ध्वजारोहणवर्णनम्
देवस्य द्वारदेशे वा शिखरे वा मुदान्वितः ।
सुस्थिरं स्थापयेद्विप्र ध्वजं सस्तम्भसंयुतम् ॥ १९-१९॥
गन्धपुष्पाक्षतैर्द्देवं धूपदीपैर्मनोहरैः ।
भक्ष्यभोज्यादिसंयुक्तैर्नैवेद्यैश्च हरिं यजेत् ॥ १९-२०॥
एवं देवालये स्थाप्य शोभनं ध्वजमुत्तमम् ।
प्रदक्षिणमनुव्रज्य स्तोत्रमेतदुदीरयेत् ॥ १९-२१॥
नमस्ते पुण्डरीकाक्ष नमस्ते विश्वभावन ।
नमस्तेऽस्तु हृषीकेश महापुरुष पूर्वज ॥ १९-२२॥
येनेदमखिलं जातं यत्र सर्वं प्रतिष्ठितम् ।
लयमेष्यति यत्रैव तं प्रपन्नोऽस्मि केशवम् ॥ १९-२३॥
न जानन्ति परं भावं यस्य ब्रह्मादयः सुराः ।
योगिनो यं न पश्यन्ति तं वन्दे ज्ञानरूपिणम् ॥ १९-२४॥
अन्तरिक्षं तु यन्नाभिर्द्यौर्मूर्द्धा यस्य चैव हि ।
पादोऽभूद्यस्य पृथिवी तं वन्दे विश्वरूपिणम् ॥ १९-२५॥
यस्य श्रोत्रे दिशः सर्वा यच्चक्षुर्दिनकृच्छशी ।
ऋक्सामयजुषी येन तं वन्दे ब्रह्मरूपिणम् ॥ १९-२६॥
यन्मुखाद्ब्राह्मणा जाता यद्बाहोरभवन्नृपाः ।
वैश्या यस्योरुतो जाताः पद्भ्यां शूद्रो व्यजायत ॥ १९-२७॥
मायासङ्गममात्रेण वदन्ति पुरुषं त्वजम् ।
स्वभावविमलं शुद्धं निर्विकारं निरञ्जनम् ॥ १९-२८॥
क्षीरब्धिशायिनं देवमनन्तमपराजितम् ।
सद्भक्तवत्सलं विष्णुं भक्तिगम्यं नमाम्यहम् ॥ १९-२९॥
पृथिव्यादीनि भूतानि तन्मात्राणीन्न्द्रियाणि च ।
सूक्ष्मासूक्ष्माणि येनासंस्तं वन्दे सर्वतोमुखम् ॥ १९-३०॥
यद्ब्रह्म परमं धाम सर्वलोकोत्तमोत्तमम् ।
निर्गुणं परमं सूक्ष्मं प्रणतोऽस्मि पुनः पुनः ॥ १९-३१॥
अविकारमजं शुद्धं सर्वतोबाहुमीश्वरम् ।
यमामनन्ति योगीन्द्राः सर्वकारणकारणम् ॥ १९-३२॥
यो देवः सर्वभूतानामन्तरात्मा जगन्मयः ।
निर्गुणः परमात्मा च स मे विष्णुः प्रसीदतु ॥ १९-३३॥
हृदयस्थोऽपि दूरस्थो मायया मोहितात्मनाम् ।
ज्ञानिनां सर्वगो यस्तु स मे विष्णुः प्रसीदतु ॥ १९-३४॥
चतुर्भिश्च चतुर्भिश्च द्वाभ्यां पञ्चभिरेव च ।
हूयते च पुनर्द्वाभ्यां स मे विष्णुः प्रतीदतु ॥ १९-३५॥
ज्ञानिनां कर्मिणां चैव तथा भक्तिमतां नृणाम् ।
गतिदाता विश्वमृग्यः स मे विष्णुः प्रसीदतु ॥ १९-३६॥
जगद्धितार्थं ये देहाः ध्रियन्ते लीलया हरेः ।
तानर्चयन्ति विबुधाः स मे विष्णुः प्रसीदतु ॥ १९-३७॥
यमामनन्ति वै सन्तः सच्चिदानन्दविग्रहम् ।
निर्गुणं च गुणाधारं स मे विष्णुः प्रसीदतु ॥ १९-३८॥
इति स्तुत्वा नमेद्विष्णुं ब्राह्मणांश्च प्रपूजयेत् ।
आचार्यं पूजयेत्पश्चाद्दक्षिणाच्छादनादिभिः ॥ १९-३९॥
ब्राह्मणान्भोजयेच्छक्त्या भक्तिभावसमन्वितः ।
पुत्रमित्रकलत्राद्यैः स्वयं च सह बन्धुभिः ॥ १९-४०॥
कुर्वीत पारणं विप्र नारायणपरायणः ।
यस्त्वेतत्कर्म कुर्वीत ध्वजारोपणमुत्तमम् ।
तस्य पुण्यफलं वक्ष्ये शृणुष्व सुसमाहितः ॥ १९-४१॥
पटो ध्वजस्य विप्रेन्द्र यावच्चलति वायुना ।
तावन्ति पापजालानि नश्यन्त्येव न संशयः ॥ १९-४२॥
महापातकयुक्तो वा युक्तो वा सर्वपातकैः ।
ध्वजं विष्णुगृहे कृत्वा मुच्यते सर्वपातकैः ॥ १९-४३॥
यावद्दिनानि तिष्ठेत ध्वजो विष्णुगृहे द्विज ।
तावद्युगसहस्त्राणि हरिसारूप्यमश्नुते ॥ १९-४४॥
आरोपितं ध्वजं दृष्ट्वा येऽभिनन्दन्ति धार्मिकाः ।
तेऽपि सर्वे प्रमुच्यन्ते महापातककोटिभिः ॥ १९-४५॥
आरोपितो ध्वजो विष्णुगृहे धुन्वन्पटं स्वकम् ।
कर्तुः सर्वाणि पापानि धुनोति निमिषार्द्धतः ॥ १९-४६॥
यस्त्वारोप्य गृहे विष्णोर्ध्वजं नित्यमुपाचरेत् ।
स देवयानेन दिवं यातीव सुमतिर्नृपः ॥ १९-४७॥
इति श्रीबृहन्नारदीयपुराणे पूर्वभागे प्रथमपादे
व्रताख्याने ध्वजारोपणं नामैकोनविंशोऽध्यायः ।
बृहन्नारदीयपुराण । पूर्वभाग । अध्याय १९/२२-३८॥
bRRihannAradIyapurANa . pUrvabhAga . adhyAya 19/22-38..
Proofread by PSA Easwaran