ઋભુગીતા ૧૮ . ઋભિ-નિદાધ સંવાદઃ .

ઋભુઃ -

  • શૃણુ ભૂયઃ પરં તત્ત્વં સદ્યો મોક્ષપ્રદાયકમ્ .
  • સર્વં બ્રહ્મૈવ સતતં સર્વં શાન્તં ન સંશયઃ . ૧.
  • બ્રહ્માક્ષરમિદં સર્વં પરાકારમિદં નહિ .
  • ઇદમિત્યપિ યદ્દોષં વયમિત્યપિ ભાષણમ્ . ૨.
  • યત્કિઞ્ચિત્સ્મરણં નાસ્તિ યત્કિઞ્ચિદ્ ધ્યાનમેવ હિ .
  • યત્કિઞ્ચિદ્ જ્ઞાનરૂપં વા તત્સર્વં બ્રહ્મ એવ હિ . ૩.
  • યત્કિઞ્ચિદ્ બ્રહ્મવાક્યં વા યત્કિઞ્ચિદ્વેદવાક્યકમ્ .
  • યત્કિઞ્ચિદ્ગુરુવાક્યં વા તત્સર્વં બ્રહ્મ એવ હિ . ૪.
  • યત્કિઞ્ચિત્કલ્મષં સત્યં યત્કિઞ્ચિત્ પ્રિયભાષણમ્ .
  • યત્કિઞ્ચિન્મનનં સત્તા તત્સર્વં બ્રહ્મ એવ હિ . ૫.
  • યત્કિઞ્ચિત્ શ્રવણં નિત્યં યત્ કિઞ્ચિદ્ધ્યાનમશ્નુતે .
  • યત્કિઞ્ચિન્નિશ્ચયં શ્રદ્ધા તત્સર્વં બ્રહ્મ એવ હિ . ૬.
  • યત્કિઞ્ચિદ્ ગુરૂપદેશં યત્કિઞ્ચિદ્ગુરુચિન્તનમ્ .
  • યત્કિઞ્ચિદ્યોગભેદં વા તત્સર્વં બ્રહ્મ એવ હિ . ૭.
  • સર્વં ત્યજ્ય ગુરું ત્યજ્ય સર્વં સન્ત્યજ્ય નિત્યશઃ .
  • તૂષ્ણીમેવાસનં બ્રહ્મ સુખમેવ હિ કેવલમ્ . ૮.
  • સર્વં ત્યક્ત્વા સુખં નિત્યં સર્વત્યાગં સુખં મહત્ .
  • સર્વત્યાગં પરાનન્દં સર્વત્યાગં પરં સુખમ્ . ૯.
  • સર્વત્યાગં મનસ્ત્યાગઃ સર્વત્યાગમહંકૃતેઃ .
  • સર્વત્યાગં મહાયાગઃ સર્વત્યાગં સુખં પરમ્ . ૧૦.
  • સર્વત્યાગં મહામોક્ષં ચિત્તત્યાગં તદેવ હિ .
  • ચિત્તમેવ જગન્નિત્યં ચિત્તમેવ હિ સંસૃતિઃ . ૧૧.
  • ચિત્તમેવ મહામાયા ચિત્તમેવ શરીરકમ્ .
  • ચિત્તમેવ ભયં દેહઃ ચિત્તમેવ મનોમયમ્ . ૧૨.
  • ચિત્તમેવ પ્રપઞ્ચાખ્યં ચિત્તમેવ હિ કલ્મષમ્ .
  • ચિત્તમેવ જડં સર્વં ચિત્તમેવેન્દ્રિયાદિકમ્ . ૧૩.
  • ચિત્તમેવ સદા સત્યં ચિત્તમેવ નહિ ક્વચિત્ .
  • ચિત્તમેવ મહાશાસ્ત્રં ચિત્તમેવ મનઃપ્રદમ્ . ૧૪.
  • ચિત્તમેવ સદા પાપં ચિત્તમેવ સદા મતમ્ .
  • ચિત્તમેવ હિ સર્વાખ્યં ચિત્તમેવ સદા જહિ . ૧૫.
  • ચિત્તં નાસ્તીતિ ચિન્તા સ્યાત્ આત્મમાત્રં પ્રકાશતે .
  • ચિત્તમસ્તીતિ ચિન્તા ચેત્ ચિત્તત્વં સ્વયમેવ હિ . ૧૬.
  • સ્વયમેવ હિ ચિત્તાખ્યં સ્વયં બ્રહ્મ ન સંશયઃ .
  • ચિત્તમેવ હિ સર્વાખ્યં ચિત્તં સર્વમિતિ સ્મૃતમ્ . ૧૭.
  • બ્રહ્મૈવાહં સ્વયંજ્યોતિર્બ્રહ્મૈવાહં ન સંશયઃ .
  • સર્વં બ્રહ્મ ન સન્દેહઃ સર્વં ચિજ્જ્યોતિરેવ હિ . ૧૮.
  • અહં બ્રહ્મૈવ નિત્યાત્મા પૂર્ણાત્ પૂર્ણતરં સદા .
  • અહં પૃથ્વ્યાદિસહિતં અહમેવ વિલક્ષણમ્ . ૧૯.
  • અહં સૂક્ષ્મશરીરાન્તમહમેવ પુરાતનમ્ .
  • અહમેવ હિ માનાત્મા સર્વં બ્રહ્મૈવ કેવલમ્ . ૨૦.
  • ચિદાકારો હ્યહં પૂર્ણશ્ચિદાકારમિદં જગત્ .
  • ચિદાકારં ચિદાકાશં ચિદાકાશમહં સદા . ૨૧.
  • ચિદાકાશં ત્વમેવાસિ ચિદાકાશમહં સદા .
  • ચિદાકાશં ચિદેવેદં ચિદાકાશાન્ન કિઞ્ચન . ૨૨.
  • ચિદાકાશતતં સર્વં ચિદાકાશં પ્રકાશકમ્ .
  • ચિદાકારં મનો રૂપં ચિદાકાશં હિ ચિદ્ઘનમ્ . ૨૩.
  • ચિદાકાશં પરં બ્રહ્મ ચિદાકાશં ચ ચિન્મયઃ .
  • ચિદાકાશં શિવં સાક્ષાચ્ચિદાકાશમહં સદા . ૨૪.
  • સચ્ચિદાનન્દરૂપોઽહં સચ્ચિદાનન્દશાશ્વતઃ .
  • સચ્ચિદાનન્દ સન્માત્રં સચ્ચિદાનન્દભાવનઃ . ૨૫.
  • સચ્ચિદાનન્દપૂર્ણોઽહં સચ્ચિદાનન્દકારણમ્ .
  • સચ્ચિદાનન્દસન્દોહઃ સચ્ચિદાનન્દ ઈશ્વરઃ . ૨૬.var was હીનકઃ
  • સચ્ચિદાનન્દનિત્યોઽહં સચ્ચિદાનન્દલક્ષણમ્ .
  • સચ્ચિદાનન્દમાત્રોઽહં સચ્ચિદાનન્દરૂપકઃ . ૨૭.
  • આત્મૈવેદમિદં સર્વમાત્મૈવાહં ન સંશયઃ .
  • આત્મૈવાસ્મિ પરં સત્યમાત્મૈવ પરમં પદમ્ . ૨૮.
  • આત્મૈવ જગદાકારં આત્મૈવ ભુવનત્રયમ્ .
  • આત્મૈવ જગતાં શ્રેષ્ઠઃ આત્મૈવ હિ મનોમયઃ . ૨૯.
  • આત્મૈવ જગતાં ત્રાતા આત્મૈવ ગુરુરાત્મનઃ .
  • આત્મૈવ બહુધા ભાતિ આત્મૈવૈકં પરાત્મનઃ . ૩૦.
  • આત્મૈવ પરમં બ્રહ્મ આત્મૈવાહં ન સંશયઃ .
  • આત્મૈવ પરમં લોકં આત્મૈવ પરમાત્મનઃ . ૩૧.
  • આત્મૈવ જીવરૂપાત્મા આત્મૈવેશ્વરવિગ્રહઃ .
  • આત્મૈવ હરિરાનન્દઃ આત્મૈવ સ્વયમાત્મનઃ . ૩૨.
  • આત્મૈવાનન્દસન્દોહ આત્મૈવેદં સદા સુખમ્ .
  • આત્મૈવ નિત્યશુદ્ધાત્મા આત્મૈવ જગતઃ પરઃ . ૩૩.
  • આત્મૈવ પઞ્ચભૂતાત્મા આત્મૈવ જ્યોતિરાત્મનઃ .
  • આત્મૈવ સર્વદા નાન્યદાત્મૈવ પરમોઽવ્યયઃ . ૩૪.
  • આત્મૈવ હ્યાત્મભાસાત્મા આત્મૈવ વિભુરવ્યયઃ .
  • આત્મૈવ બ્રહ્મવિજ્ઞાનં આત્મૈવાહં ત્વમેવ હિ . ૩૫.
  • આત્મૈવ પરમાનન્દ આત્મૈવાહં જગન્મયઃ .
  • આત્મૈવાહં જગદ્ભાનં આત્મૈવાહં ન કિઞ્ચન . ૩૬.
  • આત્મૈવ હ્યાત્મનઃ સ્નાનમાત્મૈવ હ્યાત્મનો જપઃ .
  • આત્મૈવ હ્યાત્મનો મોદમાત્મૈવાત્મપ્રિયઃ સદા . ૩૭.
  • આત્મૈવ હ્યાત્મનો નિત્યો હ્યાત્મૈવ ગુણભાસકઃ .
  • આત્મૈવ તુર્યરૂપાત્મા આત્માતીતસ્તતઃ પરઃ . ૩૮.
  • આત્મૈવ નિત્યપૂર્ણાત્મા આત્મૈવાહં ન સંશયઃ .
  • આત્મૈવ ત્વમહં ચાત્મા સર્વમાત્મૈવ કેવલમ્ . ૩૯.
  • નિત્યોઽહં નિત્યપૂર્ણોઽહં નિત્યોઽહં સર્વદા સદા .
  • આત્મૈવાહં જગન્નાન્યદ્ અમૃતાત્મા પુરાતનઃ . ૪૦.
  • પુરાતનોઽહં પુરુષોઽહમીશઃ પરાત્ પરોઽહં પરમેશ્વરોઽહમ્ .
  • ભવપ્રદોઽહં ભવનાશનોઽહં સુખપ્રદોઽહં સુખરૂપમદ્વયમ્ . ૪૧.
  • આનન્દોઽહમશેષોઽહમમૃતોહં ન સંશયઃ .
  • અજોઽહમાત્મરૂપોઽહમન્યન્નાસ્તિ સદા પ્રિયઃ . ૪૨.
  • બ્રહ્મૈવાહમિદં બ્રહ્મ સર્વં બ્રહ્મ સદાઽવ્યયઃ .
  • સદા સર્વપદં નાસ્તિ સર્વમેવ સદા ન હિ . ૪૩.
  • નિર્ગુણોઽહં નિરાધાર અહં નાસ્તીતિ સર્વદા .
  • અનર્થમૂલં નાસ્ત્યેવ માયાકાર્યં ન કિઞ્ચન . ૪૪.
  • અવિદ્યાવિભવો નાસ્તિ અહં બ્રહ્મ ન સંશયઃ .
  • સર્વં બ્રહ્મ ચિદાકાશં તદેવાહં ન સંશયઃ . ૪૫.
  • તદેવાહં સ્વયં ચાહં પરં ચાહં પરેશ્વરઃ .
  • વિદ્યાધરોઽહમેવાત્ર વિદ્યાવિદ્યે ન કિઞ્ચન . ૪૬.
  • ચિદહં ચિદહં નિત્યં તુર્યોઽહં તુર્યકઃ પરઃ .
  • બ્રહ્મૈવ સર્વં બ્રહ્મૈવ સર્વં બ્રહ્મ સદાઽસ્મ્યહમ્ . ૪૭.
  • મત્તોઽન્યન્નાપરં કિઞ્ચિન્મત્તોઽન્યદ્બ્રહ્મ ચ ક્વચિત્ .
  • મત્તોઽન્યત્ પરમં નાસ્તિ મત્તોઽન્યચ્ચિત્પદં નહિ . ૪૮.
  • મત્તોઽન્યત્ સત્પદં નાસ્તિ મત્તોઽન્યચ્ચિત્પદં ન મે .
  • મત્તોઽન્યત્ ભવનં નાસ્તિ મત્તોઽન્યદ્ બ્રહ્મ એવ ન . ૪૯.
  • મત્તોઽન્યત્ કારણં નાસ્તિ મત્તોઽન્યત્ કિઞ્ચિદપ્યણુ .
  • મત્તોઽન્યત્ સત્ત્વરૂપં ચ મત્તોઽન્યત્ શુદ્ધમેવ ન . ૫૦.
  • મત્તોઽન્યત્ પાવનં નાસ્તિ મત્તોઽન્યત્ તત્પદં ન હિ .
  • મત્તોઽન્યત્ ધર્મરૂપં વા મત્તોઽન્યદખિલં ન ચ . ૫૧.
  • મત્તોઽન્યદસદેવાત્ર મત્તોઽન્યન્મિથ્યા એવ હિ .
  • મત્તોઽન્યદ્ભાતિ સર્વસ્વં મત્તોઽન્યચ્છશશૃઙ્ગવત્ . ૫૨.
  • મત્તોઽન્યદ્ભાતિ ચેન્મિથ્યા મત્તોઽન્યચ્ચેન્દ્રજાલકમ્ .
  • મત્તોઽન્યત્ સંશયો નાસ્તિ મત્તોઽન્યત્ કાર્ય કારણમ્ . ૫૩.
  • બ્રહ્મમાત્રમિદં સર્વં સોઽહમસ્મીતિ ભાવનમ્ .
  • સર્વમુક્તં ભગવતા એવમેવેતિ નિશ્ચિનુ . ૫૪.
  • બહુનોક્તેન કિં યોગિન્ નિશ્ચયં કુરુ સર્વદા .
  • સકૃન્નિશ્ચયમાત્રેણ બ્રહ્મૈવ ભવતિ સ્વયમ્ . ૫૫.
  • વનનગભુવનં યચ્છઙ્કરાન્નાન્યદસ્તિ
  • જગદિદમસુરાદ્યં દેવદેવઃ સ એવ .
  • તનુમનગમનાદ્યૈઃ કોશકાશાવકાશે
  • સ ખલુ પરશિવાત્મા દૃશ્યતે સૂક્ષ્મબુદ્ધ્યા . ૫૬.
  • ચક્ષુઃશ્રોત્રમનોઽસવશ્ચ હૃદિ ખાદુદ્ભાસિતધ્યાન્તરાત્
  • તસ્મિન્નેવ વિલીયતે ગતિપરં યદ્વાસના વાસિની .
  • ચિત્તં ચેતયતે હૃદિન્દ્રિયગણં વાચાં મનોદૂરગં
  • તં બ્રહ્મામૃતમેતદેવ ગિરિજાકાન્તાત્મના સંજ્ઞિતમ્ . ૫૭.

  • . ઇતિ શ્રીશિવરહસ્યે શઙ્કરાખ્યે ષષ્ઠાંશે ઋભુનિદાઘસંવાદે અષ્ટાદશોઽધ્યાયઃ .

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com