ഋഭുഗീതാ ൧൮ ॥ ഋഭി-നിദാധ സംവാദഃ ॥

ഋഭുഃ -

  • ശൃണു ഭൂയഃ പരം തത്ത്വം സദ്യോ മോക്ഷപ്രദായകമ് ।
  • സര്വം ബ്രഹ്മൈവ സതതം സര്വം ശാന്തം ന സംശയഃ ॥ ൧॥
  • ബ്രഹ്മാക്ഷരമിദം സര്വം പരാകാരമിദം നഹി ।
  • ഇദമിത്യപി യദ്ദോഷം വയമിത്യപി ഭാഷണമ് ॥ ൨॥
  • യത്കിഞ്ചിത്സ്മരണം നാസ്തി യത്കിഞ്ചിദ് ധ്യാനമേവ ഹി ।
  • യത്കിഞ്ചിദ് ജ്ഞാനരൂപം വാ തത്സര്വം ബ്രഹ്മ ഏവ ഹി ॥ ൩॥
  • യത്കിഞ്ചിദ് ബ്രഹ്മവാക്യം വാ യത്കിഞ്ചിദ്വേദവാക്യകമ് ।
  • യത്കിഞ്ചിദ്ഗുരുവാക്യം വാ തത്സര്വം ബ്രഹ്മ ഏവ ഹി ॥ ൪॥
  • യത്കിഞ്ചിത്കല്മഷം സത്യം യത്കിഞ്ചിത് പ്രിയഭാഷണമ് ।
  • യത്കിഞ്ചിന്മനനം സത്താ തത്സര്വം ബ്രഹ്മ ഏവ ഹി ॥ ൫॥
  • യത്കിഞ്ചിത് ശ്രവണം നിത്യം യത് കിഞ്ചിദ്ധ്യാനമശ്നുതേ ।
  • യത്കിഞ്ചിന്നിശ്ചയം ശ്രദ്ധാ തത്സര്വം ബ്രഹ്മ ഏവ ഹി ॥ ൬॥
  • യത്കിഞ്ചിദ് ഗുരൂപദേശം യത്കിഞ്ചിദ്ഗുരുചിന്തനമ് ।
  • യത്കിഞ്ചിദ്യോഗഭേദം വാ തത്സര്വം ബ്രഹ്മ ഏവ ഹി ॥ ൭॥
  • സര്വം ത്യജ്യ ഗുരും ത്യജ്യ സര്വം സന്ത്യജ്യ നിത്യശഃ ।
  • തൂഷ്ണീമേവാസനം ബ്രഹ്മ സുഖമേവ ഹി കേവലമ് ॥ ൮॥
  • സര്വം ത്യക്ത്വാ സുഖം നിത്യം സര്വത്യാഗം സുഖം മഹത് ।
  • സര്വത്യാഗം പരാനന്ദം സര്വത്യാഗം പരം സുഖമ് ॥ ൯॥
  • സര്വത്യാഗം മനസ്ത്യാഗഃ സര്വത്യാഗമഹംകൃതേഃ ।
  • സര്വത്യാഗം മഹായാഗഃ സര്വത്യാഗം സുഖം പരമ് ॥ ൧൦॥
  • സര്വത്യാഗം മഹാമോക്ഷം ചിത്തത്യാഗം തദേവ ഹി ।
  • ചിത്തമേവ ജഗന്നിത്യം ചിത്തമേവ ഹി സംസൃതിഃ ॥ ൧൧॥
  • ചിത്തമേവ മഹാമായാ ചിത്തമേവ ശരീരകമ് ।
  • ചിത്തമേവ ഭയം ദേഹഃ ചിത്തമേവ മനോമയമ് ॥ ൧൨॥
  • ചിത്തമേവ പ്രപഞ്ചാഖ്യം ചിത്തമേവ ഹി കല്മഷമ് ।
  • ചിത്തമേവ ജഡം സര്വം ചിത്തമേവേന്ദ്രിയാദികമ് ॥ ൧൩॥
  • ചിത്തമേവ സദാ സത്യം ചിത്തമേവ നഹി ക്വചിത് ।
  • ചിത്തമേവ മഹാശാസ്ത്രം ചിത്തമേവ മനഃപ്രദമ് ॥ ൧൪॥
  • ചിത്തമേവ സദാ പാപം ചിത്തമേവ സദാ മതമ് ।
  • ചിത്തമേവ ഹി സര്വാഖ്യം ചിത്തമേവ സദാ ജഹി ॥ ൧൫॥
  • ചിത്തം നാസ്തീതി ചിന്താ സ്യാത് ആത്മമാത്രം പ്രകാശതേ ।
  • ചിത്തമസ്തീതി ചിന്താ ചേത് ചിത്തത്വം സ്വയമേവ ഹി ॥ ൧൬॥
  • സ്വയമേവ ഹി ചിത്താഖ്യം സ്വയം ബ്രഹ്മ ന സംശയഃ ।
  • ചിത്തമേവ ഹി സര്വാഖ്യം ചിത്തം സര്വമിതി സ്മൃതമ് ॥ ൧൭॥
  • ബ്രഹ്മൈവാഹം സ്വയംജ്യോതിര്ബ്രഹ്മൈവാഹം ന സംശയഃ ।
  • സര്വം ബ്രഹ്മ ന സന്ദേഹഃ സര്വം ചിജ്ജ്യോതിരേവ ഹി ॥ ൧൮॥
  • അഹം ബ്രഹ്മൈവ നിത്യാത്മാ പൂര്ണാത് പൂര്ണതരം സദാ ।
  • അഹം പൃഥ്വ്യാദിസഹിതം അഹമേവ വിലക്ഷണമ് ॥ ൧൯॥
  • അഹം സൂക്ഷ്മശരീരാന്തമഹമേവ പുരാതനമ് ।
  • അഹമേവ ഹി മാനാത്മാ സര്വം ബ്രഹ്മൈവ കേവലമ് ॥ ൨൦॥
  • ചിദാകാരോ ഹ്യഹം പൂര്ണശ്ചിദാകാരമിദം ജഗത് ।
  • ചിദാകാരം ചിദാകാശം ചിദാകാശമഹം സദാ ॥ ൨൧॥
  • ചിദാകാശം ത്വമേവാസി ചിദാകാശമഹം സദാ ।
  • ചിദാകാശം ചിദേവേദം ചിദാകാശാന്ന കിഞ്ചന ॥ ൨൨॥
  • ചിദാകാശതതം സര്വം ചിദാകാശം പ്രകാശകമ് ।
  • ചിദാകാരം മനോ രൂപം ചിദാകാശം ഹി ചിദ്ഘനമ് ॥ ൨൩॥
  • ചിദാകാശം പരം ബ്രഹ്മ ചിദാകാശം ച ചിന്മയഃ ।
  • ചിദാകാശം ശിവം സാക്ഷാച്ചിദാകാശമഹം സദാ ॥ ൨൪॥
  • സച്ചിദാനന്ദരൂപോഽഹം സച്ചിദാനന്ദശാശ്വതഃ ।
  • സച്ചിദാനന്ദ സന്മാത്രം സച്ചിദാനന്ദഭാവനഃ ॥ ൨൫॥
  • സച്ചിദാനന്ദപൂര്ണോഽഹം സച്ചിദാനന്ദകാരണമ് ।
  • സച്ചിദാനന്ദസന്ദോഹഃ സച്ചിദാനന്ദ ഈശ്വരഃ ॥ ൨൬॥var was ഹീനകഃ
  • സച്ചിദാനന്ദനിത്യോഽഹം സച്ചിദാനന്ദലക്ഷണമ് ।
  • സച്ചിദാനന്ദമാത്രോഽഹം സച്ചിദാനന്ദരൂപകഃ ॥ ൨൭॥
  • ആത്മൈവേദമിദം സര്വമാത്മൈവാഹം ന സംശയഃ ।
  • ആത്മൈവാസ്മി പരം സത്യമാത്മൈവ പരമം പദമ് ॥ ൨൮॥
  • ആത്മൈവ ജഗദാകാരം ആത്മൈവ ഭുവനത്രയമ് ।
  • ആത്മൈവ ജഗതാം ശ്രേഷ്ഠഃ ആത്മൈവ ഹി മനോമയഃ ॥ ൨൯॥
  • ആത്മൈവ ജഗതാം ത്രാതാ ആത്മൈവ ഗുരുരാത്മനഃ ।
  • ആത്മൈവ ബഹുധാ ഭാതി ആത്മൈവൈകം പരാത്മനഃ ॥ ൩൦॥
  • ആത്മൈവ പരമം ബ്രഹ്മ ആത്മൈവാഹം ന സംശയഃ ।
  • ആത്മൈവ പരമം ലോകം ആത്മൈവ പരമാത്മനഃ ॥ ൩൧॥
  • ആത്മൈവ ജീവരൂപാത്മാ ആത്മൈവേശ്വരവിഗ്രഹഃ ।
  • ആത്മൈവ ഹരിരാനന്ദഃ ആത്മൈവ സ്വയമാത്മനഃ ॥ ൩൨॥
  • ആത്മൈവാനന്ദസന്ദോഹ ആത്മൈവേദം സദാ സുഖമ് ।
  • ആത്മൈവ നിത്യശുദ്ധാത്മാ ആത്മൈവ ജഗതഃ പരഃ ॥ ൩൩॥
  • ആത്മൈവ പഞ്ചഭൂതാത്മാ ആത്മൈവ ജ്യോതിരാത്മനഃ ।
  • ആത്മൈവ സര്വദാ നാന്യദാത്മൈവ പരമോഽവ്യയഃ ॥ ൩൪॥
  • ആത്മൈവ ഹ്യാത്മഭാസാത്മാ ആത്മൈവ വിഭുരവ്യയഃ ।
  • ആത്മൈവ ബ്രഹ്മവിജ്ഞാനം ആത്മൈവാഹം ത്വമേവ ഹി ॥ ൩൫॥
  • ആത്മൈവ പരമാനന്ദ ആത്മൈവാഹം ജഗന്മയഃ ।
  • ആത്മൈവാഹം ജഗദ്ഭാനം ആത്മൈവാഹം ന കിഞ്ചന ॥ ൩൬॥
  • ആത്മൈവ ഹ്യാത്മനഃ സ്നാനമാത്മൈവ ഹ്യാത്മനോ ജപഃ ।
  • ആത്മൈവ ഹ്യാത്മനോ മോദമാത്മൈവാത്മപ്രിയഃ സദാ ॥ ൩൭॥
  • ആത്മൈവ ഹ്യാത്മനോ നിത്യോ ഹ്യാത്മൈവ ഗുണഭാസകഃ ।
  • ആത്മൈവ തുര്യരൂപാത്മാ ആത്മാതീതസ്തതഃ പരഃ ॥ ൩൮॥
  • ആത്മൈവ നിത്യപൂര്ണാത്മാ ആത്മൈവാഹം ന സംശയഃ ।
  • ആത്മൈവ ത്വമഹം ചാത്മാ സര്വമാത്മൈവ കേവലമ് ॥ ൩൯॥
  • നിത്യോഽഹം നിത്യപൂര്ണോഽഹം നിത്യോഽഹം സര്വദാ സദാ ।
  • ആത്മൈവാഹം ജഗന്നാന്യദ് അമൃതാത്മാ പുരാതനഃ ॥ ൪൦॥
  • പുരാതനോഽഹം പുരുഷോഽഹമീശഃ പരാത് പരോഽഹം പരമേശ്വരോഽഹമ് ।
  • ഭവപ്രദോഽഹം ഭവനാശനോഽഹം സുഖപ്രദോഽഹം സുഖരൂപമദ്വയമ് ॥ ൪൧॥
  • ആനന്ദോഽഹമശേഷോഽഹമമൃതോഹം ന സംശയഃ ।
  • അജോഽഹമാത്മരൂപോഽഹമന്യന്നാസ്തി സദാ പ്രിയഃ ॥ ൪൨॥
  • ബ്രഹ്മൈവാഹമിദം ബ്രഹ്മ സര്വം ബ്രഹ്മ സദാഽവ്യയഃ ।
  • സദാ സര്വപദം നാസ്തി സര്വമേവ സദാ ന ഹി ॥ ൪൩॥
  • നിര്ഗുണോഽഹം നിരാധാര അഹം നാസ്തീതി സര്വദാ ।
  • അനര്ഥമൂലം നാസ്ത്യേവ മായാകാര്യം ന കിഞ്ചന ॥ ൪൪॥
  • അവിദ്യാവിഭവോ നാസ്തി അഹം ബ്രഹ്മ ന സംശയഃ ।
  • സര്വം ബ്രഹ്മ ചിദാകാശം തദേവാഹം ന സംശയഃ ॥ ൪൫॥
  • തദേവാഹം സ്വയം ചാഹം പരം ചാഹം പരേശ്വരഃ ।
  • വിദ്യാധരോഽഹമേവാത്ര വിദ്യാവിദ്യേ ന കിഞ്ചന ॥ ൪൬॥
  • ചിദഹം ചിദഹം നിത്യം തുര്യോഽഹം തുര്യകഃ പരഃ ।
  • ബ്രഹ്മൈവ സര്വം ബ്രഹ്മൈവ സര്വം ബ്രഹ്മ സദാഽസ്മ്യഹമ് ॥ ൪൭॥
  • മത്തോഽന്യന്നാപരം കിഞ്ചിന്മത്തോഽന്യദ്ബ്രഹ്മ ച ക്വചിത് ।
  • മത്തോഽന്യത് പരമം നാസ്തി മത്തോഽന്യച്ചിത്പദം നഹി ॥ ൪൮॥
  • മത്തോഽന്യത് സത്പദം നാസ്തി മത്തോഽന്യച്ചിത്പദം ന മേ ।
  • മത്തോഽന്യത് ഭവനം നാസ്തി മത്തോഽന്യദ് ബ്രഹ്മ ഏവ ന ॥ ൪൯॥
  • മത്തോഽന്യത് കാരണം നാസ്തി മത്തോഽന്യത് കിഞ്ചിദപ്യണു ।
  • മത്തോഽന്യത് സത്ത്വരൂപം ച മത്തോഽന്യത് ശുദ്ധമേവ ന ॥ ൫൦॥
  • മത്തോഽന്യത് പാവനം നാസ്തി മത്തോഽന്യത് തത്പദം ന ഹി ।
  • മത്തോഽന്യത് ധര്മരൂപം വാ മത്തോഽന്യദഖിലം ന ച ॥ ൫൧॥
  • മത്തോഽന്യദസദേവാത്ര മത്തോഽന്യന്മിഥ്യാ ഏവ ഹി ।
  • മത്തോഽന്യദ്ഭാതി സര്വസ്വം മത്തോഽന്യച്ഛശശൃങ്ഗവത് ॥ ൫൨॥
  • മത്തോഽന്യദ്ഭാതി ചേന്മിഥ്യാ മത്തോഽന്യച്ചേന്ദ്രജാലകമ് ।
  • മത്തോഽന്യത് സംശയോ നാസ്തി മത്തോഽന്യത് കാര്യ കാരണമ് ॥ ൫൩॥
  • ബ്രഹ്മമാത്രമിദം സര്വം സോഽഹമസ്മീതി ഭാവനമ് ।
  • സര്വമുക്തം ഭഗവതാ ഏവമേവേതി നിശ്ചിനു ॥ ൫൪॥
  • ബഹുനോക്തേന കിം യോഗിന് നിശ്ചയം കുരു സര്വദാ ।
  • സകൃന്നിശ്ചയമാത്രേണ ബ്രഹ്മൈവ ഭവതി സ്വയമ് ॥ ൫൫॥
  • വനനഗഭുവനം യച്ഛങ്കരാന്നാന്യദസ്തി
  • ജഗദിദമസുരാദ്യം ദേവദേവഃ സ ഏവ ।
  • തനുമനഗമനാദ്യൈഃ കോശകാശാവകാശേ
  • സ ഖലു പരശിവാത്മാ ദൃശ്യതേ സൂക്ഷ്മബുദ്ധ്യാ ॥ ൫൬॥
  • ചക്ഷുഃശ്രോത്രമനോഽസവശ്ച ഹൃദി ഖാദുദ്ഭാസിതധ്യാന്തരാത്
  • തസ്മിന്നേവ വിലീയതേ ഗതിപരം യദ്വാസനാ വാസിനീ ।
  • ചിത്തം ചേതയതേ ഹൃദിന്ദ്രിയഗണം വാചാം മനോദൂരഗം
  • തം ബ്രഹ്മാമൃതമേതദേവ ഗിരിജാകാന്താത്മനാ സംജ്ഞിതമ് ॥ ൫൭॥

  • ॥ ഇതി ശ്രീശിവരഹസ്യേ ശങ്കരാഖ്യേ ഷഷ്ഠാംശേ ഋഭുനിദാഘസംവാദേ അഷ്ടാദശോഽധ്യായഃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com