ഋഭുഗീതാ ൨൬ ॥ ജ്ഞാനാമൃത-മനോമയ-പ്രകരണ വര്ണനമ് ॥

ഋഭുഃ -

• വക്ഷ്യേ സച്ചിത്പരാനന്ദം സ്വഭാവം സര്വദാ സുഖമ് ।
• സര്വവേദപുരാണാനാം സാരാത് സാരതരം സ്വയമ് ॥ ൧॥
• ന ഭേദം ച ദ്വയം ദ്വന്ദ്വം ന ഭേദം ഭേദവര്ജിതമ് ।
• ഇദമേവ പരം ബ്രഹ്മ ജ്ഞാനാശ്രയമനാമയമ് ॥ ൨॥
• ന ക്വചിന്നാത ഏവാഹം നാക്ഷരം ന പരാത്പരമ് ।
• ഇദമേവ പരം ബ്രഹ്മ ജ്ഞാനാശ്രയമനാമയമ് ॥ ൩॥
• ന ബഹിര്നാന്തരം നാഹം ന സങ്കല്പോ ന വിഗ്രഹഃ ।
• ഇദമേവ പരം ബ്രഹ്മ ജ്ഞാനാശ്രയമനാമയമ് ॥ ൪॥
• ന സത്യം ച പരിത്യജ്യ ന വാര്താ നാര്ഥദൂഷണമ് ।
• ഇദമേവ പരം ബ്രഹ്മ ജ്ഞാനാശ്രയമനാമയമ് ॥ ൫॥
• ന ഗുണോ ഗുണിവാക്യം വാ ന മനോവൃത്തിനിശ്ചയഃ ।
• ന ജപം ന പരിച്ഛിന്നം ന വ്യാപകമസത് ഫലമ് ॥ ൬॥
• ന ഗുരുര്ന ച ശിഷ്യോ വാ ന സ്ഥിരം ന ശുഭാശുഭമ് ।
• നൈകരൂപം നാന്യരൂപം ന മോക്ഷോ ന ച ബന്ധകമ് ॥ ൭॥
• അഹം പദാര്ഥസ്തത്പദം വാ നേന്ദ്രിയം വിഷയാദികമ് ।
• ന സംശയം ന തുച്ഛം വാ ന നിശ്ചയം ന വാ കൃതമ് ॥ ൮॥
• ന ശാന്തിരൂപമദ്വൈതം ന ചോര്ധ്വം ന ച നീചകമ് ।
• ന ലക്ഷണം ന ദുഃഖാങ്ഗം ന സുഖം ന ച ചഞ്ചലമ് ॥ ൯॥
• ന ശരീരം ന ലിങ്ഗം വാ ന കാരണമകാരണമ് ।
• ന ദുഃഖം നാന്തികം നാഹം ന ഗൂഢം ന പരം പദമ് ॥ ൧൦॥
• ന സഞ്ചിതം ച നാഗാമി ന സത്യം ച ത്വമാഹകമ് ।
• നാജ്ഞാനം ന ച വിജ്ഞാനം ന മൂഢോ ന ച വിജ്ഞവാന് ॥ ൧൧॥
• ന നീചം നരകം നാന്തം ന മുക്തിര്ന ച പാവനമ് ।
• ന തൃഷ്ണാ ന ച വിദ്യാത്വം നാഹം തത്ത്വം ന ദേവതാ ॥ ൧൨॥
• ന ശുഭാശുഭസങ്കേതോ ന മൃത്യുര്ന ച ജീവനമ് ।
• ന തൃപ്തിര്ന ച ഭോജ്യം വാ ന ഖണ്ഡൈകരസോഽദ്വയമ് ॥ ൧൩॥
• ന സങ്കല്പം ന പ്രപഞ്ചം ന ജാഗരണരാജകമ് ।
• ന കിഞ്ചിത്സമതാദോഷോ ന തുര്യഗണനാ ഭ്രമഃ ॥ ൧൪॥
• ന സര്വം സമലം നേഷ്ടം ന നീതിര്ന ച പൂജനമ് ।
• ന പ്രപഞ്ചം ന ബഹുനാ നാന്യഭാഷണസങ്ഗമഃ ॥ ൧൫॥
• ന സത്സങ്ഗമസത്സങ്ഗഃ ന ബ്രഹ്മ ന വിചാരണമ് ।
• നാഭ്യാസം ന ച വക്താ ച ന സ്നാനം ന ച തീര്ഥകമ് ॥ ൧൬॥
• ന പുണ്യം ന ച വാ പാപം ന ക്രിയാ ദോഷകാരണമ് ।
• ന ചാധ്യാത്മം നാധിഭൂതം ന ദൈവതമസമ്ഭവമ് ॥ ൧൭॥
• ന ജന്മമരണേ ക്വാപി ജാഗ്രത്സ്വപ്നസുഷുപ്തികമ് ।
• ന ഭൂലോകം ന പാതാലം ന ജയാപജയാജയൌ ॥ ൧൮॥
• ന ഹീനം ന ച വാ ഭീതിര്ന രതിര്ന മൃതിസ്ത്വരാ ।
• അചിന്ത്യം നാപരാധ്യാത്മാ നിഗമാഗമവിഭ്രമഃ ॥ ൧൯॥
• ന സാത്ത്വികം രാജസം ച ന താമസഗുണാധികമ് ।
• ന ശൈവം ന ച വേദാന്തം ന സ്വാദ്യം തന്ന മാനസമ് ॥ ൨൦॥
• ന ബന്ധോ ന ച മോക്ഷോ വാ ന വാക്യം ഐക്യലക്ഷണമ് ।
• ന സ്ത്രീരൂപം ന പുംഭാവഃ ന ഷണ്ഡോ ന സ്ഥിരഃ പദമ് ॥ ൨൧॥
• ന ഭൂഷണം ന ദൂഷണം ന സ്തോത്രം ന സ്തുതിര്ന ഹി ।
• ന ലൌകികം വൈദികം ന ശാസ്ത്രം ന ച ശാസനമ് ॥ ൨൨॥
• ന പാനം ന കൃശം നേദം ന മോദം ന മദാമദമ് ।
• ന ഭാവനമഭാവോ വാ ന കുലം നാമരൂപകമ് ॥ ൨൩॥
• നോത്കൃഷ്ടം ച നികൃഷ്ടം ച ന ശ്രേയോഽശ്രേയ ഏവ ഹി ।
• നിര്മലത്വം മലോത്സര്ഗോ ന ജീവോ ന മനോദമഃ ॥ ൨൪॥
• ന ശാന്തികലനാ നാഗം ന ശാന്തിര്ന ശമോ ദമഃ ।
• ന ക്രീഡാ ന ച ഭാവാങ്ഗം ന വികാരം ന ദോഷകമ് ॥ ൨൫॥
• ന യത്കിഞ്ചിന്ന യത്രാഹം ന മായാഖ്യാ ന മായികാ ।
• യത്കിഞ്ചിന്ന ച ധര്മാദി ന ധര്മപരിപീഡനമ് ॥ ൨൬॥
• ന യൌവനം ന ബാല്യം വാ ന ജരാമരണാദികമ് ।
• ന ബന്ധുര്ന ച വാഽബന്ധുര്ന മിത്രം ന ച സോദരഃ ॥ ൨൭॥
• നാപി സര്വം ന ചാകിഞ്ചിന്ന വിരിഞ്ചോ ന കേശവഃ ।
• ന ശിവോ നാഷ്ടദിക്പാലോ ന വിശ്വോ ന ച തൈജസഃ ॥ ൨൮॥
• ന പ്രാജ്ഞോ ഹി ന തുര്യോ വാ ന ബ്രഹ്മക്ഷത്രവിഡ്വരഃ ।
• ഇദമേവ പരം ബ്രഹ്മ ജ്ഞാനാമൃതമനാമയമ് ॥ ൨൯॥
• ന പുനര്ഭാവി പശ്ചാദ്വാ ന പുനര്ഭവസംഭവഃ ।
• ന കാലകലനാ നാഹം ന സംഭാഷണകാരണമ് ॥ ൩൦॥
• ന ചോര്ധ്വമന്തഃകരണം ന ച ചിന്മാത്രഭാഷണമ് ।
• ന ബ്രഹ്മാഹമിതി ദ്വൈതം ന ചിന്മാത്രമിതി ദ്വയമ് ॥ ൩൧॥
• നാന്നകോശം ന ച പ്രാണമനോമയമകോശകമ് ।
• ന വിജ്ഞാനമയഃ കോശഃ ന ചാനന്ദമയഃ പൃഥക് ॥ ൩൨॥
• ന ബോധരൂപം ബോധ്യം വാ ബോധകം നാത്ര യദ്ഭ്രമഃ ।
• ന ബാധ്യം ബാധകം മിഥ്യാ ത്രിപുടീജ്ഞാനനിര്ണയഃ ॥ ൩൩॥
• ന പ്രമാതാ പ്രമാണം വാ ന പ്രമേയം ഫലോദയമ് ।
• ഇദമേവ പരം ബ്രഹ്മ ജ്ഞാനാമൃതമനോമയമ് ॥ ൩൪॥
• ന ഗുഹ്യം ന പ്രകാശം വാ ന മഹത്വം ന ചാണുതാ ।
• ന പ്രപഞ്ചോ വിദ്യമാനം ന പ്രപഞ്ചഃ കദാചന ॥ ൩൫॥
• നാന്തഃകരണസംസാരോ ന മനോ ജഗതാം ഭ്രമഃ ।
• ന ചിത്തരൂപസംസാരോ ബുദ്ധിപൂര്വം പ്രപഞ്ചകമ് ॥ ൩൬॥
• ന ജീവരൂപസംസാരോ വാസനാരൂപസംസൃതിഃ ।
• ന ലിങ്ഗഭേദസംസാരോ നാജ്ഞാനമയസംസ്മൃതിഃ ॥ ൩൭॥var was സംസൃതിഃ
• ന വേദരൂപസംസാരോ ന ശാസ്ത്രാഗമസംസൃതിഃ ।
• നാന്യദസ്തീതി സംസാരമന്യദസ്തീതി ഭേദകമ് ॥ ൩൮॥
• ന ഭേദാഭേദകലനം ന ദോഷാദോഷകല്പനമ് ।
• ന ശാന്താശാന്തസംസാരം ന ഗുണാഗുണസംസൃതിഃ ॥ ൩൯॥
• ന സ്ത്രീലിങ്ഗം ന പുംലിങ്ഗം ന നപുംസകസംസൃതിഃ ।
• ന സ്ഥാവരം ന ജങ്ഗമം ച ന ദുഃഖം ന സുഖം ക്വചിത് ॥ ൪൦॥
• ന ശിഷ്ടാശിഷ്ടരൂപം വാ ന യോഗ്യായോഗ്യനിശ്ചയഃ ।
• ന ദ്വൈതവൃത്തിരൂപം വാ സാക്ഷിവൃത്തിത്വലക്ഷണമ് ॥ ൪൧॥
• അഖണ്ഡാകാരവൃത്തിത്വമഖണ്ഡൈകരസം സുഖമ് ।
• ദേഹോഽഹമിതി യാ വൃത്തിര്ബ്രഹ്മാഹമിതി ശബ്ദകമ് ॥ ൪൨॥
• അഖണ്ഡനിശ്ചയാ വൃത്തിര്നാഖണ്ഡൈകരസം മഹത് ।
• ന സര്വവൃത്തിഭവനം സര്വവൃത്തിവിനാശകമ് ॥ ൪൩॥
• സര്വവൃത്ത്യനുസന്ധാനം സര്വവൃത്തിവിമോചനമ് ।
• സര്വവൃത്തിവിനാശാന്തം സര്വവൃത്തിവിശൂന്യകമ് ॥ ൪൪॥
• ന സര്വവൃത്തിസാഹസ്രം ക്ഷണക്ഷണവിനാശനമ് ।
• ന സര്വവൃത്തിസാക്ഷിത്വം ന ച ബ്രഹ്മാത്മഭാവനമ് ॥ ൪൫॥
• ന ജഗന്ന മനോ നാന്തോ ന കാര്യകലനം ക്വചിത് ।
• ന ദൂഷണം ഭൂഷണം വാ ന നിരങ്കുശലക്ഷണമ് ॥ ൪൬॥
• ന ച ധര്മാത്മനോ ലിങ്ഗം ഗുണശാലിത്വലക്ഷണമ് ।
• ന സമാധികലിങ്ഗം വാ ന പ്രാരബ്ധം പ്രബന്ധകമ് ॥ ൪൭॥
• ബ്രഹ്മവിത്തം ആത്മസത്യോ ന പരഃ സ്വപ്നലക്ഷണമ് ।
• ന ച വര്യപരോ രോധോ വരിഷ്ഠോ നാര്ഥതത്പരഃ ॥ ൪൮॥
• ആത്മജ്ഞാനവിഹീനോ യോ മഹാപാതകിരേവ സഃ ।
• ഏതാവദ് ജ്ഞാനഹീനോ യോ മഹാരോഗീ സ ഏവ ഹി ॥ ൪൯॥
• അഹം ബ്രഹ്മ ന സന്ദേഹ അഖണ്ഡൈകരസാത്മകഃ ।
• ബ്രഹ്മൈവ സര്വമേവേതി നിശ്ചയാനുഭവാത്മകഃ ॥ ൫൦॥
• സദ്യോ മുക്തോ ന സന്ദേഹഃ സദ്യഃ പ്രജ്ഞാനവിഗ്രഹഃ ।
• സ ഏവ ജ്ഞാനവാന് ലോകേ സ ഏവ പരമേശ്വരഃ ॥ ൫൧॥
• ഇദമേവ പരം ബ്രഹ്മ ജ്ഞാനാമൃതമനോമയമ് ।
• ഏതത്പ്രകരണം യസ്തു ശൃണുതേ ബ്രഹ്മ ഏവ സഃ ॥ ൫൨॥
• ഏകത്വം ന ബഹുത്വമപ്യണുമഹത് കാര്യം ന വൈ കാരണം
• വിശ്വം വിശ്വപതിത്വമപ്യരസകം നോ ഗന്ധരൂപം സദാ ।
• ബദ്ധം മുക്തമനുത്തമോത്തമമഹാനന്ദൈകമോദം സദാ
• ഭൂമാനന്ദസദാശിവം ജനിജരാരോഗാദ്യസങ്ഗം മഹഃ ॥ ൫൩॥

• ॥ ഇതി ശ്രീശിവരഹസ്യേ ശങ്കരാഖ്യേ ഷഷ്ഠാംശേ ഋഭുനിദാഘസംവാദേ ജ്ഞാനാമൃതമനോമയപ്രകരണവര്ണനം നാമ ഷഡ്വിംശോഽധ്യായഃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com