|| वाल्मीकि रामायण - बालकाण्ड ||

|| सर्ग ||

७३
अथ रात्र्यां व्यतीतायां विश्वामित्रो महामुनिः |
आपृच्छ्य तौ च राजानौ जगामोत्तरपर्वतम् || १||

विश्वामित्रो गते राजा वैदेहं मिथिलाधिपम् |
आपृच्छ्याथ जगामाशु राजा दशरथः पुरीम् || २||

अथ राजा विदेहानां ददौ कन्याधनं बहु |
गवां शतसहस्राणि बहूनि मिथिलेश्वरः || ३||

कम्बलानां च मुख्यानां क्षौमकोट्यम्बराणि च |
हस्त्यश्वरथपादातं दिव्यरूपं स्वलङ्कृतम् || ४||

ददौ कन्या पिता तासां दासीदासमनुत्तमम् |
हिरण्यस्य सुवर्णस्य मुक्तानां विद्रुमस्य च || ५||

ददौ परमसंहृष्टः कन्याधनमनुत्तमम् |
दत्त्वा बहुधनं राजा समनुज्ञाप्य पार्थिवम् || ६||

प्रविवेश स्वनिलयं मिथिलां मिथिलेश्वरः |
राजाप्ययोध्याधिपतिः सह पुत्रैर्महात्मभिः || ७||

ऋषीन्सर्वान्पुरस्कृत्य जगाम सबलानुगः |
गच्छन्तं तु नरव्याघ्रं सर्षिसङ्घं सराघवम् || ८||

घोराः स्म पक्षिणो वाचो व्याहरन्ति ततस्ततः |
भौमाश्चैव मृगाः सर्वे गच्छन्ति स्म प्रदक्षिणम् || ९||

तान्दृष्ट्वा राजशार्दूलो वसिष्ठं पर्यपृच्छत |
असौम्याः पक्षिणो घोरा मृगाश्चापि प्रदक्षिणाः |
किमिदं हृदयोत्कम्पि मनो मम विषीदति || १०||

राज्ञो दशरथस्यैतच्छ्रुत्वा वाक्यं महानृषिः |
उवाच मधुरां वाणीं श्रूयताम् अस्य यत्फलम् || ११||

उपस्थितं भयं घोरं दिव्यं पक्षिमुखाच्च्युतम् |
मृगाः प्रशमयन्त्येते सन्तापस्त्यज्यताम् अयम् || १२||

तेषां संवदतां तत्र वायुः प्रादुर्बभूव ह |
कम्पयन्मेदिनीं सर्वां पातयंश्च द्रुमांः शुभान् || १३||

तमसा संवृतः सूर्यः सर्वा न प्रबभुर्दिशः |
भस्मना चावृतं सर्वं संमूढमिव तद्बलम् || १४||

वसिष्ठ ऋषयश्चान्ये राजा च ससुतस्तदा |
ससंज्ञा इव तत्रासन्सर्वमन्यद्विचेतनम् || १५||

तस्मिंस्तमसि घोरे तु भस्मच्छन्नेव सा चमूः |
ददर्श भीमसङ्काशं जटामण्डलधारिणम् || १६||

कैलासमिव दुर्धर्षं कालाग्निमिव दुःसहम् |
ज्वलन्तमिव तेजोभिर्दुर्निरीक्ष्यं पृथग्जनैः || १७||

स्कन्धे चासज्य परशुं धनुर्विद्युद्गणोपमम् |
प्रगृह्य शरमुख्यं च त्रिपुरघ्नं यथा हरम् || १८||

तं दृष्ट्वा भीमसङ्काशं ज्वलन्तमिव पावकम् |
वसिष्ठप्रमुखा विप्रा जपहोमपरायणाः |
सङ्गता मुनयः सर्वे सञ्जजल्पुरथो मिथः || १९||

कच्चित्पितृवधामर्षी क्षत्रं नोत्सादयिष्यति |
पूर्वं क्षत्रवधं कृत्वा गतमन्युर्गतज्वरः |
क्षत्रस्योत्सादनं भूयो न खल्वस्य चिकीर्षितम् || २०||

एवमुक्त्वार्घ्यमादाय भार्गवं भीमदर्शनम् |
ऋषयो राम रामेति मधुरां वाचमब्रुवन् || २१||

प्रतिगृह्य तु तां पूजामृषिदत्तां प्रतापवान् |
रामं दाशरथिं रामो जामदग्न्योऽभ्यभाषत || २२||



This devanagari etext of Valmiki Ramayana is based on Prof John Smith's revised CSX version of the original digital files produced by Professor Muneo Tokunaga of Kyoto University. In 1998, the files were converted from CSX to Devnag to ITRANS to XDVNG font for devanagari display on the web. In 2009 the ITRANS version was converted to unicode devanagari.

This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari/sanskrit transliteration. Please set the fonts and languages setting in your web browser to display the correct Unicode font. Some help is available at Notes on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support. Some Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net. Some Unicode fonts for Sanskrit Transliteration are available at IndUni Fonts.

Questions, comments? Write to (sanskrit at cheerful dot c om).