विप्रैः प्रोक्तं काशीवासोपदेशम्
(शिवरहस्यान्तर्गते उग्राख्ये)
येन केनापि रूपेण काश्यां स्थातव्यमास्तिकैः ।
मर्तव्यं च प्रयत्नेन काश्यामेव मुमुक्षुभिः ॥ ३०४॥
महास्मशानसंविष्टं कुणपं सर्वथा नरैः ।
नान्यत्र नेयं तत्रैव भस्मसात्कार्यमादरात् ॥ ३०५॥
महास्मशानमरणं सुराणामपि दुर्लभम् ।
(महास्मशानमरणं प्राणिनामतिदुर्लभम्)
अतस्तत्र प्रयत्नेन मर्तव्यं मुक्तिकाङ्क्षिभिः ॥ ३०६॥
(अतस्तत्रैव मरणं काङ्क्षितव्यं विमुक्तये ॥) ३०६॥
याच्यतु मरणं काश्यां ब्रह्मविष्ण्वादिभिः सुरैः ।
किम्पुनर्मादृशैर्मत्यैर्नित्यधर्मसमाश्रितैः ॥ ३०७॥
ब्रह्मविष्ण्वादिदेवानां काश्यां मरणमिच्छताम् ।
भविष्यत्येव मरणं प्रलये समुपस्थिते ॥ ३०८॥
मरणं मङ्गलं काश्यां केवलं मरणं ततः ।
तदर्थं विविधा यत्नाः कर्तव्या मुक्तिकाङ्क्षिभिः ॥ ३०९॥
नृप पूर्वं शरीराणि दग्धान्यन्यत्र भूरिशः ।
शरीरमेकदा काश्यां दाहनीयं प्रयत्नतः ॥ ३१०॥
नृपानन्तशरीराणि दग्धान्यन्यत्र जन्मसु ।
सकृद्दग्धे तु देहेऽत्र पुनर्दाहोऽस्य नो भवेत् ॥ ३११॥
स काश्यां काशते श्रीमान्महेशानुग्रहेण यः ।
स्वदेहदहनोद्भूतभस्मराशिं विलोकयेत् ॥ ३१२॥
शरीरं भस्मसात्कृत्वा काश्यां तेनैव भस्मना ।
यः काशीं भूषयेत्तेन सम्प्राप्तं शेषभूषणम् ॥ ३१३॥
ये त्यक्ततनवः काश्यां त एवातनवः पुनः ।
वामार्धवामातनवश्चन्द्रचूडा भवन्ति च ॥ ३१४॥
देवतासार्वभौमत्वं यस्याभिलषितं भवेत् ।
तेन काश्यां तनुत्यागः कर्तव्यः सावधानतः ॥ ३१५॥
काश्यां शरीरमात्रस्य त्यागेनैव महेश्वरः ।
दत्वा पञ्चाक्षरं शैवं स्वस्वरूपं प्रयच्छति ॥ ३१६॥
काश्यां त्यक्तशरीरेण शैवेन मदनान्तकः ।
महेशो दृश्यते साक्षात्सर्वलक्षणसंयुतः ॥ ३१७॥
यस्य (येन) साक्षान्महादेवदर्शनं समपेक्षितम् ।
तेन काश्यां प्रयत्नेन मर्तव्यं मुक्तिकाङ्क्षिणा ॥ ३१८॥
मरणाभिमुखः काश्यां यदा भवति मानवः ।
तदा शिवोत्तरीयेण तं वीजयति चेश्वरी ॥ ३१९॥
तत्कर्णकुहरे शम्भुस्तारकं समुपादिशेत् ।
पञ्चाक्षरं महामन्त्रं शैवं संसारतारकम् ॥ ३२०॥
तदा गणाः समागत्य दुन्दुभिध्वनिपूर्वकम् ।
चारुचामरहस्ताश्च तन्वन्ति विजयध्वनिम् ॥ ३२१॥
मुक्तिकन्यां ततस्तस्मै शिवो मङ्गलपूर्वकम् ।
ददाति मङ्गलाचारान्कुर्वन्ति प्रमथास्ततः ॥ ३२२॥
मरणं मङ्गलं तस्मात्काश्यां भवति भूपते ।
मुक्तिकन्याविवाहार्थं काइयां मर्तव्यमेकदा ॥ ३२३॥
ततः परं न मरणं कदाचिदपि जायते ।
भवत्यन्यत्र मरणे बहुधा मरणव्यथा ॥ ३२४॥
दुरीकरोति तां देवो महेशो मङ्गलायुतः ।
दर्शनार्थं महेशस्य शिवप्राप्त्यर्थमेव च ॥ ३२५॥
मर्तव्यं मानवैर्धन्यैः काश्यां यत्नपुरःसरम् । ३२६.१
॥ इति शिवरहस्यान्तर्गते राजाप्रति विप्रैः प्रोक्तं काशीवासोपदेशं सम्पूर्णम् ॥
- ॥ श्रीशिवरहस्यम् । उग्राख्यः सप्तमांशः । अध्यायः २९ शिवगौरीसंवादे काशीप्रभावकथनम् । ३०४-३२६.१॥
- .. shrIshivarahasyam . ugrAkhyaH saptamAMshaH . adhyAyaH 29 shivagaurIsaMvAde kAshIprabhAvakathanam . 304-326.1..
Notes:
Vipraḥ विप्राः deliver Upadeśa उपदेश (to Rājā राजा) about the merits of staying in Kāśī काशी especially nearing the time of one’s death.
Proofread by Ruma Dewan