|| वाल्मीकि रामायण - बालकाण्ड ||

|| सर्ग ||

६
पुर्यां तस्यामयोध्यायां वेदवित्सर्वसङ्ग्रहः |
दीर्घदर्शी महातेजाः पौरजानपदप्रियः || १||

इक्ष्वाकूणामतिरथो यज्वा धर्मरतो वशी |
महर्षिकल्पो राजर्षिस्त्रिषु लोकृषु विश्रुतः || २||

बलवान्निहतामित्रो मित्रवान्विजितेन्द्रियः |
धनैश्च सञ्चयैश्चान्यैः शक्रवैश्रवणोपमः || ३||

यथा मनुर्महातेजा लोकस्य परिरक्षिता |
तथा दशरथो राजा वसञ्जगदपालयत् || ४||

तेन सत्याभिसन्धेन त्रिवर्गमनुतिष्ठता |
पालिता सा पुरी श्रेष्ठेन्द्रेण इवामरावती || ५||

तस्मिन्पुरवरे हृष्टा धर्मात्मना बहु श्रुताः |
नरास्तुष्टाधनैः स्वैः स्वैरलुब्धाः सत्यवादिनः || ६||

नाल्पसंनिचयः कश्चिदासीत्तस्मिन्पुरोत्तमे |
कुटुम्बी यो ह्यसिद्धार्थोऽगवाश्वधनधान्यवान् || ७||

कामी वा न कदर्यो वा नृशंसः पुरुषः क्व चित् |
द्रष्टुं शक्यमयोध्यायां नाविद्वान्न च नास्तिकः || ८||

सर्वे नराश्च नार्यश्च धर्मशीलाः सुसंयताः |
मुदिताः शीलवृत्ताभ्यां महर्षय इवामलाः || ९||

नाकुण्डली नामुकुटी नास्रग्वी नाल्पभोगवान् |
नामृष्टो नानुलिप्ताङ्गो नासुगन्धश् च विद्यते || १०||

नामृष्टभोजी नादाता नाप्यनङ्गदनिष्कधृक् |
नाहस्ताभरणो वापि दृश्यते नाप्यनात्मवान् || ११||

नानाहिताग्निर्नायज्वा विप्रो नाप्यसहस्रदः |
कश्चिदासीदयोध्यायां न च निर्वृत्तसङ्करः || १२||

स्वकर्मनिरता नित्यं ब्राह्मणा विजितेन्द्रियाः |
दानाध्ययनशीलाश्च संयताश् च प्रतिग्रहे || १३||

न नास्तिको नानृतको न कश्चिदबहुश्रुतः |
नासूयको न चाशक्तो नाविद्वान्विद्यते तदा || १४||

न दीनः क्षिप्तचित्तो वा व्यथितो वापि कश् चन |
कश्चिन्नरो वा नारी वा नाश्रीमान्नाप्यरूपवान् |
द्रष्टुं शक्यमयोध्यायां नापि राजन्यभक्तिमान् || १५||

वर्णेष्वग्र्यचतुर्थेषु देवतातिथिपूजकाः |
दीर्घायुषो नराः सर्वे धर्मं सत्यं च संश्रिताः || १६||

क्षत्रं ब्रह्ममुखं चासीद्वैश्याः क्षत्रमनुव्रताः |
शूद्राः स्वधर्मनिरतास्त्रीन्वर्णानुपचारिणः || १७||

सा तेनेक्ष्वाकुनाथेन पुरी सुपरिरक्षिता |
यथा पुरस्तान्मनुना मानवेन्द्रेण धीमता || १८||

योधानामग्निकल्पानां पेशलानाममर्षिणाम् |
सम्पूर्णाकृतविद्यानां गुहाकेसरिणाम् इव || १९||

काम्बोजविषये जातैर्बाह्लीकैश्च हयोत्तमैः |
वनायुजैर्नदीजैश्च पूर्णाहरिहयोपमैः || २०||

विन्ध्यपर्वपजैर्मत्तैः पूर्णा हैमवतैरपि |
मदान्वितैरतिबलैर्मातङ्गैः पर्वतोपमैः || २१||

अञ्जनादपि निष्क्रान्तैर्वामनादपि च द्विपैः |
भद्रमन्द्रैर्भद्रमृगैर्मृगमन्द्रैश्च सा पुरी || २२||

नित्यमत्तैः सदा पूर्णा नागैरचलसंनिभैः |
सा योजने च द्वे भूयः सत्यनामा प्रकाशते || २३||

तां सत्यनामां दृढतोरणार्गलाम्
गृहैर्विचित्रैरुपशोभितां शिवाम् |
पुरीमयोध्यां नृसहस्रसङ्कुलां
शशास वै शक्रसमो महीपतिः || २४||

This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari/sanskrit transliteration. Please set the fonts and languages setting in your web browser to display the correct Unicode font. Some help is available at Notes on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support. Some Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net. Some Unicode fonts for Sanskrit Transliteration are available at IndUni Fonts.

Questions, comments? Write to (sanskrit at cheerful dot c om).