ઋભુગીતા ૩ . શિવ-ઋભુ સંવાદ .

સૂતઃ -

• તતો મહેશાત્ સંશ્રુત્ય સૂત્રાણિ ઋભુરેવ હિ .
• કૈલાસેશં મહાદેવં તુષ્ટાવ વિનયાઞ્જલિઃ . ૧.
• લબ્ધજ્ઞાનો મહાદેવાન્ મુનિભ્યોઽકથયચ્ચ તત્ .
• તત્ સ્તુતિં ચ શૃણુષ્વેતિ જગાદ ગિરિજાસુતઃ . ૨.
• જૈગીષવ્યં મહાત્માનં જિતષડ્વર્ગમુત્તમમ્ .

સ્કન્દઃ -

• સંસ્તુત્ય સાંબમીશાનમૃભુર્જ્ઞાનમવિન્દત .
• શાંભવઃ સ મહાયોગી તુષ્ટાવાષ્ટતનું હરમ્ . ૩.

ઋભુઃ -

• ગન્ધદ્વિપવરવૃન્દત્વચિરુચિબન્ધોદ્યતપટ
• ગન્ધપ્રમુખ મદાન્ધવ્રજદલિ હરિમુખનખરોદ્યત્
• સ્કન્ધોદ્યન્મુખ બન્ધક્ષુરનિભ નિર્યદ્રસદસૃભિન્દન્નગધર
• વિન્ધ્યપ્રભશિવ મેધ્યપ્રભુવર .
• મેધ્યોત્તમશિવ ભેદ્યાખિલજગદુદ્યદ્ભવગત
• વેદ્યાગમશિવ ગદ્યસ્તુતપદ પદ્યપ્રકટહૃ -
• દુદ્યદ્ભવગદ વૈદ્યોત્તમ પાહિ શમ્ભો . ૪.
• ચણ્ડદ્વિપકર કાણ્ડપ્રભભુજ દણ્ડોદ્યતનગ
• ખણ્ડત્રિપુર મહાણ્ડસ્ફુટદુડુપશિખણ્ડ .
• દ્યુતિવર ગણ્ડદ્વય કોદણ્ડાન્તક દણ્ડિતપાદ પાહિ શંભો . ૫.
• કિઞ્ચિજ્જલલવ સિઞ્ચદ્દ્વિજકુલ મુઞ્ચદ્વૃજિન
• કુલુંચદ્વિજપતિ ચઞ્ચચ્છવિજટ કુઞ્ચત્પદનખ
• મુઞ્ચન્નતવર કરુણા પાહિ શંભો . ૬.
• દેવ શઙ્કર હરમહેશ્વર પાપતસ્કર અમરમયસ્કર .
• શિવદશંકર પુરમહેશ્વર ભવહરેશ્વર પાહિ શંભો . ૭.
• અઙ્ગજભઙ્ગ તુરઙ્ગરથાઙ્ગ જલધિનિષઙ્ગ
• ધૃતભુજઙ્ગાઙ્ગ દૃશિ સુપતઙ્ગ
• કરસુકુરઙ્ગ જટધૃતગઙ્ગ
• યમિહૃદિસઙ્ગ ભજશિવલિઙ્ગ ભવભયભઙ્ગ . ૮.
• શંબરકરશર દમ્બરવરચર ડંબરઘોષણ દુંબરફલજગ
• નિકુરુંબભરહર બિંબિતહૃદિચિર લંબિતપદયુગ
• લંબોદરજનકાન્તકહર શિવ બિન્દુવરાસન
• બિન્દુગહન શરદિન્દુવદનવર કુન્દધવલ ગણવૃન્દવિનત
• ભવભયહર પરવર કરુણાકર ફણિવરભૂષણ
• સ્મર હર ગરધર પરિપાહિ . ૯.
• રાસભવૃષભેભ શરભાનનગણગુણનન્દિત-
• ત્રિગુણપથાતિગ શરવણભવનુત તરણિસ્થિત વરુણાલય
• કૃતપારણ મુનિશરણાયિત પદપદ્મારુણ પિઙ્ગજટાધર
• કુરુ કરુણાં શઙ્કર શં કુરુ મે . ૧૦.
• જમ્ભપ્રહરણ કુમ્ભોદ્ભવનુત કુમ્ભપ્રમથ નિશુમ્ભદ્યુતિહર
• ભિન્દદ્રણગણ ડિમ્ભાયિતસુર તારકહરસુત
• કુંભ્યુદ્યતપદ વિન્ધ્યસ્થિતદિતિમાન્દ્યપ્રહર મદાન્ધદ્વિપવર
• કૃત્તિપ્રવર સુધાન્ધોનુતપદ બુદ્ધ્યાગમશિવ
• મેધ્યાતિથિવરદ મમાવન્ધ્યં કુરુ દિવસં
• તવ પૂજનતઃ પરિપાહિ શંભો . ૧૧.
• કુન્દસદૃશ મકરન્દનિભસુરવૃન્દવિનુત કુરુવિન્દમણિગણ
• વૃન્દનિભાઙ્ઘ્રિજમન્દર વસદિન્દુમકુટ શરદંબુજકૃશ
• ગરનિન્દનગલ સુન્દરગિરિતનયાકૃતિ
• દેહવરાઙ્ગબિન્દુકલિત શિવલિઙ્ગગહન સુતસિન્દુરવરમુખ
• બન્ધુરવરસિન્ધુનદીતટ લિઙ્ગનિવહવરદિગ્વસ પાહિ શંભો . ૧૨.
• પન્નગાભરણ મારમારણ વિભૂતિભૂષણ શૈલજારમણ .
• આપદુદ્ધરણ યામિનીરમણશેખર સુખદ પાહિ શંભો . ૧૩.
• દક્ષાધ્વરવરશિક્ષ પ્રભુવર ત્ર્યક્ષ પ્રબલમહોક્ષસ્થિત
• સિતવક્ષસ્સ્થલકુલચક્ષુઃશ્રવસ વરાક્ષસ્રજ હર .
• વીક્ષાનિહતાધોક્ષજાત્મજ વરકક્ષાશ્રય પુરપક્ષવિદારણ
• લીક્ષાયિતસુર ભિક્ષાશન હર પદ્માક્ષાર્ચનતુષ્ટ
• ભગાક્ષિહરાવ્યય શઙ્કર મોક્ષપ્રદ પરિપાહિ મહેશ્વર . ૧૪.
• અક્ષયફલદ શુભાક્ષ હરાક્ષતતક્ષકકર
• ગરભક્ષ પરિસ્ફુરદક્ષ ક્ષિતિરથ સુરપક્ષાવ્યય .
• પુરહર ભવ હર હરિશર શિવ શિવ
• શઙ્કર કુરુ કુરુ કરુણાં શશિમૌલે . ૧૫.
• ભજામ્યગસુતાધવં પશુપતિં મહોક્ષધ્વજં
• વલક્ષભસિતોજ્જ્વલં પ્રકટદક્ષદાહાક્ષિકમ્ .
• ભગાક્ષિહરણં શિવં પ્રમથિતોરુદક્ષાધ્વરં
• પ્રપક્ષસુરતામુનિપ્રમથશિક્ષિતાધોક્ષજમ્ . ૧૬.
• શ્રીનાથાક્ષિસરોજરાજિતપદાંભોજૈકપૂજોત્સવૈ-
• ર્નિત્યં માનસમેતદસ્તુ ભગવન્ સદ્રાજમૌલે હર .
• ભૂષાભૂતભુજઙ્ગસઙ્ગત મહાભસ્માઙ્ગનેત્રોજ્વલ-
• જ્જ્વાલાદગ્ધમનઙ્ગપતઙ્ગદૃગુમાકાન્તાવ ગઙ્ગાધર . ૧૭.
• સ્વાત્માનન્દપરાયણાંબુજભવસ્તુત્યાઽધુના પાહિ મામ્
• ... ... ... ... ... ... ... ... |
• ગિરિજામુખસખ ષણ્મુખ પઞ્ચમુખોદ્યતદુર્મુખમુખ-
• હર આખુવહોન્મુખ લેખગણોન્મુખ શઙ્કર ખગગમપરિપૂજ્ય . ૧૮.
• કોટિજન્મવિપ્રકર્મશુદ્ધચિત્તવર્ત્મનાં
• શ્રૌતસિદ્ધશુદ્ધભસ્મદગ્ધસર્વવર્ષ્મણામ્ .
• રુદ્રભુક્તમેધ્યભુક્તિદગ્ધસર્વપાપ્મનાં
• રુદ્રસૂક્તિ ઉક્તિભક્તિભુક્તિમુક્તિદાયિકામ્ .
• પુરહર ઇષ્ટતુષ્ટિમુક્તિલાસ્યવાસના
• ભક્તિભાસકૈલાસમીશ આશુ લભ્યતે . ૧૯.

સ્કન્દઃ -

• તત્સ્તુત્યા તોષિતઃ શંભુસ્તમાહ ઋભુમીશ્વરઃ .
• પ્રસન્નઃ કરુણામ્ભોધિરમ્ભોજસુતમોદનઃ . ૨૦.

ઈશ્વરઃ -

• વેદાન્તપાઠપઠનેન હઠાદિયોગૈઃ
• શ્રીનીલકણ્ઠપદભક્તિવિકુણ્ઠભાવાઃ .
• યે કર્મઠા યતિવરા હરિસૌરિગેહે
• સાલાવૃકૈર્વરકઠોરકુઠારઘાતૈઃ . ૨૧.
• ભિન્નોત્તમાઙ્ગહૃદયાશ્ચ ભુસુણ્ડિભિસ્તે .
• ભિક્ષાશના જરઠરાસભવદ્ભ્રમન્તિ . ૨૨.
• વિદ્યુચ્ચઞ્ચલજીવિતેઽપિ ન મનાગુત્પદ્યતે શાંભવી
• ભક્તિર્ભીમપદામ્બુજોત્તમપદે ભસ્મત્રિપુણ્ડ્રેઽપિ ચ .
• રુદ્રાક્ષામલરુદ્રસૂક્તિજપને નિષ્ઠા કનિષ્ઠાત્મનાં
• વિષ્ઠાવિષ્ટકુનિષ્ઠકષ્ટકુધિયાં દુષ્ટાત્મનાં સર્વદા . ૨૩.
• ભ્રષ્ટાનાં દુરદૃષ્ટતો જનિજરાનાશેન નષ્ટાત્મનાં
• જ્યેષ્ઠશ્રીશિપિવિષ્ટચારુચરણાંભોજાર્ચનાનાદરઃ .
• તેનાનિષ્ટપરંપરાસમુદયૈરષ્ટાકૃતેર્ન સ્મૃતિઃ
• વિષ્ઠાપૂરિતદુર્મુખેષુ નરકે ભ્રષ્ટે ચિરં સંસ્થિતિઃ . ૨૪.
• અજ્ઞાયત્તેષ્વભિજ્ઞાઃ સુરવરનિકરં સ્તોત્રશાસ્ત્રાદિતુષ્ટં
• સત્રાશં મન્ત્રમાત્રૈર્વિધિવિહિતધિયા સામભાગૈર્યજન્તિ .
• શ્રાદ્ધે શ્રદ્ધાભરણહરણભ્રાન્તરૂપાન્પિતૄંસ્તે
• તત્તચ્છ્રદ્ધાસમુદિતમનઃ સ્વાન્તરા શમ્ભુમીશમ્ .
• નાભ્યર્ચન્તિ પ્રણતશરણં મોક્ષદં માં મહેશમ્ . ૨૫.
• આર્યાઃ શર્વસમર્ચનેન સતતં દૂર્વાદલૈઃ કોમલૈઃ
• બિલ્વાખર્વદલૈશ્ચ શઙ્કરમહાભાગં હૃદન્તઃ સદા .
• પર્વસ્વપ્યવિશેષિતેન મનસા ગર્વં વિહાયાદરાત્
• દુર્ગાણ્યાશુ તરન્તિ શઙ્કરકૃપાપીયૂષધારારસૈઃ . ૨૬ .
• શ્રીચન્દ્રચૂડચરણાંબુજ પૂજનેન
• કાલં નયન્તિ પશુપાશવિમુક્તિહેતોઃ .
• ભાવાઃ પરં ભસિતફાલલસત્ત્રિપુણ્ડ્ર-
• રુદ્રાક્ષકઙ્કણલસત્કરદણ્ડયુગ્માઃ . ૨૭.
• પઞ્ચાક્ષરપ્રણવસૂક્તધિયા વદન્તિ
• નામાનિ શાંભવમનોહરદાનિ શંભો .
• મુક્તિપ્રદાનિ સતતં શિવભક્તવર્યાઃ
• યે બિલ્વમૂલશિવલિઙ્ગસમર્ચનેન . ૨૮.
• કાલં નયેદ્વિમલકોમલબિલ્વપત્રૈઃ
• નો તસ્ય કાલજભયં ભવતાપપાપમ્ .
• સન્તાપભૂપજનિતં ભજતાં મહેશમ્ . ૨૯.
• શશ્વદ્વિશ્વેશપાદૌ યમશમનિયમૈર્ભૂતિરુદ્રાક્ષગાત્રો
• વિશ્વત્રસ્તો ભુજઙ્ગાઙ્ગદવરગિરિજાનાયકે લબ્ધભક્તિઃ .
• મુગ્ધોઽપ્યધ્યાત્મવિદ્ યો ભવતિ ભવહરસ્યાર્ચયા પ્રાપ્તકામઃ . ૩૦.
• શબ્દૈરબ્દશતેઽપિ નૈવ સ લભેત્ જ્ઞાનં ન તર્કભ્રમૈઃ
• મીમાંસા દ્વયતસ્તથાદ્વયપદં કિં સાંખ્યસંખ્યા વદ .
• યોગાયાસપરંપરાદિવિહિતૈર્વેદાન્તકાન્તારકે
• શ્રામ્યન્ ભક્તિવિવર્જિતેન મનસા શમ્ભોઃ પદે મુક્તયે . ૩૧.
• કિં ગઙ્ગયા વા મકરે પ્રયાગ-
• સ્નાનેન વા યોગમખક્રિયાદ્યૈઃ .
• યત્રાર્ચિતં લિઙ્ગવરં શિવસ્ય
• તત્રૈવ સર્વાર્થપરંપરા સ્યાત્ . ૩૨.
• શ્રીશૈલો હિમભૂધરોઽરુણગિરિર્વૃદ્ધાદ્રિગોપર્વતૌ
• શ્રીમદ્ધેમસભાવિહાર ભગવન્ નૃત્તં ત્રિનેત્રો ગિરિઃ .
• કૈલાસોત્તરદક્ષિણૌ ચ ભગવાન્ યત્રાર્ચને શઙ્કરો
• લિઙ્ગે સન્નિહિતો વસત્યનુદિનં શાઙ્ગસ્ય હૃત્પઙ્કજે . ૩૩.
• તત્રાવિમુક્તં શશિચૂડવાસં
• ૐકારકાલઞ્જર રુદ્રકોટિમ્ .
• ગઙ્ગાબુધેઃ સઙ્ગમમમ્બિકાપતિ-
• પ્રિયં તુ ગોકર્ણકસહ્યજાતટમ્ . ૩૪.
• યત્રાભ્યર્ણગતં મહેશકરુણાપૂર્ણં તુ તૂર્ણં હૃદા
• લિઙ્ગં પૂજિતમપ્યપાસ્તદુરિતં તીર્થાનિ ગઙ્ગાદયઃ .
• પુણ્યાશ્ચાશ્રમસંઘકા ગિરિવરક્ષેત્રાણિ શંભોઃ પદં
• ભક્તિયુક્તભજનેન મહેશે શક્તિવજ્જગદિદં પરિભાતિ . ૩૫.
• કર્મન્દિવૃન્દા અપિ વેદમૌલિ-
• સિદ્ધાન્તવાક્યકલનેઽપિ ભવન્તિ મન્દાઃ .
• કામાદિબદ્ધહૃદયાઃ સિતભસ્મપુણ્ડ્ર-
• રુદ્રાક્ષ શઙ્કરસમર્ચનતો વિહીનાઃ . ૩૬.
• હીના ભવન્તિ બહુધાપ્યબુધા ભવન્તિ
• મત્પ્રેમવાસભવનેષુ વિહીનવાસાઃ . ૩૭.
• અષ્ટમ્યામષ્ટમૂર્તિર્નિશિ શશિદિવસે સોમચૂડં તુ મુક્ત્યૈ
• ભૂતાયાં ભૂતનાથં ધૃતભસિતતનુર્વીતદોષે પ્રદોષે .
• ગવ્યૈઃ પઞ્ચામૃતાદ્યૈઃ ફલવરજરસૈર્બિલ્વપત્રૈશ્ચ લિઙ્ગે
• તુઙ્ગે શાઙ્ગેઽપ્યસઙ્ગો ભજતિ યતહૃદા નક્તભુક્ત્યૈકભક્તઃ . ૩૮.
• જ્ઞાનાનુત્પત્તયે તદ્ધરિવિધિસમતાબુદ્ધિરીશાનમૂર્તૌ
• ભસ્માક્ષાધૃતિરીશલિઙ્ગભજનાશૂન્યં તુ દુર્માનસમ્ .
• શંભોસ્તીર્થમહત્સુતીર્થવરકે નિન્દાવરે શાઙ્કરે
• શ્રીમદ્રુદ્રજપાદ્યદ્રોહકરણાત્ જ્ઞાનં ન ચોત્પદ્યતે . ૩૯.
• ઈશોત્કર્ષધિયૈકલિઙ્ગનિયમાદભ્યર્ચનં ભસ્મધૃક્
• રુદ્રાક્ષામલ સારમન્ત્ર સુમહાપઞ્ચાક્ષરે જાપિનામ્ .
• ઈશસ્થાનનિવાસશાંભવકથા ભક્તિશ્ચ સંકીર્તનં
• ભક્તસ્યાર્ચનતો ભવેત્ સુમહાજ્ઞાનં પરં મુક્તિદમ્ . ૪૦.
• આદ્યન્તયોર્યઃ પ્રણવેન યુક્તં
• શ્રીરુદ્રમન્ત્રં પ્રજપત્યઘઘ્નમ્ .
• તસ્યાંઘ્રિરેણું શિરસા વહન્તિ
• બ્રહ્માદયઃ સ્વાઘનિવૃત્તિકામાઃ . ૪૧.
• અપૂર્વાથર્વોક્ત શ્રુતિશિરસિ વિજ્ઞાનમનઘં
• મહાખર્વાજ્ઞાનપ્રશમનકરં યો વિરચયેત્ .
• મુને હૃત્પર્વાણાં વિશસનકરં સપ્તમનુભિ-
• ર્વ્રતં શીર્ષણ્યં યો વિરચયતિ તસ્યેદમુદિતમ્ . ૪૨.
• ગુરૌ યસ્ય પ્રેમ શ્રુતિશિરસિ સૂત્રાર્થપદગં
• મયિ શ્રદ્ધા વૃદ્ધા ભવતિ કિલ તસ્યૈષ સુલભઃ .
• અનન્યો માર્ગોઽયમ્ અકથિતમિદં ત્વય્યપિ મુદા
• યદા ગોપ્યો મુગ્ધે સુવિહિતમુનિષ્વેવ દિશ વૈ . ૪૩.

સ્કન્દઃ -

• ઇતિ સ્તુત્વા શંભોઃ પ્રમુદિતમનાસ્ત્વેષ સ ઋભુઃ
• મુનિર્નત્વા દેવં નગમગપદીશસ્ય નિલયમ્ .
• યતો ગઙ્ગા તુઙ્ગા પ્રપતતિ હિમાદ્રેઃ શિખરતો
• મુનીન્દ્રેષ્વાહેદં તદપિ શૃણુ વિપ્રોત્તમ હૃદા . ૪૪.

ઋભુઃ -

• પતન્ત્વશનયો મુહુર્ગિરિવરૈઃ સમુદ્રોર્વરા
• ભવત્વધરસંપ્લવા ગ્રહગણાઃ સુરા યાન્ત્વઘઃ .
• ભવજ્જનિમ પૂજનાન્મમ મનો ન યાત્યન્યતઃ
• શપામિ પ્રપદે પ્રભોસ્તવ સરોરુહાભે હર . ૪૫.

• . ઇતિ શ્રીશિવરહસ્યે શઙ્કરાખ્યે ષષ્ઠાંશે શિવઋભુસંવાદો નામ તૃતીયોઽધ્યાયઃ .

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com