.. vālmīki rāmāyaṇa - araṇyakāṇḍa ..
sarga - 57
athāśramādupāvṛttamantarā raghunandanaḥ .
paripapraccha saumitriṃ rāmo duḥkhārditaḥ punaḥ .. 1..
tamuvāca kimarthaṃ tvamāgato.apāsya maithilīm .
yadā sā tava viśvāsādvane viharitā mayā .. 2..
dṛṣṭvaivābhyāgataṃ tvāṃ me maithilīṃ tyajya lakṣmaṇa .
śaṅkamānaṃ mahatpāpaṃ yatsatyaṃ vyathitaṃ manaḥ .. 3..
sphurate nayanaṃ savyaṃ bāhuśca hṛdayaṃ ca me .
dṛṣṭvā lakṣmaṇa dūre tvāṃ sītāvirahitaṃ pathi .. 4..
evamuktastu saumitrirlakṣmaṇaḥ śubhalakṣaṇaḥ .
bhūyo duḥkhasamāviṣṭo duḥkhitaṃ rāmamabravīt .. 5..
na svayaṃ kāmakāreṇa tāṃ tyaktvāhamihāgataḥ .
pracoditastayaivograistvatsakāśamihāgataḥ .. 6..
āryeṇeva parikruṣṭaṃ hā sīte lakṣmaṇeti ca .
paritrāhīti yadvākyaṃ maithilyāstacchrutiṃ gatam .. 7..
sā tamārtasvaraṃ śrutvā tava snehena maithilī .
gaccha gaccheti māmāha rudantī bhayavihvalā .. 8..
pracodyamānena mayā gaccheti bahuśastayā .
pratyuktā maithilī vākyamidaṃ tvatpratyayānvitam .. 9..
na tatpaśyāmyahaṃ rakṣo yadasya bhayamāvahet .
nirvṛtā bhava nāstyetatkenāpyevamudāhṛtam .. 10..
vigarhitaṃ ca nīcaṃ ca kathamāryo.abhidhāsyati .
trāhīti vacanaṃ sīte yastrāyettridaśānapi .. 11..
kiṃnimittaṃ tu kenāpi bhrāturālambya me svaram .
visvaraṃ vyāhṛtaṃ vākyaṃ lakṣmaṇa trāhi mām iti .
na bhavatyā vyathā kāryā kunārījanasevitā .. 12..
alaṃ vaiklavyamālambya svasthā bhava nirutsukā .
na cāsti triṣu lokeṣu pumānyo rāghavaṃ raṇe .
jāto vā jāyamāno vā saṃyuge yaḥ parājayet .. 13..
evamuktā tu vaidehī parimohitacetanā .
uvācāśrūṇi muñcantī dāruṇaṃ māmidaṃ vacaḥ .. 14..
bhāvo mayi tavātyarthaṃ pāpa eva niveśitaḥ .
vinaṣṭe bhrātari prāpte na ca tvaṃ māmavāpsyasi .. 15..
saṅketādbharatena tvaṃ rāmaṃ samanugacchasi .
krośantaṃ hi yathātyarthaṃ nainamabhyavapadyase .. 16..
ripuḥ pracchannacārī tvaṃ madarthamanugacchasi .
rāghavasyāntaraprepsustathainaṃ nābhipadyase .. 17..
evamukto hi vaidehyā saṃrabdho raktalocanaḥ .
krodhātprasphuramāṇauṣṭha āśramādabhinirgataḥ .. 18..
evaṃ bruvāṇaṃ saumitriṃ rāmaḥ santāpamohitaḥ .
abravīdduṣkṛtaṃ saumya tāṃ vinā yattvamāgataḥ .. 19..
jānannapi samarthaṃ māṃ rakṣasāṃ vinivāraṇe .
anena krodhavākyena maithilyā niḥsṛto bhavān .. 20..
na hi te parituṣyāmi tyaktvā yadyāsi maithilīm .
kruddhāyāḥ paruṣaṃ śrutvā striyā yattvamihāgataḥ .. 21..
sarvathā tvapanītaṃ te sītayā yatpracoditaḥ .
krodhasya vaśamāgamya nākaroḥ śāsanaṃ mama .. 22..
asau hi rākṣasaḥ śete śareṇābhihato mayā .
mṛgarūpeṇa yenāhamāśramādapavāditaḥ .. 23..
vikṛṣya cāpaṃ paridhāya sāyakaṃ
salīla bāṇena ca tāḍito mayā .
mārgīṃ tanuṃ tyajya ca viklavasvaro
babhūva keyūradharaḥ sa rākṣasaḥ .. 24..
śarāhatenaiva tadārtayā girā
svaraṃ mamālambya sudūrasaṃśravam .
udāhṛtaṃ tadvacanaṃ sudāruṇaṃ
tvamāgato yena vihāya maithilīm .. 25..
This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari/sanskrit transliteration. Please set the fonts and languages setting in your web browser to display the correct Unicode font. Some help is available at Notes on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support. Some Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net. Some Unicode fonts for Sanskrit Transliteration are available at IndUni Fonts. Questions, comments? Write to (sanskrit at cheerful dot c om).