srImadBagavadgItA
.. oM srI paramAtmane namah ..
.. afa srImadBagavadgItA ..
afa prafamo'@yAyah . arjunavisAdayogah
@rutarAsTra uvAca .
@armaksetre kuruksetre samavetA yuyutsavah .
mAmakAh pANDavAscaiva kimakurvata saYjaya .. 1-1..
saYjaya uvAca .
drusTvA tu pANDavAnIkaM vyUVaM duryo@anastadA .
AcAryamupasa~gamya rAjA vacanamabravIt .. 1-2..
pasyaitAM pANDuputrANAmAcArya mahatIM camUm .
vyUVAM drupadaputreNa tava sisyeNa @ImatA .. 1-3..
atra sUrA mahesvAsA BImArjunasamA yu@i .
yuyu@Ano virATasca drupadasca mahArafah .. 1-4..
@rusTaketuscekitAnah kAsirAjasca vIryavAn .
purujitkuntiBojasca saibyasca narapu~gavah .. 1-5..
yu@Amanyusca vikrAnta uttamaujAsca vIryavAn .
sauBadro draupadeyAsca sarva eva mahArafAh .. 1-6..
asmAkaM tu visisTA ye tAnnibo@a dvijottama .
nAyakA mama sainyasya saMjYArfaM tAnbravImi te .. 1-7..
BavAnBIsmasca karNasca krupasca samitiYjayah .
asvatfAmA vikarNasca saumadattistafaiva ca .. 1-8..
anye ca bahavah sUrA madarfe tyaktajIvitAh .
nAnAsastrapraharaNAh sarve yud@avisAradAh .. 1-9..
aparyAptaM tadasmAkaM balaM BIsmABiraksitam .
paryAptaM tvidametesAM balaM BImABiraksitam .. 1-10..
ayanesu ca sarvesu yafABAgamavasfitAh .
BIsmamevABiraksantu Bavantah sarva eva hi .. 1-11..
tasya saYjanayanharsaM kuruvrud@ah pitAmahah .
siMhanAdaM vinadyoccaih sa~KaM da@mau pratApavAn .. 1-12..
tatah sa~KAsca Beryasca paNavAnakagomuKAh .
sahasaivAByahanyanta sa sabdastumulo'Bavat .. 1-13..
tatah svetairhayairyukte mahati syandane sfitau .
mA@avah pANDavascaiva divyau sa~Kau prada@matuh .. 1-14..
pAYcajanyaM hrusIkeso devadattaM @anaYjayah .
pauNDraM da@mau mahAsa~KaM BImakarmA vrukodarah .. 1-15..
anantavijayaM rAjA kuntIputro yu@isFirah .
nakulah sahadevasca suGosamaNipuspakau .. 1-16..
kAsyasca paramesvAsah siKaNDI ca mahArafah .
@rusTadyumno virATasca sAtyakiscAparAjitah .. 1-17..
drupado draupadeyAsca sarvasah prufivIpate .
sauBadrasca mahAbAhuh sa~KAnda@muh prufakprufak .. 1-18..
sa Goso @ArtarAsTrANAM hrudayAni vyadArayat .
naBasca prufivIM caiva tumulo'ByanunAdayan .. 1-19.. orlo vyanu
afa vyavasfitAndrusTvA @ArtarAsTrAn kapi@vajah .
pravrutte sastrasampAte @anurudyamya pANDavah .. 1-20..
hrusIkesaM tadA vAkyamidamAha mahIpate .
arjuna uvAca .
senayoruBayorma@ye rafaM sfApaya me'cyuta .. 1-21..
yAvadetAnnirIkse'haM yod@ukAmAnavasfitAn .
kairmayA saha yod@avyamasmin raNasamudyame .. 1-22..
yotsyamAnAnavekse'haM ya ete'tra samAgatAh .
@ArtarAsTrasya durbud@eryud@e priyacikIrsavah .. 1-23..
saYjaya uvAca .
evamukto hrusIkeso guDAkesena BArata .
senayoruBayorma@ye sfApayitvA rafottamam .. 1-24..
BIsmadroNapramuKatah sarvesAM ca mahIksitAm .
uvAca pArfa pasyaitAnsamavetAnkurUniti .. 1-25..
tatrApasyatsfitAnpArfah pitrUnafa pitAmahAn .
AcAryAnmAtulAnBrAtrUnputrAnpautrAnsaKIMstafA .. 1-26..
svasurAnsuhrudascaiva senayoruBayorapi .
tAnsamIksya sa kaunteyah sarvAnban@UnavasfitAn .. 1-27..
krupayA parayAvisTo visIdannidamabravIt .
arjuna uvAca .
drusTvemaM svajanaM krusNa yuyutsuM samupasfitam .. 1-28..
sIdanti mama gAtrANi muKaM ca parisusyati .
vepafusca sarIre me romaharsasca jAyate .. 1-29..
gANDIvaM sraMsate hastAttvakcaiva paridahyate .
na ca saknomyavasfAtuM BramatIva ca me manah .. 1-30..
nimittAni ca pasyAmi viparItAni kesava .
na ca sreyo'nupasyAmi hatvA svajanamAhave .. 1-31..
na kA~kse vijayaM krusNa na ca rAjyaM suKAni ca .
kiM no rAjyena govinda kiM BogairjIvitena vA .. 1-32..
yesAmarfe kA~ksitaM no rAjyaM BogAh suKAni ca .
ta ime'vasfitA yud@e prANAMstyaktvA @anAni ca .. 1-33..
AcAryAh pitarah putrAstafaiva ca pitAmahAh .
mAtulAh svasurAh pautrAh syAlAh samban@inastafA .. 1-34..
etAnna hantumicCAmi Gnato'pi ma@usUdana .
api trailokyarAjyasya hetoh kiM nu mahIkrute .. 1-35..
nihatya @ArtarAsTrAnnah kA prItih syAjjanArdana .
pApamevAsrayedasmAnhatvaitAnAtatAyinah .. 1-36..
tasmAnnArhA vayaM hantuM @ArtarAsTrAnsvabAn@avAn .
svajanaM hi kafaM hatvA suKinah syAma mA@ava .. 1-37..
yadyapyete na pasyanti loBopahatacetasah .
kulaksayakrutaM dosaM mitradrohe ca pAtakam .. 1-38..
kafaM na jYeyamasmABih pApAdasmAnnivartitum .
kulaksayakrutaM dosaM prapasyadBirjanArdana .. 1-39..
kulaksaye praNasyanti kula@armAh sanAtanAh .
@arme nasTe kulaM krutsnama@armo'BiBavatyuta .. 1-40..
a@armABiBavAtkrusNa pradusyanti kulastriyah .
strIsu dusTAsu vArsNeya jAyate varNasa~karah .. 1-41..
sa~karo narakAyaiva kulaGnAnAM kulasya ca .
patanti pitaro hyesAM luptapiNDodakakriyAh .. 1-42..
dosairetaih kulaGnAnAM varNasa~karakArakaih .
utsAdyante jAti@armAh kula@armAsca sAsvatAh .. 1-43..
utsannakula@armANAM manusyANAM janArdana .
narake niyataM vAso BavatItyanususruma .. 1-44..ornarake'niyataM
aho bata mahatpApaM kartuM vyavasitA vayam .
yadrAjyasuKaloBena hantuM svajanamudyatAh .. 1-45..
yadi mAmapratIkAramasastraM sastrapANayah .
@ArtarAsTrA raNe hanyustanme ksemataraM Bavet .. 1-46..
saYjaya uvAca .
evamuktvArjunah sa~Kye rafopasfa upAvisat .
visrujya sasaraM cApaM sokasaMvignamAnasah .. 1-47..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
arjunavisAdayogo nAma prafamo'@yAyah .. 1..
afa dvitIyo'@yAyah . sA~Kyayogah
saYjaya uvAca .
taM tafA krupayAvisTamasrupUrNAkuleksaNam .
visIdantamidaM vAkyamuvAca ma@usUdanah .. 2-1..
srIBagavAnuvAca .
kutastvA kasmalamidaM visame samupasfitam .
anAryajusTamasvargyamakIrtikaramarjuna .. 2-2..
klaibyaM mA sma gamah pArfa naitattvayyupapadyate .
ksudraM hrudayadaurbalyaM tyaktvottisFa parantapa .. 2-3..
arjuna uvAca .
kafaM BIsmamahaM sa~Kye droNaM ca ma@usUdana .
isuBih pratiyotsyAmi pUjArhAvarisUdana .. 2-4..
gurUnahatvA hi mahAnuBAvAn
sreyo BoktuM BaiksyamapIha loke .
hatvArfakAmAMstu gurUnihaiva
BuYjIya BogAn ru@irapradig@An .. 2-5..
na caitadvidmah kataranno garIyo
yadvA jayema yadi vA no jayeyuh .
yAneva hatvA na jijIvisAma-
ste'vasfitAh pramuKe @ArtarAsTrAh .. 2-6..
kArpaNyadosopahatasvaBAvah
prucCAmi tvAM @armasammUVacetAh .
yacCreyah syAnniscitaM brUhi tanme
sisyaste'haM sA@i mAM tvAM prapannam .. 2-7..
na hi prapasyAmi mamApanudyAd
yacCokamucCosaNamindriyANAm .
avApya BUmAvasapatnamrud@aM
rAjyaM surANAmapi cA@ipatyam .. 2-8..
saYjaya uvAca .
evamuktvA hrusIkesaM guDAkesah parantapa .
na yotsya iti govindamuktvA tUsNIM baBUva ha .. 2-9..
tamuvAca hrusIkesah prahasanniva BArata .
senayoruBayorma@ye visIdantamidaM vacah .. 2-10..
srIBagavAnuvAca .
asocyAnanvasocastvaM prajYAvAdAMsca BAsase .
gatAsUnagatAsUMsca nAnusocanti paNDitAh .. 2-11..
na tvevAhaM jAtu nAsaM na tvaM neme janA@ipAh .
na caiva na BavisyAmah sarve vayamatah param .. 2-12..
dehino'sminyafA dehe kaumAraM yauvanaM jarA .
tafA dehAntaraprAptir@Irastatra na muhyati .. 2-13..
mAtrAsparsAstu kaunteya sItosNasuKaduhKadAh .
AgamApAyino'nityAstAMstitiksasva BArata .. 2-14..
yaM hi na vyafayantyete purusaM purusarsaBa .
samaduhKasuKaM @IraM so'mrutatvAya kalpate .. 2-15..
nAsato vidyate BAvo nABAvo vidyate satah .
uBayorapi drusTo'ntastvanayostattvadarsiBih .. 2-16..
avinAsi tu tadvid@i yena sarvamidaM tatam .
vinAsamavyayasyAsya na kascitkartumarhati .. 2-17..
antavanta ime dehA nityasyoktAh sarIriNah .
anAsino'prameyasya tasmAdyu@yasva BArata .. 2-18..
ya enaM vetti hantAraM yascainaM manyate hatam .
uBau tau na vijAnIto nAyaM hanti na hanyate .. 2-19..
na jAyate mriyate vA kadAcin
nAyaM BUtvA BavitA vA na BUyah .
ajo nityah sAsvato'yaM purANo
na hanyate hanyamAne sarIre .. 2-20..
vedAvinAsinaM nityaM ya enamajamavyayam .
kafaM sa purusah pArfa kaM GAtayati hanti kam .. 2-21..
vAsAMsi jIrNAni yafA vihAya
navAni gruhNAti naro'parANi .
tafA sarIrANi vihAya jIrNA-
nyanyAni saMyAti navAni dehI .. 2-22..
nainaM Cindanti sastrANi nainaM dahati pAvakah .
na cainaM kledayantyApo na sosayati mArutah .. 2-23..
acCedyo'yamadAhyo'yamakledyo'sosya eva ca .
nityah sarvagatah sfANuracalo'yaM sanAtanah .. 2-24..
avyakto'yamacintyo'yamavikAryo'yamucyate .
tasmAdevaM viditvainaM nAnusocitumarhasi .. 2-25..
afa cainaM nityajAtaM nityaM vA manyase mrutam .
tafApi tvaM mahAbAho naivaM socitumarhasi .. 2-26..
jAtasya hi @ruvo mrutyur@ruvaM janma mrutasya ca .
tasmAdaparihArye'rfe na tvaM socitumarhasi .. 2-27..
avyaktAdIni BUtAni vyaktama@yAni BArata .
avyaktani@anAnyeva tatra kA paridevanA .. 2-28..
Ascaryavatpasyati kascidena-
mAscaryavadvadati tafaiva cAnyah .
Ascaryavaccainamanyah sruNoti
srutvApyenaM veda na caiva kascit .. 2-29..
dehI nityamava@yo'yaM dehe sarvasya BArata .
tasmAtsarvANi BUtAni na tvaM socitumarhasi .. 2-30..
sva@armamapi cAveksya na vikampitumarhasi .
@armyAd@i yud@AcCreyo'nyatksatriyasya na vidyate .. 2-31..
yadrucCayA copapannaM svargadvAramapAvrutam .
suKinah ksatriyAh pArfa laBante yud@amIdrusam .. 2-32..
afa cettvamimaM @armyaM sa~grAmaM na karisyasi .
tatah sva@armaM kIrtiM ca hitvA pApamavApsyasi .. 2-33..
akIrtiM cApi BUtAni kafayisyanti te'vyayAm .
samBAvitasya cAkIrtirmaraNAdatiricyate .. 2-34..
BayAdraNAduparataM maMsyante tvAM mahArafAh .
yesAM ca tvaM bahumato BUtvA yAsyasi lAGavam .. 2-35..
avAcyavAdAMsca bahUnvadisyanti tavAhitAh .
nindantastava sAmarfyaM tato duhKataraM nu kim .. 2-36..
hato vA prApsyasi svargaM jitvA vA Boksyase mahIm .
tasmAduttisFa kaunteya yud@Aya krutaniscayah .. 2-37..
suKaduhKe same krutvA lABAlABau jayAjayau .
tato yud@Aya yujyasva naivaM pApamavApsyasi .. 2-38..
esA te'BihitA sA~Kye bud@iryoge tvimAM sruNu .
bud@yA yukto yayA pArfa karmaban@aM prahAsyasi .. 2-39..
nehABikramanAso'sti pratyavAyo na vidyate .
svalpamapyasya @armasya trAyate mahato BayAt .. 2-40..
vyavasAyAtmikA bud@irekeha kurunandana .
bahusAKA hyanantAsca bud@ayo'vyavasAyinAm .. 2-41..
yAmimAM puspitAM vAcaM pravadantyavipascitah .
vedavAdaratAh pArfa nAnyadastIti vAdinah .. 2-42..
kAmAtmAnah svargaparA janmakarmaPalapradAm .
kriyAvisesabahulAM BogaisvaryagatiM prati .. 2-43..
BogaisvaryaprasaktAnAM tayApahrutacetasAm .
vyavasAyAtmikA bud@ih samA@au na vi@Iyate .. 2-44..
traiguNyavisayA vedA nistraiguNyo BavArjuna .
nirdvandvo nityasattvasfo niryogaksema AtmavAn .. 2-45..
yAvAnarfa udapAne sarvatah samplutodake .
tAvAnsarvesu vedesu brAhmaNasya vijAnatah .. 2-46..
karmaNyevA@ikAraste mA Palesu kadAcana .
mA karmaPalaheturBUrmA te sa~go'stvakarmaNi .. 2-47..
yogasfah kuru karmANi sa~gaM tyaktvA @anaYjaya .
sid@yasid@yoh samo BUtvA samatvaM yoga ucyate .. 2-48..
dUreNa hyavaraM karma bud@iyogAd@anaYjaya .
bud@au saraNamanvicCa krupaNAh Palahetavah .. 2-49..
bud@iyukto jahAtIha uBe sukrutaduskrute .
tasmAdyogAya yujyasva yogah karmasu kausalam .. 2-50..
karmajaM bud@iyuktA hi PalaM tyaktvA manIsiNah .
janmaban@avinirmuktAh padaM gacCantyanAmayam .. 2-51..
yadA te mohakalilaM bud@irvyatitarisyati .
tadA gantAsi nirvedaM srotavyasya srutasya ca .. 2-52..
srutivipratipannA te yadA sfAsyati niscalA .
samA@AvacalA bud@istadA yogamavApsyasi .. 2-53..
arjuna uvAca .
sfitaprajYasya kA BAsA samA@isfasya kesava .
sfita@Ih kiM praBAseta kimAsIta vrajeta kim .. 2-54..
srIBagavAnuvAca .
prajahAti yadA kAmAnsarvAnpArfa manogatAn .
AtmanyevAtmanA tusTah sfitaprajYastadocyate .. 2-55..
duhKesvanudvignamanAh suKesu vigataspruhah .
vItarAgaBayakro@ah sfita@Irmunirucyate .. 2-56..
yah sarvatrAnaBisnehastattatprApya suBAsuBam .
nABinandati na dvesTi tasya prajYA pratisFitA .. 2-57..
yadA saMharate cAyaM kUrmo'~gAnIva sarvasah .
indriyANIndriyArfeByastasya prajYA pratisFitA .. 2-58..
visayA vinivartante nirAhArasya dehinah .
rasavarjaM raso'pyasya paraM drusTvA nivartate .. 2-59..
yatato hyapi kaunteya purusasya vipascitah .
indriyANi pramAfIni haranti prasaBaM manah .. 2-60..
tAni sarvANi saMyamya yukta AsIta matparah .
vase hi yasyendriyANi tasya prajYA pratisFitA .. 2-61..
@yAyato visayAnpuMsah sa~gastesUpajAyate .
sa~gAtsaYjAyate kAmah kAmAtkro@o'BijAyate .. 2-62..
kro@AdBavati sammohah sammohAtsmrutiviBramah .
smrutiBraMsAd bud@inAso bud@inAsAtpraNasyati .. 2-63..
rAgadvesavimuktaistu visayAnindriyaiscaran . orviyuktaistu
Atmavasyairvi@eyAtmA prasAdama@igacCati .. 2-64..
prasAde sarvaduhKAnAM hAnirasyopajAyate .
prasannacetaso hyAsu bud@ih paryavatisFate .. 2-65..
nAsti bud@irayuktasya na cAyuktasya BAvanA .
na cABAvayatah sAntirasAntasya kutah suKam .. 2-66..
indriyANAM hi caratAM yanmano'nuvi@Iyate .
tadasya harati prajYAM vAyurnAvamivAmBasi .. 2-67..
tasmAdyasya mahAbAho nigruhItAni sarvasah .
indriyANIndriyArfeByastasya prajYA pratisFitA .. 2-68..
yA nisA sarvaBUtAnAM tasyAM jAgarti saMyamI .
yasyAM jAgrati BUtAni sA nisA pasyato muneh .. 2-69..
ApUryamANamacalapratisFaM
samudramApah pravisanti yadvat .
tadvatkAmA yaM pravisanti sarve
sa sAntimApnoti na kAmakAmI .. 2-70..
vihAya kAmAnyah sarvAnpumAMscarati nihspruhah .
nirmamo niraha~kArah sa sAntima@igacCati .. 2-71..
esA brAhmI sfitih pArfa nainAM prApya vimuhyati .
sfitvAsyAmantakAle'pi brahmanirvANamrucCati .. 2-72..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
sA~Kyayogo nAma dvitIyo'@yAyah .. 2..
afa trutIyo'@yAyah . karmayogah
arjuna uvAca .
jyAyasI cetkarmaNaste matA bud@irjanArdana .
tatkiM karmaNi Gore mAM niyojayasi kesava .. 3-1..
vyAmisreNeva vAkyena bud@iM mohayasIva me .
tadekaM vada niscitya yena sreyo'hamApnuyAm .. 3-2..
srIBagavAnuvAca .
loke'smin dvivi@A nisFA purA proktA mayAnaGa .
jYAnayogena sA~KyAnAM karmayogena yoginAm .. 3-3..
na karmaNAmanAramBAnnaiskarmyaM puruso'snute .
na ca saMnyasanAdeva sid@iM sama@igacCati .. 3-4..
na hi kascitksaNamapi jAtu tisFatyakarmakrut .
kAryate hyavasah karma sarvah prakrutijairguNaih .. 3-5..
karmendriyANi saMyamya ya Aste manasA smaran .
indriyArfAnvimUVAtmA mifyAcArah sa ucyate .. 3-6..
yastvindriyANi manasA niyamyAraBate'rjuna .
karmendriyaih karmayogamasaktah sa visisyate .. 3-7..
niyataM kuru karma tvaM karma jyAyo hyakarmaNah .
sarIrayAtrApi ca te na prasid@yedakarmaNah .. 3-8..
yajYArfAtkarmaNo'nyatra loko'yaM karmaban@anah .
tadarfaM karma kaunteya muktasa~gah samAcara .. 3-9..
sahayajYAh prajAh srusTvA purovAca prajApatih .
anena prasavisya@vamesa vo'stvisTakAma@uk .. 3-10..
devAnBAvayatAnena te devA BAvayantu vah .
parasparaM BAvayantah sreyah paramavApsyafa .. 3-11..
isTAnBogAnhi vo devA dAsyante yajYaBAvitAh .
tairdattAnapradAyaiByo yo Bu~kte stena eva sah .. 3-12..
yajYasisTAsinah santo mucyante sarvakilbisaih .
BuYjate te tvaGaM pApA ye pacantyAtmakAraNAt .. 3-13..
annAdBavanti BUtAni parjanyAdannasamBavah .
yajYAdBavati parjanyo yajYah karmasamudBavah .. 3-14..
karma brahmodBavaM vid@i brahmAksarasamudBavam .
tasmAtsarvagataM brahma nityaM yajYe pratisFitam .. 3-15..
evaM pravartitaM cakraM nAnuvartayatIha yah .
aGAyurindriyArAmo moGaM pArfa sa jIvati .. 3-16..
yastvAtmaratireva syAdAtmatruptasca mAnavah .
Atmanyeva ca santusTastasya kAryaM na vidyate .. 3-17..
naiva tasya krutenArfo nAkruteneha kascana .
na cAsya sarvaBUtesu kascidarfavyapAsrayah .. 3-18..
tasmAdasaktah satataM kAryaM karma samAcara .
asakto hyAcarankarma paramApnoti pUrusah .. 3-19..
karmaNaiva hi saMsid@imAsfitA janakAdayah .
lokasa~grahamevApi sampasyankartumarhasi .. 3-20..
yadyadAcarati sresFastattadevetaro janah .
sa yatpramANaM kurute lokastadanuvartate .. 3-21..
na me pArfAsti kartavyaM trisu lokesu kiYcana .
nAnavAptamavAptavyaM varta eva ca karmaNi .. 3-22..
yadi hyahaM na varteyaM jAtu karmaNyatandritah .
mama vartmAnuvartante manusyAh pArfa sarvasah .. 3-23..
utsIdeyurime lokA na kuryAM karma cedaham .
sa~karasya ca kartA syAmupahanyAmimAh prajAh .. 3-24..
saktAh karmaNyavidvAMso yafA kurvanti BArata .
kuryAdvidvAMstafAsaktascikIrsurlokasa~graham .. 3-25..
na bud@iBedaM janayedajYAnAM karmasa~ginAm .
josayetsarvakarmANi vidvAnyuktah samAcaran .. 3-26..
prakruteh kriyamANAni guNaih karmANi sarvasah .
aha~kAravimUVAtmA kartAhamiti manyate .. 3-27..
tattvavittu mahAbAho guNakarmaviBAgayoh .
guNA guNesu vartanta iti matvA na sajjate .. 3-28..
prakruterguNasammUVAh sajjante guNakarmasu .
tAnakrutsnavido mandAnkrutsnavinna vicAlayet .. 3-29..
mayi sarvANi karmANi saMnyasyA@yAtmacetasA .
nirAsIrnirmamo BUtvA yu@yasva vigatajvarah .. 3-30..
ye me matamidaM nityamanutisFanti mAnavAh .
srad@Avanto'nasUyanto mucyante te'pi karmaBih .. 3-31..
ye tvetadaByasUyanto nAnutisFanti me matam .
sarvajYAnavimUVAMstAnvid@i nasTAnacetasah .. 3-32..
sadrusaM cesTate svasyAh prakruterjYAnavAnapi .
prakrutiM yAnti BUtAni nigrahah kiM karisyati .. 3-33..
indriyasyendriyasyArfe rAgadvesau vyavasfitau .
tayorna vasamAgacCettau hyasya paripanfinau .. 3-34..
sreyAnsva@armo viguNah para@armAtsvanusFitAt .
sva@arme ni@anaM sreyah para@armo BayAvahah .. 3-35..
arjuna uvAca .
afa kena prayukto'yaM pApaM carati pUrusah .
anicCannapi vArsNeya balAdiva niyojitah .. 3-36..
srIBagavAnuvAca .
kAma esa kro@a esa rajoguNasamudBavah .
mahAsano mahApApmA vid@yenamiha vairiNam .. 3-37..
@UmenAvriyate vahniryafAdarso malena ca .
yafolbenAvruto garBastafA tenedamAvrutam .. 3-38..
AvrutaM jYAnametena jYAnino nityavairiNA .
kAmarUpeNa kaunteya duspUreNAnalena ca .. 3-39..
indriyANi mano bud@irasyA@isFAnamucyate .
etairvimohayatyesa jYAnamAvrutya dehinam .. 3-40..
tasmAttvamindriyANyAdau niyamya BaratarsaBa .
pApmAnaM prajahi hyenaM jYAnavijYAnanAsanam .. 3-41..
indriyANi parANyAhurindriyeByah paraM manah .
manasastu parA bud@iryo bud@eh paratastu sah .. 3-42..
evaM bud@eh paraM bud@vA saMstaByAtmAnamAtmanA .
jahi satruM mahAbAho kAmarUpaM durAsadam .. 3-43..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
karmayogo nAma trutIyo'@yAyah .. 3..
afa caturfo'@yAyah . jYAnakarmasaMnyAsayogah
srIBagavAnuvAca .
imaM vivasvate yogaM proktavAnahamavyayam .
vivasvAnmanave prAha manuriksvAkave'bravIt .. 4-1..
evaM paramparAprAptamimaM rAjarsayo viduh .
sa kAleneha mahatA yogo nasTah parantapa .. 4-2..
sa evAyaM mayA te'dya yogah proktah purAtanah .
Bakto'si me saKA ceti rahasyaM hyetaduttamam .. 4-3..
arjuna uvAca .
aparaM Bavato janma paraM janma vivasvatah .
kafametadvijAnIyAM tvamAdau proktavAniti .. 4-4..
srIBagavAnuvAca .
bahUni me vyatItAni janmAni tava cArjuna .
tAnyahaM veda sarvANi na tvaM vetfa parantapa .. 4-5..
ajo'pi sannavyayAtmA BUtAnAmIsvaro'pi san .
prakrutiM svAma@isFAya samBavAmyAtmamAyayA .. 4-6..
yadA yadA hi @armasya glAnirBavati BArata .
aByutfAnama@armasya tadAtmAnaM srujAmyaham .. 4-7..
paritrANAya sA@UnAM vinAsAya ca duskrutAm .
@armasaMsfApanArfAya samBavAmi yuge yuge .. 4-8..
janma karma ca me divyamevaM yo vetti tattvatah .
tyaktvA dehaM punarjanma naiti mAmeti so'rjuna .. 4-9..
vItarAgaBayakro@A manmayA mAmupAsritAh .
bahavo jYAnatapasA pUtA madBAvamAgatAh .. 4-10..
ye yafA mAM prapadyante tAMstafaiva BajAmyaham .
mama vartmAnuvartante manusyAh pArfa sarvasah .. 4-11..
kA~ksantah karmaNAM sid@iM yajanta iha devatAh .
ksipraM hi mAnuse loke sid@irBavati karmajA .. 4-12..
cAturvarNyaM mayA srusTaM guNakarmaviBAgasah .
tasya kartAramapi mAM vid@yakartAramavyayam .. 4-13..
na mAM karmANi limpanti na me karmaPale spruhA .
iti mAM yo'BijAnAti karmaBirna sa ba@yate .. 4-14..
evaM jYAtvA krutaM karma pUrvairapi mumuksuBih .
kuru karmaiva tasmAttvaM pUrvaih pUrvataraM krutam .. 4-15..
kiM karma kimakarmeti kavayo'pyatra mohitAh .
tatte karma pravaksyAmi yajjYAtvA moksyase'suBAt .. 4-16..
karmaNo hyapi bod@avyaM bod@avyaM ca vikarmaNah .
akarmaNasca bod@avyaM gahanA karmaNo gatih .. 4-17..
karmaNyakarma yah pasyedakarmaNi ca karma yah .
sa bud@imAnmanusyesu sa yuktah krutsnakarmakrut .. 4-18..
yasya sarve samAramBAh kAmasa~kalpavarjitAh .
jYAnAgnidag@akarmANaM tamAhuh paNDitaM bu@Ah .. 4-19..
tyaktvA karmaPalAsa~gaM nityatrupto nirAsrayah .
karmaNyaBipravrutto'pi naiva kiYcitkaroti sah .. 4-20..
nirAsIryatacittAtmA tyaktasarvaparigrahah .
sArIraM kevalaM karma kurvannApnoti kilbisam .. 4-21..
yadrucCAlABasantusTo dvandvAtIto vimatsarah .
samah sid@Avasid@au ca krutvApi na niba@yate .. 4-22..
gatasa~gasya muktasya jYAnAvasfitacetasah .
yajYAyAcaratah karma samagraM pravilIyate .. 4-23..
brahmArpaNaM brahma havirbrahmAgnau brahmaNA hutam .
brahmaiva tena gantavyaM brahmakarmasamA@inA .. 4-24..
daivamevApare yajYaM yoginah paryupAsate .
brahmAgnAvapare yajYaM yajYenaivopajuhvati .. 4-25..
srotrAdInIndriyANyanye saMyamAgnisu juhvati .
sabdAdInvisayAnanya indriyAgnisu juhvati .. 4-26..
sarvANIndriyakarmANi prANakarmANi cApare .
AtmasaMyamayogAgnau juhvati jYAnadIpite .. 4-27..
dravyayajYAstapoyajYA yogayajYAstafApare .
svA@yAyajYAnayajYAsca yatayah saMsitavratAh .. 4-28..
apAne juhvati prANaM prANe'pAnaM tafApare .
prANApAnagatI rud@vA prANAyAmaparAyaNAh .. 4-29..
apare niyatAhArAh prANAnprANesu juhvati .
sarve'pyete yajYavido yajYaksapitakalmasAh .. 4-30..
yajYasisTAmrutaBujo yAnti brahma sanAtanam .
nAyaM loko'styayajYasya kuto'nyah kurusattama .. 4-31..
evaM bahuvi@A yajYA vitatA brahmaNo muKe .
karmajAnvid@i tAnsarvAnevaM jYAtvA vimoksyase .. 4-32..
sreyAndravyamayAdyajYAjjYAnayajYah parantapa .
sarvaM karmAKilaM pArfa jYAne parisamApyate .. 4-33..
tadvid@i praNipAtena pariprasnena sevayA .
upadeksyanti te jYAnaM jYAninastattvadarsinah .. 4-34..
yajjYAtvA na punarmohamevaM yAsyasi pANDava .
yena BUtAnyaseseNa draksyasyAtmanyafo mayi .. 4-35.. var asesANi
api cedasi pApeByah sarveByah pApakruttamah .
sarvaM jYAnaplavenaiva vrujinaM santarisyasi .. 4-36..
yafai@AMsi samid@o'gnirBasmasAtkurute'rjuna .
jYAnAgnih sarvakarmANi BasmasAtkurute tafA .. 4-37..
na hi jYAnena sadrusaM pavitramiha vidyate .
tatsvayaM yogasaMsid@ah kAlenAtmani vindati .. 4-38..
srad@AvAMllaBate jYAnaM tatparah saMyatendriyah .
jYAnaM lab@vA parAM sAntimacireNA@igacCati .. 4-39..
ajYascAsradda@Anasca saMsayAtmA vinasyati .
nAyaM loko'sti na paro na suKaM saMsayAtmanah .. 4-40..
yogasaMnyastakarmANaM jYAnasaYCinnasaMsayam .
AtmavantaM na karmANi niba@nanti @anaYjaya .. 4-41..
tasmAdajYAnasamBUtaM hrutsfaM jYAnAsinAtmanah .
CittvainaM saMsayaM yogamAtisFottisFa BArata .. 4-42..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
jYAnakarmasaMnyAsayogo nAma caturfo'@yAyah .. 4..
afa paYcamo'@yAyah . saMnyAsayogah
arjuna uvAca .
saMnyAsaM karmaNAM krusNa punaryogaM ca saMsasi .
yacCreya etayorekaM tanme brUhi suniscitam .. 5-1..
srIBagavAnuvAca .
saMnyAsah karmayogasca nihsreyasakarAvuBau .
tayostu karmasaMnyAsAtkarmayogo visisyate .. 5-2..
jYeyah sa nityasaMnyAsI yo na dvesTi na kA~ksati .
nirdvandvo hi mahAbAho suKaM ban@Atpramucyate .. 5-3..
sA~Kyayogau prufagbAlAh pravadanti na paNDitAh .
ekamapyAsfitah samyaguBayorvindate Palam .. 5-4..
yatsA~Kyaih prApyate sfAnaM tadyogairapi gamyate .
ekaM sA~KyaM ca yogaM ca yah pasyati sa pasyati .. 5-5..
saMnyAsastu mahAbAho duhKamAptumayogatah .
yogayukto munirbrahma nacireNA@igacCati .. 5-6..
yogayukto visud@AtmA vijitAtmA jitendriyah .
sarvaBUtAtmaBUtAtmA kurvannapi na lipyate .. 5-7..
naiva kiYcitkaromIti yukto manyeta tattvavit .
pasyaYsruNvansprusaYjiGrannasnangacCansvapaYsvasan .. 5-8..
pralapanvisrujangruhNannunmisannimisannapi .
indriyANIndriyArfesu vartanta iti @Arayan .. 5-9..
brahmaNyA@Aya karmANi sa~gaM tyaktvA karoti yah .
lipyate na sa pApena padmapatramivAmBasA .. 5-10..
kAyena manasA bud@yA kevalairindriyairapi .
yoginah karma kurvanti sa~gaM tyaktvAtmasud@aye .. 5-11..
yuktah karmaPalaM tyaktvA sAntimApnoti naisFikIm .
ayuktah kAmakAreNa Pale sakto niba@yate .. 5-12..
sarvakarmANi manasA saMnyasyAste suKaM vasI .
navadvAre pure dehI naiva kurvanna kArayan .. 5-13..
na kartrutvaM na karmANi lokasya srujati praBuh .
na karmaPalasaMyogaM svaBAvastu pravartate .. 5-14..
nAdatte kasyacitpApaM na caiva sukrutaM viBuh .
ajYAnenAvrutaM jYAnaM tena muhyanti jantavah .. 5-15..
jYAnena tu tadajYAnaM yesAM nAsitamAtmanah .
tesAmAdityavajjYAnaM prakAsayati tatparam .. 5-16..
tadbud@ayastadAtmAnastannisFAstatparAyaNAh .
gacCantyapunarAvruttiM jYAnanir@UtakalmasAh .. 5-17..
vidyAvinayasampanne brAhmaNe gavi hastini .
suni caiva svapAke ca paNDitAh samadarsinah .. 5-18..
ihaiva tairjitah sargo yesAM sAmye sfitaM manah .
nirdosaM hi samaM brahma tasmAd brahmaNi te sfitAh .. 5-19..
na prahrusyetpriyaM prApya nodvijetprApya cApriyam .
sfirabud@irasammUVo brahmavid brahmaNi sfitah .. 5-20..
bAhyasparsesvasaktAtmA vindatyAtmani yatsuKam .
sa brahmayogayuktAtmA suKamaksayamasnute .. 5-21..
ye hi saMsparsajA BogA duhKayonaya eva te .
Adyantavantah kaunteya na tesu ramate bu@ah .. 5-22..
saknotIhaiva yah soVuM prAksarIravimoksaNAt .
kAmakro@odBavaM vegaM sa yuktah sa suKI narah .. 5-23..
yo'ntahsuKo'ntarArAmastafAntarjyotireva yah .
sa yogI brahmanirvANaM brahmaBUto'@igacCati .. 5-24..
laBante brahmanirvANamrusayah ksINakalmasAh .
Cinnadvai@A yatAtmAnah sarvaBUtahite ratAh .. 5-25..
kAmakro@aviyuktAnAM yatInAM yatacetasAm .
aBito brahmanirvANaM vartate viditAtmanAm .. 5-26..
sparsAnkrutvA bahirbAhyAMscaksuscaivAntare Bruvoh .
prANApAnau samau krutvA nAsAByantaracAriNau .. 5-27..
yatendriyamanobud@irmunirmoksaparAyaNah .
vigatecCABayakro@o yah sadA mukta eva sah .. 5-28..
BoktAraM yajYatapasAM sarvalokamahesvaram .
suhrudaM sarvaBUtAnAM jYAtvA mAM sAntimrucCati .. 5-29..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
saMnyAsayogo nAma paYcamo'@yAyah .. 5..
afa sasFo'@yAyah . AtmasaMyamayogah
srIBagavAnuvAca .
anAsritah karmaPalaM kAryaM karma karoti yah .
sa saMnyAsI ca yogI ca na niragnirna cAkriyah .. 6-1..
yaM saMnyAsamiti prAhuryogaM taM vid@i pANDava .
na hyasaMnyastasa~kalpo yogI Bavati kascana .. 6-2..
AruruksormuneryogaM karma kAraNamucyate .
yogArUVasya tasyaiva samah kAraNamucyate .. 6-3..
yadA hi nendriyArfesu na karmasvanusajjate .
sarvasa~kalpasaMnyAsI yogArUVastadocyate .. 6-4..
ud@aredAtmanAtmAnaM nAtmAnamavasAdayet .
Atmaiva hyAtmano ban@urAtmaiva ripurAtmanah .. 6-5..
ban@urAtmAtmanastasya yenAtmaivAtmanA jitah .
anAtmanastu satrutve vartetAtmaiva satruvat .. 6-6..
jitAtmanah prasAntasya paramAtmA samAhitah .
sItosNasuKaduhKesu tafA mAnApamAnayoh .. 6-7..
jYAnavijYAnatruptAtmA kUTasfo vijitendriyah .
yukta ityucyate yogI samalosTAsmakAYcanah .. 6-8..
suhrunmitrAryudAsInama@yasfadvesyaban@usu .
sA@usvapi ca pApesu samabud@irvisisyate .. 6-9..
yogI yuYjIta satatamAtmAnaM rahasi sfitah .
ekAkI yatacittAtmA nirAsIraparigrahah .. 6-10..
sucau dese pratisFApya sfiramAsanamAtmanah .
nAtyucCritaM nAtinIcaM cailAjinakusottaram .. 6-11..
tatraikAgraM manah krutvA yatacittendriyakriyah .
upavisyAsane yuYjyAdyogamAtmavisud@aye .. 6-12..
samaM kAyasirogrIvaM @ArayannacalaM sfirah .
sampreksya nAsikAgraM svaM disascAnavalokayan .. 6-13..
prasAntAtmA vigataBIrbrahmacArivrate sfitah .
manah saMyamya maccitto yukta AsIta matparah .. 6-14..
yuYjannevaM sadAtmAnaM yogI niyatamAnasah .
sAntiM nirvANaparamAM matsaMsfAma@igacCati .. 6-15..
nAtyasnatastu yogo'sti na caikAntamanasnatah .
na cAtisvapnasIlasya jAgrato naiva cArjuna .. 6-16..
yuktAhAravihArasya yuktacesTasya karmasu .
yuktasvapnAvabo@asya yogo Bavati duhKahA .. 6-17..
yadA viniyataM cittamAtmanyevAvatisFate .
nihspruhah sarvakAmeByo yukta ityucyate tadA .. 6-18..
yafA dIpo nivAtasfo ne~gate sopamA smrutA .
yogino yatacittasya yuYjato yogamAtmanah .. 6-19..
yatroparamate cittaM nirud@aM yogasevayA .
yatra caivAtmanAtmAnaM pasyannAtmani tusyati .. 6-20..
suKamAtyantikaM yattad bud@igrAhyamatIndriyam .
vetti yatra na caivAyaM sfitascalati tattvatah .. 6-21..
yaM lab@vA cAparaM lABaM manyate nA@ikaM tatah .
yasminsfito na duhKena guruNApi vicAlyate .. 6-22..
taM vidyAd duhKasaMyogaviyogaM yogasaMjYitam .
sa niscayena yoktavyo yogo'nirviNNacetasA .. 6-23..
sa~kalpapraBavAnkAmAMstyaktvA sarvAnasesatah .
manasaivendriyagrAmaM viniyamya samantatah .. 6-24..
sanaih sanairuparamed bud@yA @rutigruhItayA .
AtmasaMsfaM manah krutvA na kiYcidapi cintayet .. 6-25..
yato yato niscarati manascaYcalamasfiram .
tatastato niyamyaitadAtmanyeva vasaM nayet .. 6-26..
prasAntamanasaM hyenaM yoginaM suKamuttamam .
upaiti sAntarajasaM brahmaBUtamakalmasam .. 6-27..
yuYjannevaM sadAtmAnaM yogI vigatakalmasah .
suKena brahmasaMsparsamatyantaM suKamasnute .. 6-28..
sarvaBUtasfamAtmAnaM sarvaBUtAni cAtmani .
Iksate yogayuktAtmA sarvatra samadarsanah .. 6-29..
yo mAM pasyati sarvatra sarvaM ca mayi pasyati .
tasyAhaM na praNasyAmi sa ca me na praNasyati .. 6-30..
sarvaBUtasfitaM yo mAM BajatyekatvamAsfitah .
sarvafA vartamAno'pi sa yogI mayi vartate .. 6-31..
Atmaupamyena sarvatra samaM pasyati yo'rjuna .
suKaM vA yadi vA duhKaM sa yogI paramo matah .. 6-32..
arjuna uvAca .
yo'yaM yogastvayA proktah sAmyena ma@usUdana .
etasyAhaM na pasyAmi caYcalatvAtsfitiM sfirAm .. 6-33..
caYcalaM hi manah krusNa pramAfi balavad druVam .
tasyAhaM nigrahaM manye vAyoriva suduskaram .. 6-34..
srIBagavAnuvAca .
asaMsayaM mahAbAho mano durnigrahaM calam .
aByAsena tu kaunteya vairAgyeNa ca gruhyate .. 6-35..
asaMyatAtmanA yogo dusprApa iti me matih .
vasyAtmanA tu yatatA sakyo'vAptumupAyatah .. 6-36..
arjuna uvAca .
ayatih srad@ayopeto yogAccalitamAnasah .
aprApya yogasaMsid@iM kAM gatiM krusNa gacCati .. 6-37..
kaccinnoBayaviBrasTasCinnABramiva nasyati .
apratisFo mahAbAho vimUVo brahmaNah pafi .. 6-38..
etanme saMsayaM krusNa Cettumarhasyasesatah .
tvadanyah saMsayasyAsya CettA na hyupapadyate .. 6-39..
srIBagavAnuvAca .
pArfa naiveha nAmutra vinAsastasya vidyate .
na hi kalyANakrutkascid durgatiM tAta gacCati .. 6-40..
prApya puNyakrutAM lokAnusitvA sAsvatIh samAh .
sucInAM srImatAM gehe yogaBrasTo'BijAyate .. 6-41..
afavA yoginAmeva kule Bavati @ImatAm .
etad@i durlaBataraM loke janma yadIdrusam .. 6-42..
tatra taM bud@isaMyogaM laBate paurvadehikam .
yatate ca tato BUyah saMsid@au kurunandana .. 6-43..
pUrvAByAsena tenaiva hriyate hyavaso'pi sah .
jijYAsurapi yogasya sabdabrahmAtivartate .. 6-44..
prayatnAdyatamAnastu yogI saMsud@akilbisah .
anekajanmasaMsid@astato yAti parAM gatim .. 6-45..
tapasviByo'@iko yogI jYAniByo'pi mato'@ikah .
karmiByascA@iko yogI tasmAdyogI BavArjuna .. 6-46..
yoginAmapi sarvesAM madgatenAntarAtmanA .
srad@AvAnBajate yo mAM sa me yuktatamo matah .. 6-47..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
AtmasaMyamayogo nAma sasFo'@yAyah .. 6..
afa saptamo'@yAyah . jYAnavijYAnayogah
srIBagavAnuvAca .
mayyAsaktamanAh pArfa yogaM yuYjanmadAsrayah .
asaMsayaM samagraM mAM yafA jYAsyasi tacCruNu .. 7-1..
jYAnaM te'haM savijYAnamidaM vaksyAmyasesatah .
yajjYAtvA neha BUyo'nyajjYAtavyamavasisyate .. 7-2..
manusyANAM sahasresu kascidyatati sid@aye .
yatatAmapi sid@AnAM kascinmAM vetti tattvatah .. 7-3..
BUmirApo'nalo vAyuh KaM mano bud@ireva ca .
aha~kAra itIyaM me BinnA prakrutirasTa@A .. 7-4..
apareyamitastvanyAM prakrutiM vid@i me parAm .
jIvaBUtAM mahAbAho yayedaM @Aryate jagat .. 7-5..
etadyonIni BUtAni sarvANItyupa@Araya .
ahaM krutsnasya jagatah praBavah pralayastafA .. 7-6..
mattah parataraM nAnyatkiYcidasti @anaYjaya .
mayi sarvamidaM protaM sUtre maNigaNA iva .. 7-7..
raso'hamapsu kaunteya praBAsmi sasisUryayoh .
praNavah sarvavedesu sabdah Ke paurusaM nrusu .. 7-8..
puNyo gan@ah prufivyAM ca tejascAsmi viBAvasau .
jIvanaM sarvaBUtesu tapascAsmi tapasvisu .. 7-9..
bIjaM mAM sarvaBUtAnAM vid@i pArfa sanAtanam .
bud@irbud@imatAmasmi tejastejasvinAmaham .. 7-10..
balaM balavatAM cAhaM kAmarAgavivarjitam .
@armAvirud@o BUtesu kAmo'smi BaratarsaBa .. 7-11..
ye caiva sAttvikA BAvA rAjasAstAmasAsca ye .
matta eveti tAnvid@i na tvahaM tesu te mayi .. 7-12..
triBirguNamayairBAvaireBih sarvamidaM jagat .
mohitaM nABijAnAti mAmeByah paramavyayam .. 7-13..
daivI hyesA guNamayI mama mAyA duratyayA .
mAmeva ye prapadyante mAyAmetAM taranti te .. 7-14..
na mAM duskrutino mUVAh prapadyante narA@amAh .
mAyayApahrutajYAnA AsuraM BAvamAsritAh .. 7-15..
caturvi@A Bajante mAM janAh sukrutino'rjuna .
Arto jijYAsurarfArfI jYAnI ca BaratarsaBa .. 7-16..
tesAM jYAnI nityayukta ekaBaktirvisisyate .
priyo hi jYAnino'tyarfamahaM sa ca mama priyah .. 7-17..
udArAh sarva evaite jYAnI tvAtmaiva me matam .
Asfitah sa hi yuktAtmA mAmevAnuttamAM gatim .. 7-18..
bahUnAM janmanAmante jYAnavAnmAM prapadyate .
vAsudevah sarvamiti sa mahAtmA sudurlaBah .. 7-19..
kAmaistaistairhrutajYAnAh prapadyante'nyadevatAh .
taM taM niyamamAsfAya prakrutyA niyatAh svayA .. 7-20..
yo yo yAM yAM tanuM Baktah srad@ayArcitumicCati .
tasya tasyAcalAM srad@AM tAmeva vida@Amyaham .. 7-21..
sa tayA srad@ayA yuktastasyArA@anamIhate .
laBate ca tatah kAmAnmayaiva vihitAnhi tAn .. 7-22..
antavattu PalaM tesAM tadBavatyalpame@asAm .
devAndevayajo yAnti madBaktA yAnti mAmapi .. 7-23..
avyaktaM vyaktimApannaM manyante mAmabud@ayah .
paraM BAvamajAnanto mamAvyayamanuttamam .. 7-24..
nAhaM prakAsah sarvasya yogamAyAsamAvrutah .
mUVo'yaM nABijAnAti loko mAmajamavyayam .. 7-25..
vedAhaM samatItAni vartamAnAni cArjuna .
BavisyANi ca BUtAni mAM tu veda na kascana .. 7-26..
icCAdvesasamutfena dvandvamohena BArata .
sarvaBUtAni sammohaM sarge yAnti parantapa .. 7-27..
yesAM tvantagataM pApaM janAnAM puNyakarmaNAm .
te dvandvamohanirmuktA Bajante mAM druVavratAh .. 7-28..
jarAmaraNamoksAya mAmAsritya yatanti ye .
te brahma tadviduh krutsnama@yAtmaM karma cAKilam .. 7-29..
sA@iBUtA@idaivaM mAM sA@iyajYaM ca ye viduh .
prayANakAle'pi ca mAM te viduryuktacetasah .. 7-30..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
jYAnavijYAnayogo nAma saptamo'@yAyah .. 7..
afa asTamo'@yAyah . aksarabrahmayogah
arjuna uvAca .
kiM tad brahma kima@yAtmaM kiM karma purusottama .
a@iBUtaM ca kiM proktama@idaivaM kimucyate .. 8-1..
a@iyajYah kafaM ko'tra dehe'sminma@usUdana .
prayANakAle ca kafaM jYeyo'si niyatAtmaBih .. 8-2..
srIBagavAnuvAca .
aksaraM brahma paramaM svaBAvo'@yAtmamucyate .
BUtaBAvodBavakaro visargah karmasaMjYitah .. 8-3..
a@iBUtaM ksaro BAvah purusascA@idaivatam .
a@iyajYo'hamevAtra dehe dehaBrutAM vara .. 8-4..
antakAle ca mAmeva smaranmuktvA kalevaram .
yah prayAti sa madBAvaM yAti nAstyatra saMsayah .. 8-5..
yaM yaM vApi smaranBAvaM tyajatyante kalevaram .
taM tamevaiti kaunteya sadA tadBAvaBAvitah .. 8-6..
tasmAtsarvesu kAlesu mAmanusmara yu@ya ca .
mayyarpitamanobud@irmAmevaisyasyasaMsayah .. 8-7.. orsaMsayam
aByAsayogayuktena cetasA nAnyagAminA .
paramaM purusaM divyaM yAti pArfAnucintayan .. 8-8..
kaviM purANamanusAsitAra-
maNoraNIyaMsamanusmaredyah .
sarvasya @AtAramacintyarUpa-
mAdityavarNaM tamasah parastAt .. 8-9..
prayANakAle manasA'calena
BaktyA yukto yogabalena caiva .
Bruvorma@ye prANamAvesya samyak
sa taM paraM purusamupaiti divyam .. 8-10..
yadaksaraM vedavido vadanti
visanti yadyatayo vItarAgAh .
yadicCanto brahmacaryaM caranti
tatte padaM sa~graheNa pravaksye .. 8-11..
sarvadvArANi saMyamya mano hrudi niru@ya ca .
mUr@nyA@AyAtmanah prANamAsfito yoga@AraNAm .. 8-12..
omityekAksaraM brahma vyAharanmAmanusmaran .
yah prayAti tyajandehaM sa yAti paramAM gatim .. 8-13..
ananyacetAh satataM yo mAM smarati nityasah .
tasyAhaM sulaBah pArfa nityayuktasya yoginah .. 8-14..
mAmupetya punarjanma duhKAlayamasAsvatam .
nApnuvanti mahAtmAnah saMsid@iM paramAM gatAh .. 8-15..
AbrahmaBuvanAllokAh punarAvartino'rjuna .
mAmupetya tu kaunteya punarjanma na vidyate .. 8-16..
sahasrayugaparyantamaharyad brahmaNo viduh .
rAtriM yugasahasrAntAM te'horAtravido janAh .. 8-17..
avyaktAd vyaktayah sarvAh praBavantyaharAgame .
rAtryAgame pralIyante tatraivAvyaktasaMjYake .. 8-18..
BUtagrAmah sa evAyaM BUtvA BUtvA pralIyate .
rAtryAgame'vasah pArfa praBavatyaharAgame .. 8-19..
parastasmAttu BAvo'nyo'vyakto'vyaktAtsanAtanah .
yah sa sarvesu BUtesu nasyatsu na vinasyati .. 8-20..
avyakto'ksara ityuktastamAhuh paramAM gatim .
yaM prApya na nivartante tad@Ama paramaM mama .. 8-21..
purusah sa parah pArfa BaktyA laByastvananyayA .
yasyAntahsfAni BUtAni yena sarvamidaM tatam .. 8-22..
yatra kAle tvanAvruttimAvruttiM caiva yoginah .
prayAtA yAnti taM kAlaM vaksyAmi BaratarsaBa .. 8-23..
agnirjyotirahah suklah saNmAsA uttarAyaNam .
tatra prayAtA gacCanti brahma brahmavido janAh .. 8-24..
@Umo rAtristafA krusNah saNmAsA daksiNAyanam .
tatra cAndramasaM jyotiryogI prApya nivartate .. 8-25..
suklakrusNe gatI hyete jagatah sAsvate mate .
ekayA yAtyanAvruttimanyayAvartate punah .. 8-26..
naite srutI pArfa jAnanyogI muhyati kascana .
tasmAtsarvesu kAlesu yogayukto BavArjuna .. 8-27..
vedesu yajYesu tapahsu caiva
dAnesu yatpuNyaPalaM pradisTam .
atyeti tatsarvamidaM viditvA
yogI paraM sfAnamupaiti cAdyam .. 8-28..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
aksarabrahmayogo nAmAsTamo'@yAyah .. 8..
afa navamo'@yAyah . rAjavidyArAjaguhyayogah
srIBagavAnuvAca .
idaM tu te guhyatamaM pravaksyAmyanasUyave .
jYAnaM vijYAnasahitaM yajjYAtvA moksyase'suBAt .. 9-1..
rAjavidyA rAjaguhyaM pavitramidamuttamam .
pratyaksAvagamaM @armyaM susuKaM kartumavyayam .. 9-2..
asradda@AnAh purusA @armasyAsya parantapa .
aprApya mAM nivartante mrutyusaMsAravartmani .. 9-3..
mayA tatamidaM sarvaM jagadavyaktamUrtinA .
matsfAni sarvaBUtAni na cAhaM tesvavasfitah .. 9-4..
na ca matsfAni BUtAni pasya me yogamaisvaram .
BUtaBrunna ca BUtasfo mamAtmA BUtaBAvanah .. 9-5..
yafAkAsasfito nityaM vAyuh sarvatrago mahAn .
tafA sarvANi BUtAni matsfAnItyupa@Araya .. 9-6..
sarvaBUtAni kaunteya prakrutiM yAnti mAmikAm .
kalpaksaye punastAni kalpAdau visrujAmyaham .. 9-7..
prakrutiM svAmavasTaBya visrujAmi punah punah .
BUtagrAmamimaM krutsnamavasaM prakrutervasAt .. 9-8..
na ca mAM tAni karmANi niba@nanti @anaYjaya .
udAsInavadAsInamasaktaM tesu karmasu .. 9-9..
mayA@yakseNa prakrutih sUyate sacarAcaram .
hetunAnena kaunteya jagadviparivartate .. 9-10..
avajAnanti mAM mUVA mAnusIM tanumAsritam .
paraM BAvamajAnanto mama BUtamahesvaram .. 9-11..
moGAsA moGakarmANo moGajYAnA vicetasah .
rAksasImAsurIM caiva prakrutiM mohinIM sritAh .. 9-12..
mahAtmAnastu mAM pArfa daivIM prakrutimAsritAh .
Bajantyananyamanaso jYAtvA BUtAdimavyayam .. 9-13..
satataM kIrtayanto mAM yatantasca druVavratAh .
namasyantasca mAM BaktyA nityayuktA upAsate .. 9-14..
jYAnayajYena cApyanye yajanto mAmupAsate .
ekatvena prufaktvena bahu@A visvatomuKam .. 9-15..
ahaM kraturahaM yajYah sva@Ahamahamausa@am .
mantro'hamahamevAjyamahamagnirahaM hutam .. 9-16..
pitAhamasya jagato mAtA @AtA pitAmahah .
vedyaM pavitramo~kAra ruksAma yajureva ca .. 9-17..
gatirBartA praBuh sAksI nivAsah saraNaM suhrut .
praBavah pralayah sfAnaM ni@AnaM bIjamavyayam .. 9-18..
tapAmyahamahaM varsaM nigruhNAmyutsrujAmi ca .
amrutaM caiva mrutyusca sadasaccAhamarjuna .. 9-19..
traividyA mAM somapAh pUtapApA
yajYairisTvA svargatiM prArfayante .
te puNyamAsAdya surendraloka-
masnanti divyAndivi devaBogAn .. 9-20..
te taM BuktvA svargalokaM visAlaM
ksINe puNye martyalokaM visanti .
evaM trayI@armamanuprapannA
gatAgataM kAmakAmA laBante .. 9-21..
ananyAscintayanto mAM ye janAh paryupAsate .
tesAM nityABiyuktAnAM yogaksemaM vahAmyaham .. 9-22..
ye'pyanyadevatA BaktA yajante srad@ayAnvitAh .
te'pi mAmeva kaunteya yajantyavi@ipUrvakam .. 9-23..
ahaM hi sarvayajYAnAM BoktA ca praBureva ca .
na tu mAmaBijAnanti tattvenAtascyavanti te .. 9-24..
yAnti devavratA devAnpitrUnyAnti pitruvratAh .
BUtAni yAnti BUtejyA yAnti madyAjino'pi mAm .. 9-25..
patraM puspaM PalaM toyaM yo me BaktyA prayacCati .
tadahaM BaktyupahrutamasnAmi prayatAtmanah .. 9-26..
yatkarosi yadasnAsi yajjuhosi dadAsi yat .
yattapasyasi kaunteya tatkurusva madarpaNam .. 9-27..
suBAsuBaPalairevaM moksyase karmaban@anaih .
saMnyAsayogayuktAtmA vimukto mAmupaisyasi .. 9-28..
samo'haM sarvaBUtesu na me dvesyo'sti na priyah .
ye Bajanti tu mAM BaktyA mayi te tesu cApyaham .. 9-29..
api cetsudurAcAro Bajate mAmananyaBAk .
sA@ureva sa mantavyah samyagvyavasito hi sah .. 9-30..
ksipraM Bavati @armAtmA sasvacCAntiM nigacCati .
kaunteya pratijAnIhi na me Baktah praNasyati .. 9-31..
mAM hi pArfa vyapAsritya ye'pi syuh pApayonayah .
striyo vaisyAstafA sUdrAste'pi yAnti parAM gatim .. 9-32..
kiM punarbrAhmaNAh puNyA BaktA rAjarsayastafA .
anityamasuKaM lokamimaM prApya Bajasva mAm .. 9-33..
manmanA Bava madBakto madyAjI mAM namaskuru .
mAmevaisyasi yuktvaivamAtmAnaM matparAyaNah .. 9-34..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
rAjavidyArAjaguhyayogo nAma navamo'@yAyah .. 9..
afa dasamo'@yAyah . viBUtiyogah
srIBagavAnuvAca .
BUya eva mahAbAho sruNu me paramaM vacah .
yatte'haM prIyamANAya vaksyAmi hitakAmyayA .. 10-1..
na me viduh suragaNAh praBavaM na maharsayah .
ahamAdirhi devAnAM maharsINAM ca sarvasah .. 10-2..
yo mAmajamanAdiM ca vetti lokamahesvaram .
asammUVah sa martyesu sarvapApaih pramucyate .. 10-3..
bud@irjYAnamasammohah ksamA satyaM damah samah .
suKaM duhKaM Bavo'BAvo BayaM cABayameva ca .. 10-4..
ahiMsA samatA tusTistapo dAnaM yaso'yasah .
Bavanti BAvA BUtAnAM matta eva prufagvi@Ah .. 10-5..
maharsayah sapta pUrve catvAro manavastafA .
madBAvA mAnasA jAtA yesAM loka imAh prajAh .. 10-6..
etAM viBUtiM yogaM ca mama yo vetti tattvatah .
so'vikampena yogena yujyate nAtra saMsayah .. 10-7..
ahaM sarvasya praBavo mattah sarvaM pravartate .
iti matvA Bajante mAM bu@A BAvasamanvitAh .. 10-8..
maccittA madgataprANA bo@ayantah parasparam .
kafayantasca mAM nityaM tusyanti ca ramanti ca .. 10-9..
tesAM satatayuktAnAM BajatAM prItipUrvakam .
dadAmi bud@iyogaM taM yena mAmupayAnti te .. 10-10..
tesAmevAnukampArfamahamajYAnajaM tamah .
nAsayAmyAtmaBAvasfo jYAnadIpena BAsvatA .. 10-11..
arjuna uvAca .
paraM brahma paraM @Ama pavitraM paramaM BavAn .
purusaM sAsvataM divyamAdidevamajaM viBum .. 10-12..
AhustvAmrusayah sarve devarsirnAradastafA .
asito devalo vyAsah svayaM caiva bravIsi me .. 10-13..
sarvametadrutaM manye yanmAM vadasi kesava .
na hi te BagavanvyaktiM vidurdevA na dAnavAh .. 10-14..
svayamevAtmanAtmAnaM vetfa tvaM purusottama .
BUtaBAvana BUtesa devadeva jagatpate .. 10-15..
vaktumarhasyaseseNa divyA hyAtmaviBUtayah .
yABirviBUtiBirlokAnimAMstvaM vyApya tisFasi .. 10-16..
kafaM vidyAmahaM yogiMstvAM sadA paricintayan .
kesu kesu ca BAvesu cintyo'si BagavanmayA .. 10-17..
vistareNAtmano yogaM viBUtiM ca janArdana .
BUyah kafaya truptirhi sruNvato nAsti me'mrutam .. 10-18..
srIBagavAnuvAca .
hanta te kafayisyAmi divyA hyAtmaviBUtayah .
prA@Anyatah kurusresFa nAstyanto vistarasya me .. 10-19..
ahamAtmA guDAkesa sarvaBUtAsayasfitah .
ahamAdisca ma@yaM ca BUtAnAmanta eva ca .. 10-20..
AdityAnAmahaM visNurjyotisAM raviraMsumAn .
marIcirmarutAmasmi naksatrANAmahaM sasI .. 10-21..
vedAnAM sAmavedo'smi devAnAmasmi vAsavah .
indriyANAM manascAsmi BUtAnAmasmi cetanA .. 10-22..
rudrANAM sa~karascAsmi vitteso yaksaraksasAm .
vasUnAM pAvakascAsmi meruh siKariNAmaham .. 10-23..
puro@asAM ca muKyaM mAM vid@i pArfa bruhaspatim .
senAnInAmahaM skandah sarasAmasmi sAgarah .. 10-24..
maharsINAM BrugurahaM girAmasmyekamaksaram .
yajYAnAM japayajYo'smi sfAvarANAM himAlayah .. 10-25..
asvatfah sarvavruksANAM devarsINAM ca nAradah .
gan@arvANAM citrarafah sid@AnAM kapilo munih .. 10-26..
uccaihsravasamasvAnAM vid@i mAmamrutodBavam .
airAvataM gajendrANAM narANAM ca narA@ipam .. 10-27..
Ayu@AnAmahaM vajraM @enUnAmasmi kAma@uk .
prajanascAsmi kandarpah sarpANAmasmi vAsukih .. 10-28..
anantascAsmi nAgAnAM varuNo yAdasAmaham .
pitrUNAmaryamA cAsmi yamah saMyamatAmaham .. 10-29..
prahlAdascAsmi daityAnAM kAlah kalayatAmaham .
mrugANAM ca mrugendro'haM vainateyasca paksiNAm .. 10-30..
pavanah pavatAmasmi rAmah sastraBrutAmaham .
JasANAM makarascAsmi srotasAmasmi jAhnavI .. 10-31..
sargANAmAdirantasca ma@yaM caivAhamarjuna .
a@yAtmavidyA vidyAnAM vAdah pravadatAmaham .. 10-32..
aksarANAmakAro'smi dvandvah sAmAsikasya ca .
ahamevAksayah kAlo @AtAhaM visvatomuKah .. 10-33..
mrutyuh sarvaharascAhamudBavasca BavisyatAm .
kIrtih srIrvAkca nArINAM smrutirme@A @rutih ksamA .. 10-34..
bruhatsAma tafA sAmnAM gAyatrI CandasAmaham .
mAsAnAM mArgasIrso'hamrutUnAM kusumAkarah .. 10-35..
dyUtaM CalayatAmasmi tejastejasvinAmaham .
jayo'smi vyavasAyo'smi sattvaM sattvavatAmaham .. 10-36..
vrusNInAM vAsudevo'smi pANDavAnAM @anaYjayah .
munInAmapyahaM vyAsah kavInAmusanA kavih .. 10-37..
daNDo damayatAmasmi nItirasmi jigIsatAm .
maunaM caivAsmi guhyAnAM jYAnaM jYAnavatAmaham .. 10-38..
yaccApi sarvaBUtAnAM bIjaM tadahamarjuna .
na tadasti vinA yatsyAnmayA BUtaM carAcaram .. 10-39..
nAnto'sti mama divyAnAM viBUtInAM parantapa .
esa tUddesatah prokto viBUtervistaro mayA .. 10-40..
yadyadviBUtimatsattvaM srImadUrjitameva vA .
tattadevAvagacCa tvaM mama tejoM'sasamBavam .. 10-41..
afavA bahunaitena kiM jYAtena tavArjuna .
visTaByAhamidaM krutsnamekAMsena sfito jagat .. 10-42..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
viBUtiyogo nAma dasamo'@yAyah .. 10..
afaikAdaso'@yAyah . visvarUpadarsanayogah
arjuna uvAca .
madanugrahAya paramaM guhyama@yAtmasaMjYitam .
yattvayoktaM vacastena moho'yaM vigato mama .. 11-1..
BavApyayau hi BUtAnAM srutau vistaraso mayA .
tvattah kamalapatrAksa mAhAtmyamapi cAvyayam .. 11-2..
evametadyafAtfa tvamAtmAnaM paramesvara .
drasTumicCAmi te rUpamaisvaraM purusottama .. 11-3..
manyase yadi tacCakyaM mayA drasTumiti praBo .
yogesvara tato me tvaM darsayAtmAnamavyayam .. 11-4..
srIBagavAnuvAca .
pasya me pArfa rUpANi sataso'fa sahasrasah .
nAnAvi@Ani divyAni nAnAvarNAkrutIni ca .. 11-5..
pasyAdityAnvasUnrudrAnasvinau marutastafA .
bahUnyadrusTapUrvANi pasyAscaryANi BArata .. 11-6..
ihaikasfaM jagatkrutsnaM pasyAdya sacarAcaram .
mama dehe guDAkesa yaccAnyad drasTumicCasi .. 11-7..
na tu mAM sakyase drasTumanenaiva svacaksusA .
divyaM dadAmi te caksuh pasya me yogamaisvaram .. 11-8..
saYjaya uvAca .
evamuktvA tato rAjanmahAyogesvaro harih .
darsayAmAsa pArfAya paramaM rUpamaisvaram .. 11-9..
anekavaktranayanamanekAdButadarsanam .
anekadivyABaraNaM divyAnekodyatAyu@am .. 11-10..
divyamAlyAmbara@araM divyagan@Anulepanam .
sarvAscaryamayaM devamanantaM visvatomuKam .. 11-11..
divi sUryasahasrasya BavedyugapadutfitA .
yadi BAh sadrusI sA syAdBAsastasya mahAtmanah .. 11-12..
tatraikasfaM jagatkrutsnaM praviBaktamaneka@A .
apasyaddevadevasya sarIre pANDavastadA .. 11-13..
tatah sa vismayAvisTo hrusTaromA @anaYjayah .
praNamya sirasA devaM krutAYjaliraBAsata .. 11-14..
arjuna uvAca .
pasyAmi devAMstava deva dehe
sarvAMstafA BUtavisesasa~GAn .
brahmANamIsaM kamalAsanasfa-
mrusIMsca sarvAnuragAMsca divyAn .. 11-15..
anekabAhUdaravaktranetraM
pasyAmi tvAM sarvato'nantarUpam .
nAntaM na ma@yaM na punastavAdiM
pasyAmi visvesvara visvarUpa .. 11-16..
kirITinaM gadinaM cakriNaM ca
tejorAsiM sarvato dIptimantam .
pasyAmi tvAM durnirIksyaM samantAd
dIptAnalArkadyutimaprameyam .. 11-17..
tvamaksaraM paramaM veditavyaM
tvamasya visvasya paraM ni@Anam .
tvamavyayah sAsvata@armagoptA
sanAtanastvaM puruso mato me .. 11-18..
anAdima@yAntamanantavIrya-
manantabAhuM sasisUryanetram .
pasyAmi tvAM dIptahutAsavaktraM
svatejasA visvamidaM tapantam .. 11-19..
dyAvAprufivyoridamantaraM hi
vyAptaM tvayaikena disasca sarvAh .
drusTvAdButaM rUpamugraM tavedaM
lokatrayaM pravyafitaM mahAtman .. 11-20..
amI hi tvAM surasa~GA visanti
kecidBItAh prAYjalayo gruNanti .
svastItyuktvA maharsisid@asa~GAh
stuvanti tvAM stutiBih puskalABih .. 11-21..
rudrAdityA vasavo ye ca sA@yA
visve'svinau marutascosmapAsca .
gan@arvayaksAsurasid@asa~GA
vIksante tvAM vismitAscaiva sarve .. 11-22..
rUpaM mahatte bahuvaktranetraM
mahAbAho bahubAhUrupAdam .
bahUdaraM bahudaMsTrAkarAlaM
drusTvA lokAh pravyafitAstafAham .. 11-23..
naBahsprusaM dIptamanekavarNaM
vyAttAnanaM dIptavisAlanetram .
drusTvA hi tvAM pravyafitAntarAtmA
@rutiM na vindAmi samaM ca visNo .. 11-24..
daMsTrAkarAlAni ca te muKAni
drusTvaiva kAlAnalasanniBAni .
diso na jAne na laBe ca sarma
prasIda devesa jagannivAsa .. 11-25..
amI ca tvAM @rutarAsTrasya putrAh
sarve sahaivAvanipAlasa~Gaih .
BIsmo droNah sUtaputrastafAsau
sahAsmadIyairapi yo@amuKyaih .. 11-26..
vaktrANi te tvaramANA visanti
daMsTrAkarAlAni BayAnakAni .
kecidvilagnA dasanAntaresu
sandrusyante cUrNitairuttamA~gaih .. 11-27..
yafA nadInAM bahavo'mbuvegAh
samudramevABimuKA dravanti .
tafA tavAmI naralokavIrA
visanti vaktrANyaBivijvalanti .. 11-28..
yafA pradIptaM jvalanaM pata~gA
visanti nAsAya samrud@avegAh .
tafaiva nAsAya visanti lokA-
stavApi vaktrANi samrud@avegAh .. 11-29..
lelihyase grasamAnah samantAl-
lokAnsamagrAnvadanairjvaladBih .
tejoBirApUrya jagatsamagraM
BAsastavogrAh pratapanti visNo .. 11-30..
AKyAhi me ko BavAnugrarUpo
namo'stu te devavara prasIda .
vijYAtumicCAmi BavantamAdyaM
na hi prajAnAmi tava pravruttim .. 11-31..
srIBagavAnuvAca .
kAlo'smi lokaksayakrutpravrud@o
lokAnsamAhartumiha pravruttah .
rute'pi tvAM na Bavisyanti sarve
ye'vasfitAh pratyanIkesu yo@Ah .. 11-32..
tasmAttvamuttisFa yaso laBasva
jitvA satrUn Bu~ksva rAjyaM samrud@am .
mayaivaite nihatAh pUrvameva
nimittamAtraM Bava savyasAcin .. 11-33..
droNaM ca BIsmaM ca jayadrafaM ca
karNaM tafAnyAnapi yo@avIrAn .
mayA hatAMstvaM jahi mA vyafisFA
yu@yasva jetAsi raNe sapatnAn .. 11-34..
saYjaya uvAca .
etacCrutvA vacanaM kesavasya
krutAYjalirvepamAnah kirITI .
namaskrutvA BUya evAha krusNaM
sagadgadaM BItaBItah praNamya .. 11-35..
arjuna uvAca .
sfAne hrusIkesa tava prakIrtyA
jagatprahrusyatyanurajyate ca .
raksAMsi BItAni diso dravanti
sarve namasyanti ca sid@asa~GAh .. 11-36..
kasmAcca te na nameranmahAtman
garIyase brahmaNo'pyAdikartre .
ananta devesa jagannivAsa
tvamaksaraM sadasattatparaM yat .. 11-37..
tvamAdidevah purusah purANa-
stvamasya visvasya paraM ni@Anam .
vettAsi vedyaM ca paraM ca @Ama
tvayA tataM visvamanantarUpa .. 11-38..
vAyuryamo'gnirvaruNah sasA~kah
prajApatistvaM prapitAmahasca .
namo namaste'stu sahasrakrutvah
punasca BUyo'pi namo namaste .. 11-39..
namah purastAdafa prusFataste
namo'stu te sarvata eva sarva .
anantavIryAmitavikramastvaM
sarvaM samApnosi tato'si sarvah .. 11-40..
saKeti matvA prasaBaM yaduktaM
he krusNa he yAdava he saKeti .
ajAnatA mahimAnaM tavedaM
mayA pramAdAtpraNayena vApi .. 11-41..
yaccAvahAsArfamasatkruto'si
vihArasayyAsanaBojanesu .
eko'favApyacyuta tatsamaksaM
tatksAmaye tvAmahamaprameyam .. 11-42..
pitAsi lokasya carAcarasya
tvamasya pUjyasca gururgarIyAn .
na tvatsamo'styaBya@ikah kuto'nyo
lokatraye'pyapratimapraBAva .. 11-43..
tasmAtpraNamya praNi@Aya kAyaM
prasAdaye tvAmahamIsamIDyam .
piteva putrasya saKeva saKyuh
priyah priyAyArhasi deva soVum .. 11-44..
adrusTapUrvaM hrusito'smi drusTvA
Bayena ca pravyafitaM mano me .
tadeva me darsaya deva rUpaM
prasIda devesa jagannivAsa .. 11-45..
kirITinaM gadinaM cakrahastaM
icCAmi tvAM drasTumahaM tafaiva .
tenaiva rUpeNa caturBujena
sahasrabAho Bava visvamUrte .. 11-46..
srIBagavAnuvAca .
mayA prasannena tavArjunedaM
rUpaM paraM darsitamAtmayogAt .
tejomayaM visvamanantamAdyaM
yanme tvadanyena na drusTapUrvam .. 11-47..
na vedayajYA@yayanairna dAnai-
rna ca kriyABirna tapoBirugraih .
evaMrUpah sakya ahaM nruloke
drasTuM tvadanyena kurupravIra .. 11-48..
mA te vyafA mA ca vimUVaBAvo
drusTvA rUpaM GoramIdru~mamedam .
vyapetaBIh prItamanAh punastvaM
tadeva me rUpamidaM prapasya .. 11-49..
saYjaya uvAca .
ityarjunaM vAsudevastafoktvA
svakaM rUpaM darsayAmAsa BUyah .
AsvAsayAmAsa ca BItamenaM
BUtvA punah saumyavapurmahAtmA .. 11-50..
arjuna uvAca .
drusTvedaM mAnusaM rUpaM tava saumyaM janArdana .
idAnImasmi saMvruttah sacetAh prakrutiM gatah .. 11-51..
srIBagavAnuvAca .
sudurdarsamidaM rUpaM drusTavAnasi yanmama .
devA apyasya rUpasya nityaM darsanakA~ksiNah .. 11-52..
nAhaM vedairna tapasA na dAnena na cejyayA .
sakya evaMvi@o drasTuM drusTavAnasi mAM yafA .. 11-53..
BaktyA tvananyayA sakya ahamevaMvi@o'rjuna .
jYAtuM drasTuM ca tattvena pravesTuM ca parantapa .. 11-54..
matkarmakrunmatparamo madBaktah sa~gavarjitah .
nirvairah sarvaBUtesu yah sa mAmeti pANDava .. 11-55..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
visvarUpadarsanayogo nAmaikAdaso'@yAyah .. 11..
afa dvAdaso'@yAyah . Baktiyogah
arjuna uvAca .
evaM satatayuktA ye BaktAstvAM paryupAsate .
ye cApyaksaramavyaktaM tesAM ke yogavittamAh .. 12-1..
srIBagavAnuvAca .
mayyAvesya mano ye mAM nityayuktA upAsate .
srad@ayA parayopetAh te me yuktatamA matAh .. 12-2..
ye tvaksaramanirdesyamavyaktaM paryupAsate .
sarvatragamacintyaYca kUTasfamacalan@ruvam .. 12-3..
sanniyamyendriyagrAmaM sarvatra samabud@ayah .
te prApnuvanti mAmeva sarvaBUtahite ratAh .. 12-4..
kleso'@ikatarastesAmavyaktAsaktacetasAm .
avyaktA hi gatirduhKaM dehavadBiravApyate .. 12-5..
ye tu sarvANi karmANi mayi saMnyasya matparAh .
ananyenaiva yogena mAM @yAyanta upAsate .. 12-6..
tesAmahaM samud@artA mrutyusaMsArasAgarAt .
BavAmi nacirAtpArfa mayyAvesitacetasAm .. 12-7..
mayyeva mana A@atsva mayi bud@iM nivesaya .
nivasisyasi mayyeva ata Ur@vaM na saMsayah .. 12-8..
afa cittaM samA@AtuM na saknosi mayi sfiram .
aByAsayogena tato mAmicCAptuM @anaYjaya .. 12-9..
aByAse'pyasamarfo'si matkarmaparamo Bava .
madarfamapi karmANi kurvansid@imavApsyasi .. 12-10..
afaitadapyasakto'si kartuM madyogamAsritah .
sarvakarmaPalatyAgaM tatah kuru yatAtmavAn .. 12-11..
sreyo hi jYAnamaByAsAjjYAnAd@yAnaM visisyate .
@yAnAtkarmaPalatyAgastyAgAcCAntiranantaram .. 12-12..
advesTA sarvaBUtAnAM maitrah karuNa eva ca .
nirmamo niraha~kArah samaduhKasuKah ksamI .. 12-13..
santusTah satataM yogI yatAtmA druVaniscayah .
mayyarpitamanobud@iryo madBaktah sa me priyah .. 12-14..
yasmAnnodvijate loko lokAnnodvijate ca yah .
harsAmarsaBayodvegairmukto yah sa ca me priyah .. 12-15..
anapeksah sucirdaksa udAsIno gatavyafah .
sarvAramBaparityAgI yo madBaktah sa me priyah .. 12-16..
yo na hrusyati na dvesTi na socati na kA~ksati .
suBAsuBaparityAgI BaktimAnyah sa me priyah .. 12-17..
samah satrau ca mitre ca tafA mAnApamAnayoh .
sItosNasuKaduhKesu samah sa~gavivarjitah .. 12-18..
tulyanindAstutirmaunI santusTo yena kenacit .
aniketah sfiramatirBaktimAnme priyo narah .. 12-19..
ye tu @armyAmrutamidaM yafoktaM paryupAsate .
sradda@AnA matparamA BaktAste'tIva me priyAh .. 12-20..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
Baktiyogo nAma dvAdaso'@yAyah .. 12..
afa trayodaso'@yAyah . ksetraksetrajYaviBAgayogah
arjuna uvAca .
prakrutiM purusaM caiva ksetraM ksetrajYameva ca .
etadveditumicCAmi jYAnaM jYeyaM ca kesava .. 13-1..
srIBagavAnuvAca .
idaM sarIraM kaunteya ksetramityaBi@Iyate .
etadyo vetti taM prAhuh ksetrajYa iti tadvidah .. 13-2..
ksetrajYaM cApi mAM vid@i sarvaksetresu BArata .
ksetraksetrajYayorjYAnaM yattajjYAnaM mataM mama .. 13-3..
tatksetraM yacca yAdrukca yadvikAri yatasca yat .
sa ca yo yatpraBAvasca tatsamAsena me sruNu .. 13-4..
rusiBirbahu@A gItaM CandoBirvivi@aih prufak .
brahmasUtrapadaiscaiva hetumadBirviniscitaih .. 13-5..
mahABUtAnyaha~kAro bud@iravyaktameva ca .
indriyANi dasaikaM ca paYca cendriyagocarAh .. 13-6..
icCA dvesah suKaM duhKaM sa~GAtascetanA @rutih .
etatksetraM samAsena savikAramudAhrutam .. 13-7..
amAnitvamadamBitvamahiMsA ksAntirArjavam .
AcAryopAsanaM saucaM sfairyamAtmavinigrahah .. 13-8..
indriyArfesu vairAgyamanaha~kAra eva ca .
janmamrutyujarAvyA@iduhKadosAnudarsanam .. 13-9..
asaktiranaBisva~gah putradAragruhAdisu .
nityaM ca samacittatvamisTAnisTopapattisu .. 13-10..
mayi cAnanyayogena BaktiravyaBicAriNI .
viviktadesasevitvamaratirjanasaMsadi .. 13-11..
a@yAtmajYAnanityatvaM tattvajYAnArfadarsanam .
etajjYAnamiti proktamajYAnaM yadato'nyafA .. 13-12..
jYeyaM yattatpravaksyAmi yajjYAtvAmrutamasnute .
anAdimatparaM brahma na sattannAsaducyate .. 13-13..
sarvatah pANipAdaM tatsarvato'ksisiromuKam .
sarvatah srutimalloke sarvamAvrutya tisFati .. 13-14..
sarvendriyaguNABAsaM sarvendriyavivarjitam .
asaktaM sarvaBruccaiva nirguNaM guNaBoktru ca .. 13-15..
bahirantasca BUtAnAmacaraM carameva ca .
sUksmatvAttadavijYeyaM dUrasfaM cAntike ca tat .. 13-16..
aviBaktaM ca BUtesu viBaktamiva ca sfitam .
BUtaBartru ca tajjYeyaM grasisNu praBavisNu ca .. 13-17..
jyotisAmapi tajjyotistamasah paramucyate .
jYAnaM jYeyaM jYAnagamyaM hrudi sarvasya visFitam .. 13-18..
iti ksetraM tafA jYAnaM jYeyaM coktaM samAsatah .
madBakta etadvijYAya madBAvAyopapadyate .. 13-19..
prakrutiM purusaM caiva vid@yanAdI uBAvapi .
vikArAMsca guNAMscaiva vid@i prakrutisamBavAn .. 13-20..
kAryakAraNakartrutve hetuh prakrutirucyate .
purusah suKaduhKAnAM Boktrutve heturucyate .. 13-21..
purusah prakrutisfo hi Bu~kte prakrutijAnguNAn .
kAraNaM guNasa~go'sya sadasadyonijanmasu .. 13-22..
upadrasTAnumantA ca BartA BoktA mahesvarah .
paramAtmeti cApyukto dehe'sminpurusah parah .. 13-23..
ya evaM vetti purusaM prakrutiM ca guNaih saha .
sarvafA vartamAno'pi na sa BUyo'BijAyate .. 13-24..
@yAnenAtmani pasyanti kecidAtmAnamAtmanA .
anye sA~Kyena yogena karmayogena cApare .. 13-25..
anye tvevamajAnantah srutvAnyeBya upAsate .
te'pi cAtitarantyeva mrutyuM srutiparAyaNAh .. 13-26..
yAvatsaYjAyate kiYcitsattvaM sfAvaraja~gamam .
ksetraksetrajYasaMyogAttadvid@i BaratarsaBa .. 13-27..
samaM sarvesu BUtesu tisFantaM paramesvaram .
vinasyatsvavinasyantaM yah pasyati sa pasyati .. 13-28..
samaM pasyanhi sarvatra samavasfitamIsvaram .
na hinastyAtmanAtmAnaM tato yAti parAM gatim .. 13-29..
prakrutyaiva ca karmANi kriyamANAni sarvasah .
yah pasyati tafAtmAnamakartAraM sa pasyati .. 13-30..
yadA BUtaprufagBAvamekasfamanupasyati .
tata eva ca vistAraM brahma sampadyate tadA .. 13-31..
anAditvAnnirguNatvAtparamAtmAyamavyayah .
sarIrasfo'pi kaunteya na karoti na lipyate .. 13-32..
yafA sarvagataM sauksmyAdAkAsaM nopalipyate .
sarvatrAvasfito dehe tafAtmA nopalipyate .. 13-33..
yafA prakAsayatyekah krutsnaM lokamimaM ravih .
ksetraM ksetrI tafA krutsnaM prakAsayati BArata .. 13-34..
ksetraksetrajYayorevamantaraM jYAnacaksusA .
BUtaprakrutimoksaM ca ye viduryAnti te param .. 13-35..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
ksetraksetrajYaviBAgayogo nAma trayodaso'@yAyah .. 13..
afa caturdaso'@yAyah . guNatrayaviBAgayogah
srIBagavAnuvAca .
paraM BUyah pravaksyAmi jYAnAnAM jYAnamuttamam .
yajjYAtvA munayah sarve parAM sid@imito gatAh .. 14-1..
idaM jYAnamupAsritya mama sA@armyamAgatAh .
sarge'pi nopajAyante pralaye na vyafanti ca .. 14-2..
mama yonirmahad brahma tasmingarBaM da@Amyaham .
samBavah sarvaBUtAnAM tato Bavati BArata .. 14-3..
sarvayonisu kaunteya mUrtayah samBavanti yAh .
tAsAM brahma mahadyonirahaM bIjapradah pitA .. 14-4..
sattvaM rajastama iti guNAh prakrutisamBavAh .
niba@nanti mahAbAho dehe dehinamavyayam .. 14-5..
tatra sattvaM nirmalatvAtprakAsakamanAmayam .
suKasa~gena ba@nAti jYAnasa~gena cAnaGa .. 14-6..
rajo rAgAtmakaM vid@i trusNAsa~gasamudBavam .
tanniba@nAti kaunteya karmasa~gena dehinam .. 14-7..
tamastvajYAnajaM vid@i mohanaM sarvadehinAm .
pramAdAlasyanidrABistanniba@nAti BArata .. 14-8..
sattvaM suKe saYjayati rajah karmaNi BArata .
jYAnamAvrutya tu tamah pramAde saYjayatyuta .. 14-9..
rajastamascABiBUya sattvaM Bavati BArata .
rajah sattvaM tamascaiva tamah sattvaM rajastafA .. 14-10..
sarvadvAresu dehe'sminprakAsa upajAyate .
jYAnaM yadA tadA vidyAdvivrud@aM sattvamityuta .. 14-11..
loBah pravruttirAramBah karmaNAmasamah spruhA .
rajasyetAni jAyante vivrud@e BaratarsaBa .. 14-12..
aprakAso'pravruttisca pramAdo moha eva ca .
tamasyetAni jAyante vivrud@e kurunandana .. 14-13..
yadA sattve pravrud@e tu pralayaM yAti dehaBrut .
tadottamavidAM lokAnamalAnpratipadyate .. 14-14..
rajasi pralayaM gatvA karmasa~gisu jAyate .
tafA pralInastamasi mUVayonisu jAyate .. 14-15..
karmaNah sukrutasyAhuh sAttvikaM nirmalaM Palam .
rajasastu PalaM duhKamajYAnaM tamasah Palam .. 14-16..
sattvAtsaYjAyate jYAnaM rajaso loBa eva ca .
pramAdamohau tamaso Bavato'jYAnameva ca .. 14-17..
Ur@vaM gacCanti sattvasfA ma@ye tisFanti rAjasAh .
jaGanyaguNavruttisfA a@o gacCanti tAmasAh .. 14-18..
nAnyaM guNeByah kartAraM yadA drasTAnupasyati .
guNeByasca paraM vetti madBAvaM so'@igacCati .. 14-19..
guNAnetAnatItya trIndehI dehasamudBavAn .
janmamrutyujarAduhKairvimukto'mrutamasnute .. 14-20..
arjuna uvAca .
kairli~gaistrInguNAnetAnatIto Bavati praBo .
kimAcArah kafaM caitAMstrInguNAnativartate .. 14-21..
srIBagavAnuvAca .
prakAsaM ca pravruttiM ca mohameva ca pANDava .
na dvesTi sampravruttAni na nivruttAni kA~ksati .. 14-22..
udAsInavadAsIno guNairyo na vicAlyate .
guNA vartanta ityevaM yo'vatisFati ne~gate .. 14-23..
samaduhKasuKah svasfah samalosTAsmakAYcanah .
tulyapriyApriyo @IrastulyanindAtmasaMstutih .. 14-24..
mAnApamAnayostulyastulyo mitrAripaksayoh .
sarvAramBaparityAgI guNAtItah sa ucyate .. 14-25..
mAM ca yo'vyaBicAreNa Baktiyogena sevate .
sa guNAnsamatItyaitAnbrahmaBUyAya kalpate .. 14-26..
brahmaNo hi pratisFAhamamrutasyAvyayasya ca .
sAsvatasya ca @armasya suKasyaikAntikasya ca .. 14-27..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
guNatrayaviBAgayogo nAma caturdaso'@yAyah .. 14..
afa paYcadaso'@yAyah . purusottamayogah
srIBagavAnuvAca .
Ur@vamUlama@ahsAKamasvatfaM prAhuravyayam .
CandAMsi yasya parNAni yastaM veda sa vedavit .. 15-1..
a@ascor@vaM prasrutAstasya sAKA
guNapravrud@A visayapravAlAh .
a@asca mUlAnyanusantatAni
karmAnuban@Ini manusyaloke .. 15-2..
na rUpamasyeha tafopalaByate
nAnto na cAdirna ca sampratisFA .
asvatfamenaM suvirUVamUlaM
asa~gasastreNa druVena CittvA .. 15-3..
tatah padaM tatparimArgitavyaM
yasmingatA na nivartanti BUyah .
tameva cAdyaM purusaM prapadye .
yatah pravruttih prasrutA purANI .. 15-4..
nirmAnamohA jitasa~gadosA
a@yAtmanityA vinivruttakAmAh .
dvandvairvimuktAh suKaduhKasaMjYai-
rgacCantyamUVAh padamavyayaM tat .. 15-5..
na tadBAsayate sUryo na sasA~ko na pAvakah .
yadgatvA na nivartante tad@Ama paramaM mama .. 15-6..
mamaivAMso jIvaloke jIvaBUtah sanAtanah .
manahsasFAnIndriyANi prakrutisfAni karsati .. 15-7..
sarIraM yadavApnoti yaccApyutkrAmatIsvarah .
gruhItvaitAni saMyAti vAyurgan@AnivAsayAt .. 15-8..
srotraM caksuh sparsanaM ca rasanaM GrANameva ca .
a@isFAya manascAyaM visayAnupasevate .. 15-9..
utkrAmantaM sfitaM vApi BuYjAnaM vA guNAnvitam .
vimUVA nAnupasyanti pasyanti jYAnacaksusah .. 15-10..
yatanto yoginascainaM pasyantyAtmanyavasfitam .
yatanto'pyakrutAtmAno nainaM pasyantyacetasah .. 15-11..
yadAdityagataM tejo jagadBAsayate'Kilam .
yaccandramasi yaccAgnau tattejo vid@i mAmakam .. 15-12..
gAmAvisya ca BUtAni @ArayAmyahamojasA .
pusNAmi causa@Ih sarvAh somo BUtvA rasAtmakah .. 15-13..
ahaM vaisvAnaro BUtvA prANinAM dehamAsritah .
prANApAnasamAyuktah pacAmyannaM caturvi@am .. 15-14..
sarvasya cAhaM hrudi sannivisTo
mattah smrutirjYAnamapohanaYca .
vedaisca sarvairahameva vedyo
vedAntakrudvedavideva cAham .. 15-15..
dvAvimau purusau loke ksarascAksara eva ca .
ksarah sarvANi BUtAni kUTasfo'ksara ucyate .. 15-16..
uttamah purusastvanyah paramAtmetyudAhrutah .
yo lokatrayamAvisya biBartyavyaya Isvarah .. 15-17..
yasmAtksaramatIto'hamaksarAdapi cottamah .
ato'smi loke vede ca prafitah purusottamah .. 15-18..
yo mAmevamasammUVo jAnAti purusottamam .
sa sarvavidBajati mAM sarvaBAvena BArata .. 15-19..
iti guhyatamaM sAstramidamuktaM mayAnaGa .
etadbud@vA bud@imAnsyAtkrutakrutyasca BArata .. 15-20..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjuna saMvAde
purusottamayogo nAma paYcadaso'@yAyah .. 15..
afa soDaso'@yAyah . daivAsurasampadviBAgayogah
srIBagavAnuvAca .
aBayaM sattvasaMsud@irjYAnayogavyavasfitih .
dAnaM damasca yajYasca svA@yAyastapa Arjavam .. 16-1..
ahiMsA satyamakro@astyAgah sAntirapaisunam .
dayA BUtesvaloluptvaM mArdavaM hrIracApalam .. 16-2..
tejah ksamA @rutih saucamadroho nAtimAnitA .
Bavanti sampadaM daivImaBijAtasya BArata .. 16-3..
damBo darpo'BimAnasca kro@ah pArusyameva ca .
ajYAnaM cABijAtasya pArfa sampadamAsurIm .. 16-4..
daivI sampadvimoksAya niban@AyAsurI matA .
mA sucah sampadaM daivImaBijAto'si pANDava .. 16-5..
dvau BUtasargau loke'smindaiva Asura eva ca .
daivo vistarasah prokta AsuraM pArfa me sruNu .. 16-6..
pravruttiM ca nivruttiM ca janA na vidurAsurAh .
na saucaM nApi cAcAro na satyaM tesu vidyate .. 16-7..
asatyamapratisFaM te jagadAhuranIsvaram .
aparasparasamBUtaM kimanyatkAmahaitukam .. 16-8..
etAM drusTimavasTaBya nasTAtmAno'lpabud@ayah .
praBavantyugrakarmANah ksayAya jagato'hitAh .. 16-9..
kAmamAsritya duspUraM damBamAnamadAnvitAh .
mohAdgruhItvAsadgrAhAnpravartante'sucivratAh .. 16-10..
cintAmaparimeyAM ca pralayAntAmupAsritAh .
kAmopaBogaparamA etAvaditi niscitAh .. 16-11..
AsApAsasatairbad@Ah kAmakro@aparAyaNAh .
Ihante kAmaBogArfamanyAyenArfasaYcayAn .. 16-12..
idamadya mayA lab@amimaM prApsye manorafam .
idamastIdamapi me Bavisyati punar@anam .. 16-13..
asau mayA hatah satrurhanisye cAparAnapi .
Isvaro'hamahaM BogI sid@o'haM balavAnsuKI .. 16-14..
AVyo'BijanavAnasmi ko'nyo'sti sadruso mayA .
yaksye dAsyAmi modisya ityajYAnavimohitAh .. 16-15..
anekacittaviBrAntA mohajAlasamAvrutAh .
prasaktAh kAmaBogesu patanti narake'sucau .. 16-16..
AtmasamBAvitAh stab@A @anamAnamadAnvitAh .
yajante nAmayajYaiste damBenAvi@ipUrvakam .. 16-17..
aha~kAraM balaM darpaM kAmaM kro@aM ca saMsritAh .
mAmAtmaparadehesu pradvisanto'ByasUyakAh .. 16-18..
tAnahaM dvisatah krUrAnsaMsAresu narA@amAn .
ksipAmyajasramasuBAnAsurIsveva yonisu .. 16-19..
AsurIM yonimApannA mUVA janmani janmani .
mAmaprApyaiva kaunteya tato yAntya@amAM gatim .. 16-20..
trivi@aM narakasyedaM dvAraM nAsanamAtmanah .
kAmah kro@astafA loBastasmAdetattrayaM tyajet .. 16-21..
etairvimuktah kaunteya tamodvAraistriBirnarah .
AcaratyAtmanah sreyastato yAti parAM gatim .. 16-22..
yah sAstravi@imutsrujya vartate kAmakAratah .
na sa sid@imavApnoti na suKaM na parAM gatim .. 16-23..
tasmAcCAstraM pramANaM te kAryAkAryavyavasfitau .
jYAtvA sAstravi@AnoktaM karma kartumihArhasi .. 16-24..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
daivAsurasampadviBAgayogo nAma soDaso'@yAyah .. 16..
afa saptadaso'@yAyah . srad@AtrayaviBAgayogah
arjuna uvAca .
ye sAstravi@imutsrujya yajante srad@ayAnvitAh .
tesAM nisFA tu kA krusNa sattvamAho rajastamah .. 17-1..
srIBagavAnuvAca .
trivi@A Bavati srad@A dehinAM sA svaBAvajA .
sAttvikI rAjasI caiva tAmasI ceti tAM sruNu .. 17-2..
sattvAnurUpA sarvasya srad@A Bavati BArata .
srad@Amayo'yaM puruso yo yacCrad@ah sa eva sah .. 17-3..
yajante sAttvikA devAnyaksaraksAMsi rAjasAh .
pretAnBUtagaNAMscAnye yajante tAmasA janAh .. 17-4..
asAstravihitaM GoraM tapyante ye tapo janAh .
damBAha~kArasaMyuktAh kAmarAgabalAnvitAh .. 17-5..
karsayantah sarIrasfaM BUtagrAmamacetasah .
mAM caivAntahsarIrasfaM tAnvid@yAsuraniscayAn .. 17-6..
AhArastvapi sarvasya trivi@o Bavati priyah .
yajYastapastafA dAnaM tesAM BedamimaM sruNu .. 17-7..
AyuhsattvabalArogyasuKaprItivivar@anAh .
rasyAh snig@Ah sfirA hrudyA AhArAh sAttvikapriyAh .. 17-8..
kaTvamlalavaNAtyusNatIksNarUksavidAhinah .
AhArA rAjasasyesTA duhKasokAmayapradAh .. 17-9..
yAtayAmaM gatarasaM pUti paryusitaM ca yat .
ucCisTamapi cAme@yaM BojanaM tAmasapriyam .. 17-10..
aPalAkA~ksiBiryajYo vi@idrusTo ya ijyate .
yasTavyameveti manah samA@Aya sa sAttvikah .. 17-11..
aBisan@Aya tu PalaM damBArfamapi caiva yat .
ijyate BaratasresFa taM yajYaM vid@i rAjasam .. 17-12..
vi@ihInamasrusTAnnaM mantrahInamadaksiNam .
srad@AvirahitaM yajYaM tAmasaM paricaksate .. 17-13..
devadvijaguruprAjYapUjanaM saucamArjavam .
brahmacaryamahiMsA ca sArIraM tapa ucyate .. 17-14..
anudvegakaraM vAkyaM satyaM priyahitaM ca yat .
svA@yAyAByasanaM caiva vA~mayaM tapa ucyate .. 17-15..
manah prasAdah saumyatvaM maunamAtmavinigrahah .
BAvasaMsud@irityetattapo mAnasamucyate .. 17-16..
srad@ayA parayA taptaM tapastattrivi@aM naraih .
aPalAkA~ksiBiryuktaih sAttvikaM paricaksate .. 17-17..
satkAramAnapUjArfaM tapo damBena caiva yat .
kriyate tadiha proktaM rAjasaM calama@ruvam .. 17-18..
mUVagrAheNAtmano yatpIDayA kriyate tapah .
parasyotsAdanArfaM vA tattAmasamudAhrutam .. 17-19..
dAtavyamiti yaddAnaM dIyate'nupakAriNe .
dese kAle ca pAtre ca taddAnaM sAttvikaM smrutam .. 17-20..
yattu pratyupakArArfaM Palamuddisya vA punah .
dIyate ca pariklisTaM taddAnaM rAjasaM smrutam .. 17-21..
adesakAle yaddAnamapAtreByasca dIyate .
asatkrutamavajYAtaM tattAmasamudAhrutam .. 17-22..
oMtatsaditi nirdeso brahmaNastrivi@ah smrutah .
brAhmaNAstena vedAsca yajYAsca vihitAh purA .. 17-23..
tasmAdomityudAhrutya yajYadAnatapahkriyAh .
pravartante vi@AnoktAh satataM brahmavAdinAm .. 17-24..
tadityanaBisan@Aya PalaM yajYatapahkriyAh .
dAnakriyAsca vivi@Ah kriyante moksakA~ksiBih .. 17-25..
sadBAve sA@uBAve ca sadityetatprayujyate .
prasaste karmaNi tafA sacCabdah pArfa yujyate .. 17-26..
yajYe tapasi dAne ca sfitih saditi cocyate .
karma caiva tadarfIyaM sadityevABi@Iyate .. 17-27..
asrad@ayA hutaM dattaM tapastaptaM krutaM ca yat .
asadityucyate pArfa na ca tatpretya no iha .. 17-28..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
srad@AtrayaviBAgayogo nAma saptadaso'@yAyah .. 17..
afAsTAdaso'@yAyah . moksasaMnyAsayogah
arjuna uvAca .
saMnyAsasya mahAbAho tattvamicCAmi veditum .
tyAgasya ca hrusIkesa prufakkesinisUdana .. 18-1..
srIBagavAnuvAca .
kAmyAnAM karmaNAM nyAsaM saMnyAsaM kavayo viduh .
sarvakarmaPalatyAgaM prAhustyAgaM vicaksaNAh .. 18-2..
tyAjyaM dosavadityeke karma prAhurmanIsiNah .
yajYadAnatapahkarma na tyAjyamiti cApare .. 18-3..
niscayaM sruNu me tatra tyAge Baratasattama .
tyAgo hi purusavyAGra trivi@ah samprakIrtitah .. 18-4..
yajYadAnatapahkarma na tyAjyaM kAryameva tat .
yajYo dAnaM tapascaiva pAvanAni manIsiNAm .. 18-5..
etAnyapi tu karmANi sa~gaM tyaktvA PalAni ca .
kartavyAnIti me pArfa niscitaM matamuttamam .. 18-6..
niyatasya tu saMnyAsah karmaNo nopapadyate .
mohAttasya parityAgastAmasah parikIrtitah .. 18-7..
duhKamityeva yatkarma kAyaklesaBayAttyajet .
sa krutvA rAjasaM tyAgaM naiva tyAgaPalaM laBet .. 18-8..
kAryamityeva yatkarma niyataM kriyate'rjuna .
sa~gaM tyaktvA PalaM caiva sa tyAgah sAttviko matah .. 18-9..
na dvesTyakusalaM karma kusale nAnusajjate .
tyAgI sattvasamAvisTo me@AvI CinnasaMsayah .. 18-10..
na hi dehaBrutA sakyaM tyaktuM karmANyasesatah .
yastu karmaPalatyAgI sa tyAgItyaBi@Iyate .. 18-11..
anisTamisTaM misraM ca trivi@aM karmaNah Palam .
BavatyatyAginAM pretya na tu saMnyAsinAM kvacit .. 18-12..
paYcaitAni mahAbAho kAraNAni nibo@a me .
sA~Kye krutAnte proktAni sid@aye sarvakarmaNAm .. 18-13..
a@isFAnaM tafA kartA karaNaM ca prufagvi@am .
vivi@Asca prufakcesTA daivaM caivAtra paYcamam .. 18-14..
sarIravA~manoBiryatkarma prAraBate narah .
nyAyyaM vA viparItaM vA paYcaite tasya hetavah .. 18-15..
tatraivaM sati kartAramAtmAnaM kevalaM tu yah .
pasyatyakrutabud@itvAnna sa pasyati durmatih .. 18-16..
yasya nAha~kruto BAvo bud@iryasya na lipyate .
hatvA'pi sa imAMllokAnna hanti na niba@yate .. 18-17..
jYAnaM jYeyaM parijYAtA trivi@A karmacodanA .
karaNaM karma karteti trivi@ah karmasa~grahah .. 18-18..
jYAnaM karma ca kartA ca tri@aiva guNaBedatah .
procyate guNasa~KyAne yafAvacCruNu tAnyapi .. 18-19..
sarvaBUtesu yenaikaM BAvamavyayamIksate .
aviBaktaM viBaktesu tajjYAnaM vid@i sAttvikam .. 18-20..
prufaktvena tu yajjYAnaM nAnABAvAnprufagvi@An .
vetti sarvesu BUtesu tajjYAnaM vid@i rAjasam .. 18-21..
yattu krutsnavadekasminkArye saktamahaitukam .
atattvArfavadalpaM ca tattAmasamudAhrutam .. 18-22..
niyataM sa~garahitamarAgadvesatah krutam .
aPalaprepsunA karma yattatsAttvikamucyate .. 18-23..
yattu kAmepsunA karma sAha~kAreNa vA punah .
kriyate bahulAyAsaM tadrAjasamudAhrutam .. 18-24..
anuban@aM ksayaM hiMsAmanapeksya ca paurusam .
mohAdAraByate karma yattattAmasamucyate .. 18-25..
muktasa~go'nahaMvAdI @rutyutsAhasamanvitah .
sid@yasid@yornirvikArah kartA sAttvika ucyate .. 18-26..
rAgI karmaPalaprepsurlub@o hiMsAtmako'sucih .
harsasokAnvitah kartA rAjasah parikIrtitah .. 18-27..
ayuktah prAkrutah stab@ah saFo naiskrutiko'lasah .
visAdI dIrGasUtrI ca kartA tAmasa ucyate .. 18-28..
bud@erBedaM @rutescaiva guNatastrivi@aM sruNu .
procyamAnamaseseNa prufaktvena @anaYjaya .. 18-29..
pravruttiM ca nivruttiM ca kAryAkArye BayABaye .
ban@aM moksaM ca yA vetti bud@ih sA pArfa sAttvikI .. 18-30..
yayA @armama@armaM ca kAryaM cAkAryameva ca .
ayafAvatprajAnAti bud@ih sA pArfa rAjasI .. 18-31..
a@armaM @armamiti yA manyate tamasAvrutA .
sarvArfAnviparItAMsca bud@ih sA pArfa tAmasI .. 18-32..
@rutyA yayA @Arayate manahprANendriyakriyAh .
yogenAvyaBicAriNyA @rutih sA pArfa sAttvikI .. 18-33..
yayA tu @armakAmArfAn@rutyA @Arayate'rjuna .
prasa~gena PalAkA~ksI @rutih sA pArfa rAjasI .. 18-34..
yayA svapnaM BayaM sokaM visAdaM madameva ca .
na vimuYcati durme@A @rutih sA pArfa tAmasI .. 18-35..
suKaM tvidAnIM trivi@aM sruNu me BaratarsaBa .
aByAsAdramate yatra duhKAntaM ca nigacCati .. 18-36..
yattadagre visamiva pariNAme'mrutopamam .
tatsuKaM sAttvikaM proktamAtmabud@iprasAdajam .. 18-37..
visayendriyasaMyogAdyattadagre'mrutopamam .
pariNAme visamiva tatsuKaM rAjasaM smrutam .. 18-38..
yadagre cAnuban@e ca suKaM mohanamAtmanah .
nidrAlasyapramAdotfaM tattAmasamudAhrutam .. 18-39..
na tadasti prufivyAM vA divi devesu vA punah .
sattvaM prakrutijairmuktaM yadeBih syAttriBirguNaih .. 18-40..
brAhmaNaksatriyavisAM sUdrANAM ca parantapa .
karmANi praviBaktAni svaBAvapraBavairguNaih .. 18-41..
samo damastapah saucaM ksAntirArjavameva ca .
jYAnaM vijYAnamAstikyaM brahmakarma svaBAvajam .. 18-42..
sauryaM tejo @rutirdAksyaM yud@e cApyapalAyanam .
dAnamIsvaraBAvasca ksAtraM karma svaBAvajam .. 18-43..
krusigauraksyavANijyaM vaisyakarma svaBAvajam .
paricaryAtmakaM karma sUdrasyApi svaBAvajam .. 18-44..
sve sve karmaNyaBiratah saMsid@iM laBate narah .
svakarmaniratah sid@iM yafA vindati tacCruNu .. 18-45..
yatah pravruttirBUtAnAM yena sarvamidaM tatam .
svakarmaNA tamaByarcya sid@iM vindati mAnavah .. 18-46..
sreyAnsva@armo viguNah para@armAtsvanusFitAt .
svaBAvaniyataM karma kurvannApnoti kilbisam .. 18-47..
sahajaM karma kaunteya sadosamapi na tyajet .
sarvAramBA hi doseNa @UmenAgnirivAvrutAh .. 18-48..
asaktabud@ih sarvatra jitAtmA vigataspruhah .
naiskarmyasid@iM paramAM saMnyAsenA@igacCati .. 18-49..
sid@iM prApto yafA brahma tafApnoti nibo@a me .
samAsenaiva kaunteya nisFA jYAnasya yA parA .. 18-50..
bud@yA visud@ayA yukto @rutyAtmAnaM niyamya ca .
sabdAdInvisayAMstyaktvA rAgadvesau vyudasya ca .. 18-51..
viviktasevI laGvAsI yatavAkkAyamAnasah .
@yAnayogaparo nityaM vairAgyaM samupAsritah .. 18-52..
aha~kAraM balaM darpaM kAmaM kro@aM parigraham .
vimucya nirmamah sAnto brahmaBUyAya kalpate .. 18-53..
brahmaBUtah prasannAtmA na socati na kA~ksati .
samah sarvesu BUtesu madBaktiM laBate parAm .. 18-54..
BaktyA mAmaBijAnAti yAvAnyascAsmi tattvatah .
tato mAM tattvato jYAtvA visate tadanantaram .. 18-55..
sarvakarmANyapi sadA kurvANo madvyapAsrayah .
matprasAdAdavApnoti sAsvataM padamavyayam .. 18-56..
cetasA sarvakarmANi mayi saMnyasya matparah .
bud@iyogamupAsritya maccittah satataM Bava .. 18-57..
maccittah sarvadurgANi matprasAdAttarisyasi .
afa cettvamaha~kArAnna srosyasi vina~ksyasi .. 18-58..
yadaha~kAramAsritya na yotsya iti manyase .
mifyaisa vyavasAyaste prakrutistvAM niyoksyati .. 18-59..
svaBAvajena kaunteya nibad@ah svena karmaNA .
kartuM necCasi yanmohAtkarisyasyavaso'pi tat .. 18-60..
Isvarah sarvaBUtAnAM hruddese'rjuna tisFati .
BrAmayansarvaBUtAni yantrArUVAni mAyayA .. 18-61..
tameva saraNaM gacCa sarvaBAvena BArata .
tatprasAdAtparAM sAntiM sfAnaM prApsyasi sAsvatam .. 18-62..
iti te jYAnamAKyAtaM guhyAdguhyataraM mayA .
vimrusyaitadaseseNa yafecCasi tafA kuru .. 18-63..
sarvaguhyatamaM BUyah sruNu me paramaM vacah .
isTo'si me druVamiti tato vaksyAmi te hitam .. 18-64..
manmanA Bava madBakto madyAjI mAM namaskuru .
mAmevaisyasi satyaM te pratijAne priyo'si me .. 18-65..
sarva@armAnparityajya mAmekaM saraNaM vraja .
ahaM tvA sarvapApeByo moksayisyAmi mA sucah .. 18-66..
idaM te nAtapaskAya nABaktAya kadAcana .
na cAsusrUsave vAcyaM na ca mAM yo'ByasUyati .. 18-67..
ya idaM paramaM guhyaM madBaktesvaBi@Asyati .
BaktiM mayi parAM krutvA mAmevaisyatyasaMsayah .. 18-68..
na ca tasmAnmanusyesu kascinme priyakruttamah .
BavitA na ca me tasmAdanyah priyataro Buvi .. 18-69..
a@yesyate ca ya imaM @armyaM saMvAdamAvayoh .
jYAnayajYena tenAhamisTah syAmiti me matih .. 18-70..
srad@AvAnanasUyasca sruNuyAdapi yo narah .
so'pi muktah suBAMllokAnprApnuyAtpuNyakarmaNAm .. 18-71..
kaccidetacCrutaM pArfa tvayaikAgreNa cetasA .
kaccidajYAnasammohah pranasTaste @anaYjaya .. 18-72..
arjuna uvAca .
nasTo mohah smrutirlab@A tvatprasAdAnmayAcyuta .
sfito'smi gatasandehah karisye vacanaM tava .. 18-73..
saYjaya uvAca .
ityahaM vAsudevasya pArfasya ca mahAtmanah .
saMvAdamimamasrausamadButaM romaharsaNam .. 18-74..
vyAsaprasAdAcCrutavAnetadguhyamahaM param .
yogaM yogesvarAtkrusNAtsAksAtkafayatah svayam .. 18-75..
rAjansaMsmrutya saMsmrutya saMvAdamimamadButam .
kesavArjunayoh puNyaM hrusyAmi ca muhurmuhuh .. 18-76..
tacca saMsmrutya saMsmrutya rUpamatyadButaM hareh .
vismayo me mahAn rAjanhrusyAmi ca punah punah .. 18-77..
yatra yogesvarah krusNo yatra pArfo @anur@arah .
tatra srIrvijayo BUtir@ruvA nItirmatirmama .. 18-78..
oM tatsaditi srImadBagavadgItAsUpanisatsu
brahmavidyAyAM yogasAstre srIkrusNArjunasaMvAde
moksasaMnyAsayogo nAma asTAdaso'@yAyah .. 18..
oM
sAntAkAraM BujagasayanaM padmanABaM suresam .
visvA@AraM gaganasadrusaM meGavarNaM suBA~gam .
laksmIkAntaM kamalanayanaM yogiBir@yAnagamyam .
vande visNuM BavaBayaharaM sarvalokaikanAfam ..