|| Sanskrit Geet Ramayana ||
Click to see this page in various language scripts
Devanagari |
Roman |
Gujarati |
Tamil |
Telugu |
Punjabi |
Bengali |
Kannada |
Oriya |
Malayalam
|| ਸ਼੍ਰੀਗੀਤਰਾਮਾਯਣਸ੍ਯ ਸਮਵ੍ਰੁʼੱਤਃ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਨੁਵਾਦਃ || ਃ੨>
ਮਰਾਠੀਭਾਸ਼਼ਾਯਾਃ ਕਵਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੈਃ
ਸ਼੍ਰੀ. ਗ. ਦਿ. ਮਾਡਗੂਲ਼ਕਰਮਹੋਦਯੈਃ ਵਿਰਚਿਤਸ੍ਯ
ਸ਼੍ਰੀਗੀਤਰਾਮਾਯਣਸ੍ਯ ਸਮਵ੍ਰੁʼੱਤਃ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਨੁਵਾਦਃ |
ਅਨੁਵਾਦਕਰ੍ਤਾ
ਪ੍ਰਾ. ਸੀਤਾਰਾਮ. ਭਾ. ਦਾਤਾਰ
[ Original Marathi Lyrics
text at:
http://www.aathavanitli-gani.com/
http://www.marathiworld.com/gani/geetramayan.htm
audio at:
http://www.gadima.com/category/3/0/0/geetramayan-sudhir-phadke
ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ ਗੀਤ- ਰਾਮਾਯਣਮ੍ ਅਨੁਕ੍ਰਮਣਿਕਾ |
ਗੀਤ ਗੀਤਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਕਮ੍
ਕ੍ਰਮਾਙ੍ਕ
੧ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਸ੍ਵਯਮ੍
੨ ਅਯੋਧ੍ਯਾ ਮਨੁਰਚਿਤੰ ਨਗਰਮ੍
੩ ਕਿਮੇਵੰ ਦਲਤੀਦੰ ਮਾਨਸਮ੍ ?
੪ ਕੁਤੋ(ਅ)ਸਿ ਖਿੰਨਾ, ਸੰਹਰ ਮੁਗ੍ਧੇ,
੫ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤਿਪਤੇ, ਸ੍ਵੀਕੁਰੁ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਮਿਦਮ੍
੬ ਰਾਮੋ(ਅ)ਜਨਿ ਭਾਗ੍ਯਵਸ਼ਾਤ੍
੭ ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯਮ੍
੮ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਤੇ ਹੇ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਦੇਹਿ ਮੇ ਸੁਤਮ੍
੯ ਨਾਸ਼ਯ ਤ੍ਰਾਟਿਕਾਂ ਰਾਮ, ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍ !
੧੦ ਏਹਿ ਰਾਮ ਸਤ੍ਵਰਮ੍
੧੧ ਅਦ੍ਯ ਵੈ ਸ਼ਾਪਵਿਮੁਕ੍ਤਾ(ਅ)ਭਵਮ੍
੧੨ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਤ ਸ੍ਵਯੰਵਰਾਖ੍ਯਾਨਮ੍
੧੩ ਸ਼ੰਸਾਮ ਤੋਸ਼਼ੰ ਕਥਮ੍
੧੪ ਮਾ ਲਙ੍ਘਯ ਵਚਨਮ੍
੧੫ ਰਾਮ, ਮਾ ਯਾਹਿ ਵਨੰ ਘੋਰਮ੍
੧੬ ਰਾਮਾਦਪਰਃ ਕੁਰੁਤੇ ਕੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਸ਼ਾਸਨਮ੍ ?
੧੭ ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਰਾਮਸ੍ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਸੀਤਾ
੧੮ ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਕ, ਸ੍ਥਾਪਯ ਚ ਰਥਮ੍
੧੯ ਜਯ ਗਙ੍ਗੇ ਜਯ ਜਹ੍ਨੁਸੁਤੇ,
੨੦ ਰਚ੍ਯਤਾਮਤ੍ਰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ ਉਟਜਮ੍
੨੧ ਸੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਨ੍ਤੇ ਮਾਮੇਵਮ੍
੨੨ ਦਸ਼ਦਿਸ਼ੰ ਤਿਮਿਰਮਯੰ ਜਾਤਮ੍
੨੩ ਮਾਤਾ ਨ ਵੈਰਿਣੀ ਤ੍ਵਮ੍
੨੪ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਸ੍ਵ ਜਾਨਕੀਮਾਸ਼੍ਰਯਾਯ ਗਹ੍ਵਰਮ੍
੨੫ ਦੈਵਜਾਨਿ ਦੁਃਖਾਨੀਤਿ ਨ ਦੋਸ਼਼ੋ ਨਰਾਣਾਮ੍
੨੬ ਦੇਹਿ ਬਨ੍ਧੋ, ਪਾਦੁਕੇ ਤੇ
੨੭ ਕੋ(ਅ)ਸਿ ਰੇ ਯੁਵਰਾਜਃ ਕਥਯ ਮੇ
੨੮ ਵਿਰੂਪਿਤੇਯੰ ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾ
੨੯ ਆਨੀਯ ਦੇਹਿ ਮੇ
੩੦ ਮਾ(ਅ)ਤਿਥੇ, ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਦ੍ਵਾਰੇ
੩੧ ਕ੍ਵ ਭਵੇਤ੍ ਸੀਤਾ ਰਾਮਜੀਵਿਤਮ੍ ?
੩੨ ਅਨੁਜ ਰੇ ਤਦੀਯਪਦਯੁਗਮਿਦਮ੍
੩੩ ਸੋ(ਅ)ਹਰੱਜਾਨਕੀਂ ਨੂਨਮ੍
੩੪ ਰਘੁਪਤੇ, ਸ਼ਬਰੀ ਧਨ੍ਯਾ(ਅ)ਹਮ੍
੩੫ ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਏਕਮਿਤ੍ਰੰ ਰਾਮਸ੍ਯ
੩੬ ਵਾਲਿਵਧੋ ਨ ਚ ਖਲਨਾਸ਼ੋ(ਅ)ਯਮ੍
੩੭ ਸ ਏਕੋ ਵੀਰਃ ਸ਼੍ਰੀਹਨੁਮਾਨ੍
੩੮ ਇਯਮਸੌ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਵਾਮਿਨੀ
੩੯ ਰਾਮਕੀਰ੍ਤਿਰਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍
੪੦ ਮੁਦ੍ਰਿਕਾ ਤਦੀਯਾ ਨੂਨਮਭਿਜ੍ਞਾਤੇਯਮ੍
੪੧ ਹਨੁਮਤਾ ਦਗ੍ਧਾ ਲਙ੍ਕੇਯਮ੍
੪੨ ਸੇਤੁ ਰਚਯਧ੍ਵੰ ਸਾਗਰੇ
੪੩ ਰਘੁਪਤੇ, ਵਦਸਿ ਨ ਕਿਮਪਿ ਕਥਮ੍ ?
੪੪ ਸੁਗ੍ਰੀਵ, ਸਖੇ, ਸਾਹਸਮੇਵਮ੍
੪੫ ਗੱਛਾਙ੍ਗਦ ਰਾਵਣਾਯ ਕਥਯ ਸਤ੍ਵਰਮ੍
੪੬ ਸਙ੍ਗਰੰ ਰਾਮਰਾਵਣੀਯਮ੍
੪੭ ਅਦ੍ਯ ਵਿਪਦਿ ਸ਼੍ਰੀਲਙ੍ਕਾ ਸਰ੍ਵਦਾ ਸ੍ਥਿਤਾ
੪੮ ਨਿਸ਼਼੍ਫਲਾ ਬਾਣਾ ਅਦ੍ਯ ਕਥਮ੍ ?
੪੯ ਹੇ ਸੁਰਾਃ, ਰਾਘਵਲੀਲੇਯਮ੍
੫੦ ਲੀਨਤੇ, ਚਾਰੁਤੇ, ਸੀਤੇ
੫੧ ਸ੍ਵਾਮਿਨੀ ਸਦਾ ਮੇ
੫੨ ਤ੍ਰਿਵਾਰਜਯਕਾਰੰ ਰਾਘਵ,
੫੩ ਯੱਛਤੁ ਵਰਮੇਕੰ ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਮੇ
੫੪ ਹੇ ਨਾਥ, ਦੋਹਦੰ ਪਰਿਪੂਰਯ ਮੇ
੫੫ ਵਦ ਯਾਮਿ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ,
੫੬ ਰਾਮਾਖ੍ਯਾਨੰ ਗਾਯਤਮੇਵਮ੍
ਸ਼੍ਰੀ
ਛਾਯਾ ਯੇਨ ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਮਮੋਪਰਿ ਮੁਦਾ ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਕਠੋਰਾਤਪੇ
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ੁੱਧਵੇਦਪਠਨੰ ਬੱਧਾ ਰੁਚਿਃ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ |
ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਪਾਸ਼੍ਰਯੇ ਵਿਗਮਿਤੰ ਬਾਲ੍ਯੰ ਮਨੋ ਮੋਦਤੇ
ਤਸ੍ਮੈ ਸਾਦਰਮਰ੍ਪਯੇ ਕ੍ਰੁʼਤਿਮਿਮਾਂ ਮਾਤਾਮਹਾਯਾਦ੍ਯ ਮੇ ||
ਨਮੋ ਨਮਃ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਨੁਰਾਗਿਭ੍ਯੋ ਰਸਿਕਵਰੇਭ੍ਯਃ |
ਮਹਾਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਭਾਸ਼਼ਾਸਾਹਿਤ੍ਯੇ ਵਿਖ੍ਯਾਤਸ੍ਯ ’ਗ. ਦਿ. ਮਾਡਗੂਲ਼ਕਰ(ਅ)
ਨਾਮ੍ਨਾ ਕਵਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੇਨ ਵਿਰਚਿਤਸ੍ਯ ’ਗੀਤਰਾਮਾਯਣਸ੍ਯ(ਅ)
ਨਾਮ ਭਵਦ੍ਭਿਃ ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਸ੍ਯਾਦੇਵ | ਏਤਦਤੀਵ ਮਧੁਰੰ ਕਾਵ੍ਯੰ
ਤਦਨੁਰੂਪੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਵਰੇਸ਼਼ੁ ਨਿਬੱਧੰ ’ਸੁਧੀਰ ਫਡਕੇ(ਅ) - ਤਥਾ
’ਬਾਬੂਜੀ(ਅ) ਇਤਿ ਨਾਮ੍ਨਾ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤੇਨ ਸਙ੍ਗੀਤਦਿਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਕੇਨ | ੧੯੫੫ ਤਮੇ
ਖ੍ਰਿਸ੍ਤਾਬ੍ਦੇ ਸਕਲੇ(ਅ)ਪਿ ਸੰਵਤ੍ਸਰੇ ਪ੍ਰਤਿਸਪ੍ਤਾਹਸ੍ਯ ਭ੍ਰੁʼਗੁਵਾਸਰੇ ਅਸ੍ਯ
ਕਾਵ੍ਯਸ੍ਯੈਕੈਕੰ ਗੀਤਮਾਕਾਸ਼ਵਾਣ੍ਯਾਃ ਪੁਣੇ- ਵਿਭਾਗੇਨ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤਮ੍ |
ਅਲ੍ਪਾਵਧਾਵੇਵ ਤਤ੍ ਕਾਵ੍ਯੰ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯਤਾਯਾਃ ਸ਼ਿਖਰਮਵਾਪ |
ਭ੍ਰੁʼਗੁਵਾਸਰੇ ਸ਼੍ਰੋਤਾਰਃ ਪ੍ਰਾਤਃਸਮਯੇ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਗ੍ਰੁʼਹਕਰ੍ਮਾਣਿ
ਸਮਾਪ੍ਯ ਤਸ੍ਯ ਕਾਵ੍ਯਸ੍ਯ ਸ਼੍ਰਵਣਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਯਾ ਨਭੋਵਾਣੀਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ੇਪਕਸ੍ਯ
ਪੁਰਤਸ੍ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮੁਪਵਿਸ਼ਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ | ਆਕਾਸ਼ਵਾਣ੍ਯਾ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤੇਨ ਕੇਨਾਪ੍ਯੁਪਕ੍ਰਮੇ-
ਣਾਨ੍ਤਰੇਣੈਤਾਵਤ੍ ਯਸ਼ਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਕ੍ਵਚਿਦੇਵ ਲਬ੍ਧੰ ਸ੍ਯਾਤ੍ | ’ਗਾਨਸ੍ਯ
ਚਰਮੋਤ੍ਕਰ੍ਸ਼਼ੋ ਗੀਤਰਾਮਾਯਣੰ ਸਦਾ(ਅ) ਇਤਿ ’ਪਾਣ੍ਡੁਰਙ੍ਗਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੀ
ਆਠਵਲੇ(ਅ) ਮਹੋਦਯੈਰੁਕ੍ਤਮੇਵ |
ਤਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ’ਬਾਬੂਜੀ(ਅ) ਮਹੋਦਯੈਃ ਸਮਗ੍ਰਦੇਸ਼ੇ ਪਰ੍ਯਟਨੰ
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਗਰੰ ਨਗਰੰ ਗਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਗਾਯਨੇਨ ਗੀਤਰਾਮਾਯਣੰ ਸਾਮਾਨ੍ਯਜਨਾਨ੍
ਪ੍ਰਤਿ ਨੀਤਮ੍ | ਅਤਃ ਸਕਲੇ(ਅ)ਪਿ ਭਾਰਤਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਗੀਤਰਾਮਾਯਣੰ ਪ੍ਰਥਿਤਮ੍ ਅਭਵਤ੍ |
ਅਸ੍ਯ ਕਾਵ੍ਯਸ੍ਯ ਤਥਾ ਚ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਵਰਯੋਜਨਾਯਾਃ ਪ੍ਰਭਾਵੇਣ ਭਾਰਤਵਰ੍ਸ਼਼ੇ
ਵਿਵਿਧਾਸੁ ਭਾਸ਼਼ਾਸੁ ਕਾਵ੍ਯਸ੍ਯਾਸ੍ਯਾਨੁਵਾਦਾਃ ਗੀਯਨ੍ਤ੍ | ਕਿਨ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਾਂ
ਭਾਰਤੀਯਭਾਸ਼਼ਾਣਾਂ ਜਨਨੀਭੂਤਾਯਾਂ ਗੀਰ੍ਵਾਣਭਾਸ਼਼ਾਯਾਂ ਸਮਗ੍ਰਸ੍ਯ
ਗੀਤਰਾਮਾਯਣਸ੍ਯਾਨੁਵਾਦੋ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਨ ਵੇਤਿ ਨ ਜਾਨੇ | ਅਤ ਏਵ ਮਮੈਸ਼਼ ਪ੍ਰਯਾਸਃ
ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਨੁਵਾਦੇ ਗੀਤਰਾਮਾਯਣਸ੍ਯ | ਅਥ ਤਤ੍ਰਸ੍ਥਾਨਿ ਗੀਤਾਨਿ ਮੂਲਸ੍ਵਰਯੋਜਨਯੈਵ
ਗੇਯਾਨਿ ਚੇਤ੍, ਤੈਃ ਸਮਵ੍ਰੁʼੱਤੈਰੇਵ ਭਾਵ੍ਯਮ੍ ਇਤਿ ਸ੍ਪਸ਼਼੍ਟਮ੍ |
ਤਥਾਪਿ ਮਤ੍ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਸ੍ਯ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਭਾਸ਼਼ਾਯਾਃ ਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਭਿਜ੍ਞਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਤਤ੍
ਕਰ੍ਮ ਨਿਤਰਾਂ ਦੁਸ਼਼੍ਕਰਮਾਸੀਤ੍ | ਏਵੰ ਸ੍ਥਿਤੇ ’ਕੇਨਾਯਮਵ੍ਯਾਪਾਰੇਸ਼਼ੁ
ਵ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਤੇ ਆਦਿਸ਼਼੍ਟਃ(ਅ) ਇਤਿ ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਪ੍ਰੁʼੱਛੇਤ੍ | ਕਾਮਾਤੁਰਾਣਾਮਿਵ
’ਕਾਵ੍ਯਾਤੁਰਾਣਾਮਪਿ ਨ ਭਯੰ ਨ ਲੱਜਾ(ਅ) ਇਤ੍ਯਪਿ ਕਸ਼੍ਚਿਦਨ੍ਯੋ ਵਦੇਤ੍ | ਤਥਾਪਿ
ਅਨੁਵਾਦਪ੍ਰਿਯਤਯਾ ਅਹਮਸ੍ਮੈ ਚਾਪਲਾਯ ਪ੍ਰਚੋਦਿਤਃ ਇਤਿ ਤਾਵਤ੍ ਸਤ੍ਯਮ੍ | ਅਤਃ
ਕ੍ਰੁʼਪਯਾ(ਅ)ਨੁਵਾਦਮੇਤੰ ਰਸਿਕਾਃ ਨ ਕੇਵਲੰ ਪਠੇਯੁਰਪਿ ਤੁ ਤੱਤਤ੍ਸ੍ਵਰਯੋਜਨਯਾ
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਯੁਰਿਤਿ ਮੇ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ |
ਅਨ੍ਯੱਚ, ਅਨੁਵਾਦਃ ਅਨੁਵਾਦਃ ਏਵ ਭਵਤਿ | ਨ ਸ ਕਦਾਪਿ ਮੂਲਗ੍ਰਨ੍ਥਸ੍ਯ
ਯੋਗ੍ਯਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ | ਤਥਾਪਿ ਅਨੁਵਾਦਸ੍ਯ ਨਿਕਸ਼਼ਾਨ੍ ਪ੍ਰਯੁਜ੍ਯ
ਅਨੁਵਾਦਸ੍ਯੈਤਸ੍ਯ ਸਾਫਲ੍ਯਵੈਫਲ੍ਯਨਿਰ੍ਣਯੇ ਭਵਨ੍ਤਃ ਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ ਰਸਿਕਵਰਾਃ ਏਵ
ਪ੍ਰਮਾਣਮ੍ | ਅਤਃ ਭਵਨ੍ਤਃ ਏਤਦ੍ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਆਤ੍ਮਨਃ ਅਭਿਪ੍ਰਾਯੰ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਨ੍ਤੁ ਇਤਿ ਵਿਜ੍ਞਪ੍ਤਿਃ |
ਅਦ੍ਯਾਯਮਨੁਵਾਦਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੰ ਗੱਛਤਿ, ਸ ਨੈਕਾਨਾਂ ਹਿਤਚਿਨ੍ਤਕਾਨਾਂ
ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼਼ਸਾਹਾੱਯਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤ੍ਵਾਦੇਵ | ਪ੍ਰਥਮੰ ਤਾਵਤ੍ ਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ਃ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਃ
’ਹਰਿਭਾਊ ਵਝੇ(ਅ) ਮਹੋਦਯਸ੍ਯ | ਅਨੇਨ ਬਾਲਮਿਤ੍ਰੇਣ ਮੇ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ ਕਾਰ੍ਯੇ ਨ
ਕੇਵਲੰ ਰੁਚਿਃ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਿਤਾ, ਅਪਿਤੁ ਸਰ੍ਵੋ(ਅ)ਪਿ ਤਦ੍ਭਾਰਃ ਸ੍ਵਸ਼ਿਰਸਿ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤਃ |
ਅਨ੍ਯੋ ਮਮ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ ’ਸੀਤਾਰਾਮ ਖਾਂਬੇਟੇ(ਅ) ਮਹੋਦਯਃ, ਯਸ੍ਯ
ਪ੍ਰੋਤ੍ਸਾਹਨੰ, ਸਕ੍ਰਿਯੰ ਸਾਹਾੱਯੰ ਵਿਨਾ ਪੁਸ੍ਤਕਮਿਦੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਰ੍ਥੰ ਸਿੱਧੰ
ਨਾਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤ੍ | ਅਪਰੋ(ਅ)ਪਿ ਮਮ ਨੂਤਨਃ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ ਵਰ੍ਤਤੇ ’ਰੁਣਕੁਮਾਰ ਮਰਾਠੇ(ਅ)
ਮਹਾਸ਼ਯਃ | ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਭਾਸ਼਼ਾਸਾਹਿਤ੍ਯਸ੍ਯ ਮਰ੍ਮਜ੍ਞੇਨਾਨੇਨ ਮਮ ਕਾਵ੍ਯਾਨੁਵਾਦੰ
ਸਮਗ੍ਰੰ ਨਿਪੁਣੰ ਪਠਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਰਸ੍ਥਗੁਣਦੋਸ਼਼ਾਣਾਂ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਚਿਕਿਤ੍ਸਾਕ੍ਰੁʼਤਾ,
ਤੇਨੈਵੰ ਮਯਾ ਕੇਸ਼਼ਾਂਚਿੱਦੋਸ਼਼ਾਣਾਂ ਨਿਰਾਕਰਣਾਯ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਃ ਕ੍ਰੁʼਤਃ |
ਸੌ. ਸੁਧਾ, ਮਮ ਸਹਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣੀ, ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭਾਦੇਵ ਮਹ੍ਯਮੇਤਤ੍ਕਰ੍ਮਣਿ
ਸਾਤਤ੍ਯੇਨ ਪ੍ਰੋਤ੍ਸਾਹਨੰ ਸਾਹਾੱਯੰ ਚ ਅਦਦਾਤ੍ | ਅਨੁਵਾਦਸ੍ਯੈਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਸਿੱਧੇਃ
ਪ੍ਰਮੁਖੰ ਕਾਰਣੰ ਸੈਵ ਵਿਦ੍ਯਤੇ |
ਭੂਤਪੂਰ੍ਵਪ੍ਰਧਾਨਮਨ੍ਤ੍ਰਿਭਿਃ ਮਾਨਨੀਯੈਃ ਅਟਲਬਿਹਾਰੀਜੀਮਹੋਦਯੈਃ, ਡਾॅ.
ਮੁਰਲੀਮਨੋਹਰਜੋਸ਼ੀਮਹੋਦਯੈਃ ਤਥਾ ਚ ਪ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯ ਵਿਨੋਦਰਾਵਪਾਠਕਮਹੋਦਯੈਃ
ਮਮ ਕਾਵ੍ਯਾਨੁਵਾਦੰ ਸਾਦ੍ਯਨ੍ਤੰ ਪਠਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਤਰੇਣ ਸਹ ਅਭਿਪ੍ਰਾਯਾਨ੍ ਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯ
ਅਹੰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮਨੁਗ੍ਰੁʼਹੀਤਃ | ਸਰ੍ਵਾਨੇਤਾਨ੍ ਧਨ੍ਯਵਾਦਾਨ੍ ਵਿਤਰਾਮਿ |
ਡਾॅ. ਪਰਾਡਕਰਮਹਾਸ਼ਯਾਸ੍ਤੁ ਮਮ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ ਗੁਰਵ ਏਵ | ਤੇਸ਼਼ਾਮਾਸ਼ਿਸ਼਼ਾਃ
ਸਦੈਵ ਮਯਾ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥ੍ਯਨ੍ਤੇ | ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਸਰ੍ਵਦਾ ਮਾਮੁਪਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ | ਅਪਰਾ ਚ ਮਮ
ਹਿਤੈਸ਼਼ਿਣੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤਿ ਮ੍ਰੁʼਦੁਲਾ ਪ੍ਰਭੁਰਾਮ ਜੋਸ਼ੀ ਨਾਮ | ਅਨਯੈਵ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰਿਤਗੀਤਰਾਮਾਯਣਸ੍ਯ
ਪ੍ਰਥਮਪ੍ਰਕਟਸਮਾਰੋਹਸ੍ਯ ’ਮਹਾਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰ ਟਾਇਮ੍ਸ(ਅ) ਨਾਮਨਿ ਨਿਯਤਕਾਲਿਕੇ
ਸਵਿਸ੍ਤਰਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮੈ ਪ੍ਰਸਿੱਧਿਃ ਪ੍ਰਦੱਤਾ | ਏਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮਾਨ੍ਰੁʼਣ੍ਯੰ
ਗਨ੍ਤੁੰ ਨ ਕਦਾਪਿ ਸ਼ਕ੍ਲ੍ਯਮ੍ |
ਮਹਾਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਰਾਜ੍ਯਸ੍ਯ ਭੂਤਪੂਰ੍ਵਃ ਮੁਖ੍ਯਮਨ੍ਤ੍ਰੀ ਮਾ. ਮਨੋਹਰਜੋਸ਼ੀਮਹੋਦਯਃ
ਅਪਿ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ- ਗੀਤਰਾਮਾਯਣਸ੍ਯ ’ਸੀ. ਡੀ. (ਅ) ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਪ੍ਰਸ੍ਤਾਵਨਾਂ ਲਿਖਿਤਵਾਨ੍ |
ਤਥਾ ਚ ’ਸੀ. ਡੀ. (ਅ) ਨਿਰ੍ਮਾਣੇ ਸਰ੍ਵਸ਼੍ਰੀ ਉਹ੍ੱਲਾਸ ਕੁਲਕਰ੍ਣੀ, ਸਤਿਸ੍ਸ਼ ਪਾਧ੍ਯੇ,
ਮਿਲਿਨ੍ਦ ਕਰਮਰਕਰ, ਪ੍ਰਮੋਦ ਸੋਹੋਨੀ, ਮਹੇਸ਼ ਖਨੋਲਕਰ, ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸ਼ੇਡਗੇ,
ਸੁਭਾਸ਼਼ ਹਡਕਰ, ਤਥਾ ਸੌ. ਮਾਧੁਰੀ ਕਰਮਰਕਰ, ਸੌ. ਨੀਲਾ ਸੋਹੋਨੀ ਏਤੈਃ
ਸਰ੍ਵੈਃ ਅਪਿ ਅਹਮ੍ ਅਨੁਗ੍ਰੁʼਹੀਤਃ | ਅਸ੍ਤੁ |
ਯਦਿ ਏਸ਼਼ ਗੀਤਾਨੁਵਾਦਃ, ਤੇਨ ਸਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤਾ ’ਸੀ. ਡੀ. (ਅ) ਚ
ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਨੁਰਾਗਿਣਾਂ ਰਸਿਕਵਰਾਣਾਂ ਪਰਿਤੋਸ਼਼ਾਯ ਕਲ੍ਪੇਤਾਂ, ਤਰ੍ਹਿ ਤਯੋਃ ਪ੍ਰਯੋਜਨੰ
ਸਫਲੀਭਵੇਦਿਤਿ ਮਨ੍ਯੇ |
ਮੁਮ੍ਬਾਪੁਰੀ ੧੭- ੧੧- ੨੦੦੬ ਸੀ. ਭਾ. ਦਾਤਾਰ .
BACK TO TOP
ਅਥ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ ਗੀਤ- ਰਾਮਾਯਣਮ੍
੦੧ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਸ੍ਵਯਮ੍
ਪ੍ਰਭੁਣਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਆਰਬ੍ਧਸ੍ਯ ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਸ੍ਯ ਅਵਲੋਕਨਾਰ੍ਥੰ
ਜਨਾਨਾਂ ਸਾਗਰਃ ਇਵ ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਂ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ ਆਸੀਤ੍ |
ਤਦਾਨੀਂ ਮੁਨਿਵੇਸ਼਼ੰ ਧਾਰਯਨ੍ਤੌ ਦ੍ਵੌ ਕੁਮਾਰੌ ਯਜ੍ਞਮਣ੍ਡਪੰ
ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟੌ | ਤੌ ਆਸ੍ਤਾਂ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ੇਃ ਵਾਲ੍ਮੀਕੇਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੌ - ਲਵਕੁਸ਼ੌ |
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਮ੍ ਉੱਦਿਸ਼੍ਯ ਤੌ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਤਾਮ੍ ’ਾਵਾਂ
ਰਾਮਚਰਿਤੰ ਗਾਤੁਮ੍ ਇੱਛਾਵਃ | (ਅ) ਤਯੋਃ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਅਨੁਜ੍ਞਾਤਾ | ਤਥਾਪਿ ਰਾਮਕਥਾਂ ਗਾਯਨ੍ਤੌ ਤੌ
ਕੁਮਾਰੌ ਆਤ੍ਮਨਃ ਏਵ ਪੁਤ੍ਰੌ ਇਤਿ ਸ੍ਵਯੰ ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਃ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਸ੍ਮ |
ਨਿਵੇਦਕਃ :
ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਸ੍ਵਯਮ੍
ਕੁਸ਼ਲਵਰਾਮਾਯਣਗੀਤਮ੍ ||
ਉਭੌ ਕੁਮਾਰਾਵੇਕਵਯਸ੍ਕੌ
ਸਜੀਵਪ੍ਰਤਿਮੇ ਰਾਮਸ੍ਯੈਤੌ |
ਸੁਤੌ ਗਾਯਤੋ ਜਨਕਸੁਚਰਿਤਮ੍
ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਾ ਤੇਜੋਨੀਰਾਜਨਮ੍ || ੧
ਰਾਜਸਰੂਪੌ ਤਾਪਸਵੇਸ਼਼ੌ
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੌ ਨਨੁ ਤਪੋਵਨਸ੍ਥੌ |
ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਮਨੋਜਾਤਾ ਭਾਵਾਃ
ਮਾਨੁਸ਼਼ੰ ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਦਧਤੇ ਰੂਪਮ੍ || ੨
ਨਨ੍ਵੇਤੌ ਪ੍ਰਤਿਭਾ(ਅ)(ਅ)ਮ੍ਰਵਨਸ੍ਥੌ
ਵਸਨ੍ਤਵਿਭਵੰ ਗਾਯਤਃ ਪਿਕੌ |
ਬਾਲਰਵੇਣਾ(ਅ)(ਅ)ਲਪਤੌ ਵਿਰੁਤਮ੍
ਗਾਯਤੋ ਮਧੁਮਾਸੰ ਮਞ੍ਜੁਲਮ੍ || ੩
ਉਨ੍ਮੀਲਤਿ ਸੁਮਮਿਵੌਸ਼਼੍ਠਯੁਗਲਮ੍
ਸ੍ਵਰੋ ਗਨ੍ਧਵਤ੍ ਬਿਭਰ੍ਤਿ ਭੁਵਨਮ੍ |
ਲੋਲਚਞ੍ਚਲੰ ਕੁਣ੍ਡਲਯੁਗਲਮ੍
ਸਙ੍ਗਤੌ ਕਲਵੀਣਾਝਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ || ੪
ਸਪ੍ਤਸੁਰਾਣਾਂ ਸ੍ਵਰ੍ਲੋਕਸ੍ਥਾਃ
ਨਵਾਪਗਾ ਨਨੁ ਨਵਰਸਪੂਰ੍ਣਾਃ |
ਯਜ੍ਞਮਣ੍ਡਪੇ ਨਨ੍ਵਵਤੀਰ੍ਣਾਃ
ਸਙ੍ਗਮੇ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਗਾਹਨਮ੍ || ੫
ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥਾਣਾਂ ਚਤੁਰ੍ਣਾਂ ਫਲਮ੍
ਤਤ੍ਰ ਪਸ਼੍ਯਤਃ ਸ੍ਵਜੀਵਨਪਟਮ੍ |
ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਦਪਿ ਸ਼ੁਚਿਤਰਬਿਮ੍ਬਮ੍
ਈਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇਰ੍ਬਾਸ਼਼੍ਪਾਕੁਲਮ੍ || ੬
ਸਾਮਵੇਦਵਤ੍ ਬਾਲਗਾਯਨਮ੍
ਕ੍ਰਮੇਣ ਸਰ੍ਗੋ(ਅ)ਨੁਸਰਤਿ ਸਰ੍ਗਮ੍ |
ਸਭਾਸ੍ਥਿਤਸ੍ਤ੍ਰੀਮੁਨਿਸਚਿਵਾਨਾਮ੍
ਨਯਨਜੰ ਵਹਤਿ ਕਪੋਲੇ ਜਲਮ੍ || ੭
ਤਦਾ ਰਾਘਵੋਵਿਹਾਯਾਸਨਮ੍
ਦ੍ਰੁʼਢਮੁਪਜੁਗੁਹੇ ਨਿਜੰ ਸ਼ੈਸ਼ਵਮ੍ |
ਸੰਯੋਗੋ(ਅ)ਯੰ ਜਨਕਸੁਤਾਨਾਮ੍
ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਤੰ ਜਾਨੀਤੇ ਨ ਪਰਮ੍ || ੮
੧
BACK TO TOP
੦੨ ਅਯੋਧ੍ਯਾ ਮਨੁਰਚਿਤੰ ਨਗਰਮ੍
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਯਜ੍ਞਮਣ੍ਡਪੇ ਸਕਲਾਂ ਸ਼ਕ੍ਤਿੰ ਕਰ੍ਣਸਮ੍ਪੁਟੇ
ਸਮਾਨੀਯ ਸ਼੍ਰੋਤਾਰਃ ਰਾਮਚਰਿਤਗਾਯਨਸ਼੍ਰਵਣਾਯ ਸਮੁਤ੍ਸੁਕਾਃ | ਸ੍ਵਯੰ
ਪ੍ਰਭੁਃ ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਃ ਸ੍ਵਰ੍ਣਸਿੰਹਾਸਨਮ੍ ਅਧਿਸ਼਼੍ਠਾਯ ਸ੍ਵਚਰਿਤੰ ਸ਼੍ਰੋਤੁਮ੍
ਉਤ੍ਕਣ੍ਠਿਤਃ | ਏਵੰ ਸ੍ਥਿਤੇ ਮੁਨਿਵੇਸ਼਼ਧਾਰਿਣੌ ਕੁਸ਼ਲਵੌ ਰਾਮਾਖ੍ਯਾਨੰ
ਪ੍ਰਸ੍ਤੁਵੀਤਃ -
ਕੁਸ਼ਲਵੌ -
ਸਰਯੂਤੀਰੇ ਸ੍ਥਿਤਮ੍
ਅਯੋਧ੍ਯਾ ਮਨੁਰਚਿਤੰ ਨਗਰਮ੍ ||
ਵਿਸ਼ਾਲਤਾਯਾਂ ਪੁਰਸ੍ਯਾਸ੍ਥਿਤਮ੍
ਪ੍ਰਾਕਾਰਾਣਾਂ ਰੁਚਿਰਸੰਕੁਲਮ੍
ਸਮਾਨ੍ਤਰਪਥਾਂ ਵਿਤਤੰ ਜਾਲਮ੍
ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤਿ ਪਥਿਕਾ ਰਥਗਜਤੁਰਗਾਸ੍ਤੇਨ ਮਣ੍ਡਿਤਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ || ੧
ਸਦਨੇ ਸਦਨੇ ਰਤ੍ਨਤੋਰਣਮ੍
ਸ੍ਥਾਨੇ ਸ੍ਥਾਨੇ ਰਮ੍ਯਮੁਪਵਨਮ੍
ਤਤ੍ਰ ਵਰ੍ਤਤੇ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਗਾਯਨਮ੍
ਮ੍ਰੁʼਦਙ੍ਗਵੀਣਾਨਿਤ੍ਯਵਾਦਨਮ੍, ਅਲਕਾਨਗਰੀਸਮਮ੍ || ੨
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਸੁਸ਼ੀਲਾ ਨਰਾ ਧਾਰ੍ਮਿਕਾਃ
ਸੁਤਾਃ ਸਰ੍ਵਥਾ ਨਿਜਕੁਲਦੀਪਾਃ
ਜਨਾ ਨਾਦਯਾ ਨ ਵਾ ਨਾਸ੍ਤਿਕਾਃ
ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਪੁਰੇ ਵਾ ਕ੍ਵਾਪਿ ਵਾ(ਅ)ਨ੍ਤਰੇ ਨਾ(ਅ)ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤੇਰ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ || ੩
ਇਕ੍ਸ਼਼੍ਵਾਕੂਣਾਂ ਕੀਰ੍ਤਿਭੂਸ਼਼ਣੋ
ਨ੍ਰੁʼਪੋ ਦਸ਼ਰਥੋ ਧਰ੍ਮਪਾਲਕੋ
ਵਾਸਵਃ ਪੁਰੇ ਨਭਸਿ ਸ਼ਸ਼ਾਙ੍ਕੋ
ਰਵੀ ਰਣੇ(ਅ)ਸੌ ਕੁਰੁਤੇ ਬਕਵਾਨ੍ ਨਿਜਪੁਰਸੰਰਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ || ੪
ਤਸ੍ਯ ਭੂਪਤੇਸ੍ਤਿਸ੍ਰੋ ਭਾਰ੍ਯਾਃ
ਸੁਵੰਸ਼ਜਾਤਾਃ ਸੁਮੁਖ੍ਯ ਆਰ੍ਯਾਃ
ਪਤਿਸੇਵਾਯਾਮਖਣ੍ਡਨਿਰਤਾਃ
ਬਹੁਸ਼੍ਰੁਤਾਸ੍ਤਾ ਰੂਪਤੇਜਸਾ ਸ਼ੋਭਨ੍ਤੇ ਨਿਰ੍ਭਰਮ੍ || ੫
ਤਿਸ੍ਰੁʼਣਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਪ੍ਰੀਤਿਸਙ੍ਗਮੇ
ਤ੍ਰਿਲੋਕਸੌਖ੍ਯੰ ਸਦਨੰ ਤਨੁਤੇ
ਨ੍ਯੂਨੰ ਤ੍ਵੇਕੰ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥਾਸ਼੍ਰਮੇ
ਪ੍ਰਣਯਾਕਾਸ਼ੇ ਨੋਦਯਮਯਤੇ ਤਨਯਾਦਿਤ੍ਯਸ਼੍ਚਿਰਮ੍ || ੬
ਸ਼ਲ੍ਯਮੇਕਲੰ ਕੌਸਲ੍ਯਾਯਾਃ
ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਚ ਸੁਮਿਤ੍ਰਾਯਾਃ
ਈਸ਼੍ਵਰਸੇਵਾ ਕੈਕੇੱਯਾਯਾਃ
ਵ੍ਯਥਾ ਦਾਰੁਣਾ ਸੈਕਾ ਸਤਤੰ ਪੀਡਯਤੇ ਦਸ਼ਰਥਮ੍ || ੭
ਰਾਜਸੁਖੰ ਨਨੁ ਜਨਤਾਸੌਖ੍ਯਮ੍
ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਮਨਸਾਮੇਕਚਿਨ੍ਤਨਮ੍
ਸੁਖੇਨਾਮੁਨਾ ਵਸੁਨਾ ਵਾ ਕਿਮ੍ ?
ਰੁʼਤੌ ਵਸਨ੍ਤੇ(ਅ)ਤੀਤੇ(ਅ)ਪਿ ਕਥੰ ਕਲ੍ਪਤਰੋਰ੍ਨ ਚ ਸੁਮਮ੍ ?|| ੮
੨
BACK TO TOP
੦੩ ਕਿਮੇਵੰ ਦਲਤੀਦੰ ਮਾਨਸਮ੍ ?
’੍ਰੁʼਤੌ ਵਸਨ੍ਤੇ(ਅ)ਤੀਤੇ(ਅ)ਪਿ ਕਥਮ੍ ਕਲ੍ਪਤਰੋਰ੍ਨ ਚ ਸੁਮਮ੍ ?(ਅ)
ਪ੍ਰਜਾਃ ਪ੍ਰਜਾਃ ਸ੍ਵਾਃ ਇਵ ਪਾਲਯਤਃ ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਤਾਵਤ੍
ਅਪਤ੍ਯਾਭਾਵਃ ਇਤਿ ਕੋ(ਅ)ਯੰ ਦੈਵਦੁਰ੍ਵਿਲਾਸਃ | ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਅਯੋਧ੍ਯਾਵਾਸਿਨਾਂ
ਮਨਸਿ ਏਸ਼਼ਃ ਏਵ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਸਮੁੱਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਸ੍ਮ | ਕਿੰ ਪੁਨਃ
ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਭਾਰ੍ਯਾਣਾਂ ਕਥਾ ?ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਤਦ੍ਯਪਿ ਬਾਹ੍ਯਤਃ ਨਿਰ੍ਵਿਕਾਰਾ
ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ, ਤਥਾਪਿ ਤਸ੍ਯਾਃ ਮਨਸਃ ਕਾ ਅਵਸ੍ਥਾ ?ਸਾ ਆਤ੍ਮਗਤੰ ਵਦਤਿ - -
ਕੌਸਲ੍ਯਾ :
ਕਿਮੇਵੰ ਦਲਤੀਦੰ ਮਾਨਸਮ੍ ?
ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਮੇ ਲਤਿਕਾਯਾਂ ਸੁਮਨਸਮ੍ ||
ਮਲਿਨਮਨ੍ਤਰੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਨ ਕਦਾ
ਅਸੂਯਾ ਨ ਮੇ ਜਾਤੁ ਸਪਤ੍ਨ੍ਯਾ
ਅਦ੍ਯ ਕਿੰ ਨ ਸਹੇ ਲਤਿਕਾਸ਼੍ਰਿਯਮ੍ ?੧
ਹ੍ਰੁʼਦਯ, ਕਿਮੇਵੰ ਸਾਹਸਮਸ਼ੁਭਮ੍ ?
ਰੋਚਤੇ ਨ ਤੇ ਹਰਿਣੀਸ਼ਾਵਮ੍
ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਕਿੰ ਬਾਸ਼਼੍ਪਾਕੁਲਮੀਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ?੨
ਵਿਲੋਕ੍ਯ ਗੋਵਤ੍ਸਗਤੰ ਭਾਵਮ੍
ਅਨੁਭਵਸੇ ਕਿੰ ਮਨਸਿ ਮਤ੍ਸਰਮ੍ ?
ਆਨ੍ਤਰੰ ਕੁਪ੍ਯਤਿ ਮੌਨੰ ਕਥਮ੍ ?੩
ਭੋਜਯਤੇ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣੀ ਸ਼ਾਵਕਮ੍
ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮਿਦੰ ਤੇ ਭਵਤਿ ਦੁਃਸਹਮ੍
ਕਿਮੇਤਤ੍ ਦੁਰ੍ਗਤਮਾਪਤਿਤਮ੍ ?੪
ਕਿਮਰ੍ਥਮੇਸ਼਼ਾ ਹ੍ਯਾਤ੍ਮਵਞ੍ਚਨਾ ?
ਅਪਤ੍ਯੰ ਵਿਨਾ ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਨ ਚ ਪੂਰ੍ਣਾ
ਅਵੇਤੰ ਜੀਵਿਤਸਾਰੰ ਪਰਮ੍ || ੫
ਸ਼ਿਲਾ(ਅ)ਪਿ ਸੂਤੇ ਸ਼ਿਲ੍ਪਮਨੁਪਮਮ੍
ਹੀਨਤਰਾ ਕਿੰ ਸ਼ਿਲਾਯਾ ਅਹਮ੍
ਮਨੋ ਮੇ ਨੂਨੰ ਚਿਨ੍ਤਾਕੁਲਮ੍ || ੬
ਵ੍ਰੁʼੱਧਤਰੰ ਕਿੰ ਨਾਸ੍ਮਤ੍ ਗਗਨਮ੍ ?
ਤਤ੍ਰ ਜਾਯਤੇ ਤਾਰਸਹਸ੍ਰਮ੍ !
ਨਿਸ਼਼੍ਫਲੰ ਨੂਨੰ ਮੇ ਜੀਵਨਮ੍ || ੭
੩
BACK TO TOP
੦੪ ਕੁਤੋ(ਅ)ਸਿ ਖਿੰਨਾ, ਸੰਹਰ ਮੁਗ੍ਧੇ,
’ਕਿਮੇਵੰ ਦਲਤੀਦੰ ਮਾਨਸੰ ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਮੇ ਲਤਿਕਾਯਾਂ ਸੁਮਨਸਮ੍ ?(ਅ)
ਏਵੰ ਯਦਾ ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਚਿਨ੍ਤਿਤਾ ਆਸੀਤ੍ ਤਦਾ ਦਸ਼ਰਥਃ ਅਨ੍ਤਃਪੁਰੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ
ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ - -
ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥਃ - -
ਕੁਤੋ(ਅ)ਸਿ ਖਿੰਨਾ, ਸੰਹਰ ਮੁਗ੍ਧੇ, ਦਯਿਤੇ ਨਯਨਜਲਮ੍
ਦੇਵਿ, ਹੇ ਕੌਸਲ੍ਯੇ, ਨੂਨਮ੍ ||
ਵਸਨ੍ਤਾਗਮੇ ਤਰੌ ਤਰੌ ਨਨੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਨਵਪੱਲਵਮ੍
ਆਸ਼ਾਕੁਸੁਮੰ ਮਨਸਿ ਮਦੀਯੇ ਤਥੈਵ ਜਾਤੰ ਨਵਮ੍
ਵਾਣੀ ਸ਼੍ਰਵਣੇ ਕਾਚਿਦਗੁਞ੍ਜਨ੍ਮਮ ਸਖਿ ਨਿਃਸ਼ਬ੍ਦਮ੍ || ੧
ਤਨੁਸ਼਼੍ਵ ਤੁਰਗਾਧ੍ਵਰਮਿਤਿ ਵਾਣੀ ਸਾ(ਅ)ਹ ਤਦਾ ਮਾਂ ਪ੍ਰਿਯੇ
’ਵਿਹਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਮੁਗ੍ਧਾ ਵੇਦਾਸ਼੍ਚਤ੍ਵਾਰਸ੍ਤੇ ਗ੍ਰੁʼਹੇ(ਅ)
ਚਿਨ੍ਤਨਮੇਤਦ੍ ਬੋਧਯਤੇ ਮਾਂ ਮਮੈਵਮਿਤਿ ਜ੍ਞਾਤਮ੍ || ੨
ਤਤਃ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਨਿਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਸਚਿਵੰ ਚਾਜ੍ਞਾਪਿਤਵਾਨਹਮ੍
’ਵਸਿਸ਼਼੍ਠ- ਕਾਸ਼੍ਯਪ- ਜਾਬਾਲ੍ਯਾਦੀਨਤ੍ਰਾਨਯ ਸਤ੍ਵਰਮ੍(ਅ)
ਗੁਰਵਸ੍ਤੇ ਮਾਮਾਦੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਕਿਮਿਸ਼਼੍ਟਮਾਚਰਣਮ੍ || ੩
ਸਮਾਗਤੇਭ੍ਯੋ ਗੁਰੁਭ੍ਯੋ ਮਯਾ ਕਥਿਤੰ ਮੇ ਮਾਨਸਮ੍
ਮਯੈਵ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਮਨਸੋ ਮੇ ਮਨ੍ਥਨਮ੍
ਤਦਨੁ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਾਂ ਨਵਨੀਤਸਮਾਂ ਕੋ(ਅ)ਪ੍ਯਵਦਤ੍ ਵਾਚਮ੍ || ੪
’ਮਨੋਰਥਾਸ੍ਤੇ ਸਫਲਾ ਭਾਵ੍ਯਾ(ਅ) , ਆਹ ਮਨੋਦੈਵਤਮ੍
’ਦ੍ਯ ਮੁਹੂਰ੍ਤੇ ਮੋਚਯ ਤੁਰਗੰ, ਯਾਤੁ ਸ ਵੈ ਸਤ੍ਵਰਮ੍(ਅ)
’ਗੁਰੁਵਚਨੰ ਮੇ ਪ੍ਰਮਾਣ(ਅ) ਮਵਦੰ ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਕਰਯੁਗਲਮ੍ || ੫
ਆਨਯਾਮ੍ਯਹੰ ਦੇਸ਼ਾਦਙ੍ਗਾਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗੰ ਸ੍ਵਯਮ੍
ਸਮਾਪਨੀਯੰ ਤੇਨ ਸਹੇਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਕ੍ਰਤੁਰਿਤ੍ਯਪਿ ਯੋਜਿਤਮ੍
ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਣੀਦੰ ਪੁਨਨ੍ਤੁ ਨਗਰੰ ਸਧੂਮਸ਼ੁਚਿਗਨ੍ਧਮ੍ || ੬
ਸਰਯੂਤੀਰੇ ਮਖੰ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਮੋ ਦਦ੍ਮੋ ਦਾਨੰ ਮੁਕ੍ਤਕਰਮ੍
ਕੁਰ੍ਮਸ਼੍ਚਰਮੰ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਮੇਤੰ ਸ੍ਨਾਨਮਨ੍ਤਤਸ਼੍ਚਾਵਭ੍ਰੁʼਥਮ੍
ਦਾਸ੍ਯਤਿ ਦੇਵੋ ਹੁਤਾਸ਼ਨੋ(ਅ)ਸਾਵਨਨ੍ਤਮਭਿਲਸ਼਼ਿਤਮ੍ || ੭
੪
BACK TO TOP
੦੫ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤਿਪਤੇ, ਸ੍ਵੀਕੁਰੁ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਮਿਦਮ੍
’ਦਾਸ੍ਯਤਿ ਦੇਵੋ ਹੁਤਾਸ਼ਨੋ(ਅ)ਸਾਵਨਨ੍ਤਮਭਿਲਸ਼਼ਿਤਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਅਪੇਕ੍ਸ਼਼ਯਾ ਦਸ਼ਰਥੇਨ ਯਜ੍ਞੀਯਃ ਅਸ਼੍ਵਃ ਵਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ |
ਸੰਵਤ੍ਸਰੈਕਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਸਃ ਪ੍ਰਤਿਨਿਵ੍ਰੁʼੱਤਃ | ਰਾਜ੍ਞੋ ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ
ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾਮਨੁਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਮੁਨਿਨਾ ਯਜ੍ਞਃ ਸਮਾਰਬ੍ਧਃ |
ਤਤ੍ਰ ਅਕਸ੍ਮਾਤ੍ ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਰਕ੍ਤਵਰ੍ਣਃ ਮਹਾਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭੂਤਃ |
ਘਨਗਮ੍ਭੀਰੇਣ ਅਪਿ ਸੌਮ੍ਯਸ੍ਵਰੇਣ ਸਃ ਰਾਜਾਨਮ੍ ਅਵਦਤ੍ -
ਯਜ੍ਞਪੁਰੁਸ਼਼ਃ -
ਕ੍ਸ਼਼ਿਤਿਪਤੇ, ਸ੍ਵੀਕੁਰੁ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਮਿਦਮ੍
ਉਪਸ੍ਥਿਤਿੰ ਮੇ ਤਵਾਧ੍ਵਰੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ ਮਨ੍ਯੇ ਬਹੁਮਾਨਮ੍ ||
ਗਤਃ ਸਮਾਪ੍ਤਿੰ ਮਖਸ੍ਤੇ(ਅ)ਧੁਨਾ
ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਿਮਾਗਤਾਃ ਸਰ੍ਵਦੇਵਤਾਃ
ਅਤੀਵ ਤੁਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤ੍ਵਯਿ ਹੇ ਰਾਜਨ੍, ਸ਼੍ਰੀਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਨੂਨਮ੍ || ੧
ਆਗਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮ੍ਯਹੰ ਤਦੀਯਾਜ੍ਞਯਾ
ਪ੍ਰਸਾਦਮੇਨੰ ਸ਼ੁਭੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ
ਦਾਨਸ੍ਯਾਸ੍ਯੈਤਸ੍ਮਾੱਦਾਨਾਤ੍, ਨਾਪਰਮੁਪਮਾਨਮ੍ || ੨
ਗ੍ਰੁʼਹਾਣ ਸ੍ਵਕਰੇ ਸੁਵਰ੍ਣਪਾਤ੍ਰਮ੍
ਪਯੋ ਵਿਤਰ ਦੇਵੀਸ਼਼ੁ ਚਾਨ੍ਤਰਮ੍
ਕਾਮਧੇਨੁਦੁਗ੍ਧਾਦਸ੍ਤੀਦੰ, ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਬਲਦਤਰਮ੍ || ੩
ਸੇਵਨ੍ਤੇ ਤਾ ਯਦਾ ਪਾਯਸਮ੍
ਉਦਰੇ ਭਵਿਤਾ ਵੰਸ਼ਬੀਜਨਮ੍
ਜਨਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਤਾਸਾਮੁਦਰੇਭ੍ਯੋ, ਵੀਰਚਤੁਸ਼਼੍ਕਫਲਮ੍ || ੪
ਪ੍ਰਸਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਮਾਨਵਰੂਪਾਨ੍
ਤਿਸ੍ਰੋ ਦੇਵ੍ਯੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਰੰਸ਼ਾਨ੍
ਧਨ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵਮਹੋ ਲਭਸੇ ਰਾਜਨ੍, ਈਸ਼੍ਵਰਜਨਕਤ੍ਵਮ੍ || ੫
ਇਮੇ ਕ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਥੇ ਤ੍ਵਦੀਯਨਯਨੇ
ਕ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਥੋ(ਅ)ਪ੍ਯਹੰ ਦਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਤੇ
ਦੇਹਿ ਨਰਪਤੇ, ਆਜ੍ਞਾਮਧੁਨਾ ਗਮਨਾਯ ਸ੍ਵਪਦਮ੍ || ੬
੫
BACK TO TOP
੦੬ ਰਾਮੋ(ਅ)ਜਨਿ ਭਾਗ੍ਯਵਸ਼ਾਤ੍
’ਜਨਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਤਾਸਾਮੁਦਰੇਭ੍ਯੋ ਵੀਰਚਤੁਸ਼਼੍ਕਫਲਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਯਜ੍ਞਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਯ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਵਚਨੰ ਸਤ੍ਯਮ੍ ਅਭਵਤ੍ | ਤੇਨ
ਪ੍ਰਦੱਤਸ੍ਯ ਪਾਯਸਸ੍ਯ ਸੇਵਨੇਨ ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਤਿਸ੍ਰਃ ਅਪਿ ਭਾਰ੍ਯਾਃ ਗਰ੍ਭਮ੍
ਆਦਧਤ, ਯਥਾਕਲਾਂ ਚ ਪੁਤ੍ਰਚਤੁਸ਼਼੍ਟਯੰ ਪ੍ਰਾਸੁਵਤ | ਕੌਸਲ੍ਯਾਯਾਃ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ, ਸੁਮਿਤ੍ਰਾਯਾਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਸ਼ਤ੍ਰੁਘ੍ਨੌ, ਕੈਕੇੱਯਾਃ ਚ ਭਰਤਃ
ਇਤਿ ਚਤ੍ਵਾਰਃ ਪੁਤ੍ਰਾਃ ਅਜਾਯਨ੍ਤ | ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਈਪ੍ਸਿਤੰ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣਮ੍ | ਪ੍ਰਾਸਾਦੇ
ਸੁਖਸ੍ਯ ਸੀਮਾ ਏਵ ਨਾਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ | ਨਾਗਰਿਕਾਣਾਮ੍ ਆਨਦੋ(ਅ)ਪਿ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯਪਰਿਪੁਸ਼਼੍ਟਾਃ
ਨਦ੍ਯਃ ਇਵ ਸਕਲਸੀਮਾਮ੍ ਉੱਲਙ੍ਘ੍ਯ ਵਰ੍ਧਮਾਨਃ ਆਸੀਤ੍ | ਰਾਮਾਦਯਃ ਬਾਲਕਾਃ
ਹਸ੍ਤਜਾਨੁਚਲਨਾਵਸ੍ਥਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ | ਤਥਾਪਿ ਅਯੋਧ੍ਯਾਸ੍ਥਿਤਾਃ ਵਨਿਤਾਃ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਜਨ੍ਮਨਃ ਆਨਨ੍ਦਗੀਤਮ੍ ਏਵ ਅਦ੍ਯਾਪਿ ਗਾਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ -
ਅਯੋਧ੍ਯਾਵਾਸਿਨ੍ਯਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ -
ਸ਼ੁੱਧਪਕ੍ਸ਼਼ੇ ਚੈਤ੍ਰਮਾਸੇ ਤਤ੍ਰ ਨਵਮੰ ਦਿਨਮ੍
ਗਨ੍ਧਿਤੋ(ਅ)ਪਿ ਪਵਨ ਏਸ਼਼ ਊਸ਼਼੍ਣ ਇਤਿ ਕਥਮ੍ ?
ਰਵਿਰਚਲੋ ਮਾਧ੍ਯਾਹ੍ਨੇ ਸ਼ਿਰਸਿ ਕਥਮਯਮ੍ ?
ਰਾਮੋ(ਅ)ਜਨਿ ਭਾਗ੍ਯਵਸ਼ਾਤ੍, ਪਸ਼੍ਯ ਸਖਿ ਸੁਖਮ੍ ||
ਕੌਸਲ੍ਯੋਨ੍ਮੀਲਯਤੇ ਯਾਵਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੀ
ਪੁਤ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਸ੍ਵਯੰ ਵਿਸ੍ਮਿਤਾ ਜਨੀ
ਕਣ੍ਠਰੋਧਨੇਨਾਜਨਿ ਬਾਸ਼਼੍ਪਮੋਚਨਮ੍ || ੧
ਉਦਿਤੰ ਨਵਸੌਖ੍ਯਪਰ੍ਵ ਰਾਜਮਨ੍ਦਿਰੇ
ਸੁਸ਼਼੍ਣੁਵੁਰਥ ਵਿਨਦਨ੍ਤ੍ਯੋ ਧੇਨਵੋ(ਅ)ਙ੍ਗਣੇ
ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਜੋ ਮੱਤਰਵੋ(ਅ)ਪੂਰ੍ਯਤਾਮ੍ਬਰਮ੍ || ੨
ਆਸੁਪ੍ਤਾ ਆਤਪੇਨ ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਕੁਡ੍ਮਲਾਃ
ਕਿਮਿਤਿ ਕਿਮਿਤਿ ਪ੍ਰੁʼੱਛਨ੍ਤੋ ਭੂਯ ਜਾਗ੍ਰੁʼਤਾਃ
ਪਵਨਸ੍ਤਾਨੁੱਚਰਵੇਣਾਹ ਸਸ੍ਮਿਤਮ੍ || ੩
ਪੌਰਜਨੰ ਸੁਖਵਾਰ੍ਤਾ ਸਾ ਗਤਾ ਯਦਾ
ਗੇਹੇਭ੍ਯੋ ਰਾਜਪਥੰ ਕੇ(ਅ)ਪਿ ਧਾਵਿਤਾਃ
ਆਰਬ੍ਧੰ ਲਲਨਾਭਿਰ੍ਗੀਤਗਾਯਨਮ੍ || ੪
ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਞ੍ਜਲਿਮਰ੍ਪਯਤੇ ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਭੂਸ਼਼ਣਮ੍
ਹਾਸ੍ਯਰਵੇ ਪ੍ਰਵਿਲੁਪ੍ਤੰ ਸ਼ਬ੍ਦਭਾਸ਼਼ਣਮ੍
ਵਾਦ੍ਯਾਨਾਂ ਤਾਲੋ(ਅ)ਵਰ੍ਧਤ ਤੁ ਸਤ੍ਵਰਮ੍ || ੫
ਵੀਣਾਧ੍ਵਨਿਰਵਲੁਪ੍ਤੋ ਨੂਪੁਰਸ੍ਵਨੇ
ਸਨ੍ਤਪ੍ਤਾਃ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਗਲਾਸ੍ਤਦਪਿ ਤਤ੍ਰ ਤੇ
ਸਮ੍ਭ੍ਰਾਨ੍ਤਾ ਆਮ੍ਰਤਰੌ ਕੋਕਿਲਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ || ੬
ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਰਮਿਦੰ ਦਿੱਗਜਾਸ਼੍ਚ ਤੇ
ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤਿ ਨਵਵਰ੍ਣਾ ਗਗਨਮਣ੍ਡਲੇ
ਮੌਕ੍ਤਿਕੇਨ ਚੂਰ੍ਣੇਨ ਨੁ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਮਮ੍ਬਰਮ੍ || ੭
ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਗਾਯਨੇ ਮਗ੍ਨਾ ਸਰ੍ਵਥਾ ਪੁਰੀ
ਤਾਲਸ੍ਵਰਵਰ੍ਣੇਸ਼਼ੁ ਚ ਗਾਹਤੇ ਮਹੀ
ਸ਼ੇਸ਼਼ਸਹਿਤਮੀਸ਼਼ਦਚਲਦਵਨਿਮਣ੍ਡਲਮ੍ || ੮
੬
BACK TO TOP
੦੭ ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯਮ੍
’ਰਾਮੋ(ਅ)ਜਨਿ ਭਾਗ੍ਯਵਸ਼ਾਤ੍ ਪਸ਼੍ਯ ਸਖਿ ਸੁਖਮ੍(ਅ)
ਏਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਆਨਨ੍ਦਗਾਯਨੇ ਏਵ ਅਯੋਧ੍ਯਾਨਗਰੀ ਨਿਮਗ੍ਨਾ ਆਸੀਤ੍ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ
ਪ੍ਰਾਸਾਦੇ ਦਿਨਮਨੁਦਿਨੰ ਵਰ੍ਧਤੇ ਸ੍ਮ | ਤਸ੍ਯ ਅਸ੍ਪਸ਼਼੍ਟਸ਼ਬ੍ਦੋੱਚਾਰਣੰ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ
ਪ੍ਰਮੋਦਕਰੰ ਭਵਤਿ ਸ੍ਮ | ਦੇਵੀ ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਭਗਿਨੀਸਮਾਃ ਸਪਤ੍ਨ੍ਯਃ ਅਵਦਤ੍ -
ਕੌਸਲ੍ਯਾ -
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਮਦਙ੍ਕੇ ਕਰੋਤਿ ਸ੍ਨਾਨਮ੍
ਅਸ਼਼੍ਟਗਨ੍ਧਗਨ੍ਧੋਪੇਤੰ ਵਿਰਾਜਤੇ ਨੀਲੰ ਕਮਲਮ੍ || ੧
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਕਰੇਣ ਮੇ(ਅ)ਸ਼੍ਨਾਤਿ ਗ੍ਰਾਸਮ੍
ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਸ਼ੁਕਵ੍ਰੁʼਨ੍ਦਮਿਦੰ ਸੇਵਨਾਯ ਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਕਵਲਮ੍ || ੨
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਰਤ੍ਨਤਲ੍ਪਮਧਿਸ਼ੇਤੇ(ਅ)ਯਮ੍
ਵਿਲੀਯਤੇ ਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਗਗਨੇ ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਲੱਜਯਾ ਨਨ੍ਵੇਤਮ੍ || ੩
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਬਨ੍ਧੁਭਿਃ ਸ ਰਮਤੇ ਸਾਕਮ੍
ਸ਼ੁਭ੍ਰਹੀਰਕਾਣਾਂ ਮਧ੍ਯੇ ਦ੍ਯੋਤਤੇ ਸੁਨੀਲੰ ਰਤ੍ਨਮ੍ || ੪
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਬਾਨ੍ਧਵੇਸ਼਼ੁ ਕੁਰੁਤੇ ਸ੍ਨੇਹਮ੍
ਮਹਾਜਨ ਅਪਿ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ੇਯੁਃ ਬਾਲਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਰਣਮ੍ || ੫
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਤਸ੍ਯ ਚੈਤਦਨੁਜਤ੍ਰਿਤਯਮ੍
ਭਾਗ੍ਯਰੂਪਸ਼੍ਲੋਕਸ੍ਯੈਤਤ੍ ਮਮਾਖਣ੍ਡਚਰਣਚਤੁਸ਼਼੍ਕਮ੍ || ੬
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਭਾਸ਼਼ਤੇ ਕਿਮਪ੍ਯਸ੍ਪਸ਼਼੍ਟਮ੍
ਤੇਨ ਸੰਵਦਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਵਯੰ ਸ਼ਬ੍ਦਮੁੱਚਰਾਮੋ(ਅ)ਸ੍ਪਸ਼਼੍ਟਮ੍ || ੭
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਕਰੋਤੀਦੰ ਸ੍ਖਲਿਤਮ੍
ਸ੍ਖਲਦ੍ਗਿਰਾ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤੀਮੇ ਵੈਦਿਕਾਃ ਸ਼੍ਰੁਤੀਨਾਂ ਪਠਨਮ੍ || ੮
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਨਭਃਸ੍ਥੰ ਚਨ੍ਦ੍ਰਮ੍
ਕ੍ਰੀਡਤਾ ਨਿਸ਼ਾਯਾਮਮੁਨਾ ਪ੍ਰਜਾਗਰ੍ਤਿ ਸਕਲੰ ਭੁਵਨਮ੍ || ੯
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮੇ(ਅ)ਯੰ ਯੁਵਾ(ਅ)ਚਿਰਾਦ੍ਭਵਿਤਾ ਨੂਨਮ੍
ਤਦਾ ਵਰੁਣਦੇਵਃ ਕਰੁਣਾਂ ਪ੍ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੀਹ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟਮ੍ || ੧੦
੭
BACK TO TOP
੦੮ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਤੇ ਹੇ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਦੇਹਿ ਮੇ ਸੁਤਮ੍
’ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰੋ(ਅ)ਯਮ੍(ਅ) ਦਿਨੇਸ਼਼ੁ ਗੱਛਤ੍ਸੁ ਸ਼ਨੈਃ ਸ਼ਨੈਃ
ਵਰ੍ਧਮਾਨਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਬਾਲਵਯਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ | ਤੇਨ ਧਨੁਰ੍ਵੇਦੇਨ ਸਹ
ਧਰ੍ਮਗ੍ਰਨ੍ਥਾਃ ਅਪਿ ਪਠਿਤਾਃ | ਤੇਨ ਸਹ ਤਸ੍ਯ ਭ੍ਰਾਤਰਃ ਅਪਿ
ਸਕਲਵਿਦ੍ਯਾਨਿਪੁਣਾਃ ਅਜਾਯਨ੍ਤ | ਕ੍ਰਮੇਣ ਤੇ ਰਾਜਸਭਾਮਪਿ ਸੰਨਿਧਾਤੁੰ ਆਰਭਨ੍ਤ |
ਏਕਦਾ ਦਸ਼ਰਥਃ ਸਪੁਤ੍ਰਃ ਰਾਜਸਭਾਯਾਮ੍ ਆਸ੍ਥਿਤਃ ਆਸੀਤ੍ | ਤਦਾ ਅਕਸ੍ਮਾਤ੍
ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਃ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ ਤਤ੍ਰ ਸਮਾਯਾਤਃ | ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥਃ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਵਾਗਤੰ
ਵ੍ਯਾਜਹਾਰ ਅਵਦੱਚ, ’ਹੇ ਮੁਨਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ, ਅਪਿ ਅਸ੍ਤਿ ਕਿੰਚਿਤ੍ ਯਦ੍ ਭਵਤਾਂ
ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਅਹੰ ਕਰ੍ਤੁੰ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮਿ ?(ਅ) ਨ੍ਰੁʼਪਵਚਨੇਨ ਆਸ਼੍ਵਾਸਿਤਃ
ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਾਹ -
ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ :
ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਤੇ ਹੇ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਦੇਹਿ ਮੇ ਸੁਤਮ੍
ਏਕ ਏਸ਼਼ ਕਰ੍ਤੁਮਲੰ ਯਜ੍ਞਰਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ||
ਮਾਯਾਵੀ ਕੁਰੁਤੇ ਮਾਂ,
ਦੈਤ੍ਯਗਣੋ(ਅ)ਮਿਤਪੀਡਾਮ੍
ਮਖਮਨੇਕਸ਼ੋ ਵਿਧਾਯ, ਨ ਤੁ ਸਮਾਪਨਮ੍ || ੧
ਸ਼ਾਪਮਹੰ ਦਦ੍ਮਿ ਕਥੰ,
ਦੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮੀ ਨਿਤ੍ਯਮ੍
ਤਤ੍ ਤ੍ਯਜਾਮਿ ਮਖਭਙ੍ਗੇ, ਸਰ੍ਵਥਾ ਸ੍ਥਲਮ੍ || ੨
ਯਜ੍ਞੇ ਪੁਨਰਾਰਬ੍ਧੇ,
ਪੀਡਯਨ੍ਤਿ ਪੁਨਰਪਿ ਤੇ
ਕੁਣ੍ਡਦੀਪਨੇ(ਅ)ਭਿਯਾਨ੍ਤਿ ਯਜ੍ਞਮਣ੍ਡਪਮ੍ || ੩
ਅਸੁਰਾਸ੍ਤੇ ਵੇਦ੍ਯਾਮਪਿ
ਮਾਂਸਸ਼ੋਣਿਤੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਤਿ
ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਮਨ੍ਤ੍ਰਪਠਣਭਞ੍ਜਨੇ ਸੁਖਮ੍ || ੪
ਬਾਲਵੀਰਰਾਮਸ੍ਤਾਨ੍
ਪ੍ਰਖਰਤਯਾ ਦਣ੍ਡਯਤਾਮ੍
ਬਾਲੋ(ਅ)ਪਿ ਸ ਤਸ੍ਯ ਸੱਤ੍ਵਮਨੁਪਮੰ ਪਰਮ੍ || ੫
ਸ਼ਙ੍ਕਾ ਤੇ ਭਵਤਿ ਕਥਮ੍ ?
ਨ੍ਰੁʼਪਸ਼ਰਣੰ ਯਾਚੇ(ਅ)ਹਮ੍
ਸ਼ਬ੍ਦੰ ਤੇ ਪਾਲਯਤਃ ਸਮ੍ਭ੍ਰਮਃ ਕਥਮ੍ ?੬
ਪ੍ਰਾਣਾਧਿਕਮਭਿਵਚਨੰ
ਰਘੁਵੰਸ਼ੇ ਧਰ੍ਮੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਪਸ਼੍ਯ ਸਰ੍ਵਥਾ ਸਿੱਧੋ ਰਾਘਵਃ ਸ੍ਵਯਮ੍ || ੭
ਕੌਸਲ੍ਯੇ ਕਿੰ ਸ਼ੋਚਸਿ ?
ਵੀਰਜਨੀ ਕਿੰ ਬਿਭੇਤਿ ?
ਰਣਰਤੇ ਸੁਤੇ ਧਨ੍ਯੰ ਕਿੰ ਨ ਕੁਲਯੁਗਮ੍ ?੮
ਮਾਰੀਚੋ(ਅ)ਸੌ ਸੁਬਾਹੁ-
ਰੁਗ੍ਰਬਾਹੁਦੈਤ੍ਯਚਮੂਃ
ਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸ੍ਵਯੰ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਰਾਘਵਮ੍ || ੯
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ, ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਸੀਦ,
ਚਾਪਬਾਣਮਪਿ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣ
ਅਨ੍ਵੇਤੁ ਸ ਇੱਛਤਿ ਚੇਤ੍, ਤ੍ਵਦਨੁਜਃ ਸੁਖਮ੍ || ੧੦
੮
BACK TO TOP
੦੯ ਨਾਸ਼ਯ ਤ੍ਰਾਟਿਕਾਂ ਰਾਮ, ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍ !
’ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਤੇ ਹੇ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਦੇਹਿ ਮੇ ਸੁਤਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਮਹਰ੍ਸ਼਼ੇਃ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾਮ੍ ਅਵਧੀਰਯਿਤੁੰ ਨ ਸ਼ਸ਼ਾਕ ਰਾਜਾ
ਦਸ਼ਰਥਃ | ਨਿਸ਼਼ਙ੍ਗਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੌ ਚਾਪਹਸ੍ਤੌ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰੇਣ
ਸਹ ਪ੍ਰਯਾਣਾਯ ਸਿੱਧੌ | ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਪਰਿਪਾਲਨਸ੍ਯ ਗਰੀਯਸ੍ਤ੍ਵਮ੍ ਅਵਧਾਰ੍ਯ ਮਾਤੁਃਸ਼੍ਰੀ
ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਪੁਤ੍ਰਵਾਤ੍ਸਲ੍ਯੰ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਂ ’ਵਿਜਯਿਨੌ ਭਵਤਮ੍(ਅ) ਇਤਿ
ਆਸ਼ਿਸ਼਼ਃ ਦਦੌ | ਮਹਾਰਾਜਃ ਦਸ਼ਰਥਃ ਤਯੋਃ ਮਸ੍ਤਕਯੋਃ ਅਵਘ੍ਰਾਣੰ ਚਕਾਰ |
ਤਤਃ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਪ੍ਰਥਮਪਰਾਕ੍ਰਮਾਰ੍ਥੰ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰੇਣ
ਸਹ ਰਾਜਪ੍ਰਾਸਾਦਾਤ੍ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤੌ | ਯਾਤ੍ਰਾਯਾਂ ਭਗਵਾਨ੍ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ ਤਾਭ੍ਯਾਂ
ਵਿਵਿਧਾਃ ਕਥਾਃ ਅਕਥਯਤ੍, ਵਿਵਿਧਾਃ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਰ੍ਥਵਿਦ੍ਯਾਃ ਅਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਯਤ੍ ਚ |
ਏਵੰ ਤੇ ਤ੍ਰਯਃ ਅਪਿ ਯਾਵਤ੍ ਮਲਦ- ਕਰੁਸ਼਼- ਦੇਸ਼ਸ੍ਯ ਪਰਿਸਰੰ
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ ਤਾਵਤ੍ ਸਹਸਾ ਅਸ਼ਨਿਪਾਤਸ੍ਯ ਇਵ ਦਾਰੁਣਃ ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਤੈਃ ਸ਼੍ਰੁਤਃ |
ਕਾਚਨ ਮਹਾਕਰਾਲਦਰ੍ਸ਼ਨਾ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੀ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਾਰ੍ਗਮ੍ ਅਵਰੁਧ੍ਯ ਸ੍ਥਿਤਾ ਆਸੀਤ੍ |
ਤਦਾ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ੁਬ੍ਧਃ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਃ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਮ੍ ਆਜ੍ਞਾਪਯਤ੍ -
ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ -
ਯੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਰੇ ਕਾਰ੍ਮੁਕੰ, ਮੁਞ੍ਚ ਰੇ ਸਾਯਕਮ੍
ਨਾਸ਼ਯ ਤ੍ਰਾਟਿਕਾਂ ਰਾਮ, ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍ !
ਦੁਸ਼਼੍ਟਮਾਯਾਵਿਨੀ ਸ਼ਾਪਿਤਾ ਯਕ੍ਸ਼਼ਿਣੀ
ਵਰ੍ਤਨੇ, ਦਰ੍ਸ਼ਨੇ ਕੁਤ੍ਸਿਤੇਯਮ੍ || ੧
ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਪ੍ਤੰ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਰਕ੍ਤਨੇਤ੍ਰਦ੍ਵਯਮ੍
ਵੀਰੁਧੋ ਜਜ੍ਵਲੁਰ੍ਦਗ੍ਧਮਪਿ ਕਾਨਨਮ੍
ਅਤੁਲਬਲਗਰ੍ਵਿਤਾ ਸਾਕ੍ਰੁʼਤਿਃ ਕ੍ਰੂਰਤਾ
ਜਨਯਤੇ ਖਲੁ ਘ੍ਰੁʼਣਾਂ ਕ੍ਰੂਰਰੂਪਮ੍ || ੨
ਪਸ਼੍ਯ ਦੰਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਰਦਾਨ੍ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਚ ਹਾਸੰ ਤਥਾ
ਮ੍ਰੁʼਤਮਹਾਹਸ੍ਤਿਨਾ(ਅ)(ਅ)ਪੂਰਿਤਾ ਨਨੁ ਗੁਹਾ
ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਛਾਯਾ ਯਥਾ(ਅ)(ਅ)ਕ੍ਰਮਤਿ ਸਾ ਨਸ੍ਤਥਾ
ਕਰ੍ਸ਼਼ ਚਾਪਸ੍ਯ ਜ੍ਯਾਂ ਛਿਨ੍ੱਧਿ ਤਨ੍ਦ੍ਰਾਮ੍ || ੩
ਤਿਸ਼਼੍ਠਸੀੱਥੰ ਕੁਤੋ ?ਮੁਞ੍ਚ ਸਦ੍ਯਃ ਸ਼ਰਮ੍
ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਰਸ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਵਮੇਤਦਪਿ ਜਾਨਾਮ੍ਯਹਮ੍
ਜਨਹਿਤੇ ਸ੍ਤ੍ਰੀਵਧੋ ਮਰ੍ਸ਼਼ਣੀਯਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤੋ
ਬੋਧਯੇ ਤ੍ਵਾਮਹੰ ਧਰ੍ਮਤੱਤ੍ਵਮ੍ || ੪
ਦੈਤ੍ਯਕਨ੍ਯਾ ਪੁਰਾ ਗ੍ਰਸਿਤੁਮੈੱਛਦ੍ ਧਰਾਮ੍
ਅਵਧਦਿਨ੍ਦ੍ਰਸ਼੍ਚ ਤਾਮਾਸੁਰੀਂ ਮਨ੍ਥਰਾਮ੍
ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਨਾ ਧਰ੍ਮਿਣਾ ਸ਼ੁਕ੍ਰਮਾਤਾ ਹਤਾ
ਲੁਬ੍ਧਕਾ ਭਵਤਿ ਸਿੰਹਸ੍ਯ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮ੍ || ੫
ਧਾਵਿਤਾ ਡਾਕਿਨੀ ਪ੍ਰਕੁਪਿਤਾ ਨਿਰ੍ਭਰਮ੍
ਪ੍ਰਹਿਣੁ ਨਰਕੰ ਚ ਤਾਂ ਸਦ੍ਯ ਏਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍
ਸੁਰਗਣੋ(ਅ)ਪੇਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਵਿਕ੍ਰਮੰ ਰਾਮ ਤੇ
ਸ਼ੌਰ੍ਯਚਨ੍ਦ੍ਰੋ(ਅ)ਯਤਾਂ ਪੌਰ੍ਣਿਮਾਤ੍ਵਮ੍ || ੬
੯
BACK TO TOP
੧੦ ਏਹਿ ਰਾਮ ਸਤ੍ਵਰਮ੍
’ਨਾਸ਼ਯ ਤ੍ਰਾਟਿਕਾਂ ਰਾਮ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍ | (ਅ)
ਇਤਿ ਆਦੇਸ਼ਮ੍ ਅਨੁਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਤਾਟਿਕਾਯਾਃ ਵਧੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ |
ਤਦਾ ਦੇਵਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਗਗਨਾਤ੍ ਪੁਸ਼਼੍ਪਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿੰ ਚਕ੍ਰੁਃ | ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਭ੍ਯਾਂ
ਸਹ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ ਸਿੱਧਾਸ਼੍ਰਮੰ ਨਾਮ ਆਤ੍ਮਨਃ ਤਪੋਵਨੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤ੍ ਯਜ੍ਞੰ
ਚ ਆਰਭਤ | ਯਜ੍ਞੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਵਿਘ੍ਨੰ ਕੁਰ੍ਵਾਣੰ ਮਾਰੀਚੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਮਾਨਵਾਸ੍ਤ੍ਰੰ
ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਮਹਾਸਾਗਰੇ ਪ੍ਰਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ, ਆਗ੍ਨੇਯਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਸੁਬਾਹੁਮ੍ ਅਪਿ
ਜਘਾਨ | ਏਵੰ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਮੁਨੇਃ ਯਜ੍ਞਃ ਯਥਾਵਿਧਿ ਪੂਰ੍ਣਤਾਂ ਗਤਃ |
ਤਦਾਨੀਮੇਵ ਮਿਥਿਲਾਧਿਪਤਿਨਾ ਜਨਕੇਨ ਅਪਿ ਮਹਾਯਜ੍ਞਃ ਆਯੋਜਿਤਃ ਆਸੀਤ੍ |
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਯਜ੍ਞੇ ਉਪਸ੍ਥਾਤੁਕਾਮਾਃ ਆਸ਼੍ਰਮਸ੍ਥਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਅਪਿ ਰੁʼਸ਼਼ਯਃ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ
ਆਤ੍ਮਨਾ ਸਹ ਮਿਥਿਲਾਨਗਰੀਂ ਗਨ੍ਤੁੰ ਵਿਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸੁਃ -
ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ ਆਸ਼੍ਰਮਵਾਸੀ -
ਏਹਿ ਰਾਮ ਸਤ੍ਵਰਮ੍
ਗ੍ਰਹੀਤੁੰ ਮਿਥਿਲਾਯਾ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ||
ਮਿਥਿਲਾਯਾ ਅਪਿ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਤਰਃ
ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਰਸੌ ਜਨਕਨ੍ਰੁʼਪਾਲਃ
ਯੇਨ ਕਲ੍ਪਿਤੰ ਨਗਰੇ(ਅ)ਪੂਰ੍ਵੰ, ਯਜ੍ਞੋਪਕ੍ਰਮਣਮ੍ || ੧
ਤਤ੍ਰ ਸੁਨਾਭੰ ਨਾਮ ਕਾਰ੍ਮੁਕਮ੍
ਯਜ੍ਞਮਣ੍ਡਪੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਾਪਿਤਮ੍
ਤ੍ਰ੍ਯਮ੍ਬਕਦੇਵੋ ਯੱਚ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ, ਜਘਾਨ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾਸੁਰਮ੍ || ੨
ਨਿਧਾਯ ਭਵਨੇ ਤੱਛਿਵਚਾਪਮ੍
ਪੂਜਯਤੇ ਤੱਜਨਕੋ(ਅ)ਨੁਦਿਨਮ੍
ਵਿਸ਼ਾਲਧਨੁਸ਼਼ਾ ਤੇਨ ਸਮਾਨੰ, ਜਗਤਿ ਨ ਚਾਪਾਨ੍ਤਰਮ੍ || ੩
ਦੇਸ਼ਦੇਸ਼ਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪਾ ਆਗਤਾਃ
ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਧਨੁਸ਼਼੍ਯੰ ਸ੍ਤਿਮਿਤਾ ਜਾਤਾਃ
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਸ੍ਯੋੱਧਰਣੇ ਤੇਸ਼਼ਾਂ, ਬਲਵਤ੍ਸੰਪ੍ਰੇਰਣਮ੍ || ੪
ਦੇਵਾ ਦੈਤ੍ਯਾ ਨਰਾਃ ਕਿੰਨਰਾਃ
ਉੱਧਰ੍ਤੁਮਦੋ ਨ ਲਵੰ ਸ਼ਕ੍ਤਾਃ
ਚਾਪਸ੍ਯ ਤੁ ਤਤ੍ ਪਰਮਦ੍ਰੁʼਢਤ੍ਵੰ, ਨੈਵਾਨਮਿਤੰ ਲਵਮ੍ || ੫
ਤਨਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਕੋ ਵਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਵੇਦਮ੍
ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਤਦ੍ ਧਨੁਰਾਧਿਜ੍ਯਮ੍ ?
ਅਸੌ ਨ ਜਾਤੋ ਮੋਕ੍ਤੁੰ ਪ੍ਰਭਵੇਤ੍, ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯੋ ਵਾ ਸ਼ਰਮ੍ || ੬
ਉਭੌ ਧਨ੍ਵਿਨੌ ਜਨ੍ਮਨਾ ਯੁਵਾਮ੍
ਧਨੁਰੀਕ੍ਸ਼਼ੇਥਾਂ ਨਿਜਨਯਨਾਭ੍ਯਾਮ੍
ਪਸ਼੍ਯ ਰਾਘਵ, ਸ੍ਵਯੰ ਸ੍ਵਬਨ੍ਧੋਰੌਤ੍ਸੁਕ੍ਯੰ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ || ੭
ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਾਸ਼੍ਚ ਮੁਨਯਃ ਸੋਤ੍ਸਾਹਮ੍
ਸੰਗੱਛੇਥਾਮੇਤੈਃ ਸਾਰ੍ਧਮ੍
ਯਦਿ ਪ੍ਰਵਾਸੋ ਭਵੇਦ੍ ਯੁਵਾਭ੍ਯਾਂ, ਭਾਗ੍ਯਤਰੋਸ੍ਤਤ੍ਫਲਮ੍ || ੮
੧੦
BACK TO TOP
੧੧ ਅਦ੍ਯ ਵੈ ਸ਼ਾਪਵਿਮੁਕ੍ਤਾ(ਅ)ਭਵਮ੍
’ੇਹਿ ਰਾਮ ਸਤ੍ਵਰੰ, ਗ੍ਰਹੀਤੁੰ ਮਿਥਿਲਾਯਾ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ | (ਅ)
ਏਤਮ੍ ਆਗ੍ਰਹਮ੍ ਉਪੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁੰ ਨ ਸ਼ਸ਼ਾਕ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ |
ਮੁਨਿਜਨੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਸਃ ਸਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਮਿਥਿਲਾਂ ਗਨ੍ਤੁੰ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਃ |
ਮਾਰ੍ਗੇ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਃ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਵਿਵਿਧਾਃ ਕਥਾਃ ਅਸ਼੍ਰਾਵਯਤ੍ |
ਏਵਮਧ੍ਵਾਨਮਾਕ੍ਰਮਨ੍ਤਃ ਤੇ ਕਮਪਿ ਜੀਰ੍ਣੰ ਵਿਵਿਕ੍ਤਮ੍ ਆਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ |
’ਕਿਮਰ੍ਥਮ੍ ਅਯਮ੍ ਆਸ਼੍ਰਮਃ ਵਿਵਿਕ੍ਤਃ ?(ਅ) ਇਤਿ ਰਾਮੇਣ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇ
ਸਤਿ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ ਤਸ੍ਮੈ ਅਹਲ੍ਯਾਵ੍ਰੁʼੱਤਾਨ੍ਤੰ ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਸ੍ਵਚਰਣਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੇਣ
ਅਹਿਲ੍ਯਾਯਾਃ ਉੱਧਾਰੰ ਕਰ੍ਤੁਮ੍ ਆਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸ |
ਸ਼ਿਲਾਵਤ੍ ਪਤਿਤਾਯਾਃ ਅਹਲ੍ਯਾਯਾਃ ਦੇਹਾਤ੍ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ
ਚਰਣਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੇਣਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਿਰਣਾਃ ਇਵ ਸ੍ਫੁਰਿਤਾਃ ਮਧੁਰਸ੍ਵਰਾਃ ਚ ਸ਼੍ਰੁਤਾਃ |
ਅਹਲ੍ਯਾ -
ਰਾਮ, ਤੇ ਚਰਣਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਦਹਮ੍
ਅਦ੍ਯ ਵੈ ਸ਼ਾਪਵਿਮੁਕ੍ਤਾ(ਅ)ਭਵਮ੍ ||
ਤ੍ਵਯਾ ਨਿਰ੍ਮਿਤੰ ਕਰੁਣਾਸ਼ਿਲ੍ਪਮ੍
ਪੁਨਰਪਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਮਯਾ ਵਪੁਰਿਦਮ੍
ਬਨ੍ਧਵਿਮੁਕ੍ਤਾਸ਼੍ਚੁਮ੍ਬਨ੍ਤੀਮੇ ਸ਼੍ਵਾਸਾਸ੍ਤੇ ਪਦਯੁਗਮ੍ || ੧
ਪੁਨਰ੍ਨਯਨਯੋਰ੍ਲਬ੍ਧਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਃ
ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਵਾਂ, ਤ੍ਵਯਿ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਮਪਿ
ਕਪੋਲਯੋਰ੍ਮੇ ਸ਼ੀਤੋਸ਼਼੍ਣਾਨਾਮਸ਼੍ਰੂਣਾਂ ਸਿਞ੍ਚਨਮ੍ || ੨
ਸ਼੍ਰਵਣਚੇਤਨਾ ਪੁਨਰਪਿ ਜਾਤਾ
ਉਕ੍ਤਿਰਮੂਲ੍ਯਾ ਮਨਸਾ(ਅ)ਵਗਤਾ
’ਜਾਗ੍ਰੁʼਹਿ ਵਤ੍ਸੇ(ਅ) ਕੇਨਚਿਦੁਤੰ ਵਚਨੰ ਕਰੁਣਾਮਯਮ੍ || ੩
ਪੁਲਕਿਤਮੇਤਦ੍ ਭੁਗ੍ਨਸ਼ਰੀਰਮ੍
ਜਾਨੇ ਪਦਯੋਸ੍ਤਵ ਸੰਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਮ੍
ਕੁਙ੍ਕੁਮਰਜਸਾ ਪਦਯੋਸ੍ਤੇ ਮੇ ਭਾਲੰ ਨਨੁ ਰਞ੍ਜਿਤਮ੍ || ੪
ਮੌਨੇ ਜਾਤੰ ਪੁਨਰਪਿ ਵਚਨਮ੍
ਪਤਿਤਪਾਵਨੋ ਰਾਮ, ਨਨੁ ਤ੍ਵਮ੍
ਤਵੈਵ ਕ੍ਰੁʼਪਯਾ ਚਾਦ੍ਯ ਸਞ੍ਚਿਤੰ ਸੁਧਯਾ ਹਾਲਾਹਲਮ੍ || ੫
ਪਤਿਤਪਾਵਨੋ ਰਘੁਰਾਜਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਕਰਵਾਣਿ ਤੁ ਤੇ ਕਥੰ ਪੂਜਨਮ੍
ਅਰ੍ਪਿਤਮੇਤਤ੍ ਪਦੇ ਤ੍ਵਦੀਯੇ ਸਰ੍ਵੰ ਨਵਜੀਵਨਮ੍ || ੬
੧੧
BACK TO TOP
੧੨ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਤ ਸ੍ਵਯੰਵਰਾਖ੍ਯਾਨਮ੍
’ਦ੍ਯ ਵੈ ਸ਼ਾਪਵਿਮੁਕ੍ਤਾ(ਅ)ਭਵਮ੍ | . | (ਅ)
ਏਤੈਃ ਵਚਨੈਃ ਅਹਲ੍ਯਾ ਕ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞਤਾਭਾਵਮ੍ ਅਦਰ੍ਸ਼ਯਤ੍ |
ਅਥ ਗੌਤਮਾਸ਼੍ਰਮੇ ਕੰਚਿਤ੍ਕਾਲੰ ਵਿਸ਼੍ਰਮ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਮੁਨਯਃ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਭ੍ਯਾਂ
ਸਹ ਮਾਰ੍ਗਸ੍ਥਾਃ ਅਭਵਨ੍ | ਮਿਥਿਲਾਨਗਰੀਮ੍ ਆਗਤਾਃ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਜਨਕੇਨ
ਯਥਾਵਿਧਿ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ | ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਦਸ਼ਰਥਨਨ੍ਦਨੌ ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਜਨਕਃ
ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਮੁਦਿਤਃ | ’ੇਤੌ ਰਾਜਕੁਮਾਰੌ ਤਵ ਵਿਸ਼ਾਲੰ ਸ਼ਿਵਚਾਪੰ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮੁਤ੍ਸੁਕੌ(ਅ)
ਇਤ੍ਯਪਿ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਃ ਜਨਕਮਹਾਰਾਜਾਯ ਅਕਥਯਤ੍ |
ਅਨ੍ਯੇਦ੍ਯੁਃ ਸਮਸ੍ਤਜਨਸਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਮਿਥਿਲਾਧਿਪਤਿਃ ਜਨਕਃ ਤਤ੍ ਮਹਾਚਾਪੰ
ਮੱਲੈਃ ਰਾਜਸਭਾਮ੍ ਆਨਾਯਯਤ੍ | ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਤਦ੍ ਰੁਦ੍ਰਚਾਪੰ ਪ੍ਰਣਤਵਨ੍ਤੌ |
ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਨ੍ਰੁʼਪਾਨ੍ਤਰੇਸ਼਼ੁ ਧਨੁਰੁੱਧਰਣੇ ਅਸਮਰ੍ਥਤਾਂ ਗਤੇਸ਼਼ੁ, ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ੌ
ਜਨਕੇ ਚ ਚਿਨ੍ਤਾਕੁਲੇ ਜਾਤੇ, ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਧਨੁਰੁੱਧਰਣਾਯ ਜਨਕਮਹਾਰਾਜਸ੍ਯ
ਅਨੁਜ੍ਞਾਂ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਤ | ’ਵਸ਼੍ਯਮ੍(ਅ) ਇਤਿ ਤੇਨ ਅਨੁਜ੍ਞਾਤੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਤਦ੍ ਧਨੁਃ ਲੀਲਯਾ ਉੱਧ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍, ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਚ ਪ੍ਰਤ੍ਯਞ੍ਚਾਮ੍ ਆਰੋਪਯਿਤੁੰ ਯਾਵਤ੍ ਸਃ ਪ੍ਰਾਯਤਤ,
ਤਾਵਤ੍ ਅਸ਼ਨਿਪਾਤਸ੍ਯ ਇਵ ਮਹਾਸ੍ਵਨੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ ਧਨੁਃ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿੰਨਮ੍ |
ਤਤ੍ ਅਦ੍ਭੁਤੰ ਚੇਸ਼਼੍ਟਿਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਜਨਕਃ ਨਿਤਰਾਂ ਵਿਸ੍ਮਿਤਃ, ਤਸ੍ਮਾਦਪਿ ਅਧਿਕੰ
ਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਃ | ਅਚਿਰਾਦੇਵ ਸਃ ਰਾਮੇਣ ਸਹ ਵੀਰ੍ਯਸ਼ੁਲ੍ਕਾਯਾਃ ਸੀਤਾਯਾਃ ਵਿਵਾਹਸ੍ਯ
ਪ੍ਰਸ੍ਤਾਵੰ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਸ੍ਯ ਪੁਰਤਃ ਅਸ੍ਥਾਪਯਤ੍ | ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰੇਣ ਅਪਿ ਸਃ ਪ੍ਰਸ੍ਤਾਵਃ ਸ੍ਵੀਕ੍ਰੁʼਤਃ | ਯਥਾਕਾਲੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਸੀਤਯਾ ਸਹ ਵਿਵਾਹੇਨ ਬੱਧਃ |
ਸੀਤਾਯਾਃ ਭਗਿਨੀਨਾਂ - ਉਰ੍ਮਿਲਾ - ਮਾਣ੍ਡਵੀ - ਸ਼੍ਰੁਤਕੀਰ੍ਤੀਨਾਂ - ਵਿਵਾਹਾਃ ਅਨੁਕ੍ਰਮੇਣ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਬਨ੍ਧੁਭਿਃ - ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ - ਭਰਤ - ਸ਼ਤ੍ਰੁਘ੍ਨੈਃ - ਸਹ ਸੰਪੰਨਾਃ |
ਸਃ ਨਨੁ ਮਹਾਨ੍ ਅਵਰ੍ਣਨੀਯਃ ਸਮਾਰੋਹਃ ਸੰਜਾਤਃ | ਪ੍ਰਥਮਪਰਾਕ੍ਰਮਾਰ੍ਥੰ
ਪ੍ਰਾਸਾਦਾਤ੍ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਾਨ੍ਤੌ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਸ੍ਵਵਧੂਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ
ਪ੍ਰਤਿਨਿਵ੍ਰੁʼੱਤੌ | ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗਮਨਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਾਦਪਿ ਸੁਚਿਰੰ ਮਿਥਿਲਾਯਾਂ ਬਨ੍ਦਿਨਃ
ਸੀਤਾਸ੍ਵਯੰਵਰਾਖ੍ਯਾਨੰ ਗਾਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ -
ਭਾਟਚਾਰਣਾਃ -
ਆਕਾਸ਼ੇਨਾ(ਅ)(ਅ)ਬੱਧਾ ਨੂਨੰ ਧਰਣੀਜਨਨੀਯਮ੍
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਤ ਸ੍ਵਯੰਵਰਾਖ੍ਯਾਨੰ ਸੀਤਾਸ੍ਵਯੰਵਰਾਖ੍ਯਾਨਮ੍ ||
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣੋੱਧ੍ਰੁʼਤੰ ਲੀਲਯਾ ਰੌਦ੍ਰੰ ਸ਼ਿਵਚਾਪਮ੍
ਮਿਥਿਲਾਧਿਪਤੇਰ੍ਮਨੋਵਾਞ੍ਛਿਤੰ ਤੇਨ ਸੁਪਰਿਪੂਰ੍ਣਮ੍
ਕਨ੍ਯਾਭਾਗ੍ਯੰ ਸ੍ਥਿਤੰ ਸ਼੍ਯਾਮਲੰ ਤਸ੍ਯਾਗ੍ਰੇ ਮੂਰ੍ਤਮ੍ || ੧
ਮੁਗ੍ਧਾ ਸੀਤਾ(ਅ)(ਅ)ਰਾੰਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਰਾਮੰ ਚਾਪਧਰਮ੍
ਸਮਾਨੀਯ ਲੋਚਨਯੋਰ੍ਯਾਵਤ੍ ਸਰ੍ਵੰ ਨਿਜਸੱਤ੍ਵਮ੍
ਕਪੋਲਯੁਗਲੇ ਵਿਕਸਤਿ ਲੱਜਾਪ੍ਰਸੂਨਮਾਰਕ੍ਤਮ੍ || ੨
ਉੰਨਮੱਯ ਪਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੀ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਯਾਵਤ੍ ਸਾ ਮੁਗ੍ਧਾ
ਤਡਿਤ੍ਸ੍ਤਨਿਤਵਤ੍ ਭੀਸ਼਼ਣਨਾਦਸ੍ਤਦਾ ਸ਼੍ਰੁਤਃ ਸਹਸਾ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਞ੍ਜਿਤੰ ਰੌਦ੍ਰੰ ਸ਼ਿਵਚਾਪਮ੍ || ੩
ਤਿਮਿਰਾਨ੍ਧਾਸ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਭੂਪਾ ਮੂਢਾ ਇਵ ਜਾਤਾਃ
ਸ੍ਫੁਟੰ ਹਸਨ੍ਤੀ ਮਨਸਿ ਲੱਜਿਤਾ ਭੂਮਿਸੁਤਾ ਸੀਤਾ
ਸਚਿਨ੍ਤਨਯਨੇ ਜਨਕਸ੍ਯ ਗਤੇ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਮਾਨਨ੍ਦਮ੍ || ੪
ਜਗਾਦ ਜਨਕੋ ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰੰ ਤੰ ਸਨਮਸ੍ਕਾਰਮ੍
ਦਸ਼ਰਥਪੁਤ੍ਰਾਯ ਮੇ ਚਾਰ੍ਪਯੇ ਦੁਹਿਤਰਮਦ੍ਯਾਹਮ੍
ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਸੀਤਯਾ ਨਿਮੀਲਿਤੇ ਨਿਜਨਯਨੇ ਸਾਨਨ੍ਦਮ੍ || ੫
ਜਨਕਾਜ੍ਞਾਮਨੁਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਜਾਨਕੀ ਹ੍ਯੁਦਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਮਨ੍ਦਮ੍
ਗਤਿਸ਼੍ਚਞ੍ਚਲਾ ਚਞ੍ਚਲਮਧਿਕੰ ਮਾਲ੍ਯੰ ਹਸ੍ਤਗਤਮ੍
ਗੌਰੌ ਚਰਣੌ ਤਦਾ ਤਦੀਯੌ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੌ ਸੌਖ੍ਯਪਦਮ੍ || ੬
ਆਰਕ੍ਤੋਸ਼਼ਃਪ੍ਰਭਾ ਵ੍ਯਾਪ੍ਨੁਤੇ ਯਥਾ ਨਭੋ ਨੀਲਮ੍
ਤਥਾ ਵ੍ਯਾਪ੍ਨੁਤੇ ਰਾਮਸ਼ਰੀਰੰ ਨੂਪੁਰਰਵਤਾਲਮ੍
ਸਭਾਮਣ੍ਡਪੇ ਜਾਤੰ ਮਾਯਾਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋਸ਼੍ਚ ਮਿਲਨਮ੍ || ੭
ਮਾਲਾਂ ਨਤਰਾਮਸ੍ਯ ਜਾਨਕੀ ਨ੍ਯਵੇਸ਼ਯਤ੍ ਕਣ੍ਠੇ
ਤਦਾ(ਅ)ਭ੍ਯਨਨ੍ਦਨ੍ ਸੁਰਾ ਉਭੌ ਤੌ ਕਰਤਾਲਰ੍ਗਗਨੇ
ਘੋਸ਼਼ੋ(ਅ)ਸੌ ਮਙ੍ਗਲਵਾਦ੍ਯਾਨਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਸ੍ਤੱਛ੍ਰਵਣਮ੍ || ੮
ਰਾਮ ਈਸ਼੍ਵਰਾਂਸ਼ੋ ਧਰਾਯਾ ਦੁਹਿਤਾ ਸਾ ਸੀਤਾ
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰਪਿ ਸੁਸ੍ਵਰੇਣ ਸਾ ਜਯਗਾਥਾ ਗੀਤਾ
ਆਕਾਸ਼ੇਨਾ(ਅ)(ਅ)ਬੱਧਾ ਧਰਣੀਜਨਨੀਯੰ ਚੈਵਮ੍ || ੯
੧੨
BACK TO TOP
੧੩ ਸ਼ੰਸਾਮ ਤੋਸ਼਼ੰ ਕਥਮ੍
ਸ੍ਵਯੰਵਰਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਕੈਲਾਸਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗੇ ਇਵੇ ਧਵਲੋੱਤੁਙ੍ਗੇ ਰਾਜਪ੍ਰਾਸਾਦੇ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਗ੍ਰੁʼਹਸ੍ਥਾਸ਼੍ਰਮਸੁਖਮ੍ ਅਸ਼੍ਨੁਤੇ ਸ੍ਮ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਸੁਸ੍ਵਰੂਪਃ,
ਮਹਾਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਃ, ਧੀਰੋਦਾੱਤਃ, ਤਥਾ ਚ ਜ੍ਞਾਨਵਾਨਪਿ ਵਿਨਮ੍ਰਃ
ਆਸੀਤ੍ | ਅਤਃ ਸਃ ਪ੍ਰਜਾਸੁ ਨਿਤਰਾਂ ਪ੍ਰਿਯਃ ਜਾਤਃ | ਏਤਦ੍ ਵਿਲੋਕ੍ਯ
ਵ੍ਰੁʼੱਧਃ ਦਸ਼ਰਥਃ ’ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇ ਰਾਜ੍ਯਾਭਿਸ਼਼ੇਕੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ
ਵਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਿਸੁਖੰ ਲਭੇਯ(ਅ) ਇਤਿ ਮਨਸਿ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ | ਸਃ
ਸ੍ਵਸੰਕਲ੍ਪੰ ਗੁਰੁਭ੍ਯਃ, ਸਚਿਵੇਭ੍ਯਃ ਤਥਾ ਚ ਸ੍ਵਭਾਰ੍ਯਾਭ੍ਯਃ
ਕਥਯਾਮਾਸ | ਸਰ੍ਵੇ(ਅ)ਪਿ ਤੇ ਸੰਕਲ੍ਪਮ੍ ਏਨੰ ਸਾਨਨ੍ਦੰ ਅਨ੍ਵਮੋਦਨ੍ਤ |
ਪ੍ਰਜਾਜਨਾਃ ਅਪਿ ਹਰ੍ਸ਼਼ਨਿਰ੍ਭਰਾਃ ਸੰਜਾਤਾਃ | ਤਦਾ ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥਃ
ਉਦ੍ਘੋਸ਼਼ਯਾਮਾਸ - ’ਚੈਤ੍ਰਮਾਸੇ ਪੁਸ਼਼੍ਯਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ
ਸਿੰਹਾਸਨਮ੍ ਆਰੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ(ਅ) ਇਤਿ | ਤਦਾ ਉਰ੍ਮਿਲਾਦਯਃ ਭਗਿਨ੍ਯਃ
ਸੀਤਾਯਾਃ ਮਨ੍ਦਿਰੰ ਗਤ੍ਵਾ ਸਮੋਦਵਿਨੋਦੰ ਤਾਮੁਚੁਃ -
ਉਰ੍ਮਿਲਾ, ਮਾਣ੍ਡਵੀ, ਸ਼੍ਰੁਤਕੀਰ੍ਤਿਸ਼੍ਚ -
ਸ਼ੰਸਾਮ ਤੋਸ਼਼ੰ ਨਾਮ ਸਖਿ ਤੇ, ਸ਼ੰਸਾਮ ਤੋਸ਼਼ੰ ਕਥਮ੍
ਸੀਤਾਨਾਥੋ ਭੂਸ਼਼ਯਿਤਾ ਸ਼੍ਵੋ(ਅ)ਯੋਧ੍ਯਾਸਿੰਹਾਸਨਮ੍ ||
ਰਾਮੇ ਸਿੰਹਾਸਨਾਧਿਸ਼਼੍ਠਿਤੇ
ਉਪਸੀਦਸਿ ਵਾਮਾਙ੍ਗੇ ਸੀਤੇ
ਮਨਾਗ੍ ਗਰ੍ਵਿਤੇ, ਮਨਾਗ੍ ਲੱਜਿਤੇ
ਰਾਜਭੂਸ਼਼ਣੰ ਭੂਸ਼਼ਯਤੇ ਤੇ ਰੂਪੰ ਨਨੁ ਸ਼ੋਭਨਮ੍ || ੧
ਗੁਰਵੋ, ਮੁਨਯਃ ਸਮੇਤ੍ਯ ਨਿਕਟਮ੍
ਸਪ੍ਤਨਦੀਨਾਂ ਸੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਜਲਮ੍
ਉਭਯਵੰਸ਼ਯੋਸ੍ਤਦ੍ ਧਨ੍ਯਤ੍ਵਮ੍
ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਨਾਦਸ੍ਤਦਾ ਸ਼੍ਰੋਸ਼਼੍ਯਤੇ ਘਨਗਮ੍ਭੀਰੋ(ਅ)ਨਿਸ਼ਮ੍ || ੨
ਜਨੇ ਮਾਨ੍ਯਤਾ ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਸਮਾਨਾ
ਰਾਜ੍ਞੀਪਦਵੀਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਸ਼਼ਿ ਯਦਾ
ਅਪੁਤ੍ਰਾ(ਅ)ਪਿ ਤ੍ਵੰ ਭਵਸਿ ਸੁਮਾਤਾ
ਪ੍ਰਜਾਜਨਾਨਾਂ ਮਾਤ੍ਰੁʼਪਦੰ ਤੇ ਸ੍ਵੀਕਰਣੀਯੰ ਪਰਮ੍ || ੩
ਤਵੈਵਾਙ੍ਕਿਤਾ ਭਵਿਤਾ ਧਰਣੀ
ਕਨ੍ਯਾ ਭਵਿਤਾ ਮਾਤ੍ਰੁʼਸ੍ਵਾਮਿਨੀ
ਕੇਨ ਸੇਵਿਤਾ ਸਮ੍ਪਦੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ
ਭਵਿਤਾ ਫਲਦਲਕੁਸੁਮਮਣ੍ਡਿਤਾ ਭੂਮਾਤਾ ਸਨ੍ਤਤਮ੍ || ੪
ਪਤਿਤੋੱਧਾਰਕਰਾਮੇਣ ਸਮਮ੍
ਪਤਿਤਪਾਵਨੇ ਹੇ ਸੀਤੇ ਤ੍ਵਮ੍
ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਧਰਾਯਾਂ ਸ੍ਵਰ੍ਗੀਯਸੁਖਮ੍
ਵ੍ਯਾਪ੍ਨੋਤੁ ਚ ਤੇ ਯਸ਼ਃਪ੍ਰਭਾ ਸਾ ਧਵਲਾ ਭੁਵਨਤ੍ਰਯਮ੍ || ੫
ਤ੍ਵਮੇਵ ਦੇਵੀ, ਸੇਵਿਕਾ ਵਯਮ੍
ਤ੍ਵਦੀਯਚਰਣੇ ਲੀਨਾਃ ਸਤਤਮ੍
ਯਥੇੱਛਮਧੁਨਾ ਦੇਹ੍ਯਾਦੇਸ਼ਮ੍
ਤ੍ਵਦੀਯਚਰਣੇ ਮਤਿਰਸ੍ਮਾਕੰ ਭਵਤੁ ਨਤਾ ਸਨ੍ਤਤਮ੍ || ੬
ਨ ਚ ਪਰਿਹਾਸਸ੍ਤ੍ਵਿਯਮੇਵੇੱਛਾ
ਸੁਦੈਵਸ੍ਯ ਤੇ ਭਵਤੁ ਨ ਕਕ੍ਸ਼਼ਾ
ਤਵੇਸ਼ਕ੍ਰੁʼਪਯਾ ਭਵਤੁ ਸੁਰਕ੍ਸ਼਼ਾ
ਭਵਤੁ ਕਦਾ ਨ ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਭਾਗ੍ਯੰ ਤੇ ਬਾਧਿਤਮ੍ || ੭
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਸਖਿ ਪਰਿਚਿਤਪਦਰਵਮੇਤਮ੍
ਛਾਯਯਾ(ਅ)ਪਿ ਤਨੁਸੌਸ਼਼੍ਠਵਮੁਕ੍ਤਮ੍
ਦਰ੍ਸ਼ਨਾਯ ਤੇ ਰਾਮਾਗਮਨਮ੍
ਅਤਃ ਸਲੱਜੰ ਪ੍ਰਿਯਸਖਿ ਨੂਨੰ ਕੱਚਿਤ੍ ਤੇ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ?੮
੧੩
BACK TO TOP
੧੪ ਮਾ ਲਙ੍ਘਯ ਵਚਨਮ੍
’ਸੀਤਾਨਾਥੋ ਭੂਸ਼਼ਯਿਤਾ ਸ਼੍ਵੋ(ਅ)ਯੋਧ੍ਯਾਸਿੰਹਾਸਨਮ੍(ਅ)
ਏਨਯਾ ਵਾਰ੍ਤਯਾ ਪ੍ਰਾਸਾਦੇਨ ਸਹ ਨਗਰਮਪਿ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮ੍ | ਪ੍ਰਜਾਜਨਾਃ
ਆਨਨ੍ਦੋਤ੍ਸਵੇ ਨਿਮਗ੍ਨਾਃ | ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਇਵ ਸੁਮਿਤ੍ਰਾ, ਤਥਾ ਕੈਕੇਯੀ ਅਪਿ ਮੁਦਾਨ੍ਵਿਤੇ ਜਾਤੇ |
ਤਥਾਪਿ ਮਨ੍ਥਰਾ ਨਾਮ ਕਾਚਿਤ੍ ਕੁਬ੍ਜਾ ਦਾਸੀ ਕੈਕੇੱਯਾਯਃ ਮਨਃ ਕਲੁਸ਼਼ਿਤੰ
ਕੁਰ੍ਵਤੀ ਪ੍ਰਾਹ, ’ਯਤਃ ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥਃ ਭਰਤੇ ਮਾਤੁਲਗ੍ਰੁʼਹੇ ਦੂਰੇ ਗਤੇ
ਸਤਿ ਰਾਮੇ ਰਾਜ੍ਯਾਭਿਸ਼਼ੇਕੰ ਕੁਰੁਤੇ, ਤਤਃ ਤਸ੍ਯ ਮਨਸਿ ਕਿਮਪਿ ਕੈਤਵੰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ |
ਵਸ੍ਤੁਤਃ ਭਰਤਃ ਰਾਜ੍ਯੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਾਪਯਿਤਵ੍ਯਃ, ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ਼੍ਚ ਅਪਸਾਰਯਿਤਵ੍ਯਃ | (ਅ)
ਪ੍ਰਥਮੰ ਕੈਕੇਯੀ ਤਾਮ੍ ਅਹਸਤ੍ ਅਨਿਨ੍ਦੱਚ | ਤਥਾਪਿ ਸ਼ਨੈਃ ਸ਼ਨੈਃ
ਮਨ੍ਥਰਾਕਲ੍ਪਿਤੰ ਵਿਸ਼਼ੰ ਤਸ੍ਯਾਃ ਬੁੱਧੌ ਆਰੂਢਮ੍ | ਮਨ੍ਥਰਾਯਾਃ
ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਤੇਨ ਤਸ੍ਯਾਃ ਮਨਸਿ ਅਸੂਯਾ ਸਮੁਤ੍ਪੰਨਾ | ਸਾ ਸਕ੍ਰੋਧੰ ਦਸ਼ਰਥਮ੍
ਉਪਾਲਭਮਾਨਾ ਵ੍ਯਾਹਰਤ੍,
ਕੈਕੇਯੀ
ਮਾ ਲਙ੍ਘਯ ਵਚਨੰ ਪ੍ਰਭੋ ਮੇ, ਮਾ ਲਙ੍ਘਯ ਵਚਨਮ੍
ਵਿਤਰ ਨਾਥ ਮੇ ਭਰਤੇ ਰਾਜ੍ਯੰ, ਰਾਮੇ ਵਨਵਾਸਮ੍ ||
ਨਾਪੇਕ੍ਸ਼਼ੇ ਤਵ ਦਯਾਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਮ੍
ਆਦੌ ਪਾਲਯ ਸ੍ਵਦੱਤਸ਼ਬ੍ਦਮ੍
ਮਾਤੁਲਗੇਹਾਤ੍ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਨਯ ਮੇ ਭਰਤਮਿਹ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍ || ੧
ਸੁਤਰਾਗਾਦਿਵ ਭ੍ਰਸ਼਼੍ਟਮਤਿਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਕੁਰੁਸ਼਼ੇ ਕਸ੍ਮਾਤ੍ ਵਦ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪਮ੍
ਸ਼ੋਭਤੇ(ਅ)ਥ ਕਿੰ ਵਚਨਵਿਘਾਤੋ ਰਘੁਵੀਰਸ੍ਯੈਵਮ੍ ?੨
ਸ਼ਮ੍ਬਰੇਣ ਤੇ ਜਾਤੰ ਘੋਰਮ੍
ਦਣ੍ਡਕੇ ਵਨੇ ਰਣਮਿਨ੍ਦ੍ਰਾਰ੍ਥਮ੍
ਕੇਨ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਦਾ ਰਥੇ ਤੇ ਹਸ੍ਤਾਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍ ?੩
ਸਙ੍ਗਰੇ ਤਦਾ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਵਿਜਯਮ੍
ਅਪਿ ਸ੍ਮਰਸਿ ਵਾ ਤ੍ਵਯਾ ਕਿਮੁਕ੍ਤਮ੍ ?
ਪ੍ਰਿਯੇ ਪ੍ਰਦੱਤੰ ਵਰਦ੍ਵਯੰ ਤੇ, ਕਥਯ ਕਿਮਭਿਲਸ਼਼ਿਤਮ੍ ?੪
ਵਨਿਤੋਚਿਤਚਾਤੁਰ੍ਯੇਣਾਹਮ੍
ਅਰਕ੍ਸ਼਼ਮਦ੍ਯਾਪਿ ਚ ਤਦ੍ਵਚਨਮ੍
ਅਦ੍ਯ ਤੁ ਯਾਚੇ ਵਰਦ੍ਵਯਮਹੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੋਚਿਤਸਮਯਮ੍ || ੫
ਯੱਛ ਵਰਾਭ੍ਯਾਮਧੁਨਾ ਮਹ੍ਯਮ੍
ਸਿੰਹਾਸਨਮੇਤਦ੍ ਭਰਤਾਰ੍ਥਮ੍
ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਾਬ੍ਦੰ ਵਿਜਨੇ ਵਾਸੰ ਰਾਮਾਯ ਚ ਤੂਰ੍ਣਮ੍ || ੬
ਪਕ੍ਸ਼਼ਪਾਤਿ ਤਵ ਪ੍ਰੇਮੈਵੇਦਮ੍
ਅਸ੍ਮਿਨ੍ ਨ ਸਹੇ ਤ੍ਵਧਿਕੰ ਵੋਨਮ੍
ਉਦਾਰਵਚਸਾ ਵਰੌ ਪ੍ਰਦੱਤਾਵਥ ਕਿੰ ਨਿਃਸ਼੍ਵਸਿਤਮ੍ ?੭
ਪ੍ਰਾਸਾਦਾੰਨਿਸ਼਼੍ਕਾਸਯ ਰਾਮਮ੍
ਉੱਲਙ੍ਘਯ ਵਾ ਰਘੁਕੁਲਧਰ੍ਮਮ੍
ਲਭਸ੍ਵਾਥ ਵਾ ਯਸ਼ਃ ਪਾਲਯੰਨਾਤ੍ਮੋਦਿਤਵਚਨਮ੍ || ੮
ਮੂਰ੍ੱਛਾ(ਅ)ਸਤ੍ਯਾ ਬਾਸ਼਼੍ਪਮਲੀਕਮ੍
ਸਮ੍ਪਦਿ ਸਕ੍ਤੋ ਰਾਮੋ ਨੂਨਮ੍
ਤਦਾਰਾਧਨੰ ਕੇਵਲਮੇਕੰ ਪ੍ਰਬਲੰ ਤੇ ਵ੍ਯਸਨਮ੍ || ੯
ਸੀਦਤੁ ਗਗਨੰ, ਦਲਤੁ ਧਰਾ ਵਾ
ਵਾਰੰ ਵਾਰੰ ਕੁਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯਰ੍ਥਨਾ ?
ਵਰਪਰਿਪੂਰ੍ਤਿੰ ਵਿਨਾ ਨ ਚਰਮੰ ਨਿਃਸ਼੍ਵਸਿਮਿ ਸ਼੍ਵਾਸਮ੍ || ੧੦
੧੪
BACK TO TOP
੧੫ ਰਾਮ, ਮਾ ਯਾਹਿ ਵਨੰ ਘੋਰਮ੍
’ਮਾ ਲਙ੍ਘਯ ਵਚਨੰ ਪ੍ਰਭੋ ਮੇ(ਅ)
ਇਤਿ ਕਠੋਰੈਃ ਸ਼ਬ੍ਦੈਃ ਕੈਕੇਯੀ ਵਾਰੰ ਵਾਰੰ ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਮਸ੍ਤਕੇ
ਵਜ੍ਰਪ੍ਰਹਾਰਾਨ੍ ਇਵ ਅਕਰੋਤ੍ | ਪਰਮਾਂ ਕਰੁਣਾਵਸ੍ਥਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ ਸਃ ਤਾਂ
ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਤ, ਤਸ੍ਯਾਃ ਦਯਾਮ੍ ਅਯਾਚਤ, ਤਸ੍ਯਾਃ ਪੁਰਤਃ ਸਾਸ਼਼੍ਟਾਙ੍ਗ-
ਪ੍ਰਣਿਪਾਤਮ੍ ਅਕਰੋਤ੍, ਤਥਾਪਿ ਤਸ੍ਯਾਃ ਦੁਰਾਗ੍ਰਹਃ ਲਵਮਪਿ ਨ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣਃ |
ਕਿੰਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮੂਢਃ ਸਃ ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂ ਸ੍ਥਿਤਃ | ਤਦਾਨੀਂ ਮਨ੍ਦਿਰਦ੍ਵਾਰਮਾਗਤੰ
ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਕੈਕੇਯੀ ਆਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸ, ’ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਮ੍ ਇਹ ਆਨਯ | (ਅ)
ਅਭਿਸ਼਼ੇਕਮ੍ ਅਪੇਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਃ ਕੈਕੇਯੀਮਨ੍ਦਿਰੰ
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ | ਤਤ੍ਰ ਮ੍ਲਾਨਵਦਨਮ੍, ਅਧੋਮੁਖਮ੍, ਮੂਕੀਭੂਤੰ ਚ ਰਾਜਾਨੰ
ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਰਾਮਃ ਚਕਿਤਚਿਨ੍ਤਿਤਃ ਜਾਤਃ | ਕਟਾਕ੍ਸ਼਼ੇਣ ਏਵ ਸਃ ਕੈਕੇਯੀਂ
ਤਤ੍ਕਾਰਣੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਾਨ੍ | ਸਾ ਸਰ੍ਵੰ ਵ੍ਰੁʼੱਤਾਨ੍ਤੰ ਤਸ੍ਮੈ ਨ੍ਯਵੇਦਯਤ੍
ਅਵਦੱਚ, ’ਸਃ ਸ੍ਵਮੁਖੇਨ ਤ੍ਵਾਮ੍ ਆਖ੍ਯਾਤੁੰ ਨ ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋਤਿ | ਤਥਾਪਿ
ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਃ ਰਾਜ੍ਯੰ ਭਰਤੇਨ ਲਬ੍ਧਵ੍ਯੰ, ਤ੍ਵਯਾ ਚ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ
ਵਨੇ ਵਸ੍ਤਵ੍ਯਮ੍ ਇਤਿ ਸ ਇੱਛਤਿ | (ਅ) ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥਃ ਤੁ ਸ੍ਵਯੰ ਕਿਮਪਿ
ਵਕ੍ਤੁੰ ਨ ਸ਼ਸ਼ਾਕ | ਤਦਾ ਤਸ੍ਯ ਮੌਨਮ੍ ਏਵ ਤਸ੍ਯ ਸੰਮਤਿਃ ਇਤਿ ਵਿਮ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ
ਰਾਮਃ ਅਵਿਲਮ੍ਬੇਨਵਨਗਮਨਾਯ ਸਿੱਧਃ | ਵ੍ਰੁʼੱਤਾਨ੍ਤਮੇਤੰ ਜਨਨ੍ਯੈ ਨਿਵੇਦਯਿਤੁੰ
ਸਃ ਕੌਸਲ੍ਯਾਃ ਮਨ੍ਦਿਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ |
ਧਵਲਵੇਸ਼਼ੰ ਪਰਿਧਾਯ ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਅਗ੍ਨਯੇ ਆਹੁਤਿਮ੍ ਅਰ੍ਪਯਨ੍ਤੀ ਸ਼ੁੱਧਾਸਨੇ
ਉਪਵਿਸ਼਼੍ਟਾ ਆਸੀਤ੍ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਮ੍ ਆਗਤੰ ਵਿਲੋਕ੍ਯ ਪ੍ਰਮੁਦਿਤਾ ਸਾ ਤਸ੍ਮੈ ਆਸਨਮ੍
ਅਦਦਾਤ੍ | ਤਥਾਪਿ ਰਾਮਃ ਨ ਕੇਵਲੰ ਆਸਨੰ ਨ ਜਗ੍ਰਾਹ, ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ
’ਪਿਤ੍ਰਾਜ੍ਞਾਮ੍ ਅਨੁਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਅਹੰ ਵਨਵਾਸਾਯ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਃ(ਅ) ਇਤਿ
ਸਃ ਤਸ੍ਯੈ ਅਕਥਯਤ੍ | ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਹਤਬੁੱਧਾ ਇਵ ਜਾਤਾ | ਕੈਕੇੱਯਾਃ ਦੁਰਾਗ੍ਰਹਃ,
ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਵਰਪ੍ਰਦਾਨਮ੍, ਰਾਮਸ੍ਯ ਚ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਪਾਲਨਨਿਗ੍ਰਹਃ
ਏਤਤ੍ ਕਿਮਪਿ ਬੋੱਧੁੰ ਸਾ ਨ ਸ਼ਸ਼ਾਕ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਦ੍ਰੁʼਢਮ੍ ਆਲਿਙ੍ਗ੍ਯ
ਸਾ ਆਰ੍ਤਸ੍ਵਰੇਣ ਆਹ -
ਕੌਸਲ੍ਯਾ -
ਉੱਲਙ੍ਘ੍ਯੇਮੰ ਜਨਨੀਸ੍ਨੇਹੰ ਦੇਹਲ੍ਯਾ ਸਹਿਤਮ੍
ਰਾਮ, ਮਾ ਯਾਹਿ ਵਨੰ ਘੋਰਮ੍ ||
ਵ੍ਰਤੈਰਗਣਿਤੈਃ ਸੁਤ ਜਾਤਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਸੁਖਮਦਦਾਃ ਕਿੰ ਦੁਃਖਾਯੈਵਮ੍ ?
ਕਣ੍ਠਗਤਾ ਮੇ ਪ੍ਰਾਣਾਸ੍ਤਨੁਰਪ੍ਯਾਕ੍ਰਨ੍ਦਤਿ ਕਰੁਣਮ੍ || ੧
ਮੂਢਸਪਤ੍ਨੀ ਕੈਕੇਯੀ ਸਾ
ਅਬਲਾ ਸਾ ਨਨ੍ਵਹਮਿਵ ਮਾਤਾ
ਆਦੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਕਿੰ ਵਨਗਮਨਾਰ੍ਥੰ ਨਿਜਪੁਤ੍ਰੰ ਭਰਤਮ੍ ?੨
ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਤੁ ਕਾਮੰ ਤਦਕ੍ਸ਼਼ਿਯੁਗਲਮ੍
ਭੁਨਕ੍ਤੁ ਭਰਤੋ ਸੁਖੇਨ ਰਾਜ੍ਯਮ੍
ਪ੍ਰਹਿਣੋਤਿ ਤ੍ਵਾਂ ਕੁਤੋ ਵੈਰਿਣੀ ਵ੍ਰੁʼਥੈਵ ਕਾਨ੍ਤਾਰਮ੍ ?੩
ਅਧੁਨਾ ਕਥਯੇ ਯਦਨਿਰ੍ਵਾਚ੍ਯਮ੍
ਅਸੌ ਪ੍ਰਿਯਤਰਾ ਤਸ੍ਯ ਮਦਧਿਕਮ੍
ਕਸ੍ਮਾਯਪਿ ਨਾਦ੍ਯਾਵਧਿ ਕਥਿਤੰ ਮੂਕਮਿਦੰ ਦੁਃਖਮ੍ || ੪
ਤਦੀਯਨਯਨਾਨਲਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤਮ੍
ਕਥੰਚਿਦਾਯੁਰ੍ਮਯਾ ਯਾਪਿਤਮ੍
ਆਸ੍ਥਿਤਮਾਸੀਤ੍ ਸ਼ਾਸਨੇ ਤੁ ਤੇ ਤਸ੍ਯਾਨ੍ਤੇ ਸ਼ਮਨਮ੍ || ੫
ਉਪਦਿਸ਼ਾਮਿ ਤੇ ਕਥੰ ਤ੍ਵਧਰ੍ਮਮ੍ ?
ਤੋਸ਼਼ਯਸ੍ਵ ਤੇ ਜਨਕਮਵਸ਼੍ਯਮ੍
ਲਭਸ੍ਵ ਤਾਵੱਤਸ੍ਯਾਨੁਮਤਿੰ ਨੇਤੁੰ ਮਾਂ ਵਿਪਿਨਮ੍ || ੬
ਕਥੰ ਧ੍ਰਿਯੇ ਸੁਤ, ਤ੍ਵਯਾ ਵਿਨਾ(ਅ)ਹਮ੍ ?
ਕਥੰ ਸਹੇ ਤਵ ਰਾਘਵ ਵਿਰਹਮ੍ ?
ਜਮਦਗ੍ਨਿਸਮਸ੍ਤਾਤਸ੍ਤੇ ਕਿੰ ਮਮ ਨਾਦਿਸ਼ਤਿ ਵਧਮ੍ ?੭
ਕਰੇਣ ਤਵ ਮੇ ਪ੍ਰਯੱਛ ਮਰਣਮ੍
ਵ੍ਰੁʼਣੀਸ਼਼੍ਵ ਰਾਜ੍ਯੰ ਵਾ ਵਨਵਾਸਮ੍
ਅਦੇਹਾ ਤਦਾ ਤ੍ਵਦਨੁਗਾਮਿਨੀ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਨਿਸ਼ਮ੍ || ੮
੧੫
BACK TO TOP
੧੬ ਰਾਮਾਦਪਰਃ ਕੁਰੁਤੇ ਕੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਸ਼ਾਸਨਮ੍ ?
’ਰਾਮ ਮਾ ਯਾਹਿ ਵਨੰ ਘੋਰਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਕੌਸਲ੍ਯਯਾ ਵਾਰੰ ਵਾਰੰ ਵਿਵਿਧੰ ਵਿਜ੍ਞਪ੍ਤੋ(ਅ)ਪਿ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ
ਸ੍ਵਨਿਸ਼੍ਚਯਾਤ੍ ਨ ਵਿਰਰਾਮ | ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ ਸਃ ਤਾਮ੍ ਏਵ ਵਿਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸ,
’ਮ੍ਬ, ਮਮ ਵਨਵਾਸਗਮਨਸ੍ਯ ਆਘਾਤੇਨ ਮਹਾਰਾਜਃ ਦਸ਼ਰਥਃ
ਆਦੌ ਏਵ ਨਿਤਰਾਂ ਸ਼ੋਕਮਗ੍ਨਃ | ਏਵੰ ਸ੍ਥਿਤੇ ਤਵਾਪਿ ਮਯਾ ਸਹ
ਅਰਣ੍ਯਗਮਨਮ੍ ਉਚਿਤੰ ਨ ਮਨ੍ਯੇ | (ਅ) ਏਸ਼਼ਾ ਰਾਮਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ
ਕੌਸਲ੍ਯਾਯਾਃ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਅਨੁੱਲਙ੍ਘਨੀਯਾ ਅਭਵਤ੍ | ਤਥਾਪਿ ਕਿਮਪਿ
ਅਨੁਕ੍ਤ੍ਵੈਵ ਏਤਤ੍ ਸਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਤਦ੍ ਅਸਹਮਾਨਃ
ਸਕ੍ਰੋਧਮਾਹ -
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ -
ਰਾਮਾਦਪਰਃ ਕੁਰੁਤੇ ਕੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਸ਼ਾਸਨਮ੍ ?
ਖਡ੍ਗਕਰਃ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ੇ(ਅ)ਹੰ ਤੰਨਨੁ ਸ੍ਵਯਮ੍ ||
ਪ੍ਰਭੁਰਪਿ ਹੇ ਰਾਮ ਕਥੰ ਮੋਹਜਾਲਪਤਿਤਸ੍ਤ੍ਵਮ੍ ?
ਕਥਯੇ ਤੇ ਪਾਪਮਹੰ ਪਾਪਿਨਾਂ ਸ੍ਫੁਟਮ੍ || ੧
ਨੈਵ ਵਰੰ, ਨ ਚ ਵਚਨੰ, ਕੈਕੇਯੀੱਛਤਿ ਰਾਜ੍ਯਮ੍
ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਧੋ ਮਨੁਤੇ ਤਾਂ ਭੂਪਤਿਃ ਪਰਮ੍ || ੨
ਸੁਤਘਾਤੰ ਵਾਞ੍ਛਨ੍ਤੌ ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੌ ਨੁ ਤੌ ਪਿਤਰੌ
ਵਚਨਮਸੌ ਦੱਤੰ ਤੇ ਲਙ੍ਘਤੇ ਕਥਮ੍ ?|| ੩
ਵਿਸ਼਼ਯਸੁਖਾਸਕ੍ਤੋ(ਅ)ਯੰ ਲਙ੍ਘਯਤੇ ਨਿਜਵਚਨਮ੍
ਸਰ੍ਵਥਾ ਤੁ ਪਾਲਯਤੇ ਸ੍ਤ੍ਰੀਦੁਰਾਗ੍ਰਹਮ੍ || ੪
ਕੈਕੇਯੀਦੱਤਵਰੌ ਕਥਮੇਤਾਵਦ੍ਯ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤੌ ?
ਅਦ੍ਯਾਵਧਿ ਨੈਸ਼਼ ਤਥਾ ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ ਕਥਮ੍ ?੫
ਮੱਤਮਤਙ੍ਗਜਵੱਤੇ ਦੈਵਮਿਹਾਭਿਕ੍ਰਮਤੇ
ਵਿਦਧੇ(ਅ)ਹੰ ਤਸ੍ਯ ਰਾਮ, ਰੱਜੁਬਨ੍ਧਨਮ੍ || ੬
ਸ੍ਵੀਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਰਾਜਪਦੰ, ਕੁਰੁਤੇ ਕੋ(ਅ)ਪ੍ਯਥ ਵਿਘ੍ਨਮ੍
ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਿ ਯਮਸਦਨੰ ਤੰ ਚ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ || ੭
ਆਗੱਛਤੁ ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੰ ਤਰ੍ਜਯਾਮਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮ੍
ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਚ ਵ੍ਰੁʼੱਧਪਿਤਾ ਕਿੰ ਕਰੋਤ੍ਯਯਮ੍ || ੮
ਸ਼ਤਸ਼ਤਸ਼ਃ ਸ਼ਰਦਸ੍ਤ੍ਵੰ ਰਾਘਵ ਪਾਲਯ ਭੁਵਨਮ੍
ਸਿੱਧਸ੍ਤੇ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍ || ੯
ਆਯਾਨ੍ਤੰ ਦਣ੍ਡਯਤੇ ਭ੍ਰਾਤਾ ਨ ਚ ਦਾਸਸ੍ਤੇ
ਤਵ ਮਾਤੁਃ ਸ਼ਪਥੇਨਾਭਿਸ਼੍ਰੁʼਣੋਮ੍ਯਹਮ੍ || ੧੦
੧੬
BACK TO TOP
੧੭ ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਰਾਮਸ੍ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਸੀਤਾ
’ਰਾਮਾਦਪਰਃ ਕੁਰੁਤੇ ਕੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਸ਼ਾਸਨਮ੍ ?(ਅ)
ਇਤਿ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ ਤਰ੍ਜਯਨ੍ਤੰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਕਥੰ ਕਥਮਪਿ
ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯਾਮਾਸ | ਤਦਨਨ੍ਤਰੰ ਸਃ ਸੀਤਾਯਾਃ ਮਨ੍ਦਿਰੰ ਪ੍ਰਾਪ | ਤਸ੍ਯੈ
ਸਰ੍ਵੰ ਵ੍ਰੁʼੱਤਾਨ੍ਤੰ ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਸਃ ਵਨਗਮਨਾਯ ਤਸ੍ਯਾਃ ਅਨੁਜ੍ਞਾਮ੍
ਯਯਾਚੇ | ਤੱਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਸ੍ਯ ਸੀਤਾ ਉਵਾਚ -
ਸੀਤਾ -
ਆਮਨ੍ਤ੍ਰਯਸੇ ਕੁਤੋ ਮਾਂ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ?
ਯਤ੍ਰ ਸ ਰਾਮਸ੍ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਸੀਤਾ ||
ਯਾਸਿ ਵਿਭੋ, ਤ੍ਵੰ ਯੇਨਾ(ਅ)ਪਿ ਪਥਾ
ਪ੍ਰਯਾਮਿ ਪੁਰਤਸ੍ਤੇਨੈਵ ਪਥਾ
ਵਨਵਾਸਾਦਪਿ ਨਾਹੰ ਭੀਤਾ
ਸਮੀਪੇ ਹਿ ਤ੍ਵੰ ਭਾਗ੍ਯਵਿਧਾਤਾ || ੧
ਮਮ ਸਾੰਨਿਧ੍ਯੇ ਤ੍ਵਯਿ ਸਤਿ ਨਾਥੇ
ਪ੍ਰਾਸਾਦਾਦਪਿ ਤੋਸ਼਼ੋ ਵਿਪਿਨੇ
ਸਿੰਹਸਨਤਾਂ ਸ਼ਿਲਾ(ਅ)ਪ੍ਯੇਸ਼਼੍ਯਤੇ
ਯਦਾ(ਅ)ਧਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾ ਨਨੁ ਸਾ ਭਵਤਾ || ੨
ਪਸ਼ਵੋ, ਦਨੁਜਾ ਅਦਯਾ ਵਿਪਿਨੇ
ਭਯੰ ਨ ਤੇਭ੍ਯੋ ਮਨਸੀਸ਼਼ਨ੍ਮੇ
ਪਸ਼੍ਚਾਦਗ੍ਰੇ ਚਾਪਧਰੌ ਮੇ
ਯਾਵਦ੍ ਯਾਤਃ ਸ਼ਰਧਿੰ ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ || ੩
ਯਤ੍ਪਦਲਾਭੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ
ਲੀਨਾ(ਅ)(ਅ)ਸਮਹੰ ਧਰਣੀਜਠਰੇ
ਤਤ੍ਪਦਵਿਰਹਃ ਕਥੰ ਕਾਰ੍ਯਤੇ ?
ਦਿਸ਼ਸਿ ਕੁਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਦਿਵ੍ਯਮਿਦੰ ਮਾ ?੪
ਕਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸਦਨੇ ਨਿਵਸੇਯਮ੍ ?
ਵਿਰਹਾਗ੍ਨੌ ਕਿੰ ਮੁਧਾ ਜ੍ਵਲੇਯਮ੍ ?
ਛਤ੍ਰੰ ਭਰਤੇ ਕਿੰ ਪਸ਼੍ਯੇਯਮ੍ ?
ਕਿਮਹੰ ਕੁਰ੍ਯਾਂ ਦਾਸ੍ਯੰ ਚ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ?|| ੫
ਅਪਿ ਕੈਕੇੱਯਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਸ੍ਤ੍ਰਿਵਰਾਃ ?
ਅਪਿ ਤਵ ਚਿੱਤੇ ਵਸਤਿ ਮਨ੍ਥਰਾ ?
ਸਨ੍ਤਾਪਯਸੇ ਕੁਤੋ ਮਾਂ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ?
ਤ੍ਯਜ੍ਯਤੇ ਤ੍ਵਯਾ ਕਿਮਹਮਨਾਥਾ ?੬
ਵਨਵਾਸੋ ਮਮ ਭਵਤਿ ਲਲਾਟੇ
ਅਵਗਤਮੇਤਨ੍ਮਯਾ ਸ਼ੈਸ਼ਵੇ
ਮਨੁਜਜੀਵਨੇ ਸੁਖਦੁਃਖਮਯੇ
ਵ੍ਯਥਾ ਸੁਖਯਤੇ ਪ੍ਰੀਤਿਸਙ੍ਗਤਾ || ੭
ਬਨ੍ਧਨਮੇਤਤ੍ ਸ਼ਤਜਨ੍ਮੀਯਮ੍
ਵਿੱਛੇਦਯ ਤ੍ਵੰ ਛਿਨਦ੍ਮਿ ਨਾਹਮ੍
ਆਗੱਛਾਮਿ ਤ੍ਵਯਾ ਸਹ ਵਨਮ੍
ਕਿੰ ਨ ਚ ਜਾਯਾ ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਰਭਿੰਨਾ ?੮
ਪਤਿਰ੍ਹਿ ਛਾਯਾ ਪਤਿਰਵਤੰਸਮ੍
ਪਤਿਪਦਪੂਜਨਮਖਣ੍ਡਮਨਿਸ਼ਮ੍
ਆਰ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਮਿਦੰ ਜੀਵਨਮ੍
ਵਿਘ੍ਨੰ ਕੁਰੁਸ਼਼ੇ ਤਤ੍ਰ ਕਿੰ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ?੯
ਮੌਨੰ ਭਜਸੇ ਕੁਤਸ੍ਤ੍ਵਮਧੁਨਾ ?
ਕਤਿਵਾਰਮਹੰ ਨਮਾਮਿ ਸ਼ਿਰਸਾ ?
ਅਹੰ ਜਲ੍ਪਤੀ ਕ੍ਵਚਿਦਪਰਾੱਧਾ
ਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਕਿੰ ਨਾਹੰ ਭਵਤਾ ?੧੦
੧੭
BACK TO TOP
੧੮ ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਕ, ਸ੍ਥਾਪਯ ਚ ਰਥਮ੍
’ਯਤ੍ਰ ਸ ਰਾਮਸ੍ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਸੀਤਾ(ਅ) ਏਤੰ ਸੀਤਾਯਾਃ ਨਿਰ੍ਧਾਰੰ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ
ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਃ ਤਸ੍ਯਾਃ ਤੇਨ ਸਹ
ਵਨਗਮਨਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾਂ ਵਿਹਨ੍ਤੁੰ ਨ ਸ਼ਸ਼ਾਕ | ਸਃ ਅਵਦਤ੍, ’ਸੀਤੇ,
ਏਸ਼਼ ਤੇ ਸੰਕਲ੍ਪਃ ਉਭਯਯੋਃ ਕੁਲਯੋਃ ਭੂਸ਼਼ਣਪ੍ਰਦਃ | ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਤੇ
ਦੂਕੁਲਾਨਿ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਣਿ ਵਿਪ੍ਰੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯੱਛ, ਵਨਪ੍ਰਯਾਣਾਰ੍ਥੰ ਚ
ਉਦ੍ਯਤਾ ਭਵ | (ਅ) ਅਨਨ੍ਤਰੰ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਸੀਤਾ ਚ ਵਨਵਾਸਾਰ੍ਥੰ
ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਾਃ | ਤ੍ਰਯੋ(ਅ)ਪਿ ਤੇ ਰਾਜਵੇਸ਼਼ੰ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯ ਵਲ੍ਕਲਾਨਿ ਪਰਿਦਧੁਃ
. ਸਕਲਾਨ੍ ਗੁਰੁਜਨਾਨ੍, ਨਗਰਜਨਾਨ੍, ਸਚਿਵਾਨ੍, ਸੇਵਕਾਨ੍,
ਮਾਤਰੌ, ਸ਼ਤ੍ਰੁਘ੍ਨੰ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਃ ਚ ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਤੇ ਰਥੰ ਆਰੋਹਨ੍ |
ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰੇਣ ਰਥਃ ਪ੍ਰਚੋਦਿਤਃ | ਰਥੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤੇ ਤੁ ਪ੍ਰਜਾਜਨਾਨਾਂ
ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ੋਭਃ ਸ਼ਬ੍ਦਰੂਪੇਣ ਪ੍ਰਕਟਃ ਅਭਵਤ੍ | ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਮ੍ ਆਹੂਯ ਤੇ ਤੰ
ਰਥੰ ਸ੍ਥਾਪਯਿਤੁੰ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਨ੍ਤ -
ਅਯੋਧ੍ਯਾਪ੍ਰਜਾਜਨਾਃ :
ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਃ :
ਰਾਮੋ(ਅ)ਨੁਸਰਤਿ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਪਥਮ੍
ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਕ, ਸ੍ਥਾਪਯ ਚ ਰਥਮ੍ ||
ਤਿਸ਼਼੍ਠਤੁ ਸੀਤਾ, ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਰਘੁਪਤੇ
ਯਾਵਦ੍ ਭਾਲੇ ਪਦਰਜੋ(ਅ)ਰ੍ਪ੍ਯਤੇ
ਭਵਤਿ ਕਿਮੇਤਤ੍ ਤਰ੍ਕਾਤੀਤਮ੍ || ੧
ਅਤ੍ਰਾ(ਅ)(ਅ)ਗਨ੍ਤਾ ਰਾਮਸ਼ਾਸਨਮ੍
ਅਦ੍ਯਾਪਿ ਚ ਤੰਨਯਨੇ ਸ੍ਵਪ੍ਨਮ੍
ਮਨੋਰਥੋ(ਅ)ਸੌ ਭਗ੍ਨੋ(ਅ)ਕਾਣ੍ਡਮ੍ || ੨
ਸ਼੍ਯਾਮੰ ਗਗਨੰ ਰਘੁਨਾਥੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਉਸ਼਼ਃਪ੍ਰਭਾ ਸੀਤਾਦੇਵੀਯਮ੍
ਅਪਿ ਨੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇਤੇ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਾਬ੍ਦਮ੍ ?੩
ਲੁਪ੍ਤੇ ਛਤ੍ਰੇ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਾਬ੍ਦਮ੍
ਅਤ੍ਰ ਤਮਿਸ੍ਰਾ ਤਾਵਤ੍ਕਾਲਮ੍
ਅਤਿਜੀਵਤਿ ਕਿੰ ਮੂਰ੍ੱਛਿਤਨਗਰਮ੍ ?੪
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ :
ਕੈਕੇਯੀ ਸਾ ਕੁਤ੍ਰ ਵਿਨਸ਼਼੍ਟਾ ?
ਦੁਰ੍ਗਤਿਮੇਤਾਂ ਪਸ਼੍ਯਤੁ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾ
ਨਾਨਰ੍ਥੋ(ਅ)ਯੰ ਤਦੀਯਚਰਿਤਮ੍ || ੫
ਵਿਤਰਤੁ ਭਰਤੇ ਰਾਜ੍ਯਪਦੰ ਸਾ
ਕਿਨ੍ਤੁ ਜਯਸ਼੍ਰੀ ਰਾਘਵਮਨੁਗਾ
ਪ੍ਰਥਮਮਯੋਧ੍ਯਾ ਪਰਾਜਿਤੇਯਮ੍ || ੬
ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਃ :
ਉਭੌ ਮੂਰ੍ੱਛਿਤਾਵਿਹ ਤੇ ਪਿਤਰੌ
ਕ੍ਵ ਯਾਸਿ ਰਾਘਵ ਵਿਹਾਯ ਦੀਨੌ ?
ਨਯਾਤ੍ਮਨਾ ਸਹ ਨਗਰਮਥਾਨਮ੍ || ੭
ਅਸ਼੍ਰੁਪਟੇਨਾਵ੍ਰੁʼਤੇ ਲੋਚਨੇ
ਵਚ ਰਾਘਵੋ ਵਾ ਰਥੋ ਵਰ੍ਤਤੇ ?
ਕਣ੍ਠੇ ਰੁੱਧੰ ਕਮ੍ਪਿਤਵਚਨਮ੍ || ੮
੧੮
BACK TO TOP
੧੯ ਜਯ ਗਙ੍ਗੇ ਜਯ ਜਹ੍ਨੁਸੁਤੇ
’ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਕ, ਸ੍ਥਾਪਯ ਚ ਰਥਮ੍(ਅ)
ਏਸ਼਼ਾ ਨਗਰਜਨਾਨਾਂ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਰਥੰ
ਰੋੱਧੁੰ ਨਾਸ਼ਕ੍ਨੋਤ੍ | ਸਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਸੀਤਃ ਰਾਮਃ ਵੇਗੇਨ
ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਃ ਬਹਿਃ ਜਗਾਮ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਦਿਨੇ ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਮ੍ ਏਕਸ੍ਮਿਨ੍
ਅਪਿ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਨ ਅਗ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤਃ, ਨ ਵਾ ਦੀਪਃ ਪ੍ਰਜ੍ਵਲਿਤਃ ਨ ਵਾ
ਅੰਨਮ੍ ਅਪਚ੍ਯਤ | ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕਜਲਾ ਤਟਿਨੀ ਇਵ ਸਾ ਨਗਰੀ ਸ਼ੂਨ੍ਯਾ
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਸ੍ਮ | ਨਗਰਾਤ੍ ਬਹਿਃ ਆਗਤਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਅਯੋਧ੍ਯੋਨ੍ਮੁਖੋ
ਭੂਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦੇਵਤਾਂ ਪ੍ਰਣਮਾਮ, ਨਗਰਸੀਮਾਪਰ੍ਯਨ੍ਤਮ੍
ਆਯਾਤਾਨ੍ ਨਗਰਜਨਾਨ੍ ਚ ਆਮਨ੍ਤ੍ਰਯਾਮਾਸ | ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਰਥਃ
ਪੁਨਃ ਪੁਰਤਃ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਃ |
ਕ੍ਰਮੇਣ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਵੇਰਪੁਰੰ ਪ੍ਰਾਪ |
ਨਿਸ਼਼ਧਾਧਿਪਤਿਃ ਗੁਹਃ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸ੍ਵਾਗਤੰ ਵ੍ਯਾਜਹਾਰ | ਰਾਮ-
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਸੀਤਾਃ ਤਾਂ ਯਾਮਿਨੀਂ ਇਡ੍ਗੁਦੀਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਅਧਸ੍ਤਾਤ੍ ਨਿਨ੍ਯੁਃ |
ਅਨ੍ਯੇਦ੍ਯੁਃ ਪ੍ਰਾਤਃ ਗੁਹਃ ਨੌਕਾਮੇਕਾਮ੍ ਅਸੱਜਯਤ੍ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ
ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਮ੍ ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਞ੍ਚਕਾਰ ਸ੍ਵਯੰ ਚ
ਸੀਤਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਨੌਕਾਮ੍ ਆਰੁਰੋਹ | ਨੌਕਾਂ
ਚਾਲਯਨ੍ਤਃ ਨਾਵਿਕਾਃ ਗਾਤੁਮ੍ ਆਰਭਨ੍ਤ -
ਨਿਸ਼਼ਾਦਰਾਜੋ ਗੁਹ : ਨਾਵਿਕਾਸ਼੍ਚ
ਹੇ ਨੌਕੇ ਮਾ ਗਮਃ ਪ੍ਰਤੀਪੰ ਗਙ੍ਗੇ ਮਾ ਧਾਰਯ ਪੂਰਮ੍ |
ਰਾਮਨਾਮ ਗਾਯਨ੍ਤੋ ਰਾਮੰ ਨਿਰ੍ਗਮਯਾਮੋ(ਅ)ਪਰਤੀਰਮ੍ ||
ਜਯ ਗਙ੍ਗੇ ਜਯ ਜਹ੍ਨੁਸੁਤੇ,
ਜਯਜਯ ਰਾਮ ਦਸ਼ਰਥੇ
ਦੁਰ੍ਦੈਵਸ੍ਯਾਘਾਤਮਿਮਮ੍
ਪਰਿਹਰਾਮ ਵਿਪ੍ਲਵਮੇਘਮ੍
ਸ੍ਵਭਾਗ੍ਯਮਸ੍ਮਤ੍ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਹੈ ਸ੍ਵਹਸ੍ਤੇਨ ਵਯਮਤਿਦੂਰਮ੍ || ੧
ਸ਼੍ਰੀਵਿਸ਼਼੍ਣੋਰਵਤਾਰੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਕੁਰੁਤੇ ਭਕ੍ਤੰ ਭਵਪਾਰਮ੍
ਤਾਰਯਾਮਹੇ ਤਾਰਕਮੇਨੰ ਤਤ੍ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੇਣ ਤਰਾਮ ਵਯਮ੍ || ੨
ਯਤ੍ਰ ਰਾਘਵਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ
ਦਾਕ੍ਸ਼਼ਣਦਿਗ੍ ਸਾ ਪ੍ਰਵਰ੍ਧਤੇ
ਅਤ੍ਰਾ(ਅ)ਯੋਧ੍ਯਾ ਭਵੇਦਹਲ੍ਯਾ ਤਤ੍ਰ ਵਰ੍ਤ੍ਸ੍ਯਤੇ ਕਲ੍ਪਵਨਮ੍ || ੩
ਧਰ੍ਮਪਰਾਯਣਰਾਮੋ(ਅ)ਯਮ੍.
ਅਙ੍ਗੀਕੁਰੁਤੇ ਵਨਵਾਸਮ੍
ਵਯਮਪਿ ਤਸ੍ਯਾਨੁਯਾਯਿਨਃ ਕਿੰ ਨਾਚਰਾਮ ਨਿਜਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮ੍ ?੪
ਅਤਿਥਿਰਸ੍ਤੁ ਵਾ ਰਾਮਸ੍ਤਮ੍
ਨਯਾਮ ਨਾਵਾ ਪਰਤੀਰਮ੍
ਸਦ੍ ਵਾ(ਅ)ਸਦ੍ ਵਾ ਰਾਮ ਈਕ੍ਸ਼਼ਤਾਂ ਵਯੰ ਕੁਰ੍ਮਹੇ ਨਿਜਕਾਰ੍ਯਮ੍ || ੫
ਗਙ੍ਗੇ ਮਙ੍ਗਲਯੋਗੋ(ਅ)ਯਮ੍.
ਭਗੀਰਥੇਨਾਨੀਤਾ ਤ੍ਵਮ੍
ਤਸ੍ਯ ਵੰਸ਼ਜੰ ਨਯਸਿ ਵਿਧਾਤੁੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਦੇਸ਼ੰ ਸ੍ਮਰਣੀਯਮ੍ || ੬
ਪੂਤਾ ਗਙ੍ਗਾ, ਪੂਤਮਿਦਮ੍
ਰਾਮਪ੍ਰਭੁਨਾਮਸ੍ਮਰਣਮ੍
ਪ੍ਰਵਾਸਮੇਨੰ ਤ੍ਰਿਦੋਸ਼਼ਾਨ੍ਤਕੰ ਵਯੰ ਸ੍ਮਰਾਮਸ਼੍ਚਿਰਕਾਲਮ੍ || ੭
੧੯
BACK TO TOP
੨੦ ਰਚ੍ਯਤਾਮਤ੍ਰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ ਉਟਜਮ੍
’ਰਾਮਨਾਮ ਗਾਯਨ੍ਤੋ ਰਾਮੰ ਨਿਰ੍ਗਮਯਾਮ(ਅ)ਪਰਤੀਰਮ੍(ਅ)
ਏਵੰ ਗਾਯਨ੍ਤਃ ਨਾਵਿਕਾਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਗਙ੍ਗਾਪਾਰਮ੍ ਅਨਯਨ੍ |
ਤਤਃ ਪਰੰ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਸੀਤਾਃ ਦਿਨਸਮਯੇ ਮਾਰ੍ਗਮ੍ ਆਕ੍ਰਮਨ੍ਤ
ਨਿਸ਼ਾਃ ਚ ਕਸ੍ਯਚਿਤ੍ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਅਧਃ ਪਰ੍ਣਸ਼ੱਯਾਯਾਮ੍ ਅਨਯਨ੍ |
ਅਥ ਏਕਸ੍ਮਿਨ੍ ਦਿਨੇ ਸਾਯੰਕਾਲੇ ਤੇ ਭਰਦ੍ਵਾਜਮੁਨੇਃ ਆਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ |
ਭਰਦ੍ਵਾਜਃ ਤੇਭ੍ਯਃ ’ਚਿਤ੍ਰਕੁਟਃ ਪਰ੍ਵਤਃ ਨਿਵਾਸਾਰ੍ਥੰ ਯੋਗ੍ਯਃ(ਅ) ਇਤਿ
ਕਥਯਿਤ੍ਵਾ ਤਨ੍ਮਾਰ੍ਗਮਪਿ ਆਦਿਦੇਸ਼ | ਮੁਨਿਵਰ੍ਯਮ੍ ਆਪ੍ਰੁʼੱਛ੍ਯ ਰਾਮਾਦਯਃ
ਚਿਤ੍ਰਕੁਟੰ ਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ |
ਮਾਰ੍ਗੇ ਨਾਨਾਵਿਧਾਨ੍ ਅਪਰਿਚਿਤਾਨ੍ ਲਤਾਕੁਸੁਮਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍
ਪ੍ਰੁʼੱਛ੍ਯਨ੍ਤ੍ਯਾਃ ਸੀਤਾਯਾਃ ਕੁਤੂਹਲੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਅਸ਼ਮਯਤ੍ |
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਕੁਸੁਮਸ੍ਤਬਕਾਨ੍ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਜਾਯਾਯੈਃ ਅਯੱਛਤ੍ |
ਏਵੰ ਵਨਾਨ੍ਤਰਾਣਿ ਆਕ੍ਰਮ੍ਯ ਤੇ ਚਿਤ੍ਰਕੁਟੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਵਨ੍ | ਤਤ੍ਰ ਕਞ੍ਚਿਤ੍
ਸਮਤਲੰ ਰਮਣੀਯੰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੰ ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਮ੍ ਅਙ੍ਗੁਲ੍ਯਾ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੰ ਪ੍ਰਾਹ -
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਰਚ੍ਯਤਾਮਤ੍ਰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ ਉਟਜਮ੍
ਇਹ ਮਨ੍ਦਾਕਿਨ੍ਯਾਸ੍ਤਟਨਿਕਟਮ੍ ||
ਚਿਤ੍ਰਕੁਟੋ(ਅ)ਯੰ ਨਨੁ ਤਪੋਵਨਮ੍
ਵਸਤੀਹ ਚ ਸਾਧਕਮੁਨਿਵ੍ਰੁʼਨ੍ਦਮ੍
ਅਵਲੋਕਯ ਸਖਿ, ਜਾਨਕਿ ਸਰ੍ਵਮ੍
ਆਰ੍ਤਵੀ ਸ਼੍ਰੀਰ੍ਮਨੋ ਹਰਤੀਯਮ੍ || ੧
ਫੁੱਲਪਾਸ਼ਾ ਬਿਲ੍ਵਾ ਵਿਨਤਾਃ
ਭੱਲਾਤਾਃ ਫਲਭਾਰੇਣ ਨਤਾਃ
ਪ੍ਰਾਯੋ ਨੈਤੇ ਮਨੁਜਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ
ਨ ਚ ਲਤਾਲਿਙ੍ਗਨੰ ਕ੍ਵ ਨੁ ਸ਼ਿਥਿਲਮ੍ || ੨
ਸੁਮਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਗਣਨਾ ਗਹਨਾ
ਗਨ੍ਧਾਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨਾਮਾਤੀਤਾਃ
ਸ੍ਵਯੰ ਵਰ੍ਧਤੇ ਨੀਰਵਸ਼ੋਭਾ
ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਤਦ੍ਯਦਾ ਕਲਵਿਰੁਤਮ੍ || ੩
ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ਪਿਕਾਨਾਂ ਮਧੁਰਕੂਜਨਮ੍
ਮਯੂਰੋ ਰਵੰ ਕੁਰੁਤੇ ਪਰੁਸ਼਼ਮ੍
ਵਹਨ੍ ਕਲਾਪੇ ਰਤ੍ਨਨਿਧਾਨਮ੍
ਮਿਸ਼੍ਰਿਤੌ ਵਟਤਰੌ ਸ੍ਵਰ ਏਵਮ੍ || ੪
ਮਧੁਨਃ ਕੋਸ਼ੋ ਵਿਟਪੇ ਵਿਟਪੇ
ਤਤੋ ਬਿਨ੍ਦੁਸ਼ੋ ਮਧੁ ਸ੍ਯਨ੍ਦਤੇ
ਵਨਸੰਜੀਵਕਮਮ੍ਰੁʼਤਮ੍ ਕਲਸ਼ੇ
ਰਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਮਕ੍ਸ਼਼ਿਕਾ ਅਨਵਰਤਮ੍ || ੫
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ, ਦਕ੍ਸ਼਼ੋ ਭਵ, ਸੱਜਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਸੱਤ੍ਵੰ ਨਿਮਿਸ਼਼ੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮ੍
ਸਿੱਧਮਸ੍ਤੁ ਤੇ ਸਦੈਵਾਯੁਧਮ੍
ਵਨਮਿਦੰ ਸ਼੍ਵਾਪਦੈਰੁਪਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮ੍ || ੬
ਲਤਿਕਾ ਕਲਿਕਾ ਇਹ ਸੀਤਾਰ੍ਥਮ੍
ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਵਯੋਸ੍ਤਥਾ ਸ਼ਰਾਰ੍ਥਮ੍
ਵਨੇ(ਅ)ਤ੍ਰੋਭਯੰ ਸਮਮੁਪਲਬ੍ਧਮ੍
ਨਨੁ ਮੁਹੂਰ੍ਤੇ ਸ਼ੁਭੇ(ਅ)ਤ੍ਰਾਗਮਨਮ੍ || ੭
ਆਨਯ ਘਨਕਾਸ਼਼੍ਠਾਨਿ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍
ਰਚਯਾਵੋਟਜਮਤ੍ਰ ਸੁਰੂਪਮ੍
ਸ੍ਤ੍ਰੁʼਣਵਾਵੋਪਰਿ ਪਰ੍ਣਾਨਿ ਤ੍ਰੁʼਣਮ੍
ਆਲਿਖਾਵਾਮ੍ਬਰੇ ਵਰਚਿਤ੍ਰਮ੍ || ੮
੨੦
BACK TO TOP
੨੧ ਸੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਨ੍ਤੇ ਮਾਮੇਵਮ੍
’ਰਚ੍ਯਤਾਮਤ੍ਰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ ਉਟਜਮ੍ | (ਅ)
ਇਤਿ ਆਦੇਸ਼ਮ੍ ਅਨੁਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸੌਮਿਤ੍ਰਿਃ ਸ਼ਾਖਾਪੱਲਵਾਨ੍
ਸਮਾਨਯਤ੍ | ਤੈਃ ਚਿਤ੍ਰਕੁਟੇ ਰਾਮਾਸ਼੍ਰਮਃ ਸਿੱਧਃ | ਕਮਪਿ
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਮ੍ਰੁʼਗੰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਨੂਤਨਸ੍ਯ ਨਿਵਾਸਸ੍ਥਾਨਸ੍ਯ
ਸਮਨ੍ਤ੍ਰਕਾਂ ਵਾਸ੍ਤੁਸ਼ਾਨ੍ਤਿੰ ਵਿਦਧੇ | ਤਤਃ ਤੇ ਪਰ੍ਣਕੁਟਿੰ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ਨ੍ |
ਅਥ ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਤਿਨਿਵ੍ਰੁʼੱਤਃ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਃ ਰਾਮੇਣ ਵਿਨਾ
ਸ਼ੂਨ੍ਯੰ ਰਾਜਪ੍ਰਾਸਾਦਮ੍ ਅਧੋਮੁਖਃ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ਤ੍ | ਤਮ੍ ਆਗਤੰ
ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਦਸ਼ਰਥਃ ਸਾਸ਼੍ਰੁਨਯਨਃ ਕਮ੍ਪਮਾਨੈਃ ਸ਼ਬ੍ਦੈਃ
ਅਪ੍ਰੁʼੱਛਤ੍, ’ਕਥਯ ਰੇ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰ, ਗਮਨਸਮਯੇ ਕਿਮਵਦਤ੍
ਮੇ ਰਾਮਃ ?(ਅ) ਇਤਿ |
ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਃ -
ਅਵਨ੍ਦੇ ਯਾਵਤ੍ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਮ੍
ਸੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਨ੍ਤੇ ਮਾਮੇਵਮ੍ ||
ਸੁਮਨ੍ਤ, ਗੱਛਾ(ਅ)ਯੋਧ੍ਯਾਂ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍
ਤਾਤੇਭ੍ਯੋ ਨੋ ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਕੁਸ਼ਲਮ੍
ਪ੍ਰਣਮ ਮਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਪਦੰ ਤਦੀਯਮ੍
ਵਨ੍ਦ੍ਯੌ ਚਰਣੌ ਸ਼੍ਰੀਤਾਤਾਨਾਂ, ਨਨੁ ਤੀਰ੍ਥਸ੍ਨਾਨਮ੍ || ੧
ਅਨ੍ਤਰ੍ਭੁਵਨੇ ਮਾਤਰਾਵੁਭੇ
ਸ੍ਯਾਤਾਂ ਨਿਤਰਾਂ ਸ਼ੋਕਵਿਹ੍ਵਲੇ
ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯ ਧੀਰੈਰ੍ਵਚਨੈਰੇਤੇ
ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਸੁਖਮਸ੍ਮਾਕੰ, ਸ਼ਮਯ ਤਦੀਯਸ਼ੁਚਮ੍ || ੨
ਕਥਯ ਜਨਨ੍ਯੈ ਹੇ ਸੁਮਤੇ ਤ੍ਵਮ੍
’ਸੁਖਿਨੀ ਸੀਤਾ ਕੁਸ਼ਲੀ ਚਾਹਮ੍
ਪੂਜਯ ਨਿਤ੍ਯਮ੍ ਹੁਤਾਸ਼ਨੰ ਤ੍ਵਮ੍
ਮੁਨਿਵਰਘੋਸ਼਼ਿਤਸਾਮ੍ਨਃ ਸ਼੍ਰਵਣੰ, ਕੁਰੁ ਮਾਤਃ ਸਤਤਮ੍ || ੩
ਵਿਸ੍ਮਰ ਮਾਤਸ੍ਤਵ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਤ੍ਵਮ੍
ਸਪਤ੍ਨ੍ਯਾ ਕੁਰੁ ਪ੍ਰਿਯਮਾਚਰਣਮ੍.
ਪਤਿਪੂਜਾਯਾਂ ਭਵ ਮਗ੍ਨਾ ਤ੍ਵਮ੍
ਨਾਸ੍ਤਿ ਤ੍ਵਦਨ੍ਯਤ੍ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮਾਰ੍ਥੰ, ਤਸ੍ਯ ਤਥਾ ਸ੍ਥਾਨਮ੍ || ੪
ਰਾਜਧਰ੍ਮਮਪਿ ਸ੍ਮਰ ਜਨਨਿ ਤ੍ਵਮ੍
ਵਯੋ ਨ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਾ ਗੁਣਰੂਪਮ੍
ਪ੍ਰਕਟਯ ਭਰਤੇ ਨਿਤ੍ਯਮਾਦਰਮ੍(ਅ)
ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯ ਸੁਮਤੇ ਵਿਨਯੇਨੈਤਾਂ ਮਦ੍ਵਚਨੇਨੇਦਮ੍ || ੫
ਵਦ ਗਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਕੁਮਾਰਭਰਤਮ੍
’ਭਵ ਯੁਵਰਾਜਃ ਸ੍ਵੀਕੁਰੁ ਦਣ੍ਡਮ੍
ਕੁਰੁ ਪ੍ਰਜਾਯਾਂ ਸ੍ਨੇਹਮਖਣ੍ਡਮ੍
ਨਿਃਸ੍ਪ੍ਰੁʼਹਮਨਸਾ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮ ਕੁਰ੍ਵੰਨਨੁਭਵ ਸੁਖਮਨਿਸ਼ਮ੍ || ੬
ਸ਼ਿਰਸਿ ਪਿਤੁਸ੍ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਦਛਤ੍ਰਮ੍
ਪਾਲਯ ਵਚਨੰ ਤਸ੍ਯ ਯਥਾਰ੍ਥਮ੍
ਨਯ ਸਾਰ੍ਥਕਤਾਂ ਤਦ੍ਵਾਰ੍ਧਕ੍ਯਮ੍
ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ੍ਯ ਸਨਯੰ ਯਸ਼ੋ ਦਿਗਨ੍ਤੰ, ਪ੍ਰਾਪਯ ਰਘੁਵੰਸ਼ਮ੍ || ੭
ਹੇ ਧੀਮਨ੍, ਤੇ ਕਿੰ ਕਥਨੀਯਮ੍
ਸਕਲੰ ਜਾਨੰਨੁਦਾਰਧੀਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਅਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਮਾਤੁਰ੍ਮਮ ਸੁਤਵਿਰਹਮ੍
ਤਸ੍ਯੈ ਭਾਵਯ ਵਰ੍ਤਨੇਨ ਤੇ, ਰਾਮੋ ਭਰਤੋ(ਅ)ਯਮ੍(ਅ) || ੮
ਏਵੰ ਵਦਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਸੁਵਦਨਮ੍
ਅਭਵੱਦੀਨੰ ਸਬਾਸ਼਼੍ਪਨਯਨਮ੍
ਅਦ੍ਯਾਪੀਕ੍ਸ਼਼ੇ ਕਰੁਣੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯੰ
ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਸੀਤਾਰਾਮੌ ਸ੍ਥਿਤੌ ਸਸੌਮਿਤ੍ਰਮ੍ || ੯
੨੧
BACK TO TOP
੨੨ ਦਸ਼ਦਿਸ਼ੰ ਤਿਮਿਰਮਯੰ ਜਾਤਮ੍
’ਸੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਨ੍ਤੇ ਮਾਮੇਵਮ੍(ਅ)
ਏਵੰ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਾਤ੍ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਸਨ੍ਦੇਸ਼ੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਾਜਸ੍ਯ
ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਅਵਸ੍ਥਾ ਪਰਮਕਰੁਣਾ ਜਾਤਾ | ਨਯਨਾਭ੍ਯਾਮ੍ ਅਵਿੱਛਿੰਨਃ
ਅਸ਼੍ਰੁਪਾਤਃ ਅਵਹਤ੍ | ਸ਼੍ਵਾਸੋੱਛ੍ਵਾਸਸ੍ਯ ਗਤਿਃ ਅਵਰ੍ਧਤ | ਸ਼ੋਕਾਤਿਸ਼ਯੇਨ
ਕਣ੍ਠਃ ਅਪਿ ਨਿਰੁੱਧਃ | ਆਤ੍ਮਨਿ ਏਵ ਸਨ੍ਤਪ੍ਤਃ ਇਵ ਸਃ ਹਸ੍ਤੌ ਉਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਕਿਮਪਿ
ਪ੍ਰਲਪਿਤੁਮ੍ ਆਰਭਤ | ਪ੍ਰਾਸਾਦਸ੍ਥਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਜਨਾਃ, ਤਿਸ੍ਰਃ ਅਪਿ ਦੇਵ੍ਯਃ ਚ
ਤਤ੍ਰ ਸਮਾਯਾਤਾਃ | ਸਸੰਭ੍ਰਮਮ੍ ਉੱਥਿਤਃ ਰਾਜਾ ਸ੍ਵਸਨ੍ਤੁਲਨੰ ਵਿਹਾਯ
ਪੁਨਰਪਿ ਸ੍ਵਸ੍ਥਾਨੇ ਨ੍ਯਪਤਤ੍ | ਸੰਭ੍ਰਮਾਵਸ੍ਥਾਯਾਮ੍ ਏਵ ਸਃ ਆਤ੍ਮਗਤਮ੍
ਇਵ ਸਾਵੇਸ਼ੰ ਵਕ੍ਤੁਮ੍ ਆਰੇਭੇ -
ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥਃ -
ਦਸ਼ਦਿਸ਼ੰ ਤਿਮਿਰਮਯੰ ਜਾਤਮ੍
ਪ੍ਰਭਵਤਿ ਵਿਕਲਾ ਤਨੁਰ੍ਨ ਦਾਤੁੰ ਪ੍ਰਾਣਸ੍ਯਾਧਾਰਮ੍ ||
ਨਨੁ ਸ੍ਮਰ੍ਯਤੇ ਸ਼੍ਰਾਵਣੋ(ਅ)ਧੁਨਾ
ਸ ਸ਼ਬ੍ਦਵੇਧੋ ਦਾਰੁਣਮ੍ਰੁʼਗਯਾ
ਯਦਾ ਹਤੋ(ਅ)ਸੌ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਯਾ
ਤਦਨ੍ਧਜਨਕਸ੍ਯ ਵੇਦ੍ਮਿ ਦੁਃਖੰ ਨਨ੍ਵਦ੍ਯਾਨਨ੍ਤਮ੍ || ੧
ਅਨ੍ਧਸ੍ਯ ਚ ਵਾਗਸੌ ਕਮ੍ਪਿਤਾ
ਯਮਦੂਤਾਨਾਂ ਸ਼ਙ੍ਖੋ ਭੂਤ੍ਵਾ
ਕਰ੍ਣੇ ਮਮ ਗਰ੍ਜਤੀਵਾਧੁਨਾ
ਸੁਤਸ੍ਯ ਵਿਰਹਾਤ੍ ਸ ਇਵ ਮ੍ਰਿਯੇ(ਅ)ਹੰ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾਰ੍ਤਵੰਨੂਨਮ੍ || ੨
ਵਿਨਾ ਸ਼ੀਤਲੰ ਰਾਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਮ੍
ਅਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤਮੇਤਦ੍ ਦਗ੍ਧਜੀਵਨਮ੍
ਨ ਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਵਾ ਨ ਸਮ੍ਭਾਸ਼਼ਣਮ੍
ਮਯੈਵ ਤ੍ਰਾਤਾ ਪ੍ਰਿਯਃ ਸੁਤੋ ਮੇ(ਅ)ਪਵਾਹਿਤੋ ਵਿਪਿਨਮ੍ || ੩
ਨ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਸਮਯੇ ਰਾਮਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍
ਕਿਮਾਯੁਸ਼਼ਾ ?ਨਨ੍ਵਾਤ੍ਮਵਞ੍ਚਨਮ੍
ਤ੍ਯਜਤਿ ਨ ਜੀਵੋ(ਅ)ਦ੍ਯਾਪਿ ਬਨ੍ਧਨਮ੍
ਅਪਿ ਮੇ ਸਞ੍ਚਿਤਮਪਾਵਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਦ੍ਵਾਰਮ੍ || ੪
ਰਾਘਵਸ੍ਯ ਮੇ ਕੁਣ੍ਡਲਾਙ੍ਕਿਤੋ
ਨਯਨਨਨ੍ਦਦਃ ਸ਼੍ਰੀਮੁਖਚਨ੍ਦ੍ਰੋ
ਉਦਯਮੇਸ਼਼੍ਯਤੇ ਤਿਮਿਰੇ ਕਿਮਸੌ
ਮਯਿ ਪਾਪਾਤ੍ਮਨਿ ਸੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਕਿੰ ਵਾ ਰਸ਼੍ਮਿਮਯੰ ਤੁਹਿਨਮ੍ || ੫
ਅਘਟਿਤਮਧੁਨਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਕਥਮ੍
ਸ੍ਵਰ੍ਗਸੁਖੰ ਖਲੁ ਮਯਾ ਵਿਹੀਨਮ੍
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਦੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼੱਤੇ ਕੈਕੇਯਿ ਤ੍ਵਮ੍
ਪ੍ਰਹਾਸ੍ਯਸਿ ਤ੍ਵੰ ਭਾਗ੍ਯੇਨ ਸਮੰ ਕ੍ਸ਼਼ਣੇਨ ਸੌਭਾਗ੍ਯਮ੍ || ੬
ਸੀਤਾਰਾਮੌ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੇ
ਭਵਨ੍ਤਿ ਦੇਵਾਸ੍ਤੇ ਨਰਲੋਕੇ
ਅਤੋ(ਅ)ਧਿਕੰ ਕਿੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗੀਯਸੁਖੇ ?
ਰਾਮਾਗਮਨੰ ਭੂਯੋ(ਅ)ਪਿ ਕਦਾ, ਦੈਵ !ਤਵ ਜ੍ਞਾਤਮ੍ || ੭
ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ - ਸ਼੍ਰੀ - ਰਾਮ - ਰਾਮ
ਕ੍ਸ਼਼ਮਸ੍ਵ ਮਾਮਧੁਨਾ ਕੌਸਲ੍ਯੇ
ਕ੍ਸ਼਼ਮਸ੍ਵ ਸੁਤਵਤ੍ਸਲੇ ਸੁਮਿਤ੍ਰੇ
ਕ੍ਸ਼਼ਮਸ੍ਵ ਸਤਿ, ਦੇਵਤੇ, ਉਰ੍ਮਿਲੇ
ਕ੍ਸ਼਼ਮਸ੍ਵ ਜਨਤੇ ਗੱਛਨ੍ਤੰ ਮਾਂ ਸੁਖਦੁਃਖਾਤੀਤਮ੍ || ੮
ਕ੍ਸ਼਼ਮਸ੍ਵ ਜਨਕੰ ਹੇ ਰਘੁਨਨ੍ਦਨ
ਪਤਿਤੋੱਧਾਰਕ ਮੇਘਸ਼੍ਯਾਮਲ
ਸੀਤੇ, ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ, ਹੇ ਰਾਮਾਨੁਜ,
ਗਙ੍ਗੋਦਕਵਤ੍ ਭਵਤੁ ਮੁਖੇ ਮੇ ਵੋ ਜਯਜਯਕਾਰਮ੍ || ੯
੨੨
BACK TO TOP
੨੩ ਮਾਤਾ ਨ ਵੈਰਿਣੀ ਤ੍ਵਮ੍
’ਦਸ਼ਦਿਸ਼ੰ ਤਿਮਿਰਮਯੰ ਜਾਤਮ੍ | (ਅ)
ਏਵੰ ਵਿਲਪਨ੍ ਏਵ ਦਸ਼ਰਥਃ ਪਞ੍ਚਤ੍ਵੰ ਗਤਃ | ਸਕਲੰ
ਨਗਰੰ ਸ਼ੋਕਮਯੰ ਜਾਤਮ੍ | ਵਸਿਸ਼਼੍ਠਾਦਯਃ ਆਤ੍ਮਾਨੰ ਸੰਯਮ੍ਯ,
ਭਰਤੰ ਨਨ੍ਦਿਗ੍ਰਾਮਾਤ੍ ਆਨਾਯਿਤੁੰ ਦੂਤਾਨ੍ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸੁਃ |
ਤਥਾਪਿ ਭਰਤਾਯ ਦਸ਼ਰਥਨਿਧਨਸ੍ਯ ਵਾਰ੍ਤਾ ਹੇਤੁਤਃ ਨ ਕਥਿਤਾ |
ਭਰਤਸ੍ਤੁ ’ਬਹੁਧਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਰਾਜ੍ਯਾਭਿਸ਼਼ੇਕਪ੍ਰਯੋਜਨੇਨ
ਏਵ ਅਹੰ ਤ੍ਵਰਯਾ ਆਹੂਤਃ | (ਅ) ਇਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ ਸਤ੍ਵਰਮ੍ ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ |
ਸਾ ਨ੍ਰੁʼਪਹੀਨਾ ਨਗਰੀ ਤਸ੍ਮੈ ਕਰੁਣਗਮ੍ਭੀਰਾ ਸ਼ੋਕਾਰ੍ਤੋਦਾਸਾ
ਅਭਾਸਤ | ਯਦਾ ਸਃ ਕੈਕੇਯੀਮ੍ ਉਪਾਗੱਛਤ੍, ਤਦਾ ਸਾ ਤਸ੍ਮੈ
ਸਕਲੰ ਵ੍ਰੁʼੱਤਾਨ੍ਤੰ ਨ੍ਯਵੇਦਯਤ੍, ਰਾਜ੍ਞਃ ਔਰ੍ਧ੍ਵਦੇਹਿਕੰ ਸੰਸ੍ਕਾਰੰ
ਸਮਾਪ੍ਯ ਰਾਜਪਦੰ ਗ੍ਰਹੀਤੁੰ ਚ ਤਮ੍ ਆਜ੍ਞਾਪਯਤ੍ | ਤਥਾਪਿ
ਕੈਕੇੱਯਾਃ ਤਤ੍ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਪਰੰ ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਭਰਤਃ ਆਤ੍ਮਨਃ
ਕ੍ਰੋਧੰ ਨਿਯਨ੍ਤੁਮ੍ ਨ ਅਸ਼ਕ੍ਨੋਤ੍ | ਸਃ ਕੈਕੇਯੀਂ ਉਪਾਲਭਮਾਨਃ ਪ੍ਰਾਹ -
ਭਰਤਃ -
ਮਾਤਾ ਨ ਵੈਰਿਣੀ ਤ੍ਵਮ੍ ||
ਅਸ਼੍ਵਪਤੇਸ੍ਤ੍ਵੰ ਭਵਸਿ ਨ ਦੁਹਿਤਾ ਨ ਵਾ(ਅ)ਸਿ ਮੇ ਮਾਤਾ
ਕੁਤੋ ਜਾਯਤੇ ਪ੍ਰਵਰ੍ਧਤੇ ਵਾ ਸਤਾਂ ਕੁਲੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ?
ਪਤਿਵ੍ਰਤਾਕਾ ਸ੍ਵਯੰ ਨਾਸ਼ਯੇਤ੍ ਕਦਾਪਿ ਭਰ੍ਤਾਰਮ੍ ?੧
ਤਰੁੰ ਸਸ਼ਾਖੰ ਨਿਪਾਤ੍ਯੇਹਸੇ ਕਥੰ ਤਤਃ ਸੁਫਲਮ੍ ?
ਸ੍ਤੋਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੀਦੰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਚਾਰਣਾ ਆਤ੍ਮਨਾਸ਼ਿਤੱਤ੍ਵਮ੍
ਸ੍ਵੀਕੁਰ੍ਵੇ ਸ਼ਾਸਨੰ ਤ੍ਵਦਰ੍ਥੇ ਭਵਤੁ ਯਸ਼ੋ ਦ੍ਵਿਗੁਣਮ੍ !੨
ਵਨੰ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਰ੍ਮਦੀਯਬਨ੍ਧੁੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਮੇ ਪਿਤਰਮ੍
ਰਾਮਾਯ ਚ ਵਲ੍ਕਲੰ ਦਦਤ੍ਯਾਃ ਕਰਦਾਹੋ ਨ ਕਥਮ੍ ?
ਮਾ ਤਿਸ਼਼੍ਠੇਹ ਕ੍ਸ਼਼ਣਮਪਿ ਦੁਸ਼਼੍ਟੇ, ਸ਼ੀਘ੍ਰਮਪੇਹਿ ਵਨਮ੍ || ੩
ਆਧਾਰੋ ਨ ਚ ਕੁਤੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਭਰਤੋ(ਅ)ਨਾਥੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਨਿਪੁਤ੍ਰਿਕੇ ਤ੍ਵੰ ਵਿਚਰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਵਿਧਵਾਪਰਿਧਾਨਮ੍
ਛਾਯਾ(ਅ)ਪਿ ਚ ਤੇ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਤੁ ਨ ਸਦਨੰ ਕਿੰ ਵਾ ਸਿੰਹਾਸਨਮ੍ || ੪
ਦਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਤੇ ਭਵਤਿ ਤ੍ਰੁʼਸ਼ਾਰ੍ਤਾ ਖਡ੍ਗਸ੍ਯ ਚ ਧਾਰਾ
ਕਥੰ ਵਿਧਾਸ੍ਯੇ ਤ੍ਵਯਿ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ਤ੍ਵੰ ਤੁ ਰਾਮਮਾਤਾ
ਮਾਤਰਾਵੁਭੇ ਗਣਯਿਸ਼਼੍ਯੇਤੇ ਮਾਮੇਵ ਕੁਪੁਤ੍ਰਮ੍ || ੫
ਕਥੰ ਨੁ ਸ਼ਮਯੇ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨਾਹੰ ਕੌਸਲ੍ਯਾਸ਼ੋਕਮ੍
ਸੁਮਿਤ੍ਰਾ ਤੁ ਸਾ ਧ੍ਰੁਵੰ ਗਣਯਤੇ ਵਿਸ਼੍ਵਮਿਦੰ ਸ਼ੂਨ੍ਯਮ੍
ਕੈਰਿਵ ਵਚਨੈਰਹੰ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯੇ(ਅ)ਯੋਧ੍ਯਾਨਗਰਜਨਮ੍ ?੬
ਰਾਮਾਭਾਵੇ ਵਨਾਦਪੀਦੰ ਸਦਨੰ ਸ਼ੂਨ੍ਯਤਰਮ੍
ਰਾਮੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਨਯਾਮਿ ਗੇਹੰ ਵਿਚਿਤ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਵਿਪਿਨਮ੍
ਨ ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਕੁਰ੍ਯਾੰਨਿਸ਼੍ਚਯਸ੍ਯ ਮੇ ਕਮਪਿ ਪ੍ਰਤਿਰੋਧਮ੍ || ੭
ਏਹਿ ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰਕ, ਆਦੇਸ਼ਯ ਨਸ਼੍ਚਤੁਰਙ੍ਗੰ ਸੈਨ੍ਯਮ੍
ਰਾਮਾਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣਪਰਾ ਲਕ੍ਸ਼਼ਸ਼ੋ ਯਨ੍ਤੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼ਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍
ਵੇਦਵਿਦਸ੍ਤੇ(ਅ)ਨੁਯਾਨ੍ਤੁ ਮੁਨਯਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਭਿਸ਼਼ੇਕਾਰ੍ਥਮ੍ || ੮
ਯਤ੍ਰਾ(ਅ)ਪਿ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਰਾਮਸ੍ਤਸ੍ਮੈ ਦੇਯੰ ਤਨ੍ਮੁਕੁਟਮ੍
ਇਤਃਪਰੰ ਮੇ ਤਦੇਵ ਸਾਧ੍ਯੰ ਤਦੇਕਮੇਵੇਸ਼਼੍ਟਮ੍
ਕਾਲਰਾਤ੍ਰਿਵਤ੍ ਵਿਚਰੇਹ ਤ੍ਵੰ ਕ੍ਰਨ੍ਦਨ੍ਤੀ ਪਰੁਸ਼਼ਮ੍ || ੯
੨੩
BACK TO TOP
੨੪ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਸ੍ਵ ਜਾਨਕੀਮਾਸ਼੍ਰਯਾਯ ਗਹ੍ਵਰਮ੍
’ਮਾਤਾ ਨ ਵੈਰਿਣੀ ਤ੍ਵਮ੍(ਅ) ਇਤਿ ਕਠੋਰੈਃ ਸ਼ਬ੍ਦੈਃ ਕੈਕੇਯੀਂ
ਨਿਰ੍ਭਰ੍ਤ੍ਸ੍ਯ ਭਰਤਃ ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਃ ਰਾਮਦਰ੍ਸ਼ਨਾਰ੍ਥਮ੍ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਾਨ੍ਤਃ |
ਸਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਵਤ੍ ਤਾਪਸਵੇਸ਼਼ੰ ਪਰਿਦਧੌ | ਤੇਨ ਸਹ
ਚਤੁਰਙ੍ਗਬਲੰ, ਨਗਰਜਨਾਃ, ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਸੁਮਿਤ੍ਰਾ ਚ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਾਃ |
ਯੇਨ ਪਥਾ ਰਾਮਸੀਤਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਃ ਗਤਾਃ ਤੇਨੈਵ ਪਥਾ ਜਨਸਾਗਰਃ
ਅਯਮ੍ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਃ | ਭਰਦ੍ਵਾਜਾਸ਼੍ਰਮੇ ’ਰਾਮਃ ਸੰਪ੍ਰਤਿ
ਚਿਤ੍ਰਕੂਟਪਰ੍ਵਤੇ ਅਵਤਿਸ਼਼੍ਠਤੇ(ਅ) , ਇਤਿ ਵਿਜ੍ਞਾਯ
ਭਰਤਃ ਤੰ ਪਰ੍ਵਤੰ ਪ੍ਰਤਿ ਗਨ੍ਤੁੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੇ |
ਤਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਰਕੂਟਪਰ੍ਵਤੇ ਪਰ੍ਣਕੁਟੀਪਰਿਸਰੇ ਰਾਮਾਦਯਃ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ
ਸ੍ਮ | ਸਹਸਾ ਉੱਤਰਸ੍ਯਾਂ ਦਿਸ਼ਿ ਧੂਲਿਸ੍ਤਮ੍ਭਾਃ ਗਗਨੇ ਉੱਥਿਤਾਃ | ਤਥਾ
ਚ ਵਿਵਿਧਸ੍ਵਰਾਣਾਂ ਕੱਲੋਲਃ ਸ਼੍ਰੁਤਃ | ਤਦਾ ਸਦਾਸਾਵਧਾਨਃ
ਵੀਰਬਾਹੁਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਸਸੰਭ੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਾਹ . |
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ -
ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਸ੍ਵ ਜਾਨਕੀਮਾਸ਼੍ਰਯਾਯ ਗਹ੍ਵਰਮ੍
ਰਾਮ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਦਕ੍ਸ਼਼ਤਾਮੁਦ੍ਯਮਸ੍ਵ ਕਾਰ੍ਮੁਕਮ੍ ||
ਮੇਘਨਾਦਵਤ੍ ਧ੍ਵਨਿਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਵਨਾਨ੍ਤਰੇ
ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਭਾਗਮਪਜਹਨ੍ ਸ਼੍ਵਾਪਦਃ ਪਲਾਯਤੇ
ਕਮ੍ਪਿਤਾਙ੍ਗਸ਼ਾਵਕੰ ਸਮ੍ਭ੍ਰਮੇਣ ਵਾਸ਼੍ਯਤੇ
ਧੂਲਿਕਾ ਨਭੋਗਤਾ, ਕਿਮਪਿ ਸੈਨ੍ਯਮਾਰ੍ਜਤੇ
ਚਿਹ੍ਨਮਪਿ ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤਾਂ ਸ਼ਾਮਯਸ੍ਵ ਪਾਵਕਮ੍ || ੧
ਉੱਤਰੇਣ ਸੰਸ੍ਥਿਤੋ ਗਣਃ ਸ ਕੇਨ ਹੇਤੁਨਾ
ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮੇਵ ਤਨ੍ਮਯਾ ਤਾਲਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਮ੍ਰੁʼੱਛਤਾ
ਨਿਰ੍ਜਨੰ ਕੁਤੋ ਵਨੰ ਕੋ(ਅ)ਭਿਯਾਤਿ ਵੈ ਵ੍ਰੁʼਥਾ
ਤਾਲਤਰੁਤਲੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਜ੍ਯਾ ਧਨੁਸ਼਼ਿ ਨਿਪੁਣਮਾਤਤਾ
ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਏਵ ਰਿਪੁਵਰੋ ਵਾਞ੍ਛ੍ਤੀਹ ਯੋ ਰਣਮ੍ || ੨
ਸੈਨਿਕਾ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ ਧਾਵਨ੍ਤਿ ਹਸ੍ਤਿਨੋ ਹਯਾਃ
ਸ੍ਵੇਦਕ੍ਲਿੰਨਵਾਹਕਾ ਰਥਸ੍ਥਿਤਾ ਮਹਾਰਥਾਃ
ਕੋ(ਅ)ਯਮੇਸ਼਼ ਉੱਥਿਤੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਰਥੇ ਯੁਵਾ
ਤ੍ਵਮਿਵ ਦਾਰ੍ਘਬਾਹੁਕਃ ਸ਼੍ਯਾਮਲੋ(ਅ)ਪ੍ਯਯੰ ਤਥਾ
ਕਿੰ ਰਣਾਯ ਮ੍ਰੁʼਗਯਤੇ ਬਨ੍ਧੁਰੇਵ ਬਾਨ੍ਧਵਮ੍ ?੩
ਭੀਰੁਭਰਤ ਈਹਤੇ ਕਿੰ ਨੁ ਬਨ੍ਧੁਨੋ ਵਧਮ੍ ?
ਸਮੀਪਮੇਤ੍ਵਯੰ ਪੁਨਸ਼੍ਛਿਨਦ੍ਮਿ ਤਸ੍ਯ ਮਸ੍ਤਕਮ੍
ਜਨ੍ਮਦਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਤਾਂ ਛਿੰਨਸੁਤਕਲੇਵਰਮ੍
ਨਿਕਟਮੇਵ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਵਾਜਿਵਲ੍ਗਿਤੰ ਦ੍ਰੁਤਮ੍
ਅਵਸਰੋ(ਅ)ਯਮਾਗਤੋ ਯੋਕ੍ਤੁਮਸ੍ਤ੍ਰਪਾਟਵਮ੍ || ੪
ਏਕਲਃ ਸ੍ਥਿਤੋ(ਅ)ਹਮਾਯਾਤ੍ਵਸੀਮਿਤੰ ਬਲਮ੍
ਲੋਕਪਾਲਕੋ ਨਵੋ ਨਿਰ੍ਬਲੋ ਜਨੋ(ਅ)ਪ੍ਯਯਮ੍
ਨ ਕ੍ਸ਼਼ਮੇਤ ਸਙ੍ਗਰੇ(ਅ)ਨਾਥਮਪਿ ਹਿ ਬਾਲਕਮ੍
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਜੰ ਕਰ੍ਮ ਰਿਪੁਨਿਸ਼਼ੂਦਨਮ੍
ਯੋ(ਅ)ਪਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ(ਅ)ਗ੍ਰਤਸ੍ਤੰ ਨਯਾਮਿ ਰੌਰਵਮ੍ || ੫
ਮਨ੍ਯੁਰੇਸ਼਼ ਵਰ੍ਧਤੇ ਸੰਯਤੋ(ਅ)ਪਿ ਸਨ੍ਤਤਮ੍
ਜਨ੍ਮ ਰਾਘਵਸ੍ਯ ਕਿੰ ਸੋਢੁਮਾਪਦਾਪਦਮ੍
ਪਾਪਮੁਕ੍ਤਮੇਕਦਾ ਭਵਤੁ ਮੇਦਿਨੀਤਲਮ੍
ਭਰਤਖਣ੍ਡਮਸ਼੍ਨੁਤਾਂ ਰਾਮਰਾਜ੍ਯਸਮ੍ਪਦਮ੍
ਧਰ੍ਮਰਕ੍ਸ਼਼ਣਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ਦੁਰ੍ਜਯੋ ਹਰੇਰਹਮ੍ || ੬
੨੪
BACK TO TOP
੨੫ ਦੈਵਜਾਨਿ ਦੁਃਖਾਨੀਤਿ ਨ ਦੋਸ਼਼ੋ ਨਰਾਣਾਮ੍
’ਰਾਮ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਦਕ੍ਸ਼਼ਤਾਮੁਦ੍ਯਮਸ੍ਵ ਕਾਰ੍ਮੁਕਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਵਿਜ੍ਞਾਪਯਨ੍ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਯਦਾ ਕ੍ਰੋਧੇਨ ਭਰਤਮ੍
ਅਭ੍ਯਧਾਵਤ੍, ਤਦਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਤਮ੍ ਅਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯਤ੍ | ਭਰਤਃ
ਰਾਮਾਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ਤ੍, ਰਾਮਸ੍ਯ ਚਰਣੌ ਚ ਦ੍ਰੁʼਢਮ੍
ਅਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤ੍ | ਰਾਮਃ ਅਪਿ ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਢਮ੍ ਆਸ਼੍ਲਿਸ਼਼੍ਯ ਤਸ੍ਯ ਕੁਸ਼ਲੰ
ਪਪ੍ਰੱਛ | ਭਰਤਃ ਸਾਸ਼੍ਰੁਨਯਨਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਨਿਧਨਵਾਰ੍ਤਾਂ
ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਾਯ ਆਸ਼ਸ਼ੰਸੇ | ਸਕਲਮਪਿ ਆਸ਼੍ਰਮਪਦੰ
ਸ਼ੋਕੱਛਾਯਾਯਾਂ ਨਿਮਗ੍ਨਮ੍ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਯੰ
ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼੍ਰਾੱਧੰ ਨਿਰ੍ਵਾਹਿਤਮ੍ | ਭਰਤਸ੍ਤੁ ਵਾਰੰ ਵਾਰੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਮ੍
ਅਵਦਤ੍, ’ਹੇ ਰਾਮ, ਮਮ ਮਾਤੁਃ ਮੂਢਤਯਾ ਪਿਤੁਸ਼੍ਚ
ਜਾਯਾਧੀਨਤਯਾ ਏਸ਼਼ਃ ਵਨਵਾਸਃ ਤਵ ਭੋਕ੍ਤਵ੍ਯਃ ਅਭਵਤ੍ | (ਅ)
ਤਦਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਤੰ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯਨ੍ ਆਹ -
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਦੈਵਜਾਨਿ ਦੁਃਖਾਨੀਤਿ ਨ ਦੋਸ਼਼ੋ ਨਰਾਣਾਮ੍
ਪਰਾਧੀਨਮਸ੍ਮਿਨ੍ ਭੁਵਨੇ ਜੀਵਨੰ ਜਨਾਨਾਮ੍ ||
ਵਰ੍ਤਤੇ ਨ ਕੈਕੇੱਯਾ ਵਾ ਪਿਤੁਰ੍ਵਾ(ਅ)ਤ੍ਰ ਦੋਸ਼਼ੋ
ਵਿਵਾਸਨੰ ਰਾਜ੍ਯਤ੍ਯਾਗਃ ਕਰ੍ਮਣਾਂ ਵਿਪਾਕੋ
ਵਿਲਸਿਤੰ ਹਿ ਖਲ੍ਵੇਤਨ੍ਮੇ ਪੂਰ੍ਵਸਞ੍ਚਿਤਾਨਾਮ੍ || ੧
ਅਨ੍ਤ ਉੰਨਤੇਃ ਪਤਨੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿੰਨਿਯਤ ਏਵ ਲੋਕੇ
ਸੰਗ੍ਰਹੋ(ਅ)ਪਿ ਸਕਲੋ ਬਨ੍ਧੋ ਨਸ਼੍ਯਤੀਹ ਚਾਨ੍ਤੇ
ਵਿਯੋਗਾਯ ਮਿਲਨੰ ਨਿਯਮੋ ਧ੍ਰੁਵੋ(ਅ)ਯੰ ਧਰਾਯਾਮ੍ || ੨
ਜਨ੍ਮਨੈਵ ਸਹਜੰ ਮਰਣੰ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਮਿਦਮਭੇਦ੍ਯਮ੍
ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ, ਭਾਸਤੇ, ਯਦ੍ਵਾ, ਨਸ਼੍ਵਰੰ ਚ ਵਿਸ਼੍ਵਮ੍
ਵ੍ਯਰ੍ਥ ਏਵ ਤਵ ਸ਼ੋਕੋ(ਅ)ਯੰ ਸ੍ਵਪ੍ਨਗਤਫਲਾਨਾਮ੍ || ੩
ਸ੍ਵਰ੍ਗਤਿੰ ਪ੍ਰਯਾਤਸ੍ਤਾਤੋ ਬਨ੍ਧੁਰਪਿ ਵਿਵਾਸਮ੍
ਯਦ੍ਯਪੀਦਮਭਵਤ੍ਸਹਸਾ ਤੰਨ ਤਰ੍ਕਹੀਨਮ੍
ਕੁਣ੍ਠਿਤਸ੍ਤੁ ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਤਰ੍ਕੋ ਮਰਣਕਲ੍ਪਨਾਯਾਮ੍ || ੪
ਜਰਾਮਰਣਵ੍ਯਾਧਿਭ੍ਯੋ ਵਾ ਵਿਮੁਕ੍ਤਃ ਕਦਾ ਕੋ
ਦੁਃਖਮੁਕ੍ਤਮੁਪਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਵਾ ਜੀਵਨੰ ਕਦਾ ਕੋ
ਵਰ੍ਧਤੇ ਤੁ ਯੱਤਤ੍ਸਕਲੰ ਕ੍ਸ਼਼ੀਯਤੇ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਯਾਮ੍ || ੫
ਕਾਸ਼਼੍ਠਮੇਕਮੁਦਧਾਵਪਰੰ ਯਥਾ ਸਮੇਯਾਤਾਮ੍
ਵੇਲਯਾ ਵਿਭਕ੍ਤੇ ਚੈਤੇ ਨ ਭੂਯੋ ਮਿਲੇਤਾਮ੍
ਕ੍ਸ਼਼ਣਿਕ ਏਵ ਬਨ੍ਧੋ, ਬਨ੍ਧੋ !ਤਥਾ ਮਾਨਵਾਨਾਮ੍ || ੬
ਅਲੰ ਬਾਸ਼਼੍ਪਪਾਤੇਨਾ(ਅ)ਲੰ ਮਾਰ੍ਜਯਸ੍ਵ ਨੇਤ੍ਰੇ
ਦਿਸ਼ਾਵਾਵਯੋਰਤ੍ਯਨ੍ਤੰ ਮਾਰ੍ਗਯੋਰ੍ਵਿਭਿੰਨੇ
ਰੰਕ ਏਵ ਵਨ੍ਯੋ(ਅ)ਹੰ ਤ੍ਵੰ ਨ੍ਰੁʼਪਸ੍ਤ੍ਵਯੋਧ੍ਯਾਯਾਮ੍ || ੭
ਮਾ ਯਤਸ੍ਵ ਵਿਨਿਵਰ੍ਤਯਿਤੁੰ ਮਾ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਹਠੇਨ
ਅਨੁਸ਼਼੍ਠਾਯ ਪਿਤੁਰਾਦੇਸ਼ੰ ਕ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਥੌ ਭਵੇਵ
ਧਾਰਯਸ੍ਵ ਨ੍ਰੁʼਪਵੇਸ਼਼ਮਲੰ ਵਾਸਸਾ ਮੁਨੀਨਾਮ੍ || ੮
ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਾਬ੍ਦਾਨਾਮੇਸ਼਼ਾਮੇਤ੍ਯ ਨਾਵਸਾਨਮ੍
ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਨਿਵਰ੍ਤੇ ਨਾਹੰ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ ਤ੍ਰਿਵਾਰਮ੍
ਸਾਮ੍ਪ੍ਰਤੰ ਤ੍ਵਮੇਕਃ ਸ੍ਵਾਮੀ ਸਮ੍ਪਦੋ ਰਘੂਣਾਮ੍ || ੯
ਏਤੁ ਮਾ ਪੁਨਃ ਕੋ(ਅ)ਪ੍ਯੇਤਤ੍ਕਾਨਨੰ ਸੁਦੂਰਮ੍
ਪ੍ਰਜਾਗਰ੍ਤਿ ਭਵਤਾਂ ਸ੍ਨੇਹੋ ਮਨਸਿ ਮੇ ਪ੍ਰਸਕ੍ਤਮ੍
ਨਯੋਤ੍ਕਰ੍ਸ਼਼ਸੀਮਾਂ ਚਰਮਾਮਯੋਧ੍ਯਾਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮ੍ || ੧੦
੨੫
BACK TO TOP
੨੬ ਦੇਹਿ ਬਨ੍ਧੋ, ਪਾਦੁਕੇ ਤੇ
’ਪਰਾਧੀਨਮਸ੍ਮਿਨ੍ ਭੁਵਨੇ ਜੀਵਨੰ ਜਨਾਨਾਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਯਦ੍ਯਪਿ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਭਰਤਮ੍ ਉਪਾਦਿਸ਼ਤ੍,
ਤਥਾਪਿ ਭਰਤਸ੍ਯ ਨੇਤ੍ਰਯੋਃ ਅਸ਼੍ਰੁਪਾਤਃ ਅਨਵਰਤੰ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼੱਤਃ |
ਸਃ ਭੂਯਃ ਭੂਯਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਸਾਗ੍ਰਹੰ ਵਿਨਿਵਰ੍ਤਯਿਤੁੰ
ਪ੍ਰਾਯਤਤ | ਭਰਤੇਨ ਸਹ ਸਮਾਗਤਾਃ ਮੁਨਿਜਨਾਃ ਅਪਿ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ
ਤਥੈਵ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਨ੍ਤ | ਤਥਾਪਿ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਤੇਸ਼਼ਾਮ੍ ਅਭ੍ਯਰ੍ਥਨਾਂ
ਨਮ੍ਰਤਯਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਦਿਸ਼ਤ੍ | ਸਃ ਪੁਨਰਪਿ ਉਕ੍ਤਵਾਨ੍, ’ਹੇ ਭਰਤ,
ਪਿਤ੍ਰਾਜ੍ਞਯਾ ਏਵ ਮਦਰ੍ਥੇ ਵਨਵਾਸਃ ਆਦਿਸ਼਼੍ਟਃ, ਤ੍ਵਦਰ੍ਥੇ ਚ
ਰਾਜ੍ਯਸ਼ਾਸਨਮ੍ ਆਦਿਸ਼਼੍ਟਮ੍ | ਅਤਃ ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਗਤ੍ਵਾ ਰਾਜ੍ਯਮ੍ ਏਵ
ਤ੍ਵਯਾ ਸ਼ਾਸਿਤਵ੍ਯਮ੍ | ਤਦੇਵ ਧਰ੍ਮ੍ਯੰ ਯੁਕ੍ਤੰ ਚ ਭਵੇਤ੍ ਅਹਮਪਿ
ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼ਾਸਨਮਨੁਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਵਨੇ ਉਸ਼਼ਿਤ੍ਵਾ
ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਤਿਨਿਵਰ੍ਤਿਸ਼਼੍ਯੇ(ਅ) ਇਤਿ | ਏਤੇਨ ਰਾਮਸ੍ਯ ਆਦੇਸ਼ੇਨ ਨਿਰਾਸ਼ਃ
ਭਰਤਃ ਰਾਮਸ੍ਯ ਪਾਦੁਕੇ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕਰੁਣਾਰ੍ਦ੍ਰਸ੍ਵਰੇਣ ਅਵਦਤ੍ -
ਭਰਤਃ -
ਤਾਤਹੀਨੋ ਮਾਤ੍ਰੁʼਹੀਨੋ(ਅ)ਨਾਸ਼੍ਰਯੋ ਭਰਤੋ(ਅ)ਧੁਨਾ
ਦੇਹਿ ਬਨ੍ਧੋ, ਪਾਦੁਕੇ ਤੇ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਮੇ ਯਾਚਨਾ ||
ਕਰ੍ਤੁਮੁੱਡਾਨੰ ਨੁ ਮਸ਼ਕੋ ਗਰੁਡ ਇਵ ਕਿੰ ਸ਼ਕ੍ਯਤੇ ?
ਕਿੰ ਗਜੋਹ੍ਯੰ ਭਾਰਮਥਵਾ ਤੁਰਗਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਨ੍ਯਸ੍ਯਤੇ ?
ਸ਼ਾਸਨੇ ਵਾ ਰਾਘਵਾਣਾਂ ਕਿੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮੋ ਭਰਤਸ੍ਤਥਾ ?੧
ਵੰਸ਼ਰੀਤ੍ਯਾ ਯੋ ਹਿ ਜ੍ਯਾਯਾਨ੍ ਸ੍ਯਾਦਸੌ ਸਿੰਹਾਸਨੇ
ਕਿੰ ਕਨੀਯਾਨ੍ ਸ਼ਾਸਨੇ ਬਤ ਸ਼ੋਭਤੇ ਜ੍ਯਾਯਾਨ੍ ਵਨੇ ?
ਚਰਣਯੋਰ੍ਦਾਸਾਯ ਮਹ੍ਯੰ ਰਾਜ੍ਯਦਾਨੰ ਕਿੰ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ?੨
ਤਤ੍ਪਦੰ ਤ੍ਯਜਤਾ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੋ ਯੋਗਿਨੋ ਵੇਸ਼਼ੋ ਮਯਾ
ਕੈਕਯੀਵਤ੍ ਕਿੰ ਨੁ ਜਨਯੇ ਲੋਕਰੋਸ਼਼ਾਗ੍ਨਿੰ ਤਥਾ ?
ਦੀਯਤੇ ਕਸ੍ਮਾਦਿਦੰ ਮੇ ਸ਼ਾਸਨੰ ਪਰੁਸ਼਼ੰ ਤ੍ਵਯਾ ?੩
ਸ੍ਥਾਪਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਪਾਦੁਕੇ(ਅ)ਹੰ ਰਾਘਵਾਣਾਮਾਸਨੇ
ਤੇ ਹਿ ਦੇਵ੍ਯੌ ਰਾਜ੍ਯਕਰ੍ਤ੍ਰ੍ਯੌ ਕੋਸਲਾਨਾਂ ਸ਼ਾਸਨੇ
ਚਰਣਚਿਹ੍ਨੇ ਪੂਜਯਿਤ੍ਵਾ ਧਨ੍ਯਤਾ ਲਭ੍ਯਾ ਮਯਾ || ੪
ਨਾਸ੍ਤਿ ਰਾਮਸ਼੍ਚਰਣਚਿਹ੍ਨੇ ਸ੍ਤਾਮਿਮੇ ਨ੍ਰੁʼਪਮਨ੍ਦਿਰੇ
ਕੁਤ੍ਰਚਿੰਨਿਵਸਾਮ੍ਯਹੰ ਵੈ ਨਗਰਤੋ ਦੂਰੇ ਸ੍ਥਲੇ
ਸਨ੍ਧਿਕਾਲੇ ਰਵਿਸ਼ਲਾਕਾ ਸਾ ਮਦਰ੍ਥੇ ਦੀਪਿਕਾ || ੫
ਯਾਵਦਾਗਮਨੰ ਤ੍ਵਦੀਯੰ ਦੂਰਤੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਮਿ ਰਾਜ੍ਯਮ੍
ਤ੍ਵਾਮਹੰ ਸਤਤੰ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ੇ ਗਣਯਮਾਨੋ ਵਤ੍ਸਰਮ੍
ਰਾਜ੍ਯਮਧਿਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮਿ ਤੋਯੰ ਕਮਲਦਲਮਿਵ ਸਰ੍ਵਥਾ || ੬
ਵਚਨਮਨੁਸਾਰੇਣ ਚਰਣਾਵੇਸ਼਼੍ਯਤਃ ਕਾਲੇ ਨ ਤੇ
ਤਰ੍ਹਿ ਵਹ੍ਨੌ ਤੁੱਛਕਾਯਸ੍ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਮੇ ਹੋਸ਼਼੍ਯਤੇ
ਏਸ਼਼ ਸ਼ਪਥੋ ਮ੍ਰੁʼੱਤਿਕੇਯੰ ਚਰਣਯੋਃ ਸ਼ਿਰਸਾ ਧ੍ਰੁʼਤਾ || ੭
੨੬
BACK TO TOP
੨੭ ਕੋ(ਅ)ਸਿ ਰੇ ਯੁਵਰਾਜਃ ਕਥਯ ਮੇ
’ਦੇਹਿ ਬਨ੍ਧੋ, ਪਾਦੁਕੇ ਤੇ, ਪੂਰ੍ਯਤਾਂ ਮੇ ਯਾਚਨਾ(ਅ)
ਇਤਿ ਭਰਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾਮ੍ ਅਵਧੀਰਯਿਤੁੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਨ
ਸ਼ਸ਼ਾਕ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਚਰਣਧੂਲਿਪਰਿਪ੍ਲੁਤੇ ਸੁਵਰ੍ਣਮਣ੍ਡਿਤੇ
ਪਾਦੁਕੇ ਗਜਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਸੰਸ੍ਥਾਪ੍ਯ ਭਰਤਃ ਤੇ ਸਸਮਾਰੋਹਮ੍
ਅਯੋਧ੍ਯਾਮ੍ ਆਨੀਤਵਾਨ੍ | ਤੇ ਪਾਦੁਕੇ ਏਵ ਸਿੰਹਾਸਨੇ ਸ੍ਥਾਪਯਿਤ੍ਵਾ
ਭਰਤਃ ਰਾਜ੍ਯਸ਼ਾਸਨੰ ਕਰ੍ਤੁਮ੍ ਆਰੇਭੇ |
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਤੁ ਚਿਤ੍ਰਕੂਟੰ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯ ਪ੍ਰਵਸਨ੍ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਦਿਸ਼ੰ
ਪ੍ਰਤਸ੍ਥੇ | ਮਾਰ੍ਗੇ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਵਿਰਾਧੰ ਨਾਮ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੰ
ਜਘ੍ਨਤੁਃ, ਸ਼ਰਭਙ੍ਗਾਸ਼੍ਰਮੰ ਚ ਗਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਰ੍ਗਗਾਮਿਨਃ ਤਸ੍ਯ
ਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਚਕ੍ਰਤੁਃ | ਤਤ੍ਰ ਕੇਚਨ ਮੁਨਯਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਵ੍ਯਜ੍ਞਾਪਯਨ੍, ’
ਆਸ਼੍ਰਮਵਾਸਿਨਃ ਜਨਾਃ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੈਃ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਪੀਡਿਤਾਃ | ਭਵਨ੍ਤੌ
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੌ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੌ ਸ੍ਥਃ | ਅਤਃ ਭਵਦ੍ਭ੍ਯਾਂ ਧਾਰ੍ਮਿਕਾਨਾਂ ਜਨਾਨਾਂ
ਪਰਿਤ੍ਰਾਣੰ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮ੍(ਅ) ਇਤਿ | ਤਦਾ ਰਾਮਃ ਸਵਿਨਯੰ ਤਥਾਪਿ ਸਨਿਰ੍ਧਾਰਮ੍
ਅਵਦਤ੍, ’ਤਪਸ੍ਵਿਜਨਾਨ੍ ਪੀਡਯਤਾਂ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾਂ ਨਿਰ੍ਦਾਲਨਮ੍
ਅਹਮ੍ ਅਵਸ਼੍ਯੰ ਕਰੋਮਿ | ਭਵਨ੍ਤਃ ਨਿਃਸ਼ਙ੍ਕਾਃ ਭਵਨ੍ਤੁ(ਅ) ਇਤਿ | ਏਵੰ
ਮੁਨਿਜਨਾਨ੍ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਮਾਰ੍ਗਕ੍ਰਮਣੰ ਪੁਨਰਾਰੇਭੇ |
ਤਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਤੇ ਤ੍ਰਯੋ(ਅ)ਪਿ ਪਞ੍ਚਾਪ੍ਸਰਸਰੋਵਰੇ ਨਾਮ੍ਨਿ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇ
ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਸਾਨਨ੍ਦੰ ਨ੍ਯਵਸਨ੍ | ਤਤਃ ਸੁਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਸ੍ਯ ਰੁʼਸ਼਼ੇਃ
ਆਦੇਸ਼ਾਤ੍ ਤੇ ਅਗਸ੍ਤ੍ਯਾਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਾਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤ | ਸੁਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਃ ਚ
ਅਗਸ੍ਤ੍ਯਃ ਚ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਭ੍ਯਾਂ ਦਿਵ੍ਯਾਯੁਧਾਨਿ ਦਦਤੁਃ |
ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਾਂ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਤੇ ਤ੍ਰਯਃ ਅਪਿ ਗੋਦਾਵਰ੍ਯਾਃ ਤੀਰੇ
ਪਞ੍ਚਵਟੀਂ ਨਾਮ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੰ ਪ੍ਰਾਪੁਃ | ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਵਿਲੋਭਨੀਯੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇ
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪਰ੍ਣਕੁਟਿਃ ਨਿਤਰਾਮ੍ ਅਸ਼ੋਭਤ | ਅਥੈਕਦਾ ਅਸ੍ਯਾਃ ਪਰ੍ਣਕੁਟੇਃ
ਅਙ੍ਗਣੇ ਤੇਸ਼਼ੁ ਤ੍ਰਯੇਸ਼਼ੁ ਅਪਿ ਵਾਰ੍ਤਾਲਾਪੇ ਨਿਮਗ੍ਨੇਸ਼਼ੁ ਸਤ੍ਸੁ ਕਾਚਿਤ੍ ਅਦ੍ਭੁਤਾ
ਲਲਨਾ ਤਤ੍ਰ ਆਗੱਛਤ੍ | ਅਭਿਸਾਰੁਕੇਵ ਨਾਨਾਵਿਭ੍ਰਮਾਣਿ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ਤੀ,
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਕਾਮੁਕੈਃ ਕਟਾਕ੍ਸ਼਼ੈਃ ਅਵਲੋਕਯਨ੍ਤੀ ਸਾ ਸੁਚਾਰੁਰਵੇਣ ਤਮ੍ ਆਹ -
ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾ -
ਕੋ(ਅ)ਸਿ ਰੇ ਯੁਵਰਾਜਃ ਕਥਯ ਮੇ
ਸ੍ਵੀਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਮਾਂ ਤਨੂਰਰ੍ਪਿਤਾ ਮਮ ਸ਼੍ਯਾਮਲ, ਭਵਤੇ ||
ਤਵ ਸ੍ਵਰੂਪੇ ਰਾਜਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍
ਸ਼੍ਰਵਣੇ(ਅ)ਪਿ ਚ ਰੁਦ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਭੂਸ਼਼ਣਮ੍
ਯਦ੍ਯਸਿ ਯੋਗੀ ਕਥਮਭਿਤਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਪਰਿਵਾਰੋ ਰਮਤੇ ?੧
ਕੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਚਰਸਿ ਵਨੇ ਤ੍ਵਮ੍ ?
ਵਿਨੋਦੇਨ ਵਾ ਹਸਸਿ ਕਿਮਰ੍ਥਮ੍
ਅਤ੍ਰਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਸ਼ਾਸਨਮਮਿਤੰ ਕਿੰ ਨ ਚ ਜ੍ਞਾਤੰ ਤੇ ?੨
ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾ(ਅ)ਹੰ ਰਾਵਣਭਗਿਨੀ
ਨਨ੍ਵਹਮੇਤਦ੍ਵਨਸ੍ਵਾਮ੍
ਨਾਨਾਰੂਪਾਣ੍ਯਾਦਾਯਾ(ਅ)ਹੰ ਵਨਾਦ੍ ਵਨੰ ਵਿਹਰੇ || ੩
ਅਹੰ ਤਵ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਜਾਤਾ ਤਰੁਣੀ
ਸ਼਼ੋਡਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾ ਮਧੁਰਭਾਸ਼਼ਿਣੀ
ਦਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਤੇ ਮਨਸਿ ਪ੍ਰਬੁੱਧੋ ਮਦਨੋ ਹੁਙ੍ਕੁਰੁਤੇ || ੪
ਅਧਰਸ੍ਯ ਤੇ ਪਾਟਲਰਾਗਮ੍
ਰਹਸਿ ਨਿਪਾਤੁੰ ਪ੍ਰਕਾਮਯੇ(ਅ)ਹਮ੍
ਅਪ੍ਯਵਤੀਰ੍ਣੋ ਮੂਰ੍ਤੋ ਮਦਨਸ੍ਤ੍ਵਮਨਙ੍ਗਸ੍ਮਰਣੇ || ੫
ਅਹੰ ਨ ਜਾਨੇ ਨ੍ਰੁʼਪੰ ਦਸ਼ਰਥਮ੍
ਕਾਮਯੇ ਪਰੰ ਤਦੀਯਤਨੁਜਮ੍
ਪ੍ਰਾਣੇਸ਼ੋ ਮੇ ਭਵ ਹੇ ਰਾਘਵ, ਗ੍ਰੁʼਹਸੁਖਮਸ਼੍ਨੁਵਹੇ || ੬
ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਕੁਰੂਪਾ ਭਾਰ੍ਯੇਯੰ ਤੇ
ਤਵ ਨ ਚ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ, ਤ੍ਯਜ ਤਾਂ ਦੂਰੇ
ਤਵ ਨਿਕਟੇ(ਅ)ਹੰ ਨਾਸ਼ਯਾਮਿ ਤਾਂ ਨੂਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ਣਮਾਤ੍ਰੇ || ੭
ਮਮ ਸਾੰਨਿਧ੍ਯੇ ਵਸੰਨਵਿਰਤਮ੍
ਪਾਲਯ ਤਤ੍, ਤੇ ਭਾਰ੍ਯੈਕਤ੍ਵਮ੍
ਆਸ਼੍ਲੇਸ਼਼ੇੱਛਾ ਦ੍ਰੁʼਢਾ ਜਾਯਤੇ ਤਨੌ ਚ ਮਨਸਿ ਚ ਮੇ || ੮
੨੭
BACK TO TOP
੨੮ ਵਿਰੂਪਿਤੇਯੰ ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾ
’ਕੋ(ਅ)ਸਿ ਰੇ ਯੁਵਰਾਜਃ ਕਥਯ ਮੇ(ਅ)
ਇਤਿ ਪ੍ਰੁʼੱਛਨ੍ਤੀਂ ਆਤ੍ਮਾਨਮ੍ ਅਭਿਸਰਨ੍ਤੀਂ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ
ਵਿਨੋਦੇਨ ਪ੍ਰਾਹ, ’ਹੰ ਤਾਵਤ੍ ਏਕਪਤ੍ਨੀਵ੍ਰਤੰ ਪਾਲਯਾਮਿ |
ਅਤਃ ਨਾਹੰ ਤ੍ਵਾਂ ਸ੍ਵੀਕਰ੍ਤੁੰ ਸ਼ਕ੍ਨੁਯਾਮ੍ | ਕਿਨ੍ਤੁ ਮਮ ਅਨੁਜੋ(ਅ)ਯੰ
ਨਾਦ੍ਯਾਪਿ ਵਿਵਾਹਿਤਃ | ਤੇਨ ਸਹ ਵਿਵਾਹੰ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ(ਅ) ਇਤਿ | ਤਦਾ
ਸਾ ਮਨ੍ਦਮਤਿਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੰ ਗਤਾ | ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਅਪਿ ਤਾਂ
ਹਸੰਨਵਦਤ੍, ’ਾਰ੍ਯੇ, ਰਾਮਸ੍ਯ ਦਾਸੋ(ਅ)ਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍ |
ਮਮ ਭਾਰ੍ਯਾ ਨਾਮ ਦਾਸਸ੍ਯ ਦਾਸੀ | ਤਦਪੇਕ੍ਸ਼਼ਯਾ ਤ੍ਵੰ
ਰਾਮਸ੍ਯੈਵ ਕਨੀਯਸੀ ਭਾਰ੍ਯਾ ਭਵ | ਅਥ ਵਾ ਤਵ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸਃ
ਪ੍ਰਥਮਪਤ੍ਨੀਂ ਤ੍ਯਜੇਦਪਿ(ਅ) ਇਤਿ |
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਸ੍ਯ ਪਰਿਹਾਸਮ੍ ਅਵਗਨ੍ਤੁਮ੍ ਅਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਸਾ
ਪੁਨਰਪਿ ਰਾਮੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਰ੍ਤਤ, ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ ਚ, ’ਹੇ ਰਾਮ,
ਭਵਾਨ੍ ਸਦੈਵ ਮਮੈਵ ਭਵਤੁ ਏਤਦਰ੍ਥਮਹਮ੍ ਏਨਾਂ ਤਵ
ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਤਵ ਸਮਕ੍ਸ਼਼ਮੇਵ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਯਾਮਿ | (ਅ) ਇਤਿ ਉਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾ
ਸੀਤਾਮ੍ ਪ੍ਰਤਿ ਅਭ੍ਯਧਾਵਤ੍ | ਤਦਾ ਤੁ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਆਜ੍ਞਯਾ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ
ਤਸ੍ਯਾਃ ਕਰ੍ਣਨਾਸੇ ਚਿੱਛੇਦ |
ਤਦਾ ਦਾਰੁਣੰ ਕ੍ਰਨ੍ਦਨ੍ਤੀ, ਭੀਸ਼਼ਣਮ੍ ਆਕ੍ਰੋਸ਼ਨ੍ਤੀ ਸਾ
ਸ੍ਵਭ੍ਰਾਤਰੌ ਖਰਦੂਸ਼਼ਣੌ ਪ੍ਰਤਿ ਆਗਤ੍ਯ ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਨਿਜਾਵਸ੍ਥਾਮ੍
ਅਦਰ੍ਸ਼ਯਤ੍ | ਤੌ ਉਭੌ ਅਪਿ ਰਾਮਮ੍ ਅਭਿਦਦ੍ਰੁਵਤੁਃ | ਤਥਾਪ੍ਯੇਕੋ
ਰਾਮਃ ਖਰ- ਦੂਸ਼਼ਣ- ਤ੍ਰਿਸ਼ਿਰ- ਸਹਿਤੰ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਸਹਸ੍ਰਮਿਤੰ
ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਸੈਨ੍ਯੰ ਨਿਜਘਾਨ | ਤਦ੍ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਾ ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾ
ਪਲਾੱਯ ਸ੍ਵਬਨ੍ਧੁੰ ਲਙ੍ਕਾਧਿਪਤਿੰ ਰਾਵਣੰ ਜਗਾਮ | ਰਾਵਣਸ੍ਯ
ਪੁਰਤਃ ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ ਅਧਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਤੀ ਸਾ ਪ੍ਰਾਹ -
ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾ -
ਵਿਰੂਪਿਤਾ ਸ਼ੂਪਰ੍ਣਖਾ ਤਦਿਦੰ ਦਾਸ਼ਰਥੇਸ਼੍ਚੇਸ਼਼੍ਟਿਤਮ੍
ਦੇਹਿ ਰੇ ਤਸ੍ਮੈ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਫਲਮ੍ ||
ਕਿਮਿਵ ਸ਼ਾਸਨੰ ਕੁਰੁਸ਼਼ੇ ਰਾਵਣ, ਕਿੰਵਾ ਜਨਪਾਲਨਮ੍
ਰਾਘਵੇਣ ਤੇ ਜਿਤੰ ਲੀਲਯਾ, ਸਕਲੰ ਦਣ੍ਡਕਵਨਮ੍
ਸੱਤਾਨ੍ਧ, ਤ੍ਵੰ ਤਦਪਿ ਸ੍ਮਰਸਿ ਨ ਨਿਜਕਰ੍ਤਵ੍ਯੰ ਕਥਮ੍ ?੧
ਦ੍ਵਿਦਸ਼ਲੋਚਨੈਃ ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾਯਾ ਦਸ਼ਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤਾਮਿਯਮ੍
ਵਿਕ੍ਰਮੇਣ ਰਾਮਸ੍ਯ ਕਮ੍ਪਿਤੰ ਸਕਲੰ ਦਿਗ੍ਮਣ੍ਡਲਮ੍
ਅਪਿ ਨੋਦਨ੍ਤੰ ਗੁਪ੍ਤਚਰਾਸ੍ਤੇ ਨਿਵੇਦਯਨ੍ਤੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ?੨
ਜਨਸ੍ਥਲੇ(ਅ)ਭੂਨ੍ਮਹਾਨਨਰ੍ਥਃ ਖਰਦੂਸ਼਼ਣਕਨ੍ਦਨਮ੍
ਸਹਸ੍ਰਸ਼ੋ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾ ਵਿਨਿਹਤਾਃ ਕਿੰ ਤਤ੍ ਤਵ ਭੂਸ਼਼ਣਮ੍
ਜਨਸ੍ਥਲਸ੍ਥੋ ਯਤਿਃ ਸ ਲਭਤੇ ਸੁਰਵਤ੍ ਪਰਿਪੂਜਨਮ੍ || ੩
ਪੂਜ੍ਯਤਰੋ ਨਨੁ ਤ੍ਵੱਤੋ ਜਾਤੋ ਮਨੁਜਸ੍ਤਵ ਸ਼ਾਸਨੇ
ਨਿਸ਼਼ੀਦੇਹ ਸਾਮਾਤ੍ਯਃ ਸ੍ਵਸ੍ਥੋ ਬੱਧਹਸ੍ਤ ਆਸਨੇ
ਪ੍ਰਖਰੰ ਤੇਜਸ੍ਤਸ੍ਯ ਧਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸ਼੍ਵਸ੍ਤੇ ਸਿੰਹਾਸਨਮ੍ || ੪
ਸੁਦਰ੍ਸ਼ਨਸ਼ਰਾਘਾਤਾਃ ਸੋਢਾਸ੍ਤ੍ਵਯੋਰਸਾ ਰੇ ਵ੍ਰੁʼਥਾ
ਜਿਤਾਸ਼੍ਚ ਦੇਵਾ, ਬਲੇਨੋੱਧ੍ਰੁʼਤਾ ਨਗਾਸ੍ਤਥਾ ਰੇ ਵ੍ਰੁʼਥਾ
ਅਜੇਯਸੇਨਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਃ ਕਿਮਸੌ ਧਰ੍ਮਘ੍ਨਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਵਯਮ੍ ?੫
ਤ੍ਵਮੇਵ ਕਿਮਸੌ ਜਿਤ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਨੀਤੰ ਯੇਨ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਪੁਸ਼਼੍ਪਕਮ੍ ?
ਯੇਨ ਚ ਤਦ੍ਵਤ੍ ਤਕ੍ਸ਼਼ਕਨ੍ਰੁʼਪਤੇਃ ਕਲਤ੍ਰਮਪ੍ਯੁਪਯਤਮ੍ ?
ਤ੍ਵਮੇਵ ਕਿਮਸੌ ਯਸ੍ਯ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਕਾਲਾਦਪਿ ਨ ਚ ਭਯਮ੍ ?੬
ਸ਼੍ਰੁਣੁਸ਼਼੍ਵ ਪੁਨਰਪਿ ਰਾਮਾਖ੍ਯਾਨੰ ਮਯਾ ਯਦਭਿਧੀਯਤੇ
ਬਾਣਮੋਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ਕਰੇ ਤਦੀਯੇ ਚਪਲਾ ਵਿਦ੍ਯੋਤਤੇ
ਮਤੀ ਰੁਧ੍ਯਤੇ ਵਿਲੋਕ੍ਯਾਮੁਨਃ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰੇ ਪਾਟਵਮ੍ || ੭
ਰੂਪੇਣਾਸੌ ਸ਼੍ਯਾਮਸੁਨ੍ਦਰੋ ਮਨ੍ਮਥ ਇਵ ਭੂਤਲੇ
ਸਾ(ਅ)ਪਿ ਜਾਨਕੀ ਤਦੀਯਜਾਯਾ ਰਤ੍ਯਾ ਅਤਿਰਿਚ੍ਯਤੇ
ਤਵਾਨੁਰੂਪਾ ਨਿਤਮ੍ਬਿਨੀ ਸਾ ਮਨ੍ਯੇ ਨਿਃਸੰਸ਼ਯਮ੍ || ੮
ਅਪਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯੈਨਾਮਾਨਯਾਨਿ ਤਾਂ ਤ੍ਵਦਰ੍ਥਮਿਤਿ ਹੇਤੁਨਾ
ਜਨਸ੍ਥਲੇ(ਅ)ਹੰ ਬੁੱਧ੍ਯਾ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਨ੍ਯੰ ਕੁਟਿਰੰ ਗਤਾ
ਸ਼੍ਰਵਣਨਾਸਿਕੇ ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਵਿਡਮ੍ਬਿਤਾ ਖਲ੍ਵਹਮ੍ || ੯
ਗੱਛ ਗੱਛ ਰੇ ਗੱਛ ਸਤ੍ਵਰੰ ਜਹਿ ਤਦ੍ ਬਨ੍ਧੁਦ੍ਵਯਮ੍
ਆਨਯੇਹ ਤਾਂ ਪ੍ਰਸਹ੍ਯ ਸੀਤਾਂ ਯਾ ਮਾਮਹਸਤ੍ ਸ੍ਫੁਟਮ੍
ਮਾਮਿਵ ਤਵ ਸ਼ਾਸਨਮਪ੍ਯੇਤੌ ਵਿਡਮ੍ਬਯੇਤੇ ਧ੍ਰੁਵਮ੍ || ੧੦
੨੮
BACK TO TOP
੨੯ ਆਨੀਯ ਦੇਹਿ ਮੇ
’ਦੇਹਿ ਰੇ ਤਸ੍ਮੈ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਫਲਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਚੋਦਿਤਃ ਰਾਵਣਃ ਰਾਮੰ ਯੁੱਧੇ ਪਰਾਜਿਤ੍ਯ
ਸੀਤਾਮਪਹਰ੍ਤੁੰ ਸਿੱਧਃ | ਅਸ੍ਮਿਨ੍ ਉਪਕ੍ਰਮੇ ਤੇਨ ਮਾਰੀਚਸ੍ਯ ਸਾਹਾੱਯਮ੍
ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਿਤਮ੍ | ਤਥਾਪਿ ਮਾਰੀਚਃ ਰਾਮਸ੍ਯ ਪਰਾਕ੍ਰਮੇਣ ਸੁਪਰਿਚਿਤਃ ਆਸੀਤ੍ |
ਸਃ ਰਾਵਣੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਯੁੱਧਾਤ੍ ਪਰਾਵਰ੍ਤਯਤ੍ | ਤਤਃ ਕਪਟੇਨ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਵਞ੍ਚਯਿਤੁੰ ਰਾਵਣੇਨ ਕਾਚਿਤ੍ ਯੁਕ੍ਤਿਃ ਵ੍ਯਰਚਿ | ਸਃ
ਮਾਰੀਚੰ ਸੁਵਰ੍ਣਮ੍ਰੁʼਗਰੂਪੰ ਧਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਟੀਂ ਗਨ੍ਤੁਮ੍
ਆਦਿਸ਼ਤ੍, ਸ੍ਵਯੰ ਚ ਤਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ ਨਿਭ੍ਰੁʼਤਮ੍ ਆਗੱਛਤ੍ |
ਮਾਰੀਚੇਨ ਧ੍ਰੁʼਤੰ ਤਤ੍ ਵਿਲੋਭਨੀਯੰ ਮ੍ਰੁʼਗਰੂਪੰ ਵਿਲੋਕ੍ਯ
ਸੀਤਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਮੋਹਿਤਾ | ਪਰ੍ਣਸ਼ਾਲਾਸ੍ਥਿਤੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਮ੍ ਆਗਤ੍ਯ
ਸਾ ਤਮਾਹ -
ਸੀਤਾ -
ਸੁਮਚਯੰ ਦਧਾਨਾ(ਅ)ਪਸ਼੍ਯੰ ਸਹਸੈਕਮ੍ਰੁʼਗਮ੍
ਆਨੀਯ ਦੇਹਿ ਮੇ ਨਾਥ ਪ੍ਰਿਯੰ ਤੰ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍ ||
ਏਤਸ੍ਯ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਯੋ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਵਿਰਾਜਨ੍ਤੇ
ਨਵਮੋਹਨਸੁਮਸਮਸੁਵਰ੍ਣਮੇਤਸ੍ਯਾਙ੍ਗੇ
ਤਤ੍ਸੁਵਰ੍ਣੇਨ ਮੇ ਲੁਬ੍ਧੇ ਚੈਤੇ ਨਯਨੇ
ਤਤ੍ਪੁੱਛਮੁੱਚਲੱਛਕ੍ਰਚਾਪਮਿਵ ਭਾਤਮ੍ || ੧
ਆਗਤ੍ਯ ਗਤੋ(ਅ)ਸੌ ਦ੍ਵਾਰਮਿਦੰ ਬਹੁਵਾਰਮ੍
ਸੌਵਰ੍ਣਪਦਾਙ੍ਕਾ ਅਸ੍ਯੈਵੈਤੇ ਨੂਨਮ੍
ਏਤੇਨ ਵਿਸ਼਼ਾਣੰ ਰਮ੍ਭਾਸ੍ਤਮ੍ਭੇ ਘ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮ੍
ਪਸ਼੍ਯਤੰ ਭ੍ਰਾਤਰੌ, ਮ੍ਰੁʼਗੰ ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਕਾਨ੍ਤਮ੍ || ੨
ਯਾਤ੍ਯਸੌ ਸਵੇਗੰ ਭੁਜਤਿ ਗ੍ਰੀਵਾਂ ਮਨ੍ਦਮ੍
ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ਵਿਲਸਤੇ ਮਦਿਰੋ ਭਾਵੋ ਨੂਨਮ੍
ਤਨ੍ਮ੍ਰੁʼਗੇ ਨਾਥ ਮੇ ਮਨੋ(ਅ)ਨਿਵਾਰੰ ਸਕ੍ਤਮ੍
ਆਲੋਕ੍ਯ ਮੋਹਿਤਾ ਤ੍ਰੁʼਣਾਨ੍ਤਰੇ ਤੰ ਹਰਿਣਮ੍ || ੩
ਕਤਿ ਕਥੰ ਗੁਣਾਨਾਂ ਗਣਨਾਮਸ੍ਯ ਨੁ ਕੁਰ੍ਵੇ
ਬਨ੍ਧਨੰ ਤਦੀਯੰ ਕਿਮਸ਼ਕ੍ਯੰ ਤੇ ਮਨ੍ਯੇ
ਕਿੰ ਨ ਭਗ੍ਨੰ ਤ੍ਵਯਾ ਸ਼ਿਵਧਨੁਸ਼਼ੰ ਨੁ ਮਦਰ੍ਥੇ
ਗਮ੍ਯਤਾਂ ਸਤ੍ਵਰੰ ਮਯਾ ਬਧ੍ਯਤੇ ਤੂਣਮ੍ || ੪
ਕੋਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਸਞ੍ਚਿਤੰ ਯਦਯੋਧ੍ਯਾਯਾਂ ਧਨਮ੍
ਤਦ੍ ਵਨੇ ਵਿਚਿਨੁਤੇ ਤਵ ਚਰਣੇ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਮ੍
ਆਨਯ ਪ੍ਰਭੋ ਇਹ, ਕੁਟਿਰੰ ਤਦ੍ ਵੈਭਵਮ੍
ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਸੋਦਰਸ੍ਤਾਵਦੇਸ਼਼ ਤੇ ਸਦਨਮ੍ || ੫
ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤੇ ਸਜੀਵੋ ਯਦਿ ਕਥਮਪਿ ਸਾਰਙ੍ਗੋ
ਮਣਿਮਯੰ ਤਦਙ੍ਗੰ ਭਵਿਤਾ ਜ੍ਯੋਤਿਃਪੁਞ੍ਜੋ
ਦਾਸ੍ਯਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੰ ਵਨੇ ਪ੍ਰਦੋਸ਼਼ੇ ਦੀਪੋ
ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਮ ਸਙ੍ਗਤੌ ਪ੍ਰਤਿਗਮਨੇ ਤੰ ਨਗਰਮ੍ || ੬
ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸ੍ਤ੍ਰੀਜਨੋ ਨਗਰੇ ਤੰ ਸਾਰਙ੍ਗਮ੍
ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਃ ਕੈਕਯੀਭਰਤੌ ਨਃ ਸਾਸੂਯਮ੍
ਗੋਪਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਨਿਧਿੰ ਤਾਵਤ੍ਕਾਲਮਹੰ ਤਮ੍
ਤਿਸ਼਼੍ਠਸਿ ਤ੍ਵਿਦਾਨੀਂ ਕੁਤੋ ਧਨੁਰ੍ਧਰ ਏਵਮ੍ ?੭
ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਸਾਯਕੰ ਵ੍ਯਤ੍ਸ੍ਯਸਿ ਯਦਿ ਨਿਪੁਣੰ ਤਮ੍
ਦੇਵਰੋ(ਅ)ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਚਰ੍ਮੋਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤਦੀਯਮ੍
ਤਨ੍ਮ੍ਰੁʼਗਾਜਿਨੇ ਤ੍ਵੰ ਭਾਸ੍ਯਸਿ ਹਰਿਵੰਨੂਨਮ੍
ਪਸ਼੍ਯ ਤੰ ਸੁਦੂਰੰ ਗਿਰਿਤਟਮਾਰੋਹਨ੍ਤਮ੍ || ੮
੨੯
BACK TO TOP
੩੦ ਮਾ(ਅ)ਤਿਥੇ, ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਦ੍ਵਾਰੇ
’ਾਨੀਯ ਦੇਹਿ ਮੇ ਨਾਥ ਮ੍ਰੁʼਗੰ ਤੰ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਸੀਤਾਯਾਃ ਅਭ੍ਯਰ੍ਥਨਾਂ ਪੂਰਯਿਤੁੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਧਨੁਰ੍ਬਾਣੰ
ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਤੰ ਮ੍ਰੁʼਗਮ੍ ਅਨ੍ਵਗੱਛਤ੍ | ਮ੍ਰੁʼਗਃ ਵੇਗੇਨ ਅਧਾਵਤ੍
ਤਥਾਪਿ ਕਮਪ੍ਯਨ੍ਤਰਮ੍ ਤਮ੍ ਅਨੁਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਬਾਣੇਨੈਕੇਨ
ਤੰ ਵਿਵ੍ਯਾਧ | ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ ਵਿਮੁਞ੍ਚੰਨਪਿ ਮਾਰੀਚਃ ’ਹੇ
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ, ਧਾਵ, ਧਾਵ, (ਅ) ਇਤਿ ਉੱਚੈਃ ਰਾਮਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇਨ
ਵਾਚਾ ਆਕ੍ਰੋਸ਼ਤ੍ | ਤਤ੍ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਆਸ਼੍ਰਮਸ੍ਥਾ ਸੀਤਾ ਭਯੇਨ
ਕਮ੍ਪਿਤਾ ਬਭੂਵ | ’ਨੂਨੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਕਸ੍ਮਿੰਨਪਿ ਸੰਕਟੇ
ਗ੍ਰਸ੍ਤਃ(ਅ) ਇਤਿ ਸ਼ਙ੍ਕਯਾ ਸਾ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੰ ਰਾਮਸਮੀਪੰ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਤ੍ |
ਏਤਮੇਵ ਸਮਯੰ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਃ ਰਾਵਣਃ ਸੀਤਾਮ੍ ਆਸ਼੍ਰਮੇ
ਏਕਾਕਿਨੀਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਾਮ੍ ਅਭਿਯਾਤੁੰ ਪ੍ਰਾਰਭਤ | ਅਚਿਰਾਦੇਵ
ਤੇਨ ਸ੍ਵਪ੍ਰਯੋਜਨੰ ਵਿਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ | ਤਦਨੁਸਾਰੰ ਤਯਾ ਸਹ
ਅਭਿਮਰ੍ਸ਼਼ਣਾਯ ਅਪਿ ਸਃ ਪ੍ਰਾਯਤਤ | ਤਦਾ ਮਹਾਪਤਿਵ੍ਰਤਾ ਸਾ
ਕਠੋਰਵ੍ਯਾਕੁਲੇਨ ਸ੍ਵਰੇਣ ਤਮ੍ ਅਧਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਤੀ ਤਮ੍ ਅਤਰ੍ਜਯਤ -
ਸੀਤਾ -
ਮਾ(ਅ)ਤਿਥੇ, ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਦ੍ਵਾਰੇ
ਚਪਲਾ ਮੂਰ੍ਤਾ ਨੀਲਘਨੇ(ਅ)ਹੰ ਮਾ ਦਹ ਹਸ੍ਤੌ ਤੇ ||
ਨਿਪੀਯ ਕਾਮਾਸਵੰ ਯਥੇੱਛਮ੍
ਮਾ ਦਰ੍ਸ਼ਯ ਮੇ ਮੱਤਚੇਸ਼਼੍ਟਿਤਮ੍
ਨਖਸ੍ਯਾਪਿ ਮੇ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੋ(ਅ)ਪਿ ਨ ਤੇ ਸ਼ਕ੍ਯੋ ਨਨੁ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ || ੧
ਨਾਹਮੇਕਲਾ ਰਾਮਯਸ਼ੋਜਾ
ਆਕ੍ਰੁʼਤਿਤ੍ਸੁ ਮਾਂ ਪਰਿਤੋ ਦਿਵ੍ਯਾ
ਉਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੇਪ੍ਸ੍ਯਤਿ ਤ੍ਵਾ ਯਦਪਿ ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਾ ਸਸ਼ਰੀਰੰ ਨਰਕੇ || ੨
ਸ੍ਵਰੇਣ ਫੇਰੋਰ੍ਹਸਸਿ ਕਿਮਰ੍ਥਮ੍
ਕਿਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸੇ ਮਾਮੇਵਮਨਿਮਿਸ਼਼ਮ੍
ਰਾਮਾਦਨ੍ਯਤ੍ ਨੈਵ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਕਿਮਪਿ ਹਿ ਮਮ ਨਯਨੇ || ੩
ਸੀਤਯਾ ਯਦਿ ਪ੍ਰਣਯਮੀਹਸੇ
ਕਾਲਕੂਟਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ੇਮਮੀਹਸੇ
ਕਿਮਰ੍ਥਮਿੱਛਸਿ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਗ੍ਰਹੀਤੁੰ ਸੋਮਰਵੀ ਸ੍ਵਕਰੇ || ੪
ਵਿਲੋਕ੍ਯੈਕਲਾਂ ਵਨੇ ਨਿਰ੍ਜਨੇ
ਬਲੇਨ ਮਾਮਪਹਰ੍ਤੁਮੀਹਸੇ
ਮੂਢ, ਨਯਸਿ ਕਿੰ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤਜ੍ਵਾਲਾਂ ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਿਜਵਸਨੇ ?੫
ਮਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਨਯਨਯੁਗਲੰ ਸ਼ਾਣਮ੍
ਖਡ੍ਗੰ ਕੁਰੁਸ਼਼ੇ ਤੇਨ ਸੁਨਿਸ਼ਿਤਮ੍
ਤੇਨਾਨ੍ਧਤ੍ਵੰ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਨਾਸ਼ਮ੍, ਅਨ੍ਧ, ਨ ਜਾਨੀਸ਼਼ੇ || ੬
ਕ੍ਵਾਸੌ ਰਾਮਃ ਕ੍ਵ ਚ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਕ੍ਵ ਚਾਰ੍ਣਵੋ(ਅ)ਸੌ ਕ੍ਵ ਪਲ੍ਵਲਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਹਲਾਹਲਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸੁਧਾਰਸੋ(ਅ)ਸੌ ਰਾਮੋ ਮੂਰ੍ਤੋ ਮੇ || ੭
ਕ੍ਵ ਵੈਨਤੇਯਃ ਕ੍ਵ ਵਾ ਵਾਯਸੋ
ਨਨੁ ਮੇ ਭਰ੍ਤਾ ਸ੍ਵਯੰ ਵਾਸਵੋ
ਅਪਿ ਕਿੰ ਮਰ੍ਤ੍ਯਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਾਣੀਂ ਵਾ ਮਨਸਾ(ਅ)ਭਿਲਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ?੮
ਅਬਲਾਯੈ ਯਦਿ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼੍ਯ ਸ੍ਵਬਲਮ੍
ਆਨਯਸੀਦੰ ਪੁਰਤਃ ਸ੍ਵਕਰਮ੍
ਰਾਮਸ਼ਰਾਸ੍ਤ੍ਵਯਿ ਵਜ੍ਰਾਘਾਤੰ ਸਪਦਿ ਵਿਧਾਸ੍ਯਨ੍ਤੇ || ੯
ਪਾਪ, ਕਿਮੇਵੰ ਸਰਸਿ ਪੁਰਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਅਵਲੋਕਯ ਨਿਜਚਰਣਸ੍ਖਲਨਮ੍
ਚਰਣਸ੍ਥਾ(ਅ)ਸੌ ਸਾਵਧਾਨਤਾ ਭਵਤਿ ਨ ਤਵ ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ੇ || ੧੦
ਧਾਵ, ਧਾਵ, ਹੇ ਨਾਥ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍
ਕਰਿਕਰਦਲਿਤੰ ਕਮਲਕੋਰਕਮ੍
ਯਤ੍ਰਾਸਿ ਤਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਕਰੁਣੰ ਕ੍ਰਨ੍ਦਨਮੇਤਨ੍ਮੇ || ੧੧
੩੦
BACK TO TOP
੩੧ ਕ੍ਵ ਭਵੇਤ੍ ਸੀਤਾ ਰਾਮਜੀਵਿਤਮ੍ ?
’ਮਾ(ਅ)ਤਿਥੇ, ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਦਾਰੇ(ਅ)
ਇਤਿ ਸੀਤਾਯਾਃ ਤਰ੍ਜਨਮ੍ ਅਵਿਗਣੱਯ ਰਾਵਣਃ ਤਾਮ੍
ਉੱਜਗ੍ਰਾਹ | ਤਸ੍ਯਾਃ ਸਨ੍ਤਾਪਮ੍, ਆਕ੍ਰੋਸ਼ੰ ਚ ਉਪੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ
ਸਃ ਤਾਂ ਰਥੇ ਸ੍ਥਾਪਯਿਤ੍ਵਾ ਸਵੇਗੰ ਲਙ੍ਕਾਂ ਗਨ੍ਤੁੰ
ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੇ | ਵਨਾਨ੍ਤੇ ਮਾਯਾਵਿਨੰ ਮ੍ਰੁʼਗਰੂਪੰ ਮਾਰੀਚੰ
ਨਿਹਤ੍ਯ ਆਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗੱਛਨ੍ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਮਾਰ੍ਗੇ ਆਤ੍ਮਾਨੰ
ਪ੍ਰਤਿ ਏਵ ਆਯਾਨ੍ਤੰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੰ ਅਪਸ਼੍ਯਤ੍ | ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸੀਤਾ
ਆਸ਼੍ਰਮੇ ਏਕਾਕਿਨੀ ਅਸ੍ਤਿ ਇਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ
ਨਨੁ ਕਮ੍ਪਿਤਮ੍ | ’ਜਾਨਕੀਮ੍ ਏਕਾਕਿਨੀਂ ਵਿਹਾਯ ਕਥੰ ਤ੍ਵਮ੍
ਅਤ੍ਰ ਉਪਸ੍ਥਿਤਃ ?ਕੱਚਿੰਨ ਤ੍ਵੰ ਤਸ੍ਯ ਮਾਯਾਵਿਨਃ
ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਸ੍ਯ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਵਾਚਾ ਵਞ੍ਚਿਤਃ ?ਅਰੇ, ਅਪਿ ਸਃ
ਮਮ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਵਮ੍ ਅਤਿਜੀਵਿਤੁੰ ਸ਼ਕ੍ਨੁਯਾਤ੍ ?(ਅ) ਇਤਿ
ਰਾਮੇਣ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇ ਸਤਿ ਵਿਨੀਤਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਅਧੋਮੁਖਃ ਪ੍ਰਾਹ,
’ੇਤਤ੍ ਸਰ੍ਵੰ ਮਯਾ ਦੇਵ੍ਯੈ ਨਿਵੇਦਿਤਮ੍ | ਤਥਾਪਿ ਸਾ ਕਠੋਰੈਃ
ਵਚਨੈਃ ਮਾਂ ਨਿਰਭਰ੍ਤ੍ਸ੍ਯਯਤ੍ | ਅਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਯਾਃ ਆਦੇਸ਼ਾਤ੍ ਮਮ
ਆਸ਼੍ਰਮਾਤ੍ ਨਿਰ੍ਗਮਨਮ੍ ਅਨਿਵਾਰ੍ਯਮ੍ ਅਭਵਤ੍ | (ਅ)
ਤੰ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯੰਨਪਿ ਗਰ੍ਹਯਨ੍ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਅਵਦਤ੍, ’ਨਨੁ
ਮੂਢ, ਸਨ੍ਤਪ੍ਤਾਯਾਃ ਨਾਰ੍ਯਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ਣਿਕੰ ਕ੍ਸ਼਼ੋਭਵਚਨੰ
ਤ੍ਵਯਾ ਪਰਮਾਰ੍ਥੇਨ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤਮ੍ ?ਕੇਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਤਾਂ
ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਵ ਅਤ੍ਰਾਗਮਨੰ ਸਰ੍ਵਥਾ ਅਨੁਚਿਤਮ੍ | ਅਸ੍ਤੁ | ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍
ਆਸ਼੍ਰਮੰ ਗੱਛਾਵਃ | ਮਮ ਵਾਮਨਯਨੰ ਸ੍ਫੁਰਤਿ | ਅਸ਼ੁਭਸ੍ਯ
ਆਸ਼ਙ੍ਕਯਾ ਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗੰ ਮੇ ਕਮ੍ਪਤੇ | ਅਪਿ ਜਾਨਕ੍ਯਾਃ ਕੁਸ਼ਲੰ
ਭਵੇਤ੍ ?(ਅ) ਇਤਿ | ਯਾਵਦ੍ ਉਭੌ ਅਪਿ ਤੌ ਆਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੌ,
ਤਾਵਤ੍ ਪਰ੍ਣਕੁਟੀ ਜਾਨਕੀਂ ਵਿਨਾ ਸ਼ੂਨ੍ਯਾ ਇਵ ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ |
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਇਤਸ੍ਤਤਃ ਪ੍ਰਧਾਵਨ੍ ’ਸੀਤੇ, ਸੀਤੇ, (ਅ) ਇਤਿ ਤਾਮ੍
ਆਹ੍ਵਾਤੁੰ ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੇ . .
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਵਨੇ(ਅ)ਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੰ ਸ਼ੂਨ੍ਯਮਾਸ਼੍ਰਮਮ੍
ਕ੍ਵ ਭਵੇਤ੍ ਸੀਤਾ ਰਾਮਜੀਵਿਤਮ੍ ?
ਕਦਮ੍ਬ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਕਥਯੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤ੍ਵਾ
ਅਪਿ ਵਿਲੋਕ੍ਯਤੇ ਨਦੀਤਟੇ ਸਾ ?
ਕਮਣ੍ਡਲੁਕਰਾ ਕ੍ਰੁʼਤਕਟਿਕਲਸ਼ਾ
ਹਰਿਮਧ੍ਯਾ ਸਾ ਵ੍ਰਜਤੀ ਮਨ੍ਦਮ੍ || ੧
ਸ਼ੋਕਨਾਸ਼ਕਾਸ਼ੋਕ, ਕਥਯ ਮੇ
ਭੂਮਿਸੁਤਾ ਸਾ ਕ੍ਵਾਪਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ
ਸਪਤ੍ਰਵਿਟਪੰ ਕਿਮਿਤਿ ਕਮ੍ਪਸੇ ?
ਅਪਿ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ਕਿੰ ਸ੍ਵਪ੍ਨਮਭਦ੍ਰਮ੍ ?
ਕ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਸ੍ਤੇ ਚਨ੍ਦਨ, ਸਾ ਗੌਰਾਙ੍ਗੀ ?
ਕੁਨ੍ਦਲਤੇ ਵਦ, ਕ੍ਵ ਨੁ ਸਾ ਸੁਦਤੀ ?
ਆਮ੍ਰਤਰੋ, ਕ੍ਵ ਨੁ ਸਾ ਵਿਨਯਵਤੀ ?
ਵੇਪਧ੍ਵੇ ਕਿੰ ਵਿਨੈਵ ਪਵਨਮ੍ ?੩
ਘਾਤਘਟੀ ਕਿੰ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯਤੇ
ਸੀਤੇ, ਸੀਤੇ, ਪ੍ਰਿਯੇ ਭੂਸੁਤੇ
ਮਦੀਯਵਾਣੀ ਕਿੰ ਨ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ?
ਏਹਿ ਸ਼ਿਲਾਯਾਂ ਨਿਸ਼਼ਦਾਵ ਸੁਖਮ੍ || ੪
ਪਸ਼੍ਯ, ਅਨੁਜ, ਤੱਲੋਚਨਯੁਗਲਮ੍
ਨਨੁ ਪ੍ਰਿਯਾਯਾ ਇਵ ਨਿਸ਼਼੍ਪਾਪਮ੍
ਤਦੀਯਮ੍ਰੁʼਦੁਲੋ ਮ੍ਰੁʼਗਸ਼ਾਵੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਅਸ੍ਯ ਨਯਨਯੋਰਪਿ ਕਿੰ ਬਾਸ਼਼੍ਪਮ੍ ?੫
ਮੂਕਃ ਪਵਨੋ ਮੂਕਾ ਵਿਹਗਾਃ
ਅਪਿ ਕੇਨਾਪਿ ਪ੍ਰਿਯਾ ਹਾਰਿਤਾ ?
ਕਿੰ ਵਾ ਸਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾ ਭਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ?
ਨਿਰ੍ਯਾਤਯਤਾ ਸ਼ਤਜਨਿਵੈਰਮ੍ ?੬
ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਜਯਤੇ ਦੈਵਮੇਕਦਾ
ਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਪ੍ਰਹਾਰਾ ਆਪਦਿ ਵਿਪਦਾ
ਨਿਸ਼਼੍ਫਲੈਵ ਮੇ ਸ਼ੌਰ੍ਯਸਮ੍ਪਦਾ
ਪ੍ਰਤਿਗੱਛ ਤ੍ਵੰ ਬਨ੍ਧੋ, ਸ੍ਵਪੁਰਮ੍ || ੭
ਕਿੰ ਭੋਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਨਨ੍ਵਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਮ੍ ?
ਸਮਾਪ੍ਤਮੇਤਦ੍ ਮਦਲ੍ਪਚਰਿਤਮ੍
ਸ਼ੋਕਸਮੁਦ੍ਰਃ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਤਤੋ ਵਾਹ੍ਯਤਾਂ ਰਾਘਵੋ(ਅ)ਪ੍ਯਯਮ੍ || ੮
੩੧
BACK TO TOP
੩੨ ਅਨੁਜ ਰੇ ਤਦੀਯਪਦਯੁਗਮਿਦਮ੍
’ਕ੍ਵ ਭਵੇਤ੍ ਸੀਤਾ ਜਨਕਨਨ੍ਦਿਨੀ ?(ਅ)
ਇਤਿ ਵਿਲਪਨ੍ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਲਤਾਃ, ਨਦ੍ਯਃ, ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਃ, ਵਨ੍ਯਾਃ
ਮ੍ਰੁʼਗਾਃ, ਏਤੇਭ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵੇਭ੍ਯਃ ਸੀਤਾਮਨ੍ਤਰੇਣ ਅਪ੍ਰੁʼੱਛਤ੍ |
ਨ ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਸ੍ਯ ਉੱਤਰੰ ਦਾਤੁਮ੍ ਪ੍ਰਬਭੂਵ | ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯਿਤੁੰ ਪ੍ਰਾਯਤਤ | ਤਥਾਪਿ ਆਸ਼੍ਰਮਸ੍ਯ ਪਰਿਸਰੇ
ਚਰਨ੍ਤਃ ਮ੍ਰੁʼਗਾਃ ਵਾਰੰ ਵਾਰੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਦਿਸ਼ਿ ਮੁਖੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ
ਅਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ | ਤੇਨ ਸੀਤਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਦਿਸ਼ਾ ਗਤਾ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਇਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ ਉਭੌ ਅਪਿ
ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਸੀਤਾਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣਾਰ੍ਥੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਾਚਲਨ੍ | ਮਾਰ੍ਗੇ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਸਤਤੰ ਜਾਨਕੀਮ੍ ਆਹ੍ਵਯਨ੍ ਇਤਸ੍ਤਤਃ ਤਾਮ੍ ਅਨ੍ਵਿਸ਼਼੍ਯਤ੍ |
ਤਸ੍ਯ ਨਯਨਾਭ੍ਯਾਂ ਅਸ਼੍ਰੁਪ੍ਰਵਾਹਃ ਸਨ੍ਤਤਮ੍ ਅਵਹਤ੍ | ਮਾਰ੍ਗੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਿ
ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਚੇਤਨਾਚੇਤਨਾਨਿ ਪ੍ਰਾਣਿਜਾਤਾਨਿ ਤੇਨ ਸੀਤਾਮਨ੍ਤਰੇਣ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਿ |
ਕਮਪਿ ਅਨ੍ਤਰੰ ਗਤ੍ਵਾ ਕਾਨਿਚਨ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਪਤਿਤਾਨਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਿ |
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਤਾਨਿ ਅਭਿਜ੍ਞਾਤਾਨਿ, ਯਤਃ ਤੇਨ ਏਵ ਸ੍ਵਹਸ੍ਤੇਨ ਤਾਨਿ
ਸੀਤਾਯਾਃ ਕਚਨਿਚਯੇ ਗੁਮ੍ਫਿਤਾਨਿ ਆਸਨ੍ | ਤਾਨਿ ਵਿਲੋਕ੍ਯ ਗਦ੍ਗਦਸ੍ਵਰੇਣ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਮਾਹ -
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਸੁਮਚਯਸ੍ਤਦਲਕਾਦਯਮ੍,
ਅਨੁਜ ਰੇ ਤਦੀਯਪਦਯੁਗਮਿਦਮ੍ ||
ਕਚਿਦਾਸੁਰੀ ਪਦਾਵਲੀਯਮ੍,
ਛਿਨੱਤਿ ਮਾਰ੍ਗੰ ਪਦਯੋਰਪਰਮ੍
ਪ੍ਰਵਾਤੇ ਧ੍ਵਸ੍ਤੰ ਪਦ੍ਮਦਲਮ੍ || ੧
ਕੇਨਚਿਦਸੁਰੇਣੇਹ ਪੀਡਿਤਾ,
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ, ਨਿਯਤੰ ਪ੍ਰਿਯਾ ਮਦੀਯਾ
ਜਿਤਾ ਕਿੰ ਸ੍ਵਾਙ੍ਗਬਲੇਨੇਯਮ੍ ?੨
ਕਸ੍ਯ ਨਨ੍ਵਿਦੰ ਧਨੁਰਿਹ ਛਿੰਨਮ੍,
ਮਣਿਭਿਰੁੱਜ੍ਵਲੈ ਰਤ੍ਨੈਃ ਖਚਿਤਮ੍
ਕਸ੍ਯ ਵਾ ਕੇਨ ਰਣੰ ਜਾਤਮ੍ ?੩
ਵੈਦੂਰ੍ਯਚਿਤੰ ਕਸ੍ਯ ਨੁ ਕਵਚਮ੍
ਧੂਲਿਸੰਕੁਲੰ ਤਨ੍ਮਣਿਰਤ੍ਨਮ੍
ਕੇਨ ਕਿੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ੋ ਵਾ ਰੁੱਧਮ੍ ?੪
ਧੂਲਿਧੂਸਰੰ ਨਨੁ ਛਤ੍ਰਮਿਦਮ੍
ਵਿਭਗ੍ਨਦਣ੍ਡੰ ਭੂਮੌ ਪਤਿਤਮ੍
ਪਾਤਿਤਃ ਸੂਤਃ ਕੇਨਾਯਮ੍ ?੫
ਮ੍ਰੁʼਤਃ ਸਾਰਥਿਃ ਪਤਿਤੌ ਭੂਮੌ,
ਛਿੰਨਰਸ਼੍ਮਯਸ੍ਤਥੈਵ ਪਾਣੌ
ਭੈਰਵੰ ਰੁਧਿਰੇਣਾਸ੍ਯ ਮੁਖਮ੍ || ੬
ਪਸ਼੍ਯ ਵਿਭਗ੍ਨੰ ਰਥਾਵਸ਼ੇਸ਼਼ਮ੍
ਭਗ੍ਨੰ ਚਾਕ੍ਸ਼਼ੰ ਤਥਾ ਚ ਚਕ੍ਰਮ੍
ਵਿਕੀਰ੍ਣੰ ਪਰਿਤਃ ਸ਼ਰਸ਼ਤਕਮ੍ || ੭
ਮ੍ਰੁʼਤੋ ਰਾਸਭੋ ਭੁਵਿ ਸ਼੍ਯਾਯਤੇ,
ਸ਼ੂਨ੍ਯਯਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਗਗਨਮੀਕ੍ਸ਼਼ਤੇ
ਵਾਹਨੰ ਕਸ੍ਯੇਦ੍ਰੁʼਙ੍ਨੂਨਮ੍ ?੮
ਮਤਿਰ੍ਮਦੀਯਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕੁਣ੍ਠਿਤਾ,
ਕੇਨ ਕੁਤ੍ਰ ਵਾ ਸੀਤਾ ਨੀਤਾ ?
ਤਦਰ੍ਥੰ ਜਾਤੰ ਕਿੰ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਮ੍ ?੯
ਜਿਤਾ, ਹ੍ਰੁʼਤਾ ਵਾ ਮ੍ਰੁʼਤਾ, ਭਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ,
ਕਥੰ ਮਦੀਯਾ ਕ੍ਵ ਭਵੇਤ੍ ਸੀਤਾ ?
ਜ੍ਞਾਯਤੇ ਕਿਮਪਿ ਨ ਤਦ੍ ਗੂਢਮ੍ || ੧੦
ਯਤਃ ਕੁਤੋ ਵਾ, ਯੇਨ ਕੇਨ ਵਾ,
ਪ੍ਰਤਿਪ੍ਰਦੇਯਾ ਮਮ ਮੇ ਕਾਨ੍ਤਾ
ਮਸ੍ਤਕੇ ਛਾਤ੍ਰਬਲੰ ਸ੍ਫੁਰਿਤਮ੍ || ੧੧
ਸ੍ਵਰ੍ਗੀਯੋ ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਵਮਾਨੁਸ਼਼ੋ(ਅ)ਯਮ੍,
ਦਗ੍ਧੁਮਿਮੰ ਜਾਗਰ੍ਤਿ ਪੌਰੁਸ਼਼ਮ੍
ਕਮ੍ਪਯੇ ਧਨੁਸ਼਼ਾ ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯਮ੍ || ੧੨
੩੨
BACK TO TOP
੩੩ ਸੋ(ਅ)ਹਰੱਜਾਨਕੀਂ ਨੂਨਮ੍
’ਸੁਮਚਯਸ੍ਤਦਲਕਾਦਯਮ੍, ਅਨੁਜ ਰੇ ਤਦੀਯਪਦਯੁਗਮਿਦਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਸੀਤਾਯਾਃ ਸ੍ਮਰਣੇਨ ਉੱਤੇਜਿਤਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਯਾਵਤ੍ ਪੁਰਤੋ ਗੱਛਤਿ
ਤਾਵਦ੍ ਰੁਧਿਰਦਿਗ੍ਧਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਭੂਮੌ ਪਤਿਤਃ
ਤੇਨ ਅਵਲੋਕਿਤਃ | ਅਨੇਨ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਰੂਪਧਾਰਿਣਾ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੇਨ ਏਵ ਸੀਤਾ
ਭਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਸ੍ਯਾਦ੍ ਇਤਿ ਵਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਤੰ ਹਨ੍ਤੁੰ ਬਾਣੰ ਸਜ੍ਯਮ੍
ਅਕਰੋਤ੍, ਤਦਾ ਸਫੇਨੰ ਰੁਧਿਰੰ ਵਮਨ੍ ਸ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਰਾਜਃ ਜਟਾਯੁਃ
ਤਮੁਵਾਚ -
ਜਟਾਯੁਃ -
ਵਦ ਰਾਘਵ ਮਰਣਾਸੰਨੰ ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਨਯਸਿ ਪਞ੍ਚਤ੍ਵਮ੍ |
ਰਾਵਣੰ ਨਿਰੁਨ੍ਧੰਨਪਤਮ੍, ਸੋ(ਅ)ਹਰੱਜਾਨਕੀਂ ਨੂਨਮ੍ ||
ਵਿਰਹਿਤਾ ਤ੍ਵਯਾ ਸਾ ਸੀਤਾ
ਹ੍ਰਿਯਮਾਣਾ ਯਾਵਦ੍ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ
ਦੇਵਰੇਣਾਪਿ ਨ ਚ ਸਹਿਤਾ
ਉਤ੍ਪਤ੍ਯ ਰਾਮ ਸਾਵੇਸ਼ੰ ਰੁੱਧਵਾਨਹੰ ਰਥਮਾਰ੍ਗਮ੍ || ੧
ਨਿਰ੍ਦਯਃ ਕਾਮੁਕਃ ਸੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਜਾਨਕੀਂ ਨਯਤਿ ਕਿੰ ਗੇਹਮ੍
ਅਵਗਤੰ ਮਯਾ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮ੍
ਤਤ੍ਕਰੌ ਮਯਾ ਸਨ੍ਦਸ਼਼੍ਟੌ ਪਕ੍ਸ਼਼ੇਣਾਭਿਹਤੰ ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਮ੍ || ੨
ਜਾਨਕੀਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯਾਹਮ੍
ਅਕਰਵੰ ਘੋਰਸੰਗ੍ਰਾਮਮ੍
ਅਭਿਨਦੰ ਸਮੁਕੁਟੰ ਕਵਚਮ੍
ਬਾਣੰ ਵਾ ਤੂਣੰ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁੰ ਤਸ੍ਮੈ ਨਾਯੱਛ੍ਮਵਸਰਮ੍ || ੩
ਸਨ੍ਦਸ਼਼੍ਟਮਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗਮ੍
ਪਕ੍ਸ਼਼ੇਣ ਵਜ੍ਰਵੱਤੁੰਨਮ੍
ਨਿਰ੍ਭਯੰ ਮਯਾ ਪ੍ਰਤਿਯੁੱਧਮ੍
ਪਾਤਿਤੋ(ਅ)ਧਸ੍ਤਲੇ ਸੂਤੋ(ਅ)ਲਭਤ ਸ ਖਰਲੱਤਾਘਤਮ੍ || ੪
ਸਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਸਤੀਂ ਦੂਰਮ੍
ਅਭਿਨਦੰ ਸ੍ਯਨ੍ਦਨਸ੍ਯਾਕ੍ਸ਼਼ਮ੍
ਅਕਰਵੰ ਚਕ੍ਰਯੋਰ੍ਭਙ੍ਗਮ੍
ਗਰ੍ਦਭੋ(ਅ)ਪਤੰਨਿਸ਼਼੍ਪ੍ਰਾਣਃ ਪ੍ਰੇਤਸ੍ਯਾਨ੍ਯਸ੍ਯ ਸੁਨਿਕਟਮ੍ || ੫
ਭੂਤਲੇ ਛਤ੍ਰਮਵਸੰਨਮ੍
ਸਙ੍ਗਰੰ ਭੀਸ਼਼ਣੰ ਜਾਤਮ੍
ਪ੍ਰਾਯਤੇ ਹਿ ਯਾਵੱਛਕ੍ਯਮ੍
ਆਕ੍ਰਮੱਦਸ਼ੰਨਧਰੋਸ਼਼੍ਠੰ ਰਾਵਣੋ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਖਡ੍ਗਮ੍ || ੬
ਛੇਦਿਤੌ ਯਦਾ ਮਮ ਪਕ੍ਸ਼਼ੌ
ਅਗਤਿਕੋ(ਅ)ਪਤਮਹੰ ਭੂਮੌ
ਕਮ੍ਪਿਤਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਬਾਲਾ(ਅ)ਸੌ
ਸਾ ਯਦਾ ਤੇਨ ਹ੍ਯੁਪਗੂਢਾ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ੁਬ੍ਧੋ(ਅ)ਭਵਮਤ੍ਯਨ੍ਤਮ੍ || ੭
ਜੀਵਿਤੰ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਮ੍
ਤਦਪਿ ਤੰ ਰਾਵਣਮਪਸ਼੍ਯਮ੍
ਆਕਾਸ਼ਪਥਾ ਗੱਛਨ੍ਤਮ੍
ਸਮ੍ਰਾਜ੍ਞੀ ਤਵ ਹ੍ਰਿਯਮਾਣਾ, ਕ੍ਰਨ੍ਦਤਿ ਸ੍ਮ ਯਾਨ੍ਤੀ ਕਰੁਣਮ੍ || ੮
੩੩
BACK TO TOP
੩੪ ਰਘੁਪਤੇ, ਸ਼ਬਰੀ ਧਨ੍ਯਾ(ਅ)ਹਮ੍
’ਰਾਵਣੋ(ਅ)ਹਰਤ੍ ਜਾਨਕੀਂ ਨੂਨਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਭੂਤਾਰ੍ਥੰ ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਰਾਜਃ ਜਟਾਯੁਃ ਪਞ੍ਚਤ੍ਵੰ
ਗਤਃ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਤਸ੍ਯ ਦੇਹੇ ਵਿਧਿਪੂਰ੍ਵਕਮ੍ ਅਗ੍ਨਿਸੰਸ੍ਕਾਰਮ੍
ਅਕਰੋਤ੍ | ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਪੁਰਤਃ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤੌ |
ਅਨਨ੍ਤਰੰ ਮਾਰ੍ਗੇ ਕਬਨ੍ਧਨਾਮਾ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ ਭੀਸ਼਼ਣੋ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਃ
ਤਯੋਃ ਮਾਰ੍ਗੰ ਨਿਰੁੱਧਵਾਨ੍ | ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਰਹਿਤਃ ਸਃ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਃ
ਵਸ੍ਤੁਤਃ ਸ਼ਾਪਿਤਃ ਦਨੁਪੁਤ੍ਰਃ ਆਸੀਤ੍ |
ਯਦਾ ਸਃ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਅਭ੍ਯਜਾਨਾਤ੍, ਤਦਾ ਸਃ
ਆਹ, ’ਯਦਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਸਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਵਨਮੇਤਤ੍ ਆਗਤ੍ਯ
ਤਵ ਹਸ੍ਤੌ ਛੇਤ੍ਸ੍ਯਤੇ ਤਦਾ ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ ਇਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ
ਅਹੰ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰੁਤਃ | ਅਤਃ ਹੇ ਰਾਮ, ਕ੍ਰੁʼਪਯਾ ਮਾਂ ਹਤ੍ਵਾ
ਦਹਤੁ ਭਵਾਨ੍(ਅ) ਇਤਿ |
ਯਦਾ ਸਃ ਤਥਾ ਦਗ੍ਧਃ ਤਦਾ ਤੇਜਸ੍ਵਿਰੂਪੇਣ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭੂਯ
ਸਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਪ੍ਰਾਹ, ’ਭਵਾਨ੍ ਸੁਗ੍ਰੀਵੇਣ ਸਹ ਸਖ੍ਯੰ
ਵਿਦਧਾਤੁ | ਸਃ ਸੀਤਾਯਾਃ ਅਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣੇ ਭਵਤਃ ਸਹਾਯਃ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ(ਅ)
ਇਤਿ ਉਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਾਯ ਮਾਰ੍ਗਮਪਿ ਅਦਰ੍ਸ਼ਯਤ੍ | ਤੇਨ ਦਰ੍ਸ਼ਿਤੇਨ
ਮਾਰ੍ਗੇਣ ਗੱਛਨ੍ਤੌ ਤੌ ਪਮ੍ਪਾਸਰੋਵਰਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਿਮੇ ਤਟੇ
ਸ਼ਬਰ੍ਯਾਸ਼੍ਰਮੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਨ੍ਤੌ | ਤਤ੍ਰ ਤਪਸ੍ਵਿਨੀ ਸ਼ਬਰੀ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ
ਆਤਿਥ੍ਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਮਹਤਾ ਉਤ੍ਸਾਹੇਨ ਤਮਵੋਚਤ੍ -
ਸ਼ਬਰੀ -
ਰਘੁਪਤੇ, ਸ਼ਬਰੀ ਧਨ੍ਯਾ(ਅ)ਹਮ੍
ਤ੍ਵਤ੍ਪਦੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਨਨ੍ਵਾਸ਼੍ਰਮਮ੍ ||
ਚਿਤ੍ਰਕੁਟੰ ਤੇ ਚਰਣੇ ਲਗ੍ਨ੍
ਮੁਨਯੋ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਨੈਕੇ
ਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਤਰੁਤਲੇ ਕੁਰੁ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮੰ, ਕ੍ਸ਼਼ਮਸ੍ਵ ਮੇ ਚਾਪਲਮ੍ || ੧
ਪਦਯੋਰਨਯੋਃ ਪੂਜਨਾਯ ਤੇ
ਅਕ੍ਸ਼਼੍ਣੋਰੁਦਿਤਾਃ ਸਰਿਤੋ ਨਨੁ ਮੇ
ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲਯ ਨਿਜਪਦੇ ਚਾਪਨਯ ਪ੍ਰਵਾਸਜਨਿਤੰ ਸ਼੍ਰਮਮ੍ || ੨
ਗੁਰੁਸੇਵਾਯਾਮਾਯੁਰ੍ਘ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮ੍
ਤੱਚ ਚਨ੍ਦਨੰ ਵਿਲੇਪਨਾਰ੍ਥਮ੍
ਸੁਮਰੋਮਾਞ੍ਚੈਃ ਪਸ਼੍ਯ ਪੁਲਕਿਤੰ ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕੰ ਤਰੁਵਿਗ੍ਰਹਮ੍ || ੩
ਪ੍ਰੱਜ੍ਵਾਲ੍ਯਾਤ੍ਮਜ੍ਞਾਨਦੀਪਕਮ੍
ਕਰੋਮ੍ਯਰ੍ਚਨੰ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਕਥਨਮ੍
ਪ੍ਰਧਾਰ੍ਯ ਰੂਪੰ ਨੀਲਮਨਨ੍ਤੰ ਪੁਰਤੋ ਮੇ(ਅ)ਵਸ੍ਥਿਤਮ੍ || ੪
ਨੈਵੇਦ੍ਯਾਰ੍ਥੇ ਕਿੰ ਨਨੁ ਦੇਯਮ੍ ?
ਪ੍ਰਸਾਦ ਇਤਿ ਕਿੰ ਮਯਾ(ਅ)ਪਿ ਗ੍ਰਾਹ੍ਯਮ੍ ?
ਅਦ੍ਯ ਚਕੋਰਾਙ੍ਗਣੇ(ਅ)ਵਤੀਰ੍ਣਾ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਿਤਾ ਰਾਕਾ ਸ੍ਵਯਮ੍ || ੫
ਕਨ੍ਦੰ ਮੂਲੰ ਦੇਵ, ਨਿਸ਼਼ੇਵ੍ਯਮ੍
ਬਦਰਿਫਲਾਨਾਂ ਸੁਮਧੁਰਨਿਚਯਮ੍
ਵਿਨਤਾਃ ਕਲ੍ਪਦ੍ਰੁਮਾਯ ਦਦ੍ਯੁਰ੍ਵਨ੍ਯਲਤਾਃ ਕਿਮਪਰਮ੍ ?੬
ਕ੍ਸ਼਼ਤਾਨਿ ਦੇਵ, ਨ ਤਾਨਿ ਖਗਾਨਾਮ੍
ਮਯਾ(ਅ)(ਅ)ਸ੍ਵਾਦਿਤੋ ਰਸਃ ਫਲਾਨਾਮ੍
ਸ੍ਵਾਦੁਫਲੰ ਤੇ ਪੁਰਤੋ ਨਿਹਿਤੰ, ਰੂਪੰ ਨ ਚ ਭ੍ਰਾਮਕਮ੍ || ੭
ਕਿਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸੇ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ, ਸਾਸ਼ਙ੍ਕਮ੍ ?
ਨੋੱਛਿਸ਼਼੍ਟਮਿਦੰ ਫਲੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਤਮ੍
ਆਸ਼੍ਰਯਤੇ ਮੇ ਮੁਖੰ ਸ਼੍ਰੁਤੀਨਾਂ ਮਾਧੁਰ੍ਯੰ ਸਨ੍ਤਤਮ੍ || ੮
੩੪
BACK TO TOP
੩੫ ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਏਕਮਿਤ੍ਰੰ ਰਾਮਸ੍ਯ
’ਰਘੁਪਤੇ, ਸ਼ਬਰੀ ਧਨ੍ਯਾ(ਅ)ਹਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਸਾਨਨ੍ਦੰ ਗਾਯਨ੍ਤੀ ਏਵ ਸ਼ਬਰੀ ਅਨਨ੍ਤੇ ਵਿਲੀਨਾ |
ਤਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮੂਕੰ ਨਾਮ
ਪਰ੍ਵਤੰ ਪ੍ਰਾਪਤੁਃ | ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਵਰਾਜ੍ਯਾਦ੍ ਭ੍ਰਸ਼਼੍ਟਃ ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ
ਹਨੁਮਾਨਾਦਿਭਿਃ ਸਚਿਵੈਃ ਸਹ ਪ੍ਰੱਛੰਨਃ ਵਸਤਿ ਸ੍ਮ |
ਤਸ੍ਯ ਅਗ੍ਰਜੇਨ ਵਾਲਿਨਾ ਤੰ ਕਿਸ਼਼੍ਕਿਨ੍ਧਾਯਾਃ ਬਹਿਃ ਨਿਸ਼਼੍ਕਾਸ੍ਯ
ਤਸ੍ਯ ਭਾਰ੍ਯਾ ਰੁਮਾ ਬਲਾਦ੍ ਆੱਛਿੰਨਾ ਆਸੀਤ੍ |
ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੌ ਦੂਰਾਦ੍ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ’ੇਤੌ ਧਨੁਰ੍ਧਰੌ
ਵਾਲਿਨਾ ਮਮ ਨਾਸ਼ਾਰ੍ਥਮੇਵ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਿਤੌ(ਅ) ਇਤਿ ਮਤ੍ਵਾ
ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਭਯਾਤ੍ ਮਲਯਪਰ੍ਵਤਮ੍ ਆਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਹਨੁਮਨ੍ਤੰ
ਤਯੋਃ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਅਧਿਕਜ੍ਞਾਨਸੰਪਾਦਨਾਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ |
ਪ੍ਰਥਮਦਰ੍ਸ਼ਨੇ ਏਵ ਸਚਿਵੋੱਤਮਸ੍ਯ ਹਨੁਮਤਃ ਮਨਸਿ
ਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਯੋਃ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਸ੍ਨੇਹਭਾਵਃ ਸਮੁਤ੍ਪੰਨਃ |
ਤੇਨ ਸੁਗ੍ਰੀਵੇਣ ਸਹ ਤਯੋਃ ਸੌਹਾਰ੍ਦੰ ਕਲ੍ਪਯਾਮਾਸ |
ਪਰਸ੍ਪਰਾਭ੍ਯਾਂ ਸੰਭਾਸ਼਼ਣੇਨ ਸੁਗ੍ਰੀਵਸ੍ਯ
ਮਨਸਿ ਅਪਿ ਰਾਮਮ੍ ਅਨ੍ਤਰੇਣ ਮਿਤ੍ਰਭਾਵਃ ਸਮਜਾਯਤ |
ਤਦਾ ਹਨੁਮਤਾ ਅਗ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤਃ | ਤਮ੍ ਅਗ੍ਨਿੰ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ੀਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ
ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਮ੍ ਅਵਦਤ੍ -
ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ -
ਸਾਕ੍ਸ਼਼ੀਭਵਨ੍ਤਿ ਗਗਨੰ, ਧਰਣੀ ਤਥਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਦਹਨਮ੍
ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਏਕਮਿਤ੍ਰੰ ਰਾਮਸ੍ਯ ਜਾਯਤੇ(ਅ)ਯਮ੍ ||
ਰਾਮ, ਤ੍ਵਦੀਯ ਇਵ ਮੇ ਦੈਵੇ(ਅ)ਪਿ ਵਿਪ੍ਰਵਾਸਮ੍
ਜਾਨਾਸਿ ਸਰ੍ਵਮੇਤਦ੍, ਹਨੁਮਨ੍ਮੁਖਾਦੁਦਨ੍ਤਮ੍
ਸਮਦੁਃਖ ਏਵ ਕੁਰੁਤੇ ਦੁਃਖਾਕੁਲਸ੍ਯ ਸਾਹ੍ਯਮ੍ || ੧
ਬਨ੍ਧੁਃ ਸ੍ਵਯੰ ਰਿਪੁਰ੍ਮੇ ਕਿੰ ਵਰ੍ਣਯਾਮਿ ਦੈਵਮ੍ !
ਵਾਲੀ ਸੁਸ਼ੀਲਜਾਯਾਂ ਮੇ(ਅ)ਪਾਹਰਤ੍ ਚ ਰਾਜ੍ਯਮ੍
ਤੰ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਸ੍ਵ ਵਾਲੀਂ ਹੇ ਰਾਮ, ਰੌਰਵੰ ਤਮ੍ || ੨
ਰਾਹੋਰਿਵਾਸ੍ਮਿ ਗ੍ਰਹਣੇ ਨਿਸ੍ਤੇਜਸੂਰ੍ਯਬਿਮ੍ਬਮ੍
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਹ੍ਰੁʼਤਸ੍ਵਰਾਜ੍ਯੇ ਸਬਲਃ ਪੁਨਰ੍ਭਵੇਯਮ੍
ਸ਼ੌਰ੍ਯੰ ਮਯੈਵ ਕਿੰ ਮੇ ਸ੍ਵਮੁਖੇਨ ਤੇ ਨਿਵੇਦ੍ਯਮ੍ ?੩
ਸੈਨ੍ਯੰ ਯਦਾ ਲਭੇ(ਅ)ਹੰ ਭੂਯਃ ਪ੍ਲਵਙ੍ਗਮਾਨਾਮ੍
ਤਦ੍ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਭਵਿਤਾ ਲਕ੍ਸ਼਼ੰ ਤਦਾ ਰਿਪੂਣਾਮ੍
ਲਙ੍ਘਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਤਦਬ੍ਧਿੰ ਨਿਰ੍ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਤੇ(ਅ)ਦ੍ਰਿਦੁਰ੍ਗਮ੍ || ੪
ਤਨ੍ਮਾਰ੍ਗਿਤਾ ਪ੍ਰਿਯਾਂ ਤੇ, ਸ਼ਙ੍ਕਸ੍ਵ ਮਾ ਨ੍ਰੁʼਪੇਨ੍ਦ੍ਰ
ਨਿਸ਼਼੍ਠਾਂ ਪ੍ਲਵਙ੍ਗਮਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਮੇਵ ਪਸ਼੍ਯ
ਭਵਿਤਾ ਗਣਃ ਸ ਸਿੱਧੋ(ਅ)ਰ੍ਪਯਿਤੁੰ ਨਿਜਸ੍ਵਮਖਿਲਮ੍ || ੫
ਸਿੱਧੰ ਸੁਸਖ੍ਯਮਧੁਨਾ ਹਸ੍ਤੇ ਦਦਾਮਿ ਹਸ੍ਤਮ੍
ਭੇਤਵ੍ਯਮਦ੍ਯ ਕਸ੍ਮਾਦ੍ ਭਯਕਾਰਿਣਃ ਕਿਮਰ੍ਥਮ੍ ?
ਅਧੁਨਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸਿੱਧੋ ਭਵ ਵਾਲਿਨੋ ਵਧਾਰ੍ਥਮ੍ || ੬
ਵਿਚਿਨੋਮਿ ਵਿਸ਼੍ਵਮਖਿਲੰ ਵਚਨੰ ਸਖੇ ਮਮੇਦਮ੍
ਧ੍ਰੁਵਮਾਨਯਾਮਿ ਸੀਤਾਮਨ੍ਤੇ ਚ ਤੇ ਸਮੀਪਮ੍
ਕੁਰੁਤੇ(ਅ)ਥ ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਵਿਘ੍ਨੰ, ਤੰ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਿ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮ੍ || ੭
ਸਚਿਵੌ ਨ ਮੇ ਭਵਨ੍ਤੌ ਨਲ, ਅਞ੍ਜਨੇਯ ਸ਼੍ਰੁਣੁਤਮ੍
ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਏਕਸਚਿਵੋ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਸ਼੍ਚ ਰਾਘਵੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਆਜ੍ਞਾ(ਅ)ਧੁਨਾ ਤਦੀਯਾ ਯੁਵਯੋਰ੍ਮਮ ਪ੍ਰਮਾਣਮ੍ || ੮
੩੫
BACK TO TOP
੩੬ ਵਾਲਿਵਧੋ ਨ ਚ ਖਲਨਾਸ਼ੋ(ਅ)ਯਮ੍
’ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਏਕਮਿਤ੍ਰੰ ਰਾਮਸ੍ਯ ਜਾਯਤੇ(ਅ)ਯਮ੍(ਅ)
ਏਵੰ ਯਦਾ ਸੁਗ੍ਰੀਵੇਣ ਰਾਮੇਣ ਸਹ ਸਖ੍ਯੰ ਘੋਸ਼਼ਿਤੰ, ਤਦਾ
ਰਾਮਃ ਅਪਿ ਤਸ੍ਮੈ ਸਾਹਾੱਯੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਸ਼੍ਰੁʼਣੋਤ੍ | ਤਦਨੁਸਾਰੰ ਸੁਗ੍ਰੀਵੇਣ
ਵਾਲੀ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਯੁੱਧਾਰ੍ਥਮ੍ ਆਹੂਤਃ | ਤਯੋਃ ਦਾਰੁਣੰ ਯੁੱਧਮ੍ ਅਜਾਯਤ |
ਤਤ੍ਰ ਸੁਗ੍ਰੀਵੇ ਹਤਪ੍ਰਾਯੇ ਜਾਤੇ ਰਾਮਃ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ਨਿਸ਼ਿਤੇਨ
ਬਾਣੇਨ ਵਾਲਿੰ ਵਿਵ੍ਯਾਧ | ਤੇਨ ਵਾਲੀ ਭੂਮਿੰ ਪਤਿਤਃ |
ਯਦਾ ’ਕੇਨਾਪਿ ਅਪਰਾਧੇਨ ਵਿਨੈਵ ਰਾਮੇਣ ਅਹੰ ਵ੍ਯਾਪਾਦਿਤਃ(ਅ)
ਇਤਿ ਵਾਲੀ ਅਜਾਨਾਤ੍, ਤਦਾ ਸਃ ਰਾਮਮ੍ ਅਪ੍ਰੁʼੱਛਤ੍, ਪਰੋਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਥੰ
ਮਾਂ ਹਤ੍ਵਾ ਕੋ ਨਾਮ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥਃ ਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ਵਾ ਭਵਤਾ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਿਤਃ ?
ਤਦਾ ਪ੍ਰਭੁਃ ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਃ ਉਵਾਚ -
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਏਤਤ੍ ਖਲੁ ਮੇ ਧਰ੍ਮਾਚਰਣਮ੍,
ਵਾਲਿਵਧੋ ਨ ਚ ਖਲਨਾਸ਼ੋ(ਅ)ਯਮ੍ ||
ਅਖਿਲਧਰੇਯੰ ਭਰਤਸ਼ਾਸਿਤਾ
ਨ੍ਯਾਯਨੀਤਯੋਰਸੌ ਸੁਵੇੱਤਾ
ਤਸ੍ਯੈਵਾਹੰ ਤਾਵਦ੍ ਭ੍ਰਾਤਾ
ਯਥੈਵ ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਪ੍ਰਜੇਯਮ੍ || ੧
ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੋ, ਦਾਸੋ(ਅ)ਥ ਵਾ(ਅ)ਨੁਜੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਧਰ੍ਮੇਣਾਸੌ ਤਨਯੋ ਨੂਨਮ੍
ਭ੍ਰਾਤੁਰ੍ਜਾਯਾਮਪਾਹਰਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਨਿਧਾਯਾਨ੍ਤਰੇ ਪਾਪਮਿਙ੍ਗਿਤਮ੍ || ੨
ਦਰ੍ਪਪ੍ਰਤਿਮਾ ਸਵਿਗ੍ਰਹਾ ਤ੍ਵਮ੍
ਯੋਗ੍ਯਃ ਖਲੁ ਤੇ ਵਧਦਣ੍ਡੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਧਾਨਾਮਨ੍ਤੋ(ਅ)ਪ੍ਯੇਵਮ੍
ਮ੍ਰੁʼਗਯਾਵਿਧਿਨਾ ਸ਼੍ਵਾਪਦਮਰਣਮ੍ || ੩
ਦੱਤੰ ਵਚਨੰ ਸੁਗ੍ਰੀਵਾਰ੍ਥਮ੍
’ਦਾਸ੍ਯੇ ਪ੍ਰਾਣਾਂਸ੍ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰਾਣਾਰ੍ਥਮ੍(ਅ)
ਹਤੋ(ਅ)ਨੁਜਾਰ੍ਥੇ ਮਯਾ(ਅ)ਗ੍ਰਜਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਪ੍ਰਦੱਤਵਚਨੰ ਮਯਾ ਪਾਲਿਤਮ੍ || ੪
ਕ੍ਰੀਡਨ੍ਤਿ ਵਨੇ ਨ੍ਰੁʼਪਾ ਮ੍ਰੁʼਗਯਯਾ
ਨਿਘ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਸ਼ੂਨ੍ ਪ੍ਰੱਛੰਨਤਯਾ
ਅਪਿ ਸਾ ਕ੍ਰੀਡਾ ਕਿੰ ਦੋਸ਼਼ਮਯਾ ?
ਕਪਿਃ ਪਸ਼ੁਭ੍ਯੋ(ਅ)ਹ੍ਰੁʼਦਯਤਰਸ੍ਤ੍ਵਮ੍ || ੫
ਅਨ੍ਤ੍ਯਘਟੀ ਤੇ ਭਵਤੁ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਦਾ
ਪਾਲਯਾਮਿ ਤੇ(ਅ)ਙ੍ਗਦੰ ਸਰ੍ਵਥਾ
ਰਾਜ੍ਯਮਿਦੰ ਤੇ, ਤਵ ਕਿਸ਼਼੍ਕਿਨ੍ਧਾ
ਸਮਰ੍ਪ੍ਯਤੇ ਸੁਗ੍ਰੀਵਾਯੇਯਮ੍ || ੬
੩੬
BACK TO TOP
੩੭ ਸ ਏਕੋ ਵੀਰਃ ਸ਼੍ਰੀਹਨੁਮਾਨ੍
’ਵਾਲਿਵਧੋ ਨ ਚ ਖਲਨਾਸ਼ੋ(ਅ)ਯਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਵਚਨੈਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਵਾਲਿਨਃ ਪ੍ਰਤੀਤਿੰ ਕਾਰਯਾਮਾਸ |
ਵਾਲਿਨਾਸ਼ਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਕਿਸ਼਼੍ਕਿਨ੍ਧਾਯਾਃ ਰਾਜ੍ਯੰ ਪੁਨਃ
ਅਵਾਪ | ਰੁਮਾਸੁਗ੍ਰੀਵਯੋਃ ਮਧੁਰੰ ਮਿਲਨਮ੍ ਅਜਾਯਤ | ਤਥਾਪਿ
ਰਾਜਵਿਲਾਸੇਸ਼਼ੁ ਨਿਮਗ੍ਨਃ ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਰਾਮਕਾਰ੍ਯੰ ਵ੍ਯਸ੍ਮਰਤ੍ | ਤਦਾ
ਸੰਕ੍ਰੁੱਧਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਤਸ੍ਮੈ ਸ੍ਵਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮ੍ ਅਸ੍ਮਾਰਯਤ੍ |
ਅਚਿਰਾਦੇਵ ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ ਵਾਨਰਗਣਾਨ੍ ਆਹੂਯ ਤਾਨ੍ ਸਰ੍ਵਾਨ੍
ਸੀਤਾਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣਾਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵਾਃ ਦਿਸ਼ਃ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਞ੍ਚਕਾਰ |
ਮਹਾਵੀਰਸ੍ਯ ਹਨੁਮਤਃ ਨੇਤ੍ਰੁʼਤ੍ਵੇ ਵਾਨਰਦਲਮੇਕੰ
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਦਿਸ਼ਮ੍ ਅਗੱਛਤ੍ | ਕਥੰਚਿਤ੍ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਅਮਨ੍ਯਤ
ਯਤ੍ ’ਹਨੁਮਾਨ੍ ਏਵ ਸੀਤਾਮ੍ ਅਨ੍ਵੇਸ਼਼੍ਟੁੰ ਪ੍ਰਭਵੇਤ੍(ਅ) ਇਤਿ |
ਅਤਃ ਸੀਤਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਯਯਿਤੁੰ ਸਃ ਤਸ੍ਮੈ ਆਤ੍ਮਨਃ ਅਙ੍ਗੁਲੀਯਕੰ ਪ੍ਰਾਦਾਤ੍ |
ਮਾਸਾਵਧਿੰ ਵਿਚਿਤ੍ਯ ਅਪਿ ਸੀਤਾਯਾਃ ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਕਾ(ਅ)ਪਿ ਉਪਲਬ੍ਧਿਃ
ਨ ਅਵਗਤਾ | ਤੇਨ ਨਿਰ੍ਵਿੱਣਾਃ, ਹਤਾਸ਼ਾਃ ਕਪਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਃ ਕਸ੍ਮਿੰਨਪਿ
ਪਰ੍ਵਤਸ਼ਿਖਰੇ ਉਪਵਿਸ਼਼੍ਟਾਃ ਆਸਨ੍ | ਤਦਾ ਸੰਪਾਤਿਃ ਨਾਮ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਰਾਜਃ
ਤਾਨ੍ ਪ੍ਰਤਿ ਆਗਤ੍ਯ ਅਵਦਤ੍, ’ਹੰ ਜਟਾਯੋਃ ਬਨ੍ਧੁਃ, ਮਹਾਰਾਜਸ੍ਯ
ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਚ ਵਯਸ੍ਯਃ | ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼੍ਮਤੀ ਨਾਮ ਵਿਦ੍ਯਾ ਮਮ ਅਵਗਤਾ |
ਤਯਾ ਅਤ੍ਰਸ੍ਮਾਦੇਵ ਅਹੰ ਜਾਨਕੀਂ ਚ ਰਾਵਣੰ ਚ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁੰ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮਿ |
ਸਾਂਪ੍ਰਤੰ ਸਾ ਲਙ੍ਕਾਨਾਮ੍ਨਿ ਸੁਵਰ੍ਣਦ੍ਵੀਪੇ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਅਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਬਨ੍ਦਿਨੀ
ਭਵਤਿ | ਭਵਦ੍ਭਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੋਦਸ੍ਯ ਪਾਰੰ ਗਨ੍ਤੁੰ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ ਉਪਾਯਃ
ਚਿਨ੍ਤਿਤਵ੍ਯਃ(ਅ) ਇਤਿ |
ਤਦਾ ਅਙ੍ਗਦਾਦਯਃ ਕਪਿਵਰ੍ਯਾਃ ਸਮੁਦ੍ਰੋੱਲਙ੍ਘਨਵਿਸ਼਼ਯੇ ਸੁਚਿਰੰ
ਵਿਮਰ੍ਸ਼ੰ ਚਕ੍ਰੁਃ | ਅਨ੍ਤੇ ਜਾਮ੍ਬੁਵਾਨ੍ ਸਨਿਸ਼੍ਚਯਮਾਹ -
ਜਾਮ੍ਬਵਾਨ੍ -
ਤੀਰ੍ਯਤੇ ਸਿਨ੍ਧੁਰ੍ਯੇਨ ਮਹਾਨ੍
ਸ ਏਕੋ ਵੀਰਃ ਸ਼੍ਰੀਹਨੁਮਾਨ੍ ||
ਦ੍ਰੁʼਢੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਪਦ੍ਭ੍ਯਾਮੁਰਗਮ੍
ਉੱਡਾਣੇਨਾਕ੍ਰਮ੍ਯ ਸਮੁਦ੍ਰਮ੍
ਗਰੁਡਸ੍ਤਰਸਾ(ਅ)(ਅ)ਕ੍ਰਮਤੇ ਗਗਨਮ੍
ਗਰੁਡਾਦਪਿ ਬਲਵਾਨ੍ || ੧
ਅਞ੍ਜਨੀਸੁਤਃ ਸੁਬਲਾਢ੍ਯੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਜਪੁਤ੍ਰਃ ਪਵਨਸ੍ਯਾਯਮ੍
ਕਰ੍ਤੁਮਲੰ ਦਿੱਗਜਸੰਚੂਰ੍ਣਮ੍
ਬਲਸ਼ਾਲੀ ਧੀਮਾਨ੍ || ੨
ਵੀਰੋ ਜਾਤੋ ਰਵ੍ਯੁਦਯੇ(ਅ)ਯਮ੍
ਨਭਸ੍ਯੁਦਪਤਤ੍ ਤ੍ਰਿਸ਼ਤਯੋਜਨਮ੍
ਮਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਵਫਲੰ ਰਵਿਬਿਮ੍ਬਮ੍
ਧਰ੍ਤੁਮਯਾਦ੍ ਭਾਸ੍ਵਾਨ੍ || ੩
ਬਾਲੇਨਾਰ੍ਕੇ ਵੀਰੇਣ ਧ੍ਰੁʼਤੇ
ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੇ ਸਤਿ ਤਦਾ ਕਮ੍ਪਿਤੇ
ਅਸ੍ਯ ਸ਼ਿਸ਼ੋਰ੍ਵਿਪ੍ਰਤਿਕਾਰਾਰ੍ਥੇ
ਪਵਿਮਿਨ੍ਦ੍ਰੋ ਧ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ || ੪
ਵਜ੍ਰਾਘਾਤੇਨੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਤਦਾ
ਕ੍ਸ਼਼ਤਿਰਣੁਮਾਤ੍ਰਾ ਚਿਬੁਕੇ ਜਾਤਾ
ਜਾਤਾਮਰ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤੇਨਾਸ੍ਯ ਪਿਤਾ
ਸ੍ਤਬ੍ਧੋ(ਅ)ਭੂਤ੍ ਗਤਿਮਾਨ੍ || ੫
ਸ੍ਤਬ੍ਧੇ ਪਵਨੇ ਵਿਸ਼੍ਵਮਚੇਸ਼਼੍ਟਮ੍
ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਸ਼੍ਵਾਸਯਨ੍ ਦੇਵਾ ਪਵਨਮ੍
ਮਾਰੁਤਯੇ(ਅ)ਸ੍ਮੈ ਦੱਤ੍ਵਾ(ਅ)ਭਿਵਰਮ੍
ਪ੍ਰਾਸ਼ੰਸਦ੍ ਭਗਵਾਨ੍ || ੬
ਛੇਤ੍ਸ੍ਯਤਿ ਨੈਨੰ ਸਮਰੇ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਮ੍
ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਵਰੇਣੇੱਛਾਮਰਣੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਅਤਿਸ਼ਯਿਤਾ(ਅ)ਸੌ ਪ੍ਰਭਯਾ ਸੂਰ੍ਯਮ੍
ਚਿਰਤਰਮਾਯੁਸ਼਼੍ਮਾਨ੍ || ੭
ਹੇ ਹਨੁਮਨ੍, ਕੁਰੁ ਮਨਸਾ ਸਰ੍ਗਮ੍
ਕਪਿਜਨਵੰਨ ਚ ਸਾਮਾਨ੍ਯਸ੍ਤਵਮ੍
ਉੱਥਾਪਯ ਵਾਮਵੱਚਰਣਮ੍
ਕੁਰੁ ਵਿਜਯੋਤ੍ਪਤਨਮ੍ || ੮
੩੭
BACK TO TOP
੩੮ ਇਯਮਸੌ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਵਾਮਿਨੀ
’ਤੀਰ੍ਯਤੇ ਸਿਨ੍ਧੁਰ੍ਯੇਨ ਮਹਾਨ੍, ਸ ਏਕੋ ਵੀਰਃ ਸ਼੍ਰੀਹਨੁਮਾਨ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਜਾਮ੍ਬਵਤਃ ਸ੍ਵਸਾਮਰ੍ਥਸ੍ਯ ਵਰ੍ਣਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਹਨੁਮਤਃ
ਸ਼ਰੀਰੇ(ਅ)ਪਿ ਸ੍ਫੁਰਣੰ ਜਾਤਮ੍ | ਯਾਵਤ੍ ਸਰ੍ਵੇ ਕਪਯਃ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਾਵਤ੍
ਸਃ ਅਤਿਵਿਸ਼ਾਲਮ੍ ਆਕਾਰੰ ਧ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ | ਕਪਯਃ ਅਪਿ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਤੁਤਿਪਰਾਣਿ
ਗੀਤਾਨਿ ਅਗਾਯਨ੍ | ਤਦਨੁ ਪਵਨਪੁਤ੍ਰਃ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਪਰ੍ਵਤਸ੍ਯ
ਸ਼ਿਖਰਮਾਰੁਹ੍ਯ ਆਕਾਸ਼ਮਾਰ੍ਗੇਣ ਉੱਡਾਣਮ੍ ਅਕਰੋਤ੍ | ਕਾਲੇਨ ਸਃ
ਤ੍ਰਿਕੁਟਾਚਲੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤ੍ | ਅਮਰਪੁਰੀਵਤ੍ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮਾਨਾ ਲਙ੍ਕਾ ਤੇਨ
ਦੂਰਤਃ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ | ਸਰ੍ਵਤਃ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਃ ਦਕ੍ਸ਼਼ਤਯਾ ਤਾਂ ਨਗਰੀਂ
ਰਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ | ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ੋ(ਅ)ਪਿ ਸੁਲਭਃ ਨਾਸੀਤ੍ | ਹਨੁਮਾਨ੍
ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਦੇਹੇਨ ਤਾਂ ਨਗਰੀਂ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ | ਨਿਸ਼ਾਸਮਯੇ ਤੇਨ ਸੀਤਾਰ੍ਥੰ
ਸਰ੍ਵੰ ਪੁਰਮ੍ ਅਵੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍ | ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਅਨ੍ਤਃਪੁਰਮਪਿ ਤੇਨ ਨਿਪੁਣੰ
ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍ | ਤਥਾਪਿ ਸੀਤਾ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ਨਾਰੀ ਤੇਨ ਨ ਕੁਤ੍ਰਾਪਿ ਆਸਾਦਿਤਾ |
ਨਿਰਾਸ਼ਃ ਸਃ ਅਸ਼ੋਕਵਨੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ | ਨਿਤਾਨ੍ਤਰਮਣੀਯੰ ਤਦ੍ ਵਨੰ
ਵਿਲੋਕਯਨ੍ ਸਃ ਕਸ੍ਮਿੰਨਪਿ ਸ਼ਿੰਸ਼ਪਾਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੇ ਉਪਾਵਿਸ਼ਤ੍ | ਤਤਃ ਸਹਸਾ
ਸਹਸ੍ਰਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੀਭਿਃ ਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟਿਤਾ ਮਲਿਨਵਸਨਾ ਕਾ(ਅ)ਪਿ ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਤਸ੍ਯ
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਪਥਮਾਯਾਤਾ | ਤੇਨ ਪੂਰ੍ਵੰ ਕਦਾਪਿ ਸੀਤਾ ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਆਸੀਤ੍ |
ਤਥਾਪਿ ਤਥਾਭੂਤਯਾ ਤਯਾ ਸੀਤਯਾ ਏਵ ਭਾਵ੍ਯਮ੍ ਇਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ ਸਃ
ਸ੍ਵਗਤਮੇਵ ਅਚਿਨ੍ਤਯਤ੍ -
ਹਨੁਮਾਨ੍ -
ਇਯਮਸੌ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਵਾਮਿਨੀ ||
ਚਨ੍ਦ੍ਰਵਿਰਹਿਣੀ ਯਥਾ ਰੋਹਿਣੀ
ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੀਸ਼਼੍ਵਿਵ ਵ੍ਯਾਮੁਗ੍ਧਾ ਹਰਿਣੀ
ਸ਼੍ਯੇਨਕੋਟਰੇ ਵ੍ਯਸ੍ਤਾ ਸ਼ਕੁਨੀ
ਹਿਮਸ੍ਥਲੇ ਸੰਹਤਾ ਵਾਹਿਨੀ || ੧
ਮਲਿਨਾ ਕ੍ਸ਼਼ਾਮਾ ਤਦਪਿ ਸੁਰੇਖਾ
ਧੂਮਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤਾ ਜ੍ਵਲਨਸ਼ਲਾਕਾ
ਸ਼ਿਸ਼ਿਰੇ ਮ੍ਲਾਨਾ ਚਮ੍ਪਕਸ਼ਾਖਾ
ਧ੍ਰੁʼਤਵ੍ਰਤੇਯੰ ਮਹਾਯੋਗਿਨੀ || ੨
ਰੁਦਨੇਨਾਰ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਣੋਰ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਵਿਕਲਤਾ
ਕਪੋਲਯੋਰਾਰ੍ਦ੍ਰਾ ਚ ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕਤਾ
ਉੰਨਿਦ੍ਰੇਯੰ ਚਿਨ੍ਤਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤਾ
ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਚਿਨ੍ਤਨੇ ਰਤਾ ਵਿਰਹਿਣੀ || ੩
ਪਙ੍ਕਿਲੇਵ ਭਾਸਤੇ ਪਦ੍ਮਜਾ
ਨਿਯਤਮਿਯੰ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਸਤੀ ਭੂਮਿਜਾ
ਪਰਮਦਾਰੁਣਾ ਦਸ਼ਾ ਦੈਵਜਾ
ਵਿਮਾਨਿਤੇਯੰ ਵਨੇ ਮਾਨਿਨੀ || ੪
ਸੁਵਰ੍ਣਾ(ਅ)ਪਿ ਸਾ ਸ਼੍ਯਾਮਲਮਲਿਨਾ
ਅਧੋਮੁਖੀਯੰ ਸ਼ਸ਼ਾਙ੍ਕਵਦਨਾ
ਗ੍ਰਹਣਾਵਸਰੇ ਵਾ ਦਿਗ੍ਲਲਨਾ
ਸ੍ਥਿਤਾ ਹਤਾਸ਼ਾ ਦੁਃਖਭਾਗਿਨੀ || ੫
ਸਨ੍ਦਿਗ੍ਧਾਰ੍ਥਾ ਨਨੁ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਰਿਯਮ੍
ਅਨ੍ਯਾਯੇਨਾਰ੍ਜਿਤਾ ਸ਼੍ਰੀਰਿਯਮ੍
ਕਾਚਿਦਮੂਰ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਿਰਿਯਮ੍
ਕੀਰ੍ਤਿਰ੍ਵਿਜਿਤਾ ਵਨੇ ਵਾਸਿਨੀ || ੬
ਰਾਮਵਰ੍ਣਿਤਾ ਪ੍ਰਤਿਮਾ, ਮੁਦ੍ਰਾ
ਬਾਹੁਭੂਸ਼਼ਣੇ ਪ੍ਰਵਾਲਮੁਦ੍ਰਾ
ਅਸੰਸ਼ਯਮਸੌ ਸੈਵ ਸੁਭਦ੍ਰਾ
ਇਯੰ ਜਾਨਕੀ ਜਨਕਨਨ੍ਦਿਨੀ || ੭
ਵਲਯਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕਰ੍ਣਭੂਸ਼਼ਣਮ੍
ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਪਰ੍ਵਤੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਪਤਿਤਮ੍
ਰਾਘਵੇਣ ਖਲੁ ਤਦਭਿਜ੍ਞਾਤਮ੍
ਸੁਧਾਘਟੀਯੰ ਯਸ਼ੋਦਾਯਿਨੀ || ੮
੩੮
BACK TO TOP
੩੯ ਰਾਮਕੀਰ੍ਤਿਰਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍
’ਿਯਮਸੌ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਵਾਮਿਨੀ(ਅ)
ਇਤਿ ਪ੍ਰਤੀਤਿੰ ਗਤਃ ਅਪਿ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਸਹਸਾ ਤਸ੍ਯਾਃ ਪੁਰਤਃ
ਗਨ੍ਤੁੰ ਨ ਅਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੋਤ੍ | ਯਤਃ ਯਥਾ ਤੇਨ ਸੀਤਾ ਪੂਰ੍ਵੰ ਵਿਲੋਕਿਤਾ
ਨਾਸੀਤ੍ ਤਥਾ ਤਯਾ ਅਪਿ ਸਃ ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵਃ | ਅਤਃ ਅਕਸ੍ਮਾਤ੍
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਤੰ ਸਾ ਰਾਵਣਸ੍ਯੈਵ ਸਹਕਾਰਿਣੰ ਮਨ੍ਯੇਤ ਇਤ੍ਯੇਵ
ਸੰਭਵਨੀਯਮ੍ ਆਸੀਤ੍ | ਅਥ ਕਿੰ ਕਰਣੀਯਮ੍ ਇਤਿ ਵਿਚਾਰਗ੍ਰਸ੍ਤੇ
ਹਨੁਮਤਿ ਸਤਿ ਅਕਸ੍ਮਾਦ੍ ਰਾਵਣਃ ਏਵ ਸਸੇਵਕਃ ਤਤ੍ਰ ਆਗਤ੍ਯ
ਸੀਤਾਂ ਵਸ਼ਮਾਨੇਤੁੰ ਪ੍ਰਾਯਤਤ | ਤਦਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਤਾ ਸਰ੍ਪਿਣੀਵ
ਫੂਤ੍ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤੀ ਰਾਵਣੰ ਤਰ੍ਜਯਨ੍ਤੀ ਸੀਤਾ ਵ੍ਯਾਜਹਾਰ -
ਸੀਤਾ -
ਪੁਲਸ੍ਤ੍ਯਪੁਤ੍ਰ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੇਸ਼ ਮਾ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਵਲ੍ਗਨਮ੍
ਜਾਨਤੇ ਸੁਰਾਸੁਰਾ ਰਾਮਕੀਰ੍ਤਿਰਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍ ||
ਪਰਾਙ੍ਗਨਾ ਪਤਿਵ੍ਰਤਾ ਵਨ੍ਦਨਾਸ੍ਪਦ(ਅ)ਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍
ਮੁਞ੍ਚ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮੇਵ ਮਾਂ ਪੁਣ੍ਯਮਾਪ੍ਨੁਹਿ ਸ੍ਵਯਮ੍
ਵੀਰਤਾ ਤਵਾਸ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ ਕੁਰੁ ਸਤੀਤ੍ਵਰਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ || ੧
ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਪਾਪਮੀਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਵਾ(ਅ)ਨਯੰ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼਼ਤੇ
ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ ਨਾਮਤੋ(ਅ)ਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ
ਆਤ੍ਮਨਃ ਕਰੇਣ ਕਿੰ ਦਹਸਿ ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਨਃ ਪੁਰਮ੍ ?੨
ਯਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਰਾਘਵੋ ਮਾ(ਅ)ਭਿਤਃ ਸ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ
ਵਾਮਪਾਣਿਰਸ੍ਯ ਮੇ ਸੰਸ੍ਤਰੇ ਸ਼ਿਰਸ੍ਤਲੇ
ਚਿਨ੍ਤਨੇ(ਅ)ਪਿ ਪੂਜਯੇ ਸਦੈਵ ਤੰ ਧਨੁਰ੍ਧਰਮ੍ || ੩
ਕਸ੍ਯਚਿੰਨ ਯੋਗ੍ਯਤਾ ਰਾਘਵੇਤਰਸ੍ਯ ਮੇ
ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਸ੍ਵ ਮਾਮਿਤਸ਼੍ਚਾਦ੍ਯ ਰਾਘਵਾਨ੍ਤਿਕੇ
ਤ੍ਰਾਯਤੇ ਹਿ ਰਾਘਵੋ ਸ਼ਰਣਮਾਗਤੰ ਜਨਮ੍ || ੪
ਨਯ ਕ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਥਜੀਵਨੰ ਵਿਧਾਯ ਤੇਨ ਮਿਤ੍ਰਤਾਮ੍
ਅਰ੍ਪਯਸ੍ਵ ਜਾਨਕੀਂ ਰਾਘਵਾਯ ਨਿਰ੍ਮਲਾਮ੍
ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਰਨ੍ਯਥਾ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਤਵਾਗਤਃ ਸੁਨਿਸ਼੍ਚਿਤਮ੍ || ੫
ਇਨ੍ਦ੍ਰਵਜ੍ਰਮਪਿ ਭਵੇਤ੍ ਕ੍ਵਚਿੰਨਿਹਨਨੇ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ਮਮ੍
ਪ੍ਰਕੁਪਿਤੇ ਤੁ ਰਾਘਵੇ, ਤ੍ਵੰ ਨ ਜੀਵਸਿ ਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍
ਰਾਮਬਾਣਵਰ੍ਸ਼਼ਣੰ ਪ੍ਰਲਵਦ੍ ਭਯਙ੍ਕਰਮ੍ || ੬
ਏਸ਼਼ ਤੇ(ਅ)ਗ੍ਰਤੋ ਯਦਾ ਸਙ੍ਗਰੇ(ਅ)ਵਤਿਸ਼਼੍ਠਤੇ
ਤਦਾ ਸਵੰਸ਼ਮੇਵ ਤ੍ਵਾਂ ਨਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਧ੍ਰੁਵੰ ਰਣੇ
ਅਧਮ, ਕਾਮਮੂਢ ਰੇ ਚਿਨ੍ਤਯਸ੍ਵ ਤਤ੍ ਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ || ੭
ਕਙ੍ਕਪਕ੍ਸ਼਼ਸੰਯੁਤੋ ਰਾਮਨਾਮਚਿਹ੍ਨਿਤੋ
ਉਰਸਿ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਮਯਾ ਤਵ ਤੁ ਰਾਮਸਾਯਕੋ
ਭਾਰਮੁਕ੍ਤਮੇਕਦਾ ਭਵਤੁ ਮੇਦਿਨੀਤਲਮ੍ || ੮
੩੯
BACK TO TOP
੪੦ ਮੁਦ੍ਰਿਕਾ ਤਦੀਯਾ ਨੂਨਮਭਿਜ੍ਞਾਤੇਯਮ੍
’ਪੁਲਸ੍ਤ੍ਯਪੁਤ੍ਰ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੇਨ੍ਦ੍ਰ, ਮਾ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਵਲ੍ਗਨਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਸੀਤਾਯਾਃ ਉਦਗ੍ਰਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਰਾਵਣੋ(ਅ)ਪਿ ਕ੍ਸ਼਼ਣਮਾਤ੍ਰੰ
ਭਯਭੀਤਃ | ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾਯਾਃ, ਮਾਰੀਚਾਤ੍ ਚ ਤੇਨ ਰਾਮਸ੍ਯ
ਦਣ੍ਡਕਾਰਣ੍ਯੇ ਆਵਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ ਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ਸ਼੍ਰੁਤਃ ਆਸੀਤ੍ | ਅਤਃ
ਸੀਤਾਯੈ ਮਾਸੈਕਸ੍ਯ ਅਵਧਿੰ ਪ੍ਰਦਾਯ ਸਃ ਅਸ਼ੋਕਵਨਾਤ੍ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਾਨ੍ਤਃ |
ਅਨੇਨ ਪ੍ਰਸਙ੍ਗੇਨ ’ਿਯੰ ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਸੀਤਾ ਏਵ ਅਸ੍ਤਿ(ਅ) ਇਤਿ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਅਜਾਨਾਤ੍ |
ਤਸ੍ਯਾਃ ਪਰਿਤਃ ਉਪਵਿਸ਼਼੍ਟਾਃ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਪ੍ਰਾਯੇਣ ਨਿਦ੍ਰਾਯਾਃ ਵਸ਼ੰ
ਗਤਾਃ ਇਤਿ ਨਿਰੂਪ੍ਯ ਸ਼ਿੰਸ਼ਪਾਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਥਿਤੇਨ ਹਨੁਮਤਾ ਮਧੁਰਸ੍ਵਰੇਣ
ਰਾਮਚਰਿਤਗਾਯਨੰ ਸਮਾਰਬ੍ਧਮ੍ | ਤੇਨ ਚਕਿਤਚਕਿਤਾ ਸੀਤਾ ਯਾਵਤ੍
ਗਾਯਨਸ੍ਯ ਸ੍ਵਰਸ੍ਯ ਦਿਸ਼ਾ ਉਪਰਿ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਤਾਵਤ੍ ਹਨੁਮਤਾ ਤਸ੍ਯਾਃ
ਸਮੀਪਮ੍ ਆਗਤ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਪ੍ਰਦੱਤਮ੍ ਅਙ੍ਗੁਲੀਯਕੰ ਤਸ੍ਯਾਃ ਹਸ੍ਤਯੋਃ
ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤਮ੍ | ਤਾਂ ਮੁਦ੍ਰਿਕਾਂ ਵਿਲੋਕ੍ਯ ਜਾਨਕੀ ਹਰ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਪਰਾਂ ਕਾਸ਼਼੍ਠਾਂ
ਗਤਾ | ’ਨੇਨ ਕਪਿਨਾ ਰਾਮਦੂਤੇਨ ਏਵ ਭਾਵ੍ਯਮ੍(ਅ) ਇਤਿ ਵਿਜ੍ਞਾਯ
ਸਾ ਤੰ ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁੰ ਪ੍ਰਾਰਭਤ . |
ਸੀਤਾ -
ਮੁਦ੍ਰਿਕਾ ਤਦੀਯਾ ਨੂਨਮਭਿਜ੍ਞਾਤੇਯਮ੍
ਹੇ ਦੂਤ ਕਥਯ ਮੇ, ਸ੍ਵਾਮਿਗਤੰ ਵ੍ਰੁʼੱਤਾਨ੍ਤਮ੍ ||
ਧਾਰਯਨ੍ ਕਾਰ੍ਮੁਕੰ ਤਥਾ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ਯੰ ਤੂਣੀਰਮ੍
ਵਿਰਹੇਣ ਰਾਘਵੋ ਭਜਤੇ ਕਿੰ ਪਰਿਤਾਪਮ੍ ?
ਨਯਨਯੋਸ੍ਤਲੇ ਕਿੰ ਸ਼੍ਯਾਮਲਚਿਨ੍ਤਾਵਲਯਮ੍ ?੧
ਕਿੰ ਕਰ੍ਮ ਦੂਸ਼਼ਯੰਨਾਸ੍ਤੇ ਨਿਰ੍ਵਿੱਣੋ(ਅ)ਸੌ ?
ਦੁਃਖੇਨ ਵ੍ਯਸ੍ਮਰਤ੍ ਨਿਜਧਰ੍ਮੰ ਕਿੰ ਵਾ(ਅ)ਸੌ ?
ਪਾਲਯਤ੍ਯਸੌ ਨਨੁ ਕੱਚਿੰਨ੍ਰੁʼਪਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮ੍ ?੨
ਵਰ੍ਤਤੇ ਨਿਸ਼੍ਚਲੰ ਤਸ੍ਯਾਦ੍ਯਾਪਿ ਨੁ ਧੈਰ੍ਯਮ੍ ?
ਕਿੰ ਪੁਨਸ੍ਤਸ੍ਯ ਵਾ ਸ਼ੌਰ੍ਯਸ੍ਯ ਹਿ ਵਿਸ੍ਮਰਣਮ੍ ?
ਸਾਹ੍ਯਾਯ ਵਰ੍ਤਤੇ ਕੱਚਿਤ੍ ਸਨ੍ਮਿਤ੍ਰਬਲਮ੍ ?੩
ਕੱਚਿਦਿੱਛਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਵਿਜਯੰ ਭੂਪਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ?
ਵਞ੍ਚਿਤਃ ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਵਾ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯਤਾਯਾ ਮੇ ?
ਵਿਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਕਿਮਥ ਵਾ ਪ੍ਰਭੁਣਾ ਯਤ੍ਨਮਹਤ੍ਵਮ੍ ?੪
ਕਿੰ ਮਮ ਸ੍ਵਾਮਿਨੌ ਮਮੈਵ ਵਾ ਵਿਸ੍ਮਰਣਮ੍ ?
ਦੈਵੇਨ ਯਦਾ ਮੇ ਪਰਸਦਨੇ ਪਰਿਸਦਨਮ੍
ਕਿਮਥ ਵਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਮੇ ਪੀਡਯਤੇ ਮਮ ਨਾਥਮ੍ ?੫
ਕਿੰ ਸ੍ਵਯੰ ਰਘੁਪਤਿਰ੍ਮੋਚਯਿਤਾ ਮਾਂ ਨੂਨਮ੍ ?
ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਕਿੰ ਭਰਤਸ਼੍ਚਤੁਰਙ੍ਗਬਲਮ੍ ?
ਅਵਗਤੰ ਤਸ੍ਯ ਕਿੰ ਸਕਲਮਯੋਧ੍ਯਾਵ੍ਰੁʼੱਤਮ੍ ?੬
ਅਪਿ ਮਤਿਸ੍ਤਦੀਯਾ ਮਲਿਨਾ ਵਾ ਵਿਪਦਾਯਾਮ੍ ?
ਕੱਚਿੰਨ ਦੁਰ੍ਬਲਾ ਤਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਃ ਸੀਤਾਯਾਮ੍ ?
ਮੋਚਯੇਨ੍ਮੈਥਿਲੀਂ ਕਦਾ ਰਘੁਵਰੋ ਨੂਨਮ੍ ?੭
ਤਾਂ ਸੁਵਰ੍ਣਘਟਿਕਾਂ ਕੱਚਿਦਹੰ ਪਸ਼੍ਯੇਯਮ੍ ?
ਅਪਿ ਰਾਮਸਾਯਕੋ ਭਿਦ੍ਯਾਦ੍ ਰਾਵਣਹ੍ਰੁʼਦਯਮ੍ ?
ਵਰ੍ਤੇਤ ਕਦਾ ਨਨੁ ਪ੍ਰਭੁਪਦਯੋਰਿਹ ਯੁਗਲਮ੍ ?੮
ਯਾਵਦਾਕਰ੍ਣਯੇ ਦੂਰਾਦਪਿ ਤਤ੍ਕੁਸ਼ਲਮ੍
ਜੀਵਾਮਿ ਕਥੰਚਿਦ੍ ਯਤ੍ਰ ਭਵਾਮਿ ਯਥਾ(ਅ)ਹਮ੍
ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕਦਾ ਨਨੁ ਜਨ੍ਮਨਿ ਭੂਯੋ ਨਾਥਮ੍ ?੯
੪੦
BACK TO TOP
੪੧ ਹਨੁਮਤਾ ਦਗ੍ਧਾ ਲਙ੍ਕੇਯਮ੍
’ਹੇ ਦੂਤ ਕਥਯ ਮੇ ਰਾਮਗਤੰ ਵ੍ਰੁʼੱਤਾਨ੍ਤਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਸੀਤਾਯਾਃ ਆਦੇਸ਼ਾਨੁਸਾਰੰ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਤਸ੍ਯੈ ’ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਭਵਤੀਂ
ਮੋਚਯਿਤੁਮ੍ ਅਚਿਰਾਦੇਵ ਆਗਮਿਸ਼਼੍ਯਤਿ(ਅ) ਇਤਿ ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਤਾਂ
ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਯਤ੍ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਾਰ੍ਥੰ ਸੀਤਯਾ ਅਪਿ ਮਣਿਰੇਕਃ
ਹਨੁਮਤੇ ਪ੍ਰਦੱਤਃ | ਵਸ੍ਤੁਤਃ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਤਾਂ ਰਾਮੰ
ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਨੇਤੁੰ ਸਮਰ੍ਥਃ ਆਸੀਤ੍ | ਤਥਾਪਿ ’ਪਰਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਕਨ੍ਧਮ੍
ਉਪਵਿਸ਼੍ਯ ਪ੍ਰਯਾਣਮ੍ ਅਨੁਚਿਤਮ੍ | ਰਾਮੇਣ ਏਵ ਅਹੰ ਮੋਕ੍ਤਵ੍ਯਾ(ਅ)
ਇਤਿ ਸੀਤਾ ਸਨਿਰ੍ਬਨ੍ਧਮਾਹ | ਹਨੁਮਾਨਪਿ ਤਸ੍ਯਾਃ ਨਿਰ੍ਬਨ੍ਧਮ੍ ਉਚਿਤਮ੍
ਅਮਨ੍ਯਤ | ਤਾਮ੍ ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਸਃ ਅਸ਼ੋਕਵਨਾਤ੍ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਃ | ਤਥਾਪਿ
ਲਙ੍ਕਾਯਾਃ ਨਿਰ੍ਗਮਨਾਤ੍ ਪੂਰ੍ਵਮ੍ ’ੇਤੇਸ਼਼ਾਂ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਨਾਂ
ਬਲਾਬਲੰ ਤਾਵਤ੍ ਅਨੁਮੇਯਮ੍(ਅ) ਇਤਿ ਮਨਸਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਅਸ਼ੋਕਵਨੰ
ਪ੍ਰਧ੍ਵਸ੍ਤਮ੍, ਜਮ੍ਬੁਮਾਲੀ ਹਤਃ, ਰਾਵਣਪੁਤ੍ਰਃ ਅਕ੍ਸ਼਼ਃ ਚ
ਨਿਸ਼਼ੂਦਿਤਃ | ਲਙ੍ਕਾਯਾਃ ਕੁਲਦੇਵਤਾ ਅਪਿ ਤੇਨ ਉੱਛਿੰਨਾ | ਤਦਾ
ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਇਨ੍ਦ੍ਰਜਿਤਾ ਸਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਨਿਬਧ੍ਯ ਰਾਜਸਭਾਮ੍
ਆਨੀਤਃ | ਰਾਵਣਃ ਤਸ੍ਯ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਦਣ੍ਡਮ੍ ਆਜ੍ਞਾਪਯਤ | ਤਥਾਪਿ
ਰਾਵਣਾਨੁਜੇਨ ਬਿਭੀਸ਼਼ਣੇਨ ’ਦੂਤਵਧਃ ਰਾਜਨੀਤਿਸੰਮਤਃ ਨਾਸ੍ਤਿ(ਅ)
ਇਤਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਿਤਮ੍ | ਅਨ੍ਤੇ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਆਦੇਸ਼ੇਨ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੈਃ ਤਸ੍ਯ ਪੁੱਛੰ
ਚੀਵਰੈਃ ਆੱਛਾਦ੍ਯ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤਮ੍ | ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਵ੍ਰੁʼੱਤਮ੍
ਏਤੰ ਸੀਤਾਯੈ ਨ੍ਯਵੇਦਯਨ੍ | ਤਦਾ ਸਾ ਅਗ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਤ, ’ਭਵੱਤਃ
ਹਨੁਮਾਨ੍ ਪੀਡਾਂ ਨ ਅਨੁਭਵਤੁ(ਅ) ਇਤਿ | ਹਨੁਮਾਂਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤੇਨ
ਲਾਙ੍ਗੂਲੇਨ ਸਹ ਰਾਜਸਭਾਯਾਃ ਉੱਡੀਯ ਲਙ੍ਕਾਯਾਃ ਪ੍ਰਾਸਾਦ- ਮਨ੍ਦਿਰ-
ਗੋਪੁਰਾਦਿਸ੍ਥਲਾਨਿ ਭਸ੍ਮਸਾਤ੍ ਕਰ੍ਤੁੰ ਪ੍ਰਾਰਭਤ |
ਕੁਸ਼ਲਵੌ -
ਲੀਲਯੋੱਡੀਯਾਕਾਸ਼ਪਥਮ੍
ਹਨੁਮਤਾ ਦਗ੍ਧਾ ਲਙ੍ਕੇਯਮ੍ ||
ਨਗਾਭ੍ਰਮਿਵ ਕਪਿਵਰਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ
ਤਡਿਦਿਵ ਪੁੱਛੰ ਤਦਨੁਦੀਪ੍ਯਤੇ
ਨਗਰੇ(ਅ)ਨਲਵਰ੍ਸ਼਼ਾਵੰ ਕੁਰੁਤੇ
ਪ੍ਰਵਾਤੋ ਗਰ੍ਜਤ੍ਯਤਿਮਾਤ੍ਰਮ੍ ੧
ਸ਼ਿਖਰਾਦੇਕਾਦਨ੍ਯਦ੍ ਗੇਹਮ੍
ਕਨ੍ਦੁਕਵਤ੍ ਕਪਿਵੀਰੋਤ੍ਪਤਨਮ੍
ਵਿਸ਼ਤਿ ਗਵਾਕ੍ਸ਼਼ੇ ਚਣ੍ਡੰ ਪੁੱਛਮ੍
ਸਨ੍ਦਹਨ੍ ਭ੍ਰਮਤਿ ਪੁਰੰ ਸ੍ਵੈਰਮ੍ || ੨
ਜ੍ਵਲਤਿ ਮਨ੍ਦਿਰੰ ਜ੍ਵਲਤਿ ਗੋਪੁਰਮ੍
ਦੀਪ੍ਤਦ੍ਵਾਰੰ ਰਣਤਿ ਦਾਰੁਣਮ੍
ਕ੍ਰਨ੍ਦਤਿ ਵਿਲਪਤਿ ਤਦਾਵਰੋਧਮ੍
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇ ਸ੍ਫੁਟੰ ਵਸ੍ਤੁਜਾਤਮ੍ || ੩
ਜ੍ਵਲਤਿ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣਾਮ੍
ਨਿਪਤਤਿ ਰਕ੍ਸ਼਼ਾ ਪ੍ਰਾਸਾਦਾਨਾਮ੍
ਚਿਤੇਵ ਦੀਪ੍ਤਾ ਮਹਾਪੁਰਾਣਾਮ੍
ਕੁਰ੍ਵਤੇ(ਅ)ਸੁਰ੍ਯਃ ਪਰਿਸ਼ੋਕਮ੍ || ੪
ਕਸ਼੍ਚਨ ਦਗ੍ਧਃ ਸੁਪ੍ਤਦਸ਼ਾਯਾਮ੍
ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤੋ ਧਾਵਤਿ ਰਥ੍ਯਾਮ੍
ਭਯੇਨ ਲਿਪ੍ਤਾ ਵਾਗਨ੍ਯੇਸ਼਼ਾਮ੍
ਵਿਨਸ਼਼੍ਟੰ ਪ੍ਰਲਯੇ ਸੌਹਾਰ੍ਦਮ੍ || ੫
ਧਾਵਤਿ ਮਾਤਾ ਵਿਹਾਯ ਵਤ੍ਸਮ੍
ਲੋਕਃ ਸ੍ਮਰਤਿ ਨ ਨਾਮ ਨ ਬਨ੍ਧਮ੍
ਯਦੇਵੋੰਨਤੰ ਭਵਤਿ ਸਪਾਟਮ੍
ਆਪਤਤ੍ ਸਹਸਾ ਕਾਲੋ(ਅ)ਯਮ੍ || ੬
ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾ ਵਿਵਿਧਾ ਦਗ੍ਧਾ ਬਹੁਧਾ
ਸ਼ੌਰ੍ਯਸ਼ੀਲਤਾ ਸਦੇਹਦਗ੍ਧਾ
ਜ੍ਵਾਲਾਭਿਰ੍ਨਵਜ੍ਵਾਲਾ ਮਿਲਿਤਾਃ
ਸਘਨਤਾ ਧਰਤਿ ਭਸ੍ਮਰੂਪਮ੍ || ੭
ਪਵਨੋ ਦਹਨੋ ਦਹਨਃ ਪਵਨੋ
ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਿਵਾਸੋ ਨਾਪਿ ਚਾਸ਼੍ਰਯੋ
ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਭੂਤੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਗਾਰੋ
ਤਾਣ੍ਡਵੰ ਵਡਵਾਗ੍ਨੇਰ੍ਮੂਰ੍ਤਮ੍ || ੮
੪੧
BACK TO TOP
੪੨ ਸੇਤੁ ਰਚਯਧ੍ਵੰ ਸਾਗਰੇ
’ਹਨੁਮਤਾ ਦਗ੍ਧਾ ਲਙ੍ਕੇਯਮ੍ | (ਅ)
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਲਙ੍ਕਾਂ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਯ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਮਨਸਾ ਹਨੁਮਤਾ
ਸ੍ਵਪੁੱਛੰ ਸਾਗਰਜਲੇਨ ਸ਼ਾਮਿਤਮ੍ | ਤਤਃ ਸ ਗਗਨਪਥਾ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗੱਛਤ੍, ਸੀਤਯਾ ਦੱਤੰ ਭਾਸ੍ਵਰੰ ਮਣਿੰ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਾਯ ਅਯੱਛਤ੍ ਚ | ਤੰ ਮਣਿਮ੍ ਅਭਿਜ੍ਞਾਯਪ੍ਰਕਰ੍ਸ਼਼ੇਣ
ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਰਾਮਃ ਹਨੁਮਨ੍ਤੰ ਗਾਢਮ੍ ਆਲਿਲਿਙ੍ਗ |
ਸੀਤਾਯਾਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼੱਤਿੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਵਿਸ਼ਾਲੇਨ ਵਾਨਰ-
ਸੈਨ੍ਯੇਨ ਸਹ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਦਿਸ਼ਿ ਸਮੁਦ੍ਰਤੀਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ | ’ਸਮੁਦ੍ਰਃ
ਤੁ ਕਥੰ ਤਰਣੀਯਃ ?(ਅ) ਇਤਿ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਃ | ਦਿਨਤ੍ਰਯੰ
ਯਾਵਤ੍ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਸਾਗਰਦੇਵਤਾ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਿਤਾ | ਅਨ੍ਤੇ ਯਦਾ ਤੇਨ
ਸਾਗਰਮੁੱਦਿਸ਼੍ਯ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਮ੍ ਉਦ੍ਯਤੰ ਤਦਾ ਰਾਮਬਾਣਭਯਾਤ੍
ਸਾਗਰਃ ਸ੍ਵਯੰ ਸਾਕਾਰਃ ਰਾਮਸ੍ਯ ਪੁਰਤਃ ਆਵਿਰ੍ਬਭੂਵ, ਤੰ
ਚ ਸਵਿਨਯੰ ਪ੍ਰਾਹ, ’ਭਵਤਃ ਸੇਨਾਯਾਂ ਨਲਃ ਨਾਮ ਅਭਿਯਨ੍ਤਾ
ਵਰ੍ਤਤੇ | ਸਃ ਵਿਸ਼੍ਵਕਰ੍ਮਣਃ ਪੁਤ੍ਰਃ. ਤੇਨ ਸੇਤੁੰ ਬਨ੍ਧਯ | ਤੰ ਸੇਤੁਮ੍
ਅਹੰ ਸ੍ਵਸ਼ਰੀਰੇ ਸਾਨਨ੍ਦੰ ਧਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ(ਅ) ਇਤਿ | ਸਾਗਰਸ੍ਯ
ਸੂਚਨਾਮਨੁਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਰਾਮਃ ਨਲਮ੍ ਆਜ੍ਞਾਪਯਤ੍ | ਨਲਸ੍ਯ
ਆਧਿਪਤ੍ਯੇ ਸੇਤੁਬਨ੍ਧਨੇ ਮਗ੍ਨਾਃ ਵਾਨਰਾਃ ਗਾਤੁਮ੍ ਆਰਭਨ੍ਤ -
ਵਾਨਰਗਣਃ -
ਸੇਤੁੰ ਰਚਯਧ੍ਵੰ ਸਾਗਰੇ || ਧ੍ਰੁʼ ||
ਵਿਦਾਰ੍ਯ ਸ਼ੈਲਾਨ੍ ਵਿਸ਼ਾਲਕਾਯਾਨ੍
ਆਦਾਯ ਮਹਾਗਜਪ੍ਰਸ੍ਤਰਾਨ੍
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਤ ਸਾਗਰੇ ਜਵੇਨ ਚੈਤਾਨ੍
ਨਿਬਧ੍ਯ ਸੇਤੁੰ ਕਰ੍ਸ਼਼ਤ ਲਙ੍ਕਾਮੇਤਦ੍ਵੇਲਾਨ੍ਤਿਕੇ || ੧
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਤ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍, ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਤ ਸ਼ੈਲਾਨ੍
ਵਹੇਤ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਵਾਰਿਧਿਰੇਤਾਨ੍
ਏਤੱਤੀਰੰ ਕਰ੍ਸ਼਼ਤ ਵਸੁਧਾਮ੍
ਵਹੇਤ ਸੇਤੁੰ ਵਡਵਾਗ੍ਨਿਰਸੌ ਸ਼ੇਸ਼਼ਸਮੋ ਮਸ੍ਤਕੇ || ੨
ਰਾਮੇ ਭਕ੍ਤਿੰ ਦਧਤੋ ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ
ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੰ ਜਲਧੇਰਾਵਰ੍ਜਯਤੇ
ਸਤ੍ਕਾਰ੍ਯਕ੍ਰੁʼਤੋ ਲੋਕਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤੇ
ਸ਼੍ਰੀਰਘੁਰਾਜੋ ਵਾਨਰੈਸ੍ਤਥਾ ਨਿਜਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇਨੋਹ੍ਯਤੇ || ੩
ਨਲ ਇਵ ਨੇਤਾ ਯਦਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯਤੇ
ਕਰਾਃ ਕੋਟਿਸ਼ੋ ਯਦਾ ਯਤਨ੍ਤੇ
ਯਸ਼ੋ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤੰ ਕਾਰ੍ਯਾਰਮ੍ਭੇ
ਅਹੋ ਲੀਲਯਾ ਪਾਸ਼਼ਾਣਾ ਅਪਿ ਤਰਨ੍ਤਿ ਜਲਧਾਵਿਮੇ || ੪
ਜਲੇ ਪ੍ਰਭੁਪਦੇ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਮਾਤ੍ਰੇ
ਨਦੀ ਨਦੀ ਤੀਰ੍ਥੰ ਹਿ ਜਾਯਤੇ
ਸਿੱਧਿਰਧੀਰਾ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭਾਰ੍ਥੇ
ਲਾਟਾ ਭੂਤ੍ਵਾ ਸ਼ਿਲਾ ਲਾਟਯਾ ਸਿਨ੍ਧੁਜਲੇ ਸੱਜਤੇ || ੫
ਗਰ੍ਜ ਗਰ੍ਜ ਹੇ ਕਪਿਪੁਙ੍ਗਵਗਣ
ਰਾਮ, ਰਘੁਪਤੇ, ਪਤਿਤੋੱਤਾਰਣ
ਜਯ ਲਙ੍ਕਾਰੇ, ਸੀਤਾਜੀਵਨ
ਯੁੱਧਸ੍ਯਾਦਾਵਭਿਹਨ੍ਯਨ੍ਤਾਂ ਸ੍ਫੂਰ੍ਤੇਃ ਪਟਹਾ ਰਣੇ || ੬
ਨਾਯੰ ਸੇਤੁਃ ਸ਼੍ਰਮਯਜ੍ਞੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਪ੍ਰਯੋਜਨੰ ਰਘੁਪਤੇਰੁਦਾੱਤਮ੍
ਮਹਿਮਾ ਤੱਛੁਭਨਾਮ੍ਨਸ਼੍ਚਾਯਮ੍
ਅਵਰੁਧ੍ਯ ਗਤਿੰ ਕਰ੍ਮ ਸਾਂਘਿਕੰ ਦਿਗ੍ਭਿਰਿਦੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ || ੭
ਭੁਭੁਃਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕਾਰ੍ਯਤਾਂ ਘੋਸ਼਼ਣਾ
ਵਿਜਯੀ ਰਾਮੋ, ਵਿਜਿਤਾ ਲਙ੍ਕਾ
ਸੀਤਾ ਮੁਕ੍ਤਾ, ਕਿਮਤ੍ਰ ਸ਼ਙ੍ਕਾ
ਸੇਤੁਰੂਪਕਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਪੁਞ੍ਜਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਤਿ ਤਿਮਿਰੇ ਘਨੇ || ੮
੪੨
BACK TO TOP
੪੩ ਰਘੁਪਤੇ, ਵਦਸਿ ਨ ਕਿਮਪਿ ਕਥਮ੍ ?
’ਸੇਤੁੰ ਰਚਯਧ੍ਵੰ ਸਾਗਰੇ(ਅ)
ਇਤਿ ਉੱਚੈਃ ਗਾਯਨ੍ਤਃ ਗਰ੍ਜਨ੍ਤਃ ਵਾਨਰਵੀਰਾਃ ਸਾਗਰੇ
ਤ੍ਰਯੋਵਿੰਸ਼ਤਿ ਯੋਜਨਪਰ੍ਯਨ੍ਤੰ ਸੇਤੁਮ੍ ਅਬਧ੍ਨਨ੍ | ਸੇਤੁਨਾ ਅਨੇਨ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਅਪਾਰੰ ਸੈਨ੍ਯੰਲਙ੍ਕਾਯਾਂ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਮ੍ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ
ਸੇਨਾਯਾਃ ਬਲਾਬਲੰ ਵਿਜ੍ਞਾਤੁੰ ਰਾਵਣੇਨ ਸ੍ਵਦੂਤਾਃ ਵਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ |
ਤੈਃ ਦੂਤੈਃ ਰਾਵਣਾਯ ਤਦ੍ਵਿਸ਼਼ਯੇ ਯਥਾਰ੍ਥੰ ਵ੍ਰੁʼੱਤੰ ਪ੍ਰਦੱਤਮ੍ |
ਰਾਵਣਃ ਸ੍ਵਯਮਪਿ ਸ਼੍ਵੇਤਪ੍ਰਾਸਾਦਸ੍ਯ ਸੌਧਾਤ੍ ਸੈਨ੍ਯਸ੍ਯ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍
ਅਕਰੋਤ੍ | ਰਾਮਸੇਨਾਯਾਃ ਪ੍ਰਮੁਖਵੀਰਾਣਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਨ੍ ਅਪਿ ਸਃ
ਜ੍ਞਾਤਵਾਨ੍ | ਸਃ ਸ੍ਵਸਚਿਵਾਨ੍ ਯੁੱਧਾਯ ਸੱਜੀਭਵਿਤੁਮ੍ ਆਦਿਦੇਸ਼ |
ਤਸ੍ਯ ਅਨੁਜਃ ਬਿਭੀਸ਼਼ਣਃ ਤੁ ਪੂਰ੍ਵਮੇਵ ਰਾਮਸ੍ਯ ਪਕ੍ਸ਼਼ੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਃ
ਆਸੀਤ੍ |
ਅਤ੍ਰਾਨ੍ਤਰੇ ਮਾਯਾਵਿਨਾ ਰਾਵਣੇਨ ਸੀਤਾਂ ਵਸ਼ਮਾਨੇਤੁੰ ਕਪਟਪ੍ਰਯੋਗਃ
ਕ੍ਰੁʼਤਃ | ਸਃ ਵਿਦ੍ਯੁੱਜਿਹ੍ਵੇਨ ਨਾਮ੍ਨਾ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੇਨ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਰਿਮੰ ਰਾਮਮਸ੍ਤਕੰ
ਕਾਰਿਤਵਾਨ੍ | ਤਨ੍ਮਸ੍ਤਕੰ ਸੀਤਾਯਾਃ ਪੁਰਤਃ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ, ਵਿਕਟੰ ਵਿਹਸ੍ਯ ਸਃ
ਤਾਮੁਵਾਚ, ’ਹੇ ਸੀਤੇ, ਯਦਰ੍ਥੰ ਤ੍ਵੰ ਮਮ ਪ੍ਰਣਯੰ ਵਿਜਹਾਸਿ, ਤਸ੍ਯੈਵ
ਤਵ ਪ੍ਰਿਯਰਾਮਸ੍ਯ ਇਦੰ ਮਸ੍ਤਕਮ੍ | ਰਾਮਸ੍ਯ ਸੁਪ੍ਤਾਵਸ੍ਥਾਯਾਂ ਮਮ
ਸੇਨਾਪਤਿਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਤਃ ਤਦ੍ ਅੱਛਿਨਤ੍ | ਸਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵਾਨਰਸੇਨਾ ਅਧੁਨਾ
ਭਯਗ੍ਰਸ੍ਤਾ ਵਰ੍ਤਤੇ | ਪਸ਼੍ਯੇਦੰ ਤਸ੍ਯ ਧਨੁਃ ਸ਼ਿਰਃ ਚ(ਅ) ਇਤਿ |
ਰਾਮਸ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਤਤ੍ ਸ਼ਿਰਃ ਵਿਲੋਕ੍ਯ ਸੀਤਾ ਸ਼ੋਕਸ੍ਯ ਪਰਾਂ
ਕਾਸ਼਼੍ਠਾਮ੍ ਅਵਾਪ | ਕਰੁਣਕਰੁਣੰ ਵਿਲਪਨ੍ਤੀ ਸਾ ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ -
ਸੀਤਾ -
ਕਿਮਾਕਰ੍ਣਯੇ ?ਕਿਮਾਲੋਕਯੇ ?ਦੁਰਵਸ੍ਥਾ ਕੇਯਮ੍ ?
ਰਘੁਪਤੇ, ਵਦਸਿ ਨ ਕਿਮਪਿ ਕਥਮ੍ ?
ਜਾਯਾਪੂਰ੍ਵੰ ਕਥਮਾਪਤਿਤੰ ਪਤ੍ਯੁਰ੍ਮਰਣਮਿਦਮ੍ ?
ਦੈਵਮੇਵ ਮੇ ਚ੍ਯੁਤਮਿਵ ਖਡ੍ਗੰ ਸ਼ਿਰਸਿ ਕੁਤਃ ਪਤਿਤਮ੍ ?
ਪੁਣ੍ਯਵਿਹੀਨਾ ਮਾਤਾ ਦੇਵੀ ਕੌਸਲ੍ਯਾ(ਅ)ਪਿ ਕਥਮ੍ ?੧
ਜ੍ਯੋਤਿਰ੍ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਸਕਲੰ ਗਣਿਤੰ ਮਿਥ੍ਯਾ ਭਵਤਿ ਕਥਮ੍
ਦੁਰ੍ਭਾਗਿਨ੍ਯਾਃ ਸਰ੍ਵਸ੍ਵੰ ਮੇ ਸਹਸਾ ਕਿੰ ਲੁਪ੍ਤਮ੍ ?
ਮੂਢਤਯਾ ਮੇ ਧੂਲਿਨਿਪਤਿਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋੱਤਮ ਏਵਮ੍ !੨
ਕਮਲਲੋਚਨੇ ਸ਼੍ਰਵਣੇ ਚ ਤਥਾ ਧ੍ਰੁਵਮਭਿਜਾਨੇ(ਅ)ਹਮ੍
ਰੁਦਨੇਨਾਪਿ ਚ ਦੀਨਾਯਾਸ੍ਤੇ ਨਿਦ੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਨ ਕਥਮ੍ ?
ਗਤਿਹੀਨਾ ਕਿੰ ਜਾਤਾ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਰ੍ਦਿਸ਼ੋ ਗਤਾਃ ਸ਼ੂਨ੍ਯਮ੍ ?੩
ਹੇਮਚਾਪਮਭਿਜਾਨੇ ਕ੍ਵਾਸੌ ਮਹਾਬਾਹੁਰਾਸ੍ਤੇ ?
ਅਪਿ ਤਾਂ ਮੂਰ੍ਤਿੰ ਸ਼੍ਯਾਮਲਵਰ੍ਣਾਂ ਕੁਤ੍ਰ ਕਦਾ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ੇ ?
ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕੇ ਜਾਤੇ ਰੁਦਨਾੰਨਯਨੇ ਪ੍ਰਦੀਪ੍ਤਮਙ੍ਗਾਙ੍ਗਮ੍ || ੪
ਕਥੰ ਵਿਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਸਖੇ ਪਰਿਣਯੇ ਦੱਤੰ ਨਿਜਵਚਨਮ੍
ਜਾਯਾਯਾਸ੍ਤੇ ਸੰਮਤਿੰ ਵਿਨਾ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਸੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮ੍ !
ਅਪਿ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਭਾਰ੍ਯਾਯਾਸ੍ਤੇ ਵ੍ਯਥਾਰ੍ਤਮਾਹ੍ਵਾਨਮ੍ || ੫
ਰਘੁਕੁਲਸ਼ੇਖਰ ਤ੍ਵਯਾ ਸਮੇਤਾਃ ਪਿਤਰਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗੇ
ਅਰ੍ਧਾਙ੍ਗੀ ਤੇ ਤ੍ਵਿਹਾਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ ਪਰਹਸ੍ਤੇ ਮਾਰ੍ਗੇ
ਸ਼ੋਭਤੇ(ਅ)ਥ ਵਾ ਰੀਤਿਰੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ਰਘੁਕੁਲਜਸ੍ਯ ਕਥਮ੍ ?੬
ਕੁਤੋ ਮਦਰ੍ਥੇ ਸਿਨ੍ਧੁਮਪਾਰੰ ਤੀਰ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਯਾਤਸ੍ਤ੍ਵਮ੍ ?
ਕਿੰ ਨਨੁ ਜਾਤਾ ਕੁਲਧ੍ਵੰਸਿਨੀ ਜਠਰਾਨ੍ਮਾਤੁਰਹਮ੍ ?
ਜਨਕਕ੍ਰੁʼਤਾਨਾਂ ਸ਼ਤਯਜ੍ਞਾਨਾਮੇਤਤ੍ ਕਿੰ ਨੁ ਫਲਮ੍ ?੭
ਹੇ ਲਙ੍ਕਾਧਿਪ, ਆਯੁਧੇਨ ਮੇ ਯੇਨਾਹਨ੍ ਨਾਥਮ੍
ਕੁਰੁ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ਸ਼ਿਰਸਿ ਮਦੀਯੇ ਤੇਨ ਤ੍ਵੰ ਤੂਰ੍ਣਮ੍
ਅਨ੍ਤੇ ਤਾਵਤ੍ ਸੀਤਾ ਰਾਘਵਮਨੁਗੱਛਤੁ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮ੍ || ੮
੪੩
BACK TO TOP
੪੪ ਸੁਗ੍ਰੀਵ, ਸਖੇ, ਸਾਹਸਮੇਵਮ੍
’ਰਘੁਪਤੇ, ਵਦਸਿ ਨ ਕਿਮਪਿ ਕਥਮ੍ ?(ਅ)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਨਿਰ੍ਜੀਵੇਣ ਸ਼ਿਰਸਾ ਸੰਵਦਨ੍ਤੀ ਜਾਨਕੀ ਤਤ੍ਰੈਵ ਮੋਹੰ ਗਤਾ |
ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਸਰਮਾ ਨਾਮ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੀ ਤਸ੍ਯੈ ਸਤ੍ਯਮ੍ ਅਕਥਯਤ੍, ’ਰਾਮਃ
ਨ ਕੇਵਲੰ ਜੀਵਿਤਃ, ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ ਤਸ੍ਯ ਸੈਨ੍ਯੇਨ ਸਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਲਙ੍ਕਾ ਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟਿਤਾ(ਅ) ਇਤਿ |
ਤਦਾ ਲੋਚਨਯੋਃ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ ਸਮਾਨੀਯ ਸਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾ ਸ੍ਥਿਤਾ |
ਏਕਦਾ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਸੁਗ੍ਰੀਵਾਦਿਪ੍ਰਵੀਰੈਃ ਸਹ ਰਾਮਃ ਸੁਵੇਲਪਰ੍ਵਤਾਗ੍ਰੇ ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ
ਲਙ੍ਕਾਂ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਸ੍ਮ, ਬਿਭੀਸ਼਼ਣਃ ਅਪਿ ਤਸ੍ਮੈ ਲਙ੍ਕਾਯਾਃ ਵੈਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾਨਿ
ਨਿਵੇਦਯਤਿ ਸ੍ਮ | ਤਦਨੁ ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਤਥੈਵ ਪ੍ਰਤਿਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤੰ ਰਾਵਣੰ
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਆਵੇਗੇਨ ਉੱਡੀਯ ਰਾਵਣਮ੍ ਅਭ੍ਯਧਾਵਤ੍ | ਤਯੋਃ ਤੁਮੁਲੰ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਯੁੱਧੰ
ਜਾਤਮ੍ | ਯਦਾ ਰਾਵਣਃ ਮਾਯਾਬਲੰ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਯਿਤੁੰ ਪ੍ਰਾਰਭਤ, ਤਦਾ ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਤਸ੍ਯ
ਹਸ੍ਤਾਤ੍ ਆਤ੍ਮਾਨੰ ਵਿਮੋਚ੍ਯ ਰਾਮੰ ਪ੍ਰਤਿ ਆਗੱਛਤ੍ | ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਰੀਰੇ ਸ੍ਥਾਨੇ ਸ੍ਥਾਨੇ
ਵ੍ਰਣਾਃ ਸਞ੍ਜਾਤਾਃ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਪ੍ਰਥਮੰ ਤਸ੍ਮੈ ਗਾਢਮਾਲਿਙ੍ਗਨੰ ਦਤ੍ਵਾ
ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਤੰ ਸੌਮ੍ਯਸ੍ਵਰੇਣ ਪ੍ਰਾਹ . |
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਸੁਗ੍ਰੀਵ, ਸਖੇ, ਸਾਹਸਮੇਵਮ੍
ਭੂਪਤੇਸ੍ਤੁ ਤੇ ਨੈਵ ਸਮੁਚਿਤਮ੍ ||
ਨਿਤਾਨ੍ਤਕਣ੍ਠਿਨਾ ਮਿਤ੍ਰ, ਘਟੀਯਮ੍
ਅਤਿਮਾਯਾਵੀ ਪੌਲਸ੍ਤ੍ਯੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਸਹਸਾ(ਅ)ਭਿਮੁਖੰ ਤਸ੍ਯ ਗਤਸ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਕਿਮਭਵਦੇਤੰਨੈਵਾਵਗਤਮ੍ || ੧
ਅਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਵ ਮਾਂ ਬਿਭੀਸ਼਼ਣੰ ਵਾ
ਅਨੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਨਲੰ ਮਮਾਨੁਜੰ ਵਾ
ਕਸ੍ਮਾਯਪਿ ਕਲ੍ਪਨਾਮਦਤ੍ਵਾ
ਸਿੱਧਃ ਸਹਸੋਤ੍ਪਤਨਾਯ ਤ੍ਵਮ੍ || ੨
ਸ਼ਕ੍ਤਿਰਪਾਰਾ ਤਵ ਮੇ(ਅ)ਵਗਤਾ
ਭਕ੍ਤਿਰਸੀਮਾ ਮਯਿ ਤੇ ਚ ਯਥਾ
ਤਦਪਿ ਨ ਯੁਕ੍ਤਮਧੁਨਾ ਸਰ੍ਵਥਾ
ਯੱਚਾਕਲ੍ਪਿਤਮੇਤਦ੍ ਘਟਿਤਮ੍ || ੩
ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੇਨੇੱਛਸਿ ਰਾਵਣਹਨਨਮ੍
ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਤਦੇਦੰ ਬਲਸੰਘਟਨਮ੍
ਯੂਥਪੈਸ੍ਤਥਾ ਕਪਿਗਣੇਨ ਕਿਮ੍
ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਵਚਯੋ ਨਨੁ ਵ੍ਯਰ੍ਥੋ(ਅ)ਯਮ੍ !੪
ਸ਼ਤ੍ਰੁ ਮਦਨ, ਤੇ ਕਿੰ ਕਥਨੀਯਮ੍ ?
ਨ੍ਰੁʼਪਾ ਜਾਨਤੇ ਰਣੇ ਨ ਰਾਗਮ੍
ਸੁਨੀਤਿਰਾਦੌ, ਤਤਃ ਪੌਰੁਸ਼਼ਮ੍
ਅਵਿਚਾਰੇਣਾ(ਅ)ਪਤਸ਼ੋ ਨਿਯਤਮ੍ !੫
ਰਾਵਣੇਨ ਸਹ ਯਦਿ ਤੇ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੇ
ਏਕਪਲੇ(ਅ)ਪਿ ਕ੍ਸ਼਼ੀਣੇ ਜਾਤੇ
ਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ਵਿਯੋਗਾਪਦਾ ਰਾਘਵੇ
ਸੈਨ੍ਯਮਪਿ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਤਵ ਪਰਿਖਿੰਨਮ੍ || ੬
ਕੋ ਲਾਭਃ ਸ੍ਯਾਦ੍ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਾਦਸ੍ਮਾਤ੍ ?
ਦ੍ਰੁʼਪ੍ਤੋ(ਅ)ਰਿਃ ਸ੍ਯਾਦੀਸ਼਼ਦ੍ਵਿਜਯਾਤ੍
ਯੁਯੁਤ੍ਸਵੋ ਦੈਤ੍ਯਾ ਉਨ੍ਮਾਦਾਤ੍
ਵਿਨਿਵ੍ਰੁʼੱਤਾਃ ਸ੍ਯੁਃ ਕਪਯੋ ਨੂਨਮ੍ || ੭
ਸ੍ਯਾੱਚ ਰਾਵਣਸ੍ਤਦਾ ਵਿਜੇਤਾ
ਸੀਤਾਯਾਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਕੁਤੋ ਮੁਕ੍ਤਤਾ ?
ਵ੍ਰੁʼਥੈਵ ਸ਼ਪਥੋ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ
ਕੇਨ ਹਤੰ ਸ੍ਯਾਦ੍ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਸੈਨ੍ਯਮ੍ ?੮
ਗੱਛ ਸਤ੍ਵਰੰ, ਸਮਾਨਯ ਬਲਮ੍
ਰਣਜ੍ਞ ਵਿਰਚਯ ਸੁਯੋਗ੍ਯਵ੍ਯੂਹਮ੍
ਨਾਸ਼ਯਾਮ ਰਾਵਣੰ ਸਸੈਨ੍ਯਮ੍
ਮਾ(ਅ)ਪਵ੍ਯਯਤਾਂ ਨਿਜਸਾਮਰ੍ਥ੍ਯਮ੍ || ੯
੪੪
BACK TO TOP
੪੫ ਗੱਛਾਙ੍ਗਦ ਰਾਵਣਾਯ ਕਥਯ ਸਤ੍ਵਰਮ੍
’ਸੁਗ੍ਰੀਵ, ਸਖੇ, ਸਾਹਸਮੇਵੰ, ਭੂਪਤੇਸ੍ਤੁ ਤੇ ਨੈਵ ਸਮੁਚਿਤਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਸ਼ਬ੍ਦੈਃ ਰਣਨੀਤਿਨਿਪੁਣਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਸੁਗ੍ਰੀਵਮ੍ ਉਪਾਦਿਸ਼ਤ੍ |
ਉਚਿਤਸਮਯੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰਾਮਃ ਸ੍ਵਸੈਨ੍ਯਾਯ ਆਕ੍ਰਮਣਸ੍ਯ ਆਜ੍ਞਾਂ
ਦਦੌ | ਕੱਲੋਲਮਾਲਾਭਿਃ ਅਤਿਕ੍ਰਾਮਨ੍ ਸਾਗਰਃ ਇਵ ਸਾ ਸੇਨਾ ਉੱਚੈਃ
ਗਰ੍ਜਨ੍ਤੀ ਲਙ੍ਕਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਅਭਿਦੁਦ੍ਰਾਵ | ਤਦਾ ਸਮੁੱਥਿਤੇਨ ਮਹਾਨਾਦੇਨ
ਦੁਰ੍ਗ- ਪ੍ਰਾਸਾਦ- ਮਨ੍ਦਿਰ- ਵਨੈਃ ਸਹਿਤਾ ਸਮਸ੍ਤਾ ਲਙ੍ਕਾਨਗਰੀ ਆਕੁਲਾ
ਇਵ ਜਾਤਾ | ਤਦਾਨੀਂ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼੱਤੇ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਸੰਪਾਤੇ ਰਾਜਧਰ੍ਮਮ੍ ਅਨੁਸ੍ਮਰਨ੍
ਰਾਮਃ ਅਙ੍ਗਦਮਾਹ -
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਗੱਛਾਙ੍ਗਦ ਰਾਵਣਾਯ ਕਥਯ ਸਤ੍ਵਰਮ੍
ਭੂਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਕੁਰੁ ਵਿਮਰ੍ਸ਼ਮੇਕਦਾਨ੍ਤਿਮਮ੍ ||
ਤੀਰ੍ਤ੍ਵੋਦਧਿਮਭਿਯਾਤਸ੍ਤੇ(ਅ)ਨ੍ਤਕਃ ਪੁਰਮ੍
ਰਣਯੋਗੇ ਕਪਿਯੂਥੰ ਸਰ੍ਵਥਾ ਰਤਮ੍
ਸ਼ਰਣਮੇਹਿ ਰਾਘਵਸ੍ਯ ਸਨ੍ਤ੍ਯਜਨ੍ ਮਦਮ੍ || ੧
ਚਤੁਰਾਨਨਲਬ੍ਧਵਰਾਦ੍ ਵਿਸ੍ਮਰਨ੍ ਬਲਮ੍
ਹੇ ਪਾਪਿਨ੍, ਪੀਡਯਸੇ ਸਕਲਭੂਤਲਮ੍
ਸੁਰਸਰ੍ਪਾਂਸ਼੍ਚਾਪ੍ਸਰਸੋ ਬਾਧਸੇ(ਅ)ਨਿਸ਼ਮ੍ || ੨
ਅਪਨੇਤੁੰ ਤਵ ਦਰ੍ਪੰ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਸ੍ਵਯਮ੍
ਰਾਮੋ(ਅ)ਯੰ ਸ਼ੌਰ੍ਯਰਵਿਸ੍ਤਤ੍ਪ੍ਰਭਾ ਬਲਮ੍
ਧਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਤਵ ਵੰਸ਼ਮਖਿਲਰਾਜ੍ਯਸਮ੍ਪਦਮ੍ || ੩
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਸ਼ਙ੍ਖੰ, ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਧਰਣੀਕਮ੍ਪਨਿਃਸ੍ਵਨਮ੍
ਤਵ ਹੇਤੋਰ੍ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਬਤ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾਂ ਕੁਲਮ੍
ਮੁਞ੍ਚ ਤਰ੍ਸ਼਼ਮਧੁਨਾ(ਅ)ਪਿ ਹਿ ਤਵ ਘ੍ਰੁʼਣਾਸ੍ਪਦਮ੍ || ੪
ਅਨ੍ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਤੁ ਮੁਞ੍ਚ ਮੂਢਮਾਗ੍ਰਹੰ ਸ੍ਵਕਮ੍
ਪ੍ਰਤ੍ਯਰ੍ਪਯ ਰਾਘਵਾਯ ਜਨਕਦੁਹਿਤਰਮ੍
ਸ਼ਰਣਮੇਹਿ ਤਸ੍ਯ ਵਰ੍ਜਯਸ੍ਵ ਚਾਪਦਮ੍ || ੫
ਸਮਰਭੁਵਿ ਸ੍ਮਰ ਸਮਯੰ ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਸੁਸ੍ਥਿਰਮ੍
ਨੇਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਰਾਮਸ਼ਰਾਸ੍ਤ੍ਵਾਮਿਤੋ ਦਿਵਮ੍
ਤੇ(ਅ)ਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਮੇਕਮਿਦੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਸਾਧਨਮ੍ || ੬
ਸਮਰੇ ਵਾ ਦਰ੍ਸ਼ਯ ਤੇ ਸ਼ਕ੍ਤਿਮਾਸੁਰੀਮ੍
ਯਦ੍ਬਲੇਨ ਹ੍ਰੁʼਤਵਾਨਸਿ ਰਾਮਸਹਚਰੀਮ੍
ਯੋਜਯ ਕੁਲਿਸ਼ੇਨ ਗਦਾਂ ਮੇਰੁਣਾ ਸ਼ਰਮ੍ || ੭
ਨਾਮਾਪਿ ਨ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੰ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਤਵ ਮਹੀਤਲੇ
ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਰਾਮਕ੍ਰੁʼਪਾ ਬਨ੍ਧੁਨਾ ਤੁ ਤੇ
ਲਙ੍ਕੇਸ਼ੋ ਭਵਿਤਾ(ਅ)ਯੰ ਨਾ(ਅ)ਪਰੋ ਧ੍ਰੁਵਮ੍ || ੮
੪੫
BACK TO TOP
੪੬ ਸਙ੍ਗਰੰ ਰਾਮਰਾਵਣੀਯਮ੍
’ਗੱਛਾਙ੍ਗਦ, ਰਾਵਣਾਯ ਕਥਯ ਸਤ੍ਵਰੰ,
ਭੂਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਕੁਰੁ ਵਿਮਰ੍ਸ਼ਮੇਕਦਾਨ੍ਤਿਮਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਸਨ੍ਦੇਸ਼ਃ ਸ਼ਬ੍ਦਸ਼ਃ ਅਙ੍ਗਦੇਨ ਰਾਵਣਾਯ ਕਥਿਤਃ | ਤਥਾਪਿ ਤੰ
ਕਠੋਰੰ ਸਨ੍ਦੇਸ਼ੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਕ੍ਰੋਧਃ ਅਤੀਵ ਸੰਵ੍ਰੁʼੱਧਃ | ਸਃ
ਸ੍ਵਸਚਿਵਾਨ੍ ਆਜ੍ਞਾਪਯਤ੍, ’ੇਨੰ ਦੁਸ਼਼੍ਟੰ ਮਰ੍ਕਟਮ੍ ਆਮਰਣੰ
ਤਾਡਯਤ(ਅ) ਇਤਿ | ਤਦਾ ਸ਼ਤਸ਼ਃ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਃ ਅਙ੍ਗਦੰ ਤਾਡਯਿਤੁੰ
ਪ੍ਰਾਰਭਨ੍ਤ | ਤਥਾਪਿ ਮਹਾਬਲਾਢ੍ਯਃ ਸ ਅਙ੍ਗਦਃ ਤਾਨ੍ ਸਰ੍ਵਾਨ੍
ਸੰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਸਾਦਸ੍ਯ ਸ਼ਿਖਰਮ੍ ਉਦਪਤਤ੍ | ਤਦਾ ਤੇ
ਸਰ੍ਵੇ(ਅ)ਪਿ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਃ ਭੂਮੌ ਅਵਸੰਨਾਃ |
ਅਙ੍ਗਦਸ੍ਯ ਅਙ੍ਗਭਾਰੇਣ ਸਃ ਪ੍ਰਾਸਾਦਃ ਅਪਿ ਵਜ੍ਰਪਾਤੇਨ ਹਿਮਾਚਲਃ
ਇਵ ਉਪਹਤਃ | ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਿਖਰੰ ਵਿਦੀਰ੍ਣਮ੍ ਅਭਵਤ੍ | ਤਦਾ ਕ੍ਰੋਧਾਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ਰਾਵਣਃ
ਸ੍ਵਸੈਨ੍ਯੰ ਰਾਮਸੈਨ੍ਯੇ ਅਭਿਪਤਿਤੁਮ੍ ਆਦਿਦੇਸ਼ | ਤਦਾਨੀਂਤਨੰ ਸੰਮਰ੍ਦੰ
ਲਵਕੁਸ਼ੌ ਵਰ੍ਣਯਤਃ -
ਕੁਸ਼ਲਵੌ -
ਭਿਨੱਤਿ ਗਗਨੰ ਤੁਮੁਲੰ ਰਣਿਤੰ ਸ਼ਙ੍ਖਦੁਨ੍ਦੁਭੇਯਮ੍
ਸਮਾਰਬ੍ਧਮਨੁਪਮੰ ਸਙ੍ਗਰੰ ਰਾਮਰਾਵਣੀਯਮ੍ ||
ਸਸ਼ਙ੍ਖਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਸੇਨਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ
ਨੀਲਘਨੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਬਲਾਕਮਾਲਾ
ਸ਼ਤਾਨਨੈਰਿਵ ਗਰ੍ਜਤਿ ਚਪਲਾ
ਸ਼ਰਧਾਰਾਵਰ੍ਸ਼਼ਾਵੋ ਜਾਤੋ ਰਣਾਙ੍ਗਣੇ ਨੂਨਮ੍ || ੧
ਸੰਹੇਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਵਲ੍ਗਨ੍ਤੇ(ਅ)ਸ਼੍ਵਾਃ
ਤੈਃ ਸਹ ਚੈਤੇ ਨਦਨ੍ਤਿ ਨਾਗਾਃ
ਰਵਮਯੇਵ ਸਾ ਨਨੁ ਭੀਸ਼਼ਣਤਾ
ਤਦ੍ਰਵਮਿਲਿਤੰ ਪ੍ਲਵਗਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾਂ ਚਰਣਪਾਤਰਣਿਤਮ੍ || ੨
ਦਨ੍ਤੈਰਧਰਾਨ੍ ਪੀਡਯਮਾਨਾਃ
ਹਰੀਨ੍ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਸ੍ਤਾਡਯਮਾਨਾਃ
ਨਭਸਿ ਵਾਨਰਾ ਉੱਡਯਮਾਨਾਃ
ਅਗਨਗਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਹਾਰੈਸ਼੍ਚ ਤੇ ਤਾਡਯਨ੍ਤਿ ਸ਼ਤ੍ਰੁਮ੍ || ੩
ਜਯਤੁ ਰਾਘਵੋ, ਜਯਤ੍ਵਙ੍ਗਦੋ
ਗਰ੍ਜਨ੍ ਪ੍ਰਹਰਤ੍ਯਸੌ ਕਪਿਗਣੋ
ਦੀਯਤੇ ਚ ਸਹ੍ਯਤੇ ਪ੍ਰਹਾਰੋ
ਸਾਗਰਯੋਰਿਵ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਮਪੂਰ੍ਵੰ ਸੰਪ੍ਰਤਿ ਸੰਰਬ੍ਧਮ੍ || ੪
ਆਘਾਤੇਨ ਹਿ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰਾਣਾਮ੍
ਜਗਤੋ ਮੁਕ੍ਤਿਰ੍ਹਰ੍ਯਸੁਰਾਣਾਮ੍
ਰੁਧਿਰੇ ਸ਼ਯਨੰ ਰਣਵੀਰਾਣਾਮ੍
ਮੁਦਾ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾ ਰਣੇ ਕੁਰ੍ਵਤੇ ਰਾਵਣਜਯਘੋਸ਼਼ਮ੍ || ੫
ਤੁਰਗਃ ਪਤਿਤੋ, ਗਜੋ(ਅ)ਵਸੰਨੋ
ਨਭਸੋ ਜਿਹ੍ਮਃ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਵੋ
ਭਿਨ੍ੱਧਿ, ਛਿਨ੍ੱਧਿ, ਵਾ ਜਹੀਤਿ ਸ਼ਬ੍ਦੋ
ਰਣੇ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਸਰ੍ਵਭਾਸ਼਼ਿਤੰ ਸੰਹਾਰਾਰ੍ਥਪਰਮ੍ || ੬
ਰਣੇ ਹਤਾਨਾਂ ਪ੍ਰਫੁੱਲਿਤਾਨਿ
ਮਾਂਸਕਰ੍ਦਮਾਵ੍ਰੁʼਤਵਦਨਾਨਿ
ਤਾਨ੍ਯਪਿ ਸਮਰੇ ਪਦਾਹਤਾਨਿ
ਵਹਨ੍ਤਿ ਤਰਸਾ ਰਣੇ ਪ੍ਰਵਾਹਾਃ ਸ਼ੋਣਿਤਸ੍ਯ ਸ੍ਵੈਰਮ੍ || ੭
ਸ਼ਵੋਪਰਿ ਸ਼ਵੰ ਨਿਪਤਤ੍ਯਪਰਮ੍
ਕਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਣਿਨੋ ਨਾਭਿਜ੍ਞਾਤਮ੍
ਸ਼ੌਰ੍ਯੰ ਮਰਣਾਦ੍ ਭੀਮੋਗ੍ਰਤਰਮ੍
ਅਵਯਵਖਣ੍ਡਾ ਦਿਸ਼ਿ ਦਿਸ਼ਿ ਕੀਰ੍ਣਾ ਯੋਜਨਪਰ੍ਯਨ੍ਤਮ੍ || ੮
ਚਕ੍ਰੰ, ਚਰਣੰ, ਕਰੋ ਲਾਙ੍ਗੁਲਮ੍
ਸ਼ੁਣ੍ਡਾ, ਗ੍ਰੀਵਾ, ਸ਼ਿਰੋ ਵਾ ਪਦਮ੍
ਯਦ੍ਯਤ੍ ਪਤਿਤੰ ਖਣ੍ਡਖਣ੍ਡਿਤਮ੍
ਪ੍ਰਲਯਾਵਸਰੇ ਚੇਵ ਕਮ੍ਪਿਤੰ ਧਰਣੀਗਗਨਾਙ੍ਗਮ੍ || ੯
ਕਸ੍ਯ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਕੇਨ ਜਾਯਤੇ
ਕਾਲਮੁਖਾਦ੍ ਵਾ ਕੋ(ਅ)ਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤੇ
ਕਸ੍ਯ ਕਬਨ੍ਧੰ ਕੁਤ੍ਰ ਵਲ੍ਗਤੇ
ਰਣਸੰਮਰ੍ਦੇ ਜਾਨੀਤੇ ਨ ਚ ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਕਮਪ੍ਯਨ੍ਯਮ੍ || ੧੦
੪੬
BACK TO TOP
੪੭ ਅਦ੍ਯ ਵਿਪਦਿ ਸ਼੍ਰੀਲਙ੍ਕਾ ਸਰ੍ਵਦਾ ਸ੍ਥਿਤਾ
’ਸਮਾਰਬ੍ਧਮਨੁਪਮੰ ਸਙ੍ਗਰੰ ਰਾਮਰਾਵਣੀਯਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਲਵਕੁਸ਼ਾਭ੍ਯਾਂ ਵਰ੍ਣਿਤੇ ਰਣਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਰਾਵਣਸ੍ਯ
ਸਾਰਥਿਃ ਹਤਃ, ਰਥਃ ਭਞ੍ਜਿਤਃ, ਮੁਕੁਟਃ ਸੱਛਤ੍ਰਮ੍ ਉਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੇਪਿਤਃ,
ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਵੇਣ ਚ ਰਾਵਣਃ ਨਿਤਰਾਂ ਸਨ੍ਤ੍ਰਾਸਿਤਃ | ਹਤਵੀਰ੍ਯੰ, ਹਤਬੁੱਧੰ
ਰਾਵਣੰ ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਉਦਾਰਮਨਸਾ ਤਮ੍ ਅਵਦਤ੍, ’ਭੋਃ ਪੌਲਸ੍ਤ੍ਯ,
ਅਤੀਵ ਕ੍ਲਾਨ੍ਤਃ ਅਸਿ | ਸ਼੍ਵਃ ਪੁਨਰਾਗੱਛ | (ਅ) ਇਤਿ | ਏਵੰ ਨ੍ਯੱਕ੍ਰੁʼਤਃ ਰਾਵਣਃ
ਸ੍ਵਮਨ੍ਦਿਰੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਤ੍ਯ ਆਤ੍ਮਨਃ ਬਨ੍ਧੁੰ ਕੁਮ੍ਭਕਰ੍ਣੰ ਪ੍ਰਬੋਧਯਿਤੁੰ
ਸੇਵਕਾਨ੍ ਆਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸ | ਕੁਮ੍ਭਕਰ੍ਣਃ ਅਸ਼਼੍ਟ ਮਾਸਾਨ੍ ਸ੍ਵਪਿਤਿ ਸ੍ਮ |
ਤੰ ਪ੍ਰਬੋਧਯਿਤੁੰ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਃ ਤਸ੍ਯ ਕਰ੍ਣਯੋਃ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿ- ਪਣਵ- ਆਨਕਾਦਿ-
ਵਾਦ੍ਯਾਨਾਂ ਕੱਲੋਲੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਨ੍ਤਃ | ਤਸ੍ਯ ਮਹਤਿ ਸ਼ਰੀਰੇ ਮਾਤਙ੍ਗਾਃ
ਚਾਲਿਤਾਃ | ਤਦਾ ਪ੍ਰਬੁੱਧੰ ਕੁਮ੍ਭਕਰ੍ਣੰ ਰਾਵਣਃ ਸ੍ਵਾਂ ਦੁਰ੍ਦਸ਼ਾਂ
ਨ੍ਯਵੇਦਯਤ੍, ਤਸ੍ਯ ਸਾਹਾੱਯੰ ਚ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਤ |
ਤਦਾ ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ ਕੁਮ੍ਭਕਰ੍ਣਃ ਤਮੁਵਾਚ -
ਕੁਮ੍ਭਕਰ੍ਣਃ -
ਕਾਲੇ(ਅ)ਹੰ, ਹੇ ਬਨ੍ਧੋ, ਬੋਧਿਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ
ਅਦ੍ਯ ਵਿਪਦਿ ਸ਼੍ਰੀਲਙ੍ਕਾ ਸਰ੍ਵਥਾ ਸ੍ਥਿਤਾ ||
ਨਿਜਘਾਤਃ ਪਾਪਕ੍ਰੁʼਤੇ
ਨਿਰਯ ਏਵ ਦੁਰ੍ਮਤਯੇ
ਅਨਿਵਾਰ੍ਯਾ ਨੀਤਿਰਿਯੰ ਨਿਯਤਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤਾ || ੧
ਚਿੱਤੰ ਤੇ ਗਰ੍ਵਮਯਮ੍
ਆਯੁਸ੍ਤੇ ਵਿਸ਼਼ਲਿਪ੍ਤਮ੍
ਹਿਤਬੋਧੋ ਬਾਨ੍ਧਵ ਤੇ ਚਾਪ੍ਰਿਯਃ ਸਦਾ || ੨
ਯੱਚ ਬਿਭੀਸ਼਼ਣਕਥਨਮ੍
ਅਪ੍ਰਿਯਮਪਿ ਹਿਤਵਚਨਮ੍
ਤਦਵਮਤ੍ਯ ਬਨ੍ਧੁਸ੍ਤੇ ਹਾਪਿਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ || ੩
ਮਨ੍ਦੋਦਰ੍ਯਾ ਵਚਨਮ੍
ਹਿਤਮਪਿ ਤੇ ਭਾਤ੍ਯਹਿਤਮ੍
ਤਦ੍ਭਾਵਸ਼੍ਚਰਣਤਲੇ ਮਰ੍ਦਿਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ || ੪
ਸ੍ਥਲਕਾਲੰ ਪਰਿਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ
ਨ੍ਯਾਯਾਨਯਮਾਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ
ਆਰਬ੍ਧੰ ਨ ਚ ਕਦਾਪਿ ਕਰ੍ਮ ਰੇ ਤ੍ਵਯਾ || ੫
ਮਨਸਿ ਗਤੰ ਨਿਰ੍ਣੀਤਮ੍
ਨ ਵਿਮਰ੍ਸ਼ੋ ਨ ਹਿ ਮਨਨਮ੍
ਨ ਚ ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਨਿਪੁਣੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਣਸ੍ਤ੍ਵਯਾ || ੬
ਯੱਤੁ ਪ੍ਰਿਯੰ ਤਦਨੁਮਤਮ੍
ਯੰਨ ਪ੍ਰਿਯੰ ਨਿਰ੍ਧੂਤਮ੍
ਆਤ੍ਮਨਾਸ਼ ਏਵ ਤੇਨ ਸਾਧਿਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ || ੭
ਬੋਧਾਯ ਨ ਸਮਯੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਬਨ੍ਧੋ, ਤ੍ਯਜ ਸਰ੍ਵਭਯਮ੍
ਆਤ੍ਮਨੋ ਨ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯੰ ਵਿਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤੰ ਮਯਾ || ੮
ਸੌਭ੍ਰਾਤ੍ਰੰ ਭਾਸ਼਼ਯਤੇ,
ਤਸ੍ਯ ਫਲੰ ਪਸ਼੍ਯ ਰਣੇ
ਰਿਪੁਰੁਧਿਰੇਣਾਦ੍ਯ ਧਰਾ ਕ੍ਲੇਦ੍ਯਤੇ ਮਯਾ || ੯
ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰੰ ਹਨ੍ਮਿ ਸੁਖਮ੍
ਕੋ ਜਨ੍ਤੂ ਰਾਮੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਅਰ੍ਣਵਾਨਲੌ ਗਰਿਤੁੰ ਸ਼ਕ੍ਯਤੇ ਮਯਾ || ੧੦
ਮਦ੍ਵਚਨੰ ਗਣਯ ਜਯਮ੍
ਆਰਭਸ੍ਵ ਮਧੁਪਾਨਮ੍
ਸ਼ਿਰਸਿ ਸਰ੍ਵਭਾਰਸ੍ਤੇ ਧਾਰਿਤੋ ਮਯਾ || ੧੧
੪੭
BACK TO TOP
੪੮ ਨਿਸ਼਼੍ਫਲਾ ਬਾਣਾ ਅਦ੍ਯ ਕਥਮ੍ ?
’ਦ੍ਯ ਵਿਪਦਿ ਸ਼੍ਰੀਲਙ੍ਕਾ ਸਰ੍ਵਥਾ ਸ੍ਥਿਤਾ(ਅ)
ਇਤਿ ਕੁਮ੍ਭਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਅਵਲੋਕਨੰ ਸਾਰ੍ਥਮੇਵ ਆਸੀਤ੍ | ਤੇਨ ਅਤੁਲਃ
ਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ਰਣੇ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਿਤਃ | ਸਃ ਵਾਨਰਾਣਾਂ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ
ਭਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮਾਸ, ਸੁਗ੍ਰੀਵਮਿਵ ਯੋੱਧਾਰੰ ਚ ਮੂਰ੍ੱਛਯਾਮਾਸ |
ਤਥਾਪਿ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਤਸ੍ਯ ਕਰਚਰਣਾਃ ਛਿੰਨਾਃ, ਤਸ੍ਯ
ਪਰ੍ਵਤਮਿਵ ਵਿਸ਼ਾਲੰ ਮਸ੍ਤਕਮ੍ ਅਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਉਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤਮ੍ | ਤਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍
ਮੇਘਨਾਦਾਦਯਃ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਾਃ ਰਾਵਣਪੁਤ੍ਰਾਃ ਅਪਿ ਰਣੇ ਨਿਸ਼਼ੂਦਿਤਾਃ |
ਅਨ੍ਤੇ ਸਙ੍ਕ੍ਰੁੱਧਃ ਰਾਵਣਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਨਿਹਨ੍ਤੁੰ ਕ੍ਰੁʼਤਨਿਸ਼੍ਚਯਃ
ਤਸ੍ਯ ਪੁਰਤਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ | ਰਾਵਣਃ ਰਥਸ੍ਥਃ, ਰਾਮਸ੍ਤੁ ਪਦਾਤਿਃ |
ਅਤਃ ਰਾਵਣੇਨ ਰਾਮਸ੍ਯ ਸਮਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਾਪਯਿਤੁੰ ਸੁਰੇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਸ੍ਵਰਥੰ
ਸਾਰਥਿਨਾ ਸਹ ਰਾਮਾਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਿਤਵਾਨ੍ | ਉਭੌ ਅਪਿ ਰਾਮਰਾਵਣੌ
ਨਾਨਾਸ਼ਤ੍ਰਪ੍ਰਹਰਣਾਨਾਂ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਵੰ ਪਰਸ੍ਪਰਯੋਃ ਕ੍ਰੁʼਤਵਨ੍ਤੌ |
ਤੇਨ ਸਾਗਰਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਬ੍ਧਾਃ, ਸੂਰ੍ਯਃ ਨਿਸ੍ਤੇਜਃ, ਵਾਯੁਃ ਸ੍ਤਬ੍ਧਃ,
ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਚ ਅਸ੍ਥਿਰਾ ਅਭਵਤ੍ | ਨਨੁ ਚਰਾਚਰਾ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਃ ਤਯੋਃ
ਯੁੱਧੰ ਵਿਲੋਕਯਿਤੁੰ ਗਤਿਸ਼ੂਨ੍ਯਾ ਇਵ ਜਾਤਾ | ਅਨ੍ਤੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਸਰ੍ਪਾਕ੍ਰੁʼਤਿਨਾ
ਨਿਸ਼ਿਤੇਨ ਬਾਣੇਨੈਕੇਨ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਮਸ੍ਤਕੰ ਛਿੰਨਮ੍ | ਤਥਾਪਿ ਅਹੋ
ਆਸ਼੍ਚਰ੍ਯਮ੍ !ਛਿੰਨਸ੍ਯ ਮਸ੍ਤਕਸ੍ਯ ਸ੍ਥਾਨੇ ਅਪਰੰ ਮਸ੍ਤਕਮੁਪਜਾਤਮ੍ |
ਤਦਪਿ ਮਸ੍ਤਕੰ ਰਾਮੇਣ ਛਿੰਨਮ੍ | ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਨਵੰ ਮਸ੍ਤਕਮੁਪਜਾਤਮ੍ |
ਏਵੰ ਸ਼ਤੰ ਮਸ੍ਤਕਾਨਿ ਰਾਮੇਣ ਉਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤਾਨਿ, ਤਦਪਿ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਅਨ੍ਤਃ
ਦੁਰਾਪਾਸ੍ਤਃ ਅਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤ | ਤਦਾ ਚਿਨ੍ਤਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤਃ ਰਾਘਵਃ ਸ੍ਵਸਾਰਥਿੰ
ਮਾਤਲਿਮਵਦਤ੍ -
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਨਿਸ਼਼੍ਫਲਾ ਬਾਣਾ ਅਦ੍ਯ ਕਥਮ੍ ?
ਕਿੰ ਨੁ ਸਮਾਪ੍ਤੰ ਮਮ ਪੁਣ੍ਯੰ ਵਾ ਤਨ੍ਮਮ ਬਾਹੁਬਲਮ੍ ?
ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਵੇ ਮਹਾਦਾਰੁਣੇ
ਤਰੁਵਦਰਿਰ੍ਮੇ ਪੁਨਰ੍ਵਰ੍ਧਤੇ
ਜੀਵਤਿ ਸ਼ਤ੍ਰੂ ਰਾਮਸ੍ਯਾਯੰ ਰਾਮਾਗ੍ਰੇ(ਅ)ਪਿ ਕਥਮ੍ ?੧
ਚਮਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਰਿਯੰ ਨਾਵਗਮ੍ਯਤੇ
ਛਿੰਨੇ ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ੇ(ਅ)ਪਰੰ ਜਾਯਤੇ
ਰਾਵਣਾਙ੍ਗਮਥ ਭਵਤੀਦੰ ਵਾ ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਖਨਿਰ੍ਨੂਨਮ੍ ?੨
ਸ਼ਤਮਪਿ ਸ਼ਿਰਸਾਮੇਵੰ ਛਿੰਨਮ੍
ਨਭਸਿ ਵਿਧੂਤੰ ਪਦ੍ਭ੍ਯਾਂ ਮਥਿਤਮ੍
ਪੁਨਰਾਰੂਢੋ ਰਥੇ ਰਾਵਣੋ ਨਵੰ ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਬਲਮ੍ || ੩
ਇਨ੍ਦ੍ਰਸਾਰਥੇ, ਵੀਰ, ਮਾਤਲੇ,
ਕਿੰ ਨੁ ਰਹਸ੍ਯੰ ਕਥਯੈਤਨ੍ਮੇ
ਅਪਮਾਨਾਨ੍ਮੇ ਵਿਦ੍ਯਾਵਜ੍ਞਾ(ਅ)ਸਹ੍ਯਤਰਾ ਨੂਨਮ੍ !੪
ਹਤੋ ਦੂਸ਼਼ਣੋ, ਵਿਰਾਧੋ ਮਯਾ
ਮਾਰੀਚੋ ਵਾ ਖਰੋ ਲੀਲਯਾ
ਤੇ(ਅ)ਮੀ ਬਾਣਾ ਨਿਹਤੋ ਵਾਲੀ, ਯੈਰ੍ਨਿਮਿਸ਼਼ੇ ਤੂਰ੍ਣਮ੍ || ੫
ਭਯੇਨ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ ਸਿਨ੍ਧੁਰਪਾਸ੍ਤੋ
ਭਯਾਦਰਾਰ੍ਹੋ(ਅ)ਯਮਸੌ ਤੂਣੋ
ਵਿਜਯਿਸ਼ਰਾਣਾਮਦ੍ਯਾਭਾਵਸ੍ਤਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਕਥਮ੍ ?੬
ਪਸ਼੍ਯ ਰਾਵਣੰ ਰੁਧਿਰਕ੍ਲਿੰਨਮ੍
ਸਿੰਹਵਦੇਨੰ ਤਦਪਿ ਨਦਨ੍ਤਮ੍
ਅਭਿਮਾਨੋ(ਅ)ਯੰ ਮੂਰ੍ਤੋ ਜਾਤੋ(ਅ)ਵਧ੍ਯੋ ਮੇ(ਅ)ਪਿ ਕਥਮ੍ ?੭
ਸਚਿਨ੍ਤਾ ਹਿ ਸ੍ਯੁਰ੍ਦੇਵਦੇਵਤਾਃ
ਤਪ੍ਯਨ੍ਤੁ ਕਥੰ ਤਪੋ ਮੁਨਿਵਰਾਃ ?
ਅਪਿ ਮਨ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਸ਼ਰਸਨ੍ਧਾਨੰ ਸਕਲੰ ਮੇ ਵਿਫਲਮ੍ ?੮
੪੮
BACK TO TOP
੪੯ ਹੇ ਸੁਰਾਃ, ਰਾਘਵਲੀਲੇਯਮ੍
’ਨਿਸ਼਼੍ਫਲਾ ਬਾਣਾ ਅਦ੍ਯ ਕਥਮ੍ ?(ਅ)
ਇਤਿ ਵਿਸ਼਼ਾਦਵਚਨਾਨਿ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਇਵ ਮਹਾਵੀਰਸ੍ਯ ਮੁਖਾਤ੍
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਸਾਰਥਿਃ ਮਾਤਲੀ ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ ਵਿਹਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਹ, ’ਪ੍ਰਭੋ,
ਕਿਮੇਵਮ੍ ਅਜ੍ਞਵਦ੍ ਬ੍ਰਵੀਸ਼਼ਿ ?ਯਃ ਰਾਵਣਾਨ੍ਤਸਮਯਃ ਦੇਵੈਃ
ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਃ ਸਃ ਅਧੁਨਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ | ਅਤਃ ਤਸ੍ਯ ਵਧਾਰ੍ਥੰ ਪਿਤਾਮਹਾਸ੍ਤ੍ਰੰ
ਪ੍ਰਯੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਵ(ਅ) ਇਤਿ |
ਮਾਤਲੇਃ ਸ਼ਬ੍ਦੈਃ ਏਤੈਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਸ੍ਮਰਣਮਿਵ ਜਾਤਮ੍ |
ਅਗਸ੍ਤਿਮੁਨਿਵਰ੍ਯੈਃ ਪ੍ਰਦੱਤਃ ਦੇਦੀਪ੍ਯਮਾਨਃ ਸ਼ਰਃ ਤੇਨ ਧਨੁਸ਼਼ਿ ਪ੍ਰਯੁਜ੍ਯ
ਪ੍ਰਤ੍ਯਞ੍ਚਾਮ੍ ਆਕਰ੍ਣਮ੍ ਆਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ |
ਮੂਰ੍ਤਿਮਾਨ੍ ਕਾਲਃ ਇਵ ਦੁਰ੍ਧਰਃ ਅਮੋਘਃ ਸ ਸ਼ਰਃ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ
ਵਿਵ੍ਯਾਧ | ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਮੇਵ ਤਸ੍ਯ ਹਸ੍ਤਾਤ੍ ਚਾਪਬਾਣੌ ਅਪਿ ਗਲਿਤੌ | ਮਦਾਨ੍ਧਃ,
ਮਾਯਾਵੀ, ਲਙ੍ਕਾਧਿਪਤਿਃ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਰਾਜਃ ਸ ਰਾਵਣਃ ਪ੍ਰਾਣੇਭ੍ਯਃ ਵਿਯੁਕ੍ਤਃ
ਧਰਣੀਮ੍ ਅਵਸੰਨਃ | ਤਸ੍ਯ ਸੈਨ੍ਯੰ ਸ਼ਤਧਾ ਵਿਕੀਰ੍ਣੰ ਦਿਸ਼ਿ ਦਿਸ਼ਿ ਪਲਾਯਿਤਮ੍ |
ਰਾਮਸ੍ਯ ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਵਾਨਰਸੈਨਿਕਾਃ ਰਾਮਸ੍ਯ ਜਯਮ੍ ਉਦੀਰਯਾਮਾਸੁਃ | ਦੇਵਾਃ
ਰਾਮਸ੍ਯ ਉਪਰਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਮਕੁਰ੍ਵਨ੍ | ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਪ੍ਸਰਸਃ ਮਹਤਾ
ਕਣ੍ਠੇਨ ਗਾਤੁੰ ਪ੍ਰਾਰਭਨ੍ਤ -
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਪ੍ਸਰਸਃ -
ਹੇ ਸੁਰਾਃ, ਰਾਘਵਲੀਲੇਯਮ੍
ਰਾਵਣੋ ਯਾਤੋ ਯਮਸਦਨਮ੍ ||
ਪ੍ਰਸੰਨਵਦਨਾ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਥਾ
ਕਮ੍ਪਵਿਮੁਕ੍ਤਾ ਧਰਣੀ ਜਾਤਾ
ਰਵਿਪ੍ਰਭਾ ਸਾ ਪੁਨਰਵਿਚਲਿਤਾ
ਆਗਤਾ ਮਙ੍ਗਲਵੇਲੇਯਮ੍ || ੧
’ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ(ਅ) ਇਤਿ ਮੁਨਿਜਨਵਚਨਮ੍
ਵਾਦ੍ਯਵਾਦਨੰ ਕਿੰਨਰਰਬ੍ਧਮ੍
ਹਰ੍ਸ਼਼ੋੱਲਸਿਤੰ ਸਕਲੰ ਭੁਵਨਮ੍
ਸੁਰਾਣਾਂ ਰਿਪੁਰ੍ਗਤੋ ਨਿਧਨਮ੍ || ੨
ਰਣੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤੰ ਵਿਜਯਨਰ੍ਤਨਮ੍
ਕਪਯੋ ਜਯਿਨੋ ਭੂਪਤਿਸਹਿਤਮ੍
ਏਤੇ ਵਿਦਧਤਿ ਰਾਮਪੂਜਨਮ੍
ਦਦਾਨਾਃ ਸੁਮਨਪਤ੍ਰਹਾਰਮ੍ || ੩
ਉੱਚੈਰ੍ਗਰ੍ਜਤ ਜਯਜਯਕਾਰਮ੍
ਅਸ੍ਯਤ ਕਲ੍ਪਤਰੋਃ ਸੁਮਹਾਰਮ੍
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਤ ਮਣਿਭੂਸ਼਼ਣਸਮ੍ਭਾਰਮ੍
ਵਿਜਯਤੇ ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੇ ਸਤ੍ਯਮ੍ || ੪
ਸ਼੍ਯਾਮਰਾਘਵੋ ਧਰ੍ਮਪਰੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਸ੍ਵਯੰ ਸ਼੍ਰੀਹਰਿਸ਼੍ਚਕ੍ਰਧਰੋ(ਅ)ਯਮ੍
ਵਿਸ਼੍ਵਵਿਧਾਤਾ ਵਿਸ਼੍ਵਾਸੁਰਯਮ੍
ਮਾਨਵੰ ਧਰਤਿ ਰਾਮਰੂਪਮ੍ || ੫
ਅਯਮੁਤ੍ਪੱਤਿਸ੍ਥਿਤਿਲਯਕਰ੍ਤਾ
ਪਙ੍ਕਜਨਾਭਸ੍ਤ੍ਰਿਭੁਵਨਗੋਪ੍ਤਾ
ਸ਼ਰਣ੍ਯ ਏਕਃ ਖਲਸੰਹਰ੍ਤਾ
ਆਸ਼੍ਰਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣ੍ਡਸ੍ਯਾਯਮ੍ || ੬
ਨਿਧਾਯ ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ ਵਤ੍ਸਲਾਞ੍ਛਨਮ੍
ਰਕ੍ਸ਼਼ਤਿ ਸਤਤੰ ਸਾਧੁਸੱਜਨਮ੍
ਪਾਲਯਤੇ ਸਤਤੰ ਸਤ੍ਪਕ੍ਸ਼਼ਮ੍
ਕੇਵਲੋ ਵੇੱਤਿ ਸ ਆਤ੍ਮਾਨਮ੍ || ੭
ਕਮਲਾ ਸੀਤਾ, ਸ਼੍ਰੀਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰਯਮ੍
ਸਰ੍ਵਜ੍ਞੋ(ਅ)ਪਿ ਸ ਅਜ੍ਞ ਇਵਾਯਮ੍
ਲੋਕਹਿਤਾਰ੍ਥੰ ਕੁਰੁਤੇ ਯੁੱਧਮ੍
ਦਰ੍ਸ਼ਯਤ੍ਯਤੁਲਰਾਮਚਰਿਤਮ੍ || ੮
੪੯
BACK TO TOP
੫੦ ਲੀਨਤੇ, ਚਾਰੁਤੇ, ਸੀਤੇ
’ਰਾਵਣੋ ਯਾਤੋ ਯਮਸਦਨਮ੍(ਅ)
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਬਿਭੀਸ਼਼ਣੰ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਔਰ੍ਧ੍ਵਦੇਹਿਕੰ ਸੰਸ੍ਕਾਰੰ
ਵਿਧਾਤੁਮਾਦਿਸ਼ਤ੍ | ਸ ਆਹ, ’ਮਰਣਾਨ੍ਤਾਨਿ ਵੈਰਾਣਿ | ਅਸ੍ਮਾਕੰ
ਕਾਰ੍ਯਮਪਿ ਸਮਾਪ੍ਤਮ੍ | ਅਤਃ ਭਵਾਨ੍ ਅਗ੍ਰਜਸ੍ਯ ਅਨ੍ਤ੍ਯਸੰਸ੍ਕਾਰੰ
ਵਿਦਧਤੁ | ਯਥਾ ਸ ਤਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ, ਤਥਾ ਮਮਾਪਿ(ਅ) ਇਤਿ | ਰਾਵਣਸ੍ਯ
ਨਿਧਨੇਨ ਤਸ੍ਯ ਅਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਕੋਲਾਹਲਃ ਜਾਤਃ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਆਤ੍ਮਨਃ
ਰਣਕਰ੍ਕਸ਼ੰ ਰੂਪੰ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਅਭਿਰਾਮਰੂਪੰ ਧ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ | ਸਃ
ਹਨੁਮਨ੍ਤਮਵਦਤ੍, ’ਹੇ ਵੀਰ, ਭਵਾਨ੍ ਜਾਨਕੀਂ ਗਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਯੈ
ਵਿਜਯਵਾਰ੍ਤਾਮ੍ ਅਸ੍ਮਾਕੰ ਕੁਸ਼ਲੰ ਚ ਨਿਵੇਦਯ(ਅ) ਇਤਿ | ਹਨੁਮਤਃ
ਰਾਵਣਵਧਾਦਿਵ੍ਰੁʼੱਤੰ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਸੀਤਾ ਹਰ੍ਸ਼਼ਾਤਿਸ਼ਯਾਤ੍ ਨਿਃਸ਼ਬ੍ਦਾ
ਜਾਤਾ | ਸਾ ਕੇਵਲਮਾਹ, ’ਭਕ੍ਤਵਤ੍ਸਲਸ੍ਯ ਭਰ੍ਤੁਃ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍
ਇੱਛਾਮਿ(ਅ) ਇਤਿ |
ਹਨੁਮਤਃ ਤਸ੍ਯਾਃ ਅਵਸ੍ਥਾਯਾਃ ਵਰ੍ਣਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਭੋਃ ਅਪਿ
ਨਯਨੇ ਬਾਸ਼਼੍ਪਾਕੁਲੇ ਜਾਤੇ | ਸਃ ਬਿਭੀਸ਼਼ਣਮਾਦਿਸ਼ਤ੍, ’ਭਵਾਨ੍
ਜਾਨਕੀਂ ਮਮ ਸਮੀਪੰ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍ ਆਨਯਤੁ(ਅ) ਇਤਿ | ਸੀਤਾ ਰਾਮਸੰਮੁਖੇ
ਅਵਸ੍ਥਿਤਾ | ਉਭੌ ਅਪਿ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍ ਅਨਿਮਿਸ਼਼ਨੇਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਮ੍ ਅਪਸ਼੍ਯਤਃ |
ਅਨਨ੍ਤਰੰ ਰਾਜਾ ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਃ ਜਾਨਕੀਂ ਮ੍ਰੁʼਦੁਵਾਣ੍ਯਾ ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ -
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਬਹੁਯਤ੍ਨੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਪੁਨਰ੍ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਕਾਨ੍ਤੇ
ਲੀਨਤੇ, ਚਾਰੁਤੇ, ਸੀਤੇ ||
ਭੀਸ਼਼ਣੰ ਸਮਾਪ੍ਤੰ ਯੁੱਧਮ੍
ਦਣ੍ਡਿਤੋ(ਅ)ਪਰਾਧੋ(ਅ)ਸ਼ੇਸ਼਼ਮ੍
ਕ੍ਰੋਧੋ(ਅ)ਪਿ ਚ ਯਾਤੋ ਵਿਲਯਮ੍
ਤਨ੍ਮਯਾ(ਅ)(ਅ)ਚਰਿਤੰ ਯਦਭੂਦੁਚਿਤੰ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇਃ || ੧
ਸਙ੍ਗਰੇ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਰਿਪੁਹਨਨਮ੍
ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਰਿਪੋਰਪਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਮ੍
ਉੰਨਤੰ ਪੁਨਰ੍ਮੇ ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਮ੍
ਤਵ ਸੌਭਾਗ੍ਯਾਤ੍ ਕਪਯੋ ਜਯਿਨੋ ਯੁੱਧੇ || ੨
ਸਰ੍ਵਥਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਵਚਨਮ੍
ਮਦ੍ਯਸ਼ੋ ਲਾਞ੍ਛਨਾਨ੍ਮੁਕ੍ਤਮ੍
ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਪ੍ਰਿਯਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਮ੍
ਮਮ ਸ਼ੌਰ੍ਯੇਣਾ(ਅ)ਨਮਯਮਹੰ ਦੈਵੰ ਮੇ || ੩
ਤਵ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸਾਗਰਸ੍ਤੀਰ੍ਣਃ
ਵਾਨਰਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਥੋ ਜਾਤਃ
ਸੁਗ੍ਰੀਵੋ ਵਿਜਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ
ਸੁਰਲਲਨਾਸ੍ਤਾ ਗਾਯਨ੍ਤਿ ਸ਼ੁਭੰ ਭਦ੍ਰੇ || ੪
ਤ੍ਵੰਨਿਮਿੱਤਮੇਤਦ੍ ਵ੍ਰੁʼੱਤਮ੍
ਨ ਤੁ ਪੁਨਸ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਥੰ ਵਿਹਿਤਮ੍
ਲਾਞ੍ਛਨੰ ਮਯਾ ਮੇ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮ੍
ਰਘੁਵੰਸ਼ੋ(ਅ)ਯੰ ਗਤਸਨ੍ਮਾਨੰ ਲਭਤੇ || ੫
ਦ੍ਰੁʼਗ੍ਵ੍ਯਥਾ ਯੰ ਹਿ ਪੀਡਯਤੇ
ਦੀਪੋਤ੍ਸਵਮੇਸ਼਼ ਨ ਤਨੁਤੇ
ਅਪਘਾਤਾਸ਼ਙ੍ਕਾ ਚਿੱਤੇ
ਕਥਮਯਿ ਕਾਨ੍ਤੇ, ਤ੍ਵਯਿ ਵਿਸ਼੍ਵਾਸੰ ਕੁਰ੍ਵੇ || ੬
ਕਪਟਿਕੋ ਰਾਵਣਃ ਕਾਮੀ
ਸੋ(ਅ)ਵਸਤ੍ ਤ੍ਵਯਾ ਸਹ ਪਾਪੀ
ਨਯਨੋੱਥਾ ਕੁਟਿਲਾ ਭ੍ਰੁʼਕੁਟੀ
ਨ ਚ ਸੁਸ੍ਪਸ਼਼੍ਟੰ ਵਕ੍ਤੁਮਤੋ ਸ਼ਕ੍ਤਿਰ੍ਮੇ || ੭
ਸਾਧਿਤੰ ਮਯਾ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮ੍
ਦਸ਼ਦਿਸ਼ੋ ਯਾਹਿ ਸ੍ਵੱਛਨ੍ਦਮ੍
ਮਾ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯ ਮਮ ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਦੇਸ਼ਮ੍
ਸਖਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਦ੍ਯਾਸੌ ਸੀਤੇ || ੮
੫੦
BACK TO TOP
੫੧ ਸ੍ਵਾਮਿਨੀ ਸਦਾ ਮੇ
’ਸਖਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਦ੍ਯਾਸੌ ਸੀਤੇ(ਅ)
ਇਤਿ ਰਾਮਸ੍ਯ ਵਜ੍ਰਕਠੋਰੈਃ ਸ਼ਬ੍ਦਪ੍ਰਹਾਰੈਃ ਜਾਨਕੀ
ਕਾਮਪ੍ਯਵਸ੍ਥਾਂ ਗਤਾ | ਤਸ੍ਯਾਃ ਲੋਚਨਾਭ੍ਯਾਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਃ
ਅਸ਼੍ਰੁਪ੍ਰਵਾਹਃ ਇਵ ਸਮਜਾਯਤ | ਸਾ ਰਾਮਚਰਣੌ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ,
ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਸ਼ਪ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਸ੍ਵਸ਼ੁੱਧਤਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਜਾਨਾਤ੍ |
ਤਥਾਪਿ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਕਠੋਰਃ ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਃ ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮੇਵ ਅਤਿਸ਼਼੍ਠਤ੍ |
ਅਨ੍ਤੇ ਦੇਵਤਾਤੁਲ੍ਯਾ ਸਾ ਜਾਨਕੀ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਮ੍ ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍, ’
ਹੇ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ, ਅਧੁਨਾ ਮਦਰ੍ਥੇ ਚਿਤਾਂ ਰਚਯ | ਦੇਹਤ੍ਯਾਗਾਤ੍
ਉਪਾਯਾਨ੍ਤਰੰ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ(ਅ) ਇਤਿ |
ਚਿਤਾ ਸਿੱਧਾ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੀਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਅਗ੍ਨਿਜ੍ਵਾਲਾ ਇਵ
ਸਾ ਸੀਤਾ ਅਗ੍ਨਿਮੇਵ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ | ’ਹਾ, ਹਾ(ਅ) ਇਤਿ ਕਰੁਣੋਦ੍ਗਾਰਾਃ
ਸਕਲਸੈਨ੍ਯਾਤ੍ ਸ਼੍ਰੁਤਾਃ | ਕਿਨ੍ਤੁ ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਨ੍ਤਰੇਣ ਤਾਂ ਚਿਤਾਂ ਵਿਦਾਰ੍ਯ
ਸੀਤਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਯਮ੍ ਅਗ੍ਨਿਦੇਵਃ ਆਵਿਰ੍ਬਭੂਵ, ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ
ਚ ਉਵਾਚ, ’ਹੇ ਰਾਮ, ਸੀਤਾ ਉਤ੍ਪੱਤਿਪਰਿਪੂਤਾ | ਕਿਮਸ੍ਯਾਃ
ਪਾਵਨਾਨ੍ਤਰੈਃ | ਤਾਂ ਸ੍ਵੀਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਇਤਿ ਅਹੰ ਤ੍ਵਾਮ੍ ਆਜ੍ਞਾਪਯੇ(ਅ) ਇਤਿ |
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਨਯਨਾਭ੍ਯਾਂ ਬਾਸ਼਼੍ਪੌਘਃ ਇਵ ਪ੍ਰਾਵਹਤ੍ |
ਸਃ ਤੰ ਹਵ੍ਯਵਾਹਨੰਵਿਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸ -
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ -
ਲੋਕਸਾਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਃ ਸੰਸ਼ੁੱਧਾ ਸਤੀ ਜਾਨਕੀਯਮ੍
ਸ੍ਵਾਮਿਨੀ ਸਦਾ ਮੇ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ ਧਰਿਤ੍ਰੀਸੁਤੇਯਮ੍ ||
ਕਿੰ ਨ ਜ੍ਞਾਤਮੇਤਸ੍ਯਾ ਮੇ ਪਰਮਸ਼ੁੱਧਸ਼ੀਲਮ੍ ?
ਕਿੰ ਤਥਾਪਿ ਜਨਯਤਿ ਲੋਕਾਧਿਪੋ ਲੋਕਰੋਸ਼਼ਮ੍ ?
ਲੋਕਨਾਯਕਾਨਾਂ ਸ਼ਕ੍ਤਿਰ੍ਲੋਕਮਾਨ੍ਯਤੇਯਮ੍ || ੧
ਜਾਨਕੀਮਯੋਧ੍ਯਾਨਗਰੀਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀਮਨੇਸ਼਼੍ਯਮ੍
ਵਿਸ਼਼ਯਲੁਬ੍ਧਮਿਤਿ ਮਾਂ ਲੋਕਾ ਅਮੰਸ੍ਯਨ੍ਤ ਨੂਨਮ੍
ਪ੍ਰਜਾਸ੍ਨੇਹਭਾਵਮਵਸ਼੍ਯੰ ਤਦਾਨੀਮਹਾਸ੍ਯਮ੍ || ੨
ਪ੍ਰਜਾ ਰਞ੍ਜਯਤਿ ਯਃ ਸਸੁਖੰ ਸ ਰਾਜਾ ਮਤੋ ਮੇ
ਰਾਜਧਰ੍ਮ ਉਪਦਿਸ਼ਤੇ ਮਾਂ ਤੱਤ੍ਵਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਮੇ
ਪ੍ਰਜਾ ਈਸ਼੍ਵਰੀਯੰ ਰੂਪੰ ਕੋਟਿਸ਼ੋ ਮਦਰ੍ਥਮ੍ || ੩
ਪ੍ਰਾਣਦਾਨਮਪਿ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯੰ ਪ੍ਰਜਾਯਾਃ ਸੁਖਾਰ੍ਥਮ੍
ਮਨਸਿ ਵਰ੍ਤਤੇ ਮੇ ਸ਼੍ਰੱਧਾ ਦ੍ਰੁʼਢਾ ਸਰ੍ਵਦੇਯਮ੍
ਮੋਚਨੰ ਹਿ ਸੀਤਾ(ਅ)(ਅ)ਸ਼੍ਲੇਸ਼਼ਾਦਤੋ ਮੇ ਸੁਸ਼ਕ੍ਯਮ੍ || ੪
ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼੱਤੇ ਤੁ ਸੀਤਾਰੁਦਨੇ ਸੰਯਮਾਵਸਾਨਮ੍
ਕਥੰ ਕ੍ਲੇਦਯੇ(ਅ)ਹੰ ਨੇਤ੍ਰੇ ?ਸ੍ਥਿਤੰ ਸਰ੍ਵਸੈਨ੍ਯਮ੍
ਸ੍ਤਮ੍ਭਿਤੋ ਮਯਾ ਬਾਸ਼਼੍ਪੌਘਃ ਪਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੋਰ੍ਨਿਗੂਢਮ੍ || ੫
ਏਕ ਏਵ ਸੀਤਾਹ੍ਰੁʼਦਯੇ ਨਰੋ ਰਾਮ ਆਸ੍ਤੇ
ਜਾਨਕੀਤਰਾ ਵਾ ਨਾਰੀ ਰਾਮਮਨਸਿ ਨਾਸ੍ਤੇ
ਅਗ੍ਨਿਦੇਵ, ਤ੍ਵੱਚਰਣਾਭ੍ਯਾਂ ਸ਼ਪੇ ਭੂਯ ਏਵਮ੍ || ੬
ਵਿਸ਼਼ਯਲਮ੍ਪਟੋ ਦੁਃਸ਼ੀਲੋ ਯਦਪਿ ਰਾਵਣੋ(ਅ)ਸੌ
ਅਨੁੱਲਙ੍ਘ੍ਯਸੀਮਾਬੱਧੋ ਵਿਕਟਸਾਗਰੋ(ਅ)ਸੌ
ਨ ਹਿ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਮਸ੍ਯਾਸ਼੍ਛਾਯਾਗਤੰ ਤੇਨ ਗਾਤ੍ਰਮ੍ || ੭
ਅਗ੍ਨਿਦੇਵ, ਸ਼ਿਰਸਾਵਨ੍ਦ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵਾਦੇਸ਼ ਆਸ੍ਤੇ
ਰਾਘਵੋ(ਅ)ਪਿ ਸੀਤਾਦਿਵ੍ਯਾਦਦ੍ਯ ਧਨ੍ਯ ਆਸ੍ਤੇ
ਪੁਨਰ੍ਲੋਕਜਨਨੀਂ ਲਭਤੇ ਹ੍ਯਯੋਧ੍ਯਾਪ੍ਰਜੇਯਮ੍ || ੮
੫੧
BACK TO TOP
੫੨ ਤ੍ਰਿਵਾਰਜਯਕਾਰੰ ਰਾਘਵ
’ਸ੍ਵਾਮਿਨੀ ਸਦਾ ਮੇ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ ਧਰਿਤ੍ਰੀਸੁਤੇਯਮ੍(ਅ)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਜਾਨਕੀਂ ਸ੍ਵੀਚਕਾਰ | ਸਰ੍ਵਾਪਿ ਸੇਨਾ
ਪ੍ਰਮੁਦਿਤਾ | ਅਨਨ੍ਤਰੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਬਿਭੀਸ਼਼ਣਮ੍ ਆਦਿਦੇਸ਼, ’ਹੇ
ਬਿਭੀਸ਼਼ਣ, ਮਦਰ੍ਥੇ ਤ੍ਯਕ੍ਤਜੀਵਿਤੇਭ੍ਯਃ ਏਤੇਭ੍ਯਃ ਵੀਰੇਭ੍ਯਃ ਰਤ੍ਨਭੂਸ਼਼ਣਾਨਿ
ਪ੍ਰਦਾਯ ਸਨ੍ਤੋਸ਼਼ਯਤੁ ਭਵਾਨ੍ | ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ ਭਵਾਨ੍ ਸ੍ਵਯੰ ਸ੍ਵਰਾਜ੍ਯਮ੍
ਉਪਭੁਙ੍ਕ੍ਤਾਮ੍(ਅ) ਇਤਿ | ਤਦਾਨੀਂ ਰਾਮਃ ਭਰਤਦਰ੍ਸ਼ਨਾਯ ਸਮੁਤ੍ਸੁਕਃ
ਆਸੀਤ੍ | ਬਿਭੀਸ਼਼ਣੇਨ ਪੁਸ਼਼੍ਪਕਵਿਮਾਨਮ੍ ਆਨਾਯਿਤਮ੍ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ
ਸੀਤਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਃ | ਗਗਨੋਤ੍ਪਤਿਤੇ ਤੇਸ਼਼ਾਂ
ਵਿਮਾਨੇ ਸਰ੍ਵੇ ਸੈਨਿਕਾਃ ਰਾਮਸ੍ਯ ਜਯਜਯਕਾਰਮ੍ ਉਦਘੋਸ਼਼ਯਨ੍ | ਮਾਰ੍ਗੇ
ਵਿਵਿਧਾਨ੍ ਭੂਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਨ੍ ਸੀਤਾਯੈ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ ਰਾਮਃ ਅਲ੍ਪਵਿਸ਼੍ਰਾਮਾਰ੍ਥੰ
ਭਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਯ ਰੁʼਸ਼਼ੇਃ ਆਸ਼੍ਰਮੰ ਪ੍ਰਾਪ | ਤਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਦਿਨੇ ਤੇਸ਼਼ਾਂ
ਵਨਵਾਸਸ੍ਯ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਸਮਾਪ੍ਤਾਨਿ | ਭਰਤਸ੍ਤੁ ਨਗਰਾਤ੍ ਬਹਿਃ
ਤਾਪਸਃ ਇਵ ਉਸ਼਼ਿਤ੍ਵਾ ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਃ ਸ਼ਾਸਨੰ ਕਰੋਤਿ ਸ੍ਮ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ
ਹਨੁਮਨ੍ਤੰ ਪ੍ਰਹਿਤ੍ਯ ਭਰਤਾਯ ਸ੍ਵਾਗਮਨਸ੍ਯ ਵਾਰ੍ਤਾਂ ਪ੍ਰਾਦਾਤ੍ | ਭਰਤਸ੍ਯ
ਸਨ੍ਤੋਸ਼਼ਸ੍ਯ ਸੀਮਾ ਏਵ ਨਾਸੀਤ੍ | ਸ਼ਤ੍ਰੁਘ੍ਨੇਨ ਸਕਲਾ ਨਗਰੀ ਪਤਾਕਾਤੋਰਣੈਃ
ਅਲਙ੍ਕਾਰਿਤਾ | ਮਹਾਰ੍ਹਾਣਿ ਵਿਭੂਸ਼਼ਣਾਨਿ ਵਸਨਾਨਿ ਚ ਪਰਿਧਾਯ ਸਰ੍ਵੇ
ਨਗਰਜਨਾਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸੀਤਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਨਾਂ ਦਰ੍ਸ਼ਨਾਰ੍ਥੰ, ਸ੍ਵਾਗਤਾਰ੍ਥੰ
ਚ ਸਿੱਧਾਃ ਸਮਜਾਯਨ੍ਤ | ਸ਼ਨੈਃ ਸ਼ਨੈਃ ਪੁਸ਼਼੍ਪਕਵਿਮਾਨੰ ਧਰਣੀਮ੍
ਅਵਤਤਾਰ | ਰਾਮਾਦੀਨਾਂ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮਾਤ੍ਰੇ ਏਵ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਜਯਜਯਕਾਰਸ਼ਬ੍ਦਃ
ਧਰਣੀਂ ਚ ਗਗਨੰ ਚ ਵ੍ਯਾਪ੍ਨੋਤ੍ | ਭਰਤਃ ਪੁਰਃਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ
ਚਰਣੌ ਜਗ੍ਰਾਹ, ਤਸ੍ਯ ਸੁਪੂਜਿਤੇ ਪਾਦੁਕੇ ਪੁਨਃ ਤਸ੍ਯ ਚਰਣਯੋਃ ਨ੍ਯਵੇਸ਼ਯਤ੍
ਚ | ਆਨਨ੍ਦਾਸ਼੍ਰੁਭਿਃ ਕ੍ਲਿੰਨਾਭ੍ਯਾਂ ਲੋਚਨਾਭ੍ਯਾਂ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੰ ਪਸ਼੍ਯਨ੍
ਅਸੌ ਤੰ ਸ੍ਵਰਾਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੀਤੁੰ ਵਿਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸ | ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਭਰਤੰ
ਦ੍ਰੁʼਢਮ੍ ਆਸ਼੍ਲਿਸ਼਼੍ਯਤ੍ | ਅਨਨ੍ਤਰੰ ਸੀਤਾਰਾਮਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਃ ਤਿਸ੍ਰਃ ਅਪਿ ਜਨਨੀਃ
ਅਵਨ੍ਦਨ੍ਤ | ਏਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਮਿਲਨਮਹੋਤ੍ਸਵਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਮ੍ ਏਵ ਹਰ੍ਸ਼਼ਾਯ
ਅਜਾਯਤ | ਸਰ੍ਵਾਃ ਪ੍ਰਜਾਃ ਸਮੇਤ੍ਯ ਏਵ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ ਜਯਜਯਕਾਰੰ ਕਰ੍ਤੁਮ੍
ਆਰਭਨ੍ਤ -
ਅਯੋਧ੍ਯਾਵਾਸਿਨੋ ਜਨਾਃ -
ਤ੍ਰਿਵਾਰਜਯਕਾਰੰ ਰਾਘਵ, ਤ੍ਰਿਵਾਰਜਯਕਾਰਮ੍
ਪੁਸ਼਼੍ਪਕਯਾਨਾਦਿਹਾਵਤੀਰ੍ਣੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗਸੁਖੰ ਮੂਰ੍ਤਮ੍ ||
ਤਵਾ(ਅ)(ਅ)ਸ਼ੰਸਤੇ ਚਿਰੰ ਜੀਵਨਮ੍
ਸਰਯੂਸਰਿਤਃ ਪੁਣ੍ਯੰ ਸਲਿਲਮ੍
ਪੁਲਕਿਤਪਵਨਃ ਪੁਲਕਿਤਭੁਵਨਮ੍
ਅਹਲ੍ਯੇਵ ਚੋੱਧ੍ਰੁʼਤਾ ਸਾਮ੍ਪ੍ਰਤੰ ਨਗਰੀਯੰ ਨੂਨਮ੍ || ੧
ਭਗ੍ਨੋ ਵਿਰਹੋ ਯਥਾ ਪਿਨਾਕਮ੍
ਮਹੋ(ਅ)ਨੁਸ਼਼੍ਠਿਤਃ ਸ੍ਵਯੰਵਰਸਮਮ੍
ਮਙ੍ਗਲੋਤ੍ਸੁਕੰ ਤ੍ਵਯੋਧ੍ਯਾਪੁਰਮ੍
ਅਰ੍ਪਯਤੇ ਤੇ ਸਾਸ਼੍ਰੁਲੋਚਨਮ੍ ਪ੍ਰੀਤਿਪੁਸ਼਼੍ਪਹਾਰਮ੍ || ੨
ਪਾਵਨਾੱਚ ਤਵ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਤ੍
ਉਤ੍ਸਵੋ(ਅ)ਯਮਾਰਬ੍ਧੋ ਹਰ੍ਸ਼਼ਾਤ੍
ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਾਬ੍ਦਾ ਵਿਗਤਾਃ ਸ੍ਮਰਣਾਤ੍
ਸ੍ਵੀਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਸਿੰਹਾਸਨਮੇਤਤ੍ ਤਵ ਪ੍ਰਭੋ, ਸਿੱਧਮ੍ || ੩
ਸ਼ਿਰਸਿ ਜਲੰ ਤੇ ਸਪ੍ਤਨਦੀਨਾਮ੍
ਅਭਿਸ਼਼ੇਕਾਨ੍ਤੇ ਯਾਤੁ ਤੀਰ੍ਥਤਾਮ੍
ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ੍ਤਸ੍ਤੇ ਧਰ੍ਮਾਜ੍ਞਾਮ੍
ਪਠਨ੍ਤੁ ਮੁਨਯੋ ਵੈਦਿਕਮਨ੍ਤ੍ਰਾਨ੍ ਪੁਨਰਪਿ ਤੇ ਸਾਰ੍ਥਮ੍ || ੪
ਪਿਤੁਰ੍ਵਾਞ੍ਛਿਤੰ ਯਾਤੁ ਪੂਰ੍ਤਤਾਮ੍
ਰਾਮਸ਼ਾਸਨੰ ਪੁਰੇ ਵਰ੍ਤਤਾਮ੍
ਤਤ੍ ਕੌਸਲ੍ਯਾ ਸ੍ਵਯੰ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਤਾਮ੍
ਦੇਵ੍ਯਾ ਸਹ ਤ੍ਵੰ ਸਪੁਤ੍ਰਪੌਤ੍ਰੰ ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਸ੍ਵਾਧਿਕਾਰਮ੍ | ੫
ਯਦ੍ ਯਦ੍ ਰਚਿਤੰ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਪ੍ਰਜਯਾ
ਅਨੁਭੂਤੰ ਤਦ੍ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਤਯਾ
ਰਾਜਾ ਰਾਮੋ ਰਾਜ੍ਞੀ ਸੀਤਾ
ਚਤੁਰ੍ਵੇਦਵਤ੍ ਰਾਘਵਬਨ੍ਧੂਨਰ੍ਚਤਿ ਲੋਕੋ(ਅ)ਯਮ੍ || ੬
ਰਾਮਸ਼ਾਸਨੇ ਸਤਿ ਵਸੁਧਾਯਾਮ੍
ਅਙ੍ਕਃ ਕੇਵਲਮਿਨ੍ਦੁਕਲਾਯਾਮ੍
ਸ੍ਤ੍ਰੀਨਯਨੇ ਕੱਜਲਰੇਖਾਯਾਮ੍
ਕ੍ਰੁʼਤੌ ਪਰਿਣਮੇਦਯੋਧ੍ਯਾਪੁਰੇ ਵਚਨਸ੍ਥੰ ਸਤ੍ਯਮ੍ || ੭
ਵਰ੍ਸ਼਼ਤੁ ਕਾਲੇ ਮੇਘੋ ਵਿਪੁਲਮ੍
ਸਸ੍ਯਸ਼ਾਲਿਨੀ ਧਰਾ(ਅ)ਨਵਰਤਮ੍
ਚਰਤੁ ਸਸੇਵੰ ਜਨਃ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਮ੍
ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਰ੍ਮੁਨਿਭਿਰਭੀਸ਼਼੍ਟਾ ਦਧਤਾਮਾਕਾਰਮ੍ || ੮
੫੨
BACK TO TOP
੫੩ ਯੱਛਤੁ ਵਰਮੇਕੰ ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਮੇ
’ਰਾਘਵਸ੍ਯ ਜਯਜਯਕਾਰਮ੍(ਅ)
ਉਦ੍ਘੋਸ਼਼ਯਨ੍ਤਃ ਏਵ ਪ੍ਰਜਾਜਨਾਃ ਤੰ ਰਾਜਮਨ੍ਦਿਰਮ੍ ਅਨਯਨ੍ | ਏਕਸ੍ਮਿਨ੍
ਸੁਮੁਹੂਰ੍ਤੇ ਸੀਤਾਰਾਮੌ ਰਾਜ੍ਯੇ ਅਭਿਸ਼਼ਿਕ੍ਤੌ | ਏਵੰ ਰਾਮਰਾਜ੍ਯਸ੍ਯ ਸ਼ੁਭਾਰਮ੍ਭਃ
ਜਾਤਃ | ਰਾਜ੍ਯਾਭਿਸ਼਼ੇਕਾਰ੍ਥਮ੍ ਆਗਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਜਨਾਃ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਯਥੋਚਿਤੈਃ
ਪਾਰਿਤੋਸ਼਼ਿਕੈਃ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ | ਅਨਨ੍ਤਰੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਸੁਗ੍ਰੀਵਾਙ੍ਗਦਾਦਯਃ ਸਰ੍ਵੇ
ਵਾਨਰਵੀਰਾਃ ਮਹਾਰ੍ਹੈਃ ਅਲਙ੍ਕਾਰਵਸ੍ਤ੍ਰੈਃ ਸੰਮਾਨਿਤਾਃ | ਸੁਗ੍ਰੀਵੰ ਤਾਵਤ੍
ਰਾਮਃ ਆਤ੍ਮਨਃ ਪਞ੍ਚਮੰ ਬਨ੍ਧੁਮੇਵ ਅਮਨ੍ਯਤ | ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਵਾਨਰਵੀਰਾਃ
ਦ੍ਵਿਤ੍ਰਾਣਿ ਮਾਸਾਨਿ ਯਾਵਤ੍ ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਮ੍ ਅਵਸਨ੍ | ਤਦਨਨ੍ਤਰੰ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ
ਸੁਗ੍ਰੀਵੰ ਕਿਸ਼਼੍ਕਿਨ੍ਧਾਂ ਪ੍ਰਤਿਗਨ੍ਤੁਮ੍ ਅਨ੍ਵਜਾਨਾਤ੍ | ਤਥਾ ਚ ਬਿਭੀਸ਼਼ਣਾਯ
ਅਗਣਿਤਾਨਿ ਭੂਸ਼਼ਣਾਨਿ ਪ੍ਰਦਾਯ ਤਮਪਿ ਲਙ੍ਕਾਗਮਨਾਯ ਅਨੁਜਜ੍ਞੇ |
ਸਮਾਰੋਹੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ ਵਰ੍ਤਮਾਨੇ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਸਸੰਭ੍ਰਮਮ੍ ਏਤ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਸ੍ਯ
ਚਰਣੌ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਭਾਵਸ੍ਨਿਗ੍ਧੇਨ ਸ੍ਵਰੇਣ ਤੰ ਵ੍ਯਜ੍ਞਾਪਯਤ -
ਸ਼੍ਰੀਹਨੁਮਾਨ੍ -
ਯੱਛਤੁ ਵਰਮੇਕੰ ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਮੇ
ਪਦਯੋਰਨਯੋਰ੍ਭਕ੍ਤਿਰਵਿਚਲਾ ਸ਼ੁੱਧਾ ਭਵਤੁ ਸਦਾ ਮੇ||
ਵਿਚਲਤੁ ਨ ਕਦਾ ਚਰਣਾਭ੍ਯਾਂ ਤੇ
ਚਞ੍ਚਲਮੇਤਨ੍ਮਨੋ ਰਘੁਪਤੇ,
ਯਾਵਦ੍ ਰਾਮਕਥਾ ਭੁਵਿ ਤਾਵਦ੍, ਆਯੁਰ੍ਭਵਤੁ ਵਿਭੋ ਮੇ || ੧
ਵਦਨੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਰਾਘਵਚਰਿਤਮ੍
ਅਸ੍ਤੁ ਸ਼੍ਰਵਣੇ ਰਾਮਕੀਰ੍ਤਨਮ੍
ਹੇ ਰਘੁਨਨ੍ਦਨ, ਰਾਮਾਦਿਤਰਸ਼੍ਛਨ੍ਦੋ ਨਾਸ੍ਤੁ ਵਿਭੋ ਮੇ || ੨
ਵੀਰੋੱਤਮ, ਤੇ ਪਾਵਨਚਰਿਤਮ੍
ਗਾਯਨ੍ਤ੍ਵਪ੍ਸਰਸੋ ਹਿ ਮਦਰ੍ਥਮ੍
ਵਿਤਰਤੁ ਦੇਵਸ੍ਤੱਛ੍ਰਵਣਾਰ੍ਥਮਮਰਤ੍ਵੰ ਚਿਰਦਾਸੇ || ੩
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਰਾਘਵਚਰਿਤਨਿਪਾਨਮ੍
ਸ੍ਥਾਨੇ ਸ੍ਥਾਨੇ ਮੇਘ ਇਵਾਹਮ੍
ਸ਼ਤਧਾਰਾਭਿਰ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ੇਯਮਹੰ ਰਾਮਕਥਾਮਿਹ ਲੋਕੇ || ੪
ਰਾਮਕਥਾਯਾ ਗਾਨੰ ਮਨਨਮ੍
ਤਦ੍ਰਾਮਸ੍ਯਾਮੂਰ੍ਤਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍
ਸ੍ਵਾਮੀ ਰੂਪੰ ਸ੍ਵੰ ਦਰ੍ਸ਼ਯਤਾਮ੍ ਯਤ੍ਰ ਯਦਾ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ੇ || ੫
ਯਾਵਦ੍ ਭੁਵਨੰ ਯਾਵਦ੍ ਵਚਨਮ੍
ਤਾਵਦ੍ ਰਾਮਾਯਣੰ ਨੂਤਨਮ੍
ਸਪ੍ਤਸੁਸ੍ਵਰੈ ਰਾਮਕਥਾਯਾਃ ਸ੍ਵਾਦੋ ਦੇਯੋ ਮੇ || ੬
ਅਗਣਿਤਵਦਨਾਨ੍ਯਗਣਿਤਭਾਸ਼਼ਾਃ
ਏਤੇਭ੍ਯੋ ਮੇ ਨਾ(ਅ)ਨ੍ਯਾ(ਅ)ਪੇਕ੍ਸ਼਼ਾ
ਸ਼੍ਰੀਰਘੁਨਨ੍ਦਨਚਰਿਤਗੁਰੁਤ੍ਵੰ ਤੈਰਭਿਧੇਯੰ ਮੇ || ੭
ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਤਮਮਹੰ ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਦੇਹਮ੍
ਕੁਰ੍ਵੀਯ ਤ੍ਰਿਭੁਵਨਸਞ੍ਚਾਰਮ੍
ਤਥਾਪਿ ਲਾਭੋ ਰਾਮਕਥਾਯਾ ਭਵਤੁ ਸ੍ਥਾਨੇ ਸ੍ਥਾਨੇ || ੮
੫੩
BACK TO TOP
੫੪ ਹੇ ਨਾਥ, ਦੋਹਦੰ ਪਰਿਪੂਰਯ ਮੇ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍
’ਯੱਛਤੁ ਵਰਮੇਕੰ ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਮੇ(ਅ)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਹਨੁਮਤਃ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਅਨੁਜ੍ਞਾਤਾ |
ਰਾਮਕਥਯਾ ਸਹ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਅਪਿ ਅਜਰਾਮਰਃ ਅਜਾਯਤ | ਤਥਾਪਿ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਲੀਲਾਚਰਿਤਮ੍ ਅਦ੍ਯਾਪਿ ਨ ਸਮਾਪ੍ਤਮ੍ |
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇ ਸਿੰਹਾਸਨਾਧਿਸ਼਼੍ਠਿਤੇ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਆਨਨ੍ਦਃ ਏਵ ਵਿਰਾਜਤੇ
ਸ੍ਮ | ਨਨੁ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਤਲੇ ਮੂਰ੍ਤਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਃ ਅਵਤੀਰ੍ਣਃ ਆਸੀਤ੍ |
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਸਹਵਾਸੇ ਦੇਵਤਾਸਮਾਨਯਾਃ ਸੀਤਾਯਾਃ ਅਪਿ
ਦਿਨਾਨਿ ਸੁਖੇਨ ਸਹ ਏਵ ਉਦਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ, ਸੁਖੇਨ ਸਹ ਏਵ ਅਸ੍ਤੰ ਯਾਨ੍ਤਿ
ਸ੍ਮ | ਏਕਦਾ ਜਾਨਕੀਰਾਮੌ ਅਸ਼ੋਕਵਨੇ ਉਪਵਿਸ਼਼੍ਟੌ ਆਸ੍ਤਾਮ੍ | ਤਦਾ
ਤਸ੍ਯਾਃ ਪਾਣ੍ਡੁਰੱਛਾਯਾਂ ਦੇਹਕਾਨ੍ਤਿੰ ਮਨ੍ਦਮਨ੍ਥਰਾਂ
ਦੇਹਲਤਿਕਾਂ ਚ ਵਿਲੋਕ੍ਯ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਮਨ੍ਦਸ੍ਮਿਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਾਂ
ਪਪ੍ਰੱਛ, ਸੀਤੇ, ਅਪਿ ਤ੍ਵੰ ਕਿਮਪਿ ਵਾਞ੍ਛਸਿ ?(ਅ) ਇਤਿ |
ਭਰ੍ਤੁਃ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਸ੍ਯ ਅਭਿਪ੍ਰਾਯੰ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਸਾਪਿ ਭਰ੍ਤਾਰੰ ਸਲੱਜੰ
ਸਸ੍ਮਿਤੰ ਪ੍ਰਾਹ -
ਸੀਤਾ -
ਰਦਨਯੋਰ੍ਵਰ੍ਤਤੇ ਸਲੱਜਮਾਸ਼ਾ ਸਾਰ੍ਥਮ੍
ਹੇ ਨਾਥ, ਦੋਹਦੰ ਪਰਿਪੂਰਯ ਮੇ ਸਕਲਮ੍ ||
ਕਾਮਯੇ ਕਾਨਨੰ ਯਾਤੁੰ ਸੁਵਿਹਾਰਾਰ੍ਥਮ੍
ਕਾਮਯੇ ਸ਼ਕੁਨਿਵਦ੍ ਗਾਤੁਮਹੰ ਸ੍ਵੱਛਨ੍ਦਮ੍
ਗੁਞ੍ਜਤਿ ਸ਼੍ਰਵਣਯੋਰ੍ਵੰਸ਼ੀ ਮਧੁਰਾਲਾਪਮ੍ || ੧
ਕਾਮਯੇ ਲਲਯਿਤੁੰ ਮ੍ਰੁʼਗਸ਼ਾਵੰ ਨਿਸ਼਼੍ਪਾਪਮ੍
ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯੰ ਤਦਮਲੰ ਨਯਨਯੁਗੰ ਸੁਵਿਸ਼ਾਲਮ੍
ਪਰਿਚੁਮ੍ਬ੍ਯ ਤੰ ਤ੍ਰੁʼਣੰ ਭੋਜਯਾਮਿ ਸਾਨਨ੍ਦਮ੍ || ੨
ਵਲ੍ਕਲੰ ਭਵਤੁ ਮੇ ਜਲੇਨ ਸਰ੍ਵੰ ਕ੍ਲਿੰਨਮ੍
ਗਰ੍ਗਰੀ ਕਟਿਤਲੇ ਕਰੇ ਚ ਸਿਞ੍ਚਨਪਾਤ੍ਰਮ੍
ਅਸ੍ਤੁ ਮੇ ਮਸ੍ਤਕੇ ਤਥਾ ਘਟਾਨ੍ਤਰਭਾਰਮ੍ || ੩
ਕਾਮਯੇ ਨਿਖਾਤੁੰ ਕਨ੍ਦਫਲਾਨਿ ਸਮੂਲਮ੍
ਤੱਤ੍ਵਚੰ ਲੀਲਯਾ ਨਿਪੁਣਤਯਾ ਵ੍ਯਪਨੇਤੁਮ੍
ਸ੍ਵਾਦਿਤੁੰ ਸਮੀਹੇ ਤਦਮ੍ਰੁʼਤਵਤ੍ ਸਰਸਾੰਨਮ੍ || ੪
ਵਿਸ਼੍ਰਮੰ ਸਮੀਹੇ ਸਹਕਾਰਤਲੇ ਸਾਯਮ੍
ਮਞ੍ਜਰੀ ਤਦੀਯਾ ਨਿਪਤਤੁ ਭਾਲੇ ਸ੍ਵੈਰਮ੍
ਦੂਰਤਃ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਵਨਰਾਜੋ ਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ਮ੍ || ੫
ਕਾਰ੍ਮੁਕੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਬੱਧ੍ਵਾ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਤੂਣਮ੍
ਇੱਛਾਮਿ ਵਨਾਨ੍ਤੇ ਪਰ੍ਯਟਿਤੁੰ ਮ੍ਰੁʼਗਯਾਰ੍ਥਮ੍
ਵਿਸ਼ਸਤੀ ਚਰੇਯੰ ਸ਼੍ਵਾਪਦਮੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮਾਤ੍ਰਮ੍ || ੬
ਕਾਮਯੇ ਪ੍ਰਭਾਤੇ ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਸਮੀਪਮ੍
ਹੋਤ੍ਰੁʼਭਿਰ੍ਵਿਦਗ੍ਧੈਃ ਸਾਧਯਿਤੁੰ ਵੇਦਾਨ੍ਤਮ੍
ਹੁਤਭੁਜਸ੍ਤੇਜਸਾ ਭਵਤੁ ਵਦਨਮਾਰਕ੍ਤਮ੍ || ੭
ਹੇ ਨਾਥ, ਹਸਸਿ ਕਿੰ ਮੂਢਾਮਿਵ ਮਾਮੇਵਮ੍
ਪੂਰਯ ਪ੍ਰਭੋ, ਮੇ ਤਾਵਦਿਦੰ ਨਿਰ੍ਬਨ੍ਧਮ੍
ਯੁਜ੍ਯਤੇ ਪ੍ਰਭੋ, ਕਿਮ੍ ਅਕਾਲਪਰਿਹਾਸੋ(ਅ)ਯਮ੍ ?|| ੮
੫੪
BACK TO TOP
੫੫ ਵਦ ਯਾਮਿ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ ਕ੍ਵ ਨੁ ਕਿਮਹਮ੍
’ਹੇ ਨਾਥ, ਦੋਹਦੰ ਪਰਿਪੂਰਯ ਮੇ ਤ੍ਵਰਿਤਮ੍(ਅ)
ਇਤਿ ਜਾਨਕੀ ਸ੍ਵਦੋਹਦੰ ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਾਯ ਨ੍ਯਵੇਦਯਤ੍ | ਸਃ ਅਪਿ ’ਤਵ
ਇਪ੍ਸਿਤਮ੍ ਅਚਿਰੇਣ ਏਵ ਪੂਰਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ(ਅ) ਇਤਿ ਤਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਜਾਨਾਤ੍ | ਤਯੋਃ
ਏਤਸ੍ਯ ਸੁਖਸੰਵਾਦਸ੍ਯ ਪਰੇਦ੍ਯੁਃ ਏਵ ਭਦ੍ਰਃ ਨਾਮ ਗੁਪ੍ਤਚਰਃ
ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਾਯ ਰਾਜ੍ਯਵ੍ਰੁʼਤੰ ਨਿਵੇਦਯਨ੍ ਆਹ, ’ਹੇ ਰਾਜਨ੍,
ਸੇਤੁਬਨ੍ਧਨੰ ਰਾਵਣਵਧੰ ਚ ਅਧਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਪ੍ਰਜਾਜਨਾਃ ਤੁਭ੍ਯੰ
ਧਨ੍ਯਵਾਦਾਨ੍ ਪ੍ਰਯੱਛਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ - ’
ਤਥਾਪਿ ਕਿਮ੍ ?ਯਤ੍ ਸਤ੍ਯੰ ਤਤ੍ ਨਿਃਸ਼ਙ੍ਕੰ ਵਦ(ਅ) ਇਤਿ
ਆਜ੍ਞਪ੍ਤਃ ਸ ਆਹ, ’ੇਕਮ੍ ਏਵ ਤਵਾਚਰਣੰ ਪ੍ਰਜਾਜਨੇਭ੍ਯਃ ਨ
ਰੋਚਤੇ | ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਕਤਿਪਯਮਾਸਾਨ੍ ਸ੍ਥਿਤਾ ਜਾਨਕੀ ਤ੍ਵਯਾ
ਪਤ੍ਨੀ ਇਤਿ ਕਥੰ ਸ੍ਵੀਕ੍ਰੁʼਤਾ ਇਤਿ ਤੇ ਨ ਅਵਗੱਛਨ੍ਤਿ | ਕੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ਨਾਮ
ਆਨਨ੍ਦਃ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਯਾ ਤਯਾ ਸਹ ਪ੍ਰਣਯਲੀਲਯਾ ਭਵਾਨ੍ ਲਭਤੇ ’
ਇਤਿ ਤੇ ਪ੍ਰੁʼੱਛਨ੍ਤਿ(ਅ) ਇਤਿ | ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਮਸ੍ਤਕੇ ਵਜ੍ਰਸ੍ਯ ਪ੍ਰਹਾਰਃ
ਜਾਤਃ ਇਵ | ਤਥਾਪਿ ਸ੍ਵਪ੍ਰਾਣੈਃ ਸ਼ਪ੍ਤ੍ਵਾ ਸਃ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਮ੍
ਆਜ੍ਞਾਪਯਾਮਾਸ, ’ਹੇ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ, ਜਾਨਕੀਂ ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਮੁਨੇਃ
ਆਸ਼੍ਰਮਸ੍ਯ ਸਮੀਪੰ ਵਿਸਰ੍ਜਯ | (ਅ) ਇਤਿ | ਨ ਵਾ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ, ਨ ਵਾ
ਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਕੋ(ਅ)ਪਿ ਅਨ੍ਯਃ ਭ੍ਰਾਤਾ ਰਾਮਾਜ੍ਞਾਯਾਃ ਉੱਲਙ੍ਘਨੰ
ਕਰ੍ਤੁੰ ਪ੍ਰਬਭੂਵ | ਰਾਮਸ੍ਯ ਆਦੇਸ਼ਾਨੁਸਾਰੰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਜਾਨਕੀਂ
ਰਥੇਨ ਵਨੰ ਨਿਨਾਯ | ’ਮਮ ਦੋਹਦਾਃ ਏਵ ਰਾਮੇਣ ਪੂਰ੍ਯਨ੍ਤੇ(ਅ)
ਇਤ੍ਯੇਵ ਸੀਤਾ ਅਮਨ੍ਯਤ | ਯਦਾ ਤੁ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਤਸ੍ਯੈ ਸਤ੍ਯਮ੍ ਅਕਥਯਤ੍
ਤਦਾ ਸੀਤਾ ਪੁਨਃ ਏਕਵਾਰੰ ਦੁਃਖਸਾਗਰੇ ਨਿਮਗ੍ਨਾ | ਗਦ੍ਗਦਸ੍ਵਰੇਣ ਸਾ
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਮਾਹ -
ਸੀਤਾ -
ਵਦ ਯਾਮਿ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ, ਕ੍ਵ ਨੁ ਕਿਮਹਮ੍ ?
ਪਤਿਚਰਣੌ ਕ੍ਵੇਕ੍ਸ਼਼ੇ ਭੂਯੋ(ਅ)ਹਮ੍ ?
ਭਵਤਿ ਕਠੋਰਾ ਕਰੁਣਾ ਹਿ ਯਦਾ
ਅਰੁਣੰ ਗ੍ਰਸਤੇ ਤਮਿਸ੍ਰਾ ਯਦਾ
ਜਯਤੇ ਵਰੁਣੰ ਪਾਵਕੋ ਯਦਾ
ਵ੍ਰੁʼਨ੍ਤਤੋ ਹਿ ਚ੍ਯਵਤੇ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਿਕਮ੍ || ੧
ਪੀਡਿਤੌ ਮਯਾ ਪਿਤਰੌ ਵ੍ਯਰ੍ਥਮ੍
ਨਾਹੰ ਕਨ੍ਯਾ ਨ ਵਾ ਕਲਤ੍ਰਮ੍
ਕਾਸ਼ੰ ਗਣਯਤਿ ਕਨਕੰ ਹੀਨਮ੍
ਤਪਸਿ ਵਿਰਕ੍ਤਾ ਸਿੱਧਿਰਿਯਮ੍ || ੨
ਅਸਤ੍ਯਮਗ੍ਨੇਰ੍ਵਚਨੰ ਜਾਤਮ੍
ਨਾਸ੍ਤਿਕਮੀਸ਼ੋ ਗਣਯਤਿ ਭਕ੍ਤਮ੍
ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਯਦ੍ਯਪਿ ਪਤਿਵ੍ਰਤਾ(ਅ)ਹਮ੍
ਪਦਤਲੇ ਕਮ੍ਪਤੇ ਭੂਮਿਤਲਮ੍ || ੩
ਉੱਝਿਤੁਕਾਮਾਃ ਪ੍ਰਾਣਾ ਦੇਹਮ੍
ਤਦਾਙ੍ਗਾਨਿ ਕਿੰ ਵਹਨ੍ਤਿ ਭਾਰਮ੍ ?
ਆਹ੍ਵਯਤੇ ਮਾਂ ਗਙ੍ਗਾਸਲਿਲਮ੍
ਚਿਰਯਤੇ ਕੁਤ੍ਰ ਤੱਚਰਮਪਲਮ੍ ?੪
ਸਮਾਪ੍ਤਮਾਯੁਃ ਸੀਤੋਪਰਤਾ
ਅਦ੍ਯ ਪੁਨਰਹੰ ਮਾਤਾ ਜਾਤਾ
ਰਘੁਕੁਲਦੀਪਕਕ੍ਰੁʼਤੇ ਜੀਵਿਤਾ
ਫਲਧਰਤ੍ ਸ਼ੀਰ੍ਯਤੇ ਕੁਸੁਮਮਿਦਮ੍ || ੫
ਮਰੁਭੂਮੌ ਵਾ ਵਿਜਨੇ ਵਿਪਿਨੇ
ਵੰਸ਼ਾਙ੍ਕੁਰਮਿਦਮਹੰ ਵਰ੍ਧਯੇ
ਸੁਖੰ ਵਰ੍ਤਤਾਂ ਰਾਮੋ ਨਗਰੇ
ਜਾਨਕੀ ਜਨੇਭ੍ਯੋ ਧ੍ਵਸ੍ਤੇਯਮ੍ || ੬
ਗੱਛ ਪੁਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ਸੌਮਿਤ੍ਰ ਤ੍ਵਮ੍
ਵਿਧ੍ਯਤਿ ਸ਼ਰਵਤ੍ ਮਾਂ ਮੇ ਵਚਨਮ੍
ਰਾਮੋ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਰ੍ਨ ਪਤਿਰ੍ਮੇ(ਅ)ਯਮ੍
ਸ੍ਖਲਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ ਰਸਨੇਯਮ੍ || ੭
ਮਮ ਮਾਤ੍ਰੂʼਣਾਮਿਤੋ ਵਨ੍ਦਨਮ੍
ਇਤੋ(ਅ)ਭਿਵਨ੍ਦੇ ਸ਼੍ਰੀਰਘੁਨਾਥਮ੍
ਦਦਾਮਿ ਤੁਭ੍ਯੰ ਚਾਸ਼ੀਰ੍ਵਚਨਮ੍
ਨ ਕ੍ਸ਼਼ਮੇ ਭਾਸ਼਼ਿਤੁੰ ਤ੍ਵਧਿਕਤਰਮ੍ || ੮
੫੫
BACK TO TOP
੫੬ ਰਘੁਵਰਨਗਰੀ ਬਾਲੌ ਯਾਤਮ੍ ਰਾਮਾਖ੍ਯਾਨੰ ਗਾਯਤਮੇਵਮ੍ ||
’ਵਦ ਯਾਮਿ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣ ਕ੍ਵ ਨੁ ਕਿਮਹਮ੍(ਅ)
ਅਸ੍ਯ ਸੀਤਾਯਾਃ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਸ੍ਯ ਸਮਾਧਾਨੰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਕਰ੍ਤੁੰ ਨ
ਸ਼ਸ਼ਾਕ | ਗਰ੍ਭਵਤੀਂ ਜਾਨਕੀਂ ਤਤ੍ਰੈਵ ਵਿਹਾਯ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਃ ਵਿਦੀਰ੍ਣੇਨ
ਅਨ੍ਤਃਕਰਣੇਨ ਸਹ ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਰ੍ਤਤ | ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਕਠੋਰਃ
ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਃ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮਿਤਿ ਰਾਜ੍ਯਮ੍ ਅਸ਼ਾਤ੍ |
ਸੀਤਾ ਤੁ ਸੌਭਾਗ੍ਯਵਸ਼ਾਤ੍ ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਮੁਨਿਨਾ ਆਸਾਦਿਤਾ | ਸਃ
ਤਸ੍ਯਾਃ ਸ੍ਵਕਨ੍ਯਾਯਾਃ ਇਵ ਪਾਲਨੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ | ਯਥਾਸਮਯੰ ਸੀਤਾ
ਪੁਤ੍ਰਯੁਗ੍ਮੰ ਪ੍ਰਾਸੂਤ | ਭੂਤਪਿਸ਼ਾਚਾਦੀਨਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਾਤ੍ ਤੌ
ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁੰ ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਃ ਤਯੋਃ ਦੇਹਯੋਃ ਪਰਿਤਮ੍ ਅਭਿਮਨ੍ਤ੍ਰਿਤੌ ਕੁਸ਼ਲਵੌ
ਪਰ੍ਯਵਰ੍ਤਯਤ | ਤਥਾ ਚ ਕੁਸ਼ਲਵੌ ਇਤ੍ਯੇਵ ਤਯੋਃ ਅਭਿਧਾਨੇ ਚਕਾਰ |
ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਮੁਨੇਃ ਨਿਪੁਣੇ(ਅ)ਵੇਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ਤੌ ਬਾਲਕੌ ਵਵ੍ਰੁʼਧਾਤੇ | ਸ਼ਨੈਃ
ਸ਼ਨੈਃ ਸ਼ਿਸ਼ੁਵਯਃ ਅਤੀਤ੍ਯ ਤੌ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ੀਯੌ ਕੁਮਾਰੌ ਸਞ੍ਜਾਤੌ |
ਤਤ੍ਰ ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਂ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮੇਣ ਸਰ੍ਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਰਾਜਸੂਯਃ
ਨਾਮ ਯਜ੍ਞਃ ਸਮਾਰਬ੍ਧਃ | ਯਜ੍ਞਸਮਾਰੋਹੰ ਤੰ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁੰ
ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ ਨ੍ਰੁʼਪਾਃ, ਮੁਨਯਃ ਪ੍ਰਜਾਜਨਾਸ਼੍ਚ ਅਯੋਧ੍ਯਾਯਾਂ
ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਾਃ | ਮੁਨਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਃ ਅਪਿ ਕੁਸ਼ਲਵਾਭ੍ਯਾਂ ਨਾਮ
ਸ੍ਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਤਤ੍ਰ ਆਯਯੌ | ਤ੍ਰਿਕਾਲਦਰ੍ਸ਼ਿਨਾ ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਨਾ
ਕੁਸ਼ਲਵੌ ਆਜ੍ਞਾਪਿਤੌ -
ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਃ -
ਰਘੁਵਰਨਗਰੀ ਬਾਲੌ ਯਾਤਮ੍
ਰਾਮਾਖ੍ਯਾਨੰ ਗਾਯਤਮੇਵਮ੍ ||
ਮੁਨਿਜਨਪੂਜਿਤਸਦਨੇ ਸਦਨੇ
ਮਹਾਜਨਾਨਾਂ ਭਵਨੇ ਭਵਨੇ
ਮਾਰ੍ਗੇ ਮਾਰ੍ਗੇ ਰਾਜਪੱਤਨੇ
ਯੁਵਯੋਰ੍ਗੀਤੰ ਵਿਹਰਤੁ ਸ੍ਵੈਰਮ੍ || ੧
ਵਿਧਾਯ ਨਵਫਲਮੂਲਾਹਾਰਮ੍
ਸ੍ਵਰੰ ਚਾਤ੍ਮਨੋ ਰਸੇਨ ਪਿਪ੍ਰੁʼਤਮ੍
ਸਮਾਨਯੇਥਾਂ ਸ੍ਵਰੇਣ ਸ੍ਵਰਮ੍
ਪਾਲਯਤੰ ਲਯਤਾਲਵਿਧਾਨਮ੍ || ੨
ਲਭੇਥੇ ਯਦਾ ਲੋਕਮਾਨ੍ਯਤਾਮ੍
ਲਭੇਤ ਸ਼੍ਰੀਰਘੁਨਾਥੋ ਵਾਰ੍ਤਾਮ੍
ਸ਼੍ਰੋਤੁਮੁਤ੍ਸੁਕੋ(ਅ)ਸਾਵਤ੍ਮਕਥਾਮ੍
ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਵਾਂ ਨਿਮਨ੍ਤ੍ਰਣਮ੍ || ੩
ਸਰ੍ਗਾਨੁਕ੍ਰਮਮਵਧਾਰਯਤਮ੍
ਭਾਵਰਸਮਯੰ ਭਵਤੁ ਗਾਯਨਮ੍
ਗਾਯਨ੍ਤੌ ਭਾਗਸ਼ਃ ਪ੍ਰਤਿਦਿਨਮ੍
ਸਮਾਪਯੇਥਾਮਿਦਮਾਖ੍ਯਾਨਮ੍ || ੪
ਮਾ ਕਥਯੇਥਾਂ ਨਾਮਗ੍ਰਾਮਮ੍
ਆਤ੍ਮਾਨੌ ਮੇ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੌ ਬ੍ਰੂਤਮ੍
ਸ੍ਵਰੇ ਵਿਧੱਤੰ ਸ੍ਮਿਤੰ ਸੁਮਧੁਰਮ੍
ਯਦੇਵੋਚਿਤੰ ਤਦੇਵ ਵਦਤਮ੍ || ੫
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਤੇ ਭੂਪੋ ਯਦਾ ਸ੍ਵਯਮਿਦਮ੍
ਭਵਤੁ ਸੰਯਤੰ ਮੁਦ੍ਰਾਭਿਨਯਮ੍
ਨੇਦੰ ਕਾਵ੍ਯੰ ਸੁਧਾਨਿਧਿਰਯਮ੍
ਆਦਰਿਸ਼਼੍ਯਤੇ ਰਘੁਨਾਥਸ੍ਤਮ੍ || ੬
ਮਾ ਸ੍ਵੀਕੁਰੁਤੰ ਧਨੰ ਕਾਞ੍ਚਨਮ੍
ਨ ਵਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਨ ਚ ਵਾ ਦਾਨਮ੍
ਕਿੰ ਮੁਨੇਰ੍ਧਨੇਨ ਪ੍ਰਯੋਜਨਮ੍
ਸਕਲਮੀਪ੍ਸਿਤੰ ਰਘੁਵਰਾਰ੍ਪਣਮ੍ || ੭
|| ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਚਨ੍ਦ੍ਰਾਰ੍ਪਣਮਸ੍ਤੁ ||
੫੬
BACK TO TOP
%[at][at]1
% File name : giitaraamaayaNa.itx
%--------------------------------------------
% Text title : Samskrit giitaraamaayaNa
% Author : Prof. Sitaram B. Datar, Andheri, Mumbai, India
% Language : Sanskrit
% Subject : philosophy/hinduism/religion
% Description/comments : Based on G. D. Madgulkar(ਅ)s composition of Marathi Geetaramayan
% Transliterated by : Sunder Hattangadi, sunderh[at]hotmail.com
% Proofread by : Sunder Hattangadi, sunderh[at]hotmail.com
% Latest update : November 20, 2011
% Send corrections to : sanskrit[at]cheerful.com
%
% Special Instructions:
% i1h.hdr,ijag.inc,itrans.sty,multicol.sty,iarticle.sty
% Transliteration scheme: ITRANS 5.2
% Site access :
% https://sanskritdocuments.org
% https://sanskritdocuments.org/
%-----------------------------------------------------
% The text is to be used for personal studies and research only.
% Any use for commercial purpose is prohibited as a (ਅ)gentleman(ਅ)s(ਅ)
% agreement.
% [at][at]2
%
% Commands upto engtitle are
% needed for devanaagarii output and formatting.
%--------------------------------------------------------
This page uses Unicode utf-8 encoding for devanagari. Please set the fonts and
languages setting in your web browser to display the correct Unicode font.
Some help is available at Notes
on Viewing and Creating Devanagari Documents with Unicode Support.
Some of the Unicode fonts for Devanagari are linked at http://devanaagarii.net and for
Sanskrit Transliteration/Diacritics are available at IndUni
Fonts .
Questions, comments? Write to sanskrit[at]cheerful.com .