேத்। தடாகானி ச ஸர்வாணி தி³ஶந்தி ஶ்ரியமுத்தமாம்॥ 13-93-7 (85154) தே³வா மனுஷ்யக³ந்த⁴ர்வா: பிதரோரக³ராக்ஷஸா:। ஸ்தா²வராணி ச பூ⁴தானி ஸம்ʼஶ்ரயந்தி ஜலாஶயம்॥ 13-93-8 (85155) தஸ்மாத்தாம்ʼஸ்தே ப்ரவக்ஷ்யாமி தடாகே யே கு³ணா: ஸ்ம்ருʼதா:। யா ச தத்ர ப²லாவாப்திர்ருʼஷிபி⁴: ஸமுதா³ஹ்ருʼதா:॥ 13-93-9 (85156) வர்ஷாகாலே தடாகே து ஸலிலம்ʼ யஸ்ய திஷ்ட²தி। அக்³நிஹோத்ரப²லம்ʼ தஸ்ய ப²லமாஹுர்மனீஷிண:॥ 13-93-10 (85157) ஶரத்காலே து ஸலிலம்ʼ தடாகே யஸ்ய திஷ்ட²தி। கோ³ஸஹஸ்ரஸ்ய ஸ ப்ரேத்ய லப⁴தே ப²லமுத்தமம்॥ 13-93-11 (85158) ஹேமந்தகாலே ஸலிலம்ʼ தடாகே யஸ்ய திஷ்ட²தி। ஸ வை ப³ஹுஸுவர்ணஸ்ய யஜ்ஞஸ்ய லப⁴தே ப²லம்॥ 13-93-12 (85159) யஸ்ய வை ஶைஶிரே காலே தடாகே ஸலிலம்ʼ ப⁴வேத்। தஸ்யாக்³நிஷ்டோமயஜ்ஞஸ்ய ப²லமாஹுர்மனீஷிண:॥ 13-93-13 (85160) தடாகம்ʼ ஸுக்ருʼதம்ʼ யஸ்ய வஸந்தே து மஹாஶ்ரயம்। அதிராத்ரஸ்ய யஜ்ஞஸ்ய ப²லம்ʼ ஸ ஸமுபாஶ்னுதே॥ 13-93-14 (85161) நிதா³க⁴காலே பானீயம்ʼ தடாகே யஸ்ய திஷ்ட²தி। வாஜிமேத⁴ப²லம்ʼ தஸ்ய ப²லம்ʼ வை முனயோ விது³:॥ 13-93-15 (85162) ஸ குலம்ʼ தாரயேத்ஸர்வம்ʼ யஸ்ய கா²தே ஜலாஶயே। கா³வ: பிப³ந்தி ஸலிலம்ʼ ஸாத⁴வஶ்ச நரா: ஸதா³॥ 13-93-16 (85163) தடாகே யஸ்ய கா³வஸ்து பிப³ந்தி த்ருʼஷிதா ஜலம்। ம்ருʼக³பக்ஷிமனுஷ்யாஶ்ச ஸோ(அ)ஶ்வமேத⁴ப²லம்ʼ லபே⁴த॥ 13-93-17 (85164) யத்பிப³ந்தி ஜலம்ʼ தத்ர ஸ்னாயந்தே விஶ்ரமந்தி ச। தடாகே யஸ்ய தத்ஸர்வம்ʼ ப்ரேத்யானந்த்யாய கல்பதே॥ 13-93-18 (85165) து³ர்லப⁴ம்ʼ ஸலிலம்ʼ தாத விஶேஷேண பரத்ர வை। பானீயஸ்ய ப்ரதா³நேன ப்ரீதிர்ப⁴வதி ஶாஶ்வதீ॥ 13-93-19 (85166) திலாந்த³த³த பானீயம்ʼ தீ³பாந்த³த³த ஜாக்³ருʼத। ஜ்ஞாதிபி⁴: ஸஹ மோத³த்⁴வமேதத்ப்ரேத்ய ஸுது³ர்லப⁴ம்॥ 13-93-20 (85167) ஸர்வதா³நைர்கு³ருதரம்ʼ ஸர்வதா³நைர்விஶிஷ்யதே। பானீயம்ʼ நரஶார்தூ³ல தஸ்மாத்³தா³தவ்யமேவ ஹி॥ 13-93-21 (85168) ஏவமேதத்தடாகஸ்ய கீர்திதம்ʼ ப²லமுத்தமம்। அத ஊர்த்⁴வம்ʼ ப்ரவக்ஷ்யாமி வ்ருʼக்ஷாணாமவரோபணம்॥ 13-93-22 (85169) ஸ்தா²வராணாம்ʼ ச பூ⁴தானாம்ʼ ஜாதய: ஷட் ப்ரகீர்திதா:। வ்ருʼக்ஷகு³ல்மலதாவல்ல்யஸ்த்வக்ஸாராஸ்த்ருʼணஜாதய:॥ 13-93-23 (85170) ஏதா ஜாத்யஸ்து வ்ருʼக்ஷாணாம்ʼ தேஷாம்ʼ ரோபே கு³ணாஸ்த்விமே। கீர்திஶ்ச மானுஷே லோகே ப்ரேத்ய சைவ ப²லம்ʼ ஶுப⁴ம்॥ 13-93-24 (85171) லப⁴தே நாம லோகே ச பித்ருʼபி⁴ஶ்ச மஹீயதே। தே³வலோகே க³தஸ்யாபி நாம தஸ்ய ந நஶ்யதி॥ 13-93-25 (85172) அதீதானாக³தே சோபே⁴ பித்ருʼவம்ʼஶம்ʼ ச பா⁴ரத। தாரயேத்³வ்ருʼக்ஷரோபீ ச தஸ்மாத்³வ்ருʼக்ஷாம்ʼஶ்ச ரோபயேத்॥ 13-93-26 (85173) தஸ்ய புத்ரா ப⁴வந்த்யேதே பாத³பா நாத்ர ஸம்ʼஶய:। பரலோகக³த: ஸ்வர்க³ம்ʼ லோகாம்ʼஶ்சாப்னோதி ஸோ(அ)வ்யயான்॥ 13-93-27 (85174) புஷ்ணை: ஸுரக³ணான்வ்ருʼக்ஷா: ப²லைஶ்சாபி ததா² பித்ரூʼன்। தா⁴யயா சாதிதி²ம்ʼ தாத பூஜயந்தி மஹீருஹ:॥ 13-93-28 (85175) கின்னரோரக³ரக்ஷாம்ʼஸி தே³வக³ந்த⁴ர்வமானவா:। ததா² ருʼஷிக³ணாஶ்சைவ ஸம்ʼஶ்ரயந்தி மஹீருஹான்॥ 13-93-29 (85176) புஷ்பிதா: ப²லவந்தஶ்ச தர்பயந்தீஹ மானவான்। வ்ருʼக்ஷத³ம்ʼ புத்ரவத்³வ்ருʼக்ஷாஸ்தாரயந்தி பரத்ர து॥ 13-93-30 (85177) தஸ்மாத்தடாகே ஸத்³வ்ருʼக்ஷா ரோப்யா: ஶ்ரேயோர்தி²நா ஸதா³। புத்ரவத்பரிபால்யாஶ்ச புத்ராஸ்தே த⁴ர்மத: ஸ்ம்ருʼதா:॥ 13-93-31 (85178) தடாகக்ருʼத்³வ்ருʼக்ஷரோபீ இஷ்டயஜ்ஞஶ்ச யோ த்³விஜ:। ஏதே ஸ்வர்கே³ மஹீயந்தே யே சான்யே ஸத்யவாதி³ந:॥ 13-93-32 (85179) தஸ்மாத்தடாகம்ʼ குர்வீத ஆராமாம்ʼஶ்சைவ ரோபயேத்। யஜேச்ச விவிதை⁴ர்யஜ்ஞை: ஸத்யம்ʼ ச ஸததம்ʼ வதே³த்॥ ॥ 13-93-33 (85180) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரினவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 93 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-93-2 ப³லவதீ ப³ஹுஸஸ்யோத்பாதி³கா॥ 7-93-4 ஔத³கானி கா²தானி தடாகானி॥ 7-93-4 தடாகவான் தடாகக்ருʼத்॥ 7-93-5 மித்ராணாம்ʼ ஸத³னமிவோபகாரகம்ʼ ஸஸ்யோத்பாத³னாதி³நா। மைத்ரம்ʼ மித்ரஸ்ய ஸூர்யஸ்யேத³ம்ʼ ப்ரீதிகரம்। மித்ராணாம்ʼ தே³வானாம்ʼ விவர்த⁴னம்ʼ போஷகம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। யானீமானி ப³ஹிர்வேத்³யாம்ʼ தா³நானி பரிசக்ஷதே। தேப்⁴யோ விஶிஷ்டம்ʼ கிம்ʼ தா³நம்ʼ மதம்ʼ தே குருபுங்க³வ॥ 13-94-1 (85181) கௌதூஹலம்ʼ ஹி பரமம்ʼ தத்ர மே வித்³யதே ப்ரபோ⁴। தா³தாரம்ʼ த³த்தமன்வேதி யத்³தா³நம்ʼ தத்ப்ரசக்ஷ்வ மே॥ 13-94-2 (85182) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-94-3x (7082) அப⁴யம்ʼ ஸர்வபூ⁴தேப்⁴யோ வ்யஸனே சாப்யனுக்³ரஹ:। யச்சாபி⁴லஷிதம்ʼ த³த்³யாத்த்ருʼஷிதாயாபி⁴யாசதே॥ 13-94-3 (85183) ப⁴ரணே புத்ரதா³ராணாம்ʼ தத்³தா³நம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²முச்யதே। த³த்தம்ʼ தா³தாரமன்வேதி தத்³தா³நம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-94-4 (85184) ஹிரண்யதா³நம்ʼ கோ³தா³நம்ʼ ப்ருʼதி²வீதா³நமேவ ச। ஏதானி வை பவித்ராணி தாரயந்த்யபி து³ஷ்க்ருʼதாத்॥ 13-94-5 (85185) ஏதானி புருஷவ்யாக்⁴ர ஸாது⁴ப்⁴யோ தே³ஹி நித்யதா³। தா³நானி ஹி நரம்ʼ பாபான்மோக்ஷயந்தி ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-94-6 (85186) யத்³யதி³ஷ்டதமம்ʼ லோகே யச்சாஸ்ய த³யிதம்ʼ க்³ருʼஹே। தத்தத்³கு³ணவதே தே³யம்ʼ ததே³வாக்ஷயமிச்ச²தா॥ 13-94-7 (85187) ப்ரியாணி லப⁴தே நித்யம்ʼ ப்ரியத³: ப்ரியக்ருʼத்ததா²। ப்ரியோ ப⁴வதி பூ⁴தானாமிஹ சைவ பரத்ர ச॥ 13-94-8 (85188) யாசமானமபீ⁴மானாத³னாஸக்தமகிஞ்சனம்। யோ நார்சதி யதா²ஶக்தி ஸ ந்ருʼஶம்ʼஸோ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-94-9 (85189) அமித்ரமபி சேத்³தீ³நம்ʼ ஶரணைஷிணமாக³தம்। வ்யஸனே யோ(அ)னுக்³ருʼஹ்ணாதி ஸ வை புருஷஸத்தம:॥ 13-94-10 (85190) க்ருʼஶாய க்ருʼதவித்³யாய வ்ருʼத்திக்ஷீணாய ஸீத³தே। அபஹன்யாத்க்ஷுதா⁴ம்ʼ யஸ்து ந தேன புருஷ: ஸம:॥ 13-94-11 (85191) க்ரியானியமிதான்ஸாது⁴ந்புத்ரதா³ரைஶ்ச கர்ஶிதான்। அயாசமானான்கௌந்தேய ஸர்வோபாயைர்னிமந்த்ரயேத்॥ 13-94-12 (85192) ஆஶிஷம்ʼ யே ந தே³வேஷு ந ச மர்த்யேஷு குர்வதே। அர்ஹந்தோ நித்யஸத்வஸ்தா² யதா²லப்³தோ⁴பஜீவின:॥ 13-94-13 (85193) ஆஶீவிஷஸமேப்⁴யஶ்ச தேப்⁴யோ ரக்ஷஸ்வ பா⁴ரத। தான்யுக்தைருபஜிஜ்ஞாஸ்ய போ⁴கை³ர்னிர்வப ரக்ஷ ச॥ 13-94-14 (85194) க்ருʼதைராவஸதை²ர்னித்யம்ʼ ஸப்ரேஷ்யை: ஸபரிச்ச²தை³:। நிமந்த்ரயேதா²: கௌரவ்ய ஸர்வபூ⁴தஸுகா²வஹை:॥ 13-94-15 (85195) யதி³ தே ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயு: ஶ்ரத்³தா⁴பூதம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। கார்யமித்யேவ மன்வானா தா⁴ர்மிகா: புண்யகர்மிண:॥ 13-94-16 (85196) வித்³யாஸ்னாதா வ்ரதஸ்னாதா த⁴ர்மமாஶ்ரித்ய ஜீவின:। கூ³ட⁴ஸ்வாத்⁴யாயதபஸோ ப்³ராஹ்ம்ணா: ஸம்ʼஶிதவ்ரதா:॥ 13-94-17 (85197) தேஷு ஶுத்³தே⁴ஷு தா³ந்தேஷு ஸ்வதா³ரனிரதேஷு ச। யத்கரிஷ்யஸி கல்யாணம்ʼ தத்தே லோகே யுதா⁴ம்பதே॥ 13-94-18 (85198) யதா²(அ)க்³நிஹோத்ரம்ʼ ஸுஹுதம்ʼ ஸாயம்ப்ராதர்த்³விஜாதினா। ததா² ப⁴வதி த³த்தம்ʼ வை வித்³வத்³ப்⁴யோ யத்க்ருʼதாத்மனா॥ 13-94-19 (85199) ஏஷ தே விததோ யஜ்ஞ: ஶ்ரத்³தா⁴பூத: ஸத³க்ஷிண:। விஶிஷ்ட: ஸர்வயஜ்ஞேப்⁴யோ த³த³தஸ்தாத வர்ததாம்॥ 13-94-20 (85200) நிவாபோ தா³நஸத்³ருʼஶ: ஸத்³ருʼஶேஷு யுதி⁴ஷ்டி²ர। நிவேத³யன்பூஜயன்வை தேஷ்வான்ருʼண்யம்ʼ நிக³ச்ச²தி॥ 13-94-21 (85201) ய ஏவம்ʼ நைவ குப்யந்தே ந லுப்⁴யந்தி த்ருʼணேஷ்வபி। த ஏவ ந: பூஜ்யதமா யே சாபி ப்ரியவாதி³ந:॥ 13-94-22 (85202) யே நோ ந ப³ஹுமன்யந்தே ந ப்ரவர்தந்தி யாசனே। புத்ரவத்பரிபால்யாஸ்தே நமஸ்தேப்⁴யஸ்ததா²(அ)ப⁴யம்॥ 13-94-23 (85203) ருʼத்விக்புரோஹிதாசார்யா ம்ருʼது³த⁴ர்மபரா ஹி யே। க்ஷாத்ரேணாபி ஹி ஸம்ʼஸ்ருʼஷ்டம்ʼ தேஜ: ஶாம்யதி தேஷ்வபி॥ 13-94-24 (85204) ஈஶ்வரோ ப³லவானஸ்மி ராஜா(அ)ஸ்மீதி யுதி⁴ஷ்டி²ர। ப்³ராஹ்மணான்மாஸ்ம பர்யாஸீர்வாஸோபி⁴ரஶனேன ச॥ 13-94-25 (85205) யச்சோ²பா⁴ர்த²ம்ʼ ப³லார்தம்ʼ வா வித்தமஸ்தி தவானக⁴। தேன தே ப்³ராஹ்மணா: பூஜ்யா: ஸ்வத⁴ர்மமனுதிஷ்ட²தா॥ 13-94-26 (85206) நமஸ்கார்யாஸ்ததா² விப்ரா வர்தமானா யதா²தத²ம்। யதா²ஸுக²ம்ʼ யதோ²த்ஸாஹம்ʼ லலந்து த்வயி புத்ரவத்॥ 13-94-27 (85207) கோ ஹ்யக்ஷயப்ரஸாதா³நாம்ʼ ஸுஹ்ருʼதா³மல்பதோஷிணாம்। வ்ருʼத்திமர்ஹத்யுபக்ஷேப்தும்ʼ த்வத³ன்ய: குருஸத்தம॥ 13-94-28 (85208) யதா²(அ)பத்யாஶ்ரயோ த⁴ர்ம: ஸ்த்ரீணாம்ʼ லோகே ஸனாதன:। ஸதை³வ ஸா க³திர்னான்யா ததா²(அ)ஸ்மாகம்ʼ த்³விஜாதய:॥ 13-94-29 (85209) யதி³ நோ ப்³ராஹ்மணாஸ்தாத ஸந்த்யஜேயுரபூஜிதா:। பஶ்யந்தோ தா³ருணம்ʼ கர்ம ஸததம்ʼ க்ஷத்ரியே ஸ்தி²தம்॥ 13-94-30 (85210) அவேதா³நாமகீர்தீனாமலோகானாமயஜ்வினாம்। கோனு ஸ்யாஜ்ஜீவிதேனார்த²ஸ்தத்³தி⁴நோ ப்³ராஹ்மணாஶ்ரயம்॥ 13-94-31 (85211) அத்ர தே வர்தயிஷ்யாமி யதா² த⁴ர்மம்ʼ ஸனாதனம்। ராஜன்யோ ப்³ராஹ்மணான்ராஜன்புரா பரிசசார ஹ। வைஶ்யோ ராஜன்யமித்யேவ ஶூத்³ரோ வைஶ்யமிதி ஶ்ருதி:॥ 13-94-32 (85212) தூ³ராச்சூ²த்³ரேணோபசர்யோ ப்³ராஹ்மணோ(அ)க்³நிரிவ ஜ்வலன்। ஸம்ʼஸ்பர்ஶபரிசர்யஸல்து வைஶ்யேன க்ஷத்ரியேண ச॥ 13-94-33 (85213) ம்ருʼது³பா⁴வான்ஸத்யஶீலான்ஸத்யத⁴ர்மானுபாலகான்। ஆஶீவிஷானிவ க்ருத்³தா⁴ம்ʼஸ்தானுபாசரத த்³விஜான்॥ 13-94-34 (85214) அபரேஷாம்ʼ பரேஷாம்ʼ ச பரேப்⁴யஶ்சாபி யே பரே। க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ப்ரதபதாம்ʼ தேஜஸா ச ப³லேன ச। ப்³ராஹ்மணேஷ்வேவ ஶாம்யந்தி தேஜாம்ʼஸி ச தபாம்ʼஸி ச॥ 13-94-35 (85215) ந மே பிதா ப்ரியதரோ ந த்வம்ʼ தாத ததா² ப்ரிய:। ந மே பிது: பிதா ராஜன்ன சாத்மா ந ச ஜீவிதம்॥ 13-94-36 (85216) த்வத்தஶ்ச மே ப்ரியதர: ப்ருʼதி²வ்யாம்ʼ நாஸ்தி கஶ்சன। த்வத்தோ(அ)பி மே ப்ரியதரா ப்³ராஹ்மணா ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-94-37 (85217) ப்³ரவீமி ஸத்யமேதச்ச யதா²(அ)ஹம்ʼ பாண்டு³நந்த³ன। தேன ஸத்யேன க³ச்சே²யம்ʼ லோகான்யத்ர ஸ ஶாந்தனு:॥ 13-94-38 (85218) பஶ்யேயம்ʼ ச ஸதாம்ʼ லோகாஞ்சு²சீன்ப்³ரஹ்மபுரஸ்க்ருʼதான்। தத்ர மே தாத க³ந்தவ்யமஹ்னாய ச சிராய ச॥ 13-94-39 (85219) ஸோஹமேதாத்³ருʼஶான்லோகாந்த்³ருʼஷ்ட்வா ப⁴ரதஸத்தம। யன்மே க்ருʼதம்ʼ ப்³ராஹ்மணேஷு ந தப்யே தேன பார்தி²வ॥ ॥ 13-94-40 (85220) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுர்னவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 94 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-94-9 அபீ⁴மானாத³திஸமர்தோ²(அ)யமித்யபி⁴மானம்ʼ ஸ்வமனஸ்யேவ க்ருʼத்வா யாசமானம்। யாசமானாவமானாச்ச ஆஶாவந்தமகிஞ்சனமிதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-94-11 க்ருʼஶாயேத்யாதி³சதுர்தீ² ஷஷ்ட்²யர்த²। க்ருʼஶாய ஹ்ரீமதே தாதேதி ட.த².த⁴.பாட²:॥ 7-94-12 க்ரியானியமிதான் ஸ்வத⁴ர்மயந்த்ரிதான்। ஹ்ரியா து நியதானிதி த².த⁴.பாட²॥ 7-94-16 த⁴ர்மார்த²மேவ த⁴ர்மம்ʼ குர்வந்தி நது ப²லாந்தரார்த²மிதி பா⁴வ:॥ 7-94-20 த³த³த: தா³துஸ்தவ வர்ததாம்ʼ ஸர்வதா³ஸ்து॥ 7-94-21 நிவாப: பித்ருʼதர்பணம்। தா³நஸத்³ருʼஶ: இத்யத்ர தா³நம்ʼ மஹாதா³நம்॥ 7-94-26 தே த்வயா॥ 7-94-27 லலந்து ரமந்தாம்॥ 7-94-28 உபக்ஷேப்தம்ʼ ஸமர்பிதும்॥ 7-94-31 அவேதா³நாமிதி। தர்ஹி ப்³ராஹ்மணைரஸ்மத்த்யாகே³ தத ஏவ அவேதா³தீ³நாமஸ்மாகம்ʼ ஜீவிதேன கோர்த²:। தத் ஜீவிதம்ʼ॥ 7-94-35 க்ஷத்ரியாணாம்ʼ ப்ரபா⁴வம்ʼ ச தேஜாம்ʼஸி ச தபாம்ʼஸி ச। ப்³ராஹ்மணேஷ்வேவ மன்யந்தே ஶ்ரீரயுர்ப³லமேவ சேதி ட.த².த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। யௌ ச ஸ்யாதாம்ʼ சரணேனோபபன்னௌ யௌ வித்³யயா ஸத்³ருʼஶௌ ஜன்மனா ச। தாப்⁴யாம்ʼ தா³நம்ʼ கதரஸ்மை விஶிஷ்ட- மயாசமானாய ச யாசதே ச॥ 13-95-1 (85221) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-95-2x (7083) ஶ்ரேயோ வை யாசத: பார்த² தா³நமாஹுரயாசதே। அர்ஹத்தமோ வை த்⁴ருʼதிமான்க்ருʼபணாத³க்ருʼதாத்மன:॥ 13-95-2 (85222) க்ஷத்ரியோ ரக்ஷணத்⁴ருʼதிர்ப்³ராஹ்மணோ(அ)னர்த²னாத்⁴ருʼதி:। ப்³ராஹ்மணோ த்⁴ருʼதிமான்வித்³வாந்தே³வான்ப்ரீணாதி துஷ்டிமான்॥ 13-95-3 (85223) யாச்யமாஹுரனீஶஸ்ய அதிஹாரம்ʼ ச பா⁴ரத। உத்³வேஜயந்தி யாசந்தி யதா³ பூ⁴தானி த³ஸ்யுவத்॥ 13-95-4 (85224) ம்ரியதே யாசமானோ வை தமனு ம்ரியதே(அ)த³த³த்। த³த³த்ஸஞ்ஜீவயத்யேனமாத்மானம்ʼ ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-95-5 (85225) ஆன்ருʼஶம்ʼஸ்யம்ʼ பரோ த⁴ர்மோ யாசதே யத்ப்ரதீ³யதே। அயாசத: ஸீத³மானான்ஸர்வோபாயைர்னிமந்த்ரயேத்॥ 13-95-6 (85226) யதி³ வை தாத்³ருʼஶா ராஷ்ட்ரே வஸேயுஸ்தே த்³விஜோத்தமா:। ப⁴ஸ்மச்ச²ன்னானிவாக்³நீம்ʼஸ்தான்பு³த்⁴யேதா²ஸ்த்வம்ʼ ப்ரயத்னத:॥ 13-95-7 (85227) தபஸா தீ³ப்யமானாஸ்தே த³ஹேயு: ப்ருʼதி²வீமபி। அபூஜ்யமானா: கௌரவ்ய பூஜார்ஹாஸ்து ததா²விதா⁴:॥ 13-95-8 (85228) பூஜ்யா ஹி ஜ்ஞானவிஜ்ஞானதபோயோக³ஸமன்விதா:। தேப்⁴ய: பூஜாம்ʼ ப்ரயுஞ்ஜீதா² ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: பரந்தப: 13-95-9 (85229) த³த³த்³ப³ஹுவிதா⁴ந்தே³யானுபச்ச²ந்த³யதே ச தான்॥ 13-95-10 (85230) யத³க்³நிஹோத்ரே ஸுஹுதே ஸாயம்ப்ராதர்ப⁴வேத்ப²லம்। வித்³யாவேத³வ்ரதவதி தத்³தா³நப²லமுச்யதே॥ 13-95-11 (85231) வித்³யாவேத³வ்ரதஸ்னாதா ந வ்யாபாஶ்ரயஜீவின:। கூ³ட⁴ஸ்வாத்⁴யாயதபஸோ ப்³ராஹ்மணான்ஸம்ʼஶிதவ்ரதான்॥ 13-95-12 (85232) க்ருʼதைராவஸதை²ர்ஹ்ருʼத்³யை: ஸப்ரேஷ்யை: ஸபரிச்ச²தை³:। நிமந்த்ரயேதா²: கௌரவ்ய காமைஶ்சான்யைர்த்³விஜோத்தமான்॥ 13-95-13 (85233) அபி தே ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயு: ஶ்ரத்³தோ⁴பேதம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। கார்யமித்யேவ மன்வானா த⁴ர்மஜ்ஞா: ஸூக்ஷ்மத³ர்ஶின:॥ 13-95-14 (85234) அபி தே ப்³ராஹ்மணா பு⁴க்த்வா க³தா: ஸோத்³த⁴ரணான்க்³ருʼஹான்। யேஷாம்ʼ தா³ரா: ப்ரதீக்ஷந்தே பர்ஜன்யமிவ கர்ஷகா:॥ 13-95-15 (85235) அன்னானி ப்ராத:ஸவனே நியதா ப்³ரஹ்மசாரிண:। ப்³ராஹ்மணாஸ்தாத பு⁴ஞ்ஜானாஸ்த்ரேதாக்³நிம்ʼ ப்ரீணயந்த்யுத॥ 13-95-16 (85236) மாத்⁴யந்தி³நம்ʼ தே ஸவனம்ʼ த³த³தஸ்தாத வர்ததாம்। கோ³ஹிரண்யானி வாஸாம்ʼஸி தேனேந்த்³ர: ப்ரீயதாம்ʼ தவ॥ 13-95-17 (85237) த்ருʼதீயம்ʼ ஸவனம்ʼ தே வை வைஶ்வதே³வம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। யத்³தே³வேப்⁴ய: பித்ருʼப்⁴யஶ்ச விப்ரேப்⁴யஶ்ச ப்ரயச்ச²ஸி॥ 13-95-18 (85238) அஹிம்ʼஸா ஸர்வபூ⁴தேப்⁴ய: ஸம்ʼவிபா⁴க³ஶ்ச ஸர்வஶ:। த³மஸ்த்யாகோ³ த்⁴ருʼதி: ஸத்யம்ʼ ப⁴வத்யவப்⁴ருʼதா²ய தே॥ 13-95-19 (85239) ஏத² தே சிததோ யஜ்ஞ: ஶ்ரத்³தா⁴பூத: ஸத³க்ஷிண:। விஶிஷ்ட: ஸர்வயஜ்ஞானாம்ʼ நித்யம்ʼ தாத ப்ரவர்ததாம்॥ ॥ 13-95-20 (85240) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சனவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 95 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-95-1 சரணேனாசரணேன॥ 7-95-2 யாசத: யாசகாத் தத்³தா³நாதி³ஸ்யர்த²:॥ 7-95-3 அனர்த²னா அயாச்சா। 7-95-4 யாச்யம்ʼ யாசனாரூபம்ʼ கர்ம। அனீஶஸ்ய த³ரித்³ரஸ்யாதிஹாரம்ʼ திரஸ்காரமாஹு:। யதா³ யத: யாசந்தி யாசமானானி பூ⁴தானி த³ஸ்யுவல்லோகானுத்³வேஜயந்தி॥ 7-95-10 உபச்ச²ந்த³யதே உபச்ச²ந்த³யேத। த³த³த்³ப³ஹுவிதா⁴ந்தா³யானுபாக³ச்ச²ன்னயாசதாமிதி ஜ².பாட²:। அயாசதாம்ʼ அயாசமானானாம்। உபாக³ச்ச²ன்ஸமீபமுபஸர்பன் தா³யாந்த⁴னாதீ³ந்த³த³த் தா³தா ப⁴வேதி ஶேஷ:॥ 7-95-15 ஸோத்³த⁴ரணான்ஸ்வாமின்யாக³தே தா³ஸ்யாமீதி யாசமானேப்⁴யோ பா³லகேப்⁴ய ஆஶாப்ரத³ர்ஶனமுத்³த⁴ரணம்ʼ தத்ஸஹிதான்॥

யுதி⁴ஷ்ட²ர உவாச। தா³நம்ʼ யஜ்ஞ: க்ரியா சேஹ கிம்ʼஸ்வித்ப்ரேத்ய மஹாப²லம்। கஸ்ய ஜ்யாய: ப²லம்ʼ ப்ரோக்தம்ʼ கீத்³ருʼஶேப்⁴ய: கத²ம்ʼ கதா³॥ 13-96-1 (85241) ஏததி³ச்சா²மி விஜ்ஞாதும்ʼ யாதா²தத்²யேனி பா⁴ரத। வித்³வஞ்ஜிஜ்ஞாஸமானாய தா³நத⁴ர்மான்ப்ரசக்ஷ்வ மே॥ 13-96-2 (85242) அந்தர்வேத்³யாம்ʼ ச யத்³த³த்தம்ʼ ஶ்ரத்³த⁴யா சான்ருʼஶம்ʼஸ்யத:। கிம்ʼஸ்வின்னை:ஶ்ரேயஸம்ʼ தாத தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-96-3 (85243) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-96-4x (7084) ரௌத்³ரம்ʼ கர்ம க்ஷத்ரியஸ்ய ஸததம்ʼ தாத வர்ததே। நாஸ்ய வைதானிகப²லம்ʼ வினா தா³நம்ʼ ஸுபாவனம்॥ 13-96-4 (85244) ந து பாபக்ருʼதாம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ யாஜகா த்³விஜஸத்தமா:॥ த⁴னே ஸத்யப்ரதா³த்ரூʼணாம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி ஸாத⁴வ:॥ 13-96-5 (85245) ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி ந து சேத்³யத்³ரோஷாதா³ப்தத³க்ஷிணை:। ஏதஸ்மாத்காரணாத்³யஜ்ஞைர்யஜேத்³ராஜா(அ)(அ)ப்தத³க்ஷிணை:॥ 13-96-6 (85246) அத² சேத்ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயுர்த³த்³யாத³ஹரஹர்ன்ருʼப:। ஶ்ரத்³தா⁴மாஸ்தா²ய பரமாம்ʼ பாவனம்ʼ ஹ்யேதுது³த்தமம்॥ 13-96-7 (85247) ப்³ராஹ்மணாம்ʼஸ்தர்பயந்த்³ரவ்யை: ஸ வை யஜ்ஞோ(அ)னுபத்³ரவ:। மைத்ரான்ஸாதூ⁴ந்வேத³வித³: ஶீலவ்ருʼத்ததபோர்ஜிதான்॥ 13-96-8 (85248) யத்தே தே ந கரிஷ்யந்தி க்ருʼதம்ʼ தே ந ப⁴விஷ்யதி। யஜ்ஞான்ஸாத⁴ய ஸாது⁴ப்⁴ய: ஸ்வாத்³வன்னாந்த³க்ஷிணாவத:॥ 13-96-9 (85249) இஷ்டம்ʼ த³த்தம்ʼ ச மன்யேதா² ஆத்மானம்ʼ தா³நகர்மணா। பூஜயேதா² யாயஜூகாம்ʼஸ்தவாப்யம்ʼஶோ ப⁴வேத்³யதா²॥ 13-96-10 (85250) `வித்³வத்³ப்⁴ய: ஸம்ப்ரதா³நேன தத்ராப்யம்ʼஶோ(அ)ஸ்ய பூஜயா। யஜ்வப்⁴யஶ்சாத² வித்³வத்³ப்⁴யோ த³த்த்வா லோகம்ʼ ப்ரதா³பயேத்। ப்ரத³த்³யாஜ்ஜ்ஞானதா³த்ரூʼணாம்ʼ ஜ்ஞானதா³நாம்ʼஶபா⁴க்³யப⁴வேத்॥' 13-96-11 (85251) ப்ரஜாவதோ ப⁴ரேதா²ஶ்ச ப்³ராஹ்மணான்ப³ஹுபா⁴ரிண:। ப்ரஜாவாம்ʼஸ்தேன ப⁴வதி யதா² ஜனயிதா ததா²॥ 13-96-12 (85252) யாவத: ஸாது⁴த⁴ர்மான்வை ஸந்த: ஸம்ʼவர்த⁴யந்த்யுத। ஸர்வஸ்வைஶ்சாபி ப⁴ர்தவ்யா நரா யே ப³ஹுகாரிண:॥ 13-96-13 (85253) ஸம்ருʼத்³த⁴: ஸம்ப்ரயச்ச² த்வம்ʼ ப்³ராஹ்ம்ணேப்⁴யோ யுதி⁴ஷ்டி²ர। தே⁴நூரனடு³ஹோ(அ)ன்னானி ச்ச²த்ரம்ʼ வாஸாம்ʼஸ்யுபானஹௌ॥ 13-96-14 (85254) ஆஜ்யானி யஜமானேப்⁴யஸ்ததா²(அ)ன்னானி ச பா⁴ரத। அஶ்வவந்தி ச யானானி வேஶ்மானி ஶயனானி ச॥ 13-96-15 (85255) ஏதே தே³யா: புஷ்டிமத்³பி⁴ர்லகூ⁴பாயாஶ்ச பா⁴ரத। அஜுகு³ப்ஸாம்ʼஶ்ச விஜ்ஞாய ப்³ராஹ்மணான்வ்ருʼத்திகர்ஶிதான்॥ 13-96-16 (85256) உபச்ச²ன்னம்ʼ ப்ரகாஶம்ʼ வா வ்ருʼத்த்யா தான்ப்ரதிபாலய। ராஜஸூயாஶ்வமேதா⁴ப்⁴யாம்ʼ ஶ்ரேயஸ்தத்க்ஷத்ரியான்ப்ரதி॥ 13-96-17 (85257) ஏவம்ʼ பாபைர்வினிர்முக்தஸ்த்வம்ʼ பூத: ஸ்வர்க³மாப்ஸ்யஸி। ஸஞ்சயித்வா புன: கோஶம்ʼ யத்³ராஷ்ட்ரம்ʼ பாலயிஷ்யஸி॥ 13-96-18 (85258) தேன த்வம்ʼ ப்³ரஹ்மபூ⁴யத்வமவாப்ஸ்யஸி த⁴னானி ச। ஆத்மனஶ்ச பரேஷாம்ʼ ச வ்ருʼத்திம்ʼ ஸம்ʼரக்ஷ பா⁴ரத॥ 13-96-19 (85259) புத்ரவச்சாபி ப்⁴ருʼத்யான்ஸ்வான்ப்ரஜாஶ்ச பரிபாலய। [யோக³: க்ஷேமஶ்ச தே நித்யம்ʼ ப்³ராஹ்மணேஷ்வஸ்து பா⁴ரத॥ 13-96-20 (85260) தத³ர்த²ம்ʼ ஜீவிதம்ʼ தே(அ)ஸ்து மா தேப்⁴யோ(அ)ப்ரதிபாலனம்। அனர்தோ² ப்³ராஹ்மணஸ்யைஷ யத்³வித்தனிசயோ மஹான்॥ 13-96-21 (85261) க்ஷியா ஹ்யபீ⁴க்ஷ்ணம்ʼ ஸம்ʼவாஸோ த³ர்பயேத்ஸம்ப்ரமோஹயேத்। ப்³ராஹ்மணேஷு ப்ரமூடே⁴ஷு த⁴ர்மோ விப்ரணஶேத்³து⁴வம்। த⁴ர்மப்ரணாஶே பூ⁴தானாமபா⁴வ: ஸ்யான்ன ஸம்ʼஶய:॥ 13-96-22 (85262) யோ ரக்ஷிப்⁴ய: ஸம்ப்ரதா³ய ராஜா ராஷ்ட்ரம்ʼ விலும்பதி। யஜ்ஞே ராஷ்ட்ராத்³த⁴னம்ʼ தஸ்மாதா³நயத்⁴வமிதி ப்³ருவன்॥ 13-96-23 (85263) யச்சாதா³ய ததா³ஜ்ஞப்தம்ʼ பீ⁴தம்ʼ த³த்தம்ʼ ஸுதா³ருணம்। யஜேத்³ராஜா ந தம்ʼ யஜ்ஞம்ʼ ப்ரஶம்ʼஸந்த்யஸ்ய ஸாத⁴வ:॥ 13-96-24 (85264) அபீடி³தா: ஸுஸம்ʼவ்ருʼத்³தா⁴ யே த³த³த்யனுகூலத:। தாத்³ருʼஶேனாப்யுபாயேன யஷ்டவ்யம்ʼ நோத்³யமாஹ்ருʼதை:॥ 13-96-25 (85265) யதா³ பரினிஷிச்யேத நிஹிதோ வை யதா²விதி⁴। ததா³ ராஜா மஹாயஜ்ஞைர்யஜேத ப³ஹுத³க்ஷிணை:॥ 13-96-26 (85266) வ்ருʼத்³த⁴பா³லத⁴னம்ʼ ரக்ஷ்யமந்த⁴ஸ்ய க்ருʼபணஸ்ய ச। ந கா²தபூர்வம்ʼ குர்வீத ந ருத³ந்தீத⁴னம்ʼ ஹரேத்॥ 13-96-27 (85267) ஹ்ருʼதம்ʼ க்ருʼபணவித்தம்ʼ ஹி ராஷ்ட்ரம்ʼ ஹந்தி ந்ருʼப ஶ்ரியம்। த³த்³யாச்ச மஹதோ போ⁴கா³ந்க்ஷுத்³ப⁴யம்ʼ ப்ரணுதே³த்ஸதாம்॥ 13-96-28 (85268) யேஷாம்ʼ ஸ்வாதூ³நி போ⁴ஜ்யானி ஸமவேக்ஷ்யந்தி பா³லகா:। நாஶ்னந்தி விதி⁴வத்தானி கின்னு பாபதரம்ʼ தத:॥ 13-96-29 (85269) யதி³ தே தாத்³ருʼஶோ ராஷ்ட்ரே வித்³வாந்த்ஸீதே³த்க்ஷுதா⁴ த்³விஜ:। ப்⁴ரூணஹத்யாம்ʼ ச க³ச்சே²தா²: க்ருʼத்வா பாபமிவோத்தமம்॥ 13-96-30 (85270) தி⁴க்தஸ்ய ஜீவிதம்ʼ ராஜ்ஞோ ராஷ்ட்ரே யஸ்யாவஸீத³தி। த்³விஜோ(அ)ன்யோ வா மனுஷ்யோபி ஶிபி³ராஹ வசோ யதா²॥ 13-96-31 (85271) யஸ்ய ஸ்ம விஷயே ராஜ்ஞ: ஸ்னாதக: ஸீத³தி க்ஷுதா⁴। அவ்ருʼத்³தி⁴மேதி தத்³ராஷ்ட்ரம்ʼ விந்த³தே ஸஹ ராஜகம்॥ 13-96-32 (85272) க்ரோஶந்த்யோ யஸ்ய வை ராஷ்ட்ராத்³த்⁴ரியந்தே தரஸா ஸ்த்ரிய:। க்ரோஶதாம்ʼ பதிபுத்ராணாம்ʼ ம்ருʼதோ(அ)ஸௌ ந ச ஜீவதி]॥ 13-96-33 (85273) அரக்ஷிதாரம்ʼ ஹர்தாரம்ʼ விலோப்தாரமனாயகம்। தம்ʼ வை ராஜகலிம்ʼ ஹன்யு: ப்ரஜா: ஸன்னஹ்ய நிர்க்⁴ருʼணம்ʼ॥ 13-96-34 (85274) அஹம்ʼ வோ ரக்ஷிதேத்யுக்த்வா யோ ந ரக்ஷதி பூ⁴மிப:। ஸ ஸம்ʼஹத்ய நிஹந்தவ்ய: ஶ்வேவ ஸோன்மாத³ ஆதுர:॥ 13-96-35 (85275) பாபம்ʼ குர்வந்தி யத்கிஞ்சித்ப்ரஜா ராஜ்ஞா ஹ்யரக்ஷிதா:। சதுர்த²ம்ʼ தஸ்ய பாபஸ்ய ராஜா விந்த³தி பா⁴ரத॥ 13-96-36 (85276) அதா²ஹு: ஸர்வமேவைதி பூ⁴யோ(அ)ர்த⁴மிதி நிஶ்சய:। சதுர்த²ம்ʼ மதமஸ்மாகம்ʼ மனோ: ஶ்ருத்வானுஶாஸனம்॥ 13-96-37 (85277) ஶுப⁴ம்ʼ வா யச்ச குர்வந்தி ப்ரஜா ராஜ்ஞா ஸுரக்ஷிதா:। சதுர்த²ம்ʼ தஸ்ய புண்யஸ்ய ராஜா சாப்னோதி பா⁴ரத॥ 13-96-38 (85278) ஜீவந்தம்ʼ த்வானுஜீவந்து ப்ரஜா: ஸர்வா யுதி⁴ஷ்டி²ர। பர்ஜன்யமிவ பூ⁴தானி மஹாத்³ருமமிவாண்ட³ஜா:॥ 13-96-39 (85279) குபே³ரமிவ ரக்ஷாம்ʼஸி ஶதக்ரதுமிவாமரா:। ஜ்ஞாதயஸ்த்வா(அ)னுஜீவந்து ஸுஹ்ருʼத³ஶ்ச பரந்தப॥ ॥ 13-96-40 (85280) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷண்ணவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 96 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-96-1 யஜ்ஞ: க்ரியா யஜ்ஞரூபாக்ரியேத்யர்த²:। கீத்³ருʼஶேப்⁴யோ தா³நம்ʼ கத²ம்ʼ யஜ்ஞக்ரியேதி। கதே³த்யுப⁴யத்ர ஸம்ப³ந்த⁴:॥ 7-96-7 ஏதத்³தா³நம்॥ 7-96-9 யத்³யதி³ தே ப்³ராஹ்மணாஸ்தே தவ ந கரிஷ்யந்தி ப்ரதிக்³ரஹமிதி ஶேஷ:। தர்ஹி க்ருʼதம்ʼ ஸுக்ருʼதம்ʼ தே தவ ந ப⁴விஷ்யதி। ததா³ ஸுக்ருʼதோத்பத்த்யர்த²ம்ʼ யஜ்ஞான்ஸாத⁴ய॥ 7-96-10 தா³நே யஜ்ஞாதி³கமந்தர்ப⁴வதீத்யர்த²:॥ 7-96-12 ஜனயிதா ப்ரஜாபதி:॥ 7-96-13 தஸ்ய ராஜ்ஞஸ்தே ஸந்தோ ப³ஹுகாரிணோ(அ)த்யந்தமுபகர்தாரோ ப⁴வந்தி। நரா யே ப³ஹுபா⁴ஷிண இதி த.த².பாட²:॥ 7-96-19 ப்³ரஹ்மணோ பூ⁴யம்ʼ பா⁴வோ(அ)ஸ்யாஸ்தி ஸ ப்³ராஹ்மணோ ப்³ரஹ்மபூ⁴யஸ்தஸ்ய பா⁴வோ ப்³ரஹ்மபூ⁴யத்வம்ʼ ப்³ராஹ்மணத்வம்॥ 7-96-23 யோ ராஜா ரக்ஷிப்⁴ய: ஸங்க்³ரஹபரேப்⁴யோ த⁴னம்ʼ த³த்த்வா யஜ்ஞே யஜ்ஞார்த²ம்ʼ த⁴னமானயத்⁴வமிதி ப்³ருவன் யஜேத் தர்ஹி ராஷ்ட்ரம்ʼ விலும்பதி॥ 7-96-24 யச்சாஸௌ தத்³த⁴னிபி⁴ர்பா⁴தம்ʼ ப⁴யயுக்தம்ʼ யதா²ஸ்யாத்ததா² த³த்தம்ʼ ப்ரஜாப்⁴ய ஆதா³ய ஸுதா³ருணம்ʼ யதா²ஸ்யாத்ததா² யஜேத்தம்ʼ யஜ்ஞம்ʼ ந ப்ரஶம்ʼஸந்தி ॥ 7-96-25 உத்³யம: ப்ரஜாபீட³னாத்மகோ(அ)தியத்ன:॥ 7-96-26 நிஹித: ப்ரஜானாம்ʼ நிதராம்ʼ ஹிதோ ராஜா யதா³ ப்ரஜாபி⁴ர்னிஷிச்யேத த⁴னைரபி⁴ஷிச்யேத॥ 7-96-27 ஸ்வாதபூர்வம்ʼ த⁴னம்ʼ ந குர்வீத ஸ்வாதீ⁴நம்ʼ ந குர்வீதேத்யர்த²:॥ 7-96-29 ஸமவேக்ஷ்யந்த்யேவ நது லப⁴ந்தே॥ 7-96-32 ஸஹயுக³பத்। ராஜகம்ʼ ராஜஸமூஹம்ʼ ப்ரதிபக்ஷபூ⁴தம்ʼ விந்த³தே॥ 7-96-37 ஸர்வம்ʼ பாபம்ʼ ஏதி ராஜானம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। இத³ம்ʼ தே³யமித³ம்ʼ தே³யமிதீயம்ʼ ஶ்ருதிசோத³னாத்। ப³ஹுதே³யாஶ்ச ராஜான: கிம்ʼஸ்வித்³தே³யமனுத்தமம்॥ 13-97-1 (85281) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-97-2x (7085) அதி தா³நானி ஸர்வாணி ப்ருʼதி²வீதா³நமுச்யதே। அசலா ஹ்யக்ஷயா பூ⁴மிர்தோ³க்³த்⁴ரீ காமானிஹோத்தமான்॥ 13-97-2 (85282) தோ³க்³த்⁴ரீ வாஸாம்ʼஸி ரத்னானி பஶூன்வ்ரீஹியவாம்ʼஸ்ததா²। பூ⁴மித³: ஸர்வபூ⁴தேஷு ஶாஶ்வதீரேத⁴தே ஸமா:॥ 13-97-3 (85283) யாவத்³பூ⁴மேராயுரிஹ தாவத்³பூ⁴மித³ ஏத⁴தே। ந பூ⁴மிதா³நாத³ஸ்தீஹ பரம்ʼ கிஞ்சித்³யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-97-4 (85284) அப்யல்பம்ʼ ப்ரத³து³: ஸர்வே ப்ருʼதி²வ்யா இதி ந: ஶ்ருதம்। பூ⁴மிமேவ த³து³: ஸர்வே பூ⁴மிம்ʼ தே பு⁴ஞ்ஜதே ஜனா:॥ 13-97-5 (85285) ஸ்வகர்மைவோபஜீவந்தி நரா இஹ பரத்ர ச। பூ⁴மி: பதிம்ʼ மஹாதே³வீ தா³தாரம்ʼ குருதே ப்ரியம்॥ 13-97-6 (85286) ய ஏதாம்ʼ த³க்ஷிணாம்ʼ த³த்³யாத³க்ஷயாம்ʼ ராஜஸத்தம। புனர்னரத்வம்ʼ ஸம்ப்ராப்ய ப⁴வேத்ஸ ப்ருʼதி²வீபதி:॥ 13-97-7 (85287) யதா² தா³நம்ʼ ததா² போ⁴க³ இதி த⁴ர்மேஷு நிஶ்சய:। ஸங்க்³ராமே வா தனும்ʼ ஜஹ்யாத்³த³த்³யாச்ச ப்ருʼதி²வீமிமாம்ʼம்॥ 13-97-8 (85288) இத்யேதத்க்ஷத்ரப³ந்தூ⁴நாம்ʼ வத³ந்தி பரமாஶிஷ:। புனாதி த³த்தா ப்ருʼதி²வீ தா³தாரமிதி ஶுஶ்ரும॥ 13-97-9 (85289) அபி பாபஸமாசாரம்ʼ ப்³ரஹ்மக்⁴நமபி சான்ருʼதம்। ஸைவ பாபம்ʼ ப்லாவயதி ஸைவ பாபாத்ப்ரமோசயேத்॥ 13-97-10 (85290) அபி பாபக்ருʼதாம்ʼ ராஜ்ஞாம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணந்தி ஸாத⁴வ:। ப்ருʼதி²வீம்ʼ நான்யதி³ச்ச²ந்தி பாவனம்ʼ ஜக³தீ யத:॥ 13-97-11 (85291) நாமாஸ்யா: ப்ரியத³த்தேதி கு³ஹ்யம்ʼ தே³வ்யா: ஸனாதனம்। தா³நம்ʼ வா(அ)ப்யத²வா(அ)தா³நம்ʼ நாமாஸ்யா: ப்ரத²மப்ரியம்॥ 13-97-12 (85292) ய ஏதாம்ʼ விது³ஷே த³த்³யாத்ப்ருʼதி²வீம்ʼ ப்ருʼதி²வீபதி:। ப்ருʼதி²வ்யாமேததி³ஷ்டம்ʼ ஸ ராஜா ராஜ்யமிதோ வ்ரஜேத்॥ 13-97-13 (85293) புனஶ்சாஸௌ ஜனிம்ʼ ப்ராப்ய ராஜவத்ஸ்யான்ன ஸம்ʼஶய:। தஸ்மாத்ப்ராப்யைவ ப்ருʼதி²வீம்ʼ த³த்³யாத்³விப்ராய பார்தி²வ:॥ 13-97-14 (85294) நாபூ⁴மிபதினா பூ⁴மிரதி⁴ஷ்டே²யா கத²ஞ்சன। ந ச வஸ்த்ரேணி வா கூ³ஹேத³ந்தர்தா⁴நேன வா சரேத்॥ 13-97-15 (85295) யே சான்யே பூ⁴மிமிச்சே²யு: குர்யுரேவம்ʼ ந ஸம்ʼஶய:। ய: ஸாதோ⁴ர்பூ⁴மிமாத³த்தே ந பூ⁴மிம்ʼ விந்த³தே து ஸ:॥ 13-97-16 (85296) பூ⁴மிம்ʼ த³த்த்வா து ஸாது⁴ப்⁴யோ விந்த³தே பூ⁴மிமுத்தமாம்। ப்ரேத்ய சேஹ ச த⁴ர்மாத்மா ஸம்ப்ராப்னோதி மஹத்³யஶ:॥ 13-97-17 (85297) `ஏகாஹாரகரீம்ʼ த³த்த்வா ஷஷ்டி²ஸாஹஸ்ரமூர்த்⁴வக³:। தாவத்யா ஹரணே ப்ருʼத்²வ்யா நரகம்ʼ த்³விகு³ணோத்தரம்॥' 13-97-18 (85298) யஸ்ய விப்ராஸ்து ஶம்ʼஸந்தி ஸாதோ⁴ர்பூ⁴மிம்ʼ ஸதை³வ ஹி। ந தஸ்ய ஶத்ரவோ ராஜன்ப்ரஶம்ʼஸந்தி வஸுந்த⁴ராம்॥ 13-97-19 (85299) யத்கிஞ்சித்புருஷ: பாபம்ʼ குருதே வ்ருʼத்திகர்ஶித:। அபி கோ³சர்மமாத்ரேண பூ⁴மிதா³நேன பூயதே॥ 13-97-20 (85300) யே(அ)பி ஸங்கீ³ர்ணாகர்மாணோ ராஜானோ ரௌத்³ரகர்மிண:। தேப்⁴ய: பவித்ரமாக்²யேயம்ʼ பூ⁴மிதா³நமனுத்தமம்॥ 13-97-21 (85301) அல்பாந்தரமித³ம்ʼ ஶஶ்வத்புராணா மேனிரே ஜனா:। யோ யஜேதாஶ்வமேதே⁴ந த³த்³யாத்³வா ஸாத⁴வே மஹீம்॥ 13-97-22 (85302) அபி சேத்ஸுக்ருʼதம்ʼ க்ருʼத்வா ஶங்கேரன்னபி பண்டி³தா:। அஶங்க்யமேகமேவைதத்³பூ⁴மிதா³நமனுத்தமம்॥ 13-97-23 (85303) ஸுவர்ணம்ʼ ரஜதம்ʼ வஸ்த்ரம்ʼ மணிமுக்தாவஸூனி ச। ஸர்வமேதன்மஹாப்ராஜ்ஞோ த³தா³தி வஸுதா⁴ம்ʼ த³த³த்॥ 13-97-24 (85304) தபோ யஜ்ஞ: ஶ்ருதம்ʼ ஶீலமலோப⁴: ஸத்யஸந்த⁴தா। கு³ருதை³வதபூஜா ச ஏதா வர்தந்தி பூ⁴மித³ம்॥ 13-97-25 (85305) ப⁴ர்துனி:ஶ்ரேயஸே யுக்தாஸ்த்யக்தாத்மானோ ரணே ஹதா:। ப்³ரஹ்மலோகக³தா: ஸித்³தா⁴ நாதிக்ராமந்தி பூ⁴மித³ம்॥ 13-97-26 (85306) யதா² ஜனித்ரீ ஸ்வம்ʼ புத்ரம்ʼ க்ஷீரேண ப⁴ரதே ஸதா³। அனுக்³ருʼஹ்ணாதி தா³தாரம்ʼ ததா² ஸர்வரஸைர்மஹீ॥ 13-97-27 (85307) ம்ருʼத்யுர்வைகிங்கரோ த³ண்ட³ஸ்தாபோ வஹ்னே: ஸுதா³ருண:। கோ⁴ராஶ்ச வாருணா: பாஶா நோபஸர்பந்தி பூ⁴மித³ம்॥ 13-97-28 (85308) பித்ரூʼம்ʼஶ்ச பித்ருʼலோகஸ்தா²ந்தே³வலோகே ச தே³வதா:। ஸந்தர்பயதி ஶாந்தாத்மா யோ த³தா³தி வஸுந்த⁴ராம்॥ 13-97-29 (85309) க்ருʼஶாய ம்ரியமாணாய வ்ருʼத்திக்³லானாய ஸீத³தே। பூ⁴மிம்ʼ வ்ருʼத்திகரீம்ʼ த³த்த்வா ஸத்ரீ ப⁴வதி மானவ:॥ 13-97-30 (85310) யதா² தா⁴வதி கௌ³ர்வத்ஸம்ʼ ஸ்ரவந்தீ வத்ஸலா பய:। ஏவமேவ மஹாபா⁴க³ பூ⁴மிர்ப⁴ரதி பூ⁴மித³ம்॥ 13-97-31 (85311) ஹலக்ருʼஷ்டாம்ʼ மஹீம்ʼ த³த்த்வா ஸபீ³ஜாம்ʼ ஸப²லாமபி। ஸோத³கம்ʼ வா(அ)பி ஶரணம்ʼ ததா² ப⁴வதி காமத³:॥ 13-97-32 (85312) ப்³ராஹ்மணம்ʼ வ்ருʼத்தஸம்பன்னமாஹிதாக்³நிம்ʼ ஶுசிவ்ரதம்। நர: ப்ரதிக்³ராஹ்ய மஹீம்ʼ ந யாதி யமஸாத³னம்॥ 13-97-33 (85313) யதா² சந்த்³ரமஸோ வ்ருʼத்³தி⁴ரஹன்யஹனி ஜாயதே। ததா² பூ⁴மிக்ருʼதம்ʼ தா³நம்ʼ ஸஸ்யேஸஸ்யே விவர்த⁴தே॥ 13-97-34 (85314) அத்ர கா³தா² பூ⁴மிகீ³தா: கீர்தயந்தி புராவித³:। யா: ஶ்ருத்வா ஜாமத³க்³ந்யேன த³த்தா பூ⁴: காஶ்யபாய வை॥ 13-97-35 (85315) மாமேவாத³த்த மாம்ʼ த³த்த மாம்ʼ த³த்த்வா மாமவாப்ஸ்யத²। அஸ்மிம்̐ல்லோகே பரே சைவ தத்³த³த்தம்ʼ ஜாயதே புன:॥ 13-97-36 (85316) ய இமாம்ʼ வ்யாஹ்ருʼதிம்ʼ வேத³ ப்³ராஹ்மணோ வேத³ஸம்மிதாம்। ஶ்ராத்³த⁴ஸ்ய ஹூயமானஸ்ய ப்³ரஹ்மபூ⁴யம்ʼ ஸ க³ச்ச²தி॥ 13-97-37 (85317) க்ருʼத்யானாமபி⁴ஶப்தானாமரிஷ்டஶமனம்ʼ மஹத்। ப்ராயஶ்சித்தம்ʼ மஹீம்ʼ த³த்த்வா புனாத்யுப⁴யதோ த³ஶ॥ 13-97-38 (85318) புனாதி ய இத³ம்ʼ வேத³ வேத³வாத³ம்ʼ ததை²வ ச। ப்ரக்ருʼதி: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ பூ⁴மிர்வை ஶாஶ்வதீ மதா॥ 13-97-39 (85319) அபி⁴ஷிச்யைவ ந்ருʼபதிம்ʼ ஶ்ராவயேதி³மமாக³மம்। யதா² ஶ்ருத்வா மஹீம்ʼ த³த்³யான்னாத³த்³யாத்ஸாது⁴தஶ்ச தாம்ʼ॥ 13-97-40 (85320) ஸோ(அ)யம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னோ ப்³ராஹ்மணார்தோ² ராஜார்த²ஶ்சாப்யஸம்ʼஶய:। ராஜா ஹி த⁴ர்மகுஶல: ப்ரத²மம்ʼ பூ⁴திலக்ஷணம்॥ 13-97-41 (85321) அத² யேஷாமத⁴ர்மஜ்ஞோ ராஜா ப⁴வதி நாஸ்திக:। ந தே ஸுக²ம்ʼ ப்ரபு³த்⁴யந்தி ந ஸுக²ம்ʼ ப்ரஸ்வபந்தி ச॥ 13-97-42 (85322) ஸதா³ ப⁴வந்தி சோத்³விக்³நாஸ்தஸ்ய து³ஶ்சரிதைர்னரா:। யோக³க்ஷேமா ஹி ப³ஹவோ ராஷ்ட்ரம்ʼ நாஸ்யாவிஶந்தி தத்॥ 13-97-43 (85323) அத² யேஷாம்ʼ புன: ப்ராஜ்ஞோ ராஜா ப⁴வதி தா⁴ர்மிக:। ஸுக²ம்ʼ தே ப்ரதிபு³த்⁴யந்தே ஸுஸுக²ம்ʼ ப்ரஸ்வபந்தி ச॥ 13-97-44 (85324) தஸ்ய ராஜ்ஞ: ஶுபே⁴ ராஜ்யே கர்மபி⁴ர்னிர்வ்ருʼதா நரா:। யோக³க்ஷேமேண வ்ருʼஷ்ட்யா ச விவர்த⁴ந்தே ஸ்வகர்மபி⁴:॥ 13-97-45 (85325) ஸ குலீன: ஸ புருஷ: ஸ ப³ந்து⁴: ஸ ச புண்யக்ருʼத்। ஸ தா³தா ஸ ச விக்ராந்தோ யோ த³தா³தி வஸுந்த⁴ராம்ʼ॥ 13-97-46 (85326) ஆதி³த்யா இவ தீ³ப்யந்தே தேஜஸா பு⁴வி மானவா:। த³த³ந்தி வஸுதா⁴ம்ʼ ஸ்பீ²தாம்ʼ யே வேத³விது³ஷி த்³விஜே॥ 13-97-47 (85327) யதா² ஸஸ்யானி ரோஹந்தி ப்ரகீர்ணானி மஹீதலே। ததா² காமா: ப்ரரோஹந்தி பூ⁴மிதா³நஸமார்ஜிதா:॥ 13-97-48 (85328) ஆதி³த்யோ வருணோ விஷ்ணுர்ப்³ரஹ்மா ஸோமோ ஹுதாஶன:। ஶூலிபாணிஶ்ச ப⁴க³வான்ப்ரதினந்த³ந்தி பூ⁴மித³ம்॥ 13-97-49 (85329) பூ⁴மௌ ஜாயந்தி புருஷா பூ⁴மௌ நிஷ்டா²ம்ʼ வ்ரஜந்தி ச। சதுர்விதோ⁴ ஹி லோகோ(அ)யம்ʼ யோ(அ)யம்ʼ பூ⁴மிகு³ணாத்மக:॥ 13-97-50 (85330) ஏஷா மாதா பிதா சைவ ஜக³த: ப்ருʼதி²வீபதே। நானயா ஸத்³ருʼஶம்ʼ பூ⁴தம்ʼ கிஞ்சித³ஸ்தி ஜனாதி⁴ப॥ 13-97-51 (85331) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ப்³ருʼஹஸ்பதேஶ்ச ஸம்ʼவாத³மிந்த்³ரஸ்ய ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-97-52 (85332) இஷ்ட்வா க்ரதுஶதேனாத² மஹதா த³க்ஷிணாவதா। மக⁴வா வாக்³விதா³ம்ʼஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ பப்ரச்சே²த³ம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதிம்॥ 13-97-53 (85333) ப⁴க³வன்கேன தா³நேன ஸ்வர்க³த: ஸுக²மேத⁴தே। யத³க்ஷயமஹார்யம்ʼ ச தத்³ப்³ரூஹி வத³தாம்ʼவர॥ 13-97-54 (85334) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-97-55x (7086) இத்யுக்த்ருʼ: ஸ ஸுரேந்த்³ரேண ததோ தே³வபுலோஹித:। ப்³ருʼஹஸ்பதிர்ப்³ருʼஹத்தேஜா: ப்ரத்யுவாச ஶதக்ரதும்॥ 13-97-55 (85335) ஸுவர்ணதா³நம்ʼ கோ³தா³நம்ʼ பூ⁴மிதா³நம்ʼ ச வ்ருʼத்ரஹன்। `வித்³யாதா³நம்ʼ ச கன்யானாம்ʼ தா³நம்ʼ பாபஹரம்ʼ பரம்।' த³த³தே³தான்மஹாப்ராஜ்ஞ: ஸர்வபாபை: ப்ரமுச்யதே॥ 13-97-56 (85336) ந பூ⁴மிதா³நாத்³தே³வேந்த்³ர பரம்ʼ கிஞ்சிதி³தி ப்ரபோ⁴। விஶிஷ்டமிதி மன்யே(அ)ஹம்ʼ யதா ப்ராஹுர்மனீஷிண:॥ 13-97-57 (85337) `ப்³ராஹ்மணார்தே² க³வார்தே² வா ராஷ்ட்ரகா⁴தே(அ)த² ஸ்வாமின:। குலஸ்த்ரீணாம்ʼ பரிப⁴வே ம்ருʼதாஸ்தே பூ⁴மிபை: ஸமா:'॥ 13-97-58 (85338) யே ஶூரா நிஹதா யுத்³தே⁴ ஸ்வர்யாதா ரணக்³ருʼத்³தி⁴ந:। ஸர்வே தே விபு³த⁴ஶ்ரேஷ்ட² நாதிக்ராமந்தி பூ⁴மித³ம்॥ 13-97-59 (85339) ப⁴ர்துர்னி:ஶ்ரேயஸே யுக்தாஸ்த்யக்தாத்மானோ ரணே ஹதா:। ப்³ராஹ்மலோகக³தா யுக்தா நாதிக்ராமந்தி பூ⁴மித³ம்॥ 13-97-60 (85340) பஞ்ச பூர்வா ஹி புருஷா: ஷட³ன்யே வஸுதா⁴ம்ʼ க³தா:। ஏகாத³ஶ த³த³த்³பூ⁴மிம்ʼ பரித்ராதீஹ மானவ:॥ 13-97-61 (85341) ரத்னோபகீர்ணாம்ʼ வஸுதா⁴ம்ʼ யோ த³தா³தி புரந்த³ர। ஸ முக்த: ஸர்வகலுஷை: ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே॥ 13-97-62 (85342) மஹீம்ʼ ஸ்பீ²தாம்ʼ த³த³த்³ராஜன்ஸர்வகாமகு³ணான்விதாம்। ராஜாதி⁴ராஜோ ப⁴வதி தத்³தி⁴ தா³நமனுத்தமம்॥ 13-97-63 (85343) ஸர்வகாமஸமாயுக்தாம்ʼ காஶ்யபீம்ʼ ய: ப்ரயச்ச²தி। ஸர்வபூ⁴தானி மன்யந்தே மாம்ʼ த³தா³தீதி வாஸவ॥ 13-97-64 (85344) ஸர்வகாமது³கா⁴ம்ʼ தே⁴நும்ʼ ஸர்வகாமகு³ணான்விதாம்। த³தா³தி ய: ஸஹஸ்ராக்ஷ ஸ்வர்க³ம்ʼ யாதி ஸ மானவ:॥ 13-97-65 (85345) மது⁴ஸர்பி:ப்ரவாஹிண்ய: பயோத³தி⁴வஹாஸ்ததா²। ஸரிதஸ்தபர்யந்தீஹ ஸுரேந்த்³ர வஸுதா⁴ப்ரத³ம்॥ 13-97-66 (85346) பூ⁴மிப்ரதா³நான்ன்ருʼபதிர்முச்யதே ஸர்வகில்பி³ஷாத்। ந ஹி பூ⁴மிப்ரதா³நேன தா³நமன்யத்³விஶிஷ்யதே॥ 13-97-67 (85347) த³தா³தி ய: ஸமுந்த்³ராந்தாம்ʼ ப்ருʼதி²வீம்ʼ ஶஸ்த்ரனிர்ஜிதாம்। தம்ʼ ஜனா: கத²யந்தீஹ யாவத்³த⁴ரதி கௌ³ரியம்॥ 13-97-68 (85348) புண்யாம்ருʼத்³தி⁴ரஸாம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ யோ த³தா³தி புரந்த³ர। ந தஸ்ய லோகா: க்ஷீயந்தே பூ⁴மிதா³நகு³ணான்விதா:॥ 13-97-69 (85349) ஸர்வதா³ பார்தி²வேனேஹ ஸததம்ʼ பூ⁴திமிச்ச²தா। பூ⁴ர்தே³யா விதி⁴வச்ச²க்ர பாத்ரே ஸுக²மபீ⁴ப்ஸுனாம்ʼ॥ 13-97-70 (85350) அபி க்ருʼத்வா நர: பாபம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ த³த்த்வா த்³விஜாதயே। ஸமுத்ஸ்ருʼஜதி தத்பாபம்ʼ ஜீர்ணாம்ʼ த்வசமிவோரக³:॥ 13-97-71 (85351) ஸாக³ரான்ஸரித: ஶைலான்கானநானி ச ஸர்வஶ:। ஸர்வமேதன்னர: ஶக்ர த³தா³தி வஸுதா⁴ம்ʼ த³த³த்॥ 13-97-72 (85352) தடாகான்யுத³பானானி ஸ்ரோதாம்ʼஸி ச ஸராம்ʼஸி ச। ஸ்னேஹான்ஸர்வரஸாம்ʼஶ்சைவ த³தா³தி வஸுதா⁴ம்ʼ த³த³த்॥ 13-97-73 (85353) ஓஷதீ⁴ர்வீர்யஸம்பன்னானகா³ந்புஷ்பப²லான்விதான்। கானநோபலஶைலாம்ʼஶ்ச த³தா³தி வஸுதா⁴ம்ʼ த³த³த்॥ 13-97-74 (85354) அக்³நிஷ்டோமப்ரப்⁴ருʼதிபி⁴ரிஷ்ட்வா ச ஸ்வாப்தத³க்ஷிணை:। ந தத்ப²லமவாப்னோதி பூ⁴மிதா³நாத்³யத³ஶ்னுதே॥ 13-97-75 (85355) தா³தா த³ஶானுக்³ருʼஹ்ணாதி த³ஶ ஹந்தி ததா² க்ஷிபன்। பூர்வத³த்தாம்ʼ ஹரன்பூ⁴மிம்ʼ நரகாயோபக³ச்ச²தி॥ 13-97-76 (85356) ந த³தா³தி ப்ரதிஶ்ருத்ய த³த்த்வா(அ)பி ச ஹரேத்து ய:। ஸ ப³த்³தோ⁴ வாருணை: பாஶைஸ்தப்யதே ம்ருʼத்யுஸாஸனாத்॥ 13-97-77 (85357) ஆஹிதாக்³நிம்ʼ ஸதா³யஜ்ஞம்ʼ க்ருʼஶவ்ருʼத்திம்ʼ ப்ரியாதிதி²ம்। யே ப⁴ரந்தி த்³விஜஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ நோபஸர்பந்தி தே யமம்॥ 13-97-78 (85358) ப்³ராஹ்மணேஷ்வன்ருʼணீபூ⁴த: பார்தி²வ: ஸ்யாத்புரந்த³ர। இதரேஷாம்ʼ து வர்ணானாம்ʼ தாரயேத்க்ருʼஶது³ர்ப³லான்॥ 13-97-79 (85359) நாச்சி²ந்த்³யாத்ஸ்பர்ஶிதாம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ பரேண த்ரித³ஶாதி⁴ப। ப்³ராஹ்மணஸ்ய ஸுரஶ்ரேஷ்ட² க்ருʼஶவ்ருʼத்தே: கதா³சன॥ 13-97-80 (85360) யதா²ஶ்ரு பதிதம்ʼ தேஷாம்ʼ தீ³நானாமத² ஸீத³தாம்। ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ஹ்ருʼதே க்ஷேத்ரே ஹன்யாத்த்ரிபுருஷம்ʼ குலம்॥ 13-97-81 (85361) பூ⁴மிபாலம்ʼ ச்யுதம்ʼ ராஷ்ட்ராத்³யஸ்து ஸம்ʼஸ்தா²பயேத்புன:। தஸ்ய வாஸ: ஸஹஸ்ராக்ஷ நாகப்ருʼஷ்டே² மஹீயதே॥ 13-97-82 (85362) `ஸுனிர்மிதாம்ʼ ஸுவிக்ரீதாம்ʼ ஸுப்⁴ருʼதாம்ʼ ஸ்தா²பயேன்ன்ருʼப।' இக்ஷுபி⁴: ஸந்ததாம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ யவகோ³தூ⁴மஸாலினீம்॥ 13-97-83 (85363) கோ³ஶ்வவாஹனபூர்ணாம்ʼ வா யோ த³தா³தி வஸுந்த⁴ராம்। விமுக்த: ஸர்வபாபேப்⁴ய: ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே॥' 13-97-84 (85364) நிதி⁴க³ர்பா⁴ம்ʼ த³த³த்³பூ⁴மிம்ʼ ஸர்வரத்னபரிச்ச²தா³ம்। அக்ஷயாம்̐ல்லப⁴தே லோகான்பூ⁴மிஸத்ரம்ʼ ஹி தஸ்ய தத॥ 13-97-85 (85365) விதூ⁴ய கலுஷம்ʼ ஸர்வம்ʼ விரஜா: ஸம்மத: ஸதாம்। லோகே மஹீயதே ஸத்³பி⁴ர்யோ த³தா³தி வஸுந்த⁴ராம்॥ 13-97-86 (85366) யதா²(அ)ப்ஸு பதித: ஶக்ர தைலபி³ந்து³ர்விஸர்பதி। ததா² பூ⁴மிக்ருʼதம்ʼ தா³நம்ʼ ஸஸ்யேஸஸ்யே விவர்த⁴தே॥ 13-97-87 (85367) யே ரணாக்³ரே மஹீபாலா: ஶூரா: ஸமிதிஶோப⁴னா:। வத்⁴யந்தே(அ)பி⁴முகா²: ஶக்ர ப்³ரஹ்மலோகம்ʼ வ்ரஜந்தி தே॥ 13-97-88 (85368) ந்ருʼத்தகீ³தபரா நார்யோ தி³வ்யமால்யவிபூ⁴ஷிதா:। உபதிஷ்ட²ந்தி தே³வேந்த்³ர யதா² பூ⁴மிப்ரத³ம்ʼ தி³வி॥ 13-97-89 (85369) மோத³தே ச ஸுக²ம்ʼ ஸ்வர்கே³ தே³வக³ந்த⁴ர்வபூஜித:। யோ த³தா³தி மஹீம்ʼ ஸம்யக்³விதி⁴நேஹ த்³விஜாதயே॥ 13-97-90 (85370) ஶதமப்ஸரஸஶ்சைவ தி³வ்யமால்யவிபூ⁴ஷிதா:। உபதிஷ்ட²ந்தி தே³வேந்த்³ர ப்³ரஹ்மலோகே த⁴ராப்ரத³ம்॥ 13-97-91 (85371) உபதிஷ்ட²ந்தி புண்யானி ஸதா³ பூ⁴மிப்ரத³ம்ʼ நரம்। ஶங்க²ம்ʼ ப⁴த்³ராஸனம்ʼ ச²த்ரம்ʼ வராஶ்வா வரவாஹனம்॥ 13-97-92 (85372) பூ⁴மிப்ரதா³நாத்புஷ்பாணி ஹிரண்யனிசயாஸ்ததா²। ஆஜ்ஞா ஸதா³(அ)ப்ரதிஹதா ஜயஶப்³தா³ வஸூனி ச॥ 13-97-93 (85373) பூ⁴மிதா³நஸ்ய புண்யானி ப²லம்ʼ ஸ்வர்க³: புரந்த³ர। ஹிரண்யபுஷ்பாஶ்சௌஷத்⁴ய: குஶகாஞ்சனஶாத்³வலா:॥ 13-97-94 (85374) அம்ருʼதப்ரஸவாம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ ப்ராப்னோதி புருஷோ த³த³த்॥ 13-97-95 (85375) நாஸ்தி பூ⁴மிஸமம்ʼ தா³நம்ʼ நாஸ்தி மாத்ருʼஸமோ கு³ரு:। நாஸ்தி ஸத்யஸமோ த⁴ர்மோ நாஸ்தி தா³நஸமோ நிதி⁴:॥ 13-97-96 (85376) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-97-97x (7087) ஏததா³ங்கி³ரஸாச்ச்²ருத்வா வாஸவோ வஸுதா⁴மிமாம்। வஸுரத்னஸமாகீர்ணாம்ʼ த³தா³வாங்கி³ரஸே ததா³॥ 13-97-97 (85377) ய இத³ம்ʼ ஶ்ராவயேச்ச்²ராத்³தே⁴ பூ⁴மிதா³நஸ்ய ஸம்ʼஸ்தவம்। ந தஸ்ய ரக்ஷஸாம்ʼ பா⁴கோ³ நாஸுராணாம்ʼ ப⁴வத்யுத॥ 13-97-98 (85378) அக்ஷயம்ʼ ச ப⁴வேத்³த³த்தம்ʼ பித்ருʼப்⁴யஸ்தன்ன ஸம்ʼஶய:। தஸ்மாச்ச்²ராத்³தே⁴ஷ்வித³ம்ʼ வித்³வான்பு⁴ஞ்ஜத: ஶ்ராவயேத்³த்³விஜான்॥ 13-97-99 (85379) இத்யேதத்ஸர்வதா³நானாம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²முக்தம்ʼ தவானக⁴। மயா ப⁴ரதஶார்தூ³ல கிம்ʼ பூ⁴ய: ஶ்ரோதுமிச்ச²ஸி॥ ॥ 13-97-100 (85380) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தனவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 97 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-97-6 ப்ரியம்ʼ ஸ்வபதிம்॥ 7-97-12 ப்ரியேண ப்ரியாய வா த³த்தேதி யோகா³த்தஸ்யா தா³நமாதா³நம்ʼ வா குர்வன் ப்ரியத³த்தாயா அஸ்யா: ப்ரியோ ப⁴வதீத்யர்த²:। தா³நம்ʼ வாப்யத² வா ஜ்ஞானம்ʼ நாமாஸ்யா: பரமப்ரியம் இதி ட.த⁴.பாட²:॥ 7-97-19 ஶம்ʼஸந்த்யமுகத³த்தே க்³ருʼஹே திஷ்டா²ம இதி கத²யந்தி॥ 7-97-23 அர்பிததா³நாந்தரவத்³பூ⁴மிதா³நே புண்யோத்பத்தௌ ஶங்கைவ நாஸ்தீத்யர்த²:॥ 7-97-25 ஏதா ஏதானி। ஸுபோ டா³தே³ஶ:। வர்தந்த்யனுஸரந்தி। நாதிக்ராமந்தி பூ⁴மித³மிதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-97-28 வைகிங்கர: விபரீதம்ʼ குத்ஸிதம்ʼ ச கரோதீதி விகிங்கர: காலஸ்தத்ஸம்ப³ந்தீ⁴ காலம்ருʼத்யுரித்யர்த²:॥ 7-97-30 ஸத்ரீ ஸத்ரக்ருʼத்॥ 7-97-31 உதீ³ர்ணம்ʼ இதி பாடே² மஹத்। ஶரணம்ʼ க்³ருʼஹம்॥ 7-97-36 ததஶ்ச ஜனநே புனரிதி த².பாட².॥ 7-97-37 ப்³ரஹ்மபூ⁴யம்ʼ ப்³ருʼஹத்த்வம்ʼ ப²லமிதி யாவத்। க³ச்ச²தி ப்ராப்னோதி। ப்³ராஹ்மணோ ப்³ரஹ்மஸம்ʼஶ்ரித இதி ட.த⁴.பாட²:॥ 7-97-38 க்ருʼத்யானாம்ʼ மந்த்ரமயீனாம்ʼ மாரணார்த²ஶக்தீனாம்ʼ ஸம்ப³ந்தி⁴ யத³ரிஷ்டம்ʼ தச்ச²மனம்॥ 7-97-39 இத³ம்ʼ பூ⁴மிதா³நம்ʼ யோ வேத³। வாத³ம்ʼ பூ⁴மிவாக்யம்ʼ யோ வேத³। ஸோ(அ)பி புனாதி த³ஶபுருஷானிதி ஶேஷ:॥ 7-97-41 பூ⁴திலக்ஷணம்ʼ ஐஶ்வர்யஸூசகம்॥ 7-97-76 க்ஷிபன் ஹரன்॥ 7-97-80 ஸ்பர்ஶிதாம்ʼ த³த்தாம்॥ 7-97-92 வராஶ்வா வரவாரணா இதி த².பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। கானி தா³நானி லோகே(அ)ஸ்மிந்தா³துகாமோ மஹீபதி:। கு³ணாதி⁴கேப்⁴யோ விப்ரேப்⁴யோ த³த்³யாத்³ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-98-1 (85381) கேன துஷ்யந்தி தே ஸத்³ய: கிம்ʼ துஷ்டா: ப்ரதி³ஶந்தி ச। ஶம்ʼஸ மே தன்மஹாபா³ஹோ ப²லம்ʼ புண்யக்ருʼதம்ʼ மஹத்॥ 13-98-2 (85382) த³த்தம்ʼ கிம்ʼ ப²லவத்³ராஜன்னிஹ லோகேம்ʼ பரத்ர ச। ப⁴வத: ஶ்ரோதுமிச்சா²மி தன்மே விஸ்தரதோ வத³॥ 13-98-3 (85383) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-98-4x (7088) இமமர்த²ம்ʼ புரா ப்ருʼஷ்டோ நாரதோ³ தே³வத³ர்ஶன:। யது³க்தவானஸௌ வாக்யம்ʼ தன்மே நிக³த³த: ஶ்ருʼணு॥ 13-98-4 (85384) நாரத³ உவாச। 13-98-5x (7089) அன்னமேவ ப்ரஶம்ʼஸந்தி தே³வா ருʼஷிக³ணாஸ்ததா²। லோகதந்த்ரம்ʼ ஹி யஜ்ஞாஶ்ச ஸர்வமன்னே ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 13-98-5 (85385) அன்னேன ஸத்³ருʼஶம்ʼ தா³நம்ʼ ந பூ⁴தம்ʼ ந ப⁴விஷ்யதி। தஸ்மாத³ன்னம்ʼ விஶேஷேணி தா³துமிச்ச²ந்தி மானவா:॥ 13-98-6 (85386) அன்னமூர்ஜஸ்கரம்ʼ லோகே ப்ராணாஶ்சான்னே ப்ரதிஷ்டி²தா:। அன்னேன தா⁴ர்யதே ஸர்வம்ʼ விஶ்வம்ʼ ஜக³தி³த³ம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 13-98-7 (85387) அன்னாத்³க்³ருʼஹஸ்தா² லோகே(அ)ஸ்மின்பி⁴க்ஷவஸ்தாபஸாஸ்ததா²॥ அன்னாத்³ப⁴வந்தி வை ப்ராணா: ப்ரத்யக்ஷம்ʼ நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 13-98-8 (85388) கடும்பி³நே ஸீத³தே ச ப்³ராஹ்மணாய மஹாத்மனே। தா³தவ்யம்ʼ பி⁴க்ஷவே சான்னமாத்மனோ பூ⁴திமிச்ச²தா॥ 13-98-9 (85389) ப்³ராஹ்மணாயாபி⁴ரூபாய யோ த³த்³யாத³ன்னமர்தி²நே। நித³தா⁴தி நிதி⁴ம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ பாரலௌகிகமாத்மன:॥ 13-98-10 (85390) ஶ்ராந்தமத்⁴வனி வர்தந்தம்ʼ வ்ருʼத்³த⁴மர்ஹமுபஸ்தி²தம்। அர்யயேத்³பூ⁴திமன்விச்ச²ன்க்³ருʼஹஸ்தோ² க்³ருʼஹமாக³தம்॥ 13-98-11 (85391) க்ரோத⁴முத்பதிதம்ʼ ஹித்வா ஸுஶீலோ வீதமத்ஸர:। அன்னத³: ப்ராப்னுதே ராஜந்தி³வி சேஹ ச யத்ஸுக²ம்॥ 13-98-12 (85392) நாவமன்யேத³பி⁴க³தம்ʼ ந ப்ரணுத்³யாத்கதா³சன। அபி ஶ்வபாகே ஶுனி வா நான்னதா³நம்ʼ ப்ரணஶ்யதி॥ 13-98-13 (85393) யோ த³த்³யாத³பரிக்லிஷ்டமன்னமத்⁴வனி வர்ததே। ஆர்தாயாத்³ருʼஷ்டபூர்வாய ஸ மஹத்³த⁴ர்மமாப்னுயாத்॥ 13-98-14 (85394) பித்ரூʼந்தே³வான்ருʼபீன்விப்ரானதிதீ²ம்ʼஶ்ச ஜனாதி⁴ப। யோ நர: ப்ரீணயத்யன்னைஸ்தஸ்ய புண்யப²லம்ʼ மஹத்॥ 13-98-15 (85395) க்ருʼத்வா(அ)திபாதகம்ʼ கர்ம யோ த³த்³யாத³ன்னமர்தி²நே। ப்³ராஹ்மணாய விஶேஷேண ந ஸ பாபேன முஹ்யதே॥ 13-98-16 (85396) ப்³ராஹ்மணேஷ்வக்ஷயம்ʼ தா³நமன்னம்ʼ ஶூத்³ரே மஹாப²லம்। அன்னதா³நம்ʼ ஹி ஶூத்³ரே ச ப்³ராஹ்மணே ச விஶிஷ்யதே॥ 13-98-17 (85397) ந ப்ருʼச்சே²த்³கோ³த்ரசரணம்ʼ ஸ்வாத்⁴யாயம்ʼ தே³ஶமேவ ச। பி⁴க்ஷிதோ ப்³ராஹ்மணேனான்னம்ʼ த³த்³யாதே³வாவிசாரத:॥ 13-98-18 (85398) அன்னத³ஸ்யான்னதா³ வ்ருʼக்ஷா: ஸர்வகாமப²லப்ரதா³:। ப⁴வந்தி சேஹ சாமுத்ர ந்ருʼபதே நாத்ர ஸம்ʼஶய:॥ 13-98-19 (85399) ஆஶம்ʼஸந்தே ஹி பிதர: ஸுவ்ருʼஷ்டிமிவ கர்ஷகா:। அஸ்மாகமபி புத்ரோ வா பௌத்ரோ வா(அ)ன்னம்ʼ ப்ரதா³ஸ்யதி॥ 13-98-20 (85400) ப்³ராஹ்மணோ ஹி மஹத்³பூ⁴தம்ʼ ஸ்வயம்ʼ தே³ஹீதி யாசதே। அகாமோ வா ஸகாமோ வா த³த்த்வா புண்யமவாப்னுயாத்॥ 13-98-21 (85401) ப்³ராஹ்மண: ஸர்வபூ⁴தானாமதிதி²: ப்ரஸ்ருʼதாக்³ரபு⁴க்। விப்ரா யத³தி⁴க³ச்ச²ந்தி பி⁴க்ஷமாணா க்³ருʼஹம்ʼ ஸதா³॥ 13-98-22 (85402) ஸத்கதாஶ்ச நிவர்தந்தே தத³தீவ ப்ரவர்த⁴தே। மஹாபா⁴கே³ குலே ப்ரேத்ய ஜன்ம சாப்னோதி பா⁴ரத॥ 13-98-23 (85403) த³த்த்வா த்வன்னம்ʼ நரோ லோகே ததா² ஸ்தா²நமனுத்தமம்। ஸ்விஷ்டம்ருʼஷ்டான்னதா³யீ து ஸ்வர்கே³ வஸதி ஸத்க்ருʼத:॥ 13-98-24 (85404) அன்னம்ʼ ப்ராணா நராணாம்ʼ ஹி ஸர்வமன்னே ப்ரதிஷ்டி²ம்। அன்னத³: பஶுமான்புத்ரீ த⁴னவான்போ⁴க³வானபி॥ 13-98-25 (85405) ப்ராணவாம்ʼஶ்சாபி ப⁴வதி ரூபவாம்ʼஶ்ச ததா² ந்ருʼப। அன்னத³: ப்ராணதோ³ லோகே ஸர்வத³: ப்ரோச்யதே து ஸ:॥ 13-98-26 (85406) அன்னம்ʼ ஹி த³த்த்வா(அ)தித²யே ப்³ராஹ்மணாய யதா²விதி⁴। ப்ரதா³தா ஸுக²மாப்னோதி தை³வதைஶ்சாபி பூஜ்யதே॥ 13-98-27 (85407) ப்³ராஹ்மணோ ஹி மஹத்³பூ⁴தம்ʼ க்ஷேத்ரபூ⁴தம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। உப்யதே தத்ரி யத்³பீ³ஜம்ʼ தத்³தி⁴ புண்யப²லம்ʼ மஹத்॥ 13-98-28 (85408) ப்ரத்யக்ஷம்ʼ ப்ரீதிஜனநம்ʼ போ⁴க்துர்தா³துர்ப⁴வத்யுத। ஸர்வாண்யன்யானி தா³நானி பரோக்ஷப²லவந்த்யுத॥ 13-98-29 (85409) அன்னாத்³தி⁴ ப்ரஸவம்ʼ யாந்தி ரதிரன்னாத்³தி⁴ பா⁴ரத। த⁴ர்மார்தா²வன்னதோ வித்³தி⁴ ரோக³னாஶம்ʼ ததா²(அ)ன்னத:॥ 13-98-30 (85410) அன்னம்ʼ ஹ்யம்ருʼதமித்யாஹ புரா கல்பே ப்ரஜாபதி:। 7-98-3ab அன்னம்ʼ பு⁴வம்ʼ தி³வம்ʼ க²ம்ʼ ச ஸர்வமன்னே ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 13-98-31 (85411) அன்னப்ரணாஶே பி⁴த்³யந்தே ஶரீரே பஞ்ச தா⁴தவ:। ப³லம்ʼ ப³லவதோபீஹ ப்ரணஶ்யத்யன்னஹானித:॥ 13-98-32 (85412) ஆவாஹாஶ்ச விவாஹாஶ்ச யஜ்ஞாஶ்சான்னம்ருʼதே ததா²। நிவர்தந்தே நரஶ்ரேஷ்ட² ப்³ரஹ்ம சாத்ர ப்ரலீயதே॥ 13-98-33 (85413) அன்னத: ஸர்வமேதத்³தி⁴ யத்கிஞ்சித்ஸ்தா²ணு ஜங்க³மம்। த்ரிஷு லோகேஷு த⁴ர்மார்த²மன்னம்ʼ தே³யமதோ பு³தை⁴:॥ 13-98-34 (85414) அன்னத³ஸ்ய மனுஷ்யஸ்ய ப³லமோஜோ யஶாம்ʼஸி ச। கீர்திஶ்ச வர்த⁴தே ஶஶ்வத்த்ரிஷு லோகேஷு பார்தி²வ॥ 13-98-35 (85415) மேகே⁴ஷூர்த்⁴வம்ʼ ஸன்னித⁴த்தே ப்ராணானாம்ʼ பவன: பதி:। தச்ச மேக⁴க³தம்ʼ வாரி ஶக்ரோ வர்ஷதி பா⁴ரத॥ 13-98-36 (85416) ஆத³த்தே ச ரஸான்பௌ⁴நானாதி³த்ய: ஸ்வக³ப⁴ஸ்திபி⁴:। வாயுராதி³த்யதஸ்தாம்ʼஶ்ச ரஸாந்தே³வ: ப்ரவர்ஷதி॥ 13-98-37 (85417) தத்³யதா³ மேக⁴தோ வாரி பதிதம்ʼ ப⁴வதி க்ஷிதௌ। ததா³ வஸுமதீ தே³வீ ஸ்னிக்³தா⁴ ப⁴வதி பா⁴ரத॥ 13-98-38 (85418) தத: ஸஸ்யானி ரோஹந்தி யேன வர்தயதே ஜக³த்। மாம்ʼஸமேதோ³ஸ்தி²ஶுக்ராணாம்ʼ ப்ராது³ர்பா⁴வஸ்தத: புன:॥ 13-98-39 (85419) ஸம்ப⁴வந்தி தத: ஶுக்ராத்ப்ராணின: ப்ருʼதி²வீபதே। அக்³நீஷோமௌ ஹி தச்சு²க்ரம்ʼ ஸ்ருʼஜத: புஷ்யதஶ்ச ஹ॥ 13-98-40 (85420) ஏவமன்னாத்³தி⁴ ஸூர்யஶ்ச பவன: ஶக்ரமேவ ச। ஏக ஏவ ஸ்ம்ருʼதோ ராஶிஸ்ததோ பூ⁴தானி ஜஜ்ஞிரே॥ 13-98-41 (85421) ப்ராணாந்த³தா³தி பூ⁴தானாம்ʼ தேஜஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴। க்³ருʼஹமப்⁴யாக³தாயாத² யோ த³த்³யாத³ன்னமர்தி²நே॥ 13-98-42 (85422) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-98-43x (7090) நாரதே³நைவமுக்தோ(அ)ஹமன்னதா³நம்ʼ ஸதா³ ந்ருʼப। அனஸூயுஸ்த்வமப்யன்னம்ʼ தஸ்மாத்³தே³ஹி க³தஜ்வர:॥ 13-98-43 (85423) த³த்த்வா(அ)ன்னம்ʼ விதி⁴வத்³ராஜன்விப்ரேப்⁴யஸ்த்வமபி ப்ரபோ⁴। யதா²வத³னுரூபேப்⁴யஸ்தத: ஸ்வர்க³மவாப்ஸ்யஸி॥ 13-98-44 (85424) அன்னதா³நாம்ʼ ஹி யே லோகாஸ்தாம்ʼஸ்த்வம்ʼ ஶ்ருʼணு ஜனாதி⁴ப। ப⁴வனானி ப்ரகாஶந்தே தி³வி தேஷாம்ʼ மஹாத்மனாம்॥ 13-98-45 (85425) நானாஸம்ʼஸ்தா²நி ரூபாணி நானாஸ்தம்பா⁴ந்விதானி ச। சந்த்³ரமண்ட³லஶுப்⁴ராணி கிங்கிணீஜாலவந்தி ச॥ 13-98-46 (85426) தருணாதி³த்யவர்ணானி ஸ்தா²வராணி சராணி ச। அனேகஶதபௌ⁴மானி ஸாந்தர்ஜலசராணி ச॥ 13-98-47 (85427) வைதூ³ர்யார்கப்ரகாஶானி ரௌப்யருக்மமயானி ச। ஸர்வகாமப²லாஶ்சாபி வ்ருʼக்ஷா ப⁴வனஸம்ʼஸ்தி²தா:॥ 13-98-48 (85428) வாப்யோ வீத்²ய: ஸபா⁴: கூபா தீ³ர்கி⁴காஶ்சைவ ஸர்வஶ:। கோ⁴ஷவந்தி ச யானானி யுக்தான்யத² ஸஹஸ்ரஶ:॥ 13-98-49 (85429) ப⁴க்ஷ்யபோ⁴ஜ்யமயா: ஶைலா வாஸாம்ʼஸ்யாப⁴ரணானி ச। க்ஷீரம்ʼ ஸ்ரவந்தி ஸரிதஸ்ததா² சைவான்னபர்வதா:॥ 13-98-50 (85430) ப்ராஸாதா³: பாண்டு³ராப்⁴ராபா⁴: ஶய்யாஶ்ச கனகோஞ்ஜ்வலா:। தான்யன்னதா³: ப்ரபத்³யந்தே தஸ்மாத³ன்னப்ரதோ³ ப⁴வ॥ 13-98-51 (85431) ஏதே லோகா: புண்யக்ருʼதா அன்னதா³நாம்ʼ மஹாத்மனாம்। தஸ்மாத³ன்னம்ʼ ப்ரயத்னேன தா³தவ்யம்ʼ மானவைர்பு⁴வி॥ ॥ 13-98-52 (85432) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டனவதிதமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 98 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-98-9 குடும்ப³ம்ʼ பீட³யித்வாபி ப்³ராஹ்மணாயேதி ட.த⁴.பாட²:॥ 7-98-19 அன்னத³ஸ்யான்னவ்ருʼக்ஷாஶ்சேதி ஜ².பாட²:॥ 7-98-28 க்ஷேத்ர சரதி பாத³வத் இதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-98-33 ப்³ரஹ்ம வேத³:॥ 7-98-36 மேகே⁴ஷூத³கமாத³த்தே ப்ராணானாம்ʼ பவன: ஶிவ இதி த².பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஶ்ருதம்ʼ மே ப⁴வதோ வாக்யமன்னதா³நஸ்ய யோ விதி⁴:। நக்ஷத்ரயோக³ஸ்யேதா³நீம்ʼ தா³நகல்பம்ʼ ப்³ரவீஹி மே॥ 13-99-1 (85433) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-99-2x (7091) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புரானம்। தே³வக்யாஶ்சைவ ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஸமர்ஷேர்னாரத³ஸ்ய ச॥ 13-99-2 (85434) த்³வாரகாமனுஸம்ப்ராப்தம்ʼ நாரத³ம்ʼ தே³வத³ர்ஶனம்। பப்ரச்சே²த³ம்ʼ வச: ப்ரஶ்னம்ʼ தே³வகீ த⁴ர்மத³ர்ஶினீ॥ 13-99-3 (85435) தஸ்யா: ஸம்ப்ருʼச்ச²மானாயா தே³வர்ஷிர்னாரத³ஸ்தத:। ஆசஷ்ட வித⁴இவத்ஸர்வம்ʼ தச்ச்²ருʼணுஷ்வ விஶாம்பதே॥ 13-99-4 (85436) நாரத³ உவாச। 13-99-5x (7092) க்ருʼத்திகாஸு மஹாபா⁴கே³ பாயஸேன ஸஸர்பிஷா। ஸந்தர்ப்ய ப்³ராஹ்மணான்ஸாதூ⁴ம்̐ல்லோகானாப்னோத்யனுத்தமான்॥ 13-99-5 (85437) ரோஹிண்யாம்ʼ ப்ரஸ்ருʼதைர்மார்கை³ர்மாம்ʼஸைரன்னேன ஸர்பிஷா। பயோ(அ)ன்னபானம்ʼ தா³தவ்யமன்ருʼணார்த²ம்ʼ த்³விஜாதயே॥ 13-99-6 (85438) தோ³க்³த்⁴ரீம்ʼ த³த்த்வா ஸவத்ஸாம்ʼ து நக்ஷத்ரே ஸோமதை³வதே। க³ச்ச²ந்தி மானுபால்லோகாத்ஸ்வர்க³லோகமனுத்தமம்॥ 13-99-7 (85439) ஆர்த்³ராயாம்ʼ க்ருʼஸரம்ʼ த³த்த்வா திலபி⁴ஶ்ரமுபோஷித:। நரஸ்தரதி து³ர்கா³ணி க்ஷுரதா⁴ராம்ʼஶ்ச பர்வதான்॥ 13-99-8 (85440) பூபான்புனர்வஸௌ த³த்த்வா ததை²வான்னானி ஶோப⁴னே। யஶஸ்வீ ரூபஸம்பன்னோ ப³ஹ்வன்னோ ஜாயதே குலே॥ 13-99-9 (85441) புண்யேண கனகம்ʼ த³த்த்வா க்ருʼதம்ʼ வா(அ)க்ருʼதமேவ ச। அனாலோகேஷு லோகேஷு ஸோமவத்ஸ விராஜதே॥ 13-99-10 (85442) ஆஶ்லேஷாயாம்ʼ து யோ ரூப்யம்ருʼஷப⁴ம்ʼ வா ப்ரயச்ச²தி। ஸ ஸர்பப⁴யனிர்முக்த: ஸம்ப⁴வானதி⁴திஷ்ட²தி॥ 13-99-11 (85443) மகா⁴ஸு திலபூர்ணானி வர்த⁴மானானி மானவ:। ப்ரதா³ய புத்ரபஶுமானிஹ ப்ரேத்ய ச மோத³தே॥ 13-99-12 (85444) ப²ல்கு³நீபூர்வஸமயே ப்³ராஹ்மணானாமுபோஷித:। ப⁴க்ஷ்யான்பா²ணிதஸம்ʼயுக்தாந்த³த்த்வா ஸௌபா⁴க்³யம்ருʼச்ச²தி॥ 13-99-13 (85445) க்⁴ருʼதக்ஷீரஸமாயுக்தம்ʼ விதி⁴வத்ஷஷ்டிகௌத³னம்। உத்தராவிஷயே த³த்த்வா ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே॥ 13-99-14 (85446) யத்³யத்ப்ரதீ³யதே தா³நமுத்தராவிஷயே நரை:। மஹாப²லமனந்தம்ʼ தத்³ப⁴வதீதி வினிஶ்சய:॥ 13-99-15 (85447) ஹஸ்தே ஹஸ்திரத²ம்ʼ த³த்த்வா சதுர்யுக்தமுபோஷித:। ப்ராப்னோதி பரமாம்̐ல்லோகான்புண்யகாமஸமன்விதான்॥ 13-99-16 (85448) சித்ராயாம்ʼ வ்ருʼஷப⁴ம்ʼ த³த்த்வா புண்யக³ந்தா⁴ம்ʼஶ்ச பா⁴ரத। சரந்த்யப்ஸரஸாம்ʼ லோகே ரமந்தே நந்த³னே ததா²॥ 13-99-17 (85449) ஸ்வாத்யாமத² த⁴னம்ʼ த³த்த்வா யதி³ஷ்டதமமாத்மன:।i ப்ராப்னோதி லோகான்ஸ ஶுபா⁴நிஹ சைவ மஹத்³யஶ:॥ 13-99-18 (85450) விஶாகா²யாமனட்³வாஹம்ʼ தே⁴நும்ʼ த³த்த்வா ச து³க்³த⁴தா³ம்। ஸப்ராஸங்க³ம்ʼ ச ஶகடம்ʼ ஸதா⁴ந்யம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼயுதம்। 13-99-19 (85451) பித்ரூʼந்தே³வாம்ʼஶ்ச ப்ரீணாதி ப்ரேத்ய சானந்த்யமஶ்னுதே। ந ச து³ர்கா³ண்யவாப்னோதி ஸ்வர்க³லோகம்ʼ ச க³ச்ச²தி॥ 13-99-20 (85452) த³த்த்வா யதோ²க்தம்ʼ விப்ரேப்⁴யோ வ்ருʼத்திமிஷ்டாம்ʼ ஸ விந்த³தி। நரகாதீ³ம்ʼஶ்ச ஸங்க்லேஶான்னாப்னோதீதி வினிஶ்சய:॥ 13-99-21 (85453) அனுராதா⁴ஸு ப்ராவரம்ʼ வரான்னம்ʼ ஸமுபோஷித:। த³த்த்வா யுக³ஶதம்ʼ சாபி நர: ஸ்வர்கே³ மஹீயதே॥ 13-99-22 (85454) காலஶாகம்ʼ து விப்ரேப்⁴யோ த³த்த்வா மர்த்ய: ஸமூலகம்। ஜ்யேஷ்டா²யாம்ருʼத்³தி⁴மிஷ்டாம்ʼ வை க³திமிஷ்டாம்ʼ ஸ க³ச்ச²தி॥ 13-99-23 (85455) மூலே மூலப²லம்ʼ த³த்த்வா ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ஸமாஹித:। பித்ரூʼன்ப்ரீணயதே சாபி க³திமிஷ்டாம்ʼ ச க³ச்ச²தி। 13-99-24 (85456) அத² பூர்வாஸ்வஷாடா⁴ஸு த³தி⁴பாத்ராண்யுபோஷித:। குலவ்ருʼத்தோபஸம்பன்னே ப்³ராஹ்மணே வேத³பாரகே³॥ 13-99-25 (85457) ப்ரதா³ய ஜாயதே ப்ரேத்ய குலே ஸுப³ஹுகோ³த⁴னே। உத³மந்த²ம்ʼ ஸஸர்பிஷ்கம்ʼ ப்ரபூ⁴தமது⁴பா²ணிதம்॥ 13-99-26 (85458) த³த்த்வோத்தராஸ்வஷாடா⁴ஸு ஸர்வகாமானவாப்னுயாத்। து³க்³த⁴ம்ʼ த்வபி⁴ஜிதே யோகே³ த³த்த்வா மது⁴க்⁴ருʼதப்லுதம்। த⁴ர்மனித்யோ மனீஷிப்⁴ய: ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே॥ 13-99-27 (85459) ஶ்ரவணே கம்ப³லம்ʼ த³த்த்வா வஸ்த்ராந்தரிதமேவ வா। ஶ்வேதேன யாதி யானேன ஸ்வர்க³லோகானஸம்ʼவ்ருʼதான்॥ 13-99-28 (85460) கோ³ப்ரயுக்தம்ʼ த⁴னிஷ்டா²ஸு யானம்ʼ த³த்த்வா ஸமாஹித:। வஸ்த்ரராஶித⁴னம்ʼ ஸத்³ய: ப்ரேத்ய ராஜ்யம்ʼ ப்ரபத்³யதே॥ 13-99-29 (85461) க³ந்தா⁴ஞ்ஶதபி⁴ஷக்³யோகே³ த³த்த்வா ஸாக³ருசந்த³னான்। ப்ராப்னோத்யப்ஸரஸாம்ʼ ஸங்கா⁴ந்ப்ரேத்ய க³ந்தா⁴ம்ʼஶ்ச ஶாஶ்வதான் 13-99-30 (85462) பூர்வப்ரோஷ்ட²பதா³யோகே³ ராஜமாஷான்ப்ரதா³ய து। ஸர்வப⁴க்ஷப²லோபேத: ஸ வை ப்ரேத்ய ஸுகீ² ப⁴வேத்॥ 13-99-31 (85463) ஔரப்⁴ரமுத்தராயோகே³ யஸ்து மாம்ʼஸம்ʼ ப்ரயச்ச²தி। ஸ பித்ரூʼன்ப்ரீணயதி வை ப்ரேத்ய சானந்த்யமஶ்னுதே॥ 13-99-32 (85464) காம்ʼஸ்யோபதோ³ஹனாம்ʼ தே⁴நு ரேவத்யாம்ʼ ய: ப்ரயச்ச²தி। ஸா ப்ரேத்ய காமானாதா³ய தா³தாரமுபதிஷ்ட²தி॥ 13-99-33 (85465) ரத²மஶ்வஸமாயுக்தம்ʼ த³த்த்வா(அ)ஶ்வின்யாம்ʼ நரோத்தம:। ஹஸ்த்யஶ்வரத²ஸம்பன்னே வர்சஸ்வீ ஜாயதே குலே॥ 13-99-34 (85466) ப⁴ரணீஷு த்³விஜாதிப்⁴யஸ்திலதே⁴நும்ʼ ப்ரதா³ய வை। கா³: ஸுப்ரபூ⁴தா: ப்ராப்னோதி நர: ப்ரேத்ய யஶஸ்ததா²॥ 13-99-35 (85467) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-99-36x (7093) இத்யேஷ லக்ஷணோத்³தே³ஶ: ப்ரோக்தோ நக்ஷத்ரயோக³த:। தே³வக்யா நாரதே³நேஹ ஸா ஸ்னுஷாப்⁴யோ(அ)ப்³ரவீதி³த³ம்॥ ॥ 13-99-36 (85468) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 99॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-99-6 மார்கை³ர்ம்ருʼக³ஸம்ப³ந்தி⁴பி⁴:॥ 7-99-7 ஸௌம்யனக்ஷத்ரே ம்ருʼக³ஶிரஸி॥ 7-99-9 பூபான் பிஷ்டமயான் க்⁴ருʼதபாசிதபிண்டா³ந்॥ 7-99-10 அனாலோகேஷ ஆலோகாந்தரவர்ஜிதேஷு ஸ்வயம்ப்ரகாஶேஷ்வித்யர்த²:॥ 7-99-13 பா²ணிதம்ʼ கோ³ரஸவிகார:॥ 7-99-19 ப்ராஸங்கோ³ தா⁴ந்யாதி³பிதா⁴நயோக்³யம்ʼ சதுரஶ்ரம்॥ 7-99-23 உத³மந்த⁴ம்ʼ உத³கும்ப⁴யுக்தம்ʼ ஸக்துவிகாரம்॥ 7-99-31 பூர்வப்ரோஷ்டபதா³யோகே³ சா²க³மாம்ʼஸமிதி த².பாட²:॥ 7-99-32 உரப்⁴ர: பஶுவிஶேஷ அஜோ வா॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। ஸர்வான்காமான்ப்ரயச்ச²ந்தி யே ப்ரயச்ச²ந்தி காஞ்சனம்। இத்யேவம்ʼ ப⁴க³வானத்ரி: பிதாமஹஸுதோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 13-100-1 (85469) பவித்ரம்ʼ ஶுச்யதா²யுஷ்யம்ʼ பித்ருʼணாமக்ஷ்யம்ʼ ச தத்। ஸுவர்ணம்ʼ மனுஜேந்த்³ரேண ஹரிஶ்சந்த்³ரேண கீர்திதம்॥ 13-100-2 (85470) பானீயபரமம்ʼ தா³நம்ʼ தா³நானாம்ʼ மனுரப்³ரவீத்। தஸ்மாத்கூபாம்ʼஶ்ச வாபீஶ்ச தடாகானி ச ஸ்வானயேத்॥ 13-100-3 (85471) ஸர்வம்ʼ வினாஶயேத்பாபம்ʼ புருஷஸ்யேஹ கர்மண:। கூப: ப்ரவ்ருʼத்தபானீய: ஸுப்ரவ்ருʼத்தஶ்ச நித்யஶ:॥ 13-100-4 (85472) ஸர்வம்ʼ தாரயதே வம்ʼஶம்ʼ யஸ்ய கா²தே ஜலாஶயே। கா³வ: பிப³ந்தி விப்ராஶ்ச ஸாத⁴வஶ்ச நரா: ஸதா³॥ 13-100-5 (85473) நிதா³க⁴காலே பானீயம்ʼ யஸ்ய திஷ்ட²த்யவாரிதம்। ஸ து³ர்க³ம்ʼ விஷமம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னம்ʼ ந கதா³சித³வாப்னுதே॥ 13-100-6 (85474) ப்³ருʼஹஸ்பதேர்ப⁴க³வத: பூஷ்ணஶ்சைவ ப⁴க³ஸ்ய ச। அஶ்வினோஶ்சைவ வஹ்னேஶ்ச ப்ரீதிர்ப⁴வதி ஸர்பிஷா॥ 13-100-7 (85475) பரமம்ʼ பே⁴ஷஜம்ʼ ஹ்யேதத்³யஜ்ஞானாமேதது³த்தமம்। ரஸானாமுத்தமம்ʼ சைதத்ப²லானாம்ʼ சைதது³த்தமம்॥ 13-100-8 (85476) ப²லகாமோ யஶஸ்காம: புஷ்டிகாமஶ்ச நித்யதா³। க்⁴ருʼதம்ʼ த³த்³யாத்³த்³விஜாதிப்⁴ய: புருஷ: ஶுசிராத்மவான்॥ 13-100-9 (85477) க்⁴ருʼதம்ʼ மாஸே ஆஶ்வயுஜி விப்ரப்⁴யோ ய: ப்ரயச்ச²தி। தஸ்மை ப்ரயச்ச²தோ ரூபம்ʼ ப்ரீதௌ தே³வாவிஹாஶ்வினௌ॥ 13-100-10 (85478) பாயஸம்ʼ ஸர்பிஷா மிஶ்ரம்ʼ த்³விஜேப்⁴யோ ய: ப்ரயச்ச²தி। க்³ருʼஹம்ʼ தஸ்ய ந ரக்ஷாம்ʼஸி த⁴ர்ஷயந்தி கதா³சன॥ 13-100-11 (85479) பிபாஸயா ந ம்ரியதே ஸோபச்ச²ந்த³ஶ்ச ஜாயதே। ந ப்ராப்னுயாச்ச வ்யஸனம்ʼ கரகான்ய: ப்ரயச்ச²தி॥ 13-100-12 (85480) ப்ரயதோ ப்³ராஹ்மணாக்³ரே ய: ஶ்ரத்³த⁴யா பரயா யுத:। உபஸ்பர்ஶனஷட்³பா⁴க³ம்ʼ லப⁴தே புருஷ: ஸதா³॥ 13-100-13 (85481) ய: ஸாத⁴னார்த²ம்ʼ காஷ்டா²நி ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ப்ரயச்ச²தி। ப்ரதாபனார்த²ம்ʼ ராஜேந்த்³ர வ்ருʼத்தவத்³ப்⁴ய: ஸதா³ நர:॥ 13-100-14 (85482) ஸித்³த்⁴யந்த்யர்தா²: ஸதா³ தஸ்ய கார்யாணி விவிதா⁴நி ச। உபர்யுபரி ஶத்ரூணாம்ʼ வபுஷா தீ³ப்யதே ச ஸ:॥ 13-100-15 (85483) ப⁴க³வாம்ʼஶ்சாபி ஸம்ப்ரதோ வஹ்னிர்ப⁴வதி நித்யஶ:। ந தம்ʼ த்யஜந்தி பஶவ: ஸங்க்³ராமே ச ஜயத்யபி॥ 13-100-16 (85484) புத்ராஞ்ஶ்ரியம்ʼ ச லப⁴தே யஶ்ச²த்ரம்ʼ ஸம்ப்ரச்ச²தி। ந சக்ஷுர்வ்யாதி⁴ம்ʼ லப⁴தே யஜ்ஞபா⁴க³மதா²ஶ்னுதே॥ 13-100-17 (85485) நிதா³க⁴காலே வர்ஷே வா யஶ்ச²த்ரம்ʼ ஸம்ப்ரயச்ச²தி। நாஸ்ய கஶ்சின்மனோதா³ஹ: கதா³சித³பி ஜாயதே। க்ருʼச்ச்²ராத்ஸ விஷமாச்சைவ க்ஷிப்ரம்ʼ மோக்ஷமவாப்னுதே॥ 13-100-18 (85486) ப்ரதா³நம்ʼ ஸர்வதா³நானாம்ʼ ஶகடஸ்ய விஶாம்பதே। ஏவமாஹ மஹாபா⁴க³: ஶாண்டி³ல்யோ ப⁴க³வான்ருʼஷி:॥ ॥ 13-100-19 (85487) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 100 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-100-12 ஸோபச்ச²ந்த³: ஸோபகரண:। கரகான்பாத்ரவிஶேஷான்॥ 7-100-13 அக்³ரம்ʼ வ்ருʼத்திக்ஷேத்ராதி³ தத³ர்த²ம்। உத்கோசம்ʼ வினா। உபஸ்பர்ஶனம்ʼ தா³நம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। த³ஹ்யமானாய விப்ராய ய: ப்ரயச்ச²த்யுபானஹௌ। யத்ப²லம்ʼ தஸ்ய ப⁴வதி தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-101-1 (85488) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-101-2x (7094) உபானஹௌ ப்ரயச்சே²த்³யோ ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ஸமாஹித:। மர்த³தே கண்டகான்ஸர்வான்விஷமான்னிஸ்தரத்யபி॥ 13-101-2 (85489) ஸ ஶத்ரூணாமுபரி ச ஸந்திஷ்ட²தி யுதி⁴ஷ்டி²ர। யானம்ʼ சாஶ்வதரீயுக்தம்ʼ தஸ்ய ஶுப்⁴ரம்ʼ விஶாம்பதே॥ 13-101-3 (85490) உபதிஷ்ட²தி கௌந்தேய ரௌப்யகாஞ்சனபூ⁴ஷிதம்। ஶகடம்ʼ த³ம்யஸம்ʼயுக்தம்ʼ த³த்தம்ʼ ப⁴வதி சைவ ஹி॥ 13-101-4 (85491) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-101-5x (7095) யத்ப²லம்ʼ திலதா³நே ச பூ⁴மிதா³நே ச கீர்திதம்। கோ³தா³நே சான்னதா³நே ச பூ⁴யஸ்தத்³ப்³ரூஹி கௌரவ॥ 13-101-5 (85492) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-101-6x (7096) ஶ்ருʼணுஷ்வ மம கௌந்தைய திலதா³நஸ்ய யத்ப²லம்। நிஶம்ய ச யதா²ந்யாயம்ʼ ப்ரயச்ச² குருஸத்தம॥ 13-101-6 (85493) பித்ரூʼணாம்ʼ ப்ரத²மம்ʼ போ⁴ஜ்யம்ʼ திலா: ஸ்ருʼஷ்டா: ஸ்வயம்பு⁴வா। திலதா³நேன வை தஸ்மாத்பித்ருʼபக்ஷ: ப்ரமோத³தே॥ 13-101-7 (85494) மாக⁴மாஸே திலான்யஸ்து ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ப்ரயச்ச²தி। ஸர்வஸத்வஸமாகீர்ணம்ʼ நரகம்ʼ ஸ ந பஶ்யதி॥ 13-101-8 (85495) ஸர்வஸத்ரைஶ்ச யஜதே யஸ்திலைர்யஜதே பித்ரூʼன்। ந சாகாமேன தா³தவ்யம்ʼ திலை: ஶ்ராத்³த⁴ம்ʼ கதா³சன॥ 13-101-9 (85496) மஹர்ஷே: கஶ்யபஸ்யைதே கா³த்ரேப்⁴ய: ப்ரஸ்ருʼதாஸ்திலா:। ததோ தி³வ்யம்ʼ க³தா பா⁴வம்ʼ ப்ரதா³நேஷு திலா: ப்ரபோ⁴ 13-101-10 (85497) பௌஷ்டிகா ரூபதா³ஶ்சைவ ததா² பாபவினாஶனா:। தஸ்மாத்ஸர்வப்ரதா³நேப்⁴யஸ்திலதா³நம்ʼ விஶிஷ்யதே॥ 13-101-11 (85498) ஆபஸ்தம்ப³ஶ்ச மேதா⁴வீ ஶங்க²ஶ்ச லிகி²தஸ்ததா²। மஹர்ஷிர்கௌ³தமஶ்சாபி திலதா³நைர்தி³வம்ʼ க³தா:॥ 13-101-12 (85499) திலஹோமரதா விப்ரா: ஸர்வே ஸம்ʼயதமைது²நா:। ஸமா க³வ்யேன ஹவிஷா ப்ரவ்ருʼத்திஷு ச ஸம்ʼஸ்தி²தா:॥ 13-101-13 (85500) ஸர்வேஷாமிதி தா³நானாம்ʼ திலதா³நம்ʼ விஶிஷ்யதே। அக்ஷயம்ʼ ஸர்வதா³நானாம்ʼ திலதா³நமிஹோச்யதே॥ 13-101-14 (85501) உச்சி²ந்னே து புரா ஹவ்யே குஶிகர்ஷி: பரந்தப:। திலைரக்³நித்ரயம்ʼ ஹுத்வா ப்ராப்தவான்க³திமுத்தமாம்॥ 13-101-15 (85502) இதி ப்ரோக்தம்ʼ குருஶ்ரேஷ்ட² திலதா³நமனுத்தமம்। விதா⁴நம்ʼ யேன விதி⁴நா திலானாமிஹ ஶஸ்யதே॥ 13-101-16 (85503) அத ஊர்த்⁴வம்ʼ நிபோ³தே⁴த³ம்ʼ தே³வானாம்ʼ யஷ்டுமிச்ச²தாம்। ஸமாக³மே மஹாராஜ ப்³ரஹ்மணா வை ஸ்வயம்பு⁴வா॥ 13-101-17 (85504) தே³வா: ஸமேத்ய ப்³ரஹ்மாணம்ʼ பூ⁴மிபா⁴கே³ யியஶ்ரவ:। ஶுப⁴ம்ʼ தே³ஶமயாசந்த யஜேம இதி பார்தி²வ॥ 13-101-18 (85505) தே³வா ஊசு:। 13-101-19x (7097) ப⁴க³வம்ʼஸ்த்வம்ʼ ப்ரபு⁴ர்பூ⁴மே: ஸர்வஸ்ய த்ரிதி³வஸ்ய ச। யஜேம ஹி மஹாபா⁴க³ யஜ்ஞம்ʼ ப⁴வத³னுஜ்ஞயா॥ 13-101-19 (85506) நானநுஜ்ஞாதபூ⁴மிர்ஹி யஜ்ஞஸ்ய ப²லமஶ்னுதே। த்வம்ʼ ஹி ஸர்வஸ்ய ஜக³த: ஸ்தா²வரஸ்ய சரஸ்ய ச। ப்ரபு⁴ர்ப⁴வஸி தஸ்மாத்த்வம்ʼ ஸமனுஜ்ஞாதுமர்ஹஸி॥ 13-101-20 (85507) ப்³ரஹ்மோவாச। 13-101-21x (7098) த³தா³நி மேதி³நீபா⁴க³ம்ʼ ப⁴வத்³ப்⁴யோ(அ)ஹம்ʼ ஸுரர்ஷபா⁴:। யஸ்மிந்தே³ஶே கரிஷ்யத்⁴வம்ʼ யஜ்ஞான்காஶ்யபனந்த³னா:॥ 13-101-21 (85508) தை³வா ஊசு:। 13-101-22x (7099) ப⁴க³வன்க்ருʼதகாமா: ஸ்ம யக்ஷ்மஹே ஸ்வாப்தத³க்ஷிணை:। இமம்ʼ து தே³ஶம்ʼ முனய: பர்யுபாஸந்தி நித்யதா³॥ 13-101-22 (85509) ததோ(அ)க³ஸ்த்யஶ்ச கண்வஶ்ச ப்⁴ருʼகு³ரத்ரிர்வ்ருʼஷாகபி:। அஸிதோ தே³வலஶ்சைவ தே³வயஜ்ஞமுபாக³மன்॥ 13-101-23 (85510) ததோ தே³வா மஹாத்மான ஈஜிரே யஜ்ஞமச்யுதம்। ததா² ஸமாபயாமாஸுர்யதா²காலம்ʼ ஸுரர்ஷபா⁴:॥ 13-101-24 (85511) த இஷ்டயஜ்ஞாஸ்த்ரித³ஶா ஹிமவத்யசலோத்தமே। ஷஷ்ட²மம்ʼஶம்ʼ க்ரதோஸ்தஸ்ய பூ⁴மிதா³நம்ʼ ப்ரசக்ரிரே। 13-101-25 (85512) ப்ராதே³ஶமாத்ரம்ʼ பூ⁴மேஸ்து யோ த³த்³யாத³னுபஸ்க்ருʼதம்। ந ஸீத³தி ஸ க்ருʼச்ச்²ரேஷு ந ச து³ர்கா³ண்யவாப்னுதே॥ 13-101-26 (85513) ஶீதவாதாதபஸஹாம்ʼ யாக³பூ⁴மிம்ʼ ஸுஸம்ʼஸ்க்ருʼதாம்। ப்ரதா³ய ஸுரலோகஸ்த²: புண்யாந்தே(அ)பி ந சால்யதே॥ 13-101-27 (85514) முதி³தோ வஸதி ப்ராஜ்ஞ: ஶக்ரேண ஸஹ பார்தி²வ। பதிஶ்ரயப்ரதா³நாச்ச ஸோ(அ)பி ஸ்வர்கே³ மஹீயதே॥ 13-101-28 (85515) அத்⁴யாபககுலே ஜாத: ஶ்ரோத்ரியோ நியதேந்த்³ரிய:। க்³ருʼஹே யஸ்ய வஸேத்துஷ்ட: ப்ரதா⁴நம்ʼ லோகமஶ்னுதே॥ 13-101-29 (85516) ததா² க³வார்தே² ஶரணம்ʼ ஶீதவர்ஷஸஹம்ʼ த்³ருʼட⁴ம்। ஆஸப்தமம்ʼ தாரயதி குலம்ʼ ப⁴ரதஸத்தம॥ 13-101-30 (85517) க்ஷேத்ரபூ⁴மிம்ʼ த³த³ல்லோகே ஶுபா⁴ம்ʼ ஶ்ரியமவாப்னுயாத்। ரத்னபூ⁴மிம்ʼ ப்ரத³த்³யாத்து குலவம்ʼஶம்ʼ ப்ரவர்த⁴யேத்॥ 13-101-31 (85518) ந சோஷராம்ʼ ந நிர்த³க்³தா⁴ம்ʼ மஹீம்ʼ த³த்³யாத்கத²ஞ்சன। ந ஶ்மஶானபரீதாம்ʼ ச ந ச பாபனிஷேவிதாம்॥ 13-101-32 (85519) பாரக்யே பூ⁴மிதே³ஶே து பித்ரூʼணாம்ʼ நிர்வபேத்து ய:। தத்³பூ⁴மிம்ʼ வா(அ)பி பித்ருʼபி⁴: ஶ்ராத்³த⁴கர்ம விஹன்யதே॥ 13-101-33 (85520) தஸ்மாத்க்ரீத்வா மஹீம்ʼ த³த்³யாத்ஸ்வல்பாமபி விசக்ஷண:। பிண்ட³: பித்ருʼப்⁴யோ த³த்தோ வை தஸ்யாம்ʼ ப⁴வதி ஶாஶ்வத:॥ 13-101-34 (85521) அடவீ பர்வதாஶ்சைவ நத்³யஸ்தீர்தா²நி யானி ச। ஸர்வாண்யஸ்வாமிகான்யாத்³து³ர்ன ஹி தத்ர பரிக்³ரஹ:॥ 13-101-35 (85522) இத்யேதத்³பூ⁴மிதா³நஸ்ய ப²லமுக்தம்ʼ விஶாம்பதே। அத: பரம்ʼ து கோ³தா³நம்ʼ கீர்தயிஷ்யாமி தே(அ)னக⁴॥ 13-101-36 (85523) கா³வோ(அ)தி⁴காஸ்தபஸ்விப்⁴யோ யஸ்மாத்ஸர்வேப்⁴ய ஏவ ச। தஸ்மான்மஹேஶ்வரோ தே³வஸ்தபஸ்தாபி⁴: ஸஹாஸ்தி²த:॥ 13-101-37 (85524) ப்³ராஹ்மே லோகே வஸந்த்யேதா: ஸோமேன ஸஹ பா⁴ரத। யாம்ʼ தாம்ʼ ப்³ரஹ்மர்ஷய: ஸித்³தா⁴: ப்ரார்த²யந்தி பராம்ʼ க³திம்॥ 13-101-38 (85525) பயஸா ஹவிஷா த³த்⁴நா ஶக்ருʼதா சாத² சர்மணா। அஸ்தி²பி⁴ஶ்சோபகுர்வந்தி ஶ்ருʼங்கை³ர்வாலைஶ்ச பா⁴ரத॥ 13-101-39 (85526) நாஸாம்ʼ ஶீதாதபௌ ஸ்யாதாம்ʼ ஸதை³தா: கர்ம குர்வதே। ந வர்ஷவிஷயம்ʼ வா(அ)பி து³:க²மாஸாம்ʼ ப⁴வத்யுத॥ 13-101-40 (85527) ப்³ராஹ்மணை: ஸஹிதா யாந்தி தஸ்மாத்பாரமகம்ʼ பத³ம்। ஏகம்ʼ கோ³ப்³ராஹ்மணம்ʼ தஸ்மாத்ப்ரவத³ந்தி மனீஷிண:॥ 13-101-41 (85528) ரந்திதே³வஸ்ய யஜ்ஞே தா: பஶுத்வேனோபகல்பிதா:। அதஶ்சர்மண்வதீ ராஜன்கோ³சர்மப்⁴ய: ப்ரவர்திதா। பஶுத்வாச்ச வினிர்முக்தா: ப்ரதா³நாயோபகல்பிதா:॥ 13-101-42 (85529) தா இமா விப்ரமுக்²யேப்⁴யோ யோ த³தா³தி மஹீபதே। நிஸ்தரேதா³பத³ம்ʼ க்ருʼச்ச்²ராம்ʼ விஷமஸ்தோ²(அ)பி பார்தி²வ॥ 13-101-43 (85530) க³வாம்ʼ ஸஹஸ்ரத³: ப்ரேத்ய நரகம்ʼ ந ப்ரபத்³யதே। ஸர்வத்ர விஜயம்ʼ சாபி லப⁴தே மனுஜாதி⁴ப॥ 13-101-44 (85531) அம்ருʼதம்ʼ வை க³வாம்ʼ க்ஷீரமித்யாஹ த்ரித³ஶாதி⁴ப:। தஸ்மாத்³த³தா³தி யோ தே⁴நுமம்ருʼதம்ʼ ஸ ப்ரயச்ச²தி॥ 13-101-45 (85532) அக்³நீனாமவ்யயம்ʼ ஹ்யேதத்³தௌ⁴ம்யம்ʼ வேத³விதோ³ விது³:। தஸ்மாத்³த³தா³தி யோ தே⁴நும்ʼ ஸ ஹௌம்யம்ʼ ஸம்ப்ரயச்ச²தி॥ 13-101-46 (85533) ஸ்வர்கோ³ வை மூர்திமானேஷ வ்ருʼஷப⁴ம்ʼ யோ க³வாம்ʼ பதிம்। விப்ரே கு³ணயுதே த³த்³யாத்ஸ வை ஸ்வர்கே³ மஹீயதே॥ 13-101-47 (85534) ப்ராணா வை ப்ராணினாமேதே ப்ரோச்யந்தே ப⁴ரதர்ஷப⁴। தஸ்மாத்³த³தா³தி யோ தே⁴நும்ʼ ப்ராணானேஷ ப்ரயச்ச²தி॥ 13-101-48 (85535) கா³வ: ஶரண்யா பூ⁴தானாமிதி வேத³விதோ³ விது³:। தஸ்மாத்³த³தா³தி யோ தே⁴நும்ʼ ஶரணம்ʼ ஸம்ப்ரயச்ச²தி॥ 13-101-49 (85536) ந வதா⁴ர்த²ம்ʼ ப்ரதா³தவ்யா ந கீனாஶே ந நாஸ்திகே। கோ³ஜீவினே ந தா³தவ்யா ததா² கௌ³ர்ப⁴ரதர்ஷப⁴। `கோ³ரஸானாம்ʼ ந விக்ரேதூ ரஸம்ʼ ச யஜனஸ்ய ச॥' 13-101-50 (85537) த³த³த்ஸ தாத்³ருʼஶானாம்ʼ வை நரோ கா³ம்ʼ பாபகர்மணாம்। அக்ஷயம்ʼ நரகம்ʼ யாதீத்யேவமாஹுர்மஹர்ஷய:॥ 13-101-51 (85538) ந க்ருʼஶாம்ʼ நாபவத்ஸாம்ʼ வா வந்த்⁴யாம்ʼ ரோகா³ந்விதாம்ʼ ததா²। ந வ்யங்கா³ம்ʼ ந பரிஶ்ராந்தாம்ʼ த³த்³யாத்³கா³ம்ʼ ப்³ராஹ்மணாய வை॥ 13-101-52 (85539) த³ஶகோ³ஸஹஸ்ரத³: ஸம்யக் ஶக்ரேண ஸஹ மோத³தே। அக்ஷயாம்̐ல்லப⁴தே லோகான்னர: ஶதஸஹஸ்ரஶ:॥ 13-101-53 (85540) இத்யேதத்³கோ³ப்ரதா³நம்ʼ ச திலதா³நம்ʼ ச கீர்திதம்। ததா² பூ⁴மிப்ரதா³நம்ʼ ச ஶ்ருʼணுஷ்வான்னே ச பா⁴ரத॥ 13-101-54 (85541) அன்னதா³நம்ʼ ப்ரதா⁴நம்ʼ ஹி கௌந்தேய பரிசக்ஷதே। அன்னஸ்ய ஹி ப்ரதா³நேன ரந்திதே³வோ தி³வம்ʼ க³த:॥ 13-101-55 (85542) ஶ்ராந்தாய க்ஷுதி⁴தாயான்னம்ʼ ய: ப்ரயச்ச²தி பூ⁴மிப। ஸ்வாயம்பு⁴வம்ʼ மஹாத்ஸ்தா²நம்ʼ ஸ க³ச்ச²தி நராதி⁴ப॥ 13-101-56 (85543) ந ஹிரண்யைர்ன வாஸோபி⁴ர்னான்யதா³நேன பா⁴ரத। ப்ராப்னுவந்தி நரா: ஶ்ரேயோ யதா² ஹ்யன்னப்ரதா³: ப்ரபோ⁴॥ 13-101-57 (85544) அன்னம்ʼ வை ப்ரத²மம்ʼ த்³ரவ்யமன்னம்ʼ ஶ்ரீஶ்ச பரா மதா। அன்னாத்ப்ராண: ப்ரப⁴வதி தேஜோ வீர்யம்ʼ ப³லம்ʼ ததா²॥ 13-101-58 (85545) ஸத்³யோ த³தா³தி யஶ்சான்னம்ʼ ஸதை³காக்³ரமனா நர:। ந ஸ து³ர்கா³ண்யவாப்னோதீத்யேவமாஹ பராஶர:॥ 13-101-59 (85546) அர்சயித்வா யதா²ந்யாயம்ʼ தே³வேப்⁴யோ(அ)ன்னம்ʼ நிவேத³யேத்। யத³ன்னா ஹி நரா ராஜம்ʼஸ்தத³ன்னாஸ்தஸ்ய தே³வத:॥ 13-101-60 (85547) கௌமுத்³யாம்ʼ ஶுக்லபக்ஷே து யோ(அ)ன்னதா³நம்ʼ கரோத்யுத। ஸ ஸந்தரதி து³ர்கா³ணி ப்ரேத்ய சானந்த்யமஶ்னுதே॥ 13-101-61 (85548) அபு⁴க்த்வா(அ)திதே²யே சான்னம்ʼ ப்ரயச்சே²த்³ய: ஸமாஹித:। ஸ வை ப்³ரஹ்மவிதா³ம்ʼ லோகான்ப்ராப்னுயாத்³ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-101-62 (85549) ஸுக்ருʼச்ச்²ராமாபத³ம்ʼ ப்ராப்தஶ்சான்னத³: புருஷஸ்தரேத்। பாபம்ʼ தரதி சைவேஹ து³ஷ்க்ருʼதம்ʼ சாபகர்ஷதி॥ 13-101-63 (85550) இத்யேதத³ன்னதா³நஸ்ய திலதா³நஸ்ய சைவ ஹ। பூ⁴மிதா³நஸ்ய ச ப²லம்ʼ கோ³தா³நஸ்ய ச கீர்திதம்॥ ॥ 13-101-64 (85551) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 101 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-101-7 வை புண்யம்ʼ பித்ருʼலோகே மஹீயதே இதி த⁴.பாட²:॥ 7-101-9 ஸர்வகாமைஶ்ச ஜயதி யஸ்திலைரிதி நச காமேன தா³தவ்யமிதி ச த⁴.பாட²:॥ 7-101-22 இமம்ʼ ஹிமவத்ஸன்னிஹிதம்॥ 7-101-27 ப்ரதிஶ்ரயோ வாஸார்த²ம்ʼ ஸ்த²லம்॥ 7-101-33 தத்³பூ⁴மிம்ʼ பரகீயாம்ʼ பூ⁴மிம்ʼ வா யோ நிர்வபேத் பித்ருʼபி⁴: பித்ருʼப்⁴யோ த³த்³யாத்தர்ஹி தச்ச்²ராத்³த⁴ம்ʼ தத்³பூ⁴மிதா³நாக்²யம்ʼ கர்ம சோப⁴யம்ʼ விஹன்யதே வ்ருʼதா² ப⁴வதி॥ 7-101-34 தஸ்யாம்ʼ க்ரீதாயாம்॥ 7-101-46 ஆகுஞ்சிதமபி ஹ்யேதத்³த⁴வ்யம்ʼ வேத³விதோ³ விது³ரிதி த⁴.பாட²:॥ 7-101-56 ஸ்வயம்பு⁴வம்ʼ மஹாபா⁴க³ம்ʼ ஸ பஶ்யதி நராதி⁴பேதி த⁴.பாட²:॥ 7-101-58 அன்னம்ʼ வை பரமம்ʼ தை³வமிதி த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஶ்ருதம்ʼ தா³நப²லம்ʼ தாத யத்த்வயா பரிகீர்திதம்। அன்னதா³நம்ʼ விஶேஷேண ப்ரஶஸ்தமிஹ பா⁴ரத॥ 13-102-1 (85552) பானீயதா³நமேவைதத்கத²ம்ʼ சேஹ மஹாப²லம்। இத்யேதச்ச்²ரோதுமிச்சா²மி விஸ்தரேண பிதாமஹ॥ 13-102-2 (85553) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-102-3x (7100) ஹந்த தே வர்தயிஷ்யாமி யதா²வத்³ப⁴ரதர்ஷப⁴। க³த³தஸ்தன்மமாத்³யேஹ ஶ்ருʼணு ஸத்யபராக்ரம। பானீயதா³நாத்ப்ரப்⁴ருʼதி ஸர்வம்ʼ வக்ஷ்யாமி தே(அ)னக⁴॥ 13-102-3 (85554) யத³ன்னம்ʼ யச்ச பானீயம்ʼ ஸம்ப்ரதா³யாஶ்னுதே ப²லம்। ந தாப்⁴யாம்ʼ பரமம்ʼ தா³நம்ʼ கிஞ்சித³ஸ்தீதி மே மன:॥ 13-102-4 (85555) அன்னாத்ப்ராணப்⁴ருʼதஸ்தாத ப்ரவர்தந்தே ஹி ஸர்வஶ:। தஸ்மாத³ன்னம்ʼ பரம்ʼ லோகே ஸர்வதா³நேஷு கத்²யதே॥ 13-102-5 (85556) அன்னாத்³ப³லம்ʼ ச தேஜஶ்ச ப்ராணினாம்ʼ வர்த⁴தே ஸதா³। அன்னாதா³நமதஸ்தஸ்மாச்ச்²ரேஷ்ட²மாஹ ப்ரஜாபதி:॥ 13-102-6 (85557) ஸாவித்ர்யா ஹ்யபி கௌந்தேய ஶ்ரூயதே வசனம்ʼ ஶுப⁴ம்। யச்சேத³ம்ʼ நான்யதா² சைதத்³தே³வ ஸத்ரே மஹாமகே²॥ 13-102-7 (85558) அன்னே த³த்தே நரேணேஹ ப்ராணா த³த்தா ப⁴வந்த்யுத। ப்ராணதா³நாத்³தி⁴ பரமம்ʼ ந தா³நமிஹ வித்³யதே॥ 13-102-8 (85559) ஶ்ருதம்ʼ ஹி தே மஹாபா³ஹோ லோமஶஸ்யாபி தத்³வச:। ப்ராணாந்த³த்த்வா கபோதாய யத்ப்ராப்தம்ʼ ஶிபி³நா புரா॥ 13-102-9 (85560) யாம்ʼ க³திம்ʼ லப⁴தே த³த்த்வா த்³விஜஸ்யான்ன விஶாம்பதே। ததோ விஶிஷ்டாம்ʼ க³ச்ச²ந்தி ப்ராணதா³ இதி ந: ஶ்ருதம்ʼ॥ 13-102-10 (85561) அன்னம்ʼ சாபி ப்ரப⁴வதி பானீயாத்குருஸத்தம। நீரஜாதேன ஹி வினா ந கிஞ்சித்ஸம்ப்ரவர்ததே॥ 13-102-11 (85562) நீரஜாதஶ்ச ப⁴க³வான்ஸோமோ க்³ரஹக³ணேஶ்வர:। அம்ருʼதம்ʼ ச ஸுதா⁴ சைவ ஸுதா⁴ சைவாம்ருʼதம்ʼ ததா²॥ 13-102-12 (85563) அன்னௌஷத்⁴யோ மஹாராஜ வீருத⁴ஶ்ச ஜலோத்³ப⁴வா:। யத: ப்ராணப்⁴ருʼதாம்ʼ ப்ராணா: ஸம்ப⁴வந்தி விஶாம்பதே॥ 13-102-13 (85564) தே³வானாமம்ருʼதம்ʼ ஹ்யன்னம்ʼ நாகா³நாம்ʼ ச ஸுதா⁴ ததா²। பித்ரூʼணாம்ʼ ச ஸ்வதா⁴ ப்ரோக்தா பஶூனாம்ʼ சாபி வீருத⁴:॥ 13-102-14 (85565) அன்னமேவ மனுஷ்யாணாம்ʼ ப்ராணானாஹுர்மனீஷிண:। தச்ச ஸர்வம்ʼ நரவ்யாக்⁴ர பானீயாத்ஸம்ப்ரவர்ததே॥ 13-102-15 (85566) தஸ்மாத்பானீயதா³நாத்³வை ந பரம்ʼ வித்³யதே க்வசித்। தச்ச த³த்³யான்னரோ நித்யம்ʼ யதீ³ச்சே²த்³பூ⁴திமாத்மன:॥ 13-102-16 (85567) த⁴ன்யம்ʼ யஶஸ்யமாயுஷ்யம்ʼ ஜலதா³நமிஹோச்யதே। ஶத்ரூம்ʼஶ்சாப்யதி⁴ கௌந்தேய ஸதா³ திஷ்ட²தி தோயத³:॥ 13-102-17 (85568) ஸர்வகாமானவாப்னோதி கீர்திம்ʼ சைவ ஹி ஶாஶ்வதீம்। ப்ரேத்ய சானந்த்யமஶ்னாதி பாபேப்⁴யஶ்ச ப்ரமுச்யதே॥ 13-102-18 (85569) தோயதோ³ மனுஜவ்யாக்⁴ர ஸ்வர்க³ம்ʼ க³த்வா மஹாத்³யுதே। அக்ஷயான்ஸமவாப்னோதி லோகானித்யப்³ரவீன்மனு:॥ ॥ 13-102-19 (85570) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³வ்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 102 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-102-11 நீரஜாதேன ஜலோத்³ப⁴வேன தா⁴ந்யாதி³நா॥ 7-102-12 ஸ்வதா⁴ சைவ ஸுரா ததே²தி த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। திலானாம்ʼ கீத்³ருʼஶம்ʼ தா³நமத² தீ³பஸ்ய சைவ ஹி। அன்னானாம்ʼ வாஸஸா சைவ பூ⁴ய ஏவ ப்³ரவீஹி மே॥ 13-103-1 (85571) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-103-2x (7101) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ப்³ராஹ்மணஸ்ய ச ஸம்ʼவாத³ம்ʼ யமஸ்ய ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-103-2 (85572) மத்⁴யதே³ஶே மஹான்க்³ராமோ ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ப³பூ⁴வ ஹ। க³ங்கா³யமுனயோர்மத்⁴யே யாமுனஸ்ய கி³ரேரத⁴:॥ 13-103-3 (85573) பர்ணஶாலேதி விக்²யாதோ ரமணீயோ நராதி⁴ப। வித்³வாம்ʼஶஸ்தத்ர பூ⁴யிஷ்டா² ப்³ராஹ்மணாஶ்சாவஸம்ʼஸ்ததா²॥ 13-103-4 (85574) அத² ப்ராஹ யம: கஞ்சித்புருஷம்ʼ க்ருʼஷ்ணவாஸஸம்। ரக்தாக்ஷமூர்த்⁴வரோமாணம்ʼ காகஜங்கா⁴க்ஷினாஸிகம்॥ 13-103-5 (85575) க³ச்ச² த்வம்ʼ ப்³ராஹ்மணக்³ராமம்ʼ ததோ க³த்வா தமானய। அக³ஸ்த்யம்ʼ கோ³த்ரதஶ்சாபி நாமதஶ்சாபி ஶர்மிணம்॥ 13-103-6 (85576) ஶமே நிவிஷ்டம்ʼ வித்³வாம்ʼஸமத்⁴யாபகமனாவ்ருʼதம்। மா சான்யமானயேதா²ஸ்த்வம்ʼ ஸகோ³த்ரம்ʼ தஸ்ய பார்ஶ்வத:॥ 13-103-7 (85577) ஸ ஹி தாத்³ருʼக்³கு³ணஸ்தேன துல்யோ(அ)த்⁴யயனஜன்மனா। அபத்யேஷு ததா² வ்ருʼத்தே ஸமஸ்தேனைவ தீ⁴மதா। தமானய யதோ²த்³தி³ஷ்டம்ʼ பூஜா கார்யா ஹி தஸ்ய மே॥ 13-103-8 (85578) ஸ க³த்வா ப்ரதிகூலம்ʼ தச்சகார யமஶாஸனம்। தமாக்ரம்யானயாமாஸ ப்ரதிஷித்³தோ⁴ யமேன ய:॥ 13-103-9 (85579) தஸ்மை யம: ஸமுத்தா²ய பூஜா க்ருʼத்வா ச வீர்யவான்। ப்ரோவாச நீயதாமேஷ ஸோ(அ)ன்ய ஆனீயதாமிதி॥ 13-103-10 (85580) ஏவமுக்தே து வசனே த⁴ர்மராஜேன ஸ த்³விஜ:। உவாச த⁴ர்மராஜானம்ʼ நிர்விண்ணோ(அ)த்⁴யயனேன வை। யோ மே காலோ ப⁴வேச்சே²ஷஸ்தம்ʼ வஸேயமிஹாச்யுத॥ 13-103-11 (85581) யம உவாச। 13-103-12x (7102) நாஹம்ʼ காலஸ்ய விஹிதம்ʼ ப்ராப்னோமீஹ கத²ஞ்சன। யோ ஹி த⁴ர்மம்ʼ சரதி வை தம்ʼ து ஜானாமி கேவலம்॥ 13-103-12 (85582) க³ச்ச² விப்ர த்வமத்³யைவ ஆலயம்ʼ ஸ்வம்ʼ மஹாத்³யுதே। ப்³ரூஹி ஸர்வம்ʼ யதா² ஸ்வைரம்ʼ கரவாணி கிமச்யுத॥ 13-103-13 (85583) ப்³ராஹ்மண உவாச। 13-103-14x (7103) ஶுத்³த⁴தா³நம்ʼ ச ஸுமஹத்புண்யம்ʼ ஸ்யாத்தத்³ப்³ரவீஹி மே। ஸர்வஸ்ய ஹி ப்ரமாணம்ʼ த்வம்ʼ த்ரைலோக்யஸ்யாபி ஸத்தம॥ 13-103-14 (85584) யம உவாச। 13-103-15x (7104) ஶ்ருʼணு தத்த்வேன விப்ரர்பே ப்ரதா³நவிதி⁴முத்தமம்। திலா: பரமகம்ʼ தா³நம்ʼ புண்யம்ʼ சைவேஹ ஶாஶ்வதம்॥ 13-103-15 (85585) திலாஶ்ச ஸம்ப்ரதா³தவ்யா யதா²ஶக்தி த்³விஜர்ஷப⁴। நித்யதா³நாத்ஸர்வகாமாம்ʼஸ்திலா நிர்வர்தயந்த்யுத॥ 13-103-16 (85586) திலாஞ்ஶ்ராத்³தே⁴ ப்ரஶம்ʼஸந்தி தா³நமேதத்³த்⁴யனுத்தமம்। தான்ப்ரயச்ச²ஸ்வ விப்ரேப⁴அயோ விதி⁴த்³ருʼஷ்டேன கர்மணா:॥ 13-103-17 (85587) வைஶாக்²யாம்ʼ பௌர்ணமாஸ்யாம்ʼ து திலாந்த³த்³யாத்³த்³விஜாதிஷு। திலா ப⁴க்ஷயிதவ்யாஶ்ச ஸதா³ த்வாலம்ப⁴ம்ʼ ச தை: 13-103-18 (85588) கார்யம்ʼ ஸததமிச்ச²த்³பி⁴: ஶ்ரேய: ஸர்வாத்மனா க்³ருʼஹே। ததா²(அ)(அ)ப: ஸர்வதா³ தே³யா: பேயாஶ்சைவ ந ஸம்ʼஶய:॥ 13-103-19 (85589) புஷ்கரிண்யஸ்தடாகானி கூபாம்ʼஶ்சைவாத்ர கா²நயேத்। ஏதத்ஸுது³ர்லப⁴தரமிஹ லோகே த்³விஜோத்தம॥ 13-103-20 (85590) ஆபோ நித்யம்ʼ ப்ரதே³யாஸ்தே புண்யம்ʼ ஹ்யேதத³னுத்தமம்। ப்ரபாஶ்ச கார்யா தா³நார்த²ம்ʼ நித்யம்ʼ தே த்³விஜஸத்தம। பு⁴க்தே(அ)ப்யத² ப்ரதே³யம்ʼ து பானீயம்ʼ வை விஶேஷத:॥ 13-103-21 (85591) `பானீயாப்⁴யர்தி²நம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா ப்ரீத்யா த³த்த்வா த்வரான்வித:। வஸ்த்ரே தந்துப்ரமாணேன தீ³பே நிமிஷவத்ஸரம்॥ 13-103-22 (85592) க³வாம்ʼ ரோமப்ரமாணேன ஸ்வர்க³போ⁴க³முபாஶ்னுதே। ஜலபி³ந்து³ப்ரமாணேன ததே³தான்யுபவர்தய॥'॥ 13-103-23 (85593) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-103-24x (7105) இத்யுக்தே ஸ ததா³ தேன யமதூ³தேன வை க்³ருʼஹான்। நீதஶ்ச காரயாமாஸ ஸர்வம்ʼ தத்³யமஶாஸனம்॥ 13-103-24 (85594) நீத்வா தம்ʼ யமதூ³தோ(அ)பி க்³ருʼஹீத்வா ஶர்மிணம்ʼ ததா³। யயௌ ஸ த⁴ர்மராஜாய ந்யவேத³யத சாபி தம்॥ 13-103-25 (85595) தம்ʼ த⁴ர்மராஜோ த⁴ர்மஜ்ஞம்ʼ பூஜயித்வா ப்ரதாபவான்। க்ருʼத்வா ச ஸம்ʼவித³ம்ʼ தேன விஸஸர்ஜ யதா²க³தம்॥ 13-103-26 (85596) தஸ்யாபி ச யம: ஸர்வமுபதே³ஶம்ʼ சகார ஹ। ப்ரேத்யைத்ய ச தத: ஸர்வம்ʼ சகாரோக்தம்ʼ யமேன தத்॥ 13-103-27 (85597) ததா² ப்ரஶம்ʼஸனே தீ³பான்யம: பித்ருʼஹிதேப்ஸயா। தஸ்மாத்³தீ³பப்ரதோ³ நித்யம்ʼ ஸந்தாரதி வை பித்ரூʼன்॥ 13-103-28 (85598) தா³தவ்யா: ஸததம்ʼ தீ³பாஸ்தஸ்மாத்³ப⁴ரதஸத்தம। தே³வதானாம்ʼ பித்ரூʼணாம்ʼ ச சக்ஷுஷ்யம்ʼ சாத்மனாம்ʼ விபோ⁴॥ 13-103-29 (85599) ரத்னதா³நம்ʼ ச ஸுமஹத்புண்யமுக்தம்ʼ ஜனாதி⁴ப। யஸ்தான்விக்ரீய யஜதே ப்³ராஹ்மணோ ஹ்யப⁴யங்கரம்॥ 13-103-30 (85600) யத்³வை த³தா³தி விப்ரேப்⁴யோ ப்³ராஹ்மண: ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய வை। உப⁴யோ: ஸ்யாத்தத³க்ஷய்யம்ʼ தா³துராதா³துரேவ ச॥ 13-103-31 (85601) யோ த³தா³தி ஸ்தி²த: ஸ்தி²த்யாம்ʼ தாத்³ருʼஶாய ப்ரதிக்³ரஹம்। உப⁴யோரக்ஷயம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ தம்ʼ மனு: ப்ராஹ த⁴ர்மவித்॥ 13-103-32 (85602) வாஸஸாம்ʼ ஸம்ப்ரதா³நேனி ஸ்வதா³ரனிரதோ நர:। ஸுவஸ்த்ரஶ்ச ஸுவேஷஶ்ச ப⁴வதீத்யனுஶுஶ்ரும॥ 13-103-33 (85603) கா³வ: ஸுவர்ணம்ʼ ச ததா² திலாஶ்சைவானுவர்ணிதா:। ப³ஹுஶ: புருஷவ்யாக்⁴ர வேத³ப்ராமாண்யத³ர்ஶனாத்॥ 13-103-34 (85604) விவாஹாம்ʼஶ்சைவ குர்வீத புத்ரானுத்பாத³யேத ச। புத்ரலாபோ⁴ ஹி கௌரவ்ய ஸர்வலாபா⁴த்³விஶிஷ்யதே॥ ॥ 13-103-35 (85605) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ர்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 103 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-103-7 அத்⁴யாபகமனான்ருʼதமிதி த².பாட²:। அத்⁴யாபகமனாரதமிதி த⁴.பாட²:॥ 7-103-9 சகாரசயமாஶ்ரய இதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-103-11 இஹ யமலோகே॥ 7-103-13 காலஸ்ய விஹிதம்ʼ ஆயு:ப்ரமாணம்ʼ ந ப்ராப்னோமி ந ஜானாமி। காலேனாப்ரவர்திதம்ʼ த்வாமிஹ ஸ்தா²பயிதும்ʼ ந ஶக்னோமீத்யர்த²:। விஹிதம்ʼ ப்ராபயாமீஹ கஞ்சனேதி த².பாட²:॥ 7-103-14 ப்³ருʼஹி ப்ருʼச்ச²॥ 7-103-17 நிர்க⁴ர்தயந்தி ஸாத⁴யந்தி॥ 7-103-18 ஆலம்ப⁴னம்ʼ ஸர்வத: ஸ்பர்ஶனம்ʼ உத்³வர்தனமித்யர்த²:॥ 7-103-32 ஏதத்³தி³ தஸ்யா(அ)ப⁴யங்கரம்ʼ ப்ரதிக்³ரஹவிக்ரயஜதோ³ஷக்⁴நம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। பூ⁴ய ஏவ குருஶ்ரேஷ்ட² தா³நானாம்ʼ விதி⁴முத்தமம்। கத²யஸ்வ மஹாப்ராஜ்ஞ பூ⁴மிதா³நம்ʼ விஶேஷத:॥ 13-104-1 (85606) ப்ருʼதி²வீம்ʼ க்ஷத்ரியோ த³த்³யாத்³ப்³ராஹ்மணாயேஷ்டிகர்மிணே। விதி⁴வத்ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீயான்ன த்வன்யோ தா³துமர்ஹதி॥ 13-104-2 (85607) ஸர்வவர்ணைஸ்து யச்ச²க்யம்ʼ ப்ரதா³தும்ʼ ப²லகாங்க்ஷிபி⁴:। வேதே³ வா யத்ஸமாக்²யாதம்ʼ தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-104-3 (85608) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-104-4x (7106) துல்யனாமானி தே³யானி த்ரீணி துல்யப²லானி ச। ஸர்வகாமப²லானீஹ கா³வ: ப்ருʼத்²வீ ஸரஸ்வதீ॥ 13-104-4 (85609) யோ ப்³ரூயாச்சாபி ஶிஷ்யாய த⁴ர்ம்யாம்ʼ ப்³ராஹ்மீம்ʼ ஸரஸ்வதீம்। ப்ருʼதி²வீகோ³ப்ரதா³நாப்⁴யாம்ʼ துல்யம்ʼ ஸ ப²லமஶ்னுதே॥ 13-104-5 (85610) ததை²வ கா³: ப்ரஶம்ʼஸந்தி ந து தே³யம்ʼ தத: பரம்। ஸன்னிக்ருʼஷ்டப²லாஸ்தா ஹி லக்⁴வர்தா²ஶ்ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-104-6 (85611) மாதர: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ கா³வ: ஸர்வஸுக²ப்ரதா³:। வ்ருʼத்³தி⁴மாகாங்க்ஷதா நித்யம்ʼ கா³வ: கார்யா: ப்ரத³க்ஷிணா: 13-104-7 (85612) ஸந்தாட்³யா ந து பாதே³ந க³வாம்ʼ மத்⁴யே ந ச வ்ரஜேத்। மங்க³லாயதனம்ʼ தே³வ்யஸ்தஸ்மாத்பூஜ்யா: ஸதை³வ கா³:॥ 13-104-8 (85613) ப்ரசோத³னம்ʼ தே³வக்ருʼதம்ʼ க³வாம்ʼ கர்மஸு வர்ததாம்। பூர்வமேவாக்ஷரம்ʼ சான்யத³பி⁴தே⁴யம்ʼ தத: பரம்॥ 13-104-9 (85614) ப்ரசாரே வா நிவாதே வா பு³தோ⁴ நோத்³வேஜயேத கா³:। த்ருʼஷிதா ஹ்யபி⁴வீக்ஷந்த்யோ நரம்ʼ ஹன்யு: ஸபா³ந்த⁴வம்॥ 13-104-10 (85615) பித்ருʼஸத்³மானி ஸததம்ʼ தே³வதாயதனானி ச। பூயந்தே ஶக்ருʼதா யாஸாம்ʼ பூதம்ʼ கிமதி⁴கம்ʼ தத:॥ 13-104-11 (85616) கா⁴ஸமுஷ்டிம்ʼ பரக³வே த³த்³யாத்ஸம்ʼவத்ஸரம்ʼ து ய:। அக்ருʼத்வா ஸ்வயமாஹாரம்ʼ வ்ரதம்ʼ தத்ஸார்வகாமிகம்॥ 13-104-12 (85617) ஸ ஹி புத்ரான்யஶோ(அ)ர்த²ம்ʼ ச ஶ்ரியம்ʼ சாப்யதி⁴க³ச்ச²தி। நாஶயத்யஶுப⁴ம்ʼ சைவ து³:ஸ்வப்னம்ʼ சாப்யபோஹதி॥ 13-104-13 (85618) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-104-14x (7107) தே³யா: கிம்ʼலக்ஷணா கா³வ: காஶ்சாபி பரிவர்ஜயேத்। கீத்³ருʼஶாய ப்ரதா³தவ்யா ந தே³யா: கீத்³ருʼஶாய ச॥ 13-104-14 (85619) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-104-15x (7108) அஸத்³வ்ருʼத்தாய பாபாய லுப்³தா⁴யான்ருʼதவாதி³நே। ஹவ்யகவ்யவ்யபேதாய ந தே³யா கௌ³: கத²ஞ்சன॥ 13-104-15 (85620) பி⁴க்ஷவே ப³ஹுபுத்ராய ஶ்ரோத்ரியாயாஹிதாக்³நயே। த³த்த்வா த³ஶக³வாம்ʼ தா³தா லோகானாப்னோத்யனுத்தமான்॥ 13-104-16 (85621) `ஜுஹோதி யத்³போ⁴ஜயதி யத்³த³தா³தி க³வாம்ʼ ரஸை:। ஸர்வஸ்யைவாம்ʼஶபா⁴க்³தா³தா தன்னிமித்தம்ʼ ப்ரவர்தித:॥' 13-104-17 (85622) யஶ்சைவ த⁴ர்மம்ʼ குருதே தஸ்ய த⁴ர்மப²லம்ʼ ச யத்। ஸர்வஸ்யைவாம்ʼஶபா⁴க்³தா³தா தன்னிமித்தம்ʼ ப்ரவ்ருʼத்தய:॥ 13-104-18 (85623) யஶ்சைனமுத்பாத³யதே யஶ்சைனம்ʼ த்ராயதே ப⁴யாத்। யஶ்சாஸ்ய குருதே வ்ருʼத்திம்ʼ ஸர்வே தே பிதரஸ்த்ரய:॥ 13-104-19 (85624) கல்மஷம்ʼ கு³ருஶுஶ்ரூஷா ஹந்தி மானோ மஹத்³யஶ:। அபுத்ரதாம்ʼ த்ரய: புத்ரா அவ்ருʼத்திம்ʼ த³ஶ தே⁴நவ:॥ 13-104-20 (85625) வேதா³ந்தனிஷ்ட²ஸ்ய ப³ஹுஶ்ருதஸ்ய ப்ரஜ்ஞானத்ருʼப்தஸ்ய ஜிதேந்த்³ரியஸ்ய। ஶிஷ்டஸ்ய தா³ந்தஸ்ய யதஸ்ய சைவ பூ⁴தேஷு நித்யம்ʼ ப்ரியவாதி³நஶ்ச॥ 13-104-21 (85626) ய: க்ஷுத்³ப⁴யாத்³வை ந விகர்ம குர்யா- ந்ம்ருʼது³ஶ்ச ஶாந்தௌ ஹ்யதிதி²ப்ரியஶ்ச। ஶுபே⁴ பாத்ரே யே கு³ணா கோ³ப்ரதா³நே தாவாந்தோ³ஷோ ப்³ராஹ்மணஸ்வாபஹாரே। 13-104-22 (85627) ஸர்வாவஸ்த²ம்ʼ ப்³ராஹ்மணஸ்வாபஹாரே தா³ராஶ்சைஷாம்ʼ தூ³ரதோ வர்ஜனீயா:॥ 13-104-23 (85628) `விப்ரதா³ரே பரிஹ்ருʼதே தத்³த⁴னே(அ)பஹ்ருʼதே ச து। பரித்ராயந்தி ஶக்தாஸ்து நமஸ்தேப்⁴யோ ம்ருʼதாஶ்ச யே॥ 13-104-24 (85629) ந பாலயந்தி நிஹதான்யே தான்வைவஸ்வதோ யம:। த³ண்ட³யன்ப⁴ர்ஸயன்னித்யம்ʼ நிரயேப்⁴யோ ந முஞ்சதி॥ 13-104-25 (85630) ததா² க³வாம்ʼ பரித்ராணே பீட³னே ச ஶுபா⁴ஶுப⁴ம்। விப்ரகோ³ஷு விஶேஷேண ரக்ஷிதேஷு க்³ருʼஹேஷு வா॥' ॥ 13-104-26 (85631) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுரதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 104 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-104-2 இஷ்டிகர்மிணே யாஜ்ஞிகாய॥ 7-104-4 துல்யனாமானி கோ³பத³வாச்யானி॥ 7-104-6 தே³யம்ʼ தா³நயோக்³யம்। பரம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்॥ 7-104-9 க³வாம்ʼ ப³லீவர்தா³நாம்ʼ கர்மஸு யஜ்ஞாத்³யர்தே²ஷு க்ருʼஷ்யாத்³யர்தே²ஷு கர்ஷணாதி³ஷு வர்ததாம்ʼ ப்ரசோத³னம்ʼ ப்ரதோதே³ந ப்ரேரணம்ʼ தே³வை: க்ருʼதமிதி ந தத்ர தோ³ஷ இதி பா⁴வ:। ததா²பி பூர்வம்ʼ யஜ்ஞார்த²மேவ சோத³னமக்ஷரம்ʼ ஶ்ரேயஸ்கரம்। அன்யத்க்ருʼஷ்யாத்³யர்த²ம்ʼ து தத: பரம்ʼ வைதி³ககர்ஷணமனுப்ரவ்ருʼத்தமபி⁴தே⁴யம்ʼ வாச்யம்ʼ நிந்த்³யமித்யர்த²:॥ 7-104-10 நிவாதே கடி²நோபவேஶனே। அபி⁴வீக்ஷந்த்யோ ஜலமலப⁴மானா:॥ 7-104-12 ஆஹாரம்ʼ ததீ³யதக்ராத்³யாஹரணமக்ருʼத்வா॥ 7-104-21 வேதா³ந்தனிஷ்ட²ஸ்ய வ்ருʼத்திம்ʼ அதிஸ்ருʼஜேதேத்யுத்தரேணான்வய:। சதுர்த்⁴யர்தே² ஷஷ்டீ²॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। அத்ரைவ கீர்த்யதே ஸத்³பி⁴ர்ப்³ராஹ்மணஸ்வாபி⁴மர்ஶனே। ந்ருʼகே³ண ஸுமஹத்க்ருʼச்ச்²ரும்ʼ யத³வாப்தம்ʼ குரூத்³வஹ॥ 13-105-1 (85632) நிவிஶந்த்யாம்ʼ புரா பார்த² த்³வாரவத்யாமிதி ஶ்ருதி:। அத்³ருʼஶ்யத மஹாகூபஸ்த்ருʼணவீருத்ஸமாவ்ருʼத:। 13-105-2 (85633) ப்ரயத்னம்ʼ தத்ர குர்வாணாஸ்தஸ்மாத்கூபாஜ்ஜலார்தி²ந:। ஶ்ரமேண மஹதா யுக்தாஸ்தஸ்மிம்ʼஸ்தோயே ஸுஸம்ʼவ்ருʼதே॥ 13-105-3 (85634) த³த்³ருʼஶுஸ்தே மஹாகாயம்ʼ க்ருʼகலாஸமவஸ்தி²தம்। தஸ்ய சோத்³த⁴ரணே யத்னமகுர்வம்ʼஸ்தே ஸஹஸ்ரஶ:॥ 13-105-4 (85635) ப்ரக்³ரஹைஶ்சர்மபட்டைஶ்ச தம்ʼ ப³த்³த்⁴வா பர்வதோபமம்। நாஶக்னுவன்ஸமுத்³த⁴ர்தும்ʼ ததோ ஜக்³முர்ஜனார்த³னம்॥ 13-105-5 (85636) க²மாவ்ருʼத்யோத³பானஸ்ய க்ருʼகலாஸ: ஸ்தி²தோ மஹான்। தஸ்ய நாஸ்தி ஸமுத்³த⁴ர்தேத்யேதத்க்ருʼஷ்ணே ந்யவேத³யன்॥ 13-105-6 (85637) ஸ வாஸுதே³வேன ஸமுத்³த்⁴ருʼதஶ்ச ப்ருʼஷ்டஶ்ச காமான்னிஜகா³த³ ராஜா। ந்ருʼக³ஸ்ததா³(அ)(அ)த்மானமதோ² ந்யவேத³ய- த்புராதனம்ʼ யஜ்ஞஸஹஸ்ரயாஜினம்॥ 13-105-7 (85638) ததா² ப்³ருவாணம்ʼ து தமாஹ மாத⁴வ: ஶுப⁴ம்ʼ த்வயா கர்ம க்ருʼதம்ʼ ந பாபகம்। கத²ம்ʼ ப⁴வாந்து³ர்க³திமீத்³ருʼஶீம்ʼ க³தோ நரேந்த்³ர தத்³ப்³ரூஹி கிமேததீ³த்³ருʼஶம்॥ 13-105-8 (85639) ஶதம்ʼ ஸஹஸ்ராணி க³வாம்ʼ ஶதம்ʼ புன: புன: ஶதான்யஷ்டஶதாயுதானி। ந்ருʼப த்³விஜேப்⁴ய: க்வ நு தத்³க³தம்ʼ தவ॥ 13-105-9 (85640) ந்ருʼக³ஸ்ததோ(அ)ப்³ரவீத்க்ருʼஷ்ணம்ʼ ப்³ராஹ்மணஸ்யாக்³நிஹோத்ரிண:। ப்ரோஷிதஸ்ய பரிப்⁴ரஷ்டா கௌ³ரேகா மம கோ³த⁴னே*****॥ 13-105-10 (85641) க³வாம்ʼ ஸஹஸ்ரே ஸங்க்²யாதா ததா³ ஸா பஶுபைர்மம। ஸா ப்³ராஹ்மணாய மே த³த்தா ப்ரேத்யார்த²மபி⁴காங்க்ஷதா॥ 13-105-11 (85642) அபஶ்யத்பரிமார்க³ம்ʼஶ்ச தாம்ʼ கா³ம்ʼ பரக்³ருʼஹே த்³விஜ:। மமேயமிதி சோவாச ப்³ராஹ்மணோ யஸ்ய ஸா(அ)ப⁴வத்॥ 13-105-12 (85643) தாவுபௌ⁴ ஸமனுப்ராப்தௌ விவத³ந்தௌ ப்⁴ருʼஶஜ்வரௌ। ப⁴வாந்தா³தா ப⁴வான்ஹர்தேத்யத² தௌ மாமவோசதாம்॥ 13-105-13 (85644) ஶதேன ஶதஸங்க்²யேன க³வாம்ʼ வினிமயேன வை। யாசே ப்ரதிக்³ரஹீதாரம்ʼ ஸ து மாமப்³ரவீதி³த³ம்॥ 13-105-14 (85645) தே³ஶகாலோபஸம்பன்னா தோ³க்³த்⁴ரீ ஶாந்தா(அ)திவத்ஸலா। ஸ்வாது³க்ஷீரப்ரதா³ த⁴ன்யா மம நித்யம்ʼ நிவேஶனே॥ 13-105-15 (85646) க்ருʼஶம்ʼ ச ப⁴ரதே ஸா கௌ³ர்மம புத்ரமபஸ்தனம்। ந ஸா ஶக்யா மயா தா³துமித்யுக்த்வா ஸ ஜகா³ம ஹ॥ 13-105-16 (85647) ததஸ்தமபரம்ʼ விப்ரம்ʼ யாசே வினிமயேன வை। க³வாம்ʼ ஶதஸஹஸ்ரம்ʼ ஹி தத்க்ருʼதே க்³ருʼஹ்யதாமிதி॥ 13-105-17 (85648) ப்³ராஹ்மண உவாச। 13-105-18x (7109) ந ராஜ்ஞாம்ʼ ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணாமி ஶக்தோ(அ)ஹம்ʼ ஸ்வஸ்ய மார்க³ணே। ஸைவ கௌ³ர்தீ³யதாம்ʼ ஶீக்⁴ரம்ʼ மமேதி மது⁴ஸூத³ன॥ 13-105-18 (85649) ருக்மமஶ்வாம்ʼஶ்ச த³த³தோ ரஜதஸ்யந்த³னாம்ʼஸ்ததா²। ந ஜக்³ராஹ யயௌ சாபி ததா³ ஸ ப்³ராஹ்மணர்ஷப⁴:॥ 13-105-19 (85650) ஏதஸ்மின்னேவ காலே து சோதி³த: காலத⁴ர்மணா। பித்ருʼலோகமஹம்ʼ ப்ராப்ய த⁴ர்மராஜமுபாக³மம்॥ 13-105-20 (85651) யமஸ்து பூஜயித்வா மாம்ʼ ததோ வசனமப்³ரவீத்। நாந்த: ஸங்க்²யாயதே ராஜம்ʼஸ்தவ புண்யஸ்ய கர்மண:॥ 13-105-21 (85652) அஸ்தி சைவ க்ருʼதம்ʼ பாபமஜ்ஞானாத்தத³பி த்வயா। சரஸ்வ பாபம்ʼ பஶ்சாத்³வா பூர்வம்ʼ வா த்வம்ʼ யதே²ச்ச²ஸி॥ 13-105-22 (85653) ரக்ஷிதாஸ்மீதி சோக்தம்ʼ தே ப்ரதிஜ்ஞா சான்ருʼதா தவ। ப்³ராஹ்மணஸ்வஸ்ய சாதா³நம்ʼ த்³விவித⁴ஸ்தே வ்யதிக்ரம:॥ 13-105-23 (85654) பூர்வம்ʼ க்ருʼச்ச²ம்ʼ சரிஷ்யே(அ)ஹம்ʼ பஶ்சாச்சு²ப⁴மிதி ப்ரபோ⁴। த⁴ர்மராஜம்ʼ ப்³ருவன்னேவம்ʼ பதிதோஸ்மி மஹீதலே॥ 13-105-24 (85655) அஶ்ரௌஷம்ʼ பதிதஶ்சாஹம்ʼ யமஸ்யோச்சை: ப்ரபா⁴ஷத:। வாஸுதே³வ: ஸமுத்³த⁴ர்தா ப⁴விதா தே ஜனார்த³ன:॥ 13-105-25 (85656) பூர்ணே வர்ஷஸஹஸ்ராந்தே க்ஷீணே கர்மணி து³ஷ்க்ருʼதே। ப்ராப்லஸ்யஸே ஶாஶ்வதாம்̐ல்லோகாஞ்ஜிதான்ஸ்வேனைவ கர்மணா॥ 13-105-26 (85657) கூபே(அ)(அ)த்மானமத⁴:ஶீர்ஷமபஶ்யம்ʼ பதிதம்ʼ ச ஹ। திர்யக்³யோனிமனுப்ராப்தம்ʼ ந ச மாமஜஹாத்ஸ்ம்ருʼதி:॥ 13-105-27 (85658) த்வயா து தாரிதோ(அ)ஸ்ம்யத்³ய கிமன்யத்ர தபோப³லாத்। அனுஜானீஹி மாம்ʼ க்ருʼஷ்ண க³ச்சே²யம்ʼ தி³வமத்³ய வை॥ 13-105-28 (85659) அனுஜ்ஞாத: ஸ க்ருʼஷ்ணேன நமஸ்க்ருʼத்ய ஜனார்த³னம்। விமானம்ʼ தி³வ்யமாஸ்தா²ய யயௌ தி³வமரிந்த³ம:॥ 13-105-29 (85660) ததஸ்தஸ்மிந்தி³வம்ʼ யாதே ந்ருʼகே³ ப⁴ரதஸத்தம। வாஸுதே³வ இமாஞ்ஶ்லோகாஞ்ஜகா³த³ குருனந்த³ன॥ 13-105-30 (85661) ப்³ராஹ்மணஸ்வம்ʼ ந ஹர்தவ்யம்ʼ புருஷேண விஜானதா। ப்³ராஹ்மணஸ்வம்ʼ ஹ்ருʼதம்ʼ ஹந்தி ந்ருʼக³ம்ʼ ப்³ராஹ்மணகௌ³ரிவ॥ 13-105-31 (85662) ஸதாம்ʼ ஸமாக³ம: ஸத்³பி⁴ர்னாப²ல: பார்த² வித்³யதே। விமுக்தம்ʼ நரகாத்பஶ்ய ந்ருʼக³ம்ʼ ஸாது⁴ஸமாக³மாத்॥ 13-105-32 (85663) ப்ரதா³நம்ʼ ப²லவத்தத்ர த்³ரோஹஸ்தத்ர ததா²(அ)ப²ல:। அபஹாரம்ʼ க³வாம்ʼ தஸ்மாத்³வர்ஜயேத யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ ॥ 13-105-33 (85664) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 105 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-105-23 ப்ரதிஜ்ஞா ச க்ருʼதா த்வயேதி, த்ரிவித⁴ஸ்தே வ்யதிக்ரம இதி ச.த².த⁴. பாட²:॥ 7-105-24 க்ருʼச்ச்²ரம்ʼ சரிஷ்யே பாபப²லம்ʼ போ⁴க்ஷ்யே॥ 7-105-31 ந ஹர்தவ்யம்ʼ க்ஷத்ரியேண விஶேஷத இதி த².த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। த³த்தானாம்ʼ ப²லஸம்ப்ராப்திம்ʼ க³வாம்ʼ ப்ரப்³ரூஹி மே(அ)னக⁴। விஸ்தரேண மஹாபா³ஹோ ந ஹி த்ருʼப்யாமி கத்²யதாம்॥ 13-106-1 (85665) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-106-2x (7110) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। ருʼஷேரௌத்³தா³லகேர்வாக்யம்ʼ நாசிகேதஸ்ய சோப⁴யோ:॥ 13-106-2 (85666) ருʼஷிரௌத்³தா³லகிர்தீ³க்ஷாமுபக³ம்ய தத: ஸுதம்। த்வம்ʼ மாமுபசரஸ்வேதி நாசிகேதமபா⁴ஷத॥ 13-106-3 (85667) ஸமாப்தே நியமே தஸ்மின்மஹர்ஷி: புத்ரமப்³ரவீத்। உபஸ்பர்ஶனஸக்தஸ்ய ஸ்வாத்⁴யாயாபி⁴ரதஸ்ய ச॥ 13-106-4 (85668) இத்⁴மா த³ர்பா⁴: ஸுமனஸ: கலஶஶ்சாபி⁴தோ ஜலம்। விஸ்ம்ருʼதம்ʼ மே ததா³தா³ய நதீ³தீராதி³ஹாவ்ரஜ॥ 13-106-5 (85669) க³த்வானவாப்ய தத்ஸர்வம்ʼ நதீ³வேக³ஸமாப்லுதம்। ந பஶ்யாமி ததி³த்யேவம்ʼ பிதரம்ʼ ஸோ(அ)ப்³ரவீன்முனி:॥ 13-106-6 (85670) க்ஷுத்பிபாஸாஶ்ரமாவிஷ்டோ முனிரௌத்³தா³லகிஸ்ததா³। யமம்ʼ பஶ்யேதி தம்ʼ புத்ரமஶபத்க்ரோத⁴மூர்ச்சி²த:॥ 13-106-7 (85671) ததா² ஸ பித்ரா(அ)பி⁴ஹதோ வாக்³வஜ்ரேண க்ருʼதாஞ்ஜலி:। ப்ரஸீதே³தி ப்³ருவன்னேவ க³தஸத்வோ(அ)பதத்³பு⁴வி॥ 13-106-8 (85672) நாசிகேதம்ʼ ப்ரிதா த்³ருʼஷ்ட்வா பதிதம்ʼ து³:க²மூர்ச்சி²த:। கிம்ʼ மயா க்ருʼதமித்யுக்த்வா நிபபாத மஹீதலே॥ 13-106-9 (85673) தஸ்ய து³:க²பரீதஸ்ய ஸ்வம்ʼ புத்ரமனுஶோசத:। வ்யதீதம்ʼ தத³ஹ:ஶேஷம்ʼ ஸா சோக்³ரா தத்ர ஶர்வரீ॥ 13-106-10 (85674) பித்ர்யேணாஶ்ருப்ரபாதேன நாசிகேத: குரூத்³வஹ। ப்ராஸ்யந்த³ச்ச²யனே கௌஶ்யே வ்ருʼஷ்ட்யா ஸஸ்யமிவாப்லுதம்॥ 13-106-11 (85675) ஸ பர்யப்ருʼச்ச²த்தம்ʼ புத்ரம்ʼ ஶ்லாக்⁴யம்ʼ பர்யாக³தம்ʼ புன:। தி³வ்யைர்க³ந்தை⁴: ஸமாதி³க்³த⁴ம்ʼ க்ஷீணஸ்வப்னமிவோத்தி²தம்॥ 13-106-12 (85676) அபி புத்ர ஜிதா லோகா: ஶுபா⁴ஸ்தே ஸ்வேன கர்மணா। தி³ஷ்ட்யா சாஸி புன: ப்ராப்தோ ந ஹி தே மானுஷம்ʼ வபு:॥ 13-106-13 (85677) ப்ரத்யக்ஷதா³ர்ஶீ ஸர்வஸ்ய வித்ரா ப்ருʼஷ்டோ மஹாத்மனா। அப்⁴யுத்தா²ய பிதுர்மத்⁴யே மஹர்ஷீணாம்ʼ ந்யவேத³யத்॥ 13-106-14 (85678) குர்வன்மவச்சா²ஸனமாஶு யாதோ ஹ்யஹம்ʼ விஶாலாம்ʼ ருசிரப்ரபா⁴ஸாம்। வைவஸ்வதீம்ʼ ப்ராப்ய ஸபா⁴மவஶ்யம்ʼ ஸஹஸ்ரஶோ யோஜனஹைமபௌ⁴மாம்॥ 13-106-15 (85679) த்³ருʼஷ்டைவ மாமபி⁴முக²மாபதந்தம்ʼ க்³ருʼஹம்ʼ நிவேத்³யாஸனமாதி³தே³ஶ। வைவஸ்வதோ(அ)ர்க்⁴யாதி³பி⁴ரர்ஹணைஶ்ச ப⁴வத்க்ருʼதே பூஜயாமாஸ மாம்ʼ ஸா:॥ 13-106-16 (85680) ததஸ்த்வஹம்ʼ தம்ʼ ஶனகைரவோசம்ʼ வ்ருʼத: ஸத³ஸ்யைரபி⁴பூஜ்யமான:। ப்ராப்தோ(அ)ஸ்மி தே விஷயம்ʼ த⁴ர்மராஜ லோகானர்ஹோ யானஹம்ʼ தான்வித⁴த்ஸ்வ॥ 13-106-17 (85681) யமோ(அ)ப்³ரவீன்மாம்ʼ ந ம்ருʼதோஸி ஸௌம்ய யமம்ʼ பஶ்யேத்யாஹ ஸ த்வாம்ʼ தபஸ்வீ। பிதா ப்ரதீ³ப்தாக்³நிஸமானதேஜா ந தத்ச²க்யமன்ருʼதம்ʼ விப்ர கர்தும்॥ 13-106-18 (85682) த்³ருʼஷ்டஸ்தே(அ)ஹம்ʼ ப்ரதிக³ச்ச²ஸ்வ தாத ஶோசத்யஸௌ தவ தே³ஹஸ்ய கர்தா। த³தா³நி கிஞ்சாபி மன:ப்ரணீதம்ʼ ப்ரியாதிதே²ஸ்தவ காமான்வ்ருʼணீஷ்வ॥ 13-106-19 (85683) தேனைவமுக்தஸ்தமஹம்ʼ ப்ரத்யவோசம்ʼ ப்ராப்தோஸ்மி தே விஷயம்ʼ து³ர்னிவர்த்யம்। இச்சா²ம்யஹம்ʼ புண்யக்ருʼதாம்ʼ ஸம்ருʼத்³தா⁴ம்̐- ல்லோகாந்த்³ரஷ்டும்ʼ யதி³ தே(அ)ஹம்ʼ வரார்ஹ:॥ 13-106-20 (85684) யானம்ʼ ஸமாரோப்ய து மாம்ʼ ஸ தே³வோ வாஹைர்யுக்தம்ʼ ஸுப்ரப⁴ம்ʼ பா⁴நுமத்தம்। ஸந்த³ர்ஶயாமாஸ ததா³(அ)(அ)த்மலோகா- ந்ஸர்வாஸ்ததா² புண்யக்ருʼதாம்ʼ த்³விஜேந்த்³ர॥ 13-106-21 (85685) அபஶ்யம்ʼ தத்ர வேஶ்மானி தைஜஸானி மஹாத்மனாம்। நானாஸம்ʼஸ்தா²நரூபாணி ஸர்வரத்னமயானி ச॥ 13-106-22 (85686) சந்த்³ரமண்ட³லஶுப்⁴ராணி கிங்கிணீஜாலவந்தி ச। அனேகஶதபௌ⁴மானி ஸாந்தர்ஜலவனானி ச॥ 13-106-23 (85687) வைடூ³ர்யார்கப்ரகாஶானி ரூப்யருக்மமயானி ச। தருணாதி³த்யவர்ணானி ஸ்தா²வராணி சராணி ச॥ 13-106-24 (85688) ப⁴க்ஷ்யபோ⁴ஜ்யமயாஞ்ஶைலான்வாஸாம்ʼஸி ஶயனானி ச। ஸர்வகாமப²லாம்ʼஶ்சைவ வ்ருʼக்ஷான்ப⁴வனஸம்ʼஸ்தி²தான்॥ 13-106-25 (85689) நத்³யோ வீத்²ய: ஸபா⁴ வாப்யோ தீ³ர்கி⁴காஶ்சைவ ஸர்வஶ:। கோ⁴ஷவந்தி ச யானானி யுக்தாந்த⁴த² ஸஹஸ்ரஶ:॥ 13-106-26 (85690) க்ஷீரஸ்ரவா வை ஸரிதோ கி³ரீம்ʼஶ்ச ஸர்பிஸ்ததா² விமலம்ʼ சாபி தோயம்। வைவஸ்வதஸ்யானுமதாம்ʼஶ்ச தே³ஶா- நத்³ருʼஷ்டபூர்வான்ஸுப³ஹூனபஶ்யம்॥ 13-106-27 (85691) ஸர்வாந்த்³ருʼஷ்ட்வா தத³ஹம்ʼ த⁴ர்மராஜ- மவோசம்ʼ வை ஸர்வதே³வம்ʼ ஸஹிஷ்ணும்। க்ஷீரஸ்யைதா: ஸர்பிஷஶ்சைவ நத்³ய: ஶஶ்வத்ஸ்ரோதா: கஸ்ய போ⁴ஜ்யா: ப்ரவ்ருʼத்தா:॥ 13-106-28 (85692) யமோ(அ)ப்³ரவீத்³வித்³தி⁴ போ⁴ஜ்யாம்ʼஸ்த்வமேதா- ந்யே தா³தார: ஸாத⁴வோ கோ³ரஸானாம்। அன்யே லோகா: ஶாஶ்வதா வீதஶோகை: ஸமாகீர்ணா கோ³ப்ரதா³நே ரதானாம்॥ 13-106-29 (85693) ந த்வேதாஸாம்ʼ தா³நமாத்ரம்ʼ ப்ரஶஸ்தம்ʼ பாத்ரம்ʼ காலோ கோ³விஶேஷோ விதி⁴ஶ்ச। ஜ்ஞாத்வா தே³யம்ʼ விப்ர க³வாந்தரம்ʼ ஹி து³:க²ம்ʼ ஜ்ஞாதும்ʼ பாவகாதி³த்யபூ⁴தம்॥ 13-106-30 (85694) ஸ்வாத்⁴யாயவான்யோ(அ)திமாத்ரம்ʼ தபஸ்வீ வைதானஸ்தோ² ப்³ராஹ்மண: பாத்ரமாஸாம்। கோ³ஷு க்ஷாந்தம்ʼ கோ³ஶரண்யம்ʼ க்ருʼதஜ்ஞம்ʼ வ்ருʼத்திக்³லானம்ʼ தாத்³ருʼஶம்ʼ பாத்ரமாஹு:॥ 13-106-31 (85695) க்ருʼச்ச்²ரோத்ஸ்ருʼஷ்டா: போஷ்ணாப்⁴யாக³தாஶ்ச த்³வாரைரேதைர்கோ³விஶேஷா: ப்ரஶஸ்தா:। அந்தர்ஜாதா: ஸுக்ரயஜ்ஞானலப்³தா⁴: ப்ராணக்ரீதா: ஸோத³கா: ஸோத்³வஹாஶ்ச॥ 13-106-32 (85696) திஸ்ரோ ராத்ர்யஸ்த்வத்³பி⁴ருபோஷ்ய பூ⁴மௌ த்ருʼப்தா கா³வஸ்தர்பிதேப்⁴ய: ப்ரதே³யா:। வத்ஸை: ப்ரீதா: ஸுப்ரஜா: ஸோபசாரா- ஸ்த்ர்யஹம்ʼ த³த்த்வா கோ³ரஸைர்வர்திதவ்யம்॥ 13-106-33 (85697) த³த்த்வா தே⁴நும்ʼ ஸுவ்ரதாம்ʼ ஸாது⁴தோ³ஹாம்ʼ கல்யாணவத்ஸாமபலாயினீம்ʼ ச। யாவந்தி ரோமாணி ப⁴வந்தி தஸ்யா- ஸ்தாவத்³வர்ஷாண்யஶ்னுதே ஸ்வர்க³லோகம்॥ 13-106-34 (85698) ததா²(அ)னட்³வாஹம்ʼ ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ப்ரதா³ய தா³ந்தம்ʼ து⁴ர்யம்ʼ ப³லவந்தம்ʼ யுவானம்। குலானுஜீவ்யம்ʼ வீர்யவந்தம்ʼ ப்³ருʼஹந்தம்ʼ பு⁴ங்க்தே லோகான்ஸம்மிதாந்தே⁴நுத³ஸ்ய॥ 13-106-35 (85699) வ்ருʼத்³தே⁴ க்³லானே ஸம்ப்⁴ரமே வா மஹார்தே² க்ருʼஷ்யர்த²ம்ʼ வா ஹௌம்யஹேதோ: ப்ரமூத்யாம்। கு³ர்வர்த²ம்ʼ வா யஜ்ஞஸமாப்தயே வா கா³ம்ʼ வை தா³தும்ʼ தே³ஶகாலோ(அ)விஶிஷ்ட:॥ 13-106-36 (85700) நாசிகேத உவாச। 13-106-37x (7111) ஶ்ருத்வா வைவஸ்வதவசஸ்தமஹம்ʼ புனரப்³ரவம்। அகோ³மீ கோ³ப்ரதா³த்ரூʼணாம்ʼ கத²ம்ʼ லோகான்ஹி க³ச்ச²தி॥ 13-106-37 (85701) ததோ(அ)ப்³ரவீத்³யமோ தீ⁴மான்கோ³ப்ரதா³நம்ʼ ததோ க³திம்। கோ³ப்ரதா³நானுகல்பாத்து கா³ம்ருʼதே ஸந்து கோ³ப்ரதா³:॥ 13-106-38 (85702) அலாபே⁴ யோ க³வாம்ʼ த³த்³யாத்³த்⁴ருʼததே⁴நும்ʼ யதவ்ரத:। தஸ்யைதா க்⁴ருʼதவாஹின்ய: க்ஷரந்தே வத்ஸலா இவ॥ 13-106-39 (85703) க்⁴ருʼதாலாபே⁴ து யோ த³த்³யாத்திலதே⁴நும்ʼ யதவ்ரத:। ஸ து³ர்கா³த்தாரிதோ தே⁴ந்வா க்ஷீரனத்³யாம்ʼ ப்ரமோத³தே॥ 13-106-40 (85704) திலாலாபே⁴ து யோ த³த்³யாஜ்ஜலதே⁴நும்ʼ யதவ்ரத:। ஸ காமப்ரவஹாம்ʼ ஶீதீம்ʼ நதீ³மேதாமுபாஶ்னுதே॥ 13-106-41 (85705) ஏவமேதானி மே தத்ர த⁴ர்மராஜோ ந்யத³ர்ஶயத்। த்³ருʼஷ்ட்வா ச பரமம்ʼ ஹர்ஷமவாபமஹமச்யுத॥ 13-106-42 (85706) நிவேத³யே சாஹமிமம்ʼ ப்ரியம்ʼ தே க்ரதுர்மஹானல்பத⁴னப்ரசார:। ப்ராப்தோ மயா தாத ஸ மத்ப்ரஸூத: ப்ரபத்ஸ்யதே வேத³விதி⁴ப்ரவ்ருʼத்த:॥ 13-106-43 (85707) ஶாபோ ஹ்யயம்ʼ ப⁴வதோ(அ)னுக்³ரஹாய ப்ராப்தோ மயா யத்ர த்³ருʼஷ்டோ யமோ வை। தா³நவ்யுஷ்டிம்ʼ தத்ர த்³ருʼஷ்ட்வா மஹாத்ம- ந்னி:ஸந்தி³க்³தா⁴ந்தா³நத⁴ர்மாம்ʼஶ்சரிஷ்யே॥ 13-106-44 (85708) இத³ம்ʼ ச மாமப்³ரவீத்³த⁴ர்மராஜ: புன: புன: ஸம்ப்ரஹ்ருʼஷ்டோ மஹர்ஷே। தா³நேன ய: ப்ரயதோ(அ)பூ⁴த்ஸதை³வ விஶேஷதோ கோ³ப்ரதா³நம்ʼ ச குர்யாம்॥ 13-106-45 (85709) ஶுத்³தோ⁴ ஹ்யர்தோ² நாவமன்யஸ்வ த⁴ர்மா- ந்பாத்ரே தே³யம்ʼ தே³ஶகாலோபபன்னே। தஸ்மாத்³கா³வஸ்தே நித்யமேவ ப்ரதே³யா மாபூ⁴ச்ச தே ஸம்ʼஶய: கஶ்சித³த்ர॥ 13-106-46 (85710) ஏதா: புரா ஹ்யத³த³ன்னித்யமேவ ஸாந்தாத்மானோ தா³நபதே² நிவிஷ்டா:। தபாம்ʼஸ்யுக்³ராண்யப்ரதிஶங்கமானா- ஸ்தே வை தா³நம்ʼ ப்ரத³து³ஶ்சைவ ஶக்த்யா॥ 13-106-47 (85711) காலே ச ஶக்த்யா மத்ஸரம்ʼ வர்ஜயித்வா ஶுத்³தா⁴த்மான: ஶ்ரத்³தி⁴ந: புண்யஶீலா:। த³த்த்வா கா³ வை லோகமமும்ʼ ப்ரபன்னா தே³தீ³ப்யந்தே புண்யஶீலாஸ்து நாகே॥ 13-106-48 (85712) ஏதத்³தா³நம்ʼ ந்யாயலப்³த⁴ம்ʼ த்³விஜேப்⁴ய: பாத்ரே த³த்தம்ʼ ப்ராபணீயம்ʼ பரீக்ஷ்ய। காம்யாஷ்டம்யாம்ʼ வர்திதவ்யம்ʼ த³ஶாஹம்ʼ ரஸைர்க³வாம்ʼ ஶக்ருʼதா ப்ரஸ்னவைர்வா॥ 13-106-49 (85713) தே³வவ்ரதீ ஸ்யாத்³வ்ருʼஷப⁴ப்ரதா³நை- ர்வேதா³வாப்திர்கோ³யுக³ஸ்ய ப்ரதா³நே। தீர்தா²வாப்திர்கோ³ப்ரயுக்தப்ரதா³நே பாபோத்ஸர்க³: கபிலாயா: ப்ரதா³நே॥ 13-106-50 (85714) கா³மப்யேகாம்ʼ கபிலாம்ʼ ஸம்ப்ரதா³ய ந்யாயோபேதாம்ʼ கலுஷாத்³விப்ரமுச்யேத்। க³வாம்ʼ ரஸாத்பரமம்ʼ நாஸ்தி கிஞ்சி- த்³க³வாம்ʼ ப்ரதா³நம்ʼ ஸுமஹத்³வத³ந்தி॥ 13-106-51 (85715) கா³வோ லோகாம்ʼஸ்தாரயந்தி க்ஷரந்த்யோ கா³வஶ்சான்னம்ʼ ஸஞ்ஜனயந்தி லோகே। யஸ்தம்ʼ ஜானந்ன க³வாம்ʼ ஹார்த³மேதி ஸ வை க³ந்தா நிரயம்ʼ பாபசேதா:॥ 13-106-52 (85716) யைஸ்தத்³த³த்தம்ʼ கோ³ஸஹஸ்ரம்ʼ ஶதம்ʼ வா த³ஶார்த⁴ம்ʼ வா த³ஶ வா ஸாது⁴வத்ஸம்। அப்யேகா வை ஸாத⁴வே ப்³ராஹ்மணாய ஸாஸ்யாமுஷ்மின்புண்யதீர்தா² நதீ³ வை॥ 13-106-53 (85717) ப்ராப்த்யா புஷ்ட்யா லோகஸம்ʼரக்ஷணேன கா³வஸ்துல்யா: ஸூர்யபாதை³: ப்ருʼதி²வ்யாம்। ஶப்³த³ஶ்சைக: ஸம்ʼநதிஶ்சோபபோ⁴கா³- ஸ்தஸ்மாத்³கோ³த³: ஸூர்ய இவாவபா⁴தி॥ 13-106-54 (85718) கு³ரும்ʼ ஶிஷ்யோ வரயேத்³கோ³ப்ரதா³நே ஸ வை க³ந்தா நியதம்ʼ ஸ்வர்க³மேவ। விதி⁴ஜ்ஞானாம்ʼ ஸுமஹாந்த⁴ர்ம ஏஷ விதி⁴ம்ʼ ஹ்யாத்³யம்ʼ வித⁴ய: ஸம்ʼவிஶந்தி॥ 13-106-55 (85719) இத³ம்ʼ தா³நம்ʼ ந்யாயலப்³த⁴ம்ʼ த்³விஜேப்⁴ய: பாத்ரே த³த்த்வா ப்ராபயேதா²: பரீக்ஷ்ய। த்வய்யாஶம்ʼஸந்த்யமரா தா³நவாஶ்ச வயம்ʼ சாபி ப்ரஸ்ருʼதே புண்யஶீலே॥ 13-106-56 (85720) இத்யுக்தோ(அ)ஹம்ʼ த⁴ர்மராஜம்ʼ த்³விஜர்ஷே த⁴ர்மாத்மானம்ʼ ஶிரஸா(அ)பி⁴ப்ரணம்ய। அனுஜ்ஞாதஸ்தேன வைவஸ்வதேன ப்ரத்யாக³மம்ʼ ப⁴க³வத்பாத³மூலம்॥ ॥ 13-106-57 (85721) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 106 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-106-5 கலஶஶ்சாதிபோ⁴ஜனம் இதி ஜ².பாட².। தத்ர அதிபோ⁴ஜனம்ʼ போ⁴ஜனஸாமக்³ரிகம்ʼ ஶாகாதி³॥ 7-106-8 க³தஸத்வோ ம்ருʼத:॥ 7-106-11 ஸஸ்யம்ʼ ஶுஷ்யமாணம்॥ 7-106-15 யோஜனேதி லுப்தத்ருʼதீயாந்தம்ʼ பத³ம்। யோஜனை: ஸஹஸ்ரஶ: ஸம்மிதாமிதி ஶேஷ:॥ 7-106-23 அனேகஶதானி பௌ⁴மானி உபர்யுபரி பூ⁴மிஸமூஹா யேஷு தானி ப்ராஸாத³மண்ட³லானி॥ 7-106-30 க³வாமந்தரமன்யோன்யதாரதம்யம்ʼ। அவங்॥ 7-106-31 க்ருʼச்ச்²ரோத்ஸ்ருʼஷ்டா: ஸங்கடாத் நிரோதா⁴த் முக்தா:। போஷணார்த²ம்ʼ த³ரித்³ராகா³ராதா³க³தா:। தாத்³ருʼஶீனாம்ʼ பாலனம்ʼ ப்ரஶஸ்ததரமித்யர்த²:॥ 7-106-33 த்ர்யஹமம்மாத்ராஹாரோ பூ⁴மிஶாயீ பூ⁴த்வா சதுர்த²ம்ʼ தி³நமாரப்⁴ய த்ர்யஹமேகைகாம்ʼ கா³ம்ʼ த³த்த்வா கோ³ரஸைர்வ்ருʼத்திம்ʼ குர்யாத்। ஏவம்ʼ வ்ரதபூர்வகம்ʼ கோ³த்ரயம்ʼ த³த³த உக்தம்ʼ வக்ஷ்யமாணம்ʼ ச ப²லம்ʼ ப⁴வதீத்யர்த²:॥ 7-106-36 வ்ருʼத்³தே⁴ க்³லானே ரோகி³ணி பத்²யாஶனார்த²ம்ʼ ஸம்ப்⁴ரமே து³ர்பி⁴க்ஷே। மஹார்தே² யஜ்ஞாத்³யர்தே² ச। ப்ரஸூத்யாம்ʼ புத்ரஜன்மனி॥ 7-106-43 க்ரது: கோ³தா³நரூப:॥ 7-106-49 ப்ராபணீயம்ʼ கோ³: ஆஹாராதி³। காமே இச்சா²பூரணே ஸாது⁴: காம்யா யா அஷ்டமீ ஶுக்லக்ருʼஷ்ணான்யதரா தஸ்யாம்ʼ॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। உக்தம்ʼ தே கோ³ப்ரதா³நம்ʼ வை நாசிகேதம்ருʼஷிம்ʼ ப்ரதி। மாஹாத்ம்யமபி சைவோக்தமுத்³தே³ஶேன க³வாம்ʼ ப்ரபோ⁴॥ 13-107-1 (85722) ந்ருʼகே³ண ச மஹத்³து³:க²மனுபூ⁴தம்ʼ மஹாத்மனா। ஏகாபராதா⁴த³ஜ்ஞானாத்பிதாமஹ மஹாமதே॥ 13-107-2 (85723) த்³வாரவத்யாம்ʼ யதா² சாஸௌ நிவிஶந்த்யாம்ʼ ஸமுத்³த்⁴ருʼத:। மோக்ஷஹேதுரபூ⁴த்க்ருʼஷ்ணஸ்தத³ப்யவத்⁴ருʼதம்ʼ மயா॥ 13-107-3 (85724) கிம்ʼ த்வஸ்தி மம ஸந்தே³ஹோ க³வாம்ʼ லோகம்ʼ ப்ரதி ப்ரபோ⁴। தத்த்வத: ஶ்ரோதுமிச்சா²மி கோ³தா³ யத்ர வஸந்த்யுத॥ 13-107-4 (85725) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-107-5x (7112) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। யதா²(அ)ப்ருʼச்ச²த்பத்³மயோனிமேததே³வ ஶதக்ரது:॥ 13-107-5 (85726) ஶக்ர உவாச। 13-107-6x (7113) ஸ்வர்லோகவாஸினாம்ʼ லக்ஷ்மீமபி⁴பூ⁴ய ஸ்வயா(அ)ர்சிஷா। கோ³லோகவாஸின: பஶ்யே வத³தாம்ʼ ஸம்ʼஶயோ(அ)த்ர மே॥ 13-107-6 (85727) கீத்³ருʼஶா ப⁴க³வம்̐ல்லோகா க³வாம்ʼ தத்³பூ³ஹி மே(அ)னக⁴। யானாவஸந்தி தா³தார ஏததி³ச்சா²மி வேதி³தும்॥ 13-107-7 (85728) கீத்³ருʼஶா: கிம்ப²லா: கிம்ʼஸ்வித்பரமஸ்தத்ர கோ கு³ண:। கத²ம்ʼ ச புருஷாஸ்தத்ர க³ச்ச²ந்தி விக³தஜ்வரா:॥ 13-107-8 (85729) கியத்காலம்ʼ ப்ரதா³நஸ்ய தா³தா ச ப²லமஶ்னுதே। கத²ம்ʼ ப³ஹுவித⁴ம்ʼ தா³நம்ʼ ஸ்யாத³ல்பமபி வா கத²ம்॥ 13-107-9 (85730) ப³ஹ்வீனாம்ʼ கீத்³ருʼஶம்ʼ தா³நமல்பானாம்ʼ வா(அ)பி தீ³த்³ருʼஶம்। அத³த்த்வா கோ³ப்ரதா³: ஸந்தி கேன வா தச்ச ஶம்ʼஸ மே 13-107-10 (85731) கத²ம்ʼ வா ப³ஹுதா³தா ஸ்யாத³ல்பதா³த்ரா ஸம: ப்ரபோ⁴। அல்பப்ரதா³தா ப³ஹுத³: கத²ம்ʼ ஸ்வித்ஸ்யாதி³ஹேஶ்வர॥ 13-107-11 (85732) கீத்³ருʼஶீ த³க்ஷிணா சைவ கோ³ப்ரதா³நே விஶிஷ்யதே। ஏதத்தத்²யேன ப⁴க³வன்மம ஶம்ʼஸிதுமர்ஹஸி॥ ॥ 13-107-12 (85733) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 107 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-107-2 ஏகாபராதா⁴த³ஜ்ஞானான்ன்ருʼக³ஸ்தாம்ʼ து³ர்க³திம்ʼ க³த:। இதி ட. த⁴. பாட²:॥

பிதாமஹ உவாச। யோ(அ)யம்ʼ ப்ரஶ்னஸ்த்வயா ப்ருʼஷ்டோ கோ³ப்ரதா³நாதி³காரித:। நான்ய: ப்ரஷ்டாஸ்தி லோகேஸ்மிம்ʼஸ்த்வத்தோன்யோ ஹி ஶதக்ரதோ? 13-108-1 (85734) ஸந்தி நானாவிதா⁴ லோகா யாம்ʼஸ்த்வம்ʼ ஶக்ர ந பஶ்யஸி। பஶ்யாமி யானஹம்ʼ லோகானேகபத்ன்யஶ்ச யா: ஸ்த்ரிய:॥ 13-108-2 (85735) கர்மபி⁴ஶ்சாபி ஸுஶுபை⁴: ஸுவ்ரதா ருʼஷயஸ்ததா²। ஸஶரீரா ஹி தான்யாந்தி ப்³ராஹ்மணா: ஶுப⁴பு³த்³த⁴ய:॥ 13-108-3 (85736) ஶரீரன்யாஸமோக்ஷேண மனஸா நிர்மலேன ச। ஸ்வப்னபூ⁴தாம்ʼஶ்ச தாம்̐ல்லோகான்பஶ்யந்தீஹாபி ஸுவ்ரதா:॥ 13-108-4 (85737) தே து லோகா: ஸஹஸ்ராக்ஷ ஶ்ருʼணு யாத்³ருʼக்³கு³ணான்விதா:। ந தத்ர க்ரமதே காலோ ந ஜரா ந ச பாவக:॥ 13-108-5 (85738) ததா² நாஸ்த்யஶுப⁴ம்ʼ கிஞ்சின்ன வ்யாதி⁴ஸ்தத்ர ந க்லம:। யத்³யச்ச கா³வோ மனஸா தஸ்மின்வாஞ்ச²ந்தி வாஸவ॥ 13-108-6 (85739) தத்ஸர்வம்ʼ ப்ராபயந்தி ஸ்ம மம ப்ரத்யக்ஷத³ர்ஶனாத்। காமகா³: காமசாரிண்ய: காமாத்காமாம்ʼஶ்ச பு⁴ஞ்ஜதே॥ 13-108-7 (85740) வாப்ய: ஸராம்ʼஸி ஸரிதோ விவிதா⁴நி வனானி ச। க்³ருʼஹாணி பர்வதாஶ்சைவ யாவத்³த்³ரவ்யம்ʼ ச கிஞ்சன॥ 13-108-8 (85741) மனோஜ்ஞம்ʼ ஸர்வபூ⁴தேப்⁴யஸ்தத்³வனம்ʼ தத்ர த்³ருʼஶ்யதே। ஈத்³ருʼஶான்வித்³தி³ தாம்̐ல்லோகான்னாஸ்தி லோகஸ்ததா²வித⁴:॥ 13-108-9 (85742) தத்ர ஸர்வஸஹா: க்ஷாந்தா வத்ஸலா கு³ருவர்தின:। அஹங்காரைர்விரஹிதா யாந்தி ஶக்ர நரோத்தமா:॥ 13-108-10 (85743) ய: ஸர்வமாம்ʼஸானி ந ப⁴க்ஷயீத புமான்ஸதா³ பா⁴விதோ த⁴ர்மயுக்த:। மாதாபித்ரோரர்சிதா ஸத்யயுக்த: ஶுஶ்ருஷிதா ப்³ராஹ்மணானாமனிந்த்³ய:॥ 13-108-11 (85744) அக்ரோத⁴னோ கோ³ஷு ததா² த்³விஜேஷு த⁴ர்மே ரதோ கு³ருஶுஶ்ரூஷகஶ்ச। யாவஜ்ஜீவம்ʼ ஸத்யவ்ருʼத்தே ரதஶ்ச தா³நே ரதோ ய: க்ஷமீ சாபராதே⁴॥ 13-108-12 (85745) ம்ருʼது³ர்தா³ந்தோ தே³வபராயணஶ்ச ஸர்வாதிதி²ஶ்சாபி யதா² த³யாவான்। ஈத்³ருʼக்³கு³ணோ மானவஸ்தம்ʼ ப்ரயாதி லோகம்ʼ க³வாம்ʼ ஶாஶ்வதம்ʼ சாவ்யயம்ʼ ச॥ 13-108-13 (85746) ந பாரதா³ரீ பஶ்யதி லோகமேதம்ʼ ந வை கு³ருக்⁴நோ ந ம்ருʼஷா ஸம்ப்ரலாபீ। ஸதா³பவாதீ³ ப்³ராஹ்மணேஷ்வாத்தவைரோ தோ³ஷைரன்யைர்யஶ்ச யுக்தோ து³ராத்மா॥ 13-108-14 (85747) ந மித்ரத்⁴ருங்னைக்ருʼதிக: க்ருʼதக்⁴ந: ஶடோ²(அ)னுஜுர்த⁴ர்மவித்³வேஷகஶ்ச। ந ப்³ரஹ்மஹா மனஸா(அ)பி ப்ரபஶ்யே- த்³க³வாம்ʼ லோகம்ʼ புண்யக்ருʼதாம்ʼ நிவாஸம்॥ 13-108-15 (85748) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ நைபுண்யேன ஸுரேஶ்வர। கோ³ப்ரதா³நரதானாம்ʼ து ப²லம்ʼ ஶ்ருʼணு ஶதக்ரதோ॥ 13-108-16 (85749) தா³யாத்³யலப்³தை⁴ரர்தை²ர்யோ கா³: க்ரீத்வா ஸம்ப்ரயச்ச²தி। த⁴ர்மார்ஜிதாந்தை⁴: க்ரீதான்ஸ லோகானாப்னுதே(அ)க்ஷயான்॥ 13-108-17 (85750) யோ வை த்³யூதே த⁴னம்ʼ ஜித்வா கா³: க்ரீத்வா ஸம்ப்ரயச்ச²தி। ஸ தி³வ்யமயுதம்ʼ ஶக்ர வர்ஷாணாம்ʼ ப²லமஶ்னுதே॥ 13-108-18 (85751) தா³யாத்³யாத்³யா: ஸ்ம வை கா³வோ ந்யாயபூர்வைருபார்ஜிதா:। ப்ரத³த்³யாத்தா: ப்ரதா³த்ரூʼணாம்ʼ ஸம்ப⁴வந்த்யபி ச த்⁴ருவா:॥ 13-108-19 (85752) ப்ரதிக்³ருʼஹ்ய து யோ த³த்³யாத்³கா³: ஸம்ʼஶுத்³தே⁴நி சேதஸா। தஸ்யாபீஹாக்ஷயாம்̐ல்லோகாந்த்⁴ருவான்வித்³தி⁴ ஶசீபதே॥ 13-108-20 (85753) ஜன்மப்ரப்⁴ருʼதி ஸத்யம்ʼ ச யோ ப்³ரூயான்னியதேந்த்³ரிய:। கு³ருத்³விஜஸஹ: க்ஷாந்தஸ்தஸ்ய கோ³பி⁴: ஸமா க³தி:॥ 13-108-21 (85754) ந ஜாது ப்³ராஹ்மணோ வாச்யோ யத³வாச்யம்ʼ ஶசீபதே। மனஸா கோ³ஷு ந த்³ருஹ்யேத்³கோ³வ்ருʼத்திர்கோ³நுகம்பக:॥ 13-108-22 (85755) ஸத்யே த⁴ர்மே ச நிரதஸ்தஸ்ய ஶக்ர ப²லம்ʼ ஶ்ருʼணு। கோ³ஸஹஸ்ரேண ஸமிதா தஸ்ய தே⁴நுர்ப⁴வத்யுத॥ 13-108-23 (85756) க்ஷத்ரியஸ்ய கு³ணைரதைரன்விதஸ்ய ப²லம்ʼ ஶ்ருʼணு। ஸப்தார்த⁴ஶததுல்யா கௌ³ர்ப⁴வதீதி வினிஶ்சய:॥ 13-108-24 (85757) வைஶ்யஸ்யைதே யதி³ கு³ணாஸ்தஸ்ய பஞ்சஶதம்ʼ ப⁴வேத்। ஶூத்³ரஸ்யாபி வினீதஸ்ய சதுர்பா⁴க³ப²லம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-108-25 (85758) ஏதச்சைனம்ʼ யோ(அ)னுதிஷ்டே²த யுக்த: ஸத்யே ரதோ கு³ருஶுஶ்ரூஷயா ச। த³க்ஷ: க்ஷாந்தோ தே³வதார்தீ² ப்ரஶாந்த: ஶுசிர்பு³த்³தோ⁴ த⁴ர்மஶீலோ(அ)னஹம்ʼவாக்॥ 13-108-26 (85759) மஹத்ப²லம்ʼ ப்ராப்யதே ஸத்³த்³விஜாய த³த்த்வா தோ³க்³த்⁴ரீம்ʼ விதி⁴நா(அ)னேன தே⁴நும்। நித்யம்ʼ த³த்³யாதே³கப⁴க்த: ஸதா³ ச ஸத்யே ஸ்தி²தோ கு³ருஶுஶ்ருஷிதா ச॥ 13-108-27 (85760) வேதா³த்⁴யாயீ கோ³ஷு யோ ப⁴க்திமாம்ʼஶ்ச நித்யம்ʼ த³த்த்வா யோ(அ)பி⁴நந்தே³த கா³ஶ்ச। ஆஜாதிதோ யஶ்ச க³வாம்ʼ நமேத இத³ம்ʼ ப²லம்ʼ ஶக்ர நிபோ³த⁴ தஸ்ய॥ 13-108-28 (85761) யத்ஸ்யாதி³ஷ்ட்வா ராஜமூயே ப²லம்ʼ து யத்ஸ்யாதி³ஷ்ட்வா ப³ஹுனா காஞ்சனேன। ஏததுல்யம்ʼ ப²லமப்யாஹுரக்³ர்யம்ʼ ஸர்வே ஸம்ʼந்தஸ்த்வஷயோ யே ச ஸித்³தா⁴:॥ 13-108-29 (85762) யோ(அ)க்³ரம்ʼ ப⁴க்தம்ʼ கிஞ்சித³ப்ராஶ்ய த³த்³யா- த்³கோ³ப்⁴யோ நித்யம்ʼ கோ³வ்ரதீ ஸத்யவாதீ³। ஶாந்தோ(அ)லுப்³தோ⁴ கோ³ஸஹஸ்ரஸ்ய புண்யம்ʼ ஸம்ʼவத்ஸரேணாப்னுயாத்ஸத்யஶீல:॥ 13-108-30 (85763) யத³கேப⁴க்தமஶ்னீயாத்³த³த்³யாதே³கம்ʼ க³வாம்ʼ ச யத்। த³ஶவர்ஷாண்யனந்தானி கோ³வ்ரதீ கோ³நுகம்பக:॥ 13-108-31 (85764) ஏகேனைவ ச ப⁴க்தேன ய: க்ரீத்வா கா³ம்ʼ ப்ரயச்ச²தி। யாவந்தி தஸ்யா ரோமாணி ஸம்ப⁴வந்தி ஶதக்ரதோ॥ 13-108-32 (85765) தாவச்ச²தானாம்ʼ ஸ க³வாம்ʼ ப²லமாப்னோதி ஶாஶ்வதம்। ப்³ராஹ்மணஸ்ய ப²லம்ʼ ஹீத³ம்ʼ க்ஷத்ரியஸ்ய து வை ஶ்ருʼணு॥ 13-108-33 (85766) பஞ்சவார்ஷிகமேவம்ʼ து க்ஷத்ரியஸ்ய ப²லம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்। ததோ(அ)ர்தே⁴ந து வைஶ்யஸ்ய ஶூத்³ரோ வைஶ்யார்த⁴த: ஸ்ம்ருʼத:॥ 13-108-34 (85767) யஶ்சாத்மாவேக்ரயம்ʼ க்ருʼத்வா கா³: க்ரீத்வா ஸம்ப்ரயச்ச²தி। யாவத்ஸந்த³ர்ஶயேத்³கா³ம்ʼ வை ஸ தாவத்ப²லமஶ்னுதே॥ 13-108-35 (85768) ரோம்ணி ரோம்ணி மஹாபா⁴க³ லோகாஶ்சாஸ்யாக்ஷயா: ஸ்ம்ருʼதா: ஸங்க்³ராமேஷ்வர்ஜயித்வா து யோ வை கா³: ஸம்ப்ரயச்ச²தி। ஆத்மவிக்ரயதுல்யாஸ்தா: ஶாஶ்வதா வித்³தி⁴ கௌஶிக॥ 13-108-36 (85769) அபா⁴வே யோ க³வாம்ʼ த³த்³யாத்திலதே⁴நும்ʼ யதவ்ரத:। து³ர்கா³த்ஸ தாரிதோ தே⁴ந்வா க்ஷீரனத்³யாம்ʼ ப்ரமோத³த்தே॥ 13-108-37 (85770) ந த்வேவாஸாம்ʼ தா³நமாத்ரம்ʼ ப்ரஶஸ்தம்ʼ பாத்ரம்ʼ காலோ கோ³விஶேஷோ விதி⁴ஶ்ச। காலஜ்ஞானம்ʼ விப்ரக³வாந்தரம்ʼ ஹி து³:க²ம்ʼ ஜ்ஞாதும்ʼ பாவகாதி³த்யபூ⁴தம்॥ 13-108-38 (85771) ஸ்வாத்⁴யாயாட்⁴யம்ʼ ஶுத்³த⁴யோனிம்ʼ ப்ரஶாந்தம்ʼ வைதானஸ்த²ம்ʼ பாபபீ⁴ரும்ʼ ப³ஹுஜ்ஞம்। கோ³ஷு க்ஷாந்தம்ʼ நாதிதீக்ஷ்ணம்ʼ ஶரண்யம்ʼ வ்ருʼத்திக்³லானம்ʼ தாத்³ருʼஶம்ʼ பாத்ரமாஹு:। 13-108-39 (85772) வ்ருʼத்திக்³லானே ஸீத³தி சாதிமாத்ரம்ʼ துஷ்ட்யர்த²ம்ʼ வா ஹோம்யஹேதோ: ப்ரஸூதே:। கு³ர்வர்த²ம்ʼ வா பா³லஸம்ʼவ்ருʼத்³த⁴யே வா தே⁴நும்ʼ த³த்³யாத்³தே³ஶகாலே விஶிஷ்டே॥ 13-108-40 (85773) அந்தர்ஜ்ஞாதா: ஸக்ரயஜ்ஞானலப்³தா⁴: ப்ராணை: க்ரீதாஸ்தேஜஸா யௌதகாஶ்ச। க்ருʼச்ச்²ரோத்ஸ்ருʼஷ்டா: போஷணாப்⁴யாக³தாஶ்ச த்³வாரைரேதைர்கோ³விஶேஷா: ப்ரஶஸ்தா:॥ 13-108-41 (85774) ப³லான்விதா: ஶீலவயோபபன்னா: ஸர்வா: ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஸுக³ந்த⁴வத்ய: யதா² ஹி க³ங்கா³ ஸரிதாம்ʼ வரிஷ்டா² ததா²(அ)ர்ஜுனீனாம்ʼ கபிலா வரிஷ்டா²॥ 13-108-42 (85775) திஸ்ரோ ராத்ரீஸ்த்வத்³பி⁴ருபோஷ்ய பூ⁴மௌ த்ருʼப்தா கா³வஸ்தர்பிதேப்⁴ய: ப்ரதே³யா:। வத்ஸை: புஷ்டை: க்ஷீரபை: ஸுப்ரசாரா- ஸ்த்ர்யஹம்ʼ த³த்த்வா கோ³ரஸைர்வர்திதவ்யம்॥ 13-108-43 (85776) த³த்த்வா தே⁴நும்ʼ ஸுவ்ரதாம்ʼ ஸாது⁴தோ³ஹாம்ʼ கல்யாணவத்ஸாமபலாயினீம்ʼ ச। யாவந்தி ரோமாணி ப⁴வந்தி தஸ்யா- ஸ்தாவந்தி வர்ஷாமி ப⁴வந்த்யமுத்ர॥ 13-108-44 (85777) ததா²(அ)னட்³வாஹம்ʼ ப்³ராஹ்மணாய ப்ரதா³ய து⁴ர்யம்ʼ யுவானம்ʼ ப³லினம்ʼ வினீதம்। ஹலஸ்ய வோடா⁴ரமனந்தவீர்யம்ʼ ப்ராப்னோதி லோகாந்த³ஶதே⁴நுத³ஸ்ய॥ 13-108-45 (85778) காந்தாராத்³ப்³ராஹ்ம்ணான்கா³ஶ்ச ய: பரித்ராதி கௌஶிக। க்ஷேமேண ஸ விமுச்யேத தஸ்ய புண்யப²லம்ʼ ஶ்ருʼணு॥ 13-108-46 (85779) அஶ்வமேத⁴க்ரதோஸ்துல்யம்ʼ ப²லம்ʼ ப⁴வதி ஶாஶ்வதம்। ம்ருʼத்யுகாலே ஸஹஸ்ராக்ஷ யாம்ʼ வ்ருʼத்திமனுகாங்க்ஷதே॥ 13-108-47 (85780) லோகான்ப³ஹுவிதா⁴ந்தி³வ்யான்யச்சாஸ்ய ஹ்ருʼதி³ வர்ததே। தத்ஸர்வம்ʼ ஸமவாப்னோதி கர்மணைதேன மானவ:॥ 13-108-48 (85781) கோ³பி⁴ஶ்ச ஸமனுஜ்ஞாத: ஸர்வத்ர ச மஹீயதே। யஸ்த்வேதேனைவ கல்பேன கா³ம்ʼ வனேஷ்வனுக³ச்ச²தி॥ 13-108-49 (85782) த்ருʼணகோ³மயபர்ணாஶீ நிஸ்ப்ருʼஹோ நியத: ஶுசி:। அகாமம்ʼ தேன வஸ்தவ்யம்ʼ முதி³தேன ஶதக்ரதோ॥ 13-108-50 (85783) மம லோகே வஸதி ஸ லோகே வா யத்ர சேச்ச²தி॥ ॥ 13-108-51 (85784) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 108 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-108-4 ஶரீரஸ்ய ந்யாஸ: ஸமாதி⁴காலே। மோக்ஷ: மரணே॥ 7-108-15 நைக்ருʼதிகோ வஞ்சக:। ஶட²: ஸமர்தோ²(அ)பி தா³ரித்³ர்யபா⁴ஷீ॥ 7-108-21 கு³ரூணாம்ʼ த்³விஜானாம்ʼ வாபராத⁴ம்ʼ ஸஹதே இதி கு³ருத்³விஜஸஹ:॥ 7-108-22 கோ³வ்ருʼத்திரஸங்க்³ரஹபர:॥ 7-108-24 ஸப்தார்த⁴ஶதம்ʼ பஞ்சாஶத³தி⁴கஸப்தஶதம்ʼ॥ 7-108-31 த³ஶவர்ஷாணிச ப²லம்ʼ வாஜபேயஸ்ய விந்த³தீதி த⁴.பாட²:॥ 7-108-32 யாவந்தி தஸ்ய ப்ரோக்தானி தி³வஸானி ஶதக்ரதோ இதி த⁴.பாட²:॥ 7-108-35 ஸந்த³ர்ஶயேத்பஶ்யேத்। யாவத்³ப்³ரஹ்மாண்டே³ கோ³ஜாதீயமஸ்தி தாவதத்ர வஸேதி³த்யர்த²:॥ 7-108-37 அலாபே⁴ யோ க³வாமிதி த⁴. பாட²:॥ 7-108-41 அந்தர்ஜாதா: ஸுக்ரயஜ்ஞானலப்³தா⁴: ப்ராணக்ரீதா: ஸோத³கா: ஸோத்³வஹாஶ்சேதி த⁴.பாட²:॥ 7-108-42 அர்ஜுனீனாம்ʼ க³வாம்॥ 7-108-45 குலஸ்ய கர்தாரமனந்தவீர்யமிதி த⁴.பாட²:॥

இந்த்³ர உவாச। ஜான்யோ கா³மபஹரேத்³விக்ரீயாச்சார்த²காரணாத்। ஏதத்³விஜ்ஞாதுமிச்சா²மி கானு தஸ்ய க³திர்ப⁴வேத்॥ 13-109-1 (85785) பிதாமஹ உவாச। 13-109-2x (7114) ப⁴க்தார்த²ம்ʼ விக்ரயார்த²ம்ʼ வா யே(அ)பஹாரம்ʼ ஹி குர்வதே। தா³நார்த²ம்ʼ ப்³ராஹ்மணார்தா²ய தத்ரேத³ம்ʼ ஶ்ரூயதாம்ʼ ப²லம்॥ 13-109-2 (85786) விக்ரயார்த²ம்ʼ ஹி யோ ஹிம்ʼஸ்யாத்³ப⁴க்ஷயேத்³வா நிரங்குஶ:। கா⁴தயானம்ʼ ஹி புருஷம்ʼ யே(அ)னுமன்யேயுரர்தி²ந:॥ 13-109-3 (85787) கா⁴தக: கா²த³கோ வா(அ)பி ததா² யஶ்சானுமன்யதே। யாவந்தி தஸ்யா ரோமாணி தாவத்³வர்ஷாணி மஜ்ஜதி॥ 13-109-4 (85788) யே தோ³ஷா யாத்³ருʼஶாஶ்சைவ த்³விஜயஜ்ஞோபகா⁴தகே। விக்ரயே சாபஹாரே ச தே தோ³ஷா வை ஸ்ம்ருʼதா க³வாம்॥ 13-109-5 (85789) அபஹ்ருʼத்ய து யோ கா³ம்ʼ வை ப்³ராஹ்மணாய ப்ரயச்ச²தி। யாவத்³தா³நே து யோ கா³ம்ʼ வை ப்³ராஹ்மணாய ப்ரயச்ச²தி। 13-109-6 (85790) ஸுவர்ணம்ʼ த³க்ஷிணாமாஹுர்கோ³ப்ரதா³நே மஹாத்³யுதே। ஸுவர்ணம்ʼ பரமித்யுக்தம்ʼ த³க்ஷிணார்த²மஸம்ʼஶயம்॥ 13-109-7 (85791) கோ³ப்ரதா³நாத்தாரயதே ஸப்த பூர்வாம்ʼஸ்ததா²(அ)பரான்। ஸுவர்ணம்ʼ த³க்ஷிணாம்ʼ க்ருʼத்வா தாவத்³த்³விகு³ணமுச்யதே॥ 13-109-8 (85792) ஸுவர்ணம்ʼ பரமம்ʼ தா³நம்ʼ ஸுவர்ணம்ʼ த³க்ஷிணா பரா। ஸுவர்ணம்ʼ பாவனம்ʼ ஶக்ர பாவனானாம்ʼ பரம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்॥ 13-109-9 (85793) குலானாம்ʼ பாவனம்ʼ ப்ராஹுர்ஜாதரூபம்ʼ ஶதக்ரதோ। ஏஷா மே த³க்ஷிணா ப்ரோக்தா ஸமாஸேன மஹாத்³யுதே॥ 13-109-10 (85794) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-109-11x (7115) ஏதத்பிதாமஹேனோக்தமிந்த்³ராய ப⁴ரதர்ஷப⁴। இந்த்³ரோ த³ஶரதா²யாஹ ராமாயாஹ பிதா ததா²॥ 13-109-11 (85795) ராக⁴வோபி ப்ரியப்⁴ராத்ரே லக்ஷ்மணாய யஶஸ்வினே। ருʼஷிப்⁴யோ லக்ஷ்மணேனோக்தமரண்யே வஸதா ப்ரபோ⁴॥ 13-109-12 (85796) பாரம்பர்யாக³தம்ʼ சேத³ம்ருʼஷய: ஸம்ʼஶிதவ்ரதா:। து³ர்த⁴ரம்ʼ தா³ரயாமாஸூ ராஜானஶ்சைவ தா⁴ர்மிகா:॥ 13-109-13 (85797) உபாத்⁴யாயேன க³தி³தம்ʼ மம சேத³ம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-109-14 (85798) ய இத³ம்ʼ ப்³ராஹ்மணோ நித்யம்ʼ வதே³த்³ப்³ராஹ்மணஸம்ʼஸதி³। யஜ்ஞேஷு கோ³ப்ரதா³நேஷு த்³வயோரபி ஸமாக³மே॥ 13-109-15 (85799) தஸ்ய லோகா: கிலாக்ஷய்யா தை³வதை: ஸஹ நித்யதா³। இதி ப்³ரஹ்மா ஸ ப⁴க³வானுவாச பரமேஶ்வர:॥ ॥ 13-109-16 (85800) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி நவாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 109 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-109-3 விக்ரயார்த²ம்ʼ யோ நியுங்க்தே இதி ஶேஷ:॥ 7-109-10 ஸுவர்ணம்ʼ ப்ராஹுரித்யஜ்ஞாஜாதரூபமிதி த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। விஸ்ரம்பி⁴தோ(அ)ஹம்ʼ ப⁴வதா த⁴ர்மான்ப்ரவத³தா விபோ⁴। ப்ரவக்ஷ்யாமி து ஸந்தே³ஹம்ʼ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-110-1 (85801) வ்ரதானாம்ʼ கிம்ʼ ப²லம்ʼ ப்ரோக்தம்ʼ கீத்³ருʼஶம்ʼ வா மஹாத்³யுதே। நியமானாம்ʼ ப²லம்ʼ கிம்ʼ ச ஸ்வதீ⁴தஸ்ய ச கிம்ʼ ப²லம்॥ 13-110-2 (85802) த³மஸ்யேஹ ப²லம்ʼ கிம்ʼ ச வேதா³நாம்ʼ தா⁴ரணே ச கிம்। அத்⁴யாபனே ப²லம்ʼ கிம்ʼ ச ஸர்வமிச்சா²மி வேதி³தும்॥ 13-110-3 (85803) அப்ரதிக்³ராஹகே கிம்ʼ ச ப²லம்ʼ லோகே பிதாமஹ। தஸ்ய கிஞ்ச ப²லம்ʼ த்³ருʼஷ்டம்ʼ ஶ்ருதம்ʼ யஸ்து ப்ரயச்ச²தி॥ 13-110-4 (85804) ஸ்வகர்மனிரதானாம்ʼ ச ஶூராணாம்ʼ சாபி கிம்ʼ ப²லம்। ஸத்யே ச கிம்ʼ ப²லம்ʼ ப்ரோக்தம்ʼ ப்³ரஹ்மசர்யே ச கிம்ʼ ப²லம்। 13-110-5 (85805) பித்ருʼஶுஶ்ரூஷணே கிஞ்ச மாத்ருʼஶுஶ்ரூஷணே ததா²। ஆசார்யகு³ருஶுஶ்ரூஷா ஸ்வனுக்ரோஶானுகம்பனே॥ 13-110-6 (85806) ஏதத்ஸர்வமஶேஷேண பிதாமஹ யதா²தத²ம்। வேதுமிச்சா²மி த⁴ர்மஜ்ஞ பரம்ʼ கௌதூஹலம்ʼ ஹி மே॥ 13-110-7 (85807) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-110-8x (7116) யோ வ்ரதம்ʼ வை யதோ²த்³தி³ஷ்டம்ʼ ததா² ஸம்ப்ரதிபத்³யதே। அக²ண்ட³ம்ʼ ஸம்யகா³ரப்⁴ய தஸ்ய லோகா: ஸனாதனா:॥ 13-110-8 (85808) நியமானாம்ʼ ப²லம்ʼ ராஜன்ப்ரத்யக்ஷமிஹ த்³ருʼஶ்யதே। நியமானாம்ʼ க்ரதூனாம்ʼ ச த்வயா(அ)வாப்தமித³ம்ʼ ப²லம்॥ 13-110-9 (85809) ஸ்வதீ⁴தஸ்யாபி ச ப²லம்ʼ த்³ருʼஶ்யதே(அ)முத்ர சேஹ ச। இஹ லோகே(அ)ர்த²வான்னித்யம்ʼ ப்³ரஹ்மலோகே ச மோத³தே॥ 13-110-10 (85810) த³மஸ்ய து ப²லம்ʼ ராஜஞ்ஶ்ருʼணு த்வம்ʼ விஸ்தரேண மே। தா³ந்தா: ஸர்வத்ர ஸுகி²நோ தா³ந்தா: ஸர்வத்ர நிர்வ்ருʼதா:। யத்ரேச்சா²கா³மினோ தா³ந்தா: ஸர்வஶத்ருனிஷூத³னா:॥ 13-110-11 (85811) ப்ரார்த²யந்தி ச யத்³தா³ந்தா லப⁴ந்தே தன்ன ஸம்ʼஶய:। யுஜ்யந்தே ஸர்வகாமைர்ஹி தா³ந்தா: ஸர்வத்ர பாண்ட³வ॥ 13-110-12 (85812) ஸ்வர்கே³ யதா² ப்ரமோத³ந்தே தபஸா விக்ரமேண ச। தா³நைர்யஜ்ஞைஶ்ச விவிதை⁴ஸ்ததா² தா³ந்தா: க்ஷமான்விதா:॥ 13-110-13 (85813) தா³நாத்³த³மோ விஶிஷ்டோ ஹி த³த³த்கிஞ்சித்³த்³விஜாதயே। தா³தா குப்யதி நோ தா³ந்தஸ்தஸ்மாத்³தா³நாத்பரந்த³ம:॥ யஸ்து த³த்³யாத³குப்யன்ஹி தஸ்ய லோகா: ஸனாதனா:। க்ரோதோ⁴ ஹந்தி ஹி யத்³தா³நம்ʼ தஸ்மாத்³தா³நாத்³வரோ த³ம:॥ 13-110-14 (85814) அத்³ருʼஶ்யானி மஹாராஜ ஸ்தா²நான்யயுதஶோ தி³வி। ருʼஷீணாம்ʼ ஸர்வலோகஷு யானி தே யாந்தி தே³வதா:॥ 13-110-16 (85815) த³மேன யானி ந்ருʼபதே க³ச்ச²ந்தி பரமர்ஷய:। காமயானா மஹத்ஸ்தா²நம்ʼ தஸ்மாத்³தா³நாத்பரம்ʼ த³ம:॥ 13-110-17 (85816) `வித்³யாதா³நாத்³வரம்ʼ நாஸ்தி வேத³வித்³யா மஹாப²லா:।' அத்⁴யாபக: பரிக்லேஶாத³க்ஷயம்ʼ ப²லமஶ்னுதே॥ 13-110-18 (85817) விதி⁴வத்பாவகம்ʼ ஹுத்வா ப்³ரஹ்மலோகே நராதி⁴ப। அதீ⁴த்யாபி ஹி யோ வேதா³ந்ன்யாயவித்³ப்⁴ய: ப்ரயச்ச²தி। கு³ருகர்மப்ரஶம்ʼஸீ து ஸோபி ஸ்வர்கே³ மஹீயதே॥ 13-110-19 (85818) க்ஷத்ரியோ(அ)த்⁴யயனே யுக்தோ யஜனே தா³நகர்மணி। யுத்³தே⁴ யஶ்ச பரித்ராதா ஸோபி ஸ்வர்கே³ மஹீயதே॥ 13-110-20 (85819) வைஶ்ய: ஸ்வகர்மனிரத: ப்ரதா³நால்லப⁴தே மஹத்। ஶூத்³ர: ஸ்வகர்மனிரத: ஸ்வர்க³ம்ʼ ஶுஶ்ரூஷயா(அ)(அ)ர்ச்ச²தி॥ 13-110-21 (85820) ஶூரா ப³ஹுவிதா⁴: ப்ரோக்தாஸ்தேஷாமர்தா²ஸ்து மே ஶ்ருʼணு। ஶூரான்வயானாம்ʼ நிர்தி³ஷ்டம்ʼ ப²லம்ʼ ஶூரஸ்ய சைவ ஹி॥ 13-110-22 (85821) யஜ்ஞஶூரா த³மே ஶூரா: ஸத்யஶூராஸ்ததா² பரே। யுத்³த⁴ஶூராஸ்ததை²வோக்தா தா³நஶூராஶ்ச மானவா:॥ 13-110-23 (85822) `பு³த்³தி⁴ஶூராஸ்ததை²வான்யே க்ஷமாஶூராஸ்ததா² பரே।' ஸாங்க்²யஶூராஶ்ச ப³ஹவோ யோக³ஶூராஸ்ததா² பரே। அரண்யே க்³ருʼஹவாஸே ச த்யாகே³ ஶூராஸ்ததா² பரே॥ 13-110-24 (85823) ஆர்ஜவே ச ததா² ஶூரா: ஶமே வர்தந்தி மானவா:। தைஸ்தைஶ்ச நியமை: ஶூரா ப³ஹவ: ஸந்தி சாபரே। வேதா³த்⁴யயனஶூராஶ்ச ஶூராஶ்சாத்⁴யாபனே ரதா:॥ 13-110-25 (85824) கு³ருஶுஶ்ரூஷயா ஶூரா: பித்ருʼஶுஶ்ரூஷயா பரே। மாத்ருʼஶுஶ்ரூஷயா ஶூரா பை⁴க்ஷ்யஶூராஸ்ததா² பரே॥ 13-110-26 (85825) அரண்யே க்³ருʼஹவாஸே ச ஶூராஶ்சாதிதி²பூஜனே। ஸர்வே யாந்தி பராம்̐ல்லோகான்ஸ்வகர்மப²லனிர்ஜிதான்॥ 13-110-27 (85826) தா⁴ரணம்ʼ ஸர்வவேதா³நாம்ʼ ஸர்வதீர்தா²வகா³ஹனம்। ஸத்யம்ʼ ச ப்³ருவதோ நித்யம்ʼ ஸமம்ʼ வா ஸ்யான்னவா ஸமம்॥ 13-110-28 (85827) அஶ்வமேத⁴ஸஹஸ்ரம்ʼ ச ஸத்யம்ʼ ச துலயா த்⁴ருʼதம்। அஶ்வமேத⁴ஸஹஸ்ராத்³தி⁴ ஸத்யமேவ விஶிஷ்யதே॥ 13-110-29 (85828) ஸத்யேன ஸூர்யஸ்தபதி ஸத்யேனாக்³நி: ப்ரதீ³ப்யதே। ஸத்யேன மருதோ வாந்தி ஸர்வம்ʼ ஸத்யே ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 13-110-30 (85829) ஸத்யேன தே³வா: ப்ரீயந்தே பிதரோ ப்³ராஹ்மணாஸ்ததா²। ஸத்யமாஹு: பரோ த⁴ர்மஸ்தஸ்மாத்ஸத்யம்ʼ ந லோபயேத்॥ 13-110-31 (85830) முனய: ஸத்யனிரதா முனய: ஸத்யவிக்ரமா:। முனய: ஸத்யஶபதா²ஸ்தஸ்மாத்ஸத்யம்ʼ விஶிஷ்யதே॥ 13-110-32 (85831) ஸத்யவந்த: ஸத்யலோகே மோத³ந்தே ப⁴ரதர்ஷப⁴। த³ம: ஸத்யப²லாவாப்திருக்தா ஸர்வாத்மனா மயா॥ 13-110-33 (85832) அஸம்ʼஶயம்ʼ வினீதாத்மா ஸ வை ஸ்வர்கே³ மஹீயதே। ப்³ரஹ்மசர்யஸ்ய ச கு³ணம்ʼ ஶ்ருʼணு த்வம்ʼ வஸுதா⁴தி⁴ப॥ 13-110-34 (85833) ஆஜன்மமரணாத்³யஸ்து ப்³ரஹ்மசாரீ ப⁴வேதி³ஹ। ந தஸ்ய கிஞ்சித³ப்ராப்யமிதி வித்³தி⁴ நராதி⁴ப॥ 13-110-35 (85834) ப³ஹ்வ்ய: கோட்யஸ்த்வஷீணாம்ʼ து ப்³ரஹ்மலோகே வஸந்த்யுத ஸத்யே ரதானாம்ʼ ஸததம்ʼ தா³ந்தானாமூர்த்⁴வரேதஸாம்॥ 13-110-36 (85835) ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ த³ஹேத்³ராஜன்ஸர்வபாபான்யுபாஸிதம்। ப்³ராஹ்மணேன விஶேஷேண ப்³ராஹ்மமோ ஹ்யக்³நிருச்யதே॥ 13-110-37 (85836) ப்ரத்யக்ஷம்ʼ ஹி ததா² ஹ்யேதத்³ப்³ராஹ்மணேஷு தபஸ்விஷு। பி³பே⁴தி ஹி யதா² ஶக்ரோ ப்³ரஹ்மசாரிப்ரத⁴ர்ஷித:॥ 13-110-38 (85837) தத்³ப்³ரஹ்மசர்யஸ்ய ப²லம்ருʼஷீணாமிஹ த்³ருʼஶ்யதே। மாதாபித்ரோ: பூஜனே யோ த⁴ர்மஸ்தமபி மே ஶ்ருʼணு॥ 13-110-39 (85838) ஶுஶ்ரூஷதே ய: பிதரம்ʼ ந சாஸூயேத்கதா³சன। மாதரம்ʼ ப்⁴ராதரம்ʼ வா(அ)பி கு³ருமாசார்யமேவ ச॥ 13-110-40 (85839) தஸ்ய ராஜன்ப²லம்ʼ வித்³தி⁴ ஸ்வர்லோகே ஸ்தா²நமர்சிதம்। ந ச பஶ்யேத நரகம்ʼ கு³ருஶுஶ்ரூஷயா(அ)(அ)த்மவான்॥ ॥ 13-110-41 (85840) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 110 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-110-6 அனுக்ரோஶ: பரது³:கே²ந து³:கி²தத்வம்। அனுகம்பா தத்ப்ரதீகாரகரணம்॥ 7-110-9 ப²லமைஶ்வர்யமேவ ப்ரத்யக்ஷம்॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। விதி⁴ம்ʼ க³வாம்ʼ பரம்ʼ ஶ்ரோதுமிச்சா²மி ந்ருʼப தத்த்வத:। யேன தாஞ்ஶாஶ்வதாம்̐ல்லோகானர்தி²நாம்ʼ ப்ராப்னுயாதி³ஹ॥ 13-111-1 (85841) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-111-2x (7117) ந கோ³தா³நாத்பரம்ʼ கிஞ்சித்³வித்³யதே வஸுதா⁴தி⁴ப। கௌ³ர்ஹி ந்யாயாக³தா த³த்தா ஸத்³யஸ்தாரயதே குலம்॥ 13-111-2 (85842) ஸதாமர்தே² ஸம்யகு³த்பாதி³தோ ய: ஸ வை க்ல்ருʼப்த: ஸம்யகா³ப்⁴ய: ப்ரஜாப்⁴ய:। தஸ்மாத்பூர்வம்ʼ ஹ்யாதி³காலப்ரவ்ருʼத்தம்ʼ கோ³தா³நார்த²ம்ʼ ஶ்ருʼணு ராஜன்விதி⁴ம்ʼ மே॥ 13-111-3 (85843) புரா கோ³ஷ்டே² நிலீனாஸு கோ³ஷு ஸந்தி³க்³த⁴த³ர்ஶினா। மாந்தா⁴த்ரா ப்ரக்ருʼதம்ʼ ப்ரஶ்னம்ʼ ப்³ருʼஹஸ்பதிரபா⁴ஷத॥ 13-111-4 (85844) த்³விஜானாமந்த்ர்ய ஸத்க்ருʼத்ய ப்ரோக்தம்ʼ காலமுபோஷ்ய ச। கோ³தா³நார்தே² ப்ரயுஞ்ஜீத ரோஹிணீம்ʼ நியதவ்ரத:॥ 13-111-5 (85845) ஆஹ்வானம்ʼ ச ப்ரயுஞ்ஜீத ஸமங்கே³ ப³ஹுலேதி ச। ப்ரவிஶ்ய ச க³வாம்ʼ மத்⁴யமிமாம்ʼ ஶ்ருதிமுதா³ஹரேத்॥ 13-111-6 (85846) கௌ³ர்மே மாதா வ்ருʼஷப⁴: பிதா மே தி³வம்ʼ க³ர்ப⁴ம்ʼ ஜக³தீ மே ப்ரதிஷ்டா²। ப்ரபத்³யைவம்ʼ ஶர்வரீமுஷ்ய கோ³ஷு புனர்வாணீமுத்ஸ்ருʼஜேத்³கோ³ப்ரதா³நே॥ 13-111-7 (85847) ஸ தாமேகாம்ʼ நிஶாம்ʼ கோ³பி⁴: ஸமஸக்²ய: ஸமவ்ரத:। ஐகாத்ம்யக³மனாத்ஸத்³ய: கலுஷாத்³விப்ரமுச்யதே॥ 13-111-8 (85848) உத்ஸ்ருʼஷ்டவ்ருʼஷவத்ஸா ஹி ப்ரதே³யா ஸூர்யத³ர்ஶனே। த்ரிதி³வம்ʼ ப்ரதிபத்தவ்யமர்த²வாதா³ஶிஷஸ்தவ॥ 13-111-9 (85849) ஊர்ஜஸ்வின்ய ஊர்ஜமேதா⁴ஶ்ச யஜ்ஞே க³ர்போ⁴(அ)ம்ருʼதஸ்ய ஜக³தஶ்ச ப்ரதிஷ்டா²। க்ஷிதே ரோஹ: ப்ரவஹ: ஶஶ்வதே³வ। ப்ராஜாபத்யா: ஸர்வமித்யர்த²வாதா³:॥ 13-111-10 (85850) கா³வோ மமைன: ப்ரணுத³ந்து ஸௌர்யா- ஸ்ததா² ஸௌம்யா: ஸ்வர்க³யானாய ஸந்து। ஆத்மானம்ʼ மே மாத்ருʼவச்சாஶ்ரயந்து ததா²(அ)னுக்தா: ஸந்து ஸர்வாஶிஷோ மே॥ 13-111-11 (85851) ஶோஷோத்ஸர்கே³ கர்மபி⁴ர்தே³ஹமோக்ஷே ஸரஸ்வத்ய: ஶ்ரேயஸே ஸம்ப்ரவ்ருʼத்தா:। யூயம்ʼ நித்யம்ʼ ஸர்வபுண்யோபவாஹ்யாம்ʼ தி³ஶத்⁴வம்ʼ மே க³திமிஷ்டாம்ʼ ப்ரஸன்னா:॥ 13-111-12 (85852) யா வை யூயம்ʼ ஸோ(அ)ஹமத்³யைவ பா⁴வோ யுஷ்மாந்த³த்த்வா சாஹமாத்மப்ரதா³தா। மனஶ்ச்யுதா மன ஏவோபபன்னா: ஸந்து⁴க்ஷத்⁴வம்ʼ ஸௌம்யரூபாக்³ர்யதே³ஹா:॥ 13-111-13 (85853) தா³நஸ்யாக்³ரே பூர்வமேதத்³வதே³த க³வாம்ʼ தா³தா விதி⁴வத்பர்வத்³ருʼஷ்டம்। ப்ரதிப்³ரூயாச்சே²ஷமர்த⁴ந்த்³விஜாதி: ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணன்வை கோ³ப்ரதா³நே விதி⁴ஜ்ஞ:॥ 13-111-14 (85854) கா³ம்ʼ த³தா³நீதி வக்தவ்யமர்க்⁴யமுத்ஸ்ருʼஜ்ய ஸுவ்ரத:। ஊட⁴வ்யா ப⁴ரிதவ்யா ச வைஷ்ணவீதி ச சோத³யேத்॥ 13-111-15 (85855) நாம ஸங்கீர்தயேத்தஸ்யா யதா²ஸங்க்²யோத்தரம்ʼ ஸ வை। ப²லம்ʼ ஷட்த்ரிம்ʼஶத³ஷ்டௌ ச ஸஹஸ்ராணி ச விம்ʼஶதி:॥ 13-111-16 (85856) ஏவமேதான்கு³ணான்வித்³யாத்³க³வாதீ³நாம்ʼ யதா²க்ரமம்। கோ³ப்ரதா³தா ஸமாப்னோதி ஸமஸ்தானஷ்டமே க்ரமே॥ 13-111-17 (85857) கோ³த³: ஶீலீ நிர்ப⁴யஶ்சார்க⁴தா³தா ந ஸ்யாத்³து³:கீ² வஸுதா³தா ச காமம்। உபஸ்யோடா⁴ பா⁴ரதே யஶ்ச வித்³வா- ந்விக்²யாதாஸ்தே வைஷ்ணவாஶ்சந்த்³ரலோகா:॥ 13-111-18 (85858) கா³ வை த³த்த்வா கோ³வ்ரதீ ஸ்யாத்த்ரிராத்ரம்ʼ நிஶாம்ʼ சைகாம்ʼ ஸம்ʼவஸேதேஹ தாபி⁴:। காம்யாஷ்டப்⁴யாம்ʼ வர்திதவ்யம்ʼ த்ரிராத்ரம்ʼ ரஸைர்வா கோ³: ஶக்ருʼதா ப்ரஶ்னவைர்வா॥ 13-111-19 (85859) தே³வவ்ரதீ ஸ்யாத்³வ்ருʼஷப⁴ப்ரதா³நே வேதா³வாப்திர்கோ³யுக³ஸ்ய ப்ரதா³நே। ததா² க³வாம்ʼ விதி⁴மாஸாத்³ய யஜ்வா லோகானக்³ர்யான்விந்த³தே கோ³விதி⁴ஜ்ஞ:॥ 13-111-20 (85860) காமான்ஸர்வான்பார்தி²வானேகஸம்ʼஸ்தா²- ந்யோ வை த³த்³யாத்காமது³கா⁴ம்ʼ ச தே⁴நும்। ஸம்யக்தா: ஸ்யுர்ஹவ்யகவ்யௌக⁴வத்ய ஸ்தாஸாமுக்ஷ்ணாம்ʼ ஜ்யாயஸாம்ʼ ஸம்ப்ரதா³நம்॥ 13-111-21 (85861) ந சாஶிஷ்யாயாவ்ரதாயோபகுர்யா- ந்னாஶ்ரத்³த³தா⁴நாய ந வக்ரபு³த்³த⁴யே। கு³ஹ்யோ ஹ்யயம்ʼ ஸர்வலோகஸ்ய த⁴ர்மோ நேமம்ʼ த⁴ர்மம்ʼ யத்ர தத்ர ப்ரஜல்பேத்॥ 13-111-22 (85862) ஸந்தி லோகே ஶ்ரத்³த³தா⁴நா மனுஷ்யா: ஸந்தி க்ஷுத்³ரா ராக்ஷஸமானுஷேஷு। ஏஷாமேதத்³தீ³யமானம்ʼ ஹ்யனிஷ்டம்ʼ யே நாஸ்திக்யம்ʼ சாஶ்ரயந்தே(அ)ல்பபுண்யா:॥ 13-111-23 (85863) பா³ர்ஹஸ்பத்யம்ʼ வாக்யமேதன்னிஶம்ய யே ராஜானோ கோ³ப்ரதா³நானி த³த்த்வா। லோகான்ப்ராப்தா: புண்யஶீலா: ப்ரவ்ருʼத்தா- ஸ்தான்மே ராஜன்கீர்த்யமானான்னிபோ³த⁴॥ 13-111-24 (85864) உஶீனரோ விஶ்வக³ஶ்வோ ந்ருʼக³ஶ்ச ப⁴கீ³ரதோ² விஶ்ருதோ யௌவனாஶ்வ:। மாந்தா⁴தா வை முசுகுந்த³ஶ்ச ராஜா பூ⁴ரித்³யும்னோ நைஷத⁴: ஸோமகஶ்ச॥ 13-111-25 (85865) புரூரவா ப⁴ரதஶ்சக்ரவர்தீ யஸ்யான்வவாயே ப⁴ரதா: ஸர்வ ஏவ। ததா² வீரோ தா³ஶரதி²ஶ்ச ராமோ யே சாப்யன்யே விஶ்ருதா: கீர்திமந்த:॥ 13-111-26 (85866) ததா² ராஜா ப்ருʼது²கர்மா தி³லீபோ தி³வம்ʼ ப்ராப்தோ கோ³ப்ரதா³நைர்விதி⁴ஜ்ஞ:। யஜ்ஞைர்தா³நைஸ்தபஸா ராஜத⁴ர்மை- ர்மாந்தா⁴தா(அ)பூ⁴த்³கோ³ப்ரதா³நைஶ்ச யுக்த:॥ 13-111-27 (85867) தஸ்மாத்பார்த² த்வமபீமாம்ʼ மயோக்தாம்ʼ பா³ர்ஹஸ்பதீம்ʼ பா⁴ரதீம்ʼ தா⁴ரயஸ்வ। த்³விஜாக்³ர்யேப்⁴ய: ஸம்ப்ரயச்ச²ஸ்வ ப்ரீதோ கா³: புண்யா வை ப்ராப்ய ராஜ்யம்ʼ குரூணாம்॥ 13-111-28 (85868) வைஶம்பாயன உவாச। 13-111-29x (7118) ததா² ஸர்வம்ʼ க்ருʼதவாந்த⁴ர்மராஜோ பீ⁴ஷ்மேணோக்தோ விதி⁴வத்³கோ³ப்ரதா³நே ஸ மாந்தா⁴துர்வேத³ தே³வோபதி³ஷ்டம்ʼ ஸம்யக்³த⁴ர்மம்ʼ தா⁴ரயாமாஸ ராஜா॥ 13-111-29 (85869) இதி ந்ருʼப ஸததம்ʼ க³வாம்ʼ ப்ரதா³நே யவஶகலான்ஸஹ கோ³மயை: பிபா³ந:। க்ஷிதிதலஶயன: ஶிகீ² யதாத்மா வ்ருʼஷ இவ ராஜவ்ருʼஷஸ்ததா³ ப³பூ⁴வ॥ 13-111-30 (85870) நரபதிரப⁴வத்ஸதை³வ தாப்⁴ய: ப்ரயதமனாஸ்த்வபி⁴ஸம்ʼஸ்துவம்ʼஶ்ச கா³ வை। ந்ருʼபதிது⁴ரி ச கா³மயுக்த பூ⁴ப- ஸ்துரக³வரைரக³மச்ச யத்ர தத்ர॥ ॥ 13-111-31 (85871) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகாத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 111 ॥।

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-111-3 யோ விதி⁴ருத்பாதி³த:। ஸம்யகி³ஜ்யா: ப்ரஜாப்⁴ய இதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-111-5 த்³விஜாதிமதிஸத்க்ருʼத்ய ஶ்வ: காலமபி⁴வேத்³ய சேதி ஜ². பாட²:। ரோஹிணீம்ʼ லோஹிதவர்ணாம்॥ 7-111-8 ஸமஸங்க்²யோ கா³ அனிவாரயன்। ஸமவ்ரத: பூ⁴தலஶாயித்வத³ம்ʼஶாத்³யனிவாரகத்வாதி³கு³ணயுக்த:॥ 7-111-9 உத்ஸ்ருʼஷ்ட: வ்ருʼஷவத்ஸோ யயா ஸார்த⁴ம்ʼ ஸா உத்ஸ்ருʼஷ்டவ்ருʼஷவத்ஸா। த்வயா ப்ரதே³யா த்ரிதி³வம்ʼ ச ப்ரதிபத்தவ்யம்ʼ க³ந்தவ்யம்। அர்த²வாத³மந்த்ரோக்தா ஆஶிஷஶ்ச தவ ப⁴விஷ்யந்தீதி யோஜ்யம்॥ 7-111-10 ஆஶிஷமேவாஹ ஊர்ஜஸ்வின்ய இதி। ப³லவத்ய உத்ஸாஹவத்யோ வா ஊர்ஜஸ்வின்ய:। ஊர்ஜமேதா⁴ உபக³தப்ரஜ்ஞா:। யஜ்ஞே அம்ருʼ-தஸ்ய தத்ஸாத⁴னஸ்ய ஹவிஷோ க³ர்ப⁴ இவ க³ர்ப⁴: க்ஷேத்ரபூ⁴தா:। க்ஷிதே: ஐஶ்வர்யஸ்ய ரோஹ:। ஶஶ்வத் ஶாஶ்வத: க்ஷிதே: ப்ரஹவ: ப்ரவாஹரூபாஶ்ச। ப்ராஜாபத்ய: ஸர்வவத்³யாப்ரவாத³ இதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-111-11 அனுக்தா: மந்த்ரத்³வயேன உக்தா ஆஶிஷோ மே ஸந்து। ஆம்னாதாயாமனதீ⁴தா: ஶ்ரயந்து இதி த².பாட²:॥ 7-111-12 ஶோஷோத்ஸர்கே³ க்ஷயரோகோ³பதாபாபனயே க்ஷயரோகா³தி³நிவ்ருʼத்தௌ தே³ஹமோக்ஷே ச கர்மபி⁴: பஞ்சக³வ்யாதி³பி⁴: ஸேவிதா: ஸத்ய: ஸரஸ்வத்யோ நத்³ய இவ ஶ்ரேயஸே ஸம்ப்ரவ்ருʼத்தா:॥ 7-111-13 மனஶ்ச்யுதா: தா³துர்மமத்வாபி⁴மானாச்ச்யுதா:। மனஏவ உபபன்னா: மதீ³யமமதாஸ்பதீ³பூ⁴தா:। ஸந்து⁴த்⁴வம்ʼ தா³தாரம்ʼ மாம்ʼ ச இஷ்டைர்போ⁴கை³: ப்ரகாஶயத்⁴வம்॥ 7-111-18 க³வாதீ³நாம்ʼ கோ³ப்ரதினிதீ⁴நாம்ʼ ஏவ தத்ப²லம்। ப்ரத்யக்ஷகோ³தா³நே கோ³ப்ரதிக்³ரஹீதுர்க்³ருʼஹம்ʼ க³ச்ச²ந்த்யா அஷ்டமே பதே³ ப⁴வந்தி கிமு தத்³க்³ருʼஹக³மனாதி³ஷ்விதி பா⁴வ:। கு³ணான்வ்ருʼத்³தா⁴ந்பா⁴வனீயம்ʼ யதா²க்ரமமிதி த².த⁴. பாட²:। ஶீலீ ஶீலவான் அர்க⁴தா³தா நிர்ப⁴ய இதி ஸம்ப³ந்த⁴:। உஷஸ்யம்ʼ ப்ராத: ஸ்னானாதி³கர்ம ஊட⁴ம்ʼ ப்ராப்தம்ʼ யை:। பா⁴ரதே வித்³வான் பா⁴ரதவேத்தா। வைஷ்ணவா: விஷ்ணுப⁴க்தா:। சந்த்³ரவத் லோக ஆலோகோ யேஷாம்ʼ ஏவ விக்²யாதா: கதி²தா:॥ 7-111-21 ஏகஸம்ʼஸ்தா²ந் ஏகீக்ருʼதான்। தாஸாம்ʼ தாப்⁴யோ(அ)தி⁴கமிதி ஶேஷ:। உக்ஷ்ணாம்ʼ வ்ருʼஷபா⁴ணாம்॥ 7-111-22 உபகுர்யாத் ஏதத்கத²னேன॥

வைஶம்பாயன உவாச। ததோ யுதி⁴ஷ்டி²ரே ராஜா பூ⁴ய: ஶாந்தனவம்ʼ ந்ருʼபம்। கோ³தா³நவிஸ்தரம்ʼ தீ⁴மான்பப்ரச்ச² வினயான்வித:॥ 13-112-1 (85872) கோ³ப்ரதா³நகு³ணான்ஸம்யக் புனர்மே ப்³ரூஹி பா⁴ரத। ந ஹி த்ருʼப்யாம்யஹம்ʼ வீர ஶ்ருʼண்வானோ(அ)ம்ருʼதமீத்³ருʼஶம்॥ 13-112-2 (85873) இத்யுக்தோ த⁴ர்மராஜேன ததா³ ஶாந்தனவோ ந்ருʼப:। ஸம்யகா³ஹ கு³ணாம்ʼஸ்தஸ்மை கோ³ப்ரதா³நஸ்ய கேவலான்॥ 13-112-3 (85874) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-112-4x (7119) வத்ஸலாம்ʼ கு³ணஸம்ப்ரன்னா தருணீம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼயுதாம்। த³த்த்வேத்³ருʼஶீம்ʼ கா³ம்ʼ விப்ராய ஸர்வபாபை: ப்ரமுச்யதே॥ 13-112-4 (85875) அஸுர்யா நாம தே லோகா கா³ம்ʼ த³த்த்வா தான்ன க³ச்ச²தி। 13-112-5 (85876) பீதோத³காம்ʼ ஜக்³த⁴த்ருʼணாம்ʼ நஷ்டக்ஷீராம்ʼ நிரிந்த்³ரியாம்। ஜராரோகோ³பஸம்பன்னாம்ʼ ஜீர்ணாம்ʼ வாபீமிவாஜலாம்। த³த்த்வா தம: ப்ரவிஶதி த்³விஜம்ʼ க்லேஶேன யோஜயேத்॥ 13-112-6 (85877) ருஷ்டா து³ஷ்டா வ்யாதி⁴தா து³ர்ப³லா வா நோ தா³தவ்யா யாஶ்ச மூல்யைரத³த்தை:। க்லேஶைர்விப்ரம்ʼ யோ(அ)ப²லை: ஸம்ʼயுனக்தி தஸ்யா(அ)வீர்யாஶ்சாப²லாஶ்சைவ லோகா:॥ 13-112-7 (85878) ப³லான்விதா: ஶீலவீர்யோபபன்னா: ஸர்வே ப்ரஶம்ʼஸந்தி ஸுக³ந்த⁴வத்ய:। யதா² ஹி க³ங்கா³ ஸரிதாம்ʼ வரிஷ்டா² ததா²(அ)ர்ஜுனீனாம்ʼ கபிலா வரிஷ்டா²॥ 13-112-8 (85879) யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। 13-112-9x (7120) கஸ்மாத்ஸமானே ப³ஹுலாப்ரதா³நே ஸத்³பி⁴: ப்ரஶஸ்தம்ʼ கபிலாப்ரதா³நம்। விஶேஷமிச்சா²மி மஹாப்ரபா⁴வம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ ஸமர்தோ²ஸ்மி ப⁴வான்ப்ரவக்தும்॥ 13-112-9 (85880) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-112-10x (7121) வ்ருʼத்³தா⁴நாம்ʼ ப்³ருவதாம்ʼ ஶ்ருத்வா கபிலானாமதோ²த்³ப⁴வம்। வக்ஷ்யாமி தத³ஶேஷேண ரோஹிண்யோ நிர்மிதா யதா²॥ 13-112-10 (85881) ப்ரஜா: ஸ்ருʼஜேதி சாதி³ஷ்ட: பூர்வம்ʼ த³க்ஷ: ஸ்வயம்பு⁴வா। நாஸ்ருʼஜத்³வ்ருʼத்திமேவாக்³ரே ப்ரஜானாம்ʼ ஹிதகாம்யயா॥ 13-112-11 (85882) யதா² ஹ்யம்ருʼதமாஶ்ரித்ய வர்தயந்தி தி³வௌகஸ:। ததா² வ்ருʼத்திம்ʼ ஸமாஶ்ரித்ய வர்தயந்தி ப்ரஜா விபோ⁴॥ 13-112-12 (85883) அசரேப்⁴யஶ்ச பூ⁴தேப்⁴யஶ்சரா: ஶ்ரேஷ்டா²ஸ்ததோ நரா:। ப்³ராஹ்மணாஶ்ச தத: ஶ்ரேஷ்டா²ஸ்தஷு யஜ்ஞா: ப்ரதிஷ்டி²தா:॥ 13-112-13 (85884) யஜ்ஞைராப்யாயதே ஸோம: ஸ ச கோ³ஷு ப்ரதிஷ்டி²த:। தாப்⁴யோ தே³வா: ப்ரமோத³ந்தே ப்ரஜானாம்ʼ வ்ருʼத்திராஸு ச॥ 13-112-14 (85885) தத: ப்ரஜாஸு ஸ்ருʼஷ்டாஸு த³க்ஷாத்³யை: க்ஷுதி⁴தா: ப்ரஜா:। ப்ரஜாபதிமுபாதா⁴வன்வினிஶ்சித்ய சதுர்மக²ம்॥ 13-112-15 (85886) ப்ரஜாதான்யேவ பூ⁴தானி ப்ராக்ரோஶன்வ்ருʼத்திகாங்க்ஷயா। வ்ருʼத்தித³ம்ʼ சான்வபத்³யந்த த்ருʼஷிதா: பித்ருʼமாத்ருʼவத்॥ 13-112-16 (85887) இதீத³ம்ʼ மனஸா க³த்வா ப்ரஜாஸர்கா³ர்த²மாத்மன:। ப்ரஜாபதிர்ப³லாதா⁴நமம்ருʼதம்ʼ ப்ராபிப³த்ததா³। ஶம்ʼஸதஸ்தஸ்ய த்ருʼப்திம்ʼ து க³ந்தா⁴த்ஸுரபி⁴ருத்தி²தா॥ 13-112-17 (85888) முக²ஜா ஸா(அ)ஸ்ருʼஜத்³தா⁴து: ஸுரபி⁴ர்லோகமாதரம்। த³ர்ஶனீயரஸம்ʼ வ்ருʼத்திம்ʼ ஸுரபி⁴ம்ʼ முக²ஜாம்ʼ ஸுதாம்॥ 13-112-18 (85889) ஸா(அ)ஸ்ருʼஜத்ஸௌரபே⁴யீஸ்து ஸுரபி⁴ர்லோகமாத்ருʼகா:। ஸுவர்ணவர்ணா: கபிலா: ப்ரஜானாம்ʼ வ்ருʼத்திதே⁴நவ:॥ 13-112-19 (85890) தாஸாமம்ருʼதவ்ருʼத்தீனாம்ʼ க்ஷரந்தீனாம்ʼ ஸமந்தத:। ப³பூ⁴வாம்ருʼதஜ: பே²ந: ஸ்ரவந்தீனாமிவோர்மிஜ:॥ 13-112-20 (85891) ஸ வத்ஸமுக²விப்⁴ரஷ்டோ ப⁴வஸ்ய பு⁴வி திஷ்ட²த:। ஶிரஸ்யவாபதத்க்ருத்³த⁴: ஸ ததை³க்ஷத ச ப்ரபு⁴:। லலாடப்ரப⁴வேணாக்ஷ்ணா ரோஹிணீம்ʼ ப்ரத³ஹன்னிவ॥ 13-112-21 (85892) தத்தேஜஸ்து ததோ ரௌத்³ரம்ʼ கபிலாம்ʼ கா³ம்ʼ விஶாம்பதே। நானாவர்ணத்வமனயன்மேகா⁴நிவ தி³வாகர:॥ 13-112-22 (85893) யாஸ்து தஸ்மாத³பக்ரம்ய ஸோமமேவாபி⁴ஸம்ʼஶ்ரிதா:। யதோ²த்பன்னா: ஸ்வவர்ணஸ்தா² ந நீதாஶ்சான்யவர்ணதாம்ʼ॥ 13-112-23 (85894) அத² க்ருத்³த⁴ம்ʼ மஹாதே³வம்ʼ ப்ரஜாபதிரபா⁴ஷத। அம்ருʼதேனாவஸிக்தஸ்த்வம்ʼ நோச்சி²ஷ்டம்ʼ வித்³யதே க³வாம்॥ 13-112-24 (85895) யதா² ஹ்யம்ருʼதமாதா³ய ஸோமோ விஷ்யந்த³தே புன:। ததா² க்ஷீரம்ʼ க்ஷரந்த்யேதா ரோஹிண்யோ(அ)ம்ருʼதஸம்ப⁴வா:॥ 13-112-25 (85896) ந து³ஷ்யத்யனிலோ நாக்³நிர்ன ஸுவர்ணம்ʼ ந சோத³தி⁴:। நாம்ருʼதேனாம்ருʼதம்ʼ பீதம்ʼ ந வத்ஸைர்து³ஷ்யதே பய:॥ 13-112-26 (85897) இமாம்̐ல்லோகான்ப⁴ரிஷ்யந்தி ஹவிஷா ப்ரஸ்ரவேண ச। ஆஸாமைஶ்வர்யமிச்ச²ந்தி ஸர்வே(அ)ம்ருʼதமயம்ʼ ஶுப⁴ம்॥ 13-112-27 (85898) வ்ருʼஷப⁴ம்ʼ ச த³தௌ³ தஸ்மை ப⁴க³வாம்̐ல்லோகபா⁴வன:। ப்ரஸாத³யாமாஸ மனஸ்தேன ருத்³ரஸ்ய பா⁴ரத॥ 13-112-28 (85899) ப்ரீதஶ்சாபி மஹாதே³வஶ்சகார வ்ருʼஷப⁴ம்ʼ ததா³। த்⁴வஜம்ʼ ச வாஹனம்ʼ சைவ தஸ்மாத்ஸ வ்ருʼஷப⁴த்⁴வஜ:॥ 13-112-29 (85900) ததோ தே³வைர்மஹாதே³வஸ்ததா³ பஶுபதி: க்ருʼத:। ஈஶ்வர: ஸ க³வாம்ʼ மத்⁴யே வ்ருʼஷபா⁴ங்க: ப்ரகீர்தித:॥ 13-112-30 (85901) ஏவமவ்யக்³ரவர்ணானாம்ʼ கபிலானாம்ʼ மஹௌஜஸாம்। ப்ரதா³நே ப்ரத²ம: கல்ப: ஸர்வாஸாமேவ கீர்தித:॥ 13-112-31 (85902) லோகஜ்யேஷ்டா² லோகவ்ருʼத்திப்ரவ்ருʼத்தா ருத்³ரோத்³பூ⁴தா: ஸோமவிஷ்யந்த³பூ⁴தா:। ஸௌம்யா: புண்யா: காமதா³: ப்ராணதா³ஶ்ச கா³ வை த³த்த்வா ஸர்வகாமப்ரத³: ஸ்யாத்॥ 13-112-32 (85903) இத³ம்ʼ க³வாம்ʼ ப்ரப⁴வவிதா⁴நமுத்தமம்ʼ பட²ன்ஸதா³ ஶுசிரபி மங்க³லப்ரிய:। விமுச்யதே கலிகலுஷேண மானவ: ப்ரியான்ஸுதாந்த⁴னபஶுமாப்னுயாத்ஸதா³॥ 13-112-33 (85904) ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ தர்பணம்ʼ ஶாந்திகர்ம யானம்ʼ வாஸோ வ்ருʼத்³த⁴பா³லஸ்ய துஷ்டி:। ஏதான்ஸர்வான்கோ³ப்ரதா³நே கு³ணான்வை தா³தா ராஜன்னாப்னுயாத்³வை ஸதை³வ॥ 13-112-34 (85905) வைஶம்பாயன உவாச। 13-112-35x (7122) பிதாமஹஸ்யாத² நிஶம்ய வாக்யம்ʼ ராஜா ஸஹ ப்⁴ராத்ருʼபி⁴ராஜமீட⁴:। ஸுவர்ணவர்ணானடு³ஹஸ்ததா² கா³: பார்தோ² த³தௌ³ ப்³ராஹ்மணஸத்தமேப்⁴ய:॥ 13-112-35 (85906) ததை²வ தேப்⁴யோபி த³தௌ³ த்³விஜேப்⁴யோ க³வாம்ʼ ஸஹஸ்ராணி ஶதானி சைவ। யஜ்ஞான்ஸமுத்³தி⁴ஶ்ய ச த³க்ஷிணார்தே² லோகான்விஜேதும்ʼ பரமாம்ʼ ச கீர்திம்॥ ॥ 13-112-36 (85907) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³வாத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 112 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-112-6 அனந்தா நாம தே லோகா கா³ம்ʼ த³த்த்வா யத்ர க³ச்ச²தீதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-112-11 பீதோத³காம்ʼ த்யக்தத்ருʼணாமிதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-112-20 அஸ்ருʼஜத்³வ்ருʼத்திமேவாக்³ர இதி ஜ².பாட²:॥ 7-112-23 ஸ்ரவந்தீனாம்ʼ நதீ³நாம்ʼ॥ 7-112-26 தா ஹ்யேதா நான்யவர்ணகா³ இதி ட.த².த⁴.பாட²:॥ 7-112-35 ந ஸுவர்ணம்ʼ க்⁴ருʼதம்ʼ த³தீ⁴தி த².பாட²:॥

வைஶம்பாயன உவாச। ஏவமுக்த்வா ததோ பீ⁴ஷ்ம: புனர்த⁴ர்மஸுதம்ʼ ந்ருʼபம்। ஜனமேஜயபூ⁴பால உவாசேத³ம்ʼ ஸஹேதுகம்॥ 13-113-1 (85908) ஏதஸ்மின்னேவ காலே து வஸிஷ்ட²ம்ருʼஷிஸத்தமம்। இக்ஷ்வாகுவம்ʼஶஜோ ராஜா ஸௌதா³ஸோ வத³தாம்ʼ வர:॥ 13-113-2 (85909) ஸர்வலோகசரம்ʼ ஸித்³த⁴ம்ʼ ப்³ரஹ்மகோஶம்ʼ ஸனாதனம்। புரோஹிதமபி⁴ப்ரஷ்டுமபி⁴வாத்³யோபசக்ரமே॥ 13-113-3 (85910) த்ரைலோக்யே ப⁴க³வன்கிம்ʼஸ்வித்பவிஇத்ரம்ʼ கத்²யதே(அ)னக⁴। யத்கீர்தயன்ஸதா³ மர்த்ய: ப்ராப்னுயாத்புண்யமுத்தமம்॥ 13-113-4 (85911) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-113-5x (7123) தஸ்மை ப்ரோவாச வசனம்ʼ ப்ரணதாய ஹிதம்ʼ ததா³। க³வாமுபனிஷத்³வித்³யாம்ʼ நமஸ்க்ருʼத்ய க³வாம்ʼ ஶுசி:॥ 13-113-5 (85912) கா³வ: ஸுரபி⁴க³ந்தி⁴ந்யஸ்ததா² கு³க்³கு³லுக³ந்த⁴ய:। கா³வ: ப்ரதிஷ்டா² பூ⁴தானாம்ʼ கா³வ: ஸ்வஸ்த்யயனம்ʼ மஹத்॥ 13-113-6 (85913) கா³வோ பூ⁴தம்ʼ ச ப⁴வ்யம்ʼ ச கா³வ: புஷ்டி: ஸனாதனீ। கா³வோ லக்ஷ்ம்யாஸ்ததா² மூலம்ʼ கோ³ஷு த³த்தம்ʼ ந நஶ்யதி॥ 13-113-7 (85914) அன்னம்ʼ ஹி பரமம்ʼ கா³வோ தே³வானாம்ʼ பரமம்ʼ ஹவி:। ஸ்வாஹாகாரவஷட்காரௌ கோ³ஷு நித்யம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தௌ॥ 13-113-8 (85915) கா³வோ யஜ்ஞஸ்ய ஹி ப²லம்ʼ கோ³ஷு யஜ்ஞா: ப்ரதிஷ்டி²தா:। கா³வோ ப⁴விஷ்யம்ʼ பூ⁴தம்ʼ ச கோ³ஷு யஜ்ஞா: ப்ரதிஷ்டி²தா:॥ 13-113-9 (85916) ஸாயம்ʼ ப்ராதஶ்ச ஸததம்ʼ ஹோமகாலே மஹாத்³யுதே। கா³வோ த³த³தி வை ஹௌம்யம்ருʼஷிப்⁴ய: புருஷர்ஷப⁴॥ 13-113-10 (85917) யானி கானி ச து³ர்கா³ணி து³ஷ்க்ருʼதானி க்ருʼதானி ச। தரந்தி சைவ பாப்மானம்ʼ தே⁴நும்ʼ யே த³த³தி ப்ரபோ⁴॥ 13-113-11 (85918) ஏகாம்ʼ ச த³ஶகு³ர்த³த்³யாத்³த³ஶ த³த்³யாச்ச கோ³ஶதீ। ஶதம்ʼ ஸஹஸ்ரகு³ர்த³த்³யாத்ஸர்வே துல்யப²லா ஹி தே॥ 13-113-12 (85919) அனாஹிதாக்³நி: ஶதகு³ரயஜ்வா ச ஸஹஸ்ரகு³:। ஸம்ருʼத்³தோ⁴ யஶ்ச கீனாஶோ நார்க⁴மர்ஹந்தி தே த்ரய:॥ 13-113-13 (85920) கபிலாம்ʼ யே ப்ரயச்ச²ந்தி ஸவத்ஸாம்ʼ காம்ʼஸ்யதோ³ஹனாம்। ஸுவ்ரதாம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாமுபௌ⁴ லோகௌ ஜயந்தி தே॥ 13-113-14 (85921) யுவானமிந்த்³ரியோபேதம்ʼ ஶதேன ஸஹயூத²பம்। க³வேந்த்³ரம்ʼ ப்³ராஹ்மணேந்த்³ராய பூ⁴ரிஶ்ருʼங்க³மலங்க்ருʼதம்॥ 13-113-15 (85922) வ்ருʼஷப³ம்ʼ யே ப்ரயச்ச²ந்தி ஶ்ரோத்ரியாய பரந்தப। ஐஶ்வர்யம்ʼ தே(அ)தி⁴க³ச்ச²ந்தி ஜாயமானா: புன:புன:॥ 13-113-16 (85923) நாகீர்தயித்வா கா³:க ஸுப்யாத்தாஸாம்ʼ ஸம்ʼஸ்ம்ருʼத்ய சோத்பதேத்। ஸாயம்ʼ ப்ராதர்னமஸ்யேச்ச கா³ஸ்தத: புஷ்டிமாப்னுயாத்॥ 13-113-17 (85924) க³வாம்ʼ மூத்ரபுரீஷஸ்ய நோத்³விஜேத கத²ஞ்சன। ந சாஸாம்ʼ மாம்ʼஸமஶ்னீயாத்³க³வாம்ʼ புஷ்டிம்ʼ ததா²(அ)(அ)ப்னுயாத்॥ 13-113-18 (85925) கா³ஶ்ச ஸங்கீர்தயன்னித்யம்ʼ நாவமன்யேத தாஸ்ததா²। அனிஷ்டம்ʼ ஸ்வப்னமாலக்ஷ்ய கா³ம்ʼ நர: ஸம்ப்ரகீர்தயேத்॥ 13-113-19 (85926) கோ³மயேன ஸதா³ ஸ்னாயாத்³கோ³கரீஷே ச ஸம்ʼவிஶேத்। ஶ்லோஷ்மமூத்ரபுரீஷாணி ப்ரதிகா⁴தம்ʼ ச வர்ஜயேத்॥ 13-113-20 (85927) ஸார்த்³ரே சர்மணி பு⁴ஞ்ஜீத நிரீக்ஷேத்³வாருணீம்ʼ தி³ஶம்। வாக்³யத: ஸர்பிஷா பூ⁴மௌ க³வாம்ʼ வ்யுஷ்டிம்ʼ ஸதா³(அ)(அ)ஶ்னுதே॥ 13-113-21 (85928) க்⁴ருʼதேன ஜுஹுயாத³க்³நிம்ʼ க்⁴ருʼதேன ஸ்வஸ்தி வாசயேத்। க்⁴ருʼதம்ʼ த³த்³யாத்³த்⁴ருʼதம்ʼ ப்ராஶேத்³க³வாம்ʼ வ்யுஷ்டிம்ʼ ஸதா³(அ)(அ)ஶ்னுதே॥ 13-113-22 (85929) கோ³மத்யா வித்³யயா தே⁴நும்ʼ திலானாமபி⁴மந்த்ர்ய ய:। ஸர்வரத்னமயீம்ʼ த³த்³யான்ன ஸ ஶோசேத்க்ருʼதாக்ருʼதே॥ 13-113-23 (85930) கா³வோ மாமுபதிஷ்ட²ந்து ஹேமஶ்ருʼங்க்³ய: பயோமுச:। ஸுரப்⁴ய: ஸௌரபே⁴ய்யஶ்ச ஸரித: ஸாக³ரம்ʼ யதா²॥ 13-113-24 (85931) கா³ வை பஶ்யாம்யஹம்ʼ நித்யம்ʼ கா³வ: பஶ்யந்து மாம்ʼ ஸதா³। கா³வோஸ்மாகம்ʼ வயம்ʼ தாஸாம்ʼ யதோ கா³வஸ்ததோ வயம்॥ 13-113-25 (85932) ஏவம்ʼ ராத்ரௌ தி³வா சாபி ஸமேஷு விஷமேஷு ச। மஹாப⁴யேஷு ச நர: கீர்தயன்முச்யதே ப⁴வாத்॥ ॥ 13-113-26 (85933) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரயோத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 113 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-113-13 கீனாஶ: கர்ஷக: க்ருʼபணோ வா। அர்க⁴ம்ʼ பூஜாம்॥ 7-113-21 ஸௌம்யே சர்மணீதி த⁴.பாட²:॥ 7-113-23 கோ³மாம்̐ அக்³நேவிமாம்̐ அஶ்வீதி மந்த்ரோ கோ³மதீ॥

வஸிஷ்ட² உவாச। ஶதம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ராணாம்ʼ தபஸ்தப்தம்ʼ ஸுது³ஷ்கரம்। கோ³பி⁴: பூர்வம்ʼ விஸ்ருʼஷ்டாபி⁴ர்க³ச்சே²ம ஶ்ரேஷ்ட²தாமிதி॥ 13-114-1 (85934) லோகே(அ)ஸ்மிந்த³க்ஷிணானாம்ʼ ச ஸர்வாஸாம்ʼ வயமுத்தமா:। ப⁴வேம ந ச லோப்யேம தோ³ஷேணேதி பரந்தப॥ 13-114-2 (85935) அஸ்மத்புரீஷஸ்னானேன ஜன: புயேத ஸர்வதா³। ஶக்ருʼதா ச பவித்ரார்த²ம்ʼ குர்வீரந்தே³வமானுஷா:ட²॥ 13-114-3 (85936) ததா² ஸர்வாணி பூ⁴தானி ஸ்தா²வராணி சராணி ச। ப்ரதா³தாரஶ்ச லோகான்னோ க³ச்சே²யுரிதி மானத³॥ 13-114-4 (85937) தாப்⁴யோ வரம்ʼ த³தௌ³ ப்³ரஹ்மா தபஸோ(அ)ந்தே ஸ்வயம்ʼ ப்ரபு⁴:। ஏவம்ʼ ப⁴வன்விதி விபு⁴ர்லோகாம்ʼஸ்தாரயதேதி ச॥ 13-114-5 (85938) உத்தஸ்து²: ஸித்³த⁴காமாஸ்தா பூ⁴தப⁴வ்யஸ்ய மாதர:। தபஸோ(அ)ந்தே மஹாராஜ கா³வோ லோகபராயணா:॥ 13-114-6 (85939) தஸ்மாத்³கா³வோ மஹாபா⁴கா³: பவித்ரம்ʼ பரமுச்யதே। ததை²வ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ ஸமதிஷ்ட²ந்த மூர்த⁴னி॥ 13-114-7 (85940) ஸம்மனவத்ஸாம்ʼ கபிலாம்ʼ தே⁴நும்ʼ த³த்த்வா பயஸ்வினீம்॥ ஸுவ்ரதாம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ ப்³ரஹ்மலோகே மஹீயதே॥ 13-114-8 (85941) லோஹிதாம்ʼ துல்யவத்ஸாம்ʼ து தே⁴நும்ʼ த³த்த்வா பயஸ்வினீம்। ஸுவ்ரதாம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ ஸூர்யலோகே மஹீயதே॥ 13-114-9 (85942) ஸமானவத்ஸாம்ʼ ஶப³லாம்ʼ தே⁴நும்ʼ த³த்த்வா பயஸ்வினீம்। ஸுவ்ரதாம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼவீதீம்ʼ ஸோமலோகே மஹீயதே॥ 13-114-10 (85943) ஸமானவத்ஸாம்ʼ ஶ்வேதாம்ʼ து தே⁴நும்ʼ த³த்த்வா பயஸ்வினீம்। ஸுவ்ரதாம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாமிந்த்³ரலோகே மஹீயதே॥ 13-114-11 (85944) ஸமானவத்ஸாம்ʼ க்ருʼஷ்ணாம்ʼ து தே⁴நு த³த்த்வா பயஸ்வினீம்। ஸுவ்ரதாம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாமக்³நிலோகே மஹீயதே॥ 13-114-12 (85945) ஸமானவத்ஸாம்ʼ தூ⁴ம்ராம்ʼ து தே⁴நும்ʼ த³த்த்வா பயஸ்வினீம்। ஸுவ்ரதாம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ யாம்யலோகே மஹீயதே॥ 13-114-13 (85946) அபாம்ʼ பே²நஸவர்ணாம்ʼ து ஸவத்ஸாம்ʼ காம்ʼஸ்யதோ³ஹனாம்। ப்ரதா³ய வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ வாருணம்ʼ லோகமாப்னுதே॥ 13-114-14 (85947) வாதரேணுஸவர்ணாம்ʼ து ஸவத்ஸாம்ʼ காம்ʼஸ்யதோ³ஹனாம்। ப்ரதா³ய வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ வாயுலோகே மஹீயதே॥ 13-114-15 (85948) ஹிரண்யவர்ணாம்ʼ பிங்கா³க்ஷீம்ʼ ஸவத்ஸாம்ʼ காம்ʼஸ்யதோ³ஹனாம்। ப்ரதா³ய வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ கௌபே³ரம்ʼ லோகமஶ்னுதே॥ 13-114-16 (85949) பலாலதூ⁴ம்ரவர்ணாம்ʼ து ஸவத்ஸாம்ʼ காம்ʼஸ்யதோ³ஹனாம்। ப்ரதா³ய வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ பித்ருʼலோகே மஹீயதே॥ 13-114-17 (85950) ஸவத்ஸாம்ʼ பீவரீம்ʼ த³த்த்வா த்³ருʼதிகண்டா²மலங்க்ருʼதாம்। வைஶ்வதே³வமஸம்பா³த⁴ம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ ப்ரபத்³யதே॥ 13-114-18 (85951) ஸமானவத்ஸாம்ʼ கௌ³ரீம்ʼ து தே⁴நும்ʼ த³த்த்வா பயஸ்வினீம்। ஸுவ்ரதாம்ʼ வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ வஸூனாம்ʼ லோகமாப்னுயாத்॥ 13-114-19 (85952) பாண்டு³கம்ப³லவர்ணாபா⁴ம்ʼ ஸவத்ஸாம்ʼ காம்ʼஸ்யகதோ³ஹனாம்। ப்ரதா³ய வஸ்த்ரஸம்ʼவீதாம்ʼ ஸாத்⁴யானாம்ʼ லோகமாப்னுதே॥ 13-114-20 (85953) வைராடப்ருʼஷ்ட²முக்ஷாணம்ʼ ஸர்வரத்னைரலங்க்ருʼதம்। ப்ரத³த³ன்மருதாம்ʼ லோகான்ஸ ராஜன்ப்ரதிபத்³யதே॥ 13-114-21 (85954) வத்ஸோபபன்னாம்ʼ நீலாம்ʼ கா³ம்ʼ ஸர்வரத்னஸமன்விதாம்। க³ந்த⁴ர்வாப்ஸரஸாம்ʼ லோகாந்த³த்த்வா ப்ராப்னோதி மானவ:॥ 13-114-22 (85955) த்³ருʼதிகண்ட²மனட்³வாஹம்ʼ ஸர்வரத்னைரலங்க்ருʼதம்। த³த்த்வா ப்ரஜாபதேர்லோகான்விஶோக: ப்ரதிபத்³யதே॥ 13-114-23 (85956) கோ³ப்ரதா³நரதோ யாதி பி⁴த்த்வா ஜலத³ஸஞ்சயான்। விமானேனார்கவர்ணேன தி³வி ராஜன்விராஜதா॥ 13-114-24 (85957) தம்ʼ சோருவேஷா: ஸுஶ்ரோண்ய: ஸஹஸ்ரம்ʼ வாரயோபித:। ரமயந்தி நரஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ கோ³ப்ரதா³நரதம்ʼ நரம்॥ 13-114-25 (85958) வீணானாம்ʼ வல்லகீனாம்ʼ ச நூ புராணாம்ʼ ச ஶிஞ்ஜிதை:। ஹாஸைஶ்ச ஹரிணாக்ஷீணாம்ʼ ஸுப்த: ஸுப்ரதிபோ³த்⁴யதே॥ 13-114-26 (85959) யாவந்தி ரோமாணி ப⁴வந்தி தே⁴ந்வா- ஸ்தாவந்தி வர்ஷாணி மஹீயதே ஸ:। ஸ்வர்க³ச்யுதஶ்சாபி ததோ ந்ருʼலோகே குலே ப்ரஸூதோ விபுலே விஶோக:॥ ॥ 13-114-27 (85960) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுர்த³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 112 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-114-1 க³ச்சா²ம: ஶ்ருʼங்கி³தாமிதீதி க.த⁴.பாட²:॥ 7-114-18 ப்ரலம்ப³க³லகம்ப³லாம்। ஶிதிகண்டா²மலங்க்ருʼதாமிதி க.த².த⁴.பாட²:॥ 7-114-21 வைராடம்ʼ வ்ருʼத்³த⁴ம்ʼ ப்ருʼஷ்டம்ʼ யஸ்ய। வைதானஸ்தி²தமுக்ஷாணமிதி க.த⁴.பாட²:॥

வஸிஷ்ட² உவாச। க்⁴ருʼதக்ஷீரப்ரதா³ கா³வோ க்⁴ருʼதயோன்யோ க்⁴ருʼதோத்³ப⁴வா:। க்⁴ருʼதனத்³யோ க்⁴ருʼதாவர்தாஸ்தா மே ஸந்து ஸதா³ க்³ருʼஹே॥ 13-115-1 (85961) க்⁴ருʼதம்ʼ மே ஹ்ருʼத³யே நித்யம்ʼ க்⁴ருʼதம்ʼ நாப்⁴யாம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தம்। க்⁴ருʼதம்ʼ ஸர்வேஷு கா³த்ரேஷு க்⁴ருʼதம்ʼ மே மனஸி ஸ்தி²தம்॥ 13-115-2 (85962) கா³வோ மமாக்³ரதோ நித்யம்ʼ கா³வ: ப்ருʼஷ்ட²த ஏவ ச। கா³வோ மே ஸர்வதஶ்சைவ க³வாம்ʼ மத்⁴யே வஸாம்யஹம்॥ 13-115-3 (85963) இத்யாசம்ய ஜபேத்ஸாயம்ʼ ப்ராதஶ்ச புருஷ: ஸதா³। யத³ஹ்னா குருதே பாபம்ʼ தஸ்மாத்ஸ பரிமுச்யதே॥ 13-115-4 (85964) ப்ராஸாதா³ யத்ர ஸௌவர்ணா வஸோர்தா⁴ராஶ்ச காமதா³:। க³ந்த⁴ர்வாப்ஸரஸோ யத்ர தத்ர யாந்தி ஸஹஸ்ரதா³:॥ 13-115-5 (85965) நவனீதபங்கா: க்ஷீரோதா³ த³தி⁴ஶைவலஸங்குலா:। வஹந்தி யத்ர வை நத்³யஸ்தத்ர யாந்தி ஸஹஸ்ரதா³:॥ 13-115-6 (85966) க³வாம்ʼ ஶதஸஹஸ்ரம்ʼ து ய: ப்ரச்சே²த்³யதா²விதி⁴। பராம்ʼ வ்ருʼத்³தி⁴மவாப்யாத² ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே॥ 13-115-7 (85967) த³ஶ சோப⁴யத: ப்ரேத்ய மாதாபித்ரோ: பிதாமஹான்। த³தா⁴தி ஸுக்ருʼதாம்̐ல்லோகான்புனாதி ச குலம்ʼ நர:॥ 13-115-8 (85968) தே⁴ந்வா: ப்ரமாணேன ஸமப்ரமாணாம்ʼ தே⁴நும்ʼ திலானாமபி ச ப்ரதா³ய। பானீயவாபீ: ஸ யமஸ்ய லோகே ந யாதனாம்ʼ காஞ்சிது³பைதி தத்ர॥ 13-115-9 (85969) பவித்ரமக்³ர்யம்ʼ ஜக³த: ப்ரதிஷ்டா² தி³வௌகஸாம்ʼ மாதரோ(அ)தா²ப்ரமேயா:। அன்வாலபே⁴த்³த³க்ஷிணதோ வ்ரஜேச்ச த³த்³யாச்ச பாத்ரே ப்ரஸமீக்ஷ்ய காலம்॥ 13-115-10 (85970) தே⁴நும்ʼ ஸவத்ஸாம்ʼ கபிலாம்ʼ பூ⁴ரிஶ்ருʼங்கீ³ம்ʼ காம்ʼஸ்யோபதோ³ஹாம்ʼ வஸனோத்தரீயாம்। ப்ரதா³ய தாம்ʼ கா³ஹதி து³ர்விகா³ஹ்யாம்ʼ யாம்யாம்ʼ ஸபா⁴ம்ʼ வீதப⁴யோ மனுஷ்ய:॥ 13-115-11 (85971) ஸுரூபா ப³ஹுரூபாஶ்சி விஶ்வரூபாஶ்ச மாதர:। கா³வோ மாமுபதிஷ்ட²ந்தாமிதி நித்யம்ʼ ப்ரகீர்தயேத்॥ 13-115-12 (85972) நாத: புண்யதரம்ʼ தா³நம்ʼ நாத: புண்யதரம்ʼ ப²லம்। நாதோ விஶிஷ்டம்ʼ லோகேஷு பூ⁴தம்ʼ ப⁴விதுமர்ஹதி॥ 13-115-13 (85973) த்வசா லோம்னா(அ)த² ஶ்ருʼங்கை³ர்வா வாலை: க்ஷீரேண மேத³ஸா। யஜ்ஞம்ʼ வஹதி ஸம்பூ⁴ய கிமஸ்த்யப்⁴யதி⁴கம்ʼ தத:॥ 13-115-14 (85974) யயா ஸர்வமித³ம்ʼ வ்யாப்தம்ʼ ஜக³த்ஸ்தா²வரஜங்க³மம்। தாம்ʼ தே⁴நும்ʼ ஶிரஸா வந்தே³ பூ⁴தப⁴வ்யஸ்ய மாதரம்॥ 13-115-15 (85975) கு³ணவசனஸமுச்சயைகதே³ஶோ ந்ருʼவர மயைஷ க³வாம்ʼ ப்ரகீர்திதஸ்தே। ந ச பரமிஹ தா³நமஸ்தி கோ³ப்⁴யோ ப⁴வதி ந சாபி பராயணம்ʼ ததோ(அ)ன்யம்॥ 13-115-16 (85976) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-115-17x (7124) வரமித³மிதி பூ⁴மிபோ விசிந்த்ய ப்ரவரம்ருʼஷேர்வசனம்ʼ ததோ மஹாத்மா। வ்யஸ்ருʼஜத நியதாத்மவாந்த்³விஜேப்⁴ய: ஸுப³ஹு ச கோ³த⁴னமாப்தவாம்ʼஶ்ச லோகான்॥ ॥ 13-115-17 (85977) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 115 ॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। பவித்ராணாம்ʼ பவித்ரம்ʼ யச்ச்²ரேஷ்ட²ம்ʼ லோகே ச யத்³ப⁴வேத்। பாவனம்ʼ பரமம்ʼ சைவ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-116-1 (85978) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-116-2x (7125) கா³வோ மஹார்தா²: புண்யாஶ்ச தாரயந்தி ச மானவான்। தா⁴ரயந்தி ப்ரஜாஶ்சேமா ஹவிஷா பயஸா ததா²॥ 13-116-2 (85979) ந ஹி புண்யதமம்ʼ கிஞ்சித்³கோ³ப்⁴யோ ப⁴ரதஸத்தம। ஏதா: புண்யா: பவித்ராஶ்ச த்ரிஷு லோகேஷு ஸத்தமா:॥ 13-116-3 (85980) தே³வானாமுபரிஷ்டாச்ச கா³வ: ப்ரதிவஸந்தி வை। த³த்த்வா சைதாஸ்தாரயதே யாந்தி ஸ்வர்க³ம்ʼ மனீஷிண:॥ 13-116-4 (85981) மாந்தா⁴தா யௌவனாஶ்வஶ்ச யயாதிர்னஹுஷஸ்ததா²। கா³ வை த³த³ந்த: ஸததம்ʼ ஸஹஸ்ரஶதஸம்மிதா:॥ 13-116-5 (85982) க³தா: பரமகம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ தே³வைரபி ஸுது³ர்லப⁴ம்। அபி சாத்ர புராவ்ருʼத்தம்ʼ கத²யிஷ்யாமி தே(அ)னக⁴॥ 13-116-6 (85983) ருʼஷீணாமுத்தமம்ʼ தீ⁴மான்க்ருʼஷ்ணத்³வைபாயனம்ʼ ஶுக:। அபி⁴வாத்³யாஹ்னிகம்ʼ க்ருʼத்வா ஶுசி: ப்ரயதமானஸ:॥ 13-116-7 (85984) பிதரம்ʼ பரிபப்ரச்ச² த்³ருʼஷ்டலோகபராவரம்। கோ யஜ்ஞ: ஸர்வயஜ்ஞானாம்ʼ வரிஷ்டோ²(அ)ப்⁴யுபலக்ஷ்யதே॥ 13-116-8 (85985) கிஞ்ச க்ருʼத்வா பரம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ ப்ராப்னுவந்தி மனீஷிண:। கேன தே³வா: பவித்ரேண ஸ்வர்க³மஶ்னந்தி வா விபோ⁴॥ 13-116-9 (85986) கிஞ்ச யஜ்ஞஸ்ய யஜ்ஞத்வம்ʼ க்வ ச யஜ்ஞ: ப்ரதிஷ்டி²த:। தா³நானாமுத்தமம்ʼ கிஞ்ச கிஞ்ச ஸத்ரமித: பரம்। பவித்ராணாம்ʼ பவித்ரம்ʼ ச யத்தத்³ப்³ரூஹி மஹாமுனே॥ 13-116-10 (85987) ஏதச்ச்²ருத்வா து வசனம்ʼ வ்யாஸ: பரமத⁴ர்மவித்। புத்ராயாகத²யத்ஸர்வம்ʼ தத்த்வேன ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-116-11 (85988) கா³வ: ப்ரதிஷ்டா² பூ⁴தானாம்ʼ ததா² கா³வ: பராயணம்। கா³வ: புண்யா: பவித்ராஶ்ச கோ³த⁴னம்ʼ பாவனம்ʼ ததா²॥ 13-116-12 (85989) பூர்வமாஸன்னம்ʼஶ்ருʼங்கா³ வை கா³வ இத்யனுஶஶ்ரும। ஶ்ருʼங்கா³ர்தே² ஸமுபாஸந்த தா: கில ப்ரபு⁴மவ்யயம்॥ 13-116-13 (85990) ததோ ப்³ரஹ்மா து கா³: ஸத்ரமுபவிஷ்டா: ஸமீக்ஷ்ய ஹ। ஈப்ஸிதம்ʼ ப்ரத³தௌ³ தாப்⁴யோ கோ³ப்⁴ய: ப்ரத்யேகஶ: ப்ரபு⁴:॥ 13-116-14 (85991) தாஸாம்ʼ ஶ்ருʼங்கா³ண்யஜாயந்த தஸ்யா யாத்³ருʼங்ப⁴னோக³தம்। நானாவர்ணா: ஶ்ருʼங்க³வந்த்யஸ்தா வ்யரோசந்த புத்ரக॥ 13-116-15 (85992) ப்³ரஹ்மணா வரத³த்தாஸ்தா ஹவ்யகவ்யப்ரதா³: ஶுபா⁴:। புண்யா: பவித்ரா: ஸுப⁴கா³ தி³வ்யஸம்ʼஸ்தா²நலக்ஷணா:॥ 13-116-16 (85993) கா³வஸ்தேஜோ மஹத்³தி³வ்யம்ʼ க³வாம்ʼ தா³நம்ʼ ப்ரஶஸ்யதே। யே சைதா: ஸம்ப்ரயச்ச²ந்தி ஸாத⁴வோ வீதமத்ஸரா:॥ 13-116-17 (85994) தே வை ஸுக்ருʼதின: ப்ரோக்தா: ஸர்வதா³நப்ரதா³ஶ்ச தே। க³வாம்ʼ லோகம்ʼ ததா² புண்யமாப்னுவந்தி ச தே(அ)னக⁴॥ 13-116-18 (85995) யத்ர வ்ருʼக்ஷா மது⁴ப²லா தி³வ்யபுஷ்பப²லோபகா³:। புஷ்பாணி ச ஸுக³ந்தீ⁴நி தி³வ்யானி த்³விஜஸத்தம॥ 13-116-19 (85996) ஸர்வா மணிப⁴யீ பூ⁴மி: ஸர்வகாஞ்சனவாலுகா:। ஸர்வர்துஸுக²ஸம்ʼஸ்பர்ஶா நிஷ்பங்கா நிரஜா: ஶுபா⁴:॥ 13-116-20 (85997) ரக்தோத்பலவனைஶ்சைவ மணிக²ண்டை³ர்ஹிரண்மயை:। தருணாதி³த்யஸங்காஶைர்பா⁴ந்தி தத்ர ஜலாஶயா:॥ 13-116-21 (85998) மஹார்ஹமணிபத்ரைஶ்ச காஞ்சனப்ரப⁴கேஸரை:। நீலோத்பலவிமிஶ்ரைஶ்ச ஸரோபி⁴ர்ப³ஹுபங்கஜை:॥ 13-116-22 (85999) கரவீரவனை: பு²ல்லை: ஸஹஸ்ராவர்தஸம்ʼவ்ருʼதை:। ஸந்தானகவனை: பு²ல்லைர்வ்ருʼக்ஷேஶ்ச ஸமலங்க்ருʼதா:॥ 13-116-23 (86000) நிர்மிலாபி⁴ஶ்ச முக்தாபி⁴ர்மணிபி⁴ஶ்ச மஹாப்ரபை⁴:। உத்³பூ⁴தபுலினாஸ்தத்ர ஜாதரூபைஶ்சி நிம்னகா³:॥ 13-116-24 (86001) ஸர்வரத்னமயைஶ்சித்ரைரவகா³டா⁴ த்³ருமோத்தமை:। ஜாதரூபமயைஶ்சான்யைர்ஹுதாஶனஸமப்ரபை⁴:॥ 13-116-25 (86002) ஸௌவர்ணி கி³ரயஸ்தத்ர மணிரத்னஶிலோச்சயா:। ஸர்வரத்னமயைர்பா⁴ந்தி ஶ்ருʼங்கை³ஶ்சாருபி⁴ருச்ச்²ரிதை:॥ 13-116-26 (86003) நித்யபுஷ்பப²லாஸ்தத்ர நகா³: பத்ரரதா²குலா:। தி³வ்யக³ந்த⁴ரஸை: புஷ்பை: ப²லைஶ்ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-116-27 (86004) ரமந்தே புண்யகர்மாணஸ்தத்ர நித்யம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர। ஸர்வகாமஸம்ருʼத்³தா⁴ர்தா² நி:ஶோகா க³தமன்யவ:॥ 13-116-28 (86005) விமானேஷு விசித்ரேஷு ரமணீயேஷு பா⁴ரத। மோத³ந்தே புண்யகர்மாணோ விரஹந்தோ யஶஸ்வின:॥ 13-116-29 (86006) உபக்ரீட³ந்தி தான்ராஜஞ்ஶுபா⁴ஶ்சாப்ஸரஸாம்ʼ க³ணா:। ஏதான்லோகானவாப்னோதி கா³ம்ʼ த³த்த்வா வை யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-116-30 (86007) யாஸாமதி⁴பதி: பூஷா மாருதோ ப³லவான்ப³லே। ஐஶ்வர்யே வருணோ ராஜா தா மாம்ʼ பாந்து யுக³ந்த⁴ரா:॥ 13-116-31 (86008) ஸுரூபா ப³ஹுரூபாஶ்ச விஶ்வரூபாஶ்ச மாதர:। ப்ராஜாபத்யா இதி ப்³ரஹ்மஞ்ஜபேன்னித்யம்ʼ யதவ்ரத:॥ 13-116-32 (86009) கா³ஶ்ச ஶுஶ்ரூஷதே யஶ்ச ஸமன்வேதி ச ஸர்வஶ:। தஸ்மை துஷ்டா: ப்ரயச்ச²ந்தி வரானபி ஸுது³ர்லபா⁴ந்॥ 13-116-33 (86010) த்³ருஹ்யேன மனஸா வா(அ)பி கோ³ஷு தா ஹி ஸுக²ப்ரதா³:। அர்சயேத ஸதா³ சைவ நமஸ்காரைஶ்ச பூஜயேத்॥ 13-116-34 (86011) தா³ந்த: ப்ரீதமனா நித்யம்ʼ க³வாம்ʼ வ்யுஷ்டிம்ʼ ததா²(அ)ஶ்னுதே। த்ர்யஹமுஷ்ணம்ʼ பிபே³ந்மூத்ரம்ʼ த்ர்யஹமுஷ்ணம்ʼ பிபே³த்பய:॥ 13-116-35 (86012) க³வாமுஷ்ணம்ʼ பய: பீத்வா த்ர்யஹமுஷ்ணம்ʼ க்⁴ருʼதம்ʼ விபே³த்। த்ர்யஹமுஷ்ணம்ʼ க்⁴ருʼதம்ʼ பீத்வா வாயுப⁴க்ஷோ ப⁴வேத்ர்யஹம்॥ 13-116-36 (86013) யோன தே³வா: பவித்ரேணி பு⁴ஞ்ஜதே லோகமுத்தமம்। யத்பவித்ரம்ʼ பவித்ராணாம்ʼ தத்³த்⁴ருʼதம்ʼ ஶிரஸா வஹேத்॥ 13-116-37 (86014) க்⁴ருʼதேன ஜுஹுயாத³க்³நிம்ʼ க்⁴ருʼதேன ஸ்வஸ்தி வாசயேத்। க்⁴ருʼதம்ʼ ப்ராஶேத்³த்⁴ருʼதம்ʼ த³த்³யாத்³க³வாம்ʼ புஷ்டிம்ʼ ததா²(அ)ஶ்னுதே॥ 13-116-38 (86015) நிர்ஹ்ருʼதைஶ்ச யவைர்கோ³பி⁴ர்மாஸம்ʼ ப்ரஶ்ரிதயாவக:। ப்³ரஹ்மஹத்யாஸமம்ʼ பாபம்ʼ ஸர்வமேதேன ஶுத்⁴யதே॥ 13-116-39 (86016) பராப⁴வார்த²ம்ʼ தை³த்யானாம்ʼ தே³வை: ஶௌசமித³ம்ʼ க்ருʼதம்॥ தே தே³வத்வமபி ப்ராப்தா: ஸம்ʼஸித்³தா⁴ஶ்ச மஹாப³லா:॥ 13-116-40 (86017) கா³வ: பவித்ரா: புண்யாஶ்ச பாவனம்ʼ பரமம்ʼ மஹத்। தாஶ்ச த³த்த்வா த்³விஜாதிப்⁴யோ நர: ஸ்வர்க³முபாஶ்னுதே॥ 13-116-41 (86018) க³வாம்ʼ மத்⁴யே ஶுசிர்பூ⁴த்வா கோ³மதீம்ʼ மனஸா ஜபேத்। பூதாபி⁴ரத்³பி⁴ராசம்யி ஶுசிர்ப⁴வதி நிர்மல:॥ 13-116-42 (86019) அக்³நிமத்⁴யே க³வாம்ʼ மத்⁴யே ப்³ராஹ்மணானாம்ʼ ச ஸம்ʼஸதி³। வித்³யாவேத³ப்ரதஸ்னாதா ப்³ராஹ்மணா: புண்யகர்மிண:॥ 13-116-43 (86020) அத்⁴யாபயேரஞ்ஶிஷ்யான்வை கோ³மதீம்ʼ யஜ்ஞஸம்மிதாம்। த்ரிராத்ரோபோஷிதோ பூ⁴த்வா கோ³மதீம்ʼ லப⁴தே வரம்॥ 13-116-44 (86021) புத்ரிகாமஶ்ச லப⁴தே புத்ரம்ʼ த⁴னமதா²பி வா॥ பதிகாமா ச ப⁴ர்தாரம்ʼ ஸர்வகாமாம்ʼஶ்ச மானவ:॥ 13-116-45 (86022) கா³வஸ்துஷ்டா: ப்ரயச்ச²ந்தி ஸேவிதா வை ந ஸம்ʼஶய:। ஏவமேதாம்ʼ மஹாபா⁴கா³ யஜ்ஞியா: ஸர்வகாமதா³:। ரோஹிண்ய இதி ஜானீஹி நைதாப்⁴யோ வித்³யதே பரம்॥ 13-116-46 (86023) இத்யுக்த: ஸ மஹாதேஜா: ஶுக: பித்ரா மஹாத்மனா। பூஜயாமாஸ தாம்ʼ நித்யம்ʼ தஸ்மாத்த்வமபி பூஜய॥ ॥ 13-116-47 (86024) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷோட³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 116 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-116-13 அஶ்ருʼங்கா இத்யகு²ரா இத்யஸ்யாப்யுபலக்ஷணம்॥ 7-116-14 கா³: ப்ராயமுபவிஷ்டா இதி ஜ².பாட²:॥ 7-116-27 க³னா: வ்ருʼக்ஷா:। பத்ரரதா²: பக்ஷிண:॥ 7-116-39 நிர்ஹ்ருʼதை: கோ³மயனிர்க³தை:॥ 7-116-44 கோ³மதீம்ʼ கோ³மத்யா ருʼசா ப்ரகாஶிதமர்த²ம்ʼ வரம்ʼ லப⁴தே॥

`*யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஸுராணாமஸுராணாம்ʼ ச பூ⁴தானாம்ʼ ச பிதாமஹ। ப்ரபு⁴: ஸ்ரஷ்டா ச ப⁴க³வான்முனிபி⁴: ஸ்தூயதே பு⁴வி॥ 13-117-1 (86025) தஸ்யோபரி கத²ம்ʼ ஹ்யேஷ கோ³லோக: ஸ்தா²நதாம்ʼ க³த:। ஸம்ʼஶயோ மே மஹானேஷ தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ 13-117-2 (86026) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-117-3x (7126) மனோவாக்³பு³த்³த⁴யஸ்தாவதே³கஸ்தா²: குருஸத்தம। ததோ மே ஶ்ருʼணு கார்த்ஸ்ன்யேன கோ³மஹாபா⁴க்³யமுத்தமம்॥ 13-117-3 (86027) புண்யம்ʼ யஶஸ்யமாயுஷ்யம்ʼ ததா² ஸ்வஸ்த்யயனம்ʼ மஹத்। கீர்திர்விஹரதா லோகே க³வாம்ʼ யோ கோ³ஷு ப⁴க்திமான்॥ 13-117-4 (86028) ஶ்ரூயதே ஹி புராணேஷு மஹர்ஷீணாம்ʼ மஹாத்மனாம்। ஸம்ʼஸ்தா²நே ஸர்வலோகானாம்ʼ தே³வானாம்ʼ சாபி ஸம்ப⁴வே॥ 13-117-5 (86029) தே³வதார்தே²(அ)ம்ருʼதார்தே² ச யஜ்ஞார்தே² சைவ பா⁴ரத। ஸுரபி⁴ர்னாம விக்²யாதா ரோஹிணீ காமரூபிணீ॥ 13-117-6 (86030) ஸங்கல்ப்ய மனஸா பூர்வம்ʼ ரோஹிணீ ஹ்யம்ருʼதாத்மனா। கோ⁴ரம்ʼ தப: ஸமாஸ்தா²ய நிர்மிதீ விஸ்வகர்மணா॥ 13-117-7 (86031) புருஷம்ʼ சாஸ்ருʼஜத்³பூ⁴ஸ்தேஜஸா தபஸா ச ஹ। தே³தீ³ப்யமானம்ʼ வபுஷா ஸமித்³த⁴மிவ பாவகம்॥ 13-117-8 (86032) ஸோ(அ)பஶ்யதி³ஷ்டரூபாம்ʼ தாம்ʼ ஸுரபி⁴ம்ʼ ரோஹிணீம்ʼ ததா³। த்³ருʼஷ்ட்வைவ சாதிவிமனா: ஸோ(அ)ப⁴வத்காமமோஹித:॥ 13-117-9 (86033) தம்ʼ காமார்தமதோ² ஜ்ஞாத்வா ஸ்வயம்பூ⁴ர்லோகபா⁴வன:। மா(அ)(அ)ர்தோ ப⁴வ ததா² சைஷ ப⁴க³வானப்⁴யபா⁴ஷத॥ 13-117-10 (86034) தத: ஸ ப⁴க³வாம்ʼஸ்தத்ர மார்தாண்ட³ இதி விஶ்ருத:। சகார நாம தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா தஸ்யார்தீபா⁴வமுத்தமம்॥ 13-117-11 (86035) ஸோ(அ)த³தா³த்³ப⁴க³வாம்ʼஸ்தஸ்மை மார்தாண்டா³ய மஹாத்மனே। ஸுரூபாம்ʼ ஸுரபி⁴ம்ʼ கன்யாம்ʼ தபஸ்தேஜோமயீம்ʼ ஶுபா⁴ம்॥ 13-117-12 (86036) யதா² மயைஷ சோத்³பூ⁴தஸ்த்வம்ʼ சைவஷா ச ரோஹிணீ। மைது²நம்ʼ க³தவந்தௌ ச ததா² சோத்பத்ஸ்யதி ப்ரஜா॥ 13-117-13 (86037) ப்ரஜா ப⁴விஷ்யதே புண்யா பவித்ரம்ʼ பரமம்ʼ ச வாம்। ந சாப்யக³ம்யாக³மனாத்³தோ³ஷம்ʼ ப்ராப்ஸ்யஸி கர்ஹிசித்॥ 13-117-14 (86038) த்வத்ப்ரஜாஸம்ப⁴வம்ʼ க்ஷீரம்ʼ ப⁴விஷ்யதி பரம்ʼ ஹவி:। யஜ்ஞேஷு சாஜ்யபா⁴கா³நாம்ʼ த்வத்ப்ரஜாமூலஜோ விதி⁴:॥ 13-117-15 (86039) ப்ரஜாஶுஶ்ரூஷவஶ்சைவ யே ப⁴விஷ்யந்தி ரோஹிணி। தவ தேனைவ புண்யேனி கோ³லோகம்ʼ யாந்து மானவா:॥ 13-117-16 (86040) இத³ம்ʼ பவித்ரம்ʼ பரமம்ருʼஷப⁴ம்ʼ நாம கர்ஹிசித்। யத்³வை ஜ்ஞாத்வா த்³விஜா லோகே மோக்ஷ்யந்தே யோனிஸங்கராத்॥ 13-117-17 (86041) ஏதத்க்ரியா: ப்ரவர்தந்தே மந்த்ரப்³ராஹ்மணஸம்ʼஸ்க்ருʼதா:। தே³வதானாம்ʼ வித்ரூʼணாம்ʼ ச ஹவ்யகவ்யபுரோக³மா:॥ 13-117-18 (86042) தத ஏதேன புண்யேன ப்ரஜாஸ்தவ து ரோஹிணி। ஊர்த்⁴வம்ʼ மமாபி லோகஸ்ய வத்ஸ்யந்தே நிருபத்³ரவா:॥ 13-117-19 (86043) ப⁴த்³ரம்ʼ தேப்⁴யஶ்ச ப⁴த்³ரம்ʼ தே யே ப்ரஜாஸு ப⁴வந்தி வை। யுக³ந்த⁴ராஶ்ச தே புத்ரா: ஸந்து லோகஸ்ய தா⁴ரணே॥ 13-117-20 (86044) யான்யான்காமயஸே லோகாம்ʼஸ்தாம்̐ல்லோகானநுயாஸ்யஸி। ஸர்வதே³வக³ணஶ்சைவ தவ யாஸ்யந்தி புத்ரதாம்। தவ ஸ்தனஸமுத்³பூ⁴தம்ʼ பிப³ந்தோ(அ)ம்ருʼதமுத்தமம்॥ 13-117-21 (86045) ஏவமேதான்வரான்ஸர்வானக்³ருʼஹ்ணாத்ஸுரபி⁴ஸ்ததா³। ப்³ருவத: ஸர்வலோகேஶான்னிர்வ்ருʼதிம்ʼ சாக³மத்பராம்॥ 13-117-22 (86046) ஸ்ருʼஷ்ட்வா ப்ரஜாஶ்ச விபுலா லோகஸந்தா⁴ரணாய வை। ப்³ரஹ்மணா ஸமனுஜ்ஞாதா ஸுரபி⁴ர்லோகமாவிஶத்॥ 13-117-23 (86047) ஏவம்ʼ வரப்ரதா³நேன ஸ்வயம்போ⁴ரேவ பா⁴ரத। உபரிஷ்டாத்³க³வாம்ʼ லோக: ப்ரோக்தஸ்தே ஸர்வமாதி³த:॥' ॥ 13-117-24 (86048) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 117 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

* ஏததா³த்³யேகாத³ஶாத்⁴யாயா தா³க்ஷிணாத்யகோஶேஷ்வேவ த்³ருʼஶ்யந்தே। 7-117-3 மனோவாக்³பு³த்³த⁴ய: மனோவாக்³பு³த்³தீ⁴ரேகஸ்தா²: குரு॥ 7-117-10 ஆர்தோ மா ப⁴வேத்யப்⁴யபா⁴ஷத॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஸுரபே⁴: கா: ப்ரஜா: பூர்வம்ʼ மார்தாண்டா³த³ப⁴வன்புரா। ஏதன்மே ஶம்ʼஸ தத்வேனி கோ³ஷு மே ப்ரீயதே மன:॥ 13-118-1 (86049) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-118-2x (7127) ஶ்ருʼணு நாமானி தி³வ்யானி கோ³மாத்ரூʼணாம்ʼ விஶேஷத:। யாபி⁴ர்வ்யாப்தாஸ்த்ரயோ லோகா: கல்யாணீபி⁴ர்ஜனாதி⁴ப॥ 13-118-2 (86050) ஸுரப்⁴ய: ப்ரத²மோத்³பூ⁴தா யாஶ்ச ஸ்யு: ப்ரத²மா: ப்ரஜா:। மயோச்யமானா: ஶ்ருʼணு தா: ப்ராப்ஸ்யஸே விபுலம்ʼ யஶ:॥ 13-118-3 (86051) தப்த்வா தபோ கோ⁴ரதபா: ஸுரபி⁴ர்தி³ப்ததேஜஸ:। ஸுஷாவைகாத³ஶ ஸுதான்ருத்³ரா யே ச்ச²ந்த³ஸி ஸ்துதா:॥ 13-118-4 (86052) அஜைகபாத³ஹிர்பு³த்⁴ந்யஸ்த்ர்யம்ப³கஶ்ச மஹாயஶா:। வ்ருʼஷாகபிஶ்ச ஶம்பு⁴ஶ்ச கபாலீ ரைவதஸ்ததா²॥ 13-118-5 (86053) ஹரஶ்ச ப³ஹுரூபஶ்ச உக்³ர உக்³ரோ(அ)த² வீர்யவான்। தஸ்ய சைவாத்மஜ: ஶ்ரீமான்விஶ்வரூபோ மஹாயஶா:॥ 13-118-6 (86054) ஏகாத³ஶைதே கதி²தா ருத்³ராஸ்தே நாம நாமத:। மஹாத்மானோ மஹாயோகா³ஸ்தேஜோயுக்தா மஹாப³லா:॥ 13-118-7 (86055) ஏதே வரிஷ்ட²ஜன்மானோ தே³வானாம்ʼ ப்³ரஹ்மவாதி³நாம்। விப்ராணாம்ʼ ப்ரக்ருʼதிர்லோகே ஏத ஏவ ஹி விஶ்ருதா:॥ 13-118-8 (86056) ஏத ஏகாத³ஶ ப்ரோக்தா ருத்³ராஸ்த்ரிபு⁴வனேஶ்வரா:। ஶதம்ʼ த்வேதத்ஸமாக்²யாதம்ʼ ஶதருத்³ரம்ʼ மஹாத்மனாம்॥ 13-118-9 (86057) ஸுஷுவே ப்ரத²மாம்ʼ கன்யாம்ʼ ஸுரபி⁴: ப்ருʼதி²வீம்ʼ ததா³। விஶ்வகாமது³கா⁴ தே⁴நுர்யா தா⁴ரயதி தே³ஹின:॥ 13-118-10 (86058) ஸுதம்ʼ கோ³ப்³ராஹ்மணம்ʼ ராஜன்னேகமித்யபி⁴தீ⁴யதே। கோ³ப்³ராஹ்மணஸ்ய ஜனநீ ஸுரபி⁴: பரிகீர்த்யதே॥ 13-118-11 (86059) ஸ்ருʼஷ்ட்வா து ப்ரத²மம்ʼ ருத்³ரான்வரதா³ந்ருத்³ரஸம்ப⁴வான்। பஶ்சாத்ப்ரபு⁴ம்ʼ க்³ரஹபதிம்ʼ ஸுஷுவே லோகஸம்மதம்॥ 13-118-12 (86060) ஸோமராஜானமம்ருʼதம்ʼ யஜ்ஞஸர்வஸ்வமுத்தமம்। ஓஷதீ⁴நாம்ʼ ரஸானாம்ʼ ச தே³வானாம்ʼ ஜீவிதஸ்ய ச॥ 13-118-13 (86061) தத: ஶ்ரியம்ʼ ச மேதா⁴ம்ʼ ச கீர்திம்ʼ தே³வீம்ʼ ஸரஸ்வதீம்। சதஸ்ர: ஸுஷுவே கன்யா யோகே³ஷு நியதா: ஸ்திதா:॥ 13-118-14 (86062) ஏதா: ஸ்ருʼஷ்ட்வா ப்ரஜா ஏஷா ஸுரபி⁴: காமரூபிணீ। ஸுஷுவே பரமம்ʼ பூ⁴யோ தி³வ்யா கோ³மாதர: ஶுபா⁴:॥ 13-118-15 (86063) புண்யாம்ʼ மாயாம்ʼ மது⁴ஶ்ச்யோதாம்ʼ ஶிவாம்ʼ ஶீக்⁴ராம்ʼ ஸரித்³வராம்। ஹிரண்யவர்ணாம்ʼ ஸுப⁴கா³ம்ʼ க³வ்யாம்ʼ ப்ருʼஶ்னீம்ʼ குதா²வதீம்॥ 13-118-16 (86064) அங்கா³வதீம்ʼ க்⁴ருʼதவதீம்ʼ த³தி⁴க்ஷீரபயோவதீம்। அமோகா⁴ம்ʼ ஸுரமாம்ʼ ஸத்யாம்ʼ ரேவதீம்ʼ மாருதீம்ʼ ரஸாம்॥ 13-118-17 (86065) அஜாம்ʼ ச ஸிகதாம்ʼ சைவ ஶுத்³த⁴தூ⁴மாமதா⁴ரிணீம்। ஜீவாம்ʼ ப்ராணவதீம்ʼ த⁴ன்யாம்ʼ ஶுத்³தா⁴ம்ʼ தே⁴நும்ʼ த⁴னாவஹாம்॥ 13-118-18 (86066) இந்த்³ராம்ருʼத்³தி⁴ம்ʼ ச ஶாந்தி ச ஶாந்தபாபாம்ʼ ஸரித்³வராம்। சத்வாரிம்ʼஶதிமேகாம்ʼ ச த⁴ன்யாஸ்தா தி³வி பூஜிதா:॥ 13-118-19 (86067) பூ⁴யோ ஜஜ்ஞே ஸுரப்⁴யாஶ்ச ஶ்ரீமாம்ʼஶ்சந்த்³ராம்ʼஶுஸப்ரப⁴:। வ்ருʼபோ த³க்ஷ இதி க்²யாத: கண்டே⁴ மணிதலப்ரப⁴:। 13-118-20 (86068) ஸ்ரக்³வீ ககுத்³மாந்த்³யுதிமான்ம்ருʼணாலஸத்³ருʼஶப்ரப⁴:। ஸுரப்⁴யனுமதே த³த்தோ த்⁴வஜோ மாஹேஶஅவரஸ்து ஸ:॥ 13-118-21 (86069) ஸுரப்⁴ய: காமரூபிண்யோ கா³வ: புண்யார்த²முத்கடா:। ஆதி³த்யேப்⁴யோ வஸுப்⁴யஶ்ச விஶ்வேப்⁴யஶ்ச த³தௌ³ வரான்॥ 13-118-22 (86070) ஸுரபி⁴ஸ்து தபஸ்தப்த்வா ஸுஷுவே கா³ஸ்தத: புன:। யா த³த்தா லோகபாலானாமிந்த்³ராதீ³நாம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-118-23 (86071) ஸுஷ்டுனாம்ʼ கபிலாம்ʼ சைவ ரோஹிணீம்ʼ ச யஶஸ்வினீம்। ஸர்வகாமது³கா⁴ம்ʼ சைவ மருதாம்ʼ காமரூபிணீம்॥ 13-118-24 (86072) கா³வோ ம்ருʼஷ்டது³கா⁴ ஹ்யேதாஸ்தாஶ்சதஸ்ரோ(அ)த்ர ஸம்ʼஸ்துதா:। யாஸாம்ʼ பூ⁴த்வா புரா வத்ஸா: பிப³ந்த்யம்ருʼதமுத்தமம்॥ 13-118-25 (86073) ஸுஷ்டுதாம்ʼ தே³வராஜாய வாஸவாய மஹாத்மனே। கபிலாம்ʼ த⁴ர்மராஜாய வருணாய ச ரோஹிணீம்॥ 13-118-26 (86074) ஸர்வகாமது³கா⁴ம்ʼ தே⁴நும்ʼ ராஜ்ஞே வைஶ்ரவணாய ச। இத்யேதா லோகமஹிதா விஶ்ருதா: ஸுரபே⁴: ப்ரஜா:॥ 13-118-27 (86075) ஏதாஸாம்ʼ ப்ரஜயா பூர்ணா ப்ருʼதி²வீ முனிபுங்க³வ:। கோ³ப்⁴ய: ப்ரப⁴வதே ஸர்வம்ʼ யத்கிஞ்சிதி³ஹ ஶோப⁴னம்॥ 13-118-28 (86076) ஸுரப்⁴யபத்யமித்யேதன்னாமதஸ்தே(அ)னுபூர்வஶ:। கீர்திதம்ʼ ப்³ரூஹி ராஜேந்த்³ர கிம்ʼ பூ⁴ய: கத²யாமி தே'॥ ॥ 13-118-29 (86077) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டாத³ஶாதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 118 ॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। ஸுரப்⁴யாஸ்து ததா³ தே³வ்யா: கீர்திர்லக்ஷ்மீ: ஸரஸ்வதீ। மேதா⁴ ச ப்ரவரா தே³வீ யாஶ்சதஸ்ரோ(அ)பி⁴விஶ்ருதா:॥ 13-119-1 (86078) ப்ருʼத²க்³கோ³ப்⁴ய: கிமேதா: ஸ்யுருதாஹோ கோ³ஷு ஸம்ʼஶ்ரிதா:। தே³வா: கே வா(அ)(அ)ஶ்ரிதா கோ³ஷு தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-119-2 (86079) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-119-3x (7128) யம்ʼ தே³வம்ʼ ஸம்ʼஶ்ரிதா கா³வஸ்தம்ʼ தே³வம்ʼ தே³வஸஞ்ஜ்ஞிதம்। யத்³யத்³தே³வாஶ்ரிதம்ʼ தை³வம்ʼ தத்தத்³தை³வம்ʼ த்³விஜா விது³:॥ 13-119-3 (86080) ஸர்வேஷாமேவ தே³வானாம்ʼ பூர்வம்ʼ கில ஸமுத்³ப⁴வே। அம்ருʼதார்தே² ஸுரபதி: ஸுரபி⁴ம்ʼ ஸமுபஸ்தி²த:॥ 13-119-4 (86081) இந்த்³ர உவாச। 13-119-5x (7129) இச்சே²யமம்ருʼதம்ʼ த³த்தம்ʼ த்வயா தே³வி ரஸாதி⁴கம்। த்வத்ப்ரஸாதா³ச்சி²வம்ʼ மஹ்யமமரத்வம்ʼ ப⁴வேதி³தி॥ 13-119-5 (86082) ஸுரபி⁴ருவாச। 13-119-6x (7130) வத்ஸோ பூ⁴த்வா ஸுபரதே பிப³ஸ்வ ப்ரஸ்ரவம்ʼ மம। ததோ(அ)மரத்வமபி தஸ்தா²நமைந்த்³ரமவாப்ஸ்யஸி॥ 13-119-6 (86083) ந ச தே வ்ருʼத்ரஹன்யுத்³தே⁴ வ்யதா²(அ)ரிப்⁴யோ ப⁴விஷ்யதி। ப³லார்த²மாத்மன: ஶக்ர ப்ரஸ்ரவம்ʼ பிப³ மே விபோ⁴॥ 13-119-7 (86084) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-119-8x (7131) ததோ(அ)பிப³த்ஸ்னம்ʼ தஸ்யா: ஸுரப்⁴யா: ஸுரஸத்தம:। அமரத்வம்ʼ ஸுரூபத்வம்ʼ ப³லம்ʼ சாபத³னுத்தமம்॥ 13-119-8 (86085) புரந்த³ரோ(அ)ம்ருʼதம்ʼ பீத்வா ப்ரஹ்ருʼஷ்ட: ஸமுபஸ்தி²த:। புத்ரோ(அ)ஹம்ʼ தவ ப⁴த்³ரம்ʼ தே ப்³ரூஹி கிம்ʼ கரவாணி தே॥ 13-119-9 (86086) ஸுரபி⁴ருவாச। 13-119-10x (7132) க்ருʼதம்ʼ புத்ர த்வயா ஸர்வமுபயாஹி த்ரிவிஷ்டபம்। பாலயஸ்வ ஸுரான்ஸர்வாஞ்ஜஹி யே ஸுரஶத்ரவ:॥ 13-119-10 (86087) ந ச கோ³ப்³ராஹ்மணே(அ)வஜ்ஞா கார்யா தே ஶாந்திமிச்ச²தா। கோ³ப்³ராஹ்மணஸ்ய நிஶ்வாஸ: ஶோஷயேத³பி தே³வதா:॥ 13-119-11 (86088) கோ³ப்³ராஹ்மணப்ரியோ நித்யம்ʼ ஸ்வஸ்திஶப்³த³முதா³ஹரன்। ப்ருʼதி²வ்யாமந்தரிக்ஷே ச நாகப்ருʼஷ்டே² ச விக்ரமேத்॥ 13-119-12 (86089) யச்ச தே(அ)ன்யத்³ப⁴வேத்க்ருʼத்யம்ʼ தன்மே ப்³ரூயா: ஸமாஸத:। தத்தே ஸர்வம்ʼ கரிஷ்யாமி ஸத்யேனைதத்³ப்³ரவீமி தே॥ 13-119-13 (86090) இந்த்³ர உவாச। 13-119-14x (7133) இச்சே²யம்ʼ கோ³ஷு நியதம்ʼ வஸ்தும்ʼ தே³வி ப்³ரவீமி தே। ஏபி⁴: ஸுரக³ணை: ஸார்த⁴ம்ʼ மமானுக்³ரஹமாசர॥ 13-119-14 (86091) ஸுரபி⁴ருவாச। 13-119-15x (7134) க³வாம்ʼ ஶரீரம்ʼ ப்ரத்யக்ஷமேதத்கௌஶிக லக்ஷ்யே। யோ யத்ரோத்ஸஹதே வஸ்தும்ʼ ஸ தத்ர வஸதாம்ʼ ஸுர:॥ 13-119-15 (86092) ஸர்வம்ʼ பவித்ரம்ʼ பரமம்ʼ க³வாம்ʼ கா³த்ரம்ʼ ஸுபூஜிதம்। ததா² குருஷ்வ ப⁴த்³ரம்ʼ தே யதா² த்வம்ʼ ஶக்ர மன்யஸே॥ 13-119-16 (86093) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-119-17x (7135) தஸ்யாஸ்தத்³வசனம்ʼ ஶ்ருத்வா ஸுரப்⁴யா: ஸுரஸத்தம:। ஸஹ ஸர்வை: ஸுரக³ணைரப⁴ஜத்ஸௌரபீ⁴ம்ʼ ப்ரஜாம்॥ 13-119-17 (86094) ஶ்ருʼங்கே³ வக்த்ரே ச ஜிஹ்வாயாம்ʼ தே³வராஜ: ஸமாவிஶத்। ஸர்வச்சி²த்³ரேஷு பவன: பாதே³ஷு மருதாம்ʼ க³ணா:॥ 13-119-18 (86095) ககுத³ம்ʼ ஸர்வகோ³ ருத்³ர: குக்ஷௌ சைவ ஹுதாஶன:। ஸரஸ்வதீ ஸ்தனேஷ்வக்³ர்யா ஶ்ரீ: புரீஷே ஜக³த்ப்ரியா॥ 13-119-19 (86096) மூத்ரே கீர்திஶ்ச க³ங்கா³ ச மேதா⁴ பயஸி ஶாஶ்வதீ। வக்த்ரே ஸோமஶ்ச வை தே³வோ ஹ்ருʼத³யே ப⁴க³வான்யம:॥ 13-119-20 (86097) த⁴ர்ம: புச்சே² க்ரியா லோம்னி பா⁴ஸ்கரஶ்சக்ஷுஷீ ஶ்ரித:। ஸித்³தா⁴: ஸந்தி⁴ஷு ஸித்³தி⁴ஶ்ச தபஸ்தேஜஶ்ச சேஷ்டனே॥ 13-119-21 (86098) ஏவம்ʼ ஸர்வே ஸுரக³ணா நியதா கா³த்ரவர்த்மஸு। மஹதீ தே³வதா கா³வோ ப்³ராஹ்மணை: பரிஸம்ʼஸ்க்ருʼதா:॥ 13-119-22 (86099) கா³மாஶ்ரயந்தி ஸஹிதா தே³வா ஹி ப்ரப⁴விஷ்ணவ:। கிமாஸாம்ʼ ஸர்வபா⁴வேன வித³த்⁴யாத்³ப⁴க³வான்ப்ரியம்॥ 13-119-23 (86100) ப⁴வாம்ʼஶ்ச பரயா ப⁴க்த்யா பூஜயஸ்வ நரேஶ்வர। கா³வஸ்து பரமம்ʼ லோகே பவித்ரம்ʼ பாவனம்ʼ ஹவி:॥ 13-119-24 (86101) நிபாத்ய ப⁴க்ஷித: ஸ்வர்கா³த்³பா⁴ர்க³வ: பே²நப: கில। ஸ ச ப்ராணான்புனர்லப்³த்⁴வா ததோ கோ³லோகமாஶ்ரித:॥' ॥ 13-119-25 (86102) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 119 ॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। க: பே²நபேதி நாம்னா(அ)ஸௌ கத²ம்ʼ வா ப⁴க்ஷித: புரா। ம்ருʼத உஜ்ஜீவித: கஸ்மாத்கத²ம்ʼ கோ³லோகமாஶ்ரித:॥ 13-120-1 (86103) விருத்³வே மானுஷே லோகே ததா² ஸமயவர்த்மஸு। க்ரதே தை³வம்ʼ ஹி து³ஷ்ப்ரபம்ʼ மானுஷேஷு விஶேஷத:। ஸம்ʼஶயோ மே மஹானத்ர தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹஸி॥ பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-120-2 (86104) ஶ்ரூயதே பா⁴ர்க³வே வம்ʼஶே ஸுமித்ரோ நாம பா⁴ரத। வேதா³த்⁴யயனஸம்பன்னோ விபுலே தபஸி ஸ்தி²த:॥ 13-120-3 (86105) வானப்ரஸ்தா²ஶ்ரமே யுக்த: ஸ்வகர்மனிரத: ஸதா³। வினயாசாரதத்வஜ்ஞ: ஸர்வத⁴ர்மார்த²கோவித³:॥ 13-120-4 (86106) யத்னாத்த்ரிஷவணஸ்னாயீ ஸந்த்⁴யோபாஸனதத்பர:। அக்³நிஹோத்ரரத: க்ஷாந்தோ ஜபஞ்ஜுஹ்வச்ச நித்யதா³:॥ 13-120-5 (86107) பித்ருʼதே³வாம்ʼஶ்ச நியதமதிர்தீ²ம்ʼஶ்ச ஸ பூஜயன்। ப்ராணஸந்தா⁴ரணார்த²ம்ʼ ச யத்கிஞ்சிது³பஹாரயன்॥ 13-120-6 (86108) கி³ரிஸ்த்ரிஶிக²ரோ நாம யத: ப்ரப⁴வதே நதீ³। குலஜேதி புராணேஷு விஶ்ருதா ருத்³ரனிர்மிதா॥ 13-120-7 (86109) தஸ்யாஸ்தீரே ஸமே தே³ஶே புஷ்பமாலாஸமாகுலே। வன்யௌஷதி⁴த்³ருமோபேதே நானாபக்ஷிம்ருʼகா³யுதே॥ 13-120-8 (86110) வ்யபேதத³ம்ʼஶமஶகே த்⁴வாங்க்ஷக்³ருʼத்⁴ரைரஸேவிதே। க்ருʼஷ்ணத³ர்ப⁴த்ருʼணப்ராயே ஸுரம்யே ஜ்யோதிரஶ்மினி॥ 13-120-9 (86111) ஸர்வோன்னதை: ஸமை: ஶ்யாமைர்யாஜ்ஞீயைஸ்தருபி⁴ர்வ்ருʼதே। தத்ராஶ்ரமபத³ம்ʼ புண்யம்ʼ ப்⁴ருʼகூ³ணாமப⁴வத்புரா। 13-120-10 (86112) உவாஸ தத்ர நியத: ஸுமித்ரோ நாம பா⁴ர்க³வ:। யதோ²த்³தி³ஷ்டேன பூர்வேஷாம்ʼ ப்⁴ருʼகூ³ணாம்ʼ ஸாது⁴வர்த்மனா॥ 13-120-11 (86113) தஸ்மா ஆங்கி³ரஸ: கஶ்சித்³த³தௌ³ கா³ம்ʼ ஶர்கரீம்ʼ ஶுபா⁴ம்। வர்ஷாஸு பஶ்சிமே மாஸி பௌர்ணமாஸ்யாம்ʼ ஶுசிவ்ரத:॥ 13-120-12 (86114) ஸ தாம்ʼ லப்³த்⁴வா த⁴ர்மஶீலஶ்சிந்தயாமாஸ தத்பர:। ஸுமித்ர: பரயா ப⁴க்த்யா ஜனநீமிவ மாதரம்॥ 13-120-13 (86115) தேன ஸந்து⁴க்ஷ்யமாணா ஸா ரோஹிணீ காமரூபிணீ। ப்ரவ்ருʼத்³தி⁴மக³மச்ச்²ரேஷ்டா² ப்ராணதஶ்ச ஸுத³ர்ஶனா॥ 13-120-14 (86116) ஸிராவிமுக்தபார்ஶ்வாந்தா விபுலாம்ʼ காந்திமுத்³வஹத்। ஶ்யாமபார்ஶ்வாந்தப்ருʼஷ்டா² ஸா ஸுரபி⁴ர்மது⁴பிங்க³லா॥ 13-120-15 (86117) ப்³ருʼஹதீ ஸூக்ஷ்மரோமாந்தா ரூபோத³க்³ரா தனுத்வசா। க்ருʼஷ்ணபுச்சா² ஶ்வேதவக்த்ரா ஸமவ்ருʼத்தபயோத⁴ரா॥ 13-120-16 (86118) ப்ருʼஷ்டோ²ந்னதா பூர்வனதா ஶங்குகர்ணீ ஸுலோசனா। தீ³ர்க⁴ஜிஹ்வா ஹ்ரஸ்வஶ்ருʼங்கீ³ ஸம்பூர்ணத³ஶனாந்தரா॥ 13-120-17 (86119) மாம்ʼஸாதி⁴கக³லாந்தா ஸா ப்ரஸன்னா ஶுப⁴த³ர்ஶனா। நித்யம்ʼ ஶமயுதா ஸ்னிக்³தா⁴ ஸம்பூர்ணோதா³த்தனிஸ்வனா॥ 13-120-18 (86120) ப்ராஜாபத்யைர்க³வாம்ʼ நித்யம்ʼ ப்ரஶஸ்தைர்லக்ஷணைர்யுதா। யௌவனஸ்தே²வ வனிதா ஶுஶுபே⁴ ரூபஶோப⁴யா॥ 13-120-19 (86121) வ்ருʼஷேணோபக³தா ஸா து கல்யா மது⁴ரத³ர்ஶனா। மிது²நம்ʼ ஜனயாமாஸ துல்யரூபமிவாத்மன:॥ 13-120-20 (86122) ஸம்ʼவர்த⁴யாமாஸ ஸ தாம்ʼ ஸவத்ஸாம்ʼ பா⁴ர்க³வோ முனி:। தயோ: ப்ரஜாதி⁴ஸம்ʼஸர்கா³த்ஸஹஸ்ரம்ʼ ச க³வாமபூ⁴த்॥ 13-120-21 (86123) க³வாம்ʼ ஜாதிஸஹஸ்ராணி ஸம்பூ⁴தானி பரஸ்பரம்। ருʼஷபா⁴ணாம்ʼ ச ராஜேந்த்³ர நைவாந்த: ப்ரதித்³ருʼஶ்யதே॥ 13-120-22 (86124) தைராஶ்ரமபத³ம்ʼ ரம்யமரண்யம்ʼ சைவ ஸர்வஶ:। ஸமாகுலம்ʼ ஸமப⁴வன்மேகை⁴ரிவ நப⁴ஸ்த²லம்॥ 13-120-23 (86125) கானி சித்பத்³மவர்ணானி கிம்ʼஶுகாபா⁴நி கானிசித்। ருக்மவர்ணானி சான்யானி சந்த்³ராம்ʼஶுஸத்³ருʼஶானி ச॥ 13-120-24 (86126) ததா² ராஜதவர்ணானி கானிசில்லோஹிதானி வை। நீலலோஹிததாம்ராணி க்ருʼஷ்ணானி கபிலானி ச। நானாராக³விசித்ராணி யூதா²நி குலயூத²ப॥ 13-120-25 (86127) ந ச க்ஷீரம்ʼ ஸுதஸ்னேஹாத்³வத்ஸானாமுபஜீவதி। பா⁴ர்க³வ: கேவலம்ʼ சாஸீத்³க³வாம்ʼ ப்ராணாயனே ரத:॥ 13-120-26 (86128) ததா² ஶுஶ்ரூஷதஸ்தஸ்ய க³வாம்ʼ ஹிதமவேக்ஷத:। வ்யதீயாத்ஸுமாஹான்காலோ வத்ஸோச்சி²ஷ்டேன வர்தத:॥ 13-120-27 (86129) க்ஷுத்பிபாஸாபரிஶ்ராந்த: ஸததம்ʼ ப்ரஸ்ரவம்ʼ க³வாம்। வத்ஸைருச்சி²ஷ்டமுதி³தம்ʼ ப³ஹுக்ஷீரதயா ப³ஹு॥ 13-120-28 (86130) பீதவாம்ʼஸ்தேன நாமாஸ்ய பே²நபேத்யபி⁴விஶ்ருதம்। கௌ³தமஸ்யாபி⁴நிஷ்பன்னமேவம்ʼ நாம யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ ॥ 13-120-29 (86131) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி விம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 120 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-120-7 கூலஹேதி புராணேஷ்விதி ட.த⁴.பாட²:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। கதா³சித்காமரூபிண்யோ கா³வ: ஸ்த்ரீவேஷமாஶ்ரிதா:। ஹ்ரதே³ க்ரீட³ந்தி ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டா கா³யந்த்ய: புண்யலக்ஷணா:॥? 13-121-1 (86132) த³த்³ருʼஶுஸ்தஸ்ய கா³வோ வை விஸ்மயோத்பு²ல்லலோசனா:। ஊசுஶ்ச கா யூயமிதி ஸ்த்ரியோ மானுஷயா கி³ரா॥ 13-121-2 (86133) ஸ்த்ரிய ஊசு:। 13-121-3x (7136) கா³வ ஏவ வயம்ʼ ஸர்வகர்மபி⁴: ஶோப⁴னைர்யுதா:। ஸர்வா: ஸ்த்ரீவேஷதா⁴ரிண்யோ யதா²காமம்ʼ சராமேஹே। 13-121-3 (86134) கா³வ ஊசு:। 13-121-4x (7137) க³வாம்ʼ கா³வ: பரம்ʼ தை³வம்ʼ க³வாம்ʼ கா³வ: பரா க³தி:। கத²யத்⁴வமிஹாஸ்மாகம்ʼ கேன வ: ஸுக்ருʼதாம்ʼ க³தி:॥ 13-121-4 (86135) ஸ்த்ரிய ஊசு:। 13-121-5x (7138) அஸ்மாகம்ʼ ஹவிஷா தே³வா ப்³ராஹ்மணாஸ்தர்பிதாஸ்ததா²। கவ்யேன பிதரஶ்சைவ ஹவ்யேனாக்³நிஶ்ச தர்பித:॥ 13-121-5 (86136) ப்ரஜயா ச ததா²(அ)ஸ்மாகம்ʼ க்ருʼஷிரப்⁴யுத்³த்⁴ருʼதா ஸதா³। ஶகடைஶ்சாபி ஸம்ʼயுக்தா த³ஶவாஹஶதேன வை॥ 13-121-6 (86137) ததே³தை: ஸுக்ருʼதை: ஸ்பீ²தைர்வயம்ʼ யாஶ்சைவ ந: ப்ரஜா:। கோ³லோகமனுஸம்ப்ராப்தா ய: பரம்ʼ காமகோ³சர:॥ 13-121-7 (86138) யூயம்ʼ து ஸர்வா ரோஹிண்ய: ஸப்ரஜா: ஸஹபுங்க³வா:। அதோ⁴கா³மின்ய இத்யேவ பஶ்யாமோ தி³வ்யசக்ஷுஷா॥ 13-121-8 (86139) கா³வ ஊசு:। 13-121-9x (7139) ஏவம்ʼ க³வாம்ʼ பரம்ʼ தை³வம்ʼ கா³வ ஏவ பராயணம்। ஸ்வபக்ஷ்யாஸ்தாரணீயா வ: ஶரணாய க³தா வயம்॥ 13-121-9 (86140) கிமஸ்மாபி⁴: கரணீயம்ʼ வர்திதவ்யம்ʼ கத²ஞ்சன। ப்ராப்னுயாம ச கோ³லோகம்ʼ ப⁴வாம ந ச க³ர்ஹிதா:॥ 13-121-10 (86141) ஸ்த்ரிய ஊசு:। 13-121-11x (7140) வர்ததே ரந்திதே³வஸ்ய ஸத்ரம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ரகம்। தத்ர தஸ்ய ந்ருʼபஸ்யாஶு பஶுத்வமுபக³ச்ச²த:॥ 13-121-11 (86142) ததஸ்தஸ்யோபயோகே³ந பஶுத்வே யஜ்ஞஸம்ʼஸ்க்ருʼதா:। கோ³லோகான்ப்ராப்ஸ்யத² ஶுபா⁴ம்ʼஸ்தேன புண்யேன ஸம்ʼயுதா:॥ 13-121-12 (86143) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-121-13x (7141) ஏதத்தாஸாம்ʼ வச: ஶ்ருத்வா க³வாம்ʼ ஸம்ʼஹ்ருʼஷ்டமானஸா:। க³மனாய மனஶ்சக்ருரௌத்ஸுக்யம்ʼ சாக³மன்பரம்॥ 13-121-13 (86144) ந ஹி நோ பா⁴ர்க³வோ தா³தா பஶுத்வேனோபயோஜனம்। யஜ்ஞஸ்தஸ்ய நரேந்த்³ரஸ்ய வர்ததே த⁴ர்மதஸ்ததா²॥ 13-121-14 (86145) வயம்ʼ ந சானநுஜ்ஞாதா: ஶக்தா க³ந்தும்ʼ கத²ஞ்சன। அவோசன்னத² தத்ரத்யா பா⁴ர்க³வோ வத்⁴யதாமயம்॥ 13-121-15 (86146) ஏதத்ஸர்வா ரோசயத ந ஹி ஶக்யமதோ(அ)ன்யதா²। லோகான்ப்ராப்தும்ʼ ஸஹாஸ்மாபி⁴ர்னிஶ்சய: க்ரியதாமயம்॥ 13-121-16 (86147) ந து தாஸாம்ʼ ஸமேதானாம்ʼ காசித்³தோ⁴ரேண சக்ஷுஷா। ஶக்னோதி பா⁴ர்க³வம்ʼ த்³ரஷ்டும்ʼ ஸத்க்ருʼதேனோபஸம்ʼயுதா॥ 13-121-17 (86148) அத² பத்³மஸவர்ணாபா⁴ பா⁴ஸ்கராம்ʼஶுஸமப்ரபா⁴:। ஜபாலோஹிததாம்ராக்ஷ்யோ நிர்மாம்ʼஸகடி²நானநா:॥ 13-121-18 (86149) ரோஹிண்ய: கபிலா: ப்ராஹு: ஸர்வாஸாம்ʼ வை ஸமக்ஷத:। மேக⁴ஸ்தனிதனிர்கோ⁴ஷாஸ்தேஜோபி⁴ரபி⁴ரஞ்சிதா:॥ 13-121-19 (86150) வயம்ʼ ஹி தம்ʼ வதி⁴ஷ்யாம: ஸுமித்ரம்ʼ நாத்ரம்ʼ ஸம்ʼஶய:। ஸுக்ருʼதம்ʼ ப்ருʼஷ்ட²த: க்ருʼத்வா கிம்ʼ ந: ஶ்ரேயோ விதா⁴ஸ்யத²॥ 13-121-20 (86151) கா³வ ஊசு:। 13-121-21x (7142) கபிலா: ஸர்வவர்ணேஷு ப்ரதா⁴நத்வமவாப்ஸ்யத²। க³வாம்ʼ ஶதப²லா சைகாம்ʼ த³த்த்வா ப²லமவாப்ஸ்யதி॥ 13-121-21 (86152) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-121-22x (7143) ஏதத்³க³வாம்ʼ வச: ஶ்ருத்வா கபிலா ஹ்ருʼஷ்டமானஸா:। சக்ரு: ஸர்வா பா⁴ர்க³வஸ்ய ஸுமித்ரஸ்ய வதே⁴ மதிம்॥' ॥ 13-121-22 (86153) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 121 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-121-2 தஸ்ய பே²நபஸ்ய ஸ்த்ரிய: ப்ரதி॥ 7-121-4 ஸுக்ருʼதாம்ʼ புண்யக்ருʼதாம்॥ 7-121-6 ஶக்தாஶ்சாபி ததா² யுக்தா இதி த².த⁴.பாட²:॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। யாஸ்து கோ³மாதரஸ்தஸ்ய காமசாரிண்ய ஆக³தா:। ஸமீபம்ʼ ஹி ஸுமித்ரஸ்ய க்ருʼதஜ்ஞா: ஸமுபஸ்தி²தா:॥ 13-122-1 (86154) அபி⁴ப்ரஶஸ்ய சைவாஹுஸ்தம்ருʼஷிம்ʼ புண்யத³ர்ஶனா:। கோ³லோகாதா³க³தா வேத³ வ்ருʼஷகோ³மாதரோ வயம்॥ 13-122-2 (86155) ஸுப்ரீதா: ஸ்ம வரம்ʼ க்³ருʼஹ்ண யமிச்ச²ஸி மஹாமுனே। யத்³பி⁴ கோ³ஷு பராம்ʼ பு³த்³தி⁴ம்ʼ க்ருʼதவானஸி நித்யதா³॥ 13-122-3 (86156) ஸுமித்ர உவாச। 13-122-4x (7144) ப்ரீதோஸ்ம்யனுக்³ருʼஹீதோஸ்மி யன்மாம்ʼ கோ³மாதர: ஶுபா⁴:। ஸுப்ரீதமனஸ: ஸர்வாஸ்திஷ்ட²ந்தே ச வரப்ரதா³:॥ 13-122-4 (86157) ப⁴வேத்³கோ³ஷ்வேவ மே ப⁴க்திர்யதை²வாத்³ய ததா² ஸதா³। கோ³க்⁴நாஶ்சைவாவஸீத³ந்து நரா ப்³ரஹ்மத்³விஷஶ்ச யே॥ 13-122-5 (86158) கோ³மாதர ஊசு:। 13-122-6x (7145) ஏவமேதத்³ருʼஷிஶ்ரேஷ்ட² ஹிதம்ʼ வத³ஸி ந: ப்ரியம்। ஏஹி க³ச்ச² ஸஹா(அ)ஸ்மாபி⁴ர்கோ³லோகம்ருʼஷிஸத்தம॥ 13-122-6 (86159) ஸுமித்ர உவாச। 13-122-7x (7146) யூயமிஷ்டாம்ʼ க³திம்ʼ யாந்து ந ஹ்யஹம்ʼ க³ந்துமுத்ஸஹே। இமா கா³வ: ஸமுத்ஸ்ருʼஜ்ய தபஸ்வின்யோ மம ப்ரியா:॥ 13-122-7 (86160) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-122-8x (7147) தாஸ்து தஸ்ய வச: ஶ்ருத்வா கபிலானாம்ʼ ஸுதா³ருணம்। நித்யுஸ்தம்ருʼஷிமுத்க்ஷிப்ய பா⁴ர்க³வம்ʼ நப⁴ உத்³வஹன்॥ 13-122-8 (86161) கலேவரம்ʼ து தத்ரைவ தஸ்ய ஸம்ʼந்யஸ்ய மாதர:। நிஷ்க்ருʼஷ்ய கரணம்ʼ யோகா³தா³நயன்பா⁴ர்க³வஸ்ய வை॥ 13-122-9 (86162) ஸர்வம்ʼ சாஸ்ய ததா³சக்²யு: கபிலானாம்ʼ விசேஷ்டிதம்। யத³ர்த²ம்ʼ ஹரணம்ʼ கோ³பி⁴ர்கோ³லோகம்ʼ லோகமாதர:॥ 13-122-10 (86163) ததஸ்து கபிலாஸ்தத்ர தஸ்ய த்³ருʼஷ்ட்வா கலேவரம்। ததா²ப்ரதிஜ்ஞம்ʼ ஶ்ருʼங்கை³ஶ்ச கு²ரைஶ்சாப்யவசூர்ணயன்॥ 13-122-11 (86164) தத: ஸஞ்சி²த்³ய ப³ஹுதா⁴ பா⁴ர்க³வம்ʼ ந்ருʼபஸத்தம। யுயுர்யத்ரேதரா கா³வஸ்தச்ச ஸர்வம்ʼ ந்யவேத³யன்॥ 13-122-12 (86165) அத² கோ³மாத்ருʼபி⁴: ஶப்தாஸ்தா கா³வ: ப்ருʼதி²வீசரா:। அமேத்⁴யவத³னா: க்ஷிப்ரம்ʼ ப⁴வத்⁴வம்ʼ ப்³ரஹ்மகா⁴தகா:॥ 13-122-13 (86166) ஏவம்ʼ க்ருʼதஜ்ஞா கா³வோ ஹி யதா கோ³மாதரோ ந்ருʼப। ருʼஷிஶ்ச ப்ராப்தவாம்̐ல்லோகம்ʼ கா³வஶ்ச பரிமோக்ஷிதா:॥' ॥ 13-122-14 (86167) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்³வாவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 122 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-122-2 வேத³ வித்³தி⁴। ருʼஷே கோ³மாதரோ வயமிதி த².பாட²:॥ 7-122-8 கபிலானாம்ʼ ஸுதா³ருணம்ʼ ஸுமித்ரவத⁴ப்ரதிஜ்ஞானம்ʼ ச ஶ்ருத்வா॥

`பீ⁴ஷ்ம உவாச। தா கா³வோ ரந்திதே³வஸ்ய க³த்வா யஜ்ஞம்ʼ மனீஷிண:। ஆத்மானம்ʼ ஜ்ஞாபயாமாஸுர்மஹர்ஷீணாம்ʼ ஸமக்ஷத:॥ 13-123-1 (86168) ரந்திதே³வஸ்ததோ ராஜா ப்ரயத: ப்ராஞ்ஜலி: ஶுசி:। உவாச கா³வ: ப்ரணத: கிமாக³மனமித்யபி॥ 13-123-2 (86169) கா³வ ஊசு:। 13-123-3x (7148) இச்சாமஸ்தவ ராஜேந்த்³ர ஸத்ரே(அ)ஸ்மின்வினியோஜனம்। பஶுத்வமுபஸம்ப்ராப்தும்ʼ ப்ரஸாத³ம்ʼ கர்துமர்ஹஸி॥ 13-123-3 (86170) ரந்திதே³வ உவாச। 13-123-4x (7149) நாஸ்தி ஶக்தோ க³வாம்ʼ கா⁴தம்ʼ கர்தும்ʼ ஶதஸஹஸ்ரஶ:। கா⁴தயித்வா த்வஹம்ʼ யுஷ்மான்கத²மாத்மானமுத்தரே॥ 13-123-4 (86171) ய: பஶுத்வேன ஸம்ʼயோஜ்ய யுஷ்மான்ஸ்வர்க³ம்ʼ நயேதி³ஹ। ஆத்மானம்ʼ சைவ தபஸா கா³வ: ஸமுபக³ம்யதாம்॥ 13-123-5 (86172) கா³வ ஊசு:। 13-123-6x (7150) அஸ்மாகம்ʼ தாரணே யுக்தோ த⁴ர்மாத்மா தபஸி ஸ்தி²த:। ஶ்ருதோ(அ)ஸ்மாபி⁴ர்ப⁴வான்ராஜம்ʼஸ்ததஸ்து ஸ்வயமாக³தா:॥ 13-123-6 (86173) ரந்திதே³வ உவாச। 13-123-7x (7151) மம ஸத்ரே பஶுத்வம்ʼ வோ யத்³யேவம்ʼ ஹி மனீஷிதம்। ஸமயேனாஹமேதேன ஜுஹுயாம்ʼ வோ ஹுதாஶனே॥ 13-123-7 (86174) கதா³சித்³யதி³ வ: காசித³காமா வினியுஜ்யதே। ததா³ ஸமாப்தி: ஸத்ரஸ்ய க³வாம்ʼ ஸ்யாதி³தி நைஷ்டி²கீ॥ 13-123-8 (86175) கா³வ ஊசு:। 13-123-9x (7152) ஏவமஸ்து மஹாராஜ யதா² த்வம்ʼ ப்ரப்³ரவீஷி ந:। அகாமா: ஸ்யுர்யதா³ கா³வஸ்ததா³ ஸத்ரம்ʼ ஸமாப்யதாம்॥ 13-123-9 (86176) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-123-10x (7153) தத: ப்ரவ்ருʼத்தே கோ³ஸத்ரே ரந்திதே³வஸ்ய தீ⁴மத:। கோ³ஸஹஸ்ராண்யஹரஹர்னியுஜ்யந்தே ஶமீத்ருʼபி⁴:॥ 13-123-10 (86177) ஏவம்ʼ ப³ஹனி வர்ஷாணி வ்யதீதானி நராதி⁴ப। க³வாம்ʼ வை வத்⁴யமானானாம்ʼ ந சாந்த: ப்ரத்யத்³ருʼஶ்யத॥ 13-123-11 (86178) க³வாம்ʼ சர்மஸஹஸ்ரைஸ்து ராஶய: பர்வதோபமா:। ப³பூ⁴வு: குருஶார்தூ³ல ப³ஹுதா⁴ மேக⁴ஸம்ʼநிபா⁴:॥ 13-123-12 (86179) மேத³:க்லேத³வஹா சைவ ப்ராவர்தத மஹானதீ³। அத்³யாபி பு⁴வி விக்²யாதா நதீ³ சர்மண்வதீ ஶுபா⁴॥ 13-123-13 (86180) தத: கதா³சித்ஸ்வம்ʼ வத்ஸம்ʼ கௌ³ருபாமந்த்ர்ய து³:கி²தா। ஏஹி வத்ஸ ஸ்தனம்ʼ பாஹி மா த்வம்ʼ பஶ்சாத்க்ஷுதா³ர்தி³த:॥ 13-123-14 (86181) தப்ஸ்யஸே விமனா து³:க²ம்ʼ கா⁴திதாயாம்ʼ மயி த்⁴ருவம்। ஏதே ஹ்யாயாந்தி சண்டா³லா: ஸஶஸ்த்ராமாம்ʼ ஜிகா⁴ம்ʼஸவ:॥ 13-123-15 (86182) அத² ஶுஶ்ராவ தாம்ʼ வாணீம்ʼ மானுஷீம்ʼ ஸமுதா³ஹ்ருʼதாம்। ரந்திதே³வோ மஹாராஜ ததஸ்தாம்ʼ ஸமவாரயத்॥ 13-123-16 (86183) ஸ்தா²பயாமாஸ கோ³ஸத்ரமத² தம்ʼ பார்திவர்ஷப⁴। ஸத்ரோத்ஸ்ருʼஷ்டா: பரித்யக்தா கா³வோ(அ)ன்யா: ஸமுபாஶ்ரிதா:॥ 13-123-17 (86184) யாஸ்தஸ்ய ராஜ்ஞோ நிஹதா கா³வோ யஜ்ஞே மஹாத்மன:। தா கோ³லோகமுபாஜக்³மு: ப்ரேக்ஷிதா ப்³ரஹ்மவாதி³பி⁴:॥ 13-123-18 (86185) ரந்திதே³வோபி ராஜர்ஷிரிஷ்ட்வா யஜ்ஞம்ʼ யதா²விதி⁴। தத: ஸக்²யம்ʼ ஸுரபதேஸ்த்ரிதி³வம்ʼ சாக்ஷயம்ʼ யயௌ॥ 13-123-19 (86186) பே²நபோ தி³வி கோ³லோகே முமுதே³ ஶாஶ்வதீ: ஸமா:। அவஶிஷ்டஶ்ச யா க³வஸ்தா ப³பூ⁴வுர்வனேசரா:॥ 13-123-20 (86187) பே²நபாக்²யானமேதத்தே க³வாம்ʼ மாஹாத்ம்யமேவ ச। கதி²தம்ʼ பாவனம்ʼ புண்யம்ʼ க்ருʼஷ்ணத்³வைபாயனேரிதம்॥ 13-123-21 (86188) நாராயணோ(அ)பி ப⁴க³வாந்த்³ருʼஷ்ட்வா கோ³ஷு பரம்ʼ யஶ:। ஶுஶ்ரூஷாம்ʼ பரமாம்ʼ சக்ரே ப⁴க்திம்ʼ ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-123-22 (86189) தஸ்மாத்த்வமபி ராஜேந்த்³ர கா³ வை பூஜய பா⁴ரத। த்³விஜேப்⁴யஶ்சைவ ஸததம்ʼ ப்ரயச்ச² குருஸத்தம॥ ॥ 13-123-23 (86190) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரயோவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 123 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-123-8 கதா³சித் கதா³பி। காசித் காபி॥ 7-123-10 ஶமீத்ருʼபி⁴: ஶமித்ருʼபி⁴:। தீ³ர்க⁴ ஆர்ஷ:॥

`யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। பவித்ராணாம்ʼ பவித்ரம்ʼ யச்ச்²ரேஷ்ட²ம்ʼ லோகேஷு பூஜிதம்। மஹாவ்ரதம்ʼ மஹாபா⁴க³ தன்மே ப்³ரூஹி பிதாமஹ॥ 13-124-1 (86191) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-124-2x (7154) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। பிது: புத்ரஸ்ய ஸம்ʼவாத³ம்ʼ வ்யாஸஸ்ய ச ஶுகஸ்ய ச॥ 13-124-2 (86192) ருʼஷீணாமுத்தமம்ʼ க்ருʼஷ்ணம்ʼ பா⁴விதாத்மானமச்யுதம்। பாரம்பர்யவிஶேஷஜ்ஞம்ʼ ஸர்வஶாஸ்த்ரார்த²கோவித³ம்॥ 13-124-3 (86193) க்ருʼதஶௌச: ஶுகஸ்தத்ர க்ருʼதஜப்ய: க்ருʼதாஹ்னிக:। பரம்ʼ நியமமாஸ்தா²ய பரம்ʼ த⁴ர்மமுபாஶ்ரித:॥ 13-124-4 (86194) ப்ரணம்ய ஶிரஸா வ்யாஸம்ʼ ஸூக்ஷ்மதத்வார்த²த³ர்ஶினம்। ஶுக: பப்ரச்ச² வை ப்ரஶ்னம்ʼ தா³நத⁴ர்மகுதூஹல:॥ 13-124-5 (86195) ப³ஹுசித்ராணி தா³நானி ப³ஹுஶ: ஶம்ʼஸஸே முனே। மஹார்த²ம்ʼ பாவனம்ʼ புண்யம்ʼ கிம்ʼஸ்வித்³தா³நம்ʼ மஹாப²லம்॥ 13-124-6 (86196) கேன து³ர்கா³ணி தரதி கேன லோகானவாப்னுதே। கேன வா மஹதா³ப்னோதி இஹ லோகே பரத்ர ச॥ 13-124-7 (86197) கே வா யஜ்ஞஸ்ய வோடா⁴ர: கேஷு யஜ்ஞ: ப்ரதிஷ்டி²த:। கிஞ்ச யஜ்ஞஸ்ய யஜ்ஞத்வம்ʼ கிஞ்ச யஜ்ஞஸ்ய பே⁴ஷஜம்। யஜ்ஞானாமுத்தமம்ʼ கிஞ்ச தத்³ப⁴வான்ப்ரப்³ரவீது மே॥ 13-124-8 (86198) ஸ தஸ்மை ப⁴ஜமானாய ஜாதகௌதூஹலாய ச। வ்யாஸோ வ்ரதனிதி⁴: ப்ராஹ க³வாமித³மனுத்தமம்॥ 13-124-9 (86199) த⁴ன்யம்ʼ யஶஸ்யமாயுஷ்யம்ʼ லோகே ஶ்ருதிஸுகா²வஹம்। யத்பவித்ரம்ʼ பவித்ராணாம்ʼ மங்க³லானாம்ʼ ச மங்க³லம்॥ 13-124-10 (86200) ஸர்வபாபப்ரஶமனம்ʼ தத்ஸமாஸேன மே ஶ்ருʼணு। யதி³த³ம்ʼ திஷ்ட²தே லோகே ஜக³த்ஸ்தா²வரஜங்க³மம்। கா³வஸ்தத்ப்ராப்ய திஷ்ட²ந்தி கோ³லோகே புண்யத³ர்ஶனா:॥ 13-124-11 (86201) மாதர: ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ விஶ்வஸ்ய ஜக³தஶ்ச ஹ। ருத்³ராணாமிஹ ஸாத்⁴யானாம்ʼ கா³வ ஏவ து மாதர:॥ 13-124-12 (86202) ருத்³ராணாம்ʼ மாதரோ ஹ்யேதா ஹ்யாதி³த்யானாம்ʼ ஸ்வஸா ஸ்ம்ருʼதா:। வஸூனாம்ʼ ச து³ஹித்ரஸ்தா ப்³ரஹ்மஸந்தானமூலஜா:॥ 13-124-13 (86203) யாஸாமதி⁴பதி: பூஷா மருதோ வாலப³ந்த⁴னா:। ஐஶ்வர்யம்ʼ வருணோ ராஜா விஶ்வேதே³வா: ஸமாஶ்ரிதா:॥ 13-124-14 (86204) ய ஏவம்ʼ வேத³ தா கா³வோ மாதரோ தே³வபூஜிதா:। ஸ விப்ரோ ப்³ரஹ்மலோகாய க³வாம்ʼ லோகாய வா த்⁴ருவ:॥ 13-124-15 (86205) கா³வஸ்து நாவமன்யேத கர்மணா மனஸா கி³ரா। க³வாம்ʼ ஸ்தா²நம்ʼ பரம்ʼ லோகே ப்ரார்த²யேத்³ய: பராம்ʼ க³திம்॥ 13-124-16 (86206) ந பத்³ப்⁴யாம்ʼ தாட³யேத்³கா³ வை ந த³ண்டே³ந ந முஷ்டினா। இமாம்ʼ வித்³யாமுபாஶ்ரித்ய பாவனீம்ʼ ப்³ரஹ்மனிர்மிதாம்॥ 13-124-17 (86207) மாத்ரூʼணாமன்வவாயே ச ந கோ³மத்⁴யே ந கோ³வ்ரஜே। நரோ மூத்ரபுரீஷஸ்ய த்³ருʼஷ்ட்வா குர்யாத்³விஸர்ஜனம்॥ 13-124-18 (86208) ஶுத்³தா⁴ஶ்சந்த³னஶீதாங்க்³யஶ்சந்த்³ரரஶ்மிஸமப்ரபா⁴:। ஸௌம்யா: ஸுரப்⁴ய: ஸுப⁴கா³ கா³வோ கு³க்³கு³லுக³ந்த⁴ய:॥ 13-124-19 (86209) ஸர்வே தே³வா(அ)விஶன்கா³ வை ஸமுத்³ரமிவ ஸிந்த⁴வ:। தி³வம்ʼ சைவாந்தரிக்ஷம்ʼ ச க³வாம்ʼ வ்யுஷ்டிம்ʼ ஸமஶ்னுதே॥ 13-124-20 (86210) த³தி⁴நா ஜுஹுயாத³க்³நிம்ʼ த³தி⁴நா ஸ்வஸ்தி வாசயேத்। த³தி⁴ த³த்³யாச்ச ப்ராஶேத க³வாம்ʼ வ்யுஷ்டிம்ʼ ஸமஶ்னுதே॥ 13-124-21 (86211) க்⁴ருʼதேன ஜுஹுயாத³க்³நிம்ʼ க்⁴ருʼதேன ஸ்வஸ்தி வாசயேத்। க்⁴ருʼதமாலப்⁴ய ப்ராஶ்னீயாத்³க³வாம்ʼ வ்யுஷ்டிம்ʼ ஸமஶ்னுதே॥ 13-124-22 (86212) கா³வ: ஸஞ்ஜீவனா யாஸ்து கா³வோ தா³நமனுத்தமம்। தா: புண்யகோ³பா: ஸுப²லா ப⁴ஜமானம்ʼ ப⁴ஜந்து மாம்॥ 13-124-23 (86213) யேன தே³வா: பவித்ரேண ஸ்வர்க³லோகமிதோ க³தா:। தத்பவித்ரம்ʼ பவித்ராணாம்ʼ மம மூர்த்⁴நி ப்ரதிஷ்டி²தம்॥ 13-124-24 (86214) வீணாம்ருʼத³ங்க³பணவா க³வாம்ʼ கா³த்ரம்ʼ ப்ரதிஷ்டி²தா:। க்ரீடா³ரதிவிஹாரார்தே² த்ரிஷு லோகேஷு வர்ததே॥ 13-124-25 (86215) ந தத்ர தே³வா வர்தந்தே நாக்³நிஹோத்ராணி ஜுஹ்வதி। ந யஜ்ஞைரிஜ்யதே சாத்ர யத்ர கௌ³ர்வை ந த்³ருʼஶ்யதே॥ 13-124-26 (86216) க்ஷீரம்ʼ த³தி⁴ க்⁴ருʼத²ம்ʼ யாஸாம்ʼ ரஸானாமுத்தமோ ரஸ:। அம்ருʼதப்ரப⁴வா கா³வஸ்த்ரைலோக்யம்ʼ யேன ஜீவதி॥ 13-124-27 (86217) இமாமாஹூய தே⁴நும்ʼ ச ஸவத்ஸாம்ʼ யஜ்ஞமாதரம்। உபாஹ்வயந்தி யாம்ʼ விப்ரா கா³வோ யஜ்ஞஹவிஷ்க்ருʼதம்॥ 13-124-28 (86218) யா மேத்⁴யா ப்ரத²மம்ʼ கர்ம இயம்ʼ தே⁴நு: ஸரஸ்வதீ। பௌர்ணமாஸேன வத்ஸேன காமம்ʼ காமகு³ணான்விதா॥ 13-124-29 (86219) யத்ர ஸர்வமித³ம்ʼ ப்ரோதம்ʼ யத்கிஞ்சிஜ்ஜங்க³மம்ʼ ஜக³த்। ஸ கௌ³ர்வை ப்ரத²மா புண்யா ஸர்வபூ⁴தஹிதே ரதா॥ 13-124-30 (86220) தா⁴ரணா: பாவனா: புண்யா பா⁴வனா பூ⁴தபா⁴வனா:। கா³வோ மாமபி⁴ரக்ஷந்து இஹ லோகே பரத்ர ச॥ 13-124-31 (86221) ஏஷ யஜ்ஞ: ஸஹோபாங்க³ ஏஷ யஜ்ஞ: ஸனாதன:। வேதா³: ஸஹோபனிஷதோ³ க³வாம்ʼ ரூபா: ப்ரதிஷ்டி²தா:॥ 13-124-32 (86222) ஏதத்தாத மயா ப்ரோக்தம்ʼ க³வாமிஹ பரம்ʼ மதம்। ஸர்வத: ஶ்ராவயேன்னித்யம்ʼ ப்ரயதோ ப்³ரஹ்மஸம்ʼஸதி³॥ 13-124-33 (86223) ஶ்ருத்வா லபே⁴த தாம்̐ல்லோகான்யே மயா பரிகீர்திதா:। ஶ்ராவயித்வாபி ப்ரீதாத்மா லோகாம்ʼஸ்தான்ப்ரதிபத்³யதே 13-124-34 (86224) தே⁴நுமேகாம்ʼ ஸமாத³த்³யாத³ஹன்யஹனி பாவனீம்। தத்ததா² ப்ராப்னுயாத்³விப்ர: பட²ன்வை கோ³மதீம்ʼ ஸதா³॥ 13-124-35 (86225) அத² தே⁴நுர்ன வித்³யதே திலதே⁴நுமனுத்தமாம்। த³த்³யாத்³கோ³மதிகல்பேன தாம்ʼ தே⁴நும்ʼ ஸர்வபாவனீம்॥ 13-124-36 (86226) ஆஹ்னிகம்ʼ கோ³மதீம்ʼ நித்யம்ʼ ய: படே²த ஸதா³ நர:। ஸர்வபாபாத்ப்ரமுச்யேத ப்ரயதாத்மா ய ஆசரேத்॥ 13-124-37 (86227) க்⁴ருʼதம்ʼ வா நித்யமாலப்⁴ய ப்ராஶ்ய வா கோ³மதீம்ʼ ஜபேத்। ஸ்னாத்வா வா கோ³கரீஷேண பட²ன்பாபாத்ப்ரமுச்யதே॥ 13-124-38 (86228) மனஸா கோ³மதீம்ʼ ஜப்யேத்³கோ³மத்யா நித்யமாஹ்னிகம்। ந த்வேன தி³வஸம்ʼ குர்யாத்³வ்யர்த²ம்ʼ கோ³மத்யபாட²க:॥ 13-124-39 (86229) கோ³மதீம்ʼ ஜபமானா ஹி தே³வா தே³வத்வமாப்னுவன்। ருʼஷித்வம்ருʼஷயஶ்சாபி கோ³மத்யா ஸர்வமாப்னுவன்॥ 13-124-40 (86230) ப³த்³தோ⁴ ப³ந்தா⁴த்ப்ரமுச்யேத க்ருʼச்ச்²ரான்முச்யேத ஸங்கடாத்। கோ³மதீம்ʼ ஸேவதே யஸ்து லப⁴தே ப்ரியஸங்க³மம்॥ 13-124-41 (86231) ஏதத்பவித்ரம்ʼ கார்த்ஸ்ன்யேன ஏதத்³வ்ரதமனுத்தமம்। ஏதத்து ப்ருʼதி²வீபால பாவனம்ʼ ஶ்ருʼண்வதாம்ʼ ஸதா³॥ 13-124-42 (86232) புத்ரகாமாஶ்ச யே கேசித்³த⁴னகாமாஶ்ச மானவா:। அத்³தா⁴நே சோரவைரிப்⁴யோ முச்யதே கோ³மதீம்ʼ பட²ன்॥ 13-124-43 (86233) பூர்வவைரானுப³ந்தே⁴ஷு ரணஏ சாப்யாததாயின:। லபே⁴த ஜயமேவாஶு ஸதா³ கோ³மதிபாட²க:॥'॥ ॥ 13-124-44 (86234) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி சதுர்விம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 124 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-124-1 தே³வவ்ரத மஹாபா⁴கே³தி க.பாட²:॥ 7-124-18 மாத்ரூʼணாமனுபாதே சேதி த².பாட².॥ 7-124-26 யத்ர கௌ³ர்வை ந து³ஹ்யதே இதி த².பாட²॥

`ஶுக உவாச। க்ஷத்ரியாஶ்சைவ ஶூத்³ராஶ்ச மந்த்ரஹீனாஶ்ச யே த்³விஜா:। கபிலாமுபஜீவந்தி கத²மேதத்பிதர்ப⁴வேத்॥ 13-125-1 (86235) ஶ்ரீவ்யாஸ உவாச। 13-125-2x (7155) க்ஷத்ரியாஶ்சைவ ஶூத்³ராஶ்ச மந்த்ரஹீனாஶ்ச யே த்³விஜா:। கபிலாமுபஜீவந்தி தேஷாம்ʼ வக்ஷ்யாமி நிர்ணயம்॥ 13-125-2 (86236) கபிலாஸ்தூத்தமா லோகே கோ³ஷு சைவோத்தமா மதா:। தாஸாம்ʼ தா³தா லபே⁴த்ஸ்வர்க³ம்ʼ விதி⁴நா யஶ்ச ஸேவதே॥ 13-125-3 (86237) ஸ்ப்ருʼஶேத கபிலாம்ʼ யஸ்து த³ண்டே³ந சரணேன வா। ஸ தேன ஸ்பர்ஶமாத்ரேண நரகாயோபபத்³யதே॥ 13-125-4 (86238) மந்த்ரேண யுஞ்ஜ்யாத்கபிலாம்ʼ மந்த்ரேணைவ ப்ரமுஞ்சதே। மந்த்ரிஹீனம்ʼ து யோ யுஞ்ஜாத்க்ருʼமியோனௌ ப்ரஸூயதே॥ 13-125-5 (86239) ப்ரஹாராஹதமர்மாங்கா³ து³:கே²ந ச ஜடீ³க்ருʼதா। பதா³நி யாவத்³க³ச்சே²த தாவல்லோகான்க்ருʼமிர்ப⁴வேத்॥ 13-125-6 (86240) யாவந்தோ பி³ந்த³வஸ்தஸ்யா: ஶோணிதஸ்ய க்ஷிதிம்ʼ க³தா:। தாவத்³வர்ஷஸஹஸ்ராணி நரகம்ʼ ப்ரதிபத்³யதே॥ 13-125-7 (86241) மந்த்ரேண யுஞ்ஜ்யாத்கபிலாம்ʼ மந்த்ரேண வினியோஜயேத்। மந்த்ரஹீனைரனுயுதோ மஞ்ஜயேத்தமஸி ப்ரபோ⁴॥ 13-125-8 (86242) கபிலாம்ʼ யே(அ)பி ஜீவந்தி பு³த்³தி⁴மோஹான்விதா நரா:। தே(அ)பி வர்ஷஸஹஸ்ராணி பதந்தி நரகே ந்ருʼப॥ 13-125-9 (86243) அத² ந்யாயேன யே விப்ரா: கபிலாமுபயுஞ்ஜதே। தஸ்மிம்ʼல்லோகே ப்ரமோத³ந்தே லோகாஶ்சைஷாமனாமயா:॥ 13-125-10 (86244) விதி⁴நா யே ந குர்வந்தி ஶூத்³ராஸ்தானுபதா⁴ரய॥' ॥ 13-125-11 (86245) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி பஞ்சவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 125 ॥

`ஶுக உவாச। நானாவர்ணைருபேதானாம்ʼ க³வாம்ʼ கிம்ʼ முனிஸத்தம। கபிலா: ஸர்வவர்ணேஷு வரிஷ்ட²த்வமவாப்னுவன்॥ 13-126-1 (86246) வ்யாஸ உவாச। 13-126-2x (7156) ஶ்ருʼணு புத்ர யதா² கோ³ஷு வரிஷ்டா²: கபிலா: ஸ்ம்ருʼதா:। கபிலத்வம்ʼ ச ஸம்ப்ராப்தா: பூஜ்யாஶ்சி ஸததம்ʼ ந்ருʼஷு॥ 13-126-2 (86247) அக்³நி: புராபசக்ராம தே³வேப்⁴ய இதி ந: ஶ்ருதம்। தே³வேப்⁴யோ மாம்ʼ சா²த³யத ஶரண்யா: ஶரணம்ʼ க³தம்॥ 13-126-3 (86248) ஊசுஸ்தா: ஸஹிதாஸ்தத்ர ஸ்வாக³தம்ʼ தவ பாவக:। இஹ கு³ப்தஸ்த்வமஸ்மாபி⁴ர்ன தே³வைருபலப்ஸ்யஸே॥ 13-126-4 (86249) அத² தே³வா விவித்ஸந்த: பாவகம்ʼ பரிசக்ரமு:। கோ³ஷு கு³ப்தம்ʼ ச விஜ்ஞாய தா: க்ஷிப்ரமுபதஸ்தி²ரே॥ 13-126-5 (86250) யுஷ்மாஸு நிவஸத்யக்³நிரிதி கா³: ஸமசூசுத³ன்। ப்ரகாஶ்யதாம்ʼ ஹுதவஹோ லோகான்ன ச்சே²த்துமர்ஹத²॥ 13-126-6 (86251) ஏவமஸ்த்வித்யுனுஜ்ஞாய பாவகம்ʼ ஸமத³ர்ஶயன்॥ 13-126-7 (86252) அதி⁴க³ம்ய பாவகம்ʼ துஷ்டாஸ்தே தே³வா: ஸத்³ய ஏவ து। அக்³நிம்ʼ ப்ரசோத³யாமாஸு: க்ரியதாம்ʼ கோ³ஷ்வனுக்³ரஹ:॥ 13-126-8 (86253) க³வாம்ʼ து யாஸாம்ʼ கா³த்ரேஷு பாவக: ஸமவஸ்தி²த:। கபிலத்வமனுப்ராப்தா: ஸர்வஶ்ரேஷ்ட²த்வமேவ ச॥ 13-126-9 (86254) மஹாப²லத்வம்ʼ லோகே ச த³தௌ³ தாஸாம்ʼ ஹுதாஶன:। தஸ்மாத்³தி⁴ ஸர்வவர்ணானாம்ʼ கபிலாம்ʼ கா³ம்ʼ ப்ரதா³பய। ஶ்ரோத்ரியாய ப்ரஶாந்தாய ப்ரயதாயாக்³நிஹோத்ரிணே॥ 13-126-10 (86255) யாவந்தி ரோமாணி ப⁴ந்தி தே⁴ந்வா யுகா³நி தாவந்தி புனாதி தா³த்ரூʼன்। ப்ரதிக்³ரஹீத்ரூʼம்ʼஶ்ச புனாதி த³த்தா ஶிஷ்டே து கௌ³ர்வை ப்ரதிபாத³னேன॥ ॥ 13-126-11 (86256) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஷட்³விம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 126 ॥

ஶுக உவாச। கேன வர்ணவிபா⁴கே³ந விஜ்ஞேயா கபிலா ப⁴வேத்। கதி வா லக்ஷணான்யஸ்யா த்³ருʼஷ்டானி முனிபி⁴: புரா॥ 13-127-1 (86257) ஶ்ரீவ்யாஸ உவாச। 13-127-2x (7157) ஶ்ருʼணு தாத யதா² கோ³ஷு விஜ்ஞேயா கபிலா ப⁴வேத்। நேத்ரயோ: ஶ்ருʼங்க³யோஶ்சைவ கு²ரேஷு வ்ருʼஷணேஷு ச। கர்ணதோ க்⁴ராணதஶ்சாபி ஷட்³விதா⁴: கபிலா: ஸ்ம்ருʼதா:॥ 13-127-2 (86258) ஏதேஷாம்ʼ லக்ஷணானாம்ʼ து யத்³யேகமபி த்³ருʼஶ்யதே। கபிலாம்ʼ தாம்ʼ விஜானீயாதே³வமாஹுர்மனீஷிண:॥ 13-127-3 (86259) ஆக்³நேயீ நேத்ரகபிலா கு²ரைர்மாஹேஶ்வரீ ப⁴வேத்। க்³ரீவாயாம்ʼ வைஷ்ணவீ ஜ்ஞேயா பூஷ்ணோ க்⁴ராணாத³ஜாயத॥ 13-127-4 (86260) கர்ணதஸ்து வஸந்தேன ஸ்வயோனிமபி⁴ஜாயதே। கா³யத்ர்யாஶ்ச வ்ருʼஷணயோருத்பத்தி: ஷட்³கு³ணா ஸ்ம்ருʼதா॥ 13-127-5 (86261) ஏவம்ʼ கா³வஶ்ச விப்ராஶ்ச கா³யத்ரீ ஸத்யமேவ ச। வஸந்தஶ்ச ஸுவர்ணஶ்ச ஏகத: ஸமஜாயத॥ 13-127-6 (86262) நேத்ரயோ: கபிலாம்ʼ யஸ்து வாஹயேத து³ஹேத வா। ஸ பாபகர்மா நரகம்ʼ ப்ரதிஷ்டா²ம்ʼ ப்ரதிபத்³யதே॥ 13-127-7 (86263) நரகாத்³விப்ரமுக்தஸ்து திர்யக்³யோனிம்ʼ நிஷேவதே। யதா³ லபே⁴த மானுஷ்யம்ʼ ஜாத்யந்தோ⁴ ஜாயதே நர:॥ 13-127-8 (86264) ஶ்ருʼங்க³யோ: கபிலாம்ʼ யஸ்து வாஹயேத து³ஹேத வா। திர்யக்³யோனிம்ʼ ஸ லப⁴தே ஜாயமான: புன: புன:॥ 13-127-9 (86265) கு²ரேஷு கபிலாம்ʼ யஸ்து வாஹயேத து³ஹேத வா। தமஸ்யபாரே மஜ்ஜேத த⁴னஹீனோ நராத⁴ம:॥ 13-127-10 (86266) கபிலாம்ʼ வாலதா⁴நேஷு வாஹயேத து³ஹேத வா। நிராஶ்ரய: ஸதா³ சைவ ஜாயதே யதி³ சேத்க்ருʼமி:॥ 13-127-11 (86267) கர்ணேன கபிலாம்ʼ யஸ்து ஜானந்னப்யுபஜீவதி। ஸஹஸ்ரஶ: ஶுசிர்பு⁴த்வா மானுஷ்யம்ʼ ப்ராப்னுயாத³த²। சண்டா³ல: பாபயோனிஶ்ச ஜாயதே ஸ நராத⁴ம:॥ 13-127-12 (86268) க்⁴ராணேன கபிலாம்ʼ யஸ்து ப்ரமாதா³து³பஜீவதி। ஸோ(அ)பி வர்ஷஸஹஸ்ராணி திர்யக்³யோனௌ ப்ரஜாயதே॥ 13-127-13 (86269) வ்யாதி⁴க்³ரஸ்தோ ஜடோ³ ரோகீ³ ப⁴வேன்மானுஷ்யமாக³த:॥ 13-127-14 (86270) மது⁴ஸர்பிஸ்ஸுக³ந்தா⁴ஸ்து கபிலா: ஶாஸ்த்ரத: ஸ்ம்ருʼதா:। ஏதா: ஸமுபஜீவேத ஸோ(அ)பி திர்யக்ஷு ஜாயதே॥ 13-127-15 (86271) ஸ்தா²வரத்வமனுப்ராப்தோ யதி³ மானுஷ்யதாம்ʼ லபே⁴த்। அல்பாயு: ஸ ப⁴வேஜ்ஜாதோ ஹீனவர்ணகுலோத்³ப⁴வ:॥ 13-127-16 (86272) யே து பாபா ஹ்யஸூயந்தே கபிலாம்ʼ வாஹயந்தி ச। நிரயேஷு ப்ரதிஷ்ட²ந்தே யாவதா³பூ⁴தஸம்ப்லவம்॥ ॥ 13-127-17 (86273) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஸப்தவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 127 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-127-7 வாஹயேன த³மேத வேதி த².பாட².॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। மயா க³வாம்ʼ புரீஷம்ʼ வை ஶ்ரியா ஜுஷ்டமிதி ஶ்ருதம்। ஏததி³ச்சா²ம்யஹம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ ஸம்ʼஶயோ(அ)த்ர ஹி மே மஹான்॥ 13-128-1 (86274) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-128-2x (7158) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। கோ³பி⁴ர்ன்ருʼபேஹம்ʼ ஸம்ʼவாத³ம்ʼ ஶ்ரியா பா⁴ரதஸத்தம॥ 13-128-2 (86275) கா³வோ(அ)த² விஸ்மிதாஸ்தஸ்யா த்³ருʼஷ்ட்வா ரூபஸ்ய ஸம்பத³ம்॥ 13-128-3 (86276) கா³வ ஊசு:। 13-128-4x (7159) கா(அ)ஸி தே³வி குதோ வா த்வம்ʼ ரூபேணாப்ரதிமா பு⁴வி। விஸ்மிதா: ஸ்ம மஹாபா⁴கே³ தவ ரூபஸ்ய ஸம்பதா³॥ 13-128-4 (86277) இச்சா²மஸ்த்வாம்ʼ வயம்ʼ ஜ்ஞாதும்ʼ கா த்வம்ʼ க்வ ச க³மிஷ்யஸி। தத்த்வேன ஹி ஸுவர்ணாபே⁴ ஸர்வமேதத்³ப்³ரவீஹி ந:॥ 13-128-5 (86278) ஶ்ரீருவாச। 13-128-6x (7160) லோகஸ்ய காந்திர்ப⁴த்³ரம்ʼ வ: ஶ்ரீர்னாமாஹம்ʼ பரிஶ்ருதா। மயா தை³த்யா: பரித்யக்தா வினஷ்டா: ஶாஶ்வதீ: ஸமா:॥ 13-128-6 (86279) மயா(அ)பி⁴பன்னா தே³வாஶ்ச மோத³ந்தே ஶாஶ்வதீ: ஸமா:। இந்த்³ரோ விவஸ்வான்ஸோமஶ்ச விஷ்ணுராபோ(அ)க்³நிரேவ ச॥ 13-128-7 (86280) மயா(அ)பி⁴பன்னா தீ³ப்யந்தே ருʼஷயோ தே³வதாஸ்ததா²। யான்னாவிஶாம்யஹம்ʼ கா³வஸ்தே வினஶ்யந்தி ஸர்வஶ:॥ 13-128-8 (86281) த⁴ர்மஶ்சார்த²ஶ்ச காமஶ்ச மயா ஜுஷ்டா: ஸுகா²ந்விதா:। ஏவம்ப்ரபா⁴வாம்ʼ மாம்ʼ கா³வோ விஜானீத ஸுக²ப்ரதா³ம்॥ 13-128-9 (86282) இச்சா²மி சாபி யுஷ்மாஸு வஸ்தும்ʼ ஸர்வாஸு நித்யதா³। ஆக³த்ய ப்ரார்த²யே யுஷ்மாஞ்ஶ்ரீஜுஷ்டா ப⁴வதா(அ)னகா⁴:॥ 13-128-10 (86283) கா³வ ஊசு:। 13-128-11x (7161) அத்⁴ருவா சபலா ச த்வம்ʼ ஸாமான்யா ப³ஹுபி⁴: ஸஹ। ந த்வாமிச்சா²ம ப⁴த்³ரம்ʼ தே க³ம்யதாம்ʼ யத்ர ரோசதே॥ 13-128-11 (86284) வபுஷ்மந்த்யோ வயம்ʼ ஸர்வா: கிமஸ்மாகம்ʼ த்வயா(அ)த்³ய வை। யதே²ஷ்டம்ʼ க³ம்யதாம்ʼ தத்ர க்ருʼதகார்யா வயம்ʼ த்வயா॥ 13-128-12 (86285) ஶ்ரீருவாச। 13-128-13x (7162) கிமேதத்³வ: க்ஷமம்ʼ கா³வோ யன்மாம்ʼ நேஹாபி⁴நந்த³த²। ந மாம்ʼ ஸம்ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீத்⁴வம்ʼ கஸ்மாத்³வை து³ர்லபா⁴ம்ʼ ஸதீம்॥ 13-128-13 (86286) ஸத்யஶ்ச லோகவாதோ³(அ)யம்ʼ லோகே சரதி ஸுவ்ரதா:। ஸ்வயம்ʼ ப்ராப்தே பரிப⁴வோ ப⁴வதீதி வினிஶ்சய:॥ 13-128-14 (86287) மஹது³க்³ரம்ʼ தப: க்ருʼத்வா மாம்ʼ நிஷேவந்தி மானவா:। தே³வதா³நவக³ந்த⁴ர்வா: பிஶாசோரக³ராக்ஷஸா:॥ 13-128-15 (86288) க்ஷமமேதத்³தி⁴ வோ கா³வ: ப்ரதிக்³ருʼஹ்ணீத மாமிஹ। நாவமன்யா ஹ்யஹம்ʼ ஸௌம்யாஸ்த்ரைலோக்யே ஸசராசரே॥ 13-128-16 (86289) கா³வ ஊசு:। 13-128-17x (7163) நாவமான்யாமஹே தே³வி ந த்வாம்ʼ பரிப⁴வாமஹே। அத்⁴ருவா சலசித்தாஸி ததஸ்த்வாம்ʼ வர்ஜயாமஹே॥ 13-128-17 (86290) ப³ஹுனா ச கிமுக்தேன க³ம்யதாம்ʼ யத்ர வாஞ்ச²ஸி। வபுஷ்மந்த்யோ வயம்ʼ ஸர்வா: கிமஸ்மாகம்ʼ த்வயா(அ)னகே⁴॥ 13-128-18 (86291) ஶ்ரீருவாச। 13-128-19x (7164) அவஜ்ஞாதா ப⁴விஷ்யாமி ஸர்வலோகேஷு மானவை:। ப்ரத்யாக்²யாதேதி யுஷ்மாபி⁴: ப்ரஸாத³: க்ரியதாம்ʼ மம॥ 13-128-19 (86292) மஹாபா⁴கா³ ப⁴வத்யோ வை ஶரண்யா: ஶரணாக³தாம்। பரித்ராயந்து மாம்ʼ நித்யம்ʼ ப⁴ஜமானாமனிந்தி³தாம்॥ 13-128-20 (86293) மானநாமஹமிச்சா²மி ப⁴வத்ய: ஸததம்ʼ ஶிவா:। அப்யேகாங்கே³ஷ்வதோ⁴ வஸ்துமிச்சா²மி ச ஸுகுத்ஸிதே॥ 13-128-21 (86294) ந வோ(அ)ஸ்தி குத்ஸிதம்ʼ கிஞ்சித³ங்கே³ஷ்வாலக்ஷ்யதே(அ)னகா⁴:। புண்யா: பவித்ரா: ஸுப⁴கா³ அவாக்³தே³ஶம்ʼ ப்ரயச்ச²த²। வஸேயம்ʼ யத்ர வோ தே³ஹே தன்மே வ்யாக்²யாதுமர்ஹத²॥ 13-128-22 (86295) ஏவமுக்தாஸ்து தா கா³வ: ஶுபா⁴: கருணவத்ஸலா:। ஸம்மான்ய ஸஹிதா: ஸர்வா: ஶ்ரியமுசுர்னராதி⁴ப॥ 13-128-23 (86296) அவஶ்யம்ʼ மானநா கார்யா தவாஸ்மாபி⁴ர்யஶஸ்வினி। ஶக்ருʼன்மூத்ரே நிவஸதாம்ʼ புண்யமேதத்³தி⁴ ந: ஶுபே⁴॥ 13-128-24 (86297) ஶ்ரீருவாச। 13-128-25x (7165) தி³ஷ்ட்யா ப்ரஸாதோ³ யுஷ்மாபி⁴: க்ருʼதோ மே(அ)னுக்³ரஹாத்மக:। ஏவம்ʼ ப⁴வது ப⁴த்³ரம்ʼ வ: பூஜிதா(அ)ஸ்மி ஸுக²ப்ரதா³:॥ 13-128-25 (86298) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-128-26x (7166) ஏவம்ʼ க்ருʼத்வா து ஸமயம்ʼ ஶ்ரீர்கோ³பி⁴: ஸஹ பா⁴ரத। பஶ்யந்தீனாம்ʼ ததஸ்தாஸாம்ʼ தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத॥ 13-128-26 (86299) ஏவம்ʼ கோ³ஶக்ருʼத: புத்ர மாஹாத்ம்யம்ʼ தே(அ)னுவர்ணிதம்। மாஹாத்ம்யம்ʼ ச க³வாம்ʼ பூ⁴ய: ஶ்ரூயதாம்ʼ க³த³தோ மம॥ ॥ 13-128-27 (86300) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி அஷ்டவிம்ʼஶத்யதி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 128 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-128-3 விஸ்மிதா அப⁴வன்னிதி ஶேஷ:॥ 7-128-21 ஏகா அஹம்। அங்கே³ஷு மத்⁴யே குத்ஸிதே। ஸுப்ரீதாங்கே³ஷு வோ வஸ்துமிச்சா²மீஹ ந குத்ஸிதே இதி த⁴.பாட²:॥ 7-128-23 ஸம்மந்த்ர்ய ஸஹிதா இதி ஜ².பாட²:॥

பீ⁴ஷ்ம உவாச। யே ச கா³: ஸம்ப்ரயச்ச²ந்தி ஹுதஶிஷ்டாஶினஶ்ச யே। தேஷாம்ʼ ஸத்ராணி யஜ்ஞாஶ்ச நித்யமேவ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-129-1 (86301) ருʼதே த³தி⁴க்⁴ருʼதேனேஹ ந யஜ்ஞ: ஸம்ப்ரவர்ததே। தேன யஜ்ஞஸ்ய யஜ்ஞத்வமதோ மூலம்ʼ ச லக்ஷ்யதே॥ 13-129-2 (86302) தா³நானாமபி ஸர்வேஷாம்ʼ க³வாம்ʼ தா³நம்ʼ ப்ரஶஸ்யதே। கா³வ: ஶ்ரேஷ்டா²: பவித்ராஶ்ச பாவனம்ʼ ஹ்யேதது³த்தமம்॥ 13-129-3 (86303) புஷ்ட்யர்த²மேதா: ஸேவேத ஶாந்த்யர்த²மபி சைவ ஹ। பயோ த³தி⁴ க்⁴ருʼதம்ʼ சாஸாம்ʼ ஸர்வபாபப்ரமோசனம்॥ 13-129-4 (86304) கா³வஸ்தேஜ: பரம்ʼ ப்ரோக்தமிஹ லோகே பரத்ர ச। ந கோ³ப்⁴ய: பரமம்ʼ கிஞ்சித்பவித்ரம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-129-5 (86305) அத்ராப்யுதா³ஹரந்தீமமிதிஹாஸம்ʼ புராதனம்। பிதாமஹஸ்ய ஸம்ʼவாத³மிந்த்³ரஸ்ய ச யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-129-6 (86306) பராபூ⁴தேஷு தை³த்யேஷு ஶக்ரஸ்த்ரிபு⁴வனேஶ்வர:। ப்ரஜா: ஸமுதி³தா: ஸர்வா: ஸத்யத⁴ர்மபராயணா:॥ 13-129-7 (86307) அத²ர்ஷய: ஸக³ந்த⁴ர்வா: கின்னரோரக³ராக்ஷஸா:। தே³வாஸுரஸுபர்ணாஶ்ச ப்ரஜானாம்ʼ பதயஸ்ததா²। பர்யுபாஸத கௌந்தேய கதா³சித்³வை பிதாமஹம்॥ 13-129-8 (86308) நாரத³: பர்வதஶ்சைவ விஶ்வாவஸுஹஹாஹுஹூ:। தி³வ்யதானேஷு கா³யந்த: பர்யுபாஸத தம்ʼ ப்ரபு⁴ம்॥ 13-129-9 (86309) தத்ர தி³வ்யானி புஷ்பாணி ப்ராவஹத்பவனஸ்ததா³। ஆஜஹ்ருர்ருʼதவஶ்சாபி ஸுக³ந்தீ⁴நி ப்ருʼத²க்ப்ருʼத²க்॥ 13-129-10 (86310) தஸ்மிந்தே³வஸமாவாயே ஸர்வபூ⁴தஸமாக³மே। தி³வ்யவாதி³த்ரஸங்கு⁴ஷ்டே தி³வ்யஸ்த்ரீசாரணாவ்ருʼதே। இந்த்³ர: பப்ரச்ச² தே³வேஶமபி⁴வாத்³ய ப்ரணம்ய ச॥ 13-129-11 (86311) தே³வானாம்ʼ ப⁴க³வன்கஸ்மால்லோகேஶானாம்ʼ பிதாமஹ। உபரிஷ்டா²த்³க³வாம்ʼ லோக ஏததி³ச்சா²மி வேதி³தும்॥ 13-129-12 (86312) கிம்ʼ தபோ ப்³ரஹ்மசர்யம்ʼ வா கோ³பி⁴: க்ருʼதமிஹேஶ்வர॥ தே³வானாமுபரிஷ்டாத்³யத்³வஸந்த்யரஜஸ: ஸுக²ம்॥ 13-129-13 (86313) தத: ப்ரோவாச ப்³ரஹ்மா தம்ʼ ஶக்ரம்ʼ ப³லனிஷூத³னம்। அவஜ்ஞாதாஸ்த்வயா நித்யம்ʼ கா³வோ ப³லனிஷூத³ன॥ 13-129-14 (86314) தேன த்வமாஸாம்ʼ மாஹாத்ம்யம்ʼ ந வேத்ஸி ஶ்ருʼணு யத்ப்ரபோ⁴। க³வாம்ʼ ப்ரபா⁴வம்ʼ பரமம்ʼ மாஹாத்ம்யம்ʼ ச ஸுரர்ஷப⁴॥ 13-129-15 (86315) யஜ்ஞாங்க³ம்ʼ கதி²தா கா³வோ யஜ்ஞ ஏவ ச வாஸவ। ஏதாபி⁴ஶ்ச வினா விஜ்ஞோ ந வர்தேத கத²ஞ்சன॥ 13-129-16 (86316) தா⁴ரயந்தி ப்ரஜாஶ்சைதா: பயஸா ஹவிஷா ததா²। ஏதாஸாம்ʼ தனயாஶ்சாபி க்ருʼஷியோக³முபாஸதே॥ 13-129-17 (86317) ஜனயந்தி ச தா⁴ந்யானி பீ³ஜானி விவிதா⁴நி ச। ததோ யஜ்ஞா: ப்ரவர்தந்தே ஹவ்யம்ʼ கவ்யம்ʼ ச ஸர்வஶ:॥ 13-129-18 (86318) பயோ த³தி⁴ க்⁴ருʼதம்ʼ சைவ புண்யாஶ்சைதா: ஸுராதி⁴ப। வஹந்தி விவிதா⁴ந்போ⁴கா³ந்க்ஷுத்த்ருʼஷ்ணாபரிபீடி³தா:॥ 13-129-19 (86319) முனீம்ʼஶ்ச தா⁴ரயந்தீஹ ப்ரஜாஶ்சைவாபி கர்மணா। வாஸவா(அ)கூடவாஹின்ய: கர்மணா ஸுக்ருʼதேன ச॥ 13-129-20 (86320) உபரிஷ்டாத்ததோ(அ)ஸ்மாகம்ʼ வஸந்த்யேதா: ஸதை³வ ஹி। ஏதத்தே காரணம்ʼ ஶக்ர நிவாஸக்ருʼதமத்⁴ய வை। கா³வோ தே³வோபரிஷ்டாத்³தி⁴ ஸமாக்²யாதா: ஶதக்ரதோ॥ 13-129-21 (86321) ஏதா ஹி வரத³த்தாஶ்ச வரதா³ஶ்சாபி வாஸவ। ஸுரப்⁴ய: புண்யகர்மிண்ய: பாவனா: ஶுப⁴லக்ஷணா:॥ 13-129-22 (86322) யத³ர்த²ம்ʼ கா³ம்ʼ க³தாஶ்சைவ ஸுரப்⁴ய: ஸுரஸத்தம। தச்ச மே ஶ்ருʼணு கார்ஸ்ன்யேன வத³தோ ப³லஸூத³ன॥ 13-129-23 (86323) புரா தே³வயுகே³ தாத தை³த்யேந்த்³ரேஷு மஹாத்மஸு। த்ரீம்̐ல்லோகானநுஶாஸத்ஸு விஷ்ணௌ க³ர்ப⁴த்வமாக³தே॥ 13-129-24 (86324) அதி³த்யாம்ʼ தப்யமானாயாம்ʼ தபோ கோ⁴ரம்ʼ ஸுது³ஶ்சரம்। புத்ரார்த²மமரஶ்ரேஷ்ட² பாதே³நைகேன நித்யதா³॥ 13-129-25 (86325) தாம்ʼ து த்³ருʼஷ்ட்வா மஹாதே³வீம்ʼ தப்யமானாம்ʼ மஹத்தப:। த³க்ஷஸ்ய து³ஹிதா தே³வீ ஸுரபி⁴ர்னாம நாமத:॥ 13-129-26 (86326) அதப்யத தபோ கோ⁴ரம்ʼ ஹ்ருʼஷ்டா த⁴ர்மபராயணா। கைலாஸஶிக²ரே ரம்யே தே³வக³ந்த⁴ர்வஸேவிதே॥ 13-129-27 (86327) வ்யதிஷ்ட²தே³கபாதே³ந பரமம்ʼ யோக³மாஸ்தி²தா। த³ஶவர்ஷஸஹஸ்ராணி த³ஶவர்ஷஶதானி ச॥ 13-129-28 (86328) ஸந்தப்தாஸ்தபஸா தஸ்யா தே³வா: ஸர்ஷிமஹோரகா³:। தத்ர க³த்வா மயா ஸார்த⁴ம்ʼ பர்யுபாஸத தாம்ʼ ஶுபா⁴ம்ʼ॥ 13-129-29 (86329) அதா²ஹமப்³ரவம்ʼ தத்ர தே³வீம்ʼ தாம்ʼ தபஸா(அ)ன்விதாம்। கிமர்த²ம்ʼ தப்யஸே தே³வி தபோ கோ⁴ரமனிந்தி³தே॥ 13-129-30 (86330) ப்ரீதஸ்தே(அ)ஹம்ʼ மஹாபா⁴கோ³ தபஸா(அ)னேன ஶோப⁴னே। வரயஸ்வ வரம்ʼ தே³வி தா³தாஸ்மீதி புரந்த³ர॥ 13-129-31 (86331) ஸுரபி⁴ருவாச। 13-129-32x (7167) வரேண ப⁴க³வன்மஹ்யம்ʼ க்ருʼதம்ʼ லோகபிதாமஹ। ஏஷ ஏவ வரோ மே(அ)த்³ய யத்ப்ரீதோஸி மமானக⁴॥ 13-129-32 (86332) ப்³ரஹ்மோவாச। 13-129-33x (7168) தாமேவ ப்³ருவதீம்ʼ தே³வீம்ʼ ஸுரபி⁴ம்ʼ த்ரித³ஶேஶ்வர। ப்ரத்யப்³ரவம்ʼ யத்³தே³வேந்த்³ர தன்னிபோ³த⁴ ஶசீபதே॥ 13-129-33 (86333) அலோப⁴காம்யயா தே³வி தபஸா ஶுசினா ச தே। ப்ரஸன்னோ(அ)ஹம்ʼ வரம்ʼ தஸ்மாத³மரத்வம்ʼ தா³தா³மி தே॥ 13-129-34 (86334) த்ரயாணாமபி லோகானாமுபரிஷ்டான்னிவத்ஸ்யஸி। மத்ப்ரஸாதா³ச்ச விக்²யாதோ கோ³லோக: ஸம்ப⁴விஷ்யதி॥ 13-129-35 (86335) மானுஷேஷு ச குர்வாணா: ப்ரஜா: கர்ம ஶுபா⁴ஸ்தவ। நிவத்ஸ்யந்தி மஹாபா⁴கோ³ ஸர்வா து³ஹிதரஶ்ச தே॥ 13-129-36 (86336) மனஸா சிந்திதா போ⁴கா³ஸ்த்வயா வை தி³வ்யமானுஷா:। யச்ச ஸ்வர்க³ஸுக²ம்ʼ தே³வி தத்தே ஸம்பத்ஸ்யதே ஶுபே⁴॥ 13-129-37 (86337) தஸ்யா லோகா: ஸஹஸ்ராக்ஷ ஸர்வகாமஸமன்விதா:। ந தத்ர க்ரமதே ம்ருʼத்யுர்ன ஜரா ந ச பாவக:। ந தை³ந்யம்ʼ நாஶுப⁴ம்ʼ கிஞ்சித்³வித்³யதே தத்ர வாஸவ॥ 13-129-38 (86338) தத்ர தி³வ்யான்யரண்யானி தி³வ்யானி ப⁴வனானி ச। விமானானி ஸுயுக்தானி காமகா³நி ச வாஸவ॥ 13-129-39 (86339) ப்³ரஹ்மசர்யேண தபஸா ஸத்யேன ச த³மேன ச। தா³நைஶ்ச விவிதை⁴: புண்யைஸ்ததா² தீர்தா²நுஸேவனாத்॥ 13-129-40 (86340) தபஸா மஹதா சைவ ஸுக்ருʼதேன ச கர்மணா। ஶக்ய: ஸமாஸாத³யிதும்ʼ கோ³லோக: புஷ்கரேக்ஷண॥ 13-129-41 (86341) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ மயா ஶக்ரானுப்ருʼச்ச²தே। ந தே பரிப⁴வ: கார்யோ க³வாமஸுரஸூத³ன॥ 13-129-42 (86342) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-129-43x (7169) ஏதச்ச்²ருத்வா ஸஹஸ்ராக்ஷ: பூஜயாமாஸ நித்யதா³। கா³ஶ்சக்ரே ப³ஹுமானம்ʼ ச தாஸு நித்யம்ʼ யுதி⁴ஷ்டி²ர॥ 13-129-43 (86343) ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம்ʼ பாவனம்ʼ ச மஹாத்³யுதே। பவித்ரம்ʼ பரமம்ʼ சாபி க³வாம்ʼ மாஹாத்ம்யமுத்தமம்। 13-129-44 (86344) கீர்திதம்ʼ புருஷவ்யாக்⁴ர ஸர்வபாபவிமோசனம்। ய இத³ம்ʼ கத²யேன்னித்யம்ʼ ப்³ராஹ்மணேப்⁴ய: ஸமாஹித:॥ 13-129-45 (86345) ஹவ்யகவ்யேஷு யஜ்ஞேஷு பித்ருʼகார்யேஷு சைவ ஹ। ஸார்வகாமிகமக்ஷய்யம்ʼ பித்ரூʼம்ʼஸ்தஸ்யோபதிஷ்ட²தே॥ 13-129-46 (86346) கோ³ஷு ப⁴க்தஶ்ச லப⁴தே யத்³யதி³ச்ச²தி மானவ:। ஸ்த்ரியோபி ப⁴க்தா யா கோ³ஷு தாஶ்ச காமமவாப்னுயு:॥ 13-129-47 (86347) புத்ரார்தீ²ம்ʼ லப⁴தே புத்ரம்ʼ கன்யார்தீ² தாமவாப்னுயாத்। த⁴னார்தீ² லப⁴தே வித்தம்ʼ த⁴ர்மார்தீ² த⁴ர்மமாப்னுயாத்॥ 13-129-48 (86348) வித்³யார்தீ² சாப்னுயாத்³வித்³யாம்ʼ ஸுகா²ர்தீ² ப்ராப்னுயாத்ஸுக²ம்। ந கிஞ்சித்³து³ர்லப⁴ம்ʼ சைவ க³வாம்ʼ ப⁴க்தஸ்ய பா⁴ரத॥ ॥ 13-129-49 (86349) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி ஏகோனத்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 128 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-129-20 வாஸவ அகூடவாஹின்ய: அமாயாவ்யவஹாரிண்ய:॥ 7-129-21 நிவாஸார்த²ம்ʼ க்ருʼதம்ʼ நிவாஸக்ருʼதம்॥ 7-129-48 கன்யா பதிமவாப்னுயாதி³தி க.த².த⁴.பாட²:॥

யுதி⁴ஷ்டி²ர உவாச। உக்தம்ʼ பிதாமஹேனேத³ம்ʼ க³வாம்ʼ தா³நமனுத்தமம்। விஶேஷேண நரேந்த்³ராணாமிஹ த⁴ர்மமவேக்ஷதாம்॥ 13-130-1 (86350) ராஜ்யம்ʼ ஹி ஸததம்ʼ து³:க²மாஶ்ரமாஶ்ச ஸுது³ர்விதா³:। பரிசாரேஷு வை து³:க²ம்ʼ து³ர்த⁴ரம்ʼ சாக்ருʼதாத்மபி⁴:। பூ⁴யிஷ்ட²ம்ʼ ச நரேந்த்³ராணாம்ʼ வித்³யதே ந ஶுபா⁴ க³தி:॥ 13-130-2 (86351) பூயந்தே தத்ர நியதம்ʼ ப்ரயச்ச²ந்தோ வஸுந்த⁴ராம்। ஸர்வே ச கதி²தா த⁴ர்மாஸ்த்வயா மே குருனந்த³ன॥ 13-130-3 (86352) ஏவமேவ க³வாமுக்தம்ʼ ப்ரதா³நம்ʼ தே ந்ருʼகே³ண ஹ। ருʼஷிணா நாசிகேதேன பூர்வமேவ நித³ர்ஶிதம்॥ 13-130-4 (86353) வேதோ³பனிஷதே³ சைவ ஸர்வகர்மஸு த³க்ஷிணா:। ஸர்வக்ரதுஷு சோத்³தி³ஷ்டா பூ⁴மிர்கா³வோ(அ)த² காஞ்சனம்॥ 13-130-5 (86354) தத்ர ஶ்ருதிஸ்து பரமா ஸுவர்ணம்ʼ த³க்ஷிணேதி வை। ஏததி³ச்சா²ம்யஹம்ʼ ஶ்ரோதும்ʼ பிதாமஹ யதா²தத²ம்॥ 13-130-6 (86355) கிம்ʼ ஸுவர்ணம்ʼ கத²ம்ʼ ஜாதம்ʼ கஸ்மின்காலே கிமாத்மகம்। கிந்தை³வ கிம்ப²லம்ʼ சைவ கஸ்மாச்ச பரமுச்யதே॥ 13-130-7 (86356) கஸ்மாத்³தா³நம்ʼ ஸுவர்ணஸ்ய பூஜயந்தி மனீஷிண:। கஸ்மாச்ச த³க்ஷிணார்த²ம்ʼ தத்³யஜ்ஞகர்மஸு ஶஸ்யதே॥ 13-130-8 (86357) கஸ்மாச்ச பாவனம்ʼ ஶ்ரேஷ்ட²ம்ʼ பூ⁴மேர்கோ³ப்⁴யஶ்ச காஞ்சனம்। பரமம்ʼ த³க்ஷிணார்தே² ச தத்³ப்³ரவீஹி பிதாமஹ॥ 13-130-9 (86358) பீ⁴ஷ்ம உவாச। 13-130-10x (7170) ஶ்ருʼணு ராஜன்னவஹிதோ ப³ஹுகாரணவிஸ்தரம்। ஜாதரூபஸமுத்பத்திமனுபூ⁴தம்ʼ ச யன்மயா॥ 13-130-10 (86359) பிதா மம மஹாதேஜா: ஶ்தனுர்னித⁴னம்ʼ க³த:। தஸ்ய தி³த்ஸுரஹம்ʼ ஶ்ராத்³த⁴ம்ʼ க³ங்கா³த்³வாரமுபாக³மம்॥ 13-130-11 (86360) தத்ராக³ம்ய பிது: புத்ர ஶ்ராத்³த⁴கர்ம ஸமாரப⁴ம்। மாதோ மே ஜாஹ்னவீ சாத்ர ஸாஹாய்யமகரோத்ததா³॥ 13-130-12 (86361) தத்ராக³தாம்ʼஸ்தபஸ்ஸித்³தா⁴நுபவேஶ்ய ப³ஹூன்ருʼஷீன்। தோயப்ரதா³நாத்ப்ரப்⁴ருʼதி கார்யாண்யஹமதா²ரப⁴ம்॥ 13-130-13 (86362) தத்ஸமாப்ய யதோ²த்³தி³ஷ்டம்ʼ பூர்வகர்ம ஸமாஹித:। தா³தும்ʼ நிர்வபணம்ʼ ஸம்யக்³யதா²வத³ஹமாரப⁴ம்॥ 13-130-14 (86363) ததஸ்தம்ʼ த³ர்ப⁴வின்யாஸம்ʼ பி⁴த்த்வா ஸுருசிராங்க³த³:। ப்ரலம்பா³ப⁴ரணோ பா³ஹுருத³திஷ்ட²த்³விஶாம்பதே॥ 13-130-15 (86364) முஹூர்தமபி தம்ʼ த்³ருʼஷ்ட்வா பரம்ʼ விஸ்மயமாக³மம்। ப்ரதிக்³ரஹீதா ஸாக்ஷான்மே பிதேதி ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-130-16 (86365) ததோ மே புனரேவாஸீத்ஸஞ்ஜ்ஞா ஸஞ்சிந்த்ய ஶாஸ்த்ரத:। நாயம்ʼ வேதே³ஷு விஹிதோ விதி⁴ர்ஹஸ்த இதி ப்ரபோ⁴। பிண்டோ³ தே³யோ நரேணேஹ ததோ மதிரபூ⁴ந்மம॥ 13-130-17 (86366) ஸாக்ஷான்னேஹ மனுஷ்யஸ்ய பிண்ட³ம்ʼ ஹி பிதர: க்வசித்। க்³ருʼஹ்ணந்தி விஹிதம்ʼ சேத்த²ம்ʼ பிண்டோ³ தே³ய: குஶேஷ்விதி॥ 13-130-18 (86367) ததோ(அ)ஹம்ʼ தத³னாத்³ருʼத்ய பிதுர்ஹஸ்தனித³ர்ஶனம்। ஶாஸ்த்ரப்ராமாண்யஸூக்ஷ்மம்ʼ து வித⁴இம்ʼ பிண்ட³ஸ்ய ஸம்ʼஸ்மரன்॥ 13-130-19 (86368) ததோ த³ர்பே⁴ஷு தத்ஸர்வமத³த³ம்ʼ ப⁴ரதர்ஷப⁴। ஶாஸ்த்ரமார்கா³நுஸாரேண தத்³வித்³தி⁴ மனுஜர்ஷப⁴॥ 13-130-20 (86369) தத: ஸோ(அ)ந்தர்ஹிதோ பா³ஹு: பிதுர்மம ஜனாதி⁴ப। ததோ மாம்ʼ த³ர்ஶயாமாஸு: ஸ்வப்னாந்தே பிதரஸ்ததா²॥ 13-130-21 (86370) ப்ரீயமாணாஸ்து மாமூசு: ப்ரீதா: ஸ்ம ப⁴ரதர்ஷப⁴। விஜ்ஞானேன தவானேன யன்ன முஹ்யஸி த⁴ர்மத:॥ 13-130-22 (86371) த்வயா ஹி குர்வதா ஶாஸ்த்ரம்ʼ ப்ரமாணமிஹ பார்தி²வ। ஆத்மா த⁴ர்ம: ஶ்ருதம்ʼ வேதா³: பிதரஶ்சர்ஷிபி⁴: ஸஹ॥ 13-130-23 (86372) ஸாக்ஷாத்பிதாமஹோ ப்³ரஹ்மா கு³ரவோ(அ)த² ப்ரஜாபதி:। ப்ரமாணமுபனீதா வை ஸ்தி²தாஶ்ச ந விசாலிதா:॥ 13-130-24 (86373) ததி³த³ம்ʼ ஸம்யகா³ரப்³த⁴ம்ʼ த்வயா(அ)த்³ய ப⁴ரதர்ஷப⁴। கிந்து பூ⁴மேர்க³வாம்ʼ சார்தே² ஸுவர்ணம்ʼ தீ³யதாமிதி॥ 13-130-25 (86374) ஏவம்ʼ வயம்ʼ ச த⁴ர்மஶ்ச ஸர்வே சாஸ்மத்பிதாமஹா:। பாவிதா வை ப⁴விஷ்யந்தி பாவனம்ʼ ஹி பரம்ʼ ஹி தத்॥ 13-130-26 (86375) த³ஶ பூர்வாந்த³ஶைவான்யாம்ʼஸ்ததா² ஸந்தாரயந்தி தே। ஸுவர்ணம்ʼ யே ப்ரயச்ச²ந்தி ஏவம்ʼ மத்பிதரோ(அ)ப்³ருவன்॥ 13-130-27 (86376) ததோ(அ)ஹம்ʼ விஸ்மிதோ ராஜன்ப்ரதிபு³த்³தோ⁴ விஶாம்பதே। ஸுவர்ணதா³நே(அ)கரவம்ʼ மதிம்ʼ ச ப⁴ரதர்ஷப⁴॥ 13-130-28 (86377) இதிஹாஸமிமம்ʼ சாபி ஶ்ருʼணு ராஜன்புராதனம்। ஜாமத³க்³ந்யம்ʼ ப்ரதி விபோ⁴ த⁴ன்யமாயுஷ்யமேவ ச॥ 13-130-29 (86378) ஜாமத³க்³ந்யேன ராமேண தீவ்ரரோஷான்விதேன வை। த்ரி:ஸப்தக்ருʼத்வ: ப்ருʼதி²வீ க்ருʼதா நி:க்ஷத்ரியா புரா॥ 13-130-30 (86379) ததோ ஜித்வா மஹீம்ʼ க்ருʼத்ஸ்னாம்ʼ ராமோ ராஜீவலோசன:। ஆஜஹார க்ரதும்ʼ வீரோ ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரேண பூஜிதம்॥ 13-130-31 (86380) வாஜிமேத⁴ம்ʼ மஹாராஜ ஸர்வகாமஸமன்விதம்। பாவனம்ʼ ஸர்வபூ⁴தானாம்ʼ தேஜோத்³யுதிவிவர்த⁴னம்॥ 13-130-32 (86381) விபாப்மா ச ஸ தேஜஸ்வீ தேன க்ரதுப²லேன ச। நைவாத்மனோ(அ)த² லகு⁴தாம்ʼ ஜாமத³க்³ந்யோ(அ)த்⁴யக³ச்ச²த॥ 13-130-33 (86382) ஸ து க்ரதுவரேணேஷ்ட்வா மஹாத்மா த³க்ஷிணாவதா। பப்ரச்சா²க³மஸம்பன்னான்ருʼஷீந்தே³வாம்ʼஶ்ச பா⁴ரத॥ 13-130-34 (86383) பாவனம்ʼ யத்பரம்ʼ ந்ரூʼணாமுக்³ரே கர்மணி வர்ததாம்। தது³ச்யதாம்ʼ மஹாபா⁴கா³ இதி ஜாக³க்⁴ருʼணோ(அ)ப்³ரவீத்॥ 13-130-35 (86384) இத்யுக்தா வேத³ஶாஸ்த்ரஜ்ஞாஸ்தமூசுஸ்தே மஹர்ஷய:। ராம விப்ரா: ஸத்க்ரியந்தாம்ʼ வேத³ப்ராமாண்யத³ர்ஶனாத்॥ 13-130-36 (86385) பூ⁴யஶ்ச விப்ரர்ஷிக³ணா: ப்ரஷ்டவ்யா: பாவனம்ʼ ப்ரதி। தே யத்³ப்³ரூர்மஹாப்ராஜ்ஞாஸ்தச்சைவ ஸமுதா³சர॥ 13-130-37 (86386) ததோ வஸிஷ்ட²ம்ʼ தே³வர்ஷிமக³ஸ்த்யமத² காஶ்யபம்। தமேவார்தம்ʼ மஹாதேஜா: பப்ரச்ச² ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன:॥ 13-130-38 (86387) ஜாதா மதிர்மே விப்ரேந்த்³ரா: கத²ம்ʼ பூயேயமித்யுத। கேன வா கர்மயோகே³ந ப்ரதா³நேனேஹ கேன வா॥ 13-130-39 (86388) யதி³ வோ(அ)னுக்³ரஹக்ருʼதா பு³த்³தி⁴ர்மாம்ʼ ப்ரதி ஸத்தமா:। ப்ரபூ³த பாவனம்ʼ கிம்ʼ மே ப⁴வேதி³தி தபோத⁴னா:॥ 13-130-40 (86389) ருʼஷய ஊசு:। 13-130-41x (7171) கா³ஶ்ச பூ⁴மிம்ʼ ச வித்தம்ʼ ச த³த்த்வேஹ ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன। பாபக்ருʼத்பூயதே மர்த்ய இதி பா⁴ர்க³வ ஶுஶ்ரும॥ 13-130-41 (86390) அன்யத்³தா³நம்ʼ து விப்ரர்ஷே ஶ்ரூயதாம்ʼ பாவனம்ʼ மஹத்। தி³வ்யமத்யத்³பு⁴தாகாரமபத்யம்ʼ ஜாதவேத³ஸ:॥ 13-130-42 (86391) த³க்³த்⁴வா லோகான்புரா வீர்யாத்ஸம்பூ⁴தமிஹ ஶுஶ்ரும। ஸுவர்ணமிதி விக்²யாதம்ʼ தத்³த³த³த்ஸித்³தி⁴மேஷ்யஸி॥ 13-130-43 (86392) ததோ(அ)ப்³ரவீத்³வஸிஷ்ட²ஸ்தம்ʼ ப⁴க³வான்ஸம்ʼஶிதவ்ரத:। ஶ்ருʼணு ராம யதோ²த்பன்னம்ʼ ஸுவர்ணமனலப்ரப⁴ம்॥ 13-130-44 (86393) ப²லம்ʼ தா³ஸ்யதி தே யத்து தா³நே பரமிஹோச்யதே। ஸுவர்ணம்ʼ யச்ச யஸ்மாச்ச யதா² ச கு³ணவத்தமம்॥ 13-130-45 (86394) தன்னிபோ³த⁴ மஹாபா³ஹோ ஸர்வம்ʼ நிக³த³தோ மம। அக்³நிஷோமாத்மகமித³ம்ʼ ஸுவர்ணம்ʼ வித்³தி³ நிஶ்சயே॥ 13-130-46 (86395) அஜோ(அ)க்³நிர்வருணோ மேஷ: ஸூர்யோ(அ)ஶ்ச இதி த³ர்ஶனம்। குஞ்ஜராஶ்ச ம்ருʼகா³ நாகா³ மஹிஷாஶ்சாஸுரா இதி॥ 13-130-47 (86396) குக்குடாஶ்ச வராஹாஶ்ச ராக்ஷஸா ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன। இடா³ கா³வ: பய: ஸோமோ பூ⁴மிரித்யேவ ச ஸ்ம்ருʼதி:॥ 13-130-48 (86397) ஜக³த்ஸர்வம்ʼ ச நிர்மத்²ய தேஜோராஶி: ஸமுத்தி²த:। ஸுவர்ணமேப்⁴யோ விப்ரர்ஷே ரத்னம்ʼ பரமமுத்தமம்॥ 13-130-49 (86398) ஏதஸ்மாத்காரணாத்³தே³வா க³ந்த⁴ர்வோரக³ராக்ஷஸா:। மனுஷ்யாஶ்ச பிஶாசாஶ்ச ப்ரயதா தா⁴ரயந்தி தத்॥ 13-130-50 (86399) முகுடைரங்க³த³யுதைரலங்காரை: ப்ருʼத²க்³விதை⁴:। ஸுவர்ணவிக்ருʼதைஸ்தத்ர விராஜந்தே ப்⁴ருʼகூ³த்தம॥ 13-130-51 (86400) தஸ்மாத்ஸர்வபவித்ரேப்⁴ய: பவித்ரம்ʼ பரமம்ʼ ஸ்ம்ருʼதம்। பூ⁴மேர்கோ³ப்⁴யோ(அ)த² ரத்னேப்⁴யஸ்தத்³வித்³தி⁴ மனுஜர்ஷப⁴॥ 13-130-52 (86401) ப்ருʼதி²வீம்ʼ கா³ஶ்ச த³த்த்வேஹ யச்சான்யத³பி கிஞ்சன। விஶிஷ்யதே ஸுவர்ணஸ்ய தா³நம்ʼ பரமகம்ʼ விபோ⁴॥ 13-130-53 (86402) அக்ஷயம்ʼ பாவனம்ʼ சைவ ஸுவர்ணமமரத்³யுதே। ப்ரயச்ச² த்³விஜமுக்²யேப்⁴ய: பாவனம்ʼ ஹ்யேதது³த்தமம்॥ 13-130-54 (86403) ஸுவர்ணமேவ ஸர்வாஸு த³க்ஷிணாஸு விதீ⁴யதே। ஸுவர்ணம்ʼ யே ப்ரயச்ச²ந்தி ஸர்வதா³ஸ்தே ப⁴வந்த்யுத॥ 13-130-55 (86404) தே³வதாஸ்தே ப்ரயச்ச²ந்தி யே ஸுவர்ணம்ʼ த³த³த்யத²। அக்³நிர்ஹி தே³வதா: ஸர்வா: ஸுவர்ணம்ʼ ச ததா³த்மகம்॥ 13-130-56 (86405) தஸ்மாத்ஸுவர்ணம்ʼ த³த³தா த³த்தா: ஸர்வா: ஸ்ம தே³வதா:। ப⁴வந்தி புருஷவ்யாக்⁴ர ந ஹ்யத: பரமம்ʼ விது³:॥ 13-130-57 (86406) பூ⁴ய ஏவ ச மஹாத்ம்யம்ʼ ஸுவர்ணஸ்ய நிபோ³த⁴ மே। க³த³தோ மம விப்ரர்ஷே ஸர்வஶஸ்த்ரப்⁴ருʼதாம்ʼவர॥ 13-130-58 (86407) மயா ஶ்ருதமித³ம்ʼ பூர்வம்ʼ புராணே ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன। ப்ரஜாபதே: கத²யதோ மனோ: ஸ்வாயம்பு⁴வஸ்ய வை॥ 13-130-59 (86408) ஶூலபாணேர்ப⁴க³வதோ ருத்³ரஸ்ய ச மஹாத்மன:। கி³ரௌ ஹிமவதி ஶ்ரேஷ்டே² ததா³ ப்⁴ருʼகு³குலோத்³வஹ॥ 13-130-60 (86409) தே³வ்யா விவாஹே நிர்வ்ருʼத்தே ருத்³ராண்யா ப்⁴ருʼகு³நந்த³ன। ஸமாக³மே ப⁴க³வதோ தே³வ்யா ஸஹ மஹாத்மன:॥ 13-130-61 (86410) தத: ஸர்வே ஸமுத்³விக்³ரா தே³வா ருத்³ரமுபாக³மன்॥ தே மஹாதே³வமாஸீனம்ʼ தே³வீம்ʼ ச வரதா³முமாம்। 13-130-62 (86411) ப்ரஸாத்³ய ஶிரஸா ஸர்வே ருத்³ரமூசுர்ப்⁴ருʼகூ³த்³வஹ॥ அயம்ʼ ஸமாக³மோ தே³வ தே³வ்யா ஸஹ தவானக⁴। 13-130-63 (86412) தபஸ்வினஸ்தபஸ்வின்யா தேஜஸ்வின்யா(அ)திதேஜஸ:॥ அமோக⁴தேஜாஸ்த்வம்ʼ தே³வ தே³வீ சேயமுமா ததா²। 13-130-64 (86413) அபத்யம்ʼ யுவயோர்தே³வ ப³லவத்³ப⁴விதா விபோ⁴। தன்னூனம்ʼ த்ரிஷு லோகேஷு ந கிஞ்சிச்சே²ஷயிஷ்யதி॥ 13-130-65 (86414) ததே³ப்⁴ய: ப்ரணதேப்⁴யஸ்த்வம்ʼ தே³வேப்⁴ய: ப்ருʼது²லோசன। வரம்ʼ ப்ரயச்ச² லோகேஶ த்ரைலோக்யஹிதகாம்யயா॥ 13-130-66 (86415) அபத்யார்த²ம்ʼ நிக்³ருʼஹ்ணீஷ்வ தேஜ: பரமகம்ʼ விபோ⁴। [த்ரைலோக்யஸாரௌ ஹி யுவாம்ʼ லோகம்ʼ ஸந்தாபயிஷ்யத²॥ 13-130-67 (86416) தத³பத்யம்ʼ ஹி யுவயோர்தே³வானபி⁴ப⁴வேத்³த்⁴ருவம்। ந ஹி தே ப்ருʼதி²வீ தே³வீ ந ச த்³யௌர்ன தி³வம்ʼ விபோ⁴॥ 13-130-68 (86417) நேத³ம்ʼ தா⁴ரயிதும்ʼ ஶக்தா: ஸமஸ்தா இதி மே மதி:। தேஜ:ப்ரபா⁴வனிர்த³க்³த⁴ம்ʼ தஸ்மாத்ஸர்வமித³ம்ʼ ஜக³த்॥ 13-130-69 (86418) தஸ்மாத்ப்ரஸாத³ம்ʼ ப⁴க³வன்கர்துமர்ஹஸி ந: ப்ரபோ⁴। ந தே³வ்யாம்ʼ ஸம்ப⁴வேத்புத்ரோ ப⁴வத: ஸுரஸத்தம। தை⁴ர்யாதே³வ நிக்³ருʼஹ்ணீஷ்வ தேஜோ ஜ்வலிதமுத்தமம்॥ 13-130-70 (86419) இதி தேஷாம்ʼ கத²யதாம்ʼ ப⁴க³வான்வ்ருʼஷப⁴த்⁴வஜ:]। ஏவமஸ்த்விதி தே³வாம்ʼஸ்தான்விப்ரர்ஷே ப்ரத்யபா⁴ஷத॥ 13-130-71 (86420) இத்யுக்த்வா சோர்த்⁴வமனயத்³ரேதோ வ்ருʼஷப⁴வாஹன:। ஊர்த்⁴வரேஷ: ஸமப⁴வத்தத: ப்ரப்⁴ருʼதி சாபி ஸ:॥ 13-130-72 (86421) ருத்³ராணீதி தத: க்ருத்³தா⁴ ப்ரஜோச்சே²த³ ததா³ க்ருʼதே। தே³வானதா²ப்³ரவீத்தத்ர ஸ்த்ரீபா⁴வாத்பருஷம்ʼ வச:॥ 13-130-73 (86422) யஸ்மாத³பத்யகாமோ வை ப⁴ர்தா மே வினிவர்தித:। தஸ்மாத்ஸர்வே ஸுரா பூ⁴யமனபத்யா ப⁴விஷ்யத²॥ 13-130-74 (86423) ப்ரஜோச்சே²தோ³ மம க்ருʼதோ யஸ்மாத்³யுஷ்மாபி⁴ரத்³ய வை। தஸ்மாத்ப்ரஜா வ: க²க³மா: ஸர்வேஷாம்ʼ ந ப⁴விஷ்யதி॥ 13-130-75 (86424) பாவகஸ்து ந தத்ராஸீச்சா²பகாலே ப்⁴ருʼகூ³த்³வஹ। தே³வா தே³வ்யாஸ்ததா² ஶாபாத³னபத்யாஸ்ததோ(அ)ப⁴வன்॥ 13-130-76 (86425) ருத்³ரஸ்து தேஜோ(அ)ப்ரதிமம்ʼ தா⁴ரயாமாஸ வை ததா³। ப்ரஸ்கன்னம்ʼ து ததஸ்தஸ்மாத்கிஞ்சித்தத்ராபதத்³பு⁴வி॥ 13-130-77 (86426) உத்பபாத ததா³ வஹ்னௌ வவ்ருʼதே⁴ சாத்³பு⁴தோபமம்। தேஜஸ்தேஜஸி ஸம்ʼயுக்தமேகயோனித்வமாக³தம்॥ 13-130-78 (86427) ஏதஸ்மின்னேவ காலே து தே³வா: ஶக்ரபுரோக³மா:। அஸுரஸ்தாரகோ நாம தேன ஸந்தாபிதா ப்⁴ருʼஶம்॥ 13-130-79 (86428) ஆதி³த்யா வஸவோ ருத்³ரா மருதோ(அ)தா²ஶ்வினாவபி। ஸாத்⁴யாஶ்ச ஸர்வே ஸந்த்ரஸ்தா தை³தேயஸ்ய பராக்ரமாத்॥ 13-130-80 (86429) ஸ்தா²நானி தே³வதானாம்ʼ ஹி விமானானி புராணி ச। ருʼஷீணாம்ʼ சாஶ்ரமாஶ்சைவ ப³பூ⁴வுரஸுரைர்ஹ்ருʼதா:॥ 13-130-81 (86430) தே தீ³நமனஸ: ஸர்வே தே³வதா ருʼஷயஶ்ச யே। ப்ரஜக்³மு: ஶரணம்ʼ தே³வம்ʼ ப்³ரஹ்மாணமஜரம்ʼ விபு⁴ம்॥ ॥ 13-130-82 (86431) இதி ஶ்ரீமன்மஹாபா⁴ரதே அனுஶாஸனபர்வணி தா³நத⁴ர்மபர்வணி த்ரிம்ʼஶத³தி⁴கஶததமோ(அ)த்⁴யாய:॥ 130 ॥

Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes

7-130-3 பூயந்தே ஶுத்⁴யந்தி॥ 7-130-21 த்ருʼப்தாஸ்தே பிதரஸ்ததே²தி த².த⁴.பாட²:॥ 7-130-27 நவபூர்வானத⁴ஶ்சான்யான்னவ ஸந்தாரயந்தி தே இதி த².த⁴.பாட²:॥ 7-130-33 லகு⁴தாம்ʼ நிஷ்பாபதாம்॥