ਭੁਗੀਤਾ ੩੫ ॥ ਬ੍ਰਹ੍ਮ-ਭਾਵਨੋਪਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਕਰਣਮ੍ ॥

ਭੁਃ -

  • ਨਿਦਾਘ ਸ਼ਣੁ ਗੁਹ੍ਯਂ ਮੇ ਸਦ੍ਯੋ ਮੁਕ੍ਤਿਪ੍ਰਦਂ ਨਣਾਮ੍ ।
  • ਆਤ੍ਮੈਵ ਨਾਨ੍ਯਦੇਵੇਦਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾਹਮਕ੍ਸ਼ਤਃ ॥ ੧॥
  • ਅਹਮੇਵ ਪਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਚ੍ਚਿਦਾਨਨ੍ਦਵਿਗ੍ਰਹਃ ।
  • ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਮਹਾਨਸ੍ਮਿ ਸ਼ਿਵੋऽਸ੍ਮਿ ਪਰਮੋऽਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍ ॥ ੨॥
  • ਅਦਸ਼੍ਯਂ ਪਰਮਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਨਾਨ੍ਯਦਸ੍ਤਿ ਸ੍ਵਭਾਵਤਃ ।
  • ਸਰ੍ਵਂ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਅਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਕੇਵਲਮ੍ ॥ ੩॥
  • ਸ਼ਾਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪਰਂ ਚਾਸ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵਦਾ ਨਿਤ੍ਯਨਿਰ੍ਮਲਃ ।
  • ਸਰ੍ਵਂ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਅਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਕੇਵਲਮ੍ ॥ ੪॥
  • ਸਰ੍ਵਸਙ੍ਕਲ੍ਪਮੁਕ੍ਤੋऽਸ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵਸਨ੍ਤੋਸ਼ਵਰ੍ਜਿਤਃ ।
  • ਕਾਲਕਰ੍ਮਜਗਦ੍ਦ੍ਵੈਤਦ੍ਰਸ਼੍ਟਦਰ੍ਸ਼ਨਵਿਗ੍ਰਹਃ ॥ ੫॥
  • ਆਨਨ੍ਦੋऽਸ੍ਮਿ ਸਦਾਨਨ੍ਦਕੇਵਲੋ ਜਗਤਾਂ ਪ੍ਰਿਯਮ੍ ।
  • ਸਮਰੂਪੋऽਸ੍ਮਿ ਨਿਤ੍ਯੋऽਸ੍ਮਿ ਭੂਤਭਵ੍ਯਮਜੋ ਜਯਃ ॥ ੬॥
  • ਚਿਨ੍ਮਾਤ੍ਰੋऽਸ੍ਮਿ ਸਦਾ ਭੁਕ੍ਤੋ ਜੀਵੋ ਬਨ੍ਧੋ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ।var was ਮੁਕ੍ਤਃ
  • ਸ਼੍ਰਵਣਂ ਸ਼ਡ੍ਵਿਧਂ ਲਿਙ੍ਗਂ ਨੈਵਾਸ੍ਤਿ ਜਗਦੀਦਸ਼ਮ੍ ॥ ੭॥
  • ਚਿਤ੍ਤਸਂਸਾਰਹੀਨੋऽਸ੍ਮਿ ਚਿਨ੍ਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਂ ਜਗਤ੍ ਸਦਾ ।
  • ਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿਤਂ ਦੇਹ ਅਵਿਚਾਰਃ ਪਰੋ ਰਿਪੁਃ ॥ ੮॥
  • ਅਵਿਚਾਰੋ ਜਗਦ੍ਦੁਃਖਮਵਿਚਾਰੋ ਮਹਦ੍ਭਯਮ੍ ।
  • ਸਦ੍ਯੋऽਸ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵਦਾ ਤਪ੍ਤਃ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣਃ ਪਰੋ ਮਹਾਨ੍ ॥ ੯॥
  • ਨਿਤ੍ਯਸ਼ੁਦ੍ਧੋऽਸ੍ਮਿ ਬੁਦ੍ਧੋऽਸ੍ਮਿ ਚਿਦਾਕਾਸ਼ੋऽਸ੍ਮਿ ਚੇਤਨਃ ।
  • ਆਤ੍ਮੈਵ ਨਾਨ੍ਯਦੇਵੇਦਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾऽਹਮਕ੍ਸ਼ਤਃ ॥ ੧੦॥
  • ਸਰ੍ਵਦੋਸ਼ਵਿਹੀਨੋऽਸ੍ਮਿ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਵਿਤਤੋऽਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍ ।
  • ਵਾਚਾਤੀਤਸ੍ਵਰੂਪੋऽਸ੍ਮਿ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾऽਹਮਕ੍ਸ਼ਤਃ ॥ ੧੧॥
  • ਚਿਤ੍ਰਾਤੀਤਂ ਪਰਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਂ ਸਨ੍ਤੋਸ਼ਃ ਸਮਭਾਵਨਮ੍ ।
  • ਅਨ੍ਤਰ੍ਬਹਿਰਨਾਦ੍ਯਨ੍ਤਂ ਸਰ੍ਵਭੇਦਵਿਨਿਰ੍ਣਯਮ੍ ॥ ੧੨॥
  • ਅਹਂਕਾਰਂ ਬਲਂ ਸਰ੍ਵਂ ਕਾਮਂ ਕ੍ਰੋਧਂ ਪਰਿਗ੍ਰਹਮ੍ ।
  • ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਨ੍ਦ੍ਰੋਵਿਸ਼੍ਣੁਰ੍ਵਰੁਣੋ ਭਾਵਾਭਾਵਵਿਨਿਸ਼੍ਚਯਃ ॥ ੧੩॥
  • ਜੀਵਸਤ੍ਤਾ ਜਗਤ੍ਸਤ੍ਤਾ ਮਾਯਾਸਤ੍ਤਾ ਨ ਕਿਞ੍ਚਨ ।
  • ਗੁਰੁਸ਼ਿਸ਼੍ਯਾਦਿਭੇਦਂ ਚ ਕਾਰ੍ਯਾਕਾਰ੍ਯਵਿਨਿਸ਼੍ਚਯਃ ॥ ੧੪॥
  • ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸੀਤਿ ਵਕ੍ਤਾ ਚ ਅਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਮਿ ਸਂਭਵਃ ।
  • ਸਰ੍ਵਵੇਦਾਨ੍ਤਵਿਜ੍ਞਾਨਂ ਸਰ੍ਵਾਮ੍ਨਾਯਵਿਚਾਰਣਮ੍ ॥ ੧੫॥
  • ਇਦਂ ਪਦਾਰ੍ਥਸਦ੍ਭਾਵਮਹਂ ਰੂਪੇਣ ਸਂਭਵਮ੍ ।
  • ਵੇਦਵੇਦਾਨ੍ਤਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤਜਗਦ੍ਭੇਦਂ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ ੧੬॥
  • ਸਰ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਨ ਸਨ੍ਦੇਹਃ ਸਰ੍ਵਮਿਤ੍ਯੇਵ ਨਾਸ੍ਤਿ ਹਿ ।
  • ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ਼ਾਨ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਅਹਮੇਵ ਨਿਰਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ ੧੭॥
  • ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਵਿਭੇਦਂ ਚ ਦੋਸ਼ਾਦੋਸ਼ਂ ਚ ਮੇ ਨ ਹਿ ।
  • ਚਿਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾ ਜਗਤ੍ਸਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਵਤ੍ਤਿਵਿਜਮ੍ਭਣਮ੍ ॥ ੧੮॥
  • ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ਨਾਨ੍ਯਤ੍ ਸਤ੍ਯਂ ਸਤ੍ਯਂ ਨਿਜਂ ਪਦਮ੍ ।
  • ਆਤ੍ਮਾਕਾਰਮਿਦਂ ਦ੍ਵੈਤਂ ਮਿਥ੍ਯੈਵ ਨ ਪਰਃ ਪੁਮਾਨ੍ ॥ ੧੯॥
  • ਸਚ੍ਚਿਦਾਨਨ੍ਦਮਾਤ੍ਰੋऽਹਂ ਸਰ੍ਵਂ ਕੇਵਲਮਵ੍ਯਯਮ੍ ।
  • ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵਿਸ਼੍ਣੁਸ਼੍ਚ ਰੁਦ੍ਰਸ਼੍ਚ ਈਸ਼੍ਵਰਸ਼੍ਚ ਸਦਾਸ਼ਿਵਃ ॥ ੨੦॥
  • ਮਨੋ ਜਗਦਹਂ ਭੇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਵਤ੍ਤਿਜਗਦ੍ਭਯਮ੍ ।
  • ਸਰ੍ਵਾਨਨ੍ਦਮਹਾਨਨ੍ਦਮਾਤ੍ਮਾਨਨ੍ਦਮਨਨ੍ਤਕਮ੍ ॥ ੨੧॥
  • ਅਤ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਵਲ੍ਪਮਲ੍ਪਂ ਵਾ ਪ੍ਰਪਞ੍ਚਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਨ ।
  • ਪ੍ਰਪਞ੍ਚਮਿਤਿ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਵਾ ਸ੍ਮਰਣਂ ਵਾ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ ੨੨॥
  • ਅਨ੍ਤਰਸ੍ਥਪ੍ਰਪਞ੍ਚਂ ਵਾ ਕ੍ਵਚਿਨ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਕ੍ਵਚਿਦ੍ਬਹਿਃ ।
  • ਯਤ੍ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵਂ ਤੂਸ਼੍ਣੀਂ ਵਾ ਯਚ੍ਚ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ ਸਦਾ ਕ੍ਵ ਵਾ ॥ ੨੩॥
  • ਯੇਨ ਕੇਨ ਯਦਾ ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ਯਸ੍ਯ ਕਸ੍ਯ ਨ ਕਿਞ੍ਚਨ ।
  • ਸ਼ੁਦ੍ਧਂ ਮਲਿਨਰੂਪਂ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਕ੍ਯਮਬੋਧਕਮ੍ ॥ ੨੪॥
  • ਈਦਸ਼ਂ ਤਾਦਸ਼ਂ ਵੇਤਿ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ ।
  • ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਸਰ੍ਵਂ ਸਤਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਸਕਲਂ ਮਨਃ ॥ ੨੫॥
  • ਆਨਨ੍ਦਂ ਪਰਮਾਨਦਂ ਨਿਤ੍ਯਾਨਨ੍ਦਂ ਸਦਾऽਦ੍ਵਯਮ੍ ।
  • ਚਿਨ੍ਮਾਤ੍ਰਮੇਵ ਸਤਤਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪਰੋऽਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍ ॥ ੨੬॥
  • ਪ੍ਰਪਞ੍ਚਂ ਸਰ੍ਵਦਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪ੍ਰਪਞ੍ਚਂ ਚਿਤ੍ਰਮੇਵ ਚ ।
  • ਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਸਂਸਾਰਂ ਨਾਨ੍ਯਤ੍ ਸਂਸਾਰਮੇਵ ਹਿ ॥ ੨੭॥
  • ਮਨ ਏਵ ਹਿ ਸਂਸਾਰੋ ਦੇਹੋऽਹਮਿਤਿ ਰੂਪਕਮ੍ ।
  • ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਮੇਵ ਸਂਸਾਰਂ ਤਨ੍ਨਾਸ਼ੇऽਸੌ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ॥ ੨੮॥
  • ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਮੇਵ ਜਨਨਂ ਤਨ੍ਨਾਸ਼ੇऽਸੌ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ।
  • ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਮੇਵ ਦਾਰਿਦ੍ਰ੍ਯਂ ਤਨ੍ਨਾਸ਼ੇऽਸੌ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ॥ ੨੯॥
  • ਸਙ੍ਕਲ੍ਪਮੇਵ ਮਨਨਂ ਤਨ੍ਨਾਸ਼ੇऽਸੌ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ।
  • ਆਤ੍ਮੈਵ ਨਾਨ੍ਯਦੇਵੇਦਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾऽਹਮਕ੍ਸ਼ਤਃ ॥ ੩੦॥
  • ਨਿਤ੍ਯਮਾਤ੍ਮਮਯਂ ਬੋਧਮਹਮੇਵ ਸਦਾ ਮਹਾਨ੍ ।
  • ਆਤ੍ਮੈਵ ਨਾਨ੍ਯਦੇਵੇਦਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾऽਹਮਕ੍ਸ਼ਤਃ ॥ ੩੧॥
  • ਇਤ੍ਯੇਵਂ ਭਾਵਯੇਨ੍ਨਿਤ੍ਯਂ ਕ੍ਸ਼ਿਪ੍ਰਂ ਮੁਕ੍ਤੋ ਭਵਿਸ਼੍ਯਤਿ ।
  • ਤ੍ਵਮੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰੂਪੋऽਸਿ ਤ੍ਵਮੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਗ੍ਰਹਃ ॥ ੩੨॥
  • ਏਵਂ ਚ ਪਰਮਾਨਨ੍ਦਂ ਧ੍ਯਾਤ੍ਵਾ ਧ੍ਯਾਤ੍ਵਾ ਸੁਖੀਭਵ ।
  • ਸੁਖਮਾਤ੍ਰਂ ਜਗਤ੍ ਸਰ੍ਵਂ ਪ੍ਰਿਯਮਾਤ੍ਰਂ ਪ੍ਰਪਞ੍ਚਕਮ੍ ॥ ੩੩॥
  • ਜਡਮਾਤ੍ਰਮਯਂ ਲੋਕਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਮਯਂ ਸਦਾ ।
  • ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਨਾਨ੍ਯਦੇਵੇਦਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾऽਹਮਵ੍ਯਯਃ ॥ ੩੪॥
  • ਏਕ ਏਵ ਸਦਾ ਏਸ਼ ਏਕ ਏਵ ਨਿਰਨ੍ਤਰਮ੍ ।
  • ਏਕ ਏਵ ਪਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਏਕ ਏਵ ਚਿਦਵ੍ਯਯਃ ॥ ੩੫॥
  • ਏਕ ਏਵ ਗੁਣਾਤੀਤ ਏਕ ਏਵ ਸੁਖਾਵਹਃ ।
  • ਏਕ ਏਵ ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਏਕ ਏਵ ਨਿਰਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ ੩੬॥
  • ਏਕ ਏਵ ਚਿਦਾਕਾਰ ਏਕ ਏਵਾਤ੍ਮਨਿਰ੍ਣਯਃ ।
  • ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਨਾਨ੍ਯਦੇਵੇਦਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾऽਹਮਕ੍ਸ਼ਤਃ ॥ ੩੭॥
  • ਪਰਮਾਤ੍ਮਾਹਮਨ੍ਯਨ੍ਨ ਪਰਮਾਨਨ੍ਦਮਨ੍ਦਿਰਮ੍ ।
  • ਇਤ੍ਯੇਵਂ ਭਾਵਯਨ੍ਨਿਤ੍ਯਂ ਸਦਾ ਚਿਨ੍ਮਯ ਏਵ ਹਿ ॥ ੩੮॥

ਸੂਤਃ -

  • ਵਿਰਿਞ੍ਚਿਵਞ੍ਚਨਾਤਤਪ੍ਰਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਬਾਣਭਿਤ੍
  • ਸੁਕਾਞ੍ਚਨਾਦ੍ਰਿਧਾਰਿਣਂ ਕੁਲੁਞ੍ਚਨਾਂ ਪਤਿਂ ਭਜੇ ।
  • ਅਕਿਞ੍ਚਨੇऽਪਿ ਸਿਞ੍ਚਕੇ ਜਲੇਨ ਲਿਙ੍ਗਮਸ੍ਤਕੇ
  • ਵਿਮੁਞ੍ਚਤਿ ਕ੍ਸ਼ਣਾਦਘਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿਦਤ੍ਰ ਸ਼ਿਸ਼੍ਯਤੇ ॥ ੩੯॥

  • ॥ ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਸ਼ਿਵਰਹਸ੍ਯੇ ਸ਼ਙ੍ਕਰਾਖ੍ਯੇ ਸ਼ਸ਼੍ਠਾਂਸ਼ੇ ਭੁਨਿਦਾਘਸਂਵਾਦੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭਾਵਨੋਪਦੇਸ਼ਪ੍ਰਕਰਣਂ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚਤ੍ਰਿਂਸ਼ੋऽਧ੍ਯਾਯਃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com