\documentstyle[11pt,multicol,itrans]{iarticle} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitpage \parindent=0pt % no indents \let\usedvng=\normaldvng % \Largedvng \pagestyle{headings} \begin{document} #indian \centerline{\hugedvng .. vaalmiiki raamaayaNa..}\medskip ##\setcounter{section}{5}## ##\begin{center}## \section{yuddhakaaNDa} ##\end{center}## \medskip 48 sa pravishya purI.n la~NkAM rAmabANabhayArditaH . bhagnadarpastadA rAjA babhUva vyathitendriyaH .. 1..\\ mAta~Nga iva si.nhena garuDeneva pannagaH . abhibhUto.abhavadrAjA rAghaveNa mahAtmanA .. 2..\\ brahmadaNDaprakAshAnA.n vidyutsadR^ishavarchasAm . smaranrAghavabANAnA.n vivyathe rAkShaseshvaraH .. 3..\\ sa kA~nchanamaya.n divyamAshritya paramAsanam . vikprekShamANo rakShA.nsi rAvaNo vAkyamabravIt .. 4..\\ sarva.n tatkhalu me mogha.n yattaptaM paramaM tapaH . yatsamAno mahendreNa mAnuSheNAsmi nirjitaH .. 5..\\ ida.n tadbrahmaNo ghora.n vAkyaM mAm abhyupasthitam . mAnuShebhyo vijAnIhi bhaya.n tvamiti tattathA .. 6..\\ devadAnavagandharvairyakSharAkShasapannagaiH . avadhyatvaM mayA prAptaM mAnuShebhyo na yAchitam .. 7..\\ etadevAbhyupAgamya yatna.n kartumihArhatha . rAkShasAshchApi tiShThantu charyAgopuramUrdhasu .. 8..\\ sa chApratimagambhIro devadAnavadarpahA . brahmashApAbhibhUtastu kumbhakarNo vibodhyatAm .. 9..\\ sa parAjitamAtmAnaM prahasta.n cha niShUditam . GYAtvA rakShobalaM bhImamAdidesha mahAbalaH .. 10..\\ dvAreShu yatnaH kriyatAM prAkArAshchAdhiruhyatAm . nidrAvashasamAviShTaH kumbhakarNo vibodhyatAm .. 11..\\ nava ShaTsapta chAShTau cha mAsAnsvapiti rAkShasaH . ta.n tu bodhayata kShipraM kumbhakarNaM mahAbalam .. 12..\\ sa hi sa~Nkhye mahAbAhuH kakuda.n sarvarakShasAm . vAnarAnrAjaputrau cha kShiprameva vadhiShyati .. 13..\\ kumbhakarNaH sadA shete mUDho grAmyasukhe rataH . rAmeNAbhinirastasya sa~NgrAmo.asminsudAruNe .. 14..\\ bhaviShyati na me shokaH kumbhakarNe vibodhite . ki.n kariShyAmyahaM tena shakratulyabalena hi .. 15..\\ IdR^ishe vyasane prApte yo na sAhyAya kalpate . te tu tadvachana.n shrutvA rAkShasendrasya rAkShasAH .. 16..\\ jagmuH paramasambhrAntAH kumbhakarNaniveshanam . te rAvaNasamAdiShTA mA.nsashoNitabhojanAH .. 17..\\ gandhamAlyA.nstathA bhakShyAnAdAya sahasA yayuH . tAM pravishya mahAdvArA.n sarvato yojanAyatAm .. 18..\\ kumbhakarNaguhA.n ramyAM sarvagandhapravAhinIm . pratiShThamAnAH kR^ichchhreNa yatnAtpravivishurguhAm .. 19..\\ tAM pravishya guhA.n ramyAM shubhA.n kA~nchanakuTTimAm . dadR^ishurnairR^itavyAghra.n shayAnaM bhImadarshanam .. 20..\\ te tu ta.n vikR^itaM suptaM vikIrNamiva parvatam . kumbhakarNaM mahAnidra.n sahitAH pratyabodhayan .. 21..\\ UrdhvaromA~nchitatanu.n shvasantamiva pannagam . trAsayantaM mahAshvAsaiH shayAnaM bhImadarshanam .. 22..\\ bhImanAsApuTa.n taM tu pAtAlavipulAnanam . dadR^ishurnairR^itavyAghra.n kumbhakarNaM mahAbalam .. 23..\\ tatashchakrurmahAtmAnaH kumbhakarNAgratastadA . mA.nsAnAM merusa~NkAsha.n rAshiM paramatarpaNam .. 24..\\ mR^igANAM mahiShANA.n cha varAhANAM cha sa~ncayAn . chakrurnairR^itashArdUlA rAshimannasya chAdbhutam .. 25..\\ tataH shoNitakumbhAMshcha madyAni vividhAni cha . purastAtkumbhakarNasya chakrustridashashatravaH .. 26..\\ lilipushcha parArdhyena chandanena parantapam . divyairAchchhAdayAmAsurmAlyairgandhaiH sugandhibhiH .. 27..\\ dhUpa.n sugandhaM sasR^ijustuShTuvushcha parantapam . jaladA iva choneduryAtudhAnAH sahasrashaH .. 28..\\ sha~NkhAnApUrayAmAsuH shashA~NkasadR^ishaprabhAn . tumula.n yugapachchApi vinedushchApyamarShitAH .. 29..\\ nedurAsphoTayAmAsushchikShipuste nishAcharAH . kumbhakarNavibodhArtha.n chakruste vipula.n svanam .. 30..\\ sasha~NkhabherIpaTahapraNAdam AsphoTitakShveDitasi.nhanAdam . disho dravantastridiva.n kirantaH shrutvA viha~NgAH sahasA nipetuH .. 31..\\ yadA bhR^isha.n tairninadairmahAtmA na kumbhakarNo bubudhe prasuptaH . tato musuNDImusalAni sarve rakShogaNAste jagR^ihurgadAsh cha .. 32..\\ ta.n shailashR^i~NgairmusalairgadAbhir vR^ikShaistalairmudgaramuShTibhish cha . sukhaprasuptaM bhuvi kumbhakarNaM rakShA.nsyudagrANi tadA nijaghnuH .. 33..\\ tasya nishvAsavAtena kumbhakarNasya rakShasaH . rAkShasA balavanto.api sthAtuM nAshaknuvanpuraH .. 34..\\ tato.asya purato gADha.n rAkShasA bhImavikramAH . mR^ida~NgapaNavAnbherIH sha~NkhakumbhagaNA.nstathA . dasharAkShasasAhasra.n yugapatparyavAdayan .. 35..\\ nIlA~njanachayAkAra.n te tu taM pratyabodhayan . abhighnanto nadantashcha naiva sa.nvivide tu saH .. 36..\\ yadA chainaM na shekuste pratibodhayitu.n tadA . tato gurutara.n yatna.n dAruNaM samupAkraman .. 37..\\ ashvAnuShTrAnkharAnnAgA~njaghnurdaNDakashA~NkushaiH . bherIsha~NkhamR^ida~NgAMshcha sarvaprANairavAdayan .. 38..\\ nijaghnushchAsya gAtrANi mahAkAShThakaTa.n karaiH . mudgarairmusalaishchaiva sarvaprANasamudyataiH .. 39..\\ tena shabdena mahatA la~NkA samabhipUritA . saparvatavanA sarvA so.api naiva prabudhyate .. 40..\\ tataH sahasraM bherINA.n yugapatsamahanyata . mR^iShTakA~nchanakoNAnAmasaktAnA.n samantataH .. 41..\\ evamapyatinidrastu yadA naiva prabudhyata . shApasya vashamApannastataH kruddhA nishAcharAH .. 42..\\ mahAkrodhasamAviShTAH sarve bhImaparAkramAH . tadrakShobodhayiShyantashchakruranye parAkramam .. 43..\\ anye bherIH samAjaghnuranye chakrurmahAsvanam . keshAnanye pralulupuH karNAvanye dashanti cha . na kumbhakarNaH paspande mahAnidrAvasha.n gataH .. 44..\\ anye cha balinastasya kUTamudgarapANayaH . mUrdhni vakShasi gAtreShu pAtayankUTamudgarAn .. 45..\\ rajjubandhanabaddhAbhiH shataghnIbhishcha sarvataH . vadhyamAno mahAkAyo na prAbudhyata rAkShasaH .. 46..\\ vAraNAnA.n sahasra.n tu sharIre.asya pradhAvitam . kumbhakarNastato buddhaH sparshaM paramabudhyata .. 47..\\ sa pAtyamAnairgirishR^i~NgavR^ikShair achintaya.nstAnvipulAnprahArAn . nidrAkShayAtkShudbhayapIDitash cha vijR^imbhamANaH sahasotpapAta .. 48..\\ sa nAgabhogAchalashR^i~Ngakalpau vikShipya bAhU girishR^i~NgasArau . vivR^itya vaktra.n vaDavAmukhAbhaM nishAcharo.asau vikR^ita.n jajR^imbhe .. 49..\\ tasya jAjR^imbhamANasya vaktraM pAtAlasaMnibham . dadR^ishe merushR^i~NgAgre divAkara ivoditaH .. 50..\\ vijR^imbhamANo.atibalaH pratibuddho nishAcharaH . nishvAsashchAsya sa~njaGYe parvatAdiva mArutaH .. 51..\\ rUpamuttiShThatastasya kumbhakarNasya tadbabhau . tapAnte sabalAkasya meghasyeva vivarShataH .. 52..\\ tasya dIptAgnisadR^ishe vidyutsadR^ishavarchasI . dadR^ishAte mahAnetre dIptAviva mahAgrahau .. 53..\\ AdadbubhukShito mA.nsa.n shoNita.n tR^iShito.apibat . medaH kumbha.n cha madyaM cha papau shakraripustadA .. 54..\\ tatastR^ipta iti GYAtvA samutpeturnishAcharAH . shirobhishcha praNamyaina.n sarvataH paryavArayan .. 55..\\ sa sarvAnsAntvayAmAsa nairR^itAnnairR^itarShabhaH . bodhanAdvismitashchApi rAkShasAnidamabravIt .. 56..\\ kimarthamahamAhatya bhavadbhiH pratibodhitaH . kachchitsukushala.n rAGYo bhayaM vA neha ki.n chana .. 57..\\ atha vA dhruvamanyebhyo bhayaM paramupasthitam . yadarthameva tvaritairbhavadbhiH pratibodhitaH .. 58..\\ adya rAkShasarAjasya bhayamutpATayAmyaham . pAtayiShye mahendra.n vA shAtayiShye tathAnalam .. 59..\\ na hyalpakAraNe suptaM bodhayiShyati mAM bhR^isham . tadAkhyAtArthatattvena matprabodhanakAraNam .. 60..\\ evaM bruvANa.n sa.nrabdha.n kumbhakarNamarindamam . yUpAkShaH sachivo rAGYaH kR^itA~njaliruvAcha ha .. 61..\\ na no devakR^ita.n kiM chidbhayamasti kadA chana . na daityadAnavebhyo vA bhayamasti hi tAdR^isham . yAdR^ishaM mAnuSha.n rAjanbhayamasmAnupasthitam .. 62..\\ vAnaraiH parvatAkArairla~NkeyaM parivAritA . sItAharaNasantaptAdrAmAnnastumulaM bhayam .. 63..\\ ekena vAnareNeyaM pUrva.n dagdhA mahApurI . kumAro nihatashchAkShaH sAnuyAtraH saku~njaraH .. 64..\\ svaya.n rakSho.adhipashchApi paulastyo devakaNTakaH . mR^iteti sa.nyuge muktArAmeNAdityatejasA .. 65..\\ yanna devaiH kR^ito rAjA nApi daityairna dAnavaiH . kR^itaH sa iha rAmeNa vimuktaH prANasaMshayAt .. 66..\\ sa yUpAkShavachaH shrutvA bhrAturyudhi parAjayam . kumbhakarNo vivR^ittAkSho yUpAkShamidamabravIt .. 67..\\ sarvamadyaiva yUpAkSha harisainya.n salakShmaNam . rAghava.n cha raNe hatvA pashchAddrakShyAmi rAvaNam .. 68..\\ rAkShasA.nstarpayiShyAmi harINAM mA.nsashoNitaiH . rAmalakShmaNayoshchApi svayaM pAsyAmi shoNitam .. 69..\\ tattasya vAkyaM bruvato nishamya sagarvita.n roShavivR^iddhadoSham . mahodaro nairR^itayodhamukhyaH kR^itA~njalirvAkyamidaM babhAShe .. 70..\\ rAvaNasya vachaH shrutvA guNadoShu vimR^ishya cha . pashchAdapi mahAbAho shatrUnyudhi vijeShyasi .. 71..\\ mahodaravachaH shrutvA rAkShasaiH parivAritaH . kumbhakarNo mahAtejAH sampratasthe mahAbalaH .. 72..\\ ta.n samutthApya bhImAkShaM bhImarUpaparAkramam . rAkShasAstvaritA jagmurdashagrIvaniveshanam .. 73..\\ tato gatvA dashagrIvamAsInaM paramAsane . UchurbaddhA~njalipuTAH sarva eva nishAcharAH .. 74..\\ prabuddhaH kumbhakarNo.asau bhrAtA te rAkShasarShabha . katha.n tatraiva niryAtu drakShyase tamihAgatam .. 75..\\ rAvaNastvabravIddhR^iShTo yathAnyAya.n cha pUjitam . draShTumenamihechchhAmi yathAnyAya.n cha pUjitam .. 76..\\ tathetyuktvA tu te sarve punarAgamya rAkShasAH . kumbhakarNamida.n vAkyamUchU rAvaNachoditAH .. 77..\\ draShTu.n tvAM kA~NkShate rAjA sarvarAkShasapu~NgavaH . gamane kriyatAM buddhirbhrAtara.n sampraharShaya .. 78..\\ kumbhakarNastu durdharSho bhrAturAGYAya shAsanam . tathetyuktvA mahAvIryaH shayanAdutpapAta ha .. 79..\\ prakShAlya vadana.n hR^iShTaH snAtaH paramabhUShitaH . pipAsustvarayAmAsa pAnaM balasamIraNam .. 80..\\ tataste tvaritAstasya rAjShasA rAvaNAGYayA . madyaM bhakShyAMshcha vividhAnkShipramevopahArayan .. 81..\\ pItvA ghaTasahasra.n sa gamanAyopachakrame .. 82..\\ IShatsamutkaTo mattastejobalasamanvitaH . kumbhakarNo babhau hR^iShTaH kAlAntakayamopamaH .. 83..\\ bhrAtuH sa bhavana.n gachchhanrakShobalasamanvitaH . kumbhakarNaH padanyAsairakampayata medinIm .. 84..\\ sa rAjamArga.n vapuShA prakAshayan sahasrarashmirdharaNImivAMshubhiH . jagAma tatrA~njalimAlayA vR^itaH shatakraturgehamiva svayambhuvaH .. 85..\\ ke chichchharaNya.n sharaNaM sma rAmaM vrajanti ke chidvyathitAH patanti . ke chiddishaH sma vyathitAH prayAnti ke chidbhayArtA bhuvi sherate sma .. 86..\\ tamadrishR^i~Ngapratima.n kirITinaM spR^ishantamAdityamivAtmatejasA . vanaukasaH prekShya vivR^iddhamadbhutaM bhayArditA dudruvire tatastataH .. 87..\\ ##\end{multicols}## ## \medskip\hrule\medskip The files in this directory are revised versions of the digital files produced by Professor Muneo Tokunaga, Kyoto University, and copyrighted by him. I am grateful to Professor Tokunaga for his agreement to this use of his original files and for permitting the revised versions to be made publicly available. \\ Dr J. D. Smith ; email: jds10@cam.ac.uk ; http://bombay.oriental.cam.ac.uk/index.html \medskip\hrule\medskip ITRANS conversion questions to: Avinash Chopde \medskip\hrule\medskip Last updated on \today ; Send corrections to sanskrit@cheerful.com \end{document}