अभिषेकमन्त्राः
पुष्कर उवाच ।
राजदेवाद्यभिषेकमन्त्रान्वक्ष्येऽघमर्दनान् ।
कुम्भात्कुशोदकैः सिञ्चेत्तेन सर्वं हि सिद्ध्यति ॥ १॥
सुरास्त्वामभिषिञ्चन्तु ब्रह्मविष्णुमहेश्वराः ।
वासुदेवः सङ्कर्षणः प्रद्युम्नश्चानिरुद्धकः ॥ २॥
भवन्तु विजयायैते इन्द्राद्या दशदिग्गताः ।
रुद्रो धर्मो मनुर्दक्षो रुचिः श्रद्धा च सर्वदा ॥ ३॥
भृगुरत्रिर्वसिष्ठश्च सनकश्च सनन्दनः ।
सनत्कुमारोऽङ्गिराश्च पुलस्त्यः पुलहः क्रतुः ॥ ४॥
मरीचिः कश्यपः पातु प्रजेशं पृथिवीपतिम् ।
प्रभासुरा वहिर्षद अग्निष्वात्ताश्च पान्तु ते ॥ ५॥
क्रव्यादाश्चोपहूताश्च आज्यपाश्च सुकालिनः ।
अग्निभिश्चाभिषिञ्चन्तु लक्ष्म्याद्या धर्मवल्लभाः ॥ ६॥
आदित्याद्याः कश्यपस्य बहुपुत्रस्य(१)वल्लभाः ।
कृशाश्वस्याग्निपुत्रस्य भार्याश्चारिष्ठनेमिनः ॥ ७॥
अश्विन्याद्याश्च चन्द्रस्य पुलहस्य(२)तथा प्रियाः ।
भूता च कपिशा दंष्ट्री सुरसा सरमा दनुः ॥ ८॥
श्येनी भासी तथा क्रौञ्ची धृतराष्ट्री शुकी तथा ।
एतास्त्वामभिषिञ्चन्तु अरुणश्चार्कसारथिः ॥ ९॥
आयतिर्नियती रात्रिर्निद्रा लोकस्थितौ स्थिताः ।
उमा मेना शची पान्तु धूमोर्णा निरृतिर्जया ॥ १०॥
गौरी शिवा च ऋद्धिश्च वेला या चैव नड्वला ।
असिक्नी च(३)तथा ज्योत्स्ना देवपत्न्यो वनस्पतिः ॥ ११॥
महाकल्पश्च कल्पश्च मन्वन्तरयुगानि च ।
संवत्सराणि वर्षाणि पान्तु त्वामयनद्वयम् ॥ १२॥
ऋतवश्च तथा मासाः पक्षा रात्र्यहनी तथा ।
सन्ध्यातिथिमुहूर्ताश्च कालस्यावयवाश्च ये ॥ १३॥
सूर्याद्याश्च ग्रहाः पान्तु मनुः स्वायम्भुवादिकः ।
स्वायम्भुवः स्वारोचिष उत्तमस्तामसो मनुः ॥ १४॥
रैवतश्चाक्षुषः षष्ठो वैवस्वत इहेरितः ।
सावर्णिर्ब्रह्मपुत्रश्च धर्मपुत्रश्च रुद्रजः ॥ १५॥
दक्षजो रौच्यभौत्यौ च मनवस्तु चतुर्दश ।
विश्वभुक्च विपश्चिच्च सुचित्तिश्च शिखी विभुः ॥ १६॥
मनोजवस्तथौजस्वी बलिरद्भुतशान्तयः ।
वृषश्च ऋतधामा च दिवस्पृक्कविरिन्द्रकः ॥ १७॥
रैवन्तश्च कुमारश्च तथा वत्सविनायकः ।
वीरभद्रश्च नन्दी च विश्वकर्मा पुरोजवः ॥ १८॥
एते त्वामभिषिञ्चन्तु सुरमुख्याः समागताः ।
नासत्यौ देवभिषजौ ध्रुवाद्या वसवोऽष्ट च ॥ १९॥
दश चाङ्गिरसो वेदास्त्वाभिषिञ्चन्तु सिद्धये ।
आत्मा ह्यायुर्मनो दक्षो मदः प्राणस्तथैव च ॥ २०॥
हविष्मांश्च गरिष्ठश्च ऋतः सत्यश्च पान्तु वः ।
क्रतुर्दक्षो वसुः सत्यः कालकामो धुरिर्जये ॥ २१॥
पुरूरवा आद्रवाश्च विश्वेदेवाश्च रोचनः ।
अङ्गारकाद्याः सूर्यस्त्वां निरृतिश्च तथा यमः ॥ २२॥
अजैकपादहिर्बुध्न्यो धूमकेतुश्च रुद्रजाः(१)।
भरतश्च तथा मृत्युः कापालिरथ किङ्किणिः ॥ २३॥
भवनो भावनः पान्तु स्वजन्यः स्वजनस्तथा(१)।
क्रतुश्रवाश्च मूर्धा च याजनोऽभ्युशनास्तथा ॥ २४॥
प्रसवश्चाव्ययश्चैव दक्षश्च भृगवः सुराः ।
मनोऽनुमन्ता प्राणश्च नवोऽपानश्च वीर्यवान् ॥ २५॥
वीतिहोत्रो नयः साध्यो हंसो नारायणोऽवतु ।
विभुश्चैव प्रभुश्चैव देवश्रेष्ठा जगद्धिताः ॥ २६॥
धाता मित्रोऽर्यमा पूषा शक्रोऽथ वरुणो भगः ।
त्वष्टा विवस्वान् सविता विष्णुर्द्वादश भास्कराः ॥ २७॥
एकज्योतिश्च द्विज्योतिस्त्रिश्चतुर्ज्योतिरेव च ।
एकशक्रो द्विशक्रश्च त्रिशक्रश्च महाबलः ॥ २८॥
इन्द्रश्च मेत्यादिशतु ततः प्रतिमकृत्तथा ।
मितश्च सम्मितश्चैव अमितश्च महाबलः ॥ २९॥
ऋतजित्सत्यजिच्चैव सुषेणः सेनजित्तथा ।
अतिमित्रोऽनुमित्रश्च पुरुमित्रोऽपराजितः ॥ ३०॥
ऋतश्च ऋतवाग्धाता विधाता(२)धारणो ध्रुवः ।
विधारणो महातेजा वासवस्य परः सखा ॥ ३१॥
ईदृक्षश्चाप्यदृक्षश्च(३)एतादृगमिताशनः ।
क्रीडितश्च सदृक्षश्च सरभश्च महातपाः ॥ ३२॥
धर्ता धुर्यो धुरिर्भीम अभिमुक्तोऽक्षपात्सहः (१)।
धृतिर्वसुरनाधृष्यो(२)रामः कामो जयो विराट् ॥ ३३॥
देवा एकोनपञ्चाशन्मरुतस्त्वामवन्तु ते ।
चित्राङ्गदश्चित्ररथः चित्रसेनश्च वै कलिः ॥ ३४॥
ऊर्णायुरुग्रसेनश्च धृतराष्ट्रश्च नन्दकः ।
हाहा हूहूर्नारदश्च विश्वावसुश्च तुम्बुरुः ॥ ३५॥
एते त्वामभिषिञ्चन्तु गन्धर्वा विजयाय ते ।
पान्तु ते कुरुपा मुख्या दिव्याश्चाप्सरसाङ्गणाः ॥ ३६॥
अनवद्या सुकेशी च मेनका सह जन्यया(३)।
क्रतुस्थला घृताची च विश्वाची पुञ्जिकस्थला ॥ ३७॥
प्रम्लोचा चोर्वशी रम्भा पञ्चचूडा तिलोत्तमा ।
चित्रलेखा लक्ष्मणा च पुण्डरीका च वारुणी ॥ ३८॥
प्रह्लादो विरोचनोऽथ बलिर्वाणोऽथ तत्सुताः ।
एते चान्येऽभिषिञ्चन्तु दानवा राक्षसास्तथा ॥ ३९॥
हेतिश्चैव प्रहेतिश्च विद्युत्स्फूर्जथुरग्रकाः ।
यक्षः सिद्धात्मकः पातु माणिभद्रश्च नन्दनः ॥ ४०॥
पिङ्गाक्षो द्युतिमांश्चैव पुष्पवन्तो जयावहः ।
शङ्खः पद्मश्च मकरः कच्छपश्च निधिर्जये ॥ ४१॥
पिशाचा ऊर्ध्वकेशाद्या भूता भूम्यादिवासिनः ।
महाकालं पुरस्कृत्य नरसिंहञ्च मातरः ॥ ४२॥
गुहः स्कन्दो विशाखस्त्वान्नैगमेयोऽभिषिञ्चतु ।
डाकिन्यो याश्च योगिन्यः खेचरा भूचराश्च याः ॥ ४३॥
गरुडश्चारुणः पान्तु सम्पातिप्रमुखाः खगाः ।
अनन्ताद्या महानागाः शेषवासुकितक्षकाः ॥ ४४॥
ऐरावतो महापद्मः कम्बलाश्वतरावुभौ ।
शङ्खः कर्कोटकश्चैव धृतराष्ट्रो धनञ्जयः ॥ ४५॥
कुमुदैरावणौ पद्मः पुष्पदन्तोऽथ वामनः ।
सुप्रतीकोऽञ्जनो नागाः पान्तु त्वां सर्वतः सदा ॥ ४६॥
पैतामहस्तथा हंसो वृषभः शङ्करस्य च ।
दुर्गासिंहश्च पान्तु त्वां यमस्य महिषस्तथा ॥ ४७॥
उच्चैःश्रवाश्चाश्वपतिस्तथा धन्वन्तरिः सदा ।
कौस्तुभः शङ्खराजश्च वज्रं शूलञ्च चक्रकम् ॥ ४८॥
नन्दकोऽस्त्राणि रक्षन्तु धर्मश्च व्यवसायकः ।
चित्रगुप्तश्च दण्डश्च पिङ्गलो मृत्युकालकौ ॥ ४९॥
बालखिल्यादिमुनयो व्यासवाल्मीकिमुख्यकाः ।
पृथुर्दिलीपो भरतो दुष्यन्तः शक्रजिद्वली(१)॥ ५०॥
मनुः ककुत्स्थश्चानेना युवनाश्वो जयद्रथः ।
मान्धाता मुचुकुन्दश्च पान्तु त्वाञ्च पुरूरवाः ॥ ५१॥
वास्तुदेवाः पञ्चविंशत्तत्त्वानि विजयाय ते ।
रुक्मभौमः शिलाभौमः पतालो नीलमूर्तिकः(२)॥ ५२॥
पीतरक्तः क्षितिश्चैव श्वेतभौमो रसातलम् ।
भूर्लोकोऽथ भुवर्मुख्या जम्वूद्वीपादयः श्रिये ॥ ५३॥
उत्तराः कुरवः पान्तु रम्यो हिरण्यकस्तथा(१)।
भद्राश्वः केतुमालश्च वर्षश्चैव वलाहकः ॥ ५४॥
हरिवर्षः किम्पुरुष इन्द्रद्वीपः कशेरुमान् ।
ताम्रवर्णो गभस्तिमान्नागद्वीपश्च सौम्यकः ॥ ५५॥
गान्धर्वो वरुणो यश्च नवमः पान्तु राज्यदाः ।
हिमवान् हेमकूटश्च निषधो नील एव च ॥ ५६॥
श्वेतश्च शृङ्गवान्मेरुर्माल्यवान् गन्धमादनः ।
महेन्द्रो मलयः सह्यः शक्तिमानृक्षवान् गिरिः ॥ ५७॥
विन्ध्यश्च पारिपात्रश्च गिरयः शान्तिदास्तु ते ।
ऋग्वेदाद्याः षडङ्गानि इतिहासपुराणकम् ॥ ५८॥
आयुर्वेदश्च गन्धर्वधनुर्वेदोपवेदकाः ।
शिक्षा कल्पो व्याकरणं निरुक्तं ज्योतिषाङ्गतिः ॥ ५९॥
छन्दोऽङ्गानि च वेदाश्च मीमांसा न्यायविस्तरः ।
धर्मशास्त्रं पुराणञ्च विद्या ह्येताश्चतुर्दश ॥ ६०॥
साङ्ख्यं योगः पाशुपतं वेदा वै पञ्चरात्रकम् ।
कृतान्तपञ्चकं ह्येतद्गायत्री च शिवा तथा ॥ ६१॥
दुर्गा विद्या च गान्धारी पान्तु त्वां शान्तिदाश्च ते ।
लवणेक्षुसुरासर्पिदधिदुग्धजलाब्धयः ॥ ६२॥
चत्वारः सागराः पान्तु तीर्थानि विविधानि च ।
पुष्करश्च प्रयागश्च प्रभासो नैमिषः परः ॥ ६३॥
गयाशीर्षो ब्रह्मशिरस्तीर्थमुत्तरमानसम् ।
कालोदको नन्दिकुण्डस्तीर्थं पञ्चनदस्तथा ॥ ६४॥
भृगुतीर्थं प्रभासञ्च तथा चामरकण्टकम् ।
जम्बूमार्गश्च विमलः कपिलस्य तथाऽऽश्रमः ॥ ६५॥
गङ्गाद्वारकुशावर्तौ विन्ध्यको नीलपर्वतः ।
वराहपर्वतश्चैव तीर्थङ्कणखलं तथा ॥ ६६॥
कालञ्जरश्च केदारो रुद्रकोटिस्तथैव च ।
वाराणसी महातीर्थं बदर्याश्रम एव च ॥ ६७॥
द्वारका श्रीगिरिस्तीर्थं तीर्थञ्च पुरुषोत्तमः ।
शालग्रामोऽथ वाराहः सिन्धुसागरसङ्गमः ॥ ६८॥
फल्गुतीर्थं बिन्दुसरः करवीराश्रमस्तथा ।
नद्यो गङ्गासरस्वत्यः शतद्रुर्गण्डकी तथा ॥ ६९॥
अच्छोदा च विपाशा च वितस्ता देविका नदी ।
कावेरी वरुणा चैव निश्चरा गोमती नदी ॥ ७०॥
पारा चर्मण्वती रूपा मन्दाकिनी महानदी ।
तापी पयोष्णी वेणा च गौरी वैतरणी तथा ॥ ७१॥
गोदावरी भीमरथी तुङ्गभद्राऽरणी तथा ।
चन्द्रभागा शिवा गौरी अभिषिञ्चन्तु पान्तु वः(१)॥ ७२॥
इत्याग्नेये महापुराणे अभिषेकमन्त्रा
नामोनविंशत्यधिकद्विशततमोऽध्यायः सम्पूर्णः ।
अग्निपुराण । अध्याय २१९/२-७२॥
agnipurANa . adhyAya 219/2-72..
Proofread by PSA Easwaran