विभाषा कृञि १।४।७२

अन्तर्धौ इति वर्तते। प्राप्तविभाषेयम्। तिरःशब्दः करोतौ परतो विभाषा गतिसंज्ञो भवति। तरः कृत्य, तिरस्कृत्य। तिरस्कृतम्। यत् तिरस्करोति। तिरः कृत्वा, तिरस्कृत्वा। अन्तर्धौ इत्येव, तिरःकृत्वा काष्ठं तिष्ठति।

विभाषा कृञि , १।४।७१

"तिरस्कृत्य"इति। "तरिसोऽनयतरस्याम्" ८।३।४२ इति विसर्जनीयस्य सत्त्वम्।

उपाजेऽन्वाजे। , १।४।७१

विभाषा कृञि ७६३, १।४।७१

विभाषा कृञि। कृञि प्रयुज्यमाने तिरसित्यव्ययं गतिसंज्ञं वा स्यादित्यर्थः। तिरस्कृत्य तिरः कृत्येति। गतिसंज्ञापक्षे गतिसमासे क्त्वो ल्यप्। "तिरसोऽन्यतरस्या"मिति सत्वविकल्पः। तिरः कृत्वेति। गतित्वाऽभावपक्षे सत्वमपि न भवति, तद्विधौ गतिग्रहणानुवृत्तेरित्याहुः। केचित्तु तिरस्कार इति परिभवे प्रयोगदर्शनात्सत्वविधौ गतिग्रहणं नानुवर्तयन्ति।

विभाषा कृञि ६७४, १।४।७१

विभाषा कृञि। तिरः कृत्वेति। गतित्वाऽभावपक्षे "तिरसोऽन्यतरस्या"मिति सत्वमपि न भवति, तद्विधौ गतिग्रहणानुवृत्तेः। माधवस्तु--पराभवे "तिरस्कार"इति प्रयोगदर्शनात्सत्वविधौ गतिग्रहणानुवृतिं()त केचिन्नेच्छन्तीत्याह। (६७३) उपाजेऽन्वाजे।१।४।७३।

उपाजेऽन्वाजे। एतौ विभक्तिप्रतिरूपकौ निपातौ दुर्बलस्य सामथ्र्यधाने वर्तेते। तदाह--दुर्बसल्येति। साक्षात्प्भृतीनि। साक्षात्। मिथ्या। आम्। अद्धा। लवणम्। उष्णम्। शीतम्। उदकम्। आद्र्रम्। गतिसंज्ञासंनियोगेन लवणादीनां पञ्चानां मकारान्तत्वं निपात्यते। प्रादुस्। नमस्। आविस् इत्यादि। आकृतिगणोऽयम्।