SrImadBagavadgItA
.. oM SrI paramAtmane namaH ..
.. aTa SrImadBagavadgItA ..
aTa praTamo'DyAyaH . arjunavizAdayogaH
DftarAzwra uvAca .
Darmakzetre kurukzetre samavetA yuyutsavaH .
mAmakAH pARqavAScEva kimakurvata saYjaya .. 1-1..
saYjaya uvAca .
dfzwvA tu pARqavAnIkaM vyUQaM duryoDanastadA .
AcAryamupasaNgamya rAjA vacanamabravIt .. 1-2..
paSyEtAM pARquputrARAmAcArya mahatIM camUm .
vyUQAM drupadaputreRa tava SizyeRa DImatA .. 1-3..
atra SUrA mahezvAsA BImArjunasamA yuDi .
yuyuDAno virAwaSca drupadaSca mahAraTaH .. 1-4..
DfzwaketuScekitAnaH kASirAjaSca vIryavAn .
purujitkuntiBojaSca SEbyaSca narapuNgavaH .. 1-5..
yuDAmanyuSca vikrAnta uttamOjASca vIryavAn .
sOBadro drOpadeyASca sarva eva mahAraTAH .. 1-6..
asmAkaM tu viSizwA ye tAnniboDa dvijottama .
nAyakA mama sEnyasya saMjYArTaM tAnbravImi te .. 1-7..
BavAnBIzmaSca karRaSca kfpaSca samitiYjayaH .
aSvatTAmA vikarRaSca sOmadattistaTEva ca .. 1-8..
anye ca bahavaH SUrA madarTe tyaktajIvitAH .
nAnASastrapraharaRAH sarve yudDaviSAradAH .. 1-9..
aparyAptaM tadasmAkaM balaM BIzmABirakzitam .
paryAptaM tvidametezAM balaM BImABirakzitam .. 1-10..
ayanezu ca sarvezu yaTABAgamavasTitAH .
BIzmamevABirakzantu BavantaH sarva eva hi .. 1-11..
tasya saYjanayanharzaM kuruvfdDaH pitAmahaH .
siMhanAdaM vinadyoccEH SaNKaM daDmO pratApavAn .. 1-12..
tataH SaNKASca BeryaSca paRavAnakagomuKAH .
sahasEvAByahanyanta sa Sabdastumulo'Bavat .. 1-13..
tataH SvetErhayEryukte mahati syandane sTitO .
mADavaH pARqavaScEva divyO SaNKO pradaDmatuH .. 1-14..
pAYcajanyaM hfzIkeSo devadattaM DanaYjayaH .
pORqraM daDmO mahASaNKaM BImakarmA vfkodaraH .. 1-15..
anantavijayaM rAjA kuntIputro yuDizWiraH .
nakulaH sahadevaSca suGozamaRipuzpakO .. 1-16..
kASyaSca paramezvAsaH SiKaRqI ca mahAraTaH .
Dfzwadyumno virAwaSca sAtyakiScAparAjitaH .. 1-17..
drupado drOpadeyASca sarvaSaH pfTivIpate .
sOBadraSca mahAbAhuH SaNKAndaDmuH pfTakpfTak .. 1-18..
sa Gozo DArtarAzwrARAM hfdayAni vyadArayat .
naBaSca pfTivIM cEva tumulo'ByanunAdayan .. 1-19.. orlo vyanu
aTa vyavasTitAndfzwvA DArtarAzwrAn kapiDvajaH .
pravftte SastrasampAte Danurudyamya pARqavaH .. 1-20..
hfzIkeSaM tadA vAkyamidamAha mahIpate .
arjuna uvAca .
senayoruBayormaDye raTaM sTApaya me'cyuta .. 1-21..
yAvadetAnnirIkze'haM yodDukAmAnavasTitAn .
kErmayA saha yodDavyamasmin raRasamudyame .. 1-22..
yotsyamAnAnavekze'haM ya ete'tra samAgatAH .
DArtarAzwrasya durbudDeryudDe priyacikIrzavaH .. 1-23..
saYjaya uvAca .
evamukto hfzIkeSo guqAkeSena BArata .
senayoruBayormaDye sTApayitvA raTottamam .. 1-24..
BIzmadroRapramuKataH sarvezAM ca mahIkzitAm .
uvAca pArTa paSyEtAnsamavetAnkurUniti .. 1-25..
tatrApaSyatsTitAnpArTaH pitFnaTa pitAmahAn .
AcAryAnmAtulAnBrAtFnputrAnpOtrAnsaKIMstaTA .. 1-26..
SvaSurAnsuhfdaScEva senayoruBayorapi .
tAnsamIkzya sa kOnteyaH sarvAnbanDUnavasTitAn .. 1-27..
kfpayA parayAvizwo vizIdannidamabravIt .
arjuna uvAca .
dfzwvemaM svajanaM kfzRa yuyutsuM samupasTitam .. 1-28..
sIdanti mama gAtrARi muKaM ca pariSuzyati .
vepaTuSca SarIre me romaharzaSca jAyate .. 1-29..
gARqIvaM sraMsate hastAttvakcEva paridahyate .
na ca SaknomyavasTAtuM BramatIva ca me manaH .. 1-30..
nimittAni ca paSyAmi viparItAni keSava .
na ca Sreyo'nupaSyAmi hatvA svajanamAhave .. 1-31..
na kANkze vijayaM kfzRa na ca rAjyaM suKAni ca .
kiM no rAjyena govinda kiM BogErjIvitena vA .. 1-32..
yezAmarTe kANkzitaM no rAjyaM BogAH suKAni ca .
ta ime'vasTitA yudDe prARAMstyaktvA DanAni ca .. 1-33..
AcAryAH pitaraH putrAstaTEva ca pitAmahAH .
mAtulAH SvaSurAH pOtrAH SyAlAH sambanDinastaTA .. 1-34..
etAnna hantumicCAmi Gnato'pi maDusUdana .
api trElokyarAjyasya hetoH kiM nu mahIkfte .. 1-35..
nihatya DArtarAzwrAnnaH kA prItiH syAjjanArdana .
pApamevASrayedasmAnhatvEtAnAtatAyinaH .. 1-36..
tasmAnnArhA vayaM hantuM DArtarAzwrAnsvabAnDavAn .
svajanaM hi kaTaM hatvA suKinaH syAma mADava .. 1-37..
yadyapyete na paSyanti loBopahatacetasaH .
kulakzayakftaM dozaM mitradrohe ca pAtakam .. 1-38..
kaTaM na jYeyamasmABiH pApAdasmAnnivartitum .
kulakzayakftaM dozaM prapaSyadBirjanArdana .. 1-39..
kulakzaye praRaSyanti kulaDarmAH sanAtanAH .
Darme nazwe kulaM kftsnamaDarmo'BiBavatyuta .. 1-40..
aDarmABiBavAtkfzRa praduzyanti kulastriyaH .
strIzu duzwAsu vArzReya jAyate varRasaNkaraH .. 1-41..
saNkaro narakAyEva kulaGnAnAM kulasya ca .
patanti pitaro hyezAM luptapiRqodakakriyAH .. 1-42..
dozEretEH kulaGnAnAM varRasaNkarakArakEH .
utsAdyante jAtiDarmAH kulaDarmASca SASvatAH .. 1-43..
utsannakulaDarmARAM manuzyARAM janArdana .
narake niyataM vAso BavatItyanuSuSruma .. 1-44..ornarake'niyataM
aho bata mahatpApaM kartuM vyavasitA vayam .
yadrAjyasuKaloBena hantuM svajanamudyatAH .. 1-45..
yadi mAmapratIkAramaSastraM SastrapARayaH .
DArtarAzwrA raRe hanyustanme kzemataraM Bavet .. 1-46..
saYjaya uvAca .
evamuktvArjunaH saNKye raTopasTa upAviSat .
visfjya saSaraM cApaM SokasaMvignamAnasaH .. 1-47..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
arjunavizAdayogo nAma praTamo'DyAyaH .. 1..
aTa dvitIyo'DyAyaH . sANKyayogaH
saYjaya uvAca .
taM taTA kfpayAvizwamaSrupUrRAkulekzaRam .
vizIdantamidaM vAkyamuvAca maDusUdanaH .. 2-1..
SrIBagavAnuvAca .
kutastvA kaSmalamidaM vizame samupasTitam .
anAryajuzwamasvargyamakIrtikaramarjuna .. 2-2..
klEbyaM mA sma gamaH pArTa nEtattvayyupapadyate .
kzudraM hfdayadOrbalyaM tyaktvottizWa parantapa .. 2-3..
arjuna uvAca .
kaTaM BIzmamahaM saNKye droRaM ca maDusUdana .
izuBiH pratiyotsyAmi pUjArhAvarisUdana .. 2-4..
gurUnahatvA hi mahAnuBAvAn
Sreyo BoktuM BEkzyamapIha loke .
hatvArTakAmAMstu gurUnihEva
BuYjIya BogAn ruDirapradigDAn .. 2-5..
na cEtadvidmaH kataranno garIyo
yadvA jayema yadi vA no jayeyuH .
yAneva hatvA na jijIvizAma-
ste'vasTitAH pramuKe DArtarAzwrAH .. 2-6..
kArpaRyadozopahatasvaBAvaH
pfcCAmi tvAM DarmasammUQacetAH .
yacCreyaH syAnniScitaM brUhi tanme
Sizyaste'haM SADi mAM tvAM prapannam .. 2-7..
na hi prapaSyAmi mamApanudyAd
yacCokamucCozaRamindriyARAm .
avApya BUmAvasapatnamfdDaM
rAjyaM surARAmapi cADipatyam .. 2-8..
saYjaya uvAca .
evamuktvA hfzIkeSaM guqAkeSaH parantapa .
na yotsya iti govindamuktvA tUzRIM baBUva ha .. 2-9..
tamuvAca hfzIkeSaH prahasanniva BArata .
senayoruBayormaDye vizIdantamidaM vacaH .. 2-10..
SrIBagavAnuvAca .
aSocyAnanvaSocastvaM prajYAvAdAMSca BAzase .
gatAsUnagatAsUMSca nAnuSocanti paRqitAH .. 2-11..
na tvevAhaM jAtu nAsaM na tvaM neme janADipAH .
na cEva na BavizyAmaH sarve vayamataH param .. 2-12..
dehino'sminyaTA dehe kOmAraM yOvanaM jarA .
taTA dehAntaraprAptirDIrastatra na muhyati .. 2-13..
mAtrAsparSAstu kOnteya SItozRasuKaduHKadAH .
AgamApAyino'nityAstAMstitikzasva BArata .. 2-14..
yaM hi na vyaTayantyete puruzaM puruzarzaBa .
samaduHKasuKaM DIraM so'mftatvAya kalpate .. 2-15..
nAsato vidyate BAvo nABAvo vidyate sataH .
uBayorapi dfzwo'ntastvanayostattvadarSiBiH .. 2-16..
avinASi tu tadvidDi yena sarvamidaM tatam .
vinASamavyayasyAsya na kaScitkartumarhati .. 2-17..
antavanta ime dehA nityasyoktAH SarIriRaH .
anASino'prameyasya tasmAdyuDyasva BArata .. 2-18..
ya enaM vetti hantAraM yaScEnaM manyate hatam .
uBO tO na vijAnIto nAyaM hanti na hanyate .. 2-19..
na jAyate mriyate vA kadAcin
nAyaM BUtvA BavitA vA na BUyaH .
ajo nityaH SASvato'yaM purARo
na hanyate hanyamAne SarIre .. 2-20..
vedAvinASinaM nityaM ya enamajamavyayam .
kaTaM sa puruzaH pArTa kaM GAtayati hanti kam .. 2-21..
vAsAMsi jIrRAni yaTA vihAya
navAni gfhRAti naro'parARi .
taTA SarIrARi vihAya jIrRA-
nyanyAni saMyAti navAni dehI .. 2-22..
nEnaM Cindanti SastrARi nEnaM dahati pAvakaH .
na cEnaM kledayantyApo na Sozayati mArutaH .. 2-23..
acCedyo'yamadAhyo'yamakledyo'Sozya eva ca .
nityaH sarvagataH sTARuracalo'yaM sanAtanaH .. 2-24..
avyakto'yamacintyo'yamavikAryo'yamucyate .
tasmAdevaM viditvEnaM nAnuSocitumarhasi .. 2-25..
aTa cEnaM nityajAtaM nityaM vA manyase mftam .
taTApi tvaM mahAbAho nEvaM Socitumarhasi .. 2-26..
jAtasya hi Druvo mftyurDruvaM janma mftasya ca .
tasmAdaparihArye'rTe na tvaM Socitumarhasi .. 2-27..
avyaktAdIni BUtAni vyaktamaDyAni BArata .
avyaktaniDanAnyeva tatra kA paridevanA .. 2-28..
AScaryavatpaSyati kaScidena-
mAScaryavadvadati taTEva cAnyaH .
AScaryavaccEnamanyaH SfRoti
SrutvApyenaM veda na cEva kaScit .. 2-29..
dehI nityamavaDyo'yaM dehe sarvasya BArata .
tasmAtsarvARi BUtAni na tvaM Socitumarhasi .. 2-30..
svaDarmamapi cAvekzya na vikampitumarhasi .
DarmyAdDi yudDAcCreyo'nyatkzatriyasya na vidyate .. 2-31..
yadfcCayA copapannaM svargadvAramapAvftam .
suKinaH kzatriyAH pArTa laBante yudDamIdfSam .. 2-32..
aTa cettvamimaM DarmyaM saNgrAmaM na karizyasi .
tataH svaDarmaM kIrtiM ca hitvA pApamavApsyasi .. 2-33..
akIrtiM cApi BUtAni kaTayizyanti te'vyayAm .
samBAvitasya cAkIrtirmaraRAdatiricyate .. 2-34..
BayAdraRAduparataM maMsyante tvAM mahAraTAH .
yezAM ca tvaM bahumato BUtvA yAsyasi lAGavam .. 2-35..
avAcyavAdAMSca bahUnvadizyanti tavAhitAH .
nindantastava sAmarTyaM tato duHKataraM nu kim .. 2-36..
hato vA prApsyasi svargaM jitvA vA Bokzyase mahIm .
tasmAduttizWa kOnteya yudDAya kftaniScayaH .. 2-37..
suKaduHKe same kftvA lABAlABO jayAjayO .
tato yudDAya yujyasva nEvaM pApamavApsyasi .. 2-38..
ezA te'BihitA sANKye budDiryoge tvimAM SfRu .
budDyA yukto yayA pArTa karmabanDaM prahAsyasi .. 2-39..
nehABikramanASo'sti pratyavAyo na vidyate .
svalpamapyasya Darmasya trAyate mahato BayAt .. 2-40..
vyavasAyAtmikA budDirekeha kurunandana .
bahuSAKA hyanantASca budDayo'vyavasAyinAm .. 2-41..
yAmimAM puzpitAM vAcaM pravadantyavipaScitaH .
vedavAdaratAH pArTa nAnyadastIti vAdinaH .. 2-42..
kAmAtmAnaH svargaparA janmakarmaPalapradAm .
kriyAviSezabahulAM BogESvaryagatiM prati .. 2-43..
BogESvaryaprasaktAnAM tayApahftacetasAm .
vyavasAyAtmikA budDiH samADO na viDIyate .. 2-44..
trEguRyavizayA vedA nistrEguRyo BavArjuna .
nirdvandvo nityasattvasTo niryogakzema AtmavAn .. 2-45..
yAvAnarTa udapAne sarvataH samplutodake .
tAvAnsarvezu vedezu brAhmaRasya vijAnataH .. 2-46..
karmaRyevADikAraste mA Palezu kadAcana .
mA karmaPalaheturBUrmA te saNgo'stvakarmaRi .. 2-47..
yogasTaH kuru karmARi saNgaM tyaktvA DanaYjaya .
sidDyasidDyoH samo BUtvA samatvaM yoga ucyate .. 2-48..
dUreRa hyavaraM karma budDiyogAdDanaYjaya .
budDO SaraRamanvicCa kfpaRAH PalahetavaH .. 2-49..
budDiyukto jahAtIha uBe sukftaduzkfte .
tasmAdyogAya yujyasva yogaH karmasu kOSalam .. 2-50..
karmajaM budDiyuktA hi PalaM tyaktvA manIziRaH .
janmabanDavinirmuktAH padaM gacCantyanAmayam .. 2-51..
yadA te mohakalilaM budDirvyatitarizyati .
tadA gantAsi nirvedaM Srotavyasya Srutasya ca .. 2-52..
SrutivipratipannA te yadA sTAsyati niScalA .
samADAvacalA budDistadA yogamavApsyasi .. 2-53..
arjuna uvAca .
sTitaprajYasya kA BAzA samADisTasya keSava .
sTitaDIH kiM praBAzeta kimAsIta vrajeta kim .. 2-54..
SrIBagavAnuvAca .
prajahAti yadA kAmAnsarvAnpArTa manogatAn .
AtmanyevAtmanA tuzwaH sTitaprajYastadocyate .. 2-55..
duHKezvanudvignamanAH suKezu vigataspfhaH .
vItarAgaBayakroDaH sTitaDIrmunirucyate .. 2-56..
yaH sarvatrAnaBisnehastattatprApya SuBASuBam .
nABinandati na dvezwi tasya prajYA pratizWitA .. 2-57..
yadA saMharate cAyaM kUrmo'NgAnIva sarvaSaH .
indriyARIndriyArTeByastasya prajYA pratizWitA .. 2-58..
vizayA vinivartante nirAhArasya dehinaH .
rasavarjaM raso'pyasya paraM dfzwvA nivartate .. 2-59..
yatato hyapi kOnteya puruzasya vipaScitaH .
indriyARi pramATIni haranti prasaBaM manaH .. 2-60..
tAni sarvARi saMyamya yukta AsIta matparaH .
vaSe hi yasyendriyARi tasya prajYA pratizWitA .. 2-61..
DyAyato vizayAnpuMsaH saNgastezUpajAyate .
saNgAtsaYjAyate kAmaH kAmAtkroDo'BijAyate .. 2-62..
kroDAdBavati sammohaH sammohAtsmftiviBramaH .
smftiBraMSAd budDinASo budDinASAtpraRaSyati .. 2-63..
rAgadvezavimuktEstu vizayAnindriyEScaran . orviyuktEstu
AtmavaSyErviDeyAtmA prasAdamaDigacCati .. 2-64..
prasAde sarvaduHKAnAM hAnirasyopajAyate .
prasannacetaso hyASu budDiH paryavatizWate .. 2-65..
nAsti budDirayuktasya na cAyuktasya BAvanA .
na cABAvayataH SAntiraSAntasya kutaH suKam .. 2-66..
indriyARAM hi caratAM yanmano'nuviDIyate .
tadasya harati prajYAM vAyurnAvamivAmBasi .. 2-67..
tasmAdyasya mahAbAho nigfhItAni sarvaSaH .
indriyARIndriyArTeByastasya prajYA pratizWitA .. 2-68..
yA niSA sarvaBUtAnAM tasyAM jAgarti saMyamI .
yasyAM jAgrati BUtAni sA niSA paSyato muneH .. 2-69..
ApUryamARamacalapratizWaM
samudramApaH praviSanti yadvat .
tadvatkAmA yaM praviSanti sarve
sa SAntimApnoti na kAmakAmI .. 2-70..
vihAya kAmAnyaH sarvAnpumAMScarati niHspfhaH .
nirmamo nirahaNkAraH sa SAntimaDigacCati .. 2-71..
ezA brAhmI sTitiH pArTa nEnAM prApya vimuhyati .
sTitvAsyAmantakAle'pi brahmanirvARamfcCati .. 2-72..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
sANKyayogo nAma dvitIyo'DyAyaH .. 2..
aTa tftIyo'DyAyaH . karmayogaH
arjuna uvAca .
jyAyasI cetkarmaRaste matA budDirjanArdana .
tatkiM karmaRi Gore mAM niyojayasi keSava .. 3-1..
vyAmiSreReva vAkyena budDiM mohayasIva me .
tadekaM vada niScitya yena Sreyo'hamApnuyAm .. 3-2..
SrIBagavAnuvAca .
loke'smin dviviDA nizWA purA proktA mayAnaGa .
jYAnayogena sANKyAnAM karmayogena yoginAm .. 3-3..
na karmaRAmanAramBAnnEzkarmyaM puruzo'Snute .
na ca saMnyasanAdeva sidDiM samaDigacCati .. 3-4..
na hi kaScitkzaRamapi jAtu tizWatyakarmakft .
kAryate hyavaSaH karma sarvaH prakftijErguREH .. 3-5..
karmendriyARi saMyamya ya Aste manasA smaran .
indriyArTAnvimUQAtmA miTyAcAraH sa ucyate .. 3-6..
yastvindriyARi manasA niyamyAraBate'rjuna .
karmendriyEH karmayogamasaktaH sa viSizyate .. 3-7..
niyataM kuru karma tvaM karma jyAyo hyakarmaRaH .
SarIrayAtrApi ca te na prasidDyedakarmaRaH .. 3-8..
yajYArTAtkarmaRo'nyatra loko'yaM karmabanDanaH .
tadarTaM karma kOnteya muktasaNgaH samAcara .. 3-9..
sahayajYAH prajAH sfzwvA purovAca prajApatiH .
anena prasavizyaDvameza vo'stvizwakAmaDuk .. 3-10..
devAnBAvayatAnena te devA BAvayantu vaH .
parasparaM BAvayantaH SreyaH paramavApsyaTa .. 3-11..
izwAnBogAnhi vo devA dAsyante yajYaBAvitAH .
tErdattAnapradAyEByo yo BuNkte stena eva saH .. 3-12..
yajYaSizwASinaH santo mucyante sarvakilbizEH .
BuYjate te tvaGaM pApA ye pacantyAtmakAraRAt .. 3-13..
annAdBavanti BUtAni parjanyAdannasamBavaH .
yajYAdBavati parjanyo yajYaH karmasamudBavaH .. 3-14..
karma brahmodBavaM vidDi brahmAkzarasamudBavam .
tasmAtsarvagataM brahma nityaM yajYe pratizWitam .. 3-15..
evaM pravartitaM cakraM nAnuvartayatIha yaH .
aGAyurindriyArAmo moGaM pArTa sa jIvati .. 3-16..
yastvAtmaratireva syAdAtmatfptaSca mAnavaH .
Atmanyeva ca santuzwastasya kAryaM na vidyate .. 3-17..
nEva tasya kftenArTo nAkfteneha kaScana .
na cAsya sarvaBUtezu kaScidarTavyapASrayaH .. 3-18..
tasmAdasaktaH satataM kAryaM karma samAcara .
asakto hyAcarankarma paramApnoti pUruzaH .. 3-19..
karmaREva hi saMsidDimAsTitA janakAdayaH .
lokasaNgrahamevApi sampaSyankartumarhasi .. 3-20..
yadyadAcarati SrezWastattadevetaro janaH .
sa yatpramARaM kurute lokastadanuvartate .. 3-21..
na me pArTAsti kartavyaM trizu lokezu kiYcana .
nAnavAptamavAptavyaM varta eva ca karmaRi .. 3-22..
yadi hyahaM na varteyaM jAtu karmaRyatandritaH .
mama vartmAnuvartante manuzyAH pArTa sarvaSaH .. 3-23..
utsIdeyurime lokA na kuryAM karma cedaham .
saNkarasya ca kartA syAmupahanyAmimAH prajAH .. 3-24..
saktAH karmaRyavidvAMso yaTA kurvanti BArata .
kuryAdvidvAMstaTAsaktaScikIrzurlokasaNgraham .. 3-25..
na budDiBedaM janayedajYAnAM karmasaNginAm .
jozayetsarvakarmARi vidvAnyuktaH samAcaran .. 3-26..
prakfteH kriyamARAni guREH karmARi sarvaSaH .
ahaNkAravimUQAtmA kartAhamiti manyate .. 3-27..
tattvavittu mahAbAho guRakarmaviBAgayoH .
guRA guRezu vartanta iti matvA na sajjate .. 3-28..
prakfterguRasammUQAH sajjante guRakarmasu .
tAnakftsnavido mandAnkftsnavinna vicAlayet .. 3-29..
mayi sarvARi karmARi saMnyasyADyAtmacetasA .
nirASIrnirmamo BUtvA yuDyasva vigatajvaraH .. 3-30..
ye me matamidaM nityamanutizWanti mAnavAH .
SradDAvanto'nasUyanto mucyante te'pi karmaBiH .. 3-31..
ye tvetadaByasUyanto nAnutizWanti me matam .
sarvajYAnavimUQAMstAnvidDi nazwAnacetasaH .. 3-32..
sadfSaM cezwate svasyAH prakfterjYAnavAnapi .
prakftiM yAnti BUtAni nigrahaH kiM karizyati .. 3-33..
indriyasyendriyasyArTe rAgadvezO vyavasTitO .
tayorna vaSamAgacCettO hyasya paripanTinO .. 3-34..
SreyAnsvaDarmo viguRaH paraDarmAtsvanuzWitAt .
svaDarme niDanaM SreyaH paraDarmo BayAvahaH .. 3-35..
arjuna uvAca .
aTa kena prayukto'yaM pApaM carati pUruzaH .
anicCannapi vArzReya balAdiva niyojitaH .. 3-36..
SrIBagavAnuvAca .
kAma eza kroDa eza rajoguRasamudBavaH .
mahASano mahApApmA vidDyenamiha vEriRam .. 3-37..
DUmenAvriyate vahniryaTAdarSo malena ca .
yaTolbenAvfto garBastaTA tenedamAvftam .. 3-38..
AvftaM jYAnametena jYAnino nityavEriRA .
kAmarUpeRa kOnteya duzpUreRAnalena ca .. 3-39..
indriyARi mano budDirasyADizWAnamucyate .
etErvimohayatyeza jYAnamAvftya dehinam .. 3-40..
tasmAttvamindriyARyAdO niyamya BaratarzaBa .
pApmAnaM prajahi hyenaM jYAnavijYAnanASanam .. 3-41..
indriyARi parARyAhurindriyeByaH paraM manaH .
manasastu parA budDiryo budDeH paratastu saH .. 3-42..
evaM budDeH paraM budDvA saMstaByAtmAnamAtmanA .
jahi SatruM mahAbAho kAmarUpaM durAsadam .. 3-43..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
karmayogo nAma tftIyo'DyAyaH .. 3..
aTa caturTo'DyAyaH . jYAnakarmasaMnyAsayogaH
SrIBagavAnuvAca .
imaM vivasvate yogaM proktavAnahamavyayam .
vivasvAnmanave prAha manurikzvAkave'bravIt .. 4-1..
evaM paramparAprAptamimaM rAjarzayo viduH .
sa kAleneha mahatA yogo nazwaH parantapa .. 4-2..
sa evAyaM mayA te'dya yogaH proktaH purAtanaH .
Bakto'si me saKA ceti rahasyaM hyetaduttamam .. 4-3..
arjuna uvAca .
aparaM Bavato janma paraM janma vivasvataH .
kaTametadvijAnIyAM tvamAdO proktavAniti .. 4-4..
SrIBagavAnuvAca .
bahUni me vyatItAni janmAni tava cArjuna .
tAnyahaM veda sarvARi na tvaM vetTa parantapa .. 4-5..
ajo'pi sannavyayAtmA BUtAnAmISvaro'pi san .
prakftiM svAmaDizWAya samBavAmyAtmamAyayA .. 4-6..
yadA yadA hi Darmasya glAnirBavati BArata .
aByutTAnamaDarmasya tadAtmAnaM sfjAmyaham .. 4-7..
paritrARAya sADUnAM vinASAya ca duzkftAm .
DarmasaMsTApanArTAya samBavAmi yuge yuge .. 4-8..
janma karma ca me divyamevaM yo vetti tattvataH .
tyaktvA dehaM punarjanma nEti mAmeti so'rjuna .. 4-9..
vItarAgaBayakroDA manmayA mAmupASritAH .
bahavo jYAnatapasA pUtA madBAvamAgatAH .. 4-10..
ye yaTA mAM prapadyante tAMstaTEva BajAmyaham .
mama vartmAnuvartante manuzyAH pArTa sarvaSaH .. 4-11..
kANkzantaH karmaRAM sidDiM yajanta iha devatAH .
kzipraM hi mAnuze loke sidDirBavati karmajA .. 4-12..
cAturvarRyaM mayA sfzwaM guRakarmaviBAgaSaH .
tasya kartAramapi mAM vidDyakartAramavyayam .. 4-13..
na mAM karmARi limpanti na me karmaPale spfhA .
iti mAM yo'BijAnAti karmaBirna sa baDyate .. 4-14..
evaM jYAtvA kftaM karma pUrvErapi mumukzuBiH .
kuru karmEva tasmAttvaM pUrvEH pUrvataraM kftam .. 4-15..
kiM karma kimakarmeti kavayo'pyatra mohitAH .
tatte karma pravakzyAmi yajjYAtvA mokzyase'SuBAt .. 4-16..
karmaRo hyapi bodDavyaM bodDavyaM ca vikarmaRaH .
akarmaRaSca bodDavyaM gahanA karmaRo gatiH .. 4-17..
karmaRyakarma yaH paSyedakarmaRi ca karma yaH .
sa budDimAnmanuzyezu sa yuktaH kftsnakarmakft .. 4-18..
yasya sarve samAramBAH kAmasaNkalpavarjitAH .
jYAnAgnidagDakarmARaM tamAhuH paRqitaM buDAH .. 4-19..
tyaktvA karmaPalAsaNgaM nityatfpto nirASrayaH .
karmaRyaBipravftto'pi nEva kiYcitkaroti saH .. 4-20..
nirASIryatacittAtmA tyaktasarvaparigrahaH .
SArIraM kevalaM karma kurvannApnoti kilbizam .. 4-21..
yadfcCAlABasantuzwo dvandvAtIto vimatsaraH .
samaH sidDAvasidDO ca kftvApi na nibaDyate .. 4-22..
gatasaNgasya muktasya jYAnAvasTitacetasaH .
yajYAyAcarataH karma samagraM pravilIyate .. 4-23..
brahmArpaRaM brahma havirbrahmAgnO brahmaRA hutam .
brahmEva tena gantavyaM brahmakarmasamADinA .. 4-24..
dEvamevApare yajYaM yoginaH paryupAsate .
brahmAgnAvapare yajYaM yajYenEvopajuhvati .. 4-25..
SrotrAdInIndriyARyanye saMyamAgnizu juhvati .
SabdAdInvizayAnanya indriyAgnizu juhvati .. 4-26..
sarvARIndriyakarmARi prARakarmARi cApare .
AtmasaMyamayogAgnO juhvati jYAnadIpite .. 4-27..
dravyayajYAstapoyajYA yogayajYAstaTApare .
svADyAyajYAnayajYASca yatayaH saMSitavratAH .. 4-28..
apAne juhvati prARaM prARe'pAnaM taTApare .
prARApAnagatI rudDvA prARAyAmaparAyaRAH .. 4-29..
apare niyatAhArAH prARAnprARezu juhvati .
sarve'pyete yajYavido yajYakzapitakalmazAH .. 4-30..
yajYaSizwAmftaBujo yAnti brahma sanAtanam .
nAyaM loko'styayajYasya kuto'nyaH kurusattama .. 4-31..
evaM bahuviDA yajYA vitatA brahmaRo muKe .
karmajAnvidDi tAnsarvAnevaM jYAtvA vimokzyase .. 4-32..
SreyAndravyamayAdyajYAjjYAnayajYaH parantapa .
sarvaM karmAKilaM pArTa jYAne parisamApyate .. 4-33..
tadvidDi praRipAtena paripraSnena sevayA .
upadekzyanti te jYAnaM jYAninastattvadarSinaH .. 4-34..
yajjYAtvA na punarmohamevaM yAsyasi pARqava .
yena BUtAnyaSezeRa drakzyasyAtmanyaTo mayi .. 4-35.. var aSezARi
api cedasi pApeByaH sarveByaH pApakfttamaH .
sarvaM jYAnaplavenEva vfjinaM santarizyasi .. 4-36..
yaTEDAMsi samidDo'gnirBasmasAtkurute'rjuna .
jYAnAgniH sarvakarmARi BasmasAtkurute taTA .. 4-37..
na hi jYAnena sadfSaM pavitramiha vidyate .
tatsvayaM yogasaMsidDaH kAlenAtmani vindati .. 4-38..
SradDAvA~llaBate jYAnaM tatparaH saMyatendriyaH .
jYAnaM labDvA parAM SAntimacireRADigacCati .. 4-39..
ajYaScASraddaDAnaSca saMSayAtmA vinaSyati .
nAyaM loko'sti na paro na suKaM saMSayAtmanaH .. 4-40..
yogasaMnyastakarmARaM jYAnasaYCinnasaMSayam .
AtmavantaM na karmARi nibaDnanti DanaYjaya .. 4-41..
tasmAdajYAnasamBUtaM hftsTaM jYAnAsinAtmanaH .
CittvEnaM saMSayaM yogamAtizWottizWa BArata .. 4-42..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
jYAnakarmasaMnyAsayogo nAma caturTo'DyAyaH .. 4..
aTa paYcamo'DyAyaH . saMnyAsayogaH
arjuna uvAca .
saMnyAsaM karmaRAM kfzRa punaryogaM ca SaMsasi .
yacCreya etayorekaM tanme brUhi suniScitam .. 5-1..
SrIBagavAnuvAca .
saMnyAsaH karmayogaSca niHSreyasakarAvuBO .
tayostu karmasaMnyAsAtkarmayogo viSizyate .. 5-2..
jYeyaH sa nityasaMnyAsI yo na dvezwi na kANkzati .
nirdvandvo hi mahAbAho suKaM banDAtpramucyate .. 5-3..
sANKyayogO pfTagbAlAH pravadanti na paRqitAH .
ekamapyAsTitaH samyaguBayorvindate Palam .. 5-4..
yatsANKyEH prApyate sTAnaM tadyogErapi gamyate .
ekaM sANKyaM ca yogaM ca yaH paSyati sa paSyati .. 5-5..
saMnyAsastu mahAbAho duHKamAptumayogataH .
yogayukto munirbrahma nacireRADigacCati .. 5-6..
yogayukto viSudDAtmA vijitAtmA jitendriyaH .
sarvaBUtAtmaBUtAtmA kurvannapi na lipyate .. 5-7..
nEva kiYcitkaromIti yukto manyeta tattvavit .
paSyaYSfRvanspfSaYjiGrannaSnangacCansvapaYSvasan .. 5-8..
pralapanvisfjangfhRannunmizannimizannapi .
indriyARIndriyArTezu vartanta iti DArayan .. 5-9..
brahmaRyADAya karmARi saNgaM tyaktvA karoti yaH .
lipyate na sa pApena padmapatramivAmBasA .. 5-10..
kAyena manasA budDyA kevalErindriyErapi .
yoginaH karma kurvanti saNgaM tyaktvAtmaSudDaye .. 5-11..
yuktaH karmaPalaM tyaktvA SAntimApnoti nEzWikIm .
ayuktaH kAmakAreRa Pale sakto nibaDyate .. 5-12..
sarvakarmARi manasA saMnyasyAste suKaM vaSI .
navadvAre pure dehI nEva kurvanna kArayan .. 5-13..
na kartftvaM na karmARi lokasya sfjati praBuH .
na karmaPalasaMyogaM svaBAvastu pravartate .. 5-14..
nAdatte kasyacitpApaM na cEva sukftaM viBuH .
ajYAnenAvftaM jYAnaM tena muhyanti jantavaH .. 5-15..
jYAnena tu tadajYAnaM yezAM nASitamAtmanaH .
tezAmAdityavajjYAnaM prakASayati tatparam .. 5-16..
tadbudDayastadAtmAnastannizWAstatparAyaRAH .
gacCantyapunarAvfttiM jYAnanirDUtakalmazAH .. 5-17..
vidyAvinayasampanne brAhmaRe gavi hastini .
Suni cEva SvapAke ca paRqitAH samadarSinaH .. 5-18..
ihEva tErjitaH sargo yezAM sAmye sTitaM manaH .
nirdozaM hi samaM brahma tasmAd brahmaRi te sTitAH .. 5-19..
na prahfzyetpriyaM prApya nodvijetprApya cApriyam .
sTirabudDirasammUQo brahmavid brahmaRi sTitaH .. 5-20..
bAhyasparSezvasaktAtmA vindatyAtmani yatsuKam .
sa brahmayogayuktAtmA suKamakzayamaSnute .. 5-21..
ye hi saMsparSajA BogA duHKayonaya eva te .
AdyantavantaH kOnteya na tezu ramate buDaH .. 5-22..
SaknotIhEva yaH soQuM prAkSarIravimokzaRAt .
kAmakroDodBavaM vegaM sa yuktaH sa suKI naraH .. 5-23..
yo'ntaHsuKo'ntarArAmastaTAntarjyotireva yaH .
sa yogI brahmanirvARaM brahmaBUto'DigacCati .. 5-24..
laBante brahmanirvARamfzayaH kzIRakalmazAH .
CinnadvEDA yatAtmAnaH sarvaBUtahite ratAH .. 5-25..
kAmakroDaviyuktAnAM yatInAM yatacetasAm .
aBito brahmanirvARaM vartate viditAtmanAm .. 5-26..
sparSAnkftvA bahirbAhyAMScakzuScEvAntare BruvoH .
prARApAnO samO kftvA nAsAByantaracAriRO .. 5-27..
yatendriyamanobudDirmunirmokzaparAyaRaH .
vigatecCABayakroDo yaH sadA mukta eva saH .. 5-28..
BoktAraM yajYatapasAM sarvalokamaheSvaram .
suhfdaM sarvaBUtAnAM jYAtvA mAM SAntimfcCati .. 5-29..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
saMnyAsayogo nAma paYcamo'DyAyaH .. 5..
aTa zazWo'DyAyaH . AtmasaMyamayogaH
SrIBagavAnuvAca .
anASritaH karmaPalaM kAryaM karma karoti yaH .
sa saMnyAsI ca yogI ca na niragnirna cAkriyaH .. 6-1..
yaM saMnyAsamiti prAhuryogaM taM vidDi pARqava .
na hyasaMnyastasaNkalpo yogI Bavati kaScana .. 6-2..
ArurukzormuneryogaM karma kAraRamucyate .
yogArUQasya tasyEva SamaH kAraRamucyate .. 6-3..
yadA hi nendriyArTezu na karmasvanuzajjate .
sarvasaNkalpasaMnyAsI yogArUQastadocyate .. 6-4..
udDaredAtmanAtmAnaM nAtmAnamavasAdayet .
AtmEva hyAtmano banDurAtmEva ripurAtmanaH .. 6-5..
banDurAtmAtmanastasya yenAtmEvAtmanA jitaH .
anAtmanastu Satrutve vartetAtmEva Satruvat .. 6-6..
jitAtmanaH praSAntasya paramAtmA samAhitaH .
SItozRasuKaduHKezu taTA mAnApamAnayoH .. 6-7..
jYAnavijYAnatfptAtmA kUwasTo vijitendriyaH .
yukta ityucyate yogI samalozwASmakAYcanaH .. 6-8..
suhfnmitrAryudAsInamaDyasTadvezyabanDuzu .
sADuzvapi ca pApezu samabudDirviSizyate .. 6-9..
yogI yuYjIta satatamAtmAnaM rahasi sTitaH .
ekAkI yatacittAtmA nirASIraparigrahaH .. 6-10..
SucO deSe pratizWApya sTiramAsanamAtmanaH .
nAtyucCritaM nAtinIcaM cElAjinakuSottaram .. 6-11..
tatrEkAgraM manaH kftvA yatacittendriyakriyaH .
upaviSyAsane yuYjyAdyogamAtmaviSudDaye .. 6-12..
samaM kAyaSirogrIvaM DArayannacalaM sTiraH .
samprekzya nAsikAgraM svaM diSaScAnavalokayan .. 6-13..
praSAntAtmA vigataBIrbrahmacArivrate sTitaH .
manaH saMyamya maccitto yukta AsIta matparaH .. 6-14..
yuYjannevaM sadAtmAnaM yogI niyatamAnasaH .
SAntiM nirvARaparamAM matsaMsTAmaDigacCati .. 6-15..
nAtyaSnatastu yogo'sti na cEkAntamanaSnataH .
na cAtisvapnaSIlasya jAgrato nEva cArjuna .. 6-16..
yuktAhAravihArasya yuktacezwasya karmasu .
yuktasvapnAvaboDasya yogo Bavati duHKahA .. 6-17..
yadA viniyataM cittamAtmanyevAvatizWate .
niHspfhaH sarvakAmeByo yukta ityucyate tadA .. 6-18..
yaTA dIpo nivAtasTo neNgate sopamA smftA .
yogino yatacittasya yuYjato yogamAtmanaH .. 6-19..
yatroparamate cittaM nirudDaM yogasevayA .
yatra cEvAtmanAtmAnaM paSyannAtmani tuzyati .. 6-20..
suKamAtyantikaM yattad budDigrAhyamatIndriyam .
vetti yatra na cEvAyaM sTitaScalati tattvataH .. 6-21..
yaM labDvA cAparaM lABaM manyate nADikaM tataH .
yasminsTito na duHKena guruRApi vicAlyate .. 6-22..
taM vidyAd duHKasaMyogaviyogaM yogasaMjYitam .
sa niScayena yoktavyo yogo'nirviRRacetasA .. 6-23..
saNkalpapraBavAnkAmAMstyaktvA sarvAnaSezataH .
manasEvendriyagrAmaM viniyamya samantataH .. 6-24..
SanEH SanEruparamed budDyA DftigfhItayA .
AtmasaMsTaM manaH kftvA na kiYcidapi cintayet .. 6-25..
yato yato niScarati manaScaYcalamasTiram .
tatastato niyamyEtadAtmanyeva vaSaM nayet .. 6-26..
praSAntamanasaM hyenaM yoginaM suKamuttamam .
upEti SAntarajasaM brahmaBUtamakalmazam .. 6-27..
yuYjannevaM sadAtmAnaM yogI vigatakalmazaH .
suKena brahmasaMsparSamatyantaM suKamaSnute .. 6-28..
sarvaBUtasTamAtmAnaM sarvaBUtAni cAtmani .
Ikzate yogayuktAtmA sarvatra samadarSanaH .. 6-29..
yo mAM paSyati sarvatra sarvaM ca mayi paSyati .
tasyAhaM na praRaSyAmi sa ca me na praRaSyati .. 6-30..
sarvaBUtasTitaM yo mAM BajatyekatvamAsTitaH .
sarvaTA vartamAno'pi sa yogI mayi vartate .. 6-31..
AtmOpamyena sarvatra samaM paSyati yo'rjuna .
suKaM vA yadi vA duHKaM sa yogI paramo mataH .. 6-32..
arjuna uvAca .
yo'yaM yogastvayA proktaH sAmyena maDusUdana .
etasyAhaM na paSyAmi caYcalatvAtsTitiM sTirAm .. 6-33..
caYcalaM hi manaH kfzRa pramATi balavad dfQam .
tasyAhaM nigrahaM manye vAyoriva suduzkaram .. 6-34..
SrIBagavAnuvAca .
asaMSayaM mahAbAho mano durnigrahaM calam .
aByAsena tu kOnteya vErAgyeRa ca gfhyate .. 6-35..
asaMyatAtmanA yogo duzprApa iti me matiH .
vaSyAtmanA tu yatatA Sakyo'vAptumupAyataH .. 6-36..
arjuna uvAca .
ayatiH SradDayopeto yogAccalitamAnasaH .
aprApya yogasaMsidDiM kAM gatiM kfzRa gacCati .. 6-37..
kaccinnoBayaviBrazwaSCinnABramiva naSyati .
apratizWo mahAbAho vimUQo brahmaRaH paTi .. 6-38..
etanme saMSayaM kfzRa CettumarhasyaSezataH .
tvadanyaH saMSayasyAsya CettA na hyupapadyate .. 6-39..
SrIBagavAnuvAca .
pArTa nEveha nAmutra vinASastasya vidyate .
na hi kalyARakftkaScid durgatiM tAta gacCati .. 6-40..
prApya puRyakftAM lokAnuzitvA SASvatIH samAH .
SucInAM SrImatAM gehe yogaBrazwo'BijAyate .. 6-41..
aTavA yoginAmeva kule Bavati DImatAm .
etadDi durlaBataraM loke janma yadIdfSam .. 6-42..
tatra taM budDisaMyogaM laBate pOrvadehikam .
yatate ca tato BUyaH saMsidDO kurunandana .. 6-43..
pUrvAByAsena tenEva hriyate hyavaSo'pi saH .
jijYAsurapi yogasya SabdabrahmAtivartate .. 6-44..
prayatnAdyatamAnastu yogI saMSudDakilbizaH .
anekajanmasaMsidDastato yAti parAM gatim .. 6-45..
tapasviByo'Diko yogI jYAniByo'pi mato'DikaH .
karmiByaScADiko yogI tasmAdyogI BavArjuna .. 6-46..
yoginAmapi sarvezAM madgatenAntarAtmanA .
SradDAvAnBajate yo mAM sa me yuktatamo mataH .. 6-47..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
AtmasaMyamayogo nAma zazWo'DyAyaH .. 6..
aTa saptamo'DyAyaH . jYAnavijYAnayogaH
SrIBagavAnuvAca .
mayyAsaktamanAH pArTa yogaM yuYjanmadASrayaH .
asaMSayaM samagraM mAM yaTA jYAsyasi tacCfRu .. 7-1..
jYAnaM te'haM savijYAnamidaM vakzyAmyaSezataH .
yajjYAtvA neha BUyo'nyajjYAtavyamavaSizyate .. 7-2..
manuzyARAM sahasrezu kaScidyatati sidDaye .
yatatAmapi sidDAnAM kaScinmAM vetti tattvataH .. 7-3..
BUmirApo'nalo vAyuH KaM mano budDireva ca .
ahaNkAra itIyaM me BinnA prakftirazwaDA .. 7-4..
apareyamitastvanyAM prakftiM vidDi me parAm .
jIvaBUtAM mahAbAho yayedaM DAryate jagat .. 7-5..
etadyonIni BUtAni sarvARItyupaDAraya .
ahaM kftsnasya jagataH praBavaH pralayastaTA .. 7-6..
mattaH parataraM nAnyatkiYcidasti DanaYjaya .
mayi sarvamidaM protaM sUtre maRigaRA iva .. 7-7..
raso'hamapsu kOnteya praBAsmi SaSisUryayoH .
praRavaH sarvavedezu SabdaH Ke pOruzaM nfzu .. 7-8..
puRyo ganDaH pfTivyAM ca tejaScAsmi viBAvasO .
jIvanaM sarvaBUtezu tapaScAsmi tapasvizu .. 7-9..
bIjaM mAM sarvaBUtAnAM vidDi pArTa sanAtanam .
budDirbudDimatAmasmi tejastejasvinAmaham .. 7-10..
balaM balavatAM cAhaM kAmarAgavivarjitam .
DarmAvirudDo BUtezu kAmo'smi BaratarzaBa .. 7-11..
ye cEva sAttvikA BAvA rAjasAstAmasASca ye .
matta eveti tAnvidDi na tvahaM tezu te mayi .. 7-12..
triBirguRamayErBAvEreBiH sarvamidaM jagat .
mohitaM nABijAnAti mAmeByaH paramavyayam .. 7-13..
dEvI hyezA guRamayI mama mAyA duratyayA .
mAmeva ye prapadyante mAyAmetAM taranti te .. 7-14..
na mAM duzkftino mUQAH prapadyante narADamAH .
mAyayApahftajYAnA AsuraM BAvamASritAH .. 7-15..
caturviDA Bajante mAM janAH sukftino'rjuna .
Arto jijYAsurarTArTI jYAnI ca BaratarzaBa .. 7-16..
tezAM jYAnI nityayukta ekaBaktirviSizyate .
priyo hi jYAnino'tyarTamahaM sa ca mama priyaH .. 7-17..
udArAH sarva evEte jYAnI tvAtmEva me matam .
AsTitaH sa hi yuktAtmA mAmevAnuttamAM gatim .. 7-18..
bahUnAM janmanAmante jYAnavAnmAM prapadyate .
vAsudevaH sarvamiti sa mahAtmA sudurlaBaH .. 7-19..
kAmEstEstErhftajYAnAH prapadyante'nyadevatAH .
taM taM niyamamAsTAya prakftyA niyatAH svayA .. 7-20..
yo yo yAM yAM tanuM BaktaH SradDayArcitumicCati .
tasya tasyAcalAM SradDAM tAmeva vidaDAmyaham .. 7-21..
sa tayA SradDayA yuktastasyArADanamIhate .
laBate ca tataH kAmAnmayEva vihitAnhi tAn .. 7-22..
antavattu PalaM tezAM tadBavatyalpameDasAm .
devAndevayajo yAnti madBaktA yAnti mAmapi .. 7-23..
avyaktaM vyaktimApannaM manyante mAmabudDayaH .
paraM BAvamajAnanto mamAvyayamanuttamam .. 7-24..
nAhaM prakASaH sarvasya yogamAyAsamAvftaH .
mUQo'yaM nABijAnAti loko mAmajamavyayam .. 7-25..
vedAhaM samatItAni vartamAnAni cArjuna .
BavizyARi ca BUtAni mAM tu veda na kaScana .. 7-26..
icCAdvezasamutTena dvandvamohena BArata .
sarvaBUtAni sammohaM sarge yAnti parantapa .. 7-27..
yezAM tvantagataM pApaM janAnAM puRyakarmaRAm .
te dvandvamohanirmuktA Bajante mAM dfQavratAH .. 7-28..
jarAmaraRamokzAya mAmASritya yatanti ye .
te brahma tadviduH kftsnamaDyAtmaM karma cAKilam .. 7-29..
sADiBUtADidEvaM mAM sADiyajYaM ca ye viduH .
prayARakAle'pi ca mAM te viduryuktacetasaH .. 7-30..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
jYAnavijYAnayogo nAma saptamo'DyAyaH .. 7..
aTa azwamo'DyAyaH . akzarabrahmayogaH
arjuna uvAca .
kiM tad brahma kimaDyAtmaM kiM karma puruzottama .
aDiBUtaM ca kiM proktamaDidEvaM kimucyate .. 8-1..
aDiyajYaH kaTaM ko'tra dehe'sminmaDusUdana .
prayARakAle ca kaTaM jYeyo'si niyatAtmaBiH .. 8-2..
SrIBagavAnuvAca .
akzaraM brahma paramaM svaBAvo'DyAtmamucyate .
BUtaBAvodBavakaro visargaH karmasaMjYitaH .. 8-3..
aDiBUtaM kzaro BAvaH puruzaScADidEvatam .
aDiyajYo'hamevAtra dehe dehaBftAM vara .. 8-4..
antakAle ca mAmeva smaranmuktvA kalevaram .
yaH prayAti sa madBAvaM yAti nAstyatra saMSayaH .. 8-5..
yaM yaM vApi smaranBAvaM tyajatyante kalevaram .
taM tamevEti kOnteya sadA tadBAvaBAvitaH .. 8-6..
tasmAtsarvezu kAlezu mAmanusmara yuDya ca .
mayyarpitamanobudDirmAmevEzyasyasaMSayaH .. 8-7.. orsaMSayam
aByAsayogayuktena cetasA nAnyagAminA .
paramaM puruzaM divyaM yAti pArTAnucintayan .. 8-8..
kaviM purARamanuSAsitAra-
maRoraRIyaMsamanusmaredyaH .
sarvasya DAtAramacintyarUpa-
mAdityavarRaM tamasaH parastAt .. 8-9..
prayARakAle manasA'calena
BaktyA yukto yogabalena cEva .
BruvormaDye prARamAveSya samyak
sa taM paraM puruzamupEti divyam .. 8-10..
yadakzaraM vedavido vadanti
viSanti yadyatayo vItarAgAH .
yadicCanto brahmacaryaM caranti
tatte padaM saNgraheRa pravakzye .. 8-11..
sarvadvArARi saMyamya mano hfdi niruDya ca .
mUrDnyADAyAtmanaH prARamAsTito yogaDAraRAm .. 8-12..
omityekAkzaraM brahma vyAharanmAmanusmaran .
yaH prayAti tyajandehaM sa yAti paramAM gatim .. 8-13..
ananyacetAH satataM yo mAM smarati nityaSaH .
tasyAhaM sulaBaH pArTa nityayuktasya yoginaH .. 8-14..
mAmupetya punarjanma duHKAlayamaSASvatam .
nApnuvanti mahAtmAnaH saMsidDiM paramAM gatAH .. 8-15..
AbrahmaBuvanAllokAH punarAvartino'rjuna .
mAmupetya tu kOnteya punarjanma na vidyate .. 8-16..
sahasrayugaparyantamaharyad brahmaRo viduH .
rAtriM yugasahasrAntAM te'horAtravido janAH .. 8-17..
avyaktAd vyaktayaH sarvAH praBavantyaharAgame .
rAtryAgame pralIyante tatrEvAvyaktasaMjYake .. 8-18..
BUtagrAmaH sa evAyaM BUtvA BUtvA pralIyate .
rAtryAgame'vaSaH pArTa praBavatyaharAgame .. 8-19..
parastasmAttu BAvo'nyo'vyakto'vyaktAtsanAtanaH .
yaH sa sarvezu BUtezu naSyatsu na vinaSyati .. 8-20..
avyakto'kzara ityuktastamAhuH paramAM gatim .
yaM prApya na nivartante tadDAma paramaM mama .. 8-21..
puruzaH sa paraH pArTa BaktyA laByastvananyayA .
yasyAntaHsTAni BUtAni yena sarvamidaM tatam .. 8-22..
yatra kAle tvanAvfttimAvfttiM cEva yoginaH .
prayAtA yAnti taM kAlaM vakzyAmi BaratarzaBa .. 8-23..
agnirjyotirahaH SuklaH zaRmAsA uttarAyaRam .
tatra prayAtA gacCanti brahma brahmavido janAH .. 8-24..
DUmo rAtristaTA kfzRaH zaRmAsA dakziRAyanam .
tatra cAndramasaM jyotiryogI prApya nivartate .. 8-25..
SuklakfzRe gatI hyete jagataH SASvate mate .
ekayA yAtyanAvfttimanyayAvartate punaH .. 8-26..
nEte sftI pArTa jAnanyogI muhyati kaScana .
tasmAtsarvezu kAlezu yogayukto BavArjuna .. 8-27..
vedezu yajYezu tapaHsu cEva
dAnezu yatpuRyaPalaM pradizwam .
atyeti tatsarvamidaM viditvA
yogI paraM sTAnamupEti cAdyam .. 8-28..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
akzarabrahmayogo nAmAzwamo'DyAyaH .. 8..
aTa navamo'DyAyaH . rAjavidyArAjaguhyayogaH
SrIBagavAnuvAca .
idaM tu te guhyatamaM pravakzyAmyanasUyave .
jYAnaM vijYAnasahitaM yajjYAtvA mokzyase'SuBAt .. 9-1..
rAjavidyA rAjaguhyaM pavitramidamuttamam .
pratyakzAvagamaM DarmyaM susuKaM kartumavyayam .. 9-2..
aSraddaDAnAH puruzA DarmasyAsya parantapa .
aprApya mAM nivartante mftyusaMsAravartmani .. 9-3..
mayA tatamidaM sarvaM jagadavyaktamUrtinA .
matsTAni sarvaBUtAni na cAhaM tezvavasTitaH .. 9-4..
na ca matsTAni BUtAni paSya me yogamESvaram .
BUtaBfnna ca BUtasTo mamAtmA BUtaBAvanaH .. 9-5..
yaTAkASasTito nityaM vAyuH sarvatrago mahAn .
taTA sarvARi BUtAni matsTAnItyupaDAraya .. 9-6..
sarvaBUtAni kOnteya prakftiM yAnti mAmikAm .
kalpakzaye punastAni kalpAdO visfjAmyaham .. 9-7..
prakftiM svAmavazwaBya visfjAmi punaH punaH .
BUtagrAmamimaM kftsnamavaSaM prakftervaSAt .. 9-8..
na ca mAM tAni karmARi nibaDnanti DanaYjaya .
udAsInavadAsInamasaktaM tezu karmasu .. 9-9..
mayADyakzeRa prakftiH sUyate sacarAcaram .
hetunAnena kOnteya jagadviparivartate .. 9-10..
avajAnanti mAM mUQA mAnuzIM tanumASritam .
paraM BAvamajAnanto mama BUtamaheSvaram .. 9-11..
moGASA moGakarmARo moGajYAnA vicetasaH .
rAkzasImAsurIM cEva prakftiM mohinIM SritAH .. 9-12..
mahAtmAnastu mAM pArTa dEvIM prakftimASritAH .
Bajantyananyamanaso jYAtvA BUtAdimavyayam .. 9-13..
satataM kIrtayanto mAM yatantaSca dfQavratAH .
namasyantaSca mAM BaktyA nityayuktA upAsate .. 9-14..
jYAnayajYena cApyanye yajanto mAmupAsate .
ekatvena pfTaktvena bahuDA viSvatomuKam .. 9-15..
ahaM kraturahaM yajYaH svaDAhamahamOzaDam .
mantro'hamahamevAjyamahamagnirahaM hutam .. 9-16..
pitAhamasya jagato mAtA DAtA pitAmahaH .
vedyaM pavitramoNkAra fksAma yajureva ca .. 9-17..
gatirBartA praBuH sAkzI nivAsaH SaraRaM suhft .
praBavaH pralayaH sTAnaM niDAnaM bIjamavyayam .. 9-18..
tapAmyahamahaM varzaM nigfhRAmyutsfjAmi ca .
amftaM cEva mftyuSca sadasaccAhamarjuna .. 9-19..
trEvidyA mAM somapAH pUtapApA
yajYErizwvA svargatiM prArTayante .
te puRyamAsAdya surendraloka-
maSnanti divyAndivi devaBogAn .. 9-20..
te taM BuktvA svargalokaM viSAlaM
kzIRe puRye martyalokaM viSanti .
evaM trayIDarmamanuprapannA
gatAgataM kAmakAmA laBante .. 9-21..
ananyAScintayanto mAM ye janAH paryupAsate .
tezAM nityABiyuktAnAM yogakzemaM vahAmyaham .. 9-22..
ye'pyanyadevatA BaktA yajante SradDayAnvitAH .
te'pi mAmeva kOnteya yajantyaviDipUrvakam .. 9-23..
ahaM hi sarvayajYAnAM BoktA ca praBureva ca .
na tu mAmaBijAnanti tattvenAtaScyavanti te .. 9-24..
yAnti devavratA devAnpitFnyAnti pitfvratAH .
BUtAni yAnti BUtejyA yAnti madyAjino'pi mAm .. 9-25..
patraM puzpaM PalaM toyaM yo me BaktyA prayacCati .
tadahaM BaktyupahftamaSnAmi prayatAtmanaH .. 9-26..
yatkarozi yadaSnAsi yajjuhozi dadAsi yat .
yattapasyasi kOnteya tatkuruzva madarpaRam .. 9-27..
SuBASuBaPalErevaM mokzyase karmabanDanEH .
saMnyAsayogayuktAtmA vimukto mAmupEzyasi .. 9-28..
samo'haM sarvaBUtezu na me dvezyo'sti na priyaH .
ye Bajanti tu mAM BaktyA mayi te tezu cApyaham .. 9-29..
api cetsudurAcAro Bajate mAmananyaBAk .
sADureva sa mantavyaH samyagvyavasito hi saH .. 9-30..
kzipraM Bavati DarmAtmA SaSvacCAntiM nigacCati .
kOnteya pratijAnIhi na me BaktaH praRaSyati .. 9-31..
mAM hi pArTa vyapASritya ye'pi syuH pApayonayaH .
striyo vESyAstaTA SUdrAste'pi yAnti parAM gatim .. 9-32..
kiM punarbrAhmaRAH puRyA BaktA rAjarzayastaTA .
anityamasuKaM lokamimaM prApya Bajasva mAm .. 9-33..
manmanA Bava madBakto madyAjI mAM namaskuru .
mAmevEzyasi yuktvEvamAtmAnaM matparAyaRaH .. 9-34..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
rAjavidyArAjaguhyayogo nAma navamo'DyAyaH .. 9..
aTa daSamo'DyAyaH . viBUtiyogaH
SrIBagavAnuvAca .
BUya eva mahAbAho SfRu me paramaM vacaH .
yatte'haM prIyamARAya vakzyAmi hitakAmyayA .. 10-1..
na me viduH suragaRAH praBavaM na maharzayaH .
ahamAdirhi devAnAM maharzIRAM ca sarvaSaH .. 10-2..
yo mAmajamanAdiM ca vetti lokamaheSvaram .
asammUQaH sa martyezu sarvapApEH pramucyate .. 10-3..
budDirjYAnamasammohaH kzamA satyaM damaH SamaH .
suKaM duHKaM Bavo'BAvo BayaM cABayameva ca .. 10-4..
ahiMsA samatA tuzwistapo dAnaM yaSo'yaSaH .
Bavanti BAvA BUtAnAM matta eva pfTagviDAH .. 10-5..
maharzayaH sapta pUrve catvAro manavastaTA .
madBAvA mAnasA jAtA yezAM loka imAH prajAH .. 10-6..
etAM viBUtiM yogaM ca mama yo vetti tattvataH .
so'vikampena yogena yujyate nAtra saMSayaH .. 10-7..
ahaM sarvasya praBavo mattaH sarvaM pravartate .
iti matvA Bajante mAM buDA BAvasamanvitAH .. 10-8..
maccittA madgataprARA boDayantaH parasparam .
kaTayantaSca mAM nityaM tuzyanti ca ramanti ca .. 10-9..
tezAM satatayuktAnAM BajatAM prItipUrvakam .
dadAmi budDiyogaM taM yena mAmupayAnti te .. 10-10..
tezAmevAnukampArTamahamajYAnajaM tamaH .
nASayAmyAtmaBAvasTo jYAnadIpena BAsvatA .. 10-11..
arjuna uvAca .
paraM brahma paraM DAma pavitraM paramaM BavAn .
puruzaM SASvataM divyamAdidevamajaM viBum .. 10-12..
AhustvAmfzayaH sarve devarzirnAradastaTA .
asito devalo vyAsaH svayaM cEva bravIzi me .. 10-13..
sarvametadftaM manye yanmAM vadasi keSava .
na hi te BagavanvyaktiM vidurdevA na dAnavAH .. 10-14..
svayamevAtmanAtmAnaM vetTa tvaM puruzottama .
BUtaBAvana BUteSa devadeva jagatpate .. 10-15..
vaktumarhasyaSezeRa divyA hyAtmaviBUtayaH .
yABirviBUtiBirlokAnimAMstvaM vyApya tizWasi .. 10-16..
kaTaM vidyAmahaM yogiMstvAM sadA paricintayan .
kezu kezu ca BAvezu cintyo'si BagavanmayA .. 10-17..
vistareRAtmano yogaM viBUtiM ca janArdana .
BUyaH kaTaya tfptirhi SfRvato nAsti me'mftam .. 10-18..
SrIBagavAnuvAca .
hanta te kaTayizyAmi divyA hyAtmaviBUtayaH .
prADAnyataH kuruSrezWa nAstyanto vistarasya me .. 10-19..
ahamAtmA guqAkeSa sarvaBUtASayasTitaH .
ahamAdiSca maDyaM ca BUtAnAmanta eva ca .. 10-20..
AdityAnAmahaM vizRurjyotizAM raviraMSumAn .
marIcirmarutAmasmi nakzatrARAmahaM SaSI .. 10-21..
vedAnAM sAmavedo'smi devAnAmasmi vAsavaH .
indriyARAM manaScAsmi BUtAnAmasmi cetanA .. 10-22..
rudrARAM SaNkaraScAsmi vitteSo yakzarakzasAm .
vasUnAM pAvakaScAsmi meruH SiKariRAmaham .. 10-23..
puroDasAM ca muKyaM mAM vidDi pArTa bfhaspatim .
senAnInAmahaM skandaH sarasAmasmi sAgaraH .. 10-24..
maharzIRAM BfgurahaM girAmasmyekamakzaram .
yajYAnAM japayajYo'smi sTAvarARAM himAlayaH .. 10-25..
aSvatTaH sarvavfkzARAM devarzIRAM ca nAradaH .
ganDarvARAM citraraTaH sidDAnAM kapilo muniH .. 10-26..
uccEHSravasamaSvAnAM vidDi mAmamftodBavam .
ErAvataM gajendrARAM narARAM ca narADipam .. 10-27..
AyuDAnAmahaM vajraM DenUnAmasmi kAmaDuk .
prajanaScAsmi kandarpaH sarpARAmasmi vAsukiH .. 10-28..
anantaScAsmi nAgAnAM varuRo yAdasAmaham .
pitFRAmaryamA cAsmi yamaH saMyamatAmaham .. 10-29..
prahlAdaScAsmi dEtyAnAM kAlaH kalayatAmaham .
mfgARAM ca mfgendro'haM vEnateyaSca pakziRAm .. 10-30..
pavanaH pavatAmasmi rAmaH SastraBftAmaham .
JazARAM makaraScAsmi srotasAmasmi jAhnavI .. 10-31..
sargARAmAdirantaSca maDyaM cEvAhamarjuna .
aDyAtmavidyA vidyAnAM vAdaH pravadatAmaham .. 10-32..
akzarARAmakAro'smi dvandvaH sAmAsikasya ca .
ahamevAkzayaH kAlo DAtAhaM viSvatomuKaH .. 10-33..
mftyuH sarvaharaScAhamudBavaSca BavizyatAm .
kIrtiH SrIrvAkca nArIRAM smftirmeDA DftiH kzamA .. 10-34..
bfhatsAma taTA sAmnAM gAyatrI CandasAmaham .
mAsAnAM mArgaSIrzo'hamftUnAM kusumAkaraH .. 10-35..
dyUtaM CalayatAmasmi tejastejasvinAmaham .
jayo'smi vyavasAyo'smi sattvaM sattvavatAmaham .. 10-36..
vfzRInAM vAsudevo'smi pARqavAnAM DanaYjayaH .
munInAmapyahaM vyAsaH kavInAmuSanA kaviH .. 10-37..
daRqo damayatAmasmi nItirasmi jigIzatAm .
mOnaM cEvAsmi guhyAnAM jYAnaM jYAnavatAmaham .. 10-38..
yaccApi sarvaBUtAnAM bIjaM tadahamarjuna .
na tadasti vinA yatsyAnmayA BUtaM carAcaram .. 10-39..
nAnto'sti mama divyAnAM viBUtInAM parantapa .
eza tUddeSataH prokto viBUtervistaro mayA .. 10-40..
yadyadviBUtimatsattvaM SrImadUrjitameva vA .
tattadevAvagacCa tvaM mama tejoM'SasamBavam .. 10-41..
aTavA bahunEtena kiM jYAtena tavArjuna .
vizwaByAhamidaM kftsnamekAMSena sTito jagat .. 10-42..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
viBUtiyogo nAma daSamo'DyAyaH .. 10..
aTEkAdaSo'DyAyaH . viSvarUpadarSanayogaH
arjuna uvAca .
madanugrahAya paramaM guhyamaDyAtmasaMjYitam .
yattvayoktaM vacastena moho'yaM vigato mama .. 11-1..
BavApyayO hi BUtAnAM SrutO vistaraSo mayA .
tvattaH kamalapatrAkza mAhAtmyamapi cAvyayam .. 11-2..
evametadyaTAtTa tvamAtmAnaM parameSvara .
drazwumicCAmi te rUpamESvaraM puruzottama .. 11-3..
manyase yadi tacCakyaM mayA drazwumiti praBo .
yogeSvara tato me tvaM darSayAtmAnamavyayam .. 11-4..
SrIBagavAnuvAca .
paSya me pArTa rUpARi SataSo'Ta sahasraSaH .
nAnAviDAni divyAni nAnAvarRAkftIni ca .. 11-5..
paSyAdityAnvasUnrudrAnaSvinO marutastaTA .
bahUnyadfzwapUrvARi paSyAScaryARi BArata .. 11-6..
ihEkasTaM jagatkftsnaM paSyAdya sacarAcaram .
mama dehe guqAkeSa yaccAnyad drazwumicCasi .. 11-7..
na tu mAM Sakyase drazwumanenEva svacakzuzA .
divyaM dadAmi te cakzuH paSya me yogamESvaram .. 11-8..
saYjaya uvAca .
evamuktvA tato rAjanmahAyogeSvaro hariH .
darSayAmAsa pArTAya paramaM rUpamESvaram .. 11-9..
anekavaktranayanamanekAdButadarSanam .
anekadivyABaraRaM divyAnekodyatAyuDam .. 11-10..
divyamAlyAmbaraDaraM divyaganDAnulepanam .
sarvAScaryamayaM devamanantaM viSvatomuKam .. 11-11..
divi sUryasahasrasya BavedyugapadutTitA .
yadi BAH sadfSI sA syAdBAsastasya mahAtmanaH .. 11-12..
tatrEkasTaM jagatkftsnaM praviBaktamanekaDA .
apaSyaddevadevasya SarIre pARqavastadA .. 11-13..
tataH sa vismayAvizwo hfzwaromA DanaYjayaH .
praRamya SirasA devaM kftAYjaliraBAzata .. 11-14..
arjuna uvAca .
paSyAmi devAMstava deva dehe
sarvAMstaTA BUtaviSezasaNGAn .
brahmARamISaM kamalAsanasTa-
mfzIMSca sarvAnuragAMSca divyAn .. 11-15..
anekabAhUdaravaktranetraM
paSyAmi tvAM sarvato'nantarUpam .
nAntaM na maDyaM na punastavAdiM
paSyAmi viSveSvara viSvarUpa .. 11-16..
kirIwinaM gadinaM cakriRaM ca
tejorASiM sarvato dIptimantam .
paSyAmi tvAM durnirIkzyaM samantAd
dIptAnalArkadyutimaprameyam .. 11-17..
tvamakzaraM paramaM veditavyaM
tvamasya viSvasya paraM niDAnam .
tvamavyayaH SASvataDarmagoptA
sanAtanastvaM puruzo mato me .. 11-18..
anAdimaDyAntamanantavIrya-
manantabAhuM SaSisUryanetram .
paSyAmi tvAM dIptahutASavaktraM
svatejasA viSvamidaM tapantam .. 11-19..
dyAvApfTivyoridamantaraM hi
vyAptaM tvayEkena diSaSca sarvAH .
dfzwvAdButaM rUpamugraM tavedaM
lokatrayaM pravyaTitaM mahAtman .. 11-20..
amI hi tvAM surasaNGA viSanti
kecidBItAH prAYjalayo gfRanti .
svastItyuktvA maharzisidDasaNGAH
stuvanti tvAM stutiBiH puzkalABiH .. 11-21..
rudrAdityA vasavo ye ca sADyA
viSve'SvinO marutaScozmapASca .
ganDarvayakzAsurasidDasaNGA
vIkzante tvAM vismitAScEva sarve .. 11-22..
rUpaM mahatte bahuvaktranetraM
mahAbAho bahubAhUrupAdam .
bahUdaraM bahudaMzwrAkarAlaM
dfzwvA lokAH pravyaTitAstaTAham .. 11-23..
naBaHspfSaM dIptamanekavarRaM
vyAttAnanaM dIptaviSAlanetram .
dfzwvA hi tvAM pravyaTitAntarAtmA
DftiM na vindAmi SamaM ca vizRo .. 11-24..
daMzwrAkarAlAni ca te muKAni
dfzwvEva kAlAnalasanniBAni .
diSo na jAne na laBe ca Sarma
prasIda deveSa jagannivAsa .. 11-25..
amI ca tvAM DftarAzwrasya putrAH
sarve sahEvAvanipAlasaNGEH .
BIzmo droRaH sUtaputrastaTAsO
sahAsmadIyErapi yoDamuKyEH .. 11-26..
vaktrARi te tvaramARA viSanti
daMzwrAkarAlAni BayAnakAni .
kecidvilagnA daSanAntarezu
sandfSyante cUrRitEruttamANgEH .. 11-27..
yaTA nadInAM bahavo'mbuvegAH
samudramevABimuKA dravanti .
taTA tavAmI naralokavIrA
viSanti vaktrARyaBivijvalanti .. 11-28..
yaTA pradIptaM jvalanaM pataNgA
viSanti nASAya samfdDavegAH .
taTEva nASAya viSanti lokA-
stavApi vaktrARi samfdDavegAH .. 11-29..
lelihyase grasamAnaH samantAl-
lokAnsamagrAnvadanErjvaladBiH .
tejoBirApUrya jagatsamagraM
BAsastavogrAH pratapanti vizRo .. 11-30..
AKyAhi me ko BavAnugrarUpo
namo'stu te devavara prasIda .
vijYAtumicCAmi BavantamAdyaM
na hi prajAnAmi tava pravfttim .. 11-31..
SrIBagavAnuvAca .
kAlo'smi lokakzayakftpravfdDo
lokAnsamAhartumiha pravfttaH .
fte'pi tvAM na Bavizyanti sarve
ye'vasTitAH pratyanIkezu yoDAH .. 11-32..
tasmAttvamuttizWa yaSo laBasva
jitvA SatrUn BuNkzva rAjyaM samfdDam .
mayEvEte nihatAH pUrvameva
nimittamAtraM Bava savyasAcin .. 11-33..
droRaM ca BIzmaM ca jayadraTaM ca
karRaM taTAnyAnapi yoDavIrAn .
mayA hatAMstvaM jahi mA vyaTizWA
yuDyasva jetAsi raRe sapatnAn .. 11-34..
saYjaya uvAca .
etacCrutvA vacanaM keSavasya
kftAYjalirvepamAnaH kirIwI .
namaskftvA BUya evAha kfzRaM
sagadgadaM BItaBItaH praRamya .. 11-35..
arjuna uvAca .
sTAne hfzIkeSa tava prakIrtyA
jagatprahfzyatyanurajyate ca .
rakzAMsi BItAni diSo dravanti
sarve namasyanti ca sidDasaNGAH .. 11-36..
kasmAcca te na nameranmahAtman
garIyase brahmaRo'pyAdikartre .
ananta deveSa jagannivAsa
tvamakzaraM sadasattatparaM yat .. 11-37..
tvamAdidevaH puruzaH purARa-
stvamasya viSvasya paraM niDAnam .
vettAsi vedyaM ca paraM ca DAma
tvayA tataM viSvamanantarUpa .. 11-38..
vAyuryamo'gnirvaruRaH SaSANkaH
prajApatistvaM prapitAmahaSca .
namo namaste'stu sahasrakftvaH
punaSca BUyo'pi namo namaste .. 11-39..
namaH purastAdaTa pfzWataste
namo'stu te sarvata eva sarva .
anantavIryAmitavikramastvaM
sarvaM samApnozi tato'si sarvaH .. 11-40..
saKeti matvA prasaBaM yaduktaM
he kfzRa he yAdava he saKeti .
ajAnatA mahimAnaM tavedaM
mayA pramAdAtpraRayena vApi .. 11-41..
yaccAvahAsArTamasatkfto'si
vihAraSayyAsanaBojanezu .
eko'TavApyacyuta tatsamakzaM
tatkzAmaye tvAmahamaprameyam .. 11-42..
pitAsi lokasya carAcarasya
tvamasya pUjyaSca gururgarIyAn .
na tvatsamo'styaByaDikaH kuto'nyo
lokatraye'pyapratimapraBAva .. 11-43..
tasmAtpraRamya praRiDAya kAyaM
prasAdaye tvAmahamISamIqyam .
piteva putrasya saKeva saKyuH
priyaH priyAyArhasi deva soQum .. 11-44..
adfzwapUrvaM hfzito'smi dfzwvA
Bayena ca pravyaTitaM mano me .
tadeva me darSaya deva rUpaM
prasIda deveSa jagannivAsa .. 11-45..
kirIwinaM gadinaM cakrahastaM
icCAmi tvAM drazwumahaM taTEva .
tenEva rUpeRa caturBujena
sahasrabAho Bava viSvamUrte .. 11-46..
SrIBagavAnuvAca .
mayA prasannena tavArjunedaM
rUpaM paraM darSitamAtmayogAt .
tejomayaM viSvamanantamAdyaM
yanme tvadanyena na dfzwapUrvam .. 11-47..
na vedayajYADyayanErna dAnE-
rna ca kriyABirna tapoBirugrEH .
evaMrUpaH Sakya ahaM nfloke
drazwuM tvadanyena kurupravIra .. 11-48..
mA te vyaTA mA ca vimUQaBAvo
dfzwvA rUpaM GoramIdfNmamedam .
vyapetaBIH prItamanAH punastvaM
tadeva me rUpamidaM prapaSya .. 11-49..
saYjaya uvAca .
ityarjunaM vAsudevastaToktvA
svakaM rUpaM darSayAmAsa BUyaH .
ASvAsayAmAsa ca BItamenaM
BUtvA punaH sOmyavapurmahAtmA .. 11-50..
arjuna uvAca .
dfzwvedaM mAnuzaM rUpaM tava sOmyaM janArdana .
idAnImasmi saMvfttaH sacetAH prakftiM gataH .. 11-51..
SrIBagavAnuvAca .
sudurdarSamidaM rUpaM dfzwavAnasi yanmama .
devA apyasya rUpasya nityaM darSanakANkziRaH .. 11-52..
nAhaM vedErna tapasA na dAnena na cejyayA .
Sakya evaMviDo drazwuM dfzwavAnasi mAM yaTA .. 11-53..
BaktyA tvananyayA Sakya ahamevaMviDo'rjuna .
jYAtuM drazwuM ca tattvena pravezwuM ca parantapa .. 11-54..
matkarmakfnmatparamo madBaktaH saNgavarjitaH .
nirvEraH sarvaBUtezu yaH sa mAmeti pARqava .. 11-55..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
viSvarUpadarSanayogo nAmEkAdaSo'DyAyaH .. 11..
aTa dvAdaSo'DyAyaH . BaktiyogaH
arjuna uvAca .
evaM satatayuktA ye BaktAstvAM paryupAsate .
ye cApyakzaramavyaktaM tezAM ke yogavittamAH .. 12-1..
SrIBagavAnuvAca .
mayyAveSya mano ye mAM nityayuktA upAsate .
SradDayA parayopetAH te me yuktatamA matAH .. 12-2..
ye tvakzaramanirdeSyamavyaktaM paryupAsate .
sarvatragamacintyaYca kUwasTamacalanDruvam .. 12-3..
sanniyamyendriyagrAmaM sarvatra samabudDayaH .
te prApnuvanti mAmeva sarvaBUtahite ratAH .. 12-4..
kleSo'DikatarastezAmavyaktAsaktacetasAm .
avyaktA hi gatirduHKaM dehavadBiravApyate .. 12-5..
ye tu sarvARi karmARi mayi saMnyasya matparAH .
ananyenEva yogena mAM DyAyanta upAsate .. 12-6..
tezAmahaM samudDartA mftyusaMsArasAgarAt .
BavAmi nacirAtpArTa mayyAveSitacetasAm .. 12-7..
mayyeva mana ADatsva mayi budDiM niveSaya .
nivasizyasi mayyeva ata UrDvaM na saMSayaH .. 12-8..
aTa cittaM samADAtuM na Saknozi mayi sTiram .
aByAsayogena tato mAmicCAptuM DanaYjaya .. 12-9..
aByAse'pyasamarTo'si matkarmaparamo Bava .
madarTamapi karmARi kurvansidDimavApsyasi .. 12-10..
aTEtadapyaSakto'si kartuM madyogamASritaH .
sarvakarmaPalatyAgaM tataH kuru yatAtmavAn .. 12-11..
Sreyo hi jYAnamaByAsAjjYAnAdDyAnaM viSizyate .
DyAnAtkarmaPalatyAgastyAgAcCAntiranantaram .. 12-12..
advezwA sarvaBUtAnAM mEtraH karuRa eva ca .
nirmamo nirahaNkAraH samaduHKasuKaH kzamI .. 12-13..
santuzwaH satataM yogI yatAtmA dfQaniScayaH .
mayyarpitamanobudDiryo madBaktaH sa me priyaH .. 12-14..
yasmAnnodvijate loko lokAnnodvijate ca yaH .
harzAmarzaBayodvegErmukto yaH sa ca me priyaH .. 12-15..
anapekzaH Sucirdakza udAsIno gatavyaTaH .
sarvAramBaparityAgI yo madBaktaH sa me priyaH .. 12-16..
yo na hfzyati na dvezwi na Socati na kANkzati .
SuBASuBaparityAgI BaktimAnyaH sa me priyaH .. 12-17..
samaH SatrO ca mitre ca taTA mAnApamAnayoH .
SItozRasuKaduHKezu samaH saNgavivarjitaH .. 12-18..
tulyanindAstutirmOnI santuzwo yena kenacit .
aniketaH sTiramatirBaktimAnme priyo naraH .. 12-19..
ye tu DarmyAmftamidaM yaToktaM paryupAsate .
SraddaDAnA matparamA BaktAste'tIva me priyAH .. 12-20..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
Baktiyogo nAma dvAdaSo'DyAyaH .. 12..
aTa trayodaSo'DyAyaH . kzetrakzetrajYaviBAgayogaH
arjuna uvAca .
prakftiM puruzaM cEva kzetraM kzetrajYameva ca .
etadveditumicCAmi jYAnaM jYeyaM ca keSava .. 13-1..
SrIBagavAnuvAca .
idaM SarIraM kOnteya kzetramityaBiDIyate .
etadyo vetti taM prAhuH kzetrajYa iti tadvidaH .. 13-2..
kzetrajYaM cApi mAM vidDi sarvakzetrezu BArata .
kzetrakzetrajYayorjYAnaM yattajjYAnaM mataM mama .. 13-3..
tatkzetraM yacca yAdfkca yadvikAri yataSca yat .
sa ca yo yatpraBAvaSca tatsamAsena me SfRu .. 13-4..
fziBirbahuDA gItaM CandoBirviviDEH pfTak .
brahmasUtrapadEScEva hetumadBirviniScitEH .. 13-5..
mahABUtAnyahaNkAro budDiravyaktameva ca .
indriyARi daSEkaM ca paYca cendriyagocarAH .. 13-6..
icCA dvezaH suKaM duHKaM saNGAtaScetanA DftiH .
etatkzetraM samAsena savikAramudAhftam .. 13-7..
amAnitvamadamBitvamahiMsA kzAntirArjavam .
AcAryopAsanaM SOcaM sTEryamAtmavinigrahaH .. 13-8..
indriyArTezu vErAgyamanahaNkAra eva ca .
janmamftyujarAvyADiduHKadozAnudarSanam .. 13-9..
asaktiranaBizvaNgaH putradAragfhAdizu .
nityaM ca samacittatvamizwAnizwopapattizu .. 13-10..
mayi cAnanyayogena BaktiravyaBicAriRI .
viviktadeSasevitvamaratirjanasaMsadi .. 13-11..
aDyAtmajYAnanityatvaM tattvajYAnArTadarSanam .
etajjYAnamiti proktamajYAnaM yadato'nyaTA .. 13-12..
jYeyaM yattatpravakzyAmi yajjYAtvAmftamaSnute .
anAdimatparaM brahma na sattannAsaducyate .. 13-13..
sarvataH pARipAdaM tatsarvato'kziSiromuKam .
sarvataH Srutimalloke sarvamAvftya tizWati .. 13-14..
sarvendriyaguRABAsaM sarvendriyavivarjitam .
asaktaM sarvaBfccEva nirguRaM guRaBoktf ca .. 13-15..
bahirantaSca BUtAnAmacaraM carameva ca .
sUkzmatvAttadavijYeyaM dUrasTaM cAntike ca tat .. 13-16..
aviBaktaM ca BUtezu viBaktamiva ca sTitam .
BUtaBartf ca tajjYeyaM grasizRu praBavizRu ca .. 13-17..
jyotizAmapi tajjyotistamasaH paramucyate .
jYAnaM jYeyaM jYAnagamyaM hfdi sarvasya vizWitam .. 13-18..
iti kzetraM taTA jYAnaM jYeyaM coktaM samAsataH .
madBakta etadvijYAya madBAvAyopapadyate .. 13-19..
prakftiM puruzaM cEva vidDyanAdI uBAvapi .
vikArAMSca guRAMScEva vidDi prakftisamBavAn .. 13-20..
kAryakAraRakartftve hetuH prakftirucyate .
puruzaH suKaduHKAnAM Boktftve heturucyate .. 13-21..
puruzaH prakftisTo hi BuNkte prakftijAnguRAn .
kAraRaM guRasaNgo'sya sadasadyonijanmasu .. 13-22..
upadrazwAnumantA ca BartA BoktA maheSvaraH .
paramAtmeti cApyukto dehe'sminpuruzaH paraH .. 13-23..
ya evaM vetti puruzaM prakftiM ca guREH saha .
sarvaTA vartamAno'pi na sa BUyo'BijAyate .. 13-24..
DyAnenAtmani paSyanti kecidAtmAnamAtmanA .
anye sANKyena yogena karmayogena cApare .. 13-25..
anye tvevamajAnantaH SrutvAnyeBya upAsate .
te'pi cAtitarantyeva mftyuM SrutiparAyaRAH .. 13-26..
yAvatsaYjAyate kiYcitsattvaM sTAvarajaNgamam .
kzetrakzetrajYasaMyogAttadvidDi BaratarzaBa .. 13-27..
samaM sarvezu BUtezu tizWantaM parameSvaram .
vinaSyatsvavinaSyantaM yaH paSyati sa paSyati .. 13-28..
samaM paSyanhi sarvatra samavasTitamISvaram .
na hinastyAtmanAtmAnaM tato yAti parAM gatim .. 13-29..
prakftyEva ca karmARi kriyamARAni sarvaSaH .
yaH paSyati taTAtmAnamakartAraM sa paSyati .. 13-30..
yadA BUtapfTagBAvamekasTamanupaSyati .
tata eva ca vistAraM brahma sampadyate tadA .. 13-31..
anAditvAnnirguRatvAtparamAtmAyamavyayaH .
SarIrasTo'pi kOnteya na karoti na lipyate .. 13-32..
yaTA sarvagataM sOkzmyAdAkASaM nopalipyate .
sarvatrAvasTito dehe taTAtmA nopalipyate .. 13-33..
yaTA prakASayatyekaH kftsnaM lokamimaM raviH .
kzetraM kzetrI taTA kftsnaM prakASayati BArata .. 13-34..
kzetrakzetrajYayorevamantaraM jYAnacakzuzA .
BUtaprakftimokzaM ca ye viduryAnti te param .. 13-35..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
kzetrakzetrajYaviBAgayogo nAma trayodaSo'DyAyaH .. 13..
aTa caturdaSo'DyAyaH . guRatrayaviBAgayogaH
SrIBagavAnuvAca .
paraM BUyaH pravakzyAmi jYAnAnAM jYAnamuttamam .
yajjYAtvA munayaH sarve parAM sidDimito gatAH .. 14-1..
idaM jYAnamupASritya mama sADarmyamAgatAH .
sarge'pi nopajAyante pralaye na vyaTanti ca .. 14-2..
mama yonirmahad brahma tasmingarBaM daDAmyaham .
samBavaH sarvaBUtAnAM tato Bavati BArata .. 14-3..
sarvayonizu kOnteya mUrtayaH samBavanti yAH .
tAsAM brahma mahadyonirahaM bIjapradaH pitA .. 14-4..
sattvaM rajastama iti guRAH prakftisamBavAH .
nibaDnanti mahAbAho dehe dehinamavyayam .. 14-5..
tatra sattvaM nirmalatvAtprakASakamanAmayam .
suKasaNgena baDnAti jYAnasaNgena cAnaGa .. 14-6..
rajo rAgAtmakaM vidDi tfzRAsaNgasamudBavam .
tannibaDnAti kOnteya karmasaNgena dehinam .. 14-7..
tamastvajYAnajaM vidDi mohanaM sarvadehinAm .
pramAdAlasyanidrABistannibaDnAti BArata .. 14-8..
sattvaM suKe saYjayati rajaH karmaRi BArata .
jYAnamAvftya tu tamaH pramAde saYjayatyuta .. 14-9..
rajastamaScABiBUya sattvaM Bavati BArata .
rajaH sattvaM tamaScEva tamaH sattvaM rajastaTA .. 14-10..
sarvadvArezu dehe'sminprakASa upajAyate .
jYAnaM yadA tadA vidyAdvivfdDaM sattvamityuta .. 14-11..
loBaH pravfttirAramBaH karmaRAmaSamaH spfhA .
rajasyetAni jAyante vivfdDe BaratarzaBa .. 14-12..
aprakASo'pravfttiSca pramAdo moha eva ca .
tamasyetAni jAyante vivfdDe kurunandana .. 14-13..
yadA sattve pravfdDe tu pralayaM yAti dehaBft .
tadottamavidAM lokAnamalAnpratipadyate .. 14-14..
rajasi pralayaM gatvA karmasaNgizu jAyate .
taTA pralInastamasi mUQayonizu jAyate .. 14-15..
karmaRaH sukftasyAhuH sAttvikaM nirmalaM Palam .
rajasastu PalaM duHKamajYAnaM tamasaH Palam .. 14-16..
sattvAtsaYjAyate jYAnaM rajaso loBa eva ca .
pramAdamohO tamaso Bavato'jYAnameva ca .. 14-17..
UrDvaM gacCanti sattvasTA maDye tizWanti rAjasAH .
jaGanyaguRavfttisTA aDo gacCanti tAmasAH .. 14-18..
nAnyaM guReByaH kartAraM yadA drazwAnupaSyati .
guReByaSca paraM vetti madBAvaM so'DigacCati .. 14-19..
guRAnetAnatItya trIndehI dehasamudBavAn .
janmamftyujarAduHKErvimukto'mftamaSnute .. 14-20..
arjuna uvAca .
kErliNgEstrInguRAnetAnatIto Bavati praBo .
kimAcAraH kaTaM cEtAMstrInguRAnativartate .. 14-21..
SrIBagavAnuvAca .
prakASaM ca pravfttiM ca mohameva ca pARqava .
na dvezwi sampravfttAni na nivfttAni kANkzati .. 14-22..
udAsInavadAsIno guREryo na vicAlyate .
guRA vartanta ityevaM yo'vatizWati neNgate .. 14-23..
samaduHKasuKaH svasTaH samalozwASmakAYcanaH .
tulyapriyApriyo DIrastulyanindAtmasaMstutiH .. 14-24..
mAnApamAnayostulyastulyo mitrAripakzayoH .
sarvAramBaparityAgI guRAtItaH sa ucyate .. 14-25..
mAM ca yo'vyaBicAreRa Baktiyogena sevate .
sa guRAnsamatItyEtAnbrahmaBUyAya kalpate .. 14-26..
brahmaRo hi pratizWAhamamftasyAvyayasya ca .
SASvatasya ca Darmasya suKasyEkAntikasya ca .. 14-27..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
guRatrayaviBAgayogo nAma caturdaSo'DyAyaH .. 14..
aTa paYcadaSo'DyAyaH . puruzottamayogaH
SrIBagavAnuvAca .
UrDvamUlamaDaHSAKamaSvatTaM prAhuravyayam .
CandAMsi yasya parRAni yastaM veda sa vedavit .. 15-1..
aDaScorDvaM prasftAstasya SAKA
guRapravfdDA vizayapravAlAH .
aDaSca mUlAnyanusantatAni
karmAnubanDIni manuzyaloke .. 15-2..
na rUpamasyeha taTopalaByate
nAnto na cAdirna ca sampratizWA .
aSvatTamenaM suvirUQamUlaM
asaNgaSastreRa dfQena CittvA .. 15-3..
tataH padaM tatparimArgitavyaM
yasmingatA na nivartanti BUyaH .
tameva cAdyaM puruzaM prapadye .
yataH pravfttiH prasftA purARI .. 15-4..
nirmAnamohA jitasaNgadozA
aDyAtmanityA vinivfttakAmAH .
dvandvErvimuktAH suKaduHKasaMjYE-
rgacCantyamUQAH padamavyayaM tat .. 15-5..
na tadBAsayate sUryo na SaSANko na pAvakaH .
yadgatvA na nivartante tadDAma paramaM mama .. 15-6..
mamEvAMSo jIvaloke jIvaBUtaH sanAtanaH .
manaHzazWAnIndriyARi prakftisTAni karzati .. 15-7..
SarIraM yadavApnoti yaccApyutkrAmatISvaraH .
gfhItvEtAni saMyAti vAyurganDAnivASayAt .. 15-8..
SrotraM cakzuH sparSanaM ca rasanaM GrARameva ca .
aDizWAya manaScAyaM vizayAnupasevate .. 15-9..
utkrAmantaM sTitaM vApi BuYjAnaM vA guRAnvitam .
vimUQA nAnupaSyanti paSyanti jYAnacakzuzaH .. 15-10..
yatanto yoginaScEnaM paSyantyAtmanyavasTitam .
yatanto'pyakftAtmAno nEnaM paSyantyacetasaH .. 15-11..
yadAdityagataM tejo jagadBAsayate'Kilam .
yaccandramasi yaccAgnO tattejo vidDi mAmakam .. 15-12..
gAmAviSya ca BUtAni DArayAmyahamojasA .
puzRAmi cOzaDIH sarvAH somo BUtvA rasAtmakaH .. 15-13..
ahaM vESvAnaro BUtvA prARinAM dehamASritaH .
prARApAnasamAyuktaH pacAmyannaM caturviDam .. 15-14..
sarvasya cAhaM hfdi sannivizwo
mattaH smftirjYAnamapohanaYca .
vedESca sarvErahameva vedyo
vedAntakfdvedavideva cAham .. 15-15..
dvAvimO puruzO loke kzaraScAkzara eva ca .
kzaraH sarvARi BUtAni kUwasTo'kzara ucyate .. 15-16..
uttamaH puruzastvanyaH paramAtmetyudAhftaH .
yo lokatrayamAviSya biBartyavyaya ISvaraH .. 15-17..
yasmAtkzaramatIto'hamakzarAdapi cottamaH .
ato'smi loke vede ca praTitaH puruzottamaH .. 15-18..
yo mAmevamasammUQo jAnAti puruzottamam .
sa sarvavidBajati mAM sarvaBAvena BArata .. 15-19..
iti guhyatamaM SAstramidamuktaM mayAnaGa .
etadbudDvA budDimAnsyAtkftakftyaSca BArata .. 15-20..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjuna saMvAde
puruzottamayogo nAma paYcadaSo'DyAyaH .. 15..
aTa zoqaSo'DyAyaH . dEvAsurasampadviBAgayogaH
SrIBagavAnuvAca .
aBayaM sattvasaMSudDirjYAnayogavyavasTitiH .
dAnaM damaSca yajYaSca svADyAyastapa Arjavam .. 16-1..
ahiMsA satyamakroDastyAgaH SAntirapESunam .
dayA BUtezvaloluptvaM mArdavaM hrIracApalam .. 16-2..
tejaH kzamA DftiH SOcamadroho nAtimAnitA .
Bavanti sampadaM dEvImaBijAtasya BArata .. 16-3..
damBo darpo'BimAnaSca kroDaH pAruzyameva ca .
ajYAnaM cABijAtasya pArTa sampadamAsurIm .. 16-4..
dEvI sampadvimokzAya nibanDAyAsurI matA .
mA SucaH sampadaM dEvImaBijAto'si pARqava .. 16-5..
dvO BUtasargO loke'smindEva Asura eva ca .
dEvo vistaraSaH prokta AsuraM pArTa me SfRu .. 16-6..
pravfttiM ca nivfttiM ca janA na vidurAsurAH .
na SOcaM nApi cAcAro na satyaM tezu vidyate .. 16-7..
asatyamapratizWaM te jagadAhuranISvaram .
aparasparasamBUtaM kimanyatkAmahEtukam .. 16-8..
etAM dfzwimavazwaBya nazwAtmAno'lpabudDayaH .
praBavantyugrakarmARaH kzayAya jagato'hitAH .. 16-9..
kAmamASritya duzpUraM damBamAnamadAnvitAH .
mohAdgfhItvAsadgrAhAnpravartante'SucivratAH .. 16-10..
cintAmaparimeyAM ca pralayAntAmupASritAH .
kAmopaBogaparamA etAvaditi niScitAH .. 16-11..
ASApASaSatErbadDAH kAmakroDaparAyaRAH .
Ihante kAmaBogArTamanyAyenArTasaYcayAn .. 16-12..
idamadya mayA labDamimaM prApsye manoraTam .
idamastIdamapi me Bavizyati punarDanam .. 16-13..
asO mayA hataH Satrurhanizye cAparAnapi .
ISvaro'hamahaM BogI sidDo'haM balavAnsuKI .. 16-14..
AQyo'BijanavAnasmi ko'nyo'sti sadfSo mayA .
yakzye dAsyAmi modizya ityajYAnavimohitAH .. 16-15..
anekacittaviBrAntA mohajAlasamAvftAH .
prasaktAH kAmaBogezu patanti narake'SucO .. 16-16..
AtmasamBAvitAH stabDA DanamAnamadAnvitAH .
yajante nAmayajYEste damBenAviDipUrvakam .. 16-17..
ahaNkAraM balaM darpaM kAmaM kroDaM ca saMSritAH .
mAmAtmaparadehezu pradvizanto'ByasUyakAH .. 16-18..
tAnahaM dvizataH krUrAnsaMsArezu narADamAn .
kzipAmyajasramaSuBAnAsurIzveva yonizu .. 16-19..
AsurIM yonimApannA mUQA janmani janmani .
mAmaprApyEva kOnteya tato yAntyaDamAM gatim .. 16-20..
triviDaM narakasyedaM dvAraM nASanamAtmanaH .
kAmaH kroDastaTA loBastasmAdetattrayaM tyajet .. 16-21..
etErvimuktaH kOnteya tamodvArEstriBirnaraH .
AcaratyAtmanaH Sreyastato yAti parAM gatim .. 16-22..
yaH SAstraviDimutsfjya vartate kAmakArataH .
na sa sidDimavApnoti na suKaM na parAM gatim .. 16-23..
tasmAcCAstraM pramARaM te kAryAkAryavyavasTitO .
jYAtvA SAstraviDAnoktaM karma kartumihArhasi .. 16-24..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
dEvAsurasampadviBAgayogo nAma zoqaSo'DyAyaH .. 16..
aTa saptadaSo'DyAyaH . SradDAtrayaviBAgayogaH
arjuna uvAca .
ye SAstraviDimutsfjya yajante SradDayAnvitAH .
tezAM nizWA tu kA kfzRa sattvamAho rajastamaH .. 17-1..
SrIBagavAnuvAca .
triviDA Bavati SradDA dehinAM sA svaBAvajA .
sAttvikI rAjasI cEva tAmasI ceti tAM SfRu .. 17-2..
sattvAnurUpA sarvasya SradDA Bavati BArata .
SradDAmayo'yaM puruzo yo yacCradDaH sa eva saH .. 17-3..
yajante sAttvikA devAnyakzarakzAMsi rAjasAH .
pretAnBUtagaRAMScAnye yajante tAmasA janAH .. 17-4..
aSAstravihitaM GoraM tapyante ye tapo janAH .
damBAhaNkArasaMyuktAH kAmarAgabalAnvitAH .. 17-5..
karzayantaH SarIrasTaM BUtagrAmamacetasaH .
mAM cEvAntaHSarIrasTaM tAnvidDyAsuraniScayAn .. 17-6..
AhArastvapi sarvasya triviDo Bavati priyaH .
yajYastapastaTA dAnaM tezAM BedamimaM SfRu .. 17-7..
AyuHsattvabalArogyasuKaprItivivarDanAH .
rasyAH snigDAH sTirA hfdyA AhArAH sAttvikapriyAH .. 17-8..
kawvamlalavaRAtyuzRatIkzRarUkzavidAhinaH .
AhArA rAjasasyezwA duHKaSokAmayapradAH .. 17-9..
yAtayAmaM gatarasaM pUti paryuzitaM ca yat .
ucCizwamapi cAmeDyaM BojanaM tAmasapriyam .. 17-10..
aPalAkANkziBiryajYo viDidfzwo ya ijyate .
yazwavyameveti manaH samADAya sa sAttvikaH .. 17-11..
aBisanDAya tu PalaM damBArTamapi cEva yat .
ijyate BarataSrezWa taM yajYaM vidDi rAjasam .. 17-12..
viDihInamasfzwAnnaM mantrahInamadakziRam .
SradDAvirahitaM yajYaM tAmasaM paricakzate .. 17-13..
devadvijaguruprAjYapUjanaM SOcamArjavam .
brahmacaryamahiMsA ca SArIraM tapa ucyate .. 17-14..
anudvegakaraM vAkyaM satyaM priyahitaM ca yat .
svADyAyAByasanaM cEva vANmayaM tapa ucyate .. 17-15..
manaH prasAdaH sOmyatvaM mOnamAtmavinigrahaH .
BAvasaMSudDirityetattapo mAnasamucyate .. 17-16..
SradDayA parayA taptaM tapastattriviDaM narEH .
aPalAkANkziBiryuktEH sAttvikaM paricakzate .. 17-17..
satkAramAnapUjArTaM tapo damBena cEva yat .
kriyate tadiha proktaM rAjasaM calamaDruvam .. 17-18..
mUQagrAheRAtmano yatpIqayA kriyate tapaH .
parasyotsAdanArTaM vA tattAmasamudAhftam .. 17-19..
dAtavyamiti yaddAnaM dIyate'nupakAriRe .
deSe kAle ca pAtre ca taddAnaM sAttvikaM smftam .. 17-20..
yattu pratyupakArArTaM PalamuddiSya vA punaH .
dIyate ca pariklizwaM taddAnaM rAjasaM smftam .. 17-21..
adeSakAle yaddAnamapAtreByaSca dIyate .
asatkftamavajYAtaM tattAmasamudAhftam .. 17-22..
oMtatsaditi nirdeSo brahmaRastriviDaH smftaH .
brAhmaRAstena vedASca yajYASca vihitAH purA .. 17-23..
tasmAdomityudAhftya yajYadAnatapaHkriyAH .
pravartante viDAnoktAH satataM brahmavAdinAm .. 17-24..
tadityanaBisanDAya PalaM yajYatapaHkriyAH .
dAnakriyASca viviDAH kriyante mokzakANkziBiH .. 17-25..
sadBAve sADuBAve ca sadityetatprayujyate .
praSaste karmaRi taTA sacCabdaH pArTa yujyate .. 17-26..
yajYe tapasi dAne ca sTitiH saditi cocyate .
karma cEva tadarTIyaM sadityevABiDIyate .. 17-27..
aSradDayA hutaM dattaM tapastaptaM kftaM ca yat .
asadityucyate pArTa na ca tatpretya no iha .. 17-28..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
SradDAtrayaviBAgayogo nAma saptadaSo'DyAyaH .. 17..
aTAzwAdaSo'DyAyaH . mokzasaMnyAsayogaH
arjuna uvAca .
saMnyAsasya mahAbAho tattvamicCAmi veditum .
tyAgasya ca hfzIkeSa pfTakkeSinizUdana .. 18-1..
SrIBagavAnuvAca .
kAmyAnAM karmaRAM nyAsaM saMnyAsaM kavayo viduH .
sarvakarmaPalatyAgaM prAhustyAgaM vicakzaRAH .. 18-2..
tyAjyaM dozavadityeke karma prAhurmanIziRaH .
yajYadAnatapaHkarma na tyAjyamiti cApare .. 18-3..
niScayaM SfRu me tatra tyAge Baratasattama .
tyAgo hi puruzavyAGra triviDaH samprakIrtitaH .. 18-4..
yajYadAnatapaHkarma na tyAjyaM kAryameva tat .
yajYo dAnaM tapaScEva pAvanAni manIziRAm .. 18-5..
etAnyapi tu karmARi saNgaM tyaktvA PalAni ca .
kartavyAnIti me pArTa niScitaM matamuttamam .. 18-6..
niyatasya tu saMnyAsaH karmaRo nopapadyate .
mohAttasya parityAgastAmasaH parikIrtitaH .. 18-7..
duHKamityeva yatkarma kAyakleSaBayAttyajet .
sa kftvA rAjasaM tyAgaM nEva tyAgaPalaM laBet .. 18-8..
kAryamityeva yatkarma niyataM kriyate'rjuna .
saNgaM tyaktvA PalaM cEva sa tyAgaH sAttviko mataH .. 18-9..
na dvezwyakuSalaM karma kuSale nAnuzajjate .
tyAgI sattvasamAvizwo meDAvI CinnasaMSayaH .. 18-10..
na hi dehaBftA SakyaM tyaktuM karmARyaSezataH .
yastu karmaPalatyAgI sa tyAgItyaBiDIyate .. 18-11..
anizwamizwaM miSraM ca triviDaM karmaRaH Palam .
BavatyatyAginAM pretya na tu saMnyAsinAM kvacit .. 18-12..
paYcEtAni mahAbAho kAraRAni niboDa me .
sANKye kftAnte proktAni sidDaye sarvakarmaRAm .. 18-13..
aDizWAnaM taTA kartA karaRaM ca pfTagviDam .
viviDASca pfTakcezwA dEvaM cEvAtra paYcamam .. 18-14..
SarIravANmanoBiryatkarma prAraBate naraH .
nyAyyaM vA viparItaM vA paYcEte tasya hetavaH .. 18-15..
tatrEvaM sati kartAramAtmAnaM kevalaM tu yaH .
paSyatyakftabudDitvAnna sa paSyati durmatiH .. 18-16..
yasya nAhaNkfto BAvo budDiryasya na lipyate .
hatvA'pi sa imA~llokAnna hanti na nibaDyate .. 18-17..
jYAnaM jYeyaM parijYAtA triviDA karmacodanA .
karaRaM karma karteti triviDaH karmasaNgrahaH .. 18-18..
jYAnaM karma ca kartA ca triDEva guRaBedataH .
procyate guRasaNKyAne yaTAvacCfRu tAnyapi .. 18-19..
sarvaBUtezu yenEkaM BAvamavyayamIkzate .
aviBaktaM viBaktezu tajjYAnaM vidDi sAttvikam .. 18-20..
pfTaktvena tu yajjYAnaM nAnABAvAnpfTagviDAn .
vetti sarvezu BUtezu tajjYAnaM vidDi rAjasam .. 18-21..
yattu kftsnavadekasminkArye saktamahEtukam .
atattvArTavadalpaM ca tattAmasamudAhftam .. 18-22..
niyataM saNgarahitamarAgadvezataH kftam .
aPalaprepsunA karma yattatsAttvikamucyate .. 18-23..
yattu kAmepsunA karma sAhaNkAreRa vA punaH .
kriyate bahulAyAsaM tadrAjasamudAhftam .. 18-24..
anubanDaM kzayaM hiMsAmanapekzya ca pOruzam .
mohAdAraByate karma yattattAmasamucyate .. 18-25..
muktasaNgo'nahaMvAdI DftyutsAhasamanvitaH .
sidDyasidDyornirvikAraH kartA sAttvika ucyate .. 18-26..
rAgI karmaPalaprepsurlubDo hiMsAtmako'SuciH .
harzaSokAnvitaH kartA rAjasaH parikIrtitaH .. 18-27..
ayuktaH prAkftaH stabDaH SaWo nEzkftiko'lasaH .
vizAdI dIrGasUtrI ca kartA tAmasa ucyate .. 18-28..
budDerBedaM DfteScEva guRatastriviDaM SfRu .
procyamAnamaSezeRa pfTaktvena DanaYjaya .. 18-29..
pravfttiM ca nivfttiM ca kAryAkArye BayABaye .
banDaM mokzaM ca yA vetti budDiH sA pArTa sAttvikI .. 18-30..
yayA DarmamaDarmaM ca kAryaM cAkAryameva ca .
ayaTAvatprajAnAti budDiH sA pArTa rAjasI .. 18-31..
aDarmaM Darmamiti yA manyate tamasAvftA .
sarvArTAnviparItAMSca budDiH sA pArTa tAmasI .. 18-32..
DftyA yayA DArayate manaHprARendriyakriyAH .
yogenAvyaBicAriRyA DftiH sA pArTa sAttvikI .. 18-33..
yayA tu DarmakAmArTAnDftyA DArayate'rjuna .
prasaNgena PalAkANkzI DftiH sA pArTa rAjasI .. 18-34..
yayA svapnaM BayaM SokaM vizAdaM madameva ca .
na vimuYcati durmeDA DftiH sA pArTa tAmasI .. 18-35..
suKaM tvidAnIM triviDaM SfRu me BaratarzaBa .
aByAsAdramate yatra duHKAntaM ca nigacCati .. 18-36..
yattadagre vizamiva pariRAme'mftopamam .
tatsuKaM sAttvikaM proktamAtmabudDiprasAdajam .. 18-37..
vizayendriyasaMyogAdyattadagre'mftopamam .
pariRAme vizamiva tatsuKaM rAjasaM smftam .. 18-38..
yadagre cAnubanDe ca suKaM mohanamAtmanaH .
nidrAlasyapramAdotTaM tattAmasamudAhftam .. 18-39..
na tadasti pfTivyAM vA divi devezu vA punaH .
sattvaM prakftijErmuktaM yadeBiH syAttriBirguREH .. 18-40..
brAhmaRakzatriyaviSAM SUdrARAM ca parantapa .
karmARi praviBaktAni svaBAvapraBavErguREH .. 18-41..
Samo damastapaH SOcaM kzAntirArjavameva ca .
jYAnaM vijYAnamAstikyaM brahmakarma svaBAvajam .. 18-42..
SOryaM tejo DftirdAkzyaM yudDe cApyapalAyanam .
dAnamISvaraBAvaSca kzAtraM karma svaBAvajam .. 18-43..
kfzigOrakzyavARijyaM vESyakarma svaBAvajam .
paricaryAtmakaM karma SUdrasyApi svaBAvajam .. 18-44..
sve sve karmaRyaBirataH saMsidDiM laBate naraH .
svakarmanirataH sidDiM yaTA vindati tacCfRu .. 18-45..
yataH pravfttirBUtAnAM yena sarvamidaM tatam .
svakarmaRA tamaByarcya sidDiM vindati mAnavaH .. 18-46..
SreyAnsvaDarmo viguRaH paraDarmAtsvanuzWitAt .
svaBAvaniyataM karma kurvannApnoti kilbizam .. 18-47..
sahajaM karma kOnteya sadozamapi na tyajet .
sarvAramBA hi dozeRa DUmenAgnirivAvftAH .. 18-48..
asaktabudDiH sarvatra jitAtmA vigataspfhaH .
nEzkarmyasidDiM paramAM saMnyAsenADigacCati .. 18-49..
sidDiM prApto yaTA brahma taTApnoti niboDa me .
samAsenEva kOnteya nizWA jYAnasya yA parA .. 18-50..
budDyA viSudDayA yukto DftyAtmAnaM niyamya ca .
SabdAdInvizayAMstyaktvA rAgadvezO vyudasya ca .. 18-51..
viviktasevI laGvASI yatavAkkAyamAnasaH .
DyAnayogaparo nityaM vErAgyaM samupASritaH .. 18-52..
ahaNkAraM balaM darpaM kAmaM kroDaM parigraham .
vimucya nirmamaH SAnto brahmaBUyAya kalpate .. 18-53..
brahmaBUtaH prasannAtmA na Socati na kANkzati .
samaH sarvezu BUtezu madBaktiM laBate parAm .. 18-54..
BaktyA mAmaBijAnAti yAvAnyaScAsmi tattvataH .
tato mAM tattvato jYAtvA viSate tadanantaram .. 18-55..
sarvakarmARyapi sadA kurvARo madvyapASrayaH .
matprasAdAdavApnoti SASvataM padamavyayam .. 18-56..
cetasA sarvakarmARi mayi saMnyasya matparaH .
budDiyogamupASritya maccittaH satataM Bava .. 18-57..
maccittaH sarvadurgARi matprasAdAttarizyasi .
aTa cettvamahaNkArAnna Srozyasi vinaNkzyasi .. 18-58..
yadahaNkAramASritya na yotsya iti manyase .
miTyEza vyavasAyaste prakftistvAM niyokzyati .. 18-59..
svaBAvajena kOnteya nibadDaH svena karmaRA .
kartuM necCasi yanmohAtkarizyasyavaSo'pi tat .. 18-60..
ISvaraH sarvaBUtAnAM hfddeSe'rjuna tizWati .
BrAmayansarvaBUtAni yantrArUQAni mAyayA .. 18-61..
tameva SaraRaM gacCa sarvaBAvena BArata .
tatprasAdAtparAM SAntiM sTAnaM prApsyasi SASvatam .. 18-62..
iti te jYAnamAKyAtaM guhyAdguhyataraM mayA .
vimfSyEtadaSezeRa yaTecCasi taTA kuru .. 18-63..
sarvaguhyatamaM BUyaH SfRu me paramaM vacaH .
izwo'si me dfQamiti tato vakzyAmi te hitam .. 18-64..
manmanA Bava madBakto madyAjI mAM namaskuru .
mAmevEzyasi satyaM te pratijAne priyo'si me .. 18-65..
sarvaDarmAnparityajya mAmekaM SaraRaM vraja .
ahaM tvA sarvapApeByo mokzayizyAmi mA SucaH .. 18-66..
idaM te nAtapaskAya nABaktAya kadAcana .
na cASuSrUzave vAcyaM na ca mAM yo'ByasUyati .. 18-67..
ya idaM paramaM guhyaM madBaktezvaBiDAsyati .
BaktiM mayi parAM kftvA mAmevEzyatyasaMSayaH .. 18-68..
na ca tasmAnmanuzyezu kaScinme priyakfttamaH .
BavitA na ca me tasmAdanyaH priyataro Buvi .. 18-69..
aDyezyate ca ya imaM DarmyaM saMvAdamAvayoH .
jYAnayajYena tenAhamizwaH syAmiti me matiH .. 18-70..
SradDAvAnanasUyaSca SfRuyAdapi yo naraH .
so'pi muktaH SuBA~llokAnprApnuyAtpuRyakarmaRAm .. 18-71..
kaccidetacCrutaM pArTa tvayEkAgreRa cetasA .
kaccidajYAnasammohaH pranazwaste DanaYjaya .. 18-72..
arjuna uvAca .
nazwo mohaH smftirlabDA tvatprasAdAnmayAcyuta .
sTito'smi gatasandehaH karizye vacanaM tava .. 18-73..
saYjaya uvAca .
ityahaM vAsudevasya pArTasya ca mahAtmanaH .
saMvAdamimamaSrOzamadButaM romaharzaRam .. 18-74..
vyAsaprasAdAcCrutavAnetadguhyamahaM param .
yogaM yogeSvarAtkfzRAtsAkzAtkaTayataH svayam .. 18-75..
rAjansaMsmftya saMsmftya saMvAdamimamadButam .
keSavArjunayoH puRyaM hfzyAmi ca muhurmuhuH .. 18-76..
tacca saMsmftya saMsmftya rUpamatyadButaM hareH .
vismayo me mahAn rAjanhfzyAmi ca punaH punaH .. 18-77..
yatra yogeSvaraH kfzRo yatra pArTo DanurDaraH .
tatra SrIrvijayo BUtirDruvA nItirmatirmama .. 18-78..
oM tatsaditi SrImadBagavadgItAsUpanizatsu
brahmavidyAyAM yogaSAstre SrIkfzRArjunasaMvAde
mokzasaMnyAsayogo nAma azwAdaSo'DyAyaH .. 18..
oM
SAntAkAraM BujagaSayanaM padmanABaM sureSam .
viSvADAraM gaganasadfSaM meGavarRaM SuBANgam .
lakzmIkAntaM kamalanayanaM yogiBirDyAnagamyam .
vande vizRuM BavaBayaharaM sarvalokEkanATam ..