श्रीसुब्रह्मण्यकर्णामृतम्
शिवं नश्शर्वाणीस्तनजनितमन्दोष्णमधुरं
पयः षड्भिर्वक्त्रैरुपचितकपोलैरपि पिबन् ।
हसन्हर्यश्वादींश्चिरभवसुधालुब्धधिषणान्
कुमारः पूर्वेषां कलयतु गुरूणामपि गुरुः ॥ १॥
विलज्जन्तामज्ञाः पुरहरकुमारस्तुतिविधौ
न जिह्रीमश्चास्मिन्नपि बहु बिभीमः कथमपि ।
पुराणी वाण्येतत्सविधसरणक्लान्तचरणा
मुहुः सुब्रह्मण्योमिति न किमवादीत्प्लुतयुतम् ॥ २॥
कथापीयूषं तेऽसदृशरसमातृप्ति पिबतां
सतां स्तोकास्वादा शरभवमुधा नूतनसुधा ।
जनश्रुत्यामेवं परिवृतजगत्यां च बहुधा
प्रवर्तेरन् के वा न तव विततेऽपि स्तवपथे ॥ ३॥
अभीष्टं याचत्सु द्रुहिणहरिवाहादिषु पुरो
यतस्त्रातुं प्राप्तो ननु भवसि मामेव झटिति ।
ततस्ते पादाब्जं परिवहतु तान्तं मम मतिः
प्रपञ्चे विख्याता ध्रुवमुपकृतौ प्रत्युपकृतिः ॥ ४॥
सकृन्नत्वा हि त्वां भजति कुटिलो वाऽप्यभिमतं
तथापि क्लिश्नाति प्रकृतिगहने कर्मविपिने ।
जनोऽस्मिन्को हेतुर्भवति न विजने त्रिभुवने
न चोल्लङ्घ्या दैवी सरणिरिह केनापि विषमा ॥ ५॥
वचोबाला यस्यामलगुणमनीषासहचरी
रहस्स्थाने ध्याने विहरति तवाङ्घ्रिप्रणयिना ।
स सन्तोषाम्भोधेरधिजठरमामज्जति चिरं
निजापत्यामोदादपि च परितोषो जगति कः ॥ ६॥
मया ते विक्रीतश्चलहृदयदूतः पदतटी-
निषेवार्थं स्वार्थं बहुकृप कृपामाप्य भवतः ।
समीकृत्य स्वार्थे घटनमुचितं तेऽस्य चलतो
विधिर्विक्रेतुर्मे ध्रुवमवगुणाच्छादनमपि ॥ ७॥
दुराराध्याः साध्याः कथमिव भवेयुर्मखभुजः
पदं ते पूर्वेषां वचसामप्यविषयः ।
शुचा क्रूरेऽपारे भवजलधिपूरे परिपतन्
निरालम्बो लम्बोदरसहज कं यामि शरणम् ॥ ८॥
समाधानैर्ध्यानैर्बहुविधविधानैरपि शुचीन्
परित्रातुं शक्ता जगति विबुधास्सन्ति बहुधा ।
अपि त्याज्यान्व्रात्याधमपतितपाषण्डपिशुनैः
परित्रातुं शक्तस्त्वमिव जगति त्वं प्रभवसि ॥ ९॥
तवाधाराच्छूरासुरदमन सर्वामरवरान्
तृणाग्रेभ्यो मत्वा सुखमवसमाजन्मदिवसम् ।
विलम्बश्चेदद्याप्यहह तव देवास्मदवने
कुमारत्वं ख्यातं तव सदसि जायेत महताम् ॥ १०॥
सदा सेवं सेवं सुरपरिवृढत्वाध्यवसितान्
परिश्रान्तेरन्यत्फलमहमवापं न किमपि ।
इदानीं त्वत्पादव्यतिषजितकर्मव्रजममुं
परित्रायञ्छम्भोः प्रकटय सुतत्त्वं तव विभो ॥ ११॥
पुरः प्रादुर्भूत्वा न भवसि भवांश्चेन्मम मुदे
कुमार प्रक्रीडन् झटिति गलति ख्यातिरनघा ।
पुनः प्राप्तुं नेदृक्किल मिषति कालस्तव मना-
गियं ते विज्ञप्तिः पुनरपि पुनस्ते पुनरपि ॥ १२॥
मयि क्रोशत्येवं सपदि न दयां यद्वितनुषे
निदानं किं तत्र ज्वलनजनिमत्त्वं नु भवतः ।
उताद्रेः कन्यायाः कठिनजठरान्तर्विलुठनं
न वै जाने म्लानेप्सितकुशलयोनेऽल्पधिषणः ॥ १३॥
अयन्ते भद्राप्त्यै कतिचन समाधीन्शुभधियो
जयं ते कामादेर्विदधति शमाद्यैः प्रहरणैः ।
स्मयन्ते यागाद्यैः कतिचन विधानैरुपचितैः
वयं तेषु श्रान्तास्तव विरचयामोऽञ्जलिममुम् ॥ १४॥
नगास्ते पञ्चत्वं दधति जडतां दैवतमणिः
पशुत्वं सा धेनुस्तव चरणदातृत्वयशसा ।
विना तं त्वां को नु स्पृहयति धनान्धान्नरपशून्
समाराद्धुं धीमानिह जगति सर्वामरगुरो ॥ १५॥
श्रुतेर्वज्रायन्ते प्रथममतिथीनां किल कथाः
यमायन्ते देहि त्वमिति लिपयो यस्य कुधियः ।
कुरुक्षेत्रायन्ते नटविटसमाजाः सगणिकाः
कथं नाथन्त्येनं त्वयि सति जगन्नाथ कृपणाः ॥ १६॥
विधत्तां व्यासङ्गं सरसिजभवः श्रौतशिखरे
समाधत्तां निद्रां जलधिजठरे श्रीपतिरपि ।
समेधन्तां लीलानटनचटुला धूर्जटिकृताः
विधीयन्ते दीक्षा गुहचरणधूल्यास्मदवने ॥ १७॥
प्रतिष्ठन्तां सार्धं सपदि मधुमत्या दिविषदो
न चाद्याकाङ्क्षामस्तदनुसरणं तत्कृतफलम् ।
अपाङ्गाः स्वर्गङ्गाचटुलतरवीचीसहचराः
तिरश्चक्रुस्तृष्णाकलितपरितापं मम विभोः ॥ १८॥
नमस्ते स्वर्धेनोऽमरपुरतरुभ्योऽञ्जलिरियं
नमश्चिन्तारत्नापसरत यथायातमधुना ।
प्रसादे सेनान्यस्सति जगति कः प्रार्थयति वः
सुधासिन्धोस्तीरे कथमिव भवेत्काञ्जिककथा ॥ १९॥
स्वपादस्मर्तारं सपदि कलयन्नात्मसदृशं
पुनस्तोषाभावान्मृगयति वरं दातुमपरम् ।
यदाख्यापीयूषं पिबति सवने दिव्यपरिषत्
स सुब्रह्मण्यो नः स्फुरति पुरतः पूर्णकरुणः ॥ २०॥
प्रभावस्मिन्दीक्षां वहति मम रक्षाध्वरविधौ
लभन्ते शोकाग्नौ सपदि पशुतां शात्रवजनाः ।
भजन्ते मोदाब्धाववभृथविधां बन्धुनिवहाः
दिवान्धाश्चक्राड्गाः कथमिव समानप्रकृतयः ॥ २१॥
सुपर्याप्ता गोप्तुं जनमतिविपन्नं सुरगणाः
पटीयान् रेणुर्वा गुहचरणपाथोजमथितः ।
न सन्दिग्धेऽद्यास्मान् जगति जनताऽऽलोक्य तव तद्-
रजोलेशप्राप्ताखिलसुरवराकाङ्क्षितशिवान् ॥ २२॥
चिरं भ्रामं भ्रामं क्कचन मरुदेशे भवमिषे
परिश्रान्ताः शान्ताः शऋणुत वचनं किञ्चन शिशोः ।
समाप्यैतत्सर्वं सपदि विधिवाक्यादधिगतं
पदे भूमानन्दे ददत हृदयं धूर्जटिभुवः ॥ २३॥
प्रियच्छायापायांस्त्यजत कुशलायातिमहते
फलायामोहायार्जयत सदुपायानपि च वः ।
उमादायादाङ्घ्रेरतिभयदमायामयमयात्
अपायादुद्धर्ता न भवति परस्त्रिर्ननु शपे ॥ २४॥
अभूम प्रागेते वयममितकाङ्क्षाजलनिधौ
अहो मज्जं मज्जं भृशमलभमानास्तटभुवम् ।
इदानीं स्वाराज्यं तृणमपि समं यच्चरणजात्
प्रसादात्पश्यामः किमिह वरयामोऽद्य वरदम् ॥ २५॥
पतन्ती रुद्राद्रेः श्रुतिभुवि गलन्ती क्षितरुजो
दलन्ती शूरादीनपि परिकृषन्ती तटतरून् ।
हरन्ती सन्तापान्पुनरपि पुनन्ती स्मृतिवशात्
स्रवन्ती काप्येषा विलसति वहन्ती मम पुरः ॥ २६॥
अतिक्रूरोऽरातिष्वमितशमपूरो मुनिजने
कठोरो वीरत्वे कुसुमसुकुमारोऽपि हृदये ।
रुचोद्यत्सूरोऽसावमृतकरपूरोऽल्पहसिते
सुमन्दारोऽस्माकं जयति स कुमारो गिरिभुवः ॥ २७॥
नमोवाकं ब्रूमो नयनरमणीयाय शिवयोः
तदङ्कालङ्कारं कमपि विदधानाय च मुहुः ।
तयोः प्रेमाम्भोधेः शरदुदितराकाशशभृते
परस्मै कस्मैचित्त्रियुगवदनायादिमहसे ॥ २८॥
तुलाकोटिक्वाणस्फुरणललिताभ्यां त्रिजगतां
परं पित्रोर्नेत्रोत्सवदनटनाभ्यां च कृतिनाम् ।
मनोहर्म्ये राजत्कनककलशाभ्यां श्रुतिशिरो-
विमृग्याभ्यां पद्भ्यां नतसुरतरुभ्यां नतिरियम् ॥ २९॥
क्कणद्भ्यां पाणिभ्यां रणितचरणाभ्यां मणितले
स्खलद्भ्यां जानुभ्यां कलितगमनं सार्धवचनम् ।
अनाद्योर्दम्पत्योः सुकृतमिव मूर्तं नयनयोः
अदृष्ट्वेदं तेजः कथमिव कृती खल्विह जनः ॥ ३०॥
पायात्कुशलकरण्डः पुष्करमालापरीवृतशिखण्डः ।
ताडिततामसषण्डः तारकतामिस्रतरुणमार्ताण्डः ॥ ३१॥
नेत्रीभूतः शिवयोः कश्चन पत्रीकृतोरगाहारः ।
पात्रीभवतु पुरो मे धात्रीकृतकृत्तिकोऽक्षियुगळस्य ॥ ३२॥
अम्भोजपत्रनेत्रः कुम्भोद्भूतादितामरसमित्रः ।
शम्भोः प्रमोदपुत्रः स्तम्भो जगतां समेधतां चित्रः ॥ ३३॥
क्षन्ता नतमन्तूनां गन्ता गजराजमदभरं भञ्जन् ।
कान्त्या कनकनियन्ता क्रौञ्चनिहन्ता कदा नु हृदि रन्ता ॥ ३४॥
निगमशिखरालवालो वल्लीमल्लीलताञ्चितस्कन्धः ।
कश्चन सुरसालो नो वृश्चतु पाश्चात्यजन्मसन्तापम् ॥ ३५॥
शासितदैत्यकदम्बः शमधनचेतस्तटाककादम्बः ।
आसीन्ममावलम्बः शक्रतनूजालसाक्ष्यलिकदम्बः ॥ ३६॥
यज्ञावघुष्टनामा प्राज्ञालापाभिरामगुणसीमा ।
परमेश्वरयोः प्रेमालङ्कृतसामा ममास्तु शुभभूमा ॥ ३७॥
सनकादिसिद्धसेव्यो जनको जगतां शिवङ्करः शिवयोः ।
कनकद्रवनीकाशः शनकैः शनकैरुदेति पुरतो नः ॥ ३८॥
षण्मुख! मुखजितशशधर! धरजाङ्कवास! वासवाद्यर्च्य ।
अर्चिष्मदधिककान्ते कान्ते जगतां पदे विधेह्यस्मान् ॥ ३९॥
कञ्जभववचनगेहं काञ्चनसहकारिकिरणसन्दोहम् ।
श्रितरक्षासन्नाहं शिवयोर्मूर्तं श्रयामहे स्नेहम् ॥ ४०॥
वन्देमहि मन्देहासुरहरसन्देहदायि देहरुचिम् ।
कुरुविन्दकान्तिचेलं बालं शिवयोः किमन्यदवशिष्टम् ॥ ४१॥
मण्डितवेदशिखण्डैः खण्डितदनुजौघचण्डभुजदण्डैः ।
चण्डीशभाग्यषण्डैः दण्डितदुरितोऽस्मि मङ्गलकरण्डैः ॥ ४२॥
फुल्लारविन्ददाम्ना कल्हाराद्रीन्द्रशऋङ्गकृतधाम्ना ।
नाम्ना रञ्जितसाम्ना केनचिदाराजि मङ्गलमहिम्ना ॥ ४३॥
अलमलमशक्तिहस्तैः अमुकुटमस्तैरवेदविन्यस्तैः ।
भक्तानामसमस्तैः अपरैरमहेश्वराङ्कतलशस्तैः ॥ ४४॥
दूराददाहि दुरितं शूराद्यसुरौघतूलदहनेन ।
सारेण केनचिन्मे मारारातेर्गृहस्थभावस्य ॥ ४५॥
आशास्महे सदा वयमाशाधीशोच्चमौलिपीठाय ।
श्रुतिचूडोत्तंसाय प्रमथाधीशात्मजाङ्घ्रिकमलाय ॥ ४६॥
आम्नायशिखरवेद्यादानतसल्लोकभवरुजां वैद्यात् ।
आद्याच्चराचराणां हृद्यात्पित्रोः किमन्यदवलम्बे ॥ ४७॥
अमराभयङ्कराणां तिमिरारीणामपाङ्गसुषमासु ।
चमराणां श्रुतिवन्या वयमिह दासाश्चिदिन्दुकिरणानाम् ॥ ४८॥
पर्याप्तचन्द्रवदने पर्वतपुत्रीशुभाङ्कमणिसदने ।
परिहृतसुरारिकदने मदने वल्ल्या मनोऽवलग्नं नः ॥ ४९॥
तरुणारुणकिरणावलिपरिणामस्फुरणचरणतरुणाब्जे ।
चरणायुधध्वजेऽहं करुणाम्भोधौ निमग्नभावोऽस्मि ॥ ५०॥
यस्मिंस्त्रेधा विलसति मृषा जागती वृत्तिरेषा
यस्य स्फूर्त्यां व्रजति सहसा चिन्मयी तन्मयीत्वम् ।
योऽस्तं याते स्फुरति हृदये निर्विकल्पे समाधौ
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५१॥
यस्यैकांशाज्जगति सकलाः प्राणिनः प्राणवन्तः
यस्याख्याने निगमशिखरं नाप कां कामवस्थाम् ।
नान्तश्शोको भवति भजतां यस्य लेशोपलब्धेः
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५२॥
क्लान्ताः क्लान्ता यमनु निगमाः सङ्गिरन्ते गिरं ते
यन्निर्णेतुं सपदि मुनयः साध्वसं ते लभन्ते ।
मौनेनैवाभिनयति जगद्देशिको यस्य तत्त्वं
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५३॥
यस्यावाप्त्यै शमधनततिर्याति नानापथेन
प्राप्तो यो यैर्जगति विरळाः सर्वथा सर्वदा ते ।
यः प्राप्येताश्रितशमदमैः संयमे स्वात्मरूपः
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५४॥
नाशापाशाकुलितमनसां भासते यत्प्रभावो-
ऽप्यात्माधारं निखिलकरणं नेक्षते यं पराक्त्वात् ।
जानन्त्यन्ये क्वचन समये यन्मयानेव सर्वान् (जानतेऽन्ये)
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५५॥
प्राणापानौ गलितगमनौ यत्र यत्रान्तरङ्गं
निर्व्यासङ्गं निखिलकरणं यत्र लुप्तप्रमाणम् ।
तत्रासीना ददृशुरपरे भासुरान्यत्प्रसादान्
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५६॥
किं नीहारः किममृतकरः किं रविः किं नु धूमः
किं खद्योतः किमु हुतवहः किं तटित् किं नु हीरः ।
इत्युल्लेख्यो भवति यमिभिर्यत्प्रसादः समाधौ
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५७॥
मूलाधारे हृदि मणिपुरे स्वास्पदे तालुमूले
चेतस्स्थाने ध्रुवशशिगृहे नैकधा सिद्धिलुब्धाः ।
यं कुर्वन्तः सपदि कृतिनः स्वेप्सितान्याप्नुवन्ति
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५८॥
ब्राह्मीं ग्रन्थिं प्रथममथ तां वैष्णवीं तां च रौद्रीं
भित्त्वा केचिन्नियतमरुदाबद्धचेतश्शलाक्या ।
प्रौढोन्मन्न्यास्सुरतसमये यत्स्वरूपा भवन्ति
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ५९॥
मुग्धस्मेराननकमलया नागराजन्यपुत्र्या
सौधे ज्योत्स्नास्फुरणविशदे निर्भयं केऽपि रन्त्वा ।
पादाब्जीयां मधुरमधुरां यस्य माध्वीं पिबन्ति
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६०॥
उत्तिष्ठन्त्यामुरगयुवतौ मञ्जुमञ्जीरनादं
मन्दं मन्दं मुखसरसिजं मुक्तिमादर्शयन्तीम् ।
आलिङ्गन्तं सुलभमितरे यत्कृपापाङ्गसङ्गात्
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६१॥
प्राज्ये राज्ये कलितहृदयाः केऽपि केऽप्यध्वराज्ये
योगैश्वर्ये कतिचन निजावाप्तिसौख्येऽपि केऽपि ।
सम्प्राप्तेष्टास्सपदि सकला यत्कृपापाङ्गसङ्गात्
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६२॥
तारं तारं भवजलनिधेर्यन्मनोरग्रभागे
निक्षिप्यान्ये शरवणभवेत्यन्तरेवालपन्तः ।
आलिङ्गन्ते स्वयमुपनतां मुक्तिकान्तां प्रसन्नां
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६३॥
मायानूरुर्मनुवररविर्देशिकेन्द्रो दयाद्रेः
उद्यन्नेनस्तिमिरपटलीं शोचयन्शोकघूकान् ।
यस्यानन्दं दिशति परमं भक्तकोकावलीनां
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशन्त्यै ॥ ६४॥
यन्मन्त्रस्यामरपुरतरोः काममूलस्य मूले
तिष्ठन्तो ये निखिलतरुणीनेत्रनीलोत्पलानाम् ।
जायन्ते तेऽप्यमृतरुचयो मूर्तिमन्तश्च कामाः
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६५॥
वागास्वाद्या मनुनवसुधा लिह्यते यैर्यदीया
तेषां वक्त्राद्वहति कविताकैतवात्स्वः स्रवन्ती ।
किञ्चाशेषं भुवनमयते दासतामीक्ष्यमाणं
प्रेमसारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६६॥
यन्मन्त्रेन्दुर्जलधितनयाज्योत्स्नया द्योत्यमानः
चित्ताकाशे स्फुरति विमले यस्य तस्योत्तमस्य ।
आपत्तापः प्रशममयते वृद्धिमामोदसिन्धुः
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६७॥
मन्त्राकाराममरतटिनीं चन्द्रशैलाद्वहन्तीं
यस्याचार्यप्रसृमरकृपासारपीयूषपूराम् ।
दिष्ट्या दृष्ट्या जगति विषयीकुर्वतां क्वाभितापाः
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६८॥
त्रेधा साध्यं ज्वलनललनावर्मपाशाङ्कुशादीन्
शिष्टादिष्टे वपुषि विदधन् यन्मनोः कामधेनोः ।
दुग्धं दुग्धं पिबति कुशलं स्वेष्टमायासशून्यं
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ६९॥
षट्त्रिंशारैस्सहितमनुभिर्नागपत्रैस्सवीरैः
साङ्भिः पर्णैः सकमलवरास्त्रादिभिर्वृत्तभौमैः ।
युक्तं यन्त्रं दिशति भजतां यस्य सर्वान्पुमर्थान्
प्रेमासारः परमशिवयोः सोऽस्तु नस्तापशान्त्यै ॥ ७०॥
नाकाधीशविरोधिवामनयना कोकवळीविस्फुर-
च्छोकाम्भोनिधिशारदाभ्रविलसद्राकानिशानायकम् ।
केकामञ्जुलपक्षिपुङ्गवरथं पाकारिजाकामुकं
प्राकारं दृढमाश्रये दिविषदामेकाक्षरार्धं परम् ॥ ७१॥
पाराशर्यवचः प्रपञ्चतटिनीपूरात्मकेळीलवो
दूरान्मुक्तशरप्रवाहशमितक्रूरासुरोषर्बुधः ।
मारारातिवधूशुभोदरसुधावाराशिचिन्तामणिः
घोरा दुःखपरम्पराः शमयतु स्मेरामृतैरद्य नः ॥ ७२॥
शेषाद्रीश्वरमौलिकेलिसदना भाषाधिदेव्युल्लसद्-
भाषा भूतगणामरारिपरिषद्द्वेषा परा देवता ।
एषाऽऽस्तां मम मानसे शिवशिवोन्मेषा तुराषाड्भवद्-
योषाऽऽलिङ्गितविग्रहा प्रतिदिनं तोषाय भूषा श्रुतेः ॥ ७३॥
कान्त्या न्यक्कृतबालभानुसुमुखः शान्त्यादिभिस्सेवितः
क्षान्त्या काचन भूमिरेव भजतां भ्रान्त्यापदिध्मानलः ।
भान्त्याऽव्याजकृपारसैरभिमुखं यान्त्या दृशां मादृशां
हन्त्याधीन्यदसौ किमन्यदिह नो मान्त्यालमिन्द्रश्रिया ॥ ७४॥
भीमारातिवनानलस्सुरपुरीरामाभिरामाकृतिः
सामाभिष्टुतपादपद्मविभवस्सीमा दयासम्पदाम् ।
सोमानन्दकरः परं सुमनसां क्षेमावहप्रक्रियः
कामानेष तनोतु नः प्रतिदिनं प्रेमालसैर्वीक्षणैः ॥ ७५॥
आदावाहितचेतसामनुदिनं वेदावलीनां सतां
नादाविष्करणक्षणे प्रकटयन्पादारुणं पावनम् ।
खेदान् खण्डयति स्म योऽतिविषमान् भेदान्धकारोदितान्
श्रीदाकाङ्क्षितसम्पदं दिशतु मे मोदाकरः शूलिनः ॥ ७६॥
नेता धर्मपथे सदैव चरतां जेताऽन्यथावर्तिनां
केतावाहितकुक्कुटः प्रतिरणं वेताळसङ्घस्तुतः ।
आताम्रैर्नयनाञ्चलैर्यदि स मां शीतांशुबिम्बस्पृशैः
प्रीतान्तःकरणो निरीक्षितुमहं क्रेतास्मि शक्रश्रियाम् ॥ ७७॥
हेलाभर्जितसर्वलोकदितिभूहालाहलेनाङ्गुली-
लीलाभिः शिवयोः प्रमोदजलधेर्वेलावलीं प्लावयन् ।
ज्वालाजालजटालशक्तिविलसत्सालाभभास्वद्भुजः
खेलां नः पुरतस्तनोतु सुरराड्बालाविलोलान्तरः ॥ ७८॥
रम्भादिस्फुरदाभिरूप्यविलसद्दम्भावलोपिप्रभा-
जम्भारातिसुताघनस्तनपरीरम्भावगाढोरसे ।
स्तम्भायाखिलविष्टपस्य कुशलारम्भाय नाकौकसां
शुम्भादित्रिदशारितूलहुतभुग्डिम्भाय भूयो नमः ॥ ७९॥
क्षुद्राणां दनुजन्मनां च विनताभद्रावलीनामपि
छिद्राण्यप्रतिलभ्य बालकतया विद्रावणे दीक्षितः ।
रुद्राणीस्तननूतनामृतघटीमुद्रायितौष्ठाधरः
निद्रां द्रावयतान्ममाद्य बहुधाऽभद्रां स रुद्रात्मजः ॥ ८०॥
भासा सारसबान्धवं नयसुधाकासारमेवाशये
नासाप्रीणनसायकं तनुरुचा दासायिताशाधिपम् ।
या सानन्दमपेक्षते न रहसे का सात्र सोऽस्मन्मनो-
वासायाद्य कृतादरो वयमतः कासां श्रियां नाश्रयाः ॥ ८१॥
गङ्गाविश्रुत कर्मनर्मसचिवापाङ्गामृतोर्मिच्छटा-
सङ्गामृष्टविशिष्टशिष्टजनतातुङ्गाघसङ्घानलम् ।
शऋङ्गारोज्ज्वलकेलिसंहतिनटीरङ्गायितेन्द्रात्मजा-
नङ्गाद्वैतमुपास्महे वयममी भङ्गाय तुङ्गापदाम् ॥ ८२॥
शान्तान्तःकरणालये वृषसुताकान्ताभिरूप्ये कृपा-
ऽऽक्रान्तान्दोलितशोणलोचनदलप्रान्तावधूतापदि ।
स्वान्तान्यादधते न ये शिवसुते भ्रान्तास्तु ते संशय-
श्रान्ताः सन्तु पदे पदे भवपथे किं तावता नः क्षतिः ॥ ८३॥
स्वेक्षाधीनचराचरोदयलयो लाक्षासदृक्षच्छविः
साक्षान्निर्जरकाननक्षितिरुहः प्रेक्षावतां काङ्क्षितः ।
दीक्षामद्य दधातु दातुमति मे द्राक्षासदृक्षां गिरं
रूक्षामाधिविजृम्भितां शमयितुं दाक्षायणीनन्दनः ॥ ८४॥
वाचातीतपदाम्बुजातविभवं प्राचामृषीणां पुनः
नीचारिव्रजजीर्णपर्णदहनं खेचारिकेलीरथम् ।
मोचामर्मकृषा मनोज्ञवचसा याचामहे कं वरं
धीचाञ्चल्यमपाकरोतु जगतामाचार्यवर्यो मम ॥ ८५॥
संसारामयभेषजं शमदमाहिंसापराराधितं
हंसालङ्कृतकोमलश्रुतिशिरोत्तंसाङ्घ्रिपाथोरुहम् ।
पुंसानादिमता प्रकाशितभुजाशंसापदानक्रमं
कंसारातिसुताकपोलरुचिरोच्चांसाग्रमाराध्नुमः ॥ ८६॥
चापासित्रिशिखादिभूषितभुजव्यापारतुष्टामर-
स्त्रीपाण्यब्जविकीर्णकल्पकुसुमश्रीपाटलाङ्गद्युतिः ।
पापात्मानुपलभ्य दिव्यनगरीभूपात्मजाकामुकः
तापान्नस्समपाकरोतु महितैः श्रीपादपद्मामृतैः ॥ ८७॥
बाहासञ्जिततीक्ष्णहेतिरुचिभिः स्वाहासहायो मुहुः
हाहाङ्गीकृतवन्दिभावसरणिर्वाहायिताखण्डलः ।
नीहाराद्रिसुतात्मजो दिविषदां साहाय्यकारी मृधे
दाहानाशु धुनोतु नस्सुमनसामाहाररीत्या गिरा ॥ ८८॥
ईशानाङ्कमनोज्ञसौधममितक्लेशान्धकारारुणं
कोशागारमपेक्षितार्थविततेः पाशायुधाराधितम् ।
काशाच्छस्मितचूर्णमोहितहृषीकेशात्मजालोलुपं
धीशान्त्यादि शुभाय सर्वविपदां नाशाय चाशास्महे ॥ ८९॥
अङ्के कल्पितदेवराजतनयं लङ्केशदर्पच्छिदं
सङ्केतालयमादिवाङ्मृगदृशां पङ्केरुहं पादयोः ।
कङ्केलिद्रुमकुञ्जकेलिसदनं तं केशवानन्दनं
किं केल्या नमतां च मुक्तिरिति चेच्छङ्केऽनलश्शीतलः ॥ ९०॥
सम्पातेन निजायुधस्य विलसच्छम्पासनाभेर्जग-
त्किम्पाकं कलयन्तमन्तकसभासम्पातुकं तारकम् ।
कम्पाक्रान्तधिया न धर्तुमनिशं यं पारयन्ते जनाः
तं पारे तमसां स्थितं कलयतां किं पामरैः पार्थिवैः ॥ ९१॥
गत्या शिक्षितदृप्तसिंहगमनैः शक्त्या स्फुरद्बाहुभिः
प्रीत्या पोषितभक्तलोकनिवहैः श्रुत्याऽऽत्तबन्दिक्रमैः ।
रत्याऽऽप्तैर्निजकान्तिभिः कतिपयैरेत्यात्र यद्भूयते
तत्या किं मम साम्प्रतं दिविषदां भूत्याणिमाद्यापि च ॥ ९२॥
कालं दैवतविद्विषां गलवलन्मालं सुरेन्द्रात्मजा-
लोलं शक्तिशिखाविदारितमहाशैलं दिवश्चारिणाम् ।
सालं पादरुचाहताश्रुततमोजालं भवेद्रक्षितुं
कोऽलं नो जगतां त्रयेऽपि च परो बालं विना शूलिनः ॥ ९३॥
धर्मान्तध्वनदभ्रविभ्रमधनुश्चर्मासिभास्वद्भुजो
वर्मालङ्कृतविग्रहः प्रतिदिनं शर्मापहो विद्विषाम् ।
धर्माद्यर्थशुभालयो मुनिमनोभर्मासनाधिष्ठितो
नर्माणि प्रतिपद्यतां मनसि मे मर्मादिवाक्सन्ततेः ॥ ९४॥
स्वर्वासिश्रमशऋङ्खलाः शिथिलयन्सर्वाश्च शर्वाज्ञया
कुर्वाणो विपदः प्रकाममवनीगीर्वाणविद्वेषिणाम् ।
अर्वाचीनवचस्सुदूरमहिमा दुर्वाससाभ्यर्चितः
गुर्वाज्ञावशवर्तिनो हरतु मे दुर्वारदुर्वासनाः ॥ ९५॥
शिष्टानां विशिनष्टि तुष्टिममितां कष्टानि नष्टं नय-
त्यष्टाङ्गस्य पुरस्तनोति नयनाभीष्टान् शिशुत्वक्रमान् ।
क्लिष्टाक्लिष्टगतीः पिनष्टि मनसस्तुष्टात्मनां संयमे
स्पष्टास्पष्टगिराद्य तेन शिशुना नष्टाखिलापन्मम ॥ ९६॥
आधाराम्बुजमध्यकेलिसदनो बाधावहोऽहङ्कृतेः
बोधानन्दविवर्तभासुरतनुर्मेऽधोऽधिमूर्धं ज्वलन् ।
राधावल्लभमानितात्मविभवोऽगाधां विधत्तां श्रियं
क्रोधाधेर्विजयं शचीप्रियतमासाधारणीं च प्रथाम् ॥ ९७॥
गाढाभ्यासविनिद्रितोरगसुतालीढानिलानां सतां
गूढावासमुपेत्य चेतसि परं सोढा समस्तैनसाम् ।
बाढाज्ञानपिशाचिकावृतमहामूढात्मनां दुर्लभः
षोढास्याम्बुरुहश्शुभानि जगतां वोढा विधत्तां मम ॥ ९८॥
आगोपालविधातृतुल्यविभवे यागोपगेयप्रथे
वेगोद्भिन्नपुनर्भवाङ्कुरमहायोगोपसर्गापदि ।
रोगोत्सिक्तजनानवाप्य चरणेनागोपगीतात्मजे (वीतानुजे)
भूगोळेऽभिरतिं न को नु कलयेद्रोगो न चेद्राजसः ॥ ९९॥
ओष्ठासञ्जितलोचनाय दिविजश्रेष्ठात्मजाया जग-
ज्ज्येष्ठानङ्गविवर्तविग्रहवते प्रेष्ठाय शिष्टावने ।
गोष्ठायादिगवां ततेर्भुवनवर्षिष्ठाय सभ्यान्तरे
निष्ठायाश्रितलोचनाब्जयुगनेदिष्ठाय कुर्मोऽञ्जलिम् ॥ १००॥
सीम्ने सद्गुणसम्पदां नवमणीधाम्ने श्रितापद्द्विष-
न्नाम्ने शासितदैवतारिपरिषत्स्थेम्ने च हेम्ने श्रिया ।
व्योम्ने चिद्विमलाय सर्वजगतां धाम्ने निकेतीभव-
त्साम्नेऽनादिकुटुम्बिभाग्यलहरीभूम्ने परस्मै नमः ॥ १०१॥
परयुवतिरतं मां शङ्कयित्वाऽप्युदासे
तदपि मदवनं ते साम्प्रतं साम्प्रतं हि ।
त्यजति गुरुकलत्रव्यापृतं त्वत्पिता किं
विमलकमलसम्पद्द्रोहिणं रोहिणीशम् ॥ १०२॥
परधनापहृतौ यतमाने नोचिता मयि तवेयमुपेक्षा ।
विस्मृतं किमु हिरण्यहरत्वं तत्त्वया तव विभोः श्वशुरस्य ॥ १०३॥
अहिंसकानामिह हिंसकोऽपि न तेऽच्छिदं ब्रह्मशिरः पितेव ।
अतीव लुब्धं किमुपेक्षते मां लुब्धात्मजा सापि तवाङ्कसंस्था ॥ १०४॥
मलिनसङ्गतिदूषितमेव मां किमु विलोकयितुं परिशङ्कसे ।
न हि भवानिव भूतपिशाचिकासदसि सन्ततमासितुमुत्सहे ॥ १०५॥
निष्किञ्चनोऽयमिति किं ननु मय्युदासे
भिक्षाशनस्तव पिता भगवंस्तदास्ताम् ।
त्वं चापि भैक्षमटसि प्रकटं फलिन्यां
तन्मां भजस्व सदृशी खलु बन्धुता नौ ॥ १०६॥
परिपालयितुं तवाभिकाङ्क्षा यदि दृप्तान्कृपणोत्तमाग्रवृत्त्या ।
किमु कीर्तिरितस्तवाप्यपूर्वा विमला दीनदयालुतोपक्लृप्ता ॥ १०७॥
अङ्गीकृतं मृगशिशुं न शशी जहाति
फालं तपन्तमपि नो दहनं त्रिणेत्रः ।
आशीविषं च विषमं न हि शेषशायी
तीक्ष्णस्वभावमपि मां न जहीहि पाल्यम् ॥ १०८॥
कण्ठे गडुर्भवति यच्छरदिन्दुकान्तेः
अर्धासनं भजति यत्सुरभोज्यलक्ष्म्याः ।
आचार्यतां भजति यन्नवमल्लिकानां
आनन्दमावहति ते स्मितमेव तन्नः ॥ १०९॥
अथवा क्षणिकाचलालवालो गुणपुष्पः परिसेवितो द्विजेन्द्रैः ।
श्रुतिमुग्धलताञ्चितोऽङ्घ्रिशाखी तव दिव्यः फलतीप्सितं ममैषः ॥ ११०॥
किं वा विपदि विधेयं ध्येयं ते ध्यातृमङ्गलं चरणम् ।
सम्पदि किं करणीयं भूयो भूयोऽपरोक्षणीयं तत् ॥ १११॥
बद्धादराः श्रितविपत्परितापशान्त्यै
दुग्धाब्धिगर्भभरितामृतवीचिवन्द्याः ।
मुग्धाब्जजन्मविफलीकरणस्वभावाः
श्रद्धालवोऽवितुममी तव मां कटाक्षाः ॥ ११२॥
अमृतमिव सुराणां ब्राह्मणानां त्रयीव
प्रणव इव यतीनां योगिनामुन्मनीव ।
श्रुतिपथपथिकस्य श्रीमदेकं निदानं
मम तु किमपि लब्धं लुब्धकन्याभिलुब्धम् ॥ ११३॥
पातय वा घातय वा पालय वा समवलोक्य लालय वा ।
लब्धं तव पदयुग्मं नाहं मुञ्चामि नापि दुर्वृत्तीः ॥ ११४॥
नमो नमस्ते नगदम्भभेदिन्
नमो नमस्ते निगमान्तचारिन् ।
नमो नमस्ते खगराजयायिन्
नमो नमस्ते भगवन् परात्मन् ॥ ११५॥
श्रीशङ्करात्मजगुणगणग्रथिता तदीय-
पादारविन्दमकरन्दकणावसिक्ता ।
मोदावहा भवतु सज्जनषट्पदानां
गोपालकृष्णकविवाक् सुरपुष्पमाला ॥ ११६॥
इति श्रीगोपालकृष्णकविविरचितं श्रीसुब्रह्मण्यकर्णामृतं सम्पूर्णम् ।
Proofread by Sivakumar Thyagarajan shivakumar24 at gmail.com, PSA Easwaran