विष्णुपूजाविधिनिरूपणम्
रुद्र उवाच ।
भूय एवं जगन्नाथ पूजां कथय मे प्रभो ।
यया तरेयं संसारसागरं ह्यतिदुस्तरम् ॥ १॥
हरिरुवाच ।
अर्चनं विष्णुदेवस्य वक्ष्यामि वृषभध्वज ।
तच्छृणुष्व महाभाग भुक्तिमुक्तिप्रदं शुभम् ॥ २॥
कृत्वा स्नानं ततः सन्ध्यां ततो यागगृहं व्रजेत् ।
प्रक्षाल्य पाणी पादौ च आचम्य च विशेषतः ॥ ३॥
मूलमन्त्रं समस्तं तु हस्तयोर्व्यापकं न्यसेत् ।
मूलमन्त्रं च देवस्य शृणु रुद्र वदामि ते ॥ ४॥
ॐ श्रीं ह्रीं श्रीधराय विष्णवे नमः ।
अयं मन्त्रः सुरेशस्य विष्णोरीशस्य वाचकः ॥ ५॥
सर्वव्याधिहरश्चैव सर्वग्रहहरस्तथा ।
सर्वपापहरश्चैव भुक्तिमुक्तिप्रदायकः ॥ ६॥
अङ्गन्यासं ततः कुर्यादेभिर्मन्त्रौर्विचक्षणः ।
ॐ हां हृदयाय नमः ।
ॐ हीं शिरसे स्वाहा ।
ॐ हूं शिखायै वषट् ।
ॐ हैं कवचाय हुम् ।
ॐ हौं नेत्रत्रयाय वौषट् ।
ॐ हः अस्त्राय फट् ॥ ७॥
इति मन्त्रः समाख्यातो मया ते प्रभविष्णुना ।
न्यासं कृत्वात्मनो मुद्रां दर्शयेद्विजितात्मवान् ॥ ८॥
ततो ध्यायेत्परं विष्णुं हृत्कोटरसमाश्रितम् ।
शङ्खचक्रसमायुक्तं कुन्देन्दुधवलं हरिम् ॥ ९॥
श्रीवत्सकौस्तुभयुतं वनमालासमन्वितम् ।
रत्नहारकिरीटेन संयुक्तं परमेश्वरम् ॥ १०॥
अहं विष्णुरिति ध्यात्वा कृत्वा वै शोधनादिकम् ।
यं क्षौं रमिति बीजैश्च कठिनीकृत्य नामभिः ॥ ११॥
अण्डमुत्पाद्य च ततः प्रणवेनैव भेदयेत् ।
तत्र पूर्वोक्तरूपं तु भावयित्वा वृषध्वज ॥ १२॥
आत्मपूजां ततः कुर्याद्गन्धपुष्पादिभिः शुभैः ।
आवाह्य पूजयेत्सर्वा देवता आसनस्य याः ॥ १३॥
मन्त्रैरेभिर्महादेव तन्मन्त्रं शृणु शङ्कर ।
विष्ण्वासनदेवता आगच्छत ॥ १४॥
ॐ समस्तपरिवारायाच्युताय नमः ।
ॐ धात्रे नमः ।
ॐ विधात्रे नमः ।
ॐ गङ्गायै नमः ।
ॐ यमुनायै नमः ।
ॐ शङ्खनिधये नमः ।
ॐ पद्मनिधये नमः ।
ॐ चण्डाय नमः ।
ॐ प्रचण्डाय नमः ।
ॐ द्वारश्रियै नमः ।
ॐ आधारशक्त्यै नमः ।
ॐ कूर्माय नमः ।
ॐ अनन्ताय नमः ।
ॐ श्रियै नमः ।
ॐ धर्माय नमः ।
ॐ ज्ञानाय नमः ।
ॐ वैराग्याय नमः ।
ॐ ऐश्वर्याय नमः ।
ॐ अधर्माय नमः ।
ॐ अज्ञानाय नमः ।
ॐ अवैराग्याय नमः ।
ॐ अनैश्वर्याय नमः ।
ॐ सं सत्त्वाय नमः ।
ॐ रं रजसे नमः ।
ॐ तं तमसे नमः ।
ॐ कं कन्दाय नमः ।
ॐ नं नालाय नमः ।
ॐ लं पद्माय नमः ।
ॐ अं अर्कमण्डलाय नमः ।
ॐ सों सोममण्डलाय नमः ।
ॐ वं वह्निमण्डलाय नमः ।
ॐ विमलायै नमः ।
ॐ उत्कर्षिण्यै नमः ।
ॐ ज्ञानायै नमः ।
ॐ क्रियायै नमः ।
ॐ योगायै नमः ।
ॐ प्रह्व्यै नमः ।
ॐ सत्यायै नमः ।
ॐ ईशानायै नमः ।
ॐ अनुग्रहायै नमः ॥ १५॥
गन्धपुष्पादिभिस्त्वेतैर्मन्त्रैरेतास्तु पूजयेत् ।
पूजयित्वा ततो विष्णुं सृष्टिसंहारकारिणम् ॥ १६॥
आवाह्य मण्डले रुद्र पूजयेत्परमेश्वरम् ।
अनेन विधिना रुद्र सर्वपापहरं परम् ॥ १७॥
यथाऽऽत्मनि तथा देवे न्यासं कुर्वीत चादितः ।
मुद्रां प्रदर्शयेत्पश्चादर्घ्यादीनर्पयेत्ततः ॥ १८॥
स्नानां कुर्यात्ततो वस्त्रं दद्यादाचमनं ततः ।
गन्धपुष्पं तथा धूपं दीपं दद्याच्चरुं ततः ॥ १९॥
प्रदक्षिणं ततो जप्यं ततस्तस्मिन्समर्पयेत् ।
अङ्गादीनां स्वमन्त्रैश्च पूजां कुर्वीत साधकः ॥ २०॥
देवस्य मूलमन्त्रेणेत्येवं विद्धि वृषध्वज ।
मन्त्राञ्छृणु त्रिनेत्र त्वं कथ्यमानान्मयाधुना ॥ २१॥
ॐ हां हृदयाय नमः ।
ॐ हीं शिरसे नमः ।
ॐ हूं शिखायै नमः ।
ॐ हैं कवचाय नमः ।
ॐ हौं नेत्रत्रयाय नमः ।
ॐ हः अस्त्राय नमः ।
ॐ श्रियै नमः ।
ॐ शङ्खाय नमः ।
ॐ पद्माय नमः ।
ॐ चक्राय नमः ।
ॐ गदायै नमः ।
ॐ श्रीवत्साय नमः ।
ॐ कौस्तुभाय नमः ।
ॐ वनमालायै नमः ।
ॐ पीताम्बराय नमः ।
ॐ खड्गाय नमः ।
ॐ मुसलाय नमः ।
ॐ पाशाय नमः ।
ॐ अङ्कुशाय नमः ।
ॐ शार्ङ्गाय नमः ।
ॐ शराय नमः ।
ॐ ब्रह्मणे नमः ।
ॐ नारदाय नमः ।
ॐ पूर्वसिद्धेभ्यो नमः ।
ॐ भागवतेभ्यो नमः ।
ॐ गुरुभ्यो नमः ।
ॐ परमगुरुभ्यो नमः ।
ॐ इन्द्राय सुराधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ अग्नये तेजोऽधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ यमाय प्रेताधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ निरृतये रक्षोऽधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ वरुणाय जलाधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ वायवे प्राणाधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ सोमाय नक्षत्राधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ ईशानाय विद्याधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ अनन्ताय नागाधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ ब्रह्मणे लोकाधिपतये सवाहनपरिवाराय नमः ।
ॐ वज्राय हुं फट् नमः ।
ॐ शक्त्यै हुं फट् नमः ।
ॐ दण्डाय हुं फट् नमः ।
ॐ खड्गाय हुं फट् नमः ।
ॐ पाशाय हुं फट् नमः ।
ॐ ध्वजाय हुं फट् नमः ।
ॐ गदायै हुं फट् नमः ।
ॐ त्रिशूलाय हुं फट् नमः ।
ॐ चक्राय हुं फट् नमः ।
ॐ पद्माय हुं फट् नमः ।
ॐ वौं विष्वक्सेनाय नमः ॥ २२॥
एभिमन्त्रैर्महादेव पूज्या अङ्गादयो नरैः ।
पूजयित्वा महात्मानं विष्णुं ब्रह्मस्वरूपिणम् ॥ २३॥
स्तुवीत चानया स्तुत्या परमात्मानमव्ययम् ।
विष्णवे देवदेवाय नमो वै प्रभविष्णवे ॥ २४॥
विष्णवे वासुदेवाय नमः स्थितिकराय च ।
ग्रसिष्णवे नमश्चैव नमः प्रलयशायिने ॥ २५॥
देवानां प्रभवे चैव यज्ञानां प्रभवे नमः ।
मुनीनां प्रभवे नित्यं यक्षाणां प्रभविष्णवे ॥ २६॥
जिष्णवे सर्वदेवानां सर्वगाय महात्मने ।
ब्रह्मेन्द्ररुद्रवन्द्याय सर्वेशाय नमो नमः ॥ २७॥
सर्वलोकहितार्थाय लोकाध्यक्षाय वै नमः ।
सर्वगोप्त्रे सर्वकर्त्रे सर्वदुष्टविनाशिने ॥ २८॥
वरप्रदाय शान्ताय वरेण्याय नमो नमः ।
शरण्याय सुरूपाय धर्मकामार्थदायिने ॥ २९॥
स्तुत्वा ध्यायेत्स्वहृदये ब्रह्मरूपिणमव्ययम् ।
एवं तु पूजयेद्विष्णुं मूलमन्त्रेण शङ्कर ॥ ३०॥
मूलमन्त्रं जपेद्वापि यः स याति नरो हरिम् ।
एतत्ते कथितं रुद्र विष्णोरर्चनमुत्तमम् ॥ ३१॥
रहस्यं परमं गुह्यं भुक्तिमुक्तिप्रदं परम् ।
एतद्यश्च पठेद्विद्वान्विष्णुभक्तः पुमान्हर ।
शृणुयाच्छ्रावयेद्वापि विष्णुलोकं स गच्छति ॥ ३२॥
इति श्रीगारुडे महापुराणे पूर्वखण्डे प्रथमांशाख्ये आचारकाण्डे
विष्णुपूजाविधिर्नामैकत्रिंशोध्यायः ॥ ३१॥
गरुडपुराण । पूर्वखण्ड । अध्याय ३१/२३-२७॥
garuDapurANa . pUrvakhaNDa . adhyAya 31/23-27..
Proofread by PSA Easwaran