दत्तमानसपूजा
%१३६
परानन्दमयो विष्णुर्हृत्स्थोऽवेद्योऽप्यतीन्द्रियः ।
सदा सम्पूज्यते भक्तैर्भगवान् भक्तिभावनः ॥ १॥
अचिन्त्यस्य कुतो ध्यानं कूटस्थावाहनं कुतः ।
क्वासनं विश्वसंस्थस्य पाद्यं पूतात्मनः कुतः ॥ २॥
क्वानर्घोरुक्रमस्याघ्र्यं विष्णोराचमनं कुतः ।
निर्मलस्य कुतः स्नानं क्व निरावरणेऽम्बरम् ॥ ३॥
स्वसूत्रस्य कुतः सूत्रं निर्मलस्य च लेपनम् ।
निस्तृषः सुमनोभिः किं किमक्लेद्यस्य धूपतः ॥ ४॥
स्वप्रकाशस्य दीपैः किं किं भक्ष्याद्यैर्जगद्भृतः ।
किं देयं परितृप्तस्य विराजः क्व प्रदक्षिणाः ॥ ५॥
किमनन्तस्य नतिभिः स्तौति को वागगोचरम् ।
अन्तर्बहिःप्रपूर्णस्य कथमुद्वासनं भवेत् ॥ ६॥
सर्वतोऽपीत्यसम्भाव्यो भाव्यते भक्तिभावनः ।
सेव्यसेवकभावेन भक्तैर्लीलानृविग्रहः ॥ ७॥
तवेशातीन्द्रियस्यापि पारम्पर्याश्रुतां तनुम् ।
प्रकल्प्याश्मादावर्चन्ति प्रार्चयेऽर्चां मनोमयीम् ॥ ८॥
कलसुश्लोकगीतेन भगवन्दत्त जागृहि ।
भक्तवत्सल सामीप्यं कुरु मे मानसार्चने ॥ ९॥
श्रीदत्तं खेचरीमुद्रा-मुद्रितं योगिसद्गुरुम् ।
सिद्धासनस्थं ध्यायेऽभी-वरप्रदकरं हरिम् ॥ १०॥
दत्तात्रेयाह्वयाम्यत्र परिवारैः सहार्चने ।
श्रद्धाभक्त्येश्वरागच्छ ध्यातधाम्नाञ्जसा विभो ॥ ११॥
सौवर्णं रत्नजडितं कल्पितं देवतामयम् ।
रम्यं सिंहासनं दत्त तत्रोपविश यन्त्रिते ॥ १२॥
पाद्यं चन्दनकर्पूर-सुरभि स्वादु वारि ते ।
गृहाण कल्पितं तेन दत्ताङ्घ्री क्षालयामि ते ॥ १३॥
गन्धाब्जतुलसीबिल्व-शमीपत्राक्षतान्वितम् ।
साम्ब्वघ्र्यं स्वर्णपात्रेण कल्पितं दत्त गृह्यताम् ॥ १४॥
सुस्वाद्वाचमनीयाम्बु हैमपात्रेण कल्पितम् ।
तुभ्यमाचम्यतां दत्त मधुपर्कं गृहाण च ॥ १५॥
पुष्पवासितसत्तैलमङ्गेष्वालिप्य दत्त भोः ।
पञ्चामृतैश्च गाङ्गाद्भिः स्नानं ते कल्पयाम्यहम् ॥ १६॥
भक्त्या दिगम्बराचान्तजलेदं दत्त कल्पितम् ।
काषायपरिधानं तद् गृहाणैणेयचर्म च ॥ १७॥
नानासूत्रधरैते ते ब्रह्मसूत्रे प्रकल्पिते ।
गृहाण दैवतमये श्रीदत्त नवतन्तुके ॥ १८॥
भूतिमृत्स्नासुकस्तूरी-केशरान्वितचन्दनम् ।
रत्नाक्षताः कल्पितास्त्वामलङ्कुर्वेऽथ दत्त तैः ॥ १९॥
सच्छमीबिल्वतुलसी-पत्रैः सौगन्धिकैः सुमैः ।
मनसा कल्पितैर्नानाविधैर्दत्तार्चयाम्यहम् ॥ २०॥
लाक्षासिताभ्रश्रीवास-श्रीखण्डागरुगुग्गुलैः ।
युक्तोऽग्नियोजितो धूपो हृदा स्वीकुरु दत्त तम् ॥ २१॥
स्वर्णपात्रे गोघृताक्त-वर्तिप्रज्वालितं हृदा ।
दीपं दत्त सकर्पूरं गृहाण स्वप्रकाशक ॥ २२॥
सषड्रसं षड्विधान्नं नैवेद्यं गव्यसंयुतम् ।
कल्पितं हैमपात्रे ते भुङ्क्ष्व दत्ताम्ब्वदः पिब ॥ २३॥
प्रक्षाल्यास्यं करौ चाद्भिर्दत्ताचम्य प्रगृह्यताम् ।
ताम्बूलं दक्षिणां हैमीं कल्पितानि फलानि च ॥ २४॥
नीराज्य रत्नदीपैस्त्वां प्रणम्य मनसा च ते ।
परितस्त्वत्कथोद्घातैः कुर्वे दत्त प्रदक्षिणाः ॥ २५॥
मन्त्रवन्निहितो मूर्ध्न दत्त ते कुसुमाञ्जलिः ।
कल्प्यन्ते मनसा गीत-वाद्यनृत्योपचारकाः ॥ २६॥
प्रेर्यमाणप्रेरकेण त्वया दत्तेरितेन ते ।
कृतेयं मनसा पूजा श्रीमंस्तुष्टो भवानया ॥ २७॥
दत्त मानसतल्पे मे सुखनिद्रां रहः कुरु ।
रम्ये व्यायतभक्त्यामतूलिकाढ्ये सुवीजिते ॥ २८॥
इति श्रीवासुदेवानन्दसरस्वतीविरचिता दत्तमानसपूजा सम्पूर्णा ।