Ribhu Gita - Siva Rahasya Purana Amsha 6

ઋભુગીતા ૪૧ . ગ્રન્થ-પ્રશસ્તિ નિરૂપણમ્ .

ઋભુઃ -

અહં બ્રહ્મ ન સન્દેહઃ અહં બ્રહ્મ ન સંશયઃ .
અહં બ્રહ્મૈવ નિત્યાત્મા અહમેવ પરાત્પરઃ . ૧.
ચિન્માત્રોઽહં ન સન્દેહ ઇતિ નિશ્ચિત્ય તં ત્યજ .
સત્યં સત્યં પુનઃ સત્યમાત્મનોઽન્યન્ન કિઞ્ચન . ૨.
શિવપાદદ્વયં સ્પૃષ્ટ્વા વદામીદં ન કિઞ્ચન .
ગુરુપાદદ્વયં સ્પૃષ્ટ્વા વદામીદં ન કિઞ્ચન . ૩.
જિહ્વયા પરશું તપ્તં ધારયામિ ન સંશયઃ .
વેદશાસ્ત્રાદિકં સ્પૃષ્ટ્વા વદામીદં વિનિશ્ચિતમ્ . ૪.
નિશ્ચયાત્મન્ નિશ્ચયસ્ત્વં નિશ્ચયેન સુખી ભવ .
ચિન્મયસ્ત્વં ચિન્મયત્વં ચિન્મયાનન્દ એવ હિ . ૫.
બ્રહ્મૈવ બ્રહ્મભૂતાત્મા બ્રહ્મૈવ ત્વં ન સંશયઃ .
સર્વમુક્તં ભગવતા યોગિનામપિ દુર્લભમ્ . ૬.
દેવાનાં ચ ઋષીણાં ચ અત્યન્તં દુર્લભં સદા .
ઐશ્વરં પરમં જ્ઞાનમુપદિષ્ટં શિવેન હિ . ૭.
એતત્ જ્ઞાનં સમાનીતં કૈલાસાચ્છઙ્કરાન્તિકાત્ .
દેવાનાં દક્ષિણામૂર્તિર્દશસાહસ્રવત્સરાન્ . ૮.
વિઘ્નેશો બહુસાહસ્રં વત્સરં ચોપદિષ્ટવાન્ .
સાક્ષાચ્છિવોઽપિ પાર્વત્યૈ વત્સરં ચોપદિષ્ટવાન્ . ૯.
ક્ષીરાબ્ધૌ ચ મહાવિષ્ણુર્બ્રહ્મણે ચોપદિષ્ટવાન્ .
કદાચિત્બ્રહ્મલોકે તુ મત્પિતુશ્ચોક્તવાનહમ્ . ૧૦.
નારદાદિ ઋષીણાં ચ ઉપદિષ્ટં મહદ્બહુ .
અયાતયામં વિસ્તારં ગૃહીત્વાઽહમિહાગતઃ . ૧૧.
ન સમં પાદમેકં ચ તીર્થકોટિફલં લભેત્ .
ન સમં ગ્રન્થમેતસ્ય ભૂમિદાનફલં લભેત્ . ૧૨.
એકાનુભવમાત્રસ્ય ન સર્વં સર્વદાનકમ્ .
શ્લોકાર્ધશ્રવણસ્યાપિ ન સમં કિઞ્ચિદેવ હિ . ૧૩.
તાત્પર્યશ્રવણાભાવે પઠંસ્તૂષ્ણીં સ મુચ્યતે .
સર્વં સન્ત્યજ્ય સતતમેતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૧૪.
સર્વમન્ત્રં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
સર્વદેવાંશ્ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૧૫.
સર્વસ્નાનં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
સર્વભાવં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૧૬.
સર્વહોમં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
સર્વદાનં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૧૭.
સર્વપૂજાં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
સર્વગુહ્યં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૧૮.
સર્વસેવાં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
સર્વાસ્તિત્વં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૧૯.
સર્વપાઠં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
સર્વાભ્યાસં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૨૦.
દેશિકં ચ પરિત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
ગુરું વાપિ પરિત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૨૧.
સર્વલોકં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
સર્વૈશ્વર્યં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૨૨.
સર્વસઙ્કલ્પકં ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
સર્વપુણ્યં ચ સન્ત્યજ્ય એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ . ૨૩.
એતદ્ગ્રન્થં પરં બ્રહ્મ એતદ્ગ્રન્થં સમભ્યસેત્ .
અત્રૈવ સર્વવિજ્ઞાનં અત્રૈવ પરમં પદમ્ . ૨૪.
અત્રૈવ પરમો મોક્ષ અત્રૈવ પરમં સુખમ્ .
અત્રૈવ ચિત્તવિશ્રાન્તિરત્રૈવ ગ્રન્થિભેદનમ્ . ૨૫.
અત્રૈવ જીવન્મુક્તિશ્ચ અત્રૈવ સકલો જપઃ .
એતદ્ગ્રન્થં પઠંસ્તૂષ્ણીં સદ્યો મુક્તિમવાપ્નુયાત્ . ૨૬.
સર્વશાસ્ત્રં ચ સન્ત્યજ્ય એતન્માત્રં સદાભ્યસેત્ .
દિને દિને ચૈકવારં પઠેચ્ચેન્મુક્ત એવ સઃ . ૨૭.
જન્મમધ્યે સકૃદ્વાપિ શ્રુતં ચેત્ સોઽપિ મુચ્યતે .
સર્વશાસ્ત્રસ્ય સિદ્ધાન્તં સર્વવેદસ્ય સંગ્રહમ્ . ૨૮.
સારાત્ સારતરં સારં સારાત્ સારતરં મહત્ .
એતદ્ગ્રન્થસ્ય ન સમં ત્રૈલોક્યેઽપિ ભવિષ્યતિ . ૨૯ .
ન પ્રસિદ્ધિં ગતે લોકે ન સ્વર્ગેઽપિ ચ દુર્લભમ્ .
બ્રહ્મલોકેષુ સર્વેષુ શાસ્ત્રેષ્વપિ ચ દુર્લભમ્ . ૩૦.
એતદ્ગ્રન્થં કદાચિત્તુ ચૌર્યં કૃત્વા પિતામહઃ .
ક્ષીરાબ્ધૌ ચ પરિત્યજ્ય સર્વે મુઞ્ચન્તુ નો ઇતિ . ૩૧.
જ્ઞાત્વા ક્ષીરસમુદ્રસ્ય તીરે પ્રાપ્તં ગૃહીતવાન્ .
ગૃહીતં ચાપ્યસૌ દૃષ્ટ્વા શપથં ચ પ્રદત્તવાન્ . ૩૨.
તત્ આરભ્ય તલ્લોકં ત્યક્ત્વાહમિમમાગતઃ .
અત્યદ્ભુતમિદં જ્ઞાનં ગ્રન્થં ચૈવ મહાદ્ભુતમ્ . ૩૩.
તદ્ જ્ઞો વક્તા ચ નાસ્ત્યેવ ગ્રન્થશ્રોતા ચ દુર્લભઃ .
આત્મનિષ્ઠૈકલભ્યોઽસૌ સદ્ગુરુર્નૈષ લભ્યતે . ૩૪.
ગ્રન્થવન્તો ન લભ્યન્તે તેન ન ખ્યાતિરાગતા .
ભવતે દર્શિતં હ્યેતદ્ગમિષ્યામિ યથાગતમ્ . ૩૫.
એતાવદુક્તમાત્રેણ નિદાઘ ઋષિસત્તમઃ .
પતિત્વા પાદયોસ્તસ્ય આનન્દાશ્રુપરિપ્લુતઃ . ૩૬.
ઉવાચ વાક્યં સાનન્દં સાષ્ટાઙ્ગં પ્રણિપત્ય ચ .

નિદાઘઃ -

અહો બ્રહ્મન્ કૃતાર્થોઽસ્મિ કૃતાર્થોઽસ્મિ ન સંશયઃ .
ભવતાં દર્શનેનૈવ મજ્જન્મ સફલં કૃતમ્ . ૩૭.
એકવાક્યસ્ય મનને મુક્તોઽહં નાત્ર સંશયઃ .
નમસ્કરોમિ તે પાદૌ સોપચારં ન વાસ્તવૌ . ૩૮.
તસ્યાપિ નાવકાશોઽસ્તિ અહમેવ ન વાસ્તવમ્ .
ત્વમેવ નાસ્તિ મે નાસ્તિ બ્રહ્મેતિ વચનં ન ચ . ૩૯.
બ્રહ્મેતિ વચનં નાસ્તિ બ્રહ્મભાવં ન કિઞ્ચન .
એતદ્ગ્રન્થં ન મે નાસ્તિ સર્વં બ્રહ્મેતિ વિદ્યતે . ૪૦.
સર્વં બ્રહ્મેતિ વાક્યં ન સર્વં બ્રહ્મેતિ તં ન હિ .
તદિતિ દ્વૈતભિન્નં તુ ત્વમિતિ દ્વૈતમપ્યલમ્ . ૪૧.
એવં કિઞ્ચિત્ ક્વચિન્નાસ્તિ સર્વં શાન્તં નિરામયમ્ .
એકમેવ દ્વયં નાસ્તિ એકત્વમપિ નાસ્તિ હિ . ૪૨.
ભિન્નદ્વન્દ્વં જગદ્દોષં સંસારદ્વૈતવૃત્તિકમ્ .
સાક્ષિવૃત્તિપ્રપઞ્ચં વા અખણ્ડાકારવૃત્તિકમ્ . ૪૩.
અખણ્ડૈકરસો નાસ્તિ ગુરુર્વા શિષ્ય એવ વા .
ભવદ્દર્શનમાત્રેણ સર્વમેવં ન સંશયઃ . ૪૪.
બ્રહ્મજ્યોતિરહં પ્રાપ્તો જ્યોતિષાં જ્યોતિરસ્મ્યહમ્ .
નમસ્તે સુગુરો બ્રહ્મન્ નમસ્તે ગુરુનન્દન .
એવં કૃત્ય નમસ્કારં તૂષ્ણીમાસ્તે સુખી સ્વયમ્ . ૪૫.
કિં ચણ્ડભાનુકરમણ્ડલદણ્ડિતાનિ
કાષ્ઠામુખેષુ ગલિતાનિ નમસ્તતીતિ .
યાદૃક્ચ તાદૃગથ શઙ્કરલિઙ્ગસઙ્ગ-
ભઙ્ગીનિ પાપકલશૈલકુલાનિ સદ્યઃ .
શ્રીમૃત્યુઞ્જય રઞ્જય ત્રિભુવનાધ્યક્ષ પ્રભો પાહિ નઃ . ૪૬.

. ઇતિ શ્રીશિવરહસ્યે શઙ્કરાખ્યે ષષ્ઠાંશે ઋભુનિદાઘસંવાદે ગ્રન્થપ્રશસ્તિનિરૂપણં નામ એકચત્વારિંશોઽધ્યાયઃ .

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com