ఋభుగీతా ౪ ॥ ఋభు-నిదాధ సంవాదః ॥

స్కన్దః -

• హిమాద్రిశిఖరే తత్ర కేదారే సంస్థితం ఋభుమ్ ।
• కేదారేశం పూజయన్తం శాంభవం మునిసత్తమమ్ ।
• భస్మరుద్రాక్షసంపన్నం నిఃస్పృహం మునయోఽబ్రువన్ ॥ ౧॥

మునయః -

• పద్మోద్భవసుతశ్రేష్ఠ త్వయా కైలాసపర్వతే ।
• ఆరాధ్య దేవమీశానం తస్మాత్ సూత్రశ్రుతీరితమ్ ॥ ౨॥
• జ్ఞానం లబ్ధం మునిశ్రేష్ఠ త్వం నో బ్రూహి విముక్తయే ।
• యేన సంసారవారాశేః సముత్తీర్ణా భవామహే ॥ ౩॥

సూతః -

• ఋభుర్మునీనాం వచసా తుష్టః శిష్టాన్ సమీక్ష్య తాన్ ।
• అష్టమూర్తిపదధ్యాననిష్ఠాంస్తానభ్యువాచ హ ॥ ౪॥

ఋభుః -

• విశ్వస్య కారణముమాపతిరేవ దేవో
• విద్యోతకో జడజగత్ప్రమదైకహేతుః ।
• న తస్య కార్యం కరణం మహేశితుః
• స ఏవ తత్కారణమీశ్వరో హరః ॥ ౮॥
• సూతః సాయకసంభవః సముదితాః సూతాననేభ్యో హయాః
• నేత్రే తే రథినో రథాఙ్గయుగలీ యుగ్యాన్తమృగ్యో రథీ ।
• మౌవీమూర్ధ్ని రథః స్థితో రథవహశ్చాపం శరవ్యం పురః
• యోద్ధుం కేశచరాః స ఏవ నిఖిలస్థాణోరణుః పాతు వః ॥ ౯॥var was నః
• నిదాఘమథ సంబోధ్య తతో ఋభురువాచ హ ।
• అధ్యాత్మనిర్ణయం వక్ష్యే నాస్తి కాలత్రయేష్వపి ॥ ౧౦॥
• శివోపదిష్టం సంక్షిప్య గుహ్యాత్ గుహ్యతరం సదా ।
• అనాత్మేతి ప్రసఙ్గాత్మా అనాత్మేతి మనోఽపి వా ।
• అనాత్మేతి జగద్వాపి నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౧॥
• సర్వసంకల్పశూన్యత్వాత్ సర్వాకారవివర్జనాత్
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౨॥
• చిత్తాభావే చిన్తనీయో దేహాభావే జరా చ న ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౩॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• పాదాభావాద్గతిర్నాస్తి హస్తాభావాత్ క్రియా చ న ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౪॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• బ్రహ్మాభావాజ్జగన్నాస్తి తదభావే హరిర్న చ ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౫॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• మృత్యుర్నాస్తి జరాభావే లోకవేదదురాధికమ్ ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౬॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• ధర్మో నాస్తి శుచిర్నాస్తి సత్యం నాస్తి భయం న చ ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౭॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• అక్షరోచ్చారణం నాస్తి అక్షరత్యజడం మమ ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౮॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• గురురిత్యపి నాస్త్యేవ శిష్యో నాస్తీతి తత్త్వతః ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౧౯॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• ఏకాభావాన్న ద్వితీయం న ద్వితీయాన్న చైకతా ।
• సత్యత్వమస్తి చేత్ కిఞ్చిదసత్యత్వం చ సంభవేత్ ॥ ౨౦॥
• అసత్యత్వం యది భవేత్ సత్యత్వం చ ఘటిష్యతి ।
• శుభం యద్యశుభం విద్ధి అశుభం శుభమస్తి చేత్ ॥ ౨౧॥
• భయం యద్యభయం విద్ధి అభయాద్భయమాపతేత్ ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౨౨॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• బద్ధత్వమస్తి చేన్మోక్షో బన్ధాభావే న మోక్షతా ।
• మరణం యది చేజ్జన్మ జన్మాభావే మృతిర్న చ ॥ ౨౩॥
• త్వమిత్యపి భవేచ్చాహం త్వం నో చేదహమేవ న ।
• ఇదం యది తదేవాపి తదభావే ఇదం న చ ॥ ౨౪॥
• అస్తి చేదితి తన్నాస్తి నాస్తి చేదస్తి కించ న ।
• కార్యం చేత్ కారణం కిఞ్చిత్ కార్యాభావే న కారణమ్ ॥ ౨౫॥
• ద్వైతం యది తదాఽద్వైతం ద్వైతాభావేఽద్వయం చ న ।
• దృశ్యం యది దృగప్యస్తి దృశ్యాభావే దృగేవ న ॥ ౨౬॥
• అన్తర్యది బహిః సత్యమన్తాభావే బహిర్న చ ।
• పూర్ణత్వమస్తి చేత్ కించిదపూర్ణత్వం ప్రసజ్యతే ॥ ౨౭॥
• కిఞ్చిదస్తీతి చేచ్చిత్తే సర్వం భవతి శీఘ్రతః ।
• యత్కించిత్ కిమపి క్వాపి నాస్తి చేన్న ప్రసజ్యతి ॥ ౨౮॥
• తస్మాదేతత్ క్వచిన్నాస్తి త్వం నాహం వా ఇమే ఇదమ్ ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౨౯॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• నాస్తి దృష్టాన్తకం లోకే నాస్తి దార్ష్టాన్తికం క్వచిత్ ।
• కేవలం బ్రహ్మభావత్వాత్ నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ॥ ౩౦॥var was బ్రహ్మమాత్రత్వాత్
• పరం బ్రహ్మాహమస్మీతి స్మరణస్య మనో న హి ।
• బ్రహ్మమాత్రం జగదిదం బ్రహ్మమాత్రత్వమప్య హి ॥ ౩౧॥
• చిన్మాత్రం కేవలం చాహం నాస్త్యనాత్మేతి నిశ్చిను ।
• ఇత్యాత్మనిర్ణయం ప్రోక్తం భవతే సర్వసఙ్గ్రహమ్ ॥ ౩౨॥var was నిర్ణ్యః ప్రోక్తః
• సకృచ్ఛ్రవణమాత్రేణ బ్రహ్మైవ భవతి స్వయమ్ ॥ ౩౩॥
• నిదాఘః-var was ఋభుః-
• భగవన్ కో భవాన్ కో ను వద మే వదతాం వర ।var was నిదాఘ
• యచ్ఛ్రుత్వా తత్క్షణాన్ముచ్యేన్మహాసంసారసంకటాత్ ॥ ౩౪॥
• ఋభుః-
• అహమేవ పరం బ్రహ్మ అహమేవ పరం సుఖమ్ ।
• అహమేవాహమేవాహమహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౩౫॥
• అహం చైతన్యమేవాస్మి దివ్యజ్ఞానాత్మకో హ్యహమ్ ।
• సర్వాక్షరవిహీనోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౩౬॥
• అహమర్థవిహీనోఽస్మి ఇదమర్థవివర్జితః ।
• సర్వానర్థవిముక్తోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౩౭॥
• నిత్యశుద్ధోఽస్మి బుద్ధోఽస్మి నిత్యోఽస్మ్యత్యన్తనిర్మలః ।
• నిత్యానదస్వరూపోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౩౮॥
• నిత్యపూర్ణస్వరూపోఽస్మి సచ్చిదానన్దమస్మ్యహమ్ ।
• కేవలాద్వైతరూపోఽహమహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౩౯॥
• అనిర్దేశ్యస్వరూపోఽస్మి ఆదిహీనోఽస్మ్యనన్తకః ।
• అప్రాకృతస్వరూపోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౦॥
• స్వస్వసంకల్పహీనోఽహం సర్వావిద్యావివర్జితః ।
• సర్వమస్మి తదేవాస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౧॥
• సర్వనామాదిహీనోఽహం సర్వరూపవివర్జితః ।
• సర్వసఙ్గవిహీనోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౨॥
• సర్వవాచాం విధిశ్చాస్మి సర్వవేదావధిః పరః ।
• సర్వకాలావధిశ్చాస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౩॥
• సర్వరూపావధిశ్చాహం సర్వనామావధిః సుఖమ్ ।
• సర్వకల్పావధిశ్చాస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౪॥
• అహమేవ సుఖం నాన్యదహమేవ చిదవ్యయః ।
• అహమేవాస్మి సర్వత్ర అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౫॥
• కేవలం బ్రహ్మమాత్రాత్మా కేవలం శుద్ధచిద్ఘనః ।
• కేవలాఖణ్డోసారోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౬॥
• కేవలం జ్ఞానరూపోఽస్మి కేవలాకారరూపవాన్ ।
• కేవలాత్యన్తసారోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౭॥
• సత్స్వరూపోఽస్మి కైవల్యస్వరూపోఽస్మ్యహమేవ హి ।
• అర్థానర్థవిహీనోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౮॥
• అప్రమేయస్వరూపోఽస్మి అప్రతర్క్యస్వరూపవాన్ ।
• అప్రగృహ్యస్వరూపోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౪౯॥
• అరసస్యుతరూపోఽస్మి అనుతాపవివర్జితః ।
• అనుస్యూతప్రకాశోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౫౦॥
• సర్వకర్మవిహీనోఽహం సర్వభేదవివర్జితః ।
• సర్వసన్దేహహీనోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౫౧॥
• అహంభావవిహీనోఽస్మి విహీనోఽస్మీతి మే న చ ।
• సర్వదా బ్రహ్మరూపోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౫౨॥
• బ్రహ్మ బ్రహ్మాదిహీనోఽస్మి కేశవత్వాది న క్వచిత్ ।
• శఙ్కరాదివిహీనోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ॥ ౫౩॥
• తూష్ణీమేవావభాసోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ।
• కిఞ్చిన్నాస్తి పరో నాస్తి కించిదస్మి పరోఽస్మి చ ॥ ౫౪॥
• న శరీరప్రకాశోఽస్మి జగద్భాసకరో న చ ।
• చిద్ఘనోఽస్మి చిదంశోఽస్మి సత్స్వరూపోఽస్మి సర్వదా ॥ ౫౫॥
• ముదా ముదితరూపోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ।
• న బాలోఽస్మి న వృద్ధోఽస్మి న యువాఽస్మి పరాత్ పరః ॥ ౫౬॥
• న చ నానాస్వరూపోఽస్మి అహం బ్రహ్మాస్మి కేవలమ్ ।
• ఇమం స్వానుభవం ప్రోక్తం సర్వోపనిషదాం పరం రసమ్ ॥ ౫౭॥
• యో వా కో వా శృణోతీదం బ్రహ్మైవ భవతి స్వయమ్ ॥ ౫౮॥
• న స్థూలోఽప్యనణుర్న తేజమరుతామాకాశనీరక్షమా
• భూతాన్తర్గతకోశకాశహృదయాద్యాకాశమాత్రాక్రమైః ।
• ఉద్గ్రన్థశ్రుతిశాస్త్రసూత్రకరణైః కిఞ్చిజ్జ్ఞ సర్వజ్ఞతా
• బుద్ధ్యా మోహితమాయయా శ్రుతిశతైర్భో జానతే శఙ్కరమ్ ॥ ౫౯॥

• ॥ ఇతి శ్రీ శివరహస్యే శఙ్కరాఖ్యే షష్ఠాంశే ఋభునిదాఘసంవాదో నామ చతుర్థోఽధ్యాయః ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com