ଋଭୁଗୀତା ୨୦ ॥ ଆତ୍ମ-ଵୈଭଵ ପ୍ରକରଣମ୍ ॥

ଋଭୁଃ -

  • ଶୃଣୁ କେଵଲମତ୍ଯନ୍ତଂ ରହସ୍ଯଂ ପରମାଦ୍ଭୁତମ୍ ।
  • ଇତି ଗୁହ୍ଯତରଂ ସଦ୍ଯୋ ମୋକ୍ଷପ୍ରଦମିଦଂ ସଦା ॥ ୧॥
  • ସୁଲଭଂ ବ୍ରହ୍ମଵିଜ୍ଞାନଂ ସୁଲଭଂ ଶୁଭମୁତ୍ତମମ୍ ।
  • ସୁଲଭଂ ବ୍ରହ୍ମନିଷ୍ଠାନାଂ ସୁଲଭଂ ସର୍ଵବୋଧକମ୍ ॥ ୨॥
  • ସୁଲଭଂ କୃତକୃତ୍ଯାନାଂ ସୁଲଭଂ ସ୍ଵଯମାତ୍ମନଃ ।
  • ସୁଲଭଂ କାରଣାଭାଵଂ ସୁଲଭଂ ବ୍ରହ୍ମଣି ସ୍ଥିତମ୍ ॥ ୩॥
  • ସୁଲଭଂ ଚିତ୍ତହୀନାନାଂ ସ୍ଵଯଂ ତଚ୍ଚ ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵଯମ୍ ।
  • ସ୍ଵଯଂ ସଂସାରହୀନାନାଂ ଚିତ୍ତଂ ସଂସାରମୁଚ୍ଯତେ ॥ ୪॥
  • ସୃଷ୍ଟ୍ଵୈଦଂ ନ ସଂସାରଃ ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ମନୋ ନ ଚ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ଭଯଂ ନାସ୍ତି ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୫॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦମସତ୍ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ପରାଯଣମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ଶରୀରାଣାଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ତୃଣଂ ନ ଚ ॥ ୬॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାସ୍ମି ନ ଚାନ୍ଯୋଽସ୍ମି ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ଜଗନ୍ନ ଚ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ଵିଯନ୍ନାସ୍ତି ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ କ୍ରିଯା ନ ଚ ॥ ୭॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ମହାତ୍ମାନଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ପ୍ରିଯଂ ସଦା ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ଜଗନ୍ନାନ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ଭଯଂ ନ ହି ॥ ୮॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ସଦାଚିତ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହମିଦଂ ନ ହି ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ତୁ ଯନ୍ମିଥ୍ଯା ବ୍ରହ୍ମୈଵାହମିଯଂ ଭ୍ରମା ॥ ୯॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵସିଦ୍ଧାନ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ମନସାସ୍ପଦମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵଭଵନଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ମୁନିମଣ୍ଡଲମ୍ ॥ ୧୦॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ତୁ ନାସ୍ତ୍ଯନ୍ଯଦ୍ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଗୁରୁପୂଜନମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନାନ୍ଯତ୍ କିଞ୍ଚିତ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସକଲଂ ସଦା ॥ ୧୧॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ତ୍ରିଗୁଣାକାରଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ହରିରୂପକମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମଣୋଽନ୍ଯତ୍ ପଦଂ ନାସ୍ତି ବ୍ରହ୍ମଣୋଽନ୍ଯତ୍ କ୍ଷଣଂ ନ ମେ ॥ ୧୨॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନାନ୍ଯଵାର୍ତା ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନ ଚ ଶ୍ରୁତମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ସମଂ ନାସ୍ତି ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ॥ ୧୩॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନ ମେ ଭୋଗୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନ ମେ ପୃଥକ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ସତଂ ନାସ୍ତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମରୂପକଃ ॥ ୧୪॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵଦା ଭାତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସୁଖମୁତ୍ତମମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନାନାକାରତ୍ଵାତ୍ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ପ୍ରିଯଂ ମହତ୍ ॥ ୧୫॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପୂଜ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଗୁରୁଃ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମମାତା ତୁ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ପିତା ସୁତଃ ॥ ୧୬॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମ ଦେଵଂ ଚ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମ ତଜ୍ଜଯଃ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଧ୍ଯାନରୂପାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମଣୋ ଗୁଣଃ ॥ ୧୭॥
  • ଆତ୍ମୈଵ ସର୍ଵନିତ୍ଯାତ୍ମା ଆତ୍ମନୋଽନ୍ଯନ୍ନ କିଞ୍ଚନ ।
  • ଆତ୍ମୈଵ ସତତଂ ହ୍ଯାତ୍ମା ଆତ୍ମୈଵ ଗୁରୁରାତ୍ମନଃ ॥ ୧୮॥
  • ଆତ୍ମଜ୍ଯୋତିରହଂଭୂତମାତ୍ମୈଵାସ୍ତି ସଦା ସ୍ଵଯମ୍ ।
  • ସ୍ଵଯଂ ତତ୍ତ୍ଵମସି ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଵଯଂ ଭାମି ପ୍ରକାଶକଃ ॥ ୧୯॥
  • ସ୍ଵଯଂ ଜୀଵତ୍ଵସଂଶାନ୍ତିଃ ସ୍ଵଯମୀଶ୍ଵରରୂପଵାନ୍ ।
  • ସ୍ଵଯଂ ବ୍ରହ୍ମ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଵଯଂ କେଵଲମଵ୍ଯଯମ୍ ॥ ୨୦॥
  • ସ୍ଵଯଂ ନାଶଂ ଚ ସିଦ୍ଧାନ୍ତଂ ସ୍ଵଯମାତ୍ମା ପ୍ରକାଶକଃ ।
  • ସ୍ଵଯଂ ପ୍ରକାଶରୂପାତ୍ମା ସ୍ଵଯମତ୍ଯନ୍ତନିର୍ମଲଃ ॥ ୨୧॥
  • ସ୍ଵଯମେଵ ହି ନିତ୍ଯାତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ଶୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରିଯାପ୍ରିଯଃ ।
  • ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ଛନ୍ଦଃ ସ୍ଵଯଂ ଦେହାଦିଵର୍ଜିତଃ ॥ ୨୨॥
  • ସ୍ଵଯଂ ଦୋଷଵିହୀନାତ୍ମା ସ୍ଵଯମାକାଶଵତ୍ ସ୍ଥିତଃ ।
  • ଅଯଂ ଚେଦଂ ଚ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅଯଂ ଭେଦଵିଵର୍ଜିତଃ ॥ ୨୩॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଚିତ୍ତଵଦ୍ଭାତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଶିଵଵତ୍ ସଦା ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବୁଦ୍ଧିଵଦ୍ଭାତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଶିଵଵତ୍ ସଦା ॥ ୨୪॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଶଶଵଦ୍ଭାତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସ୍ଥୂଲଵତ୍ ସ୍ଵଯମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସତତଂ ନାନ୍ଯତ୍ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଗୁରୁରାତ୍ମନଃ ॥ ୨୫॥
  • ଆତ୍ମଜ୍ଯୋତିରହଂ ଭୂତମହଂ ନାସ୍ତି ସଦା ସ୍ଵଯମ୍ ।
  • ସ୍ଵଯମେଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଵଯମେଵ ଚିଦଵ୍ଯଯଃ ॥ ୨୬॥
  • ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ଜ୍ଯୋତିଃ ସ୍ଵଯଂ ସର୍ଵତ୍ର ଭାସତେ ।
  • ସ୍ଵଯଂ ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଵଯଂ ଦେହଃ ସ୍ଵଯଂ ପୂର୍ଣଃ ପରଃ ପୁମାନ୍ ॥ ୨୭॥
  • ସ୍ଵଯଂ ତତ୍ତ୍ଵମସି ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଵଯଂ ଭାତି ପ୍ରକାଶକଃ ।
  • ସ୍ଵଯଂ ଜୀଵତ୍ଵସଂଶାନ୍ତଃ ସ୍ଵଯମୀଶ୍ଵରରୂପଵାନ୍ ॥ ୨୮॥
  • ସ୍ଵଯମେଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଵଯଂ କେଵଲମଵ୍ଯଯଃ ।
  • ସ୍ଵଯଂ ରାଦ୍ଧାନ୍ତସିଦ୍ଧାନ୍ତଃ ସ୍ଵଯମାତ୍ମା ପ୍ରକାଶକଃ ॥ ୨୯॥
  • ସ୍ଵଯଂ ପ୍ରକାଶରୂପାତ୍ମା ସ୍ଵଯମତ୍ଯନ୍ତନିର୍ମଲଃ ।
  • ସ୍ଵଯମେଵ ହି ନିତ୍ଯାତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ଶୁଦ୍ଧଃ ପ୍ରିଯାପ୍ରିଯଃ ॥ ୩୦॥
  • ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵସ୍ଥଃ ସ୍ଵଯଂ ଦେହଵିଵର୍ଜିତଃ ।
  • ସ୍ଵଯଂ ଦୋଷଵିହୀନାତ୍ମା ସ୍ଵଯମାକାଶଵତ୍ ସ୍ଥିତଃ ॥ ୩୧॥
  • ଅଖଣ୍ଡଃ ପରିପୂର୍ଣୋଽହମଖଣ୍ଡରସପୂରଣଃ ।
  • ଅଖଣ୍ଡାନନ୍ଦ ଏଵାହମପରିଚ୍ଛିନ୍ନଵିଗ୍ରହଃ ॥ ୩୨॥
  • ଇତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ପୂର୍ଣାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନ ପୃଥକ୍ ସ୍ଵଯମ୍ ।
  • ଅହମେଵ ହି ନିତ୍ଯାତ୍ମା ଅହମେଵ ହି ଶାଶ୍ଵତଃ ॥ ୩୩॥
  • ଅହମେଵ ହି ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ଜଗତ୍ପ୍ରଭୁଃ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନିରାଭାସୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନିରାମଯଃ ॥ ୩୪॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ଚିଦାକାଶୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନିରନ୍ତରଃ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ମହାନନ୍ଦୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ସଦାତ୍ମଵାନ୍ ॥ ୩୫॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହମନନ୍ତାତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ସୁଖଂ ପରମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ମହାମୌନୀ ସର୍ଵଵୃତ୍ତାନ୍ତଵର୍ଜିତଃ ॥ ୩୬॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହମିଦଂ ମିଥ୍ଯା ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ଜଗନ୍ନ ହି ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନ ଦେହୋଽସ୍ମି ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ମହାଦ୍ଵଯଃ ॥ ୩୭॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଚିତ୍ତଵଦ୍ଭାତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଶିଵଵତ୍ ସଦା ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବୁଦ୍ଧିଵଦ୍ଭାତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଫଲଵତ୍ ସ୍ଵଯମ୍ ॥ ୩୮॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ମୂର୍ତିଵଦ୍ଭାତି ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମାସି ନ ସଂଶଯଃ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ କାଲଵଦ୍ଭାତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସକଲାଦିଵତ୍ ॥ ୩୯॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଭୂତିଵଦ୍ଭାତି ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଜଡଵତ୍ ସ୍ଵଯମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵୌଂକାରଵତ୍ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵୌଂକାରରୂପଵତ୍ ॥ ୪୦॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନାଦଵଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ନାସ୍ତି ଭେଦୋ ନ ଚାଦ୍ଵଯମ୍ ।
  • ସତ୍ଯଂ ସତ୍ଯଂ ପୁନଃ ସତ୍ଯଂ ବ୍ରହ୍ମଣୋଽନ୍ଯନ୍ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୪୧॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵମାତ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମଣୋଽନ୍ଯନ୍ନ କିଞ୍ଚନ ।
  • ସର୍ଵଂ ମିଥ୍ଯା ଜଗନ୍ମିଥ୍ଯା ଦୃଶ୍ଯତ୍ଵାଦ୍ଘଟଵତ୍ ସଦା ॥ ୪୨॥
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନ ସନ୍ଦେହଶ୍ଚିନ୍ମାତ୍ରତ୍ଵାଦହଂ ସଦା ।
  • ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଶୁଦ୍ଧରୂପତ୍ଵାତ୍ ଦୃଗ୍ରୂପତ୍ଵାତ୍ ସ୍ଵଯଂ ମହତ୍ ॥ ୪୩॥
  • ଅହମେଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଅହମେଵ ପରାତ୍ ପରଃ ।
  • ଅହମେଵ ମନୋତୀତ ଅହମେଵ ଜଗତ୍ପରଃ ॥ ୪୪॥
  • ଅହମେଵ ହି ନିତ୍ଯାତ୍ମା ଅହଂ ମିଥ୍ଯା ସ୍ଵଭାଵତଃ ।
  • ଆନନ୍ଦୋଽହଂ ନିରାଧାରୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନ ଚ କିଞ୍ଚନ ॥ ୪୫॥
  • ନାନ୍ଯତ୍ କିଞ୍ଚିଦହଂ ବ୍ରହ୍ମ ନାନ୍ଯତ୍ କିଞ୍ଚିଚ୍ଚିଦଵ୍ଯଯଃ ।
  • ଆତ୍ମନୋଽନ୍ଯତ୍ ପରଂ ତୁଚ୍ଛମାତ୍ମନୋଽନ୍ଯଦହଂ ନହି ॥ ୪୬॥
  • ଆତ୍ମନୋଽନ୍ଯନ୍ନ ମେ ଦେହଃ ଆତ୍ମୈଵାହଂ ନ ମେ ମଲମ୍ ।
  • ଆତ୍ମନ୍ଯେଵାତ୍ମନା ଚିତ୍ତମାତ୍ମୈଵାହଂ ନ ତତ୍ ପୃଥକ୍ ॥ ୪୭॥
  • ଆତ୍ମୈଵାହମହଂ ଶୂନ୍ଯମାତ୍ମୈଵାହଂ ସଦା ନ ମେ ।
  • ଆତ୍ମୈଵାହଂ ଗୁଣୋ ନାସ୍ତି ଆତ୍ମୈଵ ନ ପୃଥକ୍ କ୍ଵଚିତ୍ ॥ ୪୮॥
  • ଅତ୍ଯନ୍ତାଭାଵ ଏଵ ତ୍ଵଂ ଅତ୍ଯନ୍ତାଭାଵମୀଦୃଶମ୍ ।
  • ଅତ୍ଯନ୍ତାଭାଵ ଏଵେଦମତ୍ଯନ୍ତାଭାଵମଣ୍ଵପି ॥ ୪୯॥
  • ଆତ୍ମୈଵାହଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସର୍ଵଂ ମିଥ୍ଯା ଜଗତ୍ତ୍ରଯମ୍ ।
  • ଅହମେଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଅହମେଵ ପରୋ ଗୁରୁଃ ॥ ୫୦॥
  • ଜୀଵଭାଵଂ ସଦାସତ୍ଯଂ ଶିଵସଦ୍ଭାଵମୀଦୃଶମ୍ ।
  • ଵିଷ୍ଣୁଵଦ୍ଭାଵନାଭ୍ରାନ୍ତିଃ ସର୍ଵଂ ଶଶଵିଷାଣଵତ୍ ॥ ୫୧॥
  • ଅହମେଵ ସଦା ପୂର୍ଣଂ ଅହମେଵ ନିରନ୍ତରମ୍ ।
  • ନିତ୍ଯତୃପ୍ତୋ ନିରାକାରୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ॥ ୫୨॥
  • ଅହମେଵ ପରାନନ୍ଦ ଅହମେଵ କ୍ଷଣାନ୍ତିକଃ ।
  • ଅହମେଵ ତ୍ଵମେଵାହଂ ତ୍ଵଂ ଚାହଂ ନାସ୍ତି ନାସ୍ତି ହି ॥ ୫୩॥
  • ଵାଚାମଗୋଚରୋଽହଂ ଵୈ ଵାଙ୍ମନୋ ନାସ୍ତି କଲ୍ପିତମ୍ ।
  • ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵାତ୍ମା ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନିର୍ମଲଃ ॥ ୫୪॥
  • ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଚିନ୍ମାତ୍ରଂ ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନିତ୍ଯଶଃ ।
  • ଇଦଂ ଚ ସର୍ଵଦା ନାସ୍ତି ଅହମେଵ ସଦା ସ୍ଥିରଃ ॥ ୫୫॥
  • ଇଦଂ ସୁଖମହଂ ବ୍ରହ୍ମ ଇଦଂ ସୁଖମହଂ ଜଡମ୍ ।
  • ଇଦଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ସନ୍ଦେହଃ ସତ୍ଯଂ ସତ୍ଯଂ ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ ୫୬॥
  • ଇତ୍ଯାତ୍ମଵୈଭଵଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସର୍ଵଲୋକେଷୁ ଦୁର୍ଲଭମ୍ ।
  • ସକୃଚ୍ଛ୍ରଵଣମାତ୍ରେଣ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଭଵତି ସ୍ଵଯମ୍ ॥ ୫୭॥
  • ଶାନ୍ତିଦାନ୍ତିପରମା ଭଵତାନ୍ତାଃ
  • ସ୍ଵାନ୍ତଭାନ୍ତମନିଶଂ ଶଶିକାନ୍ତମ୍ ।
  • ଅନ୍ତକାନ୍ତକମହୋ କଲଯନ୍ତଃ
  • ଵେଦମୌଲିଵଚନୈଃ କିଲ ଶାନ୍ତାଃ ॥ ୫୮॥

  • ॥ ଇତି ଶ୍ରୀଶିଵରହସ୍ଯେ ଶଙ୍କରାଖ୍ଯେ ଷଷ୍ଠାଂଶେ ଋଭୁନିଦାଘସଂଵାଦେ ଆତ୍ମଵୈଭଵପ୍ରକରଣଂ ନାମ ଵିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com