दयानन्दः स्वामी जयति भुवने भास्कररुचिः
(शिखरिणी वृत्तम्)
गुणानामाधारो विदित-श्रुति शास्त्रार्थ-निचयः
समुद्धर्ता भर्ता पतित-जन-चित्ताऽर्ति-हरणः ।
श्रयन्नात्मोत्सर्ग पर-हित-रतः स्वार्थ-विरतो
दयानन्दः स्वामी जयति भुवने भास्कर-रुचिः ॥
'दयायाः आनन्दो' विलसति गुणानां समुदयः,
'ऋषि'-र्वेदार्थानां गहन-मननावाप्त-शुभ धीः ।
श्रुतीनां सिद्धान्तान् विशदयति वेदार्थ विवृतौ,
सरस्वत्या स्रोतो जयति यतिवर्यो गुणनिधिः ॥
अनाथानां नाथः शरणमबलानां गुणि-गुरुः,
विनेता भीतानां सुपथमुपनेतां च सुधियाम् ।
शरण्यो दीनानां गुणि-गण-वरेण्यः श्रुति-मतिः,
दयानन्दो योगी जयति भुवने भास्कर-रुचिः ॥
प्रणेता भाष्याणां श्रुति-गदित-तत्त्वार्थ-निलयो
यति सत्यार्थं यः प्रकटयति 'सत्यार्थ' सुकृतौ ।
श्रुतीनां तत्त्वार्थं विशदयति 'ऋग्भाष्य'-विवृतौ
दयानन्दो वाग्मी जयति भुवने भास्कर-रुचिः ॥
ऋषीणां प्रत्नौ यः सरणिमनुसृत्याऽशु विदधे
श्रुतीनां शिक्षार्थं गुरुकुल-ततिं ज्ञान-रुचिराम् ।
विरुद्धं वेदानां तदिदमिह हेयं सुपथगैः,
दयानन्दो दान्तो जयति भुवने भास्कर-रुचिः ॥
जगन्नेता धीरः सकल-गुण-राशिर्बुध-सुहृद्,
नदीष्णो वेदानां जनहित कृतं-स्वार्थ-विरहः ।
अविद्याया ध्वान्तं व्यपमयदिहाऽध्यात्म-सुदृशा
मुनीन्द्रो व्यारेजे सकल-सुख-सौभाग्य-सरणि ॥
समाज त्वार्याणां प्रति-नगरसंस्थापयदिहं,
समुन्मूल्याऽऽमूलं श्रुति विपथ-पाखण्ड-निचयम् ।
सदादर्शं प्राच्य भुवि विनिदधे शान्ति-सुखदं
दयानन्दो धीरो जयति भुवने भास्कर-रुचिः ॥
गवां रक्षा कार्या, पदमनुविधेयं च सुधियाः,
गुणा ग्राह्या हेया सततमशिवा दोप-निकराः ।
सदाऽऽर्याणां भाषा प्रचरतु भवे भव्य-गुण-वा,
य एवं व्याचरयौ जयति स यतिर्भास्कर-विभौ ॥
जने ह्यस्पृश्यत्वं नहि श्रुति-मतं नापि हित-कृद्,
विजातेर्जातेश्च बहुविध-विभागो नहि हितः ।
विदेशीय राज्यं नहि मतिमतां मान-गुण-दं,
मनोज्ञः स्वातन्त्र्यं निज-बलि-कृतेनापि सुखदम् ॥
सुशिक्षा नारीणां, विविध-मत शुद्धिं प्रचलयन्,
पदाऽऽक्रान्त-त्राणः विदधदनिशं जीवन-पणैः ।
'समं लोके चाऽऽर्यं कुरुत' इति लोकानुपदिशन्,
दिवं यातो जीवत्यमर इव वन्द्यो यतिवरः ॥
Proofread by Mandar Mali