पुष्टिमार्गलक्षणानि
सर्वसाधनराहित्यं फलास्तौ यत्र साधनम् ।
फलं वा साधनं यत्र पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ १॥
अनुग्रहेणैव सिद्धिलौकिकी यत्र वैदिकी ।
प्रयत्नादन्यथा विद्मः पुष्टिमार्गः सः कथ्यते ॥ २॥
स्वरूपमात्रपरता तात्पर्यज्ञानपूर्वकम् ।
धर्मनिष्ठा यत्र चैव पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ ३॥
यत्राङ्गीकरणेनैव योग्यतादिविचारणम् ।
अविलम्बः प्रभुकृतः पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ ४॥
यत्र प्रभुकृतं नैव गुणदोषविचारणम् ।
अविलम्बः प्रभुकृतः पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ ५॥
न लोकवेदसापेक्षं सर्वथा यत्र वर्तते ।
सापेक्षता स्वामिमुखे पूष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ ६॥
वरणे दृश्यते यत्र हेतुर्नाणुरपि स्वतः ।
वरणं च निजेच्छातः पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ ७॥
यत्र स्वतन्त्रता भक्तेराविर्भावानपेक्षणात् ।
सानुभावस्वरूपत्वं पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ ८॥
लोकवेदभयाभावो यत्र भावातिरेकतः ।
सर्वबाधकतास्फूर्तिः पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ ९॥
सम्बन्धः साधनं यत्र फलं सम्बन्ध एव हि ।
सोऽपि कृष्णेच्छया जातः पुष्टिमार्गः सकथ्यते ॥ १०॥
तत्सम्बधिषु तद्भावस्तद्भिन्नेषु विरोधिता ।
उदासीनेषु समता पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ ११॥
विद्यमानस्य देहादेर्न स्वीयत्वेन भावनम् ।
परोक्षेऽपि तदर्थित्वं पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ १२॥
भजने यत्र सेव्यस्य नोपकारकृतिः क्वचित् ।
पोषणं भावमात्रस्य पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ १३॥
भजनस्यापवादो न क्रियते फलदानतः ।
प्रभुणा यत्र तद्भावात्पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ १४॥
यत्र वा सुखसम्बधो वियोगे सङ्गमादपि ।
सर्वलीलानुभावेन पुष्टिमार्ग सः कथ्यते ॥ १५॥
फले च साधने चैव सर्वत्र विपरीतता ।
फलाभावः साधनस्य पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ १६॥
पश्चात्तापः सदा यत्र तत्सम्बन्धिकृतावपि ।
वैन्योद्भावाय सततं पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ १७॥
आविर्भावाय सापेक्षं दैन्यं यत्र हि साधनम् ।
फलं वियोगजं दैन्यं पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ १८॥
विषयत्वेन तत्त्यागः स्वस्मिन् विषयातास्मृतेः ।
यत्र वै सर्वभावेन पुष्टिमार्गः स कथ्यते ॥ १९॥
एवंविधैर्विशेषेण प्रकारैस्तु सदाश्रितैः ।
हृदि धृत्वा निजाचार्यान्पुष्टिमार्गो हि बुध्यताम् ॥ २०॥
इति श्रीहरिदासनिरूपितपुष्टिमार्गलक्षणानि सम्पूर्णानि ।
Proofread by PSA Easwaran