श्रीवानाद्रिनाथस्तोत्रम्
वन्देऽहं वनशैलनाथमहिषीं वात्सल्यपूर्णा श्रियं
भक्ताभीष्टफलप्रदां भगवती कारुण्यरूपां हरेः ।
भूषाभूषितविग्रहां मम पुनःसौख्यप्रदां सुन्दरी
मन्दस्मेरशुभारविन्दवदनां लक्ष्मी जगन्मातरम् ॥ १॥
मातः श्रीवनशैलनाथदयिते पद्मालये सुन्दर
श्रीभूषे तव पादपद्मयुगलं मूर्धा नतोऽस्म्यादरात् ।
देवि त्वां शरणं गते मयि कृपा शीघ्रं त्वया केवलं
कर्तव्येति सरोजकान्तवदने त्वत्सन्निधौ प्रार्थये ॥ २॥
वन्दे मुन्दर तमिन्दिराभूमिनायकम् ।
प्रणतार्तिहरं सम्यक् परमस्वामिन विभुम् ॥ ३॥
कल्याणं वृषभाद्रीन्दुः पुण्डरीकदलेक्षणः ।
सर्वेषां मोहकः श्रीमान् सुन्दरो दिशतान्मम ॥ ४॥
विष्ण्वनिमणिमजीप्रभवा या सरिद्वरा ।
वक्ष्यामि वैभवं तस्या गङ्गायाश्च यथामति ॥ ५॥
प्रह्लादो भगवत्कटाक्षजनितज्ञानप्रभावप्रमः
सारासारविवेकहारतरलो वैराग्यनिष्ठामणिः ।
श्रीमान् भूतदयालुरात्मगुणकः श्रीवैष्णवश्रीनिधिः
श्रीनारायणदिव्यपादकमलध्यानोज्ज्वलः सर्वदा ॥ ६॥
तत्पुत्रस्तु विरोचनः प्रभुवरो भूमण्डले विश्रुतः
पुत्रस्तस्य बलिस्तु सत्यवचनः श्रीमानभूभूपतिः ।
कृत्वा सोऽपि तपश्चिराय विबुधैरन्यैर्जनरायुधै
स्तिम्भिश्च मृगैरवाप फणिभिः सर्वैरवध्यं वरम् ॥ ७॥
तस्मात् सोऽपि बलिः समस्तभुवनं जित्वा महावीर्यवां
बैलोक्यं बुभुजे स्वयं कुलिशभृन्मुख्याः समस्ताः सुराः ।
नानादिक्षु पलायिताश्च गलितस्वस्वाधिकारास्ततो
भीताः शैलगुहां प्रविश्य न्यवसंस्तुल्या दिवाभीतकैः (१) ॥ ८॥
मेरौ तत्र युगान् बहून् सुरगणाः स्थित्वाथ रक्षार्थिनो-
ब्रह्माणं प्रणिपत्य चाहुरपरैर्दूरीकृतास्ते वयम् ।
ब्रह्मन् पालयिता समस्तजगतां कर्ता त्वमेव प्रभो
युष्मद्दत्तवरो बलिस्तु बुभुजे त्रैलोक्यलक्ष्मी स्वयम् ॥ ९॥
तस्मात्तेन महाबलेन चकिताः सर्वे वयं नाश्रया
ब्रह्मन् किञ्चिदविद्महे तव षदात् स्थानानि नः सन्ददाः ।
विज्ञप्तः स पितामहस्तु विबुधैः प्रोवाच तानिर्जरान् ।
मा भीर्वो मघवत्प्रमुख्यविबुधाः क्षेमं तं प्राप्स्यथ ॥ १०॥
इत्युक्त्वा स पितामहश्च विबुधानाश्वास्य दध्यौ हरि-
सर्वाभीष्टफलप्रदं प्रणमता नारायणं वत्सलम् ।
भूमाभ्यां सहितं समस्तजगतां सर्गोपसर्गस्थितीः
कुर्वन्तं भगवन्तमद्भुतगुणं वेदान्तवेद्यप्रभम् ॥ ११॥
श्रीमानिष्टवरप्रदः प्रणमतां नारायण श्रीपति-
स्तस्य प्रादुरभूत् सरोजभवनो भक्तिप्रकर्षावधिः ।
तं देवं विमलं महागुणगण नत्वा ततक्लेशहम् ।
लोकानां पतिरब्रवीन्मतिमतां ब्रह्मा महात्मा वरः ॥ १२॥
इन्द्राद्याः सकला हरे सुरगणाः स्थानादिरिक्ता इव
वर्तन्ते किल साम्प्रतं प्रणमतां तेषामभीष्टं द्रुतम् ।
लक्ष्मीनायक दातुमर्हसि विभो कारुण्यवारान्निधे
श्रुत्वा तस्य पितामहस्य वचनं ब्रह्माणमूचे हरिः ॥ १३॥
ज्ञातं मे मनसि स्थितः पुनरिदं ब्रह्मन् पुरा तद्वध
विन्द्रस्यावरजो भवामि जठरे श्रीकाश्यपस्यादितेः ।
भूत्वा च वटुर्मनोहरगुणस्तस्य श्रियं याच्जया
हृत्वेन्द्राय तदुत्तमं पुनरिदं दास्यामि दिव्यं पदम् ॥ १४॥
इत्याश्वास्य विधिं प्रभुस्त्रिजगतामाविबभूवाविशं
श्चित्तं तस्य तु काश्यपस्य तरसा गर्भ गतश्चादितेः ।
विख्यातोऽयमुपेन्द्र इत्यथ पुनः श्रीवामनाकारको
विष्णुः सोऽपि तपश्चकार भगवान् ध्यायन् स्वकार्य हृदा ॥ १५॥
किञ्चित्कालमसौ वसन् भुवि विभुः सिद्धाश्रमे केशवो
गत्वा त्रीणि पदान्ययाचत हरिः श्रीयज्ञशाला बलेः ।
धर्मज्ञस्तु स दत्तमित्यकथयद्धारा च देया प्रभो
वाचा नालमुवाच किं तपसि मे विष्णुः सदा तिष्ठतः ॥ १६॥
वाचा तं भगवान् बलिं बलवतां व्यामोहयि ह्य दत्वा वरं
सम्फुल्लाम्बुजपाणिना स तु पुनर्जग्राह दानोदकम् ।
तत्रासौ ववृधे महान् द्विपदतबैलोक्यमाक्रम्य वै
कृत्वाह स्ववशे पुनर्बलिमपि त्वेकं पदं देहि मे ॥ १७॥
इत्युक्तस्तमुवाच सत्यवचनो नीलाविशिष्टो बलि
श्चाधत्स्वैकपदं शिरस्यपि मम प्रोक्तः प्रहस्य प्रभुः ।
पाताले बलिनं तु दिव्यकृपया नारायणः प्राक्षिपत
प्रीतस्तस्य पदं तदा तु समये संक्षालितं ब्रह्मणा ॥ १८॥
भाति व्योम्दि जयोद्धृता स्म सलिलं तर्ज पताकेव तु
सद्गगा यवहत् सुरैर्दिवि पुनः सिद्धादिभिः सेविता ।
गङ्गाद्यापि विराजते बलिरिवऽयोमस्थले सा पुनः
स्रोतोभिस्तिसृभिः किल प्रवहती भूम्यन्तरिक्षादिषु ॥ १९॥
त्रिविक्रमपदाश्लिष्टमणिनूपुरपूरितम् ।
जलं तलूननादत्र गिरिमूनि समापतात् ॥ २०॥
निर्झरीभूय शैलेऽस्मिन्निर्जरैरपि सेविता ।
रमणीयजला सा हि माधुर्यगुणशालिनी ॥ २१॥
यन्मूर्ति स्रवती कचिन्मरतकस्निग्धेन्द्रनीलोपमा
वैदूर्योपलसन्निभा कचन वै मुक्ताफलामा कचित् ।
मुक्तानां प्रभवा नदी सुविमला वज्रोपलाभा कचित्
लोकेऽस्मिन विरजेव तं वनगिरि शेषावतारं भजे ॥ २२॥
गन्धर्वैरपि सिद्धचारणसुरैविद्याधरैः सेविता
दिव्योद्यानलतातरून वनगिरौ संवर्धयन्ती सदा ।
स्निग्धेऽमित्रिदशापगेव जननी दिव्यैः पयोभिः स्वकै
यस्मिन्नूपुरसम्भवा किल सती श्रीमद्वनादि भजे ॥ २३॥
कान्तेवाब्धिसुता वनाद्रिवसतः श्रीसुन्दरस्य प्रभो
भव्या भतेपदाश्रयेव चरणौ क्रान्तत्रिलोको हरेः ।
संवाहिस्वकराम्बुजा मणिसरैर्मुक्तासरैर्भूषिता
गङ्गा नूपुरसम्भवा वनगिरौ सन्दृश्यते योगिभिः ॥ २४॥
सायुज्यं तु मरीचिमुख्यमुनयो धर्मोऽपि सालोक्यतां
सामीप्य चतुराननस्तु सुतपाः सारूप्यमाप्लुत्य वै ।
यस्यां निर्मलकायका वनगीरौ विष्णोः प्रयन्तिक्रमात
गङ्गा नूपुरसम्भवा सुविमला सा नः पुनातु क्षणात् ॥ २५॥
भारद्वाजकुलोद्भवस्तु सुतपाः कश्चिद्वृषाख्ये गिरौ
सिद्धाभीष्टकसिद्धिकारिणि तपस्तेपे कदाचिन्मुनिः ।
मोक्षार्थी त्वघमर्षणोत्सुकमना मञ्जीरगङ्गोदके
श्रीसूक्तानि जपन् शुचिश्चिरतरं गाढं वगाह्य स्थितः ॥ २६॥
दुर्वासाप्रमुखास्तदा च समये त्वायान्ति योगीश्वराः
दृष्टा दीर्घमसौ निमज्जति मुनिस्त्वस्माननाहत्य वै ।
मोक्षार्थी भवतीति ते तु मुनयो मत्वाशपन् कोपतः
मण्डूको भव दुर्मते तटगातान्नावेक्ष्य मग्नो जले ॥ २७॥
नावज्ञा न तु कृता मयेति सुतपास्तीर्थावगाहाचिरं
ज्ञात्वा तीर्थकरान् महात्मन इमान् पूज्यास्तटे तिष्ठतः ।
इत्यूचे कृपया क्षमध्वमिति तान् योगी प्रणम्याब्रवीत्
सूक्तानामवसानमीक्ष्य मुनयः किञ्चिद्विलम्ब्य स्थितः ॥ २८॥
इत्युक्त्वाथ स थातनं तु मलिनं ते चाब्रुवन् भेकतां
तत्र त्वं तु जिहास्यसीति कृपया श्रीसुन्दरस्य प्रभोः ।
इत्युक्त्वा मुनयरतु नूपुरसरित्तीर्थे सदा निर्यले
स्नात्वा द्वादश वत्सरान वनगिरौ तत्रावसनिर्मलाः ॥ २१॥
भक्त्यानर्चुरिमे वृषाचलपतिं श्रीशैशवं सुन्दरं
लोकेशं विधिवद्विषट्कशरदः स्थित्वा जगन्मोहनम् ।
दुर्वासाप्रमुखाः प्रणम्य मुनयस्तस्य प्रसादेन ते
तस्मात् सत्वरमाययुः सुमनसःक्षेत्रं वराहाख्यकम् ॥ ३०॥
तत्काले सुतपास्ततो मुनिवरान् मण्डूकवेषोज्ज्वलः
सान्त्वेनाह पुनः प्रणम्य तु कदा मण्डूकतापास्यति ।
एवं तं तु वदन्तमार्तमनघाः सर्वे मुनीन्द्रास्ततो
ह्यस्माभिः सह यास्यसीति सुतपस्तूचुः शुचं मा कृथाः ॥ ३१॥
तत्र द्वादशवत्सरानपि निवत्स्यामो वयं तत्र वै-
ह्यस्माभिश्च भविष्यसि प्रवसतो नाना तव क्ष्माधरः ।
तीथे चापि भविष्यति स्वयमपि त्वायातु मञ्जीरजा
गङ्गा सुन्दरदोः करोति भगवान् सान्निध्यमेव स्वयम् ॥ ३२॥
तत्र त्वं भव सुन्दराह्वयहरिं त्वाराध्य मुक्तो भवे
रित्येवं वदतां मुनिस्तु सुतपाः श्रुत्वा तु तेषां वचः ।
साधं तैः सहसागमत् स तु महत्तत्रैव चक्रे तप
सान्निध्यं स च सुन्दरः समकरोत्तस्यैव योगीशितुः ॥ ३३॥
तत्रैवाविरभूत्तदा च तटिनी मञ्जीरजाता ततः
स्नात्वा स प्रयतस्ततस्तु सुतपा निर्मुक्तमण्डकतः ।
तत्रासौ परमासने तु विधिवत्तस्मिन्निविष्टो मुनिः
सारूप्यं स च सुन्दरस्य तमगादाराध्य सम्यक्ततः ॥ ३४॥
अन्ये वापि तु ये वृषाचलतटेष्वाकीटमाखण्डलं
तद्देशेषु वसन्ति तेऽपि सकला मुक्ता हि नो संशयः ।
श्रीमत्सुन्दरपादपङ्कजलसन्मञ्जीरजास्नानतः
सर्वे सुन्दरदोपदाब्जयुगयोः कैङ्कर्यसाम्राज्यगाः ॥ ३५॥
शुक्लायामदुले फलेसुफलदे श्रीमत्तलामासि वा
द्वादश्यां कनकाचले बनगिरौ मञ्जीरगङ्गोदके ।
यः स्नाति प्रयतो नरस्तु सकलैः पापैस्तदा मुच्यते
दीर्धायुश्च धनं च तस्य भवति क्षेमं स याति ध्रुवम् ॥ ३६॥
श्रीमत्सोमकुलेऽतुले तु भवतां राज्ञां वरः श्रीमता ।
मिन्द्रद्युन्नसुतः पुरूरवविभोः पौत्रो महावैभवः ।
गम्भीरो मलयाचलध्वजवरचूडामणिज्ञानिनां
राजा राजशिरोमणिः क्षमवतामस्ति प्रशस्तो विभुः ॥ ३७॥
मेरोदक्षिणपार्श्वगान् स तु पुनर्जित्वा समस्तान्नृपान
श्रीमान् स्वस्थ तु नामाचिह्नमतुलं मेरो लिखित्वा पुनः ।
अगम्याथ पुरोधसा सह शरत्साहस्रक नीतिमान्
भूपालो न्यवसत्त्वगस्त्यमुनिना तेनैव सन्मन्त्रिणा ॥ ३८॥
कदाचित्तमुवाचेदमगस्त्यमुनिसत्तमम् ।
विमान कामगं मेऽद्य दातव्यं मुनिपुङ्गव ॥ ३९॥
तद्विमानं समारुह्य गङ्गासागरसङ्गमे ।
स्नात्वा गयायामभ्यर्य माधवं च गदाधरम् ॥ ४०॥
दिने दिने महाभागैर्मुनिभिर्वेदपारगैः ।
ब्राह्मणैर्भगवद्भक्तैः पूजयित्वा तु माधवम् ॥ ४१॥
पुनः पुनः समागम्य मधुरायां महामतिः ।
न्यवसद्भूमिपालोऽसौ मलयाचलकेतुमान् ॥ ४२॥
भूपालो मलयध्वजो गुणनिधिः श्रीमान् कदाचित् पुनः ।
विष्णोरर्चनतो ययौ स तु गयामाखण्डलःश्रीमताम् ।
दिव्ये श्रीवृषभाचले समपतच्छाया विमानस्य वै
तत्काले किल तां तदैव जगृहुर्विष्णोर्महापार्षदाः ॥ ४३॥
तत्काले वृषभाद्रिगः करुणया तेनातिखिन्नं नृपं
त्वव्यक्तोज्ज्वलमूर्तिमान समधुरं वाक्यं महानब्रवीत् ।
भो भो राजशिरोमणे गुणनिधे मा भूद्भवान् व्याकुलो
मेघानां स्तनितोज्ज्वलत्स्वनयुतः श्रीमन्महासुन्दरः ॥ ४४॥
मत्पादमणिमझीरप्रभवा सरितां वरा ।
पर्वतेऽस्मिन् प्रवहति गङ्गातोयाधिका शुभा ॥ ४५॥
मत्तलाकोटिसम्भूता ह्यतुला शुभवारिणी ।
तश्यां स्नानं कुरु प्रिं कोटिजन्मकृतं त्वयम् ॥ ४६॥
हरत्यशेष नृपते मत्पादपभवा नदी ।
शुद्धभक्तोपभोग्या सा ममात्यर्थ प्रियङ्करी ॥ ४७॥
त्रैविकमे मम गदै प्रगृह्य विपुलं नृप ।
संक्षालितं पद्मभुवा धर्मेण द्रवरूपिणा ॥ ४८॥
तदा गङ्गाभवदुयोम्नि त्रिपथेति च विश्रुता ।
त्रयाणां जगतां पापं विनाशयति नित्यशः ॥ ४९॥
तां गङ्गां शिरसा शूली दधार स्वात्मशुद्धये ।
मत्पदस्थतुलाकोटिप्रभवेयं नदी शुभा ॥ ५०॥
मुक्तिं ददाति सर्वेषां पशूनां पक्षिणामपि ।
भवानत्रैव संस्नातो मदाराधनमाचर ॥ ५१॥
मत्पदद्वन्द्वमाराध्य मद्भक्तैश्च पुरस्कृतः ।
मदाराधनकमोणि कुरुष्व प्रयतात्मवान् ॥ ५२॥
धर्मेण निर्मितं पूर्व विमानं सोमसन्निभम् ।
तस्मिन्निह तु वत्स्यामि ब्रह्मणो यावदायुषम् ॥ ५३॥
अर्चयिष्यन्ति राजानः काले काले महामते ।
भूत्वा मद्भक्तभक्तस्त्वं विभवः स्वार्जितैरिह ॥ ५४॥
स्थित्वैव सद्गतिं भूप गमिष्यसि न संशयः ।
इति तस्य वचः श्रुत्वा न्यवसत् स महीपतिः ।
विभवैस्तं समाराध्य वृषाद्रितटवासिनम् ॥ ५५॥
माणिक्यैः स्फटिकैः शुभैर्मरतकैः प्रत्युप्तदिव्योल्लस
सोमच्छन्दविमानमध्यविलसदिव्योज्ज्वलद्वेदिगम् ।
सर्वाभीष्टदकल्पकं प्रणमतामुद्योगचक्रोज्ज्वल
श्रीमदक्षिणपाणिपङ्कजशुभं दोर्दण्डषण्डोज्ज्वलम् ॥ ५६॥
ईषत्फुल्लजपाप्रसूनविकसत्संविद्रुमश्रीलस
दिम्बाभाधरपल्लवं कमलया प्रारूढवक्षःस्थलम् ।
चन्द्राम्भोजसुधारसैविलसितैः प्रस्पर्धि दिव्याननं
श्रीमत्कौस्तुभरत्नभूषणमहाहारोल्लसत्कन्धरम् ॥ ५७॥
आकर्णायतपद्मपत्राफरद्वन्द्वोल्लसलोचनं-
अध्ये लोचनवारिधेः प्रविलत्सेतूज्ज्वलन्नासिकम् ।
बालाकोज्ज्वलदिन्यरत्नमकुन्दं पद्मोपरिरफीतक
श्रीमद्दिव्यमधुव्रतायितलसत्कालस्थपुण्ड्रोज्ज्वलम् ॥ ५८॥
कौशेयोज्ज्वलविग्रह सुललितं चापादचूडं सदा
श्रीमन्तं वनशैलदिव्यतिलकं भैलोक्यसम्मोहनम् ।
एवं सुन्दरबाहुमम्बुजपदं दृष्टानुभूय प्रभु
संस्तुत्य प्रणतः सदा पुलकितः सन्तोषपूर्णाशयः ॥ ५९॥
श्रीमत्सुन्दरदो पदाम्बुजतुलाकोटिप्रभूतोदक
स्नानोद्भूतमहावबोधविभवः कैङ्कर्यसाम्राज्यगः ।
कुर्वस्तस्य च सुन्दरस्य विविधान् ब्रह्मोत्सवाद्यान् महान्
भूपालो भलयध्वजो विजयते वैराग्यनिष्ठाग्रणीः ॥ ६०॥
राजा सोऽपि ततस्तदा भगवतः कर्तुं वसन्तोत्सवं
श्रीमत्सुन्दरदोष्णि दिव्यविभव विज्ञापयामास सः ।
तस्य श्रीभगवान् महाद्भुततमं सन्तुष्य चैत्रोत्सवः
कर्तव्यो भवतेत्यसौ नियमनं चक्रे महासुन्दरः ॥ ६१॥
चैत्रे मासि ततः परं नरपतिः श्रीपौर्णमास्यां दिने
तत्कालानुगुणैर्विलक्षणरसैः कर्पूरगन्धादिभिः ।
श्रीवैखानसशास्त्रतो द्विजवरैर्विद्वद्वरैरर्चकैः
श्रीमन्तं समपूजयदृषगिरे थं महासुन्दरम् ॥ ६२॥
ततो विहारयात्रार्थमुत्सवान्ते हरि नृपः ।
पीताम्बरमुदारानं सर्वभूषणभूषितम् ॥ ६३॥
दिव्यं विमानमारोप्य कामगं रत्नभूषितम् ।
निर्जगाम बहिर्विष्णोः सन्तोषार्थ स भूपतिः ॥ ६४॥
भेरीशङ्खमृदङ्गवाद्यमधुरश्रीवेणुवीणास्वनै
र्लोकानां स्वनितैः स्तवैश्च यमिनां घोषैर्मुनीनां शुभैः ।
श्रीमान् सुन्दरबाहुरिन्दुवदनः शब्दायमानो दिशा
छत्राद्यैश्च परिच्छदैर्गजमुखैः संवारितो निर्गतः ॥ ६५॥
तस्मिन् श्रीमति निर्गते सुरमुखाः शक्रादयः सुन्दरे
सेवार्थ स्वविमानकैश्च पुरतस्त्वभ्यागताः प्रेमतः ।
हर्षादप्सरसः स्त्रियश्च ननृतुः श्रीनारदाद्यास्तथा
गन्धर्वास्तु जगुश्च कर्णमधुरं घुष्यन्ति वेदान् द्विजाः ॥ ६६॥
एवं वृषाद्रेर्नैऋत्यां गत्वा योजनमुत्तरे ।
नागाद्रेः कृतमालायास्तीरे मधुपुराहये ॥ ६७॥
विरज्य मण्टपं राजा दिव्यलक्षणसंयुतम् ।
सर्वालङ्कारसंयुक्तं तत्र सिंहासने शुभे ॥ ६८॥
लावण्यनामकं विष्णु संस्थाप्य स महीपतिः ।
आनर्च विविधौं गैरर्थपाधादिभिहरिम् ॥ ६९॥
दिव्यगन्धयुतैरतीर्थ मन्त्रपुतैर्मनोहरैः ।
अभिषिच्याप्यलकृत्य महाश्चन्दनादिभिः ॥ ७०॥
उपचारैः समम्यर्च्य दर्शयित्वा च दीपिकाः ।
असल्येया घृतैः सिक्ताः सन्तोषाय हरेर्नृपः ॥ ७१॥
महार्हाणि विचित्राणि हवींषि बहुलानि च ।
अपूपादींश्च रुचिरान् महार्हाणि फलानि च ॥ ७२॥
ताम्बूलिकाः सकर्पूरा मधुपर्कादिकास्तथा ।
निवेद्य विष्णुभक्तेभ्यो ददौ तानि यथेष्टतः ॥ ७३॥
एवं सुन्दरराजस्य वर्तमाने महोत्सवे ।
तत्रत्यास्ते नदीतीरे तपस्यन्तो मुनीश्वराः ॥ ७४॥
रोमशाद्यास्तथान्ये च हरिं द्रष्टुं समागताः ।
निषेव्य तु महं दिव्यं भगवद्वीक्षणाप्लुताः ॥ ७५॥
कृतार्थाः सर्व एवैते प्रार्थयन् मधुसूदनम् ।
अहो महोत्सवो देव नेत्रानन्दः शरीरिणाम् ॥ ७६॥
अहो भाग्यमहो भाग्यं राज्ञस्तु मधुसूदन ।
लक्ष्मीपते वयं धन्याः श्रीमन् पङ्कजलोचन ॥ ७७॥
एवमेवात्र भवतादुत्सवः प्रतिवत्सरम् ।
उज्जीवनाय जगतां कृपया भवतो हरे ॥ ७८॥
मञ्जीरतटिनीतीर्थे नित्यं स्नातुं न शक्नुमः ।
अतः साप्यत्र नागाहगिरावाविर्भवत्विति ॥ ७९॥
इत्थं विज्ञापितो विष्णुर्विप्रेन्द्रैः करुणानिधिः ।
भक्तेष्टदो वरं प्रादात् परमं कमलापतिः ॥ ८॥
तदैव नागाद्रितटे मञ्जीरतटिनी हरेः ।
आज्ञया प्रवहत्येषा जगतां पावनाय च ॥ ८१॥
नामाद्रावुदयात्सैव नागतीर्थमितीर्यते ।
तस्यां स्नात्वा तु ऋषयः परमां सिद्धिमागताः ॥ ८२॥
राजासौ मलयध्वजो वृषाङ्गरेर्नाथस्य लक्ष्मीपतेः
श्रीनागाह्वगिरी महाद्भुतरसैरित्थं वसन्तोत्सवम् ।
चैत्रे मासि महोत्सवं भगवतः श्रीपौर्णमास्यां दिने
कृत्वा तं सकुतूहलं वनगिरिं संप्रापयत् सुन्दरम् ॥ ८३॥
पद्मचन्द्रामृतरसप्रस्पर्धिमुखमण्डलम् ।
वृषाद्रितटगं वन्दे सदा सर्वाङ्गनुन्दरम् ॥ ८४॥
राज्ञा श्रीमलयध्वजेन महता देवैरगस्त्यादिभिः
श्रीमच्चैत्रमहोत्सवो मुनिवरः प्रत्यब्दमत्यद्भुतम् ।
श्रीनागाइगिरावकारि तु पुरा श्रीसुन्दरस्य प्रभोः
लावण्यान्बुनिर्वृषाचलपतेः क्षीराब्धिकन्यापतेः ॥ ८५॥
इदानीन्तनतद्रीति कश्चिद्राजा करोत्यसौ ।
इत्येषा किंवदन्ती तु केनचिद्धेतुना कचित् ॥ ८६॥
इदानीन्तनचैत्रोत्सववैभवं फणामः
कल्याणं दिशतादशेषजगतां राजाधिराजः श्रिया
सार्धं दिव्यवृषाचले मणिमये सिंहासने सुस्थितः ।
मुक्तारत्नकिरीटकौस्तुभमुखैः श्रीभूषणभूषितः
सर्वाभीष्टफलप्रदः प्रणमतां मोहङ्करः सुन्दरः ॥ ८७॥
वन्दे दिव्यसुवर्णनिर्मितमहाप्राकाररत्नोज्ज्वल
सोमच्छन्दविमानगोपुरमणिस्तम्भोल्लसन्मण्टपैः ।
अन्यैश्चापि विलक्षणैर्मरतकस्थूणावृतैर्मण्टपै
र्भान्तं श्रीवृषभाचलं मणिमयं त्रैलोक्यसम्भूषणम् ॥ ८८॥
सेनान्यप्रमुखैर्विलक्षणगुणैर्नित्यैः सदा संश्रितं
ब्रह्मेशानमहेन्द्रमुख्यविबुधैरन्यैर्मनुष्यैर्जनैः ।
स्वस्वाभीष्टमहाफलात् परिनणतं योगीश्वरैः संस्तुतं
तियग्जातिभिरावृतं वनगिरि गाङ्गेयरूपं भजे ॥ ८९॥
चैत्रे पुष्पितवृक्षजातिनिवहे क्षेमङ्करे देहिनां
मासे सर्वमनोज्ञषोडशकलापूर्णेन्दुसंलक्षिते ।
दिव्ये शुक्लचतुर्दशीशुभदिने संप्राप्तचोराकृतिः
श्रीमान सुन्दरबाहुरिन्दुवदनस्तस्मात् प्रतस्थे गिरेः ॥ ९०॥
चोराकारधरं सुवर्णकवचं शा दिदिव्यायुधं
श्रीभूषासमलङ्कृतं मणिलसन्मुक्ताकिरीटोज्ज्वलम् ।
नानावर्णविचित्ररत्नकनकश्रीवाहने सुस्थितं
चैत्रे मासि चतुर्दशीशुभदिने यान्तं भजे सुन्दरम् ॥ ९१॥
मध्येमार्गमहो समस्तजगतां मोहङ्करं सुन्दरं
पश्यल्लोकरजःकणैर्दिनि भूचि प्रच्छादयन्तं जनान् ।
भेरीमुख्यविशेषवाद्यनिवहैः शब्दायमानं दिशो
पन्दे सुन्दरबाङमबुजमुखं सन्तोषपूर्णाशयम् ॥ ९२॥
श्रीमद्वेगवतीमहोत्तरतटे लक्ष्मीपुरे मण्टपे
मुक्तादामविराजिते दिलसिते सौवर्णसिंहासने ।
तिष्ठन्तं कनकप्रभं भुवि जनानाहादयन्तं मुदा
श्रीभूषासमलड़कृतं वृषगिरे थं भजे सुन्दरम् ॥ ९३॥
तत्र श्रीमणिमण्टपे विलसिते विद्वज्जनैः संवृते।-
कृत्वा मजनमुत्सवं पुनरपि श्रीभूषणैर्भूषितम् ।
वन्दे दिव्यमहोत्सवार्थमखिलश्रीवैष्णवानां सतां
सन्तोषं कृतवन्तमद्भुतमहादिव्यप्रसादैः शुभैः ॥ ९४॥
श्रीमदिव्यमहातुरङ्गकनकश्रीवाहने भूषिते
तिष्ठन्तं समलङकृतं विलसितैर्दिव्यायधैर्भषणैः ।
गोदोच्छिष्टमहास्त्रजं शुभफ्टं धृत्वा महाकौतुकं
पश्यन्मोहनविग्रहं वृषगिरे थं भजे सुन्दरम् ॥ १५॥
प्रातर्दिव्यमहारथं शुभदिने श्रीपौर्णमास्यां हरिः
सन्तोषात्त समारुरोह भगवास्तस्याकृतेः सेवया ।
ब्रह्मेशानमहेन्द्रदेवविबुधक्ष्मापालयोगेश्वर
श्रीवैकुण्ठनिवासिभूसुरमुखाः सर्वे च मोहं गताः ॥ ९६॥
यत्रास्मिन् भुवने विलक्षणमहादिव्यस्थलप्रोल्लस
दिव्या मयविग्रहाश्च निखिलास्तिष्ठन्ति चित्रगताः ।
नानारत्नसुवर्णमौक्तिकमयैः श्रीभूषणैर्भूषिते
श्रीमदिव्यमहारथे विलसितं वन्दामहे सुन्दरम् ॥ ९७॥
अत्यर्कानलदीप्तपुष्पकरथे मालामहाभूषिते
तारामण्डलसङ्गते सुरभिते दिव्यामरैरचिते ।
ब्रह्मेन्द्रार्चितपारिजातकुसुमैः सम्पूर्णदिव्यस्थले
भक्ताभीष्टफलप्रदे विलसितं वन्दामहे सुन्दरम् ॥ ९८॥
दिव्यैः श्रीसनकादिभिर्मुनिवरैर्ब्रह्मादिभिर्दैवतै
भूपालैश्च महासुरैश्च विबुधैः स्त्रीबालवृद्धैर्गणैः ।
पुष्पैश्चापि समर्चिते सुरभितैर्दिव्यैः समस्तैजेनै-
श्रीमदिव्यमहारथे दिलसितं वन्दामहे सुन्दरम् ॥ ९९॥
प्रातः सूर्यमहोदये शुभदिने श्रीपौर्णमास्यां ततः ।
श्रीमद्वेगवतीविलक्षणमहानद्यां गतः मुन्दरः ।
गन्धर्वामरकिन्नरादिगरुडश्रीनारदाद्यैर्बुध
गो तैश्चापि कृतैर्दिशो मुखरयन्न घोषैर्जनानां शुभैः ॥ १००॥
श्रीमान् वेगवतीगतस्तत इमं त्यक्त्वा रथं सुन्दरो
नानालङ्कृतमण्टपेषु तुरगश्रीवाहनस्थः प्रभुः ।
स्थित्वा वीक्ष्य कुतूहलाद्बुधजनान्मध्येमहामण्टपं
विश्रन्याथ पुनः प्रयाति तमिमं वन्दामहे सुन्दरम् ॥ १०१॥
गत्वा षट्पदपट्टणं सह जलक्रीडाविशेषोत्सवं
सायाह्ने महितं विलक्षणगणैः कृत्वा महाकौतुकात् ।
साधं चोरकुलप्रसूतविमलैर्भक्तैः समस्तैस्तत
स्तस्यान्तः प्रविशन्तमम्बुजमुखं वन्दामहे सुन्दरम् ॥ १०२॥
तत्र श्रीमणिमण्टपे विलसिते सौवर्णसिंहासने
स्थित्वा श्रीतुरगं परिष्कृततनुं त्यक्त्वा महामजनम् ।
कृत्वा दिव्यमहानुलेपनमहामालादिभिर्भूषणैः
श्रीमद्भिः परिमण्डितं वनगिरे थं भजे सुन्दरम् ॥ १०३॥
गाङ्गेयामलशेषवाहनमहो सौवर्णमलादिमि
मुक्तादाममणीन्द्रहारविविधश्रीभूषणैर्भूषितम् ।
आरोहन्तमनन्तसूरिविमल श्रीवैष्णवैः संवृतं
तत्र श्रीयतिसार्वभौमसहितं वन्दे महासुन्दरम् ॥ १०४॥
मध्येरात्रमहो ततस्तु भगवान् श्रीपौर्णमास्यां यदा
मध्येवेगवतीं धृतोज्ज्वलमहादीपैः सहस्रज्वलन् ।
नृत्यन्तः प्रणमन्ति केचन तदा गायन्ति सम्मोहिताः
धुष्यन्तः स्तुतिमङ्गलं पुलकिताः केचित्तु मोहं गताः ॥ १०५॥
मध्येमार्गमहो विचित्रविविधश्रीमण्टपेषु प्रभु
श्चित्रालकृतिचित्रमाल्यसफलश्रीमत्सु कौतूहलात् ।
स्थित्वा तेषु विहृत्य सज्जनजनान् संवीक्ष्य गच्छन् स में
भूयात् सुन्दरबाहुरम्बुजमुखः कल्याणसौख्यप्रदः ॥ १०६॥
लब्ध्वा तं मकरन्दमण्टपमहो सस्थासम्भूषितं
तत्सौन्दर्यसुवीक्षणात् त्रिजगतां राजाधिराट् सुन्दरः ।
शेषारूढमहाप्रभुः परिणतः सर्वैर्महापण्डितै
रत्याश्चर्याभून्महागुणगणः सन्तोषपूर्णाशयः ॥ १०७॥
आरुहाथ महासुवर्णगडं सन्तोषकोलाहलै
लोकानां प्रतिपहिने प्रणमतां शब्दायमानं दिशः ।
मध्येमार्गमलङ्कृते सकदलैरिक्वादिभिर्मण्टपे
त्यक्त्वा तं कनकासने विलसितं वन्दामहे सुन्दरम् ॥ १०८॥
तत्रासौ दशरूपधृक् प्रणमतां हषार्थमुत्साहतः-
पश्यन् मोहनमोहिनीविलसितं धृत्वा जगन्मोहकः ।
वीणागानरतं विशेषरसिकर्मक्तैरनन्तैः कृतं
श्रुत्वा हृष्टमनाः समस्तजगतां दद्यात् सुखं सुन्दरः ॥ १०९॥
आरुह्यामललक्षणैः शुभकरं श्रीवाहनं सुन्दर
स्तस्माद्वेगवतीमहोत्तरतटे संप्राप्य लक्ष्मीपुरम् ।
चोराकारधरः सुवर्णमकुटः पूर्वागतं वाहनं
चारुह्यामललोचनः स भवतु क्षेमङ्करो मे सदा ॥ ११०॥
तस्मात् पूर्वमहापथेन सहसा गच्छन् महासुन्दर
श्चोराख्यामलसर्वलक्षणमहासम्पन्नभक्तैर्वृतः ।
पापिष्ठानसुरानिहत्य विबुधान् सन्तोष्य कोलाहलै
रस्माकं भगवान् समस्तजगतां भूयात् प्रभुः क्षेमदः ॥ १११॥
लब्ध्वा श्रीवनशैलमम्बुजमुखः श्रीमन्महासुन्दर
स्तत्र श्रीकमलालयाकरधृतश्रीहस्तपद्मरतया ।
साधं दिव्यसुवर्णनिर्मितमहासिंहासने सुस्थितः
सन्तुष्टः शुभमङ्गलं वितरतादस्माकमाद्यः प्रभुः ॥ ११२॥
दिव्यश्रीवृषभाचले मणिमये श्रीमन्महामण्टपे
नानारत्नविचित्रवर्णकनकश्रीदिव्यसिंहासने ।
भूमाभ्यां करपङ्कजैर्मृदुतरैः संवाहिताधिद्वयः
सन्तुष्टः शुभमङ्गलं वितरतादस्माकमाद्यः प्रभुः ॥ ११३॥
जपाकुसुमबिम्बाभविमाधरभासते ।
वनशैलनिवासाय सुन्दरेशाय मङ्गलम् ॥ ११४॥
बालार्कशतसाहस्रमकुटेन विराजते ।
नितान्तदीर्घललितनायनाय च मङ्गलम् ॥ ११५॥
आपादमौलिपर्यन्तमभिजाताङ्गसम्पदे ।
मणिमञ्जुलमञ्जूषाभूषणाय च मङ्गलम् ॥ ११६॥
उद्योगचक्रविलसद्वामेतरकराय च ।
अर्धेन्दुललितोदारललाटाय च मङ्गलम् ॥ ११७॥
भूषिते रत्नसङ्घातैवेषभाख्यमहागिरौ ।
सोमच्छन्दविमानस्थसुन्दरेशाय मङ्गलम् ॥ ११८॥
॥ इति श्रीवानाद्रिनाथस्तोत्रं सम्पूर्णम् ॥