.. vālmīki rāmāyaṇa - bālakāṇḍa ..

sarga - 12

punaḥ prāpte vasante tu pūrṇaḥ saṃvatsaro.abhavat .
abhivādya vasiṣṭhaṃ ca nyāyataḥ pratipūjya ca .. 1..

abravītpraśritaṃ vākyaṃ prasavārthaṃ dvijottamam .
yajño me kriyatāṃ vipra yathoktaṃ munipuṅgava .. 2..

yathā na vighnaḥ kriyate yajñāṅgeṣu vidhīyatām .
bhavānsnigdhaḥ suhṛnmahyaṃ guruśca paramo bhavān .. 3..

voḍhavyo bhavatā caiva bhāro yajñasya codyataḥ .
tatheti ca sa rājānamabravīddvijasattamaḥ .. 4..

kariṣye sarvamevaitadbhavatā yatsamarthitam .
tato.abravīddvijānvṛddhānyajñakarmasu niṣṭhitān .. 5..

sthāpatye niṣṭhitāṃścaiva vṛddhānparamadhārmikān .
karmāntikāñśilpakārānvardhakīnkhanakānapi .. 6..

gaṇakāñśilpinaścaiva tathaiva naṭanartakān .
tathā śucīñśāstravidaḥ puruṣānsubahuśrutān .. 7..

yajñakarma samīhantāṃ bhavanto rājaśāsanāt .
iṣṭakā bahusāhasrī śīghramānīyatām iti .. 8..

aupakāryāḥ kriyantāṃ ca rājñāṃ bahuguṇānvitāḥ .
brāhmaṇāvasathāścaiva kartavyāḥ śataśaḥ śubhāḥ .. 9..

bhakṣyānnapānairbahubhiḥ samupetāḥ suniṣṭhitāḥ .
tathā paurajanasyāpi kartavyā bahuvistarāḥ .. 10..

āvāsā bahubhakṣyā vai sarvakāmairupasthitāḥ .
tathā jānapadasyāpi janasya bahuśobhanam .. 11..

dātavyamannaṃ vidhivatsatkṛtya na tu līlayā .
sarvavarṇā yathā pūjāṃ prāpnuvanti susatkṛtāḥ .. 12..

na cāvajñā prayoktavyā kāmakrodhavaśādapi .
yajñakarmasu ye.avyagrāḥ puruṣāḥ śilpinastathā .. 13..

teṣāmapi viśeṣeṇa pūjā kāryā yathākramam .
yathā sarvaṃ suvihitaṃ na kiṃ citparihīyate .. 14..

tathā bhavantaḥ kurvantu prītisnigdhena cetasā .
tataḥ sarve samāgamya vasiṣṭhamidamabruvan .. 15..

yathoktaṃ tatkariṣyāmo na kiṃ citparihāsyate .
tataḥ sumantramāhūya vasiṣṭho vākyamabravīt .. 16..

nimantrayasya nṛpatīnpṛthivyāṃ ye ca dhārmikāḥ .
brāhmaṇānkṣatriyānvaiśyāñśūdrāṃścaiva sahasraśaḥ .. 17..

samānayasva satkṛtya sarvadeśeṣu mānavān .
mithilādhipatiṃ śūraṃ janakaṃ satyavikramam .. 18..

niṣṭhitaṃ sarvaśāstreṣu tathā vedeṣu niṣṭhitam .
tamānaya mahābhāgaṃ svayameva susatkṛtam .
pūrvasambandhinaṃ jñātvā tataḥ pūrvaṃ bravīmi te .. 19..

tathā kāśipatiṃ snigdhaṃ satataṃ priyavādinam .
sadvṛttaṃ devasaṅkāśaṃ svayamevānayasva ha .. 20..

tathā kekayarājānaṃ vṛddhaṃ paramadhārmikam .
śvaśuraṃ rājasiṃhasya saputraṃ tamihānaya .. 21..

aṅgeśvaraṃ mahābhāgaṃ romapādaṃ susatkṛtam .
vayasyaṃ rājasiṃhasya tamānaya yaśasvinam .. 22..

prācīnānsindhusauvīrānsaurāṣṭhreyāṃśca pārthivān .
dākṣiṇātyānnarendrāṃśca samastānānayasva ha .. 23..

santi snigdhāśca ye cānye rājānaḥ pṛthivītale .
tānānaya yathākṣipraṃ sānugānsahabāndhavān .. 24..

vasiṣṭhavākyaṃ tacchrutvā sumantrastvaritastadā .
vyādiśatpuruṣāṃstatra rājñāmānayane śubhān .. 25..

svayameva hi dharmātmā prayayau muniśāsanāt .
sumantrastvarito bhūtvā samānetuṃ mahīkṣitaḥ .. 26..

te ca karmāntikāḥ sarve vasiṣṭhāya ca dhīmate .
sarvaṃ nivedayanti sma yajñe yadupakalpitam .. 27..

tataḥ prīto dvijaśreṣṭhastānsarvānpunarabravīt .
avajñayā na dātavyaṃ kasya cillīlayāpi vā .
avajñayā kṛtaṃ hanyāddātāraṃ nātra saṃśayaḥ .. 28..

tataḥ kaiścidahorātrairupayātā mahīkṣitaḥ .
bahūni ratnānyādāya rājño daśarathasya ha .. 29..

tato vasiṣṭhaḥ suprīto rājānamidamabravīt .
upayātā naravyāghra rājānastava śāsanāt .. 30..

mayāpi satkṛtāḥ sarve yathārhaṃ rājasattamāḥ .
yajñiyaṃ ca kṛtaṃ rājanpuruṣaiḥ susamāhitaiḥ .. 31..

niryātu ca bhavānyaṣṭuṃ yajñāyatanamantikāt .
sarvakāmairupahṛtairupetaṃ vai samantataḥ .. 32..

tathā vasiṣṭhavacanādṛṣyaśṛṅgasya cobhayoḥ .
śubhe divasa nakṣatre niryāto jagatīpatiḥ .. 33..

tato vasiṣṭhapramukhāḥ sarva eva dvijottamāḥ .
ṛṣyaśṛṅgaṃ puraskṛtya yajñakarmārabhaṃstadā .. 34..





This devanagari etext of Valmiki Ramayana is based on Prof John Smith's revised CSX version of the original digital files produced by Professor Muneo Tokunaga of Kyoto University. In 1998, the files were converted from CSX to Devnag to ITRANS to XDVNG font for devanagari display on the web. In 2009 the ITRANS version was converted to unicode devanagari.

This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari/sanskrit transliteration. Please set the fonts and languages setting in your web browser to display the correct Unicode font. Some help is available at Notes on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support. Some Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net. Some Unicode fonts for Sanskrit Transliteration are available at IndUni Fonts.

Questions, comments? Write to (sanskrit at cheerful dot c om).