8. కర్ణపర్వ
॥ శ్రీః ॥
8.1. అధ్యాయః 001
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
శిబిరాద్ధాస్తినపురముపగతవతా సంజయేన ధృతరాష్ట్రంప్రతి కర్ణాదినిధనకథనం॥ 1 ॥ తచ్ఛ్రవణేన మూర్చ్ఛాముపగతవతో ధృతరాష్ట్రస్య సంజయాదిభిరాశ్వాసనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-1-0
(54873)
శ్రీవేదవ్యాసాయ నమః। 8-1-0x
(4817)
నారాయణం నమస్కృత్య నరం చైవ నరోత్తమం।
దేవీం సరస్వతీం వ్యాసం తతో జయముదీరయేత్॥ 8-1-1
(54874)
`వైశంపాయన ఉవాచ।
శిబిరాద్ధాస్తినపురం ప్రాప్య భారత సంజయః।
ప్రవివేశ మహాబాహుర్ధృతరాష్ట్రనివేశనం॥ 8-1-1x
(4818)
శోకేనాపహతః సూతో విలపన్భృశదుఃఖితః।
చింతయన్నిధనం ఘోరం సూతపుత్రస్య పాండవైః॥ 8-1-2
(54875)
అంతఃపురం ప్రవిశ్యైవ సంజయో రాజసత్తమం।
అశ్రుపూర్ణో భృశం త్రస్తో రాజానముపజగ్మివాన్॥ 8-1-3
(54876)
ఉపస్థాయ చ రాజానం వినిశ్వస్య చ సూతజః।
నాతిహృష్టమనా రాజన్నిదం వచనమబ్రవీత్॥ 8-1-4
(54877)
సంజయ ఉవాచ। 8-1-5x (4819)
సంచయోఽహం మహారాజ నమస్తే భరతర్షభ।
హతో వైకర్తనః కర్ణః కృత్వా కర్మ సుదుష్కరం॥ 8-1-5
(54878)
చేదికాశికరూశానాం మత్స్యానాం సోమకైః సహ।
కృత్వాఽసౌ కదనం శేతే వాతనున్న ఇవ ద్రుమః॥ 8-1-6
(54879)
గోష్ఠమధ్యేవ ఋషభో గోవ్రజైః పరివారితః।
వ్యాలేన నిహతో యద్వత్తథాఽసౌ నిహతః పరైః॥ 8-1-7
(54880)
నిరాశాన్పాండవాన్కృత్వా దృఢం రాజన్ససాత్యకాన్।
పాంచాలానాం రథాంశ్చైవ వినిహత్య సహస్రశః॥ 8-1-8
(54881)
జిత్వా శూరాన్మహేష్వాసాన్విద్రావ్య చ దిశోదశ।
హతో వైకర్తనః కర్ణః పాండవేన కిరీటినా॥ 8-1-9
(54882)
వైరస్య గత ఆనృణ్యం దుర్గమస్య దురాత్మభిః।
హత్వా కర్ణం మహారాజ విశల్యః పాండవోఽభవత్॥ 8-1-10
(54883)
శోషణం సాగరాణాం వా పతనం వా వివస్వతః।
విశీర్ణత్వం యథా మేరోస్తథా కర్ణస్య పాతనం॥ 8-1-11
(54884)
యోధాశ్చ బహవో రాజన్హతాస్తత్ర జయైషిణః।
రాజానో రాజపుత్రాశ్చ శూరాః పరిఘబాహవః॥ 8-1-12
(54885)
రథౌఘాశ్చ నరౌఘాశ్చ హతా రాజన్సహస్రశః।
వారణా నిహతాస్తత్ర వాజినశ్చ మహాహవే॥ 8-1-13
(54886)
క్షత్రియాశ్చ మహారాజ సేనయోరుభయోర్హతాః।
పరస్పరం వై వీక్ష్యాత్ర పరస్పరకృతాగసః॥ 8-1-14
(54887)
కించిచ్ఛేషాన్పరాన్కృత్వా తీర్త్వా పాండవవాహినీం।
పార్థవేలాం సమాసాద్య హతో వైకర్తనో వృషా॥ 8-1-15
(54888)
జయాశా ధార్తరాష్ట్రాణాం వైరస్య చ ముఖం నృప।
తీర్ణం తత్పాండవై రాజన్యత్పురా నావబుధ్యసే॥ 8-1-16
(54889)
ప్రోచ్యమానం మహారాజ బంధుభిర్హితబుద్ధిభిః।
తదిదం సమనుప్రాప్తం వ్యసనం త్వాం మహాభయం॥ 8-1-17
(54890)
పుత్రాణాం రాజ్యకామేన త్వయా రాజన్హితైషిణా।
చరితాన్యహితాన్యేవ తేషాం తే ఫలమాగతం॥ 8-1-18
(54891)
హతో దుఃశాసనో రాజన్యథోక్తం పాండవేన తు।
ప్రతిజ్ఞా భీమసేనేన నిస్తీర్ణా సా చమూముఖే॥ 8-1-19
(54892)
పీతం చ క్షతజం తస్య ధార్తరాష్ట్రస్య సంయుగే।
పాండవేన మహారాజ కర్మ కృత్వా సుదుష్కరం*'॥ 8-1-20
(54893)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-1-21x (4820)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా మహారాజ ధృతరాష్ట్రోఽంబికాసుతః।
శోకస్యాంతమపశ్యన్వై హతం మత్వా సుయోధనం।
విహ్వలః పతితో భూమౌ నష్టచేతా ఇవ ద్విపః॥ 8-1-21
(54894)
తస్మిన్నిపతితే భూమౌ విహ్వలే రాజసత్తమే।
ఆర్తనాదో మహానాసీత్స్త్రీణాం భరతసత్తమ॥ 8-1-22
(54895)
శ శబ్దః పృథివీం కృత్స్నాం పూరయామాస సర్వశః॥ 8-1-23
(54896)
శోకార్ణవే మహాఘోరే నిమగ్నా భరతస్త్రియః।
రురుదుర్దుఃఖశోకార్తా భృశముద్విగ్నచేతసః॥ 8-1-24
(54897)
రాజానం చ సమాసాద్య గాంధారీ భరతర్షభ।
నిఃసంజ్ఞా పతితా భూమౌ సర్వాణ్యంతః పురాణి చ॥ 8-1-25
(54898)
తతస్తాః స·ంజయో రాజన్సమాశ్వాసయదాతురాః।
ముహ్యామానాః సుబహుశో ముంచంతీర్వారి నేత్రజం॥ 8-1-26
(54899)
సమాశ్వస్తాః స్త్రియస్తాస్తు వేపమానా ముహుర్ముహుః।
కదల్య ఇవ వాతేన ధూయమానాః సమంతతః॥ 8-1-27
(54900)
రాజానం విదురశ్చాపి ప్రజ్ఞాచక్షుషమీశ్వరం।
ఆశ్వాసయామాస తదా సించంస్తోయేన కౌరవం॥ 8-1-28
(54901)
స లబ్ధ్వా సనకైః సంజ్ఞాం తాశ్చ దృష్ట్వా స్త్రియో నృపః।
ఉన్మత్త ఇవ రాజేంద్ర స్థితస్తూష్ణీం విశాంపతే॥ 8-1-29
(54902)
తతో ధ్యాత్వా చిరం కాలం నిఃశ్వస్య చ పునఃపునః।
స్వాన్పుత్రాన్గర్హయామాస బహుమేనే చ పాండవాన్॥ 8-1-30
(54903)
గర్హయంశ్చాత్మనో బుద్ధిం శకునేః సౌబలస్య చ।
ధ్యాత్వా తు సుచిరం కాలం వేపమానో ముహుర్ముహుః॥ 8-1-31
(54904)
సంస్తభ్య చ మనో భూయో రాజా ధైర్యసమన్వితః।
పునర్గావల్గణిం సూతం పర్యపృచ్ఛత సంజయం॥ 8-1-32
(54905)
న త్వయా కథితం వాక్యం శ్రుతం సంజయ తన్మయా॥ 8-1-33
(54906)
కచ్చిద్దుర్యోధనః సూత న గతో వై యమక్షయం।
జయే నిరాశః పుత్రో మే సతతం జయకాముకః।
బ్రూహి సంజయ తత్త్వేన పునరుక్తాం కథామిమాం॥ 8-1-34
(54907)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-1-35x (4821)
ఏవముక్తోఽబ్రవీత్సూతో రాజానం జనమేజయ।
హతో వైకర్తనో రాజన్సహపుత్రైర్మహారథః।
భ్రాతృభిశ్చ మహేష్వాసైః సూతపుత్రైస్తనుత్యజైః॥ 8-1-35
(54908)
దుఃశాసనశ్చ నిహతః పాండవేన యశస్వినా।
పీతం చ రుధిరం కోపాద్భీమసేనేన సంయుగే॥ 8-1-36
(54909)
`వైశంపాయన ఉవాచ। 8-1-37x (4822)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా మహారాజ ధృతరాష్ట్రోఽంబికాసుతః।
దహ్యమానోఽబ్రవీత్సూతం ముహూర్తం తిష్ఠ సంజయ।
వ్యాకులం మే మనస్తాత మా తావత్కించిదుచ్యతాం॥ 8-1-37
(54910)
రాజాపి నాబ్రవీత్కించిత్సంజయో విదురస్తథా।
తూష్ణీంభూతస్తదా సోఽథ బభూవ జగతీపతిః'॥ ॥ 8-1-38
(54911)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ప్రథమోఽధ్యాయః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దుర్యోధనాదిభిః కర్ణస్య సైనాపత్యేఽభిషేచనపూర్వకం యుద్ధాయ నిర్యాణం॥ 1 ॥ జనమేజయేన వైశంపాయనంప్రతి కర్ణమరణశ్రావిణో ధృతరాష్ట్రస్య ప్రవృత్తిప్రశ్నః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-1-0 (54912)
శ్రీకృష్ణాయ నమః॥ 8-1-0x (4823)
[నారాయణం నమస్కృత్య నరం చైవ నరోత్తమం।
దేవీం సరస్వతీం చైవ తతో జయముదీరయేత్॥ 8-1-1 (54913)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-1-2x (4824)
తతో ద్రోణే హతే రాజందుర్యోధనముఖా నృపాః।
భృశముద్విగ్నమనసో ద్రోణపుత్రముపాగమన్॥ 8-1-2 (54914)
తే ద్రోణమనుశోచంతః కశ్మలాభిహతౌజసః।
పర్యుపాసంత శోకార్తాస్తతః శారద్వతీసుతం॥ 8-1-3 (54915)
తే ముహూర్తం సమాశ్వస్య హేతుభిః శాస్త్రసంమితైః।
రాత్ర్యాగమే మహీపాలాః స్వాని వేశ్మాని భేజిరే॥ 8-1-4 (54916)
తే వేశ్మస్వపి కౌరవ్య పృథ్వీశా నాప్నువన్సుఖం।
చింతయంతః క్షయం తీవ్రం దుఃఖశోకసమన్వితాః॥ 8-1-5 (54917)
విశేషతః సూతపుత్రో రాజా చైవ సుయోధనః।
దుఃశాసనశ్చ శకునిః సౌబలశ్చ మహాబలః॥ 8-1-6 (54918)
ఉషితాస్తే నిశాం తాం తు దుర్యోధననివేశనే।
చింతయంతః పరిక్లేశాన్పాండవానాం మహాత్మనాం॥ 8-1-7 (54919)
యత్తద్ద్యూతే పరిక్లిష్టా కృష్ణా చానాయితా సభాం।
తత్స్మరంతోఽనుశోచంతో భృశముద్విగ్నచతేతసః॥ 8-1-8 (54920)
తథా తు సంచింతయతాం తాన్క్లేశాంద్యూతకారితాన్।
దుఃఖేన క్షణదా రాజంజగామాబ్దశతోపమా॥ 8-1-9 (54921)
తతః ప్రభాతే విమలే స్థితా దిష్టస్య శాసనే।
చక్రురావశ్యకం సర్వే విధిదృష్టేన కర్మణా॥ 8-1-10 (54922)
తే కృత్వాఽవశ్యకార్యాణి సమాశ్వస్య చ భారత।
యోగమాజ్ఞాపయామాసుర్యుద్వాయ చ వినిర్యయుః॥ 8-1-11 (54923)
కర్ణం సేనాపతిం కృత్వా కృతకౌతుకమంగలాః।
పూజయిత్వా ద్విజశ్రేష్ఠాందధిపాత్రఘృతాక్షతైః॥ 8-1-12 (54924)
గోభిరశ్వైశ్చ నిష్కైశ్చ వాసోభిశ్చ మహాధనైః।
వంద్యమానా జయాశీర్భిః సూతమాగధబందిభిః॥ 8-1-13 (54925)
తథైవ పాండవా రాజన్కృతపూర్వాహ్ణికక్రియాః।
శిబిరాన్నిర్యయుస్తూర్ణం యుద్వాయ కృతనిశ్చయాః॥ 8-1-14 (54926)
తతః ప్రవవృతే యుద్వం తుములం రోమహర్షణం।
కురూణాం పాండవానాం చ పరస్పరజయైషిణాం॥ 8-1-15 (54927)
తయోర్ద్వౌ దివసౌ యుద్వం కురుపాండవసేనయోః।
కర్ణే సేనాపతౌ రాజన్బభూవాద్భుతదర్శనం॥ 8-1-16 (54928)
తతః శత్రుక్షయం కృత్వా సుమహాంతం రణే వృషః।
పశ్యతాం ధార్తరాష్ట్రాణాం ఫల్గునేన నిపాతితః॥ 8-1-17 (54929)
తతస్తు సంజయః సర్వం గత్వా నాగపురం ద్రుతం।
ఆచష్ట ధృతరాష్ట్రాయ యద్వృత్తం కురుజాంగలే॥ 8-1-18 (54930)
జనమయేజయ ఉవాచ। 8-1-19x (4825)
ఆపగేయం హతం శ్రుత్వా ద్రోణం చాపి మహారథం।
ఆజగామ పరామార్తిం వృద్వో రాజాఽంబికాసుతః॥ 8-1-19 (54931)
స శ్రుత్వా నిహతం కర్ణం దుర్యోధనహితైషిణం।
కథం ద్విజవర ప్రాణానధారయత దుఃఖితః॥ 8-1-20 (54932)
యస్మింజయాశాం పుత్రాణాం సమమన్యత పార్థివః।
తస్మిన్హతే స కౌరవ్యః కథం ప్రాణానధారయత్॥ 8-1-21 (54933)
దుర్మరం తదహం మన్యే నృణాం కృచ్ఛ్రేఽపి వర్తతాం।
యత్ర కర్ణం హతం శ్రుత్వా నాత్యజజ్జీవితం నృపః॥ 8-1-22 (54934)
తథా శాంతనవం వృద్వం బ్రహ్మన్బాహ్లీకమేవ చ।
ద్రోణం చ సోమదత్తం చ భూరిశ్రవసమేవ చ॥ 8-1-23 (54935)
తథైవ చాన్యాన్సుహృదః పుత్రాన్పౌత్రాంశ్చ పాతితాన్।
శ్రుత్వా యన్నాజహాత్ప్రాణాంస్తన్మన్యే దుష్కరం ద్విజ॥ 8-1-24 (54936)
ఏతన్మే సర్వమాచక్ష్వ విస్తరేణ మహామునే।
న హి తృప్యామి పూర్వేషాం శృణ్వానశ్చరితం మహత్॥ ॥ 8-1-25 (54937)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధారంభే ప్రథమోఽధ్యాయః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
ధృతరాష్ట్రేణ భీష్మద్రోణౌ ప్రత్యనుశోచనపూర్వకం సంజయంప్రతి దుర్యోధనాదిప్రవృత్తిప్రశ్నః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-1-0 (54938)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-1-0x (4826)
హతే కర్ణే మహారాజ నిశి గావల్గణిస్తదా।
దీనో యయౌ నాగపురమశ్వైర్వాతసమైర్జవే॥ 8-1-1 (54939)
స హాస్తినపురం గత్వా భృశముద్విగ్నచేతనః।
జగామ ధృతరాష్ట్రస్య క్షయం ప్రక్షీణబాంధవం॥ 8-1-2 (54940)
స తముద్వీక్ష్య రాజానం కశ్మలాభిహతౌజసం।
వవందే ప్రాంజలిర్భూత్వా మూర్ధ్నా పాదౌ నృపస్య హ॥ 8-1-3 (54941)
సంపూజ్య చ యథాన్యాయం ధృతరాష్ట్రం మహీపతిం।
హా కష్టమితి చోక్త్వా స తతో వచనమాదదే॥ 8-1-4 (54942)
సంజయోఽహం క్షితిపతే కచ్చిదాస్తే సుఖం భవాన్।
స్వదోషైరాపదం ప్రాప్య కచ్చిన్నాద్య విముహ్యతి॥ 8-1-5 (54943)
హితాన్యుక్తాని విదురద్రోణగాంగేయకేశవైః।
అగృహీతాన్యనుస్మృత్య కచ్చిన్న కురుషే వ్యథాం॥ 8-1-6 (54944)
రామనారదకణ్వాద్యైర్హితముక్తం సభాతలే।
న గృహీతమనుస్మృత్య కచ్చిన్న కురుషే వ్యథాం॥ 8-1-7 (54945)
సుహృదస్త్వద్వితే యుక్తాన్భీష్మద్రోణముఖాన్పరైః।
నిహతాన్యుధి సంస్మృత్య కచ్చిన్న కురుషే వ్యథాం॥ 8-1-8 (54946)
తమేవంవాదినం రాజా సూతపుత్రం కృతాజలిం।
సుదీర్ఘమథ నిఃశ్వస్య దుఃఖార్త ఇదమబ్రవీత్॥ 8-1-9 (54947)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-1-10x (4827)
ఆపగేయే హతే శూరే దివ్యాస్త్రవతి సంజయ।
ద్రోణే చ పరమేష్వాసే భృశం మే వ్యథితం మనః॥ 8-1-10 (54948)
యో రథానాం సహస్రాణి దంశితానాం దశైవ తు।
అహన్యహని తేజస్వీ నిజఘ్నే వసుసంభవః॥ 8-1-11 (54949)
తం హతం యజ్ఞసేనస్య పుత్రేణేహ శిఖండినా।
పాండవేయాభిగుప్తేన శ్రుత్వా మే వ్యథితం మనః॥ 8-1-12 (54950)
భార్గవః ప్రదదౌ యస్మై పరమాస్త్రం మహాహవే।
సాక్షాద్రామణే యో బాల్యే ధనుర్వేద ఉపాకృతః॥ 8-1-13 (54951)
యస్య ప్రసాదాత్కౌంతేయా రాజపుత్రా మహారథాః।
మహారథత్వం సంప్రాప్తాస్తథాఽన్యే వసుధాధిపాః॥ 8-1-14 (54952)
తం ద్రోణం నిహతం శ్రుత్వా ధృష్టద్యుంనేన సంయుగే।
సత్యసంధం మహేష్వాసం భృశం మే వ్యథితం మనః॥ 8-1-15 (54953)
యయోర్లోకే పుమానస్త్రే న సమోఽస్తి చతుర్విధే।
తౌ ద్రోణభీష్మౌ శ్రుత్వా తు హతౌ మే వ్యథితం మనః॥ 8-1-16 (54954)
త్రైలోక్యే యస్య చాస్త్రేషు న పుమాన్విద్యతే సమః।
తం ద్రోణం నిహతం శ్రుత్వా కిమకుర్వత మామకాః॥ 8-1-17 (54955)
సంశప్తకానాం చ బలే పాండవేన మహాత్మనా।
ధనంజయేన విక్రంయ గమితే యమసాదనం॥ 8-1-18 (54956)
నారాయణాస్త్రే చ హతే ద్రోణపుత్రస్య ధీమతః।
విప్రద్రుతానహం మన్యేనిమగ్నాఞ్శోకసాగరే। 8-1-19 (54957)
ప్లవమానాన్హతే ద్రోణే సన్ననౌకానివార్ణవే॥
దుర్యోధనస్య కర్ణస్య భోజస్య కృతవర్మణః। 8-1-20 (54958)
మద్రరాజస్య శల్యస్య ద్రౌణేశ్చైవ కృపస్య చ॥
మత్పుత్రస్య చ శేషస్య తథాఽన్యేషాం చ సంజయ। 8-1-21 (54959)
విప్రద్రుతేష్వనీకేషు ముఖవర్ణోఽభవత్కథం॥
ఏతత్సర్వం యథావృత్తం తథా గావల్గణే మమ। 8-1-22 (54960)
ఆచక్ష్వ పాండవేయానాం మామకానాం చ విక్రమం॥ 8-1-23 (54961)
సంజయ ఉవాచ। 8-1-23x (4828)
తవాపరాధాద్యద్వృత్తం కౌరవేయేషు మారిష।
తచ్ఛ్రుత్వా మా వ్యథాం కార్షీర్దిష్టే న వ్యథతే బుధః॥ 8-1-24 (54962)
యస్మాదభావీ భావీ వా భవేదర్థో నరం ప్రతి।
అప్రాప్తౌ తస్య వా ప్రాప్తౌ న కశ్చిద్యథతే బుధః॥ 8-1-25 (54963)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-1-26x (4829)
న వ్యథాఽభ్యధికా కాచిద్విద్యతే మమ సంజయ।
దిష్టమేతత్పురా మన్యే కథయస్య యథేచ్ఛకం॥ ॥ 8-1-26 (54964)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ద్వితీయోఽధ్యాయః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దుర్యోధనేన ద్రోణమరణనిర్విణ్ణానాం సైనికానాం కర్ణగుణానువర్ణనేన ప్రోత్సాహనం॥ 1 ॥ సంజయేన ధృతరాష్ట్రంప్రతి కర్ణపరాక మప్రశంసనపూర్వకం తన్నిధనకథనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-1-0 (54965)
సంజయ ఉవాచ। 8-1-0x (4830)
హతే ద్రోణే మహేష్వాసే తవ పుత్రా మహారథాః।
బభూవురస్వస్థముఖా విషణ్ణా గతచేతసః॥ 8-1-1 (54966)
అవాఙ్ముఖాః శస్త్రభృతః సర్వ ఏవ విశాంపతే।
అవేక్షమాణాః శోకార్తా నాభ్యభాషన్పరస్పరం॥ 8-1-2 (54967)
తాందృష్ట్వా వ్యథితాకారాన్సైన్యాని తవ భారత।
ఊర్ధ్వమేవ నిరైక్షంత దుఃఖత్రస్తాన్యనేకశః॥ 8-1-3 (54968)
శస్త్రాణ్యేషాం తు రాజేంద్ర శోణితాక్తాని సర్వశః।
ప్రాభ్రశ్యంత కరాగ్రేభ్యో దృష్ట్వా ద్రోణం హతం యుధి॥ 8-1-4 (54969)
తాని బద్వాన్యరిష్టాని లంబమానాని భారత।
అదృశ్యంత మహారాజ నక్షత్రాణి యథా దివి॥ 8-1-5 (54970)
తథా తు స్తిమితం దృష్ట్వా గతసత్వమవస్థితం।
బలం తవ మహారాజ రాజా దుర్యోధనోఽబ్రవీత్॥ 8-1-6 (54971)
భవతాం బాహువీర్యం హి సమాశ్రిత్య మయా యుధి।
పాండవేయాః సమాహూతా యుద్వం చేదం ప్రవర్తితం॥ 8-1-7 (54972)
తదిదం నిహతే ద్రోణే విషణ్ణమివ లక్ష్యతే।
యుధ్యమానాశ్చ సమరే యోధా వధ్యంతి సర్వశః॥ 8-1-8 (54973)
జయో వాఽపి వధో వాఽపి యుధ్యమానస్య సంయుగే।
భవేత్కిమత్ర చిత్రం వై యుధ్యధ్వం సర్వతోముఖాః॥ 8-1-9 (54974)
పశ్యధ్వం చ మహాత్మానం కర్ణం వైకర్తనం యుధి।
ప్రచరంతం మహేష్వాసం దివ్యైరస్త్రైర్మహాబలం॥ 8-1-10 (54975)
యస్య వై యుధి సంత్రాసాత్కుంతీపుత్రో ధనంజయః।
నివర్తతే సదా మందః సింహాత్క్షుద్రమృగో యథా॥ 8-1-11 (54976)
యేన నాగాయుతప్రాణో భీమసేనో మహాబలః।
మానుషేణైవ యుద్ధేన తామవస్థాం ప్రవేశితః॥ 8-1-12 (54977)
యేన దివ్యాస్త్రవిచ్ఛూరో మాయావీ స ఘటోత్కచః।
అమోఘయా రణే శక్త్యా నిహతో భైరవం నదన్॥ 8-1-13 (54978)
తస్య దుర్వారవీర్యస్య సత్యసంధస్య ధీమతః।
బాహ్వోర్ద్రవిణమక్షయ్యమద్య ద్రక్ష్యథ సంయుగే॥ 8-1-14 (54979)
ద్రోణపుత్రస్య విక్రాంతం రాధేయస్యైవ చోభయోః।
పశ్యంతు పాండుపుత్రాస్తే విష్ణువాసవయోరివ॥ 8-1-15 (54980)
సర్వ ఏవ భవంతశ్చ శక్తాః ప్రత్యేకశోఽపి వా।
పాండుపుత్రాన్రణే హంతుం ససైన్యాన్కిసు సంహతాః।
వీర్యవంతః కృతాస్త్రాశ్చ ద్రక్ష్యథాద్య పరస్పరం॥ 8-1-16 (54981)
సంజయ ఉవాచ। 8-1-17x (4831)
ఏవముక్త్వా తతః కర్ణం చక్రే సేనాపతిం తదా।
తవ పుత్రో మహావీర్యో భ్రాతృభిః సహితోఽనఘ॥ 8-1-17 (54982)
సైనాపత్యమథావాప్య కర్ణో రాజన్మహారథః।
సింహనాదం వినద్యోచ్చైః ప్రాయుధ్యత రణోత్కటః॥ 8-1-18 (54983)
ససృంజయానాం సర్వేషాం పాంచాలానాం చ మారిష।
కేకయానాం విదేహానాం చకార కదనం మహత్॥ 8-1-19 (54984)
తస్యేషుధారాః శతశః ప్రాదురాసంఛరాసనాత్।
అగ్రే పుంఖేషు సంసక్తా యథా భ్రమరపంక్తయః॥ 8-1-20 (54985)
స పీడయిత్వా పాంచాలాన్పాండవాంశ్చ తరస్వినః।
హత్వా సహస్రశో యోధానర్జునేన నిపాతితః॥ ॥ 8-1-21 (54986)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి తృతీయోఽధ్యాయః॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.2. అధ్యాయః 002
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
ధృతరాష్ట్రేణ నిజసేనాయాం నిహతానాం నామనివేదనం చోదితేన సంజయేన తత్కథనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-2-0 (54987)
`జనమేజయ ఉవాచ। 8-2-0x (4832)
తచ్ఛ్రుత్వా కర్ణహననం పుత్రాంశ్చైవ పలాయితాన్।
ధృతరాష్ట్రో నృపశ్చైవ ద్విజశ్రేష్ఠ కిమబ్రవీత్॥ 8-2-1 (54988)
ప్రాప్తవాన్వ్యసనం ఘోరం పుత్రవ్యసనజం మహత్।
కాలే యదుక్తవాంస్తస్మింస్తన్మమాచక్ష్వ తత్త్వతః'॥ 8-2-2 (54989)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-2-3x (4833)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా మహారాజ ధృతరాష్ట్రోఽంబికాసుతః।
అబ్రవీత్సంజయం సూతం శోకసంవిగ్నమానసః॥ 8-2-3 (54990)
దుష్ప్రణీతేన మే తాత పుత్రస్యాదీర్ఘజీవినః।
హతం వైకర్తనం శ్రుత్వా శోకో మర్మాణి కృంతతి॥ 8-2-4 (54991)
తస్య మే సంశయం ఛింధి దుఃఖపారం తితీర్షతః।
కురూణాం సృంజయానాం చ కే జీవంతి కే మృతాః॥ 8-2-5 (54992)
సంజయ ఉవాచ। 8-2-6x (4834)
హతః శాంతనవో రాజందురాధర్షః ప్రతాపవాన్।
హత్వా పాండవయోధానామర్బుదం దశభిర్దినైః॥ 8-2-6 (54993)
తథా ద్రోణో మహేష్వాసః పాంచాలానాం రథవ్రజాన్।
నిహత్య యుధి దుర్ధర్షః పంచాద్రుక్మరథో హతః॥ 8-2-7 (54994)
హతశేషస్య భీష్మేణ ద్రోణేన చ మహాత్మనా।
అర్ధం నిహత్య సైన్యస్య కర్ణో వైకర్తనో హతః॥ 8-2-8 (54995)
వివింశతిర్మహారాజ రాజపుత్రో మహాబలః।
ఆనర్తయోధాఞ్శతశో నిహత్య నిహతో రణే॥ 8-2-9 (54996)
తథా పుత్రో వికర్ణస్తే క్షత్రవ్రతమనుస్మరన్।
క్షీణబాణో హతః శూరః స్థితో హ్యభిముఖః పరైః॥ 8-2-10 (54997)
ధోరరూపాన్పరిక్లేశాందుర్యోధనకృతాన్బహూన్।
ప్రతిజ్ఞాం స్మరతా తేన భీమసేనేన పాతితః॥ 8-2-11 (54998)
విందానువిందావావంత్యౌ రాజపుత్రౌ మహారథౌ।
కృత్వా స్వసుకరం కర్మ గతౌ వైవస్వతక్షయం॥ 8-2-12 (54999)
సింధురాష్ట్రముఖానీహ దశ రాష్ట్రాణి యానిహ।
యస్య తిష్ఠంతి వచనే యః స్థితస్తవ శాసనే॥ 8-2-13 (55000)
అక్షౌహిణీర్దశైకాం చ వినిర్జిత్య శితైః శరైః।
సోఽర్జునేన హతో రాజన్మహావీర్యో జయద్రథః॥ 8-2-14 (55001)
తథా దుర్యోధనసుతస్తరస్వీ యుద్ధదుర్మదః।
వర్తమానః పితుః శాస్త్రే సౌభద్రేణ నిపాతితః॥ 8-2-15 (55002)
తథా దౌఃశాసనిః సూరో బాహుశాలీ రణోత్కటః।
ద్రౌపదేయేన సంగంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-2-16 (55003)
కిరాతానామధిపతిః సాగరానూపవాసినాం।
దేవరాజస్య ధర్మాత్మా ప్రియో బహుమతః సఖా॥ 8-2-17 (55004)
భగదత్తో మహీపాలః క్షత్రధర్మరతః సదా।
ధనంజయేన విక్రంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-2-18 (55005)
తథా కౌరవదాయాదో న్యస్తశస్త్రో మహాయశాః।
హతో భూరిశ్రవా రాజఞ్శూరః సాత్యకినా యుధి॥ 8-2-19 (55006)
శ్రుతాయురపి చాంబష్ఠః క్షత్రియాణాం ధురంధరః।
చరన్నభీతవత్సంఖ్యే నిహతః సవ్యసాచినా॥ 8-2-20 (55007)
తవ పుత్రః సదామర్షీ కృతాస్త్రో యుద్ధదుర్మదః।
దుఃశాసనో మహారాజ భీమసేనేన పాతితః॥ 8-2-21 (55008)
యస్య రాజన్గజానీకం బహుసాహస్రమద్భుతం।
సుదక్షిణః స సంగ్రామే నిహతః సవ్యసాచినా॥ 8-2-22 (55009)
కోసలానామధిపతిర్హత్వా బహుమతాన్పరాన్।
సౌభద్రేణేహ విక్రంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-2-23 (55010)
బహుశో యోధయిత్వా తు భీమసేనం మహారథం।
చిత్రసేనస్తవ సుతో భీమసేనేన పాతితః॥ 8-2-24 (55011)
మద్రరాజాత్మజః శూరః పరేషాం భయవర్ధనః।
అసిచర్మధరః శ్రీమాన్సౌభద్రేణ నిపాతితః॥ 8-2-25 (55012)
సమః కర్ణస్య సమరే యః స కర్ణస్య పశ్యతః।
వృషసేనో మహాతేజాః శీఘ్రాస్త్రో దృఢవిక్రమః॥ 8-2-26 (55013)
అభిమన్యోర్వధం స్మృత్వా ప్రతిజ్ఞామపి చాత్మనః।
ధనంజయేన విక్రంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-2-27 (55014)
నిత్యం ప్రసక్తవైరో యః పాండవైః పృథివీపతిః।
విశ్రావ్య వైరం పార్థేన శ్రుతాయుః స నిపాతితః॥ 8-2-28 (55015)
శల్యపుత్రస్తు విక్రాంతః సహదేవేన మారిష।
హతో రుక్మరథో రాజఞ్శ్యాలో మాతులజో యుధి॥ 8-2-29 (55016)
రాజా భాగీరథో వృద్ధో బృహత్క్షత్రశ్చ కేకయః।
పరాక్రమంతౌ విక్రాంతౌ నిహతౌ వీర్యవత్తరౌ॥ 8-2-30 (55017)
భగదత్తసుతో రాజన్కృతప్రజ్ఞో మంహాబలః।
శ్యేనవచ్చరతా సంఖ్యే నకులేన నిపాతితః॥ 8-2-31 (55018)
పితామహస్తవ తథా బాహ్లీకః సహ బాహ్లికైః।
నిహతో భీమసేనేన మహాబాలపరాక్రమః॥ 8-2-32 (55019)
జయత్సేనస్తథా రాజంజారాసంధిర్మహాబలః।
మాగధో నిహతః సంఖ్యే సౌభద్రేణ మహాత్మనా॥ 8-2-33 (55020)
పుత్రస్తే దుర్ముఖో రాజందుఃసహశ్చ మహారథః।
గదయా భీమసేనేన నిహతౌ శూరమానినౌ॥ 8-2-34 (55021)
దుర్మర్షణో దుర్విషహో దుర్జయశ్చ మహారథః।
కృత్వా త్వసుకరం కర్మ గతా వైవస్వతక్షయం॥ 8-2-35 (55022)
ఉభౌ కలింగవృషకౌ భ్రాతరౌ యుద్ధదుర్మదౌ।
కృత్వా చాసుకరం కర్మ గతౌ వైవస్వతక్షయం॥ 8-2-36 (55023)
సచివో వృషపర్వా తే శూరః పరమవీర్యవాన్।
భీమసేనేన విక్రంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-2-37 (55024)
తథైవ పౌరవో రాజా నాగాయుతబలో మహాన్।
సమరే పాండుపుత్రేణ నిహతః సవ్యసాచినా॥ 8-2-38 (55025)
వసాతయో మహారాజ ద్విసాహస్రాః ప్రహారిణః।
శూరసేనాశ్చ విక్రాంతాః సర్వే యుధి నిపాతితాః॥ 8-2-39 (55026)
అభీషాహాః కవచినః ప్రహరంతో రణోత్కటాః।
శిబయశ్చ రథోదారాః కాలింగసహితా హతాః॥ 8-2-40 (55027)
గోకులే నిత్యసంవృద్ధా యుద్ధే పరమకోపనాః।
గోపాలాః కృతవీరాస్తే నిహతాః సవ్యసాచినా॥ 8-2-41 (55028)
శ్రేణయో బహుసాహస్రాః సంశప్తకగణాశ్చ యే।
తే సర్వే పార్థమాసాద్య గదా వైవస్వతక్షయం॥ 8-2-42 (55029)
శ్యాలౌ తవ మహారాజ రాజానౌ వృషకాచలౌ।
త్వదర్థమతివిక్రాంతౌ నిహతౌ సవ్యసాచినా॥ 8-2-43 (55030)
ఉగ్రకర్మా మహేష్వాసో నామతః కర్మతస్తథా।
సాల్వరాజో మహాబాహుర్భీమసేనేన పాతితః॥ 8-2-44 (55031)
ఓఘవాంశ్చ మహారాజ బృహంతః సహితౌ రణే।
పరాక్రమంతౌ మిత్రార్థే గతౌ వైవస్వతక్షయం॥ 8-2-45 (55032)
తథైవ రథినాం శ్రేష్ఠః క్షేమధూర్తిర్విశాంపతే।
నిహతో గదయా రాజన్భీమసేనేన సంయుగే॥ 8-2-46 (55033)
తథా రాజన్మహేష్వాసో జలసంధౌ మహాబలః।
సుమహత్కదనం కృత్వా హతః సాత్యకినా రణే॥ 8-2-47 (55034)
అలంబుసో రాక్షసేంద్రః ఖరబంధురయానవాన్।
ఘటోత్కచేన విక్రంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-2-48 (55035)
రాధేయః సూతపుత్రశ్చ భ్రాతరశ్చ మహారథాః।
కేకయాః సర్వశశ్చాపి నిహతాః స్వ్యసాచినా॥ 8-2-49 (55036)
మాలవా మద్రకాశ్చైవ ద్రావిడాశ్చోగ్రకర్మిణః।
యౌధేయాశ్చ లలిత్థాశ్చ క్షుద్రకాశ్చాప్యుశీనరాః॥ 8-2-50 (55037)
మావేల్లకాస్తుండికేరాః సావిత్రీపుత్రకాశ్చ యే।
ప్రాచ్యోదీచ్యాః ప్రతీచ్యాశ్చ దాక్షిణాత్యాశ్చ మారిష॥ 8-2-51 (55038)
పత్తీనాం నిహతాః సంఘా హయానాం ప్రయుతాని చ।
రథవ్రజాశ్చ నిహతా హతాశ్చ వరవారణాః॥ 8-2-52 (55039)
సధ్వజాః సాయుధాః శూరాః సవర్మాంబరభూషణాః।
కాలేన మహతాఽఽయస్తాః కుశలైర్యే చ వర్ధితాః॥ 8-2-53 (55040)
తే హతాః సమరే రాజన్పార్థేనాక్లిష్టకర్మణా।
అన్యే తథాఽమితబలాః పరస్పరవధైషిణః॥ 8-2-54 (55041)
ఏతే చాన్యే చ బహవో రాజానః సగణా రణే।
హతాః సహస్రశో రాజన్యన్మాం త్వం పరిపృచ్ఛసి॥ 8-2-55 (55042)
ఏవమేష క్షయో వృత్తః కర్ణార్జునసమాగమే।
మహేంద్రేణ యథా వృత్రో యథా రామేణ రావణః॥ 8-2-56 (55043)
యథా కృష్ణేన నరకో మురుశ్చ నిహతో రణే।
కార్తవీర్యశ్చ రామేణ భార్గవేణ యథా హతః॥ 8-2-57 (55044)
సజ్ఞాతిబాంధవః శూరః సమరే యుద్ధదుర్మదః।
రణే కృత్వా మహద్యుద్ధం ఘోరం త్రైలోక్యమోహనం॥ 8-2-58 (55045)
యథా స్కందేన మహిషో యథా రుద్రేణ చాంధకః।
తథాఽర్జునేన స హతో ద్వైరథే యుద్ధదుర్మదః॥ 8-2-59 (55046)
సామాత్యబాంధవో రాజన్కర్ణః ప్రహరతాం వరః।
జయాశా ధార్తరాష్ట్రాణాం వైరస్య చ ముఖం నృపః॥ 8-2-60 (55047)
తీర్ణం తత్పాండవై రాజన్యత్పురా నావబుధ్యసే।
ఉచ్యమానో మహారాజ బంధుభిర్హితకాంక్షిభిః॥ 8-2-61 (55048)
`న కృతం చ త్వయా పూర్వం దైవేన విధినా బలాత్'।
తదిదం సమనుప్రాప్తం వ్యసనం సుమహాత్యయం॥ 8-2-62 (55049)
గాణాం రాజ్యకామానాం త్వయా రాజన్హితైషిణా।
అహితాన్యేవ చీర్ణాని తేషాం తే ఫలమాగతం॥ ॥ 8-2-63 (55050)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ద్వితీయోఽధ్యాయః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.3. అధ్యాయః 003
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంజయేన ధృతరాష్ట్రంపతి యుద్ధే నిహతానాం పరేషాం నామకథనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-3-0 (55051)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-3-0x (4835)
ఆఖ్యాతా మామకాస్తాత నిహతా యుధి పాండవైః।
హతాంశ్చ పాండవేయానాం మామకైర్బ్రూహి సంజయ॥ 8-3-1 (55052)
సంజయ ఉవాచ। 8-3-2x (4836)
కృతినో యుధి విక్రాంతా మహాసత్వా మహాబలాః।
సానుబంధాః సహామాత్యా గాంగేయేన నిపాతితాః॥ 8-3-2 (55053)
నారాయణా వల్లవాశ్చ రామాశ్చ శతశో పరే।
అనురక్తాశ్చ వీరేణ భీష్మేణ యుధి పాతితాః॥ 8-3-3 (55054)
సమః కిరీటినా సంఖ్యే వీర్యేణ చ బలేన చ।
సత్యజిత్సత్యసంధేన ద్రోణేన నిహతో యుధి॥ 8-3-4 (55055)
పాంచాలానాం మహేష్వాసాః సర్వే యుద్వవిశారదాః।
ద్రోణేన సహ సంగంయ గతా వైవస్వతక్షయం॥ 8-3-5 (55056)
తథా విరాటద్రుపదౌ వృద్వౌ సహసుతౌ నృపౌ।
పరాక్రమంతౌ మిత్రార్థే ద్రోణేన నిహతౌ రణే॥ 8-3-6 (55057)
యో బాల ఏవ సమరే సంమితః సవ్యసాచినా।
కేశవేన చ దుర్ధర్షో బలదేవేన చాభిభూః॥ 8-3-7 (55058)
పరేషాం కదనం కృత్వా మహద్రణవిశారదః।
పరివార్య మదామాత్రైః షడ్భిః పరమకై రథైః।
అశక్నువద్భిర్బీభత్సుమభిమన్యుర్నిపాతితః॥ 8-3-8 (55059)
కృతం తం విరథం వీరం క్షత్రధర్మే వ్యవస్థితం।
దౌఃశాసనిర్మహారాజ సౌభద్రం హతవాన్రణే॥ 8-3-9 (55060)
పటచ్చరనిహంతా చ మహత్యా సేనయా వృతః।
అంబష్ఠస్య సుతః శ్రీమాన్మిత్రహేతోః పరాక్రమన్॥ 8-3-10 (55061)
ఆసాద్య లక్ష్మణం వీరం దుర్యోధనసుతం రణే।
సుమహత్కదనం కృత్వా గతో వైవస్వతక్షయం॥ 8-3-11 (55062)
బృహంతః సుమహేష్వాసః కృతాస్త్రో యుద్వదుర్మదః।
దుఃశాసనేన విక్రంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-3-12 (55063)
మణిమాందండధారశ్చ రాజానౌ యుద్ధదుర్మదౌ।
పరాక్రమంతౌ మిత్రార్థే ద్రోణేన యుధి పాతితౌ॥ 8-3-13 (55064)
అంశుమాన్భోజరాజస్తు సహసైన్యో మహారథః।
భారద్వాజేన విక్రంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-3-14 (55065)
సాముద్రశ్చిత్రసేనశ్చ సహ పుత్రేణ భారత।
సముద్రసేనేన బలాద్గమితో యమసాదనం॥ 8-3-15 (55066)
అనూపవాసీ నీలశ్చ వ్యాధ్రదత్తశ్చ వీర్యవాన్।
అశ్వత్థాంనా వికర్ణేన గమితౌ యమసాదనం॥ 8-3-16 (55067)
చిత్రాయుధశ్చిత్రయోధీ కృత్వా చ కదనం మహత్।
చిత్రమార్గేణ విక్రంయ వికర్ణేన హతో మృధే। 8-3-17 (55068)
వృకోదరసమో యుద్ధే వృతః కేకయజో యుధి।
కేకయేన చ విక్రంయ భ్రాతా భ్రాత్రా నిపాతితః॥ 8-3-18 (55069)
జనమేజయో గదాయోధీ పార్వతీయః ప్రతాపవాన్।
దుర్ముఖేన మహారాజ తవ పుత్రేణ పాతితః॥ 8-3-19 (55070)
రోచమానౌ నరవ్యాఘ్రౌ రోచమానౌ గ్రహావివ।
ద్రౌణేన యుగపద్రాజందివం సంప్రాతితౌ శరైః॥ 8-3-20 (55071)
నృపాశ్చ ప్రతియుధ్యంతః పరాక్రాంతా విశాంపతే।
కృత్వా నసుకరం కర్మ గతా వైవస్వతక్షయం॥ 8-3-21 (55072)
పురుజిత్కృంతిభోజశ్చ మాతులౌ సవ్యసాచినః।
సంగ్రామనిర్జితాఁల్లోకాన్గమితౌ ద్రోణసాయకైః॥ 8-3-22 (55073)
అభిభూః కాశిరాజశ్చ కాశికైర్బహుభిర్వృతః।
వసుదానస్య పుత్రేణ త్యాజితో దేహమాహవే॥ 8-3-23 (55074)
అమితౌజా యుధామన్యురుత్తమౌజాశ్చ వీర్యవాన్।
నిహత్య శతశః సూరానస్మదీయైర్నిపాతితాః॥ 8-3-24 (55075)
మిత్రవర్మా చ పాంచాల్యః క్షత్రధర్మా చ భారత।
ద్రోణేన పరమేష్వాసౌ గమితౌ యమసాదనం॥ 8-3-25 (55076)
శిఖండితనయో యుద్ధే క్షత్రదేవో యుధాంపతిః।
లక్ష్మణేన హతో రాజంస్తవ పౌత్రేణ భారత॥ 8-3-26 (55077)
సుచిత్రశ్చిత్రవర్మా చ పితాపుత్రౌ మహారథౌ।
ప్రచరంతౌ మహావీరౌ ద్రోణేన నిహతౌ రణే॥ 8-3-27 (55078)
వార్ధక్షేమిర్మహారాజ సముద్ర ఇవ పర్వణి।
ఆయుధక్షయమాసాద్య ప్రశాంతిం పరమాం గతః॥ 8-3-28 (55079)
సేనాబిందుసుతః శ్రేష్ఠః శాస్త్రవాన్ప్రహరన్యుధి।
బాహ్లికేన మహారాజ కౌరవేంద్రేణ పాతితః॥ 8-3-29 (55080)
ధృష్టకేతుర్మహారాజ చేదీనాం ప్రవరో రథః।
కృత్వా నసుకరం కర్మ గతో వైవస్వతక్షయం॥ 8-3-30 (55081)
తథా సత్యధృతిర్వీరః కృత్వా కదనమాహవే।
పాండవార్థే పరాక్రాంతో గమితో యమసాదనం॥ 8-3-31 (55082)
పుత్రస్తు శిశుపాలస్య సుకేతుః పృథివీపతిః।
నిహత్య శాత్రవాన్సంఖ్యే ద్రోణేన నిహతో యుధి॥ 8-3-32 (55083)
తథా సత్యధృతిర్వీరో మదిరాశ్వశ్చ వీర్యవాన్।
సూర్యదత్తశ్చ విక్రాంతో నిహతో ద్రోణసాయకైః॥ 8-3-33 (55084)
`మాత్స్యాదవరజః శ్రీమాఞ్శతానీకో నిపాతితః।
శ్రేణిమాంశ్చ మహారాజ యుధ్యమానః పరాక్రమీ।
కృత్వా నసుకరం కర్మ గతో వైవస్వతక్షయం॥ 8-3-34 (55085)
తథైవ యుధి విక్రాంతో మాగధః పరమాస్త్రవిత్।
భీష్మేణ నిహతో రాజఞ్శేతేఽద్య పరవీరహా॥ 8-3-35 (55086)
విరాటపుత్రః శంఖస్తు ఉత్తరశ్చ మహారథః।
కుర్వంతౌ సుమహత్కర్మ గతౌ వైవస్వతక్షయం॥ 8-3-36 (55087)
వసుదానశ్చ కదనం కుర్వాణోఽతీవ సంయుగే।
భారద్వాజేన విక్రంయ గమితో యమసాదనం॥ 8-3-37 (55088)
ఏతే చాన్యే చ బహవః పాండవానాం మహారథాః।
హతా ద్రోణేన విక్రంయ యన్మాం త్వం పరిపృచ్ఛసి॥ ॥ 8-3-38 (55089)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి తృతీయోఽధ్యాయః॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.4. అధ్యాయః 004
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంజయేన ధృతరాష్ట్రంప్రతి హతావశిష్టానాం నామకథనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-4-0 (55090)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-4-0x (4837)
మామకస్యాస్య సైన్యస్య హృతోత్సేకస్య స·ంజయ।
అవశేషం న పశ్యామి కకుదే మృదితే సతి॥ 8-4-1 (55091)
తౌ హి వీరౌ మహేష్వాసౌ మదర్థే కురుసత్తమౌ।
భీష్మద్రోణౌ హతౌ శ్రుత్వా కోన్వర్థో జీవితేన మే॥ 8-4-2 (55092)
న చ మృష్యామి రాధేయం హతమాహవశోభినం।
యస్య బాహ్వోర్బలం తుల్యం కుంజరాణాం శతం శతం॥ 8-4-3 (55093)
హతప్రవరసైన్యం మే యథా శంససి సంజయ।
అహతానపి మే శంస యేఽత్ర జీవంతి కేచన॥ 8-4-4 (55094)
ఏతేషు హి మృతేష్వద్య యే త్వయా పరికీర్తితాః।
యేఽపి జీవంతి తే సర్వే మృతా ఇతి మతిర్మమ॥ 8-4-5 (55095)
సంజయ ఉవాచ। 8-4-6x (4838)
యస్మిన్మహాస్త్రాణి సమర్పితాని
చిత్రాణి శుభ్రాణి చతుర్విధాని।
దివ్యాని రాజన్విహితాని చైవ
ద్రోణేన వీరే ద్విజసత్తమేన॥ 8-4-6 (55096)
మహారథః కృతిమాన్క్షిప్రహస్తో
దృఢాయుధో దృఢముష్టిర్దృఢేషుః।
స వీర్యవాంద్రోణపుత్రస్తరస్వీ
వ్యవస్థితో యోద్వుకామస్త్వదర్థే॥ 8-4-7 (55097)
ఆనర్తవాసీ హృదికాత్మజోఽసౌ
మహారథః సాత్వతానాం వరిష్ఠః।
స్వయం భోజః కృతవర్మా కృతాస్త్రో
వ్యవస్థితో యోద్వుకామస్త్వదర్థే॥ 8-4-8 (55098)
ఆర్తాయనిః సమరే దుష్ప్రకంప్యః
సేనాగ్రణీః ప్రథమస్తావకానాం।
యః స్వస్రీయాన్పాండవేయాన్విసృజ్య
సత్యాం వాచం స్వాం చికీర్షుస్తరస్వీ॥ 8-4-9 (55099)
తజోవధం సూతపుత్రస్య సంఖ్యే
ప్రతిశ్రుత్యాజాతశత్రోః పురస్తాత్।
దురాధర్షః శక్రసమానవీర్యః
శల్యః స్థితో యోద్వుకామస్త్వదర్థే॥ 8-4-10 (55100)
శారద్వతో గౌతమశ్చాపి రాజ--
న్మహాబాహుచిత్రాస్త్రయోధీ।
ధనుశ్చిత్రం సుమహద్భావరసాహం
వ్యవస్థితో యోద్వుకామః ప్రగృహ్య॥ 8-4-11 (55101)
గాంధారరాజః ససుతశ్చ రాజ--
ందుర్ద్యూతదేవీ కలహప్రియశ్చ।
గాంధారముఖ్యైర్యవనైశ్చ రాజ--
న్వ్యవస్థితో యోద్వుకామస్త్వదర్థే॥ 8-4-12 (55102)
మహారథః కేకయరాజపుత్రః
సదశ్వయుక్తం చ పతాకినం చ।
రథం సమారుహ్య కురుప్రవీర
వ్యవస్థితో యోద్వుకామస్త్వదర్థే॥ 8-4-13 (55103)
తథా సుతస్తే జ్వలనార్కవర్ణం
రథం సమాస్థాయ కురుప్రవీరః।
వ్యవస్థితః పురుమిత్రో నరేంద్ర
వ్యభ్రే సూర్యో భ్రాజమానో యథా ఖే॥ 8-4-14 (55104)
దుర్యోధనో నాగకులస్య మధ్యే
వ్యవస్థితః సింహ ఇవాబభాసే।
రథేన జాంబూనదభూషణేన
వ్యవస్థితః సమరే యోత్స్యమానః॥ 8-4-15 (55105)
స రాజమధ్యే పురుషప్రవీరో
రరాజ జాంబూనదచిత్రవర్మా।
పద్మప్రభో వహ్నిరివాల్పధూమో
మేఘాంతరే సూర్య ఇవ ప్రకాశః॥ 8-4-16 (55106)
తథా సుషేణోఽప్యసిచర్మపాణి--
స్తవాత్మజః సత్యసేనశ్చ వీరః।
వ్యవస్థితౌ చిత్రసేనేన సార్ధం
హృష్టాత్మానౌ సమరే యోద్ధకామౌ॥ 8-4-17 (55107)
హీనిషేవో భారతరాజపుత్ర
ఉగ్రాయుధః శ్రుతవర్మా జయశ్చ।
శలశ్చ సత్యవ్రతదుఃశలౌ చ
వ్యవస్థితాః సహసైన్యా నరాగ్ర్యాః॥ 8-4-18 (55108)
కైతవ్యానామధిపః శూరమానీ
రణేరణే శత్రుహా రాజపుత్రః।
రథీ హయీ నాగపత్తిప్రయాయీ
వ్యవస్థితో యోద్వుకామస్త్వదర్థే॥ 8-4-19 (55109)
వీరః శ్రుతాయుశ్చ ధృతాయుధశ్చ
చిత్రాంగదశ్చిత్రసేనశ్చ వీరః।
వ్యవస్థితా యోద్వుకామా నరాగ్ర్యాః
ప్రహారిణో మానినః సత్యసంధాః॥ 8-4-20 (55110)
కర్ణాత్మజః సత్యసంధో మహాత్మా
వ్యవస్థితః సమరే యోద్వుకామః॥ 8-4-21 (55111)
అథాపరౌ కర్ణసుతౌ వరాస్త్రౌ
వ్యవస్థితౌ లఘుహస్తౌ నరేంద్ర।
బలే మహత్యుల్బణసత్వవీర్యౌ
సమాస్థితౌ యోద్వుకామౌ త్వదర్థే॥ 8-4-22 (55112)
ఏతైశ్చ ముఖ్యైరపరైశ్చ రాజ--
న్యోధప్రవీరైరమితప్రభావైః।
వ్యవస్థితో నాగకులస్య మధ్యే
యథా మహేంద్రః కురురాజో జయాయ॥ 8-4-23 (55113)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-4-24x (4839)
ఆఖ్యాతా జీవమానా యే పరే సైన్యా యథాయథం।
ఇతీదమవగచ్ఛామి వ్యక్తమర్థాభిపత్తితః॥ 8-4-24 (55114)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-4-25x (4840)
ఏవం బ్రువన్నేవ తదా ధృతరాష్ట్రోఽంబికాసుతః।
హతప్రవీరం భూయిష్ఠం కించిచ్ఛేషం స్వకం బలం।
శ్రుత్వా వ్యామోహమాగచ్ఛచ్ఛోకవ్యాకులితేంద్రియః॥ 8-4-25 (55115)
వ్యాకులం మే మనస్తాత శ్రుత్వా సుమహదప్రియం॥
మనో ముహ్యతి చాంగాని న చ శక్నోమి ధావితుం।
ఇత్యేవముక్త్వా వచనం ధృతరాష్ట్రోఽంబికాసుతః।
భ్రాంతచిత్తస్తతః సోఽథ బభూవ జగతీపతిః॥ ॥ 8-4-26 (55116)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి చతుర్థోఽధ్యాయః॥ 4 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.5. అధ్యాయః 005
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
ధృతరాష్ట్రేణ కర్ణగుణానువర్ణనపూర్వకం శోచనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-5-0 (55117)
జనమేజయ ఉవాచ। 8-5-0x (4841)
శ్రుత్వా కర్ణం హతం యుద్వే పుత్రాంశ్చైవ పలాయినః।
నరేంద్రః కించిదాశ్వస్తో ద్విజశ్రేష్ఠ కిమబ్రవీత్॥ 8-5-1 (55118)
ప్రాప్తవాన్పరమం దుఃఖం పుత్రవ్యసనజం మహత్।
తస్మిన్యదుక్తవాన్కాలే తన్మమాచక్ష్వ పృచ్ఛతః॥ 8-5-2 (55119)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-5-3x (4842)
శ్రుత్వా కర్ణస్య నిధనమశ్రద్వేయమివాద్భుతం।
భూతసంమోహనం భీమం మేరోః సంసర్పణం యథా॥ 8-5-3 (55120)
చిత్తమోహమివాయుక్తం భార్గవస్య మహామతేః।
పరాజయమివేంద్రస్య ద్విషద్ధ్యో భీమకర్మణః॥ 8-5-4 (55121)
దివః ప్రపతనం భానోరురవ్యామివ మహాద్యుతేః।
సంశోషణమివాచింత్యం సముద్రస్యాక్షయాంభసః॥ 8-5-5 (55122)
మహీవియద్దిగంబూనాం సర్వనాశమివాద్భుతం।
కర్మణోరివ వైఫల్యముభయోః పుణ్యపాపయోః॥ 8-5-6 (55123)
సంచింత్య నిపుణం బుద్ధ్యా ధృతరాష్ట్రో జనేశ్వరః।
నేదమస్తీతి సంచింత్య కర్ణస్య సమరే వధం॥ 8-5-7 (55124)
ప్రాణినామేవమాత్మత్వాత్స్యాదపీతి విచార్య చ।
శోకాగ్నినా దహ్యమానో ధంయమాన ఇవాశయే॥ 8-5-8 (55125)
విస్రస్తాంగః శ్వసందీనో హాహేత్యుక్త్వా సుదుఃఖితః।
విలలాప మహారాజ ధృతరాష్ట్రోఽంబికాసుతః॥ 8-5-9 (55126)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-5-10x (4843)
సంజయాధిరథిర్వీరః సింహద్విరదవిక్రమః।
వృషభప్రతిమస్కంధో వృషభాక్షగతిస్వరః॥ 8-5-10 (55127)
వృషభో వృషభస్యేవ యో యుద్ధే న నివర్తతే।
శత్రోరపి మహేంద్రస్య వజ్రసంహననో యువా॥ 8-5-11 (55128)
యస్య జ్యాతలశబ్దేన శరవృష్టిరవేణ చ।
రథాశ్వనరమాతంగా నావతిష్ఠంతి సంయుగే॥ 8-5-12 (55129)
యమాశ్రిత్య మహాబాహుం ద్విషత్సంఘఘ్నమచ్యుతం।
దుర్యోధనోఽకరోద్వైరం పాండుపుత్రైర్మహారథైః॥ 8-5-13 (55130)
స కథం రథినాం శ్రేష్ఠః కర్ణః పార్థేన సంయుగే।
నిహతః పురుషవ్యాఘ్రః ప్రసహ్యాసహ్యవిక్రమః॥ 8-5-14 (55131)
యో నామన్యత వై నిత్యమచ్యుతం చ ధనంజయం।
న వృష్మీన్సహితానన్యాన్స్వబాహుబలదర్పితః॥ 8-5-15 (55132)
శార్ంగగాండీవధన్వానౌ సహితావపరాజితౌ।
అహం దివ్యాద్రథాదేకః పాతయిష్యామి సంయుగే॥ 8-5-16 (55133)
ఇతి యః సతతం మందమవోచల్లోభమోహితం।
దుర్యోధనమవాచీనం రాజ్యకాముకమాతురం॥ 8-5-17 (55134)
యోఽజయత్సర్వకాంభోజానావంత్యాన్కేకయైః సహ।
గాంధారాన్మద్రకాన్మాత్స్యాంస్త్రిగర్తాంస్తంకణాఞ్శకాన్। 8-5-18 (55135)
పాంచాలాంశ్చ విదేహాంశ్చ కులిందాన్కాశికోసలాన్
సూహ్మానంగాంశ్చ వంగాంశ్చ నిషాదాన్పుండ్రకీకటాన్॥ 8-5-19 (55136)
వత్సాన్కలింగాందరదానశ్మకానృషికానపి।
`శబరాన్హారహూణాంశ్చ ప్రఘూణాన్సరలానపి॥ 8-5-20 (55137)
ంలేచ్ఛరాష్ట్రాధిపాంశ్చైవ దుర్గానాటవికాంస్తథా'।
జిత్వైతాన్సమరే వీరః ప్రదీప్తైః కంకపత్రిభిః॥ 8-5-21 (55138)
కరమాహారయామాస జిత్వా సర్వానరీంస్తథా।
దుర్యోధనస్య వృద్ధ్యర్థం రాధేయో రథినాం వరః।
దివ్యాస్త్రవిమన్హాతేజాః కర్ణో వైకర్తనో వృషః॥ 8-5-22 (55139)
సేనాగోపశ్చ స కథం శత్రుభిః పరమాస్త్రవిత్।
ఘాతితః పాండవైః శూరైః సమరే వీర్యశాలిభిః॥ 8-5-23 (55140)
వృషో మహేంద్రో దేవేషు వృషః కర్ణో నరేష్వపి।
తృతీయమన్యం లోకేషు వృషం నైవానుశుశ్రుమ॥ 8-5-24 (55141)
ఉచ్చైః శ్రవా వరోఽశ్వానాం రాజ్ఞాం వైశ్రవణో వరః।
వరో మహేంద్రో దేవానాం కర్ణః ప్రహరతాం వరః॥ 8-5-25 (55142)
యోఽజితః పార్థివైః శూరైః సమర్థైర్వీర్యశాలిభిః।
దుర్యోధనస్య వృద్ధ్యర్థం కృత్స్నాముర్వీమథాజయత్॥ 8-5-26 (55143)
యం లబ్ధ్వా మాగధో రాజా సాంత్వమానోఽథ సౌహృదైః।
అరౌత్సీత్పార్థివం క్షత్రమృతే యాదవకౌరవాన్॥ 8-5-27 (55144)
తం శ్రుత్వా నిహతం కర్ణం ద్వైరథే సవ్యసాచినా।
శోకార్ణవే నిమగ్నోఽహం భిన్నా నౌరివ సాగరే॥ 8-5-28 (55145)
తం వృషం నిహతం శ్రుత్వా ద్వైరథే రథినాం వరం।
శోకార్ణవే నిమగ్నోఽహమప్లువః సాగరే యథా॥ 8-5-29 (55146)
ఈదృశైర్యద్యహం దుఃఖైర్న వినశ్యామి సంజయ।
వజ్రాద్దృఢతరం మన్యే హృదయం మమ దుర్భిదం॥ 8-5-30 (55147)
జ్ఞాతిసంబంధిమిత్రాణామిమం శ్రుత్వా పరాభవం।
కో మదన్యః పుమాఁల్లోకే న జహ్యాత్సూత జీవితం॥ 8-5-31 (55148)
విషమగ్నిం ప్రపాతం చ పర్వతాగ్రాదహం వృణే।
`మహాప్రస్థానగమనం జలం ప్రాయోపవేశనం'।
న హి శక్ష్యామి దుఃఖాని సోఢుం కష్టాని సంజయ॥ ॥ 8-5-32 (55149)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి పంచమోఽధ్యాయః॥ 5 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.6. అధ్యాయః 006
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణవధశ్రవణానంతరీయకధృతరాష్ట్రప్రవృత్తిం పృష్టేన వైశంపాయనేన కర్ణదుర్యోధనస్తుతినిందాపూర్వకం సంజయంప్రతి కర్ణార్జునయుద్ధకథనచోదనారూపధృతరాష్ట్రప్రవృత్తికథనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-6-0 (55150)
సంజయ ఉవాచ। 8-6-0x (4844)
శ్రియా కులేన యశసా తపసా చ శ్రుతేన చ।
త్వామద్య సంతో మన్యంతే యయాతిమివ నాహుషం॥ 8-6-1 (55151)
శ్రుతే మహర్షిప్రతిమః కృతకృత్యోఽసి పార్థివ।
పర్యవస్థాపయాత్మానం మా విషాదే మనః కృథాః॥ 8-6-2 (55152)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-6-3x (4845)
దైవమేవ పరం మన్యే ధిక్పౌరుషమనర్థకం।
యత్ర సాలప్రతీకాశః కర్ణోఽహన్యత సంయుగే॥ 8-6-3 (55153)
హత్వా యుధిష్ఠిరానీకం పాంచాలానాం రథవ్రజాన్।
ప్రతాప్య శరవర్షేణ దిశః సర్వా మహారథః॥ 8-6-4 (55154)
మోహియిత్వా రణే పార్థాన్వజ్నహస్త ఇవాసురాన్।
స కథం నిహతః శేతే వాయురుగ్ణ ఇవ ద్రుమః॥ 8-6-5 (55155)
శోకస్యాంతం న పశ్యామి పారం జలనిధేరివ।
చింతా మే వర్ధతేఽతీవ ముమూర్షా చాపి జాయతే॥ 8-6-6 (55156)
కర్ణస్య నిధనం శ్రుత్వా విజయం ఫల్గునస్య చ।
అశ్రద్ధేయమహం మన్యే వధం కర్ణస్య సంజయ॥ 8-6-7 (55157)
వజ్రసారమిదం నూనం హృదయం దుర్భిదం మమ।
యచ్ఛ్రుత్వా పురుషవ్యాఘ్రం హతం కర్ణం న దీర్యతే॥ 8-6-8 (55158)
ఆర్యుర్నూనం సుదీర్ఘం మే విహితం దైవతైః పురా।
యత్ర కర్ణం హతం శ్రుత్వా జీవామీహ సుదుఃఖితః॥ 8-6-9 (55159)
ధిగ్జీవితమిదం చైవ సుహృద్వీనస్య సంజయ।
అద్య చాహం దశామేతాం గతః సంజయ గర్హితాం।
కృపణం వర్తయిష్యామి శోచ్యః సర్వస్య మందధీః॥ 8-6-10 (55160)
అహమేవ పురా భూత్వా సర్వలోకస్య సత్కృతః।
పరిభూతః కథం సూత పరైః శక్ష్యామి జీవితుం॥ 8-6-11 (55161)
దుఃఖాద్దుఃఖతరం భన్యే ప్రాప్తవానస్మి సంజయ।
భీష్మద్రోణవధేనైవ కర్ణస్య చ మహాత్మనః॥ 8-6-12 (55162)
నావశేషం ప్రపశ్యామి సూతపుత్రే హతే యుధి।
సహి పారం మహానాసీత్పుత్రాణాం మమ సంజయ॥ 8-6-13 (55163)
యుద్ధే హి నిహతః శూరో విసృజన్సాయకాన్బహూన్।
కో హి మే జీవితేనార్థస్తమృతే పురుషర్షభం॥ 8-6-14 (55164)
రథాదాధిరథిర్నూనం న్యపతత్సాయకార్దితః।
పర్వతస్యేవ శిఖరం వ జ్రపాతాద్విదారితం॥ 8-6-15 (55165)
స శేతే పృథివీం నూనం శోభయన్రుధిరోక్షితః।
మాతంగ ఇవ మత్తేన మతాంగేన నిపాతితః॥ 8-6-16 (55166)
యో బలం ధార్తరాష్ట్రాణాం పాండవానాం యతో భయం।
సోఽర్జునేన హతః కర్ణః ప్రతిమానం ధనుష్మతాం॥ 8-6-17 (55167)
స హి వీరో మహేష్వాసో మిత్రాణామభయంకరః।
శేతే వినిహతో వీరః శక్రేణేవ పురా బలః॥ 8-6-18 (55168)
పంగోరివాధ్వగమనం దరిద్రస్యేవ కామితం।
దుర్యోధనస్య లోభశ్చ సమాన్యేతాని సంజయ॥ 8-6-19 (55169)
అన్యథా చింతితం కార్యమన్యథా తత్తు జాయతే।
అహో ను బలవద్దైవం కాలశ్చ దురతిక్రమః॥ 8-6-20 (55170)
పలాయమానః కృపణో దీనాత్మా దీనపౌరుషః।
కచ్చిద్వినిహతః సూత పుత్రో దుఃశాసనో మమ॥ 8-6-21 (55171)
కచ్చిన్న దీనాచరితం కృతవాంస్తాత సంయుగే।
కచ్చిన్న నిహతః శూరా యథాఽన్యే క్షత్రియర్షభాః॥ 8-6-22 (55172)
యుధిష్ఠిరస్య వచనం మా యుద్ధమితి సర్వదా।
దుర్యోధనో నాభ్యగృహ్ణాన్మూఢః పథ్యమివౌషధం॥ 8-6-23 (55173)
శతల్పే శయానేన భీష్మేణ సుమహాత్మనా।
పానీయం యాచితః పార్థః సోవిధ్యన్మేదినీతలం॥ 8-6-24 (55174)
జలస్య ధారాం జనితాం దృష్ట్వా పాండుసుతేన చ।
అబ్రవీత్స మహాబాహుస్తాత సంశాంయ పాండవైః॥ 8-6-25 (55175)
ప్రశమాద్వి భవేచ్ఛాంతిర్మదంతం యుద్ధమస్తు వః।
భ్రాతృభావేన పృథివీం భుంక్ష్వ పాండుసుతైః సహ॥ 8-6-26 (55176)
అకుర్వన్వచనం తస్య నూనం శోచతి పుత్రకః।
తదిదం సమనుప్రాప్త వచనం దీర్ఘదర్శినః॥ 8-6-27 (55177)
అహం తు నిహతామాత్యో హతపుత్రశ్చ సంజయ।
ద్యూతతః కృచ్ఛ్రమాపన్నో లూనపక్ష ఇవ ద్విజః॥ 8-6-28 (55178)
యథా హి శకునిం గృహ్య ఛిత్త్వా పక్షౌ చ సంజయ।
విసర్జయంతి సంహృష్టాః క్రీడమానాః కుమారకాః॥ 8-6-29 (55179)
లూనపక్షతయా తస్య గమనం నోపపద్యతే।
తథాహమపి సంప్రాప్తో లూనపక్ష ఇవ ద్విజః॥ 8-6-30 (55180)
క్షీణః సర్వార్థహీనశ్చ నిర్జ్ఞాతిర్బంధువర్జితః।
కాం దిశం ప్రతిపత్స్యామి దీనః శత్రువశం గతః॥ 8-6-31 (55181)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-6-32x (4846)
ఇత్యేవం ధృతరాష్ట్రోఽథ విలప్య బహుదుఃఖితః।
ప్రోవాచ సంజయం భూయః సోకవ్యాకులమానసః॥ 8-6-32 (55182)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-6-33x (4847)
యోఽజయత్సర్వకాంభోజానంబష్ఠాన్కైకయైః సహ।
గాంధారాంశ్చ విదేహాంశ్చ జిత్వా కార్యార్థమాహవే॥ 8-6-33 (55183)
దుర్యోధనస్య వృద్ధ్యర్థం యోఽజయత్పృథివీం ప్రభుః।
స జితః పాండవైః శూరైః సమరే వాహుశాలిభిః॥ 8-6-34 (55184)
తస్మిన్హతే మహేష్వాసే కర్ణే యుధి కిరీటినా।
కే వీరాః పర్యతిష్ఠంత తన్మమాచక్ష్వ సంజయ॥ 8-6-35 (55185)
కచ్చిన్నైకః పరిత్యక్తః పాండవైర్నిహతో రణే।
ఉక్తం త్వయా పురా తాత యథా వీరో నిపాతితః॥ 8-6-36 (55186)
భీష్మమప్రతియుధ్యంతం శిఖండీ సాయకోత్తమైః।
పాతయామాస సమరే సర్వశస్త్రభృతాం వరం॥ 8-6-37 (55187)
తథా ద్రౌపదినా ద్రోణో న్యస్తసర్వాయుధో యుధి।
`ధర్మరాజవచః శ్రుత్వా అశ్వత్థామా హతస్త్వితి'॥ 8-6-38 (55188)
యుక్తయోగో మహేష్వాసః శరైర్బహుభిరాచితః।
నిహతః ఖంగముద్యంయ ధృష్టద్యుంనేన సంజయ॥ 8-6-39 (55189)
అంతరేణ హతావేతౌ ఛలేన చ విశేషతః।
అశ్రౌషమహమేతద్వై భీష్మద్రోణౌ నిపాతితౌ॥ 8-6-40 (55190)
భీష్మద్రోణౌ హి సమరే న హన్యాద్వజ్రభృత్స్వయం।
న్యాయేన యుధ్యన్సమరే తద్వై సత్యం బ్రవీమి తే॥ 8-6-41 (55191)
కర్ణం త్వస్యంతమస్త్రాణి దివ్యాని చ బహూని చ।
కథమింద్రోపమం వీరం మృత్యుర్యుద్వే సమస్పృశత్॥ 8-6-42 (55192)
యస్య విద్యుత్ప్రభాం శక్తిం దివ్యాం కనకభూషణాం।
ప్రాయచ్ఛద్ద్విషతాం హంత్రీం కుండలాభ్యాం పురందరః॥ 8-6-43 (55193)
యస్య సర్పముఖో దివ్యః శరః కాంచనభూషణః।
అశేత నిశితః పత్రీ సమరేష్వరిసూదనః॥ 8-6-44 (55194)
భీష్మద్రోణముఖాన్వీరాన్యోఽవమత్య మహారథాన్।
జామదగ్న్యాన్మహాఘోరం బ్రాహ్మమస్త్రమశిక్షత॥ 8-6-45 (55195)
యశ్చ ద్రోణముఖాందృష్ట్వా విముఖానర్దితాఞ్శరైః।
సౌభద్రస్య మహాబాహుర్వ్యధమత్కార్ముకం శితైః॥ 8-6-46 (55196)
యశ్చ నాగాయుతప్రాణాం వజ్రరంహసమచ్యుతం।
విరథం సహసా కృత్వా భీమసేనమపాహసత్॥ 8-6-47 (55197)
సహదేవం చ నిర్జిత్య శరైః సన్నతపర్వభిః।
కృపయా విరథం కృత్వా నాహనద్ధర్మచింతయా॥ 8-6-48 (55198)
యశ్చ మాయాసహస్రాణి వికుర్వాణం జయైషిణం।
ఘటోత్కచం రాక్షసేంద్రం శక్రశక్త్యా నిజఘ్నివాన్॥ 8-6-49 (55199)
ఏవాంశ్చ దివసాన్యస్య యుద్ధే భీతో ధనంజయః।
నాగమద్ద్వైరథం వీరః స కథం నిహతో రణే॥ 8-6-50 (55200)
[సంశప్తకానాం యోధా యే ఆహ్వయంత సదాఽన్యతః।
ఏతాన్హత్వా హనిష్యామి పశ్చాద్వైకర్తనం రణే॥ 8-6-51 (55201)
ఇతి వ్యపదిశన్పార్థో వర్జయన్సూతజం రణే।
స కథం నిహతో వీరః పార్థేన పరవీరహా॥] 8-6-52 (55202)
రథభహ్గో న చేత్తస్య ధనుర్వా న వ్యశీర్యత।
న చేదస్త్రాణి నష్టాని స కథం నిహతః పరైః॥ 8-6-53 (55203)
కో హి శక్తో రణే కర్ణం విధున్వానం మహద్ధనుః।
విముంచంతం శరాన్ఘోరాందివ్యాన్యస్త్రాణి చాహవే।
జేతుం పురుషశార్దూలం శార్దూలమివ వేగినం॥ 8-6-54 (55204)
ధ్రవం తస్య ధనుశ్ఛిన్నం రథో వాఽపి మహీం గతః।
అస్త్రాణి వా ప్రనష్టాని యథా శంససి మే హతం।
న హ్యన్యదపి పశ్యామి కారణం తస్య నాశనే॥ 8-6-55 (55205)
న హిన్మి ఫల్గునం యావత్తావత్పాదౌ న ధావయే।
ఇతి యస్య మహాఘోరం వ్రతమాసీన్మహాత్మనః॥ 8-6-56 (55206)
యస్య భీతో రమే నిద్రాం ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః।
త్రయోదశసమా నిత్యం నాభజత్పురుషర్షభః॥ 8-6-57 (55207)
యస్య వీర్యవతో వీర్యముపాశ్రిత్య మహాత్మనః।
మమ పుత్రః సభాం భార్యాం పాండూనాం నీతవాన్బలాత్॥ 8-6-58 (55208)
తత్రాపి చ సభామధ్యే పాండవానాం చ పశ్యతాం।
దాసభార్యేతి పాంచాలీమబ్రవీత్కురుసన్నిధౌ॥ 8-6-59 (55209)
[న సంతి తపయః కృష్ణే సర్వే షండతిలైః సమాః।
ఉపతిష్ఠస్వ భర్తారమన్యం వా వరవర్ణిని॥ 8-6-60 (55210)
ఇత్యేవం యః పురా వాచో రూక్షాః సంశ్రావయన్రుషా।
సభాయాం సూతజః కృష్ణాం స కథం నిహతః పరైః॥ 8-6-61 (55211)
యది భీష్మో రణశ్లాఘీ ద్రోణో వా యుధి దుర్మదః।
న హనిష్యతి కౌంతేయాన్పక్షపాతాత్సుయోధన।
సర్వానేవ హనిష్యామి వ్యేతు తే మానసో జ్వరః॥ 8-6-62 (55212)
కిం కరిష్యతి గాండీవమక్షయ్యౌ చ మహేషుధీ।
స్నిగ్ధచందనదిగ్ధస్య మచ్ఛరస్యాభిధావతః।
స నూనమృషభస్కంధో హ్యర్జునేన కథం హతః॥] 8-6-63 (55213)
యశ్చ గాండీవముక్తానాం స్పర్శముగ్రమచింతయన్।
అపతిర్హ్యసి కృష్ణేతి బ్రువన్పార్థానవైక్షత॥ 8-6-64 (55214)
యస్య నాసీద్భయం పార్థాత్సపుత్రాత్సజనార్దనాత్।
స్వబాహుబలమాశ్రిత్య ముహూర్తమపి సంజయ॥ 8-6-65 (55215)
తస్య నాఽహం వధం మన్యే దేవైరపి సవాసవైః।
ప్రతీపమభిఘావద్భిః కిం పునస్తాత పాండవైః॥ 8-6-66 (55216)
న హి జ్యాం సంసంపృశానస్య తలత్రే వాఽపి గృహ్ణతః।
పుమానాధిరథేః స్థాతుం కశ్చిత్ప్రముఖతోఽర్హతి॥ 8-6-67 (55217)
అపి స్యాన్మేదినీ హీనా సోమసూర్యప్రభాంశుభిః।
న వధ- పురుషేంద్రస్య సంయుగేష్వపలాయినః॥ 8-6-68 (55218)
యేన మందః సహాయేన భ్రాత్రా దుఃశాసనేన చ।
వాసుదేవస్య దుర్బుద్ధిః ప్రత్యాఖ్యానమరోచత॥ 8-6-69 (55219)
స నూనం వృషభస్కంధం కర్ణం దృష్ట్వా నిపాతితం।
దుఃశాసనం చ నిహతం మన్యే శోచతి పుత్రకః॥ 8-6-70 (55220)
హతం వైకర్తనం దృష్ట్వా ద్వైరథే సవ్యసాచినా।
జయతః పాండవాందృష్ట్వా కింస్విద్దుర్యోధనోఽబ్రవీత్॥ 8-6-71 (55221)
[దుర్మర్షణం హతం దృష్ట్వా వృషసేనం చ సంయుగే।
ప్రభగ్రం చ బలం దృష్ట్వా వధ్యమానం మహారథైః॥ 8-6-72 (55222)
పరాఙ్ముఖాంశ్చ రాజ్ఞస్తు పలాయనపరాయణాన్।
విద్రుతాన్రథినో దృష్ట్వా మన్యే శోచతి పుత్రకః॥ 8-6-73 (55223)
అనేయశ్చాభిమానీ చ దుర్బుద్ధిరజితేంద్రియః।
హతోత్సాహం బలం దృష్ట్వా కింస్విదుర్యోధనోఽబ్రవీత్॥ 8-6-74 (55224)
స్వయం వైరం మహత్కృత్వా వార్యమాణః సుహృద్గణైః।
ప్రధనే హతభూయిష్ఠైః కింస్విద్దుర్యోధనోఽబ్రవీత్॥ 8-6-75 (55225)
భ్రాతరం నిహతం దృష్ట్వా భీమసేనేన సంయుగే।
రుధిరే పీయమానే చ కింస్విద్ద్రుర్యోధనోఽబ్రవీత్॥] 8-6-76 (55226)
సహ గాంధారరాజేన సభాయాం యదభాషత।
కర్ణోఽర్జునం రణే హంతా హతే తస్మిన్కిమబ్రవీత్॥ 8-6-77 (55227)
ద్యూతం కృత్వా పురా హృష్ఠో వంచయిత్వా చ పాణ్·డవాన్।
శకునిః సౌబలస్తాత హతే కర్ణే కిమబ్రవీత్॥ 8-6-78 (55228)
కృతవర్మా మహేష్వాసః సాత్వతానాం మహారథః।
హతం వైకర్తనం దృష్ట్వా హార్దిక్యః కిమభాషత॥ 8-6-79 (55229)
బ్రాహ్మణాః క్షత్రియా వైశ్యా యస్య శిక్షాముపాసతే।
ధనుర్వేదం చికీర్షంతో ద్రోణపుత్రస్య ధీమతః॥ 8-6-80 (55230)
యువా రూపేణ సంపన్నో దర్శనీయో మహాయశాః।
అశ్వత్థామా హతే కర్ణే కిమభాషత సంజయ॥ 8-6-81 (55231)
ఆచార్యో యో ధనుర్వేదే గౌతమో రథసత్తమః।
కృపః శారద్వతస్తాత హతే కర్ణే కిమబ్రవీత్॥ 8-6-82 (55232)
మద్రరాజో మహేష్వాసః శల్యః సమితిశోభనః।
దృష్ట్వా వినిహతం కర్ణం సారథ్యే రథినాం వరః।
కిమభాషత సౌవీరో మద్రాణామధిపో బలీ॥ 8-6-83 (55233)
దృష్ట్వా వినిహతం సర్వే యోధా వారణదుర్జయాః।
యే చ కేన రాజానః పృథివ్యాం యోద్వుమాగతాః।
వైకర్తనం హతం దృష్టవా కాన్యభాషంత సంజయ॥ 8-6-84 (55234)
ద్రోణే తు నిహతే వీరే రథవ్యాఘ్రే నరర్షభే।
కే వా ముఖమనీకానామాసన్సంజయ భాగశః॥ 8-6-85 (55235)
మద్రరాజః కథం శల్యో నియుక్తో రథినాం వరః।
వైకర్తనస్య సారథ్యే తన్మమాచక్ష్వ సంజయ॥ 8-6-86 (55236)
కేఽరక్షందక్షిణం చక్రం సూతపుత్రస్య యుధ్యతః।
వామం చక్రం రరక్షుర్వా కే వా వీరస్య పృష్ఠతః॥ 8-6-87 (55237)
కే కర్ణం న జహుః శూరాః కే క్షుద్రాః ప్రాద్రవంస్తతః।
కథం చ వః సమేతానాం హతః కర్ణో మహారథః॥ 8-6-88 (55238)
పాండవాశ్చ స్వయం శూరాః ప్రత్యుదీయుర్మహారథాః।
సృజంతః శరవర్షాణి వారిధారా ఇవాంబుదాః॥ 8-6-89 (55239)
స చ సర్పముఖో దివ్యో మహేషుప్రవరస్తదా।
వ్యర్థః కథం సమభవత్తన్మమాచక్ష్వ స·ంజయ॥ 8-6-90 (55240)
మామకస్యాస్య సైన్యస్య హతోత్సేధస్య సంజయ।
అవశేషం న పశ్యామి కకుదే మృదితే సతి॥ 8-6-91 (55241)
తౌ హి వీరౌ మహేష్వాసౌ మదర్థే త్యక్తజీవీతౌ।
భీష్మద్రోణౌ హతౌ శ్రుత్వా కో న్వర్థో జీవితేన మే॥ 8-6-92 (55242)
పునః పునర్న మృష్యామి వధం కర్ణస్య పాండవైః।
యస్య బాహ్వోర్బలం తుల్యం కుంజరాణాం శతం శతం॥ 8-6-93 (55243)
ద్రోణే హతే చ యద్వృత్తం కౌరవాణాం పరైః సహ।
సంఘామే నరవీరాణాం తన్మమాచక్ష్వ సంజయ॥ 8-6-94 (55244)
యథా కర్ణశ్చ కౌంతేయైః సహ యుద్ధమయోజయత్।
తథా చ ద్విషతాం హంతా రణే శాంతస్తదుచ్యతాం॥ ॥ 8-6-95 (55245)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షష్ఠోఽధ్యాయః॥ 6 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.7. అధ్యాయః 007
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అశ్వత్థామవచనాద్దుర్యోధనేన సైనాపత్యేఽభిషిక్తేన కర్ణేన రణాయ సేనానియోజనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-7-0 (55246)
సంజయ ఉవాచ। 8-7-0x (4848)
హతే ద్రోణే మహేష్వాసే తస్మిన్నహని భారత।
కృతే చ మోఘసంకల్పే ద్రోణపుత్రే మహారథే॥ 8-7-1 (55247)
ద్రవమాణే మహారాజ కౌరవాణాం బలార్ణవే।
వ్యూహ్య పార్థః స్వకం సైన్యమతిష్ఠద్వాతృభిర్వృతః॥ 8-7-2 (55248)
తమవస్థితమాజ్ఞాయ పుత్రస్తే భరతర్షభ।
విద్రుతం స్వబలం దృష్ట్వా పౌరుషేణ న్యవారయత్॥ 8-7-3 (55249)
స్వమనీకమవస్థాప్య బాహువీర్యముపాశ్రితః।
యుద్ధా చ సుచిరం కాలం పాండవైః సహ భారత॥ 8-7-4 (55250)
లబ్ధలక్షైః పరైర్హష్టైర్వ్యాయచ్ఛద్భిశ్చిరం తదా।
సంధ్యాకాలం సమాసాద్య ప్రత్యాహారమకారయత్॥ 8-7-5 (55251)
`నివేశ్య బలవద్వోరం క్షుత్పిపాసాబలైర్యుతం।
శ్రమేణ మహతా యుక్తం తథా ద్రోణవధేన చ॥ 8-7-6 (55252)
దీనరూపా రణే కర్మ కృత్వా ఘోరం చ శర్వరీం।
విశం ప్రాప్య సా సేనా విశ్రంయ ముదితాఽభవత్'॥ 8-7-7 (55253)
కృత్వాఽవహారం సైన్యానాం ప్రవిశ్య శిబిరం స్వకం।
కురవః సహితా మంత్రం మంత్రయాంచక్రిరే మిథః॥ 8-7-8 (55254)
పర్యంకేషు పరార్ధ్యేషు స్పర్ధ్యాస్తరణవత్సు చ।
వరాసనేషూపవిష్టాః సుఖశయ్యాస్వివామరాః॥ 8-7-9 (55255)
తతో దుర్యోధనో రాజా సాంనా పరమవల్గునా।
తానాభాష్య మహేష్వాసాన్ప్రాప్తకాలమభాషత॥ 8-7-10 (55256)
మతం మతిమతాం శ్రేష్ఠాః సర్వే ప్రబ్రూత మా చిరం।
ఏవంగతేన యత్కార్యం భవేత్కార్యతరం నృపాః॥ 8-7-11 (55257)
సంజయ ఉవాచ। 8-7-12x (4849)
ఏవముక్తే నరేంద్రేణ నరసింహా యుయుత్సవః।
చక్రుర్నానావిధాశ్చేష్టాః సింహాసనగతాస్తదా॥ 8-7-12 (55258)
తేషాం నిశాంయేంగితాని యుద్ధే ప్రాణాంజుహూషతాం।
సముద్వీక్ష్య ముఖం రాజ్ఞో బాలార్కసమవర్చసం।
ఆచార్యపుత్రో మేధావీ వాక్యజ్ఞో వాక్యమాదదే॥ 8-7-13 (55259)
రాగో యోగస్తథా దాక్ష్యాం నయశ్చేత్యర్థసాధకాః।
ఉపాయాః పండితైః ప్రోక్తాస్తే తు దైవముపాశ్రితాః॥ 8-7-14 (55260)
లోకప్రవీరా యేఽస్మాకం దేవకల్పా మహారథాః।
నీతిమంతస్తథా యుక్తా దక్షా రక్తాశ్చ తే హతాః॥ 8-7-15 (55261)
న త్వేవ కార్యం నైరాశ్యమస్మాభిర్విజయం ప్రతి।
సునీతైరిహ సర్వార్థైర్దైవమప్యనులోంయతే॥ 8-7-16 (55262)
తే వయం ప్రవరం నౄణాం సర్వైర్యోధగుణైర్యుతం।
కర్ణమేవాభిషేభ్యామః సైనాపత్యేన భారత॥ 8-7-17 (55263)
కర్ణం సేనాపతిం కృత్వా ప్రమథిష్యామహే రిపూన్॥ 8-7-18 (55264)
ఏష హ్యతిబలః శూరః కృతాస్త్రో యుద్ధదుర్మదః।
వైవస్వత ఇవాసహ్యః శక్తో జేతుం రణే నిపూన్॥ 8-7-19 (55265)
ఏతదాచార్యతనయాచ్ఛ్రుత్వా రాజంస్తవాత్మజః।
`దుర్యోధనో మహారాజ భృశం ప్రీతమనాస్తదా'॥ 8-7-20 (55266)
ఆశాం బహుమతీం చక్రే వర్ణం ప్రతి స వై తదా।
హతే భీష్మే చ ద్రోణే చ కర్ణో జేష్యతి పాండవాన్॥ 8-7-21 (55267)
తామాశాం హృదయే కృత్వా సమాశ్వస్య చ భారత।
[తతో దుర్యోధనః ప్రీతః ప్రియం శ్రుత్వాఽస్య తద్వచః।
ప్రీతిసత్కారసంయుక్తం తథ్యమాత్మహితం శూభం॥] 8-7-22 (55268)
స్వం మనః సమవస్థాప్య బాహువీర్యముపాశ్రితః॥ 8-7-23 (55269)
`ప్రియసత్కారసంయుక్తం తథ్యమాత్మహితే రతం'।
దుర్యోధనో మహారాజ రాధేయమిదమబ్రవీత్॥ 8-7-24 (55270)
కర్ణ జానామి తే వీర్యం సౌహృదం పరమం మయి।
తథాఽపి త్వాం మహాబాహో ప్రవక్ష్యామి హితం వచః॥ 8-7-25 (55271)
శ్రుత్వా యథేష్టం చ కురు వీర యత్తవ రోచతే।
భవాన్ప్రాజ్ఞతమో నిత్యం మమ చైవ పరా గతిః॥ 8-7-26 (55272)
భీష్మద్రోణావతిరథౌ హతౌ సేనాపతీ మమ।
సేనాపతిర్భవానస్తు తాభ్యాం ద్రవిణవత్తరః॥ 8-7-27 (55273)
వృద్ధో చ తౌ మహేష్వాసౌ సాపేక్షో చ ధనంజయే।
మానితౌ చ మయా వీరౌ రాధేయ వచనాత్తవ॥ 8-7-28 (55274)
పితామహత్వం సంప్రేక్ష్య పాండుపుత్రా మహారణే।
రక్షితాస్తాత భీష్మేణ దివసాని దశైవ తు॥ 8-7-29 (55275)
న్యస్తశస్త్రే తు భవతి హతో భీష్మః పితామహః।
శిఖండినం పురుస్కృత్య ఫల్గునేన మహాహవే॥ 8-7-30 (55276)
హతే తస్మిన్మహేష్వాసే శరతల్పగతే తథా।
త్వయోక్తే పురుషవ్యాఘ్ర ద్రోణో హ్యాసీత్పురఃసరః॥ 8-7-31 (55277)
తేనాపి రక్షితాః పార్థాః శిష్యత్వాదితి మే మతిః।
స చాపి నిహతో వృద్ధో ధృష్టద్యుంనేన సత్వరం॥ 8-7-32 (55278)
నిహతాభ్యాం ప్రధానాభ్యాం తాభ్యామతులవిక్రమ।
త్వత్సమం సమరే యోధం నాన్యం పశ్యామి చింతయన్॥ 8-7-33 (55279)
భవానేవ తు నః శక్తో విజయాయ న సంశయః।
పూర్వం మధ్యే చ పశ్చాశ్చ తథైవ విహితం హితం॥ 8-7-34 (55280)
స భవాంధుర్యవత్సంఖ్యే ధురముద్వోఽఢుమర్హతి।
అభిషేచయ సైనాన్యే స్వయమాత్మానమాత్మనా॥ 8-7-35 (55281)
దేవతానాం యథా స్కందః సేనానీః ప్రభురవ్యయః।
తథా భవానిమాం సేనాం ధార్తరాష్ట్రీం బిభర్తు వై॥ 8-7-36 (55282)
జహి శత్రుగణాన్సర్వాన్మహేంద్రో దానవానివ।
అవస్థితం రమే దృష్ట్వా పాండవాస్త్వాం మహారథాః।
ద్రవిష్యంతి చ పాంచాలా విష్ణుం దృష్ట్వేవ దానవాః॥ 8-7-37 (55283)
తస్మాత్త్వం పురుషవ్యాఘ్ర ప్రకర్షైతాం మహాచమూం॥ 8-7-38 (55284)
భవత్యవస్థితే యత్తే పాండవా మందచేతసః।
ద్రవిష్యంతి సహామాత్యాః పాంచాలాః సృంజయాశ్చ హ। 8-7-39 (55285)
యథా హ్యభ్యుదితః సూర్యః ప్రతపన్స్వేన తేజసా।
వ్యపోహతి తమస్తీవ్రం తథా శత్రూన్ప్రతాపయ॥ 8-7-40 (55286)
సంజయ ఉవాచ। 8-7-41x (4850)
ఏవముక్తస్తు రాధేయో రాజ్ఞా దుర్యోధనేన హ।
రాజ్ఞాం మధ్యే మహాబాహుః ప్రీతాత్మా స మహాబలః।
హర్షయన్నబ్రవీత్కర్ణో దుర్యోధనమిదం వచః॥ 8-7-41 (55287)
కర్ణ ఉవాచ। 8-7-42x (4851)
ఉక్తమేతన్మయా పూర్వం గాంధారే తవ సన్నిధౌ।
జేష్యామి పాండవాన్సర్వాన్సపుత్రాన్సజనార్దనాన్॥ 8-7-42 (55288)
సేనాపతిర్భవిష్యామి తవాహం నాత్ర సంశయః।
స్థిరో భవ మహారాజ జితాన్విద్వి చ పాండవాన్॥ 8-7-43 (55289)
సంజయ ఉవాచ। 8-7-44x (4852)
ఏవముక్తో మహారాజ తతో దుర్యాధనో నృపః।
ఉత్తస్థౌ రాజభిః సార్ధం దేవైరివ శతక్రతుః॥ 8-7-44 (55290)
సైనాపత్యేన సత్కర్తుం కర్ణం స్కందమివామరాః।
తతోఽభిషిషిచుః కర్ణం విధిదృష్టేన కర్మణా॥ 8-7-45 (55291)
దుర్యోధనముక్తా రాజన్రాజానో విజయైషిణః।
శాతకుంభమయైః కుంభేర్మాహేయైశ్చాభిమంత్రితైః॥ 8-7-46 (55292)
తోయపూర్ణైర్విషాణైశ్చ ద్విపఖంగమహర్షభైః।
మణిముక్తాయుతైశ్చాన్యైః పుణ్యగంధైస్తథౌషధైః॥ 8-7-47 (55293)
ఔదుంబరే సుఖాసీనమాసనే క్షౌమసంవృతే।
శాస్త్రదృష్టేన విధినా సంభారైశ్చ సుసంభృతైః॥ 8-7-48 (55294)
బ్రాహ్మణః క్షత్రియా వైశ్యాస్తథా శూద్రాశ్చ సంమతాః।
తుష్టువుస్తం మహాత్మానమభిషిక్తం వరాసనే॥ 8-7-49 (55295)
తతోఽభిషిక్తే రాజేంద్ర నిష్కైర్గోభిర్ధనేన చ।
వాచయామాస విప్రాగ్ర్యాన్రాధేయః పరవీరహా॥ 8-7-50 (55296)
`స వ్యరోచత రాధేయః సూతమాగధబందిభిః।
స్తూయమానో యథా భానురుదయే బ్రహ్మవాదిభిః॥ 8-7-51 (55297)
తతః పుణ్యాహఘోషేణ వాదిత్రనినదేన చ।
జయశబ్దేన శూరాణాం తుములః సర్వతోఽభవత్॥ 8-7-52 (55298)
జయేత్యూచుర్నృపాః సర్వే రాధేయం తత్ర సంగతాః'॥ 8-7-53 (55299)
జయ పార్థాన్సగోవిందాన్సానుగాంస్తాన్మహామృధే।
ఇతి తం బందినః ప్రాహుర్ద్విజాశ్చ పురుషర్షభం॥ 8-7-54 (55300)
జహి పార్థాన్సపాంచాలాన్రాధేయ విజయాయ నః।
ఉద్యన్నివ సదా భానుస్తమాంస్యుగ్రైర్గభస్తిభిః॥ 8-7-55 (55301)
న హ్యలం త్వద్విసృష్టానాం శరాణాం వై సకేశవాః।
ఉలూకాః సూర్యరశ్మీనాం జ్వలతామివ దర్శనే॥ 8-7-56 (55302)
న హి పార్థాః సపాంచాలాః స్థాతుం శక్తాస్తవాగ్రతః।
ఆత్తవజ్రస్య సమరే మహేంద్రస్యేవ దానవాః॥ 8-7-57 (55303)
`సంజయ ఉవాచ। 8-7-58x (4853)
స సత్కృతః స్తూయమానః సుహృద్గణవృతో రుషా।
కర్ణో దుర్యోధనం వాక్యమబ్రవీత్ప్రహసన్ప్రియం॥ 8-7-58 (55304)
దుర్యోధనాద్య సగణం పాండూనాం ప్రవరైః సహ।
ఫల్గునం సూదయిష్యామి త్వత్ప్రియార్థం సబాంధవం॥ 8-7-59 (55305)
సపర్వతార్ణవద్వీపాం శాధి గాం గతపాండవాం।
పుత్రపౌత్రప్రపౌత్రేషు ప్రతిష్ఠాం గమయిష్యమి॥ 8-7-60 (55306)
నాసహ్యం విద్యతే మహ్యం త్వత్ప్రియార్థమరిందమ।
సత్యధర్మానురక్తస్య సిద్ధిరాత్మవతో యథా॥ 8-7-61 (55307)
అభిషిక్తస్తు రాఘేయః ప్రభయా సోఽమితప్రభః।
అత్యరిచ్యత రూపేణ దివాకర ఇవాపరః॥ 8-7-62 (55308)
సైనాపత్యే తు రాధేయమభిషిచ్య సుతస్తవ।
అమన్యత తదాత్మానం కృతార్థం కాలచోదితః॥ 8-7-63 (55309)
కర్ణోఽపి రాజ్ఞః సంప్రాప్య సైనాపత్యమరిందమః।
యోగమాజ్ఞాపయామాస సూర్యస్యోదయనం ప్రతి॥ 8-7-64 (55310)
తవ పుత్రైర్వృతః కర్ణః శుశుభే తత్ర భారత।
దేవైరివ యథా స్కందః సంగ్రామే తారకామయే॥ ॥ 8-7-65 (55311)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తమోఽధ్యాయః॥ 7 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.8. అధ్యాయః 008
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణార్జునాక్ష్యాం వ్యూహరచనాపూర్వకం రణాయ నిర్యాణం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-8-0 (55312)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-8-0x (4854)
సైనాపత్యం తు సంప్రాప్య కర్ణో వైకర్తనస్తదా।
తథోక్తశ్చ స్వయం రాజ్ఞా స్నిగ్ధం భ్రాతృసమం వచః॥ 8-8-1 (55313)
హితశ్చ ప్రియకామశ్చ మమ పుత్రస్య నిత్యశః।
అకరోత్కిం మహాప్రాజ్ఞస్తన్మమాచక్ష్వ స·ంజయ॥ 8-8-2 (55314)
సంజయ ఉవాచ। 8-8-3x (4855)
కర్ణస్య మతమాజ్ఞాయ పుత్రాస్తే భరతర్షభ।
యోగమాజ్ఞాపయామాసుర్నందితూర్యపురఃసరం॥ 8-8-3 (55315)
మహత్యపరరాత్రే చ తవ సైన్యస్య మారిష।
యోగో యోగ ఇతి హ్యాశు ప్రాదురాసీన్మహాస్వనః॥ 8-8-4 (55316)
కల్పతాం నాగముఖ్యానాం రథానాం చ వరుథినాం।
సన్నహ్యతాం నరాణాం చ వాజినాం చ విశాంపతే॥ 8-8-5 (55317)
క్రోశతాం చైవ యోధానాం త్వరితానాం పరస్పరం।
బభూవ తుములః శబ్దో దివస్పృక్సుమహాంస్తతః॥ 8-8-6 (55318)
తతః శ్వేతపతాకేన బలాకావర్ణవాజినా।
హేమపృష్ఠేన ధనుషా నాగకక్షేణ కేతునా॥ 8-8-7 (55319)
తూణీరశతపూర్ణేన సగదేన వరూథినా।
శతఘ్నీకింకిణీశక్తిశూలతోమరధారిణా॥ 8-8-8 (55320)
కార్ముకైరుపపన్నేన విమలాదిత్యవర్చసా।
రథేనాభిపతాకేన సుతపుత్రో హ్యదృశ్యత॥ 8-8-9 (55321)
ధ్మాపయన్వారిజం రాజన్హేమజాలవిభూషింతం।
విధ్రున్వానో మహచ్చాపం కార్తస్వరవిభూషితం॥ 8-8-10 (55322)
దృష్ట్వా కర్ణం మహేష్వాసం రథస్థం రథినాం వరం।
భానుమంతమివోద్యంతం తమో ఘ్నంతం దురాసదం॥ 8-8-11 (55323)
న భీష్మవ్యసనం కేచిన్నాపి ద్రోణస్య మారిష।
నాన్యేషాం పురుషవ్యాఘ్ర మేనిరే తత్ర కౌరవాః॥ 8-8-12 (55324)
తతస్తు త్వరయన్యోధాఞ్శంఖశబ్దేన మారిష।
కర్ణో నిష్కర్షయామాస కౌరవాణాం మహద్బలం॥ 8-8-13 (55325)
వ్యూహం వ్యూహ్య మహేష్వాసో మకరం శత్రుతాపనః।
ప్రత్యుద్యయౌ తథా కర్ణః పాండవాన్విజిగీషయా॥ 8-8-14 (55326)
మకరస్య తు తుండే వై కర్ణో రాజన్వ్యవస్థితః।
నేత్రాభ్యాం శకునిః శూర ఉలూకశ్చ మహారథః॥ 8-8-15 (55327)
ద్రోణపుత్రస్తు శిరసి గ్రీవాయాం సర్వసోదరాః।
మధ్యేదుర్యోధనో రాజా బలేన మహతా వృతః॥ 8-8-16 (55328)
వామపాదే తు రాజేంద్ర కృతవర్మా వ్యవస్థితః।
నారాయణబలైర్యుక్తో గోపాలైర్యుద్ధదుర్మదైః॥ 8-8-17 (55329)
పాదే తు దక్షిణే రాజన్గౌతమః సత్యవిక్రమః।
త్రిగర్తైః సుమహేష్వాసైర్దాక్షిణాత్యైశ్చ సంవృతః॥ 8-8-18 (55330)
అనుపాదే తు యో వామస్తత్ర శల్యో వ్యవస్థితః।
మహత్యా సేనయా సార్ధం మద్రదేశసముత్థయా॥ 8-8-19 (55331)
దక్షిణే తు మహారాజ సుషేణః సత్యసంగరః।
వృతో రథమహస్రేణ దంతినాం చ త్రిభిః శతైః॥ 8-8-20 (55332)
పుచ్ఛే హ్యాస్తాం మహావీర్యౌ భ్రాతరౌ పార్థివౌ తదా।
చిత్రశ్చ చిత్రసేనశ్చ మహత్యా సేనయా వృతౌ॥ 8-8-21 (55333)
తథా ప్రయాతే రాజేంద్ర కర్ణే నరవరోత్తమే।
ధనంజయమభిపేక్ష్య ధర్మరాజోఽబ్రవీదిదం॥ 8-8-22 (55334)
పశ్య పార్థ యథా సేనా ధార్తరాష్ట్రీహ సంయుగే।
కర్ణేన విహితా వీర గుప్తా వీరైర్మహారథైః॥ 8-8-23 (55335)
హతవీరతమా హ్యేషా ధార్తరాష్ట్రీ మహాచమూః।
ఫల్గుశేషా మహాబాహో తృణైస్తుల్యా మతా మమ॥ 8-8-24 (55336)
ఏకో హ్యత్ర మహేష్వాసః సూతపుత్రో విరాజతే।
సదేవాసురగంధర్వైః సకిన్నరమహోరగైః।
చరాచరైస్త్రిభిర్లోకైరజేయో యో మహారథః॥ 8-8-25 (55337)
తం హత్వాఽద్య మహాబాహో విజయస్తవ ఫల్గున।
ఉద్ధృతశ్చ భవేచ్ఛల్యో మమ ద్వాదశవార్షికః॥ 8-8-26 (55338)
ఏవం జ్ఞాత్వా మహాబాహో వ్యూహం వ్యూహ యథేచ్ఛసి॥ 8-8-27 (55339)
సంజయ ఉవాచ। 8-8-28x (4856)
భ్రాతురేతద్వచః శ్రుత్వా పాండవః శ్వేతవాహనః।
అర్ధచంద్రేణ వ్యూహేన ప్రత్యవ్యూహత తాం చమూం॥ 8-8-28 (55340)
వామపార్శ్వే తు తస్యాథ భీమసేనో వ్యవస్థితః।
దక్షిణే చ మహేష్వాసో ధృష్టద్యుంనో వ్యవస్థితః॥ 8-1-29 (55341)
మధ్యే వ్యూహస్య రాజా తు పాండవశ్చ ధనంజయః।
నకులః సహదేవశ్చ ధర్మరాజస్య పృష్ఠతః॥ 8-8-30 (55342)
చక్రరక్షౌ తు పాంచాల్యౌ యుధామన్యూత్తమౌజసౌ।
పార్థం న జహతుర్యుద్వే పాల్యమానౌ కిరీటినా॥ 8-8-31 (55343)
శేషాం నృపతయో వీరాః స్థితా వ్యూహస్య దంశితాః।
యథాభాగం యథోత్సాహం యథాయత్నం చ భారత॥ 8-8-32 (55344)
ఏవమేతన్మహావ్యూహం వ్యూహ్య భారత పాండవాః।
తావకాశ్చ మహేష్వాసా యుద్ధాయైవ మనో దధుః॥ 8-8-33 (55345)
దృష్ట్వా వ్యూఢాం తవ చమూం సూతపుత్రేణ సంయుగే।
నిహతాన్పాండవాన్మేనే ధార్తరాష్ట్రః సబాంధవః॥ 8-8-34 (55346)
తథైవ పాండవీం సేనాం వ్యూఢాం దృష్ట్వా యుధిష్ఠిరః।
ధార్తరాష్ట్రాన్హతాన్మేనే సకర్ణాన్వై జనాధిపః॥ 8-8-35 (55347)
తతః శంఖాశ్చ భేర్యశ్చ పణవానకగోముఖాః।
డిండిమాశ్చాప్యహన్యంత ఝర్ఝరాశ్చ సమంతతః॥ 8-8-36 (55348)
సేనయోరుభయో రాజన్ప్రావాద్యంత మహాస్వనాః।
సింహనాదశ్చ సంజజ్ఞే శూరాణాం జయగృద్ధినాం॥ 8-8-37 (55349)
హయహేషితశబ్దాశ్చ వారణానాం చ బృంహితాః।
రథనేమిస్వనాశ్చోగ్రాః సంబభూవుర్జనాధిప॥ 8-8-38 (55350)
న ద్రోణవ్యసనం కశ్చిజ్జానీతే తత్ర భారత।
దృష్ట్వా కర్ణం మహేష్వాసం ముఖే వ్యూహస్య దంశితం॥ 8-8-39 (55351)
ఉభే సైన్యే మహారాజ ప్రహృష్టనరసంకులే।
యోద్వుకామే స్థితే రాజన్హంతుమన్యోన్యమోజసా॥ 8-8-40 (55352)
విజయే జాతసంరంభే దృష్ట్వాఽన్యోన్యం వ్యవస్థితే।
అనీకమధ్యే రాజేంద్ర చేరతుః కర్ణపాండవౌ॥ 8-8-41 (55353)
నృత్యంత్యావివ తే సేనే సమేయాతాం పరస్పరం।
తయోః పక్షప్రపక్షేభ్యో నిర్యయుర్యుద్వలిప్సవః॥ 8-8-42 (55354)
తతః ప్రవవృతే యుద్ధం నరవారణవాజినాం।
రథానాం చ మహారాజ అన్యోన్యమభినిఘ్నతాం॥ ॥ 8-8-43 (55355)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధారంభే అష్టమోఽధ్యాయః॥ 8 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.9. అధ్యాయః 009
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥ భీమేన క్షేమధూర్తివధః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-9-0 (55356)
సంజయ ఉవాచ। 8-9-0x (4857)
తే సేనేఽన్యోన్యమాసాద్య ప్రహృష్టాశ్వనరద్విపే।
బృహత్యౌ సంప్రజహాతే దేవాసురచమూసమే॥ 8-9-1 (55357)
తతో నానారథాశ్వేభాః పత్తయశ్చోగ్రవిక్రమాః।
సంప్రహారాన్భృశం చక్రుర్దేహపాప్మవినాశనాన్॥ 8-9-2 (55358)
పూర్ణచంద్రార్కపద్మానాం కాంతిత్వింగంధతః సమైః।
ఉత్తమాంగైర్నృసింహానాం నృసింహాస్తస్తరుర్మహీం॥ 8-9-3 (55359)
అర్ధచంద్రైస్తథా భల్లైః క్షురప్రైరసిపట్టసైః।
పరశ్వథైశ్చాపహృతాన్యుత్తమాంగాని యుధ్యతాం॥ 8-9-4 (55360)
వ్యాయతాయతబాహూనాం వ్యాయతాయతబాహుభిః।
వాహవః పాతితా రేజుర్ధరణ్యాం సాయుధాంగదైః॥ 8-9-5 (55361)
తైః స్ఫురద్భిర్మహీ భాతి రక్తాంగులితలైస్తథా।
గరుడప్రహితైరుగ్రైః పంచాస్యైరురగైరివ॥ 8-9-6 (55362)
ద్విరదస్యందనాశ్వేభ్యః పేతుర్వీరా ద్విషద్ధతాః।
విమానేభ్యో యథా క్షీణే పుణ్యే స్వర్గదస్తథా॥ 8-9-7 (55363)
గదాభిరన్యే గుర్వీభిః పరిధైర్ముసలైరపి।
పోథితాః శతశః పేతుర్వీరా వీరతరై రణే॥ 8-9-8 (55364)
రథా రథైర్విమథితా మత్తా మత్తైర్ద్విపా ద్విపైః।
సాదినః సాదిభిశ్చైవ తస్మిన్పరమసంకులే॥ 8-9-9 (55365)
రథైర్నరా రథా నాగైరశ్వారోహాశ్చ పత్తిభిః।
అశ్వారోహైః పదాతాశ్చ నిహతా యుధి శేరతే॥ 8-9-10 (55366)
రథాశ్వపత్తయో నాగై రథాశ్వేభాశ్చ పత్తిభిః।
రథపత్తిద్విపాశ్చాశ్చై రథైశ్చాపి నరద్విపాః॥ 8-9-11 (55367)
రథాశ్వేభనరాణాం తు నరాశ్వేభరథైః కృతం।
పాణిపాదైశ్చ శస్త్రైశ్చ రథైశ్చ కదనం మహత్॥ 8-9-12 (55368)
తథా తస్మిన్బలే శూరైర్వధ్యమానే హతేఽపి చ।
అస్మానభ్యాయయుః పార్థా వృకోదరపురోగమాః॥ 8-9-13 (55369)
వృష్టద్యుంనః శిఖండీ చ ద్రౌపదేయాః ప్రభద్రకాః।
సాత్యకిశ్చేకితానశ్చ ద్రావిడైః సైనికైః సహ॥ 8-9-14 (55370)
వృతా వ్యూహేన మహతా పాండ్యాశ్చోలాః సకేరలాః।
వ్యూఢోరస్కా దీర్ఘభుజాః ప్రాంశవః పృథులోచనాః॥ 8-9-15 (55371)
ఆపీడినో రక్తదంతా మత్తమాతంగవిక్రమాః।
నానావిరాగవసానా గంధచూర్ణావచూర్ణితాః॥ 8-9-16 (55372)
బద్ధాసయః పాశహస్తా వారణప్రతివారణాః।
సమానమృత్యవో రాజన్నాత్యజంత పరస్పరం॥ 8-9-17 (55373)
కలాపినశ్చాపహస్తా దీర్ఘకేశాః ప్రియంవదాః।
పత్తయః సాయకైర్విద్ధా ఘోరరూపపరాక్రమాః॥ 8-9-18 (55374)
అథాపరే పునః శూరాశ్చేదిపాంచాలకేకయాః।
కారూశాః కోసలాః కాంచ్యా మాగధాశ్చాపి దుద్రువుః॥ 8-9-19 (55375)
తేషాం రథాశ్వనాగాశ్చ ప్రవరాశ్చోగ్రపత్తయః।
నానాబాణరవైర్హృష్టా నృత్యంతి చ హసంతి చ॥ 8-9-20 (55376)
తస్య సైన్యస్య మహతో మహామాత్రవరైర్వృతః।
మధ్యే వృకోదరోఽభ్యాయాత్త్వదీయాన్నాగధూర్గతః॥ 8-9-21 (55377)
స నాగప్రవరోఽత్యుగ్రో విధివత్కల్పితో బభౌ।
ఉదయాగ్రాద్రిభవనం యథాఽభ్యుదితభాస్కరం॥ 8-9-22 (55378)
తస్యాయసం వర్మవరం వరరత్నవిభూషితం।
తారావ్యాప్తస్య నభసః శారదస్య సమం త్విషా॥ 8-9-23 (55379)
స తోమరవ్యగ్రకరశ్చారుమౌలిః స్వలంకృతః।
శరన్మధ్యందినార్కాభస్తేజయా ప్రదాహద్రిపూన్॥ 8-9-24 (55380)
తం దృష్ట్వా ద్విరదం దూరాత్క్షేమధూర్తిర్ద్విపస్థిత।
ఆహ్వయన్నభిదుద్రావ ప్రహసన్పృతనాముఖే॥ 8-9-25 (55381)
తయోః సమభవద్యుద్ధం ద్విపయోరుగ్రరూపయోః।
యదృచ్ఛయా ద్రుతవతోర్మహాపర్వతయోరివ॥ 8-9-26 (55382)
సంసక్తనాగౌ తౌ వీరౌ తోమరైరితరేతరం।
బలవత్సూర్యరశ్ంయాభైర్భిత్త్వాఽన్యోన్యం వినేదతుః॥ 8-9-27 (55383)
వ్యపసృత్య తు నాగాభ్యాం మండలాని విచేరతుః।
ప్రగృహ్య చోభౌ ధనుషీ జఘ్నతుర్వై పరస్పరం॥ 8-9-28 (55384)
క్ష్వేడితాస్ఫోటితరవైర్బాణశబ్దైస్తు సర్వతః।
తౌ జనం హర్షయంతౌ చ సింహనాదం ప్రచక్రతుః॥ 8-9-29 (55385)
సముద్యతకరాభ్యాం తౌ ద్విపాభ్యాం కృతినావుభౌ।
వాతోద్వూతపతాకాభ్యాం యుయుధాతే మహాబలౌ॥ 8-9-30 (55386)
తావన్యోన్యస్య ధనుషీ ఛిత్త్వాఽన్యోన్యం వినేదతుః।
శక్తితోమరవర్షేణ ప్రావృణ్మేఘావివాంబుభిః॥ 8-9-31 (55387)
క్షేమధూర్తిస్తదా భీమం తోమరేణ స్తనాంతరే।
నిర్బిభేదాతివేగేన షడ్భిశ్చాప్యపరైర్నదన్॥ 8-9-32 (55388)
స భీమసేనః శుశుభే తోమరైరంగమాశ్రితైః।
క్రోధదీప్తవపుర్మేధైః సప్తసప్తిరివాంశమాన్॥ 8-9-33 (55389)
తతో భాస్కరవర్ణాభమంచోగతిమయస్మాయం।
ససర్జ తోమరం భీమః ప్రత్యమిత్రాయ యత్నవాన్॥ 8-9-34 (55390)
తతః కరూశాధిపతిశ్చాపమానంయ సాయకైః।
దశభిస్తోమరం భిత్త్వా షష్ట్యా వివ్యాధ పాండవం॥ 8-9-35 (55391)
అథ కార్ముకమాదాయ భీమో జలదనిః స్వనం।
రిపోరభ్యర్దయన్నాగమున్నదన్పాండవాః శరైః॥ 8-9-36 (55392)
స శరౌఘార్దితో నాగో భీమసేనేన సంయుగే।
గృహ్యమాణోఽపి నాతిష్ఠద్వాతోద్ధూత ఇవాంబుదః॥ 8-9-37 (55393)
తమభ్యధావద్ద్విరదం భీమో భీమస్య నాగరాట్।
మహావాతేరితం మేఘం వాతోద్ధూత ఇవాంబుదః॥ 8-9-38 (55394)
సన్నివార్యాత్మనో నాగం క్షేమధూర్తిః ప్రతాపవాన్।
వివ్యాధాభిద్రుతం బాణైర్భీమసేనస్య కుంజరం॥ 8-9-39 (55395)
తతః సాధువిసృష్టేన క్షురేణానతపర్వణా।
ఛిత్త్వా శరాసనం శత్రోర్నాగం చాపి ప్రమార్దయత్॥ 8-9-40 (55396)
తతః క్రుద్ధో రణే భీమం క్షేమధూర్తిః పరాభినత్।
జఘాన చాస్య ద్విరదం నారాచైః సర్వమర్మసు॥ 8-9-41 (55397)
స పపాత మహానాగో భీమసేనస్య భారత।
పురా నాగస్య పతనాదవప్లుత్య స్థితో మహీం॥ 8-9-42 (55398)
భీమసేనోఽపి తన్నాగం గదయా సమపోథయత్।
తస్మాత్ప్రమథితాన్నాగాత్క్షేమధూర్తిరవప్లుతః॥ 8-9-43 (55399)
`ఉద్ధృత్య స్వంగం నిశితమభ్యధావత్స పాండవం'।
ఉద్యతాయుధమాయాంతం సదయాఽహన్వృకోదరః॥ 8-9-44 (55400)
స పపాత హతః సాసిర్వ్యసుస్తమభితో ద్విపం।
వజ్రప్రభగ్నమచలం సింహో వజ్రహతో యథా॥ 8-9-45 (55401)
తం హతం నృపతిం దృష్ట్వా కరూశానాం యశస్కరం।
ప్రాద్రావద్వ్యథితా సేనా త్వదీయా భరతర్షభ॥ ॥ 8-9-46 (55402)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే నవమోఽధ్యాయః॥ 9 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.10. అధ్యాయః 010
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
ద్వంద్వయుద్ధం॥ 1 ॥ సాత్యకినా విందానువిందవధః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-10-0 (55403)
సంచయ ఉవాచ। 8-10-0x (4858)
తతః కర్ణో మహేష్వాసః పాండవానామనీకినీం।
జఘాన సమరే శూరః సన్నతపర్వభిః॥ 8-10-1 (55404)
తథైవ పాండవా రాజంస్తవ పుత్రస్య వాహినీం।
కర్ణస్య ప్రముఖే క్రుద్ధా నిజఘ్నుస్తే మహారథాః॥ 8-10-2 (55405)
కర్ణోఽపి రాజన్సమరే వ్యహనత్పాండవీం చమూం।
నారాచైరర్కరశ్ంయాభైః కర్మారపరిమార్జితైః॥ 8-10-3 (55406)
తత్ర భారత కర్ణేన నారాచైస్తాడితా గజాః।
నేదుః సేదుశ్చ మంలుశ్చ బభ్రుముశ్చ దిశో దశ॥ 8-10-4 (55407)
వధ్యమానే బలే తస్మిన్సూతపుత్రేణ మారిష।
నకులోఽభ్యద్రవత్తూర్ణం సూతపుత్రం మహారణే॥ 8-10-5 (55408)
భీమసేనస్తథా ద్రౌణిం కుర్వాణం కర్మ దుష్కరం।
విందానువిందౌ కైకేయౌ సాత్యకిః సమవారయత్॥ 8-10-6 (55409)
శ్రుతకర్మాణమాయాంతం చిత్రసేనో మహీపతిః।
ప్రతివింధ్యస్తథా చిత్రం చిత్రకేతనకార్ముకం॥ 8-10-7 (55410)
దుర్యోధనస్తు రాజానం ధర్మపుత్రం యుధిష్ఠిరం।
సంశప్తకగణా హృష్టా హ్యభ్యధావంధనంజయం॥ 8-10-8 (55411)
ధృష్టద్యుంనః కృపం చాపి తస్మిన్వీరవరక్షయే।
శిఖండీ కృతవర్మాణం సమాసాదయదచ్యుతం॥ 8-10-9 (55412)
శ్రుతకీర్తిస్తథా శల్యం మాద్రీపుత్రః సుతం తవ।
దుఃశాసనం మహారాజ సహదేవః ప్రతాపవాన్॥ 8-10-10 (55413)
కైకేయౌ సాత్యకిం యుద్ధే శరవర్షేణ భాస్వతా।
సాత్యకిః కేకయౌ చాపి చ్ఛాదయామాస భారత॥ 8-10-11 (55414)
తావేనం భ్రాతరౌ వీరౌ జఘ్నతుర్హృదయే భృశం।
విషాణాభ్యాం యథా నాగౌ ప్రతినాగం మహావనే॥ 8-10-12 (55415)
శరసంబిన్నవర్మాణౌ తావుభౌ భ్రాతరౌ రణే।
సాత్యకిం సత్యకర్మాణం రాజన్వివ్యధతుః శరైః॥ 8-10-13 (55416)
తౌ సాత్యకిర్మహారాజ ప్రహసన్సర్వతోదిశః।
ఛాదయంఛరవర్షేణ వారయామాస భారత॥ 8-10-14 (55417)
వార్యమాణౌ తతస్తౌ హి శైనేయశరవృష్టిభిః।
శైనేయస్య రథం తూర్ణం ఛాదయామాసతుః శరైః॥ 8-10-15 (55418)
తయోస్తు ధనుషీ చిత్రే ఛిత్త్వా శౌరిర్మహాయశాః।
అథ తౌ సాయకైస్తీక్ష్ణైర్వారయామాస సాత్యకిః॥ 8-10-16 (55419)
అథాన్యే ధనుషీ చిత్రే ప్రగృహ్య చ మహాశరాన్।
సాత్యకిం ఛాదయంతౌ తౌ చేరతుర్లఘు సుష్ఠు చ॥ 8-10-17 (55420)
తాభ్యాం ముక్తా మహాబాణాః కంకబర్హిణవాససః।
ద్యోతయంతో దిశః సర్వాః సంపేతుః స్వర్ణభూషణాః॥ 8-10-18 (55421)
బాణాంధకారమభవత్తయో రాజన్మహామృధే।
అన్యోన్యస్య ధనుశ్చైవ చిచ్ఛిదుస్తే మహారథాః॥ 8-10-19 (55422)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ సాత్వతో యుద్ధదుర్మదః।
ధనురన్యత్సమాదాయ సజ్యం కృత్వా చ సంయుగే॥ 8-10-20 (55423)
క్షురప్రేణ సుతీక్ష్ణేన హ్యనువిందశిరోఽహరత్।
అపతత్తచ్ఛిరో రాజన్కుణ్·డలోపచితం మహత్॥ 8-10-21 (55424)
శంబరస్య శిరో యద్వన్నిహతస్య మహారణే।
శోచయన్కేకయాన్సర్వాంజగామాశు వసుంధరాం॥ 8-10-22 (55425)
తం దృష్ట్వా నిహతం శూరం భ్రాతా తస్య మహారథః।
సజ్యమన్యద్ధనుః కృత్వా శైనేయం పర్యవారయత్॥ 8-10-23 (55426)
స షష్ట్యా సాత్యకిం విద్వ్వా స్వర్ణపుంఖైః శిలాశితైః।
ననాద బలవన్నాదం తిష్ఠతిష్ఠేతి చాబ్రవీత్॥ 8-10-24 (55427)
సాత్యకిం చ తతస్తూర్ణం కేకయానాం మహారథః।
శరైరనేకసాహస్రైర్బాహ్వోరురసి చార్పయత్॥ 8-10-25 (55428)
స శరైః క్షతసర్వాంగః సాత్యకిః సత్యవిక్రమః।
రరాజ సమరే రాజన్సపుష్ప ఇవ కింశుకః॥ 8-10-26 (55429)
సాత్యకిః సమరే విద్వః కైకేయేన మహాత్మనా।
కైకేయం పంచవింశత్యా వివ్యాధ ప్రహసన్నివ॥ 8-10-27 (55430)
తావన్యోన్యస్య సమరే సంఛిద్య ధనుషీ శుభే।
హత్వా చ సారథీ తూర్ణం హయాంశ్చ రథినాం వరౌ॥ 8-10-28 (55431)
విరథావసియుద్ధాయ సమాజగ్మతురాహవే।
శతచంద్రచితే గృహ్య చర్మణీ సుభుజౌ తథా॥ 8-10-29 (55432)
విరోచేతాం మహారంగే నిస్త్రింశబరధారిణౌ।
యథా దేవాసురే యుద్ధే జంభశక్రౌ మహాబలౌ॥ 8-10-30 (55433)
మండలాని తతస్తౌ తు విచంతౌ మహారణే।
అన్యోన్యమభితస్తూర్ణం సమాజగ్మతురాహవే॥ 8-10-31 (55434)
అన్యోన్యస్య వధే చైవ చక్రతుర్యత్నముత్తమం।
కైకేయస్య ద్విధా చర్మ తతశ్చిచ్ఛేద సాత్వతః॥ 8-10-32 (55435)
సాత్యకేస్తు తథైవాసౌ చర్మ చిచ్ఛేద పార్థివః।
చర్మ చ్ఛిత్త్వా తు కైకేయస్తారాగణశతైర్వృతం।
చచార మండలాన్యేవ గతప్రత్యాగతాని చ॥ 8-10-33 (55436)
తం చరంతం మహారంగే నిస్త్రింశవరధారిణం।
అపహస్తేన చిచ్ఛేద శైనేయస్త్వరయాఽన్వితః॥ 8-10-34 (55437)
సవర్మా కేకయో రాజంద్విధా చ్ఛిన్నో మహారణే।
నిపపాత మహేష్వాసో వజ్రాహత ఇవాత్వలః॥ 8-10-35 (55438)
తం నిహత్య రణే శూరః శైనేయో రథసత్తమః।
యుధామన్యురథం తూర్ణమారురోహ పరంతపః॥ 8-10-36 (55439)
తతోఽన్యం రథమాస్థాయ విధివత్కల్పితం పునః।
కేకయానాం మహత్సైన్యం వ్యధమత్సాత్యకిః శరైః॥ 8-10-37 (55440)
సా వధ్యమానా సమరే కేకయానాం మహాచమూః।
తముత్సృజ్య రణే శత్రుం ప్రదుద్రావ దిశో దశ॥ ॥ 8-10-38 (55441)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే దశమోఽధ్యాయః॥ 10 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.11. అధ్యాయః 011
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
ప్రతివింధ్యశ్రుతకర్మక్ష్యాం చిత్రచిత్రసేనయోః సంహారః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-11-0 (55442)
సంజయ ఉవాచ। 8-11-0x (4859)
శ్రుతకర్మా తతో రాజంశ్చిత్రసేనం మహీపతిం।
ఆజఘ్నే సమరే క్రుద్ధః పంచాశద్భిః శిలీముఖైః॥ 8-11-1 (55443)
చిత్రసేనస్తు తం రాజన్నవభిర్నతపర్వభిః।
శ్రుతకర్మాణమాహత్య సూతం వివ్యాధ పంచభిః॥ 8-11-2 (55444)
శ్రుతకర్మా తతః క్రుద్ధశ్చిత్రసేనం చమూముఖే।
నారాచేన సుతీక్ష్ణేన మర్మదేశే సమార్పయత్॥ 8-11-3 (55445)
సోఽతివిద్ధో మహారాజ నారాచేన మహాత్మనా।
మూర్చ్ఛామభియయౌ వీరః కశ్మలం చావివేశ హ॥ 8-11-4 (55446)
ఏతస్మిన్నంతరే చైనం శ్రుతకీర్తిర్మహాయశాః।
నవత్యా జగతీపాలం ఛాదయామాస పత్రిభిః॥ 8-11-5 (55447)
ప్రతిలభ్య తతః సంజ్ఞాం చిత్రసేనో మహారథః।
ధనుశ్చిచ్ఛేద భల్లేన తం చ వివ్యాధ సప్తభిః॥ 8-11-6 (55448)
సోఽన్యత్కార్ముకమాదాయ వేగఘ్నం రుక్మభూషితం।
చిత్రరూపధరం చక్రే చిత్రసేనం శరోర్మిభిః॥ 8-11-7 (55449)
స శరైశ్చిత్రితో రాజా చిత్రమాల్యధరో యువా।
అశోభత మహారంగే శ్వావిచ్ఛలలో యథా॥ 8-11-8 (55450)
శ్రుతకర్మాణమథ వై నారాచేన స్తనాంతరే।
బిభేద తరసా శూరస్తిష్ఠతిష్ఠేతి చాబ్రవీత్॥ 8-11-9 (55451)
శ్రుతకర్మాణి సమరే నారాచేన సమర్పితః।
సుస్రావ రుధిరం తత్ర గైరికాంబు యథాఽచలః॥ 8-11-10 (55452)
తతః స రుధిరాక్తాంగో రుధిరేణ కృతచ్ఛవిః।
రరాజ సమరే వీరః సపుష్ప ఇవ కింశుకః॥ 8-11-11 (55453)
శ్రుతకర్మా తతో రాజఞ్శత్రుణా సమభిద్రుతః।
శత్రుసంవారణం క్రుద్ధో ద్విధా చిచ్ఛేద కార్ముకం॥ 8-11-12 (55454)
అథైనం ఛిన్నధన్వానం నారాచానాం శతైస్త్రిభిః।
ఛాదయన్సమరే రాజన్వివ్యాధ చ సుపత్రిభిః॥ 8-11-13 (55455)
తతోఽపరేణ భల్లేన తీక్ష్ణేన నిశితేన చ।
జహార సశిరస్త్రాణం శిరస్తస్య మహాత్మనః॥ 8-11-14 (55456)
తచ్ఛిరో న్యపతద్భూమౌ చిత్రసేనస్య దీప్తిమత్।
యదృచ్ఛయా యథా చంద్రశ్చ్యుతః స్వర్గాన్మహీతలం॥ 8-11-15 (55457)
రాజానం నిహతం దృష్ట్వా తేఽభిసారం తు మారిష।
అభ్యద్రవంత వేగేన చిత్రసేనస్య సైనికాః॥ 8-11-16 (55458)
తతః క్రుద్ధో మహేష్వాసస్తత్సైన్యం ప్రాద్రవచ్ఛరైః।
అంతకాలే యథా క్రుద్ధః సర్వభూతాని ప్రేతరాట్॥ 8-11-17 (55459)
తే వధ్యమానాః సమరే తవ పౌత్రేణ ధన్వినా।
వ్యద్రవంత దిశస్తూర్ణం దావదగ్ధా ఇవ ద్విపాః॥ 8-11-18 (55460)
తాంస్తు విద్రవతో దృష్ట్వా నిరుత్సాహాంద్విషజ్జయే।
ద్రావయన్నిషుభిస్తీక్ష్ణైః శ్రుతకర్మా వ్యరోచత॥ 8-11-19 (55461)
ప్రతివింధ్యస్తతశ్చిత్రం భిత్త్వా పంచభిరాశుగైః।
సారథిం చ త్రిభిర్విద్వ్వా ధ్వజమేకేషుణాపి చ॥ 8-11-20 (55462)
తం చిత్రో నవభిర్భల్లైర్బాహ్వోరురసి చార్పయత్।
స్వర్ణపుంఖైః ప్రసన్నాగ్నైః కంకబర్హిణవాజితైః॥ 8-11-21 (55463)
ప్రతివింధ్యో ధనుశ్ఛిత్త్వా తస్య బారత సాయకేః।
పంచభిర్నిశితైర్బాణైరథైనం స హి జఘ్నివాన్॥ 8-11-22 (55464)
తతః శక్తిం మహారాజ స్వర్ణఘంటాం దురాసదాం।
ప్రాహిణోత్ప్రతివింధ్యాయ విచిన్వంతీమసూనివ॥ 8-11-23 (55465)
తామాపతంతీ సహసా శక్తిముల్కామివాంబరే।
ద్విధా చిచ్ఛేద సమరే ప్రతివింధ్యో హసన్నివ॥ 8-11-24 (55466)
సా పపాత ద్విధా ఛిన్నా ప్రతివింధ్యశరైః శితైః।
యుగాంతే సర్వభూతాని త్రాసయంతీ యథాఽశనిః॥ 8-11-25 (55467)
శక్తిం తాం ప్రహతాం దృష్ట్వా చిత్రో గృహ్య మహాగదాం।
ప్రతివింధ్యాయ చిక్షేప రుక్మజాలవిభూషితాం॥ 8-11-26 (55468)
సా జఘాన హయాంస్తస్య సారథిం చ మహారణే।
రథం ప్రమృద్య వేగేన ధరమీమన్వపద్యత॥ 8-11-27 (55469)
ఏతస్మిన్నేవ కాలే తు రథాదాప్లుత్య భారత।
శక్తిం చిక్షేప చిత్రాయ స్వర్ణదండామలంకృతాం॥ 8-11-28 (55470)
తామాపతంతీం జగ్రాహ చిత్రో రాజన్మహామనాః।
తతస్తామేవ చిక్షేప ప్రతివింధ్యాయ పార్థివః॥ 8-11-29 (55471)
సమాసాద్య రణే శూరం ప్రతివింధ్యం మహాప్రభా।
నిర్భిద్య దక్షిణం బాహుం నిపపాత మహీతలే।
పతితాఽభాసయశ్చైవ తం దేశమశనిర్యథా॥ 8-11-30 (55472)
ప్రతివింధ్యస్తతో రాజంస్తోమరం హేమభూషితం।
ప్రేషయామాస సంక్రుద్ధశ్చిత్రస్య వధకాంక్షయా॥ 8-11-31 (55473)
స తస్య గాత్రావరణం భిత్త్వా హృదయమేవ చ।
జగామ ధరణీం తూర్ణం మహోరగ ఇవాశయం॥ 8-11-32 (55474)
స పపాత తదా రాజా తోమరేణ సమాహతః।
ప్రసార్య విపులౌ బాహూ పీనౌ పిఘసన్నిభౌ॥ 8-11-33 (55475)
చిత్రం సంప్రేక్ష్య నిహతం తావకా రణశోభినః।
అభ్యద్రవంత వేగేన ప్రతివింధ్యం సమంతతః॥ 8-11-34 (55476)
సృజంతో వివిధాన్బాణాఞ్శతఘ్నీశ్చ సకింకిణీః।
తమవచ్ఛాదయామాసుః సూర్యమభ్రగణా ఇవ॥ 8-11-35 (55477)
తాన్విధంయ మహాబాహుః శరజాలేన సంయుగే।
వ్యద్రావయత్తవ చమూం వజ్రహస్త ఇవాసురీం॥ 8-11-36 (55478)
తే వధ్యమానాః సమరే తావకాః పాండవైర్నృప।
విప్రకీర్యంత సహసా వాతనున్నా ఘనా ఇవ॥ 8-11-37 (55479)
విప్రద్రుతే బలే తస్మిన్వధ్యమానే సమంతతః।
ద్రౌణిరేకోఽభ్యయాత్తూర్ణం భీమసేనం మహాబలం॥ 8-11-38 (55480)
తః సమాగమో ఘోరో బభూవ సహసా తయోః।
యథా దైవాసురే యుద్ధే వృత్రవాసవయోరివ॥ ॥ 8-11-39 (55481)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే ఏకాదశోఽధ్యాయః॥ 11 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.12. అధ్యాయః 012
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
భీమాశ్వత్థాంనోర్యుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-12-0 (55482)
సంజయ ఉవాచ। 8-12-0x (4860)
భీమసేనం తతో ద్రౌణీ రాజన్వివ్యాధ పత్రిణా।
పరయా త్వరయా యుక్తో దర్శయన్నస్త్రలాఘవం॥ 8-12-1 (55483)
అథైనం పునరాజఘ్నే నవత్యా నిశితైః శరైః।
సర్వమర్మాణి సంప్రేక్ష్య మర్మజ్ఞో లఘుహస్తవత్॥ 8-12-2 (55484)
భీమసేనః సమాకీర్ణో ద్రౌణినా నిశితైః శరైః।
రరాజ సమరే రాజన్రశ్మివానివ భాస్కరః॥ 8-12-3 (55485)
తతః శరసహస్రేణ సుప్రయుక్తేన పాండవః।
ద్రోణపుత్రమవచ్ఛాద్య సింహనాదమముంచత॥ 8-12-4 (55486)
శరైః సరాంస్తతో ద్రౌణిః సంవార్య యుధి పాండవం।
లలాటేఽభ్యాహనద్రాజన్నారాచేన స్మయన్నివ॥ 8-12-5 (55487)
లలాటస్థం తతో బాణం ధారయామాస పాండవః।
యథా శృంగం వనే దృప్తః ఖంగో ధారయతే నృప॥ 8-12-6 (55488)
తతో ద్రౌణిం రణే భీమో యతమానం పరాక్రమీ।
త్రిభిర్వివ్యాధ నారాచైర్లలాటే విస్మయన్నివ॥ 8-12-7 (55489)
లలాటస్థైస్తతో బాణైర్బ్రాహ్మణోఽసౌ వ్యశోభత।
ప్రావృషీవ యథా సిక్తస్త్రిశృంగః పర్వతోత్తమః॥ 8-12-8 (55490)
తతః శరశతైర్ద్రౌణిరర్దయామాస పాండవం।
న చైనం కంపయామాస మాతరిశ్వేవ పర్వతం॥ 8-12-9 (55491)
తథైవ పాంండవో యుద్ధే ద్రౌణిం శరశతైః శితైః।
నాకంపయత సంహృష్టో వార్యోధ ఇవ పర్వతం॥ 8-12-10 (55492)
తావన్యోన్యం శరైర్ఘోరైశ్ఛాదయానౌ మహారథౌ।
రథవర్యగతౌ వీరౌ శుశుభాతే బలోత్కటౌ॥ 8-12-11 (55493)
ఆదిత్యావివ సందీప్తౌ లోకక్షయకరావుభౌ।
స్వరశ్మిభిరివాన్యోన్యం తాపయంతౌ శరోత్తమైః॥ 8-12-12 (55494)
తతః ప్రవికృతే యత్నం కుర్వాణౌ తౌ మహారణే।
కృతప్రతికృతే యత్తౌ శరసంఘైరభీతవత్॥ 8-12-13 (55495)
వ్యాఘ్రావివ చ సంగ్రామే చేరతుస్తౌ నరోత్తమౌ।
శరదంష్ట్రౌ దురాధర్షౌ చాపవక్రౌ భయంకరౌ॥ 8-12-14 (55496)
అభూతాం తావదృశ్యౌ చ శరజాలైః సమంతతః।
మేఘజాలైరివ చ్ఛనౌ గగనే చంద్రభాస్కరౌ॥ 8-12-15 (55497)
చకాశేతే ముహూర్తేన తతస్తావప్యరిందమౌ।
విముక్తావభ్రజాలేన అంగారకబుధావివ॥ 8-12-16 (55498)
అథ తత్రైవ సంగ్రమే వర్తమానే సుదారుణే।
అపసవ్యం తతశ్చక్రే ద్రౌణిస్తత్ర వృకోదరం॥ 8-12-17 (55499)
కిరంఛరశతైరుగ్రైర్ధారాభిరివ పర్వతం।
న తు తన్మమృషే భీమః శత్రోర్విజలక్షణం॥ 8-12-18 (55500)
ప్రతిచక్రే తతో రాజన్పాండవోఽప్యపసవ్యతః।
మండలానాం విభాగేన గతప్రత్యాగతేన చ॥ 8-12-19 (55501)
బభూవ తుములం యుద్ధం తయోః పురుషసింహయోః।
చరిత్వా వివిధాన్మార్గాన్మండలస్థానమేవ చ॥ 8-12-20 (55502)
శరైః పూర్ణాయతోత్సృష్టైరన్యోన్యమభిజఘ్నతుః।
అన్యోన్యస్య వధే చైవ చక్రతుర్యత్నముత్తమం॥ 8-12-21 (55503)
ఈషతుర్విరథం చైవ కర్తుమన్యోన్యమాహవే।
తతో ద్రౌణిర్మహాస్త్రాణి ప్రాదుశ్చక్రే మహారథః॥ 8-12-22 (55504)
తాన్యస్త్రైరేవ సమరే ప్రతిజఘ్నేఽథ పాండవః।
తతో ఘోరం మహారాజ అస్త్రయుద్ధమవర్తత॥ 8-12-23 (55505)
గ్రహయుద్వం యథా ఘోరం ప్రజాసంహరణే హ్యభూత్।
తే వాణాః సమసజ్జంత ముక్తాస్తాభ్యాం తు భారత॥ 8-12-24 (55506)
ద్యోతగ్రంతో దిశః సర్వాస్తవ సైన్యం సమంతతః।
బాణసంఘైర్వృతం ఘోరమాకాశం సమపద్యత॥ 8-12-25 (55507)
ఉల్కాపాతావృతం యుద్ధం ప్రజానాం సంక్షయే నృప।
బాణాభిఘాతాత్సంజజ్ఞే తత్ర భారత పావకః॥ 8-12-26 (55508)
సవిస్ఫులింగో దీప్తార్చిర్యోఽదహద్వాహినీద్వయం।
తత్ర సిద్ధా మహారాజ సంపతంతోఽబ్రువన్వచః॥ 8-12-27 (55509)
యుద్ధానామతి సర్వేషాం యుద్ధమేతదితి ప్రభో।
సర్వయుద్ధాని చైతస్య కలాం నార్హంతి షోడశీం॥ 8-12-28 (55510)
నేదృశం చ పునర్యుద్ధం భవిష్యతి కదాచన।
అహో జ్ఞానేన సంపన్నావుభ బ్రాహ్మణక్షత్రియౌ॥ 8-12-29 (55511)
అహో శౌర్యేణ సంపన్నావుభౌ చోగ్రపరాక్రమౌ।
అహో భీమబలో భీమ ఏతస్య చ కృతాస్త్రతా॥ 8-12-30 (55512)
అహో వీర్యస్య సారత్వమహో సౌష్ఠవమేతయోః।
స్థితావేతౌ హి సమరే కాలాంతకయమోపమౌ॥ 8-12-31 (55513)
రుద్రౌ ద్వావి సంభూతౌ యథా ద్వావివ భాస్కరౌ।
యమౌ వా పురుషవ్యాఘ్రౌ ఘోరరూపావుభౌ రణే॥ 8-12-32 (55514)
ఇతి వాచః స్మ శ్రూయంతే సిద్ధానాం వై ముహుర్ముహుః।
సింహనాదశ్చ సంజజ్ఞే సమేతానాం దివౌకసాం॥ 8-12-33 (55515)
అద్భుతం చాప్యచింత్యం చ దృష్ట్వా కర్మ తయో రణే।
సిద్వచారణసంఘానాం విస్మయః సమపద్యత॥ 8-12-34 (55516)
ప్రశంసంతి తదా దేవాః సిద్వాశ్చ పరమర్షయః।
సాధు ద్రౌణే మహాబాహో సాధు భీమేతి చాబ్రువన్॥ 8-12-35 (55517)
తౌ శూరౌ సమరే రాజన్పరస్పరకృతాగసౌ।
పరస్పరముదీక్షేతాం క్రోధాదుద్వృత్య చక్షుషీ॥ 8-12-36 (55518)
క్రోధరక్తేక్షణౌ తౌ తు క్రోధాత్ప్రస్ఫురితాధరౌ।
క్రోధాత్సందష్టదశనౌ తథైవ దశనచ్ఛదౌ॥ 8-12-37 (55519)
అన్యోన్యం ఛాదయంతౌ స్మ శరవృష్ట్యా మహారథౌ।
శరాంబుధారో సమరే శస్త్రవిద్యుత్ప్రకాశినౌ॥ 8-12-38 (55520)
తావన్యన్యం ధ్వజం విద్వ్వా సారథిం చ మహారణే।
అన్యోన్యస్య హయాన్విద్వా బిభిదాతే పరస్పరం॥ 8-12-39 (55521)
తతః క్రుద్ధౌ మహారాజ బాణౌ గృహ్య మహాహవే।
ఉభౌ చిక్షిపతుస్తూర్మమన్యోన్యస్య వధైషిణౌ॥ 8-12-40 (55522)
తౌ సాయకౌ మహారాజ ద్యోతమానౌ చమూముఖే।
ఆజఘ్నతుః సమాసాద్య వజ్రవేగౌ దురాసదౌ॥ 8-12-41 (55523)
తౌ పరస్పరవేగాచ్చ శరాభ్యాం చ భృశాహతౌ।
నిపేతతుర్మహావీర్యౌ రథోపస్థే తయోస్తదా॥ 8-12-42 (55524)
తతస్తు సారథిర్జ్ఞాత్వా ద్రోణపుత్రమచేతనం।
అపోవాహ రణాద్రాజన్సర్వసైన్యస్య పశ్యతః॥ 8-12-43 (55525)
8-12-44 (55526)
తథైవ పాండవం రాజన్విహ్వలంతం ముహుర్ముహుః।
అపోవాహ రథేనాజౌ విశోకః శత్రుతాపనం॥ ॥ *ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే ద్వాదశోఽధ్యాయః॥ 12 ॥ *.ఝ. పంతకే ఏతదనంతరం స్థితాః సప్తాధ్యాయా ఏతత్పాఠే క్రమేణ 52-53-54-55-56-59-60 తమాధ్యాయతయా వర్తంతే।
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.13. అధ్యాయః 013
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
శల్యేన శ్రుతకీర్తిపరాజయః॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-13-0 (55527)
`సంజయ ఉవాచ। 8-13-0x (4861)
శ్రుతకీర్తిమథాయాంతం కిరంతం నిశితాఞ్శరాన్।
మద్రరాజో మహారాజ వారయామాస హృష్టవత్॥ 8-13-1 (55528)
మద్రరాజం సమాసాద్య శ్రుతకీర్తిర్మహారథః।
వివ్యాధ భల్లైర్విశత్యా కార్తస్వరవిభూషితైః॥ 8-13-2 (55529)
ప్రతివివ్యాధ తం శల్యం త్రిభిస్తూర్ణమజిహ్మగైః।
సారథిం చాస్య భల్లేన భృశం వివ్యాధ భారత॥ 8-13-3 (55530)
స శల్యం శరవర్షేణ చ్ఛాదయామాస సంయుగే।
ముమోచ నిశితాన్బాణాన్మద్రరాజరథం ప్రతి॥ 8-13-4 (55531)
తతః శల్యో మహారాజ శ్రుతకీర్తిభుజచ్యుతాన్।
చిచ్ఛేద సమరే బాణాసన్బణైః సన్నతపర్వభిః॥ 8-13-5 (55532)
శ్రుతకీర్తిస్తతః శ్ల్యం భిత్త్వా నవభిరాయసైః।
సారథిం త్రిభిరానర్చ్ఛత్పునః శల్యం చ ప·ంచభిః॥ 8-13-6 (55533)
తస్య శల్యో ధనుశ్ఛిత్త్వా హస్తావాపం నికృత్య చ।
వివ్యాధ సమరే తూర్ణం సప్తభిస్తం శరోత్తమైః॥ 8-13-7 (55534)
అథాన్యద్ధనురాదాయ శ్రుతకీర్తిర్మహారథః।
భద్రేశ్వరం చతుఃషష్ట్యా బాహ్వోరురసి చార్పయత్॥ 8-13-8 (55535)
తతస్తు సమరే రాజంస్తేన విద్వః శిలీముఖైః।
xxవివ్యాధ తం చాపి నవత్యా నిశితైః శరైః॥ 8-13-9 (55536)
తస్య మద్రేశ్వరశ్చాపం పునశ్చిచ్ఛేద మారిష।
స చ్ఛిన్నధన్వా సమరే గదాం చిక్షేప సత్వరః॥ 8-13-10 (55537)
పట్టైర్జాంబూనదైర్బద్ధాం రుప్యపట్టైశ్చ భారత।
భ్రాజమానాం యథా నారీం దివ్యవస్త్రవిభూషితాం॥ 8-13-11 (55538)
తామాపతంతీం సహసా దీప్యమానాశనిప్రభాం।
శరైరనేకసాహస్రైర్వ్యష్టంభయత మద్రరాట్॥ 8-13-12 (55539)
విష్టభ్య చ గదాం వీరః పాతయిత్వా చ భూతలే।
శ్రుకీర్తిమథాయత్తో రాజన్వివ్యాధ పంచభిః॥ 8-13-13 (55540)
తస్య శక్తిం రమే భూయశ్చిక్షేప భుజోపమాం।
తాం ద్విధా చాఛినచ్ఛల్యో మేదిన్యాం సా త్వశీర్యత॥ 8-13-14 (55541)
తస్య శల్యః క్షురప్రేణ యంతుః కాయాచ్ఛిరోఽహరత్।
బాలహస్తాద్యథా శ్యేన ఆమిషం వై నరోత్తమ॥ 8-13-15 (55542)
స పపాత రథోపస్థాత్సారథిస్తస్య భారత।
తతస్తే ప్రాద్రవన్సంఖ్యే హయ్నాస్తస్య మహాత్మనః॥ 8-13-16 (55543)
పలాయమానైస్తైరశ్వైః సోపనీతో రమాజిరాత్।
శ్రుతకీర్తిర్మహారాజ పశ్యతాం సర్వయోధినాం॥ 8-13-17 (55544)
తతో మద్రేశ్వరో రాజా పాండవానామనీకినీం।
వ్యగాహత ముదా యుక్తో నలినీం ద్విరదో యథా॥ 8-13-18 (55545)
లోలయామాస స బలం సింహః పశుగణానివ।
శల్యస్తత్ర మహారంగే పాండవానాం మహాత్మనాం॥ 8-13-19 (55546)
నిపాత్య పాండుపాంచాలాన్పృతనాసు వ్యవస్థితః।
అశోభత రణే శల్యో విధూమోఽగ్నిరివ జ్వలన్॥ 8-13-20 (55547)
సేనాకక్షం మహద్దగ్ధ్వా కక్షమగ్నిరివోత్థితః।
స్థితో రరాజ సమరే పురం దగ్ధ్వేవ శంకరః॥ ॥ 8-13-21 (55548)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే త్రయోదశోఽధ్యాయః॥ 13 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.14. అధ్యాయః 014
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సహదేవేన దుఃశాసనపరాజయః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-14-0 (55549)
సంజయ ఉవాచ। 8-14-0x (4862)
సహదేవం తథా క్రుద్ధం నిఘ్నంతం తవ వాహినీం।
దుఃశాసనో మహారాజ భ్రాతా భ్రాతరమభ్యయాత్॥ 8-14-1 (55550)
తౌ సమేతౌ మహారాజ దృష్ట్వా తత్ర మహారథాః।
సింహనాదరవాంశ్చక్రుర్వాసాంస్యాదుధువుశ్చ హ॥ 8-14-2 (55551)
తతో భారత రుష్టేన తవ పుత్రేణ ధన్వినా।
పాండుపుత్రస్త్రిభిర్బాణైర్వక్షస్యభిహతో బలీ॥ 8-14-3 (55552)
సహదేవస్తతో రాజన్నారాచేన తవాత్మజం।
విద్వ్వా వివ్యాధ సప్తత్యా సారథిం చ త్రిభిః శరైః॥ 8-14-4 (55553)
దుఃశాసనస్తతశ్చాపం ఛిత్త్వా రాజన్మహాహవే।
సహదేవం త్రిసప్తత్యా బాహోరురసి చార్పయత్॥ 8-14-5 (55554)
సహదేవస్తు సంక్రుద్ధః ఖంగం గృహ్య మహాహవే।
ఆవిధ్య ప్రాసృజత్తూర్ణం తవ పుత్రథం ప్రతి॥ 8-14-6 (55555)
సమార్గణగుణం చాపం ఛిత్త్వా తస్య మహానసిః।
నిపపాత తతో భూమౌ చ్యుతః సర్ప ఇవాంబరాత్॥ 8-14-7 (55556)
అథాన్యద్ధనురాదాయ సహదేవః ప్రతాపవాన్।
దుఃశాసనాయ చిక్షేప బాణమంతకరం తతః॥ 8-14-8 (55557)
తమాపతంతం విశిఖం యమదండోపమత్విషం।
ఖంగేన శితధారేణ ద్విధా చిచ్ఛేద కౌరవః॥ 8-14-9 (55558)
తతస్తం నిశితం ఖంగమావిధ్య యుధి సత్వరః।
ధనుశ్చాన్యత్సమాదాయ శరం జగ్రాహ వీర్యవాన్॥ 8-14-10 (55559)
తమాపతంతం సహసా నిస్త్రింశం నిశితైః శరైః।
పాతయామాస సమరే సహదేవో హసన్నివ॥ 8-14-11 (55560)
తతో బాణాంశ్చతుః షష్టిం తవ పుత్రో మహారణే।
సహదేవరథం తూర్ణం ప్రేషయామాస భారత॥ 8-14-12 (55561)
తాచ్ఛరాన్సమరే రాజన్వేగేనాపపతో బహూన్।
ఏకైకం పంచభిర్బాణైః సహదేవో న్యకృతంతత॥ 8-14-13 (55562)
సన్నివార్య మహాబాణాన్సహదేవః ప్రతాపవాన్।
అథాస్మై సుబహూన్బాణాన్ప్రేషయామాస సంయుగే॥ 8-14-14 (55563)
తాన్వాణాంస్తవ పుత్రోఽపి ఛిత్త్వైకైకం త్రిభిః శరైః।
ననాద సుమహానాదం నాదయానో వసుంధరాం॥ 8-14-15 (55564)
తతో దుఃశాసనో రాజంద్వాభ్యాం పాండుసుతం రణే।
సారథిం నవభిర్బాణైర్మాద్రోయస్య సమాచినోత్॥ 8-14-16 (55565)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ సదహేవః ప్రతాపవాన్।
సమాధత్త శరం ఘోరం మృత్యుకాలాంతకోపమం॥ 8-14-17 (55566)
వికృష్య బలవచ్చాపం తవ పుత్రాయ సోఽసృజత్।
స తం నిర్భిద్య వేగేన భిత్త్వా చ కవచం మహత్॥ 8-14-18 (55567)
ప్రావిశద్వరణీం రాజన్వల్మీకమివ పన్నగః।
తతః సంముముహే రాజంస్తవ పుత్రో మహారథః॥ 8-14-19 (55568)
మూఢం చైనం సమాలోక్య సారథిస్త్వరితో రథం।
అపోవాహ భృశం త్రస్తో వధ్యమానం శితైః శరైః॥ 8-14-20 (55569)
పరాజిత్య రణే తం తు కౌరవ్యం పాండునందనః।
దుర్యోధనబలం దృష్ట్వా ప్రమమాథ సమంతతః॥ 8-14-21 (55570)
పిపీలికపుటం రాజన్యథా మృద్గన్నరో రుషా।
తథా సా కౌరవీ సేనా మృదితా తేన భారత॥ ॥ 8-14-22 (55571)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే చతుర్దశోఽధ్యాయః॥ 14 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.15. అధ్యాయః 015
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణనకులయోర్యుద్ధం॥ 1 ॥ కర్ణేన నకులస్య పరాభావనపూర్వకం సోపహాసమధిక్షేపః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-15-0 (55572)
సంజయ ఉవాచ। 8-15-0x (4863)
నకులం రభసం యుద్ధే ద్రావయంతం వరూథినీం।
కర్ణో వైకర్తనో రాజన్వారయామాస వై రుషా॥ 8-15-1 (55573)
నకులస్తు తతః కర్ణం ప్రహసన్నిదమబ్రవీత్॥
చిరస్య బత దృష్టోఽహం దైవతైః సౌంయచక్షుషా। 8-15-2 (55574)
యస్య మే త్వం రణే పాప చక్షుర్విషయమాగతః॥
త్వం హి మూలమనర్థానాం వైరస్య కలహస్య చ। 8-15-3 (55575)
త్వద్దోషాత్కురవః క్షీణాః సమాసాద్య పరస్పరం।
త్వామద్య సమరే హత్వా కృతకృత్యోఽస్మి విజ్వరః॥ 8-15-4 (55576)
ఏవముక్తః ప్రత్యువాచ నకులం సూతనందనః।
సదృశం రాజపుత్రస్య ధన్వినశ్చ విశేషతః॥ 8-15-5 (55577)
ప్రహరస్వ చ మే వీర పశ్యామస్తవ పౌరుషం।
కర్మ కృత్వా రమే శూర తతః కత్థితుమర్హసి॥ 8-15-6 (55578)
అనుక్త్వా సమరే తాత శూరా యుధ్యంతి శక్తితః।
ప్రయుధ్యస్వ మయా శక్త్యా హనిష్యే దర్పమేవ తే॥ 8-15-7 (55579)
ఇత్యుక్త్వా ప్రాహరత్తూర్ణం పాండుపుత్రాయ సూతజః।
వివ్యాధ చైనం సమరే త్రిసప్తత్యా శిలీముఖైః॥ 8-15-8 (55580)
నకులస్తు తతో విద్వః సూతపుత్రేణ భారత।
అశీత్యాఽఽశీవిషప్రఖ్యైః సూతపుత్రమవిధ్యత॥ 8-15-9 (55581)
తస్య కర్ణో ధనుశ్ఛిత్త్వా స్వర్ణపుంఖైః శిలాశితైః।
త్రింశతా పరమేష్వాసః శరైః పాండవమర్దయత్॥ 8-15-10 (55582)
తే తస్య కవచం భిత్త్వా పపుః శోణితమాహవే।
ఆశీవిషా యథా నాగా భిత్త్వా గాం సలిలం పపుః॥ 8-15-11 (55583)
అథాన్యద్వనురాదాయ హేమపృష్ఠం దురాసదం।
కర్ణం వివ్యాధ సప్తత్యా సారథించ త్రిభిః శరైః॥ 8-15-12 (55584)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ నకులః పరవీహా।
క్షురప్రేణ సుతీక్ష్ణేన కర్ణస్య ధనురాచ్ఛినత్॥ 8-15-13 (55585)
అథైనం ఛిన్నధన్వానం సాయకానాం శతైస్త్రిభిః।
ఆజఘ్నే ప్రహసన్వీరః సర్వలోకమహారథం॥ 8-15-14 (55586)
కర్ణమభ్యర్దితం దృష్ట్వా పాండుపుత్రేణ మారిష।
విస్మయం పరమం జగ్ముర్ఋషయః సహ దైవతైః॥ 8-15-15 (55587)
అథాన్యద్వనురాదాయ కర్ణో వైకర్తనస్తదా।
నకులం పంఛభిర్బాణైర్జత్రుదేశే సమార్పయత్॥ 8-15-16 (55588)
ఉరస్థైరథ తైర్బాణైర్మాద్రీపుత్రో వ్యరోచత।
స్వరశ్మిభిరివాదిత్యో భువనే విసృజన్ప్రభాం॥ 8-15-17 (55589)
నకులస్తు తతః కర్ణం విద్వ్వా సప్తభిరాశుగైః।
అథాస్య ధనుషః కోటిం పునశ్చిచ్ఛేద మారిష॥ 8-15-18 (55590)
సోఽన్యత్కార్ముకమాదాయ సమరే వేగవత్తరం।
నకులస్య తతో బైణైః సమంతాచ్ఛాదయద్దిశః॥ 8-15-19 (55591)
సంఛాద్యమానః సహసా కర్ణచాప్యుతైః సరైః।
చిచ్ఛేద స శరాంస్తూర్ణం శరైరేవ మహారథః॥ 8-15-20 (55592)
తతో బాణమయం జాలం వితతం వ్యోంన్యదృశ్యత।
ఖద్యోతానామివ వ్రాతైః సంపతద్భిర్యథా నభః॥ 8-15-21 (55593)
తైర్విముక్తైః శరశతైశ్ఛాదితం గగనం తదా।
శలభానాం యథా వ్రాతైస్తద్వదాసీద్విశాంపతే॥ 8-15-22 (55594)
తే శరా హేమవికృతాః సంపంతౌ ముహుర్ముహుః।
శ్రేణీకృతా వ్యకాశాంత క్రౌంచాః శ్రేణీకృతా ఇవ॥ 8-15-23 (55595)
బాణజాలవృతే వ్యోంని చ్ఛాదితే చ దివాకరే।
న స్మ సంపతతే భూతం కించిదప్యంతరిక్షగం॥ 8-15-24 (55596)
నిరుద్వే తత్ర మార్గే చ శరసంఘైః సమంతతః।
వ్యరోచేతాం మహాత్మానౌ కాలసూర్యావివోదితౌ॥ 8-15-25 (55597)
కర్ణచాపచ్యుతైర్బాణైర్వధ్యమానాస్తు సోమకాః।
అవాలీయంత రాజేంద్ర వేదనార్తా భూశార్దితాః॥ 8-15-26 (55598)
నకులస్య తథా బాణైర్హన్యమానా చమూస్తవ।
వ్యశీర్యత దిశో రాజన్వాతనున్నా ఇవాంబుదాః॥ 8-15-27 (55599)
తే సేనే హన్యమానే తు తాభ్యాం దివ్యైర్మహాశరైః।
శరపాతమపాక్రంయ తస్థతుః ప్రేక్షికే తదా॥ 8-15-28 (55600)
ప్రోత్సారితజనే తస్మిన్కర్ణపాండవయోః శరైః।
అవిధ్యేతాం మహాత్మానావన్యోన్యం శరవృష్టిభిః॥ 8-15-29 (55601)
విదర్శయంతౌ దివ్యాని శస్త్రాణి రణమూర్ధని।
ఛాదయంతౌ చ సహసా పరస్పరవధైషిణౌ॥ 8-15-30 (55602)
నకులేన శరా ముక్తా కంకబర్హిణవాససః।
సూతపుత్రమవచ్ఛాద్య వ్యతిష్ఠంత యథాఽంబరే॥ 8-15-31 (55603)
తథైవ సూతపుత్రేణ ప్రేషితాః పరమాహవే।
పాండుపుత్రమవచ్ఛాద్య వ్యతిష్ఠంతాంబరే శరాః॥ 8-15-32 (55604)
శరవేశ్మప్రవిష్టౌ తౌ దదృశాతే న కైశ్చన।
సూర్యాచంద్రమసౌ రాజంఛాద్యమానౌ ఘనైరివ॥ 8-15-33 (55605)
తతః క్రుద్ధో రణే కర్ణః కృత్వా ఘోరతరం వపుః।
పాండవం ఛాదయామాస సమంతాచ్ఛరవృష్టిభిః॥ 8-15-34 (55606)
సోఽతిచ్ఛన్నో మహారాజ సూతపుత్రేణ పాండవః।
న చకార వ్యథాం రాజన్భాస్కరో జలదైర్యథా॥ 8-15-35 (55607)
తతః ప్రహస్యాధిరథిః శరజాలాని మారిష।
ప్రేషయామాస సమరే శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-15-36 (55608)
ఏకచ్ఛాయమభూత్సర్వం తస్య బాణైర్మహాత్మనః॥
అభ్రచ్ఛాయేవ సంజజ్ఞే సంపతద్భిః శరోత్తమైః॥ 8-15-37 (55609)
తతః కర్ణో మహారాజ ధనుశ్ఛిత్త్వా మహాత్మనః।
సారథిం పాతయామాస రథనీడాద్వసన్నివ॥ 8-15-38 (55610)
తతోఽశ్వాంశ్ఛతురశ్చాస్య చతుర్భిర్నిశితైః శరైః।
యమస్య భవనం తూర్ణం ప్రేషయామాస భారత॥ 8-15-39 (55611)
అథాస్య తం రథం దివ్యం తిలశో వ్యధమచ్ఛరైః।
పతాకాం చక్రరక్షాంశ్చ గదాం ఖంగం చ మారిష॥ 8-15-40 (55612)
శతచంద్రం చ తచ్చర్మ సర్వాపకరణాని చ।
`సువర్ణవికృతం తచ్చ ధనుః శరమాహవే'॥ 8-15-41 (55613)
హతాశ్వో విరథశ్చైవ వివర్మా చ విశాంపతే।
అవతీర్య రథాత్తూర్ణం పరిఘం గృహ్య ధిష్ఠితః॥ 8-15-42 (55614)
తముద్యతం మహారఘోరం పరిఘం తస్య సూతజః।
వ్యహనత్సాయకై రాజన్సుతీక్ష్ణైర్భారసాధనైః॥ 8-15-43 (55615)
వ్యాయుధం చైనమాలక్ష్య శరైః సన్నతపర్వభిః।
ఆర్పయద్బహుభిః కర్ణో న చైనం సమపీడయత్॥ 8-15-44 (55616)
స హన్యమానః సమరే కృతాస్త్రేణ బలీయసా।
ప్రాద్రవత్సహసా రాజన్నకులో వ్యాకులేంద్రియః॥ 8-15-45 (55617)
తమభిద్రుత్య రాధేయః ప్రహసన్వై పునఃపునః।
సజ్యమస్య ధనుః కంఠే వ్యవాసృజత భారత॥ 8-15-46 (55618)
తతః స శుశుభే రాజన్కంఠాసక్తమహాధనుః।
పరివేషమనుప్రాప్తో యథా స్యాద్వ్యోంని చంద్రమాః॥ 8-15-47 (55619)
యథైవ చాసితో మేఘః శక్రచాపేన శోభితః।
`అశోభత మహారాజ పాండుపుత్రస్తథా రణే'॥ 8-15-48 (55620)
తమబ్రవీత్తతః కర్ణో వ్యర్థం వ్యాహృతవానసి।
వదేదానీం పునర్హృష్టో వధ్యమానః పునఃపునః॥ 8-15-49 (55621)
మా యోత్సీః కురుభిః సార్ధం బలవద్భిశ్చ పాండవ।
సదృశైస్తాత యుధ్యస్వ వ్రీడాం మా కురు పాండవ॥ 8-15-50 (55622)
గృహం వా గచ్ఛ మాద్రేయ యత్ర వా కృష్ణఫల్గునౌ।
ఏవముక్త్వా మహారాజ విససర్జ స తం తదా॥ 8-15-51 (55623)
వధప్రాప్తం తు తం శూరో నాహనద్వర్మవిత్తదా।
స్మృత్వా కుంత్యా వచో రాజంస్తత ఏనం వ్యసర్జయత్॥ 8-15-52 (55624)
విసృష్టః పాండవో రాజన్సూతపుత్రేణ ధన్వినా।
వ్రీడన్నివ జగామాథ యుధిష్ఠిరరథం ప్రతి॥ 8-15-53 (55625)
ఆరురోహ రథం చాపి సూతపుత్రప్రతాపితః।
నిఃశ్వసందుఃఖసంతప్తః కుంభక్షిప్త ఇవోరగః॥ 8-15-54 (55626)
తం విజిత్యాథ కర్ణోఽపి పాంచాలాంస్త్వరితో యయౌ।
రథేనాతిపతాకేన చంద్రవర్ణహయేన చ॥ 8-15-55 (55627)
తత్రాక్రందో మహానాసీత్పాండవానాం విశాంపతే।
దృష్ట్వా సేనాపతిం యాంతం పాంచాలానాం రథవ్రజాన్॥ 8-15-56 (55628)
తత్రాకరోన్మహారాజ కదనం సూతనందనః।
మధ్యం ప్రాప్తే దినకరే చక్రవద్విచరన్ప్రభుః॥ 8-15-57 (55629)
భగ్నచక్రై రథైః కైశ్చిచ్ఛిన్నధ్యవజపతాకిభిః।
హతాశ్వైర్హతసూతైశ్చ భగ్నాక్షైశ్చైవ మారిష।
హియమాణానపశ్యామ పాంచాలానాం రథవ్రజాన్॥ 8-15-58 (55630)
తత్రతత్ర చ సంభ్రాంతా విచేరురథ కుంజరాః।
దావాగ్న్యభిపరీతాంగా యథైవ స్యుర్మహావనే॥ 8-15-59 (55631)
భిన్నకుంభాః సరుధిరాశ్ఛిన్నహస్తాశ్చ వారణాః।
ఛిన్నగాత్రావరాశ్చైవ చ్ఛిన్నవాలధయోఽపరే।
ఛిన్నాభ్రాణీవ సంపేతుర్హన్యమానా మహాత్మనా॥ 8-15-60 (55632)
అపరే త్రాసితా నాగా నారాచశరతోమరైః।
తమేవాభిముఖం జగ్ముః శలభా ఇవ పావకం॥ 8-15-61 (55633)
అపరే నిష్టనంతశ్చ వ్యదృశ్యంత మహాద్విపాః।
క్షరంతః శోణితం గాత్రైర్నగా ఇవ జలస్రవాః॥ 8-15-62 (55634)
ఉరశ్ఛదైర్వియుక్తాంశ్చ వాలబంధైశ్చ వాజినః।
రాజతైశ్చ తథా కాంస్యైః సౌవర్ణైశ్చైవ భూషణైః॥ 8-15-63 (55635)
హీనాంశ్చాభరణైశ్చైవ ఖలీనైశ్చ వివర్జితాన్।
చామరైశ్చ కుథాభిశ్చ తూణీరైః పతితైరపి॥ 8-15-64 (55636)
నిహతైః సాదిభిశ్చైవ శూరైరాహవశోభితైః।
అపశ్యామ రణే తత్ర భ్రాంయమాణాన్హయోత్తమాన్॥ 8-15-65 (55637)
ప్రాసైః ఖంగైశ్చ రహితానృష్టిభిశ్చాపి భారత।
హయసాదీనపశ్యామ కంచుకోష్ణీషధారిణః॥ 8-15-66 (55638)
నిహతాన్వధ్యమానాంశ్చ వేపమానాంశ్చ భారత।
నాగాంగావయవైర్హీనాంస్తత్రతత్రైవ భారత॥ 8-15-67 (55639)
రథాన్హేమపరిష్కారాన్సంయుక్తాంజవనైర్హయైః।
భ్రాంయమాణానపశ్యామ హతేషు రథిషు ద్రుతం॥ 8-15-68 (55640)
భగ్నాక్షకూబరాన్కాంశ్చిద్భగ్నచక్రాంశ్చ భారత।
విపతాకధ్వజాంశ్చాన్యాంఛిన్నేషాదండబంధురాన్॥ 8-15-69 (55641)
విహీనాన్రథినస్తత్ర ధావమానాంస్తతస్తతః।
సూతపుత్రశరైస్తీక్ష్ణైర్హన్యమానాన్విశాంపతే॥ 8-15-70 (55642)
విశస్త్రాంశ్చ తథైవాన్యాన్సశస్త్రాంశ్చ హతాన్బహూన్।
తారకాజాలసంఛన్నాన్వరఘంటావిశోభితాన్॥ 8-15-71 (55643)
నానావర్ణవిచిత్రాభిః పతాకాభిరలంకృతాన్।
వారమఆననుపశ్యామ ధావమానాన్సమంతతః॥ 8-15-72 (55644)
శిరాంసి బాహూనూరూంశ్చ చ్ఛిన్నానన్యాంస్తథైవ చ।
కర్ణచాపచ్యుతైర్బాణైరపశ్యామ సమంతతః॥ 8-15-73 (55645)
మహాన్వ్యతికరో రౌద్రో యోధానామన్వపద్యత।
కర్ణసాయకనున్నానాం యుధ్యతాం చ శితైః శరైః॥ 8-15-74 (55646)
తే వధ్యమానాః సమరే సూతపుత్రేణ సృంజయాః।
తమేవాభిముఖం యాంతి పతంగా ఇవ పావకం॥ 8-15-75 (55647)
తం దహంతమనీకాని తత్రతత్ర మహారథం।
క్షత్రియా వర్జయామాసుర్యుగాంతాగ్నిమివోల్బణం॥ 8-15-76 (55648)
హతశేషాస్తు యే వీరాః పాంచాలానాం మహారథాః।
తాన్ప్రభగ్రాందుతాన్వీరః పృష్ఠో వికిర·ంఛరైః।
అభ్యధావత తేజస్వీ విశీర్ణవచనధ్వజాన్॥ 8-15-77 (55649)
తాపయామాస తాన్బాణైః సూతపుత్రో మహాబలః।
మధ్యందినమనుప్రాప్తో భూతానీవ తమోనుదః॥ ॥ 8-15-78 (55650)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే పంచదశోఽధ్యాయః॥ 15 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.16. అధ్యాయః 016
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
యుయుత్సూలూకయోర్యుద్ధం॥ 1 ॥ శకునిసుతసోమయోర్యుద్ధం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-16-0 (55651)
సంజయ ఉవాచ। 8-16-0x (4864)
యుయుత్సం తవ పుత్రస్య ద్రావయంతం బలం మహత్।
ఉలూకో న్యపతత్తూర్ణం తిష్ఠతిష్ఠేతి చాబ్రవీత్॥ 8-16-1 (55652)
యుయుత్సుశ్చ తతో రాజఞ్శితధారేణ పత్రిణా।
ఉలూకం తాడయామాస వజ్రేణేవ మహాబలం॥ 8-16-2 (55653)
ఉలూకస్తు తతః క్రుద్ధస్తవ పుత్రస్య సంయుగే।
క్షురప్రేణ ధనుశ్ఛిత్త్వా తాడయామాస కర్ణినా॥ 8-16-3 (55654)
తదపాస్య ధనుశ్ఛిన్నం యుయుత్సర్వేగవత్తరం।
అన్యదాదత్త సుమహచ్చాపం సంరక్తలోచనః॥ 8-16-4 (55655)
శాకునిం తు తతః షష్ట్యా వివ్యాధ భరతర్షభ।
సారథిం త్రిభిరానర్చ్ఛత్తం చ భూయో వ్యవిధ్యత॥ 8-16-5 (55656)
ఉలూకస్తం తు వింశత్యా విద్వ్వా స్వర్ణవిభూషితైః।
అథాస్య సమరే క్రుద్ధో ధ్వజం చిచ్ఛేద కాంచనం॥ 8-16-6 (55657)
స చ్ఛిన్నయష్టిః సుమహాఞ్శీర్యమాణో మహాధ్వజః।
పపాత ప్రముఖే రాజన్యుయుత్సోః కాంచనధ్వజః॥ 8-16-7 (55658)
ధ్వజమున్మథితం దృష్ట్వా యుయుత్సుః క్రోధమూర్చ్ఛితః।
ఉలూకం పంచభిర్బాణైరాజఘాన స్తనాంతరే॥ 8-16-8 (55659)
ఉలూకస్తస్య సమరే తైలధౌతేన మారిష।
శిరశ్చిచ్ఛేద భల్లేన యంతుర్భరతసత్తమ॥ 8-16-9 (55660)
తచ్ఛిన్నమపతద్భూమౌ యుయుత్సోః సారథేస్తదా।
తారారూపం యథా చిత్రం నిపపాత మహీతలే॥ 8-16-10 (55661)
జఘాన చతురోఽశ్వాంశ్చ తం చ వివ్యాధ పంచభిః।
సోఽతివిద్వో బలవతా ప్రత్యపాయాద్రథాంతరం॥ 8-16-11 (55662)
తం నిర్జిత్య రణే రాజన్నులూకస్త్వరితో యయౌ।
పాంచాలాన్సృంజయాంశ్చైవ వినిఘ్నన్నిశితైః శరైః॥ 8-16-12 (55663)
శతానీకం మహారాజ శ్రుతకర్మా సుతస్తవ।
వ్యశ్వసూతరథం చక్రే నిమేషార్ధాదసంభ్రమః॥ 8-16-13 (55664)
హతాశ్వే తు రథే తిష్ఠఞ్శతానీకో మహారథః।
గదాం చిక్షేప సంక్రుద్ధస్తవ పుత్రస్య మారిష॥ 8-16-14 (55665)
సా కృత్వా స్యందనం భస్మ హయాంశ్చైవ ససారథీన్।
పపాత ధరణీం తూర్ణం దారయంతీవ భారత॥ 8-16-15 (55666)
తావుభౌ విరథౌ వీరౌ కురూణాం కీర్తివర్ధనౌ।
వ్యపాక్రమేతాం యుద్వాత్తు ప్రేక్షమాణౌ పరస్పరం॥ 8-16-16 (55667)
పుత్రస్తు తవ సంభ్రాంతో వివింశో రథమారుహత్।
శతానీకోఽపి త్వరితః ప్రతివింధ్యరథం గతః॥ 8-16-17 (55668)
సుతమోమం తు శకునిర్విద్వ్వా తు నిశితైః శరైః।
నాకంపయత సంక్రుద్వో వార్యోఘ ఇవ పర్వతం॥ 8-16-18 (55669)
సుతసోమస్తు తం దృష్ట్వా పితురత్యంతవైరిణం।
శరైరనేకసాహస్రైశ్ఛాదయామాస భారత॥ 8-16-19 (55670)
తాఞ్శరాఞ్శకునిస్తూర్ణం చిచ్ఛేదాన్యైః పతత్రిభిః।
లఘ్వస్త్రశ్చిత్రయోధీ చ జితకాశీ చ సంయుగే॥ 8-16-20 (55671)
నివార్య సమరే చాపి శరాంస్తాన్నిశితైః శరైః।
ఆజఘాన సుసంక్రుద్ధః సుతసోమం త్రిభిః శరైః॥ 8-16-21 (55672)
`నాకంపయత సంక్రుద్ధో వార్యోఘ ఇవ పర్వతం'।
తస్యాశ్వాన్కేతనం సూతం తిలశో వ్యధమచ్ఛరైః।
శ్యాలస్తవ మహారాజ తత ఉచ్చుక్రుశుర్జనాః॥ 8-16-22 (55673)
హతాశ్వో విరథశ్చైవ ఛిన్నకేతుశ్చ మారిష।
ధన్వీ ధనుర్వరం గృహ్య రథాద్భూమావతిష్ఠత॥ 8-16-23 (55674)
వ్యసృజత్సాయకాంశ్చైవ స్వర్ణపుంఖాఞ్శిలాశితాన్।
ఛాదయామాసురథ తే తవ శ్యాలస్య తం రథం।
శళభానామివ వ్రాతాః శరవ్రాతా మహారథం॥ 8-16-24 (55675)
సంఛాద్యమానోఽపి దృఢం వివ్యథే నైవ సౌబలః।
ప్రమమాథ శరాంస్తస్య శరవ్రాతైర్మహాయశాః॥ 8-16-25 (55676)
తత్రాతుష్యంత యోధాశ్చ సిద్వాశ్చాపి దివి స్థితాః।
సుతసోమస్య తత్కర్మ దృష్ట్వాఽశ్రద్వేయమద్భుతం।
రథస్థం శకునిం యత్తు పదాతిః సమయోధయత్॥ 8-16-26 (55677)
తస్య తీక్ష్ణైర్మహావేగైర్భల్లైః సన్నతపర్వభిః।
వ్యహనత్కారాముకం రాజంస్తూణీరాంశ్చైవ సర్వశః॥ 8-16-27 (55678)
స చ్ఛిన్నధన్వా విరథః ఖంగముద్యంయ చానదత్।
వైదూర్యోత్పలవర్ణాభం దంతిదంతమయత్సరుం॥ 8-16-28 (55679)
భ్రాంయమాణం తతస్తం తు విమలాంబరవర్చసం।
కాలదండోపమం మేనే సుతసోమస్య ధీమతః॥ 8-16-29 (55680)
సోఽచరత్సహసా ఖంగీ మండలాని సహస్రశః।
చతుర్దశ మహారాజ శిక్షాబలసమన్వితః॥ 8-16-30 (55681)
భ్రాంతముద్ధాంతమావిద్ధమాప్లుతం విప్లుతం సృతం।
సంపాతసముదీర్ణే చ దర్శయామాస సంయుగే॥ 8-16-31 (55682)
సౌబలస్తు తతస్తస్య శరాంశ్చిక్షేప వీర్యవాన్।
తానాపతత ఏవాశు చిచ్ఛేద పరమాసినా॥ 8-16-32 (55683)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ సౌబలః పరవీరహా।
ప్రాహిణోత్సుతసోమాయ శరానాశీవిషోపమాన్॥ 8-16-33 (55684)
చిచ్ఛేద తాంస్తు ఖంగేన శిక్షయా చ బలేన చ।
దర్శయఁల్లాఘవం యుద్ధే తార్క్ష్యతుల్యపరాక్రమః॥ 8-16-34 (55685)
తస్య సంచరతో రాజన్మండలావర్తనే తదా।
క్షురప్రేణ సుతీక్ష్ణేన ఖంగం చిచ్ఛేద సుప్రభం॥ 8-16-35 (55686)
స చ్ఛిన్నః సహసా భూమౌ నిపపాత మహానసిః।
అధర్మస్య స్థితం హస్తే సుత్సరోస్తత్ర భారత॥ 8-16-36 (55687)
ఛిన్నమాజ్ఞాయ నిస్త్రింశమవప్లుత్య పదాని షట్।
ప్రావిధ్యత తతః శేషం సుతసోమో మహారథః॥ 8-16-37 (55688)
తచ్ఛిత్త్వా సగుణం చాపం రణే తస్య మహాత్మనః।
పపాత ధరణీం తూర్ణం స్వర్ణవజ్రవిభూషితం॥ 8-16-38 (55689)
సుతసోమస్తతోఽగచ్ఛచ్ఛ్రుతకీర్తేర్మహారథం।
సౌబలోఽపి ధనుర్గృహ్య ఘోరమన్యత్సుదుర్జయం॥ 8-16-39 (55690)
అభ్యయాత్పాండవానీకం నిఘ్నఞ్శత్రుగణాన్బహూన్।
తత్ర నాదో మహానాసీత్పాండవానాం విశాంపతే॥ 8-16-40 (55691)
సౌబలం సమరే దృష్ట్వా విచరంతమభీతవత్।
తాన్యనీకాని దృప్తాని శస్త్రవంతి మహాంతి చ।
ద్రావ్యమాణాన్యదృశ్యంత సౌబలేన మహాత్మనా॥ 8-16-41 (55692)
యథా దైత్యచమూం రాజందేవరాజో మమర్ద హ।
తథైవ పాణ్·వీం సేనాం సౌబలేయో వ్యనాశయత్॥ ॥ 8-16-42 (55693)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే షోడశోఽధ్యాయః॥ 16 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.17. అధ్యాయః 017
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కృపకృతవర్మక్ష్యాం ధృష్టద్యుంనశిఖండినోః పరాజయః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-17-0 (55694)
సంజయ ఉవాచ। 8-17-0x (4865)
ధృష్టద్యుంనం కృపో రాజన్వారయామాస సంయుగే।
యథా దృష్ట్వా వనే సింహం శరభో వారయేద్యుధి॥ 8-17-1 (55695)
నిరుద్వః పార్షతస్తేన గౌతమేన బలీయసా।
పదాత్పదం విచలితుం నాశకత్తత్ర భారత॥ 8-17-2 (55696)
గౌతమస్య రథం దృష్ట్వా ధృష్టద్యుంనరథం ప్రతి।
విత్రేసుః సర్వభూతాని క్షయం ప్రాప్తం చ మేనిరే॥ 8-17-3 (55697)
తదా జల్పంతి పాండూనాం రథినః సాదినస్తథా।
ద్రోణస్య నిధనాన్నూనం సంక్రుద్వో ద్విపదాం వరః॥ 8-17-4 (55698)
శారద్వతో మహాతేజా దివ్యాస్త్రవిదుదారధీః।
అపి స్వస్తి భవేదద్య ధృష్టద్యుంనస్య గౌతమాత్॥ 8-17-5 (55699)
అపీయం వాహినీ కృత్స్నా ముచ్యేత మహతో భయాత్।
అప్యయం బ్రాహ్మణః సర్వాన్న నో హన్యాత్సమాగతాన్॥ 8-17-6 (55700)
యాదృశం దృశ్యతే రూపమంతకప్రతిమం రణే।
గమిష్యత్యద్య పదవీం భారద్వాజస్య గౌతమః॥ 8-17-7 (55701)
ఆచార్యః క్షిప్రహస్తశ్చ విజయీ చ సదా యుధి।
అస్త్రవాన్వీర్యసంపన్నః క్రోధేన చ సమన్వితః॥ 8-17-8 (55702)
పార్షతశ్చ మహాయుద్వే విముఖోఽద్యాభిలక్ష్యతే।
ఇత్యేవం వివిధా వాచస్తావకానాం పరైః సహ।
వ్యశ్రూయంత మహారాజ తయోస్తత్ర సమాగమే॥ 8-17-9 (55703)
వినిఃశ్వస్య తతః క్రోధాత్కృపః శారద్వతో నృప।
పార్షతం చార్దయామాస నిశ్చేష్టం సర్వమర్మసు॥ 8-17-10 (55704)
స హన్యమానః సమరే గౌతమేన మహాత్మనా।
కర్తవ్యం న స్మ జానాతి మోహేన మహతా వృతః॥ 8-17-11 (55705)
తమబ్రవీత్తతో యంతా కంచిత్క్షేమం తు పార్షత।
ఈదృశం వ్యసనం యుద్ధే న తే దృష్టం మయా క్వచిత్॥ 8-17-12 (55706)
దైవయోగాత్తు తే బాణా నాపతన్మర్మభేదినః।
ప్రేషితా ద్విజముఖ్యేన మర్మాణ్యుద్దిశ్య సర్వతః॥ 8-17-13 (55707)
వ్యావర్తయే రథం తూర్ణం నదీవేగమివార్ణవాత్।
అవధ్యం బ్రాహ్మణం మన్యే యేన తే విక్రమో హతః॥ 8-17-14 (55708)
ధృష్టద్యుంనస్తతో రాజఞ్శనకైరబ్రవీద్వచః।
ముహ్యతే మే మనస్తాత గాత్రస్వేదశ్చ జాయతే॥ 8-17-15 (55709)
వేపథుశ్చ శరీరే మే రోమహర్షశ్చ సారథే।
వర్జయన్బ్రాహ్మణం యుద్ధే శనైర్యాహి యతోఽర్జునః॥ 8-17-16 (55710)
అర్జునం భీమసేనం వా సమరే ప్రాప్య సారథే।
క్షేమమద్య భవేన్మహ్యమితి మే నైష్ఠికీ మతిః॥ 8-17-17 (55711)
తతః ప్రాయాన్మహారాజ సారథిస్త్వరయన్హయాన్।
యతో భీమో మహేష్వాసో యుయుధే తవ సైనికైః॥ 8-17-18 (55712)
ప్రద్రుతం చ రథం దృష్ట్వా ధృష్టద్యుంనస్య మారిష।
కిరఞ్శరశతాన్యేవ గౌతమోఽనుయయౌ తదా॥ 8-17-19 (55713)
శంఖం చ పూరయామాస ముహుర్ముహురరిందమః।
పార్షతం త్రాసయామాస మహేంద్రో నముచిం యథా॥ 8-17-20 (55714)
శిఖండినం తు సమరే భీష్మమృత్యుం దురాసదం।
హార్దిక్యో వారయామాస స్మయన్నివ ముహుర్ముహుః॥ 8-17-21 (55715)
శిఖండీ తు సమాసాద్య హృదికానాం మహారథం।
పంచభిర్నిశితైర్భల్లైర్జత్రుదేశే సమాహనత్॥ 8-17-22 (55716)
కృతవర్మా తు సంక్రద్ధో భిత్త్వా షష్ట్యా పతత్రిభిః।
ధనురేకేన చిచ్ఛేద హసన్రాజన్మహారథః॥ 8-17-23 (55717)
అథాన్యద్వనురాదాయ ద్రుపదస్యాత్మజో బలీ।
తిష్ఠతిష్ఠేతి సంక్రుద్ధో హార్దిక్యం ప్రత్యభాషత॥ 8-17-24 (55718)
తతోఽస్య నవతిం బాణాన్రుక్మపుంఖాన్సుతేజనాన్।
ప్రేషయామాస రాజేంద్ర తేఽస్యాభ్రశ్యంత వర్మణః॥ 8-17-25 (55719)
వితథాంస్తాన్సమాలక్ష్య పతితాంశ్చ మహీతలే।
క్షురప్రేణ సుతీక్ష్ణేన కార్ముకం చిచ్ఛిదే భృశం॥ 8-17-26 (55720)
అథైనం ఛిన్నధన్వానం భగ్నశృంగమివర్షభం।
అశీత్యా మార్గణైః క్రుద్ధో బాహ్వోరురసి చార్పయత్॥ 8-17-27 (55721)
కృతవర్మా తు సంక్రుద్ధో మార్గణైః క్షతవిక్షతః।
వవామ రుధిరం గాత్రైః కుంభవక్రాదివోదకం॥ 8-17-28 (55722)
రుధిరేణ పరిక్లిన్నః కృతవర్మా త్వరాజత।
వర్షేణ క్లేదితో రాజన్యథా గైరికపర్వతః॥ 8-17-29 (55723)
అథాన్యద్వనురాదాయ సమార్గణగుణం ప్రభుః।
శిఖండినం బాణగణైః స్కంధదేశే వ్యతాడయత్॥ 8-17-30 (55724)
స్కంధదేశస్థితైర్బాణైః శిఖండీ తు వ్యరాజత।
శాఖాప్రశాఖావిపులః సుమహాన్పాదపో యథా॥ 8-17-31 (55725)
తావన్యోన్యం భృశం విద్వ్వా రుధిరేణ సముక్షితౌ।
`పోప్లుయమానౌ హి యథా మహాంతౌ శోణితహదే।
తద్వద్విరేజతుర్వీరౌ శోణితేన పరిప్లుతౌ॥ 8-17-32 (55726)
యథా చ కింశుకౌ ఫుల్లౌ పుష్పమాసే సమాగతే।
రుధిరోక్షితసర్వాంగౌ రక్తచందనరూషితౌ।
భుజగావివ సంక్రుద్ధౌ రేజతుస్తౌ నరోత్తమౌ॥ 8-17-33 (55727)
తావుభౌ శరవనున్నాంగౌ పరస్పరశరక్షతౌ'।
అన్యోన్యశృంగాభిహతౌ రేజతుర్వృషభావివ॥ 8-17-34 (55728)
అన్యోన్యస్య వధే యత్నం కుర్వాణౌ తౌ మహారథౌ।
రథాభ్యాం చేరతుస్తత్ర మండలాని సహస్రశః॥ 8-17-35 (55729)
కృతవర్మా మహారాజ పార్షతం నిశితైః శరైః।
రణే వివ్యాధ సప్తత్యా స్వర్ణపుంగైః శిలాశితైః॥ 8-17-36 (55730)
తతోఽస్య సమరే బాణం భోజః ప్రహరతాం వరః।
జీవితాంతకరం ఘోరం వ్యసృజత్త్వరయాఽన్వితః॥ 8-17-37 (55731)
స తేనాభిహతో రాజన్మూర్చ్ఛామాశు సమావిశత్।
ధ్వజయష్టిం చ సహసా శిశ్రియే కశ్మలావృతః॥ 8-17-38 (55732)
అపోవాహ రణాత్తూర్ణం సారథీ రథినాం వరం।
హార్దిక్యశరసంతప్తం నిఃశ్వసంతం పునఃపునః॥ 8-17-39 (55733)
పరాజితే తతః శూరే ద్రుపదస్యాత్మజే ప్రభో।
వ్యద్రవత్పాండవీ సేనా వ్యధమానా సమంతతః॥ ॥ 8-17-40 (55734)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే సప్తదశోఽధ్యాయః॥ 17 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.18. అధ్యాయః 018
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునేన సంశప్తకపరాజయః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-18-0 (55735)
సంజయ ఉవాచ। 8-18-0x (4866)
శ్వేతాశ్వోఽపి మహారాజ వ్యధమత్తావకం బలం।
యథా వాయుః సమాసాద్య తూలరాశిం సమంతతః॥ 8-18-1 (55736)
ప్రత్యుద్యయుస్త్రిగర్తాస్తం శిబయః కౌరవైః సహ।
వసాతయోఽథ సాల్వాశ్చ గోపాలాశ్చ యశస్వినః॥ 8-18-2 (55737)
సత్యదేవః సత్యకీర్తిర్మిత్రదేవః శ్రుతంజయః।
సౌశ్రుతిశ్చంద్రదేవశ్చ మిత్రవర్మా చ భారత॥ 8-18-3 (55738)
త్రిగర్తరాజః సమరే భ్రాతృభిః పరివారితః।
పుత్రైశ్చైవ మహేష్వాసైర్నానాశస్త్రవిశారదైః॥ 8-18-4 (55739)
వ్యసృజంత శస్త్రాతాన్కిరంతోఽర్జునమాహవే।
అభ్యవర్తంత సహసా వార్యోఘా ఇవ సాగరం॥ 8-18-5 (55740)
తే త్వర్జునం సమాసాద్య యోధాః శతసహస్రశః।
అగచ్ఛన్విలయం సర్వే తార్క్ష్యం దృష్ట్వేవ పన్నగాః॥ 8-18-6 (55741)
తే హన్యమానాః సమరే న జహుః పాండవం రణే।
హన్యమానా మహారాజ శలభా ఇవ పావకం॥ 8-18-7 (55742)
సత్యదేవస్త్రిభిర్బాణైర్వివ్యాధ యుధి పాండవం।
మిత్రదేవస్త్రిషష్ట్యా తు చంద్రదేవస్తు సప్తభిః॥ 8-18-8 (55743)
మిత్రవర్మా త్రిసప్తత్యా సౌశ్రుతిశ్చాపి సప్తభిః।
శ్రుతంజయస్తు వింశత్యా సుశర్మా నవభిః శరైః॥ 8-18-9 (55744)
స విద్వో బహుభిః సంఖ్యే ప్రతివివ్యాధ తాన్నృపాన్।
సౌశ్రుతిం సప్తభిర్విద్వ్వా చంద్రదేవం త్రిభిః శరైః॥ 8-18-10 (55745)
శ్రుతంజయం చ వింశత్యా చంద్రదేవం తథాఽష్టభిః।
మిత్రదేవం శతేనైవ సత్యదేవం త్రిభిః శరైః॥ 8-18-11 (55746)
నవభిర్మిత్రవర్మాణం సుశర్మాణం తథాఽష్టభిః।
శ్రుతంజయం చ రాజానం హత్వా తత్ర శిలాశితైః॥ 8-18-12 (55747)
సౌశ్రుతేః సశిరస్త్రాణం శిరః కాయాదపాహరత్।
త్వరితశ్చంద్రదేవం చ శరైర్నిన్యే యమక్షయం॥ 8-18-13 (55748)
తథేతరాన్మహారాజ యతమానాన్మహారథాన్।
పంచభిః పంచభిర్బాణైరేకైకం ప్రత్యవారయత్॥ 8-18-14 (55749)
సత్యదేవస్తు సంక్రుద్వస్తోమరం వ్యసృజన్మహత్।
సముద్దిశ్య రణే కృష్ణం సింహనాదం ననాద చ॥ 8-18-15 (55750)
స నిర్భిద్య భుజం సవ్యం మాధవస్య మహాత్మనః।
అయస్మయః స్వర్ణదండో జగామ ధరణీం తదా॥ 8-18-16 (55751)
మాధవస్య తు విద్ధస్య తోమరేణ మహారణే।
ప్రతోదః ప్రాపతద్వస్తాద్రశ్మయశ్చ విశాంపతే॥ 8-18-17 (55752)
వాసుదేవం విభిన్నాంగం దృష్ట్వా పార్థో ధనంజయః।
క్రోధమాహారయత్తీవ్రం కృష్ణం చేదమువాచ హ॥ 8-18-18 (55753)
ప్రాపయాశ్వాన్మహాబాహో సత్యదేవం ప్రతి ప్రభో।
యావదేనం శరైస్తీక్ష్ణైర్నయామి యమసాదనం॥ 8-18-19 (55754)
ప్రతోదం గృహ్య సోఽన్యత్తు రశ్మీన్సంగృహ్య చ ద్రుతం।
వాహయామాస తానశ్వాన్సత్యదేవరథం ప్రతి॥ 8-18-20 (55755)
విష్వక్సేనం సునిర్విద్వం దృష్ట్వా పార్థో ధనంజయః।
సత్యదేవం శరైస్తీక్ష్ణైర్వారయిత్వా మహారథః॥ 8-18-21 (55756)
తతః సునిశితైర్భల్లై రాజ్ఞస్తస్య మహచ్ఛిరః।
కుండలోపచితం కాయాచ్చకర్త పృతనాంతరే॥ 8-18-22 (55757)
తన్నికృత్య శితైర్బాణైర్భిత్రవర్మాణమాక్షిపత్।
వత్సదంతేన తీక్ష్ణేన సారథిం చాస్య మారిష॥ 8-18-23 (55758)
తతః శరశతైర్భూయః సంశప్తకగణాన్బలీ।
పాతయామాస సంక్రుద్వః శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-18-24 (55759)
తతో రజతపుంఖేన రాజఞ్శీర్షం మహాత్మనః।
మిత్రదేవస్య చిచ్ఛేద క్షురప్రేణ మహారథః।
సుశర్మాణం సుసంక్రుద్ధో జత్రుదేశే సమాహనత్॥ 8-18-25 (55760)
తతః సంశప్తకాః సర్వే పరివార్య ధనంజయం।
శస్త్రౌఘైర్మమృదుః క్రుద్వా నాదయంతో దిశో దశ॥ 8-18-26 (55761)
అభ్యర్దితస్తు తజ్జిష్ణుః శక్రతుల్యపరాక్రమః।
ఐంద్రమస్త్రమమేయాత్మా ప్రాదుశ్చక్రే మహారథః॥ 8-18-27 (55762)
తతః శరసహస్రాణి ప్రాదురాసన్విశాంపతే।
`కార్ముకాత్పాండుపుత్రస్య పార్థస్యామితతేజసః'॥ 8-18-28 (55763)
తతస్తు చ్ఛిద్యమానానాం ధ్వజానాం ధనుషాం తథా।
రథానాం సపతాకానాం తూణీరాణాం యుగైః సహ॥ 8-18-29 (55764)
అక్షాణామథ చక్రాణాం యోక్త్రాణాం రశ్మిభిః సహ।
కూబరాణాం వరూథానాం పృషత్కానాం చ సంయుగే॥ 8-18-30 (55765)
అశ్వానాం పతతాం చాపి ప్రాసానామృష్టిభిః సహ।
గదానాం పరిఘానాం చ శక్తితోమరపట్టసైః॥ 8-18-31 (55766)
శతఘ్నీనాం సచక్రాణాం భుజానాం చోరుభిః సహ।
కంఠసూత్రాంగదానాం చ కేయూరాణాం చ మారిష॥ 8-18-32 (55767)
హారాణామథ నిష్కాణాం తనుత్రాణాం చ భారత।
ఛత్రాణాం వ్యజనానాం చ శిరసాం కుముటైః సహ।
రాశయశ్చాత్ర దృశ్యంతే పతితానాం మహీతలే॥ 8-18-33 (55768)
సకుండలాని స్వక్షీమి పూర్ణచంద్రనిభాని చ।
శిరాంస్యుర్వ్యామదృశ్యంత తారాజాలమివాంబరే॥ 8-18-34 (55769)
సుస్రగ్వీణి సువాసాంసి చందనేనోక్షితాని చ।
శరీరాణి వ్యదృశ్యంత నిహతానాం మహీతలే॥ 8-18-35 (55770)
రుద్రస్యాక్రీడసదృశం ఘోరమాయోధనం తదా॥ 8-18-36 (55771)
నిహతై రాజపుత్రైశ్చ క్షత్రియైశ్చ మహాబలైః।
`అర్జునేన మహారాజ తత్రతత్ర మహారణే'॥ 8-18-37 (55772)
హస్తిభిః పతితైశ్చైవ తురంగైశ్చాభవన్మహీ।
అగంయరూపా సమరే విశీర్ణైరివ పర్వతైః॥ 8-18-38 (55773)
నాసీద్రథపథస్తస్య పాండవస్య మహాత్మనః।
నిఘ్నతః శాత్రవాన్భల్లైర్హస్త్యశ్వం చాస్యతో మహత్॥ 8-18-39 (55774)
స్వానుగా ఇవ సీదంతి రథచక్రాణి మారిష।
చరతస్తస్య సంగ్రామే తస్మింల్లోహితకర్దమే॥ 8-18-40 (55775)
సీదమానాని చక్రాణి సముహూస్తురగా భృశం।
శ్రమేణ మహతా యుక్తా మనోమారుతరంహసః॥ 8-18-41 (55776)
వధ్యమానం తు తత్సైన్యం పాండుపుత్రేణ ధన్వినా।
ప్రాయశో విముఖం సర్వం నావతిష్ఠత భారత॥ 8-18-42 (55777)
తాంజిత్వా సమరే జిష్ణుః సంశప్తకగణాన్బహూన్।
విరరాజ తదా పార్థో విధూమోఽగ్నిరివ జ్వలన్॥ ॥ 8-18-43 (55778)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే అష్టాదశోఽధ్యాయః॥ 18 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.19. అధ్యాయః 019
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-19-0 (55779)
సంజయ ఉవాచ। 8-19-0x (4867)
యుధిష్ఠిరం మహారాజ విసృజంతం శరాన్బహూన్।
స్వయం దుర్యోధనో రాజా ప్రత్యగృహ్ణాదభీతవత్॥ 8-19-1 (55780)
తమాపతంతం సహసా తవ పుత్రం మహారథం।
ధర్మరాజో ద్రుతం విద్ధ్వా తిష్ఠతిష్ఠేతి చాబ్రవీత్॥ 8-19-2 (55781)
స తు తం ప్రతివివ్యాధ నవభిర్నిశితైః శరైః।
సారథిం చాస్య భల్లేన భృశం క్రుద్ధోఽభ్యతాడయత్॥ 8-19-3 (55782)
తతో యుధిష్ఠిరో రాజన్స్వర్ణపుంఖాఞ్శిలీముఖాన్।
దుర్యోధనాయ చిక్షేప త్రయోదశ శిలాశితాన్॥ 8-19-4 (55783)
చతుర్భిశ్చతురో వాహాంస్తస్య హత్వా మహారథః।
పంచమేన శిరః కాయాత్సారథేశ్చ సమాక్షిపత్॥ 8-19-5 (55784)
షష్ఠేన తు ధ్వజం రాజ్ఞః సప్తమేన తు కార్ముకం।
అష్టమేన తథా ఖంగం పాతయామాస భూతలే।
పంచభిర్నృపతిం చాపి ధర్మరాజోఽర్దయద్భృశం॥ 8-19-6 (55785)
హతాశ్వాత్తు రథాత్తస్మాదవప్లుత్య సుతస్తవ।
ఉత్తమం వ్యసనం ప్రాప్తో భూమావేవావతిష్ఠత॥ 8-19-7 (55786)
తం తు కృచ్ఛ్రగతం దృష్ట్వా కర్ణద్రౌణికృపాదయః।
అభ్యవర్తంత సహసా పరీప్సంతో నరాధిపం॥ 8-19-8 (55787)
అథ పాండుసుతాః సర్వే పరివార్య యుధిష్ఠిరం।
అన్వయుః సమరే రాజంస్తతో యుద్ధమవర్తత॥ 8-19-9 (55788)
తతస్తూర్యసహస్రాణి ప్రావాద్యంత మహామృధే॥ 8-19-10 (55789)
క్ష్వేలాః కిలకిలాశబ్దాః ప్రాదురాసన్మహీపతే।
యత్రాభ్యగచ్ఛన్సమరే పాంచాలాః కౌరవైః సహ॥ 8-19-11 (55790)
నరా నరైః సమాజగ్ముర్వారణా వరవారణైః।
రథాశ్చ రథిభిః సార్ధం హయాశ్చ హయసాదిభిః॥ 8-19-12 (55791)
ద్వంద్వాన్యాసన్మహారాజ ప్రేక్షణీయాని సంయుగే।
వివిధాన్యప్యచింత్యాని శస్త్రవంత్యుత్తమాని చ॥ 8-19-13 (55792)
తే శూరాః సమరే సర్వే చిత్రం లఘు చ సుష్ఠు చ।
అయుధ్యంత మహావేగాః పరస్పరవధైషిణః॥ 8-19-14 (55793)
అన్యోన్యం సమరే జఘ్నుర్యోధవ్రతమనుష్ఠితాః।
న హి తే సమరం చక్రుః పృష్ఠతో వై కథంచన॥ 8-19-15 (55794)
ముహూర్తమేవ తద్యుద్వమాసీన్మధురదర్శనం।
తత ఉన్మత్తవద్రాజన్నిర్మర్యాదమవర్తత॥ 8-19-16 (55795)
రథీ నాగం సమాసాద్య దారయన్నిశితైః శరైః।
ప్రేషయామాస కాలాయ శరైః సన్నతపర్వభిః॥ 8-19-17 (55796)
నాగా హయాన్సమాసాద్య విక్షిపంతో బహూన్రణే।
దారయామాసురత్యుగ్రం తత్రతత్ర తదాతదా॥ 8-19-18 (55797)
హయారోహాశ్చ బహవః పరివార్య హయోత్తమాన్।
తలశబ్దరవాంశ్చక్రుః సంపతంతస్తతస్తతః॥ 8-19-19 (55798)
ధావమానాంస్తతస్తాంస్తు ద్రవమాణాన్మహాగజాన్।
పార్శ్వతః పృష్ఠతశ్చైవ నిజఘ్నుర్హయసాదినః॥ 8-19-20 (55799)
విద్రావ్య చ బహూనశ్వాన్నాగా రాజన్మదోత్కటాః।
విషాణైశ్చాపరే జఘ్నుర్మమృదుశ్చాపరే భృశం॥ 8-19-21 (55800)
సాశ్వారోహాంశ్చ తురగాన్విషామైర్వివ్యధూ రుషా।
అపరే చిక్షిపుర్వేగాత్ప్రగృహ్యాతిబలాస్తదా॥ 8-19-22 (55801)
పాదాతైరాహతా నాగా వివరేషు సమంతతః।
చక్రురార్తస్వరం ఘోరం దుద్రువుశ్చ దిశో దశ॥ 8-19-23 (55802)
పదాతీనాం తు సహసా ప్రద్రుతానాం మహాహవే।
ఉత్సృజ్యాభరణం తూర్ణమవవవ్రూ రణాజిరే॥ 8-19-24 (55803)
నిమిత్తం మన్యమానాస్తు పరిణాంయ మహాగజాః।
జగృహుర్బిభిదుశ్చైవ చిత్రాణ్యాభరణాని చ॥ 8-19-25 (55804)
తాంస్తు తత్ర ప్రసక్తాన్వై పరిన్వార్య పదాతయః।
హస్త్యారోహాన్నిజఘ్నుస్తే మహావేగా బలోత్కటాః॥ 8-19-26 (55805)
అపరే హస్తిభిర్హస్తైః ఖం విక్షిప్తా మహాహవే।
నిపతంతో విషాణాగ్రైర్భృశం విద్వాః సుశిక్షితైః॥ 8-19-27 (55806)
అపరే సహసా గృహ్య విషాణైరేవ సూదితాః।
సేనాంతరం సమాసాద్య కేచిత్తత్ర మహాగజైః॥ 8-19-28 (55807)
క్షుణ్ణగాత్రా మహారాజ విక్షిప్య చ పునఃపునః।
అపరే వ్యజనానీవ విభ్రాంయ నిహతా మృధే॥ 8-19-29 (55808)
పురఃసరాశ్చ నాగానామపరేషాం విశాంపతే।
శరీరాణ్యతివిద్వాని తత్రతత్ర రణాజిరే॥ 8-19-30 (55809)
ప్రతిమానేషు కుంభేషు దంతవేష్టేషు చాపరే।
నిగృహీతా భృశం నాగాః ప్రాసతోమరశక్తిభిః॥ 8-19-31 (55810)
నిగృహ్య చ గజాః కేచిత్ పార్శ్వస్థైర్భృశదారుణైః।
రథాశ్వసాదిభిస్తత్ర సంభిన్నా న్యపతన్భువి॥ 8-19-32 (55811)
సహయాః సాదినస్తత్ర తోమరేణ మహామృధే।
భూమావమృద్రన్వేగేన సచర్మాణం పదాతినం॥ 8-19-33 (55812)
చఛా సావరణాన్కాంశ్చిత్తత్రతత్ర విశాంపతే।
రథాన్నాగాః సమాసాద్య పరిగృహ్య చ మారిష।
వ్యాక్షిపన్సహసా తత్ర ఘోరరూపే భయానకే॥ 8-19-34 (55813)
నారాచైర్నిహతాశ్చాపి గజాః పేతుర్మహాబలాః।
పర్వతస్యేవ శిఖరం వజ్రరుగ్ణం మహీతలే॥ 8-19-35 (55814)
యోధా యోధాన్సమాసాద్య ముష్టిభిర్వ్యహనన్యుధి।
కేశేష్వన్యోన్యమాక్షిప్య చిక్షిపుర్బిభిదుశ్చ హ॥ 8-19-36 (55815)
ఉద్యంయ చ భుజానన్యే నిక్షిప్య చ మహీతలే।
పదా చోరః సమాక్రంయ స్ఫురతోఽపాహరచ్ఛిరః॥ 8-19-37 (55816)
పతతశ్చాపరో రాజన్విజహారాసినా శిరః।
`మృతమన్యో మహారాజ పదా తాడితవాంస్తదా'॥ 8-19-38 (55817)
జీవతశ్చ తథైవాన్యః శస్త్రం కాయే న్యమజ్జయత్।
ముష్టియుద్ధం మహచ్చాసీద్యోధానాం తత్ర భారత।
తథా కేశగ్రహశ్చోగ్రో బాహుయుద్ధం చ భైరవం॥ 8-19-39 (55818)
సమాసక్తస్య చాన్యేన అవిజ్ఞాతస్తథాఽపరః।
జహార సమరే ప్రాణాన్నానాశస్తైరనేకధా॥ 8-19-40 (55819)
సంసక్తేషు చ యోధేషు వర్తమానే చ సంకులే।
కబంధాన్యుత్థితాని స్యుః శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-19-41 (55820)
శోణితైః సిచ్యమానాని శస్త్రాణి కవచాని చ।
మహారాగానురక్తాని వస్త్రాణీవ చకాశిరే॥ 8-19-42 (55821)
ఏవమేతన్మహద్యుద్వం దారుణం శస్త్రసంకులం।
ఉన్మత్తగంగాప్రతిమం శబ్దేనాపూరయజ్జగత్॥ 8-19-43 (55822)
నైవ స్వే న పరే రాజన్విజ్ఞాయంతే శరాతురాః।
యోద్వవ్యమితి యుధ్యంతే రాజానో జయగృద్వినః॥ 8-19-44 (55823)
స్వాన్స్వే జఘ్నుర్మహరాజ పరాంశ్చైవ సమాగతాన్।
ఉభయోః సేనయోర్వీరైర్వ్యాకులం సమపద్యత॥ 8-19-45 (55824)
రథైర్భగ్నైర్మహారాజ వారణైశ్చ నిపాతితైః।
హయైశ్చ పతితైస్తత్ర నరైశ్చ వినిపాతితైః॥ 8-19-46 (55825)
అగంయరూపా పృథివీ క్షణేన సమపద్యత।
క్షణేనాసీన్మహీపాల క్షతజౌఘప్రవర్తినీ॥ 8-19-47 (55826)
పాంచాలానహతత్కర్ణస్త్రిగర్తాంశ్చ ధనంజయః।
భీమసేనః కురూన్రాజన్హస్త్యనీకం చ సర్వశః॥ 8-19-48 (55827)
ఏవమేష క్షయో వృత్తః కురుపాండవసేనయోః।
అపరాహ్ణే గతే సూర్యే కాంక్షతాం విపులం యశః॥ ॥ 8-19-49 (55828)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే ఏకోనవింశోఽధ్యాయః॥ 19 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.20. అధ్యాయః 020
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
యుధిష్ఠిరేణ దుర్యోధనపరాజయః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-20-0 (55829)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-20-0x (4868)
అతితీవ్రాణి దుఃఖాని దుఃసహాని బహూని చ।
త్వత్తోఽహం సంజయాశ్రౌషం పుత్రాణాం చైవ సంక్షయం॥ 8-20-1 (55830)
యథా త్వం మే కథయసే యథా యుద్వమవర్తత।
న సంతి సూత కౌరవ్యా ఇతి మే నిశ్చితా మతిః॥ 8-20-2 (55831)
దుర్యోధనశ్చ విరథః కృతస్తత్ర మహారథః।
ధర్మపుత్రః కథం చక్రే తస్య వా నృపతిః కథం॥ 8-20-3 (55832)
అపరాహ్ణే కథం యుద్వమభవద్రోమహర్షణం।
తన్మమాచక్ష్వ తత్త్వేన కుశలో హ్యసి సంజయ॥ 8-20-4 (55833)
సంజయ ఉవాచ। 8-20-5x (4869)
సంసక్తేషు తు సైన్యేషు వధ్యమానేషు భాగశః।
రథమన్యం సమాస్థాయ పుత్రస్తవ విశాంపతే॥ 8-20-5 (55834)
క్రోధేన మహతా యుక్తః సవిషో భుజగో యథా।
దుర్యోధనః సమాలక్ష్య ధర్మరాజం యుధిష్ఠిరం।
ప్రోవాచ సూతం త్వరితో యాహియాహీతి భారత॥ 8-20-6 (55835)
తత్ర మాం ప్రాపయ క్షిప్రం సారథే యత్ర పాండవః।
ధ్రియమాణాతప్రతేణ రాజా రాజతి దంశితః॥ 8-20-7 (55836)
స సూతశ్చోదితో రాజ్ఞా రాజ్ఞః స్యందనముత్తమం।
యుధిష్ఠిరస్యాభిముఖం ప్రేషయామాస సంయుగే॥ 8-20-8 (55837)
తతో యుధిష్ఠిరః క్రుద్వః ప్రభిన్న ఇవ కుంజరః।
సారథిం చోదయామాస యాహి యత్ర సుయోధనః॥ 8-20-9 (55838)
తౌ సమాజగ్మతుర్వీరౌ భ్రాతరౌ రథసత్తమౌ॥ 8-20-10 (55839)
సమేత్య చ మహావీరౌ సంరబ్ధౌ యుద్వదుర్మదౌ।
వవర్షతుర్మహేష్వాసౌ శరైరన్యోన్యమాహవే॥ 8-20-11 (55840)
తతో దుర్యోధనో రాజా ధర్మశీలస్య మారిష।
శిలాశితేన భల్లేన ధనుశ్చిచ్ఛేద సంయుగే॥ 8-20-12 (55841)
తం నామృష్యత సంక్రుద్ధో హ్యవమానం యుధిష్ఠిరః।
అపవిధ్య ధనుశ్ఛిన్నం క్రోధసంరక్తలోచనః॥ 8-20-13 (55842)
అన్యత్కార్ముకమాదాయ ధర్మపుత్రశ్చమూముఖే।
దుర్యోధనస్య చిచ్ఛేద ధ్వజం కార్ముకమేవ చ॥ 8-20-14 (55843)
అథాన్యద్వనురాదాయ పుత్రస్తే భరతర్షభ।
`యుధిష్ఠిరస్య చిక్షేప శరాన్కనకభూషణాన్।
రుక్మపుంఖాన్ప్రసన్నాగ్రాన్సవిషానివ పన్నగాన్'॥ 8-20-15 (55844)
తావన్యోన్యం సుసంక్రుద్ధౌ శస్త్రవర్షాణ్యముంచతాం।
సింహావివ సుసంరబ్ధౌ పరస్పరజిగీషయా॥ 8-20-16 (55845)
జఘ్నతుస్తౌ రణేఽన్యోన్యం నర్దమానౌ వృషావివ।
అంతరం మార్గమాణౌ చ చేరతుస్తౌ మహారథౌ॥ 8-20-17 (55846)
తతః పూర్ణాయతోత్సృష్టైః శరైస్తౌ తు కృతవ్రణౌ।
విరేజతుర్మహారాజ కింశుకావివ పుష్పితౌ॥ 8-20-18 (55847)
తతో రాజన్విముంచంతౌ సింహనాదాన్ముహుర్ముహుః।
తలయోశ్చ తథా శబ్దాంధనుషశ్చ మహాహవే॥ 8-20-19 (55848)
శంఖశబ్దవరాంశ్చైవ చక్రతుస్తౌ నరేశ్వరౌ।
అన్యోన్యం తౌ మహారాజ పీడయాంచక్రతుర్భృశం॥ 8-20-20 (55849)
తతో యుధిష్ఠిరో రాజా పుత్రం తవ శరైస్త్రిభిః।
ఆజఘానోరసి క్రుద్ధో వజ్రవేగైర్దురాసదైః॥ 8-20-21 (55850)
ప్రతివివ్యాధ తం తూర్ణం తవ పుత్రో మహీపతిః।
పంచభిర్నిశితైర్బాణైః స్వర్ణపుంఖైః శిలాశితైః॥ 8-20-22 (55851)
తతో దుర్యోధనో రాజా శక్తిం చిక్షేప భారత।
సర్వపారశవీం తీక్ష్ణాం మహోల్కాప్రతిమాం తదా॥ 8-20-23 (55852)
తామాపతంతీం సహసా ధర్మరాజః శితైః శరైః।
త్రిభిశ్చిచ్ఛేద సహసా తం చ వివ్యాధ పంచభిః॥ 8-20-24 (55853)
నిపపాత తతః సాఽథ స్వర్ణదండా మహాస్వనా।
నిపతంతీ మహోల్కేవ వ్యరాజచ్ఛిఖిసన్నిభా॥ 8-20-25 (55854)
శక్తిం వినిహతాం దృష్ట్వా పుత్రస్తవ విశాంపతే।
నవభిర్నిశితైర్భల్లైర్నిజఘాన యుధిష్ఠిరం॥ 8-20-26 (55855)
సోఽతివిద్వో బలవతా శత్రుణఆ శత్రుతాపనః।
దుర్యోధనం సముద్దిశ్య బాణం జగ్రాహ సత్వరః॥ 8-20-27 (55856)
సమాధత్త చ తం బాణం ధనుర్మధ్యే మహాబలః।
చిక్షేప చ మహారాజ తతః క్రుద్వః పరాక్రమీ॥ 8-20-28 (55857)
స తు బాణః సమాసాద్య తవ పుత్రం మహారథం।
వ్యామోహయత రాజానం ధరణీం చ దదార హ॥ 8-20-29 (55858)
తతో దుర్యోధనః క్రుద్ధో గదాముద్యంయ వేగితః।
విధిత్సుః కలహస్యాంతం ధర్మరాజముపాద్రవత్॥ 8-20-30 (55859)
తముద్యతగదం దృష్ట్వా దండహస్తమివాంతకం।
ధర్మరాజో మహాశక్తిం ప్రాహిణోత్తవ సూనవే॥ 8-20-31 (55860)
దీప్యమానాం మహావేగాం మహోల్కాం జ్వలితామివ।
యమదండనిభాం ఘోరాం కాలరాత్రిమివాపరాం॥ 8-20-32 (55861)
రథస్థః స తయా విద్వో వర్మ భిత్త్వా స్తనాంతరే।
భృశం సంవిగ్నహృదయః పపాత చ ముమోహ చ॥ 8-20-33 (55862)
నభస్తమాహ చ తతః ప్రతిజ్ఞామనుపాలయ।
నాయం వధ్యస్తవ నృప ఇత్యుక్తః స న్యవర్తత॥ 8-20-34 (55863)
తతస్త్వరితమాగంయ కృతవర్మా తవాత్మజం।
ప్రత్యపద్యత రాజానం నింనం వ్యసనార్ణవే॥ 8-20-35 (55864)
గదామాదాయ భీమోఽపి హేమపట్టపరిష్కృతాం।
అభిదుద్రావ వేగేన కృతవర్మాణమాహవే॥ 8-20-36 (55865)
ఏవం తదభవద్యుద్ధం త్వదీయానాం పరైః సహ।
అపరాహ్ణే మహారాజ కాంక్షతాం విజయం యుధి॥ ॥ 8-20-37 (55866)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే వింశోఽధ్యాయః॥ 20 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.21. అధ్యాయః 021
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥ షోడశదివసయుద్ధోపసంహారః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-21-0 (55867)
సంజయ ఉవాచ। 8-21-0x (4870)
తతః కర్ణం పురస్కృత్య త్వదీయా యుద్వదుర్మదాః।
పునరావృత్య సంగ్రామం చక్రుర్దేవాసురోపమం॥ 8-21-1 (55868)
ద్విరదనరరథాశ్వశంఖశబ్దైః
పరిహృషితా వివిధైశ్చ శస్త్రపాతైః।
ద్విరదరథపదాతిసాదిసంఘాః
పరికుపితాభిముఖాః ప్రజఘ్నిరే తే॥ 8-21-2 (55869)
శితపరశ్వథసాసిపట్టసై--
రిషుభిరనేకవిధైశ్చ సూదితాః।
ద్విరదరథహయా మహాహవే
వరపురుషైః పురుషాశ్చ వాహనైః॥ 8-21-3 (55870)
కమలదినకరేందుసన్నిభైః
సితదశనైః సుముఖాక్షినాసికైః।
రుచిరమకుటకుండలైర్మహీ
పురుషశిరోభిరుపస్తృతా బభౌ॥ 8-21-4 (55871)
పరిఘముసలశక్తితౌమరై--
ర్నఖరభుశుండిగదాశతైర్హతాః।
ద్విరదనరహయాః సహస్రశో
రుధిరనదీప్రవహాస్తదాఽభవన్॥ 8-21-5 (55872)
ప్రహతరథనరాశ్వకుంజరం
ప్రతిభయదర్శనముల్బణవ్రణం।
తదహితహతమాబభౌ బలం
పితృపతిరాష్ట్రమివ ప్రజాక్షయే॥ 8-21-6 (55873)
అథ తవ నరదేవ సైనికా--
స్తవ చ సుతాః సురసూనుసన్నిభాః।
అమితబలపురః సరా రణే
కురువృషభాః శినిపుత్రమభ్యయుః॥ 8-21-7 (55874)
తదతిరుధిరభీమమాబభౌ
పురుషవరాశ్వరథద్విపాకులం।
లవణజలసముద్వతస్వనం
బలమసురామరసైన్యసప్రభం॥ 8-21-8 (55875)
సురపతిసమవిక్రమస్తత--
స్త్రిదశవరావరజోపమం యుధి।
దినకరకిరణప్రభైః పృషత్కై
రవితనయోఽభ్యహనచ్ఛినిప్రవీరం॥ 8-21-9 (55876)
తమపి సరథవాజిసారథిం
శినివృషభో వివిధైః శరైస్త్వరన్।
భుజగవిషసమప్రభై రణే
పురుషవరం సమవాస్తృణోత్తదా॥ 8-21-10 (55877)
శినివృషభశరైర్నిపీడితం
తవ సుహృదో వసుషేణమభ్యయుః।
త్వరితమతిరథా రథర్షభం
ద్విరదరథాశ్వపదాతిభిః సహ॥ 8-21-11 (55878)
తదుదధినిభమాద్రవద్బలం
త్వరితతరైః సమభిద్రుతం పరైః।
ద్రుపదసుతముఖైస్తదాఽభవత్
పురుషరథాశ్వగజక్షయో మహాన్॥ 8-21-12 (55879)
అథ పురుషవరౌ కృతాహ్నికౌ
భవమభిపూజ్య యథావిధి ప్రభుం।
అరివధకృతనిశ్చయౌ ద్రుతం
తవ బలమర్జునకేశవౌ సృతౌ॥ 8-21-13 (55880)
జలదనినదనిఃస్వనం రథం
పవనవిధూతపతాకకేతనం।
సితహయముపయాంతమంతికం
కృతమనసో దదృశుస్తదాఽరయః॥ 8-21-14 (55881)
అథ విష్ఫార్య గాండీవం రథే నృత్యన్నివార్జునః।
శరసంబాధమకరోత్ఖం దిశః ప్రదిశస్తథా॥ 8-21-15 (55882)
రథాన్విమానప్రతిమాన్మజ్జయన్సాయుధధ్వజాన్।
ససారథీంస్తదా బాణైరభ్రాణీవానిలోఽవధీత్॥ 8-21-16 (55883)
గజాన్గజప్రయంతౄంశ్చ వైజయంత్యాయుధధ్వజాన్।
సాదినోఽశ్వాంశ్చ పత్తీంశ్చ శరైర్నిన్యే యమక్షయం॥ 8-21-17 (55884)
తమంతకమివ క్రుద్ధమనివార్యం మహారథం।
దుర్యోధనోఽభ్యయాదేకో నిఘ్నన్బాణైరజిహ్మగైః॥ 8-21-18 (55885)
తస్యార్జునో ధనుః సూతమశ్వాన్కేతుం చ సాయకైః।
హత్వా సప్తభిరేకేన చ్ఛత్రం చిచ్ఛేద పత్రిణా॥ 8-21-19 (55886)
నవమం చ సమాధాయ వ్యసృజత్ప్రాణఘాతినం।
దుర్యోధనాయేషువరం తం ద్రౌణిః సప్తధాఽచ్ఛినత్॥ 8-21-20 (55887)
తతో ద్రౌణేర్ధనుశ్ఛిత్వా హత్వా చాశ్వరథాఞ్శరైః।
కృపస్యాపి తదత్యుగ్రం ధనుశ్చిచ్ఛేద పాండవః॥ 8-21-21 (55888)
హార్దిక్యస్య ధనుశ్ఛిత్త్వా ధ్వజం చాశ్వాంస్తదాఽవధీత్।
దుఃశాసనస్యేష్వసనం ఛిత్త్వా రాధేయమభ్యయాత్॥ 8-21-22 (55889)
అథ సాత్యకిముత్సృజ్య త్వరన్కర్ణోఽర్జునం త్రిభిః।
విద్వ్వా వివ్యాధ వింశత్యా కృష్ణం పార్థం పునఃపునః॥ 8-21-23 (55890)
న గ్లానిరాసీత్కర్ణస్య క్షిపతః సాయకాన్బహూన్।
రణే వినిఘ్నతః శత్రూన్క్రుద్ధస్యేవ శతక్రతోః॥ 8-21-24 (55891)
అథ సాత్యకిరాగత్య కర్ణం విద్ద్వా శితైః శరైః।
నవత్యా నవభిశ్చోగ్రైః శతేన పునరార్పయత్॥ 8-21-25 (55892)
తతః ప్రవీరాః పార్థానాం సర్వే కర్ణమపీడయన్।
యుధామన్యుః శిఖండీ చ ద్రౌపదేయాః ప్రభద్రకాః॥ 8-21-26 (55893)
ఉత్తమౌజా యుయుత్సుశ్చ యమౌ పార్షత ఏవ చ।
చేదికారూశమాత్స్యానాం కేకయానాం చ యద్బలం॥ 8-21-27 (55894)
చేకితానశ్చ బలవాంధర్మరాజశ్చ సువ్రతః।
ఏతే రథాశ్వద్విరదైః పత్తిభిశ్చోగ్రవిక్రమైః॥ 8-21-28 (55895)
పరివార్య రణే కర్ణం నానాశస్త్రైరవాకిరన్।
భాషంతో వాగ్భిరుగ్రాభిః సర్వే కర్ణవధే ధృతాః॥ 8-21-29 (55896)
తాం శస్త్రవృష్టిం బహుధా కర్ణశ్ఛిత్త్వా శితైః శరైః।
అపోవాహాస్త్రవీర్యేణ ద్రుమం భంక్త్వేవ మారుతః॥ 8-21-30 (55897)
రథినః సమహామాత్రాన్గజానశ్వాన్ససాదినః।
పత్తివ్రాతాంశ్చ సంక్రుద్వో నిఘ్నన్కర్ణో వ్యదృశ్యత॥ 8-21-31 (55898)
తద్వధ్యమానం పాండూనాం బలం కర్ణాస్త్రతేజసా।
విశస్త్రపత్రదేహాసు ప్రాయ ఆసీత్పరాఙ్ముఖం॥ 8-21-32 (55899)
అథ కర్ణాస్త్రమస్త్రేణ ప్రతిహత్యార్జునః స్మయన్।
దిశం ఖం చైవ భూమిం చ ప్రావృణోచ్ఛరవృష్టిభిః॥ 8-21-33 (55900)
ముసలానీవ సంపేతుః పరిఘా ఇవ చేషవః।
శతఘ్న్య ఇవ చాప్యన్యే వజ్రాణ్యుగ్రాణి చాపరే॥ 8-21-34 (55901)
తైర్వధ్యమానం తత్సైన్యం సపత్త్యశ్వరథద్విపం।
నిమీలితాక్షమత్యర్థం బభ్రామ చ ననాద చ॥ 8-21-35 (55902)
నిష్కైవల్యం తదా యుద్వం ప్రాపురశ్వనరద్విపాః।
హన్యమానాః శరైరార్తాస్తదా భీతాః ప్రదుద్రువుః॥ 8-21-36 (55903)
త్వదీయానాం తదా యుద్వే సంసక్తానాం జయైషిణాం।
గిరిమస్తం సమాసాద్య ప్రత్యపద్యత భానుమాన్॥ 8-21-37 (55904)
తమసా చ మహారాజ రజసా చ విశేషతః।
న కించిత్ప్రత్యపశ్యామ శుభం వా యది వాఽశుభం॥ 8-21-38 (55905)
తే త్రస్యంతో మహేష్వాసా రాత్రియుద్వస్య భారత।
అపయానం తతశ్చక్రుః సహితాః సర్వయోధిభిః॥ 8-21-39 (55906)
కౌరవేష్వపయాతేషు తదా రాజందినక్షయే।
జయం సుమనసః ప్రాప్య పార్థాః స్వశిబిరం యయుః॥ 8-21-40 (55907)
వాదిత్రశబ్దైర్వివిధైః సింహనాదైః సగర్జితైః।
పరానువహంతశ్చ స్తువంతశ్చాచ్యుతార్జునౌ॥ 8-21-41 (55908)
కృతేఽవహారే తైర్వీరైః సైనికాః సర్వ ఏవ తే।
ఆశీర్వాచః పాండవేషు ప్రాయుంజంత నరేశ్వరాః॥ 8-21-42 (55909)
తతః కృతేఽవహారే చ ప్రహృష్టాస్తత్ర పాండవాః।
నిశాయాం శిబిరం గత్వా న్యవసంత నరేశ్వరాః॥ 8-21-43 (55910)
తతో రక్షః పిశాచాశ్చ శ్వాపదాశ్చైవ సంఘశః।
జగ్మురాయోధనం ఘోరం రుద్రస్యాక్రీడసన్నిభం॥ ॥ 8-21-44 (55911)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షోడశదివసయుద్ధే ఏకవింశోఽధ్యాయః॥ 21 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.22. అధ్యాయః 022
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కృష్ణతుల్యసారథేరభావాత్స్వస్యార్జునాన్న్యూనతాం మన్యమానేన కర్ణేన దుర్యోధనం ప్రతి శల్యస్య సారథ్యే నియోజనచోదనా॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-22-0 (55912)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-22-0x (4871)
స్వేన చ్ఛందేన నః సర్వానవధీద్వ్యక్తమర్జునః।
న హ్యస్య సమరే ముచ్యేదంతకోఽప్యాతతాయినః॥ 8-22-1 (55913)
పార్థో హ్యేకోఽహరద్భద్రామేకశ్చాగ్నిమతర్పయత్।
ఏకశ్చేమాం మహీం జిత్వా చక్రే బలిభృతో నృపాన్॥ 8-22-2 (55914)
ఏకో నివాతకవచనానహనద్దివ్యకార్ముకః।
ఏకః కిరాతరూపేణ స్థితం శర్వమయోధయత్॥ 8-22-3 (55915)
ఏకో హ్యరక్షద్భరతానేకో భవమతోషయత్।
తేనైకేన జితాః సర్వే మదీయా హ్యుగ్రతేజసః॥ 8-22-4 (55916)
న తే నింద్యాః ప్రశస్యాస్తే యత్తే చక్రుర్బ్రవీహి తత్।
తతో దుర్యోధనః సూత పశ్చాత్కిమకరోత్తదా॥ 8-22-5 (55917)
సంజయ ఉవాచ। 8-22-6x (4872)
హతప్రహతవిధ్వస్తా వివర్మాయుధవాహనాః।
దీనస్వరా దూయమానా మానినః శత్రునిర్జితాః॥ 8-22-6 (55918)
శిబిరస్థాః పునర్మంత్రం మంత్రయంతి స్మ కౌరవాః।
భగ్నదంష్ట్రా హతవిషాః పాదాక్రాంతా ఇవోరగాః॥ 8-22-7 (55919)
తానబ్రవీత్తతః కర్ణః క్రుద్వః సర్ప ఇవ శ్వసన్।
కరం కరేణ నిష్పీడ్య ప్రేక్షమాణస్తవాత్మజం॥ 8-22-8 (55920)
యత్తో దృఢశ్చ దక్షశ్చ ధృతిమానర్జునః సదా।
సంబోధయతి చాప్యేనం యథాకాలమధోక్షజః॥ 8-22-9 (55921)
సహసాఽస్త్రవిసర్గేణ వయం తేనాద్య వంచితాః।
శ్వస్త్వహం తస్య సంకల్పం సర్వం హంతా మహీపతే॥ 8-22-10 (55922)
ఏవముక్తస్తథేత్యుక్త్వా సోఽనుజజ్ఞే నృపోత్తమాన్।
తేఽనుజ్ఞాతా నృపాః సర్వే స్వాని వేశ్మాని భేజిరే॥ 8-22-11 (55923)
సుఖోషితాస్తాం రజనీం హృష్టా యుద్వాయ నిర్యయుః।
తేఽపశ్యన్విహితం వ్యూహం ధర్మరాజేన దుర్జయం।
ప్రయత్నాత్కురుముఖ్యేన బృహస్పత్యుశనోమతాత్॥ 8-22-12 (55924)
అథ ప్రతీపకర్తారం ప్రవీరం పరవీరహా।
సస్మార వృషభస్కంధం కర్ణం దుర్యోధనస్తదా॥ 8-22-13 (55925)
పురందరసమం యుద్వే మరుద్గణసమం బలే।
కార్తవీర్యసమం వీర్యే కర్ణం రాజ్ఞోఽగమన్మనః॥ 8-22-14 (55926)
సర్వేషాం చైవ సైన్యానాం కర్ణమేవాగమన్మనః।
సూతపుత్రం మహేష్వాసం బంధుమాత్యయికేష్వివ॥ 8-22-15 (55927)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-22-16x (4873)
తతో దుర్యోధనః సూత పశ్చాత్కిమకరోత్తదా।
యద్వోఽగమన్మనో మందాః కర్ణం వైకర్తనం ప్రతి॥ 8-22-16 (55928)
అప్యపశ్యత రాధేయం శీతార్తా ఇవ భాస్కరం।
కృతేఽవహారే సైన్యానాం ప్రవృత్తే చ రణే పునః॥ 8-22-17 (55929)
`దుర్యోధనం చ తత్రాజౌ పాండవేన భృశార్దితం।
పరాక్రాంతాన్పాండుసుతాందృష్ట్వాఽపి భృశార్దితం'॥ 8-22-18 (55930)
కథం వైకర్తనః కర్ణస్తత్రాయుధ్యత సంజయ।
కథం చ పాండవాః సర్వే యుయుధుస్తత్ర సూతజం॥ 8-22-19 (55931)
కర్ణో హ్యేకో మహాబాహుర్హన్యాత్పార్థాన్ససృంజయాన్।
కర్ణస్య భుజయోర్వీర్యం శక్రవిష్ణుసమం యుధి॥ 8-22-20 (55932)
తస్య శస్త్రాణి ఘోరాణి విక్రమశ్చ మహాత్మనః।
కర్ణమాశ్రిత్య సంగ్రామే మత్తో దుర్యోధనో నృపః॥ 8-22-21 (55933)
దుర్యోధనం తతో దృష్ట్వా పాండవేన భృశార్దితం।
పరాక్రాంతాన్పాండుసుతాందృష్ట్వా చాపి మహారథః॥ 8-22-22 (55934)
కర్ణమాశ్రిత్య సంగ్రామే మందో దుర్యోధనః పునః।
జేతుముత్సహతే పార్థాన్సపుత్రాన్సహకేశవాన్॥ 8-22-23 (55935)
`యః సౌబలం తథా తాత నీతిమానితి మన్యతే।
కర్ణం చాగ్రతిమం యుద్వే దేవైరపి దురుత్సహం॥ 8-22-24 (55936)
మన్యతేఽభ్యధికం పార్థాదేవం చాస్య హృది స్థితం।
విజేష్యతి రణే కర్ణ ఏకః పర్థాన్ససోమకాన్।
మమ చైవ సదా మందః శంసతే నిత్యమగ్రతః'॥ 8-22-25 (55937)
అహో బత మహద్దుఃఖం యత్ర పాండుసుతాన్రణే।
నాతరద్రభసః కర్ణో దైవం నూనం పరాయణం॥ 8-22-26 (55938)
అహో ద్యూతస్య నిష్ఠేయం ఘోరా సంప్రతి వర్తతే॥ 8-22-27 (55939)
అహో తీవ్రాణి దుఃఖాని దుర్యోధనకృతాన్యహం।
సోఢా ఘోరాణి బహుశః శల్యభూతాని సంజయ॥ 8-22-28 (55940)
సౌబలం చ తదా తాత నీతిమానితి మన్యతే।
కర్ణశ్చ రభసో నిత్యం రాజా త చాప్యనువ్రతః॥ 8-22-29 (55941)
యదేవం వర్తమానేషు మహాయుద్వేషు సంజయ।
అశ్రౌషం నిహతాన్పుత్రాన్నిత్యమేవ వినిర్జితాన్॥ 8-22-30 (55942)
న పాండవానాం సమరే కశ్చిదస్తి హతః కిల।
స్త్రీమధ్యమివ గాహంతే దైవం తు బలవత్తరం॥ 8-22-31 (55943)
సంజయ ఉవాచ। 8-22-32x (4874)
[రాజన్పూర్వనిమిత్తాని ధర్మిష్ఠాని విచింతయ]। 8-22-32 (55944)
అతిక్రాంతం హి యత్కార్యం పశ్చాచ్చింతయతే నరః।
తచ్చాస్య న భవేత్కార్యం చింతయా చ వినశ్యతి॥ 8-22-33 (55945)
తదిదం తవ కార్యం తు దూరప్రాప్తం విజానతా।
న కృతం యత్త్వయా పూర్వం ప్రాప్తాప్రాప్తవిచారణం॥ 8-22-34 (55946)
ఉక్తోఽసి బహుధా రాజ్ఞన్మా యుధ్యస్వేతి పాండవైః।
న చ తత్త్వగ్రహీర్ద్వేషాత్పాండవేషు విశాంపతే॥ 8-22-35 (55947)
త్వయా పాపాని ఘోరాణి సమాచీర్ణాని పాండుషు।
త్వత్కృతే వర్తతే ఘోరః పార్థివానాం జనక్షయః॥ 8-22-36 (55948)
తత్త్విదానీమతిక్రాంతం మా శుచో భరతర్షభ।
శృణు సర్వం యథావృత్తం ఘోరం వైశసముచ్యతే॥ 8-22-37 (55949)
ప్రభాతాయాం రజన్యాం తు కర్ణో రాజానమభ్యయాత్।
సమేత్య చ మహాబాహుర్దుర్యోధనమథాబ్రవీత్॥ 8-22-38 (55950)
కర్ణ ఉవాచ। 8-22-39x (4875)
అద్య రాజన్సమేష్యామి పాండవేన యశస్వినా।
నిహనిష్యామి తం వీరం స వా మాం నిహనిష్యతి॥ 8-22-39 (55951)
బహుత్వాన్మమ కార్యాణాం తథా పార్థస్య భారత।
నాభూత్సమాగమో రాజన్మమ చైవార్జునస్య చ॥ 8-22-40 (55952)
ఇదం తు మే యథాప్రజ్ఞం శృణు వాక్యం విశాంపతే।
అనిహత్య రణే పార్థం నాహమేష్యామి భారత॥ 8-22-41 (55953)
హతప్రవీరే సైన్యేఽస్మిన్మయి చావస్థితే యుధి।
అభియాస్యతి మాం పార్థః శక్రశక్తివినాకృతం॥ 8-22-42 (55954)
తతః శ్రేయస్కరం యచ్చ తన్నిబోధ జనేశ్వర।
ఆయుధానాం చ మే వీర్యం దివ్యానామర్జునస్య చ॥ 8-22-43 (55955)
కార్యస్య మహతో భేదే లాఘవే దూరపాతనే।
సౌష్ఠవే చాస్త్రపాతే చ సవ్యసాచీ న మత్సమః॥ 8-22-44 (55956)
ప్రాణే శౌర్యేఽథ విజ్ఞానే విక్రమే చాపి భారత।
నిమిత్తజ్ఞానయోగే చ సవ్యసాచీ న మత్సమః॥ 8-22-45 (55957)
సర్వాయుధమహామాత్రం విజయం నామ తద్వనుః।
ఇంద్రార్థం ప్రియకామేన నిర్మితం విశ్వకర్మణా॥ 8-22-46 (55958)
యేన దైత్యగణాన్రాజంజితవాన్వై శతక్రతుః।
యస్య ఘోషేణ దైత్యానాం వ్యాముహ్యంత దిశో దశ॥ 8-22-47 (55959)
తద్భార్గవాయ ప్రాయచ్ఛచ్ఛక్రః పరమసంమతం।
తద్దివ్యం భార్గవో మహ్యమదదద్వనురత్తమం॥ 8-22-48 (55960)
తేన యోత్స్యే మహాబాహుమర్జునం జయతాం వరం।
యథేంద్రః సమరే సర్వాందైతేయాన్వై సమాగతాన్।
`నిజఘాన తథా సర్వాంజేష్యామి యుధి పాండవాన్'॥ 8-22-49 (55961)
ధనుర్ఘోరం రామదత్తం గాండీవాత్తద్విశిష్యతే।
త్రిస్సప్తకృత్వః పృథివీ ధనుషా యేన నిర్జితా॥ 8-22-50 (55962)
ధనుషో హ్యస్య కర్మాణి దివ్యాని ప్రాహ భార్గవః।
తద్రామో హ్యదదన్మహ్యం తేన యోత్స్యామి పాండవం॥ 8-22-51 (55963)
అద్య దుర్యోధనాహం త్వాం నందయిష్యే సబాంధవం।
నిహత్య సమరే వీరమర్జునం జయతాం వరం॥ 8-22-52 (55964)
సపర్వతవనద్వీపా హతవీరా ససాగరా।
పుత్రపౌత్రప్రతిష్ఠా తే భవిష్యత్యద్య పార్థివ॥ 8-22-53 (55965)
నాశక్యం విద్యతే మేఽద్య త్వత్ప్రియార్థం విశేషతః।
సంయగ్ధర్మానురక్తస్య సిద్విరాత్మవతో యథా॥ 8-22-54 (55966)
న హి మే విక్రమం సోఢుం స శక్తోఽగ్నిం తరుర్యథా।
అవశ్యం తు మయా వాచ్యం యేన హీనోఽస్మి ఫల్గునాత్॥ 8-22-55 (55967)
జ్యా తస్య ధనుషో దివ్యా తథాఽక్షయ్యే మహేషుధీ।
సారథిస్తస్య గోవిందో మమ తాదృంగ విద్యతే॥ 8-22-56 (55968)
తస్య దివ్యం ధనుః శ్రేష్ఠం గాండీవమజితం యుధి।
విజయం చ మహద్దివ్యం మమాపి ధనురుత్తమం॥ 8-22-57 (55969)
తత్రాహమధికః పార్థాద్వనుషా తేన పార్థివ।
యేన చాప్యధికో వీరః పాండవస్తన్నిబోధ మే॥ 8-22-58 (55970)
రశ్మిగ్రాహశ్చ దాశార్హః సర్వలోకనమస్కృతః।
అగ్నిదత్తశ్చ వై దివ్యో రథః కాంచనభూషణః॥ 8-22-59 (55971)
అచ్ఛేద్యాః సర్వతో వీర వాజినశ్చ మనోజవాః।
ధ్వజశ్చ దివ్యో ద్యుతిమాన్వానరోపి భయంకరః॥ 8-22-60 (55972)
కృష్ణశ్చ జగతః స్రష్టా రథం తమభిరక్షతి।
ఏభిస్త్రిభిరహం హీనో యుద్వుమిచ్ఛామి పాండవం॥ 8-22-61 (55973)
అయం తు సదృశః శౌరేః శల్యః సమితిశోభనః।
సారథ్యం యది మే కుర్యాద్ద్రువస్తే విజయో భవేత్॥ 8-22-62 (55974)
తస్య మే సారథిః శల్యో భవత్వసుకరః పరైః।
నారాచాన్గార్ధ్రపత్రాంశ్చ శకటాని వహంతు మే॥ 8-22-63 (55975)
రథాశ్చ ముఖ్యా రాజేంద్ర యుక్తా వాజిభిరుత్తమైః।
ఆయాంతు పశ్చాత్సతతం మామేవ భరతర్షభ॥ 8-22-64 (55976)
ఏవమభ్యధికః పార్థాద్భవిష్యామి గుణైరహం।
శల్యోప్యభ్యధికః కృష్ణాదర్జునాదపిచాప్యహం॥ 8-22-65 (55977)
యథాఽశ్వహృదయం వేద దాశార్హః పరవీరహా।
తథా శల్యో విజానీతే హయజ్ఞానం మహారథః॥ 8-22-66 (55978)
బాహువీర్యే సమో నాస్తి మద్రరాజస్య కశ్చన।
తథాఽస్త్రే మత్సమో నాస్తి కశ్చిదేవ ధనుర్ధరః॥ 8-22-67 (55979)
తథా శల్యసమో నాస్తి హయజ్ఞానే హి కశ్చన।
సోఽయమభ్యధికః కృష్ణాద్భవిష్యతి రథో మమ॥ 8-22-68 (55980)
ఏవం కృతే రథస్థోఽహం గుణైరభ్యధికోఽర్జునాత్।
విజయేయమహం సంఖ్యే ఫల్గునం కురుసత్తమ॥ 8-22-69 (55981)
సముద్యాతుం న శక్ష్యంతి దేవా అపి సవాసవాః।
ఏతత్కృతం మహారాజ త్వయేచ్ఛామి పరంతప॥ 8-22-70 (55982)
క్రియతామేష కామో మే మా వః కాలోఽత్యగాదయం।
ఏవం కృతే కృతం మహ్యం త్వయా సర్వం భవిష్యతి॥ 8-22-71 (55983)
తతో ద్రక్ష్యసి సంగ్రామే యత్కరిష్యామి భారత।
సర్వథా పాండవాన్సంఖ్యే విజేష్యే వై సమాగతాన్॥ 8-22-72 (55984)
న హి మే సమరే శక్తాః సముద్యాతుం సురాసురాః।
కిము పాండుసుతా రాజన్రణే మానుషయోనయః॥ 8-22-73 (55985)
సంజయ ఉవాచ। 8-22-74x (4876)
ఏవముక్తస్తవ సుతః కర్ణేనాహవశోభినా।
సంపూజ్య సంప్రహృష్టాత్మా తతో రాధేయమబ్రవీత్॥ 8-22-74 (55986)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-22-75x (4877)
ఏవమేతత్కరిష్యామి యథా త్వం కర్ణ మన్యసే।
సోపాసంగా రథాః సాశ్వాః స్వనుయాస్యంతి సంయుగే॥ 8-22-75 (55987)
నారాచాన్గార్ధ్రపత్రాంశ్చ శకటాని వహంతు తే।
అనుయాస్యామ కర్ణ త్వాం వయం సర్వే చ పార్థివాః॥ 8-22-76 (55988)
సంజయ ఉవాచ। 8-22-77x (4878)
ఏవముక్త్వా మహారాజ తవ పుత్రః ప్రతాపవాన్।
అభిగంయాబ్రవీద్రాజా మద్రరాజమిదం వచః॥ ॥ 8-22-77 (55989)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ద్వావింశోఽధ్యాయః॥ 22 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.23. అధ్యాయః 023
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దుర్యోధనప్రార్థనయా శల్యేన కృచ్ఛ్రాత్కర్ణరథసారథ్యకరణాక్ష్యుపగమః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-23-0 (55990)
సంజయ ఉవాచ। 8-23-0x (4879)
ఏవముక్తో మహారాజ తవ పుత్రః ప్రతాపవాన్।
మద్రేశ్వరం ప్రతి రణే సురసైన్యభయంకరం।
సర్వం తథాఽకరోత్తూర్ణం రాధేయస్తద్యథాఽబ్రవీత్॥ 8-23-1 (55991)
మద్రాజం చ సమరే ప్రణంయ చ మహారథం।
వినయేనోపసంగంయ ప్రణయాద్వాక్యమబ్రవీత్॥ 8-23-2 (55992)
సత్యవ్రత మహాభాగ ద్విషతాం తాపవర్ధన।
మద్రేశ్వర రణేశూర పరసైన్యభయంకర॥ 8-23-3 (55993)
`మత్ప్రియార్థం హితార్థం చ తథా పార్థవధాయ చ'।
శ్రుతవానసి కర్ణస్య బ్రువతో వదతాం వర।
యథా నృపతిసింహానాం మధ్యే త్వాం వరయే స్వయం॥ 8-23-4 (55994)
తత్త్వామప్రతివీర్యాద్య శత్రుపక్షక్షయావహ।
మద్రేశ్వర ప్రయాచేఽహం శిరసా వినయేన చ॥ 8-23-5 (55995)
తస్మాత్పార్థవినాశార్థం హితార్థం మమ చైవ హి।
త్వం పాహి సర్వతః కర్ణం భవం బ్రహ్మేవ సువ్రత॥ 8-23-6 (55996)
సారథ్యం రథినాం శ్రేష్ఠ ప్రణయాత్కర్తుమర్హసి।
త్వయి యంతరి రాధేయో విద్విషో మే విజేష్యతే॥ 8-23-7 (55997)
అభీషూణాం హి కర్ణస్య గ్రహీతాన్యో న విద్యతే।
ఋతే హి త్వాం మహాభాగ వాసుదేవసమం యుధి॥ 8-23-8 (55998)
స పాహి సర్వథా కర్ణం యథా బ్రహ్మా మహేశ్వరం।
యథా చ సర్వథాఽఽపత్సు వార్ష్ణేయః పాతి పాండవం।
తథా మద్రేశ్వరాద్య త్వం రాధేయం ప్రతిపాలయ॥ 8-23-9 (55999)
భీష్మో ద్రోణః కృపః కర్ణో భవాన్భోజశ్చ వీర్యవాన్।
శకునిః సౌబలో ద్రౌణిరహమేవ చ నో బలం॥ 8-23-10 (56000)
ఏవమేష కృతో భాగో నవధా పృథివీపతే।
న చ భాగోఽత్ర భీష్మస్య ద్రోణస్య చ మహాత్మనః॥ 8-23-11 (56001)
తాభ్యామతీత్య తౌ భాగౌ నిహతా మమ శత్రవః।
వృద్వౌ హి తౌ మహేష్వాసౌ ఛలేన నిహతౌ యుధి॥ 8-23-12 (56002)
కృత్వా చాసుకరం కర్మ గతౌ స్వర్గమితోఽనఘ।
తథాన్యే పురుషవ్యాఘ్రాః పరైర్వినిహతా యుధి॥ 8-23-13 (56003)
అస్మదీయాశ్చ బహవః స్వర్గాయ గమితాః పరైః।
త్యక్త్వా ప్రాణానయ్థాశక్తి చేష్టాం కృత్వా చ పుష్కలాం। 8-23-14 (56004)
తదిదం హతభూయిష్ఠం బలం మమ నరాధిప।
పూర్వమప్యల్పకైః పార్థైర్హతం కిముత సాంప్రతం॥ 8-23-15 (56005)
బలవంతో మహాత్మానః కౌంతేయాః సత్యవిక్రమాః।
బలం శేషం న హన్యుర్మే యథా తత్కురు పార్థివ॥ 8-23-16 (56006)
హతవీరమిదం సైన్యం పాండవైః సమరే విభో।
కర్ణో హ్యేకో మహాబాహురస్మత్ప్రియహితే రతః॥ 8-23-17 (56007)
భవాంశ్చ పురుషవ్యాఘ్ర సర్వలోకమహారథః।
శల్య కర్ణోఽర్జునేనాద్య యోద్వుమిచ్ఛతి సంయుగే॥ 8-23-18 (56008)
తస్మింజయాశా విపులా మద్రరాజ నరాధిప।
తస్యాభీషుగ్రహవరో నాన్యోఽస్తి భువి కశ్చన॥ 8-23-19 (56009)
పార్థస్య సమరే కృష్ణో యథాఽభీషుగ్రహో వరః।
తథా త్వమపి కర్ణస్య రథేఽభీషుగ్రహో భవ॥ 8-23-20 (56010)
తేన యుక్తో రణే పార్థో రక్ష్యమాణశ్చ పార్థివ।
యాని కర్మాణి కురుతే ప్రత్యక్షాణి తథైవ తత్॥ 8-23-21 (56011)
పూర్వం నః సమరే హ్యేవమధీదర్జునో రిపూన్।
ఇదానీం విక్రమో హ్యస్య కృష్ణేన సహితస్య చ॥ 8-23-22 (56012)
కృష్ణేన సహితః పార్థో ధార్తరాష్ట్రీం మహాచమూం।
అహన్యహని మద్రేశ ద్రావయందృశ్యతే యుధి॥ 8-23-23 (56013)
భాగోఽవశిష్టః కర్ణస్య తవ చైవ మహాద్యుతే।
తం భాగం సహ కర్ణేన యుగపన్నాశయాద్య హి॥ 8-23-24 (56014)
అరుణేన యథా సార్ధం తమః సూర్యో వ్యపోహతి।
తథా కర్ణేన సహితో జహి పార్థం మహాహవే॥ 8-23-25 (56015)
ఉద్యంతౌ చ యథా సూర్యౌ బాలసూర్యసమప్రభౌ।
కర్ణశల్యౌ రణే దృష్ట్వా విద్రవంతు మహారథాః॥ 8-23-26 (56016)
సూర్యారుషౌ యథా దృష్ట్వా తమో నశ్యతి మారిష।
తథా నశ్యంతు కౌంతేయాః సపాంచాలాః ససృంజయాః॥ 8-23-27 (56017)
రథినాం ప్రవరః కర్ణో యంతౄణాం ప్రవరో భవాన్।
సంయోగో యువయోర్లోకే నాభూన్న చ భవిష్యతి॥ 8-23-28 (56018)
యథా సర్వాస్వవస్థాసు వార్ష్మేయః పాతి పాండవం।
తథా భవాన్పరిత్రాతు కర్ణం వైకర్తనం రణే।
`సారథ్యం క్రియతాం తస్య యుధ్యమానస్య సంయుగే॥ 8-23-29 (56019)
యథా చ సమరే కృష్ణో రక్షతే సర్వతోఽర్జునం।
తథా త్వమపి రాధేయం రక్షస్వ చ మహారణే'॥ 8-23-30 (56020)
త్వయా సారథినా హ్యేష అప్రధృష్యో భవిష్యతి।
దేవతానామపి రణే సశక్రాణాం మహీపతే।
కిం పునః పాండవేయానాం మా విశంకీర్వచో మమ॥ 8-23-31 (56021)
సంజయ ఉవాచ। 8-23-32x (4880)
దుర్యోధనవచః శ్రుత్వా శల్యః క్రోధసమన్వితః।
`ధార్తరాష్ట్రమథోవాచ సృక్విణీ పరిలేలిహన్'॥ 8-23-32 (56022)
త్రిశిఖాం భ్రుకుటిం కృత్వా ధున్వన్హస్తౌ పునఃపునః।
క్రోధరక్తే మహానేత్రే పరివృత్య మహాభుజః।
కులైశ్వర్యశ్రుతబలైర్దృప్తః శల్యోఽబ్రవీదిదం॥ 8-23-33 (56023)
శల్య ఉవాచ। 8-23-34x (4881)
న మామర్హసి రాజేద్ర నియోక్తుం కర్మణీదృశే।
న హి పాపీయసః శ్రేయాన్ప్రేష్యత్వం కర్తుమర్హతి॥ 8-23-34 (56024)
యో హ్యభ్యుపగతం మిత్రం గరీయాంసం విశేషతః।
వశే పాపీయసో ధత్తే తత్కార్యమధరోత్తరం॥ 8-23-35 (56025)
బ్రహ్మణా బ్రాహ్మణాః సృష్టా ముఖాత్క్షత్రం చ బాహుతః।
ఊరుభ్యామథ వైశ్యా వై శూద్రాః పద్భ్యామితి శ్రుతిః॥ 8-23-36 (56026)
తేభ్యో వర్ణవిశేషాశ్చ ప్రతిలోమానులోమజాః।
అథాన్యోన్యస్య సంయోగాచ్చాతుర్వర్ణ్యస్య భారత॥ 8-23-37 (56027)
గోప్తారః సంగృహీతారో దాతారః క్షత్రియాః స్మృతాః॥ 8-23-38 (56028)
యాజనాధ్యాపనైర్విప్రా విశుద్వైశ్చ ప్రతిగ్రహైః।
లోకస్యానుగ్రహార్థాయ స్థాపితా బ్రాహ్మణా భువి॥ 8-23-39 (56029)
కృషిశ్చ పాశుపాల్యం చ విశాం దానం చ ధర్మతః।
బ్రహ్మక్షత్రవిశాం శూద్రా విహితాః పరిచారకాః॥ 8-23-40 (56030)
బ్రహ్మక్షత్రస్య విహితాః సూతా వై పరిచారకాః।
న క్షత్రియో వై సూతానాం శృణుయాచ్చ కథంచన॥ 8-23-41 (56031)
అహం మూర్ధాభిషిక్తో హి రాజర్షికులజో నృపః।
మహారథసమాఖ్యాతః సేవ్యః స్తుత్యశ్చ వందినాం॥ 8-23-42 (56032)
సోఽమహేతాదృశో భూత్వా నేహారిబలసూదనః।
సూతపుత్రస్య సంగ్రామే సారథ్యం కర్తుముత్సహే॥ 8-23-43 (56033)
అవమన్యసే మాం గాంధారే ధ్రువం చాప్యతిశంకసే।
యస్మాద్బ్రవీషి విస్రబ్ధః సారథ్యం క్రియతామితి॥ 8-23-44 (56034)
అస్మత్తోఽభ్యధికం కర్ణం మన్వానస్తం ప్రశంససి।
న చాహం యుధి రాధేయం గణయే తుల్యమాత్మనః॥ 8-23-45 (56035)
ఆదిశ్యతామభ్యధికో మమాంశః పృథివీపతే।
తమహం సమరే హత్వా గమిష్యామి యథాగతం॥ 8-23-46 (56036)
అథవాప్యేక ఏవాహం యోత్స్యామి తవ శత్రుభిః।
పశ్య వీర్యం మమాద్య త్వం సంగ్రామే దహతో రిపూన్॥ 8-23-47 (56037)
న చాపి కామాన్కౌరవ్య నిధాయ హృదయే పుమాన్।
అస్మద్విధః ప్రవర్తేత మా మా త్వమతిశంకిథాః॥ 8-23-48 (56038)
అపి చాప్యవమానో మే న కర్తవ్యః కథంచన।
పశ్య భీమౌ మమ భుజౌ వజ్రసంహననౌ దృఢౌ॥ 8-23-49 (56039)
ధనుః పశ్య చ మే చిత్రం శరాంశ్చాశీవిషపమాన్।
రథం చ పశ్య మే చిత్రం సదశ్వైర్వాతవేగిభిః॥ 8-23-50 (56040)
గదాం చ పశ్య గాంధారే హేమపట్టవిభూషితాం।
దారయేయం మహీం క్రుద్ధో వికిరేయం చ పర్వతాన్।
శోషయేయం సముద్రాంశ్చ పాతయేయం చ భాస్కరం॥ 8-23-51 (56041)
తం మామేవంవిధం రాజన్సమర్థమరినిగ్రహే।
కస్మాద్యునంక్షి సారథ్యే సూతస్యాధిరథేస్తు మాం॥ 8-23-52 (56042)
న చాపి మమ రాధేయః కలామర్హతి షోడశీం॥ 8-23-53 (56043)
సకర్ణా యే త్రయో లోకాః సార్జునాః సజనార్దనాః।
నిబద్వాంస్తంత్రణే రాజన్న గణేయం కథంచన॥ 8-23-54 (56044)
న చాహం ప్రాకృతః కశ్చిన్న చాస్ంయధిగతః స్వయం।
అయం చాప్యవమానో మే న కర్తవ్యః కథంచన॥ 8-23-55 (56045)
ఆపృచ్ఛే త్వాద్య గాంధారే యాస్యామి విషయం ప్రతి।
న చాహం సూతపుత్రస్య సారథ్యముపజగ్మివాన్॥ 8-23-56 (56046)
అవమానమహం ప్రాప్య న యోత్స్యామి కథంచన।
ఆపృచ్ఛే త్వాఽద్య గాంధారే గమిష్యామి గృహాయ వై॥ 8-23-57 (56047)
సంజయ ఉవాచ। 8-23-58x (4882)
ఏవముక్త్వా మహారాజ శల్యః సమితిశోభనః।
ఉత్థాయ ప్రయయౌ తూర్ణం రాజమధ్యాదమర్షితః॥ 8-23-58 (56048)
ప్రణయాద్బహుమానాచ్చ తం నిగృహ్య సుతస్తవ।
అబ్రవీన్మధురం వాక్యం సాంనా సర్వార్థసాధకం॥ 8-23-59 (56049)
యథా శల్య త్వమాత్థేదమేవమేతదసంశయం।
అభిప్రాయస్తు మే కశ్చిత్తం నిబోధ జనేశ్వర॥ 8-23-60 (56050)
న కర్ణోఽభ్యధికస్త్వత్తో న చాన్యే చైవ పార్థివాః।
న చ మద్రేశ్వర త్వాం వై కృష్ణః సోఢుం చ శక్ష్యతి॥ 8-23-61 (56051)
ఋతమేవ హి పూర్వాస్తే వదంతి పురుషోత్తమాః।
తస్మాదార్తాయనిః ప్రోక్తో భవానితి మతిర్మమ॥ 8-23-62 (56052)
శల్యబూతస్తు శత్రూణాం యస్మాత్త్వం యుధి మానద।
తస్మాచ్ఛల్యేతి తే నామ కథ్యతే పృథివీతలే॥ 8-23-63 (56053)
యదేతద్వ్యాహృతం పూర్వం భవతా భూరిదక్షిణ।
తదేవ కురు ధర్మజ్ఞ మదర్థం యద్యదుచ్యతే॥ 8-23-64 (56054)
న చ త్వత్తో హి రాధేయో న చాహమపి వీర్యవాన్।
వృణేఽహం త్వాం హయాగ్ర్యాణాం యంతారమిహ సంయుగే॥ 8-23-65 (56055)
మన్యే చాభ్యధికం శల్య గుణైః కర్ణం ధనంజయాత్।
భవంతం వాసుదేవాచ్చ లోకోఽయమతిమన్యతే॥ 8-23-66 (56056)
కర్ణో హ్యభ్యధికః పార్థాదస్త్రైరేవ నరర్షభ।
భవానభ్యధికః కృష్ణాదశ్వజ్ఞానే బలే తథా॥ 8-23-67 (56057)
యథాఽశ్వహృదయం వేద వాసుదేవో మహామనాః।
ద్విగుణం త్వం తథా వేత్సి మద్రరాజేశ్వరాత్మజ॥ 8-23-68 (56058)
శల్య ఉవాచ। 8-23-69x (4883)
యన్మాం బ్రవీషి గాంధారే మధ్యే సైన్యస్య కౌరవ।
విశిష్టం దేవకీపుత్రాత్ప్రీతిమానస్ంయహం త్వయి॥ 8-23-69 (56059)
ఏష సారథ్యమాతిష్ఠే రాధేయస్య యశస్వినః।
యుధ్యతః పాండవాగ్ర్యేణ యథా త్వం వీర మన్యసే॥ 8-23-70 (56060)
సమయశ్చ హి మే వీర కశ్చిద్వైకర్తనం ప్రతి।
ఉత్సృజేయం యథాశ్రద్వమహం వాచోఽస్య సన్నిధౌ॥ 8-23-71 (56061)
సంజయ ఉవాచ। 8-23-72x (4884)
తథేతి రాజన్పుత్రస్తే సహ కర్ణేన భారత। 8-23-72 (56062)
అబ్రవీన్మద్రరాజస్య మతం భరతసxxxx॥ ॥ 8-23-72 (56063)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి త్రయోవింశోఽధ్యాయః॥ 23 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.24. అధ్యాయః 024
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దుర్యోధనేన శల్యంప్రతి త్రిపురాసురకథాకథనారంభః॥ 1 ॥ త్రిపురాసురోపద్రుతైర్దేవైః స్తుల్యా రుద్రప్రసాదనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-24-0 (56064)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-24-0x (4885)
భూయ ఏవ తు మద్రేశ యత్త్వా వక్ష్యామి తచ్ఛృణు।
యథా పురావృత్తమిదం యుద్ధే దేవాసురే ప్రభో॥ 8-24-1 (56065)
యదుక్తవాన్పితుర్మహ్యం మార్కండేయో మహాతపాః।
బ్రువతస్తదశేషేణ మమ రాజర్షిసత్తమ।
నిబోధ మనసా చాత్ర న తే కార్యా విచారణా॥ 8-24-2 (56066)
`సముత్పన్నో హి రాజానః ప్రమోహ ఇతి నిశ్చయం।
కృత్వా చైవ వ్యవస్యంతి సర్వే ధర్మార్థనిశ్చయాన్॥ 8-24-3 (56067)
దేవానామసురాణాం చ మహానాసీత్సముచ్ఛ్రయః।
సైంహికేయాస్తదోద్వృత్తా విబుధానవసూదయన్।
తే నిరస్తః కృతా దేవైర్దానవా బలగర్వితాః'॥ 8-24-4 (56068)
తత్రాసీత్ప్రథమో రాజన్సంగ్రామస్తారకామయః।
నిర్జితాశ్చ తతో దైత్యా దైవతైరితి నః శ్రుతిః॥ 8-24-5 (56069)
భగ్నదర్పా నిరుత్సాహాః పాతాలం వివిశుస్తదా॥ 8-24-6 (56070)
నిర్జితేషు చ దైత్యేషు తారకస్య సుతాస్త్రయః।
తారాక్షః కమలాక్షశ్చ విద్యున్మాలీ చ పార్థివ॥ 8-24-7 (56071)
తప ఉగ్రం సమాస్థాయ నియమే పరమే స్థితాః।
తపసా కర్ణయామాసుర్దేహాంస్తాఞ్శత్రుకర్శనాః॥ 8-24-8 (56072)
దమేన తపసా చైవ నియమేన సమాధినా।
తేషాం పితామహః ప్రీతో వరదః ప్రదదౌ వరం॥ 8-24-9 (56073)
అవధ్యత్వం చ తే సర్వే సర్వభూతేషు సర్వదా।
సహితా వరయామాసః సర్వలోకపితామహం॥ 8-24-10 (56074)
తానబ్రవీత్తదా దేవః సర్వలోకగురుః ప్రభుః।
నాస్తి సర్వామరత్వం వై నివర్తధ్వమితోఽసురాః।
అన్యం వరం వృణీధ్వం వై రోచతే యాదృశో హి వః॥ 8-24-11 (56075)
తతస్తే సహితా రాజన్సంప్రధార్యాసకృద్బహుః।
సర్వలోకేశ్వరం వాక్యం ప్రణంయైనమథాఽబ్రువన్॥ 8-24-12 (56076)
వస్తుమిచ్ఛామ నగరం కర్తుం కామగమం శుభం।
సర్వకామసమృద్వార్థమవధ్యం దేవదానవైః॥ 8-24-13 (56077)
యక్షరక్షోరగగణైర్నానాజాతిభిరేవ చ।
న కృత్యాభిర్న శస్త్రైశ్చ న శాపైర్బ్రహ్మవాదినాం।
వధ్యేత త్రిపురం దేవ ప్రయచ్ఛేః ప్రపితామహ॥ 8-24-14 (56078)
వయం పురాణి త్రీణ్యేవ సమాస్థాయ మహీమిమాం।
విచరిష్యామ లోకేఽస్మింస్త్వత్ప్రసాదపురస్కృతాః॥ 8-24-15 (56079)
తతో వర్షసహస్రేషు సమేష్యామః పరస్పరం।
ఏకీభావం గభిష్యంతి పురాణ్యేతాని చానఘ॥ 8-24-16 (56080)
సమాగతాని చైతాని యో హన్యాద్భగవాంస్తదా।
ఏకేషుణా దేవవరః స నో మృత్యుర్భవిష్యతి॥ 8-24-17 (56081)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-24-18x (4886)
తేషాం తద్వచనం శ్రుత్వా దానవానాం పితామహః।
ఏవమస్త్వితి తాందేవః ప్రత్యుక్త్వా ప్రావిశద్దివం॥ 8-24-18 (56082)
తే తు లబ్ధవరాః ప్రీతాః సంప్రధార్య పరస్పరం।
పురత్రయవిసృష్ట్యర్థం మయం వవ్రుర్మహారథాః।
విశ్వకార్మాణమజరం దైత్యదానవపూజితం॥ 8-24-19 (56083)
తతో మయః స్వతపసా చక్రే ధీమాన్పురాణి చ।
త్రీణి కాంచనమేకం వై రౌప్యం కార్ష్ణాయసం తథా॥ 8-24-20 (56084)
కాంచనం దివి తత్రాసీదంతరిక్షే చ రాజతం।
ఆయసం చాభవద్భౌమం తదా తేషాం పరంతప॥ 8-24-21 (56085)
ఏకైకం యోజనశతం విస్తృతం తావదాయతం।
దృఢం చాట్టాలకయుతం బృహత్ప్రాకారతోరణం॥ 8-24-22 (56086)
గృహప్రవరసంబాధమసంబాధమహాపథం।
ప్రాసాదైర్వివిధైశ్చాపి ద్వారైశ్చైవోపశోభితం॥ 8-24-23 (56087)
త్రిపురం తేషు చాప్యాసన్రాజానో వై పృథక్పృథక్।
దివ్యమాల్యాంబరధరా దైతేయా రాజసత్తమ॥ 8-24-24 (56088)
కాంచనం తారకాక్షస్య దివ్యమాసీన్మహాత్మనః।
రాజతం కమలాక్షస్య విద్యున్మాలిన ఆయసం॥ 8-24-25 (56089)
త్రయస్తే దైత్యరాజానస్త్రీఁల్లోకానాశు తేజసా।
ఆక్రంయ తస్థురూచుశ్చ కశ్చ నామ ప్రజాపతిః॥ 8-24-26 (56090)
తేషాం దానవముఖ్యానాం ప్రయుతాన్యర్బుదాని చ।
కోట్యాశ్చాప్రతివీరాణాం సమాజగ్ముస్తతస్తతః॥ 8-24-27 (56091)
మాంసాశినః సుదృప్తాశ్చ సురైర్వినికృతాః పురా।
మహదైశ్వర్యమిచ్ఛంతస్త్రిపురం దుర్గమాశ్రితాః॥ 8-24-28 (56092)
సర్వేషాం చ పునశ్చైషాం సర్వయోగవహో మయః।
తమాశ్రిత్య హి తే సర్వేఽవర్తయన్నకుతోభయాః॥ 8-24-29 (56093)
యో హి యం మనసా కామం దధ్యౌ త్రిపురసంశ్రయః।
తస్మై తస్మై మయస్తం తం విదధే మాయయా తదా॥ 8-24-30 (56094)
తారకాక్షసుతశ్చాసీద్వరిర్నామ మహాబలః।
తపస్తేపే పరమకం యేనాతుష్యత్పితామహః॥ 8-24-31 (56095)
సంతుష్టమవృణోద్దేవం వాపీ భవతుః నః పురే।
శస్త్రైర్వినిహతా యత్ర క్షిప్తాః స్యుర్బలవత్తరాః॥ 8-24-32 (56096)
స తు లబ్ధ్వా వరం వీరస్తారకాక్షసుతో హరిః।
ససృజే తత్ర వాపీం తాం మృతసంజీవినీం ప్రభో॥ 8-24-33 (56097)
యేన రూపేణ యో దైత్యో యేన వేషేణ చాప్యథ।
క్షిప్యతే నిహతో వాప్యాం తాదృశేనైవ జాయతే।
సంపూర్ణబలవీర్యస్తు రాజంఛౌర్యసమన్వితః॥ 8-24-34 (56098)
ఏవం వీర్యేణ సంయుక్తాం కృతాం తేన మహాత్మనా।
తాం ప్రాప్య త్రైపురా వాపీం లోకాన్సర్వాన్బబాధిరే॥ 8-24-35 (56099)
మహతా తపసా సిద్ధాః సురాణాం భయవర్ధనాః।
ఏకస్మిన్నిహతే దైత్యే సృజంతి స్మ దశాసురాన్।
న తేషాం విద్యతే యుద్వే క్షయో రాజన్కథంచన॥ 8-24-36 (56100)
తతస్తే లోభమోహాభ్యామభిభూతా విచేతసః।
నిర్భీకాః సహితాః సర్వే స్థాపితాః సమలోలుపాః॥ 8-24-37 (56101)
విద్రావ్య సగణాందేవాంస్తత్రతత్ర తదాతదా।
విచేరుః స్వేన కామేన వరదానేన దర్పితాః॥ 8-24-38 (56102)
దేవోద్యానాని సర్వాణి స్థానాని చ దివౌకసాం।
ఋషీణామాశ్రమాన్పుణ్యాన్రంయాంచనపదాంస్తథా।
ఉత్సాదయంత మర్యాదాం దానవా దుష్టచారిణః॥ 8-24-39 (56103)
నిఃస్థానాశ్చ కృతా దేవా ఋషయః పితృభిః సహ।
దైత్యైస్త్రిభిస్త్రయో లోకా హ్యాక్రాంతాస్తైః సురేతరైః॥ 8-24-40 (56104)
పీడ్యమానేషు లోకేషు తతః శక్రో మరుద్వృతః।
పురాణ్యాయోధయాంచక్రే వజ్రహస్తః సమంతతః॥ 8-24-41 (56105)
నాశకత్తాన్యభేద్యాని యదా భేత్తుం పురందరః।
పురాణి వరదత్తాని ధాత్రా తేన నరాధిప॥ 8-24-42 (56106)
తదా భీతః సురపతిర్ముక్త్వా తాని పురాణ్యథ।
తైరేవ విబుధైః సార్ధం పితామహమరిందమ।
జగామాథ తదాఖ్యాతుం విప్రకారం సురేతరైః॥ 8-24-43 (56107)
తే తత్త్వం సర్వమాఖ్యాయ శిరోభిః సంప్రణంయ చ।
తద్వధోపాయమాచక్ష్వ భగవన్నితి చాబ్రువన్॥ 8-24-44 (56108)
శ్రుత్వా తద్భగవాందేవో దేవానిదమువాచ హ।
శ్రూయతాం త్రిదశాః సర్వే యథేదం వాక్యగౌరవం॥ 8-24-45 (56109)
దురాత్మానోఽసురా నిత్యం తే చాపి విబుధా మమ।
న శక్నువంతి తే (యే) సర్వే యుష్మాన్వై పీడయంతి తే॥ 8-24-46 (56110)
అహం సమస్తు సర్వేషాం భూతానాం నాత్ర సంశయః।
అవినీతా నిహంతవ్యా ఇత్యేవం ప్రబ్రవీమి వః॥ 8-24-47 (56111)
ఏకేషుణా (హి) విభేద్యాని తాని దుర్గాణి నాన్యథా।
శక్తస్తు తాని బాణేన భేత్తుం కామం త్రిలోచనః॥ 8-24-48 (56112)
తే యూయం స్థాణుమీశానం జిష్ముమక్లిష్టకారిణం।
యోద్వారం వృణుత క్షిప్రం స తాన్హంతా సురేతరాన్॥ 8-24-49 (56113)
తే దేవాస్తేన వాక్యేన చోదితాః ప్రణతాః స్థితాః।
దివ్యం వర్షసహస్రం వై తపస్తప్త్వా సురర్షభాః।
శుభాత్మానో మహాత్మానో జగ్ముర్వై వృషభధ్వజం॥ 8-24-50 (56114)
బ్రహ్మాణమగ్రతః కృత్వా శరణ్యం శరణాగతాః।
తపః పరమమాజగ్ముర్గృణంతో బ్రహ్మ శాశ్వతం॥ 8-24-51 (56115)
అనంగమథనం సర్వే భవం సర్వాత్మనా గతాః।
దేవదేవం పరం స్థాణుం వరదం త్ర్యంబకం శివం॥ 8-24-52 (56116)
శర్వమీడ్యమజం రుద్రం శశాంకాంకితమూర్ధజం।
తుష్టువుర్వాగ్భిరుగ్రాభిర్భయేష్వభయమచ్యుతం।
సర్వాత్మానం మహాత్మానం యేనాప్తం విశ్వమాత్మనా॥ 8-24-53 (56117)
తపోవిశేషైర్వివిధైర్యోగం యో వేద చాత్మనః।
యః సాంఖ్యమాత్మనా వేత్తి యస్య చాత్మా వేశే సదా॥ 8-24-54 (56118)
తం తే దదృశురీశానం తేజోరాశిముమాపతిం।
`పరేణ యత్నేన భవం త్రిదశాః శర్వమీశ్వరం'।
అనన్యసదృశం లోకే ప్రతపంతమకల్మషం॥ 8-24-55 (56119)
ఏకశ్చ భగవాంస్తత్ర నానారూపమకల్పయత్।
ఆత్మనః ప్రతిరూపాణి రూపాణ్యథ మహాత్మని।
పరస్పరస్య చాపశ్యన్సర్వే పరమవిస్మితాః॥ 8-24-56 (56120)
సర్వభూతమయం దృష్ట్వా తమజం జగతః పరిం।
దేవా బ్రహ్మర్షయశ్చైవ శిరోభిర్ధరణీం గతాః॥ 8-24-57 (56121)
తాన్స్వస్తివాచ్య చాభ్యర్చ్య సముత్థాప్య చ శంకరః।
బ్రూతబ్రూతేతి భగవాన్స్మయమానోఽభ్యభాషత॥ 8-24-58 (56122)
త్ర్యంబకేణాభ్యనుజ్ఞాతాస్తతస్తే స్వస్థచేతసః।
నమో నమో నమస్తేఽస్తు ప్రభో ఇత్యబ్రువన్భవం॥ 8-24-59 (56123)
నమో దేవాధిదేవాయ ప్రియాధాఘ్నేఽతిమన్యవే।
ప్రజాపతిమఖఘ్నాయ ప్రజాపతిభిరీడ్యతే॥ 8-24-60 (56124)
నమః స్తుతాయ స్తుత్యాయ స్తూయమానాయ శంభవే।
విలోహితాయ రుద్రాయ నీలగ్రీవాయ శూలినే॥ 8-24-61 (56125)
అమోఘాయ మృగాక్షాయ ప్రవరాయుధయోధినే।
అర్హాయ చైవ శుద్వాయ క్షయాయ క్రథనాయ చ॥ 8-24-62 (56126)
దుర్వారణాయ శుక్రాయ బ్రహ్మణే బ్రహ్మచారిణే।
ఈశానాయాప్రమేయాయ నిహంత్రే చర్మవాససే॥ 8-24-63 (56127)
తపోరతాయ పింగాయ వ్రతినే కృత్తివాససే।
కుమారపిత్రే త్ర్యక్షాయ ప్రవరాయుధధారిణే॥ 8-24-64 (56128)
ప్రపన్నార్తివినాశాయ బ్రహ్మద్విట్సంఘఘాతినే।
వనస్పతీనాం పతయే వనానాం పతయే నమః॥ 8-24-65 (56129)
గవాం చ పతయే నిత్యం యజ్ఞానాం పతయే నమః।
నమోస్తు తే ససైన్యాయ త్ర్యంబకాయామితౌజసే।
మనోవాక్కర్మభిర్దేవ త్వాం ప్రపన్నాన్భజస్వ నః॥ 8-24-66 (56130)
తతః ప్రసన్నో భగవాన్స్వాగతేనాభినంద్య చ।
ప్రోవాచ వ్యేతు వస్త్రాసో బ్రూత కిం కరవాణి వః॥ 8-24-67 (56131)
`దేవాః శర్వస్య వచనం శ్రుత్వా హర్షముపాగతాః'॥ ॥ 8-24-68 (56132)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి చతుర్వింశోఽధ్యాయః॥ 24 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.25. అధ్యాయః 025
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దేవై రుద్రవచనాత్తస్య స్వస్వార్ధబలదానపూర్వకం త్రిపురసంహారాయాభిషేచనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-25-0 (56133)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-25-0x (4887)
పితృదేవర్షిసంఘేభ్యోఽభయే దత్తే మహాత్మనా।
సత్కృత్య శంకరం ప్రాహ బ్రహ్మా లోకపితామహః॥ 8-25-1 (56134)
ఇమాన్యసురదుర్గాణి లోకాంస్త్రీనాక్రమంతి హి।
కశ్చ ప్రజాపతిర్ఘోరాంస్తాన్స్రర్వాంజహి మా చిరం॥ 8-25-2 (56135)
వరాతిసర్గాద్దేవేశ ప్రాజాపత్యమిదం పరం।
మయాఽధితిష్ఠతా దత్తో దానవేభ్యో మహాన్వరః॥ 8-25-3 (56136)
నాస్త్యన్యో యుధి తేషాం వై నిహంతా ఇతి నః శ్రుతం।
తానతిక్రాంతమర్యాదాన్నాన్యః సంహర్తుమర్హతి।
త్వామృతే సర్వభూతేశ త్వం హ్యేషాం ప్రత్యరిర్వధే॥ 8-25-4 (56137)
స త్వం దేవ ప్రపన్నానాం యాచతాం చ దివోకసాం।
కురు ప్రసాదం వరద దానవాంజహి సంయుగే॥ 8-25-5 (56138)
త్వత్ప్రసాదాజ్జగత్సర్వం సుఖమైధత మానద।
శరణ్యస్త్వం హి దేవానాం వయం త్వాం శరణం గతాః॥ 8-25-6 (56139)
ఈశ్వర ఉవాచ। 8-25-7x (4888)
హంతవ్యాః శత్రవః సర్వే యుష్మాకమితి మే మతిః।
న త్వేకశ్చోత్సహే హంతుం బలినః సురవిద్విషః॥ 8-25-7 (56140)
తే యూయం సహితాః సర్వే మదీయేనాపి తేజసా।
జయధ్వం యుధి తాన్సర్వాన్సంఘాతేన మహాబలాన్॥ 8-25-8 (56141)
దేవా ఊచుః। 8-25-9x (4889)
అస్మత్తేజోబలం యావత్తావద్ద్విగుణమేవ వా।
తత్తేషామితి మన్యామో దృష్టతేజోబలా హి తే॥ 8-25-9 (56142)
ఈశ్వర ఉవాచ। 8-25-10x (4890)
వధ్యాస్తే సర్వథా పాపా యే యుష్మాస్వపరాధినః।
మమ తేజోబలార్ధేన సర్వే మృద్గథ శాత్రవాన్॥ 8-25-10 (56143)
దేవా ఊచుః। 8-25-11x (4891)
బిభర్తుం తవ తేజోర్ధం న శక్ష్యామ సురేశ్వర।
సర్వేషాం నో బలార్ధేన త్వమేవ జహి శాత్రవాన్॥ 8-25-11 (56144)
వయం చ సర్వథా దేవ రక్షణీయాస్తథైవ చ।
స నో రక్ష మహాదేవ త్వమేవ జహి శాత్రవాన్॥ 8-25-12 (56145)
ఈశ్వర ఉవాచ। 8-25-13x (4892)
మమ తేజో న శక్తా హి సర్వే ధారయితుం యది।
అహమేనాన్వధిష్యామి యుష్మత్తేజోర్ధసంయుతః॥ 8-25-13 (56146)
బలార్ధం యది మే దేవా న ధారయితుమాహవే।
శక్తాః సర్వే హి సంగంయ యూయం తత్ప్రబ్రవీమి వః॥ 8-25-14 (56147)
సమా భవంతి మే సర్వే దానవాశ్చామరాశ్చ యే।
శివోఽస్మి సర్వభూతానాం శివత్వం తేన మే సురాః॥ 8-25-15 (56148)
కింత్వధర్మేణ వర్తంతే యస్మాత్తే సురశత్రవః।
తస్మాద్వధ్యా మయాప్యేతే యుష్మాకం చ హితేప్సయా॥ 8-25-16 (56149)
శరణం వః ప్రపన్నానాం ధర్మేణ చ జిగీషతాం।
సాహాయ్యం వః కరిష్యామి నిహనిష్యామి వో రిపూన్॥ 8-25-17 (56150)
దీయతాం చ బలార్ధం మే సర్వైరపి పృథక్పృథక్।
పశుత్వం చైవ మే లోకాః సర్వే కల్పంతు పీడితాః॥ 8-25-18 (56151)
పశూనాం తు పతిత్వం మే భవత్వద్య దివౌకసః।
ఏవం న పాపం ప్రాప్స్యామి పశూన్హత్వా సురద్విపః॥ 8-25-19 (56152)
కల్పయధ్వం రథం దివ్యం రథాశ్వాంశ్చైవ పారగాన్।
ధనుః శరం సారథిం చ తతో జేష్యామి వో రిపూన్॥ 8-25-20 (56153)
ఇతి శ్రుత్వా వచో దేవా దేవదేవస్య భూపతేః।
విషాదమగమన్సర్వే పశుత్వం ప్రతి శంకితాః॥ 8-25-21 (56154)
తేషాం భావం భవో జ్ఞాత్వా దేవస్తానబ్రవీదిదం।
మా వోస్తు పశుభావేఽస్మిన్భయం విబుధసత్తమాః॥ 8-25-22 (56155)
శ్రూయతాం పశుభావస్య విమోక్షః క్రియతాం చ సః॥ 8-25-23 (56156)
యో వః పశుపతేశ్చర్యాం చరిష్యతి స మోక్ష్యతే।
పశుత్వాదితి సత్యం వః ప్రతిజానే సమాగమే॥ 8-25-24 (56157)
యే చాప్యన్యే చరిష్యంతి వ్రతం మోక్ష్యంతి తేఽపి చ॥ 8-25-25 (56158)
నై(త్య)ష్ఠికం ద్వాదశాబ్దం వా అర్ధమబ్దమృతుత్రయం।
మాసం ద్వాదశరాత్రం గుహ్యం వ్రతం దివ్యం చరిష్యథ॥ 8-25-26 (56159)
తం తథేత్యబ్రువందేవా దేవదేవనమస్కృతం।
ఊచుశ్చేదం గృహాణేదం తేజసోఽర్ధమితి ప్రభుం॥ 8-25-27 (56160)
ప్రత్యువాచ తథేత్యేవ శూలధృద్రాజసత్తమ।
తతస్తే ప్రదదుః సర్వే తేజసోఽర్ధం మహాత్మనే॥ 8-25-28 (56161)
సర్వమాదాయ సర్వేషాం తేజసోఽర్ధం దివౌకసాం।
తేజసాప్యధికో భూత్వా భూయోఽప్యతిబలోఽభవత్॥ 8-25-29 (56162)
తతః ప్రభృతి దేవానాం దేవదేవోఽభవద్భవః।
పతిశ్చ సర్వభూతానాం పశూనాం చాభవత్తదా॥ 8-25-30 (56163)
తస్మాత్పశుపతిశ్చోక్తో భవత్వాచ్చ భవేతి వై॥
అర్ధమాదాయ సర్వేషాం తేజసా ప్రజ్వలన్నివ। 8-25-31 (56164)
భాసయామాస తాన్సర్వాందేవదేవో మహాద్యుతిః॥
తతోఽభిషిషిచ్యుః సర్వే సురా రుద్రం పురారిణం। 8-25-32 (56165)
మహాదేవ ఇతి హ్యాసీద్దేవదేవో మహేశ్వరః॥ ॥ 8-25-33 (56166)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి పంచవింశోఽధ్యాయః॥ 25 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.26. అధ్యాయః 026
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దేబానామాజ్ఞయా విశ్వకర్మణా భూంయాదిసాధనై రుద్రాయ రథనిర్మాణం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-26-0 (56167)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-26-0x (4893)
తేజసోఽర్ధం సురా దత్త్వా శంకరాయ మహాత్మనే।
పశుత్వమపి చోపేత్య విశ్వకర్మాణమవ్యయం॥ 8-26-1 (56168)
ఊచుః సర్వే సమాభాష్య రథః సంకల్ప్యతామితి।
విశ్వకర్మాఽపి సంచింత్య రథం దివ్యమకల్పయత్॥ 8-26-2 (56169)
సమేతాం పృథివీం దేవీ విశాలాం పురమాలినీం।
సపర్వతవనద్వీపాం చక్రే భూతధరాం రథం॥ 8-26-3 (56170)
ఈషాం నక్షత్రవంశం చ ఛత్రం మేరుమహాగిరిం।
అనేకద్రుసంఛన్నం రత్నాకరమనుత్తమం॥ 8-26-4 (56171)
హిమవంతం చ వింధ్యం చ నానాద్రుమలతాకులం।
అవస్కరం ప్రతిష్ఠానం కల్పయామాస వై తదా॥ 8-26-5 (56172)
అస్తంగిరిమధిష్ఠానం నానాద్విజగణాయుతం।
చకార భగవాంస్త్వష్టా ఉదయం రథకూబరం॥ 8-26-6 (56173)
మీననక్రఝషావాసం దానవాలయముత్తమం।
సముద్రమక్షం విదధే పత్తనాకరశోభితం॥ 8-26-7 (56174)
చక్రం చక్రే చంద్రమసం తారకాగణమండితం।
దివాకరం చాప్యపరం చక్రం చక్రేంఽశుమాలినం॥ 8-26-8 (56175)
గంగాం సరస్వతీం తూణీం చక్రే విశ్వకృదవ్యయః।
అలంకారా రథస్యాసన్నాపగాః సరితస్తథా॥ 8-26-9 (56176)
త్రీనగ్నీన్మంత్రవచ్చక్రే రథస్యాథ త్రివేణుకం।
అనుకర్షాన్రథే దీప్తాన్వరూథాంశ్చాపి తారకాః॥ 8-26-10 (56177)
ఓషధీర్వీరుధశ్చైవ ఘంటాజాలం చ భానుమత్।
అలంచకార చ రథం మాసపక్షర్తుభిర్విభుః॥ 8-26-11 (56178)
అహోరాత్రైః కలాభిశ్చ కాష్ఠాభిరయనైస్తథా।
ద్యాం యుగం యుగపర్వాణి సంవర్తకబలాహరకాన్॥ 8-26-12 (56179)
శంయాం ధృతిం చ మేధాం చ స్థితిం సన్నతిమేవ చ।
ఋఘ్వేదం సామవేదం చ ధుర్యావశ్వావకల్పయత్॥ 8-26-13 (56180)
పృష్ఠాశ్వౌ తు యజుర్వేదః కల్పితోఽథర్వణస్తథా।
అశ్వానాం చాప్యలంకారం విదధే పదసంచయం॥ 8-26-14 (56181)
సినీవాలీమనుమతిం కుహూం రాకాం చ సుప్రభాం।
యోక్తాణి చక్రే చాశ్వానాం కూశ్మాండాంశ్చాపి పన్నగాన్। 8-26-15 (56182)
తాలపృష్ఠోఽథ నహుషః కార్కోటకధనంజయౌ।
ఇతరే చాభవన్నాగా హయానాం వాహబంధనం॥ 8-26-16 (56183)
అభీశవః షడంగాని కల్పితాని మహీపతే।
ఓంకారః కల్పితస్తస్య ప్రతోదో విశ్వకర్మణా॥ 8-26-17 (56184)
యజ్ఞాః సర్వే పృథక్లృప్తా రథాంగాని చ భాగశః।
అధిష్ఠానం మనశ్చాసీత్పరిరథ్యా సరస్వతీ॥ 8-26-18 (56185)
నానావర్ణాని శస్త్రాణి పతాకాః పవనేరితాః।
విద్యుదింద్రధనుర్యుక్తం రథం దీప్త్యా వ్యదీపయత్॥ 8-26-19 (56186)
వర్మ యోద్ధుం చ విహితం నమో గ్రహగణాకులం।
అభేద్యం భానుమచ్చిత్రం కాలచక్రపరిక్షతం॥ 8-26-20 (56187)
ఏవమస్మిన్మహారాజ కల్పితే రథసత్తమే।
త్వష్ట్రా మనుజశార్దూల ద్విషతాం భయవర్ధనే॥ 8-26-21 (56188)
స్వాన్యాయుధాని దివ్యాని న్యదధాచ్ఛంకరో రథే।
ధ్వజయష్టిం వియత్కృత్వా స్థాపయామాస గోవృషం॥ 8-26-22 (56189)
బ్రహ్మదణ్·డః కాలదండో రుద్రదండశ్చ తే జ్వరాః।
పరిష్కారా ర్థస్యాసన్సమంతాద్దిశముద్ధతాః॥ 8-26-23 (56190)
విచిత్రమృతుభిః షడ్భిః కృత్వా సంవత్సరం ధనుః।
ఛాయామేవాత్మనశ్చక్రే ధనుర్జ్యామక్షయాం ధ్రువాం॥ 8-26-24 (56191)
కాలో హి భగవాన్రుద్రస్తచ్చ సంవత్సరం ధనుః।
తస్మాద్రౌద్రీ కాలరాత్రీ జ్యా కృతా ధనుషో జరా॥ 8-26-25 (56192)
తతో రథే రథాశ్వాంస్తానృషయః సమయోజయన్।
ఏకైకశః సుసంహృష్టానాదాయ సుధృతవ్రతాః॥ 8-26-26 (56193)
దక్షిణస్యాం ధురి కృత ఋగ్వేదో మంత్రపారగైః।
సవ్యతః సామవేదశ్చ యుక్తో రాజన్మహర్షిభిః॥ 8-26-27 (56194)
పార్ష్ఠిదక్షిణతో యుక్తో యజుర్వేదః సురద్విజైః।
ఇతరస్యాం తథా పార్ష్ఠ్యాం యుక్తో రాజన్నథర్వణః॥ 8-26-28 (56195)
ఏవం తే వాజినో యుక్తా యజ్ఞవిద్భిస్తథా రథే।
అశోభంత తథా యుక్తా యథైవాధ్వరమధ్యగాః॥ 8-26-29 (56196)
కల్పయిత్వా రథం దివ్యం తతో బాణమకల్పయత్।
చింతయిత్వా హరిం విష్ణుమవ్యయం యజ్ఞవాహనం॥ 8-26-30 (56197)
శరం సంకల్పయాంచక్రే విశ్వకర్మా మహామనాః।
తస్య వాజాంశ్చ పుంఖం చ కల్పయామాస వై తదా॥ 8-26-31 (56198)
పుణ్యగంధవహం రాజఞ్శ్వసనం రాజసత్తమ।
అగ్నీషోమౌ శరముఖే కల్పయామాస వై తదా॥ 8-26-32 (56199)
అగ్నీషోమాత్మకం కృత్స్నముచ్యతే వైష్ణవం జగత్।
విష్ణురాత్మా భగవతో భవస్యామితతేజసః॥ 8-26-33 (56200)
తస్మాద్ధనుర్జ్యాసంస్పర్శం స విషేహే శరస్య వై।
తస్మిఞ్శరే తీక్ష్ణమన్యుమముంచద్దుఃసహం ప్రభుః॥ 8-26-34 (56201)
భృగ్వంగిరోమన్యుభవః క్రోధాగ్నిరతిదుఃసహః।
స నీలలోహితో ధూంరః కృత్తివాసా భయానకః॥ 8-26-35 (56202)
ఆదిత్యాయుతసంకాశస్తేజోజ్వాలావృతో భవః।
దుశ్చర్యచ్యావకో జేతా హంతా బ్రహ్మద్విషాం వరః॥ 8-26-36 (56203)
తస్యాంగాని సమాశ్రిత్య స్థితం విశ్వమిదం జగత్।
జంగమాజంగమం రాజంఛుశుభేఽద్భుతదర్శనం॥ 8-26-37 (56204)
దృష్టా తు తం రథం దివ్యం కవచీ స శరాసనీ।
ఆదదే స శరం దివ్యం సోమవిష్ణ్వగ్నివాయుజం॥ 8-26-38 (56205)
తమాదాయ మహాదేవస్త్రాసయందైత్యదానవాన్।
ఆరురోహ తదా యత్తః కంపయన్నివ రోదసీ॥ 8-26-39 (56206)
మహర్షిభిః స్తూయమానో వంద్యమానశ్చ వందిభిః।
ఉపనృత్తశ్చాప్సరసాం గణైర్నృత్తవిశారదైః॥ 8-26-40 (56207)
స శోభమానో వరదః ఖంగీ బాణీ శరాసనీ।
హసన్నివాబ్రవీద్దేవః సారథిః కో భవేదితి॥ ॥ 8-26-41 (56208)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షడ్వింశోఽధ్యాయః॥ 26 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.27. అధ్యాయః 027
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దేవానాం ప్రార్థనయా బ్రహ్మణా రుద్రరథసారథ్యకరణం॥ 1 ॥ రుద్రేణ త్రిపురదహనం॥ 2 ॥ దుర్యోధనేన దృష్టాంతప్రదర్శనపూర్వకం శల్యంప్రతి కర్ణరథసారథ్యకరణప్రార్థనా॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-27-0 (56209)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-27-0x (4894)
తమబ్రువందేవగణా యం భవాన్సన్నియోక్ష్యతే।
స భవిష్యతి దేవేశ సారథిస్తే న సంశయః॥ 8-27-1 (56210)
తానబ్రవీన్మహాదేవో మత్తః శ్రేష్ఠతరో హి యః।
తం సారథిం కురుధ్వం వై స్వయం సంచింత్య మా చిరం॥ 8-27-2 (56211)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచో దేవాః సర్వే గత్వా పితామహం।
ప్రణిపత్యోచురేకాగ్రాః ప్రసాద్యైనం మహర్షిభిః॥ 8-27-3 (56212)
త్వయా యత్కథితం దేవ త్రిదశారినిబర్హణే।
తథా తత్కృతమస్మాభిః ప్రసన్నశ్చ వృషధ్వజః॥ 8-27-4 (56213)
రథశ్చ విహితోఽస్మాభిర్విచిత్రాయుధసంవృతః।
సారథిం చ న జానీమః కః స్యాత్తస్మిన్రథోత్తమే॥ 8-27-5 (56214)
తస్మాద్విధీయతాం కశ్చిత్సారథిర్దేవసత్తమ।
సఫలాం తాం గిరం దేవ కర్తుమర్హసి నో విభో।
ఏవమస్మాసు హి పురా భగవన్నుక్తవానసి॥ 8-27-6 (56215)
సదైవ యుక్తో రథసత్తమో వై
దురాధర్షో ద్రావణః శాత్రవాణాం।
పినాకధన్వా విహితోఽత్ర యోద్ధా
విభీషయందానవానుద్యతోఽసౌ॥ 8-27-7 (56216)
తథైవ వేదాశ్చ హయా రథాగ్ర్య
ధరా సశైలా చ రథో మహాత్మనః।
నక్షత్రవంశానుగతో వరూథీ
యస్మిన్యోద్ధా సారథినాఽభిరక్ష్యః॥ 8-27-8 (56217)
తత్ర సారథిరేష్టవ్యః సర్వైరేతైర్విశేషవాన్॥ 8-27-9 (56218)
తం ప్రవిష్టా రథం దేవా రథయోద్వారమేవ చ।
కవచాని చ శస్త్రాణి కార్ముకం చ పితామహ॥ 8-27-10 (56219)
త్వామృతే సారథిం తత్ర నాన్యం పశ్యామహే వయం।
త్వం హి సర్వైర్గణైర్యుక్తోదేవతాభ్యోఽధికః ప్రభో॥ 8-27-11 (56220)
త్వం దేవ శక్తో లోకేశ నియంతుం ప్రద్రుతానిమాన్।
వేదాంశ్చ సోపనిషదః సారథిర్భవ నః స్వయం॥ 8-27-12 (56221)
యోద్వుం బలేన వీర్యేణ సత్వేన వినయేన చ।
అధికఃసారథిఃకార్యో నాస్తి చాన్యోఽధికో భవాత్॥ 8-27-13 (56222)
స భవాంస్తారయత్వస్మాన్కురు సారథ్యమవ్యయ।
భవానభ్యధికస్త్వత్తో నాన్యోస్తి భవితా త్విహ॥ 8-27-14 (56223)
త్వం హి దేవేశ సర్వైస్తు విశిష్టో వదతాం వర।
తం రథం త్వం సమారుహ్య సంయచ్ఛ పరమాన్హయాన్॥ 8-27-15 (56224)
తవ ప్రసాదాద్వధ్యేయుర్దేవ దైవతకంటకాః।
స నో రక్ష మహాబాహో దైత్యేభ్యో మహతో భయాత్॥ 8-27-16 (56225)
త్వం హి నో గతిరవ్యగ్ర తవం ంత్రే గోప్తా మహావ్రత।
త్వత్ప్రసాదాత్సురాః సర్వే పూజ్యంతే త్రిదివే ప్రభో॥ 8-27-17 (56226)
ఇతి తే శిరసాఽగచ్ఛంస్త్రిలోకేశం పితామహం।
దేవాః ప్రసాదయామాసుః సారథ్యాయేతి నః శ్రుతం॥ 8-27-18 (56227)
బ్రహ్మోవాచ। 8-27-19x (4895)
ఏవమేతత్సురాస్తథ్యం నాన్యస్త్వభ్యధికో భవాత్।
సారథిత్వం కరిష్యామి శంకరస్య మహాత్మనః॥ 8-27-19 (56228)
సర్వథా రథినః శ్రేయాన్కర్తవ్యో రథసారథిః।
తస్మాదేతద్యథాతత్త్వం జ్ఞాత్వా యుష్మాంశ్చ సంగతాన్।
సంయచ్ఛామి హయానేష విబుధాయ కపర్దినే॥ 8-27-20 (56229)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-27-21x (4896)
ఏవముక్త్వా జటాభారం సంయంయ ప్రపితామహః।
పరిధాయాజినం గాఢం సన్న్యస్య చ కమండలుం।
ప్రతోదపాణిర్భగవానారురోహ రథం తదా॥ 8-27-21 (56230)
సారథౌ కల్పితే దేవైరీశానస్య మహాత్మనః।
తస్మిన్నారోహతి రథం కల్పితం లోకసంభృతం।
శిరోభిః పతితా భూమౌ తురగా వేదసంభృతాః॥ 8-27-22 (56231)
ఉభాభ్యాం లోకనాథాభ్యామాస్థితం రథసత్తమం।
ఓఢుం న శక్తా వేదాశ్వా జానుభ్యామపతన్మహీం॥ 8-27-23 (56232)
అభీశుభిస్తు భగవానుద్యంయ చ హయాన్విభుః।
అస్తు వీర్యం చ శౌర్యం చ వేదాశ్వానామితి ప్రభుః।
రథం సంచోదయామాస దేవానాం ప్రభురవ్యయః॥ 8-27-24 (56233)
తతోఽధిరూఢే వరదే రథం పశుపతిస్తదా।
సాధుసాధ్వితి దేవేశం స్మయమానోఽభ్యభాషత॥ 8-27-25 (56234)
యాహి దేవ యతో దైత్యాశ్చోదయాశ్వానరిందమ।
పశ్య బాహ్వోర్బలం మేఽద్య నిఘ్నతః శాత్రవాన్రణే॥ 8-27-26 (56235)
తతోఽశ్వాంశ్చోదయామాస మనోమారుతరంహసః।
పురాణ్యుద్దిశ్య ఖస్థాని దానవానాం తరస్వినాం॥ 8-27-27 (56236)
తతస్తే సహసోత్పత్య వేదాఖ్యా రథవాజినః।
క్షణేన తేన దైత్యానాం పురాణి ప్రాపయన్హరం॥ 8-27-28 (56237)
అథర్వాంగిరసౌ చాస్తాం చక్రరక్షౌ మహాత్మనః।
అథాధిజ్యం ధనుః కృత్వా శర్వః సంధాయ తం శరం।
యుక్త్వా పాశుపతాస్త్రేణ త్రిపురం సమచింతయత్॥ 8-27-29 (56238)
తస్మిన్స్థితే తతో రాజన్రుద్రే సజ్జితకార్ముకే।
పురాణి తేన కాలేన జగ్మురేకత్వమాశు వై॥ 8-27-30 (56239)
ఏకీభావం గతే చైవ త్రిపురత్వముపాగతే।
బభూవ తుములో హర్షో దేవతానాం మహాత్మనాం॥ 8-27-31 (56240)
తతో దేవగుణాః సర్వే సిద్ధాశ్చ పరమర్షయః।
జయేతి వాచో ముముచుః సంస్తువంతో మహేశ్వరం॥ 8-27-32 (56241)
తతోఽగ్రతః ప్రాదురభూత్త్రిపురం జఘ్నుషోఽసురాన్।
అనిర్దేశ్యాగ్ర్యవపుషో దేవస్యాసహ్యతేజసః॥ 8-27-33 (56242)
త్రీణి దృష్ట్వైవ సంస్థాని పురాణ్యథ పినాకధృత్।
స తద్వికృష్య భగవాందివ్యం లోకేశ్వరో ధనుః।
త్రైలోక్యసారం తమిషుం ముమోచ త్రిపురం ప్రతి॥ 8-27-34 (56243)
ఏకబాణేన తం దేవస్త్రిపురం పరమేశ్వరః।
నిజఘ్నే సాసురగణం దేవదేవో మహేశ్వరః॥ 8-27-35 (56244)
బాణతేజోగ్నిదగ్ధం తద్విప్రకీర్ణం సహస్రధా।
మహదార్తస్వరం కృత్వా నావశేషముపాగతం।
మద్రేశ సాసురగణం ప్రాపతత్పశ్చిమార్ణవే॥ 8-27-36 (56245)
ఏవం హి త్రిపురం దగ్ధం దానవాశ్చాప్యశేషతః।
మహేశ్వరేణ క్రుద్ధేన త్రైలోక్యస్య హితైషిణా॥ 8-27-37 (56246)
స చాత్మక్రోధజో విహ్నిర్దహేత్యుక్తో నివారితః।
త్రైలోక్యమవిశేషేణ పునర్దగ్ధుం ప్రచక్రమే॥ 8-27-38 (56247)
కాలాగ్నిమివ నిర్దగ్ధుముత్థితం తం పునః పునః।
మాకార్షీర్భస్మాసాల్లోకానితి త్ర్యక్షోఽబ్రవీద్వచః॥ 8-27-39 (56248)
తతః ప్రకృతిమాపన్నా దేలోకాస్తథర్షయః।
తుష్టువుర్వాగ్భిరగ్ర్యాభిః స్థాణుం త్రిపురవైరిణం॥ 8-27-40 (56249)
తేఽనుజ్ఞాతా భగవతా సర్వే జగ్ముర్యథాగతం।
కృతకామాః ప్రసన్నేన ప్రజాపతిముఖాః సురాః॥ 8-27-41 (56250)
ఏవం రుద్రస్య కృతవాన్సారథ్యం తు పితామహః।
సంయచ్ఛ తురగానస్య రాధేయస్య మహాత్మనః॥ 8-27-42 (56251)
త్వం హి కృష్ణాచ్చ కర్ణాచ్చ ఫల్గునాచ్చ గుణాధికః।
బలతో రూపతో యోగాదస్త్రసంపద ఏవ చ॥ 8-27-43 (56252)
సమాసక్తం మహీపాల కురు మే హితమీప్సితం।
యుద్వే హ్యయం రుద్రకల్పస్త్వం చ బ్రహ్మసమోఽనఘ।
తస్మాచ్ఛక్తౌ యువాం జేతుం మచ్ఛత్రూందివి వా సురాన్॥ 8-27-44 (56253)
స యథా శల్య కర్ణోఽయం శ్వంతాశ్వం కృష్ణసారథిం।
ప్రమథ్య హన్యాత్కౌంతేయం తథా నీతిర్విధీయతాం॥ 8-27-45 (56254)
త్వయి రాజ్యం సుఖం చైవ జీవితం జయమేవ చ।
సమాసక్తం మహీపాల కురు మే హితమీప్సితం॥ 8-27-46 (56255)
సంయచ్ఛాస్య హయాంత్రాజన్మత్ప్రియార్థం పరంతప॥ ॥ 8-27-47 (56256)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తవింశోఽధ్యాయః॥ 27 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.28. అధ్యాయః 028
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దుర్యోధనేన కర్ణసారథ్యే శంకమానం శల్యంప్రతి పరశురామచరిత్రకీర్తనపూర్వకం కర్ణస్య తదంతేవాసిత్వాదిగుణవత్తయా తత్సారథ్య కరణే దోషాభావప్రతిపాదనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-28-0 (56257)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-28-0x (4897)
ఇమం చాప్యపరం భూయ ఇతి హాసం నిబోధ మే।
పితుర్మమ సకాశే వై బ్రాహ్మణః ప్రాహ ధర్మవిత్॥ 8-28-1 (56258)
శ్రుత్వా చైతద్వచశ్చిత్రం హేతుకార్యార్థతత్త్వవిత్।
కురు శల్య వినిశ్చిత్య మా భూదత్ర విచారణా॥ 8-28-2 (56259)
భార్గవాణాం కులే జాతో జమదగ్నిర్మహాతపాః।
తస్య రామేతి విఖ్యాతః పుత్రస్తేజోగుణాన్వితః॥ 8-28-3 (56260)
స తీవ్రం తప ఆస్థాయ సంప్రసాదితవాన్భవం।
అస్త్రహేతోః ప్రసన్నాత్మా నియతః సంయతేంద్రియః॥ 8-28-4 (56261)
తస్మై తుష్టో మహాదేవో భక్త్యా చ ప్రశమేన చ।
హృద్గతం చాస్య విజ్ఞాయ దర్శయామాస శంకరః।
ప్రత్యక్షేణ మహాదేవః స్వాం తనుం సర్వశంకరః॥ 8-28-5 (56262)
శంకర ఉవాచ। 8-28-6x (4898)
రామ తుష్టోఽస్మి భద్రం తే విదితం తవ చేప్సితం।
కురుష్వ పూతమాత్మానం సర్వమేతదవాప్స్యసి॥ 8-28-6 (56263)
దాస్యామి తే తదాఽస్త్రాణి యదా పూతో భవిష్యసి।
అపాత్రమసమర్థం చ దహంత్యస్త్రాణి భార్గవ॥ 8-28-7 (56264)
ఇత్యుక్తో జామదగ్న్యస్తు దేవదేవేన శూలినా।
ప్రత్యువాచ మహాత్మానం శిరసాఽవనతః ప్రభుం॥ 8-28-8 (56265)
యదా జానాసి దేవేశ పాత్రం మామస్త్రధారణే।
తదా శుశ్రూషతేఽస్త్రాణి భవాన్మే దాతుమర్హతి॥ 8-28-9 (56266)
తతః స తపసా చైవ వ్రతేన నియమేన చ।
పూజోపహారబలిభిర్హోమమంత్రపురస్కృతైః॥ 8-28-10 (56267)
సమారాధితవాఞ్శర్వం బహువర్షగణాంస్తదా।
ప్రసన్నశ్చ మహాదేవో భార్గవస్య మహాత్మనః॥ 8-28-11 (56268)
అసకృచ్చాబ్రవీత్తస్య గుణాందేవ్యాః సకాశతః।
భక్తిమానేష సతతం మయి రామో దృఢవ్రతః॥ 8-28-12 (56269)
ఏవమస్య గుణాన్ప్రీతో బహుశో కథయద్విభుః।
దేవతానాం పితౄణాం చ సమక్షమరిసూదన॥ 8-28-13 (56270)
ఏతస్మిన్నేవ కాలే తు దైత్యా హ్యాసన్మహాబలాః।
తైస్తదా దర్పమోహాద్వై అబాధ్యంత దివౌకసః॥ 8-28-14 (56271)
తతః సంభూయ విబుధాస్తాన్హంతుం కృతనిశ్చయాః।
చక్రుః శత్రువధే యత్నం దైత్యాంచేతుమశక్నువన్॥ 8-28-15 (56272)
అభిగంయ తతో దేవా మహేశ్వరముమాపతిం।
ప్రాసాదయంస్తదా భక్త్యా జహి శత్రుగణానితి॥ 8-28-16 (56273)
ప్రతిజ్ఞాయ తతో దేవో దేవతానాం రిపుక్షయం।
రామం భార్గవమాహూయ సోఽభ్యభాషత శంకరః॥ 8-28-17 (56274)
రిపూన్భార్గవ దేవానాం జహి సర్వాన్సమాగతాన్।
లోకానాం హితకామార్థం మత్ప్రియార్థం తథైవ చ॥ 8-28-18 (56275)
పరశురామ ఉవాచ। 8-28-19x (4899)
కా శక్తిర్మమ దేవేశ అకృతాస్త్రస్య సంయుగే।
నిహంతుం దానవాన్సర్వాన్కృతాస్త్రాన్యుద్ధదుర్మదాన్॥ 8-28-19 (56276)
ఈశ్వర ఉవాచ। 8-28-20x (4900)
గచ్ఛ త్వం మదనుజ్ఞానాన్నిహనిష్యసి శాత్రవాన్।
విజిత్య చ రిపూన్సర్వాన్గుణాన్ప్రాప్స్యసి పుష్కలాన్॥ 8-28-20 (56277)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-28-21x (4901)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా తు వచనం ప్రతిగృహ్య చ సర్వశః।
రామః కృతస్వస్త్యయనః ప్రయయౌ దానవాన్ప్రతి॥ 8-28-21 (56278)
తతోఽజయద్దేవశత్రూన్మహాదర్పబలాన్వితాన్।
వజ్రాశనిసమస్పర్శైః ప్రహారైరేవ భార్గవః॥ 8-28-22 (56279)
స దానవైః క్షతతనుర్జామదగ్న్యో నృపోత్తమ।
సంస్పృష్టః స్థాణునా సద్యో నిర్వ్రణః సమపద్యత॥ 8-28-23 (56280)
ప్రీతశ్చ భగవాందేవః కర్మణా తేన తస్య వై।
వరాన్ప్రాదాద్బహువిధాన్భార్గవాయ మహాత్మనే॥ 8-28-24 (56281)
ఉక్తశ్చ ప్రీతియుక్తేన దేవదేవేన శూలినా॥ 8-28-25 (56282)
నిపాతాత్తవ శస్త్రాణాం శరీరే యాఽభవద్రుజా।
తయా తే మానుషం కర్మ వ్యపోహం భృగునందన।
గృహాణాస్త్రాణి దివ్యాని మత్సకాశాద్యథేప్సితం॥ 8-28-26 (56283)
తతోఽస్త్రాణి సమగ్రాణి వరాంశ్చ మనసేప్సితాన్।
లబ్ధ్వా బహువిధాన్రామః ప్రణంయశిరసా శివం।
అనుజ్ఞాం ప్రాప్య దేవేశాజ్జగామ స మహాతపాః॥ 8-28-27 (56284)
ఏవమేతత్పురావృత్తం తథా కథితవానృషిః॥ 8-28-28 (56285)
భార్గవోఽపి దదౌ సర్వం ధనుర్వేదం మహాత్మనే।
కర్ణాయ పురుషవ్యాఘ్రః సుప్రీతేనాంతరాత్మనా॥ 8-28-29 (56286)
వృజినం న భవేత్కించిదస్య కర్ణస్య పార్థివ।
సూతేన వర్ధితో నిత్యం న సూతో నృప ఏవ సః॥ 8-28-30 (56287)
విశుద్ధయోనిం విజ్ఞాయ దివ్యాన్యస్త్రాణ్యదాద్భృగుః।
నాపి సూతకులే జాతం మన్యే కర్ణం కథంచన।
దేవపుత్రమదం మన్యే క్షత్రియాణాం కులోద్భవం॥ 8-28-31 (56288)
విసృష్టమవిబోధార్థం కులస్యేంతి మతిర్మమ।
సర్వథా న హ్యసో శల్య కర్ణః సూతకులోద్భవః॥ 8-28-32 (56289)
సకుండలం సకవచం దీర్ఘబాహుమరిందమం।
కథమాదిత్యసంకాశం మృగీ సింహం ప్రసూయతే॥ 8-28-33 (56290)
పశ్య హ్యస్య భుజౌ పీనౌ నాగరాజకరోపమౌ।
వక్షః పశ్య విశాలం చ సర్వశస్త్రసహం రణే॥ 8-28-34 (56291)
న త్వేవ ప్రాకృతః కశ్చిత్కర్ణో వైకర్తనో వృషా।
మహాత్మాహ్యేష రాజేంద్ర రామశిష్యః ప్రతాపవాన్॥ ॥ 8-28-35 (56292)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి అష్టవింశోఽధ్యాయః॥ 28 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.29. అధ్యాయః 029
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దుర్యోధనప్రార్థితేన శల్యేన సమయకరణపూర్వకం కర్ణరథసారథ్యస్వీకరణం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-29-0 (56293)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-29-0x (4902)
ఏవం స భగవాందేవః సర్వలోకపితామహః।
సారథ్యమకరోత్తత్ర బ్రహ్మా రుద్రోఽభవద్రథీ॥ 8-29-1 (56294)
రథినోఽభ్యధికో వీర కర్తవ్యో రథసారథిః।
తస్మాత్త్వం పురుషవ్యాఘ్ర నియచ్ఛ తురగాన్యుధి॥ 8-29-2 (56295)
యథా దేవగణైస్తత్ర వృతో యత్నాత్పితామహః।
తథాఽస్మాభిర్భవాన్యత్నాత్కర్ణాదభ్యధికో వృతః॥ 8-29-3 (56296)
యథా దేవైర్మహారాజ ఈశ్వరాదధికో వృతః।
తథా దేవైర్మహారాజ క్షిప్రం రుద్రస్యవ పితామహః।
నియచ్ఛ తురగాన్యుద్వే రాధేయస్య మహాద్యుతే॥ 8-29-4 (56297)
శల్య ఉవాచ। 8-29-5x (4903)
మయాప్యేతన్నరశ్రేష్ఠ బహుశో నరసింహయోః।
కథ్యమానం శ్రుతం దివ్యమాఖ్యానమతిమానుషం॥ 8-29-5 (56298)
యథా చ చక్రే సారథ్యం భవస్య ప్రపితామహః।
యథాఽసురాశ్చ నిహతా ఇషుణైకేన భారత॥ 8-29-6 (56299)
కృష్ణస్య చాపి విదితం సర్వమేతత్పురా హ్యభూత్॥ 8-29-7 (56300)
యథా పితామహో జజ్ఞే భగవాన్సారథిస్తదా।
అనాగతమతిక్రాంతం వేద కృష్ణోఽపి తత్త్వతః॥ 8-29-8 (56301)
ఏతదర్థం విదిత్వాఽపి సారథ్యముపజగ్మివాన్।
స్వయంభూరివ రుద్రస్య కృష్ణః పార్థస్య భారత॥ 8-29-9 (56302)
యది హన్యాచ్చ కౌంతేయం సూతపుత్రః కథంచనః।
దృష్ట్వా పార్థం హి నిహతం స్వయం యోత్స్యతి కేశవః॥ 8-29-10 (56303)
శంఖచక్రగదాపాణిర్ధక్ష్యతే తవ వాహినీం।
న చాపి తస్య క్రుద్ధస్య వార్ష్ణేయస్య మహాత్మనః।
స్థాస్యతే ప్రత్యనీకేషు కశ్చిదత్ర నృపస్తవ॥ 8-29-11 (56304)
సంజయ ఉవాచ। 8-29-12 (56305)
తం తథా భాషమాణం తు మద్రరాజమరిందమః।
ప్రత్యువాచ మహాబాహురదీనాత్మా సుతస్తవ॥ 8-29-12 (56306)
మావమంస్థా మహాబాహో కర్ణం వైకర్తనం రణే।
సర్వశస్త్రభృతాం శ్రేష్ఠం సర్వశాస్త్రార్థపరాగం॥ 8-29-13 (56307)
యస్య జ్యాతలనిర్ఘోషం శ్రుత్వా భయకరం మహత్।
పాండవేయాని సైన్యాని విద్రవంతి దిశో దశ॥ 8-29-14 (56308)
ప్రత్యక్ష తే మహాబాహో యథా రాత్రౌ ఘటోత్కచః।
మాయాశతాని కుర్వాణో హతో మాయాపురస్కృతః॥ 8-29-15 (56309)
న చాతిష్ఠత బీభత్సుః ప్రత్యనీకే కథంచన।
ఏతాంశ్చ దివసాన్సర్వాన్భయేన మహతా వృతః॥ 8-29-16 (56310)
భీమసేనశ్చ బలవాంధనుష్కోట్యాభిచోదితః।
ఉక్తశ్చ సంజ్ఞయా రాజన్మూఢ ఔదరికో యథా॥ 8-29-17 (56311)
మాద్రీపుత్రౌ తథా శూరౌ యేన జిత్వా మహారణే।
కమప్యర్థం పురస్కృత్య న హతౌ యుధి మారిష॥ 8-29-18 (56312)
యేన వృష్ణిప్రవీరస్తు సాత్యకిః సాత్వతాం వరః।
నిర్జిత్య సమరే శూరో విస్థశ్చ బలాత్కృతః॥ 8-29-19 (56313)
సృంజయాశ్చేతరే సర్వే ధృష్టద్యుంనపురోగమాః।
అసకృన్నిర్జితాః సంఖ్యే స్మయమానేన సంయుగే॥ 8-29-20 (56314)
తం కథం పాండవా యుద్వే విజేష్యంతి మహారథం।
యో హన్యాత్సమరే క్రుద్వో వజ్రహస్తం పురందరం॥ 8-29-21 (56315)
త్వం చ సర్వాస్త్రవిద్వీరః సర్వవిద్యాస్త్రపారగః।
బాహువీర్యేణ తే తుల్యః పృథివ్యాం నాస్తి కశ్చన॥ 8-29-22 (56316)
త్వం శల్యభూతః శత్రూణామవిషహ్యః పరాక్రమే।
తతస్త్వముచ్యసే రాజఞ్శల్య ఇత్యరిసూదన॥ 8-29-23 (56317)
తవ బాహుబలం ప్రాప్య న శేకుః సర్వసాత్వతాః।
తవ బాహుబలాద్రాజన్కిం ను కృష్ణో బలాధికః॥ 8-29-24 (56318)
యథా హి కృష్ణేన బలం ధార్యం వై ఫల్గునే హతే।
తథా కర్ణాత్యయీభావే త్వయా ధార్యం మహద్బలం॥ 8-29-25 (56319)
కిమర్థం సమరే సైన్యం వాసుదేవో న్యవారయత్।
కిమర్థం చ భవాన్సైన్యం న హనిష్యతి మారిష॥ 8-29-26 (56320)
త్వత్కృతే పదవీం గంతుమిచ్ఛేయం యుధి మారిష।
సోదరాణాం చ వీరాణాం సర్వేషాం చ మహీక్షితాం॥ 8-29-27 (56321)
శల్య ఉవాచ। 8-29-28x (4904)
యన్మాం బ్రవీషి గాంధారే అగ్రే సైన్యస్య మానద।
విశిష్టం దేవకీపుత్రాత్ప్రీతిమానస్ంయహం త్వయి॥ 8-29-28 (56322)
ఏష సారథ్యమాతిష్ఠే రాధేయస్య యశస్వినః।
యుధ్యతః పాండవాగ్ర్యేణ యథా త్వం వీర మన్యసే॥ 8-29-29 (56323)
సమయశ్చ హి మే వీర కశ్చిద్వైకర్తనం ప్రతి।
ఉత్సృజేయం యథాశ్రద్వమహం వాచోఽస్య సన్నిధౌ॥ 8-29-30 (56324)
సంజయ ఉవాచ। 8-29-31x (4905)
తథేతి రాజన్పుత్రస్తే సహ కర్ణేన మారిష।
అబ్రవీత్మద్రరాజానం సర్వక్షత్రస్య సన్నిధౌ॥ 8-29-31 (56325)
సారథ్యస్యాభ్యుపగమాచ్ఛల్యేనాశ్వాసితస్తదా।
దుర్యోధనస్తదా హృష్టః కర్ణం తమభిషస్వజే॥ 8-29-32 (56326)
అబ్రవీచ్చ పునః కర్ణం స్తూయమానః సుతస్తవ।
జహి పార్థాన్రణే సర్వాన్మహేంద్రో దానవానివ॥ 8-29-33 (56327)
స శల్యేనాభ్యుపగతే హయానాం సన్నియచ్ఛనే।
కర్ణో హృష్టమనా భూయో దుర్యోధనభాషత॥ 8-29-34 (56328)
నాతిహృష్టమనా హ్యేష మద్రరాజోఽభిభాషతే।
రాజన్మధురయా వాచా పునరేనం బ్రవీహి వై॥ 8-29-35 (56329)
తతో రాజా మహాప్రాజ్ఞః సర్వాస్త్రకుశలో బలీ।
దుర్యోధనోఽబ్రవీచ్ఛల్యం మద్రరాజం మహీపతిం॥ 8-29-36 (56330)
పూరయన్నివ ఘోషేణ మేఘగంభీరయా గిరా।
శల్య కర్ణోఽర్జునేనాద్య యోద్వవ్యమితి మన్యతే॥ 8-29-37 (56331)
తస్య త్వం పురుషవ్యాఘ్ర నియచ్ఛ తురగాన్యుధి।
కర్ణో హత్వేతరాన్సర్వాన్ఫల్గునం హంతుమిచ్ఛతి।
తస్యాభీషుగ్రహే రాజన్ప్రయాచే త్వాం పునః పునః॥ 8-29-38 (56332)
పార్థస్య సచివః కృష్ణో యథాఽభీషుగ్రహో వరః।
తథా త్వమపి రాధేయం సర్వతః పరిపాలయ॥ 8-29-39 (56333)
సంజయ ఉవాచ। 8-29-40x (4906)
తతః శల్యః పరిష్వజ్య సుతం తే వాక్యమబ్రవీత్।
దుర్యోధనమమిత్రఘ్నం ప్రీతో మద్రాధిపస్తదా॥ 8-29-40 (56334)
శల్య ఉవాచ। 8-29-41x (4907)
ఏవం చేన్మన్యసే రాజన్గాంధారే ప్రియదర్శన।
తస్మాత్తే యత్ప్రియం కించిత్తత్సర్వం కరవాణ్యహం॥ 8-29-41 (56335)
యత్రాస్మి భరతశ్రేష్ఠ యోగ్యః కర్మణి కర్హిచిత్।
తత్ర సర్వాత్మనా యుక్తో వక్ష్యే కార్యం పరంతప॥ 8-29-42 (56336)
యత్తు కర్ణమహం బ్రూయాం హితకామః ప్రియాప్రియే।
మమ తత్క్షమతాం సర్వం భవాన్కర్ణశ్చ సర్వశః॥ 8-29-43 (56337)
కర్ణ ఉవాచ। 8-29-44x (4908)
ఈశానస్య యథా బ్రహ్మా యథా పార్థస్య కేశవః।
తథా నిత్యం హితే యుక్తో మద్రరాజ భవస్వ నః॥ 8-29-44 (56338)
శల్య ఉవాచ। 8-29-45x (4909)
ఆత్మనిందాత్మపూజా చ పరనిందా పరస్తవః।
అనాచరితమార్యాణాం వృత్తమేతచ్చతుర్విధం॥ 8-29-45 (56339)
యత్తు విద్వన్ప్రవక్ష్యామి ప్రxxxxయార్థమహం తవ।
ఆత్మనః స్తవసంయుక్తం తన్నిబోధ యథాతథం॥ 8-29-46 (56340)
అహం శక్రస్య సారథ్యే యోగ్యో మాతలివత్ప్రభో।
అప్రమాదాత్ప్రయోగాచ్చ జ్ఞానవిద్యాచికిత్సనైః॥ 8-29-47 (56341)
తతః పార్థేన సంగ్రామే యుధ్యమానస్య తేఽనఘ।
వాహయిష్యామి తురగాన్విజ్వరో భవ సూతజ॥ ॥ 8-29-48 (56342)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ఏకోనత్రింశోఽధ్యాయః॥ 29 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.30. అధ్యాయః 030
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
శల్యేన సారథీభూయాధిష్ఠితం రథమధిష్ఠాయ కర్ణస్య రణాయ నిర్యాణం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-30-0 (56343)
దుర్యోధన ఉవాచ। 8-30-0x (4910)
అయం తే కర్ణ సారథ్యం మద్రరాజః కరిష్యతి।
కృష్ణాదభ్యధికో యంతా దేవేశస్యేవ మాతలిః॥ 8-30-1 (56344)
యథా హరిహయైర్యుక్తం సంగృహ్ణాతి స మాతలిః।
శల్యస్తథా తవాద్యాయం సంయంతా రథవాజినాం॥ 8-30-2 (56345)
యోధే త్వయి రథస్థే చ మద్రరాజే చ సారథౌ।
రథశ్రేష్ఠో ధ్రువం సంఖ్యే పార్థానభిభవిష్యతి॥ 8-30-3 (56346)
సంజయ ఉవాచ। 8-30-4x (4911)
తతో దుర్యోధనో భూయో మద్రరాజం తరస్వినం।
ఉవాచ రాజన్సంగ్రామేఽధ్యుషితే పర్యుపస్థితే॥ 8-30-4 (56347)
కర్ణస్య యచ్ఛ సంగ్రామే మద్రరాజ హయోత్తమాన్।
త్వయాఽభిగుప్తో రాధేయో విజేష్యతి ధనంజయం॥ 8-30-5 (56348)
ఇత్యుక్తో రథమాస్థాయ తథేతి ప్రాహ భారత।
శల్యేఽభ్యుపగతే కర్ణః సారథిం సుమనాఽబ్రవీత్॥ 8-30-6 (56349)
త్వం సూత స్యందనం మహ్యం కల్పయేత్యసకృత్త్వరన్॥ 8-30-7 (56350)
తతో జైత్రం రథవరం గంధర్వనగరోపమం।
విధివత్కల్పితం భద్రం జయేత్యుక్త్వా న్యవేదయత్॥ 8-30-8 (56351)
తం రథం రథినాం శ్రేష్ఠః కర్ణోఽభ్యర్చ్య యథావిధి।
సంపాదితం బ్రహ్మవిదా పూర్వమేవ పురోధసా॥ 8-30-9 (56352)
కృత్వా ప్రదక్షిణం యత్నాదుపస్థాయ చ భాస్కరం।
సమీపస్థం మద్రరాజమారోహ త్వమథాబ్రవీత్॥ 8-30-10 (56353)
తతః కర్ణస్య దుర్ధర్షం స్యందనప్రవరం మహత్।
ఆరురోహ మహాతేజాః శల్యః సింహ ఇవాచలం॥ 8-30-11 (56354)
తతః శల్యాశ్రితం దృష్ట్వా కర్ణః స్వం రథముత్తమం।
అధ్యతిష్ఠద్యథాఽంభోదం విద్యుత్వంతం దివాకరః॥ 8-30-12 (56355)
తావేకరథమారూఢావాదిత్యాగ్నిసమత్విషౌ।
అభ్రాజేతాం యథా మేఘం సూర్యాగ్నీ సహితౌ దివి॥ 8-30-13 (56356)
సంస్తూయమానౌ తౌ వీరౌ తదాస్తాం ద్యుతిమత్తమౌ।
ఋత్విక్సదస్యైరింద్రాగ్నీ స్తూయమానావివాధ్యరే॥ 8-30-14 (56357)
స శల్యసంగృహీతాశ్వే రథే కర్ణః స్థితో బభౌ।
ధనుర్విష్ఫారయన్ఘోరం పరివేషీవ భాస్కరః॥ 8-30-15 (56358)
ఆస్థితః స రథశ్రేష్ఠం కర్ణః శరగభస్తిమాన్।
ప్రబభౌ పురుషవ్యాఘ్రో మందరస్థ ఇవాంశుమాన్॥ 8-30-16 (56359)
తం రథస్థం మహాబాహుం యుద్వాయామితతేజసం।
దుర్యోధనస్తు రాధేయమిదం వచనమబ్రవీత్॥ 8-30-17 (56360)
అకృతం ద్రోణభీష్మాభ్యాం దుష్కరం కర్మ సంయుగే।
కురుష్వాధిరథే వీర మిషతాం సర్వధన్వినాం॥ 8-30-18 (56361)
మనోగతం మమ హ్యాసీద్భీష్మద్రోణౌ మహారథౌ।
అర్జునం భీమసేనం చ నిహంతారావితి ధ్రువం॥ 8-30-19 (56362)
తాభ్యాం యదకృతం వీర వీరకర్మ మహామృధే।
తత్కర్మ కురు రాధేయ వజ్రపాణిరివాపరః॥ 8-30-20 (56363)
గృహాణ ధర్మరాజం వా జహి వా త్వం ధనంజయం।
భీమసేనం చ రాధేయ మాద్రీపుత్రౌ యమావపి॥ 8-30-21 (56364)
జయశ్చ తేఽస్తు భద్రం తే ప్రయాహి పురుషర్షభ।
పాండుపుత్రస్య సైన్యాని కురు సర్వాణి భస్మసాత్॥ 8-30-22 (56365)
తతస్తూర్యసహస్రాణి భేరీణామయుతాని చ।
వాద్యమానాన్యరోచంత మేఘశబ్దో యథా దివి॥ 8-30-23 (56366)
ప్రతిగృహ్య తు తద్వాక్యం రథస్థో రథరుత్తమః।
అభ్యభాషత రాధేయః శల్యం యుద్ధవిశారదం॥ 8-30-24 (56367)
చోదయాశ్వాన్మహాబాహో యావద్వన్మి ధనంజయం।
భీమసేనం యమౌ చోభౌ రాజానం చ యుధిష్ఠిరం॥ 8-30-25 (56368)
అద్య పశ్యతు మే శల్య బాహువీర్యం ధనంజయః।
అస్యతః కంకపత్రాణాం సహస్రాణి శతాని చ॥ 8-30-26 (56369)
అద్య క్షేప్స్యాంయహం శల్య శరాన్పరమతేజనాన్।
పాండవానాం వినాశాయ దుర్యోధనజయాయ చ॥ 8-30-27 (56370)
సంజయ ఉవాచ। 8-30-28x (4912)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచస్తస్య శల్యః కర్ణం వచోఽబ్రవీత్।
కథం ను తాన్మహావీర్యాన్పాండవానవమన్యసే॥ 8-30-28 (56371)
సర్వాస్త్రజ్ఞాన్మహేష్వాసాన్సర్వానేన మహాబలాన్।
అనివర్తినో మహాభాగానజయ్యాన్సత్యవిక్రమాన్।
అపి సంజనయేయుర్యే భయం సాక్షాచ్ఛతక్రతోః॥ 8-30-29 (56372)
యదా శ్రోష్యసి నిర్ఘోషం విస్ఫూర్జితమివాశనేః।
రాధేయ పార్థధనుషస్తదా నైవం వదిష్యసి॥ 8-30-30 (56373)
యదా ద్రక్ష్యసి భీమేన కుంజరానీకమాహవే।
విశీర్ణదంతం నిహతం తదా నైవం వదిష్యసి॥ 8-30-31 (56374)
యదా ద్రక్ష్యసి సంగ్రామే ధర్మపుత్రం యమౌ తథా।
శితైః పృషత్కైః కుర్వాణానభ్రచ్ఛాయామివాంబరే॥ 8-30-32 (56375)
అస్యతః క్షిణ్వతశ్చారీఁల్లఘుహస్తాందురాసదాన్।
పార్థివాగపి చాన్యాంస్త్వం తదా నైవం వదిష్యసి॥ 8-30-33 (56376)
సంజయ ఉవాచ। 8-30-34x (4913)
అనాదృత్య తు తద్వాక్యం మద్రరాజే భాషితం।
ద్రక్ష్యస్యద్యేత్యవోచత్తం శల్యం కర్ణో జనేశ్వర॥ ॥ 8-30-34 (56377)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి త్రింశోఽధ్యాయః॥ 30 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.31. అధ్యాయః 031
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణస్య రణప్రయాణకాలే దుర్నిమిత్తప్రాదుర్భావః॥ 1 ॥ కర్ణేనాత్మశ్లాఘనపూర్వకం పార్థవధే ప్రతిజ్ఞాతే తదసహమానేన శల్యేనార్జునప్రశంసనపూర్వకం కర్ణోపాలంభః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-31-0 (56378)
సంజయ ఉవాచ। 8-31-0x (4914)
దృష్ట్వా కర్ణం మహావీర్యం యుయుత్సం సమవస్థితం।
చుక్రుశుః కురవః సర్వే హృష్టరూపాః సమంతతః॥ 8-31-1 (56379)
తతో దుందుభినిర్ఘోషైర్భేరీణాం నినదేన చ।
కోణశబ్దైశ్చ వివిధైర్గర్జితైశ్చ తరస్వినాం।
నిర్యయుస్తావకాః సర్వే మృత్యుం కృత్వా నివర్తనం॥ 8-31-2 (56380)
ప్రయాతే తు తతః కర్ణే రథేషు మదితేషు చ।
చచాల చ మహీ సర్వా రరాస చ సువిస్వరం॥ 8-31-3 (56381)
నిఃసరంతో వ్యదృశ్యంత సూర్యాత్సప్త మహాగ్రహాః॥ 8-31-4 (56382)
ఉల్కాపాతాశ్చ సంజజ్ఞుర్దిగ్దాహాశ్చైవ దారుణాః।
తథాఽశన్యశ్చ సంపేతుర్వవుర్వాతాశ్చ భైరవాః॥ 8-31-5 (56383)
మృగపక్షిగణాశ్చైవ పృతనాం బహుశస్తవ।
అపసవ్యం తదా చక్రుర్వేదయంతో మహాభయం॥ 8-31-6 (56384)
ప్రస్థితస్య చ కర్ణస్య నిపేతుస్తురగా భువి।
అస్థివర్షం చ పతితమంతరిక్షాద్భయానకం॥ 8-31-7 (56385)
జజ్వలుశ్చైవ శస్త్రాణి ధ్వజాశ్చైవ చకంపిరే।
అశ్రూణి చ వ్యముంచంత వాహనాని విశాంపతే॥ 8-31-8 (56386)
ఏతే చాన్యే చ బహవ ఉత్పాతాస్తత్ర మారిష।
సముత్పేతుర్వినాశాయ కౌరవాణాం సుదారుణాః॥ 8-31-9 (56387)
న చ తాన్గణయామాసుః సర్వే దైవేన మోహితాః।
ప్రస్థితం సూతపుత్రం చ జయేత్సూచుర్నరాధిపాః॥ 8-31-10 (56388)
`శల్యేన సహితం దృష్ట్వా కర్ణమాహవశోభినం'।
నిర్జితాన్పాండవాంశ్చైవ మేనిరే తత్ర కౌరవాః॥ 8-31-11 (56389)
తతో రథస్థః పరవీరహంతా
భీష్మద్రోణవతివీర్యౌ సమీక్ష్య।
సముజ్జ్వలన్భాస్కరపావకాభో
వైకర్తనోఽసౌ రథకుంజరో వృషా॥ 8-31-12 (56390)
అలం మనుష్యస్య సుఖాయ వర్తితుం
తథాహి యుద్వే నిహతః పరైర్గురుః॥ 8-31-20 (56398)
హుతాశనాదిత్యసమానతేజసం
పరాక్రమే విష్ణుపురందరోపమం॥
నయే బ-హస్పత్యుశనఃసమం సదా
న చైనమస్త్రం తదుపాస్త దుఃసహం॥ 8-31-21 (56399)
సంప్రాక్రుష్టే రుదితస్త్రీకుమారే
పరాభూతే పౌరుషే ధార్తరాష్ట్రే।
కృత్యం మయా నాద్య జానామి శల్య
ప్రయాహి తస్మాద్ద్విషతామనీకం॥ 8-31-22 (56400)
స యత్ర రాజా పాండవః సత్యసంధో
వ్యవస్థితో భీమసేనార్జునౌ చ।
స వాసుదేవః సాత్యకిః సృంజయాశ్చ
యమౌ చ కస్తాన్విషహేన్మదన్యః॥ 8-31-23 (56401)
తస్మాత్క్షిప్రం మద్రపతే ప్రయాహి
రణే పాంచాలాన్పాండవాన్సృంజయాంశ్చ।
తాన్వా హనిష్యామి సమేత్య సంఖ్యే
యాస్యామి వా ద్రోణముఖో యమాయ॥ 8-31-24 (56402)
న త్వేవాహం న గమిష్యామి మధ్యే
తేషాం శూరాణామితి శల్యాద్య విద్వి।
మిత్రద్రోహో మర్షణీయో న మేఽయం
త్యక్త్వా ప్రాణాననుయాస్యామి ద్రోణం॥ 8-31-25 (56403)
ప్రాజ్ఞస్య మూఢస్య చ జీవితాంతే
నాస్తి ప్రమోక్షోఽంతకసన్నిభస్య।
అతో విద్వన్నభియోత్స్యామి పార్థం
దిష్టం న శక్యం వ్యతివర్తితుం వై॥ 8-31-26 (56404)
కల్యాణవృత్తః సతతం హి రాజా
వైచిత్రవీర్యస్య సుతో మమాసీత్।
తస్యార్థసిద్వ్యర్థమహం త్యజామి
ప్రియాన్భోగాందుస్త్యజం జీవితం చ॥ 8-31-27 (56405)
వైయాఘ్రచర్మాణమకూజనాక్షం
హైమం త్రికోశం రజతత్రివేణుం।
రథప్రబర్హం తురగప్రబార్హై--
ర్యుక్తం ప్రాదాన్మహ్యమిమం హి రామః॥ 8-31-28 (56406)
ధనూంషి చిత్రాణి నిరీక్ష్య శల్య
ధ్వజాన్గదాః సాయకాంశ్చోగ్రరూపాన్।
అసిం చ దీప్తం పరమాయుధం చ
శంఖం చ శుభ్రం స్వనవంతముగ్రం॥ 8-31-29 (56407)
పతాకినం వజ్రనిపాతనిః స్వనం
సితాశ్వయుక్తం శుభతూణశోభితం।
ఇమం సమాస్థాయ రథర్షభం రణే
దృఢం హనిష్యాంయహమర్జునం బలాత్॥ 8-31-30 (56408)
తం చేన్మృత్యుః సర్వహరోఽభిరక్షే--
త్సదాఽప్రమత్తః సమరే పాండుపుత్రం।
తం వా హనిష్యామి రణే సమేత్య
యాస్యామి వా ద్రోణముఖో యమాయ॥ 8-31-31 (56409)
యమవరుణకుబేరవాసవా వా
యది యుగపత్సగణా మహాహవే।
జుగుపురిహ సమేత్య ఫల్గునం
కిము బహునా సహ తైర్జయామి తం॥ 8-31-32 (56410)
సంజయ ఉవాచ। 8-31-33x (4915)
ఇతి రణరభసస్య కత్థత--
స్తదుపనిశంయ వచః స మద్రరాట్।
అవహసదవమన్య వీర్యవాన్
ప్రతిషిషిధే చ జగాద చోత్తరం॥ 8-31-33 (56411)
శల్య ఉవాచ। 8-31-34x (4916)
విరమ విరమ కర్ణ కత్థనా--
దతిరభసోఽప్యతివాచముక్తవాన్।
క్వ చ హి నరవరో ధనంజయః
క్వ పునరిహ త్వమహో నరాధమః॥ 8-31-34 (56412)
యదుసదనముపేంద్రపాలితం
త్రిదివమివామరరాజరక్షితం।
ప్రసభమతివిలోడ్య కో హరే--
త్పురుషవరావరజామృతేఽర్జునాత్॥ 8-31-35 (56413)
త్రిభువనసృజమీశ్వరేశ్వరం
క ఇహ పుమాన్భవమాహ్వయేద్యుధి।
మృగవధకలహే ఋతేఽర్జునాత్
సురపతివీర్యసమప్రభావతః॥ 8-31-36 (56414)
అసురసురమహోరగాన్నరాన్
గరుడపిశాచసయక్షరాక్షసాన్।
ఇషుభిరజయదగ్నిగౌరవాత్
స్వభిలషితం చ హవిర్దదౌ జయః॥ 8-31-37 (56415)
స్మరసి నను యదా పరైర్హృతః
సహధృతరాష్ట్రసుతో విమోక్షితః।
అధిరథజ నరోత్తమైర్యుతాన్
కురుషు బహూన్వినిహత్య తానరీన్॥ 8-31-38 (56416)
ప్రథమమపి పలాయితే త్వయి
ప్రియకలహా ధృతరాష్ట్రసూనవః।
స్మరసి నను యదా ప్రమోచితాః
ఖచరగణానవజిత్య పాండవైః॥ 8-31-39 (56417)
సముదితబలవాహనాః పునః
పురుషవరేణ జితాః స్థ గోగ్రహే।
సగురుగురుసుతాః సభీష్మకాః
కిము న జితః స తదా త్వయాఽర్జునః॥ 8-31-40 (56418)
ఇదమపరముపస్థితం పున--
స్తవ నిధనాయ సుయుద్వమద్య వై।
యది న రిపుభయాత్పలాయసే
సమరగతోఽద్య హతోఽసి సూతజ॥ 8-31-41 (56419)
సంజయ ఉవాచ। 8-31-42x (4917)
ఇతి బహుపరుషం ప్రభాషతి
ప్రమనసి మద్రపతౌ రిపుస్తవం।
భృశమభిరుషితః సరంతపః
కురుపృతనాపతిరాహ మద్రపం॥ 8-31-42 (56420)
కర్ణ ఉవాచ। 8-31-43x (4918)
భవతు భవతు కిం వికత్థసే
నను మర్మ తస్య హి యుద్ధముద్యతం।
యది స జయతి మామిహాహవే
తత ఇదమస్తు సుకత్థితం తవ॥ 8-31-43 (56421)
సంజయ ఉవాచ। 8-31-44x (4919)
ఏవమస్త్వితి మద్రేశ ఉక్త్వా నోత్తరముక్తవాన్।
యాహి శల్యేతి చాప్యేనం కంర్ణః ప్రాహ యుయుత్సయా॥ 8-31-44 (56422)
స రథః ప్రయయౌ శత్రూన్నిఘ్నతః శల్యసారథిః।
నిఘ్నన్నమిత్రాన్సమరే తమోఘ్నః సవితా యథా॥ 8-31-45 (56423)
తతః ప్రాయాత్ప్రీతిమాన్వై రథేన
వైయాఘ్రేణ శ్వేతయుజాఽథ కర్ణః।
స చాలోక్య ధ్వజినీం పాండవానాం
ధనంజయం త్వరయా పర్యపృచ్ఛత్॥ ॥ 8-31-46 (56424)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ఏకత్రింశోఽధ్యాయః॥ 31 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.32. అధ్యాయః 032
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణేన స్వస్యార్జునప్రదర్శకాయ తదభిమతపారితోషికప్రదానప్రతిజ్ఞానం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-32-0 (56425)
సంజయ ఉవాచ। 8-32-0x (4920)
ప్రయత్నేన తదా కర్ణో హర్షయన్వాహినీం తవ।
ఏకైకం సమరే దృష్ట్వా పాండవం పర్యపృచ్ఛత॥ 8-32-1 (56426)
యో మమాద్య మహాత్మానం దర్శయేచ్ఛ్వేతవాహనం।
తస్మై దద్యామభిప్రేతం ధనం యన్మనసేచ్ఛతి॥ 8-32-2 (56427)
న చేత్తదభిమన్యేత తస్మై దద్యామహం పునః।
శకటం రత్నసంపూర్ణం యో మే బ్రూయాద్వనంజయం॥ 8-32-3 (56428)
న చేత్తదభిమన్యేత పురుషోఽర్జునదర్శివాన్।
శతం దద్యాం గవాం తస్మై నైత్యకం కాంస్యదోహనం॥ 8-32-4 (56429)
శతం గ్రామవరాంశ్చైవ దద్యామర్జునదర్శినే।
తథా తస్మై పునర్దద్యాం శ్వేతమశ్వతరీరథం।
యుక్తమంజనకేశీభిర్యో మే బ్రూయాద్వనంజయం॥ 8-32-5 (56430)
న చేత్తదభిమన్యేత పురుషోఽర్జునదర్శివాన్।
అన్యం వాఽస్మై పునర్దద్యాం సౌవర్ణం హస్తిషంగవం॥ 8-32-6 (56431)
తథాప్యస్మై పునర్దద్యాం స్త్రీణాం శతమలంకృతం।
శ్యామానాం నిష్కకంఠీనాం గీతవాద్యవిపశ్చితాం॥ 8-32-7 (56432)
న చేత్తదభిమన్యేత పురుషోఽర్జునదర్శివాన్।
తస్మై దద్యాం శతం నాగాఞ్శతం గ్రామాఞ్శతం రథాన్॥ 8-32-8 (56433)
సువర్ణస్య చ ముఖ్యస్య హయాగ్ర్యాణాం శతం శతాన్।
ఋద్వ్యా గుణైః సుదాంతాంశ్చ ధుర్యవాహాన్సుశిక్షితాన్॥ 8-32-9 (56434)
తథా సువర్ణశృంగీణాం గోధేనూనాం చతుఃశతం।
దద్యాం తస్మై సవత్సానాం యో మే బ్రూయాద్వనంజయం॥ 8-32-10 (56435)
న చేత్తదభిమన్యేత పురుషోఽర్జునదర్శివాన్।
అన్యదస్మై వరం దద్యాం శ్వేతాన్పంచశతాన్హయాన్॥ 8-32-11 (56436)
హేమభాండపరిచ్ఛన్నాన్సుమృష్టమణిభూషణాన్।
సుదాంతానపి చైవాహం దద్యామష్టాదశాపరాన్॥ 8-32-12 (56437)
రథం చ శుభ్రం సౌవర్ణం దద్యాం తస్మై స్వలంకృతం।
యుక్తం పరమకాంభోజైర్యో మే బ్రూయాద్వనంజయం॥ 8-32-13 (56438)
న చేత్తదభిమన్యేత పురుషోఽర్జునదర్శివాన్।
అన్యదస్మై వరం దద్యాం కుంజరాణాం శతాని షట్॥ 8-32-14 (56439)
కాంచనైర్వివిధైర్భాండైరాచ్ఛన్నాన్హేమమాలినః।
ఉత్పన్నానపరాంతేషు వినీతాన్హస్తిశిక్షకైః॥ 8-32-15 (56440)
న చేత్తదభిమన్యేత పురుషోఽర్జునదర్శివాన్।
అన్యదస్మై వరం దద్యాం వైశ్యగ్రామాంశ్చతుర్దశ॥ 8-32-16 (56441)
సుస్ఫీతాంధనసంయుక్తాన్ప్రత్యాసన్నవనోదకాన్।
అకుతోభయాన్సుసంపన్నాన్రాజభోజ్యాంశ్చతుర్దశ॥ 8-32-17 (56442)
దాసీనాం నిష్కకంఠీనాం మాగధీనాం శతం తథా।
ప్రత్యగ్రవయసాం దద్యాం యో మే బ్రూయాద్ధనంజయం॥ 8-32-18 (56443)
న చేత్తదభిమన్యేత పురుషోఽర్జునదర్శివాన్।
అన్యం తస్మై వరం దద్యాం యమసౌ కామయేత్స్వయం॥ 8-32-19 (56444)
పుత్రదారాన్విహాయైవ యదన్యద్విత్తమస్తి మే।
తచ్చ తస్మై పునర్దద్యాం యద్యచ్చ మనసేచ్ఛతి॥ 8-32-20 (56445)
హత్వా చ సహితౌ కృష్ణౌ తయోర్విత్తాని సర్వశః।
తస్మై దద్యామహం యో మే ప్రబ్రూయాత్కేశవార్జునౌ॥ 8-32-21 (56446)
సంజయ ఉవాచ। 8-32-22x (4921)
ఏతా వాచః సుబహుశః కర్ణ ఉచ్చారయన్యుధి।
దధ్మౌ సాగరసంభూతం సుస్వరం శంఖముత్తమం॥ 8-32-22 (56447)
తా వాచః సూతపుత్రస్య తథా యుక్తా నిశంయ తు।
దుర్యోధనో మహారాజ సంహృష్టః సానుజోఽభవత్॥ 8-32-23 (56448)
తతో దుందుభినిర్ఘోషో మృదంగానాం చ సర్వశా।
సింహనాదః సవాదిత్రః కుంచరాణాం చ నిఃస్వనః॥ 8-32-24 (56449)
ప్రాదురాసీత్తదా రాజంస్త్వత్సైన్యే పురుషర్షభ।
యోధానాం సంప్రహృష్టానాం తథా సమభవత్స్వనః॥ 8-32-25 (56450)
తథా ప్రహృష్టే సైన్యే తం ప్లువమానం మహారథం।
వికత్థమానం చ తదా రాధేయమరికర్శనం।
మద్రరాజః ప్రహస్యేదం వచనం ప్రత్యభాషత॥ ॥ 8-32-26 (56451)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ద్వాత్రింశోఽధ్యాయః॥ 32 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.33. అధ్యాయః 033
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణగర్వోక్తిమసహమానేన శల్యేన తద్గ్రర్హణం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-33-0 (56452)
శల్య ఉవాచ। 8-33-0x (4922)
మా సూతపుత్ర మన్యేత(థాః) సౌవర్ణం హస్తిషంగవం।
ప్రయచ్ఛసి ముధైవ త్వం ద్రక్ష్యస్యద్య ధనంజయం॥ 8-33-1 (56453)
మా సూతపుత్ర దానేన సౌవర్ణం హస్తిషంగవం।
ప్రయచ్ఛ పురుషాయాద్య ద్రక్ష్యసి త్వం ధనంజయం॥ 8-33-2 (56454)
బలేన మత్తస్త్యజసి వసు వైశ్రవణో యథా।
అయత్నేనైవ రాధేయ ద్రష్టాస్యద్య ధనంజయం॥ 8-33-3 (56455)
పురా సృజసి యచ్చాపి విత్తం బహు చ మూఢవత్।
అపాత్రదానాద్యే దోషాస్తాన్మోహాన్నావబుధ్యసే॥ 8-33-4 (56456)
యత్ప్రవేదయసే విత్తం బహు తేన ఖలు త్వయా।
శక్యం బహువిధైర్యజ్ఞైర్యష్టుం సూత యజస్వ తైః॥ 8-33-5 (56457)
యచ్చ ప్రార్థయసే హంతుం కృష్ణౌ మోహాద్వృథైవ తత్।
న హి శుశ్రుమ సంమర్దే క్రోష్ట్రా సింహౌ నిపాతితౌ॥ 8-33-6 (56458)
అప్రార్థితం ప్రార్థయసే సుహృదో న హి సంతి తే।
యే త్వాం నివారయంత్యాశు ప్రపతంతం హుతాశనే॥ 8-33-7 (56459)
కార్యాకార్యం న జానీషే కాలపక్కోఽస్యసంశయం।
బహ్వబద్ధమకర్ణీయం కో హి బ్రూయాజ్జిజీవిషుః॥ 8-33-8 (56460)
సముద్రతరణం దోర్భ్యాం కంఠే బద్ధ్వా యథా శిలాం।
గిర్యగ్రాద్వా నిపతనం తాదృక్త్వ చికీర్షితం॥ 8-33-9 (56461)
సహితః సర్వయోధైస్త్వం వ్యూఢానీకైః సురక్షితః।
ధనంజయేన యుధ్యస్వ శ్రేయశ్చేత్ప్రాప్తుమిచ్ఛసి॥ 8-33-10 (56462)
హితార్థం ధార్తరాష్ట్రస్య బ్రవీమి త్వాం న హింసయా।
శ్రద్ధస్వేదం మయా ప్రోక్తం యది తేఽస్తి జిజీవిషా॥ 8-33-11 (56463)
కర్ణ ఉవాచ। 8-33-12x (4923)
స్వబాహువీర్యమాశ్రిత్య ప్రార్థయాంయర్జునం రణే।
త్వం తు మిత్రముఖః శత్రుర్మాం భీషయితుమిచ్ఛసి॥ 8-33-12 (56464)
న మామస్మాదభిప్రాయాత్కశ్చిదద్య నివర్తయేత్।
అపీంద్రో వజ్రముద్యంయ కిము మర్త్యః కథంచన॥ 8-33-13 (56465)
సంజయ ఉవాచ। 8-33-14x (4924)
ఇతి కర్ణస్య వాక్యాంతే శల్యః ప్రాహోత్తరం వచః।
చుకోపయిషురత్యర్థం కర్ణం మద్రేశ్వరః పునః॥ 8-33-14 (56466)
యదా వై త్వాం ఫల్గునబాహువేగా--
జ్జ్యాచోదితా వేగవంతోఽగ్నికల్పాః।
అన్వేతారః కంకపత్రాః శితాగ్రా--
స్త్యక్ష్యత్యేషా స్వాం తదా కర్ణ బుద్ధిః॥ 8-33-15 (56467)
యదా దిర్వ్య ధనురాదాయ పార్థః
ప్రతాపయన్పృతనాం సవ్యసాచీ।
త్వాం మర్దయిష్యత్యసుఖైః పృషత్కై--
స్తదాపృచ్ఛాం త్యక్ష్యసే పాండవస్య॥ 8-33-16 (56468)
బాలశ్చంద్రం మాతురంకే శయానో
యథా కశ్చిత్ప్రార్థయతేఽపహర్తుం।
తద్వన్మోహాద్దయోతామానం రథస్థం
జేతుం పార్థం కాంక్షసే సూతపుత్ర॥ 8-33-17 (56469)
హరాదస్త్రం తీక్ష్ణధారం యథాఽద్య
సర్వాణి గాత్రాణి నికర్షసి త్వం।
సుతీక్ష్ణశస్త్రోపమకర్మణేహ
యుయుత్ససే ఫల్గునేనాద్య కర్ణ॥ 8-33-18 (56470)
హన్యాదసిం తీక్ష్ణధారం యథాఽతః
సుతేజనం నిహితం వై పృథివ్యాం।
తథా ఖనస్యద్య శితాన్పృషత్కా--
న్యథార్థయస్యర్జునేనేహ యుద్ధం॥ 8-33-19 (56471)
త్రిశూలమాశ్లిష్య సుతీక్ష్ణధారం
సర్వాణి గాత్రాణి విఘర్షసి త్వం।
సుతీక్ష్ణధారోపమకర్మణా త్వం
యుయుత్ససే యోఽర్జునేనాద్య కర్ణ॥ 8-33-20 (56472)
క్రుద్ధం సింహం కేసరిణం బృహంతం
బాలో మూఢః క్షుద్రమృగస్తరస్వీ।
సమాహ్వయేద్వృష్టముపేత్య యోద్ధుం
తథా త్వమద్యాహ్వయసే హి పార్థం॥ 8-33-21 (56473)
మా సూతపుత్రాహ్వయ రాజపుత్రం
మహావీర్యం కేసరిణం యథైవ।
వనే శృగాలః పిశితేన తృప్తః
పార్థం సమాసాద్య వినంక్ష్యసి త్వం॥ 8-33-22 (56474)
ఈషాదంతం మహానాగం ప్రభిన్నకరటాముఖం।
శశకో హయసే యుద్వే కర్ణ పార్థం ధనంజయం॥ 8-33-23 (56475)
విలస్థం కృష్ణసర్పం త్వం జాల్యాత్కాష్ఠేన విధ్యసి।
మహావిషం పూర్ణకోపం యత్పార్థం యోద్వుమిచ్ఛసి॥ 8-33-24 (56476)
సింహం కేసరిణం క్రుద్ధమభిక్రంయాభినర్దసే।
శృగాల ఇవ మూఢస్త్వం నృసింహం కర్ణ పాండవం॥ 8-33-25 (56477)
సుపర్ణం పతగశ్రేష్ఠం వైనతేయం తరస్వినం।
స్వగేవాహ్వయసే పార్థం తథా కర్ణం ధనంజయం॥ 8-33-26 (56478)
సర్వాంభసాం నిధిం భీమం మూర్తిమంతం ఝషాకులం।
చంద్రోదయే వివర్ధంతమప్లువస్త్వం తితీర్షసి॥ 8-33-27 (56479)
ఋషభం దుందుభిగ్రీవం తీక్ష్ణశృంగం ప్రహారిణం।
వత్స ఆహ్వయసే యుద్వే కర్ణ పార్థం ధనంజయం॥ 8-33-28 (56480)
మహామేఘం మహాఘోషం దర్దురః ప్రతినర్దసి।
బాణతోయప్రదం కాలే నరపర్జన్యమర్జునం॥ 8-33-29 (56481)
యథా చ శ్వా గృహస్థస్తు వ్యాఘ్రం వనగతం భషేత్।
తథా త్వం భషసే కర్ణ నరవ్యాఘ్రం ధనంజయం॥ 8-33-30 (56482)
శృగాలో హి వనే కర్ణ శశైః పరివృతో వసన్।
మన్యతే సింహమాత్మానం యావత్సింహం న పశ్యతి॥ 8-33-31 (56483)
తథా త్వమపి రాధేయ సింహమాత్మానమిచ్ఛసి।
అపశ్యఞ్శత్రుదమనం నరసింహం రణేఽర్జునం॥ 8-33-32 (56484)
వ్యాఘ్రం త్వం మన్యసేఽఽత్మానం యావత్కృష్ణౌ న పశ్యసి।
సమాస్థితావేకరథే సూర్యాచంద్రమసావివ॥ 8-33-33 (56485)
యావద్గ్రాండీవఘోషం త్వం న శృణోషి మహాహవే।
తావదేవ త్వయా కర్ణ శక్యం వక్తుం యథేచ్ఛసి॥ 8-33-34 (56486)
రథశంఖధనుఃశబ్దైర్నాదయంతం దిశో దశ।
నర్దంతమివ శార్దూలం దృష్ట్వా క్రోష్టా భవిష్యసి॥ 8-33-35 (56487)
నిత్యమేవ శృగాలస్త్వం నిత్యం సింహో ధనంజయః।
వీరప్రద్వేషణాన్మూఢ తస్మాత్క్రోష్టేవ లక్ష్యసే॥ 8-33-36 (56488)
యథాఽఽఖుః స్యాద్విడాలశ్చ శ్వా వ్యాఘ్రశ్చ బలాబలే।
యథా శృగాలః సింహశ్చ యథా చ శశకుంజరౌ॥ 8-33-37 (56489)
యథాఽనృతం చ సత్యం చ యథా చాపి విషామృతే।
తథా త్వమపి పార్థశ్చ ప్రఖ్యాతావాత్మకర్మభిః॥ ॥ 8-33-38 (56490)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి త్రయస్త్రింశోఽధ్యాయః॥ 33 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.34. అధ్యాయః 034
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణేన మర్మోద్ధాటనపూర్వకం శల్యగర్హణం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-34-0 (56491)
సంజయ ఉవాచ। 8-34-0x (4925)
అధిక్షిప్తస్తు రాధేయః శల్యేనామితతేజసా।
శల్యమాహ సుసంక్రుద్ధో వాక్శల్యమవధారయన్॥ 8-34-1 (56492)
కర్ణ ఉవాచ। 8-34-2x (4926)
గుణాన్గుణవతాం శల్య గుణవాన్వేత్తి నాగుణః।
త్వం తు నిత్యం గుణైర్హీనః కిం జ్ఞాస్యసి గుణాగుణాన్॥ 8-34-2 (56493)
అర్జునస్య మహాస్త్రాణి క్రోధం వీర్యం ధనుః శరాన్।
అహం శల్యాభిజానామి న త్వం జానాసి తత్తథా॥ 8-34-3 (56494)
తథా కృష్ణస్య మాహాత్ంయమృషభస్య మహీక్షితాం।
యథాహం శల్య జానామి న త్వం జానాసి తత్తథా॥ 8-34-4 (56495)
ఏవమేవాత్మనో వీర్యమహం వీర్యం చ పాండవే।
జానంస్తావాహ్వయే యుద్ధే శల్య నాగ్నిం పతంగవత్॥ 8-34-5 (56496)
అస్తి చాఽయమిషుః శల్య సుపుంఖో రక్తభోజనః।
ఏకస్తూణీశయః పత్రీ సుధౌతః సమలంకృతః॥ 8-34-6 (56497)
శేతే చందనచూర్ణేన పూజితో బహులాః సమాః।
ఆహేయో విషవానుగ్రో నరాశ్వద్విపసంఘహా॥ 8-34-7 (56498)
ఘోరరూపో మహారౌద్రస్తనుత్రాస్థివిదారణః।
నిర్భింద్యాం యేన రుష్టోఽహమపి మేరుం మహాగిరిం॥ 8-34-8 (56499)
తమహం జాతు నాస్యేయమన్యస్మిన్ఫల్గునాదృతే।
కృష్ణాద్వా దేవకీపుత్రాత్సత్యం చాపి శృణుష్వ మే॥ 8-34-9 (56500)
తేనాహమిషుణా శల్య వాసుదేవధనంజయౌ।
యోత్స్యే పరమసంరబ్ధౌ తత్కర్మ సదృశం మమ॥ 8-34-10 (56501)
సర్వేషాం వృష్ణివీరాణాం కృష్ణే లక్ష్మీః ప్రతిష్ఠితా।
సర్వేషాం పాండుపుత్రాణాం జయః పార్థే ప్రతిష్ఠితః।
ఉభయం తు సమాసాద్య కో నివర్తితుమర్హతి॥ 8-34-11 (56502)
తావేతౌ పురుషవ్యాఘ్రౌ సమేతౌ స్యందనే స్థితౌ।
మామేకమభిసంయుద్ధౌ సుజాతం పశ్య శల్య మే॥ 8-34-12 (56503)
పితృష్వసామాతులజౌ భ్రాతరావపరాజితౌ।
మణీ సూత్ర ఇవ ప్రోతౌ ద్రష్టాసి నిహతౌ మయా॥ 8-34-13 (56504)
అర్జునే గాండివం కృష్ణే చక్రం తార్క్ష్యకపిధ్వజౌ।
భీరూణాం త్రాసజననం శల్య హర్షకరం మమ॥ 8-34-14 (56505)
త్వం తు దుష్ప్రకృతిర్మూఢో మహాయుద్వేష్వకోవిదః।
భయావదీర్ణః సంత్రాసాదబద్ధం బహుః భాషసే॥ 8-34-15 (56506)
సంస్తౌషి తౌ తు కేనాపి హేతునా త్వం కుదేశజ।
తౌ హత్వా సమరే హంతా త్వామద్య సహ బాంధవం॥ 8-34-16 (56507)
పాపదేశజ దుర్బుద్ధే క్షుద్ర క్షత్రియపాంసన।
సుహృద్రూపో రిపుః కిం మాం కృష్ణాభ్యాం భీషయిష్యసి॥ 8-34-17 (56508)
తౌ వా మామద్య హంతారౌ హనిష్యే వాఽపి తావహం।
నాహం బిభేమి కృష్ణాభ్యాం విజానన్నాత్మనో బలం॥ 8-34-18 (56509)
వాసుదేవసహస్రం వా ఫల్గునానాం శతాని వా।
అహమేకో హనిష్యామి జోషమాస్స్వ కుదేశజ॥ 8-34-19 (56510)
స్త్రియో బాలాశ్చ వృద్వాశ్చ ప్రాయః క్రీడాగతా జనాః॥ 8-34-20 (56511)
యా గాథాః సంప్రగాయంతి కుర్వతోఽధ్యయనం యథా।
తా గాథాః శృణు మే శల్య మద్రకేషు దురాత్మసు॥ 8-34-21 (56512)
బ్రాహ్మణైః కథితాః పూర్వం యథావద్రాజసన్నిధౌ।
శ్రుత్వా చైకమనా మూఢ మమ వా బ్రూహి చోత్తరం॥ 8-34-22 (56513)
మిత్రధ్రుఙ్మద్రకో నిత్యం యో నో ద్వేష్టి స మద్రకః।
మద్రకే సంగతం నాస్తి క్షుద్రవాక్యే నరాధమే॥ 8-34-23 (56514)
దురాత్మా మద్రకో నిత్యం నిత్యమానృతికోఽనృజుః।
యచ్చాన్యదపి దౌరాత్ంయం మద్రకేష్వితి నః శ్రుతం॥ 8-34-24 (56515)
పితా పుత్రశ్చ మాతా చ శ్వశ్రూశ్వశురమాతులాః।
భగినీ దుహితా భ్రాతా నప్తాఽన్యే తే చ బాంధవాః॥ 8-34-25 (56516)
వయస్యాభ్యాగతాశ్చాన్యే దాసీదాసాశ్చ సంగతాః।
పుంభిర్విమిశ్రా నార్యశ్చ జ్ఞాతాజ్ఞాతాః స్వయేచ్ఛయా॥ 8-34-26 (56517)
యేషాం గృహేష్వశిష్టానాం సక్తుమద్యాశినాం సదా।
పీత్వా శీధు సగోమాంసం క్రందంతి చ హసంతి చ॥ 8-34-27 (56518)
గాయంతి చాప్యబద్ధాని ప్రవర్తంతే చ కామతః।
కామప్రలాపినోఽన్యోన్యం తేషు ధర్మఃకథం భవేత్॥ 8-34-28 (56519)
మద్రకేష్వవలిప్తేషు ప్రఖ్యాతాశుభకర్మసు।
నాపి వైరం న సౌహార్దం మద్రకేణ సమాచరేత్॥ 8-34-29 (56520)
మద్రకే సంగతం నాస్తి మద్రకో హి సదా మలః।
మద్రకేషు చ సంసృష్టం శౌచం గాంధారకేషు చ॥ 8-34-30 (56521)
రాజయాజకయాజ్యే హి యథా దత్తం హవిర్నశేత్।
శూద్రసంస్కారకో విప్రో యథా యాతి పరాభవం॥ 8-34-31 (56522)
యథా బ్రహ్మద్విషో నిత్యం గచ్ఛంతీహ పరాభవం।
యథైవ సంగతం కృత్వా నరః పతతి మద్రకైః॥ 8-34-32 (56523)
బాలేష్వపి సదా న స్మ ధనం వృశ్చిక తే విషం।
ఆథర్వణేన మంత్రేణ సర్వశాంతిః కృతా మయా॥ 8-34-33 (56524)
ఇతి వృశ్చికదష్టస్య విషవేగహతస్య చ।
కుర్వంతి భేషజం ప్రాజ్ఞాః సత్యం తచ్చాపి దృశ్యతే॥ 8-34-34 (56525)
ఏవం విద్వంజోషమాస్స్వ బ్రూహి చాత్రోత్తరం వచః।
వాసాంస్యుత్సృజ్య నృత్యంతి స్త్రియో మద్యవిమోహితాః॥ 8-34-35 (56526)
మైథునేఽసంగతాశ్చాపి యథాకామవరాశ్చ తాః।
తాసాం పుత్ర కథం ధర్మం మద్రకో వక్తుమర్హతి॥ 8-34-36 (56527)
యాస్తిష్ఠంత్యః ప్రమేహంతి యథైవోష్ట్రదశేరకాః।
తాసాం విభ్రష్టధర్మాణాం నిర్లజ్జానాం తతస్తతః।
త్వం పుత్రస్తాదృశీనాం హి ధర్మం వక్తుమిహేచ్ఛసి॥ 8-34-37 (56528)
సౌవీరకం యాచ్యమానా మద్రికా కర్షతి స్ఫిచౌ।
అదాతుకామా వచనమిదం వదతి దారుణం॥ 8-34-38 (56529)
మా మాం సౌవీరకం కశ్చిద్యాచతాం దయితం మమ।
పుత్రం దద్యాం పతిం దద్యాం న తు దద్యాం సువీరకం॥ 8-34-39 (56530)
గౌర్యో బృహత్యో నిర్హీకా మద్రికాః కంపలావృతాః।
ఘస్మరా నష్టశౌచాశ్చ ప్రాయ ఇత్యనుశుశ్రుమ॥ 8-34-40 (56531)
పమేహిత్వా స్ఫిచౌ భూమౌ ఘర్షంత్యో హీనశోధనాః।
శుద్ధా నాద్భిర్న మృద్భిశ్చ నిత్యోచ్ఛిష్టా భవంతి హి॥ 8-34-41 (56532)
ఏవమాది మయాఽన్యైర్వా శక్యం వక్తుం భవేద్బహు।
ఆకేశాంతాన్నఖాగ్రాచ్చ వక్తవ్యేషు కుకర్మసు॥ 8-34-42 (56533)
మద్రకాః సింధుసౌవీరా ధర్మం విద్యుః కథం త్విహ।
పాపదేశోద్భవా ంలేచ్ఛా ధర్మాణామవిచక్షణాః॥ 8-34-43 (56534)
ఏష ముఖ్యతమో ధర్మః క్షత్రియస్యేతి నః శ్రుతం।
యదాజౌ నిహతః శేతే సద్భిః సమభిపూజితః॥ 8-34-44 (56535)
ఆయుధానాం సాంపరాయే యన్ముంచేయమహం తతః।
మమైష ప్రథమః కల్పో నిధనే స్వర్గమిచ్ఛతః॥ 8-34-45 (56536)
సోయం ప్రియసఖా చాస్మి ధార్తరాష్ట్రస్య ధీమతః।
తదర్థే హి మమ ప్రాణా యచ్చ మే విద్యతే వసు॥ 8-34-46 (56537)
వ్యక్తం త్వమప్యుపహితః పాండవైః పాపదేశజ।
యథా చామిత్రవత్సర్వం త్వమస్మాసు ప్రవర్తసే॥ 8-34-47 (56538)
కామం న ఖలు శక్యోఽహం త్వద్విధానాం శతైరపి।
సంగ్రామాద్విముఖః కర్తుం ధర్మజ్ఞ ఇవ నాస్తికైః॥ 8-34-48 (56539)
సారంగ ఇవ ఘర్మార్తః కామం విలప శుష్య చ।
నాహం భీషయితుం శక్యః క్షత్రధర్మే వ్యవస్థితః॥ 8-34-49 (56540)
తనుత్యజాం నృసింహానామాహవేష్వనివర్తినాం।
యా గతిర్గురుణా ప్రోక్తా ప్రేంణా రామేణ తాం స్మరే॥ 8-34-50 (56541)
స్వేషాం త్రాణార్థముద్యంతం వధార్థం ద్విషతామపి।
విద్ధి మామాస్థితం వృత్తం పౌరూరవసముత్తమం॥ 8-34-51 (56542)
న తద్భూతం ప్రపశ్యామి త్రిషు లోకేషు మద్రప।
యో మామస్మాదభిప్రాయాద్వారయేదితి మే మతిః॥ 8-34-52 (56543)
ఏవం విద్వంజోషమాస్స్వ త్రాసాత్కిం బహు భాషసే।
న త్వాం హత్వా ప్రదాస్యామి క్రవ్యాద్భ్యో మద్రకాధం॥ 8-34-53 (56544)
మిత్రప్రతీక్షయా శల్య ధృతరాష్ట్రస్య చోభయోః।
అపవాదతితిక్షాభిస్త్రిభిరేతైర్హి జీవసి॥ 8-34-54 (56545)
పునశ్చేదీదృశం వాక్యం మద్రరాజ వదిష్యసి।
శిరస్తే పాతయిష్యాసి గదయా వజ్రకల్పయా॥ 8-34-55 (56546)
శ్రోతారస్త్విదమద్యేహ ద్రష్టారో వ్రా కుదేశజ।
కర్ణం వా జఘ్నతుః కృష్ణౌ కర్ణో వా నిజఘాన తౌ॥ 8-34-56 (56547)
ఏవముక్త్వా తు రాధేయః పునరేవ విశాంపతే।
అబ్రవీన్మద్రరాజానం యాహియాహీత్యసంభ్రమం॥ ॥ 8-34-57 (56548)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి చతుస్త్రింశోఽధ్యాయః॥ 34 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.35. అధ్యాయః 035
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
శల్యేన కర్ణంప్రతి హంసకాకీయాఖ్యానకథనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-35-0 (56549)
సంజయ ఉవాచ। 8-35-0x (4927)
మారిషాధిరథేః శ్రుత్వా వాచో యుద్ధాభినందినః।
శల్యోఽబ్రవీత్పునః కర్ణం నిదర్శనముదాహరన్॥ 8-35-1 (56550)
జాతోఽహం యజ్వనాం వంశే సంగ్రామేష్వనివర్తినాం।
రాజ్ఞాం మూర్ధాభిషిక్తానాం స్వయం ధర్మపరాయణః॥ 8-35-2 (56551)
యథైవ మత్తో మద్యేన త్వం తథా లక్ష్యసే వృష।
తథాఽద్య త్వాం ప్రమాద్యంతం చికిత్సేయం సుహృత్తయా॥ 8-35-3 (56552)
ఇమాం కాకోపమాం కర్ణ ప్రోచ్యమానాం నిబోధ మే।
శ్రుత్వా యథేష్టం కుర్యాస్త్వం నిహీన కులపాంసన॥ 8-35-4 (56553)
నాహమాత్మని కించిద్వై కిల్బిషం కర్ణ సంస్మరే।
యేన మాం త్వం మహాబాహో హంతుమిచ్చస్యనాగసం॥ 8-35-5 (56554)
అవశ్యం తు మయా వాచ్యం బుద్ధ్వా తవ హితాహితం।
విశేషతో రథస్థేన రాజ్ఞశ్చైవ హితైషిణా॥ 8-35-6 (56555)
సమం చ విషమం చైవ రథినశ్చ బలాబలం।
శ్రమః ఖేదశ్చ సతతం హయానాం రథినా సహ॥ 8-35-7 (56556)
ఆయుధస్య పరిజ్ఞానం రుతం చ మృగపక్షిణాం।
సారం చైవాప్యాసరం చ శల్యానాం చ ప్రతిక్రియా॥ 8-35-8 (56557)
అస్త్రయోగం చ యుద్వం చ నిమిత్తాని తథైవ చ।
సర్వమేతన్మయా జ్ఞేయం రథస్యాస్య కుటుంబినా।
అతస్త్వాం కథయే కర్ణ నిదర్శనమిదం పునః॥ 8-35-9 (56558)
వైశ్యః కిల సముద్రాంతే ప్రభూతధనధాన్యవాన్।
యజ్వా దానపతిః క్షాంతః స్వకర్మస్థోఽభవచ్ఛుచిః॥ 8-35-10 (56559)
బహుపుత్రః ప్రియాపత్యః సర్వభూతానుకంపకః।
రాజ్ఞో ధర్మప్రధానస్య రాష్ట్రే వసతి నిర్భయః॥ 8-35-11 (56560)
పుత్రాణాం తస్య బాలానాం కుమారాణాం యశస్వినాం।
కాకో బహూనామభవదుచ్ఛిష్టకృతభోజనః॥ 8-35-12 (56561)
తస్మైసదా ప్రయచ్ఛంతి వైశ్యపుత్రాః కుమారకాః।
మాంసోదనం దధి క్షీరం పాయసం మధుసర్పిషీ॥ 8-35-13 (56562)
స చోచ్ఛిష్టభృతః కాకో వైశ్యపుత్రైః కుమారకైః।
సదృశాన్పక్షిణో దృప్తః శ్రేయససశ్చావమన్యతే॥ 8-35-14 (56563)
అథ హంసాః సముద్రాంతే ప్రజగ్మురతిపాతినః।
గరుడస్య గతౌ తుల్యాశ్చక్రాంగా హృష్టచేతసః॥ 8-35-15 (56564)
కుమరారకాస్తదా హంసాందృష్ట్వా కాకమథాబ్రువన్।
భవానేవ విశిష్టోఽసి పతత్రిభ్యో విహంగమ॥ 8-35-16 (56565)
ఏతేఽతిపాతినః పశ్య విహంగాన్వియదాశ్రితాన్।
ఏహి త్వమపి శక్తో హి కస్మాన్న పతితం త్వయా॥ 8-35-17 (56566)
ప్రతార్యమాణస్తైః సర్వైరల్పబుద్ధిభఇరండజః।
తద్వచః సత్యమిత్యేవ మౌర్ఖ్యాద్దర్పాచ్చ జజ్ఞివాన్॥ 8-35-18 (56567)
తాన్సోనుపత్య జిజ్ఞాసుః క ఏషాం శ్రేష్ఠభాగితి।
ఉచ్ఛిష్టదర్పితః కాకో బహూనామేకపాతినాం॥ 8-35-19 (56568)
తేషాం యం ప్రవరం మేనే హంసానాం దూరపాతినాం।
స తమాహ్వత దుర్బుద్ధిః పతావ ఇతి పక్షిణం।
తచ్ఛ్రుత్వా ప్రాహసన్హంసా యే తత్రాసన్సమాగతాః॥ 8-35-20 (56569)
భాషతో బహు కాకస్య బాలిశ్యాత్పతతాం వరాః।
ఇదమూచుః స్మ చక్రాంగావచః కాకం వింగమాః॥ 8-35-21 (56570)
హంసా ఊచుః। 8-35-22x (4928)
వయం హంసాశ్చరామేమాం పృథివీం మానసౌకసః।
పక్షిణాం చ వయం నిత్యం దూరపాతేన పూజితాః॥ 8-35-22 (56571)
కథం హంసం ను బలినం చక్రాంగం దూరపాతినం।
కాకో భూత్వా నిపతనే సమాహ్వయసి దుర్మతే।
కథం త్వం పతితా కాక సహాస్మాభిర్బ్రవీహి తత్॥ 8-35-23 (56572)
అథ హంసవచో మూఢః కుత్సయిత్వా పునః పునః।
ప్రజగాదోత్తరం కాకః కత్థనో జాతిలాఘవాత్॥ 8-35-24 (56573)
కాక ఉవాచ। 8-35-25x (4929)
శతమేకం చ పాతానాం పతితాఽస్మి న సంశయః।
శతయోజనమేకైకం విచిత్రం వివిధం తథా॥ 8-35-25 (56574)
ఉడ్డీనమవడీనం చ ప్రడీనం డీనమేవ చ।
నిడీనమథ సండీనం తిర్యక్డీనగతాని చ॥ 8-35-26 (56575)
విడీనం పరిడీనం చ పరాడీనం సుడీనకం।
అభిడీనం మహాడీనం నిర్డీనమతిడీనకం॥ 8-35-27 (56576)
అవడీనం ప్రడీనం చ సండీనం డీనడీనకం।
సండీనోడ్డీనడీనం చ పునర్డీనవిడీనకం॥ 8-35-28 (56577)
సంపాతం సముదీషం చ తతోఽన్యద్వ్యతిరిక్తకం।
గతాగతం ప్రతిగతం బహ్వీశ్చ నికులీనకాః।
కర్తాఽస్మి మిషతాం వోఽద్య తతో ద్రక్షయథ మే బలం॥ 8-35-29 (56578)
తేషామన్యతమేనాహం పతిష్యామి విహాయసం।
ప్రదిశధ్వం యథాన్యాయం కేన హంసాః పతాంయహం॥ 8-35-30 (56579)
తే వై ధ్రువం వినిశ్చిత్య సంపతధ్వం మయా సహ।
పాతైరేభిః ఖలు ఖగాః పతితుం ఖే నిరాశ్రయే॥ 8-35-31 (56580)
ఏవముక్తే తు కాకేన ప్రహస్యైకో విహంగమః।
ఉవాచ కాకం రాధేయ వచనం తన్నిబోధ మే॥ 8-35-32 (56581)
హంస ఉవాచ। 8-35-33x (4930)
శతమేకం చ పాతానాం త్వం కాక పతితా ధ్రువం।
ఏకమేవ తు యం పాతం విదుః సర్వే విహంగమాః।
తమహం పతితా కాక నాన్యం జానామి కంచన॥ 8-35-33 (56582)
కాక ఉవాచ। 8-35-34x (4931)
పత త్వమపి తత్రాశు యేన పాతేన మన్యసే॥ 8-35-34 (56583)
అథ కాకం ప్రజహసుర్యే తత్రాసన్సమాగతాః।
కథమేకేన పాతేన హంసః పాతశతం జయేత్।
ఏకేన వాయస త్వైనం పాతేనాభిభవిష్యతి॥ 8-35-35 (56584)
హంసశ్చోత్పతితః కాకో బలవానాశువిక్రమః।
ప్రపేతతుః స్పర్ధయా చ తతస్తౌ హంసవాయసౌ।
ఉపర్యుపరి వేగేన సముద్రం మకరాలయం॥ 8-35-36 (56585)
హంసస్త్వేకేన పాతేన కాకః పాతశతేన చ।
స్పర్ధినౌ సహితౌ తూర్ణం ఖమాస్థాయ తరస్వినౌ॥ 8-35-37 (56586)
హంసస్తు మృదునైకేన విక్రాంతుముపచక్రమే।
పూర్వమేవ తు వై కాకః స తం తూర్ణం ప్రచక్రమే॥ 8-35-38 (56587)
నాత్యహీయత కాకశ్చ ముహూర్తమివ సూతజ॥ 8-35-39 (56588)
కాకోపి హంసం చాపల్యాచ్ఛీఘ్రతాం ప్రతిదర్శయన్।
వేగేనాతీత్య తరసా పునరేతి ముహుర్ముహుః॥ 8-35-40 (56589)
తుండేనాభ్యహనచ్చైనం కుర్వన్నామాపసవ్యతః।
రోరూయన్నివ చాప్యేనం సమాహ్వయతి వై ముహుః।
విసిస్మాపయిషుః పాతైర్దర్శయన్నాత్మనః క్రియాం॥ 8-35-41 (56590)
అథ తాని విచిత్రాణి పతితానీతరాణి చ।
దృష్ట్వా ప్రముదితాః కాకా వినేదురధికైః స్వరైః॥ 8-35-42 (56591)
హంసాశ్చాపహసంతి స్మ ప్రవదంతి ప్రియాణి చ।
కుర్వాణా వివిధాన్రావానిచ్ఛంతో జయమాత్మనః॥ 8-35-43 (56592)
ఉత్పత్యోత్పత్య చ ప్రాహుర్ముహూర్తమితి చేతి చ।
వృక్షాగ్రేభ్యః స్థలేభ్యశ్చ నిపతంత్యుత్పతంతి చ॥ 8-35-44 (56593)
అవమత్య చ హంసం తమిదం కాకోఽబ్రవీద్వచః।
యోఽసావుత్పతితో హంసః సోఽసావేవ ప్రహీయతే॥ 8-35-45 (56594)
అథ హంసస్తు తచ్ఛ్రుత్వా భాషితం పతతాంవరః।
విగాహ్య హంసో విక్షోభ్య ప్రాపతత్పశ్చిమాం దిశం॥ 8-35-46 (56595)
ఉపర్యుపరి వేగేన సాగరం మకరాలయం।
బహుసత్వసమాకీర్ణం వీచీభిర్భీమదర్శనం॥ 8-35-47 (56596)
అథాచిరేణ రాధేయ కాకో వేగాదహీయత।
తతోఽతీవ పరిశ్రాంతః కథంచిద్వంసమన్వగాత్॥ 8-35-48 (56597)
భీశ్చైనమావిశత్తీవ్రం కాకం కర్ణ విచేతసం।
ద్వీపాంద్రుమాన్వితాన్పశ్యన్విశ్రమార్థం శ్రమాతురః।
నిపతేయం క్కను శ్రాంత ఇతి తస్మింజలార్ణవే॥ 8-35-49 (56598)
అవగాహ్య సముద్రోఽపి బహుసత్వగణాలయః।
మహాన్భూతశతోద్భూసీ నభసస్తు విశిష్యతే॥ 8-35-50 (56599)
గాంభీర్యార్ద్వి సముద్రస్య న విశేషం కులాధమ।
దిశశ్చ నాంభసాం కర్ణ సముద్రస్థా విదుర్జనాః।
విపశ్చితోప్యపారత్వాత్కిం పునః కర్ణ వాయసః॥ 8-35-51 (56600)
అథ హంసోప్యతిక్రామన్ముహూర్తమివ దూరతః।
అతిక్రంయ చ చక్రాంగః కాకం తం సముదైక్షత॥ 8-35-52 (56601)
శనకైః పరిహీనం తం పరిశ్రాంతమచేతసం।
అవేక్షమాణస్తం కాకం ప్రత్యాగంయ హసన్నివ॥ 8-35-53 (56602)
తం ప్రహస్య చ చక్రాంగః కాకం మందగతిం తదా।
హీయమానమథో దృష్ట్వా హంసః ప్రాహ యథార్థవత్।
ఉజ్జిహీర్షుర్నిమజ్జంతం స్మరన్సత్పురుషవ్రతం॥ 8-35-54 (56603)
బహూని పతితాని త్వమాచక్షాణో ముహుర్ముహుః।
పతస్యవ్యాహరన్ఖేదం తతో గర్హ్యం ప్రభాషసే॥ 8-35-55 (56604)
జలం నామ పతితం కాక యత్త్వం పతసి సాంప్రతం।
జలం స్పృశసి పక్షాభ్యాం తుండేన చ పునః పునః॥ 8-35-56 (56605)
ప్రబ్రూహి కతమోఽయం తే పాతో వర్తతి వాయస।
ఏహ్యేహి కాక శీఘ్రం త్వమేష త్వాం పరిపాలయే॥ 8-35-57 (56606)
స పక్షాభ్యాం స్పృశన్నార్తస్తుండేన చ జలం తదా।
కాకో దృఢం పరిశ్రాంతః సహసా నిపపాత హ॥ 8-35-58 (56607)
సాగరాంభసి తం దృష్ట్వా పతతంతం దీనచేతసం।
ంరియమాణమిదం వాక్యం హంసః కాకమువాచ హ॥ 8-35-59 (56608)
శతమేకం చ పాతానాం పతాంయహమితి స్మ హ।
శ్లాఘన్నాత్మానమద్య త్వం కాక భాషితవానసి॥ 8-35-60 (56609)
స త్వమేకశతం పాతం పతన్నభ్యధికో మయా।
కథమేవం పరిశ్రాంతః పతితోఽసి మహార్ణవే॥ 8-35-61 (56610)
ప్రత్యువాచ తతః కాకః సీదమాన ఇదం వచః।
ఉపరీతం తదా హంసం ప్రసమీక్ష్య ప్రసాదయన్॥ 8-35-62 (56611)
ఉచ్ఛిష్టాన్నేన పుష్టోఽహం దర్పోత్సిక్తః కుసత్వతః।
సుపర్ణ ఇవ చాత్మానం జ్ఞాతవాన్పుత్రలాఘవాత్॥ 8-35-63 (56612)
శరణం త్వాం ప్రపన్నోఽహముదకాంతమవాప్నుయాం।
హంసేదానీం పరిశ్రాంతమాపదో మాం సముద్వర॥ 8-35-64 (56613)
యది నామ పునర్జీవన్గచ్ఛేయం స్వం నివేశనం।
నైనం పునర్హీనమపి క్షేప్తాఽహం ఖే విచారిణం॥ 8-35-65 (56614)
తమేవం కరుణం దీనం విలపంతమచేతసం।
కాకకాకేతి వాశంతం నిమజ్జంతం మహార్ణవే।
కృపయాఽభిపరీతో వై కృపాం చక్రే దురాత్మని॥ 8-35-66 (56615)
అథ తం పతతం దీనం జలక్లిన్నమచేతనం।
పద్భ్యాముత్క్షిప్య వేపంతం పృష్ఠమారో పయత్తదా॥ 8-35-67 (56616)
స హంసః పృష్ఠమారోప్య కాకం కర్ణ విచేతసం।
అవిస్మయంస్తదా కర్ణ పునరేవ సమానయత్।
తమేవ దేశం తరసా స్పర్ధయా పేతతుర్యతః॥ 8-35-68 (56617)
ఉత్సృజ్య త్వబ్రవీన్మైవం పునః కార్యం త్వయేతి హ।
స్థాప్య చైనం పునర్ద్వీపే సమాశ్వస్య చ విక్లవం।
గతో యథేప్సితం దేశం హంసో మన ఇవాశుగః॥ 8-35-69 (56618)
ఏవముచ్ఛిష్టపుష్టః స కాకోఽహంసపరాజితః।
బలం వీర్యం మహత్కర్ణ త్యక్త్వా క్షాంతిముపాగతః॥ 8-35-70 (56619)
ఉచ్ఛిష్టభోజనః కాకో యథా వైశ్యకులే పురా।
ఏవం త్వముచ్ఛిష్టభృతో ధార్తరాష్ట్రైర్న సంశయః॥ 8-35-71 (56620)
సదృశాఞ్శ్రేయసశ్చాపి సర్వాన్కర్ణావమన్యసే।
ద్రోణద్రౌణికృపైర్గుప్తో భీష్మేణాన్యైశ్చ కౌరవైః॥ 8-35-72 (56621)
విరాటనగరే పార్థమేకం కిం నావధీస్తదా।
యత్ర వ్యస్తాః సమస్తాశ్చ నిర్జితాః స్థ కిరీటినా
సృగాలా ఇవ సింహేన క్వ తే వీర్యం తదా గతం॥ 8-35-73 (56622)
భ్రాతరం నిహతం దృష్ట్వా సమరే సవ్యసాచినా।
పశ్యతాం కురవీరాణాం ప్రథమం త్వం పలాయితః॥ 8-35-74 (56623)
తథా ద్వైతవనే కర్ణ గంధర్వైః సమభిద్రుతాన్।
కురూన్సదారానుత్సృజ్య త్వమేవాగ్రే పలాయితః॥ 8-35-75 (56624)
హత్వా జిత్వా చ గంధర్వాంశ్చిత్రసేనముఖాన్రణే।
కర్ణ దుర్యోధనం పార్థః సభ్రాతృకమమోక్షయత్॥ 8-35-76 (56625)
పునః ప్రభావః పార్థస్య పురాణః కేశవస్య చ।
కథితః కర్ణ రామేణ సభాయాం కురుసంసది॥ 8-35-77 (56626)
సతతం చ త్వమశ్రౌషీర్వచనం ద్రోణభీష్మయోః।
అవధ్యౌ వదతోః కృష్ణౌ సన్నిధౌ చ మహీక్షితాం॥ 8-35-78 (56627)
కియంతం తత్ర వక్ష్యామి యేనయేన ధనంజయః।
త్వత్తోఽతిరిక్తః సర్వేభ్యో భూతేభ్యో బ్రాహ్మణో యథా॥ 8-35-79 (56628)
ఇదానీమేవ ద్రష్టాసి ప్రధానే స్యందనే స్థితౌ।
పుత్రం చ వసుదేవస్య కుంతీపుత్రం చ పాండవం॥ 8-35-80 (56629)
యథాఽశ్రయత చక్రాంగం వాయసో బుద్ధిమాస్థితః।
తథాశ్రయస్వ వార్ష్ణేయం పాండవం చ ధనంజయం॥ 8-35-81 (56630)
యదా త్వం యుధి విక్రాంతౌ వాసుదేవధనంజయౌ।
ద్రష్టాస్యేకరథే కర్ణ తదా నైవం వదిష్యసి॥ 8-35-82 (56631)
యదా శరశతైః పార్థో దర్పం తవ వధిష్యతి।
తదా త్వమంతరం ద్రష్టా ఆత్మనశ్చార్జునస్య చ॥ 8-35-83 (56632)
దేవాసురమనుష్యేషు ప్రఖ్యాతౌ యౌ నరోత్తమౌ।
తౌ మావమంస్థా మౌర్ఖ్యాత్త్వం స్వద్యోత ఇవ రోచనౌ॥ 8-35-84 (56633)
సూర్యాచంద్రమసౌ యద్వత్తద్వదజునకేశవౌ।
ప్రకాశ్యేనాభివిఖ్యాతౌ త్వం తు ఖద్యోతవన్నృషు॥ 8-35-85 (56634)
ఏవం విద్వన్మావమంస్థాః సూతపుత్రాచ్యుతార్జునౌ।
నరసింహౌ నరశ్వా త్వం జోషమాస్స్వ వికత్థసే॥ ॥ 8-35-86 (56635)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి పంచత్రింశోఽధ్యాయః॥ 35 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.36. అధ్యాయః 036
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణేన శల్యంప్రతి స్వస్య పరశురామాత్ తథా కుతశ్చిద్బ్రాహ్మణాచ్చ శాపప్రాప్తికథనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-36-0 (56636)
సంజయ ఉవాచ। 8-36-0x (4932)
మద్రాధిపస్యాధిరథిర్మహాత్మా
వచో నిశంయాప్రియమప్రతీతః।
ఉవాచ శల్యం విదితం మమైత--
ద్యథావిధావర్జునవాసుదేవౌ॥ 8-36-1 (56637)
శౌరే రథం వాహయతోఽర్జునస్య
బలం మహాస్త్రాణి చ పాండవస్య।
అహం విజానామి యథావదద్య
పరోక్షభూతం తవ తత్తు శల్య॥ 8-36-2 (56638)
తౌ చాప్యహం శస్త్రభృతాం వరిష్ఠౌ
వ్యపేతభీర్యోధయిష్యామి కృష్ణౌ।
సంతాపయత్యభ్యధికం హి రామా--
చ్ఛాపోఽద్య మాం బ్రాహ్మణసత్తమాచ్చ॥ 8-36-3 (56639)
`పురా మహేంద్రాద్రివరే సముద్రే
తపస్వినం రామముపేత్య శల్య।
అస్త్రార్థినం మాఽద్య శిష్యం గృహాణే--
త్యథాఽబ్రువం బ్రాహ్మణచ్ఛద్మనా చ॥ 8-36-4 (56640)
తత్రావసం బ్రాహ్మణ ఇత్యవిప్రో
బ్రహ్మాస్త్రలోభాదనృతేన చాహం।
తజ్జామదగ్న్యేన పరం మహాస్త్రం
సమంత్రయుక్తం విహితం మమాసీత్॥ 8-36-5 (56641)
అస్త్రం యదా తద్విదితం మమాసీ--
త్తదాఽబ్రవీద్బ్రాహ్మణో మాం మహర్షిః।
ఆపద్గతేనాస్త్రమిదం ప్రయోజ్యం
త్వయా రణే గచ్ఛతా సాధయేతి'॥ 8-36-6 (56642)
తత్రాపి మే దేవరాజేన విఘ్నో
హితార్థినా ఫల్గునస్యైవ శల్య।
కృతో విభేదేన మమోరుమేత్య
ప్రవిశ్య కీటస్య తనుం విరూపాం॥ 8-36-7 (56643)
మమోరుమేత్య ప్రబిభేద కీటః
సుప్తే గురౌ తత్ర శిరో నిధాయ।
ఊరుప్రభేదాచ్చ మహాన్బభూవ
శరీరతో మే ఘనశోణితౌఘః॥ 8-36-8 (56644)
గురోర్భయాచ్చాపి న చేలివానహం
తతో విబుద్ధో దదృశే స విప్రః।
స ధైర్యయుక్తం ప్రసమీక్ష్య మాం వై
న త్వం విప్రః కోఽసి సత్యం వదేతి॥ 8-36-9 (56645)
తస్మై తదాఽఽత్మానమహం యథావ--
దాఖ్యాతవాన్సూత ఇత్యేవ శల్య।
స మాం నిశాంయాథ మహాతపస్వీ
సంశప్తవాన్రోషపరీతచేతాః॥ 8-36-10 (56646)
సూత త్వయా హ్యాప్తమిదం తవాస్త్రం
న కర్మకాలే ప్రతిభాస్యతీతి।
అన్యత్ర తు స్యాత్తవ మృత్యుకాలా--
దబ్రాహ్మణే బ్రహ్మ న హి ధ్రువం స్యాత్॥ 8-36-11 (56647)
తదద్య పర్యాప్తమతీవ మేఽస్త్ర--
ముపస్థితేఽస్మింస్తుములే విమర్దే॥ 8-36-12 (56648)
శల్యోగ్రధన్వానమహం వరిష్ఠం
తరస్వినం భీమమసహ్యవీర్యం।
సత్యప్రతిజ్ఞం యుధి పాండవేయం
ధనంజయం మృత్యుముఖం నయిష్యే॥ 8-36-13 (56649)
అస్త్రం తతోఽన్యత్ప్రతిపన్నమద్య
యేన క్షేప్స్యే సమరే శత్రుపూగాన్।
ప్రతాపినం బలవంతం కృతాస్త్రం
తముగ్రధన్వానమమితౌజసం చ।
క్రూరం శూరం రౌద్రమమిత్రసాహం
ధనంజయం సంయుగేఽహం హనిష్యే॥ 8-36-14 (56650)
అపాంపతిర్వేగవానప్రమేయో
నిమజ్జయిష్యన్బహులాః ప్రజా ఇవ।
మహారవం యః కురుతే సముద్రో
వేలేవ తం వారయాంయప్రమేయం॥ 8-36-15 (56651)
ప్రముంచంతం బాణసంఘానమేయా--
న్మర్మచ్ఛిదో వీరహణః సుపత్రాన్।
కుంతీపుత్రం ప్రతియోత్స్యామి యుద్ధే
జ్యాం కర్షతాముత్తమం మర్త్యలోకే॥ 8-36-16 (56652)
ఏవం బలేనాతిబలం మహాస్త్రం
సముద్రకల్పం సుదురాపముగ్రం।
శరౌఘిణం పార్థివాన్మజ్జయంతం
వేలేవ పార్థమిషుభిర్వారయిష్యే॥ 8-36-17 (56653)
కృతీ కృతాస్త్రో దృఢహస్తయోధీ
దివ్యాస్త్రవిచ్ఛ్వేతహయః ప్రమాథీ।
సురాసురాన్యుధి వై యో జయేత
తేనాద్య మే పశ్య యుద్వం సుఘోరం॥ 8-36-18 (56654)
అభీర్మానీ పాండవో యుద్వకామో
హ్యమానుషైరస్యతి మాం మహాస్త్రైః।
తస్యాస్త్రమస్త్రైరభిభూయ సంఖ్యే
బాణోత్తమైః పాతయిష్యామి పార్థం॥ 8-36-19 (56655)
సహస్రరశ్మిప్రతిమం జ్వలంతం
దిశశ్చ సర్వాః ప్రతపంతముగ్రం।
తమోనుదం మేఘ ఇవాతిమాత్రం
ధనంజయం ఛాదయిష్యామి బాణైః॥ 8-36-20 (56656)
వైశ్వానరం ధూమకేతుం జ్వలంతం
తేజస్వినం నరవీరాందహంతం।
పర్జన్యభూతః శరవర్షైర్యథాఽగ్నిం
తథా పార్థం శమయిష్యామి యుద్ధే॥ 8-36-21 (56657)
ఆశీవిషం దృష్టిహణం సుఘోరం
సుతీక్ష్ణదంష్ట్రం జ్వలనప్రభవాం।
క్రోధాత్ప్రదీప్తానలవద్దహంతం
కుంతీపుత్రం శమయిష్యామి భల్లైః॥ 8-36-22 (56658)
ప్రవాహిణం బలవంతం మహౌజసం
ప్రభంజనం మాతరిశ్వానముగ్రం।
యుద్ధే సహిష్యే హిమవానివాచలో
ధనంజయం క్రుద్ధమమృష్యమాణం। 8-36-23 (56659)
విశారదం రథమార్గేషు శక్తం
ధుర్యం నిత్యం సమరేషు ప్రవీరం।
లోకే వరం సర్వధనుర్ధరాణాం
ధనంజయం సంయుగేఽహం హనిష్యే॥ 8-36-24 (56660)
అద్యాహవే యస్య న తుల్యమన్యం
మన్యే మనుష్యం ధనురాదదానం।
సర్వామిమాం యః పృథివీం సహేత
తథాపి తేనాద్య రణే సమేష్యే॥ 8-36-25 (56661)
యః సర్వభూతాని సదైవతాని
ప్రస్థేఽజయత్ఖాండవే సవ్యసాచీ
కో జీవితం రక్షమాణో హి తేన
యుయుత్సతేఽస్త్రైర్మానుషో మామృతేఽన్యః॥ 8-36-26 (56662)
మానీ కృతాస్త్రః కృతహస్తయోధీ
దివ్యాస్త్రవిచ్ఛ్వేతహయః ప్రమాథీ।
తస్యాహమద్యాతిరథస్య కాయా--
చ్ఛిరో హరిష్యామి శితైః పృషత్కైః। 8-36-27 (56663)
యోత్స్యాంయేనం శల్య ధనంజయం వై
మృత్యుం పురస్కృత్య రణే జయం వా।
అన్యో హి న హ్యేకరథేన మర్త్యో
యుధ్యేత యః పాండవమింద్రకల్పం 8-36-28 (56664)
తస్యాహవే పౌరుషం పాండవస్య
బ్రూయాం పృష్టః సమితౌ క్షత్రియాణాం
కిం త్వం మూర్ఖః ప్రహసన్మూఢచేతా
ఆఖ్యాసి మే పౌరుషం ఫల్గునస్య॥ 8-36-29 (56665)
అత్యప్రియో యః పురుషో నిష్ఠురో హి
క్షుద్రః క్షేప్తా క్షమిణశ్చాక్షమావాన్।
హన్యామహం త్వాదృశానాం శతాని
క్షమాంయహం క్షమిణాం కాల ఏషః॥ 8-36-30 (56666)
అవోచస్త్వం పాండవార్యే ప్రియాణి
ప్రధర్షయన్మాం మూఢవత్పాపకర్మన్।
మయ్యార్జవే జిహ్మమతిర్యతస్త్వం
మిత్రద్రోహీ సాప్తపదం హి మిత్రం॥ 8-36-31 (56667)
కాలస్త్వయం ప్రత్యుపయాతి దారుణో
దుర్యోధనో యుద్ధముపాగమద్యత్।
తస్యార్థసిద్ధిం త్వభికాంక్షమాణ--
స్తమన్వేష్యే యత్ర చైకాంతమస్తి॥ 8-36-32 (56668)
`తథాప్యహం పాండవవాసుదేవౌ
యోత్స్యే రణే మద్విధస్యైవ కర్మ।
న ప్రాకృతః సజ్జతే వై కదాచి--
ద్యః ప్రత్యుదీయాత్కృష్ణధనంజయౌ తౌ'॥ 8-36-33 (56669)
మిత్రం మిందేర్నందతేః ప్రీయతేర్వా
సంత్రాయతేర్మినుతేర్మోదతేర్వా।
దుర్యోధనే సర్వమిదం మమాస్తి
తచ్చాపి సర్వం మమ వేత్తి రాజా॥ 8-36-34 (56670)
శత్రుః శదేః శాసతేర్వా శ్యతేర్వా
శృణాతేర్వా శ్వసతేః సీదతేర్వా।
శ్రమేః శుచో బహుశః సూదతేశ్చ
ప్రాయేణ సర్వం త్వయి తచ్చ మహ్యం॥ 8-36-35 (56671)
దుర్యోధనార్థం తవ చ ప్రియార్థం
యశోర్థమాత్మార్థమపీశ్వరార్థం।
తస్మాదహం పాండవవాసుదేవౌ
యోత్స్యే యత్నాత్కర్మ చ పశ్య మేఽద్య॥ 8-36-36 (56672)
`శల్యాద్యాహం సంగతః పాండవేన
ముచ్యేయం చేజ్జీవమానః కథంచిత్।
శశ్వన్మృత్యోః స్యామనాధృష్యరూపో
వ్యక్తం తస్మాత్సంయుగాద్విప్రముక్తాః'॥ 8-36-37 (56673)
అస్త్రం బ్రాహ్మం మనసా సంజపన్వై
యదాఽస్యతే క్రోధితః సవ్యసాచీ।
తదాపి మే నైవ ముచ్యేత పార్థో
న చేత్పతేద్విషమే మేఽద్య చక్రం॥ 8-36-38 (56674)
అస్త్రాణి విద్ధ్వా సమరే గతాని
బ్రాహ్మాణి దివ్యాన్యథ మానుషాణి।
ఆసాదయిష్యాంయహముగ్రవీర్యం
నాగోత్తమం నాగ ఇవ ప్రభిన్నః॥ 8-36-39 (56675)
వైవస్వతాద్దండహస్తాద్వరుణాద్వాపి పాశినః।
సగదాద్వా ధనపతేః సవజ్రాద్వా సురాధిపాత్॥ 8-36-40 (56676)
అథాన్యస్మాదపి సురాదమిత్రాదాతతాయినః।
ఇతి శల్య విజానీహి యథా నాహం బిభేంయుత॥ 8-36-41 (56677)
తస్మాన్న మే భయం పార్థాన్నాపి చైవ జనార్దనాత్।
సహ యుద్ధం హి మే తాభ్యాం సాంపరాయే భవిష్యతి॥ 8-36-42 (56678)
శ్వభ్రే తే పతతాం చక్రమితి మాం బ్రాహ్మణోఽబ్రవీత్।
యుధ్యమానస్య సంగ్రామే ప్రాప్తస్యైకాయనం భయం॥ 8-36-43 (56679)
తస్మాద్బిభేమి బలవద్బ్రాహ్మణవ్యాహృతాదహం।
ఏతే హి సోమరాజాన ఈశ్వరాః సుఖదుఃఖయోః॥ 8-36-44 (56680)
కదాచిబ్రాహ్మణస్యాథ యోగ్యహేతేరహం నృప।
అజానన్నక్షిపం బాణం ఘోరరూపం భయావహం॥ 8-36-45 (56681)
హోమధేన్వాస్తతో వత్సః ప్రమత్త ఇషుణా హతః।
చరన్వై విజనే శల్య తతోఽను వ్యాజహార సః॥ 8-36-46 (56682)
యస్మాద్వత్సస్త్వయా చాత్ర హోమధేన్వా హతో నృప।
తస్మాత్త్వమపి రాధేయ వాక్శల్యం మహదాప్నుహి॥ 8-36-47 (56683)
శ్వభ్రే తే పతితా చక్రం యుధ్యమానస్య శత్రుణా।
ప్రాప్త ఏకాయనే కాలే మృత్యుసాధారణే త్వయి॥ 8-36-48 (56684)
స్పర్ధసే యేన సంగ్రామే యదర్థం ఘటసేఽనిశం।
తత ఏవ ధ్రువం మృత్యుం సూత ప్రాప్స్యసి సంయుగే॥ 8-36-49 (56685)
అహం ప్రసాదయాంచక్రే బ్రాహ్మణం సంశితవ్రతం॥ 8-36-50 (56686)
గవాం దశశతం విత్తం బలీవర్దాంశ్చ షట్శతం।
ప్రచ్ఛన్నం కాంచనైః కామం బ్రాహ్మణార్థమహం తదా॥ 8-36-51 (56687)
దాసీశతం నిష్కకంఠం శతమశ్వతరీరథాన్।
కన్యానాం నిష్కకంఠీనాం సహస్రం సమలంకృతం॥ 8-36-52 (56688)
ఈషాదంతాన్నాగశతాందాసీదాసశతాని చ।
దద్మి తైర్ద్విజముఖ్యో మే ప్రసాదం న చకార సః॥ 8-36-53 (56689)
కృష్ణానాం శ్వేతవత్సానాం గోశతాని చతుర్దశ।
దదన్హి న లభే తస్మాత్ప్రసాదం ద్విజసత్తమాత్॥ 8-36-54 (56690)
యత్కించిన్మామకం విత్తం త్వదధీనం కరోమి తత్।
ఇతి మాం యాచమానం వై బ్రాహ్మణః ప్రత్యవారయత్।
క్రోధదీప్తేక్షణః శళ్య నిర్దహన్నివ చక్షుషా॥ 8-36-55 (56691)
వ్యాహృతం యన్మయా సూత తత్తథా న తదన్యథా।
అనృతోక్తం ప్రజాం హన్యాత్తతః పాపమవాప్నుయాం॥ 8-36-56 (56692)
తస్మాద్ధర్మాభిరక్షార్థం నానృతం వక్తుముత్సహే।
మా త్వం బ్రహ్మగతిం హింస్యాః ప్రాయశ్చిత్తం కృతం త్వయా॥ 8-36-57 (56693)
మద్వాక్యం నానృతం లోకే కశ్చిత్కుర్యాత్సమాప్నుహి।
`యన్మయోక్తం సరోషేణ గచ్ఛ సూతజ మాచిరం॥ 8-36-58 (56694)
ఇతి మామసకృత్క్రుద్ధః స ఉవాచ ద్బిజోత్తమః।
ఏతే హి సోమరాజాన ఈశ్వరాః సుఖదుఃఖయోః॥ 8-36-59 (56695)
నాహం బిభేమి బీభత్సోర్న శల్య మధుసూదనాం।
తస్మాద్బిభేంయహం శాపాత్తేన సత్యేన తే శపే॥ 8-36-60 (56696)
సహ యుద్ధం సమేతాభ్యామద్యేదం సముపస్థితం।
యుద్వేఽస్మింజీవితం మేఽద్య శల్య సంశయమాగతం॥ 8-36-61 (56697)
శక్రోఽప్యమరరాట్ తాభ్యాముపగంయాహవం సహ।
సంశయం పరమం గచ్ఛేత్కథం వా మన్యతే భవాన్॥ 8-36-62 (56698)
ఇత్యేవం తే మయాఽఽఖ్యాతం క్షిప్తేన న సుహృత్తయా।
జానామి త్వాఽధిక్షిపంతం దోషమాత్మగతం శృణు'॥ ॥ 8-36-63 (56699)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి షట్తత్రింశోఽధ్యాయః॥ 36 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.37. అధ్యాయః 037
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణేన సోపహాసం శల్యగర్హణం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-37-0 (56700)
సంజయ ఉవాచ। 8-37-0x (4933)
తతః పునర్మహారాజ మద్రరాజమరిందమః।
అభ్యభాషత రాధేయః సన్నివార్యోత్తరం వచః॥ 8-37-1 (56701)
నిర్భర్త్సనార్థం శల్య త్వం యత్తు జల్పితవానసి।
నాహం శక్యస్త్వయా వాచా విభీషయితుమాహవే॥ 8-37-2 (56702)
యది మాం దేవతాః సర్వా యోధయేయుః సవాసవాః।
తథాపి మే భయం న స్యాత్కిము పార్థాత్సకేశవాత్॥ 8-37-3 (56703)
నాహం భీషయితుం శక్యః శుద్ధకర్ణా మహాహవే।
అభిజానీహి శక్తస్త్వమన్యం భీషయితుం రణే॥ 8-37-4 (56704)
నీచస్య బలమేతావత్పారుష్యం యతత్త్వమాత్థ మాం।
అశక్తో హి గుణాన్వక్తుం వల్గసే బహు దుర్మతే॥ 8-37-5 (56705)
న హి కర్ణః సముద్భూతో భయార్థమిహ మద్రక।
విక్రమార్థమహం జాతో యశోర్థం చ తథాఽఽత్మనః॥ 8-37-6 (56706)
సఖిభావేన సౌహార్దాన్మితత్రభావేన చైవ హి।
కారణైస్త్రిభిరేతైస్త్వం శల్య జీవసి సాంప్రతం॥ 8-37-7 (56707)
రాజ్ఞశ్చ ధార్తరాష్ట్రస్య కార్యం సుమహదుద్యతం।
మయి తచ్చాహితం శల్య తేన జీవసి మే క్షణం॥ 8-37-8 (56708)
కృతశ్చ సమయః పూర్వం క్షంతవ్యం విప్రియం తవ।
`సమయః పరిపాల్యో మే తేన జీవసి సాంప్రతం'॥ 8-37-9 (56709)
ఋతే శల్యసహస్రేణ విజయేయమహం పరాన్।
మిత్రద్రోహస్తు పాపీయానితి జీవసి సాంప్రతం॥ 8-37-10 (56710)
శల్య ఉవాచ। 8-37-11x (4934)
ఆర్తప్రలాపాంస్త్వం కర్ణ యాన్బ్రవీషి పరాన్ప్రతి।
న తే కర్ణసహస్రేణ శక్యా జేతుం పరే యుధి॥ 8-37-11 (56711)
సంజయ ఉవాచ। 8-37-12x (4935)
తథా బ్రువంతం పరుషం కర్ణో మద్రాధిపం తదా।
పరుషం ద్విగుణం భూయః ప్రోవాచాప్రియదర్శనం॥ 8-37-12 (56712)
ఇదం త్వమేకాగ్రమనాః శృణు మద్రజనాధిప।
సన్నిధౌ ధృతరాష్ట్రస్య ప్రోచ్యమానం మయా శ్రుతం॥ 8-37-13 (56713)
దేశాంశ్చ వివిధాంశ్చిత్రాన్పూర్వవృత్తాంశ్చ పార్థివాన్।
బ్రాహ్మణాః కథయంతి స్మ ధృతరాష్ట్రనివేశనే॥ 8-37-14 (56714)
తత్ర వృద్ధః పురావృత్తాః కథాః కశ్చిద్ద్విజోత్తమః।
బాహ్లీకదేశం మద్రాంశ్చ కుత్సయన్వాక్యమబ్రవీత్॥ 8-37-15 (56715)
బహిష్కృతా హిమవతతా గంగయా చ తిరస్కృతాః।
సరస్వత్యా యమునయా కురుక్షేత్రేణ చాపి యే॥ 8-37-16 (56716)
పంచానాం సింధుషష్ఠానాం నదీనాం యేఽంతరాశ్రితాః।
తాంధర్మబాహ్యానశుచీన్బాహ్లీకానపి వర్జయేత్॥ 8-37-17 (56717)
గోవర్ధనో నామ వటః సుభాండం నామ పత్తనం।
ఏతద్రాజన్కలిద్వారమాకుమారాత్స్మరాంయహం॥ 8-37-18 (56718)
కార్యేణాత్యర్థగూఢేన బాహ్లీకేషూషితం మయా।
తత ఏషాం సమాచారః సంవాసాద్విదితో మయా॥ 8-37-19 (56719)
శాకలం నామ నగరమాపగానామనింనగా।
చండాలా నామ బాహ్లీకాస్తేషాం వృత్తం సునిందితం॥ 8-37-20 (56720)
పానం గుడాసవం పీత్వా గోమాంసం లశునైః సహ।
అపూపసక్తుమద్యానామాశితాః శీలవర్జితాః॥ 8-37-21 (56721)
గాయంత్యథ చ నృత్యంతి స్త్రియో మత్తా వివాససః।
నగరాపణవేశేషు బహిర్మాల్యానులేపనాః॥ 8-37-22 (56722)
మత్తాః ప్రగీతవిరుతైః ఖరోష్ట్రనినదోపమైః।
అనావృతా మైథునే తాః కామచారాశ్చ సర్వశః॥ 8-37-23 (56723)
ఆహురన్యోన్యసూక్తాని ప్రబ్రువాణా మదోత్కxxxః।
హేహతేహేహతేత్యేవం స్వామిభర్తృహతేతి చ॥ 8-37-24 (56724)
ఆక్రోశంత్యః ప్రనృత్యంతి వ్రాత్యాః పర్వస్వసంయతాః।
తాసాం కిలావలిప్తానాం నివసన్కురుజాంగలే॥ 8-37-25 (56725)
కశ్చిద్బాహ్లీకదుష్టానాం నాతిహృష్టమనా జగౌ।
సా నూనం బృహతీ గౌరీ సూక్ష్మకంబలవాసినీ॥ 8-37-26 (56726)
మామనుస్మరతీ శేతే బాహ్లీకం కురువాసినం।
శతద్రుం ను కదా తీర్త్వా తాం చ రంయామిరావతీం।
గత్వా స్వదేశం ద్రక్ష్యామి స్థూలజంఘాః శుభాః స్త్రియః॥ 8-37-27 (56727)
మనఃశిలోజ్జ్వలాపాంగ్యో గౌర్యస్తాః కాకుకూజితాః।
కంబలాజినసంవీతా రుదంత్యః ప్రియదర్శనాః॥ 8-37-28 (56728)
మృదంగానకశంఖానాం మర్దలానాం చ నిఃస్వనైః।
ఖరోష్ట్రాశ్వతరైశ్చైవ మత్తా యాస్యామహే సుఖం॥ 8-37-29 (56729)
శమీపీలుకరీరాణాం వనేషు సుఖవర్త్మసు।
అపూపాన్సక్తుపిండాంశ్చ ప్రాశ్నంతో మథితాన్వితాన్॥ 8-37-30 (56730)
పథిషు ప్రబలో భూత్వా తథా సంపతతోఽధ్వగాన్।
చేలాపహారం కుర్వాణాస్తాడయిష్యామ భూయసః॥ 8-37-31 (56731)
ఏవంశీలేషు వ్రాత్యేషు బాహ్లీకేషు దురాత్మసు।
కశ్చేతయానో నివసేన్ముహూర్తమపి మానవః॥ 8-37-32 (56732)
కర్ణ ఉవాచ। 8-37-33x (4936)
ఈదృశా బ్రాహ్మణేనోక్తా బాహ్లీకా మోఘచారిణః।
యేషాం షడ్భాగహర్తా త్వముభయోః పుణ్యపాపయోః॥ 8-37-33 (56733)
ఇత్యుక్త్వా బ్రాహ్మణః సాధురుత్తరం పునరుక్తవాన్।
బాహ్లీకేష్వవినీతేషు ప్రోచ్యమానం నిబోధ తత్॥ 8-37-34 (56734)
తతత్ర స్మ రాక్షసీ గాతి కృష్ణచతుర్దశీం।
నగరే శాకలే స్ఫీతే ఆహత్య నిశి దుందుభిం॥ 8-37-35 (56735)
కథం వస్తాదృశో గాథాః పునర్గాస్యామి శాకలే।
గవ్యస్య తృప్తా మాంసస్య పీత్వా గౌడం సురాసవం॥ 8-37-36 (56736)
గౌరీభిః సహ నారీభిర్బృహతీభిః స్వలంకృతా।
పలాండుగండూషయుతాః ఖాదంతశ్చేశికాన్బహూన్॥ 8-37-37 (56737)
వారాహం కౌక్కుటం మాంసం గవ్యం గార్దభమౌష్ట్రకం।
ధానాశ్చ యే న ఖాదంతి తేషాం జన్మ నిరర్థకం॥ 8-37-38 (56738)
ఏవం గాయంతి యే మత్తాః శీధునా పీలుకావనే।
సబాలవృద్ధాః క్రందంతి తేషాం ధర్మః కథం భవేత్॥ 8-37-39 (56739)
యత్ర లోకేశ్వరః కృష్ణో దేవదేవో జనార్దనః।
విస్మృతః పురుషైరుగ్రైస్తేషాం ధర్మః కథం భవేత్॥ 8-37-40 (56740)
ఇతి శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
యదన్యోప్యుక్తవానస్మాన్బ్రాహ్మణః కురుసంసది॥ 8-37-41 (56741)
పంచనద్యో వహంత్యేతా యత్ర పీలువనాన్యుత।
శతద్రుశ్చ విపాశా చ తృతీయైరావతీ తథా॥ 8-37-42 (56742)
చంద్రభాగా వితస్తా చ సింధుషష్ఠా మహానదీ।
ఆరట్టా నామ బహ్లీకా ఏతేష్వార్యో హి నో వసేత్॥ 8-37-43 (56743)
వ్రాత్యానాం దాసమీయానాం విదేహానామయజ్వనాం।
న దేవాః ప్రతిగృహ్ణంతి పితరో బ్రాహ్మణాస్తథా॥ 8-37-44 (56744)
తేషాం ప్రనష్టధర్మాణాం బాహ్లీకానామితి శ్రుతిః।
బ్రాహ్మణేన యథా ప్రోక్తం విదుషా సాధుసంసది॥ 8-37-45 (56745)
కాష్ఠకుండేషు బాహ్లీకా మృణ్మయేషు చ భుంజతే।
సక్తుమద్యావలిప్తేషు శ్వావలీఢేషు నిర్ఘృణాః॥ 8-37-46 (56746)
ఆవికం చౌష్ట్రికం చైవ క్షీరం గార్దభమేవ చ।
తద్వికారాంశ్చ బాహ్లీకాః ఖాదంతి చ పిబంతి చ॥ 8-37-47 (56747)
పాత్రసంకరిణో జాల్మాః సర్వాన్నక్షీరభోజనాః।
ఆరట్టా నామ బాహ్లీకా వర్జనీయా విపశ్చితా॥ 8-37-48 (56748)
ఇతి శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
యదన్యోఽప్యుక్తవాన్మహ్యం బ్రాహ్మణః కురుసంసది॥ 8-37-49 (56749)
యుగంధరే పయః పీత్వా ప్రోష్య చాప్యచ్యుతస్థలే।
తద్వద్భూతిలయే స్నాత్వా కథం స్వర్గం గమిష్యతి॥ 8-37-50 (56750)
పంచనద్యో వహంత్యేతా యత్ర నిఃసృత్య పర్వతాత్।
ఆరట్టా నామ బాహ్లీకా న తేష్వార్యో ద్వ్యహం వసేత్॥ 8-37-51 (56751)
బాహ్లీకా నామ హీకశ్చ విపాశాయాం పిశాచకౌ।
తయోరపత్యం బాహ్లీకా నైషా సృష్టిః ప్రజాపతేః॥ 8-37-52 (56752)
తే కథం వివిధాంధర్మాంజ్ఞాస్యంతే హీనయోనయః॥ 8-37-53 (56753)
కారస్కరాన్మాహిషకాన్కరంభాన్కటకాలికాన్।
కర్కరాన్వీరకాన్వీరా ఉన్మత్తాంశ్చ వివర్జయేత్॥ 8-37-54 (56754)
ఇతి తీర్థానుసంచారీ రాక్షసీ కాచిదబ్రవీత్।
ఏకరాత్రముషిత్వేహ మహోలూఖలమేఖలా॥ 8-37-55 (56755)
ఆరట్టా నామ తే దేశా బాహ్లీకం నామ తద్వనం।
వసాతిసింధుసౌవీరా ఇతి ప్రాయోఽతికుత్సితాః॥ ॥ 8-37-56 (56756)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తత్రింశోఽధ్యాయః॥ 37 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.38. అధ్యాయః 038
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
శల్యకర్ణయోర్వాక్కలహః॥ 1 ॥ దుర్యోధనేన తయోః సాంత్వనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-38-0 (56757)
కర్ణ ఉవాచ। 8-38-0x (4937)
ఇతి శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
ఉన్యమానం మయా సంయక్త్వమేకాగ్రమనాః శృణు॥ 8-38-1 (56758)
బ్రాహ్మణః కిల నో గేహమధ్యగచ్ఛత్పురాఽతిథిః।
ఆచారం తత్ర సంప్రేక్ష్య ప్రీతో వచనమబ్రవీత్॥ 8-38-2 (56759)
మయా హిమవతః శృంగమేకేనాధ్యుషితం చిరం।
దృష్టాశ్చ బహవో దేశా నానాధర్మసమావృతాః॥ 8-38-3 (56760)
న చ కేన చ ధర్మేణ విరుధ్యంతే ప్రజా ఇమాః।
సర్వాశ్చాప్యాచరంధర్మం యదుక్తం వేదపారగైః॥ 8-38-4 (56761)
అటతా తు మయా దేశాన్నానాధర్మసమాకులాన్।
ఆగచ్ఛతా మహారాజ బాహ్లీకేషు నిశామితం॥ 8-38-5 (56762)
తత్ర వై బ్రాహ్మణో భూత్వా పునర్భవతి క్షత్రియః।
వైశ్యః శూద్రశ్చ బాహ్లీకస్తతో భవతి నాపితః॥ 8-38-6 (56763)
నాపితశ్చ తతో భూత్వా పునర్భవతి బ్రాహ్మణః।
ద్విజో భూత్వా చ తత్రైవ పునర్దాసోఽభిజాయతే॥ 8-38-7 (56764)
భవంత్యేకకులే విప్రాః శిష్టా యే కామచారిణః।
గాంధారా మద్రకాశ్చైవ బాహ్లీకాశ్చాప్యతేజసః॥ 8-38-8 (56765)
ఏతన్మయా శ్రుతం తత్ర ధర్మసంకరకారకం।
కృత్స్నామటిత్వా పృథివీం బాహ్లీకేషు విపర్యయః॥ 8-38-9 (56766)
ఇతి శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
యదప్యన్యోఽబ్రవీద్వాక్యం బాహ్లీకానాం వికుత్సితం॥ 8-38-10 (56767)
ఆనీయేహాక్షతా కాచిదారట్టాత్కిల దస్యుభిః।
అధర్మతశ్చోపయాతా సా తానభ్యశపత్తతః॥ 8-38-11 (56768)
బాలాం బంధుమతీం యన్మామధర్మేణోపగచ్ఛథ।
తస్మాత్కుమార్యః స్వైరిణ్యో భవిష్యంతి కులేషు వః॥ 8-38-12 (56769)
న చైవాస్మాత్ప్రమోక్షధ్వం ఘోరాచ్ఛాపాన్నరాధమాః।
తస్మాత్తేషాం భాగహరః కథం ధర్మాన్వదిష్యసి॥ 8-38-13 (56770)
కురవః సహపాంచాలాః సాల్వా మాత్స్యాః సనైమిశాః।
కోసలాః కాశపౌండ్రాశ్చ కాలింగా మాగధాస్తథా॥ 8-38-14 (56771)
చేదయశ్చ మహాభాగా ధర్మం జానంతి శాశ్వతం।
నానాదేశేష్వసంతశ్చ ప్రాయో బాహ్యాలయానృతే॥ 8-38-15 (56772)
ఆమత్స్యేభ్యః కురుపాంచాలసాల్వా
ఆనైమిశాచ్చేదయో యే విశిష్టాః।
ధర్మం పురాణముపజీవంతి సంతో
మద్రానృతే పాంచనదాంశ్చ జిహ్మాన్॥ 8-38-16 (56773)
ఏవం విద్వాంధర్మకథాసు రాజం--
స్తూష్ణీంభూతః శల్య భవేః సదా త్వం।
త్వం తస్య గోప్తా చ జనస్య రాజా
షడ్భాగహర్తా శుభదుష్కృతస్య॥ 8-38-17 (56774)
అథవా దుష్కృతస్య త్వం హర్తా తేషామరక్షితా।
రక్షితా పుణ్యభాగ్రాజా ప్రజానాం త్వం హ్యపుణ్యభాక్॥ 8-38-18 (56775)
పూజ్యమానే పురా ధర్మే సర్వదేశేషు శాశ్వతే।
ధర్మం పాంచనదం దృష్ట్వా ధిగిత్యాహ పితామహః॥ 8-38-19 (56776)
వ్రాత్యానాం దాశకీయానాం కృతేఽప్యశుభకర్మణాం।
బ్రహ్మణా నిందితాంధర్మాన్కశ్చిత్సిద్ధాత్మకోఽబ్రవీత్॥ 8-38-20 (56777)
ఇతి పాంచనదం ధర్మవమేనే పితామహః।
స్వధర్మస్థేషు వర్ణేషు సోఽప్యేతాన్నాభ్యపూజయత్॥ 8-38-21 (56778)
ఇతి శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
కల్మాషపాదః సరసి నిమ·జ్జన్రాక్షసోఽబ్రవీత్॥ 8-38-22 (56779)
క్షత్రియస్య మలం భైక్ష్యం బ్రాహ్మణస్యాశ్రుతం మలం।
మలం పృథివ్యా బాహ్లీకాః స్త్రీణాం కౌతూహలం మలం॥ 8-38-23 (56780)
నిమజ్జమానముద్ధృత్య కశ్చిద్రాజా నిశాచరం।
అపృచ్ఛత్తేన చాఖ్యాతం తచ్ఛృణుష్వ నరాధిప॥ 8-38-24 (56781)
మానుషాణాం మలం ంలేచ్ఛా ంలేచ్ఛానాం ముష్టికా మలం।
ముష్టికానాం మలం షంఢాః షంఢానాం రాజయాజకాః॥ 8-38-25 (56782)
రాజయాజకయాజ్యానాం మద్రకాణాం చ యన్మలం।
తద్భవేద్వై తవ మలం యద్యస్మాన్న విముంచసి॥ 8-38-26 (56783)
ఇతి రక్షోపసృష్టేషు విషవీర్యహతేషు చ।
విద్వద్భిర్భేషజం దృష్టం సంసిద్ధవచనోత్తరం॥ 8-38-27 (56784)
బ్రాహయాః పంచాలాః కౌరవేయాస్తు ధర్ంయాః
సత్యా మత్స్యాః శూరసేనాశ్చ యాజ్యాః।
ప్రాచ్యా దాసా వృషలా దాక్షిణాత్యాః
స్తేనా బాహ్లీకాః సంకార వై సురాష్ట్రాః॥ 8-38-28 (56785)
కృతఘ్నతా పరవిత్తాపహారో
మద్యపానం గురుదారావమర్దః।
వాక్పారుష్యం గోవధో రాత్రిచర్యా
బహిర్గేహం పరవస్త్రోపభోగః॥ 8-38-29 (56786)
యేషాం ధర్మస్తాన్ప్రతి నాస్త్యధర్మో
హ్యారట్టజాన్పాంచనదాంధిగస్తు।
ఆపాంచాలాః కురవో నైమిశాశ్చ
మత్స్యాశ్చైవాప్యనుజానంతి ధర్మం।
అథోదీచ్యాశ్చోదయో భాగధాశ్చ
శిష్టాంధర్మానుపజీవంతి వృద్ధాః॥ 8-38-30 (56787)
ప్రాచీం దిశం శ్రితా దేవా జాతవేదఃపురోగమాః।
దక్షిణా పితృభిర్గుప్తా యమేన శుభకర్మణా॥ 8-38-31 (56788)
ప్రతీచీం వరుణః పాతి పాలయన్నసురాన్బహూన్।
ఉదీచీం భగవాన్సోమ బ్రహ్మా చ బ్రాహ్మణైః సహ॥ 8-38-32 (56789)
రక్షఃపిశాచాన్హిమవాన్గుహ్యకాన్గంధమాదనః।
ధ్రువం సర్వాణి భూతాని విష్ణుః పాతి సురోత్తమః॥ 8-38-33 (56790)
ఇంగిత5ఆశ్చ మగధాః ప్రేక్షితజ్ఞాశ్చ కోసలాః।
అర్ధోక్తాః కురుపాంచాలాః సర్వోక్తా దాక్షిణాపథాః॥ 8-38-34 (56791)
పార్వతీయాశ్చ విషయా యథైవ గిరయస్తథా।
సర్వజ్ఞా యవనా రాజఞ్శూరాశ్చైవ విశేషతః।
ంలేచ్ఛాః స్వసంజ్ఞానియతా నానుక్తమితరే జనాః॥ 8-38-35 (56792)
ప్రతిరబ్ధాస్తు బాహ్లీకా న చ కేచన మద్రకాః।
స త్వమేతాదృశః శల్య నోత్తరం వక్తుమర్హసి॥ 8-38-36 (56793)
ఏవం జ్ఞాత్వా జోషమాస్స్వ ప్రతీపం
మా స్మ క్రుద్ధః పాపభృతాం వరిష్ఠ।
పూర్వం హత్వా త్వాం సపుత్రం బలైశ్చ
పశ్చాద్ధంస్యే వాసుదేవార్జునౌ చ॥ 8-38-37 (56794)
శల్య ఉవాచ। 8-38-38x (4938)
ఆతురాణాం పరిత్యాగః స్వదారసుతవిక్రయః।
అంగే ప్రవర్తతే కర్ణ యేషామధిపతిర్భవాన్॥ 8-38-38 (56795)
రథాతిరథసంఖ్యాయాం యత్త్వాం భీష్మస్తదాబ్రవీత్।
తాన్విదిత్వాఽత్మనో దోషాన్నిర్మన్యుర్భవ మా క్రుధః॥ 8-38-39 (56796)
సర్వత్ర బ్రాహ్మణాః సంతి సంతి సర్వత్ర క్షత్రియాః।
వైశ్యాః శూద్రాస్తథా కర్ణ స్త్రియః సాధ్వ్యశ్చ సువ్రతాః॥ 8-38-40 (56797)
రమంతే చోపహాసేన పురుషాః పురుషైః సహ।
అన్యోన్యేన రతాః క్షీబా దేశేదేశే చ మైథునం॥ 8-38-41 (56798)
పరవాచ్యేషు నిపుణః సర్వో భవతి సర్వదా।
ఆత్మవాచ్యం న జానీతే జానన్నపి చ ముహ్యతి॥ 8-38-42 (56799)
సర్వత్ర సంతి రాజనః స్వంస్వం ధర్మమనువ్రతాః।
దుర్మనుష్యాన్నిగృహ్ణంతి సంతి సర్వత్ర ధార్మికాః॥ 8-38-43 (56800)
న కర్ణ దేశసామాన్యాత్సర్వః పాపం నిషేవతే।
యాదృశాః స్వస్వభావేన దేశాంస్తాంస్తాదృశాన్విదుః॥ 8-38-44 (56801)
సంజయ ఉవాచ। 8-38-45x (4939)
తతతో దుర్యోధనో రాజా కర్ణశల్యావవారయత్।
సఖిభావేన రాధేయం శల్యం సౌజన్యకేన చ॥ 8-38-45 (56802)
తతో నివారితః కర్ణో ధార్తరాష్ట్రేణ మారిష।
ప్హహస్య తత్ర రాజేంద్రం యాది శల్యేత్యచోదయత్॥ ॥ 8-38-46 (56803)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి అష్టత్రింశోఽధ్యాయః॥ 38 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.39. అధ్యాయః 039
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
శల్యకర్ణయోః సంవాదః॥ 1 ॥ సేనాద్వయస్య పరస్పరమేలనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-39-0 (56804)
సంజయ ఉవాచ। 8-39-0x (4940)
తతః పరానీకభిదం వ్యూహమప్రతిమం కృతం।
సమీక్ష్య కర్ణః పార్థానాం ధృష్టధుంనాభిరక్షితం॥ 8-39-1 (56805)
ప్రయయౌ రథఘోషేణ సింహనాదరవేణ చ।
వాదిత్రాణాం చ నినదైః కంపయన్నివ మేదినీం॥ 8-39-2 (56806)
సంజయ ఉవాచ। 8-39-3x (4941)
తతః ప్రయాంతం రాధేయం మద్రరాజః స్మయన్నివ।
అవధూయ ఇదం వాక్యమబ్రవీత్కురుసన్నిధౌ॥ 8-39-3 (56807)
చమూం తవేమాం విపులాం సమృద్వా--
మసంఖేయామశ్వనరాకులాం చ।
తథా ప్రవేష్టా సమరే ధనంజయః
కక్షం దహందీప్త ఇవాశ్రయాశీ॥ 8-39-4 (56808)
రథే స్తితౌ వీరవరౌ వరేణ్యౌ
సింహస్కంధౌ లోహితపద్మనేత్రౌ।
ద్రష్టా భవానద్య వినా ప్రయత్నా--
త్తథాహి మే శకునా వేదయంతి॥ 8-39-5 (56809)
అద్య ద్రష్టాఽసి తం వీరం శ్వేతాశ్వం కృష్ణసారథిం।
నిఘ్నంతం శాత్రవాన్సంఖ్యే యం కర్ణ పరిపృచ్ఛసి॥ 8-39-6 (56810)
అద్య తౌ పురుషవ్యాఘ్రౌ లోహితాక్షౌ పరంతపౌ।
వాసుదేవార్జునౌ కర్ణ ద్రష్టాఽస్యమితవిక్రమౌ॥ 8-39-7 (56811)
సారథిర్యస్య గోవిందో గాండీవం యస్య కార్ముకం।
తం చేద్వంతాఽసి రాధేయ త్వం నో రాజా భవిష్యసి॥ 8-39-8 (56812)
ప్రవాత్యేష మహావాయురభితస్తవ వాహినీం।
క్రవ్యాదా వ్యాహరంత్యేతే మృగాః కుర్వంతి భైరవం॥ 8-39-9 (56813)
పశ్య కర్ణ మహాఘోరం భయం వై రోమహర్షణం।
అర్కం జీమూతసంకాశః కబంధో వార్య తిష్ఠతి॥ 8-39-10 (56814)
పశ్య యూథం మృగశతం మృగాణాం సర్వతోదిశం।
రరాస దీప్తలాంగూలమాదిత్యామభి సంస్థితం॥ 8-39-11 (56815)
పశ్య కాకాంశ్చ గృధ్రాంశ్చ సమవేతాన్సహస్రశః।
ఆదిత్యమభివీక్షంతే హ్యశివాః కర్ణ సస్వరాః॥ 8-39-12 (56816)
శ్వేతవాజిసమాయుక్తే తవ కర్ణ మహారథే।
పతాకాః ప్రజ్వలంత్యేతా ధ్వజశ్చాతీవ కంపతే॥ 8-39-13 (56817)
ఉదీర్యతో హయాన్పశ్య మహాకాయాన్మహాజవాన్।
ప్లవమానాన్మహావీర్యానాకాశే గరుడానివ॥ 8-39-14 (56818)
ధ్రువమేషు నిమిత్తేషు భూమిమావృత్య పార్థివాః।
స్వప్స్యంతి నిహతాః కర్ణ శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-39-15 (56819)
శంఖానాం తుములః శబ్దః శ్రూయతే రోమహర్షణః।
ఆనకానాం చ రాధేయ మృదంగానాం చ హన్యతాం॥ 8-39-16 (56820)
శృణు శబ్దాన్బహువిధాన్నరాశ్వరథవాజినాం।
జ్యాతలత్రేషుశబ్దాంశ్చ శృణు కర్ణ మహాత్మనాం॥ 8-39-17 (56821)
హేమరూప్యప్రమృష్టానాం వాససాం శిల్పినిర్మితాః।
సహేమచంద్రతారాభాః పతాకాః కింగిణీయుతాః॥ 8-39-18 (56822)
నానావర్ణా రణే భాంతి శ్వసనేన ప్రకంపితాః।
పశ్య కర్ణార్జునస్యైతాః సౌదామిన్య ఇవాంబుదే॥ 8-39-19 (56823)
ధ్వజాః కణకణాయంతే వాతేనాతిసమీరితాః।
సపతాకరథాశ్చాపి పాంచాలానాం మహాత్మనాం॥ 8-39-20 (56824)
ఏష రేణుః సముద్భూతో దివమావృత్య తిష్ఠతి।
గజవాజిప్రణున్నా చ కంపతే కర్ణ మేదినీ॥ 8-39-21 (56825)
శ్రూయతే మేఘసంకాశో రథనేమిస్వనస్తథా।
పశ్య కుంతీసుతం వీరం బీభత్సుమపరాజితం।
ప్రహరిష్యంతమాయాంతం కపిప్రవరకేతనం॥ 8-39-22 (56826)
గజాశ్వరథపత్త్యోఘాంస్తావకాన్యుధి నిఘ్నతః।
ధ్వజాగ్రం దృశ్యతే తస్య జ్యాశబ్దశ్చైవ శ్రూయతే॥ 8-39-23 (56827)
ఏష సంశప్తకాన్భూయస్తానేవాభిముఖో గతః।
కరోతి కదనం చైష సంగామే ద్విషతాం బలీ॥ 8-39-24 (56828)
సంజయ ఉవాచ। 8-39-25x (4942)
ఇతి బ్రువాణం మద్రేశం కర్ణః ప్రోవాచ మన్యుమాన్॥ 8-39-25 (56829)
పశ్య సంశప్తకైః క్రుద్ధైః సమంతాత్సమభిద్రుతః।
ఏష సూర్య ఇవాంభోదైశ్ఛన్నః పార్థో న దృశ్యతే।
ఏష దాంతోఽర్జునః శల్య నిమగ్నః శోకసాగరే॥ 8-39-26 (56830)
శల్య ఉవాచ। 8-39-27x (4943)
వరుణం కోఽంభసా హన్యాదింధనేన చ కోఽనలం।
కోవాఽనిలం నిగృహ్ణీయాత్పిబేద్వా కో మహార్ణవం॥ 8-39-27 (56831)
ఈదృగ్రూపమహం మన్యే పార్థస్య యుధి నిర్జయం।
న హి శక్యోఽర్జునో జేతుం యుధి దేవాసురైరపి॥ 8-39-28 (56832)
అథైఘం పరితోషస్తే వాగ్భిస్త్వం సుమానా భవ।
న హి శక్యో యుధా జేతుమన్యం కురు మనోరథం॥ 8-39-29 (56833)
బాహుభ్యాముద్ధరేద్భూమిం దహేత్క్రుద్ధ ఇమాః ప్రజాః।
పాతయేత్త్రిదివాద్దేవాన్నార్జునం సమరే జయేత్॥ 8-39-30 (56834)
పశ్య కుంతీసుతం భీమం వీరమక్లిష్టకారిణం।
ప్రహరంతం మహాబాహుం స్థితం మేరుమివాచలం॥ 8-39-31 (56835)
అమర్షీ పురుషవ్యాఘ్రః సదా వైరమనుస్మరన్।
ఏష భీమో జయప్రేప్సుర్యుధి తిష్ఠతి వీర్యవాన్॥ 8-39-32 (56836)
ఏష ధర్మభృతాం శ్రేష్ఠో ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః।
తిష్ఠత్యసుకరః సంఖ్యే పరైః పరపురంజయః॥ 8-39-33 (56837)
ఏతౌ చ పురుషవ్యాఘ్రావాశ్వినేయౌ మహారథౌ।
నకులః సహదేవశ్చ తిష్ఠతో యుధి దుర్జయౌ॥ 8-39-34 (56838)
ఏతే తిష్ఠంతి కార్ష్ణేయాః పంచ పంచాచలా ఇవ।
యోత్స్యమానా మహావీర్యా భీమార్జునసమా యుధి॥ 8-39-35 (56839)
ఏతే ద్రుపదపుత్రాశ్చ ధృష్టద్యుంనపురోగమాః।
హీనాః సత్యజితా వీరాస్తిష్ఠంతి పరమౌజసః॥ 8-39-36 (56840)
యత్ర కృష్ణార్జునౌ వీరౌ యత్ర రాజా యుధిష్ఠిరః।
తత్ర ధర్మశ్చ సత్యం చ యతో ధర్మస్తతో జయః॥ 8-39-37 (56841)
ఇతి సంవదతోరేవ తయోః పురుషసింహయోః।
తే సేనే సమసజ్జేతాం ంగాయమునవద్భృశం॥ ॥ 8-39-38 (56842)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ఏకోనచత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 39 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.40. అధ్యాయః 040
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దుర్యోధనేన సేనాప్రోత్సాహనం॥ 1 ॥ భీమేన దుర్యోధనపరాజయపూర్వకం గజానీకవధః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-40-0 (56843)
సంజయ ఉవాచ। 8-40-0x (4944)
దుర్యోధనస్తతః కర్ణముపేత్య భరతర్షభ।
అబ్రవీన్మద్రరాజం చ తథైవాన్యాన్మహారథాన్॥ 8-40-1 (56844)
యదృచ్ఛయాఽయమవ్యగ్రో ధర్మః పరమకః సఖా।
సుఖినః క్షత్రియాః కర్ణ లభంతే యుద్ధమీదృశం॥ 8-40-2 (56845)
యాదృశం క్షత్రియైః శూరైః శూరాణాం దీవ్యతాం యుధి।
ఇష్టం భవతి రాధేయ తదిదం సముపస్థితం॥ 8-40-3 (56846)
హత్వా తు పాండవాన్యుద్ధే స్థిరాముర్వీం ప్రశాసథ।
నిహతా వా పరైర్యుద్ధే వీరలోకానవాప్స్యథ॥ 8-40-4 (56847)
దుర్యోధనస్య వచనం శ్రుత్వా తత్క్షత్రియర్షభాః।
సింహనాదానుదక్రోశన్వాదిత్రాణి చ జఘ్నిరే॥ 8-40-5 (56848)
తస్మిన్ప్రముదితే సైన్యే త్వదీయే భరతర్షభ।
హర్షయంస్తావకాన్యోధాంద్రౌణిర్విచనమబ్రవీత్॥ 8-40-6 (56849)
ప్రత్యక్షం సర్వసైన్యానాం భవతాం చాపి పశ్యతాం।
న్యస్తశస్త్రో మమ పితా ధృష్టద్యుంనేన పాతితః॥ 8-40-7 (56850)
స తేనాహమమర్షేణ పిత్రర్థే చాపి భారత।
ధృష్టద్యుంనమహత్వాఽహం న విమోక్ష్యామి దంశనం॥ 8-40-8 (56851)
కృత్వాఽనృతాం ప్రతిజ్ఞాం వో నాస్మి ప్రాప్తా మహత్ఫలం।
అర్జునం భీమసేనం చ యశ్చ మాం ప్రతియోత్స్యతి।
సర్వాంస్తాన్ప్రమథిష్యామి ఇతి మే నిశ్చితా మతిః॥ 8-40-9 (56852)
సంజయ ఉవాచ। 8-40-10x (4945)
ఏవముక్తే తతః సర్వా హర్షితా భారతీ చమూః।
అభ్యవర్తత కౌంతేయాంస్తథా తాం చాపి పాండవాః॥ 8-40-10 (56853)
స సన్నిపాతో రథయూథపానాం
మహాహవే భారత లోభనీయే।
జనక్షయః కాలయుగాంతకల్పః
ప్రావర్తతాగ్రే కురుసృంజయానాం॥ 8-40-11 (56854)
తతః ప్రవృత్తే యుధి సంప్రహారే
భూతాని సర్వాణి సదైవతాని।
ఆసన్సమేతాని సహాప్సరోభి--
నిరీక్షతీభిర్యుధి వీరసంఘాన్॥ 8-40-12 (56855)
దివ్యైశ్చ గంధైః పరమైశ్చ పుష్పై--
రన్యైశ్చ రత్నైర్వివిధైర్నరాగ్ర్యాః।
రణేషు కర్మోద్వహతాః ప్రహృష్టా-
ననందయన్నప్సరసః ప్రహృష్టాః॥ 8-40-13 (56856)
సమీరణస్తాంస్తు నిషేవ్య గంధా--
న్నిషేవతే తానపి యోధముఖ్యాన్।
నిషేవ్యమాణాస్త్వనిలేన యోధాః
పరస్పరం చుక్రుశురాజిమధ్యే॥ 8-40-14 (56857)
తథా తు తస్మింస్తుములే ప్రవృత్తే
దుర్యోధనః క్రోధమమృష్యమాణః।
`అవేభ్య భీమం బలమధ్యసంస్థః
సమార్పయత్క్షుద్రకాణాం శతేన॥ 8-40-15 (56858)
దుఃశాసనశ్చిత్రసేనశ్చ వీర--
స్తథోలూకః కితవః సౌబలశ్చ।
గజానీకైః సర్వతో భీమసేనం
తథావిషక్తం సహసైవాభ్యగచ్ఛన్॥ 8-40-16 (56859)
తమాపతంతం సంప్రేక్ష్య గజానీకం వృకోదరః।
దుర్యోధనం మహాబాహుః శరవర్షైరవాకిరత్॥ 8-40-17 (56860)
దుర్యోధనం తతో భీమః సాయకైర్వజ్రసన్నిభైః।
పాండవో విముఖీకృత్య గజానభ్యద్రవద్బలీ॥ 8-40-18 (56861)
తతః పావకసంకాశైర్భీమబాణైరవక్రగైః।
శలభైరివ నాగాంస్తానర్దయామాస పాండవః॥ 8-40-19 (56862)
తతః కుంజరయూథాని భీమసేనో మహాబలః।
వ్యధమన్నిశితైర్బాణైర్మహావాతో ఘనానివ॥ 8-40-20 (56863)
నిత్యమత్తాశ్చ మాతంగాః శూరైర్మత్తైరధిష్ఠితాః।
ఆరోహకైర్మహామాత్రైస్తోమరాంకురాపాణిభిః॥ 8-40-21 (56864)
సువర్ణజాలైః ప్రచ్ఛన్నా మణిజాలైశ్చ కుంజరాః।
రూప్యజాంబూనదాభాసః క్షురమాలాభ్యలంకృతాః॥ 8-40-22 (56865)
వధ్యమానాః శరై రాజన్భీమసేనేన తే గజాః।
విభిన్నహృదయాః కేచిత్తత్రైవాభ్యపతన్భువి॥ 8-40-23 (56866)
నిపతద్భిర్మహావేగైర్హేమభాండవిభూషితైః।
అశోభత మహారాజ ధాతుచిత్రైరివాచలైః॥ 8-40-24 (56867)
దీప్తాభరణవద్భిశ్చ గజపృష్ఠనిపాతితైః।
సంగరః శుశుభే రాజన్క్షీణపుణ్యైరివామరైః॥ 8-40-25 (56868)
మహాపరిఘసంకాశౌ చందనాగరురూషితౌ।
అపశ్యం భీమసేనస్య ధనుర్విక్షిపతో భుజౌ॥ 8-40-26 (56869)
తస్య జ్యాతలనిర్ఘోషమస్యతః సవ్యదక్షిణం।
తం శ్రుత్వాఽభ్యద్రవన్నాగా భీమసేనభయార్దితాః॥ 8-40-27 (56870)
తస్య భీమస్య తత్కర్మ రాజన్నేకస్య ధీమతః।
అపశ్యామ మహారాజ తద్భూతమివాభవత్'॥ ॥ 8-40-28 (56871)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే చత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 40 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.41. అధ్యాయః 041
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సేనాద్వయే వ్యూహరచనావర్ణనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-41-0 (56872)
సంజయ ఉవాచ। 8-41-0x (4946)
తతః పరానీకభిదం వ్యూహమప్రతిమం మహత్।
సమీక్ష్య కర్ణః పార్థానాం ధృష్టద్యుంనాభిరక్షితం॥ 8-41-1 (56873)
ప్రయయౌ రథఘోషేణ సింహనాదరవేణ చ।
వాదిత్రాణాం చ నినదైః కంపయన్నివ మేదినీం॥ 8-41-2 (56874)
వేపమాన ఇవ క్రోధాద్యుద్వశౌండః పరంతపః।
ప్రతివ్యూహ్య మహాతేజా యథావద్భరతర్షభ॥ 8-41-3 (56875)
వ్యధమత్పాండవీం సేనామాసురీం మఘవానివ।
యుధిష్ఠిరం చాభ్యహనదపసవ్యం చకారహ॥ 8-41-4 (56876)
కర్ణస్య రథఘోషేణ మౌర్వీనిష్పేషణేన చ।
సుసంగ్రాహేణ రశ్మీనాం సమకంపంత సృంజయాః॥ 8-41-5 (56877)
తాని సర్వాణి సైన్యాని కర్ణ దృష్ట్వా విశాంపతే।
బభూవుః సంప్రహృష్టాని తావకాని యుయుత్సయా॥ 8-41-6 (56878)
అశ్రూయంత తతో వాచస్తావకానాం విశాంపతే।
కర్ణార్జునమహాయుద్ధమేతదద్య భవిష్యతి॥ 8-41-7 (56879)
అద్య దుర్యోధనో రాజా హతామిత్రో భవిష్యతి।
అద్య కర్ణం రణే దృష్ట్వా ఫల్గునో విద్రవిష్యతి॥ 8-41-8 (56880)
అద్య తావద్వయం యుద్ధే కర్ణస్యైవానుగామినః।
కర్ణబాణమయం భీమం యుద్ధం ద్రక్ష్యామ సంయుగే॥ 8-41-9 (56881)
చిరకాలేప్సితమిదమద్యేదానీం భవిష్యతి।
అద్య ద్రక్ష్యామ సంగ్రామం ఘోరం దేవాసురోపమం॥ 8-41-10 (56882)
అద్యేదానీం మహద్యుద్ధం భవిష్యతి భయానకం।
అద్యేదానీం జయో నిత్యమేకస్యైకస్య వా రణే॥ 8-41-11 (56883)
అర్జునం కిల రాధేయో వధిష్యతి మహారణే।
అథవా కం నరం లోకే న స్పృశంతి మనోరథాః॥ 8-41-12 (56884)
ఇత్యుక్త్వా వివిధా వాచః కురవః కురునందన।
ఆజఘ్నుః పటహాంశ్చైవ తూర్యాంశ్చైవ సహస్రశః॥ 8-41-13 (56885)
భేరీనాదాంశ్చ వివిధాన్సింహనాదాంశ్చ పుష్కలాన్।
మురజానాం మహాశబ్దానానకానాం మహారవాన్॥ 8-41-14 (56886)
నృత్యమానాశ్చ బహుశస్తర్జమానాశ్చ మారిష।
అన్యోన్యమభ్యయుర్యుద్ధే యుద్ధరంగగతా నరాః॥ 8-41-15 (56887)
తేషాం పదాతా నాగానాం పాదరక్షాః సమంతతః।
పట్టసాసిధరాః శూరాశ్చాపబాణముసుంఠినః॥ 8-41-16 (56888)
భిండిపాలధరాశ్చైవ శూరలహస్తాః సుచక్రిణః।
తేషాం సమాగమో ఘోరో దేవాసురరణోపమః॥ 8-41-17 (56889)
ధృతరాష్ట్రం ఉవాచ। 8-41-18x (4947)
కథం సంజయ రాధేయః ప్రత్యవ్యూహత పాండవాన్।
ధృష్టద్యుంనముఖాన్సంఖ్యే భీమసేనాభిరక్షితాన్।
సర్వానేవ మహేష్వాసానజయ్యానమరైరపి॥ 8-41-18 (56890)
కే చ ప్రపక్షౌ పక్షౌ వా మమ సైన్యస్య సంజయ।
ప్రవిభజ్య యథాన్యాయమవతస్థుః సుదంశితాః॥ 8-41-19 (56891)
కథం పాండుసుతాశ్చాపి ప్రత్యవ్యూహంత మామకాన్।
కథం చైతన్మహద్యుద్ధం ప్రావర్తత సుదారుణం॥ 8-41-20 (56892)
క్వ చ బీభత్సురభవద్యత్కర్ణోఽయాద్యుధిష్ఠిరం।
కో హ్యర్జునస్య సాన్నిధ్యే శక్తో జేతుం యుధిష్ఠిరం॥ 8-41-21 (56893)
సర్వభూతాని యో హ్యేకః ఖాండవే జితబాన్పురా।
కస్తమన్యస్తు రాధేయాత్ప్రతియుధ్యేజ్జిజీవిషుః॥ 8-41-22 (56894)
సంజయ ఉవాచ। 8-41-23x (4948)
శృణు వ్యూహస్య రచనామర్జునశ్చ యథా గతః।
పరివార్య నృపాన్సర్వాన్సంగ్రామశ్చాభవద్యథా॥ 8-41-23 (56895)
కృపః శారద్వతో రాజన్మాగధాశ్చ తరస్వినః।
సాత్వతః కృతవర్మా చ దక్షిణం పక్షమాశ్రితాః॥ 8-41-24 (56896)
తేషాం ప్రపక్షే శకునిరులూకశ్చ మహారథః।
సాదిభిర్విమలప్రాసైస్తదానీమభ్యరక్షతాం॥ 8-41-25 (56897)
గాంధారైశ్చాప్యసంభ్రాంతైః పార్వతీయైశ్చ దుర్జయైః।
శలభానామివ వ్రాతైః పిశాచైరివ దుర్దృశైః॥ 8-41-26 (56898)
చతుర్వింశత్సహస్రాణి రథానామనివర్తినాం।
సంశప్తకా యుద్వశౌండా వామపాశ్వమపాలయన్॥ 8-41-27 (56899)
సమన్వితాస్తవ సుతైః కృష్ణార్జునజిఘాంసవః।
తేషాం ప్రపక్షాః కాంభోజాః శకాశ్చ యవనైః సహ॥ 8-41-28 (56900)
నిదేశాత్సూతపుత్రస్య సరథాశ్వేభపత్తయః।
ఆహ్వయంతోఽర్జునం తస్థుః కేశవం చ మహాబలం॥ 8-41-29 (56901)
తతః సేనాముఖే కర్ణోఽప్యవాతిష్ఠత దంశితః।
చిత్రవర్మాంగదః స్రగ్వీ పాలయన్వాహినీముఖం॥ 8-41-30 (56902)
రక్షమాణైః సుసంరబ్ధైః పుత్రైః శస్త్రభృతాం వరః।
వాహినీం ప్రముఖే వీరః సంప్రకర్షన్నశోభత॥ 8-41-31 (56903)
అశోకస్తు మహాబాహుః సూర్యవైశ్వానరప్రభః।
మహాద్విపస్కంధగతః పింగాక్షః ప్రియదర్శనః।
దుఃశాసనో వృతః సైన్యైః స్థితో వ్యూహస్య పృష్ఠతః॥ 8-41-32 (56904)
తన్మధ్యే స మహాబాహుః స్వయం దుర్యోధనో నృపః।
చిత్రాశ్వైశ్చిత్రసన్నాహైః సోదర్యైరభిరక్షితః॥ 8-41-33 (56905)
రక్ష్యమాణో మహావీర్యైః సహితైర్మద్రకేకయైః।
అశోభత మహారాజ దేవైరివ శతక్రతుః॥ 8-41-34 (56906)
అశ్వత్థామా కురూణాం చ యే ప్రవీరా మహారథాః।
నిత్యమత్తాశ్చ మాతంగాః శూరైర్ంలేచ్ఛైః సమన్వితాః।
అన్వయుస్తద్రథానీకం క్షరంత ఇవ తోయదాః॥ 8-41-35 (56907)
తే ధ్వజైర్వైజయంతీభిర్జ్వలద్భిః పరమాయుధైః।
సాదిభిశ్చాస్థితా రేజుర్ద్రుమవంత ఇవాచలాః॥ 8-41-36 (56908)
తేషాం పదాతినాగానాం పాదరక్షాః సహస్రశః।
పట్టసాసిధరాః శూరా బభూవురనివర్తినః॥ 8-41-37 (56909)
సాదిభిః స్యందనైర్నాగైరధికం సమలంకృతైః।
స వ్యూహరాజో విబభౌ దేవాసురచమూపమః॥ 8-41-38 (56910)
బార్హస్పత్యః సువిహితో నాయకేన విపశ్చితా।
నృత్యతీవ మహావ్యూహః పరేషాం భయమాదధత్॥ 8-41-39 (56911)
తస్య పక్షప్రపక్షేభ్యో నిష్పతంతి యుయుత్సవః।
హస్త్యశ్వరథమాతంగాః ప్రావృషీవ బలాహకాః॥ 8-41-40 (56912)
తతః సేనాముఖే కర్ణం దృష్ట్వా రాజా యుధిష్ఠిరః।
ధనంజయమమిత్రఘ్నమేకవీరమువాచ హ॥ 8-41-41 (56913)
పశ్యార్జున మహావ్యూహం కర్ణేన విహితం రణే।
యుక్తం పక్షైః ప్రపక్షైశ్చ పరానీకం ప్రకాశతే॥ 8-41-42 (56914)
తత్సమీపగతం హ్యేతత్ప్రత్యమిత్రం మహద్బూలం।
యథా నాభిభవత్యస్మాంస్తథా నీతిర్విధీయతాం॥ 8-41-43 (56915)
సంజయ ఉవాచ। 8-41-44x (4949)
ఏవముక్తోఽర్జునో రాజ్ఞా ప్రాంజలిర్నృపమబ్రవీత్॥ 8-41-44 (56916)
యథా యథా భవానాహ తత్తథా న తదన్యథా।
యత్తస్య విహితం కార్యం తత్కరిష్యామి సువ్రత।
ప్రధానమథ చైవాస్య వినాశం చ కరోంయహం॥ 8-41-45 (56917)
తస్మాత్త్వం జహి రాధేయం భీమసేనః సుయోధనం।
వృషసేనం చ నకులః సహదేవోఽపి సౌబలం॥ 8-41-46 (56918)
దుఃశానం శతానీకో హార్దిక్యం శినిపుంగవః।
ధృష్టద్యుంనో ద్రోణసుతం స్వయం యోత్స్యాంయహం కృపం॥ 8-41-47 (56919)
ద్రౌపదేయా ధార్తరాష్ట్రాఞ్శిష్టాన్సహ శిఖండినా।
తే తే చ తాంస్తానహితానస్మాకం ఘ్ంతు మామకాః॥ 8-41-48 (56920)
సంజయ ఉవాచ। 8-41-49x (4950)
ఇత్యుక్తో ధర్మరాజేన తథేత్యుక్త్వా ధనంజయః।
వ్యాదిదేశ స్వసైన్యాని స్వయం చాగాచ్చమూముఖం॥ 8-41-49 (56921)
ధనంజయో మహారాజ దక్షిణం పక్షమాస్థితః।
భీమసేనో మహాబాహుర్వామం పక్షముపాశ్రితః॥ 8-41-50 (56922)
సాత్యకిర్ద్రౌపదేయాశ్చ స్వయం రాజా చ పాండవః।
వ్యూహస్య ప్రముఖే తస్థుః స్వేనానీకేన సంవృతాః॥ 8-41-51 (56923)
స్వబలేనారిసైన్యం తత్ప్రత్యవస్థాప్య పాండవః।
ప్రత్యవ్యూహత్పురస్కృత్య ధృష్టద్యుంనశిఖండినౌ॥ 8-41-52 (56924)
తత్సాదినాగకలిలం పదాతిరథసంకులం।
ధృష్టద్యుంనముఖం ఘోరమశోభత మహద్బలం॥ ॥ 8-41-53 (56925)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ఏకచత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 41 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.42. అధ్యాయః 042
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-42-0 (56926)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-42-0x (4951)
తథా వ్యూఢేష్వనీకేషు సంసక్తేషు చ సంజయ।
సంశప్తకాః కథం పార్థం కథం కర్ణం చ పాండవాః॥ 8-42-1 (56927)
ఏతద్విస్తరశో యుద్ధం ప్రబ్రూహి కుశలో హ్యసి।
న హి తృప్యామి వీరాణాం శృణ్వానో యుధి విక్రమం॥ 8-42-2 (56928)
సంజయ ఉవాచ। 8-42-3x (4952)
తత్సంస్థిమథో దృష్ట్వా ప్రత్యమిత్రం మహద్బలం।
ప్రత్యవ్యూహత్తతః కర్ణో హితార్థం తనయస్య తే॥ 8-42-3 (56929)
తత్సాదినాగకలిలం పదాతిరథసంకులం।
ధృష్టద్యుంనముఖం ఘోరమశోభత మహద్బలం॥ 8-42-4 (56930)
పారావతసవర్ణాశ్వశ్చంద్రసూర్యసమద్యుతిః।
స పార్షతో బభౌ ధన్వీ కాలో విగ్రహవానివ॥ 8-42-5 (56931)
పార్షతం త్వభితస్తస్థుర్ద్రౌపదేయా యుయుత్సవః।
సానుగా దీప్తవపుషశ్చంద్రం తారాగణా ఇవ॥ 8-42-6 (56932)
అథ వ్యూఢేష్వనీకేషు ప్రేక్ష్య సంశప్తకాన్రణే।
క్రుద్ధోఽర్జునోఽభిదుద్రావ వ్యాక్షిపన్గాండివం ధనుః॥ 8-42-7 (56933)
అథ సంశప్తకాః పార్థమభ్యధావన్వధైషిణః।
విజయే ధృతసంకల్పా మృత్యుం కృత్వానివర్తనం॥ 8-42-8 (56934)
తదశ్వసంఘబహులం పత్తినాగరథాకులం।
ఉదీర్యమాణం సంరబ్ధం ధనంజయమభిద్రవత్॥ 8-42-9 (56935)
తదుద్యతం మహత్సైన్యం సాగరౌఘసమం జవే।
పార్థవేలాం సమాసాద్య విష్ఠితం సమదృశ్యత॥ 8-42-10 (56936)
మృద్గంతం శవర్షౌఘైర్ద్రుతమర్జునమార్దయత్॥ 8-42-11 (56937)
స సంప్రహారస్తుములస్తేషామాసీత్కిరీటినా।
తస్యైవ తు యథా రాజన్నివాతకవచైః సహ॥ 8-42-12 (56938)
రథానశ్వాంధ్వజాన్నాగాన్పత్తీన్గజగతానపి।
ఇషూంధనూంషి ఖంగాంశ్చ చక్రాణి చ పరశ్వథాన్॥ 8-42-13 (56939)
సాయుధానుద్యతాన్బాహూన్వివిధాన్యాయుధాని చ।
చిచ్ఛేద ద్విషతాం పార్థః శిరాంసి చ సహస్రశః॥ 8-42-14 (56940)
తస్మిన్సైన్యమహావర్తే పాతాలతలసన్నిభే।
నిమగ్నం తం రథం మత్వా నేదుః సంశప్తకా ముదా॥ 8-42-15 (56941)
స పురస్తాదరీన్హత్వా పునరుత్తరతోఽవధీత్।
దక్షిణేన చ పశ్చాచ్చ క్రుద్ధో రుద్రః పశూనివ॥ 8-42-16 (56942)
అథ పాంచాలచేదీనాం సృఢ్జయానాం చ మారిష।
త్వదీయైః సహ సంగ్రామ ఆసీత్పరమదారుణః॥ 8-42-17 (56943)
కృపశ్చ కృతవర్మా చ శకునిశ్చాపి సౌబలః।
హృష్టసేనాః సుసంరబ్ధా రథానీకప్రహారిణః॥ 8-42-18 (56944)
కోసలైః కాశ్యమత్స్యైశ్చ కారూశైః కేకయైరపి।
శూరసేనైః శూరవరైర్యుయుధుర్యుద్ధదుర్మదాః॥ 8-42-19 (56945)
తేషామంతకరం యుద్ధం దేహపాప్మవినాశనం।
క్షత్రవిట్శూద్రవీరాణాం ధర్ంయం స్వర్గ్యం యశస్కరం॥ 8-42-20 (56946)
దుర్యోధనోఽథ సహితో భ్రాతృభిర్భరతర్షభ।
గుప్తః కురుప్రవీరైశ్చ మద్రాణాం చ మహారథైః॥ 8-42-21 (56947)
పాండవైః సహ పాంచాలైశ్చేదిభిః సాత్యకేన చ।
యుధ్యమానం రణే కర్ణం కురువీరోఽభ్యపాలయత్॥ 8-42-22 (56948)
కర్ణోఽపి నిశితైర్బాణైర్వినిహత్య మహాచమూం।
ప్రమృద్య చ రథశ్రేష్ఠాన్యుధిష్ఠిరమపీడయత్॥ 8-42-23 (56949)
విపత్రాయుధదేహాసూన్కృత్వా శత్రూన్సహస్రశః।
యుక్త్వా స్వర్గయశోభ్యాం చ స్వేభ్యో ముదముదావహత్॥ 8-42-24 (56950)
తద్విగాహ్య మహానీకం సూతపుత్రో మహారథః।
నదీం ప్రవర్తయామాస శోణితౌఘతరంగిణీం॥ 8-42-25 (56951)
శోణితోదాం క్షుణ్ణమత్స్థాం నాగనక్రదురత్యయాం।
మాంలమజ్జాకర్దమినీం చక్రకూర్మమహోడుపాం॥ 8-42-26 (56952)
పాతితైర్మేఘసంకాశైస్తత్రతత్ర మహాద్విపైః।
అశనీభిరివ ధ్వస్తా నదీ రాజన్విరాజతే॥ 8-42-27 (56953)
తాం శరోర్మిమహావర్తాం ఛత్రహంససమాకులాం।
తనుత్రోష్ణీషసంఘాటామస్థిపాషాణసంకులాం॥ 8-42-28 (56954)
అపారామనపారాం చ శంఖదుందుభిఘోషిణీం।
రౌద్రాం నదీం మహారాజ రజసా సర్వతోవృతాం॥ 8-42-29 (56955)
అతితీక్ష్ణాం నరాకీర్ణాం నదీమంతకగామినీం।
సమం చ విషమం చైవ సమాయాంతీం మహాభయాం॥ 8-42-30 (56956)
ఆకులాశ్చాత్ర సీదంతి నరాః శోణితకర్దమే।
నరైరభిపరిక్షిప్తా యథా రాజన్మహాద్రుమాః॥ 8-42-31 (56957)
తతస్తే తత్రతత్రైవ ప్రచరంతో మహానదీం।
విచేరుః సర్వతో యోధా నౌవారణమహారథైః॥ 8-42-32 (56958)
శోణితేన సమం రాజన్కృతమాసీత్సమంతతః।
నదీవేగైర్యథా భూమిస్తద్వదాసీద్విశాపతే॥ 8-42-33 (56959)
ఏవం భారత సంగ్రామో నరవాజిగజక్షయః।
కురూణాం సృంజయానాం చ దేవాసురసమోఽభవత్॥ ॥ 8-42-34 (56960)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ద్విచత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 42 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.43. అధ్యాయః 043
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-43-0 (56961)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-43-0x (4953)
యుక్తం ప్రవిశ్య పార్థానాం సైన్యం కుర్వంజనక్షయం।
కర్ణో రాజానమభ్యేత్య తన్మమాచక్ష్వ స·ంజయ॥ 8-43-1 (56962)
కే చ ప్రవీరాః పార్థానాం యుధి కర్ణమవారయన్।
కాంశ్చ ప్రమథ్యాధిరథిర్యుధిష్ఠిరమపీడయత్॥ 8-43-2 (56963)
సంజయ ఉవాచ। 8-43-3x (4954)
ధృష్టద్యుంనముఖాన్పార్థాందృష్ట్వా కర్ణో వ్యవస్థితాన్।
సమభ్యధావత్త్వరితః పాంచాలాంఛత్రుకర్శనః॥ 8-43-3 (56964)
తం తూర్ణమభిధావంతం పాంచాలా జితకాశినః।
ప్రత్యుద్యయుర్మహాత్మానం హంసాః సర ఇవోష్ణగే॥ 8-43-4 (56965)
తతః శంఖసహస్రాణాం నిఃస్వనో హృదయంగమః।
ప్రాదురాసీదుభయతో భేరీశబ్దశ్చ దారుణః॥ 8-43-5 (56966)
నానాబాణనినాదశ్చ ద్విపాశ్వరథనిఃస్వనః।
సింహనాదశ్చ వీరాణామభవద్దారుణస్తదా॥ 8-43-6 (56967)
సాద్రిద్రుమార్ణవా భూమిః సవాతాంబుదమంబరం।
సార్కేందుగ్రహనక్షత్రా ద్యౌశ్చ వ్యక్తం విఘూర్ణితా॥ 8-43-7 (56968)
ఇతి భూతాని తం శబ్దం మేనిరే తే చ వివ్యథుః।
యాని చాప్యల్పసత్వాని ప్రాయస్తాని మృతాని వై॥ 8-43-8 (56969)
అథ కర్ణో భృశం క్రుద్ధః శీఘ్రమస్త్రముదీరయన్।
జఘాన పాండవీం సేనామాసురీం మఘవానివ॥ 8-43-9 (56970)
స పాండవబలం కర్ణః ప్రవిశ్య విసృజంఛరాన్।
ప్రభద్రకాణాం ప్రవరానహనత్సప్తసప్తతిం॥ 8-43-10 (56971)
తతః సుపుంఖైర్నిశితైరథ శ్రష్ఠో రథేషుభిః।
అవధీత్పంచవింశత్యా పాంచాలాన్పంచవింశతిం॥ 8-43-11 (56972)
సువర్ణపుంఖైర్నారాచైః పరకాయవిదారణైః।
చేదికానవధీద్వీరః శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-43-12 (56973)
తం తథా సమరే కర్మ కుర్వాణమతిమానుషం।
పరివవ్రుర్మహారాజ పాంచాలానాం రథవ్రజాః॥ 8-43-13 (56974)
తతః సంధాయ విశిఖాన్పంచ భారత దుఃసహాన్।
పాంచాలానవధీత్పంచ కర్ణో వైకర్తనో వృషః॥ 8-43-14 (56975)
భానుదేవం చిత్రసేనం సేనాబిందుం చ భారత।
తపనం శూరసేనం చ పాంచాలానహనద్రణే॥ 8-43-15 (56976)
పాంచాలేషు చ శూరేషు వధ్యమానేషు సాయకైః।
హాహాకారో మహానాసీత్పాంచాలానాం మహాహవే॥ 8-43-16 (56977)
తేషాం సహ్క్రీడమానానాం హాహాకారం ప్రకుర్వతాం।
పునరేవ చ తాన్కర్ణో జఘానాశు పతత్త్రిభిః॥ 8-43-17 (56978)
చక్రరక్షౌ తు కర్ణస్య పుత్రౌ మారిష దుర్జయౌ।
సుషేణః సత్యసేనశ్చ త్యక్త్వా ప్రాణానయుధ్యతాం॥ 8-43-18 (56979)
పృష్ఠగోప్తా తు కర్ణస్య జ్యేష్ఠః పుత్రో మహారథః।
వృషసేనోఽన్వయాత్కర్ణం పృష్ఠతః పరిపాలయన్॥ 8-43-19 (56980)
ధృష్టద్యుంనః సాత్యకిశ్చ ద్రౌపదేయా వృకోదరః।
జనమేజయః శిఖండీ చ ప్రవీరాశ్చ ప్రభద్రకాః॥ 8-43-20 (56981)
చేదికేకయపాంచాలా యమౌ మాత్స్యాశ్చ దంశితాః।
సమభ్యధావన్రాధేయం జిఘాంసంతః ప్రహారిణం॥ 8-43-21 (56982)
త ఏనం వివిధైః శస్త్రైః శరధారాభిరేవ చ।
అభ్యవర్షన్విమర్దంతం ప్రావృషీవాంబుదా గిరిం॥ 8-43-22 (56983)
పితరం తు పరీప్సంతః కర్ణపుత్రాః ప్రహారిణః।
త్వదీయాశ్చాపరే రాజన్వీరా వీరానవారయన్॥ 8-43-23 (56984)
సుషేణో భీమసేనస్య చ్ఛిత్త్వా భల్లేన కార్ముకం।
నారాచైః సప్తబిర్విద్ధ్వా హృది భీమం ననాద హ॥ 8-43-24 (56985)
అథాన్యద్వనురాదాయ సుదృఢం భీమవిక్రమః।
సజ్యం వృకోదరః కృత్వా సుషేణస్యాచ్ఛినద్వనుః॥ 8-43-25 (56986)
వివ్యాధ చైనం దశభిః క్రుద్ధో నృత్యన్నివేషుభిః।
కర్ణం చ తూర్ణం వివ్యాధ త్రిసప్తత్యా శితైః శరైః॥ 8-43-26 (56987)
సత్యసేనం చ దశభిః సాశ్వసూతాయుధధ్వజం।
పశ్యతాం సుహృదాం మధ్యే కర్ణపుత్రమపాతయత్॥ 8-43-27 (56988)
క్షురప్రణున్నం తత్తస్య శిరశ్చంద్రనిభాననం।
శుభదర్శనమేవాసీన్నాలభ్రష్టమివాంబుజం॥ 8-43-28 (56989)
హత్వా కర్ణసుతం భీమస్తావకాన్పునరార్దయత్।
కృపహార్దిక్యయోశ్ఛిత్త్వా చాపౌ తావప్యథార్దయత్॥ 8-43-29 (56990)
దుఃశాసనం త్రిభిర్విద్ధ్వా శకునిం షడ్భిరాయసైః।
ఉలూకం చ పతత్రిం చ చకార విరథావుభౌ॥ 8-43-30 (56991)
హే సుషేణ హతోఽసీతి బ్రువన్నాదత్త సాయకం।
తమస్య కర్ణశ్చిచ్ఛేద త్రిభిశ్చైనమతాడయత్॥ 8-43-31 (56992)
అథాన్యం పరిజగ్రాహ సుపర్వాణం సుతేజనం।
సుషేణాయాసృజద్భీమస్తమప్యస్యాచ్ఛినద్వృషః॥ 8-43-32 (56993)
పునః కర్ణస్త్రిసప్తత్యా భీమసేనమథేషుభిః।
పుత్రం పరీప్సన్వివ్యాధ క్రుద్ధః శత్రుజిఘాంసయా॥ 8-43-33 (56994)
సుషేణస్తు ధనుర్గృహ్య భారసాధనముత్తమం।
నకులంపంచభిర్బాణైర్బాహ్వోరురసి చార్పయత్॥ 8-43-34 (56995)
నకులస్తం తు వింశత్యా విద్వ్వా భారసహైర్దృఢైః।
ననాద బలవన్నాదం కర్ణస్య భయమాదధత్॥ 8-43-35 (56996)
తం సుషేణో మహారాజ విద్ధ్వా దశభిరాశుగైః।
చిచ్ఛేద చ ధనుః శీఘ్రం క్షురప్రేణ మహారథః॥ 8-43-36 (56997)
అథాన్యద్వనురాదాయ నకులః క్రోధమూర్చ్ఛితః।
సుషేణం నవభిర్బాణైర్వారయామాస సంయుగే॥ 8-43-37 (56998)
స తు బాణైర్దిశో రాజన్నాచ్ఛాద్య పరవీరహా॥
ఆజఘ్నే సారథిం చాస్య సుషేణం చ తతస్త్రిభిః।
చిచ్ఛేద చాస్య సుదృఢం ధనుర్భల్లైస్త్రిభిస్త్రిధా॥ 8-43-38 (56999)
అథాన్యద్వనురాదాయ సుషేణః క్రోధమూర్చ్ఛితః।
ఆవిధ్యన్నకులం షష్ట్యా సహదేవం చ సప్తభిః॥ 8-43-39 (57000)
తద్యుద్ధం సుమహద్ధోరమాసీద్దేవాసురోపమం।
నిఘ్నతాం సాయకైస్తూర్ణమన్యోన్యస్య వధం ప్రతి॥ 8-43-40 (57001)
సాత్యకిర్వృషసేనం తు విద్ధ్వా సప్తభిరాయసైః।
`పునర్వివ్యాధ సప్తత్యా సారథిం చ త్రిభిః శితైః॥ 8-43-41 (57002)
వృషసేనస్తు శైనేయం శరేణానతపర్వణా।
ఆజఘాన మహారాజ శంఖదేశే మహారథం॥ 8-43-42 (57003)
శైనేయో వృషసేనేన పత్రిణా పరిపీడితః।
కోపం చక్రే మహారాజ క్రుద్ధో వేగం చ దారుణం॥ 8-43-43 (57004)
జగ్రాహేషువరాన్వీరః శీఘ్రం వై దశ పంచ చ।
సాత్యకిర్వృషసేనస్య సూతం హత్వా త్రిభిః శరైః'॥ 8-43-44 (57005)
ధనుశ్చిచ్ఛేద భల్లేన జఘానాశ్వాంశ్చ సప్తభిః।
ధ్వజమేకేషుణోన్మథ్య త్రిభిశ్తం హృద్యతాడయత్॥ 8-43-45 (57006)
అథావసన్నః స్వరథే ముహూర్తాత్పునరుత్థితః।
స రణే యుయుధానేన విసూతాశ్వరథధ్వజః।
కృతో జిఘాంసుః శైనేయం ఖంగచర్మధృగభ్యయాత్॥ 8-43-46 (57007)
తస్య చాపతతః శీఘ్రం వృషసేనస్య సాత్యకిః।
వారాహకర్ణైర్దశభిరవిధ్యదసిచర్మణీ॥ 8-43-47 (57008)
దుఃశాసనస్తు తం దృష్ట్వా విరథం వ్యాయుధం కృతం।
ఆరోప్య స్వరథం తూర్ణమపోవాహ రథాంతరం॥ 8-43-48 (57009)
అథాన్యం రథమాస్థాయ వృషసేనో మహారథః।
ద్రౌపదేయాంస్త్రిసప్తత్యా యుయుధానం చ పంచభిః॥ 8-43-49 (57010)
భీమసేనం చతుఃషష్ట్యా సహదేవం చ పంచభిః।
నకులం త్రింశతా బాణైః శతానీకం చ సప్తభిః॥ 8-43-50 (57011)
శిఖండినం చ దశభిర్ధర్మరాజం శతేన చ।
ఏతాంశ్చాన్యాంశ్చ రాజేంద్ర ప్రవీరాంచయగృద్ధినః॥ 8-43-51 (57012)
అభ్యర్దయన్మహేష్వాసః కర్ణపుత్రో విశాంపతే।
కర్ణస్య యుధి దుర్ధర్షస్తతః పృష్ఠమపాలయత్॥ 8-43-52 (57013)
యుయుధానం చ రాధేయో నవైర్నవభిరాయసైః।
విసూతాశ్వరథం కృత్వా లలాటే త్రిభిరార్పయత్॥ 8-43-53 (57014)
స త్వన్యం రథమాస్థాయ విధివత్కల్పితం పునః।
యుయుధే పాండుభిః సార్ధం కర్ణస్య వ్యధమద్బలం॥ 8-43-54 (57015)
ధృష్టద్యుంనస్తతః కర్ణమవిధ్యద్దశభిః శరైః।
ద్రౌపదేయాస్త్రిసప్తత్యా యుయుధానస్తు సప్తభిః॥ 8-43-55 (57016)
భీమసేనశ్చతుఃషష్ట్యా సహదేవశ్చ సప్తిభిః।
నకులస్త్రింశతా బాణైః శతానీకస్తు సప్తభిః॥ 8-43-56 (57017)
శిఖండీ దశభిర్వీరో ధర్మరాజః శతేన తు।
ఏతే చాన్యే చ రాజేంద్ర ప్రవీరా జయగృద్వినః।
అభ్యర్దయన్మహేష్వాసం సూతపుత్రం మహామృధే॥ 8-43-57 (57018)
తాన్సూతపుత్రో విశిఖైర్దశభిర్దశభిః శరైః।
రథేనానుచరన్వీరః ప్రత్యవిధ్యదరిందమః। 8-43-58 (57019)
`సాత్యకిం భీమసేనం చ ధృష్టద్యుంనం శిఖండినం।
ద్రౌపదేయాంశ్చ సంరబ్ధాన్యతమానాన్మహారథాన్॥ 8-43-59 (57020)
పశ్యతాం సర్వసైన్యానామథైనాన్సూతనందనః।
విరథాన్రథినః శ్రేష్ఠాన్నిమేషార్ధాచ్చకార హ॥ 8-43-60 (57021)
అమోఘత్వాచ్చ బాణానాం భూతసంఘా విసిప్మయుః'॥ 8-43-61 (57022)
తత్రాస్త్రవీర్యం కర్ణస్య లాఘవం చ మహాత్మనః।
అపశ్యామ మహాభాగ తదద్భుతమివాభవత్॥ 8-43-62 (57023)
న హ్యాదదానం దదృశుః సందధానం చ సాయకాన్।
విముంచంతం చ సంరంభాద పశ్యన్నైవ తం జనాః॥ 8-43-63 (57024)
ప్రతీచ్యాం దిశి తం దృష్ట్వా ప్రాచ్యాం పశ్యామ లాఘవాత్।
న చ పశ్యామ రాజేంద్ర క్వ ను కర్ణో వ్యతిష్ఠత॥ 8-43-64 (57025)
ఇషూనేవాస్య పశ్యామో వినికీర్ణాఽన్సమంతతః।
ఛాదయానాందిశో రాజఞ్శలభానామివ వ్రజాన్॥ 8-43-65 (57026)
తస్య తైరిషుభిస్త్రీక్ష్ణైః సంపతద్భిః సహస్రశః।
మరీచిభిరివోష్ణాంశోః శరైః సన్నతపర్వభిః॥ 8-43-66 (57027)
వ్యాప్తాః సర్వా దిశో రాజన్యోధాశ్చ దదృశుస్తదా।
శరైః సంవృతమాకాశం తత్రాభ్రైరివ చాభవత్॥ 8-43-67 (57028)
ద్యౌర్వియద్భూర్దిశశ్చైవ ప్రచ్ఛన్నా నిశితైః శరైః।
అరుణాభ్రావృతాకారం తస్మిందేశే బభౌ వియత్॥ 8-43-68 (57029)
తతః పునరమేయాత్మా కర్ణో రాజా మహారథః।
న్యహనత్సమరే యోధాన్యోధవృత్తమనుష్ఠితః॥ 8-43-69 (57030)
నృత్యన్నివ హి రాధేయశ్చాపహస్తో రణాజిరే।
యైర్విద్వః ప్రత్యవిద్వ్యత్తానేకైకం త్రిగుణైః శరైః॥ 8-43-70 (57031)
శతైశ్చ దశభిశ్చైతాన్పునర్విద్ధ్వా ననాద చ।
సాశ్వసూతధ్వజచ్ఛత్రాస్తతస్తే వివరం దదుః॥ 8-43-71 (57032)
`తే హన్యమానాః కర్ణేన పలాయంత దిశో దశ।
నాదయంతో దిశః సర్వాః కర్మత్రస్తా విచేతసః'॥ 8-43-72 (57033)
తాన్ప్రమథ్య మహేష్వాసాన్రాధేయః శరవృష్టిభిః।
రాజానీకమసంబాధం ప్రావిశచ్ఛత్రుకర్శనః॥ 8-43-73 (57034)
స రథాంస్త్రిశతం హత్వా చేదీనామనివర్తినాం।
రాధేయో నిశితైర్బాణైస్తతోఽభ్యాగాద్యుధిష్ఠిరం॥ 8-43-74 (57035)
`తతస్తే విరథాః శూరా రథానన్యాన్సమాస్థితాః।
పరివవ్రుర్మహారాజ ధర్మపుత్రం యుధిష్ఠిరం'॥ 8-43-75 (57036)
తతస్తే తు పరే రాజంఛిఖండీ చ ససాత్యకిః।
రాధేయాత్పరిరక్షంతో రాజానం పర్యవారయన్।
ముంచంతో వివిధాన్బాణాన్స్వర్ణపుంఖాఞ్శిలాశితాన్॥ 8-43-76 (57037)
తథైవ తావకాః సర్వే కర్ణం దుర్వారణం రణే।
యత్తాః శూరా మహేష్వాసాః పర్యరక్షంత సర్వశః॥ 8-43-77 (57038)
నానావాదిత్రఘోషాశ్చ ప్రాదురాసన్విశాంపతే।
సింహనాదశ్చ సంజజ్ఞే శూరాణామభిగర్జతాం॥ 8-43-78 (57039)
తతః పునః సమాజగ్మురభీతాః కురుపాండవాః।
యుధిష్ఠిరముఖాః పార్థాః సూతపుత్రముఖా వయం॥ ॥ 8-43-79 (57040)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే త్రిచత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 43 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.44. అధ్యాయః 044
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణేన యుధిష్ఠిరస్య పరాజయపూర్వకమపహాసః॥ 1 ॥ సంకులయుద్ధం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-44-0 (57041)
సంజయ ఉవాచ। 8-44-0x (4955)
విదార్య కర్ణస్తాం సేనాం యుధిష్ఠిరమథాద్రవత్।
రథహస్త్యశ్వపత్తీనాం సహస్రైః పరివారితః॥ 8-44-1 (57042)
నానాయుధసహస్రాణి ప్రేరితాన్యరిభిర్వృషః।
ఛిత్త్వా బాణశతైరుగ్రైస్తానవిధ్యదసంభ్రమాత్॥ 8-44-2 (57043)
నిచకర్త శిరాంస్యేషాం బాహూనూరూంశ్చ సూతజః॥
తే హతా భూతలే పేతుర్భగ్నాశ్చాన్యే విదుద్రువుః॥ 8-44-3 (57044)
ద్రవిడాంధ్రనిషాదాస్తు పునః సాత్యకిచోదితాః।
ప్రభ్యద్రవంజిఘాంసంతః పత్తయః కర్ణమాహవే॥ 8-44-4 (57045)
తే విబాహుశిరస్త్రాణాః ప్రహతాః కర్ణసాయకైః।
పేతుః పృథివ్యాం యుగపచ్ఛిన్నం సాలవనం యథా॥ 8-44-5 (57046)
ఏవం యోధశతాన్యాజౌ సహస్రాణ్యయుతాని చ।
హతానీయుర్మహీం దేహైర్యశసాఽపూరయందిశః॥ 8-44-6 (57047)
అథ వైకర్తనం కర్ణం రణే క్రుద్ధమివాంతకం।
రురుధుః పాండుపాంచాలా వ్యాధిం మంత్రౌషధా ఇవ॥ 8-44-7 (57048)
స తాన్ప్రమృద్యాబ్యపతత్పునరేవ యుధిష్ఠిరం।
మంత్రౌషధిక్రియాతీతో వ్యాధిరత్యుల్బణో యథా॥ 8-44-8 (57049)
స రాజగృద్ధిభీ రుద్ధః పాండుపాంచాలకేకయైః।
నాశకత్తానతిక్రాంతుం మృత్యుర్బ్రాహ్మవిదో యథా॥ 8-44-9 (57050)
తతో యుధిష్ఠిరః కర్ణమదూరస్థం నివారితం।
`తైర్యోధప్రముఖైర్వీరం దృష్ట్వా వివ్యాధ సాయకైః॥ 8-44-10 (57051)
కర్ణః పార్థశరావిద్ధస్తోత్రార్దిత ఇవ ద్విపః।
ప్రమథ్య సహితాన్వీరాన్యుధిష్ఠిరమపీడయత్॥ 8-44-11 (57052)
తతో యుధిష్ఠిరః కర్ణమాసాద్య జయతాం వరం'।
అబ్రవీత్పరవీరఘ్నం క్రోధసంరక్తలోచనః॥ 8-44-12 (57053)
కర్ణకర్ణ వృథాదృష్టే సూతపుత్ర వచః శృణు।
సదా స్పర్ధసి సంగ్రామే ఫల్గునేన తరస్వినా॥ 8-44-13 (57054)
యథాఽస్మాన్బాధసే నిత్యం ధార్తరాష్ట్రమతే స్థితః।
యద్బలం యచ్చ తే వీర్యం ప్రద్వేషో యస్తు పాండుషు॥ 8-44-14 (57055)
తత్సర్వం దర్శయస్వాద్య పౌరుషం మహదాస్థితః।
యుద్ధశ్రద్వాం చ తేఽద్యాహం వినేష్యామి మహాహవే॥ 8-44-15 (57056)
ఏవముక్త్వా మహారాజ కర్ణం పాండుసుతస్తదా।
సువర్ణపుంఖైర్దశభిర్వివ్యాదాయస్మయైః శరైః॥ 8-44-16 (57057)
తం సూతపుత్రో దశభిః ప్రత్యవిద్ధ్యదరిందమః।
వత్సదంతైర్మహేష్వాసః ప్రహసన్నివ భారత॥ 8-44-17 (57058)
సోఽవజ్ఞాయ తు నిర్విద్ధః సూతపుత్రేణ పాండవః।
ప్రజజ్వాల తతః క్రోధాద్ధవిషేవ హుతాశనః॥ 8-44-18 (57059)
జ్వాలామాలాపరిక్షిప్తో రాజ్ఞో దేహో వ్యదృశ్యత।
యుగాంతే దగ్ధుకామస్య సంవర్తాగ్నేరివాపరః॥ 8-44-19 (57060)
తతో విస్ఫార్య సుమహచ్చాపం హేమపరిష్కృతం।
సమాధత్త శితం బాణం గిరీణామపి దారణం॥ 8-44-20 (57061)
తతః పూర్ణాయతోత్కృష్టం యమదండనిభం శరం।
ముమోచ త్వరితో రాజా సూతపుత్రజిఘాంసయా॥ 8-44-21 (57062)
స తు వేగవతా ముక్తో బాణో వజ్రాశనిస్వనః।
వివేశ సహసా కర్ణం సవ్యే పార్శ్వే మహారథం॥ 8-44-22 (57063)
స తు తేన ప్రహారేణ పీడితః ప్రముమోహ వై।
స్రస్తగాత్రో మహాబాహుర్ధనురుత్సృజ్య కంపితః॥ 8-44-23 (57064)
గతాసురివ నిశ్చేతాః శల్యస్యాభిముఖోఽపతత్।
రాజాఽపి భూయో నాజఘ్నే కర్ణం పార్థహితేప్సయా॥ 8-44-24 (57065)
తతో హాహాకృతం సర్వం ధార్తరాష్ట్రబలం మహత్।
వివర్ణముఖమార్తం చ కర్ణం దృష్ట్వా తథాగతం॥ 8-44-25 (57066)
సింహనాదాశ్చ సంజజ్ఞుః క్ష్వేలాః కిలకిలాస్తథా।
పాండవానాం మహారాజ దృష్ట్వా రాజ్ఞః పరాక్రమం॥ 8-44-26 (57067)
ప్రతిలభ్య తు రాధేయః సంజ్ఞాం నాతిచిరాదివ।
దధ్రే రాజవినాశాయ మనః క్రూరపరాక్రమః॥ 8-44-27 (57068)
స హేమవికృతం చాపం విస్ఫార్య విజయం మహత్।
అవాకిరదమేయాత్మా పాండవం నిశితైః శరైః॥ 8-44-28 (57069)
తతః క్షురాభ్యాం పాంచాల్యౌ చక్రరక్షౌ మహాత్మనః।
జఘాన చంద్రదేవం చ దండధారం చ సంయుగే॥ 8-44-29 (57070)
తావుభౌ ధర్మరాజస్య ప్రవీరౌ యుధి భారత।
రథాభ్యాశే చకాశేతే చంద్రస్యేవ పునర్వసూ॥ 8-44-30 (57071)
యుధిష్ఠిరః పునః కర్ణమవిద్వ్యత్త్రింశతా శరైః।
సుషేణం సత్యసేనం చ త్రిభిస్త్రిభిరతాడయత్॥ 8-44-31 (57072)
శల్యం నవత్యా వివ్యాధ త్రిసప్తత్యా చ సూతజం।
తాంస్తస్య గోప్తౄన్వివ్యాధ త్రిభిస్త్రిభిరజిహ్మగైః॥ 8-44-32 (57073)
తతః ప్రహస్యాధిరథిః షష్ఠ్యా రాజఞ్శితైః శరైః।
విద్ధ్వా యుధిష్ఠిరం సంఖ్యే ననాదాతిరథస్తదా॥ 8-44-33 (57074)
తతః ప్రవీరాః పాండూనామభ్యధావన్నమర్షితాః।
యుధిష్ఠిరం పరీప్సంతః కర్ణమభ్యర్దయంఛరైః॥ 8-44-34 (57075)
సాత్యకిశ్చేకితానశ్చ యుయుత్సుః పాండ్య ఏవ చ।
ధృష్టద్యుంనః శిఖండీ చ ద్రౌపదేయాః ప్రభద్రకాః॥ 8-44-35 (57076)
యమౌ చ భీమసేనశ్చ శిశుపాలస్య చాత్మజః।
కారూశా మాత్స్యశేషాశ్చ కేకయాః కాశికోసలాః॥ 8-44-36 (57077)
ఏతే చ త్వరితా వీరా వసుషేణమతాడయన్।
జనమేజయశ్చ పాంచాల్యః కర్ణం వివ్యాధ సాయకైః॥ 8-44-37 (57078)
వారాహకర్ణనారాచైర్నాలీకైర్నిశితైః శరైః।
వత్సదంతైర్విపాఠైశ్చ క్షురప్రైశ్చటకాముఖైః॥ 8-44-38 (57079)
నానాప్రహరణైశ్చోగ్రై రథహస్త్యశ్వసాదిభిః।
సర్వతోఽభ్యద్రవత్కర్ణం పరివార్య జిఘాంసయా॥ 8-44-39 (57080)
స పాండవానాం ప్రవరైః సర్వతః సమభిద్రుతః।
ఛాద్యమానః శితతైర్ఘోరైః స్వస్వనామాంకితైః శరైః॥ 8-44-40 (57081)
న చచాల రణే కర్ణో మహేంద్రో దానవైరివ।
`నిజఘాన మహేష్వాసాన్పాంచాలానేకవింశతిం॥ 8-44-41 (57082)
తతః పునరమేయాత్మా చేదీనాం ప్రవరాందశ।
న్యహనద్భరతశ్రేష్ఠ కర్ణో వైకర్తనస్తదా॥ 8-44-42 (57083)
తస్య బాణసహస్రాణి సంప్రపన్నాని మారిష।
దృశ్యంతే దిక్షు సర్వాసు శలభానామివ వ్రజాః॥ 8-44-43 (57084)
కర్ణనామాంకితా బాణాః స్వర్ణపుంఖాః సుతేజనాః।
నరాశ్వకాయాన్నిర్భిద్య పేతురుర్వ్యాం సమంతతః॥ 8-44-44 (57085)
కర్ణేనైకేన సమరే చేదీనాం ప్రవరాస్తదా।
సృజ్జయానాం చ సర్వేషాం శతశో నిహతా రణే॥ 8-44-45 (57086)
కర్ణస్య శరసంఛన్నం బభూవ తుములం తమః।
నాజ్ఞాయత తతః కించిత్పరేషామాత్మనోఽపి వా॥ 8-44-46 (57087)
తస్మింస్తమసి భూతే చ క్షత్రియాణాం భయంకరే।
విచచార మహబిహుర్నిర్దహన్క్షత్రియాన్బహూన్'॥ 8-44-47 (57088)
తతః శరమహాజ్వాలో వీర్యోష్మా కర్ణపావకః।
నిర్దహన్పాండవవనం చారు పర్యచరద్రణే॥ 8-44-48 (57089)
`తతస్తేషాం మహారాజ పాండవానాం మహారథాః।
సృంజయానాం చ సర్వేషాం శతశోఽథ సహస్రశః।
అస్త్రైః కర్ణం మహేష్వాసం సమంతాత్పర్యవారయన్॥ 8-44-49 (57090)
స సంవార్య మహాస్త్రాణి మహేష్వాసో మహాత్మనాం।
ప్రహస్య పురుషేంద్రస్య కర్ణశ్చిచ్ఛేద కార్ముకం'॥ 8-44-50 (57091)
తతః సంధాయ నవతిం నిమేషాన్నతపర్వణాం।
బిభేద కవచం రాజ్ఞో రణే కర్ణః శితైః శరైః॥ 8-44-51 (57092)
తద్వర్మ హేమవికృతం రత్నచిత్రం బభౌ పతత్।
సవిద్యుదభ్రం సవితుః శ్లిష్టం వాతహతం యథా॥ 8-44-52 (57093)
తదంగాత్పురుషేంద్రస్య భ్రష్టం వర్మ వ్యరోచత।
రత్నైరలంవృతం చిత్రేర్వ్యభ్నం నిశి యథా నభః॥ 8-44-53 (57094)
భిన్నవర్మా శరైః పార్థో రుధిరేణ సముక్షితః।
బభాసే పురుషశ్రేష్ఠ ఉద్యన్నివ దివాకరః॥ 8-44-54 (57095)
స శరాచితసర్వాంగశ్ఛిన్నవర్మాఽథ సంయుగే।
క్షాత్రం ధర్మం సమాస్థాయ సింహనాదమకుర్వత॥ 8-44-55 (57096)
నర్దిత్వా చ చిరం కాలం పాండవో రభసో రణే।
శక్తిం చిక్షేప వేగేన ప్రదీప్తామశనీమివ॥ 8-44-56 (57097)
తాం జ్వలంతీమివాకాశే శక్తిం శప్తభిరాశుగైః।
భల్లైశ్చిచ్ఛేద రాధేయః సా త్వశీర్యత వై రణే॥ 8-44-57 (57098)
హృది బాహ్వోర్లలాటే చ క్షిప్రకారీ యుధిష్ఠిరః।
చతుర్భిస్తోమరైః కర్ణం తాడయిత్వాఽనదన్ముదా॥ 8-44-58 (57099)
ఉద్భిన్నరుధిరః కర్ణః క్రుద్వః సర్ప ఇవ శ్వసన్।
జఘాన సూతం పార్థస్య పార్ష్ఠిం చ నవభిః శరైః॥ 8-44-59 (57100)
ధ్వజం చిచ్ఛేద నృపతేస్త్రిభిర్వివ్యాధ చైవ తం।
ఇషుధీ చాస్య చిచ్ఛేద రథం చ తిలశోఽచ్ఛినత్॥ 8-44-60 (57101)
ఏతస్మిన్నంతరే శూరాః పాండవానాం మహారథాః।
వవృషుః శరవర్షాణి రాధేయం ప్రతి భారత॥ 8-44-61 (57102)
సాత్యకిః పంచవింశత్యా శిఖండీ నవభిః శరైః।
అవర్షతాం మహారాజ రాధేయం శత్రుకర్శనం॥ 8-44-62 (57103)
శైనేయం తు తతుః క్రుద్ధః కర్ణః పంచభిరాయసైః।
వివ్యాధ సమరే రాజంస్త్రిభిశ్చాన్యైః శిలీముఖైః॥ 8-44-63 (57104)
దక్షిణం తు భుజం తస్య త్రిభిః కర్ణోఽభ్యవిధ్యత।
సవ్యం షోడశభిర్బాణైర్యంతారం చాస్య సప్తభిః॥ 8-44-64 (57105)
అథాస్య చతురో వాహాంశ్చతుర్భిర్నిశితైః శరైః।
సూతపుత్రోఽనయత్క్షిప్రం యమస్య సదనం ప్రతి॥ 8-44-65 (57106)
అథాపరేణ భల్లేన ధనుశ్ఛిత్త్వా మహారథః।
సారథేః సశిరస్త్రాణం శిరః కాయాదపాహరత్॥ 8-44-66 (57107)
హతాశ్వసూతే తు రథే స్థితః స శినిపుంగవః।
శక్తిం చిక్షేప కర్ణాయ వైదూర్యమణిభూషితాం॥ 8-44-67 (57108)
తామాపతంతీం సహసా ద్విధా చిచ్ఛేద భారత।
కర్ణో వై ధన్వినాం శ్రేష్ఠస్తాంశ్చ సర్వానవారయత్॥ 8-44-68 (57109)
తతస్తాన్నిశితైర్బాణైః పాండవానాం మహారథాన్।
న్యవారయదమేయాత్మా శిక్షయా చ బలేన చ॥ 8-44-69 (57110)
అర్దయిత్వా శరైస్తాంస్తు సింహః క్షుద్రమృగానివ।
పీడయంధర్మరాజానం శరైః సన్నతపర్వమిః।
అభ్యద్రవత రాధేయో ధర్మపుత్రం శితైః శరైః॥ 8-44-70 (57111)
తతః పార్షో హ్యపాసాసీద్వతాశ్వో హతసారథిః।
అశక్నువన్ముఖే స్థాతుం తతః కర్ణస్య దుర్మనాః॥ 8-44-71 (57112)
తమభిద్రుత్య రాధేయః పాండుపుత్రం యుధిష్ఠిరం।
అబ్రవీత్ప్రహసన్రాజన్కుత్సయన్నివ పాండవం॥ 8-44-72 (57113)
కథం నామ కులే జాతః క్షత్రధర్మే వ్యవస్థితః।
ప్రజహ్యాత్సమరే శత్రూన్ప్రాణాన్రక్ష మహాహవే॥ 8-44-73 (57114)
న భవాన్క్షత్రధర్మేషు కుశలోఽసీతి మే మతిః।
బ్రాహ్మే బలే భవాన్యుక్తః స్వాధ్యాయే యజ్ఞకర్మణి॥ 8-44-74 (57115)
మా స్మ యుధ్యస్వ కౌంతేయ మా స్మ వీరాన్సమాసదః।
మా చైవం విప్రియం బ్రూహి మా చ త్వం భజ సంయుగం॥ 8-44-75 (57116)
వక్తవ్యా మారిషాఽన్యే తు న వక్తవ్యాస్తు మాదృశాః।
మాదృశాన్హి బ్రువన్యుద్ధే ఏతదన్యచ్చ లప్స్యసే॥ 8-44-76 (57117)
స్వగృహం గచ్ఛ కౌంతేయ యత్ర వా కేశవార్జునౌ।
న హి త్వాం సమరే రాజన్హన్యాత్కర్ణః కథంచన॥ 8-44-77 (57118)
సంజయ ఉవాచ। 8-44-78x (4956)
వరప్రదానం కుంత్యాస్తు కర్ణః స్మృత్వా మహారథః।
వధప్రాప్తం తు కౌంతేయం నావధీత్పురుషోత్తమః॥ 8-44-78 (57119)
ఏవముక్త్వా తతః పార్థం విసృజ్య చ మహాబలః।
న్యహనత్పాండవీం సేనాం వజ్రహస్త ఇవాసురీం॥ 8-44-79 (57120)
తతోఽపాయాద్ద్రుతం రాజన్వ్రీడన్నివ నరేశ్వరః॥ 8-44-80 (57121)
అథాపయాతం రాజానం మత్వాఽన్వీయుస్తమచ్యుతం।
చేదిపాండవపాంచాలాః సాత్యకిశ్చ మహారథః।
ద్రౌపదేయాస్తథా శూరా మాద్రీపుత్రౌ చ పాండవౌ॥ 8-44-81 (57122)
తతో యుధిష్ఠిరానీకం దృష్ట్వా కర్ణః పరాఙ్ముఖం।
కురుభిః సహితో వీరః ప్రహృష్టః పృష్ఠతోఽన్వగాత్॥ 8-44-82 (57123)
భేరీశంఖమృదంగానాం కార్ముకాణాం చ నిఃస్వనః।
బభూవ ధార్తరాష్ట్రాణాం సింహనాదరవస్తథా॥ 8-44-83 (57124)
యుధిష్ఠిరస్తు కౌరవ్య రథమారుహ్య సత్వరం।
శ్రుతకీర్తేర్మహారాజ దృష్ట్వా తత్కర్ణవిక్రమం॥ 8-44-84 (57125)
కాల్యమానం బలం దృష్ట్వా సూతపుత్రేణ మారిష।
స్వాన్యోధానబ్రవీత్క్రుద్వో నిఘ్నతైతాన్కిమాసత॥ 8-44-85 (57126)
తతో రాజ్ఞాఽభ్యనుజ్ఞాతాః పాండవానాం మహారథాః।
భీమసేనముఖాః సర్వే పుత్రాంస్తే ప్రత్యుపాద్రవన్॥ 8-44-86 (57127)
అభవత్తుములః శబ్దో యోధానాం తత్ర భారత।
రథహస్త్యశ్వపత్తీనాం ద్రవతాం నినదో మహాన్।
ఉద్యతప్రతివిష్టానాం శస్త్రాణాం చ తతస్తతః॥ 8-44-87 (57128)
ఆగచ్ఛత ప్రహరత క్షిప్రం విపరిధావత।
ఇతి బ్రువాణా హ్యన్యోన్యం జఘ్నుర్యోధా మహారణే॥ 8-44-88 (57129)
అభ్రచ్ఛాయేవ తత్రాసీచ్ఛరవృష్టిభిరంబరే।
సమావృతైర్నరవరైర్నిఘ్నద్భిరితరేతరం॥ 8-44-89 (57130)
విపతాకధ్వజచ్ఛత్రా వ్యశ్వసూతరథాయుధాః।
వ్యంగాంగావయవాః పేతుః క్షితౌ క్షీణాః క్షితీశ్వరాః।
శిఖరాణీవ శేలానాం వజ్రభిన్నాని మానిష॥ 8-44-90 (57131)
సారోహా నిహతాః పేతుర్ద్విపా భిన్నా మహీతలే।
ఛిన్నభిన్నవిపర్యస్తవర్మాలంకారవిగ్రహాః॥ 8-44-91 (57132)
సారోహాస్తురగాః పేతుర్హతవీరాః సహస్రశః।
విప్రవిద్వాయుధాంగాశ్చ ద్విరదా రథిభిర్హతాః।
ప్రతివీరైశ్చ సంమర్దే పత్తిసంఘాః సహస్రశః॥ 8-44-92 (57133)
విశాలాయతతాంరాక్షైః పద్మేందుసదృశాననైః।
శిరోభిర్యుద్ధశౌండానాం సర్వతః సంవృతా మహీ॥ 8-44-93 (57134)
యథా భువి తథా వ్యోంని నిఃస్వనం శుశ్రువుర్జనాః।
విమానేఽప్సరసాం సంఘైర్గీతవాదిత్రనిఃస్వనైః॥ 8-44-94 (57135)
హతానభిముఖాన్వీరాన్వీరైః శతసహస్రశః।
ఆరోప్యారోప్య గచ్ఛంతి విమానేష్వప్సరోగణాః॥ 8-44-95 (57136)
తద్దృష్ట్వా మహదాశ్చర్యం ప్రత్యక్షం స్వర్గలిప్సయా।
ప్రహృష్టమనసః శూరాః క్షిప్రం జఘ్నుః పరస్పరం॥ 8-44-96 (57137)
రథినో రథిభిః సార్ధం చిత్రం యుయుధురాహవే।
పత్తయః పత్తిభిర్నాగాః సహ నాగైర్హయైర్హయోః॥ 8-44-97 (57138)
ఏవం ప్రవృత్తే సంగ్రామే గజవాజినరక్షయే।
సైన్యేన రజసా వృత్తతే స్వే స్వాంజఘ్నుః పరే పరాన్॥ 8-44-98 (57139)
కచాకచం యుద్ధమాసీద్దంతాదంతి నఖానఖి।
ముష్టియుద్ధం నియుద్ధం చ దేహపాప్మవినాశనం॥ 8-44-99 (57140)
తథా వర్తతతి సంగ్రమే గజవాజినరక్షయే।
నరాశ్వనాగదేహేభ్యః ప్రసృతా లోహితాపగా॥ 8-44-100 (57141)
గజాశ్వనరదేహాన్సా వ్యువాహ పతితాన్బహూన్।
నరాశ్వగజసంబాధే నరాశ్వగజసాదినాం॥ 8-44-10 (57142)
లోహితోదా మహాఘోరా మాంసశోణితకర్దమా।
నరాశ్వగజదేహాన్వై వహంతీ భీరుభీషణా॥ 8-44-10 (57143)
తస్యా నద్యాః పరం పారం వ్రజంతి విజయైషిణః।
నాగేన చ ప్లవంతో వై నిమజ్జ్యోన్మజ్జ్య చాపరే॥ 8-44-10 (57144)
తే తు లోహితదిగ్ధాంగా రక్తవర్మాయుధాంబరాః।
సస్నుస్తతస్యాం పపుశ్చాస్రం మంలుశ్చ భరతర్షభ॥ 8-44-10 (57145)
రథానశ్వాన్నారాన్నాగానాయుధాభరణాని చ।
వర్మాణి చాప్యపశ్యామ పతితాని సహస్రశః।
ఖం ద్యాం భూమిం దిశశ్చైవ ప్రాయః పశ్యామ లోహితాః॥ 8-44-10 (57146)
లోహితస్య తు గంధేన స్పర్దేన చ రసేన చ।
రూపేణ చాతిరక్తతేన శబ్దేన చ విసర్పతా।
విషాదః సుమహానాసీత్ప్రాయః సైన్యస్య భారత॥ 8-44-10 (57147)
తత్తు విప్రహతం సైన్యం భీమసేనముఖైస్తవ।
భూయః సమాద్రవన్వీరాః సాతత్యకిప్రముఖాస్తదా॥ 8-44-10 (57148)
తేషామాపతతతాం వేగమవిషహ్యం నిరీక్ష్య చ।
పుత్రాణాం తే మహాసైన్యమాసీద్రాజన్పరాఙ్ముఖం॥ 8-44-10 (57149)
తత్ప్రకీర్ణరథాశ్వేభం నరవాజిసమాకులం।
విధ్వస్తవర్మకవచం ప్రవిద్వాయుధకార్ముకం॥ 8-44-10 (57150)
వ్యద్రవత్తావకం సైన్యం లోడ్యమానం సమంతతః।
సింహార్దితమివారణ్యే యథా గజకులం తథా॥ ॥ 8-44-10 (57151)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే చతుశ్చత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 44 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.45. అధ్యాయః 045
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణం పరాజిత్య జిఘాంసోర్భీమస్య శల్యేన హేతుకయహపూర్వకం నిషేధనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-45-0 (57152)
సంజయ ఉవాచ। 8-45-0x (4957)
తానభిద్రవతో దృష్ట్వా పాండవాంస్తావకం బలం। 8-45-1 (57153)
అంతమద్య గమిష్యామి తస్య దుఃఖస్య పార్షత॥ 8-45-10 (57162)
హంతాస్ంయద్య రణే కర్ణం స వా మాం నిహనిష్యతి।
సంగ్రామేఽద్య సుఘోరేఽస్మిన్సత్యమేతద్బ్రవీమి వః॥ 8-45-11 (57163)
రాజానమద్య భవతాం న్యాసభూతం దదాని వై।
తస్య సంరక్షణే సర్వే యతధ్వం విగతజ్వరాః॥ 8-45-12 (57164)
ఏవముక్త్వా మహాబాహుః ప్రాయాదాధిరథిం ప్రతి।
సింహనాదేన మహతా సర్వాః సన్నాదయందిశః॥ 8-45-13 (57165)
దృష్ట్వా త్వరితమాయాంతం భీమం యుద్ధాభినందినం।
సూతపుత్రమథోవాచ మద్రాణామీశ్వరో విభుః॥ 8-45-14 (57166)
శల్య ఉవాచ। 8-45-15x (4958)
పశ్య కర్ణ మహాబాహుం సంక్రుద్ధం పాండునందనం।
దీర్ఘకాలార్జితం క్రోధం మోక్తుకామం త్వయి ధ్రువం॥ 8-45-15 (57167)
ఈదృశం నాస్య రూపం మే దృష్టపూర్వం కదాచన।
అభిమన్యౌ హతే కర్ణ రాక్షసే చ ఘటోత్కచే॥ 8-45-16 (57168)
త్రైలోక్యస్య సమస్తస్య శక్తః క్రుద్ధో నివారణే।
బిభర్తి సదృశం రూపం యుగాంతాగ్నిసమప్రభం॥ 8-45-17 (57169)
సంజయ ఉవాచ। 8-45-18x (4959)
ఇతి బ్రువతి రాధేయం మద్రాణామీశ్వరే నృప।
అభ్యవర్తత వై కర్ణం క్రోధదీప్తతో వృకోదరః॥ 8-45-18 (57170)
అథాగతం తు సంప్రేక్ష్య భీమం యుద్ధాభినందినం।
అబ్రవీద్వచనం శల్యం రాధేయః ప్రహసన్నివ॥ 8-45-19 (57171)
యదుక్తం వచనం మేఽద్య త్వయా మద్రజనేశ్వర।
భీమసేనం ప్రతి విభో తత్సత్యం నాత్ర సంశయః॥ 8-45-20 (57172)
ఏష శూరశ్చ వీరశ్చ క్రోధనశ్చ వృకోదరః।
నిరపేక్షః శరీరే చ ప్రాణతశ్చ బలాధికః॥ 8-45-21 (57173)
అజ్ఞాతవాసం వసతా విరాటనగరే తదా।
ద్రౌపద్యాః ప్రియకామేన కేవలం బాహుసంశ్రయాత్।
గూఢభావం సమాశ్రిత్య కీచకః సగణో హతః॥ 8-45-22 (57174)
సోఽద్య సంగ్రామశిరసి సన్నద్వః క్రోధమూర్చ్ఛితః।
కిం కరోద్యతదండేన మృత్యునాపి వ్రజేద్రణం॥ 8-45-23 (57175)
చిరకాలాభిలషితో మమాయం తు మనోరథః।
అర్జునం సమరే హన్యాం మాం వా హన్యాద్వనంజయః॥ 8-45-24 (57176)
స మే కదాచిదద్యైవ భవేద్భీమసమాగమాత్॥ 8-45-25 (57177)
నిహతే భీమసేనే వా యది వా విరథీకృతే।
అభియాస్యతి మాం పార్థస్తన్మే సాధు భవిష్యతి।
అత్ర యన్మన్యసే ప్రాప్తం తచ్ఛీఘ్రం సంప్రధారయ॥ 8-45-26 (57178)
సంజయ ఉవాచ। 8-45-27x (4960)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా తు వచనం రాధేయస్యామితౌజసః।
ఉవాచ వచనం శల్యః సూతపుత్రం తథాగతం॥ 8-45-27 (57179)
అభియాహి మహాబాహో భీమసేనం మహాబలం।
నిరపేక్షశ్చ యుధ్యస్వ శక్తిం స్వాం సంప్రదర్శయన్॥ 8-45-28 (57180)
యస్తే కామోఽభిలషితశ్చిరాత్ప్రభృతి హృద్గతతః।
స వై సంపత్స్యతే కర్ణ సత్యమేతద్బ్రవీమి తే॥ 8-45-29 (57181)
ఏవముక్తే తతః కర్ణః శల్యం పునరభాషత।
హంతాఽహమేనం సంరబ్ధం మాం వా హంతా వృకోదరః॥ 8-45-30 (57182)
ఏవముక్త్వా మహారాజ రాధేయో రథినాం వరః।
యుద్ధే మనః సమాధాయ యాహి యాహీత్యచోదయత్॥ 8-45-31 (57183)
తతః ప్రాయాద్రథేనాశు శల్యస్తత్ర విశాంపతే।
యత్ర భీమో మహేష్వాసో వ్యద్రావయత వాహినీం॥ 8-45-32 (57184)
తతస్తూర్యనినాదశ్చ భేరీణాం చ మహాస్వనః।
ఉదతిష్ఠచ్చ రాజేంద్ర కర్ణభీమసమాగమే॥ 8-45-33 (57185)
భీమసేనోఽథథ సంక్రుద్ధస్తస్య సైన్యం దురాసదం।
నారాచైర్విమలైస్తీక్ష్ణైర్దిశః ప్రాద్రావయద్బలీ॥ 8-45-34 (57186)
స సన్నిపాతస్తతుములో ఘోరరూపో విశాంపతే।
ఆసీద్రౌద్రో మహారాజ కర్ణపాండవయోర్మృధే॥ 8-45-35 (57187)
తతో ముహూర్తాద్రాజేంద్ర నాతికృచ్ఛ్రాద్ధసన్నివ।
భీమసేనో మహాబాహుః కర్ణం ప్రేప్సురభిద్రవత్॥ 8-45-36 (57188)
సమాపతంతం సంప్రేక్ష్య కర్ణో వైకర్తనో వృషా।
ఆజఘాన సుసంక్రుద్ధో నారాచేన స్తనాంతరే।
పునశ్చైనమమేయాత్మా శరవర్షైరవాకిరత్॥ 8-45-37 (57189)
స విద్వః సూతపుత్రేణ చ్ఛాదయామాస పత్రిభిః।
వివ్యాధ నిశితైః కర్ణం నవభిర్నతపర్వభిః॥ 8-45-38 (57190)
తస్య కర్ణో ధనుర్మధ్యే ద్విధా చిచ్ఛేద పత్రిభిః॥ 8-45-39 (57191)
అథైనం ఛిన్నధన్వానం ప్రతత్యవిధ్యత్స్తనాంతరే।
నారాచేన సుతీక్ష్ణేన సర్వావరణభేదినా॥ 8-45-40 (57192)
సోఽన్యత్కార్ముకమాదాయ సూతతపుత్రం వృకోదరః।
రాజన్మర్మసు మర్మజ్ఞో వివ్యాధ నిశితైః శరైః।
ననాద బలవన్నాదం కంపయన్నివ రోదసీ॥ 8-45-41 (57193)
తతం కర్ణః పంచవింశత్యా నారాచానాం సమార్పయత్।
మదోత్కటం వనే దృప్తతముల్కాభిరివ కుంజరం॥ 8-45-42 (57194)
తతః సాయకభిన్నాంగః పాండవః క్రోధమూర్చ్ఛితః।
సంరంభామర్షతాంరాక్షః సూతపుత్రవధేప్సయా॥ 8-45-43 (57195)
స కార్ముకే మహావేగం భారసాధనముత్తమం।
గిరీణామపి భేత్తారం సాయకం సమయోజయత్॥ 8-45-44 (57196)
వికృష్య బలవచ్చాపమాకర్ణాదతిమారుతిః।
తం ముమోచ మహేష్వాసః క్రుద్ధః కర్ణజిఘాంసయా॥ 8-45-45 (57197)
స విసృష్టో బలవతా బాణో వజ్రాశనిస్వనః।
అదారయద్రణే కర్ణం వజ్రవేగో యథాఽచలం॥ 8-45-46 (57198)
స భీమసేనాభిహతః సూతపుత్రః కురూద్వహ।
నిషసాద రథోపస్థే విసంజ్ఞః పృతనాపతిః।
`రుధిరేణావసిక్తాంగో గతాసువదరిందమః॥ 8-45-47 (57199)
ఏతస్మిన్నంతరే దృష్ట్వా మద్రరాజో వృకోదరం।
జిఘాంసుం ఛేత్తుమాయాంతం సాధయన్నిదమబ్రవీత్॥ 8-45-48 (57200)
భీమసేన మహాబాహో యతత్తత్వాం వక్ష్యామి తచ్ఛృణు।
వచనం హేతుసంపన్నం శ్రుత్వా చైతత్తథా కురు॥ 8-45-49 (57201)
అర్జునేన ప్రతిజ్ఞాతో వధః కర్ణస్య శుష్మిణః।
తాం తథా కురు భద్రం తే ప్రతిజ్ఞాం సవ్యసాచినః॥ 8-45-50 (57202)
భీమసేన ఉవాచ। 8-45-51x (4961)
దృఢవ్రతత్వం పార్థస్య జానామి నృపసత్తమ।
రాజ్ఞస్తు ధర్షణం పాపః కృతవాన్మమ సన్నిధౌ॥ 8-45-51 (57203)
తతః కోపాభిభూతేన శేషం న గణితం మయా।
పతితే చాపి రాధేయే న మే మన్యుః శమం గతః)।
జిహ్వోద్వరణమేవాస్య ప్రాప్తకాలం మతం మమ॥ 8-45-52 (57204)
అనేన సునృశంసేన సమవేతేషు రాజసు।
అస్మాకం శృణ్వతాం శల్య యాని వాక్యాని మాతుల।
అసహేయాని నీచాని బహూని శ్రావితాని భో॥ 8-45-53 (57205)
నూనం చైతత్ప్రతిజ్ఞాతం దూరస్థస్యాపి పార్థివ।
ఛేదనం చాస్య జిహ్వాయాస్తదైవాకాంక్షితం మయా।
రాజ్ఞస్తు ప్రియకామేన కాలోఽయం పరిపాలితః॥ 8-45-54 (57206)
భవతా తు యదుక్తోఽస్మి వాక్యం హేత్వర్థసంహితం।
తద్గృహీతం మహారాత కటుకస్థమివౌషధం॥ 8-45-55 (57207)
హీనప్రతిజ్ఞో బీభత్సుర్న హి జీవేత కర్హిచిత్।
అస్మిన్వినష్టే నష్టాః స్మః సర్వ ఏవ సకేశవాః॥ 8-45-56 (57208)
అద్య చైవ నృశంసాత్మా పాపః పాపకృతాం వరః।
గమిష్యతతి పరీభావం దృష్టమాత్రః కిరీటినా॥ 8-45-57 (57209)
యుధిష్ఠిరస్య కోపేన పూర్వం దగ్ధో నృశంసకృత్।
త్వయా సంరక్షితతస్తత్వద్య మత్సమీపాదుపాగతః॥ 8-45-58 (57210)
సంజయ ఉవాచ।' 8-45-59x (4962)
ఏవం మద్రాధిపః శ్రుత్వా విసంజ్ఞం సూతనందనం।
అపోవాహ రథేనాజౌ కర్ణమాహవశోభినం॥ 8-45-59 (57211)
పరాజితే తతః కర్ణే ధార్తరాష్ట్రీ మహాచమూః।
వ్యపాయాత్సర్వతో భగ్నా హాహాభూతా సమంతతః॥ ॥ 8-45-60 (57212)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తతదశదివసయుద్ధే పంచచత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 45 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.46. అధ్యాయః 046
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
భీమకర్ణయోర్యుద్ధం॥ 1 ॥ భీమేన దుర్యోధనానుజానాం కతిపయానాం హననం॥ 2 ॥ సంకులయుద్ధం చ॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-46-0 (57213)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-46-0x (4963)
సుదుష్కరమిదం కర్మ కృతం భీమేన సంజయ।
యేన కర్ణో మహాబాహూ రథోపస్థే నిపాతితః॥ 8-46-1 (57214)
కర్ణో హ్యేకో రణే హంతా పాండవాన్సృంజయైః సహ।
ఇతి దుర్యోధనః సూత ప్రాబ్రవీన్మాం ముహుర్ముహుః॥ 8-46-2 (57215)
పరాజితం తు రాధేయం దృష్ట్వా భీమేన సంయుగే।
తతః పరం కిమకరోత్పుత్రో దుర్యోధనో మమ॥ 8-46-3 (57216)
సంజయ ఉవాచ। 8-46-4x (4964)
విముఖం ప్రేక్ష్య రాధేయం సూతపుత్రం మహాహవే।
పుత్రస్తవ మహారాజ సోదర్యానిదమబ్రవీత్॥ 8-46-4 (57217)
శీఘ్రం గచ్ఛత భద్రం వో రాధేయం పరిరక్షత।
భీమసేనభయేఽగాధే మ·జ్జంతం వ్యసనార్ణవే॥ 8-46-5 (57218)
తే తు రాజ్ఞా సమాదిష్టా భీమసేనం జిఘాంసవః।
అభ్యవర్తంత సంక్రుద్ధాః పతంగాః పావకం యథా॥ 8-46-6 (57219)
శ్రుతాయుర్దుర్ధరః క్రాథో వివిత్సుర్వికటః సమః।
నిషంగీ కవచీ పాశీ తథా నందోపనందకౌ॥ 8-46-7 (57220)
దుష్ప్రధర్షః సుబాహుశ్చ వాతవేగసువర్చసౌ।
ధనుర్గ్రాహో దుర్మదశ్చ జలసంధః శలః సహః॥ 8-46-8 (57221)
ఏతే రథైః పరివృతా వీర్యవంతో మహాబలాః।
భీమసేనం సమాసాద్య సమంతాత్పర్యవారయన్॥ 8-46-9 (57222)
తే వ్యముంచంఛరవ్రాతాన్నానాలింగాన్సమంతతః।
స తైరభ్యర్ద్యమానస్తు భీమసేనో మహాబలః॥ 8-46-10 (57223)
తేషామాపతతాం క్షిప్రం సుతానాం తే జనాధిప।
రథైః పంచశతైః సార్ధం పంచాశదహనద్రథాన్॥ 8-46-11 (57224)
వివిత్సోస్తు తతః క్రుద్ధో భల్లేనాపాహరచ్ఛిరః।
భీమసేనో మహారాజ తత్పపాత హతం భువి॥ 8-46-12 (57225)
సకుండలశిరస్త్రాణం పూర్ణచంద్రోపమం తథా।
`అశోభత మహారాజ పూర్ణచంద్ర ఇవాంబరే'॥ 8-46-13 (57226)
తం దృష్ట్వా నిహతం శూరం భ్రాతరః సర్వతస్తదా।
అభ్యద్రవంత సమరే భీమం భీమపరాక్రమం॥ 8-46-14 (57227)
తతోఽపరాభ్యాం భల్లాభ్యాం పుత్రయోస్తే మహాహవే।
జహార సమరే ప్రాణాన్భీమో భీమపరాక్రమః॥ 8-46-15 (57228)
తౌ ధరామన్వపద్యేతాం వాతరుగ్ణావివ ద్రుమౌ।
వికటశ్చ సహశ్చోమౌ దేవపుత్రోపమౌ నృప॥ 8-46-16 (57229)
తతస్తు త్వరితో భీమః క్రాథం నిన్యే యమక్షయం।
నారాచేన సుతీక్ష్ణేన స హతో న్యపతద్భువి॥ 8-46-17 (57230)
హాహాకారస్తతస్తీవ్రః సంబభూవ జనేశ్వర।
వధ్యమానేషు వీరేషు తవ పుత్రేషు ధన్విషు॥ 8-46-18 (57231)
తేషాం సులులితే సైన్యే పునర్భీమో మహాబలః।
నందోపనందౌ సమరే ప్రైషయద్యమసాదనం॥ 8-46-19 (57232)
తతస్తే ప్రాద్రవన్భీతాః పుత్రాస్తే విహ్వలీకృతాః।
భీమసేనం రణే దృష్ట్వా కాలాంతకయమోపమం॥ 8-46-20 (57233)
పుత్రాంస్తే నిహతాందృష్ట్వా సూతపుత్రః సుదుర్మనాః।
హంసవర్ణాన్హయాన్భూయః ప్రైషయద్యత్ర పాండవః॥ 8-46-21 (57234)
తే ప్రేషితా మహారాజ మద్రరాజేన వాజినః।
భీమసేనరథం ప్రాప్య సమసజ్జంత వేగితాః॥ 8-46-22 (57235)
స సన్నిపాతస్తుములో ఘోరరూపో విశాంపతే।
ఆసీద్రౌద్రో మహారాజ కర్ణపాండవయోర్మృధే॥ 8-46-23 (57236)
దృష్ట్వా మమ మహారాజ తౌ సమేతౌ మహారథౌ।
ఆసీద్బుద్విః కథం యుద్వమేతదద్య భవిష్యతి॥ 8-46-24 (57237)
తతో భీమో రణశ్లాఘీ ఛాదయామాస పత్రిభిః।
కర్ణం రణే మహారాజ పుత్రాణాం తవ పశ్యతాం॥ 8-46-25 (57238)
తతః కర్ణో భృశం క్రుద్ధో భీమం నవభిరాయసైః।
వివ్యాధ పరమాస్త్రజ్ఞో భల్లైః సన్నతపర్వభిః॥ 8-46-26 (57239)
తాన్నిహత్య మహాబాహుర్భీమో భీమపరాక్రమః।
ఆకర్ణపూర్ణైర్విశిఖైః కర్ణం వివ్యాధ సప్తభిః॥ 8-46-27 (57240)
తతః కర్ణో మహారాజ ఆశీవిష ఇవ శ్వసన్।
శరవర్షేణ మహతా ఛాదయామాస పాండవం॥ 8-46-28 (57241)
భీమోఽపి తతం శరవ్రాతైశ్ఛాదయిత్వా మహారథం।
పశ్యతాం కౌరవేయాణాం విననర్ద మహాబలః॥ 8-46-29 (57242)
తతః కర్ణో భృశం క్రుద్ధో దృఢమాదాయ కార్ముకం।
భీమం వివ్యాధ దశభిః కంకపత్రైః శిలాశితైః।
కార్ముకం చాస్య చిచ్ఛేద భల్లేన నిశితేన చ॥ 8-46-30 (57243)
తతో భీమో మహాబాహుర్హేమపట్టవిభూషితం।
పరిఘం ఘోరమాదాయ మృతత్యుదండమివాపరం।
కర్ణస్య నిధనాకాంక్షీ చిక్షేపాతిబలో నదన్॥ 8-46-31 (57244)
తమాపతంతం పరిఘం వజ్రాశనిసమస్వనం।
చిచ్ఛేద బహుధా కర్ణః శరైరాశీవిషోపమైః॥ 8-46-32 (57245)
తతః కార్ముకమాదాయ భీమో దృఢతరం తదా।
ఛాదయామాస విశిఖైః కర్ణం పరబలార్దనం॥ 8-46-33 (57246)
తతో యుద్ధమభూద్ధోరం కర్ణపాండవయోర్మృధే।
బలీంద్రయోరివ ముహుః పరస్పరవధైషిణోః॥ 8-46-34 (57247)
తతః కర్ణో మహారాజ భీమసేనం త్రిభిః శరైః।
ఆకర్ణపూర్ణైర్వివ్యాధ దృఢమానంయ కార్ముకం॥ 8-46-35 (57248)
సోఽతివిద్ధో మహేష్వాసః కర్ణేన బలినాం వరః।
ఘోరమాదత్త విశిఖం కర్ణకాయావదారణం॥ 8-46-36 (57249)
తస్య భిత్త్వా తనుత్రాణం భిత్త్వా కాయం చ సాయకః।
ప్రావిశద్వరణీం రాజన్వల్మీకమివ పన్నగః॥ 8-46-37 (57250)
స తేనాతిప్రహారేణ వ్యథితో విహ్వలన్నివ॥
సంచచాల రథే కర్ణః క్షితికంపే యథాఽచలః॥ 8-46-38 (57251)
తతః కర్ణో మహారాజ రోషామర్షసమన్వితః।
భీమం తం పంచవింశత్యా నారాచానాం సమార్పయత్॥ 8-46-39 (57252)
చిచ్ఛేద కార్ముకం తూర్ణం పాండవస్యాశు పత్రిణా॥ 8-46-40 (57253)
తతతో ముహూర్తాద్రాజేంద్ర నాతికృచ్ఛ్రాద్వసన్నివ।
విరథం భీమకర్మాణం భీమం కర్ణశ్చకార హ॥ 8-46-41 (57254)
విరథో భరతశ్రేష్ఠ ప్రహసన్ననిలోపమః।
గదాం గృహ్య మహాబాహురపతత్స్యందనోత్తమాత్॥ 8-46-42 (57255)
గదయా చ మహారాజ కర్ణస్య రథకూబరం।
పోథయామాస సంక్రుద్ధః సమరే శత్రుతాపనః॥ 8-46-43 (57256)
స క్రోధవశమాపన్నః పాండుపుత్రః ప్రతాపవాన్।
విద్రావ్య గదయా వీరస్తవ పుత్రాన్మహాహవే॥ 8-46-44 (57257)
నాగాన్సప్తశతాన్రాజన్నీషాదంతాన్ప్రహారిణః।
వ్యధమత్సహసా భీమః క్రుద్ధరూపః పరంతపః॥ 8-46-45 (57258)
దంతవేష్టేషు నేత్రేషు కుంభేషు చ కటేషు చ।
మర్మస్వపి చ మర్మజ్ఞస్తాన్నాగానవధీద్బలీ॥ 8-46-46 (57259)
`అర్దితా భీమసేనేన వినదంతో భృశాతురాః'।
తతస్తే ప్రాద్రవన్భీతాః ప్రహతాశ్చ పునఃపునః।
మహామాత్రాస్తమావవ్రుర్మేఘా ఇవ దివాకరం॥ 8-46-47 (57260)
తాన్స సప్తశతాన్నాగాన్సారోహాయుధకేతనాన్।
భూమిష్ఠో గదయా జఘ్నే వజ్రేణేంద్ర ఇవాచలాన్॥ 8-46-48 (57261)
తతః సుబలపుత్రస్య నాగానతిబలాన్పునః।
పోథయామాస కౌంతేయో ద్విపంచాశదరిందమః॥ 8-46-49 (57262)
తథా రథశతతం సాగ్రం పత్తీంశ్చ శతశోఽపరాన్।
న్యహనత్పాండవో యుద్ధే తాపయంస్తవ వాహినీం॥ 8-46-50 (57263)
ప్రతాప్యమానం సూర్యేణ భీమేన చ మహాత్మనా।
తవ సైన్యం సంచుకోచ చర్మాగ్నావాహితం యథా॥ 8-46-51 (57264)
తే భీమభయసంత్రస్తాస్తావకా భరతర్షభ।
విహాయ సమరే కర్ణం దుద్రువుర్వై దిశో దశ॥ 8-46-52 (57265)
రథాః పంచశతాశ్చాన్యే హాదినః శరవర్షిణః।
భీమమభ్యద్రవన్ఘ్నంతః శరపూగైః సమంతతః॥ 8-46-53 (57266)
తాన్స పంచశతాన్వీరాన్సపతాకధ్వజాయుధాన్।
పోథయామాస గదయా భీమో విష్ణురివాసురాన్॥ 8-46-54 (57267)
తతః శకునినిర్దిష్టాః సాదినః శూరసంమతాః।
త్రిసాహస్రాణ్యభియయుః శరశక్త్యృష్టిపాణయః॥ 8-46-55 (57268)
తాన్ప్రత్యుద్గంయ యవనాన్సాశ్వారోహాంస్తదాఽరిహా।
వివిధాన్విచరన్మార్గాన్గదయా సమపోథయత్॥ 8-46-56 (57269)
తేషామాసీన్మహాంఛబ్దస్తాడితానాం చ సర్వశః।
అగ్నిభిర్దహ్యమానానాం నలానామివ భారత॥ 8-46-57 (57270)
ఏవం సుబలపుత్రస్య త్రిసాహస్రాన్హయోత్తమాన్।
హత్వాఽన్యం రథమాస్థాయ క్రుద్ధో రాధేయమభ్యయాత్॥ 8-46-58 (57271)
కర్ణోఽపి సమరే రాజంధర్మపుత్రమరిందమం।
స శరైశ్ఛాదయామాస సారథిం చాప్యపాతయత్॥ 8-46-59 (57272)
తతః స ప్రద్రుతం సైన్యం దృష్ట్వా కర్ణో మహారథః।
అన్వధావత్కిరన్బాణైః కంకపత్రైరజిహ్మగైః॥ 8-46-60 (57273)
రాజానమభిధావంతం శరైరావృత్య రోదసీ।
క్రుద్ధః ప్రచ్ఛాదయామాస శరజాలేన మారుతిః॥ 8-46-61 (57274)
సన్నివృత్తస్తతస్తూర్ణం రాధేయః శత్రుకర్శనః।
భీమం ప్రచ్ఛాదయామాస సమంతాన్నిశితైః శరైః॥ 8-46-62 (57275)
భీమసేనరథప్రేప్సుం కర్ణం భారత సాత్యకిః।
అభ్యర్దయదమేయాత్మా పార్ష్ణిగ్రహణకారణాత్॥ 8-46-63 (57276)
భీమసేనరథప్రేప్సుం కర్ణో భారత సాత్యకిం।
అభ్యవర్తత శైనేయమర్దయంఛరవృష్టిభిః॥ 8-46-64 (57277)
తావన్యోన్యం సమాసాద్య వృషభౌ సర్వధన్వినాం।
విసృజంతౌ శరాందీప్తాన్విభ్రాజేతాం మనస్వినౌ॥ 8-46-65 (57278)
తాభ్యాం వియతి రాజేంద్ర వితతతతం భీమదర్శనం।
కౌంచపృష్ఠారుణం రౌద్రం బాణజాలం వ్యదృశ్యత॥ 8-46-66 (57279)
నైవ సూర్యప్రభా రాజన్న దిశః ప్రదిశస్తథా।
ప్రాజ్ఞాసిష్మ వయం తే వా శరైర్ముక్తైః సహస్రశః॥ 8-46-67 (57280)
మధ్యాహ్నే తపతో రాజన్భాస్కరస్య మహాప్రభాః।
హృతాః సర్వాః శరౌఘైస్తైః కర్ణమాధవయోస్తదా॥ 8-46-68 (57281)
సౌబలం కృతవర్మాణం ద్రౌణిమాధిరథిం కృపం।
సంసక్తాన్పాండవైర్దృష్ట్వా నివృత్తాః కురవః పునః॥ 8-46-69 (57282)
తేషామాపతతాం శబ్దస్తీత్ర ఆసీద్విశాంపతే।
ఉద్వృత్తానాం యథా వృష్ట్యా సాగరాణాం భయావహః॥ 8-46-70 (57283)
తే సేనే భృశసంసక్తే దృష్ట్వాఽన్యోన్యం మహాహవే।
హర్షేణ మహతా యుక్తే పరిగృహ్య పరస్పరం॥ 8-46-71 (57284)
తతః ప్రవవృతే యుద్ధం మధ్యం ప్రాప్తే దివాకరే।
యాదృశం నైవమస్మాభిర్దృష్టపూర్వం న చ శ్రుతం॥ 8-46-72 (57285)
బలౌఘస్తు సమాసాద్య బలౌఘం సహసా రణే।
ఉపసర్పత వేగేన వార్యోఘ ఇవ సాగరం॥ 8-46-73 (57286)
ఆసీన్నినాదః సుమహాన్బాణౌఘానాం పరస్పరం।
గర్జతాం సాగరౌఘాణాం యథా స్యాన్నిఃస్వనో మహాన్॥ 8-46-74 (57287)
తే తు సేనే సమాసాద్య వేగవత్యౌ పరస్పరం।
ఏకీభావమనుప్రాప్తే నద్యావివ సమాగమే॥ 8-46-75 (57288)
తతః ప్రవవృతే యుద్ధం ఘోరరూపం విశాంపతే।
కురూణాం పాండవానాం చ లిప్సతాం సుమహద్యశః॥ 8-46-76 (57289)
శూరాణాం గర్జతాం తత్ర హ్యవిచ్ఛేదకృతా గిరః।
శ్రుయంతే వివిధా రాజన్నామాన్యుద్దిశ్య భారత॥ 8-46-77 (57290)
యస్య యద్ధి రణే వ్యంగం పితృతో మాతృతోఽపి వా।
కర్మతః శీలతో వాఽపి స తచ్ఛ్రావయతే యుధి॥ 8-46-78 (57291)
తాందృష్ట్వా సమరే శూశాంస్తర్జమానాన్పరస్పరం।
అభవన్మే మతీ రాజన్నైషామస్తీతి జీవితం॥ 8-46-79 (57292)
తేషాం దృష్ట్వా తు క్రుద్ధానాం వపూంష్యమితతేజసాం।
అభవన్మే భయం తీవ్రం కథమేతద్భవిష్యతి॥ 8-46-80 (57293)
తతస్తే పాండవా రాజన్కౌరవాశ్చ మహారథాః।
తతక్షుః సాయకైస్తూర్ణమన్యోన్యం విజయైషిణః॥ ॥ 8-46-81 (57294)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే షట్చత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 46 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.47. అధ్యాయః 047
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-47-0 (57295)
సంజయ ఉవాచ। 8-47-0x (4965)
క్షత్రియాస్తే మహారాజ పరస్పరవధైషిణః।
అన్యోన్యం సమరే జఘ్నుః కృతవైరా మహౌజసః॥ 8-47-1 (57296)
రథౌఘాశ్చ హయౌఘాశ్చ నరౌఘాశ్చ సమంతతః।
గజౌఘాశ్చ మహారాజ సంసక్తాశ్చ పరస్పరం॥ 8-47-2 (57297)
గదానాం పరిఘాణాం చ శక్తీనాం చ పరస్పరం।
ప్రాసానాం భిండిపాలానాం ముసుంఠీనాం చ సర్వశః॥ 8-47-3 (57298)
సంపాతం చానుపశ్యామ సంగ్రామే భృశదారుణే।
శలభా ఇవ సంపేతుః శరవృష్ట్యః సమంతతః॥ 8-47-4 (57299)
నాగాన్నాగాః సమాసాద్య వ్యధమంత పరస్పరం।
హయా హయాంశ్చ సమరే రథినో రథినస్తథా॥ 8-47-5 (57300)
పత్తయః పత్తిసంఘాంశ్చ హయసంఘాంశ్చ పత్తయః।
పత్తయో రథమాతంగాన్రథా హస్త్యశ్వమేవ చ।
నాగాశ్చ సమరే త్ర్యంగం మమృదుః శీఘ్రగా నృప॥ 8-47-6 (57301)
వధ్యతాం తత్ర శూరాణాం క్రోశతాం చ పరస్పరం।
ఘోరమాయోధనం జజ్ఞే పశూనాం ఘాతనే యథా॥ 8-47-7 (57302)
రుధిరేణ సమాస్తీర్ణా బభౌ భారత మేదినీ।
శక్రగోపగణాకీర్ణా ప్రావృషీవ వసుంధరా॥ 8-47-8 (57303)
యథా వా వాససీ శుక్లే మహారజనరంజితే।
బిభ్రతీ యువతీ శ్యామా తద్వదాసీద్వసుంధరా॥ 8-47-9 (57304)
`బద్వచూడామణిధరైః శిరోభిశ్చారుకుండలైః।
ఉజ్ఝితైర్వృషభాక్షాణాం భ్రాజతే స్మ వసుంధరా'॥ 8-47-10 (57305)
శశశోణితదిగ్ధేవ శాతకుంభమయీవ చ।
`భూర్బభౌ భరతశ్రేష్ఠ శాంతార్చిర్భిరివానలైః॥' 8-47-11 (57306)
ఛిన్నానాం చోత్తమాంగానాం బాహూనాం చోరుభిః సహ।
కుండలానాం పినద్ధానాం భూషణానాం చ భారత॥ 8-47-12 (57307)
నిష్కాణాం హేమసూత్రాణాం శరీరాణాం చ ధన్వినాం।
చర్మణాం సపతాకానాం సంఘాస్తత్రాపతన్భువి। 8-47-13 (57308)
`అగంయకల్పా పృథివీ సర్వతో భృశకర్దమా'॥
గజా గజాన్సమాసాద్య విషాణైరార్దయన్నృప।
విషాణాగ్రహతాస్తత్ర భ్రాజంతే ద్విరదోత్తమాః।
రుధిరేణావసిక్తాంగా గైరికప్రస్రవా ఇవ।
`ప్రావృట్కాలే మహారాజ మేఘా ఇవ సవిద్యుతః'॥ 8-47-14 (57309)
స్యందమానా యథా భాంతి పర్వతా ధాతుమండితాః।
`తథా రేజూ రణే నాగా రుధిరేణ సమాప్లుతాః'॥ 8-47-15 (57310)
తోమరాన్సాదిభిర్ముక్తాన్ప్రతిమానస్థితాన్బహూన్।
హస్తైరుద్ధృత్య తాన్నాగా బభంజుశ్చాపరే రణే॥ 8-47-16 (57311)
నారాచైశ్ఛిన్నవర్మాణో భ్రాజంతే స్మ గజోత్తమాః।
హిమాగమే యథా రాజన్వ్యభ్రా ఇవ మహీధరాః॥ 8-47-17 (57312)
శరైః కనకపుంఖైశ్చ చితా రేర్జుర్గజోత్తమాః।
ఉల్కాభిః సంప్రదీప్తాగ్రాః పర్వతా ఇవ భారత॥ 8-47-18 (57313)
కేచిదభ్యాహతా నాగైర్నాగా నగవరోపమాః।
న చేలుః సమరాత్తస్మాచ్ఛిన్నపక్షా ఇవాద్రయః॥ 8-47-19 (57314)
అపరే ప్రాద్రవన్నాగాః శరార్తా వ్రణపీడితాః।
ప్రతిమానైశ్చ కుంభైశ్చ పేతురుర్వ్యాం మహాహవే॥ 8-47-20 (57315)
నిషేదుః సింహవచ్చాన్యే నదంతో భైరవాన్రవాన్।
వేముశ్చ బహవో రాజంశ్చుక్రుశుశ్చాపరే గజాః॥ 8-47-21 (57316)
హయాశ్చ నిహతా బాణైర్హేమభాండవిభూషితాః।
నిషేదుశ్చైవ మంలుశ్చ బభ్రముశ్చ దిశో దశ॥ 8-47-22 (57317)
అపరే క్లిశ్యమానాశ్చ వ్యవేష్టంత మహీతలే।
భావాన్బహువిధాంశ్చక్రుస్తాడితాః శరతోమరైః॥ 8-47-23 (57318)
నరాస్తు నిహతా భూమౌ కూజంతస్తత్ర మారిప।
దృష్ట్వా చ బాంధవానన్యే పితౄనన్యే పితామహాన్॥ 8-47-24 (57319)
ధావమానాన్పరాంశ్చాన్యే దృష్ట్వాన్యే తత్ర భారత।
ఖ్యాతాని గోత్రనామాని శశంసురితరేతరం॥ 8-47-25 (57320)
తేషాం ఛిన్నా మహారాజ భుజాః కనకభూషణాః।
ఉద్వేష్టంతే వివేష్టంతే భ్రమంతి హ్యుత్పతంతి చ॥ 8-47-26 (57321)
నిపతంతి తథైవాన్యే స్ఫురంతి చ సహస్రశః।
వేగాంశ్చాన్యే రమే చక్రుః పంచాస్యా ఇవ పన్నగాః॥ 8-47-27 (57322)
తే భుజా భోగిభోగాభాశ్చందనాక్తా విశాంపతే।
లోహితార్ద్రా భృశం రేజుస్తపనీయధ్వజా ఇవ॥ 8-47-28 (57323)
వర్తమానే తథా ఘోరే సంకులే సర్వతో దిశం।
అవిజ్ఞాతాః స్మ యుధ్యంతే వినిఘ్నంతః పరస్పరం॥ 8-47-29 (57324)
భౌమేన రజసాకీర్ణే శస్త్రసంపాతసంకులే।
నైవ స్వే న పరే రాజన్వ్యజ్ఞాయంత తమోవృతాః॥ 8-47-30 (57325)
తథా తదభవద్యుద్ధం ఘోరరూపం భయానకం।
లోహితోదా మహానద్యః ప్రసస్రుస్తత్ర చాసకృత్॥ 8-47-31 (57326)
శీర్షపాషాణసంఛన్నాః కేశశైవలశాద్వలాః।
అస్థిమీనసమాకీర్ణా ధనుఃశరగదోడుపాః॥ 8-47-32 (57327)
మాంసశోణితపంకిన్యో ఘోరరూపాః సుదారుణాః।
నదీః ప్రవర్తయామాసుః సోణితౌఘవివర్ధినీః॥ 8-47-33 (57328)
భీరువిత్రాసకారిణ్యః శూరాణాం హర్షవర్ధనాః।
తా నద్యో ఘోరరూపాస్తు నయంత్యో యమసాదనం॥ 8-47-34 (57329)
అవగాఢాన్మజ్జయంత్యః క్షత్రస్యాజనయన్భయం।
క్రవ్యాదానాం నరవ్యాఘ్ర నర్దతాం తత్రతత్ర హ॥ 8-47-35 (57330)
ఘోరమాయోధనం జజ్ఞే ప్రేతరాజపురోపమం।
ఉత్థితాన్యగణేయాని కబంధాని సమంతతః॥ 8-47-36 (57331)
నృత్యంతి వై భూతగణాః సుతృప్తా మాంసశోణితైః।
పీత్వా చ శోణితం తత్ర వసాం భుక్త్వా చ భారత॥ 8-47-37 (57332)
మేదోమజ్జావసామత్తాస్తృప్తా మాంసస్య చైవ హ।
ధావమానాః స్మ దృశ్యంతే కాకగృఘ్రబకాస్తథా॥ 8-47-38 (57333)
శూరాస్తు సమరే రాజన్భయం త్యక్త్వా సుదుస్త్యజం।
యోధవ్రతసమాఖ్యాతాశ్చక్రుః కర్మాణ్యభీతవత్॥ 8-47-39 (57334)
శరశక్తిసమాకీర్ణే క్రవ్యాదగణసంకులే।
వ్యచరంత రణే శూరాః ఖ్యాపయంతః స్వపౌరుషం॥ 8-47-40 (57335)
అన్యోన్యం శ్రావయంతి స్మ నామగోత్రాణి భారత।
పితృనామాని చ రణే గోత్రనామాని వా విభో॥ 8-47-41 (57336)
శ్రావయాణాశ్చ బహవస్తత్ర యోధా విశాంపతే।
అన్యోన్యమవమృద్రంతః శక్తితోమరపట్టసైః॥ 8-47-42 (57337)
వర్తమానే తథా యుద్ధే ఘోరరూపే సుదారుణే।
వ్యషీదత్కౌరవీ సేనా భిన్నా నౌరివ సాగరే॥ ॥ 8-47-43 (57338)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే సప్తచత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 47 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.48. అధ్యాయః 048
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునస్య సంశప్తకైర్యుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-48-0 (57339)
సంజయ ఉవాచ। 8-48-0x (4966)
వర్తమానే తథా యుద్ధే క్షత్రియాణాం నిమజ్జనే।
గాండీవస్య మహాఘోషః శ్రూయతే యుధి మారిష॥ 8-48-1 (57340)
సంశప్తకానామకరోత్కదనం యత్ర పాండవః।
కోసలానాం తథా రాజన్నారాయణబలస్య చ॥ 8-48-2 (57341)
సంశప్తకాస్తు సమరే శరవృష్టిః సమంతతః।
అపాతయన్పార్థమూర్ధ్ని జయగృద్ధాః ప్రమన్యవః॥ 8-48-3 (57342)
తాం శస్త్రవృష్టిమాయాంతీమురసా ధారయన్ప్రభుః।
వ్యగాహత పరాన్పార్థో వినిఘ్నన్రథినాం వరాన్॥ 8-48-4 (57343)
విక్షోభ్య తు రథానీకం కంకపత్రైః శిలాశితైః।
ఆససాద తతః పార్థః సుశర్మాణం మహారథం॥ 8-48-5 (57344)
స తస్య శరవర్షాణి వవర్ష రథినాం వరః।
తథా సంశప్తకాశ్చైవ పార్థస్య సమరే స్థితాః॥ 8-48-6 (57345)
సుశర్మా తు తతః పార్థం విద్ధ్వా దశభిరాశుగైః।
జనార్దనం త్రిభిర్బాణైరహనద్దక్షిణే భుజే॥ 8-48-7 (57346)
తతోఽపరేణ భల్లేన కేతుం పార్థస్య మారిష।
వివ్యాధ సమరే రాజన్సుశర్మా క్రోధమూర్చ్ఛితః॥ 8-48-8 (57347)
స వానరవరో రాజన్విశ్వకర్మకృతో మహాన్।
ననాద సుమహానాదం నృత్యన్నివ విభీషయన్॥ 8-48-9 (57348)
కపేస్తు నినదం శ్రుత్వా సంత్రస్తా తవ వాహినీ।
భయం విపులమాసాద్య నిశ్చేష్టా సమపద్యత॥ 8-48-10 (57349)
తతః సా శుశుభే సేనా నిశ్చేష్టాఽవస్థితా నృప।
నానాపుష్పసమాకీర్ణం యథా చిత్రీకృతం వనం॥ 8-48-11 (57350)
ప్రతిలభ్య తతః సంజ్ఞాం యోధాస్తే కురుసత్తమ।
అర్జునం సిషిచుర్బాణైః పర్వతం జలదా ఇవ॥ 8-48-12 (57351)
సంఛాద్య సమరే పార్థం పరివవ్రుః సమంతతః।
తే హయాన్రథచక్రే తు రథేషాం చాపి మారిష।
గ్రహీతుం ప్రచక్రముశ్చైవ క్రోధావిష్టాః సమంతతః॥ 8-48-13 (57352)
నిగృహ్య తు రథం తస్య యోధాస్తే తు సహస్రశః।
రథబంధం ప్రచక్రుర్హి పాండవస్యామితౌజసః॥ 8-48-14 (57353)
రథమారురుహుః కేచిత్కృష్ణపార్థౌ జిఘృక్షవః।
సంశప్తకానాం యోధాస్తే సింహనాదాంశ్చ నేదిరే॥ 8-48-15 (57354)
అపరే జగృహుశ్చైవ కేశవస్య మహాభుజౌ।
పార్థం చైకే మహారాజ రథస్థం జగృహుర్ముదా॥ 8-48-16 (57355)
అచ్యుతః స మహాబాహుర్విధున్వన్రణమూర్ధని।
పాతయామాస తాన్సర్వాందుష్టహస్తీవ హస్తిపాన్॥ 8-48-17 (57356)
స రథస్తైర్గృహీతస్తు పాండవస్య మహాత్మనః।
స్పందితుం నాశకద్రాజంస్తదద్భుతమివాభవత్॥ 8-48-18 (57357)
తతః పార్థో మహాబాహుః సంవృతః స్తైర్మహారథైః।
నిగృహీతం రథం దృష్ట్వా తాంశ్చాప్యాద్రవతో బహూన్॥ 8-48-19 (57358)
రథారూఢాంశ్చ సుబహూన్పదాఽఽక్షిప్య న్యపాతయత్।
అపాతయదసంభ్రాంతః శరైరాసన్నయోధిభిః॥ 8-48-20 (57359)
తాంస్తాపయిత్వా సమరే పార్థః పరపురంజయః।
స్మయన్నివ మహాబాహుః కేశవం వాక్యమబ్రవీత్॥ 8-48-21 (57360)
పశ్య కృష్ణ మహాబాహో సంశప్తకగణాన్బహూన్।
కుర్వతోఽసుకరం కర్మ ముమూర్షూన్కాలచోదితాన్॥ 8-48-22 (57361)
రథబంధమిమం ప్రాప్య పృథివ్యాం నాస్తి కశ్చన।
యః సహేత పుమాఁల్లోకే మదన్యః క్షత్రియర్షభః॥ 8-48-23 (57362)
పశ్యైతతానద్య సమరే మత్ప్రయుక్తైః సుతేజనైః।
పాత్యమానాన్రణే కృష్ణ శరైరాశీవిషోపమైః॥ 8-48-24 (57363)
ఇత్యేవముక్త్వా బీభత్సుః శంఖప్రవరముత్తమం।
వ్యనాదయదమేయాత్మా దేవదత్తం మహామృధే॥ 8-48-25 (57364)
దేవదత్తస్వనం శ్రుత్వా కేశవోఽపి మహాయశాః।
పాంచజన్యస్వనం చక్రే పూరయన్నివ రోదసీ॥ 8-48-26 (57365)
తయోః శంఖస్వనం శ్రుత్వా సంశప్తకవరూథినీ।
సంచచాల మహారాజ విత్రస్తా చాద్రవద్భృశం॥ 8-48-27 (57366)
నాగమస్త్రం తతః పార్థః ప్రాదుశ్చక్రే హసన్నివ।
పాదబంధం స తేషాం వై చక్రే తేన మహాస్త్రవిత్॥ 8-48-28 (57367)
యానుద్దిశ్య రణే పార్థః పాదబంధం చకార హ।
తే బద్ధాః పాదబంధేన యోధాః సంశప్తకాస్తదా॥ 8-48-29 (57368)
నిర్విచేష్టాస్తదాఽభూవన్పాండవస్యాస్త్రతేజసా।
నిర్విచేష్టాంస్తతో యోధానవధీత్పాండునందనః।
యథేంద్రః సమరే దైత్యాంస్తారకస్య వధే పురా॥ 8-48-30 (57369)
తే వధ్యమానాః సమరే ముముచుస్తం రథోత్తమం।
ఆయుధాని చ సర్వాణి విస్రష్టుముపచక్రముః॥ 8-48-31 (57370)
తతః సుశర్మా రాజేంద్ర గృహీతాం వీక్ష్య వాహినీం।
సౌపర్ణమస్త్రం త్వరితః ప్రాదుశ్చక్రే మహారథః॥ 8-48-32 (57371)
తతః సుపర్ణాః సంపేతుర్భక్షయంతో భుజంగమాన్।
తతో విదుద్రువుర్నాగాస్తాందృష్ట్వా ఖేచరాన్నృప॥ 8-48-33 (57372)
తద్విముక్తం బలం రేజే పాదబంధాద్విశాంపతే।
మేఘబంధాద్యథా ముక్తో భాస్కరస్తాపయన్ప్రజాః॥ 8-48-34 (57373)
విప్రముక్తాః స్వకా యోధాః ఫల్గునస్య రథం ప్రతి।
ససృజుః శరసంఘాంశ్చ శస్త్రసంఘాంశ్చ మారిష॥ 8-48-35 (57374)
తాం మహాస్త్రమయీం వృష్టిం శరైః సంఛిద్య భారత।
అవధీత్సతతో యోధాన్వాసవిః పరవీరహా॥ 8-48-36 (57375)
సుశర్మా తు తతో రాజన్బాణేన నతపర్వణా।
అర్జునం హృదయే విద్ధ్వా వివ్యాధాన్యైస్త్రిసప్తభిః॥ 8-48-37 (57376)
స గాఢవిద్ధో వ్యథితో రథోపస్థ ఉపావిశతత్।
తత ఉచ్చుక్రుశుః సర్వే హతః పార్థ ఇతి బ్రువన్॥ 8-48-38 (57377)
తతః శంఖనినాదాశ్చ భేరీశబ్దాశ్చ పుష్కలాః।
నానావాదిత్రనినదాః సింహనాదాశ్చ జజ్ఞిరే॥ 8-48-39 (57378)
ప్రతిలభ్య తతః సంజ్ఞాం శ్వేతాశ్వః కృష్ణసారథిః।
సోఽతివిద్ధో మహేష్వాసః శరైరాశీవిపోపమైః।
సుశర్మాణం మహారాజ క్రోధావిష్టో మహారథః॥ 8-48-40 (57379)
తతః శరశతైః పార్థః సంఛాద్యైనం క్షణాద్రణే।
దిశస్తు వారయామాస బాణైస్తత్ర మహాస్త్రవిత్॥ 8-48-41 (57380)
విముఖీకృత్య సమరే సుశర్మాణం ధనంజయః।
ఐంద్రమస్త్రమమేయాత్మా ప్రాదుశ్చక్రే హసన్నివ॥ 8-48-42 (57381)
తతో బాణసహస్రాణి తదుత్సృష్టాని మారిష।
సర్వదిక్షు వ్యదృశ్యంత సూదయంతి రథద్విపాన్॥ 8-48-43 (57382)
హయాన్పత్తీంశ్చ సమరే శస్త్రైః శతసహస్రశః।
రరాజ సమరే రాజఞ్శక్రో నిఘ్నన్నివాసురాన్॥ 8-48-44 (57383)
వధ్యమానే తతః సైన్యే భయం సుమహదావిశత్।
సంశప్తకగణానాం చ గోపాలానాం చ భారత॥ 8-48-45 (57384)
న హి తత్ర పుమాన్కశ్చిద్యోఽర్జునం ప్రతిబుధ్యతే।
పశ్యతాం తత్ర వీరాణామహన్యత బలం తవ॥ 8-48-46 (57385)
హన్యమానం చ తదభూన్నిశ్చేష్టం చ పరాక్రమే॥ 8-48-47 (57386)
అయుతం తత్ర యోధానాం హత్వా పాండుసుతో రణే।
వ్యభ్రాజత మహారాజ విధూమోఽగ్నిరివ జ్వలన్॥ 8-48-48 (57387)
చతుర్దశసహస్రాణి యాని దృష్టని భారత।
రథానామయుతం చైవ త్రిసహస్రాశ్చ దంతినః॥ 8-48-49 (57388)
తతః సంశప్తకా భూయః పరివవ్రుర్ధనంజయం।
మర్తవ్యమితి నిశ్చిత్య జయం వాప్యనివర్తనం॥ 8-48-50 (57389)
తత్ర యుద్ధం మహచ్చాసీత్తావకానాం విశాంపతే।
శూరేణ బలినా సార్ధం పాండవేన కిరీటినా।
జిత్వా తాన్న్యహనత్పార్థః శత్రూఞ్శక్ర ఇవాసురాన్॥ ॥ 8-48-51 (57390)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే అష్టచత్వారింశోఽధ్యాయః॥ 48 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.49. అధ్యాయః 049
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-49-0 (57391)
సంజయ ఉవాచ। 8-49-0x (4967)
కృతవర్మా కృపో ద్రౌణిః సూతపుత్రశ్చ మారిష।
ఉలూకః సౌబలశ్చైవ రాజా చ సహ సోదరైః॥ 8-49-1 (57392)
సీదమానాం చమూం దృష్ట్వా పాండుపుత్రభయార్దితాం।
సముజ్జహ్రుః స్మ వేగేన భిన్నాం నావమివార్ణవే॥ 8-49-2 (57393)
తతో యుద్ధమతీవాసీన్ముహూర్తమివ భారత।
భీరూణాం త్రాసజననం శూరాణాం హర్షవర్ధనం॥ 8-49-3 (57394)
కృపేణ శరవర్షాణి ప్రతిముక్తాని సంయుగే।
సృంజయాంశ్ఛాదయామాసుః శలభానాం వ్రజా ఇవ॥ 8-49-4 (57395)
శిఖండీ చ తతః క్రుద్ధో గౌతమం త్వరితో యయౌ।
వవర్ష శరవర్షాణి సమంతాద్ద్విజపుంగవం॥ 8-49-5 (57396)
కృపస్తు శరవర్షం తద్వినిహత్య మహాస్త్రవిత్।
శిఖండినం రణే క్రుద్ధో వివ్యాధ దశభిః శరైః॥ 8-49-6 (57397)
తతః శిఖండీ కుపితః శరైః సప్తభిరాహవే।
కృపం వివ్యాధ కుపితం కంకపత్రైరజిహ్మగైః॥ 8-49-7 (57398)
తతః కృపః శరైస్తీక్ష్ణైః సోఽతివిద్ధో మహారథః।
`తతః సునిశితైస్తీక్ష్ణైః క్షురప్రైర్హేమభూషితైః'।
వ్యశ్వసూతరథం చక్రే శిఖండినమథో ద్విజః॥ 8-49-8 (57399)
హతాశ్వాత్తు తతో యానాదవప్లుత్య మహారథః।
ఖంగం చర్మ తథా గృహ్య సత్వరం బ్రాహ్మణం యయౌ॥ 8-49-9 (57400)
తమాపతంతం సహసా శరైః సన్నతపర్వభిః।
వారయామాస సమరే తదద్భుతమివాభవత్॥ 8-49-10 (57401)
తత్రాద్భుతమపశ్యామ శిలానాం ప్లవనం యథా।
నిశ్చేష్టో యద్రణే రాజంఛిఖండీ సమతిష్ఠత॥ 8-49-11 (57402)
కృపేణ వారితం దృష్ట్వా శిఖండినమథో నృప।
ప్రత్యుద్యయౌ కృపం తూర్ణం ధృష్టద్యుంనో మహారథః॥ 8-49-12 (57403)
ధృష్టద్యుంనం తతో యాంతం శారద్వతరథం ప్రతి।
ప్రతిజగ్రాహ వేగేన కృతవర్మా మహారథః॥ 8-49-13 (57404)
యుధిష్ఠిరమథాయాంతం శారద్వతరథం ప్రతి।
సపుత్రం సహసైన్యం చ ద్రోణపుత్రో న్యవారయత్॥ 8-49-14 (57405)
నకులం సహదేవం చ త్వరమాణౌ మహారథౌ।
ప్రతిజగ్రాహ తే పుత్రః శరవర్షేణ వారయన్॥ 8-49-15 (57406)
భీమసేనం కరూశాంశ్చ కేకయాన్సహ సృంజయైః।
కర్ణో వైకర్తనో యుద్ధే వారయామాస భారత॥ 8-49-16 (57407)
శిఖండినే తతో బాణాన్కృపః శారద్వతో యుధి।
ప్రాహిణోత్తవరయా యుక్తో బీభత్సోరథ సన్నిధౌ॥ 8-49-17 (57408)
తాంఛరాన్ప్రేషితాంస్తేన సమంతాత్స్వర్ణభూషితాన్।
చిచ్ఛేద ఖంగమావిధ్య భ్రామయంశ్చ పునః పునః॥ 8-49-18 (57409)
శతచంద్రం చ తచ్చర్మ గౌతమస్తస్య భారత।
వ్యధమత్సాయకైస్తూర్ణం తత ఉచ్చుక్రుశుర్జనాః॥ 8-49-19 (57410)
స విచర్మా మహారాజ ఖంగపాణిరుపాద్రవత్।
కృపస్తం శరసంఘాతైరాద్రవంతమపీడయత్॥ 8-49-20 (57411)
శారద్వతశరైర్గ్రస్తం క్లిశ్యమానం మహాబలః।
చిత్రకేతుసుతో రాజన్సుకేతుస్త్వరితో యయౌ॥ 8-49-21 (57412)
వికిరన్బ్రాహ్మణం యుద్ధే బహుభిర్నిశితైః శరైః।
అభ్యాపతదమేయాత్మా గౌతమస్య రథం ప్రతి॥ 8-49-22 (57413)
దృష్ట్వా విషక్తం తం చైవ బ్రాహ్మణం చ నివారితం।
అపయాతస్తతస్తూర్ణం శిఖండీ రాజసత్తమ॥ 8-49-23 (57414)
సుకేతుస్తు తతో రాజన్గౌతమం నవభిః శరైః।
విద్ధ్వా వివ్యాధ సప్తత్యా పునశ్చైనం త్రిభిః శరైః॥ 8-49-24 (57415)
అథాస్య సశరం చాపం పునశ్చిచ్ఛేద మారిష।
సారథిం చ శరేణాస్య మృశం మర్మస్వతాడయత్॥ 8-49-25 (57416)
గౌతమస్తు తతః క్రుద్ధో ధనుర్గృహ్య నవం దృఢం।
సుకేతుం త్రింశతా బాణైః సర్వమర్మస్వతాడయత్॥ 8-49-26 (57417)
స విహ్వలితసర్వాంగః ప్రచచాల రథోత్తమే।
భూమికంపే యథా వృక్షశ్చచాలాకంపితో భృశం॥ 8-49-27 (57418)
చలతస్తస్య కాయాత్తుం శిరో జ్వలితకుండలం।
సోష్ణీషం సశిరస్త్రాణం క్షురప్రేణ త్వపాతయత్॥ 8-49-28 (57419)
తచ్ఛిరః ప్రాపతద్భూమౌ శ్యేనాహృతమివామిషం।
తతోఽస్య కాయో వసుధాం పశ్చాత్ప్రాపతదచ్యుత॥ 8-49-29 (57420)
తస్మిన్హతే మహారాజ పుత్రాస్తస్య పదానుగాః।
గౌతమం సమరే త్యక్త్వా దుద్రువుస్తే దిశో దశ॥ 8-49-30 (57421)
ధృష్టద్యుంనం తు సమరే సన్నివార్య మహారథః।
కృతవర్మాఽబ్రవీద్వృష్టస్తిష్ఠతిష్ఠేతి భారత॥ 8-49-31 (57422)
తదభూత్తుములం యుద్వం వృష్ణిపార్షతయో రణే।
ఆమిషార్థే యథా యుద్ధం శ్యేనయోః క్రుద్ధయోర్నృప॥ 8-49-32 (57423)
ధృష్టద్యుంనస్తు సమరే హార్దిక్యం నవభిః శరైః।
ఆజఘానోరసి క్రుద్వః పీడయన్హృదికాత్మజం॥ 8-49-33 (57424)
కృతవర్మా తు సమరే పార్షతేన దృఢాహతః।
పార్షతం సరథం సాశ్వం ఛాదయామాస సాయకైః॥ 8-49-34 (57425)
సరథశ్ఛాదితో రాజంధృష్టద్యుంనో న దృశ్యతే।
మేఘైరివ పరిచ్ఛన్నో భాస్కరో జలధారిభిః॥ 8-49-35 (57426)
విధూయ తం బాణగణం శరైః కనకభూషణైః।
వ్యరోచత రణే రాజంధృష్టద్యుంనః కృతవ్రణః॥ 8-49-36 (57427)
తతస్తు పార్షతః క్రుద్ధః శస్త్రవృష్టిం సుదారుణాం।
కృతవర్మాణమాసాద్య వ్యసృజత్పృతనాపతిః॥ 8-49-37 (57428)
తామాపతంతీం సహసా శస్త్రవృష్టిం సుదారుణాం।
శరైరనేకసాహస్రైర్హార్దిక్యోఽవారయద్యుధి॥ 8-49-38 (57429)
దృష్ట్వా తు వారితాం యుద్ధే శస్త్రవృష్టిం దురాసదాం।
కృతవర్మాణమాసాద్య వారయామాస పార్షతః॥ 8-49-39 (57430)
`యథా యుగ్మరథేనాజౌ వాహాన్వాహేరమిశ్రయత్।
గృహీత్వా చర్మ ఖంగం చ రథం తస్యావపుప్లువే॥ 8-49-40 (57431)
మిలితేష్వథ వాహేషు ప్రత్యాసన్నే చ పార్షతే।
దృష్ట్వాఽపదానం తస్యాశు గదాం జగ్రాహ సాత్వతః॥ 8-49-41 (57432)
గదాపాణిస్తతో రాజన్రథాత్తూర్ణమవప్లుతః।
తమదృష్ట్వా రథోపస్థే సారథిం సమతాడయత్॥ 8-49-42 (57433)
ఖంగేన శితధారేణ స హతః ప్రాపతద్రథాత్।
కృతవర్మా తతో హృష్టస్తలశబ్దం చకార హ॥ 8-49-43 (57434)
పార్షతం చాబ్రవీద్రాజన్నేహ్యేహీతి పునఃపునః।
స తం న మమృషే యుద్వే తలశబ్దం సమీరితం॥ 8-49-44 (57435)
అవప్లుత్య రథాత్తస్మాత్స్వరథం పునరాస్థితః।
అభ్యయాత్స తు తత్తూర్ణం తిష్ఠతిష్ఠేతి చాబ్రవీత్॥ 8-49-45 (57436)
తతో రాజన్మహేష్వాసం కృతవర్మాణమాశు వై।
గదాం గృహ్య పునర్వేగాత్కృతవర్మాణమాహనత్॥ 8-49-46 (57437)
సోఽతివిద్వో బలవతా న్యపతన్మూర్చ్ఛయా హతః।
శ్రుతర్వా రథమారోప్య అపోవాహ రణాజిరాత్'॥ 8-49-47 (57438)
ధృష్టద్యుంనస్తు సమరే దృష్ట్వా శత్రుం మహారథః।
కౌరవాన్సమరే తూర్ణం వారయామాస సాయకైః॥ 8-49-48 (57439)
తతస్తే తావకా యోధా ధృష్టద్యుంనముపాద్రవన్।
సింహనాదరవాంశ్చక్రుస్తతో యుద్ధమవర్తత॥ ॥ 8-49-49 (57440)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకోనపంచాశోఽధ్యాయః॥ 49 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.50. అధ్యాయః 050
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥ అశ్వత్థాంనా యుధిష్ఠిరపరాజయః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-50-0 (57441)
సంజయ ఉవాచ। 8-50-0x (4968)
ద్రౌణిర్యుధిష్ఠిరం దృష్ట్వా శైనేయేనాభిరక్షితం।
ద్రౌపదేయైస్తథా శూరైరభ్యవర్తత హృష్టవత్॥ 8-50-1 (57442)
కిరన్నిషుగణాన్ఘోరాన్హేమపుంఖాఞ్శిలాశితాన్।
దర్శయన్వివిధాన్మార్గాఞ్శిక్షయా లఘుహస్తవాన్॥ 8-50-2 (57443)
ఖం పురయఞ్శరైస్తీక్ష్ణైర్వేగవద్భిః సమంతతః।
యుధిష్ఠిరస్య సమరే దిశః సర్వాః సమావృణోత్॥ 8-50-3 (57444)
భారద్వాజశరైశ్ఛన్నం న ప్రాజ్ఞాయత కించన।
బాణభూతమభూత్సర్వమాయోధనశిరో మహత్॥ 8-50-4 (57445)
బాణజాలం దివిష్ఠం తత్స్వర్ణపుంఖవిభూషితం।
శుశుభే భరతశ్రేష్ఠ విమానమివ విష్ఠితం॥ 8-50-5 (57446)
తేన చ్ఛన్నే రణే రాజన్బాణజాలేన భాస్వతా।
అభ్రచ్ఛాయేవ సజజ్ఞే హృతరశ్మిస్తమోనుదః॥ 8-50-6 (57447)
తదద్భుతమపశ్యామ బాణభూతే నభస్థలే।
న స్మ సంపతతే భూతం ద్రౌణేర్దృష్ట్వా పరాక్రమం॥ 8-50-7 (57448)
సాత్యకిర్యతమానస్తు ధర్మరాజస్తు పాణ్·డవః।
తథేతరాణి సైన్యాని న స్మ చక్రుః పరాక్రమం॥ 8-50-8 (57449)
లాఘవం ద్రోణపుత్రస్య దృష్ట్వా తత్ర మహారథాః।
వ్యస్మయంత మహారాజ న చైనం ప్రత్యుదీక్షితుం॥ 8-50-9 (57450)
శేకుస్తే సర్వరాజానస్తపంతమివ భాస్కరం।
వధ్యమానే తతః సైన్యే ద్రౌపదేయా మహారథాః॥ 8-50-10 (57451)
సాత్యకిర్ధర్మరాజశ్చ పాంచాలాశ్చాపి సంగతాః।
త్యక్త్వా మృత్యుభయం ఘోరం ద్రౌణాయనిభుపాద్రవన్॥ 8-50-11 (57452)
సాత్యకిః సప్తవింశత్యా ద్రౌణిం విద్ధ్వా శిలీముఖైః।
పునర్వివ్యాధ నారాచైః సప్తభిః స్వర్ణభూషితైః॥ 8-50-12 (57453)
యుధిష్ఠిరస్త్రిసప్తత్యా ప్రతివింధ్యశ్చ సప్తభిః।
శ్రుతకర్మా త్రిభిర్వాణైః శ్రుతకీర్తిశ్చ సప్తభిః। 8-50-13 (57454)
సుతసోమస్తు నవభిః శతానీకశ్చ సప్తభిః।
అన్యే చ వహవః శూరా వివ్యధుస్తం సమంతతః॥ 8-50-14 (57455)
స తు క్రుద్ధస్తతో రాజన్నాశీవిప ఇవ శ్వసన్।
సాత్యకిం పంచవింశత్యా ప్రావిధ్యత శిలీముఖైః॥ 8-50-15 (57456)
శ్రుతకీర్తిం చ నవభిః సుతసోమం చ పంచభిః।
అష్టభిః శ్రుతకర్మాణం ప్రతిబింధ్యం త్రిభిః శరైః॥ 8-50-16 (57457)
శతానీకం చ నవభిర్ధర్మపుత్రం చ పంచభిః।
తథేతరాంస్తతః శూరాంద్వాభ్యాం ద్వాభ్యామతాడయత్।
శ్రుతకీర్తేస్తథా చాపం చిచ్ఛేద నిశితైః శరైః॥ 8-50-17 (57458)
అథాన్యద్వనురాదాయ శ్రుతకీర్తిర్మహారథః।
ద్రౌణాయనిం త్రిభిర్విద్వ్వా వివ్యాధాన్యైః శితైః శరైః॥ 8-50-18 (57459)
తతో ద్రౌణిర్మహారాజ శరవర్షేణ భారిష।
ఛాదయామాస తత్సైన్యం సమంతాద్భరతర్షభ॥ 8-50-19 (57460)
తతః పునరమేయాత్మా ధర్మరాజస్య కార్ముకం।
ద్రౌణిశ్చిచ్ఛేద విహసన్వివ్యాధ చ శరైస్త్రిభిః॥ 8-50-20 (57461)
తతో ధర్మసుతో రాజన్ప్రగృహ్యాన్యన్మహద్ధనుః।
ద్రోణపుత్రం త్రిపష్టxx తతు బాహ్వోరురసి చార్పయయత్॥ 8-50-21 (57462)
సాత్యకిస్తు తతః క్రుద్ధో ద్రౌణేః ప్రహరతో రణే।
అర్ధచంద్రేణతీక్ష్ణేన ధనుశ్ఛిత్త్వాఽనదద్భృశం॥ 8-50-22 (57463)
ఛిన్నధన్వా తతో ద్రౌణిః శక్త్యా శక్తిమతాం వరః।
సారథిం పాతయామాస శైనేయస్య రథాద్రుతం॥ 8-50-23 (57464)
అథాన్యద్వనురాదాయ ద్రోణపుత్రః ప్రతాపవాన్।
శైనేయం శరవర్షేణ చ్ఛాదయామాస భారత॥ 8-50-24 (57465)
తస్యాశ్వాః ప్రద్రుతాః సంఖ్యే పతితే రథసారథౌ।
తత్రతత్రైవ ధావంతః సమదృశ్యంత భారత॥ 8-50-25 (57466)
యుధిష్ఠిరపురోగాస్తు ద్రౌణిం శస్త్రభృతాం వరం।
అభ్యవర్షంత వేగేన విసృజంతః శితాంఛరాన్॥ 8-50-26 (57467)
సహసా పతతస్తాన్వై క్రుద్వరూపాన్పరంతపః।
ప్రహసన్ప్రతిజగ్రాహ ద్రోణపుత్రో మహారణే॥ 8-50-27 (57468)
తతః శరశతజ్వాలః సేనాకక్షం మహారణే।
ద్రౌణిర్దదాహ సమరే కక్షమగ్నిరివోత్థితః॥ 8-50-28 (57469)
తద్బలం పాండుపుత్రస్య ద్రోణపుత్రప్రతాపితం।
చుక్షుభే భరతశ్రేష్ఠ తస్మిన్నేవ చమూముఖే॥ 8-50-29 (57470)
తద్బలం పాండవేయస్య ద్రోణపుత్రః శరార్చిషా।
తాపయన్భరతశ్రేష్ఠ గభస్తిభిరివాంశుమాన్॥ 8-50-30 (57471)
తత్పచ్యమానం మర్షేణ బ్రాహ్మణస్య చ సాయకైః।
క్షుభ్యతే పాండవం సైన్యం తిమినేవ నదీముఖం॥ 8-50-31 (57472)
దృష్ట్వా చైవ మహారాజ ద్రోణపుత్రపరాక్రమం।
సర్వాందుర్యోధనః పార్థాన్హతాన్యుద్వేఽభ్యమన్యత॥ 8-50-32 (57473)
యుధిష్ఠిరస్తు త్వరితో ద్రౌణిం పీడ్య మహారథం।
అబ్రవీద్ద్రోణపుత్రం స రోషామర్షసమన్వితః॥ 8-50-33 (57474)
`జానామి త్వాం యుధి శ్రేష్ఠ వీర్యవంతం బలాన్వితం।
కృతాస్త్రం కృతినం చైవ తథా లఘుపరాక్రమం॥ 8-50-34 (57475)
బలమేతద్భవాన్సర్వం పార్షతే యది దర్సయేత్।
తతస్త్వాం బలవంతం చ కృతవిద్యం చ విద్మహే॥ 8-50-35 (57476)
న హి వై పార్పతం దృష్ట్వా సమరే శత్రుసూదనం।
భవేత్తవ బలం కించిద్బ్రవీమి త్వాం న తు ద్విజం'॥ 8-50-36 (57477)
నైవ నామ తవ ప్రీతిర్నైవ నామ కృతజ్ఞతా।
యతస్త్వం పురుషవ్యాఘ్ర మామేవాద్య జిఘాంససి॥ 8-50-37 (57478)
బ్రాహ్మణేన తపః కార్యం శమశ్చ దమఏవ చ।
క్షత్రియేణ ధనుర్నాభ్యం స భవాన్బ్రాహ్మణబ్రువః॥ 8-50-38 (57479)
మిషతస్తే మహావాహో యుధి జేష్యామి కౌరవాన్।
కురుష్వ సమరే కర్మ బ్రహ్మబంధే యథేష్టతః॥ 8-50-39 (57480)
ఏవముక్తో మహారాజ ద్రోణపుత్రః సయన్నివ।
యుక్త తత్త్వం చ సంచింత్య నోత్తరం కించిదబ్రవీత్॥ 8-50-40 (57481)
అనుక్త్వా చ తతః కించిచ్ఛరవర్షేణ పాండవం।
ఛాదయామాస సమరే క్రుద్ధోఽంతక ఇవ ప్రజాః॥ 8-50-41 (57482)
స చ్ఛాద్యమానస్తు తదా ద్రోణపుత్రేణ మారిష।
పార్థోఽపయాతః శీఘ్రం వై ప్రగృహ్య మహతీం చమూం॥ 8-50-42 (57483)
అపయాతే తతస్తస్మింధర్మపుత్రే యుధిష్ఠిరే।
ద్రోణపుత్రః స్థితో రాజన్ప్రత్యాదేశాన్మహాత్మనః॥ 8-50-43 (57484)
తతో యుధిష్ఠిరో రాజంస్త్యక్త్వా ద్రౌణిం మహాహవే।
ప్రయయౌ తావకం సైన్యం యుక్తః క్రురాయ కర్మణే॥ ॥ 8-50-44 (57485)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే పంచాశోఽధ్యాయః॥ 50 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.51. అధ్యాయః 051
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-51-0 (57486)
సంజయ ఉవాచ। 8-51-0x (4969)
భీమసేనం సపాంచాలం చేదికేకయసంవృతం।
సేనాపతిః స్వయం క్రుద్ధో వారయామాస సాయకైః॥ 8-51-1 (57487)
తతస్తు చేదికారూశాన్సృఢ్జయాంశ్చ మహారథాన్।
కర్ణో జఘాన సమరే భీమసేనస్య పశ్యతః॥ 8-51-2 (57488)
భీమసేనస్తతః కర్ణే విహాయ రథసత్తమం।
ప్రయయౌ కౌరవం సైన్యం కక్షమగ్నిరివ జ్వలన్॥ 8-51-3 (57489)
సూతపుత్రోఽపి సమరే పాంచాలాన్కేకయాంస్తథా।
సృంజయాంశ్చ మహేష్వాసాన్నిజఘానం సహస్రశః॥ 8-51-4 (57490)
సంశప్తకేషు పార్థశ్చ కౌరవేషు వృకోదరః।
పాంచాలేషు తథా కర్ణః క్షయం చక్రుర్మహారథాః॥ 8-51-5 (57491)
తే క్షత్రియా దహ్యామానాస్త్రిభిస్తైః పావకోపమైః।
జగ్ముర్వినాశం సమరే రాజందుర్మంత్రితే తవ॥ 8-51-6 (57492)
తతో దుర్యోధనః క్రుద్దో నకులం నవభిః శరైః।
వివ్యాధ భరతశ్రేష్ఠ చతురశ్చాస్య వాజినః॥ 8-51-7 (57493)
తతః పరమమేయాత్మా తవ పుత్రో జనాధిప।
క్షురేణ సహదేవస్య ధ్వజం చిచ్ఛేద కాంచనం॥ 8-51-8 (57494)
నకులస్తు తతః క్రుద్ధస్తవ పుత్రం చ సప్తభిః।
జఘాన సమరే రాజన్సహదేవశ్చ పంచభిః॥ 8-51-9 (57495)
తావుభౌ భరతశ్రేష్ఠౌ జ్యేష్ఠౌ సర్వధనుష్మతాం।
వివ్యాధోరసి సంక్రుద్ధః పంచభిః పంచభిః శరైః॥ 8-51-10 (57496)
తతోఽపరాభ్యాం భల్లాబ్యాం ధనుషీ సమకృంతత।
యమయోః ప్రసభం వీరో వివ్యాధాశు త్రిభిస్త్రిభిః॥ 8-51-11 (57497)
తావన్యే ధనుషీ శ్రేష్ఠే శక్రచాపనిభే శుభే।
ప్రగృహ్య రేజతుః శూరౌ దేవపుత్రసమౌ యుధి॥ 8-51-12 (57498)
తతస్తౌ రభసౌ యుద్ధే భ్రాతరౌ భ్రాతరం యుధి।
శరైర్వవర్షతుర్ఘోరైర్మహామేఘౌ యథాఽచలం॥ 8-51-13 (57499)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ తవ పుత్రో మహారథః।
పాణ్·డుపుత్రౌ మహేష్వాసౌ వారయామాస పత్రిభిః॥ 8-51-14 (57500)
ధనుర్మండలమేవాస్య దదృశే యుధి భారత।
సాయకాశ్చాప్యదృశ్యంత నిశ్చరంతః సమంతతః॥ 8-51-15 (57501)
`తస్య సాయకసంఛన్నౌ మాద్రేయౌ న విరేజతుః।
మేఘచ్ఛన్నౌ యథా వ్యోంని చంద్రసూర్యౌ గతప్రభౌ॥ 8-51-16 (57502)
తే తు బాణా మహారాజ స్వర్ణపుంఖాః శిలాశితాః'।
ఆచ్ఛాదయందిశః సర్వాః సూర్యస్యేవ మరీచయః॥ 8-51-17 (57503)
వాణభూతే తతస్తస్మిన్సంఛన్నే చ నభస్తలే।
రాజ్ఞస్తు దదృశే రూపం కాలాంతకయమోపమం॥ 8-51-18 (57504)
పరాక్రమం తు తం దృష్ట్వా తవ సూనోర్మహారథాః।
మృత్యోరుపాంతికం ప్రాప్తౌ మాద్రీపుత్రౌ స్మ మేనిరే॥ 8-51-19 (57505)
తతః సేనాపతీ రాజన్పాండవానాం మహారథః।
పార్షతః ప్రయయౌ తత్ర యత్ర రాజా సుయోధనః॥ 8-51-20 (57506)
మాద్రీపుత్రౌ తతః శూరౌ వ్యతిక్రంయ మహారథౌ।
ధృష్టద్యుంనస్తవ సుతం పీడయామాస సాయకైః॥ 8-51-21 (57507)
తమవిధ్యదమేయాత్మా తవ పుత్రో హ్యమర్పణః।
పాంచాల్యం పంచవింశత్యా ప్రహస్య పురుషర్షభః॥ 8-51-22 (57508)
తతః పునరమేయాత్మా తవ పుత్రో హ్యమర్షణః।
విద్ధ్వా ననాద పాంచాల్యం షష్ట్యా పంచభిరేవ చ॥ 8-51-23 (57509)
తథాస్య సశరం చాపం ముష్టిదేశే విశాంపతే।
క్షురప్రేణ సుతీక్ష్ణేన రాజా చిచ్ఛేద సంయుగే॥ 8-51-24 (57510)
తదపాస్య ధనుశ్ఛిన్నం పాంచాల్యః శత్రుకర్శనః।
అన్యదాదత్త వేగేన ధనుర్భారసహం నవం॥ 8-51-25 (57511)
క్రోధాద్రుధిరరక్తాక్షః సంరంభాత్ప్రజ్వలన్నివ।
అశోభత మహేష్వాసో ధృష్టద్యుంనః కృతవ్రణః॥ 8-51-26 (57512)
స పంచదశ నారాచాఞ్శ్వసతః పన్నగానివ।
జిఘాంసుర్భరతశ్రేష్ఠం ధృష్టద్యుంనో వ్యపాసృజత్॥ 8-51-27 (57513)
తే వర్మ హేమవికృతం భిత్త్వా రాజ్ఞః శిలీముఖాః।
వివిశుర్వసుధాం వేగాత్కంకబర్హిణవాససః॥ 8-51-28 (57514)
సోఽతివిద్ధో మహారాజ పుత్రస్తేఽతివ్యరాజత।
వసంతకాలే సుమహాన్ప్రఫుల్ల ఇవ కింశుకః॥ 8-51-29 (57515)
స చ్ఛిన్నవర్మా నారాచప్రహారైర్ఝర్ఝరీకృతః।
ధృష్టద్యుంనస్య భల్లేన క్రుద్ధశ్చిచ్ఛేద కార్ముకం॥ 8-51-30 (57516)
అథైనం ఛిన్నధన్వానం త్వరమాణో మహీపతిః।
సాయకైర్దశభీ రాజన్భ్రువోర్మధ్యే సమార్పయత్॥ 8-51-31 (57517)
తస్య తేఽశోభయన్వక్త్రం కర్మారపరిమార్జితాః।
ప్రఫుల్లం పంకజం యద్వద్ధమరా మధులిప్సవః॥ 8-51-32 (57518)
తదపాస్య ధనుశ్ఛిన్నం దృష్టద్యుంనో మహామనాః।
అన్యదాదత్త వేగేన ధనుర్భల్లాంశ్చ షోడశ॥ 8-51-33 (57519)
తతో దుర్యోధనస్యాశ్వాన్హత్వా సూతం చ పంచభిః।
ధనుశ్చిచ్ఛేద భల్లేన జాతరూపపరిష్కృతం॥ 8-51-34 (57520)
రథం సోపస్కరం ఛత్రం శక్తిం ఖంగం గదాం ధ్వజం।
భల్లైశ్చిచ్ఛేద దశభిః పుత్రస్య తవ పార్షతః॥ 8-51-35 (57521)
తపనీయాంగదం ఛత్రం నాగం మణిమయం శుభం।
ధ్వజం కురుపతేశ్ఛిన్నం దదృశుః సర్వపార్థివాః॥ 8-51-36 (57522)
దుర్యోధనం తు విరథం ఛిన్నవర్మాయుధధ్వజం।
భ్రాతరం సముదైక్షంత సోదరా భరతర్షభ॥ 8-51-37 (57523)
తమారోప్య రథే రాజన్కుండధారో మహారథం।
అపాహరదసంభ్రాంతో ధృష్టద్యుంనస్య పశ్యతః॥ 8-51-38 (57524)
కర్ణస్తు సాత్యకిం హిత్వా రాజగృఘ్నురమర్షణః।
ద్రోమహంతారముగ్రేషుం ససారాభిముఖో రణే॥ 8-51-39 (57525)
తం పృష్ఠతోఽన్వయాత్తూర్ణం శైనేయోఽభిహతః శరైః।
వారణం జఘనోపాంతే విషాణాభ్యామివ ద్విపః॥ 8-51-40 (57526)
స భారతపురోగానాం రాజ్ఞాం చ సుమహాత్మనాం।
కర్ణపార్షతయోర్యుద్వే సంక్రద్ధానాం మహారణే॥ 8-51-41 (57527)
న పాండవానాం నాస్మాకం కశ్చిదాసీత్పరాఙ్ముఖః।
ప్రత్యదృశ్యత యత్కర్ణః పాంచాలాంస్త్వరితో యయౌ॥ 8-51-42 (57528)
తస్మిన్క్షణే నరశ్రేష్ఠ గజవాజిరథక్షయః।
ప్రాదురాసీదుభయతో రాజన్మధ్యగతేఽహని॥ 8-51-43 (57529)
పాంచాలాస్తు మహారాజ త్వరితా విజిగీషవః।
సర్వతోఽభ్యద్రవన్కర్ణం పతత్త్రిణ ఇవ ద్రుమం॥ 8-51-44 (57530)
తేషామాధిరథిః క్రుద్ధః ప్రధానాన్వై తరస్వినః।
విచిన్వన్నివ బాణౌఘైః సమాసాదయదగ్రతః॥ 8-51-45 (57531)
వ్యాఘ్రకేతుః సుశర్మా చ శుక్రశ్చిత్రాయుధః క్రతుః।
దుర్జయో రోచమానశ్చ సింహసేనస్తథాఽష్టమః।
మహతా రథవంశేన పరివవ్రుర్నరోత్తమం॥ 8-51-46 (57532)
సృజంతః సాయకాంస్తూర్ణం కర్ణమాహవశోభినం।
యతమానాంస్తు తాఞ్శూరాన్మనుజేంద్రః శితైః శరైః।
అష్టాభిరష్టౌ రాధేయః పాంచాలాన్న్యహనద్రణే॥ 8-51-47 (57533)
అథాపరాన్మహారాజ సూతపుత్రః ప్రతాపవాన్।
జఘాన బహుసాహస్రాన్యోధాన్యుద్వవిశారదాన్॥ 8-51-48 (57534)
విష్ణుం చ విష్ణువర్మాణం దేవాపిం భద్రమేవ చ।
దండధారం చ సమరే చిత్రం చింత్రాయుధం హరిం॥ 8-51-49 (57535)
సింహకేతుం రోచమానం శలభం చ మహారథం।
నిజఘాన సుసంక్రుద్వశ్చేదీనాం చ మహారథాన్॥ 8-51-50 (57536)
తేషామాదదతః ప్రాణానాసీదాధిరథేర్వపుః।
శోణితాభ్యుక్షితాంగస్య రుద్రస్యైవాతిభైరవం॥ 8-51-51 (57537)
తత్ర భారత కర్ణేన మాతంగాస్తాడితాః శరైః।
సర్వతోఽభ్యద్రవన్భీతాః కుర్వంతో మహదాకులం॥ 8-51-52 (57538)
నిపేతురుర్వ్యాం సమరే కర్ణసాయకతాడితాః।
కుర్వంతో వివిధాన్నాదాన్వజ్రనున్నా ఇవాచలాః॥ 8-51-53 (57539)
గజవాజిమనుష్యైశ్చ నిపతద్భిః సమంతతః।
రథైర్భగ్నైర్ధ్వజైశ్చైవ సమాస్తీర్యత మేదినీ॥ 8-51-54 (57540)
నైవం భాష్మో న చ ద్రోణో నాన్యే యుధి చ తావకాః।
చక్రుః స్మ తాదృశం కర్మ యాదృశం కృతవాన్రణే॥ 8-51-55 (57541)
మృగమధ్యే యథా సింహో దృశ్యతే నిర్భయశ్చరన్।
పాంచాలానాం తథా మధ్యే కర్ణోఽచరదభీతవత్॥ 8-51-56 (57542)
సూతపుత్రోఽథ నాగేషు హయేషు చ రథేషు చ।
నరేషు చ నరవ్యాఘ్రశ్చకార కదనం మహత్॥ 8-51-57 (57543)
యథా మృగగణాంస్త్రస్తాన్సింహో ద్రావయతే దిశః।
పాంచాలానాం రథవ్రాతాన్కర్ణో వ్యద్రావయత్తథా॥ 8-51-58 (57544)
సింహం స్మ హి యథా ప్రాప్య న జీవంతి మృగాః క్వచిత్।
తథా కర్ణమనుప్రాప్తా న జీవంతి స్మ సృంజయాః॥ 8-51-59 (57545)
వైశ్వానరముఖం ప్రాప్య దహ్యంతే శలభా యథా।
కర్ణాగ్రిం సమరే ప్రాప్య దగ్ధా భారత సృంజయః॥ 8-51-60 (57546)
చేదిష్వేకేన కర్ణేన పాంచాలేషు చ భారత।
వేశ్రావ్య నామ నిహతా బహవః శూరసంపతాః॥ 8-51-61 (57547)
మమ చాసీన్మతీ రాజందృష్ట్వా కర్ణస్య విక్రమం।
నైకోఽప్యాధిరథేర్జీవన్పాంచాల్యో మోక్ష్యతే యుధి॥ 8-51-62 (57548)
సంఖ్యే విమర్ద్య పాంచాలాన్సూతపుత్రః పునః పునః।
అభ్యధావత్సుసంక్రుద్ధః కుంతీపుత్రం యుధిష్ఠిరం॥ 8-51-63 (57549)
ధృష్టద్యుంనశ్చ రాజానం ద్రౌపదేయాశ్చ మారిష।
పరివవ్రురమిత్రఘ్నం శతశశ్చాపరే జనాః॥ 8-51-64 (57550)
శిఖండీ సహదేవశ్చ నకులో నాకులిస్తథా।
జనమేజయః శినేర్నప్తా బహవశ్చ ప్రభద్రకాః॥ 8-51-65 (57551)
ఏతే పురోగమా భూత్వా ధృష్టద్యుంనశ్చ సంయుగే।
కర్ణమస్యంతమిష్వస్త్రైస్తతక్షురమితౌజసం॥ 8-51-66 (57552)
తాంస్తత్రాధిరథిః సంఖ్యే చేదిపాంచాలపాండవాన్।
ఏకో బహూనభ్యపతద్గరుత్మానివ పన్నగాన్॥ 8-51-67 (57553)
తైః కర్ణస్యాభవద్యుద్ధం ఘోరరూపం విశాంపతే।
తాదృగ్యాదృక్పురావృత్తం దేవానాం దానవైః సహ॥ 8-51-68 (57554)
తాన్సమేతాన్మహేష్వాసాఞ్శరవర్షౌధవర్షిణః।
ఏకో వ్యధమదవ్యగ్రస్తమాంసీవ దివాకరః॥ 8-51-69 (57555)
భీమసేనస్తు సంసక్తే రాధేయే పాండవైః సహ।
సర్వతోఽభ్యహనత్క్రుద్ధో యమదండనిభైః శరైః॥ 8-51-70 (57556)
బాహ్లీకాన్కేకయాన్మాత్స్యాన్వాసాత్యాన్మద్రసైంధవాన్।
ఏకః సంఖ్యే మహేష్వాసో యోధయన్బహ్వశోభత॥ 8-51-71 (57557)
తత్ర మర్మసు భీమేన నారాచైస్తాడితా గజాః।
ప్రపతంతో హతారోహాః కంపయంతి స్మ మేదినీం॥ 8-51-72 (57558)
వాజినశ్చ హతారోహాః పత్తయశ్చ గతాసవః।
అశేరత మహారాజ వమంతో రుధిరం బహు॥ 8-51-73 (57559)
తాడితాః సహసా నాగా భీమసేనేన మారిష।
నిపతంతి మహావేగా వజ్రరుగ్ణా ఇవాచలాః॥ 8-51-74 (57560)
పతితైస్తైర్మహారాజ వేగవద్భిర్మహారథైః।
శుశుభే వసుధా రాజన్వికీర్ణైరివ పర్వతైః॥ 8-51-75 (57561)
సహస్రశశ్చ రథినః పత్తయః పతితాయుధాః।
అక్షతాః సమదృశ్యంత భీమాద్భీతా గతాసవః॥ 8-51-76 (57562)
రథిభిః సాదిభిః సూతైః పాదాతైర్వాజిభిర్గజైః।
భీమసేనశరైశ్ఛిన్నైరాచ్ఛన్నా సుధాభవత్॥
తత్స్తంభితమివాతిష్ఠద్భీమసేనభయార్దితం। 8-51-77 (57563)
దుర్యోధనబలం సర్వం నిరుత్సాహం కృతం రణే।
నిశ్చేష్టం తుములం దీనం బభౌ తస్మిన్మహారణే॥ 8-51-78 (57564)
ప్రసన్నసలిలే కాలే యథా స్యాత్సాగరో నృప।
తద్వత్తవ బలం తద్వై నిశ్చలం సమవస్థితం॥ 8-51-79 (57565)
మన్యువీర్యబలోపేతం దర్పాత్ప్రత్యవరోపితం।
అభవత్తవ పుత్రస్య తత్సైన్యం నిష్ప్రభం తదా॥ 8-51-80 (57566)
తే బలే భరతశ్రేష్ఠ వధ్యమానే పరస్పరం।
రుధిరౌఘపరిక్లిన్నే రుధిరార్ద్రే బభూవతుః॥ 8-51-81 (57567)
సూతపుత్రోఽవధీత్క్రుద్వః పాండవానామనీకినీం।
భీమసేనః కురూణాం చ త్రిగర్తానాం ధనంజయః॥ 8-51-82 (57568)
వర్తమానే తథా రోద్రే సంగ్రామేఽద్భుతదర్శనే।
నిహత్య పృతనామధ్యం సంశప్తకగణాన్బహూన్।
అర్జునో జయతాం శ్రేష్ఠో వాసుదేవమథాబ్రవీత్॥ 8-51-83 (57569)
ప్రభగ్నం బలమేతద్ధి యోత్స్యమానం మయా సహ।
ఏతే ధావంతి సగణాః సంశప్తకమహారథాః॥ 8-51-84 (57570)
`దుర్జయా హ్యేవ సమరే దేవైరపి సవాసవైః'।
అపారయంతో మద్బాణాన్సింహశబ్దం మృగా ఇవ॥ 8-51-85 (57571)
దీర్యతే చ మహత్సైన్యం సృంజయానాం మహారణే।
`కురవశ్చాభిధావంతి భీమసేనభయార్దితాః'॥ 8-51-86 (57572)
హస్తికక్ష్యో హ్యసౌ కృష్ణ కేతుః కర్ణస్య ధీమతః।
దృశ్యతే రాజసైన్యస్య మధ్యే విచరతో ముహుః॥ 8-51-87 (57573)
న చ కర్ణం రణే శక్తా జేతుమేతే మహారథాః।
జానీతే హి భవాన్కర్ణం వీర్యవంతం పరాక్రమే॥ 8-51-88 (57574)
తత్ర యాహి యతః కర్ణో ద్రావయత్యేష నో బలం।
త్రిగర్తాన్వర్జయన్యాహి సూతపుత్రం మహారథం।
ఏతన్మే రోచతే కృష్ణ యథా వా తవ రోచతే॥ 8-51-89 (57575)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచస్తస్య గోవిందః ప్రహసన్నివ।
అబ్రవీదర్జునం తూర్ణం కౌరవాన్యాహి పాండవ॥ 8-51-90 (57576)
తతస్తవ మహాసైన్యం గోవిందప్రేరితా హయాః।
హంసవర్ణా విశంస్తూర్ణం వహంతోఽర్జునమాహవే॥ 8-51-91 (57577)
కేశవప్రేరితైరశ్వైః శ్వేతైః కాంచనభూషణైః।
ప్రవిశద్భిస్తవ బలం చతుర్దిశమదీర్యత॥ 8-51-92 (57578)
మేఘస్తనితనిర్హాదః స రథో వానరధ్వజః।
చలత్పతాకస్తాం సేనాం విమానం ద్యామివావిశత్॥ 8-51-93 (57579)
తౌ విదార్య మహాసేనాం ప్రవిష్టౌ కేశవార్జునో।
క్రుద్ధౌ సంరంభరక్తాక్షౌ విభ్రాజేతాం మహాద్యుతీ॥ 8-51-94 (57580)
యుద్ధశౌండౌ సమాహూతావాగతౌ తౌ రణాధ్వరం।
యజ్వభిర్విధినా హూతౌ మఖం దేవావివాశ్వినౌ॥ 8-51-95 (57581)
`క్రోధతాంరేక్షణౌ శూరౌ శుశుభాతే మహాబలౌ।
మదోత్కటౌ యథా నాగౌ దృష్టిసంచారచారిణౌ'॥ 8-51-96 (57582)
క్రుద్ధౌ తౌ తు నరవ్యాఘ్రో యోగవంతౌ బభూవతుః।
తలశబ్దేన రుషితౌ మహానాగావివోత్కటౌ॥ 8-51-97 (57583)
విగాహ్య తు రథానీకమశ్వసంఘాంశ్చ ఫల్గునః।
వ్యచరత్పృతనామధ్యే పాశహస్త ఇవానత్కః॥ 8-51-98 (57584)
తం దృష్ట్వా యుధి విక్రాంతం సేనాయాం తవ భారత।
సంశప్తకగణాన్భూయః పుత్రస్తే సమచూచుదత్॥ 8-51-99 (57585)
తతో రథసహస్రేణ ద్విరదానాం త్రిభిః శతైః।
చతుర్దశసహస్రైస్తు తురగాణాం మహాహవే।
ద్వాభ్యాం శతసహస్రాభ్యాం పదాతీనాం చ ధన్వినాం॥ 8-51-100 (57586)
శూరాణాం లబ్ధలక్షాణాం విదితానాం సమంతతః।
అభ్యవర్తంత కౌంతేయం ఛాదయంతో మహారథాః॥ 8-51-100 (57587)
శరవర్షైర్మహారాజ సర్వతః పాండునందనం।
స చ్ఛాద్యమానః సమరే శరైః పరబలార్దనః॥ 8-51-101 (57588)
దర్శయన్రౌద్రమాత్మానం పాశహస్త ఇవాంతకః।
నిఘ్నన్సంశప్తకాన్పార్థః ప్రేక్షణీయతరోఽభవత్॥ 8-51-102 (57589)
తతో విద్యుత్ప్రభైర్బాణైః కార్తస్వరవిభూషితైః।
నిరంతరమివాకాశమాసీచ్ఛన్నం కిరీటినా॥ 8-51-103 (57590)
కిరీటిచాపనిర్ముక్తైః సంపతద్భిర్మహాశరైః।
సమాచ్ఛన్నం బభౌ సర్వం కాద్రవేయైరివ ప్రభో॥ 8-51-104 (57591)
రుక్మపుంఖాఞ్శరాన్ఘోరాన్ప్రసన్నాన్నతపర్వణః।
అవాసృజదమేయాత్మా దిక్షు సర్వాసు పాండవః॥ 8-51-105 (57592)
మహీ వియద్దిశః సర్వాః సముద్రా గిరయోఽపి వా।
స్ఫుటంతీతి జనా జజ్ఞుః పార్థస్య తలనిఃస్వనాత్॥ 8-51-106 (57593)
హత్వా దశసహస్రాణి పార్థివానాం మహారథః।
సంశప్తకానాం కౌంతేయః ప్రపక్షం త్వరితోభ్యయాత్॥ 8-51-107 (57594)
ప్రపక్షం చ సమాసాద్య పార్థః కాంభోజరక్షితం।
ప్రమమాథ బలం భల్లైర్దానవానివ వాసవః॥ 8-51-108 (57595)
ప్రచిచ్ఛేదాశు భల్లేన ద్విషతామాతతాయినాం।
శస్త్రపాణీంస్తథా బాహూంస్తథాపి చ శిరాంస్యుత॥ 8-51-109 (57596)
అంగాంంగావయవైశ్ఛిన్నైర్వ్యాయుధాస్తేఽపతన్భువి।
విష్వగ్వాతాభిసంభగ్నా బహుశాఖా ఇవ ద్రుమాః॥ 8-51-110 (57597)
హస్త్యశ్వరథపత్తీనాం వ్రాతాన్నిఘ్నంతమర్జునం।
సుదక్షిణాదవరజః శరవృష్ట్యాభ్యవీవృషత్॥ 8-51-112 (57598)
తస్యాస్యతోఽర్ధచంద్రాభ్యాం స బాహూ పరిఘోపమౌ।
పూర్ణచంద్రాభవక్త్రం చ క్షురేణాపాహరచ్ఛిరః॥ 8-51-113 (57599)
తత్పపాత తతో వేగాత్స్వలోహితపరిష్కృతం।
మనః శిలాగిరేః శృంగం వ్జ్రేణేవావదారితం॥ 8-51-114 (57600)
సుదక్షిణాదవరజం కాంభోజా దదృశుర్హతం।
ప్రాంశుం కమలపత్రాక్షమత్యర్థం ప్రియదర్శనం।
కాంచనస్తంభసదృశం భిన్నం హేమగిరిం యథా॥ 8-51-115 (57601)
తతోఽభవత్పునర్యుద్ధం ఘోరమత్యర్థమద్భుతం।
నానావస్థాశ్చ యోధానాం బభూవుస్తత్ర యుధ్యతాం॥ 8-51-116 (57602)
పార్థేషునిహతైరశ్వైః కాంభోజైర్యవనైః శకైః।
శోణితాక్తైస్తదా రక్తం సర్వామాసీద్విశాం పతే॥ 8-51-117 (57603)
రథైర్హతాశ్వసూతైశ్చ హతారోహైశ్చ వాజిభిః।
ద్విరదైశ్చ హతారోహైర్మహామాత్రైర్హతద్విపైః॥ 8-51-118 (57604)
అన్యోన్యేన మహారాజ వినాశః పృథివీక్షితాం।
ఆసీత్క్రుద్వేఽర్జునే కర్ణే భీమసేనే చ దారుణం॥ 8-51-119 (57605)
తస్పిన్ప్రపక్షే పక్షే చ వధ్యమానే మదోత్కటః।
అర్జునం జయతాం శ్రేష్ఠం త్వరితో ద్రౌణిరభ్యయాత్॥ 8-51-120 (57606)
విధున్వానో మహచ్చాపం కార్తస్వరవిభూషితం।
ఆదదానః శరాన్ఘోరాన్స్వరశ్మీనివ భాస్కరః॥ 8-51-121 (57607)
తయోరాసీన్మహద్యుద్ధం ధర్మభ్రాత్రోరనైష్ఠికం।
విస్మాపయిషతోర్లోకం యశశ్చోత్తమమిచ్ఛతోః॥ 8-51-122 (57608)
సంశప్తకాంస్తు కౌంతేయః కురూంశ్చాపి వృకోదరః।
సూతపుత్రస్తు పాంచాలాంస్త్రయోఽఘ్నంస్త్వరితాః శరైః॥ 8-51-123 (57609)
ఏవమేష మహారాజ వినాశః పృథివీక్షితాం।
యుద్వం ఘోరం తథా త్వాసీత్త్రిధాభూతే చమూముఖే॥ ॥ 8-51-124 (57610)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకపంచాశోఽధ్యాయః॥ 51 ॥ *.ఏతదనంతరం ఝ.పుస్తకే విద్యమానా కథా అస్మిన్పాఠే---57--58 తమాధ్యాయయోర్వర్తతే।
॥ శ్రీః ॥
8.52. అధ్యాయః 052
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంశప్తకైర్యుధ్యమానస్య పార్థస్యాశ్వత్థాంనాఽఽహ్నానం॥ 1 ॥ తయోర్యుద్ధం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-52-0 (57611)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-52-0x (4970)
కథం సంశప్తకైః సార్ధమర్జునస్యాభవద్రణః।
సూతపుత్రస్య పాంచాలైః కథం యుద్ధం ప్రవర్తితం॥ 8-52-1 (57612)
అశ్వత్థాంనస్తు యద్యుద్ధమర్జునస్య చ సంజయ।
అన్యేషాం చ మదీయానాం పాండవైస్తద్బ్రవీహి మే॥ 8-52-2 (57613)
సంజయ ఉవాచ। 8-52-3x (4971)
శృణు రాజన్యథావృత్తం సంగ్రామం బ్రువతో మమ।
వీరాణాం శత్రుభిః సార్ధం దేహపాప్మవినాశనం॥ 8-52-3 (57614)
పార్థః సంశప్తకబలం ప్రవిశ్యార్ణవసన్నిభం।
వ్యక్షోభయదమిత్రఘ్నో మహావాత ఇవార్ణవం॥ 8-52-4 (57615)
పూర్ణచంద్రాభవక్రాణి స్వక్షిభ్రూదశనాని చ।
శిరాంస్యున్మథ్య వీరాణాం శితైర్భల్లైర్ధనంజయః।
సంతస్తార క్షితిం క్షిప్రం వినాలైర్నలినైరివ॥ 8-52-5 (57616)
సువృత్తానాయతాన్పుష్టాంశ్చందనాగురుభూషితాన్।
సాయుధాన్సతలత్రాంశ్చ పంచాస్యోరగసన్నిభాన్।
బాహూన్క్షురైరమిత్రాణాం చిచ్ఛేద సమరేఽర్జునః॥ 8-52-6 (57617)
ధుర్యాంధుర్యోతరాన్సూతాంధ్వజాంశ్చాపాని సాయకాన్।
పాణీన్నితాంతనిశితైర్భల్లైశ్చిచ్ఛేద పాండవః॥ 8-52-7 (57618)
రథాంద్విపాన్హయాంశ్చైవ సారోహానర్జునో యుధి।
శరైరనేకసాహస్రైర్నిన్యే రాజన్యమక్షయం॥ 8-52-8 (57619)
తం ప్రవీరాః సుసంరబ్ధా నర్దమానా ఇవర్షభాః।
వాసితార్థమివ క్రుద్ధమభిద్రుత్య మహోత్కటాః।
నిఘ్ంతమభిజఘ్నుస్తే శరైః శృంగైరివర్షభాః॥ 8-52-9 (57620)
తస్య తేషాం చ తద్యుద్వమభవద్రోమహర్షణం।
త్రైలోక్యవిజయే యద్వద్దైత్యానాం సహ వజ్రిణా॥ 8-52-10 (57621)
అస్త్రైస్త్రాణి సంవార్య ద్విషతాం సర్వతోఽర్జునః।
ఇషుభిర్బహుభిస్తూర్ణం విద్వ్వా ప్రాణాంజహార సః॥ 8-52-11 (57622)
ఛిన్నత్రివేణుచక్రాక్షాన్హతయోధాన్ససారథీన్।
విధ్వస్తాయుధతూణీరాన్సమున్మథితకేతనాన్॥ 8-52-12 (57623)
సంఛిన్నయోక్రరశ్మీషాన్విత్రివేణూన్వికూబరాన్।
విస్రస్తబంధురయుగాన్విస్రస్తాక్షప్రమండలాన్॥ 8-52-13 (57624)
రథాన్విశకలీకుర్వన్మహాభ్రాణీవ మారుతః॥ 8-52-14 (57625)
విస్మాపకం ప్రేక్షకాణాం ద్విషతాం భయవర్ధనం।
మహారథసహస్రస్య సమం కర్మాకరోజ్జయః॥ 8-52-15 (57626)
సిద్ధదేవర్షిసంఘాశ్చ చారణాశ్చాపి తుష్టువుః॥ 8-52-16 (57627)
దేవదుందుభయో నేదుః పుష్పవర్షాణి చాపతన్।
కేశవార్జునయోర్మూర్ధ్ని ప్రాహ వాక్వాశరీరిణీ॥ 8-52-17 (57628)
చంద్రాగ్న్యనిలసూర్యాణాం కాంతిదీప్తిబలద్యుతీః।
యౌ సదా బిభ్రతుర్వీరావిమౌ తౌ కేశవార్జునౌ॥ 8-52-18 (57629)
బ్రహ్మేశానావివ పురా వీరావేకరథే స్థితౌ।
సర్వభూతవరౌ వీరౌ నరనారాయణావిమౌ॥ 8-52-19 (57630)
ఇత్యేతన్మహదాశ్చర్యం దృష్ట్వా శ్రుత్వా చ భారత।
అశ్వత్థామా సుసంక్రుద్ధః కృష్ణావభ్యద్రవద్రణే॥ 8-52-20 (57631)
అథ పాండవమస్యంతమమిత్రాంతకరాంఛరాన్।
సేషుణా పాణినాఽఽహూయ ప్రహసంద్రౌణిరబ్రవీత్॥ 8-52-21 (57632)
యది మాం మన్యసే వీర ప్రాప్తమర్హమిహాతిథిం।
తతః సర్వాత్మనా త్వద్య యుద్వాతిథ్యం ప్రయచ్ఛ మే॥ 8-52-22 (57633)
ఏవమాచార్యపుత్రేణ సమాహూతో యుయుత్సయా।
బహుమేనేఽర్జునోఽఽత్మానమితి చాహ జనార్దనం॥ 8-52-23 (57634)
సంశప్తకాశ్చ మే వధ్యా ద్రౌణిరాహ్వయతే చ మాం।
యదత్రానంతరం ప్రాప్తం శంస మే తద్వి మాధవ॥ 8-52-24 (57635)
ఆతిథ్యకర్మాభ్యుత్థాయ దీయతాం యది మన్యసే।
ఏవముక్తోఽవహత్పార్థం కృష్ణోద్రోణాత్మజాంతికే॥ 8-52-25 (57636)
శైక్ష్యేణ విధినాఽఽహూతం వాయురింద్రమివాధ్వరే।
తమామంత్ర్యైకమనసం కేశవో ద్రౌణిమబ్రవీత్॥ 8-52-26 (57637)
అశ్వత్థామన్స్థిరో భూత్వా ప్రహరాశు సహస్వ చ।
నిర్వేష్టుం భర్తృపిండం హి కాలోఽయముపజీవినాం॥ 8-52-27 (57638)
సూక్ష్మో వివాదో విప్రాణాం సూక్ష్మౌ క్షాస్త్రౌ జయాజయౌ॥ 8-52-28 (57639)
నహి సంక్షమసే మోహాద్దివ్యాం పార్థస్య సత్క్రియాం।
సమాప్తిమిచ్ఛన్యుధ్యస్వ స్యిరో భూత్వాఽద్య పాండవం॥ 8-52-29 (57640)
ఇత్యుక్తో వాసుదేవేన తథేత్యుక్త్వా ద్విజోత్తమః।
వివ్యాధ కేశవం షష్ట్యా నారాచైరర్జునం త్రిభిః॥ 8-52-30 (57641)
తస్యార్జునః సుసంక్రుద్ధస్త్రిభిర్బాణైః శరాసనం।
చిచ్ఛేదాథాన్యదాదత్త ద్రౌణిర్ఘోరతరం ధనుః॥ 8-52-31 (57642)
సజ్యం కృత్వా నిమేషాచ్చ వివ్యాధార్జునకేశవౌ।
త్రిభిః శతైర్వాసుదేవం సహస్రేణ చ పాండవం॥ 8-52-32 (57643)
తతః శరసహస్రాణి ప్రయుతాన్యర్బుదాని చ।
ససృజే ద్రౌణిరాయస్తః స్తంభయామాస చార్జునం॥ 8-52-33 (57644)
ఇషుధేర్ధనుషో జ్యాయాస్త్వంగులిభ్యశ్చ మారిష।
బాహ్వోః కరాభ్యామురసో వదనాద్వ్రాణనేత్రతః॥ 8-52-34 (57645)
కర్ణాభ్యాం శిరసోఽంగేభ్యో లోమవర్మభ్య ఏవ చ।
రథధ్వజాభ్యాం చ శరా నిష్పేతుర్బ్రహ్మవాదినః॥ 8-52-35 (57646)
శరజాలేన మహతా బద్ధ్వా మాధవపాండవౌ।
ననాద సుదితో ద్రౌణిర్మహామేఘౌఘనిఃస్వనం॥ 8-52-36 (57647)
`తైః పతద్భిర్మహారాజ ద్రౌణిముక్తైః సమంతతః।
సంఛాదితౌ రథస్థౌ తావుభౌ కృష్ణధనంజయౌ॥ 8-52-37 (57648)
దతః శరxxxxxxక్ష్ణైర్భారద్వాజః ప్రతాపవాన్।
నిxxxxxచక్రే రథే మాధవపాండవౌ॥ 8-52-38 (57649)
xxxxజంగమం స్థావరం తథా।
చరాచరసా మోప్తారౌ దృష్ట్వా సంఛాదితౌ శరైః॥ 8-52-39 (57650)
సిద్ధచారxxxxxశ్చ సంపేతుర్శై సమంతతః।
అపి xxxxxxxx లోకానామితి చాబ్రువన్॥ 8-52-40 (57651)
న మయా xxxxxxxxxx రాజందృష్టపృర్వః పరాకమః।
xxxxxxxxxxxx కృష్ణో ఛాదయతో రణే॥ 8-52-41 (57652)
xxxxxxxxxxxశబ్దం రథానాం త్రాసనం రణే।
xxxxxxxxxx రాజన్సింహస్య నదతో యథా॥ 8-52-42 (57653)
చరతో యుద్ధే సవ్యం దక్షిణమస్యతః।
విద్యుదంభోధరస్యేవ భ్రాజమానా వ్యదృశ్యత॥ 8-52-43 (57654)
స తదా క్షిప్రకారీ చ దృఢహస్తశ్చ పాండవః।
ప్రమోహం పరమం గత్వా ప్రేక్షన్నాస్తే ధనంజయః॥ 8-52-44 (57655)
విక్రమం చరతో యుద్ధే సవ్యం దక్షిణమస్యతః।
విక్రమం చ హృతం మేనే ఆత్మనస్తేన సంయుగే॥ 8-52-45 (57656)
అథాస్య సమరే రాజన్వపురాసీత్సుదుర్దృశం।
ద్రౌణేస్తత్కుర్వతః కర్మ యాదృగ్రూపం పినాకినః॥ 8-52-46 (57657)
వర్ధమానే తతస్తత్ర ద్రోణపుత్రే విశాంపతే।
హీయమానే చ కౌంతేయే కృష్ణం రోషః సమావిశత్॥ 8-52-47 (57658)
స రోషాన్నిశ్వసన్రాజన్నిర్దహన్నివ చక్షుషా।
ద్రౌణిం దదర్శ సంగ్రామే ఫల్గునం చ ముహుర్ముహుః॥ 8-52-48 (57659)
తతః కృష్ణోఽబ్రవీత్క్రుద్ధః పార్థం సప్రణయం వచః॥ 8-52-49 (57660)
అత్యద్భుతతమిదం పార్థ త్వయి పశ్యామి సంయుగే।
యత్త్వాం విశేషయత్యాజౌ ద్రోణపుత్రోఽద్య భారత॥ 8-52-50 (57661)
కచ్చిత్తే గాండివం హస్తే ముష్టిర్వా న వ్యశీర్యత।
కచ్చిద్వీర్యం యథాపూర్వం భుజయోర్వా బలం తవ॥ 8-52-51 (57662)
ఉదీర్యమాణం హి రణే పశ్యామి ద్రౌణిమాహవే।
గురుపుత్ర ఇతి హ్యేనం మానయన్పాండవర్షభ।
ఉపేక్షాం మా కృథాః పార్థ నాయం కాల ఉపేక్షితుం'॥ 8-52-52 (57663)
అర్జున ఉవాచ। 8-52-53x (4972)
పశ్య మాధవ దౌరాత్ంయం గురుపుత్రస్య మాం ప్రతి।
వధం ప్రాప్తౌ మన్యతే నౌ ప్రావేశ్య శవరేశ్మని।
ఏషోస్మి హన్మి సంకల్పం శిక్షయా చ బలేన చ॥ 8-52-53 (57664)
`ఏవముక్త్వాఽస్య చిచ్ఛేద భల్లైః కర్మారమార్జితైః।
ధనుశ్ఛత్రం పతాకాం చ రథశక్తిం గదాం వరాం'॥ 8-52-54 (57665)
అశ్వత్థాంనః శరానస్తాంఛిత్త్వైకైకం త్రిధా త్రిధా।
వ్యధమద్భరతశ్రేష్ఠో నీహారమివ మారుతః॥ 8-52-55 (57666)
తతః సంశప్తకాన్భూయః సాశ్వసూతరథద్విపాన్।
ధ్వజపత్తిగణానుర్గ్రైర్బాణైర్వివ్యాధ పాండవః॥ 8-52-56 (57667)
యే యే దదృశిరే తత్ర యద్యద్రూపాస్తదా జనాః।
తే తే తత్ర శరైర్వ్యాప్తం మేనిరేఽఽత్మానమాత్మనా॥ 8-52-57 (57668)
తే గాండీవప్రముక్తాస్తు నానారూపాః పతత్రిణః।
క్రోశే సాగ్రే స్థితాంజఘ్నుర్ద్విపాంశ్చ పురుషాన్రణే॥ 8-52-58 (57669)
భల్లైశ్ఛిన్నాః కరాః పేతుః కరిణాం మదవర్షిణాం।
యథా వనే పరశుభిర్నికృత్తాః శాల్మలిద్రుమాః॥ 8-52-59 (57670)
పశ్చాత్తు శైలవత్పతుస్తే గజాః సహ సాదిభిః।
వజ్రివజ్రావమథితా యథైవాద్రిచయాస్తథా॥ 8-52-60 (57671)
గంధర్వనగరాకారాన్రథాంశ్చైవ సుకల్పితాన్।
వినీతైర్జవనైర్యుక్తానాస్థితాన్యుద్వదుర్మదైః॥ 8-52-61 (57672)
శరైర్విశకలీకుర్వన్నమిత్రానభ్యవీవృషత్।
స్వలంకృతానశ్వసాదీన్పత్తీంశ్చాహంధనంజయః॥ 8-52-62 (57673)
ధనంజయయుగాంతార్కః సంశప్తకమహార్ణవం।
వ్యశోషయత దుఃశోషం తీక్ష్ణైః శరగభస్తిభిః॥ 8-52-63 (57674)
పునర్ద్రౌణిమహాశైలం నారాచైర్వజ్రసన్నిభైః।
నిర్బిభేద మహావేగైస్త్వరన్వజ్రీవ పర్వతం॥ 8-52-64 (57675)
తమాచార్యసుతః క్రుద్ధః సాశ్వయంతారమాశుగైః।
యుయుత్సురాగమద్యోద్ధుం పార్థస్తానచ్ఛినచ్ఛరాన్॥ 8-52-65 (57676)
తతః పరమసంక్రుద్ధః కాండకోశమవాసృజత్।
అశ్వత్థామాభిరూపాయ గృహానతిథయే యథా॥ 8-52-66 (57677)
అథ సంశప్తకాంస్త్యక్త్వా పాండవో ద్రౌణిమభ్యయాత్।
అపాంక్తేయానివ త్యక్త్వా దాతా పాంక్తేయమర్థినం॥ 8-52-67 (57678)
`స్థితాః సంశప్తకా రాజందృష్ట్వా యుద్వం మహాత్మనోః'॥ ॥ 8-52-68 (57679)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ద్విపంచాశోఽధ్యాయః॥ 52 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.53. అధ్యాయః 053
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునేనాశ్వత్థామపరాజయః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-53-0 (57680)
సంజయ ఉవాచ। 8-53-0x (4973)
తతః సమభవద్యుద్ధం శుక్రాంగిరసవర్చసోః।
నక్షత్రమభితో వ్యోంని శుక్రాంగిరసయోరివ॥ 8-53-1 (57681)
సంతాపయంతావన్యోన్యం దీప్తైః శరగభస్తిభిః।
లోకత్రాసకరావాస్తాం విమార్గస్థౌ గ్రహావివ॥ 8-53-2 (57682)
తతోఽవిధ్యద్ధువోర్మధ్యే నారాచైరర్జునో భృశం।
స తేన విబభౌ ద్రౌణిరూర్ధ్వరశ్మిర్యథా రవిః॥ 8-53-3 (57683)
అథ కృష్ణౌ శరశతైరశ్వత్థాంనాఽర్దితౌ భృశం।
స్వరశ్మిజాలవికచౌ యుగాంతార్కావివాసుతః॥ 8-53-4 (57684)
తతోఽర్జునః సర్వతోధారమస్త్ర--
మవాసృజద్వాసుదేవేఽభిభూతే।
ద్రౌణాయనిశ్చాభ్యహనత్పృషత్కై--
ర్వజ్రాగ్నివైవస్వతదండకల్పైః॥ 8-53-5 (57685)
స కేశవం చార్జునం చాతితేజా
వివ్యాధ మర్మస్వతిరౌద్రకర్మా।
బాణైః సుముక్తైరతితీవ్రవేగై--
ర్యైరాహతో మృత్యురపి వ్యథేత॥ 8-53-6 (57686)
ద్రౌణేరిషూనిషుభిః సన్నివార్య
వ్యాయచ్ఛతస్తద్ద్విగుణైః సుపుంఖైః।
తం సాశ్వసూతధ్వజమేకవీర--
మావృత్య సంశప్తకసైన్యమార్చ్ఛత్॥ 8-53-7 (57687)
ధనూంషి బాణానిషుధీర్ధనుర్జ్యాః
పాణీన్భుజాన్పాణిగతం చ శస్త్రం।
ఛత్రాణి కేతూంస్తురగాన్రథేషాం
వస్త్రాణి మాల్యాన్యథా భూషణాని॥ 8-53-8 (57688)
చర్మాణి వర్మాణి మనోరమాణి
ప్రసహ్య చైషాం స శిరాంసి చైవ।
స్రిచ్ఛేద పార్థో ద్విషతాం సుముక్తై--
ర్బాణైః స్థితానామపరాఙ్ముఖానాం॥ 8-53-9 (57689)
సుకల్పితాః స్మందనవాజినాగాః
సమాస్థితాః కృతయత్నైర్నృవీరైః।
పార్థేరితైర్బాణశతైర్నిరస్తా--
స్తైరేవ సార్ధం నృవరైర్వినేశుః॥ 8-53-10 (57690)
పద్మార్కపూర్ణేందునిభాననాని
కిరీటమాల్యాభరణోజ్జ్వలాని।
భల్లార్ధచంద్రక్షురసన్నికృత్తా--
న్యపాతయచ్ఛత్రుశిరాంస్యజస్రం॥ 8-53-11 (57691)
అథ ద్విపైర్దైత్యరిపుద్విపాభై--
ర్దేవారికల్పా బలమన్యుకల్పైః।
కలింగవంగాంగనిషాదవీరా
జిఘాంసవః పాండవమభ్యధావన్॥ 8-53-12 (57692)
తేషాం ద్విపానాం నిచకర్త పార్థో
వర్మాణి చర్మాణి కరాన్నియంతౄన్।
ధ్వజాః పతాకాశ్చ తతః ప్రపేతు--
ర్వజ్రాహతానీవ గిరేః శిరాంసి॥ 8-53-13 (57693)
తేషు ప్రభగ్నేషు గురోస్తనూజం
బాణైః కిరీటి నవసూర్యవర్ణైః।
ప్రచ్ఛాదయామాస మహాభ్రజాలై--
ర్వాయుః సముద్యంతమివాంశుమంతం॥ 8-53-14 (57694)
తతోఽర్జునేషూనిషుభిర్నిరస్య
ద్రౌణిః శితైరర్జునవాసుదేవౌ।
ప్రచ్ఛాదయిత్వా దివి చంద్రసూర్యౌ
ననాద సోఽంభోద ఇవాతపాంతే॥ 8-53-15 (57695)
తమర్జునస్తాంశ్చ పునస్త్వదీయా--
నభ్యర్దితస్తైరభిసృత్య శస్త్రైః।
వాణాంధకారం సహసైవ కృత్త్వా
వివ్యాధ పార్థో వరహేమపుంఖైః॥ 8-53-16 (57696)
నాప్యాదదత్సందధన్నైవ ముంచ--
న్బాణాన్రథేఽదృశ్యత సవ్యసాచీ।
రథాంశ్చ నాగాంస్తురగాన్పదాతీన్
సంస్యూతదేహాందదృశుర్హతాంశ్చ॥ 8-53-17 (57697)
సంధాయ నారాచవరాందశాశు
ద్రౌణిస్త్వరన్నేకమివోత్ససర్జ।
తేషాం చ పంచార్జునమభ్యవిధ్య--
న్పంచాచ్యుతం నిర్బిభుదుః సుపుంఖాః॥ 8-53-18 (57698)
తైరాహతౌ సర్వమనుష్యముఖ్యా--
వసృక్స్రవంతౌ ధనదేంద్రకల్పౌ।
సమాప్తవిద్యేన తథాఽభిభూతౌ
హతౌ రణే తావితి మేనిరేఽన్యే॥ 8-53-19 (57699)
అథార్జునం ప్రాహ దశార్హనాథః
ప్రమాద్యసే కిం జహి యోధమేతం।
కుర్యాద్ధి దోషం సముపేక్షితోఽయం
కష్టో భవేద్వ్యాధిరివాక్రియావాన్॥ 8-53-20 (57700)
తథేతి చోక్త్వాఽచ్యుతమప్రమాదీ
ద్రౌణేః ప్రహస్యాశు కిరీటమాలీ।
భుజౌ వరౌ చందనసారదిగ్ధౌ
వక్షః శిరోఽథాప్రతిమౌ తథోరూ॥ 8-53-21 (57701)
గాండీవముక్తైః కుపితాహికల్పై--
ద్రౌణిం శరైః సంయతి నిర్బిభేద।
ఛిత్త్వా తు రశ్మీంస్తురగానవిధ్య--
త్తే తం రణాదూహురతీవ దూరం॥ 8-53-22 (57702)
స తైర్హృతో వాతజవైస్తురంగై-
ర్ద్రౌణిర్దృఢం పార్థశరాభిభూతః।
ఆవృత్య నైవ వ్యషహత్స యోద్ధుం
పార్థేన సార్ధం మతిమాన్విమృశ్య। 8-53-23 (57703)
జానంజయం నియతం వృష్ణివీరే
ధనంజయే చాంగిరసాం వరిష్ఠః॥
వివేశ కర్ణస్య బలం తరస్వీ
భగ్నోత్సాహః క్షీణవాణాస్త్రయోగః॥ 8-53-24 (57704)
ప్రతీపకామే తు రణాదశ్వత్థాంని హృతే హయైః।
మంత్రౌషధిక్రియాయోగైర్వ్యాధౌ దేహాదివాహృతే॥ 8-53-25 (57705)
సంశప్తకానభిముఖౌ ప్రయాతౌ కేశవార్జునౌ।
వాతోద్వూతపతాకేన స్యందనేనౌఘనాదినా॥ ॥ 8-53-26 (57706)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే త్రిపంచాశోఽధ్యాయః॥ 53 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.54. అధ్యాయః 054
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునేన దండదండధారయోర్వధః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-54-0 (57707)
సంజయ ఉవాచ। 8-54-0x (4974)
అథోత్తరేణ పాండూనాం సేనాయాం ధ్వనిరుత్థితః।
రథనాగాశ్వపత్తీనాం దండధారేణ వధ్యతాం॥ 8-54-1 (57708)
నివర్తయిత్వా తు రథం కేశవోఽర్జునమబ్రవీత్।
వాహయన్నేవ తురగాన్గరుడానిలరంహసః॥ 8-54-2 (57709)
మాగధోఽసావతిక్రాంతో ద్విరదేన ప్రమాథినా।
భగదత్తాదనవమః శిక్షయా చ బలేన చ॥ 8-54-3 (57710)
ఏనం హత్వా నిహంతాఽసి పునః సంశప్తకానితి।
వాక్యాంతే ప్రాపయత్పార్థం దండధారగజం ప్రతి॥ 8-54-4 (57711)
స మాగధానాం ప్రవరో మహాబలోఽ--
శుభగ్రహో యోధగణైః సమన్వితః।
సపత్నసేనాం ప్రమమాథ దారుణో
భీమం సమగ్రాం బలవానివ గ్రహం॥ 8-54-5 (57712)
సుకల్పితం దానవనాగసన్నిభం
మహాభ్రనిర్హాదసమస్వనం రణే।
సమాస్థితో నాగవరం నరేశ్వరో
రథాశ్వమాతంగనరప్రమాథినం॥ 8-54-6 (57713)
స నాగయంతౄన్సమరే మహారథా--
న్సపత్తిసంఘాంస్తురగాన్ససాదినః।
ద్విపాంశ్చ బాణైర్నిజఘాన వీర్యవా--
న్సమంతతో ఘ్నన్నివ కాలచక్రవత్॥ 8-54-7 (57714)
నరాంస్తు కాంస్యాయసవర్మభూషణా--
న్నిపాత్య సాశ్వానపి పత్తిభిః సహ।
వ్యపోథయద్దంతివరేణ శుష్మిణా
సశబ్దవత్స్థూలనలం యథా తథా॥ 8-54-8 (57715)
అథార్జునో జ్యాతలనేమినిఃస్వనే
మృదంగభేరీబహుశంఖనాదితే।
రథాశ్వమాతంగసహస్రనాదితే
రథోత్తమేనాభ్యపతద్ద్విపోత్తమం॥ 8-54-9 (57716)
తతోఽర్జునం ద్వాదశభిః శరోత్తమై--
ర్జనార్దనం షోడశభిః సమార్పయత్।
స దణ్·డధారస్తురగాంస్త్రిభిస్త్రిభి---
స్తతో ననాద ప్రజహాస చాసకృత్॥ 8-54-10 (57717)
తతోఽస్య పార్థః సగుణేషుకార్ముకం
చకర్త భల్లైర్ధ్వజమప్యలంకృతం।
పునర్నియంతౄన్సహపాదగోప్తృభి--
స్తతః స చుక్రోధ గిరివ్రజేశ్వరః॥ 8-54-11 (57718)
తతోఽర్జునం భిన్నకటేన దంతినా
ఘనాఘనేనానిలతుల్యరంహసా।
అతీవ చుక్రోధయిషుర్జనార్దనం
ఘనంజయం చాభిజఘాన తోమరైః॥ 8-54-12 (57719)
అథాస్య బాహూ ద్విపహస్తసన్నిభౌ
శిరశ్చ పూర్ణేందునిభాననం త్రిభిః।
క్షురైః ప్రచిచ్ఛేద సహైవ పాండవ--
స్తతో ద్విపం బాణశతైః సమర్పయత్॥ 8-54-13 (57720)
స పార్థబాణైస్తపనీయభూషణైః
సమావృతః కాంచనవర్మభృద్ద్విపః।
భృశం చకాశే నిశి పర్వతో యథా
దావాగ్నినా ప్రజ్వలితౌషధిద్రుమః॥ 8-54-14 (57721)
స వేదనార్తోఽంబుదనిస్వనో నదం--
శ్చరన్భ్రమన్ప్రస్స్వలితాంతరోఽద్రవత్।
పపాత రుగ్ణః సనియంతృకస్తథా॥
యథా గిరిర్వజ్రవిదారితస్తథా॥ 8-54-15 (57722)
హిమావదానేన సువర్ణమాలినా
హిమాద్రికూటప్రతిమేన దంతినా।
హతే రణే భ్రాతరి దండ ఆవ్రజ--
జ్జిఘాంసురింద్రావరజం ధనంజయం॥ 8-54-16 (57723)
సతోమరైరర్కరప్రభైస్త్రిభి--
ర్జనార్దనం పంచభిరర్జునం శితైః।
సమర్పయిత్వా విననాద చార్దయం--
స్తతోఽస్య బాహూ నిచకర్త పాండవః॥ 8-54-17 (57724)
క్షురప్రకృత్తౌ విపులౌ సతోమరౌ
శుభాంగదౌ చందనరూషితౌ భుజౌ।
గజాత్పతంతౌ యుగపద్విరేజతు--
ర్యథోరగౌ పర్వతశృంగవన్మహీం॥ 8-54-18 (57725)
అథాఽర్ధచంద్రేణ హతం కిరీటినా
పపాత దండస్య శిరః క్షితిం ద్విపాత్।
స శోణితార్ద్రో నిపతన్విరేజే
దివాకరోఽస్తాదివ పశ్చిమాం దిశం॥ 8-54-19 (57726)
అథ ద్విపం శ్వేతనగాగ్రసన్నిభం
దివాకరాంశుప్రతిమైః శరోత్తమైః।
బిభేద పార్థః స పపాత నాదయన్
హిమాద్రికూటం కులిశాహతం యథా॥ 8-54-20 (57727)
తతోఽపరం తత్ప్రతిమా గజోత్తమా
జిగీషవః సంయతి సవ్యసాచినా।
తథా కృతాస్తేఽపి యథైవ తౌ ద్విపౌ
తతః ప్రభగ్నం సుమహద్రిపోర్బలం॥ 8-54-21 (57728)
గజా రథాశ్వాః పురుషాశ్చ సంఘశః
పరస్పరఘ్నాః పరిపేతురాహవే।
పరస్పరం ప్రస్ఖలితాః సమాహతా
భృశం చ తత్తద్బహుభాషిణో హతాః॥ 8-54-22 (57729)
అథార్జునం స్వే పరివార్య సైనికాః
పురందరం దేవగణా ఇవాబ్రువన్।
అభైష్మ యస్మాన్మరణాదివ ప్రజాః
స వీర దిష్ట్యా నిహతస్త్వయా రిపుః॥ 8-54-23 (57730)
న చేత్పరిత్రాస్యదిమాంజనాన్భయా--
ద్ద్విషద్భిరేవం బలిభిః ప్రపీడితాన్।
తథాఽభవిష్యద్ద్విషతాం ప్రమోదనం
యథా హతేష్వేష్విహ నోఽరిసూదన॥ 8-54-24 (57731)
ఇతీవ భూయశ్చ సుహృద్భిరీడితా
నిశంయ వాచః సుమనాస్తదాఽర్జునః।
యథాఽనురూపం ప్రతిపూజ్య తం జనం
జగామ సంశప్తకసంఘహా పునః॥ ॥ 8-54-25 (57732)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే చతుఃపంచాశోఽధ్యాయః॥ 54 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.55. అధ్యాయః 055
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునేన సంశప్తకానాం వధః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-55-0 (57733)
సంజయ ఉవాచ। 8-55-0x (4975)
ప్రత్యేత్యాథ పునర్జిష్ణుర్జిత్వా సంశప్తకాన్బభౌ।
వక్రానువక్రగమనాదంగారక ఇవ గ్రహః॥ 8-55-1 (57734)
పార్థబాణహతా రాజన్నరాశ్వరథకుంజరాః।
విచేలుర్బభ్రముర్నేశుః పేతుర్మంలుశ్చ భారత॥ 8-55-2 (57735)
ధుర్యాంధుర్యేతరాన్సూతాంధ్వజాంశ్చపాసిసాయకాన్।
పాణీన్పాణిగతాఞ్శస్త్రాన్బాహూనపి శిరాంసి చ॥ 8-55-3 (57736)
భల్లైః క్షురైరర్ధచంద్రైర్వత్సదంతైశ్చ పాండవః।
చిచ్ఛేదామిత్రవీరాణాం సమరే ప్రతియుధ్యతాం॥ 8-55-4 (57737)
తం ప్రవీరాస్త్వదీయానాం నర్దమానాఽభిదుద్రువుః।
వాసితార్థే యుయుత్సంతో వృషభా వృషభం యథా।
నిపతంత్యర్జునం శూరాః శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-55-5 (57738)
తేషాం తస్య చ తద్యుద్ధమభవద్రోమహర్షణం।
త్రైలోక్యవిజయే యాదృగ్దైత్యానాం సహ వజ్రిణా॥ 8-55-6 (57739)
తమవిధ్యత్త్రిభిర్బాణైర్దందశూకైరివాహిభిః।
ఉగ్రాయుధస్య తస్యాశు శిరః కాయాదపాహరత్॥ 8-55-7 (57740)
తేఽర్జునం సర్వతః క్రుద్ధా నానాశస్త్రైరవీవృషన్।
మరుద్భిః ప్రేరితా మేఘా హిమవంతమివోష్ణగే॥ 8-55-8 (57741)
అస్త్రైరస్త్రాణిం సంవార్య ద్విషతాం సర్వతోఽర్జునః।
సంయగస్తైః శరైః సర్వానహితానహనద్బహూన్॥ 8-55-9 (57742)
ఛిన్నత్రివేణుజంఘేషాన్హతాశ్వాన్హతసారథీన్।
విస్రస్తహస్తతూణీరాన్విచక్రథకేతనాన్॥ 8-55-10 (57743)
సంఛిన్నరశ్మియోక్త్రాక్షాన్వ్యనుకర్షయుగాన్రథాన్।
విధ్వస్తసర్వసన్నాహాన్బాణైశ్చక్రేఽర్జునస్త్వరన్॥ 8-55-11 (57744)
తే రథాస్తత్ర విధ్వస్తాః పరార్ద్వ్యా భాంత్యనేకశః।
ధనినామివ వేశ్మాని హతాన్యగ్న్యనిలాంబుభిః॥ 8-55-12 (57745)
ద్విపాః సంభిన్నమర్మాణో వజ్రాశనిసమైః శరైః।
పేతుర్గిర్యగ్రవేశ్మాని వజ్రవాతాగ్నిభిర్యథా॥ 8-55-13 (57746)
అనేకైశ్చ శిలాధౌతైర్వజ్రానలవిషోపమైః।
శరైర్నిజఘ్నివాన్పార్థో మహేంద్ర ఇవ దానవాన్॥ 8-55-14 (57747)
సారోహాస్తురగాః పేతుర్బహవోఽర్జునతాడితాః।
నిర్జిహ్వాంత్రాః క్షితౌ క్షీణా రుధిరార్ద్రాః సుదుర్దృశః॥ 8-55-15 (57748)
నరాశ్వనాగా నారాచైః సంస్యూతాః సవ్యసాచినా।
బభ్రముశ్చస్ఖలుః పేతుర్నేదుర్మంలుశ్చ మారిష॥ 8-55-16 (57749)
మహార్హవర్మాభరణా నానారూపాంబరాయుధాః।
సరథాశ్వద్విపా వీరా హతాః పార్థేన శేరతే॥ 8-55-17 (57750)
నిర్భయాః పుణ్యకర్మాణో విశిష్టాభిజనశ్రుతాః।
గతాః శరీరైర్వసుధామూర్జితైః కర్మభిర్దివం॥ 8-55-18 (57751)
అథార్జునరథం వీరాస్త్వదీయాః సమభిద్రవన్।
నానాజనపదాధ్యక్షాః సగణా జాతమన్యవః॥ 8-55-19 (57752)
ఉహ్యమనా రథాశ్వేభైః పత్తయశ్చ జిఘాంసవః।
సమభ్యధావన్నస్యంతో వివిధం క్షిప్రమాయుధం॥ 8-55-20 (57753)
తదాయుధమహావర్షం క్షిప్తం యోధమహాంబుదైః।
వ్యధమన్నిశితైర్బాణైః క్షిప్రమర్జునమారుతః॥ 8-55-21 (57754)
సాశ్వపత్తిద్విపరథం మహాశస్త్రౌఘసంప్లవం॥
సహసా సంతితీర్షంతం పార్థం శస్త్రాస్త్రసేతునా॥ 8-55-22 (57755)
అథాబ్రవీద్వాసుదేవః పార్థ కిం క్రీడసేఽనఘ।
సంశప్తకాన్ప్రమథ్యైనాంస్తతః కర్ణవధే త్వర॥ 8-55-23 (57756)
తథేత్యుక్త్వాఽర్జునః కృష్ణం శిష్టాన్సంశప్తకాంస్తదా।
క్షపయిష్యంస్తదా బాణైర్దైత్యానింద్ర ఇవావధీత్॥ 8-55-24 (57757)
ఆదదత్సందధన్నేషృందృష్టః కైశ్చిద్రణేఽర్జునః।
విముంచన్వా శరాఞ్శీఘ్రం దృశ్యంతే వై నరా హతాః॥ 8-55-25 (57758)
ఆశ్చర్యమితి గోవిందో బ్రువన్నశ్వానచోదయత్।
హంసాంశుగౌరాస్తే సేనాం హంసాః సర ఇవావిశన్॥ 8-55-26 (57759)
తతః సంగ్రామభూమిం తాం వర్తమానే జనక్షయే।
అవేక్షమాణో గోవిందః సవ్యసాచినమబ్రవీత్॥ 8-55-27 (57760)
ఏష పార్థ మహారౌద్రో వర్తతే భరతక్షయః।
పృథివ్యాం పార్థివానాం వై దుర్యోధనకృతే మహాన్॥ 8-55-28 (57761)
పశ్య భారత చాపాని రుక్మపృష్ఠాని ధన్వినాం।
హతానామపవిద్ధాని కలాపానిషుధీంస్తథా॥ 8-55-29 (57762)
జాతరూపమయైః పుంఖైః శరాంశ్చ నతపర్వణః।
తైలధౌతాంశ్చ నారాచాన్నిర్ముక్తానివ పన్నగాన్॥ 8-55-30 (57763)
ఆకీర్ణాంస్తోమరాన్వాహాంశ్ఛత్రాన్హేమవిభూషితాన్।
చర్మాణి చాపవిద్ధాని రుక్మపృష్ఠాని భారత॥ 8-55-31 (57764)
సువర్ణవికృతాన్ప్రాసాఞ్శక్తీః కనకభూషితాః।
జాంబూనదమయైః పట్టైర్బద్ధాశ్చ విపులా గదాః॥ 8-55-32 (57765)
జాతరూపమయీశ్చర్ష్టీః పట్టసాన్హేమభూషితాన్।
దండైః కనకచిత్రైశ్చ విప్రవిద్ధాన్పరశ్వథాన్॥ 8-55-33 (57766)
పరిఘాన్భిండిపాలాంశ్చ భుశుండీః కణపానపి।
అయస్కుంతాంశ్చ పతితాన్ముసలాని గురూణి చ॥ 8-55-34 (57767)
నానావిధాని శస్త్రాణి ప్రగృహ్య జయగృద్ధినః।
జీవంత ఇవ దృశ్యంతే గతసత్వాస్తరస్వినః॥ 8-55-35 (57768)
గదావిమథితైర్గాత్రైర్ముసలైర్భిన్నమస్తకాన్।
గజవాజిరథైః క్షుణ్ణాన్పశ్య యోధాన్సహస్రశః॥ 8-55-36 (57769)
మనుష్యగజవాజీనాం శరశక్త్యృష్టితోమరైః।
నిస్త్రింశైః పట్టసైః ప్రాసైర్నఖరైర్లగుడైరపి॥ 8-55-37 (57770)
శరీరైర్బహుఘా ఛిన్నైః శోణితౌఘపరిప్లుతైః।
గతాసుభిరమిత్రఘ్న సంవృతా రణభూమయః॥ 8-55-38 (57771)
బాహుభిశ్చందనాదిగ్ధైః సాంగదైః శుభభూషణైః।
సతలత్రైః సకేయూరైర్భాతి భారత మేదినీ॥ 8-55-39 (57772)
సాంగులిత్రైర్భుజాగ్రైశ్చ విప్రవిద్వైరలంకృతైః।
హస్తిహస్తోపమైశ్ఛిన్నైరూరుభిశ్చ తరస్వినాం॥ 8-55-40 (57773)
బద్ధచూడామణివరైః శిరోభిశ్చ సకుండలైః।
`నికృత్తైర్వృషభాక్షాణాం శరీరైశ్చాపి సంఘశః॥ 8-55-41 (57774)
గజవాజిమనుష్యాణాం శరశక్త్యృష్టితోమరైః।
కబంధైః శోణితాదిగ్ధైశ్ఛిన్నగాత్రశిరోధరైః।
భూర్భాతి భరతశ్రేష్ఠ శాంతాగ్నిభిరివాధ్వరే'॥ 8-55-42 (57775)
రథాంశ్చ బహుధా భగ్నాన్హేమకింకిణినః శుభాన్।
అశ్వాంశ్చ బుహధా పశ్య శోణితేన పరిప్లుతాన్॥ 8-55-43 (57776)
అనుకర్షానుపాసంగాన్పతాకా వివిధాంధ్వజాన్।
యోధానాం చ మహాశంఖాన్పాండురాంశ్చ ప్రకీర్ణకాన్।
నిరస్తజిహ్వాన్మాతంగాఞ్శయానాన్పర్వతోపమాన్॥ 8-55-44 (57777)
వైజయంతీర్విచిత్రాశ్చ హతాంశ్చ గజయోధినః।
వారణానాం పరిస్తోమాన్సంయుక్తానేకకంబలాన్॥ 8-55-45 (57778)
విపాటితవిచిత్రాశ్చ రూపచిత్రాః కుథాస్తథా।
భిన్నాశ్చ బహుధా ఘంటాః పతద్భిశ్చూర్ణితా గజైః॥ 8-55-46 (57779)
వైదూర్యమణిదండాంశ్చ పతితాంశ్చాంకుశాన్భువి।
అశ్వానాం చ యుగాపీడాన్రత్నచిత్రానురశ్ఛదాన్॥ 8-55-47 (57780)
విద్ధాః సాదిధ్వజాగ్రేషు సువర్ణవికృతాః కుథాః।
విచిత్రాన్మణిచిత్రాంశ్చ జాతరూపపరిష్కృతాన్॥ 8-55-48 (57781)
అశ్వాస్తరపరిస్తోమాన్రాంకవాన్పతితాన్భువి।
చూడామణీన్నరేంద్రాణాం విచిత్రాః కాంచనస్రజః।
ఛత్రాణి చాపవిద్ధాని చామరవ్యజనాని చ॥ 8-55-49 (57782)
చంద్రనక్షత్రభాసైశ్చ వదనైశ్చారుకుండలైః।
క్లృప్తశ్మశ్రుభిరత్యర్థం వీరాణాం సమలంకృతైః।
వదనైః పశ్య సంఛన్నాం మహీం శోణితకర్దమాం॥ 8-55-50 (57783)
సజీవాంశ్చ నరాన్పశ్య కూజమానాన్సమంతతః।
ఉపాస్యమానాంశ్చ బహూన్న్యస్తశస్త్రైశ్చ భూపతే।
జ్ఞాతిభిశ్చ జలక్లిన్నాన్రోదమానైర్ముహుర్ముహుః॥ 8-55-51 (57784)
ఉత్క్రాంతానపరాన్యోధాంఛాదయిత్వా తరస్వినః।
పునర్యుద్ధాయ గచ్ఛంతి జయే లుబ్ధాః ప్రమన్యవః॥ 8-55-52 (57785)
అపరే తత్రతత్రైవ పరిధావంతి మానవాః।
సన్నివృత్తాశ్చ తే శూరా దృష్టా చైతాన్విచేతసః॥ 8-55-53 (57786)
జలం త్యక్త్వా ప్రధావంతి క్రోశమానాః పరస్పరం।
జలం పీత్వా మృతాన్పశ్య పిబతోఽన్యాంశ్చ భారత॥ 8-55-54 (57787)
పరిష్వజ్య ప్రియానన్యే బాంధవాన్బంధువత్సలాః।
విసంజ్ఞాన్సమరే యోధాంస్తత్రతత్ర మహారణే॥ 8-55-55 (57788)
పశ్యాపరాన్నరశ్రేష్ఠ సందష్టోష్ఠపుటాన్పునః।
భృకుటీకుటిలైర్వక్త్రైః ప్రేక్షమాణాన్మహారణం॥ 8-55-56 (57789)
ఏతత్తవైవానురూపం కర్మార్జున మహాహవే।
దివి వా దేవరాజస్య త్వయా యత్కృతమాహవే॥ 8-55-57 (57790)
సంజయ ఉవాచ। 8-55-58x (4976)
ఏవం తాం దర్శయన్కృష్ణో యుద్ధభూమిం కిరీటినే।
గచ్ఛన్నేవాశృణోచ్ఛబ్దం దుర్యోధనబలే మహత్॥ 8-55-58 (57791)
శంఖదుందుభినిర్ఘోషం భేరీపణవనిఃస్వనం।
రథాశ్వనరనాగానాం పాదశబ్దాంశ్చ దారుణాన్॥ 8-55-59 (57792)
ప్రవిశ్య తద్బలం కృష్ణస్తురగైర్వాతవేగితైః।
పాండ్యేనాభ్యర్దితం సైన్యం త్వదీయం వీక్ష్య విస్మితః॥ 8-55-60 (57793)
స హి నానావిధైర్బాణైరిష్వస్త్రప్రవరో యుధి।
న్యహనద్ద్విషతాం పూగాన్గతాసూనంతకో యథా॥ 8-55-61 (57794)
గజవాజిమనుష్యాణాం శరీరాణి శితైః శరైః।
భిత్త్వా ప్రహరతాం శ్రేష్ఠో విదేహాసూనపాతయత్॥ 8-55-62 (57795)
శత్రుప్రవీరైరస్త్రాణి నానాశస్త్రాణి సాయకైః।
ఛిత్త్వా తానవధీచ్ఛత్రూన్పాండ్యః శక్ర ఇవాసురాన్॥ ॥ 8-55-63 (57796)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే పంచపంచాశోఽధ్యాయః॥ 55 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.56. అధ్యాయః 056
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అశ్వత్థాంనా పాండ్యవధః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-56-0 (57797)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-56-0x (4977)
ప్రోక్తస్త్వయా పూర్వమేవ ప్రవీరో లోకవిశ్రుతః।
న త్వస్య కర్మ సంగ్రామే త్వయా సంజయ కీర్తితం॥ 8-56-1 (57798)
తస్య విస్తరశో బ్రూహి ప్రవీరస్యాద్య విక్రమం।
శిక్షాం ప్రభావం వీర్యం చ ప్రమాణం దర్పమేవ చ॥ 8-56-2 (57799)
సంజయ ఉవాచ। 8-56-3x (4978)
భీష్మద్రోణకృపద్రౌణికర్ణార్జునజనార్దనాన్।
సమాప్తవిద్యాంధనుషి శ్రేష్ఠాన్యాన్సప్త మన్యసే॥ 8-56-3 (57800)
యో హ్యాక్షిపతి వీర్యేణ సర్వానేతాన్మహారథాన్।
న మేనే చాత్మనా తుల్యం కంచిదేవ నరేశ్వరం॥ 8-56-4 (57801)
తుల్యతాంద్రోణభీష్మాభ్యామాత్మనో యో న మృష్యతే।
వాసుదేవార్జునాభ్యాం చ న్యూనతాం నైచ్ఛతాత్మని॥ 8-56-5 (57802)
స పాండ్యోఽర్థపతిశ్రేష్ఠః సర్వశస్త్రభృతాం వరః।
కర్ణస్యానీకమహనత్పాశహస్త ఇవాంతకః॥ 8-56-6 (57803)
తదుదీర్ణరథాశ్వేభం పత్తిప్రవరసంకులం।
కులాలచక్రవద్ధాంతం పాండ్యేనాభ్యాహతం బలాత్॥ 8-56-7 (57804)
వ్యశ్వసూతధ్వజరథాన్విప్రయుక్తయుగాన్రథాన్।
సంయగస్తైః శరైః పాండ్యో వాయుర్మేఘానివాక్షిపత్॥ 8-56-8 (57805)
ద్విరదాన్ప్రవరారోహాన్విపతాకాయుధధ్వజాన్।
స పాదరక్షానహనద్వజ్రేణాద్రీనివాద్రిహా॥ 8-56-9 (57806)
స శక్తిప్రాసతూణీరానశ్వారోహాన్హయానపి।
పులిందఖసబాహ్లీకనిషాదాంధ్రకకుంతలాన్॥ 8-56-10 (57807)
దాక్షిణాత్యాంశ్చ భోజాంశ్చ శూరాన్సంగ్రామకర్కశాన్।
విశస్త్రకవచాన్బాణైః కృత్వా పాండ్యోఽకరోద్వ్యసూన్॥ 8-56-11 (57808)
చతురంగం బలం బాణైర్నిఘ్నంతం పాండయమాహవే।
దృష్ట్వా ద్రౌణిరసంభ్రాంతమసంభ్రాంతస్తతోఽభ్యయాత్॥ 8-56-12 (57809)
ఆభాష్య చైనం మధురమభీతం తమభీతవత్।
ప్రాహ ప్రహరతాం శ్రేష్ఠః స్మితపూర్వం సమాహ్వయత్॥ 8-56-13 (57810)
రాజన్కమలపత్రాక్ష ప్రధానాయుధవాహన।
వజ్రసంహననప్రఖ్య ప్రఖ్యాతబలపౌరుష॥ 8-56-14 (57811)
ముష్టిక్లిష్టాంగులిభ్యాం చ వ్యాయతాభ్యాం మహద్ధనుః।
దోర్భ్యాం విస్ఫారయన్భాసి మహాజలదవద్భృశం॥ 8-56-15 (57812)
శరవర్షైర్మహావేగైరమిత్రానభివర్షతః।
మదన్యం నానుపశ్యామి ప్రతివీరం తవాహవే॥ 8-56-16 (57813)
రథద్విరదపత్త్యశ్వానేకః ప్రమథసే బహూన్।
మృగసంఘానివారణ్యే విభీర్భీమబలో హరిః॥ 8-56-17 (57814)
మహతా రథఘోషేణ దివం భూమిం చ నాదయన్।
వర్షాంతే సస్యాం సూర్యో భాభిరాదీపయన్నివ॥ 8-56-18 (57815)
సంస్పృశానః శరైః పూర్ణౌ తూణీ చాశీవిషోపమైః।
మయైవైకేన యుధ్యస్వ త్ర్యంబకేనాంధకో యథా॥ 8-56-19 (57816)
ఏవముక్తస్తథేత్యుక్త్వా ప్రమథ్యైనం స పార్థివః।
కర్ణినా ద్రోణతనయం వివ్యాధ మలయధ్వజః॥ 8-56-20 (57817)
మర్మభేదిభిరత్యుగ్రైర్బాణైరగ్నిశిఖోపమైః।
మర్మస్వభ్యహనద్ద్రౌణిః పాండ్యమాచార్యనందనః॥ 8-56-21 (57818)
తతోఽపరాన్నవాంస్తూర్ణం నారాచాన్కంకవాససః।
గత్యా దశంయా సంయుక్తానశ్వత్థామాఽప్యవాసృజత్॥ 8-56-22 (57819)
తానచ్ఛినత్తదా పాండ్యశ్చతుర్భిరపరైః శరైః।
చతురోఽభ్యాహనచ్చాశ్వానాశు తే వ్యసవోఽభవన్॥ 8-56-23 (57820)
అథ ద్రోణసుతస్యేషూంస్తాంఛిత్త్వా నిశితైః శరైః।
ధనుర్జ్యాం వితతాం పాండ్యశ్చిచ్ఛేదాదిత్యతేజసః॥ 8-56-24 (57821)
దివ్యం ధనురథాధిజ్యం కృత్వా ద్రౌణిరమిత్రహా।
ప్రేక్ష్య చాశు రథే యుక్తాన్నరైరన్యాన్హయోత్తమాన్॥ 8-56-25 (57822)
తతః శరసహస్రాణి ప్రేషయామాస వై ద్విజః।
ఇషుసంబాధమాకాశమకరోద్దిశ ఏవ చ॥ 8-56-26 (57823)
తతస్తానస్యతః సర్వాంద్రౌణేర్బాణాన్మహాత్మనః।
జానానోప్యక్షయాన్పాండ్యో శాతయత్పురుషర్షభః॥ 8-56-27 (57824)
ప్రయుక్తాంస్తాన్ప్రయత్నేన ఛిత్త్వా ద్రౌణేరిషూనరిః।
చక్రరక్షౌ రణే తస్య ప్రాణుదన్నిశితైః శరైః॥ 8-56-28 (57825)
అథ తల్లాఘవం దృష్ట్వా మండలీకృతకార్ముకః।
ప్రాస్యద్ద్రోణసుతో బాణాన్వృష్టిం పూషానుజో యథా॥ 8-56-29 (57826)
అష్టావష్టగవాన్యూహుః శకటాని యదాయుధం।
అహ్నస్తదష్టభాగేన ద్రౌణిశ్చిక్షేప మారిష॥ 8-56-30 (57827)
తమంతకమివ క్రుద్ధమంతకాలాంతకోపమం।
యే యే దదృశిరే రూపం విసంజ్ఞాః ప్రాయశోఽభవన్॥ 8-56-31 (57828)
ఆచార్యపుత్రస్తాం సేనాం బాణవృష్ట్యా వ్యవీవృషత్।
పర్జన్య ఇవ ఘర్మాంతే వృష్ట్యా సాద్రిద్రుమాం మహిం॥ 8-56-32 (57829)
ద్రౌణిపర్జన్యముక్తాం తాం బాణవృష్టిం సుదుఃసహాం।
వాయవ్యాస్త్రేణ స క్షిప్రం విద్ధ్వా పాండ్యాతిలోఽనదత్॥ 8-56-33 (57830)
తస్య నానదతః కేతుం చందనాగురురూషితం।
మలయప్రతిమం ద్రౌణిశ్ఛిత్త్వాశ్వాంశ్చతురోఽహనత్॥ 8-56-34 (57831)
సూతమేకేషుణా హత్వా మహాజలదనిఃస్వనం।
ధనుశ్ఛిత్త్వాఽర్ధచంద్రేణ తిలశో వ్యధమద్రథం॥ 8-56-35 (57832)
అస్త్రైరస్త్రాణి సంవార్య ఛిత్త్వా సర్వాయుధాని చ।
ప్రాప్తమప్యహితం ద్రౌణిర్నాహనద్యుద్ధతృష్ణయా॥ 8-56-36 (57833)
హతేశ్వరో దంతివరః సుకల్పిత--
సత్వరాభిసృష్టః ప్రతిశబ్దగో బలీ।
తమాద్రవద్ద్రౌణిశరాహతస్త్వరన్
జవేన కృత్వా ప్రతిహస్తిగర్జితం॥ 8-56-37 (57834)
తం వారణం వారణయుద్ధకోవిదో
ద్విపోత్తమం పర్వతసానుసన్నిభం।
సంభ్యతిష్ఠన్మలయధ్వజస్త్వర--
న్యథాఽద్రిశృంగం హరిరున్నదంస్తథా॥ 8-56-38 (57835)
స తోమరం భాస్కరరశ్మివర్చసం
బలాస్త్రసర్గోత్తమయత్నమన్యుభిః।
ససర్జ శీఘ్రం పరిపీడయన్గజం
గురోః సుతాయ ద్రవిడేశ్వరో నదన్॥ 8-56-39 (57836)
మణిప్రవేకోత్తమవజ్రహాటకై--
రలంకృతం చాంశుకమాల్యమౌక్తికైః।
హతో మయాసీత్యసకృన్ముదా నద--
న్పరాభినద్ద్రౌణివరాంగభూషణం॥ 8-56-40 (57837)
తదర్కచంద్రగ్రహపావకత్విషం
భృశాభిఘాతాత్పతితం విఘూర్ణితం।
మహేంద్రవజ్రాభిహతం మహాస్వనం
యథాఽద్రిశృంగం భరణీతలే తథా॥ 8-56-41 (57838)
తతః ప్రజజ్వాల పరేణ మన్యునా'
పాదాహతో నాగపతిర్యథా తథా।
సమాదదే చాంతకదండసన్నిభా--
నిషూనమిత్రాంతకరాంశ్చతుర్దశ॥ 8-56-42 (57839)
ద్విపస్య పాదాగ్రకరాన్స పంచభి--
ర్నృపస్య బాహూ చ శిరోఽథ చ త్రిభిః।
జఘాన పడ్భిః పడృతూపమత్విషః
స పాండ్యరాజానుచరాన్మహారథాన్॥ 8-56-43 (57840)
సుదీర్ఘవృత్తౌ వరచందనోక్షితౌ
సువర్ణముక్తామణివజ్రభూషణౌ।
భుజౌ ధరాయాం పతితౌ నృపస్య తౌ
విచేష్టతుస్తార్క్ష్యహతావివోరగౌ॥ 8-56-44 (57841)
శిరశ్చ తత్పూర్ణశశిప్రభాననం
సరోషతాంరాయతనేత్రమున్నసం।
క్షితావపి భ్రాజతి తత్సకుండలం
విశాఖయోర్మధ్యగతః శశీ యథా॥ 8-56-45 (57842)
[స తు ద్విపః పంచభిరుత్తమేషుభిః
కృతః షడంశశ్చతురో నృపస్త్రిభిః।
కృతో దశాంశః కుశలేన యుధ్యతా
యథా హవిస్తద్దశ దైవతం తథా॥ 8-56-46 (57843)
స పాదశో రాక్షసభోజనాన్బహూన్
ప్రదాయ పాండ్యోఽశ్వమనుష్యకుంజరాన్।
స్వధామివాప్య జ్వలనః పితృప్రియ--
స్తతః ప్రశాంతః సలిలప్రవాహతః]॥ 8-56-47 (57844)
సమాప్తవిద్యం తు గురోః సుతం నృపః
సమాప్తకర్మాణముపేత్య తే సుతః।
సుహృద్వృతోఽత్యర్థమపూజయన్ముదా
జితే బలౌ విష్ణుమివామరేశ్వరః॥ ॥ 8-56-48 (57845)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే షట్పంచాశోఽధ్యాయః॥ 56 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.57. అధ్యాయః 057
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-57-0 (57846)
దృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-57-0x (4979)
పాండ్యే హతే కిమకరోదర్జునో జయతాంవరః।
ఏకవీరేణ కర్ణేన ద్రావితే చ యుధిష్ఠిరే॥ 8-57-1 (57847)
సమాప్తవిద్యో బలవాన్యుక్తో వీరశ్చ పాండవః।
సర్వభూతేష్వనుజ్ఞాతః శంకరేణ మహాత్మనా॥ 8-57-2 (57848)
తస్మాన్మహద్భయం తీవ్రమమిత్రఘ్నాద్ధనంజయాత్।
స యత్తత్రాకరోత్పార్థస్తన్మమాచక్ష్వ సంజయ॥ 8-57-3 (57849)
సంజయ ఉవాచ। 8-57-4x (4980)
హతే పాండ్యేఽర్జునం కృష్ణస్త్వరన్నాహ వచో హితం।
హతం పశ్య స్వరాజానమపయాతాంశ్చ పాండవాన్॥ 8-57-4 (57850)
కర్ణం పశ్య మహారంగే జ్వలంతమివ పావకం।
అసౌ భీమో మహేష్వాసః ప్రతివృత్తో రణం ప్రతి॥ 8-57-5 (57851)
త ఇమే నానువర్తంతే ధృష్టద్యుంనపురోగమాః।
పాంచాలాః సృంజయాశ్చైవ పాండవానాం చమూముఖం॥ 8-57-6 (57852)
`నివృత్తైశ్చ పునః పార్థైర్భగ్నం శత్రుబలం మహత్'।
కౌరవాంద్రవతో హ్యేష కర్ణో వారయతే భృశం॥ 8-57-7 (57853)
అంతకప్రతిమో వేగే శక్రతుల్యపరాక్రమః।
అసౌ గచ్ఛతి కౌంతేయ ద్రౌణిః శస్త్రభృతాం వరః॥ 8-57-8 (57854)
తమేష ప్రద్రుతః సంఖ్యే ధృష్టద్యుంనో మహారథః।
అశ్వత్థాంనా హతాః సంఖ్యే సర్వే కౌంతేయ సృంజయాః॥ 8-57-9 (57855)
రథాశ్వనరనాగానాం కృతం చ కదనం మహత్।
ఇత్యేతత్సర్వమాచష్ట వాసుదేవః కిరీటినే॥ 8-57-10 (57856)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా చ దృష్ట్వా చ భ్రాతృణాం వ్యసనం మహత్।
వాహయాశ్వాన్హృషీకేశ క్షిప్రమిత్యాహ పాండవః॥ 8-57-11 (57857)
తతః ప్రాయాద్ధృషీకేశో రథేనాప్రతిమో యుధి।
`తతో రేణుః సమభవత్పునస్తత్ర మహారణే॥ 8-57-12 (57858)
తతో రాజన్మహానాసీత్సంగామో రోమహర్షణః।
సింహనాదరవాశ్చాత్ర ప్రాదురాసన్సమాగమే।
ఉభయోః సేనయో రాజన్మృత్యుం కృత్వా నివర్తనం॥ 8-57-13 (57859)
తతః హునః సమాజగ్మురభీతాః కురుసృంజయాః।
యుధిషరముఖాః పార్థా వైకర్తనముఖా వయం॥ 8-57-14 (57860)
తతః ప్రవవృతే యూద్ధం ఘోరరూపం విశాంపతే।
కర్ణస్య పాండవానాం చ యమరాష్ట్రవివర్ధనం॥ 8-57-15 (57861)
తస్మిన్ప్రవృత్తే సంగ్రామే తుములే రోమహర్షణే।
సంశప్తకేషు వీరేషు కించిచ్ఛేషేషు భారత॥ 8-57-16 (57862)
ధృష్టద్యుంనో మహారాజ సహితః సర్వరాజభిః।
కర్ణమేవాభిదుద్రావ పాండవాశ్చ మహారథాః॥ 8-57-17 (57863)
ఆగచ్ఛమానాంస్తాందృష్ట్వా సంగ్రమే విజయైషిణః।
దధారైకో రణే కార్ణో జలౌఘానివ పర్వతః॥ 8-57-18 (57864)
సమాసాద్య తు తే కర్ణం వ్యశీర్యంత మహారథాః।
యథాఽచలం సమాసాద్య వార్యోధాః సర్వతోదిశం॥ 8-57-19 (57865)
తయోరాసీన్మహారాజ సంగ్రామో ఘోరదర్శనః।
ప్రవృద్ధయోర్మహారంగే బలినోర్విజిగీషతోః॥ 8-57-20 (57866)
ధృష్టద్యుంనస్తు రాధేయం శరేణానతపర్వణా।
ఛాదయామాస సంక్రుద్ధస్తిష్ఠతిష్ఠేతి చాబ్రవీత్॥ 8-57-21 (57867)
విజయం తు ధనుః శ్రేష్ఠం విధృన్వానో మహారథః।
పార్షతస్య ధనుశ్ఛిత్త్వా శరాంశ్చాశీవిషోపమాన్॥ 8-57-22 (57868)
వవర్ష శరవర్షాణి తోయవర్షానివాంబుదః।
ఛాదయామాస సంక్రుద్ధః పార్షతం నవభిః శరైః॥ 8-57-23 (57869)
తే హేమవికృతం వర్మ భిత్త్వా తస్య మహాత్మనః।
శోణితాక్తా వ్యరాజంత శక్రగోపా ఇవానఘ॥ 8-57-24 (57870)
తదపాస్య ధనుశ్ఛిన్నం ధృష్టద్యుంనః ప్రతాపవాన్।
తతోఽన్యద్ధనురాదాయ సారవద్భారసాధనం।
కర్ణం వివ్యాధ సప్తత్యా శరైః సన్నతపర్వభిః॥ 8-57-25 (57871)
తథైవ రాజన్కర్ణోఽపి పార్షతం శత్రుతాపనం।
ద్రోణశత్రుం మహేష్వాసో వివ్యాధ నిశితైః శరైః॥ 8-57-26 (57872)
పునరన్యం మహారాజ శరం కనకభూషణం।
ప్రేషయామాస సమరే మృత్యుదండమివాపరం॥ 8-57-27 (57873)
తమాపతంతం సహసా ఘోరరూపం విశాంపతే।
చిచ్ఛేద శతధా రాజన్పార్షతః కృతహస్తవత్॥ 8-57-28 (57874)
దృష్టవాన్పతితం భూమౌ శరం కర్ణో విశాంపతే॥ 8-57-29 (57875)
పార్షతః శరవర్షేణ సమంతాత్పర్యవారయత్।
వివ్యాధ చైనం త్వరితో నారాచైః సప్తభిస్తదా॥ 8-57-30 (57876)
తం ప్రత్యవిధ్యద్దశభిః శరైర్హేమవిభూషితైః।
తయోర్యుద్ధం సమభవద్దృష్టిశ్రోత్రమనోహరం॥ 8-57-31 (57877)
ఆసీద్ధోరం చ చిత్రం చ ప్రేక్షణీయం చ సర్వశః॥ 8-57-32 (57878)
సర్వేషాం తత్ర భూతానాం రోమహర్షో వ్యజాయత।
దృష్ట్వా తత్సమరే కర్మ కర్ణపార్షతయోర్నృప॥ 8-57-33 (57879)
ఏతస్మిన్నంతరే ద్రౌణిరభ్యయాత్తం మహారథం।
పార్షతం శత్రుదమనం శత్రువీర్యాసునాశనం॥ 8-57-34 (57880)
స దృష్ట్వా సమరే యాంతమభీతం చ మహారథం।
అభ్యభాషత సంక్రుద్ధః పార్షతం శత్రుతాపనం॥ 8-57-35 (57881)
రథం రథేన సంపీడ్య పార్షతస్య తు బ్రాహ్మణః॥ 8-57-36 (57882)
తిష్ఠతిష్ఠేతి బ్రహ్మఘ్న న మే జీవన్విమోక్ష్యసే।
ఇత్యుక్త్వా సుభృశం వీరః శీఘ్రకృన్నిశితైః శరైః।
ఛాదయామాస సమరే యతమానో మహారథః॥ 8-57-37 (57883)
యత్నతః పరయా శక్త్యా ధృష్టద్యుంనం మహారథం।
యోధయామాస సమరే క్రుద్ధరూపో విశాంపతే॥ 8-57-38 (57884)
తయోస్తు సన్నిపాతే హి ఘోరరూపో విశాంపతే॥ 8-57-39 (57885)
యథా హి సమరే ద్రౌణిః పార్షతం దృశ్యత మారిష।
నాతిహృష్టమనా హ్యాసీన్మన్వానో మృత్యుమాత్మనః॥ 8-57-40 (57886)
స జ్ఞాత్వా పితురత్యంతరైరిణం తు మహాహవే।
ఆత్మానం సమరే జ్ఞాత్వాఽశస్త్రవధ్యం మహాబలః।
జవేనాభియయౌ ద్రౌణిం కాలః కాలక్షయే యథా॥ 8-57-41 (57887)
ద్రౌణిస్తు దృష్ట్వా రాజేంద్ర ధృష్టద్యుంనమవస్థితం।
క్రోధేన నిఃశ్వసన్వీరః పార్షదం సమభిద్రవత్॥ 8-57-42 (57888)
తావన్యోన్యం తు దృష్ట్వైవ సంరంభం జగ్మతుః పరం।
ప్రగృహ్య మహతీ చాపే శరాసనసమన్వితే॥ 8-57-43 (57889)
అథాబ్రవీన్మహారాజ ద్రోణపుత్రః ప్రతాపవాన్।
ధృష్టద్యుంనం సమీపస్థం త్వరమాణో విశాంపతే॥ 8-57-44 (57890)
పాంచాలాపశదాద్య త్వాం ప్రేషయామి యమక్షయం।
పాపం హి యత్త్వయా కర్మ కృతం తాతం ఘ్నతా రణే॥ 8-57-45 (57891)
అద్య త్వం ప్రాప్స్యసే తద్వై యథా హ్యకుశలస్తథా।
అరక్ష్యమాణః పార్థేన యది తిష్ఠసి సంయుగే।
నాపక్రామసి వా మోహాత్సత్యమేతద్బ్రవీమి తే॥ ॥ 8-57-46 (57892)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే సప్తపంచాశోఽధ్యాయః॥ 57 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.58. అధ్యాయః 058
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునస్య ద్రౌణిగ్రస్తధృష్టద్యుంనరక్షణపూర్వకం ద్రౌణిం నిర్జిత్య సంశప్తకాన్ప్రతి గమనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-58-0 (57893)
సంజయ ఉవాచ। 8-58-0x (4981)
ఏవముక్తః ప్రత్యువాచ ధృష్టద్యుంనః ప్రతాపవాన్।
ఆశిషం తాం ప్రవక్తవ్యాం మామకో దాస్యతే తవ॥ 8-58-1 (57894)
యేనైవ తే పితుర్దత్తా యతమానస్య సంయుగే।
ఏష తే ప్రతివాక్యం వై అసిర్దాస్యతి మామకః।
యేన కృత్తం తవ పితుర్యతమానస్య తచ్ఛిరః॥ 8-58-2 (57895)
యది తావన్మయా ద్రోణో నిహతో బ్రాహ్మణబ్రువః।
త్వామిదానీం కథం యుద్ధే న హనిష్యామి కిల్బిషం॥ 8-58-3 (57896)
ఏవముక్త్వా మహాతేజాః సేనాపతిరరిందమః।
సుతీక్ష్ణేనాథ భల్లేన ద్రౌణిం వివ్యాధ పార్షతః॥ 8-58-4 (57897)
తతో ద్రౌణిః సుసంక్రుద్ధః శరైః సన్నతపర్వభిః।
ఆచ్ఛాదయద్దిశో రాజంధృష్టద్యుంనస్య సంయుగే॥ 8-58-5 (57898)
నైవాంతరిక్షం న దిశో నాపి యోధాః సహస్రశః।
దృశ్యంతే వై మహారాజ శరైశ్ఛన్నాః సమంతతః।
ఏకః సన్వారయామాస ప్రేక్షణీయః సమంతతః॥ 8-58-6 (57899)
తథైవ పార్షతో రాజంద్రౌణిమాహవశోభినం।
శరైః సంఛాదయామాస సూతపుత్రస్య పశ్యతః॥ 8-58-7 (57900)
రాధేయోఽపి మహారాజ పాంచాలాన్సహ పాండవైః।
ద్రౌపదేయా యుధామన్యుముత్తమౌజసమేవ చ॥ 8-58-8 (57901)
సాత్యకిశ్చ మహారాజ యోధాంశ్చాన్యాన్సహస్రశః।
ఏకస్తాన్వారయామాస ప్రేక్షణీయః సమంతతః॥ 8-58-9 (57902)
ధృష్టద్యుంనస్తు సమరే ద్రౌణేశ్చిచ్ఛేద కార్ముకం।
క్షురప్రేణ సుతీక్ష్ణేన పశ్యతాం సర్వయోధినాం॥ 8-58-10 (57903)
తదపాస్య ధనుశ్ఛిన్నమన్యదాదత్త కార్ముకం।
వేగవత్సమరే ఘోరం శరాంశ్చాశీవిషోపమాన్॥ 8-58-11 (57904)
స పార్షతస్య రాజేంద్ర ధనుః శక్తిం గదాం ధ్వజం।
హయాన్సూతం రథం చైవ నిమేషాద్వ్యధమచ్ఛరైః॥ 8-58-12 (57905)
స చ్ఛిన్నధన్వా విరథో హతాశ్వో హతసారథిః।
ఖంగమాదత్త విపులం శతచంద్రం చ భానుమత్॥ 8-58-13 (57906)
ద్రౌణిస్తదపి రాజేంద్ర భల్లైః క్షిప్రం మహారథః।
చిచ్ఛేద సమరే వీరః క్షిప్రహస్తో దృఢాయుధః॥ 8-58-14 (57907)
రథాదనవరూఢస్య ధన్వినో బాహుశాలినః।
పశ్యతాం సర్వసైన్యానాం తదద్భుతమివాభవత్॥ 8-58-15 (57908)
ధృష్టద్యుంనం తు విరథం హతాశ్వరథసారథిం।
శస్త్రైశ్చ బహుధా విద్ధమస్త్రైశ్చ శకలీకృతం।
నాతరద్భరతశ్రేష్ఠ యదమానో మహారథః॥ 8-58-16 (57909)
తస్యాంతమిషుభీ రాజన్యదా ద్రౌణిర్న గచ్ఛతి।
అథ త్యక్త్వా రథం వీరః పార్షతం త్వరితోఽన్వగాత్।
ప్రగృహ్య విపులం ఖహ్గం జాతరూపపరిష్కృతం॥ 8-58-17 (57910)
తస్య సంపతతో రాజన్వపురాసీన్మహాత్మనః।
గరుడస్యేవ తతో జిఘృక్షోః పన్నగోత్తమం॥ 8-58-18 (57911)
ఏతస్మిన్నేవ కాలే తు కేశవః పరవీరహా।
అబ్రవీద్భరతశ్రేష్ఠమర్జునం జయతాం వరం॥ 8-58-19 (57912)
పశ్య ద్రౌణిం పార్షతస్య యతమానం వధం ప్రతి।
యత్నం కరోతి విపులం హన్యాచ్చైనం న సంశయః॥ 8-58-20 (57913)
త్రాయస్వైనం మహాబాహో పార్షతం యుద్ధదుర్మదం।
ద్రౌణేరాస్యగతం వీర మృత్యోరాస్యగతం యథా॥ 8-58-21 (57914)
ఏవముక్త్వా మహారాజ వాసుదేవః ప్రతాపవాన్।
ప్రైషయత్తురగాన్యత్ర ద్రౌణిర్వీరో వ్యవస్థితః॥ 8-58-22 (57915)
తే హయాశ్చంద్రసంకాశాః కేశవేన ప్రచోదితాః।
పిబంత ఇవ చాకాశం జగ్ముద్రౌణేర్మహారథం॥ 8-58-23 (57916)
దృష్ట్వా ద్రౌణిర్మహారాజ వాసుదేవధనంజయౌ।
ధృష్టద్యుంనవధే రాజంశ్చక్రే యత్నం మహాబలః॥ 8-58-24 (57917)
వికృష్యమాణం దృష్ట్వై ధృష్టద్యుంనం జనేశ్వర।
శరాంశ్చిక్షేప వై పార్థో ద్రౌణిం ప్రతి మహారథః॥ 8-58-25 (57918)
తే శరా హేమవికృతా గాండీవప్రేషితా భృశం।
ద్రౌణిమాసాద్య వివిశుర్వల్మీకమివ పన్నగాః॥ 8-58-26 (57919)
విద్ధస్తు తైః శరైర్ఘోరైద్రోణపుత్రః ప్రతాపవాన్।
ఉత్సృజ్య సమరే రాజన్పాంచాలమమితౌజసం॥ 8-58-27 (57920)
ఆరురోహ రథం వీరో ధనంజయశరార్దితః।
ప్రగృహ్య చ ధనుః శ్రేష్ఠం పార్థం వివ్యాధ సాయకైః॥ 8-58-28 (57921)
ఏతస్మిన్నంతరే శూరః సహదేవో జనాధిప।
అపోవాహ రథేనాజౌ పార్షతం శత్రుతాపనం॥ 8-58-29 (57922)
అర్జునోఽపి మహారాజ ద్రౌణిం వివ్యాధ పత్రిభిః।
తం ద్రోణపుత్రః సంరబ్ధో బాహ్వోరురసి చార్పయత్॥ 8-58-30 (57923)
క్రోధితస్తు రణే పార్థో నారాచం కాలసన్నిభం।
ద్రోణపుత్రాయ చిక్షేప యమదండమివాపరం॥ 8-58-31 (57924)
స బ్రాహ్మణస్యాంసదేశే నిపపాత మహాద్యుతేః।
స విహ్వలో మహారాజ శరవేగేన సంయుగే।
నిషసాద రథోపస్థే వైక్లవ్యం పరమం యయౌ॥ 8-58-32 (57925)
తం తు మత్వా హతం వీరం సారథిః శత్రుకర్శనం।
అపోవాహ రణేనాజౌ త్వరమాణో రణాజిరాత్॥ 8-58-33 (57926)
అథోద్ధృష్టం మహారాజ పాంచాలైర్జితకాశిభిః।
మోక్షితం పార్షతం దృష్ట్వా ద్రోణపుత్రం చ పీడితం॥ 8-58-34 (57927)
వాదిత్రాణి చ దివ్యాని ప్రావాద్యంత సహస్రశః।
సింహనాదశ్చ సంజజ్ఞే దృష్ట్వా యుద్ధం తదద్భుతం॥ 8-58-35 (57928)
తతః కర్ణో మహారాజ వ్యాక్షిపద్విజయం ధనుః।
దృష్ట్వార్జునం రణే క్రుద్ధః ప్రేక్షతే చ ముహుర్ముహుః।
ద్వైరథం చాపి పార్థేన గంతుకామో మహాద్యుతిః॥ 8-58-36 (57929)
ఏవం కృత్వాఽబ్రవీత్పార్థో వాసుదేవం ధనంజయః।
యాహి సంశప్తకాన్కృష్ణ కార్యమేతత్పరం మమ॥ 8-58-37 (57930)
తతః ప్రయాతో గోవిందః శ్రుత్వా పాండవభాషితం।
రథేనాతిపతాకేన మనోమారుతరంహసా॥ 8-58-38 (57931)
ఏవమేష క్షయో వృత్తః పృథివ్యాం పృథివీపతే।
తావకానాం పరేషాం చ రాజందుర్మంత్రితే తవ॥ ॥ 8-58-39 (57932)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే అష్టపంచాశోఽధ్యాయః॥ 58 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.59. అధ్యాయః 059
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-59-0 (57933)
సంజయ ఉవాచ। 8-59-0x (4982)
తతః ప్రవవృతే భూయః సంగ్రామో రాజసత్తమ।
కర్ణస్య పాండవానాం చ యమరాష్ట్రవివర్ధనః॥ 8-59-1 (57934)
ధనూంషి బాణాన్పరిఘానసిపట్టసతోమరాన్।
ముసలాని భుశుండీశ్చ శక్తిరిష్టిపరశ్వథాన్॥ 8-59-2 (57935)
గదాః ప్రాసాఞ్శితాన్కుంతాన్భిండిపాలాన్మహాంకుశాన్।
ప్రగృహ్య క్షిప్రమాపేతుః పరస్పరజిఘాంసయా॥ 8-59-3 (57936)
బాణజ్యాతలశబ్దేన ద్యాం దిశః ప్రదిశో వియత్।
పృథివీం నేమిఘోషేణ నాదయంతోఽభ్యయుః పరాన్॥ 8-59-4 (57937)
తేన శబ్దేన మహతా సంహృష్టాశ్చక్రురాహవం।
వీరా వీరైర్మహాప్తోరకలహాంతం తితీర్షవః॥ 8-59-5 (57938)
జ్యాతలత్రధనుఃశబ్దాఞ్శస్త్రాణాం చ నిపాత్యతాం।
తాడితానాం చ పతతా నినాదాంశ్చ పదాతినాం॥ 8-59-6 (57939)
బాణశబ్దాంశ్చ వివిధాఞ్శూరాణాం చాభిగర్జతాం।
శ్రుత్వా గజా భృశం త్రేసుః పేతుర్మంలుశ్చ సైనికాః॥ 8-59-7 (57940)
తేషాం నినదతాం చైవ శస్త్రవర్షం చ ముంచతాం।
బహూనాధిరథిర్వీరః ప్రమమాథేషుభిః పరాన్॥ 8-59-8 (57941)
పంచ పాంచాలవీరాణాం రథాందశ చ పంచ చ।
సాశ్వసూతధ్వజాన్కర్ణః శరైర్నిన్యే యమక్షయం॥ 8-59-9 (57942)
యోధముఖ్యా మహావీర్యాః పాండూనాం కర్ణమాహవే।
శిక్షితాస్తమభిద్రుత్య పరివవ్రుః సమంతతః॥ 8-59-10 (57943)
తతః కర్ణో ద్విషత్సేనాం శరవర్షైర్విలోడయన్।
విజగాహాండజాకీర్ణాం పద్మినీమివ యూథపః॥ 8-59-11 (57944)
ద్విషత్సైన్యమవస్కంద్య రాధేయో ధనురుత్తమం।
విధున్వానః శితైర్బాణైః శిరాంస్యున్మథ్య పాతయత్॥ 8-59-12 (57945)
`హస్తినః సమహామాత్రాన్సాశ్వారోహాన్హయానపి।
రథినోఽప్యేకబాణేన భ్రమతశ్చావపాతయత్'॥ 8-59-13 (57946)
వర్మ వా చర్మ వాఽశ్రిత్య నిపాతమపి దేహినః।
విషేహుర్నాస్య సంస్పర్శం ద్వితీయస్య పతత్త్రిణః॥ 8-59-14 (57947)
వర్మయుక్తేషు దేహేషు ధనుషోఽస్యఞ్శితాఞ్శరాన్।
మౌర్వ్యా తలత్రే న్యహనత్కశయా వాజినో యథా॥ 8-59-15 (57948)
పాండుసృంజయపాంచాలాఞ్శరగోచరమాగతాన్।
మమర్ద తరసా కర్ణః సింహో మృగగణానివ॥ 8-59-16 (57949)
తతః పాంచాలపుత్రశ్చ ద్రౌపదేయాశ్చ మారిష।
యమౌ చ యుయుధానశ్చ త్వరితాః కర్ణమభ్యయుః॥ 8-59-17 (57950)
తేషు వ్యాయచ్ఛమానేషు కురుపాంచాలపాండుషు।
ప్రియానసూన్రణే త్యక్త్వా యోధా జఘ్నుః పరస్పరం॥ 8-59-18 (57951)
సుసన్నద్ధాః కవచినః సశిరస్త్రాణభూషణాః।
గదాభిర్ముసలైశ్చాన్యే పరిఘైశ్చ మహాబాలాః॥ 8-59-19 (57952)
సమభ్యధావంత భృశం కాలదండైరివోద్యతైః।
నర్దంతశ్చాహ్వయంతశ్చ ప్రవల్గంతశ్చ మారిష॥ 8-59-20 (57953)
తతో నిజఘ్నురన్యోన్యం పేతుశ్చాన్యోన్యతాడితాః।
వమంతో రుధిరం గాత్రైర్విమస్తిష్కేక్షమాయుధాః॥ 8-59-21 (57954)
దంతపూర్ణైః సరుధిరైర్వక్రైర్దాడిమసన్నిభైః।
జీవంత ఇవ చాప్యేకే తస్థుః శస్త్రౌఘబృంహితాః॥ 8-59-22 (57955)
పరశ్వథైశ్చాప్యపరే పట్టసైరసిభిస్తథా।
శక్తిభిర్భిండిపాలైశ్చ నఖరప్రాసతోమరైః॥ 8-59-23 (57956)
తతక్షుశ్చిచ్ఛిదుశ్చాన్యే బిభిదుశ్చిక్షిపుస్తథా।
సంచకర్తుశ్చ జఘ్నుశ్చ రాజన్యోధా మహారణే॥ 8-59-24 (57957)
పేతురన్యోన్యనిహతా వ్యసవో రుధిరోక్షితాః।
క్షరంతః స్వరసం రక్తం ప్రకృత్తాశ్చందనా ఇవ॥ 8-59-25 (57958)
రథై రథా వినిహతా హస్తిభిశ్చాపి హస్తినః।
నరైర్నరా హతాః పేతురశ్వాశ్చాశ్వైః సహస్రశః॥ 8-59-26 (57959)
ధ్వజాః శిరాంసి చ్ఛిన్నాః పేతుర్మహీతలే॥
`వధ్యతాం దారుణాః శబ్దాః పతతాం స్తనతామపి। 8-59-27 (57960)
క్షురైర్భల్లార్ధచంద్రైశ్చ చ్ఛిన్నాః పేతుర్మహీతలే॥
నరాశ్వేభరథానాం హినరాశ్వేభరథైస్తథా'॥ 8-59-28 (57961)
నరాంశ్చ నాగాంశ్చ రథాన్హయాన్మమృదురాహవే॥ 8-59-29 (57962)
అశ్వారోహైర్హతాః శూరాశ్ఛిన్నహస్తాశ్చ దంతినః।
సపతాకాధ్వజాః పేతుర్విశీర్ణా ఇవ పర్వతాః॥ 8-59-30 (57963)
పత్తిభిశ్చ సమాప్లుత్య ద్విరదాః స్యందనాస్తథా।
హతాశ్చ హన్యమానాశ్చ పతితాశ్చైవ సర్వశః॥ 8-59-31 (57964)
అశ్వారోహాః సమాసాద్య త్వరితాః పత్తిభిర్హతాః।
సాదిభిః పత్తిసంఘాశ్చ నిహతా యుధి శేరతే॥ 8-59-32 (57965)
మృదితానీవ పద్మాని ప్రంలానా ఇవ చ స్రజః।
హతానాం వదనాన్యాసన్గాత్రాణి చ మహాహవే॥ 8-59-33 (57966)
రూపాణ్యత్యర్థకాంతాని ద్విరదాశ్వనృణాం నృప।
సమున్నానీవ వస్త్రాణి యయుర్దుర్దుర్శతాం పరాం॥ ॥ 8-59-34 (57967)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకోనషష్టితమోఽధ్యాయః॥ 59 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.60. అధ్యాయః 060
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
గజయుద్ధం॥ 1 ॥ సంకులయుద్ధం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-60-0 (57968)
సంజయ ఉవాచ। 8-60-0x (4983)
హస్తిభిస్తు మహామాత్రాస్తవ పుత్రేణ చోదితాః।
ధృష్టద్యుంనం ఘ్నతేత్యాశు క్రుద్ధాః పార్షతమభ్యయుః॥ 8-60-1 (57969)
ప్రాచ్యాశ్చ దాక్షిణాత్యాశ్చ ప్రవరా గజయోధినః।
అంగా వంగాశ్చ పుండ్రాశ్చ మాగధాస్తాంరలిప్తకాః॥ 8-60-2 (57970)
మేకలాః కోశలా మద్రా దశార్ణా నిషధాస్తథా।
గజయుద్ధేషు కుశలాః కలింగైః సహ భారత॥ 8-60-3 (57971)
శరతోమరనారాచైర్వృష్టిమంత ఇవాంబుదాః।
సిషిచుస్తే తతః సర్వే పాంచాలబలమాహవే॥ 8-60-4 (57972)
తానభిద్రవతో నాగాన్మదవేగసముద్ధతాన్।
విపాఠక్షురనారాచైర్ధృష్టద్యుంనో హ్యవీవృషత్॥ 8-60-5 (57973)
ఏకైకం దశభిః ష·డ్భిరష్టాభిరపి పార్షతః।
ద్విరదానభివివ్యాధ క్షిప్రం గిరినిభాఞ్శరైః॥ 8-60-6 (57974)
ప్రచ్ఛాద్యమానం ద్విరదైర్మేఘైరివ దివాకరం।
పర్యయుః పాండుపాంచాలా నదంతో హ్యాత్తకార్ముకాః॥ 8-60-7 (57975)
తాన్నాగానభివర్షంతో జ్యాతలత్రవినాదినః।
వీరనృత్యం ప్రనృత్యంతః శూరతాలప్రచోదితైః।
నకులః సహదేవశ్చ ద్రౌపదేయాః ప్రభద్రకాః॥ 8-60-8 (57976)
సాత్యకిశ్చ శిఖండీ చ చేకితానశ్చ వీర్యవాన్।
సమంతాత్సిషిచుర్వీరా మేఘాస్తోయైరివాచలాన్॥ 8-60-9 (57977)
తే ంలేచ్ఛైః ప్రేషితా నాగా నరానశ్వాన్రథానపి।
హస్తైరాక్షిప్య మమృదుః పద్భిశ్చాప్యతిమన్యవః॥ 8-60-10 (57978)
బిభిదుశ్చ విషాణాగ్రైః సమాక్షిప్య చ చిక్షిపుః।
విషాణలగ్నాశ్చాప్యన్యే పరిపేతుర్విభీషణాః॥ 8-60-11 (57979)
ప్రముఖే వర్తమానం తు ద్విపమంగస్య సాత్యకిః।
నారాచేనోగ్రవేగేన భిత్త్వా మర్మాణ్యతాడయత్॥ 8-60-12 (57980)
తస్యావర్జితకాయస్య ద్విరదాదుత్పతిష్యతః।
నారాచేనాహనద్వక్షః సాత్యకిః సోఽపతద్భువి॥ 8-60-13 (57981)
పుండ్రస్యాపతతో నాగం చలంతమివ పర్వతం।
సహదేవః ప్రసన్నాగ్రైర్నారాచైరహనత్త్రిభిః॥ 8-60-14 (57982)
విపతాకం వియంతారం వివర్మధ్వజజీవితం।
తం కృత్వా ద్విరదం భూయః సహదేవోఽంగమభ్యయాత్॥ 8-60-15 (57983)
సహదేవం తు నకులో వారయిత్వాంగమార్దయత్।
నారాచైర్యమదండాభైస్త్రిభిర్నాగం శతేన తం॥ 8-60-16 (57984)
దివాకరకప్రఖ్యానంగశ్చిక్షేప తోమరాన్।
నకులాయ శతాన్యష్టౌ త్రిధైకైకం తు సోఽచ్ఛినత్॥ 8-60-17 (57985)
తథాఽర్ధచంద్రేణ శిరస్తస్య చిచ్ఛేద పాండవః।
స పపాత హతో ంలేచ్ఛస్తేనైవ సహ దంతినా॥ 8-60-18 (57986)
అథాంగపుత్రే నిహతే హస్తిశిక్షావిశారదే।
అంగాః క్రుద్ధా మహామాత్రా నాగైర్నకులమభ్యయుః॥ 8-60-19 (57987)
చలత్పతాకైః సుముఖైర్హేమకక్ష్యాతనుచ్ఛదైః।
మిమర్దిషంతస్త్వరితాః ప్రదీప్తైరివ పర్వతైః॥ 8-60-20 (57988)
మేకలోత్కలకాలింగా నిషధాస్తాంరలిప్తకాః।
శరతోమరవర్షాణి విముంచంతో జిఘాంసవః॥ 8-60-21 (57989)
తైశ్ఛాద్యమానం నకులం నిశాకరమివాంబుదైః।
పరిపేతుః సుసంరబ్ధాః పాండుపాంచాలసాత్యకాః॥ 8-60-22 (57990)
తతస్తదభవద్యుద్ధం రథినాం హస్తిభిః సహ।
సృజతాం శరవర్షాణి తోమరాంశ్చ సహస్రశః॥ 8-60-23 (57991)
నాగానాం ప్రాస్ఫుటన్కుంభా మర్మాణి చ నఖాని చ।
దంతాశ్చైవాతివిద్ధానాం నారాచైర్హేమభూషణైః॥ 8-60-24 (57992)
తేషామష్టౌ మహానాగాంశ్చతుఃషష్ట్యా సుతేజనైః।
నారాచైః సహదేవస్తాన్పాతయామాస సాదిభిః॥ 8-60-25 (57993)
అంజోగతిభిరాయంయ ప్రయత్నాద్ధనురుత్తమం।
నారాచైరహనన్నాగాన్నకులః కులనందనః॥ 8-60-26 (57994)
తతః పాంచాలశైనేయౌ ద్రౌపదేయాః ప్రభద్రకాః।
శిఖండీ చ మహానాగాన్సిషిచుః శరవృష్టిభిః॥ 8-60-27 (57995)
తే పాండుయోధాంబుధరైః శత్రుద్విరదపర్వతాః।
బాణవర్షైర్హతాః పేతుర్వజ్రవర్షైరివాచలాః॥ 8-60-28 (57996)
ఏవం హత్వా తవ గజాంస్తే పాండురథకుంజరాః।
ద్రుతం సేనాం చ వర్షంతో భిన్నకూలామివాపగాం॥ 8-60-29 (57997)
తాం తే సేనాం సమాలోడ్య పాండుపుత్రస్య సైనికాః।
విక్షోభయిత్వా చ పునః కర్ణం సమభిదుద్రువుః॥ ॥ 8-60-30 (57998)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే షష్టితమోఽధ్యాయః॥ 60 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.61. అధ్యాయః 061
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కృష్ణేనార్జునంప్రతి కురూణాం యుధిష్ఠిరగ్రహణోద్యమకథనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-61-0 (57999)
సంజయ ఉవాచ। 8-61-0x (4984)
తేషాం ప్రవృత్తే సంగ్రామే విపులే శోణితోదకే।
రరాజ లోహితేనోర్వీ సంసిక్తా బహుధా భృశం॥ 8-61-1 (58000)
తతో రజసి సంశాంతే ప్రకాశః సర్వతోఽభవత్।
ఏతస్మిన్నంతరే పార్థం కృష్ణో వచనమబ్రవీత్।
దర్శయన్నివ కౌంతేయం ధర్మరాజం యుధిష్ఠిరం॥ 8-61-2 (58001)
ఏష పాండవ తే భ్రాతా ధార్తరాష్ట్రైర్మహాబలైః।
జిఘాంసుభిర్మహేష్వాసైః శీఘ్రం పార్థోఽనుసార్యతే॥ 8-61-3 (58002)
తమన్వగేవ పాంచాలాశ్చేదిమాత్స్యాశ్చ భారత।
అనుయాంతి మహాత్మానం పరీప్సంతో మహాజవాః॥ 8-61-4 (58003)
ఏష దుర్యోధనః పార్థ గజానీకేన దంశితః।
రాజా సర్వస్య లోకస్య రాజానమనుధావతి॥ 8-61-5 (58004)
జిఘాంసుః పురుషవ్యాఘ్రం భ్రాతృభిః సహితో బలీ।
ఆశీవిషసమస్పర్శైః సర్వాయుధవిశారదైః॥ 8-61-6 (58005)
నదద్భిః సింహనాదాంశ్చ ధమద్భిశ్చాపి వారిజాన్।
బలవద్భిర్మహేష్వాసైర్విధూన్వానైర్ధనూంషి చ॥ 8-61-7 (58006)
ఏతే జిఘృక్షవో యాంతి ద్విపాశ్వరథపత్తయః।
యుధిష్ఠిరం ధార్తరాష్ట్రో రత్నోత్తమమివార్థినః॥ 8-61-8 (58007)
పశ్య సాత్వతభీమాభ్యాం నిరుద్ధా విష్ఠితాః పునః।
జిహీర్షవోఽమృతం దైత్యాః శక్రాగ్నిభ్యామివాహవే॥ 8-61-9 (58008)
ఏతే బహుత్వాత్త్వరితాః పునర్గచ్ఛంతి పాండవం।
సముద్రమివ వార్యోఘాః ప్రావృట్కాలే మహారథాః॥ 8-61-10 (58009)
మృత్యోర్ముఖగతం మన్యే కుంతీపుత్రం యుధిష్ఠిరం।
హుతమగ్నౌ చ కౌంతేయం దుర్యోధనవశం గతం॥ 8-61-11 (58010)
యథాయుక్తమనీకం హి ధార్తరాష్ట్రస్య పాండవ।
నాస్య శక్రోఽపి ముచ్యేత సంప్రాప్తో బాణగోచరం॥ 8-61-12 (58011)
దుర్యోధనస్య వీరస్య శరౌఘాఞ్శీఘ్రమస్యతః।
సంక్రుద్ధస్యాంతకస్యేవ కో వేగం సంసహేద్రణే॥ 8-61-13 (58012)
రసతస్తస్య వీరస్య ద్రౌణేః శారద్వతస్య చ।
కర్ణస్య చేషువేగో వై పర్వతానపి శాతయేత్॥ 8-61-14 (58013)
కర్ణేన చ కృతో రాజా విముఖోఽద్య తు దృశ్యతే॥ 8-61-15 (58014)
బలవాఁల్లుఘుహస్తశ్చ కృతీ యుద్ధవిశారదః।
రాధేయః పాండవశ్రేష్ఠం శక్తః పీడయితుం రణే।
సహితో ధృతరాష్ట్రస్య పుత్రైః శూరైర్మహాబలైః॥ 8-61-16 (58015)
తస్యైభిర్యుధ్యమానస్య సంగ్రామే శంసితాత్మనః।
అన్యైరపి చ పార్థస్య కృతం కర్మ మహారథైః॥ 8-61-17 (58016)
ఉపవాసకృశో రాజా భృశం భరతసత్తమః।
బ్రాహ్మో బలే స్థితో హ్యేష న క్షాత్రే హి బలే విభుః॥ 8-61-18 (58017)
కర్ణేన చాభియుక్తోఽయం భూపతిః శత్రుతాపనః।
సంశయం సమనుప్రాప్తః పాండవో వై యుధిష్ఠిరః॥ 8-61-19 (58018)
న జీవతి మహారాజో మన్యే పార్థ యుధిష్ఠిరః।
యద్భీమసేనః సహతే సింహనాదమమర్షణః॥ 8-61-20 (58019)
నర్దతాం ధార్తరాష్ట్రాణాం పునఃపునరరిందమః।
ధమతాం చ మహాశంఖాన్సంగ్రామే జితకాశినాం॥ 8-61-21 (58020)
యుధిష్ఠిరం పాండవేయం హతేతి భరతర్షభ।
సంచోదయత్యసౌ కర్ణో ధార్తరాష్ట్రాన్మహాబలాన్॥ 8-61-22 (58021)
స్థూణాకర్ణాస్త్రజాలేన పార్థ పాశుపతేన చ।
ప్రచ్ఛాదయంతి రాజానమనుయాంతి మహారథాః॥ ॥ 8-61-23 (58022)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకషష్టితమోఽధ్యాయః॥ 61 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.62. అధ్యాయః 062
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కృష్ణేనార్జునంప్రతి యుధిష్ఠిరస్య కర్ణేన పరాభవకథనపూర్వకం కర్ణయుద్ధప్రదర్శనం॥ 1 ॥ తథా భీమసేనయుద్ధప్రదర్శనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-62-0 (58023)
శ్రీభగవానువాచ। 8-62-0x (4985)
ఆతురో మే మతో రాజా అవిపహ్యశ్చ భారత।
యథైనమనువర్తంతే పంచాలాః సహ పాండవైః॥ 8-62-1 (58024)
త్వరమాణాస్త్వరాకాలే సర్వశస్త్రభృతాం వరాః।
మజ్జంతమివ పాతాలే బలినో హ్యుజ్జిహీర్షవః॥ 8-62-2 (58025)
న కేతుర్దృశ్యతే రాజ్ఞః కర్ణస్య పిహితః శరైః।
పశ్యతోర్యమయోః పార్థ సాత్యకేశ్చ శిఖండినః॥ 8-62-3 (58026)
ధృష్టద్యుంనస్య భీమస్య శతానీకస్య వా విభో।
పాంచాలానాం చ సర్వేషాం చేదీనాం చైవ భారత॥ 8-62-4 (58027)
ఏష కర్ణో రణే పార్థ పాండవానామనీకినీం।
శరైర్విధ్వంసయామాస నలినీమివ కుంజరః॥ 8-62-5 (58028)
ఏతే ద్రవంతి రథినస్త్వదీయాః పాండునందన।
పశ్య పశ్య యథా పార్థ గచ్ఛంత్యేతే మహారథాః॥ 8-62-6 (58029)
ఏతే భారత మాతంగాః కర్ణేనాభిహతాః శరైః।
ఆర్తనాదాన్వికుర్వాణా విద్రవంతి దిశో దశ॥ 8-62-7 (58030)
రథానాం ద్రవతే వృందమేతచ్చైవ సమంతతః।
ద్రావ్యమాణం రణే పార్థ కర్ణేనామితతేజసా॥ 8-62-8 (58031)
హస్తికక్ష్యాం రణే పశ్య చరంతీం తత్రతత్ర హ।
రథస్థం సూతపుత్రస్య కేతుం కేతుమతాం వర॥ 8-62-9 (58032)
అసౌ ధావతి రాధేయో భీమసేనరథం ప్రతి।
కిరఞ్శరశతాన్యేవ వినిఘ్నంస్తవ వాహినీం॥ 8-62-10 (58033)
ఏతే నశ్యంతి పాంచాలా ద్రావ్యమాణా మహాత్మనా।
శక్రేణేవ యథా దైత్యా ద్రావ్యమాణా మహాత్మనా॥ 8-62-11 (58034)
ఏష కర్ణో రణే జిత్వా పాంచాలాన్పాండుసృంజయాన్।
దిశో విప్రేక్షతే సర్వాస్త్వదర్థమితి మే మతిః॥ 8-62-12 (58035)
ఏష కర్ణో ధనుఃశ్రేష్ఠం విధూన్వన్బహుశోభతే।
శత్రుం జిత్వా యథా శక్రో దేవసంఖైః సమావృతః॥ 8-62-13 (58036)
ఏతే నర్దంతి కౌరవ్యా దృష్ట్వా కర్ణస్య విక్రమం।
త్రాసయంతో రణే పాండూన్సృంజయాంశ్చ సమంతతః॥ 8-62-14 (58037)
ఏష సర్వాత్మనా పాండూంస్త్రాసయిత్వా మహారణే।
అభిభాషతి రాధేయః సర్వసైన్యాని మానద॥ 8-62-15 (58038)
అభిద్రవత భద్రం వో ద్రుతం ద్రవత కౌరవాః।
యథా న జీవవాన్కశ్చిన్ముచ్యేత యుధి సృంజయః॥ 8-62-16 (58039)
తథా కురుత సంయత్తా వయం యాస్యామ పృష్ఠతః।
ఏవముక్త్వా గతో హ్యేష పృష్ఠతో వికిరంఛరాన్॥ 8-62-17 (58040)
పశ్య కర్ణం రణే పార్థ శ్వేతచ్ఛత్రవిరాజితం।
ఉదయం పర్వతం యద్వచ్ఛశాంకేనాభిశోభితం॥ 8-62-18 (58041)
పూర్ణచంద్రనికాశేన మూర్ధ్ని చ్ఛత్రేణ భారత।
ధ్రియమాణేన సమరే శ్రీమచ్ఛతశలాకినా॥ 8-62-19 (58042)
ఏష త్వాం ప్రేక్షతే కర్ణః సకటాక్షం ధనంజయ।
ఉత్తమం యత్నమాస్థాయ ధ్రువమేష్యతి సంయుగే॥ 8-62-20 (58043)
పశ్య హ్యేనం మహాబాహో విధున్వానం మహద్ధనుః।
శరాంశ్చాశీవిషాకారాన్విసృజంతం మహారణే॥ 8-62-21 (58044)
అసౌ నివృత్తో రాధేయో దృష్ట్వా తే వానరధ్వజం।
ప్రార్థయన్సమరం పార్థ త్వయా సహ పరంతప।
వధాయ హ్యాత్మనోఽభ్యేతి పావకం శలభో యథా॥ 8-62-22 (58045)
కర్ణమేకాకినం దృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రో రణాజిరే।
త్వాం చ పార్థాభిసంరబ్ధం కర్ణం ప్రతి మహారథం॥ 8-62-23 (58046)
కృతాగసం చ రాధేయం ధర్మాత్మని యుధిష్ఠిరే।
అత్మానం చ కృతార్థం చ సమీక్ష్య భరతర్షభ॥ 8-62-24 (58047)
అసౌ దుర్యోధనః క్రుద్ధో రథానీకేన భారత।
రిరక్షిషుః సుసంవృత్తో ధార్తరాష్ట్రో నివర్తతే॥ 8-62-25 (58048)
సర్వైః సహైభిర్దుష్టాత్మా బధ్యతాం చ ప్రయత్నతః।
త్వయా యశశ్చ రాజ్యం చ సుఖం చోత్తమమిచ్ఛతా॥ 8-62-26 (58049)
అదీనయోర్విశ్రుతయోర్యువయోర్యోత్స్యమానయోః।
దేవాసురే పార్థ మృధే దేవదానవయోరివ।
పశ్యంతు కౌరవాః సర్వే తవ పార్థ పరాక్రమం॥ 8-62-27 (58050)
త్వాం చ దృష్ట్వాతిసంరబ్ధం కర్ణం చ భరతర్షం।
అసౌ దుర్యోధనః క్రుద్ధో నోత్తరం ప్రతిపద్యతే॥ 8-62-28 (58051)
ఆత్మానం చ కృతాత్మానం సమీక్ష్య భరతర్షభ।
కృతాగసం చ రాధేయం ధర్మాత్మని యుధిష్ఠిరే॥ 8-62-29 (58052)
ప్రతిపద్యస్వ కౌంతేయ ప్రాప్తకాలమనంతరం।
ఆర్యాం యుద్ధే మతిం కృత్వా ప్రత్యేహి రథయూథపం॥ 8-62-30 (58053)
పంచ హ్యేతాని ముఖ్యాని రథానాం రథసత్తమ।
శతాన్యxxxxxxజలినాం తిన్మతేజసాం॥ 8-62-31 (58054)
పంచ నాఘxxxxx ద్విగుణా వాజినస్తథా।
అభిసంహత్య కౌంతేయ పదాతాః ప్రయుతాని చ॥ 8-62-32 (58055)
xxxxxxxx వీర బలం తామభివర్తతే।
ద్రోమపుత్రం పురస్కృత్య తచ్ఛీఘ్రం సన్నిషూదయ॥ 8-62-33 (58056)
నికృత్త్యైతద్రథానీకం బలినం లోకవిశ్రుతం।
సూతపుత్రే మహేష్వాసే దర్శయాత్మానమాత్మనా॥ 8-62-34 (58057)
xxxxxxxxxxxxxxxభరతర్షభ।
xxxxxxxxxxxxx పాంచాలానభిఘావతి। 8-62-35 (58058)
xxxxxx హి పశ్యామి ధృష్టద్యుంనరర్థ ప్రతి।
xxxxxx పాంచాలానితి మన్యే పరంతప॥ 8-62-36 (58059)
ఆచచక్షే ప్రియం పార్థ తవేదం భరతర్షభ।
రాజాసౌ కుశలీ శ్రీమాంధర్మపుత్రో యుధిష్ఠిరః॥ 8-62-37 (58060)
అసౌ భీమో మహాబాహుః సన్నివృత్తశ్చమూయుఖే।
వృతః సృంజయ సైన్యేన శైనేయేన చ భప్తత॥ 8-62-38 (58061)
వధ్యంత ఏతే సమరే కౌరవా నిశితైః శరైః।
భీమసేనేన కౌంతేయ పాంచాలైశ్చ మహాత్మభిః॥ 8-62-39 (58062)
సేనా హి ధార్తరాష్ట్రస్య విముఖా వ్యద్రవద్రణాత్।
వేగేన భీమసేనస్య విహతా వివిధైః శరైః॥ 8-62-40 (58063)
విపన్నసస్యేవ మహీ రుధిరేణ సముక్షితా।
భారతీ భరతశ్రేష్ఠ సేనా కృపణదర్శనా॥ 8-62-41 (58064)
నివృత్తం పశ్య కౌంతేయ భీమసేనం యుధాంపతిం।
ఆశీవిషమివ క్రుద్ధం తస్మాద్ద్రవతి భారతి॥ 8-62-42 (58065)
పీతరక్తాసితసితాస్తారాచంద్రార్కమండితాః।
పతాకా విప్రకీర్యంతే ఛత్రాణ్యేతాని చార్జున॥ 8-62-43 (58066)
సౌవర్ణా రాజతాశ్చైవ తైజసాశ్చ పృథగ్విధాః।
కేతవోఽభినిపాత్యంతే హస్త్యశ్వం చ ప్రకీర్యతే॥ 8-62-44 (58067)
రథేభ్యః ప్రపతంత్యేతే రథినో విగతాసవః।
నానావర్ణైర్హతా బాణైః పాంచాలైరపలాయిభిః॥ 8-62-45 (58068)
నిర్మనుష్యాన్గజానశ్వాన్రథాంశ్చైవ ధనంజయ।
సమాద్రవంతి పాంచాలా ధార్తరాష్ట్రాంస్తరస్వినః॥ 8-62-46 (58069)
విమృద్రంతి నరవ్యాఘ్రా భీమసేనబలాశ్రయాత్।
బలం పరేషాం దుర్ధర్షం త్యక్త్వా ప్రాణానరిందం॥ 8-62-47 (58070)
ఏతే నర్దింతి పాంచాలా ధ్మాపయంతి చ వారిజాన్।
అభిద్రవంతి చ రణే మృద్రంతః సాయకైః పరాన్॥ 8-62-48 (58071)
పశ్య స్వర్గస్య మాహాత్ంయం పాంచాలా హి పరాక్రమాత్।
ధార్తరాష్ట్రాన్వినిఘ్నంతో విశంత్యేతే రథోత్తమాన్॥ 8-62-49 (58072)
[శస్త్రమాచ్ఛిద్య శత్రూణాం సాయుధానాం నిరాయుధాః।
తేనైవైతానమోఘాస్త్రా నిఘ్నంతి చ నదంతి చ॥ 8-62-50 (58073)
శిరాంస్యేతాని పాత్యంతే శత్రూణాం బాహవోఽపి చ।
రథనాగహయా వీరా యశస్యాః సర్వ ఏవ చ]॥ 8-62-51 (58074)
సర్వతశ్చాభిపన్నైషా ధార్తరాష్ట్రీ మహాచమూః।
త్యక్త్వా ప్రాణాన్మహేష్వాసైః పాంచాలైః పరిపాత్యతే॥ 8-62-52 (58075)
సుహృదశ్చ పరాక్రాంతాః కృపకర్ణాదయో విభో।
నివారణే మహేష్వాసాః పాంచాలానాం పరంతప॥ 8-62-53 (58076)
అనివృత్తాంశ్చ భీతాంస్తాంధార్తరాష్ట్రాన్పరంతప।
ధృష్టద్యుంనముఖా వీరా ఘ్నంతి శత్రూన్సహస్రశః॥ 8-62-54 (58077)
రథాశ్చ వివిధాః సర్వే నివృత్తే భరతర్షభే।
వివర్ణముఖభూయిష్ఠా ధార్తరాష్ట్రీ మహాచమూః॥ 8-62-55 (58078)
పశ్య భీమేన నారాచైర్భిన్నా నాగాః పతంత్యమీ।
వజ్రివజ్రహతానీవ శిఖరాణి ధరాభృతాం॥ 8-62-56 (58079)
భీమసేనస్య నిర్విద్ధా బాణైః సన్నతపర్వభిః।
స్వాన్యనీకాని మృద్గంతో ద్రవంత్యేతే మహాగజాః॥ 8-62-57 (58080)
`ఏతే ద్రవంతి కురవో భీమసేనభయార్దితాః।
త్యక్త్వా రథాన్గజాంశ్చైవ హయాంశ్చైవ సహస్రశః॥ 8-62-58 (58081)
హస్త్యశ్వరథపత్తీనాం ద్రవతాం నిఃస్వనం శృణు।
భీమసేనస్య నినదం ద్రావయానస్య కౌరవాన్॥ 8-62-59 (58082)
అభిజానామి భీమస్య సింహనాదం పునఃపునః'।
నదతః పాండవేయస్య సంగ్రామే జితకాశినః॥ 8-62-60 (58083)
ఏష నైషాదిరభ్యేతి ద్విపముఖ్యేన పాండవం।
విసృజంస్తోమరాన్క్రుద్ధో దండపాణిరివాంతకః॥ 8-62-61 (58084)
తస్య చైవ భుజౌ ఛిన్నౌ భీమసేనేన గర్జతః।
నాగశ్చ క్రకరప్రఖ్యైర్నారాచైర్దశభిర్హతః॥ 8-62-62 (58085)
హంతైతే పునరాయాంతి నాగా హ్యన్యే ప్రహారిణః।
నీలాంజనచయప్రఖ్యా మహామాత్రైరధిష్ఠితాః॥ 8-62-63 (58086)
శక్తితోమరసంఘతైర్వినిఘ్నంతో వృకోదరం।
సప్తసప్త చ నాగస్థా వైజయంత్యశ్చ సధ్వజాః।
నవత్యా నిశితైర్బాణైశ్ఛిన్నాః పార్థాగ్రజేన తే॥ 8-62-64 (58087)
దశభిర్దశభిశ్చైకో నారాచైర్నిహతో గజః॥ 8-62-65 (58088)
న చాసౌ ధార్తరాష్ట్రాణాం శ్రూయతే నినదస్తథా।
పురందరసమే క్రుద్ధే నివృత్తే భరతర్షభే॥ 8-62-66 (58089)
అక్షౌహిణ్యస్తథా తిస్రో ధార్తరాష్ట్రస్య సంగతాః।
క్రుద్ధేన భీమసేనేన నరసింహేన వారితాః॥ 8-62-67 (58090)
న శక్నువంతి వై పార్థం పార్థివాః సముదీక్షితుం।
మధ్యందినగతం సూర్యం యథా దుర్బలచక్షుషః॥ 8-62-68 (58091)
ఏతే భీమస్య సంత్రస్తాః సింహస్యేవేతరే మృగాః।
శరైః సంత్రాసితాః సహ్ఖ్యే న లభంతే సుఖం క్వచిత్॥ 8-62-69 (58092)
రాధేయో బహుభిః సార్ధమసౌ గచ్ఛతి వేగితః।
వర్ధయిత్వా తు భీరుం తం పార్శ్వతో హ్యానయద్ధనుః।
తం పాలయన్మహారాజం ధార్తరాష్ట్రం బలాన్వితః॥ 8-62-70 (58093)
సంజయ ఉవాచ। 8-62-71x (4986)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా మహాబాహుర్వాసుదేవాద్ధనంజయః।
భీమసేనేన తత్కర్మ కృతం దృష్ట్వా సుదుష్కరం।
అర్జునో వ్యధమచ్ఛిష్టాన్సంశప్తకగణాన్బహూన్॥ 8-62-71 (58094)
తే వధ్యమానాః పార్థేన సంశప్తకగణాః ప్రభో।
శక్రస్యాతిథితాం గత్వా విశోకా హ్యభవంస్తదా॥ 8-62-72 (58095)
నారాయణాంస్తు గోపాలాన్వ్యధమత్పాండునందనః।
ఉత్తమం వేxxxxxప్తాస్థాయ చండవాయుర్ధనానివ॥ 8-62-73 (58096)
అన్వకీర్యంత భీతాస్తే తత్రతత్రైవ భారత।
లులితాంశ్చ తతః శూరానహనత్పురుషోత్తమః॥ 8-62-74 (58097)
పునశ్చ పురుషవ్యాఘ్రః శరైః సన్నతపర్వభిః।
జఘాన ధార్తరాష్ట్రస్య చతుర్విధబలాం చమూం॥ ॥ 8-62-75 (58098)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ద్విషష్టితమోఽధ్యాయః॥ 62 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.63. అధ్యాయః 063
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
రణాయ రాజ్ఞాం ద్వంద్వీభావః॥ 1 ॥ కర్ణేన శిఖండిపరాజయః॥ 2 ॥ ధృష్టద్యుంనదుఃశాసనయోర్యుద్ధం॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-63-0 (58099)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-63-0x (4987)
నివృత్తే భీమసేనే చ పాండవే చ యుధిష్ఠిరే।
వధ్యమానే బలే చాపి మామకే పాండుసృంజయైః॥ 8-63-1 (58100)
ద్రవమాణే బలౌఘే చ నిరాక్రందే ముహుర్ముహుః।
`అవశేషం న పశ్యామి మమ సైన్యేషు సంజయ॥ 8-63-2 (58101)
అహో బత దశాం ప్రాప్తో న హి శక్ష్యామి జీవితుం।
జయకాంక్షీ కథం సూత పుత్రాణామనివర్తినాం॥ 8-63-3 (58102)
కథం జీవామి నిహతాఞ్శ్రుత్వా చ మమ సైనికాన్।
బహునాఽద్య కిముక్తేన దైవం తేషాం పరాయణం'॥ 8-63-4 (58103)
మామకాః కిమకుర్వంత తన్మమాచక్ష్వ సంజయ॥ 8-63-5 (58104)
సంజయ ఉవాచ। 8-63-6x (4988)
దృష్ట్వా భీమం మహాబాహుం తవ పుత్రః ప్రతాపవాన్।
క్రోధరక్తేక్షణో రాజన్భీమసేనమభిద్రవత్॥ 8-63-6 (58105)
`తిష్ఠతిష్ఠ పృథాపుత్ర పశ్య మేఽద్య పరాక్రమం।
అద్య త్వాం ప్రేషాయష్యామి యమస్య సదనం ప్రాతే।
ఇత్యుక్త్వా ప్రయయౌ కర్ణో యత్ర భీమో వ్యవస్థితః'॥ 8-63-7 (58106)
తావకం తు బలం దృష్ట్వా భీమసేనాత్పరాఙ్ముఖం।
యత్నేన మహతా కర్ణః పర్యవస్థాపయద్బలీ॥ 8-63-8 (58107)
వ్యవస్థాప్య మహాబాహుస్తవ పుత్రస్య వాహినీం।
ప్రత్యుద్యయౌ తదా కర్ణః పాండవాన్యుద్ధదుర్మదాన్॥ 8-63-9 (58108)
ప్రత్యుద్యయుశ్చ రాధేయం పాండవానాం మహారథాః।
ధున్వానాః కార్ముకాణ్యాజౌ విక్షిపంతశ్చ సాయకాన్॥ 8-63-10 (58109)
భీమసేనః శినేర్నప్తా శిఖండీ జనమేజయః।
ధృష్టద్యుంనశ్చ బలవాన్సర్వే చాపి ప్రభద్రకాః॥ 8-63-11 (58110)
పాంచాలానాం నరవ్యాఘ్రాః సమంతాత్త్వ వాహినీం।
అభ్యద్రవంత సంక్రుద్ధాః సమరే జితకాశినః॥ 8-63-12 (58111)
తథైవ తావకా రాజన్పాండవానామనీకినీం।
అభ్యద్రవంత త్వరితా జిఘాంసంతో మహారథాన్॥ 8-63-13 (58112)
రథనాగాశ్వకలిలం పత్తిధ్వజసమాకులం।
బభూవ పురుషవ్యాఘ్ర సైన్యమద్భుతదర్శనం॥ 8-63-14 (58113)
శిఖండీ తు యయౌ కర్ణం ధృష్టద్యుంనః సుతం తవ।
దుఃశాసనం మహారాజ మహాసేనః సమభ్యయాత్॥ 8-63-15 (58114)
నకులో వృషసేనం తు చిత్రసేనం యుధిష్ఠిరః।
ఉలూకం సమరే రాజన్సహదేవః సమభ్యయాత్॥ 8-63-16 (58115)
సాత్యకిః శకునిం చాపి ద్రౌపదేయాశ్చ కౌరవాన్।
అర్జునం చ రణే యత్తో ద్రోణపుత్రో మహారథః॥ 8-63-17 (58116)
యుధామన్యుం మహేష్వాసం గౌతమోఽభ్యపతద్రణే।
కృతవర్మా చ బలవానుత్తమౌజసమాద్రవత్॥ 8-63-18 (58117)
భీమసేనః కురూన్సర్వాన్పుత్రాంశ్చ తవ మారిష।
సహానీకాన్మహాబాహురేక ఏవ న్యవారయత్॥ 8-63-19 (58118)
శిఖండీ తు తతః కర్ణం విచరంతమభీతవత్।
భీష్మహంతా మహారాజ వారయామాస పత్రిభిః॥ 8-63-20 (58119)
ప్రతిరుద్ధస్తతః కర్ణో రోపాత్ప్రస్ఫురితాధరః।
శిఖండినం త్రిభిర్బాణైర్భ్రువోర్మధ్యేఽభ్యతాడయత్॥ 8-63-21 (58120)
ధారయంస్తు స తాన్వాణాఞ్శిఖండీ బహ్వశోభత।
రాజతః పర్వతో యద్వత్త్రిభిః శృంగైః సమన్వితః॥ 8-63-22 (58121)
సోఽతివిద్ధో మహేష్వాసః సూతపుత్రేణ సంయుగే।
కర్ణం వివ్యాధ సమరే నవత్యా నిశితైః శరైః॥ 8-63-23 (58122)
తస్య కర్ణో హయాన్హత్వా సారథిం చ శరైః।
ఉన్మమాథ ధ్వజం చాస్య క్షురప్రేణ మహారథః॥ 8-63-24 (58123)
హతాశ్వాత్తు తతో యానాదవప్లుత్య మహారథః।
శక్తిం చిక్షేప కర్ణాయ సంక్రుద్ధః శత్రుతాపనః॥ 8-63-25 (58124)
తాం ఛిత్త్వా సమరే కర్ణస్త్రిభిర్భారత సాయకైః।
శిఖండినమథావిధ్యన్నవభిర్నిశితైః శరైః॥ 8-63-26 (58125)
కర్ణచాపచ్యుతాన్బాణాన్వర్జయంస్తు నరోత్తమః।
అపయాతస్తతస్తూర్ణం శిఖండీ భృశవిక్షతః॥ 8-63-27 (58126)
తతః కర్ణో మహారాజ పాండుసైన్యాన్యశాతయత్।
తూలరాశిం సమాసాద్య యథా వాయుర్మహాబలః॥ 8-63-28 (58127)
ధృష్టద్యుంనో మహారాజ తవ పుత్రేణ పీడితః।
దుఃశాసనం త్రిభిర్బాణైః ప్రత్యవిధ్యత్స్తనాంతరే॥ 8-63-29 (58128)
తస్య దుఃశాసనో బాహుం సవ్యం వివ్యాధ మారిష।
స తేన రుక్మపుంఖేన భల్లేన నతపర్వణా॥ 8-63-30 (58129)
ధృష్టద్యుంనస్తు నిర్విద్ధః శరం ఘోరమమర్షణః।
దుఃశాసనాయ సంక్రుద్ధః ప్రేషయామాస భారత॥ 8-63-31 (58130)
ఆపతంతం మహావేగం ధృష్టద్యుంనసమీరితం।
శరైశ్చిచ్ఛేద పుత్రస్తే త్రిభిరేవ విశాంపతే॥ 8-63-32 (58131)
అథాపరైః షోడశభిర్భల్లైః కనకభూషణైః।
ధృష్టద్యుంనం సమాసాద్య బాహ్వోరురసి చార్పయత్॥ 8-63-33 (58132)
తతః స పార్షతః క్రుద్ధో ధనుశ్చిచ్ఛేద మారిష।
క్షురప్రేణ సుతీక్ష్ణేన తత ఉచ్చుక్రుశుర్జనాః॥ 8-63-34 (58133)
అథాన్యద్ధనురాదాయ పుత్రస్తే ప్రహసన్నివ।
ధృష్టద్యుంనం శరవ్రాతైః సమంతాత్పర్యవారయత్॥ 8-63-35 (58134)
తవ పుత్రస్య తే దృష్ట్వా విక్రమం సుమహాత్మనః।
వ్యస్మయంత రణే యోధాః సిద్ధాశ్చాప్సరసస్తథా॥ 8-63-36 (58135)
ధృష్టద్యుంనం తు పశ్యామ ఘటమానం మహాబలం।
దుఃశాసనేన సంరుద్ధం సింహేనేవ మహాగజం॥ ॥ 8-63-37 (58136)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే త్రిషష్టితమోఽధ్యాయః॥ 63 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.64. అధ్యాయః 064
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-64-0 (58137)
సంజయ ఉవాచ। 8-64-0x (4989)
తతః సరథనాగాశ్వాః పాంచాలాః పాండుసృంజయాః।
సేనాపతిం పరీప్సంతో రురుధుస్తనయం తవ॥ 8-64-1 (58138)
తతః ప్రవవృతే యుద్వం తావకానాం పరైః సహ।
ఘోరం ప్రాణభృతాం కాలే భీమరూపం పరంతప॥ 8-64-2 (58139)
నకులో వృషసేనం తు విద్ధ్వా పంచభిరాయసైః।
పితుః సమీపే తిష్ఠంతం త్రిభిరంత్యైరవిధ్యత॥ 8-64-3 (58140)
నకులం తు తతః శూరో వృషసేనో హసన్నివ।
నారాచేన సుతీక్ష్ణేన వివ్యాధ హృదయే భృశం'॥ 8-64-4 (58141)
సోఽతివిద్ధో బలవతా శత్రుణా శత్రుకర్శన।
శత్రుం వివ్యాధ వింశత్యా సూతం చైవాస్య సప్తభిః॥ 8-64-5 (58142)
తతః శరసహస్రేణ తావుభౌ పురుషర్షభౌ।
అన్యోన్యమాచ్ఛాదయతాం తవాభజ్యత వాహినీ॥ 8-64-6 (58143)
స దృష్ట్వా ప్రద్రుతాం సేనాం ధార్తరాష్ట్రస్య సూతజః।
నివారయామాస బలాదనుపత్య విశాంపతే॥ 8-64-7 (58144)
`ఏతస్మిన్నంతరే యుద్ధం కష్టమాసీద్విశాంపతే'।
నివృత్తే తు తతః సైన్యే నకులః కౌరవాన్యయౌ॥ 8-64-8 (58145)
కర్ణపుత్రస్తు సమరే హిత్వా నకులమేవ తు।
జుగోప చక్రం త్వరితో రాధేయస్యైవ మారిష॥ 8-64-9 (58146)
ఉలూకస్తు రణే క్రుద్ధః సహదేవేన మారిష।
`నివారితః శరశతైః క్రుద్ధేన రణమూర్ధని॥ 8-64-10 (58147)
తస్యాశ్వాంశ్చతురో హత్వా సహదేవః ప్రతాపవాన్।
సారథిం ప్రేషయామాస యమస్య సదనం ప్రతి॥ 8-64-11 (58148)
ఉలూకస్తు తతో యానాదవప్లుత్య విశాంపతే।
త్రిగర్తానాం బలం తూర్ణం జగామ పితృనందనః॥ 8-64-12 (58149)
సాత్యకిః శకునిం విద్ధ్వా వింశత్యా నిశితైః శరైః।
ధ్వజం చిచ్ఛేద భల్లేన సౌబలస్య హసన్నివ॥ 8-64-13 (58150)
సౌబలస్తస్య సమరే క్రుద్ధో రాజన్ప్రతాపవాన్।
విదార్య కవచం భూయో ధ్వజం చిచ్ఛేద కాంచనం॥ 8-64-14 (58151)
తథైనం నిశితైర్బాణైః సాత్యకిః ప్రత్యవిధ్యత।
సారథిం చ మహారాజ త్రిభిరేవ సమార్పయత్॥ 8-64-15 (58152)
అథాస్య వాహాంస్త్వరితః శరైర్నిత్యే యమక్షయం।
తతోఽవప్లుత్య సహసా శకునిర్భరతర్షభ॥ 8-64-16 (58153)
ఆరురోహ రథం తూర్ణములూకస్య మహాత్మనః।
అపోవాహాథ శీఘ్రం స శైనేయాద్యుద్ధశాలినః॥ 8-64-17 (58154)
సాత్యకిస్తు రణ రాజంస్తావకానామనీకినీం।
అభిదుద్రావ వేగేన తతోఽనీకమభజ్వత॥ 8-64-18 (58155)
శైనేయశరసంఛన్నం తవ సైన్యం విశాంపతే।
భేజే దశా దిశస్తూర్ణం న్యపతచ్చ గతాసువత్॥ 8-64-19 (58156)
భీమసేనం తవ సుతో వారయామాస సంయుగే॥ 8-64-20 (58157)
తం తు భీమో ముహూర్తేన వ్యశ్వసూతరథధ్వజం।
చక్రే లోకేశ్వరం తత్ర తేనాతుష్యంత వై జనాః॥ 8-64-21 (58158)
తతోఽపాయాన్నృపస్తస్మాద్భీమసేనభయార్దితః।
కురుసైన్యం తతః సర్వం భీమసేనముపాద్రవత్।
తత్ర నాదో మహానాసీద్ధీమసేనం జిఘాంసతాం॥ 8-64-22 (58159)
యుధామన్యుః కృపం విద్ధ్వా ధనురస్యాశు చిచ్ఛదే।
అథాన్యద్ధనురాదాయ కృపః శస్త్రభృతాం వరః।
యుధామన్యోర్ధ్వజం సూతం ఛత్రం చాపాతయత్క్షితౌ॥ 8-64-23 (58160)
తతోఽపాయాద్రథేనైవ యుధామన్యుర్మహారథః॥ 8-64-24 (58161)
ఉత్తమౌజాశ్చ హార్దిక్యం భీమం భీమపరాక్రమం।
ఛాదయామాస సహసా మేఘో వృష్ట్యేవ పర్వతం॥ 8-64-25 (58162)
తద్యుద్ధమాసీత్సుమహద్ధోరరూపం పరంతప।
తాదృశం న మయా యుద్ధం దృష్టపూర్వం విశాంపతే॥ 8-64-26 (58163)
కృతవర్మా తతో రాజన్నుత్తమౌజసమాహవే।
హృది వివ్యాధ సహసా రథోపస్థ ఉపావిశత్॥ 8-64-27 (58164)
సారథిస్తమపోవాహ రథేన రథినాం వరం।
తతస్తు సాత్వతో రాజన్పాండుసైన్యమభిద్రవత్॥ 8-64-28 (58165)
[దుఃశాసనః సౌబలశ్చ గజానీకేన పాండవం।
మహతా పరివార్యైవ క్షుద్రకైరభ్యతాడయత్॥ 8-64-29 (58166)
తతో భీమః శరశతైర్దుర్యోధనమమర్షణం।
విముఖీకృత్య తరసా గజానీకముపాద్రవత్॥ 8-64-30 (58167)
తమాపతంతం సహసా గజానీకం వృకోదరః।
దృష్ట్వైవ సుభృశం క్రుద్ధో దివ్యమస్త్రముదైరయత్॥ 8-64-31 (58168)
గజైర్గజానభ్యహనద్వజ్రేణేంద్ర ఇవాసురాన్॥ 8-64-32 (58169)
తతోఽంతరిక్షం బాణౌఘైః శలభైరివ పాదపం।
ఛాదయామాస సమరే గజాన్నిఘ్నన్వృకోదరః॥ 8-64-33 (58170)
తతః కుంజరయూథాని సమేతాని సహస్రశః।
వ్యధమత్తరసా భీమో మేఘసంఘానివానిలః॥ 8-64-34 (58171)
సువర్ణజాలాపిహితా మణిజాలైశ్చ కుంజరాః।
రేజురభ్యధికం సంఖ్యే విద్యుత్వంత ఇవాంబుదాః॥ 8-64-35 (58172)
తే వధ్యమానా భీమేన గజా రాజన్విదుద్రువుః।
కేచిద్విభిన్నహృదయాః కుంజరా న్యపతన్భువి॥ 8-64-36 (58173)
పతితైర్నిపతద్భిశ్చ గజైర్హేమవిభూషితైః।
అశోభత మహీ తత్ర విశీర్ణైరివ పర్వతైః॥ 8-64-37 (58174)
దీప్తాభై రత్నవద్భిశ్చ పతితైర్గజయోధిభిః।
రరాజ భూమిః పతితైః క్షీణపుణ్యైరివ గ్రహైః॥ 8-64-38 (58175)
తతో భిన్నకటా నాగా భిన్నకుంభకరాస్తథా।
దుద్రువుః శతశః సంఖ్యే భీమసేనశరాహతాః॥ 8-64-39 (58176)
కేచిద్వమంతో రుధిరం భయార్తాః పర్వతోపమాః।
వ్యద్రవంఛరవిద్ధాంగా ధాతుచిత్రా ఇవాచలాః॥ 8-64-40 (58177)
మహాభుజగసంకాశౌ చందనాగురురూషితౌ।
అపశ్యం భీమసేనస్య ధనుర్విక్షిపతో భుజౌ॥ 8-64-41 (58178)
తస్య జ్యాతలనిర్ఘోషం శ్రుత్వాశనిసమస్వనం।
విముంచంతః శకృన్మూత్రం గజాః ప్రాదుద్రువుర్భృశం॥ 8-64-42 (58179)
భీమసేనస్య తత్కర్మ రాజన్నేకస్య ధీమతః।
నిఘ్నతః సర్వభూతాని రుద్రస్యేవ చ నిర్బభౌ॥] ॥ 8-64-43 (58180)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే చతుఃషష్టితమోఽధ్యాయః॥ 64 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.65. అధ్యాయః 065
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-65-0 (58181)
సంజయ ఉవాచ। 8-65-0x (4990)
తతః శ్వేతాశ్వసంయుక్తే నారాయణసమాహితే।
తిష్ఠన్రథవరే శ్రీమానర్జునః సమపద్యత॥ 8-65-1 (58182)
తద్బలం నృపతిశ్రేష్ఠ తావకం విజయో రణే।
వ్యక్షోభయదుదీర్ణాశ్వం మహోదధిమివానిలః॥ 8-65-2 (58183)
దుర్యోధనస్తవ సుతః ప్రమత్తే శ్వేతవాహనే।
అభ్యేత్య సహసా క్రుద్ధః సైన్యార్ధేనాభిసంవృతః॥ 8-65-3 (58184)
పర్యవారయదాయాంతం యుధిష్ఠిరమమర్షణం।
క్షురప్రాణాం త్రిసప్తత్యా తతోఽవిధ్యత పాండవం॥ 8-65-4 (58185)
అక్రుధ్యత భృశం తత్ర కుంతీపుత్రో యుధిష్ఠిరః।
స భల్లాంస్త్రింశతస్తూర్ణం తవ పుత్రే న్యవేశయత్॥ 8-65-5 (58186)
తతో ధావంత కౌరవ్యా జిఘృక్షంతో యుధిష్ఠిరం॥ 8-65-6 (58187)
దుష్టభావాన్పరాంజ్ఞాత్వా సమవేతా మహారథాః।
ఆజగ్ముస్తం పరీప్సంతః కుంతీపుత్రం యుధిష్ఠిరం॥ 8-65-7 (58188)
`సంజయ ఉవాచ। 8-65-8x (4991)
యుధిష్ఠిరశ్చిత్రసేనం శరవర్షైరవాకిరత్।
చిత్రసేనస్తు కౌంతేయం సంక్రుద్ధః సమవారయత్॥ 8-65-8 (58189)
ముహూర్తాద్విముఖీకృత్య చిత్రసేనం స ధర్మరాట్।
తావకం సైన్యమభ్యఘ్నత్సమంతాన్నిశితైః శరైః॥ 8-65-9 (58190)
తావకా హి మాబాహో దుర్యోధనపురోగమాః।
యుధిష్ఠిరం జిఘృక్షంతః సర్వసైన్యం సమాక్షిపన్॥ 8-65-10 (58191)
దృష్టప్రభావాంస్తాన్మత్వా సమవేతాన్మహారథాన్।
ఆజగ్ముః సంపరీప్సంతః పాండవేయం యుధిష్ఠిరం'॥ 8-65-11 (58192)
నకులః సహదేవశ్చ ధృష్టద్యుంనశ్చ పార్షతః।
అక్షౌహిణ్యా పరివృతాస్తేఽభ్యధావన్యుధిష్ఠిరం॥ 8-65-12 (58193)
భీమసేనశ్చ నారాచైర్మృద్రంస్తవ మహారథాన్।
అభ్యధావదభిప్రేప్సూ రాజానం శత్రుభిర్వృతం॥ 8-65-13 (58194)
తాంస్తు సర్వాన్మహేష్వాసాన్కర్ణో వైకర్తనో వృషా।
శరవర్షేణ మహతా ప్రత్యవారయదాగతాన్॥ 8-65-14 (58195)
శరౌఘాన్విసృజంతస్తే ప్రేయంతశ్చ కుంజరాన్।
న శేకుర్యత్నవంతోఽపి రాధేయం ప్రతివీక్షితుం॥ 8-65-15 (58196)
తాంశ్చ సర్వాన్మహేష్వాసాన్సర్వశస్త్రవిశారదాన్।
మహతా శరవర్షేణ రాధేయః ప్రత్యవారయత్॥ 8-65-16 (58197)
దుర్యోధనం చ వింశత్యా నారాచానాం కృతీ బలీ।
అవిధ్యత్తూర్ణమభ్యేత్య సహదేవో మహీపతిం॥ 8-65-17 (58198)
స విద్ధః సహదేవేన రరాజ బలసన్నిధౌ।
ప్రభిన్న ఇవ మాతంగో రుధిరేణ పరిప్లుతః॥ 8-65-18 (58199)
దృష్ట్వా తవ సుతం తత్ర గాఢవిద్ధం సుతేజనైః।
అభ్యధావద్దృఢం క్రుద్ధో రాధేయో రథినాం వరః॥ 8-65-19 (58200)
దుర్యోధనం తథా దృష్ట్వా శీఘ్రమస్త్రముదీర్య సః।
అవధీత్పాండవానీకం పాంచాలాంశ్చైవ మారిష॥ 8-65-20 (58201)
తతో యౌధిష్ఠిరం సైన్యం వధ్యమానం మహాత్మనా।
సహసా ప్రాద్రావద్రాజన్మూతపుత్రశరార్దితం॥ 8-65-21 (58202)
వివిధా విశిఖాస్తత్ర సంపతంతి పరస్పరం।
భల్లాః పుంఖసమాశ్లిష్టాః సూతపుత్రధనుశ్చ్యుతాః॥ 8-65-22 (58203)
అంతరిక్షే శరౌఘాణాం పతతాం చ పరస్పరం।
సంఘర్పేణ మహారాజ పావకః సమజాయత॥ 8-65-23 (58204)
తకతో దశదిశః కర్ణః శలభైరివ యాయిభిః।
అభ్యఘ్నంస్తరసా రాజఞ్శరైః పరశరీరగైః॥ 8-65-24 (58205)
రక్తచందనసందిగ్ధౌ మణిహేమవిభూషితౌ।
బాహూ వ్యత్యక్షిపత్కర్ణః పరమాస్త్రం విదర్శయన్॥ 8-65-25 (58206)
తతః సర్వా దిశో రాజన్సాయకైర్విప్రమోహయన్।
అపీడయద్భృశం కర్ణో ధర్మరాజం యుధిష్ఠిరం॥ 8-65-26 (58207)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ ధర్మపుత్రో యుధిష్ఠిరః।
నిశితైరిషుభిః కర్ణం పంచాశద్భిః సమార్పయత్॥ 8-65-27 (58208)
[బాణాంధకారమభవత్తద్యుద్ధం ఘోరదర్శనం।
హాహాకారో మహానాసీత్తావకానాం విశాంపతే॥ 8-65-28 (58209)
వధ్యమానే తదా సైన్యే ధర్మపుత్రేణ మారిష।
సాయకైర్వివిధైస్తీక్ష్ణైః కంకపత్రైః శిలాశితైః।
భల్లైరనేకైర్వివిధైః శక్త్యృష్టిముసలైరపి॥ 8-65-29 (58210)
యత్ర యత్ర స ధర్మాత్మా దుష్టాం దృష్టిం వ్యసర్జయత్।
తత్ర తత్ర వ్యశీర్యంత తావకా భరతర్షభ॥ 8-65-30 (58211)
కర్ణోఽపి భృశసంకుద్రో ధర్మరాజం యుధిష్ఠిరం।
నారాచైరర్ధచంద్రైశ్చ వత్సదంతైశ్చ సంయుగే॥ 8-65-31 (58212)
అమర్షీ క్రోధనశ్చైవ రోషప్రస్ఫురితాననః।
సాయకైరప్రమేయాత్మా యుధిష్ఠిరమభిద్రవత్॥ 8-65-32 (58213)
యుధిష్ఠిరశ్చాపి స తం స్వర్ణపుంఖైః శితైః శరైః॥] 8-65-33 (58214)
ప్రహసన్నివ తం కర్ణః కంకపత్రైః శిలాశితైః।
ఉరస్యవిధ్యద్రాజానం కుంతీపుత్రం యుధిష్ఠిరం॥ 8-65-34 (58215)
స పీడితో భృశం తేన ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః।
ఉపవిశ్య రథోపస్థే సూతం యాహీత్యనోదయత్॥ 8-65-35 (58216)
అక్రోశంత తతః సర్వే ధార్తరాష్ట్రాః సరాజకాః।
గృహ్ణీధ్వమితి రాజానమభ్యధావంత సర్వశః॥ 8-65-36 (58217)
తతః శతాః సప్తదశ కేకయానాం ప్రహారిణాం।
పంచాలైః సహితా రాజంధార్తరాష్ట్రాన్న్యవారయన్॥ 8-65-37 (58218)
తస్మిన్సుతుములే యుద్ధే వర్తమానే జనక్షయే।
దుర్యోధనశ్చ భీమశ్చ సమేయాతాం మహాబలౌ॥ ॥ 8-65-38 (58219)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే పంచషష్టితమోఽధ్యాయః॥ 65 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.66. అధ్యాయః 066
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణబాణపీడితస్య యుధిష్ఠిరస్య విశ్రమాయ స్వశిబిరప్రవేశః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-66-0 (58220)
సంజయ ఉవాచ। 8-66-0x (4992)
కర్ణోఽపి శరజాలేన కేకయానాం మహారథాన్।
వ్యధమత్పరమేష్వాసానగ్రానీకే వ్యవస్థితాన్॥ 8-66-1 (58221)
తేషాం ప్రయతమానానాం రాధేయస్య నివారణే।
రథాన్పంచశతాన్కర్ణః ప్రాహిణోద్యమసాదనం॥ 8-66-2 (58222)
అవిషహ్యతమం దృష్ట్వా రాధేయం యుధి యోధినః।
భీమసేనముపాగచ్ఛన్కర్ణబాణప్రపీడితాః॥ 8-66-3 (58223)
రథానీకం విదార్యైవ శరై రాజన్ననేకధా।
కర్ణ ఏకరథేనైవ యుధిష్ఠిరముపాద్రవత్॥ 8-66-4 (58224)
సేనానివేశం గచ్ఛంతం మార్గణైర్భృశపీడితం।
యమయోర్మధ్యగం వీరం శనైర్యాంతం విచేతసం॥ 8-66-5 (58225)
స సమాసాద్య రాజానం దుర్యోధనహితేప్సయా।
సూతపుత్రస్త్రిభిస్తీక్ష్ణైర్వివ్యాధ పరమేషుభిః॥ 8-66-6 (58226)
తథైవ రాజా రాధేయం ప్రత్యవిధ్యత్స్తనాంతరే।
శరైస్త్రిభిశ్చ యంతారం చతుర్భిశ్చతురో హయాన్॥ 8-66-7 (58227)
చక్రరక్షౌ నృపసుతౌ మాద్రీపుత్రౌ పరంతపౌ।
తావప్యధావతాం కర్ణం రాజానం మా వధీదితి॥ 8-66-8 (58228)
తౌ పృథక్శరవర్షాభ్యాం రాధేయం సమవర్షతాం।
నకులః సహదేవశ్చ పరమం యత్నమాస్థితౌ॥ 8-66-9 (58229)
తథైవ తౌ ప్రత్యవిధ్యత్సూతపుత్రః ప్రతాపవాన్।
భల్లాభ్యాం శితధారాభ్యాం మహాత్మానావరిందమౌ॥ 8-66-10 (58230)
దంతవర్ణాంస్తు రాధేయో నిజఘాన మనోజవాన్।
యుధిష్ఠిరస్య సంగ్రామే కాలవాలాన్హయోత్తమాన్॥ 8-66-11 (58231)
తతోఽపరేణ భల్లేన శిరస్త్రాణమపాతయత్।
కౌంతేయస్య మహేష్వాసః ప్రహసన్నివ సూతజః॥ 8-66-12 (58232)
తథైవ నకులస్యాపి హయాన్హత్వా మహారథః।
తతోఽపరేణ భల్లేన భృశం తీక్ష్ణేన భారత।
ధనుశ్చిచ్ఛేద వీరస్య మాద్రీపుత్రస్య ధీమతః॥ 8-66-13 (58233)
తౌ హతాశ్వౌ హతరథౌ పాండవౌ భృశవిక్షతౌ।
భ్రాతరావారురుహతుః సహదేవరథం తదా॥ 8-66-14 (58234)
తౌ దృష్ట్వా మాతులస్తత్ర విరథౌ పరవీరహా।
అభ్యభాషత రాధేయం మద్రరాజోఽనుకంపయా॥ 8-66-15 (58235)
మార్గితవ్యస్త్వయా కర్ణ కుంతీపుత్రో ధనంజయః।
అతస్త్వం ధర్మరాజేన కిమర్థమిహ యుధ్యసే॥ 8-66-16 (58236)
[క్షీణశస్త్రాస్త్రాకవచః క్షీణబాణో విబాణధిః।
శ్రాంతసారథివాహశ్చ చ్ఛన్నోఽస్త్రైరరిభిస్తథా।
పార్థమాసాద్య రాధేయ ఉపహాస్యో భవిష్యసి॥] 8-66-17 (58237)
తథాపి కర్ణః సంరబ్ధో యుధిష్ఠిరమపీడయత్।
శరైస్తీక్ష్ణైర్మహావీర్యైర్మాద్రీపుత్రౌ చ పాండవౌ॥ 8-66-18 (58238)
తతః శల్యః ప్రహస్యేదం కర్ణం పునరువాచ హ।
రథస్థమతిసంరబ్ధం యుధిష్ఠిరవధే స్థితం॥ 8-66-19 (58239)
యదర్థం ధార్తరాష్ట్రేణ సతతం మానితో భవాన్।
తం పార్థ జహి రాధేయ కిం తే హత్వా యుధిష్ఠిరం।
`హతే యస్మింధ్రువం పార్థః సర్వాంజేష్యతి నో రథాన్॥ 8-66-20 (58240)
తస్మిన్హి ధార్తరాష్ట్రస్య నిహతే తు ధ్రువో జయః।
ధ్వజోఽసౌ దృశ్యతే తస్య రోచమానోంఽశుమానివ।
సారో హ్యేష మహాబాహో కిం తే హత్వా యుధిష్ఠిరం॥' 8-66-21 (58241)
శంఖయోర్ధ్మాతయోః శబ్దః సుమహానేష కృష్ణయోః।
శ్రూయతే చాపఘోషశ్చ ప్రావృషీవాంబుదస్య హ॥ 8-66-22 (58242)
అసౌ నిఘ్నన్రథోదారానర్జునః శరవృష్టిభిః।
సర్వాం గ్రసతి నః సేనాం కర్ణ పశ్యైనమాహవే॥ 8-66-23 (58243)
పృష్ఠరక్షౌ చ శూరస్య యుధామన్యూత్తమౌజసౌ॥ 8-66-24 (58244)
ఉత్తరం చాస్య వై శూరశ్చక్రం రక్షతి సాంత్యకిః।
ధృష్టద్యుంనస్తథా చాస్య చక్రం రక్షతి దక్షిణం॥ 8-66-25 (58245)
భీమసేనశ్చ వై రాజ్ఞా ధార్తరాష్ట్రేణ యుధ్యతే।
యథా న హన్యాత్తం భీమః సర్వేషాం నోఽద్య పశ్యతాం।
కురు రాధేయ వై రాజా యథా ముచ్యేత తత్తథా॥ 8-66-26 (58246)
xxxx భీమసేనేన గ్రస్తమాహవశోభినా।
యది నామాద్య ముచ్యేత విస్మయః సుమహాన్భవేత్॥ 8-66-27 (58247)
పరిత్రాహ్యేనమభ్యేత్య సంశయం పరమం గతం।
కిం ను మాద్రీసుతౌ హత్వా రాజానం వా యుధిష్ఠిరం॥ 8-66-28 (58248)
ఇతి శల్యవచః శ్రుత్వా రాధేయః పృథివీపతే।
దృష్ట్వా దుర్యోధనం చైవ భీమగ్రస్తం మహాహవే॥ 8-66-29 (58249)
రాజగృధ్నుర్భృశం చైవ శల్యవాక్యప్రచోదితః।
అజాతశత్రుముత్సృజ్య మాద్రీపుత్రౌ చ పాండవౌ॥ 8-66-30 (58250)
తవ పుత్రం పరిత్రాతుమభ్యధావత వీర్యవాన్।
మద్రరాజప్రణుదితైరశ్వైరాకాశగైరివ॥ 8-66-31 (58251)
గతే కర్ణే తు కౌంతేయః పాండుపుత్రో యుధిష్ఠిరః।
అపాయాజ్జవనైరశ్వైః సహదేవస్య మారిష॥ 8-66-32 (58252)
[తాభ్యాం స సహితస్తూర్ణం వ్రీడన్నివ నరేశ్వరః]।
ప్రాప్య సేనానివేశం స్వం మార్గణైర్భృశవిక్షతః॥ 8-66-33 (58253)
అవతీర్య రథాత్తూర్ణమావిశచ్ఛయనం శుభం।
అపేతశల్యో రాజా తు హృచ్ఛల్యేనాభిపీడితః॥ 8-66-34 (58254)
సోఽబ్రవీద్ధాతరౌ రాజా మాద్రీపుత్రౌ మహారథౌ।
గచ్ఛంత త్వరితౌ వీరౌ యత్ర భీమో వ్యవస్థితః॥ 8-66-35 (58255)
`తతస్తే పాండవాః సర్వే సమాభాష్య పరస్పరం।
అనీకం భీమసేనస్య పాండవావభ్యగచ్ఛతాం'।
జీమూత ఇవ నర్దంస్తు యుధ్యతే స వృకోదరః॥ 8-66-36 (58256)
తతోఽన్యం రథమాస్థాయ నకులో రథపుంగవః।
సహదేవశ్చ తేజస్వీ భ్రాతరౌ శత్రుకర్శనౌ॥ 8-66-37 (58257)
తురగైరగ్ర్యరంహోభిర్యత్ర భీమస్తరస్వినౌ।
అనీకైః సహితౌ తత్ర భ్రాతరౌ సమవస్థితౌ॥ ॥ 8-66-38 (58258)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే షట్షష్టితమోఽధ్యాయః॥ 66 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.67. అధ్యాయః 067
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
పార్థేనాశ్వత్థాంని పరాజితే కర్ణేన భార్గవాస్త్రప్రయోగాత్పాండవసేనాపీడనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-67-0 (58259)
సంజయ ఉవాచ। 8-67-0x (4993)
ద్రౌణిస్తు రథవంశేన మహతా పరివారితః।
అపతత్సహసా రాజన్యత్ర పార్థో వ్యవస్థితః॥ 8-67-1 (58260)
తమాపతంతం సహసా శూరః శౌరిసహాయవాన్।
దధార సమరే పార్థో వేలేవ మకరాలయం॥ 8-67-2 (58261)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ ద్రోణపుత్రః ప్రతాపవాన్।
అర్జునం వాసుదేవం చ చ్ఛాదయామాస సాయకైః॥ 8-67-3 (58262)
అవచ్ఛన్నౌ తతః కృష్ణౌ దృష్ట్వా తత్ర మహారథాః।
విస్మయం పరమం గత్వా ప్రైక్షంత కురవస్తదా॥ 8-67-4 (58263)
అర్జునస్తు తతో దివ్యమస్త్రం చక్రే హసన్నివ।
తదస్త్రం వారయామాస బ్రాహ్మణో యుధి భారత॥ 8-67-5 (58264)
యద్యద్ధి వ్యాక్షిపద్యుద్ధే ఫల్గునోఽస్త్రం జిఘాంసయా।
తత్తదస్త్రైర్మహేష్వాసో ద్రోణపుత్రో జఘాన హ॥ 8-67-6 (58265)
అస్త్రయుద్ధే మహారాజ వర్తమానే మహాభయే।
అపశ్యామ రణే ద్రౌణిం వ్యాత్తాననమివాంతకం॥ 8-67-7 (58266)
స దిశః ప్రదిశశ్చైవ చ్ఛాదయిత్వా హ్యజిహ్మగైః।
వాసుదేవం త్రిభిర్బాణైరవిధ్యద్దక్షిణే భుజే॥ 8-67-8 (58267)
తతోఽర్జునో రథాన్సర్వాన్హత్వా తస్య పదానుగాన్।
చకార సమరే భూమిం శోణితౌఘపరిప్లుతాం।
[సర్బలోకవహాం రౌద్రాం పరలోకవహాం నదీం]॥ 8-67-9 (58268)
సరథా రథినః పేతుః పార్థచాపచ్యుతైః శరైః॥ 8-67-10 (58269)
[ద్రౌణేరపహతాన్సంఖే దదృశు స చ తాం తథా।
ప్రావర్తయన్మహాఘోరాం నదీం పరవహాం తదా॥ 8-67-11 (58270)
తయోస్తు వ్యాకులే యుద్ధే ద్రౌణేః పార్థస్య దారుణే।
అమర్యాదం యోధయంతః పర్యధావంత పృష్ఠతః॥ 8-67-12 (58271)
రథైర్హతాశ్వసూతైశ్చ హతారోహైశ్చ వాజిభిః।
ద్విరదైశ్చ హతారోహైర్మహామాత్రైర్హతద్విపైః॥ 8-67-13 (58272)
పార్థేన సమరే రాజన్కృతో ఘోరో జనక్షయః।
నిహతా రథినః పేతుః పార్థచాపచ్యుతైః శరైః॥] 8-67-14 (58273)
హయాశ్చ పర్యధావంత ముక్తయోక్త్రాస్తతస్తతః।
తద్దృష్ట్వా కర్మ పార్థస్య ద్రౌణిరాహవశోభినః॥ 8-67-15 (58274)
అర్జునం జయతాం శ్రేష్ఠం త్వరితోఽభ్యేత్య వీర్యవాన్।
విధున్వానో మహచ్చాపం కార్తస్వరవిభూషితం॥ 8-67-16 (58275)
అవాకిరత్తతో ద్రౌమిః సమంతాన్నిశితైః శరైః।
భూయోఽర్జునం మహారాజ ద్రౌణిరాయంయ పత్రిణా॥ 8-67-17 (58276)
వక్షోదేశే భృశం పార్థం తాడయామాస నిర్దయం।
సోఽతివిద్ధో రణే తేన ద్రోణపుత్రేణ భారత॥ 8-67-18 (58277)
గాండీవధన్వా ప్రసభం శరవర్షైరుదారధీః।
సంఛాద్య సమరే ద్రౌణిం చిచ్ఛేదాస్య చ కార్ముకం॥ 8-67-19 (58278)
స చ్ఛిన్నధన్వా పరిధం వజ్రస్పర్శసమం యుధి।
ఆదాయ చిక్షేప తదా ద్రోణపుత్రః కిరీటినే॥ 8-67-20 (58279)
తమాపంతతం పరిఘం జాంబూనదపరిష్కృతం।
చిచ్ఛేద సహసా రాజన్ప్రహసన్నివ పాండవః॥ 8-67-21 (58280)
స పపాత తదా భూమౌ నికృత్తః పార్థసాయకైః।
వికీర్ణః పర్వతో రాజన్యథా వజ్రేణ తాడితః॥ 8-67-22 (58281)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ ద్రోణపుత్రో మహారథః।
ఐంద్రేణ చాస్త్రవేగేన బీభత్సుం సమవాకిరత్॥ 8-67-23 (58282)
తస్యేంద్రజాలావతతం సమీక్ష్య
పార్థో రాజన్గాండివమాదదే సః।
ఐంద్రం జాలం ప్రత్యహరత్తరస్వీ
వరాస్త్రమాదాయ మహేంద్రసృష్టం॥ 8-67-24 (58283)
విదార్య తజ్జాలమథేంద్రముక్తం
పార్థస్తతో ద్రౌణిరథం క్షణేన।
ప్రచ్ఛాదయామాస తతోఽభ్యుపేత్య
ద్రౌణిస్తదా పార్థశరాభిభూతః॥ 8-67-25 (58284)
విగాహ్య తాం పాండవబాణవృష్టిం
శరైః పరం నామ తతః ప్రకాశ్య।
శతేన కృష్ణం సహసాభ్యవిద్ధ్యా--
త్త్రిభిః శతైరర్జునం క్షుద్రకాణాం॥ 8-67-26 (58285)
తతోఽర్జునః సాయకానాం శతేన
గురోః సుతం మర్మసు నిర్బిభేద।
అశ్వాంశ్చ సూతం చ తథా ధనుర్జ్యా--
మవాకిరత్పశ్యతాం తావకానాం॥ 8-67-27 (58286)
స విద్ధ్వా మర్మసు ద్రౌణిం పాండవః పరవీరహా।
సారథిం చాస్య భల్లేన రథనీడాదపాతయత్॥ 8-67-28 (58287)
స సంగృహ్య స్వయం వాహాన్కృష్ణౌ ప్రాచ్ఛదయచ్ఛరైః।
తత్రాద్భుతమపరశ్యామ ద్రౌణేరాశు పరాక్రమం॥ 8-67-29 (58288)
సంయచ్ఛంస్తురగాన్యచ్చ ఫల్గునం చాప్యయోధయత్।
తదస్య సమరే రాజన్సర్వభూతాన్యపూజయన్॥ 8-67-30 (58289)
`తేనాస్య సమరే యోధాస్తుష్టువుః సర్వ ఏవ తే।
యదా నిజగృహే పార్థో ద్రోణపుత్రేణ ధన్వినా॥ 8-67-31 (58290)
తదా ప్రహస్య బీభస్తుర్ద్రోణపుత్రస్య సంయుగే।
క్షిప్రం రశ్మీనథాశ్వానాం క్షురప్రైశ్చిచ్ఛిదే జయః॥ 8-67-32 (58291)
ప్రాద్రవంస్తురగాస్తస్య శరవేగప్రపీడితాః।
తతోఽభూన్నినదో ఘోరస్తవ సైన్యస్య భారత॥ 8-67-33 (58292)
పాండవాస్తు జయం లబ్ధ్వా తవ సైన్యం సమాద్రవన్।
సమంతాన్నిశితాన్బాణాన్విముంచంతో జయైషిణః॥ 8-67-34 (58293)
తావకీ చతురంగైషా పాండవైస్తు మహాచమూః।
పునఃపునరథో వీరైః ప్రభగ్నా జితకాశిభిః॥ 8-67-35 (58294)
పశ్యతాం తే మహారాజ పుత్రాణాం చిత్రయోధినాం।
శకునేః సౌబలేయస్య కర్ణస్య చ విశాంపతే॥ 8-67-36 (58295)
వార్యమాణా మహాసేనా పుత్రైస్తవ జనేశ్వర।
న చాతిష్ఠత సంగ్రామే పీడ్యమానా సమంతతః॥ 8-67-37 (58296)
తతో యోధైర్మహారాజ పలాయద్భిః సమంతతః।
అభవద్య్వాకులం భీతం పుత్రాణాం తే మహద్బలం॥ 8-67-38 (58297)
తిష్ఠతిష్ఠేతి సతతం సూతపుత్రస్య జల్పతః।
నావతిష్ఠతి సా సేనా వధ్యమానా మహాత్మభిః॥ 8-67-39 (58298)
అథోత్క్రుష్టం మహారాజ పాండవైర్జితకాశిభిః।
ధార్తరాష్ట్రబలం దృష్ట్వా విద్రుతం వై సమంతతః॥ 8-67-40 (58299)
తతో దుర్యోధనః కర్ణమబ్రవీత్ప్రణయాదివ।
పశ్య కర్ణ మహాసేనాం పాండవైరర్దితాం భృశం॥ 8-67-41 (58300)
త్వయి తిష్ఠతి సంత్రాసాత్సమంతాత్ప్రపలాయతే।
ఏతజ్జ్ఞత్వా మహాబాహో కురు ప్రాప్తమరిందమ॥ 8-67-42 (58301)
సహస్రాణి చ యోధానాం త్వామేవ పురుషోత్తమ।
క్రోశంతే సమరే వీర ద్రావ్యమాణాని పాండవైః॥ 8-67-43 (58302)
సంజయ ఉవాచ। 8-67-44x (4994)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా తు రాధేయో దుర్యోధనవచో మహత్।
మద్రరాజమిదం వాక్యమబ్రవీత్ప్రహసన్నివ॥ 8-67-44 (58303)
పశ్య మే భుజయోర్వీర్యమస్త్రాణాం చ జనేశ్వర।
అద్య హన్మి రణే సర్వాన్పాంచాలాన్పాండుభిః సహ॥ 8-67-45 (58304)
వాహయాశ్వాన్నరవ్యాఘ్ర మద్రాధిప న సంశయః।
ఏవముక్త్వా మహారాజ సూతపుత్రః ప్రతాపవాన్॥ 8-67-46 (58305)
ప్రగృహ్య విజయం వీరో ధనుఃశ్రేష్ఠం పురాతనం।
సజ్యం కృత్వా మహారాజ సంమృజ్య చ పునః పునః॥ 8-67-47 (58306)
సన్నివార్య చ తాన్యోధాన్సత్యేన శపథేన చ।
ప్రాయోజయదమేయాత్మా భార్గవాస్త్రం మహాబలః॥ 8-67-48 (58307)
తస్మాద్రాజన్సహస్రాణి ప్రయుతాన్యర్బుదాని చ।
కోటిశశ్చ శరాస్తీక్ష్ణా నిరగచ్ఛన్మహామృధే॥ 8-67-49 (58308)
జ్వలితైస్తైః శరైర్ఘోరైః కంకబర్హిణవాజితైః।
సంచన్నా పాండవీ సేనా న ప్రాజ్ఞాయత కించన॥ 8-67-50 (58309)
హాహాకారో మహానాసీత్పాండవానాం విశాంపతే।
పీడితానాం బలవతా భార్గవాస్త్రేణ సంయుగే॥ 8-67-51 (58310)
నిపతద్భిర్గజై రాజన్నశ్వైశ్చాపి సహస్రశః।
రథైశ్చాపి నరవ్యాఘ్ర నరైశ్చైవ సమంతతః॥ 8-67-52 (58311)
ప్రాకంపత మహీ రాజన్నిహతైస్తైః సమంతతః।
వ్యాకులం సర్వమభవత్పాండవానాం మహద్బలం॥ 8-67-53 (58312)
కర్ణస్త్వేకో యుధాం శ్రేష్ఠో విధూమ ఇవ పావకః।
దహఞ్శత్రూన్నరవ్యాఘ్రః శుశుభే స పరంతపః॥ 8-67-54 (58313)
తే వధ్యమానాః కర్ణేన పాంచాలాశ్చేదిభిః సహ।
తత్ర తత్ర వ్యముహ్యంత వనదాహే యథా ద్విపాః॥ 8-67-55 (58314)
చుక్రుశుశ్చ నరవ్యాఘ్ర యథాప్రాణం నరోత్తమాః।
తేషాం తు క్రోశతాం దీనం భీతానాం రణమూర్ధని॥ 8-67-56 (58315)
ధావతాం చ తతో రాజంస్త్రస్తానాం చ సమంతతః।
ఆర్తనాదో బభూవాత్ర భూతానామివ సంప్లువే॥ 8-67-57 (58316)
వధ్యమానాంస్తు తాందృష్ట్వా సూతపుత్రేణ మారిష॥
విత్రేసుః సర్వభూతాని తిర్యగ్యోనిగతాన్యపి॥ 8-67-58 (58317)
తే వధ్యమాతాః సమరే సూతపుత్రేణ సృంజయాః।
అర్జునం వాసుదేవం చ క్రోశంతి చ ముహుర్ముహుః।
ప్రేతరాజపురే యద్వత్ప్రేతరాజం విచేతసః॥ 8-67-59 (58318)
శ్రుత్వా తు నినదం తేషాం వధ్యతాం కర్ణసాయకైః।
అథాబ్రవీద్వాసుదేవం కుంతీపుత్రో ధన·ంజయః।
భార్గవాస్త్రం మహాఘోరం దృష్ట్వా తత్ర సమీరితం॥ 8-67-60 (58319)
పశ్య కృష్ణ మహాబాహో భార్గవాస్త్రస్య విక్రమం।
నైతదస్త్రం హి సమరే శక్యం హంతుం కథంచన॥ 8-67-61 (58320)
సూతపుత్రం చ సంరబ్ధం పశ్య కృష్ణ మహారణే।
అంతకప్రతిమం వీర్యే కుర్వాణం కర్మ దారుణం॥ 8-67-62 (58321)
అభీక్ష్ణం చోదయన్నశ్వాన్ప్రేక్షతే మాం ముహుర్ముహుః।
నచ శక్ష్యామి కర్ణస్య సంయుగేఽహం పలాయితుం॥ 8-67-63 (58322)
జీవన్ప్రాప్నోతి పురుషః సంఖ్యే జయపరాజయౌ।
మృతస్య తు హృపీకేశ భంగ ఏవ కుతో జయః॥ 8-67-64 (58323)
ఏష కర్ణో రణే భాతి మధ్యాహ్న ఇవ భాస్కరః।
నివర్తయ రథం కృష్ణ జీవన్భద్రాణి పశ్యతి॥ ॥ 8-67-65 (58324)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తద్వశదివసయుద్ధే సప్తషష్టితమోఽధ్యాయః॥ 67 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.68. అధ్యాయః 068
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణబాణవ్యథాపనోదనాయ యుధిష్ఠిరం శిబిరగతం విజ్ఞాయ శత్రునిగ్రహే భీమనియోజనపూర్వకమర్జునేన సహ శ్రీకృష్ణస్య తత్సమీపం ప్రతి గమనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-68-0 (58325)
సంజయ ఉవాచ। 8-68-0x (4995)
తతో జనార్దనః శ్రుత్వా తస్య వాక్యం విశాంపతే।
రథేనాపయయౌ క్షిప్రం సంగ్రామాదితి భారత॥ 8-68-1 (58326)
ప్రత్యనీకమవస్థాప్య భీమం భీమపరాక్రమం।
అలం విషహితుం హ్యేష కురూణాం సంప్రపశ్యతాం॥ 8-68-2 (58327)
కర్ణం చ సమరే రాజన్గ్రాహయిష్యఞ్శ్రమం ప్రతి।
విశ్వమార్థం చ కౌరవ్య పార్థస్య చ మహాత్మనః।
అపయాతో రణాద్వీరో రాజానం ద్రష్టుమేవ చ॥ 8-68-3 (58328)
అర్జునం చాబ్రవీత్కృష్ణో భృశం రాజా పరిక్షతః।
తమాశ్వాస్య కురుశ్రేష్ఠ తతః కర్ణం హనిష్యసి॥ 8-68-4 (58329)
తతో ధనంజయః శ్రుత్వా రాజానం శల్యపీడితం।
యాహియాహితి బహుశో వాసుదేవమచోదయత్।
రాజానం ప్రతి వార్ష్ణేయ దూయతే మే దృఢం మనః॥ 8-68-5 (58330)
స చోద్యమానః పార్థేన కేశిఘ్నో వృష్ణినందనః।
రథేనాపయయౌ క్షిప్రం సంగ్రామాద్ధోరదర్శనాత్॥ 8-68-6 (58331)
గచ్ఛన్నేవ తు కౌంతేయో ధర్మరాజదిదృక్షయా।
సైన్యమాలోకయామాస నాపశ్యత్తత్ర చాగ్రజం॥ 8-68-7 (58332)
యుద్ధం కృత్వా తు కౌంతేయో ద్రోణపుత్రేణ భారత।
దుఃసహం వజ్రిణా సంఖ్యే పరాజిత్య గురోః సుతం॥ 8-68-8 (58333)
ద్రౌణిం పరాజిత్య తతోగ్రధన్వా
కృత్వా మహద్దుష్కరం శూరకర్మ।
ఆలోకయామాస తతః స్వసైన్యం
ధనంజయః శత్రుభిరప్రధృష్యః॥ 8-68-9 (58334)
సంయుధ్యమానాన్పృతనాముఖస్థా--
ఞ్శూరః శూరాన్హర్షయన్సవ్యసాచీ।
పూర్వాపదానైః ప్రథితైః ప్రశంస--
న్స్థితాంశ్చకారాత్మరథాననీకే॥ 8-68-10 (58335)
అపశ్యమానస్తు కిరీటమాలీ
యుధిష్ఠిరం భ్రాతరమాజమీఢం।
ఉవాచ భీమం తరసాభ్యుపేత్య
రాజ్ఞః ప్రవృత్తిస్త్విహ కుత్ర చేతి॥ 8-68-11 (58336)
భీమసేన ఉవాచ। 8-68-12x (4996)
అపయాత ఇతో రాజా ధర్మపుత్రో యుధిష్ఠిరః।
కర్ణబాణాభితప్తాంగో యది జీవేత్కథంచన॥ 8-68-12 (58337)
అర్జున ఉవాచ। 8-68-13x (4997)
తస్మాద్భవాఞ్శీఘ్రమితః ప్రయాతు
జ్ఞాతుం ప్రవృత్తిం పురుషర్షభస్య।
నూనం స విద్ధోఽతిభృశం పృషత్కైః
కర్ణేన రాజా శిబిరం గతోఽసౌ॥ 8-68-13 (58338)
యః సంప్రహారైర్యుధి సంప్రవృత్తే
ద్రోణేన విద్ధోఽతిభృశం తరస్వీ।
తస్థౌ స తత్రాపి జయప్రతీక్షో
ద్రోణేన యావన్న హతః కిలాసీత్॥ 8-68-14 (58339)
స సంశయం గమితః పాండవాగ్ర్యః
సంఖ్యేఽద్య కర్ణేన మహానుభావః।
జ్ఞాతుం ప్రయాహ్యాశు తమద్య భీమ
స్థాస్యాంయహం శత్రుగణాన్నిరుధ్య॥ 8-68-15 (58340)
భీమసేన ఉవాచ। 8-68-16x (4998)
త్వమేవ జానీహి మహానుభావ
రాజ్ఞః ప్రవృత్తిం భరతర్షభస్య।
అహం హి యద్యర్జున యాంయమిత్రా
వదంతి మాం భీత ఇతి ప్రవీరాః॥ 8-68-16 (58341)
తతోఽబ్రవీదర్జునో భీమసేనం
సంశప్తకాః ప్రత్యనీకస్థితా మే।
ఏతానహత్వాద్య మయా న శక్య--
మితోపయాతుం రిపుసంఖమధ్యాత్॥ 8-68-17 (58342)
అథాబ్రవీదర్జునం భీమసేనః
స్వవీర్యమాసాద్య కురుప్రవీర।
సంశప్తకాన్ప్రతియోత్స్యామి సంఖ్యే
సర్వానహం యాహి ధనంజయ త్వం॥ 8-68-18 (58343)
తద్భీమసేనస్య వచో నిశంయ
ధనంజయో భ్రాతురమిత్రమధ్యే।
ద్రష్టుం కురుశ్రేష్ఠమభిప్రయాస్య--
న్ప్రోవాచ వృష్ణిప్రవరం తదానీం॥ 8-68-19 (58344)
అర్జున ఉవాచ। 8-68-20x (4999)
`రాజానం ప్రతి వార్ష్ణేయ దూయతే మే దృఢం మనః'।
చోదయాశ్వాన్హృషీకేశ విహాయైతద్బలార్ణవం।
అజాతశత్రుం రాజానం ద్రష్టుమిచ్ఛామి కేశవ॥ 8-68-20 (58345)
సంజయ ఉవాచ। 8-68-21x (5000)
`తం రథ చోదయామాస బీభత్సోర్వచనాద్ధరిః'॥ 8-68-21 (58346)
తతో హయాన్సర్వదాశార్హముఖ్యః
ప్రచోదయన్భీమమువాచ చేదం।
నైతచ్చిత్రం తవ కర్మాద్య భీమ
యాస్యావహే జహి పార్థారిసంఘాన్॥ 8-68-22 (58347)
తతో యయౌ హృషీకేశో యత్ర రాజా యుధిష్ఠిరః।
శీఘ్రాచ్ఛీఘ్రతరో రాజన్వాజిభిర్గరుడోపమైః॥ 8-68-23 (58348)
ప్రత్యనీకే త్వవస్థాప్య భీమసేనమరిందమం।
సందిశ్య చైనం రాజేంద్ర యుద్ధం ప్రతి వృకోదరం॥ 8-68-24 (58349)
తతస్తు గత్వా పురుషప్రవీరౌ
రాజానమాసాద్య శయానమేకం।
రథాదుభౌ ప్రత్యవరుహ్య తస్మా--
ద్వవందతుర్ధర్మరాజస్య పాదౌ॥ 8-68-25 (58350)
`ఇత్యేవముపసంగృహ్య ఉభౌ తు పాంజలీ స్థితౌ।
శస్త్రక్షతౌ మహారాజ రుధిరేణ సముక్షితౌ।
నిహత్య వాహినీం తుభ్యమపయాతౌ రణాజిరాత్'॥ 8-68-26 (58351)
తం దృష్ట్వా పురుషవ్యాఘ్రం క్షేమిణం పురుషర్షభం।
ముదాభ్యనందతాం కృష్ణావశ్వినావివ వాసవం॥ 8-68-27 (58352)
తావభ్యనందద్రాజాపి వివస్వానశ్వినావివ।
హతే మహాసురే జంభే శక్రవిష్ణూ యథా గురుః॥ 8-68-28 (58353)
మన్యమానో హతం కర్ణం ప్రీతః పరపురంజయః।
`స భూత్వా పురుషవ్యాఘ్రో రాజా తత్ర యుధిష్ఠిరః'।
హర్షగద్గదయా వాచా ప్రీతః ప్రాహ పరంతపః॥ ॥ 8-68-29 (58354)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే అష్టషష్టితమోఽధ్యాయః॥ 68 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.69. అధ్యాయః 069
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
యుధిష్ఠిరేణ కర్ణశరవిక్షతస్యాత్మనో దిదృక్షయా స్వశిబిరముపాగతౌ కృష్ణార్జునౌ దృష్ట్వా పార్థేన రాధేయస్య వధభ్రమేణ పార్థస్య ప్రశంసనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-69-0 (58355)
సంజయ ఉవాచ। 8-69-0x (5001)
[అథోపయాతౌ పృథులోహితాక్షౌ
శరాచితాంగౌ రుధిరప్రదిగ్ధౌ।
సమీక్ష్య సేనాగ్రనరప్రవీరౌ
యుధిష్ఠిరో వాక్యమిదం బభాషే॥] 8-69-1 (58356)
తతో యుధిష్ఠిరో దృష్ట్వా సహితౌ కేశవార్జునౌ।
హతమాధిరథిం మేనే సంఖ్యే గాండీవధన్వనా॥ 8-69-2 (58357)
తావభ్యనందత్కౌంతేయః సాంనా పరమవల్గునా।
స్మితపూర్వమమిత్రఘ్న పూజయన్భరతర్పభ॥ 8-69-3 (58358)
యుధిష్ఠిర ఉవాచ। 8-69-4x (5002)
స్వాగతం దేవకీపుత్ర స్వాగతం తే ధనంజయ।
ప్రియం మే దర్శనం వాఢం యువయోర్నరసింహయోః॥ 8-69-4 (58359)
అరిష్టయోరక్షతయోః కర్ణం హత్వా మహారథం।
ఆశీవిపసమం యుద్ధే సర్వశస్త్రవిశారదం॥ 8-69-5 (58360)
అగ్రగం ధార్తరాష్ట్రాణాం సర్వేషాం శర్మ వర్మ చ।
రక్షితం వృషసేనేన సుపేణేన చ ధన్వినా॥ 8-69-6 (58361)
అనుజ్ఞాతం మహావీర్యం రామేణాస్త్రే సుదుర్జయం।
అగ్ర్యం సర్వస్య లోకస్య రథినం లోకవిశ్రుతం॥ 8-69-7 (58362)
త్రాతారం ధార్తరాష్ట్రాణాం గంతారం వాహినీముఖే।
హంతారం పరసైన్యానామమిత్రగణమర్దనం॥ 8-69-8 (58363)
దుర్యోధనహితే యుక్తమస్మద్దుఃఖాయ చోద్యతం।
అప్రధృష్యం మహాయుద్ధే దేవైరపి సవాసవైః॥ 8-69-9 (58364)
అనలానిలయోస్తుల్యం తేజసా చ బలేన చ।
పాతాలమివ గంభీరం సుహృదాం నందివర్ధనం॥ 8-69-10 (58365)
అంతకం మమ మిత్రాణాం హత్వా కర్ణం మహామృధే।
దిష్ట్యా యువామనుప్రాప్తౌ హత్వాఽసురమివామరౌ॥ 8-69-11 (58366)
తేన యుద్ధమభీతేన మయాఽద్యాప్యచ్యుతార్జునౌ।
కృతం ఘోరం మహాబాహూ ధృష్టద్యుంనస్య పశ్యతః।
అంతకేనేవ క్రుద్ధేన ప్రజాః సర్వా జిఘాంసతా॥ 8-69-12 (58367)
తేన కేతుశ్చ మే చ్ఛిన్నో హతౌ చ పార్ష్ణిసారథీ।
హతవాహః కృతశ్చాస్మి యుయుధానస్య పశ్యతః॥ 8-69-13 (58368)
ధృష్టద్యుంనస్య యమయోర్వీరస్య చ శిఖండినః।
పశ్యతాం ద్రౌపదేయానాం శతద్రోశ్చ మహాత్మనః॥ 8-69-14 (58369)
ఏతాంజిత్వా మహావీర్యః కర్ణః శత్రుగణాన్బహూన్।
జితవాన్మాం మహాబాహో యతమానో మహారణే॥ 8-69-15 (58370)
అనుసృత్య చ మాం యుద్ధే పరుషాణ్యుక్తవాన్బహు।
తత్ర తత్ర యుధాం శ్రేష్ఠ పరిభూయ న సంశయః॥ 8-69-16 (58371)
భీమసేనప్రభావాత్తు యజ్జీవామి ధనంజయ।
బహునాత్ర కిముక్తేన హతే సోఢుం సముత్సహే॥ 8-69-17 (58372)
త్రయోదశాహం వర్షాణి యస్మాద్భీతో ధనంజయ।
న స్మ నిద్రాం లభే రాత్రౌ న చాహని సుఖం క్వచిత్॥ 8-69-18 (58373)
తస్య ద్వేషేణ సంయుక్తః పరిదహ్యే ధనంజయ।
ఆత్మనో మరణం జానన్వాధ్రీణస ఇవ ద్విజః॥ 8-69-19 (58374)
తస్యాయమగమత్కాలశ్చింతయానస్య మే చిరం।
కథం కర్ణో మయా శక్యో యుద్ధే క్షపయితుం భవేత్॥ 8-69-20 (58375)
జాగ్రత్స్వపంశ్చ కౌంతేయ కర్ణమేవ స్మరాహ్యహం।
పశ్యామి తత్రతత్రైవ కర్ణభూతమిదం జగత్॥ 8-69-21 (58376)
యత్ర యత్ర హి గచ్ఛామి కర్ణాద్భీతో ధనంజయ।
తత్ర తత్ర హి పశ్యామి కర్ణమేవాగ్రతః స్థితం॥ 8-69-22 (58377)
సోఽహం తేనైవ వీరేణ సమరేష్వపలాయినా।
సహయః సరథః పార్థ జిత్వా జీవన్విసర్జితః॥ 8-69-23 (58378)
కో ను మే జీవితేనార్థో రాజ్యేనార్థో భవేత్పునః।
మమైవం విక్షతస్యాద్య కర్ణేనాహవశోభినా॥ 8-69-24 (58379)
న ప్రాప్తపూర్వం యద్భీష్మాత్కృపాద్ద్రోణాచ్చ సంయుగే।
తత్ప్రాప్తమద్య మే యుద్ధే సూతపుత్రాన్మహారథాత్॥ 8-69-25 (58380)
స త్వాం పృచ్ఛామి కౌంతేయ యథా న కుశలస్తథా।
తన్మమాచక్ష్వ కార్త్స్న్యేన యథా కర్ణో హతస్త్వయా॥ 8-69-26 (58381)
శక్రతుల్యబలో యుద్ధే యమతుల్యః పరాక్రమే।
రామతుల్యస్తథాస్త్రేషు స కథం తే నిషూదితః॥ 8-69-27 (58382)
మహారథసమాఖ్యాతః సర్వయుద్ధవిశారదః।
ధనుర్ధరాణాం ప్రవరః సర్వేషాం వై సదార్జున॥ 8-69-28 (58383)
పూజితో ధృతరాష్ట్రేణ సపుత్రేణ విశాంపతే।
త్వదర్థమేవ రాధేయః స కథం నిహతస్త్వయా॥ 8-69-29 (58384)
ధార్తరాష్ట్రస్య యోద్ధారః సర్వ ఏవ సదార్జున।
తవ మృత్యుం రణే కర్ణం మన్యంతే పురుషర్షభ॥ 8-69-30 (58385)
స త్వయా పురుషవ్యాఘ్ర కథం యుద్ధే నిషూదితః।
తన్మమాచక్ష్వ కౌంతేయ యథా కర్ణో హతస్త్వయా॥ 8-69-31 (58386)
సోత్సేధమస్య చ శిరః పశ్యతాం సుహృదాం హృతం।
త్వయా పురుషశార్దూల సింహేనేవ యథా రురోః॥ 8-69-32 (58387)
సర్వా దిశః పర్యపతత్త్వదర్థం
త్వాం సూతపుత్రః సమరే పరీప్సన్।
దిత్సన్నృణాం శకటం రత్నపూర్ణం
కథం త్వయాసౌ నిహతోఽద్య కర్ణః॥ 8-69-33 (58388)
త్వయా రణే నిహతః సూతపుత్రః
కచ్చిత్కృతం మే పరమం త్వయాద్య
ప్రియం రణే సూతపుత్రం నిహత్య॥ 8-69-34 (58389)
సర్వా దిశః పర్యపతత్త్వదర్థం
ముదాన్వితో గర్వితః సూతపుత్రః।
స శూరమానీ సమరే సమేత్య
కచ్చిత్త్వయా నిహతః సూతపుత్రః॥ 8-69-35 (58390)
రాజ్యం పరం హస్తిగవాశ్వయుక్తం
రథం దిత్సుర్యః పరేభ్యస్త్వర్దర్థే।
త్వయా రణే స్పర్ధతే యః స పాపః
కచ్చిత్త్వయా నిహతః పాపబుద్ధిః॥ 8-69-36 (58391)
యోఽసౌ నిత్యం శౌర్యమదేన మత్తో
వికత్థతే సంసది కౌరవాణాం।
ప్రీత్యర్థం వై తాత సుయోధనస్య
కచ్చిత్స పాపో నిహతస్త్వయాద్య॥ 8-69-37 (58392)
కచ్చిత్సమాగంయ ధనుఃప్రముక్తై--
స్త్వత్ప్రేషితైర్లోహమయైర్విహంగైః।
శేతే భిన్నః పాంసుషు సూతపుత్రః
కచ్చిద్భగ్రౌ ధార్తరాష్ట్రస్య బాహూ॥ 8-69-38 (58393)
యోఽసౌ సదా శ్లాఘతే రాజమధ్యే
దుర్యోధనం హర్షయందర్పయుక్తః।
హంతాఽస్మి సర్వానితి పాండుపుత్రా--
నహం హంతా ఫల్గునస్యేతి మోహాత్॥ 8-69-39 (58394)
కచ్చిద్వచోఽస్య వితథం త్వయా కృతం
యత్తత్ప్రియామవదత్తాత కర్ణః।
సభామథ్యే రూక్షమనేకరూపం
ధిక్పాండవానపతిస్త్వం హి కృష్ణే॥ 8-69-40 (58395)
కచ్చిద్భువం శత్రురయం మహాత్మా
హ్యధారయద్ద్వాదశ యః సమాస్తు।
కర్ణో వ్రతం ఘోరమమిత్రసాహో
దుర్యోధనస్యార్థనివిష్టబుద్ధిః॥ 8-69-41 (58396)
పాదౌ న ధావే యావదహం న హన్మి
ధనంజయం సమరేషూగ్రవేగం।
కచ్చిద్రణే ఫల్గున తం నిహత్య
కచ్చిద్వ్రతం తస్య భగ్నం త్వయాఽద్య॥ 8-69-42 (58397)
యోఽసౌ కృష్ణామబ్రవీద్దుష్టబుద్ధిః
కర్ణః సభాయాం కురువీరమధ్యే।
కిం పాండవాంస్త్వం న జహాసి కృష్ణే
సుదుర్బలాన్పతితాన్హీనసత్వాన్॥ 8-69-43 (58398)
యోఽసౌ కర్ణః ప్రత్యజానాత్త్వదర్థే
నాహం హత్వా సహ కృష్ణేన పార్థం।
ఇహోపయాతేతి స పాపబుద్ధిః
కచ్చిచ్ఛేతే శరసంభిన్నగాత్రః॥ 8-69-44 (58399)
కచ్చిత్సంగ్రామో విదితో వై తవాయం
సమాగమే సృంజయ కౌరవాణాం।
యేనావస్థామీదృశీం ప్రాపితోఽహం
కచ్చిత్త్వయా సోఽద్య హతో దురాత్మా॥ 8-69-45 (58400)
కచ్చిత్త్వయా తస్య సుమందబుద్ధే--
ర్గాండీవముక్తైర్విశిఖైర్జ్వలద్భిః।
సకుండలం భానుమదుత్తమాంగం
కాయాత్ప్రకృత్తం యుధి సవ్యసాచిన్॥ 8-69-46 (58401)
యత్తన్మయా బాణసమర్పితేన
ధ్యాతోఽసి కర్ణస్య వధాయ వీర।
తన్మే త్వయా కచ్చిదమోఘమద్య
ధ్యానం కృతం కర్ణనిపాతనేన॥ 8-69-47 (58402)
యద్దర్పపూర్ణః స సుయోధనోఽస్మా--
ందిధక్షతే కర్ణసమాశ్రయేణ।
కచ్చిత్త్వయా సోఽద్య సమాశ్రయోఽస్య
భగ్నః పరాక్రంయ సుయోధనస్య॥ 8-69-48 (58403)
యో నః పురా షంఢతిలానవోచ--
త్సభామధ్యే కౌరవాణాం సమక్షం।
స దుర్మతిః కచ్చిదుపేత్య సంఖ్యే
త్వయా హతః సూతపుత్రోఽత్యమర్షీ॥ 8-69-49 (58404)
యః ప్రాహిణోత్సూతపుత్రో దురాత్మా
కృష్ణాం జితాం సౌబలేహానయేతి।
స మందబుద్ధిర్నిహతః ప్రసహ్య
వైకర్తనస్త్వద్య కచ్చిన్మహాత్మన్॥ 8-69-50 (58405)
యః శస్త్రభృచ్ఛ్రేష్ఠతమం పృథివ్యాం
పితామహం వ్యాక్షిపదల్పచేతాః।
సంఖ్యాయమానోఽర్ధరథః స కచ్చి--
త్త్వయాం హతోఽద్యాధిరథిర్మహాత్మన్॥ 8-69-51 (58406)
అమర్షజం నికృతిసమీరణేరితం
హృది స్థితం జ్వలనమిమం సదా మమ।
హతో మయా సోఽద్య సమేత్య కర్ణ
ఇతి బ్రువన్ప్రశమయసేఽద్య ఫల్గున॥ ॥ 8-69-52 (58407)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకోనసప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 69 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.70. అధ్యాయః 070
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునేన స్యయుద్ధానువాదపూర్వకం యుధిష్ఠిరంప్రతి కర్ణవధప్రతిజ్ఞానం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-70-0 (58408)
సంజయ ఉవాచ। 8-70-0x (5003)
తద్ధర్మశీలస్య వచో నిశంయ
రాజ్ఞః క్రుద్ధస్యాతిరథో మహాత్మా।
ఉవాచ దుర్మర్షమదీనసత్వో
యుధిష్ఠిరం జిష్ణురనంతవీర్యః॥ 8-70-1 (58409)
ద్రోణం హతం పార్థ కర్ణో విదిత్వా
భిన్నాం నావవిమావత్యగాధే కురూణాం।
సంముహ్యమానాంధార్తరాష్ట్రాన్విదిత్వా
నిరుత్సాహాంశ్చ విజయే పరేషాం॥ 8-70-2 (58410)
సోదర్యవత్త్వరితోఽమితౌజా
ఉత్తారయిష్యంధృతరాష్ట్రస్య పుత్రాన్।
రణే రథేనాధిరథిర్మహాత్మా
తతో హి మాం త్వరితః సోఽభ్యధావత్॥ 8-70-3 (58411)
సంశప్తకైర్యుధ్యమానస్య మేఽద్య
సేనాగ్రయాయీ కురుసైన్యస్య రాజన్।
ఆశీవిషాభాన్వికిరఞ్శరౌఘా--
ంద్రౌణిః పురస్తాత్సహసాధ్యతిష్ఠత్॥ 8-70-4 (58412)
స మే దృష్ట్వా శూరతమో ధ్వజాగ్రం
సమాదిశద్రథసంఘాననేకాన్।
తేషామహం పంచశతం నిహత్య
ఆసాదయం ద్రోణపుత్రం నదంతం॥ 8-70-5 (58413)
స ద్రోణపుత్రః సదృశం మహాత్మా
మామప్యరౌత్సీత్తదనీకమధ్యే।
కిరఞ్శరౌఘాన్బహురూపాన్విచిత్రా--
న్స్వాతీగతః శుక్ర ఇవాతివర్షన్॥ 8-70-6 (58414)
స మే రాన్సర్వతః కంకపత్రా--
నవాసృజద్వై పృథివీప్రకాశాన్।
నివార్య తూర్ణం పరమాజిమధ్యే
తతోఽపి మాం బాణగణైః సమార్పయత్॥ 8-70-7 (58415)
ఆకర్షణం వాపి వికృష్య ముక్తం
న దృశ్యతే తస్య మహారథస్య।
న సందధానః కుత ఆదదానో
న వ్యాక్షిపన్న వికర్షన్విముంచన్॥ 8-70-8 (58416)
సవ్యేన వా యది వా దక్షిణేన
న జ్ఞాయతే కతరేణాస్యతీతి।
ఆచార్యవత్సమరే పర్యవర్త--
న్మహచ్చిత్రం దర్శయన్సర్వతః స్మ॥ 8-70-9 (58417)
దృష్ట్వీవిషం చాసుహరం పరేషాం
సర్వా దిశః పూరయానం శరౌధైః।
అలాతచక్రప్రతిమం మహాత్మనః
సదా నతం కార్ముకం బ్రహ్మబంధోః॥ 8-70-10 (58418)
తతోఽపరాన్బాణగణాననేకా--
నాకర్ణపూర్ణాయతవిప్రముక్తాన్।
ససర్జ శీఘ్రాస్త్రబలేన వీర--
స్తోయం యథా ప్రావృషి కాలమేఘః॥ 8-70-11 (58419)
ఆవిధ్యన్మాం పంచభిద్రోణపుత్రః
శితైః శరైః పంచభిర్వాసుదేవం।
అభ్యఘ్నం బాణైస్తమహం సుధారై--
ర్నిమేషమాత్రేణ సువర్ణపుంఖైః॥ 8-70-12 (58420)
స నిర్విద్ధో విరథో ద్రోణపుత్రో
రథానీకం చాధిరథేర్వివేశ।
మయాభిభూతాన్స్వరథప్రబర్హా--
నస్త్రం చ పశ్యన్రుధిరప్రదిగ్ధం॥ 8-70-13 (58421)
తతోఽభిభూతం యుధి వీక్ష్య సైన్యం
విధ్వస్తయోధం ద్రుతనాగయూథం।
పంచాశతా రథముఖ్యైః సమేతః
కర్ణస్త్వరన్నభ్యపతత్ప్రమాథీ॥ 8-70-14 (58422)
తాన్సూదయిత్వాఽహమపాస్య కర్ణం
ద్రష్టుం భవంతం త్వరయోపయాతః।
సర్వే పాంచాలా హ్యుద్విజంతే స్మ కర్ణం
దృష్ట్వా గావః కేసరిణం యథైవ॥ 8-70-15 (58423)
మృత్యోరాస్యం వ్యాత్తమివాభిపద్య
ప్రభద్రకాః కర్ణమాసాద్య సర్వే।
యాస్యామి తాంస్తారయిష్యన్బలౌఘా--
ద్దిష్ట్యా భవాన్స్వస్తిమాన్పార్థ దృష్టః॥ 8-70-16 (58424)
హనిష్యేఽహం భారత సూతపుత్ర--
మస్మిన్సంగ్రామే యది దృశ్యతేఽద్య।
ఆయాహి పశ్యాద్య యుయుత్సమానౌ
మాం సూతపుత్రం చ ధృతౌ రణాయ॥ 8-70-17 (58425)
మహాఝషస్యేవ ముఖం ప్రపన్నాః
ప్రభద్రకాః కర్ణముఖం ప్రపన్నాః।
షట్సాహస్రా భారత రాజపుత్రాః
స్వర్గాయ లోకాయ రణే నిమగ్నాః॥ 8-70-18 (58426)
తానద్య యాస్యామి రణాద్విమోక్తుం
సర్వాత్మనా సూతపుత్రం చ హంతుం॥ 8-70-19 (58427)
అథ ప్రవీరేణ మహానుభావ
ద్విషత్సైన్యం నిర్దహన్విస్తరేణ।
సమేత్యాహం సూతపుత్రేణ సంఖ్యే
వజ్రీవ వృత్రేణ నరేంద్రముఖ్య॥ 8-70-20 (58428)
ఏవం గతే కించ మయాఽద్య శక్యం
కార్యం కర్తుం నిగ్రహే సూతజస్య।
తథైవ రాజ్ఞశ్చ సుయోధనస్య
యే చాపి మాం యోద్ధుకామాః సమేతాః॥ 8-70-21 (58429)
కర్ణం న చేదద్య నిహన్మి రాజ--
న్సబాంధవం యుధ్యమానం ప్రసహ్య।
ప్రతిశ్రుత్యాఽకుర్వతాం యా గతిర్వై
కష్టాం యాయాం తామహం రాజసింహ॥ 8-70-22 (58430)
ఆమంత్రయే త్వాం బ్రూహి రణే జయం మే
పురా భీమం ధార్తరాష్ట్రా గ్రసంతి।
సౌతిం హనిష్యామి నరేంద్రసింహ
సైన్యం తథా శత్రుగణాంశ్చ సర్వాన్॥ ॥ 8-70-23 (58431)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే సప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 70 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.71. అధ్యాయః 071
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణస్యామారణజ్ఞానాద్రుష్టేన యుధిష్ఠిరేణ అర్జునంప్రతి గర్హణపూర్వకం కృష్ణకరే గాండీవదానచోదనా॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-73-0 (58432)
సంజయ ఉవాచ। 8-73-0x (5004)
వైకర్తనం కుశలినం నిశంయ
క్రుద్ధః పార్థః ఫల్గూనస్యామితౌజాః।
ధనంజయం వాక్యమువాచ రాజా
యుధిష్ఠిరః కర్ణశరాభితప్తః॥ 8-73-1 (58433)
ఇమాం చ వసతిం హిత్వా భయాత్కర్ణేన ఫల్గున।
అహం చ భీమసేనశ్చ మాద్రీపుత్రౌ చ పాండవౌ॥ 8-73-2 (58434)
వాసుదేవేన సహితా వయం కర్ణేన నిర్జితాః।
పునరేవ వనం గత్వా తపశ్చర్యాం చ కుర్మహే।
అథవా ధార్తరాష్ట్రాణాం పరిచర్యాం చరామహే॥ 8-73-3 (58435)
ఇత్యేవముక్త్వా బీభత్సుం రోషాత్సంరక్తలోచనః।
అబ్రవీత్పునరేవాత్ర ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః॥ 8-73-4 (58436)
ఇదం యది ద్వైతవనే తు సూక్తం
కర్ణం నియోద్ధుం న సహే నృపేతి।
వయం తతః ప్రాప్తకాలం యథావ--
త్కృత్వాఽభ్యుపేక్షామ తథైవ రాజ్యం॥ 8-73-5 (58437)
మయి ప్రతిశ్రుత్య వధం హి తస్య
బలస్య చార్ధస్య తథైవ యుద్ధే।
ఆనీయ మాం శత్రుమధ్యే స కస్మా--
త్సమున్నాంయ స్థండిలే ప్రత్యపింష్ఠాః॥ 8-73-6 (58438)
అన్వాస్య సత్యేన యదాత్థ పార్థ
సత్యం శపన్వాసుదేవేన సార్ధం।
తన్నః సత్యమఫలం హ్యకార్షీః
ఫలస్య కాలే చాచ్ఛిన్నః పుష్పవృక్షం॥ 8-73-7 (58439)
ప్రచ్ఛాదితస్త్వం బాలిశ దుర్యశోభి--
రనర్థవాక్యోఽస్యర్జున నైవ సాధుః।
త్యక్త్వా భీమం సర్వభీమేషు భీమం
సంయోజితస్త్వం సూతపుత్రం నిహంతుం॥ 8-73-8 (58440)
యత్తద్వృథా వాగువాచాంతరిక్షే
సప్తాహ్ని జాతే త్వయి మందబుద్ధౌ।
అపాపీయాన్వాసవాత్కుంతిజాతో
బహూన్సంగ్రామానయమేవ జేతా॥ 8-73-9 (58441)
అయం జేతా పాండవో దేవసంఘాన్
సర్వాణి భూతాన్యపి చోత్తమౌజాః।
అయం జేతా మద్రకలింగజాతా--
ందైత్యాంశ్చ రక్షాంసి సమాగతాని॥ 8-73-10 (58442)
భూమిం చ సర్వాం నిఖిలేన జేతా
కురూంశ్చ జేతా స్వగణాంశ్చ జేతా।
అస్మాత్పరో నో భవితా ధనుర్ధరో
నైష్యన్న భూతః కశ్చిదేనం విజేతా॥ 8-73-11 (58443)
ఇచ్ఛన్నయం సర్వభూతాని కుర్యా--
ద్వశీ వశే సర్వసమాప్తవిద్యః।
కాంత్యా శశాంకస్య జవేన వాయోః
స్యైర్యేణ మేరోః క్షమయా పృథివ్యాః॥ 8-73-12 (58444)
అగ్నేశ్చ తాపే ధనదస్య లక్ష్ంయా
శౌర్యేణ శక్రస్య జయేన విష్ణోః।
తుల్యో మహాత్మా తవ కుంతి పుత్రో
జాతోఽదితేర్విష్ణురివామితౌజాః॥ 8-73-13 (58445)
స్వేషాం జయాయ ద్విషతాం వధాయ
జాతో మహాత్మా తవ నందికర్తా।
ఇత్యంతరిక్షే శతశృంగమూర్ధ్ని
తపస్వినాం శృణ్వతాం వాగువాచ॥ 8-73-14 (58446)
ఏవంవిధస్త్వం న చ భూతస్తథాద్య
దేవాశ్చ నూనమనృతం వదంతి॥ 8-73-15 (58447)
తథా పరేషామృషిసత్తమానాం
శ్రుత్వా గిరః పూజయతాం సదా త్వాం।
న సన్నతిం యామి సుయోధనస్య
న త్వాం జానాంయాధిరథేర్భయార్తం॥ 8-73-16 (58448)
త్వష్ట్రా కృతం వాహమకూజనాక్షం
శుభం సమాస్థాయ కపిధ్వజం తం।
ఖంగం గృహీత్వా హేమచిత్రావనద్వం
ధనుర్వరం గాండివం తాలమాత్రం।
త్వం వాసుదేవేనోహ్యమానః కథం ను
కర్ణాద్భీతో వ్యపయాతోఽసి పార్థ॥ 8-73-17 (58449)
పూర్వం యదుక్తం హి సుయోధనేన
న ఫల్గునః ప్రముఖే స్థాస్యతీతి।
కర్ణస్య యుద్ధే హి మహాబలస్య
మౌర్ఖ్యాత్తు తన్నావబుద్ధం మయాఽసీత్॥ 8-73-18 (58450)
తేనాద్య తప్స్యే భృశమప్రమేయం
యన్మిత్రవర్గో నరకం ప్రవిష్టః।
తదైవ వాచ్యోఽస్మి నను త్వయాఽహం
న యోత్స్యేఽహం సూతపుత్రం కథంచిత్॥ 8-73-19 (58451)
తతో నాహం సృంజయాన్కేకయాంశ్చ
సమానయేయం సుహృదో రణాయ॥ 8-73-20 (58452)
ఏవం గతే కిం చ మయాఽద్య శక్యం
కార్యం కర్తుం నిగ్రహే సూతజస్య।
తథైవ రాజ్ఞశ్చ సుయోధనస్య
యే వాపి మాం యోద్ధుకామాః సమేతాః॥ 8-73-21 (58453)
ధిగస్తు మజ్జీవితమద్య కృష్ణ
యోఽహం వశం సూతపుత్రస్య యాతః।
మధ్యే కురూణాం సముయోధనానాం
యే చాప్యన్యే యోద్ధుకామాః సమేతాః॥ 8-73-22 (58454)
ఏకః స మే భీమసేనోఽద్యం నాథో
యేనాభిపన్నోఽస్మి రణే మహాభయే।
విమోచ్య మాం చాపి రుపాన్వితస్తతః
శరేణ తీక్ష్ణేన బిభేద కర్ణం॥ 8-73-23 (58455)
త్యక్త్వా ప్రాణాన్సమరే భీమసేన--
శ్చక్రే యుద్ధం కురుముఖ్యైః సమేతైః।
గదాగ్రహస్తో రుధిరోక్షితాంగ--
శ్చరన్రణే కాల ఇవాంతకాలే॥ 8-73-24 (58456)
అసౌ హి భీమస్య మహానినాదో
ముహుర్మహుః శ్రూయతే ధార్తరాష్ట్రైః।
యది స్మ జీవేత్సమరే నిహంతా
మహారథానాం ప్రవరో నరోత్తమః॥ 8-73-25 (58457)
తవాభిమన్యుస్తనయోఽద్య పార్థ
న చాస్మి గంతా సమరే పరాభవం।
అథాపి జీవేత్సమరే ఘటోత్కచ--
స్తథాఽపి నాహం సమరే పరాఙ్యుఖః॥ 8-73-26 (58458)
భీమస్య పుత్రః సమరాగ్రయాయీ
మహాస్త్రవిన్నాపి తవానురూపః।
యం తం xxxసాద్య రిపోర్వలం నో
నిమీలితాక్షం భయవిప్లుతం భవేత్॥ 8-73-27 (58459)
xxxxxనిశి యుద్ధమేక--
స్త్యక్సా రణం యత్వ భయాద్రవంతే॥ 8-73-28 (58460)
స చేత్సమాసాద్య మహానుభావః
కర్ణం రణే బాణగణైః ప్రమోహ్యః।
ధైర్యే స్థితేనాపి చ సూతజేన
శక్యా హతో వాసవదత్తయా తయా॥ 8-73-29 (58461)
మమైవ భాగ్యాని పురా కృతాని
పాపాని నూనం ఫలవంతి యుద్ధే।
తృణం చ కృత్వా సమరే భవంతం
తతోఽహమేవం నికృతో దురాత్మనా।
వైకర్తనేనైవ తథా కృతోఽహం
యథా హ్యశక్తః క్రియతే త్వబాంధవః॥ 8-73-30 (58462)
ఆపద్గ్రతం యశ్చ నరో విమోక్షయే--
త్స బాంధవః స్నేహయుతః సుహృచ్చ।
ఏవం పురాణా ఋషయో వదంతి
ధర్మః సదా సద్భిరనుష్ఠితశ్చ॥ 8-73-31 (58463)
ఖంగం విభ్రజ్జాతరూపత్సరుం చ
ధనుర్వేదం గాండివం తాలమాత్రం।
స కేశవేనోహ్యమానః కథం ను
కర్ణాత్పార్థస్త్వమపైతుం సమైషీః॥ 8-73-32 (58464)
స గాండీవం కేశవాయ ప్రదాయ
యంతా భవేస్త్వం యది కేశవస్య।
తతస్తరేత్కేశవః కర్ణముగ్రం
మరుత్సస్వో వృత్రమివాత్తవజ్రః॥ 8-73-33 (58465)
మాసేఽపతిష్యో యది పంచమే త్వం
న వా గర్భో యద్యభవః పృథాయాః।
మత్తః శ్రేయాన్రాజపుత్రోఽభవిష్య--
న్న తే యశః ఫల్గున ఇత్యపేయాత్॥ ॥ 8-73-34 (58466)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకసప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 71 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.72. అధ్యాయః 072
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
xxxxxxxxxxxxx తేన తన్నివేదనం॥ 1 ॥ కృష్ణేన వధప్రతినిధిత్వేన యుధిష్ఠిరాధిక్షేపxxxxxxx॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-72-0 (58467)
సంజయ ఉవాచ। 8-72-0x (5005)
యుధిష్ఠిరేణైxxxxక్తః కౌంతేయః శ్వేతవాహనః।
అసిం జగ్రాహ సంక్రుద్ధో జిఘాంసుర్భరతర్షభం॥ 8-72-1 (58468)
తస్య కోపం సమాజ్ఞాయ చిత్తజ్ఞః కేశవస్తదా।
ఉవాచ కిమిదం ఖంగం గృహ్ణాస్యర్జున శంమ మే॥ 8-72-2 (58469)
నేహ పశ్యామి యోద్ధవ్యం త్వయా కించిద్వనంజయ।
నేహాగతా ధార్తరాష్ట్రాః సర్వే భీమేన వారితాః॥ 8-72-3 (58470)
ఉపాగతోఽసి కౌంతేయ రాజా ద్రష్టవ్య ఇత్యసౌ।
స రాజా భవతా దృష్టః కుశలీ చ యుధిష్ఠిరః॥ 8-72-4 (58471)
తం దృష్ట్వా నృపశార్దూలం శార్దూలసమవిక్రమం।
హర్షకాలే చ సంప్రాప్తే కస్మాత్త్వాం మన్యురావిశత్॥ 8-72-5 (58472)
న తం పశ్యామి కౌంతేయ యస్తే వధ్యో భవేదిహ।
ప్రహర్తుమిచ్ఛసే కస్మాత్కిం వా తే చిత్తవిభ్రమః॥ 8-72-6 (58473)
కస్మాద్భవాన్మహాఖంగం పరిగృహ్ణాత్యకారణాత్। 8-72-7 (58474)
తత్త్వాం పృచ్ఛామి కౌంతేయ కిమిదం తే చికీర్షితం।
పరామృశసి యత్క్రుద్ధః ఖంగమద్భుతవిక్రమ॥ 8-72-8 (58475)
ఏవముక్తః కటాక్షేణ ప్రేక్షమాణో యుధిష్ఠిరం।
అర్జునః ప్రాహ గోవిందం క్రుద్ధః సర్ప ఇవ శ్వసన్॥ 8-72-9 (58476)
అన్యస్మై దేహి గాండీవమితి మాం యః ప్రచోదయేత్।
భింద్యామహం తస్య శిర ఇత్యుపాంశు వ్రతం మమ।
యుధిష్ఠిరేణ తేనాహముక్తశ్చాస్మి జనార్దన॥ 8-72-10 (58477)
యదుక్తోఽహమదీనార్థం రాజ్ఞాఽనేన యశస్వినా।
సమక్షం తవ గోవింద న తత్క్షంతుమిహోత్సహే॥ 8-72-11 (58478)
తస్మాదేనం విధిష్యామి రాజానం ధర్మచారిణాం।
ప్రతిజ్ఞాం పాలయిష్యామి హత్వైనం నరసత్తమం॥ 8-72-12 (58479)
ఏతదర్థం మయా ఖహ్గో గృహీతో యదునందన।
సోఽహం యుధిష్ఠిరం హత్వా సత్యస్యానృణ్యతాం గతః।
విశోకో విజ్వరశ్చాపి భవిష్యామి జనార్దన॥ 8-72-13 (58480)
కిం వా త్వం మన్యసే ప్రాప్తమస్మిన్కార్య ఉపస్థితే।
త్వమస్య జగతస్తాత వేత్థ సర్వం గతాగతం॥ 8-72-14 (58481)
`జాతస్త్వత్తో హి ధర్మశ్చాధర్మశ్చేతి పరా శ్రుతిః'।
తత్తథా ప్రకరిష్యామి యథా మాం వక్ష్యతే భవాన్॥ 8-72-15 (58482)
సంజయ ఉవాచ। 8-72-16x (5006)
ధిగ్ధిగిత్యేవ గోవిందః పార్థముక్త్వాబ్రవీత్పునః॥ 8-72-16 (58483)
కృష్ణ ఉవాచ। 8-72-17x (5007)
ఇదానీం పార్థ జానామి న వృద్ధాః సేవితాస్త్వయా।
అకాలే పురుషవ్యాఘ్ర సంరంభం యద్భవానగాత్॥ 8-72-17 (58484)
న హి ధర్మవిగజ్ఞైరేవం కార్యం ధనంజయ।
యథా త్వం పాండవాద్యేహ ధర్మభీరురండితః॥ 8-72-18 (58485)
యోఽకార్యాణాం క్రియాయాశ్చ సంయోగం నావబుధ్యతే।
కార్యాణామక్రియాయాశ్చ స పార్థ పురుషాధమః॥ 8-72-19 (58486)
అనుసృత్య తు యే ధర్మం కవయః సముపస్థితాః।
సమాసవిస్తరవిదాం న తేషాం వేత్సి నిశ్చయం॥ 8-72-20 (58487)
అనిశ్చయజ్ఞో హి నరః కార్యాకార్యవినిశ్చయే।
ఏవం స ముహ్యత్యవశో యథా త్వం పార్థ ముహ్యసి॥ 8-72-21 (58488)
న హి కార్యమకార్యం వా సుఖం జ్ఞాతుం కథంచన।
శ్రుతేన జ్ఞాయతే సర్వం తచ్చ త్వం నావహుధ్యసే॥ 8-72-22 (58489)
అవిజ్ఞానాదిహ భవాన్సత్యం రక్షతి ధర్మవిత్।
ప్రాణినాం త్వం వధం పార్థ ధార్మికో నావబుధ్యసే॥ 8-72-23 (58490)
ప్రాణినాం హి వధాత్తాత వృథా ధర్మో మతో మమ।
అనృతం తు భవేద్వాచ్యం న తు హింసా కదాచన॥ 8-72-24 (58491)
స కథం భ్రాతరం జ్యేష్ఠం రాజానం ధర్మకోవిదం।
హన్యాద్భవాన్నరశ్రేష్ఠ ప్రాకృతోఽన్యః పుమానివ॥ 8-72-25 (58492)
అయుధ్యమానస్య గురోస్తథాఽశత్రోశ్చ మానద।
పరాఙ్ముఖస్య ద్రవతః శరణం చాపి గచ్ఛతః॥ 8-72-26 (58493)
కృతాంజలేః ప్రపన్నస్య ప్రమత్తస్య తథైవ చ।
న వధః పూజ్యతే సద్భిస్తచ్చ సర్వం గురౌ తవ॥ 8-72-27 (58494)
త్వయా చైతద్వ్రతం పార్థ బాలేనేవ కృతం పురా।
తస్మాదధర్మసంయుక్తం మౌర్ఖ్యాదేవ వ్యవస్యసి॥ 8-72-28 (58495)
స్వగురుం పార్థ కస్మాత్త్వం హంతుకామోఽభిధావసి।
అసంప్రధార్య ధర్మాణాం గతిం సూక్ష్మాం దురత్యయాం॥ 8-72-29 (58496)
ఇదం ధర్మరహస్యం చ తవ వక్ష్యామి పాండవ।
యద్బ్రూయాత్తవ భీష్మో వా రాజా వాపి యుధిష్ఠిరః॥ 8-72-30 (58497)
విదురో వా పునః క్షత్తా గాంధారీ వా యశస్వినీ।
కుంతీ వా భరతశ్రేష్ఠ ద్రౌపదీ వా యశస్వినీ।
తత్తే వక్ష్యామి తత్త్వేన నిబోధైతద్ధనంజయ॥ 8-72-31 (58498)
సత్యస్యం వచనం సాధు న సత్యాద్విద్యతే పరం।
సుదుర్విదం హి తత్త్వేన తత్సత్యమితి మే సతిః॥ 8-72-32 (58499)
భవేత్సత్యమవక్తవ్యం వక్తవ్యమనృతం భవేత్।
యత్రానృతం భవేత్సత్యం సత్యం చాప్యనృతం భవేత్॥ 8-72-33 (58500)
వివాహకాలే రతిసంప్రయోగే
ప్రాణాత్యయే సర్వత్రనాపహారే।
విప్రస్య చార్థే హ్యనృతం వదేత
పంచానృతాన్యాహురపాతకాని॥ 8-72-34 (58501)
సర్వస్వస్యాపహారే తు వక్తవ్యమనృతం భవేత్॥
తత్రానృతం భవేత్సత్యం సత్యం చాప్యనృతం భవేత్॥ 8-72-35 (58502)
తాదృశో హన్యతే బాలో యస్య సత్యమనిశ్చితం।
సత్యానృతే వినిశ్చిత్య తతో భవతి ధర్మవిత్॥ 8-72-36 (58503)
కిమాశ్చర్యం కృతప్రజ్ఞః పురుషోఽపి సుదారుణః।
సుమహత్ప్రాప్నుయాత్పుణ్యం బలాకోఽంధవధాదివ॥ 8-72-37 (58504)
కిమాశ్చర్యం పునర్మూఢో ధర్మకామో హ్యపండితః।
సుమహత్ప్రాప్నుయాత్పాపమాపగాస్వివ కౌశికః॥ 8-72-38 (58505)
అర్జున ఉవాచ। 8-72-39x (5008)
ఆచక్ష్వ భగవన్నేతద్యథా విందాంయహం తథా।
వలాకస్యానుసంబద్ధం నదీనాం కౌశికస్య చ॥ 8-72-39 (58506)
వాసుదేవ ఉవాచ। 8-72-40x (5009)
మృగవ్యాధోఽభవత్కశ్చిద్బలాకో నామ భారత।
యాత్రార్థం పుత్రదారాణాం మృగాన్హంతి న కామతః॥ 8-72-40 (58507)
వృద్ధౌ చ మాతాపితరౌ బిభర్త్యన్యాంశ్చ సంశ్రితాన్।
స్వధర్మనిరతో నిత్యం సంవిభజ్యానసూయకః॥ 8-72-41 (58508)
స కదాచిన్మృగప్రేప్సుర్నాన్వవిందన్మృగం క్వచిత్।
అథాపశ్యత్స పీవానం శ్వాపదం ఘ్రాణచక్షుషం॥ 8-72-42 (58509)
అదృష్టపూర్వమపి తత్సత్వం తేన హతం తదా।
అంధే హతే తతో వ్యోంనః పుష్పవర్షం పపాత చ॥ 8-72-43 (58510)
అప్సరోగీతవాదిత్రైర్నాదితం చ మనోరమం।
విమానమగమత్స్వర్గాన్మృగవ్యాధనినీషయా॥ 8-72-44 (58511)
తద్భూతం సర్వభూతానామభావాయ కిలార్జున।
తపస్తప్త్వా వరం ప్రాప్తం కృతమంధం స్వయంభువా॥ 8-72-45 (58512)
తద్ధత్వా సర్వభూతానామభావకృతనిశ్చయం।
బలాకోఽగాత్స్వర్గలోకమేవం ధర్మః సుదుర్విదః॥ 8-72-46 (58513)
కౌశికోఽప్యభవద్విప్రస్తపస్వీనో బహుశ్రుతః।
నదీనాం సంగమే గ్రామాదదూరే స కిలావసత్॥ 8-72-47 (58514)
సత్యం మయా సదా వాచ్యమితి తస్యాభవద్ద్వతం।
సత్యవాదీతి విఖ్యాతః స తదాసీద్ధనంజయ॥ 8-72-48 (58515)
అథ దస్యుభయాత్కేచిత్తదా తద్వనమావిశన్।
తత్రాపి దస్యవః క్రుద్ధాస్తానమార్గంత యత్నతః॥ 8-72-49 (58516)
అథ కౌశికమభ్యేత్య ప్రోచుస్తే సత్యవాదినం।
కతరేణ పథా యాతా భగవన్నితి వై జనాః।
సత్యేన పృష్టః ప్రబ్రూహి యది తద్వేత్థ శంస నః॥ 8-72-50 (58517)
శ్రీకృష్ణ ఉవాచ। 8-72-51x (5010)
సత్యస్య త్వవిభాగజ్ఞః సత్యం తేభ్యః శశంస హ।
బహువృక్షలతాగుల్మమేతద్గహనమాశ్రితాః।
ఇతి తాన్ఖ్యాపయామాస తేభ్యస్తత్త్వం స కౌశికః॥ 8-72-51 (58518)
తతస్తే తాన్సమాసాద్య క్రూరా జఘ్నురితి శ్రుతిః।
తతోఽధర్మేణ మహతా వాగ్దురుక్తేన కౌశికః॥ 8-72-52 (58519)
గతః సుకష్టం నిరయం ధర్మసూక్ష్మేష్వతత్త్వవిత్।
దృష్టపూర్వశ్రుతో మూఢో ధర్మాణామవిశారదః॥ 8-72-53 (58520)
వృద్ధానపృచ్ఛన్సందేహానంధః శ్వభ్రమివర్చ్ఛతి॥ 8-72-54 (58521)
తత్ర తే లక్షణోద్దేశః కశ్చిదేవ భవిష్యతి।
దుష్కరం ప్రతిసంఖ్యానం కార్త్స్న్యేనాత్ర వ్యవస్థితిః॥ 8-72-55 (58522)
సత్యం ధర్మ ఇతి హ్యేకే వదంతి బహవో జనాః।
న చ పార్థాభ్యసూయామి నైతత్సర్వత్ర శిష్యతే॥ 8-72-56 (58523)
శ్రుతిస్తు ధార్యా ఇత్యేకే వదంతి బహవో జనాః।
న త్వేతత్ప్రత్యసూయామి తత్ర సర్వం విధీయతే॥ 8-72-57 (58524)
యత్స్యాదహింసాసంయుక్తం స ధర్మ ఇతి నిశ్చయః।
అహింసార్థాయ హింస్రాణాం ధర్మప్రవచనం కృతం।
ధారణాద్ధర్మమిత్యాహుర్ధర్మో ధారయతే ప్రజాః॥ 8-72-58 (58525)
ప్రభవార్థాయ భూతానాం ధర్మప్రవచనం కృతం।
యస్మాత్ప్రభవసంయుక్తః స ధర్మ ఇతి నిశ్చయః॥ 8-72-59 (58526)
యేఽన్యాయేన జిగీషంతో ధర్మం పృచ్ఛంతి మానవాః।
అకూజనేన చేన్మోక్షో నాత్ర కూజేత్కథంచన॥ 8-72-60 (58527)
అవశ్యం కూజితవ్యే హ శంకేరన్వాప్యకూజనాత్।
యేఽన్యాయేన జిహీర్షంతో ధర్మం పృచ్ఛంతి కస్యచిత్।
శ్రేయస్తత్రానృతం వక్తుం సత్యాదితి వినిశ్చిత్ం॥ 8-72-61 (58528)
ప్రాణాత్యయే వివాహే వా సర్వజాత్యా మహాభయే।
సర్వస్వస్య చ లోపే వా వక్తవ్యమనృతం భవేత్॥ 8-72-62 (58529)
అధర్మం హి న పశ్యంతి మృషోద్యం తత్ర పండితాః।
సర్వథాఽభివదేత్తత్తు నానృతం స్యాద్విచక్షణః॥ 8-72-63 (58530)
యః స్తేనైః సహ సంబంధో ముచ్యతే శపథాదపి।
భవేత్తత్రానృతం శ్రేయః సత్యాదితి విచారితం॥ 8-72-64 (58531)
న చ తేభ్యో ధనం దేయం సత్యాదితి కథంచన।
పాపేభ్యోఽపి ధనం దత్తం దాతారమపి పీడయేత్।
తస్మాద్ధర్మార్థమనృతముక్త్వా నానృతవాగ్భవేత్॥ 8-72-65 (58532)
ఏష తే లక్షణోద్దేశో మయోద్దిష్టో యథావిధి।
ఏతజ్జ్ఞాత్వా బ్రూహి పార్థ యది వధ్యో యుధిష్ఠిరః॥ 8-72-66 (58533)
అర్జున ఉవాచ। 8-72-67x (5011)
యథా బ్రూయాన్మహాప్రాజ్ఞో యథా బ్రూయాన్మహాయశాః॥ 8-72-67 (58534)
సుహృద్బ్రూయాద్యథాఽస్మాకం తథోక్తం వచనం త్వయా।
భవాన్మాతృసమోఽస్మాకం భవాన్పితృసమోఽపి చ।
గతిశ్చ పరమా కృష్ణ త్వమేవ చ పరాయణం॥ 8-72-68 (58535)
న హి తే త్రిషు లోకేషు విద్యతేఽవిదితం క్వచిత్।
తస్మాద్భవాన్పరం ధర్మం వేద సర్వం యథాతథం॥ 8-72-69 (58536)
అవధ్యం పాండవం మన్యే ధర్మరాజం యుధిష్ఠిరం।
అధర్మయుక్తే సంయోగే బ్రూహి కించిదనుగ్రహం॥ 8-72-70 (58537)
ఇదం చాపరమత్రైవ బ్రూహి తత్త్వం వివక్షితం॥ 8-72-71 (58538)
జానాసి దాశార్హ మమ వ్రతం తు
యో మాం బ్రూయాత్కశ్చన మానుషేషు।
అన్యస్మై త్వం గాండివం దేహి పార్థ
యో మత్తోఽస్త్రే వీర్యతో వా విశిష్టః॥ 8-72-72 (58539)
హన్యామహం కేశవ తం ప్రసహ్య
భీమో హన్యాత్తూవరకేతి చోక్తః।
వన్మాం రాజా హ్యుక్తవాంస్తే సమక్షం
ధనుర్దేహీత్యసకృద్వృష్ణివీరే॥ 8-72-73 (58540)
తం హన్యాం చేత్కేశవ జీవలోకే
స్థాతా నాహం కాలమప్యల్పమాత్రం।
ధ్యాత్వా నూనం హ్యేనసా చాపి ముక్తో
వధం రాజ్ఞో భ్రష్టవీర్యో విచేతాః॥ 8-72-74 (58541)
యథా ప్రతిజ్ఞా మమ లోకబుద్ధౌ
భవేత్సత్యా ధర్మభృతాం వరిష్ఠ।
యథా జీవత్పాండవోఽహం చ కృష్ణ
తథా బుద్ధిం దాతుమప్యర్హసి త్వం॥ 8-72-75 (58542)
వాసుదేవ ఉవాచ। 8-72-76x (5012)
రాజా శ్రాంతో విక్షతో దుఃఖితశ్చ
కర్ణేన సహ్ఖ్యే నిశితైర్బాణసంఘైః।
యశ్చానిశం సూతపుత్రేణ వీర
శరైర్భృశం తాడితో యుధ్యమానః॥ 8-72-76 (58543)
అతస్త్వమేతేన సరోషముక్తో
దుఃఖాన్వితేనేదమయుక్తరూపం।
అకోపితో హ్యేష యది స్మ సంఖ్యే
కర్ణం న హన్యాదితి చాబ్రవీత్సః॥ 8-72-77 (58544)
జానాతి తం పాండవ ఏష చాపి
పాపం లోకే కర్ణమసహ్యమన్యైః।
తతస్త్వముక్తో భృశరోషితేన
రాజ్ఞా సమక్షం పరుషాణి పార్థ॥ 8-72-78 (58545)
నిత్యోద్యుక్తే సతతం చాప్రసహ్యే
కర్ణే ద్యూతం హ్యద్య రణే నిబద్ధం।
తస్మిన్హతే కురవో నిర్జితాః స్యు--
రేవం బుద్ధిః పార్థివే ధర్మపుత్రే॥ 8-72-79 (58546)
తతో బధం నార్హతి ధర్మపుత్ర--
స్త్వయా ప్రతిజ్ఞాఽర్జున పాలనీయా।
జీవన్నయం యేన మృతో భవేద్ధి
తన్మే నిబోధేహ తవానురూపం॥ 8-72-80 (58547)
యదా మానం లభతే మాననార్హ--
స్తదా స వై జీవతి జీవలోకే।
యదాఽవమానం లభతే మహాంతం
తదా జీవన్మృత ఇత్యుచ్యతే సః॥ 8-72-81 (58548)
సంమానితః పార్థివోఽయం సదైవ
త్వయా చ భీమేన తథా యమాభ్యాం।
వృద్ధైశ్చ లోకే పురుషైశ్చ శూరై--
స్తస్యాపమానం కలయా ప్రయుంక్ష్వ॥ 8-72-82 (58549)
త్వమిత్యత్రభవంతం హి బ్రూహి పార్థ యుధిష్ఠిరం।
త్వమిత్యుక్తో హి నిహతో గురుర్భవతి భారత॥ 8-72-83 (58550)
ఏవమాచర కౌంతేయ ధర్మరాజే యుధిష్ఠిరే।
అధర్మయుక్తం సంయోగం కురుష్వైనం కురూద్వహ॥ 8-72-84 (58551)
అథర్వాంగిరసీ హ్యేషా శ్రుతీనాముత్తమా శ్రుతిః।
అవిచార్యైవ కార్యైషా శ్రేయస్కామైర్నరైః సదా॥ 8-72-85 (58552)
అవధేన వధః ప్రోక్తో యద్గురుస్త్వమితి ప్రభుః।
తద్బ్రూహి త్వం యన్మయోక్తం ధర్మరాజస్య ధర్మవిత్॥ 8-72-86 (58553)
యదా హ్యం పాండవ ధర్మరాజ--
సత్వత్తోఽయుక్తం లప్స్యతే చైవ సాధు।
తతోఽస్య పాదావభివాద్య పశ్చా--
చ్ఛ్రేయో బ్రూయాత్సాంత్వయుక్తం హితం చ॥ 8-72-87 (58554)
భ్రాతా ప్రాజ్ఞస్తవ కోపం న జాతు
కుర్యాద్రాజా ధర్మమార్గానుసారీ।
ముక్తోఽనృతాద్వాతృవధాచ్చ పాపా--
ద్ధృష్టః కర్ణం త్వం జహి పార్థ పశ్చాత్॥ ॥ 8-72-88 (58555)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ద్విసప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 72 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.73. అధ్యాయః 073
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
యుధిష్ఠిరాధిక్షేపాదాత్మవధోద్యతం పార్థం ప్రతి కృష్ణేన తత్ప్రతినిధితయా ఆత్మప్రశంసనచోదనా॥ 1 ॥ అర్జునేనాత్మప్రశంసనానంతరం యుధిష్ఠిరక్షమాపనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-73-0 (58556)
సంజయ ఉవాచ। 8-73-0x (5013)
ఇత్యేవముక్తస్తు జనార్దనేన
పార్థః ప్రశస్యాథ సుహృద్వచస్తత్।
తతోఽబ్రవీదర్జునో ధర్మరాజ--
మనుక్తపూర్వం పరుషం ప్రసహ్య॥ 8-73-1 (58557)
మా త్వం రాజన్వ్యాహరస్వాద్య పాపం
త్వం తిష్ఠసి క్రోశమాత్రే వ్యపేత్య।
భీమస్తు మామర్హతి గర్హణాయ
యో యుధ్యతే సర్వలోకప్రవీరైః॥ 8-73-2 (58558)
కాలే హి శత్రూన్పరిపీడ్య వీరో
హత్వా ప్రవీరాన్వసుధాధిపానాం।
రథప్రధానోత్తమనాగముఖ్యా
యుధిప్రవీరా నిహతాశ్చ శూరాః॥ 8-73-3 (58559)
సుదుష్కరం కర్మ కరోతి భీమః
కర్తుం యథా నార్హతి కశ్చిదన్యః।
రథాదవస్కంద్య గదాం పరామృశం--
స్తథా రణే హంతి తథైవ వారణాన్॥ 8-73-4 (58560)
స కుంజరాణామధికం సహస్రం
హత్వా నదంస్తుములం సింహనాదం।
కాంభోజవానాయుజపార్వతీయా--
నీహామృగాభాన్వినిహత్య వాజినః॥ 8-73-5 (58561)
మహారథాందవిరదాఞ్శైలకల్పా--
న్సహేత యః కుంజరాన్వధ్యమానాన్।
అసౌ భీమో ధార్తరాష్ట్రేషు మగ్నః
స మాముపాలబ్ధుమరిందమోఽర్హతి॥ 8-73-6 (58562)
వరాసినా చాథ నరాశ్వకుంజరాం--
స్తథా రథాంగైర్ధనుషా చ హంత్యరీన్।
ప్రమృద్య పద్ధ్యామహితాంస్తు హంతి
పునశ్చ దోర్భ్యాం శతమన్యువిక్రమః॥ 8-73-7 (58563)
మహాబలో వైశ్రవణాంతకోపమః
ప్రసహ్య హర్తా ద్విషతాం యశాంసి।
స భీమసేనోఽర్హతి గర్హణాయ
న త్వం నిత్యం రక్ష్యమాణః సుహృద్భిః॥ 8-73-8 (58564)
కలింగవంగాంగనిపాదమాగధా--
న్సదా మహాశైలవలాహకోపమాన్।
నిహంతి యః శత్రుగణాననేకశః
స మాం హి వక్తుం ప్రభవత్యమానగసం॥ 8-73-9 (58565)
సంయుక్తమాస్థాయ రథం హి కాలే
ధనుర్విధూన్వంఛరపూర్ణముష్టిః।
సృజేచ్చ యో బాణసంఘాన్పరేషు
మహాబలో మేఘ ఇవాంబుధారాః॥ 8-73-10 (58566)
శతాన్యష్టౌ వారణానామదర్శయ--
ద్విశాతితైః కుంభఘటాగ్రహస్తైః।
యో భీమసేనో నిహతారిసంఘః
స మాముపాలబ్ధుమరిందమోఽర్హతి॥ 8-73-11 (58567)
రథాశ్చ నాగాశ్చ హయాశ్చ రాజ--
న్భీమేనాజౌ నిహతాః సంఘశోఽద్య।
రాజానశ్చ బహవో మహాబలాః
స మాముపాలబ్ధుమరిందమోఽర్హతి॥ 8-73-12 (58568)
ధృతరాష్ట్రపుత్రా బలినశ్చ యేన
మహాబలా నిహతాః ప్రాయశో వై।
శూరో యుద్ధే హ్యప్రతివార్యవీర్యః
స మాముపాలబ్ధుమరిందమోఽర్హతి॥ 8-73-13 (58569)
ప్రతాపయంస్తద్బలముగ్రరూపం
యోఽసౌ రమే ధార్తరాష్ట్రస్య వీరః।
ఏకః సహేతాప్రతిసహ్యపౌరుష--
స్తేనాస్మి వాచ్యో న త్వయా వై కదాచిత్॥ 8-73-14 (58570)
మహారథా యత్ర యత్రైవ యుద్ధే
భిందంతి సైన్యం తవ కామతోఽద్య।
తత్రైవ తత్రైవ రణే మహాత్మా
దృఢం భీమః పరసంఘానమృద్రాత్॥ 8-73-15 (58571)
తేనాస్మి వాచ్యో న త్వయా హం కదాచి--
న్మా మా వోచః క్రూరమిహాద్య పార్థ।
నాస్మద్విధో వై భవతా తు వాచ్యో
యథా భవాన్సర్వలోకస్య వాచ్యః॥ 8-73-16 (58572)
ఏవం హి మా తే బ్రువతో నరేంద్ర
కథం న దీర్యేచ్ఛతధాఽద్య జిహ్వా।
అహో బతేదం సునృశంసరూపం
కామాదవోచస్త్వమిహాద్య యద్వై॥ 8-73-17 (58573)
బలం న వాధిష్ఠితం సత్తమానాం
యత్క్షత్రియాణాం బహులం వదంతి।
త్వం చాబలో భారత నిష్ఠురోఽసి
త్వమేవ మాం వేత్సి యథావిధోఽహం॥ 8-73-18 (58574)
నకులేన రాజన్గజవాజియోధా
హతాశ్చ వీరాః సహసా సమేత్య।
త్యక్త్వా ప్రాణాన్సమరే యుద్ధకాంక్షీ
స మాముపాలబ్ధుమరిందమోఽర్హతి॥ 8-73-19 (58575)
కృతం కర్మ సహదేవేన దుష్కరం
యో యుధ్యతే పరసైన్యావమర్దీ।
న చాబ్రవీత్కించిదిహాగతో బలీ
పశ్యాంతరం తస్య చేవాత్మనశ్చ॥ 8-73-20 (58576)
ధృష్టద్యుంనః సాత్యకిర్ద్రౌపదేయా
యుధామన్యుశ్చోత్తమౌజాః శిఖండీ।
ఏతేఽద్య యుధి సంప్రపీడితా--
స్తే మాములపాలబ్ధుమర్హంతి న త్వం॥ 8-73-21 (58577)
త్వన్మూలమస్మాభిరిదం హి వైరం
ప్రాప్తం తథా వ్యసనం చాతిఘోరం।
ద్యూప్రమత్తేన కృతం త్వయాఽసకృ--
త్కస్మాదుపాలబ్ధుమిహార్హసి త్వం॥ 8-73-22 (58578)
త్వమేవ రాజన్సతతం ప్రమత్త--
స్త్వమేవ మూఢో భారతానామసాధుః।
త్వాం ప్రాప్య రాజ్యం చ వినష్టమేత--
త్ప్రాప్తా మహత్పాండవాశ్చాపి దాస్యం॥ 8-73-23 (58579)
త్వత్తః కృతోఽస్మకద్వనవాసదుఃఖం
రాజ్యస్య నాశో హ్యభిమన్యోశ్చ ఘోరః।
ఆత్మానమేవం సునృశంసరూపం
జ్ఞాత్వా కిమర్థం గర్హసే మాద్య వీర॥ 8-73-24 (58580)
లజ్జస్వ రాజన్యది తేఽస్తి లజ్జా
తూష్ణీంభూతః పశ్య సర్వం కృతఘ్నః।
భీమో నిత్యం సమరస్య కర్తా
దర్పస్య భేత్తా పునరేవ నిత్యం॥ 8-73-25 (58581)
స్వయం హ్యశక్తేన నరేంద్ర యుద్ధే
నరేణ కార్యా సతతం క్షమైవ।
బలం హి వాచి ద్విజసత్తమానాం
క్షాత్రం ద్విజా బాహుబలం వదంతి॥ 8-73-26 (58582)
త్వం వాగ్బలో భారత నిష్ఠురోఽసి
త్వమేవ మాం వేత్సి యథావిధోఽహం।
ఘటామి నిత్యం తవ కర్తుమిష్టం
దారైః సుతైర్జీవితేనాత్మనా చ॥ 8-73-27 (58583)
ఏవంచ మాం వాక్ఛలాకైర్హినత్సి
త్వత్తః సుఖం న వయం విద్మ కించిత్।
మా మామవంస్థా ద్రౌపదీతల్పకసంస్థో
మహారథాన్ప్రతిహన్మి త్వదర్థే॥ 8-73-28 (58584)
సర్వాతిశంకీ భవసి ప్రమత్త--
స్త్వత్తః సుఖం నాభిజానామి కించిత్।
ప్రోక్తః స్వయం సత్యసంధేన మృత్యు--
స్తవ ప్రియార్థం నరదేవ యుద్ధే॥ 8-73-29 (58585)
శిఖండినాంనా ప్రధనే తవార్థే
మయాభిగుప్తేన హతశ్చ భీష్మః।
ద్రోణో హతో యః సతతోపకారీ
ధృష్టద్యుంనేన స్యందనాద్విప్రకృష్టః॥ 8-73-30 (58586)
ద్రౌణిశ్చ రుద్ధః సగణో మహాత్మా
తథాపి తే వై వచనం నృశంసవత్।
దుఃఖం ప్రియం తే నరదేవ కర్తుం
యస్య ప్రియం తే న కరోంయహం వై॥ 8-73-31 (58587)
న యుచ్యతే వై దివి చేహ యః పుమా--
న్యస్తే మదన్యోఽప్రియమారభేత।
న చాభినందామి తథాహి రాజ్యం
యతస్త్వమక్షేషు దృఢం ప్రసక్తః॥ 8-73-32 (58588)
స్వయం కృతం పాపమనార్యజుష్ట--
మస్మాభిరాజౌ వ్యసనం తితీర్షసి॥
అక్షేషు దోషా బహవో విధర్ంయాః
శ్రుతాస్త్వయా సహదేవోఽబ్రవీద్యాన్॥ 8-73-33 (58589)
తాన్నేచ్ఛసి త్యక్తుమనార్యజుష్టా--
న్ఘోరే స్మ సర్వే నిరయే త్వయాఽస్తాః।
త్వం దేవితా త్వత్కృతే రాజ్యనాశం--
స్త్వత్సంభవం వ్యసనం నో నరేంద్ర॥ 8-73-34 (58590)
మాస్మాన్క్రూరైర్షాక్ప్రతోదైస్తుదస్త్వం
భూయో రాజన్కోపయస్యల్పబుద్ధ్యా॥ 8-73-35 (58591)
సంజయ ఉవాచ। 8-73-36x (5014)
ఏతా వాచః పరుషాః సవ్యసాచీ
స్థిరప్రతిజ్ఞః శ్రావయిత్వా నరేంద్రం।
వినిః శ్వసంజ్యేష్ఠమనిష్టముక్త్వా
తతస్తు కోశాదసిముద్వబర్హ॥ 8-73-36 (58592)
తమాహ కృష్ణః కిమిదం పునర్భవా--
న్వికోశమాకాశనిభం కరోత్యసిం।
ప్రబ్రూహి సత్యం పునరుత్తరం సఖే
వచః ప్రవక్ష్యాభి తవార్థసిద్ధయే॥ 8-73-37 (58593)
ఇతీవ పృష్టః పురుషోత్తమేన
సుదుఃఖితః కేశవమాహ పార్థః।
అహం హనిష్యే స్వశరీరమేత--
త్ప్రసహ్య యేనాహితముక్తవాన్గురుం॥ 8-73-38 (58594)
నిశంయ తత్పార్థవచోఽబ్రవీదిదం
జనార్దనో ధర్మభృతాం వరిష్ఠః।
ప్రబ్రూహి పార్థ స్వగుణానిహాత్మన--
స్తతో హతాత్మా భవసీతి నిశ్చయః॥ 8-73-39 (58595)
తథా తు కృష్ణస్య వచో నిశంయ
తతోఽర్జునః ప్రాహ ధనుః ప్రగృహ్య।
యుధిష్ఠిరం ధర్మభృతాం వరిష్ఠం
శృణుష్వ రాజన్నితి దుర్వచః స్వయం॥ 8-73-40 (58596)
అర్జున ఉవాచ। 8-73-41x (5015)
న మాదృశోఽన్యో నరదేవ విద్యతే
ధనుర్ధరో దేవమృతే పినాకినం।
అహం హి తేనానుమతో మహాత్మనా
క్షణేన హన్యాం సచరాచరం జగత్॥ 8-73-41 (58597)
మయా హి రాజన్సదిగీశ్వరా దిశో
విజిత్య సర్వా భవతః కృతా వశే।
స రాజసూయశ్చ సమాప్తదక్షిణః
సభా చ దివ్యా భవతో మమౌజసా॥ 8-73-42 (58598)
పాణీ పృషత్కాలిఖితావిమౌ పున--
ర్ధనుశ్చ సవ్యే వితతం సబాణం।
పాదౌ చ మే లక్షణతః ప్రశస్తౌ
న మాదృశం యుద్ధగతం జయంతి॥ 8-73-43 (58599)
హతా ఉదీచ్యా నిహతాః ప్రతీచ్యాః
ప్రాచ్యా నిరస్తా దాక్షిణాత్యా విశస్తాః।
సంశప్తకానాం కించిదేవావశిష్టం
సర్వస్య లోకస్య హతం మయాఽర్ధం॥ 8-73-44 (58600)
శేతే మయా నిహతా శత్రుసేనా
ఛిన్నైర్గాత్రైర్భూమితలే స్ఖలంతీ।
అనస్త్రజ్ఞాన్నైవ నిహన్మి చాస్త్రై--
స్తస్మాన్న భస్మైవ కరోమి లోకాన్॥ 8-73-45 (58601)
జైత్రం రథం భీమమాస్థాయ కృష్ణ
యావచ్ఛీఘ్రం సూతపుత్రం నిహంతుం।
రాజా భవత్వద్య సునిర్వృతోఽయం
కర్ణం రణే నాశయితాస్మి బాణైః॥ 8-73-46 (58602)
ఇత్యేవముక్త్వా పునరాహ పార్థో
యుధిష్ఠిరం ధర్మభృతాం వరిష్ఠం।
అద్యాపుత్రా సూతమాతా భవిత్రీ
కుంతీ వాథో వా మయా తేన వాపి।
సత్యం వదాంయద్య న కర్ణమాజౌ
శరైరహత్వా కవచం విమోక్ష్యే॥ 8-73-47 (58603)
సంజయ ఉవాచ। 8-73-48x (5016)
ఇత్యేవముక్త్వా పునరేవ పార్థో
యుధిష్ఠిరం ధర్మభృతాం వరిష్ఠం।
విముచ్య శస్త్రాణి ధనుర్విసృజ్య
కోశే చ ఖంగం వినిధాయ తూర్ణం॥ 8-73-48 (58604)
స వ్రీడయా నంరశిరాః కిరీటీ
యుధిష్ఠిరం ప్రాంజలిరభ్యువాచ।
ప్రసీద రాజన్క్షమ యన్మయోక్తం
కాలే భవాన్వేత్స్యతి తన్నమస్తే॥ 8-73-49 (58605)
తతస్తు పాదావుపగృహ్య పార్థః
సముత్థితో దీప్తతేజాః కిరీటి।
ప్రసాద్య రాజానమమిత్రసాహం
స్థితోఽబ్రవీచ్చైనమభిప్రతప్తం॥ 8-73-50 (58606)
యాంయేష భీమం సమరాద్విమోక్తుం
సర్వాత్మనా సూతపుత్రం చ హంతుం।
భవత్ప్రియార్థం మమ జీవితం హి
బ్రవీమి సత్యం తదవేహి రాజన్॥ 8-73-51 (58607)
నేదం చిరాత్క్షిప్రమిదం భవిష్య--
దావర్తతేఽసావభియామి చైనం।
అద్యాప్యపుత్రా తేన హతేన రాధా
కుంతీ మయా వా తదిదం విద్ధి రాజన్॥ ॥ 8-73-52 (58608)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే త్రిసప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 73 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.74. అధ్యాయః 074
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునకృతావమానాద్వనం యియాసోర్యుధిష్ఠిరస్య కృష్ణేన పరిసాంత్వనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-74-0 (58609)
సంజయ ఉవాచ। 8-74-0x (5017)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా పాండవో ధర్మరాజో
భ్రాతుర్వాక్యం పరుషం ఫల్గునస్య।
ఉత్థాయ తస్మాచ్ఛయనాదువాచ
పార్థం తతో దుఃఖపరీతచేతాః॥ 8-74-1 (58610)
కృతం మయా పార్థం న సాధుకర్మ
యేన ప్రాప్తం వ్యసనం వః సుఘోరం।
తస్మాచ్ఛిరశ్ఛింధి మమైతదద్య
కులాంతకస్యాధమపూరుషస్య॥ 8-74-2 (58611)
పాపస్య పాప్మోహతస్య వీర
విమూఢబుద్ధేరలసస్య భీరోః।
వృద్ధావమన్సుః పరుషత్య చైవ
కిం తే చిరం మామనుసృజ్య రూక్షం॥ 8-74-3 (58612)
గచ్ఛాంయహం వనమద్యైవ పాపః
సుఖం భవాన్వర్తతాం మద్విహీనః।
యోగ్యో రాజా భీమసేనో మహాత్మా
క్లీబస్య కిం వా మమ రాజ్యకృత్యం॥ 8-74-4 (58613)
న చాపి శక్తః పరుషాణి సోఢుం
పునస్తవేమాని రుషాన్వితస్య।
భీమోఽస్తు రాజా మమ జీవితేన
న కార్యమద్యావమతస్య వీర॥ 8-74-5 (58614)
ఇత్యేవముక్త్వా సహసోత్పపాత
రుషాన్వితస్తచ్ఛయనం విహాయ।
ఇయేష నిర్గంతుమథో వనాయ
తం వాసుదేవః ప్రణతోఽభ్యువాచ॥ 8-74-6 (58615)
న రాజన్విదితం తత్తే యథా గాండీవధన్వనః।
ప్రతిజ్ఞా సత్యసంధస్య గాండీవం ప్రతి విశ్రుతా॥ 8-74-7 (58616)
బ్రూయాద్య ఏనం గాండీవం దేహ్యన్యస్మై త్వమిత్యుత।
వధ్యోఽస్య స పుమాఁల్లోకే త్వయా చోక్తోయమీదృశం॥ 8-74-8 (58617)
తతః సత్యాం ప్రతిజ్ఞాం తాం పార్థేన ప్రతిరక్షతా।
మచ్ఛందాదవమానోఽయం కృతస్తవ మహీపతే॥ 8-74-9 (58618)
గురూణామవమానో హి వధ ఇత్యభిధీయతే।
తస్మాత్క్షమ మహాబాహో మమ పార్థస్య చోభయోః॥ 8-74-10 (58619)
వ్యతిక్రమమిమం రాజన్సత్యసంరక్షణం ప్రతి।
శరణం త్వాం మహారాజ ప్రతిపన్నావుభావపి॥ 8-74-11 (58620)
క్షంతుమర్హసి మే రాజన్ప్రణతస్యాభియాచతః।
రాధేయస్యాద్య పాపస్య భూమిః పాస్యతి శోణితం॥ 8-74-12 (58621)
సత్యం తే ప్రతిజానామి హతం విద్వ్యద్య సూతజం।
యస్యేచ్ఛసి వధం తస్య గతమేవాద్య జివీతం॥ 8-74-13 (58622)
ఇతి కృష్ణవచః శ్రుత్వా ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః।
ససంభ్రమం హృషీకేశముత్థాప్య ప్రణతం తదా।
కృతాంజలిమువాచేదం వాక్యం యత్సమనంతరం॥ 8-74-14 (58623)
ఏవమేవ యథాత్థ త్వమస్త్యేషోఽతిక్రమో మమ।
అనునీతోఽస్మి గోవింద తారితశ్చాస్మి మాధవ॥ 8-74-15 (58624)
మోచితా వ్యసనాద్ధోరాద్వయమద్య త్వయాచ్యుత।
భవంతం నావమాసాద్య హ్యావాం వ్యసనసాగరాత్।
ఘోరాదద్య సముత్తీర్ణావుభావజ్ఞానమోహితౌ॥ 8-74-16 (58625)
త్వద్బుద్ధిప్లవమాసాద్య దుఃఖశోకార్ణవాద్వయం।
సముత్తీర్ణాః సహామాత్యాః సనాథాః స్మ త్వయాచ్యుత॥ ॥ 8-74-17 (58626)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి చతుఃసప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 74 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.75. అధ్యాయః 075
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునేన స్వావమానితస్య యుధిష్ఠిరస్య ప్రసాదనం॥ 1 ॥ అర్జునేన యుధిష్ఠిరాగ్రే కర్ణవధప్రతిజ్ఞానం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-75-0 (58627)
సంజయ ఉవాచ। 8-75-0x (5018)
ఇతి స్మ కృష్ణవచనాత్ప్రత్యుచ్చార్య యుధిష్ఠిరం।
బభూవ విమనాః పార్థః కించిత్కృత్వేవ పాతకం॥ 8-75-1 (58628)
తతోఽబ్రవీద్వాసుదేవః ప్రహసన్నివ పాండవం।
కథం నామ భవేదేతద్యది త్వం పార్థ ధర్మజం॥ 8-75-2 (58629)
అసినా తీక్ష్ణధారణే హన్యా ధర్మే వ్యస్థితం।
త్వమిత్యుక్త్వాథ రాజానమేవం కశ్మలమావిశః॥ 8-75-3 (58630)
హత్వా తు నృపతిం పార్థ కరిష్యసి కిముత్తరం।
ఏవం హి దుర్విదో ధర్మో మందప్రజ్ఞైర్విశేషతః॥ 8-75-4 (58631)
స భవాంధర్మభీరుత్వాద్ధవం యాయాన్మహత్తమః।
నరకం ఘోరరూపం చ భ్రాతుర్జ్యేతుస్య వై వథాత్॥ 8-75-5 (58632)
స త్వం ధర్మభృతాం శ్రేష్ఠం రాజానం ధర్మసంహితం।
ప్రసాదయ కురుశ్రేష్ఠమేతదత్ర మతం మమ॥ 8-75-6 (58633)
ప్రసాద్య భక్త్యా రాజానం ప్రీతే చైవ యుధిష్ఠిరే।
ప్రయావస్త్వరితౌ యోద్ధుం సూతపుత్రరథం ప్రతి॥ 8-75-7 (58634)
హత్వా తు సమరే కర్ణం త్వమద్య నిశితైః శరైః।
విపులాం ప్రీతిమాధత్స్వ ధర్మపుత్రస్య మానద॥ 8-75-8 (58635)
ఏతదత్ర మహాబాహో ప్రాప్తకాలం మతం మమ।
ఏవం కృతే కృతం చైవ తవ కార్యం భవిష్యతి॥ 8-75-9 (58636)
సంజయ ఉవాచ। 8-75-10x (5019)
తతోఽర్జునో మహారాజ లజ్జపా వై సమన్వితః।
ధర్తరాజస్య చరణౌ ప్రపద్య శిరసా నతః॥ 8-75-10 (58637)
ఉవాచ భరతశ్రేష్ఠం ప్రసీదేతి పునః పునః।
క్షమస్వ రాజన్యత్ప్రోక్తస్త్వం మయా ధర్మభీరుణా॥ 8-75-11 (58638)
పాదయోః పతితం దృష్ట్వా ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః।
ధనంజయమమిత్రఘ్నం రుదంతం భరతర్షభం॥ 8-75-12 (58639)
ఉత్థాప్య భ్రాతరం రాజా ధర్మరాజో ధనంజయం।
సమాశ్లిష్య చ సస్నేహం ప్రరురోద మహీపతిః॥ 8-75-13 (58640)
రుదిత్వా సుచిరం కాలం భ్రాతరౌ సుమహాద్యుతీ।
కృతశౌచౌ మహారాజ ప్రీతిమంతౌ బభూవతుః॥ 8-75-14 (58641)
తత ఆశ్లిష్య తం ప్రేంణా మూర్ధ్ని చాఘ్రాయ పాండవః।
ప్రీత్యా పరమయా యుక్తో విస్మయంశ్చ పునఃపునః।
అబ్రవీత్తం మహేష్వాసం ధర్మరాజో ధనంజయం॥ 8-75-15 (58642)
కర్ణేన మే మహాబాహో సర్వసైన్యస్య పశ్యతః।
కవచం చ ధ్వజం చైవ ధనుః శక్తిర్హయాః శరాః।
శరైః కృత్తా మహేష్వాస యతమానస్య సంయుగే॥ 8-75-16 (58643)
సోఽహం దృష్ట్వా రణే తస్య కర్ణ కర్ణస్య ఫల్గున।
వ్యవసీదామి దుఃఖేన న తు మే జీవితం ప్రియం॥ 8-75-17 (58644)
న చేదద్య హి తం వీరం నిహనిష్యసి సంయుగే।
ప్రాణానేవ పరిత్యక్ష్యే జీవితార్థో హి కో మమ॥ 8-75-18 (58645)
ఏవముక్తః ప్రత్యువాచ విజయో భరతర్షభ॥ 8-75-19 (58646)
సత్యేన తే శపే రాజంస్త్వత్పాదేన తథైవ చ।
భీమేన చ నరశ్రేష్ఠ యమాభ్యాం చ మహీపతే॥ 8-75-20 (58647)
`అహమేనం నరశ్రేష్ఠ సామాత్యం చ మహీపతే'।
యథాద్య సమరే కర్ణం హనిష్యామి హతోపి వా।
మహీతలే పతిష్యామి సత్యేనాయుధమాలభే॥ 8-75-21 (58648)
ఏవమాభాష్య రాజానమబ్రవీన్మాధవం వచః।
అద్య కర్ణం రణే కృష్ణ సూదయిష్యే న సంశయః।
త్వమనుధ్యాహి భద్రం తే వధం తస్య దురాత్మనః॥ 8-75-22 (58649)
ఏవముక్తోఽబ్రవీత్పార్థం కేశవో రాజసత్తమ।
శక్తోఽసి భరతశ్రేష్ఠ యత్నం కర్తుం యదాత్థ మాం॥ 8-75-23 (58650)
ఏష చాపి హి మే కామో నిత్యమేవ మహారథ।
కథం భవాన్రణే కర్ణం నిహన్యాదితి సత్తమ॥ 8-75-24 (58651)
ఏవముక్తస్తతో రాజన్పార్థో వచనమబ్రవీత్।
హన్యతే ద్వైరథే భూయో యుజ్యంతాం వై రథోత్తమే॥ 8-75-25 (58652)
ఉపావృత్తాశ్చ తురగాః శిక్షితాశ్చాశ్వసాదిభిః।
రథోపకరణైః సర్వైః సత్వరం యాతు మే రథః॥ 8-75-26 (58653)
ఏవముక్తో మహారాజ ఫల్గునేన మహాత్మనా।
ఉవాచ దారుకం కృష్ణః కురు సర్వం యదబ్రవీత్।
అర్జునో భారతశ్రేష్ఠః శ్రేష్ఠః సర్వధనుష్మతాం॥ 8-75-27 (58654)
ఆజ్ఞప్తస్త్వథ కృష్ణేన దారుకో రాజసత్తమ।
యోజయామాస చ రథం వైయాఘ్నం శత్రుతాపనం।
సజ్జం నివేదయామాస పాండవస్య మహాత్మనః॥ 8-75-28 (58655)
యుక్తం తు రథమాస్థాయ దారుకేణ మహాత్మనా।
ఉపస్థితం రథం దృష్ట్వా పద్మనాభో రణాంతకృత్।
భూయశ్చోవాచ మతిమాన్మాధవో ధర్మనందనం॥ 8-75-29 (58656)
యుధిష్ఠిరేమం బీభత్సుం త్వం సాంత్వయితుమర్హసి।
అనుజ్ఞాతుం చ కర్ణస్య వధాయాద్య దురాత్మనః॥ 8-75-30 (58657)
శ్రుత్వా హ్యావాం మహాసంఖ్యే త్వాం కర్ణశరపీడితం।
ప్రవృత్తిం జ్ఞాతుమాయాతావిహావాం పాండునందన॥ 8-75-31 (58658)
దిష్ట్యాసి రాజన్విరుజో దిష్ట్యా న గ్రహణం గతః।
పరిసాంత్వయ బీభత్సుం జయమాశాధి చానఘ॥ 8-75-32 (58659)
యుధిష్ఠిర ఉవాచ। 8-75-33x (5020)
ఏహ్యేహి పార్థ బీభత్సో మాం పరిష్వజ పాండవ।
వక్తవ్యముక్తోస్ంయహితం త్వయా క్షాంతం చ తన్మయా॥ 8-75-33 (58660)
అహం త్వామనుజానామి జహి కర్ణం ధనంజయ।
మన్యుం చ మా కృథాః పార్థ యన్మయోక్తోఽసి దారుణం॥ 8-75-34 (58661)
సంజయ ఉవాచ। 8-75-35x (5021)
తతో ధనంజయో రాజఞ్శిరసా ప్రణతస్తదా।
పాదౌ జగ్రాహ పాణిభ్యాం భ్రాతుర్జ్యేష్ఠస్య మారిష॥ 8-75-35 (58662)
తముత్థాప్య తతో రాజా పరిష్వజ్య చ పీడితం।
మూర్ధ్నుపాఘ్రాయ చైవైనమిదం పునరువాచ హ॥ 8-75-36 (58663)
ధనంజయ మహాబాహో మానితోఽస్మి దృఢం త్వయా।
మాహాత్ంయం విజయం చైవం భూయః ప్రాప్నుహి శాశ్వతం॥ 8-75-37 (58664)
అర్జున ఉవాచ। 8-75-38x (5022)
అద్య తం పాపకర్మాణం సానుబంధం రణే శరైః।
నయాంయంతం సమాసాద్య రాధేయం బలగర్వితం॥ 8-75-38 (58665)
యేన త్వం పీడితో బాణైర్దృఢమాయంయ కార్ముకం।
తస్యాద్య కర్మణః కర్ణః ఫలమాప్స్యతి దారుణం॥ 8-75-39 (58666)
అద్య త్వాముపయాస్యామి కర్ణం హత్వా మహీపతే।
సభాజయే త్వామాక్రందాదితి సత్యం బ్రవీమి తే॥ 8-75-40 (58667)
నాహత్వా వినిషర్తిష్యే కర్ణమద్య రణాజిరాత్।
ఇతి సత్యేన తే పాదౌ స్పృశామి జగతీపతే॥ 8-75-41 (58668)
సంజయ ఉవాచ। 8-75-42x (5023)
ఇతి బ్రువాణం సుమనాః కిరీటినం
యుధిష్ఠిరః ప్రాహ వచో బృహత్తరం।
యశోఽక్షయం జీవితమీప్సితం తే
జయం సదా వీర్యమరిక్షయం తదా॥ 8-75-42 (58669)
ప్రయాహి వృద్ధిం చ దిశంతు దేవతా
యథాహమిచ్ఛామి తవాస్తు తత్తథా।
ప్రయాహి శీఘ్రం జహి కర్ణమాహవే
పురందరో వృత్రమివాత్మవృద్వయే॥ ॥ 8-75-43 (58670)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే పంచసప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 75 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.76. అధ్యాయః 076
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణేన యోద్ధుంనిర్గచ్ఛతోఽర్జునస్య శుభనిమిత్తప్రాదుర్భావః॥ 1 ॥ శ్రీకృష్ణేనార్జునస్య ప్రోత్సాహనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-76-0 (58671)
సంజయ ఉవాచ। 8-76-0x (5024)
ప్రసాద్య ధర్మరాజానం ప్రహృష్టేనాంతరాత్మనా।
సంపూజ్య దేవతాః సర్వ బ్రాహ్మణాన్స్వస్తి వాచ్య చ।
సుమంగలం స్వస్త్యయనమారురోహ రథోత్తమం॥ 8-76-1 (58672)
తస్య రాజా మహాప్రాజ్ఞో ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః।
ఆశిషోఽయుంక్త పరమాః యుక్తం కర్ణరథం ప్రతి॥ 8-76-2 (58673)
తమాయాంతం మహేష్వాసం దృష్ట్వా భూతాని భారత।
నిహతం మేనిరే కర్ణం పాండవేన మహాత్మనా॥ 8-76-3 (58674)
బభూవుర్విమలాః సర్వా దిశో రాజన్సమంతతః।
చాషాశ్చ శతపత్రాశ్చ క్రౌంచాశ్చైవ జనేశ్వర।
ప్రదక్షిణమకుర్వంత తదా వై పాండునందనం॥ 8-76-4 (58675)
బహవః పక్షిణో రాజన్పున్నామానః శుభాః శివాః।
త్వరయంతోఽర్జునం యుద్ధే హృష్టరూపా వవాశిరే॥ 8-76-5 (58676)
కంకా గృధ్రా బకాః శ్యేనా వాయసాశ్చ విశాంపతే।
అగ్రతస్తస్య గచ్ఛంతి భక్ష్యహేతోర్భయానకాః॥ 8-76-6 (58677)
నిమిత్తాని చ ధన్యాని పాండవస్య శశంసిరే।
వినాశమరిసైన్యానాం కర్ణస్య చ వధం తథా॥ 8-76-7 (58678)
ప్రయాతస్యాథ పార్థస్య మహాన్స్వేదో వ్యజాయత।
చింతా చ విపులా జజ్ఞే కథం చేదం భవిష్యతి॥ 8-76-8 (58679)
విషణ్ణం తు తతో జ్ఞాత్వా సవ్యసాచినమచ్యుతః।
సంచోదయతి తేజస్వీ మధుహా వానరధ్వజం॥ 8-76-9 (58680)
తతో గాండీవధన్వానమబ్రవీన్మధుసూదనః।
దృష్ట్వా పార్థం తథాయాంతం చింతాపరిగతం తదా॥ 8-76-10 (58681)
గాండీవధన్వన్సంగ్రామే యే త్వయా ధనుషా జితాః।
న తేషాం మానుషో జేతా త్వదన్య ఇహ విద్యతే॥ 8-76-11 (58682)
ఏతే హి బహవః శూరాః శక్రతుల్యపరాక్రమాః।
త్వాం ప్రాప్య సమరే శూరం ప్రయాతాః పరమాం గతిం॥ 8-76-12 (58683)
కో హి ద్రోణం చ భీష్మం చ భగదత్తం చ మారిష।
విందానువిందావావంత్యౌ కాంభోజం చ సుదక్షిణం॥ 8-76-13 (58684)
శ్రుతాయుం చాశ్రుతాయుం చ శతాయుం చ మహారథం।
ప్రత్యుద్గంయ భవేత్క్షేమీ యో న స్యాత్త్వద్విధః ప్రభుః॥ 8-76-14 (58685)
తవ హ్యస్త్రాణి దివ్యాని లాఘవం బలమేవ చ।
అసంమోహశ్చ యుద్ధేషు విజ్ఞానస్య చ సన్నతిః।
వేధః పాతశ్చ లక్షేషు యోగశ్చైవ తథార్జున॥ 8-76-15 (58686)
భవాందేవాన్సగంధర్వాన్హన్యాత్సర్వాంశ్చ రాక్షసాన్।
పృథివ్యాం తు రణే పార్థ న యోద్ధా త్వత్సమః పుమాన్॥ 8-76-16 (58687)
ధనుర్గృహ్మంతి యే కేచిత్క్షత్రియా యుద్ధదుర్మదాః।
ఆత్మనస్తు సమం తేషాం న పశ్యామి శృణోమి చ॥ 8-76-17 (58688)
బ్రహ్మణా హి ప్రజాః సృష్టా గాండీవం చ మహద్ధనుః।
యేన త్వం యుధ్యసే పార్థ తస్మాన్నాస్తి త్వయా సమః॥ 8-76-18 (58689)
అవశ్యం తు మయా వాచ్యం యత్పథ్యం తవ పాండవ।
మావమంస్థా మహాబాహో కర్ణమాహవశోభినం॥ 8-76-19 (58690)
కర్ణో హి బలవాందృప్తః కృతాస్త్రశ్చ మహారథః।
కృతీ చ చిత్రయోధీ చ దేశకాలస్య కోవిదః॥ 8-76-20 (58691)
బహునాత్ర కిముక్తేన సంక్షేపాచ్ఛృణు పాండవ।
త్వత్సమం త్వద్విశిష్టం వా కర్ణం మన్యే మహారథం।
పరమం యత్నమాస్థాయ త్వయా వధ్యో మహాహవే॥ 8-76-21 (58692)
తేజసా వహ్నిసదృశో వాయువేగసమో జవే।
అంతకప్రతిమః క్రోధే సింహసంహననో బలీ॥ 8-76-22 (58693)
అష్టరత్నిర్మహాబాహుర్వ్యూఢోరస్కః సుదుర్జయః।
అభిమానీ చ శూరశ్చ ప్రవీరః ప్రియదర్శనః॥ 8-76-23 (58694)
సర్వయోధగుణైర్యుక్తో మిత్రాణామభయంకరః।
సతతం పాండవద్వేషీ ధార్తరాష్ట్రహితే రతః॥ 8-76-24 (58695)
సర్వైరవధ్యో రాధేయో దేవైరపి సవాసవైః।
ఋతే త్వామితి మే బుద్ధిస్తదద్య జహి సూతజం॥
దేవైరపి హి సంయత్తైర్బిభ్రద్భిర్మాంసశోణితం।
అశక్యః స రథో జేతుం సర్వైరపి యుయుత్సుభిః॥ 8-76-25 (58696)
దురాత్మానం పాపవృత్తం నృశంసం
దుష్టప్రజ్ఞం పాండవేయేషు నిత్యం।
హీనస్వార్థం పాండవేయైర్విరోధే
హత్వా కర్ణం నిశ్చితార్థో భవాద్య॥ 8-76-27 (58697)
తం సూతపుత్రం రథినాం వరిష్ఠం
నిష్కాలికం కాలవశం నయాద్య।
తం సూతపుత్రం రథినాం వరిష్ఠం
హత్వా ప్రీతిం ధర్మరాజే కురుష్వ॥ 8-76-28 (58698)
జానామి తే పార్థం వీర్యం యథావ--
ద్దుర్వారణీయం చ సురాసురైశ్చ।
సదావజానాతి హి పాండుపుత్రా--
నసౌ దర్పాత్సూతపుత్రో దురాత్మా॥ 8-76-29 (58699)
ఆత్మానం మన్యతే వీరం యేన పాపః సుయోధనః।
తమద్య మూలం పాపానాం జహి సౌతిం ధనంజయ॥ 8-76-30 (58700)
ఖంగజిహ్వం ధనురాస్యం శరదంష్ట్రం తరస్వినం।
దృప్తం పురుషశార్దూలం జహి కర్ణం ధనంజయ॥ 8-76-31 (58701)
అహం త్వామనుజానామి వీర్యేణ చ బలేన చ।
జహి కర్ణం రణే శూరం మాతంగమివ కేసరీ॥ 8-76-32 (58702)
యస్య వీర్యేణ వీర్యం తే ధార్తరాష్ట్రోఽవమన్యతే।
తమద్య పార్థ సంగ్రామే కర్ణం వైకర్తనం జహి॥ ॥ 8-76-33 (58703)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే షట్సప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 76 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.77. అధ్యాయః 077
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కృష్ణేనార్జునంప్రతి భీష్మాదియుద్ధనిధనప్రకారానువాదపూర్వకం తేషాం వధే తస్యైవ ముఖ్యకారణత్వకథనం॥ 1 ॥ వాల్యాత్ప్రభూతి దుర్యోధనాపనయానుస్మరాణపూర్వకం సర్వత్ర కర్ణస్యైవ మూలతయా మహాపరాధిత్వద్యోతనేన తస్యావశ్యం హననవిధానం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-77-0 (58704)
సంజయ ఉవాచ। 8-77-0x (5025)
తతః పునరమేయాత్మా కేశవోఽర్జునమబ్రవీత్।
కృతసంకల్పమాయాంతం వధే కర్ణస్య భారత॥ 8-77-1 (58705)
అద్య సప్తదశాహాని వర్తమానస్య నిత్యశః।
వినాశస్యాతిఘోరస్య నరవారణవాజినాం॥ 8-77-2 (58706)
భూత్వా హి విపులా సేనా తావకానాం పరైః సహ।
అన్యోన్యం సమరం ప్రాప్య కించిచ్ఛేషా విశాంపతే॥ 8-77-3 (58707)
భూత్వా వై కౌరవాః పార్థ ప్రభూతగజవాజినః।
త్వాం వై శత్రుం సమాసాద్య వినష్టా రణమూర్ధని॥ 8-77-4 (58708)
ఏతే తే పృథివీపాలాః సృంజయాశ్చ సమాగతాః।
త్వాం సమాసాద్య దుర్ధర్షం పాండవాశ్చ వ్యవస్థితాః॥ 8-77-5 (58709)
పాంచాలైః పాండవైర్మాత్స్యైః కారూశైశ్చేదిభిః సహ।
`మగధైః పారిజాతైశ్చ దాక్షిణాత్యైః సకేరలైః'।
త్వయా గుప్తైరమిత్రఘ్నైః కృతః శత్రుగణక్షయః॥ 8-77-6 (58710)
కో హి శక్తో రణే జేతుం కౌరవాంస్తాత సంయుగే।
అన్యత్ర పాండవాద్యుద్ధే శ్వేతాశ్వాద్వానరధ్వజాత్॥ 8-77-7 (58711)
శక్తస్త్వం హి రణే జేతుం ససురాసురమానుషాన్।
త్రీంల్లోకాన్సమరే యుక్తాన్కిం పునః కౌరవం బలం॥ 8-77-8 (58712)
భగదత్తం చ రాజానం కోఽన్యః శక్తస్త్వయా వినా।
జేతుం పురుషశార్దూల యోఽపి స్యాద్వాసవోపమః॥ 8-77-9 (58713)
తథేమాం విపులాం సేనాం గుప్తాం పార్థ త్వయాఽనఘ।
న శేకుః పార్థివాః సర్వే చక్షుర్భిరపి వీక్షితుం॥ 8-77-10 (58714)
తథైవ సతతం పార్థ రక్షితాభ్యాం త్వయా రణే।
ధృష్టద్యుంనశిఖణ్·డిభ్యాం ద్రోణభీష్మౌ నిపాతితౌ॥ 8-77-11 (58715)
కో హి శక్తో రణే పార్థ భారతానాం మహారథౌ।
భీష్మద్రోణౌ యుధా జేతుం శక్రతుల్యపరాక్రమౌ॥ 8-77-12 (58716)
కో హి శాంతనవం భీష్మం ద్రోణం వైకర్తనం కృపం।
ద్రౌణిం చ సౌమదత్తిం చ కృతవర్మాణమేవ చ॥ 8-77-13 (58717)
సైంధవం మద్రరాజం చ రాజానం చ సుయోధనం।
వీరాన్కృతాస్త్రాన్సమరే సర్వానేవానివర్తినః॥ 8-77-14 (58718)
అక్షౌహిణీపతీనుగ్రాన్సంహతాన్యుద్ధదుర్మదాన్।
త్వామృతే పురుషవ్యాఘ్ర జేతుం శక్తః పుమానిహ॥ 8-77-15 (58719)
శ్రేణ్యశ్చ బహులాః క్షీణాః ప్రదీర్ణాశ్వరథద్విపాః।
నానాజనపదాశ్చోగ్రాః క్షత్రియాణామమర్షిణాం॥ 8-77-16 (58720)
గణాశ్చ దాసమీయానాం వసాతీనాం చ భారత।
ప్రాచ్యానాం వాటధానానాం భోజానాం చాభిమానినాం। 8-77-17 (58721)
ఉదీర్ణాశ్వగజా సేనా సర్వక్షత్రస్య భారత।
త్వాం సమాసాద్య నిధనం గతా భీమం చ భారత॥ 8-77-18 (58722)
ఉగ్రాశ్చ భీమకర్మాణస్తుషారా యవనాః ఖశాః।
దార్వాభిసారా దరదాః శకా మాఠరతంకణాః॥ 8-77-19 (58723)
ఆంధ్రకాశ్చ పులిందాశ్చ కిరాతాశ్చోగ్రవిక్రమాః।
ంలేచ్ఛాశ్చ పర్వతీయాశ్చ సాగరానూపవాసినః॥ 8-77-20 (58724)
సంరంభిణో యుద్ధశౌండా బలినో దండపాణయః॥ 8-77-21 (58725)
ఏతే సుయోధనస్యార్థే సంరబ్ధాః కురుభిః సహ।
న శక్యా యుధి నిర్జేతుం త్వదన్యేన పరంతప॥ 8-77-21 (58726)
ఏతే సుయోధనస్యార్థే సంరబ్ధాః కురుభిః సహ।
న శక్యా యుధి నిర్జేతుం త్వదన్యేన పరంతప॥ 8-77-22 (58727)
ధార్తరాష్ట్రముదగ్రం హి వ్యూఢం దృష్ట్వా మహద్బలం।
యది త్వం న భవేస్త్రాతా ప్రతీయాత్కో ను మానవః॥ 8-77-23 (58728)
తత్సాగరమివోద్వూతం రజసా సంవృతం బలం।
విదార్య పాండవైః క్రుద్ధైస్త్వయా గుప్తైర్హతం విభో॥ 8-77-24 (58729)
మాగధానామధిపతిర్జయత్సేనో మహాబలః।
అద్య సప్తైవ చాహాని హతః సంఖ్యేఽభిమన్యునా॥ 8-77-25 (58730)
తతో దశసహస్రాణి గజానాం భీమకర్మణాం।
జఘాన గదయా భీమస్తస్య రాజ్ఞః పరిచ్ఛదం॥ 8-77-26 (58731)
తథాన్యేఽభిహతా నాగా రథాశ్చ శతశో బలాత్।
తదేవం సమరే పార్థ వర్తమానే మహాభయే॥ 8-77-27 (58732)
భీమసేనం సమాసాద్య త్వాం చ పాండవ కౌరవాః।
సవాజిరథమాతంగా మృత్యులోకమితో గతాః॥ 8-77-28 (58733)
తథా సేనాముఖే తత్ర నిహతే పార్థ పాండవైః।
భీష్మః ప్రాసృజదుగ్రాణి శరతాలాని మారిష॥ 8-77-29 (58734)
సచేదికాశిపాంచాలాన్కరూశాన్మాత్స్యకేకయాన్।
శరైః ప్రచ్ఛాద్య నిధనమనయత్పరమాస్త్రవిత్॥ 8-77-30 (58735)
తస్య చాపచ్యుతైర్బాణైః పరదేహవిదారణైః।
పూర్ణమాకాశమభవద్రుక్మపుహ్ఖైరజిహ్మగైః॥ 8-77-31 (58736)
హన్యాద్రథసహస్రాణి ఏకైకేనైవ ముష్టినా।
లక్షం నరద్విపాన్హత్వా సమేతాన్సమహాబలాన్॥ 8-77-32 (58737)
గత్యా దశంయా తే గత్వా జఘ్నుర్వాజిరథద్విపాన్।
హిత్వా నవగతీర్దుష్టాః స బాణానాహవేఽత్యజత్॥ 8-77-33 (58738)
దినాని దశ భీష్మేణ నిఘ్నతా తావకం బలం।
శూన్యాః కృతా రథోపస్థా హతాశ్చ గజవాజినః॥ 8-77-34 (58739)
`దశమేఽహని సంప్రాప్తే కృత్వా ఘోరం పరాక్రమం'।
దర్శయిత్వాఽఽత్మనో రూపం రుద్రోపేంద్రసమం యుధి॥ 8-77-35 (58740)
పాండవానామనీకాని ప్రవిగాహ్య విశాంపతే।
వినిఘ్నన్పృథివీపాలాంశ్చేదిపాంచాలకేకయాన్॥ 8-77-36 (58741)
అహనత్పాండవీం సేనాం రథాశ్వగజసంకులాం।
మజ్జంతమప్లువే మందముజ్జిహీర్షుః సుయోధనం॥ 8-77-37 (58742)
తథా చరంతం సమరే తపంతమివ భాస్కరం।
పదాతికోటిసాహస్రాః ప్రవరాయుధపాణయః॥ 8-77-38 (58743)
న శేకుః సృంజయా ద్రష్టుం తథైవాన్యే మహీక్షితః।
విచరంతం తథా తం తు సంగ్రమే జితకాశినం॥ 8-77-39 (58744)
సర్వోద్యమేన మహతా పాండవాన్సమభిద్రవత్।
స తు విద్రావ్య సమరే పాండవాన్సృంజయానపి।
ఏక ఏవ రణే భీష్మ ఏకవీరత్వమాగతః॥ 8-77-40 (58745)
తం శిఖండీ సమాసాద్య త్వయా గుప్తో మహావ్రతం।
జఘాన పురుషవ్యాఘ్రం శరైః సన్నతపర్వభిః॥ 8-77-41 (58746)
స ఏష పతితః శేతే శరతల్పే పితామహః।
త్వాం ప్రాప్య పురుషవ్యాఘ్రం వృత్రః ప్రాప్యేవ వాసవం॥ 8-77-42 (58747)
ద్రోణః పంచదినాన్యుగ్రో విధంయ రిపువాహినీం।
కృత్వా వ్యూహమభేద్యం చ పాతయిత్వా మహారథాన్॥ 8-77-43 (58748)
జయద్రథస్య సమరే కృత్వా రక్షాం మహారథః।
అంతకప్రతిమశ్చోగ్రో రాత్రియుద్ధేఽదహత్ప్రజాః॥ 8-77-44 (58749)
దగ్ధ్వా యోధాంఛరైర్వీరో భారద్వాజః ప్రతాపవాన్।
ధృష్టద్యుంనం సమాసాద్య స గతః పరమాం గతిం॥ 8-77-45 (58750)
యది వాఽద్య భవాన్యుద్ధే సూతపుత్రముఖాన్రథాన్।
నావారయిష్యః సంగ్రామే న స్మ ద్రోణో వ్యనంక్ష్యత॥ 8-77-46 (58751)
భవతా తు బలం సర్వం ధార్తరాష్ట్రస్య వారితం।
తతో ద్రోణో హతో యుద్ధే పార్షతేన ధనంజయ॥ 8-77-47 (58752)
కశ్చ శక్తో రణే కర్తుం త్వదన్యః పురుషబ్రువః।
యాదృశం తే కృతం పార్థ జయద్రథవధం ప్రతి॥ 8-77-48 (58753)
నివార్య సేనాం మహతీం హత్వా శూరాంశ్చ పార్థివాన్।
నిహతః సైంధవో రాజా త్వయాఽస్త్రబలతేజసా॥ 8-77-49 (58754)
ఆశ్చర్యం సింధురాజస్య వధం జానంతి పార్థివాః।
అనాశ్చార్యం హి తత్త్వత్తస్త్వం హి పార్థ మహారథః॥ 8-77-50 (58755)
త్వాం హి ప్రాప్య రణే క్షత్రమేకాహాదితి భారత।
నశ్యమానమహం యుక్తం మన్యేయమితి మే మతిః॥ 8-77-51 (58756)
సేయం పార్థ చమూర్ఘోరా ధార్తరాష్ట్రస్య సంయుగే।
హతసర్వస్వభూయిష్ఠా భీష్మద్రోణౌ హతౌ యథా॥ 8-77-52 (58757)
శీర్ణప్రవరయోధాఢ్యా హతవాజిరథద్విపా।
హీనా సూర్యేందునక్షత్రైర్ద్యౌరివాభాతి భారతీ॥ 8-77-53 (58758)
విధ్వస్తా హి రణే పార్థ సేనేయం భీమవిక్రమ।
ఆసురీవ మహాసేనా దేవరాజపరాక్రమైః॥ 8-77-54 (58759)
తేషాం హతావశిష్టాస్తు సంతి పంచ మహారథాః।
ద్రౌణిశ్చ కృతవర్మా చ కర్ణో మద్రాధిపః కృపః॥ 8-77-55 (58760)
తాంస్త్వమద్య నరవ్యాఘ్ర హత్వా పంచ మహారథాన్।
హతామిత్రః ప్రయచ్ఛోర్వీ రాజ్ఞే సద్వీపపత్తనాం॥ 8-77-56 (58761)
సాకాశజలపాతాలాం సపర్వతమహావనాం।
ప్రయచ్ఛామితవీర్యాయ పార్థాయాద్య వసుంధరాం॥ 8-77-57 (58762)
ఏతాం పురా విష్ణురివ హత్వా దైతేయదానవాన్।
ప్రయచ్ఛ మేదినీం రాజ్ఞే శక్రాయైవ హరిర్యథా॥ 8-77-58 (58763)
అద్య మోదంతు పాంచాలా నిహతేష్వరిషు త్వయా।
విష్ణునా నిహతేష్వేవ దానవేయేషు దేవతాః॥ 8-77-59 (58764)
యది వా ద్విపదాం శ్రేష్ఠం ద్రోణం మానయతో గురుం।
అశ్వత్థాంని కృపా తేఽస్తి కృపే వాచార్యగౌరవాత్॥ 8-77-60 (58765)
అత్యంతాపచితాన్బంధూన్మానయన్మాతృబాంధవాన్।
కృతవర్మాణమాసాద్య న నేష్యాసి యమక్షయం॥ 8-77-61 (58766)
భ్రాతరం మాతురాసాద్య శల్యం మద్రజనాధిపం।
యది త్వమరవిందాక్ష దయావాన్న జిఘాససి॥ 8-77-62 (58767)
ఏతత్తే సుకృతం కర్మ నాత్ర కించన విద్యతే।
వయమప్యనుజానీమో నాత్ర దోషోఽస్తి కశ్చన॥ 8-77-63 (58768)
ఇమం పాపమతిం క్షుద్రమత్యంతం పాండవాన్ప్రతి।
కర్ణమద్య నరశ్రేష్ఠ జహి పార్థ శితైః శరైః॥ 8-77-64 (58769)
దహనే యత్సపుత్రాయా నిశి మాతుస్తవానఘ।
ద్యూతార్థే యచ్చ యుష్మాసు ప్రావర్తత సుయోధనః।
తస్య సర్వస్య దుష్టాత్మా కర్ణో వై మూలమిత్యుత॥ 8-77-65 (58770)
ప్రోత్సాహయతి దుష్టాత్మా ధార్తరాష్ట్రం సుదుర్మతిం।
సమితౌ గదతే కర్ణస్తమద్య జహి భారత॥ 8-77-66 (58771)
యశ్చ యుష్మాసు పాపం వై ధార్తరాష్ట్రః ప్రయుక్తవాన్।
తస్య సర్వస్య దుర్బుద్ధిః కర్ణో మూలమిహార్జున॥ 8-77-67 (58772)
కర్ణం హి మన్యతే త్రాణం నిత్యమేవ సుయోధనః।
తతో మామపి సంరబ్ధో నిగ్రహీతుం పరాక్రమాత్॥ 8-77-68 (58773)
స్థితా బుద్ధిర్నరేంద్రాణాం ధార్తరాష్ట్రస్య చోభయోః।
కర్ణః పార్థాన్రణే సర్వాన్నాశయిష్యతి సాయకైః॥ 8-77-69 (58774)
కర్ణమాశ్రిత్య కౌంతేయ ధార్తరాష్ట్రస్య విగ్రహః।
రుచితో భవతా సార్ధం జానతోఽపి బలం తవ॥ 8-77-70 (58775)
కర్ణో జల్పతి వై నిత్యమహం పార్థాన్సమాగతాన్।
వాసుదేవం చ దాశార్హం విజేష్యామి మహారణే।
సమితౌ వల్గతే కర్ణస్తమద్య జహి ఫల్గున॥ 8-77-71 (58776)
యచ్చ యుష్మాసు పాపం వై ధార్తరాష్ట్రః ప్రతాపవాన్।
సభాయాం కృతవాన్నిత్యం కర్ణమాశ్రిత్య వై పురా॥ 8-77-72 (58777)
యచ్చ తం ధార్తరాష్ట్రాణాం షడ్భిః శూరైర్మహారథైః।
పశ్యతాం సంవృతం శూరం సౌభద్రమపరాజితం॥ 8-77-73 (58778)
ద్రోణద్రౌణికృపాన్వీరాన్కంపయానం మహేషుభిః।
విధమంతమనీకాని ప్రమథంతం మహారథాన్॥ 8-77-74 (58779)
మనుష్యవాజిమాతంగాన్ప్రేషయంతం యమక్షయం।
శరైః సౌభద్రమాయాంతం దహంతమరివాహినీం॥ 8-77-75 (58780)
నిర్మనుష్యాశ్చ మాతంగా విరథాశ్చ మహారథాః।
ప్రద్రవంతి స్మ సమరే దిశో భీతాఽభిమన్యవే॥ 8-77-76 (58781)
విగతాసూంశ్చ తురగాన్పత్తీన్వ్యాయుధజీవితాన్।
కుర్వంతమృషభస్కంధం కురువృష్ణియశస్కరం।
తన్మే దహతి గాత్రాణి సఖే సత్యేన తే శపే॥ 8-77-77 (58782)
యత్తదాసీత్సుదుష్టాత్మా కర్ణో వినిహతః ప్రభుః।
న శక్తో హ్యభిమన్యోస్తు కర్ణః స్థాతుం రణాగ్రతః॥ 8-77-78 (58783)
సౌభద్రశరనిర్భిన్నో విసంజ్ఞః శోణితోక్షితః।
నిశ్వసన్క్రోధసందీప్తో విముఖః సాయకార్దితః॥ 8-77-79 (58784)
తస్థౌ స విహ్వలః సంఖ్యే ప్రహారజనితచ్ఛవిః।
అపయానకృతోత్సాహో నిరుత్సాహశ్చ భారత॥ 8-77-80 (58785)
దుర్యోధనం రణే దృష్ట్వా లజ్జమానో ముహుర్ముహుః।
నాపయాసీత్తతతః పార్థ సోఽభిమన్యోర్మహారణే॥ 8-77-81 (58786)
దృష్ట్వా ద్రోణం వధోపాయమభిమన్యోశ్చ పృష్టవాన్।
శ్రుత్వా ద్రోణవచః క్రూరం తతశ్చిచ్ఛేద కార్ముకం॥ 8-77-82 (58787)
తతశ్ఛిన్నాయుధం తేన దృష్ట్వా పంచ మహారథాః।
స చైవ నికృతిప్రాజ్ఞః ప్రాహిణోచ్ఛరవృష్టిభిః॥ 8-77-83 (58788)
ప్రహసన్స తు దుష్టాత్మా కర్ణో రాజా చ కౌరవః।
యచ్చ కర్ణోఽబ్రవీత్కృష్ణాం సభాయాం పరుషం వచః।
ప్రముఖే పాండవేయానాం కురూణాం చైవ పశ్యతాం॥ 8-77-84 (58789)
వినష్టాః పాండవాః కృష్ణే శాశ్వతం నరకం గతాః।
పతిమన్యం పృథుశ్రోణి వృణీష్వ మృదుభాషిణి॥ 8-77-85 (58790)
ఏషా త్వం ధృతరాష్ట్రస్య దాసీభూతా నివేశనం।
ప్రవిశారాలపక్ష్మాక్షి న సంతి పతయస్తవ॥ 8-77-86 (58791)
న పాండవాః ప్రభవంతి తవ కృష్ణే కథంచన।
దాసభార్యా చ పాంచాలి స్వయం దాసీ చ శోభనే॥ 8-77-87 (58792)
అద్య దుర్యోధనో రాజా పృథివ్యాం నృపతిః స్మృతః।
సర్వే చాస్య మహిపాలా యోగక్షేమముపాసతే॥ 8-77-88 (58793)
పశ్యేదానీం యదా భద్రే నివిష్టాః పాండవాః సమం।
అన్యోన్యం సముదీక్షంతే ధార్తరాష్ట్రస్య తేజసా॥ 8-77-89 (58794)
వ్యక్తం షండతిలా హ్యేతే నరకే చ నిమజ్జితాః।
ప్రేష్యవచ్చాపి రాజానముపస్థాస్యంతి కౌరవం॥ 8-77-90 (58795)
ఉక్తవాన్స చ పాతాత్మా తథా పరమదుర్మతిః।
పాపః పాపవచః కర్ణః పశ్యతస్తే ధనంజయ॥ 8-77-91 (58796)
అస్య పాపస్య తద్వాక్యం సువర్ణవికృతాః శరాః।
శమయంతి శిలాధౌతా నాశయంతోఽస్య జీవితం॥ 8-77-92 (58797)
అద్య కర్ణం రణే గ్రస్తం పశ్యంతు కురవస్త్వయా।
స్వర్గావతరణే యత్నం స్వర్గద్వారగతం యథా॥ 8-77-93 (58798)
అద్య తే సమరే వీర్యం పశ్యంతు కురుయోధినః।
సూతపుత్రే హతే పార్థ జానంతు త్వాం మహారథం॥ 8-77-94 (58799)
అద్య కాకవలా గృధ్రా వాయసా జంబుకాస్తథా।
విప్రకర్షంతు గాత్రాణి సూతపుత్రస్య మారిష॥ 8-77-95 (58800)
అద్యాధిరథిరాక్షిప్తో నిహతశ్చ త్వయా రణే।
కురూణాం శోకమాధత్తాం పాణ్వానాం ముదం తదా॥ 8-77-96 (58801)
అద్య త్వాం ప్రతిమర్దంతు పాంచాలాః పాండవైః సహ।
యథా వృత్రవధే వృత్తే దేవాః సర్వే శతక్రతుం॥ 8-77-97 (58802)
అద్య కర్ణం రణే హత్వా ప్రాప్య చైవోత్తమం యశః।
విశోకో విజ్వరః పార్థ భవ బంధుపురస్కృతః॥ 8-77-98 (58803)
నరసింహవపుః కృత్వా యథా శస్తో మహాసురః।
హిరణ్యకశిపుర్దైత్యో విష్ణునా ప్రభవిష్ణునా॥ 8-77-99 (58804)
తథా త్వమపి రాధేయం ఘోరాం కృత్వా మహాతనుం।
జహి యుద్ధే మహాబాహో త్రాయస్వ చ భయాత్స్వకాన్॥ 8-77-10 (58805)
కర్ణం హాహాకృతం దీనం విషణ్ణం త్వచ్ఛరార్దితం।
ప్రపతంతం మహీం కర్ణం పశ్యంతు వసుధాధిపాః॥ 8-77-10 (58806)
తం చ స్వశోణితే మగ్నం శయానం పతితం భువి।
అపవిద్ధాయుకధం కర్ణమద్య పశ్యంతు బాంధవాః॥ 8-77-10 (58807)
తచ్చైవాద్య మహత్కర్మ గాండీవప్రేషితైః శరైః।
రథోపస్థే విశీర్యేత తారారాజ ఇవాంబరాత్॥ 8-77-10 (58808)
ఆశు చాద్య శరాస్తస్య సంపతంతో మహాజవైః।
త్వచ్ఛరైః సన్నికృత్తాగ్రా విశీర్యంతే మహీతలే॥ 8-77-10 (58809)
త్వయా చాద్య హతే తస్య విక్రమే భరతర్షభ।
విముఖాః సర్వరాజానో భవంతు గతజీవితాః॥ 8-77-10 (58810)
తథా చాధిరథౌ యాతే ప్రయాంతు కురవో దిశః।
మన్వానాస్తం రథశ్రేష్ఠం సర్వలోకేషు ధన్వినాం॥ 8-77-10 (58811)
స వై చాద్య భయాత్త్యక్త్వా ధార్తరాష్ట్రో మహాచమూం।
దుర్యోధనో భయోద్విగ్నో ద్రవతు స్వం నివేశనం॥ 8-77-10 (58812)
తథా చాద్య హతం శ్రుత్వా ధృతరాష్ట్రో జనేశ్వరః।
క్షణేన నిపతేద్భూమౌ విసంజ్ఞో వై మహీపతిః॥ 8-77-10 (58813)
అద్య జానంతు తే పార్థ విక్రమం సర్వయోధినః।
యదువాచ సభామధ్యే పరుషం భారత త్వయి॥ 8-77-10 (58814)
యాని చాన్యాని దుష్టాత్మా పాపాని కృతవాంస్త్వయి।
తాన్యద్య భరతశ్రేష్ఠ నాశయంతు శరాస్తవ॥ 8-77-10 (58815)
శాంతిం కురు పరిక్లేశా కృష్ణాయాః శత్రుపాతన।
హత్వా శత్రుం రణే శ్లాఘ్యం గర్జంతమతిపౌరుషం॥ 8-77-10 (58816)
అద్య చాధిరథిర్వేద్ధస్తవ బాణైః సమంతతః।
మన్యతాం త్వాం నరవ్యాఘ్ర ప్రవరం సర్వధన్వినాం॥ 8-77-10 (58817)
గాండీవప్రసృతాన్వాణానద్య గాత్రస్పృశః శరాన్।
యాతు కర్ణో రణే పార్థ శ్వావిచ్ఛలలతో యథా॥ 8-77-10 (58818)
తం కథం కర్ణమాసాద్య విద్రవేయుర్మహారథాః।
యస్త్వేకః సర్వపాంచాలానహన్యహని నాశయన్।
కాలవచ్చరతే వీర పాంచాలానాం రథవ్రజే॥ 8-77-10 (58819)
తమప్యాసాద్య సమరే మిత్రార్థే మిత్రవత్సల।
తథా జ్వలంతమస్త్రైశ్చ శూరం సర్వధనుష్మతాం।
నిర్దహంతం సమారూఢం దుర్ధర్షం ద్రోణమంజసా॥ 8-77-10 (58820)
తే నిత్యముదితా జేతుం యుధి శత్రుమరిందమాః।
న చేదాధిరథేర్భీతాః పాంచాలాః స్యుః పరాఙ్ముఖాః॥ 8-77-10 (58821)
తేషామాపతతాం శూరః పాంచాలానాం తరస్వినాం।
ఆదత్తాసూఞ్శరైః కర్ణః పతంగానామివానలః॥ 8-77-10 (58822)
ఏతే ద్రవంతి పాంచాలా ద్రావ్యంతే యోధిభిర్ధ్రువం।
కర్ణేన భరతశ్రేష్ఠ పశ్యపశ్య తథాకృతాన్॥ 8-77-10 (58823)
తాన్సమారోహతః శూరాన్మిత్రార్థే త్యక్తజీవితాన్।
నిస్తారయ మహాబాహో కర్ణాస్త్రాత్పావకోపమాత్॥ 8-77-10 (58824)
అస్త్రం హిరామాత్కర్ణేన భార్గవాదృషిసత్తమాత్।
యదవాప్తం తదా ఘోరం తస్య రూపముదీర్యతే॥ 8-77-10 (58825)
తాపనం సర్వసైన్యస్య ఘోరరూపం భయానకం।
యమాశ్రిత్య మహాసేనా జ్వలతే స్వేన తేజసా॥ 8-77-10 (58826)
ఏతే చరంతి సంగ్రామే కర్ణచాపచ్యుతాః శరాః।
ప్రభయా ఇహ శత్రూణాం ఘాతయంతో జనాన్ప్రభో॥ 8-77-10 (58827)
ఏతే భ్రమంతి పాంచాలా ఉత్క్రయంతి చ మారిష।
కర్ణాస్త్రం సమరే ప్రాప్య దుర్నివార్యం మహాత్మభిః॥ 8-77-10 (58828)
ఏష భీమో దృఢక్రోధో వృతః పార్థ సమంతతః।
సృంజయైర్యోఽజయత్కర్ణం పీడ్యతే నిశితైః శరైః॥ 8-77-10 (58829)
పాంచాలాన్సృంజయాంశ్చైవ పాండవాంశ్చైవ భారత।
ఉపేక్షితో దహేత్కర్ణో రోగో దేహమివాంతకః॥ 8-77-10 (58830)
నాన్యం త్వత్తో హి పశ్యామి యోధం యౌధిష్ఠిరే బలే।
యః సమాసాద్య రాధేయం స్వస్తిమానావ్రజేద్గృహాన్॥ 8-77-10 (58831)
తమద్య నిశితైర్బాణైర్నిహత్య భరతర్షభ।
యథా ప్రతిజ్ఞాం త్వ పార్థ తీర్త్వా కీర్తిమవాప్స్యసి॥ 8-77-10 (58832)
త్వం హి శక్తో రణే కర్ణం విజేతుం సహ పార్థివైః।
నాన్యో యుధి యుధాం శ్రేష్ఠ సత్యమేతద్బ్రవీమి తే॥ 8-77-10 (58833)
ఏతత్కృత్వా మహత్కార్మ హత్వా కర్ణం మహారథం।
కృతార్థః సఫలః పార్థ సుఖీ భవ నరోత్తమ॥ ॥ 8-77-10 (58834)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే సప్తసప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 77 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.78. అధ్యాయః 078
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునేన కృష్ణాగ్రే కర్ణవధానంతరభావ్యర్థానువర్ణనపూర్వకం తద్వధప్రతిజ్ఞా॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-78-0 (58835)
సంజయ ఉవాచ। 8-78-0x (5026)
స కేశవస్య బీభత్సుః శ్రుత్వా భారత భాషితం।
విశోకః సంప్రహృష్టశ్చ క్షణేన సమపద్యత॥ 8-78-1 (58836)
తతో జ్యామభిమృజ్యాశు వ్యాక్షిపద్గాండివం ధనుః।
దధ్రే కర్ణవినాశాయ కేశవం చాభ్యభాషత॥ 8-78-2 (58837)
త్వయా నాథేన గోవింద ధ్రువ ఏవ జయో మమ।
ప్రసన్నో యస్య భగవాన్భూతభవ్యభవిష్యకృత్॥ 8-78-3 (58838)
త్వత్సహాయో హ్యహం కృష్ణ త్రీంల్లోకాన్వై సమాగతాన్।
ప్రాపయేయం పరం లోకం కిము కర్ణం మహాహవే॥ 8-78-4 (58839)
పశ్యామి ద్రవతీం సేనాం పాంచాలానాం జనార్దన।
పశ్యామి కర్ణం సమరే విచరంతమభీతవత్॥ 8-78-5 (58840)
భార్గవాస్త్రం చ పశ్యామి జ్వలంతం కృష్ణ సర్వశః।
సృష్టం కర్ణేన వార్ష్ణేయ శక్రేణేవ మహాశనిం॥ 8-78-6 (58841)
అనేన ఖలు సంగ్రామే యత్తు కృష్ణ మయా కృతం।
కథయిష్యంతి భూతాని యావద్భూమిర్ధరిష్యతి॥ 8-78-7 (58842)
అద్య కృష్ణ వికర్ణా మే కర్ణం నేష్యంతి మృత్యవే।
గాండీవముక్తాః క్షిణ్వంతో మమ హస్తప్రచోదితాః॥ 8-78-8 (58843)
అద్య రాజా ధృతరాష్ట్రః స్వాం బుద్ధిమవమంస్యతే।
దుర్యోధనమరాజ్యార్హం యయా రాజ్యేఽభ్యషేచయత్॥ 8-78-9 (58844)
అద్య రాజ్యాత్సుఖాచ్చైవ శ్రియో రాష్ట్రాత్తథా పురాత్।
పుత్రేభ్యశ్చ మహాబాహో ధృతరాష్ట్రో విమోక్ష్యతి॥ 8-78-10 (58845)
గుణవంతం హి యో హిత్వా నిర్గుణం కురుతే ప్రభుం।
స శోచతి చిరం కృష్ణ క్షిప్రమేవాగతే క్షయే॥ 8-78-11 (58846)
యథా చ పురుషః కశ్చిచ్ఛిత్త్వా చాంరవణం మహత్।
పలాశసేచనే బుద్ధిం కృత్వా శోచతి మందధీః॥ 8-78-12 (58847)
దృష్ట్వా పుష్పం పలే గృధ్నుః ఫలం దృష్ట్వాఽనుశోచతి।
తథేదం ధృతరాష్ట్రస్య పుష్పలుప్ధస్య మానద।
ఫలం దృష్ట్వా భృశం దుఃఖం భవిష్యతి జనార్దన॥ 8-78-13 (58848)
సూతపుత్రే హతే త్వద్య నిరాశో భవితా ప్రభుః॥ 8-78-14 (58849)
అద్య దుర్యోధనో రాజ్యాజ్జీవితాచ్చ నిరాశకః।
భవిష్యతి హతే కర్ణే కృష్ణ సత్యం బ్రవీమి తే॥ 8-78-15 (58850)
అద్య దృష్ట్వా మయా కర్ణం శరైర్విశకలీకృతం।
స్మరతాం తవ వాక్యాని శమం ప్రతి జనేశ్వరః॥ 8-78-16 (58851)
అద్యాసౌ సౌబలః కృష్ణ గ్లహాంజానాతు వై శరాన్।
దురోదరం చ గాండీవం గణ్·డవం చ రథం మమ॥ 8-78-17 (58852)
అద్య కుంతీసుతస్యాహం దృఢం రాజ్ఞః ప్రజాగరం।
వ్యపనేష్యామి గోవింద హత్వా కర్ణం శితైః శరైః॥ 8-78-18 (58853)
అద్య కుంతీసుతో రాజా హతే సూతసుతే మయా।
సుప్రహృష్టమనాః ప్రీతశ్చిరం సుఖమవాప్స్యతి॥ 8-78-19 (58854)
అద్య వాహమనాధృష్యం కేశవాప్రతిమం శరం।
ఉత్స్రక్ష్యామీహయః కర్ణం జీవితాద్ధంశయిష్యతి॥ 8-78-20 (58855)
యస్య చైతద్వ్రతం మహ్యం వధే కిల దురాత్మనః।
పాదౌన మxxxxxxన్యాం న ఫల్గునం॥ 8-78-21 (58856)
xxxxxxxz పాపస్య మధుసూదన।
xxxxxxxxxxxxxx సన్నతపర్వభిః॥ 8-78-22 (58857)
xxxxxxxxxxxxxx నాన్యం పృథివ్యామనుమన్యతే।
xxxxxxxxx సూతపుత్రస్య భూమిః పాస్యతి శోణితం॥ 8-78-23 (58858)
xxxxxxx సూతపుత్రో యదవ్రవీత్।
xxxxxxxxxxx శ్లాఘమానః స్వకాన్గుణాన్॥ 8-78-24 (58859)
అనృతం తత్కరిష్యంతి మామకా నిశితాః శరాః।
ఆశీవిషా ఇవ క్రుద్ధాస్తస్యపాస్యంతి శోణితం॥ 8-78-25 (58860)
మయా హస్తవతా ముక్తా నారాచా వైద్యుతత్విషః।
గాండీవసృష్టా దాస్యంతి కర్ణస్య పరమాం గతిం॥ 8-78-26 (58861)
అద్య తప్స్యతి రాధేయః పాంచాలీం యత్తదబ్రవీత్।
సభామధ్యే వచః క్రూరం కుత్సయన్పాండవాన్ప్రతి॥ 8-78-27 (58862)
ఏతే షండతిలాః కృష్ణే నిర్వీర్యా హతవిక్రమాః।
అహం వః పాండవేయేభ్యో భయాత్త్రాస్యేతి చాబ్రవీత్।
హంతాఽహం పాండవాన్సర్వాన్సపుత్రానిహ భారత॥ 8-78-28 (58863)
అనృతం తత్కరిష్యంతి మామకా నిశితాః శరాః।
హతే వైకర్తనే కర్ణే సూతపుత్రే దురాత్మని॥ 8-78-29 (58864)
యస్య వీర్యం సమాశ్రిత్య ధార్తరాష్ట్రో బృహన్మనాః।
తమద్య కర్ణం హంతాస్మి సమరే మధుసూదన॥ 8-78-30 (58865)
అద్య కర్ణే హతే కృష్ణ ధార్తరాష్ట్రాః సరాజకాః।
విద్రవంతి దిశో భీతాః సింహం దృష్ట్వా మృగా ఇవ॥ 8-78-31 (58866)
అద్య దుర్యోధనో రాజా పృథివీం నాన్వవేక్షతే।
హతే కర్ణే మయా సంఖ్యే సపుత్రే ససుహృజ్జనే॥ 8-78-32 (58867)
అద్య కర్ణే హతం దృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రోఽత్యమర్షణః।
జానాతు మాం రణే కృష్ణ ప్రవరం సర్వధన్వినాం॥ 8-78-33 (58868)
సపుత్రపౌత్రః సామాత్యః ససుహృచ్చ నిరాశిషః।
పిత్ర్యే రాజ్యే నిరాశశ్చ ధార్తరాష్ట్రో నిరాశ్రయః॥ 8-78-34 (58869)
అద్య రాజా ధర్మపుత్రో హతామిత్రో భవిష్యతి।
అద్య దుర్యోధనో దీప్తాం శ్రియం రాజ్యం చ హాస్యతి॥ 8-78-35 (58870)
హతే వైకర్తనే కర్ణే భీష్మే ద్రోణే చ సంయుగే।
కాతరం తద్బలం కృష్ణ ప్రవిష్టం భోక్ష్యతే తు యత్॥ 8-78-36 (58871)
అద్యప్రభృతి రాజానం ధర్మపుత్రం యుధిష్ఠిరం।
అనుమోదంతు సుహృదో జ్ఞాతపూర్వాశ్చ బ్రాహ్మణాః॥ 8-78-37 (58872)
అద్య తం నిహతం శ్రుత్వా కర్ణం వైకర్తనం మయా।
కరోతు పటహోన్మిశ్రం దేవతాస్థానపూజనం॥ 8-78-38 (58873)
అద్య కృష్ణ హతే కర్ణే కురుతాం చిరసంభృతం।
యాజనం వై మహాబాహో దేవతానాం యథావిధి॥ 8-78-39 (58874)
అద్య త్వంబా చ కృష్ణా చ త్వరమాణే పరస్పరం।
సస్వజేతాం హృషీకేశ సంపూర్ణేఽస్మిన్మనోరథే॥ 8-78-40 (58875)
అద్య త్వం పాండవో జ్యేష్ఠస్తథాఽఽర్యశ్చ వృకోదరః।
ఉదీక్షేతాం హతే కర్ణే కృష్ణ సౌంయేన చక్షుషా॥ 8-78-41 (58876)
అభివాద్య గురూనద్య కనిష్ఠైశ్చాభివాదితః।
సస్వజానో హ్యహం దోర్భ్యాం ప్రాప్స్యామి విపూలం యశః॥ 8-78-42 (58877)
అద్య కర్ణే హతే కృష్ణ ప్రశంసంతోఽర్జునం సురాః।
త్రిదివం యాంతు సంహృష్టాః సంగతాశ్చ తపోధనాః॥ 8-78-43 (58878)
అద్య లోకాస్త్రయః కృష్ణ జానంతు మమ పౌరుషం।
దృష్ట్వా కర్ణం హతం యుద్ధే ద్వైరథే సవ్యసాచినా॥ 8-78-44 (58879)
అద్యాహమనృణః కృష్ణ భవిష్యామి ధనుష్మతాం।
రథస్య చ శరాణాం చ ధనుషో గాండివస్య చ॥ 8-78-45 (58880)
మోక్ష్యాంయద్య మహద్దుఃఖం త్రయోదశసమార్జితం।
హత్వా కర్ణం రణే కృష్ణ శంబరం మఘవానివ॥ 8-78-46 (58881)
అద్య కర్ణే హతే యుద్ధే సోమకానాం మహారథాః।
కృతకార్యాః ప్రమోదంతాం మిత్రకార్యేప్సవో యుధి॥ 8-78-47 (58882)
న జానే చ కథం ప్రీతిః శైనేయస్యాద్య మాధవ।
అహం హత్వా రణే కర్ణం పుత్రాంశ్చాస్య జయాధికాన్।
ప్రీతిం దాస్యామి భీమస్య సాత్యకేర్యమయోస్తథా॥ 8-78-48 (58883)
ధృష్టద్యుంనస్య వీరస్య తథైవ చ శిఖండినః।
అద్యానృణ్యం గమిష్యామి హత్వా కర్ణం మహాహవే।
ధర్మరాజస్య సంశ్రుత్య వార్ష్ణేయశపథం మిథః॥ 8-78-49 (58884)
అద్య పశ్యంతు సంగ్రామే ధనంజయమమర్షణం।
యుధ్యంతం కౌరవైః సార్ధం ఘాతయంతం చ సూతజం॥ 8-78-50 (58885)
భవత్సమక్షమం వక్ష్యామి పునరేవాత్మసంస్తవం।
ఇత్యప్యమిత్రప్రవరమద్యాహం హన్మి సూతజం॥ 8-78-51 (58886)
ధనుర్వేదే మత్సమః కో ను లోకే
పరాక్రమే వా మమ కోఽస్తి తుల్యః।
కో వాఽప్యన్యో మత్సమోఽస్తి క్షమాయాం
మమానృశంస్యే సదృశోఽస్తి కోఽన్యః॥ 8-78-52 (58887)
అహం ధనుష్మాన్ససురాసురాంశ్చ
సర్వాణి భూతాని చ సంగతాని।
స్వబాహువీర్యాద్గమయే పరాభవం
మత్పౌరుషం విద్వి పరం పరేభ్యః॥ 8-78-53 (58888)
శరార్చిషా గాండివేనాహమేకః
సర్వాన్కురూన్బాహ్లికాంశ్చాభిపన్నః।
హిమాత్యయే కక్షగతో యథాఽగ్నిః
స నిర్దహేయం సహసా ప్రగృహ్య॥ 8-78-54 (58889)
పాణీ పృషత్కాలిఖితౌ మమైతౌ
ధనుశ్చ సంఖ్యే వితతం సబాణం।
పాదౌ చేమౌ సురథౌ సధ్వజౌ చ
న మాదృశం యుద్ధగతం భజంతి॥ ॥ 8-78-55 (58890)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే అష్టసప్తతితమోఽధ్యాయః॥ 78 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.79. అధ్యాయః 079
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
ద్వంద్వయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-79-0 (58891)
[ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-79-0x (5027)
సమాగమే పాండవసృంజయానాం
మహాభయే మామకానామగాధే।
ధనంజయే తాత రణాయ యాతే
కర్ణేన తద్యుద్వమథోఽత్ర కీదృక్॥] 8-79-1 (58892)
సంజయ ఉవాచ। 8-79-2x (5028)
తేషామనీకాని మహాధ్వజాని
రణే సమృద్ధాని సుసంగతాని।
భేరీనిరాదోన్ముఖరాణ్యంగర్జ--
న్మేఘా ఇవ ప్రావృషి మారుతాస్తాః॥ 8-79-2 (58893)
మహాగజాభ్రాకులమస్త్రతోయం
వాదిత్రనేమీతలశబ్దవచ్చ।
హిరణ్యచిత్రాయుధవిద్యుతం చ
శరాసినారాచమహాస్త్రధారం॥ 8-79-3 (58894)
తద్భీమవేగం రుధిరౌఘవాహి
ఖంగాకులం క్షత్రియజీవఘాతి।
అనార్తవం క్రూరమనిష్టవర్షం
బభూవ సంరంభకరం ప్రజానాం॥ 8-79-4 (58895)
ఏకం రథం సంపరివార్య మృత్యుం
నయంత్యనేకే చ రథాః సమేతాః।
ఏకస్తథైకం రథినం రథాగ్ర్యాం--
స్తథా రథశ్చాపి రథాననేకాన్॥ 8-79-5 (58896)
రథం ససూతం సహయం చ కంచి--
త్కశ్చిద్రతీ మృత్యువశం నినాయ।
నినాయ చాప్యేకగజేన కశ్చి--
ద్రథాన్బహూన్మృత్యువశే తథాశ్వాన్॥ 8-79-6 (58897)
రథాన్ససూతాన్సహయాన్గజాంశ్చ
సర్వానరీన్మృత్యువశం శరౌఘైః।
నిన్యే హయాంశ్చైవ తథా ససాదీ--
న్పదాతిసంఘాంశ్చ తథైవ పార్థః॥ 8-79-7 (58898)
కృపః శిఖండీ చ రణే సమేతౌ
దుర్యోధనం సాత్యకిరధ్యగచ్ఛత్।
శ్రుతశ్రవా ద్రోణపుత్రేణ సార్ధం
యుధామన్యుశ్చిత్రసేనేన సార్ధం॥ 8-79-8 (58899)
కర్ణస్య పుత్రం తు రథీ సుషేణం
సమాగతం సృంజయశ్చోత్తమౌజాః।
గాంధారరాజం సహదేవోఽక్షధూర్తం
మహర్షభం సింహ ఇవాభ్యధావత్॥ 8-79-9 (58900)
శతానీకో నాకులిః కర్ణపుత్రం
యువా యువానం వృషసేనం శరౌఘైః।
సమార్పయత్కర్ణపుత్రశ్చ శూరః
పాంచాలేయం శరవర్షైరనేకైః॥ 8-79-10 (58901)
రథర్షభః కృతవర్మాణభార్చ్ఛ--
న్మాద్రీపుత్రో నకులశ్చిత్రయోధీ।
పాంచాలానామధిపో యాజ్ఞసేనిః
సేనాపతిః కర్ణమార్చ్ఛత్ససైన్యం॥ 8-79-11 (58902)
దుఃశాసనో భారత భారతం తు
వ్యాత్తాననం క్రూరమివాంతకాభం।
భీమం రణే శస్త్రభృతాం వరిష్ఠం
భీమం సమార్చ్ఛత్తమసహ్యవేగం॥ 8-79-12 (58903)
కర్ణాత్మజం తత్ర జఘాన వీర--
స్తథాచ్ఛినచ్చోత్తమౌజాః ప్రసహ్య।
తస్యోత్తమాంగం నిపపాత భూమౌ
నినాదయద్గాం నినదేన ఖం చ॥ 8-79-13 (58904)
సుషేణశీర్షం పతితం పృథివ్యాం
విలోక్య కర్ణోఽథ తదార్తరూపః।
క్రోధాద్ధయాంస్తస్య రథం ధ్వజం చ
బాణైః సుధారైర్నిశితైరకృంతత్॥ 8-79-14 (58905)
స తూత్తమౌజా నిశితైః పృషత్కై--
ర్వివ్యాధ ఖంగేన చ భాస్వరేణ।
పార్ష్ణిగ్రహాంశ్చైవ కృపస్య హత్వా
శిఖండివాహం స తతోఽధ్యరోహత్॥ 8-79-15 (58906)
కృపం తు దృష్ట్వా విరథం రథస్థో
నైచ్ఛచ్ఛరైస్తాడయితుం శిఖండీ।
తం ద్రౌణిరావార్య రథం కృపస్య
సముజ్జహే పంకగతాం యథా గాం॥ 8-79-16 (58907)
హిరణ్యవర్మా నిశితైః పృషత్కై--
స్తవాత్మజానామనిలాత్మజో వై।
అతాపయత్సైన్యమతీవ భీమః
కాలే శుచౌ మధ్యగతో యథాఽర్కః॥ ॥ 8-79-17 (58908)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకోనాశీతితమోఽధ్యాయః॥ 79 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.80. అధ్యాయః 080
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
భీమసేనవిశోకయోః సంవాదః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-80-0 (58909)
సంజయ ఉవాచ। 8-80-0x (5029)
అథ త్విదానీం తుములే విమర్దే
ద్విషద్భిరేకో బహుభిః సమావృతః।
మహారణే సారథిమిత్యువాచ
భీమశ్చమూం వాహయ ధార్తరాష్ట్రీం।
త్వం సారథే యాహి జవేన వాహై--
ర్నయాంయేతాంధార్తరాష్ట్రాన్యమాయ॥ 8-80-1 (58910)
సంచోదితో భీమసేనేన చైవం
స సారథిః పుత్రబలం త్వదీయం।
ప్రాయాత్తతః సత్వరముగ్రవేగో
యతో భీమస్తద్బలం గంతుమైచ్ఛత్॥ 8-80-2 (58911)
తతోఽపరే నాగరథాశ్వపత్తిభిః
ప్రత్యుద్యయుస్తం కురవః సమంతాత్।
భీమస్య వాహాగ్ర్యముదారవేగం
సమంతతో బాణగణైర్నిజఘ్నుః॥ 8-80-3 (58912)
తతః శరానాపతతో మహాత్మా
చిచ్ఛేద బాణైస్తపీనయపుంఖైః।
తే వై నిపేతుస్తపనీయపుంఖా
ద్విధా త్రిధా భీమశరైర్నికృత్తాః॥ 8-80-4 (58913)
తతో రాజన్నాగరథాశ్వయూనాం
భీమాహతానాం వరరాజమధ్యే।
ఘోరో నినాదః సుమహానభూత్తదా
వజ్రాహతానామివ పర్వతానాం॥ 8-80-5 (58914)
తే వధ్యమానాశ్చ నరేంద్రముఖ్యా
నిర్భిద్యంతో భీమశరప్రవేకైః।
భీమం సమంతాత్సమరేఽభ్యరోహన్
వృక్షం శకుంతా ఇవ పుష్పహేతోః॥ 8-80-6 (58915)
తతోఽభియాతే తవ సైన్యే స భీమః
ప్రాదుశ్చక్రే వేగమనంతవేగః।
యథాఽంతకాలే క్షపయందిధక్షు--
ర్భూతాంతకృత్కాల ఇవాత్తదండః॥ 8-80-7 (58916)
తస్యాతివేగస్య రణేఽతివేగం
నాశక్నువంధారయితుం త్వదీయాః।
వ్యాత్తాననస్యాపతతో యథైవ
కాలస్య కాలే హరతః ప్రజా వై॥ 8-80-8 (58917)
తతో బలం భారత భారతానాం
ప్రదహ్యమానం సమరే మహాత్మనా।
భీతం దిశోఽకీర్యత భీమనున్నం
మహానిలేనాభ్రగణా యథైవ॥ 8-80-9 (58918)
తతో ధీమాన్సారథిమబ్రవీద్బలీ
స భీమసేనః పునరేవ హృష్టః॥ 8-80-10 (58919)
సూతాభిజానీహి పరాన్స్వకాన్వా
రథాంధ్వజాంశ్చాపతతః సమేతాన్।
యుధ్యన్హ్యహం నాభిజానామి కించి--
న్మా సైన్యం స్వం ఛాదయిష్యే ప్రమత్తః॥ 8-80-11 (58920)
అరీన్విశోకాన్హి నిరీక్ష్య సర్వతో
మహాంశ్చ మన్యుః పునరేతి మాం భృశం।
రాజాతురో నాగమద్యత్కిరీటీ
బహూని దుఃఖాన్యభిచింతయామి॥ 8-80-12 (58921)
ఏతద్దుఃఖం ధారయే ధర్మరాజో
యన్మాం హిత్వా యాతవాఞ్శత్రుమధ్యే।
నైనం జీవం నాభిజానాంయజీవం
బీభత్సుం వా తన్మమాద్యాతిదుఃఖం॥ 8-80-13 (58922)
సోఽహం ద్విషత్సైన్యముదగ్రకల్పం
వినాశయిష్యే పరమప్రతీతః।
ఏతన్నిహత్యాజిమధ్యే సమేతం
ప్రీతో భవిష్యామి సహ త్వయాద్య॥ 8-80-14 (58923)
సర్వాంస్తూణాన్సాయకానామవేక్ష్య
కిం శిష్టం స్యాత్సాయకానాం రథే మే।
కా వా జాతిః కిం ప్రమాణం చ తేషాం
జ్ఞాత్వా వ్యక్తం తత్సమాచక్ష్వ సూత।
`కతి వా సహస్రాణి కతి వా శతాని
హ్యాచక్ష్వ మే సారథే క్షిప్రమేవ॥ 8-80-15 (58924)
విశోక ఉవాచ। 8-80-16x (5030)
సర్వం విదిత్వైవమహం వదామి
తవార్థసిద్ధిప్రదమద్య వీర।
కైకేయకాంభోజసురాష్ట్రబాహ్లికా
ంలేచ్ఛాశ్చ సుహ్మాః పరతంకణాశ్చ। 8-80-16 (58925)
మద్రాశ్చ వంగా మగధాః కుణిందా
ఆనర్తకావర్తకాః పార్వతీయాః।
సర్వే గృహీతప్రవరాయుధాస్త్వాం
సంవేష్ట్య సంవేష్ట్య తతో వివేదుః॥ 8-80-17 (58926)
రథే తవాస్మిన్నిశితాః సుపీతా--
స్తతో భల్లా ద్వాదశ వై సహస్రాః'।
షణ్మార్గణానామయుతాని వీర
క్షురాశ్చ భల్లాశ్చ తథాయుతాఖ్యాః॥ 8-80-18 (58927)
నారాచానాం ద్వే సహస్రే చ వీర
త్రీణ్యేప చ ప్రదరాణాం స్మ పార్థ।
అస్త్యాయుధం పాండవేయావశిష్టం
న యద్వహేచ్ఛకటం షంగవీయం॥ 8-80-19 (58928)
ఏతద్విద్వన్ముంచ సహస్రశోఽపి
గదాసిబాహుద్రవిణం చ తేఽస్తి।
ప్రాసాశ్చ ముద్రరాః శక్తయస్తోమరాశ్చ
మాభైషీస్త్వం సంక్షయాదాయుధానాం॥ 8-80-20 (58929)
భీమసేన ఉవాచ। 8-80-21x (5031)
`అద్యైవ నూనం కథయంతు సిద్ధాం
మమ ప్రతిజ్ఞాం సర్వలోకే విశోక।
న మోక్ష్యతే సమరే భీమసేన
ఏకః శత్రూన్సమరే వాప్యజైషీత్।
ఆశంసితానామిదమేకమస్తు
తన్మే దేవాః సకలం సాధయంతు॥' 8-80-21 (58930)
సూతాద్య మద్బాహుయుతైః సమస్తా--
న్సమాహనద్భిః పార్థివానాశువేగైః।
చ్ఛన్నం బాణైరాహవం ఘోరరూపం
నష్టాదిత్యం మృత్యులోకేన తుల్యం॥ 8-80-22 (58931)
అద్యైతద్యై విదితం పార్థివానాం
భవిష్యతి హ్యాకుమారం చ సూత।
నిమగ్నో వా సమరే భీమసేన
ఏకః కురూన్వా సమరే వ్యజైషీత్॥ 8-80-23 (58932)
సర్వే సంఖ్యే కురవో నిష్పతంతు
మాం వా లోకాః కీర్తయంత్వాకుమారం।
సర్వానేకస్తానహం పాతయిష్యే
తే వా సర్వే భీమసేనం తుదంతు॥ 8-80-24 (58933)
ఆశాస్తారః కర్మ చాప్యుత్తమం యే
తన్మే దేవాః సఫలం సాధయంతు।
ఆయాతీహ కేశవసారథీ రథీ
శక్రస్తూర్ణం యజ్ఞ ఇవోపహూతః॥ 8-80-25 (58934)
ఈక్షస్వైతాం భారతీం దీర్యమాణా--
మేతే కస్మాద్విద్రవంతే నరేంద్రాః।
వ్యక్తం ధీమాన్సవ్యసాచీ నరాగ్ర్యః
సైన్యం హ్యేతచ్ఛాదయత్యాశు బాణైః॥ 8-80-26 (58935)
పశ్య ధ్వజాంశ్చ ద్రవతో విశోక
నాగాన్హయాన్పత్తిసంఘాంశ్చ సంఖ్యే।
రథాన్వికీర్ణాఞ్శరశక్తితాడితా--
న్పశ్యస్వైతాన్రథినశ్చైవ సూత॥ 8-80-27 (58936)
ఆపూర్యతే కౌరవీ చాప్యభీక్ష్ణం
సేనా హ్యసౌ సుభృశం హన్యమానా।
ధనంజయస్యాశనితుల్యవేగై--
ర్గ్రస్తా శరైః కాంచనబర్హజాలైః॥ 8-80-28 (58937)
ఏతే ద్రవంతి స్మ రథాశ్వనాగాః
పదాతిసంఘానతిమర్దయంతః।
సంముహ్యమానాః కౌరవాః సర్వ ఏవ
ద్రవంతి నాగా ఇవ దాహభీతాః॥ 8-80-29 (58938)
హాహాకృతాశ్చైవ రణే విశోక
ముంచంతి నాదాన్విపులాన్గజేంద్రాః॥ 8-80-30 (58939)
విశోక ఉవాచ। 8-80-31x (5032)
కిం భీమ నైనం త్వమిహాశృణోషి
విస్ఫారితం గాండివస్యాతిఘోరం।
క్రుద్ధేన పార్థేన వికృష్యతోఽద్య
కచ్చిన్నేమౌ తవ కర్ణౌ వినష్టౌ॥ 8-80-31 (58940)
సర్వే కామాః పాండవ తే సమృద్ధాః
కపిర్హ్యసౌ దృశ్యతే హస్తిసైన్యే।
నీలాద్ధనాద్విద్యుతముచ్చరంతీం
తథా పశ్య విస్ఫురంతీం ధనుర్జ్యాం॥ 8-80-32 (58941)
కపిర్హ్యసౌ వీక్షతే సర్వతో వై
ధ్వజాగ్రమారుహ్య ధనంజయస్య।
విత్రాసయన్రి పుసంఘాన్విమర్దే
బిభేంయస్మాదాత్మనైవాభివీక్ష్య॥ 8-80-33 (58942)
విభ్రాజతే చాతిమాత్రం కిరీటం
విచిత్రమేతచ్చ ధనంజయస్య।
దివాకరాభో మణిరేష దివ్యో
విభ్రాజతే చైవ కిరీటసంస్థః॥ 8-80-34 (58943)
పార్శ్వే భీమం పాండురాభ్రప్రకాశం
పశ్యస్వ సంఖం దేవదత్తం సుఘోషం।
అభీషుహస్తస్య జనార్దనస్య
విగాహమానస్య చమూం పరేషాం॥ 8-80-35 (58944)
రవిప్రభం వజ్రనాభం క్షురాంతం
పార్శ్వే స్థితం పశ్య జనార్దనస్య।
చక్రం యశోవర్ధనం కేశవస్య
సదార్చితం యదిభిః పశ్య వీర॥ 8-80-36 (58945)
మహాద్విపానాం సరలద్రుమోపమాః
కరా నికృత్తాః ప్రపతంత్యమీ క్షురైః।
కిరీటినా తేన పునః ససాదినః
శరైర్నికృత్తాః కులిశైరివాద్రయః॥ 8-80-37 (58946)
తథైవ కృష్ణస్య చ పాంచజన్యం
మహార్హమేతం ద్విజరాజవర్ణం।
కౌంతేయ పశ్యోరసి కౌస్తుభం చ
జాజ్వల్యమానం విజయాం స్రజం చ॥ 8-80-38 (58947)
ధ్రవం రథాగ్ర్యః సముపైతి పార్థో
విద్రావయన్సైన్యమిదం పరేషాం।
సితాభ్రవర్ణైరసితప్రయుక్తై--
ర్హయైర్మహార్హై రథినాం వరిష్ఠః॥ 8-80-39 (58948)
రథాన్హయాన్పత్తిగణాంశ్చ సాయకై--
ర్విదారితాన్పశ్య పతంత్యమీ యథా।
తవానుజేనామరరాజతేజసా
మహావనానీవ సుపర్ణవాయునా॥ 8-80-40 (58949)
చతుః శతాన్పశ్య రథానిమాన్హతాన్
సవాజిసూతాన్సమరే కిరీటినా।
మహేషుభిః సప్తశతాని దంతినాం
పదాతిసాదీంశ్చ రథాననేకశః॥ 8-80-41 (58950)
అయం సమభ్యేతి తవాంతికం బలీ
నిఘ్నన్కురూంశ్చిత్ర ఇవ గ్రహోఽర్జునః।
సమృద్ధకామోఽసి హతాస్తవాహితా
బలం తవాయుశ్చ చిరాయ వర్ధతాం॥ 8-80-42 (58951)
భీమసేన ఉవాచ। 8-80-43x (5033)
దదాని తే గ్రామవరాంశ్చతుర్దశ
ప్రియాఖ్యానే సారథే సుప్రసన్నః।
దాసీశతం చాపి రథాంశ్చ వింశతిం
యదర్జునం వేదయసే విశోక॥ ॥ 8-80-43 (58952)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే అశీతితమోఽధ్యాయః॥ 80 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.81. అధ్యాయః 081
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
పార్థపరాక్రమః॥ 1 ॥ భీమేన దుర్యోధనచోదితస్య శకునేః పరాజయః॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-81-0 (58953)
సంజయ ఉవాచ। 8-81-0x (5034)
శ్రుత్వా తు రథనిర్ఘోషం సింహనాదం చ సంయుగే।
అర్జునః ప్రాహ గోవిందం శీఘ్రం వాహయ వాజినః॥ 8-81-1 (58954)
అర్జునస్య వచః శ్రుత్వా గోవిందోఽర్జునమబ్రవీత్।
ఏష గచ్ఛామి సుక్షిప్రం యత్ర భీమో వ్యవస్థితః॥ 8-81-2 (58955)
తం యాంతమశ్వా హిమశంఖవర్ణాః
సువర్ణముక్తామణిజాలనద్ధాః।
జంభం జిఘాంసుం ప్రగృహీతవజ్రం
హయా యథా తత్ర యథా వహంస్తదా॥ 8-81-3 (58956)
రథాశ్వమాతంగపదాతిసంఘా
బాణస్వనైర్నేమిఖురస్వనైశ్చ।
సన్నాదయంతో వసుధాం దిశశ్చ
క్రుద్ధా నృసింహా జయమభ్యుదీయః॥ 8-81-4 (58957)
తేషాం చ పార్థస్య చ మారిషాసీ--
ద్దేహాసుపాపక్షపణం సుయుద్ధం।
త్రైలోక్యహేతోరసురైర్యథాసీ--
ద్దేవస్య విష్ణోర్జయతాం వరస్య॥ 8-81-5 (58958)
తైరస్తముచ్చావచమాయుధం త--
దేకః ప్రచిచ్ఛేద కిరీటమాలీ।
క్షురార్ధచంద్రైర్నిశితైశ్చ భల్లైః
శిరాంసి తేషాం బహుధా చ బాహూన్॥ 8-81-6 (58959)
ఛత్రాణి వాలవ్యజనాని కేతూ--
నశ్వాన్రథాన్పత్తిగణాంద్విపాంశ్చ।
తే పేతురుర్వ్యాం బహుధా వికృత్తా
వాతప్రణున్నాని యథా వనాని॥ 8-81-7 (58960)
సువర్ణజాలావనతా మహాగజాః
సవైజయంతీధ్వజయోధకల్పితాః।
సువర్ణపుంఘైరిషుభిః సమాచితా--
శకాశిరే ప్రజ్వలితా యథాచలాః॥ 8-81-8 (58961)
విదార్య నాగాశ్వరథాంధంజయః
శరోత్తమైర్వాసవవజ్రసన్నిభైః।
ద్రుతం యయౌ కర్ణజిఘాంసయా తథా
యథా మరుత్వాన్బలభేదనే పురా॥ 8-81-9 (58962)
తతః స పురుషవ్యాఘ్రస్తవ సైన్యమరిందమః।
ప్రవివేశ మహాబాహుర్మకరః సాగరం యథా॥ 8-81-10 (58963)
తం హృష్టాస్తావకా రాజన్రథపత్తిసమన్వితాః।
గజాశ్వసాదిబహులాః పాండవం సముపాద్రవన్॥ 8-81-11 (58964)
తేషామాపతతాం పార్థమారావః సుమహానభూత్।
సాగరస్యేవ క్షుబ్ధస్య యథా స్యాత్సలిలస్వనః॥ 8-81-12 (58965)
తే తు తం పురుషవ్యాఘ్రం వ్యాఘ్రా ఇవ మహారథాః।
అభ్యద్రవంత సంగ్రామే త్యక్త్వా ప్రాణకృతం భయం॥ 8-81-13 (58966)
తేషామాపతతాం తత్ర శరవర్షాణి ముంచతాం।
అర్జునో వ్యధమత్సైన్యం మహావాతో ఘనానివ॥ 8-81-14 (58967)
తేఽర్జునం సహితా భూత్వా రథవంశైః గ్రహారిణః।
అభియాయ మహేష్వాసా వివ్యధుర్నిశితైః శరైః॥ 8-81-15 (58968)
తతోఽర్జునః సహస్రాణి రథవారణవాజినాం।
ప్రేషయామాస విశిఖైర్యమస్య సదనం ప్రతి॥ 8-81-16 (58969)
తే వధ్యమానాః సమరే పార్థచాపచ్యుతైః శరైః।
తత్రతత్ర స్మ లీయంతే భయే జాతే మహారథాః॥ 8-81-17 (58970)
తేషాం చతుఃశతాన్వీరాన్యతమానాన్మహారథాన్।
అర్జునో నిశితైర్బాణైరనయద్యమసాదనం॥ 8-81-18 (58971)
తే వధ్యమానాః సమరే నానాలింగైః శితైః శరైః।
అర్జునం సమభిత్యజ్య దుద్రువుర్వై దిశో దశ॥ 8-81-19 (58972)
తేషాం శబ్దో మహానాసీద్ద్రవతాం వాహినీముఖే।
మేఘౌఘస్యేవ భద్రం తే గిరిమాసాద్య దీర్యతః॥ 8-81-20 (58973)
తాం తు సేనాం భృశం విద్ధ్వా ద్రావయిత్వాఽర్జునః శరైః।
ప్రాయాదభిముఖః పార్థః సూతానీకం హి మారిష॥ 8-81-21 (58974)
తస్య శబ్దో మహానాసీత్పరానభిముఖస్య వై।
గరుడస్యేవ పతతః పన్నగార్థే యథా పురా॥ 8-81-22 (58975)
తం తు శబ్దమభిశ్రుత్య భీమసేనో మహాబలః।
బభూవ పరమప్రీతః పార్థదర్శనలాలసః॥ 8-81-23 (58976)
శ్రుత్వైవ పార్థమాయాంతం భీమసేనః ప్రతాపవాన్।
త్యక్త్వా ప్రాణాన్మహారాజ సేనాం తవ మమర్ద హ॥ 8-81-24 (58977)
స వాయువీర్యప్రతిమో వాయువేగసమో జవే।
వాయువద్వ్యచరద్భీమో వాయుపుత్రః ప్రతాపవాన్॥ 8-81-25 (58978)
తేనాద్యమానా రాజేంద్ర సేనా తవ విశాంపతే।
వ్యభ్రశ్యత మహారాజ భిన్నా నౌరివ సాగరే॥ 8-81-26 (58979)
తాం తు సేనాం తదా భీమో దర్శయన్పాణిలాఘవం।
శరైరవచకర్తోగ్రైః ప్రేపయిష్యన్యమక్షయం॥ 8-81-27 (58980)
తత్ర భారత భీమస్య బలం దృష్ట్వాతిమానుషం।
వ్యత్రస్యంత రణే యోధాః కాలస్యేవ యుగక్షయే॥ 8-81-28 (58981)
తథాఽర్దితాన్భీమబలాన్భీమసేనేన భారత।
దృష్ట్వా దుర్యోధనో రాజా ఇదం వచనమబ్రవీత్॥ 8-81-29 (58982)
సైనికాంశ్చ మహేష్వాసాన్యోధాంశ్చ భరతర్షభ।
సమాదిశన్రణే సర్వాన్హత భీమమితి స్మ హ॥ 8-81-30 (58983)
తస్మిన్హతే హతం మన్యే పాండుసైన్యమశేషతః॥ 8-81-31 (58984)
ప్రతిగృహ్య చ తామాజ్ఞాం తవ పుత్రస్య పార్థివాః।
భీమం ప్రచ్ఛాదయామాసుః శరవర్షైః సమంతతః॥ 8-81-32 (58985)
గజాశ్చ బహులా రాజన్నరాశ్చ జయగృద్ధినః।
రథే స్థితాశ్చ రాజేంద్ర పరివవ్రుర్వృకోదరం॥ 8-81-33 (58986)
స తైః పరివృతః శూరైః శూరో రాజన్సమంతతః।
శుశుభే భరతశ్రేష్ఠో నక్షత్రైరివ చంద్రమాః॥ 8-81-34 (58987)
పరివేషీ యథా సోమః పరిపూర్ణో విరాజతే।
స రరాజ తథా సంఖ్యే దర్శనీయో నరోత్తమః।
నిర్విశేషో మహారాజ విజయేనైవ సంయుగే॥ 8-81-35 (58988)
తస్య తే పార్థివాః సర్వే శరవృష్టిం సమాసృజన్।
క్రోధరక్తేక్షణాః శూరా హంతుకామా వృకోదరం॥ 8-81-36 (58989)
తాం విదార్య మహాసేనాం శరైః సన్నతపర్వభిః।
నిశ్చక్రామ రణాద్భీమో మత్స్యో జాలాదివాంభసి॥ 8-81-37 (58990)
హత్వా దశసహస్రాణి గజానామనివర్తినాం।
నృణాం శతసహస్రే ద్వే ద్వే శతే చైవ భారత॥ 8-81-38 (58991)
పంచ చాశ్వసహస్రాణి రథానాం శతమేవ చ।
హత్వా ప్రాస్యందయద్భీమో నదీం శోణితవాహినీం॥ 8-81-39 (58992)
శోణితోదాం రథావర్తాం హస్తిగ్రాహసమాకులాం।
నరమీనాశ్వనక్రాంతాం కేశశైవలశాద్వలాం॥ 8-81-40 (58993)
సంఛిన్నభుజనాగేంద్రాం బహురత్నాపహారిణీం।
ఊరుగ్రాహాం మజ్జపంకాం శీర్షోపలసమావృతాం॥ 8-81-41 (58994)
ధనుఃకాశాం శరావాపాం గదాపరిఘకేతనాం।
హంసఛత్రధ్వజోపేతాముష్ణీషవరఫేనిలాం॥ 8-81-42 (58995)
హారపద్మాకరాం చైవ భూమిరేణూర్మిమాలినీం।
ఆర్యవృత్తవతీం సంఖ్యే సుతరాం భీరుదుస్తరాం॥ 8-81-43 (58996)
యోధగ్రాహవతీం సంఖ్యే వహంతీం పితృసాదనం।
క్షణేన పురుషవ్యాఘ్రః ప్రావర్తయత నింనగాం॥ 8-81-44 (58997)
యథా వైతరణీముగ్రాం దుస్తరామకృతాత్మభిః।
తథా దుస్తరణీం ఘోరాం భీరూణాం భయవర్ధనీం॥ 8-81-45 (58998)
యతోయతః పాండవేయః ప్రవిష్టో రథసత్తమః।
తతస్తతః ప్రాపతన్వై యోధాః శతసహస్రశః॥ 8-81-46 (58999)
ఏవం దృష్ట్వా కృతం కర్మ భీమసేనేన సంయుగే।
దుర్యోధనో మహారాజ శకునిం వాక్యమబ్రవీత్॥ 8-81-47 (59000)
జహి మాతుల సంగ్రామే భీమసేనం మహాబలం।
అస్మింజితే జితం మన్యే పాండవేయం మహాబలం॥ 8-81-48 (59001)
తతః ప్రాయాన్మహారాజ సౌబలేయః ప్రతాపవాన్।
రణాయ మహతే యుక్తో భ్రాతృభిః పరివారితః॥ 8-81-49 (59002)
స సమాసాద్య సంగ్రామే భీమం భీమపరాక్రమం।
వారయామాస తం వీరో వేలేవ మకరాలయం॥ 8-81-50 (59003)
సన్న్యవర్తత తం భీమో వార్యమాణః శితైః శరైః।
శకునిస్తస్య రాజేంద్ర వామపార్శ్వే స్తనాంతరే।
ప్రేషయామాస నారాచాన్రుక్మపుంఖాఞ్శిలాశితాన్॥ 8-81-51 (59004)
వర్మ భిత్త్వా తు తే ఘోరాః పాండవస్య మహాత్మనః।
న్యమ·ంజంత మహారాజ కంకబర్హిణవాససః॥ 8-81-52 (59005)
సోఽతివిద్ధో రణే భీమః శరం రుక్మవిభూషితం।
ప్రేషయామాస స రుషా సౌబలం ప్రతి భారత॥ 8-81-53 (59006)
తమాయాంతం శరం ఘోరం శకునిః శత్రుతాపనః।
చిచ్ఛేద సప్తధా రాజన్కృతహస్తో మహాబలః॥ 8-81-54 (59007)
తస్మిన్నిపతితే భూమౌ భీమః క్రుద్ధో విశాంపతే।
ధనుశ్ఛిచ్ఛేద భల్లేన సౌబలస్య హసన్నివ॥ 8-81-55 (59008)
తదపాస్య ధనుశ్ఛిన్నం సౌబలేయః ప్రతాపవాన్।
అన్యదాదాయ వేగేన ధనుర్భల్లాంశ్చ షోడశ।
తైస్తస్య తు మహారాజ భల్లైః సన్నతపర్వభిః॥ 8-81-56 (59009)
ద్వాభ్యాం స సారథిం హ్యార్చ్ఛద్భీమం సప్తభిరేవ చ।
ధ్వజమేకేన చిచ్ఛేద ద్వాభ్యాం ఛత్రం విశాంపతే।
చతుర్భిశ్చతురో వాహాన్వివ్యాధ సుబలాత్మజః॥ 8-81-57 (59010)
తతః క్రుద్ధో మహారాజ భీమసేనః ప్రతాపవాన్।
శక్తిం చిక్షేప సమరే రుక్మదండామయస్మయీం॥ 8-81-58 (59011)
సా భీమభుజనిర్ముక్తా నాగజిహ్వేన చంచలా।
నిపపాత రణే తూర్ణం సౌబలస్య మహాత్మనః॥ 8-81-59 (59012)
తతస్తామేవ సంగృహ్య శక్తిం కనకభూషణాం।
భీమసేనాయ చిక్షేప క్రుద్ధరూపో విశాంపతే॥ 8-81-60 (59013)
సా నిర్భిద్య భుజం సవ్యం పాండవస్య మహాత్మనః।
నిపపాత తదా భూమౌ యథా విద్యున్నభశ్చ్యుతా॥ 8-81-61 (59014)
అథోత్క్రుష్టం మహారాజ ధార్తరాష్ట్రైః సమంతతః।
న తు తం మమృషే భీమః సింహనాదం తరస్వినాం॥ 8-81-62 (59015)
అన్యద్గృహ్య ధనుః సజ్యం త్వరమాణో మహాబలః।
ముహూర్తాదివ రాజేంద్ర చ్ఛాదయామాస సాయకైః।
సౌబలస్య బలం సంఖ్యే త్యక్త్వా నాదం మహాబలః॥ 8-81-63 (59016)
తస్యాశ్వాంశ్చతురో హత్వా సూతం చైవ విశాంపతే।
ధ్వజం చిచ్ఛేద భల్లేన త్వరమాణః పరాక్రమీ॥ 8-81-64 (59017)
హతాశ్వం రథముత్సృజ్య త్వరమాణో నరోత్తమః।
తస్థౌ విస్ఫారయంశ్చాపం క్రోధరక్తేక్షణః శ్వసన్॥ 8-81-65 (59018)
శరైశ్చ బహుధా రాజన్భీమమార్చ్ఛత్సమంతతః॥ 8-81-66 (59019)
ప్రతిహత్య తు వేగేన భీమసేనః ప్రతాపవాన్।
ధనుశ్చిచ్ఛేద సంక్రుద్ధో వివ్యాధ చ శితైః శరైః॥ 8-81-67 (59020)
సోఽతివిద్ధో బలవతా శత్రుణా శత్రుకర్శనః।
నిపపాత తదా భూమౌ కించిత్ప్రాణో నరాధిపః॥ 8-81-68 (59021)
తతస్తం విహ్వలం జ్ఞాత్వా పుత్రస్తవ విశాంపతే।
అపోవాహ రథేనాజౌ భీమసేనస్య పశ్యతః॥ 8-81-69 (59022)
శకునిం విహ్వలం దృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రాః పరాఙ్ముఖాః।
ప్రదుద్రువుర్దిశో భీతా భీమసేనభయాత్ప్రభో॥ 8-81-70 (59023)
సౌబలే నిర్జితే రాజన్భీమసేనేన ధన్వినా।
భయేన మహతాఽఽవిష్టః పుత్రో దుర్యోధనస్తవ।
అపాయాజ్జవనైరశ్వైః సాపేక్షో మాతులం ప్రతి॥ 8-81-71 (59024)
పరాఙ్ముఖం తు రాజానం దృష్ట్వా సైన్యాని భారత।
విప్రజగ్ముః సముత్సృజ్య ద్వైరథాని సమంతతః॥ 8-81-72 (59025)
తాందృష్ట్వా విద్రుతాన్సర్వాంధార్తరాష్ట్రాన్పరాఙ్ముఖాన్।
జవేనాభ్యాపతద్భీమః కిరఞ్శరశతాన్బహూన్॥ 8-81-73 (59026)
తే వధ్యమానా భీమేన ధార్తరాష్ట్రాః పరాఙ్ముఖాః।
కర్ణమాసాద్య సమరే స్థితా రాజన్సమంతతః॥ 8-81-74 (59027)
స హి తేషాం మహావీర్యో ద్వీపోఽభూత్సుమహాబలః।
భిన్ననౌకా యథా రాజంద్వీపమాసాద్య నిర్వృతాః॥ 8-81-75 (59028)
భవంతి పురుషవ్యాఘ్ర నావికాః కాలపర్యయే।
తథా కర్ణం సమాసాద్య తావకాః పురుషర్షభ॥ 8-81-76 (59029)
సమాశ్వస్తాః స్థితా రాజన్సంప్రహృష్టాః పరస్పరం।
సమాజగ్ముశ్చ యుద్ధాయ మృత్యుం కృత్వా నివర్తనం॥ ॥ 8-81-77 (59030)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకాశీతితమోఽధ్యాయః॥ 81 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.82. అధ్యాయః 082
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణపరాక్రమవర్ణనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-82-0 (59031)
ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-82-0x (5035)
తతో భగ్నేషు సైన్యేషు భీమసేనేన సంయుగే।
దుర్యోధనోఽబ్రవీత్కిం ను సౌబలో వాఽపి సంజయ॥ 8-82-1 (59032)
కర్ణో వా జయతాం శ్రేష్ఠో యోధా వా మామకా యుధి।
కృపో వా కృతవర్మా వా ద్రౌణిర్దుఃశాసనోఽపి వా॥ 8-82-2 (59033)
అత్యద్భుతమహం మన్యే పాండవేయస్య విక్రమం।
యదేకః సమరే సర్వాన్యోధయామాస మామకాన్॥ 8-82-3 (59034)
యథాప్రతిజ్ఞం యోధానాం రాధేయః కృతవానపి।
కురూణామథ సర్వేషాం కర్ణః శత్రునిషూదనః।
శర్మ వర్మ ప్రతిష్ఠా చ జీవితాశా చ సంజయ॥ 8-82-4 (59035)
తద్భగ్రం స్వబలం దృష్ట్వా కౌంతేయేనామితౌజసా।
ధనుర్దరాణాం ప్రవరః కర్ణః కిమకరోద్యుధి॥ 8-82-5 (59036)
పుత్రా వా మమ దుర్ధర్షా రాజానో వా మహారథాః।
ఏతన్మే సర్వమాచక్ష్వ కుశలో హ్యసి సంజయ॥ 8-82-6 (59037)
సంజయ ఉవాచ। 8-82-7x (5036)
అపరాహ్ణే మహారాజ సూతపుత్రః ప్రతాపవాన్।
జఘాన సోమకాన్సర్వాన్భీమసేనస్య పశ్యతః॥ 8-82-7 (59038)
భీమోఽప్యతిబలం సైన్యం ధార్తరాష్ట్రం వ్యపోథయత్॥ 8-82-8 (59039)
ద్రావ్యమాణం బలం దృష్ట్వా భీమసేనేన ధీమతా।
యంతారమబ్రవీత్కర్ణః పాంచాలానేవ మాం వహ॥ 8-82-9 (59040)
మద్రరాజస్తతః శల్యః శ్వేతానశ్వాన్మహాజవాన్।
ప్రాహిణోచ్చేదిపాంచాలాన్కరూశాంశ్చ మహాబలః॥ 8-82-10 (59041)
ప్రవిశ్య చ మహత్సైన్యం శల్యః పరబలార్దనః।
న్యయచ్ఛత్తురగాన్హృష్టో యత్రయత్ర చ తే రథాః॥ 8-82-11 (59042)
తం రథం మేఘసంకాశం వైయాఘ్రపరివారణం।
సందృశ్య పాండుపంచాలాస్త్రస్తా హ్యాసన్విశాంపతే॥ 8-82-12 (59043)
తతో రథస్య నినదః ప్రాదురాసీన్మహారణే।
పర్జన్యసమనిర్ఘోషః పర్వతస్యేవ దీర్యతః॥ 8-82-13 (59044)
తతః శరశతైస్తీక్షణైః కర్ణ ఆకర్ణనిఃసృతైః।
జఘాన పాండవబలం శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-82-14 (59045)
తం తథా సమరే కర్మ కుర్వాణమపరాజితం।
పరివవ్రుర్మహేష్వాసాః పాండవానాం మహారథాః॥ 8-82-15 (59046)
తం శిఖండీ చ భీమశ్చ ధృష్టద్యుంనశ్చ పార్షతః।
నకులః సహదేవశ్చ ద్రౌపదేయాశ్చ సాత్యకిః॥ 8-82-16 (59047)
పరివవ్రుర్జిఘాంసంతో రాధేయం శరవృష్టిభిః।
సాత్యకిస్తు తదా కర్ణం వింశత్యా నిశితైః శరైః॥ 8-82-17 (59048)
అతాడయద్రణే శూరో జత్రుదేశే నరోత్తమః।
శిఖండీ పంచవింశత్యా ధృష్టద్యుంనశ్చ సప్తభిః॥ 8-82-18 (59049)
ద్రౌపదేయాశ్చతుఃషష్ట్యా సహదేవశ్చ సప్తభిః।
నకులశ్చ శతేనాజౌ కర్ణం వివ్యాధ సాయకైః॥ 8-82-19 (59050)
భీమసేనస్తు రాధేయం నవత్యా నతపర్వణాం।
వివ్యాధ సమరే క్రుద్ధో జత్రుదేశే మహాబలః॥ 8-82-20 (59051)
అథ ప్రహస్యాధిరథిర్వ్యాక్షిపద్ధనురుత్తమం।
ముమోచ నిశితాన్బాణాన్పీడయన్సుమహాబలః॥ 8-82-21 (59052)
తాన్ప్రత్యవిధ్యద్రాధేయః పంచభిః పంచభిః శరైః।
సాత్యకేస్తు ధనుశ్ఛిత్త్వా ధ్వజం చ భరతర్షభ॥ 8-82-22 (59053)
తం తథా నవభిర్బాణైరాజఘాన స్తనాంతరే।
భీమసేనం తతః క్రుద్ధో వివ్యాధ త్రింశతా శరైః॥ 8-82-23 (59054)
సహదేవస్య భల్లేన ధ్వజం చిచ్ఛేద మారిష।
సారథిం చ త్రిభిర్బాణైరాజఘాన పరంతపః॥ 8-82-24 (59055)
విరథాంద్రౌపదేయాంశ్చ చకార భరతర్షభ।
అక్ష్ణోర్నిమేషమాత్రేణ తదద్భుతమివాభవత్॥ 8-82-25 (59056)
విముఖీకృత్య తాన్సర్వాఞ్శరైః సన్నతపర్వభిః।
పాంచాలానహనంఛూరాంశ్చేదీనాం చ మహారథాన్॥ 8-82-26 (59057)
తే వధ్యమానాః సమరే చేదిమత్స్యా విశాంపతే।
కర్ణమేకమభిద్రుత్య శరసంఖైః సమార్పయన్॥ 8-82-27 (59058)
తాంజఘాన శితైర్బాణైః సూతపుత్రో మహారథః।
తే వధ్యమానాః సమరే చేదిమాత్స్యా విశాంపతే।
ప్రాద్రవంత రణే భీతాః సింహత్రస్తా మృగా ఇవ॥ 8-82-28 (59059)
ఏతదత్యుద్భతం కర్మ దృష్ట్వానస్మి భారత।
యదేకః సమరే శూరాన్సూతపుత్రః ప్రతాపవాన్॥ 8-82-29 (59060)
యతమానాన్పరం శక్త్యా యోధయానాంశ్చ ధన్వినః।
పాండవేయాన్మహారాజ శరైర్వారితవాన్రణే॥ 8-82-30 (59061)
తత్ర భారత కర్ణస్య లాఘవేన మహాత్మనః।
తుతుషుర్దేవతాః సర్వాః సిద్ధాశ్చ సహ చారణైః॥ 8-82-31 (59062)
అపూజయన్మహేష్వాసా ధార్తరాష్ట్రా నరోత్తమం।
కర్ణం రథవరశ్రేష్ఠం శ్రేష్ఠం సర్వధనుష్మతాం॥ 8-82-32 (59063)
తతః కర్ణో మహారాజ దదాహ రిపువాహినీం।
కక్షమిద్ధో యథా వహ్నిర్నిదాధే జ్వలితో మహాన్॥ 8-82-33 (59064)
తే వధ్యమానాః కర్ణేన పాండవేయాస్తతస్తతః।
ప్రాద్రవంత రణే భీతాః కర్ణం దృష్ట్వా మహారథం॥ 8-82-34 (59065)
తత్రాక్రందో మహానాసీత్పాంచాలానాం మహారణే।
వధ్యతాం సాయకైస్తీక్ష్ణైః కర్ణచాపవరచ్యుతైః॥ 8-82-35 (59066)
తేన శబ్దేన విత్రస్తా పాండవానాం మహాచమూః।
కర్ణమేకం రణే యోధం మేనిరే తత్ర శాత్రవాః॥ 8-82-36 (59067)
తత్రాద్భుతం పునశ్చక్రే రాధేయః శత్రుకర్శనః।
యదేనం పాండవాః సర్వే న శేకురభివీక్షితుం॥ 8-82-37 (59068)
జలౌఘః పర్వతశ్రేష్ఠం యథాసాద్య ప్రభిద్యతే।
తథా తత్పాండవం సైన్యం కర్ణమాసాద్య దీర్యతే॥ 8-82-38 (59069)
కర్ణోఽపి సమరే రాజన్విధూమోఽగ్నిరివ జ్వలత్।
దహంస్తస్థౌ మహాబాహుః పాండవానాం మహాచమూం॥ 8-82-39 (59070)
శిరాంసి చ మహారాజ కర్ణాం శ్చైవ సకుండలాన్।
బాహూంశ్చ వీరో వీరాణాం చిచ్ఛేద లఘు చేషుభిః॥ 8-82-40 (59071)
హస్తిదంతత్సరూన్ఖంగాంధ్వజాఞ్శక్తీర్హయాన్గజాన్।
రథాంశ్చ వివిధాన్రాజన్పతాకా వ్యజనాని చ॥ 8-82-41 (59072)
అక్షం చ యుగయోక్త్రాణి చక్రాణి వివిధాని చ।
చిచ్ఛేద బహుధా కర్ణో యోధవ్రతమనుష్ఠితః॥ 8-82-42 (59073)
తత్ర భారత కర్ణేన నిహతైర్గజవాజిభిః।
అగంయరూపా పృథివీ మాంసశోణితకర్దమా॥ 8-82-43 (59074)
విషమం చ సమం చైవ హతైరశ్వపదాతిభిః।
రథైశ్చ కుంజరైశ్చైవ న ప్రాజ్ఞాయత కించన॥ 8-82-44 (59075)
నాపి స్వే న పరే యోధాః ప్రాజ్ఞాయంత పరస్పరం।
ఘోరే శరాంధకారే తు కర్ణాస్త్రే చ విజృంభితే॥ 8-82-45 (59076)
రాధేయచాపనిర్ముక్తైః శరైః కాంచనభూషణైః।
సంఛాదితా మహారాజ పాండవానాం మహారథాః॥ 8-82-46 (59077)
తే పాండవేయాః సమరే రాధేయేన పునః పునః।
అభజ్యంత మహారాజ యతమానా మహారథాః॥ 8-82-47 (59078)
మృగసంఘాన్యథా క్రుద్ధః సింహో ద్రావయతే వనే।
పంచాలానాం రథశ్రేష్ఠాంద్రావయఞ్శాత్రవాంస్తథా॥ 8-82-48 (59079)
కర్ణస్తు సమరే యోధాంస్త్రాసయున్సుమహాయశాః।
కాలయామాస తత్సైన్యం యథా పశుగణాన్వృకః॥ 8-82-49 (59080)
దృష్ట్వా తు పాండవీం మేనాం ధార్తరాష్ట్రాః పరాఙ్యుఖీం।
తత్రాజగ్ముర్మహేష్వాసా రుదంతో భైరవాత్రవాన్ ॥ 8-82-50 (59081)
దుర్యోధనో హి రాజేంద్ర ముదా పరమయా యుతః।
వాదయామాస సంహృష్టో నానావాద్యాని సర్వశః॥ 8-82-51 (59082)
పాంచాలాశ్చ మహేష్వాసా భగ్నాస్తత్ర నరోత్తమాః।
న్యవర్తంత తదా శూరా మృత్యుం కృత్వా నివర్తనం॥ 8-82-52 (59083)
తాన్నివృత్తాన్రణే శూరాన్రాధేయః శత్రుతాపనః।
అనేకశో మహారాజ బభంజ పురుషర్షభః॥ 8-82-53 (59084)
తత్ర భారత కర్ణేన పాంచాలా వింశతీ రథాః।
నిహతాః సాయకైః క్రోధాచ్చేదయశ్చ పరంశతాః॥ 8-82-54 (59085)
కృత్వా శూన్యాన్రథోపస్థాన్వాజిపృష్ఠాంశ్చ భారత।
నిర్మనుష్యాన్గజస్కంధాన్పాదాతాంశ్చైవ విద్రుతాన్॥ 8-82-55 (59086)
ఆదిత్య ఇవ మధ్యాహ్నే దుర్నిరీక్ష్యః పరంతపః।
కాలాంతకవపుః శూరః సూతపుత్రోఽభ్యరాజత॥ 8-82-56 (59087)
ఏవమేతన్మహారాజ నరవాజిరథద్విపాన్।
హత్వా తస్థౌ మహేష్వాసః కర్ణోఽరిగణసూదనః॥ 8-82-57 (59088)
యథా భూతగణాన్హత్వా కాలస్తిష్ఠేన్మహాబలః।
తథా స సోమకాన్హత్వా తస్థావేకో మహారథః॥ 8-82-58 (59089)
తత్రాద్భుతమపశ్యామ పాంచాలానాం పరాక్రమం।
వధ్యమానాఽపి యత్కర్ణం నాజహూ రణమూర్ధని॥ 8-82-59 (59090)
రాజా దుఃశాసనశ్చైవ కృపః శారద్వతస్తథా।
అశ్వత్థామా కృతవర్మా శకునిశ్చ మహాబలః।
వ్యహనన్పాండవీం సేనాం శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-82-60 (59091)
కర్మపుత్రౌ తు రాజేంద్ర భ్రాతరౌ సత్యవిక్రమౌ।
నిజఘ్నాతే బలం క్రుద్ధౌ పాండవానామితస్తతః॥ 8-82-61 (59092)
తత్ర యుద్ధం మహచ్చాసీత్క్రూరం విశసనం మహత్॥ 8-82-62 (59093)
తథైవ పాండవాః శూరా ధృష్టద్యుంనశిఖండినౌ।
ద్రౌపదేయాశ్చ సంక్రుద్ధా అభ్యఘ్నంస్తావకం బలం॥ 8-82-63 (59094)
ఏవమేష క్షయో వృత్తః పాండవానాం తతస్తతః।
తావకానామపి రణే భీమం ప్రాప్య మహాబలం॥ ॥ 8-82-64 (59095)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ద్వ్యశీతితమోఽధ్యాయః॥ 82 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.83. అధ్యాయః 083
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
పార్థచోదనయా కృష్ణేన కర్ణసమీపంప్రతి రథప్రాపణం॥ 1 ॥ శల్యేన కర్ణప్రోత్సాహనం॥ 2 ॥ కర్ణేన పార్థప్రశంసనపూర్వకం తద్వధప్రతిజ్ఞా॥ 3 ॥ సంకులయుద్ధం॥ 4 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-83-0 (59096)
సంజయ ఉవాచ। 8-83-0x (5037)
హత్వా తు ఫల్గునః సేనాం కౌరవాణాం పృథక్పృథక్।
సూతపుత్రస్య సంరంభం దృష్ట్వా చైవ మహారణే॥ 8-83-1 (59097)
శోణితోదాం నదీం కృత్వా మాంసమజ్జాస్థిపంకిలాం।
మనుష్యశీర్షపాషాణాం హస్త్యశ్వకృతరోధసం॥ 8-83-2 (59098)
శూరాస్థిత్తయసంకీర్ణాం కాకగృధ్రానునాదితాం।
ఛత్రహంసప్లువోపేతాం వీరవృక్షాపహారిణీం॥ 8-83-3 (59099)
హారపద్మాకరవతీముష్ణీషవరఫేనిలాం।
ధనుఃశరధ్వజోపేతాం నరక్షుద్రకపాలినీం॥ 8-83-4 (59100)
చర్మవర్మభ్రమోపేతాం రథోడుపసమాకులాం।
జయైషిణాం చ సుతరాం భీరూణాం చ సుదుస్తరాం॥ 8-83-5 (59101)
నదీం ప్రావర్తయిత్వా చ బీభత్సుః పరవీరహా।
వాసుదేవమిదం వాక్యమబ్రవీత్పురుషర్షభః॥ 8-83-6 (59102)
అర్జున ఉవాచ। 8-83-7x (5038)
ఏష కేతూ రణే కృష్ణ సూతపుత్రస్య దృశ్యతే।
భీమసేనాదయశ్చైతే యోధయంతి మహారథం॥ 8-83-7 (59103)
ఏతే ద్రవంతి పాంచాలాః కర్మత్రస్తా జనార్దన।
ఏష దుర్యోధనో రాజా శ్వేతచ్ఛత్రేణ ధార్యతే॥ 8-83-8 (59104)
కర్ణేన భగ్నాన్పాంచాలాంద్రావయన్బహు శోభతే।
కృపశ్చ కృతవర్మా చ ద్రౌణిశ్చైవ మహారథః॥ 8-83-9 (59105)
ఏతే రక్షంతి రాజానం సూతపుత్రేణ రక్షితాః।
అవధ్యమానాస్తేఽస్మాభిర్యోధయిష్యంతి సోమకాన్॥ 8-83-10 (59106)
ఏష శల్యో రథోపస్థే రశ్మిసంగ్రాహకోవిదః।
సూతపుత్రరథం కృష్ణ వాహయన్బహు శోభతే॥ 8-83-11 (59107)
తత్ర మే బుద్ధిరుత్పన్నా వాహయాత్ర రథం మమ।
నాహత్వా సమరే కర్ణం నివర్తిష్యే కథంచన॥ 8-83-12 (59108)
మా స్మ కర్ణో రణే పార్థాన్సృంజయాంశ్చ మహారథాన్।
నిఃశేషాన్సమరే కుర్యాత్పశ్యతాం నో జనార్దన॥ 8-83-13 (59109)
సంజయ ఉవాచ। 8-83-14x (5039)
తతః ప్రాయాజ్జవేనాశు కేశవస్తవ వాహినీం।
కర్ణం ప్రతి మహేష్వాసం ద్వైరథే సవ్యసాచినః॥ 8-83-14 (59110)
స ప్రయాతో రథేనాశు కృష్ణో రాజన్మహాహవే।
ఆశ్వాసయన్రణే చాశు పాండుసైన్యాని సర్వశః॥ 8-83-15 (59111)
రథఘోషస్తతస్తస్య పాండవస్య బభూవ హ।
వాసవాస్త్రనిపాతేన పర్వతేష్వివ మారిష॥ 8-83-16 (59112)
మహతా రథఘోషేణ పాండవః సత్యవిక్రమః।
అభ్యయాదప్రమేయాత్మా నిర్జయంస్తవ వాహినీం॥ 8-83-17 (59113)
తమాయాంతం సమీక్ష్యైవ శ్వేతాశ్వం కృష్ణసారథిం।
మద్రరాజోఽబ్రవీత్కర్ణం కేతుం దృష్ట్వా మహాత్మనః॥ 8-83-18 (59114)
అయం స రథ ఆయాతి శ్వేతాశ్వః కృష్ణసారథిః।
నిఘ్నన్నమిత్రాన్సమరే యం కర్ణ పరిపృచ్ఛసి॥ 8-83-19 (59115)
ఏష తిష్ఠతి కౌంతేయః సంస్పృశన్గాండివం ధనుః।
తం హనిష్యసి చేదద్య తన్నః శ్రేయో భవిష్యతి॥ 8-83-20 (59116)
ధనుర్జ్యా చంద్రతారాంకా పతాకాకింకిణీయుతా।
పశ్య కర్ణార్జునస్యైషా సౌదామన్యంబరే యథా॥ 8-83-21 (59117)
ఏష ధ్వజాగ్రే పార్థస్య ప్రేక్షమాణః సమంతతః।
దృశ్యతే వానరో భీమో వీక్షతాం భయవర్ధనః॥ 8-83-22 (59118)
ఏతచ్చక్రం గదా శంఖః శార్ంగం కృష్ణస్య చ ప్రభో।
దృశ్యతే పాండవరథే వాహయానస్య వాజినః॥ 8-83-23 (59119)
ఏతత్కూజతి గాండీవం విసృష్టం సవ్యసాచినా।
ఏతే హస్తవతా ముక్తా ఘ్నంత్యమిత్రాఞ్శితాః శరాః॥ 8-83-24 (59120)
విశాలాయతతాంరాక్షైః పూర్ణచంద్రనిభాననైః।
ఏషా భూః కీర్యతే రాజ్ఞాం శిరోభిరపలాయినాం॥ 8-83-25 (59121)
ఏతే పరిఘసంకాశాః పుణ్యగంధానులేపనాః।
ఉద్ధతా రణశూరాణాం పాత్యంతే సాయుధా భుజాః॥ 8-83-26 (59122)
నిరస్తజిహ్వా నేత్రాంతా వాజినః సహ సాదిభిః।
పతితాః పాత్యమానాశ్చ క్షితౌ క్షీణా విశేరతే॥ 8-83-27 (59123)
ఏతే పర్వతశృంగాణాం తుల్యా హైమవతా గజాః।
సంఛిన్నకుంభాః పార్థేన ప్రపతంత్యద్రయో యథా॥ 8-83-28 (59124)
గంధర్వనగరాకారా రథా హతనరేశ్వరాః।
విమానాదివ పుణ్యాంతే స్వర్గిణో నిపతంత్యమీ॥ 8-83-29 (59125)
వ్యాకులీకృతమత్యర్థం పశ్య సైన్యం కిరీటినా।
నానామృగసహస్రాణాం యూథం కేసరిణా యథా॥ 8-83-30 (59126)
త్వామభిప్రేప్సురాయాతి కర్ణ నిఘ్నన్వరాన్రథాన్।
అసజ్జమానో రాధేయ తం యాహి ప్రతి భారత॥ 8-83-31 (59127)
ఏషా విదీర్యతే సేనా ధార్తరాష్ట్రీ సమంతతః।
అర్జునస్య భయాత్తూర్ణం నిఘ్నతః శాత్రవాన్బహూన్॥ 8-83-32 (59128)
వర్జయన్సర్వసైన్యాని త్వరతే హి ధనంజయః।
త్వదర్థమితి మన్యేఽహం యథాస్యోదీర్యతే వపుః॥ 8-83-33 (59129)
న హ్యవస్థాస్యతే పార్థో యుయుత్సుః కేనచిత్సహ।
త్వామృతే క్రోధదీప్తో హి పీడ్యమానే వృకోదరే॥ 8-83-34 (59130)
విరథం ధర్మరాజం తు దృష్ట్వా సుదృఢవిక్షతం।
శిఖండినం సాత్యకిం చ ధృష్టద్యుంనం చ పార్షతం॥ 8-83-35 (59131)
ద్రౌపదేయాన్యుధామన్యుముత్తమౌజసమేవ చ।
నకులం సహదేవం చ వశగాంస్తే సమీక్ష్య తు॥ 8-83-36 (59132)
సహసైకరథః పార్థస్త్వామభ్యేతి పరంతపః।
క్రోధరక్తేక్షణః క్రుద్ధో జిఘాంసుః సర్వపార్థివాన్॥ 8-83-37 (59133)
త్వరితోఽభిపతత్యస్మాంస్త్యక్త్వా సైన్యాన్యసంశయం।
త్వం కర్ణ ప్రతియాహ్యేనం నాస్త్యన్యో హి ధనుర్ధరః॥ 8-83-38 (59134)
న తం పశ్యామి లోకేఽస్మింస్త్వత్తో హ్యన్యం ధనుర్ధరం।
అర్జునం సమరే క్రుద్ధం యో వేలామివ వారయేత్॥ 8-83-39 (59135)
న చాస్య రక్షాం పశ్యామి పార్శ్వతో న చ పృష్ఠతః।
ఏక ఏవాభియాతి త్వాం పశ్య సాఫల్యమాత్మనః॥ 8-83-40 (59136)
త్వం హి కృష్ణౌ రణే శక్తో యోద్ధుమేతౌ పరంతపౌ।
తవైవ భారో రాధేయ ప్రత్యుద్యాహి ధనంజయం॥ 8-83-41 (59137)
సమానో హ్యసి భీష్మేణ ద్రోమద్రౌణికృపేణ చ।
సవ్యసాచినమాయాంతం నివారయ మహారణే॥ 8-83-42 (59138)
లేలిహానం యథా సర్పం గర్జంతమృషభం యథా।
వనస్థితం యథా వ్యాఘ్రం జహి కర్ణ ధనంజయం॥ 8-83-43 (59139)
ఏతే ద్రవంతి సమరాన్నిరపేక్షా నరాధిపాః।
అర్జునస్య భయత్రస్తా ధార్తరాష్ట్రా మహాబలాః॥ 8-83-44 (59140)
ద్రవతామథ తేషాం తు నాన్యోఽస్తి యుధి మానవః।
భయహా యో భవేద్వీరస్త్వామృతే సూతనందన॥ 8-83-45 (59141)
ఏతే త్వాం కురవః సర్వే ద్వీపమాసాద్య సంయుగే।
ధిష్ఠితాః పురుషవ్యాఘ్ర త్వత్తః శరణకాంక్షిణః॥ 8-83-46 (59142)
వైదేహాంబష్ఠకాంభోజాస్తథా నగ్నజితస్త్వయా।
గాంధారాశ్చ యయా ధృత్యా జితాః సంఖ్యే సుదుర్జయాః।
తాం ధృతిం కురురాధేయ తతః ప్రత్యేహి పాండవం॥ 8-83-47 (59143)
వాసుదేవం చ వార్ష్ణేయం ప్రీయమాణం కిరీటినా।
ప్రత్యుద్యాహి మహాబాహో పౌరుషే మహతి స్థితః॥ 8-83-48 (59144)
కర్ణ ఉవాచ। 8-83-49x (5040)
ప్రకృతిస్థోఽసి మే శల్య ఇదానీం సంమతస్తథా।
ప్రతిభాసి మహాబాహో అభీతశ్చ ధనంజయాత్॥ 8-83-49 (59145)
పశ్య బాహ్వోర్బలం మేఽద్య శిక్షితస్య చ పశ్య మే।
ఏకోఽద్య నిహనిష్యామి పాండవానాం మహాచమూం॥ 8-83-50 (59146)
కృష్ణౌ చ పురుషవ్యాఘ్ర తతః సత్యం బ్రవీమి తే।
నాహత్వా యుధి తౌ వీరౌ వ్యపయాస్యే కథంచన॥ 8-83-51 (59147)
శిశ్యే వా నిహతస్తాభ్యామనిత్యో హి రణే జయః।
కృతార్థోఽద్య భవిష్యామి హత్వా వాప్యథ వా హతః॥ 8-83-52 (59148)
శల్య ఉవాచ। 8-83-53x (5041)
అజయ్యమేనం ప్రవదంతి యుద్ధే
మహారథాః కర్ణ రథప్రవీరం।
ఏకాకిన కిము కృష్ణాభిగుప్తం
విజేతుమేనం క ఇహోత్సహేత॥ 8-83-53 (59149)
కర్ణ ఉవాచ। 8-83-54x (5042)
నైతాదృశో జాతు బభూవ లోకే
రథోత్తమో యావదుపశ్రుతం నః।
తమీదృశం ప్రతియోత్స్యామి పార్థం
మహాహవే పశ్య చ పౌరుషం మే ॥ 8-83-54 (59150)
రణే చరత్యేష రథప్రవీరః
సితైర్హయైః కౌరవరాజపుత్రః।
స వాఽద్య మాం నేష్యతి కృచ్ఛ్రమేత--
త్కర్ణోఽస్యాంతేఽప్యత్ర భవేత్సమర్థః॥ 8-83-55 (59151)
అస్వేదినౌ రాజపుత్రస్య హస్తా--
వవేపమానౌ జాతకిణౌ బృహంతౌ।
దృఢాయుధః కృతిమాన్క్షిప్రహస్తో
న పాండవేయేన సమోఽస్తి యోధః॥ 8-83-56 (59152)
గృహ్ణాత్యనేకానపి కంకపత్రా--
నేకం యథా తాన్ప్రతియోజ్య చాశు।
తే క్రోశమాత్రే నిపతంత్యమోధాః
కస్తేన యోధోఽస్తి సమః పృథివ్యాం॥ 8-83-57 (59153)
అతోషయత్స్వాండవే యో హుతాశం
కృష్ణద్వితీయోఽతిరథస్తరస్వీ।
లేభే చక్రం యత్ర కృష్ణో మహాత్మా
ధనుర్గాండీవం పాండవః సవ్యసాచీ॥ 8-83-58 (59154)
శ్వేతాశ్వయుక్తం చ సుఘోషముగ్రం
రథం మహాబాహురదీనసత్వః।
మహేషుధీ చాక్షయే దివ్యరూపే
శస్త్రాణి దివ్యాని చ హవ్యవాహాత్॥ 8-83-59 (59155)
యస్త్వింద్రలోకే నిజఘాన దైత్యా--
నసంఖ్యేయాన్కాలకేయాంశ్చ సర్వాన్।
లేభే శంఖం దేవదత్తం స్మ తత్ర
కో నామ తేనాభ్యధికః పృథివ్యాం॥ 8-83-60 (59156)
మహాదేవం తోషయామాస యోఽస్త్రైః
సాక్షాత్సుయుద్ధేన మహానుభావః।
లేభే తతః పాశుపతం సుఘోరం
త్రైలోక్యసంహారకరం మహాస్త్రం॥ 8-83-61 (59157)
పృథక్పృథగ్లోకపాలాః సమేతా
దదుర్మహాస్త్రాణ్యప్రమేయాణి సంఖ్యే।
యైస్తాంజఘానాశు రణే నృసింహః
సకాలకేయానసురాన్సమేతాన్॥ 8-83-62 (59158)
తథా విరాటస్య పురే సమేతా--
న్సర్వానస్మానేకరథేన జిత్వా।
జహార తద్రోధనమాజిమధ్యే
వస్త్రాణి చాదత్త మహారథేభ్యః॥ 8-83-63 (59159)
తమీదృశం వీర్యగుణోపపన్నం
కృష్ణద్వితీయం పరమం నృపాణాం।
తమాహ్వయన్సాహసముత్తమం వై
జానే స్వయం సర్వలోకస్య శల్య॥ 8-83-64 (59160)
అనంతవీర్యేణ చ కేశవేన
నారాయణేనాప్రతిమేన గుప్తః।
వర్షాయుతైర్యస్య గుణా న శక్యా
వక్తుం సమేతైరపి సర్వలోకైః॥ 8-83-65 (59161)
మహాత్మనః శంఖచక్రాసిపాణే--
ర్విష్ణోర్జిష్ణోర్వసుదేవాత్మజస్య।
భయం న మే జాయతే సాధ్వసం చ
దృష్ట్వా కృష్ణావేకరథే సమేతౌ॥ 8-83-66 (59162)
అతీవాయం ధనుషి రాజపుత్రే--
ష్వతీవాన్యాన్కేశవశ్చక్రయుద్ధే।
ఏవంవిధౌ పాండవవాసుదేవౌ
చలేత్స్వదేశాద్విమవాన్న కృష్ణౌ॥ 8-83-67 (59163)
ఉభౌ హి శూరౌ బలినౌ దృఢాయుధౌ
మహారథౌ సంహననోపపన్నౌ।
ఏతౌ వీరౌ నరవీరౌ సమేతౌ
స్థానాచ్చ్యుతౌ దేవకుమారరూపౌ॥ 8-83-68 (59164)
అగ్ర్యాదిత్యావింద్రవృహస్పతీ వా
యమాంతకౌ వా శత్రిపూషణౌ వా।
భగాంశమిత్రావరుణావశ్వినౌ వా
మరుద్గణౌ వా వసవః సమేతాః।
వ్యస్తాః సమస్తాశ్చ యుధా న శక్తా
జేతుం ప్రసహ్యార్జునం చాచ్యుతం చ॥ 8-83-69 (59165)
ఏతౌ హి తావర్జునవాసుదేవౌ
కోఽన్యః ప్రతీయాన్మదృతే తు శల్య॥ 8-83-70 (59166)
సర్వేషాం వృష్ణివీరాణాం కృష్ణే లక్ష్మీః ప్రతిష్ఠితా।
సర్వేషాం పాండుపుత్రాణాం జయః పార్థే ప్రతిష్ఠితః॥ 8-83-71 (59167)
తావుభౌ పురుషవ్యాఘ్రౌ సమానే స్యందనే స్థితౌ।
మామేకమభియోద్ధారౌ సుజాతం బత శల్య మే॥ 8-83-72 (59168)
నైతచ్చిరం క్షిప్రమిమం రథం మే
ప్రవర్తయైతావభియామి చైవం।
అస్మిన్ముహూర్తే నిహతౌ పశ్య కృష్ణౌ
తాభ్యాం హతం వా యుధి మాం రిపుభ్యాం॥ 8-83-73 (59169)
ఏవం బ్రువాణః సహసా మహారథ--
స్త్వభ్యద్రవత్పాండవం సూతపుత్రః॥ 8-83-74 (59170)
అభ్యేత్య పుత్రేణ తవాభినందితాః
సమేత్య చోక్తాః కురువీరసత్తమాః।
కృపశ్చ భోజశ్చ మహారథావుభౌ
తథైవ గాంధారపతిః సహానుజః।
గురోః సుతస్తస్య తవాత్మజాస్తథా
పదాతిసంఘా ద్విరదాస్తథా తదా॥ 8-83-75 (59171)
నిరుధ్యతాభిద్రవతాచ్యుతార్జునౌ
శ్రమేణ సంయోజయతాశు సర్వశః।
యథా భవద్భిర్భృశవిక్షతావుభౌ
సుఖేన హన్యాన్మమ వాహినీపతిః॥ 8-83-76 (59172)
తథేతి చోక్త్వా త్వరితాః స్మ తేఽర్జునం
జిఘాంసవో వీరతరాః సమాయయుః।
శరైశ్చ జఘ్నుర్యుధి తం మహారథా
ధనంజయం కర్ణనిదేశకారిణః।
నదీనదం భూరిజలో మహార్ణవో
యథా తథా తాన్సమరేఽర్జునోఽగ్రసత్॥ 8-83-77 (59173)
న సందధానో న తథా శరోత్తమాన్
ప్రముంచమానో రిపుభిః ప్రదృశ్యతే।
ధనంజయాస్తైః స్మ శరైర్విదారితా
హతా నిపేతుర్నరవాజికుంజరాః॥ 8-83-78 (59174)
శరార్చిషం గాండివచారుమండలం
యుగాంతసూర్యప్రతిమానతేజసం।
న కౌరవాః శేకురుదీక్షితుం జయం
యథా రవిం వ్యాధితచక్షుషో జనాః॥ 8-83-79 (59175)
శరోత్తమాన్సంప్రహితాన్మహారథై
శ్చిచ్ఛేద పార్థః ప్రహసంఛరౌధైః।
భూయశ్చ తానహనద్బాణసంఘాన్
గాండీవధన్వాయతపూర్ణమండలం॥ 8-83-80 (59176)
యథోగ్రరశ్మిః శుచిశుక్రమధ్యగః
సుఖం వివస్వాన్హరతే జలౌఘాన్।
తథార్జునో బాణగణాన్నిరస్య
దదాహ సేనాం తవ పార్థివేంద్ర॥ 8-83-81 (59177)
తమభ్యధావద్విసృజన్కృపః శరాం--
స్తథైవ భోజస్తవ చాత్మజః స్వయం।
మహారథో ద్రోణసుతశ్చ సాయకై--
రవాకిరంస్తోయధరా యథాఽచలం॥ 8-83-82 (59178)
జిఘాంసుభిస్తాన్కుశలైః శరోత్తమాన్
మహాత్మభిః సంప్రహితాన్ప్రయత్నతః।
శరైః ప్రతిచ్ఛేద స పాండవస్త్వరన్
పరాన్వినిర్భిద్య చ తాంస్త్రిభిస్త్రిభిః॥ 8-83-83 (59179)
స గాండివవ్యాయతపూర్ణమండల--
స్తపన్రిపూనర్జునభాస్కరో వభౌ।
శరోగ్రశ్మిః శుచిశుక్రమధ్యగో
యథైవ సూర్యః పరివేయవాంస్తథా॥ 8-83-84 (59180)
అథాగ్ర్యబాణైర్దశభిర్ధనంజయం
పరాభినద్దోణసుతోఽచ్యుతం త్రిభిః।
చతుర్భిరశ్వాంశ్చతురః కపిం తతః
శరైశ్చ నారాచవరైరవాకిరత్॥ 8-83-85 (59181)
తథా తతః ప్రస్ఫురదస్య కార్ముకం
త్రిభిః శరైర్యంతృశిరశ్చకర్త హ।
హయాంశ్చతుర్భిశ్చతురస్త్రిభిర్ధ్వజం
ధనంజయో ద్రౌణిరథాదపాతయత్॥ 8-83-86 (59182)
స రోషపూర్ణో హ్మతివజ్రహాటకై---
రలంకృతం తక్షకభోగవర్చసం।
స తద్వధే కార్ముకమన్యదాదదే
యథా మహాహిప్రవరం తథైవ చ॥ 8-83-87 (59183)
స్వమాయుధం చాపి వికీర్య భూతలే
ధనుశ్చ కృత్వా సగుణం గుణాధికః।
సమానయంసల్తావజితౌ నరోత్తమౌ
శరోత్తమైర్ద్రౌణిరవిధ్యదంతికాత్॥ 8-83-88 (59184)
కృపశ్చ భోజశ్చ తవాత్మజశ్చ తే
శరైరనేకైర్యుధి పాండవర్షభం।
మహారథాః సంయుగమూర్ధని స్థితా--
స్తమోనుదం వారిధరా ఇవాపతన్॥ 8-83-89 (59185)
కృపస్య పార్థః శరం శరాసనం
హయాంధ్వజాన్సారధిమేవ పత్రిభిః।
[సమార్పయద్వాహుసహస్రవిక్రమ--
స్తథా యథా వజ్రధరః పురా బలేః॥ 8-83-90 (59186)
స పార్థబాణైర్వినిపాతితాయుధో
ధ్వజావమర్దే చ కృతే మహాహవే।
కృతః కృపో బాణసహస్రయనితో
యథాపగేయః ప్రథమం కిరీటినా॥] 8-83-91 (59187)
శరైః ప్రచిచ్ఛేద తవాత్మజస్య
ధ్వజం ధనుశ్చ ప్రచకర్త నర్దతః।
జఘాన చాశ్వాన్కృతవర్మణః శుభాన్
ధ్వజం చ చిచ్ఛేద తవాత్మజస్య హ॥ 8-83-92 (59188)
సవాజిసూతేష్వసనాన్సకేతనా--
ంజయాన నాగాశ్వరథాంశ్చ స త్వరన్।
తతః ప్రకీర్ణం సుమహద్వలం తవ
ప్రపీడితం సవితురివౌజసా భృశం॥ 8-83-93 (59189)
తతోఽర్జునస్వాశు రథేన కేశవ--
శ్చకార శత్రూనపసవ్యమాతురాన్।
తతః ప్రయాతం త్వరితం ధనంజయం
శతక్రతుం వృత్రనిజఘ్రుషం యథా।
సమన్వధావన్పునరుత్థితైర్ధ్వజై
రథైః సుయుక్తైరపరే యుయుత్సవః॥ 8-83-94 (59190)
అథాభిసృత్య ప్రతివార్య చాహితాన్
ధనంజయస్యానుచరాన్మహారథాః।
శిఖండిశైనేయయమాః శితైః శరై---
ర్విదారయంతో వ్యనదన్సుభైరవం॥ 8-83-95 (59191)
తతోఽభిజఘ్నుః కుపితాః పరస్పరం
శరైస్తదాంచోగతిభిః సుతేజనైః।
కురుప్రవీరాః సహ పృంజయైర్యథా
సురారయో దేవపతిం యథా తథా॥ 8-83-96 (59192)
జయేప్సవః స్వర్గమనాయ చోత్సుకాః
పతంతి నాగాశ్వరథాః పరంతప।
తథైవ సర్వే బహవశ్చ వివ్యధుః
శరైః సుముక్తైరితరేతరం పృథక్॥ 8-83-97 (59193)
శరాంధకారే తు మహాత్మభిః కృతే
మహామృధే యోధవరైః పరస్పరం।
చతుర్దిశో వై విదిశశ్చ పార్థివ
ప్రభా చ సూర్యస్య తమోవృతాఽభవత్॥ ॥ 8-83-98 (59194)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి త్ర్యశీతితమోఽధ్యాయః॥ 83 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.84. అధ్యాయః 084
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకుతxxxxx ॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-84-0 (59195)
సంజయ ఉవాచ। 8-84-0x (5043)
xxxxxxxxxxxప్రబరైర్వలైర్భీమమభిద్రుతం।
xxxxxxxxxx కౌంతేయముస్థిహీర్షుర్ధనంజయః॥ 8-84-1 (59196)
xxxxxxxxx సేనాం మారత సాయకైః।
xxxxxxxxxx పరవీరాంధనంజయః॥ 8-84-2 (59197)
xxxxxxxxxxx శరజాలాని భాగశః।
అదృశ్యంత తథాన్యే చ నిజఘ్నుస్తవ వాహినీం॥ 8-84-3 (59198)
స పక్షిసంఘాచరితమాకాశం పూరయఞ్శరైః।
ధనంజయో మహాబాహుః కురూణామంతకోఽమయత్ 8-84-4 (59199)
తతో భల్లైః క్షురప్రైశ్చ నారాచైర్విమలైరపి।
గాత్రాణి ప్రాచ్ఛినత్పార్థః శిరాంసి చ చకర్త హ॥ 8-84-5 (59200)
ఛిన్నగాత్రైర్వికవచైర్విశిరస్కైః సమంతతః।
పాతితైశ్చ పతద్భిశ్చ యోధైరాసీత్సమావృతా॥ 8-84-6 (59201)
ధనంజయశరాభ్యస్తైః స్యందనాశ్వరథద్విపైః।
సంఛిన్నభిన్నవిధ్వస్తైర్వ్యంగాంగావయవైః స్తృతా।
గతసత్వైః ససత్వైశ్చ సంవృతాఽఽసీద్వసుంధరా॥ 8-84-7 (59202)
సుదుర్గమా సువిషమా ఘోరాఽత్యర్థం సుదుర్దృశా।
రణభూమిరభూద్రాజన్మహావైతరణీ యథా॥ 8-84-8 (59203)
ఈషాచక్రాక్షభల్లైశ్చ వ్యశ్వైః సాశ్వైశ్చ యుధ్యతాం।
ససూతైర్హతసూతైశ్చ రథైః స్తీర్ణాఽభవన్మహీ॥ 8-84-9 (59204)
సువర్ణవర్మసన్నాహైర్యోధైః కనకమాలిభిః।
ఆస్థితాః క్లృప్తవర్మాణో భద్రా నిత్యమదా ద్విపాః॥ 8-84-10 (59205)
క్రుద్ధాః క్రురైర్మహామాత్రైః ప్రేషితార్జునమభ్యయుః।
చతుః శతా రథవరా హతాః పేతుః కిరీటినా॥ 8-84-11 (59206)
పర్యస్తానీవ శృంగాణి ససత్వాని మహాగిరేః।
ధనంజయశరాభ్యస్తైః స్తీర్ణా భూర్వరవారణైః॥ 8-84-12 (59207)
సమంతాజ్జలదప్రఖ్యాన్వారణాన్మదవర్షిణః।
అభిపేదేఽర్జునరథో ఘనాన్భిందన్నివాంశుమాన్॥ 8-84-13 (59208)
హతైర్గజమనుష్యాశ్వైర్భిన్నైశ్చ బహుధా రథైః।
విశస్త్రయంత్రకవచైర్యుద్ధశౌండైర్గతాసుభిః।
ఉపవిద్ధాయుధైర్మార్గః స్తీర్ణోఽభూత్ఫల్గునేన వై॥ 8-84-14 (59209)
విస్ఫారితం చ గాండీవమత్యాసీద్భైరవస్వనం
సుఘోషం వజ్రనిష్పేషం స్తనయన్నివ తోయదః॥ 8-84-15 (59210)
తతః ప్రాదీర్యత చమూర్ధనంజయశరాహతా।
మహావాతసమావిద్ధా మహానౌరివ సాగరే॥ 8-84-16 (59211)
నానారూపాః ప్రాణహరాః శరా గాండీవచోదితాః।
అలాతోల్కాశనిప్రఖ్యాస్తవ సైన్యం వినిర్దహన్॥ 8-84-17 (59212)
మహాగిరౌ వేణువనం నిశి ప్రజ్వలితం యథా।
తథా తవ మహాసైన్యం ప్రాస్ఫురచ్ఛరపీడితం॥ 8-84-18 (59213)
తద్వినష్టం సువిధ్వస్తం తవ సైన్యం కిరీటినా।
హతప్రవిహతం బాణైః సర్వతః ప్రద్రుతం దిశః॥ 8-84-19 (59214)
సశ్వాపదా మృగగణా దావాగ్నిత్రాసితా యథా।
కురవః పర్యవర్తంత నిర్దగ్ధాః సవ్యసాచినా॥ 8-84-20 (59215)
ఉత్సృజ్య చ మహాబాహుం భీమసేనం తథా రణే।
బలం కురూణాముద్విగ్నం సర్వమాసీత్పరాఙ్ముఖం॥ 8-84-21 (59216)
తతః కురుషు భగ్నేషు బీభత్సురపరాజితః।
భీమసేనం సమాసాద్య ముహూర్తం సోఽభ్యవర్తత॥ 8-84-22 (59217)
సమాగంయ చ భీమేన మంత్రయిత్వా చ ఫల్గునః।
విశల్యమరుజం చాస్మై కథయిత్వా యుధిష్ఠిరం॥ 8-84-23 (59218)
భీమసేనాభ్యనుజ్ఞాతస్తతః ప్రాయాద్ధనంజయః।
నాదన్రథఘోషేణ పృథివీం ద్యాం చ భారత॥ 8-84-24 (59219)
తతః పరివృతో వీరైర్దశభిః శత్రుతాపనః।
దుఃశాసనాదవరజైస్తవ పుత్రైర్ధనంజయః॥ 8-84-25 (59220)
తే తమభ్యర్దయన్బాణైరుల్కాభిరివ కుంజరం।
ఆతతేష్వసనా వీరా నృత్యంత ఇవ భారత॥ 8-84-26 (59221)
అపసవ్యాంస్తు తాంశ్చక్రే రథేన మధుసూదనః।
నియుక్తాన్హి స తాన్మేనే యమాయాశు కిరీటినా॥ 8-84-27 (59222)
తథాన్యే ప్రాణదన్మూఢాః పరాఙ్ముఖమివార్జునం॥ 8-84-28 (59223)
తేషాం నానదతాం కేతూనశ్వాంశ్చాపాని సారథీన్।
నారాచైరర్ధచంద్రైశ్చ క్షిప్రం పార్థో న్యకృంతత॥ 8-84-29 (59224)
*అథాన్యైర్దశభిర్భల్లైః శిరాంస్యేషామపాతయత్।
రోషసంరక్తనేత్రాణి సందష్టౌష్ఠాని భూతలే॥ 8-84-30 (59225)
తేషాం వక్రాణి విబభుర్వ్యోంని తారాగణా ఇవ॥ 8-84-31 (59226)
తాంస్తు భల్లైర్మహావేగైర్దశభిర్దశ కౌరవాన్।
రుక్మాంగదావ్రుక్మపుంఖైర్హత్వా ప్రాయాదమిత్రహా॥ ॥ 8-84-32 (59227)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే చతురశీతితమోఽధ్యాయః॥ 84 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.85. అధ్యాయః 085
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-85-0 (59228)
సంజయ ఉవాచ। 8-85-0x (5044)
తమాయాంతం మహావేగైరశ్వైః కపివరధ్వజం।
యుద్ధాయాభ్యద్రవందీరాః కురూణాం నవతీం రథాః॥ 8-85-1 (59229)
కృత్వా సంశప్తకా ఘోరం శపథం పారలౌకికం।
పరివవ్రుర్నరవ్యాఘ్రా నరవ్యాఘ్రం రణేఽర్జునం॥ 8-85-2 (59230)
కృష్ణః శ్వేతాన్మహావేగానశ్వాన్కాంచనభూషణాన్।
ముక్తాజాలప్రతిచ్ఛన్నాన్ప్రైషీత్కర్ణరథం ప్రతి॥ 8-85-3 (59231)
ప్రేక్ష్య కర్ణరథం యాంతమరిఘ్నం తం ధనంజయం।
బాణవర్షైరభిఘ్నంతః సంశప్తకగణా యయుః॥ 8-85-4 (59232)
త్వరమాణాంస్తు తాన్సర్వాన్ససూతేష్వసనధ్వజాన్।
జఘాన నవతిం వీరానర్జునో నిశితైః శరైః॥ 8-85-5 (59233)
తేఽపతంత హతా బాణైర్నానారూపైః కిరీటినా।
విమానేభ్యః సుకృతినః స్వర్గాత్పుణ్యక్షయే యథా॥ 8-85-6 (59234)
తతః సరథనాగాశ్వాః కురవః కురుసత్తమం।
నిర్భయా భరతశ్రేష్ఠమభ్యవర్తంత ఫల్గునం॥ 8-85-7 (59235)
తదాయస్తమనుష్యాశ్వముదీర్ణవరవారణం।
పుత్రాణాం తే మహాసైన్యం సమరౌత్సీద్ధనంజయం॥ 8-85-8 (59236)
శక్త్యృష్టితోమరప్రాసైర్గదానిస్త్రింశసాయకైః।
ప్రాచ్ఛాదయన్మహేష్వాసాః కురవః కురునందనం॥ 8-85-9 (59237)
తామంతరిక్షే వితతాం శస్త్రవృష్టిం సమంతతః।
వ్యధమత్పాండవో బాణైస్తమః సూర్య ఇవాంశుభిః॥ 8-85-10 (59238)
తతో ంలేచ్ఛాః స్థితా మత్తైస్త్రయోదశశతైర్గజైః।
పార్శ్వతో వ్యహనన్పార్థం తవ పుత్రస్య శాసనాత్॥ 8-85-11 (59239)
కర్ణినాలీకనారాచైస్తోమరప్రాసశక్తిభిః।
కర్పణైర్భిండిపాలైశ్చ రథస్థం పార్థమార్దయన్॥ 8-85-12 (59240)
తాం శస్త్రవృష్టిమతులాం ద్విపస్థైః ప్రేషితాం ప్రభుః।
చిచ్ఛేద నిశితైర్భల్లైరర్ధచంద్రైశ్చ ఫల్గునః॥ 8-85-13 (59241)
అథ తాంద్విరదాన్సర్వాన్నానాలింగైః శరోత్తమైః।
సపతాకధ్వజారోహాన్గిరీన్వజ్రైరివాభినత్॥ 8-85-14 (59242)
తే హేమపుంఖైరిషుభిరర్దితా హేమమాలినః।
హతాః పేతుర్మహానాగాః సాగ్రిజ్వాలా ఇవాద్రయః॥ 8-85-15 (59243)
తతో గాండీవనిర్ఘోషో మహానాసీద్విశాంపతే।
స్తనతాం కూజతాం చైవ మనుష్యగజవాజినాం॥ 8-85-16 (59244)
కుంచరాశ్చ హతా రాజందద్రువుస్తే సమంతతః।
అశ్వాశ్చ పర్యధావంత హతారోహా దిశో దశ॥ 8-85-17 (59245)
రథా హీనా నహారాజ రథిభిర్వాజిభిస్తథా।
గంధర్వనగరాకారా దృశ్యంతే స్మ సహస్రశః॥ 8-85-18 (59246)
అశ్వారోహా మహారాజ ధావమానా ఇతస్తతః।
తత్రతత్రైవ దృశ్యంతే నిహతాః పార్థసాయకైః॥ 8-85-19 (59247)
తస్మిన్క్షణే పాండవస్య బాహ్వోర్బలమదృశ్యత।
యత్సాదినో వారణాంశ్చ రథాంశ్చైకోఽజయద్యుధి॥ 8-85-20 (59248)
అసంయుక్తాశ్చ తే రాజన్పరివృత్తా రణం ప్రతి।
నరా నాగా రథాశ్చైవ నదంతోఽర్జునమభ్యయుః॥ 8-85-21 (59249)
తతస్త్ర్యేంగేణ మహతా బలేన భరతర్షభ।
దృష్ట్వా పరివృతం రాజన్భీమసేనః కిరీటినం॥ 8-85-22 (59250)
హతావశేషానుత్సృజ్య త్వదీయాన్కతిచిద్రథాన్।
జవేనాభ్యద్రవద్భీమో ధనంజయరథం ప్రతి॥ 8-85-23 (59251)
తతస్తత్ప్రాద్రవత్సైన్యం హతభూయిష్ఠమాతురం।
దృష్ట్వాఽర్జునం తదా భీమమాగతం భ్రాతరం ప్రతి॥ 8-85-24 (59252)
హతావశిష్టాంస్తురగానర్జునేన మహాబలః।
భీమో వ్యధమదశ్రాంతో గదాపాణిర్మహాహవే॥ 8-85-25 (59253)
`గదాపాణిం తదా దృష్ట్వా భీమం భారత భారతాః।
మేనిరే తమనుప్రాప్తం దండపాణిమివాంతకం'॥ 8-85-26 (59254)
కాలరాత్రిమివాత్యుగ్రాం నరనాగాశ్వభోజనాం।
ప్రాకారాట్టపురద్వారదారణీమతిదారుణాం॥ 8-85-27 (59255)
గదాం తురగనాశాయ త్వరన్భీమో వ్యవాసృజత్।
సా జఘాన బహూనశ్వానశ్వారోహాంశ్చ మారిష॥ 8-85-28 (59256)
కాంస్యాయసతనుత్రాంశ్చ నరానశ్వాంశ్చ పాండవః।
పోథయామాస గదయా సశబ్దం తేఽపతన్హతాః॥ 8-85-29 (59257)
దంతైర్దశంతో వసుధాం శేరతే క్షతజోక్షితాః।
భగ్నమూర్ధాస్థిచరణాః క్రవ్యాదగణభోజనాః॥ 8-85-30 (59258)
అసృఙ్మాంసవసాభిశ్చ తృప్తిమభ్యాగతా గదా।
అస్థీన్యప్యశ్నతీ తస్థౌ కాలరాత్రీవ దుర్దృశా॥ 8-85-31 (59259)
సహస్రాణి దశాశ్వానాం హత్వా పత్తీంశ్చ భూయసః।
భీమోఽభ్యధావత్సంక్రుద్ధో గదాపాణిరితస్తతః॥ 8-85-32 (59260)
గదాపాణిం తతో భీమం దృష్ట్వా భారత తావకాః।
మేనిరే సమనుప్రాప్తం కాలదణ్·డోద్యతం యమం॥ 8-85-33 (59261)
స మత్త ఇవ మాతంగః సంక్రుద్ధః పాండునందనః।
ప్రవివేశ గజానీకం మకరః సాగరం యథా॥ 8-85-34 (59262)
విగాహ్య చ గజానీకం ప్రగృహ్య మహతీం గదాం।
క్షణేన భీమః సంక్రుద్ధస్తన్నిన్యే యమసాదనం॥ 8-85-35 (59263)
గజాన్సకంకటాన్మత్తాన్సారోహాన్సపతాకినః।
పతతః సమపశ్యామ సపక్షాన్పర్వతానివ॥ 8-85-36 (59264)
హత్వా తు తద్గజానీకం భీమసేనో మహాబలః।
పునః స్వరథమాస్థాయ పృష్ఠతోఽర్జునమభ్యయాత్॥ 8-85-37 (59265)
తతః పరాఙ్ముఖీభూతం నిరుత్సాహం బలం తవ।
తదానీం తు మహారాజ ప్రాయశః శస్త్రవేష్టితం॥ 8-85-38 (59266)
విలంబమానం తత్సైన్యభప్రగల్భమవస్థితం।
దృష్ట్వా ప్రాచ్ఛాదయద్బాణైరర్జునః శస్త్రవృష్టిభిః॥ 8-85-39 (59267)
నరాశ్వరథమాతంగా యుధి గాండీవధన్వనా।
శరవ్రాతైశ్చితా రేజుః కదంబా ఇవ కేసరైః॥ 8-85-40 (59268)
తతః కురుణామభవదార్తనాదో మహాన్నృప।
నరాశ్వనాగాసుహనాందృష్ట్వా బాణాన్కిరీటినః॥ 8-85-41 (59269)
హాహాకృతం భృశం త్రస్తం లీయమానం పరస్పరం।
అలాతచక్రవత్సైన్యం తదా బభ్రామ తావకం॥ 8-85-42 (59270)
తతోఽర్జునశరధ్వస్తం కురూణాం సుమహద్బలం।
న హ్యత్రాసీదనిర్భిన్నో రథః సాదీ హయో గజః॥ 8-85-43 (59271)
ఆదీప్తమివ తత్సైన్యం శరైశ్ఛిన్నతనుచ్ఛదం।
ఆసీత్స్వశోణితక్లిన్నం రౌద్రం నష్టం విశాంపతే॥ 8-85-44 (59272)
తత్సైన్యం హతభూయిష్ఠమాహతం నిశితైః శరైః।
న జహౌ సమరం ప్రాప్య ఫల్గునం శత్రుతాపనం॥ 8-85-45 (59273)
తత్రాద్భుతమపశ్యామ కౌరవాణాం పరాక్రమం।
వధ్యమానోఽపి యత్పార్థం న జహౌ భరతర్షభ॥ 8-85-46 (59274)
తం దృష్ట్వా విక్రమం తస్య కురవః సవ్యసాచినః।
నిరాశాః సమపద్యంత సర్వే కర్ణస్య జీవితే॥ 8-85-47 (59275)
అవిషహ్యం తు పార్థస్య శరసంస్పర్శమాహవే।
మత్వా న్యవర్తన్కురవో జితా గాండీవధన్వనా॥ 8-85-48 (59276)
తే హిత్వా సమరే పార్థం వధ్యమానాశ్చ సాయకైః।
ప్రదుద్రువుర్దిశో భీతాశ్చుక్రుశుశ్చాపి సూతజం॥ 8-85-49 (59277)
తాన్విద్రావయతే పార్థః కిరఞ్శరశతాన్బహూన్।
హర్షయన్పాండవీం సేనాం రాజానం చ యుధిష్ఠిరం॥ 8-85-50 (59278)
పుత్రాస్తవ మహారాజ జగ్ముః కర్ణరథం ప్రతి।
అగాధే మజ్జతాం తేషాం ద్వీపః కర్ణోఽభవత్తదా॥ 8-85-51 (59279)
కురవో హి మహారాజ నిర్విషాః పన్నగా ఇవ।
కర్ణమేవోపలీయంత భయాద్గాండీవఘన్వనః॥ 8-85-52 (59280)
యథా సర్వాణి భూతాని మృత్యోర్భీతాని మారిష।
ఉపలీయంతి సంత్రాసాద్ధర్మం లోకపరాయణం॥ 8-85-53 (59281)
తథా కర్ణం మహేష్వాసం పుత్రాస్తవ నరాధిప।
ఉపాలీయంత సంత్రాసాత్పాండవస్య మహాత్మనః॥ 8-85-54 (59282)
తాఞ్శోణితపరిక్లిన్నాన్విషమస్థాఞ్శరాతురాన్।
మా భైష్టేత్యబ్రవీత్కర్ణో భీతానావిష్టచేతసః॥ 8-85-55 (59283)
సంభగ్నం హి బలం దృష్ట్వా బలాత్పార్థేన తావకం।
ధనుర్విస్ఫారయన్కర్ణస్తస్థౌ శత్రుజిఘాంసయా॥ 8-85-56 (59284)
తాన్ప్రద్రుతాన్కురూందృష్ట్వా కర్ణః శస్త్రభృతాం వరః।
సంచింతయిత్వా పార్థస్య వధే దధ్రే మనః శ్వసన్॥ 8-85-57 (59285)
విస్ఫార్య సుమహచ్చాపం తతశ్చాధిరథిర్వృషః।
పాంచాలాన్పునరాధావత్పశ్యతః సవ్యసాచినః॥ 8-85-58 (59286)
తతః క్షణేన క్షితిపాః క్షతజప్రతిమేక్షణాః।
శరౌఘైశ్ఛాదయామాసుర్మహామేఘా ఇవాచలం॥ 8-85-59 (59287)
తతః శరసహస్రాణి కర్ణముక్తాని మారిష।
పాంచాలానాం హరత్ప్రాణాంస్తమాంసీవ తమోనుదః॥ 8-85-60 (59288)
మహదాసీత్తదా యుద్ధం పాంచాలానాం మహామతే।
వధ్యతాం సూతపుత్రేణ మిత్రార్థే మిత్రగృద్ధినా॥ ॥ 8-85-61 (59289)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే పంచాశీతితమోఽధ్యాయః॥ 85 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.86. అధ్యాయః 086
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకలయుద్ధం॥ 1 ॥ భీమదుఃశాసనయోః సమాగమః సంవాదశ్చ॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-86-0 (59290)
సంజయ ఉవాచ। 8-86-0x (5045)
తతః కర్ణః కురుషు ప్రద్రుతేషు
వరూథినా శ్వేతహయేన రాజన్।
పాంచాలపుత్రాన్వ్యధమత్సూతపుత్రో
మహేషుమిర్వాత ఇవాభ్రసంఘాన్॥ 8-86-1 (59291)
సూతం రథాదంజలికైర్నిపాత్య
జఘాన చాశ్వాంజనమేజయస్య।
శతానీకం సుతసోమం చ భల్లై--
రవాకిరద్ధనుషీ చాప్యకృంతత్॥ 8-86-2 (59292)
ధృష్టద్యుంనం నిర్బిభేదాథ షడ్భి--
ర్జఘానాశ్వాందక్షిణాంస్తస్య సంఖ్యే।
హత్వా చాశ్వాన్సాత్యకేః సూతపుత్రః
కైకేయపుత్రం న్యవధీద్విశోకం॥ 8-86-3 (59293)
తమభ్యధావన్నిహతే కుమారే
సేనాపతిః కైకయో మిత్రవర్మా।
శరైర్విధున్వన్భృశముగ్రవేగైః
కర్ణాత్మజం చాప్యహనత్సుదేవం॥ 8-86-4 (59294)
తస్యార్ధచంద్రైస్త్రిభిరుచ్చకర్త
ప్రహస్య బాహూ చ శిరశ్చ కర్ణః।
స స్యందనాద్గామగమద్గతాసుః
పరశ్వథైః సాల ఇవావరుగ్ణః॥ 8-86-5 (59295)
హతాశ్వమంజోగమిభిః సుషేణః
శినిప్రవీరం నిశితైః పృషత్కైః।
ప్రచ్ఛాద్య నృత్యన్నివ కర్ణపుత్రః
శైనేయబాణాభిహతః పపాత॥ 8-86-6 (59296)
పుత్రే హతే క్రోధపరీతయేతాః
కర్ణః శినీనాం ప్రవరం జిఘాంసుః।
హతోఽసి హే సాత్యక ఇత్యుదీర్య
వ్యవాసృజద్బాణమమిత్రసాహం॥ 8-86-7 (59297)
తమస్య చిచ్ఛేద శరం శిఖండీ
త్రిభిస్త్రిభిశ్చ ప్రతుతోద కర్ణం।
శిఖండినః కార్ముకం చ ధ్వజం చ
చ్ఛిత్త్వా క్షురాభ్యాం న్యహనత్సుజాతః॥ 8-86-8 (59298)
శిఖండినం షడ్భిరవిధ్యదుగ్రో
ధార్ష్టద్యుంనేః స శిరశ్చోచ్చకర్త।
తతోఽభినత్సుతసోమం క్షురేణ
సుసంఝితేనాధిరథిర్మహాత్మా॥ 8-86-9 (59299)
అథాక్రందే తుములే వర్తమానే
ధార్ష్టద్యుంనే నిహతే తత్ర కృష్ణః।
అపాంచాల్యం క్రియతే యాహి పార్థ
కర్ణం జహీలాబ్రవీద్రాజసింహ॥ 8-86-10 (59300)
తతః ప్రహస్యాశు నరప్రవీరో
రథం రథేనాధిరథేర్జగామ।
భయే తేషాం త్రాణమిచ్ఛన్సుబాహు--
రభ్యాహతానాం రథయూథపేన॥ 8-86-11 (59301)
తతోఽపరే భారత దుష్ప్రకంప్యాః
పాంచాలానాం రథసంఘాః సమేతాః।
ప్రతిశ్రితా హ్యంతరిక్షే గ్రహాభా
ధనుఃప్రవీరాస్తు రథప్రవీరాః॥ 8-86-12 (59302)
విస్ఫార్య గాండీవమథోగ్రఘోషం
జ్యయా సమాహత్య తలే భృశం చ।
బాణాంధకారం సహసైవ కృత్వా
జఘాన నాగాశ్వరథధ్వజాంశ్చ॥ 8-86-13 (59303)
[ప్రతిశ్రుతః ప్రాచరదంతరిక్షే
గుహా గిరీణామపతన్వయాంసి।
యన్మండలజ్యేన విజృంభమాణో
రౌద్రే ముహూర్తేఽభ్యపతత్కిరీటీ॥] 8-86-14 (59304)
తం భీమసేనోఽనుయయౌ రథేన
పృష్ఠే రక్షన్పాండవమేకవీరః।
తౌ రాజపుత్రౌ త్వరితౌ రథాభ్యాం
కర్ణాయ యాతావరిభిర్విషక్తౌ॥ 8-86-15 (59305)
తత్రాంతరే సుమహాన్సూతపుత్ర--
శ్చక్రే యుద్ధం సోమకాన్సంప్రమథ్య।
రథాశ్వమాతంగణాంజఘాన
ప్రచ్ఛాదయామాస శరైర్దిశశ్చ॥ 8-86-16 (59306)
తముత్తమౌజా జనమేజయశ్చ
క్రుద్ధౌ యుధామన్యుశిఖండినౌ చ।
కర్ణం బిభేదుః సహితాః పృషత్కైః
సన్నర్దమానాః సహ పార్షతేన॥ 8-86-17 (59307)
తే పంచ పాంచాలరథాః సమేతా
వైకర్తనం కర్ణమభిద్రవంతః।
తస్మాద్రథాచ్చ్యావయితుం న శేకు--
ర్ధైర్యాత్కృతాత్మానమివేంద్రియార్థాః॥ 8-86-18 (59308)
తేషాం ధనూంషి ధ్వజవాజిసూతాం--
స్తూర్ణం పతాకాశ్చ నికృత్య బాణైః।
తాన్పాంచాలానభ్యహనత్పృవత్కైః
కర్ణస్తతః సింహ ఇవోన్ననాద॥ 8-86-19 (59309)
తస్యాస్యతస్తానభినిఘ్నతశ్చ
జ్యాబాణహస్తస్య ధనుఃస్వేనన।
సాద్రిద్రుమా స్యాత్పృథివీ విశీర్ణే--
త్యతీవ మత్వా జనతా వ్యపీదత్॥ 8-86-20 (59310)
స శక్రచాపప్రతిమేన ధన్వనా
భృశాయతేనాధిరథిః శరాన్సృజన్।
బభౌ రణే దీప్తమరీచిమండలో
యథాంశుమాలీ పరివేషవాంస్తథా॥ 8-86-21 (59311)
శిఖండినం ద్వాదశభిః పరాభిన--
చ్ఛితైః శరైః షడ్భిరథోత్తమౌజసం।
త్రిభిర్యుధామన్యుమవిధ్యదాశుగై--
స్త్రిభిస్త్రిభిః సోమకపార్షతాత్మజౌ॥ 8-86-22 (59312)
పరాజితాః పంచ మహారథాస్తు తే
మహాహవే సూతసుతేన మారిష।
నిరుద్యమాస్తస్థురమిత్రనందనా
యథేంద్రియార్థాత్మవతా పరాజితాః॥ 8-86-23 (59313)
నిమజ్జతస్తానథ కర్ణసాగరే
విపన్ననావో వణిజో యథార్ణవే।
ఉద్దధ్రిరే నౌభిరివార్ణవాద్రథైః
సుకల్పితైర్ద్రౌపదిజాః స్వమాతులాన్॥ 8-86-24 (59314)
తతః శినీనామృషభః శితైః శరై--
ర్నికృత్య కర్ణప్రహితానిషూన్వహూన్।
విదార్య కర్ణం నిశితైరయస్మయై--
స్తవాత్మజం జ్యేష్ఠమవిధ్యదష్టమిః॥ 8-86-25 (59315)
కృపోఽథ భోజశ్చ తవాత్మజస్తథా
స్వయం చ కర్ణో నిశితైరతాడయత్।
స తైశ్చతుర్భిర్యుయుధే యదూత్తమో
దిగీశ్వరైర్దైత్యపతిర్యథా తథా॥ 8-86-26 (59316)
సమాతతేనేష్వసనేన కూజతా
మహాస్వనేనాశనిపాతదీధితిః।
బభూవ దుర్ధర్షతరః స సాత్యకిః
శరన్నభోమధ్యగతో యథా రవిః॥ 8-86-27 (59317)
పునః సమాస్థాయ రథాన్సుదంశితాః
శినిప్రవీరం జుగుపుః పరంతపాః।
సమేత్య పాంచాలమహారథా రణే
మరుద్రణాః శక్రమివారినిగ్రహే॥ 8-86-28 (59318)
తతోఽభవద్యుద్ధమతీవ దారుణం
తవాహితానాం తవ సైనికైః సహ।
రథాశ్వమాతంగవినాశనం తథా
యథా సురాణామసురైః పురాఽభవత్॥ 8-86-29 (59319)
రథా ద్విపా వాజిపదాతయస్తథా
భ్రమంతి నానావిధశస్త్రవేష్టితాః।
పరస్పరేణాభిహతాశ్చ చస్ఖలు--
ర్వినేదురార్తా వ్యసవోఽపతంస్తథా॥ 8-86-30 (59320)
తథాగతం భీమమభీస్తవాత్మజః
ససార రాజావరజః కిరఞ్శరైః।
తమభ్యధావత్త్వరితో వృకోదరో
మహారురుం సింహ ఇవాభిపేదివాన్॥ 8-86-31 (59321)
తతస్తయోర్యుద్ధమతీవ దారుణం
ప్రదీవ్యతోః ప్రాణదురోదరం ద్వయోః।
పరస్పరేణాభినివిష్టరోషయో--
రుదగ్రయోః శంబరశక్రయోర్యథా॥ 8-86-32 (59322)
శరైః శరీరార్తికరైః సుతేజనై--
ర్నిజఘ్నతుస్తావితరేతరం భృశం।
సకృత్ప్రభిన్నావివ వాసితాంతరే
మహాగజౌ దోర్భిరదీనఘాతినౌ॥ 8-86-33 (59323)
ఆలోక్య తౌ చైవ పరస్పరం తతః
సమం చ శూరౌ చ ససారథీ తదా।
భీమోఽబ్రవీద్యాహి దుఃశాసనాయ
దుఃశాసనో యాహి వృకోదరాయ॥ 8-86-34 (59324)
తయో రథౌ సారథిసంప్రచోదితౌ
సమం రథౌ తౌ మహసా సమీయతుః।
నానాయుధచ్ఛత్రపతాకికాధ్వజౌ
దివీవ పూర్వం బలశక్రయో రణే॥ 8-86-35 (59325)
భీమ ఉవాచ। 8-86-36x (5046)
దిష్ట్యాఽసి దుఃశాసన అద్య దృష్టః
క్షణం ప్రతీచ్ఛే సహవృద్ధి మూలం।
చిరోదితం యన్మయా తే సభాయాం
కృష్ణాభిమర్శేన గృహాణ మత్తః॥ 8-86-36 (59326)
స ఏవముక్తస్తు తతో మహాత్మా
దుఃశాసనో వాక్యమువాచ వీరః।
సర్వం స్మరన్నేవ విసంస్మరామి
ఉదీర్యమాణం శృణు భీమసేన॥ 8-86-37 (59327)
స్మరామి చాత్మప్రభవం చిరాయ
యజ్జాతుషే వేశ్మని రాత్ర్యహాని।
విశ్వాసహీనా మృగయాం చరంతో
వసంతి సర్వత్ర నిరాకృతాస్తు॥ 8-86-38 (59328)
మహాభయం రాత్ర్యహాని స్మరంత--
స్తథోపభోగాచ్చ సుఖాచ్చ హీనాః।
వనేష్వటంతో గిరిగహ్వరాణి
పాంచాలరాజస్య పురం ప్రవిష్టాః॥ 8-86-39 (59329)
మాయాం యూయం కామపి సంప్రవిష్టా
యతో వృతః కృష్ణయా ఫల్గునో వః।
సంభూయ పాపైస్తదనార్యవృత్తం
కృతం తదా మాతృకృతానురూపం॥ 8-86-40 (59330)
ఏకా వృతా పంచభిః సాభిపన్నా।
హ్యలజ్జమానేశ్చ పరస్పరస్య।
స్మరే సభాయాం సుబలాత్మజేన
దాసీకృతా యత్సహ కృష్ణయా చ॥ 8-86-41 (59331)
సంజయ ఉవాచ। 8-86-42x (5047)
ఇత్యేవముక్తస్తు తవాత్మజేన
పాండోః సుతః కోపవశం భృశం
ధనుః క్షురాభ్యాం ధ్వజమేవ చాచ్ఛినత్।
లలాటమప్యస్య బిభేద పత్రిణా 8-86-42 (59332)
శిరశ్చ కాయాత్ప్రజహార సారథేః॥
స రాజపుత్రోఽన్యదవాప్య కార్ముకం
వృకోదరం ద్వాదశభిః పరాభినత్।
స్వయం నియచ్ఛంస్తురగానజిహ్మగైః 8-86-43 (59333)
శరైశ్చ భీమం పునరప్యవీవృషత్॥ ॥ 8-86-44 (59334)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే షడశీతితమోఽధ్యాయః॥ 86 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.87. అధ్యాయః 087
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
భీమేన రాజ్ఞాం సమక్షం దుఃశాసనవక్షసో రక్తపానం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-87-0 (59335)
సంజయ ఉవాచ। 8-87-0x (5048)
సర రాజపుత్రేణ సమార్చ్ఛదుగ్ర--
దుఃశాసనేన నికృతో నికృత్యా॥ 8-87-1 (59336)
తత్రాకరోద్దుష్కరం రాజపుత్రో
దుఃశాసనః కురువీరో మహాత్మా।
యద్భీమసేనం ప్రతియోధయద్రణే
జంభో యథా శక్రముదారవీర్యం॥ 8-87-2 (59337)
ధనుచ్ఛిత్త్వా భీమసేనస్య సంఖ్యే
షడ్భిః శరైః సారథిమభ్యవిధ్యత్।
తతోఽవిధ్యత్త్రింశతా భీమసేనం
వరేషుభిర్వన్యమివ ద్విపేంద్రం॥ 8-87-3 (59338)
స కార్ముకం గృహ్య తు భారసాధనం
భీమస్తదా రాజపుత్రం హ్యవిధ్యత్।
పంచాశతైర్బాణగణైః స్తనానంతరే
తోత్రైర్యథా తీవ్రవేగం ద్విపేంద్రం॥ 8-87-4 (59339)
తతస్తు రాజన్విరథం మహాత్మా
దుఃశాసనో భీమసేనం చకార।
నిహత్య సంఖ్యే చతురోఽస్య బాహా--
ంఛిత్త్వా రథేషాం పునరేవ చాక్షిపత్॥ 8-87-5 (59340)
తతః క్షితిస్వో హ్యబరుహ్య యానా--
ద్వృకోదరో మదయా తస్య వాహాన్।
యమక్షయం ప్రేషయిత్వా మహాత్మా
రథం సమాకర్పత రాజసూనోః॥ 8-87-6 (59341)
తస్మాదవప్లుత్య రథాత్ససర్జ
దుఃశాసనస్తోమరముగ్రవేగం।
స తేన విద్ధో హ్యురసి హ్యప్రమేయో
గదాం తస్మై విససర్జాప్రమేయాం॥ 8-87-7 (59342)
తతః క్రోధాద్భీమసేనః కృతాని
సర్వాణి దుఃఖాన్యనుసంస్మరన్వై।
సంస్మృత్య సంస్మృత్య తథా ప్రతిజ్ఞా--
ముగ్రామసౌ రాజపుత్రౌ వ్యషీదత్॥ 8-87-8 (59343)
సంచింతితం రోషమతీవ వేగా-
త్త్రయోదశాబ్దం పురుషప్రవీరః।
ప్రగృహ్య వజ్రాశనితుల్యవేగాం
గదాం కరేణాథ వృకోదరో రుషా॥ 8-87-9 (59344)
నిపాతయిత్వా పృథివీతలే భృశం
స తాజయామా వృకోదరో బలీ।
అతీవ సంతాడితభిన్నగాత్రో
దుఃశాసనో వై నిపపాత భూమౌ॥ 8-87-10 (59345)
ఆక్రంయ కంఠే యుధి రాజపుత్రం
సంరక్తనేత్రో హ్యబ్రవీద్ధార్తరాష్ట్రం।
తద్బ్రూహి కిం త్వం పరిమార్గమాణో
హ్యస్మాన్పరాభూయ ఇహాగతః పునః॥ 8-87-11 (59346)
దిదీపయంస్తద్భృశదీపితం మే
చిరార్జితం రోషమతిప్రదీప్తం।
మధు ప్రపాస్యే తవ కోష్టభాజనా--
దిత్యబ్రవీద్భీమసేనస్తరస్వీ॥ 8-87-12 (59347)
దుఃశాసనం కంఠదేశే ప్రమృద్రం--
స్తతః క్రూరం భీమసేనశ్చకార।
కతం వ్యంసయిత్వా సహసా ససార
బలాదసౌ ధార్తరాష్ట్రస్తరస్వీ॥ 8-87-13 (59348)
భీమోఽభిదుద్రావ సుతం త్వదీయం
సపత్రతాం దర్శయంధార్తరాష్ట్రే।
మృగం ముహుః సింహశిశుర్యథా వనే
తథాశ్వభిద్రుత్య మహాబలం బలీ॥ 8-87-14 (59349)
నిగృహ్య చైనం పరమేణ కర్మణా
ఉత్క్షిప్య చోత్క్షిప్య చ తూర్ణమేనం।
భూమౌ తదా నిష్పిపేషాథ వీర
అసిం వికోశం విమలం చకార॥ 8-87-15 (59350)
తం పాతయిత్వా తు వృకోదరోఽథ
జగర్జ హర్షేణ వినాదయందిశః।
నాదేన తేనాఖిలపార్శ్వవర్తినో
మూర్చ్ఛాకులాః పతితాస్త్వాజమీఢ॥ 8-87-16 (59351)
దుఃశాసనం తత్ర సమీక్ష్య రాజ--
న్భీమో మహాబాహురచింత్యకర్మా।
స్మృత్వా చ కేశగ్రహణం చ దేవ్యా
వస్త్రాపహారం చ రజస్వలాయాః॥ 8-87-17 (59352)
అనాగసో భర్తృపరాఙ్ముఖాయా
దుఃఖాని దత్తాన్యపి విప్రచింత్యా।
జజ్వాల కోపాదథ భీమసేన
ఆజ్యప్రసిక్తో హి యథా హుతాశః॥ 8-87-18 (59353)
తత్రాహ కర్ణం చ సుయోధనం చ
కృపం ద్రౌణిం కృతవర్మాణమేవ।
నిహన్మి దుఃశాసనమద్య పాపం
సంరక్ష్యతామద్య సమస్తయోధాః॥ 8-87-19 (59354)
ఇత్యేవముక్త్వా సహసాభ్యధావ--
న్నిహంతుకామోఽతిబలస్తరస్వీ।
తథా తు విక్రంయ రమే వృకోదరో
మహాగజం కేసరికో యథైవ।
నిగృహ్య దుఃశాసనమేకవీరః
సుయోధనస్యాధిరథేః సమక్షం॥ 8-87-20 (59355)
అసిం సముద్యంయ సితం సుధారం
కంఠే పదాక్రంయ చ వేపమానం।
ఉవాచ తద్గౌరితి యద్బ్రువాణో
హృష్టోఽవదః కర్ణసుయోధనాభ్యాం॥ 8-87-21 (59356)
యే రాజసూయావభృథే పవిత్రా
జాతాః కఛా యాజ్ఞసేన్యా దురాత్మన్।
తే పాణినా కతరేణావకృష్టా--
స్తద్బ్రూహి త్వాం పృచ్ఛతి భీమసేనః॥ 8-87-22 (59357)
శ్రుత్వా తు తద్భీమవచః సుఘోరం
దుఃశాసనో భీమసేనం నిరీక్ష్య।
జజ్వాల బీమం స తదా స్మయేన
సంశృణ్వతాం కౌరవసోమకానాం।
ఉక్తస్తదాజౌ స తథా సరోషం
జగాద భీమం పరివృత్తనేత్రః॥ 8-87-23 (59358)
అయం కరికరాకారః పీనస్తనవిమర్దనః।
గోసహస్రప్రదాతా చ క్షత్రియాంతకరః కరః॥ 8-87-24 (59359)
అనేన యాజ్ఞసేన్యా మే భీమ కేశా వికర్షితాః।
పశ్యతాం కురుముఖ్యానాం యుష్మాకం చ సభాసదాం॥ 8-87-25 (59360)
ఏవం త్వసౌ రాజసుతం నిశంయ
బ్రువంతమాజౌ వినిపీడ్య వక్షః।
భీమో బలాత్తం ప్రతిగృహ్య దోర్భ్యా--
ముచ్చైర్ననాదాథ సమస్తయోధాన్॥ 8-87-26 (59361)
ఉవాచ యస్యాస్తి బలం స రక్ష--
త్వసౌ భవేదద్య నిరస్తబాహుః।
దుఃశానం జీవితం ప్రోత్సృజంత--
మాక్షిప్య యోధాంస్తరసా మహాబలః॥ 8-87-27 (59362)
ఏవం క్రుద్ధో భీమసేనః కరేణ
ఉత్పాటయామాస భుజం మహాత్మా।
దుఃశాసనం తేన స వీరమధ్యే
జఘాన వజ్రాశనిసన్నిభేన॥ 8-87-28 (59363)
కంఠే సమాక్రంయ చ వేపమానం
కృత్వాఽను రూపం పరమం సుఘోరం।
కాలాంతకాభ్యాం సదృశం తదానీం
విదార్య వక్షశ్చ మహారథస్య॥ 8-87-29 (59364)
దుఃశాసనస్య నిపుశాసనస్య
ఉద్ధృత్య వక్షః పతితస్య భూమౌ।
తతోఽపిబచ్ఛోణితమస్య కోష్ణ--
మాస్వాద్య చాస్వాద్య చ వీక్షమాణః॥ 8-87-30 (59365)
క్రుద్ధః ప్రహృష్టో నిజగాద వాక్యం
స్తన్యస్య మాతుః పయసోఽమృతస్య।
మాధ్వీకజస్యేవ రసస్య తస్య
మధోశ్చ పానాద్యవకస్య పానాత్॥ 8-87-31 (59366)
పయోదధిభ్యాం మథితాచ్చ ముఖ్యా--
త్తథేక్షుసారస్య మనోహరస్య।
సర్వేభ్య ఏవాభ్యధికో రసోఽస్య
మతో మమాద్యాహితలోహితస్య॥ 8-87-32 (59367)
ఏవం బ్రువాణం పునరుత్థితం త--
మాస్ఫోట్య వల్గంతమతిప్రహృష్టం।
యే భీమసేనం దదృశుస్తదానీం
ప్రాయేణ తేఽపి వ్యథితా నిపేతుః॥ 8-87-33 (59368)
యే చాపి నాసన్పతితా మనుష్యా--
స్తేషాం కరేభ్యః పతితం తు శస్త్రం।
భయాచ్చ సంచుక్రుశురస్వరైస్తదా
నిమీలితాక్షా ముముహుశ్చ తత్ర॥ 8-87-34 (59369)
యే తత్ర భీమం రుధిరం పిబంతం
దుఃశాసనస్య దదృశుః ప్రపన్నాః।
నాయం మనుష్యస్త్వితి భాషమాణాః
సర్వేఽపలాయంత భయాభిపన్నాః॥ ॥ 8-87-35 (59370)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే సప్తశీతితమోఽధ్యాయః॥ 87 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.88. అధ్యాయః 088
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
దుఃశాసనవధక్రోధాదాత్మనామభిద్రుతదతాం తదనుజానాం భీమేన వధః॥ 1 ॥ దుఃశాసనాదినిధనాద్బిశ్యతః కర్ణస్య శల్యేన ప్రోత్సాహనం॥ 2 ॥ సంకులయుద్ధం॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-88-0 (59371)
సంజయ ఉవాచ। 8-88-0x (5049)
స పీత్వా రుధిరం తస్య చరణౌ గృహ్య భారత।
ఇత్యుచ్చైర్వచనం ప్రాహ ప్రతినృత్యన్వృకోదరః॥ 8-88-1 (59372)
ఏష తే రుధిరం తీవ్రం పిబామి పురుషాదవత్।
వదేదానీం సుసంరబ్ధః పునర్గౌరితి గౌరితి॥ 8-88-2 (59373)
యే చాస్మాన్ప్రతినృత్యంతి తదా గౌరితి గౌరితి।
తాన్వయం ప్రతినృత్యామః పునర్గౌరితి గౌరితి॥ 8-88-3 (59374)
ప్రమాణకోట్యాం శయనే కాలకూటకభోజనం।
దంశనం చాహిభిస్తీక్ష్ణైర్దాహం జతుగృహే చ యత్॥ 8-88-4 (59375)
ద్యూతే చ దోషభూయస్త్వమరణ్యే వసతిశ్చ యా।
ఇష్వస్త్రాణి చ సంగ్రామే అనిలానిలవేశ్మసు॥ 8-88-5 (59376)
దుఃఖాన్యేవాభిజానీమో న సుఖాని కదాచన।
ధృతరాష్ట్రస్య దౌరాత్ంయాత్సపుత్రస్య వయం సదా॥ 8-88-6 (59377)
ఇత్యుచ్చైర్వచనం ప్రోచ్య జయం ప్రాప్య వృకోదరః।
పునరేవ మహారాజ తవ సైన్యమభిద్రవత్॥ 8-88-7 (59378)
రక్తార్ద్రపాణిస్తు తతో మహాత్మా
గదాపాణిః కాల ఇవాంతకాలే।
విభీషయంస్తవ పుత్రస్య సైన్య--
మితస్తతో ధావతి వాహినీం తే॥ 8-88-8 (59379)
తతః క్షణాద్భారత శూన్యమాసీ--
దాయోధనం ఘోరతరం కురూణాం।
యత్రాజిమధ్యే ప్రాపిబద్భీమసేనో
దుఃశాసనస్య రుధిరం క్రోధదీప్తః॥ 8-88-9 (59380)
స హత్వా సమరే రాజన్రాజపుత్రం మహాబలం।
పూర్ణకామో మదోదగ్రః సింహో రురుమివోత్కటః॥ 8-88-10 (59381)
రుధిరార్ద్రో మహారాజ వ్యశోభత పరంతపః।
సపుష్పః కింశుక ఇవ రక్తరక్తతరో బభౌ॥ 8-88-11 (59382)
రుధిరాక్తో ఘోరవేషః క్రుద్ధో రాజన్వచోఽబ్రవీత్।
బ్రూహీదానీం పాపమతే నృశంస పతితో హ్యసి॥ 8-88-12 (59383)
దుఃశాసనే యాదృశం సంశ్రుతం న--
స్తదవాప్తం పాండవైః సర్వమేవ।
అత్రైవమాప్స్యాంయపరం ద్వితీయం
దుర్యోధనం యజ్ఞపశుం విశస్య॥ 8-88-13 (59384)
శిరో మృదిత్వాఽస్య పునశ్చ శాంతిం
యాస్యాంయహం కౌరవాణాం సమక్షం।
యా సాఽపతిః సా సపతిర్హి జాతా
యాస్తాః సపత్యోఽపతయస్తు జాతాః॥ 8-88-14 (59385)
పశ్యంతు చిత్రం వివిధం హి లోకే
యే వై తిలాః షండతిలా బభూవుః।
తే చేత్సంసిద్ధా నిధనం గతాః పరే
కిం చిత్రరూపం బత జీవలోకే॥ 8-88-15 (59386)
ఏతావదుక్త్వా వచనం ప్రహృష్టః
ప్రాక్రోశదుచ్చై రుధిరార్ద్రవక్రః।
ననర్త చైవాతిబలో మహాత్మా
వృత్రం నిహత్యేవ సహస్రనేత్రః॥ 8-88-16 (59387)
దృష్ట్వా తు నృత్యంతముదగ్రవీర్యం
కాలం యథా త్వంతకాలే ప్రజానాం।
మహద్భయం చాధిరథిం వివేశ
జయే నిరాశాశ్చ సుతాస్త్వదీయాః॥ 8-88-17 (59388)
దుఃశాసనే తు నిహతే పుత్రాస్తవ మహారథాః।
మహత్క్రోధవిషం వీరా ధారయంతో మహాబలాః।
తే తు రాజన్మహావీర్యా భీమం ప్రాచ్ఛాదయంఛరైః॥ 8-88-18 (59389)
నిషంగీ కవచీ ఖంగీ దండధారో ధనుర్ధరః।
అలంబుర్జలసంధశ్చ వాతవేగసువర్చసౌ॥ 8-88-19 (59390)
ఏతే సమేత్య సహితా భ్రాతృవ్యసనకర్శితాః।
భీమసేనం మహాబాహుం పీడయామాసురంజసా॥ 8-88-20 (59391)
స వధ్యమానో విశిఖైః సమంతాత్తైర్మహారథైః।
భీమః క్రోధాభిరక్తాక్షః క్రుద్ధః కాల ఇవాబభౌ॥ 8-88-21 (59392)
తతః పరివృతో రాజన్నవభిః శత్రుతాపనైః।
దుఃశాసనాదవరజైః పుత్రైస్తవ వృకోదరః॥ 8-88-22 (59393)
తాంస్తు భల్లైర్మహావేగైర్నవభిర్నవ భారత।
రుక్మాంగదాన్రుక్మపుంఖైః పార్థో నిన్యే యమక్షయం॥ 8-88-23 (59394)
హతేషు తవ పుత్రేషు బలం తద్విప్రదుద్రువే।
పశ్యతః సూతపుత్రస్య పాండవస్య భయార్దితం॥ 8-88-24 (59395)
తతః కర్ణం మహారాజ ప్రవివేశ మహద్భయం।
దృష్ట్వా భీమస్య విక్రాంతమంతకస్య ప్రజాస్వివ॥ 8-88-25 (59396)
తస్య త్వాకారభావజ్ఞః శల్యః సమితిశోభనః। 8-88-26 (59397)
ఉవాచ వచనం కర్ణం ప్రాప్తకాలం హితం తదా॥ 8-88-27 (59398)
ఏతే ద్రవంతి రాజానో భీమసేనభయార్దితాః।
దుర్యోధనశ్చ సంమూఢో భ్రాతృవ్యసనకర్శితః॥ 8-88-28 (59399)
దుఃశాసనస్య రుధిరే పీయమానే మహాత్మనా।
వ్యాపన్నచేతాః సహసా శోకోపహతచేతనః॥ 8-88-29 (59400)
ఉపాసతే త్వామేతే హి పరివార్య మహారథాః।
కృపప్రభృతయః కర్ణ హతశేషాః సహోదరాః॥ 8-88-30 (59401)
పాండవా లబ్ధలక్షాశ్చ ధనంజయపురోగమాః।
త్వామేవాభిముఖాః శూరా యుద్ధాయ సముపస్థితాః॥ 8-88-31 (59402)
స త్వం పురుషశార్దూల పౌరుషే మహతి స్థితః।
క్షత్రధర్మం పురస్కృత్య ప్రత్యుద్యాహి ధనంజయం॥ 8-88-32 (59403)
భారో హి ధార్తరాష్ట్రేణ త్వయి సర్వః సమాహితః।
తముద్వహ మహాబాహో యథాశక్తి యథాబలం॥ 8-88-33 (59404)
జయే స్యాద్విపులా కీర్తిర్ధ్రువః స్వర్గః పరాజయే।
వృషసేనశ్చ రాధేయ సంక్రుద్ధస్తనయస్తవ।
త్వయి మోహం సమాపన్నే పాణ్·డవానభిధావతి॥ 8-88-34 (59405)
సంజయ ఉవాచ। 8-88-35x (5050)
ఏతచ్ఛ్రుత్వా తు వచనం శల్యస్యామితతోజసః।
హృది మానుష్యకం భావం కృత్వా యుద్వాయ సుస్థిరం॥ 8-88-35 (59406)
తతః క్రుద్ధో వృషసేనోఽభ్యధావ--
ద్భీమం సమాయాంతమమిత్రసాహం।
బాణైః కిరంతం ప్రతియాతి చోగ్రం
వ్యాత్తాననం కాలమివాపతంతం॥ 8-88-36 (59407)
తమభ్యధావన్నకులః ప్రవీర--
మారాదమిత్రం ప్రతుదన్పృషత్కైః।
కర్ణస్య పుత్రం సమరే ప్రహృష్టం
జిష్ణుర్జిఘాంసుర్మఘవేవ జంభం॥ 8-88-37 (59408)
తతో ధ్వజం స్ఫాటికహేమచిత్రం
చిచ్ఛేద ధైర్యాన్నకులః క్షురేణ।
కర్ణాత్మజస్యేష్వసనం చ చిత్రం
భల్లేన జాంబూనదచిత్రనద్ధం॥ 8-88-38 (59409)
అథాన్యదాదాయ ధనుః స శీఘ్రం
కర్ణాత్మజః పాండవమభ్యవిధ్యత్।
దివ్యైరస్త్రైరభ్యవర్షత్తదైనం
కర్ణస్య పుత్రో నకులం కృతాస్త్రం॥ 8-88-39 (59410)
తతః క్రుద్ధో నకులః కర్ణపుత్రం
శరైర్మహోల్కాభిరివాభ్యపీడయత్।
స కర్ణపుత్రో నకులస్య రాజ--
న్సర్వానస్త్రాన్వారయదుత్తమాస్త్రైః॥ 8-88-40 (59411)
ఆసీత్సుఘోరం భరతప్రవీర
యుద్ధం తదా కర్ణజపాండవాభ్యాం॥ 8-88-41 (59412)
వనాయుజాన్సుకుమారాన్సుశుభ్రా--
నలంకృతాంజాతరూపేణ చిత్రాన్।
జఘాన చాశ్వాన్నకులస్య వీరో
రణాజిరే సూతపుత్రస్య పుత్రః॥ 8-88-42 (59413)
తతో హతాశ్వాదవరుహ్య యానా--
చ్చర్మాఽఽదదే రుచిరం బర్హిచిత్రం।
ఆకాశసంకాశమసిం ప్రగృహ్య
ప్రకాశమానః ఖగవచ్చచార॥ 8-88-43 (59414)
తతోఽస్య పక్షాననయద్యమాయ
ద్విసాహస్రాన్నకులః క్షిప్రకారీ।
తే ప్రాపతన్నసినా వై విశస్తా
యథాఽశ్వమేధే పశవః శమిత్రా॥ 8-88-44 (59415)
తతస్తతో విజితా యుద్ధశౌండా
నానాదేశ్యాః సుహృదః సత్యసంధాః।
ఏకేన శీఘ్రం నకులేన నున్నాః
సారేప్సునేవోత్తమచందనస్య॥ 8-88-45 (59416)
భూమౌ చరంతం నకులం రథౌఘాః
సమంతతః సాయకైః ప్రత్యగృహ్ణన్।
స తుద్యమానో నకులో విహంగై--
శ్చచార సంఖ్యే ద్విషతో వినిఘ్నన్॥ 8-88-46 (59417)
తం కర్ణపుత్రోఽపి చరంతమాజౌ
నరాశ్వమాతంగరథప్రవీరాన్।
నిఘ్నంతమష్టాదశభిః పృషత్కై--
ర్వివ్యాధ వీరః స చుకోప విద్ధః॥ 8-88-47 (59418)
తతోఽభ్యధావత్సమరే జిఘాంసుః
కర్ణాత్మజం పాండుసుతో నృవీరం।
తస్యేషుభిర్వధమత్సూతపుత్రో
మహారణే వర్మ సహస్రభారం॥ 8-88-48 (59419)
తస్యాథ కాంస్యం సుశితం సుపీత--
మసిప్రవీరం గురుభారాసాహం।
ద్విషచ్ఛరీరాపహరం సుఘోర--
మాధూన్వతః సర్పమివాత్తకోశం॥ 8-88-49 (59420)
క్షిప్రం శరైః షఙ్భిరమిత్రసాహ--
శ్చకర్త ఖంగం నిశితైః సుధారైః।
పునశ్చ పార్థం నిశితైః పృషత్కైః
స్తనాంతరే క్షిప్రమివాత్యవిధ్యత్॥ 8-88-50 (59421)
స భీమసేనస్య రథం చ గత్వా
వవర్ష వై శరవర్షం సుఘోరం॥ 8-88-51 (59422)
నకులమథ విదిత్వా ఛిన్నబాణాసనాసిం
విరథమరిభిరార్తం కర్ణపుత్రాస్త్రమగ్నం।
పవనచలపతాకా హ్లాదినో వల్గితాశ్వాః
పరపురుషనియుక్తాః స్వై రథైః శీఘ్రమీయుః॥ 8-88-52 (59423)
ద్రుపదసుతవరిష్ఠాః పంచ శైనేయషష్ఠా
ద్రుపదదుహితృపుత్రాః పంచ చామిత్రసాహాః।
ద్విరదరథనరాశ్వాన్సూదయంతస్త్వదీయాన్
భగవత ఇవ రుద్రాః సంఖ్యయా హేతిమంతః॥ 8-88-53 (59424)
అథ తవ రథముఖ్యాస్తాన్ప్రతీయుస్త్వరంతః
కృపహృదికసుతౌ చ ద్రౌణిదుర్యోధనౌ చ।
శకునిశుకవృకాశ్చ క్రాథదేవావృధౌ చ
ద్విరదజలదఘౌషైః స్యందనైః కార్ముకైశ్చ॥ 8-88-54 (59425)
అథ తవ రథవర్యాస్తాందశైకప్రవీరా--
నిషుభిరశనికల్పైస్తాడయంతో న్యరుంధన్।
నవజలదసవర్ణైర్హస్తిభిస్తాన్స్మ వవ్రు--
ర్గిరిశిఖరనికాశైర్భీమవేగైః కుణిందాః॥ ॥ 8-88-55 (59426)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే అష్టాశీతితమోఽధ్యాయః॥ 88 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.89. అధ్యాయః 089
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
సంకులయుద్ధం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-89-0 (59427)
సంజయ ఉవాచ। 8-89-0x (5051)
సుకల్పితా హైమవతా మహోత్కటా
రణాభికామైః కృతిభిః సమాస్థితాః।
సువర్ణజాలైర్వితతా బభుర్గజా--
స్తథా యథా ఖే జలదాః సవిద్యుతః॥ 8-89-1 (59428)
కుణిందపుత్రో దశభిర్మహాయసైః
కృపం ససూతాశ్వమపీడయద్భృశం।
తతః శరద్వత్సుతసాయకైర్హతః
సహైవ నాగేన పపాత భూతలే॥ 8-89-2 (59429)
కుణిందపుత్రావరజస్తు తోమరై--
ర్దివాకరాంశుప్రతిమైరయస్మయైః।
జఘాన భోజస్య హయానథాపతన్
క్షణాద్విశస్తాః కృతవర్మణే హయాః॥ 8-89-3 (59430)
అథాపరే ద్రౌణిహతా మహాద్విపా--
స్త్రయః ససర్వాయుధయోధకేతనాః।
నిపేతురుర్వ్యాం వ్యసవో విచేతనా--
స్తథా యథా వజ్రహతా మహాచలాః॥ 8-89-4 (59431)
కుణిందరాజావరజాదనంతరః
స్తనాంతరే పత్రివరైరతాడయత్।
తవాత్మజం తస్య తవాత్మజః శరైః
శితైః శరీరం వ్యహనద్ద్విపం చ తం॥ 8-89-5 (59432)
స నాగరాజః సహ రాజసూనునా
పపాత రక్తం బహు సర్వతః క్షరన్।
మహేంద్రవజ్రప్రహతోఽంబుదాగమే
యథా జలం గేరికపర్వతస్తథా॥ 8-89-6 (59433)
కుణిందపుత్రప్రహితోఽపరో ద్విపః
క్రాథం ససూతాశ్వరథం వ్యపోథయత్।
తతోఽపతత్క్రాథసరాభిఘాతితః
సహేశ్వరో వజ్రహతో యథా గిరిః॥ 8-89-7 (59434)
రథీ ద్విపస్థేన హతోఽపతచ్ఛరైః
క్రాథాధిపః పర్వతజేన దుర్జయః।
సవాజిసూతేష్వసనధ్వజస్తథా
యథా మహావాతహతో మహాద్రుమః॥ 8-89-8 (59435)
వృకో ద్విపస్థం గిరిరాజవాసినం
భృశం శరైర్ద్వాదశభిః పరాభినత్।
తతో వృకం సాశ్వరథం మహాద్విపో
ద్రుతం చతుర్భిరణైర్వ్యపోథయత్॥ 8-89-9 (59436)
స పోథితో నాగరవేణ వీర్యవా--
న్పరాభినద్ద్వాదశభిః శిలీముఖైః।
వృకేణ బాణాభిహతోఽపతత్క్షితౌ
సవారణో బభ్రుసుతేన సార్ధం॥ 8-89-10 (59437)
కుణిందరాజస్య సుతోఽపరస్తదా
స చాపి శూరః సహసా సమర్పితః।
పపాత బాణైః సుబలస్య సూనునా
విషాణపుచ్ఛాపరగాత్రపాతినా॥ 8-89-11 (59438)
గజేన వాహాఞ్శకునేః కుణిందజో
నినాయ వైవస్వతమందిరం రణే।
రథం చ సంక్షుభ్య ననాద నర్దత--
స్తతోఽస్య గాంధారపతిః శిరోఽహరత్॥ 8-89-12 (59439)
తతః కుణిందేషు గతేషు తేషు
ప్రహృష్టరూపాస్తవ తే మహారథాః।
భృశం ప్రదరధ్ముర్లవణాంబుసంభవా--
న్వరాంశ్చ బాణాసనపాణయోఽభ్యయుః॥ 8-89-13 (59440)
తథాఽభవద్యుద్ధమతీవ దారుణం
పునః కురూణాం సహ పాండుసృంజయైః।
శరాసిశక్త్యృష్టిగదాపరశ్వథై--
ర్నరాశ్వనాగాసుహరం భృశాకులం॥ 8-89-14 (59441)
రథాశ్వమాతంగపదాతయస్తతః
పరస్పరం విప్రహతాః క్షితౌ పతన్।
యథా సవిద్యుత్తటితో జలప్రదాః
సముత్థితైర్దిగ్భ్య ఇవోగ్రమారుతేః॥ 8-89-15 (59442)
తతః శతానీకహతా మహాగజా
హయా రథాః పత్తిగణాశ్చ తావకాః।
సుపర్ణవాతప్రహతా యథోరగా--
స్తథా గతా గాం వివశా విచూర్ణితాః॥ 8-89-16 (59443)
తతోఽభ్యవిద్ధ్యద్బహుభిః శితైః శరైః
స విందపుత్రో నకులాత్మజం స్మయన్।
తతోఽస్య కోపాద్విచకర్త నాకులిః
శిరః క్షురేణాంబుజసన్నిభాననం॥ 8-89-17 (59444)
తతః శతానీకమవిధ్యదాయసై--
స్త్రిభిః శరైః కర్ణసుతోఽర్జునం త్రిభిః।
త్రిభిశ్చ భీమం నకులం చ సప్తభి--
ర్జనార్దనం ద్వాదశభిశ్చ సాయకైః॥ 8-89-18 (59445)
తదస్య కర్మాతిమనుష్యకర్మణః
సమీక్ష్య హృష్టాః కురవోఽభ్యపూజయన్।
పరాక్రమజ్ఞాస్తు ధనంజయస్య యే
హుతోఽయమగ్నావితి తే తు మేనిరే॥ ॥ 8-89-19 (59446)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకోననవతితమోఽధ్యాయః॥ 89 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.90. అధ్యాయః 090
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
అర్జునేన కర్ణసూనోర్వృషసేనస్య వధః॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-90-0 (59447)
సంజయ ఉవాచ। 8-90-0x (5052)
తతః కిరీటి పరవీరఘాతీ
హతాశ్వమాలోక్య నరప్రవీరః।
మాద్రీసుతం నకులం లోకమధ్యే
సమీక్ష్య కృష్ణం భృశవిక్షతం చ।
సమభ్యధావద్వృషసేనమాహవే
స సూతజస్య ప్రముఖే స్థితస్తదా॥ 8-90-1 (59448)
తమాపతంతం నరవీరముగ్రం
మహాహవే బాణసహస్రధారిణం।
అభ్యాపతత్కర్ణసుతో మహారథం
యథా మహేంద్రం నముచిః పురా తథా॥ 8-90-2 (59449)
తౌ తత్ర శూరౌ రథకుంజరౌ రణే
పరస్పరస్యాభిముఖౌ మహారథౌ।
ససర్జతుః శరసంఘాననేకా--
న్సంభ్రాంతరూపౌ సుభృశం తదానీం॥ 8-90-3 (59450)
తతో ద్రుతం చైకశరేణ పార్థం
శితేన విద్ధ్వా యుధి కర్ణపుత్రః।
ననాద నాదం సుమహానుభావో
విద్ధ్వేవ శక్రం నముచిః స వీరః॥ 8-90-4 (59451)
పునః స పార్థం వృషసేన ఉగ్రై--
ర్బాణైరవిద్ధ్యద్భుజమూలే తు సవ్యే।
తథైవ కృష్ణం నవభిః సమార్దయ--
త్పునశ్చ పార్థం దశభిర్జఘాన॥ 8-90-5 (59452)
పూర్వం యథా వృషసేనప్రయుక్తై--
రభ్యాహతః శ్వేతహయః శరైస్తైః।
సంరంభమీషద్గమితో వధాయ
కర్ణాత్మజస్యాథ మనః ప్రదధ్రే॥ 8-90-6 (59453)
తతః కిరీటి రణమూర్ధ్ని కోపాత్
కృత్వా త్రిశాఖాం భ్రుకుటిం లలాటే।
ముమోచ తూర్ణం విశిఖాన్మహాత్మా
వధే ధృతః కర్ణసుతస్య సంఖ్యే।
ఆరక్తనేత్రోఽంతకశత్రుహంతా
ఉవాచ కర్ణం భృశముత్స్మయంస్తదా॥ 8-90-7 (59454)
దుర్యోధనం ద్రౌణిముఖాంశ్చ సర్వా--
నహం రణే వృషసేనం తముగ్రం।
సంపశ్యతః కర్ణ తవాద్య సంఖ్యే
నయామి లోకం నిశితైః పృషత్కైః॥ 8-90-8 (59455)
ఊనం చ తావద్ధి జనా వదంతి
సర్వైర్భవద్భిర్మమ సూనుర్హతోఽసౌ।
ఏకో రథో మద్విహీనస్తరస్వీ
అహం హనిష్యే భవతాం సమక్షం॥ 8-90-9 (59456)
సంరక్ష్యతాం రథసంస్థాః సుతోఽయ--
మహం హనిష్యే భవతాం సమక్షం॥
పశ్చాద్వధిష్యే త్వామపి సంప్రమూఢ--
మహం హనిష్యేఽర్జున ఆజిమధ్యే॥ 8-90-10 (59457)
తమద్య మూలం కలహస్య సంఖ్యే
దుర్యోధనాపాశ్రయ జాతదర్పం।
త్వామద్య హంతాఽస్మి రణే ప్రసహ్య
అస్యైవ హంతా యుధి భీమసేనః।
దుర్యోధనస్యాధమపూరుషస్య
యస్యానయాదేష మహాన్క్షయోఽభవత్॥ 8-90-11 (59458)
స ఏవముక్త్వా వినిమృజ్య చాపం
లక్ష్యం హి కృత్వా వృషసేనమాజౌ।
ససర్జ బాణాన్విశిఖాన్మహాత్మా
వధాయ రాజన్కర్ణసుతస్య సంఖ్యే॥ 8-90-12 (59459)
వివ్యాధ చైనం దశభిః పృషత్కై--
ర్మర్మస్వశంకం ప్రహసన్కిరీటీ।
చిచ్ఛేద చాస్యేష్వసనం భుజౌ చ
క్షురైశ్చతుర్భిర్నిశితైః శిరశ్చ॥ 8-90-13 (59460)
స పార్థబాణాభిహతః పపాత
రథాద్విబాహుర్విశిరా ధరాయాం।
సుపుష్పితో వజ్రహతోఽతిమాత్రో
భగ్నో యథా సాల ఇవావకృత్తః॥ 8-90-14 (59461)
తం పార్థబాణాభిహతం పతంతం
సంప్రేక్ష్య కర్ణః సుతమాశుకారీ।
రథం రథేనాశు జగామ రోషా--
త్కిరీటినః పుత్రవధాభితప్తః॥ 8-90-1x1 సంజయ ఉవాచ। 8-90-1a1 తమాయాంతమభిప్రేక్ష్య వేలోద్వృత్తమివార్ణవం। 8-90-1b1 గర్జంతం సుమహాకాయం దుర్నివారం సురైరపి। 8-90-1c1 అర్జునం ప్రాహ దాశార్హః ప్రహస్య పురుషర్షభః॥ 8-90-2a2 అర్య సరథ ఆయాసి శ్వేతాశ్వః శల్యసారథిః। 8-90-2b2 యేన తే సహ యోద్ధవ్యం స్థిరో భవ ధనంజయ॥ 8-90-3a3 పశ్య చైనం సమాయుక్తం రథం కర్ణస్య పాండవ। 8-90-3b3 శ్వేతవాజిసమాయుక్తం యుక్తం రాధాసుతేన చ॥ 8-90-4a4 నానాపతాకాకలిలం కింకిణీజాలమాలినం। 8-90-4b4 ఉహ్యమానమివాకాశో విమానం పాండురైర్హయైః॥ 8-90-5a5 ధ్వజం చ పశ్య కర్ణస్య నాగకక్షం మహాత్మనః। 8-90-5b5 ఆఖండలధనుఃప్రఖ్యముల్లిఖంతమివాంబరం॥ 8-90-6a6 పశ్య కర్ణం సమాయాంతం ధార్తరాష్ట్రప్రియైషిణం। 8-90-6b6 శరధారా విముంచంతం ధారాసారమివాంబుదం॥ 8-90-7a7 ఏష మద్రేశ్వరో రాజా రథాగ్రే పర్యవస్థితః। 8-90-7b7 నియచ్ఛతి హయానస్య రాధేయస్యామితౌజసః॥ 8-90-8a8 శృణు దుందుభినిర్ఘోషం శంఖశబ్దం చ దారుణం। 8-90-8b8 సింహనాదాంశ్చ వివిధాఞ్శృణు పాణ్·డవ సర్వతః॥ 8-90-9a9 అంతర్ధాయ మహాశబ్దాన్కర్ణేనామితతేజసా। 8-90-9b9 దోధూయమానస్య భృశం ధనుషః శృణు నిఃస్వనం॥ 8-90-10a10 ఏతే దీర్యంతి సగణాః పాంచాలానాం మహారథాః। 8-90-10b10 దృష్ట్వా కేసరిణం క్రుద్ధం మృగా ఇవ మహావనే॥ 8-90-11a11 సర్వయత్నేన కౌంతేయ హంతుమర్హసి సూతజం। 8-90-11b11 న హి కర్ణశరానన్యః సోఢుముత్సహతే నరః॥ 8-90-12a12 సదేవాసురగంధర్వాంస్త్రీఁల్లోకాన్సచరాచరాన్। 8-90-12b12 త్వం హి జేతుం రణే శక్తస్తథైవ విదితం మమ॥ 8-90-13a13 భీమముగ్రం మహాత్మానం త్ర్యక్షం శర్వం కపర్దినం। 8-90-13b13 న శక్తా ద్రష్టుమీశానం కిం పునర్యోధితుం ప్రభుం॥ 8-90-14a14 త్వయా సాక్షాన్మహాదేవః సర్వభూతశివః శివః। 8-90-14b14 యుద్ధేనారాధితః స్థాణుర్దేవాశ్చ వరదాస్తవ॥ 8-90-15a15 తస్య పార్థ ప్రసాదేన దేవదేవస్య శూలినః। 8-90-15b15 జహి కర్ణం మహాబాహో నముచిం వృత్రహా యథా॥ 8-90-16a16 శ్రేయస్తేఽస్తు సదా పార్థ యుద్ధే జయమవాప్నుహి॥ 8-90-16b17x అర్జున ఉవాచ। 8-90-17a17 ధ్రువ ఏవ జయః కృష్ణ మమ నాస్త్యత్ర సంశయః। 8-90-17b17 సర్వలోకగురుర్యస్త్వం తుష్టోఽసి మధుసూదన॥ 8-90-18a18 చోదయాశ్వాన్హృషీకేశ రథం మమ మహారథ। 8-90-18b18 నాహత్వా సమరే కర్ణం నివర్తిష్యతి ఫల్గునః॥ 8-90-19a19 అద్య కర్ణం హతం పశ్య మచ్ఛరైః శకలీకృతం। 8-90-19b19 మాం వా ద్రక్ష్యసి గోవింద కర్ణేన నిహతం శరైః॥ 8-90-20a20 ఉపస్థితమిదం ఘోరం యుద్ధం త్రైలోక్యమోహనం। 8-90-20b20 యజ్జనాః కథయిష్యంతి యావద్భూమిర్ధరిష్యతి॥ 8-90-21a21 ఏవం బ్రువంస్తదా పార్థః కృష్ణమక్లిష్టకారిణం। 8-90-21b21 ప్రత్యుద్యయౌ రథేనాశు గజం ప్రతిగజో యథా॥ 8-90-22a22 పునరప్యాహ తేజస్వీ పార్థః కృష్ణమరిందమ। 8-90-22b22 చోదయాశ్వాన్హృషీకేశ కాలోఽయమతివర్తతే॥ 8-90-23a23 ఏవముక్తస్తదా తేన పాణ్·డవేన మహాత్మనా। 8-90-23b23 జయేన సంపూజ్య స పాండవం తదా 8-90-23c23 ప్రచోదయామాస హయాన్మనోజవాన్॥ 8-90-24a24 స పాండుపుత్రస్య రథో మనోజవః 8-90-24b24 క్షణేన కర్ణస్య రథాగ్రగోఽభవత్॥ ॥ 8-90-15 (59462)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే నవతితమోఽధ్యాయః*॥ 90 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.91. అధ్యాయః 091
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
రణాయ కర్ణార్జునయోః సమాగమః॥ 1 ॥ తదవలోకనాయ దివి దేవగంధర్వాదీనాం సమాగమః॥ 2 ॥ దేవాసురాదీనాం కర్ణార్జు నసమాశ్రయణేన ద్వైధీభావః॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-91-0 (59463)
సంజయ ఉవాచ। 8-91-0x (5053)
వృషసేనం హతం దృష్ట్వా క్రోధామర్షసమన్వితః।
పుత్రశోకోద్భవం వారి నేత్రాభ్యాం సమవాసృజత్॥ 8-91-1 (59464)
రథేన కర్ణస్తేజస్వీ జగామాభిముఖో రిపుం।
యుద్ధాయామర్పతాంరాక్షః సమాహూయ ధనంజయం॥ 8-91-2 (59465)
తౌ రథౌ సూర్యసంకాశౌ వైయాఘ్రపరివారితౌ।
సమేతౌ దదృశుస్తత్ర ద్వావివార్కౌ సముద్గతౌ॥ 8-91-3 (59466)
శ్వేతాశ్వౌ పురుషాదిత్యావాస్థితావరిమర్దనౌ।
శుశుభాతే మహాత్మానౌ చంద్రాదిత్యౌ యథా దివి।
`రథౌ చతుర్భిర్జలదైర్భగమిత్రావివాంబరే'॥ 8-91-4 (59467)
తౌ దృష్ట్వా విస్మయం జగ్ముః సర్వసైన్యాని మారిష।
త్రైలోక్యవిజయే యత్తావింద్రవైరోచనావివ॥ 8-91-5 (59468)
రథజ్యాతలనిర్హాదైర్బాణశంఖరవైస్తథా।
తౌ రథావభ్యధావంత క్షత్రియాః సర్వ ఏవ హి॥ 8-91-6 (59469)
ధ్వజావాలోక్య వీరాణాం విస్మయః సమపద్యత।
హస్తికక్ష్యాం చ కర్ణస్య వానరం చ కిరీటినః॥ 8-91-7 (59470)
తౌ రథౌ సంప్రసక్తౌ తు దృష్ట్వా భారత పార్థివాః।
సింహనాదరవాంశ్చక్రుః సాధువాదాంశ్చ పుష్కలాన్॥ 8-91-8 (59471)
శ్రుత్వా తయోర్ద్వైరథం చ తత్ర యోధాః సహస్రశః।
చక్రుర్బాహుస్వనాంశ్చైవ తథా బాణరవం మహత్॥ 8-91-9 (59472)
ఆజఘ్నుః కురవస్తత్ర వాదిత్రాణి సమంతతః।
రాధేయమభితో దధ్ముః శంఖాఞ్శతసహస్రశః॥ 8-91-10 (59473)
తథైవ పాండవాః సర్వే హర్షయంతో ధనంజయం।
తూర్యశంఖనినాదేన దిశః సర్వా వ్యనాదయన్॥ 8-91-11 (59474)
క్ష్వేలితాస్ఫోటితోత్క్రుష్టైస్తుములం సర్వతోఽభవత్।
బాహుశబ్దైశ్చ శూరాణాం కర్ణార్జునసమాగమే॥ 8-91-12 (59475)
తౌ దృష్ట్వా పురుషవ్యాఘ్రౌ రథస్థౌ రథినాం వరౌ।
ప్రగృహీతమహాచాపౌ శరశక్తిధ్వజాయుతౌ॥ 8-91-13 (59476)
వర్మిణౌ బద్ధనిస్త్రింశౌ శ్వేతాశ్వౌ శంఖశోభితౌ।
తూణీరవసంపన్నౌ ద్వావప్యేతౌ సుదర్శనౌ॥ 8-91-14 (59477)
రక్తచందనదిగ్ధాంగౌ సమదౌ గోవృషావివ।
చాపవిద్యుద్ధ్వజోపేతౌ శస్త్రసంపత్తియోధినౌ॥ 8-91-15 (59478)
చామరవ్యజనోపైతౌ శ్వేతచ్ఛత్రోపశోభితౌ।
కృష్ణశల్యరథోపేతౌ తుల్యరూపౌ మహారథౌ॥ 8-91-16 (59479)
సింహస్కంధౌ దీర్ఘభుజౌ రక్తాక్షౌ హేమమాలినౌ।
సింహస్కంధప్రతీకాశౌ వ్యూఢోరస్కౌ మహాబలౌ।
అన్యోన్యవధమిచ్ఛంతావన్యోన్యజయకాంక్షిణౌ॥ 8-91-17 (59480)
అన్యోన్యమభిధావంతౌ గోష్ఠే గోవృషభావివ।
ప్రభిన్నావివ మాతంగౌ సుసంరబ్ధావివాచలౌ॥ 8-91-18 (59481)
ఆశీవిషశిశుప్రఖ్యౌ యమకాలాంతకోపమౌ।
ఇంద్రవృత్రావివ క్రుద్ధౌ సూర్యచంద్రసమప్రభౌ॥ 8-91-19 (59482)
మహాగ్రహావివ క్రుద్ధౌ యుగాంతాయ సముత్థితౌ।
దేవగర్భౌ దేవసమౌ దేవతుల్యౌ చ రూపతః॥ 8-91-20 (59483)
యదృచ్ఛయా సమాయాతౌ సూర్యాచంద్రమసౌ యథా।
బలినౌ సమరే దృప్తౌ నానాశస్త్రధరౌ యుధి॥ 8-91-21 (59484)
తౌ దృష్ట్వా పురుషవ్యాఘ్రౌ శార్దూలావివ ధిష్ఠితౌ।
బభూవ పరమో హర్షస్తావకానాం విశాంపతే॥ 8-91-22 (59485)
సంశయః సర్వభూతానాం విజయే సమపద్యత।
సమేతౌ పురుషవ్యాఘ్రౌ ప్రేక్ష్య కర్ణధనంజయౌ॥ 8-91-23 (59486)
ఉభౌ వరాయుధధరావుభౌ రణకృతశ్రమౌ।
ఉభౌ చ బాహుశబ్దేన నాదయంతౌ నభస్తలం॥ 8-91-24 (59487)
ఉభౌ విశ్రుతకర్మాణౌ పౌరుషేణ బలేన చ।
ఉభౌ చ సదృశౌ యుద్ధే శంబరామరరాజయోః॥ 8-91-25 (59488)
కార్తవీర్యసమౌ చోభావుభౌ దాశరథేః సమౌ।
విష్ణువీర్యసమౌ చోభావుభౌ భవసమౌ యుధి॥ 8-91-26 (59489)
ఉభౌ శ్వేతహయౌ రాజన్రథప్రవరవాహినౌ।
సారథిప్రవరౌ చాపి ఉభౌ మద్రజనార్దనౌ॥ 8-91-27 (59490)
తతో దృష్ట్వా మహారాజ రాజమానౌ మహారథౌ।
సిద్ధచారణసంఘానాం విస్మయః సమపద్యత॥ 8-91-28 (59491)
ధార్తరాష్ట్రాస్తతస్తూర్ణం సబలా భరతర్షభ।
పరివవ్రుర్మహాత్మానం కర్ణమాహవశోభినం॥ 8-91-29 (59492)
తథైవ పాండవా దృష్ట్వా ధృష్టద్యుంనపురోగమాః।
యమౌ చ చేకితానశ్చ ప్రహృష్టాశ్చ ప్రభద్రకాః॥ 8-91-30 (59493)
నానాదేశ్యాశ్చ యే శూరాః శిష్టా యుద్ధాభినందినః।
తే సర్వే సహితా హృష్టాః పరివవ్రుర్ధనంజయం॥ 8-91-31 (59494)
రిరక్షిషంతః శథ్రుఘ్నాః పత్త్యశ్వరథకుంజరాః।
ధనంజయస్య విజయే ధృతాః కర్ణవధేఽపి చ॥ 8-91-32 (59495)
తథైవ తావకాః సర్వే యత్తాః సేనాప్రహారిణః।
దుర్యోధనముఖా రాజన్కర్ణం జుగుపురాహవే॥ 8-91-33 (59496)
తావకానాం రణే కర్ణో గ్లహో హ్యాసీద్విశాంపతే।
తథైవ పాండవేయానాం గ్లహః పార్థోఽభవత్తదా॥ 8-91-34 (59497)
తయోస్తు సభ్యాస్తత్రాసన్ప్రేక్షకాశ్చాభవన్యుధి।
తత్రైషాం గ్లహమానానాం ధ్రువౌ జయపరాజయౌ॥ 8-91-35 (59498)
తాభ్యాం ద్యతం సమాసక్తం విజయాయేతరాయ వా।
అస్మాకం పాండవానాం చ స్థితానాం రణమూర్ధని॥ 8-91-36 (59499)
తౌ తు స్థితౌ మహారాజ సమరే యుద్ధశాలినౌ।
అన్యోన్యం ప్రతిసంరబ్ధావన్యోన్యవధకాంక్షిణౌ॥ 8-91-37 (59500)
తావుమౌ ప్రజిహీర్షంతావింద్రవృత్రావివ ప్రభో।
భీమరూపధరావాస్తాం మహాధూమావివ గ్రహౌ॥ 8-91-38 (59501)
తతోఽంతరిక్షే సంజజ్ఞే వివాదో భరతర్షభ।
మిథో భేదాశ్చ భూతానామాసన్కర్ణార్జునాంతరే॥ 8-91-39 (59502)
వ్యాశ్రయంత ద్విధా భిన్నాః సర్వే లోకాస్తు మారిష।
దేవదానవగంధర్వాః పిశాచోరగరాక్షసాః।
ప్రతిపక్షగ్రహం చక్రుః కర్ణార్జునసమాగమే॥ 8-91-40 (59503)
ద్యౌరాసీత్కర్ణపక్షేఽత్ర సనక్షత్రా విశాంపతే।
భూర్విశాలా పార్థమాతా పుత్రస్య జయకాంక్షిణీ॥ 8-91-41 (59504)
సాగరాశ్చైవ గిరయః సరితశ్చ నరోత్తమ।
మహీజా జలజాశ్చైవ వ్యాశ్రయంత కిరీటినం॥ 8-91-42 (59505)
అసురా యాతుధానాశ్చ గుహ్యకాశ్చ పరంతప।
కర్ణః సమభవద్యత్ర ఖేచరాణి వయాంసి చ॥ 8-91-43 (59506)
రత్నాని నిధయః సర్వే వేదాశ్చాఖ్యానపంచమాః।
సోపవేదోపనిషదో వ్యాశ్రయంత కిరీటినం॥ 8-91-44 (59507)
వాసుకిశ్చిత్రసేనశ్చ తక్షకశ్చోపతక్షకః।
మహీవియజ్జలచరాః కాద్రవేయాశ్చ సాన్వయాః।
విషవంతో మహానాగా వేగినశ్చార్జునేఽభవన్॥ 8-91-45 (59508)
ఐరావతాః సౌరభేయా వైశాలేయాశ్చ భోగినః।
ఏతేఽభవన్నర్జునస్య పాపాః సర్పాశ్చ కర్ణతః॥ 8-91-46 (59509)
ఈహామృగా వ్యాలమృగా మంగలా మృగపక్షిణః।
మంగలాః పశవశ్చైవ సింహవ్యాఘ్రాస్తథైవ చ।
పార్థస్య విజయే రాజన్సర్వ ఏవ సమాశ్రితాః॥ 8-91-47 (59510)
వసవో మరుతః సాధ్యా రుద్రా దేవాశ్వినావపి।
అగ్నీ రుద్రశ్చ సోమశ్చ పన్నగాశ్చ దిశో దశ।
కర్ణతః సమపద్యంత శ్వసృగాలవయాంసి చ॥ 8-91-48 (59511)
వసవశ్చ మహేంద్రేణ మరుతశ్చ సహాగ్నినా।
ధనంజయస్య తే వర్గా ఆదిత్యాః కర్ణతోఽభవన్॥ 8-91-49 (59512)
దేవతాః పితృభిః సార్ధమృషిభిశ్చ పరంతప।
తుంబురుప్రముఖాః సర్వే గంధర్వా భరతర్షభ।
యమౌ వైశ్రవణశ్చైవ వరుణశ్చ యతోఽర్జునః॥ 8-91-50 (59513)
దేవర్షిబ్రహ్మర్షిగణాః సర్వే చ ఖచరాశ్చ యే
ప్రాలేయాః సహమౌనేయాః శుభాశ్చాప్సరసాం గణాః॥ 8-91-51 (59514)
సహాప్సరోభిః శుభ్రాభిర్దేవదూతాశ్చ గుహ్యకాః।
కిరీటినం సంశ్రితాః స్మ పుణ్యగంధా మనోరమాః॥ 8-91-52 (59515)
అమనోజ్ఞాశ్చ యే గంధాస్తే సర్వే కర్ణమాశ్రితాః।
విపరీతాన్యనిష్టాని భవంతి వినశిష్యతాం॥ 8-91-53 (59516)
యే త్వంతకాలే పురుషం విపరీతముపాశ్రితం।
ప్రవిశంతి నరం క్షిప్రం మృత్యుకాలేఽభ్యుపాగతే।
తే భావాః సహితాః కర్ణం ప్రవిష్టాః సూతనందనం॥ 8-91-54 (59517)
ఓజస్తేజశ్చ సిద్ధిశ్చ ప్రహర్షః సత్యవిక్రమౌ।
మనస్తుష్టిర్జయశ్చాపి తథాఽఽనందో నృపోత్తమ॥ 8-91-55 (59518)
ఈదృశార్ని నరవ్యాఘ్ తస్మిన్సంగ్రామసాగరే।
నిమిత్తాని చ శుభ్రాణి వివిశుర్జిష్ణుమాహవే॥ 8-91-56 (59519)
ఋషయో బ్రాహ్మణైః సార్ధమభజంత కిరీటినం॥ 8-91-57 (59520)
తతో దేవగణైః సార్ధం సిద్ధాశ్చ సహ చారణైః।
ద్విధా భూతా మహారాజ వ్యాశ్రయంత నరోత్తమౌ॥ 8-91-58 (59521)
విమానాని విచిత్రాణి గుణవంతి చ సర్వశః।
సమారుహ్య సమాజగ్ముర్ద్వైరథం కర్ణపార్థయోః।
అంతరిక్షే మహారాజ దేవగంధర్వరాక్షసాః॥ 8-91-59 (59522)
ఏవం సర్వేషు భూతేషు ద్విధా భూతేషు భారత।
ఆశంసమానేషు జయం రాధేయస్యార్జునస్య చ।
విమానాయుతసంబాధమాకాశమభవత్తదా॥ 8-91-60 (59523)
ఈహామృగవ్యాలమృగైర్దిపాశ్వరథపంక్తిభిః।
ఊహ్యమానాః పరే మేఘైర్వాయునా చ మనీషిణః।
దిదృక్షవః సమాజగ్ముః కర్ణార్జునసమాగమం॥ 8-91-61 (59524)
దేవదానవగంధర్వా నాగయక్షపతత్రిణః।
మహర్షయో దేవగణాః పితరశ్చ స్వధాభుజః॥ 8-91-62 (59525)
తపోవిద్యౌషధీసిదధా నానారూపాంబరత్విషః।
అంతరిక్షే మహారాజ వివదంతోఽవతస్థిరే॥ 8-91-63 (59526)
బ్రహ్మా బ్రహ్మర్షిభిః సార్ధం ప్రజాపతిభిరేవ చ।
ఆస్థితో యానమాకాశే దివ్యం తేజః సమాగతాః॥ 8-91-64 (59527)
తతః ప్రజాపతిస్తూర్ణమాజగామ మహామతే।
ద్వైరథం యుధి తం ద్రుష్టం కర్ణపాండవయోస్తదా॥ 8-91-65 (59528)
విజిత్య కర్ణః స్విదిమాం వసుంధరా--
మథార్జునః స్విత్ప్రతిపద్యతేఽఖిలాం।
ఇతీశ్వరస్యాపి బభూవ సంశయః
ప్రజాపతేః ప్రేక్ష్య తయోర్మహద్బలం॥ ॥ 8-91-66 (59529)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ఏకనవతితమోఽధ్యాయః॥ 91 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.92. అధ్యాయః 092
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణార్జునసమాశ్రయాత్ లోకక్షయభీరుణా ప్రజాపతినా బ్రహ్మాణం ప్రతి ఉభయోః సాంయేన జయప్రార్థనా॥ 1 ॥ ఇంద్రేణ సకారణనిరూపణమర్జునస్యైవ జయే ప్రార్థితే బ్రహ్మేశానాభ్యాం తదంగీకారే దేవైర్హర్షాత్పుష్పవర్షణం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-92-0 (59530)
సంజయ ఉవాచ। 8-92-0x (5054)
ప్రజాపతిస్తు తం దృష్ట్వా దేవభాగం సమాగతం।
అబ్రవీత్తు తతో రాజన్పశ్యతో వై స్వయంభువః॥ 8-92-1 (59531)
ఉభావతిరథౌ శూరావుభౌ దృఢపరాక్రమౌ।
ఉభౌ సదృశకర్మాణౌ వజ్రిచక్రాయుధౌపమౌ॥ 8-92-2 (59532)
అహో బత మహద్యుద్ధం కర్ణార్జునసమాగమే।
భవిష్యతి మహాఘోరం వృత్రవాసవయోరివ॥ 8-92-3 (59533)
ప్రజాపతిరథోక్త్వైవం స్వయంభువమచోదయత్।
సమోఽస్తు విజయః కామముభయోర్నరసింహయోః॥ 8-92-4 (59534)
కర్ణార్జునవివాదేన మా నశ్యేదఖిలం జగత్।
స్వయంభో బ్రూహి తద్వాక్యం సమోఽస్తు విజయోఽనయోః॥ 8-92-5 (59535)
ఏవముక్తస్తు భగవాంజయే తాభ్యామనిశ్చితే।
ఇత్యబ్రవీన్మహారాజ మహాబ్రహ్మా ప్రజాపతిం॥ 8-92-6 (59536)
ద్వావప్యేతౌ హి కృతినౌ ద్వావప్యతిబలోత్కటౌ।
భవిష్యత్యనయోర్యుద్ధం త్రైలోక్యస్య భయావహం॥ 8-92-7 (59537)
తతః ప్రజాపతిం తత్ర సహస్రాక్షోఽభ్యచోదయత్।
విజయో ధ్రువ ఏవాస్తు పాండవస్య మహాత్మనః॥ 8-92-8 (59538)
మనస్వీ బలవాఞ్శూరః కృతవిద్యస్తపోధనః।
విభర్తి చ మహాతేజా ధనుర్వేదమశేషతః॥ 8-92-9 (59539)
పార్థః సర్వగుణోపేతో దేవకార్యమిదం యతః।
క్లిశ్యంతే పాండవా నిత్యం వనవాసాదిభిర్భృశం॥ 8-92-10 (59540)
సంపన్నస్తపసా చైవ పర్యాప్తః పురుషర్షభః।
అతిక్రామేచ్చ మాహాత్ంయాద్దిష్టమప్యవిచారయన్॥ 8-92-11 (59541)
అతిక్రమే చ లోకానామభావో నియతో భవేత్।
నావస్థానం చ పశ్యామి క్రుద్ధయోః కృష్ణయోః క్వచిత్॥ 8-92-12 (59542)
స్రష్టారౌ జగతశ్చైతౌ తతశ్చ పురుషర్షభౌ।
నరనారాయణావేతౌ పురాణావృషిసత్తమౌ॥ 8-92-13 (59543)
అనియంయౌ నియంతారౌ జగతః పురుషర్షభౌ।
[నైతయోస్తు సమః కశ్చిద్దివి వా మానుషేషు వా॥ 8-92-14 (59544)
అనుగంయాస్త్రయో లోకాః సహ దేవర్షిచారణైః।
సర్వదేవగణాశ్చాపి సర్వభూతాని యాని చ।
అనయోస్తు ప్రభావేన వర్తతే నిఖిలం జగత్॥] 8-92-15 (59545)
కామం తు సుకృతాఁల్లోకానాప్నోతు పురుషర్షభః।
కర్ణో వైకర్తనః శూరో విజయస్త్వస్తు కృష్ణయోః॥ 8-92-16 (59546)
వసూనాం సమలోకత్వం మరుతాం వాసమాప్నుయాత్।
సహితో ద్రోణభీష్మాభ్యాం నాకపృష్ఠే మహీయతాం॥ 8-92-17 (59547)
`క్లేశితో హి వనే పార్థో దిర్ఘకాలం పితామహ।
తస్మాదేష జయేద్యుద్ధే తపసాఽభ్యధికోఽర్జునః॥ 8-92-18 (59548)
పూర్వం భగవతా ప్రోక్తః కృష్ణయోర్విజయో ధ్రువః।
తత్తథాస్తు నమస్తేఽస్తు ప్రమో బ్రూహి పితామహ॥ 8-92-19 (59549)
తత్సహస్రాక్షవచనం నిశంయ భగవాన్ప్రభుః।
నోవాచ తజ్జయం తుల్యం తయోః కర్ణకిరీటినోః॥ 8-92-20 (59550)
తస్మాదాశాం గతః శక్రస్తూష్ణీంభూతే పితామహే।
విజయః పాండవేయస్య కర్ణస్య చ వధో భవేత్॥ 8-92-21 (59551)
బ్రహ్మేశానౌ తతో వాక్యమూచతుర్భువనేశ్వరం।
విజయో ధ్రువ ఏవాస్తు పాండవస్య మహాత్మనః॥ 8-92-22 (59552)
మనస్వీ జయతాం శూరః కృతవిద్యస్తపోధనః।
బిభర్తి చ మహాతేజా ధనుర్వేదమశేషతః॥ 8-92-23 (59553)
అతిక్రామేచ్చ మాహాత్ంయాద్దిష్టమప్యవిచారయన్।
అతిక్రమే చ లోకానామభావో నియతో భవేత్॥ 8-92-24 (59554)
న చ విద్మ హ్యవస్థానం క్రుద్ధయోః కృష్ణయోః క్వచిత్।
స్రష్టారౌ జగతశ్చైవ సతశ్చ పురుషర్షభౌ॥ 8-92-25 (59555)
కామం తు సుకృతాఁల్లోకాన్ప్రాప్నోత్వేష పరంతపః।
కర్ణో వైకర్తనః శూరో విజయస్తు నరే ధ్రువః॥ 8-92-26 (59556)
తథోక్తే దేవదేవాభ్యాం సహస్రాక్షోఽబ్రవీద్వచః।
ఆమంత్ర్య సర్వభూతాని బ్రహ్మేశానానుశాసనాత్॥ 8-92-27 (59557)
శ్రుతం భవద్భిర్యత్ప్రోక్తం భగవద్భ్యాం జగద్ధితం।
తత్తథా వ్యేతు తే రోగః శమాప్నుత విమన్యవః॥ 8-92-28 (59558)
ఇతి శ్రుత్వేంద్రవచనం సర్వభూతాని మానిష।
విస్మితాన్యభవన్రాజన్పూజయాంచక్రిరే తదా।
నోచుస్తదా జయం తుల్యం తయోః పురుషసింహయోః॥ 8-92-29 (59559)
వ్యసృజంశ్చ సుగంధీని పుష్పవర్షాణి హర్షితాః।
నానారూపాణి విబుధా దేవతూర్యాణ్యవాదయన్॥ 8-92-30 (59560)
దిదృక్షవశ్చాప్రతిమం ద్వైరథం నరసింహయోః।
విస్మయోత్ఫుల్లనయనా నాన్యా బుబుధిరే క్రియాః॥ ॥ 8-92-31 (59561)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే ద్వినవతితమోఽధ్యాయః॥ 92 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.93. అధ్యాయః 093
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
శల్యకర్ణయోః సఁలాపః॥ 1 ॥ కృష్ణార్జునయోః సఁలాపః॥ 2 ॥ అర్జునేన కృష్ణంప్రతి స్వసామర్థ్యకథనం॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-93-0 (59562)
సంజయ ఉవాచ। 8-93-0x (5055)
రథౌ తయోః శ్వేతహయౌ దివ్యౌ యుక్తౌ మహాస్వనౌ।
సమాస్థితౌ లోకవీరౌ శంఖాందధ్ముః పృథక్పృథకం।
వాసుదేవార్జునౌ వీరౌ కర్ణశల్యౌ చ భారత॥ 8-93-1 (59563)
తద్భీరుసంత్రాసకరం యుద్ధం సమభవత్తదా।
అన్యోన్యస్పాంధేనోరుగ్రం శక్రశంబరయోరివ॥ 8-93-2 (59564)
తయోర్ధ్వజౌ హి విమలౌ శుశుభాతే రథే స్థితౌ।
రాహుకేతూ యథాఽఽకాశే ఉదితౌ జగతః క్షయే॥ 8-93-3 (59565)
కర్ణస్యాశీవిషనిభా రత్నసారమయీ దృఢా·।
పురందరధనుః ప్రఖ్యా హస్తికక్ష్యా విరాజతే॥ 8-93-4 (59566)
కపిశ్రేష్ఠస్తు పార్థస్య వ్యాదితాస్య ఇవాంతకః।
దంష్ట్రాభిర్భీషయన్భాభిర్దుర్నిరీక్ష్యో రవిర్యథా॥ 8-93-5 (59567)
యుద్ధాభిలాషుకో భూత్వా ధ్వజో గాండీవధన్వనః।
కర్ణధ్వజముపాతిష్ఠత్స్వస్థానాద్వేగవాన్కపిః॥ 8-93-6 (59568)
ఉత్పత్య చ మహావేగః కక్ష్యామభ్యాహనత్తదా।
నఖైశ్చ దశనైశ్చైవ గరుడః పన్నగం యథా॥ 8-93-7 (59569)
సా కింకిణీకాభరణా కాలపాశోపమా తదా।
అభ్యద్రవత్సుసంరబ్ధా హస్తికక్ష్యాఽథ తం కపిం॥ 8-93-8 (59570)
తయోర్ఘోరతరే యుద్ధే ద్వైరథే ద్యూత ఆహితే।
ప్రాకుర్వతాం ధ్వజౌ యుద్ధం పూర్వం పూర్వతరం తదా॥ 8-93-9 (59571)
హయా హయానభ్యహేషన్స్పర్ధమానాః పరస్పరం।
అవిధ్యత్పుండరీకాక్షః శల్యం నయనసాయకైః।
శల్యశ్చ పుండరీకాక్షం తథైవాభిసమైక్షత॥ 8-93-10 (59572)
తత్రాజయద్వాసుదేవః శల్యం నయనసాయకైః।
కర్ణం చాప్యజయదృష్ట్యా కుంతీపుత్రో ధనంజయః॥ 8-93-11 (59573)
అయాబ్రవీత్సూతపుత్రః శల్యమాభాష్య సస్మితం॥ 8-93-12 (59574)
యది పార్థో రణే హన్యాదద్య మామిహ కర్హిచిత్।
కిం కరిష్యసి సంఘామే శల్య సత్యమథోచ్యతాం॥ 8-93-13 (59575)
శల్య ఉవాచ। 8-93-14x (5056)
యది కర్ణ రణే హన్యాదద్య త్వాం శ్వేతవాహనః।
ఉభావేకరయేనాహం హన్యాం మాధవపాండవౌ॥ 8-93-14 (59576)
సంజయ ఉవాచ। 8-93-15x (5057)
ఏవమేవ తు గోవిందమర్జునః ప్రత్యభాషత।
తం ప్రహస్యాబ్రవీత్కృష్ణః పార్థం పరమిదం వచః॥ 8-93-15 (59577)
పతేద్దివాకరః స్థానాచ్ఛీర్యేద్భూమిరనేకధా।
శైల్యమగ్నిరియాన్న త్వాం హన్యాత్కార్ణో ధనంజయ॥ 8-93-16 (59578)
యది చైతత్కథంచిత్స్యాల్లోకపర్యసనం భవేత్।
హన్యాం కర్ణం తథా శల్యం బాహుభ్యామేవ సంయుగే॥ 8-93-17 (59579)
ఇతి కృష్ణవచః శ్రుత్వా ప్రహసన్కపికేతనః।
అర్జునః ప్రత్యువాచేదం కృష్ణమక్లిష్టకారిణం॥ 8-93-18 (59580)
మమ తావదపర్యాప్తౌ కర్ణశల్యౌ జనార్దన।
సపతాకధ్వజం కర్ణం సశల్యరథవాజినం॥ 8-93-19 (59581)
సచ్ఛత్రకవచం చైవ సశక్తిశరకార్ముకం।
ద్రష్టాఽస్యద్య రణే కృష్ణ శరైశ్ఛిన్నమనేకధా॥ 8-93-20 (59582)
అద్యైవ సరథం సాశ్వం సశక్తికవచాయుధం।
సంచూర్ణితమివారణ్యే వృక్షం పశ్యాద్య దంతినా॥ 8-93-21 (59583)
అద్య రాధేయభార్యాణాం వైధవ్యం సముపస్థితం।
ధ్రువం స్వప్నేష్వనిష్టాని తాభిర్దృష్టాని మాధవ॥ 8-93-22 (59584)
ద్రష్టాసి ధ్రువమద్యైవ విధవాః కర్ణయోషితః।
న హి మే శాంయతే మన్యుర్యదనేన పురా కృతం॥ 8-93-23 (59585)
కృష్ణాం సభాగతాం దృష్ట్వా మూఢేనాదీర్ఘదర్శినా।
అస్మాంస్తథాఽవహసతా క్షిపతా చ పునఃపునః॥ 8-93-24 (59586)
అద్య ద్రష్టాసి గోవింద కర్ణమున్మథితం మయా।
వారణేనేవ మత్తేన పుష్పితం గజతీరుహం॥ 8-93-25 (59587)
అద్య తా మధురా వాచః శ్రోతాసి మధుసూదన।
దిష్ట్యా జయసి వార్ష్ణేయ ఇతి కర్ణే నిపాతితే॥ 8-93-26 (59588)
అద్యాభిమన్యుజననీం ప్రహృష్టః సాంత్వయిష్యసి।
కుంతీం పితృష్వసారం చ ప్రహృష్టః సన్ జనార్దన॥ 8-93-27 (59589)
అద్య బాష్పముఖీం కృష్ణాం సాంత్వయిష్యసి మాధవ।
వాగ్భిశ్చామృతకల్పాభిర్ధర్మరాజం చ పాండవం॥ ॥ 8-93-28 (59590)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే త్రినవతితమోఽధ్యాయః॥ 93 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.94. అధ్యాయః 094
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణాల్లంనయోర్యుద్ధారంభః॥ 1 ॥ ద్రౌణినా దుర్యోధనాయ హితాఖ్యానం॥ 2 ॥ తేన తదనాదృత్య రణాయ సేనానియోజనం॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-94-0 (59591)
సంజయ ఉవాచ। 8-94-0x (5058)
తద్దేతనాగాసురసిద్ధయక్షై--
ర్గంధర్వరక్షోప్సరసాం చ సంఘైః।
బ్రహ్మర్షిరాజర్షిసుపర్ణజుష్టం
బభౌ వియద్విస్మయనీయరూపం॥ 8-94-1 (59592)
నానద్యమానం నినదైర్మనోజ్ఞై--
ర్వాదిత్రగీతస్తుతినృత్యహాసైః।
సర్వేఽంతరిక్షం దదృశుర్మనుష్యాః
ఖస్థాశ్చ తద్విస్మయనీయరూపం॥ 8-94-2 (59593)
తతః ప్రహృష్టాః కురుపాండుయోధా
వాదిత్రశంఖస్వనసింహనాదైః।
వినాదయంతో వసుధాం దిశశ్చ
స్వనేన సర్వాంద్విషతో నిజఘ్నుః॥ 8-94-3 (59594)
నరాశ్వమాతంగరథైః సమాకులం
శరాసిశక్త్యృష్టినిపాతదుఃసహం।
అభీరుజుష్టం హతదేహసంకులం
రణాజిరం లోహితమాబభౌ తదా॥ 8-94-4 (59595)
[బభూవ యుద్ధం కురుపాండవానాం
యథా సురాణామసురైః సహాభవత్।]
తథా ప్రవృతే తుములే సుదారుణే
ధనంజయశ్చాధిరథిశ్చ సాయకైః।
దిశశ్చ సైన్యం చ శితైరజిహ్మగైః
పరస్పరం ప్రావృణుతాం సుదంశితౌ॥ 8-94-5 (59596)
తతస్త్వదీయాశ్చ పరే చ సాయకైః
కృతేఽంధకారే దదృశుర్న కించన।
భయాతురా ఏకరథౌ సమాశ్రయం--
స్తతోఽభవత్త్వద్భుతమేవ సర్వతః॥ 8-94-6 (59597)
తతోఽస్త్రమస్త్రేణ పరస్పరం తౌ
విధూయ వాతావివ పూర్వపశ్చిమౌ।
ఘనాంధకారే వితతే తమోనుదౌ
యథోదితౌ తద్వదతీవ రేజతుః॥ 8-94-7 (59598)
న చాభిసర్తవ్యమితి ప్రచోదితాః
పరే త్వదీయాశ్చ తథాఽవతస్థిరే।
మహారథౌ తౌ పరివార్య సర్వతః
సురాసురాః శంబరవాసవావివ॥ 8-94-8 (59599)
మృదంగభేరీపణవానకస్వనై--
ర్నినాదితే వాహనశంఖనిస్వనైః।
తౌ సింహనాదైర్బభతుర్నరోత్తమౌ
పతంగచంద్రావివ దుఃసహావుభౌ॥ 8-94-9 (59600)
మహాధనుర్మండులమధ్యగావుభౌ
సువర్చసౌ బాణసహస్రదీధితీ।
దిధక్షమాణౌ సచరాచరం జగ--
ద్యుగాంతసూర్యావివ దుఃసహౌ రణే॥ 8-94-10 (59601)
ఉభావజేయావహితాంతకావుభా--
వుభౌ జిఘాంసూ కృతినౌ పరస్పరం।
మహాహవే వీతభయౌ సమీయతు--
ర్మహేంద్రజంభావివ కర్ణపాండవౌ॥ 8-94-11 (59602)
తతో మహాస్త్రాణి మహాధనుర్ధరౌ
విముంచమానావిషుభిర్భయానకైః।
నరాశ్వనాగానమితాన్నిజఘ్నతుః
పరస్పరం చాపి మహారథౌ నృప॥ 8-94-12 (59603)
తతో విసస్రుః పునరర్దితా నరా
నరోత్తమాభ్యాం కురుపాండవాశ్రయాః।
సనాగపత్త్యశ్వరథా దిశో ద్రుతా--
స్తథా యథా సింహహతా వనౌకసః॥ 8-94-13 (59604)
తతస్తు దుర్యోధనభోజసౌబలాః
కృపో గురోశ్చాపి సుతో మహాహవే।
మహారథాః పంచ ధనంజయాచ్యుతౌ
శరైః శరీరార్తికరైరతాడయన్॥ 8-94-14 (59605)
ధనూంషి తేషామిషుధీంధ్వజాన్హయా--
న్రథాంశ్చ సూతాంశ్చ ధనంజయః శరైః।
సమం ప్రమధ్యాశు పరాన్సమంతతః
శరోత్తమైర్ద్వాదశభిన్న సూతజం॥ 8-94-15 (59606)
అథాభ్యధావంస్త్వరితాః శతం రథాః
శతం గజాశ్చార్జునమాతతాయినః।
శకాస్తుషారా యవనాశ్చ సాదినః
సహైవ కాంభోజవరైర్జిఘాంసవః॥ 8-94-16 (59607)
వరాయుధాన్పాణిగతైః శరైః సహ
క్షురైర్న్యకృంతత్ప్రపతఞ్శిరాంసి చ।
హయాంశ్చ నాగాంశ్చ రథాంశ్చ యుధ్యతో
ధనంజయఋ శత్రుగణాన్క్షితౌ క్షిణౌత్॥ 8-94-17 (59608)
తతోఽంతరిక్షే సురతూర్యనిఃస్వనాః
ససాధువాదా హృషితైః సమీరితాః।
నిపేతురప్యుత్తమపుష్పవృష్టయః
సురూపగంధాః పవనేరితాః శుభాః॥ 8-94-18 (59609)
తదద్భుతం దేవమనుష్యసాక్షికం
సమీక్ష్య భూతాని విసిస్మియుస్తదా।
తవాత్మజః సూతసుతశ్చ న వ్యథాం
న విస్మయం జగ్మతురేకనిశ్చయౌ॥ 8-94-19 (59610)
అథాబ్రవీద్ద్రోణసుతస్తవాత్మజం
కరం కరేణ ప్రతిపీడ్య సాంత్వయన్।
ప్రసీద దుర్యోధన శాంయ పాండవై--
రలం విరోధేన ధిగస్తు విగ్రహం॥ 8-94-20 (59611)
హతో గురుర్బ్రహ్మసమో మహాస్త్రవి--
త్తథైవ భీష్మప్రముఖా మహారథాః।
అహం త్వవధ్యో మమ చాపి మాతులః
ప్రశాధి రాజ్యం సహ పాండవైశ్చిరం॥ 8-94-21 (59612)
ధనంజయః స్యాస్యతి వారితో మయా
జనార్దనో నైవ విరోధమిచ్ఛతి।
యుధిష్ఠిరో భూతహితే రతః సదా
వృకోదరస్తద్వశగస్తథా యమౌ॥ 8-94-22 (59613)
త్వయా తు పార్థైశ్చ కృతే చ సంవిదే
ప్రజాః శివం ప్రాప్నుయురిచ్ఛయా తవ।
వ్రజంతు శేషాః స్వపురాణి పార్థివా
నివృత్తవైరాశ్చ భవంతు సైనికాః।
న చేద్వచః శ్రోష్యసి మే నరాధిప
ధ్రువం హి తప్తోఽసి హతోఽరిభిర్యుధి॥ 8-94-23 (59614)
వృద్ధం పితరమాలోక్య గాంధారీం చ యశస్వినీం।
కృపాలుర్ధర్మరాజో హి యాచితః శమమేష్యతి॥ 8-94-24 (59615)
యథోచితం చ వై రాజ్యమనుజ్ఞాస్యతి తే ప్రభుః।
విపశ్చిత్సుమతిర్వీరః సర్వశాస్త్రార్థతత్త్వవిత్॥ 8-94-25 (59616)
వైరం నేష్యతి ధర్మాత్మా స్వజనే నాస్త్యతిక్రమః।
న విగ్రహమతిః కృష్ణా స్వజనే ప్రతినందతి॥ 8-94-26 (59617)
భీమసేనార్జునౌ చోభౌ మాద్రీపుత్రౌ చ పాండవౌ।
వాసుదేవమతే చైవ పాండవస్య చ ధీమతః।
స్థాస్యంతి పురుషవ్యాఘ్రాస్తయోర్వచనగౌరవాత్॥ 8-94-27 (59618)
రక్ష దుర్యోధనాత్మానమాత్మా సర్వస్య భాజనం।
జీవనే యత్నమాతిష్ఠ జీవన్భద్రాణి పశ్యతి॥ 8-94-28 (59619)
రాజ్యం శ్రీశ్చైవ భద్రం తే జీవమానే చ కల్పతే।
మృతస్య తు ఖలు కౌరవ్య నైవ రాజ్యం కుతః సుఖం॥ 8-94-29 (59620)
లోకవృత్తమిదం వృత్తం ప్రవృత్తం పశ్య భారత।
శాంయ త్వం పాండవైః సార్ధం శేషం రక్ష కులస్య చ॥ 8-94-30 (59621)
మా భూత్స కాలః కౌరవ్య యదాఽహమహితం వచః।
బ్రూయాం కామం మహాబాహో మాఽవమంస్థా వచో మమ॥ 8-94-31 (59622)
ధర్మిష్ఠమిదమత్యర్థం రాజ్ఞశ్చైవ కులస్య చ।
ఏతద్ధి పరమం శ్రేయః కురువంశస్య వృద్ధయే।
ప్రయాహి తం చ గాంధారే కులస్య చ సుఖావహం॥ 8-94-32 (59623)
పథ్యమాయతిసంయుక్తం కర్ణోఽప్యర్జునమాహవే।
న జేష్యతి నరవ్యాఘ్ర ఇతి మే నిశ్చితా మతిః॥ 8-94-33 (59624)
రోచతాం తే నరశ్రేష్ఠ మమైతద్వచనం శుభం।
అతోఽన్యథా హి రాజేంద్ర వినాశః సుమహాన్భవేత్॥ 8-94-34 (59625)
ఇదం చ దృష్టం జగతా సహ త్వయా
కృతం యదేకేన కిరీటమాలినా।
యథా న కుర్యాద్బలభిన్న చాంతకో
న చ ప్రచేతా భగవాన్న యక్షరాట్॥ 8-94-35 (59626)
అతోఽపి భూయాన్స్వగుణైర్ధనంజయో
న చాతివర్తిష్యతి మే వచోఽఖిలం।
తవానుయాత్రాం చ సదా కరిష్యతి
ప్రసీద రాజేంద్ర శమం త్వమాప్నుహి॥ 8-94-36 (59627)
మమాభిమానః పరమః సదా త్వయి
బ్రవీంయతస్త్వాం పరమాచ్చ సౌహృదాత్।
నివారయిష్యామి చ కర్ణమాహవే
మహాన్హి మేఽస్తి ప్రణయోఽథ సూతజే॥ 8-94-37 (59628)
వదంతి మైత్రీం సహజాం విచక్షణా--
స్తథైవ సాంనా చ ధనేన చార్జితాం।
ప్రతాపతశ్చోపనతాం చతుర్విధాం
తదస్తి సర్వం తవ పాండవేషు॥ 8-94-38 (59629)
నిసర్గతస్తే తవ వీర బాంధవాః
పునశ్చ సాంనా హితమాప్నుయుః ప్రభో।
త్వయి ప్రసన్నే యది మిత్రతాం గతే
హితం కృతం స్యాజ్జగతస్త్వయాఽతులం॥ 8-94-39 (59630)
ఇతీదముక్తః సుహృదా వచో హితం
విచింత్య నిఃశ్వస్య చ దుర్మనాఽబ్రవీత్।
యథా భవానాహ సఖే తథైవ త--
న్మమాపి విజ్ఞాపయతో వచః శృణు॥ 8-94-40 (59631)
నిహత్య దుఃశాసనముక్తవాన్బహు
ప్రహస్య శార్దూలవదేష దుర్మతిః।
వృకోదరస్తద్వృదయే మమ స్థితం
న తత్పరోక్షం భవతః కుతః శమః॥ 8-94-41 (59632)
న చాపి కర్ణం ప్రసహేద్రణేఽర్జునో
మహాగిరిం మేరుమివోగ్రమారుతః।
న చాశ్వసిష్యంతి పృథాత్మజా మయి
ప్రసహ్య వైరం బహుశో విచింత్య॥ 8-94-42 (59633)
న చాపి కర్ణం గురుపుత్ర సంయుగా--
దుపారమేత్యర్హసి వీర భాషితుం।
శ్రమేణ యుక్తో మహతాద్య ఫల్గున--
స్తమేష కర్ణః ప్రసభం హనిష్యతి॥ 8-94-43 (59634)
`వసుంధరాయాః పరివర్తనం భవే--
ద్వ్రజేచ్చ శోషం మకరాలయోఽర్ణవః।
ప్లవేయురప్యద్రివరా మహాంబుధౌ
న చార్జునో జేష్యతి కర్ణమాహవే॥ 8-94-44 (59635)
అపాం పృథివ్యా నభసో నభస్వతః
సుతిగ్మదీప్తేశ్చ హిరణ్యరేతసః।
అభావ ఏషామపి సర్వతో భవే--
న్న చార్జునో జేష్యతి కర్ణమాహవే'॥ 8-94-45 (59636)
తమేవముక్త్వాఽప్యనునీయ చాసకృ--
త్తవాత్మజః స్వాననుశాస్తి సైనికాన్।
ద్రుతం ఘ్నతాభిద్రవతాహితానిమా--
నహీనసత్వాః కిము జోషమాసతే॥ ॥ 8-94-46 (59637)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే చతుర్నవతితమోఽధ్యాయః॥ 94 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.95. అధ్యాయః 095
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
రణే కర్ణస్యార్జునసాంయమసహమానేన భీమేన సకోపం పార్థప్రోత్సాహనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-95-0 (59638)
సంజయ ఉవాచ। 8-95-0x (5059)
తౌ శంఖభేరీనినదే సమృద్ధే
సమీయతుః శ్వేతహయౌ నరాగ్ర్యౌ।
వైకర్తనః సూతపుత్రోఽర్జునశ్చ
దుర్మంత్రితే తే ససుతస్య రాజన్॥ 8-95-1 (59639)
`ఆశీవిషావగ్నిమివోత్సృజంతౌ
తథా ముఖాభ్యామభినిః శ్వసంతౌ।
యశస్వినౌ జజ్వలతుర్మృధే తదా
ఘృతావసిక్తావివ హవ్యవాహౌ'॥ 8-95-2 (59640)
యథా గజౌ హైమవతౌ ప్రభిన్నౌ
ప్రవృద్ధదంతావివ వాసితార్థే।
తథా సమాజగ్మతురుగ్రవీర్యౌ
ధనంజయశ్చాధిరథిశ్చ వీరౌ॥ 8-95-3 (59641)
బలాహకేనేవ మహాబలాహకో
యదృచ్ఛయా వా గిరిణా యథా గిరిః।
తథా ధనుర్జ్యాతలనేమినిఃస్వనౌ
సమీయతుస్తావిషువర్షవర్షిణౌ॥ 8-95-4 (59642)
శరాస్త్రశక్త్యృష్టిగదాసిసర్పౌ
రోషానిలోద్వూతమహోర్మిమాలౌ।
యథాఽచలౌ ద్వౌ చలతస్తథా తౌ
యథాఽర్ణవౌ చాశు చతుర్యుగాంతే'॥ 8-95-5 (59643)
ప్రవృద్ధశృంగద్రుమవీరుదోషధీ
ప్రవృద్వనానావిధనిర్ఝరౌఘౌ।
యథాఽచలౌ వా చలితౌ మహాజలై--
స్తథా మహాస్త్రైరితరేతరం హతః॥ 8-95-6 (59644)
స సన్నిపాతో రథయోర్మహానభూ--
త్సురేశవైరోచనయోర్యథా పురా।
శరైర్వినున్నాశ్వనియంతృదేహయోః
సుదుఃసహాస్త్రైః పరిభిన్నదేహయోః॥ 8-95-7 (59645)
ప్రభూతపద్మోత్పలమత్స్యకచ్ఛపౌ
మహాహదౌ పక్షిగణానునాదితౌ।
సుసన్నికృష్టావనిలోద్ధతౌ యథా
తథా రథౌ తౌ ధ్వజినౌ సమీయతుః॥ 8-95-8 (59646)
ఉభౌ మహేంద్రస్య సమానవిక్రమా--
వుభౌ మహేంద్రప్రతిమౌ మహారథౌ।
మహేంద్రవజ్రప్రతిమైశ్చ సాయకై--
ర్మహేంద్రవృత్రావివ సంప్రజఘ్నతుః॥ 8-95-9 (59647)
సనాగపత్త్యశ్వరథే ఉభే బలే
విచిత్రవర్మాభరణాంబరాయుధే।
చకంపతుశ్చోన్నదతుశ్చ విస్మయా--
ద్ధరా వియచ్చార్జునకర్ణసంగమే॥ 8-95-10 (59648)
భుజాః సవస్త్రాంగులయః సముచ్ఛ్రితాః
ససింహనాదైర్హృషితైర్దిదృక్షుభిః।
యదాఽర్జునం మత్త ఇవ ద్విపో ద్విపం
సమభ్యయాదాధిరథిర్జిఘాంసయా॥ 8-95-11 (59649)
ఉదక్రోశన్సోమకాస్తత్ర పార్థం
త్వరస్వ యాహ్యర్జున భింధి కర్ణం।
ఛింధ్యస్య మూర్ధానమలం చిరేణ
శ్రద్ధాం చ రాజ్యాద్వృతరాష్ట్రసూనోః॥ 8-95-12 (59650)
తథాఽస్మాకం బహవస్తత్ర యోధాః
కర్ణం తథా యాహి యాహీత్యవోచన్।
జహ్యర్జునం కర్ణ తతః సుదీనాః
పునర్వనం యాంత్వచిరాయ పార్థాః॥ 8-95-13 (59651)
కర్ణోఽథ పూర్వం దశభిః పృషత్కై--
ర్గాండీవధన్వానమవిధ్యదాశు।
జఘాన తం చాపి తతః కిరీటీ
శరైస్తదాష్టాదశభిః సుముక్తైః॥ 8-95-14 (59652)
పునశ్చ కర్ణస్త్వరితోఽపి పార్థం
రథేషుభిస్తం దశభిర్జఘాన।
తం చాపి పార్థో దశభిః శితాగ్రైః
కక్ష్యాంతరే తీక్ష్ణముఖైరవిధ్యత్॥ 8-95-15 (59653)
కర్ణస్తతో భారత సాంపరాయే
ఘోరేఽతివేలం రణసంవిమర్దీ।
జఘాన పార్థం నవభిః శితాగ్రైః
కక్ష్యాంతే నాగమివ ప్రభిన్నం॥ 8-95-16 (59654)
తతోఽపరాభ్యాం యుధి సూతపుత్రో
ద్వాభ్యాం క్షురాభ్యాం హరిమాశుకారీ।
సమాజఘాన త్వరయా మహాత్మా
యథా సురేంద్రం నముచిః ప్రసహ్య॥ 8-95-17 (59655)
తం పాణ్·డవః పంచభిరాయసాగ్రై--
రాకర్ణపూర్ణైర్నిజఘాన కర్ణం।
తే శోణితం తస్య పపుస్తదానీం
కాలస్య దూతా ఇవ పార్థబాణాః॥ 8-95-18 (59656)
కర్ణోఽపి పార్థం సహ వాసుదేవం
సమాచినోద్భారత వత్సదంతైః।
పరస్పరం తౌ విశిఖైః ప్రముక్తై--
స్తతక్షతుః సూతపుత్రోఽర్జునశ్చ॥ 8-95-19 (59657)
పరస్పరం ఛిద్రదిదృక్షయా చ
సుభీమమభ్యాయయతుః ప్రరుష్టౌ॥ 8-95-20 (59658)
తతోఽస్త్రమాగ్నేయమమిత్రతాపనం
ముమోచ కర్ణాయ సురేశ్వరాత్మజః।
ధనంజయాత్సంయుగమూర్ధ్ని నిఃసృతం
తదా ప్రజజ్వాల తదస్త్రముత్తమం॥ 8-95-21 (59659)
సమీక్ష్య కర్ణో జ్వలనాస్త్రముద్యతం
స వారుణం తత్ప్రశమార్థమాహవే।
సముత్సృజత్సూతపుత్రః ప్రతాపవాన్
స తేన వహ్నిం శమయాంచకార॥ 8-95-22 (59660)
వలాహకాస్త్రేణ దిశస్తరస్వీ
చకార సర్వాస్తిమిరేణ సంవృతాః।
అపావహన్మేఘగణాంస్తతస్తాన్
సమీరణాస్త్రేణ సమీరితేన॥ 8-95-23 (59661)
తతః సోఽస్త్రం దయితం దేవరాజ్ఞః
ప్రాదుశ్చక్రే వజ్రమమిత్రతాపనః।
గాండీవజ్యా విమృశంశ్చాతిమన్యు--
ర్ధనంజయః శత్రుసంఘప్రమాథీ॥ 8-95-24 (59662)
నారాచనాలీకవరాహకర్ణా
గాండీవతః ప్రాదురాసన్సుతీక్ష్ణాః।
సహస్రశో వజ్రసమానవేగా--
స్తే సర్వతః పర్యధావంత ఘోరాః॥ 8-95-25 (59663)
పార్థేషవః కర్ణరథం విలగ్నా
అధోముఖాః పక్షిగణా దినాంతే।
నిశానికేతార్థమివాశు వృక్షం
జగ్రాహ తాన్సూతపుత్రః పృషత్కైః॥ 8-95-26 (59664)
క్షిప్తాంస్తథా పాండవబాణసంఘా--
నమృష్యమాణస్య ధనంజయస్య।
రణాజిరే త్వంతకతుల్యకర్మా
వైకర్తనో రోషపరీతచేతాః॥ 8-95-27 (59665)
జ్యోతిష్ప్రభాం యద్వదుపాగతః స--
ందివాకరో నాశయతే క్షణేన।
పార్థస్య తాన్బాణగణాన్సమగ్రా--
న్వ్యనాశయద్యుధ్యత ఏవ కర్ణః॥ 8-95-28 (59666)
రోషాత్ప్రదీప్తః సుమహావిమర్దే
భీమస్తతోఽక్రుధ్యదదీనసత్వః।
పాణిం స్వపాణౌ స వినిష్పిష్య రోషా--
దమర్షితో వాక్యమువాచ పార్థం॥ 8-95-29 (59667)
త్వాం సూతపుత్రో ను కథం కిరీటి--
న్రథేషుభిర్హంతి శితాగ్రధారైః।
ధృత్యా హి భూతాని యయాఽజయస్త్వం
గ్రాసం దదత్ఖాండవే పావకాయ॥ 8-95-30 (59668)
ధృత్యా తయా సూతపుత్రం జహి త్వ--
మహం వైనం గదయా పోథయిష్యే।
సమేత్య పార్థం సునృశంసవాదీ
జీవన్నాయం యాస్యతి కాలపక్వః॥ ॥ 8-95-31 (59669)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే మ·ంజనవతితమోఽధ్యాయః॥ 95 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.96. అధ్యాయః 096
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణే యుధి వర్ధమానే కృష్ణేనార్జునప్రోత్సాహనం॥ 1 ॥ తతోఽర్జునేన స్వసామర్థ్యప్రకాశనం॥ 2 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-96-0 (59670)
సంజయ ఉవాచ। 8-96-0x (5060)
అథాబ్రవీచ్చక్రధరోఽపి పార్థం
దృష్ట్వా రథేషూన్ప్రతిహన్యమానాన్।
అమూముషత్పశ్యత ఏవ తేఽద్య
హ్యస్త్రాణి కర్ణోఽస్త్రగణైః కిరీటిన్॥ 8-96-1 (59671)
స పార్థ కిం ముహ్యసి వేత్సి చైవ తా--
ందృష్ట్వా సమేతాన్నదతః కురూస్త్వం।
కర్ణం పురస్కృత్య విదుర్హి సర్వే
తవాస్త్రమస్త్రైర్వినిహన్యమానం॥ 8-96-2 (59672)
యయా ధృత్యా తామసం జఘ్నివాంస్త్వం
తత్సంయుగే తామసాంశ్చాతిఘోరాన్।
దంభోద్భవం చాసురమాహవే త్వం
దర్పోత్సిక్తం వీర్యవంతం కిరీటిన్।
తయా ధృత్యా త్వం జహి కర్ణమద్య
పార్థాహవే త్యక్తుమస్త్రం సమర్థః॥ 8-96-3 (59673)
అనేన చాశు క్షురనేమినాద్య
మయా విసృష్టేన సుదర్శనేన।
ఛింధ్యస్య మూర్ధానమరేః ప్రసహ్య
వజ్రేణ శక్రో నముచేరివారేః॥ 8-96-4 (59674)
కిరాతరూపీ భగవాన్యయా చ
త్వయా మహాత్మా పరితోషితోఽభూత్।
స తాం పునర్వీర ధృతిం గృహీత్వా
సహానుబంధం జహి సూతపుత్రం॥ 8-96-5 (59675)
తతో మహీం సాగరమేఖలాం త్వం
సపత్తగా గ్రామవతీం సమృద్ధాం।
ప్రయచ్ఛ రాజ్ఞే నిహతారిసంఘాం
యశశ్చ పార్థాతులమాప్నుహి త్వం॥ 8-96-6 (59676)
కర్ణం పురస్కృత్య నదంతిం సర్వే
తవాస్త్రమగ్ర్యం ప్రతిహత్య వీరాః।
కురు ప్రయత్నం భరతప్రవీర
ద్రవంత్యమీ సృంజయాః సోమకాశ్చ।
దృష్ట్వాథ కర్ణం సమరే ప్రహృష్టం
త్వాం చాపి దృష్ట్వా పరిహీయమానం॥ 8-96-7 (59677)
సంజయ ఉవాచ। 8-96-8x (5061)
సంచోదితో భీమజనార్దనాభ్యాం
స్మృత్వా తదాత్మానమవేత్య సర్వం।
ఇహాత్మనశ్చాగమనే విదిత్వా
ప్రయోజనం కేశవమిత్యువాచ॥ 8-96-8 (59678)
ప్రాదుష్కరోభ్యేష మహాస్త్రముగ్రం
శివాయ లోకస్య వధాయ సౌతేః।
తన్మేఽనుజానాతు భవాన్సురాశ్చ
బ్రహ్మా శివో బ్రహ్మవిదశ్చ సర్వే॥ 8-96-9 (59679)
ఇతి స్మోక్త్వా పాండవః సవ్యసాచీ
నమస్కృత్వా బ్రహ్మణే సోఽమితాత్మా।
అనుత్తమం బ్రాహ్మమసహ్యమస్త్రం
ప్రాదుశ్చక్రే మనసా యద్విధేయం॥ 8-96-10 (59680)
తతో దిశశ్చ ప్రదిశశ్చ సర్వాః
సమావృణోత్సాయకైర్భూరితేజాః।
గాండీవముక్తైర్భుజగైరివోగ్రై--
ర్దివాకరాంశుప్రతిమైర్జ్వలద్భిః॥ 8-96-11 (59681)
సృష్టాస్తు బాణా భరతర్షభేణ
శతం శతం భీమముఖాః సుతీక్ష్ణాః।
ప్రాచ్ఛాదయన్కర్ణరథం క్షణేన
యుగాంతకాలార్కకరప్రకాశాః॥ 8-96-12 (59682)
వైకర్తనేనాశు తదాజిమధ్యే
సహస్రశో బాణగణా విసృష్టాః।
తే చాక్షయాః పాండవమభ్యుపేయుః
పర్జన్యసృష్టా ఇవ వారిధారాః॥ 8-96-13 (59683)
తతః స కృష్ణం చ కిరీటినం చ
వృకోదరం చాప్రతిమప్రభావః।
త్రిభిస్త్రిభిర్భీమబలో నిహత్య
ననాద ఘోరం మహతా స్వనేన॥ 8-96-14 (59684)
తతః స బాణాభిహతః కిరీటీ
భీమం తథా ప్రేక్ష్య జనార్దనం చ।
అమృష్యమాణః పునరేవ పార్థః
శరాందశాష్టౌ సమముద్వవర్ష॥ 8-96-15 (59685)
స కేతుమేకేన శరేణ విద్ధ్వా
శల్యం చతుర్భిస్త్రిభిరేవ కర్ణం।
తతః సుముక్తైర్దశభిర్జఘాన
సేనాపతిం కాంచనవర్మనద్వం॥ 8-96-16 (59686)
స రాజపుత్రో విశిరా విబాహు--
ర్వివాజిసూతో విధనుర్వికేతుః।
అథో రథాగ్రాదపతత్ప్రరుగ్ణః
పరశ్వథైః సాల ఇవావకృత్తః॥ 8-96-17 (59687)
పునశ్చ కర్ణం త్రిభిరష్టభిశ్చ
ద్వాభ్యాం చతుర్భిర్దశభిశ్చ విద్ధా।
చతుశ్శతం ద్విరదానాం నిపాత్య
రథాంజఘానాష్టరథాన్కిరీటి।
సహస్రమశ్వాంశ్చ పునశ్చ సాదీ--
నష్టౌ సహస్రాణి చ పత్తివీరాన్॥ 8-96-18 (59688)
దృష్ట్వా తు ముఖ్యావతివిధ్యమానౌ
వరేషుభిః శూరవరావరిఘ్నౌ।
కర్ణం చ పార్థం చ నియంయ వాహా-
న్సర్వే వరిష్ఠాశ్చ తతోఽవతస్థుః॥ 8-96-19 (59689)
ప్రచ్ఛాదయామాస తతః పృషత్కైః
సఘోషమాచ్ఛిద్య చ గాండివజ్యాం।
అస్మిన్క్షణే ఫల్గునం సూతపుత్రః
సమాచినోత్క్షుద్రకాణాం శతేన॥ 8-96-20 (59690)
నిర్ముక్తసర్పప్రతిమైశ్చ తీక్ష్ణై--
స్తైలప్రఘౌతైః ఖగపత్రవాజైః।
షష్ట్యా బిభేదాశు చ వాసుదేవం
తదంతరే ప్రాత్వరన్సోమకాశ్చ॥ 8-96-21 (59691)
తతో నవజ్యాం సుదృఢాం కిరీటి
స్వబాహువిక్షేపసహాం ప్రగృహ్య।
సమాదధే గాండివే క్షిప్రకారీ
నిమేషమాత్రేణ మహాధనుష్మాన్॥ 8-96-22 (59692)
జ్యాఛేదనం జ్యావిధానం చ తస్య
నైవావబుధ్యత్సూతపుత్రో లఘుత్వాత్।
పార్థస్య సంఖ్యే ద్విషతాం నిహంతు--
స్తదద్భుతం తత్ర బభూవ రాజన్॥ 8-96-23 (59693)
పార్థోఽపి తాం జ్యామవధాయ తూర్ణం
శరాసనజ్యామాధిరథేర్విహత్య।
సుసంరబ్ధః కర్ణశరైః క్షతాంగో
రణే యోధాంస్తావకాన్ప్రత్యగృహ్ణాత్॥ 8-96-24 (59694)
నైవాపత్పక్షిగణోఽంతరిక్షే
పార్థేన చాస్త్రేణ కృతేఽంధకారే॥ 8-96-25 (59695)
శల్యం తు పార్థో దశభిర్నిమేషా--
ద్భృశం తనుత్రే ప్రహసన్నవిధ్యత్।
తతః కర్ణం ద్వాదశభిః పృషత్కై--
ర్విద్ధ్వా పునః సప్తభిరప్యవిధ్యత్॥ 8-96-26 (59696)
స పార్థబాణాసనవేగనున్నై--
ర్దృఢాహతః పత్రిభిరుగ్రవేగైః।
విభిన్నగాత్రః క్షతజోక్షితాంగః
కర్ణో బభౌ రుద్ర ఇవాంతకాలే॥ 8-96-27 (59697)
తతస్త్రిభిస్తం త్రిదశాధిపోపమం
శరైర్బిభేదాధిరథిర్ధనంజయం।
శరాంశ్చ పంచ జ్వలనానివోరగా--
న్ప్రవేశయామాస జిఘాంసురచ్యుతే॥ 8-96-28 (59698)
సువర్ణచిత్రం పురుషోత్తమస్య
వర్మాథ భిత్త్వాభ్యపతన్సుపుంఖాః।
వేగేన గాం తే వివిశుశ్చ రాజ--
న్స్నాత్వా కర్ణాఽభిముఖాః ప్రతీయుః॥ 8-96-29 (59699)
తాన్పంచభల్లైర్దశభిః సుముక్తై--
స్త్రిధాత్రిధైకైకమథోచ్చకర్త।
ధనంజయస్తే న్యపతన్పృథివ్యాం
యథాఽహయస్తార్క్ష్యముఖేన కృత్తాః॥ 8-96-30 (59700)
తతః ప్రజజ్వాల కిరీటమాలీ
క్రోధేన కక్షం ప్రదహన్నివాగ్నిః।
స కర్ణమాకర్ణవికృష్టసృష్టైః
శరైః శరీరాంతకరైర్జ్వలద్భిః।
మర్మస్వవిధ్యత్స చచాల దుఃఖా--
ద్ధైర్యాత్తుం తస్థావతిమాత్రధైర్యః॥ 8-96-31 (59701)
ప్రాదుశ్చకారాథ శరాన్మహాత్మా
దేహం విచిన్వన్నివ సూతజస్య।
శరాస్తు తే కాంచనచిత్రపుంఖాః
సంపేతురుర్వ్యాం శతశో మహాంతః॥ 8-96-32 (59702)
తతః శరౌఘైః ప్రదిశో దిశశ్చ
రవిప్రభాః కర్ణరథశ్చ రాజన్।
అదృశ్య ఆసీత్కుపితే ధనంజయే
తుషారనీహారవృతో గిరిర్యథా॥ 8-96-33 (59703)
సచక్రరక్షా అపి పృష్ఠగోపాః
కర్ణస్య యే చాపి పురఃసరాశ్చ।
భీతా ద్రవంతి స్మ నిహన్యమానా
మహేషుభిః పార్థకరప్రణున్నైః॥ 8-96-34 (59704)
తతోఽర్జునో వై భరతప్రవీరో
మహానుభావః సమరే నిహంతా।
సుయోధనేనానుమతాన్వినిఘ్న--
న్సముచ్ఛ్రితాన్సరథాన్సారభూతాన్॥ 8-96-35 (59705)
గాండీవధన్వా ద్విగుణం సహస్రం
కురుప్రవీరానృషభః కురూణాం।
క్షణేన సర్వాన్సరథాన్ససూతా--
న్నినాయ రాజన్క్షయమేకవీరః॥ 8-96-36 (59706)
అథో పలాయంత విహాయ కర్ణం
తవాత్మజా యే కురవశ్చ శిష్టాః।
ఏతానవాకీర్య శరక్షతాంశ్చ
విలప్యమానాంస్తనయాన్విమృద్గన్॥ 8-96-37 (59707)
సర్వే ప్రణేశుః కురవో విభగ్నాః
పార్థేషుభిః సంపరితప్యమానాః।
సుయోధనేనాథ పునర్వరిష్ఠాః
ప్రచోదితాః కర్ణరథానుయానే॥ 8-96-38 (59708)
భోః క్షత్రియాః శూరతమాస్తు సర్వే
క్షత్రే చ ధర్మే నిరతాః స్థ యూయం।
న యుక్తరూపం భవతాం సమీపా--
త్పలాయనం కర్ణమతిప్రహాయ॥ 8-96-39 (59709)
తవాత్మజేనాపి తథోచ్యమానా
నైవావతిష్ఠంత భయాద్వివర్ణాః।
క్షణేన నష్టాః ప్రదిశో దిశశ్చ
సర్వే తతః ప్రేక్ష్య దిశో విశూన్యాః॥ 8-96-40 (59710)
భయావదీర్ణః కురుభిర్విహీనః
పార్థేషుభిః సంపరితప్యమానః।
న వివ్యధే భారత తత్ర కర్ణః
ప్రతీపమేవార్జునమభ్యధావత్॥ ॥ 8-96-41 (59711)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే షణ్ణవతితమోఽధ్యాయః॥ 96 ॥
॥ శ్రీః ॥
8.97. అధ్యాయః 097
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
రణే హీయమానేన కర్ణేనార్జునస్య శిరో లక్షీకృత్య నాగాస్త్రప్రయోగః॥ 1 ॥ కృష్ణేన పార్థరథే పాదనిపీడనేన ధరణ్యాం కించిన్నిమజ్జితే తదస్త్రేణ శిరోవర్జం పార్థకిరీటమాత్రాపహారః॥ 2 ॥ కర్ణస్య రథచక్రే విప్రశాపాత్ ధరణ్యాం నిమగ్నే తదుద్దిధీర్షయా తేనపార్థంప్రతి ముహూర్తమయుద్ధప్రార్థనం॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-97-0 (59712)
సంజయ ఉవాచ। 8-97-0x (5062)
తతోఽపయాతాః శరపాతమాత్ర--
మవస్థితా వై కురవో నరేంద్ర।
విద్యుత్ప్రకాశం దదృశుః సమంతా--
ద్వనంజయాస్త్రం సముదీర్యమాణం॥ 8-97-1 (59713)
తతోఽగ్రసత్సూతపుత్రోఽర్జునస్య
వియద్గతం ఘోరతరం శరైస్తత్।
క్రుద్ధేన పార్థేన శరం విసృష్టం
వధాయ కర్ణస్య మహావిమర్దే॥ 8-97-2 (59714)
[ఉదీర్యమాణం స్మ కురూందహంతం
సువర్ణపుంఖైర్విశిఖైర్మమర్ద।
కర్ణస్త్వమోఘేష్వసనం దృఢజ్యం
విస్ఫారయిత్వా విసృజంఛరోఘాన్॥] 8-97-3 (59715)
రామాదుపాత్తేన మహామహింనా
హ్యాథర్వణేనారివినాశనేన।
తదర్జునాస్త్రం వ్యధమద్దహంతం
పార్థం చ బాణైర్నిశితైరవిధ్యత్॥ 8-97-4 (59716)
తతో విమర్దః సుమహాన్బభూవ
తత్రార్జునస్యాధిరథేశ్చ రాజన్।
అన్యోన్యమాసాదయతోః పృషత్కై--
ర్విషాణఘాతైర్ద్విపయోరివాజౌ॥ 8-97-5 (59717)
తతోఽస్త్రసంఘాతసమావృతం తదా
బభూవ రాజంస్తుములం రణాజిరం।
యత్కర్ణపార్థౌ శరవృష్టిసంఘై--
ర్నిరంతరం చక్రతురంబరం తదా॥ 8-97-6 (59718)
[తతో జాలం బాణమయం మహాంతం
సర్వేఽద్రాక్షుః కురవః సోమకాశ్చ।
నాన్యం చ భూతం దదృశుస్తదా తే
బాణాంధకారే తుములేఽథ కించిత్॥ 8-97-7 (59719)
తౌ సందధానావనిశం చ రాజన్।
సమస్యంతౌ చాపి శరాననేకాన్।
సందర్శయేతాం యుధి మార్గాన్విచిత్రా--
ంధనుర్ధరౌ తౌ వివిధైః కృతాస్త్రైః॥ 8-97-8 (59720)
తయోరేవం యుధ్యతోరాజిమధ్యే
సూతాత్మజోఽభూదధికః కదాచిత్।
పార్థః కదాచిత్త్వధికః కిరీటి
వీర్యాస్త్రమాయాబలపౌరుషేణ॥ 8-97-9 (59721)
దృష్ట్వా తయోస్తం యుధి సంప్రహారం
పరస్పరస్యాంతరమీక్షమాణయోః।
ఘోరం తయోర్దుర్విషహం రణేఽన్యై--
ర్యోధాః సర్వే విస్మయమభ్యగచ్ఛన్॥ 8-97-10 (59722)
తతో భూతాన్యంతరిక్షస్థితాని
తౌ కర్ణపార్థౌ ప్రశశంసుర్నరేంద్ర।
భోః కర్ణ సాధ్వర్జున సాధు చేతి
వియత్సు వాణీ శ్రూయతే సర్వతోపి॥ 8-97-11 (59723)
తస్మిన్విమర్దే రథవాజినాగై--
స్తదాఽభిఘాతైర్దలితే హి భూతలే।
తతస్తు పాతాలతలే శయానో
నాగోఽశ్వసేనః కృతవైరోఽర్జునేన॥ 8-97-12 (59724)
రాజంస్తదా ఖాండవదాహముక్తో
వివేశ కోపాద్వసుధాతలే యః।
అథోత్పపాతోర్ధ్వగతిర్జవేన
సందృశ్య కర్ణార్జునయోర్విమర్దం॥ 8-97-13 (59725)
అయం హి కాలోస్య దురాత్మనో వై
పార్థస్య వైరప్రతియాతనాయ।
సంచింత్య తూర్ణం ప్రవివేశ చైవ
కర్ణస్య రాజన్శరరూపధారీ॥ 8-97-14 (59726)
తతోస్త్రసంఘాతసమాకులం తదా
బభూవ జన్యం వితతాంశుజాలం।
తత్కర్ణపార్థో శరసంఘవృష్టిభి--
ర్నిరంతరం చక్రతురంబరం తదా॥ 8-97-15 (59727)
తద్బాణజాలైకమయం మహాంతం
సర్వేఽత్రసన్కురవః సోమకాశ్చ।
నాన్యత్కించిద్దదృశుః సంపతద్వై
బాణాంధకారే తుములేఽతిమాత్రం॥ 8-97-16 (59728)
తతస్తౌ పురుషవ్యాఘ్రౌ సర్వలోకధనుర్ధరౌ।
త్యక్తప్రాణౌ రణే వీరో యుద్ధశ్రమముపాగతౌ॥ 8-97-17 (59729)
సముత్క్షేపైర్వీక్షమాణౌ సిక్తౌ చందనవారిణా।
సవాలవ్యజనైర్దివ్యైర్దివిస్థైరప్సరోగణైః।
శక్రసూర్యకరాబ్జాభ్యాం ప్రమార్జితముఖావుభౌ॥ 8-97-18 (59730)
కర్ణోఽథ పార్థం న విశేషయద్యదా
భృశం చ పార్థేన శరాభితప్తః।
తతస్తు వీరః శరవిక్షతాంగో
దధ్రే మనో హ్యేకశయస్య తస్య॥] 8-97-19 (59731)
తతో రిపుఘ్నం సమధత్త కర్ణః
సుసంచితం సర్పముఖం జ్వలంతం।
రౌద్రం శరం సన్నతముగ్రధౌతం
పార్థార్థమిత్యేవ చిరాభిగుప్తం॥ 8-97-20 (59732)
సదార్చితం చందనచూర్ణశాయితం
సువర్ణతూణీరశయం మహార్చిషం।
ఆకర్ణపూర్ణం విచకర్ష కర్ణో
విమోక్తుకామః శరముగ్రవేగం॥ 8-97-21 (59733)
ప్రదీప్తమైరావతవంశసంభవం
శిరో జిహీర్షుర్యుధి సవ్యసాచినః।
తతః ప్రజజ్వాల దిశో నభశ్చ
ఉల్కాశ్చ ఘోరాః శతశః ప్రపేతుః॥ 8-97-22 (59734)
తస్మింస్తు నాగే ధనుషి ప్రయుక్తే
హాహాకృతా లోకపాలాః సశక్రాః॥ 8-97-23 (59735)
స సూతపుత్రస్తమపాంగదేశే
అవాఙ్ముఖం సంధయతి స్మ రోషాత్।
న తం స్మ జానాతి మహానుభావ--
మపాంగదేశేఽభినివిష్టమాజౌ॥ 8-97-24 (59736)
[న చాపి తం బుబుధే సూతపుత్రో
బాణే ప్రవిష్టం యోగబలేన నాగం।
దశశతనయనోఽహిం దృశ్య బాణే ప్రవిష్టం
నిహత ఇతి సుతో మే స్రస్తగాత్రో బభూవ।
జలజకుసుమయోనిః శ్రేష్ఠభావో జితాత్మా
త్రిదశపతిమవోచన్మా వ్యథిష్ఠా జయే శ్రీః॥ 8-97-25 (59737)
తతోఽబ్రవీన్మద్రరాజో మహాత్మా
దృష్ట్వా కర్ణం ప్రహితేషు తముగ్రం।
గ్రీవాయతః కర్ణ న సంహితోఽయం
సమీక్ష్య సంధత్స్వ శరం పరఘ్నం॥ 8-97-26 (59738)
అథాబ్రవీత్క్రోధసంరక్తనేత్రో
మద్రాధిపం సూతపుత్రో మనస్వీ।
న సంధత్తే ద్విః శరం శల్య కర్ణో
న మాదృశా జిహ్మయుద్వా భవంతి॥ 8-97-27 (59739)
ఇతీదముక్త్వా విససర్జ తం శరం
ప్రయత్నతో వర్షగణాభిపూజితం।
హతోసి రే ఫల్గున ఇత్యధిక్షిప--
న్నువాచ చోచ్చైర్నిరమూర్జితాం వృషః॥ 8-97-28 (59740)
స సాయకః కర్ణభుజప్రసృష్టో
హుతాశనార్కప్రతిమః సుఘోరః।
గుణచ్యుతః కర్ణధనుఃప్రముక్తో
వియద్గతః ప్రాజ్వలదంతరిక్షే॥ 8-97-29 (59741)
తమాపతంతం జ్వలితం నిరీక్ష్య
వియద్గతం వృష్ణికులప్రవీరః।
రథస్య చక్రం సహసా నిపీడ్య
పంచాంగులం మజ్జయతి స్మ వీరః॥ 8-97-30 (59742)
తతోఽంతరిక్షే సుమహాన్నినాదః
సంపూజనార్థం మధుసూదనస్య।
[దివ్యాశ్చ వాచః సహసా బభూవు--
ర్దివ్యాని పుష్పాణ్యథ సింహనాదాః।
తస్మింస్తథా వై ధరణీం నిమగ్నే
రథే ప్రయత్నాన్మధుసూదనస్య॥] 8-97-31 (59743)
తతః కిరీటం బహురత్నచిత్రం
జఘాన నాగోఽర్జునమూర్ధతో బలాత్।
గిరేః సుజాతాంకురపుష్పితద్రుమం
మహేంద్రవజ్రం శిఖరం యథోత్తమం॥ 8-97-32 (59744)
తతః కిరీటం తపనీయచిత్రం
పార్థోత్తమాంగాదహరత్తరస్వీ।
తద్ధేమజాలావనతం సుఘోరం
సంప్రజ్వలత్తన్నిపపాత భూమౌ॥ 8-97-33 (59745)
తతోఽర్జునస్యోత్తమగాత్రభూషణం
సువర్ణముక్తామణివజ్రచిత్రితం।
ధరావియద్ద్యోసలిలేషు విశ్రుతం
బలం నిసర్గోత్తమమన్యుధిః సదా॥ 8-97-34 (59746)
శరేణ మూర్ధ్ని ప్రజహార సూతజో
దివాకరేందుజ్వలనగ్రహత్విషం।
సువర్ణముక్తామణివజ్రభూషణం
పురందరార్థం తపసా ప్రయత్నతః॥ 8-97-35 (59747)
స్వయం కృతం యద్విధినా స్వయంభువా
మహార్హరూపం ద్విషతాం భయంకరం।
నిజఘ్నతే దేవరిపూన్సురేశ్వరః
స్వయం దదౌ యద్ధి ముదాఽర్జునాయ॥ 8-97-36 (59748)
హరిప్రచేతోహరివిత్తగోప్తృభిః
పినాకపాశాశనిదండధారిభిః।
సురోత్తమైరప్యవిషహ్యమర్దితుం
ప్రసహ్య నాగేన జహార తద్వృషా॥ 8-97-37 (59749)
తదుత్తమేషూన్మథితం విషాహినా
ప్రదీప్తమర్చిష్మదతీవ సుందరం।
పపాత పార్థస్య కిరీటముత్తమం
దివాకరోస్తాదివ పర్వతాజ్జ్వలన్॥ 8-97-38 (59750)
మహీవియద్ద్యోసలిలాని వాయునా
ప్రసహ్య రుగ్ణాని విఘూర్ణితాని వా।
ఇతీవ శబ్దం భువనేషు తత్తథా
జనా వ్యవస్యంతి దిశశ్చ విహ్వలాః॥ 8-97-39 (59751)
వినా కిరీటం* శుశుభే స పార్థః
శ్యామో యువా శైల త్రిశృంగైః॥ 8-97-40 (59752)
తతః సముద్గ్రథ్య సితేన వాససా
స్వమూర్ధజనావ్యథితస్తదాఽర్జునః।
బభౌ సుసంపూర్ణమరీచినేందునా
శిరోగతేనోదయపర్వతో యథా॥ 8-97-41 (59753)
స చాపి రాధేయభుజప్రముక్తో
హుతాశనార్కప్రతిమద్యుతిర్మహాన్।
మహోరగః కృతవైరోఽర్జునేన
కిరీటమాహృత్య సముత్పపాత॥ 8-97-42 (59754)
తముత్పతంతం ద్విపదాం వరిష్ఠో
దృష్ట్వా వచః పార్థమువాచ కృష్ణః।
మహోరగం పాండవ పశ్యపశ్య
ప్రయోజితం త్వన్నిధనార్థముగ్రం॥ 8-97-43 (59755)
స ఏవముక్తో మధుసూదనేన
గాండీవధన్వా హరిముగ్రవాచా।
ఉవాచ కో న్వేష మమాద్య నాగః
క్షయాయ నాగాద్గరుడస్య వక్రం॥ 8-97-44 (59756)
కృష్ణ ఉవాచ। 8-97-45x (5063)
యోఽసౌ త్వయా ఖాండవే చిత్రభానుం
సంతర్పయాణేన ధనుర్ధరేణ।
వియద్గతో జననీగుప్తదేహో
మత్వైకరూపం నిహతాఽస్య మాతా॥ 8-97-45 (59757)
స ఏష తద్వైరమనుస్మరన్వై
త్వాం ప్రార్థయత్యాత్మవధాయ నూనం।
నభశ్చుతాం ప్రజ్వలితామివోల్కాం
పశ్యైనమాయాంతమమిత్రసాహ॥ 8-97-46 (59758)
సంజయ ఉవాచ। 8-97-47x (5064)
తతః స జిష్ణుః పరివృత్య రోషా--
చ్చిచ్ఛేద షడ్భిర్నిశితైః సుధారైః।
నాగం వియత్తిర్యగివోత్పతతం
స చ్ఛిన్నగాత్రో నిపపాత భూమౌ॥ 8-97-47 (59759)
[గతే చ తస్మిన్భుజగే కిరీటినా
స్వయం విభుః పార్థివ భూతలాదథ।
సముజ్జహారాశు పునః పతంతం
రథం భుజాభ్యాం పురుషోత్తమస్తతః॥] 8-97-48 (59760)
తస్మిన్ముహూర్తే దశభిః పృషత్కైః
సిలాశితైర్బర్హిణబర్హవాజితైః।
వివ్యాధ కర్ణః పురుషప్రవీరో
ధనంజయం తిర్యగవేక్షమాణః॥ 8-97-49 (59761)
తతోఽర్జునో ద్వాదశభిః సుముక్తై--
ర్వరాహకర్ణైర్జిశితైః సమర్ప్య।
నారాచమాశీవిషతుల్యవేగ--
మాకర్ణపూర్ణాయతముత్ససర్జ॥ 8-97-50 (59762)
స చిత్రవర్మేషువరో విదార్య
ప్రాణాన్నిరస్యన్నివ సాధుముక్తః।
కర్ణస్య పీత్వా రుధిరం వివేశ
వసుంధరాం శోణితదిగ్ధవాజః॥ 8-97-51 (59763)
తతో వృషో బాణనిపాతకోపితో
మహోరగో దండవిఘట్టితో యథా।
తదాఽఽశుకారీ వ్యసృజచ్ఛరోత్తమాన్
మహావిషః సర్ప ఇవోత్తమం విషం॥ 8-97-52 (59764)
జనార్దనం ద్వాదశభిః పరాభిన--
న్నవైర్నవత్యా చ శరైస్తథాఽర్జునం।
శరేణ ఘోరేణ పునశ్చ పాండవం
విదార్య కర్ణో వ్యనదజ్జహాస చ॥ 8-97-53 (59765)
తమస్య హర్షం మమృషే న పాండవో
బిభేద మర్మాణి తతోఽస్య మర్మవిత్।
పరఃశతైః పత్రిభిరింద్రవిక్రమ--
స్తథా యథేంద్రో బలమోజసా రణే॥ 8-97-54 (59766)
తతః శరాణాం నవతిం తదాఽర్జునః
ససర్జ కర్ణేఽంతకదండసన్నిభాం।
తైః పత్రిభిర్విద్ధతనుః స వివ్యథే
తథా యథా వజ్రవిదారితోఽచలః॥ 8-97-55 (59767)
మణిప్రవేకోత్తమవజ్రహాటకై--
రలంకృతం చాస్య వరాంగభూషణం।
ప్రవిద్ధముర్వ్యాం నిపపాత పత్రిభి--
ర్ధనంజయేనోత్తమకుండలేపి చ॥ 8-97-56 (59768)
మహాధనం శిల్పివరైః ప్రయత్నతః
కృతం యదస్యోత్తమవర్మ భాస్వరం।
సుదీర్ఘకాలేన తతోఽస్య పాండవః
క్షణేన బాణైర్బహుధా వ్యశాతయత్॥ 8-97-57 (59769)
`తస్యేషుభిః ఖండితకుండలోఽంతః
పరిక్షతశ్చాభ్యధికం తదానీం।
స లోహితాంగశ్రవణశ్చకాశే
సలోహితాంగశ్రవణో యథా దివి'॥ 8-97-58 (59770)
స తం వివర్మాణమథోత్తమేషుభిః
శితైశ్చతుర్భిః కుపితః పరాభినత్।
స వివ్యథేఽత్యర్థమరిప్రతాడితో
యథాఽఽతురః పిత్తకఫానిలజ్వరైః॥ 8-97-59 (59771)
మహాధనుర్మండలనిఃసృతైః శితైః
క్రియాప్రయత్నప్రహితైర్బలేన చ।
తతక్ష కర్ణం బహుభిః శరోత్తమై--
ర్బిభేద మర్మస్వపి చార్జునస్త్వరన్॥ 8-97-60 (59772)
దృఢాహతః పత్రిభిరుగ్రవేగైః
పార్థేన కర్ణో వివిధైః శితాగ్రైః।
బభౌ గిరిర్గైరికధాతురక్తః
క్షరన్ప్రపాతైరివ రక్తమంభః॥ 8-97-61 (59773)
[తతోఽర్జునః కర్ణమవక్రగైర్నవైః
సువర్ణపుంఖైః సుదృఢైరయస్మయైః।
యమాగ్నిదండప్రతిమైః స్తనాంతరే
పరాభినత్క్రౌంచమివాద్రిమగ్నిజః॥ 8-97-62 (59774)
తతః శరావాపమపాస్య సూతజో
ధనుశ్చ తచ్ఛక్రశరాసనోపమం।
తతో రథస్థః స ముమోహ చ స్ఖలన్।
ప్రశీర్ణముష్టిః సుభృశాహతః ప్రభో॥ 8-97-63 (59775)
న చార్జునస్తం వ్యసనే తదేషివా--
న్నిహంతుమార్యః పురుషవ్రతే స్థితః।
తతస్తమింద్రావరజః సుసంభ్రమా--
దువాచ కిం పాణ్·డవ హే ప్రమాద్యసే॥ 8-97-64 (59776)
నైవాహితానాం సతతం విపశ్చితః
క్షణం ప్రతీక్షంత్యపి దుర్బలీయసాం।
విశేషతోఽరీన్వ్యసనేషు పండితో
నిహత్య ధర్మం చ యశశ్చ విందతే॥ 8-97-65 (59777)
తదేకవీరం తవ చాహితం సదా
త్వరస్వ కర్ణం సహసాఽభిమర్దితుం।
పురా సమర్థః సముపైతి సూతజో
భింధి త్వమేనం నముచిం యథా హరిః॥ 8-97-66 (59778)
తతస్తదేవేత్యభిపూజ్య సత్వరం
జనార్దనం కర్ణమవిధ్యదర్జునః।
శరోత్తమైః సర్వకురూత్తమస్త్వరం--
స్తథా యథా శంబరహా పురా బలిం॥] 8-97-67 (59779)
సాశ్వం తు కర్ణం సరథం కిరీటి
సమాచినోద్భారత వత్సదంతైః।
ప్రచ్ఛాదయామాస దిశశ్చ బాణైః
సర్వప్రయత్నాత్తపనీయపుంఖైః॥ 8-97-68 (59780)
సవత్సదంతైః పృథుపీనవక్షాః
సమాచితః సోఽధిరథిర్విభాతి।
సుపుష్పితాశోకపలాశశాల్మలి--
ర్యథాఽచలశ్చందనకాననాయుతః॥ 8-97-69 (59781)
శరైః శరీరే బహుభిః సమర్పితై--
ర్విభాతి కర్ణః సమరే విశాంపతే।
మహీరుహైరాచితసానుకందరో
యథా గిరీంద్రః స్ఫుటకర్ణికారవాన్॥ 8-97-70 (59782)
స వాణసంఘాన్బహుధా వ్యవాసృజన్
విభాతి కర్ణః శరజాలరశ్మివాన్।
స లోహితో రక్తగభస్తిమండలో
దివాకరోఽస్తాభిముఖో యథా తథా॥ 8-97-71 (59783)
బాహ్వంతరాదాధిరథేర్విముక్తాన్
బాణాన్మహాహీనివ దీప్యమానాన్।
వ్యధ్వంసయన్నర్జునబాహుముక్తాః
శరాః సమాసాద్య దిశః శితాగ్రాః॥ 8-97-72 (59784)
[తతః స కర్ణః సమవాప్య ధైర్యం
బాణాన్విముంచన్కుపితాహికల్పాన్।
వివ్యాధ పార్థం దశభిః పృషత్కైః
కృష్ణం చ ష·డ్భిః కుపితాహికల్పైః॥ 8-97-73 (59785)
తతః కిరీటి భృశముగ్రనిఃస్వనం
మహాశరం సర్పవిషానలోపమం।
అయస్మాయం రౌద్రమహాస్త్రసంభృతం
మహాహవే క్షేప్తుమనా మహామతిః॥] 8-97-74 (59786)
కాలో హ్యదృశ్యో నృప విప్రశాపా--
న్నిదర్శయన్కర్ణవధం బ్రువాణః।
భూమిస్తు చక్రం గ్రసతీత్యవోచ--
త్కర్ణస్య తస్మిన్వధకాల ఆగతే॥ 8-97-75 (59787)
న చాస్య ఘోరం ప్రతిభాతి చాస్త్రం
యద్భార్గవోఽస్మై ప్రదదౌ మహాత్మా।
చక్రం చ వామం గ్రసతే భూమిరస్య
ప్రాప్తే తస్మిన్వధకాలే నృవీర॥ 8-97-76 (59788)
తతో రథో ఘూర్ణితవాన్నరేంద్ర
శాపాత్తదా బ్రాహ్మణసత్తమస్య।
ప్రాప్తం వధం శంసతి చాప్యథాస్త్రం
ప్రణశ్యమానం ద్విజముఖ్యశాపాత్॥ 8-97-77 (59789)
[తతశ్చక్రమపతత్తస్య భూమౌ
స విహ్వలః సమరే సూతపుత్రః।
సవేదికశ్చైత్య ఇవాతిమాత్రః
సుపుష్పితో భూమితలే నిమగ్నః]॥ 8-97-78 (59790)
మగ్నే రథే బ్రాహ్మణశాపమూఢో
హ్యస్త్రం చ తం మోఘమిషు చ సర్పం।
అమృష్యమాణో వ్యసనాని తాని
హస్తౌ విధున్వన్విజగర్హ ధర్మం॥ 8-97-79 (59791)
ధర్మప్రధానం కిల పాతి ధర్మ
ఇత్యబ్రువంధర్మవిదః సదైవ।
వయం చ ధర్మే ప్రయతామ నిత్యం
చర్తుం యథాశక్తి యథాశ్రుతం చ।
స చాపి నిఘ్నాతి న పాతి భక్తాన్
మన్యే న నిత్యం పరిపాతి ధర్మః॥ 8-97-80 (59792)
ఏవం బ్రువన్ప్రస్ఖలితాశ్వసూతో
విచాల్యమానోఽర్జునబాణపాతైః।
మర్మాభిఘాతాచ్ఛిథిలః క్రియాసు
పునః పునర్ధర్మమసౌ జగర్హ॥ 8-97-81 (59793)
తతః శరైర్భీమతరైరవిధ్యత్త్రిభిరాహవే।
హస్తే కృష్ణం తథా పార్థమభ్యవిధ్యచ్చ సప్తభిః॥ 8-97-82 (59794)
తతోఽర్జునః సప్తదశ తిగ్మవేగానజిహ్మగాన్।
ఇంద్రాశనిసమాన్ఘోరానసృజత్పావకోపమాన్॥ 8-97-83 (59795)
నిర్భిద్య తే భీమవేగా హ్యపతన్పృథివీతలే।
కంపితాత్మా తతః కర్ణః శక్త్యా చేష్టామదర్శయత్॥ 8-97-84 (59796)
బలేనాథ స సంస్తభ్య బ్రహ్మాస్త్రం సముదైరయత్।
ఐంద్రం తతోఽర్జునశ్చాపి తం దృష్ట్వాఽభ్యుపమంత్రయత్॥ 8-97-85 (59797)
గాండీవం జ్యాం చ బాణాంశ్చ సోఽనుమంత్ర్య పరంతపః।
వ్యసృజచ్ఛరవర్షాణి వర్షాణీవ పురందరః॥ 8-97-86 (59798)
తతస్తేజోమయా బాణా రథాత్పార్థస్య నిఃసృతాః।
ప్రాదురాసన్మహావీర్యాః కర్ణస్య రథమంతికాత్। 8-97-87 (59799)
స కర్ణోఽగ్రసదస్యాస్త్రం కుర్వన్మోక్షం మహారథః॥
తతోఽబ్రవీద్వృష్ణివీరస్తస్మిన్నస్త్రే వినాశితే।
విసృజాస్త్రం పరం పార్థ రాధేయో గ్రసతే శరాన్॥ 8-97-88 (59800)
తతో బ్రహ్మాస్త్రమత్యుగ్రం సంమంత్ర్య సమయోజయత్।
ఛాదయిత్వా తతో బాణైః కర్ణం ప్రత్యస్యదర్జునః॥ 8-97-89 (59801)
తతః కర్ణః శితైర్బాణైర్జ్యాం చిచ్ఛేద సుతేజనైః।
[ద్వితీయాం చ తృతీయాం చ చతుర్థీ పంచమీం తథా॥ 8-97-90 (59802)
షష్ఠీమథాస్య చిచ్ఛేద సప్తమీం చ తథాఽష్టమీం।
నవమీం దశమీం చాస్య తథా చైకాదశీం వృషః।
జ్యాశతం శతసంధానః స కర్ణో నావబుధ్యతే॥] 8-97-91 (59803)
తతో జ్యాం వినిధాయాన్యామభిమంత్ర్య చ పాండవః।
శరైరవాకిరత్కర్ణం దీప్యమానైరివాహిభిః॥ 8-97-92 (59804)
తస్య జ్యాచ్ఛేదనం కర్ణో జ్యావధానం చ సంయుగే।
నాన్వబుధ్యత శీఘ్రత్వాత్తదద్భుతమివాభవత్॥ 8-97-93 (59805)
అస్త్రైరస్త్రాణి సంవార్య ప్రనిఘ్నన్సవ్యసాచినః।
చక్రే చాప్యధికం పార్థాత్స్వవీర్యమతిదర్శయన్॥ 8-97-94 (59806)
తతః కర్ణోఽర్జునం దృష్ట్వా స్వస్యాస్త్రేణ చ పీడితం।
అభ్యసేత్యబ్రవీత్పార్థమాతిష్ఠాస్త్రం వ్రజేతి చ॥ 8-97-95 (59807)
తతోఽగ్నిసదృశం ఘోరం శరం సర్పవిషోపమం।
అశ్మసారమం దివ్యమభిమంత్ర్యం పరంతపః।
రౌద్రమస్త్రం సమాధాయ క్షేప్తుకామః కిరీటినే॥ 8-97-96 (59808)
తతోఽగ్రసన్మహీ చక్రం రాధేయస్య తదా నృప॥ 8-97-97 (59809)
[తతోఽవతీర్య రాధేయో రథాదాశు సముద్యతః।
చక్రం భుజాభ్యామాలంబ్య సముత్క్షేప్తుమియేష సః॥ 8-97-98 (59810)
సప్తద్వీపా వసుమతీ సశైలవనకాననా।
గీర్ణచక్రా సముత్క్షిప్తా కర్ణేన చతురంగులం॥ 8-97-99 (59811)
గ్రస్తచక్రస్తు రాధేయః క్రోధాదశ్రూణ్యవర్తయత్।
అర్జునం వీక్ష్య సంరబ్ధమిదం వచనమబ్రవీత్॥ 8-97-100 (59812)
భోభో పార్థ మహేష్వాస ముహుర్తం పరిపాలయ।
యావచ్చక్రమిదం గ్రస్తముద్ధరామి మహీతలాత్॥ 8-97-101 (59813)
సవ్యం చక్రం మహీగ్రస్తం దృష్ట్వా దైవాదిదం మమ।
పార్థ కాపురుషాచీర్ణమభిసంధిం విసర్జయ॥ 8-97-102 (59814)
న త్వం కాపురుషాచీర్ణం మార్గమాస్థాతుమర్హసి।
ఖ్యాతస్త్వమసి కౌంతేయ విశిష్టో రణకర్మసు।
విశిష్టతరమేవ త్వం కర్తుమర్హసి పాండవ॥ 8-97-103 (59815)
ప్రకీర్ణకేశే విముఖే బ్రాహ్మణేఽథ కృతాంజలౌ।
శరణాగతే న్యస్తశస్త్రేయాచమానే తథాఽర్జున॥ 8-97-104 (59816)
అబాణే భ్రష్టకవచే భ్రష్టభగ్నాయుధే తథా।
న విముంచంతి శస్త్రాణి శూరాః సాధువ్రతే స్థితాః॥ 8-97-105 (59817)
త్వం చ శూరతమో లోకే సాధువృత్తశ్చ పాండవ।
అభిజ్ఞో యుద్ధధర్మాణాం తస్మాత్క్షమ ముహూర్తకం॥ 8-97-106 (59818)
దివ్యాస్త్రవిదమేయాత్మా కార్తవీర్యసమో యుధి।
యావచ్చక్రమిదం గ్రస్తముద్వరామి మహాభుజ॥ 8-97-107 (59819)
న మాం రథస్థో భూమిష్ఠం వికలం హంతుమర్హసి।
న వాసుదేవాత్త్వత్తో వా పాండవేయ బిభేంయహం॥ 8-97-108 (59820)
త్వం హి క్షత్రియదాయాదో మహాలకులవివర్ధనః।
అతస్త్వాం ప్రబవీంయేష ముహూర్తం క్షమ పాణ్·డవ॥ ॥ 8-97-109 (59821)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే సప్తనవతితమోఽధ్యాయః॥ 97 ॥
[వినా కిరీటం శంశుభే స పార్థః।
శ్యామో యువా నీల ఇవోచ్చశృంగః।
తతః సముద్గ్రథ్య సితేన వాససా
స్వమూర్ధజానవ్యథితస్తదాఽర్జునః।
విభాసితః సూర్యమరీచినా దృఢం
శిరోగతేనోదయపర్వతో యథా॥ 8-97-1 (59822)
గోకర్ణా సుముఖీ కృతేన ఇషుణా గోపుత్రసంప్రేషితా
గోశబ్దాత్మజభూషణం సువిహితం సువ్యక్తగోఽసుప్రభం
దృష్ట్వా గోగతకం జహార ముకుటం గోశబ్దగోపూరి వై
గోకర్ణాసనమర్దనశ్చ న యయావప్రాప్య మృత్యోర్వశం 8-97-2 (59823)
స సాయకః కర్ణభుజప్రసృష్టో
హుతాశనార్కప్రతిమో మహార్హః।
మహోరగః కృతవైరోఽర్జునేన
కిరీటమాహత్య తతో వ్యతీయాత్॥ 8-97-3 (59824)
తం చాపి దగ్ధ్వా తపనీయచిత్రం
కిరీటమాకృష్య తదర్జునస్య।
ఇయేష గంతుం పునరేవ తూణం
దృష్టశ్చ కర్ణేన తతోఽబ్రవీత్తం॥ 8-97-4 (59825)
ముక్తస్త్వయాఽహం త్వసమీక్ష్య కర్ణ
శిరో హృతం యన్న మయాఽర్జునస్య।
సమీక్ష్య మాం ముంచ రణే త్వమాశు
హంతాఽస్మి శత్రుం తవ చాత్మనశ్చ॥ 8-97-5 (59826)
స ఏవముక్తో యుధి సూతపుత్ర--
స్తంబ్రవీత్కో భవానుగ్రరూపః।
నాగోఽబ్రవీద్విద్వి కృతాగసం మాం
పార్థేన మాతుర్వధజాతవైరం॥ 8-97-6 (59827)
యది స్వయం వజ్రధరోఽస్య గోప్తా
తథాపి యాతా పితృరాజవేశ్మని। 8-97-7 (59828)
కర్ణ ఉవాచ।
న నాగ కర్ణోఽద్య రణే పరస్య
బలం సమాస్థాయ జయం బుభూషేత్॥ 8-97-7x (5065)
న సందధ్యాం ద్విః శరం చైవ నాగ
యద్యర్జునానాం శతమేవ హన్యాం।
తమాహ కర్ణః పునరేవ నాగం
తదాఽజిమధ్యే రవిసూనుసత్తమః॥ 8-97-8 (59829)
వ్యాలాస్త్రసర్గోత్తమయత్నమన్యుభి--
ర్హంతాఽస్మి పార్థం సుసుఖీ వ్రజ త్వం।
ఇత్యేవముక్తో యుధి నాగరాజః
కర్ణేన రోషాదసహంస్తస్య వాక్యం॥ 8-97-9 (59830)
స్వయం ప్రాయాత్పార్థవధాయ రాజన్
కృత్వా స్వరూపం విజిఘాంసురుగ్రః।
తతః కృష్ణః పార్థమువాచ సంఖ్యే
మహోరగం కృతవైరం జహి త్వం॥ 8-97-10 (59831)
8-97-11 (59832)
స ఏవముక్తో మధుసూదనేన
గాండీవధన్వా రిపువీర్యసాహః।
ఉవాచ కో హ్యేష మమాద్య నాగః
స్వయం య ఆయాద్గరుడస్య వక్త్రం॥]
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.98. అధ్యాయః 098
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
పార్థాయ ధర్మానువాదకం కర్ణంంప్రతి కృష్ణేన తత్కృతదుష్కృతానుస్మారణపూర్వకం మర్మోద్ధాటనం॥ 1 ॥ కర్ణేన స్వబాణాహతినిర్విణ్ణేఽర్జునే తదంతరే రథాదవరుహ్య తచ్చక్రోద్ధరణోద్యమః॥ 2 ॥ తదంతరే కృష్ణచోదనయా పార్థేన కర్ణశిరశ్ఛేదః॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-98-0 (59833)
సంజయ ఉవాచ। 8-98-0x (5066)
అథాబ్రవీద్వాసుదేవో మహాత్మా
రాధేయ దిష్ట్యా స్మరసీహ ధర్మం।
`ధర్మే హి బద్ధా సతతం హి పార్థా--
స్తేభ్యస్తతో వృద్ధిసౌ దదాతి॥ 8-98-1 (59834)
ధర్మాదపేతాః పరిపంథినస్తే
తస్మాద్గతా వై కురవో వినాశం'।
ప్రాయేణ నీచా వ్యసనేషు మగ్నా
నిందంతి దైవం న తు దుష్కృతం స్వం॥ 8-98-2 (59835)
కృష్ణాం సభాం కర్ణ యదేకవస్త్రా--
మానీతవాంస్త్వం చ సుయోధనశ్చ।
దుఃశాసనః శకునిః సౌబలశ్చ।
ధర్మస్తదా తే రుచితో న కస్మాత్॥ 8-98-3 (59836)
యదా సభాయాం రాజానమనక్షజ్ఞం యుధిష్ఠిరం।
ఆనీయ జితవంతో వై క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-4 (59837)
వనవాసే వ్యతీతే చ కర్ణ వర్షే త్రయోదశే।
న ప్రయచ్ఛసి యద్రాజ్యం క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-5 (59838)
యద్భీమసేనం సర్పైశ్చ విషయుక్తైశ్చ భోజనైః।
ఆచరత్త్వన్మతే రాజా క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-6 (59839)
యద్వారణావతే పార్థాన్సుప్తాంజతుగృహే తదా।
హంతుకామాస్తదా యూయం క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-7 (59840)
యదా రజస్వలాం కృష్ణాం దుఃశాసనవశే స్థితాం।
సభాయాం ప్రాహసః కర్ణ క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-8 (59841)
యదనార్యైః పురా కృష్ణాం క్లిశ్యమానామనాగసం।
ఉపప్రేక్షసి రాధేయ క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-9 (59842)
వినష్టాః పాండవాః కృష్ణే శాశ్వతం నరకం గతాః।
పతిమన్యం వృణీష్వేతి వదంస్త్వం గజగామినీం।
ఉపప్రేక్షసి రాధేయ క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-10 (59843)
రాజ్యలుబ్ధః పునః కర్ణ సమాహ్వయసి పాండవాన్।
యదా శకునిమాశ్రిత్య క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-11 (59844)
యదాఽభిమన్యుం బహవో యుద్ధే జఘ్నుర్మహారథాః।
పరివార్య రణే బాలం క్వ తే ధర్మస్తదా గతః॥ 8-98-12 (59845)
[యద్యేష ధర్మస్తత్ర న విద్యతే హి
కిం సర్వథా తాలువిశోషణేన।
అద్యేహ ధర్ంయాణి విధత్స్వ సూత
తథాపి జీవన్న విమోక్ష్యసే హి॥ 8-98-13 (59846)
నలో హ్యక్షైర్నిర్జితః పుష్కరేణ
పునర్యశో రాజ్యమవాప వీర్యాత్।
ప్రాప్తాస్తథా పాండవా బాహువీర్యా--
త్సర్వైః సమేతాః పరివృత్తలోభాః॥ 8-98-14 (59847)
నిహత్య శత్రూన్సమరే ప్రవృద్ధా--
న్ససోమకా రాజ్యమవాప్నుయుస్తే।
తథా గతా ధార్తరాష్ట్రా వినాశం
ధర్మాభిగుప్తైః సతతం నృసింహైః]॥ 8-98-15 (59848)
సంజయ ఉవాచ। 8-98-16x (5067)
ఏవముక్తస్తదా కర్ణో వాసుదేవేన భారత।
లజ్జయావనతో భూత్వా నోత్తరం కించిదుక్తవాన్॥ 8-98-16 (59849)
క్రోధాత్ప్రస్ఫురమాణౌష్ఠో ధనురుద్యంయ భారత।
యోధయామాస వై పార్థం మహావేగపరాక్రమః॥ 8-98-17 (59850)
తతోఽబ్రవీద్వాసుదేవః ఫల్గునం పురుషర్షభం।
దివ్యాస్త్రేణైవ నిర్భిద్య పాతయస్వ మహాబల॥ 8-98-18 (59851)
ఏవముక్తస్తు దేవేన క్రోధమాగాత్తదాఽర్జునః।
మన్యుమభ్యావిశద్ధోరం స్మృత్వా తత్తు ధనంజయః॥ 8-98-19 (59852)
తస్య క్రుద్ధస్య సర్వేభ్యః స్రోతోభ్యస్తేజసోఽర్చిషః।
ప్రాదురాసంస్తదా రాజంస్తదద్భుతమివాభవత్॥ 8-98-20 (59853)
తత్సమీక్ష్య తతః కర్ణో బ్రహ్మాస్త్రేణ ధనంజయం।
అభ్యవర్షత్పునర్యత్నమకరోద్రథసర్జనే॥ 8-98-21 (59854)
బ్రహ్మాస్త్రేణవ తం పార్థో కవర్ష శరవృష్టిభిః।
తదస్త్రమస్త్రేణావార్య ప్రజహార చ పాండవః॥ 8-98-22 (59855)
తతోఽన్యదస్త్రం కౌంతేయో దయితం జాతవేదసః।
ముమోచ కర్ణముద్దిశ్య తత్ప్రజజ్వాల తేజసా॥ 8-98-23 (59856)
వారుణేన తతః కర్ణః శమయామాస పావక్రం।
జీమూతైశ్చ దిశః సర్వాశ్చక్రే తిమిరదుర్దినాః॥ 8-98-24 (59857)
పాండవేయస్త్వసంభ్రాంతో వాయవ్యాస్త్రేణ వీర్యవాన్।
అపోవాహ తదాఽభ్రాణి రాధేయస్య ప్రపశ్యతః॥ 8-98-25 (59858)
[తతః శరం మహాఘోరం జ్వలంతిమివ పావకం।
ఆదదే పాండుపుత్రస్య సూతపుత్రో జిఘాంసయా॥ 8-98-26 (59859)
యోజ్యమానే తతస్తస్మిన్బాణే ధనుషి పూజితే।
చచాల పృథివీ రాజన్సశైలవనకాననా॥ 8-98-27 (59860)
వవౌ సశర్కరో వాయుర్దిశశ్చ రజసా వృతాః।
హాహాకారశ్చ సంవజ్ఞే సురాణాం దివి భారత॥ 8-98-28 (59861)
తమిగుం సంధితం దృష్ట్వా సూతపుత్రేణ మారిష।
విషాదం పరమం జగ్ముః పాండవా దీనచేతసః॥ 8-98-29 (59862)
స సాయకః కర్ణభుజప్రముక్తః
శక్రాశనిగ్రఖ్యరుచిః శితాగ్రః।
ములాంతరం ప్రాప్య ధనంజయస్య
వివేశ వల్మీకమివోరమోత్తమః॥ 8-98-30 (59863)
స రాఢవిద్ధః సమరే మహాత్మా
విధూర్ణమానః శ్లథహస్తగాండివః।
చచాల వీభత్సురమిత్రమర్దనః
క్షితేః ప్రకంపే చ యథాఽచలోత్తమః॥ 8-98-31 (59864)
తదంతరం ప్రాప్య వృషో మహారథో
రథాంగసుర్వీగతముజ్జిహీర్షుః।
రథాదవప్లుత్య నిగృహ్య దోర్భ్యాం
శశాక దైవాన్న మహాబలోఽపి॥ 8-98-32 (59865)
తతః కిరీటి ప్రతిలభ్య సంజ్ఞాం
జగ్రాహ బాణం యమదండకల్పం।
తతోఽర్జునః ప్రాంజలికం మహాత్మా
తతోఽబ్రవీద్వాసుదేవోఽపి పార్థం॥ 8-98-33 (59866)
ఛింధ్యస్య మూర్ధానమరేః శరేణ
న యావదారోహతి వై రథం వృషః।
తథైవ సంపూజ్య స తద్వచః ప్రభో--
స్తతః శరం ప్రజ్వలితం ప్రగృహ్య।
జఘాన కక్షామమలార్కవర్ణాం
మహారథే రథచక్రే విమగ్నే॥ 8-98-34 (59867)
తం హస్తికక్షాప్రవరం సుకేతుం
సువర్ణముక్తామణివజ్రజుష్టం।
కలాప్రకృష్టోత్తమశిల్పియత్నైః
కృతం సురూపం తపనీయచిత్రం॥ 8-98-35 (59868)
జయాస్పదం తవ సైన్యస్య నిత్య---
మమిత్రవిత్రాసనమీడ్యరూపం।
విఖ్యాతమాదిత్యసుతస్య లోకే
త్విషా సమం పావకభానుచంద్రైః॥ 8-98-36 (59869)
తతః క్షురప్రేణ సుసంశితేన
సువర్ణపుంఖేన హుతాగ్నివర్చసా।
శ్రియా జ్వలంతం ధ్వజమున్మమాథ
మహారథస్యాధిరథేః కిరీటీ॥ 8-98-37 (59870)
యశశ్చ దర్పశ్చ తథా ప్రియాణి
సర్వాణి కార్యాణి చ తేన కేతునా।
సాకం కురూణాం హృదయాని చాపతన్
బభూవ హాహేతి చ నిఃస్వనో మహాన్॥ 8-98-38 (59871)
ద్వష్ట్వా ధ్వజం పాతితమాశుకారిణా
కురుప్రవీరేణ నికృత్తమాహవే।
నాశంసిరే సూతపుత్రస్య సర్వే
జయం తదా భారత యే త్వదీయాః॥ 8-98-39 (59872)
అథ త్వరన్కర్ణవధాయ పార్థో
మహేద్రవజ్రానలదండసన్నిభం।
ఆదత్త చాథాంజలికం నిషంగా--
త్సహస్రరశ్మేరివ రశ్మిముత్తమం॥ 8-98-40 (59873)
మర్మచ్ఛిదం శోణితమాంసదిగ్ధం
వైశ్వానరార్కప్రతిమం మహార్హం।
నరాశ్వనాగాసుహరం త్ర్యరత్నిం
షడ్వాజమంజోగతిముగ్రవేగం॥ 8-98-41 (59874)
సహస్రనేత్రాశనితుల్యవీర్యం
కాలానలం వ్యాత్తమివాతిఘోరం।
పినాకనారాయణచక్రసన్నిభం
భయంకరం ప్రాణభృతాం వినాశనం॥ 8-98-42 (59875)
జగ్రాహ పార్థః స శరం ప్రహృష్టో
యో దేవసంఘైరపి దుర్నివార్యః।
సంపూజితో యః సతతం మహాత్మా
దేవాసురాన్యో విజయేన్మహేషుః॥ 8-98-43 (59876)
తం వై ప్రమృష్టం ప్రసమీక్ష్య యుద్ధే
చచాల సర్వం సచరాచరం జగత్।
కృత్స్నం జగత్స్వస్త్యృషయోఽభిచక్రు--
స్తముద్యతం ప్రేక్ష్య మహాహవేషుం॥ 8-98-44 (59877)
తతస్తు తం వై శరమప్రమేయం
గాండీవధన్వా ధనుషి వ్యయోజయత్।
యుక్త్వా మహాస్త్రేణ పరేణ చాపం
వికృష్య గాండీవమువాచ సత్వరం॥ 8-98-45 (59878)
అయం హాస్త్రప్రహితో మహాశరః
శరీరహృచ్చాసుహరశ్చ దుర్హృదః।
తపోఽస్తి తప్తం గురవశ్చ తోషితా
మయా యదీష్టం సుహుతం యది శ్రుతం॥ 8-98-46 (59879)
అనేన సత్యేన నిహంత్వయం శరః
సుసంహితః కర్ణమరిం మమోర్జితం।
ఇత్యూచివాంస్తం ప్రముమోచ బాణం
ధనంజయః కర్ణవధాయ ఘోరం॥ 8-98-47 (59880)
కృత్యా హ్యథర్వాంగిరసీ ప్రచోదితా
యథా తథా త్వం జహి శాత్రవం మమ।
బ్రువన్కిరీటీ తమతిప్రహృష్టో--
ఽసృజద్దేవానాం జయహేతుం మహేషుం॥ 8-98-48 (59881)
జిఘాంసురర్కేందుసమప్రభావః
కర్ణం వశీ పాండవః క్షిప్రకారీ।
తతో విముక్తో బలినా మహేషుః
ప్రజ్వాలయామాస నభో దిశశ్చ॥ 8-98-49 (59882)
సైన్యాన్యనేకాని చ విప్రమోహ్య
గాండీవముక్తేన తతో మహాత్మా।
తేనార్జునస్తన్మహనీయమస్య
శిరోఽహరత్సూతపుత్రస్య రాజన్॥ 8-98-50 (59883)
శరోత్తమేనాంజలికేన రాజం--
స్తదా మహాస్త్రప్రతిమంత్రితేన।
పార్థోఽపరాహ్ణే శిర ఉచ్చకర్త
వైకర్తనస్యాథ మహేంద్రసూనుః।
ఛిన్నం పపాతాంజలికేన తూర్ణం
కాయశ్చ పశ్చాద్ధరణీం జగామ॥ 8-98-51 (59884)
తదుద్యతాదిత్యసమానతేజసం
శరన్నభోమధ్యగభాస్కరోపమం।
వరాంగముర్వ్యామపతచ్చముమూఖే
దివాకరోఽస్తాదివ రక్తమండలః॥ 8-98-52 (59885)
తతోఽస్య దేహం సతతం సుఖైధితం
సురూపమత్యర్థసుఖం సుగంధి చ।
పరేణ కృచ్ఛ్రేణ శిరః సమత్యజ--
ద్గృహం మహర్ధీన్నివసన్నివేశ్వరః॥ 8-98-53 (59886)
శరైర్విభిన్నం వ్యసు తత్సువర్చసః
పపాత కర్ణస్య శరీముచ్ఛ్రితం।
స్రవద్వ్రణం గైరికతోయవిస్రవం
గిరేర్యథా వజ్రహతం మహాశిరః॥ 8-98-54 (59887)
దేహాచ్చ కర్ణస్య నిపాతితస్య
తేజః సూర్యం ఖం వితత్యావివేశ।
తదద్భుతం సర్వమనుష్యయోధాః
సందృష్టవంతో నిహతే స్మ కర్ణే॥ 8-98-55 (59888)
తతః శంఖాన్పాండవా దధ్మురుచ్చై--
ర్దృష్ట్వా కర్ణం పాతితం ఫల్గునేన।
తథైవ కృష్ణశ్చ ధనంజయశ్చ
హష్టౌ యమౌ దధ్మతుర్వారిజాతౌ॥ 8-98-56 (59889)
తం సోమకాః ప్రేక్ష్య హతం శయానం
సైన్యైః సార్ధం సింహనాదాన్ప్రచక్రుః।
తూర్యాణి సంజఘ్నురతీవ హృష్టా
వాసాంసి చైవాదుధువుర్భుజాంశ్చ॥ 8-98-57 (59890)
సంవర్ధయంతశ్చ నరేంద్ర యోధాః
పార్థం సమాజగ్మురతీవ హృష్టాః।
బలాన్వితాశ్చాపరే హ్యప్యనృత్య--
న్నన్యోన్యమాశ్లిష్య నదంత ఊచుః॥ 8-98-58 (59891)
దృష్ట్వా తు కర్ణం భువి వా విపన్నం
కృత్తం రథాత్సాయకైరర్జునస్య।
మహానిలేనాద్రిమివాపవిద్వం
యజ్ఞావసానేఽగ్నిమివ ప్రశాంతం॥ 8-98-59 (59892)
తదాననం సూర్యసుతస్య రాజ--
న్విభ్రాజతే పద్మివావనాలం।
రరాజ కర్ణస్య శిరో నికృత్త--
మస్తంగతం భాస్కరస్యేవ బింబం॥ 8-98-60 (59893)
శరైరాచితసర్వాంగః శోణితౌఘపరిప్లుతః।
రరాజ దేహః కర్ణస్య స్వరశ్మిభిరివాంశుమాన్॥ 8-98-61 (59894)
ప్రతాప్య సేనామామిత్రీం దీప్తైః శరగభస్తిభిః।
బలినార్జునకాలేన నీతోఽస్తం కర్ణభాస్కరః॥ 8-98-62 (59895)
అస్తం గచ్ఛన్యథాఽదిత్యః ప్రభామాదాయ గచ్ఛతి।
తథా జీవితమాహాయ కర్ణస్యేషుర్జగామ సః॥ 8-98-63 (59896)
అపరాహ్ణేఽపరాహ్ణస్య సూతపుత్రస్య మారిష।
ఛిన్నమంజలికేనాజౌ సోత్సేధమపతచ్ఛిరః॥ 8-98-64 (59897)
ఉపర్యుపరి సైన్యానాం వినిఘ్నన్నితరాంజనాన్।
శిరః కర్ణస్య సోఽత్సేధమిషుః సోప్యహరద్ద్రుతం॥ 8-98-65 (59898)
కర్ణం తు శూరం పతితం పృథివ్యాం
శరాచితం శోణితదిగ్ధగాత్రం।
దృష్ట్వా శయానం భువి మద్రరాజ--
శ్ఛిన్నధ్వజేనాథ యయౌ రథేన॥ 8-98-66 (59899)
హతే కర్ణే కురవః ప్రాద్రవంత
భయార్దితా గాఢవిద్ధాశ్చ సంఖ్యే।
అవేక్షమాణా ముహురర్జునస్య
ధ్వజం మహాంతం వపుషా జ్వలంతం॥ 8-98-67 (59900)
తచ్ఛిరో భరతశ్రేష్ఠ శోభయామాస మేదినీం।
యదృచ్ఛయేవ పతితం మండలం చాండదీధితేః॥ 8-98-68 (59901)
తం దృష్ట్వా సమరవిమర్ద (బద్ధ) లబ్ధనిద్రం
దష్టోష్ఠం రుధిరపీరతకాతరాక్షం।
రాధేయం రథవరపృష్ఠసన్నిషణ్ణం
హీనాంశుర్దివసకరో ముహూర్తమాసీత్॥ 8-98-69 (59902)
నిఃశబ్దతూర్యం హతయోధముఖ్యం
ప్రశాంతదర్పం ధృతరాష్ట్రసైన్యం।
న శోభతే సూర్యసుతేన హీనం
వృందం గ్రహాణామివ చంద్రహీనం॥ 8-98-70 (59903)
సహస్రనేత్రప్రతిమానకర్మణః
సహస్రపత్రప్రతిమాననం శుభం।
సహస్రరశ్మిర్దివసక్షయే యథా
తథాఽపతత్కర్ణశిరో వసుంధరాం॥ 8-98-71 (59904)
వ్యూఢోరస్కం కమలవదనం తప్తహేమావభాసం
కర్ణం దృష్ట్వా భువి నిపతితం పార్థబాణాభితప్తం।
పాంసుగ్రస్తం మలినమసకృత్పుత్రమన్వీక్షమాణో
మందంమందం వ్రజతి సవితా మందిరం మందరశ్మిః॥ ॥ 8-98-72 (59905)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి సప్తదశదివసయుద్ధే అష్టనవతితమోఽధ్యాయః॥ 98 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.99. అధ్యాయః 099
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
శల్యేన కర్ణమరణాద్వ్యాకులమనసో దుర్యోధనస్య సమాశ్వాసనం॥ 1 ॥ తథా తంప్రతి రణాంకణవర్ణనం॥ 2 ॥ దేవగంధర్వాదీనాం స్వస్వస్థానగమనం॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-99-0
(59906)
సంజయ ఉవాచ। 8-99-0x (5068)
కర్ణం తు శూరం పతితం పృథివ్యాం
శరాచితం శోణితదిగ్ధగాత్రం।
యదృచ్ఛయా సూర్యమివావనిం గతం
దిదృక్షవః సంపరివార్య తస్థుః॥ 8-99-1
(59907)
ప్రహృష్టవిత్రస్తవిషణ్ణవిస్మితా--
స్తథాఽపరే శోకసమన్వితాఽభవన్।
పరే త్వదీయాశ్చ రణే విశాంపతే
యథాయథేష్టం పృతనా తథా గతా॥ 8-99-2
(59908)
ప్రవిద్ధవర్మాభరణాయుధాంబరం
ధనంజయేన ప్రహతం మహారథం।
నిశాంయ కర్ణం కురవః ప్రదుద్రువు--
ర్హతర్షభం కేసరిణేవ గోకులం॥ 8-99-3
(59909)
కృత్వా దిమర్దం భృశమర్జునేన
కర్ణం హతం కేసరిణేవ నాగం।
దృష్ట్వా శయానం యుధి మద్రరాజ--
శ్ఛిన్నధ్వజేనాపయయౌ రథేన॥ 8-99-4
(59910)
కర్ణే హతే పార్థభయాత్ప్రదుద్రువు--
ర్వైకర్తనే ధార్తరాష్ట్రాః సశల్యాః।
అవేక్షమాణా ముహురర్జునస్య
కేతుం మహాంతం యశసా జ్వలంతం॥ 8-99-5
(59911)
శల్యస్తు కర్ణార్జునయోర్విమర్దే
బలాని దృష్ట్వా మృదితధ్వజాని।
యయౌ స తేనైవ రథేన తూర్ణం
హేలీకృతః సృంజయసోమకైశ్చ॥ 8-99-6
(59912)
నిపాతితస్యందనవాజినాగం
బలం చ దృష్ట్వా హతసూతపుత్రం।
భీమస్తు భీమేన తదా స్వరేణ
సమున్నదద్రోదసీ కంపయంశ్చ। 8-99-7
(59913)
ఆస్ఫోటయన్నృత్యతి వల్గతే చ
హతే కర్ణే త్రాసయంధార్తరాష్ట్రాన్।
తదా రాజన్సృంజయాః సోమకాశ్చ
శంఖాందధ్ముః సస్వజుశ్చాపి సర్వే॥ 8-99-8
(59914)
పరస్పరం క్షత్రియా హృష్టరూపాః
సూతాత్మజే వై నిహతే తదానీం।
దుర్యోధనోఽశ్రుప్రతిపూర్ణనేత్రో
దీనో ముహుర్నిశ్వసన్నార్తరూపః॥ 8-99-9
(59915)
మద్రాధిపశ్చాపి విమూఢచేతా--
స్తూర్ణం ధ్వజేనాపహృతేన తేన।
రథేన దుర్యోధనమేత్య తూర్ణం
పశ్యన్సుదుఃఖాత్తమువాచ రాజన్॥ 8-99-10
(59916)
విశీర్ణనాగాశ్వరథప్రవీరం
బలం త్వదీయం యమరాష్ట్రకల్పం।
అన్యోన్యమాసాద్య హతైః శయానై--
ర్నరాశ్వనాగైర్గిరికూటకల్పైః॥ 8-99-11
(59917)
నైతాదృశం భారత యుద్ధమాసీ--
ద్యథా హి కర్ణార్జునయోర్బభూవ।
గ్రస్తౌ హి కర్ణేన సమేత్య కృష్ణా--
వన్యే హి సర్వే తవ శాత్రవేయాః॥ 8-99-12
(59918)
దైవం తు యత్తత్స్వవశే ప్రవృత్తం
తత్పాండవాన్పాతి నిహంతి చాస్మాన్।
తవార్థసిద్ధ్యర్థకరా హి సర్వే
ప్రసహ్య వీరా నిహతా ద్విషద్భిః॥ 8-99-13
(59919)
కుబేరవైవస్వతవాసవానాం
తుల్యప్రభావా వరుణస్య చాపి।
వీర్యేణ శౌర్యేణ పరాక్రమేణ
తైశ్చాపి యుక్తా విమలైర్గుణౌఘైః॥ 8-99-14
(59920)
అవధ్యకల్పా నిహతా నరేంద్రా--
స్తవార్థకామా యుధి పాండవేయైః।
తన్మా శుచో భారత దిష్టమేత--
త్పర్యాయసిద్ధిర్న తు నిత్యసిద్ధిః॥ 8-99-15
(59921)
ఏతద్వచో మద్రపతేర్నిశంయ
స్వం చావినీతం మనసా విచింత్య।
దుర్యోధనోఽశ్రుప్రతిపూర్ణనేత్రో
ముహుర్ముహుర్నిశ్వసన్నార్తరూపః॥ 8-99-16
(59922)
*తద్వ్యానమూకం కృపణం భృశార్త--
మార్తాయనిర్దీనమువాచ రాజన్।
పశ్యేదముగ్రైర్నరవాజినాగై--
రాయోధనం వీర హతైః సుపూర్ణం॥ 8-99-17
(59923)
మహీధరాభైః పతితైశ్చ నాగైః
సకృత్ప్రయత్నైః శరభిన్నగాత్రైః।
ప్రవిహ్వలద్భిశ్చ గతాసుభిశ్చ
ప్రధ్వస్తవర్మాయుధసర్వయోధైః॥ 8-99-18
(59924)
వజ్రాపవిద్వైరివ చాచలౌఘై--
ర్విభిన్నపాషాణమృగద్రుమౌఘైః।
ప్రవిద్ధఘంటాంకుశతోమరధ్వజైః
సహేమజాలై రుధిరౌఘసంప్లవైః॥ 8-99-19
(59925)
శరావనున్నైః పతితైస్తురంగై--
స్తనద్భిరార్తైః క్షతజం వమద్భిః।
దీనైస్త్రసద్భిః పరివృత్తనేత్రై--
ర్మహీ పతద్భిః కృపణా వభూవ॥ 8-99-20
(59926)
తథాఽపవిద్వైర్గజవాజియూథై--
ర్మందాసుభిశ్చాపి గతాసుభిశ్చ।
రథైశ్చ నాగైస్తురగైశ్చ నున్నై--
ర్మహీ మహావైతరణీవ భాతి॥ 8-99-21
(59927)
గజైర్నికృత్తాపరహస్తగాత్రై--
రుద్వేపమానైః పతితైః పృథివ్యాం।
రథర్షభైర్నాగవరాశ్వయోధైః
పదాతిభిశ్చాభిముఖైః పరైర్హతైః॥ 8-99-22
(59928)
విశీర్ణవర్మాభరణాంబరాయుధై--
ర్యుతా ప్రశాంతైరివ పావకైర్మహీ।
శరప్రహారాభిహతైర్మహాబలై--
రవేక్షమాణైః పతితైః సమంతతః॥ 8-99-23
(59929)
ప్రనష్టసంజ్ఞైః పునరాశ్వసద్భి--
ర్మహీ బభౌ కుంభగతైరివాగ్నిభిః।
రత్నైశ్చ్యుతైర్భూరతిదీప్తిమద్భి--
ర్నక్తం గ్రహైర్ద్యౌర్విమలైర్విభాతి॥ 8-99-24
(59930)
శరాస్తు కర్ణార్జునబాహుముక్తా
విదార్య నాగాంశ్చ మనుష్యదేహాన్।
ప్రాణాన్నిరస్యాశు మహీం ప్రతీయు--
ర్మహోరగా వాసమివాభినంరాః॥ 8-99-25
(59931)
హతైర్మనుష్యైశ్చ గజైశ్చ సంఖ్యే
శరావభిన్నై రుధిరప్రదిగ్ధైః।
ధన·ంజయస్యాధిరథేశ్చ మార్గే
హతైరగంయా వసుధాఽతిదుర్గా॥ 8-99-26
(59932)
రథైర్మహేషూన్మథితైః సుకల్పితైః
సనాగయోధాశ్వవరాయుధధ్వజైః
విశీర్ణయోక్త్రైర్వినికీర్ణబంధనై--
ర్నికృత్తచక్రాక్షయుగత్రివేణుభిః॥ 8-99-27
(59933)
విముక్తయోక్త్రైశ్చ రథైరుపస్కరైః
కృతాభిషంగైర్వినిబద్వకూబరైః।
ప్రభగ్ననీడైర్మణిహేమభూషితై--
ర్వృతా మహీ ద్యౌరివ శారదైర్ఘనైః॥ 8-99-28
(59934)
నికృష్యమాణా జవనైస్తురంగమై--
ర్హతేశ్వరా రాజరథాః సుకల్పితాః।
మనుష్యమాతంకరథాశ్వసాదిషు
ద్రుతం వ్రజంతో బహుధా విఘూర్ణితాః॥ 8-99-29
(59935)
సహేమపృష్ఠాః సపరశ్వథాయుధాః
శితాశ్చ శూలా ముసలాః సముద్గరాః।
చిత్రాశ్చ ఖంగా విమలాశ్చ కోశా
గజాశ్చ జాంబూనదపట్టనద్ధాః॥ 8-99-30
(59936)
చాపాని జాంబూనదభూషితాని
శరాశ్చ కార్తస్వరచిత్రపుంఖాః।
ఋష్ట్యశ్చ పీతా విమలాశ్చ కోశాః
ప్రాసాశ్చ దండాః కనకప్రభాసాః॥ 8-99-31
(59937)
శుభ్రాణి వాలవ్యజనాని శంఖా--
శ్ఛిన్నావరుద్ధా విరుచః స్రజశ్చ।
కుథాః పతాకాంబరవేష్టనాని
కిరీటమాలా మకుటాశ్చ శుభ్రాః॥ 8-99-32
(59938)
ప్రకీర్ణకా విప్రతికీర్ణకాశ్చ
ప్రధానముఖ్యాస్తరలాశ్చ హారాః।
ఆపీడకేయూరవరాంగదాని
గ్రైవేయనిష్కాః ససువర్ణసూత్రాః॥ 8-99-33
(59939)
మణ్యుత్తమా వజ్రసువర్ణయుక్తా
రత్నాని చోచ్చావచమంగలాని।
గాత్రాణి చాభాంతి సుఖోచితాని
శిరాంసి చేందుప్రతిమాననాని॥ 8-99-34
(59940)
దేహాంశ్చ భోగాంశ్చ పరిచ్ఛదాంశ్చ
త్యక్త్వా మనోజ్ఞా నిహతాః సుఖాని।
స్వధర్మనిష్ఠాం మహతీమవాప్య
ప్రాప్తాశ్చ లోకాన్యశసా గతాస్తే॥ 8-99-35
(59941)
నివర్త దుర్యోధన యాంతు సైనికా
వ్రజస్వ రాజఞ్శిబిరాణి మానద।
దివాకరోఽప్యేష విలంబతే ప్రభో
పునస్త్వమేవాత్ర నరేంద్ర కారణం॥ 8-99-36
(59942)
సంజయ ఉవాచ। 8-99-37x (5069)
ఏతావదుక్త్వా విరరామ శల్యో
దుర్యోధనం చైవ నివర్తయిత్వా।
యుద్ధాయ రాజన్వినివిష్టబుద్ధి--
ర్హా కర్ణ హా కర్ణ ఇతి బ్రువాణం॥ 8-99-37
(59943)
తం ద్రోణపుత్రప్రముఖా నరేంద్రాః
సర్వే సమాశ్వాస్య తతః ప్రజగ్ముః।
నిరీక్షమాణా ధ్వజమర్జునస్య
రథం చ దివ్యం యశసా జ్వలంతం॥ 8-99-38
(59944)
నరాశ్వమాతంగశరీరజేన
రక్తేన సిక్తాం రుధిరేణ భూమిం।
రక్తాంబరస్రక్తపనీయయోగా--
న్నారీం ప్రకాశామివ సర్వరంయాం॥ 8-99-39
(59945)
ప్రచ్ఛన్నరూపాం రుధిరేణ రాజ
న్రౌద్రే ముహూర్తేఽతివిరాజమానే।
నైవావతస్థుః కురవః సమీక్ష్య
ప్రవ్రాజితా నరదేవా యథాఽక్షైః॥ 8-99-40
(59946)
వధేన కర్ణస్య సుదుఃఖితాస్తే
హా కర్ణ హా కర్ణ ఇతి బ్రువాణాః।
ద్రుతం ప్రజగ్ముః శిబిరాణి రాజ--
ందివాకరం రక్తమవేక్షమాణాః॥ 8-99-41
(59947)
గాండీవముక్తైస్తు సువర్ణపుంఖైః
శిలాశితైః శోణితదిగ్ధవాజైః।
శరైశ్చితాంగోఽపి రరాజ కర్ణో
హతోఽపి దీప్తాంశురివాంశుజాలైః॥ 8-99-42
(59948)
కర్ణస్య దేహం రుధిరాంబుసిక్తం
పుత్రానకుంపీ భగవాన్వివస్వాన్।
స్పృష్ట్వా కరాగ్రైః క్షతజానురూపైః
స్నాతుం తదాఽగాదపరం సముద్రం॥ 8-99-43
(59949)
ఇతీవ సంచింత్య సురర్షభాశ్చ
సంప్రస్థితాస్తే తు యథానికేతం।
సంచింత్య సర్వా జనతా విసస్రు--
ర్యథాసుఖం ఖే చ మహీతలే చ॥ 8-99-44
(59950)
తదద్భుతం ప్రాణభృతాం భయంకరం
నిశాంయ యుద్ధం కురువీరముఖ్యయోః।
సమాచితౌ కర్ణశరైఋ పరంతపౌ
తథైవ సంరేజతురచ్యుతార్జునౌ॥ 8-99-45
(59951)
తమో నిహత్యాభ్యుదితౌ యథాఽమలౌ
శశాంకసూర్యావివ రశ్మిమాలినౌ।
విహాయ తాన్బాణగణాన్మహాబలౌ
సుహృద్వృతావప్రతిమానవిక్రమౌ॥ 8-99-46
(59952)
సుఖప్రవిష్టౌ సుఖదౌ విరేజతుః
సదస్యచింత్యావివ విష్ణువాసవౌ।
సదేవగంధర్వమనుష్యచారణై--
ర్మహర్షిభిర్యక్షమహోరగైరపి।
జయాభివృద్ధ్యా పరయాఽభిపూజితౌ
నిహత్య కర్ణం పరమాహవే తదా॥ 8-99-47
(59953)
యథానురూపం ప్రతిపూజ్య తానథ
ప్రశస్యమానావతులైశ్చ కర్మభిః।
ననందతుశ్చైవ సుహృద్భిరావృతౌ
బలం నిహత్యేవ సురేశకేశవౌ॥ ॥ 8-99-48
(59954)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి ఏకోనశతతమోఽధ్యాయః॥ 99 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-99-0 (59955)
[ధృష్టరాష్ట్ర ఉవాచ। 8-99-0x (5070)
తస్మింస్తు కర్ణార్జునయోర్విమర్దే
దగ్ధస్య రౌద్రేఽహని విద్రుతస్య।
బభూవ కురుసృంజయానాం
బలస్య బాణోన్మథితస్య కీదృక్॥ 8-99-1 (59956)
సంజయ ఉవాచ। 8-99-2x (5071)
శృణు రాజన్నవహితో యథా వృత్తో మహాక్షయః।
ఘోరో మనుష్యదేహానామాజౌ చ గజవాజినాం॥ 8-99-2 (59957)
యత్ర కర్ణే హతే పార్థః సింహనాదమథాకరోత్।
తదా తవ సుతాన్రాజన్నావివేశ మహద్భయం॥ 8-99-3 (59958)
న సంధాతుమనీకాని న చైవాశు పరాక్రమే।
ఆసీద్వుద్విర్హతే కర్ణే తవ యోధస్య కర్హిచిత్॥ 8-99-4 (59959)
వణిజో నావి భిన్నాయామగాధే విప్లువే యథా।
అపారే పారమిచ్ఛంతో హతే ద్వీపే కిరీటినా॥ 8-99-5 (59960)
సూతపుత్రే హతే రాజన్విత్రస్తాః శస్త్రవిక్షతాః।
అనాథా నాథమిచ్ఛంతో మృగాః సింహైరివార్దితాః॥ 8-99-6 (59961)
భగ్నశృంగా వృషా యద్వద్భగ్నదంష్ట్రా ఇవోరగాః।
ప్రత్యపాయామ సాయాహ్నే నిర్జితాః సవ్యసాచినా॥ 8-99-7 (59962)
హతప్రవీరా విధ్వస్తా నికృత్తా నిశితైః శరైః।
సూతపుత్రే హతే రాజన్పుత్రాస్తే దుద్రువుర్భయాత్॥ 8-99-8 (59963)
విస్రస్తయంత్రకవచాః కాందిగ్భూతా విచేతసః।
అన్యోన్యమవమృద్గంతో వీక్షమాణా భయార్దితాః॥ 8-99-9 (59964)
మామేవ నూనం బీభత్సుర్మామేవ చ వృకోదరః।
అభియాతీతి మన్వానాః పేతుర్మంలుశ్చ సంభ్రమాత్॥ 8-99-10 (59965)
హయానన్యే గజానన్యే రథానన్యే మహారథాః।
ఆరుహ్య జవసంపన్నాః పదాతీన్ప్రజహుర్భయాత్॥ 8-99-11 (59966)
కుంజరైః స్యందనాః క్షుణ్ణాః సాదినశ్చ మహారథైః।
పదాతిసంఘాశ్చాశ్వౌధైః పలాయద్భిర్భయార్దితైః॥ 8-99-12 (59967)
వ్యాలతస్కరసంకీర్ణే సార్థహీనా యథా వనే।
సూతపుత్రే హతే రాజంస్తవ యోధాస్తథాఽభవన్॥ 8-99-13 (59968)
హతారోహా యథా నాగాశ్ఛిన్నహస్తా యథా నరాః।
సర్వే పార్థమయం లోకం సంపశ్యంతో భయార్దితాః॥ 8-99-14 (59969)
సంప్రేక్ష్య ద్రవతః సర్వాన్భీమసేనభయార్దితాన్।
దుర్యోధనోఽథ స్వం సూతం హాహాకృత్వేదమబ్రవీత్॥ 8-99-15 (59970)
నాతిక్రమేచ్చ మాం పార్థో ధనుష్పాణిమవస్థితం।
జఘనే సర్వసైన్యానాం శనైరశ్వాన్ప్రచోదయ॥ 8-99-16 (59971)
యుధ్యమానం హి కౌంతేయం హనిష్యామి న సంశయః।
నోత్సహేన్మామతిక్రాంతుం వేలామివ మహోదధిః॥ 8-99-17 (59972)
అద్యార్జునం సగోవిందం మానినం చ వృకోదరం।
అన్యాఞ్శిష్టాంస్తథా శత్రూన్కర్ణస్యానృణ్యమాప్నుయాం॥ 8-99-18 (59973)
తచ్ఛ్రుత్వా కురురాజస్య శూరార్యసదృశం వచః।
సూతో హేమపరిచ్ఛన్నాఞ్శనైరశ్వానచోదయత్॥ 8-99-19 (59974)
రథాశ్వనాగహీనాస్తు పాదాతాస్తవ మారిష।
పంచవింశతిసాహస్రా యుద్వాయైవ వ్యవస్థితాః॥ 8-99-20 (59975)
తాన్భీమసేనః సంక్రుద్ధో ధృష్ట్యద్యుంనశ్చ పార్షతః।
బలేన చతురంగేణ సంవృత్యాజఘ్నతుః శరైః॥ 8-99-21 (59976)
ప్రత్యయుధ్యంత సమరే భీమసేనం సపార్షతం।
పార్థపార్షతయోశ్చాన్యే జగృహుస్తత్ర నామనీ॥ 8-99-22 (59977)
అక్రుధ్యత రణే భీమస్తైస్తదా పర్యవస్థితైః।
సోఽవతీర్య రథాత్తూర్ణం గదాపాణిరయుధ్యత॥ 8-99-23 (59978)
న తాన్రథస్థో భూమిష్ఠాంధర్మాపేక్షీ వృకోదరః।
యోధయామాస కౌంతేయో భుజవీర్యవ్యపాశ్రయః॥ 8-99-24 (59979)
జాతరూపపరిచ్ఛన్నాం ప్రగృహ్య మహతీం గదాం।
అవధీత్తావకాన్సర్వాందండపాణిరివాంతకః॥ 8-99-25 (59980)
పదాతినోఽపి సంత్యక్త్వా ప్రియం జీవితమాత్మనః।
భీమమభ్యద్రవన్సంఖ్యే పతంగా జ్వలనం యథా॥ 8-99-26 (59981)
ఆసాద్య భీమసేనం తు సంరబ్ధా యుద్ధదుర్మదాః।
వినేశుః సహసా దృష్ట్వా భూతగ్రామా ఇవాంతకం॥ 8-99-27 (59982)
శ్యేనవద్విచరన్భీమో గదాహస్తో మహాబలః।
పంచవింశతిసాహస్రాంస్తావకానవపోథయత్॥ 8-99-28 (59983)
హత్వా తత్పురుషానీకం భీమః సత్యపరాక్రమః।
ధృష్టద్యుంనం పురస్కృత్య తస్థౌ తత్ర మహాబలః॥ 8-99-29 (59984)
ధనంజయో రథానీకమభ్యవర్తత వీర్యవాన్।
మాద్రీపుత్రౌ తు శకునిం సాత్యకిశ్చ మహారథః।
జవేనాభ్యపతన్హృష్టా ఘ్నంతో దౌర్యోధనం బలం॥ 8-99-30 (59985)
తస్యాశ్వసాదీన్సుబహూంస్తే నిహత్య శితైః శరైః।
సమభ్యధావంస్త్వరితాస్తత్ర యుద్ధమభూన్మహత్॥ 8-99-31 (59986)
ధనంజయోఽపి చాభ్యేత్య రథానీకం తవ ప్రభో।
విశ్రుతం త్రిషు లోకేషు గాండీవం విక్షిపంధనుః॥ 8-99-32 (59987)
కృష్ణసారథిమాయాంతం దృష్ట్వా శ్వేతహయం రథం।
అర్జునం చాపి యోద్వారం త్వదీయాః ప్రాద్రవన్భయాత్॥ 8-99-33 (59988)
విప్రహీణరథాశ్చైవ శరైశ్చ పరికర్శితాః।
పంచవింశతిసాహస్రాః కాలమార్ఛన్పదాతయః॥ 8-99-34 (59989)
హత్వా తాన్పురుషవ్యాఘ్రః పాంచాలానాం మహారథః।
పుత్రాః పాంచాలరాజస్య ధృష్టద్యుంనో మహామనాః॥ 8-99-35 (59990)
భీమసేనం పురస్కృత్య నచిరాత్ప్రత్యదృశ్యత।
మహాధనుర్ధరః శ్రీమానమిత్రగణతాపనః॥ 8-99-36 (59991)
పారావతసవర్ణాశ్వం కోవిదారమయధ్వజం।
ధృష్టద్యుంనం రణే దృష్ట్వా త్వదీయాః ప్రాద్రవన్భయాత్॥ 8-99-37 (59992)
గాంధారరాజం శీఘ్రాస్త్రమనుసృత్య యశస్వినౌ।
నచిరాత్ప్రత్యదృశ్యేతాం మాద్రీపుత్రౌ ససాత్యకీ॥ 8-99-38 (59993)
వేకితానః శిఖండీ చ ద్రౌపదేయాశ్చ మారిష।
హత్వా త్వదీయం సుమహత్సైన్యం శంఖాంస్తథాఽధమన్॥ 8-99-39 (59994)
తే సర్వే తావకాన్ప్రేక్ష్య ద్రవతోఽపి పరాఙ్ముఖాన్।
అభ్యవర్తంత సంరబ్ధాన్వృషాంజిత్వా యథా వృషాః॥ 8-99-40 (59995)
సేనావశేషం తం దృష్ట్వా తవ సైన్యస్య పాండవః।
వ్యవస్థితః సవ్యసాచీ చుక్రోధ బలవాన్నృప॥ 8-99-41 (59996)
ధనంజయో రథానీకమభ్యవర్తత వీర్యవాన్।
విశ్రుతం త్రిషు లోకేషు వ్యాక్షిపద్గాండివం ధనుః॥ 8-99-42 (59997)
తత ఏనాఞ్శరవ్రాతైః సహసా సమవాకిరత్।
తమసా సంవృతేనాథ న స్మ కించిద్వదృశ్యత॥ 8-99-43 (59998)
అంధకారీకృతే లోకే రజోభూతే మహీతలే।
యోధాః సర్వే మహారాజ తావకాః ప్రాద్రావన్భయాత్॥ 8-99-44 (59999)
సంభజ్యమానే సైన్యే తు కురురాజో విశాంపతే।
పరానభిముఖాంశ్చైవ సుతస్తే సముపాద్రవత్॥ 8-99-45 (60000)
తతో దుర్యోధనః సర్వానాజుహావాథ పాండవాన్।
యుద్ధాయ భరతశ్రేష్ఠ దేవానివ పురా బలిః॥ 8-99-46 (60001)
త ఏనమభిగర్జంతః సహితాః సముపాద్రవన్।
నానాశస్త్రభృతః క్రుద్ధా భర్త్సయంతో ముహుర్ముహుః॥ 8-99-47 (60002)
దుర్యోధనోఽప్యసంభ్రాంతస్తాన్రణే నిశితైః శరైః।
తత్రావధీత్తతః క్రుద్వః శతశోఽథ సహస్రశః॥ 8-99-48 (60003)
తత్సైన్యం పాండవేయానాం యోధయామాస సర్వతః॥ 8-99-49 (60004)
తత్రాద్భుతమపశ్యామ తవ పుత్రస్య పౌరుషం।
యదేకః సహితాన్సర్వాన్రణేఽయుధ్యత పాండవాన్।
తతోఽపశ్యన్మహాత్మా స స్వసైన్యం భృశదుఃఖితం॥ 8-99-50 (60005)
తతోఽవస్థాప్య రాజేంద్ర కృతబుద్ధిస్తవాత్మజః।
హర్షయన్నివ తాన్యోధానిదం వచనమబ్రవీత్॥ 8-99-51 (60006)
న తం దేశం ప్రపశ్యామి యత్ర యాతా భయార్దితాః।
గతానాం యత్ర వై మోక్షః పాండవాత్కిం గతేన వః॥ 8-99-52 (60007)
అల్పం చ బలమేతేషాం కృష్ణౌ చ భృశవిక్షతౌ।
అద్య సర్వాన్హనిష్యామిధ్రువో హి విజయో భవేత్॥ 8-99-53 (60008)
విప్రయాతాంస్తు వో భిన్నాన్పాండవాః కృతకిల్విషాన్।
అనుసృత్య వధిష్యంతి శ్రేయాన్నః సమరే వధః॥ 8-99-54 (60009)
సుఖం సాంగ్రామికో మృత్యుః క్షత్రధర్మేణ యుధ్యతాం।
మృతో దుఃఖం న జానీతే ప్రేత్య చానంత్యమశ్నుతే॥ 8-99-55 (60010)
శృణుధ్వం క్షత్రియాః సర్వే యావంతః స్థ సమాగతాః।
యదా శూరం చ భీరుం చ మారయత్యంతకో మయః॥ 8-99-56 (60011)
కో న మూఢో న యుధ్యేత మాదృశః క్షత్రియవ్రతః।
ద్విషతో భీమసేనస్య క్రద్ధస్య వశమేష్యథా॥ 8-99-57 (60012)
పితామహైరాచరితం న ధర్మం హాతుమర్హథ।
న హ్యధర్మోఽస్తి పాపీయాన్క్షత్రియస్య పలాయనాత్॥ 8-99-58 (60013)
న యుద్ధధర్మాచ్ఛ్రేయో హి పంథాః స్వర్గస్య కౌరవాః।
అచిరేణ హతా లోకాన్సద్యో యోధాః సమశ్నుత॥ 8-99-59 (60014)
సంజయ ఉవాచ। 8-99-60x (5072)
ఏవం బ్రువతి పుత్రే తే సైనికా భృశవిక్షతాః।
అనవేక్ష్యైవ తద్వాక్యం ప్రాద్రవన్సర్వతో దిశః॥ 8-99-60 (60015)
సంజయ ఉవాచ। 8-99-61x (5073)
8-99-61 (60016)
దృష్ట్వా తు సైన్యం పరివృత్యమానం
పుత్రేణ తే మద్రపతిస్తదానీం।
సంత్రస్తరూపః పరిమూఢచేతా
దుర్యోధనం వాక్యమిదం బభాషే]॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.100. అధ్యాయః 100
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణవధానంతరం కృష్ణార్జునయోర్యుధిష్ఠిరసమీపగమనం॥ 1 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-100-0 (60017)
సంజయ ఉవాచ। 8-100-0x (5074)
శరసంకృత్తవర్మాణం రుధిరోక్షితవక్షసం।
గతాసుమపి రాధేయం నైవ లక్ష్మీర్విముంచతి॥ 8-100-1 (60018)
తప్తజాంబూనదనిభం బాలార్కసదృశద్యుతిం।
జీవంతమివ తం శూరం సర్వభూతాని మేనిరే॥ 8-100-2 (60019)
హతస్యాపి మహారాజ సూతపుత్రస్య సంయుగే।
విత్రేసుః సర్వతో యోధాః సింహస్యేవేతరే మృగాః॥ 8-100-3 (60020)
హతోఽపి పురుషవ్యాఘ్రో వ్యాహరన్నివ లక్ష్యతే।
నాభవద్వికృతిః కాచిన్మృతస్యాపి మహాత్మనః॥ 8-100-4 (60021)
చారువేషధరం రాజంశ్చారుమౌలిశిరోధరం।
తన్ముఖం సూతపుత్రస్య పూర్ణచంద్రసమద్యుతి॥ 8-100-5 (60022)
కనకోత్తమసహ్కాశో జ్వలన్నివ విభావసుః।
స శాంతః పురుషవ్యాఘ్రః పార్థసాయకవారిణా॥ 8-100-6 (60023)
యథాఽగ్నిర్జ్వలనో దీప్తో జలమాసాద్య శాంయతి।
కర్ణాగ్నిః సమరే తద్వత్పార్థమేఘేన శామితః॥ 8-100-7 (60024)
ఆహృత్య స యశో దీప్తం సుయుద్ధేనాత్మనో భువి।
సపుత్రః సమరే కర్ణః ప్రశాంతః పార్థతేజసా॥ 8-100-8 (60025)
ప్రతాప్య పాండవాన్సర్వాన్పాంచాలానస్త్రతేజసా।
నానాభరణవాన్రజంస్తప్తజాంబూనదప్రభః॥ 8-100-9 (60026)
వర్షిత్వా శరవర్షాణి ప్రతాప్య రిపువాహినీం।
శ్రీమానివ సహస్రాంశుర్జ్వలన్సర్వాన్ప్రతాప్య చ।
హతో వైకర్తనః కర్ణః పాదపోఽంకురవానివ॥ 8-100-10 (60027)
దదానీత్యేవ యః ప్రాదాన్న నాస్తీత్యర్థితోఽవదత్।
సద్ధ్యః సదా సత్పురుషః స హతో ద్వైరథే వృషా॥ 8-100-11 (60028)
యస్య బ్రాహ్మణసాత్సర్వం విత్తమాసీన్మహాత్మనః।
నాదేయం బ్రాహ్మణేష్వాసీద్యస్య స్వమపి జీవితం॥ 8-100-12 (60029)
స దాతౄణాం ప్రియో రాజందాతా చైవ మనోరథాన్।
స పార్థాస్త్రవినిర్దగ్ధో గతః పరమికాం గతిం॥ 8-100-13 (60030)
యమాశ్రిత్యాకరోద్వైరం సుతస్తే స గతో దివం।
ఆదాయ తవ పుత్రాణాం జయాశాం సర్మ వర్మ చ॥ 8-100-14 (60031)
హతే చ కర్ణే సరితో న సస్రు--
ర్జగామ చాస్తం కలుషో దివాకరః।
శ్వేతో గ్రహశ్చ జ్వలితార్కవర్ణో
యమస్య పుత్రోఽభ్యుదితః స తిర్యక్॥ 8-100-15 (60032)
నభశ్చచాలాథ ననాద చోర్వీ
వవుశ్చ వాతాః పరుషాశ్చ ఘోరాః।
దిశో బభూవుర్జ్వలితాః సధూమా
మహార్ణవాః సస్వనుశ్చుక్షుభుశ్చ॥ 8-100-16 (60033)
సకాననాశ్చాద్రివరాశ్చకంపిరే
ప్రవివ్యథుర్భూతగణాశ్చ మారిష।
బృహస్పతిః సంపరివార్య రోహిణీం
బభూవ చంద్రార్కసమో విశాంపతే॥ 8-100-17 (60034)
హతే కర్ణే న దిశో విప్రచారాః
సచంద్రార్కా ద్యౌర్విచచాల భూమిః।
పపాత చోల్కా జ్వలనప్రభా చ
నిశాచరా హృష్టతరా బభూవుః॥ 8-100-18 (60035)
శశిప్రకాశాననమర్జునో యదా
జహార కర్ణస్య శిరః శరేణ।
తతోఽంతరిక్షే సహసైవ శబ్దో
బభూవ హాహేతి సురైర్విముక్తః॥ 8-100-19 (60036)
సదేవగంధర్వమనుష్యపూజితం
నిహత్య కర్ణం రిపుమాహవేఽర్జునః।
రరాజ రాజన్పరమేణ తేజసా
యథా పురా వృత్రవధే శతక్రతుః॥ 8-100-20 (60037)
పతాకినా భీమనినాదకేతునా
రథేన శంఖస్ఫటికావభాసినా।
మహేంద్రవాహప్రతిమేన తావుభౌ
మహేంద్రవీర్యప్రతిమానపౌరుషౌ॥ 8-100-21 (60038)
సువర్ణముక్తామణివజ్రవిద్రుమై--
రలంకృతేనాప్రతిమేన రంహసా।
నరోత్తమౌ యాదవపాండునందనౌ
దివాకరౌ దీప్తహుతాశనావివ।
రణాజిరే వీతభయౌ విరేజతుః
సమానయోగావివ విష్ణువాసవైః॥ 8-100-22 (60039)
తతో ధనుర్జ్యాతలనేమినిస్వనైః
ప్రసహ్య కృత్వా చ రిపూన్గతప్రభాన్।
స సాధయిత్వా చ రిపూఞ్శరౌఘైః
కపిధ్వజః పక్షివరధ్వజశ్చ।
ప్రదధ్మతుః శంఖవరౌ సుఘోషౌ
మనాంస్యరీణాముపతాపయంతౌ॥ 8-100-23 (60040)
సువర్ణజాలావతతౌ మహాస్వనౌ
హిమావదాతౌ పరిగృహ్య పాణిమిః।
చుచుంబతుః శంఖవరౌ నృణాం వరౌ
విఘోషయంతౌ విజయం జగత్త్రయే॥ 8-100-24 (60041)
పాంచజన్యస్య నిర్ఘోషో దేవదత్తస్య చోభయోః।
పృథివీమంతరిక్షం చ దిశశ్చ సమపూరయత్॥ 8-100-25 (60042)
విత్రస్తాశ్చాభవన్సర్వే కురవో రాజసత్తమ।
శూరయోః శంఖశబ్దేన మాధవస్యార్జునస్య చ॥ 8-100-26 (60043)
తౌ శంఖశబ్దేన నినాదయంతౌ
వనాని శైలాన్సరితో గుహాశ్చ।
విత్రాసయంతౌ తవ పుత్రసేనాం
యుధిష్ఠిరం నందయితుం ప్రయాతౌ॥ 8-100-27 (60044)
తతః ప్రజగ్ముః కురవో జవేన
శ్రుత్వైవ శంఖస్వనమీర్యమాణం।
విహాయ మద్రాధిపతిం పతిం చ
దుర్యోధనం భారత భారతానాం॥ 8-100-28 (60045)
తతో రథేనాంబుదబృందనాదినా
శరద్వహర్మధ్యదివాకరత్విషా।
ధనంజయస్యాధిరథేశ్చ విస్మితాః
ప్రశంసమానాః ప్రయయుస్తదాఽర్జునం॥ 8-100-29 (60046)
మహాహవే తం బహుశోభమానం
ధనంజయం యోధగణైః సమేతాః।
తావన్వమోదంశ్చ జనాః ప్రకామం
ప్రభాకరావభ్యుదితౌ యథైవ॥ ॥ 8-100-30 (60047)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే కర్ణపర్వణి శతతమోఽధ్యాయః॥ 100 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes
॥ శ్రీః ॥
8.101. అధ్యాయః 101
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics
కర్ణవధానంతరమర్జునేన యుధిష్ఠిరాభివాదనం॥ 1 ॥ తేన కృష్ణార్జునప్రశంసనం॥ 2 ॥ కృష్ణయుధిష్ఠిరసంవాదః॥ 3 ॥
Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text
8-101-0 (60048)
సంజయ ఉవాచ। 8-101-0x (5075)
హతే వైకర్తనే కర్ణే కురవో భయపీడితాః।
వీక్షమాణా దిశః సర్వాః పలాయంత సహస్రశః॥ 8-101-1 (60049)
రావణం నిహతం దృష్ట్వా రాక్షసా రాఘవేణ వా।
దిశో భీతా ద్రవన్నేవ తావకా భయపీడితాః॥ 8-101-2 (60050)
తతో మహారవం చక్రుర్యోధా రాజన్సమంతతః।
వార్యమాణా భృశోద్విగ్నాస్తవ పుత్రేణ భారత॥ 8-101-3 (60051)
తేషాం తు మతమాజ్ఞాయ పుత్రస్తే భరతర్షభ।
అవహారం తతశ్చక్రే శల్యస్యానుమతేన చ॥ 8-101-4 (60052)
కృతవర్మా రణే తూర్ణం వృతో భారత తావకైః।
నారాయణావశిష్టైశ్చ శిబిరాయైవ దుద్రువే॥ 8-101-5 (60053)
అశ్వత్థామా తతః శూరో వినిశ్వస్య ముహుర్ముహుః।
పాండవానాం జయం దృష్ట్వా శిబిరాయైవ దుద్రువే॥ 8-101-6 (60054)
కృపః శారద్వతో రాజన్నాగానీకేన భారత।
మహతా మేఘకల్పేన శిబిరాయైవ దుద్రువే॥ 8-101-7 (60055)
గాంధారాణాం సహస్రేణ శకునిః పరివారితః।
సుశర్మా చ యయౌ రాజన్వీక్షమాణో భయార్దితః॥ 8-101-8 (60056)
దుర్యోధనోఽపి స యయౌ హ్వతసర్వస్వ ఆతురః।
జ్ఞాతిశోకసమాపన్నశ్చింతయిత్వా ముహుర్ముహుః॥ 8-101-9 (60057)
ఛిన్నధ్వజేన శల్యస్తు రథేన రథినాం వరః।
ప్రయయౌ శిబిరాయైవ వీక్షమాణో దిశో దశ॥ 8-101-10 (60058)
తతోఽపరే సుబహుశో భారతానాం మహారథాః।
వ్యద్రవంత దిశో భీతా భయవిహ్వలచేతసః॥ 8-101-11 (60059)
అశ్రూపూర్ణా భయోద్విగ్నా వేపమానా భయాతురాః।
కురవః ప్రాద్రవన్సర్వే దృష్ట్వా కర్ణం నిపాతితం॥ 8-101-12 (60060)
ప్రశంసంతోఽర్జునం కేచిత్కేచిత్కర్ణం మహారథాః।
ప్రాద్రవంత రణే భీతాః కురవః కురుసత్తమ॥ 8-101-13 (60061)
తేషాం యోధసహస్రాణాం తావకానాం మహామృధే।
నాసీత్తత్ర పుమాన్కశ్చిద్యస్తు యుద్ధే మనో దధే॥ 8-101-14 (60062)
కర్ణే హతే మహారాజ నిరాశాః కురవోఽభవన్।
జీవనేషు చ రాజ్యేషు దారేషు చ ధనేషు చ॥ 8-101-15 (60063)
తాన్సమానీయ పుత్రస్తే యత్నేన మహతా విభో।
నివేశాయ మనో దధ్రే దుఃఖశోకసమన్వితః॥ 8-101-16 (60064)
తస్యాజ్ఞాం శిరసా దీనాః ప్రతిగృహ్య విశాంపతే।
విషణ్ణమనసో భీత్యా న్యవిశంత మహారథాః॥ 8-101-17 (60065)
చింతయంతో వధం ఘోరం సూతపుత్రస్య సంయుగే।
అర్జునస్య జయం యుద్ధే చింతయానాః పునఃపునః॥ 8-101-18 (60066)
పాండవాశ్చ మహేష్వాసా న్యవిశంత పరంతపాః।
ప్రహృష్టమనసః సర్వే జిత్వా శత్రుం మహారథాః॥ 8-101-19 (60067)
తతో యుధిష్ఠిరం తత్ర నివిష్టం వై ముదాన్వితం।
సమేత్య సర్వే పాంచాలా వర్ధయంతో యథావిధి॥ 8-101-20 (60068)
అర్జునస్తు రథాత్తూర్ణమవరుహ్య మహాయశాః।
ధర్మరాజస్య చరణౌ పీడయామాస హృష్టవత్॥ 8-101-21 (60069)
తముత్థాప్య మహారాజ ధర్మపుత్రః ప్రతాపవాన్।
సస్వజే భరతశ్రేష్ఠముపజిఘ్రన్నుపస్పృశన్॥ 8-101-22 (60070)
నకులః సహదేవశ్చ పాండవశ్చ వృకోదరః।
అభివాద్య మహారాజమస్వజంత స్మ ఫల్గునం॥ 8-101-23 (60071)
ధృష్టద్యుంనః శిఖండీ చ పాండవానాం చ యే రథాః।
వర్ధయంతే స్మ రాజానం నిహతే సూతనందనే॥ 8-101-24 (60072)
తతః కృష్ణో మహారాజ సాత్యకిశ్చాపి సాత్వతః।
వర్ధయంతే స్మ రాజానం నిహతే సూతనందనే॥ 8-101-25 (60073)
వాసుదేవశ్చ కౌంతేయం ప్రణయాదిదమబ్రవీత్।
అద్య రాజన్హతాః సర్వే ధార్తరాష్ట్రాః సరాజకాః।
హతే వైకర్తనే కర్ణే రథానాం ప్రవరే రథే॥ 8-101-26 (60074)
యది లోకాస్త్రయః సర్వే యోధయేయుః సవాసవాః।
తథాపి దుర్జయః సూతస్తవ కోపాత్తు సూదితః॥ 8-101-27 (60075)
ఏవముక్తః ప్రత్యువాచ ధర్మరాజో జనార్దనం॥ 8-101-28 (60076)
తవ ప్రసాదాద్గ్రోవింద హతః కర్ణో మహాయశాః।
పాండవాశ్చ జయం ప్రాప్యా నాశితాశ్చాపి శత్రవః॥ 8-101-29 (60077)
త్వం హి శక్తో భయాత్త్రాతుం యస్య కస్యచిదాహవే।
త్వమస్య జగతో గోప్తా పాండవానాం చ సర్వదా॥ 8-101-30 (60078)
త్వాం సమాసాద్య శక్రోఽపి మోదతే దివి నిత్యశః।
త్వం పాతా పాండుపుత్రాణాం యథైవ జగతస్తథా॥ 8-101-31 (60079)
అనాశ్చర్యో జయస్తేషాం భక్తిర్యేషాం త్వయి ప్రభో॥ 8-101-32 (60080)
త్వయా నాథేన గోవింద నాథవంతో వయం యుధి।
యథేంద్రేణ పురా దేవాస్త్వయా చాపి జనార్దన॥ 8-101-33 (60081)
స్వప్స్యాంయద్య సుఖం కృష్ణనిద్రాం లప్స్యే త్వహం క్షపాం।
విగతం హి భయం మేఽద్య త్వత్ప్రసాదాన్న సంశయః॥ 8-101-34 (60082)
ఏవముక్తస్తు పార్థేన కేశవః ప్రాహ పాండవం।
నిమిత్తమాత్రం హి వయం తవాప్యస్మిన్ముదాగమే॥ 8-101-35 (60083)
యస్య తే భ్రాతరః శూరా భీమసేనాదయో నృప।
సంబంధినశ్చేంద్రవీర్యాః పార్షతప్రముఖాస్తథా॥ 8-101-36 (60084)
అర్హతే చ భవాన్నిత్యం ప్రియం నిత్యం చ మద్వితం।
ప్రియో హి మే త్వమేతేన వచనేన నరోత్తమ॥ 8-101-37 (60085)
ఇత్యుక్తో ధర్మరాజస్తు స్వరథం హేమభూపితం।
దంతవర్ణైర్హయైర్యుక్తం కాలవాలైర్మహీపతిః॥ 8-101-38 (60086)
ఆస్థాయ పురుషవ్యాఘ్రః స్వబలేనాపి సంవృతః।
ప్రయయౌ బహువృత్తాంతం ద్రష్టుమాయోధనం ప్రతి॥ 8-101-39 (60087)
సంభాషమాణౌ తౌ వీర ఉభౌ మాధవపాండవౌ॥ 8-101-40 (60088)
స దదర్శ రణే కర్ణం శయానం పురుషర్షభం।
గాండీవముక్తైర్విశిఖైః సర్వతః సన్నిపీడితం॥ 8-101-41 (60089)
సపుత్రం నిహతం దృష్ట్వా కర్ణం రాజా యుధిష్ఠిరః।
ప్రశశంస నరవ్యాఘ్రావుభౌ మాధవపాండవౌ॥ 8-101-42 (60090)
అద్య రాజాఽస్మి సర్వస్యాం పృథివ్యాం మధుసూదన।
దిష్ట్యా జయసి గోవింద దిష్ట్యాశత్రుర్నిపాతితః॥ 8-101-43 (60091)
ఏవం సుబహుశో రాజన్ప్రశశంస జనార్దనం।
అర్జునం చ కురుశ్రేష్ఠో ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః॥ 8-101-44 (60092)
దృష్ట్వా చ నిహతం కర్ణం స పుత్రం పార్థసాయకైః।
పునర్జాతమివాత్మానం మేనే కురుకులోద్వహః॥ 8-101-45 (60093)
సమేత్య చ కురుశ్రేష్ఠం కుంతీపుత్రం యుధిష్ఠిరం।
వర్ధయంతి స్మ రాజానో హర్షయుక్తా మహారథాః॥ 8-101-46 (60094)
సంజయ ఉవాచ। 8-101-47x (5076)
ఏవమేష క్షయో వృత్తః సుమహాన్రోమహర్షణః।
తవ దుర్మంత్రితే రాజందిష్ట్యా త్వమనుశోచసి॥ 8-101-47 (60095)
వైశంపాయన ఉవాచ। 8-101-48x (5077)
శ్రుత్వైతదప్రియం రాజా ధృతరాష్ట్రో మహీపతిః।
పపాత భూమౌ నిశ్చేష్టః కౌరవ్యః పరమాసనాత్।
తథా సత్యవ్రతా దేవీ గాంధారీ దివ్యదర్శనా॥ 8-101-48 (60096)
తతస్తూర్ణం తు విదురస్తం నృపం సంజయస్తథా।
పర్యాశ్వాసయతాం చైతావుభావేవ తు భూమిపం॥ 8-101-49 (60097)
తథైవాశ్వాసయామాసుర్గాంధారీం కురుయోషితః॥ 8-101-50 (60098)
స దైవం పరమం మేనే భవితవ్యం చ భారత।
తాభ్యామాశ్వాసితో రాజా తూష్ణీమాస్తే విశాంపతే॥ 8-101-51 (60099)
ఏవమాఖ్యాయ రాజ్ఞే చ సంజయో రాజసత్తమ।
జగామ శిబిరం భూయో హతే కర్ణే మహాత్మని॥ 8-101-52 (60100)
స దృష్ట్వా నిహతం శల్యం రాజానం చ సుయోధనం।
శకునిం సుబహూన్రాజన్సైనికాంశ్చ సహస్రశః॥ 8-101-53 (60101)
తథైవ పాండవీం సేనాం నిహతాం ప్రేక్ష్య సంజయః।
సౌప్తికే ద్రౌణినా రాజన్హతవాజినరద్విపాం॥ 8-101-54 (60102)
స హి దృష్ట్వా హతాన్సర్వాన్సమంతాద్యుధి సంజయః।
ప్రయాతో హాస్తినపురం శోకార్తో భయవిహ్వలః॥ 8-101-55 (60103)
హతేషు పునరేతేషు ప్రభూతగజవాజిషు।
యోధైశ్చ తైర్మహారాజ నానాదేశసముద్భవైః॥ 8-101-56 (60104)
కురుక్షేత్రం తు తత్సర్వం శూన్యమాసీద్విశాంపతే।
నిహతైః పాండవేయైశ్చ ధార్తరాష్ట్రైశ్చ సంయుగే॥ 8-101-57 (60105)
యథాహి విషయం వృత్తం ధార్తరాష్ట్రస్య సంంజయః।
నివేదయతి తత్సర్వం యథావృత్తం యథావిధి॥ 8-101-58 (60106)
ఏవం మహాయుద్ధమిదం మహాత్మనో
ధనంజయస్యాధిరథేశ్చ యః పఠేత్।
స సంయగిష్టస్య మఖస్య యత్ఫలం
తదాప్నుయాద్యః శృణుయాచ్చ నిత్యశః॥ 8-101-59 (60107)
మఖో హి విష్ణుర్భగవాన్సనాతనో
వహంతి యం చాప్యనిలేందుభానవః।
అతోఽనసూయుః శృణుయాత్పఠేచ్చ యః
స సర్వలోకాంశ్చ జయేత్సుఖీ భవేత్॥ ॥ 8-101-60 (60108)
ఇతి శ్రీమన్మహాభారతే శతసాహస్రికాయాం సంహితాయాం వైయాసిక్యాం కర్ణపర్వణి ఏకాధికశతతమోఽధ్యాయః॥ 101 ॥ ॥ కర్ణపర్వ సమాప్తం॥ 8 ॥
అతః పరం శల్యపర్వ భవిష్యతి।
తస్యాయమాద్యః శ్లోకః॥ 8-101-1 (60109)
జనమేజయ ఉవాచ। 8-101-2x (5078)
ఏవం నిపాతితే కర్ణే సమరే సవ్యసాచినా।
అల్పావశిష్టాః కురవః కిమకుర్వత వై ద్విజ॥ 8-101-2 (60110)
ఇదం కర్ణపర్వ కుంభఘోణస్థేన టీ.ఆర్.కృష్ణాచార్యేణ టీ. ఆర్. వ్యాసాచార్యేణ చ ముంబయ్యాం నిర్ణయసాగరముద్రాయంత్రే ముద్రాపితం। శకాబ్దాః 1829 సన 1907.
