ਭੁਗੀਤਾ ੩੪ ॥ ਦਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤੈਰ੍-ਬ੍ਰਹ੍ਮ-ਸਾਧਨ ਪ੍ਰਕਰਣਮ੍ ॥

ਭੁਃ -

  • ਸ਼ਣੁਸ਼੍ਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਵਿਜ੍ਞਾਨਮਦ੍ਭੁਤਂ ਤ੍ਵਤਿਦੁਰ੍ਲਭਮ੍ ।
  • ਏਕੈਕਸ਼੍ਰਵਣੇਨੈਵ ਕੈਵਲ੍ਯਂ ਪਰਮਸ਼੍ਨੁਤੇ ॥ ੧॥
  • ਸਤ੍ਯਂ ਸਤ੍ਯਂ ਜਗਨ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਸਂਕਲ੍ਪਕਲਨਾਦਿਕਮ੍ ।
  • ਨਿਤ੍ਯਾਨਨ੍ਦਮਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਜ੍ਞਾਨਂ ਸਰ੍ਵਦਾ ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ ੨॥
  • ਆਨਨ੍ਦਮਵ੍ਯਯਂ ਸ਼ਾਨ੍ਤਮੇਕਰੂਪਮਨਾਮਯਮ੍ ।
  • ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਰਪਞ੍ਚਂ ਨੈਵਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਾਰ੍ਯਂ ਚ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ ॥ ੩॥
  • ਪ੍ਰਪਞ੍ਚਭਾਵਨਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਦਸ਼੍ਯਰੂਪਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਨ ।
  • ਅਸਤ੍ਯਰੂਪਂ ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਂ ਤਤ੍ਕਾਰ੍ਯਂ ਚ ਜਗਨ੍ਨ ਹਿ ॥ ੪॥
  • ਸਰ੍ਵਮਿਤ੍ਯੇਵ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਕਾਲਮਿਤ੍ਯੇਵਮੀਸ਼੍ਵਰਃ ।
  • ਵਨ੍ਧ੍ਯਾਕੁਮਾਰੇ ਭੀਤਿਸ਼੍ਚ ਤਦਧੀਨਮਿਦਂ ਜਗਤ੍ ॥ ੫॥
  • ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਨਗਰੇ ਸ਼ਙ੍ਗੇ ਮਦਗ੍ਰੇ ਦਸ਼੍ਯਤੇ ਜਗਤ੍ ।
  • ਮਗਤਸ਼੍ਣਾਜਲਂ ਪੀਤ੍ਵਾ ਤਪ੍ਤਿਸ਼੍ਚੇਦਸ੍ਤ੍ਵਿਦਂ ਜਗਤ੍ ॥ ੬॥
  • ਨਗੇ ਸ਼ਙ੍ਗੇ ਨ ਬਾਣੇਨ ਨਸ਼੍ਟਂ ਪੁਰੁਸ਼ਮਸ੍ਤ੍ਵਿਦਮ੍ ।
  • ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਨਗਰੇ ਸਤ੍ਯੇ ਜਗਦ੍ਭਵਤੁ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੭॥
  • ਗਗਨੇ ਨੀਲਮਾਸਿਨ੍ਧੌ ਜਗਤ੍ ਸਤ੍ਯਂ ਭਵਿਸ਼੍ਯਤਿ ।
  • ਸ਼ੁਕ੍ਤਿਕਾਰਜਤਂ ਸਤ੍ਯਂ ਭੂਸ਼ਣਂ ਚਿਜ੍ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ॥ ੮॥
  • ਰਜ੍ਜੁਸਰ੍ਪੇਣ ਨਸ਼੍ਟਸ਼੍ਚੇਤ੍ ਨਰੋ ਭਵਤਿ ਸਂਸਤਿਃ ।
  • ਜਾਤਿਰੂਪੇਣ ਬਾਣੇਨ ਜ੍ਵਾਲਾਗ੍ਨੌ ਨਾਸ਼ਿਤੇ ਸਤਿ ॥ ੯॥
  • ਰਂਭਾਸ੍ਤਮ੍ਭੇਨ ਕਾਸ਼੍ਠੇਨ ਪਾਕਸਿਦ੍ਧਿਰ੍ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ।
  • ਨਿਤ੍ਯਾਨਨ੍ਦਮਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਕੇਵਲਂ ਸਰ੍ਵਦਾ ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ ੧੦॥
  • ਸਦ੍ਯਃ ਕੁਮਾਰਿਕਾਰੂਪੈਃ ਪਾਕੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ।
  • ਨਿਤ੍ਯਾਨਨ੍ਦਮਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਕੇਵਲਂ ਸਰ੍ਵਦਾ ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ ੧੧॥
  • ਮਿਤ੍ਯਾਟਵ੍ਯਾਂ ਵਾਯਸਾਨ੍ਨਂ ਅਸ੍ਤਿ ਚੇਜ੍ਜਗਦੁਦ੍ਭਵਮ੍ ।
  • ਮੂਲਾਰੋਪਣਮਨ੍ਤ੍ਰਸ੍ਯ ਪ੍ਰੀਤਿਸ਼੍ਚੇਦ੍ਭਾਸ਼ਣਂ ਜਗਤ੍ ॥ ੧੨॥
  • ਮਾਸਾਤ੍ ਪੂਰ੍ਵਂ ਮਤੋ ਮਰ੍ਤ੍ਯ ਆਗਤਸ਼੍ਚੇਜ੍ਜਗਦ੍ ਭਵੇਤ੍ ।
  • ਤਕ੍ਰਂ ਕ੍ਸ਼ੀਰਸ੍ਵਰੂਪਂ ਚੇਤ੍ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ ਕਿਞ੍ਚਿਜ੍ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ॥ ੧੩॥
  • ਗੋਸ੍ਤਨਾਦੁਦ੍ਭਵਂ ਕ੍ਸ਼ੀਰਂ ਪੁਨਰਾਰੋਹਣਂ ਜਗਤ੍ ।
  • ਭੂਰਜਸ੍ਯਾਅਬ੍ਦਮੁਤ੍ਪਨ੍ਨਂ ਜਗਦ੍ਭਵਤੁ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੧੪॥
  • ਕੂਰ੍ਮਰੋਮ੍ਣਾ ਗਜੇ ਬਦ੍ਧੇ ਜਗਦਸ੍ਤੁ ਮਦੋਤ੍ਕਟੇ ।
  • ਮਣਾਲਤਨ੍ਤੁਨਾ ਮੇਰੁਸ਼੍ਚਲਿਤਸ਼੍ਚੇਜ੍ਜਗਦ੍ ਭਵੇਤ੍ ॥ ੧੫॥
  • ਤਰਙ੍ਗਮਾਲਯਾ ਸਿਨ੍ਧੁਃ ਬਦ੍ਧਸ਼੍ਚੇਦਸ੍ਤ੍ਵਿਦਂ ਜਗਤ੍ ।
  • ਜ੍ਵਾਲਾਗ੍ਨਿਮਣ੍ਡਲੇ ਪਦ੍ਮਂ ਵਦ੍ਧਂ ਚੇਤ੍ ਤਜ੍ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ॥ ੧੬॥
  • ਮਹਚ੍ਛੈਲੇਨ੍ਦ੍ਰਨਿਲਯਂ ਸਂਭਵਸ਼੍ਚੇਦਿਦਂ ਭਵੇਤ੍ ।
  • ਨਿਤ੍ਯਾਨਨ੍ਦਮਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਕੇਵਲਂ ਸਰ੍ਵਦਾ ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ ੧੭॥
  • ਮੀਨ ਆਗਤ੍ਯ ਪਦ੍ਮਾਕ੍ਸ਼ੇ ਸ੍ਥਿਤਸ਼੍ਚੇਦਸ੍ਤ੍ਵਿਦਂ ਜਗਤ੍ ।
  • ਨਿਗੀਰ੍ਣਸ਼੍ਚੇਦ੍ਭਙ੍ਗਸੂਨੁਃ ਮੇਰੁਪੁਚ੍ਛਵਦਸ੍ਤ੍ਵਿਦਮ੍ ॥ ੧੮॥
  • ਮਸ਼ਕੇਨਾਸ਼ਿਤੇ ਸਿਂਹੇ ਹਤੇ ਭਵਤੁ ਕਲ੍ਪਨਮ੍ ।
  • ਅਣੁਕੋਟਰਵਿਸ੍ਤੀਰ੍ਣੇ ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੇ ਚੇਜ੍ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ॥ ੧੯॥
  • ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਤਿਸ਼੍ਠਤਿ ਯਦ੍ਵਸ੍ਤੁ ਜਾਗਰੇ ਚੇਜ੍ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ।
  • ਨਦੀਵੇਗੋ ਨਿਸ਼੍ਚਲਸ਼੍ਚੇਤ੍ ਜਗਦ੍ਭਵਤੁ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੨੦॥
  • ਜਾਤ੍ਯਨ੍ਧੈ ਰਤ੍ਨਵਿਸ਼ਯਃ ਸੁਜ੍ਞਾਤਸ਼੍ਚੇਜ੍ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ।
  • ਚਨ੍ਦ੍ਰਸੂਰ੍ਯਾਦਿਕਂ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਹੁਸ਼੍ਚੇਤ੍ ਦਸ਼੍ਯਤੇ ਜਗਤ੍ ॥ ੨੧॥
  • ਭ੍ਰਸ਼੍ਟਬੀਜੇਨ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚੇਚ੍ਚਿਤ੍ਤਸਂਭਵਃ ।
  • ਮਹਾਦਰਿਦ੍ਰੈਰਾਢ੍ਯਾਨਾਂ ਸੁਖੇ ਜ੍ਞਾਤੇ ਜਗਦ੍ਭਵੇਤ੍ ॥ ੨੨॥
  • ਦੁਗ੍ਧਂ ਦੁਗ੍ਧਗਤਕ੍ਸ਼ੀਰਂ ਪੁਨਰਾਰੋਹਣਂ ਪੁਨਃ ।
  • ਕੇਵਲਂ ਦਰ੍ਪਣੇ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪ੍ਰਤਿਬਿਮ੍ਬਂ ਤਦਾ ਜਗਤ੍ ॥ ੨੩॥
  • ਯਥਾ ਸ਼ੂਨ੍ਯਗਤਂ ਵ੍ਯੋਮ ਪ੍ਰਤਿਬਿਮ੍ਬੇਨ ਵੈ ਜਗਤ੍ ।
  • ਅਜਕੁਕ੍ਸ਼ੌ ਗਜੋ ਨਾਸ੍ਤਿ ਆਤ੍ਮਕੁਕ੍ਸ਼ੌ ਜਗਨ੍ਨ ਹਿ ॥ ੨੪॥
  • ਯਥਾ ਤਾਨ੍ਤ੍ਰੇ ਸਮੁਤ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਯਂ ਜਗਤ੍ ।
  • ਕਾਰ੍ਪਾਸਕੇऽਗ੍ਨਿਦਗ੍ਧੇਨ ਭਸ੍ਮ ਨਾਸ੍ਤਿ ਤਥਾ ਜਗਤ੍ ॥ ੨੫॥
  • ਪਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪਰਂ ਜ੍ਯੋਤਿਃ ਪਰਸ੍ਤਾਤ੍ ਪਰਤਃ ਪਰਃ ।
  • ਸਰ੍ਵਦਾ ਭੇਦਕਲਨਂ ਦ੍ਵੈਤਾਦ੍ਵੈਤਂ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ ੨੬॥
  • ਚਿਤ੍ਤਵਤ੍ਤਿਰ੍ਜਗਦ੍ਦੁਃਖਂ ਅਸ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ ਕਿਲ ਨਾਸ਼ਨਮ੍ ।
  • ਮਨਃਸਂਕਲ੍ਪਕਂ ਬਨ੍ਧ ਅਸ੍ਤਿ ਚੇਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਭਾਵਨਾ ॥ ੨੭॥
  • ਅਵਿਦ੍ਯਾ ਕਾਰ੍ਯਦੇਹਾਦਿ ਅਸ੍ਤਿ ਚੇਦ੍ਦ੍ਵੈਤਭਾਵਨਮ੍ ।
  • ਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਮਹਾਰੋਗੋ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਸ਼੍ਚੇਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੇਸ਼ਜਮ੍ ॥ ੨੮॥
  • ਅਹਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਰ੍ਯਦਿ ਭਵੇਦਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਭਾਵਨਮ੍ ।
  • ਦੇਹੋऽਹਮਿਤਿ ਦੁਖਂ ਚੇਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਹਮਿਤਿ ਨਿਸ਼੍ਚਿਨੁ ॥ ੨੯॥
  • ਸਂਸ਼ਯਸ਼੍ਚ ਪਿਸ਼ਾਚਸ਼੍ਚੇਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰੇਣ ਨਾਸ਼ਯ ।
  • ਦ੍ਵੈਤਭੂਤਾਵਿਸ਼੍ਟਰੇਣ ਅਦ੍ਵੈਤਂ ਭਸ੍ਮ ਆਸ਼੍ਰਯ ॥ ੩੦॥
  • ਅਨਾਤ੍ਮਤ੍ਵਪਿਸ਼ਾਚਸ਼੍ਚੇਦਾਤ੍ਮਮਨ੍ਤ੍ਰੇਣ ਬਨ੍ਧਯ ।
  • ਨਿਤ੍ਯਾਨਨ੍ਦਮਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਕੇਵਲਂ ਸਰ੍ਵਦਾ ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ ੩੧॥
  • ਚਤੁਃਸ਼ਸ਼੍ਟਿਕਦਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤੈਰੇਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਸਾਧਿਤਮ੍ ।
  • ਯਃ ਸ਼ਣੋਤਿ ਨਰੋ ਨਿਤ੍ਯਂ ਸ ਮੁਕ੍ਤੋ ਨਾਤ੍ਰ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੩੨॥
  • ਕਤਾਰ੍ਥ ਏਵ ਸਤਤਂ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ ॥ ੩੩॥
  • ਮਨੋਵਚੋਵਿਦੂਰਗਂ ਤ੍ਵਰੂਪਗਨ੍ਧਵਰ੍ਜਿਤਂ
  • ਹਦਰ੍ਭਕੋਕਸਨ੍ਤਤਂ ਵਿਜਾਨਤਾਂ ਮੁਦੇ ਸਦਾ ।
  • ਸਦਾਪ੍ਰਕਾਸ਼ਦੁਜ੍ਵਲਪ੍ਰਭਾਵਿਕਾਸਸਦ੍ਯੁਤਿ
  • ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਦਂ ਮਹੇਸ਼੍ਵਰ ਤ੍ਵਦੀਯਪਾਦਪਙ੍ਕਜਮ੍ ॥ ੩੪॥

  • ॥ ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਸ਼ਿਵਰਹਸ੍ਯੇ ਸ਼ਙ੍ਕਰਾਖ੍ਯੇ ਸ਼ਸ਼੍ਠਾਂਸ਼ੇ ਭੁਨਿਦਾਘਸਂਵਾਦੇ ਦਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤੈਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਾਧਨਪ੍ਰਕਰਣਂ ਨਾਮ ਚਤੁਸ੍ਤ੍ਰਿਂਸ਼ੋऽਧ੍ਯਾਯਃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com