.. vālmīki rāmāyaṇa - araṇyakāṇḍa ..

sarga - 51

khamutpatantaṃ taṃ dṛṣṭvā maithilī janakātmajā .
duḥkhitā paramodvignā bhaye mahati vartinī .. 1..

roṣarodanatāmrākṣī bhīmākṣaṃ rākṣasādhipam .
rudatī karuṇaṃ sītā hriyamāṇedamabravīt .. 2..

na vyapatrapase nīca karmaṇānena rāvaṇa .
jñātvā virahitāṃ yo māṃ corayitvā palāyase .. 3..

tvayaiva nūnaṃ duṣṭātmanbhīruṇā hartumicchatā .
mamāpavāhito bhartā mṛgarūpeṇa māyayā .
yo hi māmudyatastrātuṃ so.apyayaṃ vinipātitaḥ .. 4..

paramaṃ khalu te vīryaṃ dṛśyate rākṣasādhama .
viśrāvya nāmadheyaṃ hi yuddhe nāsti jitā tvayā .. 5..

īdṛśaṃ garhitaṃ karma kathaṃ kṛtvā na lajjase .
striyāśca haraṇaṃ nīca rahite ca parasya ca .. 6..

kathayiṣyanti lokeṣu puruṣāḥ karma kutsitam .
sunṛśaṃsamadharmiṣṭhaṃ tava śauṇḍīryamāninaḥ .. 7..

dhikte śauryaṃ ca sattvaṃ ca yattvayā kathitaṃ tadā .
kulākrośakaraṃ loke dhikte cāritramīdṛśam .. 8..

kiṃ śakyaṃ kartumevaṃ hi yajjavenaiva dhāvasi .
muhūrtamapi tiṣṭhasva na jīvanpratiyāsyasi .. 9..

na hi cakṣuḥpathaṃ prāpya tayoḥ pārthivaputrayoḥ .
sasainyo.api samartaḥstvaṃ muhūrtamapi jīvitum .. 10..

na tvaṃ tayoḥ śarasparśaṃ soḍhuṃ śaktaḥ kathaṃ cana .
vane prajvalitasyeva sparśamagnervihaṅgamaḥ .. 11..

sādhu kṛtvātmanaḥ pathyaṃ sādhu māṃ muñca rāvaṇa .
matpradharṣaṇaruṣṭo hi bhrātrā saha patirmama .
vidhāsyati vināśāya tvaṃ māṃ yadi na muñcasi .. 12..

yena tvaṃ vyavasāyena balānmāṃ hartumicchasi .
vyavasāyaḥ sa te nīca bhaviṣyati nirarthakaḥ .. 13..

na hyahaṃ tamapaśyantī bhartāraṃ vibudhopamam .
utsahe śatruvaśagā prāṇāndhārayituṃ ciram .. 14..

na nūnaṃ cātmanaḥ śreyaḥ pathyaṃ vā samavekṣase .
mṛtyukāle yathā martyo viparītāni sevate .. 15..

mumūrṣūṇāṃ hi sarveṣāṃ yatpathyaṃ tanna rocate .
paśyāmīva hi kaṇṭhe tvāṃ kālapāśāvapāśitam .. 16..

yathā cāsminbhayasthāne na bibheṣe daśānana .
vyaktaṃ hiraṇmayānhi tvaṃ sampaśyasi mahīruhān .. 17..

nadīṃ vairataṇīṃ ghorāṃ rudhiraughanivāhinīm .
khaḍgapatravanaṃ caiva bhīmaṃ paśyasi rāvaṇa .. 18..

taptakāñcanapuṣpāṃ ca vaidūryapravaracchadām .
drakṣyase śālmalīṃ tīkṣṇāmāyasaiḥ kaṇṭakaiścitām .. 19..

na hi tvamīdṛśaṃ kṛtvā tasyālīkaṃ mahātmanaḥ .
dhārituṃ śakṣyasi ciraṃ viṣaṃ pītveva nirghṛṇaḥ .. 20..

baddhastvaṃ kālapāśena durnivāreṇa rāvaṇa .
kva gato lapsyase śarma bharturmama mahātmanaḥ .. 21..

nimeṣāntaramātreṇa vinā bhrātaramāhave .
rākṣasā nihatā yena sahasrāṇi caturdaśa .. 22..

sa kathaṃ rāghavo vīraḥ sarvāstrakuśalo balī .
na tvāṃ hanyāccharaistīkṣṇairiṣṭabhāryāpahāriṇam .. 23..

etaccānyacca paruṣaṃ vaidehī rāvaṇāṅkagā .
bhayaśokasamāviṣṭā karuṇaṃ vilalāpa ha .. 24..

tathā bhṛśārtāṃ bahu caiva bhāṣiṇīṃ
vilalāpa pūrvaṃ karuṇaṃ ca bhāminīm .
jahāra pāpastaruṇīṃ viveṣṭatīṃ
nṛpātmajāmāgatagātravepathum .. 25..





This devanagari etext of Valmiki Ramayana is based on Prof John Smith's revised CSX version of the original digital files produced by Professor Muneo Tokunaga of Kyoto University. In 1998, the files were converted from CSX to Devnag to ITRANS to XDVNG font for devanagari display on the web. In 2009 the ITRANS version was converted to unicode devanagari.

This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari/sanskrit transliteration. Please set the fonts and languages setting in your web browser to display the correct Unicode font. Some help is available at Notes on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support. Some Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net. Some Unicode fonts for Sanskrit Transliteration are available at IndUni Fonts.

Questions, comments? Write to (sanskrit at cheerful dot c om).