ఋభుగీతా ౧౨ ॥ విదేహముక్తి ప్రకరణ వర్ణనమ్ ॥

ఋభుః -

• దేహముక్తిప్రకరణం నిదాఘ శృణు దుర్లభమ్ ।
• త్యక్తాత్యక్తం న స్మరతి విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧॥
• బ్రహ్మరూపః ప్రశాన్తాత్మా నాన్యరూపః సదా సుఖీ ।
• స్వస్థరూపో మహామౌనీ విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨॥
• సర్వాత్మా సర్వభూతాత్మా శాన్తాత్మా ముక్తివర్జితః ।
• ఏకాత్మవర్జితః సాక్షీ విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩॥
• లక్ష్యాత్మా లాలితాత్మాహం లీలాత్మా స్వాత్మమాత్రకః ।
• తూష్ణీమాత్మా స్వభావాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪॥
• శుభ్రాత్మా స్వయమాత్మాహం సర్వాత్మా స్వాత్మమాత్రకః ।
• అజాత్మా చామృతాత్మా హి విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫॥
• ఆనన్దాత్మా ప్రియః స్వాత్మా మోక్షాత్మా కోఽపి నిర్ణయః ।
• ఇత్యేవమితి నిధ్యాయీ విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౬॥
• బ్రహ్మైవాహం చిదేవాహం ఏకం వాపి న చిన్త్యతే ।
• చిన్మాత్రేణైవ యస్తిష్ఠేద్విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౭॥
• నిశ్చయం చ పరిత్యజ్య అహం బ్రహ్మేతి నిశ్చయః ।
• ఆనన్దభూరిదేహస్తు విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౮॥
• సర్వమస్తీతి నాస్తీతి నిశ్చయం త్యజ్య తిష్ఠతి ।
• అహం బ్రహ్మాస్మి నాన్యోఽస్మి విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౯॥
• కిఞ్చిత్ క్వచిత్ కదాచిచ్చ ఆత్మానం న స్మరత్యసౌ ।
• స్వస్వభావేన యస్తిష్ఠేత్ విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౦॥
• అహమాత్మా పరో హ్యాత్మా చిదాత్మాహం న చిన్త్యతే ।
• స్థాస్యామీత్యపి యో యుక్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౧॥
• తూష్ణీమేవ స్థితస్తూష్ణీం సర్వం తూష్ణీం న కిఞ్చన ।
• అహమర్థపరిత్యక్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౨॥
• పరమాత్మా గుణాతీతః సర్వాత్మాపి న సంమతః ।
• సర్వభావాన్మహాత్మా యో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౩॥
• కాలభేదం దేశభేదం వస్తుభేదం స్వభేదకమ్ ।
• కిఞ్చిద్భేదం న యస్యాస్తి విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౪॥
• అహం త్వం తదిదం సోఽయం కిఞ్చిద్వాపి న విద్యతే ।
• అత్యన్తసుఖమాత్రోఽహం విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౫॥
• నిర్గుణాత్మా నిరాత్మా హి నిత్యాత్మా నిత్యనిర్ణయః ।
• శూన్యాత్మా సూక్ష్మరూపో యో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౬॥
• విశ్వాత్మా విశ్వహీనాత్మా కాలాత్మా కాలహేతుకః ।
• దేవాత్మా దేవహీనో యో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౭॥
• మాత్రాత్మా మేయహీనాత్మా మూఢాత్మాఽనాత్మవర్జితః ।
• కేవలాత్మా పరాత్మా చ విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౮॥
• సర్వత్ర జడహీనాత్మా సర్వేషామన్తరాత్మకః ।
• సర్వేషామితి యస్తూక్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౧౯॥
• సర్వసఙ్కల్పహీనేతి సచ్చిదానన్దమాత్రకః ।
• స్థాస్యామీతి న యస్యాన్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౦॥
• సర్వం నాస్తి తదస్తీతి చిన్మాత్రోఽస్తీతి సర్వదా ।
• ప్రబుద్ధో నాస్తి యస్యాన్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౧॥
• కేవలం పరమాత్మా యః కేవలం జ్ఞానవిగ్రహః ।
• సత్తామాత్రస్వరూపో యో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౨॥
• జీవేశ్వరేతి చైత్యేతి వేదశాస్త్రే త్వహం త్వితి ।
• బ్రహ్మైవేతి న యస్యాన్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౩॥
• బ్రహ్మైవ సర్వమేవాహం నాన్యత్ కిఞ్చిజ్జగద్భవేత్ ।
• ఇత్యేవం నిశ్చయో భావః విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౪॥
• ఇదం చైతన్యమేవేతి అహం చైతన్యమేవ హి ।
• ఇతి నిశ్చయశూన్యో యో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౫॥
• చైతన్యమాత్రః సంసిద్ధః స్వాత్మారామః సుఖాసనః ।
• సుఖమాత్రాన్తరఙ్గో యో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౬॥
• అపరిచ్ఛిన్నరూపాత్మా అణోరణువినిర్మలః ।
• తుర్యాతీతః పరానన్దో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౭॥
• నామాపి నాస్తి సర్వాత్మా న రూపో న చ నాస్తికః ।
• పరబ్రహ్మస్వరూపాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౮॥
• తుర్యాతీతః స్వతోఽతీతః అతోఽతీతః స సన్మయః ।
• అశుభాశుభశాన్తాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౨౯॥
• బన్ధముక్తిప్రశాన్తాత్మా సర్వాత్మా చాన్తరాత్మకః ।
• ప్రపఞ్చాత్మా పరో హ్యాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౦॥
• సర్వత్ర పరిపూర్ణాత్మా సర్వదా చ పరాత్పరః ।
• అన్తరాత్మా హ్యనన్తాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౧॥
• అబోధబోధహీనాత్మా అజడో జడవర్జితః ।
• అతత్త్వాతత్త్వసర్వాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౨॥
• అసమాధిసమాధ్యన్తః అలక్ష్యాలక్ష్యవర్జితః ।
• అభూతో భూత ఏవాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౩॥
• చిన్మయాత్మా చిదాకాశశ్చిదానన్దశ్చిదంబరః ।
• చిన్మాత్రరూప ఏవాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౪॥
• సచ్చిదానన్దరూపాత్మా సచ్చిదానన్దవిగ్రహః ।
• సచ్చిదానన్దపూర్ణాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౫॥
• సదా బ్రహ్మమయో నిత్యం సదా స్వాత్మని నిష్ఠితః ।
• సదాఽఖణ్డైకరూపాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౬॥
• ప్రజ్ఞానఘన ఏవాత్మా ప్రజ్ఞానఘనవిగ్రహః ।
• నిత్యజ్ఞానపరానన్దో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౭॥
• యస్య దేహః క్వచిన్నాస్తి యస్య కిఞ్చిత్ స్మృతిశ్చ న ।
• సదాత్మా హ్యాత్మని స్వస్థో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౮॥
• యస్య నిర్వాసనం చిత్తం యస్య బ్రహ్మాత్మనా స్థితిః ।
• యోగాత్మా యోగయుక్తాత్మా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౩౯॥
• చైతన్యమాత్ర ఏవేతి త్యక్తం సర్వమతిర్న హి ।
• గుణాగుణవికారాన్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౦॥
• కాలదేశాది నాస్త్యన్తో న గ్రాహ్యో నాస్మృతిః పరః ।
• నిశ్చయం చ పరిత్యక్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౧॥
• భూమానన్దాపరానన్దో భోగానన్దవివర్జితః ।
• సాక్షీ చ సాక్షిహీనశ్చ విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౨॥
• సోఽపి కోఽపి న సో కోఽపి కిఞ్చిత్ కిఞ్చిన్న కిఞ్చన ।
• ఆత్మానాత్మా చిదాత్మా చ చిదచిచ్చాహమేవ చ ॥ ౪౩॥
• యస్య ప్రపఞ్చశ్చానాత్మా బ్రహ్మాకారమపీహ న ।
• స్వస్వరూపః స్వయంజ్యోతిర్విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౪॥
• వాచామగోచరానన్దః సర్వేన్ద్రియవివర్జితః ।
• అతీతాతీతభావో యో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౫॥
• చిత్తవృత్తేరతీతో యశ్చిత్తవృత్తిర్న భాసకః ।
• సర్వవృత్తివిహీనో యో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౬॥
• తస్మిన్ కాలే విదేహో యో దేహస్మరణవర్జితః ।
• న స్థూలో న కృశో వాపి విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౭॥
• ఈషణ్మాత్రస్థితో యో వై సదా సర్వవివర్జితః ।
• బ్రహ్మమాత్రేణ యస్తిష్ఠేత్ విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౮॥
• పరం బ్రహ్మ పరానన్దః పరమాత్మా పరాత్పరః ।
• పరైరదృష్టబాహ్యాన్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౪౯॥
• శుద్ధవేదాన్తసారోఽయం శుద్ధసత్త్వాత్మని స్థితః ।
• తద్భేదమపి యస్త్యక్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౦॥
• బ్రహ్మామృతరసాస్వాదో బ్రహ్మామృతరసాయనమ్ ।
• బ్రహ్మామృతరసే మగ్నో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౧॥
• బ్రహ్మామృతరసాధారో బ్రహ్మామృతరసః స్వయమ్ ।
• బ్రహ్మామృతరసే తృప్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౨॥
• బ్రహ్మానన్దపరానన్దో బ్రహ్మానన్దరసప్రభః ।
• బ్రహ్మానన్దపరంజ్యోతిర్విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౩॥
• బ్రహ్మానన్దరసానన్దో బ్రహ్మామృతనిరన్తరమ్ ।
• బ్రహ్మానన్దః సదానన్దో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౪॥
• బ్రహ్మానన్దానుభావో యో బ్రహ్మామృతశివార్చనమ్ ।
• బ్రహ్మానన్దరసప్రీతో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౫॥
• బ్రహ్మానన్దరసోద్వాహో బ్రహ్మామృతకుటుమ్బకః ।
• బ్రహ్మానన్దజనైర్యుక్తో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౬॥
• బ్రహ్మామృతవరే వాసో బ్రహ్మానన్దాలయే స్థితః ।
• బ్రహ్మామృతజపో యస్య విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౭॥
• బ్రహ్మానన్దశరీరాన్తో బ్రహ్మానన్దేన్ద్రియః క్వచిత్ ।
• బ్రహ్మామృతమయీ విద్యా విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౮॥
• బ్రహ్మానదమదోన్మత్తో బ్రహ్మామృతరసంభరః ।
• బ్రహ్మాత్మని సదా స్వస్థో విదేహాన్ముక్త ఏవ సః ॥ ౫౯॥
• దేహముక్తిప్రకరణం సర్వవేదేషు దుర్లభమ్ ।
• మయోక్తం తే మహాయోగిన్ విదేహః శ్రవణాద్భవేత్ ॥ ౬౦॥

స్కన్దః -

• అనాథ నాథ తే పదం భజామ్యుమాసనాథ స-
• న్నిశీథనాథమౌలిసంస్ఫుటల్లలాటసఙ్గజ-
• స్ఫులిఙ్గదగ్ధమన్మథం ప్రమాథనాథ పాహి మామ్ ॥ ౬౧॥
• విభూతిభూషగాత్ర తే త్రినేత్రమిత్రతామియాత్
• మనఃసరోరుహం క్షణం తథేక్షణేన మే సదా ।
• ప్రబన్ధసంసృతిభ్రమద్భ్రమజ్జనౌఘసన్తతౌ
• న వేద వేదమౌలిరప్యపాస్తదుఃఖసన్తతిమ్ ॥ ౬౨॥

• ॥ఇతి శ్రీశివరహస్యే శఙ్కరాఖ్యే షష్ఠాంశే ఋభునిదాఘసంవాదే దేహముక్తిప్రకరణవర్ణనం నామ ద్వాదశోఽధ్యాయః ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com