Ribhu Gita - Siva Rahasya Purana Amsha 6

ഋഭുഗീതാ ൨൧ ॥ സര്വ-പ്രപഞ്ച-ഹേയത്വ പ്രകരണ നിരൂപണമ് ॥

ഋഭുഃ -

മഹാരഹസ്യം വക്ഷ്യാമി വേദാന്തേഷു ച ഗോപിതമ് ।
യസ്യ ശ്രവണമാത്രേണ ബ്രഹ്മൈവ ഭവതി സ്വയമ് ॥ ൧॥
സച്ചിദാനന്ദമാത്രോഽഹം സര്വം സച്ചിന്മയം തതമ് ।
തദേവ ബ്രഹ്മ സംപശ്യത് ബ്രഹ്മൈവ ഭവതി സ്വയമ് ॥ ൨॥
അഹം ബ്രഹ്മ ഇദം ബ്രഹ്മ നാനാ ബ്രഹ്മ ന സംശയഃ ।
സത്യം ബ്രഹ്മ സദാ ബ്രഹ്മാപ്യഹം ബ്രഹ്മൈവ കേവലമ് ॥ ൩॥
ഗുരുര്ബ്രഹ്മ ഗുണോ ബ്രഹ്മ സര്വം ബ്രഹ്മപരോഽസ്മ്യഹമ് ।
നാന്തം ബ്രഹ്മ അഹം ബ്രഹ്മ സര്വം ബ്രഹ്മാപരോഽസ്മ്യഹമ് ॥ ൪॥
വേദവേദ്യം പരം ബ്രഹ്മ വിദ്യാ ബ്രഹ്മ വിശേഷതഃ ।
ആത്മാ ബ്രഹ്മ അഹം ബ്രഹ്മ ആദ്യന്തം ബ്രഹ്മ സോഽസ്മ്യഹമ് ॥ ൫॥
സത്യം ബ്രഹ്മ സദാ ബ്രഹ്മ അന്യന്നാസ്തി സദാ പരമ് ।
അഹം ബ്രഹ്മ ത്വഹം നാസ്തി അഹംകാരപരം നഹി ॥ ൬॥
അഹം ബ്രഹ്മ ഇദം നാസ്തി അയമാത്മാ മഹാന് സദാ ।
വേദാന്തവേദ്യോ ബ്രഹ്മാത്മാ അപരം ശശശൃങ്ഗവത് ॥ ൭॥
ഭൂതം നാസ്തി ഭവിഷ്യം ന ബ്രഹ്മൈവ സ്ഥിരതാം ഗതഃ ।
ചിന്മയോഽഹം ജഡം തുച്ഛം ചിന്മാത്രം ദേഹനാശനമ് ॥ ൮॥
ചിത്തം കിഞ്ചിത് ക്വചിച്ചാപി ചിത്തം ദൂരോഽഹമാത്മകഃ ।var was ഹരോഽഹമാത്മകഃ
സത്യം ജ്ഞാനമനന്തം യന്നാനൃതം ജഡദുഃഖകമ് ॥ ൯॥
ആത്മാ സത്യമനന്താത്മാ ദേഹമേവ ന സംശയഃ ।
വാര്താപ്യസച്ഛ്രുതം തന്ന അഹമേവ മഹോമഹഃ ॥ ൧൦॥
ഏകസംഖ്യാപ്യസദ്ബ്രഹ്മ സത്യമേവ സദാഽപ്യഹമ് ।
സര്വമേവമസത്യം ച ഉത്പന്നത്വാത് പരാത് സദാ ॥ ൧൧॥
സര്വാവയവഹീനോഽപി നിത്യത്വാത് പരമോ ഹ്യഹമ് ।
സര്വം ദൃശ്യം ന മേ കിഞ്ചിത് ചിന്മയത്വാദ്വദാമ്യഹമ് ॥ ൧൨॥
ആഗ്രഹം ച ന മേ കിഞ്ചിത് ചിന്മയത്വാദ്വദാമ്യഹമ് ।
ഇദമിത്യപി നിര്ദേശോ ന ക്വചിന്ന ക്വചിത് സദാ ॥ ൧൩॥
നിര്ഗുണബ്രഹ്മ ഏവാഹം സുഗുരോരുപദേശതഃ ।
വിജ്ഞാനം സഗുണോ ബ്രഹ്മ അഹം വിജ്ഞാനവിഗ്രഹഃ ॥ ൧൪॥
നിര്ഗുണോഽസ്മി നിരംശോഽസ്മി ഭവോഽസ്മി ഭരണോഽസ്മ്യഹമ് ।
ദേവോഽസ്മി ദ്രവ്യപൂര്ണോഽസ്മി ശുദ്ധോഽസ്മി രഹിതോഽസ്മ്യഹമ് ॥ ൧൫॥
രസോഽസ്മി രസഹീനോഽസ്മി തുര്യോഽസ്മി ശുഭഭാവനഃ ।
കാമോഽസ്മി കാര്യഹീനോഽസ്മി നിത്യനിര്മലവിഗ്രഹഃ ॥ ൧൬॥
ആചാരഫലഹീനോഽസ്മി അഹം ബ്രഹ്മാസ്മി കേവലമ് ।
ഇദം സര്വം പരം ബ്രഹ്മ അയമാത്മാ ന വിസ്മയഃ ॥ ൧൭॥
പൂര്ണാപൂര്ണസ്വരൂപാത്മാ നിത്യം സര്വാത്മവിഗ്രഹഃ ।
പരമാനന്ദതത്ത്വാത്മാ പരിച്ഛിന്നം ന ഹി ക്വചിത് ॥ ൧൮॥
ഏകാത്മാ നിര്മലാകാര അഹമേവേതി ഭാവയ ।
അഹംഭാവനയാ യുക്ത അഹംഭാവേന സംയുതഃ ॥ ൧൯॥
ശാന്തം ഭാവയ സര്വാത്മാ ശാമ്യതത്ത്വം മനോമലഃ ।
ദേഹോഽഹമിതി സന്ത്യജ്യ ബ്രഹ്മാഹമിതി നിശ്ചിനു ॥ ൨൦॥
ബ്രഹ്മൈവാഹം ബ്രഹ്മമാത്രം ബ്രഹ്മണോഽന്യന്ന കിഞ്ചന ।
ഇദം നാഹമിദം നാഹമിദം നാഹം സദാ സ്മര ॥ ൨൧॥
അഹം സോഽഹമഹം സോഽഹമഹം ബ്രഹ്മേതി ഭാവയ ।
ചിദഹം ചിദഹം ബ്രഹ്മ ചിദഹം ചിദഹം വദ ॥ ൨൨॥
നേദം നേദം സദാ നേദം ന ത്വം നാഹം ച ഭാവയ ।
സര്വം ബ്രഹ്മ ന സന്ദേഹഃ സര്വം വേദം ന കിഞ്ചന ॥ ൨൩॥
സര്വം ശബ്ദാര്ഥഭവനം സര്വലോകഭയം ന ച ।
സര്വതീര്ഥം ന സത്യം ഹി സര്വദേവാലയം ന ഹി ॥ ൨൪॥
സര്വചൈതന്യമാത്രത്വാത് സര്വം നാമ സദാ ന ഹി ।
സര്വരൂപം പരിത്യജ്യ സര്വം ബ്രഹ്മേതി നിശ്ചിനു ॥ ൨൫॥
ബ്രഹ്മൈവ സര്വം തത്സത്യം പ്രപഞ്ചം പ്രകൃതിര്നഹി ।
പ്രാകൃതം സ്മരണം ത്യജ്യ ബ്രഹ്മസ്മരണമാഹര ॥ ൨൬॥
തതസ്തദപി സന്ത്യജ്യ നിജരൂപേ സ്ഥിരോ ഭവ ।
സ്ഥിരരൂപം പരിത്യജ്യ ആത്മമാത്രം ഭവത്യസൌ ॥ ൨൭॥
ത്യാഗത്വമപി സന്ത്യജ്യ ഭേദമാത്രം സദാ ത്യജ ।
സ്വയം നിജം സമാവൃത്യ സ്വയമേവ സ്വയം ഭജ ॥ ൨൮॥
ഇദമിത്യങ്ഗുലീദൃഷ്ടമിദമസ്തമചേതനമ് ।
ഇദം വാക്യം ച വാക്യേന വാചാഽപി പരിവേദനമ് ॥ ൨൯॥
സര്വഭാവം ന സന്ദേഹഃ സര്വം നാസ്തി ന സംശയഃ ।
സര്വം തുച്ഛം ന സന്ദേഹഃ സര്വം മായാ ന സംശയഃ ॥ ൩൦॥
ത്വം ബ്രഹ്മാഹം ന സന്ദേഹോ ബ്രഹ്മൈവേദം ന സംശയഃ ।
സര്വം ചിത്തം ന സന്ദേഹഃ സര്വം ബ്രഹ്മ ന സംശയഃ ॥ ൩൧॥
ബ്രഹ്മാന്യദ്ഭാതി ചേന്മിഥ്യാ സര്വം മിഥ്യാ പരാവരാ ।
ന ദേഹം പഞ്ചഭൂതം വാ ന ചിത്തം ഭ്രാന്തിമാത്രകമ് ॥ ൩൨॥
ന ച ബുദ്ധീന്ദ്രിയാഭാവോ ന മുക്തിര്ബ്രഹ്മമാത്രകമ് ।
നിമിഷം ച ന ശങ്കാപി ന സങ്കല്പം തദസ്തി ചേത് ॥ ൩൩॥
അഹങ്കാരമസദ്വിദ്ധി അഭിമാനം തദസ്തി ചേത് ।
ന ചിത്തസ്മരണം തച്ചേന്ന സന്ദേഹോ ജരാ യദി ॥ ൩൪॥
പ്രാണോ...ദീയതേ ശാസ്തി ഘ്രാണോ യദിഹ ഗന്ധകമ് ।
ചക്ഷുര്യദിഹ ഭൂതസ്യ ശ്രോത്രം ശ്രവണഭാവനമ് ॥ ൩൫॥
ത്വഗസ്തി ചേത് സ്പര്ശസത്താ ജിഹ്വാ ചേദ്രസസങ്ഗ്രഹഃ ।
ജീവോഽസ്തി ചേജ്ജീവനം ച പാദശ്ചേത് പാദചാരണമ് ॥ ൩൬॥
ഹസ്തൌ യദി ക്രിയാസത്താ സ്രഷ്ടാ ചേത് സൃഷ്ടിസംഭവഃ ।
രക്ഷ്യം ചേദ്രക്ഷകോ വിഷ്ണുര്ഭക്ഷ്യം ചേദ്ഭക്ഷകഃ ശിവഃ ॥ ൩൭॥
സര്വം ബ്രഹ്മ ന സന്ദേഹഃ സര്വം ബ്രഹ്മൈവ കേവലമ് ।
പൂജ്യം ചേത് പൂജനം ചാസ്തി ഭാസ്യം ചേദ്ഭാസകഃ ശിവഃ ॥ ൩൮॥
സര്വം മിഥ്യാ ന സന്ദേഹഃ സര്വം ചിന്മാത്രമേവ ഹി ।
അസ്തി ചേത് കാരണം സത്യം കാര്യം ചൈവ ഭവിഷ്യതി ॥ ൩൯॥
നാസ്തി ചേന്നാസ്തി ഹീനോഽഹം ബ്രഹ്മൈവാഹം പരായണമ് ।
അത്യന്തദുഃഖമേതദ്ധി അത്യന്തസുഖമവ്യയമ് ॥ ൪൦॥
അത്യന്തം ജന്മമാത്രം ച അത്യന്തം രണസംഭവമ് ।
അത്യന്തം മലിനം സര്വമത്യന്തം നിര്മലം പരമ് ॥ ൪൧॥
അത്യന്തം കല്പനം ദുഷ്ടം അത്യന്തം നിര്മലം ത്വഹമ് ।
അത്യന്തം സര്വദാ ദോഷമത്യന്തം സര്വദാ ഗുണമ് ॥ ൪൨॥
അത്യന്തം സര്വദാ ശുഭ്രമത്യന്തം സര്വദാ മലമ് ।
അത്യന്തം സര്വദാ ചാഹമത്യന്തം സര്വദാ ഇദമ് ॥ ൪൩॥
അത്യന്തം സര്വദാ ബ്രഹ്മ അത്യന്തം സര്വദാ ജഗത് ।
ഏതാവദുക്തമഭയമഹം ഭേദം ന കിഞ്ചന ॥ ൪൪॥
സദസദ്വാപി നാസ്ത്യേവ സദസദ്വാപി വാക്യകമ് ।
നാസ്തി നാസ്തി ന സന്ദേഹോ ബ്രഹ്മൈവാഹം ന സംശയഃ ॥ ൪൫॥
കാരണം കാര്യരൂപം വാ സര്വം നാസ്തി ന സംശയഃ ।
കര്താ ഭോക്താ ക്രിയാ വാപി ന ഭോജ്യം ഭോഗതൃപ്തതാ ॥ ൪൬॥
സര്വം ബ്രഹ്മ ന സന്ദേഹഃ സര്വ ശബ്ദോ ന വാസ്തവമ് ।
ഭൂതം ഭവിഷ്യം വാര്തം തു കാര്യം വാ നാസ്തി സര്വദാ ॥ ൪൭॥
സദസദ്ഭേദ്യഭേദം വാ ന ഗുണാ ഗുണഭാഗിനഃ ।
നിര്മലം വാ മലം വാപി നാസ്തി നാസ്തി ന കിഞ്ചന ॥ ൪൮॥
ഭാഷ്യം വാ ഭാഷണം വാഽപി നാസ്തി നാസ്തി ന കിഞ്ചന ।
പ്രബലം ദുര്ബലം വാപി അഹം ച ത്വം ച വാ ക്വചിത് ॥ ൪൯॥
ഗ്രാഹ്യം ച ഗ്രാഹകം വാപി ഉപേക്ഷ്യം നാത്മനഃ ക്വചിത് ।
തീര്ഥം വാ സ്നാനരൂപം വാ ദേവോ വാ ദേവ പൂജനമ് ॥ ൫൦॥
ജന്മ വാ മരണം ഹേതുര്നാസ്തി നാസ്തി ന കിഞ്ചന ।
സത്യം വാ സത്യരൂപം വാ നാസ്തി നാസ്തി ന കിഞ്ചന ॥ ൫൧॥
മാതരഃ പിതരോ വാപി ദേഹോ വാ നാസ്തി കിഞ്ചന ।
ദൃഗ്രൂപം ദൃശ്യരൂപം വാ നാസ്തി നാസ്തീഹ കിഞ്ചന ॥ ൫൨॥
മായാകാര്യം ച മായാ വാ നാസ്തി നാസ്തീഹ കിഞ്ചന ।
ജ്ഞാനം വാ ജ്ഞാനഭേദോ വാ നാസ്തി നാസ്തീഹ കിഞ്ചന ॥ ൫൩॥
സര്വപ്രപഞ്ചഹേയത്വം പ്രോക്തം പ്രകരണം ച തേ ।
യഃ ശൃണോതി സകൃദ്വാപി ആത്മാകാരം പ്രപദ്യതേ ॥ ൫൪॥

സ്കന്ദഃ -

മായാ സാ ത്രിഗുണാ ഗണാധിപഗുരോരേണാങ്കചൂഡാമണേഃ
പാദാമ്ഭോജസമര്ചനേന വിലയം യാത്യേവ നാസ്ത്യന്യഥാ ।
വിദ്യാ ഹൃദ്യതമാ സുവിദ്യുദിവ സാ ഭാത്യേവ ഹൃത്പങ്കജേ
യസ്യാനല്പതപോഭിരുഗ്രകരണാദൃക് തസ്യ മുക്തിഃ സ്ഥിരാ ॥ ൫൫॥

॥ ഇതി ശ്രീശിവരഹസ്യേ ശങ്കരാഖ്യേ ഷഷ്ഠാംശേ ഋഭുനിദാഘസംവാദേ സര്വപ്രപഞ്ചഹേയത്വപ്രകരണവര്ണനം നാമ ഏകവിംശോഽധ്യായഃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com