ઋભુગીતા ૪૮ . સ્કન્દ-કૃત શિવવ્રતોપદેશ વર્ણનમ્ .
સ્કન્દઃ -
- જ્ઞાનાઙ્ગસાધનં વક્ષ્યે શૃણુ વક્ષ્યામિ તે હિતમ્ .
- યત્ કૃત્વા જ્ઞાનમાપ્નોતિ તત્ પ્રાદાત્ પરમેષ્ઠિનઃ . ૧.
- જૈગીષવ્ય શૃણુષ્વૈતત્ સાવધાનેન ચેતસા .
- પ્રથમં વેદસંપ્રોક્તં કર્માચરણમિષ્યતે . ૨.
- ઉપનીતો દ્વિજો વાપિ વૈશ્યઃ ક્ષત્રિય એવ વા .
- અગ્નિરિત્યાદિભિર્મન્ત્રૈર્ભસ્મધૃક્ પૂયતે ત્વઘૈઃ . ૩.
- ત્રિયાયુષૈસ્ત્ર્યમ્બકૈશ્ચ ત્રિપુણ્ડ્રં ભસ્મનાઽઽચરેત્ .
- લિઙ્ગાર્ચનપરો નિત્યં રુદ્રાક્ષાન્ ધારયન્ ક્રમૈઃ . ૪.
- કણ્ઠે બાહ્વોર્વક્ષસી ચ માલાભિઃ શિરસા તથા .
- ત્રિપુણ્ડ્રવદ્ધારયેત રુદ્રાક્ષાન્ ક્રમશો મુને . ૫.
- એકાનનં દ્વિવક્ત્રં વા ત્રિવક્ત્રં ચતુરાસ્યકમ્ .
- પઞ્ચવક્ત્રં ચ ષટ્ સપ્ત તથાષ્ટદશકં નવ . ૬.
- એકાદશં દ્વાદશં વા તથોર્ધ્વં ધારયેત્ ક્રમાત્ .
- ભસ્મધારણમાત્રેણ પ્રસીદતિ મહેશ્વરઃ . ૭.
- રુદ્રાક્ષધારણાદેવ નરો રુદ્રત્વમાપ્નુયાત્ .
- ભસ્મરુદ્રાક્ષધૃઙ્મર્ત્યો જ્ઞાનાઙ્ગી ભવતિ પ્રિયઃ . ૮.
- રુદ્રાધ્યાયી ભસ્મનિષ્ઠઃ પઞ્ચાક્ષરજપાધરઃ .
- ભસ્મોદ્ધૂલિતદેહોઽયં શ્રીરુદ્રં પ્રજપન્ દ્વિજઃ . ૯.
- સર્વપાપૈર્વિમુક્તશ્ચ જ્ઞાનનિષ્ઠો ભવેન્મુને .
- ભસ્મસંછન્નસર્વાઙ્ગો ભસ્મફાલત્રિપુણ્ડ્રકઃ . ૧૦.
- વેદમૌલિજવાક્યેષુ વિચારાધિકૃતો ભવેત્ .
- નાન્યપુણ્ડ્રધરો વિપ્રો યતિર્વા વિપ્રસત્તમ . ૧૧.
- શમાદિનિયમોપેતઃ ક્ષમાયુક્તોઽપ્યસંસ્કૃતઃ .
- શિરોવ્રતમિદં પ્રોક્તં ભસ્મધારણમેવ હિ . ૧૨.
- શિરોવ્રતં ચ વિધિવદ્યૈશ્ચીર્ણં મુનિસત્તમ .
- તેષામેવ બ્રહ્મવિદ્યાં વદેત ગુરુરાસ્તિકઃ . ૧૩.
- શાંભવા એવ વેદેષુ નિષ્ઠા નષ્ટાશુભાઃ પરમ્ .
- શિવપ્રસાદસંપન્નો ભસ્મરુદ્રાક્ષધારકઃ . ૧૪.
- રુદ્રાધ્યાયજપાસક્તઃ પઞ્ચાક્ષરપરાયણઃ .
- સ એવ વેદવેદાન્તશ્રવણેઽધિકૃતો ભવેત્ . ૧૫.
- નાન્યપુણ્ડ્રધરો વિપ્રઃ કૃત્વાપિ શ્રવણં બહુ .
- નૈવ લભ્યેત તદ્જ્ઞાનં પ્રસાદેન વિનેશિતુઃ . ૧૬.
- પ્રસાદજનકં શમ્ભોર્ભસ્મધારણમેવ હિ .
- શિવપ્રસાદહીનાનાં જ્ઞાનં નૈવોપજાયતે . ૧૭.
- પ્રસાદે સતિ દેવસ્ય વિજ્ઞાનસ્ફુરણં ભવેત્ .
- રુદ્રાધ્યાયજાપિનાં તુ ભસ્મધારણપૂર્વકમ્ . ૧૮.
- પ્રસાદો જાયતે શમ્ભોઃ પુનરાવૃત્તિવર્જિતઃ .
- પ્રસાદે સતિ દેવસ્ય વેદાન્તસ્ફુરણં ભવેત્ . ૧૯.
- તસ્યૈવાકથિતા હ્યર્થાઃ પ્રકાશન્તે મહાત્મનઃ .
- પઞ્ચાક્ષરજપાદેવ પઞ્ચાસ્યધ્યાનપૂર્વકમ્ . ૨૦.
- તસ્યૈવ ભવતિ જ્ઞાનં શિવપ્રોક્તમિદં ધ્રુવમ્ .
- સર્વં શિવાત્મકં ભાતિ જગદેતત્ ચરાચરમ્ . ૨૧.
- સ પ્રસાદો મહેશસ્ય વિજ્ઞેયઃ શાંભવોત્તમૈઃ .
- શિવલિઙ્ગાર્ચનાદેવ પ્રસાદઃ શાંભવોત્તમે . ૨૨.
- નિયમાદ્બિલ્વપત્રૈશ્ચ ભસ્મધારણપૂર્વકમ્ .
- પ્રસાદો જાયતે શમ્ભોઃ સાક્ષાદ્જ્ઞાનપ્રકાશકઃ . ૨૩.
- શિવક્ષેત્રનિવાસેન જ્ઞાનં સમ્યક્ દૃઢં ભવેત્ .
- શિવક્ષેત્રનિવાસે તુ ભસ્મધાર્યધિકારવાન્ . ૨૪.
- નક્તાશનાર્ચનાદેવ પ્રીયેત ભગવાન્ ભવઃ .
- પ્રદોષપૂજનં શંભોઃ પ્રસાદજનકં પરમ્ . ૨૫.
- સોમવારે નિશીથેષુ પૂજનં પ્રિયમીશિતુઃ .
- ભૂતાયાં ભૂતનાથસ્ય પૂજનં પરમં પ્રિયમ્ . ૨૬.
- શિવશબ્દોચ્ચારણં ચ પ્રસાદજનકં મહત્ .
- જ્ઞાનાઙ્ગસાધનેષ્વેવં શિવભક્તાર્ચનં મહત્ . ૨૭.
- ભક્તાનામર્ચનાદેવ શિવઃ પ્રીતો ભવિષ્યતિ .
- ઇત્યેતત્તં સમાસેન જ્ઞાનાઙ્ગં કથિતં મયા .
- અકૈતવેન ભાવેન શ્રવણીયો મહેશ્વરઃ . ૨૮.
સૂતઃ -
- યઃ કોઽપિ પ્રસભં પ્રદોષસમયે બિલ્વીદલાલઙ્કૃતં
- લિઙ્ગં તુઙ્ગમપારપુણ્યવિભવૈઃ પશ્યેદથાર્ચેત વા .
- પ્રાપ્તં રાજ્યમવાપ્ય કામહૃદયસ્તુષ્યેદકામો યદિ
- મુક્તિદ્વારમપાવૃતં સ તુ લભેત્ શમ્ભોઃ કટાક્ષાઙ્કુરૈઃ . ૨૯.
- અચલાતુલરાજકન્યકાકુચલીલામલબાહુજાલમીશમ્ .
- ભજતામનલાક્ષિપાદપદ્મં ભવલીલં ન ભવેત ચિત્તબાલમ્ . ૩૦.
- ભસ્મત્રિપુણ્ડ્રરચિતાઙ્ગકબાહુફાલ-
- રુદ્રાક્ષજાલકવચાઃ શ્રુતિસૂક્તિમાલાઃ .
- વેદોરુરત્નપદકાઙ્કિતશમ્ભુનામ-
- લોલા હિ શાંભવવરાઃ પરિશીલયન્તિ . ૩૧.
- . ઇતિ શ્રીશિવરહસ્યે શઙ્કરાખ્યે ષષ્ઠાંશે ઋભુનિદાઘસંવાદે સ્કન્દકૃતશિવવ્રતોપદેશવર્ણનં નામ અષ્ટચત્વારિંશોઽધ્યાયઃ .
Special Thanks
The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.
Credits
Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma
https://sanskritdocuments.org
Send corrections to sanskrit at cheerful.com