श्रीत्यागराजस्य संस्कृतकृतयः

श्रीत्यागराजस्य संस्कृतकृतयः

Introduction : There are close to 700 compositions of Saint TyAgarAja, that are currently available in print in various books. A huge bulk of these songs are in praise of Lord Rama. But, there are a few songs on several other deities too, such as : Lord A~njaneya, Lord Pa~ncanadIsha (TirivaiyARu), his consort Goddess Dharmasamvardhani, Lord VaradarAja of KA~nchi, Goddess KAmAkShi of KA~ncIpuram, Lord SubrahmaNya, the sacred river Kaveri, the sacred Tulasi plant, and so on. There are several compositions of TyAgarAja praising the divine music (Sangita) and glorifying NadopAsana. In addition, there are some popular group kR^itis that fall under the following caregories: i) Ghana Raga pa~ncaratnam (very popular, in Ragas NATa, GauLa, Arabhi, varALi and Shri) ii) TiruvittiyUr pa~ncaratnam (on Goddess Tripurasundari of TiruvoTTiyUr) iii) KovUr pa~ncaratnam (on Lord Sundaresvara of Kovur) iv) Srira~Ngam pa~ncaratnam, (On Lord Ra~NganAtha of shrIra~Ngam) v) Lalgudi pa~ncaratnam (Lord Tapastisvara and Godded ShrImati at Lalgudi). vi) There are sevearal songs, collectively known as `Divya nAma saMkIrtanam', and `Utsava SampradAya kR^iti-s'. vii) Also he has written two Operas, `Nauka Caritram', and `PrahlAda Bhaki Vijayam'. While more than 90% of his compositions are in simple lucid Telugu (liberally sprinkled with sanakrit phrases in numerous places), fully laden with intense Bhakti, we find around 57 compositions in chaste simple Sanskrit language. Here we provide the lyrics of these Sanskrit compositions of Saint TyAgarAja, arranged alphabetically.

अनुक्रमणिका

१. भजरे भज मानस रामम् २. भज रामं सततं मानस ३. वृन्दावन लोल ४. दाशरथे दयाशरधे ५. देव राम राम ६. देव श्री तपस्तीर्थ पुर निवास ७. देवादिदेव ! सदाशिव ! ८. देहि तव पादभक्तिम् ९. दीनजनावन ! १०. एहि त्रिजगदीश ! ११. गानमूर्त् १२. गत मोहाश्रितपाला १३. गिरिराजसुतातनय १४. जगदानन्दकारक १५. जानकीरमण १६. जनकजासमेत १७. जय मङ्गळं नित्य शुभ मङ्गळ १८. जो जो राम १९. कलशवार्धिजाम् २०. क्षीरसागरविहार २१. महित प्रवृद्ध २२. मामव सततम् २३. मानस सञ्चर रे २४. मारवैरि २५. नादतनुं अनिशम् २६. नमो नमो राघवाय २७. निरवधि सुखद २८. पाहि पाहि दीनबन्धो २९. पाहि परम दयाळो ३०. पाहि रामदूत ३१. पाहि रामचन्द्र ३२. पालय श्री रघुवीर २१. परिपालय दाशरथे ३४. परिपालय माम् ३५. फणिपतिशायि ३६. रघुपते ३७. राम एव दैवतम् २१. रामं भजेहम् ३९. सामजवरगमन ४०. शम्भो महादेव ४१. शम्भो शिव शङ्कर गुरु ४२. सारस नेत्रापारगुण ४३. सीता कल्याण वैभोगमे ४४. शोभाने शोभाने ४५. श्री गणनाथं भजाम्यहम् ४६. श्री जनकतनये ४७. श्री नारद नादसरसीरुह ४६. श्री नारसिंह मां पाहि ४९. श्री रघुवराप्रमेय मामव ५०. श्री रघुवर दाशरथे ५१. श्री राम राम जग(दा)त्म राम ५२. सुजन जीवन ५३. सुन्दरतर देहम् ५४. वरलील गानलोल ५५. वरद नवनीताश ५६. वरशिखिवाहन ५७. वासुदेव वरगुण

१. भजरे भज मानस रामम्

(कृति) रागं - कन्नड (जन्य मेळं - २९), ताळं - मिश्र चापु पल्लवि । भजरे भज मानस रामं (भजरे) अनुपल्लवि । अजमुख शुकविनुतं शुभचरितं (भजरे) चरणम् । निर्मितलोकं निर्जितशोकं पालित मुनि जनमधुना नृपपाकं (भजरे) ॥ १॥ शङ्करमित्रं श्यामळगात्रं किङ्करजनगण तापत्रय तमोमित्रं (भजरे) ॥ २॥ भूसमशान्तं भूजाकान्तं वारमखिलदं त्यागराजहृद्भान्तं (भजरे) ॥ ३॥

२. भज रामं सततं मानस

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - हुसेनि (जन्य मेळं - २२), ताळं - आदि पल्लवि । भज रामं सततं मानस ! (भज) चरणम् । अमितशुभाकरं पाप - तिमिरविभाकरं मानस(भज) ॥ १॥ शतमुखनुतगीतं सकला- श्रितपारिजातं मानस (भज) ॥ २॥ पालितलोकगणं परमक- पालिविनुतसुगुणं मानस (भज) ॥ ३॥ सरोजवरनाभं यम- पुरारातिलाभं मानस (भज) ॥ ४॥ वरानन्दकन्दं नत- सुरादिमुनिवृन्दं मानस (भज) ॥ ५॥ कमनीयशरीरं धीरं मम जीवाधारं मानस (भज) ॥ ६॥ करधृतशरचापं रामं भरितगुणकलापं मानस (भज) ॥ ७॥ भवजलनिधिपोतं सारस- भवमुखनिजतातं मानस (भज) ॥ ८॥ वातात्मजसुलभं वर- सीतावल्लभं मानस मानस (भज) ॥ ९॥ राजरविनेत्रं त्यागराज- वरमित्रं मानस (भज) ॥ १०॥

३. वृन्दावन लोल

(कृति) रागं - तोडि (जन्य मेळं - ८), ताळं - रूपकं पल्लवि । वृन्दावनलोल ! गोविन्दारविन्दनयन ! (वृन्दावन) अनुपल्लवि । सुन्दराङ्ग ! धृतरथाङ्ग ! सुजनारितिमिरपतङ्ग ! (वृन्दावन) चरणम् । मामव श्रीरमणीमणि- मदनाश्रितमित्र ! रामदासदास त्यागराजनुतचरित्र ! (वृन्दावन)

४. दाशरथे दयाशरधे

रागं - कोकिलप्रिया (जन्य मेळं - ११), ताळं - देशादि पल्लवि । दाशरथे ! दयाशरधे ! (दाशरथे !) अनुपल्लवि । आशरहरण ! पराशरगेय ! कवीश ! सुहृदयनिवेश ! घृणाकर ! (दाशरथे !) चरणम् । सरसिजनाभ ! जलधरशोभ ! परिपालितेभ ! वरभक्तलाभ ! परिचरकीश ! पापविनाश ! तरणिसङ्काश ! त्यागराजेश ! (दाशरथे !)

५. देव राम राम

रागं - सौराष्ट्रं (जन्य मेळं - १७), ताळं - रूपकं पल्लवि । देव ! राम ! राम ! महादेव ! राम राघव ! (देव !) अनुपल्लवि । भावजारिरूप ! खेलभाव ! पावनावन ! महा (देव !) चरणम् । शङ्कर ! करुणाकरानिशं करधृतशर ! भक्त वशङ्कर ! दनुजाहव ! निश्शङ्क ! रसिक ! त्यागराज ! (देव !)

६. देव श्री तपस्तीर्थ पुर निवास

(लाल्गुडि पञ्चरत्नम्) रागं - मध्यमावति (जन्य मेळं - २२), ताळं - मिश्र चापु पल्लवि । देव ! श्री तपस्तीर्थपुरनिवास ! देहि भक्तिमधुना (देव ! श्री) अनु पल्लवि । पावन प्रवृद्ध श्रीमतिहृद्भवन ! सकल जगदवन ! श्री महा (देव ! श्री) चरणं १. पाशहस्त गणेश हरण ! पलाशनारि नुतेश ! वरद ! कुशेशयारि धराशरेभ मृगेश ! सप्तऋषीश ! देव ! (देव ! श्री) चरणं २. नीलगळ ! सुरजालनुत ! नतपाल ! गिरीश ! विशालफाल ! कृपालवाल ! सुशील ! गौरीलोल ! शिव ! मां पालयाद्भुत (देव ! श्री) चरणं ३. नागपूजित ! नागदनुज हरागमर्दन ! वागधिप विनुतागणितगुण ! रागमद दूराघहर ! श्री त्यागराज (देव ! श्री)

७. देवादिदेव ! सदाशिव !

(कृति) रागं - सिन्धुरामक्रिया (जन्य मेळं - १५), ताळं - देशादि पल्लवि । देवादिदेव ! सदाशिव ! दिननाथ ! सुधाकर दहन नयन ! (देवादिदेव !) अनुपल्लवि । देवेश पितामहमृग्य ! शमादिगुणाभरण ! गौरीरमण (देवादिदेव !) चरणम् । भव चन्द्रकलाधर ! नीलगळ ! भानुकोटिसङ्काश ! श्रीशनुत ! तव पादभक्तिं देहि दीनबन्धो ! दरहासवदन ! त्यागराजनुत (देवादिदेव !)

८. देहि तव पादभक्तिम्

(कृति) रागं - शहाना (जन्य मेळं - २८), ताळं - आदि पल्लवि । देहि तव पादभक्तिं वैदेहि । पतितपावनि ! मे सदा (देहि) अनु पल्लवि । ऐहिकामुष्मिकफलदे ! कमलासनानन्यज वर जननी ! (देहि) चरणं १. कलश वाराशि जनिते ! कनक भूषण लसिते ! कलशज गीत मुदिते ! काकुत्स्थराज सहिते ! (देहि) चरणं २. अखिलाण्डरूपिणि ! अळि कुलनिभवेणि ! मखसंरक्षणराणि ! मम भाग्यकारिणि ! (देहि) चरणं ३. शरणागतपालने शतमुखमददमने ! तरुणारुणाब्जनयने ! त्यागराज हृत्सदने ! (देहि)

९. दीनजनावन !

(दिव्यनामकीर्तनम्) रागं - भूपाळं (जन्य मेळं - ८), ताळं - आदि पल्लवि । दीनजनावन ! श्रीराम ! दानवहरण ! श्रीराम ! वीनविमान ! श्रीराम ! मीनशरीर !श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं १. निर्मलहृदय ! श्रीराम ! कार्मुकबाण ! श्रीराम ! शर्मफलप्रद श्रीराम ! कूर्मावतार ! श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं २. श्रीकरसुगुण ! श्रीराम ! श्रीकरलालित ! श्रीराम ! श्रीकरुणार्णव ! श्रीराम ! सूकररूप ! श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं ३. सरसिजनयन ! श्रीराम ! सुरपतिविनुत ! श्रीराम ! नरवरवेष ! श्रीराम ! नरहरिरूप ! श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं ४. कामितफलद ! श्रीराम ! पामरदूर ! श्रीराम ! सामजवरद ! श्रीराम ! वामनरूप ! श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं ५. अघतिमिरादित्य ! श्रीराम ! विगळितमोह ! श्रीराम ! रघुकुलतिलक ! श्रीराम ! भृगुसुतरूप ! श्रीराम !(दीनजनावन !) चरणं ६. कुशलवजनक ! श्रीराम ! कुशलदचतुर ! श्रीराम ! दशमुखमर्दन ! श्रीराम ! दशरथनन्दन ! श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं ७. कलिमलहरण ! श्रीराम ! जलजभवार्चित ! श्रीराम ! सललितवचन ! श्रीराम ! हलधररूप ! श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं ८. सिद्धजनप्रिय ! श्रीराम ! प्रसिद्धचरित्र ! श्रीराम ! बद्धसुवसन ! श्रीराम ! बुद्धावतार ! श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं ९. जयकरनाम ! श्रीराम ! विजयरथसारथे ! श्रीराम ! भयनाशन हरे ! श्रीराम ! हयमुखरूप ! श्रीराम ! (दीनजनावन !) चरणं १०. भागवतप्रिय ! श्रीराम ! आगममूल ! श्रीराम ! नागसुशयन ! श्रीराम ! त्यागराजार्चित ! श्रीराम ! (दीनजनावन !)

१०. एहि त्रिजगदीश !

(कृति) रागं - सारङ्ग (जन्य मेळं - ६५), ताळं - मिश्र चापु पल्लवि । एहि त्रिजगदीश ! शम्भो ! मां पाहि पञ्चनदीश । (एहि त्रिजगदीश !) अनुपल्लवि । वाहिनीशरिपुनुत ! शिव ! साम्ब ! देहि त्वदीयकराब्जावलम्बं (एहि त्रिजगदीश !) चरणं १. गङ्गाधर ! धीर ! निर्जररिपुपुङ्गवसंहार ! मङ्गळकर ! पुरभङ्ग ! विधृत- सुकुरङ्गाप्तहृदयाब्जभृङ्ग ! शुभाङ्ग ! (एहि त्रिजगदीश !) चरणं २. वारणाजिनचेल ! भवनीरधितारण ! सुरपाल ! क्रूरलोकाभ्रसमीरण ! शुभ्रशरीर ! मामकाघहर ! परात्पर ! (एहि त्रिजगदीश !) चरणं ३. राजशेखर ! करुणा-सागर ! नगराजात्मजा रमण ! राज राज ! परिपूजितपद! त्यागराज राज ! वृषराजाधिराज ! (एहि त्रिजगदीश !)

११. गानमूर्ते

(कृति) रागं - गानमूर्ति (जन्य मेळं - ३), ताळं - देशादि पल्लवि । गानमूर्ते ! श्रीकृष्ण! वेणुगानलोल ! त्रिभुवनपाल ! पाहि (गानमूर्ते !) अनुपल्लवि । मानिनीमणि श्रीरुक्मिणीमानसापहार ! मारजनक ! दिव्य- (गानमूर्ते !) चरणम् । नवनीतचोर ! नन्दसत्किशोर ! नरमित्रधीर ! नरसिंहशूर ! नवमेघतेज ! नगजासहज ! नरकान्तकाज ! नतत्यागराज ! (गानमूर्ते !)

१२. गत मोहाश्रितपाला

रागं - शङ्कराभरणं (जन्य मेळं - ?), ताळं - रूपकं (दिव्यनामकीर्तनम्) पल्लवि । गतमोहा-श्रितपालाद्भुत सीता-रमण ! चरणं १. भव सारसभव ! मानस- भवनामर विनुत ! (गतश्रितपाला) चरणं २. भवतारक ! सवपालन भवदाशर-हरण ! (गतमोहाश्रितपाला) चरणं ३. विनताजग-मन राघव मुनि पूजित चरण (गतमोहाश्रितपाला) चरणं ४. शत कोटि च-रित मानव मतभेदक दमन (गतमोहाश्रितपाला) चरणं ५. कर शोभित शर ! पाप तिमिर भास्कर ! सुगुण ! (गतमोहाश्रितपाला) चरणम् । ६. शरजानन ! करुणाकर ! वर वारण शरण (गतमोहाश्रितपाला) चरणम् । ७. नतमानस हितकर ! पालित त्यागराज (गतमोहाश्रितपाला)

१३. गिरिराजसुतातनय

(कृति) रागं - बङ्गळा (जन्य मेळं - २९), ताळं - देशादि पल्लवि । गिरिराजसुतातनय ! सदय ! (गिरिराजसुतातनय) अनुपल्लवि । सुरनाथ-मुखार्चित-पादयुग परिपालय मां इभराजमुख (गिरिराजसुतातनय) चरणं गणनाथ ! परात्पर ! शङ्करागम वारिनिधि रजनीकर ! फणिराज कङ्कण ! विघ्ननिवारण ! शाम्भव ! श्री त्यागराज नुत (गिरिराजसुतातनय)

१४. जगदानन्दकारक

(घनराग पञ्चरत्नकीर्तनं - १) रागं - नाट (जन्य मेळं - ३६), ताळं - आदि पल्लवि । जगदानन्दकारक ! जय जानकीप्राणनायक ! (जगदानन्दकारक) अनुपल्लवि । गगनाधिप सत्कुलज ! राजराजेश्वर सुगुणाकर ! सुरसेव्य ! भव्यदायक ! सदा सकल (जगदानन्दकारक) चरणं १. अमरतारक निचय कुमुदहित ! परिपूर्णानघ ! सुरसुर भूज ! दधिपयोधिवासहरण ! सुन्दरतरवदन सुधामयवचोवृन्द ! गोविन्द ! सानन्द ! मावराजराप्त शुभकरानेक ! (जगदानन्दकारक) चरणं २. निगम नीरजामृतजपोषकानिमिषवैरि वारिद समीरण ! खगतुरङ्ग ! सत्कवि हृदालयागणित वानराधिप नताङ्घ्रियुग ! (जगदानन्दकारक) चरणं ३. इन्द्रनीलमणि सन्निभापघन ! चन्द्रसूर्यनयनाप्रमेय ! वागीन्द्रजनक ! सकलेश ! शुभ्र नागेन्द्रशयन ! शमनवैरिसन्नुत ! (जगदानन्दकारक) चरणं ४. पादविजित मौनिशाप ! सवपरिपाल ! वरमन्त्र ग्रहणलोल ! परमशान्तचित्त ! जनकजाधिप ! सरोजभव वरदाखिल ! (जगदानन्दकारक) चरणं ५. सृष्टिस्थित्यन्तकार कामित कामित फलदासमान गात्र ! शचीपति नुताब्धि मदहरानुरा- गराग राजित कथासारहित ! (जगदानन्दकारक) चरणं ६. सज्जन मानसाब्धि सुधाकर ! कुसुमविमान ! सुरसारिपुकराब्जलालित चरणावगुणासुरगणमदहरण ! सनातनाजनुत ! (जगदानन्दकारक) चरणं ७. ओङ्कार पञ्जर कीर ! पुर- हर ! सरोजभवकेशवादिरूप ! वासवरिपुजनकान्तक ! कलाधरकलाधराप्त ! घृणाकर १ शरणागतजनपालन ! सुमनोरमण ! निर्विकार १ निगम सारतर ! (जगदानन्दकारक) चरणं ८. करधृतशरजालासुरमदा- पहरणावनीसुरसुरावन - कवीन बिलजमौनिकृतचरित्र सन्नुत ! श्री त्यागराजनुत ! (जगदानन्दकारक) चरणं ९. पुराणपुरुष ! नृवरात्मजाश्रित पराधीन ! खरविराधरावण- विरावणानघ पराशर मनो- हरा !विकृत ! त्यागराजसन्नुत ! (जगदानन्दकारक) चरणं १०. अगणितगुण ! कनकचेल ! साल- विदळनारुणाभ समानचरणा- पार महिमाद्भुत ! सुकविजन - हृत्सदन ! सुरमुनिगण विहित ! कलश नीरनिधिजारमण ! पापगज- नृसिंह ! वरत्यागराजादिनुत ! (जगदानन्दकारक)

१५. जानकीरमण

(कृति) रागं - शुद्धसीमन्तिनि (जन्य मेळं - ८), ताळं - आदि पल्लवि । जानकीरमण भक्तपारिजात ! पाहि सकललोकशरण ! अनुपल्लवि । गानलोल ! घनतमाल नील ! करुणालवाल सुगुणशील ! (जानकीरमण) चरणं रक्तनळिनदळ नयन ! नृपाल रमणीयानन मुकुर कपोल ! भक्तिहीनजन मदगज ! जाल ! पञ्चवदन त्यागराजपाल ! (जानकीरमण)

१६. जनकजासमेत

(कृति) रागं - असावेरि (जन्य मेळं - ८), ताळं - रूपकं पल्लवि । जनकजासमेत ! दुर्जनाग पुरुहूत ! (जनकजासमेत) अनु पल्लवि । सनकादि सुमुनिगीत ! सज्जनगण पारिजात ! (जनकजासमेत) चरणं १. देवदेव ! सकलजीवन भुवनेश ! भावज रिपु भाव सदन ! भव्यगुण मणिकोश ! (जनकजासमेत) चरणं २. जलजाप्तकुलाम्भोनिधि जलजहरपरेश ! जलजारुणचरणा सुर जलदाशुग श्रीश ! (जनकजासमेत) चरणं ३. श्यामसुन्दराङ्ग ! रङ्गशयन ! विगतमाय ! तामसजन हृदयदूर ! त्यागराजगेय ! (जनकजासमेत)

१७. जय मङ्गळं नित्य शुभ मङ्गळ

(उत्सवसम्प्रदाय कीर्तनम्) रागं - घण्टा (जन्य मेळं - ८), ताळं - खण्ड चापु पल्लवि । जय मङ्गळं नित्य शुभ मङ्गळं चरणं १. करुणारसाक्षाय कामारि विनुताय तरुणारुणाति सुन्दर पदाय निरुपमशरीराय निखिलागमचराय सुरविनुतचरिताय सुव्रताय (जय मङ्गळं नित्य शुभ मङ्गळं) चरणं २. कुन्दसम रदनाय कुम्भज सुगेयाय मन्दरागधराय माधवाय कन्दर्पजनकाय कामित सुफलदाय वृन्दारकाराति भीकराय (जय मङ्गळं नित्य शुभ मङ्गळं) चरणं ३. सर्वलोकहिताय साकेतसदनाय निर्विकाराय मानितगुणाय सार्वभौमाय पोषित त्यागराजाय निर्वाणफलदाय निर्मलाय (जय मङ्गळं नित्य शुभ मङ्गळं)

१८. जो जो राम

(उत्सव सम्प्रदाय़ कीर्तनम्) रागं - रीतिगौळ (जन्य मेळं - २२), ताळं - आदि पल्लवि । जो जो राम ! आनन्दघन ! (जो जो राम) चरणं १. जो जो दशरथबाल ! राम ! जो जो भूजालोल ! राम ! (जो जो राम) चरणं २. जो जो रघुकुलतिलक ! राम ! जो जो कुटिलतरालक ! राम ! (जो जो राम) चरणं ३. जो जो निर्गुणरूप ! राम ! जो जो सुगुणकलाप ! राम ! (जो जो राम) चरणं ४. जो जो रविशशिनयन ! राम ! जो जो फणिवरशयन ! राम ! (जो जो राम) चरणं ६. जो जो मृदुतरभाष ! राम ! जो जो मञ्जुळवेष ! राम ! (जो जो राम) चरणं ७. जो जो त्यागराजार्चित ! राम ! जो जो भक्तसमाज ! राम ! (जो जो राम)

१९. कलशवार्धिजाम्

(कृति) रागं - रत्नाङ्गि (जन्य मेळं - २), ताळं - आदि पल्लवि । कलशवार्धिजां सततं भजे कमललोचनां श्रीरमां मां (कलशवार्धिजां) अनुपल्लवि । कळभगामिनीं करिभिरावृतां कमलनाभहृत्कमलथितां (कलशवार्धिजां) चरणम् । कमनीय जय धन धान्य रूपां कनकादि धैर्यलक्ष्मी स्वरूपां कमलां महा सन्तान रूपां कमलालयां त्यागराज मोक्षप्रदां (कलशवार्धिजां)

२०. क्षीरसागरविहार

(उत्सव सम्प्रदाय कीर्तनम्) रागं - आनन्दभैरवि (जन्य मेळं - २०/२२), ताळं - खण्ड चापु पल्लवि । क्षीरसागरविहार ! अपरिमित घोरपातकविदार । क्रूरजनगण विदूर ! निगमसञ्चार ! सुन्दरशरीर ! (क्षीरसागरविहार) चरणं १. शतमखाहित विभङ्ग ! श्रीराम ! शमनरिपु सन्नुताङ्ग ! श्रितमानवान्तरङ्ग जनकजा श‍ृङ्गार जलजभृङ्ग ! (क्षीरसागरविहार) चरणं २. राजाधि राजवेष ! श्रीराम रमणीय कर सुभूष राजनुत ललितभाष ! श्री त्यागराजादि भक्तपोष ! (क्षीरसागरविहार)

२१. महित प्रवृद्ध

(लाल्गुडि पञ्चरत्नं) रागं - काम्म्भोजि (जन्य मेळं - २८), - तालं - तिश्र त्रुपुट पल्लवि । महित प्रवृद्ध श्रीमति ! गुह गणपति जननि ! अनुपल्लवि । पाहि वदनजित सुधाकरे ! श्रीकरे ! पाहि सुगुण रत्नाकरे (महित) चरणं १. देहि चरण भक्तिमखिल - देहिनि सदा शुभफलप्रदे ! हिमगिरितनये ! वैदेहीप सहोदरि (महित) चरणं २. वाहिनीश सन्नुते ! नवाहिभूषवल्लभे ! भवाहि नीलकण्ठि सिंहवाहिनि ! जननि ! (महित) चरणं ३. पार्थसन्नुत प्रिये ! पदार्थे अपुण्यदूरे कामितार्थफलदे ! श्रीतपस्तीर्थपुर निवासिनि ! (महित) चरणम् । ४. राजशेखरात्मभूविराजराजसन्नुते ! सरोजदळ निभाक्षि त्यागराज भाग्यदायकि (महित)

२२. मामव सततम्

(कृति) रागं - जगन्मोहिनि (जन्य मेळं - १७), ताळं - आदि पल्लवि । मामव सततं रघुनाथ ! (मामव सततं) अनुपल्लवि । श्रीमदिनान्वय सागरचन्द्र ! श्रितजनशुभफलद ! सुगुणसान्द्र ! (मामव सततं) चरणं भक्तिरहित शास्त् विदतिदूर ! पङ्कजदळनयन ! नृपकुमार ! (var पङ्कजभवविनुत) शक्ति तनय हृदालय ! रघुवीर ! (var हृदयमुन) शान्त निर्विकार ! युक्तवचन ! कनकाचलधीर ! उरगशयन ! मुनिजन परिवार ! त्यक्तकाममोह ! मदगम्भीर ! (var मदविकार) त्यागराज रिपु जलद समीर (मामव सततं)

२३. मानस सञ्चर रे

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - पुन्नागवराळि (जन्य मेळं - ८), ताळं - मिश्र चापु पल्लवि । मानस सञ्चर रे रामे ! मानस सञ्चर रे चरणं १. वरमुनि भक्तलोक चयार्ये ! परमपावन निर्जरवर्ये ! मुखजित भार्ये ! (मानस सञ्चर रे) चरणं २. स्वरजित घनरव माधुर्ये ! सुरवैरि निचयतमस्सूर्ये ! निरुपम शौर्ये ! (मानस सञ्चर रे) चरणं ३. विकसित सरसीरुह नेत्रे ! मकराङ्क कोटि सन्निभगात्रे ! कौशिकमित्रे ! (मानस सञ्चर रे) चरणं ४. शुकमुखविनुत सुचारित्रे ! अकळङ्क सीता सुकळत्रे ! करुणा पात्रे (मानस सञ्चर रे) चरणम् । ५. अगणित लोक गणाधारे ! नगवैरि रिपु जलदसमीरे ! दुर्जनदूरे ! (मानस सञ्चर रे) चरणं ६. विगळितमद हृदयागारे ! निगमागम सञ्चारे ! हरिपरिवारे ! (मानस सञ्चर रे) चरण ७. कमलासन नुत गुणग्रामे ! कमलारि शेखर प्रियरामे ! वारिदश्यामे ! (मानस सञ्चर रे) चरणं ८. कमला हृद्कुमुद सोमे (var हृदयकुमुदे) अमलचित्त न रिपुभीमे ! गोपिकाकामे ! (मानस सञ्चर रे) चरणं ९. वागीशेन्द्र रुद्राधीशे ! रागलोभमद विनाशे ! सकलाधीशे ! (मानस सञ्चर रे) चरणं १०. राजराज पूजित रमेशे ! त्यागराज हृदय निवेशे ! साकेत पुरीशे ! (मानस सञ्चर रे)

२४. मारवैरि

(कृति) रागं - नासिकाभूषणि (जन्य मेळं - ७०), ताळं - रूपकं पल्लवि । मारवैरि रमणी ! मञ्जुभाषिणी ! (मारवैरि) अनुपल्लवि । क्रूरदानवेभ वारणारि ! गौरी ! (मारवैरि) चरणं कामबन्धवारण निष्- (var कर्मबन्ध) काम चित्तवरदे ! धर्मवर्धनि ! सदा वदनहासे ! (var धर्मसंवर्धनि) त्यागराज शुभफलदे ! (मारवैरि)

२५. नादतनुं अनिशम्

(कृति) रागं - चित्तरञ्जनि (जन्य मेळं - १९/२२), ताळं - आदि पल्लवि । नादतनुमनिशं शङ्करं नमामि मे मनसा शिरसा (नादतनुं) अनु पल्लवि । मोदकर निगमोत्तम सामवेदसारं वारं वारं (नादतनुं) चरणं सद्योजातादि पञ्चवक्त्रज स-रि-ग-म-प-ध-नि वर सप्त-स्वर विद्यालोलं विदळित कालं विमलहृदय त्यागराजपालं (नादतनुं)

२६. नमो नमो राघवाय

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - देश्य तोडि (जन्य मेळं - ८), ताळं रूपकं पल्लवि । नमो नमो राघवाय अनिशं नमो नमो राघवाय अनिशं चरणं १. शुकनुताय दीनबन्धवे सकललोक दयासिन्धवे (नमो नमो राघवाय) चरणं २. श्रितदुरित तमो बहुरवये सतत पालिताद्भुत कवये (नमो नमो राघवाय) चरणं ३. निजसेवक कल्पकतरवे अजरुद्राद्यमर सुगुरवे (नमो नमो राघवाय) चरणं ४. दीनमानव गणपतये दानवान्तकाय सुमतये (नमो नमो राघवाय) चरणं ५. आयुरारोग्य दायिने वायुभोजि भोगिशायिने (नमो नमो राघवाय) चरणं ६. नूतन नवनीतभक्षिणे भूतलादि सर्वसाक्षिणे (नमो नमो राघवाय) चरणं ७. वर गज कर तुलितबाहवे शरजित दानव सुबाहवे (नमो नमो राघवाय) चरणं ८. नागराज पालनाय त्यागराज सेविताय (नमो नमो राघवाय)

२७. निरवधि सुखद

(कृति) रागं - रविचन्द्रिक (जन्य मेळं - २८), ताळं - आदि पल्लवि । निरवधि सुखद ! निर्मल रूप ! निर्जित मुनि शाप ! (निरवधि सुखद) अनुपल्लवि । शरधि बन्धन ! नत सङ्क्रन्दन ! शङ्करादि गीयमान ! साधुमानस सुसदन ! (निरवधि सुखद) चरनं मामव मरकत मणिनिभदेह ! श्रीमणिलोल ! श्रितजनपाल ! भीमपराक्रम ! भीमकरार्चित ! तामस राजस मानव दूर ! त्यागराज विनुतचरण ! (निरवधि सुखद)

२८. पाहि पाहि दीनबन्धो

(दिब्यनाम कीर्तनम्) रागं - सौराष्ट्रं (जन्य मेळं - १७), ताळं - खाण्ड चा पल्लवि । पाहि पाहि दीनबन्धो ! मां पाहि परानन्दसिन्धो ! (पाहि पाहि) चरणं १. तारकासुर वैरिनुत ! राम ! तारक शुभकरचरित ! (पाहि पाहि) चरणं २. ब्रह्मरुद्रादि सभेशा ! रीभ सिंहानन ! जित भेश ! (पाहि पाहि) चरणं ३. शक्रारिजनक संहरण ! शङ्ख चक्रादि धराश्रित चरण ! (पाहि पाहि) चरणं ४. राघवान्वय सुप्रदीप ! सुक राघवन कुठार रूप ! (पाहि पाहि) चरणं ५. शर शरजगदाधार (var शरदाधारा) अखिला शर शरदाशुग धीर ! (पाहि पाहि) चरणं ६. कुवलयदळ समनेत्र ! पालित कुवलय ! दळितामित्र ! (पाहि पाहि) चरणं ७. कमलाहित ! गुणभरित ! राम ! कमलाहितधर विनुत ! (पाहि पाहि) चरणं ८. त्यागराजनुत चरण ! नि- त्यागराज धर ! सुगुण ! (पाहि पाहि)

२९. पाहि परम दयाळो

(कृति) रागं - कापि (जन्य मेळं - २२), ताळं - आदि पल्लवि । पाहि परमदयाळो ! हरे ! मां (पाहि परमदयाळो) चरणं १. सुन्दरानन ! मुकुन्द ! राघव ! पुरन्दरादिनुत ! मन्दरागधर ! (पाहि परमदयाळो) चरणं २ । पङ्कजाप्त हरिणाङ्कनयन श्रीदाङ्क ! सुगुण मकराङ्कजनक ! मां (पाहि परमदयाळो) चरणं ३. क्रूरमानव विदार भव्यकर नीरदाभ सुशरीर मारमण (पाहि परमदयाळो) चरणं ४. निर्विकारगुण ! सर्वरूपधर ! पूर्वदेवमदगर्वभञ्जन ! (पाहि परमदयाळो) चरणं ५. पूर्णरूप ! कलशार्णवस्थित ! सुपर्णवाहन ! सुवर्णचेल ! मां (पाहि परमदयाळो) चरणं ६. रक्ष मामनिशमक्षरामृत रसाक्ष ! निर्जर सुपक्ष ! चापधर ! (पाहि परमदयाळो) चरणं ७. रङ्गनायक ! शुभाङ्ग ! सूर्यकुल - पुङ्गवारिमदभङ्ग ! सर्वदा (पाहि परमदयाळो) चरणं ८. नागशयन ! भवरोगनाश ! कृपारागदे वरद ! त्यागराजनुत ! (पाहि परमदयाळो)

३०. पाहि रामदूत

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - वसन्तवराळी (जन्य मेळं - ४०), ताळं ; रूपकं पल्लवि । पाहि रामदूत जगत्-प्राण कुमार मां (पाहि रामदूत) अनुपल्लवि । वाहिनीश तरण ! दश- वदन सूनु तनुहरण ! (पाहि रामदूत) चरणं १. घोरासुर वारान्निधि कुम्भतनय कृतकार्य ! पारिजात तरुनिवास पवनतुल्य वेग ! (पाहि रामदूत) चरणं २. पादविजित दुष्टग्रह ! पतितलोक पावन ! वेदशास्त्रनिपुणवर्य ! विमलचित्त ! सततं मां (पाहि रामदूत) चरणं ३. तरुणारुण वदनाब्ज ! तपनकोटि सङ्काश ! करधृत रघुवर सुचरण ! कलिमलाभ्र गन्धवाह ! (पाहि रामदूत) चरणं ४. करुणारस परिपूर्ण ! काञ्चनाद्रि समदेह ! परम भागवतवरेण्य !वरद ! त्यागराज विनुत ! (पाहि रामदूत)

३१. पाहि रामचन्द्र

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - शङ्कराभरणं (जन्य मेळं - २९), ताळं - आदि पल्लवि । पाहि रामचन्द्र ! पालित सुरेन्द्र ! परम पावन ! सद्गुणसान्द्र ! (पाहि रामचन्द्र) चरणं १. नीरदनील ! मुनीन्द्र हृदय ! नारद सेवित ! सारस नयन ! (पाहि रामचन्द्र) चरणं २. श्रीकर रूप ! सुधाकर वदन ! शोकनिवारण ! सुन्दररदन ! (पाहि रामचन्द्र) चरणं ३. निर्मलरूप ! निन्दित मदन ! शर्मद सकलेशार्णव सदन ! (पाहि रामचन्द्र) चरणं ४. राजराजनुत ! राघव ! त्यागराज हृदालय ! रक्षितनाग ! (पाहि रामचन्द्र)

३२. पालय श्री रघुवीर

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - देवगान्धारि (जन्य मेळं - २९), ताळं - आदि पल्लवि । पालय श्री रघुवीर ! सुकृपालय राजकुमार ! मां (पालय श्री रघुवीर) चरणं १. ताराधीश वदन ! राम तारादीश दमन ! मां (पालय श्री रघुवीर) चरणं २. हिमकर कोटि निभाङ्ग ! एहि मकरहरण ! निस्सङ्ग ! मां (पालय श्री रघुवीर) चरणं ३. राक्षस जनगण दूर ! मकराक्ष समरहर शूर ! मां (पालय श्री रघुवीर) चरणं ४. श्री दशरथकुलशरण ! राम ! श्रीद शरधिमदहरण ! मां (पालय श्री रघुवीर) चरणं ५. कुमनो जनगणभीम ! राम ! सुमनो वारिधि सोम ! मां (पालय श्री रघुवीर) चरणं ६. जयविजयाघ विराम ! रविज यम लालित नाम ! मां (पालय श्री रघुवीर) चरणं ८. त्यागराजनुत चरण ! नित्याग राजधर ! सुगुण ! मां (पालय श्री रघुवीर)

२१. परिपालय दाशरथे

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - शङ्कराभरणं (जन्य मेळं - २९), - तालं - मिश्र चापु पल्लवि । परिपालय दाशरथे ! राम ! मां परिपालय दाशरथे ! (परिपालय दाशरथे) चरणं १. कपट नाटक सूत्रधार ! कनक पटावृत ! लोकाधार ! मां (परिपालय दाशरथे) चरणं २. अपरिमितानन्दबोध ! राम ! अपहृत श्रित भव बाध ! मां (परिपालय दाशरथे) चरणं ३. मारकोटि निभदेह ! सुकुमार पालित वैदेह ! मां (परिपालय दाशरथे) चरणं ४. शरजिताशर सर्वस्व ! राम ! शरणागताप्त सर्वस्व ! मां (परिपालय दाशरथे) चरणं ५. पामर जनगणदूर ! भू- पामर निचयाधार ! मां (परिपालय दाशरथे) चरणं ६. पवनज धृतपाद ! कमल हृत्ता- प वनकुठार विनुत ! मां (परिपालय दाशरथे) चरणं ७. राजाधि राजवेष ! त्यागराज पूजित ! मृदुभाष ! मां (परिपालय दाशरथे)

३४. परिपालय माम्

(कृति) रागं दर्बार् (जन्य मेळं - २२), ताळं - मिश्र चापु पल्लवि । परिपालय मां कोदण्डपाणे ! पावनाश्रित चिन्तामणे ! (परिपालय मां) अनुपल्लवि । सरसिज भवनुत चरण सरोज ! साकेत सदन ! दशरथ तनूज ! (परिपालय मां) चरणं १. शेषाधिप वर षण वाग्विशेषकृत नामघोष जनित संतोष ! रविजसम्भाषण ! नतजन - पोषण ! शुभकरवेष ! निर्दोष ! (परिपालय मां) चरणं २. सत्यसन्ध वर भृत्य पालकादित्य कुलोत्तम ! सत्यजनावन ! अत्यन्त सुन्दर ! नृत्यजनप्रिय ! स्तुत्य सुचारित्र ! नित्योत्सवरूप ! (परिपालय मां) चरणं ३. सागर मददमन! नागारिनुत चरण ! गणपति हृदयागार ! पालन - जागरूक शरणागत वत्सल ! त्यागराजनुत !नागारितुरग ! (परिपालय मां)

३५. फणिपतिशायि

(कृति) राघं - झङ्कारध्वनि (जन्य मेळं - १९), ताळं - आदि पल्लवि । फणिपतिशायि मां पातु पालिताब्धिपायि (फणिपतिशायि) अनुपल्लवि । मणिमयमकुट विराजमानो मन्मथ कोटि समानो (फणिपतिशायि) (var कोटि को) चरणं गजवरगमनः कमनीयाननः (var भजित कुवसन पङ्कजवदन) सुजन गणावनः सुन्दररदनः (var सुन्दर वदनः) गजमुख विनुतः करुणाकरः शरज नयनः त्यागराज हृत्सदनः (फणिपतिशायि)

३६. रघुपते

(कृति) रागं - सहान (जन्य मेळं - २८), ताळं - रूपकं पल्लवि । रघुपते ! राम ! राक्षसभीम! (रघुपते) अनुपल्लवि । भृगुसुतमदहरण ! मुनि वृन्द वन्दितचरण ! (रघुपते) चरणं १. सरसीरुहनयन ! सज्जनहृदय निकेतन ! धरणीधरधीर !सीता मनोह र! निरवधि सुखदाप्रमेय ! निरुपम ! नारदसुगेय ! करधृतशरजाल ! नीलघनवर्णाऽमरपाल !(रघुपते) चरणं २. तरुणारुणनिभचरण ! तरणिवंश विभूषण ! वरुणालय मद दमन ! वारणावन ! करुणाकर ! गिरीश चाप खण्डन ! निर्जित ताप ! परिपूर्णावतार ! परभामिनीदूर (रघुपते) चरणं ३. हरिहय पङ्कज भवनुत ! पुरवैरि पराशरहित ! नरवरवेषसुगेय ! तारक नामधेय ! स्वरजित घनरव परेश ! शतभास्कर सङ्काश परिपालित त्यागराज ! पाहि भक्तसमाज ! (रघुपते)

३७. राम एव दैवतम्

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - बलहंस (जन्य मेळं - २८), ताळं - रूपकं पल्लवि । राम एव दैवतं रघुकुलतिलको मे (राम एव दैवतं) चरणं १. विगतकाम मोहमदो विमलहृदय शुभफलदो (राम एव दैवतं) चरणं २. जित गौतम कृत शापो नत वरद सीतापो (राम एव दैवतं) चरणं ३. भक्त चित्त ताप हरो भावुक दान चतुरो (राम एव दैवतं) चरणं ४. सुर तारक गणचन्द्रो मुर नरकेभ मृगेन्द्रो (राम एव दैवतं) चरणं ५. हरि पद्मज शर्वेशो हरिदश्व सुसङ्काशो (राम एव दैवतं) चरणं ६. त्यागराज हृत्सदनो नागराज वरशयनो (राम एव दैवतं)

२१. रामं भजेहम्

(कृति) रागं - सावेरि (जन्य मेळं - १५), ताळं आदि पल्लवि । रामं भजेहं सदा (रामं भजेहं) अनुपल्लवि । श्यामं सकल सुजनहृदय जलधि- (var रामं) सोमं जनकसुताभि- (रामं भजेहं) चरणं १. सुन्दरमुखमरविन्दनयनमघ - वृन्द पर्वत पुरन्दरमनघ सनन्दन नुतमनन्दजलधिमहि- वृन्द सुभूषण वन्दितचरितं (रामं भजेहं) चरणं २. धीरं सुरपरिवारं भुवना- धारं सुगुणाकारं समलं- कारं दुर्जनदूरं श्री रघु- वीरं मे हृदि वारं वारं (रामं भजेहं) चरणं ३. राजं नतसुरराजं स्तुतगज - राजं श्रुतिविनुताजं सुतरति - राजं तुरग विराजं सुजनस- माजं त्यागराज राजं (रामं भजेहं)

३९. सामजवरगमन

(कृति) रागं - हिन्दोळं (जन्य मेळं - २०), ताळं - आदि पल्लवि । सामज वर गमन ! साधु हृत्- सारसाब्जपाल ! कालातीत विख्यात ! (सामजवरगमन) अनुपल्लवि । साम निगमज सुधामय गानविचक्षण - गुणशील ! दयालवाल ! मां पालय (सामजवरगमन) चरणं वेदशिरो मातृज सप्तस्वर - नादाचलदीप स्वीकृत - यादवकुल मुरळीवादन वि- नोद मोहनकर त्यागराज वन्दनीय (सामजवरगमन)

४०. शम्भो महादेव

(कोवूर् पञ्चरत्नम्) रागं - पन्तुवराळी (जन्य मेळं - ५१), ताळं - रूपकं पल्लवि । शम्भो ! महादेव ! शङ्कर ! गिरिजारमण ! (शम्भो महादेव) अनुपल्लवि । शम्भो ! महादेव ! शरणागतजन रक्षक ! अम्भोरुहलोचन ! पदाम्बुज भक्तिं देहि (शम्भो महादेव) चरणं परमदयाकर ! मृगधर ! हर ! गङ्गाधर ! धरणी- धर भूषण ! त्यागराज वर हृदय निवेश ! सुरवृन्दकिरीटमणि वर नीराजितपद गो- पुरवास सुन्दरेश! गिरीश ! परात्पर ! भव ! हर ! (शम्भो महादेव)

४१. शम्भो शिव शङ्कर गुरु

(कृति) रागं - शङ्कराभरणं (जन्य मेळं - २९), ताळं - रूपकं पल्लवि । शम्भो ! शिव शङ्कर ! गुरु ! अम्भोरुह नयन ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु) चरणं १. धरणीधर ! वरभूषण ! सुरसेवित चरण ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु) चरणं २. तरुणारुणकिरणाभ सु- चरणासुर हरण ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु) चरणं ३. कमनीय ! निगम सन्नुत ! हिमगिरिजारमण ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु) चरणं ४. शमनान्तक ! विमलाङ्ग ! प- रम कारुण्यनिधे ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु) चरणं ५. समलङ्कृत कमलाहित ! कमलासुत हरण ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु) चरणं ६. नतपोषण ! हितभाषण ! धृत चारु कुरङ्ग ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु) चरणं ७. मतभेद पतित मानव - मद सन्तत भङ्ग ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु) चरणां ८. सुतपोधन ! हितकर ! पा- लित त्यागराज ! (शम्भो शिव शङ्कर गुरु)

४२. सारस नेत्रापारगुण

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - शङ्कराभरणं (जन्य मेळं - २९), ताळं - आदि पल्लवि । सारसनेत्रापारगुण ! सामजशिक्षगोद्धरण (सारसनेत्रापारगुण) चरणं पापगणाभ्र समीरण ! पामर- पालित ! पावन नामचण ! तापस मानस सारस सुभ्रम- रानघ ! राघव ! मारमण ! (तिस्र गति) योगिवन्द्य! पाहि हे सागरार्ति हरण ! रागलोभ दूर ! श्री त्यागराज पोषण ! (सारस नेत्रापारगुण)

४३. सीता कल्याण वैभोगमे

(कृति) रागं - कुरञ्जि (जन्य मेळं - २९)/ शङ्कराभरणं (जन्य मेळं २९), ताळं - खण्ड चापु पल्लवि । सीता कल्याण वैभोगमे ! राम कल्याण वैभोगमे ! (सीता कल्याण वैभोगमे) चरणं १. पवनज स्तुतित्र ! पावनचरित्र ! रविसोमवरनेत्र! रमणीयगात्र! (सीता कल्याण वैभोगमे) चरणं २. भक्तजन परिपाल ! भरितशरजाल ! भुक्ति मुक्तिद लील ! भूदेव पाल ! (सीता कल्याण वैभोगमे) चरणं ३. पामरासुर भीम ! परिपूर्णकाम ! श्याम ! जगदभिराम ! साकेतधाम ! (सीता कल्याण वैभोगमे) चरणं ४. सर्वलोकाधार ! समरैक वीर ! गर्वमानव दूर ! कनकागधीर ! (सीता कल्याण वैभोगमे) चरणम् । ५. निगमागम विहार ! निरुपम शरीर ! नगधराघ विदार ! नतलोकाधार ! (सीता कल्याण वैभोगमे) चरणं ६. परमेश नुतगीत ! भवजलधिपोत ! तरणिकुलसञ्जात ! त्यागराज नुत ! (सीता कल्याण वैभोगमे)

४४. शोभाने शोभाने

(उत्सव सम्प्रदाय कीर्तनम्) रागं - कामवर्धनि (पन्तुवराळि) (जन्य मेळं - ५१) - ताआळं - रूपकं पल्लवि । शोभाने शोभाने चरणं १. वदनद्युतिजितसोम ! वसुधा मानस काम ! मदमानवगणभीम ! मां पाहि श्रीराम ! (शोभाने) चरणं २. जनकसुता हृद्रमण ! जमदग्निज मदहरण ! प्रणताघानल वरुण ! पाहि मां मुनिशरण ! (शोभाने) चरणं ३. विगळित मोहपाश ! विधुकोटि सङ्काश ! भगवन् सकलाधीश ! पाहि पापविनाश ! (शोभाने) चरणं ४. वर त्यागराजनुत ! वारिजसम्भव तात ! परमकल्याणयुत ! पाहि मां शुभचरित ! (शोभाने)

४५. श्री गणनाथं भजाम्यहम्

(कृति) रागं - कनकाङ्गि (जन्य मेळं - १), ताळं; आदि पल्लवि । श्रीगणनाथं भजाम्यहं श्रीकरं चिन्तितार्थ फलदं (श्री गणनाथं) अनुपल्लवि । श्रीगुरुगुहाग्रजं अग्रपूज्यं श्रीकण्ठात्मजं श्रितसाम्राज्यं (श्री गणनाथं) चरणं रञ्जित नाटक रङ्गतोषणं शिञ्जित वर मणिमय भूषणं आञ्जनेयावतारं सुभाषणं कुञ्जरमुखं त्यागराजपोषणं (श्री गणनाथं)

४६. श्री जनकतनये

(कृति) रागं - कळकण्ठि (जन्य मेळं - १३), ताळं - आदि पल्लवि । श्री जनकतनये ! श्रितकमलालये ! (श्री जनकतनये) अनुपल्लवि । राजन्नवमणिभूषणे ! श्री रघुरामसति ! सततं मामव (श्री जनकतनये) चरणं शतवदनाद्याशर जलधरानिले ! नतमानव मानस सत्सदने ! शतमखकिरीटलसन्मणिगणनीरा- जितचरणे ! त्यागराजार्चिते ! (श्री जनकतनये)

४७. श्री नारद नादसरसीरुह

(कृति) रागं - कानड (जन्य मेळं - २२), ताळं रूपकं पल्लवि । श्री नारद ! नादसरसीरुह भृङ्ग ! शुभाङ्ग ! (श्री नारद) अनु पल्लवि । दीनमानरक्षक ! जगदीश ! भेश ! सङ्काश ! (श्री नारद) चरणं वेदजनित वरवीणावादन तत्त्वज्ञ ! खेदहर त्रितापरहित ! खेचर विनुत ! यादवकुलजाप्त! सदा मोद हृदय ! मुनिवर्य श्रीद त्यागराजविनुत श्रीकर ! मां पालय (श्री नारद)

४६. श्री नारसिंह मां पाहि

(कृति) रागं - फलमञ्जरि (जन्य मेळं - २८), ताळं - देशादि पल्लवि । श्री नारसिंह ! मां पाहि क्षीराब्धिकन्यका रमण ! (श्री नारसिंह) अनुपल्लवि । दीनार्ति निवारण ! भव्यगुण ! दितितनय तिमिरसूर्य ! त्रिनेत्र ! (श्री नारसिंह) चरणम् । प्रह्लाद पराशर नारद हृत्- पङ्केरुह नीरज बन्धो ! आह्लादकर ! अशुभ रोगसं- हार वरद त्यागराजादि विनुत (श्री नारसिंह) (var भवरोग संहा)

४९. श्री रघुवराप्रमेय मामव

(कृति) रागं - काम्भोजि (जन्य मेळं - २८), ताळं - आदि पल्लवि । श्री रघुराप्रमेय ! मामव (श्री रघुवराप्रमेय) अनुपल्लवि । श्री रघुकुल जलनिधि सोम ! श्रीराम ! पालय (श्री रघुवराप्रमेय) चरणं १. सारस हितकुलाब्ज भृङ्ग ! सङ्गीत लोल ! (श्री रघुवराप्रमेय) चरणं २. विरोचन कुलेश्वर ! स्वरलयादि- मूर्छनोल्लसित नारद विनुत ! (श्री रघुवराप्रमेय) चरणं ३. श्री भास्कर कुलाद्रि दीप ! श्री भागवत विनुत सुचरण ! (श्री रघुवराप्रमेय) चरणं ४. सीतानाथ ! त्यागराज नु- तानिल सुताप्त ! सुगुणाभरण ! (श्री रघुवराप्रमेय)

५०. श्री रघुवर दाशरथे

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - शङ्कराभरणं (जन्य मेळं - २९), ताळं - रूपकं पल्लवि । श्री रघुवर ! दाशरथे! राम ! (श्री रघुवर) चरणं १. वन्दित सुर मुनि वृन्द ! परात्पर ! मन्दरधर ! श्री सुन्दर राम ! (श्री रघुवर) चरणं २. श्रीकर ! कोटि विभाकर भास ! सु- धाकर वदन ! घृणाकर ! राम ! (श्री रघुवर) चरणं ३. सारात्सार ! पुरारिनुताघ वि- दारण ! श्रीरघुवीर ! हरे राम ! (श्री रघुवर) चरणं ४. पालित सुजन ! विशालनयन ! गो- पाल ! विधृत शरजाल ! हरे राम ! (श्री रघुवर) चरणं ५. अगणितगुणगण ! विगळितमोह ! वि- हगराज वरतुरग ! श्री राम ! (श्री रघुवर) चरणं ६. कायजजनक ! विनायकनुत ! वर- दायक ! श्री रघुनायक ! राम ! (श्री रघुवर) चरणं ७. भावजदमन विभावित दनुज- भाव ! महानुभाव ! हरे राम ! (श्री रघुवर) चरणं ८. सनकादि विनुत ! कनकाम्बरधर ! इनकुल तिलक !जनकसुता राम! (श्री रघुवर) चरणं ९. राक्षसगणमद शिक्षक ! देवा- ध्यक्ष ! सारसदळाक्ष! हरे राम ! (श्री रघुवर) चरणं १०. शङ्करसख ! निश्शङ्क ! मुख जित श- शाङ्क ! सुगुण ! सीताङ्क ! हरे राम ! (श्री रघुवर) चरणं ११. राजानल दिनराज सुनयन वि- राजित त्यागराजनुत ! राम ! (श्री रघुवर)

५१. श्री राम राम जग(दा)त्म राम

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - पूर्णचन्द्रिक (जन्य मेळं - २९), ताळं; खण्ड चापु पल्लवि । श्री राम राम! जगदात्म राम ! श्री राम ! रघुराम ! पाहि परमात्म ! (श्री राम राम) चरणं १. ज्योतिर्मयाखण्ड रूप राम ! भूतेश विनुतापहृत भक्तताप ! (श्री राम राम) चरणं २. सर्वग्रहाधार भूत राम ! गीर्वाण मुनिवन्द्य सुजनेष्ट दात ! (श्री राम राम) चरणं ३. योगिजन हृदयाब्ज मित्र राम ! भोगिशायि ! घृणारसपूर्णनेत्र ! (श्री राम राम) चरणं ४. श्री दान्त शान्त निर्वाणफलद ! वेदान्त वेद्यावनीसुर त्राण ! (श्री राम राम) चरणं ५. त्वां विना नान्यत्र जाने राम ! त्वां विना को गतिर्जानकी जाने ! (श्री राम राम) चरणं ६. धीर ! भवसागरोत्तरण ! राम ! सारतर ! श्री त्यागराजनुत चरण ! (श्री राम राम)

५२. सुजन जीवन

(कृति) रागं - कमास् (जन्य मेळं - २८), ताळं - रूपकं पल्लवि । सुजन जीवन ! राम ! सुगुण भूषण ! राम ! (सुजन जीवन) अनु पल्लवि । भुजग भूषणार्चित बुधजनावनात्मज वन्दित ! श्रित चन्दन ! दशतुरङ्ग ! मामव (सुजन जीवन) var अज वन्दित? चरणं चारुनेत्र! श्रीकळत्र ! श्रीरम्यगात्र ! तारकनाम ! सुचरित्र ! दशरथपुत्र ! तारकाधिपानन ! धर्मपालक ! तारय रघुवर ! निर्मल त्यागराज सन्नुत ! (सुजन जीवन)

५३. सुन्दरतर देहम्

(कृति) रागं - कामवर्धनि/पन्तुवराळी (जन्य मेळं; ५१), ताळं - आदि पल्लवि । सुन्दरतर देहं वन्देऽहं रामं (सुन्दरतर देहं) अनुपल्लवि । कुन्दरदनमाप्त कुमुदशशाङ्कं कन्दर्प शतकोटि कान्तिमति निष्कळङ्कं (सुन्दरतर देहं) चरणं १. पतितजन पावनं परिपालित भुवनं श्रुतिनिकर सदनं शुभकर वदनं यतिवर जीवनं इभराज पालनं दितिजमद दमनं दीनजनावनं (सुन्दरतर देहं) चरणं २. नवदूर्वदळ नीलं नन्दितामर जालं अवनतसुर पालं अद्भुत लीलं भवभयहरण कालं भक्तजन वत्सलं शिवमद्वैतममलं श्रीमत्कनकाभ चेलं (सुन्दरतर देहं) चरणं ३. आगम सञ्चारं अखिल लोकाधारं वागधिप कुमारं वर वीर वीरं रागादि संहारं राघमुदारं त्यागराज हृत्सञ्चारं कारुण्य पारावारं (सुन्दरतर देहं)

५४. वरलील गानलोल

(दिव्यनाम कीर्तनम्) रागं - शङ्कराभरणं (जन्य मेळं - २९), ताळं - रूपकं (तिश्रलघु) (var रूपकं) पल्लवि । वरलील ! गानलोल ! सुरपाल ! सुगुणजाल ! भरित नीलगळ हृदालय ! श्रुतिमूल ! सुकरुणालवाल ! पालयाशु मां (वरलील गानलोल) चरणं १. सुरवन्दिताप्तवृन्द ! वरमन्दरधर ! सुन्दरकर ! कुन्दरदन !इन्दुमुख ! सनन्दननुत ! नन्द नन्दनेन्दिरावर ! (वरलील गानलोल) चरणं २. मुनिचिन्तनीय स्वान्त ! नरकान्तक ! निगमान्तचर सुकान्त ! कुशलवान्तरहितदान्त ! कुजवसन्त ! सन्ततान्तक स्तुत ! (वरलील गानलोल) चरणं ३. वरभूष !वंशभूष ! नतपोषण ! मृदुभाषण ! रिपुभीषण ! नरवेष ! नगपोषण ! वरशेषभूष !तोषितानघ ! (वरलील गानलोल) चरणं ४. सुकवीश हृन्निवेश जगदीश ! कुभवपाशरहित ! श्रीश ! सुरगणेश ! हितजलेशशयन ! केशवाशमीश दुर्लभ ! (वरलील गानलोल) चरणं ५. रणधीर ! सर्वसार ! सुकुमार ! बुधविहार ! दनुजनीरधर समीरण ! करुणारसपरिपूर्ण ! जारचोर पाहि मां (वरलील गानलोल) चरण्ं ६. नररक्षक ! नीरजाक्ष ! वरराक्षसमद शिक्षक ! सुरयक्ष ! सनक ऋक्षपति नुताक्षहरण पक्ष ! दक्षशिक्षक प्रिय ! (वरलील गानलोल) चरणं ७. रघुराज ! त्यागराज नुत ! राज दिवस राज नयन! भोज गदवनाज ! जनकराजसुता- विराजराज ! राजपूजित ! (वरलील गानलोल)

५५. वरद नवनीताश

(कृति) रागं - रागपञ्चमं (जन्य मेळं - २८), ताळं - मिश्र चापु पल्लवि । वरद ! नवनीताश ! पाहि वर दानव मदनाश एहि (वरद नवनीताश) अनु पल्लवि । शरदाभ करविधृत शराशरदाशुग सुमशरदाशरहित ! (वरद नवनीताश) चरणं द्विरदाद्भुतगमन ! पुरदहन नुत ! स्फुरदाभरणाजरावनपर ! गरदाशन तुरगरथ ! द्युतिजित - वरदास जनाग्रेसर त्यागराज (वरद नवनीताश)

५६. वरशिखिवाहन

(कृति) रागं - सुप्रदीपं (जन्य मेळं - १७), ताळं - आदि पल्लवि । वरशिखिवाहन ! वारिजलोचन ! कुरु शं तनुजित कुसुमशरायुत ! (वरशिखिवाहन) अनुपल्लवि । शरजभवाम्बुद वाहनादि सुरनुतपाद ! सुगुणकुमार ! (वरशिखिवाहन) चरणम् । तारक शूरपद्मासुर तूल- दहन ! भूधरसुतानन्दन ! धीर ! श्री रघुवीर भागिनेयाप्त उदार (var मन्दा) घृणाकर ! त्यागराज नुत (वरशिखिवाहन)

५७. वासुदेव वरगुण

(कृति) रागं - बिलहरि (जन्य मेळं - २९), ताळं - तिश्र एकं पल्लवि । वासुदेव ! वरगुण ! मामव (वासुदेव) अनुपल्लवि । वासवहृदय निवास ! चिद्विलास ! (वासुदेव) चरणं १. सागरशयन ! भव सागर तारक ! (वासुदेव) चरणं २. नीरजनयन ! घननील ! सुजनपाल ! (वासुदेव) चरणं ३. भागवतप्रिय ! त्यागराजार्चित ! (वासुदेव) Encoded and proofread by Pallasena Narayanaswami
% Text title            : Kritis for various deities by Shri Tyagaraja
% File name             : tyAgarAjakRRitayaH.itx
% itxtitle              : tyAgarAjasya sa.nskRitakRitayaH
% engtitle              : Kritis of Shri Tyagaraja
% Category              : deities_misc, kRitI, misc
% Location              : doc_deities_misc
% Sublocation           : deities_misc
% Language              : Sanskrit
% Subject               : philosophy/hinduism/religion
% Transliterated by     : Pallasena Narayanaswami
% Proofread by          : Pallasena Narayanaswami
% Indexextra            : (1, 2, 3, 4, 5, 6)
% Latest update         : August 23, 2022
% Send corrections to   : (sanskrit at cheerful dot c om)
% Site access           : https://sanskritdocuments.org

This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of any website or individuals or for commercial purpose without permission. Please help to maintain respect for volunteer spirit.

BACK TO TOP
sanskritdocuments.org