ଋଭୁଗୀତା ୧୧ ॥ ଜୀଵନମୁକ୍ତ-ପ୍ରକରଣମ୍ ॥

ଋଭୁଃ -

• ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରଵକ୍ଷ୍ଯାମି ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତସ୍ଯ ଲକ୍ଷଣମ୍ ।
• ଆତ୍ମମାତ୍ରେଣ ଯସ୍ତିଷ୍ଠେତ୍ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧॥
• ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମଵଦେଵେଦମହମାତ୍ମା ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଚୈତନ୍ଯାତ୍ମେତି ଯସ୍ତିଷ୍ଠେତ୍ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨॥
• ଚିଦାତ୍ମାହଂ ପରାତ୍ମାହଂ ନିର୍ଗୁଣୋଽହଂ ପରାତ୍ପରଃ ।
• ଇତ୍ଯେଵଂ ନିଶ୍ଚଯୋ ଯସ୍ଯ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩॥
• ଦେହତ୍ରଯାତିରିକ୍ତୋଽହଂ ବ୍ରହ୍ମ ଚୈତନ୍ଯମସ୍ମ୍ଯହମ୍ ।
• ବ୍ରହ୍ମାହମିତି ଯସ୍ଯାନ୍ତଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪॥
• ଆନନ୍ଦଘନରୂପୋଽସ୍ମି ପରାନନ୍ଦପରୋଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ।
• ଯଶ୍ଚିଦେଵଂ ପରାନନ୍ଦଂ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫॥
• ଯସ୍ଯ ଦେହାଦିକଂ ନାସ୍ତି ଯସ୍ଯ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚଯଃ ।
• ପରମାନନ୍ଦପୂର୍ଣୋ ଯଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୬॥
• ଯସ୍ଯ କିଞ୍ଚିଦହଂ ନାସ୍ତି ଚିନ୍ମାତ୍ରେଣାଵତିଷ୍ଠତେ ।
• ପରାନନ୍ଦୋ ମୁଦାନନ୍ଦଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୭॥
• ଚୈତନ୍ଯମାତ୍ରଂ ଯସ୍ଯାନ୍ତଶ୍ଚିନ୍ମାତ୍ରୈକସ୍ଵରୂପଵାନ୍ ।
• ନ ସ୍ମରତ୍ଯନ୍ଯକଲନଂ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୮॥var was କଲଲଂ
• ସର୍ଵତ୍ର ପରିପୂର୍ଣାତ୍ମା ସର୍ଵତ୍ର କଲନାତ୍ମକଃ ।
• ସର୍ଵତ୍ର ନିତ୍ଯପୂର୍ଣାତ୍ମା ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୯॥
• ପରମାତ୍ମପରା ନିତ୍ଯଂ ପରମାତ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିତଃ ।
• ଆନନ୍ଦାକୃତିରଵ୍ଯକ୍ତଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୦॥
• ଶୁଦ୍ଧକୈଵଲ୍ଯଜୀଵାତ୍ମା ସର୍ଵସଙ୍ଗଵିଵର୍ଜିତଃ ।
• ନିତ୍ଯାନନ୍ଦପ୍ରସନ୍ନାତ୍ମା ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୧॥
• ଏକରୂପଃ ପ୍ରଶାନ୍ତାତ୍ମା ଅନ୍ଯଚିନ୍ତାଵିଵର୍ଜିତଃ ।
• କିଞ୍ଚିଦସ୍ତିତ୍ଵହୀନୋ ଯଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୨॥
• ନ ମେ ଚିତ୍ତଂ ନ ମେ ବୁଦ୍ଧିର୍ନାହଙ୍କାରୋ ନ ଚେନ୍ଦ୍ରିଯଃ ।
• କେଵଲଂ ବ୍ରହ୍ମମାତ୍ରତ୍ଵାତ୍ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୩॥
• ନ ମେ ଦୋଷୋ ନ ମେ ଦେହୋ ନେ ମେ ପ୍ରାଣୋ ନ ମେ କ୍ଵଚିତ୍ ।
• ଦୃଢନିଶ୍ଚଯଵାନ୍ ଯୋଽନ୍ତଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୪॥
• ନ ମେ ମାଯା ନ ମେ କାମୋ ନ ମେ କ୍ରୋଧୋଽପରୋଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ।
• ନ ମେ କିଞ୍ଚିଦିଦଂ ଵାଽପି ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୫॥
• ନ ମେ ଦୋଷୋ ନ ମେ ଲିଙ୍ଗଂ ନ ମେ ବନ୍ଧଃ କ୍ଵଚିଜ୍ଜଗତ୍ ।
• ଯସ୍ତୁ ନିତ୍ଯଂ ସଦାନନ୍ଦଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୬॥
• ନ ମେ ଶ୍ରୋତ୍ରଂ ନ ମେ ନାସା ନ ମେ ଚକ୍ଷୁର୍ନ ମେ ମନଃ ।
• ନ ମେ ଜିହ୍ଵେତି ଯସ୍ଯାନ୍ତଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୭॥
• ନ ମେ ଦେହୋ ନ ମେ ଲିଙ୍ଗଂ ନ ମେ କାରଣମେଵ ଚ ।
• ନ ମେ ତୁର୍ଯମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୮॥
• ଇଦଂ ସର୍ଵଂ ନ ମେ କିଞ୍ଚିଦଯଂ ସର୍ଵଂ ନ ମେ କ୍ଵଚିତ୍ ।
• ବ୍ରହ୍ମମାତ୍ରେଣ ଯସ୍ତିଷ୍ଠେତ୍ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୧୯॥
• ନ ମେ କିଞ୍ଚିନ୍ନ ମେ କଶ୍ଚିନ୍ନ ମେ କଶ୍ଚିତ୍ କ୍ଵଚିଜ୍ଜଗତ୍ ।
• ଅହମେଵେତି ଯସ୍ତିଷ୍ଠେତ୍ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୦॥
• ନ ମେ କାଲୋ ନ ମେ ଦେଶୋ ନ ମେ ଵସ୍ତୁ ନ ମେ ସ୍ଥିତିଃ ।
• ନ ମେ ସ୍ନାନଂ ନ ମେ ପ୍ରାସଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୧॥
• ନ ମେ ତୀର୍ଥଂ ନ ମେ ସେଵା ନ ମେ ଦେଵୋ ନ ମେ ସ୍ଥଲମ୍ ।
• ନ କ୍ଵଚିଦ୍ଭେଦହୀନୋଽଯଂ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୨॥
• ନ ମେ ବନ୍ଧଂ ନ ମେ ଜନ୍ମ ନ ମେ ଜ୍ଞାନଂ ନ ମେ ପଦମ୍ ।
• ନ ମେ ଵାକ୍ଯମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୩॥
• ନ ମେ ପୁଣ୍ଯଂ ନ ମେ ପାପଂ ନ ମେ କାଯଂ ନ ମେ ଶୁଭମ୍ ।
• ନ ମେ ଦୃଶ୍ଯମିତି ଜ୍ଞାନୀ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୪॥
• ନ ମେ ଶବ୍ଦୋ ନ ମେ ସ୍ପର୍ଶୋ ନ ମେ ରୂପଂ ନ ମେ ରସଃ ।
• ନ ମେ ଜୀଵ ଇତି ଜ୍ଞାତ୍ଵା ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୫॥
• ନ ମେ ସର୍ଵଂ ନ ମେ କିଞ୍ଚିତ୍ ନ ମେ ଜୀଵଂ ନ ମେ କ୍ଵଚିତ୍ ।
• ନ ମେ ଭାଵଂ ନ ମେ ଵସ୍ତୁ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୬॥
• ନ ମେ ମୋକ୍ଷ୍ଯେ ନ ମେ ଦ୍ଵୈତଂ ନ ମେ ଵେଦୋ ନ ମେ ଵିଧିଃ ।
• ନ ମେ ଦୂରମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୭॥
• ନ ମେ ଗୁରୁର୍ନ ମେ ଶିଷ୍ଯୋ ନ ମେ ବୋଧୋ ନ ମେ ପରଃ ।
• ନ ମେ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ କ୍ଵଚିଦ୍ଵସ୍ତୁ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୮॥
• ନ ମେ ବ୍ରହ୍ମା ନ ମେ ଵିଷ୍ଣୁର୍ନ ମେ ରୁଦ୍ରୋ ନ ମେ ରଵିଃ ।
• ନ ମେ କର୍ମ କ୍ଵଚିଦ୍ଵସ୍ତୁ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୨୯॥
• ନ ମେ ପୃଥ୍ଵୀ ନ ମେ ତୋଯଂ ନ ମେ ତେଜୋ ନ ମେ ଵିଯତ୍ ।
• ନ ମେ କାର୍ଯମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୦॥
• ନ ମେ ଵାର୍ତା ନ ମେ ଵାକ୍ଯଂ ନ ମେ ଗୋତ୍ରଂ ନ ମେ କୁଲମ୍ ।
• ନ ମେ ଵିଦ୍ଯେତି ଯଃ ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୧॥
• ନ ମେ ନାଦୋ ନ ମେ ଶବ୍ଦୋ ନ ମେ ଲକ୍ଷ୍ଯଂ ନ ମେ ଭଵଃ ।
• ନ ମେ ଧ୍ଯାନମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୨॥
• ନ ମେ ଶୀତଂ ନ ମେ ଚୋଷ୍ଣଂ ନ ମେ ମୋହୋ ନ ମେ ଜପଃ ।
• ନ ମେ ସନ୍ଧ୍ଯେତି ଯଃ ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୩॥
• ନ ମେ ଜପୋ ନ ମେ ମନ୍ତ୍ରୋ ନ ମେ ହୋମୋ ନ ମେ ନିଶା ।
• ନ ମେ ସର୍ଵମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୪॥
• ନ ମେ ଭଯଂ ନ ମେ ଚାନ୍ନଂ ନ ମେ ତୃଷ୍ଣା ନ ମେ କ୍ଷୁଧା ।
• ନ ମେ ଚାତ୍ମେତି ଯଃ ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୫॥
• ନ ମେ ପୂର୍ଵଂ ନ ମେ ପଶ୍ଚାତ୍ ନ ମେ ଚୋର୍ଧ୍ଵଂ ନ ମେ ଦିଶଃ ।
• ନ ଚିତ୍ତମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୬॥
• ନ ମେ ଵକ୍ତଵ୍ଯମଲ୍ପଂ ଵା ନ ମେ ଶ୍ରୋତଵ୍ଯମଣ୍ଵପି ।
• ନ ମେ ମନ୍ତଵ୍ଯମୀଷଦ୍ଵା ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୭॥
• ନ ମେ ଭୋକ୍ତଵ୍ଯମୀଷଦ୍ଵା ନ ମେ ଧ୍ଯାତଵ୍ଯମଣ୍ଵପି ।
• ନ ମେ ସ୍ମର୍ତଵ୍ଯମେଵାଯଂ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୮॥
• ନ ମେ ଭୋଗୋ ନ ମେ ରୋଗୋ ନ ମେ ଯୋଗୋ ନ ମେ ଲଯଃ ।
• ନ ମେ ସର୍ଵମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୩୯॥
• ନ ମେଽସ୍ତିତ୍ଵଂ ନ ମେ ଜାତଂ ନ ମେ ଵୃଦ୍ଧଂ ନ ମେ କ୍ଷଯଃ ।
• ଅଧ୍ଯାରୋପୋ ନ ମେ ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୦॥
• ଅଧ୍ଯାରୋପ୍ଯଂ ନ ମେ କିଞ୍ଚିଦପଵାଦୋ ନ ମେ କ୍ଵଚିତ୍ ।
• ନ ମେ କିଞ୍ଚିଦହଂ ଯତ୍ତୁ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୧॥
• ନ ମେ ଶୁଦ୍ଧିର୍ନ ମେ ଶୁଭ୍ରୋ ନ ମେ ଚୈକଂ ନ ମେ ବହୁ ।
• ନ ମେ ଭୂତଂ ନ ମେ କାର୍ଯଂ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୨॥
• ନ ମେ କୋଽହଂ ନ ମେ ଚେଦଂ ନ ମେ ନାନ୍ଯଂ ନ ମେ ସ୍ଵଯମ୍ ।
• ନ ମେ କଶ୍ଚିନ୍ନ ମେ ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୩॥
• ନ ମେ ମାଂସଂ ନ ମେ ରକ୍ତଂ ନ ମେ ମେଦୋ ନ ମେ ଶକୃତ୍ ।
• ନ ମେ କୃପା ନ ମେଽସ୍ତୀତି ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୪॥
• ନ ମେ ସର୍ଵଂ ନ ମେ ଶୁକ୍ଲଂ ନ ମେ ନୀଲଂ ନ ମେ ପୃଥକ୍ ।
• ନ ମେ ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ୍ଵଯଂ ଯୋ ଵା ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୫॥
• ନ ମେ ତାପଂ ନ ମେ ଲୋଭୋ ନ ମେ ଗୌଣ ନ ମେ ଯଶଃ ।
• ନେ ମେ ତତ୍ତ୍ଵମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୬॥
• ନ ମେ ଭ୍ରାନ୍ତିର୍ନ ମେ ଜ୍ଞାନଂ ନ ମେ ଗୁହ୍ଯଂ ନ ମେ କୁଲମ୍ ।
• ନ ମେ କିଞ୍ଚିଦିତି ଧ୍ଯାଯନ୍ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୭॥
• ନ ମେ ତ୍ଯାଜ୍ଯଂ ନ ମେ ଗ୍ରାହ୍ଯଂ ନ ମେ ହାସ୍ଯଂ ନ ମେ ଲଯଃ ।
• ନ ମେ ଦୈଵମିତି ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୮॥
• ନ ମେ ଵ୍ରତଂ ନ ମେ ଗ୍ଲାନିଃ ନ ମେ ଶୋଚ୍ଯଂ ନ ମେ ସୁଖମ୍ ।
• ନ ମେ ନ୍ଯୂନଂ କ୍ଵଚିଦ୍ଵସ୍ତୁ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୪୯॥
• ନ ମେ ଜ୍ଞାତା ନ ମେ ଜ୍ଞାନଂ ନ ମେ ଜ୍ଞେଯଂ ନ ମେ ସ୍ଵଯମ୍ ।
• ନ ମେ ସର୍ଵମିତି ଜ୍ଞାନୀ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୦॥
• ନ ମେ ତୁଭ୍ଯଂ ନ ମେ ମହ୍ଯଂ ନ ମେ ତ୍ଵତ୍ତୋ ନ ମେ ତ୍ଵହମ୍ ।
• ନ ମେ ଗୁରୁର୍ନ ମେ ଯସ୍ତୁ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୧॥
• ନ ମେ ଜଡଂ ନ ମେ ଚୈତ୍ଯଂ ନ ମେ ଗ୍ଲାନଂ ନ ମେ ଶୁଭମ୍ ।
• ନ ମେ ନ ମେତି ଯସ୍ତିଷ୍ଠେତ୍ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୨॥
• ନ ମେ ଗୋତ୍ରଂ ନ ମେ ସୂତ୍ରଂ ନ ମେ ପାତ୍ରଂ ନ ମେ କୃପା ।
• ନ ମେ କିଞ୍ଚିଦିତି ଧ୍ଯାଯୀ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୩॥
• ନ ମେ ଚାତ୍ମା ନ ମେ ନାତ୍ମା ନ ମେ ସ୍ଵର୍ଗଂ ନ ମେ ଫଲମ୍ ।
• ନ ମେ ଦୂଷ୍ଯଂ କ୍ଵଚିଦ୍ଵସ୍ତୁ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୪॥
• ନ ମେଽଭ୍ଯାସୋ ନ ମେ ଵିଦ୍ଯା ନ ମେ ଶାନ୍ତିର୍ନ ମେ ଦମଃ ।
• ନ ମେ ପୁରମିତି ଜ୍ଞାନୀ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୫॥
• ନ ମେ ଶଲ୍ଯଂ ନ ମେ ଶଙ୍କା ନ ମେ ସୁପ୍ତିର୍ନ ମେ ମନଃ ।
• ନ ମେ ଵିକଲ୍ପ ଇତ୍ଯାପ୍ତଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୬॥
• ନ ମେ ଜରା ନ ମେ ବାଲ୍ଯଂ ନ ମେ ଯୌଵନମଣ୍ଵପି ।
• ନ ମେ ମୃତିର୍ନ ମେ ଧ୍ଵାନ୍ତଂ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୭॥
• ନ ମେ ଲୋକଂ ନ ମେ ଭୋଗଂ ନ ମେ ସର୍ଵମିତି ସ୍ମୃତଃ ।
• ନ ମେ ମୌନମିତି ପ୍ରାପ୍ତଂ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୮॥
• ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମ ହ୍ଯହଂ ବ୍ରହ୍ମ ହ୍ଯହଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚଯଃ ।
• ଚିଦହଂ ଚିଦହଂ ଚେତି ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୫୯॥
• ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ଚିଦେଵାହଂ ପରୈଵାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ଜ୍ଯୋତିଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୬୦॥
• ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ପଶ୍ଯେତ୍ ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଥିତଃ ।
• ସ୍ଵାତ୍ମନ୍ଯେଵ ସ୍ଵଯଂ ଭୂତଃ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୬୧॥
• ସ୍ଵାତ୍ମାନନ୍ଦଂ ସ୍ଵଯଂ ଭୁଂକ୍ଷ୍ଵେ ସ୍ଵାତ୍ମରାଜ୍ଯେ ସ୍ଵଯଂ ଵସେ ।
• ସ୍ଵାତ୍ମରାଜ୍ଯେ ସ୍ଵଯଂ ପଶ୍ଯେ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୬୨॥
• ସ୍ଵଯମେଵାହମେକାଗ୍ରଃ ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ପ୍ରଭୁଃ ।
• ସ୍ଵସ୍ଵରୂପଃ ସ୍ଵଯଂ ପଶ୍ଯେ ସ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତ ଉଚ୍ଯତେ ॥ ୬୩॥
• ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତିପ୍ରକରଣଂ ସର୍ଵଵେଦେଷୁ ଦୁର୍ଲଭମ୍ ।
• ଯଃ ଶୃଣୋତି ସକୃଦ୍ଵାପି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଭଵତି ସ୍ଵଯମ୍ ॥ ୬୪॥
• ଯେ ଵେଦଵାଦଵିଧିକଲ୍ପିତଭେଦବୁଦ୍ଧ୍ଯା
• ପୁଣ୍ଯାଭିସନ୍ଧିତଧିଯା ପରିକର୍ଶଯନ୍ତଃ ।
• ଦେହଂ ସ୍ଵକୀଯମତିଦୁଃଖପରଂ ପରାଭି-
• ସ୍ତେଷାଂ ସୁଖାଯ ନ ତୁ ଜାତୁ ତଵେଶ ପାଦାତ୍ ॥ ୬୫॥
• କଃ ସନ୍ତରେତ ଭଵସାଗରମେତଦୁତ୍ଯ-
• ତ୍ତରଙ୍ଗସଦୃଶଂ ଜନିମୃତ୍ଯୁରୂପମ୍ ।
• ଈଶାର୍ଚନାଵିଧିସୁବୋଧିତଭେଦହୀନ-
• ଜ୍ଞାନୋଡୁପେନ ପ୍ରତରେଦ୍ଭଵଭାଵଯୁକ୍ତଃ ॥ ୬୬॥

• ॥ ଇତି ଶ୍ରୀଶିଵରହସ୍ଯେ ଶଙ୍କରାଖ୍ଯେ ଷଷ୍ଠାଂଶେ ଋଭୁନିଦାଘସଂଵାଦେ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତପ୍ରକରଣଂ ନାମ ଏକାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com