.. vālmīki rāmāyaṇa - araṇyakāṇḍa ..

sarga - 13

atha pañcavaṭīṃ gacchannantarā raghunandanaḥ .
āsasāda mahākāyaṃ gṛdhraṃ bhīmaparākramam .. 1..

taṃ dṛṣṭvā tau mahābhāgau vanasthaṃ rāmalakṣmaṇau .
menāte rākṣasaṃ pakṣiṃ bruvāṇau ko bhavāniti .. 2..

sa tau madhurayā vācā saumyayā prīṇayanniva .
uvāca vatsa māṃ viddhi vayasyaṃ piturātmanaḥ .. 3..

sa taṃ pitṛsakhaṃ buddhvā pūjayāmāsa rāghavaḥ .
sa tasya kulamavyagramatha papraccha nāma ca .. 4..

rāmasya vacanaṃ śrutvā kulamātmānameva ca .
ācacakṣe dvijastasmai sarvabhūtasamudbhavam .. 5..

pūrvakāle mahābāho ye prajāpatayo.abhavan .
tānme nigadataḥ sarvānāditaḥ śṛṇu rāghava .. 6..

kardamaḥ prathamasteṣāṃ vikṛtastadanantaram .
śeṣaśca saṃśrayaścaiva bahuputraśca vīryavān .. 7..

sthāṇurmarīciratriśca kratuścaiva mahābalaḥ .
pulastyaścāṅgirāścaiva pracetāḥ pulahastathā .. 8..

dakṣo vivasvānaparo.ariṣṭanemiśca rāghava .
kaśyapaśca mahātejāsteṣāmāsīcca paścimaḥ .. 9..

prajāpatestu dakṣasya babhūvuriti naḥ śrutam .
ṣaṣṭirduhitaro rāma yaśasvinyo mahāyaśaḥ .. 10..

kaśyapaḥ pratijagrāha tāsāmaṣṭau sumadhyamāḥ .
aditiṃ ca ditiṃ caiva danūmapi ca kālakām .. 11..

tāmrāṃ krodhavaśāṃ caiva manuṃ cāpyanalām api .
tāstu kanyāstataḥ prītaḥ kaśyapaḥ punarabravīt .. 12..

putrāṃstrailokyabhartṝnvai janayiṣyatha matsamān .
aditistanmanā rāma ditiś ca danureva ca .. 13..

kālakā ca mahābāho śeṣāstvamanaso.abhavan .
adityāṃ jajñire devāstrayastriṃśadarindama .. 14..

ādityā vasavo rudrā aśvinau ca parantapa .
ditistvajanayatputrāndaityāṃstāta yaśasvinaḥ .. 15..

teṣāmiyaṃ vasumatī purāsītsavanārṇavā .
danustvajanayatputramaśvagrīvamarindama .. 16..

narakaṃ kālakaṃ caiva kālakāpi vyajāyata .
krauñcīṃ bhāsīṃ tathā śyenīṃ dhṛtarāṣṭrīṃ tathā śukīm .. 17..

tāmrāpi suṣuve kanyāḥ pañcaitā lokaviśrutāḥ .
ulūkāñjanayatkrauñcī bhāsī bhāsānvyajāyata .. 18..

śyenī śyenāṃśca gṛdhrāṃśca vyajāyata sutejasaḥ .
dhṛtarāṣṭrī tu haṃsāṃśca kalahaṃsāṃśca sarvaśaḥ .. 19..

cakravākāṃśca bhadraṃ te vijajñe sāpi bhāminī .
śukī natāṃ vijajñe tu natāyā vinatā sutā .. 20..

daśakrodhavaśā rāma vijajñe.apyātmasambhavāḥ .
mṛgīṃ ca mṛgamandāṃ ca harīṃ bhadramadām api .. 21..

mātaṅgīmatha śārdūlīṃ śvetāṃ ca surabhīṃ tathā .
sarvalakṣaṇasampannāṃ surasāṃ kadrukām api .. 22..

apatyaṃ tu mṛgāḥ sarve mṛgyā naravarottama .
ṛṣkāśca mṛgamandāyāḥ sṛmarāścamarāstathā .. 23..

tatastvirāvatīṃ nāma jajñe bhadramadā sutām .
tasyāstvairāvataḥ putro lokanātho mahāgajaḥ .. 24..

haryāśca harayo.apatyaṃ vānarāśca tapasvinaḥ .
golāṅgūlāṃśca śārdūlī vyāghrāṃścājanayatsutān .. 25..

mātaṅgyāstvatha mātaṅgā apatyaṃ manujarṣabha .
diśāgajaṃ tu śvetākṣaṃ śvetā vyajanayatsutam .. 26..

tato duhitarau rāma surabhirdevyajāyata .
rohiṇīṃ nāma bhadraṃ te gandharvīṃ ca yaśasvinīm .. 27..

rohiṇyajanayadgā vai gandharvī vājinaḥ sutān .
surasājanayannāgānrāma kadrūśca pannagān .. 28..

manurmanuṣyāñjanayatkaśyapasya mahātmanaḥ .
brāhmaṇānkṣatriyānvaiśyāñśūdrāṃśca manujarṣabha .. 29..

mukhato brāhmaṇā jātā urasaḥ kṣatriyāstathā .
ūrubhyāṃ jajñire vaiśyāḥ padbhyāṃ śūdrā iti śrutiḥ .. 30..

sarvānpuṇyaphalānvṛkṣānanalāpi vyajāyata .
vinatā ca śukī pautrī kadrūśca surasā svasā .. 31..

kadrūrnāgasahaskraṃ tu vijajñe dharaṇīdharam .
dvau putrau vinatāyāstu garuḍo.aruṇa eva ca .. 32..

tasmājjāto.ahamaruṇātsampātiśca mamāgrajaḥ .
jaṭāyuriti māṃ viddhi śyenīputramarindama .. 33..

so.ahaṃ vāsasahāyaste bhaviṣyāmi yadīcchasi .
sītāṃ ca tāta rakṣiṣye tvayi yāte salakṣmaṇe .. 34..

jaṭāyuṣaṃ tu pratipūjya rāghavo
mudā pariṣvajya ca saṃnato.abhavat .
piturhi śuśrāva sakhitvamātmavāñ
jaṭāyuṣā saṅkathitaṃ punaḥ punaḥ .. 35..

sa tatra sītāṃ paridāya maithilīṃ
sahaiva tenātibalena pakṣiṇā .
jagāma tāṃ pañcavaṭīṃ salakṣmaṇo
ripūndidhakṣañśalabhānivānalaḥ .. 36..





This devanagari etext of Valmiki Ramayana is based on Prof John Smith's revised CSX version of the original digital files produced by Professor Muneo Tokunaga of Kyoto University. In 1998, the files were converted from CSX to Devnag to ITRANS to XDVNG font for devanagari display on the web. In 2009 the ITRANS version was converted to unicode devanagari.

This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari/sanskrit transliteration. Please set the fonts and languages setting in your web browser to display the correct Unicode font. Some help is available at Notes on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support. Some Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net. Some Unicode fonts for Sanskrit Transliteration are available at IndUni Fonts.

Questions, comments? Write to (sanskrit at cheerful dot c om).