माद्ध्यन्दिनानामोषध्यनुवाकः
माद्ध्यन्दिनसंहितायां द्वादशेऽद्ध्याये षष्ठोऽनुवाकः ।
आ पञ्चसप्तताया ऋच आ एकोत्तरशततमाम् (७५-१०१) सप्तविंशत्यृचोऽनुवाकः ।
काण्वसंहिताया नातिभिन्नमपि माद्ध्यन्दिनानामुच्चारणवैविध्यदर्शनाय
पृथक् प्रदर्श्यते -
हरिः ओ३म् ॥
सस्वरः
या ओष॑धीः॒ पूर्व्वा॑ जा॒ता दे॒वेब्भ्य॑स्त्रियु॒गं पु॒रा ।
मनै॒ नु ब॒ब्भ्रुणा॑म॒हꣳ श॒तं धामा॑न स॒प्तच॑ ॥ १॥
श॒तं वो॑ अम्ब॒ धामा॑नि स॒हस्र॑मु॒त वो॒ रुहः॑ ।
अधा॑ शतक्रत्त्वो यू॒यमि॒मं मे॑ अग॒दं कृ॑त ॥ २॥
ओष॑धीः प्रति॑ मोदद्ध्वं॒ पुष्प॑वतीः प्र॒सूव॑रीः ।
अश्श्वा॑ इव सजि॒त्त्वरी॑र्व्वी॒रुधः॑ पारयि॒ष्णवः॑ ॥ ३॥
ओष॑धी॒रिति॑ मातर॒स्तद्द्वो॑ देवी॒रुप॑ ब्ब्रुवे ।
स॒नेय॒मश्श्वं॒ गां व्वास॑ आ॒त्मानं॒ तव॑ पू॒रुष ॥ ४॥
अ॒श्श्व॒त्थे वो॑ नि॒षद॑नं प॒र्ण्णे वो॑ वस॒तिष्कृ॒ता ।
गो॒भाज॒ इत्किला॑सथ॒ यत्स॒नव॑थ॒ पूरु॑षम् ॥ ५॥
यत्रौष॑धीः स॒मग्ग्म॑त॒ राजा॑नः॒ समि॑ताविव ।
व्विप्रः॒ स उ॑च्यते भि॒षग्ग्रक्षो॒हामी॑व॒चात॑नः ॥ ६॥
अ॒श्श्वा॒व॒तीꣳ सो॑माव॒तीमू॒र्ज्जय॑न्ती॒मुदो॑जसम् ।
आऽवि॑त्सि॒ सर्व्वा॒ ओष॑धीर॒स्मा अ॑रि॒ष्ट्टता॑तये ॥ ७॥
उच्छु॒ष्म्मा॒ ओष॑धीनां॒ गावो॑ गो॒ष्ट्ठादि॑वेरते ।
धन॑ꣳ सनि॒ष्ष्यन्ती॑नामा॒त्मानं॒ तव॑ पूरुष ॥ ८॥
इष्कृ॑ति॒र्न्ना॑म॑ वो मा॒ताऽथो॑ यू॒यꣳ स्थ॒ निष्कृ॑तीः ।
सी॒राः प॑त॒त्त्रिणी॑ स्त्थन॒ यदा॒मय॑ति॒ निष्कृ॑थ ॥ ९॥
अति॒ विश्श्वाः॑ परि॒ष्ठा स्त्ते॒न इ॑व व्व्र॒जम॑क्क्रमुः ।
ओष॑धीः॒ प्प्राचु॑च्च्यवु॒र्य्यत्त्किञ्च॑ त॒न्न्वो॒ रपः॑ ॥ १०॥
यदि॒मा व्वा॒जय॑न्न॒हमोष॑धी॒र्हस्त॑ आ॒दधे ।
आ॒त्मा यक्ष्म॑स्य नश्श्यति पु॒रा जी॑व॒गृभो॑ यथा ॥ ११॥
यस्यौ॑षधीः प्प्र॒सर्प्प॒थाङ्ग॑म॒ङ्गं॒ परु॑ष्ष्प॒रुः ।
ततो॒ यक्ष्मं॒ व्विबा॑दध्व उ॒ग्ग्रो म॑द्ध्यम॒शीरि॑व ॥ १२॥
सा॒कँ य्य॑क्ष्म॒ प्प्रप॑त॒ चाषे॑ण किकिदी॒विना॑ ।
सा॒कं व्वात॑स्य॒ ध्द्रा॒ज्ज्या॑ सा॒कन्न॑श्श्य नि॒हाक॑या ॥ १३॥
अ॒न्न्या वो॑ अ॒न्न्याम॑व॒त्त्वन्न्यान्न्यस्या॒ उपा॑वत ।
ताः सर्वाः॑ संविदा॒ना इ॒दम्मे॒ प्प्राव॑ता॒ व्वचः॑ ॥ १४॥
याः फ॒लिनी॒र्य्या अ॑फ॒ला अ॑पु॒ष्प्पा याश्च॑ पु॒ष्पिणीः॑ ।
बृह॒स्प्पति॑प्रसूत्ता॒स्ता नो॑ मुञ्च॒न्त्वꣳह॑सः ॥ १५॥
मु॒ञ्चन्तु॑ मा शप॒त्थ्या॒दथो॑ व्वरु॒ण्या॑दु॒त ।
अथो॑ य॒मस्य॒ पड्ड्वी॑शा॒त्त्सर्व्व॑स्माद्देवकिल्ब्बि॒षात् ॥ १६॥
अ॒वपत॑न्तीरवदन् दि॒व ओष॑धय॒स्प्परि॑ ।
य॑ जी॒वम॒श्न्नवा॑महै॒ न स रि॑ष्ष्याति॒ पूरु॑षः ॥ १७॥
या ओष॑धीः॒ सोम॑राज्ञीर्ब्ब॒ह्ह्वीः श॒तवि॑चक्षणाः ।
तासा॒मसि॒ त्त्वमु॑त्त॒मारं कामा॑य॒ शꣳ हृ॒दे ॥ १८॥
या ओष॑धीः॒ सोम॑राज्ञी॒र्व्विष्ठ्ठि॑ताः पृथि॒वीमनु॑ ।
बृह॒स्प्पति॑प्प्रसूता अ॒स्यै सन्द॑त्त॒ व्वी॒र्य॑म् ॥ १९॥
याश्श्चे॒दमु॑पशृ॒ण्ण्वन्ति॒ याश्श्च॑ दूरं परा॑गताः ।
सर्व्वाः॑ स॒ङ्गत्त्य॑ व्वीरुधो॒स्यै सन्द॑त्त व्वी॒र्य्य॑म् ॥ २०॥
मा वो॑ रिषत्त्खनि॒ता यस्म्मै॑ चा॒हं खना॑मि वः ।
द्वि॒पाच्चतु॑ष्प्पाद॒स्माक॒ꣳ सर्व्व॑मस्त्त्वनातु॒रम् ॥ २१॥
ओष॑धयः॒ सम॑वदन्त॒ सोमे॑न स॒ह राज्ञा ।
यस्म्मै॑ कृ॒णोति॑ ब्ब्राह्ह्म॒णस्तꣳ रा॑ज॒न्न्पारयामसि ॥ २२॥
ना॒श॒यि॒त्री ब॒लास॒स्यार्श॑स उप॒चिता॑मसि ।
अथो॑ श॒तस्य॒ यक्ष्मा॑णां पाका॒रोर॑सि॒ नाश॑नी ॥ २३॥
त्वां ग॑न्ध॒र्व्वा अ॑खनँ॒स्त्त्वामिन्द्र॒स्त्त्वां बृह॒स्प्पतिः॑ ।
त्वामो॑षधे॒ सोमो॒ राजा॑ व्वि॒द्द्वान्न्यक्ष्मा॑दमुच्च्यत ॥ २४॥
सह॑स्व मे॒ अरा॑तीः॒ सह॑स्व पृतनाय॒तः ।
सह॑स्व॒ सर्व्वं॑ पा॒प्मान॒ꣳ सह॑मानास्योषधे ॥ २५॥
दीर्ग्घा॒यु॑स्त ओषधे खनि॒ता यस्म्मै॑ च त्त्वा॒ खना॑म्म्य॒हम् ।
अथो॒ त्त्वं दीर्ग्घा॒यु॑र्ब्भूत्त्वा श॒तव॑ल्शा॒ व्विरो॑हतात् ॥ २६॥
त्वमु॑त्त॒मास्यो॑षधे॒ तव॑ व्वृ॒क्षा उप॑स्त्तयः ।
उप॑स्तिरस्त्तु॒ सो॒स्माकँ॒ य्यो अ॒स्माँ अ॑भि॒दास॑ति ॥ २७॥
निःस्वरः
या ओषधीः पूर्व्वा जाता देवेब्भ्यस्त्रियुगं पुरा ।
मनै नु बब्भ्रुणामह शतं धामान सप्तच ॥ १॥
शतं वो अम्ब धामानि सहस्रमुत वो रुहः ।
अधा शतक्रत्त्वो यूयमिमं मे अगदं कृत ॥ २॥
ओषधीः प्रति मोदद्ध्वं पुष्पवतीः प्रसूवरीः ।
अश्श्वा इव सजित्त्वरीर्व्वीरुधः पारयिष्णवः ॥ ३॥
ओषधीरिति मातरस्तद्द्वो देवीरुप ब्ब्रुवे ।
सनेयमश्श्वं गां व्वास आत्मानं तव पूरुष ॥ ४॥
अश्श्वत्थे वो निषदनं पर्ण्णे वो वसतिष्कृता ।
गोभाज इत्किलासथ यत्सनवथ पूरुषम् ॥ ५॥
यत्रौषधीः समग्ग्मत राजानः समिताविव ।
व्विप्रः स उच्यते भिषग्ग्रक्षोहामीवचातनः ॥ ६॥
अश्श्वावतीं सोमावतीमूर्ज्जयन्तीमुदोजसम् ।
आऽवित्सि सर्व्वा ओषधीरस्मा अरिष्ट्टतातये ॥ ७॥
उच्छुष्म्मा ओषधीनां गावो गोष्ट्ठादिवेरते ।
धनं सनिष्ष्यन्तीनामात्मानं तव पूरुष ॥ ८॥
इष्कृतिर्न्नाम वो माताऽथो यूयं स्थ निष्कृतीः ।
सीराः पतत्त्रिणी स्त्थन यदामयति निष्कृथ ॥ ९॥
अति विश्श्वाः परिष्ठा स्त्तेन इव व्व्रजमक्क्रमुः ।
ओषधीः प्प्राचुच्च्यवुर्य्यत्त्किञ्च तन्न्वो रपः ॥ १०॥
यदिमा व्वाजयन्नहमोषधीर्हस्त आदधे ।
आत्मा यक्ष्मस्य नश्श्यति पुरा जीवगृभो यथा ॥ ११॥
यस्यौषधीः प्प्रसर्प्पथाङ्गमङ्गं परुष्ष्परुः ।
ततो यक्ष्मं व्विबादध्व उग्ग्रो मद्ध्यमशीरिव ॥ १२॥
साकँ य्यक्ष्म प्प्रपत चाषेण किकिदीविना ।
साकं व्वातस्य ध्द्राज्ज्या साकन्नश्श्य निहाकया ॥ १३॥
अन्न्या वो अन्न्यामवत्त्वन्न्यान्न्यस्या उपावत ।
ताः सर्वाः संविदाना इदम्मे प्प्रावता व्वचः ॥ १४॥
याः फलिनीर्य्या अफला अपुष्प्पा याश्च पुष्पिणीः ।
बृहस्प्पतिप्रसूत्तास्ता नो मुञ्चन्त्वं हसः ॥ १५॥
मुञ्चन्तु मा शपत्थ्यादथो व्वरुण्यादुत ।
अथो यमस्य पड्ड्वीशात्त्सर्व्वस्माद्देवकिल्ब्बिषात् ॥ १६॥
अवपतन्तीरवदन् दिव ओषधयस्प्परि ।
य जीवमश्न्नवामहै न स रिष्ष्याति पूरुषः ॥ १७॥
या ओषधीः सोमराज्ञीर्ब्बह्ह्वीः शतविचक्षणाः ।
तासामसि त्त्वमुत्तमारं कामाय शं हृदे ॥ १८॥
या ओषधीः सोमराज्ञीर्व्विष्ठ्ठिताः पृथिवीमनु ।
बृहस्प्पतिप्प्रसूता अस्यै सन्दत्त व्वीर्यम् ॥ १९॥
याश्श्चेदमुपशृण्ण्वन्ति याश्श्च दूरं परागताः ।
सर्व्वाः सङ्गत्त्य व्वीरुधोस्यै सन्दत्त व्वीर्य्यम् ॥ २०॥
मा वो रिषत्त्खनिता यस्म्मै चाहं खनामि वः ।
द्विपाच्चतुष्प्पादस्माकं सर्व्वमस्त्त्वनातुरम् ॥ २१॥
ओषधयः समवदन्त सोमेन सह राज्ञा ।
यस्म्मै कृणोति ब्ब्राह्ह्मणस्तं राजन्न्पारयामसि ॥ २२॥
नाशयित्री बलासस्यार्शस उपचितामसि ।
अथो शतस्य यक्ष्माणां पाकारोरसि नाशनी ॥ २३॥
त्वां गन्धर्व्वा अखनँस्त्त्वामिन्द्रस्त्त्वां बृहस्प्पतिः ।
त्वामोषधे सोमो राजा व्विद्द्वान्न्यक्ष्मादमुच्च्यत ॥ २४॥
सहस्व मे अरातीः सहस्व पृतनायतः ।
सहस्व सर्व्वं पाप्मानं सहमानास्योषधे ॥ २५॥
दीर्ग्घायुस्त ओषधे खनिता यस्म्मै च त्त्वा खनाम्म्यहम् ।
अथो त्त्वं दीर्ग्घायुर्ब्भूत्त्वा शतवल्शा व्विरोहतात् ॥ २६॥
त्वमुत्तमास्योषधे तव व्वृक्षा उपस्त्तयः ।
उपस्तिरस्त्तु सोस्माकँ य्यो अस्माँ अभिदासति ॥ २७॥
Encoded and proofread by Mandar Kulkarni