ઋભુગીતા ૬ . પ્રપઞ્ચસ્ય સચ્ચિન્મયત્વ કથનમ્ .

ઈશ્વરઃ -

• વ્રતાનિ મિથ્યા ભુવનાનિ મિથ્યા
• ભાવાદિ મિથ્યા ભવનાનિ મિથ્યા .
• ભયં ચ મિથ્યા ભરણાદિ મિથ્યા
• ભુક્તં ચ મિથ્યા બહુબન્ધમિથ્યા . ૧.
• વેદાશ્ચ મિથ્યા વચનાનિ મિથ્યા
• વાક્યાનિ મિથ્યા વિવિધાનિ મિથ્યા .
• વિત્તાનિ મિથ્યા વિયદાદિ મિથ્યા
• વિધુશ્ચ મિથ્યા વિષયાદિ મિથ્યા . ૨.
• ગુરુશ્ચ મિથ્યા ગુણદોષમિથ્યા
• ગુહ્યં ચ મિથ્યા ગણના ચ મિથ્યા .
• ગતિશ્ચ મિથ્યા ગમનં ચ મિથ્યા
• સર્વં ચ મિથ્યા ગદિતં ચ મિથ્યા . ૩.
• વેદશાસ્ત્રપુરાણં ચ કાર્યં કારણમીશ્વરઃ .
• લોકો ભૂતં જનં ચૈવ સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ . ૪.
• બન્ધો મોક્ષઃ સુખં દુઃખં ધ્યાનં ચિત્તં સુરાસુરાઃ .
• ગૌણં મુખ્યં પરં ચાન્યત્ સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ . ૫.
• વાચા વદતિ યત્કિઞ્ચિત્ સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ .
• સઙ્કલ્પાત્ કલ્પ્યતે યદ્યત્ મનસા ચિન્ત્યતે ચ યત્ . ૬.
• બુદ્ધ્યા નિશ્ચીયતે કિઞ્ચિત્ ચિત્તેન નીયતે ક્વચિત્ .
• પ્રપઞ્ચે પઞ્ચતે યદ્યત્ સર્વં મિથ્યેતિ નિશ્ચયઃ . ૭.
• શ્રોત્રેણ શ્રૂયતે યદ્યન્નેત્રેણ ચ નિરીક્ષ્યતે .
• નેત્રં શ્રોત્રં ગાત્રમેવ સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ . ૮.
• ઇદમિત્યેવ નિર્દિષ્ટમિદમિત્યેવ કલ્પિતમ્ .
• યદ્યદ્વસ્તુ પરિજ્ઞાતં સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ . ૯.
• કોઽહં કિન્તદિદં સોઽહં અન્યો વાચયતે નહિ .
• યદ્યત્ સંભાવ્યતે લોકે સર્વં મિથ્યેતિ નિશ્ચયઃ . ૧૦.
• સર્વાભ્યાસ્યં સર્વગોપ્યં સર્વકારણવિભ્રમઃ .
• સર્વભૂતેતિ વાર્તા ચ મિથ્યેતિ ચ વિનિશ્ચયઃ . ૧૧.
• સર્વભેદપ્રભેદો વા સર્વસંકલ્પવિભ્રમઃ .
• સર્વદોષપ્રભેદશ્ચ સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ . ૧૨.
• રક્ષકો વિષ્ણુરિત્યાદિ બ્રહ્મસૃષ્ટેસ્તુ કારણમ્ .
• સંહારે શિવ ઇત્યેવં સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ . ૧૩.
• સ્નાનં જપસ્તપો હોમઃ સ્વાધ્યાયો દેવપૂજનમ્ .
• મન્ત્રો ગોત્રં ચ સત્સઙ્ગઃ સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ . ૧૪.
• સર્વં મિથ્યા જગન્મિથ્યા ભૂતં ભવ્યં ભવત્તથા .
• નાસ્તિ નાસ્તિ વિભાવેન સર્વં મિથ્યા ન સંશયઃ . ૧૫.
• ચિત્તભેદો જગદ્ભેદઃ અવિદ્યાયાશ્ચ સંભવઃ .
• અનેકકોટિબ્રહ્માણ્ડાઃ સર્વં બ્રહ્મેતિ નિશ્ચિનુ . ૧૬.
• લોકત્રયેષુ સદ્ભાવો ગુણદોષાદિજૃંભણમ્ .
• સર્વદેશિકવાર્તોક્તિઃ સર્વં બ્રહ્મેતિ નિશ્ચિનુ . ૧૭.
• ઉત્કૃષ્ટં ચ નિકૃષ્ટં ચ ઉત્તમં મધ્યમં ચ તત્ .
• ૐકારં ચાપ્યકારં ચ સર્વં બ્રહ્મેતિ નિશ્ચિનુ . ૧૮.
• યદ્યજ્જગતિ દૃશ્યેત યદ્યજ્જગતિ વીક્ષ્યતે .
• યદ્યજ્જગતિ વર્તેત સર્વં બ્રહ્મેતિ નિશ્ચિનુ . ૧૯.
• યેન કેનાક્ષરેણોક્તં યેન કેનાપિ સઙ્ગતમ્ .
• યેન કેનાપિ નીતં તત્ સર્વં બ્રહ્મેતિ નિશ્ચિનુ . ૨૦.
• યેન કેનાપિ ગદિતં યેન કેનાપિ મોદિતમ્ .
• યેન કેનાપિ ચ પ્રોક્તં સર્વં બ્રહ્મેતિ નિશ્ચિનુ . ૨૧.
• યેન કેનાપિ યદ્દત્તં યેન કેનાપિ યત્ કૃતમ્ .
• યત્ર કુત્ર જલસ્નાનં સર્વં બ્રહ્મેતિ નિશ્ચિનુ . ૨૨.
• યત્ર યત્ર શુભં કર્મ યત્ર યત્ર ચ દુષ્કૃતમ્ .
• યદ્યત્ કરોષિ સત્યેન સર્વં મિથ્યેતિ નિશ્ચિનુ . ૨૩.
• ઇદં સર્વમહં સર્વં સર્વં બ્રહ્મેતિ નિશ્ચિનુ .
• યત્ કિઞ્ચિત્ પ્રતિભાતં ચ સર્વં મિથ્યેતિ નિશ્ચિનુ . ૨૪.

ઋભુઃ -

• પુનર્વક્ષ્યે રહસ્યાનાં રહસ્યં પરમાદ્ભુતમ્ .
• શઙ્કરેણ કુમારાય પ્રોક્તં કૈલાસ પર્વતે . ૨૫.
• તન્માત્રં સર્વચિન્માત્રમખણ્ડૈકરસં સદા .
• એકવર્જિતચિન્માત્રં સર્વં ચિન્મયમેવ હિ . ૨૬.
• ઇદં ચ સર્વં ચિન્માત્રં સર્વં ચિન્મયમેવ હિ .
• આત્માભાસં ચ ચિન્માત્રં સર્વં ચિન્મયમેવ હિ . ૨૭.
• સર્વલોકં ચ ચિન્માત્રં સર્વં ચિન્મયમેવ હિ .
• ત્વત્તા મત્તા ચ ચિન્માત્રં ચિન્માત્રાન્નાસ્તિ કિઞ્ચન . ૨૮.
• આકાશો ભૂર્જલં વાયુરગ્નિર્બ્રહ્મા હરિઃ શિવઃ .
• યત્કિઞ્ચિદન્યત્ કિઞ્ચિચ્ચ સર્વં ચિન્મયમેવ હિ . ૨૯.
• અખણ્ડૈકરસં સર્વં યદ્યચ્ચિન્માત્રમેવ હિ .
• ભૂતં ભવ્યં ચ ચિન્માત્રં સર્વં ચિન્મયમેવ હિ . ૩૦.
• દ્રવ્યં કાલશ્ચ ચિન્માત્રં જ્ઞાનં ચિન્મયમેવ ચ .
• જ્ઞેયં જ્ઞાનં ચ ચિન્માત્રં સર્વં ચિન્મયમેવ હિ . ૩૧.
• સંભાષણં ચ ચિન્માત્રં વાક્ ચ ચિન્માત્રમેવ હિ .
• અસચ્ચ સચ્ચ ચિન્માત્રં સર્વં ચિન્મયમેવ હિ . ૩૨.
• આદિરન્તં ચ ચિન્માત્રં અસ્તિ ચેચ્ચિન્મયં સદા .
• બ્રહ્મા યદ્યપિ ચિન્માત્રં વિષ્ણુશ્ચિન્માત્રમેવ હિ . ૩૩.
• રુદ્રોઽપિ દેવાશ્ચિન્માત્રં અસ્તિ નરતિર્યક્સુરાસુરમ્ .
• ગુરુશિષ્યાદિ સન્માત્રં જ્ઞાનં ચિન્માત્રમેવ હિ . ૩૪.
• દૃગ્દૃશ્યં ચાપિ ચિન્માત્રં જ્ઞાતા જ્ઞેયં ધ્રુવાધ્રુવમ્ .
• સર્વાશ્ચર્યં ચ ચિન્માત્રં દેહં ચિન્માત્રમેવ હિ . ૩૫.
• લિઙ્ગં ચાપિ ચ ચિન્માત્રં કારણં કાર્યમેવ ચ .
• મૂર્તામૂર્તં ચ ચિન્માત્રં પાપપુણ્યમથાપિ ચ . ૩૬.
• દ્વૈતાદ્વૈતં ચ ચિન્માત્રં વેદવેદાન્તમેવ ચ .
• દિશોઽપિ વિદિશશ્ચૈવ ચિન્માત્રં તસ્ય પાલકાઃ . ૩૭.
• ચિન્માત્રં વ્યવહારાદિ ભૂતં ભવ્યં ભવત્તથા .
• ચિન્માત્રં નામરૂપં ચ ભૂતાનિ ભુવનાનિ ચ . ૩૮.
• ચિન્માત્રં પ્રાણ એવેહ ચિન્માત્રં સર્વમિન્દ્રિયમ્ .
• ચિન્માત્રં પઞ્ચકોશાદિ ચિન્માત્રાનન્દમુચ્યતે . ૩૯.
• નિત્યાનિત્યં ચ ચિન્માત્રં સર્વં ચિન્માત્રમેવ હિ .
• ચિન્માત્રં નાસ્તિ નિત્યં ચ ચિન્માત્રં નાસ્તિ સત્યકમ્ . ૪૦.
• ચિન્માત્રમપિ વૈરાગ્યં ચિન્માત્રકમિદં કિલ .
• આધારાદિ હિ ચિન્માત્રં આધેયં ચ મુનીશ્વર . ૪૧.
• યચ્ચ યાવચ્ચ ચિન્માત્રં યચ્ચ યાવચ્ચ દૃશ્યતે .
• યચ્ચ યાવચ્ચ દૂરસ્થં સર્વં ચિન્માત્રમેવ હિ . ૪૨.
• યચ્ચ યાવચ્ચ ભૂતાનિ યચ્ચ યાવચ્ચ વક્ષ્યતે .
• યચ્ચ યાવચ્ચ વેદોક્તં સર્વં ચિન્માત્રમેવ હિ . ૪૩.
• ચિન્માત્રં નાસ્તિ બન્ધં ચ ચિન્માત્રં નાસ્તિ મોક્ષકમ્ .
• ચિન્માત્રમેવ સન્માત્રં સત્યં સત્યં શિવં સ્પૃશે . ૪૪.
• સર્વં વેદત્રયપ્રોક્તં સર્વં ચિન્માત્રમેવ હિ .
• શિવપ્રોક્તં કુમારાય તદેતત્ કથિતં ત્વયિ .
• યઃ શૃણોતિ સકૃદ્વાપિ બ્રહ્મૈવ ભવતિ સ્વયમ્ . ૪૫.

સૂતઃ -

• ઈશાવાસ્યાદિમન્ત્રૈર્વરગગનતનોઃ ક્ષેત્રવાસાર્થવાદૈઃ
• તલ્લિઙ્ગાગારમધ્યસ્થિતસુમહદીશાન લિઙ્ગેષુ પૂજા .
• અક્લેદ્યે ચાભિષેકો ... ... ... દિગ્વાસસે વાસદાનં
• નો ગન્ધઘ્રાણહીને રૂપદૃશ્યાદ્વિહીને ગન્ધપુષ્પાર્પણાનિ . ૪૬.
• સ્વભાસે દીપદાનં ... સર્વભક્ષે મહેશે
• નૈવેદ્યં નિત્યતૃપ્તે સકલભુવનગે પ્રક્રમો વા નમસ્યા .
• કુર્યાં કેનાપિ ભાવૈર્મમ નિગમશિરોભાવ એવ પ્રમાણમ્ . ૪૭.
• અવિચ્છિન્નૈશ્છિન્નૈઃ પરિકરવરૈઃ પૂજનધિયા
• ભજન્ત્યજ્ઞાસ્તદ્જ્ઞાઃ વિધિવિહિતબુદ્ધ્યાગતધિયઃ .var was તદજ્ઞાઃ
• તથાપીશં ભાવૈર્ભજતિ ભજતામાત્મપદવીં
• દદાતીશો વિશ્વં ભ્રમયતિ ગતજ્ઞાંશ્ચ કુરુતે . ૪૮.

• . ઇતિ શ્રીશિવરહસ્યે શઙ્કરાખ્યે ષષ્ઠાંશે ઋભુનિદાઘસંવાદે પ્રપઞ્ચસ્ય સચ્ચિન્મયત્વકથનં નામ ષષ્ઠોઽધ્યાયઃ .

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com