आहितवाचि यत् पूर्वपदं तत्स्थान् निमित्तादुत्तरस्यवाहननकारस्य णकार आदेशो भवति। इक्षुवाहणम्। शरवाहणम्। दर्भवाहणम्। वाहने यदारोपितम् उह्यते तदाहितम् उच्यते। आहितातिति किम्? दाक्षिवाहनम्। दाक्षिस्वामिकं वाहनम् इत्यर्थः।
उह्रतेऽनेनेति करणे ल्युट्()। अत एव निपातनादुपधादीर्घः। "इक्षुवाहणम्()" इति। इक्षूणां वाहनमिति कृद्योगलक्षमायाः कर्मणि षष्ठ्याः समासः। "वाहमे यदारोपितं तदाहितमुच्यते" इति। अनेकार्थत्वाद्धातूनां दधातिस्तत्र वत्र्तते। आहितमिति भूतकालोऽत्र न विवक्षितः। "कृत्यल्युटो बहुलम्()"
३।३।११३ इति कालसामान्ये क्तो विधीयते। तेन यदापि वाहने वाहनार्थमिक्ष्वादिकमारोपितं न भवति, तदर्थं तु केवलमुपकस्पितं भूतलस्थितम्(), तदापि भवत्येव। "दाक्षिवाहनम्()" इति। अत्र दाक्षिस्वामिकवाहनमेव प्रतीयते, न त्वाहितत्वम्()। अत एवाह"दाक्षिस्वामिकं वाहनमित्यर्थः" इति। अत्र शब्दशक्तिर्हेतुः॥
वाहनमाहितात्। वाहने आधीयते वहनाय यत्, नतु स्वयमेवारोढुं शक्नोति तदाहितम्। तदाह--आरोप्येति। निमित्तादिति। रेफषकारान्यतरस्मादित्यर्थः। वाहननकारस्येति। वाहनस्य यो नकारस्तस्येत्यर्थः। अनेन सूत्रे वाहनमिति षष्ठ()र्थे प्रथमेति सूचितम्। इक्षुवाहणमिति। "इक्षवो हि वहनाय परैरारीप्यन्ते, नतु स्वयमेवारोढुं शक्नुवन्ती"ति तेषामाहितत्वं बोध्यम्। आरोपितेश्रुयुक्तं शकटादिवाहनमिति यावत्। इन्द्रवाहनमिति। ननु वहेः करणे ल्युटि कथमुपधादीर्घः, ञ्णित्प्रत्ययपरकत्वाऽभावादित्यत आह--वहेर्ल्युटीति।