ਭੁਗੀਤਾ ੫ ॥ ਸ਼ਿਵੇਨ ਕੁਮਾਰੋਪਦੇਸ਼ ਵਰ੍ਣਨਮ੍ ॥

ਨਿਦਾਘਃ -

• ਏਵਂ ਸ੍ਥਿਤੇ ਭੋ ਕੋ ਵੈ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭਾਵਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ ।
• ਤਨ੍ਮੇ ਵਦ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੇਣ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸ਼ਙ੍ਕਰਵਾਕ੍ਯਜਮ੍ ॥ ੧॥

ਭੁਃ -

• ਤ੍ਵਮੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਏਵਾਸਿ ਤ੍ਵਮੇਵ ਪਰਮੋ ਗੁਰੁਃ ।
• ਤ੍ਵਮੇਵਾਕਾਸ਼ਰੂਪੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨॥
• ਤ੍ਵਮੇਵ ਸਰ੍ਵਭਾਵੋऽਸਿ ਤ੍ਵਮੇਵਾਰ੍ਥਸ੍ਤ੍ਵਮਵ੍ਯਯਃ ।
• ਤ੍ਵਂ ਸਰ੍ਵਹੀਨਸ੍ਤ੍ਵਂ ਸਾਕ੍ਸ਼ੀ ਸਾਕ੍ਸ਼ਿਹੀਨੋऽਸਿ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩॥
• ਕਾਲਸ੍ਤ੍ਵਂ ਸਰ੍ਵਹੀਨਸ੍ਤ੍ਵਂ ਸਾਕ੍ਸ਼ਿਹੀਨੋऽਸਿ ਸਰ੍ਵਦਾ ।
• ਕਾਲਹੀਨੋऽਸਿ ਕਾਲੋऽਸਿ ਸਦਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਚਿਦ੍ਘਨਃ ।
• ਸਰ੍ਵਤਤ੍ਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੪॥
• ਸਤ੍ਯੋऽਸਿ ਸਿਦ੍ਧੋऽਸਿ ਸਨਾਤਨੋऽਸਿ
• ਮੁਕ੍ਤੋऽਸਿ ਮੋਕ੍ਸ਼ੋऽਸਿ ਸਦਾऽਮਤੋऽਸਿ ।
• ਦੇਵੋऽਸਿ ਸ਼ਾਨ੍ਤੋऽਸਿ ਨਿਰਾਮਯੋऽਸਿ
• ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਪੂਰ੍ਣੋऽਸਿ ਪਰਾਵਰੋऽਸਿ ॥ ੫॥
• ਸਮੋऽਸਿ ਸਚ੍ਚਾਸਿ ਸਨਾਤਨੋऽਸਿ
• ਸਤ੍ਯਾਦਿਵਾਕ੍ਯੈਃ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਿਤੋऽਸਿ ।
• ਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗਹੀਨੋऽਸਿ ਸਦਾਸ੍ਥਿਤੋऽਸਿ
• ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਪੂਰ੍ਣੋऽਸਿ ਪਰਾਵਰੋऽਸਿ ॥ ੬॥var was ਪਰਾਪਰੋऽਸਿ
• ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਪਞ੍ਚਭ੍ਰਮਵਰ੍ਜਿਤੋऽਸਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ੁ ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਸਦੋਦਿਤੋऽਸਿ ।
• ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਸਂਕਲ੍ਪਵਿਵਰ੍ਜਿਤੋऽਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਪੂਰ੍ਣੋऽਸਿ ਪਰਾਵਰੋऽਸਿ ॥ ੭॥
• ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਸਨ੍ਤੋਸ਼ਸੁਖਾਸਨੋऽਸਿ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਵਿਦ੍ਵੇਸ਼ਵਿਵਰ੍ਜਿਤੋऽਸਿ ।
• ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾਦਿਵਿਵਰ੍ਜਿਤੋऽਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਪੂਰ੍ਣੋऽਸਿ ਪਰਾਵਰੋऽਸਿ ॥ ੮॥
• ਚਿਦਾਕਾਰਸ੍ਵਰੂਪੋऽਸਿ ਚਿਨ੍ਮਾਤ੍ਰੋऽਸਿ ਨਿਰਙ੍ਕੁਸ਼ਃ ।
• ਆਤ੍ਮਨ੍ਯੇਵਾਵਸ੍ਥਿਤੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੯॥
• ਆਨਨ੍ਦੋऽਸਿ ਪਰੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਸਰ੍ਵਸ਼ੂਨ੍ਯੋऽਸਿ ਨਿਰ੍ਗੁਣਃ ।
• ਏਕ ਏਵਾਦ੍ਵਿਤੀਯੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੦॥
• ਚਿਦ੍ਘਨਾਨਨ੍ਦਰੂਪੋऽਸਿ ਚਿਦਾਨਨ੍ਦੋऽਸਿ ਸਰ੍ਵਦਾ ।
• ਪਰਿਪੂਰ੍ਣਸ੍ਵਰੂਪੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੧॥
• ਤਦਸਿ ਤ੍ਵਮਸਿ ਜ੍ਞੋऽਸਿ ਸੋऽਸਿ ਜਾਨਾਸਿ ਵੀਕ੍ਸ਼੍ਯਸਿ ।
• ਚਿਦਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੨॥
• ਅਮਤੋऽਸਿ ਵਿਭੁਸ਼੍ਚਾਸਿ ਦੇਵੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਮਹਾਨਸਿ ।
• ਚਞ੍ਚਲੋਸ਼੍ਠਕਲਙ੍ਕੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੩॥
• ਸਰ੍ਵੋऽਸਿ ਸਰ੍ਵਹੀਨੋऽਸਿ ਸ਼ਾਨ੍ਤੋऽਸਿ ਪਰਮੋ ਹ੍ਯਸਿ ।
• ਕਾਰਣਂ ਤ੍ਵਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੪॥
• ਸਤ੍ਤਾਮਾਤ੍ਰਸ੍ਵਰੂਪੋऽਸਿ ਸਤ੍ਤਾਸਾਮਾਨ੍ਯਕੋ ਹ੍ਯਸਿ ।
• ਨਿਤ੍ਯਸ਼ੁਦ੍ਧਸ੍ਵਰੂਪੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੫॥
• ਈਸ਼ਣ੍ਮਾਤ੍ਰਵਿਹੀਨੋऽਸਿ ਅਣੁਮਾਤ੍ਰਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ ।
• ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਵਰ੍ਜਿਤੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਨਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਾਦਿਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ ॥ ੧੬॥
• ਯੋऽਸਿ ਸੋऽਸਿ ਮਹਾਨ੍ਤੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੭॥
• ਲਕ੍ਸ਼੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣਹੀਨੋऽਸਿ ਚਿਨ੍ਮਾਤ੍ਰੋऽਸਿ ਨਿਰਾਮਯਃ ।
• ਅਖਣ੍ਡੈਕਰਸੋ ਨਿਤ੍ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੮॥
• ਸਰ੍ਵਾਧਾਰਸ੍ਵਰੂਪੋऽਸਿ ਸਰ੍ਵਤੇਜਃ ਸ੍ਵਰੂਪਕਃ ।
• ਸਰ੍ਵਾਰ੍ਥਭੇਦਹੀਨੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੧੯॥
• ਬ੍ਰਹ੍ਮੈਵ ਭੇਦਸ਼ੂਨ੍ਯੋऽਸਿ ਵਿਪ੍ਲੁਤ੍ਯਾਦਿਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ ।
• ਸ਼ਿਵੋऽਸਿ ਭੇਦਹੀਨੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨੦॥
• ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਨਵਾਕ੍ਯਹੀਨੋऽਸਿ ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਂ ਪ੍ਰਪਸ਼੍ਯਸਿ ।
• ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਸ੍ਥਿਤੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨੧॥
• ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਾਵਸ਼ੇਸ਼ੋऽਸਿ ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪੋ ਮਤੋ ਹ੍ਯਸਿ ।
• ਸ੍ਵਾਨਨ੍ਦਸਿਨ੍ਧੁਮਗ੍ਨੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨੨॥
• ਸ੍ਵਾਤ੍ਮਰਾਜ੍ਯੇ ਤ੍ਵਮੇਵਾਸਿ ਸ੍ਵਯਮਾਤ੍ਮਾਨਮੋ ਹ੍ਯਸਿ ।
• ਸ੍ਵਯਂ ਪੂਰ੍ਣਸ੍ਵਰੂਪੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨੩॥
• ਸ੍ਵਸ੍ਮਿਨ੍ ਸੁਖੇ ਸ੍ਵਯਂ ਚਾਸਿ ਸ੍ਵਸ੍ਮਾਤ੍ ਕਿਞ੍ਚਿਨ੍ਨ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ।
• ਸ੍ਵਾਤ੍ਮਨ੍ਯਾਕਾਸ਼ਵਦ੍ਭਾਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨੪॥
• ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਾਨ੍ਨ ਚਲਸਿ ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਾਨ੍ਨ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ।
• ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਾਮਤੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨੫॥
• ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪੇਣ ਭਾਸਿ ਤ੍ਵਂ ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪੇਣ ਜਂਭਸਿ ।
• ਸ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਾਦਨਨ੍ਯੋऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨੬॥
• ਸ੍ਵਯਂ ਸ੍ਵਯਂ ਸਦਾऽਸਿ ਤ੍ਵਂ ਸ੍ਵਯਂ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ।
• ਸ੍ਵਸ੍ਮਿਨ੍ ਸ੍ਵਯਂ ਸ੍ਵਯਂ ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼ੇ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਿ ਨ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ ੨੭॥

ਸੂਤਃ -

• ਤਦਾ ਨਿਧਾਘਵਚਸਾ ਤੁਸ਼੍ਟੋ ਭੁਰੁਵਾਚ ਤਮ੍ ।
• ਸ਼ਿਵਪ੍ਰੇਮਰਸੇ ਪਾਤ੍ਰਂ ਤਂ ਵੀਕ੍ਸ਼੍ਯਾਬ੍ਜਜਨਨ੍ਦਨਃ ॥ ੨੮॥

ਭੁਃ -

• ਕੈਲਾਸੇ ਸ਼ਙ੍ਕਰਃ ਪੁਤ੍ਰਂ ਕਦਾਚਿਦੁਪਦਿਸ਼੍ਟਵਾਨ੍ ।
• ਤਦੇਵ ਤੇ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼੍ਯਾਮਿ ਸਾਵਧਾਨਮਨਾਃ ਸ਼ਣੁ ॥ ੨੯॥
• ਅਯਂ ਪ੍ਰਪਞ੍ਚੋ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਨੋਤ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਸ੍ਵਤਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
• ਚਿਤ੍ਰਪ੍ਰਪਞ੍ਚ ਇਤ੍ਯਾਹੁਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੦॥
• ਨ ਪ੍ਰਪਞ੍ਚੋ ਨ ਚਿਤ੍ਤਾਦਿ ਨਾਹਂਕਾਰੋ ਨ ਜੀਵਕਃ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੧॥
• ਮਾਯਕਾਰ੍ਯਾਦਿਕਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮਾਯਾਕਾਰ੍ਯਭਯਂ ਨਹਿ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੨॥
• ਕਰ੍ਤਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਰਣਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਰਕ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੩॥
• ਏਕਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਦ੍ਵਯਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਰਤਨ੍ਤ੍ਰਾਦਿਕਂ ਚ ਨ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੪॥
• ਸ਼੍ਰਵਣਂ ਮਨਨਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਿਦਿਧ੍ਯਾਸਨਵਿਭ੍ਰਮਃ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੫॥
• ਸਮਾਧਿਦ੍ਵਿਵਿਧਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮਾਤਮਾਨਾਦਿ ਨਾਸ੍ਤਿ ਹਿ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੬॥
• ਅਜ੍ਞਾਨਂ ਚਾਪਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਅਵਿਵੇਕਕਥਾ ਨ ਚ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੭॥
• ਅਨੁਬਨ੍ਧਚਤੁਸ਼੍ਕਂ ਚ ਸਂਬਨ੍ਧਤ੍ਰਯਮੇਵ ਨ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੮॥
• ਭੂਤਂ ਭਵਿਸ਼੍ਯਨ੍ਨ ਕ੍ਵਾਪਿ ਵਰ੍ਤਮਾਨਂ ਨ ਵੈ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੩੯॥
• ਗਙ੍ਗਾ ਗਯਾ ਤਥਾ ਸੇਤੁਵ੍ਰਤਂ ਵਾ ਨਾਨ੍ਯਦਸ੍ਤਿ ਹਿ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੪੦॥
• ਨ ਭੂਮਿਰ੍ਨ ਜਲਂ ਵਹ੍ਨਿਰ੍ਨ ਵਾਯੁਰ੍ਨ ਚ ਖਂ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੪੧॥
• ਨੈਵ ਦੇਵਾ ਨ ਦਿਕ੍ਪਾਲਾ ਨ ਪਿਤਾ ਨ ਗੁਰੁਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਦਾ ॥ ੪੨॥
• ਨ ਦੂਰਂ ਨਾਨ੍ਤਿਕਂ ਨਾਨ੍ਤਂ ਨ ਮਧ੍ਯਂ ਨ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ਸ੍ਥਿਤਿਃ ।
• ਨਾਦ੍ਵੈਤਦ੍ਵੈਤਸਤ੍ਯਤ੍ਵਮਸਤ੍ਯਂ ਵਾ ਇਦਂ ਨ ਚ ॥ ੪੩॥
• ਨ ਮੋਕ੍ਸ਼ੋऽਸ੍ਤਿ ਨ ਬਨ੍ਧੋऽਸ੍ਤਿ ਨ ਵਾਰ੍ਤਾਵਸਰੋऽਸ੍ਤਿ ਹਿ ।
• ਕ੍ਵਚਿਦ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵਂ ਵਾ ਸਦਸਦ੍ਵਾ ਸੁਖਾਨਿ ਚ ॥ ੪੪॥
• ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਂ ਵਾ ਤੀਰ੍ਥਧਰ੍ਮਾਦਿ ਆਤ੍ਮਾਨਾਤ੍ਮੇਤਿ ਨ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
• ਨ ਵਦ੍ਧਿਰ੍ਨੋਦਯੋ ਮਨ੍ਯੁਰ੍ਨ ਗਮਾਗਮਵਿਭ੍ਰਮਃ ॥ ੪੫॥
• ਇਹ ਨਾਸ੍ਤਿ ਪਰਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨ ਗੁਰੁਰ੍ਨ ਚ ਸ਼ਿਸ਼੍ਯਕਃ ।
• ਸਦਸਨ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਭੂਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਾਰ੍ਯਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਤਂ ਚ ਨ ॥ ੪੬॥
• ਜਾਤਿਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਗਤਿਰ੍ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਰ੍ਣੋ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨ ਲੌਕਿਕਮ੍ ।
• ਸ਼ਮਾਦਿਸ਼ਟ੍ਕਂ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਨਿਯਮੋ ਵਾ ਯਮੋऽਪਿ ਵਾ ॥ ੪੭॥
• ਸਰ੍ਵਂ ਮਿਥ੍ਯੇਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਇਤ੍ਯੇਵ ਨਾਸ੍ਤਿ ਹਿ ।
• ਚਿਦਿਤ੍ਯੇਵ ਹਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਚਿਦਹਂ ਭਾਸ਼ਣਂ ਨ ਹਿ ॥ ੪੮॥
• ਅਹਮਿਤ੍ਯੇਵ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਨਿਤ੍ਯੋऽਸ੍ਮੀਤਿ ਚ ਨ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਥਾ ॥ ੪੯॥
• ਵਾਚਾ ਯਦੁਚ੍ਯਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿਨ੍ਮਨਸਾ ਮਨੁਤੇ ਚ ਯਤ੍ ।
• ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਨਿਸ਼੍ਚੀਯਤੇ ਯਚ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਜ੍ਞਾਯਤੇ ਹਿ ਯਤ੍ ॥ ੫੦॥
• ਯੋਗੇਨ ਯੁਜ੍ਯਤੇ ਯਚ੍ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਯਤ੍ ਕਤਮ੍ ।
• ਜਾਗ੍ਰਤ੍ਸ੍ਵਪ੍ਨਸੁਸ਼ੁਪ੍ਤਿਂ ਚ ਸ੍ਵਪ੍ਨਂ ਵਾ ਨ ਤੁਰੀਯਕਮ੍ ॥ ੫੧॥
• ਸਰ੍ਵਂ ਨਾਸ੍ਤੀਤਿ ਵਿਜ੍ਞੇਯਂ ਯਦੁਪਾਧਿਵਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤਮ੍ ।
• ਸ੍ਨਾਨਾਚ੍ਛੁਦ੍ਧਿਰ੍ਨ ਹਿ ਕ੍ਵਾਪਿ ਧ੍ਯਾਨਾਤ੍ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਰ੍ਨ ਹਿ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ॥ ੫੨॥
• ਗੁਣਤ੍ਰਯਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿਦ੍ਗੁਣਤ੍ਰਯਮਥਾਪਿ ਵਾ ।
• ਏਕਦ੍ਵਿਤ੍ਵਪਦਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨ ਬਹੁਭ੍ਰਮਵਿਭ੍ਰਮਃ ॥ ੫੩॥
• ਭ੍ਰਾਨ੍ਤ੍ਯਭ੍ਰਾਨ੍ਤਿ ਚ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਕਿਞ੍ਚਿਨ੍ਨਾਸ੍ਤੀਤਿ ਨਿਸ਼੍ਚਿਨੁ ।
• ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਾਤ੍ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿਦਵਸ਼ਿਸ਼੍ਯਤੇ ॥ ੫੪॥
• ਇਦਂ ਸ਼ਣੋਤਿ ਯਃ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਭਵਤਿ ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ ੫੫॥

ਈਸ਼੍ਵਰਃ -

• ਵਾਰਾਸ਼੍ਯਮ੍ਬੁਨਿ ਬੁਦ੍ਬੁਦਾ ਇਵ ਘਨਾਨਨ੍ਦਾਮ੍ਬੁਧਾਵਪ੍ਯੁਮਾ-
• ਕਾਨ੍ਤੇऽਨਨ੍ਤਜਗਦ੍ਗਤਂ ਸੁਰਨਰਂ ਜਾਤਂ ਚ ਤਿਰ੍ਯਙ੍ ਮੁਹੁਃ ।
• ਭੂਤਂ ਚਾਪਿ ਭਵਿਸ਼੍ਯਤਿ ਪ੍ਰਤਿਭਵਂ ਮਾਯਾਮਯਂ ਚੋਰ੍ਮਿਜਂ
• ਸਮ੍ਯਙ੍ ਮਾਮਨੁਪਸ਼੍ਯਤਾਮਨੁਭਵੈਰ੍ਨਾਸ੍ਤ੍ਯੇਵ ਤੇਸ਼ਾਂ ਭਵਃ ॥ ੫੬॥
• ਹਰਂ ਵਿਜ੍ਞਾਤਾਰਂ ਨਿਖਿਲਤਨੁਕਾਰ੍ਯੇਸ਼ੁ ਕਰਣਂ
• ਨ ਜਾਨਨ੍ਤੇ ਮੋਹਾਦ੍ਯਮਿਤਕਰਣਾ ਅਪ੍ਯਤਿਤਰਾਮ੍ ।
• ਉਮਾਨਾਥਾਕਾਰਂ ਹਦਯਦਹਰਾਨ੍ਤਰ੍ਗਤਸਰਾ
• ਪਯੋਜਾਤੇ ਭਾਸ੍ਵਦ੍ਭਵਭੁਜਗਨਾਸ਼ਾਣ੍ਡਜਵਰਮ੍ ॥ ੫੭॥

• ॥ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਸ਼ਿਵਰਹਸ੍ਯੇ ਸ਼ਙ੍ਕਰਾਖ੍ਯੇ ਸ਼ਸ਼੍ਠਾਂਸ਼ੇ ਭੁਨਿਦਾਘਸਂਵਾਦੇ ਸ਼ਿਵੇਨ ਕੁਮਾਰੋਪਦੇਸ਼ਵਰ੍ਣਨਂ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚਮੋऽਧ੍ਯਾਯਃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com