.. vālmīki rāmāyaṇa - araṇyakāṇḍa ..

sarga - 63

pūrvajo.apyuktamātrastu lakṣmaṇena subhāṣitam .
sāragrāhī mahāsāraṃ pratijagrāha rāghavaḥ .. 1..

saṃnigṛhya mahābāhuḥ pravṛddhaṃ kopamātmanaḥ .
avaṣṭabhya dhanuścitraṃ rāmo lakṣmaṇamabravīt .. 2..

kiṃ kariṣyāvahe vatsa kva vā gacchāva lakṣmaṇa .
kenopāyena paśyeyaṃ sītām iti vicintaya .. 3..

taṃ tathā paritāpārtaṃ lakṣmaṇo rāmamabravīt .
idameva janasthānaṃ tvamanveṣitumarhasi .. 4..

rākṣasairbahubhiḥ kīrṇaṃ nānādrumalatāyutam .
santīha giridurgāṇi nirdarāḥ kandarāṇi ca .. 5..

guhāśca vividhā ghorā nānāmṛgagaṇākulāḥ .
āvāsāḥ kiṃnarāṇāṃ ca gandharvabhavanāni ca .. 6..

tāni yukto mayā sārdhaṃ tvamanveṣitumarhasi .
tvadvidho buddhisampannā māhātmāno nararṣabha .. 7..

āpatsu na prakampante vāyuvegairivācalāḥ .
ityuktastadvanaṃ sarvaṃ vicacāra salakṣmaṇaḥ .. 8..

kruddho rāmaḥ śaraṃ ghoraṃ sandhāya dhanuṣi kṣuram .
tataḥ parvatakūṭābhaṃ mahābhāgaṃ dvijottamam .. 9..

dadarśa patitaṃ bhūmau kṣatajārdraṃ jaṭāyuṣam .
taṃ dṛṣṭvā giriśṛṅgābhaṃ rāmo lakṣmaṇamabravīt .
anena sītā vaidehī bhakṣitā nātra saṃśayaḥ .. 10..

gṛdhrarūpamidaṃ vyaktaṃ rakṣo bhramati kānanam .
bhakṣayitvā viśālākṣīmāste sītāṃ yathāsukham .
enaṃ vadhiṣye dīptāgrairghorairbāṇairajihmagaiḥ .. 11..

ityuktvābhyapatadgṛdhraṃ sandhāya dhanuṣi kṣuram .
kruddho rāmaḥ samudrāntāṃ cālayanniva medinīm .. 12..

taṃ dīnadīnayā vācā saphenaṃ rudhiraṃ vaman .
abhyabhāṣata pakṣī tu rāmaṃ daśarathātmajam .. 13..

yāmoṣadhimivāyuṣmannanveṣasi mahāvane .
sā devī mama ca prāṇā rāvaṇenobhayaṃ hṛtam .. 14..

tvayā virahitā devī lakṣmaṇena ca rāghava .
hriyamāṇā mayā dṛṣṭā rāvaṇena balīyasā .. 15..

sītāmabhyavapanno.ahaṃ rāvaṇaśca raṇe mayā .
vidhvaṃsitarathacchatraḥ pātito dharaṇītale .. 16..

etadasya dhanurbhagnametadasya śarāvaram .
ayamasya raṇe rāma bhagnaḥ sāṅgrāmiko rathaḥ .. 17..

pariśrāntasya me pakṣau chittvā khaḍgena rāvaṇaḥ .
sītāmādāya vaidehīmutpapāta vihāyasaṃ .
rakṣasā nihataṃ pūrvma na māṃ hantuṃ tvamarhasi .. 18..

rāmastasya tu vijñāya sītāsaktāṃ priyāṃ kathām .
gṛdhrarājaṃ pariṣvajya ruroda sahalakṣmaṇaḥ .. 19..

ekamekāyane durge niḥśvasantaṃ kathaṃ cana .
samīkṣya duḥkhito rāmaḥ saumitrimidamabravīt .. 20..

rājyādbhraṃśo vane vāsaḥ sītā naṣṭā hato dvijaḥ .
īdṛśīyaṃ mamālakṣmīrnirdahedapi pāvakam .. 21..

sampūrṇamapi cedadya pratareyaṃ mahodadhim .
so.api nūnaṃ mamālakṣmyā viśuṣyetsaritāṃ patiḥ .. 22..

nāstyabhāgyataro loke matto.asminsacarācare .
yeneyaṃ mahatī prāptā mayā vyasanavāgurā .. 23..

ayaṃ pitṛvayasyo me gṛdhrarājo jarānvitaḥ .
śete vinihato bhūmau mama bhāgyaviparyayāt .. 24..

ityevamuktvā bahuśo rāghavaḥ sahalakṣmaṇaḥ .
jaṭāyuṣaṃ ca pasparśa pitṛsnehaṃ nidarśayan .. 25..

nikṛttapakṣaṃ rudhirāvasiktaṃ
taṃ gṛdhrarājaṃ parirabhya rāmaḥ .
kva maithili prāṇasamā mameti
vimucya vācaṃ nipapāta bhūmau .. 26..





This devanagari etext of Valmiki Ramayana is based on Prof John Smith's revised CSX version of the original digital files produced by Professor Muneo Tokunaga of Kyoto University. In 1998, the files were converted from CSX to Devnag to ITRANS to XDVNG font for devanagari display on the web. In 2009 the ITRANS version was converted to unicode devanagari.

This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari/sanskrit transliteration. Please set the fonts and languages setting in your web browser to display the correct Unicode font. Some help is available at Notes on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support. Some Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net. Some Unicode fonts for Sanskrit Transliteration are available at IndUni Fonts.

Questions, comments? Write to (sanskrit at cheerful dot c om).