अपथं नपुंसकम् २।४।३०

अपथशब्दो नपुंसकलिङ्गो भवति। अपथम् इदम्। अपथानि गाहते मूढः। इह कस्मान् न भवति, अपथो देशः, अपथा नगरी? तत्पुरुषः इति वर्तते।

अपथं नपुंसकम्। , २।४।३०

"अपधम्" इति। "पथो विभाषा" ५।४।७२ इति यदा समासान्तप्रतिषेधो नास्ति तदा "ऋक्पूरब्धूपथामानक्षे" ५।४।७४ इत्यकारः समासान्तः। समासान्तनिर्दशाद्यदा समासान्तो नास्ति तदा पुंल्लिङ्गतैव भवति-- अपन्था इति॥

अपथं नपुंसकम् ८०५, २।४।३०

अपथं नपुंसकं। न-पन्था इति विग्रहे नञ्समासे नञो नस्य लोपे "ऋक्पूः" इत्यप्रत्यये टिलोपे अपथशब्दः, स नपुंसकमित्यर्थः। परवल्लिङ्गतापवादः। तत्पुरुष इत्येवेति। "परवल्लिङ्ग"मित्यतस्तदनुवृत्तेरिति भावः। द्वन्द्वग्रहणं तु नानुवर्तते, अयोग्यत्वात्। अन्यत्र त्विति। बहुव्रीहावित्यर्थः। अपन्था इति। "पथो विभाषा" इति समासान्तविकल्पः। "पथः संख्याव्ययादेः" इति वक्ष्यमाणवार्तिकेन गतार्थमेवेदं सूत्रम्।

अपथं नपुंसकम् ७०७, २।४।३०

अपथं नपुंसकम्। तत्पुरुष इत्येवेति। द्वन्द्व ग्रहणं तु नानुवर्तते, अयोग्यत्वादिति भावः। अपन्था इति। "पथो विभाषा" इति समासान्तविकल्पः। इदं सूत्रं शक्यमकर्तुम्। "पथः सङ्ख्याव्ययादेः"इति वक्ष्यमाणवार्तिकेन गतार्थत्वात्। प्रसङ्गादाह--।