पाणिनीय-पद्धत्या शब्दरूपाणि
(पञ्चविंशति-प्रकार-शब्दानां रूपावलिः अन्यानि सुबन्तरूपाणि च)

संशोधनाय सम्पर्कः - himanshu.pota@gmail.com

[ Abstract | Introduction | The Beginning The First Task | The Second Task | The Third Task | Your Task | सूत्राणि | 188 More सुबन्तरूपाणि | सङ्ख्येयशब्दाः (Ordinals) | Word Index | Useful Resources | Document Home ]

Last Modified: 2015-05-15 at 14:20:52.425000

Abstract

Introduction

My understanding of Panini is through the following three excellent books from Sri Aurobindo Ashrama.

1. व्यावहारिकं पाणिनीयम्, डॉ॰ नरेन्द्रः, संस्कृतकार्यालयः, श्रीअरविन्दाश्रमः, पुदुच्चेरी - ६०५००२ भारतः १९९९.
2. पाणिनीय-पद्धत्या शब्दरूपाणि (पञ्चविंशति-प्रकार-शब्दानां रूपावलिः), डॉ॰ नरेन्द्रः, संस्कृतकार्यालयः, श्रीअरविन्दाश्रमः, पुदुच्चेरी - ६०५००२ भारतः १९९९.
3. पाणिनीयप्रवेशः, डॉ॰ नरेन्द्रः, संस्कृतकार्यालयः, श्रीअरविन्दाश्रमः, पुदुच्चेरी - ६०५००२ भारतः, २००९ .

This note tries to give a simple description of what Panini was up to. Panini first collected {\em all} the Sanskrit words in use, prepared three lists of (raw) words---गणपाठः, उणादिकोषः, and धातुपाठः (with a few thousand words in each of the lists)---and made about 4000 rules to derive all the Sanskrit words (numbering in hundred of thousands), from the three lists of raw words.

To understand or benefit from पाणिनि-अष्टाध्यायी it is crucial that the process followed by Panini is understood well. First were the millions of Sanskrit words, Panini observed them and saw some patterns and used those patterns to formulate the 4000 rules. To learn and appreciate Panini one must {\em observe} Sanskrit words first, try to identify patterns, and make rules to derive the words. These rules can then be compared with the rules made by Panini to do the same derivation. It is very likely that one would come up with a few rules that are identical to the rules made by Panini and this will open up the mind to soak in the rest of Panini. This simple exercise will give an insight into the overall motivation and the philosophy behind पाणिनि-अष्टाध्यायी and from then on the learning journey will be a joy. Let us start on that journey.

Fortunate for us beginners, we don't have to observe millions of Sanskrit words to understand the अष्टाध्यायी philosophy, there are smaller groups of words that have sufficient variety to enable us to develop our observation powers and need only a small subset of the 4000 rules to complete the derivation process. We begin with a group of words which are divided into 25 subgroups. The collection of the विभक्ति-tables of these 25 subgroups is the starting point. We observe the character of these tables and then explore the making of the rules to derive these विभक्ति-tables starting from raw words. Let the beginner observe the tables, as Panini would have done, make rules on their own, and then compare it with how Panini has done it. Who knows some beginners might go on to better Panini!

The विभक्ति-tables in this document are given for one entry in each of the 25 subgroups in the list below. All the words in a subgroup follow the same set of rules, i.e., to obtain tables for नामन्, धामन्, व्योमन्, and लोमन् only one set of rules is necessary.

Abbreviations पु॰, स्त्री॰, नपु॰, stand for पुँल्लिङ्गः शब्दः, स्त्रीलिङ्गः शब्दः, नपुंसकलिङ्गः शब्दः, respectively. Some links in this document link to the tables in the document itself (in most pdf browsers, Alt + left-arrow can be used to go back); there are some links to very helpful external websites as well.

The Beginning

The First Task

The terms on the left side of the → are the ``names'' of the suffixes and the terms of the right side are the actual suffixes as they are applied. The reason why the name is different from the final form is one of the interesting contributions of Panini. The purpose of this short write-up is to encourage you to discover this interesting contribution for yourself.

The terms सर्वनामस्थान, भ, and, पद are created by Panini because it is easy to identify patterns based on these groupings of the 21 सुप् प्रत्ययाः| Please keep these groupings in mind as you work through remembering the विभक्ति-tables. These three groups are colour coded.

The Second Task

Before we see Panini's solution let us observe the difference between the table one would obtain by using the first rule, as shown above, and the actual नामन्-table. There are two forms in each of the five cells (1.2, 2.2. 7.1, 8.1, 8.1) and for our initial discussion we will concentrate only on the first form. The notation used for each cell is $n.m$, where $n \in 1,\ldots, 7$ (corresponding to प्रथमा ... सप्तमी), and $m \in 1,2,3$ (corresponding to singular, dual, and plural).

A few differences between the first cut नामन्-table and the correct नामन्-table are:

1. Starting from the 1.1 entry नाम (instead of नामन्स्), the entries in {1.2, 1.3, 2.1, 2.2, 2.3} are very different.
2. The अ in the अन् ending of नामन् is missing in {1.2, 2.2, 3.1, 4.1, 5.1, 6.1, 7.1, 6.2, 6.3, 7.2}.
3. The last न् of नामन् is missing in {1.1, 2.1, 3.2, 3.3, 4.2, 4.3, 5.2, 5.3, 7.3}.

With these observations we form three sets of cells called $A_{n}, B_{n}$, and $C_{n}$, where,
$A_{n} = \{1.1, 1.2, 1.3, 2.1, 2.2, 2.3\}$,
$B_{n} = \{1.2, 2.2, 3.1, 4.1, 5.1, 6.1, 7.1, 6.2, 6.3, 7.2\}$, and
$C_{n} = \{1.1, 2.1, 3.2, 3.3, 4.2, 4.3, 5.2, 5.3, 7.3\}$.

Based on our observations we can now make the following rules:

1. Modify cells in $A_{n}$ of the सुप् प्रत्ययाः-table with the corresponding cells in the सुप् प्रत्ययाः (नपुंसकलिङ्गः)-table .
2. Drop अ in the अन् of नामन् for cells in $B_{n}$ and then add the entries in the सुप् प्रत्ययाः-table.
3. Drop न् of नामन् for cells in $C_{n}$ and then add the entries in the सुप् प्रत्ययाः-table.

Apply all the three rules above and see if you can get the correct नामन्-table below.

The Third Task

Following on, let us look at the वारि-table , and we observe that a ण् (न्) appears in various cells. Is there something common to the suffixes in those cells? What rule can we make from there?

Your Task

1. Memorise the सुप् प्रत्ययाः-table. Recite the correct table 2-3 times loudly, if possible in a rhythm.
2. Get a new 64-page exercise book. Reserve two pages for each of the following tables (one from each item in the following list).
3. Using the raw word and the सुप् प्रत्ययाः-table, write down the ``First Cut'' table.
4. Copy the correct table on that page below the ``First Cut'' table.
5. Highlight the cell entries that are different between the two tables and identify if there is a pattern among the entries that differ.
6. Suggest rules to obtain the tables using the raw word + सुप् प्रत्ययाः-table.
7. By observing the difference in tables try to memorise all the 25 tables.

सूत्राणि

A full derivation normally uses multiple sutras; to see this process please see books like व्यावहारिकं पाणिनीयम्, डॉ॰ नरेन्द्रः, संस्कृतकार्यालयः, श्रीअरविन्दाश्रमः, पुदुच्चेरी - ६०५००२ भारतः १९९९, or visit http://lanover.com/lan/sanskrit/subanta.html that can be used to obtain a complete derivation of the entire विभक्ति-table. The site http://avg-sanskrit.org/documents/ has many documents which have complete derivations of many words.

(1) 7-1-23 स्वमोः नपुंसकात् लुक् अङ्गस्य
Sutra 7-1-23 is used to derive: मनः, वारि, नाम, ज्योतिः, धनुः and other नपुंसकलिङ्गः words for the \{1.1\} and \{2.1\} forms.

(2) 6-1-68 हल्ङ्याब्भ्यः दीर्घात् सुतिसि अपृक्तं हल्
Sutra 6-1-68 is used to derive: अभिजित्, नदी, माला, धनी, आत्मा, पिता, दाता, बलवान, पठन् and other words for the \{1.1\} (सु प्रत्ययः) form.

(3) 1-2-41 अपृक्तः एकाल् प्रत्ययः
Sutra 1-2-41 says that a प्रत्ययः with only one letter like सुँ → स् is called अपृक्तः।

(4) 6-4-8 सर्वनामस्थाने च असम्बुद्धौ न उपधायाः अङ्गस्य दीर्घः
Sutra 6-4-8 is used to derive: आत्मा, आत्मानौ, आत्मानः, आत्मानम्, पिता।
Once a न् is inserted for नपुंसकलिङ् words by sutra 7-1-72 in \{1.3\} and \{2.3\} positions, sutra 6-4-8 instructs to make the उपधा of the resulting word long and so we get फलानि, वारीणि, मधूनि, जन्मानि, and नामानि।

(5) 6-4-12 इन्हन्पूषार्यम्णां शौ
Sutra 6-4-12 prevents दीर्घः उपधा (due to 6-4-8 ) for words ending in इन् and words हन् and पूषन् unless the following प्रत्ययः is the शि सर्वनामस्थानं प्रत्ययः for नपुंसकलिङ्गः।

(6) 6-4-13 सौ च उपधायाः असम्बुद्धौ इन्हन्पूषार्यम्णाम् अङ्गस्य दीर्घः
Sutra 6-4-13 instructs to have दीर्घः उपधा for words ending in इन् and words हन् and पूषन् when the following प्रत्ययः is सुँ| Thus Sutra 6-4-13 is used to derive: धनी from धनिन् + सुँ।

(7) 7-1-94 ऋदुशनस्पुरुदंसोनेहसां च सर्वनामस्थाने असम्बुद्धौ अनङ् सौ अङ्गस्य
Sutra 7-1-94 is used to derive: पिता दाता; sutra 7-1-94 brings in अनङ् as an आदेश for ऋ and then sutra 6-4-8 make the उपधा दीर्घः thus getting the form पिता and दाता।

(8) 6-4-11 अप्तृन्तृच्स्वसृनप्तृनेष्टृत्वष्टृक्षतृहोतृपोतृप्रशास्तॄप्रशास्तॄणाम् न उपधायाः सर्वनामस्थाने असम्बुद्धौ अङ्गस्य दीर्घः
Sutra 6-4-11 is used to derive: दाता दातारौ दातारः दातारम्| Sutra 6-4-11 is to make उपधा दीर्घः for all the words listed in the sutra for all the सर्वनामस्थान positions while sutra 7-1-94 works only for \{1.1\}.

(9) 6-4-14 अतु असन्तस्य च अधातोः न उपधायाः असम्बुद्धौ सौ अङ्गस्य दीर्घः
Sutra 6-4-14 is used to derive: बलवान् (बलवत् - अत् अन्तः), विद्वान् (विद्वस् - अस् अन्तः), it applied to \{1.1\} only. Remember that बलवत् is both उगित् and अतु; पठत् is उगित् but not अतु so sutra 6-4-14 does not apply to पठत् thus पठन् but बलवान्।

(10) 7-1-70 उगित् अचां सर्वनामस्थाने अधातोः नुम् अङ्गस्य
Sutra 7-1-70 is used to derive: बलवान्, बलवन्तौ, बलवन्तः, बलवन्तम्, पठन्, पठन्तौ, पठन्तः, पठन्तम्।

(11) 8-2-23 संयोगान्तस्य लोपः पदस्य पूर्वत्र असिद्धम्
Sutra 8-2-23 is used to derive: बलवान् त् → बलवान्

(12) 7-1-24 अतः अम् स्वमोः नपुंसकात् अङ्गस्य
Sutra 7-1-24 is used to derive: फलम्

(13) 6-1-107 अमि पूर्वः संहितायाम् एकः पूर्वपरयोः अकः
Sutra 6-1-107 is used to derive: फलम् रामम् मालाम् मुनिम् नदीम् साधुम् वधूम्।

(14) 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः धातवः इत् हल् अन्त्यम्

(15) 7-3-110 ऋतः ङिसर्वनामस्थानयोः गुणः अङ्गस्य
Sutra 7-3-110 is used to derive: पितरौ पितरः पितरम् दातारौ दातारः दातारम्।

(16) 8-3-59 आदेशप्रत्यययोः पूर्वत्र असिद्धम् संहितायाम् अपदान्तस्य मूर्धन्यः सः इण्कोः नुम्विसर्जनीयशर्व्यवाये अपि
Sutra 8-3-59 is used to derive: ज्योतिषा धनुषा।

(17) 6-4-134 अत् लोपः अनः \href{भस्य अङ्गस्य
} Sutra 6-4-134 is used to derive: नाम्नी नाम्नी नाम्ने नाम्नः नाम्नोः नाम्नाम् नाम्न।

(18) 6-4-137 न संयोगात् वमन्तात् अल् लोपः अनः
Sutra 6-4-137 stops the dropping of अ in, जन्मनी जन्मना जन्मने जन्मनः जन्मनोः जन्मनाम् जन्मनि, because of म् before अन्।

(19) 7-3-120 आङो ना अस्त्रियाम् घेः अङ्गस्य
Sutra 7-3-120 is used to derive: वारिणा मधुना रविणा साधुना।

(20) 1-4-7 शेषः घि असखि आ कडारात् एका सञ्ज्ञा ह्रस्वः च

(21) 7-1-75 अस्थिदधिसक्थ्यक्ष्णाम् अनङुदात्तः अचि विभक्तौ अङ्गस्य नपुंसकस्य तृतीयादिषु
Sutra 7-1-75 tells that the final vowel in the words अस्थि, दधि, सक्थि, and अक्षि is replaced by अनङ् → अन् from \{3.1\} onwards when the प्रत्ययः starts with a vowel. This means that these इकारान्त-words take forms like the हलन्त् words from \{3.1\} onwards; remember that the final न् disappears for \{3.2, 3.3, 4.2, 4.3, 5.2, 5.3, 7.3\} प्रत्ययाः।

(22) 7-1-12 टाङसिङसाम् इनात्स्याः अतः अङ्गस्य
Sutra 7-1-12 is used to derive: रामेण फलेन रामाय फलाय रामस्य फलस्य।

(23) 7-3-105 आङि च आपः एत् ओसि अङ्गस्य
Sutra 7-3-105 is used to derive: लतयाः।

(24) 7-1-73 इकः अचि विभक्तौ नुम् नपुंसकस्य अङ्गस्य
Sutra 7-1-73 is used to derive: मधुनी मधुने मधुनः मधुनोः मधूनाम् मधुनि वरिणी वरिणे वारिणः वारिणोः वारीणाम् वारिणे।

(25) 7-3-111 घेः ङिति गुणः अङ्गस्य सुपि
Sutra 7-3-111 is used to derive: रवये रवेः साधवे साधोः।

(26) 7-3-113 याट् आपः ङिति अङ्गस्य
Sutra 7-3-113 is used to derive:लतायै लतायाः लतायाम्।

(27) 7-3-112 आण् नद्याः ङिति अङ्गस्य
Sutra 7-3-112 is used to derive: नद्यै नद्याः नद्याम्।

(28) 1-4-3 यू स्त्र्याख्यौ नदी आ कडारात् एका सञ्ज्ञा
Sutra 1-4-3 is a definition (सञ्ज्ञा) sutra and says that the स्त्रीलिङ्ग words that end in either ई or ऊ or यू are given नदीसंज्ञा, some examples: नदी लेखनी वधू स्वश्रू।

(29) 1-4-6 ङिति ह्रस्वः च आ कडारात् एका सञ्ज्ञा यू स्त्र्याख्यौ नदी न इयङुवङ्स्थानौ अस्त्री वा

(30) 6-1-90 आटः च संहितायाम् अचि एकः पूर्वपरयोः वृद्धिः
Sutra 6-1-90 is used to derive: नद्यै नद्याः नद्याम्।

(31) 7-1-13 ङेः यः अतः अङ्गस्य
Sutra 7-1-13 is used to derive: फलाय रामाय।

(32) 7-3-102 सुपि च अतः दीर्घः यञि अङ्गस्य
Sutra 7-3-102 is used to derive: फलाय रामाय।

(33) 6-1-110 ङसिङसोः च संहितायाम् एकः पूर्वपरयोः पूर्वः एङः अति
Sutra 6-1-110 is used to derive: रवेः साधोः।

(34) 6-1-111 ऋतः उत् संहितायाम् एकः पूर्वपरयोः अति ङसिङसोः
Sutra 6-1-111 is used to derive: पितुः दातुः।

(35) 8-2-24 रात् सस्य पदस्य पूर्वत्र असिद्धम् संयोगान्तस्य लोपः
Sutra 8-2-24 is used to derive: पितुः दातुः।

(36) 7-3-116 ङेः आम् नद्याम्नीभ्यः अङ्गस्य
Sutra 7-3-116 is used to derive: नद्याम् वध्वाम् लतायाम्।

(37) 7-3-119 अत् च घेः ङेः औत् इदुद्भ्याम् अङ्गस्य
Sutra 7-3-119 is used to derive: रवौ साधौ।

(38) 2-3-47 सम्बोधने च प्रथमा
Sutra 2-3-47 that in the sense of सम्बोधन, प्रथमा विभक्ति is used.

(39) 8-2-8 न ङिसम्बुद्ध्योः पदस्य पूर्वत्र असिद्धम् नलोपः प्रातिपदिकान्तस्य
Sutra 8-2-8 is used to derive: हे नामन्, हे जन्मन्।

(40) 2-3-49 एकवचनं सम्बुद्धिः सम्बोधने च
Sutra 2-3-49 is the definition of सम्बुद्धि and it says in सम्बोधन, एकवचन is called सम्बुद्धि।

(41) 6-1-69 एङ्ह्रस्वात् सम्बुद्धेः हल् लोपः
Sutra 6-1-69 is used to derive: राम फल।

(42) 7-3-108 ह्रस्वस्य गुणः सम्बुद्धौ अङ्गस्य
Sutra 7-3-108 is used to derive: रवे स्वाते साधो धेनो।

(43) 7-3-106 सम्बुद्धौ च एत् च आपः अङ्गस्य
Sutra 7-3-106 is used to derive: लते।

(44) 7-3-107 अम्बार्थनद्योः ह्रस्वः सम्बुद्धौ अङ्गस्य
Sutra 7-3-107 is used to derive: हे अम्ब, हे अक्क, हे नदि, हे केतकि, हे वधु।

(45) 7-1-19 नपुंसकात् च शी औङः अङ्गस्य
Sutra 7-1-19 is used to derive: नाम्नी जन्मनी वारिणी मधुनी।

(46) 7-1-18 औङः आपः शी अङ्गस्य
Sutra 7-1-18 is used to derive: लते।

(47) 6-1-102 प्रथमयोः पूर्वसवर्णः संहितायाम् अचि एकः पूर्वपरयोः अकः दीर्घः
Sutra 6-1-102 is used to derive: रवी साधू स्वाती धेनू मतिः नदीः।

(48) 7-3-104 ओसि च अतः एत् अङ्गस्य
Sutra 7-3-104 is used to derive: रामयोः फलयोः लतयोः।

(49) 6-1-105 दीर्घात् जसि च संहितायाम् अचि एकः पूर्वपरयोः अकः दीर्घः पूर्वसवर्णः न आत् इचि
Sutra 6-1-105 stops the application of sutra 6-1-102 and results in लताः। भैमीव्याख्या says that this is not significant for लताः as sutra 6-1-102 would have given the same final result but there are situations where this sutra 6-1-105 is needed. In the derivation of लताः it is normally included to ensure that the right process is being followed.

(50) 7-3-109 जसि च ह्रस्वस्य गुणः अङ्गस्य
Sutra 7-3-109 is used to derive: कवयः मतयः साधवः धेनवः।

(51) 7-1-20 जश्शसोः शिः नपुंसकात् अङ्गस्य
Sutra 7-1-20 tells that for नपुंसकलिङ्गः, जस् शस् are replaced by शि।

(52) 1-1-42 शि सर्वनामस्थानम्
Sutra 1-1-42 that शि is also called सर्वनामस्थानम्।

(53) 7-1-72 नपुंसकस्य झल् अचः नुम् सर्वनामस्थाने अङ्गस्य
It is due to sutra 7-1-72 that नि is seen for all नपुंसकलिङ्गः words (that end in झल् or अच् ) in \{1.3\} and \{2.3\}; झल् includes the 1st, 2nd, 3rd, and 4th consonants of each वर्ग (कवर्ग, चवर्ग, टवर्ग, तवर्ग, and पवर्ग), and अच् includes all the vowels.

(54) 6-4-10 सान्त महतः संयोगस्य न उपधायाः सर्वनामस्थाने असम्बुद्धौ अङ्गस्य दीर्घः
Sutra 6-4-10 is used to derive: धनूंषि ज्योतींषि मनांसि।

(55) 8-3-58 नुम्विसर्जनीयशर्व्यवाये अपि पूर्वत्र असिद्धम् संहितायाम् अपदान्तस्य मूर्धन्यः सः इण्कोः
Sutra 8-3-58 is a part of the षत्वविधानम् where स् changes to ष्।

(56) 6-1-103 तस्मात् शसः नः पुंसि संहितायाम् पूर्वसवर्णः
Sutra 6-1-103 is used to derive: रामान् साधून् रवीन्।

(57) 8-2-7 नलोपः प्रातिपदिकान्तस्य पदस्य पूर्वत्र असिद्धम्
Sutra 8-2-7 is used to derive: नामभिः जन्मभिः नामभ्याम् जन्माभ्याम् ज्ञानिभिः ज्ञानिभ्याम् ज्ञानिभ्यः नामसु ज्ञानिषु इत्यादयः।

(58) 7-1-9 अतः भिस् ऐस् अङ्गस्य
Sutra 7-1-9 is used to derive: रामैः।

(59) 7-3-103 बहुवचने झलि एत् अतः सुपि अङ्गस्य
Sutra 7-3-103 is used to derive: रामेभ्यः रामेषु।

(60) 7-1-54 ह्रस्वनद्यापः नुट् आमि अङ्गस्य
Sutra 7-1-54 applies to all the words with a vowel ending and makes the effective \{6.3\} प्रत्ययः for the vowel ending words as नाम् instead आम्। Sutra 7-1-54 is used to derive: नदीनाम्, वधूनाम्, लतानाम्, मुनीनाम्, रामाणाम्, साधूनाम्, मधूनाम्, पितॄणाम्, कर्तॄणाम्| After sutra 7-1-54 , sutra 6-4-3 is applied to the words with the ह्रस्वः endings to get the final form.

(61) 6-4-3 नामि अङ्गस्य दीर्घः
Sutra 6-4-3 is used to derive: मुनीनाम्, रामाणाम्, साधूनाम्, मधूनाम्, पितॄणाम्, कर्तॄणाम्।

(62) 8-3-16 रोः सुपि रः पूर्वत्र असिद्धम् संहितायाम् विसर्जनीयः
Sutra 8-3-16 is used to derive: मनःसु ज्योतिःषु।

(63) 7-1-17 जसः शी अतः सर्वनाम्नः
Sutra 7-1-17 is used to derive: सर्वे।

(64) 7-1-14 सर्वनाम्नः स्मै अतः ङेः
Sutra 7-1-14 is used to derive: यस्मै कस्मै अस्मै तस्मै एतस्मै अन्यस्मै एकस्मै।

(65) 7-1-15 ङसिङ्योः स्मात्स्मिनौ अतः सर्वनाम्नः
Sutra 7-1-15 is used to derive: सर्वस्मात् यस्मात् एकस्मात् सर्वस्मिन् यस्मिन् एकस्मिन् इत्यादयः।

(66) 7-1-52 आमि सर्वनाम्नः सुट् आत्
Sutra 7-1-52 is used to derive: सर्वेषाम् तेषाम् इत्यादयः।

(67) 7-3-114 सर्वनाम्नः स्याट् ह्रस्वः च ङिति आपः
Sutra 7-3-114 is used to derive: सर्वस्यै यस्यै कस्यै अस्यै तस्यै एतस्यै अन्यस्यै एकस्यै।

(68) 7-2-102 त्यदादीनाम् अः विभक्तौ
Sutra 7-2-102 changes the last letter of त्यद्, तद्, यद्, एतद, इदम्, अदस्, and द्वि to अ।

(69) 7-2-106 तदोः सः सौ अनन्त्ययोः विभक्तौ
Sutra 7-2-106 is used to derive: सः एषः।

(70) 1-1-63 न लुमता अङ्गस्य प्रत्ययलोपे प्रत्ययलक्षणम्
Sutra 1-1-63 is used to derive: तद्।

(71) 7-2-103 किमः कः विभक्तौ
Sutra 7-2-103 says that किम् becomes क for the purposes of obtaining the विभक्ति-tables.

(72) 7-1-53 त्रेः त्रयः आमि
Sutra 7-1-53 is used to derive: त्रयाणाम्।

(73) 7-2-99 त्रिचतुरोः स्त्रियां तिसृचतसृ विभक्तौ
Sutra 7-2-99 is used to derive: तिस्रः तिसृभिः तिसृभ्यः तिसृणाम् तिसृषु चतस्रः चतसृभिः चतसृभ्यः चतसृणाम् चतसृषु।

(74) 7-2-100 अचि रः ऋतः तिसृचतसृ विभक्तौ
Sutra 7-2-100 is used to derive: तिस्रः तिसृभिः तिसृभ्यः तिसृणाम् तिसृषु चतस्रः चतसृभिः चतसृभ्यः चतसृणाम् चतसृषु।

(75) 6-4-4 न तिसृचतसृ नामि
Sutra 6-4-4 is used to derive: तिसृणाम्, चतसृणाम्।

(76) 7-1-98 चतुरनडुहोः आम् उदात्तः सर्वनामस्थाने
Sutra 7-1-98 is used to derive: चत्वारः।

(77) 7-1-55 षट्चतुर्भ्यः च आमि नुट्
Sutra 7-1-55 is used to derive: चतुर्णाम् पञ्चानाम् षण्णाम् सप्तानाम् अष्टानाम् नवानाम् दशानाम्।

(78) 7-1-22 षड्भ्यः लुक् जश्शसोः
Sutra 7-1-22 is used to derive: पञ्च षड् सप्त अष्ट नव दश।

(79) 6-4-7 न उपधायाः नामि दीर्घः
Sutra 6-4-7 is used to derive: पञ्चानाम् सप्तानाम् अष्टानाम् नवानाम् दशानाम्।

(80) 6-4-79 स्त्रियाः अचि इयङ् अङ्गस्य
Sutra 6-4-79 is used to derive: स्त्रियौ

(81) 6-4-82 एरनेकाचोऽसंयोगपूर्वस्य अचि यण् अङ्गस्य धातोः
Sutra 6-4-82 is used to derive: प्रध्यौ। Please note that ``गतिकारकाभ्यामन्यपूर्वस्य नेष्यते'' इति वार्तिकं काशिकायामेव वर्तते, परमनियौ, परमनियः इति।

188 More सुबन्तरूपाणि