.. vālmīki rāmāyaṇa - araṇyakāṇḍa ..

sarga - 62

taṃ tathā śokasantaptaṃ vilapantamanāthavat .
mohena mahatāviṣṭaṃ paridyūnamacetanam .. 1..

tataḥ saumitrirāśvāsya muhūrtādiva lakṣmaṇaḥ .
rāmaṃ sambodhayāmāsa caraṇau cābhipīḍayan .. 2..

mahatā tapasā rāma mahatā cāpi karmaṇā .
rājñā daśarathenāsīllabdho.amṛtamivāmaraiḥ .. 3..

tava caiva guṇairbaddhastvadviyogānmahīpatiḥ .
rājā devatvamāpanno bharatasya yathā śrutam .. 4..

yadi duḥkhamidaṃ prāptaṃ kākutstha na sahiṣyase .
prākṛtaścālpasattvaśca itaraḥ kaḥ sahiṣyati .. 5..

duḥkhito hi bhavā.Nllokāṃstejasā yadi dhakṣyate .
ārtāḥ prajā naravyāghra kva nu yāsyanti nirvṛtim .. 6..

lokasvabhāva evaiṣa yayātirnahuṣātmajaḥ .
gataḥ śakreṇa sālokyamanayastaṃ samaspṛśat .. 7..

maharṣayo vasiṣṭhastu yaḥ piturnaḥ purohitaḥ .
ahnā putraśataṃ jajñe tathaivāsya punarhatam .. 8..

yā ceyaṃ jagato mātā devī lokanamaskṛtā .
asyāśca calanaṃ bhūmerdṛśyate satyasaṃśrava .. 9..

yau cemau jagatāṃ netre yatra sarvaṃ pratiṣṭhitam .
ādityacandrau grahaṇamabhyupetau mahābalau .. 10..

sumahāntyapi bhūtāni devāśca puruṣarṣabha .
na daivasya pramuñcanti sarvabhūtāni dehinaḥ .. 11..

śakrādiṣvapi deveṣu vartamānau nayānayau .
śrūyete naraśārdūla na tvaṃ vyathitumarhasi .. 12..

naṣṭāyāmapi vaidehyāṃ hṛtāyāmapi cānagha .
śocituṃ nārhase vīra yathānyaḥ prākṛtastathā .. 13..

tvadvidhā hi na śocanti satataṃ satyadarśinaḥ .
sumahatsvapi kṛcchreṣu rāmānirviṇṇadarśaṇāḥ .. 14..

tattvato hi naraśreṣṭha buddhyā samanucintaya .
buddhyā yuktā mahāprājñā vijānanti śubhāśubhe .. 15..

adṛṣṭaguṇadoṣāṇāmadhṛtānāṃ ca karmaṇām .
nāntareṇa kriyāṃ teṣāṃ phalamiṣṭaṃ pravartate .. 16..

māmeva hi purā vīra tvameva bahuṣo.anvaśāḥ .
anuśiṣyāddhi ko nu tvāmapi sākṣādbṛhaspatiḥ .. 17..

buddhiśca te mahāprājña devairapi duranvayā .
śokenābhiprasuptaṃ te jñānaṃ sambodhayāmyaham .. 18..

divyaṃ ca mānuṣaṃ caivamātmanaśca parākramam .
ikṣvākuvṛṣabhāvekṣya yatasva dviṣatāṃ badhe .. 19..

kiṃ te sarvavināśena kṛtena puruṣarṣabha .
tameva tu ripuṃ pāpaṃ vijñāyoddhartumarhasi .. 20..





This devanagari etext of Valmiki Ramayana is based on Prof John Smith's revised CSX version of the original digital files produced by Professor Muneo Tokunaga of Kyoto University. In 1998, the files were converted from CSX to Devnag to ITRANS to XDVNG font for devanagari display on the web. In 2009 the ITRANS version was converted to unicode devanagari.

This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari/sanskrit transliteration. Please set the fonts and languages setting in your web browser to display the correct Unicode font. Some help is available at Notes on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support. Some Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net. Some Unicode fonts for Sanskrit Transliteration are available at IndUni Fonts.

Questions, comments? Write to (sanskrit at cheerful dot c om).