ఋభుగీతా ౫౦ ॥ సుదర్శనస్య ముక్తిలాభ వర్ణనం చ ॥

స్కన్దః -

• విష్ణుస్తవాన్తే విప్రోఽసౌ సుదర్శనసమాహ్వయః ।
• స్నాత్వాఽథ మణికర్ణ్యాం స భస్మరుద్రాక్షభూషణః ॥ ౧॥
• సఞ్జపన్ శతరుద్రీయం పఞ్చాక్షరపరాయణః ।
• సంపాద్య బిల్వపత్రాణి కమలాన్యమలాన్యపి ॥ ౨॥
• గన్ధాక్షతైర్ధూపదీపైర్నైవేద్యైర్వివిధైరపి ।
• విష్ణూపదిష్టమార్గేణ నిత్యమన్తర్గృహస్య హి ॥ ౩॥
• ప్రదక్షిణం చకారాసౌ లిఙ్గాన్యభ్యర్చయంస్తథా ।
• విశ్వేశ్వరావిముక్తేశౌ వీరేశం చ త్రిలోచనమ్ ॥ ౪॥
• కృత్తివాసం వృద్ధకాలే కేదారం శూలటఙ్కకమ్ ।
• రత్నేశం భారభూతేశం చన్ద్రేశం సిద్ధకేశ్వరమ్ ॥ ౫॥
• ఘణ్టాకర్ణేశ్వరం చైవ నారదేశం యమేశ్వరమ్ ।
• పులస్తిపులహేశం చ వికర్ణేశం ఫలేశ్వరమ్ ॥ ౬॥
• కద్రుద్రేశమఖణ్డేశం కేతుమాలిం గభస్తికమ్ ।
• యమునేశం వర్ణకేశం భద్రేశం జ్యేష్ఠశఙ్కరమ్ ॥ ౭॥
• నన్దికేశం చ రామేశం కరమర్దేశ్వరం తథా ।
• ఆవర్దేశం మతఙ్గేశం వాసుకీశం ద్రుతీశ్వరమ్ ॥ ౮॥
• సూర్యేశమర్యమేశం చ తూణీశం గాలవేశ్వరమ్ ।
• కణ్వకాత్యాయనేశం చ చన్ద్రచూడేశ్వరం తథా ॥ ౯॥
• ఉదావర్తేశ్వరం చైవ తృణజ్యోతీశ్వరం సదా ।
• కఙ్కణేశం తఙ్కణేశం స్కన్దేశం తారకేశ్వరమ్ ॥ ౧౦॥
• జమ్బుకేశం చ జ్ఞానేశం నన్దీశం గణపేశ్వరమ్ ।
• ఏతాన్యన్తర్గృహే విప్రః పూజయన్ పరయా ముదా ॥ ౧౧॥
• ఢుణ్ఢ్యాదిగణపాంశ్చైవ భైరవం చాపి నిత్యశః ।
• అన్నపూర్ణామన్నదాత్రీం సాక్షాల్లోకైకమాతరమ్ ॥ ౧౨॥
• దణ్డపాణిం క్షేత్రపాలం సమ్యగభ్యర్చ్య తస్థివాన్ ।
• తీర్థాన్యన్యాన్యపి మునిర్మణికర్ణ్యాది సత్తమ ॥ ౧౩॥
• జ్ఞానోదం సిద్ధకూపం చ వృద్ధకూపం పిశాచకమ్ ।
• ఋణమోచనతీర్థం చ గర్గతీర్థం మహత్తరమ్ ॥ ౧౪॥
• స్నాత్వా సనియమం విప్రో నిత్యం పఞ్చనదే హృదే ।
• కిరణాం ధూతపాపాం చ పఞ్చగఙ్గామపి ద్విజః ॥ ౧౫॥
• గఙ్గాం మనోరమాం తుఙ్గాం సర్వపాపప్రణాశినీమ్ ।
• ముక్తిమణ్టపమాస్థాయ స జపన్ శతరుద్రియమ్ ॥ ౧౬॥
• అష్టోత్తరసహస్రం వై జపన్ పఞ్చాక్షరం ద్విజః ।
• పక్షే పక్షే తథా కుర్వన్ పఞ్చక్రోశప్రదక్షిణమ్ ॥ ౧౭॥
• అన్తర్గృహాద్బహిర్దేశే చకారావసథం తదా ।
• ఏవం సంవసతస్తస్య కాలో భూయానవర్తత ॥ ౧౮॥
• తత్ర దృష్ట్వా తపోనిష్ఠం సుదర్శనసమాహ్వయమ్ ।
• విష్ణుస్తదా వై తం విప్రం సమాహూయ శివార్చకమ్ ॥ ౧౯॥
• పునః ప్రాహ ప్రసన్నేన చేతసా మునిసత్తమమ్ ।

విష్ణుః -

• భోః సుదర్శనవిప్రేన్ద్ర శివార్చనపరాయణ ।
• జ్ఞానపాత్రం భవానేవ విశ్వేశకృపయాఽధునా ॥ ౨౦॥
• త్వయా తపాంసి తప్తాని ఇష్టా యజ్ఞాస్త్వయైవ హి ।
• అధీతాశ్చ త్వయా వేదాః కాశ్యాం వాసో యతస్తవ ॥ ౨౧॥
• బహుభిర్జన్మభిర్యేన కృతం క్షేత్రే మహత్తపః ।
• తస్యైవ సిద్ధ్యత్యమలా కాశీయం ముక్తికాశికా ॥ ౨౨॥
• తవ భాగ్యస్య నాన్తోఽస్తి మునే త్వం భాగ్యవానసి ।
• కిఞ్చైకం తవ వక్ష్యామి హితమాత్యన్తికం శృణు ॥ ౨౩॥
• విశ్వేశకృపయా తేఽద్య ముక్తిరన్తే భవిష్యతి ।
• రుద్రాక్షనామపుణ్యం యత్ నామ్నాం సాహస్రముత్తమమ్ ॥ ౨౪॥
• ఉపదేక్ష్యామి తే విప్ర నామసాహస్రమీశితుః ।
• తేనార్చయేశం విశ్వేశం బిల్వపత్రైర్మనోహరైః ॥ ౨౫॥
• వర్షమేకం నిరాహారో విశ్వేశం పూజయన్ సదా ।
• సంవత్సరాన్తే ముక్తస్త్వం భవిష్యతి న సంశయః ॥ ౨౬॥
• త్వద్దేహాపగమే మన్త్రం పఞ్చాక్షరమనుత్తమమ్ ।
• దదాతి దేవో విశ్వేశస్తేన ముక్తో భవిష్యతి ॥ ౨౭॥
• శైవేభ్యః సన్నజీవేభ్యో దదాతీమం మహామనుమ్ ।

స్కన్దః -

• ఇతి విష్ణువచః శ్రుత్వా ప్రణమ్యాహ హరిం తదా ।
• సుదర్శనో యయాచేత్థం నామ్నాం సాహస్రముత్తమమ్ ॥ ౨౮॥
• భగవన్ దైత్యవృన్దఘ్న విష్ణో జిష్ణో నమోఽస్తు తే ।
• సహస్రనామ్నాం యద్దివ్యం విశ్వేశస్యాశు తద్వద ॥ ౨౯॥
• యేన జప్తేన దేవేశః పూజితో బిల్వపత్రకైః ।
• దదాతి మోక్షసామ్రాజ్యం దేహాన్తే తద్వదాశు మే ॥ ౩౦॥
• తదా విప్రవచః శ్రుత్వా తస్మై చోపాదిశత్ స్వయమ్ ।
• సహస్రనామ్నాం దేవస్య హిరణ్యస్యేత్యాది సత్తమ ॥ ౩౧॥
• తేన సంపూజ్య విశ్వేశం వర్షమేకమతన్ద్రితః ।
• కోమలారక్తబిల్వైశ్చ స్తోత్రేణానేన తుష్టువే ॥ ౩౨॥

సుదర్శనః -

• ఆశీవిషాఙ్గపరిమణ్డలకణ్ఠభాగ-
• రాజత్సుసాగరభవోగ్రవిషోరుశోభ ।
• ఫాలస్ఫురజ్జ్వలనదీప్తివిదీపితాశా-
• శోకావకాశ తపనాక్ష మృగాఙ్కమౌలే ॥ ౩౩॥
• క్రుద్ధోడుజాయాపతిధృతార్ధశరీరశోభ
• పాహ్యాశు శాసితమఖాన్ధకదక్షశత్రో ।
• సుత్రామవజ్రకరదణ్డవిఖణ్డితోరు-
• పక్షాద్యఘక్షితిధరోర్ధ్వశయావ శంభో ॥ ౩౪॥
• ఉత్ఫుల్లహల్లకలసత్కరవీరమాలా-
• భ్రాజత్సుకన్ధరశరీర పినాకపాణే ।
• చఞ్చత్సుచన్ద్రకలికోత్తమచారుమౌలిం
• లిఙ్గే కులుఞ్చపతిమమ్బికయా సమేతమ్ ॥ ౩౫॥
• ఛాయాధవానుజలసచ్ఛదనైః పరిపూజ్య భక్త్యా
• ముక్తేన స్వస్య చ విరాజితవంశకోట్యా ।
• సాయం సఙ్గవపుఙ్గవోరువహనం శ్రీతుఙ్గలిఙ్గార్చకః
• శాఙ్గః పాతకసఙ్గభఙ్గచతురశ్చాసఙ్గనిత్యాన్తరః ॥ ౩౬॥
• ఫాలాక్షస్ఫురదక్షిజస్ఫురదురుస్ఫూలిఙ్గదగ్ధాఙ్గకా-
• నఙ్గోత్తుఙ్గమతఙ్గకృత్తివసనం లిఙ్గం భజే శాఙ్కరమ్ ।
• అచ్ఛాచ్ఛాగవహాం సురతామీక్షాశినాన్తే విభో
• వృష్యం శాఙ్కరవాహనామనిరతాః సోమం తథా వాజినమ్ ॥ ౩౭॥
• త్యక్త్వా జన్మవినాశనం త్వితి ముహుస్తే జిహ్వయా సత్తమాః
• యే శంభోః సకృదేవ నామనిరతాః శాఙ్గాః స్వతః పావనాః ॥ ౩౮॥
• మృగాఙ్క మౌలిమీశ్వరం మృగేన్ద్రశత్రుజత్వచమ్ ।
• వసానమిన్దుసప్రభం మృగాద్యబాలసత్కరమ్ ।
• భజే మృగేన్ద్రసప్రభం ..??... ॥ ౩౯॥

స్కన్దః -

• ఏవం స్తువన్తం విశ్వేశం సుదర్శనమతన్ద్రితమ్ ।
• ప్రాహేత్థం శౌరిమాభాష్య శంభోర్భక్తివివర్ధనమ్ ॥ ౪౦॥

విష్ణుః -

• అత్రైవామరణం విప్ర వస త్వం నియతాశనః ।
• నామ్నాం సహస్రం ప్రజపన్ శతరుద్రీయమేవ చ ॥ ౪౧॥
• అన్తర్గృహాత్ బహిః స్థిత్వా పూజయాశు మహేశ్వరమ్ ।
• తవాన్తే భూరికరుణో మోక్షం దాస్యత్యసంశయమ్ ॥ ౪౨॥
• స ప్రణమ్యాహ విశ్వేశం దృష్ట్వా ప్రాహ సుదర్శనమ్ ।
• ధన్యస్త్వం లిఙ్గేఽప్యనుదినగలితస్వాన్తరఙ్గాఘసఙ్ఘః
• పుంసాం వర్యాద్యభక్త్యా యమనియమవరైర్విశ్వవన్ద్యం ప్రభాతే ।
• దత్వా బిల్వవరం సదంబుజదలం కిఞ్చిజ్జలం వా ముహుః
• ప్రాప్నోతీశ్వరపాదపఙ్కజముమానాథాద్య ముక్తిప్రదమ్ ॥ ౪౩॥
• కో వా త్వత్సదృశో భవేదగపతిప్రేమైకలిఙ్గార్చకో
• ముక్తానాం ప్రవరోర్ధ్వకేశవిలసచ్ఛ్రీభక్తిబీజాఙ్కురైః ।
• దేవా వాప్యసురాః సురా మునివరా భారా భువః కేవలం
• వీరా వా కరవీరపుష్పవిలసన్మాలాప్రదే నో సమః ॥ ౪౪॥
• వనే వా రాజ్యే వాప్యగపతిసుతానాయకమహో
• స్ఫురల్లిఙ్గార్చాయాం నియమమతభావేన మనసా ।
• హరం భక్త్యా సాధ్య త్రిభువనతృణాడమ్బరవర-
• ప్రరూఢైర్భాగ్యైర్వా న హి ఖలు స సజ్జేత భువనే ॥ ౪౫॥
• న దానైర్యోగైర్వా విధివిహితవర్ణాశ్రమభరైః
• అపారైర్వేదాన్తప్రతివచనవాక్యానుసరణైః ।
• న మన్యేఽహం స్వాన్తే భవభజనభావేన మనసా
• ముహుర్లిఙ్గం శాఙ్గం భజతి పరమానన్దకుహరః ॥ ౪౬॥
• శర్వం పరవతనన్దినీపతిమహానన్దామ్బుధేః పారగా
• రాగత్యాగహృదా విరాగపరమా భస్మాఙ్గరాగాదరాః ।
• మారాపారశరాభిఘాతరహితా ధీరోరుధారారసైః
• పారావారమహాఘసంసృతిభరం తీర్ణాః శివాభ్యర్చనాత్ ॥ ౪౭॥
• మార్కణ్డేయసుతం పురాఽన్తకభయాద్యోఽరక్షదీశో హరః
• తత్పాదామ్బుజరాగరఞ్జితమనా నాప్నోతి కిం వా ఫలమ్ ।
• తం మృత్యుఞ్జయమఞ్జసా ప్రణమతామోజోజిమధ్యే జయం
• జేతారోతపరాజయో జనిజరారోగైర్విముక్తిం లభేత్ ॥ ౪౮॥
• భూతాయాం భూతనాథం త్వఘమతితిలకాకారభిల్లోత్థశల్యైః
• ధావన్ భల్లూకపృష్ఠే నిశి కిల సుమహద్వ్యాఘ్రభీత్యాఽరురోహ ।
• బిల్వం నల్వప్రభం తచ్ఛదఘనమసకృత్ పాతయామాస మూలే
• నిద్రాతన్ద్రోజ్ఝితోఽసౌ మృగగణకలనే మూలలిఙ్గేఽథ శాఙ్గే ॥ ౪౯॥
• తేనాభూద్భగవాన్ గణోత్తమవరో ముక్తాఘసఙ్ఘస్తదా
• చణ్డాంశోస్తనయేన పూజితపదః సారూప్యమాపేశితుః ।
• గఙ్గాచన్ద్రకలాకపర్దవిలసత్ఫాలస్ఫులిఙ్గోజ్జ్వలద్
• వాలన్యఙ్కుకరాగ్రసంగతమహాశూలాహి టంకోద్యతః ॥ ౫౦॥
• చైత్రే చిత్రైః పాతకైర్విప్రముక్తో వైశాఖే వై దుఃఖశాఖావిముక్తః ।
• జ్యేష్ఠే శ్రేష్ఠో భవతేషాఢమాసి పుత్రప్రాప్తిః శ్రావణే శ్రాన్తినాశః ॥ ౫౧॥
• భాద్రే భద్రో భవతే చాశ్వినే వై అశ్వప్రాప్తిః కార్తికే కీర్తిలాభః ।
• మార్గే ముక్తేర్మార్గమేతల్లభేత పుష్యే పుణ్యం మాఘకే చాఘనాశః ॥ ౫౨॥
• ఫల్గు త్వంహో ఫాల్గునే మాసి
• నశ్యేదీశార్చాతో బిల్వపత్రైశ్చలిఙ్గే ।
• ఏవం తత్తన్మాసి పూజ్యేశలిఙ్గం
• చిత్రైః పాపైర్విప్రముక్తో ద్విజేన్ద్రః ॥ ౫౩॥
• దూర్వాఙ్కురైరభినవైః శశిధామచూడ-
• లిఙ్గార్చనేన పరిశేషయదఙ్కురాణి ।
• సంసారఘోరతరరూపకరాణి సద్యః
• ముక్త్యఙ్కురాణి పరివర్ధయతీహ ధన్యః ॥ ౫౪॥
• గోక్షీరేక్షుక్షౌద్రఖణ్డాజ్యదధ్నా
• సన్నారేలైః పానసామ్రాదిసారైః ।
• విశ్వేశానం సత్సితారత్నతోయైః
• గన్ధోదైర్వా సిఞ్చ్య దోషైర్విముక్తః ॥ ౫౫॥
• లిఙ్గం చన్దనలేపసఙ్గతముమాకాన్తస్య పశ్యన్తి యే
• తే సంసారభుజఙ్గభఙ్గపతనానఙ్గాఙ్గసఙ్గోజ్ఝితాః ।
• వ్యఙ్గం సర్వసమర్చనం భగవతః సాఙ్గం భవేచ్ఛాఙ్కరం
• శఙ్గాపాఙ్గకృపాకటాక్షలహరీ తస్మింశ్చిరం తిష్ఠతి ॥ ౫౬॥
• మురలిసరలిరాగైర్మర్దలైస్తాలశఙ్ఖైః
• పటుపటహనినాదధ్వాన్తసన్ధానఘోషైః ।
• దున్దుభ్యాఘాతవాదైర్వరయువతిమహానృత్తసంరంభరఙ్గైః
• దర్శేష్వాదర్శదర్శో భగవతి గిరిజానాయకే ముక్తిహేతుః ॥ ౫౭॥
• స్వచ్ఛచ్ఛత్రఛవీనాం వివిధజితమహాచ్ఛాయయా ఛన్నమైశం
• శీర్షం విచ్ఛిన్నపాపో భవతి భవహరః పూజకః శమ్భుభక్త్యా ।
• చఞ్చచ్చన్ద్రాభకాణ్డప్రవిలసదమలస్వర్ణరత్నాగ్రభాభి-
• ర్దీప్యచ్చామరకోటిభిః స్ఫుటపటఘటితైశ్చాకచక్యైః పతాకైః ॥ ౫౮॥
• సంపశ్యారుణభూరుహోత్తమశిఖాసంలేఢితారాగణం
• తారానాథకలాధరోరుసుమహాలిఙ్గౌఘసంసేవితమ్ ।
• బిల్వానాం కులమేతదత్ర సుమహాపాపౌఘసంహారకృత్
• వారాణాం నిఖిలప్రమోదజనకం శమ్భోః ప్రియం కేవలమ్ ॥ ౫౯॥
• అన్నం పోత్రిమలాయతే ధనరసం కౌలేయమూత్రాయతే
• సంవేశో నిగలాయతే మమ సదానన్దో కన్దాయతే ।
• శమ్భో తే స్మరణాన్తరాయభరిత ప్రాణః కృపాణాయతే ॥ ౬౦॥
• కః కల్పద్రుముపేక్ష్య చిత్తఫలదం తూలాదిదానక్షయం
• బబ్బూలం పరిసేవతే క్షుదధికో వాతూలదానక్షమమ్ ।
• తద్వచ్ఛఙ్కరకిఙ్కరో విధిహరిబ్రహ్మేన్ద్రచన్ద్రానలాన్
• సేవేద్యో విధివఞ్చితః కలిబలప్రాచుర్యతో మూఢధీః ॥ ౬౧॥
• సువర్ణాణ్డోద్భూతస్తుతిగతిసమర్చ్యాణ్డజవర-
• ప్రపాదం త్వాం కశ్చిద్ భజతి భువనే భక్తిపరమః ।
• మహాచణ్డోద్దణ్డప్రకటితభువం తాణ్డవపరం
• విభుం సన్తం నిత్యం భజ భగణనాథామలజటమ్ ॥ ౬౨॥
• అజగవకర విష్ణుబాణ శమ్భో
• దురితహరాన్తకనాశ పాహి మామనాథమ్ ।
• భవదభయపదాబ్జవర్యమేత
• మమ చిత్తసరస్తటాన్నయాతు చాద్య ॥ ౬౩॥
• ఇత్థం విష్ణుశ్చ కాశ్యాం ప్రమథపతిమగాత్ పూజ్య విశ్వేశ్వరం తం
• క్షితిసురవరవర్యం చానుశాస్యేత్థమిష్టమ్ ।
• స చ మునిగణమధ్యే ప్రాప్య ముక్తిం తథాన్తే
• ప్రమథపతిపదాబ్{}జే లీనహీనాఙ్గసఙ్గః ॥ ౬౪॥

సూతః -

• ఇత్థం శ్రుత్వా మునీన్ద్రోఽసౌ జైగీషవ్యోఽవదద్విభుమ్ ।
• ప్రణిపత్య ప్రహృష్టాత్మా షష్ఠాంశం వై షడాస్యతః ॥ ౬౫॥

జైగీషవ్యః -

• మారమారకజానన్దవసతేర్మహిమా కథమ్ ।
• నామ్నాం సహస్రమేతచ్చ వద మే కరుణానిధే ॥ ౬౬॥
• క్షేత్రాణాం చాప్యథాన్యానాం మహిమాం వద సద్గురో ।
• శూరతారకసంహర్తస్త్వత్తో నాన్యో గురుర్మమ ॥ ౬౭॥
• తచ్ఛ్రుత్వా తు మునేర్వాక్యం స్కన్దః ప్రాహాథ తం మునిమ్ ।

స్కన్దః -

• ఆగామిన్యంశకేఽస్మింస్తవ హృదయమహానన్దసిన్ధౌ విధూత్థ-
• ప్రాచుర్యప్రకటైః కరోపమమహాసప్తమాంశే విశేషే ।
• నామ్నాం చాపి సహస్రకం భగవతః శమ్భోః ప్రియం కేవలం
• అస్యానన్దవనస్య చైవ మహిమా త్వం వై శృణుష్వాదరాత్ ॥ ౬౮॥
• ఉగ్రోంఽశః శశిశేఖరేణ కథితో వేదాన్తసారాత్మకః
• షష్ఠః షణ్ముఖసత్తమాయ స దదౌ తద్బ్రహ్మణే సోఽప్యదాత్ ।
• పుత్రాయాత్మభవాయ తద్భవహరం శ్రుత్వా భవేద్ జ్ఞానవిత్
• చోక్త్వా జన్మశతాయుతార్జితమహాపాపైర్విముక్తో భవేత్ ॥ ౬౯॥
• శ్రుత్వాంశమేతద్ భవతాపపాపహం శివాస్పదజ్ఞానదముత్తమం మహత్ ।
• ధ్యానేన విజ్ఞానదమాత్మదర్శనం దదాతి శమ్భోః పదభక్తిభావతః ॥ ౭౦॥

సూతః -

• అధ్యాయపాదాధ్యయనేఽపి విద్యా బుద్ధ్యా హృది ధ్యాయతి బన్ధముక్త్యై ।
• స్వాధ్యాయతాన్తాయ శమాన్వితాయ దద్యాద్యదద్యాన్న విభేద్యమేతత్ ॥ ౭౧॥
• ఇత్థం సూతవచోద్యతమహానన్దైకమోదప్రభా
• భాస్వద్భాస్కరసప్రభా మునివరాః సంతుష్టువుస్తం తదా ।
• వేదోద్యద్వచనాశిషా ప్రహృషితాః సూతం జయేత్యుచ్చరన్
• ప్యాహో జగ్మురతీవ హర్షితహృదా విశ్వేశ్వరం వీక్షితుమ్ ॥ ౭౨॥
• ॥ శఙ్కరాఖ్యః షష్ఠాంశః సమాప్తః॥
• ॥ సర్వం శ్రీరమణార్పణమస్తు ॥

• ॥ ఇతి శ్రీశివరహస్యే శఙ్కరాఖ్యే షష్ఠాంశే సుదర్శనస్య ముక్తిలాభవర్ణనం అంశశ్రవణఫలనిరూపణం చ నామ పఞ్చాశోఽధ్యాయః ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com